č>//y £ S. 7 F m - . r I A \ A ^^^nwfwnmr|TT7p[]|W'|iiiH^Ijrrf^ ~\[zni i .emplumque T< Andreji X tfo-sephius, i HISTORIA DUCUM STYRI£ In Tres Partes diviia, AUGUSTISSIMO ROMANORUM 1 MPERATORI Gcrmanise, Hifpanias, Hun^arise, Bohemias REGI, ARCHI DUCI AUSTRI^ DUCI STYRI^, &c.&c. Principi, ac Domino, Domino CLEMENTlSSlMOl Dum aufpicatiflTimum Kalendis Očtobribus NATALEM DIEM Graecii ageret, IN DEBITI HONORIS jETERNUM MONUMENTUM D kat a, dedicatdque Ab Archi - Ducali, & Caefareo Coliegio , & Academia Grsecenfi Societatis Jesu. GRiECII, Literis Haeredum Widmanftadii, Anno M. DCC. XXVIII. I IMP. CAE. PIO FEL. AUG. CAROLO AUSTR. DIVOR. IMPPP. CAESSS. LEOPOLDI MAGNI FIL. FERDINANDI III. NEP. FERDINANDI II. PRON. DIVI CAROLI AUSTR. DUCIS STYRI^E COLL. ACAD. GR^ECENS. S. J. CONDITORIS ABNEP. REB. BELLO AC PACE GEST. SAPIENTIA MAXIMO. INVICTISSIME, AC POTE NT I S SI ME ROMANORUM IMPERATOR Semper Augitjle , Germanih , Hifpanife , Hungarias, Bohemias REX, ARCHI-DUX AIISTRLE, DUX STYRI£, PRINCEPS, & DOMINE, DOMINE C LE MEN TI S S IME. j“Erebamur curas Tuas , quibus Orbem complečteris, interpellare, Au- guftiflime CiESAR; nill lpes fuiffet Cle- mentise ejus Tu m , quaiE omnibus ex P aequo indulgentiffimum praebes, partem _§? aliquam etiam in nos derivatum iri. Tuus, ut in hanc urbem adventus, non Reipublicas modo, fed muko Tibi Ipsi magis, Oesar, fauftus fortunatusque acci- deret,Styriae quidem univerlas votisnoftranuperjunximus; taciti tamen adhuc precabamur. Ampliora lunt hodierno die pro Felicitate, pro Vita, pro Imperio Tuo nuncupan- da vota : qui tanti Principis non jam in Urbem unam alb )( 2 quam, quam, fed in Orbem adventui lacer eft. Ad Hanc fetitiam puhlicam premere ultra voces non licuit: n ec cohibere po- tuimus animum; quin advoluti ad pedes Maiestatis Trne totos nos Tuos effe profiteremur: minima licetTuoRUM pars; at qui ftudiis ergaTE noftris cum auibusvis de palma contendere velimus. Quartus fupra quadragefimum annus allabitur, quod has Kalendas Ooiobres Tuo primiim ortu bgnafti. Quantum illae nobis in pofternm felicitatis, quan- tum gloriae Tibi, Cesar Maxime, portenderent, nonaf fequebamur tum; utut auguria quam longiffime porrigere- mus: nec aftecuti fumus ante, quam Imperantem conlpi- ceremus. Očtavum decimum setatis annum nondum egr cf- fo per immenfos terrarum mariumque tračfus, atque adeo extračto in tertium luftrum bello vindicandum erat Re- gnum , quod ipfa nalcendi conditio Tuum fecerat. Hoc initium illuftre , ac velut rudimentum glorije Tile fuit, quo T e Orbis Imperio dignum oftenderes. Itaque Impe¬ rator dičtus es, non tam fufiragiorum jure, quam quod id honoris jam diu amplidimis Tuis meritis, atque virtutibus deber etur. Nemo certe ante Te Principum fuit, ac ne ille quidem omnium fortaile, qui ad hoc tempus Imperio Romano praefuerunt, Cadarum Maximus Carolus V., qui tot, tamque illuftribus rebus geftis gubernandam Rempu- blicam fuicepiflet. Sulpexit diu ante heroum animum Tuum Germania, feu profligandi numerofi effent hoftes; fcu toleranda graviffima obfiaionis pericula. Hac Fortitu- dine Tu a , invicTaque Conftantia magis , quam alio ullo prasfidio Barcino invičta ftetit: ut adeo dignus plane elles, qui Genti fortifttmas imperares. Jam vero ex eo tempo- re, quantaad veteres Tuas laudes acceffio faČla eft: quae non prilcis illis temporibus admiranda terra marique geffi- fti! N on pene citius imperantem Te , Cesar Maxime , quam finito acerrimo, ac diuturno bello pacem Germa- niše reftitutam vidimus: ut jam tum agnolceret Orbis, CjUam aequum, quam moderatum in Te Principem habitu- rus dlet. Nemo ad hoc tempus Auftriacorum Principum , &que vit 1 u, numerolas fub lignis Legiones cenfuit: has in qucmcunque obvertas, fecutura belli fortuna eft; led Eu- ro- ropaš videlicet quietem tueri, C^sar Optime , mavls, quam latius imperare. Neque vero eft, ut vičtoriis Tuis crefcere amet Germania : fat magna uno Te Imperatore. Itaque dedifti manus orbi (upplicanti; ac non unum jus Tuum faluti publicas condonafti. Quo quidem adeo nihil de gloria Tua imminutum ivifti, ut nunquam appareret magis aut rerum Europas arbitrkim penes Te unum efte, aut m fit, folam Tuam asquitatem , ac modeftiam obfhtifi fe. Tališ pace ciim fis, nequaquam bellica laude minorem lulpicimus. Biennio haud amplius cum barbaris hoftibus, & magnam partem collečtis in unum Afias viribus ita de- bellatum eft, ut provoluti ad pedes Tuos pacem lupplices expofcerent, qui paulo ant e feroces Germanih, atque Ita- liae imminebant. In qua quidem victoria aliquid victoria ipsareperiftimajus, dum una & libertatem Hungarias, & ltaliaslecuritatem, & felicitatem lubjedtis populiš , & im- mortalem Tibi gloriam peperifti. Ac eječturus barbaros non Hungaria modo , led Europa omni fueras ; reftitu- tumque Orientis Imperium , Carolo illo Magno major, Occidenti junčturus, ft perinde ut domare hoftesTuos, ita pronum fuiftet alienam ambitionem, atque invidiam vincere. Ita pacata Europa, fračta Afia, terrore Nomi- nis lin repleta Africa, pene quot funt partes orbis terra- rum, totidem fecifti monumenta gloriae Tum. Quid jam ceteradicam? praegrandium navigiorum claftem Banubio impofitam , rem leculis inauditam: ut adeo nunquam ille gloriae noftras, ac fub Te Imperatore, largior flueret; di- miflas mercimoniorum causa e Belgio naves, quas dum alie- nas terris noftris divitias important, Nominis Tui famam ad extremos ufque orbis fines proveherent; Europam jun- bonasque artes poffint , quae tam alte fe in Principis animum penetrarint. Felicia plane Te Imperatore tem- E ora! fic Provinciae aučtas Coloniis : fic communitae ur- es : fic vindicata Religio : fic lubditi omnes populi: fic Europas melior pars s fic boni omnes ezclamant, quos XX vir- virtutum Tuarum admiratores nacftus es. Quidni anten} Orbis miretur Caefarem , qui Rtligionem, Sapientiam , Fortitudinem , Confiliorum Bivinam pene Sagacitatem, , Temperantiam, iEquitatem, ceteras omnes Imperato- rias laudes ita conjunxerit, ut paucos Romanam Imperium pares habuerit Principes, fuperiorem fortafle neminem. Religionem loquuntur mox a fufcepta Republica fceleribus; indictum bellum ; reftitutus FEdibus facris honor, ac re- verentia; optimi quique Ecclefiarum delečti Praefides; pu¬ li! ca denique illaPietas Tua , qux adeo Exterorum etiam cculos animosque advertit. Juftitiae laudem muftis editis documentis Tibi propriam vendicas. Hanc Tu linice ani- mo confečlaris : ieu bellum hoftibus faciendum ; feu pax indulgenda fupplici Europae; feu Inftitutis fančtiffimis tem- peranda Regna: eam unam veram magnitudinem repu- tans , non tam , qux veliš facere ; quam, quae oporteat velle. Paru m eft, quod optimum quemque delegifti, qui judiciis cum poteftate praseflet: etiam Ipse non raro Judi- cis munia obis. Quid dicam ? ciim Imperii ampliffimi moderandi onus fuftineas : cum Germaniae incolumitas , cum Europae quies adeo Te folicitum habeant; tamen ani- mum illum magnum, rerum graviffimarum mole di (len¬ tam , ad privatorum hominum caufas advertis. DELIM Opt. Max., cujus vices in terris obtines, hac ratione imi- taris, C j:sar Optime , exilia ifta perinde, ut illa maxima procurantem. 1 Haec, opinor, funt, qux jam olim profpera nobis ho- diernus dies portendit. Aufpicatae profečto Kalendae, & malto illis feliciores , qux natales Tito , Antonino Pio, Conftantino Magno Imperatoribus Fuere ! dignae plane, qux non trigefies,noncenties tantum, fed perpetuum re¬ de ant ! AdTE vero, CTsar Auguste, an ad nos magis hxc vota pertinent ? ad nos: quorum omnis falus,atque felicitas, Tua Unius lalute nititur ; tametfi & adTE pertinent, cui omnis inviia eft falus, nifl fit Reipublicas faluti junčla: im- mortalibus certe rebus Tuis geftis, dubium efiecifti, Tibi, an nobis ampliiis viveres. Audiant itaque has preces Supe- ri* ri, publicis Europae votis junčtas! fic Temper agat: fic vin- cat: fic imperet! Diu Tervent incolumem, qui glorke fuae, Europae, Orbi nimis diu vivere nunquam poteft ! Diu vi- tam indulgeant Ei, qui, fi aeterna Toret hominum vita, Temper vivere mereretur. Hxc tetitias , ac felicitati publicas vota junximus. Aliafont, quae immortalia Tu a , Majorumque Tuorum in nos merita poftulant. Nulla per Europam Gens eft, cui majora, atque Auftriacas, Ordo nofter jam inde ab origi- ne fua beneficia debeat. Domicilium hoc noftrum, at- que Academia , Tulim opus eft, quia a MajoribusTuis, DD. Carolo Archi-Duce , ac Ferdinando II. Imperatore conditum: quia ab immortalis m e mo rise CaeTare Leopol- cfo, Augufto Genitore Tuo ftabilitum: quia Numine Ma- iestatis Tu e defen-fiim. Hos MaioresTuos, & Deceflo- res homm, 8tyriae Duces redivivos Tibi , Sacratissime Ca:sar prseTenti opere fiftimus. Quae illi fortiter feliciter- que geflerint, brevi compendio memoriae confignata le- ges: litne Tua quoque adjiceremus, Tu Ipfefecifti, sar, quod verendum nobis erat, ne quid iis tenuitate no- ftra detradlum iremus. Sint, qui haec non Toliis paucis, fed voluminibus (quidenimde ampliffimis rebus Tuis ge- ftis compendio fcribi pofiit ? ) & luculentiiis, & feliciiis pofteris tradant. Tametfi & Te , virtutesque Tuas pau¬ cis hifce Toliis leges : adeo, quae miramur in fingulis , Unus collečla tenes. Faciet DEUS , ut quam illos ceterarum ornamentis laudum, tam & felicitate, vivendlque diutur- nitate quam longiflime fuperes. Unum precamur: Col- legio, & Academise huic noftrse, atque adeo Tim , perfu- gium apudTE tutum , quod benigniffime adhuc fecifti, porro etiam elTe patere : i!liusque Clementiae Tim , qua minimos etiam beare dignaris , partem aliquam in nos di- Ipenfa. Ita vovet Sacratissime Maiestati Tite JEtcrnum deveta Minima Societas Jesu, ET Academia Gr;ecensis. / HISTORIjE D U C U M STYRI£: PARS PRIMA. DISSERT ATIO PROdEMIALIS. Ucum, qui Styriae imperarimt, fe- riem narraturi, non otiofum diverticulum fačturos putamus, fi, quis populus regio- nem inhabitarit, quibus dominis ačtis re- tro temporibus , prius ac Duces nancifce- retur , paruerit, memoremus. Quem- admodum enim nulli ferč contingit, uno velutfaltu in honorum faftigium emicare, ita & Štyria, mutatis fepe dominis , mutata reipublicae forma, inter temporum, rertimque vicifFitudines pluribus feculis lučta- ta eft, doneč eum gloriae, &: felicitatis apicem attingeret , x ultra quem aut incrementa, aut vota, qub extenderet, non haberet. Quod quidem fe latls confecutam intelligit, poftquam Auftria- corum pofleffionibus accenfa in Gentis illius Augiiftiflimae ditio- nem conceffit, e qua tribus jam ferfc feculis perpetua ferie llbi Romanum Imperium Monarchas delegit. Sobolefcentcm tantorum Principum potentiam non medio- criter fanb Styria , opum fbarum & foitis populi accefli one fir- mavit, at illi divitias, quae llbi Ordinum Provincialium cofifen- Rl accreverant, multiplici foenore abunde pensarunt. Praeter- enim, qubd immenfa decora, quae ad hunc diem in Au- gumflimam gentem certatim confluxerunt, non velut aliena, fed inter fua quoque Styria numerare poteft, communione, quae in¬ ter Principem,&i rempublicam eft, in fe derivata. Splendorem A urbium, 2 Dijjertatio Procemialu, urbium, fecuritatem civium, felicitatem puhlicam, adquam hodie aflurrexit, illis unice debet, a quibus obtinuit, ut, ciimin- nata Auftriacis clementia illečti populi volentes, libentčsque eo- rum poteftati fe dederent, fines fuos undique amica gente, Sc 1 nomine duntaxat, non voluntatibus, non Principe difpares afpi- ciat. His velut perpetuo quodam vallo munita, non hoftero_* follim, fed & metum excludit, ut bellorum damna accepta alibi audiat, non itidem fentiat. Sed pracipua illa felicitatis pars, poft- quam Styria inter Auftriacorum patrimonium numerari coepta, non vereri unquam, ne quis Princeps haereditatem adeat, qui aut minus fortitudinis, aut elementih laude infignis, aut fin, quam populi ftudiofior fit 5 dim genti huic in fceptra editae fic natura providerit, ut nullis comitiis ulli cives fibi meliores Prin- cipes optarent, quam illa haeredes gignere conluevit. Pietatem porrb, & religiones avitas, pracipua cujusvis reipublicae funda- menta, quasbinis abhinc feculis novatores perditum ibant, non alio fane fulciente, ac Auftriaco confervatae meliiis fuiflent: dum Carolus malum furtive ingrefiiim, nb ulterius ferperet, prohibuit, Ferdinandus Filius penitus eliminavit. Sed nempe in tanra gentis ditionem venire non ante Styrra contigit, nifi poft variam rerum, temporumque fortunam ; quanquam finon alio pretio, a fe hos Principes emi cselum fuftinuit, quidquid antea aerumnarum exhauftum, inter lucra, non difpendia cen- feri debet. Sat magnum profečtb Sc felicitatis Sc glorij auda- rium, fingulari Dei beneficio confecuta, qubdreliquis omnibus Provinciis prior in clementiftimse ftirpis potefFatem devenerit. StyrU. li- Ut regionis amplitudine, ita dignitatis prarogativa alias in* TtrnL * 0 rioris Auftriae provincias Styria excedit. Ad orientem Hun- garia, ab occiduo fble Carinthiae, Sc Salisburgenfis ditionis re- gione, ad meridiem Sclavonia, Sc Carniolia, ad Septentrionem utraque Auftria cingitur intra fextum, & odavum fiipra qua« dragefimum gradus inclula} triginta k Borea in Auftrum, vigin- ti ab aurora in occafiim milliaribus extenditur. Sed intra hos li- mites ferius ardata eft. Remotiore tempore, quantum Auftriae Teteres. ftjperioris ad Oenum,inferioris ad Neoftadium hodie adhuc lan* diori Salisburgenfium ditioni fubjedse porrigitur, Ducibus Sty- riaeparuit, doneč illinc Stvrenfis, hinc Buttenlis comitatus de- cerperetur: ifte quidem fub Rudolpho Primo, inferiori, alter fiib Friderico pacifico fiiperiori Auftria: adfcriptus. Dhifjo. His circumfcripta finibus bifariam dividitur; quae ad fepten* trionem, Superioren^ quifcium copia, ac praeftantia opulenti? trut«, falmones non Styris duntaxat laudatiffimum gube irritamentum. Laxihs alibi j uga recedunt, planitiem val- libus, etfi non ampiiffimas aperiunt. Quidquid telluris eft in commoda fua incolarum folertia gnaviter vertit. Via, quse iti- nerantibus patet duntaxat inculta, c eter tim terrae portio oronis, aut fativas fruges in horrea, aut herbam fponte nafcentem in pa- fcua fubminifirat. Montium alij fterili canitie afpicientibus horridi intra profun- da vifcera opes contegunt. Metallis diverfi generis argento, plumbo, cupro, ferrčcjue praefertim turgent. In fextum deci- mum fupra millefimum annum Eifenarzenfes, Sc Vordernber-F^/«*. genfes Fodin« pertunduntur ab operiš 5 nunquam perennes, di- fem> tiffimseque vena: deficiunt. Sylvarum abunde montes dorso ferunt, unde xs liquantibus ligna fuppetant. Seriis fuos lufiis natura addidit, Sc utilibus pompam. Eft inter montes hos fer- reos, ubi didučbae in hiatum petrse* qui duos forte homines m vefiibuloadmittat, conclavis non negligenter ornati fpeciem praebent, parietibus ferri Temine, florem etiam vocant, nonali- ter lLitis, ac fi trulla murum «quaris, calce induxeris. Delu- per ceu fe tholo eadem materiain varias figuras torneata imminet candore juxta ac artificio miras. Glebam ferream, quae in binas v A 2 par- 4 Dijjirtatio Troosmialif. partes diflečta utrinque Deiparae vultum non ruditer referebat, Anno MDCLXVIII. Augumflimus Leopoldus inter thefauros domefticos collocavit. Argentum etiam olim copiose e Styrke montibus ad Zevringium effoffum, Sc turgenthaud dubie eodem hodie vifcera, fi infelix anni MCLVIIL cafiis non in haec usque tempora cultum prohibeat. Effračtum repentb Hydrophyiacium ring!*' immenfam vim aquse tanto impetu effuderat, quo momento Fodinae omnes inundatae, mille quadringentae opera, viaundi- que ab aquis pracepta, hoc diluvio oppreffi, Sc cum his fpes propb omnis fuffbcata. Maximilianus I. Imp. reftituendae rei curam fufceperat $ damna ipfe coram infpexit, aliquo tempore in caftro Heinfeldenfi commoratus. At compeito, humanas opis non eile tantam aquarum molem avertere, confilio deftitit. Milerandae ftragis feriem vcrfus conclavis, quod Caefar inhabi- tarat, parietibus vernaculo Idiomate infcripti exhibent. Iter facientibus fe fe paflim arces objiciunt. Summo rupi- um faftigio infiderit; quk oculispatent, pedibus inacceflae; aver- fnm latus benigniorem aditum prabet. Pleraque in vim non_» natura tantum, fed arte munitae, in prafidium olim comparatae, dum privatas lites armis decidere fas erat. Nune mulra foliim in delicias Nobilibus ferviunt, quanquam nune commodiora tutis prahabeant j cum reverentia Principis & legum obfervantia, non minus fecuros, ac olim abrupta laxa praftent. Defertis veteri- bus, dum rufticaturi adeunt, domos in piano collocatas habi- tant. Unde non rarb veterum caftrorum veftigia, Sc murorum Tluvij. rudera duntaxat videas. Prater minoris nominis rivos, Martia, Mura Sc Anafo fluviis perluitur. Martia in Styria b monti¬ bus Auftriac inferiori vicinis ortus, ad Muraepontum, Mura il- labitur. Anafus Sc Mura intra Salisburgenfem ditionem nafeun- tur, fed ille ad Laureacum fuperioris Auftriae urbem Danubio infunditur: hic utramque Styriam pervagatus adLegradinum Sclavoniae oppidum Dravo mifcetur. ittf&hr Inferior praterea a Dravo Sc Savo rigatur} hic inter Carin- stph. tliiae Sc Carnioliae confinia egreflus extremum Styriae marginem allambit, lubinde ad Belgradum k Danubio abforbendus: alterum Tyrolis ad Innicum (Vetus quidam Aguntum putant) efRin- dit* Extra Styriam progreflus^ Muram fecum in Iftrum ali- quot ab Eflekino milliaribus pracipitat. Mitior hsec regio al- tera eft rarioribus montibus, incampos ferb diffunditur,nifi quk colles vitibus confiti eminent, generofum Sc praftantis notac vi- num multi eorum reddunt. Radkerfpurgum, Celeja 8c Lut- tenberga copiofis cumprimis, Sc laudatis vinetis colitur 5 inutra- queparte aquas nativo igne calidas, fontes medica virtute im- butos Di/Jertatio Trooemialis, f butos offendas 5 quas Rohizenfis vena acidas effundit, optimae habentur. Urbium caput olim Styra fuperioris Auftriae: nuncGraecium Murae adfitum, muris fuis, tum arce in arduo, vicinbque mon- nA ' te fita infigniter communitum, Academia, & Archiducum aula nobile. Petovium ad Dravum, ad Saanam Celeja Graecio vetuftiores funt, Sc Romanis jam notae. Parem fere antiquita- tis praerogativam Votfperga fibi arrogat tribus milliaribus Grae- cio ad occidentem fita. Intra Dravum Sc Savum Veiftrizium, Sc Vindograecium clauditur. Reina ad meridiem extima prae- ruptae Savi ripae afiidet. Ab Aquilone in orientem proficifcenti Fridberga , Hartberga, Furftenfelda, Rackerfpurgum, & Fri- davia occurrunt. Superioris Styriae funt Muravia ad Salisbur- genfium fines admota: Judenburgum in edita Murae ripa collo- cata metropolis: Knitelfelda anguftior, Leobium ferri emporio dives: Muraepontum frequentibus olim Provinciarum comitiis celebre. Omnes Murae admodum vicinae. Obenvelfium, Sc Rottenmannium a Balta in Anafurn decurrente alluuntur j ut adeb urbes Styrise omnino viginti, oppida, feu vicos majo- res vix pauciores centum, arces aut cafira fere quingenta nu- merentur. Nobilitas proceribus patriae fplendida, 8c multae vetuftatis praerogativa fpečtatain reipublicae munia egregie exculta. Ex Triurn¬ im praeftantifiimi quique in arcanum fenatum (confilium inti- /«r. mumvocant) deliguntur, cui fuprema authoritas. Tribunal aliud excelfum Regimen appellant 3 quibus aerarij principis cura, Camerae Confiliarios nuncupant. His Auftria,ut diciconfue- vit, Interior Styriam, Carinthiam, Carnioliam, Goritiam, Sc quidquid Adriaticum versus Aufiriacum efl:, complexa paret. Rem militarem qui adminifirant, Confilium bellicum audiunt. Adhos praefidiis, praefertim illis, quae tuendis adversusTurcasfi- nibus per Sclavoniam, Croatiam, 8c Illyridem conftituta, pro- fpicere attinet. Pro Principe procerum quispiam ( quemCapita- neum dicunt) fuprema authoritate provinciam moderatur, pe- nes quem 8c Prsetori fua juriš dicundi potefias. In comitiis qua- tuor provinciae ordines fententiam dicunt : facri praefliles, optimates , equites, Sc urbium Ducalium legati. Haec an- nuente Praefečto Marefchallus cogit. iErarium publicum illu- flres quatuor viri cum praefide fuo procurant, ad id munus co- mitiorum fulfragiis delečti. Palatinae dignitates, ut ftručdo- rum Magiftri, venationum, ftabuli Praefečti haereditaria ferb il- luftrium familiarum ornamenta funt. B Vetu- Stjria h Norico. Norici in- cola. Getarum irrupio. Norico . rum dj>o- ftoli. 6 Dijjertatio Tromnialis. Vetultis temporibus dum penes Romam orbis imperium e£ let, Mediterranei Norici Provincia Styria fuit, li partem ori- enti viciniorem demas, quam Pannoniae fupcriori attribuerunt. 'Inter ceteras gentes, quae Styriam incoluere, Taurilci fuerant, celebris illa aetate populus, & frequens, qui non utrumquc dun- ■ taxat Noricum, led & Pannoniam infedit. Taurifcis Boij fe mi- fcuere, poltquam annis ante natum Chriltum centum & fex lu- pra očtoginta illos Romani Italije folo decedere armis coegerunt. Polt centum, & quinquaginta fex annos in interiorem Pannoni¬ am, leu eam, quae Aultrum propius lita, Octavianus Augu- ftus Caelar figna intulit. Conferto ad Petovionem prselio, genu klapidis ičtu laucius, poltquam convaluiflet, Romam tetendit, antequam debellatum fiiiflet, conlulatum cum ValerioTullo ini- turus, fubrogato expeditionis Duce Itatilio Tauro. Quatuor annis bellatum elt, praemium vičtoriae, Pannoniae, & Norici accellio fuit. Sed clades očtavo ante Chriltum anno illata peni- tus Taurilcorum, & Bojorum res afflixit. Bierebiltes Geta polt Celtas Thracibus, & Illyriis immixtos prope evaltatos figna in Noricum convertit. Occurrerunt ruenti Boij, &: Taurilci Du¬ ce Critafiro, exceptlque adeb ferociter a Getis, ut Boij interne- cione deleti agros cultoribus vacuos vicinis relinquerent. Re- gio illa dein Bojorum deferta appellata in longa tempora fune- Itam cladem extendit 5 Taurilcorum gens, etfi non penitus ex- cifa, ut quae ultra illam Bojorum regionem domicilia fua porri- geret, fic tamen imminuta elt, ut obliterata Taurifci nominis memoria Norici duntaxat polthac compellarentur. Verum quidquid ea clade damni acceptum, feculi alterius felicitate fatls penfatum elt, cum vel k DivoMarco, vel ejus Difcipulo Hermagora, Aquilejenli Antiftite milfi in Noricum praecones legem Chriltianam populum edocerent. Sed tenaci- iis avitae fuperltitioni, metu inluper Romanorum fufiiiltae adhae- rebant, quam ut exigui temporis laboribus excolerentur. Non deerant feculo etiam tertio, qui Serapi, Ifidi, Soli, velut invičto Mithrae, haud procul Petovione, Marti Cele jx facerent. Per- tinax nempe agri Iterilitas expugnaridemum, quemadmodum_9 8 č alibi uluvenire conlueverat, non potuit, doneč miltus Apo- Itolorum liidore fanguis terram irrigaret. Multos inter plurimo- rum inltar fuere Maximilianus, & Vičtorinus, Laureapenlis iile, Petovionis hic Antiltes, utčrque ab Idololatris caeliis. Et Ma- ximilianus quidem juvandae Patriae causa Cele jam reverlus, eti- am moriendo urbem nobilitavit. His csedibus Religionem_» Chriltianam Ethnici in Norico, Styriaque exlcindere molie- bantur. Seču- !Dijjertatio 'Procemialts. 7 Secutae fiibinde irruptiones barbarorum, facrae juxtk ac pro¬ fana: reipublicae infedae, non 2eque tamen, ac nuper noxiae 5 cum pars non modica populi animas ruinse fiibducere didicidet. Gallieno Irnperatore, Quadi, Sc Sanriatae: feculo quarto, Go-^W thi, Alani, Hunni, Vandali, Marcomanni, Sc occifo Gratia-™“™'£ no Irnperatore, Tyranni Maximus, & frater ejus Marcellinus, Nori cum per Pannonias, infedis fignis gradati funt. Virtute Theodofij »ruptio- Magni annoejusdem feculi očtuagefimo očtavo, primo quidem” w * adSifciam, dein ad Petovionem; podremb ad Aquilejam prodi- gati, Sc occifi} ceteri more hydrae attriti, qui fiibinde renovatis viribus caput efFerrent. Seculo quinto Gepidae, Hunni qu e Duce Attila intufi, qua pedem, etiam vaffitatem inferebant. Gothi fubinde mediterraneum : Ripenfe Noricum Rugi ducente Rege Flaccitheo nune populationibus velut hodieum everterunt, nune domicilia collocarunt. Juditium, non pax inde Styri«e fuit, ut adeb Mars in ferri Patriam, velut fuam, jure quodam adire identitem videretur. Paucis pod annis Herulos Odoacerinduxit, Regione tantiim non in folitudinem verfa. Brevi admodum_» tempore hi c moratus, ad occupandam Italiam animum adjicit, colled:isque fub ligna popularibus fiiis bellum Augudulo Impe- ratori infert. Expeditionis fručtus infignia Imperij fuere 5 at is fudulifle O rede m, relegafle Augudulum contentus, evertifTe Imperium maluit, quam ufurpare. Odoacrem pod feptem Sc decem annos pace perfide limulata ad convivium invitatum_s Theodoricus Gothorum Rex inter epulas truciciavit; ea caede imperio fuo Regnum Italiee, utramque Pannoniam,’ Noricum- que fuo adjecit, in quod deletis nuper ab Aonulpho Odoacris fratre Rugis, Longobardi interea immigrarunt. Non multo pod feculi fexti medium Norici Italise deliciis prima expeditione capti, redierunt ducente eos cum Longobar- dis aliisque gentibus Alboino. Longobardorum pars in medi- terraneo Norico remanferat; ceteris ultra alpes profečtis Hunni ad Anafum luccefsere jam proximi ad fines Bojorum, quos očtavofupra quingentefimum annoTheodoDuxinVindeliciam, & Ripenfe Noricum, qua Oeno aliuitur, annuente Theodorico Italiae Rege e Narifcis deduxerat. Extremis hujus feculi annis fe VindiHunnis junxerant, qui Illyrico egredi, Carniam, Pan¬ noniam, Sc utrumque Noricum pervagati, per montanas potif- fimum Regiones adusque Sty.ram fluvium domicilia extende- rant. Gens utraque uti cultu barbara, Sc moribusafpera, per- petuis caedibus, populationibdsque vicinos fevde habuit. Vix aliter unquam pax inter eos coaluit, nifi, quod non femel fa- B 2 dum, 8 Dijjcrtatio Prooemialis, dum, cum exhauffa alternis graflationibus republica, domi praedae deeffent, inBojosarma, Sc rapaces manus fociarent. Oralu* Nec ante quieverunt, donecBojorum dux perfidia, Hun- Magma ni ferocia, Caroli Magni arma fub feculi odavi finem irrita- m ° ni0 ‘rmt. Primus belli impetus in Thaflilonem Bojorum Ducem incubuit. Is feu innata levitate animi, feu Luitpurgae uxoris Longobardae, quae Parentem Defiderium, nuper regno Italiae a Carolo dejedum, inultum exulare non ferebat, impulfu fedu- dus, clientelare obfequium primlim detredabat, adadus fub- inde Wormatiae jurare haud diu in fide perftitit, nec quidquid aut Rex, aut Pontifex minaretur apud hominem uxorium, Sc Hunnorum, cum quibus clamfoedus pepigerat, focietate turni- dum valuere. Poftquam triplici Francorum exercitu claufum undique fe confpexit, reputata ferib audacia propolitas pacis conditiones iniit j ciim vero fe Carolo flitiflet, fiagitiorum gra- vium a proceribus reus agitur, quae inter primurri, qubd Hun- nos in bellum concitarit, capite damnato in Monafterio vivere permifllim. Subinde Sc Hunni odo annorum bello domiti, Sc trans Arrabonem retrufi 3 Vindi ultra Dravi ripam ejedi, quam regionem Sc hodie obtinent, lingua k ceteris Styrix iftquiiinis difcreti. Emigrantibus Slaviš vacuae cis Dravum teme novos conth nub hofpites 'c Bojiš accepere. Ab his moderna Styrorum me* Gr&cium tropolis condita, inftaurata,didaque aevo illo Grsecium Bavari- tanditur , cum; cum Sc in Vindiš ejusdem nominis oppidum, hodie etiam notum extaret. Subadam porrb Bavariam flc hac vidoria Ca- rolus volebat, ne vinci illam pofthac fiepius necefle dlet; acci- dendam inhunc finem pofthactantumpotentiamfingulorum fla- tuit, ut imbecillitatis confcientia ambitiofa confilia excuteret ; Ba- variae ergo in ordinem Provincise redadse, tum quidem Gerol- dum Hildegardis nuper conjugis fratrem praefecit, additis tamen viris illuftribus, comitum titulo infignitis, quibus civitates fe- re fingulae parebant, quorum ipfe confiliis rempublicam procu- ral et. Caefo in Pannonia Hunnico bello Geroldo, audbque Pan- noniarum acceflione Imperio vifiim eft non uni foli per has ter- ras rerum fummam committere, fed finibus tuendis divifa po- Limitum teflate comites, feu totidem regulos defhnare. Primos fuiflc eupdes. (3 0nterailum? Werenharium, Albricum,Godefridum, Gerol- dum. Alium Avarici, alium Carentani, Bojorum, Pannonici limitis alios cufiodes veteres chartae meminerunt. At cui tum Styriae tutandac provincia obtigerit, non unde divines, fuppetit, nec enim hoc aevo fui aut Pannoni#, aut Norici limites a veteri- bus defcripti conftitere; his inferioris conditionis comites, quin Sc duces V indorum parebant. Poit Orbis tiotv SiLfficit iutus . st-aJ- (. /l r ist. JD t r f~t' // Lrctt/fJSt črvjl’ 2 TtJJertmo Trocemialis. 9 Pod Caroli Magni fatuni aut Imperatores, ant filij his terris imperabant. Ludovici I. filius Ludovicus eas cum Bavaria gu- bernavit, pod linju s mortem Carolomannus, a quo Norici, Sla- vlque trans alpes dedučti, eidem Italije regnum aderuerunt. Carolomanno Frater Ludovicus Germanih Rex , Ludovico iti- Roricum dem frater Carolus Cradiis, Carolo Arnulphus Caroiomanni no-^/ FratIm thus, nuper Carinthiae praefečtus, Arnulpho Ludovicus filius™' fuccederat. Omnes hi Carolinae dirpis furculi, fed non perinde virtutis, ac fanguinis hacredes, quod quidem ingentibus damnis Provincias h se fenfere. Nam crefcente indies hodium audacia bellum nunquam non prše foribus aut tolerandum, aut metuen- dum. Parte alia Hunni, alia Moravi irruebant 5 hinc limitum prsefečti civilibus armis pugnabant, ibialter excudo jugo ad ty- rannidem paratis armis afpirabat, invitatique adeb farpe a liti- gantibus Barbari, ut eadem fcilicet opera semulum opprimerent, & viam, quam fubinde fuo dučtu relegerent, alienis expends edifcerent_r. Etd verb, ut diximus, cudodiendorum limitum munus jam Marchio- inde a Carolo demandatum comitibus, Marchionum tamen _* nuorigo * Styrise nomen ( quod haud aliud, ac illud fonat) non nid Secu- lo X. auditum. E quatuor finium Bojarise ( quse Arnulphum fecuii initio ducem acceperat, dve approbante, dve dildmu- lante Conrado primo ) Prsefečtis, quomm unus Audrise, al- ter Idrise, Chambenfis, dve de Vohburg tertius dicebatur, Mar- chiones Styrise crant: Nomen ab arce, & urbe, intra Styrae Anadque confluentes dta, totius olim Provincise primaria, liunc verb Audrise Superiori adfcripta, habebant. Vanis enim com- mentis, aut dočtis deliriis accenfendum, qui vocis originem in¬ de a Taurifcis fubrogato nempe e Germanico Idiomate vocabu- lo repetunt, aut Taurum ignivomum, quem in gentilitiis Scutis olim gedaverint, falsa non minus, quam frivola metamorphod in Pantheram nodri sevi convertunt. Quantum e vetudis tabulis exfculpere licet, Ottocarus 1 Comes Styrends magni Ottonis letate vivebat. Altiorem d i- M l J chioI gnitatem filius ejusdem nominis Marchiol. genti fuse intulit 5 tra- a,c 10 ' ctu Trungoviend, a Truna duvio dičto, aučtus a Conrado Sa- A^v fors tempore, quo idem Imperator Anno MXXXVIII. Romse verfatus, gradante lue complures Princi- '‘ttmdt, etiam Ottocarus occubuit. Romse certe extin-.Mort/«r. ctum f uide , etd annum non exprimat, Altmannus Pataviends Epiicopus in iiteris, quas dlio ad annum MLXXXVIII. dedit dilerte afhrmat. C Hune IO T)iJJertatio Trocemiafo. Ottocarus Hune excepit filius Ottocarus III. fed Marchio fecundus, m. Princeps pietatis, & armorum laude perindc clarus. Podquam Mačeho uc { Petovionem Ungaris, quos T y rannus O v o in arma pelle- xerat, fines Styrise ampliadet, pietatis damna, quae tum Eccle- iix respublica non modica acceperat, ciim Germania in partes divifa Pontifici altera, altera Henrico IV. duderet, utcunque Garjienfe farcire in Gardenfe Collegium , & Admontenfe Coenobium libe- canobium ralitate conatus edy illud Canonicis Anno MLXXXII. erexit, condn. j n q UO( ] lab c nt e tempore Sandri Benedičti Monachos filius indu- Adtmn- xit : hoc a Gebhardo Salisburgenfi antidite A nno MLXXIV. con- tenfeditatfc tum amplidimis fundis donavit. Pod annum MLXXXVIII. AdOTltUT i • | i • /*• t * i. opimam naereditatem filio reliquit. ottocam Ottocarus IV. Marchio nihil pietate genitore inferior adver- Marčhio S ' LIS binos Caefares Pontificum caulam drenu e tuebatur 5 Salisbur- ut. geiifes Antiditcs Gebhardum, Thiemonem, Conradum, fidei, Papam qi 10 d tum fcelus non leve erat, in Papam reos omni ope ad- tuctur. • 1 . l juvabat_s. Leopoldu* Ottocaro dib annum MCXXI. defundro filius Leopoldus diccedit, cognomento fortis, Elifabetha Leopoldi Pulchri Au- T/ 0 driaci filia natus. Ab hoc Conradus pod novem annorum exi- Runenfe Hum Salisburgenfi Ecclefiae redditus, 8c Cidercium Runenfe con- momjter. c pt um • podquam libi reličtam ab Henrico II. Carinthiae Duce, fuaedirpis podremo, amplidimam dynadiam Eppendeinenfem obtinuit. Sed mors Principem vivis Anno MCXXIX. eripuit. Lit minus deede Leopoldus fentiretur, ingreda inču ras mar i- ottocar. v tiSophia viduaHenrici Guelphici Bojorum Ducis filia FridericiL Marek v. (Claris matertera effecit. Ab hac non minus fapienter pro filio impubere Ottocaro V. procurata respublica, quam facrae sedi nu- per a Leopoldo cxptx , coronis religiose impofita. A d Paternam Ottocari haereditatem Portus Naonis ad mare Adriaticu m fitusac- ceffit, quem illiOtto Toparchaultimus, fupremis tabu lis tranferi- pfit. Crevit ad menfuram opum in Ottocaro pietas, cuituen- inPaUfti- dse non fortunis, non vitae parceret. Conradum III. Caefarem in mm mo- b c ]] llm Lenim aflečtatus, nobile cruce fignatorum agmen Anno MCXLVII. t' Styria eluxit. Jam accindus itineri, Runam Pa¬ ternu liberalitatis monumentum excurrit, & armis fortunam_» empturus a fuperis, novis pofleflionibus coenobium auxit. At Graecorum perfidia, &: ducnm difcordia eam expeditionem cor- Redit. rupere. Redeundum pod biennium Conrado fine exercitu & gloria fuit. Tenuit Ottocarus patriam dib Annum MCXL,IX. ad moli- endam faeram sedem, eventu prodigio haud abfimili, biennio Dijjertatio Procemialh. II pbft animatus. Venationiper nemora Gonovicio Styriae infe- rioris oppido vidna operam dabat, cervam miri candoris confpi- catus admiffis habenis fequitur. Per varias ambages circum- ačtus a fera in vallem defertur, fimul cerva velut munere fbo defunčba videri dcfinit. Immodica agitatione laflatus Ottoca- rus in cefpitem corpus projicit, jacenti fomnus obrepit. Per quietem virum augufto oris habitu, & fpecie lupra humanam eieganti, qui vultu Divum Redemptoris Prodromum referebat, Perfomn* aftantem videre, fimul imperantem audire videtur: Ki c loci,^™^ ejus inftitutiviris, quos ille nune vefie exprimeret ( candida ea cLrtufi- & in cucullum faftigiata erat) sedes conftrueret. Mirari Otto-««* carus mandati infolentiam, negare fibi limiles unquam vifos , (ltt ' aut ubi terrarum requirendi, cognitum: eDelphinatus rupibus, quibus Chartufiae nomen , evocaret, rep o nit, & evanelcit_?. Venatorum turba de hero folicita per avia veftigabat 5 genio haud dubie bono direčti in viciniam ferebantur, cum canes lepufculum e proximo dumeto ejiciunt, fera in vallem, qua_s Marchio dormiebat, prsedpitat 5 jam jam imminentibus tergo ca- mbus, ubi praecilam fpem omnem fugae circumfpicit, in gremi- um quiefcentis, utafylum,fe projicit, experrečtus lile ajlultufe- rse, non cafum duntaxat, fed divini aliquid gemino eventui in- efle ratus, vallem illam pofthac D. Joannis compellare inftituit3 comparato lubinde a Leopoldo Gonovicenfi Dynafta ejusdem_j > Uem Xt - loči praedio, primam ibidem Germanise Chartufiam condidit*^ 9 * 4 * - Seizenfem, idiomate Vindico, a lepore dičtam, quo nomine mirabilis, quem narravimus, eventus memoriam adhucretine- ri arbitrantur. Aliud munificentise luse monumentum ad radi- ces montis Semeringij collocavit, domum ibidem recipiendis pauperibus, &: peregrinis Cere\valdi erexit. Bis praeter eam, cujus meminimus, expeditionem fiacram, arma induifte Ottocarus legitur: in Aufiriacos, tlim in Italos; in illuda Guelphone avunculo, in hoc a Friderico conibbrino per-jf. Au ~ trači;us 3 ille dolore aeger, qubd Henrico Duci Cselar Boicum du -pugnL catum exclufo Guelphonis nepote contuliflet, Auftriam ferro, & flamma evaftavit 3 hic in Mediolanenfes obfequium detre- čFantes movit. Sed tum adhuc integraPontificem inter, ac Cx- farem amicitia ftabat 5 hac hiante tantum animi Ottocaro fuit, ut infiiper habita Caefaris potentia, & languinis nexu ad v er las partes lequeretur : q-uidquid Caefar domita nuper Infubria fero- Akxan- cior minaretur, nifi Vičtori antipapae Principes deferrent; eo-^° Pa t* dem fere tempore mifiis in Gallias ad Alexandrum legatis, ejus^ fe in fide perftiturum juravit. Interea pium principem cupido incellit ad facraPalaeftinse, quam nuper miles adierat, loca in -inPaUju. C 2 vifen-" 2 tmdit - 12 DiJJertatio Prooemialu, vifendi, fed vitae pri us, ac itineris metam attigit j Quinque Ec- cleliis in Hungaria morbo opprefliis, diem extremum Anno M°ntur, MCLXIV. fecundo Kalendas Januarij claufit. Haereditas ad uni- cum Filium Ottocamm VI. devoluta. s Ejus gefbi , quoniam inter duces primus, curatius paulb, 8 c ampliiis exponere aggredimur, ut quse res fit inffituti, & pro- pofiti noffcri propfia 5 qubd fi jejuna non nunquam, ficcaque narratio contingat, haud aegre veniam is dabit, cui, qui fecu- lorum illorum moreš, quifontes, unde ejus hifloriae cognitio petenda , perlpečtum. Pugnare ea aetas maluit, quam fcribe- re j & eft infuper minorum gentium Hiftoriam fcribentis infe- licior pne ceteris conditio, qubd, quae gefta ab iis, velut ad re- rum fiimmam non pertinentia, neglečta paflim deprehendas, paucula ea, quae memorant, non tam conquirenda, quam eruenda intra rerum aliarum narrationem fepulta_s. OT 'uv Trinctpe noj trum. ^li»H»lijiii|>iiiiiliiuiiiiiiiiiiiinjjji <*5I( i3 )W*> OTTOCARUS I. 1 ' Ex Marchione ultimo. s DUX STYRUE I. r|Ondum, in quas fpes natus elPet, Ottocarus in- | tellexerat, ciim amplidima Styri'x h^ereditas ad j j, eum devolveretur. Anno fupra undecies cente- | fimum fexagefimo tertio XIV. Calendas Septem- _ & bris in lucern editus, altero mox genitorem amilit. onec ei patrimonium cernere per setatem liceret, fub Matris Uunegunciis, cura adolevit. Infignis illa pietatis juxta, ac pru- t entiae Kamina, qu?e non parere duntaxat haeredem, Ped Sc prin- cipem iormare novidet, Pmčtilfimis primum legibus indituit, regnandi dein artibus imbuit. Mira in tenera pueri setate doci- ottocari ltcls * Suopte genioin omne decorum, quod principem dece- i uve * m ' 1C f-’ . re ° dtur . : * n Iblidae pietatis dudi o, Pacrorum reverentia, ivJigionum avitarum confervatione, unam principis felicitatem itam arbitrari 5 in laude elementih , amore civium , arqmtatis cura omnem gloriam reponere $ inter haec nihilo Pegnius belli ar- tes diPcere 5 armorum trabhmdorum peritiam comparare j quam- Vis, ut ambitionem, itabelli cupidinem procul haberet, Šepa¬ vem mitifTimus princeps cruentis lucris anteponeret. Nemo non Ottoc arum eum Principem olim Puturum animo e dinge- bat, cujus authoritate, fapientia res Styriae multb quam antehac unquam altius afllirgeret. Laeta ante alios hac indole mater_* mentis igniculos praeceptis, Sc exemplis egregie fovebat. Podquam probe firmatam filij virtutem vidit, aulae valedi- S 3 Uae mUnere fao plus Pat)s Punčta, nihil reipublicae am- P ius deberet. Juventutem principis Ipečhitae fidei procenbus^„ ff?WM , egendam podhac committit, ipPi verb in Admontenfe Picra-a« Mater u llm \X lr ?ri nU i m C(£n °bium, quod quarto hujus feculi ludro Ab-Pf r as^ w olfholdus erexerat, fe abdit. Nec minore cura jam fibi / a ‘ H^ vultus, languor membrorum prima morbi indicia fuere. Sen- t*pr* cor - fimmacie corpus exedi, Sc, qua mirum praftabat, juvenilis^^* oris gratia defluere. Pertinax fanguinis putrefcentis tabes adhi- bitis nequicquam pharmacis in lepram degeneravit. Luem im- medicabilem ominatus Ottocarus, quae reipublicae procuratio- nem intolerabilem faceret, confilium capit hiš fe curis abdi- candi; Sc aiterum illi invitamentum mater exemplum erat, qux aula nuper valere jufsa fe in quietam ftationem fubduxerat. Mens iili tum fuit, ducatum Auftriaco Principi pro pecunia tra- Venere dere, fuumque propofitum cum D. Auguftini Canonicis Vora-^J.^ vij communicat. Effluxit fubinde Confilium Principis ad An- mr. tiftites, Procerčsque Stjrise. Adireilli Principem, atqueutab ea mente deducerent, machinam oranem movent. Perfuade- ret fibi, rogant, nondum adeb conclamatam falutem fuam e de 3 quin evocato peritifiimo quoque Medicorum inftauranda vide- retur. iEtatem fuam circumfpiceret, qure aiterum Sc vicefi- mum annum haud excedat: multum in juventute adversus morbos praefidium efie, fed nec fpei minus efle debere. Qubd ft vota fua pertinacia morbi falleret 3 nondum tamen languorem in mentem derivatum, vim illius integram fuperefie, gerendae reipublicae parem : imperaret modb 3 inordines, quoniam, cur Dijpta- de eomm nde dubitaret, non fit, molem curarum, quantam dmt or ^ vellet, reclinaret, ea tantum moleftia ipfos abfolveret, ne or- m ' batam tanto principe rempublicam, Sc funus Ducis etiamnmn vivi^complorare cogerentur. Deleblari ille hoc procerum ad- versum fe dudi o, non tamen debli adhuc in polluiata vifus. igitur fermonem profecuti vulnus, quod hucusque premebant, retegunt. Si expugnari nullis precibus, lachrymisque fuftine- ^t•> ratum, firmumque efiet his fe curis expedire, ageret,lit liberet, fibi fua emolumenta, folatia, vitam etiam ipifam infra tpaetcin v el horariam Ducis fui elfe3 Leopoldum, ut fiatu ifiet, in btyri?e pofieflioiiem immitteret, nota orbiilluftria cognati fan- guinis decora. Alioquin utramque Provinciam Sc fitu, Sc no- bihum afnnitatibus junčlam 3 eum fane Leopoldum efie, qui, ll comitns res ageretur, omnium fuffiagia in fe unus colligeret 3 E heere- 18 " Ottocarus L haeredem illum potius, quam emptorem vellet, nundinatio ab- edet Principi, ut equidem fibi videtur, parum decora, ordini- bus perniciofa. De Leopoldi clementia nil dubitandum, im- munitatibus liiis ejus aequitate abunde cautum: quid ? II tempore contingat emptos pro vihtiš afpici, accidere fane pr ono m ede, eodem loco haberi, dve quos auro, dve quos ferro in poteda- tem quis redegerit. Liberalibus itaque tabulis negotium confi- ceret, praeprimis dignitatis principis, dum luperdes edet, ratio haberetur. Et obti- Concelfit tum Ottocarus in Procerum podulata, fed eun- nmt. te jndies in pejus valetudine Anno MCLXXXVI. in facrum Di¬ vo Georgio montem ad Anali ripam haud procul vetere Laurea- Comitia co fltiim comitia cogit. Adfuit 8c Leopoldus legatione hojiori- D.Georgij ^ ca invitatus. Ingens ex utraque gente procerum numerus af- fluxere. Confidentibus in fuo quisque lolio, hinc Ottocaro, illinc Leopoldo, ille hunc in modum ordines affatur. Amore illo, & folicitudine, quo majorum exemplo populi fui commo- AUoeuth dis Temper duduidet, fe admoneri, ut orbitatem optione emen- Ottocari. ^et, j nc Ji es 5 jpp nodent , valetudinem liram defluere , vix virium jam tantum luperede, quibus rerum molem ludinere pro dignitate, quae le, & Ducatum deceat, podit, non fibi qui- dap. otium luum ante populi fidelis folatia futurum, impetrade ipfos, quod multa contentione binis abhinc annis rogadent; rei- publicae curam non nid cum vit& pofiturum. Nolle duntaxat Provinciam a morte fua Candidatorum ambitioni lacerandam_* objici: cum le dirpis beneficio ultra fata extendere in reipubli- cx commoda non podet, eam provido conlllio fulcire decrevifi fe, fuccedorem dbi jam nune nominare propolitum} ideo Pro- ceres in hunc fenatum convocatos, ut Principem nancilcerentur, non quem aliquando admittere deberent, led quem De voluifi fent. Favere manifedis indiciis dio condlio Deum, cujusim- mortali benedcio huic aetati Leopoldus, quem coram cernerent, concedus fuidet. T um antiqua cognatae domus f cede ra recen- fet: utramque nempe gentem k Leopoldo pulehro Marchione Audriaco, inde per Leopoldum filium cognomentoPium, hinc verb per Elilabetham filiam, Ottocari IV. Proavi fui conjugem, habtenus propagatam, quae quidem in fe fine liberis fupei dite^ exarelceret, cum illa gemina lobole laetius efflorefcat. De Leo¬ poldo porro curultro, quid diceret, non ede. Virtutum ejus fa- mam abunde notam latere vicinos non pode, quae Europam jarrt impledet, non tam illum ab fe delečtum, quam oblatum divi- mcus • nec ab ordinibus eligi, nec ab fe gigni meliorem potuide, conatumfe hačlenus, nb Styria Ottocarum ducem hab ere do- leat, Dux Sijritf L 19 leat, hacoptione fibi certe perfuafum fore, rib Ottocarum or- bum fuiffe poeniteat 5 Leopoldum clementia, regendi dexterita- te, amore in populum, adversus hoftes fortitudine probaturum, vim morbiO ttocarum liberorum, non maturi, & felicis confilij fterilem reddidiffe, intellečturos certe tantum ilios beneficium rPW2 n0 . & mortuo, quantum unquam ab fe vivo accepifle 5 quod ita -mmat. que Deo ter optimo maximo aufpice, fibi, ordinibus, univer- fx Provinci«, benefeliciter eveniret, futurumStyri3e ducem Leo¬ poldum Auftriacum in ampliflimo hoc conventu ab fe renuntia- ri: iis tamen Legibus, quas confečtae ea fliper re tabulae exhibe- rent 5 recitali illse continuo juflae: his Provinci« bono, ac liber- tati multis capitibus cavebatur, adječtum praeterea, idemut Sty- riam regeret, qui ducatum Auftriae teneret, nec fratribus par- tiri fas eflet. Lečtas publice literas uterque Princeps fiio figno firmavit, alterum carum exemplum ( bina defcripta erant) Ottocarus ordinibus, alterum Leopoldo in manus tradit, bre- vique oratione ejus elementi« Provinciam inter amplexus com- mendat. Amiciti« fane grande pignus futurum fuiffe, ajebat, fialium in hanc haereditatem, ac Leopoldum vocaffet. Nune verb, quod debebat,pr«fiitifTe: Principis, quam reipublic« de- beret, curam, procerum horum, quos coram cerneret, fidem ab fe exigere, ut fiicceflorem optimum daret, fafces proinde fe non tam dono, quam jure recepiffe putet. Quod fi tamen non necefiitatis, fed voluntatis haereditatem hanc crederet, quidquid fibi pro ftudio deberet, id in horum amorem ( Proceres defi- gnabat )& curam populi transferret. Eorum voluntatibusnon ferius ac fua fe lečtum crederet, non fe prius hoc patrimonium Leopoldo deftinafie, ac ilios confenUffe. Contrk Leopoldus; magnitudinem beneficij in fe collati probe agnofcere, & ut par fit « filmar e, haud tamen laetitiam_» r ^^ °* impetrare ab animo fuo pofle. Si harum loco, quas manibus te¬ neret , literis reddita cognato fuo valetudo, aut editus in lucern haeres aliquando nunciaretur, haud paulb majus fane fe folatium capturum ; retenturum quidem hoc ingens benevolenti« pi¬ gnus , interea diuturnam vitam, & reducem falutem precari. Qubd fi aliter fuperis vifiim effet, daturum operam, ut ft ali- guando Styria parem, Ottocaro tamen fimilem non defideretj beneficij porro accepti memoriam apud fe, pofier6sque emori- turam nunquam, non fe Ducem Styri« compellandum Lepius, * n 8 rat * ' an ^ m i officia adversus meccenatem excitandum. rjj? PffOCARo converfus ad ordines, perennis gratiae fecuros elie jullit. Aufcultavere proceres fufpenfis dubi!sque in utr&m- que partem affečtibus, ciim hinc depioratus amantiffimi Prin- E 2 cipis 20 Ottocarus L cipis fiatus, ut dolere deberent, hinc Leopoldi virtutes, Ipesque de eo concepta, ut ne poflent, urgerent. Inde inter lautas epu- las utriusque Principis laluti litatum. Solutis comitiis Leopoldus in Aufiriam, in Styriam Otto¬ carus conceffit, atque iiac ratione optimum patrimonium Ba- benbergicis acceffit, quo tamen ultra fexaginta annos non frue- labah de rcntur, 0 £ o jam tuna nobilem hanc terra portionem Hab/pur- vendita gicis deftinante. Mirari hi c fiibit, qubd in raentem Authorum stjrii rt- quibu.sdam venerit: Styriam Leopoldo venditam affirmantium. fumitr. ]q u p um f an £ j n literis nundinationis, nullum argenti veftigium. Magis alter non ignobilis Hiftoricus deceptusfive e Megilero, Uve aliunde fabellam hauferit, fcribens aurum, quod Richardo Angliae Regi lytri causa extortum, a Leopoldo emenda Styriae expenfiim, quem quidem errorem ratio temporum rite fubdu- čta refellit, quando Rex Anglia non nifi fex pod: annos a Leo¬ poldo, ut memorabimus interceptus. Redux inpatriam Otto¬ carus ad reipublica curas fe retulit, quibus eum Anno MCXCII. mors expediit5 tabe latius & vehementius intra venas femper_* Morifur gtaflante VIII. Idus Maji Grad j extinbtus eft, dum paucis an- ottocarus. te dicbus in Seccovienfi Canonicorum Regularium S. Auguftini Ecclefia piacularia lacra fibi fieri perpetub imperafiet, pradiis ali- quot in hunc finem collatis. Cadavcr Šeizenfi in Monafterio conditum eft. EjtisPa. Natus erat Ottocarus Patre ejusdem nominis V. Matre rentes. Cunegunde Dictpoldi II. Marchionis Vohburgici, & Adelhaida An Ms Polona filia, hares unicus. Ccelibem perpetub vitam duxiile vueerit. tum afflibta Principis valetudo , tum altum annalium de Con- nubio lilentium, tum ea, quam illi quidam adjungunt, uxor perfuadet. Leopoldi enim Ducis Auftriaci generum quis cre- dat, quem lepra aiperferat, poftquam non amplius decem an- nis Leopoldus cum uxore vixiflet. Simul ac fucceflbrem lege- rit, magiftratu decefllfie, cucullo indutum, piis pariter fabellis adnumerandum. Ad extremum gubernacula tenuit, etfi illud longe veriffimum, multum temporis pietatis exercitiis, &com- parando ad felicem exitum, quem haud longe abefie facilb con- in faerd jicere poterat, animo dedifle. Nulla fere intra ditionis fua fines loca m*, ades racra , cujus facultates largitionibus non ampliaflct, dum rdita*. Anno MCLXXXII. ufitata inter munia Juri dicundo forum in iEgidiani templi coemeterio Gracij aperuiflet, Seccovienfibus non modb a Patre concefios olim favores ratos habuit, fed addi- tis infuper beneficiis cumulavit. Alias ad luftranda Styria Hun- gariaque confinia profečtus Seizenfe monafterium, cujus inopi- am annuis cenfibus nuper fublevarat, novis ijnmunitatum tabu- Dux Styr'ue L 21 lis