d im Marz und April 1862. Redigirt von betn Secretär und ®escftäft^setter, k. k. Finanz-Concipisten August Dimitz. Inhalt: Historische Notizen aus den im Museal-Archive aufbewahrten Kalendern des Bischofes Thomas Chröu, zusammengestellt von A. Dimitz. — Decreta visitationis Apostolicae Ecclesiae ac Dioccesis Labacensis a Fro. Sixto Carcano Epo. Germaniense Visitatorc Apostolico peractae. A. 1621. (Schluß.) — Verzeichniß der Erwerbungen im Jahre 1862. Historische Notizen aus den im Museot-Archive aufbewahrten Kalendern des Wschofts Th. Thron, zusammengestellt von A. Dimitz. 1601. t^luf dem ersten Blatte vor dem Titel findet sich die Notiz: Anno Dni. 1464 summt inter alios Canonici hi Labacenses: Henricus Scharff, Georgius Kislehr (?) Can. Lab. Statthalter zn Obern burg. — Sub Sigismund» Epis-copo 1466: 1. Hermachoras do Harlandt 2. Michael de Stain 4. Andr, Goeschl 6. M. Vlricus Lurber (?) 8. Nicolaus Ottner. — 1. Leonhardus Gamizer Primus Praepo-situs Labac. 2. Petrus Knavver 2J,; Praeposilus Lab. —■— 1484. Gregorius Creuzer Decanus Labacen. 1824. Michael Voller Canonicus — Can. Simon Schorsi Mathias Walich 1820. Paulus Wiener Vicarius Generalis et Consiliarius Dni. Episcopi Rauben', Canonicus Lab. N. Mertliz Doctor Canonicus. Januarij 8. Die Landtags proposition durch Herrn Jacoben von Edling L. Verweser: H. Lanrentium Abbte zu Sittich vnd h. Josephen v. Rabatta L. Vizdomb bcschchcn: cum hoc clausula anlehne insolila et inusilata: NB. NB. das die H. Landtags Commissary vor der Proposition: ein fchcrlichc Meß 8. Špiritu mit andacht verrichten lassen sollen. Ist in d. Thumb Kirch bey 8. Nicolao bcschchcn nachher alßbald der Fürtrag darauf gcuolgct. — 9. Ist in einer Session zu halsten der ganze Landtag geschlossen worden: die Gränniz vbcruomcu alß Zcngg, Ogulin, vnd Ottozhazh: S. Beit am Phlauinb vnd die Bcsazuug in haubt Schloß Laybach. — 10. Die 150 Star hycrsch den Walachei! geschenkt 200 S. aus diß 1601 Jahr von Neuen bewilligt, auf Petrinja 2000 Taller. Auf Ottozhaz vnd Carlstatt gellt zu gebcuw. NB. 9. Jan. publice combusti jam altera vice libri haeretici in foro cum magna haereticorum confusione drey Wägen voll. 11. bits. Sein denen v. Auersperg Gebrücdcrn 13000 vnd ctlich hundert fl. StcucrgclltS von Ihr. L. nachgesehen worden. Discs ganzes Monat nacheinander haben die Herrn Reformations-Commistaricn die ganze Burgcrschafft in ob. Heden in particular! examinirt vund die Vngchorsamen Inner 6 Wochen 3 tag bandisirl. Doch das sy vorhcro bey Iren leyblichen Aydt Ir Völliges Vermögen in faaren-dcn vnd liegenden gücttcrn ansagen, den zehenden Pfennig Jrcr Fst. Dchl. erlegen vnd alle Ire Gchabschafft auch andern Rayttungcn auch Schulden vnd Schuldner bczalcn. Alßdan alle Ire F. D. Erblanden raumen. Der Lutherische Frcythoff verprcnnt. — 27. Die Potuzianischc (?) Synagog mit Pulver zu hcyßcn in einen huy zersprengt. — 28. Die Commission zu Monspurg der von Niclas Bonhomo uidcrgcrißeucn 8. Laurentii Capellen daselbst auch woll verricht. — 30. Wegen der Skoffizischcn Erben Also auch des Gregor Repizh vbcr Rcyters an unsern Vntcrthan Jacoben Stoß geübten gcwalts willen propter ademptum equum Bericht gethan vnd den zu sollicitirn beuolhcn. Decreta omnia pro nobis et in favorem. — 30. llltno. Cardinali S. Severinati wegen des Angel-lati geantwortt. Eodem die andere relation in Reformations Sachen Jrcr F. Dl. zucgeschriben. Die Commission wegen 8. Laurentii Capellen zur Monspurg verrichtermassen rel'erirt. Fcbr. Den Ersten von Laybach aufObernburg khomcn und 8 Wochen aussen gewesen in Commissionibus. — 3. Durch vuseru Rystmaistcr Felicia no Strausscn zu seiner hochzeytt geschickht, einen Pechcr so Bus; die von Windischgracz verehret, inwendig vnd von aussen vcrgultt. Rem 1 Gämbscn 4 Hasen. Vnd der brautt ain gulden vnd ain Silbernen vnscrn Denkhpfeiinig. Eodem Meister March-sen zn Stain von wegen vnnsers französischen Kuechcl-pnebcns die Cur völlig bczallt id est 26 fl. — 8. Die Statt Stain haben die Herrn Reformations Commissarii zu reformiren angefangen: den Fürtrag auf dem Rathhauß Ich gethan: haben die gehorsamen Burger alßbald die Catholischc Aydtsnorm prästirt vnd nit mehr dann Ir 4 bandisirt worden. Ain Zimbliche anzall Scctischcr Bücchcr auch öffentlich am Plaz verbrennt. 3 Tag vnß alda vcrsaumbt vnd beym Schaunizcr verzehrt 70 fl. — 11. bits auf Crainburg ankhomcn sambt Herrn Cobenzcl: vmb den Crislie Mikusli, Luther genannt, auf Crcuz geschikht: seine Söhne einen frommen catholischcn specie Burger Lvvretizh genannt Jämmerlich ermordet in der Nacht. — 12. Morgens fntc in Michel Harrers Hauß den seelischen Burgern den Fürtrag Ich gethan ad longum: haben sich alle außer eines oder Iren Zweyen, Gott, der h. Catholischcn Kirchen und Jrer Fr. Drl. in gehorsamb ergeben daranff die cathvlischc aydts Pflicht gethan. — 13. Christoffen Harrer mit 6 Pförden vnd 150 PawcrS vnd anderen bewährten Personen auf Newmarkthl fl alba die Burger alle gehuldigt: vnd auf Crcnz geschikht daselbst sy nach crkhnndigung aller Beschaffenheit wie sich der Todschlag begeben etliche gefänglich eingezogen vnd des Crishe Hans fundilus geschleifft worden. — 14. R. D. Joannem Fridericum Clementem invesli- nach Radtmanstorff vnd Ober Crain bis auf die khär-ncrische Cousin glücklich fnrgcnommcn auch vollbracht vnd erst den 22. Martii ans Obcrnburg khomcn weil h. Cobcnzel in Khärnten vcrraisct. — 10. dits ist die Shnagog zu Radmanstorff erschröck-lichcr wcyse gleich sab crepusculo nocturno mit Pulver zer-prcngt vnd volgunds angezündet worden. Das Pnlucr hatt Stockh Holczer erden Gcmänr vnd woll mehr alß Vier Zcnntnigc Stain in alle Höch vnd wehte hcrnmbgcworfscn hatt bald die Kirche 8. Vdalrici ansgeworffcn, dabey waren bei 250 Personen. Ist Nyemandcs khcin leyd widerfaren. Laus Di'o. vimus et induximus in Vicariam Crainburgensem solem nil er. — 13. Eundem iuduximus et inslallavimus in Capel-lanio et beneficio Eckiano. — 16. Item R. Andr. Feilmanum investivimus in Beneficio S. Catharinae in Ecclesia Pariochiali 8. Cantiani ibidem. — 17. Bucchcr verbrennt am freyen Plaz nahent beim Pranger zu Gramburg. Rebus omnibus constitute p roseč ti sumus a d civi-tatem Lagkh. — 17. Sein wir auf Lagkh stattlich ankhomcn vnd hr. Verwalter daselbst hr. Andre Albrecht von SeydclShoncn ist vnß mit einer anzahl Neyttcr entgegen khomen vnß auch mit Schüssen stattlich empfangen vnd biß auf den dritten Tag woll vnd herrlich tractirt. — 18. Die Dnica. Nach Mittag den scctischcn woll vermügigcn Burgcrslcuttcn alda deren ein 10 oder mehr gewesen den Fürtrag im Gschloß gethan. — 19. Des anderen Morgens instrnirt: sy auch alle gchorsambt vnd das Juramentum prästirt. Vnd also in discr Raiß vill Seelen dem Allmächtigen Gott vnd der h. cath. Khirchc recuperirt. Facta instructione disposilisque rebus omnibus a Prandio Labacum proseč ti sumus. hr. Verwalter Vnß hinaus bcglayt vnd aber auß Stukhcn schycsscn lassen. Eodcm die die scctischcn Bücher verbrennt am Plaz. Zu Laybach. Ferner sein die Lutherischen Burger auch etliche E. E. Landschafft in Crain Officieren darunter auch vill Wittfraucn vnd materfamilias gewesen fnrgcuor-dcrt vnd in großer anzahl den Catholischcn aydt prästirt vnd hycdurch vill hundert Seelen Christo gemummt vnd ad gremium 8. M. Ecclesiac reducirt worden. Gott sey lob. Inen sub poena das Flcischcsscn in der Fassten verboten, entgegen Sontag Mont. Mittw. vnd Freytag zu der Predig ad 8. Nicolaum ob. ad Patres darinnen man ex professo controversias potissimas tractiren soll», zu khomcn auferlegt worden, durch die Herrn l. Fürstl. Vollmcchtige Reforma-tionis Commissarios. Martii 4. In der bischofflich. Fürstlich. Pfalz zu Laybach haben die h. Patres Societatis Jesu Euclionis dialogum gar lusstig gehalten. — 7. Sein wir aufgebrochen vnd mit h. Cobenzelio vnscren mit Collega unserer R. Reformations Commission — 11. Dnica. Inuocauit zu Radmanstorff die Predig. Volgundcn Tages 12. den Commissions Fürtrag gethan, der Bnrgcrschafft. Oes. obedientiam juraverunl. — 13. Der Pawer: vnd hcrumb ligcnden scctischen Nachparschafft so in sehr großer anzahl fürkhomcn den Fürtrag gethan. Die Gchorsambcn haben geschworen. DicVngc-horsamcn aber darunter einer Gewacz so pr. 150 Ducaten in gold: Rem Juri Preshern so pr. 100 Ducaten in gold gestrafft worden, in die Verhafftnng gethan, sambt etlichen anderen. Die Krupper Hammerschmied sein auch ad juramentum et Catholicae Ecclesiae obedientiam khomen. Petierunt Pa-rochiam erigi et Paroclium perpeluum. 2 sein bandisirt ainer mit einem offnen Lutherischen Bucch in Pranger geflößt: obedivit, restitutus est. — 15. haben wir Vnserc Subdelegatos nach Cronnav vnd Weysscnselß alß D. Jacobum Haumannum: D. Sei). Con-slantinum vnd h. Grimbschizcn abgefertigt. — 16. Sein wir Commissarien nach Aßling zu denen Bncilcni'schcn aufgebrochen. — 17. Die Vngchorsambcn Wcysscnfclscr auch den Christian vnd sein wcyb fnrgcnomcn seducti ad obedientiam Calholice juraverunt. Eodcm den Pfleger von Weysscnfels einzyehen vnd nach Nadmanstorff gcpnnden fit erat lassen. Resipuit ad R. P. Rectorein Labacensem missus. — 18. Reinini'scere auf Radmannstorff damalcn Kirchtag (?) gewesen, celebrirt et Concionem de Communione sub una vel altera specie fecimus. — 19. Die Radmanstorsiischc BnrgcrSfrawen den Catholischen Aydt gethan. Instructionem allenthalben unter vnß verlassen. Vcrzührt bey h. Thnmbprobst 120 fl. bei Schwarzen 140 fl. Anderswo aber nichts zallt. — 20. Ans Crainburg ankhomen: von Richter in allen relationem Executionis suae abgefordert. Item Reversales noe. Vicarij nostri ne in sua Inve-stilura ultra Episcopi Labac. praejudicium aut violentiam, tili suit factum antea, insurant, a Senatu Crainburgensi accepimus. — 21. Die Craynburgcrischcn Lutherischen Weyber alle furgenordcrt die haben Cathoiicum juramentum prästirt. Bodem ben Richter von Bischoflagkh ein Inslructionem ober bieselbige Statt verlassen vnd übergeben bereit sye treulich nachgelebt. Discessimus deinde a Dno. Cobenzelio qui in causa Vicedomini Garniolae D. Rabatta profectus est in Carin-thiam et ad coenam venimus in Slain. — 22. Sequent! mane Oberburgum in die S. Benedict!. Mulctae: hannß hainrich zn Crainbnrg bannitus gibt miß Hauben Christophen Harrers zehenben Pfennig 150 fl. Item baselbst bes Präbieantens Khnayffels hauß pr.................. 200 fl. Duc. in Münz. Des Chrishe huben vnb geben baraus ber armen Wittib bes erschlagnen Lanretitsch (siehe oben) seligen bic billiche Portion volgen solle. Coinmissum Dno. Francisco Mosconio. Mulct a in Comeslores carnium const it ul a toties quotics 10 Dueaten in Golb. De Labacensibus muletis consignati Dno. Cobenzelio 250 fl. Mulcta Knoblachij .... 