KRALJEVINA SRBA, HRVATA I SLOVENACA
UPRAVA ZA ZAŠTITL
Klasa 47 (2)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan L Juna 1926,.
PATENTNI SPIS BR. 3675
ING. ASMUS JABS, ZURICH, ŠVAJCARSKA
Brtvenica za osovine, motke i slične strojne djelove, naročilo ia osovine parnih turbina. Prijava od 21. avgusta 1924.	Važi od 1. junija 1925-
Traženo pravo prvenstva od 3. septembra 1923. (Švajcarska).
Izum se odnosi na brtvenicu za osovine, motke i slične strojne djelove, naročilo za osovine parnih turbina, sa zaptivajučim seg-mentima, giljivim u čvrstim radialnim pro-vodnjama. Svrha izuma je, da se izradi brtvenica takove vrste, koja dobro brtvi sa razni jemo malim brojem zaptivajučih segmenata trajno i dapače protiv visokih pritisaka. U tu svrhu je svaki segment držan skoro pli-vajuče u smislu izuma u atmosferi mediuma, koji se ima za brtviti, na taj način, da on kod mirnog hoda brtvi na skoro potpuni način napram strojno m djelu i kod udaranja zadnjeg može lahko isbječi radialno napravam, tako, da se dapače kod duljeg udaranja i nemirnog hoda ne istroši bitno niti strojni dio, nit sa tim u dodir dolazeča površina segmenta.
Na priloženim crtežima prikazane su pri-mjerične izvedbe izumnog predmeta.
Fig. 1 je uzdužni rez kroz brtvenicu za turbinsku osovinu
fig. 2 je rez po liniji II—11 od fig. 1 fig. 3 pokazuje u večem mjerilu čeoni pogled jednog zaptivajučeg segmenta ove brtve-nice, i
fig. 4 je rez po liniji IV—IV od fig. 3 fig. 5 pokazuje drugu izradu segmenta fig. 6 je uzdužni rez kroz brtvenicu osovine, čije segmenti su kod doticanja sa oso-vinom provideni sa brtvečim trakovima, pro-izvodečim labirintno djelovanje;
fig. 7 pokazuje p resje k kroz jedan takav segment, i
fig. 8 je uzdužni rez kroz jedan dio tre če izvedbe osovinske brtvenice.
U figurama 1—4 pokazana brtvenica za turbinsku osovinu posjeduje u stjenju turbinske oklopine 3 smješteni čvrsti rastavlja-juči prstenovi 1, koji obuzimlju osovinu 2 koncentrično. Svaki od ovih dvodjelo izra-denih prstenova 1 ima skupinu izdubina 4 (fig. 2). poredanih u obliku zraka oko osovine 2, u kojima se vode zaptivajuči segmenti
6.	Ovi su gibljivi u radialnom srnjem u iz-dubinania 4, koji daklern tvore čvrste pro-vodnje za segmente 6, koji su medusobno rastavljeni nepomičnim d jelovima 5 (fig. 2) od prstenova 1 i dodiruju se na svojim unu-tarnjim bridovima samo na mjestu osovine, koje se ima zabrtviti, tako, da oni ovdje tvore u bitnosti neprekidnu brtveču površinu od oblika vjenca.
Segmenti 6, koji su kod ove izvedbe iz-radeni svrsishodno od ugljena, stoje pod uplivom pružina 7, koje nastoje da ih pritišču radialno prema unutra. Ova imaju voditi brigu u prvom redu za priljubljenje segmenata 6 napram osovini 2 kod pokrenuča_ i kod prisutnosti manjih parnih pritisaka. Če-ona ploha 8 i stražnja ploha 9 (fig. 4) svakog segmenta 6 providjene su sa izdubinom 10, tako da samo jedan dio ovih ploha skupa radi neposredno sa prstenovima 1. Svaki segment 6 posjeduje nadalje dve provrtne 11, koje spajaju prostor 12, ograničen segmentom i rastavnim prstenom 1, služečim mu kao provodnja sa izdubinom 14, predvidenem u segmentnoj plošti 13 (fig. 3), odre-djenoj za skupni rad sa osovinom 2. Izdubina 14 segmenata 6 proteze se u smjeru opsega osovine 2 i svršava — kako je pokazano u
Din. 20.
fig. 3 — na obim krajevima kratko prije po-stranih ploha 15 segmenata, što je takoder slučaj obzirom na izdubine 10.
