, -i'' -<'3: ji .: j,- S VA , -• ■ -i'v J. • ti, Vi . . .•-. .. , ^ :v". ■■/. .C-'V. i» ' jabci^ bicmnnde kctoi te%tü l^aruuli/qö aiut/pBie natumfcu comentarif ö eruditilTimi vtn magtftn iB^attbk (J^ualle Carmolatiui college Qymmüi WenmfiQ fumma vigilantia e grainflinw'ö autbo^ ribuö oecerptiö.qin'coducent mo^ ]Cime; cum aluö / tum biö qui vie nomiiiaUum addicti/ pioftcmntf ^jccdletifTimc) viVo 1|5>aulo'0berll-3rner ingenua?. artiii t facra?. lega Doctoa/Cefgris afecret^ ■zcT^pä!''/ tbias qtiallc ep warfcb iCarin'olan'^artifit pt5ie in^ifter floJžnlTt m' gY'^näf') vi'emien.collcga Saliire ac fiitjpi' comctidan'onc. Öönieiimriolu in libellum: que viilgo partmlup&te naturalis vöcant:opiir(:ulümquä in totatn vl'cin pb^ftcc et cöpendi'an'utii et vtiliffiintuti :pcr me j3,cimi9 aliquot mcfi« bus cöcinnatii.i£r ob ftudiofonl vic noialuim emoliimenrü/m liice cditunemi^ nü'ufti' oicare offeirecp potuifTem/cp tibi virpjeftantiflime tbaiile.Siua ein eri ga mebcniuoletia q? crcbJiß tin's [fis eppert^ futn: ^iiti ocnicp i mc noftrareft-p col lata beneficia band fanc vulgart9.i£t ülä olim vitc cöftierudo z familian'ras qmibtteci(macceflirar/(dofli'cq:nonpetereDi'cci:fed p&ftularc vifa für.^Tu/qö tiia mibi poUicetur büamrasrq offcro fronte fiifcipe non riisofa.legecp z rcleger ii5 (Jdem 5 tib( cjc bac ntea liiciibwnöe fiat criiditionis accefllo.nibil enim fcicni ti narro:vem potiuß/vt ci^fim ererceas teneafcp in animo:qtiä ego jjbis adiite« fcctito:rcrü fere vtilio?.: facto copendio voluenm.quancpeoziim ipfo:inn tinbi (n.oifccdo facilttasan eognofcendo cömoditas ? pjomptttiido fiicrit cozdf.Ho lo ego in ß pmo nfi oßt«li'mic(q56fcreomnes rolct)oeplo:arc:qu3 miiiri ne Wi löilSdem^ficiätob Biffufiirittiä.et nulUs ozdinareoiligentie nKtis l'minatä un oiflidctibj etw fcrtptoab lectionejinotil boc oib? eft;ct fere i'am cöclamafü.'B» lo enä nPa ejctollere täfubito/pfertun caloje fab:efact3. igt ntin'^ (jg volebä/eli» mata/acejc ipa officma/affectu op^/amtcis rapictib De^n)pt3:£rufbe gres ec ftis m locis ca que apiid alios nö eictent .aiit ft cictenr;i tatccoqfitanoaipareat.igSjrnnmrtisctintermtra/ctmimftts^ucniam/quis !>3nabit:qdembodieejctncaf/qdmoztalifialiqn mduftn'anS tentan'tiq res rž noua/vt vetiifte ercogitatiois o;igme nö fapiat;möftra parietpfccto/ margies libelU b^ pb?ftd:que mfptan' fum^ t'udu obliti fuerit qs oes cu minie vitußo:m mftj^defle alfero, Sed tn mttis loc^ Icctojc vidčf oefiderio poti'^ fpedere q? copia Doctrie fatiirare.3t3 paffim in ol ftiidio^: r6c fragilicarj buane olfendiintmozameta.et cccutietis sni in 3ltifltma reru ibi'tatc oifqiurcda: ptcn# dttur etfigies.0,ood fi ooctilfimis acciderc folct:et bis 4 eptra ingcnij aleain po> fiti oicfitiir:j©md eft^qo ipe Depccr.mjjcic q> oče in boc albo fnm'-'/^ fcribimiis; qui'qjpofteritati's aiofam ccnfuracjfpectam'^.Saterir imonuifiemecandidum lectoje.Sief^in^i.mtsöoctozpautemeocmtpoBamilläinittuctiif^nre'SSicnncii» fiß friige et vtilitate affiimpfifle/q epotids oiu pabulfs vefcif z niitric^ vbcribiis ablactata/maternas nö Dil mamillas oie attigit. Cepts tfi paiilo antes vcrnacu lisimbui:Tnratito ftudio^'frugibJ educari.-qvtcreicat iiiiiärcmcct Itudiofis ceterjmfifc^ indole feqtur a lacritatem fajcint/otj riTmiminiiticpef(vtplai!tino vtarjpatellarq.Xnn'dos mbil mo2ci.j£ccos q luiientutčnegligi malnr. c^ no4 mine gutejctimatione fibi qucpiamparem effc, oilTcnrio cm'm Diu ab bmöi et cnflcntiä po:ro mojdiätipi:? hnguä cperceäti^go me mi panic vfboc ipo mftia placiroy. enftimo q^ ei' animi fim/qui pjobis^e velit et rudimerariä rcnere eta ris imbecillirare.f virili iuuerit igJj fi oia eyCifle labojib? nf ie pfcq nö portfr:ccr K vf mftitut» ^>babwnt;et nie cö cenftbilt/qui maUwolo?. rabje pmaf indigne. a q ©ilc^^ireptime/patMticmi pcfptie.? me q6 foles I'ugiif atiia.2!ei|<>fcati'opei ris atcB; meppitig ejcbibcjpugnato^e acerrtmu. "Sgienne pecime KalčdaeS an«a rM6.ŠnB0 3naraUcbjian0.i;ii. ^oacbim »adiaiii ad IBat- tbiam qualle pßm pceproze §ndä fim j£pi'gramma 01U0 tcno l9Udct;qiii0 no fuß ctberatollati jBui0 no bumantt mumficu

ucc nature fadem fo:mäda üiuenms 'ßaularim/i mundi verfile nofcit opitö. Xc ouce ß nttmero0 cötcj^ta clcmeta Utctcs ^oncipit.": caufam pancipmmc^ tenet 0UO nwrejq teUii0/aei'/c)noc^ i'i];nett0 o:bi0 'ßendeni etemo 4 mi'cat igne poltt0. iHonne boc bumanumö oonu gratm© aiiroi l^uod tenet/boc magno ^cquid i o:be videš Tapit bec npftra0 ümenu ftudiofa catema m parno oifcere magno Ub:o •^l^ccdktn menta nomen fnß etbera fama 2:ollctJVbiboctantc ßlcget arti0 opu0 P>:oloött0 v »m iölibcllus tif in tots vm'iicriäle pbvfice gfa« gogi'c''vulgo ßiiuliiö pßic natura Its voccftno indccene videbif fi pljia fit pcognofcaf quo pacto gria tnr:cid oenicp pl3ia naturalis oica rur acei^ ftibiectü.'Rä ois q a rpnc fufci'pi'focahqua fcmlh'tutio fm SDtilliüwbet aöilfinitoe^fiaTci/ yt inrelligaf quid fit id oc q osTpi)/; ^".f^f tmn.0i$ aiir cifffphtia fine are Vtpluritml(quu penes obiecrum aut fi'ne^ter que fit ab alia piTccr i natiirjfumitDi'fFinitoesaut ab ob (ectccsuta Rneautab vtrpcp.*®!® \ CO awte obi'cf tu circa q6 ppnflimil ^ ipfa verfaf:q6 nos ftibiectu j artritco que (5s ßca5 alfcc) ciipitiaut que quiTpia picctat' atcp intcdit: vt mcdictna ^obfccto b.ibct cozga aialiii qn ciica ca verfaf :finein jbo vt ca ad ranitatč gducar.qpjopter medicina ab obtecto iic Difftnif. 4jft ars q circa co:na aialiä ciiranda verTaf-S fmc jboific medinna eil arg fanitatts elfccri ii3.:3b vtrocprfic medicina eft ars q circa cojßa asialtü ciiranda ita verfaf vc fani tat« pintendat.fic De pBic oiffinitiöe accipi'cndü cft:q «i ab ohiect»/tö a ritie fu m( pot.io varie ei'-' DiWiniroeg ab ann'qui? pf5i> pcp:opte funt. "Hi l^vragoM» cä 3mo:č fapieaffercbat.anreaemqui ftudiö pljie^fitebanffopbt/b eft fapien res appelläbanf.qi nomč illis clanfllmi? vi'ri? jepte inditu fiiit:vr :S:alcti mi') gfcprč fa lcrio/Solonifalamiino/£bitonila«demonio/1bitta(omYteleneo/®iätip:ic//nKrefap nco/£leobolo l^idio/pcriand*?'? l5o:intNo. Sed l^iptagojas pmus apud 2Le gi-ecos nu onte fic^nio^ tif raniiö alioa q fe fppbos appcllabant.i.rapicres arrogantiä com'/ merant percuif/oicendQ fijlii oeö cfle rnpiente:q oim aut boc folus fcmpiternä babct co'/ gnitionf/ocmü interrogat'-' qiionä noie Vocarcf^iRüdit fe no fopbö fed pbm.i. amatojc fapie.30 vfcp ad id tps očs q circa rerß occulta?, fpeculatione cogniti ohcc]5 ftnit ^fati :pbilofopbi t faptentes funt appellati.T Sviftiplinä ipfam non f« pbiam/fijd pbilofopbiä nücupandä cjciftimauenuit, f'Q,o!n piiidcndi.-f^pp." qui bccclemctarta z totüvniucrfumfiia^iui^^^^ nat.fic pbs fimtlč fc i>co ctficerc fuo mo ftudet:iö adiectü eft in otffinittoe qntu ' ab bok pftari ppt.ga em cunctainfpicere ac tnrelligere ftudetrcpicctatq^; omia. i£ftcpfuo modo piüdus. tiajiueoicit/leges fancit/fm j?tutes viucre oocet.re cni abiniuftoDiTcemit;f»rur4puidet:pfitiao:dinar:t pteritarcco:datur, Ita afine oiffiijitio.^iln'a eft mojt^ cogitatio.'Hä Docet no fe inrerficere vt Xrombrot^ q lilafonis libjos De imo;talitatc aiir Icgčs fibi^pi mojte cöfciiiit.z pelfimc quide vt Diuus reftaf aurelius.fcd quo pacto animu noftrum ab lUecs bziö illis terrenis reiiocare acfecernere a cojge fctamus.aimcg ad fcipfum aduo cni-ctcupiditarcfqj coipozeas mottifieare. f^^Bia ab obiecto f m UMatone eft oiuina?. bilanariiqg rcrum gfecta cognin'o. 3pfa cm fuo ambif!» oče art:e8/t>trcipUiiaö ae fcienas jplecrtflUberalcs fepcc fcj a it? naturales t mo:aIee attip fußnatHcaleö: cS fpßi ßrctfincädfunrtd>f«f. ©fij a adiccntm alicuiTpralie fcietic adicctn fumt.ric ronc adiOctip fola lüa fcia fumiftvt pto naturalis^ pbipftca: mozalis pßia p o(fciplma mo:ali. £ft autf ppia buana:;^ re?. cognmo. ad oenotandu illae mferio?c8 oe reto bumam« et q apud noe funt t a noßpfentümf tractanrcö.'qiialcö fiint arres Ubiralee: natu« bttö Olm« t riißmudatiis Defmmätce.-qlts cd nietapbvfica.ad(uniat aöt 3lid® nie bifpalcfis vir mfta fctimom'a omat^ pdictc 5iffimtion( bäc ettculä. j£a ftu4 dlo bene vmendi-Bam cä Rc oiffimuff .pbja elt omina^ bumana^cß rca cognrt ^ cu ftudi'o bene vmcndt puincta.'flullum em pl5m arbltrans c^ücScp pm'ttl i^iii« tif vitanö fit bonis insenftifm monb? ©ecoiata. Ä ftipta l)ec pBs ie oicif 4 iSv« ?l«mata re^ oiuina^acböana? fcfennä eft?rccut'^.©uoqindenoic.lto multi pjifco?.fapjentufticrmtinfigniti: oim tn vniis Snftotelcs ante cctcros buruD tnodi n'tulo vtfus eft oigntffim": qtii alios z fcietitia?. i'nuettone; eariim ad oim vtiliratč editione longe fußauit.itftcp eins ooctrina folida z vcn'tan firmtif in« tulca.t« quo om^ iUe a^ieronjm'' barbat^ genntme^ mapmii pbet reftimoniä ad i£uftocbii«.a,b<'cp oubitatfonc(inqmr)^igi'ß grandetj miraculü in rota na lurarcui pene videf infufumrcic^d naturabf capajE eft gen" bumanä.;& auer« roiß co:dubenris tcmo t>e anima inquit, Jpfe fcj a.rifto.fiHt regula in natura ec ef:emplanq6 natura iuenit ad oftendendu vitima ßfcf tione pofTibil? in materq« 3deo tanta?. fda?. ßfectionc viic in aliquo alio offendes.Bifi ei Slbertilteiit» nein cognomento magnü adiungerc velis inter neotericos pbos facile p:incipe, £1: cuius libzofqucfumam pBie naturalis intitulauit\vel(vtalt> volttt)fömani pDie paMperü)pfis nofter libellus ifagogicus oe jbbo ad verbö ejxerptus eft: nec no Vi mü.i£iute öoctrinc /gregotiiianimnčfem bcremita. vienne in cenobio fui oz» diiiis rcpHmi.anncctä quocp petrü ee ailiaco epmcameracen.ciu^oifcipultt Joanne dc gerfon tbeologH(vt aiunt)cb:iftianiffimü. goane bundanü atqtei" öiTcipulü :©arriliu t>c inglien viros vie nolaliü iUuftrato:es atcp tn omni pBt« tiocfifrimos(vreo?; lucubzationes monftrantjrerolutiflimofcg: quo^ vität Do4 ttrinam apiid abbatem fpanbcmen requirito-jCtfi eo?, ooctrinä imitaben'sf abf

o:ico nomincfiue feiende truiiales vocanf.quafi tr( bus vtfs tn vnii vtpote fermonis cognitionč tendenres. ßrämatica enim fermo nem pgrHiiilogica vcrfi ;rbcto:ic3o:natfi ßtractat. em grämatica fcribendC loquendiip peritta omniu fcicntia^. fonszojigo. i£iur<ß quarnio: funt fpccie» c:tbograpbia recre fcribeiidi ars. etbimologia/Diafvnretica riuefptajcis zpfoi dta.Dc qua pjifcia. autbojč reliquägramatices coboitem reqmrito.feialccnca eft fcientia oocens fc5 inftrtimentalicöilfinire Ditiidere z ß rationes verü a falfo oifccrncre.cin'us fubiectü eft argumčtatio. igiufcg quattuo: funt rpccies.f^llog£ fmus/inducrio 'cntbfmema z eicempia."Bai» i'pfa vcrö a falfo tqi'dt'cat. z očm arfiumeran'oms ratione moducß Declarat.-ferminofjpn'etatceac suuerfas p» omncs amine ac rarionis operarioncs nc üi eis errcmr modcraf. Kbctojica cfl qucvcnullßrcrmoncabmncnii(tooi'fti'ngi«r:'rßniafioncmoocer:I>occfto:ari« onem Dicendo aliquem m fuam rcntenriS adi'dqö mredit/inducit arcpoeflcctlr. , ©cd inojalt's pbiiofopljia fiuc ctbica eft que moKS bommuj qiiobenc beatcqj t^Dia ttrt vt'uanr/rectc inltiruit:nonicn a cöpoticndis moztbiis iJoininu fumctis. igt tree rail» bab5 fpecics.Siit cm vm'iiB Ixiimnfs mo:c6 mftiruit/ (icvocatiir monaftica que qutjcp ctbica fpecian'm fumpra Dicif:aiit nnilrof vnä romu •: familiä pftitticn» tium;? vocarur economica: a»rmulroa repub. t ctmratis mulnrudint c5p64 nenttü:i£to(cif poU'rica.:^onafticaeltarsmo:aUs vmlqucfp bomi'ne bone« flcTfnivirrurcni viuereoocenö. ©eqiwoecemetWco? Itbzos 3rifto.vidcro: Tbl üc Duodcfim virmnb mojalibus ßtractatur:vtflmr fomrudortganria.'Ubc raU'rasnriagmficcntiaima^nammitag: modefti'armanrMcru do raffabrttfae :ven''/ ra0:Comiras:tuft(cia;amicida.t>cqmbu0 gacotuftapiUcnfioepiromcvinnri» «are oocnlfimißquiriro:£icaiiHSquidemlucub:3riomto multabuic libelb (omodaui.^conomica vero eftque oomum ar

mo regenda.oequa apudpt?m Uber vnue q:tst.j£,]c quo boc pceptum obiter ob feruandiim ejrcerpe. Snfc lucemfurgcre:? adfamtatem z ad curani reifamtlia-i ris tad ftudium p^ic^eft ^plurimimi.'fSolinca eft que repub. multiniditič bominü gubeniandäcmat t inftitm't:quo pacro magiftratus^ oprimatee rem/; pub. gubernent: -r repregnum.que latine ciuiltsoicif. qua octo Itbzos polf/ tico$, pbi legito.Sub qua ius canonicum q6 ccclefiafttcos Iwmincß ©ingit eo'/ rfi^ vitam mo:e6 čopom t. j£t vocatur alio nomine ms pontificum.'q» a fum'/ tni6 pontificito fiteditum: vocanturquoqj oecrera: q6 fancto?. patru fintcon/ii ftitutioes.Sub ea quocp ins ci'uilc conti'nct/q6 ciuium rcpub.regerc wcet.v«?« carur (tern ins cefareii a cefarito z I'mBatonto romams f: 6 condinim. fn^bvAcaautcm bicgeneratimfumpta eft oc rebus que preter intellectiis ac voluntatisoperationč ejciftunt. que tn'ßtmir in matbematica: naturalem qua? ijibvlica tpbifflcam rpeciati'm fumptam vocant: z mctaplwftcam. :{J5)arbeman'ca enim gnatim eft que p:ecipuam quantitatis vcl continue vel oifcrcte octermmationcm agit,^ jChius quatfuozruntfpcci'es antbmeti'tar^ufica ßeömetna t aftronomia, que fimul accepte nomine tranrtatiiio quadnuiiu vocanf: fiue rcientie quadrui inalčs:quariquatruo:vt|sinvnufinem^edenres>rc;inQU9ti'tatisn^^^ ■qiidibet em ea? feparatim ftimpta matbematica picif, ^Eff ante aritbmetfca fci itwia numerii fimplicic' no jfidcrando cuius rit.Tpeculans. cuius (nuento: ^iiY^ tagozas effe oicif. :ö5>iirica vero eft q ^fonantia? fonoy. t numeru barmoniacü »nfiderat. ^teebisTßoctiusfeuerin' libzos fcripfitDoctiflVmos.öeometn'a autem magnitudines fimplicdf oocct non fimul attendcndoan quo fubiecro ejuiO ftat carikK jpzictaf es. oe qua i£uclidem mcgarenrem. Sub qua ßrpeetiuä arrč ppKbcndcfl :que pcipue De radio vifuali(quä lineä Tifuale vocantjßtrac tat. fpfdebus rerum vifibiU'um:ocem6ftrar.oe qua Slacen legito, Silronomta eftque cozßa ce'i lcfti'a:ftella0« earum motus oocet. que quom aftrologi'a vocatur:licct quidam ftirer easoifcrlmenputanr. Cuius autbo: eft ptbolomeus pljdudcnfis et in»} tcrncotericos iSeozgiits peuerbaclw''ciiifcip oifcipulus Joannes oemontc re'/ gio (nftauratozes ciufdej ooctiflTimi noftre acbademie "©icnnenfis alumni cU'/ pervnwsifumferm^euoUrmundum. a ii'q tibijiTca nem ct motit tocalč eetcrniinat.oe quito moribtis latiueinfra.fub qua medicina topjt ■jl^cta'/ |xndC6 ei corcrmi'nž:Dc q pjius paru.ff^^etapb^fi« fvc vov oftendirj cft ara pDffica, oicrarußnaturali6/^e)cinferto9,rcicnri3ruU1?craliü/mo:aliu acpbt^ficalm fin« natiiralui alminitulis adceleftia cntia cötcmplanda ßducit:vt cjc magnitudme ipfiuS pmi cutis imenfam pienittidinč.ejc mulntudiuc cius vmtatčreit: motu ei? fijcan) (tabilitatč.cf tčpozc eternitarč:e;c virtutfi pulcra imitationc fumnia ciua bonitatc/fapieoäatcß luftictäXbeologiavero alti'on'modoejc facnscloquij» gdöiumaru coguitione affiirgir.? bcc f3ncfo9.jjpbcfariT arcp apFo?' fcriptis cft traditarquc tato DignioJ ectat arce nobilioj:quäco cius obiectß q6 «ft ocuö glo riofuö omnib; creaturte eftßfcctius. tiibie mh ff jbljia naturalis folct vulgo fic oefcribCiEft rcientia oc cnte mobili fpcculari turatcif'/uccöriderans'Znonqddit3rtue:velt>ealiqnoefcad ipmermenteifmq6 bmoi ftmrio 'Bam ipfapfiderat res fub rönc qua funt mobiles.tcfte IMJo.i^t^bvfi.ü^uefi» quit) non mota moučt/no Tunt ampüus plj^fice cöfidcranonts.ädi'ectu cftnpc culatiue.boc eftjjprcrfcire folu/t no operari:q6 ^pter artes (quas vocantme tbjnkas) ouif/q funrfepte:vt laniftcm:nemoMn'a;militia:agncultur3: medici naquadjiruigiaafijcllanr.cfabjili's.fimiU^arresmojaleaejecludunf.jEftautc pfo^fica fcična rpeculatiu3:qz cft öc rebus a natura caufat^ :-r no vt a nobis ß in tcüectü z voluntate liberc oßabilito.addifivcl oc atiquo ßtincre ad tpm^pter > fubiecti mnuif.'nä pfes fcičtieeandč rcßtractat:] tapbvficaemeiaca q z pb^fftca cofiderat.ve^iilla fmentis röuem abfoluta:bec jbo z altcforiderät ens cu quadä actldctalt cötr3ctb^f.Sccndapar6(qiie qrtuo? Iibjisoeeclo z mudo tradif)eft oejima mot*? Ipecic.vtpot«0e motu localim fpeäali:qui ^mtis eft moturt/mqntu mot^ füti vitj.pb^f.S^ertia oealqs qncg motusfpecietoßtractat; vt oegeneratöe z co:» ruptiöeialteratoe: augmetatioe toimimitöe.^ i6rpccisih?/ß qd.v.fbbvf .Step cöplertos q ouc^j libas q fpeciali^ oe generatio« z cowuptwnc mfcribiinf/tra* dif.cuiaiHboMsnoftrifciis tractäfußtojrefpondet, 0u3rraoeaU'quib:imotu0 fpecieto .multo tii fpecialius cp in ^oift»T>cclaraf pamto. "Ba oe genera tionc % comiptiöe mitto?. tmgfccto^ ßtractat; vt Tut impITiocs mcteojologicc»ui fubW mi genite.meteojos em tublimis fwterptaf; vt (tit vrti/ros/iwuina/mlc/fulme/ cofuicatio/toDitrua/grado.? 6 algs qß radio?. reflejciSemafparerivt trie I^U il>:oloöUö Cabelq i ^to in čfmio: Itbns mctco:©? fit pfideratio.i!^ .üta ©e inineMl'lwac o.c micro» imßfecrof gnarioiiibj oftder;it:vr r>c Lipidü atc^ metal[o?.genei-4r5ii€. i£t becin;ltbJO miiicrahfi rradif: que rranflanim arifto.ltb?. non b.ibcm"'': Ted ® lu.t pjec(puealbcrti gcrmanonl oeco:j liber eptar.igr boc eft qö auerrois.i • '^bif.mquit.Üb?.©e minär.nonbabem^necB oc plann's/mf! t>uo6 micratus. Scjcrapars cft oe cmflulfoana:^ tnobifeü efetilTima /Vt a ttima t ei"^ oga toi üj \tab anima ^Jccdunt. ftcut ftititipi'dci«/aHdire/i'ntelli0cre. i£t bcc in mbus U<> b:i6(t>e anima infcriptis^tradif. igp quito autbo: «rtiil fuS tracrarü oepjompltt Septima pars eftoccozpo?. animato?. ogarioib« vtfc ejcparte coreistener/co fidcrat.q inbisltbelh'squc parua natnralia infcribunf tradif:-rfunf fomB^/vi'ii gilia/memojiätreminilcma/Diu viuerevfBiufifuncnefcerc/fcncfccrc.-rdaltis id genus, Petana pars ©e gcncranöe t co:rup. Diuerfo?t mitro^ fpč.uim confi''/ «krar.jp^orc oe gencratioe planta^tt fingula?. ^pc£Ie;^ aialiiT.'q in lib:o i>c plan Jiö apö :S£beopbzaftü z oe vcgetabilib rradif.'/Et in lib:is nouč oe natura ami malm:-: in quatmo: liö-ocßtib) ammaliii,^ in qumqj oegeneratione animalm iäpud pbm ßtractaf t :Stbemltjollrö:quos fepiue in inanib babeto. oefubiecroattributtoie.-HampBian3turat'iruc-p'''V^/ fiwA MüViCVtC terrio rica(queadmwlä$ aItj6t)ifcip!inisö2)ouple.c eft. -felna n*^« « emeftfimplejcafTenfus feu cr^dtiktas-vni^alicuius ?clua'ojris füm'-' ß atiquem u ' ' tiifcurfumpbifflcü acqui®c'-':vt aflcnrus bai'-' pclufiöis. 0mie afin"^ eft coittipri') P bilisrcftfciafimplejiBMcoircurfitacqfitus. @mec;C materia ^fojma cöpoiitü € cözrnptibtlc ois afin^eft c;e nia^ia i tojnia copofif-'n'gif oia afui"' č cci:ruptibiC 'Sil'rbuFpclufioisome gnabilecftcozruptibileg aliqueoifcurnisflVurus. i£.c biitc feie fubiectö atrriburöis nö alfignaf.fed rot ec fubiccra qt^clufionee. alio itjo fcia naturaCcoUectiue fumif ^ aggregato ep mftts ac oito notic^ z alfcnfiV/ bus/ordinč er attribunonč bntil» ad aliqö viuj. i£t Ixe fcia n5 eft vna nimiero ,jpjie.qf vna ante aliä addifci p5p. 3mp:opjie tn oict pöt vna niiero": vnitatc fcj collectöi's ac ozdinis ad v»ö fubiectö attributiöis rqueadmodü e^tvdi^ ö: vn"'' i ozdincadvniiMli®ncc.autej;vnitatcfc5 fozmalis rötiis fm qu3 illa fcia fuuj fubiecrfipfiderat in ««dine.gd qua rönem oia jfiderata artnburionc45.ib«tt:. vt ©ia in namrali fcia ad röne mobiU'tat^ vf entiö möbilis attributione bnt. bitus ein e*: Fozmali obiecro^ rönc^zia oiftinguüf. Subiectü aüt attributlöis cft terminf coilTim'-'/ftmplicifllm^ in aliqua fcia ^fidcrat^rin ea pmo noi"-':ciu-;') dem feie no cjccedens mctai6:ifcificabili8 De pcipue pfideratis.in o:dine ad q ntt>/ mie pcipue pCideracao:dinč brit t artribun'one. ©icrf pniuo» fubiectüüt fmilf nit6:n.Ues adejctr^ q nöeftl|g«iVnecmitcjrefubiecrii:cumeanofi^ cia in ilia jfiderata: niiUa cm res eft ceis: vt mo c]t0cham Örego: arifto.ftip'/ ponif. Cermin^ ^o cpqeo in fcando fit cois/multj w fcia ?fidcrari ^cnirept. i£t bis Debet eflc pmo notijs u'ta a ce co paffiones conniniflimc ilU'-' fcic pbart pntifalre ft no fint oe eo note. 'p>ofteri''eiri m fcia nofü palTiöis rone in fcia fu f Jb iccn bj.ficut vnü eft enttg palTio t po^eri'^ eo/licet cuence ?t«rt3f :n51 n eftJab-J (ecrfi mctapb^.i^ebet aüt eflc comiinilTm'^ quo ad ^ncipalif jfidirata/fic tii ^ metas n5 epcedat: quia Sb eo(vt Dictü eft)fcientia capit vnitarč/attributionč et ab alijSDiftincrionermodo fi epeedcret metas ac limites fcienttc/ab alijsfcičrtis E ems rone fojmale fcictia Diftingm no poflef.qtDe alQS % verifičareF, ©ebct% bze gnalem roni Pcandi öcs.rc6 pcipoe jfideratas io adtjctf g» oe pcipue oftdcra tis fit vmftcabilis.'Ha Dcmin^ pcipae ^fiderat^ non veriftcaf: vt funt ofpofita fubiccriautpairionu.'vtpuattoes^ßtesitegralcs/ftcinDialecticaDenoict itbo q no funt argumcrationes :fed ea?. ßtes integrales. SilV oe pna mala vel fvllo igifmo pcfcäre wfeima q nö eft argiimčtatio necp ßs eft. fed bmoi min'^ pcipue a V ■ pMcfata m ea rcictfa pftdcrari ocbct I'n ozdine ad aUqtiS roue fubfecK «ttribiirt a3!n:vcporeqmavelli)nt rubiccn' pafiioncs/aucfußiccavel mfertozacif.'aiit grcs iiircj^lce: vl'alio inoartnbiitt uo ad rone fiibiecti ft babčtia.ira tii ^ termini pmo arrnbunoit« Ijabeatadlubiccru^otindc^pofinoesc^rciTdč termime:poft/li ca^poficionu alTertfus.tiidc b.ibtt^ ep renfib Dei'elicti;. ff Bciro (poe ftibtecro attribiiriöi's pl>ienatifralis aurbojcs inter ft Diflentißt. -Ra Žllbcrf-' ^ile magn'-'jiegidi^ roman"':aifcrroi6:,prubiecto cojp^mobilc po nitr.cu qncß £>cbjna pircntt.qiic^ ene naturale ^ireritifiib eo tn fimpltda z copofira ;cop;£ xiidčdo.3nroii.an6.fiibain naturale inqnttl natnraf «ft. ^oa nc6 canonic' fu6am finitä t natiiralč.iSaictan^fiibam raiiibile.^)aulfvehetua cremitacojpuß natnrale.qua ipo?, pcertatioae rclinq ociofis.©ico Pra oiuutn ^bomä aqnafč;®t)rid3nii ac ^FbarfitiSrcns mobile pBic naturat fubiectü affiV/ g!iari.qömultisroibjroboj3n'p5t:q6c5fulrcpterco.®uap?opteren0 mobile quocB rubiccru alTignat-i Dcbcre pmo fioftro tractatu/qucadmodu libzts pbyfico r üafllgiraf.ncc tde efie rubicctfuoti'-'t gtie incoticnrt.Scöo ij;o tractatu ens mo bile ad fojma.^Tcrcio tractacu aniam.qm bi tracfa,iufte libJis cojrefpo^nt: 'Wc3 17 ^'■^•'«^^dčrubiecfaaffignanf ;vrpotel!b?i.6|bb?P.oegene.?co:rii.toeaia fa^J rationö parrtb) pot babcre nifiwia« c3ura6:etfic!enfe.r.t finaiem.rao qlibj fcicria cil: f! mplef qualitas e carqiitia partiü Diucrravu ronuiti XPm msteriam i fo:mä:qiicadmodß eine fubicctijania.imo null« accidfe cc materia i fojaia i£oponif,Si em fcičtia eft reefimpleic/no babj materia oecp foznxa.tia ©e re fini plict a materiaabftraeta t ß fe rubfiftete vt iama rönali:pt5 cp nS babeat materia t fozmä.Si aßt eft ree fimplejc altcri inberee^fic eft fojma:n5 babeg alia fojmä eft pars eflentiaf altert'' copofitt:titc ve! eftmateria vel ifojma.qre nec eft babes materia nec fojma.Si' «n eft materia/licj babcae fojtnä.'nö tn babet ea5 vt caiifa^.^orma em no eft materiecaufa fm Huice.fedcompofi'ti.nec babj ma tcna ficut cauram;fed eft ipamet materia.Si aüt eft fo:m3:tiiic no babet materi atnficiic caiifaminec fo:mä bal«/manifeftii eft/cilfit fojma. 3tacp patet nulla, rem fimplicc habere materia t fojmä tan^ caulas rnas(4cquid altj oe qdä mcj tapb^fica copofitione imaginanf.qua t pbe cum fuo Suerroe igno:auit.)S«4 iftafcia e(Jmplcj;cü fitaccideß.3.t(vtDictücft)b4betcaufam elTiciente feie natu pKe mee vf tue intellectü Pm altQs:auc rermiiw^ nöti'ciä incöplepa.Scd caufa efficies fcicvfitate fuit^^riftotc. t6o:es eopDi:imnus i^mra eft p:iiidpiunj etÄ caufa inoiicdi ^ q ckcndi ci^ m q elt pnmft '' per fe 1 non f m acddette. n 2iibcll»6 bic in torä vfem Snfto.pb^ficen iragosic'4,i'n Jircio troducto:i' m tree tractat^Bnalceitnbj pbi libns p:eci'/ p:inia. puis co:refpondčs gtirtir. ^tj pino nacp/qm cincp lib:ie fbbiffice?^ jlionto qiio9 oepb^fico atiditB vocant/fine De pb^fica atircultatiöe cozrefpoiidcnr/oe önciptje/catilierac enrts mobilTme natu// raliö rei^:ietatib>:vtpöte De motu mftmto/loco/vacuo z ipc ßtractaf.Jn fcöo ^'0(4 DuoDJ libjis Bigencfcos.i'.Dc generatöe -r cojrupn'oe in fm'pri refpondent) oe eiemetis/Decp eo?. ac clemcraro?, gcneratöe z alterat5e:Sifr De aniaro^i Wi gmctationc Diminut5e:3cti5c ac mij:ti5c agef.^n terrio aiit(trito De aia libjia cojrefpodere) De ipa aia ipfiufcp cjnc]^ porettjs/ea^ oßatiStb? z obtect^ qnaj mo fenfatio fiat m nob ac intellcctio/ßfcrutaf. fllicinti^is aut rračtat" tree by gees: 5r.c5. j. ^jima d natu at ^nciptjs.Scöa De caufis tä ß fc qp caufis ß accides.Sertia pc paffionito re;^ naturaliß fup oftenfis Docetatcp Detcrminat.tbumft itacp nature Oilfinitiohe cjc fcöo pbif fic^ fumptafljonir, Hduertepu'mo fi^^g^iLLtgrg^liiaeg ^ vulgo tii in natura naturäte z natura naturatäDiuidif. "Maturacmnaturagelt »natur-iq ^macaufaindepčdens aq cell! Depcder-rtoranatura.r.naturata.jcq.meta.qrcj jr c5 50-naturäti nature in futs actiomto velutpmo pncipio fubo;dinaf.^ed natura na_^' turata giicpp aggregator oinito caufis naturalisfiue volütarie ageimüJiumtt. qficp Dutajcar^caufis mere naturaU'if oßanrito:Deq.)ctj.meta. 0pus naturecft opus intelligefic nö crrätig.i^iie ilTucn'm43velPtn Smc.capi'tur:näfoimaceli(riipmfit copofitueic materfa z fo:ina) eft folfi pj(nci}>ia motuß z ntincg quietis.3on ein timendü eil 3C.C0.! J. cp cell! ftcr.i'ic.^etä.fimtiiter fo:ma fiue natura terrc nuncp eft pn'ncipiu mot'^ nä bona čargumetafio fm tbßm/Eeliiremß mouefigif terra quicrcit.fcöo cclU j^b^ita(BOt'ffini'ttODfengficeii:Dlicari';narura/fubaudi naturata.eft pncipiö,r. actiuü z pa(ruiü:pzimu.i'.p:ecipuii."r caiifa per re.i.e,c mten'one.-mouendi.i.mot' z qincfcendi.<.quiet(s.'etus fcj entiö naturalis ftue ppofiti'an quo eft.f. ge eflen tialis z no Pm accidens.t.nö eiciftens pars accidčtalie-Šdditur p:iniü natu'; ra fir pzmciptu pzmnT/ß qö accidentia cpcludunf:vt caloz naturalis in augmen tatione z niitritione:fic leiutas z grauitas in motu locali:^>mo celi.que funt in'; fl riimenta z oiipofitiones pcipuo?. agcntiö t patientiu.Scci'dentia cm no funt narure fedcnria fni natura autpter natiirä/vtDicef mojc. ädiectu eft/actiufi/ß qö fozma intelligif que nata cft agere.ß palliiiu materiarque nata eft pati z fow mas in fe (iircipcre.^dditur ß Te q6 ad Ii caufa referri Debet:per qö natura a ca'f fu-r fojtuna Diftingmfilicctetfi cafus et natura fintre ipfa eadervteft ania rona liß.ronem oiffcrör:namDt'cif natura refpcctu cifcctusiateti/refpectu cui^piciC 2.cct;onc caufa ß fe.jCafus ^o vt^ fomina refpcctu cifcctus no inrčtt/vt poftea ?jtcef:ronc lO.bui^ ciii^ Dtcifcaufa ß accides,additor/in quo eft.perqua particulä catifecptnnfecc vt efficicns z fina lis epcludunf .(puis em fo:ma ignis ejciftcns natura no folum fttp?inciptümouendiigne acgenerädi/fiue trafmutandiaUquod ejctrinfecumo tame refpectu iüi^ cjctrinfeci vocaf natura/fed ipfius ignig.adtjciturpoftremo/ •r no fm accidens/qö ad bancparticula (in quo eft) referri oebet. ^jop^fozmaj artis/que in fiibiecti] agit in quo eft/vt medicus fcipm ranat:fed boc fit Pm acci dens Simtlit'oe arte raltanoiacDimicatozia cötingit:que quoqjo banc claufu lam (pzimii) cjccludunf ;qui3 folu funt pzincipta inftru tnetalia t no pctpua, »rrt-^t-t^ ^y ^^ "'•""'ä rem naturale t ens f m natti ________ MQllCtTC CCrClO ram oifcrimen nofcitur. "Battira enim in re eft ftibnan-) SbffI' tia quedä fimplejtq vnicuicp tranfmütationi nata eftefle fubiectü. aut cft tranf ^ mutationis cffectiua.tizima ßticuk materia pzimä ejcpzimit.fecunda ^o fozmä fiibftantijjle.oe qua pbs fc$o .oi;;it ridtculü elfe tentare naturam elTe oe// nionftrare.tia id pzmciptfi cft fc5 fcicndi/ptr fe nott» z quedä fuppofitio in pb^Ii ca/ficiit Uneä efle aut triangulil in geometna:t vnitatem eflc vcl ntime?. effe in ariti5mct(ca:qz ridiculuc eft (j conatur manifefta per no manifcfta facere nota: «eq? pot uidicareqd ß fe notii i <5d ß altcf notu:modo natura efle eft pzincipiuj ßfe nonlrcuius qrens oem6ftrationč;auditu quidc id ßapit.'fed no intellcctu. ^,co.4 €]^i£neafitbabcsnaturäfiuercs nat«ralis:cn6in actuibocalfquid/totucom pofitiT:que idem funt;eft res epouabuß naturis/lsoc eft materia z fozma pftansf vt tota ignis fubftatitta ejcouato naturis fcj materia ignis z fozma ignis. Sunt au tč quincp entis naturalis fpecics (Itcer plures numerari pofliint) fcj elcmčta vt ignis/aer/aqua/'Z terra.zöiitta imperfectavt nube^/pluuia/ros/pzutna/niji: ventus.2S)ineralia vt aurum/argentii/fcrrum/cupzum/l^pis.'^cgetabilia vt bci bc friitices z arbozes. 3nimalia que funt multiplieia vt ^mes/p'tfces/aucs/ ßrcflibilia z qdriipedi3.Sic quoqg illa^i re^ partes integrales fiue fint bomoge })ic ? ciufdčroniS in pam'to cö toto i>enoiafionis:vtß6 aquc (apidi's.ftu^ beü igcfcöo tcctioj. rögenic t tn'uerfc wiioiatoiß a to» etiä res näleö oiciinf/rj ßti'alcö.vt pcß afim. f m naturam eil accidens quod rei narurali natum cft couemre/cämc); :ir.e5.4 conferuare:vt ran'ra« t letutas fimt igni fm namrä:ric motus furfum t frigide taß;eftaqticfinnatwrä.ftcpulcrinido ipft cozpozi acfozctnido.fedens pjeter nn tnram fine ens contra namrä oicif efle accidens rei narurali Difcöueniensrcüir^ cojriiptiuii. vt caliditas eft prer natura aq«e t cgritudo (pfi ani'niaU/que ad in icrifum ©ifponif.£^ boccöcludcomne rent in bis i'nferioHto aiitcfle n3tj»ran% ßUt rem naturale:vel ens fm aiit cötra narurani. j(£t namra cft t)uplcjL';aU'a fbzma alia materia.magiö pp:ic tarnenfojmanaturat>icimrcp materia:quiafaluat rcena tiirale0 m elTe.;6tiä natura t>idtur viamhaturam,vtgcne ratio. fBt üitfcrnnt natnralia ab artificiaUbn0:qiua natura liainqntu taUa/babent in fe pJincipiu moucndi i quiefccn clijartificiaUa vcro non. ^oft oifFintn'one nature pcrdifficilem verbis fubobfcuris pofitajtoftendi't quot 3/ccti'o. n fmtnature.'qnia materia reruin natiiralium z fo:ma rerumnaturaliü:ideonec p:tmu0 moto: nec intelligentie nature funt niTi fo:te equiuocc fm Su'erroiin.oc inde eas in nobiU'tate comparat.oemum inter naturalia z arttßcialia Oilfercn/n tiam iupta pßi mentc fcöo tibyf .afferr.' •«f Ati^i-f^ «^«liM/« materia fit natura fic oftčditur. 3d quod in tranf &MlKrKjpiUnQ miitatione fubftantiaU manet vt pzmcipiö fubiectiuS Deferens trafmutationc:? eft caufa materialis mouendi 7 quiefcendi eins entis naturalis in quo eft pars fiibftantialis cft natura:red materia cft bmoijigitur eft iiatura.tzj^aio: ep oilfinitionc nature patet.Br quoc^: auctojitare antiquo:utn pbitofopbo?^ fie pwbatur vt antipbontis/quiinateriä totam rci naturalis Tub ftantiam (vt^&us refert) vocabat/z naturamrcum ipfafacta tranfmutatiohc fola manet/vtpoftlecti piitrefiictionem manet lignum/quod cftlecti materia. Sedmino? fic patetinamficut materia manet in tranfmutatione aitificiaUata materia in tranfmutatiSe fubali. ^pfa ocnim materia ii elfefundamcntti natu re/in quo nibiJ eft oiftinctum.-fc^o mtc fo:ma fit natura itidcm ficpatet.tiijimo/quia ipfa/ft p:incipium 1 caufa efficiens mouendi t quiefcen-ji De amtTiapätef.0mncagenspzellantiußeft paflb/fubauditotale tnamrale.fed mino: quocp patet: quia bomo generat bommem:-r ignis t'gncih per foimam/ queeftp:incipi'um cffcctiuujgcijcrandi fibirimilc.2Hiaratio que eft aurbo:i0. giltid magis eft natura q6 fua pzefentia rem naturalem faluat atc]^ conferuar čp iTludquod adco:rupn'onc eiufdercndif.rcd fo:ma eft bmei/igitur.^öaio: no4 ra.fedmi'nozquoq^ pafct:quia pjefeiuefo:ma faluarurres in cflc.^arena {cä , fit ad omne fozma indilferens) babcnfcp in fe continuo qualitatcs cötran'as ten -€.co.tO, di'tadmaleficiu:p!(mo'J^b'?P.3pfaeftDeni^ cjuarespoteftelfeT noefTc.feptf jC.co.zi. ttio 2Öeta.Seciida autbojis ratio poteftelfe i la: Si natura quocßBiciturcITc qued35 natiiiitas t generatioiquinto :^5)cta.que eft via in natura.i.tn quafoj^ ^.co.f, ma generaficrgo multo magis fo:maficiturefTe natura.'per locum a mino«". ®^^ubitation5paruabico:iri folerran fozma fubftatialis ejciftens natur« rei naturalis fit p:ecipuii rtiarü operationü ac motiifi effectiuS in rubftanttjs mate rialibus ;an magis qualitates illarti^^ic bjcutter in ogatione fozme fubftan nail coueni'entc/t ad qua fojma inclinaf.Stcp actione imanente vbi effectuö.p ductus manet in potctia.'vt eft ftdlectio/vifio/viMitio ;fojm3 rtibftatialis 6: pze ci'puu agens fiue operäsjq: ipfa eft qualitarü cancg inftrumčto^it Directiiia.Sed in actione cöiieniete fo:mcac trafeunte/boc eft vbi elfectus ejctra operant« mul net/ric fm aliqiios eft foma fubftantialis: Pm alios accidentia Tiiie qualitares runt pcipuaagetia.'gjerttin actione oifcouenictcfojinevtincalefactioneaquc frigide:ric qualitates aguntpzecipue.^e qua cotrouerfia vide fecundo tbbyf, Oßuridanum T]ß:uiC.reliquofcp. t/Ati^t'i-^naturalemultifariäap6 autbojesfumif.quädoc^ ÄlU werte ItitlO impjop:ic^natura:vt4) fo:ma vel materia, quädocp^ Difpofitione nature pncipia/t fractione qualitatü pjimarü cörequcte/quö aqua natura frigtda oicimusiet cbolericß natura iracundü qzcalidö.fic naturale vi» Icnto 04ponif. igiücp^eo q6 vt tnplurito fm curfum t inftinctünature ptingic vt boiem ouob> pedito x ouabus manito generari fit fm naturä,fic ?tra cafualc oiftinguif;qd fit vtraro.vt boiem trito pcdito nafci.lSfiq^ naturale actioni p:i4 me caufe o}ponif:atc^ ^tra fußnaturale.fic accidčtia in fscra eucbariftia nö effe mo naturali fm tbeologos/Ted fiißnaturali ß creators porentia, i^iicp oppomf 3C.cö,5 voluntariomä nono 2öeta.t>{ctf:'B3turaliä ad vnü efle oppofito? pctermina» ■j 10. ta, volutaria vero ad vtrfic^ poflimt; vt lapis fm Tiiä natura foliim ceozfum mo ifctur.voluntas vero potcft velle vfnolle. "Jboftrcmo naturale p:o rc epoiiierfiff naruris boc materia t fojma cöpofita fumiftactum ratione fiöftre puenient^: fic fontraremartificiale vtin^porifo)Diftinguitur. ffi^ereaötartifl'cia ifuntoucopfniones.'Hamquidäremartificialem oicÄ |i(iniquädofp,pfubiectQfoimeartts.vti^atH3 pzo lapidecjcquofit.fic nequac^ a re naturall Oiftinguif rqufa omne quod e)C materia z fojma fubftätiaU" eft cöm4 raüs.^aiojnota.'fedminojpcftatua Iapideaconftaf,0,uandocpresartificia ab artifice per artem mediate intellectu pzactico t vo luntate caufata.ric realiter a re natura j i oiftinguif ficut accidens a fiio fubiecto t fubftantia ;nam figura ab jfJme 0 ««iftccinducrarepararipoteft/T reßatimconreruari.^dquocpSuerroisfeäiti ^ ^^ dotiib^rič,3ftruitatcpf0zmasartisaccidentiacITcPitir.iCertio remar lern p:o 3ggrcgato accipiej: fubiecto z fozma arri9;q quocp a rg naturali oiftin guifur re ipfa/ficut totum a fua parte ;(um res artifictahs naturalem t'ncludar. S^cctio .III» ®;tbictcrea f m tbijm t autboter'fllcs narumles a Tita fozma rubftäriaU babžc pjincipul r«( motiig ? qtiicrte:co:u cm foztiia vr oi'cm cll 'pzecipim eft^fficicns motue t oßanonu: vt eqmie a fua fo:nia babet atigmenrarione Diminunončt aqua alreratioiič oe calido tn frigulii/z morii locale oco:fum. "Sice it»© arrift'cia« Ue no babet a foima artie z figura per arte inducra j3ncipiu mot" fui z qmcns, 'ßäfojmaarri6n5eftelfectawmoc''^quieti'srcrüartifid3liü;vtUgnߣ^ . facrtis eft lect'/ft plantef in rerra z rcgcrminet:illa regcrmmatio no eft a figur» lecn/fed fojina fubftantiali ligni.i£t ft ftatua erea moiiefoeojfiim.figura arrifi cialie nofacitilliimorfi:!? qiiädofpratiocmcdtjiJitioiiet.'nä oeojfiim mouereC etfi bmoCfigtira nob3bcret:fcdafo:ma fubftatiali lapidis mouef."Ha a fo:ma fiibftätiali que eft in rebus artiftcialibj rranfmuratio reriT artificialm qmes^ uenitinä i mouenf z quicfcüc fnj q» ipa funt laptdea vel Itgnea aut rerrea.iSt Ij «adč res fit quädocp res naturalis t artificiaUsnd tanič^ter Piuerftis fozma» cotingitrnä oicif naturalis a fo:ma fubftätiaU que eft narura.-artificialis^o* figura artificiali ab opifice inductatque qui'de figura rc ipa eft magnitudo rata;quä quide magnicudine vocant figurarii pman'ii. j(£t quia qwatitas z ma gnitu do fit aliud a fubftätia fm c5io:c opinioiiercofeques eft figura aliud efie a refigurata.i.afubftatiafigurata/quafiguratüfecildartü vocanr.lRario tarnen _ quatitaris z figure alia eft z alia:ideo ad quätitate eft inotuö.v.pbvfi.ad figu'/ rami ^o neqimico; fit: tango fozml, ^Ctper bocqd t>ico:eft in porcntia:tango pziuatioiiem. 4[2S>odooep:iiicipij6 tntrinrecis rerfi naturaUu eo ojdine quo'^bBus.j.Ibb»!! — , CO?. oeterminar:p:imü cof pones nume^t:ocinde ca B generatione rei natura«^®^^®*''' li6(quc nobis nota eft pUirimö),pbat:in qua tria ilia pnncipia m9nifeftanh"H5 aüt (oqmf biccepncipijs cognofccdi quib? cognofcunf res vniucrralt cognitfoe vt funtoece pdicameta fiue gcneraU!fima..But qiiito eognofcunhndemonftrai btlircr:vt funt fljofitioes per fe vere ac liotilfime veritatis.quibi» tognttis termf ni6/m3iC3flentiin'':ttquodlibetcft velnoeft.Sedfitmentiovt Dirioepjinci') pqSirerö naturaliü pjimts/quib? alia pnncipia font no p:toza:et a quito res na# luraiis in efle vel fieri oependet.i^uo?. alia otcunf intrinfecarque fubftantia rd CHI? fiinrconftituür-r man«in co:vtmatcna z fojma fubftatialis. Slia füt^ii «(p 13 «j;trinfeca/qiie no fuutm rc naturaii cui^ funt pjincipia.'lj atJ efle rei nati». b Zractättiö •iVjiciofa?®''® wwcurratryt cawfc effictčte« t finakß epm rem que^udf cjciftenrcs rse ^^^ lociiplcrtntme.C-^nncipia intrmfcca rc?, naturalm fm^bBtii fiit fr« ^^ alKrutrißrfed omnia alia fiimr ep Uli6./ejt: qua oift r Src'Tsr ft'l'fione tree conditiccs pjincipio?. pbylTcaliu babenf. tSjima/O' pn'ticipfa no ^Sm ^^^ pzmciptjs.i.altcri!^fpecieifiuenafure compofifa:vtmarčna mppm „0compomfepaltjspzmdptjeoi'uerferatfom'e/ncq;fo:ma:alioqHmno cffent pzima pzincipia.Sccijda/Q'pu'ncipia no ocbentconftttiii cj;alrer«trt6,i.marf/; ria que £lt vnu p:incipio^j./n6 fir ej: alio ran« cjcparre cflcnrtali.'vt materia no coponif ep fo:ma/necp fo;ma cjc materia :cfi (inr fubftantie rimpltcee. STcrtia/q» ej; bis pzincipijs omes res natiiraleg fiunt: cr ilia rna p:incipia ejc nuflis:qu9p/; ptcr licj partes integralee rem naturaliß ftnt partes fubftatiales/ no tame fu'nt pzincipta necp nature rertim nattiralmrqiiia be funt epaltjs vt materia i fojma parnaU.iEtoebispzinciptjsrerunaturaUTfzeonimnumero anciquiptjivarie fenrcrur:qH09po(itioeö3tci5cotraeosobiecti5espl3i.f.'^bvri.perqwire.)©i)a9 qinde opini'onee bic iHcci'nctc oculis tuiö fubrec!. jFim'tü/vt pcrmem'des. immobile „ . _ 5nfininT/vtmcliru0, i^nutm Sgnem/vtberaclitus 'o vel aerem/ vt Oiogenes. Mobile 2(qua/vt tales mslefius. aot ^Bediuinteraerctaqua vtleucipp" S:crrä nHU'',ppi'ci9groir!onč aflcniit g»iio/vt plato magna parBil^ material ^ c uetideam,pfojmaU'. -RamalKipBo? matcn'am. afferebantaut finita 2:rfa/vrariftote!es fo2mam. vel p:iuationč Iblura «©uatti(o:/vtempedoclcö.ü'tj.elemcf3. j£Mdč rönis z fpecici/fed oiuerFa in fi^ gitra/pon ttoe et o:dinc oemocritus in» ■^nfinita fimtosatlTomoeafleruir. I^iiierfa^ ronii t (pecie?t/vr anapagö;as pončs quoddä cbaos jfiifuman quo oia confufe lanYabanr. ^dllCrtC OtlltlO ^ ^^^ naturaliu no eft trn vntl ^incipiü fic patet:qj f>u H. cipiare9,n3tHrali0tiebčrcČ92iafmoesj|jo9:fedniii bileft eftfibqpi.'Bec für infim'taitöqj oereb naturalito nulla babcremus rciam:cu (nfinitü m q» bmöi fit i'gnotu/nnc !Yf i'nfinitu magnitudiefiiie multi* tudine.'cö fct'rt nö p6t c]c qt ßtito octermiate qntitat^ pftituaf.^l'ü m vnoqq? ge nerc träfmutatiöis e vna ^ima ?:ietas:vt in fußa otie fo:me ru6alc6^:ie/in qni tirate rimte ra^ z fürne oenfS fiuc m3;cim3 ettcfione materie z mima eirtcnfione matcrie:in qlitate m3jM caliditas t mapia fn'giditasiin latioc fi ue vbi: vr mart . . , , ni3latiorurrumTma)rialatioDco:rii:aiio(jniei6n5eftmoc^.(0isaiitp:ic^^ ^:i£ipia otiob? eptremie claudif.-cß nibil fit -^zietas nift o»o pzia adintiice.STii meli^ gc4 '^•«"r^"" "^•'ätiöes z cojruptioes re^t naturahn faluanf e>:ftnit^(g aöt raun funt ij3turaltürintp:ia/p5 De fo:ma q accjrif/t puatioe fcöo mö.i.i^^atS vere pjin? rtue-Pcpmli£iq»evt&ocehifv>orafp?iiiafiQ:qiie funr pjinnpfä tranfmutatiois f'P w». iobftj tialia reriuvt cum ej: aqua generef igni's.'fozma aque que abqcitur % foji ni9 ignis gencraf funt ^ncipia adtmuce jrraria. tccrio III CS^cdfortafilsc^tjcics.ÖuBenib« eft^trarffi.fcd^ncfpfa reiji «aturalfu tut rutk:licut 7 res ft^ pdir-OtTirrn fuliV tiilnl eft ;;>rnri'iT vni fojme ruBali(n5 m5 elcmcro?. ^ ^ vt altij fcnriebät: vcrS etin micros jaltera fo:ma .nä m vnoquo

ma ?ricfa6(Cii;^mo pb^fi.)«?. t no oi:cibiUa.pcr gen' no mtclligčdo gen?,pdtcametalevt plenty pimt:(ed pzo (?nefvt oifijrranrmora rionis vt p^J fuba/tjtiätitare/qlirate et vbi Pm que fit w'c fm 3 Ic pandru g' fubftantie coplete z copofite nibil eft contranu. (giiiapzoprer ft p:tBc£ pia reriimnatiirahu fintptran'a; nccefle eft ilia cotrana elTc fiibftannas .aU'oqn ea cotrana no conftinierft fubftann'as.Cuni ejc no fiibftant^g.i.accidčnbus no fiat ri)bfta»ui3.pJimo pbifft, j£t quod p:iug cft no fnbftanrla atcp accides no poi reft cfle vncp rubftantia.Ciitn no poffic a fei'po cfle ouierrmn eflentia. 3mo con» traria fubftanti'alia oiciitiir pjioja contraria: ptno pb^ft-q; accidcntalia:quom9 fozmecotrarie necp Pm fe rotas nec^fm aUqiiid ftit copatiutur fe fimiilin eodem fiibiectorcotrana vero acddentalta fe bene copatmttir.vt in aqua tepi'da conftat vbt aliqmd cft caliditatis et aliqmd frigiditans. ideo cotran'a accidentalia poftc rt'>:3:contrana Dicunir.et cotrano?. fotum vefttgia. £t bcc cft mens "Jibi' £0.19» lofopbi 1 aiejcandri cius comentaton's: hcet aucrois quinto pbiffico?. contra älejcandrü ?tranetatč in fiibftantia aflerente iniiejcent.pzimo tame pbvfi.tsicir. "Hibil p:obibet vt fubftantie fint cotran'e fm fozmas/t no cotrariefm liibiectS. ^.iiare 1-5 eii ©tiplec cft j>trariera6. ^na cft oj^Jofitio f m fo:mas que fieri babet circa fiibiectu ens in actu.t.cöporitü/non fimiilfcd fuccc(Tiiie.i£t bcc fiibftanttjs no coperit: cum fozma fubftantialis no aduenit copofito t enti in act» tancS fiio perfectibili.iEt fi fint fozme actiuc 7 paffiiie adinuicč t oiftent oiftatia gradualt in Tola qualitate rcpcritur fm iBoetiii, 3U'as qiio^ in quätitateet vbt earn con cedere no crit PifTonum veritati.aitera cft contrarictas t'm ftibicctu que fit inter fo:mas/que babent fieri circa idem fitbiectö ens in potentia/no fimu 1/fed fiicccD fiiie.i£t bee a fozmis lubftatialibus ncgari ocbct neqiia^ in via peripatbetico?^ qmicapl?s.).pb?ri.9pcrte?ccdit^ €luo pactoaötcä(inropbi^ri.negaiierit: etß fl-.co.,« 5>fi9 motu in riibftatia.vide burleu -jvzbaiiu auerroiftä ftiß ?mero tjecimo ibidč, t>e q re poftea lati'' qcß p.rpicies.bui^tii rei multi ten« ojpofitü modu-fj tu vide. « ^ "^dncrtc fjTndo P""P'^ fozmaUat pnafvtpotc jcuu»«.! i-c it^^wwv fo:mä q gfiatur;-: puationc fcöo mo.i.fozmä q abijci tur) opt? ponere aliqö tertiil pncipiüco:?. viciffim f«biecrü:nä vnii?nü no.pdu'; cit fubani fui prtj:vt caliditas no efficit frigiditarc: ncc albedo nigredinc.ita otia pria tercifi coftiruere no pntrvc^i fcfc nata funt coa-öpcre.cotraria oenicp ipa ß fe et finefubiccto cfTe no püt:vt caliditas femp cft in alio vt in fubiCcto./£t illd fub iectü illo?. prio?. cft materia pma. et ftc tria pncipia träfmutatiöis rei naturalis (Ufficiüt.qj cuiu(lib5 giiis pb^fici čvna ?rieta6(vt oictü e}q cu fubiecto e fuffi'cies ad facicdö träfm iirationč.vt in qlitate/qiiätirate t vbt ?ftat:fed fiiba eft quoddä gen' trärmutatiois-r pbifficüvtoftendcf.igifeft vnaprictasfubc/q cü fubiecto e fuffides adfacičda träfmutatione. a,tträfmutatio fiibalis eft trafmutatio rerü naturalüi.igf träfmutatiöis fuBalis re^ naturaliu č vna prictas q cü fubiecto ad . cä cft fufficies.^r J^inc Oclude q» pncipia re^ naturalifl futvt ouo fi ^ ncipia ßfc refpiciam^ vt materia z ro:ma:q gnaf.q: trafmutatioe fctä re naturale pftituüt. vt materia ignis z fojma ignis ad igne:q? remanct in igne facto. Süt etiä pnci') pia rpf naturaliü vt tria.fi re ipa oiftincta ^ncipia cofiderem"' vt materiä:et ou» contraria vt fo:mä que abtjcif que ^luatio fci^o modo oicitur: et fozm^ que gene ratur.Sunt etiam quattuo: fi ea tam re i^a cg röne oiftincta numerem'vt mate rš«/oiio^ri3 iä cicta^et ^uatio ^iano mo.'Rä materia in oi tröftnutatiSe fubqcif 4 bq ^iitt eft re i5a tront otio.qj ipa fubgcif fozmc q gcijnf.crgo ipa efl fnbfectn.žt eadč caret rojma fwljaU' jpleta qua nara eft bre/ et qua facta trafmuratiotic bai bet ßfectätergo ipa materia eft pziuatio ^mo mo per oiffimtionc ^uarionie/que Dicef pcftea.^t alia eft ro fubiccn alia piiationie: id fubiectu t ^iiatio eriint DUO pnctpia rone oiftmcra.$»jmcipia ocnicp pb'ffica funt öriavt oiccfi eft: vt pn ctpia fozmalia.Sfit eriä ^uan'ua ft fubiectu t puati'one.^mo mo ?fidere_m'-'. oe qbus lari'' wcetur.tbziuano item ^mo modo t alte?, 9crario?.vr fojma q at^qci turoicüfur fm pDm pncipia peraccns:quia facta tranfmutatioe noßmaii« rti ^ - naturalie eflentiä c5ftitueti'a;na pnuati'o ^mo mo no manet fc6m rone et ft ree maneat.alio?. vero jn'ow oino no manet. vt cu cp lignofit ignie: foima ligni ct pmi poll. ^ tian'o ^mo mo fo:me I'gm's no manet in igne ßfecte acquifiro : quia fo:ma ligni oino oeßditur.j£t puano ^mo mo fozmc ignis f m rone no manet/licet maneat fcdm rem: qz retpa eft maten'a.fed q: poft 3cqfitionejes reperta tam 3|pjop;tara ^ tranß latitianarrat. tyij t. • ©J materia qncppzoobiecto circa qSaliguapotctta M(Xll€VtC pilinO verfari nata eft :rumif:t materiam circa tg vocant.fic fubiectum attributiois alicui' fcientie materia Dici poteft. licet imp:op:ie. vero p:o fubiecro refpectu fojme.^gt id Dupliciter.^:tmo generatim^ omn£ fubi'ecto fozme fuie fubftantialis rtite accidetalis^ricanima noftra eft fue cogniti onis materia.z cclum fui motus localis, z bee vocaf materia in qua. Secundo materia fumifp:o fubiecto nato fo:me fubftantiali fub^ci.-q materia e)c qua tz fiue materia pztma.cp c)c ea tančp parte eflentiali aliqua res naturalis coponif. (©ua materia fo:me z Tubftantiales z accidentale8(vt Dictum eftjcarenr. cum fmt entia fimpliciaTimiliter inreUigcntie celcftes:imo celu fm auerroim. ji£t ^nnlog® ©eijacmateriaeftadpzefensoifqufrenduaceius oiffinitoe.^nquafubiectum ((puis multifarie oicatur)bic tame pjo fubiecto inbcfiuo fumif. "flam cuplejc e o >' /-/f A /<- ly (ubiectum/inbefionis z ©eneminatöis.^nbeliöis eft cui inberet fo:ma v^lub« O rnm ({UMp ftantialis velaccidčtalis.Sic materia ipfa oicif efle fubiectum inbcftuii.nam emncs fo;mcfubft4tiaUs,fimiltterom£S accidctaUs materialcs riueco;eale9> b iq Su^l^Iw (nrnnt.ti^ fiibftatirisiUb) infoTmantibj fatse conftatrcum il!c ffnt ßfcitioc e ma^ tcne;vr oftcndef.Scdnctn fiie cau cagere/fine qua ipfa cfiefiucBmanere non pofiet:pfis cft fal iim. lCum niilUie ctfccnis x>e ß fc fiiecaufe prrancf/ fine qua ipe cHc no porcff.Sed pfeqiicnti'aprj qj alias ipfa caltdirascozruptioncaqucß fenonagerer.cum no immcdiare agfrad cojrupn'onc fri'gtditansret caliditaris gnarioncm:ciij qua. (alidiratc aque fo:ma (tare non porell.Similtrcr oe algs qualiranto piiniis z pn'maeorcqucntooiciro.^nbonii'neDenicpruntaccidcnamarcriaUaivr coni. fiatoc qitanrare/albedme/t tjgen^plura/que ß fepjinio rori compoilro >nbc rercnö polfiint.icd outnraprmatene pme.Cum em ralia finr cojE-ilia % eicicti. fa.fcd non queUbcrbomints pars eflennalts eft eicrenfa:rcd folumateria:erg<>, oebac re plura apud Öcego.anm.t ^arfiliu confpi'ciro.Sed accidcnna fpiri» ru.iU"3;vt tinr inr^lto^cfi/jfioljtioiigg^v er fcicnric ac reliqui ram boni

^trrika.t(t Dcnominaf:vr calidiras licermareric pjime inbercaripfi'-'aquetnon v^orma, /^tamcmateriam.verumaquaocnomiarcalidamqrmarerianccg calida vulgd - ' oicif.neq;albarcdaquavelcreta.£cbui'''c3urafo:te£(l.qm'a mareriaj vulgo ignojannisjideo ocnominarionc aliquä vulgara eideni no arrribuim'^ied ccm pofirisrqiie etia oc ipfis pdicäf.S^ocsp modo apud ^io:pbu in fuiiiif. ccidcs (inquir)cft q6 adeft? abcft prer rubiccti.r.Denominatiois co:ruprionč. iCtfi qn^» cpaaidenriaton'compofiroinberereoicanf (vt^lutboz in lirrera vulr)boctB non pjimo z immediatc.Ted compofiro rationc marci I'e. require löjego.arim» fcctldo fcnrenria?^,-: ^arfi.pmoDegnatione. :5^?)atcric fl g iffinirio marerie fic eicplicaf.2S)areri3.r.pJima(q'5 addo jitter mareriani öiüfoepj fccundamqueeftcomporitfiejequorcsaraficialisfinvc lignumjcft rubiccnl.f. plicaf inbefioniß.pzimum.t.immediatüriuepzimariumtvnicuicß.f.rranrmuratioina rurali:vcl vnicuicp.f.fojmep tranfunirarionč naruralcm 3cquircde{qd p:opter inrelligcntia6Dicokj;quo.r.fubi£cro.3liquid.i.fozmafubft3ntiali6fir.*.tcrmii' iianuerauc a liq5ndt.comp«firii fir/.compleriuc.cumX iprum fubiecru/i dli rei »iarur3li vel compofiro vt pars tori/per fe.i.eflenriali^/z "o f m accidcs. poftrema parrtcula^ter qua litariuas Difpofitiocs addifque tn compofiro fiit i(!t3cc{dens.prcrmifitautcaurbozbancparticul35ferfialiquidco:rump3f/tn boc abtbit vlrimn)quc fic epplicaf.etfi aliquidi.aliqö compofitü/conumpaf.i; oeftneretefle/abibir.i.rerol»efmboc.f.fubiccrum:vlrimum.i.vlrim3re."Ham «um res nartiraW« coirumpifrnibil fubftärie remanerque p;ius fucrar in rc na« turali:nifimareria:quifl ^nio DegenerariöcDofcrur/icouuptioe fo;ma9.fub| ftanrialifi fir refolurio vfcp ad maren'am p:im3m. CSubinferr ^iirbo: t>c menre fblji pmo ■pb^.q» materia non'efl: ß fe genera' / bilis vrp:i»e nö ftieritr-z poftea naturaiilf erit:ne(p ß fc eft coji uptibilif :vt pu® fuerit.-: poftea ampliue nö ent:verum generaf -z comiir.pif fi accidcns ad ge« »eratione -rcozniprione (=b:mequemca eft:p20baf."Ham quici^d per fegCDcraf «i Dcbetaliqd fubtjci/qö fit/anreč|^ilUid gcnererur.itr iüi qöcojrumpiferiam aliquid fubijcitur/q6 maner poftqp illö co:rupfum ftrralioqui cjc nibflo aliquid mu/z aliquidiu nilJilum wjrwmpcrsftqö eft»tipoflibil€(w (jftcfmn «ftj tccrtd JIH. atttfgwmtioffubqcffdtmfltcria ß offfiniriouE babtfam.^^f^^pfimatžrisi ga» «crareP;(n aUquo Tubfccto pe,nftcnrc genemrcf:q6 pcjctdene e(l materiaagitup marčna cflccanretpgenerarcrnr.Similircr ricoinimpif.m aU'qito fubiccro coj rntnpcref mancnre poft coJruptioncsrt tale liibiectum m cojrupnone inanens cft marcrta agtf materia cflct.-poftcp cflet comipta. Sccundu eni ptj :qu la fo:4 ma fiibflantlalis gencraf t cojriimpif per (e:z illa eft i majreria igif materia ge ncratHr t cojrumptr ur ß acctdens «rationc alrcn'uß. i£t B voluir auerrofs cii oi]Cir.materia eft que m reivcntatc generaf.f.g acddens z fnbfectiuc. Ham tri-) p(eiccftgeticrartf»b(ccriue:fc5vtmaterta:renm'iian'ue:vt fo:m9:et complctrt iie:vfcompoIitum. 'SUrln^t^ r^rnrlA materiaCvteE^ozftw?ftat)eftqticdSreefi'mpje^: £rvuuc.l It ictimv actinnre?.naturaepftcns:qeft mpotctia adomes fo:ma3 tranrmittabiles fubftänalesmullä necelTarto babeendeo indifferčsad cmes efle oictftvcrtnn Teme aU^ mberentebabct ac mejciftentčiftarc em nuda 'neqiiit:fcd qiiacucp fojmafubftantialt catamtatcna ea pjiuari p5r: eamtp reci pere fm qö agens eam qn

actus tnlV ifarlä rumtf 45 arru aliud infozmate;? fibi 6 ^ nouoaduenictc.qfiq;verovf5traeflcmpotčtiaoiftmgutf.i.pidqd nodüeft^PvS'^^'' in re^ natura/fcd eflc pof .mocfo materia eft in potentia'ad očm actu5 fubalcm * ^mo mö:7 nullü actfioc fe b5;rcd eft pura potetia riibicctiua.Sj actü fcöo m5 fumčdo.materia č qdä act'-'.i.marcrta e e^iis i re? nä;ncc e i poretia adoČ5 actfit no e in poretia ad rcipa5.S5 ad pmčtaroze t>ic ^ materia fuftetaf fi pofle:4a ipa e inpotčtia ad aliq^ fojma.nä cii vna recipit fozmaijt in porčtia ad alia. ^ ft>ne iteif, anibigcs/an pofetia fit oc cfle vel fubftatia marcncf Diftinguc ee' «j porentia :nam qficp^ ecqöefttpöt agerc vel pati fumif.ičgf illa e ouplcicractia fejTpafliua.quinto tnono mcta.t^otenfiaacnuac^ncipiütranrnmrädialre^ ' .i.cft p:incipiu qö altcru tranfmurat vel tranfmutarc pSt.ct boc eft omc agens vclactiuilSedpotetia pafliua eft jlincipiiitranfmutädi ab altcro.i.qö träfmw tafaut träfmutari pt ab alfo. Sic materia pma e potetia pafliua fiue receptia , fpwaf .fiec porftia qd^.re^tio fo^tnaj addiram mar^ris tnatm'aeittfderitionis.Sfcconrimiliferoc qiifbufciic^ ttänrmiJrdbflit»afgtrt pö«ft:qii(a mlMlrcfertan plurafmr media an vtiii. Sic ergo apparct (n onö nibiis gencrabilibuö marcria cft cmfdcm ran'omß. Sed an i'n celcfti cozpozc fit tnzremiet an efufde vel o'ticrfc ratioms, feqitenri lecnoe Pozre patcbit. i[C5ecudum quocp conllat in omni'to compofttis non ft'tvna materia mimc l-pXum quia idem numcro fubiccttim ft'mul rcpugnantm cfle nequircfictit nec idem eft conrrariojii fimul fubiectum :fed quedam fo:me inter fe contrariantur vt fo:ma i'gnfe t fö:ma aquerergo eadcm niimero materia no eft fimulfubicctii Tub iftis fojmis.STimi quia idem ntimero enftes I'n loco ctrcurcnptmc in omer// fie loc!6 otftanti'bus efle nequit.fed materfa eftctrcufcnptitie in loco/cßfir qtian tarergo no eft fimul m oHicrfis locis.Sed fi omnia generabilm -r co:niptibiUu cflet vna niiero materia: idč nilero effet nattira in oiuerfis loci's. q? m« ten'a cfteictera:ergo babet parte oiftante a parrcrfedfcrrü eft materia pofleoiuidifal te ad totius Dimfionem.'Dinifo ergo toto in Duas partes/vna materie pars eric in vna parte/ et reliqiia in a[tcra;ergo ibi funt Oiftincte matcrie:etconrequcs eft: non eandem numero materiam in qiubuftiicp generatis oiftiuctis fimiil ejritten tibus clTe.fJ'Sedob^ciasr^mnis vnitae t oiftinctio eft a fo:m3/ergo cirdi'i fcn'pta omni fojma/materia nec eft vna nec plures :et per confequcs non eft oi/> ftinctanumcroeii:fc/fedtantiie,tfo:ma. ^iim 'tentiarti ct Scotus ibidem Diftinctiöe.rtj,q,p.irem Joannes canonicus. "^JO terea an materia babeat partes Diftmcras a partibus quätitatisret an quätitaff fitaccidčs coeiitim materierquam altj oi'menfiones intermlnatas vocanir:««» tamen nos in rarefactione nouam oimenfionč materieadiienire confptmnusi quarc fi pofterio: oimenfio in rarefactionc adueniene non fit maraic coctčrna/ ergo nec p:io;:tu perquire.lbjctfrea an materia fit potius caiifa com»ptwis^ 0eneratiöi0:vt cic.vtj.:jß)ctapß.b3bctur.req!urc 0cl>am.q.)c;nf.fc£Hmo pbifficoy.^dcirco qucadmodü negatio nö eifl quid a parte a rebus pofitiui's oiftinctmfic nulla ^uatio cft a parte rci a fubiecto "5 babitu fimulaut feparatim fumptis oifti'ncta .quia nibil a parte rei eft imagt4 nabile quod per puatione impo:tetur:quin fit fiibiectu aut babitus.i.aliqua roj in3.qHarefipuarionöeftfubiectfivelbabit9;nibilreipacft. £onfirmatur.pofiabct babitum a fo:ma/ cicitur vere puari.crgo fine additione cuiufcucB ad fubiectü per boc folum q^ ncn habet babitu oicitur vcrcp:iuari:nöj):opter bocquod babeat aliquid ptctcr ba» bitum.igjc biß conclude/f>uationč no efle quid in lerum natura qiiociinc^ modo ü materia vel fo:ma( que cft quidam babituSjOiftincrum. Sed ipa queeft cjctra vel eft materia vt eft p:i«atio pjimo modo ::aut fo:ma/que cft pjiuatio fectindo inodovtmoicoicctur. ■A:itiatf» adHcrtefaudo ^io ein ^)mo möf m autboK eft carentia fozmc in iubiccto apto nato. Carčtia ver to fozmc nibil aliud efle ejciftimes/cp fubiectfi fo:ma qua natum eft babere/carfs ivt materia ligni in fe habere fozmä !gni6:er illä nö babcs cft ßuano fojme ignis: quia eft carentia fozme in fubiecto apto nato: boc cft fubicctii carcns forma'-quä natum eft babere:ficut teneb:e cft;p:iuatio 7 caretia luminie in fubrecro apto na4 to.i.cft aer carcne li/mine:ct aptus habere liimč.Sic cecitas eft carcntia vifus in fubicctonatocertot PcterminatorBebaberevifum.i.cft oculuscarensvifu. :©ed pnuaiio fecund® modo cft fozma qua(adueniente altera)mareria pJiiKinir. vtcum ejcligno fit ignis fozma iigni cft puatio bocmodo:quia eftfezma fubßan tialis in generationeabtjcienda.Sic a comm«nrat«e fumitur (um inqiiir.p;i'ual «oinadusnrunoucr^smecomtmpirur, ^ Zmmtm.h ^ -,. ^ CBunc ßfpfdcndu eft/qtw nam mö ^iiatio fit rei' naturalfs ^nci'pftim:£rdii« mno pua pacto inter trta pncipia a pl3o t autbo:e fint nuerata/t a materia ac fo:m3 d(4 tto fit p;i ftj-ncta.-Bam (i ^matfo fcdo modo d foima que ce:mmpif/capr3f.no oifficile vi« np«». debif tpam pitanone elTe gcneratiotg naturalTi'ticrei naturalis pnci'pi'ü. -Ron 4 dem B rc:red(vt oictu eft)B acctdens:q: rci nattifargenttc non pfti'tmt effentiay öb 1 Ua cm fozma/q abqcitiir fi'Uc ei^ ejcpulfionc incipt't generatto fi tie rei natiiraC trafmutatro.ita ipa fenfim ejcpulfa fit altcn'us fojme fuccefTuia generati'o.-r gene rarii ipm.Si'c pniiano(vt aperttTeft)non eft vnS numero cfi materia: fed reipfa Oiftincta.Sin vero ^>uatio ^mo mo^ ftibiecto aUqiia fo:ma pjtiiato cupiaf: fic queadmodö fubiectu eft ^ncipuim/ric t piiatio:cu fit vnit nucro.pmo . ^ - njiV fCScd quo pacto fit tertiu p:innpi'u a materia i fojma oiftmcru eft wicutfen« dum. "Bon eft ante arbi'trandu cp pter fojma abtja'endä a ßte rei (It aliqd tertiü BiXri^ fojmaque generaf/oiftinctC: nec ni3n.r(4 % -J r,RflriiTionbtf.fl!T^riiif:frfl!l nr^i-pi'riiirtfiiMrTiiitTifat-cir n»fnrinic» n Cf t mraUn' eTniiim rubicctucjceompotetiaeiieDictr; qancceiiarioaclUocqö rit rubiecrumgenera« "" n'oms requirif ^pzimo fo:ma puetur z poftea eam babet:(dco(vtp:if eft often// fumpuabus rationito eadem res ofcif ulue^jieloqiieisdo eadem reg ouobiis itomi'nibj oiuerfas rationes fine oitfini'tioncs babenttto vocetur. Sic^ oe ipis vna cü note fo:me vcre pnci'pt'ß pdtcef:vt materia eft pztncipiü ^uatio e ^iictpiü fic Q» Ifta ^ofitio oe actu epercitäto tria füt pnciptailoco tüi^tie actii fignato ?ce ditur.fcj pnctpia tribuenominito oiucrfas rationee babentito rtgmficanf, Sut loco iftiuö/pn'nctptu oe tribiis pdicaturMominito;pncipta re?. naturaliil oiuer« fie rationito (ignificantito. Sic quotp ifta^ofitio oe actu ejcercitato rubiectum ■z ojpofitum funt vnü numero pcedt'tur loco ifttus oe actu fignato/oe fiibiecto x cipofito.i.^iuationcpdi'caturidem numcro.fm:ßurleum incjtpofitione p;imt ■jSbv.tejt. cömenti.:crct'tat'-' i actus fignatus require 0cb3m quolibet.feptimo.q .)tv. i£t Scotü in tniiicr* falito.q.ictiq.-r mti idtnte[leiceris:iKmulttsj)culdubio fallens. ®uap:opd pl5s pjimo pby.non abfolute aflerit qp tria ftnt pzincipia. fed oicit/Q' funt ouo/1 quo« dammö triaroftendere volens «j» a ßte rci duc ftnt res que funt pnctpia; et tri oc tribus nominito Diucrfas rationes biittbus vere ^ncipiiim p:edicatur: licj ouo iftos; nominüi» eodcm accipiunf fiue fufponunt. "gjcrba pf3i ^mo pbj, funt bcc. ßi, etfi-CmatCTia z omofirum numero vnu eft.-non tfi eft fpecie vnu. t£t fcipfä ci:ponen6fubiungit.at<ßp:o codcmaccipio fpecie rationecp Differre. t poftea Se)i:-c5mcti.ifttnct3s oifftnitt'oncs.fit boc ipfe poltea c6cludit;quarc ^ncip/a (t'notiu aut ctrciilari: nullus cft motus ?trari'^/igif nec celo eft altqd ?trarm:qrc celimi nec cft gnabilc nec cozrupribilc cojriiptiöe pbifftca.igt ß one pcliidif cclü necp cfle alterabile:ciT alteratöes in giiatiöej z co:ruptionč ojdinäf .vt media i fnos fineß.Sltcratioes qiioq; füt inter pzia.fed recte vtdef natura ingenitü-r inco: ruptibilc epemilTe a ?:ijs:iter q fit giiatio z co2ruptio;^)mo celi. "ftccp cclü in fc recipit qlitates elemento?. ac peregn'nas impffioncs.pmo mcteojo?.. ^bat qc^ figno.'Hä omeo boies cuiullibet natiois et greci z barbari quicficp aliquä eftiV mationč oc oeo babHcrut/ipi fede z locil attribuerut celum:vt ipli'^ vniuerfi no biliffimfi locuni:rtgniim eft igif cfle ßpetuö vt imojtali ac incozruptibili locum aptari immojtale z gpetuum: vt Dignitas loci; oignitati rei refpodeat. €luod ,aut autbo: ^uationč acozßito eicclufir/pti'ngit.i^iiia materia co?i(ficam babe ant) poflidet fozmä nulliij)tranü [jabentcinccapta eft alteram babcrc:t6 q;m "t •f^hye.yprtflvcfleaptiidic-noDiWntfnßpetuisamoquiccidfunt/ponuntcfle.redficojpozaceleftiaauam ~ ' fojmä recißepofrent;qcncnt^iuata:t!lciam actu cam baberčt.Slabet ©cnicß - bee ^ofitio veritatč foUl ^ ad intrinfecaMiä ad e;cfcrna acctdetaliapatif inftan// tiam;qjcelumindie6 nouos rccipttoßationes illummatiöes atcpmotue loca les.qz fol modo in ojienre e;cfiß ad vefpcrü crit in occidentc. Šnvero co:ptis illud celeftc fempiternü fit c.c materia z fo:ma copoHtum? ^ft inter ^boö •ptraiierfia.'Hä 3tbeologi i'pm glrer ppo:'!fil afierunr.licet iter eoß fit qdam orna.^gidi^ rl5oman^ beremtra cu 3Cboma argcrinenfi eiufdem ■ozdinie Diciitcfle copofitii ejc materia euifdč rötu's cfi m.ifcria gnabi'Uü z cozrii ttbiUurfcclufa intelligctia motrice.at celu cfle incozrupribilc qz nö baber?ziü. a,ut qa eins fozma omcs ifto^ inferiozz fua virtute ac ßfccnone cotinctuö ap'i p£tü?-ittarfrie^,tcrc!us fozinä nobtliflimä cft faciat^.:t:)utc opinioni 0cbam quocip aflentire videf qiiqj. Sed ?tra cum Tic obijeif. ^^uccuq; in materia cö'J municät/poflimt vfcillini tranfmutan'.i.agcre z pari;aut adniiii"-' vml isabcnö flliquä fozmä qualcm no b.ibet aliudififcm fozmä^ducere pot in alio no babči) te ralem fozmam.'oüniodo id fitfibi fsfi3,pdiictiuu;fed fic cft6cclo z ignc: igif fimilcm fozmam in materia ccli^ducere poteft:quali6 eft fozma igms.-z ß jns celum eft cozruptibilc. it SUaopinio oiui Sbome a^natis z alio?, in celo materia aflerentis rvca al tcriusrationieabiftozimiinferto^materia.cum matcrieceli non fitfldmi,cta p:iuatio:neccftinporčtiaadaliamfQZmam fubftantiale;(icut materia iftoni infcrio?.. igtquemadmodumulta funtcozpoza ccleftia:quia 0cce5 fpbere cum fuisecentn'cie ■tcocentricisozbibue atcpepicvclisara Mticrfeffiteo? marcri^» (}ua?.quelibccaltenii6cftrari6i6 abalia.šfdcotrabaeopinionesric arguiif; J» pUnaliraß no e alTeicda abft^ nKcflltatejrjnlfa ncccITifae töf mafžfiae ttuerb fa?. racionu nos ponere cogitmam nec^ ef Me hcc facne If te nec ß ratione cui dcnrč ne

