KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 81 (1)
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 FEBRUARA 1938.
PATENTNI SPIS BR. 15846
Ruetz Karl, Ziirich, Švajcarska.
Zatvarač u vidu razvodnika za tube i druge sudove.
Prijava od 18 septembra 1936.	Vazi od 1 avgusta 1937.
Naznačeno pravo prvenstva od 6 maja 1936 (Švajcarska).
Več s,u predlagani zatvarači za tube, kod kojih je na mesto zavrtanjskog za-tvarača primenjen razvodnik, snabdeven zaptivačkim organom, primerice pločom iz pluta, koja se pritiskom opruge pritisku je o rub otvora tube. Da bi se sprečilo ošte-čen je zaptivačkog organa pri kretanju razvodnika, usled trenja o rub otvora tube, stvorene su još konstrukcije, kod kojih zaptivački organ, za vreme pokreta kojim se tuba otvara, biva podignut s a otvora tube.
Male dimenzije ovakvih zatvarača, pričinjavaju teškoče ostvarenju konstrukcije, ko j e bi ispunjavale sve uslove, a ko ji bi naročilo davala pritisak dovoljan za zatvaranje otvora tube, u koliko je ovaj pritisak isključivo zavisan od opružne sile zatvaračkog organa.
Predmet ovog pronalaska je zatvarač u vidu razvodnika za tube i druge sudove, kod kojih je pomenuta teškoča ukljonje-na na ta j način, što je izntedu izlaznog otvora suda i razvodnika koji se krede/ rasporeden jedan sa zaptivačkim organom snabdeveni klinasti komad, kojim upravlja razvodnik i ko ji je n ji me u položa ju za-tvaranja pritisnut o otvor suda, a na po-četku kretanja, kojim se vrši otvaranje, biva razvodnikom podignut, u cilju izbe-gavanja svakog trenja izmedu zaptivačke ploče i ruba otvora tube odn. vodice razvodnika.
Kombinacijom klinastog zatvarača i izdizan ja zaptivačke ploče postiže se osi m maksimalnog čuvanja zaptivačkog materi-jala i besprekornog funkcionisanja zatvarača.
Na načrtu je šematski pokazano jedri o primerično izvodenje predmeta pronalaska.
Fig. 1 pokazuje izgled gornjeg dela tube i podužni presek razvodnika u njego-vom otvorenom položaju.
Fig. 2. pokazuje isto samo s tom raz-likont, što je razvodnik pokazan u položaju tik pre završetka kretanja kojim se vrši zatvaranje.
Fig. 3 pokazuje izgled razvodnika u njegovo j podužnoj osi (pravac strelice iz fig. 2).
Fig. 4 pokazuje razvodnik u zatvara-jučem položaju, a
Fig. 5 izgled prema podužnoj osi, gledan sa desne Strane obzirom na fig. 4.
Na fig. 1 označen je sa 1 gornji deo tube, sa 2 glava tube prizmatičkog oblika, koja je sa obe podužne strane snabde-vena vodiljnim žljebovima 10. Podužni bo-kovi tubine glave snabdeveni su izdublje-njem 30, čija donja ograničavajuča linija prelazi u udubljenja 31’ i 31”.
Pokretni deo zatvarača sastoji se iz razvodnikovog kučišta 5 i klinasto izvedeli og meduorgana 6, 7, koji u svom prednjem delu obrazu je klinasto telo 7’, koje nosi zaptivački organ 12, dok na zadnjem delu ima s jedne strane jednu vertikalno završnu kuku 7”, koja je učvrščena u poprečnem procepu 5’ razvodnikovog kučišta 5, sa odbojnikom A a s druge strane ima vertikalno završnu kuku 6’, koja je presavijena na gore i koja zalivata u iz-dubljenje 5” na poklopcu razvodnikovog ikučišta. Postrani bokovi razvodnikovog kučišta presavijeni su na donjoj ivici na
Din. 15 —
unutra pa obrazuju vodiljna pera 9, vodena u žljebovima 10 tubine glave 2. Prednji deo 7’, meduorgana 6, 7, snabdeven je sa obe strane vodiljnim jezičcima 32, vodenim u odgovarajučim udubljenjima 30 tubine glave (fig. 3 i 5).
Način dejstvovanja zatvarača je sledeči:
Nalazi li se razvodnik u otvorenom, na fig. 1 pokazanem položaju, tada zapti-vačka ploča 12 počiva na malo zakošenom kraju gornje ivice tube, a vodiljni jezičei 32 nalaze se u udubljenjima 31" tubine glave. Završna kuka 7” meduorgana 7 u-kotvljena je u poprečnem procepu 5’ raz-vodnikovog kučišta. Ako se kretanjem razvodnika u pravcu strelice (na levo) počne izvršavati kretanje, ko ji m se vrši za-tvaranje, tada če vodiljni jezičei 32 biti upravljani odn. pokretani po kosim linijama u pravcu van udubljenja 31", pa če biti 1 oliko podignuti, da oni dalje klize po ograničavajučim linijama 31, usled čega se podigne i zaptivačka ploča 12. Istovre-meno se u meduorganu 6, 7 izaziva opruž-ni napon, koji se povečava i time, što se završna kuka 7” podiže na gore, po koso j bočnoj površini V tube. Opružni napori dosegne svoj maksimum, kad se razvodnik nalazi u položaju pokazanem na fig. 2.