1000 Due. in Golb. de qua Ecclesiae S. Nicolai 400 fl. Matlhaei Pueeher mulcta . . 4000 „ „ Laurentii Paradeyseri mulcta . . 3000 „ „ Hörczhiana mulcta............ 4000 „ „ — 30. Auf Laybach ankhomen vnb wegen allerley vor Hauben fürstehunb Reformations geschafft willen allba verharren vnb bic Commission in Untier Crain biß nach Osstern anstehen müessen lassen. Eodem ain gehaimbes Bryefel von Meiner gnebig. Frawen Erzhörzogin Maria wittib pr Ihres Cainmerbieners Micheln Paniguars BnsereS Schwageren wegen empfangen. Bey ber Orbinari beantwortt. Ilern h. Dr. Cralii schreyben. Aprilis 2. 3. 4. Haben bic Laybacherischen Frawen Iren Catholischen aybt gelayst. Deren sein gewesst »ber 200. Smoldishikh’s Predicantens Mn etter vnb Schwesster ans bic Tranzita Ihres VngehorsambS wegen verschafft worben. Der Lanbschafft efficient vnb Dienner alß Lanbt-schreyber Advocalen Sollicitatores Trommeter vnb Hör-paukher banbisirt worben. Georgii ist ihr Termin. Eodem die fein bie Burgermeysterin Josephen Tsch anle Weyb, Item Khragenpacherinn, Schärfflingertnn, Spollinin vnb etliche anbere Inner 3 Tagen auß beut Laube banbisirt worben. Eodem bic gottlose Walbmannin ist secundo bannt« sirt worben miß allen Erblanben Inner 3 Tagen. Hat hernach Catholicum juramenlum praestirt vnb ist finiibt worben. (Unter ben Wirthschaftsnotizen bieses Monates finben wir: 2. Aprilis Abeln Degen einem Schwebischen Meyster vnb Steinschneyber vnser gnlben Pettschafft Ring zu machen geben vnb bas Bischöfflich Wappen sambt onseren Schilt-lein an ber Prüfst bes Ablers verbingt pr 26 taller, bavon geben 4 fl. Jme auch eine Besserung zuegesagt sofern bie arbeyt guet sein wirbet. Später beigefügt: Ist alles richtig vnb bezallt mit 26 taller.) Maji 4. von Laybach ans Oberburg ankhomen. — 8. Zu Rubnekh gewesen; allba ben Pawren ben gehorsamb zur Robeyt angebeit: auch bie Fryssten zu Lay-stung ber Steuern. — 14. Pryesteren Anbreen Fellmanum Vnseren gewesten Pfarrer alhye zu Oberburg auf S. Pauls Pfarr in Saanthal beförbert vnb burch h. Michaelem Schega, Georgium Ebensperg Vicarium zu Fraßlaw vnb vnseren Anbalbt Georgen Milloschitsch in spiritualibus et tempora-libus lassen invesliren. Junij 20. Auf Laybach von Winbischgräz ankhomen. — 21. Die Procession Corp. Christi von Allerley Zünfften, Fahnen, Musiča, Schyessen, Trometen vnb Hör Paukhen auch am Lanbthauß von vngebenkhlichen Zeytten am aller stattlichisten verricht. — - 25. Rach Gräz geschriben Jrer Fst. Dl. wegen vnser Burgerschafft zn Oberburg vnb bett Zweyen bewilligten Jahrmärkhten eine Intercession. Item wegen ber Statt vnb S. Elisabethä Khirchen (zu Winbischgräz) h. Berorb-ncteit ttttb bett h. von Abmont. Item h. Abbte von Rein ein Dankbryefl pro officio humanilatis impenso, quo Petitionen Serenissimi noe. niului 5000 fl. averlit ad 300 talleros contributos. — 30. ist ber hvchw. Herr Hr. Jacobus Serra Genuens. Päbstl. heyl. Clementis PP. Octavi Christ General Cvm-missarius ober bett Khryegöheer ber gewilligten X ”• Mann alhier auf Laybach ankhomen vnb sein Losainent mit sambt seinen Leutten in Bissthumb eingenomben, haben Jme seine von Abel vnb Roß auch Maul Esel cosstfrey gehalten. Julij 4. Ist hr. Don Joan de Mvdices Herzog zn Florenz aufs ber Posst hyeburch Laybach nach Graz alß Bnbekhannter weyse zn ber Expebition wieder bett Türk Heu gereyset. Item Hörzog von Mantua. Eodem ist Herr Flaminio Obrist Leutenant über bas bäbstliche Khryegsvolkh auch ankhomen vnb bey vnsere Herrn Gasst Mons. Jacobo Serra bäbstl. General - Commissario. — 5. Haben wir bic Ersten Zöchprobst der Pfarr-Khirchen zu S. Peter ausser Laybach aucloritatc Ordinaria gesezt und iuvestirt alß bic Ehrsamen vnb fürnemen Ma-thiasen Jessen ko bes Inneren Raths vnb Georgen Reyver Mit Burgern allba zu Laybach Laus Deo et Virgin! benediclae. — 6. Haben wir ittcu ber Pawern bas Vrbarium, Zehenten vnb bas völlig einkhomen sambt der Püechsen barinen 10 ft. übergeben. — 10. Nota et Gratias age Deo ejusque S. M. Virgin!. — Quidam miles Haitis noie. Nicolaus Procacellus de Viter-bio ob furatam telam Civi bic cuidam noie. Reffinger cum jam hide Ceileiam versus unacum suo Capilaneo perlran-sisset celeriter a liclorum Magistris revocalus mo.xque suspendio adjudicalus licet lela fuisset reslitula, magnis mens caeterorumque dominorum Archiducalium Cotnmis-sariorum etiam 111m. Dn. Marichionis Friderici Malatcsta adjunctis precibus a patibulo liberalus mihi in curia Episcopal! hic sislilur vinclus moxque solulis manicis ferret's vita a c pristino partim (?) honore donalus. Eg it provo- Intus genibus meis gratias; exoscululus est nianus etgaudio ingenti manantibus lacrymis, monitusquc ut pro vitae resli-tutione et gratia Dei oblata deinceps rapinas et hujusmodi pericula vitandi confiteretur, communicaret, mililiam pro-sequerelur, sed neminem conculiat, sed juxta 8. Joannis Baptistae dootrinam, slipendiis suis contenlus militaret et honeste viveret. Laetus popondit — fiat. Amen. Augusts 20. Zagrabiae quando Reverendissimum Epis-copum Zagrabiensem D. Nicolaum Zelnizey consecravimus, Rd" Do. Nicolao Jelkozi Canonico et Archidiacono Zagra-biensi et Spano in Sissek plebe debilum quod illi debui-mus ralione depositae apud Era trem nostrum et Oconomum Episcopalis Curiae nostra e Labaci 1000 fl. pecuniae per-solvimus, antea enim succisivis solulionibus acceperat 700 fl. Tunc numeravimus ei 312 fl. Adjecimus honoraria de Ca-preis pellibus linteamina pretiosa et aliquot numismata etiam cognatis eius aliquos talleros. Laus Deo etc. Nullum Chiro-graphum a nobis habuit, sic nee eitantiam (?) nos ab eo accepimus ullam. Barum amicae fidelitatis Exemplum. — 7. ist h. Jacobus Serra bäbstl. hcyl. Gcncral-CowmissariuS widcrvmb von Laybach nach dcr Graniz vcrraist. — 9. postquam totam Carniolam Superiorem tolo hoc Mense visitavimus: Ecclatn. S. dementis in Rodeyn consecravimus et ultra 5000 animas confirmavimus, reversi sumus Oberburgum. Rev. m“s' D""' Episcopus Zagrabiensis a 1. die August! invitavit nos ad Consecrationem suam Zagrabiam et per lileras rogavit quo ten us ipsum in Epis-copum consecraremus. Misimus proprium nunlium pro meliori certificatione. — 18. circa Vesperas venimus Zagrabiam cum 12 equis incolumes. lllic cum Rra°* D°° Nicolao Episcopo Zagrab. consecrando invenimus Rm°Si D”"5 Assis ten tes D”"m-Simonem Bratulizh Sirmicnsem et D”"m- Ludouicum Wilaki Boznensem, qui egregii viri consecrationis opus assistendo juvarunt. — 19. quae suit Dnica. et festum S. Regis Stephani Patroni Zagrabiensis Ecclesiae assistentibus praedictis coo-perantibus et Praesente Excelsissimo Duce Pontificii exer-citus D. Francisco Aldo brand ino ejusdemque militiae ac lllnio. Dno. Jacobo Serra Commissario Generali liujus-dem exercitus aliisque pluritnis consecravi supradictum Du“'n- Nicolaum Selnizey in Cathedrali ecclesia ac sede in ejusdem Episcopum feliciter. — 20. Post solennem in campo et ex castris factam lustrationem exercitus, recessit cum suis omnibus Dux Aldobrandinus. Scrips! per P. Capucinos F. Hieronymo Dalmatae Recount! et Fratri Leopolde de Goritia antea dieto Georgio Ceru a e Alumno meo in monasterio Opitergii habitant!. Bodem Illuslrissimus Dims. Jacobus Serra Summi Pontificis in Exercilu ejus missario Generali promisit mihi lllustT' Oon. ejus visitant! quod per suas litteras nobis velit pro tota Labacensi Diöcesi 8. 8- Jubilaei gratiam obtinere. Item pro Ecclesia mea Cathedrali et ara 8. Trinitatis in Basilica sive Oratorio Serenissiinorum Archiducum Privilegiatum Altare. Adspiret coeptis gratia larga Dei. — Eodem ego cum R. Dno. Nicolao Jelkozi profecti sumus ad castrum Sissek. Pernoctavimus in villa capituli Zagrabiensis dicta Xardi. — 21. Hine discessimus et in itinere vidimus coliein, fossatas et vestigia castelli per Hassan Pascha exusti dieti Novigrad ad D. Thomam Erdeii spectantis. — 21. Vidi ac steti prope Novigrad super sepulcro Ali Begi ad Vadum sive Trajeclum Ibanizhensem per ejusdem Praesidii milites in loco Irans Savum, ad ripam ejus non procul a Cheret amne tenifluo et lutoso ubi post aedi-ficatam Petrin jam Dni. Comites Erdeliani aliud propugna-culum contra Turcas excitare et Petriniensi arci opponere cogitarunt. Vidi opporlunum et undique fluminibus cinclum loci situin. Eodem vidi ibi juxta Novigrad locum ad sylvam ubi exercitus Chrislianoruin ilia die qua vicit et inter-necione delevit Hassanum maledictae memoriae, si eundem Bassam aggredi vellet, cunctalus. Transivimus Savum et villas Oborouu, Schelesnu, Marliniza, Treberovu ubi etiam n ostri Christiani ab Hassanicis copiis ad 170 occisi sunt ad ripas Savi pulchre disposite. Eodem vidi perambulavi et circumivi ad Oderam fluvium ubi in conflictu Hassanico dispositi era nt Janizeri, paludem quam transire debuit satis periculose exercitus Christianorum, campum ubi stete-runt agmina Turcarum cum Hassano, ripas Colapis et pontem unde Hassan Bascha cum suo exercitu cadentcs subversi sunt. Flexi genua et gratias egi Omnipotent! Deo. Circa vesp eram veni in arcem Sissek, quae est Irian-gula, ad ipsa Confluenta Savi et Colapis sita multoque famosior quam munitior Tunis non exaedificata. Nullum Oratorium. — 22. ln arcc Sissekana pernoctantes sequenti inane, quod erat vigilia 8. Bartolomaei profecti sumus adverse Colapi flumine ad Oderam deinde in Drenzhina per Hassan Bassan tormentis bellicis disjectam turrim et arcem satis antea munitam. Inde recessit a nobis et rever-sus est domum Dims. Nicolaus Zalkoczi. Nos cum R. D. Joanne Nardino Canonico Zagrabiensi cum comilicia satis honesta Equestri progress! sumus in Petriniam. In Petriniam (unde honorifice tormentis bellicis el ab Equitalu ac Peditatu Petriniensi: quatuor Equitibus primariis longius nobis obviam pradeuntibus: vexillifero cum praesidiariis copiis extra porlam Propugnaculi obvian-tibus venimus ad Prandium. Circumduxerunt nos Dni. Equites Primarii cum vexillifero ah extra et ubi castra Sardari Bassae: tormenta bellica : machinae: insulins aliaque disposita erant: deinde etiam ab intra propugnaculi moenia et fortalitia osten-derunt quam diligentissime. Propugnacula quin a sunt. Versus Turciam magis ardua et periculi plena, hoc est versus Hrastowiza vel Costanoviza sunt propugnacula Maximiliani Archiducis et Rustani Bey in quo habitavit deinde in reliquo circuitu sunt propugnacula 8er. ”*• Ferdinandi Archiducis : Eggen- bergii et quod omnium tulissimum et ad Portam sive Cola-pirn ejusque pontem si turn, est Caesaris fortalitium. His visis progress! sumus ad Armamentarium, quod in medio civitatis, satis ignis injuriae et periculo expo-situm est. Inde sacelli per me et Comites meos erigendi desig-nationem venimus, quae ubi facta est, fleximus genua Deo in eodem loco una cum Militibus propugnaculi: et 8. Trinitatis et virginis: ao 88. Achatii et Sociorum Martyrum, quo olim (?) die Hassan cum suo exercitu misere periit, patrocinium et auxilium flexi ingeminavimus et repelivimus. Ad illud Sacellum promisi ego unam campanam 55 fl. R. D. Decanus Labacensis ...... 