donavit. Nihilo parcius e jus munificentia Voravienfes fruiti, quam quidem sedem prše ceteris diligere folitus, qubd a Genito-^*^ 0 ”" re, eo, quo ipfe natus efletanno condita, velut redhibitum caelo cofogium pretium videretur, quo fe hseredem piiflimi parentcs .emiflent. Literis alteris ad Traunkirchenfem S. Benedidti Parthenonem, “ ad Ciftercium Runenfe alteris ingenti doloris feniii optimus Prin- ceps fe impubere ea Coenobia a Pfsefedti^vexata deplorat, nčve pofthac quisquam injuriis laceflere auderet, cavpt 5 non alio confilio meditatum fe Leopoldo Styriam vendere, difertis ipfe ad Voravienfes verbis teftatur , quam ut ne opum, quas Dei cultui ampliando effiinderet, deinceps penuria laboraret. Hen- rico Leoni Saxonum, Bojorumque Duci magno procerum, & quingentorum equitum comitatu in Palseftinam profedto, foci- ' m Pa ~ um vise fe junxifle Ottocarum, utrumque Hierofolymae ad lo* ca facris Myfteriis inclyta invififle Anno MCLXXIII. Arnoldus^°* Lubecenfis commemorat. Quod quidem peregrinationis genus, li ducem noftrum e pietate seftimaris, illi tribuendum putes; fi ex setate nondum ultra alterum luftrum provedta, segrd credi- deris. Pacem omni vita ftudiosd coluit, nec minbs feliciter_j confervavit, an qubd illum hoftes metuerent? quem diligitan- topere a civibus fcirent, anqubd bellicaufas procul femper amo- viflet ? qui finibus fuis contentus ea ambitione folumtangebatur, ne quis alius prše fe plura largiretur , parum folicitus, ne quis latius imperaret. Bellum quod in Auftriacos fecifle legitur,non tamfuo, quam procerum, quorum confilio annorum duodecim Princeps regebatur, authoritate fufceptum: Sobieslao, quem Mumin haud ita pridem profcripto patruo ejusllladislao, & Friderico lio, Bohemiae corona Fridericus donarat, inito adversum Au- cw * ftriacos fbedere arma junxerunt, quo quidem belloid demum ef- fedlum, ut quatuor annorum alternis cladibus, & incendiis provincise attererentur. I. LEOPOLDUS Cognomento Virtuofus. DUX STYRIjE II. B exceflu Ottocari Styria Leopoldo Auftriae Duci ceflit, non magls veteri pačtionum jure , in quas eognatis Principibus aliquot ante annis convene- rat 5 quam virtutum egregiarum, quibus ornaba- tur, merito, Armorum imprimis gloria longe_* erat clariflimus, illuftribus nuper facro bello in Oriente rebus geftis nonparum aučta. Henricus Parens, Auftriae Marchio, Leopoldi Ducis infignia, honorčsque primus tulit a Friclcrico Cadarecol- ontu. j atQS ^ j ure? ciignitatčque in- pofteros tranfitura: quae Ratisbonse celeberrimo Germaniac Principum fere omnium conventu anno fupra mille, ac centum, fexto, & quinquagefimo ačta, ad quar- tum Idus Septembres referunt Zwetlenfe vetus , Sc Mellicenfe Chronica; extant etiam nune Friderici literae, magnarum, mul- tarumque Auftriae praerogativarum teftes. Hac aučtus novi honoris acceffione Henricus Dux altero poft anno č Theodora con juge Emmanuelis Imperatoris Graecorum feu filia, feu, quod Fuggero tefte ali j tradunt, propinqua Leopoldum filium fuftu- lit, beto omine, quippe qui paterno, matern6que genere utrum- que Orientis atque Occidentis Imperatorem cognatione attinge- ret. Adolefcens optimč inftitutus, cum artatis očtavum deci- mum attigiflet annum, militari baltheo cinčlus eft cum Henrico Medlicenfi fratre natu minore, veteri inftituto, quo is juventac habebatur honos, ad res magnas Reipublicae causa olim gerendas incitamentum ; atque ut folennia ifthaec majori pompa perage- rentur, eodem die cum Bela Tertio, Hungarorum Rege, affini- tatem junxit, Helena forore in matrimonium accepta: quae ma- rito fuperftes ad annum usque nonagefimum nonum feculi vi- tam produxit. Eminebat jam tum in Principe noftro indoles mentis alta, & quje fpem faceret cognomenti, quod ab virtute bellica adjicien- dum ipfideinceps erat, haud ex vano gerendi. Neque multf) Mum fc pbft belli occafto dedit. Quinto, Sc feptuageiimo feculi hujiis- cumBoht- ce anno, qui tum Bohemise imperitabat, Zobeslaus infefta Au- ftriae armaintulerat: latč circumfufo terrore regio omnis, qubin Septem- J^mula gejtorum Virtus oper os a Silo rum.. Sabeit Leopoldus /. T>ux Styrt£ II. 23 Septemtrionem porrečtam Danubius, & Adarm flumina conti- nent, incendiis foede haufta 3 nec infequentis anni fortuna di- ipar: praeftb Zobeslao advenerant cum Bohemis Poloni, Ruthe- ni, Saxones, atque Hungari, quadraginta ferb millium hoftilis exercitus Auftriae ingreftus fines 5 non facris aedibus, non cceno- biis parcitur: res proximb exitium fuit, nifi Leopoldus , ac Hen- ricus fratres parentis juffu Moraviam adorti, averfis adfua tuen- da hoftibus imminentem perniciem alib avertiflent. Biennium lubinde mutuas inter clades exačtum reperio, dum pax denique firmaretur: Leopoldum certe Auftrise recfcns creatum Ducem (Henricus enim parens anno fuperiore mortem obierat, multis, luculentlsque reličtis fuae advershs DEUM pietatis, virtutum- que monumentis) feptuagefimo očtavo anno hoftilia figna in Bohemiam tranftulifle Aufiriaci apud Freherum annales me- morant_s. t Hoc extortum neceffitate, ac verftis propulfatum, qukm geftumk Leopoldo bellum 5 alterum voluntate fufceptum eft 5 Belli ftorl caula, quanulla juftior, fančHbrque, vindicatio Nominis Chri- ftiani, quod Barbarorum furore per Afiam non jam labebatur folum, led plane ire coeperat praeceps, Saladinus ea tempeftate rerum apud Saracenos potiebatur, opibus, armisque potens, . idčmque hoftis Chriftianorum facrorum acerrimus 3 folicitabat animum barbari Hierofolymae regnum tenue admodum, & quod aegre fuo fe nomine fuftentaret, regni verihs fpecies : nec ab Eu- ropa, fuis ipfa malis, difcordibus Principu m animis, laborante, quod timeretur magnopere, videbatur efle: & poffe huic non maximis viribus relifti, fpem affirmabant fuperiorum annorum eventus triftibus fere, quam laetis propiores. Hoc rerum fiatu, priusquam roboris quidpiam hofti aecederet, occupat bellum_-> facere 3 exordia ipfa belli rebus noftris fe, quam cogitari potefi, funeftifiima dabant: Chriftianorum exercitus, cum in afpera, atque impedita loca dolo protračtus efiet, internecione deletus, Guidone Rege Hierofolymorum in vincula abrepto 3 captum Sacrofančtum Crucis fignum 3 urbes non paucae impetu fubačbe, ac metu : in his Hierofolyma Regni caput3 non facilfe alias antb ullus e Syria nuntius Europam aeque graviter perculit: adeb vali- da res tum Saracenorum, formidoloftimque Saladini nomen crant3 valu!tque tantum cladis acerbitas, ut Urbanum Pontifh ccm moerore opprefiiim extingueret. Haec ad annum očtogefi- nium feptimum fupra millefimum, & centefimum a muros volitare conlpicerent, deditionem ofFerunt, Saladino eminus infpečtante, &poltquam artem omnem conlumplit, vF res fuas inliiper irritas frendente. Vitam pačti, prsedas multo auro redemerunt: Chriftianorum non parvus numerus in liber- tatem aflertus 3 fed non ideo le cladi Saraceni fubduxerant, nam quod Saladinus neque crucem, neque Hierofolymam tradere, quo captos redimeret, annuiflet, ( pro cruce vera truncum ali- um perfida impietate obtrufifle quidam memorant) očto Barba- rorum capitum millibus SacrofančFo pignori litatum eft, ceu de- in potnim bitis vičtimis, bt qui lignum illud Divinum contemptui hab e« fr audi. rent: & reverentiam, li redderent, a Chriftianis deferendam in- viderent. Duo millia vitam non modico auri pondere redeme¬ runt, ita quidem rem geflam Godefridus Colonienlis defcribit. Ptolemaidem vi captam, Philippum Francorum non exped:ato Leopoldi obfidionis eventu in Europam rediille Otto a S. Blalio memorat. in o&fidio- 1 ncvirtus. Leopoldi cumprimis virtus hac in expeditione eminuit. Nec jam Ducis folum ille, fed & militis partes agere, iriter pri- mos in pugnam ferri, in muros turrčsque allilire, in hoftium cuneos incredibili mortis contemptu irruere, obfiftentium ora ferire, caedere. Ferunt quodam die b pugna totum, quantus ^AuftriO* erat ’ C3e ^ orum fanguine oblitum in caftra rediille, lago iplb k fcunori . cruore adeb madente, & rubeo, ut ea duntaxatpars, qua mili- g°- taris fafcia latus ambiebat, canderet. Heroicae fortitudinis me- moriam in Gentilitio AuBriacorum fcuto hodie exftare quidam arbitrantur: vulg6que perlualum eft, bicoloris, quam delcri- pfimus, Leopoldi veftis referri imaginem. Clypeo, honorf- que Leopoldi datum, ut rubeam clypei aream candido per me- dium interječto diftingueret. Alij apud Culpinianum rei origi- nem non e Phoenicia, fed Auftria petendam contendant, quam fcutum referat Danubio per medium defluente interftinčtam. Lsdeunt Ptolemaide in potellatem redačta eodem anno dilapfus exer- Friudpes. citus, reclamante nequicquam Richardo: profečtionem, quam principes adornarent, haud multum k proditionis fpecie abelTe, ludibrium Europae fiituros, qui tanto apparatu demum unum_* oppi- Dux Styria II. 27 oppidulum quse{iiflent. At Francus imminutum exercitum, tjcbardi moleftam, qua pertinaciter confli&aretur, aegritudinem obten-^£‘ dere 5 praprimis illum Flandrenlis comitatus haereditas, quam mortuo comite cernere parabat, Sc adversus Anglum odium ur- gebat. Nec ille Philippum duntaxat, fedSc alios principes arro- gantia, Sc impotentia animi ab fe abalienarat. \vx juxta, ac ambitionis immodicus, multos fane pro dignitate non habebat, quafi jure contemneret, quos opibus, Se recentis belli fortuna anteiret. Nam Tancredum Sicilbe regem, priusquam Sicilia abi- ret, tranfcenfis Meflanae muris ad officium ccmpulit 3 Ifacium Graecum, Cypri Regem, qubd Anglos, Joannam fororem, Be- rengariae Sponfam in ea littora tempeftate effufas crudeliter, Se contumeliose habuerit, periterregno multatum, aureisque per ludibrium vinculis conftričtum Tripolim deportarat. His ille_? Vičtoriis elatus pro arbitrio pleraque agere, rationem cetero- rum exiguam, aut modicam habere. Paucos illi egeftas addixe- rat, quos opibus fuis e fpoliata Cypro immenfum aučtis fuble- varat. Sed nemo acerbiorem injurbe fenfum, ac Leopoldus in Europam retulit, nonnifi Regis carcere, Se immani pecunia ab- ftergendum. Or igo difcordbe praceps ira, Sc ambitio Richardi fatentibus paflim Hiftoricis fuit. Expugnatae Ptolemaidis gloriam uni fibi arrogarat, ad quam nempe hiantibus jam aliorum virtute muris accefferat. Vexilla nonniii Anglica turribus depangi imperat. Civitatem obequitans, ex ea, quam Leopoldus obtinebat, R- Leopoldi gnum non fuum volitare advertit, edočlusque Leopoldi Orkn- vexillum - talium Ducis copias in ea collocatas Auftriacae legionis vexillum^f^ e defhdffe, ira ultra modum abripitur} e comitatu armatos in tur rim afcendere, ill6que dejecto Anglise fignum fubflitui jubet> Furorem Regis imitati milites, moderatione non majori in tur- rim enituntur, caeslsque Germanorum aliquot, quivimvire- pellere tentarunt, vexillum revellunt, atque ut in mandatis ac- ceperant, in cloacam haud procul diflitam pedibus adigunt. Ri- chardum Leopoldus fuper ignominia quefturus adieratj tantum abfuit, ut pacati quidquam refponderet, ut atrocem injuriam_* conviciis, Sc acerbo rifuRichardus cumularet. Leopoldus, ne quid turbarum deinceps exifteret, cum fuis extra urbemfubpa- piliones feceflit. In hunc modum plures recenfent. Paulb aliter rei lenem Matthaeus Pariš exponit. Metatores Leopoldi qua- ceierius in vicum quempiam delatos, in diverforij te- cto Auftriaca figna defhdfle , atque cum regij aegrb ferrent, commodius diverfbrium principi fuo praereptum, Sc jam antfc ab fe defignatum contenderent, nec tamen ut illi cederent, im- G 2 petra- 28 ' Leopoldus L petrarent, litem ad Richardum detulide, k quo praeceps illa, quam diximus, fententia lata lit. Utcdnque res fe habuerit, devoranda contumelia tum erat, Sc lapiente lilentio dolor premendus , quando pugnare in jemu- lum vires non patiebantur, & 11 etiam Pliilippus Auguftus, fuis injuriis aeger, in partes attrahendus non gravate videretnr, religio in focium, Sc Chriftianum arma facro bello jurata capere ve- tabat. Plenus tamen irarum, Sc vindičbe cupidine in Europam rediit Anglo multiim nocitura, fed nec libi aliquando proficua. Leopoldu* Auftriam propera navigatione, eodem, quo abierat, anno tc- nuit. Altero cum mors Ottocari Styriam libi adjecilfet, Wor- fiire matiam profečtus in hujus Provinci« Principem IX. Kalendas guratur. Junij ab Henrico Cadare inauguratus eft. Graecium lubinde ad- dineTju-' vcntantem proceres magnifica pompa inurbem deduxere. Ufi- rant. tatum fidei Sacramentum in comitiis publicis dičtum. Ordines vicillim a principe doniš, Sc favoribus cumulati. Seccovienfes obtinuere, ut fe fautorem, prote< 5 toremque futurum datis lite- ris Dux teftaretur. Adhuc inaugurationis hilaria agebantur, cum vicinam Bavariam bello ardere nunciatur. Alberto dePo- gen nefcio quid controverfiae de limitibus, Sc monafteriorum tu- tela cum Ortenburgicis comitibus Rapotone, Sc ejus fratre Hen- BeUum in rico intercelferat. Jus luum armis profecutus in Bavariam, Sc Bavaria. ditionem Ortenburgicam Bohemorum auxiliariis fuccinčtus menfe Odobriš irruit 5 non profanis, non facris parcitum, in- cenfae Ecclefe, direpta coenobia, facri apparatus in prsedam^* averfi, Ludovicus Dux Bavariac in fugam ačtus. Ad propui- fandum a finibus periculum cum Bertholdo Meranise Leopoldus accurrit 3 refpirandi tempus načtus Ludovicus dilperlum mili- tem Sc ipfe collegit, fociatlsque viribus ruentis impetum eb fu- ftinuerunt, doneč Ratisbonenfis curise fententia (qua Albertus profcriptus) bello finis imponeretur. Ejchardm Interea Richardi calamitas optatam dudum vindidse occa- ePaUitina fionem Leopoldo obtulit. Poftremus in Pakeftina ille remanfe- ndit. rat . nunc p ace cum Saladino, quem pluribus praeliis attriverat, coiupolita, etli jam jam Hierofolymse immineret, reditum ador- narat. Sive illi aurum a Tyranno receptum, aut dilapli Itali, Germanlque, aut morbus, aut a Philippo Franco metus ita per- Naufragi- luaferat: aut gloriae Fatur jam ellet, qubd permido Guidoni faU ' Luliniano Cypri regno, Hierofolymitani Regis titulum ab eo ab- ftulillet. In Adriatico tempeftate jadatus ad vicinum Aquilc- ]x litus in ora Idrije ejicitur. Tenenti jam portum procella gra- vior, qua hauriendus erat, imminebat. Larvo genio dudus iter profequi per Germaniam conftituit. Memor ignominise, qua Dux Stjrt* II. 29 qua Leopoldum laeferat, ejus manus fibi evitandas optime 116- rat. Ut falleret, verna: habitum indutus modico comitatu Viennam properat. Sednempe, ut celer, &tener eft injuria- rum in principibus fenfus, ita fagaces irae diumemoris ocuii, & peripicax v indici: se ingenium. Rei feriem Henricus Imperator literis, quas ad Philippum AuguRum V. Kalendas Januarias de- derat ipse enarrat: Primum, ut ait, indicium ad Mainhardum Goritiae Comitem delatum, cujustamen folertiamRichardus elu- ht. Očto fuorum, quos Comes ceperat, amiilis Frifacum in Carinthiam penetravit. Fruflra & hic Friderici Petovienfis in- lidise fuerunt. Sex e comitatu duntaxat decerpferat. In AuRri- am Richardus evaiit. Interea Leopoldus admonitus vias omnes oculatiflimis excubiis mu ni v iti In vile diverforium extra mu* ros Viennae Rex fe abdiderat, atque ut omnem iulpicionem pe- regrini etiam adimeret exploratoribus , cocum iimulans culinae munia obiverat. Forte e familia Ducis quispiam urbe die vice- lima Decembris egreflus in tabernam defertur. Confpicatus co¬ cum in vultu ejus, inobfervatus tamen, hseret: vila ad Ptole- maidem Richardi facies, farna per has terras profugi in memo- riam redit. Dubitantem penitus in fententia confirmat annulus, quem digito eximere fatali nempe incogitantia neglexerat. Re- volat in urbem, ducem de diverforio, de Rege, de limulatoha- bitu, de indiciis edocet. Incredibili laetitia nuncium Leopoldus audiit. Confcenfo e veRigio equo, raptbque fecum Praetorianorum globo in diver¬ forium approperat. Altile veru infixum, manu ad ignem Ri¬ chardus verfabat: eum Leopoldus culinam ingreflus nil tale opi- nantem compofito ad acerbam humanitatem vultu alloquitur: erubefcendum P bi, ajebat, Regem potentiflimum fuis in tenis Cafitur. adeb negligenter, avarčque acceptum, ut abječlis culinse mini- Reriis vičtum mereri necdTe lit. Muniis Regi indecoris manus nb dehoneRaret, ducentem fequeretur, fe de hofpitio haud pau- lb commodiore profpečturum, in quo etiam otiofo annonapne- beretur. Delečtatus parum hac urbanitatis formula Richardus, triih filentio, & nuperum ad Ptolemaidem faftum, & pnefen- tem temeritatem ferb damnabat. Ad datum fignum praetoriani regium lixam circumdant, & Duce Hadmaro de Chunring, vinculis oneratum carceri in arce TyrnReinenii mandant. Laetus ea Regis captivitate pariter Henricus Afper, Impera¬ tor ineunte mox Anno XCIII. iibi Richardum cuRodiendum tra- ^ c ^* dtpottulat, caufatus probrofom admodum dignitati regise eflea"* Duce captivum teneri. Lytri partem , ut conventum fuerit , mittitur. examiuhnLi reprsefentandam ne dubitaret. Leopoldus refraga- 30 Leopoldur L ri non aufiis, Richardum valida militum cuflodia feptum Wor- matiam dimittit. Multis fe ab Richardo offenfiim Henricus_i> querebatur. Leopoldi agnati injuriam non minus fuam ajebat, Regem Cypri affinem injufle regno exutum. ArfacidasSicarios in marchionis Montisferrati caedem ab ipfb immiflos, ficulos ad- verstim fe confilio, pecunia, foedere adjut 09 5 quae quidem in Procerum confeflu die palmarum objedla, fi Rogerio Hovedeno fides, nervose Richardus diluit, nihilo tamen magls Iibertatem ob- tinuit in arcem Trivelfiam translatus. Auri nempe Anglici fpes immane quantum Henrici farnem acuebat. Hagenoze primlim de libertate cum Anglo abtum usque ad III. Kalendas Julias,cum Henricus, quid quid alterofferret, parum putaret, dignitate jam Regis ad menfiiram avaritis exačla. Richardus verb tum pri- mum fe nimis aeftimari xgrc ferebat. Tabulse demum Worma- tix liunc in modum confeblse, fignatar omnes lecuri perituros. Richardus fuorum fortunam miferatus Arthuri Dncis fororem pro Leopoldi filio Friderico fponfam, tum Ifacii Comneni Cyprij filiam deducendasBetLinio commifit. Jamque ad Auftriae fines acceflerant, cum expirafte Leopol- dum, obfides periculo defunčtos nunciatur. Vifum Bethunio operam fuam jam fociis non necefiariam Regi admodum gratam futuram, fi puellas non traderet, relečto celeriter itinere in An¬ gliam abiit. Mortem porro in fpreti anathematis poenam fibi evenifte Ludot Leopoldus ipfe agnovit, ceteri omnes credidere. Ex Auftria,^*«/«- quae adhuc funefto Sacramentorum Juftitio fquallebat, fubDe-^™** cembris finem rediit, Nafcentis Domini ferias multa pompa Grze- cij ačturus. Die Divo Stephano Protomartyri facra ludos eque- ftres in vicinum campum edixit. AfFmxere magna frequentia proceres equis, phaleris , armis fuperbe inftručbi 5 admiratio- nem omnium unus Leopoldus collegit, non habitu mag'! s, quam voltu militari fpečtabilis. - Poft meridiem generofo equo večtus in campum inter populi acclamationes egreditur, qui- bus fe tum impense pafcebat, ignarus quantam lučbus materi- em poft unam, alteramve horam praebiturus eflet. Ut erat gloriae guftu incenfus, dexteritatis, & fortitudinis documentum edere ar debat. Decurrentibus in arena fe mifcet: dum admifio equo volat, revolat, fallente veftigio praceps in caput ačtus, £3C infuperabili impetu Ducem fecum humi aftigit. Inhorruere^ omnes ad cafiim longe triftiflimum: inter confufos clamo- res accurritur undique: equi moli, qua preflus jacebat, prin- cipem fubducunt. Corpus totum miferb tum cafu, tum_? pondere jumenti quaflatum 5 fed plaga pedis multb teterri- ma ’ crus non confračbum modb, fed & in minuta fragmi- na contritum, quae terebrata fumma čute afpečbu horrida _9 eminebant. Alt era mox die nihil lenibus remediis profečbum m a PP ar pit. Jam fe nigri coloris indicio facer, quem vo- cant, ignis prodebat. Leopoldus, qua erat fortitudine ani- mi, quam nune Scvitae amor intenderat, crus malo infeftum, o: toti corpori noxium refeindi poftulat. Nemo erat, cui non I mife- 34 Leopoldus /. miferatio principis vires enervaflet: Neceflarium quidem, fcd crudele, & ut dein patuit, non profuturum obfequium me¬ dici , chirurgi, famiHares detrečtabant j b cubiculariis demum imum accerfi aeger jubet: immoto vultu Dux ipfe dolabram_* ofll applicat, cetera hominem perficere mandat. Vires, ut exereret, animat: nulia reverentia principis, nulla aegri mife- ratione emolliretur : fi ipfi manus fufficerent, flbi fuflečturam conflantiam ne dubitaret. Toleravit eam carnificinam, ve- lut ad fe dolor non pertineret. Ad tertium ičtum os ferro re- flitit, doneč revulfus a coxendice pes decideret. Altera nihilominus die luculenta propinquae mortis indicia deprehenfa. Illico, ut ad exitum comparare fe juflus, ratio- nes cum DE O componere inftituit. Vitae prioris errata, mul- ta doloris fignificatione deteftatus; abEpifcopis, qmlečl:um„* circumftabant, ut fe Eccleflae conciliarent, anathemate folve- rent, flagitat. Refponfum ab omnibus, non alia conditicne, qux peteret, conferri pofle, nifi fententiae Pontificis ftaret, Angliae Regi, quae juffus fuiflet, redderet, fidem promifli jure- jurando firmaret. E veftigio optimus Princeps fe imperata fa- čturum jurat, obfides cuftodia emitti prsecipit, Haeredes cete¬ ra pneflituros pollicetur. Identidem fubinde ingeminafle fer- tur : utinam cum mea ftipula contingeret me pafcere oves fan- Moritur. cftse Crucis. Adeb nempe alia, & longč a fe diverfa vita:, re- rum, & ačtorum imago apparere incipit, fimul, acmors ulti- mam lineam dučtura, manumtabulae admovit. Anathemate folutus, & extremis myfleriis rite procuratus, magno pietatis fenfu finiit Anno MCXCIV. poflquam annos triginta feptem_» vivendo expleflet. Media nočle inter utriusque diei ccnfinia expirafle credibile. Sic enim Academioe Bibliothecse Viennen- fis Chronologus, & fepulchralis marmoris Epigraphe ccncilian- , Monarhu tur, quorum alter II. altera III. Kalendas Januarij defmičHim_* induitur. re f erunt# Augufta Bibliothecae fragmentum Chronologicum, & Necrologium Parthenonis Admontenfis tefbmtur Lfopol- dum morti vicinum attonfls crinibus Ciftercienfium vefte indu- tum, non jam Ducem, fed monachum deceflifle. Ingeniofus hic equidem non minus, ac pius aftus, quo obtineret, ut crimi- na, qux Duci in fupremo tribunali objicerentur, vel veflis di- lueret. &r altenlm ab eo, qui accufaretur, perfuaderet: falli certe DEltS, fledfque his veri doloris artibus amat. Cadaver Gracio lugubri apparatu in Ccenobium fandbe Cncis deportatum diebus aliquot inhumatum jacuit: morama exequiis filij cupiditas injecit. Quae fupremis tabulis Pater ca- verat, Dux Stjrite II, 3f verat, curare ad Fridericum attinebat. Procerum quorundam Sc^lkur, confilio indučtus, Anglos obfides diroittere, pecuniam reprae- fentare abnuebat. Inftitere praefules: teme Corpus mandatu« ros, aut perfoiuturos jufta negant, doneč ultimae genitoris vq- luntati morem gefTifTet. AmorePatris, & reverentia duetu s, in poftulata confenfit: Anglis redeundi poteftatem facit, qua- tuor marcarum millia ad Regem deferenda confignat. At illi libertate contenti, ne fe tanto ter e latronum, qui vias infel- fas haberent, irritamento oneratos vellet, deprecantur, impe« trantque, non invito fortafle admodum Friderico, quae res ta« men Leopoldo negotium olim facefTet. Rebus hunc in mo* dum compofitis, cadaver tumulo Chriftiano ritu idatum, Ebdem funus fratris Henrici Meddcenfis Annq MCCXXm. pridie Kalendas Septembris vi« ta funčti deduclum. »(36 ytm LEOPOLDUS II. Gloriofus. DUX STYRItE III. On minus implexa difficultatibus tempora, quatn annorum numero diuturnaerant, quibus Styriarn Leopoldu s obtinuit 3 primum fcifli in diverfa du¬ di a Proceres, armis civilibus Germaniam binis lu- dris commiferunt. Alias collifo cum Pontifici- bus Caefare, feralia Guelphorum, Sc Gibellinorum in Italiano- mina, novaeitidem cis, & trans alpes turbae recruduere. Nun- quam propemodum bello, aut propinqui belli metu vacuis effe Principibus licuit5 cum, fi tantifper ceflatum ab armis eflet, in- fida fere, brevlque pace Germania quiefceret. Qui a Pontificc defcifceret, impius, Sc caput faeris fulminibus objiciebat 3 qu* Caelari refideret, in perniciem fortunaš dabat. Partem cura- rumaliam facrum bellum, quod tum repetitis apparatibus mo- liebantur, occupabat: ad hsec e vicina Hungaria LeopoldO turbae imminebant, ut adeb non vulgare laudis argumenturn fit vel falvam rempublicam, caputque ex his procellis extulifle» Leopoldus in hancrerum tempedatem, velut dignam virtute^ fua arenam ingredus, ea prudentia, fortitudine, felicitate con- filia moderabatur, ut nec pietatis jačturam faceret, nec detri- mentum fua respublica caperet. Non infimum gratiae locuin apud Caefarem condanter tenuit, quin in obfervantiam adver- sus Pontificem peccaret. Pacis artibus, Sc ftudio per Germa¬ niam, belli per ^Egyptum plurimum inclaruit. Illudria haec per utrumque orbem geda populus dičturus compendio, com- muni acclamatione Gloriofi nomen attribuit. Vatrimo - Aparentis obitu Friderico natu majori Audria, Leopoldu vij divi- Styria obtigit: utraque tamen Provincia pod triennium adLFO- P°' poldum devolvenda, podquam Fridericus in Palaedina obiiflet* Urgebat eo maximfc tempore, quo uterque haereditatemadiit* in E*^-Cadedinus Pontifex expeditionem facram. Prona omnia^ Cardinal! Gregorio apud Henricum Afperum Caefarem, Argen- ddtFri/e - tmxtllm commorantem, fiiere; exemplo Caefaris animatiPrin- riv* AM-dpc s Wormatiae, qub eos Henricus in comitia evocarat, cer- firiam. tatim miro ardore hoc bellum complexi funt 3 0 dedit Sc in ter čete- al i ! 0jitam irta tur fulgct J~Coiioribus C'/ir-i.rt. J)ir. -iiSrc Dux Stjria 11L V ceteros nomen Fridericus : Conrado Herbipolenfium antiftiti commiffiim, naves ut in Sicilia trajiciendis copiis appararet, & folverant continuo , nifi infolens annonac eo anno penuria mo¬ ram injeciflet. Anno altero etfi nihilo ferb melior dlet Germa¬ nij conditio , fpreto potius , quam emendato Herilitatis malo, Vela faciunt. L seta belli initia, inulitata militum promptitudo baud dubiam felicis exitius Ipem fecerant. Sidon, Bery thus, alia- que munita loca, diffugientibus metu barbaris, impetu capta. Ad Coruthum fortuna adhseflt. Ejus urbis obfidioni intentis nunciatur, Meflan x IV. Kalend. Obtobr. Henricum Caelarem vi- vis excefFifle. Plerique turbas, qux dein Germaniam involve- *Unt, animo pnecipiebant, curaque incefferat, ne alibi regna qtijrentibus, domefticapericlitarentur, & Ipe dubiorum certa_j amitterent: conclamantur vala, folutaque Coruthi oblidione ad Tyrum in hiberna conceditur, doneč appetente vere magno r ei Chriftian x damno, majore opprobrio in Europam naviga- rent. Flagitiofas irritae expeditionis caufas alij afferunt: Conra- dum Herbipolenfem Caelaris Cancellarium, ali6sque Principes pacem auro barbaris vendidifle, quafi non pro religionibus, fed opibus depugnaturi venilfent; Henricum etiam Hierofolymita- nnm fulpicionibus agitatum, qubd regno luo Europ ji immine- tent, focietatem cum barbaris adversus eos iniifle. Ne vero °mnino res Chriftiana deftituta videretur, Fridericus Auftriacus, Moguntinus, & Verdenlis Epifcopi cum parte copiarum (fed ^uantum iftud adversus vires barbarorum praelidium?) aliauan- tum reftitere. Fridericus ea mora confecutus eft, ut pulchro °peri immoriens, a fug« labe immunis, in hoftico more prope- paodum Vičloris exfpiraret. Decima fexta ante Kalendas Ma- Moritur. jas illi dies fuprema fiiit. Defunčto Friderico ad cernendam fratris haereditatem con-^ r/ ^ bnub Leopoldus fe contulit, fimul Richardus Anglus haud du-J^ t0 ‘ bie Fridericum facro bello occupatum interpellare ad eum diem non aufus, veterem caufam liilcitat: de injuria a parente illata e xpoftulans, argentum, quo lytrinomine fe emunčtum iniquif- fime ferebat, repraefentatum nondum ex integro conqueritur. Caufam illius ardenter complexus Pontifex Innocentius literis Leopoldum in hunc modum amice primum officij commonet: t *umri. Juramenti, quo fe morituro jamjam Patri obflrinxerat, fidem pe tit, liberaret, pecunias, quemadmodum ultima voluntate genitor jnflerat, reftitueret; tum lignificat, fi parere tergiverfaretur, Adalberto Siilisburgenfi Antiffiti in mandatis abs fe datum, ut ceflantem anathemate fcriret, & Provinci« lacris interdiceret j fed intra minas duntaxat ea tum fulmina Hetere, an, qubd Leo- K POL- 38 Leopoldus II. poldus Imperata fecidet? an, quod Anglus podulatis fponte ded- deret? an quod verius mors urgere prohibuit? quam anno fe- quente fagitta ičtus in obfidione arcis Chalufiae obiit. BtSjHm . A forenfi hac lite in campum Leopoldus evocatur. Belli ganciOn- caufa fratrum inHungaria difčordias* Bela Tertius, rib divilb in duos opibus regni vires attenuaret, totum natu majori Emerico tranfcripfit. Sed nempe hac ratione potentias adver- sus exteros, non item pači adversum arma civilia confultum ibat. Andreas fecundo loco genito pr^edia, & arces non paucas adignatae, ambitionis, & luxus irritamentum potius, quam folatiumj feponendam praeterea illi vim argenti magnam parens in peregrinationem Hierofolymitanam curarat, quam voti pro patre a morte praspedito reus obiret. Doneč in luxum, cete- rasque juventas illecebras facultates fuperarent, non asgre Eme¬ rico Regium honorempermifit, voluptatum gudu ambitionem premente: at cum iis decočtis res domi angudior elle coepidet, injudum palam querebatur, Jfe infaudi nafcendi ordinis dunta- xat reum fceptro multari. Adjunxere pars procernm ad pras- Anlrtas cipitem juvenis ambitionem dudi a. His demum afpirantibus ^tfa/ieo- glifcentes igniculi in luculentam flammam erupere, qua Styria, poidum Audriaque fubinde afHata. Andream frudra arma ponere juh f u l H - fum Hungaria Emericus ejecerat: ad Leopoldum ille fe reci- pit, afylum primum, tum & afdičhe fortunas fubfidium orat j calamitas exulis mitidimo Principi LeopoLdo facile miferatio- nem extordt, ut opem celerius expediret. Inconfultus Em erici impetus iram indiper provocavit 3 is vindičtae asdu abreptus, ubi fratrem in Leopoldi ditionem elapfum intelligit, in Audriam_# hodilibus fignis gradatur. Indignatus vehementer Leopoldus omida ullius injuriae expodulatione bellum dbi incendiis, &cas- dibus indici, collečlis, qua maxima poted celeritate , copiis Ksciucitur Andream in Hungariam deducit, gloria tamen majore, quam in A" w 'fručdu, quem incautus Andreas ardor, & nimia £ primo fuccef gananj. ^ dducia corrupit 5 nam cum acie vičtus Emericus in fugam compulfus edet, cautior redditus deinGermanos, quorum virtu- tem nuper expertus, in exercitum adlegit, fratrčmque haud multb pbd iterum pugnam offerentem magna clade prodigat. Kava ci. Ad hoc forte tempus pertinet, quod narrat Fuggerus: k Leo- poldo ad duvium Leytham ad arcendas Hungarorum irruptio- nes civitatem conditam, quas, quod faspius exuda, &totiesin- daurata, Nova Civitas dičta fit. Haud procul inde & Emeri- cum Hungarias Regem civitatis cujuspiam fundamenta jecidej interambos principes fubinde hac conditione conventum, ei» qui opus citius abfolvidet, alter cederet. Leopoldi celeritate^* pras- vitas con- debantur, nec fegniter in pacem procurandam procerum qui- Trujira que optimi incubuerunt, Conradus cumprimis Moguntinus ab pacem f acra expeditione redux toto animo eam curam complečtebatur, Conradus fed aemulomm neutro aut parem, aut fuperiorem paffiiro irri- Mogumi- tos conatus intelligens , felicius operam , ut fiipra diximus, in ^• pow/ ._Hungaria locavit. Innocentius Tertius Pontifex aliaminitio in- fex. gredus viam poftulabat repetitis comitiis, alterutri omnes fcep- trum deferrent, aut rivales fedis Apoftolicse arbitrio fe permit- Qiu favetttrmt. Cum nihii, qu3e poftularat, impetraflet, ab Ottone Ottoni. p r0 nunciat: Philippum etn pluribus fiiffragiis, vitio tamen crea- tum pro potedate edicit 5 fententise caufa fuere : Philippum in- fliper habito juramento, quo operam fuam Friderico nepoti ad- dixerat, Tvranni more in folium evafifle, a Pontificis poRedio- nibus Dux Stjrue III. 41 * *dbus dominandi libidinem non abftinuifie 5 hominem denique, S[ualis Philippus c (Tet, diris a Caeleftino Tertio devotum expiari Prius, tum demum eligi opportuifle. Ottoni proinde, etfi pau- cioribus non tamen irritis fuffragiis dignitatem collatam. Illud potiffimum animum pontificis conciliarat, qubd b Guelphica gente originem traheret, cujus in Ecclefiam merita recenti memoria obverfabantur. Sparguntur per Germaniam Legatorum Pontificis opera literse, folicitantur ad defečtionem principes, populus SacramentO, quodPhilippo dixerat, folu-^'%* tQ s efle jubetur. Sub haec mandata, cum nihil iis profici appa-^b'^' teret, Guido Cardinalis Praeneftinus Epifcopus Coloniam jufiu Innocentij defertur, ultimam negotio manumimpofiturus. C011- tra, quam fperabatur evenitj hand dubie ultra mandata rigi- dus Philippum primum, tum focios Ecclefiae communione_s profcripferat. Intempeftiva feveritate nil aliud effečtum, quam Ut proceres non tam fiilmine territi, quam exulcerati magis Phi¬ lippo adftringerentur. Serb nimium Guido intellexit, princi- 1 "^** pum quidem urbes : haud unquam, aut aegre admodum an mos ad deditionem vi impelli. Adeb nempe excelfe menti, c 'um volenti poflis plurima, vix aliquid invitae extorferis. Lf,o- poldus npfter inter primos in partes Philippi fe dederat, ežsque c onfiiio, & authoritate, qua inter principes pollebat, non me- diocriter provexit 3 in Norimbergenfibus fcederatorum comitiis primum egregiam illi operam navavit, revocatus fiibinde ad Bendam adversus Emericum Hungarum Auftriam fe Viennam^V- retuiit. Patrato bello accept6que militari cingulo, quo eum ad- /nes intenderant, molientibus infuperabile negotium facef- febat. Re proinde infedta in hiberna concedere oportuit. Ne c tamen nullus ejus expeditionis frudtus extitit, nam Barbari ter- rore perculli fuos ipfi muros non multb pbft everterunt, ftativis in remotiora loca translatis. Interea Guilielmus Hollandiae Comes Belgarum auxilia ad- duxerat3 moram iilisLufitani, apud quos hiemem egerant, in- jecerunt; jamjam dilcelTuros lupplices circumftantj operam El¬ am ad ejiciendos e Lufitania Mauros conferrent 3 non minus utile ac gloriofum obfequium facris Chriftianis praeftituros, fi quam in Africa perdere decreviflent, in Europa vincere gentem inči- perent 3 dilata idcirco in Annum XVIII. profedlione egregiam^ lan e hofpitij gratiam reddidere3 patrato bello ejedlisque mauris 1 Lufitaniae portu folverunt, magnum continuo in Orient e ad vidtorias momentum allaturi. Damiata in nobile expeditionis rudimentum, fiiadente ur- gentčque, ut Chronicon Auftrale refert, Leopoido deledta. In- ter principes .dEgypti urbes, Sc firmillima clauftra Damiata ha- betur5 an illa vetus Pelufium ? non perinde certum, cum iflud non pauci ad extimum, orientem versus, Nili oflium collocent, illa fecundo feu Tanitico intra regionem Delta dičtam aflideat, k mediterraneo non uno milliari remota. Ingens Civitas longi- tudine, quam latitudine amplior, opibus potens, Sc litus oppor- tunitate praevalida. Nilo ferd, quanta eft, circumfufo vallatur, nam qui in longum porrigitur, amnis decurrit, qualaterain latum panduntur, in foffas admillus muros alluit, gemina ipfe maenium lorica tutus3 reliquam urbis partem triplex murorum ambitus claudit. Regio circum in multam planitiem diffnnditur, hortis lylvulfsque d. Nilo irriguis ad voluptatem dillindla 3 flu- vij alveum, qua in mare prsecipitat, d codlo latere turris defen- debat, e qua catena ferrea trans fluvium cxtenla, in muros ur¬ bis ex oppofita ripaimmittebatur, nnde navigia portu arceren- tur3 hac in potellate hollium reličla, propius urnem liicceden- di facultas obfidentibus nulla. Ergo v c Dux $tyrice lih 49 Ergo e trircmibus, qua; validiores vifle, in fluvium ad tur- Tarriso . rim aguntur, promptiftimo quoque Militum in jedo, /cala: e fugnatur, malis iiiipenfe, per quas eniterentur aiij, dum aiij intra pluteos reconditi defenfores ftatione fubmovcrent 5 quin e voto oppu- gnatio ceder et, non militibus animi, fed cura machinatori, fiGo- defrido Coionienii fldes, defuit. Dum incredibili mortis con- temptu fcaias fubeunt, dum vidoriam prope manibus tenent, jamque Auftriacus fignifer inter primos in turrim emicans depa- cto vexiilo Vidoriam inclamaret, ftmul funes, qui fufjpenfume malo pontem fuftentarent, fimui impar ponderi malus rumpitur, inftikag. miiitum aiios in carinam, in fluvium alios cffundit. Idem cafus ^ l0 ’ Hofpitalis equitum fcalam, idem Leopoldi afflixit. Nihil ea flrages ad fociorum animos pertinuit, non ilii fegnius agere, in iterata pericuia primum quisque locum depolcere. Leopoldus ante aiios miiitem hortari: fociorum cladem ulcifcerentur, ho- fiem iibi biandiri de Vičtoria ne diu fuftinerent, quam non for- titudine, fed flagitiosa machinatoris incuria obtinuiflet: DEI caulam tuentibus mori aequd, ac vivere pulchrum efte, vidori- bus praedam fane opulentam hoftes reliduros 5 ii vinci contige- rit, inter liios fpolia DELIM haudpaulbillis ampliora divifurum. Ipfe ut erat vuitu ardens, & mortis contemptu aeftuans facild cohortibus animos & iram afflavit j inflauratur die Divo Bar- thoiomaro facra impugnatio, firmiora navigia, fc ali s ut nuper inftmda, admoventurj Saraceni in lubeuntes omne telorum_j> genus effundere, figittarum, faxorum grandinem depluere, a malieolis prope navibus exitium accerlitum, iis tabulatum, ma- lusque correptus pertinaci flamma arferat, non niii improbo long6que conatu reftinguenda 5 pod acre tandem certamen bar- Ex P*g”*~ baricontis, lanceisque ioco moti viam promptioribus aperiunt, M * fefe e fcalis in molem librandi} nec jam pares aliis, femper alifs- que fuccedentibus, in obfeflorum poteftate turrim relinquunt. Eodem fere tempore Belgicarum navium una, Harlemenfis fuif- fecreditur, in catenam pleniš veliš inveda, incredibili hoflium conftcrnatione ferreum illud clauftrum perfregerat. Ejus ta- men diei gloriam, quanta erat, ab univerfo exercitu Leopoldo delatam d veteri Steronis chronico Brunerus affirmat. Amiflae moliš nuncius adeb Sapphadinum Saladini fratrem perculit, ut morbo d dolore contrado interierit. Mac fpina evul- favia tamen adoperofiflimum genus vidoriae nondum plene pa- tuit 3 fiquidem urbi validillima caftra Saraceni praetenderant, quae Nili trajedu hoftes prohiberent. Legiones fecundum ri- pam explicatae ftabant^ perrumpendum adeb in partem alteram alpirantibus vallum illud haftarum erat, nifi ejus vidorite glori- N am F o Leopoldu* 11, Barbari, am uni fibi vendicare DEO libuiflet. Vix unam , alteramVC fugantur navim in alteram ripam adverterant, cum fubito terrore percul- ft divinitus barbari in eftufam fugam vertuntur, csefi ab inft' quentibus permulti, in opulentiflimis caftris praedae abunde re* pertum. Sufcepta demum obfidio tantb alacrius , quantb l e ' objidetur bfiores copias Britannia, Italia, Galiia nuper fubmiferat, oppo r ' Damata. tunum f an £, & neceflarium ad toierandos diuturnae obfidionis labores auxilium. In decimum očtavum .menfem extračta -io- credibile quantum militum abfumpferit, quantum serum*#' rum exhauriendum dederit. Flore copiarum inducdo, & coitt - mcatu ad multos menfes fuffečluro contfa vim hoftium, famčrn- que urbem egregie Sapphadintis communierat. Murorum alti - tudo, & infuperabilis firmitas ingentem fiduciam defenforibus* obfidentibus defperationem prope injecerat; irrito fere multo- o bfidionis rum menfium labore verberabantur , folidiflima illa compag e drfficulta* nu (pj am ac j arietum id: us hiante. Caftrorum latera repetitis af- fultibus Meledinus S a pphadini filius, fronte m erumpentese condb do ex urbe milites infeftabant. His non levius k Nilo malufrt acceflerat, qui eo anno ante tempus, & ultra morem excrefcen s caftra magna parte inundarat, unde non paucis medium corpt# in aquas immerfis, omnibus inftabili, & fallente ftepe veffigb pugnandumj Vitiofus uliginoFe terrae humor morbos infuper i* 1 exercitum vulgarat. Hsec quidem difcrimina precibus, 8c pi e ' tatis exercitiis brevi depulfa, illa verb extrada in longum terrt' pus conftantia toleranda. Sapphadi- Corradinus alter Sapphadini filius, nihil intentatum reliquib rmiUcro *quo urbem, cx quafbitima FEgypti penderet, liberaret. A& ^diruit ™ dito nuper direpta fua caftra, circumfufos Damiatae EuropaeoS* irUt ' in rabiem ačtus, muris Hierofoljmam exuit,, miffis etiam ad Pincipes literis diruturum fe Domini fepulchrum, nift obfidion^ decederent, minatur: cum iis nihil moveri intelligeret, a dfcitti Varnici- undique fuppetiis Damiatam advolat, exercitum caftris admovefc tam lihe- ut jam Saraceni intus obfefti, forls obfiderent, tcntato non feme' rars ten- f ru fl; ra at [itu. Pridie Kalendas fextiles caftrorum muniment-žLj perruperat, fed ab accurrentibus ftationariis ferociter rejedus ad pacis confllia convertitur, conditiones in hunc modum confcr*' ptas mittit. Damiata fcederati abfifterent: Hierofolymitanurt* Regnum integrum reciperent, Gracco, & Monte Reali A rabi# urbibus exceptis, pro quibus annuum tributum ipfe penderet< ad inftaurandos urbis muros Fe, quantum opus eflet, numrnC' Trutira rum fuffedurum, Crucis fandae partem, quam Saladinus cap^ pajifa- Hierofolyma abftulerat, redditum iri, captivis, quotquot Ba" bylone, & Damafci detinerentur, redeundi poteftatem fad u ' rufl 1 ' Dux Stjritf H L fr rum. Omnium coafenfu rejedhe conditiones fuere, qubd reti- nendse Hierofolymse fpes nulla e det, doneč barbari iEgypto poti- rentur. Nec jam Damiata ea er at, quae diu obfeilbres fatiga- ret^ morbis, cladibus tenuatum admodum pradldiUm* reliduos fames vexare cdeperat. CorradinUs, Sc Meledinus fratres de- fperata in caftra irruptione tefles duntaxat deditionis futurse affi- ftebant, quam pertaefi tot malorum cives non jam modefte a Suitano fiagitabant. Et proditione demnm captam credibile 5 Krk namque fub nočHs medium, quae IX. KaL Novembr. Anni XIX. P u i ndtur ' praeceflerat, quidam in urbeitl immifli, atque in muros, ignaro, quid ageretur, Suitano-, enill funt, editbque, in quod antecon« venerant, flgno, applicatis ad turres fcalis alij fuper alios elu- čtantur, noči is reliquum filentio exigunt, albefcente die com* polito gradu in urbem defcendunt. Sultanus periculi admonitus per averfam portam fefe ejicit, reliqui abječtis armis Vitam de- precantur. Meledinus Sultanum fecutus jačturae, Sc ignominiae, quam Ipečtarat, dolore amens incenfis caftris fuis in novum de- decus, Sc fugam praeivit. Očtoginta barbarorum millia hac ob- fldione abfumpta feruntur. Leopoldus non expečtato obfidionis fine $ pofEjuam Urbs teopoUttt ad extremum deducira non dubiam amplius vičtoriam reliquif-^* fet, in Europam retro Vela fecit, cum domeftica negotia prar- lent e m pofcerent, neC praedae ex copiofiffima urbe coiligendae cupido teneret. Delatus in Styriam nova Epifcopatus dignitate audiram invenit. Vicaria poteftate ad id tempus Gurcenfes Prze- fules utriusque Provinciae facra procurabant. Vifum Eberhar- do Salisburgerifi idonus gravius, quam ut unus ferendo par eflet* decimo feptimo feculi Anno per Carolum Frifacenfem Prsepoli-^/"/^^ tum cum Honorio Pontifice jegerat, onus dividi, Sc luUm Styri* Epifcopum nominari pateretur. Pontifex collaudato Eberhar-er#/«'« diconfilio* Ottoni Frifingenfi, Bertholdo Bnhdnenfi Antiftiti, Sc Godefrido Admontenfi Abbati lmperat, Dicecefeos limites inlpicerent, tum EcclefFe Salisburgenlis, & Collegiatae Seccovij fententiam ad fe perfčnberent; ouibus cum Eberhardi vota pro- bari intellexi!Tet, Epifcopatum Seccovij erigendi poteflatem fe¬ cit. Nondum hi c ftudium, quo omnium commoda complečte- batur Eberhardus, quieverat, novo oneri geminatum hono- rem adječhirus a Friderico Caefare, ut Seccovienfem, Sc Chie- menfem a fe recens inftitutum EpifcopUm Imperij Prsefulibus ac- cenferet, petit, Sc impetrat. Tum Anno XVIII. Carolum Fri¬ facenfem Praepofitum Seccovienfi mitra exornat, virum non modb multa laude jam dudum inter facra verfatum, fed Sc de dignitate, antequam adiret, nuper oratoris munere Roma fun- dtus, egregid meritum« N z Theo- f2 Leopoldu? II. opilit Theodora: Leopoldi Conjugi hsec Ebe^hardi confilia miniiS Tkodora placebant. Mifia ad Pontificem epiftola prolixe qucritur, fe in* so 7 j» x . *čia » & abfente marito intra Eiam ditionem innovari nihil de- buifle j expečfcandum Ducis reditum, nulium in mora pericu- lum videri, praerogativas novo Epifcopo adječtas, quae autho- ritati, jurlque Ducis detraherent, imperarct itaque Eberhardo, coeptis defifteret, doneč negotium a prsefente marito compone- rctur. Honorius, Eve quereias eas juEas, vcržsque fentiret, Eve Principem placaturus, fevero mandato Salisburgenfem mo* net, quidquid adversus authoritatem Ducis hucusque aritum* emendaret 5 fiquidab eo cedi opus eflet, vi, Sc arrogata pote- ftate abftineret, avolente, lubentčque impetraret, Leopolpo jufie irritato fe non minus offenfum putaret. A Duce in Euro- pam reverio litem Epifcopo motam nulli veterum Icriptorum-* meminere. Credibile, negotium b. Friderico Oefare Norimber- genfibus in comitiis compofitum, quibus cum Eberhardo adfu- iEe in diplomate ibidem edito legitur. Vix alterum annum inter domeftica, 8 c publica Imperij ne- ftmJv* 8 0t * a * n Europa Leopoldus egerat, de amifla Damiata triftes nuncij advolant. Perculit ea jačtura tantri acerbius Ducem, quantri majori impendio illud virtutis fiiae monimentum confti- tit. Caufa infelicis exitus potiEima Friderici focordia, quapro- fedtionem ex anno in annum diEulit, improvida Pelagij Legati Albanenfis Epifcopi in ulteriorem ^gyptum afpirantis expedi- tio. Copiarum, qux ad manum erant, virtute , Sc lpe auxi- liorum, quae Fridericus fe miffiirum parum fideliter promiferat, fretus ad oppugnandum Cairum, veterem, ut quidam putant, Memphim, proficifcitur; Fruftra JoannesRex Hierofolymitanus, fruftra Tribuni perniciofo confilio intercefierant, obteftati, nb in certum difcrimen res Chriftianorum adduceret, pt'2ef olaictur fal- tem, doneč fupplementa, qux Caefar promiEftet, fe adjungerent: concedendum denique fuit, ut quantnm inter pedi, Sc armo- rum tračFationem interfit, internecino documento difceret. In- vitus licet Rex Joannes Pelagium comitatur 5 Memphim ten- dentibus exercitum fuum Sultanus objicitj at viribus fuis dif- EEis, Emul ac in confpebtum Venere, in tutiora receffit: inde mifto legato, E Sultani terris excederent, ceflurum regno Hie- rofolymitano, urbem nuper deletam reftauraturum pollicetur. Damiatae nihil incommodaturum. Ejus pofleftionem fibi ra- tam fore. Ditionem fuam in viginti milliaria circa urbem ex- tendefrent} curaturum, nb Eiorum quispiam fines violaret. Superbse nimium conditiones offerri vifc ab eo, qui Emul metum fateretur, trepidatione hoftium in majora compendia uten- Dux Stjritf III. f 3 utendum cenfebant. Dedučtbque in regionis interiora milite etate. caftra ad fluvij ripam metantur, cujus alteram Sultanus infide-^^* bat. At caliidus Barbarus nunquam fui copiam facere, omni ° ope Chriftianostrajedtu prohibere. Tenu it ea Judificatio, doneč Nilus intumefceret, Seraph, & Corradinus Soldani fratres fup- petias venirent, tum enimvero hinc a Barbaris, illinc ab elemen- tis velut indagine cinčti ferb temeritatem damnabant* Nam- que crefcente Nilo naves hoftes immiferant, atqne intercepta, quae Damiata afferebatur, annona farnem caftris induxerant j reditum parantibus viam alibi Soldani fratres praecipiunt, alibi derivatus in campos Nilus & progredi, & fubfiftere prohibebat, corruptis eluvione, quae fupererant, cibariis, vitam demum, 8c reditum cefsa Damiata altero, quam expugnata efTet, anno, 8c reftitutis captivis k Soldano emerunt* Acceptae cladis dedecus in unam Friderici Caefaris focordiamo^ 9 uam referebant, qui fidem fefellerit, fiibfidio fe venturum dolosč^™" fpoponderit, quorum fpe freti expeditionem fiifcepiflent. Acer-/^«J^ bius ne minem, quam Honorium Pontificem jačturae-dolorure- bat,* acceflerunt vulgi querelae, velut is non minus, quam Cae- far resperdidifiet, qui Friderici cefiationem meticulosa conniven- tia aluerit: nec is aut damna farcire, aut abolere infamiam diftu- lit: vehementioribus ftimulis urgere Caefarem, conventus Pro- cerum indicere, in novum foedus folidtare*. Ea res LeopoLdum Leopoldi Ducem fiepius e Patria excivit, cum identidem domeftica nego - varia itU tiarevocarent, utadeoočto, qui fupererant, vitac annos rara wen, ‘ quiete, perpetua ferb inter itinera ultro, citr6que commeando cxegerit. Verulis collocutus cum Caefare Pontifex communi confilio decreverunt evocandos Veronam fiib Novembris medi- Um Anni XXII. principes. Profečlum illuc Leopoldum , etfi ve- teres Hiftorici non memorent, credibile tamen, cumeosprae ce- teris adefle Papa voluerit, quibus litora , litus locorum in Pa- beftina perfpebta. lis comitiis, cbm peračtum nil efiet, Frideri- co in Sicilia ftudiose haud dubib moraš trahente, LeopoLdus Viennam fe retulit, dedučlo fecum Alberto Bernardi quon- damDucis Saxonise Filio fecundo genito, cui vel fub praefentis anni exitum, ut Auflrale, aut fcquentisprincipium, ut Garften- fe Chronicum refert, Agnetem primb genitam collocavit. Vix unus, altdrve menfis abierat, cum HonorijPontificis li- teris interpellatur: illuferat more fuo Fridericus Caefar fančtiffi- mo Patri, & fplendidis promiffis fpem fecerat eXpeditionis prO- pediem in Pakeftinam adornandae. Fidem mereri videbantur tum Verba principis, etfi jam toties fefellerit , qubd Jolantse Joannis Hierofolymarum Regis filiae, & haeredi jurejurando conjugium O r>r*v f4 Leopoldu* 11 promiferit ( Conftantia enim Augufta Catana: XXIII. Junij obte rat) miriš tetitiis Honorius ob negotium, ut putabat, tandem feliciter confečtum inceflerat. Tum haec, tum alia, quae in con- ventu apud Ferrentinates celebrato