bftantialč;qj ftcur träft muratio racirfdrcmatcnärricoEanofozmä. aucrroie.utj.tbbvf. ^odonlCa (n ceto cfl rranfmiitatio fuBalis.cu oicrii lit ipm ihgnabile ee atm ico:ruptibilc, C :£ertia eft opinio cömctatojJ in libello r>e fubftaria ojbts t pmo cell alibicp tencntis cozpiis celeftc recUifa iBrelliglria rubftätta cflc cojßeam fi!mplicč caren rem ppofitione ejc materia T fojma:ita q? no babcar materia q fozmefubftanti ali fubijcif rlicet ipfiim fit moms localis rubiccrii:q6 folet qncp materia oici fcj in qna:Oiftiiigi>if tn oe celo.quia aliqii^j aggrcgato e^ ozbe z mtclligetia eiap4 T^r PJopnacafumif.iancg^ozbc.Sirrmatefiaq^pzorubicctoomniü fozma^ A,e;;.co. tranPrnutabilin accipif.vf.vtj-^öeta.^ßiatcria č q res pot clTc t no efle.l^ficp 21. ^ fubftantia qimta motui z tranfmtitatioi fubiecta. ^ftitac^ nöc celum fubfta» tia fimplejc(Pm 2liierroim)media inter pura materia z puru actü:cui (ntelligc ria vt mofrijc cft aip:op:i3ta:qz ipm cft li'gamentü inter pnclpia eterna/tntelU getitias z ipfagnabilia z cozruptibiliarqö nccelfe'eft eflc in tranftnutabile fm lubftantiä z fm locum tranfmutabile.nifi em femg maneret fm fubftantiamrt inutaref Pm locum:no ptinuarenf mutatiocs in bis inferiojib?. 'Bcc buic opi« nionifacrc fo:telitfercrintcotran'e:namfircctcilltid pn'mi gencfeosi'nfpiciaf (5n pzincipio creauit oeus celil z terram)magi6 fonare afparet celum eflc crca tumfine matcria.cum ß terram materia lintelligaf;': ß pfcquens celum z muh teriam ©iftinguere vidcf.^d tamč altiozi comittčdii eft negocio.'jgtdcto 6 bac rc 0chimz ©comm.tl.fnia?. eiufcp requaccmSnto-and.fuper.vitj.mera. ^Älbertil 6 fajcoma:? :ß:uie.fuß pmo celi. z alibi alios. eft que mt elTcrcu^tej fozma cft qiioddiim w'iunu 1 optimum i cjppetibtle.qiua appent a marčna p:inw. €t ©icit fozma mqiiätu t>at elfz matcric, Specie0 vero mqu3 nimcftp2iticipiucogmriom0,ratiogurč inqmimcft fims marene, vel mquaiitil eft pjopozrionabilis marčne. j6tire^ lecbiariueacru0iiiq«antu:oppomfp:iuattöi. iHotaq' ma terie eft pari i mouen:mouere ante -z facere altering pote^ tie fujit fcilicet fo:me. Xcctio -goncoctertio rei naturalis pjincipio:vtpotcDcfo:ma fubftJtiali'q omnia ic.fra tranrmutatiomieftclTectiua:ficHtmateri3 omniüeft fufceptiua-'agitpn'mum cuas eiusocrcriptioesponensrqua?. p:ima o-.vij-mctapb.circa fmem/vbi ti fojnw cfie caufam eflendiralrcram particulatim ejcpmo pb^.llimpta eft.Scöo Diiicrfa ponit forme nomia.3Ccrtio inter cam z materia cp parte oßationüfiuc fl?netatuminferte,tr.tj.ocge."Zcoj.Ciiffcrcntiam. ßijfccmaqncpgiiatim.pomni recötramatcriämet ouplcic/queda cm tt fubftatialis.altera accidcrana.Subftätialis in triplici rcpif ofna.iaäqdä eft ci tam re qj cogitatioe a materia eft femota:vt fiit intelligentic o:biu ceUltiimi motrices qs angelos vocam^ fiue fubftiitias fcßatasig' marerie no fint imerfe: net® eidč vilo mo Pm Scotu vniri pntmeqs cu ojbc faciut vnu fimplicitcr.gru pfideratioadmetapb^ficSpotifli'mufpectat.^deoDicunf fo:mc no ab info?,^' ffiando fed afo;i6 mancdo-Slic fijf foime q tä re ^cogitatioe funt snmarena tccrio .VI» «idem 8 fnfojmatiotjč pmncre:vt fo:me re? naruraliii.'ficarini lapidffl -r ve ania.nccp abfcp materia E nattiraj elTe pofrunt:mTnnfcllect(U3fmf!dč.ceqbtis pct'pue pfcns ©tiTi'nttio fic ejcplicaf.fojma eft.f.pniicfpia ßfe vel caufa rei natuialte -z intrin// feca/q oat efle.f.fozmale:vel q oat efFefpecmocil rei.i. jpofito.poreft tn quocp fo:me acctdctane ppeteie, q oat fuo fubiecto efle fcj fm quid: vt albedo i>oi efle albfi'iiitfunt triplices fo:meaccidčtaleg fm 3» m'a funtpdtcamenta accident talta oiftmctae res fc6m ?munio2c opmione a fubftantia impo:tätia: vt eft epi tenfio fuiequän'taBifcictie t vi'rtutce aU'ecpoe tertia qUtatis fpccie/mulru ad fenfum note.-z vbi fiue fijcceflio q eft accidens. fnbftantialee ab acci'dctalib? mulnfartä Dilferut:nam fubftantfaks ^fntfo^ funrßtesel1enfialc6c5pori'ti':accicletate6veronequ3^:fed ?tingentennfunt.^cfi,t,fjj| Sc6o fubftariali's eft: termin' gnati'om's.acddf talis vero alteratiois vcl alteri t(a(c6 ab «6 morn6.Sierf 10 fubftantialis vnt'ta materie faci't vnii fimph'citer cS matena accidcta If vt afi'nurncc qiierend» eft fm pKm.tiir ep I'pfa t materia fiat vnu .niTi q: hoc eft ,nuitt<; actus t illtid poteiitia: nee alia rano pan pot.accidčtaliif vero no facit vnum piicirer ftmpliciter fed vnum ß accidene.(Quarto accidctales poffunt inrcdi z remitti vtfunt qlitates oe tertia fpecic-fubftantiales vero n5(Pm pmumoje opinione) euius tfi oicn multi fequaces ooctrine Scon' tenet cfpofitiijireqmre Šntonm Snd.fuE.ri.mcta.-r canoni'cö.v.pbiff.q.tj,i Scorö.vitj.mera.föumro forma fubftantialis materia penetrat.nö quelibet accidčtaUs id facit: vt oe fcientia z Virtute conftat.penetrare efii res oicunf q vbi aliquid vniuß efta'bi z altcrum totü vel ali(id alferius:vtalbedo z oulc^-do lacti penetratiue vniunf. aia ra tionalis qiiocp materia penetrat/non Pm partes/quibiis caret.fed fm altcrum rotiim .Sejcro piures fo:me fubftätiales fm Siienoim in eodem cöpofito efle nequeöt^f fojma^i?trarictare:a»t^^qlitafiua;i. oifpofitiouft incopofTibilita tenfc-qs fibi brnnfmodi fontie oeterminant.qiifcqd fit oc fojma cozßeitat^/quä Scot'-' cii fo:ma fpectiioc a ponit.Cui ©cbam in quolib.alTcnrit. t alibi.^ut quo(B in bomie animä fenfitiuä ab fnrellectiua Oiftincrä efle alTerit.Sed fo;me flcc denrales efle piures ineodc uo icoucnififi no fmt otrarie. fubftärialis vocaf oiuinü ^mo pb^P-S^iim^quia p;:me caufe quodä'J modoaflimilaf/q'pjebeteflerei:Dilferunf tamenrouia fo;niacfie fojmalet oe/) n ominatiuuipa'ma caufa vero efFectiue,2^um:qj ficut oininu mottet vt amanl t Defideratö.jc^.mcta.ricfo:m3 mouett mareriaj z comporitit.ßfpeKaf quo(p pptimfi fc5 inter re;i naturaliöp2incipia:nam(vt oictum eftjßfectio:cft mare^ na. vel q: eft fime gfiationisrmodo finfe 1 bontlf.j .igri)ico¥."5uerrunf.j£ß(K fo2m3 quoddä afpenbilea materia tanejjßfecrii ab imßfecto.' ma caufa babet.Bii citur a Comctaroje fepiiis qdditas.-q: ellp:incipalio: rei pars/a qua res iniUa vel ^ia fpecie pomfJ^-Bam cjdditas qni^ fm ©cbain fiimif^» omito que funt ^ • J Jeflentia rei que facmc vuu ß feific cjdditae re ipa eft totu copofitö pctie er ma mn\<\AVi reria z ro:in3:fic materia eft oe ^dditate eflentia cčpofiti/fič fojnia.SU'o ni5 ras trifa'y capif.p vlrima fojma:qua aliqd ab alio oiffert/qö no eft ide cii illo/cui' eft (Jddi ria t9s:nc in feßatis a materia ide eft^dditaS cil eo cui'^ eft ^dditas:q: tllud eft fim ple^/nulU babes oiftinctionč intrinfeca a partito intrinfecis.Sertio (^dditas^ ©itfinirioe e;; oiucrfis pceptib generis z oi)fertric copofitaiet ilia qddttae non eft cade re ipfa cü co c ui'-'eft quiddiras. jg> bliTi CSiito cf fo:mä qua vocantfozmä totiiis finequidditare a fozina partis fo:// inaliraoiftmctäfußuacaneiitfo2teinuttleeftaflcrere:vtquid.i arbitranf q-cö pofitü no tm otcat materia z fozma-fcd -z fo:tiii) roruis:q6 auctojitate pt3i.vij^ :ZÖetapp.aftruQt:vbi oicif g» pter partes eft aliqd aliud in toto qo no eft ßtes: Pai^^® manet toto no mančte.^iflblutis em b et a/manet b et manet a;n5 rti CO'/ manetbecfiaababa:ergobaeftaliqdpterbeta.requireScotum in.tj.etalibi. TOcn.i7 žinrbo.and.vij.2S)etapD.et £anonicü,i,t^bifi.vbino min«6Ditficiliaoebac fo:ma toti'^ (g oe vnitate oiuine eflentie z triiiitate ßtbna^ pfima otfcndes. Sj tu qui abkp vUa neceflitate entia multiplicari no curas:oic fm t^ßin z hm co4 mcnrato:č.j.'p>b\'ri.q' totfi non eft aliud a parribj fiitiul Tiimpns z vnitisrita ^ no qlirercilcp fe babctes tile partes funt totu/fed piiincte z feinuicč gficietesiU^ cet aüt no femß fic fint piuncterquädo tame funt/nö funt ß aliquä entitate aliä/ fed feipfis ?iuncte.'Ron cm vnio earü eft aliqua cntitas fuperaddita illi6:nec e?; vnionepartiü cflentialiö refultat aliqua tertia cntitas qua vocant fo:mä toti^, "Hä fi aliqua bmöientitas fitiefoima cfrct(vt bumanitas)pjeter materia et fo:4 mä vnita6:vel ifta cntitas tertia eft rimptcic vel cöp^ofita:n5 rimplec:qj vel mate ria vel fo:ma:fi fo:ma 'fic plures fozme parriale6(prer Ijas quas illi ponut)func ibi fubftätiales Pm fc totns Diftincte;et fic nö magis vna illaru eflct fo:ma alue potcrur per \'e vml facere abfcp tertia en ritate.Si aßt non facient vnü per fc.fruftra ergo pzeter copofiti entitate ponef. Si vo bcc tertia cntitas fit cöpolita/et nö nifi e,c materia z fb:ma.ergo ptcr mj»4 reriä?fo:mam mbileft nificompofitü quoddä quodnocft aliudapartibxfi« mui fumptis z vmtis.i^uapjopter pter partes que funt materia z fojma no eft tertia alia cntitas ab illisoiftincta/('m0cbä:fed eft quedä cöpofitio'q neccft vna pars nec alteraura q» illud copofini nec cft materia nee fozma/fcd fit'mate» ria z fozma vnite.jHt |)cceftinretio p&i oe bac fillaba ba/q- ipfa ncc eft b neca: crquo tam b (p a manci c potcft in ba. g^Sed obtjciasmateria z fozma funtcaufeet partes t no futjpfi^.'ergo alicui«' alreri'' ternecntitatis.ScÖo fi fojina fimul loco cß materia cfietiz niS ca info:4 inaretmo faceret copofituiquare ad effe conipofitu no i'utfict! matei ia et foima tcctio.vi* flfmiil fm !ofttm:crgo aliud qm'pp<5rcqmnf/quodfo:inafotiii0 vocaf. Sd pö mil s>!C o» marcria z forma no lune alti uiiie rci caufe fm 0cbamsni!i quia fii« partcs.T idco qucadmcdüno fBnt futjpuis parfeerftc nccfiitjpius caufe.fed fuc partes z efle compofin :qö non cft niTi marčna t foana quädo funt ftmul vntfc. ua vna akeram infotmat.-i čas ciufdem compofiri efle cawfaö. ad alia rän'o« nem d(c cp pb^ficc loqitcdo pcradicrionem fo:te tnciiidit /fojmä finyl efiie loco tum materia: t cam no infojmarc.aii aür bumanitas alt^d aliud qjboino tm« po:rct:vel an Tint fi?n©nima fm pbm et 5=!de.rcquire ©cbani ^dlibcr'.v.ij.ic.t.ltl ^flCluCrit CcTOO vbicontraplatonicos quofdam i S^^mocritv mwenä ^ncipiumctfcctiuüaircrenrce^Jbatmatcrieoffidum eflepatt/itranfmntaroeff oče in fe lurcipere vicillim:vrpotc gener3tfonc:comiptioncm:augmcnrarioncni 1 mouert.i.oe vna foima ftibllantiali ad aliam tranfinutarirjurn ipa fit oe fc in» fo:ntiß:ac ad ofs indiiferčs.in pura cjciftens potctia fubicctiua-cui pzozfiis mit la actio realis competir.cßui'e i£g!(düis oiiab? ratioito fuß fcdo fcntentia;! i qd) libed.fcöo materia fozmccsagcrc^barc nitef.Scd fonne fubftantialiß oIRciuj cdnioucre.-agerer'z tranfmiitariones omncs fuo cöpofito compctcntcs ctficere. vtfojma ignis traiifmutatiöcßignicöucnictte^ducir.tfojmaaquemutatiöcö aquc naturales.Siccpcum ignis aliumigncn) cjclignoj3diicit:fojma ignis gc4 «erantis eft bums gcnerationie cffectiua.Sic cum aqua cotrumpit igncmjfo: ma aqueco;ruptionemigmsefFicit:ittdcm oea^gmcrationetalteratiocwcifo TRectc em materia fe bäbet vt cera:q cui iifl ibet fi^ire efFoimatione ac figilli na» ta eft in fe fufcipere.fed forma cft vt ligillum in cera impffiim. 'Hec intelligenduj eft materiam corrurnne pati;cum ipa incojruptibilie(vt dictum eft)ciciltat.fcd potiuscicifpawßfectiue fiuefaluariuc.qutaa fo2mi6ßfic!f;t in actu formali fäluaf.$>a(TioemeftDupte):.tj.t>eania.faluarttia.f.q fitounvqpptamin aiiqno ^,cö,r7 cöuemcns inducif.ct cozriipti ua: vbi Diiconuenicnö inducif z cöiie nscs abtj elf; qiic materic ^ime cöuenit minime. f}^ an autc forma fubftantiälisbabearaliquod cflein materia ab eadem tiftin «um ante fuigeneratiöcmteft inter pljos veteres 7 ncotericoe vai ms cicendi modus.'Ham anajcagorae clajotneni'^ ai bitrat'eft omnes formas actu cfe in materialatitantesin quoddä cbaoö^fufoepatomi'sconflato. /Stßpfcqucn» quülibctrem eflein qualtbet;?quälibetrem e)cqualtbetfieri.Cui'''ratio 0ir;e cjucd fit/aut fit ep enteraut nö ente.fed nibil fit er nö cnte:qr ep nibilo nibil fir. ergo ofne quod fit fitc)cenre.i£tcumqddlibetconfpiciaf fieri ey qtioltbet:pfc^ quens eftomniacfleinomnib? tqdlibet in quolibet.Sed ratio ficfoUiif/con^ cedendo g» omne q6 fit/fit ejcente vt materiarque in omi rrSfnmtanöe ac f enc» ratoe (vt Dictum eft) pfufljonif.fed negädo q- ijdlibet fiat ejc qtiolibet/ led octer min3tilcitDeterminato:vfejcfemineoliucfttol!ua-:n5 triticum.Dequaopini one pmis "{bb^f.? oe generatiöe videto.pvtbagoras ifco et plato putarunt fo:^ mas ante eay. generatoes nullo mo efle in materia.fed in luce ^me intcUigcn/y tteformarumoatrt'n'srqtiefuc lumine bas materiae inferiores irradiädo.-fin ^be plus aut minus oe boc luminefufcipiunt.zEtjptervanas eoy. cifpofitio nes acjportionesin eis variasinducitfojmas.recreficut follucefuaoiuerfa» corportl fuperfici'es irradians/varios ineispducitcolores.fm q'illa U« in l"u» perftciebus magis aut minus incorpowf.quare"plato putauit agčtia illa par» riculana nullas formas fubftanrtales in materia p:oducere:fed eä oifponere ad iparum recepttone.0uam opinionc fecutus Suicenna no ^mam intelligente/; am:fcdtnfimä fpberegenerabilium z corrupnbilium appropriatam efle forma ri»iB Oiifricfim/qu4 coU»dram vocanwita g- ^ma caufa idem femper manens fta - bitis folS^uiat vnil immcdiatctfic m z palTmo?. ()>bera/quc omnito infeno:ibu9 fojmaecribinr.iCuuisqmdcmfententtcatimmat arifto.cmn ancrroeocintel lecci) ascncc(vc0cl>am D(cit)tne,2:5uui6 opiiuoie iinpjobario foue majis ad tljcologuni ep pbvficitm rpectat.ČŠli) vo Timr inter Ijoe mcdii.^iu" cm SI» mas 1 ičgidius fojmas ftn eflentias pCjtiftere eanim generaciomb>:fed general n fin cfii/opman funt.anfto.quarto ^etap&.elTc abcirenriaz-r elTennaab elTc iioDilferrc oftendir.aibertue occtiö germano^^/foma anrc ti' gencratione cifc in materia Pub efleconftifo % otmmuto crcdidit rone fue incboationie m tnatc^i na continuo ejciftens .ßcnerari it fincfle completu z m actu.(©ueopint> I5 fit atparf s:no rii viilgo obfiiaf.q: vocef ^ incöpletö et a.t fo:m3.cöpleta b.tüc vt a cojröpifcöpUta fo:ma b.aut no:I) q6remaeatrficä rcmäereoicaf.vfcrif eiiif dcrönlsciifirccöplefoiaiitalteri^'ronis.SieiufderönißifeqtJcfeamfacerevnti iittcfius.ftc fozma fiibftätialis magie t miniig riifciptec;qö cft ptra pbm inpdiirpofitionc0/perqn36fo:maliteripap:oducif:qucfei« ratiöe fmciptj actiui rcfpectu fo:mcgenerandebabent:qua6tbeologi ronem .feminalem voy rat.igt funtoirpofitiones qucdä(f matiquosjmaterie fute a celo fine aliunde in» troducte:c5to becfozma immediate cocurrrentito agentibiis fupcriozibusediici tur 7 non atia.^o:maaute educi oeporentia materta/eft Tpam quo adcfle fieri «confcruari/piiipponenteagetenaturalia materiaoepcdere-ideoaiabumana cepotentia materie no educif: Ted fm pl7m oe fo;i0 venit:aut f m rlxologos cre4 atur;creädocß In coip" infundif Stra'c" ^^^^^ qitatmo:,r.matm'aU0:fo2maU0;ö qmboi'ctil E6 cäs mi clt;efficic01 fmaU0, ^iffcrt mt pzincipiu i caiifaiquia mcrat cipuTeltciiiifammnreca-cclfemlaUerd, Caiifa^ocittedit fe tamad caiirammrnnfccamcp eptrmrccam.Caufa effici CI10 ell vndep:iiidpiužmutatt0i01 qmcm,£t cft Mplep rc5 mtrifeca i eictrinfcca.^ntniTfzca eft vtrm0 actum fcmi ni0mmataia:queatbcologi0rano fcmmaH0vocaf. tnnfeca eft riciitvirm0 celefti0:vr allano fOU0 i obUquo cir culo;q fycit gciterarionej tn ifti0 infcnozih). £C>edm 1^0 que futad fine rcdiicimf ad cam eflicicirtc Xectio caitfis modo tam intrinfeciöfvteft cauramareriali« t fo:maIis)čg ertn'ii vt}. _ fcci6:vtcftftnaU6tcffic^ng/pzofcquif.^motamoecaufieperre-i queciimtc ÄC^co. tioneagctisoperantuncpsecaufisßaaidenß.t quepter fntetionemcffcctu» ^logi. pwduciint :vr eft cafus t fo:mna.'Bam pbiflici officiü eft veritatem iniieftigarc ig?uoniä tunc vnöqdcp cognofcim^:cü eins cäe er <^b) i ^t conftat/cognofcim" 2:.cö.ioft«f.Su»ta«tcm qwat« - äcctid.ViL tue: atlfc ret naturalis per Tc fpecic;>ifttncfe non coi'ncidctco'fm fatiönce eänij caiiranditottiifioncmedi9ta.€iuodfi!coftenditur.i©mm6reinariirali6 caiila vcl eil inmnreca aut cjctrinfeca.Si intrinfeca vel actiua/fic cft fojmaicuüis ca« fall ras eft mareriam info:mare:9cctiamoperaooneßrori compcrenrcs efficefe. aufpaffttia.-riceft mar'iaU'0.c«ms cauralitaeeftafozma iBfoJmari foltim.©i i/o cd ejctrinfcca:vel c(t pzopfer quam agcne facit fozinam n» materia :fic eftft4 ualiß.vel cftid quod earn tranfmutarific cft cfficiens. tgiuae quiden; pDus fiito qucntiuis ftciido •Jbbifrico?. Diftinguit .ideo ipe non fcmperrc ipaifed qtiando4 fola ratione Diftingiiunrur.ßiue aurč fic eoziini o:do m gfeccionc ac in cauS fandoalibiperquirc. KaA,*^^*-^ f^-ti«^^ g'catifarumi'nirquädocpftncfcpjo rcqucacfiiquip» MAOutlK piinXO piam caufat.fic apud :ßocnttt tbemim bifpanii qn^ to tracratu. Catifa cft ad cuius clfe fcquitur aliud fm narurani:quod ftc ejcplicaS tur.iCaufa eft.r.ens;gd cuius «fle.i.pfenti9m:rc5 m re vel tntenrione fcquirur fin iiaruram.i.o:dinemnafurc:aliud.i,caularumfeu elfecrue.-qut fead caufanicoi retan'ue baber.ideo vnum per reliquHm ©iffmirur ejc pdicamenrie.nccefic cm eft in rattonibus vfroiucp vtnfcp vti.liojpbi.additur in re pjopter caufss materi aleni.fojmalcm accfficientem/qucnihil caiifant:nift in re ejcrra babeät clTc, ad iungitur oeinde/vlf in inrcntionc pzopter caufam finalem que Duntapat vt eft in tnrentioc ggentts caufat.jf inis em (vt poftea Docebirur)no eft eaufa/ nifi vr ama tusatcpoeliderattie mouetcfficiens.Šrl>ccvndefequif bic no requelain oiale» cticcnec rempozalem impoztat/veröojdinem oependentiävniu« rei inefleab alia re.'flam qutlibet effectiig a fua ptifa aliquo modo ocpendtf fm naruraj.t. ozdine naturall.quia non;eft opus ettecrum tempeze die polterio:cm"lüä"c3ui3r licjquandotpimo vtplurimücucnitvcDefole ac lumineeiuscffccfucöftaf:vbi fol lumen tcmpoze no pccdit.-fcd folum narura.Sitniliferpedis in puluercnj iiti pofitio cftcaufa vcftig^ eiufdcmquefimulfunt tcmpoze.peraliud fm natiirani oiftiuctio realis inter caufam tcffectumnoiaf.qrcfmtbeologos inriutnieab intranullaeftcaufajpzic loqndo. ffSecödo caufa fumitur largius pzo co quod actn caufatiaiitin potcnn'a^pin ir^^ qua caurabit:aut aliquando caufabat.fic pater cft caufa ftltj-q. Ibbvftco?,. "Ham 9 qutcc)d cft caula caufe;cft t caufa caufati.Sic quo<^ Oomificatoz oicif caufaoo// mus ia oiidü facte, ideo tvialcctici boc nomcn caufa ampliatiHÜ aflerunt.-efficič« enim ad ptcritum.nam pene fempcr cffecttT pzeccdit tčpo;e.ca ^o finalis ad fu4 turü.'^a rinis fcrefcmper fcdjtur. ^fjCertio caufa largiffime fic ocfcribif.£fta qua alidid ocpendctvel ccpcndev fcat in efle vel fieri autconferuari fimpliciter.^ut in cfTe tali vel tanto commilTi« ucfiueomifliue.-mcdiatevel immcdiatc:politiuevel pztuattue. autcftaliquid jimatum vel Dcfiderattim pzoprer quod amatum vel ocfidcratum agens caufat ^icitur pzimum/a qua aliquid Depcndet:pzopter canfas in actuad «ft qiieactu caufant.addif/vcl Dcpendebat:pzopter caufam in potentia:vr oomificatoz oo'/ mus iamdudum conftructe caufa oicitur.^oftea adiilgtf/in clTc :pzoptcrfczmä que a materia in cfle oependet:fi'militer lumen a folc.additur/vcl in fierirfl^ter ciTtcientcm:vt Domus ab fcp oomificatoze no fit. adtjcitur vt conferiiari/^ter pzimam caufamtciii«' niitu fm tbeologos omnia conferuanf.fimiliter jpter mo tu ccli.tj.DC generatione-fimiliter qualitatcs materiam oifponentes/que fozmaj in ca conferuat,aut ponitur generatim^ter caufas fine (Jbus res efle no poteft ©icif latins fimpfr/ad cpplicandü efle elfentiale.addif vf in efle tali vC tantos vt albedo oat efle accidctalc rei albe.adiungif comilfiuefiue omifl"iue:quia pec cdt«»? fm tbeologos eft caufa pecoti/ab eo aliquldo eparftt(:Qa.f.aUquc actum c «I fm ah'quas cfrcfidantias fm qs n5 oebercr/efficit.atit 3Uqt>f/fffetil que mefi ftiblljrialts imediara.btii^ tnoicnmiilri fcnčr.ptrariu.poftremo 3dpcif:v)f prt «anue.nänauraeftcaufa naufragq nauisiaitrneglfgčs.-anpfepifs acoiltgcna cftcaufa faluns nams.^lcitna ßriculappter catifam finalčrubiungif. oc qua poftea./Cauraru vero aha cft inrrinfccarq fubftantiä ra cm' cd conftitdit: ma'; nercp m ca vt maren'a pn'mat fozma fubftärialis.aita efl cictr:nreca:que licet ad elTe rei naturalis conciirrat/nö ramcn re narnrali manet/' vt eft ctTicicn« t fi naU'e.que nö funtoc eflenria rci. mite lgi,caufam3tcriafmulfoIargPcigmarcn'a(ccqpitst»!CTH£ft)rum( itiiisrri// i^CirO tiir.flä ligna-t lapidcs fnnt caufa mareriafooni'V'Z aia ronalißlcic u^r q En no ftinc marefia ^ma.^deo qucadmodu maren'a cft rrip[c|:/rc5 m q/marc ^ ^ na cjc q/t materia circa quärficcaufa materiafrrifariä 6:. Haj caiifa matcriaf e)c q eft/e^ qcu aliquo fit aUc|d:vt lapieeft id ep q ciij aliqtto: vt figura anuU fit amilus./£c i(taratio očm materia cpq cöpkctif/fiue rcril naturaliu ftuc artifi^ cialiu:ac alio? quiburcü^ materia attribuif.Jmo Bpacto oče artcs arcpfcias ombit:vr in aramatica Ire funt oiaiöis materia.in logica fubicctö t pdicarimi ^ofiriöis.liclignil cft caufa materialvalb?. .-fic eiemeta mijctoa.t id gen' plura q fuo m6ljnffu5m3teriä.27i'crii De materia er q rcrünaturauufit potifTimuj mčtio :q: ipfa eft cjc q cüfozma fußali fit cöpofitil; vt coJptie bois eft ep ^ cü aia Scöo cä '' bomo. !ocöo caufa materiaf oicif ut qtta ahVid fit: vt in fubiecto. ^u matcriaf pliciteraütaüqdefleinff'"'-------—■■ -------.^r-ua:..« in či-i fit tJvtaniafenCttiuaincojfi cupheiC' ino vt atcidcffinfubiecto:ficutcalo: in igne i ^ u£Virfu6inani3.@mni6itacpfo:m3fiue(1ibftätKi[i6fiucaccidcntalis ßnatit ram cft in aliquo fubicc^o:qö ad fubftätiä fcj z ad accidcne cöparatü boc modo caufa matei ialie in qua efle oicif fiucpotetia fubtccriaa. i'yinc fit q» ende ntime ro materia oicif materia ejc qua/zcaufa materialie pzimo mo/fi ad rc naturale cm' cftpars}comparaf.igtfiadfo:mäfubftantiale'racc!dcnti(quoal ipfaeft fubiectü) cöparcf/oicif maren'a i qua/fiue caufa materialie fcöo modo, iCä litas ffTiCaufalitae ^o caufe materiafin q/non eft aliud ^ fojmä in fe recißc/ac oare cae mateencmälif rci.ficiitecmareriä ?pofiti:velaliqdbm6t.3dcirc0 materia-r caufa rikUis materialsfdčpcnereipfa rHnt;infjgm'ftcädo tnoifferür.'Bä materia alicuiuö se? fo:me riibftätialte oicif/ciu" tfi non cft cs.Subicctit itidč accidčtis materia Oicif no tft ipri' pare.Sed nihil oicif caufa marcrtalis alictii'^pzie nifi fit illi'^ pars.fiCHt materia eft pare copofiti.iEt no oicif caufa materialig fo:me. jTSfoj/j ffiCaiifaquoc^ fo:malis largiusqgfozmafumiffubftätialiö.-ocquapmislau tealiß oifleruit.W caufa fojmalis eft ßqwä res babet efle vel fubftäriale aut accf dentalc,ietouplcs;cft/qucadmodup:iu6ocfo:maoictö cft.^poJmafubftanriaf ftj q oar eile fiibftätiale rci:vt fo:ma fuBaliß afini oatcflč afino/i eü tn efle con/> fcruatpfa cm c^iftcnte fozma/afinus cft. r ea oifccdčte a materia /cozrupitiir sfi nu3,4i!i3 cft caufa foJmalts accidcntalie/ß qua fcj res babct efle accidcnta le z fm č,d;vt ß albedine pap^r' eft alba ß caltditatč ignie calid'.j!£t qucadmo du oe materia t cä materiali ocm cft:fic occa fo;maU t fojma .nS fo2ma fiibalis oicif efie fo:ma materie/fed no oicifeaufa fo:m3lis materic;fed ton' copofin. tf^j t. r -'J caufa cfficienepbtficc nibil eft cß moučs.smo oe tlileue Mutierte 1 CCUuO mouens pofVocäfi cfficieS.quod in littcra tJicitur vnete pjuiapitl umtasiois qö ficef plicaf .fiasifä efftctcsreft fcj caufa cftrinfeca/' VMclif.f.a qiia/c(l ^ncipiü mutarioie t cjetis.i.que motii fiueaUqiiä eßariMii: vrf ^cKm elficic. ^oriieiTi oiwii re6firarcp,pdi)cif.qcrcm j^eciTres ipamodo cft fecta eft:vt morus z oßarioee t qcre« fiunccaufa cfficiens fräfmutaticnie. nmiCredifi:c3to:tpui6 Donius:-:oajiepfiüu/reioato cöfitiofacrc:pater filtj. ^ , fic cSmutane agmm vel Domuj rcfpcctu comttiiifari.tj.lbb^P^^čflkicns rti can JL.co.24>. fa gcneralüie vt fime caufc que abfcp Bi&ru egaf ac cmcit copct^t/fic oefcnbi tur,£ft ad cui us ejciftciinam reolem aUudjjabcc efic cc noiio ab ca Pm fe totani Oiftinctnm.iEr bac oefcripcionc negara omis vta ftn 0cl>am ßfuadendi ac cog nofcendi aliquid ciTc can ametficienrcmKnrer.quare igneafpzotimaro ličilo feqiiif m codem caloi.j£t niTiigiiie ligno elTet 3}p:oj:iraatii3:n3 eirct caloz m lif Sno.Tprimitrmalqe.45rcftDiipleiccauraclficeije:futfici<3.f.qi)e-: toralis fi« ue pcifaa plcnTcp vocaf:cft q omni alio circflfcriptoqö no eft fojmc fubiccruin < ^ductt cfl-cctHm:vr eft ignis ©umodo ad calcfactöem cocurrit aliud nibil. SUa eft infiifficiens/que abfcp alia elTecrum no efficinvr in mcdicsnicntie pio fa-J nitafccoftqucdaOinerferce comifcenf.SicquocpcauHi infeiio:z parricuUiia eft inrufFicies ;aam abfcp cozpoje celefti n ibil efficere por .quia ad afini generati» one aftnus abfcp celo no fu iftcir:ncc ceiu abfq; äi'ino.fed bee cuo elTicientia limr afinu efficiunr.i>omo em ^enerar bottiinc t fol.tj.-J^bf p.igrfi be caufe infufficj X-cö.id. cnres ad eundc elfecrum cocurrctee ozdine ad inuicc ijabeanr/ftibozdmare oicS tunira o» vna ab alia oepender; vt planra a foic-S"' ^'O no babeär o:dinč ad inil pies beibe;ae radices ad eilde effects i co:ße i)öano ocurrur egroto. 'fnC3urcfHbo2dinarcfuntoupiices."Biqdamf«nt£frentialirfro2dinarc:qruffl pofteriojagereno p5f/po:eno coagcteivtpma caufaccluj z afinus^generati onearini.queiibetem cauf99^rcc«nda^i^imecaiireinagendofubo:dinaf:ipa o'o'J'a« nulli.-Bam qcquidpot caufa ^ma cum fcöarpöt xfe fola.autbozoeuinfte.aitc funt caufie accidencaliter fubo2dinarc:quaf pofterioz in efle vel fieri a po:i Tjcpč det:rednöiagcdo:ve^tagerepör^)o;erecün5coagete:vtauu0/parcr,filius.qte täe ečntiaUlf rubozdinatcjfut finirc,accidStatr fiibozdinate ifinite.'j^c^re an} tom.anö,tj.2®>eta.'; i5co.ptraqs vide ©cbain.tj.^i.pmt. 0.öne,4 ^^Slriplejceft caufa effictes.f.4>diicens/co:nimpcns/t cofcruaus.jizodticčs eft a qua altef actu uducif. vel eft in potetia^inqua ad operandii.aur quadoc^ Hie diare vel immeciiare adclfect'^ductioneogabatur.vt a fozma ignte fir ignis: t a caloje fit calo;.£ozrnmpes eft a qua alte:^ co:rumpif. vc a fojma ignis coj4i rumpif aqua:? a caliditate frigidtras Sed caufa pferuas eftaqua aliquid in ef fe ne oeficiat/^feruatur.abfqf cut'' ^feruatioc mo?; efle üefineret: vt fol eft caufa jferuans in aere radium-fic rrigiditas z- bumidiras aqiie:-: caliditas z ficcitas ifini'g.Stcoe^optimus mayiin^eftomniitrey caufacoferuafiua-cuius maie// ftas no m(ntt«iiipferiiatioein creattoefl}p3ret:t'm ež>cbam.&:jcbfs inferfipo £amfine teft/no efle g necefl'ariu aliqua caufam fine qua no/afl'erere ab altjs q truo: can'/ q no poiu farumgeneribjcondiftin£tam;quodmaii;ime inmere naruralib?vcnl compjo«no eneči batur.quia ©cbam earn in voUmfarijs ponere videfjvt qftione pma quarri.iß. rium £triquadocpalicui^impedien9amoriorequiraf:vtcftpum fencftra ftroalu// fa q impedit illuminatione foUs. •2/ -tiiafi'^ *-^»'*;'^ 0»caufaeffi'ciens^ducensoicif efleqircp inrrinfcca.-nö ClOUcrCv tcrUO q'remintrinrece?ftiruat:fircp eiuspars en£nriaUs:vt eft materia z fojma:? efficiens t finalis eictnnrece.'vt otctü eft.Scd quia f m ef^ fe fuum com'uncta eft eiab intra/cuius eft caufa.ficiV'tus fozmaruia fm medicos in femine :q uam aurboi ef fcntčtia tbeologo?, rationč feminalem vocat/oicirur "ÄÖ feiit «De caufi) ctficiens mtrinfeca.j^ue 4d«m ratio ftminalie fm pUrof«^ eft fubalis qdfit c 5 Zractamsj. fozms'Ojcöpleta que ß gencrationč pplcte acqm'ri oebet. vt poiu't Sjfiiiiß aibcr» tiis.Secimdu dios dl acctdenä Riic quahrae qucdä in femfnc a generate ß pj6 pagarionč ab omibus membjie Dcrelicta: Difpofitiua mareriefeminiö ad lufce« ptionein fojnie funilts i'n fpecie fo;mc gcnerant(6:a quo tale fernen eft oecilum. Ctlec ipfa fojtaffle fo:mä fiibdantialč vi'rtwte jpzia i'ndUcerepoteft: altoqni Vitra fiic ßfecröms gradum agerct.3Cmn q: m inftann' quo fojtna fubftantialt« coplcte^ducitur/fcinen lain co:ruptü eft. Sed agit fo:te aut i5?tufc cell' aut gc4 Sixö.iG '32i'3nris(bonio cmgcneratbominčz foljoiinitaparad alterationč.pgenerariöc rečipby fiibflaiitiafgenerarionf pcedenreni.j6tbanc ranone feminale noi'nomni gcncranoncaflerereßrneceffinii: •fliTifojfcranone fcmialemvaldct'mpwpzie 45quacuq5mateneoirporiftonecertäDercrtmnat3fozm3refpicientertima9:vertt f jppiie loqucndo folii m bis q ß jpagationc i vnuiocefvt futit animanajgeneräf. _^ier_antia.cmXuatMPj4C!^$^ eqmiJoca/qribifimiUainrpecietfozma.p 'ducunt mtni'mc.vtrol rana cfputrefactione rgl^diicens.3d cuius quidem gc« nerationc cuin^>macaufaco:pu6cele(lcpcurn't.vidcaf0cb3mqllionc.i5.rcöi 2ln aüt et ptitrefacti'one buiufinodi'gemta z remfnis ^agati'one iTnt eiufdč fpči fpeciaUiruncrvTdeafScorusrcöaoit^imi./gtanto.andJepnmomera.qftionc oct3ua.t alibi.aiia vero funt geneignrta vniuoca ä generant fil'ta z m fpecie ec fojma .i£r ea i'terum limt ouplicia.Tiam quedam abfcpremims fljagatione alia gcnerannvti'gms generatigncm:tcalojc3loj£in. Slia vcro funtgeneranriaeic ! cminis^agafi'one fuie mcdiante femine. Ixe ratio femiahs Pm tbcoj logos ponif.l^ue fic Diffmirt poteft.igft Vig rebug inftta ey finitlito fiCtapcregg fm ■JBoeti'um.qiu earn vocare volmtnaturam. ffSemen auteiti f m ©cbam cft co:pii6 quoddam Determinate rpeciei et quo B caufas naturaleePmcomiinemcurfum nature natum cftco:puöpftlißfpeciei pduci;ira gt» n5 ab aliocojße alteniis fpeciei./St tale fernen jirtutem quandam ia fe ep animalium memb:i6 quito ©ecidif/ recipitinam videmuß t!guus; vtomnis Clus virtus inde gubemcf. pztmo meteow?,. ®iilrus Dcnic^fm •Jbtolomeum cctilogio)fuHt fubi'ecfi vultibus fuperio?. cczpo^-liam Ixc in ilia infcrna tri^ plKi taftrwmcrcimcw fcj lumme ? I'nflucna'a afiimt. flES Ita eft eaiiia partuu^ iLcctioMi* larföjqfte eft vnii atif pancos effectttö^ticei-e poteftrvt i'gnfe {>at»cio«6 effect» eg fol pjoduci't.qpzopter ixc^pefm'o falfa cognofcirur: Sd Diuerfitatč cffectuiT feqiittur caufam oi'uerfitas. vt oefote itide5 pafer.Similtrer bcc eft falls.•©incr fitas caiifanl oiuerfitatem elfecmS argiur.šed quo pacro eaul'c pamculares It mi'tantvm'iierralesquo adfpeciem:tu vide. ^Caufam effiacntmac^d«centiäqucd.1eftp!iHCipa!i6/quc3to^ do Dirigi't.vt fozma ignis refpectw caliditatis.aiia eft mftriimentalißiq ab alia cirtgi'ti»r.i£t bee vel eft pure inftrumenralis/que acti'ue noncon£urreret:niTi ab 3l(o Dirigeretur.vt malleus in fabjtcando ftucfudendo .•aucfecurts. Sut eft no pure tnftromentalie/fed naturalts:quc etiam ab alio efficicnte non oirccta acti ue concurrererivt caliditas. f[i£aura elTiciene adbuc eft qtiadrtiplc]c fm aufc-queda pcrficiee:que fo:«ii95 vel naturaleiTi vel artiftcialem rancp vitima fojma rei perrecnonc in mareria in ducit.i^ueda oirponensftue p^paräs/quemareriam pzo bmoi forma oifponit vt qiialitariueoifpofitioneö.lQuedäadiuiiäö vocaturiquc no ad finem ^pjitim fed altcrius operafivt miles in ejcercitu cefareo. <©uarra eft confiliasique moda oat I fojmä agendi:vt que a^jpofito t cum oeliberatione agimr. j£f: bis autljo ris^pofirio fie eft efplicandaimedia boc eft caufe (nftrumcntales mediate ceadi imiantes efficiens p:ecipuü p:o effccttis cöplerione. igt per quae elTicics finem intcnriiconfequif/adcauram elfictente reduciinf.quia ad cimdč finem cü ageo te piincipali operanf.vt inter fanitate/que eft finis intentus: -z ipfiim medicusi/ qui eft piincipiü fanitatis efficies funt milite caufe medie:potto rc5 pitrgario/co foztatio/oieta.et td genus plura tan^ inftrumentalesique funt ad vnum finem rcjfamratisadquifitionc.-Reqotrefcdotiibvf.pUira. SCco. zP j£aiirafmaU0cft:c;rätigciuit0 aUqmdfitjqiiccfl potiflima 2-ecno €tfmi0aUant5 cauraniin.^tcft t)uplei:;fc5 pzmianiis ftiic öratwciuu0:vtt>cu0,aUtt0fcciindanu0 fmeftm0 quo:vt illc qui ojdinamr in finem pzimaniiin. ©e quarto genere caufe/quc finaU's t>icitur:i£ft(]f caufa eii;tn'nreca/ommuali34 rum caufaruna cognitu oifficillima.^jimu ponit ciffininoncm :(cciido cms p:o pzietatem.oemüotuifienem eitisrer fcöis tbbtip.T oe anima ftibnectif.igJ;? aute 5r,c5.2,4 finis titcaufa: medic, fc6o pb^ fic oftčdif 3d quod apte ad queftionc per jT.cp, 5/. gratia cuius rcfpondetur/eft caufa fin3li6:fed per finemad queftione factaj per gratia cuuis fit rerponfio:ergo. Cum em querif liCiiiiis gratia is ambulate vt fanetur.Similitcr cuius gratia ^ajcimilianiie Cefar inutctiflimiis •jneiietoa ©ppugnauirrvt ilUs oominaref .-r res ab eis iniiiftc poflelfas recnpcrarct:vb!cp finemrefpondesrergo finis eftcaufa.-Bamquactuo:generacaufaru perquefiti tiasifti'nguttturifcöopbyf.vtquefitiimcaufematerialiscft ejCquoifoznialisßC-cö.tfS quod:elficienti6 a quo :finalis gratia cuius aut^pter quid, 3dco vt oicttim eft te.cr? caufe non Temper re ipfa/fed qnqg fola ratione.i.oiffmirioe funt Diftincre.qD ma iLn'mcoefo:martibftattaliconftat:quctrii»cauf3riirarionc6riibit:vtpatcbit. '^Aurvt^ntinte^ finisqtiädof^pzovltimoalicui" rei termino aut CiUUtl IC p^inio operatioms fumirur.fic punctus eft finis linee:-: mozs (que re ipfa eft leparatio animea cojpozej vt finis vite.-r is non babet rationem caufe.Secundo pzo caufa finali.oe cum« ratioe ac caufalitate tjo eft pariia apud autbojesambj'giiifas. C^aura finalts fuinitHrquandoqf large (vt fciio 1b bt.cepjf}eft id quod ( lit; abaliq agente intcnditur^prer a!iqm'd fif.vel,tprcr q6 agčfl dpmf:(tc taia rce m.iniarc ep aniare^jpter fine as»nt.-Bam aranccifozmice:^ birSdines :que nec arte regnnf nec coftlio/ctnn intdlectu no taber/t miilro niagis planre q fen« fu carčt/agtinr gratia alicui''/fitic^jter fine.vt Šranee tcjcunt tcla« oticendo fi la in o:be ftn ccrtam.jcpombne niagnttudints :\>t q ccntro^pmqoja iimt/mmo ra funt.čj vero rcmotto:a maiojis funtambitiis t oiftantic.'vt mufcas cage pof fenr.5^o:inica aiitem terra cocaiiat/Vt grana (n citate ingerat/cibiis bi^cme vta mr:q majcimit oebeteflcadolčfcent! ejceinplarrnain leqiioqj m adoletcčtia fua jgcrere fcietias ac bonae virtutee oebet.-qbus fcnejK oblectef. 2>{rf»do ocntcp (n locisinaircelTis nfdificatcc (»to.-qö induratii vnp oifibUit poceft;qno anialia rapacia.pbibet a pullonim oiTcerptione.Srbszee qtioq; ^liicunt folia: vt fniJ ctiie a pimria cllii,pbibcant.2In'neu t cetera frunienta babeiir folliculos qui bus fiia mcltidunf femina.Stc ctta arbo:cg z berbc babent radices ib terra vt ntirnmcnrti accipiät.Sic ^fp niatena eft gratia fo:me't vt fojmae mtus fufcf piat.i£t fo:tTia e(l gratia compoliti'rtia quafciinq? operattones efficit/eaö ad cöi fcriiationč comporirt cfFicit .i^inc fit cp tarn res naturales cp quecuncp alia na rura agit gratia alicuiiis fm?ppter finem.fcdo •jbtbff .tllo modo. ®"31io n)5 caitfa finaliö ftricferiimif.;£t fic fm 0cbi:e(t id ,f)pter qd amat» er oefideratii ages ali^d.pdiicit.igt ad b.ic efle cätn finalem Duo reqtnrunf.'Jbji mfi Q»ipm ametur t oelTderef ab ageutc. Siteruin q» agens^^pter ipfiim quod amacautt>eriderat/,f)ducaf:rtucf,iciar^pter3!iudfiuenö.g)equ3 autbojis Dif finirio ficepplicari poteft.iCaufa finalis cfl-.f.caufa ejrtrinfecargratia cm'us.i.xi« pterquod.f.vtamatum ve( oeli'deratüab eificienre/fit ah'cjd.i.elfectus.boc eil/ /Caiiia finalis eft/'q vt amata -z oefiderata mouet efficiens ad mtündä effectü. vt quia ftnitas ab egroto amatur ac ocfideraf' ambulat gratia ipfius fanitatis aurcofcruandcautrecuperandc.ipfa fanitasefleaufa finalis ambulationis vel rotiiio ipfe egrotus. Sicqcp Domu ftruimus vtiios ab imbnbus eftu/ctaltjs i'ncomodß conferuemus, M Caufaiitas caurefinalisnoeftaliudč^illudečama'/ S^QllCriC 1CClIGO nun z Defideratü ab agente elficicntcr.^iptcr qöama tum fit elfcctus.HJm cü finis z eificiens fint fibi inuicem caufet miituo cme't Ifiondentfinisnocenreturcaufa/m'fioumefficienscftcaHlarquiarielfiCicnscIl caufa alicuius/ elfectus eft cau!a,0iš vero effectus ab aliqiio fttefficientewllcc finie Iblum eftcatifaive?. z cfFiaentčmouet/fumendo moucre non^pu'e.pträß mutari:fcdimp:op:icz tranfiaricie^amari abetficičte autt>cridcrart;eomodo quo amafum z pcfideranl id mouet:a quo amatiw et Defideraf.quare fi fanitas per fe erifteret cificicns a iänftate motieri otccrcF/ltcet ab ea non tranfmutarcf. Ijoccöftat(p ctfingulari p:iuilcgio caufa finalis quädoq? caufar/quädo HO eriftit.qiieadmodßfi fojma infojmarcpolfet/ea non e)ciftenrc:itafinis ejC q ticf derari potcft/Dum n6 eft.porcft efle caufa cum nö eft.vt fanitatc que adbuc non cft.Scd obtjdes.-qö nö eft/alterius caufa efle nequit.Bic» no el^nec ania tur nec pefideraf non eft caiifa. tnodo finis amari fi ue t>efideran pöt/qjuis non fit.Jteruni obtjcics. agctia naturaliaific quocp agcnria a^pofito in pnma co?. ^.ce, Tj. cogninbne t volitione aguiit,ppter finem .-vr fcöo jiibyf.cöftät:ncc tame.ippter finem aJique amatum ner oeftderatü agunt ©ic cp p;efiira oe caufa finali,ppj^f fima funt inrelligenda.'q Tolum agenti a.ppofito atqj voluntan'o acfponte agcn tibascompetit;qiic (vrconftat)mafime.pprer fincmagör.Scdoe bnitis atcp inaniarisoubium eft/quonä modo.ppterfinein agiint.'ßam bnita qbiis appe rinis al'ciii us no babi i ineft.pprer qiič multas perficiiit operationes/quas eo'i desi cfflante no cfficerenr ac j?pter cötrarias acn'oncs quae oiucrüs agunt tem äcctio.viiL po:ibiie Pm fucccflione contrarioa (n eis appcfiniß. Cum iracß bim id quod non b4bčt/Perider£nt:vr eqims aitenä/mu taß babent operatioesnllud oefidc ratum fc» appctinl illarutn operationö eft caiifa ftnaliexum vcro in bntris ap// pcntttg operarionf no p;ecedit:vt cum aßnus quipptä fenrit/cutus appetitum non baber.fimüiter in operationibj bumanie quas bomo no perorfiderium ncc amoze p:ecedente agente operaf ibidem caufa finalis^pjtjfllma nö eft locanda ficnt nec i'n aenonib> inaniato^-.quc funt mere ejc necmte nature a^eiitia/nibil pKtendcna: niTi ab aliquo co^nofcente fiue^iucenfc rcganf moueattircp.cp nie caufa finalie in eis cft ponend-i:quepp2ic non cft intenra nec ab agente manias'; to ocfiderafa:veii)m a ouigčreac mouet«. poteft tamenbaru operationil catilä fmalis impzopzia oici fiue Urge i vt Dictum cft) quando fumif pjo eo qö fm na« turecurfumnifiimpediaf fequif aliud fiucoperario alterius./gteodem motte fcquif äc fi ab agente pintentö ac oeriderarii eflet. ^e qua fine fcti Cicit in natura elTe fuič:qa eodč modo fit ac fi ab arte fieret.-Sleqre 0cbam.iitj. auodU.latiii0.frg)eentitateautčfmis adbocq-moueat/requuif.^nterauf cennä -r cömentatozem eft oiflenfio.Tiam Suicč. v.ZÖeta.obferuare videtur q» finis fm cffe quod babet in ania mouet Pm motione caufe fmalis.auerrois ^o jctj.^eta.oicit ^ fo:ma balnei t'm cflc quod bib? in anuna eft agens motimt. fed fm elTe ejctra animä cft finis non agens.-Jflidc (öuil- ^cbnm.rj. Sniaf.qiu boJumDuonunautbojummiiltuminuicem emulantiöopinionespcojdarecp doctifiinie videtur. n- - ^ ru 4,-t. t.'^ igi-.fi'niseftDiiplejcifc^oDeaniat'Jb.bvP.grattacuius -i^-cov?. MQllCl iC tCrClO qitiab auerroi finis rct operarerz cftfinig pcipu'^ vi') timatus fiuepzimarius quipzccipue ab agenre i'nrcndif/Dxrigcs ipm agcns in operando z gratia cuius ipm pzecipue gRit.xgt cft oiiplcy.^uidä iimpL'r ptim^ ;ppterque omnia alia fiunt:qui nec ozdmatttract ainib/venim alia in ipfum ©i'' rigiitur/vt oiuina ilta bonitas ad qua omta fuarpenatura incünaciir.-vt ei^ cter nitätis Diuineci; 'oHis participationč affcquSturialiqua qdcm magis vr q per'/ fectiozä funt z pjimefue oji'gini.ppinqm'oja :Slia vero minus/vt q funt ab ipfo optimoreruinpzinciptot)iftanno:a. /£tquiaipfumfummecft bonö.omm'a ip ftim appctunf:ar