30 „ „ » Joannes Butaldi (?)......................15 „ D. Georgius Schryess (?)......................5 „ Jac. Kirchaver (?)............................6 „ Anbaltus.......................................4 „ In aedibus D. Capitanei Prandium sine vino sump-simus. Dato bibali honorario militibus 10 fl. discessimus feliciter circa horam secundam. Milites cum suis bombard is nos prosequuti sunt, aliquot tormenla in propug-naculis explosa. Qualuor primarii equites nos sunt conii-tati usque ad Drenzhinam (?): nobisque locum et vestigia Bresti arcis et cladis Styriacae, aliaque plurima osten-derunt. — 23. vespere reversi sumus in Sissek, 24. in Eccla Parochial! misere per Hassan vastata celebravi in Pesto 8. Bartolomaei Apostoli. Inde cobonestati ex arce duobus bombis torinenlorum discessimus et vespere venimus ad ICovazhium d. Jalkozy cognatum inde sequent! mane Za-grabiam ubi celebravi. -— 25. Circa meridiem venimus ex Sissek Zagrabiam surnptoque apud d. Franciscum Erghelium Praepositum Cathedralis superiorem: regains a Rm„°'d. Epo.: ipso Prae-posito ac ven. capitulo vesperas et missam sequent! die Pontificales de Festo dedicationis ejusdemCalhedraliEcclae., loco d. Episcopi infirm! decantavi. — 26. Sumpto Jentaculo apud clarissimum meum d. Nicolaum Jelkozi, recess! Zagrabia: vespere veni in Gurghfelt. — 27. ad Prandium in Ratschach: vespere Cilleam. — 28. Oberburgum salvus et incoluinis cum tola comitiva perveni. Laud Deo ac virgin! gloriosissimae. September 23. Zaige Andre Haffner an daß diesen Quatember Sontag Hannß Dobranski Prädieant zn Son-negt gewesen, sein exercitium alda berricht vnd alle Benachbarten von Adel, so dahin khomen cxcommunicirt. Kurz hyevor ist er auch zu Osterviz gewesen bei Franz Schratten-pach in simili cxcommunicirt. October 1. an Jr F. Dchl. deswillen wie auch weiland Aunholder zu Pleyburg geschrieben. — 18. Sumptum est supplicium de Canisiae tradilore Paradeysero Viennae in Foro vulgo am Hoff dieto. Manus ei dextra et caput abscissa. Reliqui complices partim con- simili supplicio partim patibulo enecati. Dem Schuldtheyß ist die Zungen außgerissen worden. December — Besonder mit Ime (M. Abel Degen, Stein-Siegclschneider und Goldschmied in Laibach) vmb ein groß Bischofflich Khirchischcs Sigill darinen Vnscr lycben Frawen vnd Jesu des hcyligen Khindleins Bildnus in einen Khoniglichcn Saal: auf beyden Scyttcn aber des Bisstumbs vnd mein Wappen sauber vnd stattlich samt der Schrifft herumb gegraben werden solle, verdingt pr. 40 fl. Und so er sich mcysterlich mit der Arbeyt verhalten, eine Ehrung. Dazue für Sylbcr geben 7 lots. (Auf dem Umschlage dieses Jahrganges findet sich untern Andern auch die Notiz: 18. Juli 1601. Ist Hr. Georg Lcnkowizh Landeshauptmann in Crain vnd Obrister in Crabbathcn vnd Mcer-granizen re. vnscr ansehnlicher Frcundt vnd Patron: der letzte discs Namens vnd Stamens zu Laybach seliglich in Gott verschieden vnd bei S. Jacob begraben worden. Requiem aeternam dona ei Domine et lux perpetua luceat ei. Amen Amen Amen.) 1602. Jenner. In festo novi an ni Segniae in arce Mag."- d. Josephus de Rabatte Comissarius Caesareus et Vicedominus Carnioliae dum cum suis mensae accumberet a Zegnianis misere trucidatus et in frusta dissectus est cum suo toto famulitio. 10. Oberburgum Labaco node intempesla advenimus concesso negotio Reformalionis Illmo. Dno. Cobenzelio. 18. F. Lucas Guardianus Zagrabiensis cum Eleemo-syna hinc Oberburgo dimissus est et rogatus in se Petri-niensis propugnaculi sacelli aedificationis negotium ad finem usque fabricae (quod pro gloria DEJ et militum illorum spiritali consolatione illo loco dum praesentes visitavimus et promisimus et ad dimidium in prasens perferimus) sus-ccpit et Altare portatile quod pro Oratorio illo consecra-vimus, secum tulit. Tabulae aliae Orelli (?) submittentur una curn Magistro Lignario. Scripsimus in eandem sinam. Venerabili Dno. Francisco Erghelio Praeposito Majori Zagra-biensi. Misimus per rundem pulchrum Agnum DEJ Rvo. Epo. Sirmiensi. 21. Herr Gregor Zurler zu einen vnparthcyschcn Richter vnd Examinator an statt des Herrn Andrecn Tautschers gegen Jacoben v Tlakih (?) vnd die andern seinen rebellischen Cohaerenten ankhomen vnd durch 3. Petschafft die rcbcllen citirt, diese aber wie hyevor auf Meine 6. Petschafft nit erscheinen haben wöllen, sondern mit bewehrter Hand rcsi-stirt. Der Oberburgischcn Pawcrn auf des Jacoben v Tlakih vnd Lucas Salessnikh aufwyglung rebellion vnd verbindnns wegen der Steuer, Robbath, Maaß vnd des Freythoffs bei 8. Maria Magdalena von dcme sy außgebcn, Er wäre nit gcweyhct: Sondern cs müssten 12 Cardinal vnd ein Patriarch dabey fein: hernach erst mücsse ein Bischofs wcyhen rc. rc. ist in Januario entstanden. 26. ist P. Nicolaus alher ankhomen (des Tags davor hr. Andre Stuezenstainer, dessen Vettern Lucasen Koprivez ich geschenkt den vcrfallnen Zehend Bestand de anno 1601 i. e. 75 fl. 28. Sein h. P. Nicolaus vnd h. Andre Stnezenstainer mit unfern Bericht die Pawcrn bctr. nach Gräz verraist, denen wir zur Zehrnng geben 40 ft. haben sy bcglcytct biß aus Eilly: allda wir durch das Gericht der Pawcrn Schrifftcn-ftöfier hanescn Hucber einzuziehen bcuolhcn. Uem die von Cirty haben erlaubt, die ungehorsamen Pawcrn hin und wider ans Iren Gründen auch unter dem Dach Traipf aufzuheben. 29. Herrn Shega ein Consistorium zu halten gcholffen: einen Ehehandel verglichen. Herr Shega hat sich gucttwillig-lich zu einen Comissario wegen der Rebellischen Pawcrn ancrbotten. 30. Haimb khomen: nach Gräz Herrn Stnezenstainer propter D. Nuntii Aplici reprehensionem damit er diesclbig beantworte, gcschriben. Februar. 7. Synodus Oberburgi habita. Oonstitutiones denuo promulgatac. Extraordinaria est contribulio con-clusa Sercnissiino. Maerz 3. Ad 8. D. N. Clementern Papam Oclavum, ad dnos Cardinales Oclavium Paravicinum Hieronymum Asculanum Caesarem ßarronium et Roberlum Belarminum. Item ad lllmum. Jacobum SerramCamerae Apostolicac cleri-cum ejusque capcllanum, nostrum Sollicilalorem dedimus: 1. Causa SS. Jubilaei. 2. „ Allaris Privilegiati. 3. Facultatis absolvendi ab haeresi. 4. et legendi libros hacrelicorum. Literas detulit P. Joanes Maria Catalanus Ordinis Canulliani Romam a Canisiensi obsidione proficiscens. Eodem die qua suit Dnica Reminiscere circa horam noctis semi duodecimal« ingens Incendium in suburbio Hospilalensi Portae ad 8. Joanem excitatum, paucis hpris 50 aedes et incendii aulhorem temulentmn cum parvulo Iactanle (quorum corpora mane combusta e favillis ernt a el nostra cura ad 8. Petrum condita sunt) miserabiletn in modurn absorpsil. 4. In Reformalionis Comissione progressuri in Car-nioliam Inferiorem propter incendium iter distulimus. 5. Labaco cum d. Cobenzelio Weichselburgam sumus prosveti. April. 3. bits haben Jr fur. git. anß crhöblichcn Br-sachcn den Vlrich Nouak, Burger alhie, der des Augustin Khöbcrlc Giietcr und Glashütten in seinem abzug der Religion halben in sich crkhaufft, noch festige schuld als 2900 fl. In Namen Jrcr für. Durch, und gcwalt habender Lolmcchtigen religions reformations Comission Ime hinaus zu geben ganz und gar verboten. 10. Romam denuo lllmo. Jacobo Serrac Clerico Camerae: Horatio Bracellio et Francisco Mariae Vaghi scripsimus. 17. Ex Moreytschio Oberburgum veni. NB. 18. R. D. M. Joanni Friderico Clementi Vicario Crainburgensi misi copias nonnullas Transumptas literas in Membrana binas Processum Rvmi. Gurcensis et Privilegium Friderici III. Imp. 4. Junii Oberburgo Labacum veni. 6. Memorabilis Processio Labaci suit habita Eliam Octava in quibus Venerabile Sacramentum circuinlulimus. Synodus Goritiana. 21. Goritiam veni: apud D. Kobenzelium diverti (?). 22. lllmum D. Patriarchal« unacum CoIIega meo, Serenissimi Archiducis noe in visi, puncta omnia proposur et placid um in omnibus responsum tuli. 23. Synodus coepta et Processio per civitatem habita et oratio per patriarcham aliaque. 24. In festo 8. Joanis Baptistae Mane bora quinta indicta altera sessio. Apud Fratres Capucinos fui. 25. Aquilejae fui: Templum celeberrimum oliin nunc miserum invisitavi: in Crypla 8. 8. Martyrum Hermachorae ct For tuna li cclebravi. Laus Deo. Vespere Gradescam veni. 28. Gradiscae in celebri Fortalitio Austriae et Civilate a Venetis 1481 condita, apud D. Franciscom Frumenlinum Capitaneum fui. In Monast rio cclebravi. Post prandium arce conspvcta Goritiam discessi. 29. Gorilia sumpto Prandio Labacum versus discessi. 300 II. et ultra exposin'. 4. Sigismundus Princeps Transylvaniae antea Archi-ducum Austriae per inatrimonium cum Serenissima Archi-ducissa Maria Christierna Sorore Ferdinandi et Margaritae Reginae Hispaniarum contractum affrnis et cognatus: sed eadem repudiate ruptoque cum Rudolpho II. Rom. Imp. inito foedere perfidus et rebellis supplex gratiam ab eodem petiit et oblinuit et Transylvaniae Principalom. Pragam concessit. Ex Alba Julia ul supra. Juli. 11. Literae a dd. Commissariis rebellibus rusticis ineis et ex iis Jacobo v Tlakih redditae in manus. 21. 22. 23. Sein die Herrn Landesfürstliche Comissarii Herr Shega und Hr. Verwalter alhyc gewesen und ihr Comission wegen der Rebellischen Pawcrn fürgenommen und verricht 24. fein sie von bannen. 21. — hat Hörzogs Wilhalbcn H. Sohn anß Bahrn yczig regierend Fürst Horzog Maximilian das Gulden Fliß anß Handen Jrcr F. Dch. Erzhörzogcn Ferdinandi zu Österreich re. in Gräz empfangen. Ruslici nostri et seducli Rebelles tunc suppliers libcl-lum et querelas oblulerunt, scriplo et oretenus (?) quaesli eliam contra Comissarios priores Archiducales. Graliae Romanae. 26. Julii. Graliam Allaris Privilegiati in Eccla. Calhedrali ad 8. Nicolaum Labaci obtentam sc. Breve Aplicum a Clemente Octavo Pont. Max. accepi. Item literas Illmi. Cardinalis Cinlhii Aldobrandini per-benevolas et amabiles. Item graliam absolvendi ab haeresi et legendi libros haereticos pro sex meis sacerdotibus quos idoneos indi- cavero a 8. Inquisitionis Officio Illinis. Dnis. Cardinalibus accepi. Gratiae agendas Roma. Pecuniae mittvndae Sollici-tatoribus in cambio. Curandurn pro Ss. Jubilaeo. August. 29. Nova dolenda. Turcarum Exercilus Supreinus Vezier Bassa Sardarus cepit et expugnavit Albam Regalem, quam ante annum unuin Dux Emanuel de Mercurio in potestatem Rudolphi Rom. Imp. redegerat: Habuit Sardarus copias innuinerabiles ad 3.000.000 Omnes ad unum Christianos occidit: capto comite Isulano qui civitatis Praefectus erat. Hoc eodem anno Georgius Rasta totam Transylva-niam obtinuit et Temesvarum obsedit. Turcarum Exerci-tum ex Hungaria revocavit. Laus Deo. September. 