ada, continub ezpeditis ad invitatur Principes tabellariis fignificat. Leopoldum infuper multis laudi- iPmtiiZ b us cumulatum vehementer hortatur, focium fe fandifiitno ad btllum bello daret, fortitudini ejus ab fe tirnima quaeque tribuij iret, & faerum. cri icem reciperet : quantus in armis dlet, fenfifte jam ad Da- miatam Barbaros : vidoriam illam, qux alieno vitio nupet corrupta fuiftet, novis inftauraret. Leopoldus etfi quidem , res pofceret, promptum fe, paratumque oftendiftet, fed qub» Ktcufat, penitius, ac Pontifex Friderici animum infpexiflet, facrae militi# frcuT? tefleram non fufčepit. Non muko pbft tamen opportunam oc- cafionem Hungaria obtulit, qua fuam adversus Romanam te dem obfervantiam egregio documento probaret. Reverfiis nuper e Pateftina Andreas Mariam Theodori fcaris Grsecorum Imperatoris filiam adduxerat, quam Bete fid matrimonio jungendam, Sc corona ornandam curarat. Nun c alienato repente a nnru animo filio imperat, uxorem conti- ixukm nub abdicaret. Metu adačlus, facriiego Patris imperio Bela RcgisHun. j nv itu S paruit. Mariam poft duos conjugij annos toro removet* umMam Edodus ea de tc a regni Prsefulibus Pontifex Bete fevero man* riti pit, dato nunciat, conjugem nullo jure eXautoratam iilico reciperet* Mandatum Bela accepit, ut qui dudum fic cogi optabat 3 quO dileda conjuge potiretur: Mariam in thalamum revocat* Ne- ceftitatem fadi Patri eXcufat. Non idem fbcero in nurum, qn J marito in uxorem animus. Converfo jam in filium furore, m iilico Mariam palatio expellat, ftparere differret, acerba qu#- que minatur. Irarn Patris veritus Bela fub anni vigefimi tertij finem regno excedit, Sc in tutelam Leopoldi fe conjicit. Hin regium exulem amice complexus, collaudata prolixb adversunfl Apoftolica mandata reverentra, poteftatem commorandi in Au- ftria, doneč conciliato Patre in Hungariam tutus rediret, facit* Solicitum procul dubio Andream filij ad Leopoldum fuga habuit* Nam modico pbft tempore fadi poenitens, pnecipitem iram^ Papse eXcusarat, adjedis precibus: curaret, necausa filij SiLeo- poldo bellum Hungarte moveretur. Pacis quidem fecurum Andream Pontifex juflerat; alteris verb ad Leopoldum Anno XXIV. datis literis ejus in profugum regem benevolentiam-* j multis laudibus cumulavit. Operx, quam pib adebRegi exuli, Sc marito pervim vidua- to navdrat, haud abfimile pretium anno altero refpondit, cbrn Margaretham Ducis filiam Henricus Friderici Filius, in Germa* - A • ' ni# Dux $tyritf lil . JT ni# Regem tribus ab hinc dus, duxerat. Fuitque iil bi gloria celebratum, quantb nobiliores Ijponl# Magareth# poli - ? ico Kegt habit#, nam haudita pridem Francofurti Epiicopus Angii# eas • /** • “ ^ w J. a ^ ~ _ j Y12{X/ J7 ti 4 nuptias lorori Regis ambierat. Primislai Otto e ari nliam adliuc^ impuberem Frideficus Pater delpondit. Sed procerum fuffragi- is, ilac repndiata, illd non admifsa, aliorum fortUftam & Vota Margaretha teiiuit. In pomp#, & lastiti# auctarium eodem_j> tempere, eadčmque urbe binialij Leopoldi liberi matrimonium iniere. Henricus natu major cum Agnete Hermanni Tliurin- gi# Principis filia in manus convenit. Conftantia Henrico Mar- chioni Milili# fe nupturam recepit. Finitis nuptiarum fefFis Schardingam Leopoldus abiit, caftrum obtento jam LudovicH cW/ »* Bavari# ducis confenfu extruelurus, amedio opere Imperatoris^^. literi$ in Italiam evocatur. truit, Peffime per Europam ad eam diem Fridericus atidierat, quod promiflam toties expeditionem incredibiii rei Chriftian# damno in infinitum differret, morarum caufas alias ex aiiis ob- .'truderef, opum etiam inducias, quas in biemlium Anno MCCXXV. a Papa pod dudam Jolantam extorferat, paflirrt rofcindebant, velut qui regni titulo* hanc expeditionem fe dederit, an fuo hortatu ceteros duntaxat Principes in bellum animarit, non perinde pronum efl affirma- re; infigne ejus, quores orientis curafiet, fludium fingulari epi- flola dilaudatum a Pontifice: in clientelam acceptum Ducerru® Raynaldus folum commemorat. Eodem anno Leopoldum fuiP fe in Styria e diplomate legitur, quo VII. Idus Novembris Gyri- enfi Carthufise jura firmavit. Aquisgranum profečbum ad pompam, qua filia Margaretha in Germanise Reginam folenniri- tu V. Kalendas Aprilis inaugurabatur , cohoneflandam, Gode- fridus Colonienfis tefbatur. Nondum hic Leopoldi itinerum finis, bis adhuc illi Italia, femel adeunda Bavaria, Sc Suevia, doneč in longiorem viam fe Vana ejt* d are lege communi cogeretur: anathemate nuper a Gregorio ttiuera. perculfus Fridericus iterum confilium belli in Palseflina fa- ciendi aut refumpferat, aut fimularat. Iterum Germanih ordi- nes ad Ravennam convenire Anno XXVIII. imperavit. Leo¬ poldus, ut Urfpergenfis narrat, jam Venetias XIV. Kalend. A pri- lis attigerat, cum turbata Caefaris confilia interceflione Pontif- cis, Sc vetitos convenire proceres nunciatur, five qubdGrego- rius mallet Fridericum in Oriente pugnantem audire, quam in • Italia -jt Dux Styri£ UL f7 Italia otiosd deliberantem cernere, five qubd moliturum quidpi« am adversurn fe formidaret. Revera diftračia jam tum in partes Italia nihil pacifici ominari finebat, cum Frangepanios ciientelis, opibuscjue inter Romanos potentiffimos fibi Cariar adjunxiflet, Gregorio Joannes Hierofolymitanus, Thufciat, & Longo bardi« nobiles permulti Papae palam ftuduerunt. Rebus fic confhtutis Germani« Leopoldus fc reddidit, atque direčto in Bavariamu® itinere equeftribus ludis cum Henrico Rege, multfsque Procerum pridie Idus Mai j interfmt. Datum id a Duce noftr o ho nori Lu - ln dovici Bavari, cujus filius Otto ea die Baltheo & Gladio decora-^^ tus,* propd aberat, quin ea humanitas vita Duci conftaret. An lum aAJt^ dolo malo, ut in infidias pertraheretur, invitatus a Bavaris, an vindičt« opportunitas iras fortuitb acuerit? ajdererenon aufim. Vetus odium fuiile Garftenfe Chronicon peiiiiadet, quodadan- num vigefimum quintum narrat Andream Regem Hungari«, & Ludovicum Ducem Bavariae in Leopoldum conjurafic. Cau- fas divinare quidem, afferre non licet. Filium in tutelam nu- Per acceptum injuriam liram Andreas duxerit; apudutrumque ingens gloria bello pacčque collečta, tum & potentia Leopoldo invidiam conf&rit; nili o c denuo rebellis in Patrem Filius Henri- cus ambos concitarit j ftrudtas ejus vita fape infidias tum a Du¬ ce, tum k ceteris per Bavariam nobilibus, quas tamen, DEO optimum Principem protegente, feliciter evaferit, Auftrale Chronicon refert. Meliori in Suevia holpitio ulus elF, ubi non lecurd modb commoratus, fed& inufitato honore aučtus rediit. Huc Henrici Germani« Regis aulam comitatus, ab eodem_» Augufio genero inter ceteros, quos tabulis ad Eslingam Anno MCCXXVIII. IX. Kalend. Septemb. datis favores contulit, ob- tinuit, utDucali pileo coronam regiam imponere pofthac Au- ftriacis liceret, in beneficiorum polTelTionem non litu ceteris communi, fed equo infidentes immitterentur. Dum ha c in Germania agerentur, Fridericus publicato per Europam anathemate de imperio amittendo folicitus in Pakefti- nam trajecit, menfe Augufto Ptolomaidem tenuit 3 nh interea hoftis Gregorio in Italia deefiet, Raynaldum Spoletanum fibi fuf- fecitj & verb omni is op e adniliis efi:, nb Papa abelle Caefa- rem aut gauderet, aut ientiret. Gregorius cum in fulminibus facris jam pndidij nil cerneret, copias & ipfe collegit, delat6- que JoanniSolym«o caftrorum imperio, non urbesmodb, quas nuper Pontifici« ditioni Raynaldus decerpfit, recuperat 5 Verb m & magnam Apuli« Campani«que par te m hofti extorquet$ non diu polfidendam. Quippe Fridericus confebta cum Sukano pro- pudiofis conditionibus pace, Italiam Anno XXIX. aefiate inve- P dtus, f8 Leopoldus 1 L čtus, modici temporis impendio, ablata recepit. Confterna- tus inexpečlata fortuna Cadaris Gregorius, foiicitis litcris ad Ec* a vapti clellse defenlionem Principes extimulat, LEOPOLDUM,poftquam 'advmL pacificationem expofuiflet, per fufum Chrifti langui- Cafirem. nem Perufij XV.Kalend. AugufL hortatus, fimulac evocaretur, armatus Italiam irrumperet. Sed fua demum utilitas Friderico arma excuflit: etfi enim, prius ac in Orientem folveret, nullo fručtu folicitati ad defečtionem Principes a Gregorio fuiflent,ve- rebatur tamen, ne repetitum anathema religionis quid populo demum injiceret,. pacem ofFert, quam ambabus utajunt ulnis Pontifex complexus. Delečli utrinque, qui res controver- las dirimerent j k Friderico in hunc finem evocati PatriarcM Aquilejenhs, Archiepilcopus Salisburgenlls, Epifcopus Ratisbo- nenfis, Leopoldus Auftriae, Otto Merama, Bernardus Carinthi# CumPapaDuccs: Casfare ad oppidum S. Germani praeftolante Leopol- Dus R° mam a cceflit 5 jurata pro Friderico obedientia Legatos po q m p etrat> Gum his demum ad lančti Germani tabulje pacis prodromae die II. Julij Anno MCCXXX. in hunc modum con- rečbe : ftaturum le mandatis haud multb poft Roma afferendis fi juratus Caefar promiferit, anathemate folutus efto. PoRquaiTi his, tum Sc ceteris, quas Pontifex dičtarat, conditionibus fub- fcripfiflet, a Sabinenfi Epifcopo Ecclefiae V. Kalend. Septembri? reftitutus eft. Aflertam, non item ftabilitam pacem Duci noftro videre mors indulfit, nam tot laborum , Sc itinerum moleftii? Moritur. fatigatus V. Kalend. Augufti ad S. Germani diem lupremum obl¬ it. An olim bello, an conciliata nune pace Ecclefhe utilior? non facile definieris. Operi nobiliori non potuifle immori longe certiffimum. • Defunčti cadaver barbara quadam illiu? aevi confuetudine membratim concihim, Sc ferventi aqua deco- člum in duas partes divisere. Oflibus in Auftriam deportatis* vilcera Sc čarnem in monachorum S. Benedičti fenaculo (capi- tulumvocant) montis Caffinenfis, tefte Godefrido Colonienfi* terrze mandarunt. Jufla illi a Vaticanis Patribus perloluta Au- flrale Chronicon addit. rutorttu P^er illi Leopoldus primus Virtuofus, mater Helena Bel# ' Tertij Hungarorum Regis filia. Quo anno in lucern editus, me- moriae proditum non habemus. Magiftratui gerendo jam pa- rem, dum pater moreretur, fuiile, Diploma perfuadet Wolfg e ' ro Patavienfi Praefuli fliper vetere in Parthenonem Niderburgen- fem jure anno elapfi feculi XCIII. V. Kalend. Aprilis, ab Henri' co Csefare Spirse datum, cui inter alios principes mox k parente Leopoldo, liibfcriptus teftis legitur. Styriam anno prioris fe¬ culi XCV. amorte Patris, k morte fratris natu majoris Friderik Au- Dux Styrt<£ lih yg Auftriam Anno XCVIII. regendam fufcepit. Conjugem adfci- Uxor. vit Theodoram Manueie Comneno Augufto genitam, nuptiis iplendidiffimo apparatu Viennae Anno feculi hujus fecundo in aula reckns aedificata celebratis. Septem liberos ex ea fufcepit, ma ~uim. tre foecunda magis, quam felice. Mares ti;es, Leopoldum, Hen- ricum, Fridericum, foeminas una plures, Agnetem, Margari- tham, Conftantiam, Gertrudern. Leopoldo primogenito in- felix lapfiis ex arbore, in quam juveniii levitate confcenderat, Anno XVI. cervices elifit} illatus Clauftro-Neoburgitumulo, poftquam alterum luftrum vivendo iiondum explevifiet. Anno VII. natus, VIII. Kal. Aprilis. Henricus an violenta morte, an morbo incertum, Anno MCCXXVIII. periit. Exulem apud Ottocarum Moravise Marchionem obiifle recentioribus videtur 5 cadaverin Neoburgenfi Bafilica humatum Enenkelius affirmat, Indignus optimo parente fikus, nec alia, quam nefana tentati parricidij memoria annalibus notus, cnidelis cognomentum tu- mulo intulit, qubd obtenta, ut meminimus, primi flagitij venia patri fratrlque nečem molitus fit. Fridericus Leopoldo fucce- detpaternse ditionis, non perinde virtutum, aut felicitatis hae- res. Agnetem Albertus Saxo, Margaritham Rex Germaniae Henricus, Conftantiam Henricus Marchio Mifniae An.XXXIV. uxores accepere^ cum Gertrude Landgravius Thuringiae Anno XXXIX. Neoftadij matrimonium iniit. Sed quidquid peccaverint lilij, virtutum fuarum Iplcndore Leopoldus penitus obruit. Spečfcata virtus hoftibus metuen- dumefFecit. Belli non minus fciens ac abftinens, nifineceftitas pofceret, perpetuam fere fuis provinciis pacem confervabat. virtuut Multis irafcendi voluntatem metus excufterat, omnibus cauIas Mr/ *‘ principis modeftia fubtraxit. Nullus non, quam irritari, tam Vinci aifficilem Leopoldum intelligebat. Arma, ut fparfim me* moratum eft, fiepius induit, fed quibus non tam fuae, qukm_s alienae utilitati, aut verius pietati & ju Bitke militavit. Nemo ab ejus potentia vim fibi inferendam inetuit, nifi cui forte invi- dia hoftem Leopoldum finxerit. Principibus miferis ht certum in ejus armis ®ione, ita frequens afylum. AndreairuLa- dislaum, Belam Ungaros adjutos delcripiimus. Alexium Con- ftantinopoli profugum ( cujus neptem Theodoram conjugem^# Exfeduh fuifle Fuggerus teftatur) benigne fufceptum protečtbmque idcm^ afleverat'. Quanto amplificandae Ecclefiae ftudio teneretur, opi- WMf * bus viribusque in Pabeftina confumptis abunde monftravit. A !i- aminfuperexpeditionem adversus Mauros inOccidentem Anno XII. fufcepit, ab Alphonlo Caftellae Rege invitatus. Sed non« nifi pofiquam debellatum eflet, Calatravam cumcopiis tenuit. P 2 Si- 60 Leopoldu* //. Siquidem eam vičtoriam, quanta erat, fuo prodigioDElIS, n 011 manibus militum deberi vojuit: defiderati duntaxat ChriftianO* rum viginti quinque, cum ducenta Maurorum miilia pr xtct centum quinquaginta mille captos cecidiRent. Defunčtus apud Regem gratulationis.officio, Leopoldus in Arragoniam ad agna« tum Regem invifendum difceffit. o Libtraii. F oris armis impios perditum j domi cultores, cuitumque ta-un ioca pietatis munificentia promotum ibat. Admontenfes, & Secco- vienfes occurrentibus fibi, dum ex aula Philippi Anno II. redi- ret, praefulibus fux poRhac tuteix Fecuros juiiit. Ctimeodem anno facris folennibus, qu« Diva: Cunegundi nuper ab Innocen- tiointer frnčlos relatse Bambergae adornabantur, adfuiilet, re- verfus eidem Div« in adfito pomaeriis Gnecenfibus coliiculo fa- eram aedem conRruxit EquitibusTeutonicis poReakfilio Frideri- co collatam. Monaflerium, quod Campililij CiRercienfibus in domicilium Anno VI. erexit, finim aliquando Maufblaeum efle voluit, ne fcilicet v a na duntaxat magnificentia, fed & pietatis monumentum eXtaret. Runenfibus perpetuum cenfum h ferri fodinis fuis donavit. Alpes NeiciRallenfes ab Elifabetha Cii' tenbergica ultima voluntate eisdem legatas ratum habuit. Ciy- rienfe Coenobium ab alterius inflituti viris tum inhabitatum, ve- teribus e Chartufia incolis Anno IX. reRituit, & amplioribus fundis locupletavit. Ecclefiam ibidem fuis impendiis condidit, atque binis polt annis ab Hiipanica expeditione reverfus ab Eckberto Bambergenfi Epifcopo confecrari procuravit. Inter curas ea femper Leopoldi antiquiflima vifa, ne quid inter fe, & faeram reipublicse ordinem fimultatis exifleret. Litem illi M a- negoldus Patavienfis fuper ufurpatis Ecclefbe fuje juribus, fpecia- tim Viennenfis tutela intentarat. Uterque comitiis Anno XV* AuguRse aderat, cum Manegoldus ad tribunal Csefaris caufam detuliffet, ultro Leopoldus legnm, quibus tueri fe haud aegrfc poterat, praefidia adhibere omifit, atque Philippum pro Epifco- Or&inum po fcifcere fuRinuit. Pietate Ducis aliorum quoque, quibus fa- Kstiffofa. c o It ate s fuppetebant, excita liberalitas. Vivente etiamnum^# r styriaZ Divo Seraphico, quem mors Anno XXVI. cado intulit, bina mgrtjfm. ordinis Ccenobia, Graecij viris unum, virginibus extra Juden- burgi Muros alterum excitata. Anno feculi trigeflmo, k morte Divi Dominici nono, ejus Religiofi sedem Petovij obtinuerej aream in aedificium cedente Mechtilde Friderici de Petovio Vi¬ dna, opes fuas Eberhardus Salisburgenfis a n ti Res, Bernardus dc Petovio, Wulffingus de Stubenberg, & uxor contulere. Anno XXIX. Stainzenfium Canonicorum Collegium Luitoldi NVildo- nenfis liberalitate furrexit. At *Ditx Sijrlce lih 6t At decus multb auguffius, Sc pradidium longe firmiffimum, cefarun quod fančbius Palladium non immeiitb dixeris, Styrise Anno Mariam- MCC. acceffit, in quem Cellarum Marianarum initium vetus^ 0u ~ perfuafio, Sc infcripta templi propyfoo verba referunt. E te- b ’ nuibus initiis in eam celebritatem, quamhodie miramur, locus rufticae duntaxat plebeculae olim notus evafit. Sub feculi unde- cimi finem Marquardus Carinthia: Dux, cui ea pars, quae nune Styriae eft, tum parebat, faeram Divo Lamberto sedem in- choaratj Henricus fiiius impofito ab fe f aibgio plurimis fondi s invalle Avelenz aučbam fančbi Benedičbi religiofis tradidit 5 at quoniam vaiiis porrečba longius, quam ut caelo prsefertim tur- bato plebs in templum commeare absque graviffimo incommo do pofiet, hyeme etiamnives vias omnes prseftruerent, in inte- riora montium quempiam religioforum mittere vifum, qui ani- mas faeris myfteriis vicinior procuraret. Viro infignis pietatis ea provincia obtigit. Eodem loco, qub nune auguftac fabriese templum tot Monarcharum doniš, Sc tabulis prodigiorum te- ftibus illufire confpicitur, aediculam e ligno in Ecclefoe fpeciem conformat, erečbae in medio arae cubitalis magnitudinis fbatuam imponit, ea S tilia elaborata, fiifsque difliričba coloribus Divam Virginem manu dextraParvulum fufbentantem referebat. Ma- tre pyrum, filio contra matri pomum, fimplicia nempe, Sc ad rufticae plebeculae gufbum accommodata dona porrigente. Pro- digiorum primitias Henricus Moravias Marchio, Sc uxor Agnes, ab aliis Cunegundis dičta,HenriciDucis Aufiriae deAiedlingfilia abftulere. Triennio fere par nobile conjugum Paralyfis concla- mata a medicis falute amixerat, cum a Wenceslao Bohemias qnondam Duce per infomnium admonentur : morbo fi expc- diri vellent, non opem aliunde, quam e CellaB. Virginis pete- rent, illuc fe peregrinaturos voto obfbringerent. Somno Divini quidpiam inefle morbus cum Sančbo evanefcens probavit. Iter cum magno famulorum numero ingreflos e via aberrare conti- git j adfuit continub an Divus Wenceslaus, an caelefiis quis- piam genius peregrini habitu tečbus, errorčmque dedočbis iter monfbravit. Gratiis Sofpitatrici perfblutis aediculam in jufbse ma¬ gnitudinis Ecclefiam converterunt. Farna prodigij per Hun- gariam, Bohemiam, Aufbriam, Styriam e veftigio fpar- fa undique populos e remotioribus etiamterris excivit. FRI- Trtierici gtnius. Ghtflio ctc cingitur . <> ** FRIDERICUS I. licofus. DUX STYRIiE IV. 'Ortunam amplifUmam, quam ordo nafcendi nega- rat, prsematurus fratrum obitus Friderico afle- ruit 5 fed ceu oblatae praeter opinionem felicitatis impatiens, partam alieno infortunio dignitatem _nec ipfe Fat profperl- tenuit. Bellicoji nomen ma- jore reipublicac damno, quam fua gloria fibi confecit, nihilma- jori conatu quam pacem devitare vifus inquies animus, fi belil caufas non inveniret, faciebat, multum lane aparente moribus* fed Sc iortuna diverlus. Interea ferociam Domini luebant pro- vinciae, cum irritati principes 5 nune finguli, nune fociati irrue- rent: Bohemo Ungarus, Ungaro Bojus, velut in orbem fucce- deret. Friderico ad miferorum gemitus furdo, ut qui villa- rum incendiis fuam gloriam, quam quo maxime illuftrandam cenferet. Et verb ii bellis ultro oblatiš, quam folieite quasfitis exerere fortitudinem maluiflet, primis illum heroibus excelfitas animi exaequarat. Quam in accerfenda pericula proftus, tam in ferendis fortunae caiibus fortis, ut turbulenti genij veniam_j> hoc nomine mereri propemodum videatur. Vinci quidem, non perinde trepidare docitis, in reruin omnium defperatione ipfe folus erečtus ftare. Si modb ex cladibus vitam, ipem etiam melioris fortunae, Sc vindičhe propofitum auferebat 5 nec un- quam hodem vičtorem metu redituri non multb pbd ultoris abfolverat. netatis anno haereditatem adierit, fatls non liquet, vi- gefimo proximum, aut non admodum excdTide conjicere pro- num. Nam Henricum Cunringium Rebtorem Audriae in Di- plomatis, Sc Fridericum adhuc puerumin Audrali Chronico compellari legimus. Si, quod meminimus, uxorem, fimul ac pu- bertatis annos attigit, duxit, decimum očtavum annum nune egreflum credibile. Illud certius, gladium drinxide in acie pri- -iis, qu^m eo folenni ritu accingeretur. Hic enim honor Anno XXII. illi in Benedičlinorum monaderio, quos ScotosvocanF Viennae k Gebhardo Patavienfi Antidite IV. Nonas Februarij col- latus, podquambello vičlor exiidet, in quod Fridericum, fimnl ac ;0\ v v...v- •.. -. n , •. v ...... • ^ iTCtt* L < Dux Styr'ue IV. . , 6% ac mortuo patre regimen aulpicatus eRet, defečHo procerum^ pertraxit. Praecipui perfidix authores Hadmarus, Sc quem fu- pra meminimus, Henricus Cunringii fratres fuere optimi Patris Hadmari degeneres filij, Sc accommodato ad moreš convitio paffim Canes dičti. Opibus Sc cfientelis, Sc poflefTione modu s il- lisjam amplior, quam ut privatne fortunae conditionem tolera- rent. Incendebat novandi libidinem aetas principis injuriae ob- noxia. Henricus haud dubie ignaviap notam infuper timebat, ii Belliorigo. praeclaram invadendi Ducatus occafionem negligeret, poftquam Rečtor Auflriat dičlus ad fupremam dignitatem fe proximb ad- motum videret. Procerum multos oftenfa fpe amplioris fortunse conciliarunt, alios tcnuiores largitionibus fibi adjungebant. Bo- hemum Ottocarum vetus cum Auftriacis aemulatio facile in ar- morum focietatem attraxit. Informato tacitis coitionibus fcele- re hunc in modum manus operi admovere. Bohe mi, dum minime timerentur, in Auftriam irruunt, ra- Kohemi pinis, csedibus, incendiis regionem evaftant. Henricus, &:Had - nruunt ' marus in reličtos a Leopoldo Thefauros involant, impunitatem certiflimam fui flagitij duplici compendio affirmandam rati, cum ipfl partes fuas in beljum his opibus egregie inftruxiflent: Fride- Cumingii Ricus belli nervo deftitutus dc vindičta cogitare nb quidem au- deret. Expilato aerario Bohemorum exemplum imitati Cremb-/«,,^. fium, dc Steinam Auftriae oppida incendunt 5 peiiimo utrobi-«»*• que conillio, quores firas, non, ut rebantur provehebant, fed penitus afflixerant. Nam alios jačtune ex incendiis doior, me- !>1ce ^ ,u tus vicini mali alios abalienarat, omnes immanis furti fceditatem deteftabantur, nec jam uthoftes, fed latrones, Sc graflatores pu« blicos afpexerant, qui non injurias, quas obtendebant, ultum irent, fed opibus duntaxat alienis inhiarent. Ad haec cum nec facris peperciflent, templa rapinis profanaflent, a Gebhardo Pa- tavienli facro fulmine percuffi, multis fui horrorem ingeflerant. Certatim itaque damnatis latronum partibusad Fridericum con- fluunt, in incendiarios, furesque, ut duceret, pofcunt. % Fridericus, ut fat militum ad manus habuiflet, illicb ad perduelles inveftigandos abiit. Nec iis jam animi, ut fere fervis accidit, quos una praefentia domini timore concutit, coram ar- mato infuper conftitere, in argcntum nempe, non iteminfer- rum principis generofi. Quaqua Fridericus occurrerct, ffra -4 Trifo. gem inferebat, repetitis velitationibus verius, quam pracliis, le- vi momento feditiofos oppreflit, ut qui fortitudinem omnem in™ expilando aerario nuper abfumpMet. Quot quot bcllo capti, non ut milites, fed praedones meritb habiti, pars carnificis ferro fublati, pars e refli pependere. Hadmarus per infidias intcrce- Q_2 ptus, 64 . Fridericus I. ptus, conditionibus haud dubifc duris fubinde dimiflus, eodem annoobiitj Henricus, fuga primum vitam fervarat, petitadeifl a%r»>*-ffagitii venia Thyrnfteinenfi oppido multatus eft. Seditionem "idotnui ^ dC rat ’ one profligatam anno trigefimo primo veteres annak s utlsCun meminere, quemadmodum cum Bohemis conventum, tacenb ringim. fimillimum vero ed, aut accifis perdueliium viribus, aut jam pri" us, audita Regis lui Ottocari morte (quemeodem, quoLe° - poldus anno obiide Chronicon Audrale ait ) Iponte receffil^' Sed non ideo Friderico latisfačtum, qui aut inultus ofFendi, aut levi placari non didicit. Imperandum tamen irae tum fuit, & difFerenda in commodius tempus vindičta : etli enim rebelliufl* vires utcunque protritae edent, neque tamen lat condabat, afl cum armis etiamtumultuandi confilia excufia?quae proinde obla¬ ta rebellandi opportunitate irritanda non videbantur 5 nec viri- um abunde in hodem, qualis Bohemus erat, comparari tum^ Tridericuf poterat, regione incendiis, aerario lumptibus exhaudo. Accef ^9**^ lit, qubd Imperator Fridericus Ducem cum caeteris principi" jam « "•j 3US Aquilejam evocarit de pace Germanih delih erat uru s. Ce" lebratis Anno trigelimo lecundo fub Palete tempus comitiis CA far in Apuliam pacem cum Saracenis: Dux in Auftriam bel" lum Bohemis altero anno fadturus revertitur, quo damria m&* jora fuis provinciis accerleret, quam hodibus inferret. Belli caufa illa, quam diximus, preffus ad eum diem injuri# fenfus 5 altera principi pacem exofo fatponderola feobtulit, qubd domi quieta omnia reperillet. Delečtus militum, quam deri poliet maximos hieme per provincias haberi imperat 5 lečtilh" mus miles fub ligna convenerat, ftabatque in Audria jam fub in Boh s. veris finem accinčtus. Exeunte Junio in Bohcmiam Frideri- mosdudt - g us ipfe deduxit. Expeditionis initia longe laetiffima, inundata florentillimis copiis Bohemia quocunque pedem figerent, me- tum & dragem circumferebant, torrentis indar impetu ornnia perrumpunt, nemine, qui ruentibus fe objiceret, tentareaufb* Lata fcfcOttocaro lufceptum primo pradiandi conlilium idem metus eX- initk. cll dit, nam revocatum ecampo, in quem deduxerat militem? fylvarum latebris continub abdidit. Cadrum Vetau, quod B0- hemi infuperabile jačtarant, non improbo labore expugnaturn* cetera per otium, ac obfidente nemine lubačta. Exultantem laetis liiccelFibus principem e medio vičtoriarum curlit gravilfi- mus morbus, e quo aegre vitam extulit, avocavit: quanquam eodem tempore & tuendae fuae provinciae cura a Bohemis bel-* lum averterat. Exitialis fane, fi quis alius, hic annus Andr A Styriaeque accidit, fimul ac Fridericus in Bohemiam movit, ve- iut clalTico eodem evocati, hinc Hnngari, hinc Bavari in arm^ Dnx Stjritf IV. 6f confiirgunt, pro clarigatione incendia oppidorum fuere. Otto Bavarus in Auftriae fines illatus, totam eam regionem incendiis Sc rapinisfbede habuit, caftro Laimbach,ceterfsque, per quse in- cendiarium agmen rapuerat, exuftis. Qu6 ille fe ofFenflim quere- retur, non liquet: an fors Ottocarus exciverit, an Fridericus cum Rege Germanise Henrico adversus eum confpirarit. Iliud, Ravariir- e quo conjicerehoc licet, Chronicon Au Brale refert: Henricum™^^ Regem Friderici affinem cum aliis principibus infenfum Ottoma. fuifTe, bell6que appetitam Bavariam fubjugaffe. Gravior procella Styriae incubuit, in quam Andreas Hunga- rise Rex a Bohemo, lit credibile,folicitatus ferro, Sc flamma de- faeviit. Cum miles abeflet, agricolae arma adversus praedones Hungari corripiunt, non alio fručtu, quam ut polt larcs etiam vitam_s> /M % r/ * amitterent. Siquidem populabundum iliud agmen, ut hoftem^’ confpexerat, more quemadmodum alias fiio, tune vero etiam callida fimulatione fe fenfim flibducit, doneč extra fines fuos Styros extraheret. Nec hi quidquam doli fufpicati, vind.id:x cupidi, Sc fucceflu iaeti fugitivos alaerius, quam prudentius in- fequuntur, pracunte caute hofte, atque fic fugam attemperan- te, ne extra paratum infidiis locitm Styri tenderent. Clim in hos rudem militia plebem pellexiflent, frontem Sc ora fugitivi ob- v c rt mit, aiij a latere, ali j a tergo coorti folutis habenis in ordi- nes Styrorum irruunt. Trepidatum fane non leviter ad periculi tnagnitudinem, unde, qui vivi aut liberi abirent, non appare- bat, Neque tamen honeffi aut non inulti exitus curam abje- cere. Dcfperatio, Sc Nobilium, quorum multi fe agmini mi-%^J afM feuerunt, exemplum, hortatusque animos incendebant. Poft c “^* longum, Sc fanguinarium certamen vičloria penes Ungaros ftc- ' tit, de qua gaudere non admodum aufi, cum aequata fere clade ex arena receflerint. Ne ftyri vincerent, hoftium numerus ob- ftahat: nd plures capti caedem evaderent, virtus Sc accenfa de- Iperatione ferocia effecit 3 ex iis vix quinquaginta fe neci fubdu- Xerunt. Fatalem pači hunc annum dixeris, eodem Sc vicina Carin- thia inteftinis motibus agitata, Dux Sc Epifcopus Babenbergen- fis Eckbertus collifi alternis cadibus in mutuam perniciem grafi- fabantur. Armis initio Epifcopus fuperior, demum ab Henrico de Vinkenftein interceptus Friderici opera libertatem obtinuit, poftq*- cxercitus copiis, alia Andream, Belam, Sc Colomannum filios^ Un&a ' alia via incedere. Ad fines Auftriae vicino triginta millia objicit. Priusquam ad manus ventum eflet, quo panico terrore afflati, nelcio, infoedam adeb fugam vertuntur, ut nemo unus fron- tem obverteret, etfi tercentum duntaxat Llngari fiigientes in- fequerentur. Inde Andreas nullo refiftente progrefliis, quidquid villarum, oppidorum, arcium Viennam usque occurreret, fun- ditus evertit, expilatis per otium domibus ignes pari, qua nuper Fridericus, ferocia injicit. Ex alf era Danubij ripa non abfimili humanitate Bohemi tendebant. Auftria, qua tranfi-^Boi«- bant, omni exufta in Stadelowe caftra fixerant, unde tamen_s w/ * inufitata e pluviis inundatione, quae triduum tenuit, recedere brevi coačti funt. Haerebat adhuc in Auftria: vifceribus Hun- garus. Eminus bufta, cominus Sc prope Viennao portas voli- tantia impune hoftium figna e muris vifebantur. Militum no- . firorum animis adeb altb adhuc terror infederat, ut nullis preči- bus, pollicitlsve in pugnam emov eri poflent. Pacem Hungarus, C[ubdrogari vellet, intolerabili pretio vendebat; Fridericus, qui, fi tandem aliquandb demittendus ad preces animus eflet, hac monetarixas, quam quietem emptas maluiflet, reiučFatus diu, demum fatali neceflitati, Sc procerum confilio fe permifit. Mul- tis librarum millibus ea pacis nundinatio conflitit, quibus pcr-^^ . folutis Rex fplendido convivio a Duce acceptus in Hungariam ™ r ' t « n ' rediit. Diuturnitatem amicitiae, Sc jurijurando fidem fecuta Ducis calamitas affirmavit. Fridericus periculo expeditus, velut qui b recenti naufra- gio emerfi, poftquam mentem difcriminis, Sc metus imaeine confufam receperunt, non jam unde evafiftet, fed quanto falus R 2 con- 0 68 Fridericuf L conditidet, ponderabat. Bellum majori decore propulfatunA dmbus, quam damno intra vile era patriae toleratum identidei# animum ianiabat, pacem pecuniis, & quod fupra pecuni aS erat, precibus ab fe emptam non immerito eum pudebat, d ul bello prsveniri a quopiam, injuriam credidit. Nec de vacuo rio dolor minus uiferat, cujus redituendi fpes aut nulla, aut ced e non propinqua, cum efumante adhuc tum regione, quid argefl' tiredigeretur, non appareret. Nec is Fridericus fuit, qui ani¬ mum ad patientiam fubegidet, ut dum mora quadam Provinci# refpirarent, damna fua farciri expečtaret 3 celeriora honedis an- tehabuit, cum compendiariam ad opes viam fcelus obtulilTeb inde medelam facere decrevit. 7ex At pr o- JEgri propudiofa pace & jačtura animi cruciatus indudturus ataSToni ’ * n Hbidines fe edundit. Inopiae confulturus serarij, i 11 Us, ipoliandos cives convertitur. Atque cum multi fua armis tue- rentur, mutuis caedibus, & incendiis fevitum e d. Quidquid nu- perna populatione Hungari ad fupremam diligentiam reiiquutn Feciflent, probe fupplevit. Immanibusvečtigalibus merces one- rat, cives exačHonibus, & novis tributorum nominibus peneop- Rapinč. primit. Qui divitiarum accufarentur, variis de caufis, qux cu- pido principi deede non poterant, emungit. Viennenfes pl'# ceteris afperius habiti, qubd facultatum ampliorum culpa labo- rarent. Non a viduarum, ant pupillorum bonis manus abdinet* Midi in elan dr a & coenobia fatellites, quiuna eademque die di- vids turmis impetum in omnia facerent, d non, quantum num- morum ad manus edet, continuo repradentaretur, edfačtis vio- lente arcis, quidquid reconditum deprehenderent, abradebant? dolididimo condlio, quafi magls princeps ditefceret, d civium opes fuas, animos alienos faceret, aut his couciliatis, non m e* liori jure civium opes fuas reputare podet. In provinciarum^ fpoliarium, 8c praedonum receptaculum Neodadium, & arx Sta- renberga delečta, huc thefauri omnes comportati, & adje< 5 H s ad vetera novis munimentis cudoditi. Alibi fatellites pccunias* domi Dux pudicitiam Vir ginu m, Sc Matronam m expugnatum FriJerid ibat. Si quam elegantior forma commendarat, illa fe in Friderik llbtda ' torum rapiendam condituere dbi poterat. Non parentum pi' e ' ces, non puellarum renitentium trides vultus, & lachrym#* non alieni thalami reverentia adversus edrenem libidinem valu e- re. Alias per contemptum luxuriae fuse fociis violandas objece- rat. Repu Kam dare, aut fortius obniti parentum & maritorufl 1 multis capitale fuit. Hos verfo in ferociam amore fiedis eri mini - bus oneratos palam neci dare, aut per fubornatos dcarios b vs> c * dio tollere. Brunhildem civis Viennends conjugem, fpecioff fimarn T)ux Styr'ue /K 69 Urnam foeminam deperibat. At illa ad menluram pulchritudi- nis pudica, variis artibus tum IiFriderico, tum ab ejus libidinis mmiftris tentata, nullis blanditiis minlsve induci potuit, ut fui copiam faceret. Fridericus ira juxta ac amore aeftuans volu- ptatis Sc vindičbe litim adječta infigni ignominia explere ftatuit. Civium primores cum conjugibus Sc filiabus convivio excipit, k invitata Brunhildis aderat. Cum vino jam hilares, genio qukm maxime indulgerent, condučti in facinus miniftri in tricli- nium irrumpunt. Brunhildis e menla abripitur, in Friderici conclave deportatur, illat6que ftupro ad maritum remittitur. Non hofpites duntaxat, fed univerfa civitas, poftquam fcelus vulgatum eft, impudentis libidinis atrocitate percuHa fremuit, illatje injurise dolore, tum odio, iraque incenli non timidč minas jad:abant, &trifte aliquid aufuri in principem videbantur, nili civium prudentiores, quibus Patriae & tranquillitatis liudium, qukm vindičlae majus erat, occultis nunciis monuiflent, concita- tae plebis furori fe quamprimum lubduceret. Periculo intellečlo Dux per urbis maenia furtive egreRus, in Starenbergam arcem Neoftadio vicinam, fatls, lit ea ferebant tempora, munitam, evalit. Ne communi conlilio arma adversus Tyrannum ordines corriperent, nondum elučlatae e liiis malis Provinciae, patriae amor, k corrivatae tot praedis in unum principis aerarium pecuniae obfti- tere. Unica in Oelare Ipes liipererat, qni immedicabili cetero- cjuin malo luprema authoritate remedium afferret. Omnium Utriusque reipublicae procerum nomine literae expediuntur, Du- cis adversus rempublicam, Sc privatos perperam ačFa minutim perfcribunt. Flis pondus longfc maximum mater Theodora ad- jecit, qux bonis omnibus exuta a filio, carceres non evalerat,ni- fi properata in Bohemiam fuga libertatem furata propemodum fuiflet. E Regis conlilio in aulam Imperatoris profečta lachry- mis, Sc quod lupra has eft, materno nomine caulam liiam ani- nrorum motu incredibili egit. Cselar etli querelas juftas, veras- que, Sc Fridericum poena digniRimum agnofceret, tamen qubd in iplum luo genio propenlior, & Leopoldi Patris merita recur- terent, lenioribus primum verbis dehortari. His fruftra con- A c <*f are fumptis acriores objurgationes addere. Operam demum liiam to- ties ludi impatiens, ad dicendam coram Imperij fenatu caulam evocare, alia ex aliis loca, quibus le lifteret, offerre. Cum nb lic quidem contumaciafrangeretur, AugulFe comitia coeuntur. Ex ordinurn fententia Caelar pronunciat. Jam nune inlignia_i M/ " r * Ducis Fridericus ponito, Provinciis ad cum diem liiis excedito, 11 tergiverfari aulit, Imperij armis adigitor. Par- 70 Friclerim 7 . Cetera ejm Partem porro duntaxat criminum fupra delibavimus, plnra delitta. & atrociora, quibus fibi rigidiorem fententiam extortam tefta* tur, literis ad Wenceslaum Bohemise Regem datis hunc in mo- dum recenfet. Praeter voluntatem Caefaris Ungariam hoftiliter ingreflum Regem irritafie, ut is in Imperij fines irrueret, ad pa¬ dla Imperij Majeftate indigna adigeret. Regem Bohemiae, Mag- deburgenfem, Patavienfem , Ratisbonenfem , Brandeburgen- fem, Frifingenfem Epifcopos, B a vari je ducem, & Moravi* Marchionem inique juribus 8c proventibus, quibus perAuftri- am, & Styriam fruebantur, fpoliafle; quin & Theodorae matri annuum cenfum, & omne vitae fubfidium intervcrtiflej illicar- ceres, illiubera, nifi fuga fibi confuluiflet, fedturum impia & belluina crudelitate minatum. Tum quae in fe peccaverit, Cae- far fubjungit. Qubd, cum honori Ducis id daturus per Stjriam (annonempe trigefimo quarto) iter faceret, mille pondo exi- gere non dubitarit, caufatus tantum fibi nummorum necefiari* um, quibus Bohemise & Hungariae bellum inferret. Rejedfis, ut par erat, poftulatis ferociter reipondifle, ne fe, ut antehac, ferviturum Caefar expedtaret. Qubd cum Mcdiolanenfibus ta* citb confpirarit, infidias vitae firuxerit, Pontificem advershs Cse- larem concitarit', ad haec feniorem Montanae, Aflafilnorum, ut vocant, principem magna pecunise vi oblata in c sedem, dum Im¬ perator bellum in Styria faceret, conduxifle. Caftra qu sedam fibi ultima voluntate a quopiam donata Ducem violente occn- pafie. Ravennam, Aquilejam, Moguntiam, Auguftam,tudi ad celebranda comitia, tum ut crimina, quse objiciebantur, di- lueret, evocatum, etfi primum fe venturum fpoponderit, nun- quam paruifle. Quosquos Caefaris & Imperij clientes nofiet* indignž tradtafle. Legatos fuos in Aufiriam ad cognofcendam caulam mifios contumeliose habuifie. Alios a Duce Bolnic ad Imperatorem honoris causa expeditos, muneribus, quae fere- bant, fpoliafie. Verbo, quidquid per fiimmam licentiam libuiflet, femper fecifie. Iftud demum velut coronidem, & quo ultimam flagitiis manum impofuifiet, extremum fubjungit: Marchio¬ nem Mifniae, & fororem Conftantiam in toro conjugali compo- fitos prima nuptiarum nodte aggreflum j ne inde furgerent, deti- nuifie, doneč dotirenunciarent. Marchionis etiam comitibus mi¬ natum carceres, nifi in eadem verba jurarint, infuper habito» quod Sacramento fecuritatem hofpitibus addixerit, de dote, ut quid remitteretur, nunquam petiturum, eadem religione fpo* ponderit. Praevidebat equidem Caefar Fridfricum, fi vis abeflet, p a ' rum verbis movendum} non prius adeb pcena per Aufiriam^ Dux Styr'ue IV\ 71 publicata, quam accinbU ftarent, c{ui curke fententiam armis cafiri fiilcirent. Eam Prov inciam Wenceslao Regi Eohemiae, & Ottoni Duce{ ' oc - Duci Bavariae demandat, quibus neminem ardentius in ruinam c Zjhmm. Friderici incubiturum non vanb fperabat, qubd privatis quis- gue injuriis exacerbati dudum vindibbe imminebant. Bavaro Rudiger Patavienfis, Eckbertus Bambergenfis, Sigefridus Ra- tisbonenfis Epifcopi fe junxere$ cum Burchardo Duce Carinthiac Bertholdus Patriarcha Aquilejenfis, Eberhardus Salisburgeniis Archiepifcopus advolant. Eadem die, & pene hora, ceudato adaflultum figno in Auftriam diverfis viis irruunt, aliaomni parte ckffica perftrepunt, latbcaedes, incendia, undique terror Fpargiturj populo, ut fere accidit, errata Principis adeb acerbe luente, ut peccare adhuc Fridericum, quam fic plebti maluiC- Fet. Prima fere Vienna deditionem fecit, elato e Principe Llrbe defebHonis vexilio certatim minoris nominis oppida fe vičtorum arbitrio permittunt. Lincium a Duce Bavariae, & Rudigero Patavienfi nequicquam omni vi oppugnata fortiter reflitit. Inclinato jam anno Caefar ipfe copias ex Italia in Styriam de~ St r hm duxit ( an eb usque illa a viimmunis extiterit, an Carinthi, & A ar ' Sociorum armis delibata, non meminere annales ) loca munita permulta vi expugnata, alia deditione in fidem recipit, pleraque munimentis exuit, Proceres ad dicendum Sacramentum ejurato Friderico alios volentes evocat, alios adigit, atque convitium_® t)uci fačfcurus, uxorem ejus abducit. SubačFa Styria Viennam fetend.it hiemem ibidem cum Theodorico Trevirenfi, Sigefrido Moguntino Antiflitibus, Burchardo Duce Carinthi*, Henrico Landgravio Thuringke alifsque primatibus exačFurus. Mox ad ordinandum rempublicam manus admovet, Ducatum Auftriae, Styriaeque ad Imperij ditionem adjungit, Viennam Civitatem li- beram pronunciat. lili, & univerfae Auftriae Eckbertum Bam- bergenfem Beke Regis Hungariae avunculum, Ottonis Meraniae flucis filium, Bertholdi Aquilejenfis Fratrem praeficit, Virum_® ftrenuum, & belli artium cum primis gnarum, eodem adhuc anno obiturum. In curarum partem adefle juflis comitibus de Flenneberg, & Conrado Burggravio de Nurenberga, Conradi curae fingulariter Viennam adversus Friderici molitiones cufto- Venit diendam committit, 1 & praefentium Imperij ordinum opportuni - Vtennam - tate uflis filium Conradum natu minorem Germaniae Regem de- fignat, exautorato Henrico quem perduellionis reum jam_? biennio carceri mancipatum tcnebat. Rebus hunc in modum compofitis Pafcha Ratisbonae celebraturus3 An. MCCXXXVII. difceffit. S 2 1 * Tki- 72 Fridericus /♦ Frideržctis Fridericus ad primum imminentis tempeftatis nuncium ca* DuxNeo. put pročelij fubtraxit j ne fpem tamen omnem abjecide, ant contLet cau &m ipfe fiiam dedituere videretur, in vicinam Viennse ur- bem Neodadium fe cum fididimo quoque includit, unde e pro- pinquo fefe iis, qui adhucin fide perditerant, odentaret $ tum ut periculi communione fponte fufcepta magls amicos obdringeret, tum, ut remittente tempedate promptior ad erigendam fortu- nam accurreret. Nec Friderici latebrae, nec confilia Impera- torem utique fugerunt. Cur ab urbe adeb vicina, Sc inimica ar- ma abdinuerit, non reperio: An qubd tacite adhuc Friderico faveret, Sc depredinn ad tempus potius vellet, qukm perditum? an rei fumam eripuide contentus nil penfi haberet, exiguam va- Rx ditionis laciniam a Duce teneri, nec longioris obfidionis me¬ tu copias atterendas duceret? cum ominari non ex vano podet, pauca, quse fupererant, ceu uiti mas fpei tabulas mordicus reti- nendas, quas ex immani naufragio extuliflet. Prseter Neodadi- um, Sc quod dipra diximus, Lincium Medlingam, ut Staren- bergam arcem,in potedate Friderici manfideFuggerus refert. E Dynadis, qui profcripto adhaefere, fuide Bertholdum de Treun Marefchallum, ut vocant, Gundackarum de Starenberg, Or- tolfum de Volckendein, e literis Friderici Neodadij Idus No- vembris Anno XXXVI. datis compertum habemus. CJuiete hačtenus, Sc modede intra muros Fridericus age- bat, in rei bene gerendae occafionem intentus, quam non mul- to pbd nimia Praefečtorum Audri^ fiducia obtulit. Forte Neo¬ dadium versus Rudiger Pataviends, Sc Conradus Frifingends abierat, itineris causa colloquium in ea regione cum Styrise Pro- Epifcoph ceribus, Sc Aquilejenfi Patriarcha indičfcum. Securitatis ergb infidtM ]q uren bergicus validam militum manum profečturis addiderat, ipsčque ducebat, Friderici copiolis decuplo diperiorem, vir- tuti etiam parem futuram, nifi pro ararum, focordmque recupe- ratione pugnantibus rabies vires humanis ferš majores addere confuevidet. Re per exploratores cognita e latebris fuis Fride¬ ricus cum Alberto de Bogen, quem pridem in fiippetias advo- carat,prorepit, militem opportuna in datione locat, fylvulse Sc tumuliinterječlu abfconditum, reverfuros acolloquio Praefiiles praftolari alto lilentio jubet, doneč figno ab fe edendo evocaren- tur. Ipfe interea tum per fe, tum per exploratores regredienti- um iter obfervat 5 dum locum inddiarum praeterveherentur* ftudiosb quiefcit, quo majorem terrorem repente a tergo immi- nens afferret, j£mque per campum, Steinfeldam dičtum, incede- bant, cum fuos prorumpere imperat admifTis illico equis, fubla- to clamorc, Sc edito e concuflis armis fragore maximo tanto im- petu Dux Stjrite IV. 7 ? petu feruntur, ut hofti vix tantum mora: relinquerent, qua frontem converteret, minus in qualemcunque aciem fe compo- neret. Momento totns iile comitatus interfečtis paucis difTipa- tnr 3 Nurenbergicum cum plerisque militum fuga ab Pulit. Ambo Et ca t i{ - Praefules multique nobilium in manus Friderici venere, praeda Vel eo nomine maxima, qubd ex ea amplioris non multb poP fecuturae fortunam pendere Dux putaret. Nec ex vano 5 bt Epifcopos, ProcerčsOue NeoPadij capti -opptia Vos detineri vulgatum ep, paflim oppida celeri deditione occu-^p*;. pare vičtoris gratiam concertant 5 univerfa AuPria fe Duci fiib- .mittit. Oefar de profperis Friderici fiiccePibus edočfus, hinc Styros in AuPriam immittit, inde gravi mandato nobilibus im- perat, Comiti EberPeinio fe quantocyus, copi&sque fociarent, Omni op e progrefliones Ducis fiperent, tumjam occupatis de-%™ pelierent. Fridericus, ut excellitate animi erat ad temeritatem^'^* propior, primiim in Styros movet, quibus levi negotio intra montes fuos retrufis, Tulnam advolat, quo adventaPe lub An- Et cetem iu XXXVIII. autumnum EberPeinium cogndrat, eadem, qua^ en, * w * rmper felicitate ufus memorabili clade foederatos profligat, aliis alib fuga dilapfis EberPeinius Viennae fe injicit. Nihil ea urbs aut AuPriae univerfae exemplo mota, aut Friderici fortuna territa, una adhuc jugum detrečtarat 5 adeb alte injuriarum memoria infederat. Metus etiam ipsa hac mora accrevit, qui & multos Procerum ab eo confilio abPerrebat, nb Pertinaciam Fridericus irae, ut experti erant, immodicus, acer- pitis ulcifcereturj necde concepta femelferocia remisere quid- quam cives, etfi diuturna jam oblidione muros Fridericus ver- beraret, annonae inferendae fpem omnem prseciderit j poPquam cellas penarias exhaufiflent, canes, alilque obfccena in alimen- tum verterunt, fed demumfamis acerbitas deditionem perfuaPt ratis, 11 quid etiam truculentius vičtor Patuiflet, mollioris 1 Q.vien»am thi genus ePe ferro caefum citb emori, qukm famentem diu fc^ a ' mori fentire. Praeter fpem humaniter Cives Fridericus habuit, fuo nempe jam malo eruditus, feveritate immodica populum in breve quidem tempus it fcelere, in longuma Principe alienari. Vienna expugnata in potepate AuPria erat 5 nondum tamen de- bellatum, nondum Ducis dignitas recuperata, doneč integra Caefaris fententia Paret. Is non ignarus eorum, qux Frideri¬ cus abfente fe egerit, hačfenus diflimulavitpotius, quam proba- vit, cum Longobardi,&Pontifex plus lat)s negotij in Italia facef- ferent, ut adeb curas, copEisve in AuPriam extendere non vaca- ret. Multa nihilominus Friderico obtinendae venise lpem afEr- mabant. Prae- T 74 Fridericus I. Čufar in Praefules, quos captos fupra ad Neoftadium meminimus, Frideri- Jiberaliter habitos Fridericus eodem adhuc anno dimiferat, ež- C «ior. F> °' 4 lle humanitate devinxit, ut operam fuam prolixe addicerent, Sc ftetere promiffis. Rudiger vadum pertentaturus mox anno trigefimo očFavo fe ad Caefarem contulit, quem in caftris Brixi- nae obfidione intentum ofFendit, reperftque jam utcunque lud- pte mitigatum, tum, quavalebat, facundia multb placatiorem Duci reddidit 5 adjunxere fubinde optimatum alij preces, quas Margarita Friderici foror, Caefaris nurus, cumprimis fulciebat. Vifum praeterea fuit b dignitate non efle poeme infiftere, cujus praeter vanum nomen reliquum Fridericus nihii feciffet. Qub enim titulus Ducis negaretur ei, qui poteflatem recuperavit? cum vires delint, quibus redigatur in ordinem, recipiendnifl in gratiam, ne invito Caefare imperare videatur 3 b venia eti- am laudem clementiae accefluram. Fina Imperatoris plurimum intererat fuis partibus Auftriacum afFeri, qui inutramvis partem fe daret. Magnum momentum ailaturus eo tempore putabatur, quo omni ftudio Pontifex ad defečtionem Germaniae principes advershs Caefarem folicitabat, Sc reapfe jam magnam ab Impc- ratore gratiam hac de caufa inierat. Occafionem praeceps Alberti de Beham feveritas praebuit, is Pataviae multis annis verfatus, inde a Rudigero, nefcio cur, eje- dtus Romam adiit 5 qubd virum fedis Apoflolicae fludiofum Pon- tifex accepiflet, in Germaniam anno trigefimo feptimo remittit, Legati poteftate& mandatis inftrudlum, excommunicationem Friderici Caefaris ut publicari procuraret. Venienti Otto Bava* 1 rus Landishutae hofpitium conceflit. Miflo inde ad Salisburgen- fem, &Patavienlem antiftites tabellione pro poteftate edicit, Au - ffcriacum, qubd arma cum Bohemo in Caefarem expedire nollet, fl- delium ccetu moverent 3 cum fe difficiles praebuident, novurn mandatum k Pontifice obtinet, ni extemplb praefules pareanb Fridericus iisdem poenis obedientiam exfculperet. Mox Albertus nulio di- «/w/«r fcrimine in omnem partem fulminaintorquet. His Salisburgen- fls, Patavienfis, inferioris ordinis praefules, alifque nobiles af- flati: eaedem dirae Sc in Fridericum decantatae. Tribus b T euto- nico ordine, totidem Abbatibus, quinque facerdotibus ab Ab berto imperatum, feralem fententiam per Auflriam vulgarent* Sed nempe ut poenarum etiam levium norrorem infolentia agge- rat, ita frequentia vim afperrimarum enervat. Contempturrt pro obfequio reddidere plerique. Rudiger velut in Ecclefiae ho- ConciHa- dem facra militia legiones initiat, Albertus fcriptas adversliS Pnithenos copias opponit. Salisburgenfis Sc Auftriacus Caefaris uti rfjii. Faventiam obfidentis opem querulis literis implorant; his deni- t uit ur. OUO Dux Styr‘ue IV. 77 que conatibus efFe&um, ut Otto Alberti partibus renunciaret, Ratisbonenlibus Comitiis Albertus Bavaria excedere juberetur, Friderico Duci adempti nuper tituli, Sc dignitas anno quadrage- fimo redderentur. Kum inita hoc anno amicitia Ducem intej Sc Caefarem ad^»J^- obitum illius conftiterit, non perinde afferuero. Brunnerus noy c a * e °”~ bilis Bojorum Annalium fcriptor dubitat, Fuggerus affirmat , Imperato - Hundius abdicatis Caefaris partibus Pontifici fub annum quadra gelimum quartum adhaefilie contendit. Innocentij Papse per id” tempus benevolentia, Imperatoris in Fridericum benencia eam controverfiam in annalibus fufcitarunt. Litigantium argumen¬ ta, quoniam Friderici hiftorise partem faciunt, adduxifle non omiiero, arbitrari lečtori fas efto. Binas, ajunt, Fridericum literas ad Innocentium dedifle, alteris lignificafle prodigia, qui- busea tempeftate Divus Colomannus inclaruit: alteris potefta- tem erigendi in Aufhia Epifcopatus, qub ejusdem Divi exuvias transfer ret, poftulafle; totidem Epiftolas repoluijTe Pontificem: alteram VI. Idus Majaš anno quadragefimo quarto, fequen- te alteram VIII. Idus Martias, utramque folita benevolentiae fignificatione confcriptam; iis Fridericum dilečti lilij nomine compellatum, in neutra alieni animi indicium legi. Poftrema quidemnil, ut eventus docuit, impetratumj Abbates tamen S. Crucis, Zwetalen(is, &Runenlis j udi dilpicere, an e reEccleliae Sc Provincise videretur. Prima verb Epifcopo Pafiavienfi Im- peratum, Sančti Colomanni diem facro rituper Auflriam ftata quotannisdie celebrari curaret. Alterum eft, Ducis in Albertum de Beham propenfio: or- Fr iderici ta inter Fridericum Sc Rudigerum Patavienfem fimultate, quod c " w ™ Epifcopus pracdonibus de Waldek favifle crederetur, caftrum_^Xww. Eberfperch, Sc arcem Obernbergenfem ditionisPatavienfisDux o anno quadragefimo quarto occuparat^ illo viexpugnato Sc ever- fo, Obernbergam deditione Henrici Waldecij acceptam amplius muniit, annona Sc omni defenfionis apparatu abunde inftru- čhim comitibus de Schaumburg, Bernardo & Ulrico ea lege conceffit, ut inde Bavariam eruptionibus infeftarent, Alberto tutgm receptaculum adverstis Bavari inlidias prseberent 5 cui mox operam egregifc navarant, obfidione caftri fortiter in fesqui- alterum menfem tolerata, Sc Ottone re infečta abfcedere coačto. Tertium eft, Gertrudem ex fratre Henrico neptem expetitam ab Imperatore Sponfam alpernatam Auguftum conjugium, nifi pacem cum Ecclefia fecillet. Dučtam nimirum patrui exem- plo Gertrudem exiftimant. Adhaec prseter Duces Saxonix, Ba- variae, Brabantke, Colonienfem , Moguntinum, Salisburgen- T 2 fem J 76 Fridericus L lem Archiepifcopos, appellatum etiam ab Innocentio Fridere cum: latam in Gdarem anno quadragefimo quinto excomroU- nicationis fententiam tueretur, dejed6que fubrogari quantocY' llf’ f 1 1 4*1 -1 ^ 4- /-!