Ako se razvodnik iz položaja pokaza-nog na fig. 2 pomera j-oš dalje u levo, tada vodiljni jezičak 32, pod dejstvom pritiska opruge, zaskoči na obe strane u udub-1 je nje 31’ a zaptivna ploča 12 pritisne se o vodiču razvodnika, pri čemu razvodnik 5, svojom kosom površinom 5”’ (fig. 1) na-legne na kosu površinu klinastog meduorgana T, pa time organe 7’ i 12 osigura-va u pritisnutom položaju.
Izvodenje razvodnikovog poklopca u vidu klinastog organa, koji dejstvuje na klinasti meduorgan 6, 7, postiže se u širokim granicama sigurno funkcaonisanje zatvarača, nezavisno od opružne sile meduorgana, pošto se za svaki slučaj kom-penzuje zatvaračkim pritiskom razvodnika slabljenje ovih organa, koje nastupa tokom vremena.
Na mesto da se klinasti' medukomad izvede opružr.o, može se isti izvesti ii pot-puno krut, a na mesto njega može se opru-žno izvesti poklopac razvodnikovog kučišta, tako, da on barem u odredenim polo-žajima razvodnika vrši pružni pritisak na klinasti medukomad.
Kao što se iz fig. 4 vidi, temena poprečna linija klinastog komada 7’, s jedne strane i kosa površina u poklopcu razvodnikovog kučišta 5, ko j a dejstvuje na klinasti komad 7’, tako su izabrane, da se pri zatvorenom razvodniku, dobija gornja
površina bez procepa, či je zakrivljen je ni je ničim poremečeno; isto tako poklapa se i oštra čeona ivica klinastog komada 7', pri zatvorenom zatvaraču, sa odgovaraju-čom ivicom tubine glave 2. Izvodenje če-cnog kraja klinastog komada 2 u vidu noža, osigurava besprekorno čiščenje vodilj-ne površine razvodnika za vreme njego-vog kretanja, kojim se vrši zatvaranje.
Patentni zahtevi.
1.	Zatvarač u vidu razvodnika za su-dove za tečne i plastične mase, naročite za tube, naznačen time, što je izmedu izlaz-nog otvora suda i poklopca razvodnika rasporeden klinasti deo (7’), koji nosi zap-tivački organ (12), koji se upravlja raz-vodnikom i u zatvarajučem se položaju pomoču istoga pri tisku je na rub otvora suda, dok se torne na protiv pri uvoden ju otvarajučeg kretanja razvodnika odi že sa istoga.
2.	Zatvarač u vidu razvodnika po za-htevu 1, naznačen time, što noseči organ (6, 7) nosi na iednom svom kraju (7’) zap-tivač, dok se na drugo m kraju nalazi kuka (6’), ko j a može da se postavi odn. da nalegne na jedan odbojnik (prag) (A) na poklopcu razvodnika (5) i time može da ograniči gurajuče kretanje izmedu njega s a mo g i razvodnika.
3.	Zatvarač u vidu razvodnika po za-htevima 1 i 2, naznačen time, što je organ koji nosi zaptivač izobražen tako, da klinasto izradeni deo (7’) istoga leži iznad zaptivača (12), dok drugi deo (7) je snabdeven sa na dole savijenim kukastim krajem (7”), koji je tako ukotvljen u procepu (5’) vodiljnih pera (9) razvodnika, da se on može u vertikalnem pravcu gore-dole da pomera.
4.	Zatvarač u vidu razvodnika po zahtevi ma 1 do 3, naznačen time, što kraj-nja kuka (7”) klinastog meduorgana (6. 7) u otvorenom položaju razvodnika str-či preko donje ivice razvodnika, a kod zatvarajučeg kretanja klizi po koso j površini (V) dogod se u zatvarajučem položaju razvodnika ne istisne iz poprečnog procepa.
5.	Zatvarač u vidu razvodnika po za-htevima 1 do 4, naznačen time, što je zap-tivačku ploču noseči organ (6, 7) snabdeven vodečim jezicima (32), koji leže sa strane zaptivačke ploče i koji se vode sa obe strane glave suda u tamo rasporede-nim šupljinama (31) tako, da oni kako u otvorenom tako i u zatvorenom položaju razvodnika klize pod dejstvom opružnog napona organa (6, 7) u udubljenjima (3V, 32”) tih šupljina.
6.	Zatvarač u vidu razvodnika po za-htevima 1 do 5, naznačen time, što poklo-pac razvodnika na njegovo.] strani okre-nutoj klinastem umetku ima kosu površi-
nu (5”’), koja u zatvarajučem položaju razvodnika napada na klinastu površinu i pritiskuje klin zajedno sa zaptivačkom pločom na otvor suda.




Ad. pat. br. 13846
	Fig 3	S
f	6	
	r-&-	
L	7	ry i
	fl	JF 3	:.J 10