12. Auf Gräz in causa rusticorum gereyfet. 14. Mittag auf Gräz ankhoincu vnd bet H. Nuntio gnädige Audienz gehabt. 15. Nach verricht. Gottesdienst in der Tafelstuben meiner gdigisten Frawen empfangen worden a Serenissimo Ferdinando ejus conjuge et Maire. Vesperae a pud Matrem et Filium ante coenam gratiosissimam andientiam habui. 17. Vocatus in Sacello Serenissimae JVialris Archi-ducissae praesentibus Serenissimis Maria Anna et Maria Christierna Transylvana celebravi: post missam audien-tiam habui, valedixi Serenissimis praediclis quae se gra-tiose ublulerunt et precibus meis ac Cleri mei recommen-darunt. Eodem in prandio dixi Benedicite Serenissimis antea Serenissimo Ferdinando valedixi, habens audientiam gratiosissimam , prornisit se puniturum severe seductores interrogavit de Jacobi v Tlakih vov. (?). Habui convivas apud Hariemum (?) Dnos. Doctores Edenuin, Pagge, P. Pold um Paniquandum, Kriberle, Kugelmann et alios. 18. Apud Dnum. Rm“m- Episcopum Laventinum, Dominum Ekhenbergum capitaneum Carniae, apud Dnum. Ballhasarem Layman Cancellarium Aulicum audientiam bonam pro expedilione punctorum meorum habui. Eodem apud Nuntium Apostolicum in Prandio fui. Vocatus ad Serenissimum Archiducein uno quadrante ante quartam veni. Rogavit gratiosissime ratione Praepositi comminatus sedem Apostolicam. Item Graliosissima Mater alias Malernitates vult renuntiare. Virgines et Dominae Gynecaei Archiducalis rogant suscipi ad fra ternita tern corporis Christi Labacensem, petunt exemplaria Regularum. Aliquot dederunt nominp sua ad Matriculam. Grana indul-gentiarum petunt. 1. AnnaKhclchcderinnJrcrF. Dd)l.Ccim-merbienertnn. 2. Euphrasia Arnola Jrcr F. Dchl. Zuchtkhindt. October. 2. P. Nicolaus cum Dna. Felicitate Bon-homia vidua nata Auerspergia hie suit, egerunt de bonis Peilensteincnsibus. 4. hujus discesserunt. 9. per M. Mathiam senem Graetium ad Serenissimum literas misi in causa Privilegiorum Rainburgensium Paro-chiae, quas Patriarcha violare intendit. Item in causa rebellium Rusticorum. Item ad P. Villerium in causa Praepositi Labacensis Gaspari Freydenschuss Unacum 4 pellibus danicis. Item ad Runnensem Abbatem ut supplicem libellum exhibeat Principi. Item R™°- Episcopo Seccoviensi pro rcvocatione Thomae Slivar. Eidern šeni M. 8 talleros pro viatico, anten quoque 10 fl. obtulimus. 28. dits von Oberburg Morgens 8 Uhr vcrraisct vmb 9 Abends auf Gonobiz gelangt, vmb 12 Uhr Mitternacht attff die Post aufgesessen vnd Morgens 7 Uhr auf March-mrg Abends 5 Uhr auf Gräcz ankhomen. 31. Beim Hrn. Nuntio Morgens: Nach Mittag vmb 2 Uhr bey Jrcr F. D. Audienz gehabt. Benigne omne auxilium prominente Serenissimo in omnibus, furore pereile S. P. 0- R. Rm“*- Dnus. Locumtenens, Episcopus Lavantinus Serenissimi Archiducis jussu requisivit, ut Pontificales Vesperas et Sacra solemniter decantarem. Feci. NB. Nova meliora opt. Quidam Turcarum magni nominis Satrapa ac Princeps Seribanum vocant, in Asia contra Turcarum linperatorem Dei milu bello in.surgcns exercitum ad internecionem usque delevit. Coaclus ilaque Imperator Turcarum suum ex Hungaria exercitum evocavit. Quo abscedenle vel potius nunc fugiente cxercitus Chri-stianorum Imperatoris Rudolphi II. circitcr 301"; illico Budam Pestumque obsidione cinxit, anterioribus fruslra lentatam, ineredibili virtute ac celeritate vicit, obtinuit, cepit. November. 1. In Proccssione solenissima in Po n tisi-calibus sub Vmbella, sequentibus Serenissimis 88. Sacra-mentum ad Ecclain 88. Sanguinis D. N. Jes. Chr. detuli. Pontificate sacrum decantavi: Venerabile Sacramentum pari solennitate a d Ecclam. S, Aegidii reposui. A Prandio Officium defunetorum tolum 2 °; Etsequenti Mane. Missam sub insula eorum Principibus decantavi. 1. Consilio in negotio Rusticorum meorum habito misit Serenissimus a d Nuntium, sequent! mane furebat: sed placatus ad omnia se paratum et ad vota exposuit. 2. Misi Rystmaisterum Oberburgam pro Ragnj pro-cussu. 3. Comoedia in Ferdinanden habita est, et praemia studiosis exhibits. Colloquitur benignissime mecum Serenissimus. De negotio decreto si ita mihi placeat, interrogat. NB. Item de Praeposito et resignations; annuit por-tionem pro sustentatione ejus assignari debere. Exhibui Manu —; dixi in — Benedicite. 4. 5. 6. Controversiam D. Joanis Christofori Lalliu-pekh et D. Gregorii Visi Archidiaconi Gonovicensis com-posui. Item Martini Penizh cum Yiso. Runam ivi a Prandio, invisi D. Abbatem. Exhilaratus suit maximopere. Exhibui et reliqui illi scripta et supplicem libellum ratione Privilegiorum super Parochiis a Patriarcha turbatorum. December. 6. Extra tempora cum facilitate Hlini. Dni. Nuntii Apostolici et Patriarchae dimissorio Petrum Straus-sium ordinavimus Diaconum. 8. Venerunt Commissarii Archiducales D. Joannes Sigismundus Waagen Praeses Styriae et R. D. Michael Shega Archidiaconus Sauniac Patriarchalis Oberburguin pro sedanda controversy Rusticorum, D. Philippus Cobenzel Vicedominus Carniae propter Tumorem capitis et oculo-rum venire non polnit. 9. Sequent! venit R. D. Sebaslianus Trebuchan Delegatus Nuntii Apostolici ad eandem Coinmissionem suit disceptatio inter Archiducales Commissaries, si debeat admitti. Rogavi, justitiam (?) pelii, ut sieret. 10. Re infecta discesserunt. Postridie R. D. Shega, D. Mikhez et cum Clemente Stuezenstainero. 14. Literae P. Villerii et Nuntii etSerenissimae Mariae. Responds per Nuntium proprium. 1610. Jenner. Sub initio anni istius venerunt mihi litterao a S. D. N. Paulo P. P. Quinto gratiosissirnae per manus Nuntii Apostolici — Hlini. Di. Joannis Rapt. Saluagi. Laus Deo etc. NR. Refonnnvimus Labaci cum magno fructu in nomine Domini placuit Serenissiino. 14. Ad 8. Martinum Vespere advenimus. Sequent! tola die laboravimus in decimis Sabbato prandio suinplo. Circa vesperas in Michelstaelten causa Archiducalis Com-missionis fuimus operae pretium facientcs. 17. Postera die dnica. Vespere in Stajn venimus usque ad Feriam (tuartam propter Marush Kupzhizham vinctam tortamque suinus demorali. Requisit! Flegerus Turriani et Judex Camnicensis protervi responderunl. Judex Maleficiorum pracsente D. Praeposito Winkh-lero et aliis liberam pronuntiavit, Winkhlerus pracsente d. Taller negavit se aliter dixisse, quam si nolint posilila tis Episcopi deferre ad petitioner» et fideijussionem cognn-tionis liberam dimiltant. 20. — Vespere Oberburgum. 22. — Quod Felix fa us I urn, fortunatuinque sit, pro Dei Gloria ecclesiae Labacensis honore et multaruin salute a nima rum. R. D. Andream Crallium Praeposilum nostrum Graecium expedivimus in negotiis variis et Insulae. Februar. 4. Synodus solenissime hie celebrata; cui intersuit Clems valde frequens. Novae Constiluliones aliquot propositae: Circa oppressors parvulorum ut in coemeteriis per dominicas dies aliquot virgis circa ecclesiam caedanlur. Vel remittant hue ad sedem, si persuader! poterunt. Schedae casuum reservatoruin (cum nonnullo-rum restrictione) ad Archidiaconos hinc inde Iransmitlendae. NR. Vigilia 8. Mathiae Apostoli incid ns in diem Racchanalioruin jejunanda. Sic nobis declaravit D. Nuntius Aplicus, loco el authoritate Sanctissiini. Hoc anno Fes turn Natalis D. N. Jesu Chr. incidens Feriam VI""- non jeju-nabatur, et dies Racchanalioruin jejunabatur. 14. — Nota valde bene obserua ad suluram rei memoriam et praxin. Herr Gvttfryd v. Schrattenpach Freyherr Und angefaßter Land-Comenteuer ist in eigner Person ins Bissthnmb zn Laybad) (wie vor bifen Hr. Sigmund v. Egkh Freyherr Landes - Verwalkter in Crain an Statt Hrn. Marqnarden von Egkh Freyherrn seines Sohns damals gewesten Landes-Comenteuern alda: an ye;o aber Tentsch--Ordens Statthalters zu Mergeitthaimb, similiter) zu vnß khomen vnd batte Vnß fr. vnd demitthiglich die dritte Garmb Zehends von des Tentschen Hanßes Powfeldern, so den Bissthnmb Laybad) gebürt, noch weyterhin vmb die alte Bestaubt pr. 2 Duc. in goldt vnd 1 Pfd. Pfeffer auß-zulasscn. Welches wir auf Frcindtschafft et absque prae-judicio, vnd auf khciucr gcrcchtighkcit gnctwillig gethan. NR. Reverendis P. Jesuit is decimas de Agro illorum similiter manipulum tertium ad curiam Episcopalem spec-tan lem ad vilam nostrum ita tarnen ut sludiosos Mušico» quo ties opus suerit teneanlur nobis mil lere, remisimus. Gchaimbc Commission in Fes to S. Joanis Evangelistae sub media node per propriam portam allata est: prae-sentala per Joannem Tallerum, quum ad Patres Capucinos Pontificalia celebraturi accessimus. 28. Princeps Ferdinandu» pro sec I us Pragam suspendit Comilia ad suum redilum. NR. Archimandrilae operoes. 1. Miseros Sacerdoles unius vel alterius I tali lesti-monio accepto, in visitatione non interrogate vel etiam repudiate Ordinario damnavit. Aspensis Lengfelderi Mar-zina R. P. Mayr Christophorus jussit se defendere. 2. Steurae consumplae. Ecclesiarum redditus ad aliquot Millia expilati. Fnidus omnium judicio nullus aut perexiguus. 3. Notarii et Protonolarii creati multi sed quid Pro-tolochlarii, Equi, nuinismala. 4. Causa Praeposilurae huic Renesicii Veldensis amica-biliter ad componenduin recepta at perdita. Auro nos omnes (?) viclos ajebat, Doctor Verda. Pater Eustachius Tanzler testis. Ö. Absurda. Jam Colon! ad Arcem trahunlur, Ecclesia, excepta Celebratione, deseritur, Eleemosynis expilatur, 6. Litterae ignominiosae et contemptus plenae. 7. Minae et imputaliones famosae. 8. Pensiones oblrudit — Vrbern, cum in Aula nit official, objicit Residenliam abs se confirmat (?). Maerz. Den 24. bits on h. Casal die Fürstliche ge-haimbe Commission nach Gräz bei aiguer Potteu expedirt. Item wegen des Stiffts Leheubrieffs ben Satelperg 9 Due. in goldt. M. Petro de Fa bris 3 vnd M. Paulo Vidmayr 1 Due. in goldt geschicktst. 29. Coepta sunt comilia. 30. Magnificus Dims. Rudolphus Coraduzi Caesaris Consiliarius et Cancellarius cum Vicedomino Comitiorum Comissarii exliterunt. Et Dims. Coraduzi propositiouem fecit brevem, quia in sella gcstaloria detains ad Palatini» lota ilia node habuit febres. Der Streitt zwischen mir vnd E. E. Landtschafft in Grain wie er gestellt vnd hingelegt worden. NR. Philippus Cobenzl suit discordiae author. — Ante Propositiouem kactam Proceres miserunl D. Erasmum de Scheyer Equitum Carnioliae ductorcm: D. Georgium Waagen Consiliarium Camorae Archiducalis D. Danielam Galium Exactorem ct D. Georgian! Räuber, Vexilliferum Carniae propter con-troversiam motam per Cobenzelium inter me et illos. Et tolum negotium privatim ac publice optime cum omnium satisfactione et indignatione in Cobenzelium suit compositum. Dcn 26. Martij auf Laybach ankhomen. 