#• A 4— /n S~~\ /J n »-VA I M ^ J- v d 1 -» /"v r> 1 . -» /O*-1 y^omm morum equitum Veronam Fridericus adduxerat, Ca?fari adver- a fTiad/u- s ^ s Longobardiam magnoauxilio futuros. Viciflim ab Impera- oit. tore, qii3e concelFa alias Ducibus Auflrhe, nov is literis firmata? J potedas inliiper Friderico tabulis menfe Junio anno quadrage- fimo quinto Verona? traditis fada crucem corona? regia? defu- per inferendi 5 hoc ornamento Archiducem Audria? creatum-* fuide Brictio perluafiim ed. Simillimum adeb vero ed, Fride« ricum dexterš amicitiam Caefaris ad rationes Ecclefia? attempe- ralle, ut ne Innocentius hode m fentiret, nec fe negledum Im¬ perator quereretur. j Reditutum pridinae dignitati Ducem hodium claflica nun- < ciarunt, familiaria nempe regnantis Friderici indicia. Prim us , anno quadragelimo primo populabundo agmine Bohemus irriut: , Ducis avaritia Sc levitas hodem accerfiit. Ducatu nuper a C#- fare exutus, Regi fe Audria? partem, qua? ultra Danubium fita» ceflurum receperat, fi in veteres titulos reponeretur j an dunta- xat, ut quiefceret, an ut auxilio adveniret, padus a Rege lit, Hjhmi fcriptum non reperi. Nune Bohemus opera? fua? pretium armis fnvulunt. repetebat. Cum fidem liberare Auftriacus non cundaretuf modb, fed civitatem Laha Bohemorum praefidio ejedo, civium proditioneinterceperit. Hiemis inclementia, Sc intutakDucis mi¬ lite hiberna bellum abrupere. Wenceslaus in Bohemiam reverti compulfus pacem haud gravate ea conditione admifit, ut juri* quod nuperna dipulatione in Audriam obtinuit, renunciaret, fi Pacifcun* filio luo Uladislao Gertrudis Fridfpici ex Fratre neptis nuptui 1ur ' traderetur, confilio fand qua?duofifIimo, quo exiguam terrac portionem nondum podedam adtempus negligebat, ut in totam* qua late patebat, Audriaci ditionem fui fanguinis haeredem ali- quando immitteret. Pacem diuturnam inquies haud dubifc Fri¬ derici animus efle non dvit, nam aquo hodilitati initium, cau- fa?ve d ata:, Chronicon Audrale non memorat. Pugnatum femel iterumquefuifle, compendio hunc in modum refert. Reducem ab Hungarico bello trajedo Danubio Ducem flgna in MorSvi- am anno quadragefimo tertio vertide, appropinquante cum_s validamanu NVenceslao in Audriam revolade, meliori eventu .Anno quadra?efimo quinto ad Styriam pugnavide, vidum p aelio Bohemum; Ulricum Carinthia? Ducem, mult6sque no- biles b fuga in captivitatem retrados. Sed o T>ux Styr'ue / V. 77 Sed antequam ifta evenirent, bello univerla Hungaria con- flagrarat, e bufto adeb vidno facile in Auftriam delata: fcintilbe, quas in luculentum incendium, Sc luam demum perniciem Fri- oerici cupiditas irritarat, e veteris x muli mina compendium_* tpiaerentis. Belium Hungarise longe funeftiftimum, quantum ad in Pridericum attinet, brevi narratione perftringemus 5 cladem, qua 2h e fslm nunquam propitis exitium florentiftimum regnnm admotum eft, Barfaros. fitamen tune abfuit, paffim Hiftorici deplorant. Nobiliftimse urbes everfie, conciii exercitus, opibus Sc incolis evacuatum, quantum erat, Regnum redačtum in lolitudinem, exulare Rex compulfus. Si, quse Dubravius aliique referunt, vera funt-, non aliud facilb regnum foedior calamitas afRixit: narrant reducem e Daimatia regemvix tantum hominum numerum reperifte, qui in qualemcunque exercitum fufficeret. Gum alimentorum ni- hil liipereftet, canum, catorum, ceterorumque animalium, quae communis naturac horror it menfis removit, cadavera prope in deliciis fiiiiTe, quin cselbrum a Tartaris hominum cadavera avi- deconquifita, Sc humanas paffim carnes venum proftitifle. Fe- ras quotidiano ejusdem carnis guftu allečlas, in vivos etiamnum prseter morem in filuifle, difcerpfifsčque. Jumentorum defečlum penfafte homines, jugbque incollum impofito, currus Sc aratra Per vias Sc agros egifte. Strages ea edita a binis cradeliflimis gen- tibus, Cumanis, Sc Tartaris. lis nuper rogantibus Bela indulferat, Ut domicilia figerent; horum quinquies centena millia Dux Ba- thus anno quadragefimo primo infudit, proculcataherl Auftria, & Polonia iuperbe feroces. Quibus fe Cumani ex unius anni ho- fpitibus eftečti hoftes iunxerunt. V el vicino periculo, vel a Rege, Vel innata bellandi rabie excitus Fridericus accurrit, obfefsum- r “ * ri ^- que in caftro quidem Cutenum Cumanorum Regem eb defpera-^/V. * " tionis compulit, ut, nč vivus in hoftis poteftatem veniret, dua- bus primurn Reginis, tumaliis comitibus interfečtis, vilceribus Fuis ferrum immerferit. Narrant tamen alij Cutenum ab Ungaris & feneftra in praeceps datum, qubd Tartaros abeo invitatos fufpi- carentur, edque c sede Cumanos irritafte. Inde Peftinum Tartarorum confilia exploratnrus abiit, ubi poft caefas ad regni fines Palatini, &altero prselio Hugolini Colo- cenfis prseliilis copias munitis caftris le cum exercitu Bela inclu- Ferat. Hoftem, fi lors ferret, tota acie aggreflurus. At profli- gato ad Sajum fluvium propb Agriam Colomanno Regis fratre, de fumma rei delperare continub Ungari, milites foeda fuga m Bila in fylvas montčsque dilabi j Bela copiis nudus in Auftriam profici-^™'** fcitur, Ipecie Reginam, quam non ita pridem prsemiferat, * confolandi, reipfe,ut lecuritati conluleret. Advertit haud dubifc II is 7 8 Fridericus L is metus Fridericum , Regem prolixa honoris fignificatione ex- cipit, omni officiorum gcnerc doiorem mitigat, hlsque blandi- mentis abfterla lufpicione miram credulo fiduciam ingenerat. Doneč in inlidias pelliceret, ab holpite lui nimium fecuro haud gravate impetrat, fecum in arcem quandam Auftriae munitam animicausa abiret} ut intra muros receptus, tum demum fed feib fe deceptum Bela fentit. Polita larva Fridericus holpitem ag- greditur: meminerit le haud ita pridem per iniquam violentiam (tempus defignabat ) provincialibus Auftri« tributum imperaf- le, pecuni« fummam non Ipernendam extorlille. Si liber abire velit; jam nune nummos redhibeat, in poteftate ipfum fe fua Triitticm cernere, e qua alia conditione exitum non Iperaret. Quid face- de ‘ r€t a< ^ us * n cafles Bela ? Fruftra Dei, hominum fidem implorat, fruftra facrofančta holpitij jura violari inclamarat. iEris tantum* quoDucis cupiditatem expleret, non luppetebat, mundum Re¬ gina muliebrem, vala aurea mille argenti iibris seftimata tra- dit. Cumhsec nondum poftulata Friderici «quarent, tresUn' gariae comitatus podidendos tranferibit, pretiolum deniqne juX- ta, atque infidum hofpitium ferb deteftatus , in Dalmatiamrf cum con juge proficifcitur. Avaritiam , non item veteres, quibus in Hungariam dti* dumaeftuabat, Friderici iras Bela explevit. Rege digreHo, qi # Hungciri- adhuc intačta a Tartaris, Hungari« regionem cis Danubium iim mje- p ltam & omni malorum genere inundat, Jaurinum nofl multb pbft amittendum expugnat. Si Cromero fides, eam cn> delitatem in a: de s, homines, quaquk ferebatur, exercuit, ut qu» partenuncFRiDERicus,quknuperTartarifievierint,e locorum qui- dem litu, non item b veftigiis dignofceres j ut non mirum & Batto Tartarorum Rege ad armorum focietatem invitatum, ea tamen lege, ( qua non recepta nullius legationem Barbarus ad- miferat ) ut ejurato Deo nulli fačturum le vita; veniam vove- ret. Quoniam, uti par erat, non audiretur, effer« bcllua* Au- ftriam invadunt. Vienn«? anNeoftadio? ( Matthsei Parilij ob' leurior narratio dubitare cogit ) fe circumfundunt. Accurrtf Fridericus milite alioquininftru n ' gum exilium , foeda regni lacies easnubes indies glomerabant* qua parte tempeftatem elFunderent, non ambiguas. Ut Tarta* rorum profečlio tutum in Hungariam reditujn indulfit, b Dal' mati# Brilo im- fetitur Hungaris, O Dux Stjrue IV. 79 matise latebris in folium, &: vindičtam adversus Fridericum Be¬ la anno quadragefimo tertio refertur 3 nifi fors oftentatio illa tan- tum armorum, Sc potentiae nondum penitus & Tartaris protritae luerit. Nullo telo emiflb, cum utriusque exercitus in confpe- &um veniflent, pax concluditur, aut in commodius tempus bel- lum diffcrtur, quodtribus pbftannis recruduit. Bela interea in ordinandam rempublicam, Sc belli apparatus ftrenue incubuit, Fridericus nune in Bavaria, nune in Longobardia pro Caefare, ut fnpra meminimus, pugnabat. Ex Italia reverfum jampara- tus Ungarus praeftolabatur. Atque iive res fortuito acciderit, live fcenam ad incutiendum terrorem ftudiose compofuerint, eodemdietres feciales advolant 5 a Bohemo, Bavaro, &Unga- ro: bellum pne foribus propediem futurum. AdTrojanos lu- rH Z Kat - dosinvitatum,aut periculum adFRiDERicuM nonpeitinerecrede- res, adeb triplici illa denunciatione nihil commotus convivium, cui tum cum hofpitibus aflederat, eadem frontis hilaritate inter jocos Sc fales ad finem perducit j miiitum fupplementis legi juffis ad Leitham Belae obviat, Ncoftadio non proculpugna conferi- tur. Fridericus inter primos ordines generofo equo fiiblimis in hoftes fertur. Quocunque agmen raperet,, ftrage late edit&vi- am aperit, non animis,nonpedibusHungari, 8 c his miftiCumani conftitere. Parta erat Vičtoria, hoftibus concitato curfii in fu¬ gam effufis. Inconfultus Friderici ardorlaetitiam corrupit, dum Ocdditur. a fuis fejunčtus longius, fugientes infequitur anno quadragefi- mo fexto Die XV. Junij lancea fecundum oculos fauciatur, Sc eqno deječtus trucidatur , ferb iis, qui cafum Ducis fpečta- rant, etfi admiffis habenis volarent, in auxilium advečtis. Du- bitat tamen Stero, an non ab amicis interfečlus. Quin funt, qui feribant, a Dynafta de PottendorfF, cujus fororem violarat, inter venandum inječto in collum equi freno praefocatum, Sc gla- dio traječhimj ejus rei monumentum in Campililienfi coenobio exftare, ubi adječtum adFRiDERici effigiem, frenum Sc funem Vetus tabula exhibeat. Mors Friderici audita civibus, nec dolore multum segris, nec infelicis casus infolentia attonitis j quis enim aliud lethi genus ominaretur, cui vivere rixari fuit ? Reftitutus in dignitatem ab injuriis quidem civium abftinuit, cura tamen juftitiae k laude ele¬ menti« longibs cedere videbatur, Sc plerosque inexorabili rigo- re offenderat. Cadaver ad Sančbe Crucis in Anftria conditum eft. Morienti liberi 1 duabus uxoribus, fi fortbfufcepti, nullita¬ men fuperftites. Perpetuum cum neutra conjugium coluit. Pri- mam ignoti nominis, Sc dubiae etiamnum ftirpis ( Mari« B las IV. Ungari uxoris foror, Lafcaris filia putatur) anno vigefimo U 2 fexto vortium, 8o Fridericm 4 fcxto dučtam poft triennium dimiiit, ab hac cum A gnete O tonis Meraniae Ducis filia in manus anno vigeiimo nono conve- nit, Anno quadragefimo tertio Frifaci in Carinthia repudiavit* Ab illa quidem volente patre feceflit. Sacrilegum fuiile iftud di- vortium, Leopoldi pietas fufpicari vetat. Illicitum Chronicon Auftrale appellat, forte qubd facri tribunalis fententiam antever- terit. Caufa, fi conjicere licet, Fanguinis nexus exftiterit, qvso Theodora mater originem a Graecis ducens Fridericum fponfe illigavit. Alterum prafentibus Eberhardo Salisburgenti, Seo covienfi, Lavantino, plurimisque aliis pnefulibus peračfcnm Rudiger Patavienfis probavit, nec feverius aliquod decretum & Papa in Ducem legitur, etfi Romanse fedis authoritatem A- TieoJora gnes implorarit. Theodora mater očfcavo poft filij mortemdic mater mo. dolore contabuit. Cum Friderico univ er fa Babenbergicorufl* gens illata tumulo, poftquam trecentis annis Auftrise, qua- tuor fupra medium feculum Styri-.exuvi3e Clauftro-Neoburgenfi tumulo illat«. Morienti bini manni, cum Gertrude con juge liberi fuperfuere : Fridericus, Sc Agnes* H«c Anno LXIII. Udalrico Carinthi« duci collocata 3 ille in atrO' cem calamitatem fervatus , ab Andegavenfi capiendus, Ann0 Eim We-LXIX. die XXIX, Odobriš cum Conradino Suevo Neapoli fer* ro carnificis, procurante cum pluribus c«dem Ottocaro, caput amittet. Gertrudem non «quTadP, cr Alberti Tyrolenfis, Sc Mainhardi Goritienfis ditionem, fe- BeiJmfo- fe in Hungariam penetrat. Nullo artificio opus erat, ut Belae cu- atem ftudiumque pro fiiio detegeret. Qui enim ftbi ccden- provinciam polliccri auderet, pro qua nuper tantum aud in largitiones, tantum etiamnum in bellum profufum? appare- bat jam Styriam a Bela velut pro vičtaintra Auftriam afpici, neC tantopere folicitum, ut precarium ab ordinibus regimen fiiio ob- tineat, quam ut iftud cum ceteris belli fručtibus auferat. Spe* proinde irritus, Sc triftibus de Patris obitu nunciis excitns in fo' I variamrefertur; Sc verb non in curia tantum, fed in campo eti¬ am Beke feliciter res evenere $ evaftata Auftria, Sc Moravi#* pugna etiam fiiperior evaferat. Tot malorum pertaefiis OttocA- Moritur RUS p ace Belam appellat j quin properandac pacificationis ne* uTpater ceflitatem Bohemiae negotia impofuerunt. Defunčto fiquideitf ottocari. fub Scptembrem Wenceslao Patre ad cernendam quantocyu s regni haereditatem iteratis nunciis urgebatur, rib quid mteftino* rum motuum a quibusdam fufpečhe fidei exifteret. eetum pidit dam tur Plx inter Sequente vere ambo Reges Pofonium convenere. Pax Ungar um ximo Ungari quacRu in has leges coaluit: Ottocarus Auftriafl 1 & Bohe- quidem. Sc quantum Styriae, quae cis veterem Cetium, nufl c mum. j-j ar tbergenfem, Sc Semeringium montes, olim Puttinenlcm^ Dux Stjria K 87 quoque cqmitatum complexa, per Neofhidienfem tradtum por« rigitur, lervaret 5 Ducis tamen Styriae titulo abfbneret: reli- quam verb, tum inferiorem, tum fuperiorem Ducatus regio- nem ( dempta Anali valle) ad vallem Anali protenfam Ungari poffidercnt. Pronahunc in modumBehe omnia: procerumani- mos nuper auro conciliarat, celfionem Ottocaro extorferat. Nihil itaque cunčtatus filium in poflelTionem immittit j Stepha- nus, quemadmodum in membranis publicis legitur; Primoge- nitus Bela IV Illuftris Ungar la Rep s , Dux Styrenjis Anno LIV. proclamatur. Inulitato omnium ordinum gaudio nuncius^^«« accipitur, diem illum nune omnesinter felicillimos computare, qui pacem tanto tempore fruftra eXoptatam reduxerit. Ad cu- c “ un mulum laetitiae altero anno lacrum prodigium natura adjecit. Reperta liquidem Salvatoris Cruci affixi imago, quse in colle Mariano uno lupra Graecium milliario, e pini radice procrevit. Ea in Deiparae Balilicam Cifterico Runenfi adlcriptam olim Stra- findl, nune Strasengi dičlam, translata peregrinantium pietate colitur. Laetis initiis dilpar exitus relpondit, Praefečtorum avaritia,^;*/;,. arrogantia, alperitas omnia perdidere 3 demandarat Bela St c-»antura 6 phano Zagrabienfi Comiti, & Sclavoniae Proregi, ut Styrise^™» tempublicam pro filio procuraret. Ab hoc lubinde, quod hominis ferociam Ordines nonferrent, Stephanus, PrincepsStyriae, per le rempublicam adminiftrare occepit. Verum Šc iple in aula Graecenfi verlatus populum juxtk ac proceres nullo diferimine accipere, adversum immunitates agere, večtigalibus, exačtio- nibus dirb vexare, multis pecuniariis ultra jus, lasque aučtis cmungere. Si quando fe privilegiis tueri tentarent, li queruli adStephanum, Zagrabia revocatum, quo invito nullus adPrin- cipem aditus, acccderent, homo ex fadu, & inurbanitate com- politus per contemptum relpondebat: emptitium fe populum niemininent ; quo dičlo dona in proceres nuper effufa defigna- bat. Ignorabat nempe homo arrogans, nunquam ignava vere- cundia nobiles mentes erubefcere 5 proximum a rubore ad furo- rem tranlitum elfe. PenitilEmb ea vox animos feriebat; ut qui hinc intelligerent fe inter mancipia haberi. Ergo jam tum č ma- lis, quibus feinduerant, exitum circumfpiciunt. Re tamen_* nondum matura utcunque odia comprimunt 5 qu3e novis Prae- fečti injuriis quotidie robuftiora evadebant, -Iparla in plures irae contagione j doneč Anno LVIII. in apertam feditionem, & alte¬ ro in Ungarorum exitium defierint. Mandatum nefcio quid Sigefrido Mehrenbergenli Dynaftar, ^uodis non illico, aut fatis curate expleverat. Ut renitentem in Y 2 oble- 88 Ottocarus II. obfequium redigeret, arci Dravo adfitse militem ex Ungaria ac- citum circumfundit. Amici Sc vi cini periculo commotus, fed Mthren- magis Pradedi odio ftimulatus Fridericus Petovienfis Marefchal' oi/Saste l us ’ ^ ajunt, Styriae, clanculumlub figna provinciales collig^* °fLnm ^'Doloris communio brevi juftum illi exercitum confiavit. C a ' trafe&m. Rra minus folicite k tergo LIngari cuftodierant, quod hoftem-* praeter obfeflos nullum putarent. Intempefta node Fridericus irruit, fomno, & improvifi periculi horrore confufos magnarn partem concidit, reliquos caftris ejicit. Stephanus ipfe jamjam AFrideri -manibus tenebatur, feliciter tamen fuga elapfus Marhburgum ew/jXe/I ev afit- Nunciato inftare Fridericum, nec hic quidem coniif e ' Uturf re aufus, revolutus in equum, Dravum natando trajecit j re- daque ad Ducem tendens de Petovienfi, a quo probrosč ejedus Provincia eflet, acerbe conq.ueritur. Irrogatam Praefedo con' tumeliam memorabili poena expiaturus ipfe approperat, exerci' stephanust u, quem k Rege Patre impetrarat , Petovionem cingit, certus viowm°~ non difcedere , doneč in poteftatem redegiffet. Ruinae urbern cLgit, opportunus Udalrici Archiepiicopi Salisburgenfis Roma reducis in caftra adventus fnbduxit. Is ad primam obfefhe urbis farna# accurrerat, non tam Fridericum, qukm ie ea impugnatione bedi queritur. Urbem Salisburgenfi ditioni fubjedam, beneficiario duntaxat jure pofleffam k Friderico commonftrat. Poft mole- Hfcedit. Ram & diuturnam concertationem in hunc demum modum lis componitur: Stephano hadenus Praefedo poteftas abrogetun Petovionem Duci Udalricus cedat, k Duce verb mille Sc quin- gentas argenti libras recipiat. Stephanus Princeps eam Styri# davim intentiore cura fervandam prudenter exiftimans, PetO' vione pofthac cum conjuge habitare decrevit, id praeterea co- modi habiturus, ne caftrorum, urbiumque Praefedi, Ducis Vi' 1 cinia abfterriti, fua licentia populum irritarent. Interpolata hic potius, quam extinda odiafuere, quse nifi mutato capite confananda amplius non erant, quod altero m oS anno evenit. Provincialium quidam per villas Sc caftra popula- bundi excurrerant, praedarumque fat multum k Teutonici ordi' Froceriim nis Sc Parthenonis Goflenfis agro abegerant. Delata ad Stepha* infuim num querela damna farciri imperat, ne morae aut exceptioni ^™ lt ‘ locus eflet, villae fundique reorum fequeftrb ponuntur. Juffa haec, etfi rigida fapientibus vifa, apud paucos invidiam Duci cofl' flarant. Verum atrox aliud, quod animo conceperat, & ad proceres effluxerat confilium, patientiam Ordinum abrupit 5 rebatur, manicarum compedumque numerum bene magnurn.-* confieri clanculum jufTiHe, diem defignafle, qua potentiores procerum honoris fpecie in Aulam Petovienfem pelliceret, haC ‘Dnx 8 tyr'ue V. 89 proditione interceptos, vidtosque in Hungariam mitteret. Res haec in plebem fparfa, incredibile dičtu, quanto rurore m o men- to omnium animos impleverit. Excutiendum Hungaricum ju- gum eadem adhuc hora decernitur: licet acerrima hyems fe- vierit, aeftu vindičhe inclementiam frigoris corrigente, veiut ad propulfandum extremum periculum concurritur, arma, quae cuique fiiror & rabies miniftrarat, corripiunt, in oppida & caitra Hungaro milite infejfla, caeco, fed fclici ubique irnpetu irruunt, praelidiarios trncidant, ejiciunt. Non vis, non confilium Hunga - St ? ria rorum adversus eum torrentem valuit. Spatia dierum non plius undecim ea expeditio tenuit, & jam Ungarorum nemo in- tra Styriam conlpiciebatur $ duntaxat Petovium adhuc lerva- xant. Pisec intra Styriam Cetio monte conclufam achi 3 nune in alte ram, eamque, quae d nuperna divifione adhuc hodie Au- ftriae accenfetur, defcendimus. Tutus ab Hungaro Ottocarus interea in varios ho Res varia 0tt r - can in fortuna arma convertit 5 primat expeditionis fucceflus aequitati£ljjL« caufse abunde relpondit; faera illa erat atque inPrutenos decreta. expeditio. Ad Idola magnam partem populus ilie non foliim defecerat, fed eos, qui Chrifti religionibus jurati reftiterant, dirum in modum_® divexabat 5 non domibus, non agris, non vitat ctiam parcere 5 ^uotidianis his excurfionibus ftrcnue fe Conradus Ludovici Candgravij Haffiae frater, Divat Elifabethse levir Magifter Pruf- Ese a Friderico juffus objecit, multitudiniinferior Pontificem im- plorarat. Ab hoc continuo bellum ficrum in rebellem DEO populum decernitur, copias crucis teffera inflgnitas Ottocarus deduxit. Tum ejus virtus, tum hoftium ignavia brevl finem bel- loimpofnit. Pradio, an velitatione territi potius, quamvičli, Du- c es fiiis quisque oppidis fe includunt. Ottocarus militem Chri- ftianorum pofiefiionibus nocere vetitum, agros, primum atdčs- 3’nehofiium evertereimperat, tum munitionibus, quibusDuces E injecere, admovet. lili delperata defenfione vitam duntaxat pačti deditionem faciunt, fed juffi univerfim omnes ant Chrifti jugo, aut fecuri cervices, fubjicere mutatareligione parsmaxima Vitam redemere, faeris undis a Brunone Olomucenfi abluti. Pertinaciores adunum omnes concifi. Bello patrato aliquamdiu inProvincia perftitit, veritus,ne metu,quihauddiuturnus ofticij Magifter efte confuevit, foluti in fuperftitionem prifiinam rela- berentur. Ut perpetuum levitati fraenum injiceret, Regium_s Montem,nuncSambiaeMetropolim, adoram maritimam condidit. E jus tamen urbis ortum quidam adfecundam, quam liio loco Uarrabimus, expeditionem referunt. Z Dilpa- 90 Ottocarus //. A it er a in . Dilpari fortuna rem in Bavaria Anno L VII. geflit. Difcor* Bavari, non unius Provincise fax Philippus Salisburgenfls Archi- .epifcopus extitit. Belli, in quod Styri & Ottocarus faepi^s operam contulere, originem perftringere juvat. Decretum A j e ' xander IV. VII. Decembris, AnnoLVI.ediderat, jubebatque,in* tra anni fpatium facris ordinibns initiari curarent, quotquot ad eum diem Epifcopi fiiillent 5 hoc mandato fepotiftimum nota- ri Philippus interpretabatur, quippe jam decimus annus abie- rat, quo in Salisburgenfem Praefulem elečtus facros ordines rč- fpuebat, fpe dučtus, ut II frater Ulricus adhuc improles ali- quando obiret, reječlo pedo in Ducatus Carinthiae haeredi- tatem fuccederet. Nb verb tempeftas, quam imminere pru- dens praevidebat, imparatum obrueret, loea primhm receptacU- lo futura munierat. Henricum Bavarum praeprimis metuebat? cui novum hoftem obječturus Menfe Decembri Viennam profi' cifcitur 5 Ottocarum inječEa haud dubie Carinthiae fpe,& fo r ' tafle promiffa, in foedus pertrahit. uMricus Nec vanus Philippi timor fuit. Freti enim Pontiflcis man- fuhroga- dato elečtores Philippum dignitate excidilfe pronunciant, Udal- tur?hiiip- r [ cum Seccovienfem invitum, relučhmtčmque fubrogant. Pro- {^ rc /^bavit ačla Pontifex, literfsque ad Chiemenfem EpifcopumHen- ihburg. ricum datis, Philippo imperat: Romam ad dicendam caufam & fifteret, munitiones & caftra Chiemenfi traderet. Obfequi de- trečtantem anathemate percellit^ quo fulmine ačtus in rabiern^ Philippus Henricum 8 c Udalricum ditione omni exuit, Ulrici fratris Carinthise Ducis, & Ottocari auxiliares copias evocat. Pro Udalrico Henricus Bavarus, & Stephanus Styrise Dux p 11 ' gnabant.. Fidelius quam felicius Ottocarus promifla implevit* ottocari Sub annum quinquagefimum feptimum in Bavariam moveh inBavari. i nce nsfsque, qua incederet, oppidis, Ecclefiis, villis juxta Frau- *ditio* pe ' enhofFenummetatur. Henricus, cui prius ferb adeffe hofcn* quam venturum, nunciatum erat, in interiora Bavariae fe tan* tilper receperat, doneč copias ampliores contraheret, quarurn partem non exiguam Ludovicus Palatinus de fratris periculomp' nitus adduxerat, Ut convenere ambo exercitus, accelerato iti' nere in hoftem ducunt, caftr&que non fat providb locata cit' cumfident, Ottocarus, cui nec pugnandi animus, nec alia via e^itus patebat, ad aftum convertitur, unins diei inducia* petit, & impetrat, fpe duftus fore, ut ačturis ea fiducia incU' riofihs hoftibus inobfervatus elaberetur. LIshsque nočtis cp& Divi Bartholomad feftum fecuta, beneficio, colleftis filentip vališ caftra deferit. At Bavari prsedam eam non dimiffuri, fug - entes ad Muldorffium aflecuti fiftunt. Ottocarus Ducis ofp' ci & a< g C d c ii i: c i < ] Dtix Styr\timo reftituit. Expertus jam femel felicitatem Ottocari, fiepius obfequi-o//oMr» Um PontifeX, ut in Prutenos denuo iret, perfuaiit. Profici-'* bcenti fopplementa militum Bernardus, & Henricus comites ”ddmowt, P&nnebergici,Fridericus Petovius, Hertnidus Wildonius, Wulf- fingus Stubenbergicus, Lldalricus Liechtenfteinius Styriae proce- r es, fui quique agminis Duces junxere 3 majore voluntate bel- ium iftud inchoatum, quam fručtu finitum. Nullo fere operam^ infiBa pretio facto redeundum fuit, qubd folito mitior anno fexagefi- r ^V. ftio otlavo hyems, folum uligine inftabile, & paffim paludibus jentiim in militares vias non durarit. Sed nempe fterilis Gloriae P&uram utilitate penfari principes facile patiuntur; irritum ce- cidifle conatum Ottogarus non admodum deinde dolebat, cui pltero anno multum intererat militem extero bello vacuum, & mtegrum fub fignis habere: ne Carinthiae hsereditas alterius fieret. Nov« difcordiae iterum autor Philippus, notum aPro- Uinciarum damnis nomen, homo cujus ambitionem nulla digni- ta s, cupiditatem nulla polleflio aequarat. Id rebus ejus peffimum a ccidit, qubd adverfarium načtus dominandi libidinefereparem, jdribus haud paulb fuperiorem, Ottogarum: utrumque mors r Jdlrici Carinthiae Ducis collifit, cujus haereditatem Philippus frater avidb expečtabat, Ottogarus dudum blanditiis variis, SNbus fenes deliniri confiieverunt, captarat. Et b voto artes ceHerunt, multis, antequam moreretur an- U^cumorbus aequeac liberum exfpes viveret, inter eos conven- frm : certam p e cimi ae fummam, A Ottogarus numerarit, Ca- Carinthu ^nthia, Sc Carniolia potiretur. Confcius ejus nundinationis^m/#. hilippus non modb pačtis non intercefferat, Bohemorum nem- Bb pe CumHun garis dij fidium. Carlnthl- am dr* Cami ali- am armts occupat. JJungari Moravia frAufiri- am infe - Jiant. 98 Ottocarus 1 L pe auxilio egens, fed prolixe annuit, fuo fe Archiepifcopatu lo* cupletem abunde aflerens. Archiepifcopatu exutus, ne eilet, cur ob inopiam fraternis titulis inhiaret, interprimascurasOTTO* carus habuit, ut digno facerdotio ditaretur. Nec fegnius eafl* caufam complexus Ulricus frater. Defunčto hoc anno GregO' rio hortatu Ottocari Aquilejam ipfe iter fufcepit, Patriarch* dignitatem pro Philippo poftulaturus. Sed petitioni immortuus> fratrem pedi Sc fafcium candidatum reliquit. Audito Ulrici obi- tu line mora Ottocarus proficilci Brunenlem Praepofitum? & in fua verba adigere ordines jubet. At fruftra fiiit Praefulis ai> thoritas tabulis armata,ceteroquin inermis, Philippo in munitiO' res urbes jam recepto. Ne vim continub Philippo admovereb metus ab Hungaria Ducem continuit. Parum aberat, q u ^ ' Ottocari focrus Conftantia geminos reges ad arma concitareb levi quidem deličto, fed lit obdučta recens cicatrix leni adri^’ ita inimicitia non multb antš polita exigua etiam ofienfie lped? recrudelcit. Betae nuper defunčli patris thefauros exhiberi fl 31 flagitarat, indulgere forori in ejusmodi poftuiato nihil admodutf 1 Rex Stephanus metuebat. lila prsepoftero generi amore ledu#? ternas e gemmis fublečtas Ottogaro dono transmittit. Cog 171 ' to fororis furto injuriam cum Ottogaro Stephanus expoftubb munus Rege indignum, Sc fcedilfimum Ipolium reddi polnit. P 11 ' dore limul, Sc ira concitatus Bohemus relponfi loco ad Hung 5 ' iix fines exercitum ftitit 5 huc Sc copias fuas Hungarus addu# Stabat jam paratus utrinque miles, repetundarum caulam fef^ ačturus, cum eadem, quas gladios indidit, manibus exculfiG adnitente Conftantia uterque Regum in Infulam infra Polonin 111 fitam congrelli amicitiam integrarunt. Major in edomando Philippo difficultas, quem pacato th 1 ' garo in ičtum delti nar at. Labacum nonnifi enračtis admota vl portis patuit; urbes Carinthiae ante obfidionem, non tamen alj' te pugnam jugum admilerej acie vičto, captčque aemulo in v 1 ' čtoris poteftatem concefserunt. Philippus in Auftriam prop 6 Crembfium deportatus, privatam fortunam tolerare alfiiefcJb tradito, unde lumptus vitae neceflarios petat, Crembfenli te\& nio, Sc arce Porfenbegenfi. Agnes Ulrici vidua alteri co comiti de Heunburg ab Ottocaro collocata, ut imparib 115 nuptiis, Sc lplendor natalium Sc memoria obliteraretur. Locupletis Vičtorfe gaudium Auftriae, Sc Moraviae cala# 1 ' tas funefiavit. Stephanum five opportunitas ad aegre fa cie^ 'dum aemulo invitarit, five quod credibile, Sc leriptum &quibu s ' damreperio, Philippus adhuc integer, fed mafe k Bohemo tuens Regem exorarit, ut Carinthiam in Aufiria tutaretur,q 11111 qu Ai on Bc m V; la Vi k ti h n 1 f t 3 1 i T)ux Styri tyrannidi proximam Imperium adierit. Quibus libi vitiis Ot- Tocarus perniciem maturaverit, ut minori lečturis fadidio ex- ponam, huc omnia conjiciam, quae fuperioribus annis pneter- mifla, conlultb in hunc locum diduli. Ad tria potidimiim ca- pita revocari podiint omnia, quae miferumRegem in extremam calamitatem impulerunt: nimia in populum, procerčsque feve- ntas, vanis fufpicionibus exaggerata; ambitio non fuperioris duntaxat, fed propemodum aequalis impatiens j in uxorem dudi- Um, turpi fervituti, quam regio amori dmilius. Styri ante alios impotentiam animi in Ottocaro non fere- bant 5 non una injuria mgri, dudum alium principem circumfpe- *erej novandi opportunitas omnibus, paucis voluntasdeerat. st yr u £ Prudiča expeditione, in quam copias fociade Styrix optima-/™^" tes narravimus, fub Septembrem redux Vratislavise eos aliquo tempore commorari fecum juderat. Navata recens opera, Sc cujiodiatn fingularis, qua accipi fe videbant, humanitas, nihil fufpicionis dat - a dmidt. Cum ecce quadam die in conclavi adede omnes juben- bir 3 quid hoc mandato vedet, cupide praedolantibus, fe Otto- pARus infert, jufs6que in medium prodire Friderico Petovienfi imperat: fiquidem vera nuper retulidet, paiam ediceret, quae Ul aures dbihauditk pridem infufurradet. E vedigio Frideri- Etcur? cus, quos coram adede cerneret, fe ad defečtionem folicitade, de fransferenda in alium principem Styria condlium iniide 5 con- juratorum praecipuum Bernardum Pfannebergicum , Hertni- dum Wildonium, Wulfingum Stubenbergicum, Ulricum_s Liechtendeinium nominat. Superum illi hominumque fidem °btedari, innocentise tedes cadites, infer6sque ciere, Deum vili¬ ncem, d fallat, audačter pofcere : Fridericum urgere, perte- Xeret fabulam: quem illi principem dedgnadent? quo loco, tem¬ pere, qua verborum formula in eas molitionesinvitatus fuidet? puae rei conficiendae excogitata praeddia, enarraret. Henricus Pfcinnebergicus impudentiam mendacij, Sc atrocitatem calumniae inter repetita convitia in os exprobrare 5 aerius Wildonius ex- canduit, dmul ardentes perindignationem oculos inPetovienfem cvibrat,dmul militari ferocia mamim capulo gladij injicit: Equi- dem, ajens, dfrudra verba funt, hic, quo fepe regis caufam non difeliciter defendi, te perditidime hominum, foedidimi menda¬ cij reum peraget, hoc ego meam, Sc comilitonum innocentiam uflertum ibo. Age vecors, d calumniandi libido ultra oris im- C c puden- Eorum arces in 102 Ottocarus TL pudentiam quid reliquum fecit, d Deum make cau fx ultoreflU non perhorrefcis^ I! terro decerne. Nihil predam natis firafacufl* diaprofuit apud judicem, cujus intererat, innocentes aut n 011 ede, aut non videri, nid fors & ea fcena artificiose compoft 3 fuerit, ne vendibiiis quidem fucns deedet, quo ambitiofas fufi 51 ' ciones illineret. Plura loqui parantcs filere, & dngulos in dng 11 ' los carceres abripi mandat. Bernardus Pfannebergicus in But#* sleiniz clauditur, Henricus frater Vratislaviae detinetur, Liech' tendeinius, & Stubenbergicus in Fren, Wildonicus in Chling' berg Bohemicis arcibus cudodiuntur. Petoviends dve grat# dein exciderit, five dmulata ad tegendam fraudem ira in Aicliofl 1 deportatur. Pradudium hocpoenarum fuitj quae fečuta demum, fufpicfa' nem injecere: praecipuum captivorum crimendivitias, & potenj tiam efle5 ea, quae obječta fuere flagitia, non tam puniri, qu& < * fačbi Dux crederet, quam qubd fieri aliquando poffe metueret* Expediuntur ad reorum agnatos nuncij: morte omnes absque fp s veniac multandos, eo foltim falvos praedari pode, fi bona arc&' que, quas in Styria pofliderent, Duci continub traderent. P c ' tovienn Swanberga, 8 c Wurmberga adimitur 5 muri WurtfJ' fuplt °fr bergx dejiciuntur, fofsxque explentur. Bernardus Pfknnbergj' dimu. cus Pekavio, & Fano S. Petri 3 Henricus frater Kaiferfperga, Schad' eggio, & Lofchenthalio exuitur, reličto ei Rabendeinio, čete' rx arces diruuntur. Liechtendeinius Frauenburgum a mit' tit^ Muravium & Liechtendeinium infliper evertitur. Wikl°' nij Eppendeinium occupatum, Gleichenberga, Premersburgutf 1 exciia. Stubenbergicus demum loči cognominis, tum Kapffef 1 ' bergae, Katfchij, & Wulfdngdeinij ruderibus vitam reden#* Haud abfimilem arcium dragem fufpiciofus princeps binis ab* hinc annis in Audria ediderat. Captivi podfex mendum carce' rem,Palmarum diet Marti j decimo feptimo, anno fexagefimo n°' no cudodia emidi diuturnam cum libertate iram abdulere. Red' didit quidem ablata Styris Ottocarus, quodfuprk meminimu s » prius quam in llngaros duceret, liberalitate tamen emollief 1 ' dis animis partim idonea, ut ferš beneficiis ufuvenit, tempord neceditate veribs extortis, quam fponte oblatiš 5 quippe auth°' rem dbi potms, quam nobis tribuiffe cenfemus, & accipere ne^' ter, prseftare uterque videtur. Anima nempe beneficij opp 01 ' tunitas temporis ed. Verum, d qnid eaponderis benevolentia habuiflet, cru^ e " lidimum, quod fub idemtempus patravitfacinus, vim omn eltl enervarat. A fubacda Carinthia reverfus in Styriam juxta D vi ripas haud cadro Mehrenbergend procul iter fecerat. Sig e " F fridtf Dux Stfrice V. 103 fridus loči Dvnafia morbo impeditus venienti ferius occurrit. Stgefridut Dux fuo genio, Sc recenti vičtoria tumidus contemptum inter- f P ^] n pretatus, quavis arte homincm intercipi, abduci in Bohemiam_s jubet. Pauci dies abierunt, cum infidiis mifer excipitur. I nvi- M ff iv ? tatu s amicitiae fpeciead Ortolphum de Graez, cognomento Dur-^""' renholz militcm inviferat} poit falutationis officia perfidb in Vincula datus; ab Ortolpho primum tribuno, ab hoc Praga;Or- Tocaro fiftitur. lili furorem, qui nondum refederat, viri afpe- ctus, Sc semulorum intenderat. Non caufam cognofci, nonau- diri reum, non inftruendae defenfionis moram iridulgeri fuftinet, momento hominem auferri ex oculis, raptari in furcam in lana non minus, ac dira vociferatione imperat. Truculentae Sc iniqux fententiae barbarum quid etiam in pcena refpondit: fufpenfus b pedibus inter diriffimos cruciatus in feram nočtem vitam extra- Xerat, elata, quantum poterat, voce innocuumleidentidem, op- prefsumque calumniis ingeminans : ij gemitus furorem pro mi- st occidi- ftratione Ottocaro extorfere. Carnificem nočtu immittit, qui tHr ' nnpacta in tempora clava vitam, dolorem, Sc vel maxime la- mentaabrumperet. Cadaver fiibter patibulum defoflum, ut tu- muli ignominia poenam ultra vitam extenderet j at infamiam_j> t)EUS prodigiolis honoribus abolevit: pluribus nočlibus arden- tesfaculae imminere tumulo vi£e, creditumque vulgb miflas efi le e cado viri innocentise teftes, fed Ottogaro fulgetra, quae Ecuturum propediem fulmen nunciarent. Multis precibus, ^Uamvis argre impetrarunt bini fratres, ut corpus refodi Dux pateretur^ inMehrenbergenfem Parthenonem delatum marmo- teo locnio condiderunt. Vulgus illi Fančtorum honores fubin- de detulit, quod prodigiofam fepe Sigefridi opem clientes ex- perirentur. Non mitior aequičrve fententia fuit, qua in Mora- Vianobilem Auftriae Maiflbvium flammis addixit, alterumMi- Ottočari lota; fratrem fecuri fubjecit. Crimen quidem hujus praeter ele- p alhs gantioris forma; uxorem aliud non fuifleferunt, quam matrimo- nio expedire properaverit, ne diu alterius beneficij amore, aut trtetu premere amorem cogeretur. Binis his oedibus altera ifta, Sigefridi altera in fiiam perniciem vindices imprudens armavit. Certafle profečtb Milotam, & Mehrenbergicos diceres, nbuni pra; altero interitum fuurn Ottogarus minus deberet. lile nb Vinceret, ifii ne vičtus a Rudolpho viveret, effecere. Altera, quse pnrcipitem jamjam Ducis Fortunam inexitium canfa impulit, ambitio extitit: poft funeftum annorum viginti duorum a morte Friderici II. interregnum Germaniae coro- nam Rudolpho, Alberti II. Comitis Habfpurgici, Sc Heilwigs; Epburgicae fiho coronam imperij Elečbores Francofurti, Anno Cc 2 MCCLXXIII. * 104 Ottocarm II. MCCLXXIII. VI. nonas Odobres detulere. Ut honores Rudoiphus dolpho deferret ab fe Ottocarus impetrare non potnic, intokr grabile homini vifum in fecundis confiftere, tot annis, quibus ju* tur. Aitium durarat, fuperiorem agnofcere neminem aflueto 3 ip* e ’ Ab Otto- quemadmodum gloriari faepius auditus a mari Balthico ad Adria* car o j^fr-ticum Dominationem protulerat, terrarum amplitudine, 0P 1 ' nitur ' bus, Clientelis nulli fecundus 5 regios titulos inter Domeflica cora dudum numerabat. Rudolphus, etli fors a Regibus genus duxiflet, tum demum patrimonij non copiofiflimi haeres ultra dignitatem comitis non aflurgebat. Quin heri propemodum lfl aula Ottocari flipendia fecerat, domi Praefedus Pretorio 3 beli 1 etiam, quod an adversus Belam, an Stephanum Ungarfe R e ' ges geflerat? operam fuam navarat. Haec illi innata animi fubla- tio, led praeprimis Cunegnndis multb molefliflima faciebat« M uxore Uxoriis lenociniis viri plane potens erat, Sc imperiis plus, quatf 1 precibus maritu m, in quam liberet, partem fledere folita} nu' lum illa convitiandi finem facere, identidem marito infultare* nunquam non Rudolphum foedis coloribus expingere, omame* 1 ' ta animi, fplendorem originis mifta contumeliis oratione elev^' re, in egeftatem, virium infirmitatem multa acerbitate ludere* denique an heri fervum, hodie dominum paflurus efiet? ad&' flidium accinere. Aliam praeterea caulam fcriptores Bohert 11 cum Dubravio tradidere: delatum ab Eledoribus OttocaR 0 Imperium, quam ille dignitatem fuperbb, & velut cum ftom*' chorejecerit, diditans, quafi verb non quid amplius fit Rege 511 efle Bohemise, quam Imperatorem falutari ? Irritatos eo co* 1 ' temptu Eledores, ut par Regi referrent, in Rudolphum eju s nuper aulicum confpirafle} fed majore glorise, Sc gentis fb#» quam veritatis Audio hsec dici, alij exiftimant 5 praetercjuarm* enim, qubd ejusmodi repulla k genio, vitaeque inflituto OtT°' čari abhorreat, probe gnan, quanta per Germaniam efiet lip' peratoris authoritas. Ajunt, qua minis, qua largitionibus ordi' num fuflragia prensafle, Lugdunum .etiam ad Pontificem Leg a " tos, Sc profula munera mififle} at repofuifle Pontificem, idonef' rum principum abunde extra Bohemiam efle. Belium Ergo certus experiri prius omnia, quhm parere, in vin* fe ^ renu ^ comparat, cum Henrico Bavaro amicitiam init, m ettI 'rtm. Rudolphi non multb pofl difiiiendam. Toto Septentrione leg a ' ti volitant, aulas Principum univerfas concurfant, in armoruf* 1 focietatem precibus, promiflis folicitant. Negotium, quodp ef legatos forls, per fe domi major* ardore, quam prudentia O** Tocarus urgebat 5 rebus certe fuis melius confuluerat, aut lerat faltem exitium, fi ad fortunae, quam metuebat, ratione^ Vu uk pri aci fpi tu: he Us lh Pi de m P< d< E P n d \ t r r 1 i ] 3 Dux Styr'ue V. iOf u* Vultum, morčsque attemperare noviRet, fi lenta properatis, e- molliora duris praehabuiflet. Rarb Rquidem inlitus a natura in u- principem amor fic extinguitur, quin miferatione vehementius r t) accendatur. Auflriae Styriaeque proceres clam Rudolphum re- a- Ipicere intellexerat j ut metu pernici ofa Bbi confilia fraenaret, eo-°^ dtfd >i- fumliberos obfidum nomine extorquet, quos diverlis per Bo-J^jJ ' 1 " e- hemiam arcibus includit. Cum nihilominus Hertnidus Wildoni- is Us, Bernardus Volkendorffius, Udalricus Vichovius, alilque a Rudolpho Rudere non definerent, arcem, qua fe tenebant, co¬ fi piis cingit, oblides eorum machinis quibusdam imponi jubet} ni li deditionem feflinarint, fe filios in ora patrum ejaculaturum_* > niinatur. Adeum alpečlum robur animi concidit, vičlor intra y portas recipitur 5 ceteris venia donatis Wildonius, Sc Volken- dorffius cum liberis folum vertere jubentur. Eadem in Rudol- 1 Phum fides exitialis FridericoSalisburgenfi fuit$ fimul ac Praelu- - lem Norimbergam profečtum audierat, Milotam tune StyrixSa/isinr. , Praefedum in SalisburgenRs ditiones immittit, igne Sc ferropoe-^”^ dim « nae ci villis Sc oppidis repetuntur, Frifacum cum ceteris dirutum,;^X, • damno omni viginti librarnm millibus aeftimato. Immincre tempeflatem b Bohemia dudum Rudolphus prae- viderat 5 Henrici Bavari, fed Ottocari praefertim motus inten- tiore cura obfervarat. Recepta Aquisgrani anno feptuagefi- fto quarto corona, indičtisque fubinde in fequentem annum No- Hmbergae comitiis, ad altera Herbipolim poR tres menfes cele- branda ordines evocat} invitati Henricus, Sc Ottocarus venire tenuunt. Multa ibidem falubriter Ratuta. De tollendis cum- primis perGermaniam latrociniis a&um, iniquos bonorum ulur- patores fpoliandos , Bohemi Sc Bavari fa&ionem opprimendam decretum. Nb vim fententia obtineret, occultis Ottocari ma- chinationibus eRečhim eR. Re in Rudolphi confcientiam a d-Evocat«r duda, tertib convenire fenatum AuguRae Vindelicorum proxi-^ comi ~ u ftriae, Styriaeque ordines Auguftam mifere, Fridericum Petovi- enfem, Hertnidum Wildonium Styros, quibus feFridericusSa- lisburgenRs adjunxit: Bernardum Volkendorffium, Udalricum Vichovium Auflriacos. Priores in curiam admiRi multa, ut iratis Sc miferis aeris ef- fe facundia confuevit, verborum vi Provinciarum calamitatem, Ottocari violentiam expingunt. Tyranni more primb graRa- Dd tum >v io6 Ottocarus II. Ordinum tum ad Magidratum ede, eodem ritn hodiedum gererej non & Vdvllttis P r °f an i s > non a facris cupiditatem, & manus abftinere iniqui|' ottocaru. dmas fententias ex affečfcata juriš formula perferri. Qui čete ris paulo copiofior, cundem & reum cenleri: fbrtunae bendicia £ ra ' viffimis poenis luenda. Damnari crimimbus oneratum non fu lS ’ quemcunque fufpicio metuendum perluaferit; facultatibus ev#' los infuper in captivitatem abripi, ad hunc diem multos detine' ri. In fpem carcemm verius, quam generis gigni liberos, benč' ficij loco dari, ii in vinculapatribus fuccedant filij: quamvlsh° c confilio admittantur obddes, ne redeant haeredes. Deličla Nob 1 ' lium fervilibus, barbarfsque fuppliciis plečti: ali os intra dorn° s ilras concrematos, ferreis catenis alios intra latronum faeccm e communi furca fufpendi, alios ferocium equorum caudis allig a ' tos per urbium compita raptari. In aučtarium criminum priv** ta adjiciunt: fandritatem thalami publicis adulteriis polluide, Vi' va Margareta fufcepifle e pellice liberos, repudiade ornatidim aI ? foeminam derilitatis obtentu, quae fcilicet pod Styriam, Audf' amque alias marito provincias paritura non erat^ veneno defl 1 ' que innocentem fudulide. Salisburgenfis illata a Milota dam# 8 recenfebat, nec alia fe caufa armis appetitum, quam qubd N°' rimbergae Rudolpho fidem addixerit, in clientelares podediOtf £S immitti rogarit. acerbior orada. Pod hos Ottocari, 8c Henrici Legati auditi. Oettingan^ excufatis pluribus, alia Bavari ada tuitus, modede caufameg^' rat3 at non facile dixeris, an Legati ordinum, an Seccovienf s Antides Fortunam Ducis magis prodraverint. Verbis tumidart 1 ’ rebus vacuam orationem exorfus, argumentorum offucias magis quam foro aptiores aggerat. Quidquid ad eum diem J £i °ld li rarat Ottocarus, tueri contenditj tumquo caufam fuam j u ' ordines gularet penitus, multa in Caefarem, multa in aflidentes ordin eS ad ravim declamat: Rudolphum Imperatorem vitio creatum? a Pontifice, ajebat, dudum diris devotum, adevotis eligifas no 11 fuide j in eandem fententiam plura latino fermone ad Prx 0 £ . s perfequitur. Tum Rudolphus nonnihil commotus ad honj 1 ' nem: equidem Ii cum folis Sacerdotibus negotium aliquantf° Rt, latinb per me licet, diderito, cum me, melque ordinis iw £ ' dandos difceperis, ea Iingua utitor, qua facultatem relpondef' di non adimas. At Bernardus Ottocari mente, & intemp e L planšimbutus contentiodus debacchari, cumulare convitia? a ; ternis Caefarem ordinčsque profcindere 5 judlis facedere, i&T tis aures acerbius obtundere. Manus jamjam injicere PaLf' nus parabat, nid a Rudolpho monitus majorem publicae d 1 d £U quam vindidae rationem haberet. Philippus, cujus ja: re fe at $ V] ti 11 ti F c § t r 1 t 1 1 1 i 1 Dux Styr 'ue V. ' 107 jam meminimus, alias curiam acceflerat, fuam Carinthiam_s> repetens. Ottocari fuperbiam, cujus imaginem Legatus belič expre£ Beiium : n ferat, edomandam omnes cenfebant. Armis tamen adhucdum otm*r» abftinendum, tentandum, an metu extundi obfequium ab arro- f H c r erni ~ gantepoftet. Fridericus Zolleranus, Norimbergenfis Burggra- vius, & Henricus Balileenfis Epifcopus in Auftriam deftinan- tur. Legationis flimma erat: Auftriam, Styriam, ceterasque ftipendiarias Imperij provincias redderet, elečtioni Rudolphi ne pltro obfifteret, ordinum fententiae fubfcriberet, fidem Caelari juraret. EfFerbuit enimvero ultra modum ad poftulata Otto- carus, oculis fulgurans, vocčque concitata: quod mancipij genus regem Bohemize ordines putarent, qui fervo Rio obfequi- Um, fidem addiceret? Majeftatem Regiam tanto probro fceda- tet? non paflurum fe unquam capiti coronam, humeris pur- puram haerere, cujus pudeat. Indignum profečto nimis Rudol- ottocari phum Imperio, & fervilis adhuc animi hominem, qui amplio- rem Fortunam, & modeftiam non capiat. Nune certo libi docu -fareum mento conftare, nihil eo efle afperius, qui č humili fbrte eleva- re & on f !0 ' tus fit j quando infultare regibus audeat, qui e fervitij latebris pro- repfit in folium j nullis fe nominibus Rudolpho obftringi, ftipen- dia nuper merenti curate folvifse, Auftriam, Styriam dotalitiis tabu lis fibi obvenifte, Carinthiam sere, alia armis comparafte 5 nihil in haec juriš Rudolpho. Si fortuna fua ebrius poftulatis non deftiterit, fačturum fe equidem, ut intelligat, quantum inter Regem, Ducemque veteranum, & hodiernum dominum, hefter- numfervum interfit, id faltem honoris relaturum Rudolphum, qubd Fe paftiis fit exsequari Ottocarus Famulo, quem hoftem admittere dedignatus non fit. Verborum acerbitati fačta refpon- derunt. A11 legatorum fervos licentius locutos, an literarum k Rudolpho Bajulos (feriptores variant) nulla habita commea- tQs publici ratione e portis Fufpenderat. Veneficas etiam mu- lieres ftimulafte in Imperatoris esedem ferunt. Nondum foluto procerum conventu Legati Auguftam re- diere. Vix fidem apud attonitos invenere, quse de impotenti Ducis arrogantia retulere 3 una omnes voce conclamant: fačtum contra rempublicam videri, pronunciatur hoftis Imperij, bellum inOTTocARUM, fociumque ejus Bavarum decernitur. Sufce- B*varia pto per Bavariam Menfe Očtobri itinere ea provincia, velut per K«Joiph* otium fubjugata; Straubinga, Patavium portas ultro aperuere/"^* Auxiliares Bohemorum copise primo congreftu fufae, pars capti, pars in vicinos Bohemise faltus diffugere. Henricus Dux defpe- ratis rebus ad Rudolphi denique Clementiam Fe vertit, amiciti- Dd 2 am io8 Ottocarus II. Etin tiara M am primum cum Ludovico fratre integrat, k quo ob nuptb* cum Mathilde, fe non confulto initas diflidebat. In preces ge* rect ncTl Ludovici, & Mathildis filiae non gravate Rudolphus confefl' £tj Henricum in gratiam recipit, & affirmando arčtius fcede- ri, Ottoni Catharinam filiam defpondet. Mutuatus in belu fumptus quadraginta fex aureorum nummum millia, regionep 1 fupra Anafum dotis, & pignoris nomine attribuit. Pari facib tate Auftriae