c fidcratum amo:e amiccie agens pzoduci't aliquid. Sed fini ß quo cft.ppter que amarumamozeconcupifcenneagens atiquidoperatur. f[/!;ftauremcau.a it Ti.ilis0upkt::fuif!cieiis z tnfulfi'cies.^equibiis alfbipcrqnirc. fni^^jfiwisf't caufapotilTima-z nobili(Tima:oefinegratia cuius intclüge.tfm caufalttatem ■j non fm eutitatem ;cum eificiens quandoi^ mulro fit nobiliojjqucd fic often<( c V Zrmms.t dif »r.nam ipfa cft canfa cauralifistfs agcntis:ciim tpfa lif «ättfa ftiöfteh^;qttc w pUirimiim nobilio: cll atcp potioj caiifa mota.ab i'pfo> ocnicp firte omnlu alia! rum caufarum caufalrtas o:tnm babetrelTiciens cmm ncrn agit/nift a fine mouc atur.DcmcIe cfRcicnß tnateriaj pzcdifpom't.qaa oiTpofrta/indocitiir fo:ma/qae eft finie quo:quc fm't p:innl in inrett'cme:-! eft vlrtma in cpccon'one./gr.v.r^c ta.comcntatoj a(leritcomplemenrß:t largttas i bomim «5 imiemnir m rcbtiß/ «tfi,pprer caiirani finalcm.qua qm carct:omiii bono caret. Si ergo bontoe prer ftnem l?abctur:feqmfKr fi'nej efle nobiliojcnvalijs eaBfis.-S^qiHre Joani nem canonicum fcöo ^bifp.t alios. THofa;qucd0mrufttfiLbimuicc caiife/redfiö eokJcmmodor & tec. vt labo: eft caufa cmäcns ramtatiörfed fanitas eft caufa ft ^ö Sijyp labo:i0. C^fcmidcmcftcattfaoppofitozumjvtfolU qiicfMit ceramet mduratlutum, C^tcmaUqmd oicimr caufa alicmii 0 per pzüie/ et aliq md per poftenue; vt mcdK^ CU0 eft caufa faiiitan0 perpjiu0/arrtfe]i' vero perpoftenu^ CE^temaUqmdeftcaufa perfe;vtftatuefacto:. :HUudve> roperaccideu0:vtpolfclcru0,C5t^ni3Uqmd eftcaufa m acfu aUcmu0;3Uud vero ui pot^tia.C^tnota qp tre0 cau^ fe quaiuioq; lu vnum conueuiut: ficut fozmali0/ efficieu0/ ctfinaU0."iHanifo2maeftcaufafo:mah0compofiti;'r eft ef ficicu0 refpectu eozuin que fiunt fecüdum naturam, f ma li0;verorefpccttt matene* TLectö. i't ©e caulTs pn'mtim cuas c]cplicat p:öpiictates:rcctmcJo rres t»(mTioneö fiue m6(> dos caufartim rubimigir. rern'o mutuam caufarum coincidennamnue ccnue« nientiam oftendi'r.^bilofopbus vero feciindo pbifftc.tres ponit pwpjtetateg: quarum pnmam aurboi p:erermiTit. que eft: "©ni'tis z eiiifdcm etfectuö / pltrt res funt per fccaufc fcj oiuerfomm gcnerumtvt ftatueeree. que eftresarnficrt alts/es eft caufa matcrtalis: ftatuefacto: vero elficiene. Sic cuiufti'bet rei natu raliß quattuo: funrcaufe;vtr4tie ©ebomineconftar.Stcenameiufdemclfe« crueplures caufe ciufdemgenerfeeflepoflunt/tnimmodo fmt fubozdi'nare: vt fol "i bonio cfficiunt bominem.^tidem conti'n^t fi ftnt caiife partialc6:vt ©uo rrabcntes nauem.fed cwfdcm effectue plures eile caufas. totales z emfdčgel Bens fm Scotut anro.anö.eftmpoflibile. 'TlMt^*-^ (Qjpn'maliftereijpn'efasratisapcrta efttnamieau* ^alterte piinxo re ocmnfece funt Rbi inuicem caufe.t mtnnfccej. pof» funt ftbi muicem cönuitatün efle caufe/i'ta vt ptima caufa fit fecundc;et fccuda caufa p:ime/in Diucrfis tarnen generibus caufe.:^ateria enim fuftentat fo:mä; fo?ma vero actuat mareriam-Sic etficiens cft caufa finis quo ad ei'us entitate, finis vero eft caufa elfici'enti's (vt Dictum eft)quo ad eins caufalitatem.vt labo» «Cejccrcittum moderatum.'ficwt eft se^mbuUn'o poft cenam eft caufa etficič» fa4 ^crtio.ix. - B(tatfe.ffmil(tcrfaniMS eft caufa fmalis labo:(6 z oeambiilacioma: öiTmedo fit pjopKrf9nir3t-em.i£rl>ecm3iRmeDecozpo:(sl3bo:eaccipi'endumcft.fT©«'/ ' plcjc e.nitn eft laboi/mentis fcj qui fit cogitatione/imaginationeialtjrcp rciifibiiö interiozibus atcp intellcctus fpeciilarionc.qui labo: z ft menti fir plunmu necef farius(vrcihu6 co:po:i)o(ficit tame eidem cojpoa' no me(Jiocrit'.'flam(vt port« Xcctione ca Doceb:tur)cum vires cognitiueinrendtmftnaniralesremimmf.T ccötrano, ^iitj.tcrf!) nam pjopter calozis r>üierfi:one:atfß rpirituü a meinb:iö naturalibue mdigetlio nem caufar in ftomacbo ac incoccionem.qiiod z Cornelius celdis mcdicue ek't gantifTimue teftarur.at imbecillis ftomacboi inqiiit)qiio in nuniero magna ß<5 VJbanozum/omnefcppenclttreranjcupidiriint:obrematio maio:cft.vcquod vC cojpozia vel loci vel ftudij r5t)iftrabit/cura reftcrnar .alter laboz eft cozpozis: vt mottis totius cozpozis aut membozum/qui non parum Tamtati condncit:(i oebita boza/moderatecp fiat.pzo qiia{vt parum mibi liceat Digredi) banc ^as- _ mafccni medici viri ranctifentcttain tcneto 3in nimio cfercitio inquit pofiris an 5" ^P"^ recibiim parum qnicTcere opoztet.in ocio autem parum vticjiercitio anfc;vtca nfmtö lozvtriufcp ritfoztiö/'z circa locum oigeftionis c5tencus.3nt:ercomcdendiioe Hieß fit temperantia/modeftia/acqf iucuitditae.-r no bonozis ©ctractiorneqj fti'» ro2 z odium.Sitcß buius oiui Suguftini oiftbicon memoz.i©uirqiifs amat t>i ctis abfentum rodere vitam.27anc mcnfam indignam nouerit efle fibf.l^oft co meftionem item parua quies z Dcambulatio;iurta illud:"}Soft menfam ftabig/ aut mille palTuemeabis.vt.f.cibus ad fiindum ftomacbi oefcendat;^ vr bona celebzetur concoctio.Catiendumoenicg fm ^arfiUuftcinuine poftcibil fumi pttmt mop vel cogitationi ©ilficili aut lecrioni obfcurc fedulo incumbamus.'plii ra apud eundem rcquire.qiicm fepiiie in manibus habere conrulo.<[;Sccunda reict«6^zietasbifi«riäintelligipoteft.vclrationeoiuerfematerie:vt ibUs calo; in eodem genere caufe refoUiit ceram z niuem ratioc bumiditatis z aquofitaris lutum 1^0 e.Eiccat:qu:a terreum.'glet fecundo non in eodem gencre^fect Diuerrii tnode.fic ^ vnius fitcaufaperfe:alteriu8 per accidene.vt nautapfens e cau fa e re falutis nauis.ickm auf abfeni? ftue negltgene eft caufa per accidee naufra gtj naute.^dem tamen agens naturale refpectu eiufdem materie eodem modo ©ifpofite caufa per feoppofitozum efle nequit.'Ham idem inquanmm idem km per natum eft facere idem.t|.oe generatione z cozruptione.quod oe agente nanr rati z particulari totali medianribus eifdem inftrumentis in idem palTum ageii te eodem modo fe babenfe intelligcndum eft.fecuseft tievoluntar^s agentibus que in vfrüqs op^ofitozum poirunr(ijc.:jJ5)et3plj.)m velle.f.t nolle: vel eriam fe jr^co./j. ■Äf Ati^td^ Co/'iiri.^'^eodem generecaufequedam ©icitur caufa pzio:. CtCmcTCc ICCUCIO vfquia aiiquo comuniozinomine rigntficatur.quatn quocpcauramvniuerf4lemvocarepoiriunu6.©equamfra.t caufamremotam Caula fio pofterio:(que quocp parricularis vocarurjeft que parriculari nomine ©efignatur.boceftquandonominefingulart aut fpecieifpecialiffime epplicatur £Fempligrac!a.amfe;Ciitciturcaurapziozranirati6'fiue caufa vnmerlalis vcl remo^rmedicus caufa pofteriozparticularie.quiaartifcp eftnomencomu^ iui«6 cp medicus.Similiter operarius eft caufa pzioz vniuerfalis z remota bu i'-» Dom'^jquia nomine generis fubalterni epplicatur.edificatoz j&o pam'cularis pzo pinqua z pofterioz eius.t^uandoc^ etiaj caufa pzopinqua vocatur inter quam 1 eifcctum non multe inceriacenrcaufe eiufdem generis :vtinter fiUum^pai tfCinJvel interediWanreinieomumXaiifai^io remota ctiijmqiu^ oicifinter qnS 1 effcctü mwlte mferucij(uf cmfeeMdem gcneris:vt abauiiß t atauiis ftinc catife remorc filt) ficfol rcfpcct« bums bomime gemti.S'frcaufa vtimcrfal'qiii dot^oiäfvelq: nomineaUquovm'iidfali'riuccömiinirignificafvtartifcA'Boii rn iniagmada eil vnfiieifalecaiirain eflealuui^'geiicrabilss z co:ruprtbiUs:@ö fic oltendif (Jnio. omc vmiierfalc vtalibi' amai et vel eft vo,t vel mentis pcepni© vel fcriprura: modo nullum tale eftcaufa fubftann'af. fcöo/oafo cp vniucrratia f flVnt qucdä eflcnti'e ejcrra animä (vt ali'qui' ai bitranf iftenres, adbuc no cffc't caufcvniucrralc6:curanonc(rcntc3urevnüiciralm:cüidq6eft antcomncactW onem/no eft eftcctus liltus actiora$:fcd ifta vniiierfalia(fm ficopi'uanree)funt anteomn^ acttoncm.'af. cterna.crgo vmuerfalia non funt caufe vnüicrfaliä.1i:f _ moquoet9.pKitaaEoneßeflcfin0uJari»i:ergoc3ufe vmueffalesnoncau fsjtvtcffcftue vnuifri9lc9.@uap:opt:quarc)jopbtuco^i??!cif.gcncmquidemge n era ftiigulariS ^o flngu lana otccnda fu nt caufe: no eft I'nreltigendB vniuerfalia cfic caufaö effeciuü vmu erraliü vt qui'da oc vmuerfahb? rcalibue glonätee arbi trantur.fcd (Ic qtifadmodu nomen cömune caufa oi'cif refpectu nomim's cömu» ni0 effcctus.^ta fignificarc nortie csufe oicit refpcctu nomis fingular^ elfectus; vt ftf ur ftiv ucTactoj eft caufa ftarue/qz omnis ftatuefacro: eft ftatue caufa.'cpuis iiononiiu's ftaruefacto2rttcaurabmu6ftatuc9utilU'u0;O!cimu0 tiiq>bicftatuc facto: lit cauf^ buiüs ftatue. Sc6o caufa vmuerfalts o'lCif que ad plures effect'' (Uonim mfžnojf equc ^>mo ?cumt:vt p:ima caHrarintelh'genriercelum cü plane tis vt ibl eadcm vtrture vsrmp^iiclucit x plantam % afmum. Sic caufa parncui laneqn(^oi«fquealt'quo parn'culariwominefigmficaf.'vtcbirtirgicusfamta'/ tie nianuo caufa Oi'cif."Öd fc6o modo:caufa ßticularisoicifqucfolßad vnöfcu ad paucos cfFectue pcurrere p6t;vt bomo T caufe tile inferio«8. (|]]Sciro ouiifio taufe (n caufam g fei caufam g acct'dcne bifan'am I'ntcUigi po'reft.vf I quia altqua res ej:tra fit caufa ß (e eiufdem rei-'altera vcro ß accidens; fic folil in genere caufe effici'cnne locii babet: fic cafue i foKuna caufe g acci'dens cfficunree oicunf:nam fo:ma niilU'ue eftfo:ma ß accidcn6:lt«totingcni!fitfoi ma;nec vna materia niagie fit vni'cppoftti caufa ß acctdeng eg altera, ncc finis alicuuis eft caufa m'fi I'nrcntt, Sic caufa ß fe eft que ad aliquc effects fuaptena'/ mrapzdinata ritrcaufaUratts nomine parjter eft cjcpzclTa: vtcalidumruaptena tura o:dinaf ?.dcalefacicndu:lupadilluminandu: leuitaeadfurfummouendü /£t nonu'na caufa;5i ad talc? effectus rettnent. Sed caufa ß accidcne «ft que ad clfcctum no ozdiraf.autquecaufalitat^ nomine non eft cjcpjefla-vt calidum eft: caufa ßacfidenff motus furftiminäipm adbunc cffectu mimmc ozdinaf. i£.t licj i'dcmrifcsli(iumtleue;illudtn eftcagaccidene mot''furfum:becji>o eft caufa ß ff.Sic ambulatto eft caufa ß acctdens inuf ttonie tlxfauri: no ein ejpzimif noie impo:tante rationem ad ilium effectum.j£it boc facilc habetur q» pditfa oiuifio fc6o mo quocp mtelligi p6t;^utß fe-r ß accidens ^«fit6nib> ?petant:fi'c e fini t: ampU^non eft edificäß.igt fö ab efle caiifead eflc effect^ecocran'o.^tc a no efle caufe ad n5 eflc effect^' vatet argtim«atto:q6 no rC(^rir in caiifis in potc tia/q nö fß fimt eil fm'ö cffcctito:neq; cu ipftS oefinttt:f5 cfTe piit/effcctu nö ejciite: fifr effeot'-' eč piit/eanfig nö ejcfitito.vt nö ogret fi fit oomificatoi io z tjonnleflc: aut n Dom'nö ru/Domiftc-atorč nö eč:qre in bmöi caufis ab efTc cäc ad er effect^ aut ecötramö oßtet argumentu valere. igt bi modi caufa?^ Tcj cmifa po: t poftc'/ rioj:^>pinqu3z remotaißfez Baccidensractu z porčtta crtilibct qttuoj gener.bj caurariTcöparanf.'ägltcäth'arumaterialißqdanieftp?io::qdam poftcrio::qd.in» e re:qdä ß accidesrqdä actu/qdä potčtia.ftccaufa? foztfialiH/efficicntiü z finiü cöfifr.iSt bae caufas qiic]p incöple;ce z noito fimplicito eicpmim-^rvt ftatiiari^ eft c5 ftatue.lQncp pplepe: vt pbidias ftatue ftcto: eft canfa mtue.j£t qucadmodil oiuerfe funr caufarä oiuifionee babite;ftcut qcp oiwerfe funt effccruu oimrioncf. nä efFectus ad caufam referfzfed oppoßto?, eade eft Difciplina. vjXopt. 3 lius ein eft elfecttis ß fe/atiu6 ß accidco.'alius p:io:/alius yo pofterio::a lius in actu/ alius in poreria.^e cjccmplis tu vide.f^šcito.iCauraeplures in vnä coiieni Cäf qff refiuecoincidcrenaeftalfud/^ eandč niimerorem Diuerfa? caufarü röncm fiib CB toir;ct> tre.vtelficičs/fo:malis z ftnalis coincidüt:qteade res numero (vtfo:nia fubilä fluut tialis aft ni) eft cä fozmalis cöpofiti/cß ß eä res natura Iis babeat ciTe.iEft ctfsci cnsruamoßationB.'vtaniavifionis.'auditionismutn'tionisiambBEattonis.igt oßatieösf m natura ipfius anie funt finis z gratia eius.vt oßatiöes Tenfuu gra tia intellectuS''? appetiriulgratia voluntatis.imofo:ma fwbftantialiseft finis tnarcrie:nam materia cft,ppterfozma/ficut inißfcctius gratia ßfectiozis. qp;©// pter caufe nö re ipfa q ncp Tola rone inter fe oilferunr.^nterdü cade quoq? res cft caufa intrinfeca z ejrtrtnleca.'Vt conftat Defojma q eftcompoHto intrinfeca:«:'; trinfeca vero fuarü operations. njutč caura msterialis en efficiente coinci dati'cft Dubiu apttd plerorc^.SliqiH' cm firmitcr tenent/gp nec materia in-c^ nec materia eic qua cum efficicte coincid.it.qui quorp idem mouere fcipm/arcg in k't I'pfum agere pofTe/negätrncqf; idem efle ages tpatiens. Sed tu cü @cbant tue c^^ukw ^ materia in qua fiue fiibiectu z elficiens fiue moučs coincidär.Tic ^ idem rcfpe dat au eiufdč pöt efic fubiectü fiue materia z elficiens:? g» idem pot feipm moucrc ■z agcre infe.quod quidč msrime fit per motü;nam graue oe fe moiiefoeojfum. äqua itemcalefactafeipfam frigefacitivolutas qtiocp bumatia fcipfa fu.is voii liones caufat-r affcctioncs.'ahoquin nö efiet (tbera/perqutre pluns aiib!. ^cd materia et qua (que vere ■r,pp?ie_matcn'a oicif) niintp cum efficicte couenir quo adtranfmtttationč naturalemciifitfubftätiapurepafituaUfcetqujadfpinruaä lern nö rcpugnat;nä materia pama cum fit mtelligibilis/mouet inreüecttim .id fuam ipfius tnrellectioncm./gyCcognetoteeuim t cognitoparfcur «imimSBguftimjBi» t i? ifTimV/ umi cit cniif j per accidcnö co:ii5 que fimt non pjoptcf c^/fcmpcr i frequetifcr m babcnttbiiö .ppofttum, ^ CTHora co?jquefuinr/qiicdamfiutp:opterboc, qttcdäno ^ptcr boc, £r co:^ que fiut pzopter hoc/qtied^ fmut a p:onn pofiro/quedaina natura. /Et lUa fumra natura quecuc^ in remetipi0 a quodam p2incipio cötmue pcedunt ad ahqtics finejvt pat5 m fcbzicitäte.CÄt eo?. que fiunt/queda fiunt vt fempcr/qiieda vt frequenteriqueda vt raro. eo:?t que fmntapzopofito pzopterboc/caufa per fe eft pzopofitum. £r eo:^ que fiunt a natura^pter boc/caufa ß fe cft natura, -Cteojum que fiunt non pjoprcr boc caufaperaccidene eft feztunaicafuö. Xectto.ic. ^""ffs'ßaccitfcns vfpcifctecarti fo2funac>:equif :t>«quibJi'dcopf>^icodl öetemitna ndü/q: inter caufas efficientce ntirtiercnf;a quib? multi prfngut £o z fojriina funt caufe mderermmarc. Scöa opiiu'o oicentifi/omia fim a cafu z foj-) nma;fciminä£^ cclummouerctferie ozdinccprcmmfcn'o?. eomoniotfponcre Scd bi male oicut/qz animaha t ptanrae a oetermtnata caufa ^cdcrc cörpi'ci* muß:vfl7ommceielJomine'r oliuäc]C oluieTernfne; Jnbococmcpmüdopftat aliqua a foKiina fiue a cafu ften vidcm^an cele^?© nibilifed omta ccrro o:dinc arcpimutabili/ocfertnmanrcplegibus ßdiirantvt mtolutioneecelowmonw« z occafiis fyderß.-cctYpfee Polte ac [unc.2[errfa opinio efl oicenttö fojtiinä qwod dam oiuinum numcn iup:a btimane menris eflc efpicaciaft): qua mo:ralc6 rem plis et ans veneratifunt atcßcoluerur.oe quaStiuenal'-Xefacim^ fo:rtmaoeä celcK^ locam'^.qua?. pfittationee fciSo pby.ßqiiire. 'S^tHlli'H-i^ rttitii/» vulgHmpelfectw fozttHtoru4 tO-UUcrit puilK} mitur.i. p:o eo q6 alicuipter ciu6 intcntionžm eiienit notabilis boniran's aut maliciei.vt intientio rlxfauri: fractio pedie.fic in libell» t>e bona foztima oicitur:vbi miiw: intellectiis ibi maioj foJtima. quädoip vero ^ intellechi pjactico.i. anima btmiana/ciuali'quidpterefue intentione notabt^ its bonitatis velmaUcie acddit.Cuius inlittera oilfinirio ponitiir.pjo qua in^ tclligenda qiiattiio: tejct^'oitiifiöes fiiot pzius c;:plt'caiide ^a'ma oe mentc Bi'i tbojis ftc:co:um,r.effcctuii qucdamfmnt^rcrboc.i.cpintcnrtoncagcnti.'qm'a ab agente inrendunf; vr fodcrefeptilcbnim mo:rtio:quedä vero no p:opter boc: i'd eft qtiidä effectus eueniür pter agentis intenfione;vf tbefattri intientio fepul« cb:iim fbdtendo.T illi effecttis fiunt a cafu z foztuna.fTa liter ^ p^i fcdo pb^i fico;;: mentem.;£ffectußOtcunturfi'eri^terboc/quiruntaUcuius notabilis bo nitarisautmaiicierqui ftpcognofcantttr oignieflentvt pzofequanfautfiigian'» rurrvtejcfofHone inopinata tbefattri tntientiornani fiquis pjcrciuiffetibidem ab« fconftim efie tbefaurum/Dignum fuiflet ilUim pjofequi atcp effodi. ©icuntur autembieifecttisideo pzopterboc/quiaagenö pjopter illosageret fteos p:e4 utdifret.^dcofcöm pbilofopbum.rcöo pb^ficozum.foKunacftcaufa peracci« d^ns in babentibus pzopofittim efxra femper et freqtienter contm que pjo« prerfeec fwnt. eft, fcjrunaefi: caufarefpecru efFectuum/quifunt aUcuiu» ^cctio^x» noia^ide bönfratiö autmahcie.fCScd Pma«tb«jč cffcctuß öfciinnir (jwptcr bec/qiiia funt ab agctire inrenri/7 qtiod agens p:ecipHC jppter ilios agir. fecme vcro oicuntur non^prcr boc/qin non funr ab agente tnrenfi.et refpecm fllo9.D(cifeffefo:tttna/Pmautbo:cm.Secladi'nrenttonepl)ilofopbi/£tfectMS Oicunf fien non^prcr l}oc/e multiplicifeb:cac carum cura, bac itacp oiiHfione babes oifcrimen inter fojtimam que fit in agentibj a.ppofito/vel ipfa eft agens a,ppofito:cr cafum^pjie fumptu qui fir iu agentibus a natura/fiue agente naturali. Bcjuerte 1 ecliao majfictntelUgifreozum qfiilt.i.etfectuulldamfeme .ftcofimiliterfiunt aoeterminata.f.caufa: vtniotus ozbium cekftium.omis z occafus fiderum.qdam vero vt frequenter.f.fitmt cofimiliter; vt bomujem cum quincp oigitis in vna manu nafci: aut pluuiä ejc codcnfata nubegcnerari.qdam vero-r.fiunt/nec femß nec frequenter cöfimilirer:fed vt raro.f.fiunt t in paucio ribusrficut ftmc fo:tuita z cafualiarvt bominc pzetercunte a lapide rcmere iacto intcrfid :ftue bominem ce equo cadentem bjacbium frangi.iglTectus autes ifti Cicunfnr fieri femper/qui ftante nature curfu nunm babent impcdimcntum:v£ motus celeftiumfpijcrarum. •gut vero oicuntur fieri (vt frequenter) qui rnro babent impedtmentum:vtpluuiam gcnerart cjccondenfata nube: vel efle cali/y dum tcmpo:equo fol intrat leonem.Sediftioicuntur fieri raro/qui vt in pluri bus impediri pofiimt.'vt minuere oiebus cam'cularibus.'aut inuenire ceutii au^ reos in piateaeundo ad templö.aut nimiaclTc caliditatem quo tempore fol ft// gnu cap:ičojni ingredttur./£t ejc bac oiuifione babes triplet eflecontingcns :p:i mo -p^Jto?. .iContinges ad vtrillibet qö indiffercter eft ad efle vel no elTe oetermi i»atuiij,aiii»deft(Wfins«svn'n plurib.jQuoddä vero cftcontingcns ytraro. Zractams.i. Jn qtio afff cotingčtf rcpcn'af caftts? fo:tmia:vide fcöe ftbvff'JtieMfölfß ^.uic.cipugnanonč.ffigliurta vero aiubozisDiuiflofic eft accipičd^ cifecniu qRimta^oiitoa'.eiccdibcranoc^rcrbccXcjcmrifnoneggctie/caura . ^ per fe cft^ofitii.i.volutas: vt ffit arti'fuialia.jfSfl; aurfljofitu volflras feii volfita Buu I! I) fis o:diriarw cligtrie aliqutd agcdii que ß (nrcilcctü p:acrtcu.i. actüiü z cöfulrari I ifum. tsuni fir: ni per inrcllectü fit m4 ßtio rönie an oe rc fiirura cofulratio rocinde av* lünrare vni''pams£kcrio:et vlrimo opcrie cjtcciino.igtco? q fiüt a natura p» prer b?c.!.cffectti6 qtie ftilt ejc mtčnone agetie Fni naturä/caura per fe.i.rcrenm^ nara cd nafiira:vtaiarcfpcct« mucnonie tbcfauri mrcnrereteo?^cj n3füt^ter bcc.f.ctfectuü qiii fitmt p:eter inrčtione agctie/illo» caufa per accidcs.i.indetert miiiata eil: fojtuna x carus.qi fiint catifc ad effccrus ho intctos minimc ozdinatc; Vt forficnß no inrčdit intienire tbcfaw^ifed fepeltrc moztiiü, Sli'ter fouc fm pbi - . n mere bec qrta oimfio itetligif fcöo pby. igp bis oib' oiffmitto fojtiie fic cjcplicaf, ^UWCl IC iti tiw tcrminataeo?.qucnonunr^rcrboc.i.ctfccttiüquip:£ fcr agčiie tntetionč fitint:e;:rr3 ferne frcqiieter.i, qui raro ad illam aut cofimile cdulam etieniiitin b.ibctibus^ofttii.i.in agetibusfm oeliberattonč t cöfulraji n'^nc :vt fi qui'e fcbolaftico^i ad paternoö larce^ficifccrcf ejc mtcriöe vifirädi pa rčres et pretcrfpem muemret oebiro:e ?»ebifü foluereparatu-'buiufmodi inuetio Diaffieriäfojtuna.Stipcjjftcifcesriueetus mtcllect^' p:acticus:quirc ipaefl; aU bumana inqiiätiicöfultar refpccru eius mučcionieoicifefle foztuna fiue fo:» ruJ>3tuß:fedimjmoipa picifclfccrusfozruit'.jfgtftcrgipafonunaffti'ntclUct'* p23cticiis inquantä eidčpietcrciusmrftionecuemt raro altqui« cffccrue nora bilie boniratis vcl malicic.'Hef so mö alter altero maioze foztuna Ijabcreoicitur vr pt;:cfj mrellect^^nec eft magnus neeparuua fed mdiuifibiliejnifi de effectu foi ruiro loqui velt'ß. ^ciriir aüt foztuna caufa tntiellige elficicß refpectu effect^ foz4 riu'n.q: Vt fic aliquä operationč etficit ej: mtetione ■ pzcter quä cucnit clfectus ille f)!>zrutruß.?'dditunn oiffinfnöerper accideö:cü foztuna nö ozdmatur m tale effe ctitm vt muetione tbefaun Ted ad infodiendu mozttiü. "{jlet Oicif per acctdens.t. indctcrm(n3ta:nä effectiis foztiiit^ nö pzoceditep caufisoetcrmmatis t finine; cum neimni cöftec ej: qisot caufts effccrus foztmtf acciderc pöta'dM fojruna x>ici turclTcinfinsra.iErqzad fuu clfcctü nö cftoererminata/cum ncfdmus tllum effc ctum foztiutu ab Ijac caufa per accfis futurü/quoufcp eu cöngifle vfderim'': ide» foruna ofafefle nobie imamfcfta. i^idtur quocp foztuna carere ronc: qz que a i\izrunafiunt/no pzem'detur.'Jjlocatur item atc^ricpingttur ceca:quia illiue elfc cruin aio no poidenius.nec Deliberative inquirim' .^dditurttem in oiflinitioe coa.r.etfectuü.nä foztuna eft quid ad canfam infcrim'-'ret ficut caufa per effectuj 3C.C0 taiupfuiicozrelariuii.Ticquocpfoztunaoiffinifperelfcctiifoztuitu fiucßtermi/j ■ nos pzo effcctito foztiH'tie fu|poncteß. i£t boc qz effectue füt nobis notiozcß ftii? f4ufie:Debentcm caufe perclrectue notificari :vt ft^o oe aia conftat.^ldee fubtü c?tur/eo$, q fuint nojjpter boc:qz foztuna cotingit refpectu effectufi nö intcto^. ^ifectuš aüt nö inrcntt aliqui funt ociofi.qui nö füt altcui^ notabiliß vtilitatiß fi tie Dani-vtocpofitio veftucea vcfterrefpectu quo?^ nö oicif foztuna ne<^ cafue. alij vero funt elfectue nö ociofi/verü alicuiuö notabiUe banitatis aut malicie:vc inuetio tbefauri:fractio pcdi6.i£t bi clfccrtts(vt pziue oictfi eftjfm pßm v^canf fffectue^ptcrtoocrqzpzoptcrillosascrcm^fieoepüidcrem'ivteuemretfteflent l»^ni: vel nö euenirčt fi clTent maU. I^Sci'to er boc puplicc babcsfoztunä.-bonä foztunä.fcj qiiädo quiß ali'quidb» num cöfequitü.r:vt qui fepulcbrü fodiendo tbefau?. inuenit, que quanfo reftiectu mcli&^ etfccm ej;t{i^rtt$lig(btlio!ti(p:täto mclioi ^fperiostf fo:cuiM oicif acq| äectlo.xi. fe«fo:ttmiu.tt mal5 fo:tunä qua (^s in majii fnopinatw iiicfdft:q fi fcTpecfti gran4 die cifcctus fi't/infoutmiil feu DifoK uniuvocattir.vt fractio pcdu aaibo?. ejc eq, Siibrngitlattue/cjctra fcttiß z fTeqiičter.i.raro:qj liquie frequenti" oebitoie(h fo:6 arcppjcter eius mtcnnone oifcndcrer/no otcercf fojfuitu eö i'nuenifle.fljrer taufas fuos effectns vt fcmg vel frcqucterjxJuccree Diciriir.<5bii6 pefirig caufis femß vel vrtn fifibiis ab cispdncif etfectiie:et tn pofira caufa q oidtur fontina nec feme ncc vt frequcrer jjducirur effcctus fo:tiiitiis:rcd vt raro. ^■poftrcmo additur:fn bfitibus^ofitfi:per quod a cafu ftncre riimpto(vt ajpt rcbit)Diftingtnf.qui tu no bnrtbus^oruti Oelibcranonc conngir. igjuapwprer (iiaiata/b:iita infanrcs t fatm nibtl a foztiina agu t: nec altqu(d eis a fouuna fie/i ri otcifur.qz mbil agfic fmppoftrß:nccp odibcrät. (^uod oc maiaris acbelm'6 fa «le coftat.Scd g> infanres li'cct babeät mfellcctü t volütare: no tii ipo oganrur iic(p;conrulrant.ficut caniUis ante nonü oie nö vfdet cpius babcat porennä vidc . . dt.per quandä rn fitlriidme ilia Dicuttir foitunata t infojtMnata. (äucadmeduj P"^« ti»:otarcue greens p&ustos lapfdcs fojtnnaros oiccbar/ c^biie are erant cöftru« .C.co./P. cce:aut ftarne facte/qni colutur i veneranf .info:rimaros vcro illoß in terra ftra^ ti pedtbne coculcantur.Simitr eqmi fo?r«nar5 oicebat que rcjcequitat anfoKu natum vero i ÜÜ qui cu rrfi trabere cogttur. bec fcias.paidetib^ atrp ejcper/; tis paucio:a (g impindčnbus a foKima conrtngu't. qm tilt oia eo?. facta vx phif -rimupuident Jed qz impjndčtesac incjcßfi abfcp puifioe oper«ur:ei6 miilta ruiracucniiTt.xEtboccftquodviilgoDitifiir.vbimarimusintellccc'' ibiminima fouima:etc^rio vbimintm'intcllect'-'ibimaiCimafoztuna.^deo lufojito ac alea tozibus nibil a fozruna cnenircoicitur:cum ipi tain lucrnm (g amiffionem pzci«' dentacintendunt. ,e r - Carii0 eftcaitfa pcroccm com qmfiütno ppterboc cpm feme ctfvcqiiztcrino b.ibetibU0pporitö. ^tnotaq? cartt0 cö.ÄTcifi qiiädoq? oillmgmmrcotra fo:tuna:vtpatctmcui0 t>iflint none.quMoq5 atlt eft rußm0,et tue m mmrntioe eiii0 omit teitdacft vltimaeHcuIarc5iniiöbnrtbii0.pporita, THomqp ^ctc^ inbi0qucftimt.ppterbocftuefiant appofitofiue anamm 8x. conringit fien crroze vel m faciendo plii0 vel niuiu0 aut in debire. iSt talia vocatur peta fme moftra m natura vel lu ar te fi fiant ab arte vt patet in epempli©, ,, fl^afum modo( q»i qiiocß eft caufa per accns)jpn'e fumptS offfinit.-Dcindc ci' ' ' pueničtia cS foztuna atcp Oifcrimč ponir,poftremo ve aUcjb^' effectito pzeter age4 tis intettone euenietito q möftravocätur fine peta in natura paru meminit. ^riiifftt' f>» itti A '»'C "5 pjo accnregrämatico: necp:o effectu it|^«ii|.UcafnaUfumirur.i.^cir£ctHquialicui cntinaturalipze» ter cius intennone cuenit norabilis bonitatis t malicieivr cuafio bouts ne per la mum macreturicffect^ cafualis oicitnr.Scd cafus accipicur bic p:o cau fa per ac4 imißeftcaura.f.cmcien6/peraccidcns/idefl:uidctcrmtn9ta/cö:iim.r.rf fectimin/quefüint no,pptcr boc.t.qiii ftimrpjcccragcnns mtetionč/cptra km per 1 frcquctcr.t.raro/m no babentibiis^oritiim.f.ni agenflbiie no volürartj» 1 abfcp oelibcranone/fcd ep inftmct» nanirali füie aimalt .et re ipfa cafus eft foilt tiiafubftanriahöalicuius m3genti8abricif raro eiicntes.nam bomines ftrumofiin niultiß^juinctjsivt in fti4 na z pintskaw^pc falifburgii/no funt monftra cenfenda. aut monftra generatim loqucdo Pm autbo:e trifarfä.aut in pl^facien do: boc cft ß fußabundä tia: aut in min^ faciedo/l>oc eft ß oefcctü: vt aial abfcp pcdibJ gcnitn.^ut indebito modo. vtfi cut 06 in occipitto vel latereeflet congc nitü.iJit fic monftrajiS modo in boib z bmtigrverii in altjs aiatiö z inaimatis apparčc.gn boib) em z bziixis manifcftacorpiciunfan vegetabilibj li'o/vt arb9 ribus z planti6:fifr mineralito/vr lapidtto z metalU's aliqua infolita fue fpeciei apparent.©cmonftrie tamčljoimetbnito?. autboies vulgo loquötur;? majci ine boim tan$ animaliü pcrfectilTimfi. , ffS^ribtis ejccaufiö monftra potilTimü oepend«:materia.f.agentto/tptinen ^öftra te.igp parte materie bifariä ?tingrt;vel ratioe qlitatiefiue offpofitoie materie/ cjc.tribus aut qsiäritatis. iRariöe qliratiß fiue Cifpofitiöis materie tripfr.-vel qj materia ge caulis oe-} nirure eft nimisbumida-zfluribtlisificgeneranf botes longivelutgigäteeivel pendent nimiß calida z ficca:q: fpös aduiHinf feminisificgeneranf boies parui/vt gnani vulgo 3rapcrgi:ac pigmci/oe quito oubiii an Ixiiea fiiit vcl ne^oe quib.vitj.oe na tura 3ira3liii."®el materia eft ntmis frigidaific generanf boies egrotatiui et im , potctcs.TRsrioequäriratts oupt'nvel fit g abüdattatvt qn materia fcminis eft nimis multa:fic qticg boies generanf ouoto capitito vel fejc Oigir^ aut magno ni tnis capitead aita meb:a nimts t5ifpo:tionato,'glel fit ep ©efcctu materie:fic ^ materia eft ntmis parua.ficgeneraf bomo vno pcde vel vna manu. ' dSccödo filmt monftra ratsoe agcntis.^t boc vcl agčtis vniuerfali'g: vt viri fute alicuiiis certe conftellatiSis aut celeftis influette:ficgeneranf boies Diuerfa m qticp fpccie?t :vt Albertus oe quodä paftoje rcfcrt:qut femibois oifpofitionč bab« it/i OS vitulinfi.'^jel fit CjC parte agentis ßticularisrqö I5 femg rein ßfectä i>ducere per fe inten^gt/qtiqg tame rem imperfecta^Jducit/fi virt«' fo:m3tiu3 fc «turns fit Ocbilis z ^a'Hcedo Pifpojtionata.igt 15 ft'te accides rone niaterie:qu5 0 tj , foKiDcnicpmatn'6i'magm3ti5£(qiiemult9rccrmtinpzcgnationeeE in altje rcbtis opcraf)fm cociliarozč vano nio figuraf fctti» atcpcifponif. C^Ccmo caiifanf monftra ratioc conn necis.igt id;vf ^tincntie vniucrfalis/vt Scoooc ^ locus :patna in qiiaaialtat boiespUirimuoiuerfificanfinam vtoicit'ftrjiis gene.aia// apbzica femg ali'quid nom' atftrt:qiiia ficiit loc' eft tta nanira ogaf qualiß nal li;«,ca.v. tura ralis t regio.'glidem'' cm boics imo etil bzuta in eade rcgioc oegetee mul til in fo:ma ac figura coucnire.'glelfiunt ratioe cotineti» particular I6:vt eft «na trip/et etiam fecundina que fi fucrit longa:fetHS crit longue :rin bjcuis t ftricta/ fef-' coartaf fi tcp b:euiö.'5ncl ft fcciidina q eft pellicula fetum circtidäs rumpaf/ fit bomo gibbofus.igt cü matrijc/q ager nature oicif/plures babeat ^cauitatee quae quids celhilas vocantu'n qulb> recipif Temen quldoc^rparfim-'e,); quo plu - res fctu6 quädocpgeneranf;vtouo/quos gemclios vocam'^. 3n germania oe/m34i nibue t pcditoDiuiri/venrre ailt ?iuncti.li>zoptcr itacp bmoi ineptiae atqj img fectas cellula?.oiftinctioes/eFtenfiocs ac fracturas ß quae materie Diuerlbtimi fetuii qilq; vniunf;autinaterieeuirdč ferus nimiti oifpergimf:idcirco generarC poiTiint monftra multil oilfozmia.'Bo q» natura ea pcta inrcdative^. feme rectö inrcndeb3t;ctcii totil rectü fiscere nequit:facir oerectirudine q6 poruit.^Sn au tč cjc incubis fuccubis geniti:vt oc merlino ^da rege quida fabulanf/Tint men ftra auc bominil filtj:'-}i):ererea an pucr fußfetat' monftrole.pducaf.alibi oifqui'/ re z pcipuemedicos.Sn ii?o boics fic monftrofi fine in mojito ac in aimaquocp Ciffi indifpofiti vt fieri folet tu vide. pb^S cftgcms cnti&inpotcmfm qö bmoi, ^tcmmot^ rep. co.cr. e(tacm0impcrfectu0.-€twmoni0 eft pzimaperfecrio cP o f eft mpotčrta. fic pat5:feoc qöTic eft mpotcria t>ii finirio e'icPl^^^ poteiitiä.'Viiä rerpectiunom0;aliä refpectu foz te?:.c5,i f. tnc qiie acqmrimr ß motu. £(t em mom0 act^qiio ejtiftcn^ «rSf ^^ remanet aliqd ei^, f o:ma mt que acq rimr ß ma^^ aia tejclco t» eft ßfccno.'qua cjciftcte nibil remanet ipiU0 moru0. "iect'eti žT^fcminatis in pzecedjtito oe pjtnciptjs -z caufis tam intrinfccis/que ''lib:opbtriccaurculratiois:(geictrinrecis/que rccüdoeiufdelib:ocojriidct:ßmo do De bis paffionito comunito entis naturalis riueniobiU6:quc porifllnm.itj.et v.1i>bf ri.,pmifcueBrract5tur/Detcrminar./£t pmtf oc motu generafim fiimpto: _ quo ignozato neccfleeft tgnozarenatura/ideft oifFinitione nature.iij.lSbvfi.c® niorusio eiusoitfintnoe-vcnaturaeftpn'ncipitiet caufa moiičdi tčilocatur« tcctio SgnöWto ergo motu tora mffim'tte crft I'gnota :quare t oiflfini'tum. feinde ©e' pallionibj que motillcofequHtiir bzem'rer Eftnngitiz boc DC paflio into f mverita tc:vceftconcmim/mfinitii/locu6"ztctnp'':nammotus in fuarationeconn'ntiu inc[udic:cum motus fit id quod corinue acquirtf vcl ocpcrdif.Hec cötinuö co'> gnofcipotfll nificognofcaf quid fit infimtii:namconciniifieft quod in infinit«? cftoiuifibife:vtpo(leaoicef.'Hecmotue Taltc localis abrcglococttempozcrciS "Bee etiä t'nt pßoe antiques fine vatuo:idco oc motu/cotinuo/inftnito/loco/te pojc ac vacuo pb^fico oetermtnädö fugcftit pjimö oe motu cntc ßdifFicili trca ©iffinitioncs ponit. 'tf/^it.^t+^fA'i.'fM/* cöinunifcr^guacücgmHi Ä^OUuTt piinXO tatione Tiuc tepojali z fuccefliua fiuc inftaranca:vt eft creatio angeli fm tbeologos.-x luminis multiplicatio in medio fm aliquos pbi? ficosrfic no capif bic. iSuadotp ifo motuspprie capif^ Tola mutatione fucceffi'/ ua.£t Dupliciter.t^:imo ftricte^ Tola mutarioe accidčtali:quc fit in fubiccto in 9ctH t toto copofito.Sic cius tree Tunt oötaicat fpecics/f tn ad tria tin pdicai meta accidčtalia fit motus:vtalteratio ad qualitatc/augmctatio cu oiminutio MC ad quätitate:? mot^" localis ad vbi:oe quo motu.v.et.vtj.^bvfi.agiftvbige/; neratio t coirupno motus efle neganf :De quito pofteri''.ecundo mot^Tar jg^^f ge fumif^omni mutatiöefuccefliua ta fubftätiali cp accidct3li:riue babeat fub// bl,» gtJ! iectumcnsinpurapotcntiariucenßcompletti'zcoporitü:oequoadpfene.Sic,jj _ jjg g motus quattuo:runt fpeciesmam totide funt fpecies mot^fm t^&m quot funt j. gencrarcrüadquasfitmorus.Sütautquattuoziesfiuegenerarcriladquas , fit motus 7 no plurc6.ig)mid em res aut eft fubHätia/quatitas/qualitas et vb£ id eft fucceffio fine res pu re riiccefltua:nam ada li4d/actio/panio/quädo 'fitiisicc babit!' fola rone no ipo:tät res re ipa ab altjs pdicametis oiftincfas:q: adali^d ^ddä cft fubftätiaivt res naturalis fibtjpfi eadč/? ab alia oiuerfaiqddä eft quan ^ titas/vt linea pedalis coparata ad lineä pedale/cui eftcqualis.-qddä eft qlitas/ vt albedo ad albedinc coparata eft fimilisrquoddä cft vbi: vt mot^furfum com pararus admotü ocozfumefteicörrari^ Sctio itidcaliqua eftfubftätiaivtfo: iRequir« marubftätialis/qtte^ducifagcncräfc.aiiqua qualitas:vtcaliditas/que^du//0c|j3,„ citur ä calefacictc.Sicpaflio aliqua eft fubftäti3:vt fo:ma quc^ducif in mate'> rta.i^tieda quätitas que acquirif in co qö augef.i^ucdam qlitascvt caliditas que acquirif in aqua.äbec itacp trta pdicamera alta qttuo: rcrit genera ambiüf. J^uädo 15^0 ad temp^ reduci poteft rquod re ipa eft motus localie;vtpotc mot^ p Jimt mobilis: Ij tčp^babeat rationč quätitatis ^tinue. Situs ^o re ipa eft qn'/ titastötinua ratioe cui^' cft ojdo/^inquitas t oiftätia partiü totius ad totu x ad lociü.'glnde mancte cade quätitate cötinua öiuerfa variatio parriö acl totü t ad locü variat fitüivt cß ide bomo fedeat z (tet.loabit^ aüt eft rc ipafubftantia; vtpotcrcsartificialisco:po:iadi3ccs:vttunica/calceus:ratiöctamcafubftan iia Diffcrt.^dco quattuo: crüt fpecies motus ab illis generalito nominito oeno minatc.f.motus ad fubftantiä complectče gcneratione et co:ruptione:mof' ad qtiätitate/qui ?tinct augmentatione z Diminutionč;motu6 ad qualitatcm/vc cft alteratio :et motus ad vbi/qui eft Pm locn mutatiofiuc qucda pura fuccelTio areßmanctircipä Diftincta.^ntoto itacp fejcfuntfpccies mof'Dlftinguedo ac^W-Wf^ quifiriau cotra twgditiuS: vt poftca autboj oocet. igt t>e boc motu.ii}.^bifft.in"UiüS poftpdicamčtis ^ in littera fit mcntio.'Rarefactio ailt z condcfatio inter fpccta Ics motus nö numcrahf:quia per modil fcquelc ad alterationc z motu localem fcquöturivtpatebit. C" :©otus mTt bmoi re ipa nö cft aliud ptcr res ad qs fit motus-r pter eas reff P ixf ^mcmiej* fiiPali'e qiifi acqrtf.-cojruptie^^o fo:ma ruBalis q Dcpcrdif:aIrmtio vt calefkcrt»-c(t calidiras q fenfim acqtiirif:cc fic oc alqs.Slia tame eft ratio fii&e/quan'fatte iqiialirati'e z alia mot:^;nä I'lla rem m cfleßniancti fignificar/bec fio in cflc h\czimti eft ^UUtl »-c I ttllUU moiiesq©motuipm^ducit/eftcp ipiiis efticicsinam *ejc,c5,l, oc moiief ab alio moiief.vtj.pb^.Slte?. e ipm mobile/qd e fBicctö inlxfiois a«t oeuoiationig mof^.SCertiii eft Difpo fine fo:ma fm qua eft mot" vel f m qua mobile afr t afr fe bj fm pzi'-' t pofteri'': vt ft aq calefier^oebeat/pmfi re^rif foz// ma tome fiue ei" caliditae moues z calefacics.fcöm aq/q eft mobile z fubiecttt mot^Denoiatiuu.tertiiicaliditag/qrebabctvtfozmaptinue acijrcda/fm quä mobile atr z afr fe b5.:^obile ailt trifaria Te ad ilia fojmä fine Dilpoem bfe pot: vel i pura potetia fic cp nibil jjjfus oc ea adijuc babeat:tuc nodii m illä moiieft vel fcöo/q: mö eä bj cöptctä:fic ire?, fm illä no mouef/r5 ia motü c.vel tertio/q: mobile aliquä mo ei' fo:me grč acqfiuit/fj nödu torä fozmä: r5 aliq oifpofitiöis adbuc ßte carct.-fic mobile ož efle parti in actu 'ßtim i potetia ß iftä Oifpofitioiic Tic n5 fit in qda ßmanetia t quiere fiib ea: ve:;^ in ptinua z actuali tcndetta vltc/> rioii ad illä oifpofitionc acquircndä. ®;©ifFinitiomot'ricc)cplicaf::föot''.f.largcfumpt7cftact^.i,fo:ma/veirub4 ^ntialig vel accidetalis ßtim actcif ca roe mot':qj ptintie in ei' mobili B eft materia ^ma aq vel (^amet aq ac4i if :q caliditate iä coplera no ampli'' Oicif calefacno ific genei^ati® q re ipi3(vt eft metu left fo:ma fubftätialis ea rone oicif mot':qz ipa ptinuel mo bili/boc eft materia pzim'a acquirif:qua fozma cöpleta z ßfecta nö ampli't»icif motus.addif pjimü in p:to:i oiffinttioe/eft act'«i qnq^ ret eyiftcntiä fmpottat. fic motü.i.fojma/partim eft in actu-i-ejciftit/ t partim in potetia.i.partim nodS «>:iftit/r£d cörintie acquinf z ©eßdif.qücp act' oßarione vt act' funt fingtilariü i .:ö?)et3.qfifpfo:mä fiue actu fojmale:vt fozma eact'marerie.ftc itacip mot'cu fit actio fiue ocatio ac fozma ab moucte^cedes/tif act' fcös z no pzim'toe qb> ^Cccifo. j. r«rn'9 trac.^dif (nti«/vbt' fubtectu mot'vt^inbcfiöie vrcenoivtöi^ inutf iLcctio.xv» «ft mobde.poftesJ 6: in potetia ß qö oflčdit cp mobile oü e ia mottt ßfecte t>i'fpo« fitionč adbuc n5 bj/qtiä prcndir.ncc č in mu puro ß cä anrccp ac4fita fit.Scd cü poftremo6jfmqöbmoioenotäf^ mobile notimoucfcü fit iiißmanftianjew fitb lila oirpofitioe cü q moucftfcdč in ?tinua z vlrcrio« teČetia ad ßfccte iHa fo: mäac^redä.ügpricfebfatrcrpectiiralieactiie riucfo:nie ^a^ndpiovfcp infine , «5 fir aliqd tps mediü ftue inftäs mediü/ q nihil ipius fojmeacc^reref in rali mo ^ w«' to aiit oeßderef.tiionif i aliä pbi oifFinirto mot'.itj.pbv ./£ft act«' mobif inqua» t tim mobile.q fojme eadč eft in fenretia cü ( iiBio:e:rolü jfcbis ab ea oifferčs. 'fti I^jcicpfatisfacile reliqiie oueoilfinitioes cppUcätur. ^lauerte tertlO ^Cöa ei« fic.:zö)0t9 c act^.i-fozmafiuef^aus vl'accnta Iisam8fect'.i.inc5p!erc aciifita.^icif aüc act^'/q: ßtim č in actu: et6: imßfcct": qj eft ßtim in pocčt la adplus acqredü vel ocßdcdü: q ßfecre ac<5fita vel ocßdit« HO amplif 6: mot" .ßfectil cm eft cui nibil ad fui ßfectione t>eeft:fc6o celi. |tj£)C biß oupU'ce mötü ee pftat in vho quocp gne/acqfitiuß fc51 ocßditiiiü: mot" acdj fitiu" e vbi aliq fo:ma acc^rif. auerrois fic oilfiniuir. cft gfiatio.i.adV qiiifitio/ßtispoft ßteiUifßfecciois.i.fozme/adqtiävadit.i^terminö adquc.S; mot' ocßditiu" e vbi altq fozma fi ue offpofitio oeßdif. et inter pdicta« fe]C mot' C.co./. cft accidcnfe.rcptimo mcra. ffiCertia mot'^ Diffinitio fic e^plicaf. 2Dotu6 eft ^ma.t.incbo9ta/ßfect{o.i.fo: ma fiwe oifpofitio ci".r.mobilis qö eft in potetia.f.ad plus ac4rcdü vel oeßdcd« De ea.iCft itacp motue pma ßfecrto no fimpfrifed in ozdine ad terminu ad quc.f. fojma ß tale motü ac4ntä.nä ß tale motii ßficif ac inagis pplcf .ßfectio etti qficß p:o eo qö a imllo c^:ccditur in fua eiititare fuie nobtlitacc vel fimpFr vel in fuo gtic fum if. (giiicß vero q: iä totü fact ü ac ppletß eft.fic oo mü ßfectä oicim' / qfi ?ple4 eft.Sicoie mot^* eft act' imßfcct':qr in bis q iiata fuiitfiert velfacta/nibtl6r ta ßfectil/nifi totü fit factü.fic moc'ou ia fit pplet'/nö 6z ampli": qz efle mot" cofi ftit in fieri aliud poft aliud.Sertio ßfeccio fiu e ßfectü vocaf fozma fiue oifpofiti» gficicg fubiect« t eide coueničs.fic mot" eft quedä ßfectio; fed imßfecta/o{pofi4 ta pzimi» modis pcrfectionis • CScito 0.) auriJoz pdictas oeclarat Diffinitioes boc mo. nam mobile in motu tiuplice bj potčtia (Tue in ouplici cft potetia. Hfubiecriua.i. vt eft ftibiectü motu» oupCr pfiderari p5t:vnä ad moru.i.ad fozma fiue oifpofitionč g cotinue accjritur vcl oeßditur.Slia ad fozmä mo accjfitä que cft termin" ad que mot":quä cü ac'/ quirit ceflat moueri:gTa ciiiiie mobile cjcns in motu eft in potčtia ad terminu ad que z cüeü acquirit ccflat mot"zigif mot" eft actus entis in potetia f m q» buiuf» modi.iEt cft actus imßfect" z ^>ma ßfectio mobilis. /gjcempli gfa. in calefactioe aqua bjvnä potetia refpectu motus.i.fozme q ptinue accjrif veloeßditur.aliam refpectu fbzme eiufde ia coplete z ßfccte ac^fite vt caliditatis:q ejEtis fub actu pti mo z incöpleto 6z pma.i.incepra ßfectio.mobilis q cft in potetia ad actu ppletü z ßfectuiquo con4fito ceflat mot". i£ft citi mot" act",i. fozma mobilie incöplet? ac^fita ininMtino fitmotii0.3fcnit>itferftia cfttnter cotnnia ptigiw i pnrer fe babcti'a.Cönmia funt quo^ßte0 copiUämr 3d terminu pmunc;vt{)te0 Unee adpuctu, conti gua rut quo^ termini fut ftmul:vt pena i ggamenu. £ofz^ qucter fe babctia fut: que no babent ahquod mediu inter fc ÄCÖJ* rui'genen0,'ahudautnibilpjobibetcflrcmcdiu.^ ; -' fn^ftenfa tn'plici iiiottiß tiifFmiti'one.pma m o:dine adfiibicctu boccH mobife ©ara.'Oiie alie vero in ojdine ad tenmnu ad que fit motiie.bic modo ve ^:ictari'4 bus motus pcrcerta notabilia pinii oe vmratc cüis ntitnerali riia rec^fira. ocmdc öiffinittoc 2tini" pttnlTa irifraß^ofirioeß dueco:olIaria cjc fcjcto pb^jfijubinferc beiml ad meti6:č clan'ojec^ ptinui'tatis morus intelligcria mrcr cöriiuia conti4 gua 7 Afiter fc bnti'a Pifcn'me ep oiffmitionib eo^ futnprä ponir. 'ZIAti^ft-^ •"0"'® fi" pl'nt«into pbi?f!.tnfana Oicif fflc /vrnj» ^•cö.jf, ÄlClUCrit pjliUO gfie fcj fpe z mimcro:motii6 oi'cutur efievnus §nc/qui funtfm rč vni'-^ pdicamctuvt vel qualiratj quäritans aut loci; fic augmctatio et Oiminutio fut vnfi gnc qj quätitarie.-fic motus furfum z i>eo:fum/loci vbi. £cpi trario motusoiuerfifuntgne/qui fm oiucrfa pdicameta fumiltur: vtcalefactiö s augmčtatio.Sed ttiotus Dicutur vnius fpecie bifariam.( fm qö Duplcjc eil fpe^ ciesjfpecie fubalterna vt albefactio i nigrefactio fm colo:č: fc6o fpeciefpcalifli» ma vt qui funt ad tčrminog ciufde fpcuei fpealilTime: vt oue albefactiöcs ad albe dinem.et ouc calefactiöes ad caliditate.£t ad eü rc«5ritur g» fpaciü fit etufdč fped ciei;qiiare motus circularis ? motus rect" funtioiuerfa^ fpc?.. fcöo 5'ab eifdcm ^c)c.c5. ^neiptjs fiant;ricmotU6 ignisfurfum 7 terre no funt eiufdem fpecici, f[a;crtio 41. motus Dicitur efle vn'-' r idc numero: ad que z ipm e|^c continuii tria f m pl5m cc Zlutbozč requirütur. 'p:imii vnitas mobilis.i-cp fubiectum motus fit vnum et continuii per fubiectu intelligcndo vel fm inbefionc:vt materia p:imä:vel oeno/} minarione quod eft fubiectii completti.ideo motus duo? equo?. non eft vnus nu mero.Similitergiiatio ? alteratio licet ilmul fint/no tame funt vnus motus nu mero. 0.uap:opterfi canis ce turriedis oiuiftcpbanicadčs in medio mo:crcrur motus ille vfcp ad terram eft vnus numero: quia eft idem mobile materia ^ima: licet no fit idem fubiectum oenominationis. 3ltj atit no vnum motum numero atfirmant.'fed plures confequeter fe babentes. jjSecundumeft vnitas fo:mc. od qua fit motus.i. g» terminus ad que motus fiue oifpofitio que per motum ac« quiritur fit vna ntmiero: idco calefactio z frigefactio non funt vnus motus nu^ mero;necmotus furfum et motus Cieo:fnm :quia eo:um terminus ad quem non eft vnus numero.(imiliterfiro:te6inter3mbulandumcalefteret:ambulatioro:» tis et eiuö calefactio non eft vnus numero.'quia oifpofitio fecundum qua eft mo« r«s fcilfeet ambulario ? caliditas non eft vna nunm. C^CTtium eft vnitas tempon's dne nitcmtptione.i. g» rempus mcnrwrans motum lit vm»m niirocro" , cr continutt:? g» non mtcrcipiriirqm'ce media. i£t bocin oiffmitionfe cjcpla« , tiatfoncrcpcrimmfint repius.qpritmcottnuaiacniali tendčti3.quarcriro:res vna boja fancriir z fequcre boža a fanatfone quiefcatiPeindcbora fuccedenrc fa/t nenir.pnma z fectinda lanatio ro;ti6 no efl vniis motiis/nccp vnäfaiiario: aEae rubllättaro:rupra pofTitpariroiic rciierri.qtiodßiiaturamefti'mpoflibilc:fc6o S.co.70. tiegcncrationc. -tii^t^^f^^"jajCjcwfFim'tionecörinm' pmifla/infcm'pot pn'mu/ ÄltJlleiTe 1CCUCIO ois motue vnus/fi't qtioddä cotinmiz econtrarto Ois moniß cotimins eft vniis qncadmodti oig linea vna eft continiia:q3 morus partes copnlanf ad alique temiinß cömiine/^apu'o: ßßz pofterio: admtitatiis cfie fme momenta.qiJ> eft fmi'e vni' eins ßtig/t inirtü alrenus poften'ojie gns. pjecerea citt'tis menrnra eft cotiniiu/ipm quocg eftconrinuii:cu menfiira z men ftirarupebctefle^pojtionara.fcdtpsq'S eft menrurämptt(6/eftcorinuu:vt poll app3rebir:ciaeiiießre6fc5pteritüt futuriiadprens nöc/fi'ue inftäs copulärur. i'lio inferf q» ois mottis eft Diiiifibilisrqa oe qö babet ßtes mediü/eft x>i MtUbi'le.red motiiseftbmoiiqiiiatermtniiaquotrerminuad qiie5 mtrinfccos. C^öotiistarnebifanaDüiidi imagmaf/velad Dim'ft'one mobili6;nc q»paimai pars mortis fit in p:i'ma ßce mobilis/i vitima m vltimarfi'c ßtes motus ftf func ftciicßtes mobiUs.nä fictit totus motus eft tn toto mobi:U:fi'c pars i'n ßte.qz ois actus ad fni fubi'ecti oi'uifione Di'iii'dif:vel fecundo ad pünft'one tepotis menfiirä ns motu:qiut>im'difquominpartepiio:č/t pofterioje/'rmedia.ricßres mot'' no funt rimtil/fed fi'bi min'cc fncccdiint; vt fit in moni locali.i& cfl morus fitcon tintiil/p5t oaudi femß in mi'no:es ßtes m infinirii;fiquidem conn'nuiT eft q6 eft oi'iuTibile m femß oiuilTbi,lia.v).-}l>bYP.vtpoft tiiceriir.®;3deo bec^ofitio vera ^.cö.if, cft:qinc(5d moiicf/mouebaf z moiiebif:qin'a qtiicqd moiietur partium ßtranfi lift partč/ric

dcntiaadillamfozmaadquäcftinmotu.SupenusquocBoftenfumeft ^moi tiis fitacriis/quoeiciftentcadbuc remanetaliqtud eins. f[i£,c quo conftat noti elTe oandü pzimu inftäs efle motus fi adincepcionč:qa quacücp motus partepa ta femß Daturpo:/q antea incepit efle.xümotus fit cotinuil.fed oč continuü eft eiuiftbile in infinitas ßfes:^imo celi.igt fic qlibet mot''pars eft Diuifibilis/t 1» bet parte pjiozc fe.qre no eft oare ^»ma mot'' ßte q adinceptione.ffScito.'pjo clarion'pzefaticozollarq ejcplanationealiä ^barionefubiungitiome qömoue? partim eft in termino a quo/-r ßtim eft in tcrmio ad quf.quod majcime oe termi nis intrinfecis accipiendö eft.'Ham OupleiC in motu aflignaf terminus:e]ctrinfc<» cus rc5 a quo:« terminus ad que.f.ftt motus. S^ermtn' a quo/eft a quo mobile moueri incipit.^erminus jbo ad que/eft adquc mobile mouef.igt quilibet bo?i cft ouplepantrinfecus fcj z e;:trinfecus. vt generatiöis termin' ejctrinfec'' a qtio cft fozma q abtjcif.fed ejctrinfecus ad que elt fozma fubftätialis q adquirif. ^er mini J>o;gencrati5is intrinfeci funt pzima z vitima ßs fozme adquirende. Sifr termm' eptrinfec" alteranöis a q eft qualitas fub q mobile quiefcit an motu 'z q alteratö^ß tße co:rumpif li'ue remittif./gccrinfec'' aüt ad que eft qualitas acqui fita fub q mobile quiefcit ceflante alteratiSis motu.Sed termini intrinfeci eins funt ^ma z vitima pars.cöfifr oe altjs motito D!caf.|]^©ilTeriit aüt biinCfe ter// mini:nä intrinfeci funtßtes moru6;eptrinrecincqiiacp.Sc$o (Ja in terminis ep trinfecis nöfitmotus/oriemmobileeftintermioe^triniecoaquo nondumouc ri incepit:fed in terminis intrinfecis eft motus.iSjC K tcrtio inferf ^ mof^ no eft nifi co2po?.:qz q6 mouef ßtim eft tn termino a quoret ßtim in termio ad quem, feo fola cozßafuntbmöi quito fm lögitudine/iatitudinc/T ^ftindirate oiuidi <5 i> V ^ractatttsx petit.©meeen(iuidi:q[ibet etiä pars ptinuieft etufde ronis cil roto 2>tt nuo: vt qliber ßs linee eft linea:g qlibet ßs eft oiuifibilis/fič tori». Sc6a oiffini •iT rS f< nö:?t'n»''ieft"»'f'"''eeftv»i9motus.v.meta.qrupejcplanataeft.2Certia:c5 j^.co.is tmuafüt/q^.vltima.i.rerminifutvnö f.cozpus.v.T.vj. ferine eadem _ ^ cftcürequcrc/qbictinpdicamcr^poniF.3tinuüeft.r.gencratitcui'^ßres.i.c.rtre/i( S- C0.5. ma/copulanf.i.?tungunf ß feadaliquetcrminß^munc.i.ad mediii aliqd/q6 eft ^nctpiü vni^ ßfis z finis alreri'^:vt linea.a.b.t.b.c.funt ptinua q: ea? vlti/ji b marc5bcftfini6vni^ßti6:'Zidcfinisalteri^fötvntt.f£Sedcötigua q quocg Ä——-—Cbabicavocanfföt.r,co:ß3q9.vltmj3futftf.i.ineodcloco^p:io:ita o» iter illaff fiißficicö no eftco:pus ejccrancii vc co:pus locans et locatu.fifrpena et ßgame nü qfi quis fcnbit. Rc quocp oibes celeftes fm eof. fiißficies couejcas funt conti ßui. j^Sedcofequcter febabctia funrqcüvnuli'tpoftaltcrö/tntcreano in'/ tertacermedißeimderatois.i.ciufdem fpeciei.vtvnaoomus in v:beeft alteri oomui j>rcqn6:qjui6 aliquod fpaciü fit mediii/qd nö eft oom^'.fic s>uo boiee Inter quos nö eft alius bo medius. /£)c bis patet «j» bee tria babet fe vt fußiust inferius.nä oia continua funt cötigua.quia quicqd eft alten continuü/eft eidej parirer conttguum.q: fi aliquo?. vitima funtvnum/erunt et fif:et non econtra, nä mfca fe cägiit fiue funt ^tigua q no funt j>cinua;vt Due naanus cöpofite/que no funt vnü.SiCr omnia conrigua fnnt cofequcter fe babentia:t non ecotrario: /Bäq?. vlrima füt fifin^eanomediaraliqd eiufdcröniö.fjinifqßmediataU _ _ . eiiifdc ratois autfpeciei cu illis/nibil impedic rationč cöfeqnt' fe babentiö. fi^luf QtTO pb^f. 2;. ^temaUqmdmoiictprevt rubicctümom0;aUiid vcroß mlnn^oc acddenar-iboct^iiplidtcrrvnomodoficiitfpnna m fiibic^ 0w2:.co. cro;vtalbcdomouettnotiirubiecri:mori0cmnobi0 mouc tiir omnia que itinobiö fimt.SUo modo/riciitpar0 intoroj sccudo vtclaim0mouetadmodiimnaiu0,CC5tcmtm admapz^ ^o-.c.ii. jjij-gjiigij-^ cftper fe moru0.r,quanntatc/qiiaUtate/'r vbi» i£'cqu'iro qiilatmadtruiinpzcdicatncto?.fiLgmficatäacqmrcda fub Sfs pzop:ij0 rattombU0 co:utide mobüia moucnf.CiHotandö nioru0 ftmt coiKrarij /qiu funt ad tcnnmp0 contrano£t i.ectio.xiiii acqiiircndoö.'Vt morns adcaliditatcm/contrartef mofui' qui cftadfngiditatem, ; ^eclarat latine p«dicta qmbus rebus t qiiali'f motug fine moMcn' ?pctar. 7Lecti9 Secundo ad qf pdicamčro^ fignificata fit modus. ^Ccrn'o vnum moriim aire 14, ri penes ptrarietarem comparar. KaAti^i-^Mitn^ ©jtnoueripcrfe efteflerubicmim motusfm natu« gAQlKllK piinvo ram fl)nam.g uplejcatitcm eftmofus.fubtcctum pn' tnarium fc51 incomplerii; vt materia p:ima jue Tubiectü eft fere omuiu forma rum tam fubftanna itt(vt oictum eft pnusj cp accidentaliü: quare quotp omia moms.aiteru eft ftibiecrum fecundanu z completu q6 qncp fubiectu oenomi// natfom'soicif:vteftfotumcompofitttvelrcs naturalis/queBre mouenf;t ille motu6(vtoftefum eft)eftfolumco:ßum.Scdmouenßaccidcscft mouerfad tnotum alteri'^.qo contingtt ouplictter.vel q: feßatum efiä/natum eft g fe mo'ii ueri:vt ßtes intfgrales: vt manus a fuo toto feparata ar5 abfafa ß fe mouebun turili'ci non inq^tu pars quia man^abfcifa e<|uocc man' oicif vel qö feßatum. no eft natu ß naturam mouen: vt fcietia cahditas z albedo. bee a fubieao feparari no polfuntmecp fi feparata ponanf natura ß fe mouebunf.cum in illi'« no fit natus fieri mot'. g)ico ß naturam.nam miraculofe acci'd«ia( vt in facra« mcnto cucbariftic)3 fubi'ecto fcßata/ß fe moueri pofltint. Sic am'ma bumana cum fit in cojpo:c mouef ß accidens:fed feßata ab eo motief ß fe f m tbeologoff ^pbocpM'mumotojemefle immobilem facile inferf.'cumnecBmoueafperfe quiafiibiectil motus efle nequit:nullUm em accidcs in cum cadere poteft: tum quia eft indiuifibilis tam intenfiue cictenriue.nec]^ mouef per accidens:qz ad nullum alterius motii.alioquin eflet aliquid pn'mo moto:e p:ius .'cu omne qö mouef(vp.pbyf.)abaliquomoucf.®31r)ecaure^of!tio.mot5nobis:mouetur2' eg f omiaqucinnobisfunt:que.tj.Sopicö?.ponitur.mtelligcdaeft,que in nobis ^^ funt inbefiue z ßmanend ^ico inbefiue^ter intelligčtias que ad fui o:bi8 mo ^ ' tum in quo funt amwpjiatie fiue coadfiftcter non mouenf fed manent in ccrto ritu^mcertain inmientia5 nobilioziscffectH8:vtino:ienrefmcömentatojc5 octauo tbbYP. Jgiuafljrer veteres fuas oepcationes on'entej verfus faciebant: quemactmodü z no» cbn'fticole aras z tcmpla pftruedo ferme obferuam'.ad'/ ditumeftfup:3:velßmanenf:^termotumlocalcm:quiadmotu5 fuifubiecti no mouef :necp lume ad acrts.mor5.©ictapeniq; ^ofitio oe folo motu ločali eft intelltgenda. "Bam quemadmodü motum vafis omnia q in eo fimt mo« uentur:fic ad motum toti' co:po:is;omia que in eo co:poze fimt mouenf loca» literifed no motu alterationis z augmentattois.nam totum corpus fm maiojc partem calefieri poCeft; z in parte infrigid3ri.fifr aliqua co2po:is oimtnui parte: (o^)us vero augeri in maion eius parte. KtAAf^t-^f^^^A^ igijmotusoicifefleßfeinaliquo p:cdicamcnto:qfi CTUUCrtC i CCllflO altqd no poteft aniitrere ratione pdicameti atj oeno' minatipne fine ocßdiriöe rei eiufde pdicameti in eo facta.necccontra p5t aliqd amittere rem pdicamčti fine oeßditione eiufde rationis, SiCrquando ipftij no potaccißc nouä pdicamenti ratione fiueocnoiatione abfcp acc^fitiöe rei eiufde pdicamctimececotra p5t acc^rere rem talis pdičameti fine ac4fitioe rois. ä^ec maicimcepemplio ?ftaiif:(ibus ingenia faltem rudia addifccdo majcime oele'y ctanf tertio fljlemate parti. 1 S.nam fi aliquid fuerit pziits album et poftea non fitampliu63lbum:ipfumpcrditrationcmqualirati6:quiaeam ratione quali''/ lis no babet pzius babuit;perdit oenicp rem eiuidem pdicameti ßj albedine fllterative oegdi'tiu^ in I'pfo f«ta. Simitr p;9fe(ik]« ß aliquid fiat nigru^i pti* no fuerit n(gm i'llö noiiä accipir rö ne fuic ocnotatione ßdi'camen'jnä bj nio ocneiattone atiqiiä gp Oicaf n(grü.qiiä p:ius no babu^t t gircr actrario6 tcrmmosfmntivt mot«s ab albedincin nfgrc dmem altert contrariaf motuf qui eft anigrcdi'ne in albcdinej-tnotiis ocn^ 4 fiunta medio in 2trarimii:3ut3ptrario in mcdiMiint aliquo modo?trar^:qa medio ad vnum c;:trcmof comßato vtimtir tancp contrario e^rremorvtmot" öc albo itvviride cft;vt oe albo in nigrü.cum vsnde ad albü videaf m'gruj.Sic qiioc^ quicß'in aUquo termmo opponif morui quieft ab illo tcrm(no/z nö mo rui q č in eöde tfminu;vtcjes i locooeozrnj opponifmotuic) e fiirfujitnömotut Č a furfum t ocojfuj.fic (icß in loco furlü ofpom'f motui ž a fiirfuj in Dcojfu t motui <5 eft a ocozfum in rwrfum:nam nibil in fuu5 p:iuatiuc oigolitum mouef. Sic etiä qtiicß o^ponif quicti:vt quies in caliditare/quieti in fn'gidirafe:quia momsaptrartjererminiemptrarioß terminoß:vt oictficfticontrartj fimt.fic ergo in contrartjß illi« rerminiß quiercß funt conrrarie.pUira oe bac re.v.pbY. apiid Ußur.T alioe repericß, ibotttum äUu0 naturaU0;'r cft cum0 pzirtci'piü iittra fe cft namra.italiömpzmdpio cfl:rciniiru0;etmfincmtcnru0. motuß aim0ammaU0:et eft ciuii0pzindpm intra fe cft amma:ct taU0 m pzmcipio z in fine eft rcmilTU0:i in medio intefU0. SUii0 violentU0:et eft ciu^ p:mdpi0 eft cptratno cöferen0 «.10. vnnpalTo.itüli0ip2mdpio eft intefu0:iin fmeremifru0. .. ^tt)imdifipulfione;tr3cnonc;vecnoncetveitismc,'ßiilS;^^^^ fiom0 t)ue rimtfpede0nmpuirio rc51 cft:qiwndo mouen0 tiö. ci qt5 mouef nö t»efidt.aUa eft e^pnlfio,": eft qiiädo mouc0 . ci qt mouetjocfidt, Xractio eft qnädo Qd ipfum vel ad al^^'Jcöao. temmveloc!ojeftmom0trabcfi0m6 rcpar3tU0 ab eo/qö trabif.i ad bilc reducnnf infpiranoreicpirario: fpeculario z radiatio.Berrigo cft mom0 cöpoftm© cicpulfione ettractt onc,lßccno eft quando aliquid non mouef fm ferfcd f m ac ciden0."r boc courincjitmbu0 modi0,rc5 tmpulfione tracti oneetvcmgme. flllÄlumcorrarictatcinmonbtißeicparretermi'nönimadquosfHnt/oftende» 2.ccff® :rit;bic racite monftrat.'ptrarietatem qiioq; accidentale pencß naturale et vio« ]cv. lentum m omnib? motibuß iujcta 1bl5i fentcfiam.v.tbbff,reperiri:magiß tarne ^cö.fj, (n motibuß fm locum :vf cf Uttera patebit.Ham alique gfiationes funt natura leß:que feriiato ojdine nature ac t>ebfto tcmpo:e fiimt. vt giiationeß flo? in vei re:z pueri nono mcnfc.'gl^olcte: vt pueri in oecimo vndecimo aut occimoquar' ro menfe.t flo?. in bicme.Similiter cojrupnöcß naturaleß et oulccß funt:vt q fenio fiunt.Ttolcnte vero t trifteß q repetino intcriru/n.iufragio aut ferro air ©cbitä periodum fiunt-Sic augnictatio naturalißeft vbi magnitudo aptalcü .;tge acqiiirif.vwUta ji?« que minoji rcmpo;e plus magnitudinis longiou tß«; win? ac4n'tHl'.Sic ©fminwtio naturalis cd vt q fenito prtHgff.Vi'öleravt qtic rß« adolcftcn'e corge cf tcnuato ^ringir.aiteratio ertä naturalis e/vt fanatio a fcbji«» bu6 oicbj creticis.i.indiciartjs z tge a natura ocpiitaro, violčta vero: vt fanati» oicö crcttces aut pueničs aut feqiies. Jn oibns ein bis naturale violetc ciufdcm fpei 5rtatur:vt giiatio naturalis gfiatioi violčte/i fic De alt|s.j£t c« in Ijöc teictit oe motu locali mapime fit mentio :ideo oe co ali(jd oilTcratiir. entitatcmot''localis4quocglattofine locimii exQuClK Pllin.0 ratio or fiuc mot" ad vbi one fut opinioes. "JUna e©icc^r tium ^ mot'' localis no fit res;a mobili t loco oiftincta. cui''45batiöcs ap6 guil. ©cbamnona.q.i£rgrcgo:utari.j.oif.q.ij,rc6ifnia^:-rapiidb:u)E.iij.pb¥fi. pcr^rf to cpfo:tiffimas. ^Ua tn cft opinio m5 ?munio?oicetiö/mofü localc re «ffcpure fuccelfiua a mobili z a loco oiftinctä.quapjopter eü fic oiffiniüt.^o^ localis e accm pure fucceffiufi in ce t fieri fmV/cm^ ptinue vna ßs gnstur t alia coirüpif pccdes:^ mobile ad oiuerfas pofitionii ofas natö eft moueri: ct is ma terie ^ime ca bfiti auc toti fuBe:vt eft fpbcra?^ inberct. i£ft aut aliq res ßmants q oes fuas gtes fimf bj.vt lapis-SUa vero fuccelfiua.ct boc velin fieri riTi.vbi.f.ßrc6 ac^fite pofterio:c6 cü ßtib? ponto ßmaner. vt cft calefactio/ vbi calidifas pofterio: ac^fil ta manet cü^ozi.vel fcdo.m eč z fieri fimuUcui' ßtes pccdčtes manct minime (i mulcS feqiictibj:vt mot'' localis rcpugnat ee ftl", fl^/£ftcp Duplejc-fimplejc .f.x mi jcf^fimplejc ire?, ouple^.circulari.f.t rcct^./Orculans q fit circa mediii mii di fm lineä circular? vel gre ei^ abfqj |5 ^ aliqd De oefccnfii ad mcdiü m,ödi ßticff/ pet:aut de afcefu a medio müdi^et ille fit ab eode in idc;cu in circiilo no č Dare ^n cipiß nccß fine.^mo mobili tancpßfecro pueničs. q pm'^ £ moriiii/t pcipueceli: cu^!o:!tatetBisqnseftßpetif''.vip.pb^tiI^o:itateßfectioiö:qiirfiadßfecrione ejctrinfeca: vt moto:c.tn regularifate/qz e rfanffm^.fic via ozdis t nature.Defcen dere aütefl: mobile infra ozbislunepcauücetrorfle medio mildiaßjjopinquare. afccdere eft ipm ab eodc elogari. ::©ot5' aut rect^^ elemčtis z elemecatCfin/f dpal'r ppetir.eft Duplef rfurfü fcj z oeozfü. mot^ rect" furfu 4 fit ß breuioze lincä e qua fieri pot a medio mudi.fj mot" Deo:rü fit ad mediii müdi. mcdi ti aüt miidi or cetrüimüdi.pilctiis fcj medi" terre: a q ocs lineead jtacrü fpbere tuncDucte/ fiit«qles.Sem{diamererTJ?o müdi of linea/müdüinDuo eqUaDiuidcsrtales mot'^ rectii^fi fint naturalesjfint actiue pcipue a fozma fubali, inftrtmutafr aittč a leuitate aut ^uitate qlitate motiua. aut localis mijct" cft 4 fit vcl a me dio miidi/vel ad mediu müdi cö ßticipatiöe afcefos vel Dcrcčfiis: vt e mot" auiiT/ 4 qii(p e rccf/qficp č circular J:qficp angular^ fm Diuerfirate circmtionii. 0mo^ gliquis č reflejc'' :vtciTmobileab ali^ termio i aliu tcrminü mouef/t cf rctiernf 9b eode ß eande lincävelflje:vt oü pila ad parietč.piecta refiltt ep.qö jtiiigirtuS mobile adaiiquod obftaculßmouef:rücqdä fitppITioßtifimobilisautfpactj vf ambof fimul: töcideo fpaciü fiue mobile reduccdo fead-pziozž figura impjimic mobili impetu. ^n omi aßt buiufmodi motu refiejeo quo mobile mouetur per fc ante poft motö/illud in termino reftejtionis quicrcit:alioquina)pecirus natura Iis fuo fine fruftraretur. irtA,* C^^ - j ©j mot" naturalis fumif qn

o fumif fpecian'm/pzo eo motu 4 a ^»ncipio intrinfeco actiuo n5 cognofci tiuo/boc eft a foima fuBali fljzia fic.vt mot" lapidis ocojfum a fua fozma fuBali iHouete pcip tio q ie ft motu naturale e« afrirmee:^ nö fir prra ipfi' mot'-' inclinationč fic mot^ cozpo?. celeftiu ab inrel// Ugettjs naturafDici pöt:<5 licet fit ab eptrinfeco moučtc;q: tn nö eft p ipfi'-'moti inclin3roc562narur3r.f[2öot^aötaialt'e[q qcp^grefliii^6z)fit ab atpetftu aiatt :cS fi fiat cü oehbcrattone boibVabfcB ea/b«itis ppetit.io mot^' volöra// ri"^(vt poft oocebif )vocaf.j£t cft qfi medi^ tnter naturale i violcntö/vf ep iIiis "Sectio mjjct^'.näcrpreaiccftnaturaf.ejcEtevcromollscojßee violerue.qrcciifatiga .14. tcrtq tioe fit t lafTi tudine.et Ditfert a motu naturali'/q: ^mcipiil aialt's motus eil apj petitf atalis.-q re ipfa cft alainaturalie vero ajpetit'-'/nä U's.oe qbus Otctü elt:et poftea ampli^,3.s aut mot^ infuie ßtito eft Diffo2mi6:q: ab t'nitto r fine rcmißj^ccti'onc fue.q: mebja anialie ab initio nimiä(vt ctcüt) buiditate tut indirpofita.i fi 4 buius. neveroocfatigatatocbilttata jtjidocßradicalicjciccataanmedioaütß'buidi ^j^cctio fimebjocßnobilifnmorcöiipmfitpzimili aialiu.cöpletiuetfiie mof-'acerebjocauraf.f^^^ot-'aijtviolct^cftqfita^n cipio.i.a mouetercjctrinfeco .'paflb no pferčte vim.i. mobili fiue fo?ma ei^no co adiiuiäte:aut jfctute motfua mtnnfcca:fed poti^ renitentc:vtcu lapis moiietur furrü.pi'cct' ab ipellerc.illa^iectio ftta^tjciere/q eft eictra ,piecfü.T palTü 15 cft mobile fiue lapis aut fo:ä ei^ no jfert vim.i'.no coadiuuat ad eü motü fua ^?tit terftd poti'' refiftit.Sic cü leue oetendif/foja luBalis leuis 1 ipa Icuitas no etfi ciüt moriioco:fii/fedpoti'^reriftilt.1^ifi fiat talis mot^adfugiendiTvacuiuqz ob i'd Ictiia feipfis Dercendiit:? grama afcendunr.vt ptj cjcßientia.fifr mortis t'gnis ceoUui-rtcrrefurfuj^miictionepftituedanoriirvioUti.q: ipismobilitoqdaj vtrt'a p:imo moto:e tmfimif ad id oßandu vr oicef.fed mot'-' ferri ad magnete pa lee ad carabe.-nutrimčti ad mčbza ri>ßio:a an fint violenti vel näles.'vide co'/ ciliato:eorna.ffo.t alibi.S^imöi aiitmot^iit pnci'pfo eftintčfus:q» vtrtiis mo4 nu3(l3oc eft ipetus)a moucnte impffa eft fojtJ.in fine vero eade oeficičte jštute Oeficit z motf.vt ce telo cp balifta miflb pftar.fj^l'jis ptj q» refpectu mäe pmc nulla cft violen'ä.'cüfit indfns adocm motti fitie inclinatiöej mot'':Spl5era?. oenicp inftrio? morus oiurn^ nö cft violcnt^^.fifr motus ignis circular^ in fiia rpl)cra.quta paffum butc motui non refiftir nccp confertvim. quapjopifmottis bmöi pjetcr natura ab aliquib vocatur qui eft ad quem pafliim:nec cöfert vim nc<^ refißinvt cft omnis morus localis rcfpectu accidennii;que non funt qiiaU rates motiuc ? grauitas z leuitas. tlHii^n't^ft-i^ ^^^motus violenti fiibdiuirio ep.vtj.fibt.cft Tum r '''''' oftendif.^n omni motu mouEsj^rtmü ciT mo ro fimul eflc oebere.-qö t oe motu locali 3t5 oe motus localis vtolčti qttiio: fpc _ . «cbußDcmonftraf;vte;i;c3rirmDilFinitionitopt5.-Häpnlfiocft tpi'^mobilisa -C.fo.l©. fe abicctioj^vt cü vejitiis puluerc pellit aut pluuiä.Cui'^ pma fpccies eft ipulfio que sft oufti mowcns fcu pellcne non Ofifiar.t.pcsft ei q6 moiKtur.i,mobili fcu' Zmctmsj. Ptt^o/fedipm femß requfmr.vt fmpelles mani^ Kt fa^.ct adcftcpdiu moueror.aiia fpes cjcpulfio cft/qiiado moufst Mice pul fd oeficttniccp ipm fc4ti|r.vt cum qe relum a lacii cpcuf it aiit faptdc pjotjcit m rnmrque ^dem^iectio qncp vocatur.Can auf^tcctum port rccelTum a manu 3 pmo.pJoqcterc moucaf auc a medio vel ab acre?fut rree opintoncs.quas (ft libet) octauo pb?ri.apudb:uAi alioßßauirito.Xractio vcrocftquadoa iqö mouetis alccni ad fe mouet:vel ad aliud veloctue;^ 11 pcrfe moucrctur. turn trabcne no feparatur a tracro/fed ipm reiuß tang^o feqtur. vc fiqma lignfi poft fc trabaf-Ät mis rpee fut mfpirano fuie refpirano:« eft acrfs ad fc attracno. i£t c5grcgar(o q dt vbi pltira cojpa in vnu locum jiungiitur.vt m aceruo lapidii. tiulfioisquocB cue fut rpc^s.cjcpiratio fiueafpiratio:cr eft aen's ejc o:e emiffio. igt altera regrcga« tie oicif/q eft co:po?i m vnu locüpzi'us pgregaro^üiTpfio. Simil'rfpuitio fmc fcreatw.cceft fputi ejc oje mifllo.Specularto aut bic fm aliquos eft radtoa fenfi;» buium ab aliquo co?po:e poUro ad oculO attractio.Sed fm prpectiuoe qoofdara fpccularioeftradto^vtTualium/aboculiöaialisegredictiumvr