Način djelovanja opisane brtvenice je sli-jedeči:
Uzmimo, da se ima zabrtviti protiv pre-tlaka, vladajučeg u prostoru A. U prostoru 12 u provrtinama 11 i u izdubinama 14 nastati če onda tlak, koji ovisi od posvema male zračnosti izmedu čeone plohe 8 i prstena 1, jačine prigušnog djelovanja. vršenog od provrtina 11, kao i od množine pare, koja još može izlaziti uzduž mjesta 16 izmedu o-sovine 2 i žaptivajučih segmenata 6. Na svaki način nastane uzduž puta 16 još stanovito prigušenje pare i od stepena ovog prigu-šenja ovisi veličina rezultirajuče jakosti, kojom se segmenti 6 pritišču protiv osovine 2. Ova rezultirajuča sila sastoji se u odnosu na svaki pojedini segment 6 od sile, kojom u prostoru 12 vladajuči parni pritisak pritišče segment radialno prema unutra. Od sile vršene po peru 7 na dotični segment, isto tako radialno prema unutra upravljene, kao i od tarne sile, proizvedene pritiskom segmenta na prsten 1 i sile kojom izmedu osovine 2 i segmenta dospjevajuča para pritisne zadnji radialno prema vani. Pošto je put 16 gdje nastane opadanje pritiska od desno na lijevo, kratak, to se izjednače kod opisanih prilika sile, koje utječu na zaptivajuči segment 6 u, takovoj mjeri, da proizade rezultirajuče, radialno prema unutar upravljena sila, koja je upravo tako velika, da specifički pritisak ploha izmedu osovine 2 i segmenta 6 ne postaje u nikakovom slučaju velik.
Usi jed predvidenja izdubina 10 u čeonim i stražnjim plohama 8, 9 segmenata 6 je od desno na lijevo upravljena aksialna sila, kojom je ona pritiskana protiv provodne stijene ras-tavnih prstena 1, malena; daklem nastanu na ovim plohama samo male, radialnom premi-canju segmenta u njihovim provodnjatna 4 protiv djelujuče tame sile. Stoga se može sa pravom reči, da su segmenti 6 skoro pli-vajuče držani u atmosferi pare, koja se ima zabrtviti, t. j. oni su pritiskanj na osovinu 2 sa pritiskom, upravo još potrebitim za pravilno zabrtvenje izmedu osovine 2 i segmenta 6, ali mogu kod udaranja zadnje, izbječi lahko radialno prema vani.
Nastane li udaranje osovine 2, to neče više moči izbječi nikakova para uzduž pruge 16, pošto osovina 2 sada pritišče protiv segmenata 6. Posljedica toga jest, da pritisak u izdubini 14, povrtinama 11 i u prostoru 12 prvog prstena 1, t. j. u odnosu na fig. 1 de-snog prstena raste do pritiska, koji vlada desno od ovog prstena i koji pritisak ovisi isključivo od opterečenja stroja, koji tjera o-sovinu 2. Ali takoder u ovom slučaju izvrg-nuti su zaptivajuči segmenti 6, koji su ume-
tnuti u prvi rastavni prsten 1, samo malim specifičkim pritiscima, pošto samo uzduž pruge 16 opadajuči pritisak, koji se od vrednosti vladajuče u izdubini 14 priguši na pritisak pare, struječe u slijedeči prstenasti prostor, ne može izjednačiti (ako se ne uzme u obzir djelovanje pera 7). Ali pošto je pruga 16 razmjerno kratka to ova neizjednačena sila nije velika. Kod skoro potpunog zabrt-venja ne istroše se bitno daklem dapače kod dužeg udaranja i nemirnog hoda niti osovina 2, niti s tom u dodir dolazeče plohe 13 segmenata.
Jokle opterečenja nisu velika, daklem do-kle je od pera 7 vršenj utjecaj u razmjeru k rezultirajučoj sili od parnih sila, utječučih na pojedine segmente razmjerno velik, to bivaju segmenti 6 nakon nastalog malog istrošenja samotvorno opet namještani pomoču pera 7.
Fig. 5 pokazuje nešto drugu izradu segmenata 6. Čeona ploha 8 ovdje je na jednaki način kao kod prvog izvedbenog primjera providena izdubinom 10; u stražnjoj plohi 9 napravljena je izdubina 17, koja ne dosiže do radialno najviše prema vani ležeče plohe 18 segmenta 6. Za to je ova izdubina 17 pomoču kanala 19 spojena sa mjestom visokog tlaka na čeonoj plosi 8, tako da se na plohe 8 i 9 djelujuči parni pritisci takoder ovdje večim djelom izjednače.