27. fuitSabbatum Sitientes et Ordinavimus in Ecclesia Cathedrali. Dnica Judica: Feria b. — et in die 8. Resur-reclionis Dni. concionem liabujmus. Memorabile. NB. Spatio Oclidui usque ad feriarn 3 Majoris Hebdomadae fuerunt Comitia et Anni 1609 et 1610 feliciter et pacifice conclusa. Sed iinalis Con-clusio in 26. Aprili« rej ec ta (?). April. 26. Ist die Musstcrmig ainer Ehr. Landtschafft in grain Pfärdc gehalten worden. Bnd Herr Jacob v. Edling Landesvcrwescr hatt abcrmal des Bissthnmbs Phärdt Jrer F. Dch. vierfachen gncdigistcn resolution zuwider verhindert das sy nit in suo ordine uocirt durchgezogen. NB. Feria 2*- post Dnicam in Albis A "1611 pro-cessimus vnd D. v. Edling vnd sein Schwager Philippus Cobenzl haben in Jrer Gottlosen Practica das Feld verloren. Der ander Landtag pro anno 1610 feliciter beschloßen auf 70 m. fl. cum suis Requisitis. Patribus Franciscanis pro quatuor Noviliis — M. Georgio Sonze 400 fl. in studia dali. Do. Andreae Catianlro Deputato recedcnti ISO tall, viduae Naguzhin 800 fl. et pupillis ejus. NB. Virgin! Sophiae Lenkovizhin (Magni illius Georgii Lenkovizh Generalis Carolostadiensis et Capitanei Carnioliae qui Petriniam coepit: Sardar Bassain abegit et mira bellicae artis facinora edidit, ßliae, quam ex Susanna Comitissa Zrinia suscepit, quas ambas consirmavi Labaci ln Aede 8. Nicolai Epi.) pupillae promissio facta de Steura-rum restantiis Patris sui superioribus ejus arcibus el bonis, tarn Maichau quam Weidl et aliis etc. promissio remis-sionis facta: sic tarnen, si eidem pupillae Virgin!, non Creditoribus cesserint vel omne expectandum donee nubat ut gratia amplior et certior pro memoria patris sui fieri possit. Mai. Siccilas magna nullaeque pluviae toto mensc Aprili et Majo usque ad 17. 30. Aufs Laybach khomen bis Corp. Christi gcbliben. Juni. 4. Allata est nobis Reginalds Monstrantia hoc est Margaritae Reginae Hispaniarum Indiarumque adhuc Anno 1398 °; cum ad nuptias suas Graecio in Hispanias proficisceretur, sodalitati nostrae Labacensi 8. 8. Corp. Christi ad quam propria inscripta est manu, promissum donum. Sed ecce, contractual suit vitrum circa Sphaerulam semilunarem. Hujus usus suit ad S. Petrum extra muros in festo 8. S. Corp. Christi. 8. Allata est altera mult» excellentior pulchrior et pretiosior Monstrantia. Serenissimae Mariae Magdalenae Archiducis Austriae Magnae Ducissae Hetruriae Cosmae Medici uxoris, donum eidem Sodalitali Labacensi Anno 1608 cum Florentiam per Labacum cum Maximiliane Fratre proficisceretur ore proprio liberalissime promissum praestitum-que. Hanc cum praecedenti Reginali et alia tertia ad S.Can-tianum prope Auerspergam spectantem consecravimus in Profesto 8s. Corp. Christi et in Processione solenni depor-tavimus sub Mitra nova pretiosa cum omnium spectantiuin admiralione et laetitia. Rescriptae gratiarum Actiones ipsi Magnae Ducissae et Joanni Prarali (?) ejus Procurator!. Valentino Rosier Tabellario Camerali qui Monstrantia m detulit dati 6 Ducati annui et 3 11. pro honoraria. 19. — R. P. Nicolao Jagnatovio Rector! Labacensis Colegii subsidium nostrum pro Canonizatione B. Patris Ignatii Lojolae Societatis Jesu Fundaloris et Patron! Episcopates et Dioecesis Labacensis per Andream fra-trem misi 100 fl. (17. Biduo ante duos Fontes sub Turn", praedii Patrum solenni rilu benediximus.) Festis Triduanis et Pentecostes confirmavimus animas plus minus 900. — Ordinavimus Labaci: et utramque in die Sancto et Octava Corporis Christi processionem cum Monstranliac novae deportatione peregimus feliciter. Laus Deo etc. 29. Romam et Pragam litteras expedivimus ad 8. D. N. Paulum Quintum et ejus Nepolem Cardinalem Seruatium (Von der Hand des Bischofs Otto v. Puchheim durchstrichen und oberhalb geschrieben: Scipionem) Borghesium. September. Vestes acceperunt. Pannum violaceum: cujus ulna 6 fl. constabat pro tunicis Vrsula soror, An-baldus et Schaiferin. Item Thomas et Michael Wulaliz quisque Thoracem, Tunicellam superiorem: caligas: Fibialia. Mathias Capeller Thoracem Camisias. Janshiz Lagkhey Tunicellam pulchram cum necessariis: Laurentius cursor Ballum Tunicellam, caligas, thoracem de panno nobili. Mutus Stabularius vicissim tunicam caligas de bono panno. October. 1. Misi Nuntium Frasslavium cum literis in negotio Vineae Hobel quas d. Schraltenbach ad se traxit. 3. Accepi responsum a Dna. Abbatissa in Minkhen-dorff et D. Seb. Trebuchan Archidiacono causa Furmachcr in Wistriza, excusant se. — Celebravi ad 8. Acgidium a Rmo. P. Villerio certior factus de machinatione Archi-mandritae (?) me contra paravi. 21. Von denen Herrn Verordneten in Crain bey aigeit Pötten das ankhindtschreyben empfangen wegen der Gessan-terey nach Gräcz in negatio Salis. 24. e domo digressi sumus cum 11 cquis. 26. Graetium venimus. 27. Audientiam apud Serenissimum Principem impe-tratum ad Aulam accessi; in Vico publico obviam Serenissimus cum fratre Maximiliano et conjuge Maria Anna in curru, me ad se vocavit manumque porexit cum aliis serenissimis — Interrogavit me de Collegis quando venirent. 28. Audieiitiam et bornim responsum de expeditions nostra habui: quod Princeps contra privilegia nolit agere, ita tarnen ut sui memores essemus. — advenerunt Collcgae Gralium: D. Hörbardus ab Auersperg: D. Georgius Andreas Catianer: Judex Laba-censis Eppich: Pantaleon circa Vesperam. 29. Alteram audientiam siinul omnes habuimus in Cubi-culo Secreto ubi ego peroravi coram Principe et ipse benigne respond!!. Tractatio octiduana cum D. Capitaneo Carniolae, postea secuta est reconciliatio. Arbitri D. Capita neus Styriae et D. Locumtenens. November. 1. Vcsperas Pontificales et in die Sancto Omnium Sanctorum PonliOcale Sacrum in Ecclesia Sancti-monialium D. Clarae Serenissimo per Eleemosynariuin iu-benle cantavi. 2. Item Officium totum Defunctorum cum Missa et Exequiis Pontilicalibus decantavi in Eccla. S. Aegidii eo dem Serenissimo jubcnte. NB. Debuissem eodem die celebrare in Sacello Secreto Serenissimae Mariae Annae. 3. Profectus est Serenissimus ad venationes cum tola sua Aula relictis nobis ad agendum Commissariis suis D. Locumtenente Joanne Sigismunde Wagen, D. Capitaneo Styriae Dno. Balthasare Layman D. Georgio Galler et D. Weinig. Reconciliatio facta solennis cum D. Capitaneo Carnio-lanico D. Joan e Vdalrico ab Eggenberg in seriptis in aedibus dni. ab Herberstajn Capitanei Styriae. Traclatum cum Consiliariis Arcanis uarie et Convivia celebrata liinc inde. Nos legati Carniolae bina exhibuimus Praecipuis Magnatibus primum: Allerum Regimini etCamerae. Praepositio facta salis negotii in domo Domini Locumtenen-tis per d. Auerspergium. In sine resurnpsi örationem et denuo singula cum alfectu proposin'. In feslo 8. Martini Epi. in aede S. Aegidii Herum Pon-tisicaliter celebravi. In feslo S. Calharinae item in sacello ejus Vesperas et Pontificale Sacrum peregi. Interfui Election! Redon's pro Congregation» B. M. Virginia Annuntiatae. NB. NB. NB. et gralias age Dno. ompli. ln Feslo 8. Caeciliae peracla est Canonica mea purga-tio apud Patres Capucinos in Oratorio Compurgatores fuere R. P, Damascenus P. Seraphin et P. Angelus. Mox illa peracla it um suit obviain Illmo. Dno. Petro Antonio Episcopo Trojae Nuntio Aplico moderno in cur ribus et ad Carolaw cum offendirnus. Ingressi sumus una in curru et coena apud Illmurn D. Salvagium Nuntium Pra-gensem sumpta. 24. Absolutionen) accepi etiam a censuris et casibus forte ignolis. Processus delaniatus (?). Sed ante oia. apud Principen) purgavi et confute vi objeda qui isthac benignissima protulit verba: Id) Sag auchS nit olf; ein LandtSfiirst sonder» als; cin gnetter Freundt. 28. Dnica Prima Advenlus horn Octava de node cum negotii) nostra periclitarentur suasu DD. Collegarum pro- fectus sum et veni circa median) noctem in Wildon; mane hora s *■ vel anten ad 8. Georgium et habui in arce apud Serenissimum Principom audientiam gratiosissimam, dixit: Bona dies Herr bischoff Ir wisst wol das Ich mit euch nit prangen thue. Audivil omnia et singula de salis negotio, excanduit bis. Me excusalum et innocentem pronuntiavit aliis se veile memorem ostendere. Tandem respondit: Quatuor dies causa sui patienter expectemus veniam die Jovis: abbreviabo dies venationis propter Nuntium (ad quem me misit ut eadem referam) audiam ipse Consiliarios meos: nota collegas ut vos hac hebdomada expediam: sed de reputatione agebat. R. P. Villerio singula ad longum narravi: agnovit oppressionem pauperum: suasurum se Principi ait et optabat citius exscivisse. Innuit R™- Epo. Seccoviensi eadem diei dotiere. 29. quum suit vigilia 8. Andreae Apostoli reversus sum a S. Georgio circa horam secundam Pomeridianam. 30. In arce Prandium sumens 2 's,°- apud utrumque Nuntium optimum et benignam per oia audientiam habui. Maximo circa negotium salis. Obtulit se mirifice Epus. Uocatus (?). Andreas Chrön frater susceptus a Serenissimo in Con-siliarium Vicedominatus Carniolae: et graliis actis ad S. Georgium dixit Serenissimus: se id intuitu et gratia inei fecisse. Intercessio postea facta est a me pro Elia Andriano Anbalto affine mco ac filio et ejus Patruo Petro Andriano Occonomo nune Labacensi: nobilitate donandis. Annuit Serenissimus et mox negotium tolum ad vola expedivil. Et sic plantabuntur nobilitatis plantationes pro haerelicis Carniolae. December. 1. Illmo. Dno. Joanni Baptislae Salvago Epo. Lunensi Sarzavium et Gomili Nunlio Aposlolico Praga m discessuro sex pelles Lynceas pretiosissimas donavi. Misit supplicem meum libellum Romam pro dispensa-lione fuluri quadriern»! quoad visitanda limina Apostolorum uti obligor. Et per oia. se paternc obtulit per Andream fratrom. 2. Dono miši per eundem D. Alexandro Valosio Auditori 12 aureos nuinmos pro viatico. Nummi memoriales dali: R. D. Marcello Capellano Nuntii Apostolici 1 argentcum 1 aureum minorem. Magistro Domus Nuntii Apostolici etiam 1 argenteum, aureum 1 minorem. Virgini Mariae Sacristanae Serenissimae quae nobis ostendit pretiosa omnia 1 argenteum, aureos 2 minores. Magistro sanitatis 1 argenteum. Cocco Magistro Bartholomaei 1 argenteum. 2. Reversus est e venationibus Princeps a Prandio. 3. Mane post Rorate comitatus sum eum ad Cubiculum: discurri ad Seccoviensem Epuin. J. P. Villerium. Eadem hora Octava habitum est consilium secretum: Proposita causa nostra Salts: detcrminatumque ad votum et abro-gationem totalem. Laus Deo etc. Bodem apud me in prandio lucre D. Paggc Doctor Consiliarius Regiminis D. Guilelmus Erhardus D. Kalten-hausser et D. Magister Simon Amonius Secretarii; fuimus laeti propter felicem expedilionem, quae tot lialmil impedimenta et obvios. 4. Recessit D. Herbardus a Lamberg Labacum cum apud nos esset Hier. (?) doleo (?) et ageret nobiscum. 