u (j;
i
KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
OPRAVA ZA ZAŠTITU
bi-
KLASA 10 (3)
PATENTNI
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 JANUARA 1939.
SPIS BR. 14581
Deutsche Gold- und Silber Scheideanstalt vormals Roessler, Frankfurt a/M., Nemačka.
f1 !'••
Pastupak za ugijenisanje drveta.
Prijava od 2 decembra 1937.	Važi »od 1 avgusta 1938.
Naznačeno pravo prvenstva od 23 juna 1937 (Nemačka).
Poznato je da se drvo ili t. si. uglje-niše na taj način, što se ove materije izlažu suvom destilisainju isključivo uz upotrebu zagrejanih gasova, 1. j. dakle bez daljeg spoljnog grejanja. Pri tome je izgledalo kao neophodno, da se količina provođenog grejnog gasa u odnosu na količinu po težini materijala koji treba da se ugljeniše odmera tako visokom, da u unutrašnjosti retorte za ugljenisanje nastaju samo male temperaturne razlike. Prema tome je provođena količina gasa trebalo da bude praktično tako velika, da se na donjem delu odlazeći destilacioni produkti još dobijaju sa temperaturom od približno 200°. Ovaj je način rada ipak katkada u toliko vezan sa teškoćama, što se velikim količinama gasa otežava kondenzovanje odnosno ispiranje destilacionog produkta. S druge strane je izgledalo kao neume-sno da se provođena količina gasa jednostavno smanji, pošto je pri tome trebalo da se očekuju pregrevanja i usled to^a smanjenja dobiti.
Ovim se sad pronalaskom pokazuje, da je stvarno moguće, da se ugljenisanje tako vodi, da se dobijaju izvrsne dobiti produkata ugljenisanja, pri čemu je količina provođenih gasova dovoljno mala, da bi se omogućilo ponovno dobijanje produkata ugljenisanja.
Dalji ogledi su naime pokazali, da za povoljno vođenje ugljenisanja nisu od važnosti provođene količine gasa po jedinici težine materijala za ugljenisanje, već naprotiv linearna brzina provođenih gasova za obavljanje ugljenisanja. Ispravnim po-
dešavanjem ove linearne brzine se je, kao što je prijavilac našao, u stanju da se bez daljeg ugljenisanje izvodi pod optimalnim usiovima i to uglavnom nezavisno od naročitog izvođenja aparature za ugljenisanje, odnosno od vrste drveta i sadržine vlage u drvetu. Za ovo je dalje od značaja, da linearna brzina ne opadne ispod izvesne minimalne granice.
Sad su izvedeni ogledi pokazali, da je kod ugljenisanja drveta pomoću provođenih zagrejanih gasova temperatura u prema dole krećućoj se zoni ugljenisanja viša, no temperatura iznad nalazećih se već ugljenisanih slojeva. Ova se pojava javlja pri maloj linearnoj brzini provođenih gasova. Ako se sad poveća ova linearna brzina, to se pokazuje, da od izvesne određene granice, ovo relativno povišenje temperature u odnosu prema gornjim slojevima iščezava. Čim se pak ova granica dostigne, odnosno prekorači, smanjenja dobiti se izbegavaju sa sigurnošću. Tome odgovarajući je po pronalasku bitno, da se donja granica linearne brzine provođenih gasova odmeri bar toliko visokom, da se izbegava relativno povećanje toplote u zoni ugljenisanja.
S druge strane pak treba linearna brzina provođenih gasova (uvek u odnosu na obične temperature i pritiske) da se bira ne i suviše velikom; ova gornja granica se nalazi pri 50 cm/sek. Uopšte je korisno, ako linearna brzina ne iznosi znatno više no 20 cm/sek. Ove gornje granice odgovaraju linearnoj brzini, koju imaju gasovi za
Din. 5:—
mešanje bez obzira na materijal za uglje-nisanje.
Kao što je već navedeno, po pronalasku je moguće, da se postignu kako izvrsne dobiti, tako i kondenzacioni i absorp-cioni uslovi i to nezavisno od dimenzioni-sanja upotrebljenih retorti. Dalje je moguće, da.se sa izvrsnim dobitima ugljeniše i prethodno sušeno drvo. Nadgledanje rada je kod postupka po pronalasku jednostavno. Dovoljno je da se pomoću izvesnog broja termometara prati temperaturni tok prema dole krećuće se zone ugljenisanja i da se pri tome linearna brzina provođenih gasova podesi talko visokom, da temperature u zoni ne budu više, no u neposredno iznad ove nalazećini se već uglje-nisanim slojevima; pri tome se brzina provođenja svagda treba da održava na najviše 50 cm/sek., korisno 30 cm/sek.
Kao grejni gasovi se mogu upotrebiti dimni gasovi ili gasovi od ispuha eksplo-zionih gasova iz motora. Može se takođe osobito za proizvođenje ovih grejnih gasova dalje raditi sa gasovitim, tečnim ili u vidu praha gorivnim materijama. Korisno se postupa tako, da se kod samog ugljenisanja javljajući se gorljivi gasovi delom upotrebe kao gasovi za provođenje, dok se jedan drugi deo ovih gasova od ugljenisanja upotrebljuje za indirektno grejanje gasova za provođenje.
Primer. — Uspravna za toplotu izo-lisana retorta za ugljenisanje sa prijem-
nom moći od približno 100 m3 je napunjena sa približno 40 m3 drveta sa sadrži-nom vlage od 22%. Zatim su u pravcu odozgo prema dole. uvođeni vreli gasovi sa temperaturom od približno 450- -500°. Posmatranjem zapisivača toplote je ustanovljeno, da se pri brzini provođenja od 2 —3 cm/sek u prema dole krećućoj se zoni ugljenisanja nisu više imale nikakve temperaturne razlike. Ugljenisanje je nastupalo brzo i moglo je se bez i najmanjih nestalnosti u radu sprovesti pravilno do kraja. Pri tome su se za vreme glavnog: perioda ugljenisanja produkti ugljenisanja dobijali na donjem delu retorte sa temperaturama između 60 i 150°. Ovde je na m* drveta dobiveno: sirćetne kiseline 43—44 kg%, alkohola 14,5 kg jednovremeno je dobiveno 63,9 kg katrana i oko 200 kg drvenog ugljena. Ovaj je bio ravnomerno ugljenisan.
Patentni zahtev:
Postupak za ugljenisanje drveta, treseta ili lignina, isključivo grejanjem sa u pravcu odozgo prema dole vođenim gasovima za ispiranje, naznačen time, što se linearna brzina sa kojom gasovi prolaze kroz materijal za ugijenisanje, bira bar tako velikom, da se izbegava relativno povećavanje temperature u zoni ugljenisanja, no ipak da nije veća od 50 cm/sek, korisno 20 cm/sek.