Broj i veličina provrtina 11, oblik izdubina 10 i 14, kao i odmjerenja, koja se imaju dati segmentima 6 ovise kod opisanih kao takoder od izvedbenih primjera, koji se imaju opisati, od prilika specijalnih, koje se imaju svakovremeno uzeti u obzir. Na mjesto od ugljena, mogu se segmenti 6 sastojati n. pr. takoder od bronze, mjedi ili sličnog Za svaki slučaj je ali svrsishodno, da se sa strojnim djelom, koji se ima zabrtviti, u dodir dola-zeči djelovi segmenata izrade od jednog materijah, koji se lakše istroši nego onaj strojni dio. Segmenti se mogu sastojati n. pr. takoder od glavnog tjela ljevanog željeza ili čeličnog ljeva i od brtvečih trakova, umet-nutih u ovaj od mjedi, bronze i sličnog.
Kod brtvenice, pokazane u fig. 6 i 7, sa-stoje se segmenti 6 od mjedi; brtvenje uzduž osovine 2 poluči se rebrima 20, protječučim u smjeru opsega osovine, koja mogu proizvesti labirintno djelovanje i tvore cjelinu sa zapravim segmentom 6. Segmenti 6, koji takoder ovdje stoje pod utjecajem pera 7, koja nastoje, da ih radialno prema unutar pritisnu i posjeduju izdubine 10 u čeonim i stražnim plohama, provideni su provrtinama 21, koje dozvoljavaju mediumu, koji se ima zabrtviti, dospjeti iz prostora 12 k labirintnim prostorima, koji su ograničeni brlvečim rebrima 20. Način djelovanja ove brtvenice jednak je kao od one, koja se je najprije opisala i sastoji se naročilo ove izrade samo
u torne, da brtveča rebra 20 od mjedi bivaju kod pokrenuča nešto istrošena i onda prilju-be tačno na osovinu 2, ali pri čemu ona ne proizvode skoro nikakovog trenja.
Kojima različitim promjenama može biti podvrgnut izumni predmet, a da se nista ne promeni na bitnosti izuma, pokazuje fig. 8. Ovdje je svaki rastavni prsten 1 providen sa dva radialno prema unutar protežuča se d jela 22, 23. Svaki zaptivajuči segment posje-duje od svoje Strane kroz d jelove 22, 23 vodeni nastavak 24 sa postranom izdubinom 34 i na obe Strane ovog nastavka 24 aksi-jalno protežuča brtvena djela 25, 26. Dio 25 izvrgnut je punorn pritisku mediuma koji se ima zabrtviti; dio 26 spojen je pomoču sklopa 27 sa nastavkom 24 i brtvenim djelom 25. Provrtina 28, koja se proteže kroz nastavak 24 i brtveni dio 25, uspostavlja spoj izmedu prostora 29, koji je ograničen nastavkom 24 i dvjema d jelovima 22, 23 i izdubine 30, predvidene u segmentu i takoder ograničene osovinom 2, koja odgovara izdubini 14 pr-vog izvedbenog primjera. Kod o ve izvedbe pretrpi u prostor dolazeče sredstvo, koje se ima zabrtviti, prigušenje kod 33, kao i kod 32 za vrijeme prestrujanja iz onog prostora u prostor, koji se nalazi lijevo od toga, do-čim se iz prostora 29 k izdubini 30 dolazeče sredstvo, koje se ima zabrtviti priguši u pro-vrtini 28. Iz izdubine 30 izmedu osovine 2 i djela 26 na lijevo stoječe sredstvo, koje se ima zabrtviti, pretrpi takoder jako prigušenje. Prilikama prilagodenim odmjerenjem du-žina prigušnih pruga 33, 32, 28 i širina djela 25, kao širine izdubine 30 i širine i višine djela 26, kao takoder jakosti pera 31, mo-guče je na sličan način, kako je opisano obzirom na fig. 1 i 4, da se postigne, da se razne, od mediuma, koji se ima zabrtviti, na segment radialno prema unutar i van izvršene sile, perna sila i tarna sila u takovoj mjeri izjednače medusobno, da u odnosu na svaki segment rezultira opet rezultirajuča, radialno prema unutar upravljena sila, koja ispadne upravo tako velika, da je segment skoro pli-vajuče držat u atmosferi mediuma, koji se ima zabrtviti.
Ako je željeno može se takoder u vezi sa djelovima 25, 26 predvidjeti još po jedno pero, koja nastoje, da iste stisnu radialno prema unutar. U ovisnosti od toga primje-čuje se, da takova pera mogu takoder izostati kod svih opisanih izvedbenih primjera.