6. ln testo 8. Nicolai tradidi supplicem libellum ratio ne pontis erigendi ipso Serenissimo Principi. Bodem ante prandium Replica tradita. Post Prandium donum retu-liinus S. Nicolai bonam scilicet expeditionem per os D. Joannis Gayler. Cum Hieremia de Leo pacti sumus, accipit Provincia ab eo 4700 salis pretio 3 üb. 3 fl. Bodem Pesto (S. Nicolai) supplicem libellum pro ponte novo Oberburgi erigendo, apud Serenissimum audientiam habens proposui. Exhibitus Camerae pro informatione mittitur. 8. ln die Conccptionis B. M. Virginis aliam habui audientiam et supplicem libellum pro assistenlia gratiosissima in negotio Ecclae. 8. Martini in Schalekh tradidi. Respond!! Serenissimus: Hodie dabo responsum. Interrogavit quo-modo baplizaverit Serenissimum Epus. Conradus. 7. celebravi in sacello Screnissimae Mariae Annae de 8. Ambrosio. Post missain habui gratiosissimam audientiam. 1. Data facultas semper celebrandi in sacello. 2. In-scriplio siet manu Screnissimae ad Fraternitatem. 3. Pontificalia tradenlur pro D. Praeposito per manus meas trans-ferenda. 4. Gratias egit Serenissima pro celebrations, ob-lulit suurn palrocinium: et se ac suos orationibus meis commendavit. Apud D. C a p i t a n e u m. 7. Celebravi Screnissimae Mariae Annae in ejus sacello: postea habui audientiam gratiosissimam. 1. Dedil licenliam semper celebrandi. 2. Nomen Congregation! Ss. Sacraments Labaci. 3. Pontificalia sc. Pluviale Mitram et alia necessaria pro D. Praeposito Labacensi. Et se precibus meis commendavit. 8. Apud D. Kiselium pransi de Beneficij Igensis jure Patronates traclatum esl. Cedit Kiselius. Deinde: D. Capitaneus in alio conclavi audivit me et DD. Auerspergium et Catianerum de negoliis Reformatories. Negotium Pregelii: Item Ostermani promiserunt re- tractare. Igensis Ecclesiae bona, per Ambshelium dudum antea per Shnizenpaumber sparnala (?) sic ad Tribunal Provincial) extraordinarie traclare ut citatus D. Schnilzenpaumb respondere et quae fuerint Ecclae. bona, eidem reddere cogalur. 10. Serenissimum ad venationem iturum comitalus post Rorate extra Templum, habui affabilem. 30. Solvimus campanam fusam pro Eccla. 8. Jacobi Apli. Collegii 8. J. M. Elia Somrakh (quam pro vinculo et memoria R. P. Bartholomaei Villerii in festo ejusdem 8. Bartholomaei fractam reparare promisimus) 116 fl. 31. Consecrata suit eadem campana in Aede 8. Jacobi Apli. sub honore ac titulo Jesu Mariae et 8. Ignatii Loyolae brevi canonizandi, mane post sacrum in magna hominum frequenlia. Am Schlüsse findet sich ohne weitere Einleitung als ein NB., Nachstehendes: 1. Libri haeretici per viduam Stephani Bibliopegi verwies clam circumlati. 2. Libri haeretici et spurii per Externos ßibliopolas inferuntur, quibus occurrcndum juxta Regulam X. Indicis librorum. 3. Magister Hospitalis Civici ne eligalur, qui uxorem habet haereticam: ne foveant Lutheranas. 4. De miete pueri mendicantes ne cantillent cantiones haereticas, providendum. 5. Reisingerin P. Capucino de falsis Prophetis concio-nanti maledixit: Du sengst cui uxor Beverdii (?) respondit: Lupum rapacem ex (?) vocando. 6. Pittorferii Paedagogum Lutheranern ut confiteatur et catholicam profiteatur Religionem. 1617. Jenner. 3. Oberburgo Allenburgum protect! sumus ibique pernoctavimus. 4. Inde digressi venimus ad 8. Georgium in Schallach. 5. Ad 8. Martinimi in Schalleckgh Pontifical!ter cele-bravimus et ordinaria authorilate visitavimus: Animas Fidelium defunctorum absolvimus. Chrismatis Sacramentum ministravimus. Indulgentias coneessimus et monitoria contra alicnos et invasores loci ac dioecesis noe Excommu-nicationis Aposlolicae affiximus. 6. Inde Slavigractium venimus et in Vigilia Epiphaniae Aquam sanctam mirabilem Epiphaniae benediximus. Bodem in Maernberg venimus. 7. In monastcrio pro puella Sanka victuin solvimus 25 fl, Magistrae ejus Dnae. Susannae 1 aureurn donavimus. 8. Vespere noctu Graelium venimus salvis — 10. Expedivimus Equos dornurn et famulos. NB. Bodem die in Aulae sacello superior! levavi ex Sacro Fönte Filiolam Dni. N. Zehetner Juditham quam Parochus Graecensis Doctor Hamerns baptizavit. Una mecum Serenissima Dna. Archidux Maria Anna senior virginum Archiducal’um Matrina suit. Bodem. Mox ad Parochialem Ecclesiain digressi cum Parocho praedicto, qui inter 5 baptizandos filiolam D. Joannis de Zanni Expeditoris in excels» Regimine Caeci-liam baptizavit. Ego et Dna. a Trautinanstorff Generalis Slavoniae Rcgni uxor, levavimus simul parvulam ex Sacro Fönte. Laus Deo etc. 19. Dno. Doctor! Ezechieli Peuerello sicut anno prae-cedenti anlicipationem (quippo future 3. Nov. primum obligaremur) Interesse 180 fl. de tribus Millibus ad emp-lioncm concessis arcis Altenburgicac, deinde Stipendium 2' medicum pro domo mea 20 fl. et sic totalitär in praesens cxposuimus 200 fl. Anno superior! etiam 200 fl. Debe-mus autem illi summam 3000 fl. mutui Capitalis. Et hanc quoque summam per Dei gratiam brevi volurnus deponere. Februar. 23. Circa 5 aut 6 vesperae morluus est M. Urbanus Stander Canonicus Labacensis. Octiduo ante liunc M. Georgius Schryepp perpetuus Vicarius noster in Ygg consobrinus et Canonicus noster Labacensis, obiit. 24. In Festo 8. Malliiae Api. Serenissimus Archidux Ferdinandus Pragain ad Imperatorem profectus est in Regem Hungarian, Boemiae et Rom. Imp. designandus feliciter. Eodem R. P. Villerius ex Venetorum captivitate emanicipatus Graetium reversus praeclarum 4 Sanctorum corporum advexit thesaurum el cum ipso Serenissirno Archiduce in lectica profectus est. Maerz. 6. Graetio discessimus cum licentia Serenissimi Principis Ferdinandi gratiosa. 10. Obcrburgum appulimus feliciter. 11. Ordinavimus. 22. Labacum appulimus. April. 9. ApudD. Orpheum Bucillenium Ecclesiam iNovam 8. Barbarae cum tribus allaribus consecravimus. 11. In Arce nostra Gorlschach unacum Decano per-noctavimus et sequent! insuper die permansimus. 16. Sepullurae D. Joanis Weikhardi C omiliš de Blagay in Cathedrali Eccla. aifuimus, quae suit valde insignis et magnorum condecorata virorum praesentia. 17. Ex relictis facultalibus el testamente R. Georgii Schrypperi Canonici p. m. Vicarii in Ygg et Consanguinei nostri accepimus 200 d. Item 2 pezias materiae sericae. Rem equos duos pro nostro usu. El 3 ad operas rurales. Directorium agendi et satisfaciendi testa I oris voluntati praescripsimus ac tradidimus executoribus testamenti. Administratorein Parochiac praefecimus Presbyterum Ma-thiam Dienstmannum pro hoc anno. Ita tarnen ut sacerdos antiquior ex Ygg discedat. Item accepimus unuin annulum Sapphiri. Et Ihecam cum cochlear! argenteo, fuscinula ac cultro deauratis. Inventarium Parochiae Yggensis pro memoria R. Dni. M. Georgii Schryepperi et successorum ejus exemplo desti-nalum et ab Andrea fratre conscriplum est. NB. Urbanus Lindorffer movet Iricas et nodum in scirpo quaerit: cum tarnen Falsarius Testamenti a Sacerdotc N. Bartlizh et D. Joanne Engelshauser et ex ipsius testamenti conscriptione (qua suum et uxoris suae commodum quaesivil) esse convincilur. 17. Labaco recessions. Mai. 11. lleconciliavimus solenniter Cfoemeteriuin et Ecclesiam 8. Martini extra Pontem Crajnburgi: per milites ibi late ad IX hebdomodas haerentes patriamque deva-stantes: Et eorum signiferum Micha clem Meydinger caede ui ac sanguine innocenter fuso per summam impietatem pollutain prophanatamque. Sacrum Pontificale solemniter et concionem ante Porlam Ecclae. ad Populum habuimus. NB. Imago B. M. Virginis Jesuli et 8. Joannis Baptistae pulcherriina nobis a Vicario isthic nostro perpeluo inittenda. 26. Processionem Ss. Sacramenti celebravimus personaliter Oberburgi et Ss. Sacrarnenlum ipsi Pontisiealibus induti deportavimus in magna Populi frequentia devotione et exaltations: dicentis quod ab hominum memoria nullus Epus. Labacensis hactenus in persona propria hoc Festum tali ter eelebraverit. 30. Profecti sumus ad Vesperam in Altenburg ibique pernoctavimus et Sacellum Novum die insequenti para-vimus et benediximus. Pos tea ad therm as S. Florian! props Schönstajn concessimus ibique ad octiduum balneavimus pro levamine calculi et noslrarum passionum. NB. Serenissimus Archidux Ferdinandus per D. Joanein Vdalricuin ab Eggenberg Baronem Aulae Praefectum In-tiinum Consiliarium et Capitaneum Carniolae licentiam nobis conlulit ad Thermas prosiciscendi. (8. Maii ex Thermis Slavigraelium a Prandio sumus profecti, satis debiles ex profluuio ventris quod usque Graetium perduravit.) 30. Venit ad nos Oberburgum Hamiß Dembkher Phrygio ex Berlin Marchiae Brandenburgensis oriundus Civis Regiae Civitatis Tyrnaviae in Hungaria a Magistratu nobis recom-inendatus efficaciter. Cui pro facultalibus a Thonia Dembkher fratre ejus et Phrygians (qui Ires nostras Insulas Oberburgenses pretiosas confecit sed multas pretiosas margaritas uniones et materias nobis et Ecclesiae furatus fuerat ex quibus post obitum dieti Thoinae repertis duas alias Siilras Labacenses pretiosissiinas perfecimus et ad-huc superest de unionibus auro et aliis rebus pretiosis) lapidibus in suburbio Labacensi tumultum a pud vicinos excitants et misere interfeclo tarn longum iter facienti et roganti (quamvis oh causas praedictas non teneremur no bonum quid sin verbum ei dare) propter commendaliones tarnen, cum vialico, testimonio et rebus pretiosis ei dalis, hinc Graecii dimisimus. Habitum suit consilium cum aliis Graecensibus Aulicis Phrygionibus N. Demundi et Balthasare Ekghardt qui una-nimiter eum infamem et restitutionis ullius inhabilem pro-nuntiaverunt. Data sunt autem isti Joanni Dembkhero: Cinclura pre-liosa ex unionibus: Item alia ex auro elaborata: Nodi argentei. dudenae 6. Instrumentom argenteum pro unionibus. Cochlear osseum stylo argenteo deaurato. Literae Teslimoniales. Et pro viatico 5 fl. Juni. 7. Quod felix saust uni fortunalumque sit Ecclae. Catholicae 8. Religion! et Reipublicae Christianas. Inclytae domui Austriacae his partibus Provinciis et patriae Uni-versae ad terrorem atque oppressionein hostium Crucis Christi Venetorum et omnium haereticorum. Ecce. Ecce. Ecce. Prague in Die 8. Luciani electus est Serenissimus Archidux Ferdinandus (cui vitae regna et imperia cum victoria et prosperitate augusta) in Re gem Boemiae Et coronabilur 29. Junii sc. in Festo 8s. Petri et Pauli. Principum Apostolicorum. Laus Deo etc. 8. Discessimus ex Therm is venientes Slavigraetium ubi 1 !/2 diem quievimus vel potius negotia expedivimus. 10. Ex Maernberg profecti usque Wildon. 11. Et undecima circa meridiem venimus Graetium salvis — Triduo pausavimus. 