oppida Lincium, Laureacum , Ipfium, Tulnanu Neoburgum in poteftatem Venere, civibus claves ultro defe* rentibus. Očtidui fpatio tota cis Danubium Auftria paru#' Expeditionem hanc porro Anni LXXVI. autumno fufceptam & diplomate liquet, quod VI. Kalend. Očtobr. ad Pataviam in C&* ftris k Rudolpho fignatum eft. Unde & belli comites difcere cet: Moguntinum, Salisburgenfem, Herbipolenfem, Ratisbo* nenfem, Chiemenfem Praefules, Ludovicum, & Henricum-* Bavariae Duces, Landgravium Haffix, Fridericum Burggravi- um Norimbergenfem ali6sque. Styria & QuasKic Rudolphus vičtorias armis coeperat, per Styriam & Mainbar Carinthiam facundia fua ftrenue profecutus eft Mainhardu 5 di Tyro-~Ty rolenils , qub eum nuper Ge far deftinarat , ut ProvineiarUi# knfis o/e-pofleflionem ufurparet. Averfos ceteroquin & Bohemo ordin eS ri Ca f ar{ mrd liberorum, quos obfides detinebat, cura ab aperta defečt#?' a en tur. ^ rctarc j£ r at. Perrupit Sc iftud obflaculum Mainhardi dexted' tas; folenni ritu Ottocaruiu abdicant, adftričt&que Rudolpb 0 fide fuppetias in caftra ferunt. Viennam Ad Viennae muros metabatur tum Caefar} ea urbs pro/pf KuMpbus rum vičtoriarum curflim tantifper fufflaminarat. Novemb* 15 0 ‘ eL initio oppugnari coepta, in fextam hebdomadam hoftem cxc\$' fit. Nihil non machinarum adhibitum, ut aut vi muri, ^ metu animi expugnarentur. Aučtus Styrorum fupplementt 5 etiam Hungaros in foedus folicitavit; Sc addixit operam Ladisb' us infenfus Ottocaro, quod urbibus, quas nuper captas Hungaria diximus, nondum Germanorum praefidium deduX e ' rit. At munimentis, quse nova Dux adjecit, Vienna confib* conditiones omnes fuperbtb refpuit: licet cives a deditionis n°' mine non abhorrerent, obftabat ferociter pnefidiarius mil eS? promptiffimum quemque huc Ottocarus injecit, quorum p ef ' vicaciam egregie fuftentabat Bruno, OlomucenfisEpifcopus, ur ' bis Praefečtus, Sc Rudigerus Paltramus conful, erečtiambo ani# 11 * Veditioae &: fide in Ducem praeclari. At poftquam agros, vine£sque f ur T capa. ditus excifurum fe minatus Rudolphus, fiultro rdifterent, hil jam aut PraefečH reverentia, aut militum metus apud cfr e potuit. Circumflant Rudigerum: celeri deditione fundorur 0 ^ :ia$ ?e* var je¬ dli :m ili- n, fe- it» ifc :a- li- 0- j 1- & js n 3 - 1 - 0 5 I- t S ? f 0 p ) i Z )«x Stjritf V* 109 ftragemanteverteretj fi cunčtaretur, vel Pnefiilis ingratiis fuis le rebus profpebturos. JEgrb k furentibus impetratum, ut.de- cem adhuc dies obfidionem tolerarent, qua fl ilippetias non ad- effent, cum Car fare pacifcerentur. Alteram Danubij ripam_« Ottocarus infederat} nb in adverfam afpiraret, Rudolphi co- piae, &i pons ante diflolutus prohibebat. Condičta die cum nu- Ipiam Bohemica flgna apparerent, Caefarem intra muros admit- tunt. Rudolphus Styros ob operam ftrenub navatam multis laudi- Diploma bus affečtos non ante dimifit, quam publicis literis immunitati- S ffp lf) l 0 bus eorum caveret: iis porrb tabulis non veteres modb ab Ot -datum. Tocaro , & Leopoldo Ducibus, Friderico II. Caefare ratas habu- it, fed fingularibus praerogativis ornavit: ne fcilicet a Romano Imperio divelli unquam Provincia pofTet, ant principem, nifl z- b?" Dominus corporali fuo Juramento promittat, Je prcefens privilegium in omnibus & fmgulispiis articulis fervaturum - - - - Datum IViennce duodecimo Kalen d. Alartij , IndiBione quin- ta. J?mo Domini Aiillepmo , ducevtepmo , feptuagepmo feptimo, Regni vero Nojlri Jnno quarto. Eodem & Judenburgenfem civitatem literis fuis communivit. XIV. Kalend. Februari j Vien- nae exaratis. * Ec Vien- iio Ottocarus II. *tihua Viennae cafiim ceterae urbes fecutse: neque tamen fuba<5t^ mit Auftria dici potuit, doneč altera intra Ottocari caftra Vien^ “ mi Integra perfifteret. Aggredi porro hoftem validum, qui otio' fus hadenus fua damna fpečtaflet, aut eum omittere negotiutf 1 erat difficultatibus multis obfeftiim. Exercitus vel ipfis vidO' riis, & longiore obfidione imminutus: fames tantiim non in * e ' ditionem militem egerat; verfis jam templorum, Sc Monafi e ' riorum thefauris in annonae pretium, non erat, unde pofthacp e ' teretur. In alteram ripam eniti fpes non erat, quin cladem afl te pralium hoftis inferret. Quod fi etiam excenfio modico dainn 0 fieret, cum callido, Sc veterano duce res futura erat, quem inv 1 ' tum in pugnam elicere vel fperatu arduum: ca dr a invade# hac paucitate miiitum vix equidem confultum. Refocillare t a ' men aliquot diernm qniete militem, Sc in hoftem ire conftitmf quando ceftatio Sc metus confeffio non minus ac clades nocitnf 11 videbatur. rad Con. Haec molientem Pradules adeunt, bellum deprecanturj dum haud dubie malis OttocaruiM jam modeftius adurutf 1, Nihil fe morari Caefar repofuit, fi modb aequis conditionib llS rem transigere Bohemus patiatur. Brunoni Olomucenfi, llt Regem conveniret, mandatum. Sim ul ac is pacis mentionem jecerat, č conlpedu fe quantocyus proripiat, jubet. Admin 0 poft triduum non fine ftomacho aftentitur: iret, Sc telam p ci '' texeret, quam orfus fuiflct. Ludovico Palatinopacificandi pro lC potefiatem fore. FridericumNorimbergenfem inidnegotium C& far nominarat: utrique parti Epifcopi adjundi: e formula, quaJfl Rudolphus didarat, pax coaluit. Auftria, quar cis Danubiu#}’ Styria, Carinthia, ceterlsque, quae privata poteftate occnp a " rat, Ottocarus decederet, doneč Imperij fenatus de jure cogn°' fceret. Auftriam Transdanubianam, Bohemiam, Moravi^ retineret quidem, fed beneficij nomine a Caefire reciperet: P 1 ' 0 ' vincialibus obfides, Hungaris ablata, Sc captivos redderet: d& nique quo pax affinitatis vinculo ardius ftringeretur: Gutha 1 ^ Rudolphi filiam Wenceslaus, ubi adoleverit, duceret, Guth$ Fratri Rudolpho Agnes Ottocari filia nuberet: fpem fina 11 monftratamDubravius refert, fore, utablatas provinciaspro do* te uxor afferret. Admittit Nulla exceptione Ottocarus fubfcripfit, illud dunta^ 1 ottocarm gratiaeloco fibi d ari poftularat, ut extra confpedum miiitum cramentum folenni ritu intra papilionem dicere liceret. Rudo)' phus occafionem, qua elatos viri fpiritus ad modeftiam deP 1 ! j meret, avidč arripit, petitis connivet. In Kambergam Danuh 1 ! infulam ( ea in hanc ceremoniam deleda ) cum quibus veH et ’ tla pr; dc fc cc ce Pi V p a F t 1 j 1 k da mi :io* jm to- fe* le¬ pe' ate no /i* :re :a* it, ra a* n. is it i- * 0 V e y 1 Dux Stjrice V. III tranfiret 5 ambo exercitus cminus adfiarent, ripam utramque praetexerent. Tentorium, quod in hunc finem erigendum Ru- dolpjius pollicebatur, cum fuis ipfe fubiret: id porro eo artificio fraudem tegebat, ut laxati funiculi beneficio machina diffolvi commode poflet. Adeft Ottocarus duodecimo Kalendas Dt-Deiudi- cembres provolutus ant e Rudolphi folium, pro veteriritu, Provinciamm, quas hačtenus poflederat, numero, quinque BOT Vexilla affert. Imperator fupplicem comiter ceteroquin acce-/**, pit. Auftriae, StyrrB// * r - ambo exercitus vidcnt: ambo ipečlaculo quidem, quod lineis parietibus celari ignorabant, attoniti, fed diverfis animorum mo- tibus conciti j Bohemi indignari, firemere 3 Germani ridere, plaudere, hi laetitiam, illi iram ex mutuo afpečlu intenderej Ot- R)carus eventus infolentia non aliter ac fulmine perculfus tanti- iper hserere, collečto tamen moxanimo indignationem apud fe premebat. Ignominia, jačtura, & fuper utrumque metus, qui l Cunegunde accipiendus efiet, uxorium virum angebat. AR fečhitisviae diverticulis in alterum annum reditum diflulit, & poenam. Adventanti in limine formidata dudum Ultrix occurrit. Pro ab falutationis officiis mixtae acerbis caviliis contumeliae fiiere. Me*™ r f profečtb beatam te marito exclamat: rediifti praeter fpem Prin-^ Br * c ‘ Ceps generofiflime, fačturum in aula Rudolphi flipendia poffhac ctedideram. Huc demum apparatus ille belli, & magnificae nu- per voces recidere, ut intramodicos Bohemhe faltus precarij, 8c clientelares reguli clauderemur ? exciri nempe totus Septentrio debuit, ut trementem ad ped.es fervi Ottocarum videret. Ut inter eenerofas lachrymas fiipplices magnifice manus tetende- ris, ut amplexatus fortiter genua lis, farna accepimus. Vendidi- fti ignava pacificatione provincias, quas nemo ullis cladibus an- te vitam extorquere debebat. Emifti miferam potentiae lacini- am pudendis precibus, quibus ego nec orbis imperium compara- rim. I nune! & explicatum k Balthico ad Adriaticum mare im¬ perium jačta. O te egregium patrimonij aučtorem! quod nuper tegni medium, pulehro compendio fines fecifli. Ne bello amifla tepetas , fcio te religione, heri tui reverentia, & magnitndine beneficij, quo te mitiflimus tuusMecoenas recens obflrinxit,im- pediri. At fi id mos foeminis indulgeret, nune copias rapue- rim, ditionem omnem recuperarim, imbellis viri focordiamex- piaverim. Haec clam, haec palam quotidie imperiofa mulier oc- cinebat. Ee 2 Otto- H2 Ottocarus II, Pit&a cum Ottocarus, etfi fuis faTTiis non femel e {Tet, Tucceflu femp ei: Kuioipho c anufTe, quidquid conjugis confilio fufcepiflet: ludibrij tainen re ^ in lt ' impatiens fecialem ad Rudolphum ire jubet, m Viennam cete- rlque redderet, bellum denunciet. DiTIuadentibus, qui ade- rant, defixo in terram vultu deiiberanti limilis tantiTper lioeret 7 tum pulTata pede humo: I! quod imperavi, nuncia, Ti pac.ei® jure jurando Tancitam obtenderit, dic, malis artibus circuinfd 1 ' ptum, Sc delufum probrose Ottocarum nulla pačtorum fide neri, evitari belium niTi redditis provinciis nonpoTTe. Ageret> Sc bellandi artes, quas me magiTTro didicerit, exerceret. Pacis ta* bulas nifi alterutrius Tanguine conficiendas ne Tperet: TatTs jam gloriae vixiTTe. Si fortuna non conceTTerit, me intcgratap 0 ' tentia vivere, petiturum vel a deJperata pugnandi contentione» ne parco fanguine, Sc inultus ditionem, vitamque divendaiT* Et vero ea fiducia, velut qui manibus teneret vičToriam, belic fe accinxit. Machinas apparari curarat, quibus Rudolpb 111 ^ oppugnaret, Ti e pralio profiigus in civitatem quandam fe occb' deret: mox,ne quidpiam, quod jurarat, fervaret, A gnetem R Ll ' dolpho deTponfam cum decem virginibus in clauTTrum detrudij* padi fua- Praecipuos pacis authores Wartenbergum, Riczanum, Wilh e (' fores mul-mum bonis exutos relegat. Ab his ad nečTenda fbedera ani' Tortni nmum vertitj eBohemis, Ruthenis, Silefiis, Polonis, MiTnefl' Ottolarl fibus, Saxonibus, Moravis, Thuringis triginta millium exerd' tum conflavit. In AuTTriam prope civitatem Laha ingreTIus, cir# 1 adventus fiii indicium incendiis feciflet, Henricus, Sc Leopoldf s Chunringij, Henricus Bavarus pecuniis in proditionem emptivf in Attftri- res fociarunt. Ottocaro in Transdanubianam AuTTriam graf am h. fante, Henricus, S: Ivanuš GinfienTes Comites in NeofTadienf 5 fumpit. U crros feviebant. Ne ulterius ferrentur, Stephanus MeiTToviu s > Otto BerctholdTTorffius, Bertholdus EberTTorffius ruentium petum tantifper fuTTinuere, doneč evocatus b provinciis miles ad Tigna conveniret. CofiaKu- AuguTTi menfis initio bis mille fexcentorum, &rquinqu a ‘’ doiphi fr ginta equitum agmenadfuit: a SalisburgenTi tercentum, aBafi' izusmn. j een q^ Norimbergenfi, Marchione Hochbergico očTingenti Tub- Tidio venere. Sexcentos Hennenbergici, &FiirTTenbergici: ceH" tum quinquaginta Albertus Goritienfis: tercentum Abiinhardus TyrolenTis : totidem Fridericus, Sc Albertus Ortenburgid ; Udalricus Haimburgicus Carnus ducentos fubminiTTrarat. Hefl' ricus Pfannebergicus Styros centum ducebat, mille alios coni' muni aere lečTos provincia fubmiferat Duce Friderico PetoVienfo Ottone Liechtei Sc Cumanorum dTeinio, Sc Colone Seldenhovio. Hungarorufl 1 viginti millia, quae Comes Tauferius Tyrolef' Tis ipef n en ete* ide« ret j :em eri- te* •et, ta¬ lne )0* ie, n. [Jo m ii- ii- it. 1- i- i- i- (i s Dux S(yri# V. 113 fis a Ladisiao Hungari;« Rege impetrarat, non nifi pod dies qua- tuordecim accefsere. Exciti praeterea e Suevia Albertus, & Ru- dolphus Imperatoris filij advoiarunt. Pridie Idus fextiles Moravam Hungari trandere. Quo cog- Propms nito Rudolphus « slsque, n b in vičtoriam legniiis ineumberet, ii a fuga falutis w201 ' e ”' fpes liiperedet, navigiis propius hodem movet. Vili. Kalcnd. Septembris in confpečtum venere 3 palus non lata admodum, arundine confita utrumque exercitum diviferat. Eo adhuc die laetum vičtoriae omen in cadra Llngari retulere; transmida lilentio palude in Saxonum, & Polonorum dationes illati, cum ducentis captivis, & centum interfečtorum capitibus redierunt. Dilata effc in alteram diem aggredio, qubd in more poiltum Ru¬ dolphus habuerat,hpradiandi arbitrium neceditas nonadimeret, Veneris Die pugnare$ ejus diei otium in ordinandum pralnim in- liimptum ed. Multos primum equedri dignitate exornat, ut no¬ vi honoris confcientiaignaviae pudorem augeret, pugnae modum praeleribit, copias omnes in ordines quaternos tribuit. Suevo-^w rum agmen primum Matthaeus Treuzius, alterum Stephanus Schildbergius dučlarat. Tertium Styri, Carinthi, Čarni, & Sa- lisburgenies faciebant 3 his Rudolphus ipfe Imperator aeque, ac coirunilito accedit. I11 quarto Audriaci pugnabant. Partem copiarum Capellero extra aciem attribuit in omnem prselij ca- fum fervandam, ut, qub respofceret, opportune dibddio immit- teret. Ad Rudolphi mandata luas quoque legiones Hungari at- temperarunt. Univ er fa porrb acies in medice iunae figuram d- nuata ed. Podero die VIL Kalendas Septembres in ho dem itum. Le- gionibus Aquilam Henricus Hakbergicus, Audriacum fignum Conradus Haslovius3 Caefari Redemptoris e cruce pendentis ia- barum Albertus filius praeferebant. Rudolphus, utpropitium li¬ ti Numen redderet, Honori S. Crucis aedem vovit, d ejus diei Vičtoria potiretur, quam voti damnatus dein Tulnae condidit. Antequam cladica concinerent, paucis pro re cohortatus luos al- Milnem loquitur: hunc, quem viderent hodem, eum iplum effe, q nuper nb afpečtum quidem fuum tulerit. Virilibus quidem ar- mis, fed muliebri ira in pugnam venide 3 Non tam vincere fpe- tare Bohemum, quhm noneda mortc a vedriš manibus uxoriae tyrannidi eximi. Huic bello etiam illi, qui cruce indgniti Pake- dinae recuperandae fedevoverant (multi eorum aderant) fe au- thoratos putarent, in quo qukm vel vinci pulehrum, tam non metuendum : non tam Caefari, quam DEO pugfiaturos fe cre- derent, fuam illum caufam non dedituturum: adede jam, ut F f equi- Ii4 Ottocarus II, equidem fibi animus prsefagiret, DEUM foederis facrilege vio- lati vindicem: non aliud opus efle, quam ut manus jufhe Numi' nis ultioni commodarent. Similia Henricus Bafileenfis ordin eS obequitans ingerebat. Ottocam Ottocarus occultis nunciis admonitus , a proditione caveret* de prače. q UHm ducum nonnulli in diem puense adornarant, pridie inten- filieitm. torium eos convocat, poiitisque armis m medium eorum gi° burp fe injicit 5 en hi c, inquiens, inermcm intra manus veft rilS Regem: non eft quidem, cur de fide veftra ambigam, quodfi ta* men cuiquam Regno indignus, hofti tradendus videar, pugnaflft necčmque tot miliium antervertite, id beneficium Patiiac date> me unum hodie concidite, in craftinum cruenta confiliane difFet' te. Ad eam Regis orationem intimis fenfibus emoveri omnes* aut emotos fimuiare, repetitis facramentis, diris imprecationi' bus fidem adftringere. Securus, ut putabat, jam fui in fex agmi' Efta cq« na copias partitur j primum Bohemi, Moravi alterum conficie; M bant, tertium e Miliienfibus, & Thuringis confktum. Poloni in duas phalanges recefterant, Saxones Sc Bavaros ipfe dučfabat! qubfacilius fefe in aeftu praelij dignofcerent, fafciam candidarru ar «fera q uae ad baltheum usque defiueret, collo alligarant. Teftera mi' miUtaru. ji tar i s illis Praga , Caefareis Cbrijius , aut, ut Hagecius ait , mamim Imperium. In fronte aciei confiftens Ottocarus his fe' rb verbis militem in pugnam animarat. Nunquam vos haux Stjrite K Ilf qnam Pfannebergicum grandi vulnere fauciatum efferri ex acie Styri videre, nutare nonnihil, fenfim retrocedere, Sc niii obprae- fentem Imperatorem verecundia cohibuiflet, fugam refpečtare. Confpicatus periculum Rudolphus ex equo ddilit, humlque NutatRn- provolutus DEUM, ne fe eo articulo defertum vellet, orat. ( 1 i^ Continub animi Styris rediere, ut plane ejus, quem in luppetias Vocarat Rudolphus, numine afflatos fentires. Pudorejain, Sc ira ferociores in hoftem irruunt: nihilo tamen magls loco move- ri Ottocarus 5 quin animus isHerbuto Fullenftainio Silello, qui Juriš dicundi Praetorem haud multis abhinc annis in Styria ege- rat, fiiit, quem in id facinus multis pollicitationibus Rex perpule- rat,ut inter Oelareosordinesirrumperet, Sc Rudolphum veftiga -Rudolfi ret, repertumque ftrato primum equo, valido ictu humi afHi-£" c “' geret. Hominem captum trucidari Rudolphus v etuit, dičtitans, “ itreparabile damnum Reipubiicae fore, fi tantae virtutis miles pe- riret. A Berchtholdo Capellero propere in alium equum levatus Valentem fe, integrumque alta voce exclamat, fhbsque, qui occurrerant, in pugnam redire jubet: ipfe verb cum recenti, (piem Capellerus adduxerat, milite in latus invečtus, ordines de- mum hoftiles perrumpit. Parte altera Henricus Hachenbergi- CUS, quemadmodum conventum erat, fublato k militibus cla« iuore maximo, hoftem fiigere ingeminat. Aciei hiatus, Sc recens ex edito rumore, nt fuga fociorum htera nudaflet, metus pugnandi ardorem multum apud Bohe- mos imminuit, nondum tamen reftinxerat, doneč Regem inter primos adhuc intrepide pugnantem fpedrarent 5 at poftquam nuncius allatus elfet, Milotam perfide cum fuis pradio excefliire, nec jam vultu diffimulari extremum periculum ab Rege afpice-Fa^'««/ rc nt, tum enim verb nulla amplius honefti, nulla tuendi Regis, Botei * pna vitse fervandae cura tangi, folutis momento ordinibus, ab- jectisque, nb feftinantes morarentur, armis peravia, invia, qub ( ]nemque fiius impetus, timčrque rapiebat, ferri. Idem fugi- c ntium torrens Ottocarum abftulerat, fi Mehrenbergicorum rratrum aut diligentiam aut celeritatem fallere potuiflet. Cx- des Sigefridi fratris illos implacabiliter efferarat, vit&mque Sc fan- gninem pro ultione dudum devoverunt 5 nune Regem terga ver- ^re confpicati, alter alterum animans, tempus adefle, quo ju- ratas toties inferias piis fratris manibus mitterent, fefe extra or- jjjnes fuos ejiciunt, vicique per medium hoftium enle patefačta h|nc Sc illinc curlum in Ottocarum, quem eminus cognorant, ^irigunt, eodem, quo irruere impetu, equo deturbant: dum v iam vulneri gladiis intra thoracis fepta rimantur, ille fe in vin- omcarm c ula offerre, immenfum pretium polliceri, vitam duntaxat ab ctditur. Ff 2 effe- u6 Ottocarus 11. efferatis nempe annosa ira ultoribus deprecari. At ij non con - tenti vitam, etiam honeftae mortis folatium eripuere. Ut necis Sc vulnerum acerbitatem causa cognita augeret, moriturum ta inclamant, militariter & ceu vičtus a vičtorenčputa; tot crim 1 ' na, Sc innocentis fanguinis paenasate reo, damnatbque ultor £S repetimus: recipe ferrum, Tyanne fceleratiffime, d c bita Sig e ' frido Mehrenbergico vičtima! flmul pugiones in jugulum alte r ’ alter in pečtus demergunt. Egifle hoftes in fugam fatls Rudolphus habuit, a cade uflj' verfim abhorrcns j interfici fugientium quempiam ab Hung'^ 15 vetuit, etfl cohiberi non potuerint, quin laxatis, ut gen tis eft, habenis in curfiim efflifi, quos b poftremo agmine alfcc^ 1 eflent, conciderent. At Regem cnmprimis captum, quatf>^ vuineratum malebat. Intellečto ejus periculo Emerbergiu^’ Sc Berctholdorffium expediit, qui vivum adducerent. Seri uS ij advenere, jam feptendecim vulneribus confoflus in arena f' cebat, adeb indignato, ubi intellexiffet, Rudolpho, ut n ec miflos in confpečtum Mehrenbergicos Dubravius memord* Ejusfepul- Cadaver a Calonibus nudatum plauftro Emerbergius impoftub tura. Marcheggium primum, dein Laham, inde Viennam ad Scot° s dedučtum eft, abhis ad Fratrum Minorum sedem translatufl 1 ’ triginta fere hebdomadis nullo facro ritu tumulatum jacuit. B°' hemi fubinde impetratum a Caefare Znoymse honorifica fepub 11 ' ra donarunt: poftremb Pragae in Divi Francifci ccenobio, q i1 °^ vivens ereXerat, regia pompa conditum Rabili demum l° c ° quievit. Pugnatum eft:, haud Morava fluvio procul in campo, Stillfridum, 8 c Idunfpengam , arces Auftriacas interjacet M' tugnA io.no MCCLXXVIII. De die, quin Sc menfe non eadem omnib uS c* &di- opinio : feftum Divae Barbara Hagenius: VII. Kalendas O&0&; w * Rhoo: XXIII. Augufti Fuggerus: Diem Veneris omnes noP' nant. Verius Pappenheimius, Sc Eberhardus Altachius Ra tJS ' bonenfis Ecclefiae Archidiaconus, ejusdemaevi fcriptores, vig e ' fimam fextam Augufti extremam Ottocaro accidifte traduflf ? haec etenim eo anno Veneris dies fuit. Quatuor fupra dena lia ex Ottocari exercitu clades abfumpfit. Corruptum ^ Rudolpho Milotam narrat Dubravius 3 fed caedem fratris dun*f, xat hac perfidia ultum fiiifTe, credibile magls. Rudolphum*^ ne fcriptores permulti, fed pra iis omnibus candor animb * Germana fimplicitas ab his artibus abfolvunt: proditorem quempiam, qui perdendo Regi operam fuam obtulerit, feV ef reječtum Fuggerus teftatur. P Dux Starta V* 117 Itk finiit Ottocarus Rex aevo flio potentifHmus, immodi ciomcari in uxorem amoris, &prxcipitis irx funeftum excmplurn, quae Vitia, uti in exitium traxerunt, ita magnis viri virtutibus labem alicjuam afperfere j teftatiffimis ceteroquin laudibus abundabat. Bellopraefertim excelfitas animi, & indomita quovis periculovir- tus enituit: inter clariffimos aetatis fLine imperatores habitus. Bavaria, Pruffia, ante omnes Hungaria, quae non femel iliius Virtute contremuit, fuis cladibus ingens illi nomen attulere. In- nutritus vičtoriis, collatis fexies fupra decies fignis hoftem campo exegerat. Sed nempe ut magnis heroibus fepius accidiiie legi- nius, non in campo tantum, fed in Gjnaeceo Hercules fuit, uti Virtutibus, ita vitiis illi fimilis. Iole quoque fua Ottocaro ob- tigit, ad cujus fcuticas trepidaret. Prseter liberos quatuor, quos fupra recenfuimus, h Cunrin - Llkrl giapellice lufceptos, Grifelam (an eadem matre editam, incer- tum) Notham genuit, Domino Wickardo de Polna nuptuitra- ditam. Cunegundis uxor altera ternos illi peperit: Wencesla- Um Regni hseredem, Agnetem a morte Ottocari Rudolpho Cx- Pariš filio collocatam, nuptiis Iglavias celebratis. Cunegundem demum in coenobio Divae Clarae facris virginibus accenfam; At itnpetrata fubinde a Pontifice venia, vitae religiofae inftitutum_* defercre Rex Frater, & in torum Ducis Mafoviae tranfire colgit. Befunčto marito jam plurium liberorum mater Pragam adS.Ge- orgij Parthenonem reverfa, ad Antiftitis dignitatem egregia vir¬ tute evafit. Non mater duntaxat foecunda, fed felix Regina Cu- negundis efle poterat, fi fceptri abftinens, & gignere contenta, Ultra fceminarum Fortem non aipiraflet, quibus a natura quidem, liberis, rarb, & ferb a prodigio conceRum, ut confiliis reipubli- c* prolint. Ne porrč &r hi liberi natalium vitio laborarent, re- pudiatam Margaretam veneno fuftulifle creditur. Quse in Patrem admifit, juvenilis aetatis impetus, 8 c alienum inpatnm Verihs, quam liium flagitium fuit. Jam Marchionem a Patre co *f ur l lt ' Moravi* creatum Proceres ab Rege offenfi adiere, regnumque illi, & in proditionem operam fuam offerebant, e6que repetitis innpreRionibus juvenem perpellunt, ut accito in lubfidium_» Henfico MiJfnenfl exercitum inftrneret; primo praelio oppreflus Veniam ultrb lupplex petiit, fed ab irato Patre in caftrum Z\vi- fovium inclulus, multb tempore errorem luit 5 precibus Nico- hi Pragenfis, & Roberti Olomucenfis in libertatem aflertus, eti- nm Moraviam recuperavit. Defunčto fub annum MCCLIIL NXII. Septembris Patre Wenceslao regnnm Bohemise adiit pridie Nonas Očtobres, quod k Tartarorum irruptione multis etiam- 0 num ruinis hians acceperat. Id continub, reparare aggrelliis, pro- Gg ceres Zegnum Bobemia ordinat. Civitates extruit. Juftitia. fietas. n 8 Otmar m IL ceres primum fuipečtae fidei in ordinem redigit, nec vindičtae memor deiis, qui patrem adversumfe nuper concitarant, pcenas partim fumere incipit, partim decernit: monitus tamen, ut in*J tio ab fe animos alienare caveret, prompte deftitit. Nč, )• n i- s t Zte K 119 fidelium manibus eriperet. Flagellantium fečhim k SaxoniaBo- hemiae illatam profligavit aliquot ex eo delirorum manipulo igne fublatis, aliis in fluvios praecipitatis, omnibus extra fines eje- ftis. In Bavariam ducens Anno LXVI. vivum cremandum_® edixerat, quisquis Ecclelke alicui flammas fubdidiflet. Eodem anno geminis diplomatis Ecclefiafticis pofleffionibus caverat: altero Pragae XI. Kalendas Februarij vetuit, nb pofthac lit ante fieri obtinuit, in defunčtorum praefulum opes profanas manus injicerent $ altero Eggenburgi Idibus Martij exarato Patavienli- Um immunitates ftabilivit. Pannos, quoskTelonio adDanu- bium colligebat, inter Facerdotes fingulis annis divilit. Verni je- D ”tempore quingentos pauperes alebat, eo finitonovis vefti- donatos dimifit. Stipendium ad aras fačturis aureis duo- bus nunquam minus, Sc fua manu dabat. Ipfe fiepe unico lervo ftipatus clam Ecclefiam ingredi obfervabatur, Sc prono burni vultu mukam in nočtem mixtas precibus lachrymas ex- trahere. Eximiae adeb pietatis praemium haud dubik tot vičborias fu e-Prodigio/a te. Eam certk, quam Anno LX. de Hungaris reportavit, pro- v ^ torta ’ digiofa DEI ope confecutum, tum fcriptores muki, tum ipfe Epifiola ad Alexandrum IV. tefiatur. Scilicet candidam Aqui- hm cselo delapfam, Sc repetito gyro Wenceslai Vexillum cir- cumiifle, S. Wenceslaum ipfum, Adalbertum cum quinque fratribus, Vitum denique 8c Procopium e corufca nube defcen- dere vifos. Immenfas, quas c; caftris tum Bohemi fecere, manu- bias, partim in donativa militum, partim acdificando Hradiftio uhw«li~ expendit. Sed nec ejus Vičtoriae authoris oblitus, auri vim ma- to Ximam in calices, ceter6sque ararum apparatus conflavit. Coe- nobium Aurese Coronse nuncupatum Ciftercienfibus dignisRege irnpendiis erexit. Filio etiamnum infanti pietatis fenfiis muka cura infiillabat j refert Paltramus, folitum fuifle fecum in tem- Plum adducere, atque ubi Sacerdos facrofančtam hoftiam popu- lo pro more monftraflet, vel per fe filiolum, vel per alios fuftol- li curafle, ut dominum fiium cognolcere fenfim addifceret. Piiftimae inftitutioni abunde fecuta Wenceslai vita refpondit. Tantas tamen virtutes funefius vitae finis excepit : an qubd cum Rudolpho compofitus vinci adhuc mereretur ? an qubd crimina, quae virtutibus mifcuit, hac clade cxpianda oportuit ? quanquam poftquam expugnari k foemina luftinuiflet, honoris, non dedecoris genus videri poterat, k Caefare Sc Rudolpho Vinci. no Ottocarm II. Rudoiphi Rudolphus parta vičfcoria triduum, lit mos setatis ejus & c ' po,i vk «. bat, in callris egerat. Ortis dein, quod apud diverlas nation# nam acu, f£ er i pronum, inter Hngaros Sc Germanos fimnltatibus, Milbf' bachium abiit. Ibidem Ladislao polt ačlas exqnilitis verbis grates valedicit, tum& Auftriacos, Styros, Salisburgenfes egr e ' gie coliaudatos ab fe dimittit, cum reliquis in Bohemiam mo- vet. Regionem omnem ( II Hagecio Sc Dubravio fides) P ra ' gam usque evaftat, pace demum reftituta , tutelae Ottofl^ Brandenburgici Wenceslaum očtennem committit. >iupti#» in quas jam nuper conventum, novis tabulis affirmantur, eab' ge, ut fi W cnceslaum fine hserede mori contingeret, Regnr inl ad Rudolphum futurum Agnetis maritum pertineret. E Bob e ' mia regreilus integrum annnm ordinandre Aufiriae Reipublic^ u Viennae impendit. Inde in Styriam ad vallem Anafi usque p’ 0 ' amjtitMit.fečk. u s , Ottonem Liechtenfieinium dicundi juriš Praetorem crea- vit, quod munus communi poteftate Petovienfem, & Ptanncfl - bergicum ante geffifie Hagecius aflerit. Poftquam non Styb ae modb, fed & Carinthiae, Sc Carnioliar ordines facramentum^ in nomen Imperij renovafient, Viennam fe rctulit, qub triih 5 nuncij de periculofo Annae conjugis morbo evocarunt, quaifl ipirantem adhuc, nondiutamen mperftitem futuram, reper jt ' Sexto Kalendas Marti j Anno LXXXI. defunčhe cadaver leam delatum efi. Provinciarum, quas devičlo Ottocaro Imperio adjecerafc amplitudo multorum defideria, Rudolphi munificentia multO' rum fpem excitarat. Vehementius ceteris eas Henricus JBava' rus, Ludovicus Bavari frater Palatinus, Mainhardus Tyrolei Jr lis procabant. Ne votorum damnarentur, deličta fua aliquibus» omnibus, qubd filij non eflent, obfiabat. Ludovico quidetf l fubirafcebatur, qubd proximo bello auxiliares copias pollicitu 5 quidem, fed ad fuperioris Auftriae fines continuerit, ut, fiC#' pari pugnae alea non favilfet, eam regionem fibi fubjicer^' Majus erat Henrici deličlum, qui xs Sc militem Bohemo lufh' cit, jdmque eam perfidiam bello nuper ulcifči Rudolphus para' bat 3 fed Ottone Henrici filio Csefaris genero, Sc Mathilde CK' tonis conjuge deprecante pacem hac conditione admifit? llt Welfium, Styram, Lincium, alidque oppida pignori data redhibita, quam mutuatus erat Rudolphus, pecunia redderet, K quid Bohemi turbarent, militem fuppeditaret. Vicifiim tisnomine Ottoni Neoburgum, Schardinga, Freyftadium^ ^ proxima his oppida concefla. Mainhardi vicinia fultum ma£ ! * A lbertum filium, qudm ejus gratia Ipoliatum volebat, d^ uC jam tum Carinthiam, Sc Marchiam Tarvifinam beneficia r, ° Dux Styria V. I2t jure promiferat, fi Elifabetham filiam Alberto nuptui daret_s. Pracisč denique refponfum omnibus: in earum provinciarum pofleffionem mitti ab Caefare neminempofle, cogenda non mul- tb poft Augufe Imperij Comitia, ab eo fenatu confenium prae- ftolarentur. In quintum annum demoratus in Auftria Franco- fortum ad conventum procerum abiit. Profečfcum non multb ante aeftatis initium diploma Viennae IV. Kalendas Maij Anno LXXXI. fignatum permadet, quoimmunes a večtigalibus Pa- tavienfes Canonicos jubet. Antequam Provincia excederet,^ er ^ Albertum filium Auftriae, Styriaeque Praefečlum, & Imperij Vicarium in frequenti ordinum confeflii nominarat, do- juht. nec fibi & principibus ftatuendum aliud videretur. ■( Hh AL- 122 ALBERTUS I. "Triiumphator. DUX STYRI M VI. Kudolphus I. lmf>er. Augujta Vindelic , eomitia celeirat. jzSz, Agnum feculorum ordinem Anno LXXXII. in* gredimur, quo non alium inter faftos Styrix lx* tiori omine confignatum legaš j inde etenim Au- gufta Hablpurgicorum nomina immortali ferie an- norum titulos nobilitare cceperunt. Soluto Fran* cofurti conventu eam, quae ibidem decreta in latrones, & arces latronum receptus, expeditionem Rudolphus fufcepit. Reich' enfteina, Schoneggio alilsque folo aequatis, civitatibus pluri- bus ad obfequia adačtis, Auguftam Vindelicorum revertitur* quam in urbem Imperij ordines jam appulerant. ^ 7 T 4-.-vf2r?Vo5 AuHrU, Aderat & fplendida Auftriacorum, Styrorumque legatio » styriaque Ai, BE rtu M provinciae principem petitura. Orationis furnira £dtquaad eomitia ufi, liacc ferefuit. Septimus jam annus fluxit» Ducem quo in hac eadem urbe Tibi, Augufte Csefar, nos fupplices vidi#* fojhtiant. Mileram illius temporis fortunam, quam tum vultu praetuli- mus, oratione expoluimus, accepifti; coram ipfe deinpraefen s infpexifti. Quanta in impotente fui Principe tacultas nocendu ejus aetatis miferia non magis didicimus, quam quanta in Te VO' luntas juvandi. Beneficij toties, clementiaeque Tuar recorda' mur, quoties calamitatis noftrae. Adhuc jugum cervicibus» fufpiciofi Tyranni gladius multorum jugulis haereret, nifi Te-* mala noftra commoverant} qubd locupletem jam efle & innocefl' tem liceat, nemo fortunas capite luat, perfidus non fit, qui mj' fer non eft: qubd praeter ambitionem & cupiditatem principa leges noftra respublica habeat, invičtae Tuac virtuti debemus* Hxc patribus ante diem non natura, fed principis ambitiofi viti 0 orbis e cuftodia filios, innocentiam opibus, fecuritatcm civi' bus, depulfo mancipatu libertatem corporibus: Auftriam, Stf' riamque flbi ipfi reddidit. Tuum hoc beneficium, liane Provifl' ciaram felicitatem, ut ftabilem efte, Augufte Car far, veliš, flagi' tamus: ftabilies, fi Alberto filio, quod vicaria adhuc poteftat^ obtinuit, integrum in nos firmftmque imperium tuo fenatuS' que fuffragio jubeas. Nobis vindicandis aerarium, copias n°' Dux Styric€ VI. 123 per exhaufifti, vitam adeb ipfam in difcrimen conjeceras. Non erit, opinamur, Caefar maxime, cur hanc nobisfortunam, hoc glorhe tuae augmentum invideas. Nihil ad nominis tui, adim- mortalem Clementiae & fortitudinis tuae famam illuftrius, quam quod liberatse Reipublicae noftrae gloriam cum nnlio diviferis, fi partam a te nobis felicitatem filius confervet. OttocariTyran- nide adhuc aegris, majus certfe beneficiumhaud contuleris, qukm principem tibi fimiilimum. Ab his pauca prolocutus Caefar legatorum poftulata placere commonftrat, fimul de alt ero filio Rudolpho mentionem infert. Proiixe Ordines aflenferč. Ergo VI. Kalendas Januarias, ut b diplomate liquet, Imperatorum indutus habitnm, Albertum Alhtrt : L Auftriae, Styriae, Carnioliae, & Vindorum Marchiae, unacumj^ ae Rudolpho fratre, Principem ac Dominum haereditario jure pro nunciat. Poteftatis ejus infignia, & vexilla Albertus equo in- au £ uratar lidens, & corona regia, crucčque pileo Ducali impofita redimitus 17 ’ D,c ' accepit. Obfequium clientelare profeflum in fuas provincias dimittit; literisIV.Kalend.ejusdem menfis datis ordines juramen- to, quo fe imperio ante obftrinxerant, folutos novo deinceps principi obtemperare jubet. Albertum praefertim optimis moni- bsinftruit: quibus adtračlanda Reipublicaenegotia tutius uteretur, Vel fuadet, veladjungit: Hermannum Landebergicum, Eber- hardum Walfejum Suevos, Stephanum Meyftovium, Udalri- cum Capellerium, Fridericum Lengebachium Dapiferum, Al¬ bertum Pucheimium, Hugonem Tauferium in confilium prae ceteris adhibeat, monet. Inufitata pompa, & quodfupra pom- pam principi efle debet, inufitata voluntatum confenfione rece- ptus, provinciis fuis duntaxat fe oftendit 3 fiquidem poft pri- mos menfes Pater illum edomando Guilielmo San-Gallenfi Ab-^' fW * bati evocarat, qui nuperob varia deličta a Pontifice facris inter- f”^ 1 ' dičtus, Imperij fententia profcriptus in Rudolphum alibi bello pfuCafa. diftentum arma fumpferat. Praefulis ferociam levi negotio AL- rkcom P ! - bf.rtus fregit. Oppidis aliquot amiftis, redačl6que ad extrema^ ;# ‘ Witae oppido expugnationem praevertit, pacem rogat, iturum fe ad Caefarem, atque in ejus deinceps poteftate futurum polli- cetur, ea nempe fide, qua metuentes exitium confueverunt. Poft caufam Patris feliciter bello ačtam fuam advershs Hen- Henmi ricum Bavarum egit: Henrici filio , Ottoni, Catharina Alberti Bava , rum foror dotisnomine oppida aliquot fuperioris Auftrise attulerat,J™ w ^ conventumque,utamorte uxoris, ditioniDucisAuftriae, unde excerpta eflent, infererentur. Defunčta absque liberis Anno fuperiore LXXXII. Catharina, pačHs ftare Bavarus cunčta- tur$ repetentem Albertum nune dubiis, nune ferocibus refpon- Hh 2 fis Tmx com ftmitur. 124 ^Alberm L fis eludit. Cum nil proficeretur, armis recuperatum Alberti# ibat, attračfr 5 que in focietatem Friderico Salisburgenli in Bava- riam movet. Henricus contrk Celiam usque obviam progref lus, in munitis caftris haud procul hofte confedit3 Scharding? milite & annona communita in Auftriam filium tendere, & NeO' burgo copias admovere jubet. Priusquam ad manus ventum dlet, Godefridi Patavienfis, & Ottonis Ratisbonenfis Epifcopi ( aut quod plures fcripsere ) Mainhardi Carinthiac Ducis opera concordia integrata 3 in belil fumptus quinquaginta argenti libras Henricus numeravit 3 mul- ta pecuniaria quingentarum Ubranim dičpata ei, qui prior ad at' ma rediiflet. Jaannes Diutius Sc majori partium clade certatum cum populatori- C Gi»ftenfis ^ lls Hungaris, nune Auftriae, nune Styrise infeftis. Primi StJ# styriam hoc vel fequente anno cum rapaci vicino commiffi non line p infejiat. ^ ura rem geflere, cladis acceptae culpam in imperitiam D* 1- čtoris paflim rejiciunt. Erat is Henricus Admontenfis, ex Ab- bate repente Dux militum effedtus, faepius deinceps nominafl' du s. In A lberti animum ille, ut verfatilis erat ingenij, fe dudutf 1 artium aulicarum non ignarus infinuarat, Sc arcem gratiae plarfe unus obtinebat: nihil ferd petere, quod non impetrare fblitus» ad fupremum in Styria Magiftratum evafit. Suffečto in locuH 1 Ottonis Liechtenfteini j Colone Seldenhovio, non minus ardefl' ter Praefečturam ambivit, quam Liechtenfteinius abdicandi ve- niamnuper rogarat: & extorferat, ut Seldenhovium eo in mil' nere confequeretur. Nunciatis ex Hungaria motibus, munire limites, Sc opportunis ftationibus collocare prsefidia ab Alber¬ to jubetur. Henricus nullius non gloriae cupidus, bello etiatf 1 inclarefcere avebat. Agmen centum militum in valle Anafi ledu m Radkerlpurgu m copiofum Styriac oppidum, deducit, cui Hungaros inhiare audierat. Ibanus Ginlienfis comes gnaruS haud dubib, quanto cum milite fibi negotium dlet, tria fuorui# millia appropinquare imperat. Occultatis aliis, alij pauco na¬ mero fub muros fuccedunt, praedfsque onufti lentb revertuntuf* Henricum.primo bellicae gloriae guftu incenlum nulla fraudis Henricus fpicio tetigerat. Non expečlato limitaneorum fubfidio cum-* montmfis p^toriana illa centum militum cohorte in abeuntes invehituf* "stjriA 1 Hungari quidem frontem obvertere, fed frigidfc refiftere, quatf ^ufrot' C ^ e ^ u S a ma A s ’ S^am de pugna foliciti 3 donečTyronem DucerO frojUga- cum milite in infidias pertraxiflent. Ad pcriculumRadkerff>n r ' tur. “ genfes accurrere, fed non modica clade repulfi parum auxilij l a ' borantibus attulere. Henricus cum paucis profugus propč ab- erat, quin a f urente plebe difcerperetur, mfi in tutiora fe abdi- diffet rus va- ref* iga 20 ’ 8c O :lli A- ir* i- ri a- > )- i* n 6 5 1 Dux Stjria VI. nf diflet. Ejus diei Tyrocinio cautior effečtus peritioribus limites tuendos commifit. Anni fequentis seftatc majoribus copiis in- ftručtum rediifle quidem, fed quid iis ačfeum, nonreperio. Albertus aliam praedonis capeflendi viam ingrefius, de da-^ r '*® mno illato apud Ladislaum Regcm conqueritur: ut fibi fubječlum in officio contineret, poftulat. Rex legato hw-g*rUqut. maniter accepto infirmitatem virium exculat. Imparem fe coer- n/wr * cendis Ibani furiis line ambagibus fatetur. Decerneret, ut li- beret,in grafiatorem publicum Albertus 5 per fe cuiqueintegrum bore luas injurias ulcifci. Nec Dux vindičtam differebat, nili eam cogitationem do-Hupi* meftica negotia aliquantifper amoviflent. Incudenda nuptiarum Principi & armorum foedera, fefiaque bini fere anni abiere 5 primum bietricus Thuringise Landgravius V iennae inflruxit dučta in conju- gem Mainhardi comitis Tyrolenfis & Carinthiae Ducis filia. Hinc Albertus Auguftam ad comitia evocatus foedus cumLudovico Platino & Mainhardo iniit 5 ad hunc conventum Bohemiae Stiocjue Legati acceflere Caelarem rogaturi, ut Wcnceslao jam decimum quintum annum egreflo Gutham filiam nuper defpon- traderet, & tračtare rempublicam pateretur; probata peti¬ čne Iponfam fecum abduxere. Dilcedentem fororem Alber-n#/*;* & Rudolphus comitati, Pragae nuptiali fefto.adfuere. $if 0 ^i/" Oubravio fides, inauditus nobilium numerus Pragam affiuxit,^;ca/« c entum hominum millibus non pauciores quotidieexceptoscon-^«c«. Vivio refert. Inde in Hungariam curas animiimque Dux revocat; praeter v etcres ofFenfas, quae vindicem pofcebant, opem Ladislaus im- plorabat, quem nuper ob pertinacem libidinem fidelium com- ! ^Unione a Philippo legato Pontificio motum, Ungari inluper Greeni manciparunt. Injuriam Rex ulcifci aeque ac ferre impo- [cns Albertum in Ibanum, qui captum detinuerat, incitat. fentatum initio, an asquis pačtis reftitui concordiam rebellis pa- teretur ? fundos, quos regno innexos Ladislaus cedi poftulabat, fedderet? Adeb fruftra fiiere conlilia, ut quotidie Neoftadien- f em agrum hoftili excurfione Ibanus infefiaretj cum aequi nihil s ^*»* jfifi a coačto obtineri pode Albertus cemeret, pervicaci bel pm indicit, fibi iterum Ducis temeritate perniciofum & breve«^ luturum. In agmen forte Hungarorum Hermannus Landeber- §icus copiarum Praefečtus inciderat; pugnse dubium dehortantur 0l mnes, quotquot ad fines Hungariae fiti longa experientia 116- ra nt, eigenti ufitatum,nunquam cominusluicopiam facere, emi- ** lls ferž jačtis teliš pugnare. Idem Styri luadebant. Suevi Ii con- / 12 6 im e xcufaret, aut rationem redderet. Edocetur quafl- tocyus Praeful, Sc quamvis e fuis permulti confilium ceu infidufli rejecerint, nihilominus in viam fe dedit. Interea nihil Elifabe- tha pientiiuma foemina omittebat, quo animum mariti delini- ret. Adventum Rudolphi ipfa confiliariis Principis Ripata con- jugi indicat, ne difficilem fe parato in concordiam AntiRiti pr#' beret, orat5 nonalio illum fine, ac ut in gratiam reciperetun venifle. Conflituta pax erat, E b re Admontij fuiflet Salisburgen- Tem cum Duce conciliari. Intellečta Rudolphi profečbione Viefl' nam approperat 3 ejus adventu, quidquid haetenus operosb fub' Rračtum eR, continub vanuit, utnullam, aut acerbam Rudol* pho pacem conficeret, machinam omnem adhibet: indecoraifl Duci, Sc qualis vičfco concedi podet, pacem fore, identidem og- gerit, nifi Archiepifcopus Wechfeneggium arcem traderet, Sa- lisburgenfis, Sc Lincenfis concilij decreta laceratis, quibus ea continerentur, tabulis aboleret. Quid Rudolphus in his angu- Riisageret, nifi poRulatis fubfcriberet, qui non modb in alier# aula, fed preefente potentiflimo inimico etiam in hoRico verfa- retur? Ciim fpes nulla aequiora Viennae impetrandi affulgeret* ad Crefarem Erfordise commorantem abiit. Hi c fe denub Ad¬ montius aifličfo Praefuli objecit, quem Albertus cum Ulrich Ca' prii pot III. dit, flb fol ort rai fer fol tui U X 1 til ru ne to ni fti re la v : 1? tc C; g n lt d 1 i 1 t 1 j ( lun- 3ur- i ali* ,aut epi* "an* ere* afe- i in itiis idei um :de* mr. TO* 131 » 10 ' ofl & m* im le¬ ni* in- t* ir» n* n* b- »I* m r- ? 1 - :3 1- 3 L* Dux Styr'uc V L 131 Capellerio, &: Pruefchenkio hunc in finem ablegarat. Sed vitae prius finem , quam liti Rudolphus impofmc, dum adnitente potiflimum Csefare Pacificationis negotium maximč ferveret, III. Nonas Augufli Anno XC. e vivis excefilt. Annus XCI. non uno nomine funeRus Alberti rebus acci- Mors dit. Graviflime omnium Rudolphi Augufii Parentis obitus af- Mpbi-u flixit. E virium defečtu mortem hauci procul abefle fentiens c ^ aru ’ Poluto Erfordiae conventu Francofurtum tetenderat, ut, quod ordinibus non omnino alienis jam coeperat, Imperium filio pa- ra ret 3 in itinere correptus febricula Spiram deportari, adinvi- lendos, ut magnanima hilaritate vel inter mortis confinia jocari fclebat, fepultos ibidem CaeFares petit. Antequam eb deferre- jBr, Germersheimij decima quinta Julij exlpiravit. Natus Anno MCCXVIII. Kalendis Maij, Annos LXX1II. Menfes duos, dies Xv. vivendo explevit. Imperator quam melioribus temporibus dignus, tam iis, quibus imperavit, necefiarius: ad molienda_» Ijimma quaeque natura, & longo rerum ufu fačtus, belli fcien- tiftimus fimul &felix, dpraeliis quaterdecies vibtor abiit: labo- r um tolerantia cum gregariis certabat, periculorum contemptu Bemo Rudolpbum anteibat. Inter praeliandum femel atque ite- r Bm vix gladios ho Riu m evaferat, nihilo tam en ideb minus mu- militum Dux obibat. Gum omnem ferfe aetatem exigere in ca- Hriscogeretur, neque tamenperpetuus armorum ufus afperitatis 4 1 mdquam afiflavit. Laudem clementiae AuRriacis fore propriam, & ^entilitiam jam čRudolphi moribus legeres. Pietatis, & avitarum re %ionum Audio mirifick tenebatur. His promovendis in loca %ra efiusb liberalis MonaReriorum alia condidit, alia infiaura- v Jt. Quae illius in EuchariRicum ferculum veneratio, quaque Ht)i parafie imperium pafiim creditur, notiora funt, & haeredi- ta ria pietate AuguAi Nepotes melibs, quam quisquis demum c alamo, exprimunt: in laudes ejus dixifie fufiiciat, Rudolphum S^ntis per Europam maximae non originem duntaxat, fed imagi- digndmque tantis nepotibus parentem extitifie. Haec, nfc, fi longibs immoremur, e via aberralle videamur, de Styrise vin- dice grati animi causa commemorafie lat fuerit. Alterum ab inquietaHungaria malum Auflriae creatum: tur- ba s ciebat, qui minimb debuit, Hungarise Rex Andreas III. nifi Citatu m beneficiis dicas, aliter ab Albfrto offenlum vix repe- Ilas * Recbns ille regnum adierat, Avus illi Andreas II. A via Bea- kix Azonis Marchionis Eflenfis filia: Pater Stephanus PoRhu- Andreaefecundifilius in Italia natus. MaterTomafinaMau- l0c ena Veneta. Ab Hungaris Ladislai Tertij libidinem pertaefis ac- CltUs in Hungariam tetenderat, captum ab Arnoldo Silefio Comi- Kk 2 te i ]2 zAlberm 1. Andreas te Trigavienfi cum redimere Veneti abnuerent, Albertus domi Hunflr. ^ UX ^ bofpitem liberalk er aluit. Hortantibus non femel proceri* vienna bus, ut, quod Ladislaus petebat, aemulo Regi Andream trade- H °Jb Uo ret, dignum Auftriaca probitate relponflim religioliflimus Prin- exapitur, cc p s rec { c pjj t; . procul foedum id generis fiagitium k me ablit, ut facroiančlam holpitij fidem ho/pite in certam nečem milTo prodam. Re jam utcunque matura in Hungariam dimifit non aliarru hofpitij gratiam poftulans, quam utpacem coleret, Agnetem, Alberti filiam, fponlam optaret, utrumque jurejurando fanci* ret. At offenium nonnihil jam ex Auftria abiifle hunc in modum narrat Hagenius. Cultum initio regio more Andream, cum re- duci e venatione Alberto occurrere honoris causa nollet, di&i- tans, id genus officij infra dignitatem natalium fuorum dfe, cjui Ducis conditionem exceffilTet, Ai bertum hanc in Principe inope fuperbiam deteftatum, vivendi dibfidia praeparcš miniftrafle, ut vitam aegre toleraret. Ungaros lubinde veritos, ne pabta regno perniciofa cum Auftriaco iniret, duobus Monachis ordinis S. Guilielmi in mandatis dedifle, quavis demum via in Ungariaiu delignatum Regem deducerent : Andream fimili vefte indU' tum fecundo Danubio Budam clam Alberto evaffle. Utrovis modo fe res habuerit: cxfo a Cumanis Ladislao Bedam eve & us i 11 folium ab Hungaris in Auftriacum concitatur. Iba* cum An- itus praecipuus belli incentor, fibi &Hungariae illata damna iden- drea m, tidem occantabat. Egregia ifthaec nova regi occafio vifa aliquafO ^ari*“ n ' Agente gratiam ineundi, pačta nuper jurejurando Viennse fan* cita refcindit, affinitati renunciat, oppida, quae nuper ab Hun- garica ditione Auflriacus avulferat, & adliuc tumteneret, repe* tit. Cum poftulata Albertus rejeciflet, očloginta millium exet' citum ex Hungaris, Cumanis, Valachis, Transylvanis coa&uip in Auftriam effundit. Doneč Styri & Carinthi fe fe Aufhiacis jungerent, jam trajedto Litaha Viennenfem, & Neoftadienfe# agrum penitus evaftarat. Poft rapinas nil ultra militariter g e ' Rum3 liquidem inteftinis regni motibus ad curanda domefBc 3, evocatus, conciliantibus Epiicopis litem cum Duce hac lege^ compofuit: pačtum nuper cum Agnete connubium ratum foffi Pa * modb Pofonium, aliaque, quae in Hungaria pater poflideretdj' lapro dote fecum afferret, cetera Ibano adempta, eidem munb mentis exuta redderentur. His firmandis foedus additum j alt# alteri auxilio adversum quemvis hoftem, Papa & Caefare excč' pto, veniret 5 tum utrinque captivis libertas data. Ita belluj 1 ingenti ftrepitu coeptum, nulla re memorabili gefta intra fex hev* domadas terminatum. . , T)ux StyrU VL 133 Ad cumulum denique ejus anni malorum Domeftici tu- multus acceilerunt. Violatas , nefcio qua parte immunita- tes dudum tacite inter fe proceres querebantur} praecipuč verb animos fufpicionibus implerat, qubd Dux privilegiisfuis fubfcri- kere, etfi non femel rogatus, ad eumdiem diftuliflet. Cum nu- Styri ad- peradmodum ALBERTusin provincia ageret, fupplices adeunt,™«# f ut veteri jure & confuetudine fe fe vivere, nčve immutatum de- * ( ^ tračtumve quidpiam vellet, debita modeftia rogant. QuodfL«r. impetrarint, experturum Ducem nullam futuram provinciam, quae Styriam fide anteeat: fi fecus evenerit, magnopere fe vere- fo nb promptum parendi ftudium, & amoradversus Principem inpopulo elanguefcat. Eadem altera die per Leopoldum Sec- covienfem exponunt. Panlo ille vehementius caufam pertra- dafTe fertur,- cumnihil certi refponfi Dux expediret, fubjecifie: foto jam nune Styros fe faeramento exfolutos putare. Re in confilium relata aequa ferč omnibus poftulata vifa. Eberhardus Walfejus prač ceteris, & qubd Sucvus, Styris non admodum acceptus, leniter tračtandos fuadebat$ egregiae certb illi, quam belil adversus Ottocarum navaflent, operae plus ali- quid gratiac deberi. Admontij nihilominus iterum fententia cvicit, frangendos Provincialium fpiritus animosa repulsa did:i- tabat. Admiflis altera vice ad alloquium ordinibus e mente Ad- «- montij Atbertus refpondet, contentos efTe debere, fi quo loco^°^ 0ma ‘ res eorum fub Ottocaro milient, qučque Pater Rudolphus repe- iantur. riflet, relinquerentur. Non tenuit iram Fridericus Stubenbergi- CUS 3 rem tanti momenti, reponit, non una confultatione fini- tam oportuiffe, iterum atque iterum, priusquam quid ftatua- tur, deliberandum. Dein praefagientem inter & minantem_* medius tacitb minas fubjungit. Sanb fi moderatibs uti Imperio Ottocarus noflet, vita adhuc & Provincia potiretur. His ultro citrčque didris diuturnse difcordiac Temina jadra, exulceratis omnes animis domum abiere. Alberti duntaxat in Auftriam profedrionem opperiebantur. Mox tacitis coitionibus Grsecij Teditionis ordinem informant, fo- cios, a auibus armis flifientarentur, defignant. Cunradus Salis- Salislur, burgenfis, 8c Otto Bavarus opportuni caufae patroni habeban-^”^^ tur, qubd vicini, &r Albertum ob privatas quisque ofFenTas ode- e J™^” rat. Eodem