U čeonoj ili stražnjoj plošči seginenata ili u obim ovih ploha mogu se pored prevodnih ploha, odredenih izdubinama 10 (usp. fig. 3), predvidjeti na o ve izdubine 10 raz-djeljeni provodni sklopovi ili rebra.
Patentni zahtjevi:
1.	Brtvenica za osovine, motke i slične
strojne djelove, naročito za osovine parnih turbina, sa zaptivajučim segmentima gibljivim u čvrstim radialnim provodnjama, naznačena time, da je svaki segment držan skoro pli-vajuče u atmosferi mediuma, koji se ima zabrtviti, na taj način, da on kod mirnog hoda brtvi na skoro potpuni način protiv stroj-nog djela i kod udaranja zadnjeg može lahko izbječi radialno prema vani, tako, da se da-pače kod dužeg udaranja i nemirnog hoda ne istroši bitno niti strojni dio, niti time u dodir dolazeča ploha segmenta.
2.	Brtvenica po patentnem zahtjevu 1, naznačena time, da svaki segment posjeduje: bar jednu provrtinu, koja spaja prostor, predi viden izmedu segmenta i čvrste provodnje i; punjen sa prigušenim mediumom, koji se ima1 zabrtviti, sa bar jednom izdubinom napravljenem u plosi segmenta, odredenoj za zabr-tvenje sa strojnim djelom.
3.	Brtvenica po patentnim zahtjevu 1 i 2,A naznačen time, da se izdubine segmenata pro-težu u smjeru opsega strojnog djela, koji se ima zabrtviti, i svršavaju na oba kraja neposredno pred postranim plohama segmenta.
4.	Brtvenica po patentnim zahtjevima 1—3, naznačena time, da su u čeonoj i stražnjoj plosi svakog segmenta predvidene izdubine, da aksijalni pritisak, kojim se segment prt-tišče protiv čvrste provodnje, ispadne što. moguče manji.
5.	Brtvenica po patentnim zahtjevima 1—31,, naznačena time, da je svaki segment providen kanalom, koji uspostavlja spoj izmedui jednog m jesta visokog pritiska i jedne izdubine, koja je predvidena u tarnoj, plosi, sku-pa radečoj sa čvrstom provodnjom.
6.	Brtvenica po patentnim zahtjevima 1 i 2, naznačena time, da je svaki segment izvrgnut takoder još pernom pritisku, koji na-stoji, da isti stisne radialno prema unutar, u svrhu, da se osigura priljubljenje segmenta protiv strojnog djela, koji se ima zabrtviti, kod prisuča malih pritisaka mediuma, koji. se ima zabrtviti.
7.	Brtvenica po patentnim zahtjevima 1 i 2, naznačena time, da svaki segment posjeduje nastavak, gibljiv izmedu dva radialno-prema unutar rasprostiruča se djela čvrste-provodnje i dva na obe Strane ovog nastavkai aksijalno rasprostiruča brtvena djela, od ko-jih je jedan izvrgnut punorn pritisku medir uma, koji se ima zabrtviti i drugi je spojeni pomoču sklopa sa nastavkom i prvim brtvenim djelom, pri čemu kroz nastavak i prvi brtveni dio rasprostiruča provrtina uspostavlja spoj izmedu-prostora, ograničenog nastavkom i dvema radialno prema unutar rasprostiručim djelovima čvrste provodnje i kanala pred-videnog n sklopu, koji je od svoje Strane spojen sa izdubinom, predvideno m u segmentu i takoder ograničenom po osovini.
8.	Brtvenica po patentnim zahtjevima 1 i 2, naznačena time, da se sa strojnim djelom, koji se ima zabrtviti u dodir dolazeči dio sastoji od materijah, koji se lakše istroši nego strojni dio, koji se ima zabrtviti.
9.	Brtvenica po zahtjevima 1, 2 i 8 naznačena time, da se sa strojnim djelom koji se ima zabrtviti u dodir dolazeči segmentni dio sastoji od bronze.
10.	Brtvenica po patentnim zahtjevima 1, 2 i 8, naznačena time, da se sa strojnim djelom, koji se ima zabrtviti, u dodir dolazeči segmentni dio sastoji od m jedi.
11.	Brtvenica po patentnim zahtjevima 1, 2 i 8, naznačena time, da se sa strojnim djelom, koji se ima zabrtviti, u dodir dolazeči segmentni dio sastoji od ugljena.
Ad'patent brof 367S.


<



;





A d patent broj 3675