29. in Festivitate 8s. Petri et Pauli Apostolorum. Ad majorem Dei laudein et gloriam 8. Matris Ecclae. ac Inclytae domus Austrian exaltationem nee non Haereti-corum humiliationem vel certe conversionem Ferdinan-dus II. Dei gra, in Regem Bohemiae coronatus est. Vivat regnetque aeternum feliciter. Amen Amen fiat. Juli. 2. Habui post Hlini. Nuntii Apostolic! Convivium in ipso Coronalionis Festo exhibitum, in Prandio: Ipsum ilium supradictum D. Nuntium et D. Epum. Gurcensem Dnum. a Thunn Curiae Archiducalis Magislrum (D. Sigism. Waagen et Carolus a Schraltenbacli uocati non cornpa-ruerunt) D. Praesidem Camerae Aulicae D. Sigismundum Gaeller Arcis Praefectum et alios usque ad horatn quasi 51“”- 6. habui in Convivio toluin excelsum Regimen et fuerunt laeti et manserunt hie usque ad horam quasi Sextain. Laus Deo. 18. Julii rursus Hlini. D. Archiepiscopi Salisburgensis Commissarium et Visitatorcrn N. Gentilottum Doctorem Praepositum in Völkermarkt Archidiaconum Carinthiac Rm“m- D. Epum. Seccoviensem Auditoren! Dni. Nuntii Apostolic! R. P. Rectorem et Sociutn ex Collegia Can-cellarium Excels! Regiminis D. Galium Brenner Consilia-riutn et Doctorem Terzium. 17. NB. a Prandio circa vesperas accessit ad nos per-humaniter idem D. Gentilotto. Voluit habere Copias Fun-dationis Episcopatus factae per Fridericum HI. Item petiit habere Copias sive Transumpta Erectionis et Fundationis Aposlolicae (nam Generalis Apostolicae Exemptions et Publicationis ejusdem Copiam jam antea tradidi ad manus Sacralissimae Regiae Majestatis servandam in Cancellaria Aulica: Item R™°- Dno. Jacobo Epo. Seccoviensi Vicario Archiepiscopali cui etiam Originales Apostolicas omnes exhibui ad legendum: et lectae sunt in praesenlia prae-dicti Dni. R”j- Epi. ab eodem et a Dno. Joane Schejdl Doctore Concellario Excels! Regiminis et Dno. Auditore Hlini. Dni. Nuntii Apostolic! Erasmo Epo. Alexandrian et R. P. Mar cell! Pollart ac R. P. Joannis Deckerii Socie-tatis Jesu Sacerdotum et D. Gaspari Terz V. J. Doctoris specialiter ad id rogatorum et vocalorum: Postea lectae sunt in praesenlia Illmi. ac R“'- Dni. Joannis Jacobi Epi. Gurcensis in ejus Palatio, cui etiam Transsumplum tradidi sicut et Illmo. Dno. Nunlio praefato) Negavi dare addendo rationes: propter meum duplex Juramentum prae-stitum: Et quia non liabco aufferre Privilegia hujusmodi aut imminuere in praejudicium Epatus. mei ac conscien-tiae: Et quod haberem ego cum Capilulo meo Tiluluin possessionis et exercilii Privilegiorum talis Exemptionis a 150 annis et ultra: Et quod nullum Actum contrarium Visitations aut Ponlisicalium ab Archiepiscopo Salisbur-gensi in loco peractorum Ego aulem et Capitulum meum sic: Et quod sine praescitu aut voluntate 8. Regiae Majestatis tanquam Patron! et Protectories opt. max. dementis qui me et Episcopatum meum contra Patriarcham Aquilejae et alios invasores gratiosissime defendit Et hie pariter defendet: Sicut etiam in rem ipsi Archiepiscopo Salis-burgensi et Joani Baptistae Vischero Vicedomino Carinili iae literae missac sunt ne quid contra Exemptionem Aplicam. et possessionem meam fieri permittant. Exhibui tarnen Latinum Friderici III. lmpcraloris funda-tionern et ostendi expresse in ilia contineri Parochiam 8. Nicolai Patronatus Jus tuilionem specialissimam quoad personam Epi. Praeposili, Capitularium, Ecclesiarum Capel-larum Colonorum rerum et facultaluin etc. Copiam pelitam etiam dare negavi. Ipse Gentilotto contra dixit Salisburgi in Consistorio recita tarn fuisse in medium Copiam Exemptionis Apostolicae et hunc scrupuluin emersisse, quod tunc (?) quoad ea: Quae sunt Contentiosae Jurisdictions Exemptio cantet. Visitationem esse actum voluntarium, Parochiam manere et esse in Dioecesi Salisburgensi ac posse visi-tari etc. Et ego ad liaec respond!: Episcopatum et Ecclam. 8. Nicolai cum filialibus suis exemptam esse circa omnia. Eo quod inserla sit clausula : Ah o m n i Superiors-tate Doininio ac potestate Venerandi F r a -tris Patriarchae Aglejensis ejusque Capi-tuli et quorumcunque aliorum Ordinärio-r urn prorsus eximitur. Subintulit: si a liquid delictum extra Ecclam 8. Nicolai aut Filialium ejus comitte-retur, quis haberet illud punire? Responds: Ego per omnem modum. Et nisi hoc lierit quae aut quails confusio exo-riretur erga D. Patriarcham qui silet Et cujus tunc Dioecesi omnes aliae Ecclae parochiales Monasteria civitates et oppida huic Episcopatui essent tradita et exeinla: Ex Salisburgensi autem unica ista Parochia 8. Nicolai cum Filialibus. Et ubi mansissent tanto tempore in Iaboribus et cura animarum in illo loco. Risit ad haec. Et monuit si velletn scribere ad Archiepiscopum ut tandem haec con-troversia finirelur aut Romani esse rem deferendam. Respond! non, ne forte aliquid praejudicem. Obtulit suam operam quod ipse Gentilotto vellet id praestare. Gratias egi et meam obtuli dicendo: quod nolim me nec possim subjiccre Archiepiscopo Salisburgensi aut meos. Nec velim petere a Minor! quod datum est milii meoque Episcopatui aut Capilulo a Summo Pontifice: Protesten do ut omnia et singula ista referat ad Archiepiscopum suum vel notet ad fuluram rei memoriam in suo visitatorio. Me quoque id ipsum faeturum esse: Et popondit; sie discessimus ab invicem Et invitavi ilium ad 19. Julii ad Prandium. August. 15. Herum aggressus suit, nos R. D. Gentilotto Salisburgensis Archiepiscopi Consiliarius et Visitator et propter Exemptionis Privilegium persuadere volcns qua-tenus Jurisdictionem Episcopalem in Eccla. S. Nicolai extra Villacum exercendi facullatem ab Archiepiscopo Dno. suo ct Principe Illmo. peterem, fore ut illam nobis concederet et pax fierct tandem. Multa movens circa verba Privilegii «quoad ea quae sunt J ur i s d i c t i o n i s Conten-tiosae« datam fuisse Exemptionem. Negavi me id fac-turum. Cum sine praescilu aut consensu Sac. Reg. Maje-statis id fieri nequeat Et ab imtnemorabili tempore 150 ac plurium annorum curriculo plenum robur Exemptio nec alium sensum unquam habuisset; curratque possessio aliquoties factae praescriplionis nec unquam aliquein Actum Pontificalem exercuerit interea temporis Archiepiscopus Salisburgensis. Et cum consciae securitatem aut scrupu-lum mihi injicere vellet, Refutavi. Et ipse acquievit, suam operam ad pacem offerens conciliandam Litteras Arclii-episcopales et Consislorii ostendit ac legit in quibus eral clausula ut habita Privilegii Copia se nobis omnino ad pacem ct quietem accomodaret. Promisimus invicemCopias daluros. Et sic digressus ct a nobis. 15. Ponlificaliter ad S. Aegidium pro Congrcgatione B. M. Virginis eelebravimus et multos communicavinms licet infirmo corpore. 21. Jam alter! hoc Anno Academicae Promotion! sc. Quinque Baccalaureandorum in Theologia et XVII Magi-stroruin interfuimus. 23. Misimus Copiam Privilegiorum quoad Venationes cervorum in Parochiae Slavigraeciensi nobi permissas ad D. Balih. Thonhausen Baronem in Floedniz per Nuntium juraturn. NB. R. P. Christophoro Grenzing Rector! Collegii et Acadeiniac Dillingensis per Nobilem D. Andreain Reulmayr civem Ratisbonensem pro Thoma Wutaliz Conviclu et omnium aliarum rerum solutione scripsimus et consigna-vimus 124 11. In einem zweiten Calender vom J. 1617 findet sich die einzige Notiz: 9. Junii Ist durch Fürshub Erzherzog Maximiliani Hochtentschmeister des Marianischen Ritterordens vnd Gubernatoris in Tyrol mein gnedigister Herr Erzherzog Ferdinandus unanimiter von des Königreichs Bchaimb Ständen (excepto Grafs Mathes Heinrichen von Thurn welich vill Wüglerey gemacht) zn einen König in Behaimb erwählet vnd FolgendS den 29. Junii solennissime von Herrn Cardinal Francisco von Dietrichstain bischouen zu Olmüez zum König in der Königlichen Dombkirchen zu Prag geerönet werden. Laus Deo. (Fortsetzung folgt.) Decreta visitationis Apostolicae Ecclesiae ac Dioecesis Laba-censis a Fre Sixto Carcano Epo Germanicense Visita* tore Apostolico peractae. A. 1621. (Schluß.) I>e Personis Ecclesiastic!« in geltere. 5. Qiii vinum ex decimis aut propriis vincis non colli-gunt, non exerceant quasi hospites mercaluram vini, illud ab aliis emendo, ul iterum revendant, qui vero vinum ex propriis vineis habent, vendant quidem, sed in lagenis non autein per mensuras, unam tn. vel alteram mensuram iis, qui ad Baplismum Infantes a longe portant, dare liceat, dum modo non cos Parochis diutius detineant, ut plures pecunias ex illo vino divendito ab eis extorqueant. 6. Oui vero vinum omnibus adventantibus mensuratim, quasi Caupones seu Tabernarii vendunt ac compotationes seu commessationes in domibus Parochialibus quasi in hospitiis fieri permittunt, post trinarn monitionem et alias poenas arbitrio Rv™j- intelligendas, si non abstinuerint, ab eius modi turpi lucro, deponantur a Parochii suis, onerantes in hoc Rv™‘- conscientiam in diern Xti, ut hujus-modi scandalum et hoc sub poenis a sacris canonibus Clericis concubinariis comminatis. 7. Sacerdos de concubinalu convictus punietur juxt a formam Sac. con. Trid. sess. 25 c. 14. 8. Si quis sacerdos filios vel filias habet, domi ne alat, neque de bonis Ecclesiasticis si aliunde habet unde illos sustentet, neque eos sibi celebrant! ad altare inservire permittat. 9. Si quis ordinalus ad titulum Ecclesiasticum nihil ex bonis paternis habuisse et tn. fundos vel agros vel alia bona immobilia pro sua Concubina vel spuriis emisse com-peritur, praedicta bona sic empta, non concubinae vel eins spuriis, sed ipsimet Parochiae empta et incorporata sint, scilicet Ecclesiae, cujus suit Parochus vel ad ejus titulum est ordinalus. 10. Qui saepius in ebrietate deprehensi fuerint et inde furiosi, incontinentes vel loquaces fiunt, si in inferio-ribus ordinibus existunt, non promoveanlur ad ulteriores ordines, si sacerdotes sint, interdicatur illis exercitium sacrorum, nisi tarnen alicujus einendationis spes elfulgcat. 11. Quilibet clericus vel sacerdos saltern una vice in anno teneatur a Rvm„°- Ordinario vel eius vicario ostendere schedulam,qua patent, cui et quo ties illo annofuerit confessus. Me Ciiratis. 1. Revd.ra"s- Ordinarius quos sibi ad bcneficia curata vel n curata Collatores praesentaverint, non solum de liltcris et moribus examines, verum etiain diligenter in-quirat, an per Simoniam cum pacto solulam, talem sibi prae-sentationem a Collatoribus praesertim Here tic's coemerint. 2. Curati non puniant adulteros poena pecuniaria, sed Ecclesiastica juxta morem Provinciae, caetera Laicornm Praefectis relinquant. 3. Curati in pagis ubi oes. Rustici Catholici sunt, caveant, ne in concionibus eorum mentes p o tins confun-dant, quam inslruant, proponendo et confundendo secta-riorum dogmata, sed potius eorum puncta ac vitia repre-hendant ct ad Christianam pietatem informent. 