imitmtioiič:alteriirioiie;i loci mutatöncj, tis. fep fut oitferertc pofirtonu / fc3 aiitc retro furftim oe» ojfutn ocptrozfum etriniftrozfnm. €t illa e(t ciuifio pljUo i)i>?(i.' fopbi m poftpdicameti0. 0tue0 eft pzmatio motU0 m ifto t»ccmii0 aptituditie eft vtmoueaf.nö tamž eft actu inotu5» j£tricpatetq?ficiitmom0efttntcpo:e;itai4^s;, Jtc qe^ tJiuiditur, THam alia eft naturaU0. i eft cjuädo cozpu0 eft m loco Tuo p2op:io i t>eterminato fibi a natura.aUa eft amina I10.1 eft quado amal celfata mofit fuo jfiue coumgaf appc tibiUfmc nö.BUa eft violcta.i eft/qiiado co:pU0 eft m loco »Ätia a accidctali. vt fi terra elfet in loco alto. fCt^oft longa oe motu octerminationeponit ^imü ei" in fejc fpcs Dmifione/i'mi* tatu0pl5in tem'o pb^ri.etin poftpdicamctis: que boc oifticbon parčt. ßenerac M?r«pit/4Mgmerat/Diminutr(p.aitcraraffectio:locäliiflatio inutat .poftea loci Icctio.xvi» ttffcrcnrtasad mcntepbilofopb'.^.ceii niimerar.©cmüocqufctccjpofftaptf^ _ tiaraie mociu bzeuircr ßcurrir. »ZiAn^ft-^Mtnt^ ^gcijcranoTcoirupn'o rmrmufariöcöfucccHiticptr« •ouwcrccpzinio pkrorq? t nöml>ärancc.0ftc!idif'^mumaiicr<5:irare pb^tt;.'jbh^f.morocgencranoetcojriipri6cpoftDiffimtfoneC)9r«j ejremplifi« .cans.Scdoiöneficmöftraf.-Hiillü agctsciu'-Tiibftänamcnriiraftcpöze/agitinC.cS.tf. «5 tčpo:«:c)c petiiilcimajporinöc oe caiifefed lubftätia natwralircr agens eft i tcmpo:e:e. go nSgcnerabir in mftäti'.t B pfeqnegenei-atio eft Tuacffiua .©mfa iti murario cui' termtn^parnbiltter adcjrif eftfucceffius.rcd fo:ma fubftanalie e fe no babet vn reftftar:necfc6m:qa foVi '' ma ftiBalis fine medio marertc vnita/ru imcdiare i ipam recipiaf. Sc6o.©inis tnot^ eve ptrario i ?tranu:cic. v-t^b^f-fed fiiEie nibil c -ptmiü/eji: f dic3mčns.g fE.'Bd ^imu oi'c:q' fn generatioe vtracp eft refiftma-nl materia licj Pni fc no relti> ftat:vrtn eft Tub fo:ma indticčdi o n'a:ficiit eft reäftcrta mobif ad moto:c:altei> ra refiftčtia eft medp ad mobile/jjut oifpofin'o 5na tenet locti mcd^.i£t Ij fo: maimcdiatcvnfaf matenc/q tn f>iie ß^irannasoifpöncs pdifpontoeber.eoQ' -fi alterati'o eft ipolTibit/gencraf io eft ipombilf.}.oc gcne.i co:. ft^u 1 fuBa eft ^ilTima pnctas 7 öncipalio: cp in qcilcg accnrc.eic.j.fibYp.vt ^iis ofte icctoe.ia fiim e:lj eä (n pdicamčcis pbs ncgauerit. ibidc tii oe oicibilib logici's /no oe rea pnii li^:ietatc(vrapP3ret)iocut'^ c.ßiinto fpo fSbvP.Dcmofu chi^ fubiecril e ens c6 a;,cö.fej:rnliaiaUmaio:ebab5Vini moučdičpfimft^.-^rer barimco:di6 ibi» dc pofiitii.ff j" '"aiatisbepofinomi ofnefimpCr no.reEiiinf;na ipa no aiigcnf Pin fitnnm z oeojfuinjnecp i eis e mot^ aialtö Pm qiič fiinicrcf Tiennl z finiftjf: hecp babčt fcnfmn fm qnc ßg interio: fiimeref fcd fiimuf m eis folii i copararioc ad nes-.vt id Dcj:tm ell q6 Dcj:ti'ä ad ßtc nobis erif.i id rimilrü quod ad finiftra, 3d ftirfum/qo fop caput eftad ocozfum/qö Tub pedito.id an/q6 antcnoji parre «biectö eft.td rerro/q6 tcrgo nfo poftpofitii e.pnt tii riimi ß ofpofirü ritß. celo ailt ßindeatcß i aiaris riimilf.ipmem e vcUitaiatü/ciu''lögittido f m oiftan tiä a polo ad polu accipif.^?. altcr č r»rf«m/noE> nuncp aiparčs:vt anrarcticus. alter^oDeozfum.f.arctic'.feeicrru Sro^imimobit fme id fitoctatia fpberafiue nona/fuic oectma:?m peiirbacbiil nrm a q incip(t mot"-'': ftella?. ou^.-t eft ones. fimftraaiitoccidč6/vbiftelleocci'dut.gmag(nefjpmaiojuntellecruatlas biic Deptra manij ^fus oJientl:riniftra ibfus occjdenrč:? facie ifeftis mendie.vt an b» misrcfpodeat ßti anterioji celi/ficu t Dejccru ocittro:? rmiftnl fim'ftro.xgi^' capiit critpuerfumadantarcticu.-tpedesadarcticii.čit-cpol^nobis occult'-'refpodčs jgtt q eft Tu rrö/in boie ž rurr«:? oeojfii noB finpöfit" apparct:afö a fintftro moue refill Deict^:q6 eft ipoflibile.^o q Tub polo nfo babität/in oco:ru5 für ceU:<} fub lateti fut furfuj.cui^ ofpofltiT pitbagojici arbirrati fur:? maleifm pbm ./£r fm bas Differcn'as pofi'tionij fiimunf fpes mot" localis,'©ide albert» oe ra;conia.t nßiuc.fußpmoceli, ■Äi -iti^i-^ ^«i^swöeftqdäresmlxrcs/autbincqd^erei't aduenfj ÄlUlltrCc tCrCIO ens:licutalbedo ret albc.red queadmoauj^uatto ^>mo mS fiimpta eft pjiuatilumateria certa fo:ma qua natura eft Ijfecares/ic quies puatio mot^ Dicif)eft res «iefcens q actu no motief/vbi i qn moneri nata fit. igt ftc (^es 6: elTe ftibiectu q6 nec alKjd x>c nouo adqnt nee ocgdit.qz ficut mot" femß pfojma flučte t actii acCipif;ficqesp fublecto fine rcqefcetefuowf. ad 15 atlt (f aliq res qefcat rec^nf ^mu tp no moiieaf m q» fit apta nata moueri. 3ld4 circo fubefeßate Tmdunftbilta(riqua pontmf) no (iefcöt;cß no fmt nata mouen' motu pb^fico t ^jie Oicfo.^cqd Oi'cant tbeologi .'q: is foUl co:po«to ■puemv.dc totaterra t>c meteComčtatojis no (Jefctt.q: ft očs tuj oefcčdcrčr(inqut'r)non poflent terra mouere.r,rotä.£iufc6 qncp että^J fo:m3f«ic oifpolkioe aliciit fiib'/ lecto ?uenicfi fumif/fub q ipm fiibiectiim natural c}crctf,ric calidtcas 6: qme« ignisrtfrigjditas aque:ricfumipof:cu.v,tbbipp.okif:mot'-'ptrariaf4fti.i.oift politio fub q mobile cjefcitran cg moiieri Inciptr prtaf motui m qndä ^rietatis attribii tjoein.vt i calefactiöe aq/fn'gidiras epns qes i termio aq ?riaf motui ipi calefactoi.Sj (^es i termio ad que nö jnaf inotm:cö moufs tale oifpofiröej itc dat.r3 oebiic^us Oictii ät fic mot'-' e in tße:ric t qes.pt;.qz babit'-z ^uattd Iiis eade e mefura.vt vifus e mefura Utmis z tcncbza9..mot^ ät z qes(vt oictö c) fiirbabit^c^uatio.CS^^diptBcmčrurefmot5';vtpt5,q:rotaTi[c( reuolutio« noctis.^tj.bozismčfurafi-rmeclietasreuolutisis.ictj.bojis,^ aiiteft mof* mcfiira ß re(vt poftea oicef >'gtf cjetis erit mefura ß accidens.Tla tanta qes ee ijnt'-' ftiilfet mor^'.fi toto tße qetis mobile ptüie fuiflet motü.aiit qnt" eit moti* q eodč fße alibi fuir.vt fi cjeiiero vna bo:a ab ambulatiöe/illa (Jes eft vni" boje: qj rata ambulatio fuifferfiüla moja qens ambutaffem.vf qz rata eft anibulatio 15114 qs alibi fmufUt iö qctecflc i m«fü inferf etl ipa fir in rge.q: in motu kmt 4lididad<5n'f:i<5ete^ombil.i£tcii(iesmon(i^uariiieon)öif.ß^fiKatticbmCnV/ g uidif atcp ^»fojmiy.-Baaliq e(icfl gnatiöiataliq altcmtiois « oc alt^^ mifr.aiiaDeuten es eft ß fe/vbires (^efctr no ad (Jercin ^iteri^.3 li'a ß accidčs: vbt res (jelcit ad qerc alterP.vc nam' dcfccnre naiita öj ^crccre;fic albedo ad 4c rč fubtcctu «Ellies jbo nacuratcq (^efcftipucmr/t cä faluat^^ locü naturale.vc leui'a natura qefcöt riirfiim:t gin'aoeo:fiim.qj Q eprraeanaturaltalocaecnr non ipedifa/mopadipm inouerenf.2.oe'^Dcmcpn3f faltiat acq? pferiiat lQcatß:qrc qficß medici no incofillre cgro natale folö viTifareriiadenc: vbi ötis citiurcp fani'; tas reciiBaf.Ellies^o aia is fttab aia ficiit t mot^aiaf-'^^a nid a{pcribilc ab cjctra.q ad^firo/tcfflit lüe mot'':^ aiai qefdt.qncg enä call aipetibili ne ad4üto/ mots'oeficitt cefTar/ö: eq bn (Jee.tieltqeiclfa agraffft ^nftmtii gft:ciutig q nritaf g ^ccipiitiMctng. eft ali'qd eictra f f/?'^® acciße.THotainfmmimaccipifniultipliciter,^limop co^Jo'^sy qö nö pörßtraufinrqzno cltnatußtmfinjvtpiinct^ ^ct^o qöciifitqu3ntu:nöpotßm¥in:eoq?fiö babetfmesvtfup , Dictu eft :imtlhi tale cftacm, Cemoqö vi|c pot ßtranfm: '^•<^«'•54' vt loiigavia q iiö etrairfit mfi ciT oifRcultate, 0uarto qö cü fit aptü natu etranfirimo tß pöt ßtmfirippter impedime\^ tii eptrififccuj: vt.pfimditaö in3n0,0iiinto f tn appofinoxs netn:ficttt t>icmm0numemmmfimtii5 polfe äugen. 31io mofmoiuifioneni.-rftc cötmufit müifimtu eft oüufibile» 1 vtrocp mö;vt teinpuö ^t^bijfic'-' lö oc inftnirooctminai-e babef. qi oe motu/tßc/ac oc magm'ttidieiq jr «rf» papHerem^naturalcpfeqminfDcrerminat.Jllaauttriarunt fini'fa •:qdäniodo infimta.tRinjuintaaccepriöe.SnticSoenicpnatnralespBi oeinfinitoetracta '' '* runt.quincp em oe co opiniones,i'q.tbbi?rico?^(qua6 ibidc vide) rccitanf.ciu bec parstractat^cozrerpodet ____ •^^n/yt^t-tyMim/^ qjinfimtuqfic^ fumif f^ncarbegoteumaticerrönc cui'' i^QuQvlC piliTlO^jpo in q ponif vario mo(vt i logicis licj videre)cji:po!U por.qncp catbego:cUmatice.Sic imol'ito ^ncig eins ponunf accepnoes.qnta rti ßb^ftcc 2ducit2 fcöarqua vt^ncipafc i ^ncipio eKpUcativtfmitucft.f.qntti.cuP qntitate accipiefito.i.qnfücu^ acctpietibj/rg e ali^d ejctraaccißf.i.lB reltac lafi'-' oli^d accip!edii.nä tale intelligino pot/nifi i accipiedo altej.poll alte^i.quäDif finirioem poftea clan" ejc^mit oices.^nfinirüöj cü ftt qntw/no pot ßträiiriieo ^ np babj fine.vt fi aliq linea q eptremis DitiiribilibJ careaf/oarefia q ptintie fü ptis pedalito/rota ei^ lögitudo abfimii acßträfirihö polfit. ©ifr numer^ciiitie nec ^ma vmtas/ncc vlrima oaripoflit.t ficntimcrädo ecrißträfibil';': ß ?ns ift nit9.©uoitat^futoeroncinftmti.i?miT Q'fitqiitum.nl ftnifit in qntttari pgiuir.f.-psb^f.falte ß fe.Sed fi fube ant qlitati ?ueniat:!;d rone qnti'/ ^r.cj.t r, t^iß fir.qre indiiiifibile no e infinitö l5 mö.altep. e qö carcat termis. ^ nfimrum em i>i qfi nö terminatu.-ficiit If a Docet.cui^ fß eft aliqd ejctra acciße.i.qciuTJ ifiniA ti ßte pata fg ? tingit altä oare eptra illä.Q' (i n5:iä eet tcrminatß. di«ci poreft.Rdeo oilfinitto tnfinfrieft foLu^ dd nontinis -t no ret, to no feqtnf tnfini tiimefrcuiuequaiitarczc.crgo inttnirBet't.necarginfab eftteftio adiacentc ad crt fcom adt'acensrq: pzirn»? cftfiimif in actti Hgnaro jp fignificat. (deo ampUarc bjbct.fed in ampliatiius no V9I5 arg»cre,a.i>t oicaf q> pfeqiieiiria fit bona:qm'3 afisnonpotelTe ver«line jtreqiiente. igtlTobtlaarur.inantecedente oiffmitio pdlcaf DC Diffinito vere;oicaf in termims fiigjonentibj cfle ve?, alias no oprcr. ■ja (©jinfmitfipn'mo modonegatiiie ftinutur: qnafmo Äl-UUCrcC iCClIUO fininim fme no quanmadeo ptranfiri ncqiiit:vtp«n* cr»6 m inagnitudinc: t vnitae in mulntiidinc: fic quoc^aninia inrellectiua (n finita Di'ctf.q: non eft qii5ta.gnfini'r« vcro terno modo(nani in fc6a accepn'one pji'us Dictum ell)eftfpafiTicuiiis cfi vna pare eft ptranrita;tot«ni a«rčami oifR cultate ptranfif; vt via cuV medietas pacta eft adbiic tranfeimda ifto modo tni finita Dfcif.^nfininl quarto qö inftnttiim pziiianwc oicif: eft qö ptranfibiie eft: fed Oiflficilcm tranfitii babet.ficut in magmtudine fpaciu intero:tenrem t oai4 denrem mediane eft ßtranftbile.-red Piflicilč tranfimmbabet in mt'tinidinc; vc tiumertisftella^ in cclo:t capillo?. (n capite, 0.innco infinirü(qd infiiiiru pore* tia vocaf)eft ciii poreft fieri ajpofitio a«triibtractio.i.Diiiifio. i£t illud eft triplejc. lectio ' f"1 ajpofirionč vt numerus ejc DiuiTionepartiiim prinui j>rurgenö ell bocmodo infmit«6:namipfcpvnitatie additionctii(vfDicit littera)in infim'til crcfcit.qtiocöq? cm numcro Dato fm Dcnominatione oabilis eft maio: q6 mapie »e numcro cnrium fcEatc?. intelligcndfi eft. aliud eft tnfinita f m Di'uifione: xt qlibctmagm'tHdofiue ?tinuü:ciii'^oiuiriorempcr poreft in mino:e6 ptee fieri: ne^ ß talem Diuifionc ad aliqö indiuifibile cuenif. "Hamf vt piiws Dictum eft) ptinu ti Diiiidi poreft in femg Diuifibilia: q: qcimcp parte pnnui Data ipfa latiua eft Diuifibili6:cum nullü Diuifibile ef Diutlibiltto pftet: fcjcto pbvfico?,. Scd ob« pcicß.ftptinuiu'n infinitu5 eft Diuifibile ergo efTetifim'tti. ptra äurbow.-z pBm. q: jjabet infinitae jjtee q oftituSt infiiutum in mu.^ic ptinuii infir itas babe'/ re partes ^ojtionales fed no infinitas ptes in actu fed in potentia. q no confti4 ruunt infmirüin actu.ad qdrequirif ipfumbabcrcinfinttasptes actu no comu nicantcs.qua^ qlibet fit tanta:ficut fitcerta Data.giuplici^aufč altqd ptinuuj inftnirumDtHidtintelligff.^morumedoEfcsalicHi'^Determinateqntttatisrquc criä nomine buiufmodi qntiratf impo2ranre vocetur: vt pedale bipedale.fic nul lum eft infinitum DimTionemam oftis magnitudo fiuc mftitudo actu finita eft» ß>me autč finita p Determinate ptis ablatione tandč jyfiimitur. Slio modo fu^ tncndo ptes^jtionales eandčcp femß ad fuum totu jgjojtione retine res:q ex'i pticanf nomine ipay^Tttone ad ronim impo:tante.vt fcöe tertie quarte.-: ta« Uß ßtcs fumcndo niit^ a Diuifioneccflaf.gratia cjCcmpli.Dctur lignu a quo pars anferaficeindeDimidiii ranti':poftea DimidttjDimrd^t fic jtinue. ^ta q» qu3<> Iis cft^oztio ptis fcöc accepterad fcöo acceptäjtalis^jtio partis fcöo acceptc ad rcrtia/-2 fic De tertia/qrta ?c. Sut fi idem lignü in Dt» media Diuidaf Dein vnü mcdiü in alia duo media: /StTic ptintie /£t fic qlibet magnitiido qnrücuqf Elia Ditnfibif eft in ifinittl in ßtes eturdč^o2rioni6.alicq»in aliq el^ ps eflet ini diiuTibif.qö eft ftlf«. SilV De infinito a fpofitiöe Dicendü eft. nä rale femp crdcit 3tidcndo:vr nilcp ad mapmu numerß ptieniri pot. fecus eft in ifinito Diuifionc; affouf d« nö fg Dara magnitudie mvnoj Dan pSf. q; nö cft magnitudo mai'w ilectio.xvn» ttiagnfnidi'nt «Ii nec^ natura ec pör. i£ft är luritii tu porčrfa etip{f)c.ßm9n?0: vt Ugn«m:lapi3:inq gs^io: manctcilpoftcnojt.airc» cftJcccfriuü:vrmot'-^/rps q rör ifim'ta potčtia fm oiuifiioiič:qz eis fß p5c fieri fiibtractio^ vtrürp eo?. č fß i fieri X ptmua fucccdiče poftencci gte cü ij5 mauere./gt cpuiß itelkct'-'ur Q.n tegfiml'ajjpbedatTruierucceffiöeificut ptingctiaintellisitnö ptingcntcrgtce tn rßi0 no ßmanecfimf re ipa.xEftqg rps etu iiifimtu poretia f m appofinöem fi iieaddicionc,qjcurirnumer'n(>t'-'(vtpoileap3tebit)g!Jdditi'one bojcad boJaj^fct^^ ^ crefcet i rnfinitu.^>:el:b3S mfiniti acceptioee aliqd eit nifmitü ouratioeiquod ' ^ iie<^bab5pncipiumfucDur3r5iöne^fincni:vt!ntell!5cciemotrii:esojb!Ü cele ftmrcelurmot^ celi z rp0.viij.^bjp. a.liiid e infimtu vigo:c fiue ßfeccöc/qö in'/ finitä babetßfectionc 1 i^Jtucč uitefmcrvcoe^^gtiolus.De ^ apö cbeologoeiplu» tesDeinfimtoapudoiaUcncoörec^rcoiuifioes. _ 'SlAnt^f^^ ^ pl?m.itj.lp>bvP.-r autbo:e nullu5 cojpus fenfibile ".41 «n-uucri-t tcrtio Itue naturale lit actu infinitfi magnitudie.nec alicje nu 1 ocicepa mer'^ e actu infinif^ mulrirtidinerofidif roneplji matbcmatica fic.0č cozp'^ eft flaurum fußficie.nuUu aut infmitü pot claiidi fme termiari:at3s no eflet ifinitu.§ tiullu coip' fenfibile eft ifinttiT.lgi, aßt null'' numet^ fit actu ifinit^'. patj.q: ois numer^'e numerabit.-r parte port parte fumčdo aöt numerabile e ßtrafiri pöt.igif ois niimer^' ßträfirit abfoha pot.infinttü aut necp ßträfiri necB jßcurripör:igif null^immcr^e actuifinits'.Scöarß pb^fica-aiit tale co:p' infi nitß actu fimplej; eet aut copofitum.flo fcöii?, nä ipm eft cjc qttuoi elcmentis q fut finita mu titudie.g t torß erit finitii. i^d em eft ep multitudine t magnitu öüie finitiß cöpofituapm eft finitu.aut vnü c;c qto rotü copofitü ?ftar/c fü ttitö:a[i3 ibo infinita:l5 efle nö pot.nä ea ejt: (5to copofitü coponif oebet el^ojti* cnatajarstotucopofitficomlperef.qzcilqdlibjeof ^tuteagedibčat:^>tu6actit magedicfletfinita:? infiniti;5?tus ifinita.qreftatim oeftruet finita:nc(^ ejc eis aliqd pftioieref;vt fiignis fit finit'iaer^bo infinit^.j^ugtucucp etiä eqlis ignis ,ct pedaf eqle acrč etia pedale potčtia agčdi fußaret 1 jfctute fuä uuplaretrn-.bilo tnin'aer infinit'^eptingtieret igne finitü.gcozp'' 110 erit oftitutSejc altero finito l atqs infinitis.-gei^ erit copofitü eic otto ifinitts.1^a cu vnü eo?. e« infmituni oia occuparenreliq infinitanö b:entloca fua.autoia ifinita eudc locu occupa t^et:qö eft ipofltbilc.qj eflet penetratio cojpo?. fine oimcfionß. "Betp tale cozpii« iFinim erit fimple)C.i,elemetare."flä corßa fimplicia füt pna ad iuicc: vt igms fic 3aci!ü^oeftloxN C110 no i'eplcrii0 cozp.ejapt9 m rccij^e.i: ipm vacuü ec clt im poHibUe.q ni fuppofito ncc mot^naturaf/ncc aiaU0/ncc vi olem0mco fieri pöt. 7Lecti9 iI5n bäc parft(q qrro "fbl'VP.IibJo rcfpodct^oe rc^naturaliö palTi'ontbJ cptrif .jcxiij, fcdö/vrporcDe locovacuo i DcrgeDetertninar. tbn'miilocioiffmirione:oeincte ei'^ t>üu'fion£: ^ qt modis in loco aliqd effe ?ting9t/pomt.3Ccrtio oe vamo loc( ^uattolbKiirfgftnngit. Cftaiic loc'' pbi^ricc j>ficlerati0i6:q: pb^fic^ oe moi tu locah'/q motiiii eft pcipu^/pftderar.is ei abfcp loci cognitoe b:t no pr-f^a fnt /Comcjič cräfmutatio fojma?^tiiäm fai kireXic loci mtiratö argnit locü.^t'bäc cam ali<5 locü efle materia falfo crcdeb5r.^:ercrea ocs ferme pb^fici poxee anti qui affirmauerüt res nartiralcs efle i locoifj ea q no füt:qlia fut bircoceru'^/quc grcce tragclapbü vocär.t cbimera/quä fpigt/moftra muUifozmia:qnecfiitnec «flepnt/nö efle i loco.^öoia q Tur/i loco ee crcclider6t:q$ nö e adeo vficß vcf .ni vitima fpbera no e in loco ß fe •Sf -l.i^t-^ «f riccicplic9f.2.oc'.f,fp:i9/cfl:fußficies.f.eS ÄtUUcr(C pzinio caua:vltima.t'.eii;trema co:ßiß j)rinetiß.r.locat5:imob£ tis.f.ß fe:^m«.i.ipi locato tmediarß.'jgcl |3mö.i.adeqrü:{f3 q»nec locafo maios fit nec mino:.t^u'mo ponif fußftciee^ gcnerc:q oicta eft qfi fußioz co:ßi6 facies t bcc ise pcaua accipi oebem'-'.'Hä cozpo^ptinentul oucfntfuBficiess^caua.f.x touew.pcauaeft co:ßi6 pnnčns inrerioz« vltia. iCouera ^70 q eft co:ßis oitn circüdä6 vitima.vt in fc^pbo pleno vini pat5.vbifuBficic6tnrcrio:vinumcon» tince pcaua.c,cr£riorrt»ßftcics q manu tangif pueta vocaf:q nnucp alicui'^e l6 tu6:fj folß jucaua.ni f m eä vnü cozp'' ptinet alte9..q circiidane locatu fit eft ct^ fußficie puejea locati.igt banc pBs ß rerminü vltim fcare voltnr.ipa cm eft ter# tninue ertrinPecns locato 1 prenro:rerpectu ciii^ö: locus.S^inc fit vt ome co:p? babčs fußficiem ?cauam:babetitidcm ?ue;i;am qclaudif;vtfermimo eictrinfc Co:« qua tangit co:p^ ipm ^tinens/fi mö babeat.ficut fpbcre infcriojes celeftes •Ree tamen quicquid babct fußficicm puejcam/ljabet ?cauam;vt terra t cetera q folum jtinenf i non ?rinenr. i£jc boc babeß q» totum co:pus (vt fc^pbus/Piti ^dlibetfui nö oicif locusrfed Pm eine fußficie j)cauam.adiectticft/cojßts coti^r ijcntieX locatü :ß qö fignificaf q» locue cü fit accidc6(f m c5ie:em optnionč)fut> iectiue eft in ce:poje ptinente •z locanre:? nö locato .ßmlbelm^ tfi 0cbam^> babiliter tenet locum efle rubftätiam:quiafm eum (icut fußficies ac ceterc qntf rares rt ipa no oiftinguunf a fubftantia z qualitare;ita nec locus, j^e qua re v£» de1ßni!;.(i^.tbbiff. additur/immobilis.-intellige perfe z Pmnatura;lic5pousoftefumeft)m weit pBs locus et iltS" nhöP oiffetüt faltem röne.nam licj quo ad ?finenriä pueniuntrvas tame mouef uq.puYi. ^jjc, jj gn,-p<,;iocus nö-tboftremo addifadueibiü^mujiqöbifarM am(vt Dictum eft)£jeponif.lbzimtt.i.locatoimmcdiatü.velpmö.i.adequat«m: jjjter locum cömunem'in q locatü nö eft immediaru5 locato.'flamfvtoicef)!©^ equaUs locaro:fic 9>Döm4io;co/nccmino;.3dijuncal9 ad offfinftionč t»e mcnrejjbilofopbt bane particiilam (z ©imTa ab C9 locato rc5 % no cotiniia)q6^pferc»te manua oicif :q ciuß locus,neqiiacp cft,i£c bic babes ^ locus Tfiißficies fc bab« vt palTio z rubiectuntamp eade re accipKinf. Äoc'ta men^jpzmö rupcrficie/cotinenria locari z imediartonč impouatiqpzopter ctiä recte lot'' ftibiecrii 0!ffinif:t pnotaroi's terim'nos conotatioes tpfi'-' v era fiiß} ficiemcjcpliCiUcs:qucacimodiUimufi'coitfinif.cftnaficuriHras.ö ielnde bo qto-Jibyf.vere ponütur:q veluti ^»iicipia funtcefenda.eicqua^ noticia natura loci atcjsoiffinitio ei'^co^cifplurimil.'|b:i ina:q? locus cotinet locatü :z ecötra locatö conrincf a loco. Secundarqp locus Uibileft locati.i.noneft oeellentia eius/necp pars integralismcc^accideß necp quiccB intrinrecum locatirlicctfiteiuscÖtinenscrtrinfecü.ideo locatumoenoia turalocoDenoiationeejctrinrecäificutpariesDicifvirusavifwncquceft inoc« lo.iCoJpuß aiit oenominaf locans oenoiationc intrinfeca a loco ;ficut oculiiß vi dens a vifionefibi ine)Ciftete.:Certi3:locus eft pzim''-? imediat' locato :neqf ma (o: necß mirioz.non maioz:quia nibil eft loci quin cojrefpondeat aliquid locati: afas eflet vacuum.necp minoz.'quia nibil eft locati/quin loco cötineatur. i^uar fl (ozpo?« locato eil fegabili^ fiue oiiiißfß.fp idč locue cötinens p;iuB e üq Xractstuöj* Xa.t4 locarß.pot 0cm poftca no cötinere/kd aliud, ©.lu'nta rbcatü no eft abfcp loco s uecß loctisabfcp locato.riinr cm cozrclartua in actii Sejcta:quecil<^ fiinr in loco sue funt furfiim/vt ignis i aeriaiit ocozfiim/vt aqua z terra.aiie autcm res na rales m aliquib) elcmenro?. cotmenf.Seprima: vnuqiiodcp entm namraliu na tum eft inoiieri ad fuii locff^pjiu t narurale:ttn eo quiefcere fi^bibiti n5 fue» rinr.vt ignis z cetera Ictiia furfum.t terra fi'cut z alia grauia oeojruma'n que vbi mota fucrint:c5reruanf in eo.^FSIrifaria alicjoicunhfle fn loco fumendo locü rqualibet ptinčria.lbnmo circuTcriptiue z jmefurariue alicjd eft in loco qö ba bet ijimenfionč q loco coejcrendif :ita g» totfi eft in toto/z pars in ete./£t boc 0Ü taicat coJpo:i naturali ^qö babet pjinciptfi/ftne z meditl) copetit,qp:opf intclU gentie no funt in loco :nä ois animi cöceptio eft: vt oicit Ißoe.in iTcbdo. incozßa Ka no efle in Icco.Sed id oiffinitiueö: efle in locorqd nulla babet oimefione I» CO coirefpodcnrc fj fie eft alicubi qö nmii I i alio loco efle nequit.ric intelUgetias celo?, motrices in circüferetia o:bis oicim^ elTe c>ilfinitiue: eft in cojpe locato eft in loco.vt fozmcfubalce^accidetia ptes integrales.vtaia/albedo z man^.iSt totS coip'' celefte in loco dfe 6z rone partiS inferio?. fc5 celo?./q funt in loco.qre totü celefte vnitierrum f m ei'^ varias pteg varie ejciftit in loco.^SSt aüt altj adbuc modi quite altcrßin alteroefleöz.'q modi eflendi in vocannquiočs bis ^ficuli« _ patčt.5nruntps:fotu:gen^:fpčs:cato:igni.'Reicinregno:resin fine: lococß lo X'Co.iJ. carö.i^equito.ii^.'pibiff.-rapudtic.bif.in afipjedicamen's reqreiqui modi ni fiboneincelltganfac fanc:pariütncdöinlogicis/plj^ficisiveriiinmetapbiffica ? facra tbeologia Dubia erratacp cpplurima:vt )0cbam refert. •rf/-! 1 y^t-i-^ t-^t^t^ cofideratto quocp ad pbipficu fpectat: na fptti ^UUerrc tcmo eft pjmatio loct.^ßjofitoy. ailteadč eft oifciplina fiuc Icietia: Slum (Ja locus z vacuü aptid antiquos p^os idc fubiecto putata funt fo la rone wtferre/arcp plura eflercja fpacin plenü cozge vocabat locünde po abfcp tojge V3CÜÜ noiabanr.vario Dcnicp mo ipm oifFinierunt.Sliqui em fie. "jgacuü eft idin qnibil eft/fs male;nä? puncto qö no eft vacuu/copetit.ai^ ^^ofic.®« cuü eft in quo nullß eft graue aut leuerfed irerß male vt t>e puncto z De concauo eim celo:;^ pter cöcauß celi/lune coftat.nam in cöcauo celi/foiis z martis no eft graue ncc leuenccjg vacufi.S^erttj fic.'Jflacuß cft in quo nullßcft cojpus fiue fub ftflntia co:Eea.ficvulgofumifcß6::j£;iai''eftv3cu^nuIlovinoinc)nft£te.boc(^ mo mßtenäDiccbantvacuüefleinämeanö eft fubftätiacojpea/fedfolß fo:ma fiibaliö aut accidcs.lcd male.'glacuß enim ficut z locus vt ipß cöcedebant.eft a 3" fö bifP.querc. CTSe cundo vacu 5 Tic imaginarf 7 oefcribi pot./£ft oimefio cozpoza intra fe n5 cedent do recipids.quä quocp ad faluandö motum localem annqui pofuerut ficarguei» tes.'Bammobilc localiif aut moucf in plenürquod ften' nequitialäs penetratio co:po9 cott'ngeret.aut in vacuß:-: babef ^pofim. 3:5moi vacuü fic finge-fi efliet aliquaDimenfio:longitudo Hg latitudo t^ftinditas totamfpbera generabiliitj « cozruptibiUü rcplcns:quc injlscozpoja rotoimenßonibjreciperet/quate ipfe ©tmenfiöes eflentripfis nequacp cedens.jgt tale vacuü qqj Tpaciü Teßatü vocaf quia eft a rerü fiibftantia feparatuj/quito coiunct« erat, ©cd q» nulla bmöi oi'/ tnenrioeflepotcft;qui3pcnetratioco7po:HmriueDimcnfionSe(renon pot.quar to tbb^fič.ideo vidcmus ^ cozpo:a fibi inuice cedunt:lic (p vno Tubintrante alte rum ab eo loco cedit atcp ejcit.'necp vn«m oimcnfiones alterius fubintrat ."J^t fC corpus cubicum in aqua ponaturrtantum aqua ei cedet/quatum eft cozpus im// pofitum: fic fi idem cozpus in aerc ponatur:tantum aeris ei cedct:ltcct ob aei (9 fubtilitarem idfenfii non percipimus.Si ita idem cozpus in fpacio feparato po naturrtantüdem fpactj feparati etdem cedet.afas effet penetratio cozpozü z Di// tncnfionumiquc per naturam (vt Dictum eftj eft impofTibtlis. Si enim Duo co: poza ponantur fcpenetrare:cadem ratione z tria z quattuozn'mo omnia fe penc trabunt.t tota celi magnitudo erit in grano mtltj .'vrti&s ibidem sjrguit:quod eft manifefte incoucniens. HCertio modo vacuü fic imaginan funt: q inter la// rera cozpozumquafdamelTc vacuasinanitates: autnon plenascozpozibus;ec natas repleri:3utplcn3e/fcd non recipientes in fe cezpozum partes non ccdcni do :qua6 cum cozpoza compziniuturcrediderunt replericompzeflaspartes reci picndo./gtcumDilatanturcozfoza.-eaeputabätvacuasrelinqui.-z partes pzi// lis in ipfis latitantes rec;i;plicare et ampliare. Sed qutj ilia vacot imagiiiatio ciim pziozibus abfcp ratione z ejcperimčto ponitur / tancp inutilis abtjciatur./gt cpuis fintquedam rationes z ejcpcrimenta vacuüelfe^;obanre6 apparenter:vc per motum localcm/vfres/cineres:tu tamen eas ej: p&oetalt)s Diflblues.Sed ipfo vacuo polito an motus localis alicuius generis fimplicis ineopofiti fieret tn inftantiautfucccfllueivttencraucpace.vnus comentato^^pbilofopbi^ptef limitationc cum fitactio virtutts finite.tig ,]ib)jf,inucftis3to. jCcmpuö eftnumeraö moms fin pjms t poftcn^. inumc^ C v ru0 aut eft mplct rc5 numcr^? mimerat^:vt fimt res nnmc^. iMteificivt trc9 lapic^e©. Etnmicv^ numer5ö:vt ipfa amma ^ numerii0mcdiaiitc quo numcram^; z hoc tnpUcitenpzKv ino vt actio anic vel pcq)m0 quonumcram^.'fcöo/vtqiiod Ubctnoinemlcralc;vtt>iio/quattilo2. Cemo cft qlibctrcö üb aniina co^nita q fncdiante ania numcrat alias rce.THiK^ tnci'^ vero numerate t>iiob modi0 mleramr, 'pzimo a fa q facit elf z mitnemrfic tepU0 nöeraf a motu. Sc6o nucs^ ratiir q: pnu01 pofteri^ in tem^e caufanf a pnon i poltem ^»n lil inom.rcöo numeraf a partib rm01 a fiibltanrian fm l?oc tcpii0 numeraf oupUcita* fcj a pziozi i poftertozi m rßc vt a partib i a nunc iterato in t^ef m eflereodem tit nunc ß mancnte;f m fnbftantiä; i flc temp^ cft numero qno nnme^ ram^ motüjqzcertificaf qnrita0 tßi0 evmomnuero fuarS parriil 1 ep fnbftanrta fiia:-: bec cerrificata cerrtftcanf qiils^ tira0morii0r Zect.pt. alia entis naruraU'6 palTionc vfpore oc tcitißc q tractani tcrtie q«art( pbf. cefpondt-iirpctcrmmat. ^müi'pm trib? oiffimfonitDOefcnbit. fcöo/quoncs ipm mc fumaf .tertio que in tf mßc.efle oiciinf ejcpUcat. bic auce pmiflä ^tmo t>ifTim'> tione oeclarat quotuplc]C fit numer^'qm'gcn^* eft rßfs. Ka Aii^Kt-^t^^iM^^ Detempozieenn'rate.neduaptidantiquespRos: ■evtnicrtc p^linC; verucni apiid neorencoe a^rccerioje« pl5o6^terc(^> DitficiUtare vartc eptät opi'tiatöes .Spud antiquos em vt pBs quarto pbif fico?« recitat quattuo: crät.'Bam altj otccbant tempus eflc motiimccU'.-qui fi ß celum p mu mobile (ntell.e)cemnt,vcrö Dijcerunt vt pofte9^babitur.aitj vero i^n elfc eclumafiierueratjqui bac rati'one moti fuiit. /Celum omnia ?tinet x tčpus oiniai pti'nccg tčpus eftcelu. fed fallunf fuo argumčto.tu q: e)c pur$ atfirman'm's in fö Clinda tigura nö valet fvllogtfm'.ftcrea eft cifl:inctioneni fc:itialž efleponcndä alTcreng.aiij vero funt okenree tpscITe motii pn'mi mobif ipmcp inotüpmi mobitrealif a pmo mobi'lt oiftmgui: vtacci'denöafiio rubiecto: arcg; ambo efle res pure riicceniuas:q6 mo(ceter^ opmiöito t pci'pucfpff^ 0cbain n5 fpcrncdtsifcqm intcndo. vt (n feqiietifo atparebit. ffSIemp^ itacp m toto dua ambitu quicp modis fii mi poteft Pm ßHbam .^iiJimo ffime p:o motu rcgii4 tanlTimoyfiuc iemotusfitoctaiicfpbere vtpl3s volmt fuic nono:(n qua accepti «)ne aftrologifumunt qui non foliim per noticiam feitfualem/vcrii ratfoncm in<' tcllcctualcm iüo motu tan^ tempo« in fui'e fu {putatiönito vtuntur;3d perfpii cicndum ftellarum ftnis admufcem z ad nos atcg planetarnmnn menftiratfone fHnt:vel vt rationemmenfure babent refpecttialionimmoruum: quiaoucunt I'n cognirtonem a Iterins mofus:vcl pjecife vt fiif partes ciftinctc vnius morus pjimo modo non oiftinguitura tempozc; fed fcoo modo faltem penes connoi tata rvf patebit. Sut tempus p:o numero quo mimeramns fumitur. id eft pjo p:ion"ctpoftcrio:iinmotuperammam imaginaram.igtboc poteft cfleoupü/^ cifer iterum.flcut p;ius Dictum eft. ^gjel vrfuntmenrura:vel vttsntum par// tes Di'ftincte in rah inofu. Ibjimo modo no Oiftinjjmtur 4 fcmpoje tertio modo Trmms.h 0cfcpfo:rcöo medo Oifferr penes c5notat9.q:pn'mo mo jnotatali^dinätifm^ icüo inö anfctii non. j£c ifti poftremi Duo modi, a ^o:ibj no oiftingiiutnr fed trn penes pnotata. iCapiFautč rempiis bic tn litrcra quarto mo. "p»:© ctii'^ noticia -saHfiii^f numerus eft mulntudo ejc vm'rarito aggregara z ÄlUUcr IfC ICUIIUV in re funt pliires vniratcs: vt binari'^Cqui eft mimm' nuero? )eft oue vjutaregrternari^'trcs.vnftas aiit Pm antbmeticos e induiiTibrt lie Pm mllcirudme/ideo non eft numer^:queadmodu punctus in magnitiidinib) f m geometras.igt nuniero?.alius qiude ti numer^^nuerat'pafltue.&t funt res jple mimer3tc;que Denomi'nanf oue/cres/quattuo:: non ab aUquo acctdenre q? In eis fi'r:fed antimero animt ei p inrellectum aiplicato t oenoiarione cprcrna: qiicadmodüpann' oi'cif cfle menfurarus ab c)ctcnfionevlnc:ej:m'nrecapanno^ igrficuc paries otci'ttir vifus non a vifione que fit m parieterfed a vifione queelt in oculo eictrinfeca parieti.Sicres meme: vt oecemhomines oicunf nunier^ cenoiattone ejcrrinfeca: qui non eft quantttas oifcreta fed quantu Difcretumzvt Cue medietates linee:tres terti'e: quartuoz quarte funt quanta oifcreta: q a mi'ii mero anime eis afpltcato fumötoenoiationcj. 3Uus eft numer^ numeräs.t elt pjincipiü numeri elfectiuu:vt eftanima intellectiua que eft oifcrettua vnitatiij e?: quibus numerus integraf.'que oenoiatione intrinfecaa numero in eo e^iften'/ re Dicif numeräs:queaomodü vina a fua ejctenfione otcif menfurans. j£t ocRis a vifione in eo ejciftente Dicif videns. 3lius eft numer^ quo mediante vt inftrU'» mcnto anima vel babčs antmä numerar. ^t eft tripteic: pw'ni^ % pcipmts eft ra^ no fojmafacDifcretiua/quaania intellectiuaoiiics res tafenfibiles cb intelligi^ biles nticrat:tä fubftantias cp accidentia, /gt eft ?ceptus quidä in ania indiuilii bilis:fic ania ci'^ fubicctfi.na ome qo in aliquo recipiftad modij recipietis accipi tur.i^t bi nfieri in ania a reto nüeratavt facile j)ftat)runt realiif oiftincti. eft vojc 3iiffcripta:quo eö pceptu efplicam^'rvt.i .5.4. f .1 o.zo .zc, et bi fut qui* ritas Difcreta .iBam ea q fut in voce vel fcripto funt ca?, q funt in ania paflion 5 ,i.cogitationii fine 3ceprmVnorc.i. figna.pmo "Jberibermenias. i£t bi Duo niieri quocp nilerantes Dici poffüt.Süertius eft cjlibet res ^us nobis nota/qua res no'/ bis I'gnotas niierare poffiim'.vt vlna ejciftens mcfura nota/qz p qttuo: palmos merifurata/teti^panni qntitate fepi^ replicata notificat. Sic motus pzimi celi ß fuas ßtcs numeratas z cognit" omes alios motus inferio:es mcfurat. an aflt numer'^ a reb) nöeratis Diftinguaf:' require (g)cbam iSrcg.art.ac alios, K^At^^t-^ Oitfinitio ficeppU'catur. Sempu? eft numer"«. fC5 ^UlJCrtc tcrtlV nunigr^t?,!. ptes tp? numerate z Pm aliquem niimer« eft pofterio: cotinue fuccedens :p:io2e pzetcrita. vt fi tota p:imf mobiU's r(;uolu4 tfointelligarurefleDiuifa invisintiquattuorßrcs equates; vnampu'o:?.« alte-» ram poftetiozcin afljjcbenfas fm pdictum numerum: ifte numerus partiu mo9 tus fmpziustpofteriu6aip:ebcnta9.efttcmpus fc5Dies; et qlibftpartifiDfctf jjoza.igt in re nibil aliud eft temp^cp numer' pzimi motiis Pm ßtep fUccclTionis fumptas.vtannus(gratiaex:empli)eft numer^.i.ßtes ipfiiismotus fc>U'6^:qcc ©iumi fmnumeni.5; in quo DUO eptrema indiutfibilia fignabis'; fcilicet 3 momenturn incipieris ^ectiö^xx» t® mcmčnttt fmfens-a (Jdem ^us t b polteri" :{nr£r q mdmčM (ndittifibllia me ^öEctpim'^ torn motu a brcm'-' ßs pzioz act pofteno? c b menrc ?cipif. i£r id tonl mccliil i'nterceptü efl: temp'-'/ciu^ a cd i'nftans mcipiče z b inftans finiče et st e pars poz tgfe :c b ßs poltcrioMiä qiicadniodii rcmp'^ rc ipa eft moi'-' ccU: I'tij fnftaus rß!S eft momcncii morus/bnt tfi Diuerfasrones. i£tficgeometer ptm'/ cmm (ndiuifibilč elfe terminu li'iieeruj.poi)it,fic pb^fic^tiiftans fiue nilcruis.-'tt vno etiä inftanrt ^tmuanre vt c poflum' I'titelligcre merus vocarur.oe rartone numcri eft qd fitmenfura ^»ircretiua fni eius partes ßiy autč fit numerus raotus parj: quia cum tte ratione tßis fit cfle menfurä ort fcreriuam 7 non rerö ßmanentiu/vt Tunt taltaicum temp'^ fit res fuccefliua: mo fuccefllufi non č rei ßmanentis menfura ea ran'one qua eft ßmanens.Sdiectura c in t)itfinitione(l'm pzius 7 poftcriirsjad oifferentia menfure ßtiö ejctenfionis z pmoimenfione fumpta^/qmotuilocali eftimpzopzia. ffflam motus localis fe.tto plj^fico? bifana oiuidif. tbnmö Pm Diuifione mobilis/cui inberet: ad civt fus ©eniqj eptenfione (vt alia accidentia )e)ctendif, Tic ßtesjnotus ac etiam rcm/J pozj funt fimtilrnec vna ^us: cp altera mouetur: omnes em ßtes motus localis mouenf:ipo toto m«bi'limoto:fictempus nöeft menfuramotus: in eodem em temße adequate eft maioz motus t minoz: vttotius motusinouplo maiozell motu fue medietatis. Scdo motus ßti'f in ßtes pzi'ozes fm Di'uifione fpactj: cui'^ vna pars pzius ßtranfitur:alia ?ttnue fucceditifm itacp illam oimTionč ac quan n'tatemotus:tempu6menfuratmotß. inoupUci'emrßeouplcji; erit motus fi fit cquevclojciquiaoupleic fpacium ßtranfit, j2IctnpU0 ctiam cft motiiö qmdam regiiUirilfiin^ miincra^ tii0 ab amma i^m pjiii0 z poftm^, O tem tcmpiiö eft men fttra inotii0 f m p2iu01 poftenii0,qö fic pat5 quia motii0 lo caU0 eft fuper magmmdmc/quc babct partem ante i poft: t illc oueparrc0 oicimtitr ßte0 rcfpeetii medij pmngeiiris ca0 adiuui'cem: mobile aiitem qö mouetiir eft aUqd ©nufK^ bile/i m potetitia ad rettouartoncm vbi loci i ritit0. £t bee potefitiat)imribiU0eft fmt)merra0 parre0magnimdim0 vbi loci % ritit0. iBt cum bee potentia (it oiiiifibilie et emit f Übet t»iiufibüi0 fit 3liqiiameitriira.ergoepitu0ülui0potcsN tie ad actii erit aUqua menfttra et taU0 meiifura eft t€pa0. empus ^ztjlTimu nibtl aliud cp motum pzimil pzi. mi mobilis oftcndit ptra plerofcp opinantes temp t!S acct'dens elTc fubt'ecn ue tti «iijrupzimi'mobilis vtpzius reciratumeft, i£t contra alios quocgarbirrance» Xractatuö.i. caiifiiin elfe cifechträ Kmpozt'e.oct'nde tcm'ä rßi's oiffmiricmciubiHttgif/ea dciariöc vtritaUo^i motiiiT infcri09.mcnrtjra;quc(vtvi'dctur) eftaUqiiantwtöj; $j p:ima Diffimrtone. ■ ■J^HiktI-«' nJiflirt fitmof'patj.'quia menfijrat menfurar« tt l^iLII^U ocbcat cfle vnisem'a/lcditjofusquicfl: res riiccciTuw iticnfiiraf femge/ergo remp^ eft tnotuo. 0mne ocmcp pcfntm rMCCclTitiü eft mo tus fine muratio.'qz fm talem fiiccelTtonc eft ^tiruic aUtcr i alrf fe babere:q6 cd thiitan.t>:crercaoi'cs attnf/menfis/bojaquefimrtßa/fiimötiirc^:foli6 motu:, vt Dies eft lan'oTolls fiiß rtoftruIxmiTpberiü.zgtcumi'iulb motu noneft ftuicue^ fuic fuccelfio aliaa moruivt modo fii}poinf. ergo ogret ome tempus efle motu.: H^j aure rcmp9 fitmotus ^mus t regulanflim^'patj. nam oe ratiöne tempozj; cft ipfum eflc menfurä: vt rertia oifftmrto oftcndiu deo le motus po«^ tempu» oici oebeat:qui magis ^pjie Di'ci'f alio?i menfura/cp ccontra: g menfuram cnimj menfuratu quantu fit cosnofcim^rgfecn'o: autč eft cognitio z magis^^jia q eft pofterio?. ß p:io:3 (p ecoticra:vt ocfcia ^terjd/T fci'entia qiu'aeft ^ftar. S^aliB quoabebit ergo aliud temp" pjo mcnrura:t;crit.pcefTuß i'n infinitüiaut ftabititrad ali'quemotimi/quialio?, erit menfuia Tine omi acctdentefibi inherčte. ^Sc6o omis entitas abfoluta re ipa ab alia Diftmcta intclügi poteft cognofci/alia nomntcllecta: oummo illa nott fit pars cius eflentialis .fed tempus abfc^ motu cognofci tton p0t:qui qiu'de mo rns non eftipfi'^ tempo:^ pars cflentiatisrergo temps' non cft aliqua enntasab/j foluta ab alia enti'tate q e motus Diftmcta.maioz patj. quia illa entia que re ipa, cgari polTunt: ita g» vnö efle poteft,altero non epiftete yel ambo clfe poffunt lo// t0CtrituDiftinctaapacognofeipntvnü(t'nealioetcc5tra.cumies minueadco'? gnofci Dcpcdcät ^ ad cflc.plures ratiöes apud 0cbam iSzegojifi 3ri.g.quire z. 3Bru qbus patet q> temp^' et motus pmus fola rat ione Differunt .qucadi iiiodü lignum et vlna.q licet idem re ipa fint:babent tn Diucrfas rationcs i'd cft tiilTinitienes.babcnt fe aurem tempus et pjimus motus vt palTio et fubiectun». ficutrifibile etbomorqueno impojtant resreipaDiftinctas fm i0cbam ;qre(l^ qü'q? temp'^ accidens elTe ^cedifnllud no De acci'deutc inlwente; vcrö oe aliquo . pdicabili in fcöo modo Duendi ß fe intelligendiim eft. X.co.jf. ^ j-j ictrt»r.ric colw rubcus peffqccio; oigro oicuin-; quia magie ad albcdsiri» "Zrüctms.h namrä aceedit.3 li'a eft mefura cprcfionig inprinuis t ßmanerfbi:ftcvina ctiP qiünras nora eft menfnra totiiis panni/-r canrarus vini.aiia cft mcfura mwM firudmie.-ric vniras aliqiiotice fumpra inregrat i meiiirar omnc nume?.. SUa cft mcnfiira Dtirariois z inorus:t eft tps.'Bam ipm p:(mo eftmčfiirafnrnnfeca moruß p:imt mobiUe/tanqj fiii fubiccrt.<4 mortis per fuas gres quantuß cft w) , gnorcif.'Hani pmo vnä parte mortis cognofci'm'^.-Dcmde alil.t fic ocfceps ."(ra Qf randč ^uärus fit roriis motus cognofcim'^. aUo^ aür motiiu infeno?. eft me Tura ertn'nfecarqa rps no eft motus mferioj/necßs euis./gt qn ania actu ß mo ^tumf mi mobiliß cernficar cpdiiu aU'qm's moitef aur 4ei£it:tps eft mefura acrif'; "^aUö.wim ibo acru n5 cem'ficaf/Dieif eflemcfura porenn'aliß. gratia itc« 'piis eft mefura eprrmrcca noftra?^ opei anonü.'Bä fi mterrogeris/cpdm (n opere 'fijei IS anr in motutmo?: refpodebis/e annü % mčfemtfed annus eft reuoUitio fo hs/ qua fedt fol p finnamentu m ouodcci'm menfib?. (Eft a«t tps mefura intnV; feca ntorus mobiU's :nä annfi per jfff Dies mefuram'.Dies ß Xät.boja« :bo ram ß «"o mtniira.-r fit oeiceps.l^n gqucnf.quant^ eft ann^.tlefpodcbts 5tu6 eft Diuifibilisficut-r mobile; g i'pITus motus eft altqua mefura/^ no alia cp tepiis.nä menfura t menfuratu Debet cfT« vnigenia.t.eiufdc rationis.t.^eta.ßiHÜ autc motus fit res fucceffiua.'opojtee eiue meiuurä fcj rcmpus efte fuccefliHwm, £r ftcüt quodfcrtiir vcl moucf mmomfuo cfl vmij et idi ciie;babcn0 tarne c6paranonc0 ad ßtcö magnitudiiiiö fcjrcrpecfutcrmimaquo/ircrpccmrcrmmi adquemnm cft ide nimc fccundil fubftatiä quod adiacct ei qd moiief: et tarne nö habet idem elfe fccunda qued ftiut a puozi m poftc niiöiqueftujL'umbabetejccotinuo pjocelfttapartepzioji in parte pottaiozč. j£c fic patet nm cft fubftantia tempo:is quia tempuö nibilaUud cft/mfinOicliuipu fuo f\xfdpil& effc connmm.THibil emeftacdperctJetempozc/mfüiuc. quod cm pzctcntü eft/no cft;et qiiod futuru cft/tiondum eft/fed ci ir.€Ötcmnncouobii0 modiöacdpmir/rcj p:o nuncgd cft rubftatitia temp0Ji0.'Oc quo lativ t^ictw cft.i p:o nunc q«i dItefmmuötcpoziömöfimpU'citcivrcdmcopamtt'onead intcllecta vel ad aliquc motil pamciilarč. i£t nüc quod eft fttbftäria tcpozi0 ©icitppzie mftati0/qiiari no ftan0,f5 nüc qiiod eft termin^ tenipo:i0/retinerpp:ieboc nomc mmc, , . CTHota aliqind oicit efle i tcpoze quattuo2 modi0, ^zimo «gjij^n. ficut iti fubiecto:et ifto modo p3lfione0 tepo:i0 fant in tßc ficutlongu/bzeue/miiltu/paiicu, Seeudo ficutidqöeft ©e fubftäria tčpou0:flc nunc eft m tepoze. Xcrüo modo Tkn cut termma0 in fuo termmator-r üc nüc fignatu eft in tem po:e. 0uarto ficut in numero:ct boc ouplicitenvno modo abfolutejalio modo Pm cöparationc.Sbfolute adbuc ouo^ bU0 modi0.r,per p:iu01 pofteri^.^er pziu0 eft in tepoze fi cut motu0.'et mobile inquätö eft in motu. er pofteri^/li cut quie0 etquiercc0.ißerpziu0 adbuc t>uob modw.'Bcl quia menfurat toto tepozerficut motU0 celi. 10 el parte tcv\ pozi0merurat:vtmot^p3rticulare0.'ßercöparationeali> quid Pkif efle in tepozejvt t)cu01 mtdUgcne:pnt compa» fantur ad re0 tempozale0. ffCcmceflumefi:tempiieeflecofmuüqtifadmodSquelibet mettim localem:Zec.pff, nam partes motiislocaUsPmfacccffione copiilanttir ad terminu communč.f. inomenni:quod eft mortis vltimii fuccefliots ejtrpcrs.'tcpoM's ^o partes fm ou ranoneconrnguntiiradaliquc terminucomune/fcilj inftans.'quod quocfe ntmc vocatur:oe quo vel eiusentitate autbo: fm opinionč communč quam bic (mW tarurciflcrit, J,,«.„'^^^ ^P'"® inftatis fm tifjm.tiij.pbtffi.Oucfunt MOWCviC pTlIlTO acceptiöes.-pinma/^ißm nucfit quoddäindiutfibilc cjciftensvltimütßis fm ourationefitieriiccclftonca'pi^'tii fuaefliois efteji:ßs:fic ^ vnum «idem fit fints pteriti % initiiT fiitiirirficut idc punctus eft vltimu p:io riß parris Ifnee r pofteriozis continiiäs.Sed bec inrer nunc t pimctü eft oiffere tiarqtiia punctus vt linea eft res permančs:nunc i^jo tcpo:is ficut et temp' nücp idem numero permanetrnamfvt Comctato: inquit>'mpolftbtIecft ouo nüc oe« iftonftrarerquiä ficttt cötiniie eft alia z alia tepon's parsata z alterü z alte?. c5 tinue eft nunc/illas partes tčpoJis terminäs.'plura ein inftätia fiue niTc fimul ec tion pofTunt ribi|)jcima aut imcdiata f m ouratione: vt late.vj.lbbvrič.oftcndtf, Sicutetiä plura puncta fm ejctenrionč fimul efle no poflunt/g' fint vni'et ciuf^' dem eictenfionis terminus z f m eandem partc.CalcTieni

emateriali riamficato pmum mobileimpouat: cc fo:mali connotatquod I'prum fit in aliquo loco vcl alicnbi fitiiatum: vbipjiiis iniediare no fuit fitiiarü. quod ide cll re ipa cu inftanti.in eodc em rge infinita föt inrtäcia :modo fivnü niic cum altero mancret niic fignaro c;;tremo:etia mancret cil oib^ nüc intei medgs. quod eft impolTibtle.'Hä licet plura nüc bene funt fimul in eodc fße ranCp termi« nus in terminato/n5 tn fm fucccflione ficut netip plure$ tcpozie gtes fm fuccefli onem func fimul;quap:oprer no manetidčnüc fm futam imßtibile j)tra autb» rem: ficut in linea no eft vnuj idč püctfi.quod trito ptSi rönib^ ofteditur. ^zimo q: nullius oiuifibiliß finitt tm vn' eft terminus: tčpus aüt eft Diuifibile t finirü: ergo fčporj no tm eft vn' termin''aioj patet;q? impolTibtIc eft idč fm fubfta* tia efle fine quatitatis t ^incipifi efulde.Scöo.nullfi cötinuü Pm rccrü vno termi no cotinetur fed adminus ouoto :fčpus autč eft continnu. ^Tertio/q: ilia oicütur cfle ftmul/que funt in eode nücrfcd facta ante millefima annu bodie facta eflent in eodc nunc:ergo eflent fimul/quöd cft incoueničs. "Bifi mtelligere velie o» idem inftans manet fm imaginatione in toto repoie:qz poteft imaginari quod inftana fiuenö caufat tčpus/ ficut geometer imagfnatur punctus fliičs caufat lineam. 3" CD t» '"'aS'nätio eftfalfa:licet oe mete autlJo:i6(vt afparet) ee videatur.i^uod ^«■»•ji« pic oftenditur.nullum indiuifibile poteft fluere:nec moueri.fejcto pbtfft. fed infläs cft indtuifibile.3tem fi inftansper fuum flujcum tempus cauf9rcr:feqiiirur g? toti tcpo:i 3dcquarcf.alt'terelfetaliquaipiustepo:i6 pars/queno elfet perflujumin ftantis caufat3:fedindiuifibileadequarioiuifibili nö poteft. ^dcirco^ofitio p:i m3(ft oe inftantt gtinmte oebeat intelligt'jtantüvalet.no g» idem nunc maneat in toto tcpo:e fed qj quodcficp nüc pfideratu fc6m fe eft idem:et Itoc eft manere fm fubftanna:c6ftderatü vero in ozdine ad pteritfi cuius eft finis: et ad futuru cut'* cft tnittü Dicitur habere oiuerfum eirc.t.t»iuerfas rönes fiue oenominariöes: que Äliöe (ö sdmodü eft oe mobili/per quod in motu cognofcim'^ pjiiiö z pofteriug/quod oi« * • cituridemeflefmfubftantiä:'ialtudPmeflc.i.ocnomtnatione:qirönefuccefl'io» nie in eo C;i;iftenti6 oiuerfas fo:titur rönes z oenoiationes. •filurcs cjcpofitio nee apö iß urleü fuß cjcpofitiöe tcjctus t ?mčti.to4.ct.io7.qrti pbi?.reqrc.et 3oannc canonicü qftione re;tta ibidf.et Sntlx>niü.Snd.terrio.mcta. CScito Q» fcša quotp ^ofitt'oifta (<}> nunc fit fuBa tepo2i6)n5 eft admtttčda fat CI e.'Bam queadmodu pucrus no cft linee fut5a:etmomčtu motusjfic neqg nunc cft tßis fiibftanna:nccp per fubftanriä caufam intelligerepoteftiqj ft inftans fiue nüccaufa efiet repojis.fcnitetur in quo gtiecaufe.'flo materialitalias eflet tčpo« ris fubiecttim :fed indiuifibile fubiectu oiuifibilis efle nequit.nec fo:mali/cu nunc no eft tcmpo:i6 fo:ma.ficut ncc pfictus Imee.ncc fmali/nec ctficienti vt conftar. 3^erminus em ret no cft eificicnö rci'.jigj: pdictis tertia quoc^ littere^ofitio faU fa afljaret vt ifta(q' tempus nibil aliud eft nifi nunc flu;cii ftio fufcipičs efle conti$ nuumjquc cft fecüde^ofitionts^ariuaquod adl^uc fic veftruitur. iBucraf oc äcctio.xxL flio fliijcu per que caufat-an fft motus atit te pue: qiS cum fit rucalTiuö ncfcfle dl ^ Fit alte?. iJoy.. "flon meme/quiamotiiö eft flujcgg mobi!is:nec tčpue.-aliae per tcpus cauraremrtepu9;etrieimnfiiutu.3remin quacucp flueticc cft flujcue: fed (nftans n5 poreft efle fiibiectu flujcu6;qui quandä i iicceffionc t oiuifibiliratej ttn poztat.nul um aut indmiftbile eil lubtectum Duiifibtlis. Scd quarra^ofitio ifta •Bibil cft accipcreoe repoze nifi nucrqueeji: octaiiopbif.lumpracftifi mreliigatur ric."Hibil cft accipcre fuie babere^e tepoje quodcotum fir fimul nifi nüc:vcra cft: nam quodcücp tepiis 3cci'pitur:femper vna ci'ue pare p:cccrtjt,:cr al!a{ vt piat Ut rcra)ftitura cft.St vero Tic accipiaturinibil cft accipcre oc rčpo:e: quod nobis to Cjctftit/niTi ininc:fair3 cft. "Ham fermc infinite repons parte« noble cocjciftiint tti quodam fieri i fiicceffioncanftantiaem cum no fint immediate projima (vt Di'/ g- -ctum eft DC mcntepBi fc]cto pb|f,) inter quelibett>uo tnftantia cadit tempiie me« diumrricutinterqiiodlibetrempuscadttniinc.ttiftincrioaureioe nunc inlittera fati's parcr.nam cum tcpus fit continmwbabet oiieg terminos quarc oicttur nuc termlnatiuit. fed quia tcpone partes copulantur ad aliquod vnum nunc quod eft ftnle pKtcriti t p:incipium futuri(vt latius poftea oiccturjoicitur nunc conti'/i nuanö.fiitecötinuatiuü.'Snrerp^tätioautcDcinftanti.'^quarinöftansotcatur «5 opoztet flujcum inftantie afftrcre-fed cp raptim cft tranftčs: q: cfle eiue in con n'nuo gnari x cozrilpi contingit.Jdco autbo: caiite inrcrpzctädu« cft. »n -In ßljvartos bic tnodos quibus res cfle in tempo:c Cn'cun ,511 r ÄluUCTie ttruO tur/enumerat: qui omn es per facile ad cos tree modoö '" quospbilofopbusqiiartopbl^rico^j ponit/ieducipolTunt.'HamDuplicircralK^d ticirurcflein tempo.'c.jiinnio coe^iftentc; quia ipltim cft/quando tcmpus eft:rtc pzimuemoro: arqj inteUigcntic funt in tcmpo:c;licctminusp2op:ic/acriquis ©icerct/celiim cfTc ingrano mi!tj:quia cclumeft/quando granum mii^ cft: ct intf tellfgentiae cfle in mom que funt.-quädo motus eft. i£t is modus apud Sutbo^ rem bic in finc/eflc in tcmpo:eper compararionem fcilicct ad res tempojalee oij titur.nam immojralia non patiuntur a tempo:e:n5 enim calefcunt nei^ knefcm. Sfe£«ndo.Sliquideft in tenipoje quia cft aliquid rempoJi's.i£t boc.auf quia cft tani^ pafllo in fuo fHbiccto:qtieadniodum'par 1 impar in numcro: fic longum et bjeuc que funt tempojis paffione6:non quidem inbefiuefcum buiufmodi palTiod nee cum fubicctis idem impo:tant) fedper pjedicationem ita vteflc in tempozc cft pzcdicari oe rcpoze / vt ipru5 continuum effe Dicaturific quocp multum z pau fumvt tcpus eft numerus numcratus.aut tan^ pars tcmpozie in fuo toto/que admsdum ternarius cft in fenario fic pzetcritum eft in tempoze/aut futurum.vel boza in oic.Scd ipfum inftans fiue nunc iujcta pzcdicta non efteolmodo in tem'/ poie cum fcmpo:is pars iion fit. ^ut rertio ficut terminus in eo perquodipfiitn tcrminatnr.fic ipfum nunc eflc in tempojeoicipoteft r cum fit terminus et viti« mum ipius.igtfub boc modo tres autbo:is modos concludes. :Ccrtio afiquid (n tempo« effe oicitur pzoptic ficut in luimci 0 feu tanq; in menfurantc. quemad modum cozpus locatum a toco continecur. i£r fic rce cfle in tempoze eft eas men furari fecfidum ourationem a tcmpoze:fed mcnfurari tempoze eft babcre partes fuccefl"iue poft partes pzopoztionabilitcr partibue tcmpozie cozrefpondentcs. Site folö mottle funt in tcpoze vt Dictum eft:motii6 quidem pzimi mobilis tan'/ CB in menfiira intrinfeca.'motusvero inferiozes vt in menfura cjctrinfeca.fnälio modo cfle in tempoze eft eius purationem eicrrinfecam mcnfurari tempozc: ct ab pdf m cjccedi.vt func res que incipiunt ac oefinüt in tcmpoze:vt res naturales/q pabetitoztum in tempozc t intcritS: qiiarü euratio toto tempozc bzeuioz alicui parncuU tempojis cozrcfpondet. fic pztmum mobile ctquodUbet permanens eft f Ä Kr^d^m.h ;.fn tepstc Ptiuiufi t»urati'one:na5Durarto fucccinone impoiMfe VidrtM«" atc^ m* tum.cum emvnöDicafbKufus/alüidvcrolögiußyOiciinfmenruraritepojeiqa longu t b:eHC pafiioncs funt rßieired oiirario vni^'rci b:cufoJ cfle dvalreri" rci t>uratione:aut longtoj vt oe bomic z co:mce z ceriie conftat.crgo.'H« furatio t>icitur logio: aut b:eiiio:/niri bjeuioji atit longio:i tčpezecocjcillar.Sfcd fubftä tia rci ßmatienn's circuftribendo aus Ouratione/ no menfuratur Kpoje:qj qiiä Z.ectione ro q? quiee q re ipfa non cft aliud cp res qtiicfcce (vt p:ius oictii cft) per pofteri? I ö". .tper accidčs cft in rčpo:c:quia täta cfle qtu'es oicif/quätuß fiiilTet motuß/fi t» to tepo:e quietis mobile cörinue fuilfec möcu5.:Cemp^ itatp oia mobilia -z quiÄ I ff efccnna qiiaten^ motienf aut quicfcSt mcnfurat.qpwprer.ütj.tibvf.iufcrtur:^ caqneqjmouerinatarunt/ne(^quicrcerc/nonruntintfpo:e;vtco:pojacel£ftia 1 intclli^čticifiue angcli.licet! tcpus fit mcnfura Duratiöiß angelo?, f m 0cbatn q6 fic oftcdit.ü^ö nö habet maiojc ourattonc aut mino:c/mfi quia cocjciftat ma aut minou fucceflloni in actu vel in potentia/illud menfuraf tempo:e:Scd ©uratio angeli eft bm5i;ergo.2S>aioj nora :fcd minojpzobaf.nam angclus ©ici tur magis vel minus ourare:quia maioji aut minozi fčpo:i coejciftit vi' ep natu ravelcjCfifcctione.Siceturpiimti/babet^pofttuifinfecundii/tucrequifQ-qua to ßfectio: eflct angelus/tanto illi maioj Duratio oeberef ß confequcs fi oeus crearet modo vnü angelum perfectioje oi alio angelo iam creato/g' plus ouraf» retalius ab initio mundi creatus.qd apparet clarc falfum, ^rem omecui cö'i petit b:et>e aut longü menfuraf tčpo:e;quia ille funt (vt oictö cft) paffioncs tem po:is fed onratio angeli eft f7moi:qula alia cft longio:fiuc Ditjturn£o:/alia bjcij uio!.<©uap:opf nec angclus necaliqua fubftätia fiue accidens permancs men fnratur per euitiquia euü nibiUft fm (0cbam:nec cft aliqua babttudo vltra an gelum eadem realiter cß co.nccp illa conccditur oe vtrtute fermonis: j^c^ men furaturcternitate/cum ipfe fitoino imcnfus.no em menfuraturpercreaturam aliquä/ncc etia per eflentia fuam :cum mcfura -r mcnfuratü re ipfa oiftinguanf: aKas idem eflet notius z nö notiusiideo fi eternitas eflet menfura Dci/nö efl'et re idem cum oco :quod eft falfum. (Suarc oum oicif: Deus menfuratur etcrnitatcr intclligcfmi^cbam/cjOurationčDeimcnfuramustorotčpo« in actu t poten tia:quia rc5 cuilibet tčpozis parti coejciftir neceflario. tb Iura ap6 l^cbam requC re fcöo Snia¥..q,?;iij .z alibi. Mffcrcntic tcmpoji0 funt trc&:Cc5 picfenö/pzcteri'tu et fu turum.^2ctcntu cfttpa qd fmt/i nö cft, Sedpfettö eft fi mö ptenri i mitiü futuri cötmitatuad infirm, f iitum eft tp0 quod nondtt eft/fed mt.ltctp& eftmad0 caufa co:m ptiontg CB ^rencrariomff.et bocppf er co:po?. natttraliunm mioncrnqua menrurarrp0;qiüa tDiftare facit a pzincipio. quod cn> antiqiidf i fenefcir/p?opc mteritü eft. icctid^xxiL ff bffferčttas acciderales v^Pm alios fpes tßis oflčdit.Oefndc :P i^o•zpofteri'' i'nmotu z tße w'cimf ic5 ßatioe ad ahqd mdimfibtle nobis adiacčs :qd pfens ^mo mo otci pöt-j^ft aut ß pacro pfens idimTibilefm fiiccefrionecoiunges pterttiifiituro:vtft't rotap:d"cn« bo:a ab.cuP medietas fit pten'ta:t medietas funir«:qß (nflans indiuifibile jiimgaf.tale iuftäs c eft pfens illo mö.quia eft (ndiiiifibile tepoztsboie?i^cns pteritu ä c:fiiriiro cb:queadmodß in linea a c b:f m matbematicos eft vlnmuin (ndiiiifibilcfmcfterione/partepo:em Imeeac.'partipofteriojl c b?iugens.i£c fi'c pfens no eft tepiisnec pars tcmpozisrquia oisparstepoji's habet ßtes.fed pfens boc modo eft indiuifibi lemec omc inftäs eil eo modo pfen6.nä inftantia piimgentia ßti's tßis ptcn'ti inter fc au t futuri nö funt ßfentiaiq: no adiacčt no/> bis nec coejciftöt.accipif adbuc pfens fc6o modo.t eft tčpus a- pdicto indiuifW bilipfentinomultuDiftans.i.quado vtracg pars teponspcedes.f.tfcquens eft ^inqua inftäri itsdimTibili: vt initiu partis pterite no logo interuallo ab indiui rtbili Diftet.nec finis future parti'g.ideo boza/oies/bebdomada/eft vere tempus pfens fcöo mö.fed torilcjnqucniu t occennffi fo:te no adeofljnc:quia«iu6 par/ res ad inftäs nobis adiacčtes comßate multß oiftlt.t illud piis vere e tps.Sed fßis in fcöa acceptiSe ßs: vt medietas bo:e pntis/q ßtranfiui't. Si aiTt muUü oi ftet a pnti indiuifibili fine in ^a accepttoe nobis adiacčtc/vocaf pteritü pote« tia:ab alijs ^^o t: pteritü abfolute,£t l5 pteritü nö eft pars pntis tßis:futunl au te eft pntis pofterioj pars/q adbuc Ventura eft.qiie fi paru oiftat a pfenti indiui fibiU vocaf futu?.ami:autfuturü refpectiue.t eft pars tßispntis.Si ap:c lenti indiuifibili mulrü oiftat/oicif futii;^ potctia vf futu?. abfolute.t no eft ßS pntis tßi's.jgtemplt gra.^cepero totü rps a natali meo ad nöcvfcp qö nobis adiacet.idem tempus nö omino pteritiim actirnecoinopteritum potentia.'fed dl partim actu « partim potctia pteritü.£tfi bas biuifiöes tepozi» z oefcriptio nes magis luculčnufc^ itelligerc cupias:finge(fm x>o'i " ctrinä fcapulefie pl5i vndccöcßelegätiffimo.cic cui'ooctn'nabcceiccerptafunt)anteoculosfuosimo'/ Wliter ftantes lineä oirecte pozrectä fine termino (jdej ßccptibllt:vtin margine apparet.vbi vifus tu' ejt vtra «ß parteialiquo figno lineepeficit.vt ia t b.t i medio vifus fit c:eque oiftäs ab vtrocp cjctremo ßcepti fpacg { (pm c eft vt pfens ^imo modo,a b vt pfens^mo modo: tavtpteritumacturcbvtfiiturßactu .afpteritü po'/ tetia:Tb«futuröpotftia,£tfiintelliges Uneam moi»c i ri verfus f/ quoufcp figaum e ßueniat ad piinctu b linee oculi:tunc b c fiet acta fiit«ru5'quod 6i»s erat potctia futurum.? a 0 potctia pteritum :quod pus erat «ctu pjetentum, q^auftKfflPtis magts ITtcozruptfonigcggcneratioig evUlM^rtc leCDuO caui'a:r4tiöe/figno/7 auctotüiate oRcnditirattoe tau. f i« Hv^ct^tmji* tenipuö poh'uö eß catifa rctuf eft fola z rulficiene caiifa qua cm'" no cd ca»*, fa fiitficenesred tčpue eft Tola caufa co:rtipriöi6 rcip z oblun'onis z fiifficue; "Ha nulla alia caufa adbibira tčpiis fua fuccenienc nos efficit itnemojes pjms fcito'i rtim:fcienna cm bene in ammo fi^a fiiccelTu tempoj^ obliuioneocEditur.cfi ipnt' fit numerus moruemiof^ aurc ceti res ipas üiftrabit z alrenrarč inducit atq^ U uerßrarcm.'Sdeo ea q mottii^uincta no funr/a natura fua no patüinf banc mu^ tationcni.Scdgeneranoie reu tempue no eft fola caufaired fifogarfo traimura tioautarsaut natura aut aliquid aliud/qö ad rci^ducrionem ?curnt. €iuaicif f paro -Jb^tagozicus recrius temp^* ftulrifTimü eflc suindociie oice bac qö boks indoctos ac imßifoßfaciat:^ pji'^ fcito?. imemojeercp Simonides poeta oiccns tempus cfle (iipicntiflimü bominee fapientes arcp ooctos reddac (2>.x> z 0mdni6 nofter teftaf Dicens.SCempus cdajc rep'tucp inuidiola vetuftaff i^ninia Deftruitis:viciara(^ oentito eui ■^aulatim lenta pfumitis omia mo:te. Signo quocßpbatur.fijm resquantucuc^rolide vt cft ftrrö Uipides z id gen^ plurfma/tcmgiß fucceffii comnnpif.ßiuia fm p&n; t^luto« tempue rcma pn 2" c5.i 17 facit.i^uanro autc ree plus a p:incipio fui efle oiftat oe tan ' to magis fcnefci'.z quäfo plue fcncfcit magis ad fui cojruptione tendir. fcnectus cm m antmäre ejc caufa frigida z ftcca^>uenif:qučadmodu!n robur vite % iuucnte ctcalidatbumidacaufa. _ gencrabiles t coiriiptibileßftuefintnatu» l^uucrte tcrtio rcEmanentisiiuefuccefnue incipiunfroefinunt^jaU'» quo inftanti rempo:i6 ^,autem fitrcs ßmanenst res fucceffiua oictuj cft lectione.jcv.Sunrautemquattu^?inftantia tcmgis fm que adequata inceptio z ocfirio tam rerum fuccefliua?. cp ßmancntm menfuraf. vt p:imu inftans efle z vltimö inftanß non cfle/que inceptioni atrribuimf;p pzimo inftanti efle res per manen6:fuccefriu3 vcro^ vtfimo inftäti fui efle mcipit efle. oefitionis aüt inftü» tia funt pmtl inftans jiö efle/t vlti'mü inftansefle. q6 induiifibilito oefinentibi. cfleattribuif. "Jicimüem inftans efle rci eft tempojjpars^qua res eft z ftnedia« te ante boc non fuit.jftlr oe altjs Dicito inftantib. & regulis autč fcqucnribJ4> quibusinftantito zresßmanenteszfuccefllucincipumtautcflc ocfinfit/facile agnofccs.f[;|i):im3 q ucTibet res pmanetis nature incipiens efle/^ p:imo inftait ti fui cfleincipite(re:vt bomo afin'-'. Sdduntalij in rcgula/quetemgalit'incipi't efre:qi3nim3bumanap vltimo inftanri fui non cflc/mcipitcflein materia:? n5 g> p:into inftantifm:alioqui oue fojmcfubftätiaUs in cademmaterie partefta« rent:aut materia maneret infozmis/aut vnj tota laritudo gradualis fimul co:> rumperef/autaniapnus tempo:ecrearefcßcojßiinfundarcfqd eftptra tbro// logoe.ČSccunda regula queltbet res purefuccefliua q efle incipi't/^ vltimo in ftanti fui non efle inctpit :vt motue localis qfi non cft/inciptt efle.flon tn idem cft inftans p quo incipit motus p quo generaf motus localis, quia i'ncipit qfi non cft/t in inftanti,p quo generaf/e(i:qnarein rebus pu c fitcceflluis inftans m ceptionis pccditinftans gcnerarionis:in ßmanenrib? vero fit etorrario.|J^er* tia regula iCuiuftibcc motue acquifitiui q non cft motus localis pjimu inftana efle oetwr.-gam oe motu oeßditiuo pofteaoicetur. f£©uarta regula.® uclib5 res in tepozc efle oefinens fiuefitßmancs fiue fucccfliua^ pjimo inftanti fui non cflc:oefinit efle: vt afinus aut motus.fcd res que non tn temßc: veruj in inftaiiti cfie Dcfinitp vltimo inftanri fui efle oefinit.vc momcntu.aut puncrü. j^uap:o/y prerinmurarionibjinftantancisidcm eftinftanspquoreacfle incipitt^quo ^ducicur;q; in eis (dem eft rranfniuwri«tranftnutatö efle; vt ff aliqua »nrelU^ gentfa?^^ mdanti a,p(ilucif:idcm dl iiiftans ß qud^jdua' (nci'pit t mi!tan'.i£t fd eil pnmuin mflans efle fui clTe.Sic qwoc^ idem cd initans pjo quo rc6 mftanta nea cfle Dcfiintt:-!mllanspjo quo annibilatur.vtpotevlrtmiim mftane eflcfm'. regula. "flulUus rei ßmaneutfs per altqd tcmpiis T»i»ranng (ctuus lacirudoinmditufibili confilliriefl:oarc vlnmum i'nllans eile(fmpBm octau» pbi?fico9.)ttam vltimiim inftans cfle bomi'nie nun oattir. addintr:cuui6 latttu') 001 c.'Ham rei que m inditiiTibili pnilit; vlfimum mftanscfle eüietüjirurivt vi n'mü inllans liime cali'dirafie.®^® Ittma regula.TRci pziuatiucimorii localent p:iuanti6 aiit rem pmanentis nature, que a re fuccefliua oepender. eft oare vltW mil tnflatie efle.'Vt oarur vltimum mftans non curfus. Si vero rem ßmancnn's nature p:iuat;e(u6 ell oare pzimii inllans efle fui. vtoarur pjimum (nflrans efl*e non afini. ;^deo cojruprionie rei Qmanentts non oattir pn'mü inftans efle: quo ad inceptionemrneca fom'ozi oatur pjimum inftans cozrupcionis: fed vltimuj inftans non efle. Sic oe oiminutione condenfatione et alreratione oepcrditiua oiciro. frSuntautcmnonnulliinftansilludtempon'simßnbileinDUo naturcinftan tiaquequocpTignanaturevocant: parn'entes. i£.t rurfus vnum inftans nattiü re in plura inftantia ftue figna ojiginis. que quidem eomm imaginatto licet ab cifipfis fubtilis ttidicatur, /£am tü (^cbamoift .tXpjimi ^futar cgdocnfl'ime, "Bam talia figna fiue inftantia nature vel^jiginis aut eflcnt entia reatia vel en4 tia rationis.nonrealia.quta necTubftantia nec accident vt (nducciue^dare poc net entia ratConis funt vt ejc Te patet. f iiq fC^racMttiß fcös hb:iß ÖC gciieratiöe z «zroptiSe co:rerpodcö :1Lenieittunjwdtuniml tiötnödiö.'Bftojnö qö eftpnnciptumai' e tiö cöplem: vt ome rotü c maiuö fua ßfc, Sccfido clemeittil öicif qö c(t piincipin ciimllib5 raji mciUbctp:mcipitt5;vt Ire tucuturelcmcravociö. Xmio-oidt ele^ mcfitu qd eil pnndpiu cuuiflibct mi)Lri."r f m boc fic t>iffim £iemct( tiir. Elementu eft ep quo compomtur ree pzimoii eft in ea pmiditftn foimiifpcmi aUäfo2inä:vtimi]Cto tgpi?. eftaqiia/ciu9qiieUbetpar0eftaqiia.^tric oealijaelemc^ . n0,>€trimtqiiamu):.r,;^gm0:aen2lqiia:S^erra:qiiet)elf niifiaitf qttuo: qlitartto pziinferq riitcalidita0;fiagiditä0: bunudita01 ficcita0.5ö'ttö cm eft calidii01 riccii0.aer i&o bttmidU01 caUdii0.aqiia frigida i bumida, terra ficca i fri (;ida. 0aatmo: aut quaUrate© pzedicre fcpfacmt cobtnati one0,quartt quattuoefunt poflibile0;oue ^o impoflibtte0 ^icutimrautpzimo.'qiuanö ftttütabal90;fed aUc fluirnt ab ipri'0. Äcctio ^EjCuin^'mobiii'libelU'tracMrttoccntemobiWruie nattiraligencrartm af

c ctiis palTionttoßtracraucntan BfecödotractaruW ouoto h'bzts ariftorc» Ic6 Eipatbence fecte pnccps perigehercoß.i.De gcncratioe z co:r«priöe Inrcnpfie cozrefpondctjDcenrc mobi[iadfo:mam canep oer»bicaoemö pzopn'o oerer/; tm'at.vbi t^zimö De quattiio: elementie acoc qualiratibj ^mie.oei'ndeoe quin") cp monis fpecicbj.vrpore oe gcncratroc/con-upnoe/alrerartenc/atigmcntatioc 1 oimi'mitioe^reqnif.nS ramc ad aliqtio;^ gencJ^ vcl fpcde;^ gcneratfonč t coz ___ruptfone:a«taltä oefcfdendo mufarionefpeciat«. gn^miis itacptrcs clemcnrf c)c.v.:©eta.a«cpti5c6e<5uocaß ponit.qifjtnulriplein'ndtftinctö ?f«fiončpa/; t.f viq. rir.pmo £lcnc.fed in e^u«cif! femß diuiTio pcedif ciiffimti'onc.v j.^opi'c.in vni iioctsaur contrario jttngir.Secüdo ntimcrnquarcniarm clcmenronim(ii?:ta qiiatciioz quali'rarfi p:imarucombiuationes affcrr, ^emit que qltratcs elemen tie compctanf/cdocct. nee cemonitranr.qiic er loia rimpiict rermino;^ cogmtioneappzebendunf.qö qtiocp Oigniraß vocaf.qma ofgnöcft vtillicredaf.vbienä furpitiöcet pctitiod nes conjpKbendunf.oe quito pmo tboftcrfo^r.. Cogm'to citi qmd fom fit/t ^d pars:mojmrellecrusfairem aduertene bukpncip(o(omnerotü mai'ue eft fiia 2C.c5.t. paite)9frcnrir.j£t boc elemenra fnie^ncipnl febsber in Difcipltna aliqtiarvr fo res m Domo:(n quito nemo oelinqiier.^mo ^erapB.Si'c cletnentu.j. I^bifp. fumiti»r,S«n( vnöquodcB wsnofcerearUrram«r/(«m pncipw ? WHfas wgno tcctioj. fti'muö vfcp cIctncnta.'glocantiiraHrcm pa'ncfpfa eictticntarqm'a no« In aiii fed concliifiones in ipfa refoluutur/rumtinrcpcpzdiiiiTi.'Hon icacß imerito i£u tUdes megsrcnfie Tuoö libws infmbidemeta volmr;^ in cie principia rotius fcrc gcomernc babentur.fed elementum Iccundo modo pjojftis gencratim fiimi tur p2o quolibet p:incipw p:imo c5ftitun«o alicums rci'.ric littcre alpbabcrt vo ns ngiuficariiic elementa f m gräman'coe oicutur/o» oictioncs cjc litreris/pcrtn// de ar

et3.aflen't)e materia pn'ma fic erpli'caf .j£lcmcntu eft.f.p:tncipium:e>: quo copom'tur p;i» mo.<.eflentiaHt?:aluid.(.fojma riibftätialtö inejnftente (ndiuflibili Tpecic (n aUaj rpeciem.i'.que non t>iuidirur(n partes oiuerTarum rat{onu:nam qtielibet mare// neparg eft materia:? tpfaoictaeftilegrecequafi ilamentu. i[SedautbozDfft fiBin'one ad elementa retro modo q vu Igo t fm comentatozc vocata oicunf co 9pt3t:que funt pji'ncipra cofti'tuti'ua mi)ctoJum.p:o qiiibtiö fic cjcplfcaf./Etenien tum,f.vocatumeft.f.co:pusnaturalee)c qiiocomponif res.i'.mi'jttumvt afiniis fizfmo.-r eft (n eadcm.r.v(rfualiter/c non omidftur f m fo:mä t fpectem m aliaj fo:m3.(.hdnEi(tiiditun'n cojporanaturaliaoiucrrariim fpcderum.i.rationum, pon(rurp:(mil in t>i(fim'tf5e/p20 genere Diffinit(co:pns naturale per quä m Tla T fozma fiibftätiaUö ejccluditura pzoporito.fimiUter qualitates p:ime. ^etn de cum additur ep qud compomtur p:imo resroenetatur m(ittum(quod cft e)C clemenfißcomporirum)i'mcdiäreeit:€lcmet(s conftituitur.licet onginctcflen« tiam ei;materia t foJma./Cum vero adiungitiu-/? eft tn eademrejtcliidtmf mi fe c]ttr(nrece vt efFiciens t flnie. j^oftremo v(citur:t no« oiuidftur tč.figmftcaf ^ quelibet elementi pars inre^ralie 7 quatificati'uababeatfojmä element(;ca cnfmftnfbomogema.l.eHifde rationfstoenominatiois fn omnibus fuis parti bus integralibu6;qudibct pars elementi integralis eft elcmentii:vt©e aqua c5 ftaf.per qua particulam mficta (vt affntis) a ranone elemčti ejtcludiiturique per alterarionč in elementa funtöiinfiWHa atc^ relblubiltafpectcoifttncra. xElemen ta vero cum fint res naturaleß/Ucet in matenam t fojma tancg partes cflenna/; ICS o(uid< pofTunt/quc funt oiuerfarüm rati'onu:non tame m partes integrales oiuerfarum rationü.iglcmcntüquocpaltterclariusficoifrinirur. /Eft res natu'/ ralis inter res gencrabiles t cojruptibiles magis fimpler/pji'ncipin eciftčs co:'/ po:i6 mipri.iSt oictrur elementu ideo magis fimpkic.-qiua in naturali fiia oüpo fittone Duas oiintawt qiialirateß pjimasfibi t)eterminat:vnam fcj in fummo/ ■z alteraminremiffo.igr ejcbis oictis facile interelemcntSt mimt oiSfercciam agnofces.^Ham mijctum eft oiuiTibtle in partes oiuerfarum rationü ;vt afin^.ele mentum vero nequacp-Secundoi/glementa babentccrtas qualitates pjimas in fiimmo:mi>:tä vero babenteaöcötemperatas.SCerriot^n mi^rtis funtquali'/ tates fcee tercie.vtcolovodoj/fapo:;? ficoe altjs.in elemcris piiris mimme. ■f^^-fii^jpfr/» f^^it^^ iSjnunjenisclcmento?. quaternarfiis thfariam in^ ÄHUIcl te 1CCIIQO ueftigatur a "J^Do. ijbrimum ejc parte locoztmt natura lium quarto celi z mimdi;nam vnij «ft elementum quod femper natuj cft fcrri f V tčojftim vttma.alfef fcmg furftitn.-vt igm's.^uo jS;o funt elemeM (nferm a A .A lcuefimplicitcr:vrigni8.q:cini>lUis grauira ti6 gractiis eft commiicfus-ljlna aut cft graue Pm alreru:vc aqua.t altertitn tej ue ftn alterum:vt aer.igif quattii«funt elemcta fm qwarruo: qualitatum mo// liiwrum nmiierii:vfporegi amtatem umplicitcr.-leiitrarem fimplicircngrauira« tem Pmaltcrumit lcititatem f m alrerutii.ßi, aüc elementa bmufmodt qlitates tnotiuas babeaiif.ütj.celi ßqtiire.e generatiöe z cejruptioequattuo;decim qualitatee tan« gibilee:magis actiue zpafliue efiftunt-quaru quatruoz pdicte alteratiue vocati tur.i.actiueTpaffiueadimuce.-JjlelDtcunf^me/Q-adaltaequalitatcsno red» cunf.jCetere ^o vocantur fecude:vel quia ad aliqwam ^mar« reductionem Im» bent.vr funt graue/leue/Duruj/molle/andum/lubncum/fubtile/groirum/arpc;^ z lene. S9e( quia omes aliemijcto^ qualitate6(vt te;ctu6 oicitjeji: bis (luitt.i.cai» fantur ."Ram vt vulgoDicif/e-alidttaseftcaufa ntgredini8:frigidita6 albedi ni0at(^pallo«s.37eitacpqlitatc0fHiscombinationibu6Octerminant elemen ta/complcjtionee/partes aijni/ventoe/erateg z bumoje» in animali; vc iniftau^ rapatet, plima combinatio vtilis CalMttm Siccaiii 3gn(s 5uueta a iColera fubfoUn.» S a 5-i Ser Sanguis "Her adolefcčtf« aufter V. y ov .O i i)um(duin 'V aqua ^lcgma »fem« Senecta if^wnitt« JCerra meläcboli'a autumn^ Decrepit'' t>o;eas S fn'sWuiu ■artoiptilis^ äccriolL m At^js^ys ®7Vitüquodci5ritdcmentojac)t"mcdi'caart«que ph? ÄlOUCrTc ccnio ricecltcontermina facilecognofces. "Hajvtcjc ocfcnfa S fcnfato t>icitiir/vbi pbyficiiß ciefinitabi media o:dißtur.:zg5edtana cm cjc bis que oe ndtura funrfiia fumit p:tncipi3.^edici näcp(vc a,inc.)elcmcnra rum ß qiialitafcß motiuas loc9lirer:tum motiie % quicreß couim naniraUs notificät; tum pencö qiialiratee alrcratiuaß fiuc pjtmae eifdcm narura compercntes. tum e«:co2um fincarcp iimamčtoadmi)i:to9.gencrationčoefcnbunt.f[5S"'® enim eft cojptis fimplcic natura calidtim t ficcum :cuius locuß nartiraliß e(t con caua celi fupcrficies/babeneleuitatem abfoluramicuiue cflein gcncratie z mi jctie eft maturarc/tiigerere/rubtiliare,': permifccre/t alio:«? f. igidiratem remit tere:t pcnerrarione fua currit per Tubftanrias miicronim fubftanria aerča. quod maicimcoeigne fozmali t fplxrico eft inrcUigendum. "Bam ignte clcmcntatue quiapud noß eft/jp:ie non eftigniß:pjimo ^eteo:os,.fed ejcceflus calidii ferjCa.lcv. no: quidam.quonim aUquiß vocamrigniß carbo/aliuß igniß flamma/et alius (gnißlu)c:quinto3ropico?..quiiui:tat>iucrf36materiaßOiMernficanf.'Häfi ma terie tgniß rerreftn occurratfit igniß carbo:ITaque€ flamarfi vero acree Inic p:o creaturraercnim ^^piie luminißftirceptiuuß.tblura apud Conciliaroze Piffc rentia.jcv.require (^optima. f£3er eft cojpus fimplejc natura bumiduß i caliV duß:cuiuß naturaliß locus eilconcaua tgntß fuperficieß fupra aqua z Tub i^c: i'pfiufitp leuiraß eft in refpectu ;ciuß oenicp efle in generatfß t mijctie vt rarificen tur/rubtilienttir/alleuicntum adfuperiow eleuenturanimata motu pzogrclTi'/ 110 z in3nimar3:vt lignü natanßrquarto celi,!£taene trcß rimrßtire regioncß: cjcp:imozS>eteo;o?.riipjcma:infim3:-:media. Supjema regio aerißcft pars aeriß igni pjo)t:ima:pcr quam igniß fuil calo:em Dilfundicquc ideo calida eft et rara p:optcr victniam igniß/t ad motum p;imt mobiliß mouetur. ^nfima xdi ro eft parß aeriß teere autaquepwicima.que refleitoß a terra folißradioß fulci» t)it:quc quoqj eft calida.tum pzepter V3pö:eß z e)i:l?alationeß quaß intra fe reci |)it:tum quia radiosfoliß T rectoßtreflejcoß fiifcipit.^öedia autemeft pars aeriß ouabirß pzcdictiß intcrcepta.'in qua a parte lupenon' calo: igniß oiffundi ©efinicnaparteinferio:i visreflejta radionimo» ficit. $)luraapuci medicos t>e acte z aeriß babitatione require;? Conciliato:cm Differenti3.)ciit|.vbi vtilia iu'i tundacpoffendeßcpplurima.Sedoeveto qeftaercircügiratuß/t eiuß rpecicbJ, in :föeteoj^.vidcto.f[aqiiä vero fm auicen.eft cozpuß fimpleii; narura frigi« dum z biimidiim :cuiuß locuß naturaliß eft vt circundct terram/et fit circiinda ta ab aerc c«m in fuiß fitibuß naturalibus permanferit/grauiß comparatiue:cu £uß in generatis finiß eptat fozmaß figurarc/Uneare/eftcdere/t temperare.'Bec locuß bic fumitur pwpiie pjo vitima cozpo:iß ambietiß locatum fuperflcte/fed ,p:o fitu naturalirquontani locuß aqiieeft vtcircüdetterram ab aerect'rcunde tur:vbiaqii3-z terra/aliac^ elementa fmeicigenriam zozclincmfuarum quaW tatiim motaianimfituata fxierint.ficenim tor3 terra aqiiiß eflet cooperta. Ted buiHS rei contrarium videmuß: nam magna terre parß aquiß eft cifcooperta. iCiiiuß caufam a multißmulnfanc affignanirmam altj p:ouidenria oiiiinaid factum/ad vitam animantium tuendam rcdu):erunf.:^atbcmatici vero qui// dam t>icuntaqu3 nec terre nec mudo efle jccntrüä:quiafi eflet concctrica/toti terra eflet aquiß ctmmdata. jConciliato; aliaß caiifaß buiuß rei afllgnat/quas Oi(ferčtia«jcitj.recSrc.apud que quocpanaqfit^»mubumido¥. ozna.jciit).repcries .lutem aqua fit pnmo frigida/boc efperimenrfo cognofcif:n3 ipfa calefacta ab e^itrinfeco z nature Tue relicta/ad pnftina redit frigiditatcin.nec alio quonis argiinjcnro terram in ccntro naturalirer qwiefcere Dcpjebedimus. 0u€ autctn Zmt^ms.ih aqiiarS ad pötandum melio^ofule Huicen. pn'mg fcn. fc6i canönftf. autem cftcojpuö fimplep namraficcuin ? fngidii m medio mundi natura qui4 efcens z adipfutnfi in co fituatum non fiicrit mobile/babens gratiiratž abfoUil tam/cm'iig efllentfa in mijccie itmatitr ad fijcioncm.t retenrionem t ad pferuai» das mtjcta?' ftguras et fojmas. auicenna. £t ipfa terra eil velut punctum re^ fpcct» celt, ßic omi £aUdiimc(lpgrcg.iriimmbomogmio:!ictoirörcgati'uum SpS" l'Ctcrogemozum.co^sregat cm 3umm cum auro: et t)irörcv>i maru. ö^t cupjum ab auro, Scd frigidum cft pgrcgatüm bomo^ et ra. cö. gempnim et betero^emomm, Congregat em aiimm cum Sc'^^ auro/ctargetumcumauro. Ifeumidum vero eft qö eft ^ ' le termiuabile termiuo p:opuo:fed bene termmo alieno. vude patet cp aer eft bumidiojaquajqma maöi0 eft ftupibKN . šiccum eft qö bene eft termiuabUe termiuo pjopziot male autem termiuo aUeuo: vt lapi0. iHota bumidita0 eft caufa. 0i'ofticiei/qmamducit0rofliciembumozi0. ^iccK^ ta0 autem eft caufa rubtiUtati0;quia eiriccat^rolficiem» iE*: tc.co. c^tem Due fuut qualitate© magi0 acriue: fcilj calidum ec fieneratT frigidum:ett>uemagi0pafliue;fciUc5 bumidumi ficcum» ■ ' öeuerauf cmmelemeutaadinuicem/eic vuopugillo terrc fiuut t>ecefn aque centum aen0 et mille igm0, icctio T^odo quattuoz qiialitatS pmarü^pzictatcs ß ea^ effectue manifeftat^ <5 no« fecimda incaufaa noriciä ü'ceta poften'o:itiucür.oeindeqHedät>oaimcntaoeip{anort fpcrnenda fiibiungit.2:errio_tr3nfmutat5ej elementom inter k ollendit. jCo:po fa aßt futjc ouplicia.'quedä cm funt bomogenia (que z agenta fiue f^ngema voj canf )et fiirit »:j>ä quo^j, ßtcs integrales ciufdc funt rönis t nafure cuj toto: vc nature :.fife T genios.i. natura vocat bomogf ■ taaUaeftl i^j qua|(tataaUäcf| ffnfibilis/aliaii'oinrenfibiUstq i.ypmaaactioiiegcneranftvtfon^/quiejffolamedtjf ,, , nerafy^fcrcQ?gaadinutcevelo(iämota.aUeJ?oeicactionc^ma^ ^lltatügene ranf .qtia^i ite? queda fiit igencrabiles z inco:ruptibiles;fič lut cojpo^ cdcftiä z alie qlirates co:ßit!> celeftito tlires. Ipa ein lujc eft pmä ßfecrione inter qli4 funt actiue % palTiue adinufce «iä comipfitje.£t bas qU'tates pthas (ü abtecföe fui prq füt ftbi fiftu^ucttue:atte no füt acttue t pailt'ue adtnutcent so;rwpric t g fe: vt (9l9:e0 odo^ee fapoKS :qs,qUrate$ fci^as ^ actöc tcctio.ii» f qlitatii gnanf: vt Ira oocet. licet be qUrate« fpccie caurcnr f n mcdüTvfi« ozganiT actione gfectmamo tn co:mptiua cfi nulla fit ibi pzierasjj^c oi'cra.Ss qli'ratcg mfenfibilce fut q aliži fcnfti gcfpt no pnt:vt qlitares fpaaleßrföes qli'tai til fenfibiliü:7 qlitateg ifctualesrvt virtus magnet^ attractma:^?ru6 berba?^ et medicina?. oc»lta/mflučti'cccleftc6:qfaltq vocanffpualeßrqnörcqimnfactrt oneqttuoi qlitatü pina? inaliq ftibiecro.'vtffitfpcs fenfibi'liu/i influetie celeči ftes.Žtlie fütiipniales -r n5 rpÖ3le6:vt virtus magnetis z influetie celeftestnaj videm^ lapi'des pciofos z medicinas mirabiles t occultas ifctures Me/q ejc qU'-J ratib) pmis t fenfibilibj ^furgere nö pnt:cü nibil agat Vitra fuä Tpecif, i£t ofne agens elTectü ribi^o:ttonalc in materia introducat.oe (Jbus apiid medicos n'i quire pfa. Sed in^pofito folü oe qliratito pzimis agiftvbi cöcreta^) Tuis abftra ctis ponunf. itfiam calidil eft qd bomogenia t ^fifis nature entia ?gregat:« beterogenia oifgregat z oi(iungit:vtcü lignu igni a^ponifagnis ?iügir igneuj i'gneo: vt fumo Fumü:-: aereü aereo/vt vapo:c bumozc effluctč vapozi: z aq» um aqueo; vt bumo:e acineritorq: oiuerfe föt nature.Calidiras em elemctaris eft majcie actiuarq ou in aliquä re agit.pnmü eins ßtes oilToluitreibj oiflblutis res etficif ocbilio: q ß coberentiä fuit foztioj.fnf rigidii ofpofitas bj oßatio nes/qz z bomogenia z beterogenia ?iungit:vc fi auru z argcntii:vCargctum et ftannu fif fufa z pmijcta refrigerenf/fit in vna maflam ß frigus(qÖ cödenfarc z ingroflare b5)j)foUdabunf.quemadmodii terra z aq in luto fif ?gelanf: vbi bo'/ mogenia Tcj terra tcrre:aqua aque.-t beterogenia fc^ terra z aq föt fitcöiuncta. , igt quäuis vni' agentis naturalis vna oötajcat fit actio ß fe t ^ncipalis fiue^ 4:.co. j.t mari9.iii;.met3 .t.ij .oe gnattone.^ulto tn alie oßatioes fcöarie copetere pnt , ^ncipales j>fequcnte6;qz calidi pzimo eft folitj calefacerc:t frigidi frigefacere; 3... co, /"J. fedfcöariozpgrcgaixroifgregareiingroirarcnti'grefaccre'tc.copetit.qnqjetiaj eis jtran'e actioes ß accidčs euemut:vt calido frtgefacerciqö oe puteis tße bi'i berno atj oe cellis vinartjs z oe aialiü ventrito ^ftatmam bec in biemc multo calidioza fütjpter fn'gus ci'rciiftans :qd pozros cozßis in fußficic pftringedo oc'ii cludit:t calozc ab ejcternis ad tntcrna^ellit:9t3ß antipariftarim.tß fui ptrarii circnftantiä/foztificat.'glirt!' nancg VBita foiti'-'agit feipfa oifßfa. /Eftiu" verd calo: pozros trilatando aßi't/calozq^ intern^ejcten'oz ^gratuläs ad ejcterna ejcba l3t:T Difßgif.f£2>umidü aüt cü babeat mollicie quandä/facile tägenti cedit: atj ab e^trinfeco figura recipitrfcd^ter ei'' flupibiUtatc in fuis ßticulis Temper t>irflues:maleterminaf^zto.i.anatura fibioebttotermino: fedmalealicno.i, ab eptrinfeco termino: vt aq ^zio ^uejco nö bene cötinef/q licet fit fpbence fi« gure;femß tn t>iffiuit:quoufcß aliud obftaculü ejctrinfecü ofFendit:fed alieno ter mino :boc eft ^tinentis bene ptinef .'eiufcp figura recipi't;vt fi vinü in Ooliii funi daturtioltj figura fufcipit.^j; Siccil eft/cm'-'ßtes benefutoureat; cöpacte(vC terra)nö facile contincntis hgurä recipiesa'do bene ^zi'o termi'naf termino.f, ptinef:z no alieno/boc eft 3tincnti6:vt fi lapis ad vas qöcßqj ponaf/no facile vafis figura fljter ei^ ouricie ficcitatčcp recipit aßt aerem aqua bumidiozc inferffacile pt5 qz flujcibilioz/fubtilioz/ac penetrabili'oz cjciftif.2lqua tfi (vt vide mus)magi6bumecrat:q6r5ncm3io:isoenrit3tis materie ?tingit.autqzei'' bumidu eft magis adherens z pgregatü. r^^-T-l^ «gijbumidirasinmijrtis ouplerreßi'f:^zimaaqaq Maiienc lecucto quoc^pblegmaticadztqeftaanaifubaWda-r ad berens.facile in fe recipics;veru male retinens:ß(nde 3t5 in aqua licet cöfpice/; re q cuiuflibet rei figura in fe recipit.Tedcam nooiu retinetibinc bomincs pblc gmacici plerücif ignaui funt at5 adfcias fpeculatiuast ingenuas ineptiifüt em .pisri;tardi;a( fomnolčti, j6£t illa rone frigiditatie annejcc c4 cft grolTuiei: que» admodua^tUgrofTio: cftaere.-qjfn'gcis pgclatt ^llrmgftatjgroflicicidiicft. aU'3 eft büidi'ras acrca q ca Udirati eit pmcca q boito rßan'g carnofis z fangm // nets j>petit:m qtnto butnidtt radicale cil caKditati ptßatiim :fic q» caliditae ej: ea vt pabiilo fouef tßite;biimidii(p gra calozts non cito adurif.ljinc bomies qiiibJ bocmiintis oacu eft/natiira-rfitteatiTpIcmfpintito/bilares/ingeniori: nam rone bii diratis facilc raipiiirrrarione vero caliditan's ©ill rctinčr. ^ qiiocp oitplcic eft ficcitas :p2ima tcnea q frigiditatt cd pmi]t:ta:q melacbofic^ c5 petit q natura funt frigidi t ficci:in quito calojeftbebtfis z oigeftio otminuta z ania .pftrata: inepti ad Irasjftmr«^ rriftes/taciti/impotcteerlicet multii ajpete// tes/ ignaiH.-quib? jpter indgcftione inulta bumtditas aquofa accrefcit:viiö in eis no eft mot^' neq? ßccptio vcIo»:/infi valde ß accidčs. 3lia eft ficcitas ignea q calidirati eft pmicta q gees groflas reibluit z bumidti confiimens aquea/fpua ßfa calozis puriftcat:ideo caula eft ingent) rubtili3;reddttboic5 fapietem iu;cta illud ©emocrici oictuni Snima fapies eft luEficca. £.t bi bomies melancbolici pluritnufuntingeniofi/memorbriui.quipoti^'cbolericiadufti pofliintoiciquä melancljoliciioe quibus. jo.particulapble.pjimo videto.t oe quib) U'ttera men tionc facir.ff£ii autč oe bumo:e animänü facta eft mcntio :non inutile erit;« paruin liceat oigredi:J>umoj f m medicos eft fubftantia actu liquida ex comi'/ jctionc qualitattt elemeiirariil in anialis coige gcnerara:apta vt mcb:a nutriat: 1 eo?. oßationcs naruraliter pfojret aut accidctaUf impedtat. i£t reipfa e qd'/ dam fluids in to:po:c anialie ß i ecundam Digeftionem generatum. igt funt qt tuoVfanguie qui tbefaurus virevocaturpblegma latine pifuita:clJolcra:l3ti/y nebiUs;Tmel3ncbolia.t.3trabili6:quo:utwquattuo:ftnČ6inco;po:e futnecef farijjnani fanguis nutrit:mclScbolia ajpctitil ejccitat.'cbolera fuperflua educit: pblegma vcroco:pue z memb:a bumectat. cercbium enim fpargit bumo:cm I>blegmattcu:fplcn meläcbolicü.fel cl>olcricu5:cpar fangui'ncs/que feßat majcie a melacbolia z clwlera p:iuf^ ad mčb:a mittit nutriena. 3nter quos fanguis «ft nobilioja'pfe enim eft materia fpirituii in quibus vita confiftit:tum quia eft catidus z bumidus/magie vite pnnciptjs pfojmis.-tum quia magts altjs bu'/ monbus nutrit z reftaur it oepcrditii.igft enim tbefaurusnature. emus oe perditionefequifmozs.il^'iapjoprercauteeft miniiendiis p:ecipue fentbusec ftudio oedins.require medicos.-? majcime ^3rfuficinü,oe triplfci vita. quafitates pzimefuntactiue z palTuie.'^j fficmcrcc tcrno autc caUdiras z frigiditas ftnt actiue fatis etiä ecperi« meto cöftat. q» autč biu'ditas z ficciras finr actiue mutuo z palfiue ITc oftendif — - Sfum quia fßt qualitates tangibiles z ^»me.^^um quia ck igne fit aer immedia A» co,i4 Ijijj j-^jj, ficcitatis actioe z bumiditatie inter fe. quia ep ouobus non ba feenti bus f^rmboUij tertiü generari nö pofllt:q6 eft contra "Jb&m fecüdo De ge^i neratiöe z coznip.quta ft ep aere z terra generari ignis oebeat.'operepcium č ^ aerjcalidita« fuß ifre obtineatfrigidiratc:-r o» terreficcitas oominef fuperaeris bumiditatem.^tlioquinnoefletimaginabilcadeo opo:tet:vtagant mutuo et patianf.Sed caltditas oe per fe in bumiditate non agitinec in ficcitatem/quia cum eis nullam contrarietatč babet.omnis autem actio roeotrarietatis p:oue nit;p:imo oe genera.e3dč roe nec frigiditas oc ß fe agit in buiditate: nee etiä i'a ficcitatem.Caliditas vero z frigiditas actiucoicunf refpectubiiiditatis z ficci tatis, 5Cum quia fom'flimc agut;vt e^cperienn'a oocet.'fedficcitas z bumidita» remille.verum quia be foztifftme refiftüt oicunfpafliue impzopjie ß j)parafionž «d caliditatč vel frigiditatč.-refiftetia afiit ep ßte palTi tenet.'Jize^eä.'caUdü ß ca q '«etione impotfätoilfinif/Tit» frigidöJvt g ^gregare et fegregarc ßmut^rc;vt en tecdojii ^ncfptje ^ftiiS^fitcoj.pftatibiiidu aürz (iccüß ea qpafli'enc Dcn6fät:vttermi nari vel terminabile copulanVt id gen'' pluraXalidiras oem'cp cft qlitas füme acHoiö:poflbäcfrtgidica6i9crt5ec(lDebilioz:mouetan3arcöfcrcti9 adcct^/ ingroflat ret gree/prtringir/moJtiftcat/imrnobiUtat/opilat arcp codefafiOemcle cft bmdiraß poftrcmo oimin acrtöe oebiliflima eil (iaitas.5 n r efiftčdo aßt mo fe be qlirarcs babcr:qj fuciras oitn martmefuo rcfiftit:potlea böidita» oemde frigidiras/poftremo caUdicaö.<[0, aut clemcta miitiiä babeant traf« miirattone 'generanoticqf et remiuce/ptingit^rer earu z in fojims et fn qualW tatto p;imis coiienientiä z ^nmetate.ni raciöe ptraneratis vnü co:röptt alte rü!fed ranöc fif mbolitans z ^nenietie altern gencraf cjc altero. "Bälvr poftea oo ccbif )qi»c babent f^mbolö facilius adinuicem tranfmutanf.tj.oe genc.t cozrup, vtaqiia cjctcrragenerafqufamfrigiditatcbabcntfYmbolü, /Elemcntüaurefu , periiis(vt h'ttera Docer)fuperat elemenrö infen'us fibi conngim ^jcimü in rari'; co.iA tate t oenfiirke in oecupla^ponione.Sic infcrius elementu ejccedit ftiperi' etc mcntäribip)cimüoenritatcinDccuplo.j£jc vnocrgopugilloterrc/boc cjc tanta terre poztione quanta manu teneri poflef(pugtllus cm otminunuiiapugn^^oii citur vulgo fauft)occe pugilli aque fiunt.jgt quia ep vno pugillo aque fiunt oe ceni pugi Ui aeris: ejc vno pugillo terre fiunt centu aerie :t>ecies em oecc funt cen tü./gt quia itenT ejc vno pugillo aeris fiunt oecč ignis:ejc vno pugillo terre fiüe mille pugilli ignis.-Decies em centfifunt mille. ^ equalitate ^o z inequaUtate elemento?. require,tßuridanu et 0iem fug pjimo :2S)ctco:ojü. CJJ^cncrarioefttMipleprimplc^^-ifm ^d. Simplciceft gc ncrario fubHütiei t>iffimf üaj£(t träfmutatio biu'^tori^ m cd, lo. hoc rotü nuUofetifibüi remancte vt fubiccro,"ß) cl fic: nerario cft eppoUatio marcric a foznia fubftaimali z inuWxN ^J« tio m aUam fozma. 0encratio vcro fin qd cit qiieUbct miKN ratio vel alterario. <£2:7ac particula(que pjimo De generatiöe t cozruptiöe lib:o rcrpondet)Dc qui/> bufda motito z träftnutatioib) naturalito eicequif.£t pjimum oe generatiöe t £0jrupti5e,pp:ia/qui funt mot^ ad fubftätiä/ vn'' acqfitiu^T alter oeperditiuus: öetnde oe motu ad qlitatc/qui alteratio vocaf oeterminat. tertio De atigmenta/y tione z Diminutioe motib? ad quatitate vel rubftantiä:9uarro De actiöe t palti// cne:poftrcmo Demijctioneelemento9prequif.i£rcüfiit3ateflcp(3o.vtj. tiöeta, accidfti fit p:io: ßfectioe/ tge z Diffinitiöe/pjimü dc generatiöe Deternnattquä p:iniöoiuidit.'poftea Dilfmitioeg certas pom'riocmü rreeflDofitiöesfubinfert. 3te;c.c5,4 n?Itt1rt ^Scneratiofumtfquädoip naggregato ecDuato fo:// ^UUCI IC (^■(llll.u mis:quaruvnaDcpei dif? alia gencraf.genera i-iAttiaaiirhrt? nti^c n/Miif ^MrtMM.-f-t«/.,^ « r.... details in aliquo fubiecto acqfitio.^t efl: Dupler:cquuioc3.f.vb! geiiitunö afli« milaf in fpe z tojma generäti.'vtgencracio ranecf purrcfactiöe terre aut aq.ftc qj rußceleltia.'vfpote fol z alia aftra tanqj agcntta vtia/cquoce ad gcneratione bo?. inferio?. ocurrerc Dictmf ,/j£t tii bac generatiöe generäß totalefß ßfectt«' cft genitovel eq ßfectö.aija ellgencratio vniuoca: vbi gcnitu (Itr.ikeftgcneräti in fpecie erin fo?nja;vt seneratioaftineicarino/ctplantecp planra:eccalidirane Tnctm^Äi. eiecati'ditatt.£t ftit liBm.f.oe generatiottc/t Sutbccem cft otiplcjK.'ltmplejcee f m qui'd.0eneratio fimplec eflfo:me fiißalis in ali'quo fubiecto acqfitiorvt fozi me igniö in materia ac^litio oicif ißnis giiatio :q fm^arfiliß oe ingben fic oe'^ fcribif:i£ft inutatio facta in fubiecto qua oe potcfiafiibiecti immediate incipit noiia fubllätia. t£x in re e(l fojma fußalis/vt afmi;q gcneraf;fcd oümodo eft ge// mta non ampU'' generatio oicif.'q re generatio nö e qddä accidens fticccffiuil/vt plericß arbitranf/a fojma gnanda oiftictü .g)icif ^mii cp fit miitatio fuccefliua: m(vt pzi' oftčfum e)ipa nö cft mutatio inftätanea.'et boc etia^rer fticcefliuam •S" CO t A materiepdifpofitione cotingitmam act^ actiuo?. fiiit in patiete pdifpofid» ^.co.i^. to.tj.oeaia.J^cm cm gfiationepcedit alteratiou'ö q materießs p:i''pdifponif i ea pjius fojmaintroducif.^einde adiunctü cft/facta infi)biecto:q6 ad Differe4 tiacrestiois Dicif:q n5 fitoe poteria rubiccri:verö nullo fubiecto pfappofico cft alicuF reipducrio.'vt creatio alicui' intelligetie.'Hsm fieri fine educi oe potčtia fubiecti no eft aliud čp ab aliquo agčtc^duci;q6 neccflario materia reqrit actio'/ nem fuftentantč :red fieri e^ fubiecto eft materia fieri parte elTentialč ei'^ quod fic 3" CO tfl ettotiicopofitufit]nam(vtepo''tiib?fi.ttabi'f)omneq6fit naturafrfttcjcfubic» ' ' cto pdifpofito/tancp ec parte ipam intcgrarc.aut fit in fubiecto pdifpofito ©ecu ius potčtia cducif."Bä ome qö generaf fimpfr/aut eft fojma fu6ali6 q fit in fub^ arfi.ingbcn. j ,oc gencratioe. ffS' cüda qjtiilfimtio no oerimplici generaftone.i'.fojma quegeHeraf/intelUgtf;fcd i ^ aggrcgaro(vt p:n)6)c)c comiptioe p;io:is fo:me (n marčna/-: intrcducnoc aU' rerius fojincin ca que nö funt vnug monis niimero.-qtiarelTc ciCplicaf/ßcHera tioX^aggregate ejcgeneranoc^ric zco:riiptionelirtml funipra/eftc)cpoIiarfo id eft pjiiiano/marenea fozma uißali.f.babtfa:? miiratio maliä fojmä.i.(nrro9 duetto liue generatio alteri'-' fozme rubftanrtaliß:vel eicpoUatio materte a fo:ma (d eft cozrupn'o fo:mc a inateria:vt oQ aer q: aq generaf/m3tena(abiecra aq fo: ma)rccipit aene fo:mä. ißeneratio aut ftn quid cft aUau^accidenns i'n rtibiecro a£quiririo;que r res fpeciee babct:vt cft altcratio/augmentatio ciit>im(nutt'one et'' oppofira z motus localiß.'^ocaf auf Ixe generan'o fm qind:qin'a aeefdens fubftänc eoparatii cft veUit imago 7 vmb2a:Mäm(vr ^Ijuß.vtj.mctap&.rcftaf) accidcnanöfunrentianinquiäcntis. -i ot J.. ^^^ ^ gcnerattöiß modus ra ani'maroa cg i'nanfmatozü ta'i CJuanoi» Muucrtc rertlO |.g cft.-B.i quaüranueoifpofiriccß que rctpa fürqim tuoz qualtratß p:ima?.ppo:no fiue conrcpozamenrö/agunt in matcriä piimä i'pam alrerandorpcrquä altcranoiičfitnouccomplejaoisjpductio/pJtoiiDiTco/; iienicß fozm.eratioccin'uß oe per accidcng fequinir p:ecfdcnriß fo:me in marc« n'a eozruptip^rer ocfccrum no conrcriiann's in matcna:? fit noiie fozmc i'n ca dem mrroducrio:qiic re ipa cft gcntrano:vr ft igms fozma in ligno gencrari oc/v bear.-pjimo lignii per igniß caliditarč aircraft calcfttrquc calefactio fiuc calidi taßfomie li^nt cftoifcčucničg oifpozn'onara.'ratiöc cuius fozma eine OcpcrZ/Äffgcx/g dirur fiicccmuc/-: noua igniß fozma inrrcducif.3^5»oriiß afif generatiöiß aima^; a„i liülcft ifte:nam femtnein matricč fufcepro qualiratiucoifpofiriöcß in cmb;i5iß ifiaroziL materia agunr cam alrcrädo cvna cum vi feminali t qualiranb ozgamcisfquc fizganijarc babä)oirponöt ac ozganijant mareria^j fozma inrroduecda:« poftca ad aliam fo:me cmbziontß Difpofitionc Tiue cömijcn'onc oifconucnientc/oe per accidcns fcquif ipiuß cmbzionis fozmc cozrtiptio: t fo:me viui poftca inrrodui ctioique in re eftgcneratio.j£mbzio aür cftquidcompofitü fubftanale ej: femif. mbus parriß z matns aggregatfi/cuiuß matcrta cft in^pinqua oiTpofitionc ad fo:mcgcncrationcviui:vrcftremcnpoftccrtoßw'cß inmarn'cc:queagernaru'/ re vocarur.fTi^c gcncranoc jtio boiefque admiräda cft)perditficilc cft loqtii ac 25010 gej cum pudo:c:oc quo boß verficuloß cöcs b0bcro,j£onceptü fernen fcptčpmifcp nerati» oicbuß jCftquafi lac/rcliquircp nouč fitfanguißrjConfolidat Duodena oicß:biß nona ocinccpß ^rtfigiar, rcliqim rcp'^diicit ad ozrS.H^uod z £gidi'-' mcdicus biß carminito oocet.-gjcicin lactcDi'cß/rerftmtin fanguineterni;:ßiß camc fc* nt :tcr fcni mčb:a figurät.Sic iraq; ig» a occptioiß tn'cvftp ad oiccöplcmctt z vii uificatiöiß fctuß(majcimc fi nono mefc nafcaf)funt.itlv.c>icß/moti5iß^?o.ccntum ©icß/t n3tuu'tatißtriccti.fo2maaßtfinonemcfcn3fcaftn,)clv.i>ieb3fo:mafait )cc.m0ucf/et.ccl)cic,narcif De qua rc medicfi z aibcrtß pfulito. iEpquo coftat/