tempore conjuratis nunciatur, CunradumVien- namtendere, utpacem, quam Rudolphus affedram reliquerat, cum Duce perficeret. Itaque Fridericum Stubenbergicum, lldairicum Pfannebergicum, Hertnidum Wildonium mandatis inftrudros expediunt. Cunradum illi jam iter ingrefium ofFen- dere: haud gravatfc impetrant, ut miflo tantifper profedrionis L1 con- H4' e Jlbcrtiis L confilio Frifaciim fe conferret, effe, qubd ibidem ordinespef Le- gatos exponerent. Qut porro Graecij decreta, Leopoldus Sec* covienfis perferenda Frifacum accepit. Hi um in itinere Judea-i burgi m o rtu um Cunradus inteliigens, eandem in urbem, dein Leibnizium fe contulit, qub facfcioforum Legati pneceflerant.; Inter ceteras fcederis leges hatc pnccipua: Cunradus belIuiT>_5 cum Styris Alberto faceret, pacem absque ordinum confenfu ne iniret, Styros operam daturos, ut quat Salisburgenfi Eccle-; fix Dux eripuit, recuperarentur. Cunradus infuper, ut pri- Bavaro fe miim reversus e det, Ottonem Bavarum partibus fe conciliatu- dedunf. rum recepit. At liic fcederi non antb nomen dedit, quamiF gnatis tabulis Styri fpopondifTent: venienti arces &r oppida meni¬ ta tradituros j lldalricum Comitem Heunburgicum I .andfper« gT conventum, idem Praeful in focietatem pelliceret. > Tumuittis Defečtionis vexillum ab Hertnido Wildonio ex arce fua ^ autumnum clatum-. Hoc ilie receptaculo tutus, excur{tone n - 0% J ' in vicinos agros hoftiliter fabla, femel atque iterum prsedas age- bat, dehortantibus nequicquam Wulffingo Hannovienfi, & Friderico Stubenbetgico: ilie quidem Graecenfi arci Praefečfus Alberto ftudebat; hi c, ne prarfeftinum confpirationis indicium noxse eflet, folicitus beilum absque reliquorum confilio cce- - ptum damnabat, paucis tamen poit diebus& ipfe per tabcllio- truhricu * nem Alberto figni tičat: qnandoquidem vetcrum Styriac jurium tlrgiM rat ionem nullam Dux.haberet, ndefe, quam adftrinxiflet, f’o- oife^uia lutum citra rebellionis culpam obfequium renunciare, in Otto- renunaat n j s gavari clientela poflhac vičturum. Otto & Cunradus mif- Fo feciali Burrardo Ellerbachio beilum indixere. Saeviente prat- ter folitum hyeme fub anni nonagefimi primi finem cxpeditio- nem fufcipiunt. iEgre per altifiimas nives elučtati in Styriam divifo primum agmineincedebant. Cunradus dein vallem Anali depopulatus- fiexo Rottenmanium itinere Bavaro copias fuas ad* Bdvarm junxit. Expugnato communi impendičoppido, Clufam abAd* f* Sal, J ~montio nequidquam diligenter munitam Fubigunt, in templo in s/^u-tantum commeatus rep er tu m, quantum ieiio militi recreancin am mo - abunde fufficeret. Plus fpoliorum e direpto Admontenfi M o- yinf. n afterio ab latu m 3 minus tamen gratum Ducibus accidit, qut)d optima pravda Henricus Abbas in arcem Gallenfteiriam evaieriP Nec Leobium multum negotij faceffivit, civium animis undfque Murkov . jam procefUm ope in Bavarum inclinatis. Muraepontum fortu; S °V-nx curfiim inhibuit, eam urbem Hermannus Landebergicu s Equitum AuftriacorumMagifter obtinebat, fidei animlqueinul- timnm periculum parati. Non diflimilia civium in Albertu^ ftudia, qux amplius facundia fua Hermannus accenderat. Vi- • •• - - *. „ - .. ^ ribu' s Dux Stjrue V L f 3f. ribus nihilominus diffifus, imminentis. fibi obfidionis. continub Ducem admonet} ne lbite mora civitatem cumprimis ftdam., & non parvi momenti perderet, impense hortatur. Interea ftre- QUe oppugnationem hoftis urgebat. Iniolens hyemis rigor, quam Bavarum, Sc Saiisburgenlem ab Ai BERTO iecuros reddi- derat, tam iiium ab expeditione abfterrebat. Sed eam demum PrafeČH iolicitudo evicit: iub Februarij initium accinčlum itine-’ rimilitem efie jubet, Neoftadium appulfis ab agricoiis nuncia-- tur, invium jam muitos dies nivibus Semeringium , rnodum_s' imergendi, nifi mitiori tempeftate nullum apparere. Ea diffi- Aa A ntu cuitas amplius animos excitarat: fexcentorum agreftium agmen^^cf- praemittit, qui palis, ligonibusque viam intra nives aperirent,^. Wqiie quam celerrime perficerent. Eadem opera planom, Sc ex- peditum iter non in Styriam tantiim fed ad vicboriam paratum. Superata montis Sc hyemis iniquitate, nihii amplitis cum hofte pUgnae fupererat. Rumor fiquidem de Alberti adventu prseter opinionem allatus adeb Bavarum, čk Saiisburgeniem confterna- uit, ut caftris, annona Sc bellico apparatu reličtis difFugerint. Is pavor hoftium militi Auftriaco bene verterat opulentis caftris titra laborem potito. Albertom cives extra portas effufi inter tatas acclamationes in civitatem ded.uxere; ille contra collauda- toeornm ftudio, dierum aliquot mora fidam fibi urbem coho- neftavit. f*' \ ■ - EječHs extra Provinciam fociis aegre jam, ceu fuccifis ner- Mis fe iabHo f iftentabat. Captivitas Friderici Stubenbergici, mit Fn Jerica Veribs Alberti in captivum clementia vires amplius attr Commorante adhuc Muraponti Duce, Kapfenbergam Frider i-.JiiffcZ- m tetenderat, valida equitum manu, Sc numerofo fervitio fti^/«w/»r. P.atus5 itineris indicium exploratores ad Landebergicum detule- re * Sylva illiad Sančbi BenedičtiFanum, eremus dičtatranseunda €rt *t, profiliunt ex infidiis, quas iiluc Landebergicus deduxerat, ^Udaciftimi quiquc$ pars viam praecipit, pars in fraenos equorum JUVolatj pugna tum inter Duces, tum inter milites cooritur. Eandebergicus crus fauciatus pugna excedere coačtus, Stubenber- § lc o equus hafta confoftus, liihilo tamen fegnius ille ped.es verfo E omnem partem enfe ftrenue hoftes repellebat. Ethauddu- SEevaferat, fiftusanimi, aut Volcatio famulo, a quo equum ubi cedi poftularat, fides in Kerum conftitiflet. Ille fiquidem Alamanti Stubenbergico : fibi non minus Vitam fu^m charam, jUnientum aqne ad fugam necefiarium. Dilapfo itaque comi- btu ; Sc ipfe gladium, seque hoftibus dedit. Capti fimul Nico- 5 1S Studaverius, Sc .'Otto Moskirchius, plurdsque ali j, omneS ^uittelfeldam, dein Judenburgum in cuftodiam abdučti. Non' L1 2 deerant i v$6 Mer m L juden- deerant ex aulicis Suevicse praefertim nationis, qui extremo lup* % 1 L CU ' P^cio afficiendos cenferent, fpe nempe in publicata reorum bo- mancipa- na dono principis fuccedendi. Intempeftivam feveritatem At* bertus rejecit, imperatum tamen Stubenbergico, vitam dedita Kapfenberga , Guttemberga , & Kotilo redimeret, Libertatem expečtaret. Certatim dein arces & oppida venienti Alberto portas aperuere. Frifacum conatus eluferat, aliquot jam die* bus Alberti, & Mainhardi copias eb detinuere defeniores, do¬ neč vicini amnis eluvione obfidionem folvere cogerentur. Di- fcedere jamjam parantes, Praepofitus montis S. Virgilij occulta via in urbem deducit: exufta civitate caftro pepercere. Ducempacandae Styriae intentum miflis ab Moguntino nun* ciis Eberhardus Comes Catimelibacenfis evocat j inftare decre* toriam comitiorum diem,quibus defubrogandoCsefare ageretur* Inter fupremas Rudolphi curas fuifle meminimus, ut AlbertuM filium fucceilorem nancifceretur,quodhauddubie,quaapudGef' maniae principes authoritatepollebat, obtinuiffet,nili re nondufl 1 perfečta properata mors conatus abrupiflet. Spem tamen aifl* pliflimam ejus dignitatis confequendas tum Patris memoria, tum StyrU fua decora Alberto faciebant. Itaque itineri fe quantocyusac - llnfirmat cAigit, levioris momenti negotiis in commodius tempus reje<5tis» jilbtrtUf ad rei fummam manum admovet, ad fanum S. VitiproceresStf An. iz?2. riae allocutus 5 nihil ab fe deinceps eorum immunitatibus incofl 1 ' modandum jurat, confečtfsque ea fuper re tabulis fecuros jubet. Viciflim illi fidem Duci, & haeredibus addicunt. He fl ' rico Pruefchenkio cudodiendi Stubenbergici, reliquorum ptivorum Landebergico curam demandat, Hertnidum Stadek 1 ' um Provinciae praeficit. Inde per Noricas alpes iter ingreift 15 fexcentorum equitum agmen non in vim modb, fed pomparn^ armatos, ejusdem coloris veftibus fplendidb indutos traneb^* Oenipontum delatus Mainhardo, quem ibidem ofFenderat, tU ' endam adversus Salisburgenfem, & Bavarum Styriam co&' mendat. Franco - Francofurtum inveč/fcum lactis acclamationibus. velut ^venfutd rem haud dubie futurum populus excepit. At Elečtorum ffadj* TuBionč multiim refrixifTe continub deprehendit. Moguntinus Adolpf 1 ^ lmperato* Naflovio cognato cupiebat. Idem & Elečtorum vota pro lib^ rw * circumegerat. Bohemus quemvis alium, quam Albert^ malebat. Bavarus, & Salisburgenfis nunquam Auftriacum bituros pro CseFare minabantur. Salisburgenfis infuper per gatum fuo & Udalrici Heunburgici nomine libellum Mogunf^ 1 obtulit variis de Alberto criminationibus refertum, fed qpib - fidem longe maximam addita munera fecerunt. Itk rem habu 1 plen' fcleri f gum acE dign tri fi Vide Moi CUfd ciali 1 Pro don fpei graj occ ■ das ded pc x. phc tii tatc Al D t tju De fer fus dui & cfl no tui cil pt cu bi ar ta P 1 fup* i bo* Ai‘ “dita itern n> effc en* ca* ;ki* [fus tu jat. tu* inv rfr dia ho itu iM i»' no u$ 0 fi' i Z 7 /. 157 J»leriquc fcribunt. Anonymus Leobienfis duntaxat ait: Mo- 5 /', ("* guntinum Alberto initio favifle, fed a Colonienfi transverfum exudit ' adum. A ceteris praterea audito Alberti nomine refponfum; dignum quidem Imperio videri, indecens tamen efle filium Pa¬ tri fuccedere: nullius hzreditatem Germaniae Coronam efle aut Videri debere. Praeteriti Auftriaci culpam tefbe Hagenio oinnes Moguntino impegere, nec is fačbum negarat, neceflitatem ex- cufabat, qubd Salisburgenfis Albertum facris intcrdičbum nun- oSflet. EventumcomitiorumDux Winsheftiii opperiebatur* Audito, AAolphm Pro Adolpho NaJlovio elečbores fcivifle, deiufum fe indignatus 011 vicinorum Principum in fcedusinvitant, inter focios partitiP 1 * 0 " vincias fuos fingulis hamos, quibus caperentur, objiciunt. hemo Auftriam Inferiorem, fuperiorem Salisburgenfi, Styri^ Bavaro, Marchiam Vindorum Hungaro attribuunt. Hoc venatu nondum inchoato de praeda decernunt. Adolphu.m C&' AAAihr-{ arem clkm rebellibus favifle Zwettalenfe chronicon affirm at * Cunringium dein feniorem, Hodmarum Sumereccium, Cotf*' dumSumeravium, AlbertumBuchaimerumad Ducem ableg 20 ^ partim ut jura fua ilkefa fervari poftularent,partim, ut fuco q u£ ^ dam congrefllim Principi fortaffe fufpedum illinerent, fcrup u * lumque, h quis haereret, eximcrent, Dux muka benevo^ tum mit - tunu Dux StyrU VI. i4r tiae fignificatione acceptis comiter refpondit: poftulata fua certis capitibus comprehenfa, & in libellum relata porrigerent, quae ab fe fervata vellent, fpeciatim explicarent. Si aequa poftula- rint, gratificaturum fe de omnibus: non efte cur de fuafacilitate dubitent, a minis fibitemperarent, impetrari omnia, extorque- rinihil fe paftiirum. Ut verb intellečtam fibi conjurationem, ačUque Stockeravienfis colloquij oftenderat, e Pucheimero, quem in deliciis ceteroquin habuerat, velut per jocum quaefiifte narrat Hagenius, ecquis ftrenuiftimb omnium rem Stokeraviae egiffet j clim hic repofuiflet, xs campanum a quatuor conflatum, necad perfečfcionetn operiš prater piftillum aliquid deefle, re- iponfum a Duce fuifle: en me, ejus vices obiturum. CuiPu- chaimerus, ita plane fieri necefte eft, fimeis folius aufpiciis res gerenda. Fremebant intereatacitb in Puchaimerum locij arcana fiia tum primum ab eo pl odita falsb rati. Reliquorum pariter conjuratorum turba animis cecidere, ut nefaria confilia in Prin- cipis confcientiam addučta intellexerunt. At non longa folici- tudine anxiis laetiora reduces e Bohemia legati attulere. Regis favore tumidi, alterum Trebenfeji ( oppidulum Tul-Afcrcon. nae vicinum eft) conciliabulum celebrant, plerique fe primae 'admiifionis proceribus, fplendidis in aula muniis confpicui con-fiji, fluunt. Luitoldus Cunringius Pincerna Auftriae, Cunradus Sumeravius, Nicolaus Liechtenfteinius Auftriaci, e Styris Fri- dericus, & Wulfingus Stubenbergici ; Guilielmus Scharffen- bergius, OttoWeifieneccius, Udalricus Hamburgicus Carinthi. Hiša Viennenfi urbe legati acceftere, poftulata primum, manda¬ ta verius, Duci porrigenda confcribunt. Perferendi Provincia iisdem, quibus nuper demandata. Pracipua ejus commentarij capita fuere: in Sueviam ne pecuniam mitteret, exteros in con- filium ne kdhibeat, a muniis publicis removeat 5 niftita facere plane in animum Albf.rtus inducefet, in fide permanftirum ne- minem3 quacunque demum ratione Patrise, fibi, dignitati fux confulturos. Dux certus Suevos non dimittere, pacifci tamen Alt«™ a Velle limulans, redire Legatos ad fuos jubet, referrčque, num^'“ eječtis ceteris, Hermanno faltemLandebergico,EberhardoHen- eg 1 " dco, & Ulrico Walfejis remanere integrum foret 5 hos fperare le ab exilij lege eximendos, qui fplendidis Auftriae familiis per matrimonia innexi folum vertere non juberentur, nili fuas filias proceres eadem poena involverent; retulere, qubd Dux praevi- derat, Legati; imo verb, centum alios Suevorum retineret,hos modo profcriberet, haud aequb invitos fe fore. Tum pofita quam ad tempus fumpferat, perlona Albertus : Principem_«. enimvero veftrum me experiemini, cujus leges dare, non accipe- Nn - re Seditio Viennen- pum; Albtrti Magnanl mit as* Dttx in montent Cetin n fcccdit. Vrnnam sbfidet, 142 <*sllbertus L re fit j non calonem, non lixam, non qui e fcrvitio infirnusjalie - no arbitrio me dimiflurum Ičitote. Dum hxc in aula agerentur, ali j k Trebenlejenli conciliab 11 ' lo miffi fora & compita urbis obeunt, oRicinas percurfant, circ u ' lis le inferunt: impotentem Suevorum dominationem, pertina c,s • Principis in immerentes benevolentiam exaggerant. Arina up lumerent, nec ab iis ulla ratione, doneč proceribus viluro» , deduci luflineant, hortantur 3 auxilia propediem affutura. R lS ftimulis plebs ceu ceRro percita tota urbe volitare , in Suevo* convicia jacere, obvios cavillis laceEere, ad poenam depofc ^ 7 ipfi adeo Principi non pepercere. Seditiofis vocibus aula p er ' Rrepebat. Tantum non palatium corona cinčfum, machinaedjf muris admotae, fe fafcium locb ligneis calceorum modulis follaj expleturos futores jačtabant. Rogati per nuncios k Duce, ecqu|j! tumultusis fibi vellet? inconditis clamoribus vociferantur, ^ e veterum legum formula imperaret, oblecuturos ne unquaiu^ Iperaret. Eluxit eo rcrum articulo admirabilis invičti animi co tiain Alberto, periculi magnitudinem , quam intelligere rj ° n poterat, certe vultu, fermone agnofcere diUimulabat. F J 1 * cumRant illum Proceres enixb precati, necelfitati tantilper ced c ' ret, in poflulatis populi, etli non omnino modeRis, connive ret ’ Suevi etiam volentes, lubentčsque in exilium le ofFerebant i conRernatione omnium, 'Albertus unus erečtus, Authorit^ lS fux memor Eequč ac tenax compolito ad feveritatem vultu* Clementem fi vultis, vecordem ne lacite. Si illi lua fortu^j non certb me cedente dilcent, perduellionem viam eRe, qua ,<1 ^ fuas libidines impune graflentur. Nullum eR beneficium, armato confertur: metum illi interpretabuntur, non benevob 11 ' tiam. Ad facilitatis noRrae menluram crefcet petendi impud el1 ' tia. Quis poRhac erit, qui non Principem offenliim, coadA ,ir que quam rogatum malit, R tantundem armis ab inv# 0 ’ quantum k volente precibus obtinere fe poRe hujus diei do^' mento intelligat ? Eo tamen perluaderi luRinuit, ut cnm coflr ge, & liberis in Montem Cetium Viennae vicinum fecedef ? 1 locbque adversiim vim communito, ibidem copias e Sue vl3 ’ Alfatia, Francoma propediem adfiituras expečtaret. Adfp er tempori Rudolplius Comes Habfpurgicus, Allatiae Landgravi u ’ Conradus LiechtenReinius, Albertus Hochenloius, tres M° n ^ fortij, Epilcopus CurienRs 3 ab his urbs arčta corona cingi fp° coepta, omnisque commeatus inferri prohibitus 5 ut le opb 110 ^ citius obfeflos, atque, quod in ea populifrequentia fieri nec e: ^ erat, poRdies nonmuitos farnem fecum inclufam fenfere, n JeD p do- Dux Stjrite VI. 143 plebis prsefertim ferocia efurie Janguefcere, quorum confiliisin ea mala prsecipitarint, damnarc 5 operst*, fellularii Nobilium, & Copioforum domos circumfidunt. Frudra omnes facundise ner- Vos Praitenfelderus e civium primoribus unusintenderat, orans , Vimva obteftansque, ne rem bene coeptam brevis mora intolerantia per- - derent, adventare jam jam auxilia, inpcenas uitro ne ruerent, nil certe aliud ab exacerbato principe, quam extrema fupplicia ex- pečtanda. Dicentem illi infanis vociferationibus obruere, non Verba fe, fed panem petiide, ni pacem conficeret, aut anno- flam Magidratus reprafentaret, portasvi edračturos, inječlis- ^uevinculis, quotquot obfiderent, raptandos ad principem in- terminantur. Jamque res in feditionem & arma vergebat, fum- toorum virorum authoritate tarrien effečtum, ut fex dierum in- ducias admitterent. Sed & ea morainutilisfuit, cunčtationefo- borum promida fallentium. Ungarus foedus, quod fibi cum Alberto erat, excufat: Bohemum Gutha uxor Alberto fratri pbcarat. Quingenti, quos nihilominus fe mijdurum fpoponde- ad irritandum novum h o de m mag) s, quam focios juvandos v 'debant. Cunčbante adhuc pod fex dies Magidratu Abbatem Cfoer fup- Scotorum ad deprecatoris munus apud Ducem obeundum emo-^i* v ent, veniae certi, quod caude fux patrocinium ab Elifabetha ‘ r ’ ar npiendum non dubitarent. Exeuntem prše dilem ipd magno j^rnero caput, pedčsque nudati confequuntur. Uxoris 8 c Ab- patis fupplicum preces, fordidatus miferorum, dentiumque ha- bitus, primo fere afj^ečtu mitidimo principi judas iras excude- ra nt, praeteritorum oblivionem fpondet, ea tamen conditione, Ut immunitatum tabulas traderent, tum legi coram aulae primo - Ymk ribus judas, queis authoritatem dram imminui cenfebat, difcer-^”’ * Pit 5 plebis exemplum fecutus Cunringius ceterlque procerum_9 c “dem facilitate in gratiam admidi. Falkendeinius folum ver- kre maluit, Sumeravius apud Caefarem profiigatae malaequecau- & patrocinium qusefitum abiit, in exilio moriturus. Pacata Audria fumenda de Salisburgenfi vindičla redabat. sdisbur. idici irx materiam nuperna Cunradi irruptio , Cunrado Ad-^^^'" ^ontij implacabilis se muli artes fubminidrarant. Ejus horta -"ievertih tl bn vade,k vaccis dičta,geminas falinas Halaeprope Gerundam Albertus condruxerat: iis Ecclefise fux jura violari, večtigalia tlc cidi quedus Cunradus propb aberat, quin ccepto deddi prin- C 9 S facrorum obfervantiffimus imperaret. Pervicit Admonti- ut ne quidem Caefaris, cujus prafuli fatisfieri imperabat, Mandati rationem Dux haberet. Neve Adolpho, d mandatum arn ris urgeretrimparedct, jam tum ad amicitiamRegis Galliae fe tl pplicuit. Increbrefcente nuper de Alberti obitu rumore Cun- Nn 2 radus, 144 zAlbertm L radus, quodpridemmeditabatur, jamtutum exequiratus afTum* ptis bis milie peditibus, centum equitibus ambas falinas cumurbe- obiiMo cu 4 a Trochnavia, a Duce itidem condita funditus evertit. In- t a,tur ' tempeftivae expeditionis ferb credulum Antiflitem pcenituit, cum fuos e Styriae, Auftriaeque fundis proventus a Duce intercipi, & viilis aliis exuftis, oblideri Raftadium videret. Adid oppidum copias per Styriam Albertus deduxit, multfsqueper iter pericu* lis Admontij vigilantia evitatis III. Kalendas Quindiles attigerat. Ad Raffadij oblidionem ab eodem Admontio impulfiim potifi' miim Anonymus Leobienfis refert, qubd Urbis ejus fundum ad fuum Monafterinm pertinere diceret, cujus tutelam Dux fufčcpe* rat. Montium, per quos advehenda erat annona, lentam Sc dif- ficilem admodum oblidionem faciebant3 cum dein binc appro* pinquare Ottonem Bavarum nunciaretur, in de Andreas Hun- garus auxiliares copias poftularet, re infečta multis amidi s XIII* Kalendas Augufti difceflum eft. Felicior in Hungaria pro gene- ropugnanti fortuna afpiravit; tribus caftris Ibano extortis, vi* čfcorem militem in hiberna red.uxit. Pacemob. Confumptis in recuperanda ditione ceteris artibus Cunra* timt. Jus e fanctiore armamentariotelum depromit. Albertum faeris interdicit, datlsque ad ceteros Antiditcs literis, Bernardu m pr#' lertim Patavienfem, Sc Henricum Seccovienfem, idemutface- rent, alios hortatur, aliis mandat: tergiverfantes a facroruirru procuratione removet. Paruere aliqui 5 deliberaturum, quid fačlo opus, Patavienfis repofuit. Sed Sc hunc ičtum declinavtf Albertus 5 miflis undique nunciis, fe ad Pontificem appellatU' rum fignificat, fuas quoque ad eundem literas, ut adderent pe' tit 5 Cunrado verb appcllationis formulam Papae per Gebhaf' dum JernicenfemParochum pnelegendam transmittit: qui Archi' epifcopi fententiae fubfcriberent, bonorum jadruram intermina- tur 3 ea denunciatio omnium Ecclefiadicorum ordinum , d Db Tl Dominici familiam excipias, animos Alberto adjunxit. CuH' radus fubinde Chiemenlis, Sc Lavantini hortatu Viennam pf°' fečtus didicit non facilius, quam lenitate principes exarmari, quO s feveritate irritaris. Pacem, quam volebat, obtinuit. Nune ad majoris belli molem, fed ampliorem etiam ffU' čtum converla denub in Audriam Eledtorum dudia Albertu^ evocarunt. Adolphum Nadovium Car fare m pridem tolerabaitf magis, quam volebant, quemnifi Moguntini fraudibus circufl 1 ' feripti, plerique eledurinon erant. Is fiquidem, ut didragia-* dnguli fuo arbitrio permitterent, perfuaferat} eum, quem q^i s ' que maximb odidet, ad eam dignitatem a ceteris dedinari. L 1 ^ dovico Palatino Boliemum, Saxoni BruniVicenfcm, Treviren] 1 o T)nx Styr'w V L \ iq.f Geldria Ducem eligcndum finxerat. Ottonem Longom Bran- deburgicum, cuiferendi fufiragij jus exclufo patruo joanne ad- judicarat, in potcftate plane habcbat. Bohcmus unus ca lege fccomitiorum cuivis demum fententia accdlurum lcribebat, II modb in Ducem Auftriae luffragia non exirent. Offenfus nem- pe, qubd parte Auftriae a DanubioinMoraviam porrečtae exclu- derctur, quam dotis nomine fibi ab uxore allatam contendebat. Omnes adeb, li Moguntinum excipias, non tam elečtum Adol-^^J^ phum, quam fuum quisque hoftem exclulum cupiebat. Mo -phoalieni. guntinus ipfe nuper ultra decorum cognati ftudiofiis, palam in- Utilem imperio aflerebat: vitio potinimum dabatur, qubd nu- Per fe mercede conduci ab Eduardo Anglo adversus Philippum rulchrum Galliarum Regem bello Flandrico fuftinuerit. Alber- tus certb oggerentibus, quod Regi Galliae adhsereret, repoliufle fertur: id jam infra fuam dignitatem videri non pofle, cum Ca- lar inter Angliae Ripendiarios mereri non erubuiflet. Sed multo foediuserat, qubd fidem fefellerit, acceptis centum Nummum aureorummillibus, qu2e inter Duces divifa oportebat, Thuringi- am ab Alberto ejusdem principe, Sc adultero, prater jus f : asque emerit, amifsa Flandria bellum ibidem contra legitimos h2ered.es Fridericum , &: Dietmannum geflerit. Denique mercenaria Crmhta opera, luculento perjurio, avaritia, iniquiffima nundinatione^J°^ 4 * Germanici Imperij Majeftatem polluerit. Aliorum pr2eterea_s> criminum farna, an ea vera? incertum, laborabat: virginibus eti- am velatis, etiam conjugibus vim intulifle, indignos ad reipubli- cac munia evexifle, novis večtigalium nominibus populum_s onerafle. Nonignarus odij, Sc infamiae publicse, qua flagrabat, ami- citiam Alberti dudum prensarat. Hode adeo potente vix fe fta- turum ratus, animo evertendum non veritus, jam tune, cum clien- telarcs illi pollefliones addiceret, e filiabus conjugem pro filio petebat, rivalem affinitate placaturus 5 palliis repulfam amiciti- am armis extorquere fatagebat. Columbariam Duci addičtam expugnat, cum ne vi quidem emolliri Albertum cerneret, Ludo- VicoPalatino non infelici ceterapacisNegotiatori eam curamde- mandat. Sed is Heidelberga re nondum ad finem dedučta defun- (dus,anperfici potuiflet, dubiumreliquit. Prima Sc adliucdum rudia confpirationis lineamenta Praga Anno MCCLXXXXVII.®* dučta, quo Wenceslaus ipfo Pentecoftes die IV.Nonas Junij gniinfignia recepturus erat; aderant ad cohoneftandam pom-^//«r. pam plerique Imperij proceres, quos inter Aibertus Auftria- cns,Saxo, Brandeburgici principes: Moguntinus cum Burchar- do Magdeburgico Wenceslao coronam impofiturus advenerat, O o led r 4 6- 'tAlbertus L fed limul Adolpho erepturus^ hjcille alienata, quas taciteha$ e ' nus coxiflet, ab Adolpho confilia pandit, iis digerendis Eg ral ?j ad conftitutam diem ut adefle principes velint, poftulat. Cui^ 1 Caelarforte, quod erat, odoratus, congreflum impediiflet, dani demum collocuti, de redigendo in ordinem Adolpho? eve ' hendo ad imperium Auftriaco decernunt, precibus etiam hod a ' ti, fententise ut acquiefceret: mox contračHš, quantas polTetvi' ribus fceptrum Adolpho ereptum iret: fe fuis partibus non del u ' turos, ut primum e re vifum fuerit, Regem Germanist pubh ca acclamatione dičturos. Data receptaque mutuo fide mox Albertus ad paranda & ciorum auxilia animum adjicit 5 celebritate maxima loedera ict funt cum Wenceslao Rege Bohemiae, Andrea Hungarise, E uce Saxoniat, DuceCarinthiat, Af archionibus Brandeburgicis, Vi efl ' nx fub anni fequentis Februarium congregatis. Sub hxc ab H bloribus, qui Oppenheimij commorabantur, admonetur. M 0- guntias adeile ad comitia fcftinaret. Ergo appetente vere _:• • n.... n.— _ t> :_ ir. Ttntrl' lociorumque copiis inhručtus iter perBavariam ingreditur Ba^ a Alfam ro nequidquam repugnante. Adolphus auditis Elečtorum & rnovet in Mol h' Alberti molitionibus & ipfe fcedera circumfpexit. At inviR ° p H ' omnibus, vix prseter Rudolphum Paladnum ejus Fratrem, virenfem Epifcopum, Ottonem Bavarum, cui tuto fideret, veniebat. Corralis tamen undique copiis geminum exercit Eal1 conflarat, alterum Duce filio Ruperto in Moguntinum immii^ altero ipfe in Alfatiam progreflus, quotquot Alberto vel ne c p /"» 1 • 1 • • 'A . /S 1 • • • -j. A% 0 iitudine, vel amicitia juratos norat, aut ditione ejicit, aut^ a ' mnis afficit. Nune cum Albertus in Bavariam tenderet- ^ Lyci ripas confedit, manus, It res ferret, conferturus. At •A 1 '' bertus a pugnandi conlilio alienus flexo itinere Friburgum Ut, aučtusque ab Argentoratenli Epifcopo obtoginta equitt>f 11 turma, quater mille peditibus a civitate, Argentoratum ab 1 * Adolpho fruftra poftremum agmen identidem carpente Arg eI ^ torati fuas quoque copias Ochfenfteinij, Bipontini, Leining^ fes, Hohenlotei, Wirtenbergenfes alilque Dynaftae junxere, Mopuntiave rlum demum exercitum Moguntiam fecum deduxit, ubi j a . Re* Ger- ERbtores adventum Ducis praeidolabantur, nullo pratter Tre v1 ^ manUcil 'ren(cm, & Palatinum defiderato, pro Bohemo Legatus citur. bat j recitatis palam Adolphi criminibus eum indignum ^ Imperio , Albertum concordibus ftudiis IX. Kalendas Julij gem Germanist pronunciant. Spirat Nahovius agebat, ciim h* in mifernm Moguntiae cuderentur. IntellebPa cornitiorum R . tentia, fimulque A1 berti, quod Francofiirtum meditabatur nere, fefe profebturo objicit caflris ad Oppenhaimium l° c ; ! ‘ ^ Kun quiti caftr b°p fuga tat, Spre IS buj r erd toir ttsq ječe ! ^o Pol piti iiut tes Ot vu Sei PO; A( fte ru lo cit Pr te h K e ti: ri ai •am n id > ve- rta- vi- iii- ica fo- 33 !ce :n- le- 'o- is, ■a- & Lis ■e- n- m it, i* d '^0 l- n i Dux Styri£ V L 147 Nune quoque ab Alberto Holzhemium profečlo delufus, infe- quitur. Capto interea oppido, exufflsque in Vangionum agro caftris Dux locum ceperat, fui demum copiam hofti antequam Trevirenfium aliorumque auxilio firmaretur fačturus, ut pugnae fuopte avidum vehementius incenderet, ad primum confpečhim fugam fimulat. Ea res Adolphum, ne quod ante faepe accide- rat, hoftis elaberetur folicitum, in fatum fuum praecipitarat. Spretis, eorum qui expečtandos locios falubriter monebant,con- fiiiis aciem in duas partes tributam explicat, alteri ipfe, Bavariae bux alteri imperitabant. Hisimmixti fuis turmis praeerant, fpi- tenfis Sc Wormatienfis Epifcopi, Ifenburgius, Sc Spanheimius comites, ali!que, qui mifla Francofurto, Oppenheimio, caete- rlsque urbibns fublldia dučtabant. Primi praelium Bavari ciebant, his fe cum Auftriacis Atber- p um au ?us, Sc Henricus Carinthus cum fuis in prima acie collocati ob-*«» cum jecere 5 diu Sc acerrime pugnatum nullo in utramvis partem_® Adol t ho * ^omento. Spei fere fummam in loricatis ( dextrarios vocita- tant) equis, quorum ingentem copiam habebat, Adolphus re- pofuit. Itaque cum hoffem toties nequaquam impulfum nun- ^am loco moveri cerneret, recentes Belgarum, &Rhenenfi- u nucopiasevocat,equitatum, qualem diximus, aeri Sc repetita impreilione, doneč aciem perrumperent, invehi jubet. Irruen- ^sferociter ab Albertinis accepti, equi praefertim male habiti, Huem in finem praeacutis, Sc nova arte fabrefačHs gladiis iuos I)uX inftruxerat, his illi intra hiantes ferri commifluras locum_*> Vulneri dextre rimati, aut per loricam adačtis, ingentem ftra- gem edidere, neglečlo facile equite, qui jumento amiflo inutile pondus evadebat 5 confpedta fuorum clade in aciei frontem_* Adolphus procurrens ab equo ferociente excutitur, cum a fuis re poneretur, Albertum forte venientem confpicatus feroci cla- ^ore in fingulare certamen provocat: hi c tu hodie cum fangui- ambitionem evomes. Cui cum Albertus pacate : eventu- ut DEO libuerit, utrinque haftas expediunt. Adolphus AMphm Xvi vulnere fupra oculi palpebram perftričfcus, dum galeam abji- c ^ufugere. Albertus , interfečto Rege fevero mandato k esede O o 2 fuos 148 ^Albertus L fuos cohibuit.. Pugnatum fex horarum fpatio fecunda Julij, dua- bus a Wormatia leucis prope agri Spirenfis limites in loco, Lepo- rum Collis, apellato. Sublato minulo liber in folium afcenfus Alberto patebat,ut cui nuper j us Elečtorum fententia,pofleflionemVid:oriaaddixii' let 5 ne tamen continub adiret, metus partim ab Adolphi fa&io Aihtrtus ne, partim ab occultorum rivalium ambitu abfterrebat. Mo guntmus certe ceu confilij fui poenitens, confpečto Adolphi ca- imperator davere, non tenuit lachrymas, grandem animam eo die corpo* Tranco- re e xturbatam alte ingemifcens : curarum praecipua erat, ne iurtt ' criminandi materiam e comitiis exfculperent, vivo Csefare, & uno alterbve Princip um ab lente celebratis^ quo plaufibili in vul* gus argumento fi utcrentur, haud xgrb populo vitio creaturru perfuaderent. Ut eam turbarum radicem funditus extirparet>- jure omni, quod adeum diem obtinuiflet, fc abdicat: poteftatem eligendi, quem ordines vellent, facit. Omnium fententia Fran* cofiirti Anno MCCLXXXXV 11 L V. Idus Auguffi denuo Re* ^“" r Romanorum juflus Aquisgrani IX. Kalendas Septembris coro ni. b nam admilit3 alteris Comitiis Norimbergae indičlis, Elifabetha uxor Divi Martini fefto k Wigeboldo Colonienfi recepto more inaugurata e id 3 Rudolphum verb, Fridericum, &Leopoldumfi' ™«?;-lios Archiduces Albertus dixit, Auftria, Styria, Carniolia,Maf- cts lIlt ' chia, & Portu Naonis beneficiario jure conceflis. Nonfacilfeal' ter ifto conventu frequentior fuit. Pneter Elečtores, &: EpifcO' pos, Duces & Comites ter centum numerati. Aderat cum hi s Cunradus Salisburgenfis, &: renovato fidei Sacramento deincep 5 promilTis fletit. cumGallo Hanc voluntatum omnium confpirationem arčtior, qnam cum Gallo Albertus inierat, amicitia brevl abrupit. Difcedens & tum cAit- Norimbergenfi conventu Tullum in Leucis, Elebtoribus facri of* {*• dinis aulam aflečtatis, abiit, habitčque cum Philippo de Imp e ' rij negotiis colloquio, Rudolphi filij cum Blanca Philippi filiarna' trimonium, Anno XCIX. pabtus eft, quod altero anno Pari$ s initum. Alberti vires tam potenti affinitate augeri aegrč prarf** ^ CS ’ & prnrprimis Moguntinus ferebat, ne alia tamen irar cauB tum tr,- deeflet, quingentis argenti felibris libi labores, & fumptus, q u ° s authorare Alberti causa feciffet, folvi poftulat. Cum Caefar tantum nuiT' mornar. morum m promptu efle negaflet, ille peram venatoriam, cornu b latere pendulam geftabat, manu pulfans, multos in ea rf ges delitefcere arrogante comminatione refpondet. Crudis didh s paria fabta adjungit. Wigeboldum Colonienfem, Boemund UItl Trevirenfem, Rudolphum Palatinum odio in Caefarem inflain^ tabulas, quales expečdarik furentibus poterant, in huncmodmn proč re c opti quc buP rus cnh ipfe VPi plo me Bri Pa Pa qu nu de ni; Vi; a lu fc ti te d ri £ n c <3 \ 1 dua- ,epo- I t,ut iixif- ctio Mo- i ca- rpo- > ne ,& vul* 1TU ret„ tem ran* ReX )1’0' tha ore ifr ar- al- co* [lis ;ps m !& )f' 'C- a- fis j- fa )S l- n is a •f 1 2)«v VI. 149 procudunt: comitia propediem de fubrogando novo Imperato- re cogenda. Albertum a Romano Pontiflce diris devotum, optimi Caeiaris parricidio infamem, fevum, avarum, fceptro, <]uod indignus gereret, ipoliandum. Monftrofi foederis partum, antequam acceflione plurinm ro-^ Aikr - buftiorevaderet, inipfo ortu omnibus viribus elidendum Alber-*°^J- Tusputavit. Juliaci Geldriae, & Montium Comitibus Coloni-^ c*» cnfem, Sueviae Praefečtis Palatinum edomandum committit / owu ipie conjuratorum caput Moguiitinum petit, expugnatisque ^izenburgo, Alzeja, AdolfFheimio, Binga, Bensheimio ad im- plorandam gratiamMoguiitinum compellit. Minore illi, quam fterebatur, jačbura pax conftitit: tria duntaxat caflra Nobili viro Prunekio tradere juilus, non recepturus, ii a pačtis recederet. Padem clemcntia Colonienii faluti fiiit. Tota jam belli vis in Palatinum incubuit, tum qubd is pertinacius refifteret, tum ^bd fidem ab eo violatam iniqui{iimb Albertus ferret, cui n uper atroces injurias nulla poena dičtata condonarat. Redačto ^mum adincitas fupplici filio Mathildis ab Alberto fratre vc- n btn impetravit^ ne tamen nimia facilitate pofthac abuteretur, pecunke non modica in poenam rebellionis exačta. Anno MCCCII. negotij nonnihil Hungariafaceflivit. Defun- ^0 Andrea III. Rege fciffi in diverfas partes proceres,alij Caro- tom Robertum Caroli Apuliae Regis filium e Clementia Alberti Porore genitum, ali) Wenceslaum Bohemum Regem optabant. litra harum P incertum, Wenceslai credibile vičtrix fačtio Agne- km Viduam cum filia ejusdem nominis in carcerem detrufas, in- dignis infuper modis ambas habuere. Fačtum ubi b captivae lite- bs intellexiflet Albertus, HermannumLandebergicum tutandis niu al Auftriae finibus praefečfcum in Hungariam properare jnbet. At^JJ ^inime eo tempore coniultum Hungaris erat novo bello impl i-častiva. c ari. Expugnato Pofonio & Divi Martini Monte captivas red Ji^ratur, ^dere. EasBudae receptas in Auftriam Hermannus deduxit$ v itae reliquum ambae in Kunigsfeldenfi Monafterio exegere. . Laetioris Vičtorhe Nuncius de expugnato Pontificis animo Romu, anno fequente advolavit, nunquam ad eum diem in ani¬ lin inducere Bonifacius VIII. poterat, ut Alberti Cselaris p^blionem ratam haberet, etfi id binis legationibus flagitatum Riflet. Alteram Tullenfis Epifcopus, & Cunradus Oetingeniis Romes ex Norimbergenfibus comitiis miffi obiere} refponfum lls acerbe : parricidam efle Aibertum, iniquumregni ufiirpato- ^ eiTl > nihil fincerne fidei expečFaripofle ab eo, quiFridericiSecun- di neptem conjugem haberet, e ftirpe facrilegisin Papas odiis in- P p farni ifo Alberms /. A Pontiji- fiimi genitam. Narrant, qua fide incertum, Papam gladio ac- ce Alberto cinčfcum, fe jam Pontificem, & Imperatorem effe dičbtaile. M* imperato* hilo benignius hoc anno Abbas de Salem Ciftercienfis ordinis? rta digni- Schellenbergicus, & Alberti Cancellarius auditi 5 quin Carolum tas con - Valcfium Philippi Pulchri Fratrem Regem Germanise Bonifacius pr mat ur. j ec j era ^ n q] Cardinalcs interceffiflent confilio pači perniciofoj at recens cum Gallo difcordia Pontificem Alberto concilia* vit j quod in hunc modum evenit. Auxiliarem militem Bal* dnino in Orientis Imperium reftituendo a Philippo petierat} illo negante, fibi pro fubigenda Conftantinopoli copias fuperelTe, quas bellum Flandricum diftinebat, Legatus, ni pareret, anathe* ma intentat5 irritatus minis Philippus capto Legato omnespef Galliam Papae fundos occupat. Adversus hoftcm potentem adeb & efferatum auxilij indigus Bonifacius occultis nuntiis ipfe Al* bertum admonet: Legatum illico Romam mitteret, quaeantea poftulata eflent, recepturum. Adfuit Eberhardus Catimelibo* cenfis. Bonifacius in puhlico confeflu multa fliper injuriis a Galli* Rege queffus, Albertum rite elečtum pronunciat, ei, exautorato Philippo, Galliae etiam regnum addicit. Rcfert Anonymus Leo* bienfis: in eam quoque conditionem Legatum adačtum, utlibe- rorum fuorum cuipiam Albertus ex ejus ftirpe conjugem deli* geret, auditumque non femel in hacc verba locutum Papam:fr- fcitavi mihiLeonem ab Oriente, qui fremitu vocisque fux ni- gitu caufam Ecclefiae vindicabit: mififfe denique Henricunu Uterinae vallis Abbatem, Epifcopum dein Tridentinum, qui ad Coronam Romue fufcipiendam invitaret. Bonifacius eodeffl Anno, undecima Očlobris defunčlus, magna cura AlbeR* tum expediit, nfe fcilicet violatae fidei reus ageretur, ut qui nec pro Gallise Rege fe gerere, nec affini Philippo bellum inferre vellet. Quinque, quifupererant, annos bella fere Bohemica abfuffl' Bellum in pferunt. Dilcordiae caufas alias ali j proferunt: fcriptores Bohe- Bohemos. mi pafiim Albertum avaritiae accufant, qui Cuttnenfes fodinas nuper a Ciftercienfi Monacho detečlas in fexennium tradi, W Balbinus narrat, aut, quemadmodum Dubravius, decimas pen* di nullo jure poftularit, repulfam juftiflimam armis vindicarit* Acerbo refponfo ab Rege tradučtam Alberti cupiditatem qui- dam praeterea meminere: b Adifnia alij originem repetunt, quam Wenceslaus libi pignori ob viginti librarum millia oppofitairu Marchionibus Rrandebureicis elocarit acceptis viginti quinque millibus, nune verb redhibenti pecuniam Garfari reffituere de- trečtarit. Alij Regnum Hungariae fatale pomum faciunt, quod oblatum fibi ab Hungaris Wenceslaus alioquin Polonic coronz audlus auč fo.( etfi cafi ften tun ptei Mc Cai diis celi °Pf pre bui nus phi exi pui die prc nai eft cit re, qn tai he qt €li fo: Bt fo p-c d< fu ft & ci 1 \ ) ac- M* Linis* »ium Lcius 0 loj :ilia- Bal* illo efle, the- ; per deb, Al* ntea ibo- ilJiae rato ,eO' ibe- Jeli- :fu- rti* m j 1 d lem J E K' qui ;rre im' h e- tias 'ut en- rit* ui- im ue le- od A na us Dux Stjrue V L ifr andus recusarat, filio tamen itideigi Wenceslao afleruit, excu£ fo, Carolo Alberti ex forore Clementia nepote. Hungaria_® ctfi non caufam, opportunam certe invadendae Bohemiae oc- cafionem obtulit 5 fiquidem Regi ibidem Anno MCCCIII. di- ftento fimul bellum denunciatur, a gemino fimul exercitu illa- tum 3 alterum e Suevia per fuperiorem Auftriam Pater lub Se- ptembris initium induxerat, alium in Auftria confcriptum per Moraviam Rudolphus infudit, Ungaris, Cumanfsque, quorum Caroius viginti millia coliegerat, fiiccinbbus, Moraviam incen- diis, Sc rapinis pervagatus, patri ad Budvitium praeftolanti ac- ceJTit: indeCuttnam progrelfi quatuor dies quinquaginta millia oppido otioli afledere. Sumptuofae expeditionis nullum operx pretium fuit. Rediere poft fex hebdomadas cum Cadare Salis- ourgenlis, Frifingenfis, Ratisbonenlis, Patavienfis, Augufia- nus, Spirenlis, Herbipolenfis Epifcopi, Otto Bavarus, Rudol¬ phus Palatinus oftentati fcilicet belli teftes. Bohemi inde non txiguam Wenceslao gloriam eliciunt, qui fua folertia confuito pugnam devitarit praevidens, hoftem imminente hyeme prope- diem fponte recefiurum. Alij fcribunt Albertum vel metu propinqui Wenceslai, vel cura fervandi milites fuos ab oppug- natione, Sc pradio abftinuifle. In receptu nihil cladis illatum_» eft, Bohemorum nullo infecuto. In accellu Legiones, qui exer- citum praeverterant, damnum non leve a fluvio Pacho accepe- fe, quem foflores non fanb militariter veneno infecerant, unde ( luotquot aquas inde hauriebant, magna equorum hominum- que vis periere. Cum Cumanis jufto propemodum pradio cer- tandum fuit: ij praedae cupidine, e fociis hoftes eflfečhi poft Bo- hemiam etiam Auftriam cverrere aggrediebantur. Catfis ali- quot millibus, hominum, pecorfimque praedam reddidere. Rege Wenceslao Anno MCCCV. XXI. Junij defunčto, Sc 'ffioejus itidemWenceslao altero anno, IV. Augufti a ficario con- folTo bellnm recruduit, cum hincHenricusCarinthus, Al- A lter, derico re confiatum, in Bohemiam penetrant. Aliter, ac optabant, res finreten cec ^ ere ’ Bohemo non perinde ac nuper imparato. ConEm* erere en. ^^ ^ Guttenbergam, & Colinum frufira obfidionis laboribus imminens hyems excedere fub Novembris initium coegit. Etfi verb fine victoria,non tamenfinb compendio čBohemia emigra* runt. Chm jamjam abire parafient, practer fpem omnium Eli* fabcthaRudolphi vidua adefLtraditfsque, quas dotalitio jure pof federat, Regino Hradecio, Muta, Chrudimio, Mielniko, Po* liCzka, Jaromirio in tutelam recipi poftulat. tat. Herici Feiicius rem per Legatos Albertus geffit, quo eodem tem- ŽS*°/»P ore * n ay i f ° s Henrici fundos irrumpere imperavit. Sex uoU carinihia amplius hebdomadarum fpatio Ulricus Walfejus Styriae P rak' dhionem čtus, & Conradus Salisburgenfis Fanum S. Viti, CIagenfurtum» fnvadit. ^ ent, f°rum, aližque oppida in potefiatem redegere. Caftrnrt* Rabenfteinium proditione Conradi Schranckenpaumij Prahe# 1 OCCUj mun: Adai Styri Orte ad te ceflii Otte Vind piis, tini foto ab C abfi Mol pliai tičq dali« Frid Epi; tit. adei nan ciis. jam ad f iter: w Buj Um Uefi iufc ftic Ab Utr edc ues mi] anr kr Obj mil* i vi* :pu* iclu* :un- nca am, islai Um ^ue Jer¬ am :nr. n o* um mt. ite* um iat. on im )1IS it, m- X' 'j ie« t$ u- us ril A a- ii* »P 0' V n i * n ■i Z)«at V L If 3 occupatum Salisburgeniis folo aequavit, čque ruderibus aliam munitiunculam Altendorffium in monte D. Thomze extruxit. Adačtis ad Sacramentuin civibus, nominat6que Prarfedo in_® Styriam Walfejus fe retulit. Henrico Goritienfi, Sc Comitibus Ortenburgicis, quidquid in Carniolia occuparant, poflidendum ad tempus in laborum, Sc fumptuum mercedem Fridericus con- ccffit. Albertus, cum in Bohemia fruftra fuiflet, in Regis fociumr/e»7 Ba. Ottonem Bavarum iram convertit: irritae expeditionis dolorem™ rw ?. Vindičtaleniturus, c ari is, quife ad Ocnum objecerant, Ducis co-sodum. piis, inferiorem Bavariam penitus evaftavitj iterdein per Pala- Uni ditionem profecutus aiiiimpto fecum Ludovico e Mathilde iorore nepote in Sueviam tetendit. Baiileae prope aberat, quin ab Ottone Granfejo ejus urbis Epiicopo interficeretur: caufam abfe ignorari Rhoo fatetur, Fuggerus hunc in modumexponit. Moliebatur Fridericus avitam Habfpurgi ditionem ampliare, am- pliatac Ducis titulum adjicere, quem in finem multo ftudio pre- b6que a vicinis dynaftis fundos compararatj urbi etiam Liechts- dalio, Sc arci Homburgenfi imminebat, dum fuper pretio cum friderico Tokenburgico diiceptat, Petrus Secundus Balileenfis v!u P eri ‘ kpifcopus vel licitatione vicerat, vel celeriori emptione praever-™^/. Dolo malo id fadum interpretatus haud dubie Albertus, krt* ah a deb alte dolorem in animum demiferat, ut Petro ad Mogunti-^ 0 ”* 5 *’ n 'am Eccleiiam translato jam fucceilorem ejus Ottonem non fe-Ef^o. c Us, ac delidi ejus authorem acciperet} femelatque iterum ro- g a nti, ut in beneficiarias poHeiliones immitteretur, inalterunu® Prn annum denegarat. Cupiditas foeda ki n e, Sc indigna Praefule flagitiofum coniilium Ottonem impulit, ipfe poftulata coram Jteratb exponere $ li minus audiretur , fua manu confodere_j> tnperatorem ftatuit. Sed qubd Germanicse linguae ignarus ( e uurgundia oriundus erat ) Hugonem k Sole e primoribus civi- ut interpres veniret, exoravit, cui familiarius collocutus pekarij confilij indicium imprudens fecerat. Caefar Ottonem_» jnfolitae ftaturae virum confpicatus, ecquid procerus ille Schola- Ricus poftulatum veniilet ? per jocum ab Hugone percundatur. Ab eodem, quid ea verba libi vellent, Otto fcifcitatur. Hugo ^parricidam eousque amoveret, doneč de periculo Albertum e QocuijIet, Caeiarem dixiile iignificat: cras rediret, hodie per ^egotia non vacare fupplices audire: eo digreflo fceleratum ho- ^inis propoiitum prodit. Re cognita Albertus iub alterius diei Jptoram inErgoviam abiit. Anno fequenti ( odavus feculi, Sc topremus optimo Principi erat) Furftcnfteinam Epiicopi arcem °bfideri k ducibus fuis mandavit. Otto fceleris manifeftum fe Qy[ intel- If4 nAlbertus L intelligens aditum in Caefaris gratiam Elifabethae ope frnftra tentabat 5 nam cum praeter Bafileae fuburbium Rhinfeldam ver* sus večlam praedolaretur, ab aulicis acceflu prohibitus, lutoque ab impulfis in curlum equis fcedatus prater rifiim, & ludibriare* tulit nihil. Ah Cafan Ottonis machinatio praeludium erat caedis multb acerbioris* joannes qux Anno MCCCVIII. ab agnata manu inferenda AibertuM iZtkm- ma nebat. Detedabilis flagitij author Joannes extitit: Patrem tur, Rudolphum Alberti fratrem habuit, matrem Agnetem Otto* čari filiam. In lucern editus Rudolpho patre jam prius Praga: defunčto a puero in aula cum Alberti liberis educatus. Polt- quam ex epnebis excedidet, identidem Patruum flagitabat, quo* niam regendae reipublicae par per leges haberetur, haereditateffl fiiam fibi cernere liceretj fi b re non videretur Sueviam trade* cur. re, in Kyburgenfem faltem comitatum immitteretur. .Accen- derat ambitionem ju veniš, qubd patrueles, alium nuper Regis? omnes Ducum Auftriac Styriaeque titulis infienes afpiceret. Ni¬ hil impetravit a patruoprodigam, quod pluribus documentis co- gnorat, juventutem verito. Patruum verb inhiare ditioni fua& interpretatus implacabili inoptimum tutorem odio exarferat;nec deerant adentatores, frudratis quisque cupiditatibus aegri, qui flammas adhuc maligne glifcentes improbis linguis venrilabant. Indolere principi in tantas fortunas nar o alienae menfae adeclanu vivere, non aliter haberi k patruo, ac qui inter honorarios pue* ros dipendia faceret, hortari, ut fe foedo, & indigno fervitioeX- pediat, nifi qiiantocyus in patrimonium immigrare occuparet, irrevocabilem patruelium praedam fore. Plus fatls haec erant ju* veni, quHlibet alioqnin pro dominatione aufuro. Quid multa? ad haereditatem graflari decernitur, jure, an fiagitio ? pcrindc, in ne¬ čem Cadaris libi dipulata manu fidem & operam mutub obftrin- gunt. Incentorum juxtk & conjuratorum princeps Rudolpbus Wartiusj nuper Adolphi aulicus, nune Alberto obfequium,non Ejt« con .itidcm animum addixerat. Alter Walterus Efchenbachius ne* juratio. g at i s< q l]OS efflibtim poduiarat, fundis commotior. Tertius Udalricus Palmius Findingij dominus, alifque aut injuria, ant cupidirate incitati. Haec dudum antb condituta, prefš&que fi- lentio Calendis Maji erupere, quo die Badena: Csefar agebat. Mane Joannes demum decretoriam machinam admoturus Argentoratenfem ejusdem nominis Epilcopum Alberto ab Epidolis. 8 c imprimis charum in Conclave ablegat. Caefar au- dito nepotis podulato rcnunciari jubet, tantillam adhuc moram toleraret $ infelle&um fibi, Suevos, quos nuper per praefidiain Bohemia didribuerat, eječtos j Bellum illuc propediem inferefl* ultra ver* )que iare- oriS) tuM ;rem )tto* >oft' }l:0' tem ade- cen* ;Ris» Mi* ICO* fv£ nec qui ant* POJ >ue* ex* ret, ne- •in* ius ton ne- ius int fr •us ab tu- m in n- m Dux Styr't£ V L Tff dum,iplum mille equitum turmae praeficiendiim, limul acredi- ret, votorum damnatum iri. Excanduit a d refponfdm impo- tensjuvenisj equidcm quid hoc aliud, quam me neci objicere ? tutius nempc per calcatum nepotis cadaver ad hsereditatem pa- truus graflabitur. Certe quisquis ditioni, etiam vitae mex iimdia- tur, necelTe elh Similia conjurati liiggerebant. Nec jam ultro deliberandum rati datis mutuo dexteris parricidale Sacramen- tum inftaurant $ ipla eadem dies , li qua alia, opportuna leeleri vila, quo Rhinfeldam abire Csefar deftinarat conjugem, filiam Hungarbe Reginam, & novercam Agnetem lalutaturus; csedis^ rw ^ ordinem modumque partitis intcr fefe fiagitij muniis defcribunt. j ociis Amnem Rulam nullo ponče junčhim, navitrajiciendums prio-iig«^, res ipfi hofpitio excederent, fluvium tranfirent, Caelarem adal- teram ripam appulfum lento & attemperato gradu antecederent, ubi prope fylvulam haudproculvetereurbe Vindo-Niflaventum eflet, impetum omnes facerent. Albertus folito hilarior jen- taculo accubuerat: aderant praeter alios Moguntinus, Spirenfis Praefiiles, Ludovicus Bavarus, Lcopoldus Filius, &Joannes: fingulis CaeFar fua manu corollas e floribus textas imponit, nepo- tem, quem forte triftiorem adverterat, bono laetbque animo effet, hortatur. Joannes contemptum libi interpretatus revul- ^macapite fertum in menfam abjicit, feriis fe curis haud im- parem$ nonefle, cur puerilibus fertis libi quisquam illuderet, ja- dfitans, fimili certe munere haereditatem luam male penfari. f enidenti contra placid6que, quo dolorem furentis leniret, vultu Albertus: non lalva duntaxat omnia, integraque, fed multo fenore exaučta, recipiesj erit, quo te tutoris tui non pceniteat. Adeb nihil ea lenitate profečtum, ut oleum verius igni affufum ^ideretur. Vehementiori flamma jam cupiditas arferat, quam ^ frigida pollicitatione reflingui pollet. Spem duntaxat acci- Ptendi, novam injuriam ambitiofus adolefcens ducebat, patru- Ur n 5 nifi tutor elTe delineret, inimicum ratus. Sublatis menlis conjurati in locum, in quem condixerant, JPproperant, lente G se far, uti periculi ignarus, ita metus expeis %iebatur. Ubi appropinquantem a tergo fenfere, Wartius e Xclamat, & quousque cadaver equo vehi patiemur ? teflera ca P^rricidij erat5 convcrfis momento equis lubditisque caicaubus °Wiam feruntdr, confabulantem cum Caftellio adoriuntur. Jo- J^nes in frxnum equi involat, feroci vultu,&r confufa, quam lci- j| c et horror fceleris interceperat, voce, in patruufn invehitur: bodierna demum dies ditionem paternam mihi allei et, & tot re- Pdfas e (Te inultas non finet, haereditate, fi potes: deinceps me c Xue. Csefar hominem amice compellare, moliibus verbis deli- Qji 2 mre. Albertus caditur. Conjura- torum pit¬ na. Efchenba- ehij. Faltnij, VTartij, I f6 zjlbertm L nire. Sed is loqui fere parantem occupat, gladium in collum» in latus VFartius adigit, Ruflelingo partij famulo, quo ex- peditiores ad caedem eflent, equum Alberti retinere juho; po* Itremus Palatinus lato enle in verticem impačto caput diffindit. accepto hoc vulnere, ex equo defluens momento animam inče* fpiteegit. Efchenbachius etfi ponb adftaret, manus non intu* lit j funt, qui publicum leortum, fervum alij, alij Spirenferru Praefulem accurrille, & morientis caput gremioluo excepiffe fcri* bant. Leopoldus filius fexdecim annos natus miferandam Pa- tris caedem e navi prolpečtans, tantb magls ira doloreque arde* bat, quantb minus auxilio elle poterat. Multum relučbantenu Burchardus Comes Hochenburgicus Badenam reduxit. Hauftum oculis parricidium , implacabili vindičbe ftudio generofi adole- fcentis animum implevit, ut adeb obječtre identidem cnedis foe- difbmae fpecies , nec iram languefcere mora lineret. Nimiafa- nb luppliciorum aut alperitate, aut frequentia parentafle patri aliquibus vilum eft, magfsqueLeopoldum debuifle fe principefli meminilfe, quam filium, &: amorem patris ad rationes clemen- tiae attemperare. Prae caeteris certb fratribus Leopoldus genitoris nečem ulturfl 'ibat^ qui poense corpora liibduxiflent, ineorum bona, &famain faevitum eft. Henricus Caefar Anno eodem, XXV. Novembris bt Fuggerus, aut ejus Kalendis, ut Rhoo ait, fuffečtus Alberta primumlaefae Majeftatis in Spirenfi tribunali damnarat, tnm Leo- poldus cum fratribus ad poenas fumendas fe accinxere 3 Efchefl- bachij arces omnes folo sequatae, quinquaginta qua nobiles eju s aflecke, qua fervi carnificis ferro fublati. Efchenbachius cufl 1 amillo Schnabelburgo, arce munitiilima, nufpiam le tutumvide- ret, in Wirtembergenfi agro triginta quinque annis nulli agni' tus bubulcum egerat, fub finem vitte, fačto facerdoti, quis elfe^ indicio, ut honeftiore loco conderetur, obtinuit. PalmioarK Farwangenfis adempta, fexaginta nobiles, qui eam tuebantur> lecuri perculE, ipfe Bafileam evadens aliquamdiu in liiburbio de- lituitf in caftro demum Altobura, moerore & inedia contabuit* W artius inarcemFalckenfteinamfeprimum abdiderat, loco dif* fifus falutem fuam Theobaldo Blamontio in Burgnndia credidik Athic impulfu conjugis ( h Veringenlibus comitibus erat At' Berto agnata ) hofpitem cum famulo prodidit. Rulfelingus olTibus antb confračbis rotse impofitus, acerbiore fupplicij gene- re VFartius herus periit. Vitodurum perdučtus facinus prim^n inficiari, tlim frivolis argumentis elevare, demum cum niP“ proficeret, tneri, dicens: non ab fe Caefarem,ledTyrannum«. y parricidam juflacaedefublatum, qui non alias interficiendi Adob pili Sen cun plet con reci tit 3 cor ad exp fyb ml os lan fen fiq far« per etf ftei Vei mc M« Spi far cse Vir bu k uti na tat h ter na be Or, um, ex- P°* ndit. n ce¬ ntu- ;itu fcri- iPa- trde- :ttU tum lole- foe- afa- 3atri 3em nen* tum iam ibris rto, ^eo- ! ien- ejus :um ide- eni' (Tet? arX tur, de- »uit* dif* idit* At' gus ■ne¬ tim dhil ,* dob phi D## VI. 1^7 phi caufas habuerit, quam qubd illum fe meliorem noviflet. Sententia in nefarium latronem lata: equi caudae iiligatus, ad lo- cum fupplicij raptaretur, artubus comminutis rotae vivus im- plečteretur$ in tertium diem vitam extraxit. Uxor ejus infigni conjugalis amoris documento nunquam, doneč fpiraret, inde rccedere fuffinuit, pro falute mariti Deum deprecata. Non defti- titLeopoldus, doneč omnes fceleris confcij ant affines fuga fibi confuluiflent, aut reorum caede genitori parentaflet. Joannes^**?