4. Civitalibus vel pagis, ubi facile possunt Parochiani ad Ecclesiam convenire curati dato pulsu cmnpanae bora prima Pomeridiana, convocent pueros et puellas in Ecclesia, edoceant ilios Rudimcnta fidei Catholicae seu Cate-chismum in germanicam vel Sclavonicam linguam trans-latum et ut habeant etiam Adjutores, saepe ex suggesto proponant Parochianis Indulgentias quas Romani Pontifices __Pius V. et Gregorius XIII. iis concedunt, qui doctrinam christianam Pueros edocent; in villis vero, ubi Rustici a longe conveniunt ad Ecclesiam doceant eos Parochi ex suggesto inter concionandum mane Rudimcnta fidei. 5. Si quos in Arcibus nobilium haereticoriuh sub Ludi Magistri Praetextu Parochianis suis Lulheranam haeresim praedicare animadverterint, Rvd.™°- stalim insinuent ut Imic malo de opportuno remedio mature provident. Nec aliquis in pagis aut civitalibus in ludi magistrom assumi permit-tatur, nisi prius facta fidei professione et habita notitia de illius vita, palria, Natalibus, Religione. »e rebus ecclesiastic!» et primo de Sacramentls in genere. 4. Pro cujuscunque Sacrament! administratione aut etiam sepultura sacerdos sub poenis simoniacis a sacris Cano-nibus praescriptis nullo modo paciscatur de pecunia certa šibi persolvenda, post administrationem autem, vel a sp on te dantibus accipere vel etiam discrete proponere potemni, laudabilem harum Regionum consuetudinem, ut Laici soli-cita Eleemosyna recognoscant labores sacerdotum prae-sertim cum pro administrandis Sacramentis vel missis celebrandis et aliis spirilualibus ipsorum commodis opor-teat eos multa incommoda sustinere et aspera itinera subire. 5. Nemini autem liceat a Raid's petere pro libitu ultra consuetum videlicet pro missa celebranda a sacerdote in aliqua filiali Ecclesia per unum milliare distante ab Ecclesia Parochial! cruciferos duodecim vel unum panem et unarn mensuram vini, Item illis detur quando Sacramentum Eucharistiae vel Extremae unctionis ad infirmos per unum milliare distantes delulerint. 6. Pro Proclamationibus ac Copulatione sponsae infra terminos Parochiae cruciferos viginti quatuor, si vero extra Parochiam nupserit, florenum unum. 7. Pro distributionibus olei sancti cruciferos 12 vel 16 pro Baptismo, Extrema unctione et funere id unius cujus-que discretion! et liberalitati relinquitur. He Baptism«. 1. In conficienda aqua Baptismal! rclinquatur ilia antique caeremonia septem circuitionum circa fontein Baptis-malem aut qua patrini consueverunt Infant! Baptizalo Chrisma abluere. 3. Baptismus absque rationabili causa ultra octavam diem a nativitale non differatur et infantibus Nomina sanctorum polissimum Novi Testamenti imponantur. 4. Patrinos haercticos aut quoscunque a Jure Prohi-bilos ad Baptismum Infantis ex Catholicis Pnrentibus nati non admittant neque Patrinos plures quam unum et unam. Be Sacro Matrimonii. Caeremonias superstitiosas quae a quibusdam praesertim Rusticis in contractu Matrimonii in ipsamct Ecclesia fiunt, curati non permittant. Be Festls Blelms. 1. Curent Parochi ut ipsorum Parochianorum Dominicis festisque diebus quantum fieri potest, in propriis Ecclesiis divinis Officiis intersint a prinoipio usque ad finem, inane-antque non in Coemeterio seu proscribes Ecclae sed intra templum et ne eos potius taedio, quam devotione afficiant, Conciones non nimis in longum protrahant, sed una bora sint content!. 2. Sub poena Excummunicalionis prohibeant illis ne eant ad audiendas exposition es seu conciones Lutheranas, quas in arcibus saepe faciunt Nobiles h a c r e t i c i vel eorum Praefecli vel ludi Magistri si quos viderint Arciurn Praefectos vel Nobiles ipsos haercticos ut ruslicos eorum subditos a Missa et ab Eccla. diver taut diebus festivis ante prandium venaliones instituere et subditos cogere ut relicta Missa illis inser-viant quin etiam ut diebus festis in agris vel in comm arcibus haberent per vim illos inducere, stalim id Rm„°-significent, quo de opportune medio huic Tyranicae oppression! occurri possit. Be Sacramento Confirmation!». In Parochiis hujus Dioecesis versus Carinthiam supe-riorem, in quibus ad hue ha er es is gras satu r, Curati officium erit, in Concionibus data opporlunitate de hoc sacramento sues instruere Parochianos et ad illud devote suscipiendum per occasionem efficaciter adhortari. Be extrema unetlone. Ad hoc Sacramentum suis temporibus suscipiendum, quod in multis hujus Dioecesis locis vix est no turn, saepe curati sues hortenlur Parochianos, quorum si q u i s ex i n f i d e 1 i t a t e illud in morte renuat s use ip ere, ilium privent sepulture Ecclae. et caemiterii benedicts. Habeant Parochi vasculum argen-teum a ceteris vasculis sacrorum liquorum separatum pro oleo Infirmorum quod apud se deferant cum ad Infirmos longe remotos Venerabile Sacrumentum Eucharistiae deferent, ut si opus esse viderint, post communionem infir-mum sacro oleo perunguant. Be Saerificio Mlssae. 4. Quando in Missis solemnibus debet cantari symbo-lum Nicenum can telur integrum et non tarnen usque ad: incarnates est. Dum Sacerdos verba Epistolae vel Evangelij vel alia legit nullo permittatur a populo cantari can-tico praesertim Sclavonics neque Litaniae vel aliae preces cantentur sed tantum tempore quo sacerdos secrete orat. Be Sepulturls. Haeretici* nullibi permittantur sepeliri in Ecclesiis vel caemileriis benediclis caveantque vicarii 8. Petri extra Labacum ne in ea parte Coemiterii quae Catholicis deputata est, haeretici sepeliantur neque e converse Catholici in ea parte quae haereticis est designate. Non permittant curati ruslicos sine cruce, luminis et Sacerdolis assistentia mortuos sues sepelire. De Zioels im jus Dloecesls. De Eeclesils. Fornices, tecta, parietes Ecclesiarum reparenlur, ne neglecla corruant, praesertim Ecclcsiarum filiali u m ineptac picturae deleantur. Vasa lapidea pro oleo servando, cistae, arcae, frumenta et alia hujusmodi profana ab Ecclesiis asportentur, nisi urgente necessitate ob hostium incursiones vel incendia repentina. Cruces sou Bm"e- Virginia Imagines vel nomen Jesu non permittatur in posterum sculpi aut inprimi in lapidi-bus sepulchralibus in pavimento stratis ita ut pedi bus conculcari possint et si quae alibi sunt, eradantur. Sedilia antiqua et deform ia, quae dec o-rem Ecclesiae non decent, tollantur et fiant u n i f o r in i a, ita tarnen ut pro Magistratu in honestiori loco liant sedilia elegantiora. Cruces vel capellae, quae sunt in Compitis viarum, restaurenlur ac ne injuriam ab haereticis transe u n t i b u s patiantur, claudantur crate ferrea et altera rarnea, ita ut figurae non possint ab injuriosis manibus deturpari. Verzeichniß der (Ermcröunoen tm Iahte 1862. (Fortsetzung.) XXIV. Vom Herrn Johann Klebel, Handelsmann in Laibach: 47. Quittung des Salzburger Erzbischofes Augustin Gruber (früher Bischof von Laibach) über 405 fl. 34% kr. M. M. als Forstertrügniß von Oberburg, an den herrschst!. Anwalt Jae. v. Mordax ausgestellt, ddo. Salzburg 4. August 1824, eigenhändig mit dem erzbischöflichen Siegel. XXV. Von der juristischen Gesellschaft in Laibach: 48. Verhandlungen und Mittheilungen derselben. I. Jahrg. 1. 2. 3. Heft. Redigirt von Dr. E. H. Costa. (Laibach 1862.) 8. XXVI. Vom Verein für hessische Geschichte und Landeskunde in Kassel: 49. Zeitschrift desselben. IX. Band. I.Heft. Kassel 1861.8. 50. Mittheilungen an die Mitglieder Nr. 1 — 4. (Kassel 1861—62.) XXVII. Vom histor.Verein für Niederbaiern in Landshut: 51. Verhandlungen desselben. VII. Band. 3. und 4. Heft. Landshut 1861. 8. XXVIII. Vom Herrn Peter v. Radies: 52. The adventures of Thelemachue the Son of Ulysses. By the Archbischop ofCambray. Translated intoEnglish by Mr. Des Maizeaux. Paris MDCCXCVI11. 0.5 8. 53. The Koran .... of Tria Juncla In Uno, M. N. A. Or master of no arts. Vienna MDCCXCV11I. 8. 54. Kurze und einfache Antworten auf die am meisten verbreiteten Einwendungen gegen die »Religion. Von Abbe de Segnr. 2. Aust. Osnabrück 1852. 8. 55. Würdigung und Beleuchtung einer soeben bei Koll-mann in Leipzig, unter dem Titel: „Enthüllungen über die wirkliche TodeSart Jesu" erschienenen Schrift. Von Dr. I. F. Th. Wolfarth, F. S. Kirchenrath. Weimar 1849. 8. 56. Die Geheimnisse des neuen Testaments. Ein populäres Volksbuch von Leo Adolarius. Weimar 1850. 8. 57. Habsburg oder Hohenzollern: Wem gebührt die Hegemonie in Deutschland? Leipzig 1848. Wigand. 8. 58. Josef v. Görres gesammelte Briefe. Herausgegeben von Marie Görres. 1. Bd. Familien-Briefe. München 1858. 8. 59. Carl der Große. Ein historisches Gemälde von J. N. e. v. S. Wien 1824. 8. 60. Karolellus. Beitrag zum Karlssagenkreis. Aus dem einzigen Pariser Drucke herausgegeben von Dr. Merzdorf. Oldenburg 1855. Stalling. 8. 61. M. Joh. Gottl. Steebs Versuch einer allgemeinen Beschreibung von dem Zustand der ungesitteten und gesitteten Völker nach ihrer moralischen und physikalischen Beschaffenheit. Carlsruhe 1766. 8. 62. Voltaire's Geschichte Carl XII. Deutsch von F. C. Kretschmar. Leipzig 1826. 2 Bde. 8. 63. Kalender für Katholiken von Sebastian Brunner. 1860. Mit dem Aufsätze: Wer war denn dieser Vodnik? Eine Fahrt in's Krainerland (43 Seiten). 8. 64. Neuer Jnstanzkalender auf das Jahr MDCCLXXX1I... dieses Herzogthnmö Kram. Laybach, Eger. 8. 65. Badeort Nenhans bei Cilli in Steiermark im 1.1849. Bon Dr. v. Kottowitz. Graz 1850. 8. 66. Oesterreich's Lebensfrage. Als Entgegnung auf Schn-selka's „Deutsch oder Russisch?" Von M. F. v. R. 2. unveränd. Abdruck. Wien 1850. 8. 67. Ludwig Wysber's Lebensbilder aus Ungarn. Wien 1849. 8. 68. Deutsch-Oesterreich. Ausgegeben Ende December 1860. Wien. 8. 69. Der italienische und ungarische Krieg 1848 —1849. Im Auszüge ans den besten Werken. Zusammengestellt von Emanuel Krtschek, mit 6 Plänen. Olmütz 1853. 8. 70. Chronicon Otlocari in rebus, quae ad Henricutn Abbatcm pertinent, ne sit sons rerum Stiriae scrip-toribus. Graecii 1859. Vom Gymnasial - Professor Edm. Rieder. (Separat - Abdruck aus dem Grazer Gymnasinl-Programmc vom I. 1859.) 4. 71. Geschichte des österreichischen Kaiscrstaatcs zum Gebrauche an Gymnasien und Realschulen von W. Wla-diwoj Tomck. Aus dem Böhmischen übersetzt von Dr. Wilh. Kraus. Prag 1853. 8. XXIX. Von der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften in Wien: 72. Sitzungsberichte, philos.-histor. Classe, Band 37, V*. 3. 4. Heft. dto. dto. Band 38, 1. 2. Heft. Wien 1861. 8. 73. Archiv, Band 27, 2. Heft. 8. 74. Fontes rerum austriacarum. Band 111. der 1. Abth. Wien 1862. 8. XXX. Vom Verein für sicbenbürgische Landeskunde in Herma nn st adt: 75. Archiv dieses Vereins. Neue Folge. V.Band. I.Heft. Kronstadt 1861. 8. 76. Jahresbericht dcö Vereins pro 1860—61. Hermann-stadt 1861. Ein Heft. 8. 77. Programm des evangelischen Gymnasiums A. ß. zu Mediasch pro 1860—61. Hermannstadt 1861. Ein Heft. 4. dto. des evangelischen Untergymnasiums zu Mühlbach pro 1860—61. Hcrmannstadt 1861. Ein Heft. 4. Druck von Ignaz v. Kleinmayr SS Fedor Bamberg in Laibach.