gffatiovni^eft cozrupno alteriu0^ fC€iuo pacro gnati'o z cozrupn'o tn rebus naturalito caufentur bjemreroftedit. 2E.ap.4. oeinde quedä De elctmto?. mutuo gnatione t co:rupt(one fubinfert. fed qz ptr cjc poU'ationc nil aliud cp co:ruptio(qiic eft motus/gnationi ofpoftt'^oatur intclli/; ßt.idco oe ea parü Oifleratur.ofljofita em iujcta fe pofita magis elufcefcüt. ^Ani^t-^ toiruptio quocß Duplejc eft fm quid fcj.-r eft acciAi ^UUcriC p^ini-Q tt's m aUquo ftibiecto DCBditio:vt ftigidiratisin gnatio neicaliditatis in aere eftuarij.aiia eft cojruptio rimpfejc/et eft rnutatio fucccITuia läcta in fubiecto qua oepotčtfa fubiecti cefinit effe ftiba.jgt in re cft fojma fubftä tialis que£o:röpitur terimnatiue.'aut tötücopofitü/quod co:riipicur cöplctiue: materia cm/cum finngfiabilis ? inco2ruptibili6(vroimT eft) no pot co:röpi;co: rumpitur tn fm quid.'q: Oefinit effe fubiectu feme co:rßpcnde: led quodannibf latoe.1 ff. ^^^ ® majcimo poteft/ncmo oubitat. jgij aßt co:nipf io fit muratio fuccelT.ua' 6mi ) €til^ter fozme cozröpedc refiftentiä cötingit/q tie emanere fe Di'ligitret fljrer Difpcfinone fiue cöplejcione et oifcoucnientci iCouüpena aut fo:» mam funt qiialitatiue oifpofitiones/fozmč abtjciede oifcöuenieteö ■ aut fo:ma q ST r-O/s altera fecö cöpart nö ftn(t.©ed co jrtiptibile cft fozma vel to tum cö» «»<0.00, pofitum-nats cozrüpi.£t quodlibet tale in fe habet fuc cozreptionie ^>n£ipiü :vc ^ualitatiiias oifpofitiones.vel maten'ä que femp machinatur ad maleficiü/ßmo phiffico^.TRem ante cozrtipi^zie eft ipam fm fe z quodlibet fui oefmcre efle De fubiecti potčtta cuius terminus eft fuBa.et fi'c foUT fozma cozrilpitur: ficut tpa fo la jpzie gnatur.^rtfaria aiit res cozrfipitur:velad fiibiecticozruptionc. vtfcnfai! tio afini ad cozruptione' afini:vel a cozruperc pofitiuoivtpore a ?rio:fic caliditaa a frigiditate:? epriotvel a^uatiuo cozrupcteiTt a caufa jferuatiua/ q ue cti rem®, «etur/cozrüpitur fozma eius/cuius fuit conferuatiua.fic lumc in aere cozrffpirnr ad remononelucidiiet fozma fubftantialisadhumfdiradicalisconfumptionert alia plura confimiCr.ff£ozruptionis aut modus gnalis rerum natUraliü cft tftc quaUtanue cxfpofin'on^ quč cduccre foimä in itiaKria tnrendüc/agunr in mate' tcctro Jim rtam fttttäm^am a!ferando:n(5U3tnm coptejcionč fojitic öflcwjöenientc^jtlttf«» d():aa qim fequttur fuccelTiua fo:me uibflanrtalis oefitio per accidenš: que tn rc dl co:ruptio.;^n aiaUbiie auc ab mtnnfeco cdjrumpere Tic fir cozruprto .^mma tnediante calo:e naturaii co:di6 auc epact^s agir in cerebm i reliquae aialie par^» res ntmie alrerando z calefaciendo/ad qua calefactionč Teqm'ttir biimidi radical lifi conftirtipnoicrper pfcqucscalojis nanirali'e ejcrinctio: ^ concomitaf pcrart ti'dene fojme fiibftätiafe oerttiofucceffiuarqiie in rc cft cozriipcio. iCaloz ncmpe nariiraliebabcrrein aiantcperindeac (gnie in lampadcit biimidum radicale/vt «leuniitcIleSuiXcöa fen.^mi.'Ham queadmodii olco cofiimpto/igms cjctingui ritr:ric bumido confumpro radUali fcqu^tur fo:me co:ruptio per accideß.'Bdiun ctiim eft per accidce. nam nibiloe perfe t cum i'nrcnonc ad fut cozruptionc agif. ^ -cum ome enö Diligit fe Bmancre:^mo pl>^fi. fTSed co:ruptio Iwmtme non cft ■C'Co.SiV confimilis cozrupnoni leonfg atir alteriiis bziiti.nam cozrupno bois/ffcet fit Tue// tcITuia qz aia fuccelTiue oefmit infozmarc cozpus Ttcut fo:mä cadauer^ fucceffiue In cadcm mtrodiicif. i'deo ^mo manus emozi videm^ t pedes Dci'nde partes coi di vicinas.no tarne eft ad non eflealc rancpadtcrmmu ad que:fcd ad oefitionem, (nfozmationis.-fed fozma leonis cum Dcedituramplius rota nö cft:red pars poft parte oejidiriir et poft cöpletä tranfmutationc nibil cms cft. fiac^ cozraptio tcii dit ad no efle fimpfr aie leonis.aia vero bumana bmöi Dcfitionc q cti ^us fucn'ts poftea nö fir/no babetzq: imoztalis eft vt poftea oocebif. Sed analiq' cozruptio fit naturalis fiiie mozs. oenicp bois mozs(quc re no eft aliud (ß pefi;tio fuccef^ ftua aie ab mfozmationc cozßis} beneficio alicums^lengari polftt? alibi require medicos x p&m er pci pnc conftliarozc of a.i 15. ^An/^ft-i^f^z-i^A^ (0>mutuaclcmeto;f gnatio cozruptio fit ?rietarib> &,Qll€Vl€\€CuQO Tuaf fozma? atc^qualitatü ^»mau tancp tnftrumfto^ tum .nam ipe fiunt per quädä ejcpoUationl.i.fojme fuBatis fiiiationc fine coz ruptione:bmoi fit a fuo ptrarioiqz cozruptio fozmc in rnateria nr per actione age fis in paffiim :fcd nibil agit in alte;^:nifi prrariu-fimile cm no agit in ftmilerpzimo 2" rS 1 cegöatione.ideo materia ^>ma eft incozruptibilis:qz nö babj otrariu. Sed quia'^ leieiiicta fm fuas qualitatcs otrarias atcp fozmas nata funt adinuice agere ? pa'y ti.ideo ipa fimt adinuice güabilia t cozruptibilia.actio eifi z palTiogfa gnanöiö rebus pucnißr.iCüaiitqualitates fintpi ie;et fozmc fiibales illa^i qualitarB|)dii (Ct iue fut prie fubaliter. i£r q u ato maioz cft qUtatö actiua;^ ? pa Iii ua:^ prfetas/tä maioz fozma;^ fu^aliu repugnätia puiiicitiir.^rärmutatio fuBalis eft in ?trae ghatione inferr.-quod elemcta f^mbola que in ^ua qualitatc conuenifit facilius z citius adinuice träfmutätur: nö Tombola/ tt que in nulla qualiratcconueniöt.quia facilius eft vnä qualitatc tranfmutarc/ ^ multas. Sed cum elcmeta f^mbola tranfmutärur/folum vna qualitas tranß fit aqua/contingit. 3n elementis nö f^mbolicis vtracB, ......^ -------- ditun ■ ■ et (kcitaöjcfac^rifaqtic frigi'ditas z biimiditas. cofimi'rr ci'c Oft eje am fit terra. Sicquöcp ef elemctisnof^mboUcig fimiit vcl coUecrtmfiiitipris pot tcrti'ü gna n.vt ejt ignc z aqua fi'mul co:riipt(0 p5t ffiiari aer aut terra. fititilV cjC aere z terra pmf ocßditispot gnan igm'e aut aqua. £t boc ftr/cü vni^ elcnicti vna quatiras fit altera fui nö fif inboli qualitate foJtio::altera Ifeo Debiilioz:vt fit caiidi'taö igms fozti'oz tp frigidiras aqueißccitas tarnen cius Oebüioj/cp aqtie bumiduas. quia calidtras i'gnis maioz co:rßpetfrigiditateaquc. x£t qma bumiditae aque eft ma iojA>eBdctriccitatei'gni6:ctficrcinanebitcaUditae z bumidiragaenö accideti« ci(tiencp f'3'£taeren'tpemrus.^luraoeb3creapud2?5)arri.fc6oDegn3ti5e z aliosinj öftioe.i'o fc5 qiiodliberelemcrü m quodlibct aliud tranrmutari pofltr.-Ibjcter öftiöe'i I elemčn'6 bntibus fi^mbolü facilioz fir tranfitus.Sn oenicß ejc quibufciTcp ^ . " • ouoto Clemens nö bntito ^mbolu qiiodliber tertiu gfiari poffir; 'SJAti^ff^ *■ IM«'.'/« ^jl'ccÄ'ofiftofönano vniuscftcozruptfo alterf )non ÄtUUcrle rcrtlO clt ef toto vera nec in gnarione fiil3aU7ncc acctdctali: eje quo funt mutatiöes ofljofite quätu ad termi'nos ad quos vadüt :q: gnati'o eft ad clTe.-cojrupno vero ad no elfe.qncp tn bi termini gnano z eozrtipno oc eode veri ficantur vt oe rcbue pure fuccelTuiis patet: i'n qutbj idem eft cfle gnari z co:rup( vt modo riinjpm'tur .jjbatur q? no fit vera in gnatione fuBali. fi plures fo:mc Tub» ftannales wi'mate fmt in eodem ppofito z vna ^ius altera i'nrrodoctf: nee iii gna tione acctdetali eft vera.n3m cu aer illumi'natur/nibil cjcpcllitur. Sniutr quado fnrcllectug inrelligir/et voliitas viilt/no opo:tcr altquid co:rfipi, 'jM5ue tame eä in gnatione fubftätiali ad buc fenfum poruit,2ld gnatione vnuis c6pofir( fubftä ti'aks quodfm ocm fo:ma fua gencraftrcquiturco:ruptio alterius copofin fub// ftanrtalieretccontrario ad cozruptionc vnius fedriir generatio attenus. ad qua ^iband4fujponiturp:imo/q?plureefo:mc futaiee vinmatcfpccie ©iftmcte non poffiint cfle partes eflentialeg eiufde copofiti'. aUoquin copofitu Diuerfa^ cfle t fpč?.Sc6o fu{ponitur q> materia ^>ma fine foima fubali/ fiue nuda efle ncquit, Slioquin materia no effetpurs potčtia:?tra pßm^mopb^fi. quibuß fiefu^ofi tis^ofitio ficoftendif.qffifi aliqd gnatur copofitil/eius materia nuda nö ftetif, ergo ciT aliqua fo;ma fu bali ante eiu fde cöpofiti gnatione .fed fomia que generaf cum ^oje fo:ma flare nequit.'perpma (ujpofitione.ergo adgnaticnčvnius cöpo (Tti fecitur co:ruptio alterius copofiti. f[^ic etia ad güationc sccfiris bnrie con trarift fine quo aut eius prio materia ftare nö pöt/requif cozrupno alterius acci^ dentis ojpofitt z ecötrario:vt ad gnatione caliditan's feqtiir frigi'diratis in efttia rio co:i uptio. j£.tfignatio natura pcedit cozruption2:nö tti tge. nä cod? tfpoziö inftante fit generatio vnius fo:me/t coiruptio alterius: alioquin materia ftaret nuda:fedoiuerfimodc:qz^mum inftanseirefozmegeneradeeft pmöinftans no cfle fozme que cozrüpitur.in eodem em inftanti in quo verii eft oicere/ fo:ma co: rumpcda no eft in materia/fed fuit in materiarpzo eodc inftanti quoq; verum eft oicere fozma generandä eife in materia :et ante no fuifle in materia.vide^arfi. qftiene,/. ingen.pmo oe gcneratione. aitcran'o eft miitatio t>c quaUtate pn'a in qmUmcpmm $.:imo t>e ^el media. C^iffcrt mtc gen emtio ab alteraricn e: qz alf eN\ ratio eft miitatio oe qualitate accidctaU m quaUtatc accide talem.fcdgeneratioefttranrmutatiocefozmafubftafitialt in fozmä fitbftantiale.^tem m alteratione manet idem fiib iccftt fenfibilcjm öcneratione vero no, fenfibilc t)ico/^pt er matmampzlmjiquc qu3iu0 m^inet/no fit cfireiifibiU'ö* ^e alteratioiie^ji'c oicta ocrerimnat/q oiniic geiieranone fiibftanrtalčfre// 2Lectia fte jmentaroK.j.'iSb^l'Opccclttiarq? in cam o:dinaf:generano cm ftiu'6 eft alte quinra rartonis.ideo ft geiicratio eft inipolTibili's :altcrario eft impoffibilts.finc cm im pofTibili cpftecc;media iti'dc finis eflc no pfir-aiigmeranonce ocni'cgt niirnfi'/ ones abfqj altcrarioc pin'a(vt patebi't)n5 fiimr. ^n'mo iracp altcrationc ftrtcrc captäoitfmit.-DcmdeDuasi'pfiußadgencran'one fiibftannalč ofaß oe men« fblji.j.oe generatiöc ponit:licer(vt videbif)rinr mulro plurcs. <©?alrerariovrcftrpcdesmotii6/n5 fiimif-r acrfuc SAQUCriC piiniO ^ alrcrante vr igne calefacietc.nec palTmyj alrerabili -jz , vtaqiia.fcd^actumcdio quoalreransalrcrat-zalreratumalteraf; ctijocbifa S.co.1©. nam.vcl pjo mutartone fucccflina compofica ep acquiTitioe qualirarisitDcfitf'/ onealrenusquaUtanßfibiptrarte:ricpjodi)cnocaliditati's«co:rupriofri^^^^ ratis in eoderii rtibiccro eft alreratio;boc modo cepit gutbo: in litrcra cjc p&o 14, vtj.plJV'P.t cf poft pdicamcnn's.^c bin'tifmodi alrcratio no eft vii' moms fim pkie.qi non eft vnitas Dirpofitiois fine fozmerfed eft ppofitiis cje ouoto motib^ qiio^i vnus eft acqiHTitin^r-r alter oeßdirin^.fgiiicp vero fumif alterario^Jic^ motu limplicifiiiepjo qualiraterimpltci/qucacquinf aut Depcrditur.ftc trifa'/ riam.'jb:imo large:vt eftacquifitio autoeperditio fuccelTitia vcl inftaranea all cuius 3ccidenti6/q6 no eft Dimčrto:vteft ilUiminati'o medli fenfatioetintcUe// ,, ctio.2(dditur^noncftDimcnfio/^fcrrarcfacrione/"rpdenratioem:perqs ot'// nienfio acquirifant ocperditur vtoicef. S^cüdo^ncz ftn'ctc:fic altcratioeft Icctiecfci mutatio oe potentia fubiecti inter qualttates ptrarias aut mcdtas:q immedia''/ qticnri, te acquiritur aut Ocperdttur.qualitas p:ima aut mcdia:vt eft calcfactio: atital bedims pwductio.oe qua bic t Ibl^s.j.oc gcneratioe.ßlui tarnen^ mutationc fiicceirmacjcacqiHfitioequaütatistalfcnusqualitatisjtrarie cojruptioe co4 pofita 3lrcr3tionc(vt oftenfu5 eft) cfle volcbat :cum tiijccrunt.aiteratio eft mu/ii ratio.t.motus oe vna qualiratcaccidentali conrraria.f.oeEdendarin ali'am qua ^ litatemptrariamvelmediam.f, 3cquircdä:vcfrigiditatisco:ruptio:t calidita tis in eodemfubiecto acquifitio. ffiStbuius quatfuo:funt twodi. ^»zimus cft De contrario in ptrarium.'fiue De ejctremo in ejctrcrtium.i.oe qualitare p:ima contraria in qualitate pjimaptrariaifiucoequalitatcfcöacicrrcmain qualita tcm fecundam ejctremä :vt cum ep calido fit frigidumiaut cj: albo nigrum;Sc cundus cftoe ptrario vcl e>:tremo in mediü:vt cum ejc albo fit rubeum.^erti^ cftoe medio inejctremum.vtcum cjc rubeo fit albiim.H^uart'oc medio in mc4 diHm:vtcumc)crubeofitflauum,pcrmediüintelligcndoqu3lit3tc medismfi/y lie fecödam inter ouas e,ttrcmas:vt inter colozes cftremos:qui funt ialbum et nigrum/funt 311) colozcs medtj.oe ^uibtis infra, ^crtio alteratio fumitur pw« p?ij(Ttmc« ftrictilTime/ficeft mutatio inter qualitatcs pzimas actiuas et päfTi« was adinuicc.Cui^'qiiattuoz funt fpeciee vt calefactio/frigefactio/ bumectatio/ epiccatio :quc in refuntcaliditas/Wgiditas/bumiditas/t ficcitas;p:ot ufucccf fiue in aliqua re^durunrur aut Dcperduntur. "Bec alteratio eft fliijus quidam aqualitarc fmquä fit alteratio oiftinct^rlicutncc mot' eftaliud cp fo:ma flu* ens.TRequire ogzujc.tertio tbb'^ficof.et ouas De motu commcntatojis opinio// nes ibidem. €!,3dalteratiohcquemadmodüädquemlibcraliü rf.- - ^ Haucrtclecnoo motumtriaeitigutur.^bzimSaltcranstcft mouens fine moto: in alteratioe:^' quädocp eft compofitüivt igm's .quädotp fo:ma fub ftaiiKaiis ipfitts ignis, quand«® accidcß vt ^m'e talnJitas, j^tcft puplcjc; in^; S «q Xr^ctme.ih m'nraUmfcj ($ eft alterati pars/autei'us acci'dcns fibi auf'part( ei'us inbcrcnsJ xt aquc fozina in rcfrigcr3noc.3.lmd eft alrcrans ejctnnfccuni qö tion eft pars ^ aUeratfnccaccidcnsciu0:vcigni6velcui6calidiraeaqiiäcalcfadens.Sccuns fefpedes miilriplicac m alreratum vfpore m aqua que fpecicg ibidem fo:fi4 ficate rimilem fibi qualttate fciticet z caliditatem in aqua pjoducilr.que p:odu ctio calidiracis eft in re alteratio.icidem oe qualiratis oepditione oidto. "Bam ouplejt eft alteracio.i^uedä acquifiniia qua aliqua qlitas que noii eft oimeiio acqutrirurrvtcaliditaris^ductio.SliaeftDeperdiriua qua aliqua oeperditiir qualitaein aliquo alrerabili;vtcojrwptio frigiditatis in aqua.gn qualibet cm alterarione vna quaiitaciß pojtio pnusalreraacquirif:que poztio gradus apö ■pbos vocari folet.'ita vt ^mo p:imu6 gradu0.oeindc fecund^/poftea rerriug t fic oeincepsiqui fimul manctes fouificati t penerrafiue vniri p:oducunt cum abicctione fui cotrartj qualiratem (lmtlem./£tri alrerafio fiat ab intrinfeco fubj iectum in qualibet ruipartc(fi impedirum non fuerit) alrerarur: vt cunt aqua talefacrafe ad pn'ftinam frigiditare reducit.Si vcro fiat ab eictrinfeco alterant , _ te/citius alreratum f m parte? viciniozem/ cgoiftantio.'e alteratur. ©mne em icchae. 7, ^jjj^g feztius in^inquum agit/cp indiftanszvtpoftea oocebif. ' • 1 «-^Ki-talf^rationis a generatioc fimpliciter ciffc* CMJuCriC tCiUO rentia eft ratione termini/ad que quia gcneratioierer minus ad quem eft fubftantia vt fozma fubftantialisrfed alterationis eft quali// tasaccidentalie.SeciidaDiiferentiafumiturpeneefubicctii.-Hamgeneratio« ntsfubiectumeftensinpurapotentiabeceftipfa materia Turcipienö fozmam ftibftantialem qacquirif.ibecnoneft fenfibilis aliquo fenfu vel ejctcriozi aut «ctioc A interio:i.TedpcrinrellectüDumta)cat{vtoftenrumeft)oifcurfiue cognofčif:que admodüCömentatozargumentaf.rttranfmutatio naturalis eft: materia pzi materia eft que in rei veritate generatunfed id fit folö fubiectiue: vt cictum eft.£t gua uis alteratioisfubiectum inbefiionis Tit materia pzimaallam tfi vulgares no ß<( ripientfs compofitum(quia eft renribile)oicunt alterari. 0,u3rta oifFerentia/g generatione perfectius ens acquiritur eius Itibiecto.'per a Irerationč vero min' perfectumquiaaccidens.ü^uintaoifFerentiä/alteratiointendituriremittitui' g gradus. in alteration« vt in pluritofit gradualis intenfio vel remifflo.m ge« iteratione neqwaqj fm cömunem opinionem.Serta/ omnem generationem p4 cedit alteratio immcdiare(vt oictu eft.oifponens fiibiectü pzo generatiöe) ocm vero alterarione non pzecedit alia alteratto:ne(p alia generatio.Septima oiffe rentia/ad vnius fo:me fubftantiatis generationem fequif alterius fozme coziii ptto :vt oifCum eft.fed in alteratione non femß eft neccflanü:vt in illuminatöc medq t (ntellectioe: vbi nulla qualitas contraria fine oppofita ejtpellif. augmentatioeftmutatio oc mmozi quanritatem mai'o^ rem quatirttatc, i>immiirto vero eft mom;5 v>z maioji qua^ l.cctio»vi timtc in miitozctn. C nora mgmcmtio p:opz(e ticta pdrcamrj rolumcltini'cbn0ammari0;ernon mimmtmti&. Sdaux^ gmcnrationcm vcro piopiitx>icm reqmriturq? qnclibet parsancti fiLtaucta.€E5temauönicntatn5 augnicnran« cot. ocbcnt cflequodammodofimiUa etqnodammodooiHcrxN^;^^^-f3;rinwUaqmdcm m matcria;ct ctiuerfa fine contranain C0.55, j.oč fojim^/quomamagcntiaetparienmncccflcefl; clfcfiniR sc.tco:. liactoiuerfa, "Huncte aiigmcntat(oc^:icDfcta qticellqticdS gencratfoad qtianrftatf« Xccti'o aiit fiibftanrtcßtialis fmoiuerfae opi'nionce. p:creqturcs quocp alteiationem fejtra cctmm'nar pzimuct'iisoitFimroj ad menrc p:i'mo oc gcncranene fumptaj £onene,|i3ftca puninunonc que eft moms augmcntationi cfljofitus Diffinit. ©emum augnientatiois tree fubuingit^fpjicraces. caAt^M-t-^MtM^ €i,aiigmctatiobifarui accjpif^pncfcjr fmp:op::c: ClOUCT^te pZiniO gmpzopn'emKlnfariä.'namqficß pzo intenfione:vc caliditarcmcinnrcndafaugcrioiclnitis.qnc^^maiozan'öequäfitatt's oiTcrete fic numerf addita vnitate augcf.qiiandot^ p:o maiozatioe fmc alicuius cjctn'n feet ajpofiti'6e:vt aqua per nouc'aque afpofirtoej augcf. quandocp vcro ^ ma« lozarioe facta ß Piffimili'e a}pofin6cj:ricignem ß ajpefitiöej lignonim attgert Oicimus.Secüdo augmcnrario ^nc fumif-vt eft fpecies mottieroc ciii^ rermi «oiiitn'nrccoadqKmiruittDuo modi oiccndi.'Bamviilgo oiciint aiigmcnta tioncm z Wmi'ntin'oem elTc moms accidetalcs z fieri ad maio:em quantitateji i non ad pamaUm fo:mc fubftannahs ad gcncrati'onc :qd z Sutboz obfcruai re videmr.igt •Jbbilofopbus p:(mo oe generatione z cozriiptionc Diftinguens _, aitgmenfationem a generanonc.jinmo cjc parte termtm' ad q»£:qu(a (general ^f» ttomg termin' ad quem eft fubftän'a.aiigmetatois vero quanti'tas z oiminu« tioms.l^um ejc parte rubiccti(vt Drcunt)Di'ftfnguunf:qm'3 fubiectum atigmen// tatfoms e(t en« in acm z comporitü.v.$>b?ft.öcncrati5is vcro z nutritioniß 14, «ns i pura potentia z matcria.S:um ej:parte potctia^ :qui'a oiftincta?. potcria tumDiftinctifuntacms.fecödo oeanima.Sedpotentia augmetatiua z gcne4 ran'ua(per3ui.rcicto naturaltumjrcalircroilH'nguunmr.ct boc idcmšutboi fentire pollerius videturXum quia t^bilofopbus augmentatione verum cflc motumpcedit.gcnerationcveronon.igtfm bos augmetatio ficoifftnimr./£ft maio:ie quanritatis in viuente ß intus fnfceptionem ali'menti conucrfi in.nat« ram aliti acquifitio. ©iminutio vero eft viuentis a maioze quantitate in mt'noj rem mutatio. j£t bi inter augmentationem z rarefactioera banc ponunt eiffe» rcntiam.quiaaugmentatiofttaliquo co:po:eadueniente:pzimo oe generatioc fedinrarefactione ntilUim cozpiiseptrinfccum ingredi'tur: quinto ^brfico« rum. 2S)arfiliue autem oe ingen. ^btlofopbus acutiffimus et plericßal^' tei ^^co tf nent augmentationem cflequandam partialisfozmcfubftantialisacf genera ri'onem.et cfle motum fubftannalcm et non accidentalcm. fic etiam oimintitt ©ncm cflequandas fubftantialis cozruptionem.attamcn is oillinguif quia augmcntatio pjopziaquandocp fumimr pzototaliaggregate ejc omnii} bus fozmis partialisalicuiusvittia pzincipiovfcp ad ftamm in quo vimitn , vlten'usäugcn' non poteft.fic non eft vnus motus: fit enim frcqucns in (pfi$ žnrerruptio necp «ft ibi fubiecti vniwsumo fojre rot fwnt niotus totales qiwf e «t? tiält0acqinlitioc:lic9»gm«anol'nr3ÖarfUf^^ nutrimctu'n pofcntia cö:poa's aiati Ml co:pue actu animarß/maitis c]j erat Depcrditilß acnonč calo/) riß naturalteifacta ab aia:vt viiium fiiä oebitä actigat qimtitate.51 «Ina O'ff'^' m'nöc qttuo: augmcratiöis caufc rangimf.'Bä cß oici'f/eft comiert^^^^^ fafo:maUö i'mpwpn'cloquedoinamnecg motiis ne(paUq'6 acci'dce caufam foj male (x^betjppn'3.i£t B bmoi conuerfionč nutrimeri fi^^ ; mcfubftanaUeznäaugmctartomreeftadgeneranofojincfubftätiahsruicfort ma fiibftatialis q.adgeneraf(i«):fa fc6m niodfljm vüio cjif nummcro que niai^^ cft illa que iiricdiare ante boc fm't rcroliita:rt em fotö tanta adgeneraref quanta fm't refolutanö Oiccref augmčtano/fcd nutntio:queab augmctatiocToü rone r oiffeiTcvidetur.nampnotatfolaOeperditircftaurationeraugmčtatio^Jocono^ tat Q» Vitra bec reftaurcf plus (gfuit oeperditundeo m fenib) reßifiaugmctario no:i'deo babetfe vrfiiperi' t i'nfenuß,Šddif lan'uß m wfftnitioe/nurnmeti in potcttacojßißanmi3t(/tangifcaurani3tcriaU'ß:näe)t:aUmctofitaugmcntatio iCatifa aiit clficus iHllrumcraliß babef cß D(cif/per acrionc calo:(ß nat uratis:q i'n reeftacddc'ß fmccaliditas buim'do radicalünbercnß.2tur (fm medtcoßjcft fpßß nutntiu'^in vän'culoco:dißgeni'tuße;i:fanguineebiilliete:cui'-' officiu cft ^ calefacere/rarefaccre/leuiftcarc/rerolueretpouiftcare.Sddif/facra abaiaiper qua particiilä caufa efficicß pncipaltß augmentarioiß oftcndif:nam ipa cft p:m 2Lcctioaii cipiilquoviiHm^^/rentim^/augemurtc.^.oeaia.lboftremo adtjdf/vtviußfuä mc.terti} oebitäattingatquätitate:tangif caufafinalis augiiictatiči6.'na(vtpoftea oicc ^,co,4t/i:ur£c.tj.oeaiababcf)omm'u3natur3conftantiüccrt'cftrcrniin'augnietitoe/> cremcti.gicbitavero quatitae oi'cifquä frcqucter mdi'mdua cuifde fpcciei z cö4 plejcionte Pm coem curfuni nature vt plurimu attingöt;« in qua fuae oßatioes ocbi'tas cjceicere poffimr.rcqre :;^arri.fuß.).t>e gene.q.jc. KtlAtA^i'^ f^^CA/^ ^ adaugmentationčquadotpaltj motuß concurrür. ^OU^tt iCCuClO fbamumotuslocalißinaahmencrndiadftomacbii V£l,ppo:tionabilcftomacbo ajpw^imatto rcquinf;': attractio ciufdc occocti'cc Cigefti ad parteß coTßi'ß animati pozrofaßique fit vi'rttice attracti'uaroe q infra. bmdi autč appjcfimatto e(l verue mot'localis.Secüdus eft altcratio.'nam nu tnmentß in pzi'nci'pio aucfo eft Diirimilca'n fine lipo Debet elTc rimilerquod fit per alterationč % Digcftione tranfmiitante ipm oe potčtia ad actö:? facicnte eu m oi gcftu pcoctß poftcp erat crudil.2rcrti'u6 cft co:rtiptio :qtna alimcnrß co:ßi'vW uennammilarineqr/niTtco:r«paf;bntö(aßrco;ruprtopötDici'oigcftio.^ tuß motuß cft vera generatio pam'aliß fojme:qm'a materia in qua fojnui aUmč tt co:riimpif/no manct ntida.ideo viuetis fo:mä recipit.'vt carniß vd ofTiß, i£c generaf noua fo:ma rubftärialiß partialiß:q rc ipa cft augničtatio fm ^arfiliff jgiuintuß cft nutritio:nam ß augmentationc qlibct viuetiß parß pojrofa plus acquirit $ Dcpcrdit:ergo qlibet parß nutrif.'Hutritio efn in viuetc cft oeperdirt rcftauranormodoimpofTibilecftij'plußacquiratqjcft oeßditß/nili peperditöi K.c5,i8. rcftauref.'Bcc opinariccbcas augmčtationc cflc fimul bofce quadoqg;mot^:vt aliqui arbitrati funt:alioqutn augmčtario nd cflct motuö/cotra "jiljm.v.pbj'fi. lalibifepiuß.'Bamricutidccft^oIitiozvna^ofin'o.j.^lcnc.ita idem cft mo tuß 7 vnuß motuß.SCum quia alunenru quädoqj ad ftomacbß afini moucf ncc tamč afinuß augef.f]Ji£jc biß patet moduß augmcntatiöiß 7 nutritioiß.'Hä m aimali gfccto quattuoj oigcftiöcß Pm auič.celeb:anf/fumčdo oigeftione^ qua libet notabili trafmutatioe ipiuß nutrinieti verruß Tubftatia mebü. "Etitrimctü pjimo in oje mafticatiocfque^jic öigeftio no cft)mediäre falina pparafjattp iii aoma£büniitn'tür;vbip?ima oigcfttöne in vnain lubftantiä albam cigerif;que tCCttO.VI a Micdioscbiliis vocattinibicp puro fcparato ab iitipuro/imßurü pcrcgcfliö4 nem emittif:purum ifco ad cpar mittitiir:vbi fccunda ccleb2att>r bigeftio :nä cbi lu6 per venas meferaicas fcrttir inter ftomacbö et epar medianteß ad epar vbi (n vnä maflam nibeam otgcritur qtiattuo: biimo:c6 confi>fe conttnenre:vtpo4 te bilž ranguinen/pitintä z atram bilc:qtie mafla cbimiis aniedicis -vocatJ^ePi tia oigeftio fit i v2nis:nam a cbittio Teparamr biUs fme cholera rtibea p maio» parteique ad cbiftim fellis mittitiiriper vi'am m epate ad bee oeftmata :atra jfeo bilis mitntur ad fpten pervenas ad boc Depurata6:et be one biles nequacp func jp nntncatioeconiicmctes .Uleliqiia vero fanguini's mafla cum pblegmate fiuc pituita ad vertas magnas ab epate mitttf:et ß eas ad vcnas capillares in qui// bne oigentur m fangiune fiibtdem.tSnart^tgeftio fit m memb:is:qiioniä fan guis ad fingulas mebit partes tarn carniß cp oflig pozrofas niittitur:ad bee vir tute actiua potet^ vegeratiue cooperäterin qnito partib^ purum ab impuro fe// jparatur.^uriTem conuertif in memb:upcrco?ruptione fozme niitrimčti etge// neratione none fozme viiii tante quanta oeperdita fuit. Si foium nutritio fit: Vcl maiozie cg fuitoeperdita in code am'mato.Si eft augmctatio.^mpurß^^/} per fiidozes emittitur:aut in pinguedinee/vngueß vel crineö conucrtitur.?>ar tes aure pozrofe in animalib? ouplici oe caufa funt neceflarie.tbzima/qz caloz na tnralis fe niitriendo in eezpus agit t ipm refoluedo pozros.i.parua fozamina fa citrper que lanugtnč quandä crefcere confpicimuß.Seciida vt per illae fiat nw) tricatio z augmetatio ac etiä fußfluitatü cozßi aiato nöcetiu ejcpulfto. »a t-^^t','^ O'augmentatiöte octo conditioes ponunf.i^ue in lit// UACllKilC ICrilO teraeiCfecfidoDeanimarumuntur.-pszimaeft.-liibilau co.jy, geturetoecrementum patirurpbyftce nifiniitrtaf;? nibilnutriturnificömuni cet vita.Snima ein caufa efl efficies motuum t operationö qui fiint in cozpozi^i bus am'matis/vtfuntaniniata.Seciida/inaugmentatioe^zieoictaneceflceft augmentatum(id efl ipfum animatil quod augetur]et augmentans/fciUcet con fl:itutiuü:vt alimentü vel cibuni fimilia efle t Diucrfa.fimilia quide in materia/ id efl habere materiaeiufdem rationie:ett)iflimilia in fozmis/id eft habere foz// Bias oiuerfas/ratiene cuius funt actiua tpalTiua adinuicem:alioquin altcrum rranfmutariin alterum no poflet;omnia antalia conueniiint in materia t ©ift ferunt in fozmis;ac contrarietatealiquam babent in foznus.Simileenim non agit in fimile/pzimo oegeneratioe.nec patitur ab altero. ffaiie (cp conditiones pzimo oe gcneratioe ponuntiirttres quidem alfirmatiue/tres jfco negatiue. jba'// ma/quodaugetur/ficrebabeat^quelibeteiuspars/fciltcet pozrofa augeatur: ©ümodo animatü fuerit fanum/et nutrimentum fuerit fufficiens-alioquin non ciretratio/cwrvnapartiumtnonaU'aaugeretur.^arseninöpojrofanonauge , tur^zie per intus fufceptionemiquoniäaliquaausmentatio fit per iujctapofi// tione alicui':vt que fit in parte non pozrofa et illa eft impzopzia. (©iiedam vero perint^Tufceptioneivtqucfitin partepozrofa:queeftaugmentario^p:ie oicra. j^ue ideo fm ^bbvlofopbii f m partes fozmales efleoicitur et non fm materia'/ les.ißi? per partes fozmales Cm ^arfiltö inrelligantur partes pozrofe/et p par res materialee partes non pozrofexaufam aüt buius oenominatiöis efle oicit: "Ham partes non pozrofepprer paruitatem actualiter non fentiuntunpartes vc ro pozrofe fentiuntur. Cum ergo fozma f ac efle actuale -z fenfibileipartes pozro fe{quiaruntfcnfibilcs)fojmalc60icüfur.S£dquiam3teriacftinrenfibiliS/par|Diminiiati)r g V ali'cjuo ftn riibftanrfä t (nagmtudine rcccdetttc mi'nuatur. 'ßwpKi' qua wndil tionein au^eracio 9 rarcfactiöe oifferc/vr pjius oftefum cit: et Dfimimt(o 3 c5 denracioe.3;ert(a conditio .'cojpue atiimatfi qiiodaugcrur/manet idem ante au gmenrarioncin z poft.-Bam cpme partes actione calon's naturalis continue oe ftii3nt:aut a materia fola/vt in bomtne:aut ab vtracp parte fubltätiali/vt in ce tens animätibj:nibilomin'' limilee in figura/fitu % ojdine continue rcgianfrvt in alneo fluente cotingitiideo animatiT fcmB manet idč tertio modo idetftatie. flam quadrifarte aliqua oicfl tiir efle eade ntimero rquare :^arfi.^mo oe gened ratöe z pmo pbiffico?. circa iftä qftionr Sn foztes idc fit bodic 4 beri fm't.C'fl^ gatiiie vcro conditiöes funt tres.tunina vtaliquid augeatur et Diminuatur/no e\l ponendum vacuti:nam pjiiis oftenfum eft nullum tale efle. Secunda/vt fic _ _ augmetationöeftponendapmetranoco:poziT:namplur3Corpo:aineodeloc» X« CO'/"/", «ife non polTunt/qiiarro t^bfficom.iCertiaiaugmentatio nö Rt aducnicte aU'/ ouo incojpo:eo:nam per incozpojeu additö mbil fteret maius:Iicut nec indiui« libile addim oiuifibili, 4[ß>iminutio j^o eft co:ruptio fozme fubftatfalis maiojis $eft forma genera« da ep materia nutrimenti eiufde fpeciei fecü, i£v iupra biinc modü Diminutio cd partialis fozma fiibftättalts que cozrumpif.-que eft maioz čp fozma generanda: ct eft motus oepcrditiu^ augmentatioi oppofitus. :^otus aute oiminutioni? cft anima mediate caloze naturali in partes membzo?. agit:ad quam acttonenc peraccidčs fcquifco:ruptio partialis fo2m£rubftantiali6 viui. i£c poftea fi mi^ noz fozma generabif ejc materia nutrimčti ep fit refoluta liue cozrupta/relpectt» fuius Dicitur Diminutio. ^[-gurritio quädoc^ fiimitur^ conuerfione vni'rei altert oi(limflis/in fiibftan nam alreri''':fic oicimus tgnem nutriri oleo.i^uädoqp^pzie/vt roUimviuentib» cöpetat ficut augmetatio^^>3:ftc nutntio eft adgeneratio ßtiaU's fozmefubfta» tialis epmateria nutrimctt ejciftčte in potetia ad eä/facta a caloze naturali z anf ma:vt viuu perfiftat in fuo ftatu reftaurädo Deperditü.j!£t tn re eft partialis foz// ma adgencrata in viučterftc oinis augmctatio eft nurritio: vt oictü eft/t nö ec5/> trario:vtt>e nutritiöe Tenum z arbo?. vcterüconftata'mmo ipe pzimü in matel ria niitrimcti z caufa materiali coueniöt:rimiliter in eflFiciete z ^ncipali z inftrn mentali: vt anima z caloze naturali.Secl in caufa finali Differütmam nutritiöis caufa finalis eft reftaurare oeperditfi per actione calozis naturalis:? conPeriiarc i'ndiuiduü in efle/non curando an msgis vd minus reftaurefcp fiiit oeperditü. augmccatois ifo eft oebita qntitas. 0m<> pacto aßt fit nutrttio/Oiail eft in mo ferti'otrfl doaugmentatiöis.^equiblati'infraapparebit, latioc iö fElR^i^cfa^^tio z condčfatio motus oppofiti q uädotp fumif^pzie/quandocp invi • '' pzopzie.TRarcfactio impzopzia oupliciter.liizimo eft partiu alicuius cozßis alte ro cozpoze fubeute oilatatiorvt cum aer aut aqua Tubit cocauitates fpongie aut lancitunc partes fpongie imbibitioe aeris aut aque(vt que aduenientecozße cc dunf)Dilätanf maiozanf.Condenfatio ei oppofita cft partiü cozßis altero qu£ de cozpoze e,Kennte cSpzelTio: vt cum fpongta plena aqua copzimif. Secödo ra^i refactio impzopzia cft alicui" per oiftractione partiü nullo fubeunte cozpoze ejK» tcnfio: V t cu coziu aut cera ejctendif in longü/aut aqua oigito in longö pozrigif: in quito no cft fcgregatio partiü oimenfiois cwra fe:nam quanta vna oimenfioc Vt longicudine crcfcüc.tantum altera vt pzofunditate vel latitudine Decrefcunt. Condenfatio aut c£ oppofita eft altcui' per appzo]Cimatione partiS nullo egre4 diente cozpoze coartatio z cöftrictio:vt cum cera in longü aut latum ej:tenra/in vnammaflam conglobatur. Sliacftrarcfact£oppzia:et eft alicuius cozpozis tiuUo e^crinfeco cozpo;e ingrcdtente cjcccnfioique a pUriftp Tic «iffinitur. tlare^i ilectio^vi ftctio eftmufariofiicccfliua qua aliqtiod coipus fir mai'iiö eg imždiareanfebdc fmt/nullo to:po?c ejctnnreco mgrcdicrc:vttn lacte bullicrcconftar.ctmrccftno tia qtiitiras que gcnerarur. Sed condcfatio^zia ei oji^jfita eft miitatio fucceft fiua qua aliquod cojptis pzms magnfi fit niinue fine cgi cffii co:po:is ejcmnfcci: vtDtim aqita butliče ab igne remouetur:vbi bee aque bullientieqimtitae per ca Iftiem acquiftta £o:riHnpitiir:qiie coiruptio quätitans oi'dtiir codenfario. "Bott outem I'nrer alias fpecics morns anniimerarur: g» ad alios motiis confeqmltnr. "Bam omni« rarefacrto aut condefatio vel fit per alteratione vel motum locale. Vtlac in olla fcmi'plena ad ignem pofita per alreranone t calefactione ignis bill It'endo fit plena.Stmiiiter fi viola vitrea circum I'gnem locertir: aerccp m eo caXc'i facto/oemum os ipuis ad aqiiä ponatiir/ fic aer condenfatus in oiiplo fit minoz us fint.et ne vacuum committatur.-oponebit aqua ingredi vi'olam.Sic m motu locali facile a}parcr. 'Ham in ©efcenfu lapidis aer tnfequcs rarefir /necelTc cft:eranterio:condenratur.31ioquinadlapidismotttrurrum celumcedereopoz teretraur fieri vacuum:3ut penetratione co:po:um.quo^ nullum eft per naturä peflib(le.i£r bcc rria iam Dicta cogunt rarefactionc x condenrati'onem aflerere. SIria aurem ad rarefactionc concurrunt.rarefacičs fcj/rarefacttbile i rarefactiT. fi;:föodu6 vero rarefactionis eft ifte fecüdü 3Buridanum.£iim rarefaciens vt ignis,rarefacttbili vt lacti a^licetur: pzoducit fua caliditate ejccellenti continue nouam quantitateivbi pjecedens cum fequete manet: que fe penctratiue vniunc Tic quod rarefactione facta omnes quantitates rimul reddunt cozpus eitrenrius t dalis co:rumpitur:poftea quantitas pentiltimo introducta:et fic ocinceps.et Tic condenfatio eft mot us oeperditiuus.'Bec obftat q uod quarto pb^jlico?, oici'tur: l^.co.;/, ^penetratiocoJpo?. eftimpoiribiUs.nam(vtinquit)De penetratione oimefionü actu eictra feinuicčepftentium intelligčdumeft.Scd fm r^barfilium quantitas puccdens in rarefactionecum quancitateoe nouo genira non manet: fed fcmper ad generatione noue quantitati&p:ecedčs cozrumpitur. et vltimo pzodiicta ma/y net reddttm totum fubiectum cFtenfius. vt fi aer pedalis rarefieret ad quantita'y rem bipedalem/folum eflet vna quantitasbipedalis poftremo p:oducta et omes pjecedentesfuntcojrupre, Curaurembequantitatesfimulnonmaneant.licet fint eiufdem fpecieircum tame Tint Dimenfto^es/ipfis fimul elTc in eodem fubie^ cto repugnat. ^lio4n cotpo^ penetratio fieret:que quarto pb^fico^ eft impofli« bilis vt p;ius oictum eft.Sed quo pacto fiat rarefactio x condenfatio fecunduj |g)cbam qui tenet quantitatem non oiftingui a fub(lantia:alibi inquire.tbzetcr'/ ca an rarefactio x condenfatio fint poflibiles^vide quarto pb^fficom in queftioni^i bus communibus, Sed an rarefactio fit augmentatio: require 2Öarfilium fu'/ per p:imo oe generatione. Bd actionem ctpaflToncmreqiunmr contacme. ideonosN ^jcfc^o« ta cotacms fit miUtia modiö. t>icmir cmm vno tnodo in ge.i co:. | contifi:ui0;quo:umvltima fimt fimnLficut fiiperficic0 tam^ J/^'fi®* 0itfiipetficicm:etfic qmcquidtangit rangitnr, 3Uo modo t>icicur contacm0 per fimiUtudmc/fccimdiT quod wcimus rc0 rriftabUi0 tangit nos: et boc modo non quicqiiid tannic Tumtm.ii. tmgitür.^(^tio modo oicitiir contacmgin corinuiö;': fic partes iincc tangunt fc m puncto cotitimiantc. ct cotacms pzimo modo t)ictii0 cftnccGlT3nu0 adactioncetpaflToncj. Zec.vg, 0in3 fupza agenria t patientta memimffet.-recta b(c o:dme t>e acrtonc t paflio »C epcqmtiir:ablcp qtiibiie gencratio/alccrario/nec aliqm'ß motus effe polTunt: cum fcreidcinfunt/vt poftca Dicetur.igUmenraoenicpgeneran ncqiieiit.fi nul liun agens fic z patienS/ cum fine mutua alterartiJe (vt oicttim elllgencrätur mi nime.St quecun(^ agunt admuicem z patiticur^pne fe tanguntiideo oc tactu 5C.c5.45. itidemoc mcnte pBi p:imo oe generarionet cozrup.^)etcrminatrucci'ncte. »Ti «A^tftt/^ i!^?acriomulfifanamac£i'pitur. j®u.idocpcnim p:o ži-CmcrCC pUITI-Q acwfozmaUah'cmusnuciamacqmfitofiue coiifinue acquirendo.fic atiima coupon's actio oict potelt.ßiuandocp p:o actu puro ß mo dum accus rei figtiificatc:fic i'nccllcccio/volicio in oeo/luncems accioncß imma nences/ab co non oifttncce re ipfa, verum in nobis bmoi' acciones Tunc vere qua ticaccsaccidcncales.i^uandocßcciamacrioidoicicurquodabagetc pjoduccfi dt completc/poft cuius p;oduccionč agens oeimfc agcre.fic calidiras aque pjo'/: duccaaccio vocacur.iEciftis modie acriononefladpfens.igiuandocpacfiocft operacio que ab aliquo agence piouenicfiue pjoducifit qua pzcfence agens age re Dicif.VC m calefactione calidicas ipfa ea rati'one quo ab agenre (vcpoce igne) pzoducicur/actio vocacur;fic in pzopofico. ^affio confimiliter quandoc^ p:o ac cidčce alicui realic'fubiecco inberece fumtf.vcalbedo cft parietj palTio;fcičcia ani mc:'ii.r roli6.€iuandoi cuntur.vccolo:es/odojes:reliquacpfcmuum ebiecraoe certiaqualitacis fpecic palTiones (vc facile a fubiectis fine remouibilia joicuncur. (^uandocp eriam pio moru appeticus fenficiui.fic iram/gaudium/trifticia/timozej/ palTionesfvt fcöo rrfri žtbico?.) vocamus.oe quibus poftea.nSuadocpctiam cerminus conofaciiius nnf' < refpectu termini fubftantialisiaiit magisconocatiuus refpectu minus conotati *' lu'/palTio oicif.vt rifibile eft palTio refpectu bomint's/qui fubi'cctfiioici'f. 0.uan'/ doc^vero magis ad moCuscriltesreftringicur/aucnociuos.vcell Doloj:fic.v). :^opico!ö.0mni6 paffio magis facta abtjctt a fubllantia. omnito modis no fpectat ad pjefcns.fcd paflio bic p:o ogatione fumif rationc cui^" palTum oici tur pati :fic ois actio naturalis ell paffio: z ecötrario.'Bä ois binöi actio ell oßa// tio q ab agčce^ducifois calis in aliq paflb fiuefubiecto recipifftc 6: paflio. ^mo 016 mot^ ell actio -z pafllio:n3 mot' ell act^mobüis ci tancp in fiibiecto re 2: CO II cipif/ricefl;pairto.oiSDenic^mot'^cftact'moueciscacpa^i.pducif:n3.iij.ti>b?. ^nfrä oicif ois mof fic act^ mouctis z mobitf.qre cadč res ell actio/palTio z motus: * f£dnoiaDmtrone.igadčcinrcs(vccalefactiofiuecalidit36)d:motusr5neruc teffioms.-r actio vt fit ab agčte vc igne/z 6: paflio vt rccipif in pafliim vt i aqua igt bis dare p J actio z paflio no impoztac qfda refpect' cjctrinfec'^ aduenfčces a reb5 abfolucis;vcpote fubaz čjlicace oillinccos:veritaccione z pafllone vf efl'e fubllantia vel qua icace vel vcruc^. "Seit pwbatlatiflTmejßuübelmusf^cbam quodli.vij.q.v'i.t Ut>.).oillin.iCii;,c.q.tj.'rp3rte.).los(ce.c.lv.zßjego.a.n'm.li5. i.oift.f.q.v.quo6 (fi placec) require. f^^.XA^ agčtis-rpatičtj mfcce,!: pßöcolli«fif^0ctaces:q mmcnc lecuao reqncib? pofitoib? ejcpUcäfitbna: Sgesoio ßCe n agit toio.vu» (n orno iTmflemec^ oliio fimile ab orno ITmili pati pot:pmo oe gcncfätioc. ©tie fi'c c;cpU'caf:3gcne alreri in qnalirare/gradu t modoagcndi fimile actioncpio« p:ie Dieta z no refliem/ non agit in oino fiTc. omne em agens alTimilarc nbi paß rttm (inqitannl pot) intcndit/additur in gradiKnam calidii5 vt fcp a calido vt.jc. pati porelt: 7 tarnen funt fimilia in qualitafe.-glide plura apnd ^arfiliii5 p:i4f ino Degfnemtöe.q.pviq.frS^<^""da:ageng z paticnein materia ratione e% tenfionis cöni»nicareDcbcnt:boc eft/fiagens totale eft ejctenrum:effccfu6 eft ej; renfiis.additiirtotaleinamanima intcllectiiiafenfationčp2oducitc]ctenram: fed non eft agens totafe/red totns Isomo, S^ertiaiagens perfectitis aut ad m{ nus eqiie ßfecte velp«rtectioji modo fe babet eius pafliim fine cius effectiis: cjc tertio oe anima. nam agens virtualiter t eminenter in fe effectuc actione con rinetrideo nullum agens virtiite^ppjia effectum p:pducit perfectioiej.alioqnin vltrap:opjieperfectiomB gradumageret,cum non oat quod non babet:pj(mo /£lencbo?..Č;i©uarta:3^gcns naturale fubiecto innititur;boc cft/agens natu rale non ageretfi fHbiectum pfuppofitum n5 baberet.nam omne quod fit/fit in fubiecto p:cdifpofito. Sgens enim naturale in agendo eft fubiecto alligatum, fFlSiuinta:0mneages naturale p:opter finem agit: fc6o "JbbifP.nam aranea g;,c5,7j teTam tejtit vt mufcas captat:fic formica (que adolefcetibns majcimö ejcemplar gf g. efle Debetjeftate congregat cibum/vt Ij^emc fruatur, tršcpta^agens natura ' te.i.non volimtariuma'urta vltimü fui pofle agit/quancü eit parte fui.pnmo cei/ ^^.co.i 1 mnis em fucceflio '' £)i;reliftentfap:ouenit:quarefivacuü eflet/grauefimpleicinco pofitum/inftan// tanee mutaretur in eo.quarro |iib\fif.quia nnllam baberet rcfiftentiam.fCSc t c5 ju ptima: 0mne agens naturale quod eft qualitafi pzima in actionc tranfeunte ß "" radmmiin acrioe autem imanente fine radio agit.-Ham in actione imanente eft indiftans paflou'n actione vero tranfeunte eft oiftans.ideo per radium agit/vt paffum Diftans attingat. £ft enim nuplcjc actio nono :2g)eta.imanens fcj.-r eft 3i;,c5.i tf actio que in agente aut fubiecto fuiagentismanet. vteft fenfatto/intellectio/ volitio.aiia eft tranficns/qaa agens in materiam ejctrinfecam agir:que in p;o ducente aut^ducenris ftibiecto n5 remanet.vt calefactio aq ab igne,fic ois gene ratio t augmentio eft actio tranfiens. fCiQcrauatagens naturale in .ppinquS foKius agit čp in oiftans.boc eft/agens oe per fe actione recta.1. per radium re» ctum/fo:tiu6 agit in pzopinqufi qg in oiftans/oum palTum p:opinquu fit capap talisjctionisrnamfolbic inferio:acalefacit;ct fpberammercurt) aut lime ncy qwacp.quta celum non eft capajc peregrinarS imp:eflionii. ualterationum :cum non babeat mareriam calozis fiifceptiuam. Sctiis enim actiuom funt in patten tcpiedtrporito.fc$oDeanitn3.additur:acfioncrecta.qui3folbecinfima calefa cit z non regionem aeris mediam/qtie eft frigida .nam radius rectus cum refle'; jco fojtiiis agit qj rectus fe folo.jßt: boc conftat:cur panniis cirius in centro con// catti fpectili accenditur tp in terrafquia fojtio: fit radioium refractio. "ßiilUnn agens idem in leipfum agit/oe per fe z actione cozrttptiua: licet acrionc perfcctitia agere poteft.jgft enim otiplejc acttoxozruptiua fcj qtie eft cum abie// ctione cotrartj vr caliditate in frigiditate. Slia eft faliiatiua fine perfectiuarque eft falusz perfectio agentis.vr eft intcUectio z volitio.'Runc pjimum conftat: namquodlibetensfcpermanei-eDiligit.pzimo tbb'ffic.Secimdumetiam pa') 2i.co.14 tcnitiin anim J Intellectioaes atqj volitiones pzoducit. addittirioeper fe.i.cü intentione.-nam peraccidensquando^ agens ad ftii cozruptionem agittattt r^ tione p^rcis.vrckilo; naturalis oc per fe agens in bi»midum radicaleipfum c&n Tv^itätmXii fontendbwe acdd?« ad fui cojruprione agit.®;©edma ageti'a natumlü agSt queadmodiiab9gctc(nfallibiUoir(ganf./£ömetato:.ict).mcta.0pu6 ein natu rt eft opus mtcUigetic nö errantis.iaeo agcns nattirak raro (n fuis accfomto er rat.fn^ndedm3a.geiitiavifliii£rralia(vtcftp:ima caufa/fntcUigctie ctcclü) inctfectüi'nfluuntparticularia.^utbo: caurarü:namTeciida caufa age re no potell p2ima caura non coagente:et quicqtiid eft; caiifa caure/eft caufa cau^ rati.'vtidetnaireri't.X.icercfFectuuoi'uei'fitäsmagie cjc parrtculanbj agentibus (vcconftat)argttatur:cgiu'6 Suerrois.vitj.pb^ficott ojcat/a» ab annquavolun'/ tate niiUa actio noua|7cedac:boc tarne oe nouo volita actioe cui Timilis l fpecie nö pzeceflit/intellejcit. •TiAf^i-^ t-^i't-i^ ^ actione t paflione contactus agenti'«.f.ct patictia ÄlOuerte tertio reqninf.^uadrifariS fm -Jbbilofopba cötactußfumi ^:(motie tur:lif;et an tboz tres ounta tat pofuerit modos-^iJimo modo eo:ii eft contact»» se.et coMiupfctangimt/qucoiiierfasmagnitudmesbabentiaiT pofitionem fimulljab« VItima.T ad c actß boc modo requintiir pzimo Diuerfa magnitiid®:fecundo lo» cus quo contine3nf:tcrtio q» co:um vitima funt fimul:et boc modo cozpoza maV ~ tbemaricam3gnttdtncbabenti3:quereiprainmateriae)cifttr;rattöetamcetcoiffminir.£ft tnifcii^^^i^ um alremtomm vmo.^Ct nom omnia que funt mifcibi £jc.f.oc lüi oportet elTe ageuna et patienriaragetia in eo q? t>iuidut: pancntia vero in eo oüudutur.Bnde patet q? ea que n5 babent cörrarietatem/non funt inter fe mjfcibilia. t)iffercnria eft inter confufionem/compofitionc/et mijctto nem.f£ompofmo eft quando vtrunqj compofitorü manet mvirtutefuapzopiiarvtcompofitiofrumenti cum ozdeo, j£onfafio£fl quando pjopomonanf virtutes partium.'fed tarnen non trabimtur ad certam fpeciem. jg>i|moy^o eft quandopzopo:tionanturvirtute0partium: et träbunt ad c-ertam fpeciem. Siipcriu0oeelemčfisacipfo:iimmntt>3gcneratioe altjfcB mon'bj efcriifa/y 2.ecti®' tus:mod9 DC mi)ctione oicta elemenro^ que eft qiiedä tnif ep elemen« ocwwa. tis generatio fubftantialis eiceqmf.lin'mij eius DimTtone pjemifla earn oc tnen te|bl7i.i.oe generatioe w'lfinit.Secitdo eius ^Zierates aliquas affert. Sicrtio Si.co.po. inter eat compofitione/tconfofionč oftendit. ^jmijctiocftouplcp.-fiam quedajeft immnc»ict^ Äicmercc PZIIUO « ad fenfum atpares:vt a,«rboJ oocet. (auedä eft mi )ttio vera. 3 mpiopjie oi'cta mijctio fit p m]Ctapolinonc miTcibtliß/in fuis actib) feu foitm's remanenriil. igt hoc trifaria contingit.'Ham qitadocK fit mtjctio ali^ qua?, fpe?. fme rerum p fe fubfiftentiti fiios actus fine fpjmas t nguras rctineii tium.fic ©:dca frumetitis mifcenf;vtoculis confpicimiis: z equibobus <äncB verocozpozamutuo per tiijctapofitione ad partes minutaö permifcenf.fic la« fiam in panno nitfceri videmiis :vt filiim viride cfi rubeo. 0,n($ etia fit miictio ad partesfljter pmtate5 infenfibiles actus fuos z fojmas retinetes: fic medici riue3roniarartjpiitrcsbcrba6at5radice6:tidgcn9aliatcrendofi»econtundč do mirtiones fine micturas faciöt; vt in piUiiIis ac vartjs pulueribus conftat.oe qua nibil ad pzefens.^Ua eft miictio vera acp:op:ic dicta que i re eft vnio vera omniff mifcibilitl in vnam fozmam fubftantialc rficut qp quelibet pars rcmaučs tam fenfibilis čp infenfibilis fit vere mCpra.oe qua ad pzefens.Sd qua fien^y ^4111 mulre reqifinmrwwnditioiJEe fm libilofopbum a concmatoKwlUcre. Zractatuö.ii» ■^itrfmj^^miTcibilia maneant intcm'o(falicct Pm virtufes ftiaö.'t tionfrtifuJ as fo:m36)t non funt in alterum co:rupra .quemadtnodii oö ejc oiiobuß elciiic ti6 cerriumclemcrügnaf/conringitipcrqö babetiir (ntcrgiianonc t mffrtonc oifcrtmc/qz iiignatioepplera mai?ia t foma mančr.Jtt co:mptioe vero fojma non ocßdif.i mijcrioe niillu mifcibilm mancMnec ali'qö oino inaliönuTcibiliii cöjmpif.nö rneftncgandumimonemfacto.clfcquada fuBalcm träfmutariöj ftiicgnationč:redno cfle vni^miTcibiU'ö c»;aUo gnationc.i'ta ahquod miTcibi KiiDenouo gnef:fict»n'nbfe q adgnatione ^curruttvnüDe nouo gnafa'nmitti tione tii cjc mifcibilibj bencgfiaF vnii tcrtiö.r.tni'FCü/fiue clemenratum.Scd g> - o. l^l'ßP'iiöDcgnationemiicri'onejagnartoneDiftinjcin co.öj. .i.foztna fuBalis q gnaf non imfcef matcnc nec materia fozmc.cum nö (T corea// natiiralia babcntia magnirudincs/q fcgatlm cfle pofient. Sccunda q» mifcib\'4i liafint co:po:anariiralia.iöo nec quättrae nec alfq^ö accfdčs fuofubfecto miTcc ri Oicif.per boc Diffcrt mijcrio ab alreratione z rarefaaioe. nam frfgiditae noit mifcef aque:neccaliditas [igno.Srem'a Q» miTcibUia ante mtpnonč fimtabinuf ce feßabilia et ß fe e.tiftenna t qficß fcqftrari (te^. potčtta ß noiiä fcji gnat(one5. Citiartarq' fit minima mquannr3teoino:nä faciliiißCEßua miTccnf fanif^srcg magna cum magniö.ß qö mijctto imp:opne Di'cta t Pm fenfum e^cludi'f.^uita » q» mifriNUa fmrfvrplerucpjjomogematnä erbcrogema.'vt nafiie t oculus raro commifcen polfunr Pm mifci'biUa lint cotran'a: fimult acti uatpafliuaadinufcc: picann'a in materia. Septima/^fint in potcrtjs equa li'a 1 virtutibus/fic q» vnum non fcßecalrerum i'n fui natiiram- cöuertereifi em vnum fnperet alrertim non miTcebif illi;vt eg Hanno. Ham fi Duo fmt qupnim vuwm magCß refiftat t alterum mmue/magis rcfiftens cojrumpet mtnue rcftV; ftens. fic "z magi'ßrefillenßnon bene miTcef ftanno mi'nue rcliftenti'rcum (lanhu Dcbiliter refiftat:? refolmf in tapo:ce. (©uarefi alrenmi vincat/fittranfit' omninoin onane/t non m mijcrione.quarc vna vinigutranon mtfccf milieam pbo:iß aquc:cumfoliiariirfpecicß.i.fo?ma t trafmutaf inDomi'nan6.0ctaua ^ fintbenetcrmm3bilia:vtbunuda fintt fluida/non Inbn'ca nec vifcofa.'nam «la ob rnmis tcnacem coberennä materie partiu fe Di'm'di no permittunt: vt ole um non mifeetur aque/fed partes com'tinctas feruätrquare ralia a fua vifcofita« te/lub:fcit3fe:euapo:atione ac refolutioe remouen' p:i'us Debcanr. 'Hom:<$ n5 fintpenitus rim(Iia:alioquin actio t paflio no p:oueniret:nec omnino Diuerfa: quia contraria efTenr in eodemifed Debent efle medta.Eitbent eni'm efle partim cozrupta 'quia Pm camm fo:ma61 quali'tates m fumo fi elementa mifccnf.^r partim faluata Pm virtutemrquia manent qdä Difpofitoes fiue cömijcn'o ejc mn tuaelcmentojü actione caufataejc parte fo:niiefubftantialis miicti inillä materi ria totall requifita.n^uibjficpzemiflis mi')ctioiSDiffinirioficeitph'caf.2&i)ctio .r.pJop:ic Diera eft mircibiliö alterato9.,f.pjiti6.i poftea coirupto^t/vnio.f. mate rialis.i. vni" fomie fubftän'alis gcneratt'o. igt ad generationc illi' fequttur co:» rtiptiofojmarummlfcibilitt.j£talreraro9. pjeteritieft tcmpo:(e;quiamircibi«i lia in mijcrione in fieri pzius füt alterata.'T poftea in miictione completa fiue iä facta funt co:rii pta Pm co:ü fozmas :nam mimo in facto cft quedam generatio (vt Dicriitn cft)fo:me fubftätiaUs mipti.^ifcibilia ante funt bumida z fluide adinutcc mifceri nara 'qotraria efle Debcätrali'oquin fe mtttuo non co:rumßent i'ta <$ in matei qs ejc ipfig'mifcibilibus Dcrclictis/parirer z conttmcn's fiue conti niiatis aljqna noua fb:ma nö elemenraris generef.i^uo?- mifcibili'um ali'quä funt e!cmcnta:nam vt in gnatiöe rana» i n aeris regiöe que per pluuiam qiian docpcadere vife funt incampis-lSinedfam vero mijcta quandoq? vtin melli* erat« er cerciiiiu conllat,fimiU'ter ef vurtjs fpeci'ebus commijcns fit mijccuio Sectio. Viii. Vt ifeo fumif^j re natiimli ejc elcmcnw;^ ^teßflmcntfö ^dahte: vt armu6:plaiita.€iiiäc!o£ß etiä mittu accipif p aggregate ejc cozpo;^ mifcibili um pccmßameto:vt rotii ep vuio ? aq aggreganl/mijctii oi'ci pot, 13 mö fepi' bfe fiimiriir.'^rnTautintjno Titpoiribiliö:^ an ut natiirali6:reqiiire ^J^arfftiö iio» ftriim pmo oc generatiöc. «n■• f mod^miiCHoniö elemcnto?. bniöia5)ciUafo:cponif ©fa.rvh MOll^e 1 eCliaO-H35 elemčca a fiiis lociu natiiralibj remoiienf f m £5 metato:č:n5 ß cop. natura^:iä:fcdß ptmiifl morum/liimcn z mflučtia co:po// nimceleftiu:qBmotugrofir»fubnliädo:teleuärgrauta.ac leiiia ingroflandot fHbriliaDc^mimr.ctcöadnu'jctiöiö locum vem'ant/apptoicimanf ad inui'cc.igt boc pn'ngit aut cumfljojtiöe cqltcans;aut jpo:ti5e incqualitans.Sed qJ^po: tio inequalitatiö fittrifana;aut eiti mtünl cllDimnuita:3iit multumcjcccllcns: aut mcdtamterotminurä 7 ciccellcntem.si multü üüiuniita no fiet ej: ei6 (cno.nö cm qiialitatcs acnue m tä paruaoiminunon^o:tion(s fe miTccrcpoft funt/nc fit cpcclleerfic ^j nonet mipnolfed vm^' clemč tieji; alto generatto.nam cjccedene elementu cojrurtipit aliud z ipm generatur ep illo.St^o fictfl3o:tto mcdia/fic vereeritni(pno. i£rfi qiiadocp clemtta cöcur» rantmadcquata/vnutnno juertccad fealnidmccfibi'aflimi'labitillud.qmam bocit>ttis celelhs acti'ua pcurrcns muatique eft alia ab clcmenro?. virtun to.C« (tac^ clemčtaad mtjcttone vcniunt:pzout efle in mijcto mifcibiUa impoJtac mipti cnem in fienmic ciualitatcs eo?. quia funt ?tranc/agunt mutuo t panunf. j£c quia quocp rorciptunt magis z minuga'pa?. cpcellcntie rcmittt poffunt:? ad ^d dam temperamentu medmouct;riueqda qualirasmediacoftirui/que vrnufcp cjctremi natura fapiarrquecft mjcri^aa. 0Moad jbo fo?mc elemento?. actione z Mffionem barii qualiratum ruftinere poffimt:mirctbilia actu in mtpto ßmancr. feicif aute/ejc earum qualiratum actione z paffione fojme elementozum paffe z tranfmutateco:rumpunf:fozmagcnerafnouamiiCti:quäTequif commiictioilU'/ useicalterationequaU'tätumcomipra?.:^pterfo:maruco:ruprionem.que quii) dem cömi'ictio eft qualitae qdam media epiftcns ^ncipalc niftrumentum foJme mijcri ad agendum.t ciusflszw oirpofitio.i&ttferüt tame in oiuerfis fm omcrfaj mijctioms^ozn'oncm.röne cuius elementa oicunf mancre in mtjcta potcntia fi'/ lie virrure:eo illa com miptio mijcti naturam fapit/'-: jl'turem qütarum miTcibi liuni:ejcqm'bue peraltcratione/-: qualitatumpmarumcötemperamcnrü educi tur.i£rficut fanguis ep lactucisgeneratus/naturam lacttice aliquaiitcr feruare poteft,fimiliter'zfo:mafubftantialismijcticjccozruptioncfo:mariifubftantiali um elemenroJ^ ejc quilw educif :ricut caro fapit natura alimenti /et quo eft geniS» rata.fic pabuli fapoj(fm Senecä)3pparet in lacte:-: vini vis ejciftit in 3ceto./£t queadniodum eKtrcma inueniunf in mediorquod participat naturam vtriiifcß/ vt in tepido conftat.fic z qualitaree fimplicium reßiuntur in jp:ia qualirate coi pojismiicti.igiualitas aurc co:po:i6 fimplicis feii elementi eft aliaafozma ipi'-', Sgit enij in virture fo:me rubftaittialisralioquin calefaceret rm:no aure ß eins actionem fozmafubftanrialiseduccretur in actum icumnibil Vitra fuamfpcciej agar.Sic ergo i^tutes fozmarumrubftantialium elcmentop^in cojporibue mi'/ ictisfäluantur.Suntergo fo:mceIcmento:um inco:po}ib) mijctisrnö quidem actu/fcd Virtutc./£t boc voluit pljug fcöo oe generatiöe z cozruptione.fignifica ^ ,5 g^ re.'Bec^mancntn' dam ne fic tmperfecto^i cum vno vci paucie medijs.verum ad miiccione anima litim z pci'puc gfectoztim p. multa(vt ai'iinc)media veniunt.'Ham piml e,c elemc tis fiiintmiiccaimßfccta:vt vapojes z ej;balJtionc6: ejc qiiibJimpiTioncs me// teo:ologtcc:c,i: qbtis terremkemiej: qiiitofiiint cibi:e,ccibis fumt biimo:es;e)i: quibjfecude bumiditates;vtro6/gluten/t cambium:tgcnitiirc/que fpermata vocanf.t ejC bis fumt mcmb:3:ej:qinb coftat emb:vo.0»anto itacp mi'jcta fut ßfectioz3:taiito magi's mediate fiunt.ct qiiäto mfniie gfccta/tanto immediate iis.Diuerfis nancpfljoniomto elementa cöllitiult mtjcta. äd elementowm autč Diuerfas fljoztiones/ouierre m mipci's requtmfcomplejciones/figurationcs/ma'/ tenc;3dqii9S fequiif oiucrrefozmcrpecmocemijctonim.'perqiias mipta miituo Differunt.Si cm omnia mijcta jfimilem babcrct^ozti'onem elementozum aut eoziT q»aUtati(m:b3berent quoc]^ eandem complejcionc t cotcmpcramentiim t figwranonem matcnetz perj>requen6 eandem fpecie fozmam baberentracemß dem cflent fpecfei.lQuid aut fit coplcici'o T quotiipleic:TReqmrc äuiccnnä ^ma ^»mi.ca.occompMonlbVzeiußcicpofitoze'^acobüfozluuefi.ibidejialiofcpme» dicos.differentia $>0intermim'onem/cöfufioncm/tcompofitionemejcUttera fatiš conftat.Compofitio em eft quado componetia manent eadem f m Tubftan^ riam? ibtutemivtoomusejclapidibustligntscomponif.tbomoeiccozpoze-r anima./Confufio f/o eft rerum in fua fubftantia altcratarum vnioteji; qwaru vnt( onenocoftitm'tur ccrtarpcciee:vtmijctur3aqtie cum vinorvbiamboalteranf/ atcp virtus vcriufcp rcmitticur.:S5iiCtio eft qti cjc plurito fit vnuma'pis mifcibi« libus necp fm totam fubftantiä/necp fm ^zias qualitates remanentito (ß boc acomporiti'oncDiffcrt)fed ejcilliscojruptisgcncrarur ccrta rpecie6:vt mtjctmti per quod rniptio a jfuftone oifferta'n qua itecp viniim ne