* ad ferarum luftra, quarum moreš nuperno facinore, aut plane exprefferat, aut fuperarat, feipfum damnavit, diu profugus fylvas montčsque oberrans. Si quando fames urbes adire com- >ulerat, nune mercatoris, nune ruPtici,alias mendici habitu ocu- os exploratorum fiillebat. Demum aut malorum pertaefus, aut laniati animi furiis impar Avenionem ad Papam abiit. Hic mi- ferum confolatus, DE O quidem ab fe conciliari pofle refpondit, fi quid ultra peteret, Cadarem adiret, ejusmodi caufam ab Ca> fare cognofci oportere 5 nec in hoc confilio jam quidquam_» periculi mifer videbat mentis intemperie confufus. Henricus, etfi morti omnes addixiflet, fupplici tamen pepercit, in mona- fterio D. Auguftini Pifis vitam agere jufTit 3 flagitium flium inter Veras lachrvmas deteftatum hic efle paflim feribunt, pičque ntortem A eno XIII. Idibus Decembris obiiffe. Alberti cadaver primlim in Wettingenfi CiRercienfiuirC* Monafterio conditum, poft fex menfes Henricus VII. Imperator Spiram deportari mandavit. Campus ille , exinde qubd regio hnguine imbutus eflet, Regius dičtus, honorato nomine faneftae esedts memoriam etiamnumingerit. Bina in eodemMonafteria, brorum unum, fceminarum alte rum, illud a fratribus Minori- ^is, hoc a D. Clan-e virginibus habitatum, Elifabetha Alberti, in locne*. ^ Agnes Andreee Hungari viduae extruxere. His Bafilicam_s du Bafilu q tnque monalterio communem adjecerunt, ara principe, ipio jfio Albertus cecidit, loco polita. Chronicon Clauftro-Neo- ^rgenfe cum quibusdam aliis Alberti nečem in poenam divi- na na referunt, qubd feverius animadvertiflet ineos, qui conci- ^ti a quodam Rindfleifchio per Franciam Orientalem tumultu »Naeos paffim jugulabant: ab ea certfc die nihil unquam b fen- © ^ntia Alberto ceflifle. Frivola profectb & aniliter pia conje- hira, quafi verb, nifi peccafTet Albertus, conjuratorum fangui- ^ria cupiditas non fufficeret, qua periret 5 aut Judaeorum cau- turbas dere in republica plebi fas fit, nec fmb piaculo aprinci- ^plečHpoffit, fi in officium judicis furiofis manibus involet. Vitus Arenpeckius,Bavari nempe ffcudioin ALBERTUMiniqui- 0r,c eu avarum, incultumque expingit. Ceteri omnes inter laur R r datos k If8 dAlbertm L Albini datos fui sevi principes referunt. Proferendi Imperij ftudiunu Vinutes paulb ardentius vitio datum Rhoo commemorat, beilo ab ineun- te aetate innutritus, ufu Sc patris praefertim tyrocinio omnem arteffl plane imbiberat, cautus aeque ac ftrenuus ardorem animi praefen* te femper confilio mirifice temperabat, nunquam ille praecepsin pugnam mere, fed nec invitum Sc arbitrio fuo hoftis pugnatu* rum fperare poterat. E duodecim praeliis vidtor abfceffit; inde Triumphatoris illi nomen famae acclamatione adjedtum. Cafa milites Anonymo Leobienll tefle tanquam patrem veriflimis la* chrymis deplorarunt. Virtutis hoc bellicae ftudium fymbolo praeferebat, cui bina brachia vexilium in lanceas obverfum coni' plexa infculpi curarat additis verbis: fugam vidtoria nefcit. Tria nominum generaab fe prae ceteris diligi, haberfque didtitabat: ffrenuos, fid6sque milites, eruditos prob6sque Sacerdotes, fce- minas pudicitiae laude prseftantes. Si quos libidine, calumniandi accufandive confuetudine laborare cognorat, ceu faecem hond' num, Sc reipublicae peftem averfabatuiq hos poenis coercebat, mi' nus intra aulae fervitium ferebat. Ipfc raro continentiae ftudio in' fignis poft caftiflimam juventutem nunquam amores ultra tha* lami limites extenderat. Manfuetudinem porro,utHagenius refert, velut flbipropri- am fecerat. Si principi duntaxat, non reipublicae quis peccaretj fat jam leve delidtum optimo Caefari vifum, ut veniam merere* tur. Coloniae nefcio quis d plebe ad popinae fores confidens prše- tereunti illuferat, lufcum cavillatus. Albertus ferena, placidd- que fronte: perge bibere, ut coepiffi, ne tibi k vultus poftri defbr' mitate faflidium creari patiare. Injurias non condonare tantfa fed memoriam penitus ponere fo lit o s 3 nunquam fermonis albe- rioris, vultusve indicio reus in gratiam receptus conjecerat, of- fenfum ab fealiquando Albertum; ferrum adeb aparricidis nullo edito irae figno recepit. Sed & in bene meritos effbse liberalis* pietatis Sc rerum facrarum ftudio multo maximo tenebatur, iden- tidem dicere fblitus: quod optimum ? idem jucundiflimum. Rdi- giofe Ciftercienfium familiae Herwartfteinenfe Monafterium, alia s FonsRcgius didtum, inSuevia erexit,&erat ea pietas dum admi' rabili animi tranquillitate , Sc fortitudine conjundla, velut fatur vitse mortem in ledlo opperiretur, csedem fuftinuit, inj u ' riam ant dolorem vulnerum non pertinere ad eum crederes 3 nul' lus gemitus, lamenta nuila faucio exciderant, prima laefi, extrc - ma fpirantis verba Sacrofandla Nomina fuere. Conju*. Elifabetham conjugem Mainhardi Carinthiae Ducis filial virtntum fi nilitudine unicd charam tenerrimd diligebat 3 illa riti, lit uxorem decet, obfervans cetera animi magnitudine con- ditionem fceminac multum excedebat 3 etfl dolorem b conjug lS ® caecie IU un* effl en* sin tu* ide um la- olo un* ria at: fot* ndi ni* ni* im ha' >ri- et> re* ■#' M- Of' m> ie* of' lio is, :n* :li* ras li¬ ni u- il- ■e- a- n- ? s le Zte Styr'ue V L rf9 c;ede intime in pedus demiferit, nihilo tamen miniis erečta prae- lenti animo, <]ux ex ufu effent, curabat. De AuRria Styriaque, (Juani Fridericus adminiftrarat, fecura, mox Suevicis ditionibus, ne quid in iis turbaretur, novos Praefedros Imarium Strasburgi- cum, 8c Henricum Trieflenburgicum dedit, falinas ad Gemun- dam fuo iplam dučtu ingeni 6 que detexifle, viamque arti & ufiii nionftralle Culpinianus refert. Vivis exceflit Anno MCCCXIII. *tatis quinquagefimo V. Kalend. Novembr. monumento, quod filia in Kunigsfeldenlis templi medio adornari curarat, illata. Li- beros edidille fupra vicenos urnim ajunt 3 undecim duntaxat nomi- natosreperio, eorum decem cum uxorefuperfhtes, Albertus reli¬ kt, ceteri nempb vitales non fuere. Rudolplms III. plimo loco Uhtr ' u natus, Rex Bohemiae, de quo fupra; ab hoc Fridericus Pulcher. T ertius Leopoldus, cognomento Gloria militum, Sueviae Dux Ca- dlarinamSabaudise comitis filiam duxit,ArgentoratipridieKaiend. Partij (Laziusmenfe Julio) An. MCCCXXVI. mortuus. Quar- ^sHenricus Comis, aut placidusMurzeponti An.MCCCXXVII. ^•Febmarij defiinčtus fmfe liberis: ejus uxorElifabethaVirnber- gica. Quintus Albertus Sapiens aut etiam contračFus. Sextus Otto Hilaris ElifabethaeBavarim conjux An. XXXIX. XVII. Febr. °biit. Agnes Andreae III. Regis Hungariae uxor mortua Anno MCCCLXIV. poftquam annosfere L. in Monafterio ab fe extru« doreligiose exegiffet. Elilabetham Friderico III. Lotharingiae Du¬ el nuptamAn.MCCCLII. Annam primtimHermanno Brande- burgico, deinHenrico\Vratislavienfi junčtam, An. MCCCLXIII. tnors abftulit. Catharina Henrico VII. Imperatori anno feculi XII. defponlii, e 6 que anno altero antc nuptias mortuo, dein inCaroli OalabriaeDucis torum conceffit, Anno MCCCXXIV. extinčta. Ogatuor annis tardiusviveredefiit Gutta Ludovici VII. Oettingae Oomitis conjux. Pater Alberti Rudolphus Primus, vičtorioius operator 5 Mater Anna Hohenbergica, interfeptem fratres toti- p* ttr, aemque forores eademmatre prognatos ( ex AgneteBurgundica, l] Xore fecunda nullos liberos Rudolphus lufceperat) ipfe fccundo taco editus. Primus Rudolphus, TertiusHermannus, Quartus taidericus, SeptimusCarolusinteneraaetate obiere. Rudolphus Fratre* alter Anno MCCLXXXIX. Pragse fiipremum vixit. Hartman- nus Oppenheimium ad Patrem profečburus Rheno hauftus cum bedečim Nobiliumfiliis AnnoMCCLXXX. periit, cum annum jtacimum očtavum necdum expleffet. Mechtildem LudovicoII. tavero Palatino, A gnetem Alberto II. Saxoni, Hedwigem Otto- Brandeburgico inter ipFa inaugurationis folennia Aquisgrani Pater collocarat. Clementiam Rex A pulim Carolus, Guttam ht diximus, Wenceslaus Bohemim & Polonim Rex fibi defpondere; Fuphemia Tulnm in religiofarum Virginum inftitutum Fe dedit. Rra FRI- m$$( 16° FRIDERIC U S Pulcber Aug. DUX STYRIiE VII. Udriae ue Dux Anno MCCXCVIIL com- muni cum fratribus Rudolpho, Sc Leopoldoho nore Norimberga? appellatus a Patre Provinciarum Gubernacula Anno MCCCVI. fumpfit, pofr quam Rudolphus natu major Bohemiae foliunu adiiilet. Acerbum de optimi Parentis ca?de nuncium in Auflria cum fratribus accepit. Pod: juda Patri perloluta in alterum us* que annum in Provincia reditit. Sub anni demum IX. adU # tem Spiram ad Imperatorem Henricum VII. milic quadringentO' Aujirhci n} m equitum agmine dipati abiere. Fuide IV. Kalendas quinti- .. ’ ‘ Ct ' ~ ‘ ~ 'tiarilf' les Salisburgi ejus urbis Clironologus aderit. Duopraecipuč aCž* frovinci - fare podulabant, alterum ut percudores Majedatis reos diceret, a ^ terum ’ ut i us ® * n beneficiarias podediones firmaret^ Mo* /Te. ** raviam Sc Parricidae Joannis ditionem adjiceret. Primo non J aegrč impetrato, alterum non nifi longa contentione extorqneri ji«; cun~ potuit.' Audria , Styria, Carniolia dignum fane Sc principe* ® Atur ‘ Sc paupere irritamentum Henrici cupiditatem exacuit, cui paren 5 Comes Luxenburgicus facultates non maximas, Sc dignitatis* quam adeptus, comparatione ferč nullas reliquerat: princeps ta- men farna? ceterŠL Sc juditiae dudiolus cedas ultro provincias* qu£im ereptas malebat. Id ut perfuaderet multis argumenti* fratresaggreflus, inter alia exaggcrabat, fatalem fcopulum unaf provincias ede, ad quem allifa‘tranquillitas puhlica toties hiave - rit j bellorum hucusque fomitem ibi lemper extitide, earumcau- sa inundatam Europam Chridiano fanguine, jam quinque Re- gum vita modicam eam Germaniae portionem detide. Harc fe pius oggeda, toties refutata ad fadidium Carlar recantabat, ciiirt fr Herici quadam die in fenatu vehementius indaret Fridericus, qni p c * refton. n itus mentem avidi Caefaris introfpexerat, vultu per indignatio- nem ardens fella exilit: quinque, ajebat, tu Reges Audria? catf- s-S. caelos toties commemoras 5 ego verb tibi cavendum etiaflj atque etiam dico* neb tu interfečtorum numerum tuo capite ad fextum augeas, nifi mea? fratrtimque haereditati inddiari dedi te ' ris?' funt I i> Virhis * •o V cmeriš ur Corpore ■tpuicfir ra fr or liiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiimiiiiii / * o ’ fi ' Hantia ^nfurj ^niqi v incia: Cll m d Poldu; |enti s ^ ad ^and tis, C ^agn v tam ^pei JNi flcer e *eut ■ Ki t, S* v ? e nfl J ent f ^ci’ te h ri 'at, ? 0v V .% ^Ol to td ^e r N Dux Styr'ue VIL \6l ds; fimul e fenatu fe proripit. FLec ea mentis, vulttfsque con- ftantia dičta, ut plane appareret, verbis non fegnius fabla con- fenfura, cupiditatem Csefaris tantbm non extinxere; hortatu oMn { nt denique procerum permotus tinct * tis, Guelphor\j.mque manibus eripuit; ad hujus expugnationem fiagnum momentum attulit. In rei ftrenub gelfoe pracmium Sue- Viam Joannis patrimonium obtinuit. Ea Cadiiris tergiverfatio audita Auftriacis vetus novandi ftu- dium excitavit. Haefere nempe adhuc quorundam animis irae n uper in Albertum conceptae. ALflis primum Legatis Henri- c um in fententia confirmare nitebantur, alium libi Ducem prse- ficeret,poftulant,FRiDERico fratribdsve nunquam fe parituros di- feteteftati. Cum nihilo fecius Fridericum inauguratum accepif Aujiria- knt,arina corripiunt praecipuis feditionis Authoribus Potendorf-"™^* & Eizingero. Sed prseprimis Ducum abfentia invitabat,X/c«?»" *lui tum per Sueviam, Sc vicinas regiones arma in percuflbres pz-feditio. J f is circumferebant. Spem rei bene gerendae Otto BavarusRex ttungarix prsftabat, h cuftodia recenter elapfus, &: infenfus Au- ftriacis, qubd Alberti machinationibus Ungarise folio excuffus ptseter Regis nomen nihil ultro circumferret: proceribus fe Vien- ^enfes cives junxere; Ncoftadienfes, etfi fcederi nomen dedif lent, quietos fe continebant, eventum praftolati. Erat rerum l^cies haud paulb periculofior ac nuper, cum Alberto praefen- k turbatum fiiit, nifi Waldfejis, Udalrico praefertim SLyriae%*#r a ^aefečto fides in abfentem principem conftitiflet, corrafis cele- S p^ h rif ate, quanta poterat, maxima undique copiis in feditiofos midfijo. ^ovet, oppida& arces, quarum non paucas in poteftatem re- dcgerant, expugnat; dum nulla data ad refpirandum mora ubi- R u e imminet, brevlvires, anim6sque attrivit, ut defperatisre- Provincia fponte excederent. Eodem impetu Viennenfes lomiti, ut adeb vix citius de turbata, quam pacata Auftria ftuncios Fridfricus acceperit. T ranslatanihilominus in fratrem totius expeditionis, quam fufceperat, cura Viennam fc retulit: ^oxperduelles in jus vocati debitis luppliciis, ut magls, mintis- Ve noxam attingebant, perfidiam luerunt: proceres arcibus fuis^^^« dukati Sacramentum inftaurare jubebantur, b Viennenfibus S s vibus 162 Fridericus vibus ali j manibus , digitlsve truncati. Gutefrido dičto Solfa- tori, 6c Wilheimo cuidarn iingua exfečfca, Sc lumen ocialorum • ademptum. Joannes Stadlauerius confpirationis caput, equi cauda extra urbem pertračtus, rota fcelus expiavit. Bavari A foro in campum adversus Bavaros conjuratorum focios fedicofi - j tu m j pertinacius ij in Audriam peccarunt : drata jam rebellio* rum ]° C! J' ne , fuisque jam dedituta capitibus Neoburgo ad Oenum lito a XII. Kalend. Očbob. Anni IX. usque ad anni alterius Januarium Otto, Sc Stephanus adedere, nec imperio Cadaris, nec Conra* di Salisburgenfis, Sc Rudolphi Palatini, qui concludendae pači operam oderebant, hortatu a coepto dimov eri fe padi, doneč delperata defenfione loči Gubernator Hermannus Landebergius inječlis in domos ignibus per averfam portam le cum pradidiaii- is e ječi det 5 defertum oppidum Bavari ingredi quidquid turrium, Belin />«- mm*orumque nondum fodionibus procubuerat, evertere. Pern- tfridmeo. deinam dein, qub Lambergius confugit, corona cinxerunt; fe| hinccopiis, quas Fridericus praemilerat* depulli, amidis obli- dionalibus maehinis recedere. Sub menlis Augudi medium fecutus Fridericus quindecim millibus Bavariam invadt. Ric' tum aggredlis , facilius quiim optarat, penetravit j fiquidem incolx, antequam inde profugerent, fparfc per tečba igne, ni' Scharditr- hil vičtori reliquum praeter buda fecere. Au&us podmodum ga otfde- quinque millibus a Cunrado Salisburgend Schardingam petiiti tur ' fed in ipfo jam limine obfidentibus dnidri eventus omen Dn' cis morbus ingerebat, cum quo ad finem usque obfidionis graviter adeb confiičtabatur, ut mortuum ede fxpe rum or,* totis cadris vulgaret 5 in ceteros quoque indies latius mor* bi ferpebant 5 famis Sc annonae penuriae perpetui comites, inere' brefcentes Autumni pluviae late agros inundarant. Supra h% c omnia metus a Bavariac Ducibus accedebat, quoscum fexagin' ta peditum, uno equitum mille, Sc quingentis approperare Sohitur ferebat. Exudis denique, ne in hodium manus devenirent, $ 0J110 ' Novembris medium, cadris maehinisque, conlumptis frulb'3 impehdiis obddionem folvere, s!cque formidata illa initio tein' pedas majori fragore, quam damno pervagata Bavariam e va ' nuit; rediit tamen lub Novembris medium judu Friderici inbo' dieum Styriae Pnefečhis Udalricus V^aldfejus trecentorum agnU' ne dipatus, cui cohortes aliquot Salisburgenfis addidit. d1 f ' manningum usque provečti in exeFa alioquin regione incendu s • hyemem verius, qukm Bavariam oppugnarunt. Belli ferias, quashyems imperarat, Elilabetha Friderici ter felix amicitiae conciliatrix anno altero pace continuavit. Co ' loquio Patavij vigefima quinta Martij initiumdatum, pro Leg*' Dux Styri quam gladio incidere. tores. Trtiericm De Ludovici, ut putabat, animo certus exinde FrideRI cUS peten- curas omnes eb retulit, ut conciliatis reliquorum procerum vo* ‘iTiumfi luntatibus viam ad imperium ftrueret. Advocati in confili ultl compa- Caroius Rex Hungariae, Henricus Dux Carinthiae, Leopoldu^ rau Otto, Albertus, Henricus fratres, Weichardus Salisburgenm praefentibus etiam A.gnete forore , Sc Elifabetha matre opera# 1 fuam omnes prolixe addixerunt. Palatinus Sc Saxo, uterq# e */* /?«- Rudolphus, W aldcmarus Brandeburgicus in ejus partes jam alf ks fe dedere5 Henricum Colonienfem Henricus Pulchri frater expugnarat promifto Elifabethae ( ea Colonienfis fratre Rudolpf 0 Virnbergico neptis erat) matrimonio. Horum ille favore nui# e * rbque fubnixus ceteros, quos in partes fuas conceffiiros fp eS non erat, numero obruendos putabat. Nam Petrum Moge# 1 * tinum, dum adhuc Bafileae ageret, AlbertusCaefarab Auftriaci^ quod fliprk meminimus, alienarat. Fors etiam Gebhardum •> cl } 1 in Archiepifcopatu fucceftit, non fat clementer ab Alberto hab*' tum ultum ibat. Joannem Friderici potentia, Sc initum c# 1 * 1 Henrico Carintho foedus terrebat. Nam cum hic adhuc Boh e " miae Regem fe ferret 5 illi verb nuper eam coronam parens anj' bierit ; ab utroque fibi male metuebat. Balduinus Trevirenm Joannis patruus erat. Nčve par utcunque aemulus deeflet, qp eI11 Friderico objicerent, Ludovicum, ne offerendum fibi propedie# 1 imp e ' Quinam dimi. Thtx Styr'ue VIL i6y imperium rejiceret, hortantur, cumque fe ambiguum difficilem- M^unti- I que initio praebuiflet, fidem, quam Friderico abftrinxiilct, cau- nm udo ' fatus 3 hoc demum argumentoMoguntinus omnem religionis me- 1 ’arojpčm tum fortafle noninvito exemit: nupera fane fponfione obftringi,/a«v, ni cuiquam alteri ad imperium, quam Friderico fuffragetur, minime verb, nb ipfe eam dignitatemadmitteret: neminemfuis pačtis inclufiim cen/eri, quibus ad tantum faftigium viaobftrua- tur. Nec pluribus opus, honorem, quem nuper longb Sc. extra fpern pofitum facile Ludovicus ejuraverat, nune oblatum amba- bus, utajunt, ulnis amplexatur. Menfe Očtobri Anno MCCCXIV. in quem Moguntinns comitia edixerat, ambo candidatiFrancofurtumconvenere. Lu- dovico aninurbem? an alterum fuburbium recepto, inaltero Fridericus, an propter M ceni ripam ? confedit, tumfuis, tum, quas illuc Leopoldus deduxerat, copiis cinčlus 5 ilia quemque EleČtorum fačtio, revera feciales, qui eadem nempe voce, Sc bellum, Sc Imperatorem crearent, comitabantur. Fridericum fui primi Caefarem XIX. OFtobris die confalutarunt. Henricus nempe Carinthiae Dux, Bohemiae Regis jure adhucdum ufiis. dericus Hcnricus Colonienfis, uterqueRudolphus, Saxo alter, alter Pa- L »dovi- latinus. Legati Nicolai Bockij praevaricatione fačlum, ne Wal - LUS ' demarus Brandeburgicus pro Auftriaco fcifceret. Is enim a Mo- guntino pretio haud dubie emptus, aut erafo Friderici e fidu- ciariis literis nomine Ludovici fiibftituerat, aut certe alienum aDo* mini fiii mente FufFragium tulit. Flagitioli impoftoris temerita- Brandt- tem novo fupplicij genere Waldemarus punivit, conquifitifli- mis cibis, Sc quibus avidifTime inhiafle alias norat, quotidic men- pnfdi«, fim extruxit, ill6que adeolumnam, ne manus extendere pof- Fet,alligato, abfumi ab excubiis dapes juflit, nihllque b totocon- Vivio reličtum mifero, prxter nidorem ciborum intolerabiIe_« duritoris irritamentum, doneč tandem inedia contabefceret, ipfi Verb panis, Sc fFigi da adeb maligne in fingulos dies admenfa, ut nunquam fatiare, in plures folum dies efuriem, Sc poenam pr o-Et^na. ferre poflet. Sic proditoris farnem, qui fibi fidem, Waldema- rus accommodato ad naturam fceleri Fnpplicio fefellit. Altera diePetrusMoguntinus, Balduinus Trevirenfis, JoannesRexBohe- miae, Joannes Saxo, Sc Waldemarus invitus quidem, ut diximus, t udovieum Caefarem jubent. Eb anno ab neutro quidquam ho- uter^m fiile tentatum. Fridertcus traječto Mcfeno Heidelbergam, Lu- Z Y A JZtur dovicus Oppenheimium cnm fuis fautoribus abiere, ille ab Aquisgranenfibus reječtus, Bonnse XXV. Novembr. faeros ritus obeunte Colonienfi^ hic altero anno Aquisgrani k Moguntino Fl. Januarij Coronam accepit. Tt His 1 66 Fridericus His uterque infignitus in mutuum odium magis exacerbati domum ad coiligendas per otium vires repetiere. Friderico fe fe opportuna occafio obtulit, qua Ungari amicitiam fibi penitus affirmaret j Regem Carolum, jaminde quo OttoEavarus folio exciderat, MatthaeusComes Trenchinienfis RegniPalatinus infe- ftabat, jamque Vagi ripam utramque occuparat, quem nifi Ger* Fridericm maiiorum auxilio redigendum in ordinem Rex ddperabat. Sine CaroloUn. tergiverfataone in eam expeditionem, qua nempe Ludovico no- CXv um hoftem pararet, fe dedit, copiis, quod Carolus poftulabat, ad validiflimum caftrum Comaromium admotis, brevi expugnat? it vieif qua vičboria Rex lupra modumlaetatus in vicem auxilia fpondet? . °^ ew2 at fubinde a Friderico de liberanda fide appellatus, venturumfe tur. Cl ~ negabat, nifi Infula Schutta cum Pofonio redderetur, quae Agne- ti Reginae Hungariae quondamin dotem aflignata fuere, & fiuic quamv'is illiberali pofiulato afientiri, ftatus rerum coegit, ne properanti ad Imperium tantillae teme portio moram injiceret. utrm% Sed nemo alter ac Leopoldus divifam fratris cum Ludovico Cafaris " potefiatem iniquius ferebat 3 atque ut acer erat, & ardens anifl) 1 fodj. nuncfblus, nune fratri junčtus, jam copias, jam urbes Ludovi' co faventes afliliebat. Ubique hofti imminens damni plurimum* quoqub ferretur, dabat, nec ante vitam inexpugnabile odium in Bavaros pofuit. Fratrem haud dubio aemulo liberabat, nifi euin intempeftivus ardor in pugnam rapu filet, antequam Leopoldu 5 adveniret. Ad decretorium porrč certamen, nonnifi pofi: fexafl' norum belia deventum eft, quibus interea Germania in parte 5 fcifla, foede lacerabatur. Ludovico inferiores ad Rhenum civi' tates, Norimberga, Augufia , Bavaria, Bohemia, Franconfi inferior: ex Helvetis Urij, Untenvaldij, Suitenfes , qui fe init° fcedere in libertatem anno feculi očtavo afieruere, favebant. F#' derici partes civitates Rheni fuperiores, Argentoratum, Hend' cus Dux Carinthi^, Carolus Rex Hungarise tuebantur. Otto & Albertus Friderici Fratres domi fe continuere^ illum Elifab e ' tha uxor Stephani Bavariae Ducis filia arčta affinitate LudoVi' co illigarat: hic impedito pedum ufu in belli labores minus v'^ lebat. Caeco Marte initio 8 c proditione certatum, emiflusque nobi' lis quidam eques, & Dapifer Alzejus nomine, qui, fi defignat# Bavari caedi fortuna afpirafiet, uno ičbu multorum millium fe clJ ' sjcanutintam cladem averterat. At Ludovicus Heidelberga ( unde pc r ' cuJlm- cu fibn exierat) de periculo per aliosproditoresadmonitus, etn* 1 mi(fus de- obfervari peregrinum omnem cum cura jubet, Alzejus exeR0 frekndi- telo arctique inftručtus deprehenditur, per urbis compita ? l f /pečbaculo eflet circumdučlus, equi demum cauda ad crurifrag ! ' bati ) fe itus )lio ife- jer- iine no- bat, nat, det, nfe ne* uic nfc » ico imi cvi¬ nu* iin jm Jus afl' te s vi- niu ito Rl' i ri' tto ie* vi' /a* bi' t# :U' st' 0 to <£f Tl* in Zto Styrtce VIL * 167 umraptus, vitam, priusquam alteri adimeret, amifit. Haeca Nauclero narrata aliorum filentium dubia meritb faciunt. Fri- dericum certe ab limilibus artibus &hiftorici, &moderatio animi, abfolvunt. Si fidem narratio mereatur, non adeb k Leopoldi genio id genus machinationis abhorrere exiflimant, cui temera- ria, & praecipitata confilia jfaepius placuiflent. Sed Lee in medio reličta Jint. Cum proditorem fuae infidiae fefellijflent, eodem anno XV. in apertum campum ambo Reges prodiere; Fridericus mi¬ lite, & jere, cujus fummam non fpernendam e fundis etiam Ec- clefiafticorum decimarum nomine collegerat, abunde inflručtus per Carinthiam ad Eslingae oblidionem tetendit. Nondum_s E 0 fr^ ur xquis viribus id opus fufceptum continub patuit 5 nifi Neccari 'dl-J Alfa- Veum oppido divejteret, fruftra erat^ neperficeret non interru -*<>. ptamiflilium faxorumquegrandine,& deffinatis fere ičlibusprae- fidiarij prohibebant. Ludovicus quidem copias, quibus labo¬ ranti urbi fuccurrerat, non laceffito hofte reduxit, nihilominus abfiftendum , infumpto fruftra menfe, coepto fuerat; nfe ta ni en finepraeda, ut fine vičloria, expeditio eflet, expilata exitinere ad Danubium Bavaria rediere. Retentata altero anno oppugnatio nihilo propemodum felici-^J^ Us cedit. Siquidem cives interim fe fe validitis obmunierant, at -Itfdio, ^Ue cum fe tolerandae diutius obfidioni impares cernerent, citatis uunciis Lndovicum evocant. Neque is de fidse urbis falute an- Xius opem diftulerat, fublidiarias, quas opportune b Bohemia accepit, cohortes fecum trahit, caftrbque non procul hofte ex °Ppolita Neccari ripa in Fluvij medio locat. Rixa primum inter adaquandum a calonibus collata, cum alij ex aliis auxilio advola- r ent, ad univerfi difcrimen certaminis utrumque exercitum per- duxit. Intcgrum fere diem pugna tenuit, paucioribus militum cacfis mille feptingenti equi periere, nondum inclinante in alter- totram partem vičtoria nox praeliantes diremit. Orta luce ve- lut pačtis mutuo confenfu induciis refpiraturi ambo exercitus • tecedere. Sed in fecundam, quam diximus expeditionem, ante non J tum eft, quam uterque Ducum ftbi conjugem adfcivilfet. Fri- ico mifli nuper Legati Abbas Lambertinus, Rudolphus Liech- ^nfteinius, Henricus Vfaldfejus, quibus Jacobus Rex Arrago- jjnm, Sponfe parens Gerundenfem Praefulem adjunxerat, Elifa- betham infignis formae principem Anno decimo quinto in Ger- uianiam deduxere. Sub idem tempus Leopoldo Ifabellam A me¬ den s IV. Sabaudiie Comes fubmiflit. Ambx nuptiae regio luxu Nupt/a Bafileae celcbratse, Elifabetham infuper Fridericus corona Ger-A^f,/_ roaniae ornari curarat. Geminum, quod tum acciderat, infortu -cli Bjfilea. T t 2 nium i68 • Frkkricus nium in kvum omen multi traxere : nuptias cum alia ktitia, tnm Trojanis ludis pro sevi iiiius more celebrarunt, e quibusCa- timelibocenfis ab Hail\vylio aut Gebwichio iethaliter faucius abi- it. Sed non minus alterum animos conturbavit. Leopoldus Imperij infignia, qux a mo rte patris fervarat, enfem, pallium, chirothecas, facrae crucis partem, lanceam, clavumque viden* da exhibet, cum, ecce! ruptis repentefuleris fuggeflus, in quem nobiiiffimi fpečtatores confcenderant, corruit, multlque quaf- fatis graviter membris afportati. Nihil is cafus Generofos fra- trum animos termit, qui extra ferrum omen nullum cognofcc- item Gut- bant. NEadem frontis ferenitate Bafilea Badenam Ergoviae ad f Balin™ nuptiale feftum Guttae fororis, & Oettingani Comitis Ludovici abiere. Ajunt inter reliquum apparatum ejus magnitudinis, & ponderis candelas duodecim numero hlc vifas, quarum linguiis terendis, duodenis non pauciores viri fufFecerint. Leopoldus Quo anno, haud certb afferuero, Leopoldus Bavarum prope fp iram intra coemeterium Judaeorum obfedit, quem in locum fe immimt, extra muros audito Leopoldi adventu receperat, ut ab urbe ho¬ j/tem in fe averteret, dum Leopoldus indies in pugnam proditu- rum a v ide expečtat, inobfervatus nočpe elabitur. FridericiiM* quem adfuturum propediem cognorat, veritus, ut formidinein vero tegeret, dičHtabat, nonabfe vires, fed fratrum concordi' am metui, quae arcana quadam natura: lege, infuperabilis fem- Ludovi- per humanis viribus fibi vifa fuiflet. Delatus in Bavariam figna ctuRidoi- in fratfem Rudolphum, qui pro Friderigo cenfuerat, conver- ulmdZ tit, Ducčmque viribus imparem Viennam fugere cum conjuge tiom Adolphi Ccelaris filia compulit. Rudolphus in Angliam piw exuit. ( q us q ua tuor pod annis diem obiit. Ludovicus ea vičtoria po- titus fimul hoftem infenfiffimum k latere amorat, fimul occupa' ta Palatini ditione aerarium locupletarat. Simile compendiuin dturus Leopoldus in Suitenfes Anno MCCCXV. movit, qu°' . rum quidem etfi nobiles plerique in Fridericum inclinarenb plebs tamen Ludovico ftudebat: infauftae expeditionis comitc s Fe junxere HugoHenricus, & Albertus fratres Verdenbergici Co- mites, ab incolis intra montium fauces obruti, mille quinge 11 ' tos equites amifere, peditum pars caeFa, pars invicinum lacum Leopoldi adačta aquis periit. Tigurinos quinquaginta popularinm fvo* infeit X i«rum esedes adeb exterruit, ut in Ludovici fačtionem pofthac F flpeditl. darent. Fertur Leopoldi morio eam cladem Duci prsedixilfc* qui cum Tugij deliberantes faepius audivit, qua potimmum vi* ad Suitenfes penetrarent, fliblato cachinno fic congregatis illuF' rit: vos Duces inligniter providi, qui de ingreflu in hod 1 " cum confultatis unice, nullo veftrum folicito, qui indepedetf* referatis. M 1 * Dux Styri£ VI /. 169 Minore clade, non majore fructu Soioduri oppugnatio An-s,y s . no dccimo očtavo defiit 3 fed qubd elementis & humanitate rum . potius civium, quam hoffium viribus vibtus receflerit, ignomi- niafuga caruit. Pontem, quem Arulae inftraverat, veritus, ne fluvius diuturno imbre tumidior prorueret, tnrmam militum fiftere, corportimque pondere gravatum firmare in vim fiumi- nis mandat, inutili adversus infanam procellam confiiio, nihilo cnimfecius proftratae fublicae eadem fecumruina militem invol- Verunt. Trifte fpečfcaculum obfeflis adeo miferationem movit^ effiifi ex urbe lembis, contis, funibusque natantds eripiunt, fo- & rari exempli gloria contenti line pretio liberos in caftra remit- tont. Intellexit Leopoldus, quam parum timeretur ab iis, qui r editnros in pugnam generose a morte liberarint, ne defenfe ur- t>is gloriam cum aquis dividerent, fimul admiratione virtntis ca- ptus foluta obfidione ad Bernates profečtus, in quinquennium inducias pepigit. Hinc reparatum Helveticis delečtibus exerci- fam Spiram dcnubabducit, civibus in očtavum menfem ftrenue s P ir « fru - r diftentibus, & nunciato Ludovici adventu territus, accelerato 4 e t ur °f~ rtinere ad Udalricum Ferretanum Comitem, & joanncm Ar ge n- Leonido. foratenfem Epifcopum, qui ad Brufchum amnem metabantur, c ontcndit. Nec liic diu moratus tra jedro amne ad Molsliemi- ^caftracommunit,praeftolaturus, doneč Fridericus, quem de Periculo fuo edocuerat, cum copiis ex Auftria adveniret. Jam opiram abeuntis tergo Ludovicus haeferat, fed orniflo tantifper tamhofte, doncc Argentoratenfes in fidem reciperet, adeo vi- c inus caftra explicarat, ut prope abeflet, quin Fridericus fratris c fle ratus in ea fe indueret. Sed nempe iterum vires fuas fpedra- tu ri conv enere: ne experirentur, metus Bavaro ab inufitata Fri- ^ERici fiducia incuftus obfFitit. Speculatum is caftra explorato- f e m miferat, deprehenfum Fridericus per ordines circumduci magnani - l ll bet, atque ad hominem: refer cognato meo , accindrurn' pu- mttas ' Rnse me ftare, id firmum plane fixiimque animo efte, hodiernae ^i documcnto decernere: uter Imperio dignior? fimul claffi- Ca concinere, & cum loca equitatui iniqua eflent, omnes inter P e dites pugnare, extra caftra militem prodire imperat. Utcon- j^ti ferociter arina, valla refigiabiis, quos inter munimenta ^ trepidare crediderant, Bavari videre, continuo animi de -Zavari fluere, Ludovicus ipfe viam in fugam commonftrare. Ne quid c bdis in receptu acciperent, faluti fuit regio crebris faltibus in- ^rftinčta: Hagenoam tenuere, quin Auftriaci biduum infecuti, ^quam propinquius tergo imminerent. Non perinde feliciter Bavaris receptus ad Mulldorffium An- 110 decimo nono accidit. Situm erat Mulldorffium intra ditio- Uu nem , 170 Fridericus nem Salisburgenfis Epifcopi, idtemporis Friderici de Leibnizio, qui recens in foedus Auftriaci concefferat. Cum Leopoldu m fe ei inclulille audiret, Ludovicus cum Rege Bohemiae Sc inferioris Caiuntur Bavariae Duce oppidum cingunt. Adfint Fridericus III.Kalend. B Z r ! a iP&obv. valido Ungarorum , Sc Salisburgenfium exercitu ftipa* fum,° r ' tus, cxsfsque, qui fefe ex adverfa Oeni ripa oppofuerant, hoifr bus, eodem impetu oblidentes depellit. Interlugientes, doneč Ratisbonam tenerent, ingens ftrages edita; atque his in tutiora dilapfis in inferiorem Bavariam defsevitum, ut non alias hubi- tam fcoediuis regionem Fcriptores deplorent. Ita rem ačtam chro- nicon Leobienfe narrat. Gbfidionis porrb ceteri non meminerej fed Friderico in Bavariam tendenti, cui Leopoldus profečlus eX Suevia le junxerit, copias fuas objecifle Ludovicum, fugifsdque> ut narravimus, memorant. p upa neu - Dum Leopoldus pet Germaniam, alter frater Henricuspe 1 %‘itnem I ta li am pro Friderico arma circumtulit $ ambo verb Csefares { 'proi>at ) fa- caulam fuam A v eni one per oratores apud Joannem XXII. age- vet tamen bant, qui poft duorum annorum Sc fesqui tertij menfis interre- Fndenco. g num Q emen ti V. VII. Idus Auguffi Anno MCGCXVI. fuccelTe' rat. A Friderico miffus eodem adhuc anno Conradus Abbas de Salem Epilcopus Gurcenfis 3 adfuit Sc a Bavaro: huic praecisfc fc Iponfum , lit quid fperaret: Fridericus, doneč jus ejus meliiis perfpečtum haberet, expečtare julfus: non multb poft etiam & poftulatis fubfcripturum Pontifex fpopondit. Fervebat tuma inteftinis motibus Gibellina; , Sc Guelphicae fabtionis Italifo illa Cadarum, Paparum ifta ftudiofior. Alternante, iit belli fortuna, jam haec, jam illa dominabatur$ nune Guelphifa' periores evaferant, Sc opprimebant penitus aemulos, nili inilbs I Germania lubfidiariis Ludovicus labantes fuftentaffet, quibu$ illi viribus aučti civitates non paucas lubegerunt. Ea re s adebd Bavaro Pontificem alienarat, ut Imperatoriam coronam Friderico: Alberto, utRhooait, Moglintinam tiaram pollice* retur, fi reprimendis Gibellinorum progrefHonibus militemfub' miniftraret. Eam demerendi Pontificis occalionem avidfc coni' Henrhus plexus Fridericus, Henrico fratri aliquot legiones pediturmcup 1 adversto duobus e quitum millibus deducendas attribuit, an ab eo exerci' GikBL tu prseter metum aliquid pafli Gibellini, non reperio; monitp s »«• fiquidem’ab iis Fridericus: caveret, ne Ipem liram, quam bis armis fulciri putaret, penitus affligeret 5 haec auxilia adversiiS Imperium potius rnifla videri, futurum nempe utGermanicisar* mis adjutus Pontifex, pleraque perLatium, Hetruriam, Inlubn* am loca ditionJ Imperij fubtračia fibi allercret, quo obtentonul- li Regum Romanorum aditus in urbem, nifi rogato Papa p ate ' lizio, imfe rioris lend. ftipa- loffi- onec tiora hubi- :hro- ncrej is eX :que, isper fares age- eirc* xffc' LS dC eiv sliii* inu alisi lit, ifU' i# ibus res iaifl ice' r ub' )lfl' um rci' itn* his SilS ar¬ in' ul- ,te- tl Tjux Stjrice Vil. 171 ret. His fufpicionibus impletus Friderigus, lubitb fratremre- Vocat. Is ut vendibilem dilcefsus caufam obtenderet, civitates quasdam fibitradia Guelphis in belli fumptus poftulat, id quod negaturos procul dubio praeviderat 5 repulsa, quamoptabat, ob- tenta, odenlo fimilis le lubducit. Exacerbatum eo receptu Pontificem altero anno utcuiique per Legatos excufata fačti ne- cellitcite Fridericus placavit, propenfum certe palam animum in Audriacum Joannes deinceps ferebat. Nune in funedum Mulldorffij Campum, & mcndaci omine nuper fortunatum iterum feducendus es lečtor 5 ubi collebtas biennali quiete iras effiidere. In alterum annum fere cedatum ab armis, aut neutra parte quid memorabile gedum fuide filenti- iim feriptorum perluadet. Fridericum Anno vigefimo fub Pa- fchas tempus egilTe Judenburgi in literis, quibus concefias Au- guftanae urbi in fexennium inducias probarat, lego. Sed & ea quies ad. bellum maxime pertinuit, qua belli dudia nunquam_® intermida. Prsecipua Friderico cura, ut tandem asmulum in pugnam proliceret. Jam enim tot ignobilium velitationum pu- dor lubiit, partim etiam diuturni, & umbratilis fere belli tx- debat: ignarum nempe, quam tride fibi otium ea dies, quaebello finem, allatura edet. Ergo indaurato per id otium, muito quam T ^ ricm l antehac majoribus delebtibus exercitu anno vigefimo fecundo c \ m ambo fratres in Bavariam communicato clam confilio ex Auftria lanturBa- Fridericus , ex Suevia Leopoldus movent. Nec longe aberat , variam - quin Ludovicum gemino exercitu conclufum internecione dele- rent. Quippeis, quid Suevia moliretur, ignarus, in Audriacos duntaxat intentus, fe fe ruenti Friderico objecerat. Sed quai trat hominis perpetua in elabendo felicitas, Dux fronti Frideri- cus, Leopoldus tergo jam jam imminet, prasdam velut indagine cinčtam capturi: e manibus, ocullsque hoftium avolans hian- tes deludit, inječtčque raptim in munita loca milite, praeter con- fellionem metus, nihil emolumenti gloriae aemulo concefiit. Omni clade acerbior hrec hodiš adhuc integri fuga Audriacis ac- ciderat} excutiendam deniquehodiquovisdemum modopatien- tiam, agendumque in rabiem, quocopiam fui aliquando faceret, Irritatus ftatuunt. Bavariam omnem infedis fignis percurlant, nullum fere Ludovi- malorum genus, quo efferatus miles hodieum divexare podit, praetermidum^ caedibus, rapinis,incendiis tota regio hauda, collu- ^ ?cer ' centes padlm ignes, & lua damna exarce, unde prodire non aude- bat, cominus, eminusqueLudovicus fpečtabat: fultque foeda adeb popnlatio, ut dolorisimpatiens, ut ut demum res caderet, uni- Verfo exercitu decernendum concluderet, nčve h capta femel fententia recederet, miJfera, qnocunque ferretur, Bavariae faci- Uu 2 es 172 Fridericus es retinebat. Simul ac in provincias quisque fiias praedis oniilfi rediere, undique delečtus militum haberi imperatj Bohemum, Ejm co- Moguntinum, Trevirenfem, Burggravium Norimbergenfem, omnes,in quot divifa erat Bavaria, agnatos Regulos, ComitesOet- tinganos, Hennebergicos, Schliilfelbergicos, Hohenlojos, Mon* fortios, veteres armorum focios de adducendis e lege fcederis auxiliis appellat. Monachio vigefima prima Septembris abeun* tem triginta peditum, unum equitum mille, & quingenti feque- bantui'3 ipfe velut ad mortem iturus ante profečtionem, uiti- mam voluntatem tabulis confignavit, provido, non neeeflario, lit eventus docuit, confilio. Amat nempe vičtoria fe non fine folicitudine expečtari, & certius perfkpe vincit, qui vincendum fe metuit. Ad kuii- Hos Bavari apparatus incredibili gaudio Fridericus audiit, imfo ™ ut qui jam fručturn longe maximum e nuperna populatione re* exercitus tulifle fe ajebat, qubd tandem aemulum ad pugnandi confilium convmž. ludificatus toties pertraxerit. Jamque in vicino ad Muldorffium colle confidebat: cbm Ludovicus adventaret, očtodecim millb adfoUum peditum, quinquies mille, & fexcentos equites ex haereditariis Bavan- c j un t a xat provinciis coačta numerabat. Fridericus Salisbun genfis mille equites, quos inter nonaginta tres equeftri dignitate confpicui, auxilio milit. His fiia agmina Albertus Patavinus, Frifingenfis, Gurcenfis, Lavantinus alilque junxere. Henricus quoque frater, quos nuper integros in expeditione Italica ferva- Leopoldus rat, fociavit. Carolus Rex Flungariae bis mille ducentos equites T Sr d uater mille fagittarios Cumanosfubmifit} quosLeopoldns jufto numero per Ergoviam, & Herciniam fylvam confcripferat in iti- nere erant, nunquam in p radiu m venturi, nam dum evertendis Guilielmi Monfortij, qui Ludovico militabat, caftris tcmpuste- rit, ferius depugnato jam pradio advenit. Ejus abfentia ma* ximo ftimulo Ludovico fuit, ut quantocyus manus confererc latageret 5 praefertim poftquam millos alios ex aliis nuncios inter - cepilfet, quibus fratrem Fridericus monebat, ut auxilia matU' raret. Itaque importune hoftem provocare, perpetuis incnrfiO' nibus lacelTere 5 arma, aciem oftentare 5 certus Fridericum lp°' Dijfua- pte ingenio ardentem, his denique ftimulis fuccubiturum. Nec nlST cum opinio fefellerat, obteftabantur Fridericum Duces unoorc praiium, omnes, lllricus pradertim, & Henricus Waldfeji fratres, ne in manifeftum difcrimen florcntiffimas copias, fe, coronžmque cofl- jiceret, unius dieiitinere duntaxat Leopoldum abelfe, id moraš faluti fvx donaret, nulli Ducum probro ignaviaeve verti, fi P r0 ' vide, fi nonad h odi s arbitrium in pugnam ruatj intempefti v * fortitudine corrumpi Lepe vičtorias, quas patientia fervafiet? Calu: ret 5 1 pugn agent nenfi tit; t film Velut nis d; cdicii Viffe UL umi quo ficult r etm reve plebi ricu; dorf taba ros tore Hie: tnus Vice tečb H ^n; *ftt min <]ua giis tUs kr >Ui Dux Styr'ue VIL 173 Calumniishoftium minus moveri debere, qni ferrum contemne- r etj fortioris kepe animi ede indicium abdinuifle a praelio,quam pugnalle; tum, quae Engelbertus Abbas per Admontium iter agentibus de infelici pugnae eventu, quae Bartholomaeus Vero- flenfis praefagierit, oggerunt. Monita Fridertci indolcs famse nimis 8 c gloriae dudiofa e v er- znat u. bt; praefagia, ceu aberrantis cerebri dcliria riferat. Ignominio- men ’ dum videbatur, qui tot annis provocarit, nune tergiverfari, & Velut non ultra verba animofum, feiplum vaniflimae odentatio- bšdamnare, pugnamin quartum ant e Kalendas Očtobr. diem e fa. Aliud infelicis eventus omen Leobienfis refert. Conlue- bfle Fridericum annulum quendam circumferre, qui ex auro a Magis Chrifto obIato,depiusque Proavo fecutae vidtoriac indiei- laeto iplendore fecide credebatur. At cum ejus diei manb, JUo conferendum praelium erat, operante faeris facerdote, au- bultantčque Fridfrico cum aliis fančtorum exuviis arae impone- ktur, tridi pallore praeter oranem morem fududim nihil lucis kverberade, penitus difparuifle quidam aflerunt. Haec an piis plebeculae terriculis, an vero propiora ? lečtor difpiciat. Aciei frontem e Styris Sc Salisburgenfibus conflatam Henri- AcM Au. Jcus Dux regebat, fignum Audriae prseferente Dietmaro Piiich- ^ iacA or " b°rfdio equitum tribuno j Waldfejus Ungar o rum cohortes du - da ' babat 3 regio ipfe cuitu indgnis Audriacis, Sc Carinthis imperi- bbat. GerolczekioeumAquilaponeconfequi judo. Pugnatu- r ° s allocutus hac fere oratione ufiis fertur: in Vedriš manibus c °tona Sc Imperium meum hodie fitum ed commilitones. Regem FHderiem facitis, d viri edis. Inferiores numero, fuperiores causa lu- ^US 3 ij ipd hi dint, quorum toties terga vididis, quos dudum ' m 1 ' * bceratis, d dare noviflent. Tumulum,quo teganturpodexuda kda, non vietoriam quaerunt. Non expečtato fratris auxilio P u gnamus, vedra virtus, vedrae dexterae me abfblvunt, ne for- aut temeritati tribuide aliquid videar: aderit Sc ille fub praelij, ne dubitate, majori ad vidtoriam momento, quo hodibus expečbatus, advenerit* Agite viri fortes, Sc ^antum perfidis artibus vera virtus, aureis emptisque difFra- & ls ferrea prsedent, commondrate. Flaec ille accenfo, non eofk- qui lecuturae calamitatis indicium praeberet, vultu prolocu- ^ ineredibile, quantum animis ardorem, fpčmque vičloriae A rit. Ludovicus exadverfo podtisregni indgnibus, armommim- ptrio eo die in Sigefridum Schweppermannum Ipečlatae virtutis tri- bu num translato vilem gregarij thoracem indutus Bavaros rege- b Xx bat 174 Fridericus batfolo imperij, quodintraillud agmenSchluftelbergicusferebat, vexiiio agnolcendus. Jam in aciem compofttus Fuos hunc in mo* itiitm dum aftatur: non ego veftram operam hodie depofco, ut impera* Ludovi- toriam mihi dignitatem firmetis 5 quanquam, il fortes eftis, eadem m juos, er a C { ecus Patrih veftrae afteretis. N011 mihi tanti corona eft ut vel unius veftrum vita emptam velim 5 pluris fanguinem ve¬ ftram facio, quam ut purpuram illo tinčfcam Jeram. Sati s magnuffl me puto, qui vobis impero. Haec mifera exuftae regionis facies, haec patrisebufta, conjuges, liberi, nudi, egentčsque veftrasma* nus, veftrum ferrum implorant, his incendiariis turmis, huic graflatorum manipulo vices reddite, caedite, ferite $ fumantia adhuc tečta veftra confpicitis: has ignis reliquias eorum fangifr ne extinguite. Nifi hodie cruore Auftriaco Bavariam adversiis flammam muniatis, redituram gentem barbaram ne dubitate. En lucnlenta averfiNuminis indicia, raunt in pradiumnon expe- ■«*«*» ValidilTimum impetum ruentium copiarum acerrima dimicatione"^™- fuftinuit, doneč luffollb equo, lalfus virium, & ob armorum s % 0 pondus pugnae minfis idoneus deditionem facere cogeretur,Hen-*«r. rico cum Pilichdorffio jam ante ab hofbbus abdučto. Capti Friderici gloriam feriptores ali j Eberhardo Mosbachio Franconi, Alberto Rindsmaulio alij attribuunt. Si vera narrat Fuggerus, litem eam mox altero die inter proceres agitatam, ipfe Frideri¬ cus Rindsmaulio adjudicavit; rogatus quippe, cujus potifTimum robore ad tradendum gladium adačtus fuillet, ut ediceret, cly- peos fingulorum exhiberi flbi poftularat, confpečt6que bubali capite, annulčque in nares inferto, velut per ludibrium repo- fuit: en! hujus vaccae faucibus me eripere nequidquam laboravi. Ludovicus ad feaddučtum humaniter alloquitur,de ejus afpečtu fibi plurimum gratulari teffatus. Ille feu id convitium interpre- tatus, feu iratus fortunae fuae, & inter vincula adhuc militariter X x 2 ferox, 176 Fridericus ferox, nullo refponfo aemulum dignabatur. Attonitum ali j afpe čtu Ludovici afferunt, quemipfe ab fe in pnelio confoflumper dama ^ a ^ um ant e habebat. Lorica, regiisque ornamentis exutus, JuZur "Dornbergam cum duobus VFaldfejis, alilsque Auftriacae nobili- in Palati.t atis viris deducitur. Inde altero die Oettingam, demum infu- mtum ' perioris Palatinatus arcem deportatur. Ferunt illum limen loči lubeuntem e cuftodibus caftri nomen percunčtatum, auditčque Trausnitium vocari, ut erečti erat animi, & vel inter calamita- tes hilaris ingenij: bene habet, refpondiffe, in aptum me locum compingitis, viribus me meis nimium fifum, admoneor. Hnc fa- ne me deducendum nunquam opinabar. Capti cumeb funt mille centum fexaginta, aut nobilitatis aut bellicac dignitatis gradu in- fignes, e Stjriae Auftriacque proceribus plerique. Prsefules, utfe tempeftive fubducerent ab Friderico admoniti Mulldorffiuiju evaferunt. Procter pedites, equites quinquies mille defiderati, equorum potius tantam cladem fuiffe quidam autumant. Lo- cus pugnae inter Mulldorffium, & Dornfpergam prope vicum fn^Boh? Ampfingenam fitus, dein Vehmfcn appellatus. Henricunu mhm’ Fratrem five ab fe, quodBalbinus contendit, captum, five ab aliis traditum Joannes Rex Burgleifium Bohemiae caftrum depor- tari curarat. Patrata vičboria captivorum caufa agitari coepta: advola- bant paflim ab amicis, principibus, agnatfsgue Legati libertatem ffipuiaturi, acs alij, conditiones alij, fponforčsque iidei fe offe- runt. Proceres quidem haud gravatim abirepermifli, limodb Saihhur- redituros dičtata die juraffent. Salisburgenfi fuorum libertasto- 2* 2 to fere aerario conftitit, fed Auftriaci fe hac pracfulis humanitate AuUrhdsv inči non padi damna pensarunt, Altenhomo, Leflendalio, La- ^ an ' vanto, Novoforo eb usque conceflis, dum certa pecuniae fuiTi- ma redimerentur, quae demum a Friderico Pacifico repire fen ta¬ ta. A Bohemo Reges Galliae, &Hungariae, his conditionibus libertatem pod: annuam cuftodiam Henrico impetrarunt: lite- rasomnes, five quibus unquam Bohemi regnum Auftriacis