KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 19 (1)
INDUSTRISKE SVOIINE
ižDAN 1 JANUARA 1938.
PATENTNI SPIS BR. 13793
Riiping Max, Miinchen, Nemačka.
Pružno učvršćivanje šina koloseka na drvene pragove.
Dopunski patent uz osnovni patent broj 11836.
Prijava od 2 marta 1937.	Važi od 1 jula 1937.
Naznačeno pravo prvenstva od 6 aprila 193o (Nemačka).
Najduže vreme trajanja do 31 januara 1952.
Osnovni patent tretira pružno učvršćenje šina koloseka na drvene pragove, kod kog se u prethodno izbušene rupe u pragovima u te ruju ekseri, koji se sastoje iz čeličnih traka postavljenih jedna na drugu. Pošto oVi ekseri imaju dugački zakrivljeni deo glave, koji prilikom zabijanja mora proći pored glave šine, to se telo eksera mora zakucati u prag na odstojanju od nožice šine. Do sada opšte upotrebljavane podložne ploče nisu prema tome upotrebljive za takvo učvršćivanje, jer se otvori na pločama, koji služe za provlačenje sredstava za učvršćivanje, nalaze neposredno uz nožicu šine. Učvršćivanje šina koloseka prema osnovnom patentu ne može se upotrebiti čak ni za direktno učvršćivanje šina na pragove iz tvrdog drveta, jer se pri tome sredstva za učvršćivanje moraju takode zakucati u prag neposredno pored nožice šine, da bi šina našla svoj oslonac na telu eksera.
Kod novog učvršćivanja šina prema ovom pronalasku mogu se sredstva za u-čvršćivanje zakucati u prag neposredno uz nožicu šine. Ovo se postiže time, štc gornji presavijeni deo sredstva za učvršćivanje presvođava u luku nožice šine, pa doseže sve do u vertikalno područje projekcije glave šine, celishodno do vertikalnog kraka šine.
Ove pretpostavke su radi toga od presudnog značaja, jer napadna tačka šine na glavi eksera mora biti što udaljenija od tela eksera, pošto bi se inače, pružni ekser,
isto tako kao i obični eklser za šine, izvukao s vremenom iz praga dejstvom šine. Dužinom glave, koja dopire u područje vertikalne projekcije glave šine celishodno sve do vertikalnog kraka šine, postiže se to, da glava i kod novog učvršćivanja ima dovoljnu dužinu da bi održala potreban elasticitet. Zakucavanje pružnog eksera neposredno uz nožicu šine SKopčano je sa teškoćama, usled suviše daleko sU-čeće glave šine. Telo eksera mora se prema tome na poznat način zakucati u prag najpre tako, da -glava eksera bude paralelna sa šinom i to tako daleko dok glrva eksera ne dođe ispod glave šine, pa se onda ekser zaokrene za 90° u pravcu šine, da njegova glava -stoji pravougaono na ovu. Sada se ekser može zakucati u prag sve do nožice -šine. Da bi se omogućilo okretanje tela eksera u otvoru praga, mo-i aju pružne trake, na svom donjem delu, imati takav prečnik, da one zajedno obrazuju jedan krug. Pošto je dužina glave eksera kod ovog novog učvršćivanja šina ograničena širinom nožice šine, to je glava eksera nešto skraćena obzirom na njeno normalno izvođenje, u slučaju da nožica šine nije duža no obično. Prema tome postoji opasnost, da glava šine, usled svog skraćivanja, neće više imati potreban elasticitet. Da bi se ta opasnost uklonila korisno je da se ne dovedu sve pružne čelične trake, iz kojih je sastavljen pružni ekser, do vertikalnog kraka šine. Ako se ekser na pr. sastoji iz dve pružne trake,
Din. 10.—
što je obično i slučaj, tada se jedna traka dovede do vertikalnog kraka šine, a druga ostaje upravljena na gore, pa je korisno da se taj kraj, radi čuvanja, snabde glavom, o koju može zahvatiti i oruđe za vađenje eksera.
Nacrt pokazuje oblik izvođenja predmeta pronalaska (bez podložne ploče) na si. 1 u preseku, a na si. 2 u pogledu odozgo. Izvođenje može biti bez ili sa podložnom pločom. Odgovarajuće oznake iste su kao i u osnovnom patentu.
1 su ekseri iz pružnih čeličnih traka koji pretstavljaju sredstva za učvršćivanje, a 2 je šina.
Kao što se to vidi iz sl. 1, telo eksera 1, koje gore ima četvrtast presek dole, kod 18, ima okrugli presek. Položaj eksera za vreme zakucavanja u prag vidi se na levoj strani si. 1. Pošto su ekseri toliko zakucani u prag, da njihove glave leže niže od glave 19 šine, to se oni iz položaja pokazanog na levoj strani sl. 1, zao-kreću u položaj pokazan na desnoj strani sl. 1, što je bez daljnjega moguće, pošto je deo tela eksera, koji se nalazi u pragu, okrugao. Pružni ekseri se sad tako dugo zakucavaju dok ne nalegnu na nožicu šine, pored vertikalnog kraka šine. Kao što se vidi, telo pružnog eksera može pri tome nalegati na nožicu šine, tako da nije potrebno, da se šina radi njenog sigurnijeg uležajenja, udubljava (spušta) u prag.
Ali, ovi napred opisani ekseri mogu imati po celoj svojoj dužini okrugli presek, pri čemu se celishodno zaravnava (spljošti) njihov kraj glave.
Prema crtežu je samo unutarnja čelična traka 20 vođena do vertikalnog traka šine 2, dok je druga traka 21 odgovarajući skraćena i upravljena vertikalno na
gore. Ovaj oblik eksera olakšava njegovo zakucavanje. Izvlačenje se olakšava time, što se skraćenoj i vertikalno na gore u-pravljenoj traci 21 daje glava 22.
Patentni zahtevi:
1)	Pružno učvršćivanje šina kolose-ka na drvene pragove prema osnovnom patentu br. 11836, naznačeno time, što sredstvo za učvršćivanje svojim iznad praga iežećim presavijenim delom presvođa-va u luku nožicu šine, pa doseže do u područje vertikalne projekcije glave šine, celishodno do vertikalnog kraka šine, pri čemu telo sredstva za učvršćivanje može nalegati na nožicu šine.
2)	Pružno učvršćivanje šina koloseka prema zahtevu 1, naznačeno time, što gornji kraj tela sredstva za učvršćivanje (1) ima ugaoni, a njegov donji deo okrugli poprečni presek.
3)	Pružno učvršćivanje šina koloseka prema zahtevu 1 i 2, naznačeno time, što je poprečni presek celog tela sredstva za učvršćivanje (1) okrugao.
4)	Pružno učvršćivanje šina koloseka prema zahtevu 1—3, naznačeno time, što samo jedan deo (20) čeličnih traka sredstva za učvršćivanje (1) doseže u područje vertikalne projekcije glave šine, dok je drugi deo (21) odgovarajući skraćen.
5)	Pružno učvršćivanje šina koloseka prema zahtevima 1—4, naznačeno time, što je odgovarajući skraćeni deo (21) čeličnih traka upravljen vertikalno na gore.
6)	Pružno učvršćivanje šina koloseka prema zahtevu 1—5, naznačeno time, što je vertikalno na gore upravljeni deo (21) pružnih čeličnih traka snabdeven glavom (22).
Ađ pat. br. 13793
JTsg J
z