c poteiitia in«^, teUectiua.oe qua t oe aipeciria z motuia in rerrio oe aia hb:o oefmiiraf -Ibonif^ _ itacp pziinii aiüc oilfinitio et fcdo oe ania ri>mpta.S»nMf a»« ania cjnqj p om^-'^'''*'v • coqöaliciu' coairiftcdogubcrnatipm.Si'cpmäcämanimä mdi'vocät.fcöo pjo ; ania que aU'ctii fiue coalTiftac fine inbercat .fic irelligčtias aias Dicim^ ojbiu celc« ftiii/1 ipm celfi aiatfvUcj inijpne fo:re vocam'^.no qf aia celo oet ee fimpt'r;r5 ro| Ifiioat cfle motii.Sui. vei"" cdü aiatüaia ipm ßficiere arbitrat^'eltetia oe mere' ,pl«'.q61» aliM oifqmrc.3cctpi'f tii aia gpiicx> fozma f m ee inberente t fm oßa^ ti vitatir'.q cS fnbiecto i'n quo eft/facit vrni E fc.pe qua ad pfens. mmepitrno gÄfTrÄÄÄ,^^^^^ ^jimo oemolträdi cerrttudmc.fcöo nobiltratc rubtecn'.^je em caufig vna fcia. altera ejccellčcio: z Digmoz(vt oe m8t!7emat(ca z metapb^iica jftat) iudicatur. $»:i'mö prstna aia e caufa effi'dcs t'n noB vife z oßanonii vitalifi: vt vegetatofs tjutntiöiö augmctationts z generattois:": ciii^ oßatioes la oictaß.tfi fenfattöeg apetitioes/monones ftn locü z inteUcctioes ejcßimur m nobte: fed eit:penentf9 ca?. rc?. q in nc»6 fut optima eft/z cern'(rim3.t mtto certi'o: ea q eft Oe reto ejctra nos ejciftenttto. Bnie oem'cp cogm'tio ad očm veritate fme fciam ^ducit/vt p j ß oes artes x oiTciplmae oi'fcurreti z pci'pue re? naturalin.babčs item vera aic co// gm'tione ad metapbi^ ficas ptcplationes z oiiunas eo facüi^ lubuebi'f. Sc6o ob nobiUtate materie fubiectc fciaoe ata eil natitraliö Tcia» bonorabtlilTima: nam ipa eft ceteris fozmis re?, natiiralm mundam's z pfcrn'm ronali's Oi'gmoJ.qÖ qde fict m^mfefti' cii natura aie ^gnita fuen't z paffiortes ITue oßatwnes eius tam ;{p:ic eg cojßi comwnes.que majcime ep oicendis ajparebut. ^t coin's becrcietia magna babeat oemoftrandi certitudinč:tamč eä cern'twdme tradere eft Diffici/> ' Ie:q abfcp oiffinitione anie [č^ Dtfftcile eft afTignare) n5 potoarf. S£x boc ^tingit ob varias antiquo^ pljo?^ affertionesiqm' eä van'e(vtpb6 pmo oe ania recitat^ Oiffmiuertitreiufcp; entitare ß motii z rcnftim(quid effet ama) Inuefti'gare conatt funt.Oe eacp vario modo opinati.'Ham ouodecim opiniones antiquo? narranf, eft ^emocriti z leuci'jjji oicctm anima efle I'gne t caloič qndä ejcjcoj» ponbj atomalito cčpofitum rpbencis. quia co:ßa fpberica indiuiTibilia marinic polfuntrnoiierefe ipa % aliatfcd anima oat animalito motum z vita. Scöa eft ^ftagojico^ peneide5cum oemocritooicentuufedinbocoifferentium/quia animäno oijceruntefleatomosifed virtutem ^tinue mouente atomos. SCertia dl anajagozeponentis anima cfTc fonte z ^ncipium motus z animä intellc ctü idem effe rfenlu tn z intellcctü oiftinguebat. (^u arta eft empedoclis; afleretj aiam ep qttuo; elemetj fm fBarn -z lite t amictcia ^pofita; e)C q b> cü oia ?ftct to mm omnia cogn«f«re;z fife in anima cognofcere f»« fife, i^uinta eft SimH b ä SmctatusjiL ' Cicotfiß9iame)t:clemenn's£(r£?flatam:vtfimilertmi'ltcögn6fc9f:äutbe:e t^Ia fonem^imco:n5mulmab/£mpcdocleDifcojdärc.Se)i;t9cftXenocrati6in(i'ii cnnsännnäeircnumc9.feipm moiicKm.oüingcnrte in ania fcnfiim z motum: «ammäoicitcfleniimearqtiianiimerospncipi'are^eflecrcdcbar.teä cicntmic n'e ^nciptjs oitinm re^ ce opin3t9£ft.j£team efle monentč:qina ipa eft ^ncipiu motiis.Sepn'ma eft S^balct^/oicct^ aniam efleqdciam motnul five qndä i^nire nioiicdi:qiiare msgtietem animä haberecredidit.ig)craii9 cft ©iogems oicctiö ammä elTe aeremtqtna eu omniii fiibriliffimu cfle eiciftimamnt reriim o:iguic z ^)nciptu efle.'Rona cft J^eracUrt oicentis oia componi cjc Vi3po:e i baiirit caltdo que ignem cfle volebat:qiiarc ammä efle igne ci cdidir.^ecnna eft alemoius aW - fcrenriöanimäefleimniojtalet femßmoiieri:? foliefle liimlem. "glndecinia efl: I 2:ii)poni6afl£rentieaniniäefteaquam:quiavuienniimlemcb(imidüeft.©uo> I decima eft Crici'eponetis ammä fangiuisecflc;qz piitabarfentire ^jifiefle ante :, 1 anialta bnficio rangtnms rtnrirc.ideo que efangm'afiinr vrofla:vngucs:non fentiut.;!£r bae optniöee biepciilis tene Sic animä vcrcres oijcere/ocmocrit'' tgnc.3icucijp' cum p^tbagoja globtilos atomalcs, ^enrej atisjcagoz^rpurat lenipedocIeselemcnta.aeraOiogencsrntimc^^plaroivimqjtiioiientcm Jtbalec: 'aUmon 5ddam imo:tale:v9po:č 27eraclit':fed aquae biH5on:cn'nar(^criio:e. ^ocriisanftotclee bäccojßiecjCplicaractß.iBua^opinionii pfiirariöes fi la» tiu6 oifqmrere cupiaeivide vltra medm ^mi' oe ania.fla c« fußficieten" a pbo i narranf adinrelligendtt futoilficilee arq; pfuräde. tl -Iti^t^t-^f^^r/-f/% O'pnsaicDiffinin'o.ü.Oeania feie öitiffiöibjini^nrur. eAOU€rt€ IcCl|CJO qua?, tres ep parteanie.-alieeres ej: parte cojpi's obfer iianf.-JiiJima entiü qddä cft fiibftatia/vt bomo:5ddam a£ciden6:vt albedo/fcicn tia magnitudo.q Diuifio viilgaro boc carmine babef.S ümiis Snftoreles trti'/ tinando cacumina re^/in ciio omifit ^cquid in ojbe fiiir.qre videant bt <5 medi^ aeqfdam entitatee pccduntinrerea/neinteraffirmatioijc negationc medium aflerere coganf.2:>inc babcf animä fiibam efle t no accidensX« quia ipa omni bus accidcnrito eft nobilioi. 2Ium quia eft pare rubftantie:mo fubftätia non fit cjc no fiibftartje ,^mo ^b^-f.Scöa oiuifio, Subftatta^ qdam eft mareria/qdaj fojma:qdam torti compofitö cjc vtrocp.-qd eft cojpus naturale.-z boc ali^d. "©n b9bčfq'anim3fiffb;ma;cumipafitpncipiii9gcndi:vtvi'ucdi/nufnčdi.ifo:mc £m(vt Dictö eft)jp2iß cft agere.Šema ciuifio, Scruum (5dam cft 9crue^>mus:a quo quidem alius act'-' fecüdus fiueeperan'o pjocedir.cpuis eriä ^ima caufa p:i m us actus vocari fotet rimpliciter.quia eft purus accus: nulli penitus potentie _ _ ^ alligatus, SKus eft actus fecudus/qui ab alio actu ^ficifcirurieftqg eo natura K-i^o.re/y pofterio::qucadmodörcicfiaPmpßmeftactus^muö:t confideratio ventatis cudioaia ejcfclcndibabiru pwedens eft actus eius fecfidus.gtaomms fozmafubftani tialis eft actus pmus.opcratio ^o ab ea pjocedes eft actus fecüdus -S^d pote// tt8(que relatiue actut oflJonif? totiens t>icif jfubiecriim cft illius fojme vel ope» raticnfsific materia eft pura potentta.Sctus quadocp fumif ^:iepzo eo quoci cjiiftit.pcrentia ^oquodnoeft/fedeflepotefti-zvocafpotentiafeparataab actu flbaltjspotcntiacbicctiua.ficacnist porentia.i^.:^et3pbiff.runtopporira. al's bo:um nome actus t potentie alibi p£rquire.0uarra ©iuii fio.Subftantia^ quedä funt co2po:a fiue co:po!ee rubftanti'erqueeji: materia 7 fojma conftant.vc elementa ignis/aer/t alia cojpo:a naturalia c?;elemfti6 pflata. oe quite potifll«, mfi eft pbvlici cÖfiderare.ißiueda ^o no funt cojpo?a vt intclligčne ac a lie fubfta rieincojpo:ce.ejt:qiiacöftatanimäefleacti}p:imüfubft9ntiecojpo:ee;quia coj po:ispbvfici.©uinta t>iuiTio.Co2pcjum fiueriibftanriarum cojpojcarum quej dam fum naturalia que a natura couftant.quedam artificialia/que ab arte ' tcctioj. ficffciinf.t b(0 C6jpö:a namraU'afimt^ncipia marei-i'aF/a.'qiife artifidaUa cöp6 ritinf ejc natiirakb vc fiia niatena:vt anul'^ ep aiiro:i fcct'^ ejc ligno.Jjmc babe4 tilrQ>anima fit actus cojponsptj^ftci.i.naturalis.'qDia anialie. S€;;tat>unfio. Cozpo:? nariiralm queda vita participant z fiinc vuienn'a:vtplante z animalia £putara:pbffic(.t.n3turali6:boccfl:ßnaturi p:oducri.vir3m.i.oßafione vitalcm:vt mitn't5e5 z augm€ntatoe5 babcntis i po tcnria.f.fnbieccuia ftue matcna.ita q» potetia n5.p eo qö nöduiu eft/fcd efle pot/ verü p:o potaia rubicctiua z p niarcria fumif. ti:tmü anima otcif cflc actus musiß quod actus fccßdi ejcdudunf.-vtfunt anie oßationes. Si'cquoc^ actus «opcratiöesinftrumentalesvrcalojnaturälis.sdiectiieit; fubftantiaus/ßqö actus acci'dcntaleß pmi c^ccludunf/tnteracčidčtalcspntatu tenčtesjvt babicuö ifcienttaicinusactus fcös eft pfiderarioz actualis oeatio:q fine actu ^mo elTc no pot:fieut nec vifio albedimsabfc^ albedme-z Uimine.jimustame actus (vt rcicntia)fmeactH fciudocflcpotcft.'vtmoojmicntcpatet.ficut albedo vere eft; licet no videaf.-fed fit in tcneb:ie.adi5ctu cll.anfatn efleactu ^mrico2ßts pbtfli ci:ß q6 anta nuldi q efl oc'.-r intelligettc celeftifj ojbiii ejccludunf. "Elcl additur fljtcr fo:ma artis: vbi cojpus vel vt eft ne pdicamčto fubftätic/fumtf pto re co4 pofitaejc materia z fozma.ficiinia eft actus cozßis.'Vt fui totiusrqucadmoduni caloz eft actus calidut tup actus lucidi.3ut fumtf folilpzo materia ß oifpofi tio nes quali'tatiuas fenfibiles 7 actus.i.fozma co:y pojisa'.matene actuate, ^eruquide aig fo:ma cojpomtan's m cöpofito cotra am'ma oifti'nctam ponetes /oicfit coipus bi'c p:o compofito ejc materia z eadem fo:m3 cozpozei'tatis/fed no vlnni ata accipi Debere.quä tame mulri no efle cotra alias fozmas in compofiro viuente Diftincta ponenda a(firmär.addifur/o?gaiu ci:,fl3rerelementa/mi,ctaiperfecta/mineraliat cctera inan/mara.-que ojgams pjo eoJBoper3ti5ib3 pn'imnf.bcc tn particiila facile ptermitti pofier.nec ca pBs antaDiffimnoni animeadiecir.farts embabcf ejceaparncu!a/vifä haben'/ ^^^^ ^^ eis m potenttaivt afparet.£ft autco:pu6 ozga nicöquod bäbctpartes fitu-z ft// gura olfttnctas oruerfimode döplejc(onat36:ad ejcerccdas Oiuerfas vite oßano'/ nesoeputata6.autcftparsbuiufmodico:po:i6:qua<^dem partem ozganü vo ~ care folcm':vt manus o:ganii oigano?. oicif.itj.oe ania.'Ham ipa ania vtif oj ganfs (jbufdam adfuas operatöes ßagcndas.vtoculo ad videndumiltngua ad guftandürqinto oeftituta/no amplius illas oßatiöes cjcercere poreft:vt caren« oculo nö poteft viderc.3^moi aüt ožgana z in animalib? t plantis varia efie fa(i citcßfpiciunf.nam in anfmalito oseftadfufctpiediicibum:venead illiim Dige» ftüfingutpartib cozßisDefercndä ßtotü co:pus poirecte.öfla jbo adfuftinedü «ctoipus pzopter fuam molliciem cadat.gn plantis autem radif eft ad attrabe dumalimentum a terra.-qiiemadmodumos inanimali.^ibze^o perrotäpian» tam ejctenfe funt:vt veneanimaliörqiias in folijs facile confpicies. 5lignum (bli clmn adfufttnendumplantam:vroir3animalium:folia ad coopericdum teftas Oura6:tfolliculos:quibu6femcnincluditur.tboftremoadtungif/viram'babefi . ^ tis in poteitn'a.(4 eft in materia fine eo;po?e/vt fubiecro.viram.i.vcgetationetn b iq "Zmcmta^Äii. «icerccnriö .bot «ft:^ Cöjpu0 ciiiP am'ma c(l actus^ir per animä pottns ftperaritf nes vitales.i.vegctationes/eferccre.'glegetarto ein fmc alin'o eil ftma co:poj um animato^ operario:pcr qua animarum oiffcrr ab inammato atcp Difccmif. i£ft ©cnicpfomuntflima:vtqueomnttoammanrtbus ? foraeojumourationecontff pctit.quare Vita in oilTiniti'one anirae pro opcranonc potentie vcgecatiue fumif vt pjo alirione fiuc numtione /qua pfupponfit alicporcnrte vcgetatiuc i fenfiri» 3Cminö tanc^ antmanttum perfectilfimo? ."flecp in oiffinitte ne adiunctum cft/quo appetimusiquia appetiriua potentia non fatir 9t(linctu$ viuendigradum:cum(pa remgftt Tenrittue anncjca:t omnino ambe fimul eide^ compettint.quicquidem Tcntit/appetir.? econtrario:vt poftea apparebic.Sed viuenn'um gradue folum Pm cam potcntiam fumitur/qua a ceteris Teparatur: Qut a qua ceterefeparantur.i^uo pacto autem p;to: oitfinirio quam material tem z caufalem vocant: per Tecundam oemonilretur tanc^ fozmalem: Tecund» oe^nima vide. THota inrpoffibilc cft fiibtotifiä clfc eicpcrtealiqiia opcrati one tiaturali.^ntcr fubftantiä aütz operationc media c po firXcö. tSna /ß qiiä fublMtia ogaf.ißotctta ^o amc t)itudi? i vege taniiä rermiiä;apperttiuä:T fm locu motmä.r,mompgref fmauič intdlectmä, "Beloimdtf m vcgetabile: fcnfibile.'et v}.t^iiu.' rationalc;cop2ebcndendo Tub feitfibiU appeririuä/i f m Io^n cü motittä. ^iffemt tarne appctituia c f m locum motma a fennbiU.qiua fenfibile quanru cft t>c ranöc tiomis t)idt po tctitiam app:ebefiuam palfiuam. fed appetitma i f m loctt5 motmarimtpotctirtcacriuemoriuejqucporene ciimfmt i codcm:vt in bomincmö oicimf tres ame.'fed bene vt fint t otuerfiöificnt i plata/bzuto z boic erHf, n ^nie potčt^s vcl gcncrattm in pfcnti Icctioe.atif fpeciatim vt poll ^CTiio.q.^j, Dercrnnnati^imoaniamruo mö bäbcrepotcria6(fforitiöcqdam©amafce4 «II fret^ipbat:qt»j f«a6 ßficit oßatöjf .Si;^»© «ae potčnas i 4n(p genera eg mčt« ilcctio.m iJ^'.q.iS alažntimcrattitiittapnpgcijtiic actus.portcaejtfentčfiaSoi.fepf« nam raliu porennain tna omnta)i;atmcmb:a fm tree am'mae Dau'dit.'oKfercnriam oipetiti'ueporcnrie z monuea fcnritiua fiibnecKuß. rerri'o free anima?.fpecies flrcB ca?. m oiuerfis fubtot^ pparatione iiifcrr. Ufrerc^ofi'tionem otio fnmiimf.tiiW Än-Ultcrn: p Jll ri-O ma/quelibct fiibllantia cerram babet operarione effi') cerc/ad qua narura eft oJdmata :m qua ^»iim potcft: oicif talis fm itarura;cuiit vero nouporcft/uonoicttur tali's:vtverus ociilus cft/qm'vidercpoteft: t vei^ pes oui atiibulareific (n arte/vcra eft oolab:a(qö eft inftrumentu ad oofandum ^ptanandum lignajfi planare porellftcado oe an(ma et ferra que Duudere pot ^ , fed quefuuni otficmm ejcercere nequeuntmon funr verctali'a: vcoculus qui vi'/ tkrenonpoteftmonoicifuroculus: ntTicquiuocc:qi5quocpcjc quarto ^©cteo//^ ro?. babef«r.0mma{inquit)n3furaUa funt rermtnata opere.que quidcm cum^jumi opus faceret poflunr:vcre talc eft vniiqocp ipiiraoculiis 0U5 videt: eft vercociilus :c«tn aiitem non poteft viderc:eo ß ^temßamentil fiue pple« . >:ionem:ßindeatcg amma artificie eft pcipuum agene in^uctione Iccti: ftcwrj po eft inftrumentü purum: babitue vero arttficis eft inftrumentü refpectu a nie pzincipale vero refpectnfecuris. Si'milif intellectum t voluntatč anime acci» dentia efle Dicut re ipa ab ea oiftincta. Sed fozte bi pluralitate ponunt;ad qui ponendä nec cjc^ientia:necratio ab ejcgientia cogit nec aucto:itas cogens vt pj. am3 0ericpnoeiret^ncipiiip:imii.i,imedi3tilqviHim'fentim'^tc.q6eftjtra 3- .. p5m fc6o oe ania.CS inanimatii fublata ania a cojße g ali'quä potentia manč// te lilapotetia q eft accidee in co:ßefentirepoflj.aiti oicüt potetiä fenfititiä efle qödä jpofitü c)c cojße fic mi)cto z aia mojtiondfr ßficicte ad actü cozrefpödctej >taU ?pofito.3deo ania fm iftos no eft potčtia fcnfit(ua/fed ßs potetie.q opinio mftis pot ronib? pbari q alibi qranf. i£t bo^t pfutatioes ap6 0ebam ßrego. Sri.« ©ru)c.inueftig3ta.3^o eft alia opi.mo obferuäda.^^o qua KtlAti^n^^f^^A/^ potentia (quemadmodum p:iusoftenfum eft©c|cctoc.4. .^QUtrXC iCCuUO materia) pjo pjinpipio actino aut receptiu® alicuiue pmitr^ ©perationisfumitur.igteftDuplejcactius.fcilicct': paffuia?« quibusvtfupja-l^orentia^ tam acttuarum paiTiuarum/quedam funr p;tncipalee que aliam b iit) Zractatuö.iii* t»otenfiä veliit(nftrumctitü m oßando oirigimf:q funt inftrumcfalcöiq licet oßanonc quocp pctirrär:ab alio tn agete(vt mvi lle'^ a manuiomgimf. Sic potčf ne anie quedä Hint čncipales/vt eft ipfa ani'ma pcipuö ejciftens ogartonu vitalii-um pnci'pium.i£t fic i'n animate Iniüirmodi potenna nec realiter ncc fo:mali'tcr ab anima(ficiit res z eflcnna)t>i'ftinginf.q:peccatil eft fieri ß pUira que fieri pof cö.ff, runt eqtie bene g paucioza.-t^jimo pbipficoy .fü q: nulla oiftincrio fojmaCin crca Oti'.i.q.i. fw'ß fi" <0cbnm zcaneracen eilafleranda.fed quecüqj in creaturis funtDtfttniffercnteg:qu3?.q''; libct cd potentia pncipalis t ßtiali6:quefolo numero Ditferut.alioquinnö elTet bomogenia z vna.aiiefunt potenn'e animc inftiHmentalee/tfunto:gami aut 9ple,tiones fiucoifpofitöncö o2gano¥./quibus anima fiias oßanoncß vitaleg eiC ercet./gt bimifmodi potentie abfcp oubio inter fe -r ab ania vt accidens a fubftä tia re ipa funt oiltincrej.^imö pftat/cum a !ia eft Difpofitio fiue pplcjcio ojgani q oculus videt:t alia qua auris audit:i alia qua lingua fapit.-Ham ft fiitjifocul'' inpedecflctrqualie eft in capite.'quo adpplerionej ftuet>ifpofitionč;cqucoculd pedis vidtrem'<':cumß totumco:puöeftaniefubftanri3:qHeinnat3 eft omnem fuj c.cercere cßationem/vbi o:ganice adfint Ciifpofitiones ad boc requifite/fi cft gnimavegetatiuaautfenfitiua.fedintellectuscvolunfae quereipfa funtania, i-ati'onaliö(t nö eins accidcntia) ad eius oßationeö jpnas buiufmodioifpofitio nibus oJganict's non requiri!nt;vtpofteaoocebitur.^£^ Ijis itacp pftatg» ea^ dem numero anima^ter van'os eius actus t oßationes variafomturnomina: quo^ aliqö ipfam aninie cflentiä fignificat. conoraiido quafdam oßationcs tu quas poteft.liam voca tur pamö anima/q: cum materia rem animatä ?ft:ttu» tr:vcgctatiua; qj nata eft vcgctatione z alitionem cfficere. ©icif t fenfitiua: qj fei-fationč in co:ße ojgam'co pdHcit:motiua ibo:quia motüjjgreffiuö in animaU jjfecto nata cft^ducere z id mediantib? oifpofitionito fiueppleponib) certis qs medici virtutes vocant.^ocatur qiios^ intellectiua: quia abfcp cojßis ozganid ciaupilio intellectione elficit.afpetitiua q: ajpetitipnčfiueafpetitum. z volun/j ras:quia volitioncm fiue velle z nolle efficir; qucadmodü idem bomoflJter DU tierfas artes oiciturgramaticus:Dialecticu6;muficus;picto:; nam bomo nomi^ nat fubftantiaj abfohlte.3cvocaturgräm3ticüS^tergrämaticam:t)ialecticus ^ter artein 3rgumčtandi:muficu6 ob artcm cancndi:,picro? ^o artcm pingendi ^iluraapud0cb3m.q.icjci!q.t.icjcv).autj6rfg®ji"an.q.ii'vj.t.^v^.^ ^©iftingmltur autem potentie animc argmtiue inter feß actiis.i. oßationea car« vt vidcre:andire:nutrire.i£tß ebiecta circa que vcrfari nate funt.vtalimč// tum:colojcm;fonü:que notioja funtnobis ipfis potentes. "Bam ejcoiuerfiratc flctuumfpeciuoca-z babitudinevpo^i adfuaspotentias arguim'-'potentiasefle ciftincras.vt fint a "Z b potctic;-: a in aliquaß oßationes poteft; in quas b poteil «equutp Miecfibi fimiles: quantü eft ve natura eius. ergo a i b funt potentieci« ftincte.^t potentia'vifiuat auditiua penes videre i audire Diftinguunf. Sed perobiecta bocpacto.Sinta etb potentie:-: a ftn certam ratione3 circac obie4( crii vcrfafur;fm qua b verfari ncquit qntum eft ve natura fui.ergo a et b funt po tenticoiftinctc.^ntrinficeautcmteircntialiter f»i6^Jtjs eflenttjs t non oitfc renttje quibufdam ab eis Piftinctis oiftinguunf: quia oatis plirribus potenttjs algs omito circiifcripris adbuc ille oiftinguunf.fic vna nö eft alia.oiftinguuf ^ quädocß etiam ß eftrinfeca vt ab cfficiente: nam ab eodf m res babet cfle ? effc S.C0.5. vnumquarrometapbvfKe, ^cctioai. M i-^ft-i^ bn»to(vt 9lin6)an(mavesctati'iw t am'ma ^CJIJm Ct tertlO fcnritiDarotaleermitrciprijoiftincrc auime;ncctnbo'/ minednima vegetatiua renfiniia t intcllectiua Diftmgimnf fed funt vntim,;Snio iti»rtHo ppoftrorubftantialt Oticfojmefubftannales ncceflanofm aucironn frtntaflerendc.-}b:imürieo(tetidif.aUoquinafmuö ejiplanta t bjiito?poneref/ quiacuin ille fo:me fmt Dtftincrc.-feparef ß aliqiiain potenria ab eo rcnfiriua/rrt manenre vegetatuia/fic marcria cum fenfitma conftiruit b:utuni: cum vegetal nua vero plantam.cum id plantat>icatur qd ammä vegetatiuä babet. /godem modo oe fcöo.vrporeoe bominc oici poreft.i0cbam tfi in quo fc6o -z alibi in [>o4 mine am'mä fcnfitfiiam ab intcllcctiua re ipfa 0iftmcr3m.aflcrit:tii quia impofli» bile eft actum ajpercndi ali'quld ? idem refutandif que funt j>trari8)efle in eodein fubiecto.Sum quia cadem fojina non finml 7 femel clici't actum ajpetendi nä'/ niraltcer 7 actum libere anjctendi liberc. Scd fojte id aflcrere non eft ßnecciTa^i rium, 0uia alias fequereto'circufcripfa anima intellectiua autipfaablara rev manentcrefiduoibuiufmodiremaneneefletanimal/qjanimä fenfitiuam babeji ret z non eflet bomo nifiß anima intellectiuani.igitur eflet animal bjutum z no £lTetaliudam'malcpmodoeft.l©uarcrequifq'bomonDceft:ejcaBimalib:uro^ anima intellectiua ppofitus/qd vide? incouenien». 'Reciteroßationil oiiierß» tatcm ponercanimä fenfitiuam ab intcllcctiua oiftinctam in boieopoJfet: licut nee in alio ppofito fo:ma:?. "Bam eadem fo ima fubftantialie (vt pzitis oictiicft) ©iuerfie inrtrumctis atqg oirporitionito in oiuerfas pot oßationcs fm fpcm:foJ') nja ignis caliditateliQ^num calefacitifuacp leuitateignč mouet fiirfum.Sicam'^' ma cuni fit natura ejc pfati6 eft omniü oßationü vitalium pcipmmi agetts/ Di^ Hcrfiö til vtens inftrumctis ojganicis. ^2g)ultifaria em ab eodcm agente x>i't uerfe^ueniunt oßationes. "Jijimo q: patieiitia qncp funt aliter z aliter cifpofira ^actionis fufceptione. fic ignis lutum indurat z ferrö;liquefacir. Sc6o idmcdi'; antito oiuerfis inftrumetts.fic p:ima caufa oiuerfos elfectiis in bis iuferiojibiis mediantitofcöiscaufis oiuerfa^ducit. Sic quocpanima^tcraliamin oculo »ifpofitionč fiue pplejrionem t aha in aurc aliacp in pede varias eificit oßatiöcs vt in oculo vifioneman aure auditionea'n pedeambulationc, SLcrtio^ter age» tislibertate?tingit;näagenslibcrüvteftvc>lunt98elficitetvolitionies noliti'/ ^ ones vt libetinono meta.cum ipfa in vrrucpojpofitoy. potcftcereris omibus eo4 SC-co.?. dem modo rebabcntito.reqmrcburi.rertioctbico^. )lglHarto/;fptcroiucrra?agč ris ajplicationč ad paflum.fic idem obiectU5 fenfibile varias noricias ftngularcs vagas in fenfu efftcit Pm oiuerfam babitudinčfiueipfius ad potentia pgniriuas 9fplicationč.q? paffibile fe ad ipfum obiectum fenfibile babet^diicens l^mufino''/ di noticias.i^uinto fit/quädo agens vimm effectö ß fe^ucif. alteru vero g ac« cidens.ficcaloj oe ß fecalojej etficitiß accidens aöt z ß antiperiftafim.i.B gttrartj iiiittapofiticircüftatiaqiicßfrigtditatc^ducit. ^imo^efeo:o|2. vtocceila vina/ Tia atqj puteis in eftatet bieme ?ft;at.ilgiu3pioprer tot fo:mac- fubßätiales fub'/ o:dinatas qtiot funt pjedicata quidditatiua i>CTdcm ppofitoalTerere non eft nc ceflarium.Similif fozma coipojictatis fenfitiue pdiftinctam.Simili^ oiucrfas parteso:ganicas oitierfas baberefo:masfubftantiales. rcqre©cbam ijli. ter// tio Scotum zSntbo.Sndre.atcB marfi.pjimooegenerarionc z "JÖrujc.ibide s fcöo oc anima t alios placentes. i0c0čtartttat^iindifmtrc9potcitria0rc5mitnniia mm ^ gcnemtim,nntrMue mtw č mrmc fine nimm 3c.tcö. b v Smctawö.ni* fo vrt, £t bec potcnria oata cft vcgetabUibii0 ad ccyv\^cma^^ rioncriujpriu0m mimero.cmuöqiwttuoj rimtrpcdcs.'fc?; 3ttracriua qßcdbiimattrabmqac miUmmfiecelTamcft pli)nti0, feigcftma que cibitm oigent. TRetenrtiia qitc rcrtv^ net illiid quod aptilm efl ad nutricdiim cozpttö. /gj^pulfiua que cv'pcUit fuperrtua, 0enerariiie actU0 eil; gencrare, vn^s Z.CO. 54- de naturaUlTiinu opus in vmcnnbus que pcrfecra funt cc non o2bata/i quegenerartonč fpontancamnonbabent/fa cerealterum tale/quale ipm eft.vtammal generat ammal et Planta plantam;vt ipfo eflTe t>iuino parricipät et imozf all <^nndquodpoflunt.3u(jmctatmeacttt0 cftadt>ebitä qua tuatcmquodcunq59mmatuperducere. €tz>icimrad tc^s Tcic. bitam quantitatc;quia omniu a natura conftannu eft cert^ termt nuö-i ratio magmtudimöiauömenti. ' ^.cctö.iij Speci'atitnmodoocanimcporent^ßc)t:cqttesp:fmopotcntia vcgetatiuarquj 9 mcdtci» virrue natiitalis vocaruriftimendo virturc fiue vim p;o anime potc« risi/boc efl cöple)i:ione t premperamčto o:gani/pcr qua anitua porene reddtcur ad fuae OEationcs e)cerccdas/(n tres parte« eins ßtitur: oeindc nutrirtue quart tuo: rpectee fublungit:iu]cra medtcoä fententiä:ar(p eanpras rpeci'ee per ogac^* nes feu accus ranq? per netio:a notificat arcß earüfinem o(lend(r. •sa^.t/M.«-^ ßippottntiavcgerati'uacft vimiequaanima wimt ÄvUUCTtc pzimo auget/fHumtpftmllepjoducif.aueaceten'ßam'me po tenrtjs vta fcnlinua/motüia/t (nrellecc^ua fcparan poreft.cetereautč vtrrutes anime ab ea fcparari nequeüriquia aliqtiibus viuennbue (xt ptann6)conuenic vlrtiiß vcgcrattuarquibiis nulla aliarimi virtutü nara eft pucmre:red nulUe an£ maris alte porentt'e.vt fenfttiua/motiua/t inrellcctiua couemüt/qum etiam vc geratiua coueni'ar.tlon em fenrario/m<«u6 pjogrefliuuß/t tntellectio m rebus fcnrualib«0repenfurfmcvegerat(®ne:(ßu(0mr«p;amundamßintellecttte fuie vegeratiuarepenn'mam'feftumcfl;:vt:_at(]giiiä MQlt^C ICCIICIO g(s neccflariarqma anmutu tamdiu viutt cpcli» nu/y trim<«t«m furdpit z nucrititr.cum atitem imtriri ocfi tn'c;p2marumcß alimcnco tu«t intriiifeco vt fanguineitiij eytrinfeco vtcibo z pom:quid t'ngcritur vc ^iQCh ratuT z aptcmr/Durarc non poreft nc nullü elemctü purü eil vi ticti niitrimcntürlig vnlgo Dicaf/ ailec vnda foueticameleo aere viuit.Xalpä Butritbumue:igm'g pafcit falamandra.^d tfioe elementis impuriß/z ejc quati tritione requtritur ^«utritum fit viucnsmam nulluj inauimatfi z vita ejcperö nutritur.nec itembomo;pp:ienutritur:ineocnim non acquiritur noua fozme pars:fcd eadem indimribili&incipitinfozmaremateria quam pziiis non infoz'/ inauit:ricut inceftujcu partiuj matcrie nibil ab anima oeperditur.'fcd oeßnit in fozmare materiam quam pzius infozmauir.iCertio requiritur nurrics z efficiis nutritionctiij-z id vel pzincipale/vt ell potentia nutritiua que re ipfa eil anima cöuertens aU'mentumin fubdantiam aUti. vel inftrumentale; vt calo: natural liß.Be qre pzius Dictöeft.C^iiplej: eft autč virtus nutritiua fm mcdicosFcj Sectfonc cois toti.-äu'fcdcs (vtoicunt)ellepar;vbioßationefoti''vtilitan effuitcöcm; Vl'.fcöi vrpotefpiritumnatiiralan/t nutnmčtumpifponitivtfit quibnflibetcözpozis ßticuliö ad nurricnda cpuem'c s .-ipfacp fi( pifpofita fingulis meb?is in Diucrfas j5icmbjö^ rcgioncs g venae t vias ipfi DiTpertiom'a natura «zclfnätM/oclcgdW c(t pjopzia ? pamcn lari6:que qitocR oigeftitm vocatiir/qiie alimKum ad boc ineriib:üp2ct33rar/qiiod non ad aliud:? redem in vnoquocp memb:ö l>abec !ii quod app:op:i9tii niitnmenrti coiiernt.vt aliud p:o ofle/aliud pjo carne.T b?i6:perinde atq^ femim a magnete. iRetentiua vero eft virtus retinens iuuati uum mediantibus viliis tranfuerfaltbus et quädoq^ latitudinalibus:quc plus ficci'tare indiget fm Suice^^ caliditate.ideo in puerts retentiua eft oebilie p:o pter epjuni bumiditatenj.ffScito qp oigeftiua eft vis que couertit id quod at'» rractitia artracitr-z retentiua ren'nuit in fubftantiä -z comple.cione aptam t ope ,3. . rarioni copetente.igt bee vis ceteris virtHtifo magis caliditate indiget t bum< i. dttatc.ig)igeftio autem fm fivm quarto :jS)ctco:ojü:cft a naturali et intern j calidirare in bumidum z riccum oppofita palTiua/agetefacta perfettio.i.cft ope racio c3lo:i6 innatiperficientis t tranfmtitätis acf fpecicm tfubftantiam iii ali4 quam aliam oifpofitionem qualiratiuä id quod oigcritur.boc eft/bumidi t ITccC panutur a calido 1 frigido.vt eft maturatio pomi aut cerari/vel cibi concoctio.-•Ram quicqdoigeftiim iam fucrit/iam pcrfectum eft.anfecp vero Digeftum fitc rat/imperfectu erat:ideo oigeftio oicitur perfectio quedamuUius autem perfc» tiioniö eftoperatio /caufa efficienseft pzop:ia et innata ealiditas rei/inqua fit Ttigeftio :c^uis quandccp oigeftio ab ejcternis vtbalneo aut älimento iuuetur;f{ cfir etiä ingredi oca calefacientia fm 3 uice,t habere certiicalia eleuata:runt oc bis que ad oigcftione iuuät.z id tamen fit tancp a minus p:ecipuis caufis/ficiit lijaruratio a caloze Iblis. Siccitas aüt t bumiditas qualitates palTiue vnicuicp nu'jt:ro:»m45p:ie -z naturales inueniüturrcum omne mijctumep quattuoz eleme tisadinuiccmcontemperatisconftet.truntvniufcuiunipmijttonim velut ma4 tiria •recte ergo oictu5 eft oigefln'one fieri in palTiuis bumido -r ficco. £t eC^ trea ri)ncfpecirs:matur3tiofc5quegrccepcpanfis:cliiratioquecpfefis:"r9fl'atioqoip telis vocaf,3ndigeftio ffo (que eft frigidttatis) tres^quo(]p babet oppoßras fpe'/ c;ic8omotbcs.i.cruditaB:tquepcpanriopponif/imaturatio:mollefisa'.iheli,ta( • r iH^Pprita epreri:":inalfatio queoptefiopponif. ®«idaßtvnaquccpjit reijrc V'f.ß.tboruitatTtauicananimaUqttuo:oigcftioncsfi^ uih cunda. treeritam in o:e fit fola cibi mafti'catio z ad oigcfttone pparatioivt p:ius Pict^ eft;que poftea fit in ftomacbo vbi c;ccibo fit cbilusa'n venis meferaicis cbinCH fangtiis i epate/vbi fit Tegregatio qttuo: bumo?^.Cbolcra etti mittif ad cbiftitn fdlis:meläcbolia ad fplenč pjö maiozi ßte.pblegma ^^o cum fanguine ad vcriaäl eft m maio:i quatitate cf rubftatic'viiietis fit neceflartu/llludfußflun tanč^ vti iP^:«! ? Afeminaria selegaf/que in viris fperma Teu genitura:in fcminis ito me ^cautib? finegnata vocatur oe qua re iCociliatoje videto-ičjcpulfiua eft virt" que Dil ito luperPiUitatč ep nutrimento refiduä cppellit:que no eftad nutrienducoucnfens. ' aut que cjccedit menfura que rufficit ad iiutrtendii mcdiancito viliis latitudina') 7i.ccfione libus.que quado^motu indiget ficut retetiua qutetc.ideo mot' poft comcfti'» v'j.fcöi n;mtr.o,t;p:obibef.tiluraocnutritionepn'usöiewfunf. ilectio^in» »^ylti^t't-^ t'^i't-ty^ generatftw cftalq« vfrtutfb) vegmtricibJ ^CJUcrtC tCrtlO nobüi'o: atj cignt'o: z boc rone fim'Sinam gnarionis ft nie £ft noua fo:mam fubftatialc aniati gfcctc acqrcrciac gfgncrc p:ole fibi rpe/y cfefifem:3t(p namrä anima^ imitari t imoiralitatč q lonseßfectioza fut alia?i oua?. porenti'a?. fimto: vqjotc reftaurarc ocßdtrü:ättt ad generare maio:em fo: mam ejc nummčro.'® ftn'r oegdifa.^daVco eä tj.oc aia ß cjcccUentiä ve'/ co.49 gcran'ua noiat.jCui^qindcm operatio eft oecfdere partcm(vt fpcrma in anialQ qfußfluitcjcniitrimenroöigeftcctcjcillageneraretale alrerujiqualeeft idaq Oecidif.i.fnnile fibi m rpeci'c.ft'niß vero ponflimits eft faliis toti^ fpeciei: qtie m rucceflionc indttu'dito?.priftir.fgiijap:oprcrej:fcntctia'p.ßi mfert:igi,mr alia 3-potentie vcgetatiiie opera:senerati'o potifiimus cft t oigniftimii opus z fo:me q cft potioj natttra(vt Dictum eft)maii;imeconucnic6: binc naruraliflimu opus ip^rio», 0(cif.£t bumfmodi ogatio omnito vüiennto conuenittcumodo fmt perfecta i . .(.inetarcperfecta:vtlJomoinadolefcentiavirüitate:nama.jcii^.anno vicp " ' 7/.anniimqnc]ppo?rigif mbomimbMdeopuentvltimo fenes uue oecrepiti generare ncqueüt.Secundo^nonfintoJbata.ümembfisanatura ad general) tioneo:dinan'ep:iuara:vrtefticuli6.namanialiaperfccta/quc illis carent/no polfutfibi fife generarervt Tut eimucbi/c3ftr3fi/fpadonce:fic ncc fine ociilovide re.piTcee tn tferpenres rmcillisfvtconftaOgencranr, i'mo "Jblje. 5. oe bifton'a animaliu üi'ct'f/^ viTue eft taur^ tmpjegnalfe poft tefticiilo?^ abfcirione.TRequt// rcpIuraibidem.?2rrufianii.tj.tegnic5mcnto.f2..:Cern'o/^nobabeärgeticrai ti'onc Tpontaneä z eqm'uoc3,vtq ß putrefactionefiut:vbigenerös z genitff n5 funt eiufde fpci:ftcut vermes/vefpe/mures/murce z rane.q g(gnunf:vim gfiadi no babft.vtmulatq licet Pm '^bm omta gnationis infti u-) menta babeatit eft ep femi'nis jpsgatiöe gcnita:nö tn generaf fm ?mentatore feptimo.meta. T.i z. Subinfert lariiis ß gnati'onem viuentia femß mančt f m fuu fite in fpecie.'cu ob longa 3 ^mo ente ^ncipioqj re^ oiftantiä ipHa eadej manereü pnt.i£c 15 mo viuctia aflifanf pmo eterno z oiuinä aflequunf cöditio nem(q eft feniß elfejqntö eis natura Darö cft;qu3 ejcpetüt 019 atj oefiderat z ad cam o:dinanf.'z fuas oirigut oßatiöes quatu pnt.|iilura oe gfiatione tä aiato9> CB inaiato?. pzi'-' ©icta Tunt IlScito virtus atjgmčtatiua a medici's qcp crefciti'ua vocata eft q I'n totius to:ßi6 oiametr^.i.üinicriötb) addit fm mojtionč naturalc;qrcn'^ viuu ad fine lectioe. 5, augmentißducattß idq6 (pm ejc nutrimeto ingredif.ßboc qd $:/adciit:tang(f tracta.J. ei^ ofiatio:nä addendo auget.Sed cü adiungif f m ^onione/taiigif modus q fit :nö qdcm Pm^om'onc aritbmetica aut geometries :fj naruralc:qui'a qualis natura erat ilia?. Dtametro?: jpo:tio fm augmentü:tali6 fublato impedimeto accidčtali reperifz pofteri^'feindead^cif/qtenus ipm ad finem-rc.oftčditur finis aHgmctatiue.babitaemoebitaquätit3tccclfat,"Bant tern'oanno acqfita cftcozßibumanomedietas.velffm'jiljm.f.De gfiationeaiaUum^quinroann» roti^magnitudis qua habere Debet ft virtus no fuerit impeditaan. i S.fere reli« qtiamedietas:nama.i8.anno3d.i;.augm£ntß eftquafi infenfibilc: t adbuc magis infenfibile ad.jo.'pitra em no CiCrendif:nam in etate ^fiftentie no oßaf/ nec poft eam.:5um q:bis etatito nutrittua no atponttplus De nutrimeto eo cp OiflbUiif ozdinate^cedens.STtmi qjbacetatecozßis partesjpterDuncie? z oc time acquifitäiiö funt ejctčfibtiesao no rarificanf nec po:rificanfqö in augmč« rationeremiirif.S:um q: calidii Diminuif.SCum q» agens acqlito fineic b ope^i rätt'onecsflar,pli}raDeauömentationenarratarunt;qucrequirc.|£Sedquo ZmmtmMh C.CO. 41 pacto^ofirio fcöo oe aiain Im acctpičdafit^i^fcnatttrali'ä vf^fiddräf vt rurtt quanra t cörinua.fic i'n eis oatur inaptmii fed nö miitimuinam vt numcr» Jiects'one per addinonč vniraris in mfinicil augenir.'fic cörinuu ß omifionc/vr ^tiß oftctv» Iy.pimi. fuineft.'J^clcofideranfvtfiiijtnattiralfa;? boc vel funt bcrerogcnia:qucDicas elfž oererminata ad maptmu vcl minünü.nam eil b.it>eät ciiuerfartt rationü par res .no poffimr faliian fub quaciicp modica quätitate. vr fo:m3 bot's in materia ciiUcis efle iieqiut:et foztiia elcpbj'ne ftib f^jma lepons.pn'mo t>e anüiia. 3i>f fimr Iwmogcniajfic m eis minim« ejciftčs ^»an nö pot eil lint cottnua.fed p5t oa ri nimimii per fe cjciftcs.'qz pot oari adeo parufi bomogemö/vt caro vel fangiu's q6 fi latius oüiideref/u5 potent g le fiibriftere mfua naiiira:red in natiirani(vt aque vel gerisjmutarefjiatuis pzimo "JbbifP.t celi.reqin're quo pacto enti'a na nfnUafinitadmajirimiltmimmöosterminata. *potcnc amine fcttfibiUö qiicdlfunt iipp^ebcnfüic/queda mof lue. £t oitfcrt fenfmua a vegetatiiia;q iiia fenfitiiia eil ciiincoi;mtione;i eft m aliqitafeparationeare gppzebenfa vinbiUöeimediantemedto, vtpatet mvifu üppicbcndctc colozem/qui eft moiftanriaab ožgano vidcndi:vnimr antS mcdiantc luce.i nonrecipimr colo: m oculu/fed fpecieö co lo2i0,SedinvegetabiUcöiunsitur potaiavegetarina cS fno obiecro: vt nntririna cum cibo.C^ppzebenfinam qne^ dam funt oemtuö / qnedam oefoziß.Bppzebenfme t)efo:i0 t»icütiir que rem t)efon0 appzebendnt üibiecta et pzefenn'. . appjcbenfinc t)emtii0 okntitr queboc qiiod app:ebendnt J'jg t»emt9 eft.'vt mfra patebit.^ppjcbenftne oefoziö fant qnc^ rpedes/fmquodqmnqsrunt fcnrn0e|ttenoze0;quiin boc cöuenmntq> omne0ümt potenriepalfiuerppter qitod obic [äfö aia ^^^ paflibile0 quaUtate0 vocantnr, Jnbacquartabm'ustractatttsparticulapepotentt'afcnnriiia oiias pjitno p:c Äectfo miftitDiuifionc60ementcSuie.p:imap«mi.ca,p:imo oevimitibj ammaUtt quaita. oziginalii'rt fejcto naturah'u.fc6o oe renfitiua cjcterion'.tertio De fenfito mterioJi» biis.quarto De potccia mon'tia Determmar. KTi 4ti «^« ' „ . (a;,Di'iHfiopn'macllpotcnticrenribili'6-yenriimc(ru MQUCllC piiniO mendofenfibileactiuep:© eaquefentittmratitcognW ttonemfenatiuäp:cfiippom't/velabeaDepcndet)inpotentiäapp:ebcnfiiiamkf. cognofci'tiuai-z motiuä.i'.appctitütam/qiie omnito animalito compet(t:qi ofnc aial fitü obiectüß modtt cöuenientis vel Difcöuenietis aflj:ebedit.£tbe in eode am'mali' funt idem re ipraiomerfts tamč ran'ombj.vocaf nancp appiebenfiua fenfibilc obiectum appjebendit t cognoffit. ^icif item t motn»3;qiu3 nara eft animal motiere motu naturali quo ad I'ntra/z motu^greffiuo quo adejctr3.^e qua t eiU6 Di'uiTione pofterius videbitur.^ue aute funt potentie ajpzebenfiue: fenfus fcj qui eft potentia 0Jg3nica.i.in fua operatione ojganü requiresi-r intel4 lectus non oiganic^.f m qd Dupler eft cogninoifenfatio fcj z intcllectio.S»ub ap f I«benliu4 efiam (onreruatiul compjelxndendo: nö cogitofciriuä quein ipfatn Iccrio.iin. fi'iialifcr etdi natur:vr cd pb-intafia 7 memon'a.fn'^erum qtiideftnfus quadri fanain fiimiturrquandoqj cmni pzo ožgano rentiencii fme compleinone cetcm pcrameiiro ožgani ificpjtitio |iiofterio9./Deficienrenobi6aliqiio tcnru.i.ozgano fine complc^ctoeinccclfecft nobisoeficercfcicntia tlliiis renliis. (ßiiiädoqjpzo oßattone fenn'cndi.i.fenrattois:fic fcöo oe amma.-fcnfibilc pofinim fupJa fcnfiijX.co. £>8 .t.ozganS;nonf4cir fenfum i.fenfahonč.i^uandocpfenrue eft fozma fiibftantu 1(6 operationcs fentiendi cfficiene.Sfciitappcritus anima efficims appet rio// nem:vt mrellecriis i'ntellccnone:ric fenfus eftpoteiitia nata m ožgano fcnfifiiio vi'talitcr tendcrc in obi'cctiim .fic viftis q »ädocp qtiocp pzo fozina vifionc caufan tefiimtf;vtpzimo oe ania.fi ociilus anial elTetrania vtitp viTus effer.l^uarto fu mitwr fenliis p:o anima elfecrfua renfanonie/z materia ocbi'tis qnalirati'b) oiß pofiTa queozganum Dici'tiirfcntiendi.Si'c in Uttcracapitur ciiin oiciturrqmncg; cirercnriiscjctenozcs.fCponifurautčmrerporentiavcgetaniiain? fenritiuaj tripleicmlttreraoifferencia.-J^zimao^potetiafenritma (vtDicninicftjfuiobfectt eftcognofciriu3:vcin am'malito patet.'glegetaritia (vt tali's) ncqiiacpnia plan te non rent(öt:Ucet (vt Ibf^s refert) quida oicebät eas oozmirc ctvigilarc:qiiod non eft veru.f[]Seciinda/qui'3 fenfititia fm obiectinnfenfibile m aliqiia f iftan rta appbčdir/t mediate aliq medio ejctrinftco vf intrmfeco (vt Diccf )vt vifus co ^Xn loze autliicem oiftante:-: per aerem mediii (lluminatil.'jgegetatuia vero ei^ ob j, iecto imcdiate coiungitiir.vt nutritiiia alimentii non compzebcndit/nifi fit p:e4 ' f ens z abf^ medio c6uincttim.fn^crtia:quia renfitiua obiectum futi per 1 e fpi ritiialem.i.per fpecies fenftbiles appzeljcnditjficut vifus realem colojej intra fc nonfufcipit/fed fpeciem a coloze per viam genera tioni's in medium vfcp ad ocumni6 fenfus fozmat cognitionem concretam fine ftnrtf foncr«a'iie acddqns ifcj % fubftanrtam «jnfi»fe;vt non wgnofcit albe'y ZrMm&Jih dmfm Oifti'ncta ?tra fubftantiä albä/fcd ürnul ambo cofufe.'q J fenfu« wgMöfcfe atbü vfoiilce.t no cognefcit albedinc z otilccdinem: qö ftc oftendifrq: id fenfiis ncqtnr/qd intdlectuif q mfto Efectioj cftjmultu eft Difficile: fed oiftincrc cogiioi kcK accidene a rubftanrta eft inteliecrui mulru oilfiale;qj fiividercm' rem cölo« rata z magna moiiere: I'nrcllecnu' Dilficilc cfl: cognofcere/an illa magnirudoTit il Ic coloj z illc mot!' vf ne.fed facile fciin^ lUtid magna elTe colozaru feti id qö'mo'/ iictur.qtiarepUircs afierur (j colo; no fit obiecru vif»6 fed color vfcoloiatii. iCa nts itid'catvocanreiUüeflecolo:amquivocat z non iudicat ^ votfit coloj imo cxcnfiis vocantč ßgit z non ad vocem.fT® iffermir aöt mfti'faria inter fe fcnfus inte/t T ' eiCterio:/quarto mö fcnfum fumedorqj fenfus ejcterioj fim obiectü no me« »ir älio fenfii Edpit Acut fenfus interio:. Sc^>o q: fenfiiü ejCferio?. ozgaria in fenmt ef^mozi cojßis ßre aliquanrü arE^ntrvtoevifu z audit» ?ftat:inrerio9.i4>o in// nie incerebn ceUiilisautin co:de.3Ccrtio fenfus cjcreri'ojcsfua obiecta ajpzebe diint mcdiantibj fpcbusfcnfibilito: interiojes ß intcntiöes inrernasq a fpčbuff in boc w'ffcrut ficut magis fpuale a min^fpöali. i^uarro qz fenfus cjcteriozes De fuis obiectis no indicant nifi in eojp pfcntia :aut no longa tcpozis abfenti'a vt xi'i fus folii; oe colojc pfente z luce, qö z Ira innuic oices/appbenftue Dcfozis.f.fen« fue cpteriojes Dicunf:q? rem.i.obicctö ei' appbendunt.i, ßcipiimt De fozis.i .ab ejcrra in materia fubiecta vt albedinc in pariete/t pfenti.f.obiecto. Sed fenfus interio: fuü obiectum ctiä in fiii abfentia appbendit: vt De fenfu cömuni i ima4 ginatione ?ftat.q De coloze fiue pnti fiue abfenti iiidicat ß fpčs refcruaras. 0,uö füt gtcluerte tertio &us qncp lern ožgano^' tßametafiue ^plejcioes fiue qlitatinas Difpofitöes Diftin'/ cto6 ."ftS ocs fcnfus.rcj quarto mo fupti ^tra fe iniiice oiftingui pofliim'' imagtt nari vcl ejc gte anie l'enririue/vfeit; ßte ožgano?, fiue materia?, in qufto fenfus fui a« efficitoßationcsraucejcparte Difpofifionü qlitätiua^DifponentiüozgaMa sd fufcipienduDiuerfa obiata. ^n'mo mo Diftinctio fenfim fpecitiöcafumi nore oebct:qz fic in niillo aniali plures fenfus fpeciuoce Diftincti elTentrqz fic tactus z gtiftus fil'r tactus et vifus eflent vn'-" fenfusicü (n eode ožgano ft'ue ßtc cozpo;^ fit riibiectiueviTio actus tangedifefmi Diftinctio ejctßämeto?. Difttnctiöcfiuequa'/ lifanua? Difpofitionü ß quas Difponif ozganö ad fentiendürlicet ein idem ocul' cotojc ßcipiat i colö:c:ß aliud tn tßamentü ßcipitcoloze: vtpote ß Diafoneibte fuäit ß aliudcalozc:vtpoteßfßamenru fua^q itatupma^a'dco bos fenfus Di dmus cfle Diftinctos. j^uapzopter ptSs fcöo De anima otc|t fenfuih tactus plu4 res cfle fenftiSKiö z auroz pofteri^ Docct. vt patebit. /Cü cm fenfus tacf' De Dua/; bus ptrarietatibj iudicare babeat: calido fcj z frigido/ biimido z ficco :et calidü fil'r z frigiduß aliud tßamentü inter calidü t frigidfi mediu. £t bumidü z ficcS e aliud tßamentü tnrer ea mediü q Duo tßamenta ftmt Diftincta z ß pfequcs Wt ctuj eflcDuos fenfus Diftinctos.De quo latius infra, quarecu vulgo Dicaf Dum« tajcat qnc$ efl"efcnfus ejcteriozes.-fm veritate funt plures erta totales: nam nulli Diibiü eft tjn plures fint ßtiales etia in eode animali: qz cd ania fenfitiua t ozga'/ num fint ectcfa/poflTuntin plures ßtiales fenfus Diuidi. Sunt etiä mtfb plures nüero Differentes vt in fozte z platone funt admin'' Decem.Scöm etiä fpčm fpe'/ cialilTimä funtplures fenfusma cjnfp in boie fenfus fpecie Differüt a qncp fenfito cqui.fumendo femß fenfum in quarta aaeptioe.veröDifferunt fpč fubalterna. ff. Cf.. fenfus fm autbozcücmenfepbi fcöo t>e ania ftmt ^tutes pafliue nam ipi vel co? ožgana fpčs fuoa obiecto? fenfibiles z fenfatioes in fe recipiunt fubiectiue.i^inc aiifc fubicctö aliquä in fe fozma recipicsfiue Difpofitiont patif ^ pfectione falte ab lUo.^t qz fenfuiž medi'änre fpecie feDfibiliin ožgana recepta^ Hcctio .V. diicitnf in feip(s fcnfatiöse refpcctu cm" cjfi oi'cimf virrurcs äcthte ft'iic agente« j nä nnima eft pjincipiii fuarii operationti clfcccnin.i£r tpms fenfus boc modo ot C3fur acttii'^ fme agens: no tame okif fentirc ea ratioe qua fenfationcjjducit/r; vt eä m fe rccipir:ciim fentire eft in fc habere fenfationc fubiectiue z viralif ipni imutare:quare no eft incoueniens eande potentiä efle t oici fenfum paffiuum z fcnrum agente oiuerfa rationciimmofozte in actioito imanetib) no incouenit; vt flint fcnfatioes/intellectioeg tvolitioes vt riip:a oictii eft ac poftea oicef. ^ff .fjc. ßmt ClHota 3d boc qp fctifiiö acta fenrisit quatmoz rcquirßmr: oiio ev parte 3mmaU0,r.rpil0 ct o^ganuiet ouo cppartc eii\\ miifechf.obicctiT ct mediu^Bnde in abftractioe fozma ob tecfi PZIU0 eft in tnedioifccudo m o:g3iio:tertio m fpintuit poltreino in fenfu comuiu.'Jt^ feitfua ouo funt magis iie^N ccflTiirij.r.öiiftiiöadoirccmendü dbu bonu a malortactus; gdt>irccrncndue.i quecozmmputcozp^ e|i:tenu0. Jdeo na rimozdinmitiltiismedm mmnfeciumneeic parte medii effet t)cfcctu0:alij atttctre0 funtoc bene efle aimaU0/qiu bU0 media non eft innatu, ' f[€iiic ad fenfationc ßficiedä reqranf qnot ondit.^öo mod5t o:dine in ea 2lccti'o.V, inoftrat.:Šertio inter fenfus cjcteriozes Dilferetiä fiibiügit/eozöcp vtilitatč t ne// celTitatč.Siint aiTtoue cognitioes.f.fenfatio t itellectio. Senfatio eft fozma ac cidetalis ve potčtia toti'' copoRti educta ad cjctcnftonč o:gani eit:tefa:q median -te fcnfiriuavitarrtenditin obieml/ipm cognofcedo fingulariter. j£c illaeftiai nua oim cognitionii:nä no intelligit intellect^ q epteri^f fine fenfii)fimt:in oe fen fii t fenfato. i^ue oiiplejc eft.iEiCterioJ.f.t mrerioj./grterio: in ožgano fenfus cjc/i tcrioji6^iicif./£teft (Jntuplep/tm (p 2inia-f.qiinn«e aiaeft pncipnl.f.actiiiü: quo viuimVcntim" tc-fläipa ata in viuetito triü caufa¥..r,fozmc/clficičfis/t finalis rationeobtinet.tj.oeaia.Scöm č poteti3.f.inftrumeralis:qeft vfoifpo'v finöes qlitatitie o:gani fiuecoplejciöcs t ptčpozamčta ad fentičdu re<5 fita. ^er/i tiu eft obiectü:-: eft id circa qd aie potctiaverfaf;vt fuä faciat oßationer-r q6 ipi potčtie pfentaf:vt coloz/vifus ct alimctu vegetatine.nam fenfiis cjcterio: abfcß obiecto pfente no fentit.'ipm enim mouet fenfum De potčtia ad actum fentičdi. jgiuartueft fpiiitusfenlitiu'' fm autbozeiquieftquoddäcozpue ftibtile vapozo fum:quod fm medicos eft inftrumentü omnüi virtutfi ad operädum. igt fedes anime cöfozmis luti: vnde qualis fpirit^talis oßatio;t qualis oßario/talis dc nom4n9tio:qui quäto tiarioz fit/tanto melioz.tSonif afit tripleje/vitalis.f.qui a cozde .pcedit:naturalis ab epate:er animalisa cerebzo:oe quib apud medico« 1 iilibt pUira.0uintü e|lo;g4ni(:quo(i z fenfo:iu vocatur/eft pars cozpozis Zrmm&Mh mall's ab altjs parrtbus co:pozfe Rtu t figura oiftincta ad cjccrccdä operations vitalemDeputata;lnqua fm mcdicoe conti'ncf fpiis zcomplcjcio cjnftee inftri» meittü fenratioiöppuiTivc ociil^' eil ozganu vifiis.Sejcrfi eft mediii oefercns ab obiecro fpeci'ee vfcpad ojganiiaiam cfi renfatiofftqucdä alreratio t mot'.q.De J7. anima-qui abfcp medio no ft't.v) .tbbifn,quare ammal^pziam oculi albiigincm fuie pupillä videre neqiiicrcum mediü Deficiar.igft ante mediü rpaciiT inter obi iectum -z ožganimi interiacčsun quo p:ius fenfibilc vel eine fpeciee qtiä in ojga no furctpir.'quod ad omnč actil fenliis ^bilofopb'^.^.Dc anima:neceirarium efle aflcrir.'flibil(tnquit)i'pfo:öenim tangene fcnritiuufenrum.i.renfattone facittqö mapme oe viTu/auditu t olfactu patet:n9m(vf poftea oicetnr) fenfibilc fupza^i pofitufenfui no facit fenfanone.iConciliaro: z plus čp comčtatoi temo tegm.et partim auerrois aflerüt medium no neceflario fed folum per acctdčs ad Ienfa4 tione c5currcrc:quod maictmc oe ractu in puncrura nerui coftar,iCoJ oeniqj plu rimufenntDiTcoopertii.ConfimiUterDeguftu z altjs fenfibue^bant.Sedtu üic/oupler efle medtiiantrinfecu.r.quodeftozgano a natura cönarii:vtcaro vel pannicul" in ožgano tacfu6:et caro pozrofa lingiie in guftue ožgano. i£t abfcp quo medio nulla fit fenfat^o: ne fcilicet ozganit ledaf vt fenfibilie magie actiic tur^aptiusrentiafStemfenfatioabfcpmedio fieret/nimis foztie quandocp cfTet ožgani alteratio :qrc natura fagap cuilibet fenfut mediu intrinfecil oidina^i uit:vt vifui biioze atbugineii/auditui acre ?natö/odozatiii mtbzanä/guftui fa'/ liuä z fuperioze lingue panniculü/tactui carnc z fuperioze cutem-Sliud eft me'i dium cjctrinfecurquod ab c?:traad ocbitafenfationeaujciliaf:quod folum perac rtdene(vt oicunt)? non neceflario ad fenfatione co ncurrit:inquantß fenfatio fit cum quadä alteratioe:majtime em in vifu/auditu z odozatu requirif vt fpecies fenfibilis actuetur.Septimil fpccies rei fenfibtlis maictme ad fenfationem iujct.! comuneautboy. fententiärequirunfUicet eas <0cbam.^.rentenria:f/multis ra q Itj.et.JCV tt'®"''" ponedas negat:que require. turaiirer gent/ necenario ad cognitiois rozmationc requirita:qua mediate porc4 tia fenfitiua nata eft fc rediicere fe potentia fentifdi ad actum, i£t re ipfa eft rc3 quedj fpilalie t inftrumčriim obiect(:per quod obiectö ineiiet potentiam ab eo ©iftante. j£t fe babet vein t nimci' rerü que ab obiectie ad poteriä mittunf.nam cum obiecta moiiet fcnfum/nec fimul funt cum eie :opo:tet ergo <$ alujd ab ob« iecto oecidatur z ftio modo ad potentiä mittaf :ciim omne moucs fimii I cü mo j5 o. f®sfl"^oebeat.vtj."^byfico9..^icif pzimil e fpecieb? foni z odorj efpcrientia(qiie rerum eft iiwsiftra)Docet:veriim ce fpecieto vifibilium'vt limu ne/^bbilofopiy^ renere videtur q»inftaiitanee miiltlplicenf:ciim nulla ibide re^ fifteriaapparere pofcft:oc quo pofteaapparebic fozraflls. tectio^vi. aut fenncdi at^ nm[fipUcati5ie rpč^:que autfjoj fnlfa tmitt/iM fme in vtru(qui oim fcniuu eft ccitioz arq? nobilioi: pmo mera.) boc o:dine ape» rttur.'Hm a qualibcr obiccci fcnfibflis parte (vt colons in panete )^dticitur vn® fpčs m meditl ßfpicufl: cade trerü aliaxpdiicit Tpcm eqiie inagna:et fic oc(n«ps oonccvnam materia bumejtsglacialie^duarunquteftpotentieviruieozgantt: vbi potentta vifiiia mcdiante fpu viTiuo ^ma etf icic cognittonc fingulat iter ems obiectülignificantccumfiu'6circüftanttjs.i.colo:c cu figura t fitu talps.queco^ gnino vocatnr inruitio fine vifto :oe(n ab eadem feiifationepducta multiplicand tur fpeßqueintetienes/idola/fojmc t fimulacra vocärur per anreno:cm capitis parte ad neruü obticum in quo intetionee ille vniütiir a quo lariue medtantibus fpiritibus veluti vebiculis quibufdä ad cejcm anreriozis partis ccreb:i cellulam vbi Pm medicos eft fcnfus comunie/ aut vfcp ad coi f m pl5m quod cft ozganumi fenfusc5munis:quiper intetioneebmoialtam^ducitrenfariončintenojč pmä ^oftea fenfus ab eadem fenfatione fignificätc obiectü ejrtrinfccö cum circilftan// t^ß ftib fenfuejrterion cadetibus/abfi^fpčbus medqs fozmat cognitioneeftima tiua idem obiectü fingulariter per modu cöuenictis aut DiTcöiienietis fignificäte que e elicitio -z fenfatio Tcöa.et Tic oeinceps per alios fenfus (Oe quibus pofteajin terio:es.a quibus intellectiis pbantafma mutuataquo mouef adfozmadü^mo intcUectionc pnmä.oeindefcöaequefuntoifcnrfiotabftractio.aliarcpnoticias fingularesTcömunes.Dequarelatiue poftea.^uod nf SutboJinnuit. ab« (lratione(inquit).i.fpc¥^^ ab obiecto ciecifione fiiie multiplicatione vbi fpee quodä mo ab obiectis abftrabividetur/fozma.i.fpes obiecti fcnfibilis eft^mö in medio ejttrinfeco :oeinde in incrinfeco:fc6o in ožgano ilU^ fcnfu6.f,vbi pma fozmaf fcöa rio.tertio in fenfu cömuni vbi fenfatio vigozatur. ^ ractus majcimefcnfiiö/aialifit neceflari^rfic ptj ^QUCnC ictno na cü anial fit cozßeü t babeat magnitudincvt pzojcima cozßa Pm molei fußficie tangatinecelTeeft/vt nullü inter anial 7 cozp' q6 tägit fit mediu;alias vacuü in reb'^ nattirahb? pmitteref.conueničs ergo fuit anial bfe fenfum tact' cui'ozganü eft ejc qttuoz elemetis ^teperatü. bre ^tute oifccrnedi calidüa frtgido:t bumidü a ficco:que puentčtia fuefaluti/cozpa a nociuis z DiH» cöuenietib nofcat.x fic fite fatun.puideat:alias fe faluare nö poifer. qz non pofTec (ognofcerceaquefibi^fimt/vf^Jfequatur.'r ea que nocent/ vt fiigiat finetactu. f^animalia denicK tactu ^luata cu fuerint: moziötur. Z^inc enam fit ^guftus quocßeftaialiquodamodoneceflari^.namguftuseftqutdätactus feto -ztercio oe animatquia fcmp coniöctus eft tactni.-r giiftario nuncp fine tactione fit: et vt fiatguftatio necefleeft linguä(que animali ideo pcefla eftvt fapozee nofcat:tvo ces rozmet )tangere cibumialias fapozes no oifcerneret tconueničtes a oifcon// tienientibus non oepzebenderet: q uare guftus vt tactus eft neceflarius: tactus quidem fimpliciter pmo locoicum anial fine ipo viiiere no poteft. et guftus ad v(tccomoditatem.quivtianitozinanimaliingreflueft pofitus. Cuiusiudicio amicum nature intrat: et in imicum repellitur. guftus oenic^ ad vim nutrinV/ «am ozdinatur: que animaliquoad viuiteft neceflaria. Sed vifue/auditus/ee olfactus non funt adco(vt pziozesDuo^neceflartj ad vitam.'Ham natura multis animalibue oictos fenfus negauit:(j> eis non indigeant ad longe] perquirendum cibum :quia alimentum natura coniunctum babcant:vt concbilia t animalia pe tris affi)ca.aiiquibusvero animalibus perfectiozibus boni gratia et ad bene eflc funt oati: que fe oe loco ad locum traniTerunt. ad alimentum longe fibi queren/} dum. "Bam vifus eft animali oatus vt vitam in aere t aqua oucetialimentuni querat:pzofequaturconuenien6/ctfugiatDifconuem'ens,Sudrtusvero;vtanf mali ali'qufd p«r fonmn ac Y9Km figmfi(eti)r,l7otnini enim tancp animali perfc4 ttiflimo per voce ßfcctifliml ffgmficaf mtcnn'ö animi ab bote, pn'mo tbcrtbci". 3ßJwfa H?o pcrfljjtas z natura rributae paflloncs internae t affectuß figmficär. Igt^uiö viTiieadpliira ßfc cognorceda fit niclio? gp miilnplices rcrfi oilferen// tias vite qin'dc iteceflariae ofteditzSudit'-' tn ad pliira g accidče cognofccda eft cöucnkn tio2:nä ipfe cnm fit fcnfus oifdpline pfmim ab altcro fufcipicndciplus fermonč (ep quo ois oiTci'pIma 7 pjudcnti'a ad^nturjccipirjfermo ena efficacio: eft ad oocendii ep rcnptura:qufa viua vojc magis afficir/e^rcirat t mouet oifcent ti& am'mil eg moztua (vt I'ra oi'cam) pcllis fiuc li trera, 0do;atus vero oatus eft vr animal aliinentu odo;e [onge perceptu querar. 0 bicctü viru0 eft vifibilc.Sd vifionc ante rcqumf mcdiü üluminatu,vnde lup t>idf p:oiit eft in fubiecto quod eft co:p'' luminorum,5n t>iapbono vero i tranfpgrčte voca fur lume.fed in terfo i öcfo vocat fpledoz. TR3diU0 aüt fug luccaddit t»irecnouc;quia radiu0 eft lun: t>irecra. medm vi fu01 trarpgrc0 üluminatü. © Jganu aut eft oculu0 ad que vemtncruu0 obricu0preuru0 a ccrcb:o vfqj ad pup!lla5:i ociude fptrirU0 viribiU0 qui eft inclufu0 m neruo recipit co lo:i0rpccicab bumoze cnftalUno qui eft mpupilla,-: oefert cam vfq5 ad feufum commiem, 2.cctö.V) fmgulis fenfito epterioUh fpeciariir, octcrmiarc ozdittir.-r p:(iml viTiim/qui (vt pus oicrii eft j ad re?, cogmtioue valet plurimu/ep tnbus pcipuis ad ei^ope rationc rcquirin'6;vtpote obiecto medio «ojgano renfouo notificatquod iticfey ©e al^s fenfibue eft facturup. tlrliii^fti^ rt* (qucadmodii oe Tenfu gencrati'm fumpto ta ÄtCJlfcrtc pZimO ctueft)qnq;^2tcnißamcnfo fiiieölrtatiua oirpofitoe ad actii fenticdi reqfito fumif.quadocpj? ami vi'dcndi ftuc viilonc.qu£!dccp4>oi gano fiue marčna qUraningtuTponn'onib) ad vidcndö reqlitis Mfpofira. qntpp fb:ma fuic ania nsita viftone caufare.qiicp (vt injpporiro),p fo:ma t materia pze dtcne qlitatiuie oirporitionite oifpoftta/q o:ganti5 vidcndi picif. Sic viius fm auic. vi.naruraliu.eft ii?tus aie in neruo obtico ad appbcndendfi fo:mä.i.renfa4 tionč eius,f.obiecti:q6 fo:maf.i.renfif: in biimojc criftallino ejc rifirudinibj.i.fpc cicbuß/co:po:um l>abentttl colo:e: que veniut per co:po:a radiofa in cfFectit ad tf'aoi'te t ft'Cficics co:po^ terfoy.lgiui oibtje qiiito oatiis apud cercbni efle optima ratio juspiie.^ cft:fc6o oeBtib^aialift.Cerebm em bumidüeft t frigidü rvtfiißito aque natura obtinet.ljec em oim ßlucido?. facillime cöferuari pot:fc6o oe ßtib anialitirlicj ojiginali^ a co:dej3tieniat,f[0biecttt vifus id oictfqö natü eft imutare viftim fiue moiiere t>e potcria ad actu videndiivt eft vifibile fiuc colo: cöiter fumptus, 'Bamcolozbifariäfumif.igifiqpcöirer^jomm qlitate viftbili/tnullo aliofenfu ßccptibili:fic luic qjcoloj cici pöt.'filV lume.fic ^Bö feto Dc ania.0mne cojpus (inqiiir) ccloze ßticipat.filfr lumčeft colo? otapboni fm actil:boc afparet in fqua miö pifciii T vcrmibj oe nocte Uicettb? q videnf.Scöo colo: fumif^ne^ qua(i4 tate j)tra lucč t lunun otftincta.fic eft qlitae quedä fcöa cöfcqucß cop Icjcionc fui fubiecti t,ppo:rionč qualitatü ptima?, t illaril actione gencrata.fic in oe fcnfu i fenfato colo: eft eictrcmitaß ßfpicui in co:po:e terminato.non g> fit eircntiali^ eje iremitas qeft fußficies cöueica z quätitaeylla J?© eft qualitaeifed q:cbä/i.tj.Dc aia. ^ ^'''"S eft:inrrinfccfi.f.-r cjcrnnfecum. ÄlUUtITt ItClluO "^ntrinfecB funt bumo:eß in ocMli6:vt vitre'/albu/y gine'^ ? tunice otuliice^toTfra.^jCtrtnrccü ifco(vt oictöcft)aq cft 7 aer;nam ifta ouo clcmčta funt ferme media nö grolTum elementu vt terrä/t fubtile vt ignc ac ctiä co:ßa ccleftia.3dcin:o bui'c o:gano acr z aqua oüanf, 3d autem mediü ö.oc afa.' fm liDm ocbet efle ilTumminatu.-quod t Suerrois in li.oe fcniu i fen.aflerit q» Z;.c5.75. inter tres fenfus medio ejctremocgctce^üfi cft vifui;quod cum medio indiget ' etiä lucc:n5 em oculus vidct in obfcuroadeo cü in aere fumus accidcrit aut va po: qui^bibeat Incis tranfitu/oebilitaf vifus. ©cbet aüt bmöi lujc clfe tcpera» ta.i.no iiimisparuanecimmcfa:q:cicccllcßfenribiU(vtpofteaoicetur)co:rum pit fcnfum.tj.oe aia./gft aür lu)c qualitas co:'po:i lucido inbcrčs aut eius parti - . actuatiua fe fola vifus lLumč cft fpccics a luce multiplicata/nata fenfationč "S-ecf.xi, lucs'4)ducere.i£t medio otapbono inberct.'ftam lume fm "jiBm cft act" Diapbo ''"i"®' ni fiue ßfpicui vt actu ßfpicufiiquia ficut albedine panes oicif albus rfica lumi^/ neal! comultipUeaturinillomedio.-fednonfmlineam rectam.Ted incidit ibi angu^S lus.©um vero occurrit medium Denfitis frangitur radius ad perpedicularem! qui eft in agendo foznflimus.^t bi redtj funt lumen t fpecies lucis. Splend©: vcro eftfpecies iucie e>: lueentie refractioe ad aliquod terfum z politum in mdt d(o oerclicta.igt re ipfa cftradiuß refie]cus qui manifeftatur plurimü/cum radq folaree ad fpeculö concauit percufll in aere intermedio refrangunrur. j£t nifi lu ^.cö.8 <5" men refrangcretur nuncp videref-fm "Jbbilofopbü/ficur nec ecbo.f[S^n autetn fl.oe aia, lumen ad videndum coloze requiratur^ter medium aut ^ter colozemreft res opinata.'Bam auicenna/Sučpace z plericp alp cicunt id fierifljfer co loree.-qi fecüdo oc anima oicif/^ lumen coloze tn potčtia elft'cit I'n actu coloze. Colozes oeni(p[c>icunt)tnobfcurofolume(re in potčtia.i.fmg-videri oebeatactu:quia (ntantu videnturquantüluce participät.Caloz oenic^ilUiminatuemouet ocu lum in obfcuro ejciftetem/? no econtrario.Žluerrois vcroctt multie alqs oicit/ Qi lumen^pter medium requiraf:vtmedium ad receptionč fpecierü colozie oif ponacquonia fi lumen necelfariü eflet^pter colozes/ipi no eifent fufTicičtee ad ^ducendas fpecies vifibileßrquare fequeref colozes non efle per fe vifibiles/fed per Uitnen.Buepace opinio modo coioz cenfef. ^potenrievifiueozgamltotalc eft oculudcüfuißpar4 ©f4.4. ^uUu ItrtrXlOtibusrumptue.-quifmconciliaroze eft inftrumentum cum quadä planicie anterioii/rotiidum in fupzemo anteriozis pat tie locatii/e^ fcptcmtunicisttribusbumozitoconftitutö/feicmufculis motii. 0culi natura fiue complcjcionc efle aqueam ■Jibilofopbus in oe fenfu ? fenfaro oftendif :quia C5ponif autčoculusfubftatiafrfm medico« z ßfpectiuoe fic. "Hä a cere« bzo ouo jjtendunf nerui/foli inter nemo» c6caui:B quoe fpüß vifiu'^vfcp ad ocij lum vadit:qui fe per totum oculü Dilfundit vfcp ad bumoze criftallinü: et illi an cranetegrefTionem inmodiicrucisconnccttttur:clTiciturcpin crucis fignatioc fozamen vmim :in quo fpecieg rerum vifibilium conuenictee vniunturrafö vna res videreturouoitum quilibetoculus fuam redpiat fpectem.^einde iterubrt furcäti oiuidiltur.-quozum ille qui a finiftni cerebzi parte ozitur ad ocuUT ?>c>:tr« pozrigtf.'ct qui a oejctra ad finiftrü-Cum itacp ad oculozü ozbitä perueniunr efi tracraneum/ftgurambabentquafi bcmifpbertj/conftitucnfes tunicam oictatn fclinoticarqucoculumapuriciecraneioefendit.^cindeeft alia tunica rbetina plena venig et arteri)e:e)cqutbu6 oculus-rbumoz criftalUniis nutritur:in cu« (usconcauitatceftbumozcrifftallinueactusquoqjgläciaUö fn medio ocuW ncut rcjc in regno fiiuatus pcipuum vifue ozganu j :id€0 tft perui'' sc tlaros vt Sectio, VI* fit ad OC0 celowe (ndifferfs: jgflKg figure rotSde:vt mcli" Jtrar^fi ttfiHat.'lfccc (i parte antcrfo« ad planicie fit pariim occlmiö:vr tijelius fpecies viTibücs fufrf pere poflit.'jcumbutnojetunicaoi'ctaar3ncaotmet.©cmde cftbiio: albugii) ne'-'coloie alto:vt fpč« g eO Ubercocfcranf : eft bumo: cri?ftallm'.c bee fpberula qiicp oilatatur; qncp^ftringif :vt fpee viubiles i oculü recipianf/tvt vifio in cr^ ftalUno ßfidaf: q non crifftaUtnu fed bumo:em albugi'neii connner.t^oftea eft lepra tunica cor5 Bea.poftrcnia eft tunicaoictt piunctiua feu pfolidatiuä qua alba vidcmu6:quc totum oculum ambit et Itgac nifi quatum vifui eft neccflarium -Sic ptj in ocui) lo eflcfepte tunicas fiue memb:anas z tres biiozes cofpicice. HI" Scito q? ociiU funt veri coJdis nüctj z flo:es aie inter cetera tncbza majrie mojee aie fcant^tja pUieDefpii aialibnt:'Zp;e ceteris mebzie fenruttaiefamulanf ad perfccttonis acl3to et mfti altj C)C medicis volebät.-fed tntits rufcipiendo:vt t^l^s in oe fenfu z fenfato voliiit. 2>ocmq(vtpzius oictueft)Colo: mulriplicatfuasfpecies in medt'um:vtaere aut aqua actuat'-' lumie.feinde vfcp ad oculü vbi fpüs.venics: e neruu obticü Oiffundes fe per totu oculilrecipita rugfici'eoculi fpecie Deferens eam ad inter// num ocuUin bumotem vfc^ cr^ftallinum/tn quo fit pa'ma fenfus immuta/y Cio.j^ndepzotenditurlatius per nerui obtict concauitates fpiritu Deferent revfc^adptimumfenfitiuumrqö eft fenfus c6munis:vbi reci'piuntnr fpecies tn alqs fenfibus intertotib recepte refertate: vide cociliato:em Ditferecta. tf'4« . ^^^ 0 biccmm auiJims eft ronu0/qiu fit m acrc ep colUftoc m Si'j^ omm co:ponim foztitcr adiirmce ßcuflbzum violcittcr zvc""^ i^a lociter.cuiuömcdiiimcftaerprttiiiatuöaeiä polito inter aurtö concauitatc,5ttfttiimerxttt eft nmpanu aune/ad q6 ©ingitur nemuö pzotenfuö a ccrebzo cotittctiö fpintu aux^ dibilcm.'Bnde ccbo eft fonuöfecudanuö reftepue pwpter aUqitodobftacitia,©edTO!ceftfontt0 caufat^ ejcregculfto «audit«, ne aeriö ab amma ad vocalc artenä cu imagine figmficadi .?o. ^efecüdo fenfu eicteriojivtpoteaudituqmDifcipline fenfus vocafejcequif. •J• Dictiis q voces bauriat.i.aere verberato Tones fufcipir.^zimu obiectüfonicp generatione mediS z ojganü oftendit.Secudö De ccbo qni fonos fecödarius -r iC.cö.^o, refle]cusajpellafDifftnit.tboftremo quocp Piffinttönem Pe m&nre"}bl5i fawido oe am'ma fuccmcte ponft. ( i'i'^' Xr^ctmsiih 'ZlAii^t^a t«*i/s aiiditiis f5 mcdicos t aUcs eft viöfcöa cic virruti £iautr(c PfiniQ bug fcnfmine cprcn'ozibj q accrcbzo ad aiircg ^jcedit mcdianrcfpuDelatoadeaeEncmos niollcsaccrebw ©dccndctcs ad aurcs^ vocanfncriil cjcpanfi-igrbcc v(rtii6 office fonos tarn vocalce cp no vocalcs ap'/ p:cl)£ndtt:ac eoa Intra fc ofaetvt gramtatc/acturarcj/arpcntare/ leintatcm ct magnifiidme oiTcermt t paruiratem.iCitiuö obiecnim eft fon«6 feu ce:p'' fona titm.i£ft aufefonus fm iJicmimbif.quiccjdab atidinifljjic t g fc ßcipif. "Sgd foniiscftqualiras^auditii^nc tperfctpofitmc ßccpribilis/requirc plura ibidem. 0biccta cm pjopji'a (yt oi'cefji'unr qiialiratee 6 rcrci'a fpccic qualiratt's fm cčmiiiič viam .addif pcrfc jpter motu? t magnitudine qucquoc^ ab altjs renribueßcipiuntnr.idco fenfibi iacömimiavocanf.adiuncrij cfteria/pwpjie ^fi ^riil-^ntr ail/i X.to.o;^. rectum ciruioeirun z obUqm.f.Dcania.j£ltaurc oiiplCiC lonue/icj actu qui nuc fit -r in tcmßc pfenti cjciftir.aUuß eft fonuß porena qui.'Hfic no eft fed cITc pot fcft.Sicco2po:u5 qucdam funt act« fonantiavtcampana actufonanß. qucdä potentiaronannaqucnScnofonantfcdaprafonarevt bomo tacens. quedam vcro funt q ncc actu nec potcntia Tunt fonätia vt fpongia/lana/ pili. Son^ acru ire?, eft ouple;: -Rectuß/firs quf fit a fonantc ad aliq6 obftacuia.iEt quidä . eft artiftcialiß:vt l^rc t fiftula?. z locun'o.ßlui'da naturali'ß 7 abfcp arte vt afi'/ m.aime eft fonuß reflejcuß 7 fecfidari' vtecbo:6 quo poftea. Sono?t ccnicp al ter eft acutuß/alfergrauiß/qui ad fonum fe babcnt/vt albedo t nigredo adco^ lojcm.3cutuß eft vt albedo cp audi'tumfouirermoucat.iSzauie vt nigrcdog» Icntet Debilitcratiditümoueat.ff Scito ^ adfonigcnerationcj.tj.oe anima S'CP.yS. trta concurröt/ecun'enß -z gcufliim/que funt font effectiua:^ mcdtu. Son'-' cm fit ejc Ecuftionc violenta foni'cp colUfionc vnt^» co2ß(ß ad aliud:q55 fit contactu ßcutientie ad ßculTumtt I'n ahquo fcj aerc aut aqua circuftanre cojpuß forianö j£c cum ßciiflio non fit abfcp motu quo pcrcuticnß z percufliim pjt'uß fc tuncta fibi inutcc a(plieenf.2>i'nc fit^ fonuß no fit fine motu locaU.motuß atvt locaUß (vt pjitiß oftenfum eftjnö fit fine mcdio.an autž omm'ß foniio illiß trito cgcat; ©ic Q»fonußmftifana gcncraf;binc fit vtßcuttenß acgculTum multifana acci ptanf.0ncßitacpftrfonußcicßcuflioncouo2umco:po¥.plano9.roudo9.fmco^ rum fuEftricß notabiliß quatitatiß motu velo« impetuofo/ß boc cfi acr m'i diuß afiißficte fojtrtcrz vioientcrcjcpclli'f acrefrangif .pertalem nacp violetä aeriß fracrtonc tanc^ g Difpofmone^inquä a ßcuttcnte z ßcuflo in tali aere^t diicif quedä qtialitaß fcnfibiliß ß auditum ßccptibili'ß q fonuß vocaf. aüt cozßa fonum gcneran'a öbere effe foli'da z oura z no mollia vt fua foliditatc no cedant iactuufcd plaga? vcbcmentio:e efficiant.oebcnt cflc plana z Uuia. t. ejt omniBteinrcctiiiaccnria/gjbuiufmodicozpoza vndtcpmajcimeßcun'anfitcj; ©mt parte vniTozmi'rcr pulfuß vt mm^oifcön'nu'' ad auditum gfcraf Bebet cflc ■s ^cauaqftahapoft^imüictüfepi^acrcmmodoinvnum licet effectiue fit ab illis.'ptjrquia alias eius ßceptio no impediref ß venrß auc iuuaref:nameji:ßimento?rpictmusventumverfusaudicü.a loco foniflantem auditum iuuare/^ fi in ßtem otpolitam flanerit-Jdeo aer eft fubiectum foni medium in quo generaf z fine quo eius efle non eft.aqua vero folum eft medi um in quo aut per q6 fonus in fiia materia tranfit et multiplicaf(que eft aer)in «qua impuiru6.Q> aute aqua fit medtum/pt; e^perimento p6i:quia pifcatozes aquas non ßcuriunt/autnauee/nepifcesaudiant. Siqs oenitpponat caput fub aqua'ibidem fonoslupja aquas factosßcipif.(|£j0zganii vero audit^p// g- - o, cipuum fm ^&m. tj.oe aia.-! Suerroim eft aer auri congenitus/ficpupilla fiuc bumo: cz^ftallin'' pupille eft ozganü vifus.'Ham qucadmodß fe f^ pupille bit mt'dttin vifurficaerconaturalis in audiru/fed biimidü pupille.i.cr^fta linileft: ozganii vifusrergo aer ?gcnit<' eft ozganii audit^'adeo aial no audit fm totum cozp«'/r5 fol» vbi acr ejctern^ cpftes elemctü mouet acrc in toztuofitatito auriü ?tentS/c trinfeco iufcipit:vt očs colo?. oiuerfitates meli;' ßcipit.autboz tfi timpanum auris ozganu audit' aflerit:q6 eft aggregate c)c qdä peüiaila z aere illo pgcni« to in ea ?tet_o in fozaminO)) auriü collocara.-z bee cuticula ab altjs mcringa vo eaf:q in fecotinet acre 6 q fupzatcftcp eptcnfa in mo timpani, bee cm mebzana cu leditur/impedif auditio:-zftrumpif/requiffurditas.idco cautc z admoduj »uide funt aures müdandemcc aliqö acutu in aurč eft inferendume pelliculail la ledaturaut pzozfus rumpaf.Sanitas aute virtutis auditiue boc figno cog4 nofcif.Si manus admoiief aut oigitits in pcauitates imponaf: quidä fonitus S ti'nniws aeris inrrujfuj audirur.cjualis eft fonit' alicm' cojnu obfcure fonlt^ i V 'Zrammjih cum ver« is «nit? no aiidifirfigml eft [efi audit!', albert' autcfi öalen» na aipbozabio ciT mulns alijs eS ipm aere n5 ojganS fed tan^ medm foni fpua lis Dtcar.0zs3nfi vero aflerat ramos neruof obcico^ ad radices auriu^ucmcn« tcs ibidtcp oifßfos.Conftliari tn bi autbozes fic piit.^ o:ganS audit!',cft aer (lie eogenit^ aut aggregacfi ep miringa audttm: Defcruietc t co:po« aereo (ii ca mcltt fomo tn fir auditio nifi in ncruo^f ramis per pellicula illaa; oilfeminatis f m ßtem qua cum illo neruo ptinuatur.fUut ocuUis eft ozganü;n5 tame fit vifio nifi in bu moze criftallino* c; Scito. Surcm cu fuis ßticulis f m ali'quos efle inftrumentS auditus tdfale: que eft in offe petrofo fituara.-cui' fozma eft cöcaua/vt feme patear: q: is fenfus ctia oojiiiicrito eft neceflari'^: vt a fomno ejccitemur. Sunt oenic^ aures (Inuofe ac toituofe/ne vocee immtffe cito labanmr: aut ne frigidus aer ledat. aut ne cei rebnim ^e ejciftens aeris ejccerni qiialitate t fu^a letatur .in aurito oenicp fiunt fo:des amare:qui colera bacpartepurgari oicut: rone meatufi facile puincütur: bis meatibus beftiolis intrantito fitoiffialio::(Sbus tancp vifco cotinetur.in fine fo:aminis atiris eft mcb:ana portra eg meringa vocauimus :in qua aeris motus »cfinit.'qui ad cerebm ob vicinirare oefertur.-q: ea membzana eft a cercb:o:cuiu« ijnepone lingueannectif.quapiopterverbaedircfiturque^usaudiiitur.-ocinde o:e^nunciatur.qualis em motus font per o:ganu intrat: talis quafi fub vna ea« demcp effigie motus per voce agitur.vt quod audiueris/idem loquarfs. 3n mc4 bzana eft aer ille^naturalis ftans quiete(De quo Dictum eft)3d que rerminaf ner litis auditiuus Pm medico6(vt Dijct)o:ganu auditus/qui fonuj feu foni fpem fu nis:^cedit9tttisaervnu«manesacruT ?cinuus vfcpad aere in quoeftfonus totetionalts fiue fpčs roni:faclcns fm aibertu ^mä fpberä roni:cHiu8 quidc ceni trum eft res ßcufl*a:que ddcm ourat quafff fe aeris motus per circulationes poft circulos DuratiT quoadfractio eft.Scda fpbera eft foni intctionaU's que eft fpčs fenfibilis foni:cui^ quide centril eft tota ^ma fpbera. et bee fc63 (i)bera no recfpit fonü reale.'fed rpi)aiem.t.incetione feu fpem foni. /£t fic öma fpbera eft fubiectum foni realis fm aibertü: fcöa vero fpbera eft folum medtii:per qua Tonus fiue fpc cies foni per circulatioes poft circulatioes vfc^ ad aerč contčtu in fpira/qui gcutit meringä ptinčte aerč gnale, igt tali ßculfione caufat foni realis fpem in illo aere/ qui oefert eä vfcp ad neruos öbfiticos/in 4bus fpüs audibiles ?tinetur. j£c l»c quo^ bäc cöem qftione oiflolucs. Sn fojte loquete ide fit fon' que quilibet nfm audit^verü efle oc fono reali ficut idč colo: realis cft que plures in parietevidenr. Sed nö eft ide fonus fpöalis qz nö eedč fpčs numero ad auditu pluriu ßueniut. lS)ecboouple]teftpmintcnnoneauerrois(qucadmo» 5mč.8o. Mwicvtc tertlO dum 1 fon") realis fcj fpualis fiue intetionalis. zgcbo realis eft fonus fcöario reflcpiis^reraliquodobftanscozp^ cocauücircüftans. /£ft aüt fimile oe boc ecbo ficutoe lapide in aquä,piecto fm ^menrato:? fcöo oc aia. TLapis ein in aquäpiectus pmouet ea in circuitu facies circa fe circulatioes plures magis ac magis a cetro oiftantes/q uoad lapidis impet'ßdurat.-qui fimo aqua ßcutit,i£t fi interim aliqö obftaculü (vt ripä) inueniat/quod eo?t vlrerioze pjocelTum^bibeatiredeut circulationes centrö verfus/vbi lapis cecidit. Sic fo nans ^mü eft ficut locus centria quo fit aeris fractio circularis in aere illicontii guo 7 ab eodč^mo circulo fit fcöus pozi maioz in acre fequcte. e£ßc ceincepscö rinue magis 4 cozgefonanteelongando.-^t ft wntingar g «ntctß finiatur bmö( aen's circuldttones per quaö m eo ^uccefRucpdudm fonuö fm ruccefli'one itk^ circDlationfi^ offerrct fe altqiS obftaculü folidu t ?caiiu oiUacrč ad modu vafta cötinee vt anti'qua 0dm'' no babifata femplö; peircn6,pftindii0 aut mön's cauer nofiras aiir filiia.Tuc ilti aens circuit ab illo obftaculo rcflectürur verfug ^mt 0 culTionts !ocu,i£t ireru rcfrangörur fm ?rimile6 circularionce per motu pon op pofirö f^ctas .Cpqua refractioneaerfs rertepa caufariirTon^ fcdari" quiccbo vo// - o« catur.žlUam rifitudnK pbns ibidč oc pila alTcrt in pariere^lecta/qtie rurftisver •'«.•fo-ow fu6 meučs repcrcuttf :q6 tn fane wbct (nrelligi.nö qucadmodü eadc numero pi la in pmo motu fir t in fc6o fic ide aer ^»mu i'mpclli'f t fcöo reflccrttur.naj pdicna I'd obftarer.iiEtcuncßfit fonus fm pbm/ctiä ftt ecbo -r foni rcflef lo: Conus rn rcfle icus nö femß audituriqj ficur fe habet lumf.ad rcßcuffione/vr reflectafata t fon'» fed lumc Directe oifftifum femß reflectttur.^am ft lumč no oicaf reflecrirfed folii vi'deri lumc Directu:tuc no fi'eret vbi'cp (umc:fed folil vbi radij folie qui Directum caufant lumč/gtingunt:et ejctra radtos foil's ac in vmbza elfent fiime teneb:e.qö eft falfumrcum etiä in vmbja beneoifcernäturcolo:eß. igitiir t Tonus reflcctitur 7 fit ccbo,Sonus ein Direct'' z pmm^ eft vt lumc Dirccrü radq folaris: et fonu« reflocus fiucecbo vr lumc reflejcu in vmb:a. jgr qiicadmodii lumc fenftbihf rcflc ctirur in aliq tiito: vt in vmbza Diurna ^cra radtü folarč facta in qua ßfpicif.-lic fo<} nus inrerdu fenfibiliter rcftlit ac rcflectif. vt circa montcs/filuas/aquas t loca c5 cauafacrus.igt ficut lume in alicjbus refiectirurDebiliter:vtin vmb^a nocturna CP oBJofito candeic facta: fic fonus cpuis qncg reftectitur. no m auditur ob Dcbilč reflejcionč. f£Scd ccbo fpualts fine inrčrionalis eft fpčs foni rcflejta immediate puenics cp fpc recta eiufde:que quide fpčs reflcica no eft recra :ficut ncc fonus Di// rectus eft fonus reflejcus.Ji^ec aüt fpes rcflejca cjCDifpofitiöe rcflecrctis repfcnrat reflejce eunde fonu/quc repfentauit fpčs Dirccra. /£t fo:tc ifta eft caufa cur in gtiaO tione ccbo aliqfi Tonus auditur clare/qüc^ confuTe. Si em gnatur fonus ccbo in^ tcnrionalis/fonus^marius per illüciareauditur. finautc generatur ccbo realta manete fono ^mario in aliqua eiufdem medtj parte generantur Due fpccies foni pzimarq in fccunda circulatiöe. qiia^ pma eft fpecies reflcpa foni pjimarq. z fcöa eft immediate^ueniens a fono reflepo :qua^ quelibet fuum fonu repfenrat. ideo ambo fimul confttfe aiidiuntur, 2! c5 Rt' C!■3301c veroflptcr vartas cius caufas vario modo ab aurbojibus oiffinitur. "Bam f m ■JinTctanH cft acr renuilTimus ictus.qucadmodfi fonus ftn pßm eft mo tus aeris:que Dilfmitiones per materia oanrur.quia acre percufTo: aut vclocitcr., moto « rcfracto fic vop ? fonus. Scöm autc ^ictrü bif. vop eft fonus ab o:e aia'/ ^ f""® Us pwlatus naturalibus inftrumčris fo:matus:rcquirc ibidem. Scd fm p&m _ ejtquo autbo; fuam bic Dccerpfit.'glojccft rcpcrcufflo aeris infpirati ab anima/ S- f®'^'®» que eft in bis partibu0.(fc} in cozde t pulmone jad vocalcm artcriam/cum imagi v aid* nc fignifi'candi.i.cum alicuius ftgnificationis mtentione. "Hec intclliges voccm eflc perculTionc eflčntia fua; verum cffectiue:quia eft qualitas fcnfibilts ep rcper/> culfione aeris caufara.vt Sutboz plane cppltcauit. £ft aurč vot fonus aens:vt rubiccti.eft ein in acre ab anima infpiraro. no quidcm cum aer ad interior attra* bitur:fcdcamcppirarur/t3dcptcrioJ3piopelUtur.additurabania:qzcozpo?a tnaiara t plante non fo:mant vocč;licct cm tibie lyre z fiftule Di'catur voces foji marend tü folum eft tranflaticie t per fimilitudine ad voce bilanä/quä imitatur f icut fimilirudocoloa's in fpcculo Dicitur coloj.aiiqua cenicp alalia: vt que fan^ guine nö b3ber:vtcancn:ofcrec teftudines? viuetia in aquis fanguinc babenria VC pifces:quc quia nö refpirantmö fo:mant voces .licet in acbeloo fluuio calidof nie funt pifces :quicolltiflone bzanciarum in acre cpterio:i Tonum faciimr:non ca men V9(em:ricut enani «peeimufceicKadccofrtcatione aia^ x cöcuifiöe fufurrä Zmmm.iih faciut/ct qiiedatii (lrtdo:č: ftcut ? aties agt'tatioe z pauoncg attri'tu pčna?f fiiecaude mint ronum 'qui no eft vo)c,quare ad fo:mandä voce tria reqturütur. qucadmodü ad fonu. ■JSzimö percuties/'r eft vis erpulfma aialte fojmartsvoce; Sc6o EculTii vc latera giitturj t vocalis arren'cip que aer i'mpellif cppeUfdusirt cut liirera fiftule aiit tube gcutiucur: cü^ö illas tnflat. ^ertio td in quo Pbimaf rcÖ5 6 aia vojc.rcft aer que alalia rcfpirätia anbelitu atrrab«t:i ocinde cmittßt,fC£t que admodit lingua DUO bj olTicta:fimil guftandi cibu:etboc fir^rer vite necclTi^^ fcöo De B'/ officiü eft ad loqndü/et boc ob comoditatč folö vite. Sic ipius anbelit" (.1 c.t.i 7 pcoJdiof .que coj circa partes t mčbia adiacetia mu[fö,pductt:ad que refn» geranda natura pulmone vt folic o:dinauit: qui fua^ partiu Dilatatione aere at^ trabit:cte.mc5pzeirione aercmfurccptfiemittit: idcpfacitquoufc^animal viuit. Sc^m ad rozmädü vocc.qö eft comoditatis gratia t no necefTitatie.nam pervo tem boiesejcplicät mcnre z alreri figniftcät. bzutaaüt fuas alfectiones t paflio'/ nes vt irä/cupiditatc/metü gaudiii/vocibj a natura fibi jceflls fignificät. ;5dco natura ad fojinädö voce mulra fpealia iftrumčta t o:ganaoefign3uit. vt guttur fiue epiglotis/linguä z artercä vocale que cft refpiraciois o:ganu. i£ft ein canna qucdäouns anulis cötejcta feruičs pulmoni:fičiffopbogus fiuemeri ftomacbo: quare tuffis fternutatio ? ftertentiü Ibnitus nö oicutur voces : cu in illis nö ßc»'/ tiatur aer ad vocale arteriä:qd inajcitne ad fojmandü voce fit neceflariü.nä e)cpi4 rans paulatim acre nuncg fozmat vocč:fed vt fiat vof/opoztet acre intus jtinere et ftc conteiitü ad latera gutturis fonitcr pcu tere. 3ddirur: cö imagine fignificä di',t.cü intčtionealicui'' lignificatiöis.per qöcaufa finalisvocis oiidif .nä voces Tut figita ß qs metis pceptü fiue nfam intetionč alteri fignificam^.igt queadm» dum vojceft foni fpčs.fic fermo eft vocis rpes/qui Toli bomim oatus eft: vt Debite Diftincteqj ea q in aio babet ralreri manifeftet. '^oces em Tunt note.i.ßgna eoJtt que fttt in aio:f»mo ßiber.Sermo enä f m platonč bomini Datus eft: vt pfto fiat Ca.p.plu ai indicia, ßlui fm pUm qrto De biftojia aialißcft vocis per lingua ejT)lanatio:q ra require fola Difciplma actjrirur.^deo fiirdi a natiwitate fut oes muri:imo fi infans loqlä »bidč, no ßdirceret/voce quidein fo:marer;fcd no fermonciet nö bcbzaice{vt quidä falfo arbiträfur)loqiierctur.i^ue aßt ad vocis vbicg ?currät fo:mafione z ad fermo'/» nem atcp q futeo?^ ore/in4rc apud medicos z pcipue ^scobS fozliuiefi.fuß mii crotegiu.et petrüoe apono in pmfto,pble.rercfl ßti,iC).et alibi, 0bicctilolfacm0eftodoj rcfolutuöpcralozc arcodo:ifc scöo Dera.cttittsmcdittcftaervdaqua. 0zganiimcmefimram © "'^dn ■ ^ ccrebzo piotmfc fimücs oiiobue capmbuö mämrtlaNN ccpsvidci mm/pcr qim0 pzoucmßt fpuö odozabilcö, to. tcrciü fenrum e)cterio:e vtpote olfactö (qui quocpodotat? 6: )pmo pe nes eius obiectil vt odozeifcdo penes mediß ejctrinfecß notificat vt acre t aqua. 2.ct5 vtö. eins ojganu pcipiiß Duas efle carßculas oftendit. et De boc fenfu Difficile e Determinarc.-qiljomo cetcris aialibiis Debilioje babet vim odoiandi:vt conftat De vulturibus t canibus. cbimo ficco implTa alteratiua olfact' dj potctia ad actß.i.odo: eft qlitas fcda ejc comijctioe ficci pdomindris cß bßido etfumali a calido Digerere caulätaialreratia olfactus De pocetia olfactcdi ad accß.per boc ein qö oneft qualitas fcöa habetur flectio.viii* ^odoz nocllficcitas necbSiditas/fcd qU'tas ejc ficdtatc -z btimiditate (n aU'qo» co:Ee bene Oigcftis generata:que quato magie a cali'diratc tit oigcfta :tanto cor puseftmagisodozifenlScdcuaddif ficci/tangif fubiccrii fmc paflio. Sicrf inqua fiuc igoci Tine terrCiVmagis tame ignei/ij olfacrtjs babet contčpojaničt« igneß.Sed cil addif/cti clfiunali biimido fine cncbimo bumi'do 'caufa efficte» 4>piiJci odons I'nnmficalidii eft caufa cfficie^e reinora. 2?umidu em'm no cau fat odozč cil ficco niTi fit a calido paffii .'odo: cm eft paffio cojßis cncbimq. i.elfit nialis/vr rbiiris ant Itgm/bumidu t ficciT adfnuice babctie cörempo;ata:io cle mera pura odoje no babet/neclapidcsimctalia que fumum no ejcbalät/nibil , eda:t9 babercvi'def.qre z auru em fine odo:e eft:q: mime oim metalloy. fumat /£s aßt z ferrü bnt odo:e.q:funt effumalia/nifii eo^ buidu fit pfmnptfi.Srgetti ffo z ftannfi funt magi« inter alta metalla edoiiferarq: funt aquei prcpozameti q6 odojibj no e coueničs.tboftremo adtjcif in Diffim'tioe.Slteratiua olfacf'i? "Hi odoz natf clt clficerc alferationei olfactu fufcipiere fpem odo:is:^ (^de olfa ctus pm_o Č potetia olfacič6:f5 ß fpeciei fufccprionč odo:i6 fit actu olfacics.^d) circo lb 15s ? beraclitS z platone odo:e necp efle fumalč cuapojatione necj? ejclja'/ lationc ne

(j:cröt:fed falfum eft odojč efle oeflujcS.igic quo facile coftat q» odoz fm - ^ fe aialia no mitriat.-qi alimentü(vt pii^ oictii eftJejt elemctis oebet clTe co:p^c6/; tepozatu.iCcrebzu oenicp z pulmo odo:e fu(i:ipičtia no funt ctbo?. loca/fed fto'/ niacbus.3ß>edici tamč bui^ cotrariu tenet auctozitate etiä pbi i eo libello/que fecreta fecrero?. ad alepandru tnfcripfit/frcri.0doz(inqiiit)eft aie fuauilfim' ci^ztj babet cerebza admodu frigidar^rer qö fumi cibo?. a caloze tozdis refoliiti ad cerebzS afcčdčtes codenfanf:vt nubes in media regione aeris i£c bi crudi vapozes a cerebzo oefluftes catarros/pituitas:t ep ocflujcu bumo^ graues cgrittidines boito inferut.^dozcalozeejccitat^ignei cotčpozamcri tali ffigiditati medef i rcpugnat. Slijs aut aialib non accidit talis cerebzi frigidi ta6:nc(p ea necelTitas tepozandi.aitj fti nt odozes Delectabilcs ß accidcns et per 0ltcru:vt q qrunf^ter alcenl vtcibii q ab boito z bzutis qrunf, f^^i'^ri^ ^odözädi ejctnnfcca funtaert aqua/ß qfpča Äiqupceiccuoo fenfibilcsodozisareodoziferamultipUcanftct^doz/y ganiioiractuspcrtingütrqucadmodü fpecies colozis per eade media a re colo'y rata vf<5 ad vifwm multiplicanf.)!^, aute aer fit mcdi« fatis bomtes ejcperietia ZractatusjK C0gnorcftt.®e aqua quocp coftartq: aiali'a in aqm's viučtta rmc fangufncibabešf. vt pirce5;riue carcant fanguine:vr cancri alonge odo:e alimtft gctpif ti'a ad illud fomedtt ad«atat.queadmodu aiies in acre odojč paftiis gcipictcs ad ilium mop aduotare curant:iii aqua tri m non fd.-cü (pe Temß aqtie fiignacare^natus fitmec pifccs refpirät:vt acre ad odojandft artrabut,£t cpiiis tam aqua cp aer funt efpf cua -8 Diapbonamo tame per ca odo:amu6/vt ßfpi'ciia füt: cum en'a in tenet»«« cque cp (n lumine odoiare contingit, ante odo: per bee media multiplice4 tur realiter/aut fpaaUter.t.mtčnonaliter^runrciuo modo oicčdi. pmuselt äufce ne fepto naturaUüDicetis odo:em niillo modo habere elfe fpttale.i.i'ntetionaleee fm fpecieseius multiplicanifedfo(um realiter: non ^ odo:realis fitinacreauc aqua/VC in fubiecto: fed quia a cojpo:e odo:abilivcpomoquidä fumi fubtile® fcfoluütur/oicti fumales euapozaciones nö oifferecer fpecic a pomo in quibueell odo:realis cpiftens qualitas qiiedä^qui medio fcmifccnt etcjcbis adfcnro:iuni olfactiis vfcp perueniccibus.quod miiltis cjcpcrimctis z fignis oftendere nititiir. ■p:imü quiaplera«^ odo:abilia vtpomapoftoiuturnäeu3po:atfonc co:rßpun tur ac leuia e(ficiuntur:qö nö cfTct nifi per fumos in quibus eft odo: euapo:atos 2!:umq: odo:cerebzu tranfmutat.Slum q: odo:eß per vetos impcdiuntur at^ aialia inficiütiqd n5 cStingeret nifi fumi vento?. fubftätij e mifccretur.Cü quia plcracß füt co:po:a vt tbus iuniperü t fulpbur/quo^ odo: fenriri ncquit :nifi ftie Tint igni ^ofitara quo fubtiliara in fumas couertätur;qui ad olfactii odo:e oe'/ poztant.:Cum q: ccrui a canibus fugati ad locum gratia quicfcedi ßucnietes plu fibus faltibos odo:c c^mftinctu nature oilpergüt: ne pcrolfatum a canibus ra'/ t5meJ>S Piantur.fESed banc auic,opinionc Suerrois fcöo oe aia ouabus ronibus cö futare nitif»-}i:ima q: vultures z tigrides per fenfum odo:is per quingctas Icii// cas ad locum pltj quod in grecia contigerat/cadaue^Cvt canit J^omerus) odo:c allecti qui antea nufcp in ea terra vifi crannfed impolTibilc eft per tantü terre fpa £iiim fumos in quibus erat odo: cadaue^mulnplicariicum multiplicatio odozis ßc t fo ni fit f m figura fpbcricämodo fi ilia co:po:a fuiflent in ignc c6uerfa/cu/; tus raritas ell majcima/no potuilfcnt totum illud fpacium fpbence replererquod tunc fm oiametros erat milic leucay. in circuiticper quod tii totum fuiflet ulo:u cadaue?. odo: ßceptus.ergo altcubi percipi pofcrat ille odo:/vbi non erat fiimus ab illie cadaueribus ref0lutus.Secund3.q:oumfumi3rcodozabilireroluütur/ aut aer illis cedat: per totum lUud fpaciü quod eft inter rem odo:abilc t olfactii: quod no eft afferendüfvt etiam ad fenfum conftatjnec manetper illud totum fpa cium cum acrcralioquinouo cozpoza fimul elfentpcnetratiuc. quare requitur cfi odo: per illud totum fpacifi fenriri potrq- odo: eft alicubi folum fm fuas fpecies abfcp tali fumo.iConfi liato: tn pc mčte auerrois tenet cf odo: elfe reale in co:ge odozabili babeatan medio aßt vt in acre aut aqua realiter z intčtionalitcr. "Reali ter ft fpaciü inter odo:abilc z ozganü fit b:euc Durante fumali euapo:ariöe. šin vero id fpaciü fit longu/odo: in parte imutat realiter quoad ourat rumaliseiiapo ratto:fed cajreflante foUiin intctionaliter multiplicaf; queädmodü eft oe fono oi// ctum./Etqjiiis queda funt cozßaa'n qbus odo:abfcp bmoi euapo:atione fentiri nequit.vt oe tbure t alq s ^ftat: no tame eft ad odo:i6 fenfatione fcmß ncceflaria verü ad fo:tiu6 atcp rcmotius odo:andü multö coducit ejegimčta aui.licet ap* parcant facilc ejc bis folui poll unt. reqrc plura apud Slbertu fcdo oe aia z lib:o fcöo tractatu fc6o.c.pmo. z in fumma oe bole z in libello oe ^zictatib? element to:um: 'Bicolau fto:entinü;7 in queftionib fcöi oe aia. "TtJ., 4. o:gann5 olfactus varie alTignaf: nam ^^us I'n oc «cmcrtctcrno f6oa»tr6nfatoj^>mobift9;i3?3nialiS «rebwm viOeC tectio.viii «flrcrtre.BtuiTofö.ö.tii anla.-r ratio colligetnafutn fitte nareetiSilenifS vcroct tncdici plenty cü Slberro que 3iitboz fermc vbicp imitaf.otias carunciilas fi« m paplllasfitce bis funt in mämis miiU'c9,.Scd t« Ixcolfibliicre fic pores; q» nafiie fit ojganü oilpoliriiiöanfi cm naftiö eflet fanuc t aßt^/odojärto ßfccta fierinö pofler.l^? quocp iö tjorcs aßtae vt fugfliiiraree a cercbzo crärmiffe euaO cucf.:Cü vr cerebm a fpö z aerc ß nares inrrärc euctcf.f it cm ccrcbm ß accidef calidö^rer fumos ipni pcrctcs.SCü^ter lofurionc/cj ß aßturä nafi Bfi£if,3Cix fpur fternuramctfi:qD pmtbßm.f biftojia?. cftfigmlaiigurale:? vnö cicfpütij oim generib fancrfi «facrö nam oua?, rerum cd rignii.finma q: cd fignii veri tarig cui inrer»cnir.S«üd9 quia ell fignum cuafionts periculi parati: biß etn flcrnutarc virtun'eoonu'niiiDenorar, i£t jblato tcftarur cfle fignum vicroJie. Sic Suerroie nafum vult efle ojgainim p:o quäto ad olfactione Oifponit. Ss ojganum pjecipuü in quo odo:atio gfidmr/z manifcHaf/funt illc ouc carunc» le in anren'oji ccrcbn' parte po:recte.cotra ofla rriangularia nafi oirecte;que in animalito refpirantibJ^ter molliciem cerebJi z puritatcm babcnt cooßcula HO ue vclam(na:ficut ociili moles babet pa[pcb:as:que oeregi opo:ret ft animalia rerpiranriaodojarioebeär.qucmadmodüanimaliamollcsoculos babenrtaec palpeb:is obrecros.que quidem nii'i oepofiris z eleuatis palpcbn's vtdere not» poflimr.^nam'malitoverononfpirantitonon funt vclamina buiufmodirfcd ozganumefl aßrum femß(^ patens-perfimile ouris animaliuji oculis.fdeo bec snimaltaodozesfemßprenresbabenr.'animaliaaüt rcfpiranria non femß nifi attrabendoacrem/apcriantojganum.j^ftenim bozum olfaciendi ozganum fife mollito aialiüocuUsrrecJrepciliatozč0rn3.4r.fl Cur aütbonnesoebile babeant olfacrü ceteris fcnfib? ocreriozc z multo:^ anialtu multo oebiltozem;vc |b&6.t}.Deaniarefcrr.Canes crem odozemfera?. percipiunt olfactu:? ^ika'i nuntpzopzios bominö odozcs:q6 bomines facere non poffimt.'glultttrcs ein alonge fetozem cadauerum fenriüt vt oicrß cft:tad ea comcdčda per longa fpa« cia adtiolant.^i'c q bomo inter cetera animalia maius babeat cerebzum in^''/ pojtfoneruicozpozistgrandtuscaput.-ccrebzumaufcmfrigidum cft etbumti» dum id vero qö eft odozi cönaturalc/opoztct efle ficcum et calidum. J^j autem hominis cerebzum fit aliozum antmalium frigidius ibumidius:indicat fomni ©iururnitas/DiutiuscnimacfepiusDozmit bomo ceteris animantibus.itao» medietasferevitebominisfomno oeputatur. ^clco non pzoprcr oefluentia reumata bomo male odozat nifi fozte per [accidcnsifcd animalia ftcca haben», tia cerebza vt canes qui bzeues babct nafos et vu Itures bene odozant, 0,, autč. cdozatus alijs fenfibus fit in bominejoeterioz/pafet quia omnium fenfuum fenfibiles fpecies in imaginatione er pbanrafia feruantur. fpecies aurem illius fenfus Dcbilius in ožgano pbantafie bumane impzimuntur.nam bomo oeodo/i • ribus nim^ aurrarilTime fomniat.iEtfi quandocpm locis ftridis fe cffe fomni'i 9t:nonmulrum pcrrurbatur:quia pbantafma id eft intentio fenfibilis oebi« km in eo motumocreliquit.i^uapzopter bomo licet maiozisjiit ingentj in chvy ctedo odozes per confricationcm/fubtiliationem/et odozum oiftinctioncm; minus ramen ab odozibus afficitur et ©cbilius in ožgano bumani olfactiis im« pzimunrur.gdcirco oatus cft l?omini non vt o^mncs odozes pcrcipiat/quales finf:fedvtpz£fcripr3 mctavr cjrccllennozcfitmetvcbcmcntiozespercipianmi nus autem vcbemcnrcs qui non ftmtei voluptati tjolozi aut trifticia mi'nime pzefentiat et qui pzo vita et vtilitare et fufficumr. igp nafi fozma qutefto://^„^ gaouj radicaU olfact^niojes 11joim inclinatiöis fm pbifiognomos iudieanf. XrmütmMh "Hares cü i'n cjctremo acute fuen'ntifactlem ad iracimdiä oftcndimt Isornfnet»;^ ÄTralTe ejctra modum immundü: ßsnguftc rotudc z conclitfe llulrtaä;fimtts nij rus fignat venereum :itarc6 ample magnos pzeferut Didimos.'Bafus m medio eleuatus mcndacem.rubicridu6/au3rumAmpium/ec venereum. rorunduscu5 paruis fozam'nibj fupcrbum.aquilinus magnanima.-fimiliterrotadus t ob« rufus.'Bares peruerfe figura ficu motu ? qualttate peruerfam fignificant men^i tem.Cur aut bomine» Itoli'di pleruncg bonum Dabeant olfatujfalibi ß quire. © bicctumgiilliis eil fapoj/ciuuö mcdmm eil ouplep .fcj intrmfecum.'vt caropozrora/iiifupcrficie Ungiie; quefa^ po:etn ruiim fpiritm/qiii eil m nemo mtenozi. ^Cpmitfccil medium eft bumiditas falmaU^. © jgamim eft nemu0 eicx^« patifuö per lingiiam appzebendens rem fapozabilem medi ante came et biimiditate falmaU, rfl -^f/. Jl^uartum modu feitfum fcj guftu; qui velut lanito: in animalis ingrclTu po nana omnes fapozcsoijiidicar.tribus quocp notum facit obiecto fcsrmedio et o:g3no:penndeatcp oealijs fecit. @.jS»ft"öfmSui.v).naturalium ell virtus o:di* ^UUtrric piUnC' natainneruoejcpanfofupercozpuslingue ad copze'y bendendum fapozes fol.itos ejc co:po:ib3 cotingentibus ipfum/cum ßmifcenf vnctuoro,t.faliu9li/Ungueßmiprioneßmutari.i£t_i6fcnfus eft longe nobis cer tio: olfactu .quia guftug eft quidam tactus.i.nuncp a tactu abi'unctus eft :qiua qiucc^dguftaturtangif.Sedfenfustactus in nobis bominitoeft cemflinTUS. Sapo? vero qui eft obiectum guftus fm^sljm inoefenrutrenfatoreft paß fio bumidi faaa a ftcco alteratiua guftus oe potcna ad actum./gjcpucatur fic/ Sapoi eft pafTio.i.quali'tas facta in bumido aqueo a ftcco terreo medianre acti one caltdi alreratiuafljzie t ß fe guftus oe potentia ad actum. /£ft enim paflio quia eft qualitasoetertia qualiran'sfpecie/quacozpus afficifetaccidctalisDif pofitio t atfectio.£t ea qlitas fit a terreo ficco ve agente fiue efficiente feciido. "Baj fozma fubllantialis p:ccipuü eft efRci'ens fapo:is:?temperatü vero terre'/ um eft vt eius inftrumentü ad agendum effi'ciens. a,ddif in junwdo/intelligc vel aereovf aqueo qpeftfubieetumrapon's.adtjci'f/mediätcactionccalidi per qö eificies remotil innuif.-Ha Duplep eft fapojj elTiciens.remotum fcj t eft caU dtmiDigerens riccum.alterumfljinquü/t eft ficcum no ficcitate ignea q aqua puram fapidänon rcdderet:redDebetcflcficcum ficcitate terrea/Digeftiim fuic concoctö a caUdmraz ab ifto ficco bumidu rccipit fapozem:n5 tii uccii terreuj eft totalis cä.ve^ etiä calidum rcquirif vel frigidü velremifle calidu:quia tfic fructuii fapozes in coip maruratoiro no Diuerfificarenfmifi ?currerct caliditas: cum ibi fit cade ficcitas terrea.Sd^cif poftremo.alreratiuafl5Z(e i ß fe guftus: quia fapoz a folo guftu narus eft percipi/i'n quo fuam t'mpzimit fpeciem. JCtim aiirbuiufmodifpecicsfitqualicas.'adqualitatcveroeft alteratio(vtDictücft) lecti'one f '^P®' P'*'^'® clfectiua alteratiois in guftu :n5 tii eft alterati'o fecundi'.' -fl'''^ autem oe potentia ad actum alteratiua: quia guftus anrecg fa'/ pozem petcipiatreft in potctia ad guftationč:fed cü per fapozcm actu mouetur/ facit eumactuguftare. 0jfpccics fapozisfamofiozcsffitocto fmt^bmi'n ^UUc rtc ICCIIOO oe fenfu 7 fenfatorvt oulce/amanim/pingue/falfum; acre few|pon«einn/4ufterö qui' z acetofum oi'cif :acwtus z ftipticum qui quocg tLectiOvix» aridü Vdcaf.quarn (JcJefpecierß femßoiicfunt ?:te.mfcrqeWilcetamam fHnt extreme vt tu colöjc albü z nigrö an fono acurii z graue, licet ßalciuis medico^ eujccjcrremosfapojeeDijCttämanltponticü/eo q-fapccesfint qualitafcs fcöc cp actione qimlitatüpamam z permi)ctione,piienienres:rcdamam atreftaf cali ditaH:ponftcü vero fngiditarixötra que Suerrois fcöo os ania i'nuebirrquc ibt demreqrcc5ment0J04.(^uiaDulccTamarumarimšTininimäDigeftione c5 feqiintur.-queadmodn m colo;ibus aibiiin z nigru.cj inapunä z mtmmä oiapbo neitatej'.ßrpictutatecörcquutur.Tilcltquioicunf medtjrapo:cs:quo^ generarto ac Difti'ncrio Ijpacto baberi pot-'Hacfi arift-tvc aicjcäder apbzodtfonc refert) « -gencrationcfaponijpcnetratiom bumidiBrtccüterreßättn'biiar/calidocoadi'u f^" r^^ nantc:cöfentänciividefeospcncö biimidii/fucu^calidumoiftinguere.Sapo: cm oulcis in biiimdo coiienierer a caltdo oi'gello coniiftit/t ,ppo;tionaliccr cii ftc CO terreo cömitfo :calido coadumare.'aii'^rignii cft;q(iia ottlce atteftaf coiicnt'eii tieiHitrimeri, ©ia em otilct niirriutur/autftinpUci aiit c5ten:perato:?ni in De renfii.qina ipm bona butnidi otgeftionč cofc^mf/t cömictione .ppoznoua lemcumriccorerrco.Sjpojaurcinpinguisoiildeft pjopfnqutiP.'conmlitcipm bumt'do min^ ßfecto a catido oigefto z magis biimectäre ^ oigeftioms complc menriT reqrat. Sed fapo: amarus z falfus amarü coreques/m biimido pauco z oebili cüficco terreo fojti'tera calido paflo cöfiftüt.m'fi q» in amaro minus eft oe biimido zpliisoe ficco terreo :q6 fo:rii>g eft a calido obtencö.vt in cineribj con ftatadeo amarum n5 cft coiiemcs nutrimcntü.'nec vt'a cibt mimftraf/fed medrt eine oiifa,cat gran'a fiimif. falfo m agi's eft oe biimido;nccu oen iqp terreä no cft adeo adiiftü, ficut fit tn amaro.qp:opter recte oidf ® ama?. caliditatis ejrceß tum refolučti'6 bumi'dfi cöti'nuäs fignanfalfum i&o calidiratiö etceiTiini refoluc» ti6 ftiß infufinn nö cötinuäs.Sipo: ponticus fine acer acctofue z rt\'pticus vidčf mftu ?feigcftü:ci in t-'ru ctib? nSdü mature necp bit orgeftia ß fole reperfiinf:vr acerba fimt acetofa/i pira no matura funt ft^ptica. Sed bi fapozeSDifffrötrnJ in ponn'co magis eft oe fubftantia terreaan acetofo plus De bunu'do vt in pomie acerbis licet ßrpicere/q babent fapo2c acetofu m multä bunuditatč b3bcfia.t pira nö maturaniag^ oc terreo. Stypticus multä cii ponn'co 5>uenit:babet tn plus oc calido oigercte z minus Oe bumid o fiißfliio cp pontic^.cm'usfignit eft.-qzaliqui'fructus lam wgeftii fapojčbabčt ft^pttc»;vt nuces mufcate (vt okutahqui) fapo: aöt cöfiftit in bumido cu ficco/imdtü a ca'/ lido paflbrno tii a calido pfuitičte biimidü/rcd aciičtemo incendčre necp coburč te.Satis eft oe faponto ad pJefens ac ipfo^^generatioe. n^uis aut ipfo?^ fit alte ro calidio: z qiiis frigidio?:t: que cof oßationes:-: quöplurcs fapo:e6 mutuo in eodč co:po:e fapido cocurržt^ vide medicos z pcipue 3 uicc.fcn pzima fccödi ca« iionis.-r auerroiin in colliget.-r alibi. Miii^ttyt^n'tirt '^omcdmguftusöupleicefti.^cfrancurcj qönenell ^UUCTte tercio co:po:i conejcu.vt eft bnmiditas faliualis in carne glä diilofa in fine lingHcgenita;q plurimu vtilis fftaia cibuj miilto penerrabilioze redditafcpadt)igerenditaptiojc.:Cumvt!inguäirro:ctim3defaciar:nemot« nimio epiccctiir.tum vt res ficce ftricra:balbo6 ac blcfoscfficir.^ebct aut bmöi ozganii fm pt?m cfle po teiinatalc/inqiialecftguftabileactii.fedgiiftabitccßguftatureft acriiljumid« niim fine bumojeEcipi non pot;ergo o:ganiTgufttie oeb5 cfle pofčtfa btimidu. 5dco cu It'ngtia fuerit m'miüarida/vt in (abojanrtto feb:ecl?olcn'c3:autnimiii5 I3utnida/vt in abildätib? fußlluo bumoje/i'pfa guftare rite nö valet. 0»ap:opf actfditegrotantitooiaqiiantiicunqjoulci'a efle/amara vidcri:q'eomm Imgua fit amaro l)iimo:e infecta/per que qin'cuncp alius fapo: gceptiie amarus ludtca f iir.ricut B vitrß vinde:queci5q} res confpicif/apparet crocea.|gie anatomia lin dwcuiif/tancß ad pcipua j)traria:vt viTiis ßcipit albü^ ni'grö CjCtrema cötraria: 5 auditus acutö t graueiolfactus oulce % amaru j in odo:c:guftus vero oulce z amarü in fapoje.SCactus aSteftplimöcontraM'ctarü:vtcalidizfi'igidi:Tinfuß bunndi X fKCi.ad qu^e p<;«p«ae (««rarö.quaKw» <5 trarietatee fcnribauT rediicunf: vt grai« ad frigi'du:Icue ad calidiitcjue m ckme tfs i'nucniiitur:molle adbiimidu:ourmnad ficcu.tfieocinccps.crgo otto cnint folum fcHfus tacnis t no qu9ttuo:/vt autbozfenfit;fojralTtß ^incčtiam rcn p:i itiapzimicanomei'miracne.'JSemqiMdenuationceuidciirfautocmoiiftrario^ nefciri no poteftran wio tm atit tree vd qu3fCito::aut plures fmt fcnfus ractus; tiecI'd ^ßs nec anerroid (ni falloz) altjcp p!>( clarc cppicflcrür.qua rc piiß Ticc.ßrp Oictfieftqusqj.^l^abetautbomoractü certtfrinnT;fc6ot>eamma.i q5U!Stn olijs fcnftto liipci cf ab altjs animahtoan racfii tanteoia alta aialia longe vmcic: ctt bomo no folumoc quaU'tatito rangibiltto tacru t>ircernat;f£dcriä c>cco:po:is interna oirpofitione pitiriis contactii tttdicat.abinc fit vt boino (fin"p>l7m) oini am'maliupnidcntiflTimiit;ma>rime in armom'a conftiturti cognofcatur.nani fen fii tactn9 mentis apti'cudo atc^incpnttido oepjcbcndtf.wiros em carne.aptos menteoicimuorfciioDcsnima.namcarnie mol!icic6/qiicDcb:timibumidicii5 fkco temperamentufcquititr:t nofn'gidnm(vtque inmuUento confpicitur)z renuitas cntis/que in nobis pcipua (f m ICemiftiü] videtiir majcime piudcriam z fapfennl/atq? ingcntj lubnUtarč oftendere.natn ipfe cöpleponis argufu con'y temgamentii.ibur-' coplejcionie fignii quocp fimt vnguiurcnuita6;T capillon] fnbtilitae.bcc em oia monftratfpügco:disclTe fubtilesac lucido6/q ad cerebzit venictes optime vimitito antmahto feferumtiejc gtiaru bom's operationib? p:u dens % aptus mgenCo etTiciturbomomifi: ß inertia atqg tgnauia nature babilita tem rpotitefiia (vt plericp modo faciiit) vjcftruant: magie baccbum v^ieremcp £olente6:quibus tanmi cum palladc facra nullum vnčp fui't comertiö.-cpufe vul go Dicaturg' aranea cpccliat nos tactu/no eft venim. €i,obieaurenrus tactusfm autbozčeft quodlibet gJl-UUcrtt IcClKlC' tangibile.i,qualitas tangibilis. Suntaüt quattuo; _ decim bmoi qlitares.Icio oegencratoe% cozrup.vtcaUditas/frfgiditas/bumi 'C-co.tf «Jitas/riccitafrliibzicC/aridii/oura/moile/arpcru/lcne/grofluj/riibtile/grauetlc «e.-quarü p«'m€<)ttuoz vocanf quatirates tangibiles pzime z alterariue;qz ftmc actiue t pafliuead inuicč.-ftn quae että fumif elemento:{i numerus t »ifferčtia (vt ptacrü ell) ricquocp penes eaf corran'etate Jiumerus/fenrus/tactus accipir; nam funt obiccta eiusrqm'a qmc(5<{ tangi'tur/per ipfas tangitiir.aiic vcro qua States b(c numerate no funt aöo actiue ad t'miice nec pafliue.jioftremo jiro otic *ocanfmottnefmlociTrq-majcinicpmouentipm/atitadmoiiendilfiirfum aur t>cozrum,^2K>ediumaiittactU6e)ctr(nfecum eftaert aqua-'quequfdc parum ^ buiMS lenfus imutatione conferutmifi foztc per accidens vt pzius oftcnfuni «(».■HamcacozpozaDura/racfHrentiiitur/aliquodmcdiumeftcozpus ejctrinfe'/ cum:vt aer aut aqua:quia cum lapis manu tangitur/aut in aere aut in aqua in t«r[manum tangente^ lapidem/aerautaquainteriacet.oe aqua enim apertuj clt/queoenfiozeftaere.aerautemqui ranozeft? fubnliojmuiltominus cum leouo cozpoza Dura tangunt/eiccludipoteftquin fit tntermedtus.J^oc tame me dium e>:trinfecum non Icmper nccefTanumamo aWqui nullum pomint:vt in oo loze ep punctura nerui aut interiozum Icfione patet.Scd medium mtrinrecuni cltcaro/autcarnipzopoztion3lealiquid:queozganumtangcndicirencquit:fc«f ctindo oe amma.cum omnium fenfuutn pjopzietas fit/qp fenfibilc fupzapofitunj ožgano lenfus non facit rcnfationcm:vtpofl:ea Doccbttur.fed qualirates tangtt biles z p:ime carni fuprapofire fenn'fitur.lCum quia omne fenfibile fcnii'tur per medium tangibile/fuiequalitas taugibtlisfupzapofita carnifentitiu-t noneft tangendi ozganum/igitur eft eius medium:tum enim per carnem fit ractio:er/,i gocnrozgaiiumautmediumtactu6:at'a6nt>llum(llozumefret.^flFertramett m»9 a TJf«/a«dittt/ ec ^Ifiifw. emm quia bi tree fenO»« fentmnt fua ZmccštusAm fenja>i't(il a !onginqiio:medio notabili ircriaccfc.SCact^'iSJo oenn'ttqiio (unßci'pit fenfibilemibil vere ab ea wftäö.fic g» mcdiu intcriacčs pciiinatear t no ßcipiaf 3Ciim cp in biß rribj med! u recip it fpce qlirans fenfibiU'srarqj cä vfcp ad o:ganu fciirii^oeferr.Jn racru aiit mediii cozp' cjtrrinficu vr aer t aqua nö fufcipit rp£4 cicm qhrans rcnftbilis: Ted vera qli'rarc rangibilc SEsim q:tium fir Vifio audirio auroifenomediilc,müifecürec!pirtij|efpcmrcnfibilc:tcä8do:gan per' diicit.STacno fir qfi niediü inrrinrecii( vrcaro rägcjinßlraipiar q!i(arč rangi bilč znoq' nicdiii cpmnrccfi bmöi qU'farcm fiifcipiarc^uis nö poffit intrmfcc uj mcdifi qiicatč recige niTicorpus e^rinPccfi tnferniediö fit'i qlirareoun cozKic co tacn aificiaf ac recipiar. bcc rn noii atrmet ad ranonc tacnis; fed vrriicp tarn cjc// rnnrecficpinm'nfeciififiqlirarc arficij>tingu:qucadmodiT clifpeue mtlitis cum _ pozräris ßcufl us no folfi ßcun'f miUrč po:raiitč clifpeß: fed vtrücp ? cl^peii i mi ttiorus DelecrabiliuttriftuTi omfefenfusacojdeincipifctad ipm rernnnaf.ScdoJgantl ludieattim t fcöanüc neru'Pm aliquos medicos: q Itcj DC natura fit rcrre;ipc tfi ^,p:ie neru'^fenfitiu'^ in öccifarc buidirate eft c5 ^T'Co.i Cff tcmgat^.xEt fo:fe id qticqg pBe fc6o Dc ania fenfirycn Dijcit ig)rganfi fiue tnftrul mcnmatire ipfius ^imii aliud qddam fit intus. 3dcp comcnraio: ejcpU'cas Dicit cfTe neruii.i£t a cerebzo jjccdče in ozigine fua no fern it; poftca a cercb:o ftgatug ■2 a nucba( q vicaria ccreb:i oicif totii co:pu6 in modfi rctis (Pin quofdajfparl ruste^pairusfinguliemcbn'efpüsanialcßDtfertrquite mediantitefpecicercC tangibilie uidicto animcDcfcrunf. igftcp carne cirefidat^^.-ne facile a jtrarjjs lei daturi-r vt a co:rßpenrite af lit vndicp fccurü.€)raeß näcp alt) fcnfiiß fpčalcm ba bcnrcojßießticuläarej; organilfiieogarioniDcputarü. Solus ractuß in omib> €ftmcnibJiß.paucfß Dcmpr^ vrpote eure c;;ferio;i cj bvmcn vocaf:carneeparis pulmonis:fplcniß i reniij qoo^ caro eft fimplcjc:t fola fanguis infpiflatio: ncr< «0 carcteß Pm niedicoß. 4:jcccpn'6 ctiä ofTibuß omito ptcr oentcß.q fm S"ice. foli irrcrofla fenriüt.S-lrcapilli.'manuil % pedum vngueßiquieit fint qdä fuß'/ fiuirafcß cjcferne:n5 vtuctcs:n5 fentiüt.ffältj ibo vtäuicen.nö folü neruö ta^ cnißo:gantjDicBt:necp folamcarnč:fedvrrii^fitcarnč neruofa5f£umufculum ejccarne neruocöpefitü.qöficoftcdunt, Sincruus finiplejcfito?ganii:tacru3 crir vn'fcnfus t fimplcpozgano em vno e)riftcnte z ftmplict:potcria crit finipleic fedqz ^barum eil: tactß non efTcfimplice vnicüfenfum. quare benefequitur. Sacruseftplnrcßfenfusicrgo neccarofimplcicmecncru^^fimpleiccftoTganiim: fed caro neruofa.röne tü(vt apßcf) carnis cft mcdiö: fcdrSnc nertii Dicif cfle oVi ganiim. j(£t bnic fentitie vidcf aftipulareauerrois fcöoDc ania.^cbetaijrc o: caniiracrus eireporentiaraIc:quaIccftactHr3ngibile:vtfirangtbileactufitca lidürdzganü itludEccprurürcftpotcn'a calidü. >U:rfitangibileporčria eftfrgid« ojganö racruß q6 illud fcntiet cft firpotcntia frigidS.quare fit: vtciim equeini rcnfa aut rcmifla qlitae i» ojgatio fiicri't i in re tangcnda tactuß.eam no perci't piet:fic nec illä ßcipit qua in fc babet:vt babcns eqlem cü o:gano calidiratc aut fi igiditatč:nilcbct cfle calf; ditatis e)t:pcr6.t qui frigidu/frtgüitaris. 3deo babcnö manu calidä frigiditirc (tj aqua repi'da ecipit fed non caliditate. öciifibiU'a comitma funt qm'fr^ fcs motuö qiuc0:nuincr<> • g-figura 1 magmf Udo, que oicuur cömuma/quia a plunbus gfcöi i faifibu0particulanto reurtuuf,c3temcpceUeu0 fcnftbile wu er m cozrumpit fenfuni: quia o:0antt oebct cfle m quada5 mcdij pjopozrionc. entern feufibilc poßtutn fup:a fetifum tiö fax^ et terxo. cit fcufationcm. 141 .z 145 jCü ii» fußiotibue bjeuitcr planc^ oc fcnfibifibJ ac obi'ccti'e^Jtjs fenfuji ejctej Hcctio riojiißftrtiijciflet:bic modo oe eozii obiccriscöibus quot funt lujcta pBi menrč vndccia. ^.oeaia:2 curcomunia oicanf/oocer. poflea ouae ejctenoJÜ^ziecates renfuum fldmngitUicer plures apud pl?m et alibi rcßi'antur. Diui'fiontbbiß ouabu« MQllClK piiniOfenribiliü in ß fe t ß acei'dčs:in jpyii i coem apö aiubo rcs,]ßKuif ffi oico. fcnfibilc e obiccrü a fenfu ßceptibilc.i£t c ouplejc/ß fe fcj t ß acci'des.Senfibile ß fe efl q6 fitä fpcm m fenfu aut cPozgano im^mit :vc cc'i lo:/quifu j fpčm in vifwimpnmit feupducit: t foii^ in audttu:odo: in olfactu et fapoj i guftu :ric qU'tares ^me fuafpcm in tactu im^miif.Sic fola aaidctia in oi gante fiias ml'tiplicät fpčs, Senfibtlc ■(fo ß accidens eft qö fuä in ojgano nö im^ mit nec ad alteratione fenfus a fenfi'biU pcurrit:fed fpecic altert^ rei fcj fenfibilis ßfe appbendif.Sic fubftatie quito qlitates ß fe fenfibilcs infunn funt ß accidcff renfibitcs.Jjoc eft:vna cß qlftan'to ß ie fenfibilibj pfufo fen tumf. vt creta ß fpcin albedims videf: ignis :ficcampana per foni fpemirofa ß odoje.cibue ß rapo:e.fic «lä fi qlitas ß fe fenfibilis no ßdpif a fwo fenfu fed aliena fpe alteri'^' fenfibilis vtoSoulcedo ß vifum ocpbendif/pji^fepi' albedinipmncta ßccpra.Sifr fi ca« iiditae vifu ßcipif .Sic qj puatiua fenfibiliü ß fe ßci'piunf ß accidce fenfu rei feu fibili6 ß fe,vt tcncb:e(q funt ^uatfo lumfs (n oiapbono. uboc eft aer fiue ßrpicuä carcs lumie)rol3 abfenria luminis i'n ßfpicuo cognofcif.£t filentiu fiuatioe foni C inodo:atio fiue inodo:abile puatiöeodon's. i£[ infiptditas öuatione fapozi®, 5detn ettj fenfus eiccerio: fui fenfibilis fljzij t ß fe cognofcir. plentiä ac eiufdc ab4 ientiä:pfentiä quide ß fe et ß babitüiabfentiani ifco ß accidens. aSifariä au tč fen'/ fibiUa B fe t fenfibilia ß accidens Differunt fc6o ©e anima. ^zimo cum fenfus cp gf terio; ßcipitfenfibileß feialiquid patif faltem ßfecti'ue ? recipit: vt fpeciein fen4 '' fibiUs ß fe: vt cum vifus ßcipit colo:em; patttur a colo7e:et eius fpeciem recipit: £um vero fenfus ßcipit fenlibileß accidens:non patitur ab eo:necp eiue fpecjej recipitrvtoculus vidensbomin? nonfufcipit eius rpeciem in fe bominis.iEtau ditus ßcipiens campanam non recipit fpeciem campare, igt c^uis fenfus afp:e^i bendens fenfibileß accidens aliquidpatiaturzqm'a fimul ßcipit fenfibile ß fe cU cbentpercipi: vc tifibilia otulöiaiidibilia aure, "fla vniriqmTcj fenfus babet matcrig cebitis con h iq Zractmmu* tcmßametiö DiTpolTtum ad gcipicndii fpcciej fennbilis E rerfenfibilia atJi-f ß acd dens no babct^nüc>;ganum:rcd eodem ßctpi'imf o:gano:quo fenfibilia per fe qiio^irpeciefenrmnf. adi^rtefeciTdo S;.c5.s-t. nara eftEcipi:vt colo: rm a vifii.tfoniis wlrapratab •z.SS aiidi:tiutodojabolfäfiriPrcircailUidrenribilet)cbifefenfiiiprcnmtu/nöeftpor> fibilc fenftdti errarcfEad 15 aut vt fenfus alujs circa fenrrbilc^:!!!:»!^ oecipiaf: trcß pditiöes fm Stßemiftiü re^runfi^iijima cp ojgaim fit ozganü t fit bn oifpo fitü.'flä fi ociil'-' efTet cgrot^/n pofler colo:e6 bfi oiTcci-nerc.Scöa q» niediö fen« tiendi tiitfinfecu i eptrinrccfi fit piietiice t no i'mpcdi'til :nc fpes g illiid multiV/ pUcateimpcdtripnr.^tobidrolDcmancrubc^^prpicif^rermulros fumosac vapo:es fuß ferrc fußficicm eleuatost rcrreftrcs.q: nibedo ejc luccaiit lucisfpe de z i'pa nfgrcduie^iicnit.qpzoptcr carbones ignin funt rubeiifedepn'ncta luce Mtgri.i0,n litp g aerefl: caliginofuö z no träflucens/no fierec bona vifio.STertia ^obiectüfitbn applicatfi inca^inqui'rate toiftantiaqad fenfum cjngif.ideo oefoleatqjal^eftelltsctia maio:i6 magmrudime/ac Decoto:ece!c(limale iu't dicam^.aiaccn infuaßfpecn'ua additrq' fenfus z fenfibilc fimifr z mediii ß qö fenttf eodem mö q ad motii z qetem fe babeät. 'Ra ß fenfus mouef Pm locujs obicctocft3ntcinnauimouctcvbi arbo/) rcs^pc litfftätes mouertapparct.Sialiqdcoipi^oeicpobiectoin^pofitat viTuC inoueref.fic i'te^i obicctu moueri ludicaf.vt cü nubee viTui inrcrpofitc z lune ve» lociter moucnf:(una apparet nobis moueri ad ofpofitä parte ad qua nubes mö uenf.^iotčtia itč -r obiecto verfus eande pofitičie oifFerctia eque velociter mo tis'obiectö no moueri/fed 4efcerc a|parct.f[jCii'ca ^ j norädu e re^ri ad fen» , fationč o tactu pfertim ftendä/oebini modu t a natura inftitutüiaiplicatiöie oj gani velmembzi m q fenfus eft idipm fenfibile/no foUl f m otftana tfljin^tafes: vt mo Dictii eft:red etta qntuad afplicatione.'gln videm''(qd ell notatu oigniflt mu)Digito6 cäcellatos.üfibi trafucrfaUter impofitos euidentilTime t>ecipi:cu x>l gito infami fuß indicč tranfuerfaliter in(iej;o globulü ejc qcuncp materia.-rotun// dfi tn :qs furcula qdam Oigtns flcjcis facta actingim".qD nö^uenit nifi ej: inoz^ dmata oigito?. applteanöe/q videmur oiios globulos ragere/cu fit vnus:q0 n5 fit oigitis folutis recte adbibitis :ctia in rotudo.(^ua re änfto.atfigifle vide tur i.iitq.^eta.2;-co.2.7. vbi oifputat/re vifiii vidcri vnartacttu' ailt Digiris in) fletis ouplice.Jre in oculo:quü oigito tojquefab angulis:vbi rč vna infpicien tes/ea qdruplo videmur videre t>imifio:č.Š5 i» bis recti' pfac.itj.oe ßfpectiua Oiflereree aim^'tc. ©ito ätfup oictis pditöib) ac circüftät^s obfcruaris/ritecp »ifpofitis/fenfußcirca^ziöfenfibileerrarenö pot.vtvifus no errat area colo:« aut luce;ncc audit" circa fonss.pot tn fenfus errare fiue oecipi circa ea que acc» düt fenfibilito fui6^:q6:vtfenfibusnatiieftappbčdi.£tfiitiiodccim/n5 ßcißer :ncc clanwrcf. Scd Ii' ečs ab ea ab! gercnf peer vnü/mojccUmarctrq: mtiltirudmc nö bzcr. ^agni'tudo aßt eacci'» dč6 5 fiißatn t qlitatc oiftmctü:q audit» z vifu ecipif.'ßä c^c^d videf ocbct cfle ;fpojtion3bii:rqntü:t talc Pub piramide vtdef.ciu' ton'eft in oculo: bafisiboi re vjTa.SPcs ein viTibilcs m ožgano viftig rccipiunf/aliqiiä qtmtare o:gani oc ctipädo,i£tccrtä occupät qntttate i o:dme ad magnu:q6 repiitant refpecru mcH dg oiftätis/intatü cp vifuß oe magnttiidine illa tiidicabir.figura po rapa e ma4 gm'rudofola roneoiffcrčs ab ea:q io 95 vifit t ractu ßcipif ß fc.vtC viTi'oncfpee viTibilcs ccrtaoccupätqntitateojgani fiibtalt figura qlis eft figuraq videri oc'/ beat.ita e figura fenfui iudicarc.:^^©!^ aut bic^) motu m locü ruitiif fiuc p moueri localitcr 'SJAii^t-^ ^qlrtaf"fenfibiliü ejcccllčticac vebemetcs moröescoj» «lOUcric teruo rüputfenfu.ß eft id prcßametu ojgani q ipm cpit i acrü Vt cjccclles lumis clarira8(ficut fot^fiuc fplcndo?: vt niuis.aut fpeculi ?caui ocüC «bicct'' cozrSpit vifü fiucojganii vifus.jfet vcbcmčs macbinc Ton' co:rüpir a« ditü? cjccclles tägibtlc vtcaliditas tactü fotö aial edet.fla töc fefue cojrüptf tu ocßdira mcdiocritatc fßameti7^:tä oßan'one i materia fentiedi cjcerccrc ii5 fiöt.qi ad 15 vt fiat oßatio alicui' fenfiis/recirif oebitü ipi^ojgani rßametü;q oci ßdito o:gaiiü reddif ad fcnfatiöes ftifcipičdas inbabilc.Sed vebcmcrcs motiolt ncsqlitaturenribiliilbmoi^tfiametuDiiroluut.-igif-zfcnfum comTput.Sčfus irccrc ab code oculo ncc Uimc:f3i lujc cui'^fpcs e lumc l'cntif.nec man' ^piiä caliditateßcipit.t ficocaltjs fenfito. 'ßotentie appzebcfüic t)e»im0 fimt qiunc^ .f, ^cnüiB muniö 3Jm3ginano fozniatma fiue pbätafia. f£M\mt\m 1 ^emo:i3.scnrii0coinum0c(tpoteriaappl:>crma omm uin'obiccro:^ fefifiiu pamculanü/ß oe0 oifferctias otnmu fmfm^tči rebabctadrcnra0cicrerio2c0:ficiitcentmin cir culo ad drcüferentia.'Ctt fpc0 oim fciifibiUil c|cteno:»j vcith^ unt ad fcnfum cötnimc, Čui^ trcß funt actU0, cö ucrtere fupza actu0 particitlaml fcirfim, £t fic oicif; video mevid€rc,Seciiiid'^cftpöiicrcoiffcrcria0mterobicctat»i k üq ucrfo^j fcnfttu particulanu £t (k oicim^jalbu no eft oulce jCcrW eft appbcdere rc in loco m q no eft/fed ertt.t ftc app bcdit ftilll cadente fne term Äcctio ^^Jtermiat^dftnfibj cjcftozito ^ fenfiis ßtfciilarcö oiciinf.-o-^uiscfra j^faf fenfibilc ej:^ntt:vt vifue circa colo:c:audit^circafonos. 3nbac terti'a bul* rrjt.ßticiila t fenfib? inlfiozito.-c^ lua fcnfibila:!? e fpes fuic intctiöcö inf a fcnfib* fitrcipiSr/cicccif4s cio¥.rnia (car. ClCmcrtC pUinu arcpöea9.0BationüoiuerfitätCT obiecco?. oiftinctö« nä "Beorerici pBi qe moderaos quids abufitie vocät:ouo6 ofiraicar fcnfus tnteri o:eö ponüt b:eiiitari ^fulentcsmec cntia abfq^ nčirarc mt'tiplicacesivrpote vnö cognofcitiuü fiuc iudicattuü:vt fenfum coem.alre?. ^feriiariuii fpecie?,,vt pbata fia/qua o:ganu ad rectpicndü fpče fiue irentöcs fenfibiliß z fenrationü Deputat« oicüt.^zimö Tic oftendöt:nä queadmodö ad cogfccndü oia itelligibilia fufficit ,co, /Of intcllcct'^cfic ad fenr^edfi oia reniibilia feiifus coie.pcrm citi eft fisri ß pfa.f.pby, SScdo (i;3liq itr^ co^citiua itci ioj eet pončda.vf id fteret ad poneda ?ueni€tia: in^ ©iuerfoj. fetift»« rcnfibilia/t oiffcrctiä:fed 15 no:cii id fit ofFictj fenfus cöis.vel ad iadicädu xx fenfib) i coi? abfentiaifed 15 tre» no:q: ^id fenfiis cöis a ßticulari ciffert fcnfu.vcl ad ?pončduTDmidčdS:red b qj no:e« fenfns cöi« ?poncrc ba4 beat z ©iutderc/filft Dirciirrermä int Diuerfa fenfibilia rcnfuö cjttcrio9.^:ia/ p» nit uifferč tiä;fed id abfi:^ modico oifcurfu nö facitinä cö vnü alteri ?ßat;fi oifcut rere p5t;3 fijztiozi z ?p5erc z Diufdere.min'' em eft pponere z oiuiderc/ac oiuide retp Difcurrerc-Scnfus oetticp cois itentioes no fenfatas eic fpčbj lenfat? elicerc pt;vtej;fpeb) figure? mot^/q fcfpčs fcnraterclič rpč5 inimicicia^ii ßfatä.ScP» cöis pöt (jj pterita ceglccre ß modii meo:at5iß:vt pßs in 6 meo:ia z reniifcctia teftaf.f^tiecitqj aut (inqt) renrtut/bec fola aia meniojaf.igt fubiügit: Recefle, ž altq fenrimus magnitudinc/t motu rps fentiri-mo certü eft qjß folfi Tenfü cöcj magnitudine z motü rentim^.igif t tpe :qj in bis ;i?bi6 pl^ fenfum cöcj poffe C9 gnofcere pterita/intedit cu tße pterito.-z gcft ccgfcerc pterita ß modß mcino:a^< tiöis.'Jizelfea (t fic rcqrefg» virt'^ illa fugto: fenfu cöi enct;q6 vtdcf falfuj:cü ill« ^tUS fit fußio: q imediate iteUectui pbatafmata miniftrat:red id fol' fenfus cöiff C.C5.5P. oßaf:vtß pßmwiq.oe ala ptj.^ßtet (inqt) quccßcp inrelligetcpbatafinata fpc cuiari :fed in oe mčo:ia z reminifcetia 6:/ ^ataftna eftfcnfus cöiß paflto.še cundü Tic ^ftat :vtpote q» in aiali fit pencd^ altq virtue intctionö fiue fpcciea pferuatiua z no cogfcitiua.'Hä actuali cefTantefenratioe abrc^ltJeto oc nouo acf/j» uenictito inodftrpcinädi reminifccdi z memo:ädi faluare n poflem'^.'qi fomni« 1 rcminifcčtia fieri no pfit nifi ß fpee alicobi ref uatae.Sj g? illa ^bt'-' a fenfu co£ oiftiguif fic pftat.nä IT fpcs fenfibiUü in fenfu cöi f uarenf/ipe ptinuo in actii fen tičdi eflet atcp iudicädi:q: fpee in ojgano rePuate cä fenfu c5i ad fojmandü iud« ciü fufFiciötitbofitie aüt caufis fufficicntib> ponif z effect^,qpjopt' fm illos ania vocaf (cat^ cöi6:q: eodc ptcpcrameto ponče intoiuerfo^. ftnfuu fenfibilia oiffe'j ržtia:co§fctt oia fenfibilia z co^ fenfatöee.t cogfcit fenfibilia i eo» abfetia abfcp tßie pteriti ozna vcl futuri/ßinde ac fi illa fb:et pfitia. vocaf cogitatiua in boibj«ftimatma i bjut^:«- ejf (nraionito rej^ fsnfawy elicit fpee fiiK intttio«» äectio.xii» 'reif, HO fenfata^^rac cSpomr re?, (nrčtfoee ad muice.3'» w fcnribilia m eo^, abrentmcogfcitcuDfna prerW vtfiitiin. ^ötqcpcogifariua nüctipan.vfirati'-' rn menio:3ruia 6z.Sj ^t" illa refiian'iia qiiä ozga iiü ee ^us Piqm'' :in eo cp feit fufifpčs fme i'nttriöes pfiiar.Tine ortia prertti velfiiriiri/vocaf pb5f3fta:q anie fiibpuit/p Činročrcnf[iac5i6,z£rq2illa eaeSia qttuo: it^futes inriojcsaflen't ^ ^^ MQllCttC lCClmO fetbrutčjj a'u tptßamefo.-aiit.prolobmöi^rßamcto auroßatoe oepiiraro fiimedo.qö fiii feqces fic ondür,(0i"6 oßatio imediatc ab ali qua jbrufe,pficifctf;i5 fm ogartonil oitierfiratč qs i nob crginmroiftictronč ifccit tu aieaccißej)fonH e.C;cBümircm nos fcnfibilia epr'ioja i co?.pnn'a cciBc:vr co lojes'fonoö/odozeö.ßqt bmöiOBafiöesarginm^ vnö gcn'-'^ttittijrqöfcnfus c)cftozc6 % ßticiilaree Dicunf.vrftlt vifus/audit^t alq:E>e qbj fiip oictu c.q^r luij ,,.....................'gL ________________________________________ _____, „ vtruc^ ejctrcmo^ cogicere ibide./gjCBimtir irč nö folö i pfina fenfibiliü nos cog /, fcere ipa t co^ tni?leornas.'fcdi ipisabfentito Tpcs fmefimulacra renfibihii rcPi " uare.'cjto ca appjebčdim^' ipfis abfcnnb): vt abfcnrc parčre mco inc'' fub pecroäc fimulacra foimas fiii-efpeg fcnfibt'lm ei' rcfcruo vr rut colo:iö fi'mtilacnl/voci3 figure t magmriidis. zErlxcoßatoinobmäifeftarfcöajji'rutcq vocaf i'magia fiua qfiiimagtnü tTpecie^i.retčtiuavtpferuatiua.jCeßimuroac^ nosbžeqndä aliq^ ^:ietatu cogniti'one:q nunčp fenf» altq cprerno fuerßt fenfarc :vt ainicfci am/i'nimicicias/bom'tate vf maltcia.'pfccate vtneqcia: z id gen' pliira.q nun modu imaginatiua Unagmes.i.fenriWIiS fpčs refuat.q fticriit ab aliq ftnfu ejcjf MO cop:ebcfc;fic memoMtüia intcriöcsBcogitatiuäeliciraST cilimariuä pfcr; iiar. igrsim bo?t babcs ejcčplil@ui6 ei epcolozis t figure lupi viTioe :aur vlii latu imagine ac figura ei' ß fpčs fine infcnnonč m fenfu c5i recipitioeinde banc imagine receprä tmaginarttia refimt:c)cq fpečie t figura tbide refuataoui's per , Vtm eftimati'iia inimicicias elicitinten'one no fenfarä.bacclici'ra copontt bäc I'n ' rennone cu fpecieliipi':qiia elicita inrčtionč t cu fpeciecopoftta memojariua c5 reriiat:vtena lupo abfenreba?. inimicicia?.memeief.Söt i'raqj Pm iCömeraro. ©ueS>tutes inreriojes c®gnitiue folujivtfenrus cömunis t cogiranua in bomie; ?efttmatiuain bnin's.aiietbo oue ftint rePuatuie fpecie:^ t mtčneni»rm.vr trna ginan'ua t mcmozatiua. fit tiire6qnc^ ponit. ^zima em cftfenfiie cömums.Scöapbärafia q folueft foima?. fenribili'/ ;«ni ^>fer«ar;rcrim reßin' aflcrir.f^uita ^tiiß cft fanrafia.pofti ema cft memoj3ruia:q!u;t rrcs fm eimde S^lbmfiftiiircognofc^ titic VC IcnP'cois/cftimatiiia pbanrafia 7 vna tm j>reriiatitta vt memoria fed iina ginaniia cft i j>rcruatuia -z cognorci'tuia. d^iic meo i'iidtci'o autbo: in Ifa imi4 rari ^rpicif.vt poftcri'^ (arme niagiTqs ve eis apßcbit figillatim. fnAii^fi"^ f-^ff-i'-^ ßi^fcnfuß cois ea rationefcnrtis vocaf^fenfibilia fol« /^UlltlTc CcrtiO fingiilanf ßcipif ß cft ß nononcs fingtilarcs.-flilcupaf tienicg cöif. nö ^ fcnfibiUa coia ßdpiar. nam id quocß fenfus ßciciilar^ vt vifiis faccre pöc:fed q: mdilTcrenf oe oim fenfim fenftbilibj ludicat atcp co?. rcnfattocs ßcipit. 0,iiap:opf'renru'3i.5i6jpčah'3/nt ^tiiscognordfiuaqiia fenf-'cjttmo:es jdifttncra Ponif. röne pl3i fi'c oftedjf.'Bä cü ßctpim' alio fenHi nos ali'quid fentire:-: alio ßciße nos id feiitirc.-pzimu ein fenfii e;i:tcrion' fentim': vt colo:c fo» nu:fm i^oaliquofenrn iiitcriojiboceftfenru c5i:qno ßdpim^ nos eictcrnücoloie vidcre i roniim audirc.'Ham bis j>ucrtit fcfiip oßatioes fenriis cjcrerion's -r oeiW Iis iudicat:qö qindefenfus epteno: oe ^Jtjs oßatiom'b faccre nö pör: vifiie em non ßcipit fe vidcre ncc vifio a vifti ßcipif. Slias vifio eflet obtectü vifiis qö cft incöuentcs/flcc incötienics cft ouos fcnriie vnu eicrcriojc t altey. interiojc eunervnani fpcmrufceptam äeaio.xii» vltet9 meta 0(1.1 tüc fm aliä fpcm üidicat:? fic Dcinceps.Scd bec oßarto «0 cft renftit cöi'miarnä 1 vifiti copctir.iö em cclu tägere terra ludicat. vf port^bec oßa tio fm aluiö cft potetCe pbaraficaut tmaginatiue aöc fenfug coiöfPm pßm in oc fomno)efl: Mjn'n q ßficiunf oim fcnfi» um fenfanöce.nä ab ca tancp a fontc oiffiindunf Ipfls fenfitiui vficp ad cercbnim i 5 oia alia ozgaiia fctirim cpteno?. pKcniör. oeinde bi fpue ß Düierfos neruoß ä«J Diiierra fcnfims «pterfo? ožgana Dtrtgtmf.čs poftea fpčs in o:ganis mttje ad cot vfcp oeferat:vbt cöplcf fcnfatio.Sed fm mcdicos o:ganü fcnfus cotß eil ccreb?^ <):antcno:( cercbhßre lefa/lcdif fenrus cdiß i'n opcratiöeivt in freneridö ?ftar. äUa;i oenicp jbrutu inrcn'o^ o:gana in ccrebw fita funt/q fcnfum cöem pfuppo» iiitf.'^dcircotereba. mtreg vctrtculog parnf.q?^ ^iibet inüc)ctr5 ■zfimft^oiuf» dif.^.n antenons em vetnciih ocjcrra ßtc eft fcnfue coi's: tn riniftra fio pbatafia« medq vetn'culi oejEcra e cogiratiua vel eftimattua :in ftm'ftra tmasmatiua.r5 polteno:vctriciil'^/i^ ^oiib eft malozi öncipißmagnerei/vt nwcbe:eft fmoes ožgani memoiattuc.Cometatoraütfolö qrtuo;ibtutesponeeigmagt'natiua I pjoja ccrebzi locar.£ogitarütä m medw:^ :S^emo;atiuä ipwppi'. Scnfwtn cöemoemerepbuncojde.'jaidemcapitepicto (BOcfcnftt 3S pbantaria jC iCogiran'tia vel eftimattua S> 3maginati«a S fenfus coif Caput pbantaftf cum . ^tact^ßtotS cojp'ejtp^i? Zrmms.nh ^mniTinatio eft renribiliöppncfatiT obiccro abfcfitc pcfccv^ prio,£t oilferr a fenfii comum.qj renfit0 cömuiu0 indiget pknm obi'ccfo^ rcimiü iti romma/imatTinano i^o no. jti fcnfiiacomuniö no cofcmandoliimfuicrpcde rccepram inobiccriabrmrta;rcdtm.icTinario fcmateam vfc^ ad abf^ n-jcrioncm /qucfirg intdkctiimageiitcnT.f ozmatitia eft potcria contponeö fpecie cu fpcciaz ftc facit mi'rabiUa mo ftra, r. cinmcras ;qiic a b all) 0 vocat pbanrafiaiq ue ftc oefcrt bimr £ft morii0facm© a fctifii moro a fcnfibilib/qiicfimt cvtraAmdcplmtafia oicif appantio fmcvrno.^ftimariua q uc 1 cogirariua t)icif;eft ciu^ officiu m eft cliccrc mtcriöe0 no fenfata© e|t fenr3rt0jvtmrentioncamicicie vcl immicixs cic. /čt e illam i»turem OU10 indicat lupu elTe immicu, mo:anua oicit poreria rennc0 mtcrtöe0/'i ca0 pfernativn eft rberaurn0 intctiomyxm'^ actU0 eft memo:ari ea que pzi u0adu eiterat Äcctio iU^ö oca'.tjsqttuo:fenfito fuic^»riicib) mtcrionto iiticta auicc.t gibciti'o» jtiij, ctrinä pfequif casipas 0ifFinit5cs:c9?,{^ ogati'Ses oftedcs.'vrpore imä&mtwä pbärafi4;eftimanu4 z mcmo:an'uä ^ At^^fi-^ ^ tmaginatio mlfattimipötaut^acmtoßatiöeima mauerte pzimu ncrc ifetutis imagi'natiue/ab ca rc i'pa oi'ftincta;vbi tue termin'^ ßceptio nö Tolu Tpecie^ fcnfibiliu notat rccept^0nč:vc|^et^ä retetionc .qd ffiter fenfuin c5cm rcci'pit fpecies/feci nö oi'n rcn'nerralioqii fi' eas feniß reri nei-cr/ptmiio eflcr i acm oßandi.2S»agis tn jpjic bi'c fumif imagmatici jj i^ttitc iinagmatuia/q cft li^tus app:ebendčs rč rcnfibile in ei'^ abfcntia/acfi pn« cfct.oc q oifftnin'o Ire fic cicpljcaf.jmaginatio eft ßceptioa' .vis receptiua fimul z rcrcn iiua rfljzicracu.i.pbatafinariirnierpccic^ ftnfibiliu 9brenreobiaro.i.i'nabrehtia rei' fcnrtbili'6. 15 ei^ippime nctP faie oßatiQ conftatrcj eft fpccics rc?. fcnfibiliu (qs bicfljzieratcs vocarjin ^fcnti'a recißc z ren'nere.'Bä fpcdes eo?. que rä rcnfilw epternis (g fenfu qfi ecipiimf.fla cit fpccies a fcnfito c]cteri02ibj ßcepte.ftt cppmaibidem fcnfatio.-poftea abbifce llpcdefonfliilriplicantiir aUevic^m fen^ ftim c5miinc/^caripasrurcipie8tudi'cat:tt>cfcnribilito fcnritafj:rer>o?. z caruj fcnfarionii: vt oi'ctS eft.E>cinde facta (n renfii cöi fenfan'öc mtiltiplicarur fpectcs z intetiöc6 vf^ in pptentiä imaginatiuä ^ rccipit arcp ^fcruar.q ibidč raiicp i area feriiate miilris nomito folent vocarj. fei'cunf cm quädo^ pbäralmata grc c01 .... . . ;C.c5.jo. modü,itj.oeani3oicif.0pojrctin4tqueciinc5inteUigentcpbätafmatarpecu^ lari.©iamf qc^; imagines idol3riucfimulacra:9»re¥.9ficifce6:t m ali'qwo rccipičsara i fenfus i'nreno:ißoßari'o:cftab3liquovtaboßartonerenruse«crionsjjducente fifetn fpccie ei

nte^:tra.i.afpecieb> collectiSB fenfati'ones ejc rerio:e6:q2 fenfiis cictei lo: aliqn eft aut fiu't m acru/eilfimdit t mtilnplicat fpe« ci'em a fenfi'biUbj fine fenfationibp ad renfiim interio:e :q fpecies quocp pbanraft mara oicunf.^f pbätalta c mot^.i.oßatio./gt q: vifue eyactifllm^-z acunlTmi^ cftfcnfus:«^ fine liimie colo:e ßciperc no pot.bee vis mterioz ef oßano nomč bj pbaräfia/a limne oeducru.vt a greco noie pbos photos qö larme eft liimeu; qö mterna qitadi tndiget colluftranoe mtimi luminis/fpirititii rc5 fenfitmozunt ab aniaad mtimifenfus ojgaml tranfmiflionč./Epemplarbiu^ virtu ti's ad fen4 ruš eptenoKS fic intelUgito :vt fi lapidi' fpeculfi a pkne mtelKgaf oino pfpicuS 1 oiapboniT -r pmo loeo poritü.^mdc fpeculfi b fecundo loco pofiru/no tn ß// fpicuS.'fpecuUim a fufcipiet in fe fpeciem lapidis.-r ^fimtlem oiffundit m fpccw lum b fufcipi'cnsquidemimagi'nefednon alteri^ ^ducens. fE igftimatiua vero eft quarta vi'rt^ fenfitiua mtenoj inrentionu re?, fenfataril appbenfifua.intentioes aut re?, fenfata?. oicunf fpes fiue cogmtioes q non ali^ c)t:teno:i fenfii ßcipiunf:fcd CjK fpeto fenfatis eliciunf .ičUcere verofpem fiue inre none a fpecieb; fenfattsjft fpeci'e a fpcto in fcnfu coiaut tmagi'natiua referuan'» eUcereq alti'repntat/cp a 4b>fumptaeft:vtfpccpbendif.Sic quoijbirundo ac reliq aiies in locia altis z fubU'mibJ ß eä nidoe faciut/vbi boito no facile patetadif^. ff STrifariä iPfti'mati aüt virtutie eftimatio vtiliii z nocuoyfit.^zimo ejccä vel naturali caiite« la.ficpueroüadftandumeleuaf/eftimäsfecafurü/raoicalicui fijco adberet:fic nhc(?ftt dS piirgaria ü{pitudineoebcat/mojc claudif afic^4dTibi accidat ejcillo puHini:. cs,g„ofcät.S!C oui's liipum timet natiirafr t alalia Icone i galline accipitrem: q: eftimät nociua Seciido ß cjcßientiä vt cü ci}|)i3 alal oolo:e aut volupratc ab aliqua reßceßir;cui'-' fpče fiue imago in imaginiriua Defcripta eft:-: vtilitatj vf nociui intentiöes in memojiä/mo)c omn res illa fojis ajparuerit/in eftimatioe crit boni aur mali.i5inc fit cp canee terrenf fuftib' et lapidito .'q: eftimant illa nociua:t offitu alliciunf :q: eftimät ea vtilia,:^ert!o ad modil fifitudinie ß qn// dam ^z ietatcrvt oum res aliquä fozma bj fiue fp2m cü intenttöe cftimatiöia in aliquo fenfibiUÄoiunctä :qucadmodü in pomo accidit maturo % oulciicrocef colozis: 1 ideo cü fife pomü pfpicim^/oulcc cftimamus. caAtt^i"^ «•/^x«-«^ memozia (queadmodü t>e intellectu Dicefjqncp cit aOllCiK tcrno nomen actus fweoe^rwie mcmo?|cJi,i.ipm m«m«j;a4 rtqd nocftaliiidcg 6 reb) pterins p:iiis vift'e'atiditfe/auf al^ofenfu gceptfe c» gnitionč bže.£t Tic mcmo:ia fm "jiljm ell palTio p:imi renfitmi.i.renriis cč mWt ms fiue parris fenfualis/alicui^ fenribiliil ciim factij fwerit remp^.vt cii eft actui» aUsaipzcbcfiocfifcnfarioc tßisprentirqimndofcj ainafutecftimarttia eft m actu t operatröne fe ad imagines in meniojatma feruatas ^nertes.jigt Ix imWi gines finefpeciesqiiibus fit incmonain memoiatiuavirtute pofite funt rimii(fcrt:q: qui celeri fut ingenio bomines bene reminifcunf:red male memowC jtra qu i tardi^tmt ingenio valčt mernoHa fed no remiuifcčtiamam cpuis oiffi* eile ipiTs quiccp iinpmtfumpzelTum tfi oiu fenüt;aflimilanf em reb) our^. Sc Udo q: meinozia tßc pjio: eft reminifcentia: r tundo q: meinozia tßcpJio:eftrcminifcentia;nämbec illä pfumonit, Siertio q: reminifcentia folum boito ^iienirrmemona x boito t bmtis. Sc6o fumitnr tnemozia vr cft nomč bsbitus:^ fpetie fine intcntioe in ožgano memozatine fer «ata/in Jj eft f«biectiue:ß quä virt^ in actö nö ejcit :fed ejcire pot cajfpcs fiue im« SO fertiata memozia 6:. q nc o^ffinif fm ^ßm./Eft babit' ßtis fenfitiue aliciii^ bo¥,fenfibiliüci}factiifucrittps.^ertior»mifmemozi3övirtufememozatiua q e virt' repuatia intetionü t imaginö. ^gt e oupleic/röalis fc51 fenfuaf/ TRöat cft virtue fpes intelligibilesopuäs.q fe bj ad meoziä fenfualc/quemadmodä t» tellectus ad fenfum interiozžt fenfus interio: ad oculü et alios fenfus ejcterio'y memozia lenfuali ipcs vocu tfcnptura?. qutto pncipia fljoutioes pjr fenfut obiecte ftierät/fitfirmat^ z ac4fit'' babit^.Sed memozia fenfualis oe q ad piis fm Zlui.v|.niiliu.i£ft vis ozdinata in pcauitate cerebzi pofteriozi/retinens qd afl3zeb£dit vis eftimatiuaoe intentioito nö fenfatis fingulo?. fcnfibiliü;nä ipfa < areaintcntionfi:Beftimatiuä elicita^iqwemadmodö imaginatiua eftipfius reufus pmunismam ipe fenfibiliüfpeciesrecipit;fed eas nö oi« feruativemm imaginatiiie ad feruandö ptjtat:fic eftimariiia a ^ozito virtutito fpecies ac inte// tiones fufcipies n feruat/fed meozatiue retincdas leg3t:iri ipa memozia fit ön cipaliter palfiuat receptiiia fpecie;^ 3t5 pfernatiua: minus tn pzincipaliter(m aibertü in oe bomine)etiä actine pcumt ad actum memozandi alicui'^obiecti: cm' noticia iam pcelTit/fcd ipm modo p fpeciem que in ea jeruaf/cognofcit.W memozia antecedecer intentione mediante eftimatiua tantp rei pterite fufcipit/ « E banc memozari cicif/boc eft/fert fe in rem in pterito fenfitiua/eä iudicando t cognofcčdo. licet em imaginitiua(vt Dictü eft)cü memozia jueniatiqz eft ima ßtnü z fpč9ifufceptiat?Puatia:ii rü täcp re^ fenfata?ti pterito :vt meozia č refua tiua intennonu:q etfi fo!ü fozmaliter babeat (ntentioesivirtuafr tü babj in eis imagines.'imoßeasadeftimatiuätimaginatiua etiam quandoq? ad fenfnm cömune puertere poteft: t fic oe rebus in pterito fenfatis non folus ß intentioe? fedvtrfiqjß imaginesiudicare.Ii;igftautmemozia^ actuouplejcfcj natura'/ ^. Iis T artificialis fj^ulUn.'BamraUs eft qua quis bonitate ingent; in rem pzi^ Xyemo» rcitam Deuenit./£t bäc iuuant potilfimu feptem.'Jbzimü z pcipuö eft optima|ce ™ .natu« fcbzi ?pleiCio quä natura reqrit a qua omes cerebzi oßatioes funt meliozes/fpi'/ P°' rituß clari ac mundi ideo imaginitiua/memozia ac intellectusbenc operantur; JF'" quiaficerebzumfubftantieeftfubtilis t fpiritusclari.bonum efficitintellectuj "^P"»""» et cap^cemmemozia.Sinpinguiset cralTe fnbftantie/fpiritus funt grolTiet"" tardi/fimilitertintellectus./£tfimoliisfacilirer afpzebendet.ied non oiu re// f,in«inii)emW4:?boc fifrigiditascpmitcf. Sin ver? cft ßccwmet purum: l 9 «o facilcnecintcllecfuš nec mcmozfa fpes rccipiSc: fed reccpfas l>(ti retmčhcffi fitcdidi^/hö in fiiie oßatioib) fit mobtlig;fi fngidt' ßitiäncs. Sc6m cd eaoabirus nafcaf. S.CO, io Septimiieftaie-rcozBisqutes.-Bafcdcdotqulefcedofitaia prudes.vtj.lbb^ fi.quareinptinuo motu ejciftctes ob egritudineautetatisoeflujcugut aießtur bationč no bene memoranf. Sic quito funt frigidi fcnfu6:vt pblegniatici. ra in eo Ubello ^ eft oe memoria z rcminifcctia 'ßquiriro. Sed meona artiheia/ji Its eft qua oifpoiitioe loco?, t imaginö artificiali qs in rc p:i'fenfibifr cognitam mouef :dc qua vidž ^ulliu in rbeton'cis z alibi.Sed caueas jfulo a ^bufdä att'5 daculis q aureos montes fpondct ß eo?. arte mčozatiua:^ pcipue fi fiat vnctiöi« bitö.verft ^öarfilium ficinü p:imo lib:o De triplici quofdä f^zupes Docente no lim abijcias. C^otiua virtu0 cft oiiplcji'. 0iicda cft motiua motu nais tui'ali;qiicinouctnöftnj!pp:ebettnonc;nec cft fubiecmra tiom0 impcnojqiiaU0 cft virali0 füie vimi© puiratma.£ft aut bcc vi0 m co:d e ficut üi oz^ano. /Et eft vi0 ß rnfpiratiox^ nei rcfpirattonc/pzindpiu ciinftč0 tcmpcräric calo2i0 co2\\ di01 co2ßi0;ciu^ cöftdcrario fpcctat ad ph^ücü. bi nom cü vütitte0 aialc0 nitedimt/natiirale0 retnittiinP;vt pa tctmt>ozmiaci ftudctc.aiia cftmotiuamomamaU7ci# actU0 fubeft ratioijqiie vocatur appctiriua fuie t>c^^dcrarK^ iia:quc a rbeolosi'0 vocaf renruaUra0.0uc cft ouplcjc/fcUi' cetimpcm0etimperata.5mpcran0 cft ttupleii'.xoncupifci biU0rc5 etirafcibih0,£oncupiTcibili0Cft appcnt^bomoe lcctabiU0:rcdirarcibili0cft bom ardiu cn:pcdicri0;a qiub^ t>iiobu0 o:iimmraffccm0/rc5 0auditt/rpc0/nnio?ctoolo3 5inperamcf1:vi0mncnu0fiLm'nnemb:i0 offifciaUto.-con^ trabcn0feadm6tilimpcrantm;vt patetm fenfibtt0 eictc^ no2ibii0. aT>3c par« qu3rta biii'^ rractat^ce oiiab" potctijs aic ,vtpotc motiua aima^ li jifc^ appetitma potčtta:qiic re ipa cft anima rcnritiua^mifcue ooccrrco g> fen'/ TLec. farionc rei pruppom't:qu(3 piincipiu motus aialis cft bonu g fenfa appzebefum JSnima afit fenfitiua potifliniii oiiob? cogHofcifab alt)6 fojmie Dilfert fubftai tialito cogninče fcj t motii^greirmo.^c virtutito aut cognofccnto fcnfititits fa eta e bzeiiie oererminatio:reltquu ell De virture motiua qua alalia a Tc mo iietur Determinareacve appctittiia. *riM,'***^ Q'wrtiiszpotctia rc tpa idč funt.-qncpcffifumStur^ ÄlCmciTc piinio aia.-q^Rcp (vt Dicta cft),p contčpo:ameto oganonto a naturaDcputato.£ttriplcjc eft(fm medicos)quarri qlibct(vt p:ius panl oftcnt fum eft)vn« babet pci'puu mčbzu qd eft ciu6 minera;a qua ocs ei''oßatioc9^ce/i dunt.pn'ma naturalis Dicif qDuasbabctfpecice.tbn'ma nutritiuavocaftcui iii6 finis eft indiuiduü cöreruare/que miniftrat in re nutrimcti:q6 nutrit cojp"' vfqj ad crefcrtie fine/fm auic.Špa cm fanguinem generat i alios bumojesrz pbet fpm naturale/qno actus nutritiois perficif.cui^fcdcs cft epar.Sltera cius fpecies gcneratiua vocafrcui' finis cft fpecic cuftodire.zgtufcp officiö cft feßarc fpcrmatiß rubftätiä cf bumo:ito co:Bis;3t(^ ipm infozmare pccpto fui creato:is f m auič.iCui^ fedes cft in tcfticiilis :De qiiito pjius narratü eft. Sccüda virt' Dicif vitali6[quc mcb:a Difpomt ad recipiedß fcnfiim t motit i operartoes vite. fier ipam em Dicif elfe vita.-cui^ f»ndamctö/o:igo i Pedes eft cozrqö eft pn'nct4 piü motus in aialitoivt patet m eo libello/qui dc caufa mot!> aima iü infcribif. S^ertia virtus animalisvocaf :quc eft p:incipiu moi^z fcnfus in animali cü cog t}itiöe:cui? Pedes fm medicos eft in cereb:o:in quo (vt tactu eft) Pimt oim fcnPim interiom o:gana :a quo etiä c^tcrio? fcnPim ožgana oziimf. i£t buic virtuti DcPer tiltit nerui a cerebjo^cedcres.i^uo fit vt Vitalis naturalis motu naturali mo iiennquicicaliquacognitiöenoDependetpzeuiandcoper rationis imperiüPiuc appetit^penrualismoderarincquitrpedm motuanmiali fit Pine interruptione. ^ntcndifautc t remittif fm baru viriSintenPionc vel rcmiflioncrquapzopfvir tus motiua naturalis vel eft vtrt' naturalis vel recti'' virt' Vitalis. "Bä virtus motiua naturalis eft virtus epatSs pulPum in co:de et artertjs Ppiritus vitales agitando/t gelles Panguine ad ejctcrnas partes quandocp ad internas aliqff rcpellcs.'gjocaruraurenaturalisrqm'anecratioi Pubeft nec apperituiPcnPualiJ fed pure naturaliter operaf . nam Piuc bomo vdit nolituc qficp agitationč Ppiri« tuft iPanguis patif.Cuius Pedes eft mcozde:q6 Dü eftPanfi Dimittitaltjs.mcm b:i6 z Ppirirus z Panguinčivt «n gaudenre boiead viPum conftat.Jdeovocarur quocB pulPatiu3;qiiia ctficit pulPum in animali.'Bä pulfus fm medicos z Sui« cennä eft motus rccepraculozit gcneraliu Ppiritus cozdis Pet [5 z arterianl cjc Dia4 ftole TPiftole compoPtts* a virtutcvitali.-Ppiritus Piue calozis naturalis per acrcm attractu ct per ipm inutile ejcpulPiim rcgitiu^'.'Ham tpe aer ad cozdis z Ppirit^'re« fngerißintusfuPcipif.ideo perDiaftolen motusDilatationis arteria^ intelligif ad cjcpcllendü aerem frigidiim ab cictra rceipiendu ct Ppiritfl z Panguincm z acre calefactum z ftimos capitioPos a cozde:que omnia tčpoze Dilatariöis in arrcria rccipiuiif.lbcr Piftolcn vero motus cozdis z artcriarü conftrictionis inteiligitttr ed cjcpellcdum aerem calefactiT z fumos z Ppiritus et Panguinem toti otftribuč/j dum, ^>«311016 enim attracticnc completur;ßftolcvcro cjcpulfione.aer nempe l iq fri'öiduö vtiU'ö coJdiß rcfn'gcnu ac calon's attrabif.Caltdiis aüc noriu' cu capi nofts fiiim's in ei^ tnudificatione c;:pdlif.-}^lui-3 tic pulfu t fpecieb? vide apö auicennä -z alios medicos. iScbec vfrtiiö pulfatiua fol» aii(nuUb) refpi'rätib'» 7 piilmoiie l>abcntib) Pm Srbertu c5petit:quc am'tnalia fimt ßfectanpa nancp funt valde calidan'n quito caloj cozp^' p:imü quo ad fubllanrtä rcfolutt.adcmi 1U8 remedm Data cftci virtus niKritiua:que oeßditS per calo:e rellaurat.Se^» cOdo natura a^jia qUtate quätü ad acctcJes immutat.ad cui^' rcmedium coit ccfla c(l virtus pulfatiua Fine Vitalis que caloje teperat;qua pifces^pter oebi» lern caloze carentratcp^nimaUa ittißfecta/vt vermes/concbiliarque co:diS oif» pofitione non babcnr.i^j auretn autboz fubiungit/cum virtwtes naturales in* rendunf/animalesremitmturtecötrario.^er virtutes animalcs renfttiueitel liguntur tarn eicceriozes c^ interiojes tfed per virtutes naturales virtutes aiin< vegctatricisrvc nutririiia c5 fuis potettjs/augtnetatiua t generatiua:nä in bo lus p:incipium eft intra/non conferens vim/id eft fojma naturale paflb/vt fal's tus jominis in altunt-SZertius eft medius inter naturalem z violcntum:vt bo-l» minis afcendentis in altum motus:qui ejc parte fo:mc mouentis Dicitur natura lis/fed ratione molis co:po:ee eft violentus.ü^uartus motus eft animalis.'qui fit per p;ecedentem boni am mali/comienietis fiue nociui apprebenfionem.'qui quocgmowsvolutttarius vocawr:q«ia ab apperitu vel voluntats pjocedir. tcctio.xniL fi'mplicitcr voluiiranus oicinir/Q'bomomoucatui' vel non meucatur fm ratioms impcriiimipei- qua (n bominibuö ajperitm' fenrmiio quo ad cjcecutionem clfecrns ajperitus refifterc poreft. omnč tamč afpetiriim faltem natiiralem/refrenarcncquitfemper.^ibnine vero voliinranue fmquid voca turret in bommibug hberratc ranonis non vfetibtis. aßruta cm cum cfficaciccr aliqnidaipetunr/ejc necclfitare ad p:ofcquendum ilUid mouennir vd ad f»gicn/i dum ft nociuum firrnifi aliud ejctrinfecum pjobibcat vt baculus canem ne carne« comedar. fEiSiuattiio'auteadfacicndummotumanimalerequirunturttertiooeamnia. ^ ~ pnmo/mouensp:imumTimmobilC!Vtbonumquode(l^ipetituö obiectum.vt colojvir»0.i£ft<^bonumfuaptcnaturaajpctibüc.bonumlimplicirereftavpetiii^*^ bile fimpIiciter:bonum'vero ajparens z quod aU'cui videtur bonum z voUipras cftaipetibilePmqmdi ahcui.Sccnndoreqm'n'rurmouensquod itidemmouc lur:vt ameticus qui mouerur z eitdratur ab ajperibili mediante mtellectu fi rai nonalis hicnt fiue voluntas. Sur mediate pbantafia vel cfttmatiua fi fenfuaUs flfljctitus fuent.£t t'e mouet ammal^grelTionc volanonc repn'one z nararione. ©ifFercrcr ramč aipetibile mouet animal z afpetitus: bic cm immedtatum? in'/ trtnfccum mouene pzecipue etficiens motumalUid vero mediarum eft z ejctrin/y fecum z roliim ad morum incitans.S^crtio eft quod mouettir t no mouet:vt ani tnal quod ab atpctttu mouetur z vlteriue vta Te mobile no mouet aliud: etillic eft ftatus. (Quarto eft o:ganum z inftrumentöiquo fit mot^'.vt pedes/ale.in qui bU6funtmuftuli virtutequo^ meb?a cotrabi polTunt ? lajcari, •ca^ti^i^'y* t-^t^^ virtus motiuaimperäs eft ad cuius (mperium ant^i ÄlUUCITc tcrnO mal moueturoe loco ad locum.Ct ilia alio nomiepotc tia afljetitiuafque eft vna quinq^ pofentiarum)vocatur fiue aipetitus animalis, ;S{petitus enim quandocß eft nomenpotentie qua animatuminclinatur in bo// num vel atparens bonum.gui palTim fic t>iffiini tur. £ft tnclinatio rei in bonum atit ajparene benum cum puia cognitione particularis a^petentis. jgiue quan// doc^ conttngit errare (fecue eft oe aflietitu naturali oe quo nibil ad pzefens) cum ipecogninonem requirunquequandocfeeft erronea. nam cognofccne quandoqß; iudtcataliquid efle bonum: quod tamen n^eft: fic ajpetitus fequens cognofcen// tie tudiciumafpetira|parensbonum:tanc]ß verum bonum. i0uädmodum bo tnd venereus atpetit actum libidinol'um tancp bonum fed non eft licet fibi ajpa 4 reat.fic puero contingit videnti pnmam ep'ftimäß elfe pomum, i£t is ajpetitus flnimat^sefte^ple)c(vt^^usquocptactumcft;fcnfualisfc5■^inteUectuali6.Sen^Icf5e fualis eft qui fit p:ecedente cognitione fenfitiua. vt canis videns carnes atpetit A^j jf j. cas.Si'c lupus ouem videns/eam oeuojare afpetit, i£t is imaginatiuam fequi// turfiuepotiuspbanrafiam7cftimatiuam:queomniafenfuumeji;terno:umob4 iecta z in pjefentia illonim z in abfcntia cognofcunt.ita afpetitu earum Dclccran rurin illis.fi fintcouenientiaiaut triftatur/ft fintnociua.qui ajpetitus Pm tbco'/ logosf vt aiitboi oocet) fcnfualitas oicitur./Et eft ouplejc (iu|cra litteram)concu/i pifcibilis fc5 z irafcibilis.^ltpetitus concupifcibilis eft fm que animal pwfequii tur bonum oelectabile.-r fugit malum contriftans. Cuius obicctumeft oelecta« bilebonum in p:ofequčdo:aut triftein refutado. Sedirafcibiliseftfmqueaial infequitur^ibcs ipm a cofecutioncboni:? fuga mali.Cuius obiectil eft bonum arduum:vt bellum aut inuafio boftilis. queadmodum canis famclicus fruftam carnis ante fe confpiciens afljetit ajperitu cocupifcibiliicomedere: ideo pedibtis imperat ad eunduni pjo confecutione eiufdem.Sed cum qucpiam baculo mmi// tantcmatiBcomederc vetantem viderirarafcitur, imperat«^ irerum pedibus ad ftiuadcndii.pbiTjcntč Pm ajpetitu irafcibiTc.-iSonff aßt ardtiü ti 3 a^pctcn« oia fwßsre ftbi adiuerfa atpcrtt vt fugemieat cie./gc rfia bofia(li'cet no fiur oelccta/y bilia fenfifo/q: fiint Ditficüi'3)3tpetunf tn cü fiiit naciirc piieniena.Scd boiiunv Ddectabile cft bonüpcupi'tß a pcupifcente jprerei'^ comodü;vc pueiuentiafen fibiis fimt fenfitü bona oclecrabilia.^ & bis oiiob atpcnritofptn Surbojej) qitattijoz o:u»nf atfectioes fine palTioes :qz obiectum oelcctabile fpcm pfequcii dl inducit;ac""i.t)-öeania)eft afpetic'-'cumxittellectH.Sftaem Duo fimul et vniT mouens moučt anialu'ntellectus inquä tum lationalis tum fcnfualis que pbantaßa fiue eftimatiuaoicipSt.'flambomines vtplurimü imaginatioe tra biiufpoti^cp confiUotpjud2nn'3/qu2m3dmodu5tnmaio;i parte aipctitum fenfualej reqiiunf:čp rationale. aii3 vero alalia qz p:udeiitie(q eft animi lumč 2omm'ü virtiitu lucerna)Tut e^gria/Toli^ pbantljafiefiueeftimatiuc(vt fupio;^ cius potčtie)babcnt opationes-^SJouetquogj ajpetit^ tu ratioalis qui voluni tas 6:/tiT fenfualist bzut^mamintellectus ronalis cü voluntate mouet bom£ nes rationč fequetes./gt boc folum pe intellectu pzactico -zpfultatio fit mčtio. oe quo poftea.!^? autpdictaDuo moueant aial pt5;qj olsajpetitus eft jprer aliqd.pfequendü vel fugiendürqö quide afpetibile ti/z ipfi' ajpetitus obiectü. /£tiliud cui' vtobiecti eftaipetttioeft pzincipiüciccitatiufiiet motiuß intelle« ctus pzactici.'Bä impellit intellecri» ad pfultandö De medijs puenienti'bj ad fi nem illum 3c4rendü neceflartjs;? idem 3(petibilc eft vltimu in dflecucionc z in q6terminafactio:vtali4sr3nitate3jpetit/quäamifitegritudiBc;vtbonum:fa nttas e,j:iftens a{p:tibile z finis mouet intellectu corultatiuü.'Vt Debita media inqrat bunc fine jrequedi.antellect^itacp inquirens oepzebendit fanitatc facile regari polTe/fi medic"-' ?rultef;t medicamč purgatiuü recipiaf.voluntas id mc4 dium acceptat:qre egrot' ab intellectu ^fultatiuo z volötate 3d ?fult3ndii mc ■^girtus dicö impellif fitc]f ad eum.pgreflio z medicaminis pceptio/q tandem repaffa« motia im nitas:q pmumfuit (n intentioeifed vltimü i'n aflecutione. pata quiJ iE 'Slirtus motiua imßata q epecutiua motus oicit qm'nta potčtfa fpeali's aic ta aU po'/ Dilta,tat q aialib^petens Duple;i; eftiTlam queda eft motiua Dilatatioi« motu mi4 "i gftrictionis.qa'ialibn'mBfcctis.-vtqpetrisfunt affilcat concbilito 3c oftrei« competit;motu,p3refIiuo careribijs:qiubuß nawrcmduftria^wifumeftivtijS ^.cctio.xv» long« ab eis atfmetu babeät oiftäs: vc? habet bumi'dü nutrfmetalc ac radicate cönatttatcp cöplantatüu'n qö calo: naturalis ejciftcs oebili's agitrquo confum^ pto tandc mtereut:De qua nibil ad pfcnß.aUa cd virt^ moti'ua motii^jgrefli»» n(s De loco ad locürqua aial fm fe totß moucf. (^ue folü atalito ßfcctis (que o« (uncta/necg altmentuiflJinqufimcceflarmcftvtipmad aliqiiä oiftätiä^ neccfli« tate fua moueafiaiit nociua fugiat:quod fit ß virtutč motiiiä i'niB3tä:cui9o:sii tifi(vt DicutVft pofterio: pars cercbji aqua virt" motiua m nucba (que Tican« cft ccrcbji)m fpi'nä oozfi epit. -Ct ß nucbä mediätito »erm's z mufculis / in quib> matimc vis motiua viget/(n fingula mebja ©cruiaf:moucnsad ocm pofirionis ©iffercntiä/antcT.trctro/rurrumtoeojfum/OCiKrozrumtriniftrorfum.^ouc tur afit aialia boc pacto fm conciUato:e:p:imü cm fperics rci couenittis aut o(f couenfctis fiue triftabiKs acre imutat:qui polica fenfum ejctcrloze/et is fcnfum fomune.'ciii" imiitatione pbantafia recipit t imagi'natiua coleruat. ©ei'ndc fpe des fiueintetio recepta cogitatuiä imutatfiuccftimatiuam:qiie oeinde co:dis potentiä actiiiä imutat:et ea pafliuarque oemü irarcibili imßat z concupiTcibilf f m rpccies appzebcfa^fequcda eft aiit fugieda.i^uc täde imperat 5?tuti« mo tfue laccrtis.<.bwcbtjs/affi)ce moučtis ß ci'^ mufculos oifferctes.Sut poti'^ ixni peratmcdtäntorpirititonerui's:nerui'mouentmurculos:murculiotcti a mure mouct cbo:das:que itcrü iuncturasuiTcture fio totu anial, alios motus aiali's modos apd^betru oe aponojn cjcpofiti'oc qndecimipblematt's/parti'cule qnte: cum quo arrufianus puis fpcomentatoireciido tegni/cčmčto.jcvtj.concozdat: quos require fiplacet-etlibellupBi occauramotuiTavalitj. P^ f €.'0o^moiC9potcnnQ mbote feaiug Dotetmratt'onaUgj ; qiic no vtirur cozpoze/1 ed vtit vrenti coz^e, f.pbatafiarq uc ^ febabetiJdintcUcctü/ficiitcolozad vifum, ičt funt triam amma,f.potaic/qiieri«itmtiate;etbabit9.quo;|j fmtt acquifiti/vt funt fcicrie z virtntc0:qiic ümt acquimnf cp ijcnbfrcqnetatb.'ricgencmt actus confimileö.^lyfunt i'nfufijvt funt virtutee tbcoloötcaleö/que confmmt in ba ptifmo/pcmtctia vel fatiffactiöc;etqitalc0 funt babit^/ta les funt actu0,^tpaflionc0;vt funt receptiöes ob-icctozu ctaffectiöes.'vt gaudiu/fpes/rimoz et ©oloz. fE'Hunc conITderädö eft in bac djuta bui^ tractat^' parte oe aia intellectitia fi'uc %cc(.pf, rarioiifllirq 4nta eft aie potetia.'q«a iHtclligimVcontcplamurt confultam'iquä tanfo oigni' eft z rönabi'U'' p:c ceteris anime vi'rtutito cognofcererquäto ipa cc ten's aialibTiue potetijs eft pftätt'o: atcp perfectio: :tii rone oßatioisiquä abrcß e:gano co:po:co ßficit.SCü fit incojruptibtU's. Sü ratiöe ei'^ductioistqiiia ipa Tola inter fo:ma6 cozp'' ßficictes oefojts eidč aduenit fm^fem atcp f m cb:( ftianos creaf/creando tnfundif/illcliq ^o fo:me aiato?' ocs ß gcneratfonf 03iü4 .........* --e---------fifectl'one« lo Deanima. , p;in>Q ru oe qlibec aftrmatio velnegatio/Pc nullo -ff o ftmul. m 'Zmtmsjiii ^m polTibi'le eß oiias pdicrozias fifcne verae aut fallaß.igt fic eft vn" oe mwfi -qiic^ babirtnl inrcllcctualifi:q littcrafr g bäc oictionc fipgs fignanf;vt fapia cjue ^ _ cftlMbu^altifiima;!^ canfa? fine cognino/inrcllcct^pnidcciarq cfl:cimf-tutu lu co.iucema:aie cr fcia;ce qto^Btin.-zaUoe.vj.ietbic.Eqre:t fcapiiletifem(ticpireiJ mi riio.i£rle Itellccc^ fc baberadfciam ficiit lumc ad virioneiqucadmodu viTio colo:i6abfc^ lumnu'sI'lliiftraftocfieri nopi5t:ficfcia abfcp fidepncif.io:}.0.fic0 ena intellect^ actiiimpojrat fiiicintcllecriotič:vr rimpU'ciil appbčfio oici'f iijtel'y S^.cp.io l^t^-i'ij'C^aia.janc^ctiäifclIcct^ipjopnefurtiifp^jriite imagmandifiuepban rafiandüvcl rccti^^ ^i^rure cogicatma in boib?. i£r iß (nrcllcct^ fenfnalie ■cmf/q? fenfiim ejcterloü feqinf i ei^'oean'onc:^ z boito i b:iiris e(lcöi6.0jn port mo: tč no rcnu'nifcif.itj.De aia.il^uarro intellcct^p aia biiana.'qiie fm ^amafcc.cft fiit3a viiics/fimplep -r mco:pojca.Sc6m iCaffioö.aima eft fuBa fpiriralis a t>eo creata/fpi^ fiii cojßis vuiiftcamp.i^iic^l? ei^ varias oßattoes nobiles ac mtil tiplicee miilns noib vocaf .-q ipam aiam cü ei^ oßatioeejcpmur.'Häncif aia q» co:p^aiatfiiie vunfi'cat.'glocaf irč mone qfi emmcg:q: mens Tugna ilia t Vüii nacogitafic6fiderar,g)icif T anim!'/ bis ?uingibile ab ejcrrinfeco cu mtelligeret aduenicnre t ei alTiftcnfe:q6 penndc eft ac fi oim boim vntl z eunde oculil niiero ponei ct;qiic onierfujltcrnarim i vf» babercrrvt oe tribs go:gombj femtnis vnü tm ocuUl babctib/quo vicifilm pzouc cuicp necefle erat vtebanf/poete fabula»'funt.Scd ipe itellect^ eft fozma fubfta riahs boie ß mfoimanonč;? crcata fm Sug^.i li.Di'iierra^t qfti.ad j0:ofifi,Stc aia(m<5r)pmi bois ep nibilo facta eftnta oim boim aie qti'dieab ipo-Creo creäi turret code fpe.f.inftäte mfiindilf.^pe cemcp irellect^Tic crcat^eft immojtalis/ inrenrurcp nefci'-'/eitpers fentiitätoqj fir vak'dioj quaro vires co:ßi6 fult inibeci'l lio:£s:fup2a msgnitudinč/copofitionč/rps z rehquas rc?. naruraliü paflioncs qufida mißfccrionearguctcs/longefußemincs.qtoßaccfis tnalligaf^diii coj po:eclaurus vtcarcercoetinefrquo cQ folucduseft/gaudetob (ibcrtatč iam,piEt mä/fue immozraütatiscöfcia.gpe itč cojpus informat:? multiplicaf ad multi pli'carione boim i'ndiuiduo?,/? Suer.in que ois tbeologoy- turba velut i fingu/y iarc cb:iftianelrcligtoms caiilniatoje faifccp oe aia btlana opi'natc inuebt'r:que ob idipm Scot"malcdictu bis appcllar.iCötra que eil oiuo 2;l7o,ß:eg.an.tj. refi.require 0cbä:quo alios vbi multa iacula qto eum jfodere poteris facile otfcndcö.fTScifo^ipaaia biiana alijs aiato mulrofimpiicioj cft:nä magi'sa natura quantans fineDimciionü recedit:q: aia bouiß oiuidifad oiuificnc ipfi"^ matcrieinoiucir»«parrcs:vtfi'boßßtntcllectiiPiU!dafinqrruoj ßteß intcgra^y ie0/a/b/c/c:alia eft pars aie bouis fub ßte a/z alia m b/al(a in c z ali'ain o.ct cü noua materiaboui'apponif.-etiäappomfnoua parsfoimerctfi fubtrabif ^M'i ereat)tn quo c(t:necp cu eo totu fu^alc confti' tmt:aia vero renalis infojmarcozptie otmefum z cti co boiem conftitmt. Jtacp ltcctai3r5nalisco:pus(vfei'cföcft)iBfozmat;vt oCtUCriß ICCUUO fo:mabou(sco:pus£ius: etvt actus fiueßfectio fuu ßfectibileiems rfi oBarto^:ia;vt intelUgcre fit ab ea abfcp cojßis o2gano/boc cft in nulla parte fiue per nullacozfiis particula intellectionč cjcercet: qua ejc re ipa a co:poJc fcparabihs cognofcif; vt ctiä poft fcparatlone maneat: ct^jzia qua cjcer// ceatopcratione/babeat.nec idco eft ficociofa z fine vfu.^pa fn m fuaopcran'one Vtttur aliquo fenru intenon' in fima fui mtellccrione.vt pbanrafia cum altjs vir'/ tutibus mtcrioztbus queruntimmediatc ožgano cozpozeo alUgatc pzo earu vfii. in pbanrafia vero fiue imagi'natiua funt pbantafmata rereruara.i.fpecies fenribi« les fiue re?, imagtncsia quibus mouetur intellectus fuam tntellccn'one pzimami fozmandoifi'nepbantafmatito intelUgerc no contmgit, Ham opoztet quccuncp Cntclhgenrčpbantafmatafpecuian.tertiot>caia.SimiiVoisooctnna zDifcipUjr,cj»,, na ficcjc pcjciftente cogninone fenfinua.pmo pofte,;}ibantafmara näcp fe babent ' ° ad intelkctü vt fcnfibiha ad fenfum.-ficut coloz ad vifu-Sed fcnfibilia buiufmodc xt coloz/odoz/t alia funt obiecta fcnfuum. ergo fpfs fenfibilcs citra mareria fen'/ fibiltum in fenfu interiozi receptc funt obiccta intellectHS.^t ob banc caufam pbi lofopbus^mo poftc.infertrcttcrtio oc anima: ft oefueritahcuinatura aliquozü fenfibilium fenfus vt colo?.:n5 po teft confequi oe colozibus fcientia.ficut cecus a natiuttarc.£rfioefiierit auditu9/no muficam pcrdifccr.quia fi fenfiisočeft cjcrc noz alicuiuö no potcftfenfibiltaeiufdem fenfusoeficienrts perciße fenfu ejcterio riicrgo nec intcrtoje:fenrusenim rntcrioz ntbil percipit/quod ab cfteriozi nöpcr« Ccperit fi nec ejctcrioz fenfus /nec intcrioz bmufmodi fenfibile percipi'uni. erf) go nectntellect^.Čum emintellectus fcnfibilia fpeculatur; necefle eft ergo fimul aUquod pbantafma fenfibile fpeculetur. pbantafmata cm fcnfualia funt ad intel lectumficut pzima fcnfibilia ad fenfum. jd tamen ciifcrimtnis cft:quia fcnfibilia pzima 1 ejcternafimt matcrie coniuncta. "pbantafmata Vero in fenfu interiozi fiV/ ne fiiozum fenfibilium materia ciciftunr.quc funt pzima;^ {ntcllectionum obiccta vt coloj cft obiectMm vifionis: quarc pzime inteUectioncs fine pbantafmatibus cfle non pon'unt:ricnt nec vifio abfcp coloze:et pbantafmata fimt in pbantafia fiue imaginatiua/ficut fpecies colozis in coloze. ideo ficiit fe babet coloz ad vifu m :its pbanrafia ad intcllectum.cjc vtrifcp enim fpecies pzoducitur. ad inreilecrioncm autcmfccundamtabftracfamltuefingularcmfiucvniuerfalempbanrafmanon 2currit:quia buius ogationis folus intclUct^ eft opifecabfcp adminiculo fenfiis. Ati^t-^t-,^»^ J^-jtriafStinaiaqfuntbumana?. operations öncipia ßiQu€n% fCTllO etfcctwa pcipua.cjc fe$o etbi,vr potctia.r,n3turaVbit'-' et:0.4nf(>, m 9 S^ractatusjiif p9fliotie«.^6tčtia eni ngruralie (vt ejt pdicamctis cö(lat)cft qlifaß fjitiaM/fcec eft a ^ncipio nanuitan's infitaiq eft ^ncipiu cffecniifi bonarii aor mala^ ogatio nu fi eft nattirafinipoferiaiqj indinät z natiiralitmrponiir ad cas.i'5 piien in re nm qficpadbncctateboneeflemdolis jrptcuinf.'q; (ncffnarioe bard potetia?. ßficiunf CO?, oßan'öee :qin'bj etia ftifure.pbirans fpcg aiir itialicie met'-' cc ipi'a fiimif aftp mduiii.'glcra bmoi potcn'e imperfecta funt opcranonti p:inc!pia :ni fi biß boni iTabitiis acccdat ant mali:quifimtßfectc ogationii cffcctozes. Sunt JCcc.ii. aut bmoi porcntte z impofčtic (fm aliquos vrp:ni6 oictii cft)vera anic accidcn nam eadem vt in fubiccto ejciftentia.'qiicomnib? bominito no cofimilifaffiint: qiicadmodii net bona cojpon's babirudo.'fiec omes potetie eidč bomini alTunt quia plericp bis ad tčpcrantia fii n t tnc[inati/a Ip ad tntčperantia: bi natura funt libera les :a It] vero fcnadflTmi.^^iipOiTciplinis pfpicimus/iUtim clTe aptum adgrämaticäialium ad togicä.bunc ad artes matbcmanca6:alio6 vero minus aptos ad cötcmplatiiiae fcientias.'Bominales vero bas potčtias z impotčtias cfTc in ania no per realem inbefionč: veni fm fo:malcm ocnoiationej ab aliqiia fnioperatiSe.iin fo:mafiibftantialis (vtß:cg.Srnn,rcfeitj inqtiärij eft pnnef jTSmčfo P'" operatiuii/len ß qua aliqtiid eft potcs operari.eft potctia oe fcöa qualttatis ~ rpecie:nec tame eft accidens verü.j£t boc ctiä c5metato:.vq."}iibYf.Ci£ru Slejc. appzobas.jgiuerit ein (inqt)q«areanfto.inneftigans ad qs qtialitatis fpeeeft motus:tacuitibidefpecičfecunda:qeftnaniralispotčtia,i£frerpodet^aieir. jComčfo ©icit ^ iam oeterminatii eft vninerfaliter qö no eft qtialitae:': intedtt (inquit c5 ff, m«3to:)qp res agiint ß fiias fozmas z pati'unf per materias :rcd fo2me t materie funt fubftatie ncceflarie.f£3::>abitus eft qualitas acquifira poft natiuitatem ad operandu bene quidc li bonus fit babit^:aut male fi pjau' fuerit babitueice Difficili a fubiccto mobilisioifpončs fubiectn ad ßfictcndas pjopte ©cleetabililf i facilitcr ejtpeditc ogationes:ad qnas bmöi babitus inclinat.'Elel babitiis eil gmanes t affiduo vTu cöft'rmata qualitas.vt fiquis longo tßc lecriones ciligcs audiuerttratcpfe in aliqua oifciplina oiu eicercuent:pparabitfibi babitfi quo oe lectabiliter z pjöpte tandc audiat.'etiä bilari fronte lectio ties :verfabitq; in litte ris ac ooctus poftea euadet.Stib babitu fpes fenfibiles ac inretioncs iä finim'> reinjcganis acctia virtutes/vici3/rctctie/arte6c5p!cbcndunf:ftmili^cirporitio tancg quid imßfectu fub ßfccto. /Et bi iam Oicti bßbit^ acqu ifiti vocanf cp in no bis cjc actibtis fiue oßan'onib? frcqucter iteratis generanf ;vt funt ocs virtutee / vicia babit" intellcctuaJcsrnäqueadmodii c)cfrequčti in citbara cantu/quifpia citbarifandi babitü adipifctf:f{c e)c frequeti cofidcratioefmc actuciemofträdi gc tieraf babit^ fcictierfic quocp ejc frequctito bonis ac ftudiofis cßationib; general rur ifctutiß babitus. j^uinos adeo ad ?fimilcs oßationes ßfutcdas (ejc quibus fiöt) inclin3t;vt videaf cITe altera natura in oe memozia z remimicctia qö t au tbe2cofirmat.(glii3lcs(inquit)runtbabit9/tale6'zact5'.i.oßationcsejcb3bitibJ igt funt oiiplices imozales.f.t intellectuales .oe quito.vj.Crbtco?.:? alibi ßqui rito.ait) funt babit" infufiiquifunt quedä qualitatesputis oßationib? n5 geni te/fed in b3ptifmo autpnia collateralsbabit^' tbeologicales vocam'^/g' tcü pjo cbiecto babeät.vt funt fpcs/fides z cbaritas.nä cbaritas ocfi^ obiecto inquan tum fummübonü/babet.fides inquantö fumma veritas.lpcs inquantu fumma largitas.Be quito tcrtio fnia?. apud tbcologos requireXertio in aia cft palTio q f m i£uftraciü rcöoj£tbico?.:eft mot^ appetitus fenfitiui in imagina tiöe bont velmali.r.fmelectionebonitfugämali.iEtgzadocßpafTiöncsfcquif t>electa4 tio aut trifticia:q abfqg cotdi's pilstatiöe vel coftrictioe nö fiüt.qre palTiöcs fiilt cfi qiiada cojßis tranfmutstioein ajpetitu fenfitiuo.jCt tales paffiöes vndecim (uBtifejcfuntappenV^.jcupiftihiUs/vramjZQdiuMi'dcnu^ tcctio.xvi, cia.£t djncjj appefft' frarcicit:re[iqita6 bu iiie vocis paflio acccpri5e0:j>md tracf.ßqiiirito, C^otenriaratwnaUöpmidifjqma alia eft coö;mriua:aIia mottua,£oö;mtiiia que i mtcllecrtua oicif/ t>imdif fm oi^ mfiotic namre iti mtellectu agente i pofribile.5ntellecmfl; agcfi0 eft ^ abftrabitrpecie0 ab imaginanoe fiue pbatafta c fui irradiatioe facit eas vl'e0;et poitit cub i itellectiipofli btti.ilferut/ ficut lujc z illumiatu:et cficic0 et ßfectibile. Jtc intellect^ ^cti0 eft oiafacerejfed intellect^ polfibili0 eft Ola fieri. ^ . . ffi)ocin loco pzi'müpotctiä ronale.i.aiam in oiias porcntias (lue vires pam'f 2.ecr.j;vi. inrellcctö.f. no oia in que p6t;fed aliqua ep il Iis öeterminaceDatintelligercndeo aliqii Diaf q» itcllect'>7 volütaset bmöifiit aie feces:ct picunf criä plufäfr potctic:ira q» inqwätü in ifta pot Dicif vna poten tiaančgtS in illa/oicif alia potetia.'Rec op'' eft in ea qfdä realitates fingere, kd ipaoino fimpleii; eadetn cjcns adeo fecunda t in oeando fo;tis:ßinde ac S m iq in ft ^fceret bmoi fiuej;eali't9f es re ipa au t atr eic ßtc rci öi ffcretefe irtd CO amplP 4 virt^nö tä vmta cg vmta fo2tiojcft fcipa wTßfa.autboKS tti rbeo» Jogi bifce aic viril» iä oictisvtiinf.-qfi eflenrjjzfiis in natura oi'llincte otui'dentes o inrellect^t voiötatis rc^re jg)cbä qfti5e,jC;t:iitj.ct jßzego.an'.oi.pvj.ct.jcv^.fccijdi fenfena?. ■CTrfii^J-^ r.y^t'iA^ ^intellectu agetet pofTibilivaric reßtunf opinio ^ClWUcrtt I tClJUQ nes.-Ra Unici.et aiga.Dicut itellectS agčtč -z intelle cm pombile eflc fubas inuicč loco z fubiecro feßataszintellectii pombilč fozmä ene boisragente Ti>o occima i'felligetiä occimc fpbere appzopziatä:a qua fm eoa nfa oepcdet feltcitas.'queadmodii ide fol tonl vniuerffi i(lumiat:ß cuius illuia rionc oes oculi videre pfit:fic Dicüt illi q> vna fit Tuba feßata:ttafupza oim boim pbätarmata irradiäsrß cui' irradiatione očs boics intelligere pfitrquä alq pzi4 mä caufam efle volür./£t in füma multi pbi oe intellectu agente in boc pcozda^ bant/(p ipe fitcjdam natura fubfiftes z implurificabilis q ftcit potctia intellect« actu itelleaa .Sed oc inreliectu poffibili oiflentiür. 'Hä SlejC-Änfto .jCömeni tatoz vt ei imponit Suer, voluif inteilectö poffibile efle gencrabilč z cozrupttbi'i» lern ad mftiplicationč cozpo?. buano^-'ij fm en eft qdä pßatio.i.apn'tudo ad re cipiedü fozmas fimpfr^ucnics ejcoeterminata coplejiiSeXui' <5dč impzobatio Come, /. Tie vide aptid iComenf.itj.oe a'ia.a.uepace oipit intellectu poffibile efle ipain imagina ti«ä/q ad pfentia mtellect' agetis fozmas intetionales rccipere poteft. SJjeopbzaft'aüt z ®Jcmifti'(quos Suer.-r mulri altj periparbcttci in maiozt parte (equütur)airenit intellect« poflibile z intellects agente efle duüs virtures. abftractas pftituetes aiam büanä :ira ^ ipa fit Pm eflentia cc bis ouab? partib^ cöpoftta.f.intellectu polTtbili vt ef fubiecto/ z intcllectu agete fozma infozmante fic epj^.ce ata aftruür, igiueadmodu qcßcp natura fult eo?:, ali^deftvt ma reria tancp pars fubalis oim fiia^ oßationii fufceptiuart alia vt fozma fii&alis ea^ oßarionS elfccn'iiaata ent in aia q eft fuBa nata ß feTubfiftere t^zia babes oßarione.3:>abebit igtf vnä parte fua^ oßationö fiifcepriua-'q eft eius potetta» j£c vocaf intellect' poffibilis fiue paflibilts.'et altera fua?. oßarionü elfectiim/q eft ei' actus.igt oicif intellect' agcs.'Ha^vt ifti oialt]nibtt natnm eft in feipo aU qd elftccrc:auf fuay. ooationil quae efficit efle fubiectü. ^dč ccniq^ (vt aiut) ea quejjducit/no eft nar'furciperc.'p^lura oe bac re apud Joanne laiidunii qftionl , bus.vj .et.ejcv).terttj t>e aia 'reqiiire z alibi.igt fi be opinationes e;: verbis ^Bi X'CO. Iff. rcrtio oeaia « tam magno?. pBozuatictozitatcbabcär appareriä/acctiä ejcau« tbozis noftri littera-lJoi tanie cbziftiaiio funt oino negäderquia pluralitas rion dl pončda flue netcflitate.^nrellect' ein agcns z pombiiis ftint oino idem re z ratioe. 5fta tamč noia fine cöceptus bene oiuerfa onot5r:quia intellect' agens fignificat animä ?notädo inrcllcctione^edente ab aia acfiue.^fSolTtbilis e fubftän'a o:b(6.tS:ererea:9d fcnričclil fcn ftim ageitre z aU'üfenfum pofllbilc alTcrere no eft neceflariuM'dcirco ad boc (p bo intelligar/no opojtcc ponere i'ntcllecrö agente bumanti ab fntellecfu poffibiU rc (pa oiftincru:prer tnfcllectß Diiuna:qm tanc^ ^ma caufa adcuturtibet »oii( cffe cfu0^ducoonccocurrit:nä ab ipa celßtrota natura oependct.jttj.:z¥5>era.Sed Ä.c5.j8. ipetiitellect'' buman^abfcß ali^ mCraculo act(ue?ciirritad tntellecrione eä^u cendo:ac etiß päffiiie 7 receptiuexüipa Ttr actio immanesiquare autiTo: (n bac iif rera caute eil interp:erädu6. »n cpoßattotnrellectus (q intellectioD(ciffm tSBm.iq.oc ^cSii mauerte tertlO aia)eftoiiplep.ti:tmacftinduiiribiliu itelligetia.t.fim'/ phcm conceptuii app:ebefio fiue ßcepn'o.Secöda eil cöpoRtio t oiiiirto.2Icma ^ jComen^Tiiß3ddicJ.r5cmationequäibidccfFo:manonevocar:q tn facile fiibcS pofiti5etounTtoc(vtfpectc6fubgenere)c5p:ebedif.jCumois roc(natio.i.argu mentano fitc5pofitio;nä eftjgjoiitto bYpotberica,/£ftaötrimpliciuappbcnfio/ qn folfi fni rone vni'^ pdicameci fit cognitio tntcllect^:vt q boiem fimpUci con4 ceptu fiuc notioe mtelltgo'^lmeä aut aibedine.jiSt banc noticiä appbenfiuä incö plejcä vocanf.£ft ? aha cognitfo appzebcnfuia complejcarque indtftans vocaf: Vt cognitio fine conceptuebui^ complejci bomo albuea'n qua ftcut nec m p:io:( verfaturTerumauff3irum.Senfu0n3ncßinterio: fairem bois fmComenta» toje.ij.ocan^ma/fozmat cognitionc concreta cjc coceptito fubftätic t acctdčtie: fubftanriä em fentit vt fozte t quantitatc cp fit bicubit'-'.-qualitate vt albedinem et reliquom p:edicamenro2Ü conceptue ac notidee.igt banc cognttionč concre'/i tä fenfuö(vt milkr)offett inteUectuirquiqiiocp cognitione fojmat cocretä z cd^ f)ofitä:quc vt imago (n fpeculo repiefentat foltč quantil/album/aliquid/agente et patientem/criftente (n tempoze et babcntc b9bitu.3 ntellectug poftea fecun'^ da eine intellectione iftae p:edicamento2Ü ratiöes er conceptue fegregat:« vni quätibet ab altje nouem abllrabtt. jgr vt lumen facit quodämodo colozes actu tflTereupercipiiquiinrencbzisappzebendinonpotuemt.'ita cumafenfu matci« riales/concrcte et ftngulares conceptuß z cogniriones in intcllectu fufcepre fue Tint/abftrabit eas intcllecnie vt conceptum accidentis a coceptu fubiecn':? eo« ciftincte apparere facit.igic fingularito quocß conceptibus fojmat vniuerfales/ nunc fubftätie/nuncquätitatie. nunc qualitatig.i£t ftcut ad vtftone tnternant (queia pl>antafia fit)rcqiurüf fpiritus vHiui/ qui velut lumen quoddam qui ab «nimaadozganumfenfue cömunie.ita quocjß adintelligendü reqiii'riturlume ^uoddä fpirituale internum omni luminc eptrinfeco pzeftantiu»:ct boc intcllc4 ctus agens fm 3utbojče(ficit:quo non fecue intellectio perftciturcg vifio lumi'< ne e)cterio:i. 4EScitoquattuo:efremodosinrell{gendilimplice6.tb:imuß6(l cocrctectfin gulariterrquiperoicibiUs concrct3fingulari3 ejcplicatur:vt boc album/boc ni ßrum,/£t bunc inteilectus a fenfu recipitrqui femBconißcte z fingulariter inteU rigit.Sentireenim(vcinquifp»biloropb"^ eftfingulariaretbicxnuncejciftctiu. Secüdus eft concrete ivniuerfdliter qui e;cpliC3tur per cocreta vmucrrsliajve albü/calidü.Ct bunc intellectue non babet a fenfuicu fenfue non pöt vniiierfa// liter cognofcere.2:ertiu6 cft abftractc et fingubriter. igt ie c;cplicatur per oici-i bilis abftrscta fingfaria:vtbcc albedo, bec nigrcdo.TRecte itac^in antepicdicai mentis concreta et 3bftractaoicttnrur:qui9 cognitionem animi concretamcic4 pjimunt aut abftractam.'ficut vniuerfalia aut ftngulana.'quia conceptum vni4 -»^"aleitj animi cicpa'mi>iit aut ftngularcm.igt bunc intellect' a fenfu nö accipit TO iit| "Zmtum.nh <11 fcnfuö no ßripft 9blh-actc:rcd cSacriue: vt ^ns cictu eft. ©iiarhis m^^ tdugedi eft vtitcr t abftracre.-c^iHcirplicanirß oicibüia abftracca t cömunia: vc albedo calidit3S.j£t buhe irirellectus mimme a reiifti babet. nam eft ei pwpzüifl etperfcctilTimuß. lEScöa mrellectJ'oBatio e ppofitio fimpliculf.^cpf iiü. /£t eft p[im'u jceptuu per copiilä verbale affirmatma in mcte conejcio. feünTio vero eft negartua in me tc^oritro:que ß vocalčjporictone negatiua ejc^>mirijr:vr bo nö eft afm'. SCertia cßatio fmiCometaroje eft cifturriie fine röcmatio. /£c eft merali's argiimctan'o fiue fiE ff llogiTm^/entbimema/inductio fuie e;:epia.oe 4b3 in logins ßquire. 5titcllcctU0 oi'iuditiir fill t)iffercna obtccrt in fpcciilatiiiitj 1 p:acticil;qz ambo in cognitionc confiftut. fed in boc t>iffc> rnnr/qz fpeculatümö cognofcit vcrii fub rönc vcn: fed cticwö vcm fub rationc bom. 5tcm fim& fpeculatim cft vč:^^ fed fmiö pz^ctid eft bonu.^tem per fpecnlanuu recte intel Uginwö.'fedper pjacticu vere vnumu0. Iß:acticii0 oiuidKN mr in ff nderefim i ranonc. iRatio omiditur m parte fnpevN riojcm q vir oicimr z in parte mfenoje que muUer oidtnr, "Bnde rario eft viö aie nö folnm cognitiuaifed etia moriua. iRatio em cu ludicat aliqmd elf e bonu.'et (bi fiftit; fic eft po tentia cogmtma.SiaütpjoceditampUitö -r mdicatboc bo niimeirefaciendu.'ficeftpotentiamotiua. Cuiu© fnpeno? pare ve mimei z eterni© mtendit: inferioz aßt t>e tranfito^ rij0 mdicani ea oifpomt.^temfupenozpars accipitröneö per legeö oimna©:vt boc eft faciendi! / qi Den» pcipit: par0 aßt infenoz accipit röne0 per lege© bumana©.* vt boc eft fa:imaröncobicct(q: fpeculatiui obiccttteftve?,fub rönevericoj gniril tbi fiftčclo /no ozdOüdo illam cognitione in opus:vt intellectueivt eft aia epftens inbefionia fubiectfl fapičtie intellectuö 3C fcienrie babituü. qua?, obiccta Tcruramur folum ^ter fcirekt nö opcrari Itbere circa talia. "Ribil ern operari cir/y ca Dcum intelligccias t effcctue naniralee pofliimus :red conamur noftro fttidio talta inqiiirere/quaha fimt.-et quo pacto aganrt fiant.Sed obiectum p:acrtci.e(l venim.i.conclufio vera pwcrica fub ratione boni cognita.-quia eft refpectu finis quando fc; ce aliquo fine iudicantur que eft afpetidue vel^feqiiendue. boc «ft intclligedü/quia eft refpectu vniue completi quod affirmat alique finem efle a)petendum.jCr is intellectus non fiftit in cognitione/verum o:dinat in opus in quo rcEitur bonum.nam bonü z malum funt in rebus.'vcrum z falfum in ania, fejcto etbico^. £jc bona ein operatione nos boni iudicamur: no ejc bona cognitio ^ ne. fic inteücctusvt eft fubiecrü pnidentie « artie (qua?, noticia?. obiesta fcruta// -- - ^ murnofolumfcirefedoperarijoiciturpiacticus. fl^S^ecunda oifferttia eft rone finisrq: finis fpeculatiui eft fcire ibi (iftendo: p:a cnci vero vltimat" fi'nis eft operari. nam 2!beojice finis eft veritas: p:acricc ve« ^ _ roopus.fcöometa.ftctcrtioOeanima. gntellectusqui^rer atiquid ratiocinaf i p:acticu6 eft oilfert a fpeculariuo fine.vbi £ömcntaro: oßatiwus(inqiiir)Dift fert a fpeculatiuo in parttcipatione z fine.fime ein fpeculatiui eft fcire tm:opera tiui vero fcj nö tantum fcire.vtriufqs cm finis eft fcire. Sed intellcctus fola ejctč fione ad opus fit pzacticus.-tertio Oc anima. ;Cejc.c5. fn^ertia differentia ep parte operationis ;qui3 fpeculatiui intellectus cft folum fpeculari res a natura conftantes:et q ue a nobis Ubere per volunrare.operari ne queunt:fedp!acricirecre operarirvt qui circa virtutes morales per p:udentiä ver latur Docendo quo pacto eas mediättbus operationibus cökqui oebeamus: quf finis eft agere ?fo:micer recte ratio ni.^deo recte fc6o etbi. oicitur/virtutes fcru tamur non folum vt fciamus.fed vt boniefficiamur.nam virtutis laus fm ^ice ronem m actione confiftit.nö in cognitione. KOAn^f*-^ t^fC^A^ ftfnderefis fm tbeologos quädoqf «etat porcntiä. ^tUucrtc I cClIQO fic eft vis quedam anime ratfonalis motiua: que nata eft in fuperio:ibu6 figi % vniuerfalibus mouens mnm ad bonum et abbonens malum.i^uädocßettam notat babitum;contingit em babere babittts operation numjjniuerfales qui funt velut pncipia monmi circa que ferme erro: contingfc nun(^. i£t que funt quaft regcntia in mozibiis p:ima:que a nuUo t)0ct0:e accepi/; iitus:fcd nobifcum connafcuntur vt no eft furandum:nulli cft iniurigdum:quod miW fieri nolo at^ non faciam. ^fftictis eft compaticndum:benef9cto:i cft be« nefaciendum.g>icitur ante fif nderefis ios greca oictio a ftntero.i.conferuo: bine r^nterefts per t Pm multos fcribi ccbet que idem eft larine qö attentio et conferc« wraus note, jgtfwntbscinftrumenta intelUct«6p;actiti;qiiibus et alta m v SractätUöJii» oßabitia wgnöfdr.'gloeättir qiiocp fcintilla fiiie tgm'ctiliis ?rcicric/qu3 ocf< m» uerc pungere ftunulare neqmr nift mediate ft^ndereri que eft eiue ftimulug. ' ^Confcicntia vero quadoq; eft porentia Pni qua oe bono parr(cular( fachend» vel malo pzetermitrčdo uidfeamuss. (giuandocp t'mpotraf babimm quedam na» turalem no folum cogmttiuij/verilenam moriimm. ^oucf cm atam -r tnclinac «d p:ofeqiičdum bonum i fiigiendtim maltim./Coniimgirur« fempar f?ndcr ifta maiojc mino:c format ad alique cafum feu factum particulare oefccndcndo ficrer boc eft malum. jCui minozi fi co nfcičtia rationi coniunges affentiat potcfl errare:et poteft no crrarc.g)£inde confcičtia ej: iftie pzemiflis jclulionč (nfert lie. ergo boc tjo eft faciendi» que conclufio erit limifr vera vel falfa piout ipa ratiovel conlcicntia fe illi coniugens in ilia minoze errauerit. aliud epemplü. 0me bonS čft faciendü.fubiienire egeiiti eft boniim.ergo eft faciendü: in quo r^llogifmo nec ratio nec confcičtia errat.Sed in buiufmodi f^llogifmo-^tne malÄ cft cjctirpan» dum:lup3nar in ciuitateeft malum.ergo eft eptirpandü. ibi ratio t confcietiacr« rant,nam minoza malafm politicä lufticiam funt toleranda: nc peiozaeueniat, quia fic babent rationem boni.Similiter fit ibi. 0mnebonum eft faciendü: in4 ßurgitare vino eft bonum atcß libidine eicercere.ergo cft faciendura:quia ca ple ÄlCHJcrtc ttTHU to tamčeft vis quedä rationalis.queoircernu conferen do inter bonum t maju z inter bonit ? melius/vnum ad altern cöparando.j^uc quandoq^ cognitiua tm vocatur.nam ipfa eftoeductiua concliirionum cjc pzemiß fis:ac cUcitiua infenfarof et fenratis: et abftractiua quidditatü /nullo ožgano i'n fua operatione indigens.^deo a fenfualirate Diffcrt: que ožgano cozpozeo indif tas vero eft I'pius voluntatis, ^^iuidttur autem ratio f m tbeologos z Sa Bj'ditur, tbo:cm in partem fuperiozem et partem infen'ozem: pars fupcrio: vulgo ratio fu igerioz fiue pozn'9 iMpeaos oicitur: par? vero (nfctioj /rati^ mfcrio? fine poitia Infm'e:. 0ue ßt€e Hcct rcipfa 7 fm cflcntia idč fut: fm tn rotie fnä? eßartotiß^ offtcio?. acftia?. Dirpofirionil oiflFerat: queadmodu De eode oculo mö fiirfus mo 5co:(um afpicicnti nict pdffir.Superioj emm ran'oniß pars Tüie ran'o fupcrio» tiuim'ß atcß ctcrme mtciidir,3nf«rio: vero t>c tranfitojtjß ludicat z ca cifponit Superior Deni'cp ratio per leges -r rartones oiiunas rocinaf ac cternastvcpow boc effe fadtndiVvel no faciendmnrq: oeus pcipi't autjjbibcr. "Hec b5 mottinl circa res tranritojias'ctiantdas -r fBalcs/mTi inqiiantfi ad eas per modticonfi'/ Ig rationcs erernas acDiuinas ©cducrt.^nfenoz vero pars I'tininf er rocinatur ' E leges bumanas ac rationes:vfpote boc efle fact'endu vel non facičdum rqui'a boneftüeftvel(nboneftß:vclqttiarei'PiCicpedrtvelnoe]Cpcdir.SuBiojitemßS . rcgit/ideo fiiBio: vocaf .•inferioz vero regif :qre I'nfenoj Dicif. Comßanir oent(p fuEioj pars viro ade fm Swg.i£rfib( pmuniter pfeiifus attribm'fiq: ou ratio ad fußio:a?ucrtif.pi»rgafttllmm8f;Dii(ß roes etertias jfpicit in bono fo:t(fiicaf 2 vigozaf.Jnfertoz vero ßs mKericotußaf ^^ei^ ißfectioes-'q? oil ratio ad bee (nferio:a couertif:« circa res tßales 7 cozßa es verfaf:iam ß fenrualitatem cut jiuncta eft/molliri incipit:? fepe ab eis allicif t rctrabif :v!detribi pomum poj rigi.(.iUeccbias( q eft carnalis pciipifcctia t oelccratiojvicinas bj. iRo ©enicp räcu viiwcitatj 7 ^»tHtis bj oiim fußiojito intendit refpectw iUi'' qua epinferioi-/ ribiis cotrabirrquatu vir a mfiere Differt./gt licet ro fitßio: -r intelligcntia circa rS 8«? Oiiiina vcrfenfrcu oircritnine tn:intclU'getia intuitiuecirca res Dfuinae verfaf ß mods pfentialis vifionisiq: dare oiuinam eflentiam intuef:? no oifcurrit ab ef fectibj ad oei cognitione. Sed rö circa ea oifcurfiiie verfaf.q: ejc ßpetiutare mi mof ?cludit pzimü moto:e cITe ßpettttt,vi^. t^btP. 3Intellcctii0 aUii0 eft in babfm/qiu cum vult mtclUgi't* 2lUtt0eftifiactuqiiiiicmaUterrcadmtcUigcrc comicrrit. C.£t nota q? aUter cognofcit aliter angelus.'aUtcr bo> mo.^nrcUccmecnimDiumuö fdpfami fcipfo co^nofcit rc0anr€Uecm0 vero mgdicii& cognorcit rc& per fpecie© fi bi concreara0 que fuur fimilitudmeg rerum. Sed mtellev^ ctU0 bum3nu0 coguofcit re0 per rpccie0abftracta0are\s bu0parriculanbu0perrenrump2iu0 cogmn0:fcd m non. cognofcit oeum per abftractionem / q uta fimiUtudo abftra ctafimpUciozeft iftoa quo fit abftracno.'oeo autc mbil c fimpUciU0. tSoftremaintcllecttis ctuirionetn affert ipriurcpactum atc$ cperationem oe v«crt® mentep|jiterrtooeanimaoftendit:oemum triumintellectuuni oei fc3 angeli ,3. ^c hominis ratione intellections, »^AttM-t-^MiM^ ßijintellectusfqiicmadmodutrenrus.itj.oeanima)^ i-i «lauerrepzinio Oici?eneqficpin acnnqncp in potenria.^ntcHcctiis'^ (nactu eft/cüfiiamoßationem boceft inrellectionem cjccrcearrfme atpzebcnfi» ue 1 in p:inia einsoperationeiriiieiJidicatiiic:vt qiiando inrclleeriis ß fpecicni a pbantafmaterumptam actu fertur in rem ajpjebendedo eande.Sntqn flcni ialictti ^ofitioi vere alTentit.Sic enim porcntia obiecto mcdianre actii coniun igiti»r,o:micns:vbi Comentato: necefle eft inquit ficftintclligensrvtfempcr fit Pmalrerumiftozummodo^:aut enim Pm Oifpofttione inqtia non vtiffciens fcictta;autin qua vtif:ficrgo fneritinoifpo fttionen'n qua fciens vtiffcientia fua e:qfiDo:mie8:t non inuenif in eootfpol^^ tio nobilis:q6 eft incontienies.Sjcunda cSclufio.oei fubftantia eft fua intellefl (t»o:quäe)i:eodemp:ob3t^SD3:q6rt pn'mum ens non efletfua intellectiorfed potentiamo vticg erit optima fubftanriarp intelligere em bonoJabile ei ineft:ct VuU picere q> cum ipfum no fit in nobili oifpofitioe nifi p intellcctionem.ši fua fubftantia no eflet fua intellectio :ipa ejc fe no erit optima ct perfecrtflfma:fed ß aliud fcj per intellectionem ßficeref.boc autemeft inconuenics.'cum oe'^fit ens fumme ftmplejc nullampenitus copofitione admittens./gfteinoino imutaM lis.alioquin motui acquificiue vel ocpditiuc componeref.ideo in oeo nulla po tentiapaffiuafiuereceprtua-l^incDeus quantu adnaturam nullo modo eft intelligcnsautfciensfcietia fupaddita:aliaspotctiar$ccptiua in oeoeflctmi vel fcientie recep tio in eo effet vt cum ßficeret ;fed immenfa perfectio perfict nc quit,vel eflet in eo fruftra:fed boc nonrcum nature rerum repugnat «liquid fru a:.cS.5i. ftraTvanumefle.pzimoceli.itertioDc anima.l^inc fitquic4d oeus fcientia SC. cS.cro (impUcis noticie non fcitrfcire no poteö;c«m fcičtiam De nouo recipere nequit; cum flit fumme fimple)c;t mutari non poteft;vt De infcio fiit fciens. fi; 3Icrrta Comeotatoris z fo:te quoc^; "Jbhi cSclufio fa ifa z erronca:Dc' nihil aliud prer feipm mtelligit:quä pfibj ronib> oftederc nitifma itellcctS e ßfectio intelligentis.'fednibilaluidaDcoßfcctioDeieflepot.'alioquin ocus elTet im» gfectus.:^um q; ome qö inrelligit aliud trifnturaf in aliudifed De'^ e intr^nC tcctio.xvin» mutabilt'ö.SU'a« plures emfdč ratiöcs apiid 0cbä t (Szcgo.ari.quen'M./Cc» tra qua opi.be ponünir^ofiriöcs.^nmar'Batiirali ratioc.pbabile eil Defi aliud e fe cognofcere/I} nö eindčti necoemoftrabüimä oftcfuni eft oeu iiifeUigcre:cr ra cognofcibilia min' cognofcibilib jcludim^./£ic boc em virtutee ß quas plu// ra cognofcim' oigniozes eflc iudicam"."Bnde fcnfus vifus p:e alt)S Diligif;q: phires reriJ Differetias nobis oftcdir.^g'f cu oe^ fit oim nobilifiim'' -z ei^' nobi» litate no poffiini' nifi eic biß q nobis t in nobis nota funt inferr?;fcquif natu ralifer Debem' cocludere ipm plures reriloitfcretias cognofcerc/et ß ^ns alia a fe.Scd quo pacto alia a fe cognofcat eft oiiierfitas inter ooctoies. Skotus em aliqua nature (nftätia imaginafan quo?, pmo eft eflencia oiuina intellectui t>i4 uino pfensrquc eimde ad futipi'-'irellectione mouet.^n fecudo f;o nature inftäÄ ti elTentia oiuina fic pfens fub actu intelligibilis očs qdditates creatas repien// tat:quia in ea očs virtualiter ac emincter j>tinenf./£t ipa vt fic mouet intellectii öiuinü ad noticiä «^dditatii crcaturaru.Sed quia talia inftätia no fimt aflercdai oe'^ no fuä intelligit elTcntia c^ creaturas.Sttimo vnica eft intellftctio omni modo indiftincta qua mtelligitoia.-r in code inftari quo efl'enriä fuä intelligit z creatura intelligif;infinirc em ac imutabitr ota intelligit. (©no autc pacto ceus alia a fe per ideas intelligat/reqre €>cbä oi,)Cjtjt:v.^>mi.qiie cameracefi.in bac co mendat rc.^ntellect^ ^o angelicue fiue angelue(tdem em funt re ipa)recipit et fpecies i itellectioeS/ quito res alias natura intelligit a rebus ipis inrcllectis:ec no efle cocreatas fibi ab initio:vtautbo? t cois opinio tenet:qucmadmodü late ßzego.ari.oftcditDi.vq.q.v,etpcedetib3;l5 )0cbä eas fpecies poncdas negat/ queftioe.jeiitj.fecundi. 3''"t£ll«ct''''"nänus.i.anim3rationalis:(ircipaco:e nouo ptingeret imaginari;nccp opojteret fpecies a fenfu epreriozi recipere:vt q natura adcflent aie oiarfed cecus inter oo:« miendu interio« fenfu colo:es ßciperet/t furdus fonos.Sed -JbBs.itj.oe anima are)C.C0. et.).pofterio9./cotraeofdč aflerit/^oeficiete in nobis fenfu£aerio:ietfcienriä^)in pnci, pztj fenfibilisoeficereoeberc.quodquidenöopozteretfi cognitioes rerucflent Intellectui cogenite noftro.Sed qucadmodii nulle fpecies fenfibilcs in interiou bus fenfito colozß et fonozu funt nobis congenite:fed eas ab cicteriozi fenfu reci« pereopoztet^ in ptantafiaautmemoziaferuari.-ficnullccognitiocs/conceptua atqj fpecies intellectui noftjo funt ingcnirc:fedoe nouo acqiiirunf/t in itellectu ferii3nf/opoztet.3ntus cm ejciftcs.f.a natiuitate% cogenitü^jbibet ejttraneu.i. c;:cludtt.iq.Deaia.gdeo intellect^oictus eft ibidč puriis i immijct5':quia nulla > rpcwe inteUigile babet conati ut «^jiliis ante pjincipiu viTiöiß nulla» ZmcmeAih babet colon's fpccies:qs videt modoXonquimnf autbui'iifmodf fpccics infet Ugibiles -r cogniti'öcs aujcilio fenfiui ejctcnoy. t pctpite interto^/m quito pbat» tafinata fcruanf.igft aßt pbantafma qncp fpecies renfibilis in aliquo fenfu inte noti(vt pbanrafia vel meniojia)reruata z a fetifibus cctertoiito recepta z pban tafma fenfiiale Oicif.0iiaiidocg eft etiam ipfe conceptus fiue notio ibidem Ter U3ta:qö pbancafmaintellectttalevocaf.vtibi.opoztet quec»nc]pintelligenteni :C.com. Pbantäfmatafpeculari.i'rj.Deania,250c cftqncutp mrellecf-'inteUigitalt4d feti fib! le z pn'ma eC' i'iitellccn'oe z fine Difcnrfi» ac ratiocinatioe opojtet talia pban tarmata.i.conccpm3 z cogtiitioncs pbautafttcas g fpecies buuifmodi imedi'a» tcfpeculariafc5ribi!ibnmediare,pucmciites.i£tbccpbätarmarababecrcad ihtcUecta.qKctiudmadü p:inu renlibilia ad rcnru5 ertcrio:c.lSic ein fine pban4 tafmatc mbil cöpzebfdtt fetims inreno::ita nec intellect'^ finefpeci'e intelligibiW aut pbantarmatcinrellccnialüii eo recepto.'Bamficutalbedo in panetc fuam fo:mat fpcciem fenfibile in ociilotfirm vifio :cin^ obiectum cft albcdo.Si'c pbä tafma renfuale in renfinntenozi epftcns fntellectucoagencecaufatfuamrpc// cicm m intelleaii/z fit intellecrio pzi'ma colojan fingii lar^ jcrera.t.indiftinctc accidce renfibile.cu fiibltanfia fignificas/cmus ^dem tnteilecnöi's pbanrafma fenfibile eft obiectitni:t eins pceprns in inrellecm recept'-' eft inreUectio .'cj irerfi. cft obicctpm pceptnö ac cognitionii vniuerraliö(q fiunt ß connenientiä cffenti'/ alem inpfito indiuiduis re2fä)ac cognition« abftractoju/boc eft accidčt^ abfqj fubtecto:t ecötrario fubiecti ab.q^ accidčre;qs qnide inrellectionce. virrnte pjo. pjia intellectns fojmatifed bmiifmodi ptim^ cöceptus ntbil^jdncit in itellecr» ad facicndu coceptu abftractß z vniuerfalč.-flon em cauföt fpecies ftgnificanre conceptö z noticiam abftractä z vniuerfale.-qz non potcft ille cöceptus pcretiis et fingulart6(vt bui'-'albi) canfare fpecicaliqua/nifi fibipfifcm rc5 concretä z fin gularč.Sed inrcUect' nibil a pzima recipi'endo/fedfolnm fe ad illam:vt ad ob-) iectiimpuertendo fo:mat fua naturacoceptnabftractn z vniucrfale;no modo rnam fed tot quot ei rones pdicamcnto^ ^ticniut: vt conceptn fubftantie qnan titatis/qualitatis z cetero^ pdicamcntoy. igtbarum inreilectionii opifejccft folusi'ntel(ect'^;quafiquafie^nibilo ej: natura fua pzodncere vidcf.aujCiUo tn panto conteptiis cocreti ■zfingiilaris a quo abftrabihßc quo ^^ccfTu ptj/o' fm// gularc p:iii6 eftcogm'tuj ab intellectu vniuerfale. iRcquire i0cbam qftionc v)'.Diftin.itj.p2imi^qftionepttj.quopjimi.ti5?eg,ari.qftione.itj.oiftin^ mi.t aiibi.Subftatias aittfeßatas vtpnmu morozč.reliquafcp intclligentias niaten'e non iraerfa6(qcu!n fetifibilcs no fint/intelligibila vocanf ly folu intelli gi polTuntJintcUcct'' nofter cognofcit ß concept'-* fimpUces pnotatioes fine coi pofitos fine aliquo pbantafmate fenfibiU pcedente qöp obiecto babeaf atqg fi/'/ tie ?cepti pcreto animi fenfus pccdete.Senfibilia tfi magnfi pbčt aiij:iliu intcl4 lectin ad intelltgendil cas;q 4dcm cjc notictjs fenfibilta afliirgit ad nottcia fub ftantia^i intelligibiliu tanqua cje incdtjs in finem ozdiuatis adipfiim fincm.fic Q> intellect^ nifi a fenfibiltto fuertt cjcciratiis z fumpferit initiü; impofTibile cft ipfum ad ilia?. intcUectnalin nott'cias ßuenire. verum quide intellect'^nofter n5 fojmat occptiis fiuc cogni'tiocs oe buiufmodi fubftarijs/imiles bis/cj oefenfibi libus babcnf.jgtfiqs volesfubftätias a materia feßatäsintellisere fozmaueric tonceptii aliciu'^ fenfi bilis/no inrelligct easrcil illi cocept'-' in tatn inter fe oifFeö rnnt/quätu fenfibiUa ab intcütgibiliöJ .fed intellect^ et fenl^ilito ad ea intelli* gibilia cognofceda elcuaf ß abftractione no ßpptie fpeciei(qm ipfe intm'tiue cog'/ nofcfif nequa . . i;.-J ! ■ i.i ... , - : ' -