ad- dixiflent, five quas Bohemorum proprias in graphiario aflerva- tastenerent, redderent. Znoyma urbs Moraviae dotalitio jure hucusque retenta ad veteres dominos rediretj decem librarum-* rnillia Auftriaci reciperent^ Laham vero, & Weitram cum vici- na regione pignori Bohemo darent. His, fl fratres omnes fub- Benricm feripferint, Henricus liber redito. Triennio carcere detenturn uide, aitBalbinus. Quatuor, qui fupererant vitac, annis ten« 1 dimitti- femper valetudine utebatur. Vitium traxifle e carceribus pet' tHr ' fuadim Fuggero, in quibus infra dignitatem habitum etiam vin' culis onerarit Joannes parum generose veteri irx indulgens: crl ' T)ux Styr'ue VIL 177 mini dabatur, qubd ante paucos annos quidam procerum k Jo- ^nne ofTenfi Henricum in regnum dedinarint, quad verb line noxa elTe non poflet, qui eodem fadigio dignus judicabatur. Nulla prole fufcepta diem extremum Muraeponti claulit tertia Februarij, Anno MCCCXXVII, cadaver Graecij primumapud Mino res conditum, refolutumdeinincineresKbnigsfeldam trans- ferri Fridericus curavit. Eidem tumulo anno XXXIII. conjux Elifabetha Virnbergica illata. Ludovicus lupum, auribus, qnod ajunt, tenere feratus, ad -Truhrkat duei non potuit, ut Friderigum dimitteret. Nihil contra inten- < * rt *”* / * r « tatum Leopoldus reliquit, quo captivum liberaret, ad prodigi- Um usque fratris folicitus 5 lnnilia certb fraterni amoris exempla pauca in omni hidoria legaš. Non muitis ille leucis, die com- mifli praelij a locopugnae cum mille quingentis aberat, nuncios a fratre, ut conventum erat, opperiens, quibus k Ludovico in- terceptis, cumlubvelperumpugnatum ede, fratrčmque captum cognovillet, vix Fibi alacrymis temperare, fe unum reum per- agere, quinon adfuerit, inutiles moraš traxerit5 fedltque adcb alte is dolor animo, ut quoad viveret, nullum admilme dein- ceps folatium, nullum \xtitix fignum edidide feratur. Eatridi- Leopoldi fa, ut magnae mentes confueverunt, ad exacuendam iram ufus, incommodandi Ludovico nullum finem faciebat 3 nb continub infelici pugna in eum duceret, luorum paucitas, & dubia ^uorundam fides abderrebat. Igitur redučto Balileam milite fratrem Fudovicum primum precibus, muneribus, pecuniis, amplijfli -iHeran mis conditionibus tentare aggreditur,Regem Galliae, Pontincem a li6sque principes deprecatores adhibet. Imperij inlignia, etlL„,. diu relučlatus, qučd nihilo fecius detinendum fratrem diceret, petenti Ludovico transmittit, ne aliquid fratris libertate pretio- jjus ducere videretur. Acheronta etiam movide, farna, aut fu- Ipicio ed j narrant enim paffim excitum a venefico magicis car- ^inibus Daemonem fe Leopoldo ditide, l]3opondidbque libera- Mag* kirn ab fe iri fratrem, fi illimodo libuerit5 at eum conatum irri- tll m cecidifle. Nam cum jubente Duce in arcemTrausnizenfem/^. Pcrfonatus genius nočtu delatus, rogatusque a captivo, quis cf~ refoondiflet, ne de luo nomine anxius, aut fiib pallium fii- ^ fe abderet, aut equo extra fores prseparato infideret,* Fride- quod erat, lufpicatus, fronte Crucis ligno munita deteda- vindicem abegit, flngulis dein cadri fenedris ferreas Cru- j: es appodtas narrat Arenpeckius adversus praedigias amuletum Ergo artibus, precibusque confumptis, ipem denique_* 0r nnem Leopoldus in armis collocat, fi minus liberando fratri Yy ido« 178 Fridericm idoneis, aptis certe Ieniendo dolori inftrumentis. UbiqueLu- doviei militi, agris, urbibus inteifus imminet, quidquid ille, 11- ve lecuri, m delideret, fubjiciendum Fridericum, iive aterno carcere macerandum, dve provinciis omnibus exuendum jacta- ret. Tam fiirda aure nune minas, quam fuas preces nuper Leopold* Ludovicus accipit. Nulli fere urbi pod: infelicem pugnam defe- dfle aF RIDERIC o impune fuit, Columbaria, Seleftadium, Rofs- gredituri hemium, Hagcnoa, Ehenheimium, aliaque vidna oppida muta* tac fidei rea, ut hode m nunquam non prae foribus haberent, equitum aliquot turmas primum Endshemio,ddn Selzio injicit, unde quotidianis fere incurfionibus agros vadarent. Gum Lu¬ dovicus tot damnis emotus Selzium cinxidet, ipfe traječto inere- dibili celeritate Rheno difcedere compellit, iterumque per agros effiifiis, ceu fupremam populationi manum imponit. Sed mo- mentum multb maximum Leopoldi partibus attulit manifefta Joannis Pontificis a Ludovico abalienatio. Glifcens dudum di- "pontifL d fcordia anno demum XXIII. in publieum erupit. Vitio Ludo- Ludovico vico datum, qubd Gibellinam facdionem auxiliis fulciret, Gale- aiienatur, atium Vicecomitem Mediolanenfem Ducem dederit, jus in Ec- cLedas arrogaret, imperium invito Pontifice ufurparet. H# c Avenione coram Papa diluere judus, cum venire detrečtareti diris devotus foiio decedere jubetur 5 Leopoldo ejus fententi# Leopoldu tuendae provincia k Papa demandata. Hoc ille authoramend ineum animofior, multb quam ante nune in perdendum Ludovicurrc* ° mt a ' ardentius ineumbit. Eo curante paffim proferiptionis tabula p e ' pendere, dirae per praecones vulgatm, effečtumque, utmultse p ef Sueviam, & Alfatiam urbes devotum Caefarem averfatae ad F#' deri cum deficerent. De transferendo in Galliam imperio cuiU Carolo Rege ipfe in Campania egerat. Intel* hxc Ludovici arni' corumque ditionem multiplici agmine pervagatus, omnemlaR regionem caedibus, incendiis, rapinis haulit, civibus nulla di e fecuris. Praelio decernere avidus Ludovico Burgoviam Anu° XXIV. obfidenti diem dicit j led antequam cum Alberto frati' 6 accederet, Ludovicus delerta oblidione pod perditos quatuo f menfium labores receflit. IntercefTifle pugnm binos Henricos, TyroIenfem alterum,altf' rumGoritienfem, & jam tum de libertate Friderici agitatum alij putant. Sed fratre etiam dimillo nihilo Ludovico Leopold 115 aequior iram & arina non nifi cum vita pofliit, novx expediti°' nis molitioni immortuus, in quam decimam opum partem e fafl' dis Ecclefiafticorum cogere, tabulis propediem expediendis, P a E? concederat: nirnia laborum contentione fibi mortem accerfp nemini dubium erat. Multis amicorum precibus, ut cel&t j0 ' fl£& nem tantii febri aedibi annn lore i pieta Uti p fplen mae; cum quit Jarn¬ iki to dc cum alios b g qu 0 orni alte Rob cuft Itaq due nut; guf bac arf ma- Ulr mo lati dix div bit tui co in Ve tic *Dux Stjrice VIL 179 nem quampiam admittcret, segerrime indučtus Argentinam_j> tantifper Anno MCCCXXVI. fecefiit. Efte v ehementi primum Lt 0 P Mus febri tentatus, in furorem demum prolapfus in Ochfenfteinianis” 20 ™ 8 * alibus XXVIII. Februarij finiit, poftquam trigefimum nonum annum vivendo attigiflet. Mortem ejus folus Ludovicus fine do¬ bre audiit. Ingemuit adejus nunciumPontifex, principem multa pietatis, &r fortitudinis laude confpicuum obiifle tefiatus. Sane, Lt ut\ proceritate corporis magnitudinem animi exprefiit, ita geftis Iplendidum nomen etiam illuftravit, Gloria militum publicafa- mse acclamatione nuncupatus. Moriens Ifabellam conjugem_j> cum geminis filiabus, Catharina, & Agnete fuperftitem reli- quit j haec anno trigefimo očlavo nuptaBoleslaoSchweidnizij, & Jauri in Silefia Duci anno nonagefimo fecundo ejus feculiobiit: illa Domino Coufiinio collocata, matrem anno trigefimo quar- to defunčtam anno quadragefimo nono fecuta efb Ludovicus, quis demum rerum exitus futurus efiet, fierib fe - L!ich ] vi ~ h cum reputareoccoepit, procerum alios cumPontifice difiidium, 'ZumdZ alios fpretse toties pro Friderico preces alienarant. Leopoidus miuit, bexitium Bavari fe pro fratre devoverat, & juramenti fidem_® quQtidie implebat: fi captivum ultrb detineret, cum Europa Omni certandum videbat. Papa fulmen jamvibrarat, Carolus alter Francise, alterHungariae, Jacobus captivifocer Arragoniae, RobertusSiciliae, Reges a Leopoldo concitati, aut Auftriacum cuftodia levaret, aut Fe bello accingeret, diferte denunciabant. Itaque fenfim tot malis pertinacia frangi, mitiores ille vultus in- duere, pro captivo fuppiices fine ftomacho, & benigne audire; nntantem prše ceteris impulere Conradus ex Eremitarum D. Au- guftini familia Monacenfis, &Godefridus Cartufiae Prior Maur- oacenfis. Hic Friderico, Ludovico ille aconfeffionibus facris: ttčtam cum Auftriacis necefiitudinem, eorum potentiam, im- mane ex implacabiii ira dedecus identidem fuggerebant, doneč Ulmse demum concordiam tentari per Legatos pateretur. Quin morse impatiens Trausnizium ipfe Anno vigefimo quinto advo¬ kat cum Friderico transačturus. Fidem uterque praefentibus, quos diximus, religiofis viris coram Euchariftico numine obftrinxere, diviniffirno deinpane divifo fuacuiqueparticulaa Conrado prae* bita per medium, pačlis per hos ritus nrmatam amicitiam mu- tl tis ofculis & amplexu inftaurarunt. In quas porrb conditiones depačbum fit, fcriptoribus non OuUm ponvenit, aliis rerum ignoratione fufpenfis, aliis partium fiudio di transverfum haud dubiš abreptis. Cardo controverfiae in eo m * Vertitur, num fe imperio abdicarit Fridericus? Veriora k rečen - An Tn ^ ( ' tioribus adferri putamus. Rem ut ex Annalibus comperimus, Yy 2 aidicaril! i8o Fridericus Varda, fcriptorii hac fuper n opinio- nes. 4 tlamus: Vitns Arenpeckius ait, & ex eo Aventinus, uterque chronico Andreas Presbjteri Ratisbonenfis deceptus: Ludovi- cum, quo gratiam a Pontifice iniret, nulla aeris fundorumve pačtione libertatem Friderico conceffifle hac folum lege, ut im¬ perij infignia redderet, Caefareos titulos ejuraret, Bavaro cui« cunque prenlanti Imperium ne fe Auhriacorum ullus rivalemu objiceret. Fridericum verb fubinde Phthiriafi correptum me* ritas violati Sacramenti poenas dedifle. At fui immemor Aren* peckius altera continub pagina affirmat, Fridericum nulla lege oneratum e cuftodia dimilTum, nulias ab eo abdicationis tabulas petitas, nihil pači adversum commififfe, quamvis Regem Ro* manorum fe fcripferit, Imperatorio tamen titulo abffinuijfle. Ad fuperiora pachi addit Adeizreitterus: jurafle Fridericum, fi pari numero aliquando Elečtorum fuffragia in Aufhiacum, Bava* rumque exirecontingeret, ab illo fponte cehuro jus omne in Ba* varum transferendum. Afferunt praeterea has tabulas Friderico Pacifico traditas a Ludovico Barbato opis adverstis Ludovicum Gibbofum rebellem filium indigo. At nihil de hac legejejus aed fcriptores, nihil unquam Auftriaci meminere. Non negligi cer* te a Georgio Pfenvarto in fua pro Ludovico Apologia oportnit? cui depromptas ex Archivo Bavarico tabulas inferuit. Conten* dit is quidem petitum k Friderico fuihe ; Imperio penitus ut ab-' ftineret, literarum omne praelidium, quo tueri fortaile in Ipeci- em jus fuum pollet, bona fide traderet. An poftulatis fubfcripfe- rit, ex illo non elicias. Flagenius divilam inter utrumquepote* ftatem hac ratione opinatur, ut per Germaniam Regis titulnmv Fridericus, perltaliam etiam alter ufurparet; led a Pontifice pačta improbante folutum religione Aufhiacum, Brietius fub' jungit. NonaMi- Horum opinionem penitus jugulant bina diplomata, alte' cajfe />™. riim Monachij AnnoMCCCXXV.pridieNafcentis Virginis, al- babihui. terum f e qQ e nte anno Ulmae editum: utrumque a Guilielm 0 Putfchio, qui Ferdinando I. k Secretis erat, Oeniponti repertumi in Annalibus Auftrias Culjoinianus primum vulgavit. Anno lob* inde MDCLXXI1I. Lambecius ex autographo Augufti tabulam Viennenlis defcriptum denuo in appendice ad lacri itineris Cel' lenfis diarium adjecit. Inprimo legere eft, pari honore, pari pO' tefhte ambos deinceps Imperij rempublicamprocuraturos. Signo literis publicis imprimendo utriusque nomen infculperetur j Red illud, quod quisque apud fe fervaret, alterius nomen primo k' co referret; n literis fubfcriberent, alternis is ritus obfervetut; Beneficiarias pofleiliones absque utriusque confilio largiri nu" 1 fas eflet ; R quis minora fua authoritate donarit, ratum alter fi a ' ^ beret) o Dux Stjritf VIL i8r beret 5 quein inltaliam abire contigerit, in confortem Imperij do- minationem Germaniae transferat 5 in Latio viciflim alterius no- mine imperaturus 5 hoftes omnes communes ambobus funto. Fi- dem neutri, aut ambobus quivis juret. Haec ferč literarum fum- ma. Integras etiam Fuggerus exhibet, quibus fubfcripti Hen- nebergicns, Norimbergicus, Gundelfingius, Liechtenbergius, Ma- gifterlllricus, Pilichdorffius, Diefienhoffius, Trausnitius, Con- radus demum & Godefridus Monachi. lllmenfibus literis Fridericum diferte Regem Romanorum Ludovicus appellat. Flis fuffragari annales Furfienfeldenfes, & Aulae Regise Adelzreitterus fatetur. Tria diplomata in Manrbacen- fis Carthufiae hiftoria apud Pezium profert Brennerus Prior: Unum Caroli IV. Imperatoris, quo immnnitates k Frideri¬ co, Leopoldo, Alberto, Henrico, Ottone conceflasprobatj bi- naa Friderico Anno MCCCXXVII. edita: alterumVienn»XIL Kalendas Julij, Oeniponti alterum V. Kalend. Januarij, in illo Ca- rolus, in his fe Fridericus Romanorum Regem nuncupat. Sank, fi invito Ludovico , fi adversus juratam pacem hos libi titulos arrogarit, laturum fuifle Bavarum, nemini perfuaferis, qui no- ri t, ut tener fit fenfus Principuni, ubi quis de honore eorum quid- ^uam delibarit. At nullum unquam deinceps dilcordiae veftigi- pacem fančHffimfc cultam k Friderico, etfi k religione fo- tato; invitatum fsepius k Joanne Pontifice coronam pollicito, concordiae Audio proficifci nunquam voluifle, pafiim legaš. Fuit ( Juoque Bavari ea de Friderico exiftimatio, ut terras firas ejus tutelae committere non dubitarit, dum filio, Brandeburgi obfello, Hiixilio abiret. Veniam tamen error illorum meretur, qubd ea pacificatione, ut credibile, clam omnibus Trausnitij pertračta- ta, conditiones latuerint, doneč multo pofi tempore literac b ta- Marii tenebris proferrentur 5 abdicati imperij fulpicionem & illud fcttafle multis ingenerarit, qubdFRiDERictis Iponte omiffis impe¬ rij curis quietem fplendidis negotiis praehabuerit. Nihil etenim rnemoria dignum pofthac gefiifle in annalibus legitur, five ( ]ubd Proceres quidem Ludovico clkm addičti animum e j us k Reipublicac adminiftratione avocarint, five qubd diuturni carceris tsedium vires enervarit. Sub Pafchae tempus Vien-^^ /cw barn Fridertcus advenit, reducem Cives, Fratres, & praepri-^— lr >is uxor non aliter, ac ab inferis in novam vitam aflertum ac- Vimnam, Ce pere. Summi, medi j, infimi ad amantilfimu m principem con- rpiciendum propius, fuumque gaudium oculis hauriendum ac- c prrerant4 & intendebat amorem miferatio 5 fiquidem, quem rdcnnio abhinc vivido, plenbque fiicci corporeinBavariamten- dentem viderant, nune vnltu pallido, & in quo Pulchri nomen nullaparte deprehendas, exangui, fquallido, & extenuato cor- Zz pufcu- 182 Fridericus pufculo vix agnofcebant. Capilli, barblque triu m annorum incre ’ mentis lylvefcens horrorem intuentibus incufierat. A d ir ain \ Bavarum multos ea fpecies' commorat 5 Leopoldum certč & p rl mo afpečtu ačtum in rabiem, quidquid dein furoris in BavafU efFuderat, e Fratris vultu collegifie ferunt. PoPquam carceris Pii aerumnas latis populo b vultu lege 11 ^ oPendifiet, capillum, barbamque integro triennio intonfam P fuit, hanc Carolo Hungariae Regi transmittens. Curatoutcun^ , corpore ad provincias luas poPliminio revifendasabiit. JudenD 0 gi nuncium de Fratris Leopoldi obitu,quemaltero,ut narravirnj 1 ’ anno fecutus Henricus, accepiffe tePatur Leobienfis. v° rem Friderici, & Alberti k gemini fratris obitu conceptum 110 ^ Otto p**- me diocriter Otto fuperPes exauxit. Patrimonium propottio 11 TJedlT'^ lingulos dividi, fibi, quantum alendae con jugi, farniM 1 ^ tisrepitit, ftdficeret, pleno jure afiignari poPulat: cum provinciarum P* 1 titionem lege ab parente vetitam fratres obtenderent, Bohe 1110 ’ & Ungaros in arma folicitat, ( fponte hac opportunitate etf> u gendi AuPriacos accurriPe Bohemum & fratres ad concord^ adegiPe refert Balbinus) Carolus Rex Ungarise Ottonis cauf 11 ^ complexus, poPquam Legati operam rePituendae pači Auflriam impendiPent, immifio milite ( očtoginta millia Balbinus n^P 1 cuTun- tat) anno vigefimo očtavo, oppida pleraque Moravi# vk 111 gum & przefente hortantčque Ottone occupat. Menfe Julio alteru 1 ^ Boktnis. eX ercitum numero haud multb inferiorem Joannes Rex mize ipfe adduxit. Lacerata gemino hoPe AuPria ambitiofi ^ , tonis vePigia diu fenfit $ regio omni malorum genere inunda^ Feldfpurgum, Rattenlpurgum, Ulrickirchium, Eggenburgp ’ Marchcggum expugnatum annales memorant. DrafendomJP. poP fex hebdomadarum obfidionem deditione acceptum: W 1£l hoffium incendio abfumptum; Haimburgum caPrum cum °F pido ab Ottone retentum 5 univerlam denique AuPriain Danubium, a Bohemis, digreflo jam Ungaro, adhuc fxv iellt1 ^ Pax in- i n f e R am . Malo finem Friderici manfuetudo eodem anno at I auratur. j. t . re( j U( q. 0 j n v j am fr a tre brevl poP alterum cum Joanne colloquium pax conPitit. Primo congrePii parum aberat, orta luper ceremoniis bile negotium omne evanefceret 5 j 0 ^ ni Regi obviam progrefio Fridericus, nec fat celeriter, & 11111 „ acoportuiPet,remotopileo caput aperuiPe videbatur. ( c temptus, qualem rebatur, impatiens, renunciari jubet, Regem, & Imperatoris filium, cur Friderico in quopia lTl c f , cederet, non videre, fimul colloquium abrupturum Placatus denuo rcdiit, ab Ottone pačtorum nempe confcio in a iV pitus, qubd contrk, qukm pollicitus ePet, multa fibi cedi ?°U C > larct, pleraque nuper ablata rePituit. Dux Styria VIL 185 Defluente demum indies magis, magisque valetudine p e- Fr Herici nitus fe aulae, & negotiis publicis Friderigus fubduxit. Commo- Mors ' ^ ratus aliquo tempore in Caftro Guettenfieinio An.MCCCXXX. Vutum ' Idibus Januarij naturae conceffit. De morbi genere non omni¬ bus eadem opinio, paralyii oppreflum quidam autumant: aiij Venenum, aiij Philtrum bibifie, porrečtum a nobili foemina_9 (an qubd ipia Fridericum deperiret, an ut marito, quem diligi norat, principis gratiam affirmaret? incertum3 utrum- fcatere coepto, dyfienteria obiifle. Omnibus, quae Princi- pem ornare poflunt, virtutibus eminuifle, conftans eft fcriptorum aflertio, utadeb afpecietamen corporis, etfi animi praerogati- Vae non deeflent, cognomentum aflecutus efie videatur, qubd, Unde potius inter tot ornamenta nomen farna duceret, non_» fafis expediret. Quantas belli a fortitudine, & peritia laudes collegerit, fparfim meminimus. Nec minus cum adversa For¬ tuna, quam cum hofte compofitus fortemfe praebuit} in ejus- dem virtutis arenam triennalem carcerem convertit. Sortem Tonit h fo, bane fuam, & Conftantiam fymbolo fibifamiliari expreffit: par- tem id inferiorem fiatu ae Herculis dcxtero crure confračto refe- rebat, inferiptis in bafim his vocibus: adhuc ftat. Ejusinvičti animi robur fimul admirabatur, iimul indignis adeb modisa for- tuna habitum Maximilianus Ceefar dolebat 3 ut, quemadmo- dum Cufpiriianus narrat, nunquam ipfe mentionem facere, aut beri fine lacrymis audiret. Sed chorum virtutum manfuetudo ekma^ ducerevifa, nuiiam vis animi impenetrabilis, & perpetuus bel-^* lorum ufus ilii duiitiem afperfit 3 etfi tenerrimo amore in Pa- trem ferretur, ipfe tamen percufiorum fupplicia, quantum_3 atrocitas fceleris admittebat, clementia temperabat 3 Leopol- dum feveribs animadvertentem identidem admonens, ne man- fuetudini nihil tribueret, nčve, quodparabat, poenas de fufpe- ctis duntaxat repeteret5 nuilum ab alioquio Principis moeftum, fupplicem nullum, non votorum damnatum, aut fi repulfam_» tulifiet, repulsa aegrum abfcefifle} negatum nempe beneficium Vultu femper negantis fuaviffimo penfatum referunt. Pietatem rerumque faerarum seftimationem exemplo, maxi- uiisque impendiis mirificb promotum ibat. Ipfe Arenpechius, efetera Friderico parum aequus, fateri cogitur poft Bavaricos carceres pietatis ftudio infigniter deditum, multis iocis divinum cultum auxifie. Ut in egenos, temp la, religiofos ccetus effusb fi- zibtnli- beralis extiterit, certiffimo argumento ejus fupremae tabulae ***' junt. Nihil illis religiofius,nec alias faciledederis, quibus Deum fepius haeredem feriptum reperias 3 innumera ibidem faerorum Zz 2 loco 184 Friderictif locorum nomina, immenfam opum vim iis dedinatam legaš. Bimca>. Maurbaci fplendidum copiosumque coenobiumAn.MCCCXIII. Tondit crexi E cm iple Godefridum Seizenfis Carthufiae prior empnefici, transferrfque procuravit. Alterum pod libertatem obtentam vo ti reus Divi Augudini honoribus Viennae prope au la m Anno MCCCXXVII. moliri c cepit, pod novem annoram intervallum ab Gttone perfe^tum. Ciderciendbus primum tradere deftina- rat, fed Conradi Augudiniani viri egregie pij opera potidimum fe cudodia exiide memor Divi Augudini Eremitis concediL* Immigravit primum Conradus cum obtodecim ejusdem ordinis viris, quos annuente Ludovico Bavaro fecum adduxerat, iis paucos pod dies alio e domicilio, quod extra muros ad S. Joan- nem in Werd incolebant, transgredi accedere. Monaderium porrb communibusFratrum Friderici, Alberti, & Ottonis fum- ptibus detiffe diploma commondrat, tribus eorundem figillis munitum. Anno MDCXXX. excalceati locum obtinuere. Familiares fuide Friderico fkpčque ex eo auditas has fententias: quod pudeat palam, c lam ne facito. Morte beata nihil beatiiis. Šummum hominis bonum bonus ex hac vita exitus. Fuggerus annotavit. Ejusuxor. Conjugem habuit Elilabetham Jacobi Arragoni^e Regis fifr am, religionum dudio, fidei Sc amoris in maritum planb adiid rabili. Toto, quo maritus detinebatur tempore, omne folatij ge- nus refpuere, inedia, vigiliis corpus emaciare, fexcentis pCEna- rum formis libertatem mariti k DEO podulare , ad facras aedes etiam longius pofitas peregrina invifere, perdiu Sc pernox d' cris exercitiis vacare, finem plorandi nullum facere, ut vitiatis continente lachry maram imbre oculis gravidimum caecitatisped' culum adierit. Hinc adeb lebtor intelligat, citra impudentem ca- lumniam pientidimae foeminae impingi non pode condučhim ab Elifabetha eliberando marito malum genium, quod vulgirumo; re deceptus Andreas Ratisbonenfis Presbyter, Sc ex eo ali j & l ' pfere. Secuta ed eodem anno adhnc mortuum (priore ann° mortuam arbitratur Fuggerus ) XIII. Kalendas Augudi extincl a ' Ejus cadaver apud Minoritas prope Blancam Rudolphi III. uX0' rem conditum; at Friderici mariti Maurbaci tumulatum ed, fr a ' tribus regio apparatu juda folventibus. Antequam cum Elid' betha in manus conveniret, fibi aliam Elifabetham Reinolu 1 ’ Geldriae Comitis filiam defponderat, fed Patre Ludovici part eS amplexo nuncium mifit, quae dein repudij dolore aegra GredeU' talij in Monaderium fe abdidit. ubtri. Liberos tres ex uxore fudulit, maremunum, foeminasb 1 ' nas; Fridericum tenera etiamfium aetate mortuum, Sc Konig^ feld* Fr Merkur Dux Stjrite VIL l8f feldae liipultum. Annam deiri, podremo loco Elifabetham. Hxc Anno XXXIV. delponfata Joanni RegiBohemi* inter ipfum nuptiarum apparatum obiit, pro thalamo tumulum Maurbaci načbi. Annam Vienn* D. Clarae Ccenobium, quod ipfa im- penfo patrimonio extruxerat, cum fexaginta duabus Virgini¬ am Anno XXXIV. ingrefiam, elque praefečtam in eodem loco dicin obiifle pafiim memorant. Conjuges illi ternos aflignant. Primlim Rcgem qucndam Poloni* ant ejus filium, priusquam b torum convenirent, defunčtum j alterum Ludovicum dičtum Romanum, Ludovici Bavari filium. Tertium Joannem Co- ®item Goritienfem. At male ifta cohaerere fiibdudpa rite tem- porum ratione Fuggerus exiftimat in hunc fere modum diflerens: finupti* cum Ludovico, firmandae inter patre m, & Fridericum pači, Anno MCCCXXV. initae, fponla vixtum nonum annum attigerat, Iponfiis lucern non viderat, lit qui Romar, unde no- ttien fortitus, natus, quo tamen Pater cum conjuge non nifi an¬ no XXVIII. abierat; at fi anno trigefimo quarto in religiofie vit* inftitutum le dedit, non cum Cafimiro Ladislai Ločtici Poloni* Kegis filio Anno MCCCLXX. defunčto, non cum Goritienfi a nno očfcogefimo adhucdum vivo junčta fiiifle potuit. Ločtici anno trigefimo tertio e vivis fublati Iponlam elle potuifle confentit. Alterius enim in Polonia Regis eo xvo non meminere annales. Zz 3 HI- HISTORIjE D II C U M ST YRIjE PARS SECUNDA. ALBERTUS II. Ditfus Sapiens , ® Ab aliis etiam Contračlus. DUX STYRIJE VIII. ^Riderico ab eximLe pulchritudinis fpe- cont^m cie nomen fortito Frater Aibertus ob vitkim corporis dičtus contračlus fuccedit. Vixk Fratris obitu Provinciarum regimen adiit, ma- lum ifthoc, Sc tantum non mortem inter ipfa fere inaugurationis folennia , cum venenato obfonio VIII. Kalendas Apriles comedit. Medicorum artepeftisš vifceribus in membra propulla reliquis v itae annis pedum manuumque ufum ademit. Elifabetham Ot- Qudd o£ lonis uxorem cum Duce coenatam eadem die vis atrocidimi to- jdci abfumpfit 5 a focmina cibum fuide imbutum, non item qui - SmT veneficij archite&is narrat Hafelbachius. Refečtis quidem t>'ditus% nuper tum ab Alberto , tum k Friderico feditionis capitibus, non- dum tandem novatorum rabiem extinčtam credibile, coeptaete- fila pertexere laborantium j alij fors etiam veteribus accede- dnt, quos juda reorum fupplicia non tam k fcelere abderrue- fant, qukm neceditudo cum reis, Auftriacorumprincipumodio uiflammarat. Haec quoniam in luis commentariis, undccete- ra fere de Alberto petemus, hoc anno accidide referat Antoni- U$Steyererus, cujus opinioni tantb libentius fublcribimus, quan- fomajorem folertis fagadsque Icriptoris laudem ab erudito orbe jam tulit, Fides iis confbire non poted , quae fuprk ex Fuggero & Rhoo indnuavimus: Ai bertum Icilicet ob pedum vitium bel- b Bavarico cum Fratre I,eopoldo non adfuide. Alia proinde cau- b, fors regendarum Provinciarum cura, domi eum continuerit} quanquamin exercitu Leopoldi illum fuide Steyererus autumet, Par s 11 A • uti 2 Albertu? II, uti Sc Ottonem, tum nondum matrimonio cum Elifabetha jun- Dictus ^-ctumailcrit. Sed conditionem eorporis longe miferrimam admi* sa F iew. rabilis vigor mentis, Sc inufitata animi decora non aequarunt modb, fed fuperarunt, unde jure multb majore cognomentum Sapientis, principibns gloriofimmum confecit. Nihil l pertina* ci ejus morbo damni respublica unquam accepit, nihil compen- dij hoftes fperare audebant, in Alberto aeque experti, qno tu- multuanti militi infiiltabat Severus: caputregnare, non pedes. Ejmortm, Natus Anno MCCLXXXXVIII. menfe Decembri inter fratres ordine quidem quartus, fed inter eos, qui patre jam Ca- fare in lucern editi primus e numerofa Alberti Primi foboleunus ipfe gentem Auftriacam propagavit fecuturorum tot Caelarum Parens 5 alterum proinde Hiftori^ initium non immeritb ab eo ducendum putamus. Sed praeterquam quod haeredes dederit, domum fcederibus, amicitiis infrgniter ftabilitam, patrimoni* ummultis partibus aučFum, provincias fipientia fua, optimecon- ftitutas haeredibus reliquit. Carinthia morte ultimi Ducis Hcn- rici obvenit, quod dein dičturi fumus. Ferretanum comitaturn dotis nomine uxor Joanna attulit. Patrem ea habuit Ulricum Fer¬ retanum Comitem, Matrem JoannamReginaldiMontis Bellicardi Parmtts, filiam. Defunčto Anno MCCCXXIV. Idibus Martij Ulrico, tertia pbfF die nulla pompa Albertus Matrimonium cum Joanna Tew/d»siniit, folennibus ceremoniis in fequentcmMajum, dilatis. Ve- comita- rebatur qnippe, ne Gerardus Bafrleenfis Praeful, cujus benefici- ifr/ e oi. um com itatus erat, promiffi poenitens, matrimonio obtnrba- timt. ret. Joannae foror llrfula acceptis bis mille argenti femiflibus fe fponte, ut pater juflitabdicarat. Defundto binis pbfF annis Leopolde Fratre ejus Provincias regendas obtinuit 3 fecutomoxab obitu mčnfe Alfathe, Sc Brisgoviae 5 hinc in Ergoviam profe- dtus indidFo Badenae conventu, Helveticos, qui fuac ditionis, or- dines, menfe Očtobri Sacramento adegit. Hoc velut dominan- di tyrocinio eruditus ad v a dam jam tum Auftriacarum Provin- ciarum rempublicam anno trigefimo acceflit, initiis quidem, ut diximus, non admodum laetis, fed quibus ipfe virtute fua vina ominis ademit. otto im- Interea dum Albertus domi cum veneno ludtatur, Otto tariHmr Frater in Ludovicum arma expediit. Caufam belli non reperio. E tribus Linam fiiiffe vero fimillimum: vel qubd fratris nuper ca- ptivi calamitas adhuc menti obverfaretur, vel quod recbns Ca- rinthiam Bohemo Ludovicus addixerit, vel qubd Joannes Pon- tifex Auftriacos in Caefarem minus obfequentem concitarit. Ut brevl is turbo conquiefceret, facilitas Caefaris obtinuit, quiami- citiam Auftriacorum eo rerum articulo necefFariam non minus, ac ac ut: urbi 'c ferior genti fluen fiden fubin fcio 1 num niarr caftr ftatn tet p pign guri que: Gali timi cun cap peri ofR tea Al: per tet e\a inir pri Ai Ho X: L\ ta ar P' P' ft ■ n h r Dux Stjrict VIII, 3 ac utilem profpiciebat. Cum Columbariam verberaret Otto, Urbi auxilium laturus Bavaras accurrit, copiisque mulltim fe in- feriorem confpicatus, ultro, fi obfidione abiret, trigefies mille ar- genti femifles numeraturum pollicetur. Nec Otto abnuebat, af- fiuente indies in caftra Bavarica milite territus, nifi Ludovici fidem focij in fufpicionem adduxiflent j nihilo tamen fecius ea fubjnde, adnitente Joanne Bohemi«Rege, coaluit. Is forte, ne- Icio unde ? ( nam more erratici fyderis eo anno Franconiam, Rhe- num, totamque Alemanniam pervagatum Balbinus: in Lithua- oiam a Caefare miffiim, indčque reducem affinnat Fuggerus) mpacifdtur caftra delatus, his conditionibus litem diremit: Otto militem in cum ^j£ ftativaabduceret; Csefar vigefies mille argenti femifles repr«fen-^ w u °“ tet 5 aut Tigurum, SchafFhufium, Rhinfeldam, & S. Galli urbes pignori opponat. JErc deficiente revera oppofitas, & cum Ti- gurini fe uni Imperio obnoxios libertatem fuam laedi his pačtis Juererentur, fubftitutum fuifle Brifacum Fuggerus ait$ pro S. Galli Fano Neoburgum nominat. Bohemo in locat« oper« pre- tium Kavferfperga, aliaque minora oppida ceha funt. FoedusFcei*/«/* cum Joanne Auftriaei in eadem pačtione icere. Summa fere™^ £" capitahaec erant: quandocunque Regem Bohemi« prenlare im-JJ^ perium contingeret, ambientemfua ope Auflriaci fulcirent: idem officium Rex exhiberet, (I eo ceflante Auflriaci coronam pete- tentj cum haud dubie gravius eo tempore e veneno laboraret Albert us, adječtum & iftud, ut extinčtis ambobus fratribus fu- perftes Joannes Provinciarum, & liberorum tutelam fufcipe- ret, eandem operam impenfuris, fi ipfum e vivis citius abire £ Veniret. s Et quod rarum inter eos, qui bis amici, conflitit deinceps bita nune concordia, utililfima Ludovico futura, nifi fua fata_s Principem, cetera non illaudatum, aeternis turbis deftinaflent. Ambo fiquidem fratres ad conciliandum Ludovico Pontificem_® AiSertm, ^on multb pofl curam omnem adjecere/ mifsbque Anno XXXII. fuo, & aliorum Germani« principum nomine Legato^«J7o»- fudovieum reddi Ecclefi« poftulant: propria Auftriacis laude, dUareLu. H u i honeftiora potiiis regnantibus, quam ufitatiora fecuti, non ^tuV' hm ad menfuram utilitatis fum, quam amicorum & fidei colere ^icitiam confueverunt. Sed jam annofa ira precibus aures Praeftruxerat. Legati non fine flomacho reječLi adeb nihil im- Petrarunt, ut etiam ferali fententia, fi Rebdorffio fides, ambo hatres notarentur: velut tacita collufione adversus Ecclefiam__® j^achinari quidpiam viderentur, qui operam fuam conciliando ^°fti collocaflent. Subinde five de optima Alberti fide edocue- ri nt alij, five ipfum adverterit, quantum offenfo Aufiriaco rem Fars II B Eccle- Cdcles Ju- daorum ob viola- tam SS, Eucbari- Jiictm. Otto Mo. ravni po- pulatur. 4 (L Albertu*. II\ Ecclefia afflixerit, Patavienfl EpiFcopo, itidem Alberto, con- ciliatoris munus demandat: nune quoque amici memor Alber- tus pači fe volentem, lubentemque fubFcripturum reponit, li receptusuna in gratiam Bavarus, Imperator aRomanorum Curia falutaretur: quo totus hic conatus evanuit 5 reječHs tamen mi- tius poflulatis, neceflariam repulfamPontifexexcusarat dičtitans: neminem deinceps fore , qui non Ecclefia jura impune violari pofle exifiimet, li a Papa decerni triumphum velut ob operam benenavatam Ludovico viderent, poflquam Ecclefiam impu- gnaflet. Impetravit tamen Patavienlis ab Alberto, & Ottone, ut Eberfiorffium, & cumhicre infečta rediiflet, Laurentiunu Epifcopum GurcenFem Oratores ad Papam mitterent 3 huic dein, muneri luo Anno XXXVI. immortuo, Conradum Abbatem Salmenfem Fubrogarunt. An is aliquod opera pretium fecerit? incertum. Sub annum XXXVIII. jam placato Pontifice ufos fratres Fuifle, feripta ultro citrbque litera indicium faciunt 3 qui- bus ingens adversum Judaos concitata per Germaniam tempe- Pas occafionem dederat. Ea alibi coepta , & Bavariam perva- gata, multb atrociffimfc per Auflriam & Carinthiam in facrile- gam gentem defaviit3 obvios quosque promifeuis cadibus furens populus flernebat, raptabatque ad fupplicia nullo adhucdum ju* dicio damnatos. Furorem accenderant bina Euchariftici, ut vi' fum erat, panis particula, quarum altera Pulckavia in Auftria» Wolffsperga in Carinthia altera, haud procul Judai cujusdairu adibus, reperta fanguinis notis imbuta apparebat, creditumque continub populo, ab Hebrais ferro violatam fuifle. Nihil aufts decernere Albertus, qubd ad conflandam Judais invidiam alfe* cujusdam dolo afperfum Fanguine panem fimilem, abječtumqu e in viam ab Ecclefiaftico quodam in Auflria cognorat. Benedi- čtum XII. confulit, quid agendum ille, lentiendumve cente' ret? Refpondit multa benevolentia Pontifex, laudato proli^ pietatis, & religionis Audio Patavienfis arbitrio eo in nego- tio ftare jubet. Quid Pulckavia ačfcum, tacent annales 3 Wom s ' perga fceltris convičti feptuaginta fere igne faerilegum Ficin llS luerunt. Non eadem pacis cum Bohemo fancita, utejus cum Lud°' vico firmitas. Ruptam fuiffe ab Auflriacis Anno XXXI* & mulante CaFare hunc in modum Fcribit Balbinus. Evocatus a Guelphis Joannes Rex in Italiam moverat, multis urbibus in demacceptis3 EpiFcopos, quos CaFar ejecerat, Ecclefiis Fub re ' fiituit. Id porrb fačtum etfl Ludovico excusarat, viginti dn°^ dies cum eo in Infula Danubij prope Ratisbonam commoratn s ? iram tamen tum potius preflit, quam poFuit. CaFar Noriirte ef ' 3 g3e( nov Dei: in li Ded imn geni gies bini ra vi Rex to 1 feni daiv ta a: Pra infn clac turr na 1 cop imp Am Elil vit. Cai las per fiip trte: Dag elfe cafl An firr bat qu< Oec M; do] Ph T)ux Styria VlIL f g« Germanise principibus graviter queflus erat, Italiam a Joanne nov is turbis mifceri: in ur bes iniquam poteftatem uiurpari. Dcin Ottoni multis praeterea pollicitationibus allečto vicariam in Imperio poteftatem fpondebat, ii Bohcmum bello appeteret. Dedit id non invito fratre Otto amicitise Ludovici, collečt6que immani cxercitu fubAuguftum inMoraviamirrupit. Mille očiin- gentos gravis armatura;, ceterorum viginti miliia: his quinqua- gies mille, qua Polonos, qua Ungaros adjunxille fe, idem Bal- oinus teftatur. Sed tantis impendiis, velut prteter egeftatem Mo- tavise aliud quxfitum non foret, nihil ultro ačtum. Gum etenim Rex viginti aliquot fliorum miliia ex adverfa ripa objeciflet, Ot¬ to Danubinm tranfire Sc cunčtatus, Sc veritus, diiabentibus lenlim auxiliariis, retro cefTit. Joannes campum vacuum ab hoffibus načfcus, mox Moraviae E - x Eohe - damna in Auftria farcire aggreditur 3 eodem impetu quadragin-JJ* W2 ^"‘ ta amplius loca occupat, quae dum negligentius cuftodiuntur a pradiitur. Prsefečtis, in poteftatem Auftriacorum anno altero rediere, c xfo iofuper ex infidiis Moravorum Bohemorumque exercitu. Ea Ejidtur, clades animos demum ad pacis conlllia hexit, atque,qub ea diu- turnior ellet, gemini matrimonij fponlione confirmataeft: An¬ ita Joannis Regis filia ab Ottone, Elifabetha e Friderico Auftria- cogenita a Joanne in conjuges aptatis, E modb agnatas fponfas impedimenti lege Pontifex folviilet. Otto quidem celebratis Anno XXXIV. nuptiis fidem exfolvit. At Joannes neglečta Ottonis ^ Elifabetha Annam Borboniam Anno XXXVII. in torum adfci- ™obemT Vit. Belli hujus Stejererus non meminit 3 fcederis tamen a jfonfiih Carolo Ungaro cum Friderico Anno XXVIII. percufli tabu-^^- lashoc anno immutatas refert, conventumque, ut, cum nu- per adverstis omnes hoftes, excepto Rege Bohemiae, fibi mutub fiippetias laturos juraftent, nune Sc. Bohemum quoque hoftem Uterque habiturus ellet j quandocunque alterutrum operna flagitare contingeret. Sed, ut foederibus fere accidit non ultra dle fančtis, nifi doneč utilibus, Sc iftud orta fliper quibusdam taftris lite diflutum prius concidit, antequam fručtus exinde ad Aaftriacos rediret. Bello fiquidem cum Bohemis anno trige- jlmo fexto fufcitato, ubi fcederis ufum maximum efte oporte- t>at, Hungari in partes hoftiles tranfiere. Ejus belli caufkm_a tpioniam nobilis haereditas, quae per eos dies Auftriacis acceflit, Occafionem praebuit, ab origine repetere juvat. Carinthiam Rudolphus Imperator Anno MCCCLXXXII. n&Bobe- MainhardoTyroleniium Comiti, aut ut Steyererus addudloRu -™ u ? ren ' oolphil. diplomate ait, eo anno filiis fuis Alberto, Sc Rudol-lL«^' Pho, his verb fubinde cedentibtis, anno primum LXXXVI. be- B 2 nefi- 6 (t /flbertm II, neficiario jure tradidit j Mainhardi filium Henricum cum liberis maribus carere cerneret Joannes Bohemiae Rex, pingui adeb pa- trimonio dudum inhiabat. Nec fegniter in eam fpem ingrenus, jam Anno MCCCXIV. ab Henrico filiarum quampiam filio fuo Joanni fecundo loco genito fponfam impetrarat. E/adem pa¬ dla addubto quinquenni fponfo tribus poft annis non inftaurari modb curarat, fed & tabulas a focero extorferat, quibus jus omnein Tyrolim, & Carinthiam fponfis a morte fua tradebat. Cum vero haec pačba, nondum authoritate Caefaris probata, in- firma probe agnofceret, novas e Ludovico ex Italia anno trigefi- mo reduce literas VIII. Idus Februarij Meraniae eblanditur^ queis cernendae haereditatis paternae poteftas filiabus, nullo fuperftite Mafculo, fiebat. Hoc ille fucceflii animofior Linningano, Dupontino, & Sarepontino comitatus ad focerum redit, negotio tam bellb affe- člo lupremam manum impofiturus. Et obtinuerat ab Henrico, quod petebat, cupiditate, ut folet, in novas femper artes inge- TiUo fuo niofa. Lexamborum confenfuperfertur, ut quisquis fiipei ftes jponfum alteri viveret, in dcfunčti liberos. & Provincias, tutoris potefta- °DitchfUi . tcm haberet. Jubentur mox exciti ex utraque Provincia proce- amMaul-res Margaritae filise (a repandi oris vitio didtae Maultafchiae ) ufcbium. & Iponlo Joanni Sacramentum dicere. Cum totum negotium jam in portum fe fubduxifle credebat, in altum denuo Auftria- corum vigilantia furripitur. Compolita, quod fupra narravimus, ad Columbariam pa* ce, vetera Auftriae jura & privilegia Hagenoae VIII. Idus Aug u ' Idi Ludovicus literis fuis munierat. Prona Cacfans voluntateop* portune ufus Otto, beneficium ifthoc Iibi fratrlque caro nimi- iim vaenire queritur, ampla nimirum provincia fpoliatis: ealege Carinthiam a Patruis cefFam, ab Avo traditam Mainhardo, llt Otto Au . (I aliquando d liberis marem nullum fuperefle contingeret, Au- Oe/lTc/ ^riacae ditioni, unde decerpta erat, redderetur 5 per leges Impe* rinthiam rij alioquin foeminae nulli licitum in fimilem haereditatem immi- fttit. grare. Veradici plus fatis Caelar intellexerat, led antiquare legem aeque ac tueri res paribiis difficultatibus obfepta videba- tur. Utrumque de fe bene meritum agnofcebat 5 Bohemum* qubd pacem nuper confecerit 5 Auftriacum, qubd non recusa- rit. Si petitioni Ottonis annueret, collatum recens beneficiran parum decore alteri adimebat, & turpius Regem exturbarat» quvim nuper non admififlet. Repulsa irritare Auftriacos tutuflj eo tem pore non erat, quo omni parte hoftes a Papa folicitat* cbulliebant. Mediam viam ingreffus, qua nec ipfe fe prarcipitj? confilij, nec fua fententia Bohemos iniqu«e poffellionis dam nag ris ja- L US, lio ja- ari jus »at- in- sfi- ieis :ite & fe- co, , S e- les te¬ če- e) im :ia- pa- jp; ni' ut [n- pe¬ ni' are ja¬ mi A sa- 10 at» 10 ati itis :af' fe T>ux Stj/ria Vil L 7 ie videretur. Litis arbitros nominat Rudolphum Hohenbergi- cum, Berchtoldum Graispachium , Ulricum Pfannebergicum, JoannemDieflenhoffium, Henricum Gumpenbergicum, Joan- nem \Valdenburgicum , Henricum Preiiingerum. Podquam eum fenatnm Audriaci fratres ratum habuident, exeunte Novembri Augudae Vindelicorum confedere. ./Edi- toato utriusque jure in hanc fententiam VI. Kalendas Decem- bres itum ed, ut jam nune Caefar confečlis rite tabuJis fidem_9 Auftriacis obliget, conferendam ab fe Carinthiam, d absque iilio Henricus deceflerit. Tyrolim praeterea occupare fas eflet^^«- demptis, quae in Valle Oenana lita & vidna Bavariae, fux ditio-^ta* d adjicere Caefar cupiebat: iis tamen recuperandis vires Ca:fari hciarentj adversus Bohemum aličsque hodes mutuo fibi auxi- eilent5 quantum Henrici fiiiabus relinqui oporteret a morte Patris, potedas judicandi penes Cadarem eflet j d is minus mqub Nicafle videretur, ij, qui nune, fententiam dicerent, a qua re- c edere nulli fas edet. Et acquievit pačtis Ludovicus jam ob fu- fceptum in Italiam iter k Joanne alienior. Quieverat &: pars Moritur ptraque, fufpenfa nempe ad obitum Henrici lite, quem ubi D , uxC . a ~ a nno XXXV. pridie IX. Apriles extindtum accepident Audria-^.^,. c i) mox fe ad hsereditatem adeundam accingunt, Conradum prirnum Auffendeinium, Carinthiae, utajunt, Marefchallum_* naper Praetorem fibi adjungunt, perfuadčntque, ut primus c Um hseredibus in potedatem fidčmque Audriacorum fe daret, 'd quod per Ottonem Leihtendeinium affinem dium prasditit li- teris ea fuper re V. Kalendas Maij exaratis. Eodem fere tempore in hanc urbem Ludovicum Cmfirem fovitantj nec jam Carinthiam duntaxat, fed 8 c Tyrolim benefi- phrio jure ab Augddo hofpite VI. Nonas Maij obtinent. Atque nb ! nter verba duntaxat literasqueis favor condderet, unapollice- jnr, fe adversus Bohemum, & generum ejus Henricum Bojorum Pucem haud dubie arma dimpturos praedb futurum, nec ab fe tam his, aut Alpinis Carinthiseve proceribus, Ducum ingrati- CafarUn. a’. unquam concedendam, eadem lege liberos fuos ab fe ob- tagendos, doneč Tyrolim, & Carinthiam Auftriaci fubjugaf-'2y-o//»*| M? fcriptfsque triduo pbd ad Provinciarum ordines literis de g™* taficioin Audriacos translato edocet, fidčmque iisdem pra ‘hri imperat. Haud aliis ferb conditionibus foedus cum Stepha- concedit . 1)0 Bojo, Ludovico Brandeburgico, & Guilielmo fratribus fan- Cl tum. Fridericus quoque Salisburgenfis centum eqoites Du- c Urn dipendio alendos, cadra lira Sc munita per Carinthiam loca talit. Demum Eccledae fux Archidapiferos ( ndtatum dib id taus Carinthize Ducibus munus erat) nominat. His celeriter C &al- 8 nJiherm II. Sc alto filentio transadtis mox lldalricum Pfannebergicum Au- driae Marefchallum, Sc Lldalricum Waldfejum Styriae Praefedtum in Carinthiam, Sc Carnioliam expediunt. Čarni oli nulla tergi* verfatione fe dedidere. Carinthi podulatis induciis fe in potefh* te fore refponderant, d interea temporis nemo alter principum dbi provinciam vendicaret. Nullum eorum, quae nuperadta Lincij, indicium hačfcenus ad Joannem, Sc Margaritam fponfos efduxerat, doneč fe fe ex- hseredatos ingenti animorum condernatione fentirent, Carniolis partes Audriacorum amplexis, Carinthis nutantibus, &prope- diem defedfcuris. Mittuntur extemplo in omnem partem nunciji alij Paridos ad Regem Patrem, ad fratres ali j evolant. Joanncs Ciderciendum Abbas coenobij de Vidloria didti, Lincium abire ad Caefarem Jubetur. Huc quoque non multo pbd Carolus M& r# chio Moraviae, fpond frater, Sc Henricus Bojariae inferioris regu- lus acceffere} ille implorata Caefaris Ducumque Clementia cau* fam agebat, hi iniquam etiam fententiam criminabanturj' frti' dra omnes fuere. Irrita Maulta- Jchis ad Cafarem Legat io. Bellum adversiis Bfgem Bo- bemide. Tyrolim defendit Carolut Marchio Moravi a, Joannes Rex eodem adhuc anno reversus, cum verba a®' rentibns praeter verba nihilreddi cerneret, per Saxonise Ducem &Ok>mucenfem Antiditem bellum Audriacis indicit. Fervebat utrinque integra hyems deledtibus militum, ad dipendia fcilicet, non item in pugnam confcribendorum. Audriacos, Styros, Ca- rinthos, Carniolos fub figna Otto coegerat,Ludovicus cum Ba- varis fe adventurum fpopondit. Joanni Bohemi, LIngari, nenfes, Saxones , Sc Poloni militabant. Remittente tantifp# gelu numerolis cohortibus in Audriam infufi populationem latb circumferunt. His Otto quidem obviam cum fuis iverat, numero impar, Sc injedto ab amicis proditionis metu,mQXclaifl ipfe fe fubducens, universum exercitum in eandem fugse ignO' miniamabripuit, indignato fupra modum Alberto, eam glori' am hodi concedam. Advedtis pod: paucos dies Bavarorum auxf liariis copiis, iterum in hodem ambo fratres duxere. At nune territus numero Bohemus camp6que excedens, nupernumfug# dedecus utcunque Ottoni penfavit. Inde bellum in Bavariai# translatum, dne clade denub finiendum. Hinc Caefare Sc Ati' driacis, inde Rege Bohemo Sc Henrico Bavaro arma odentafl' tibus. Tyrolim tribus exercitibus appetitam ad vallem Athefi' nam a Madino Scaligero, ad Pyrudanam a Goritiend , ad 0& nanam a Ludovico Caefaris filio, virtus Caroli Marchionis M 0- ravise,&Tyrolis pro Joanne fratre vix dum puberepraefedfi,^ 1 ’' vavit. Non eadem fortuna Regis Patris fuit Kayfersperga, aliB' que, quae in conciliatae pacis prcmium nuper abdulit, per Alh' tia ti 1 Dux Styr'ue VIIL 9 tiam oppidis mukati. Sub idem tempus Margaritam, vulgb Maultafčhiam , miiitem indutam barbare in Carinthiam defe- vifle Fuggerus cum aliis refert. At eam expcditionem a nullo Veterum memoratam alieno adeb tempore, quo Tyrolis pericli- tabatur,liifceptam commentis anilibus accerfendameruditecom- flionftrat Steyererus. Atque hlc belliturbo, qnoplures Provincias involutum_js lr i timebant, repente fubfidit : Joannes quippe in Pruflbs bel- bmparabat, Auftriacorum vero cumLaidovico foedus hiare_j> C( £perat, offenfo, qubd quxdam intra vallem Onafi oppida Poftulanti denegaflent 5 colloquio primum Lincij, dein Freyfta- dij>poidremum Lanreaci indičdo. Adnitente potilTimumJoanna Alberti conjuge pacis conditiones VIL Idus Očlobris in tabulas r datse funt. His cautum, ne quis deinceps Auftriacis fliper Ca- Pace bnthise pofleflione litem intentaret. Auftriacis imperatum,^'^' £noymam, quam dotis uxoriae nomine Ottotenebat,Bohemo red -Maultal jferent, eidem belli fumptus perfolverent, Joanni & Margaritae-f^ff" *>Tolis cum quibusdam fuperioris Carinthiae caftris p e rm illa. * C J[ K Jhhemus curaturum fe jurarat, ut intra paucos menfes ambo fi- % liurus Margarita, & ejus Ibror pačtis fubfcriberent. At non ea mens filiis Carolo, & pr aefertim Joanni fuit, ad*««/ 0 ?*- ^em dam n um propius pertinebat. Damnata Patris facilitate^S/* ^nquam deftituros fe jurant, doneč Aufhracorum manibus Carinthi~ Carinthiam eripuiflent. Nčve mora animorum ardor tepefceret , am ten - c °ntinub miiitem Carinthiam versus rapiunt, felicius, fi qukm tant ‘ v overe, tam vincere pronum fuiflet. Ubi fauces montium, 8c j^guftiorum viarum capita, per qux traducere miiitem necefle k&bant, valido Goritienfium Comitum pracfidio infelfa offen- ^flent, re infečta abiere. Carolus Anno XLI. Viennam delatus, pHccm fe pofthac culturum, nec afylum ullum praebiturum re- ls 5 quos Liis ditionibus Auftriaci expulerint, IX. Kalendas Ja- ^arij promiferat. At an Joannes & Margarita Iponfionem Pa- aliquando impleverint ? incertum. Admonitus hoc ipfo anno ^ Alberto Rex Joannes, ut tandem filium, nurumquepro po- jeftat e pater adigeret, iterum fponfionem Znoymae VII. Kalend. ^ecembres renovavit, ea lege, utnb Albertus decem aureo- millia, qua fumma olim fecum tranfegiflet, folveret, doneč l PFe abdicationis tabulas praefentadet. Nihil tamen a nuru im- P e tratum fuifle cfedibile, quae lubidemferb tempus maritum to- r ° > & provincia ejecit. Longum, quod difcordias excepit, pacis otium, donecTi- ^finzeturbac bellum abrumperet, Albertus pangendis foederi- G 2 ' bus Padus cum Gal- lo. Cum Un¬ gar o. Ad Ut- n um pro- ficifcitur. Turi us Patavij eomponit. i o Albertus II. bus, conciliandis diflidentium amicitiis, excipiendis domi fnae hofpitibus, variis itineribus ablumplit. Univerfa hic pluribdsque annis gcfta compendio referemus, unde lečhor uno velut afpedu videat, quantum in Alberto publicee quietis ftudium, quanta ejusinter Europae principes authoritas, de fapientia ejus exifti- matio, quanta jam tum Auftriacae domus potentia, divitisedjue extiterint, ut cujus amicitia foedusque magni in omnem parteffl momenti Europee Monarchis videbatur. Anno feculi XXXVII. in foedus a Phiiippo Valefio Francise Rege invitatus, Galliae ho- Res pro fuis habiturum pridie Idus Januarij promifit, nec in pa« cem, nifi ambobus probatam confenfiirum. Cum Caroio quoque Hungariae Rege controverfias, qux Laureacenfi pacificatione nondum penitus diiculfie, menfe Septembri compofuit, pa&is- que priorum temporum inftauratis fe fe Anckenfteinenfi caftro abdicarat, Svcrezenbachium in vicem ab Hungaro recepturus. Lis adhuc de damnis Bohemico bello nuper Auflriae ab Hunga¬ ro illatis, quae Albertus ab Rege praeftanda contendebat, refta- bat, ea denuo Anno XLI. agitata, delat6que ad Carolum Mo- ravicum, ali6sque delečtos arbitrio, ij ab Alberto pronunciave* runt. Verum ut ut ftabilita his amicitiis domus, principe tamefl fulcro, hserede nernpe caruit. Dudum ea cura ALBERTUMaf- fiičbe ceteroquin valetudinis exedebat 5 igitur ad luftrandas^ Rheni Provincias cum uxore profečtus , Aquisgranum ad pro- digiofam Divae Virginis imaginem divertit, falutatdque ex iti- nere Agnete forore, Ungariae Regina, aureum calicem, quem dono abipfa acceperat, magni ponderis Ecclefiae obtulit. Aurum poft biennium Calendis Novembribus DELIŠ nato Rudolpho re- pendit. Aquisgrano Coloniam, hinc Sančtorum exuviis dives Argentinam delatus Bertholdum Prselulem per fummam inju- riam in cuftodiam datum, carcere exemit. Auguftae Impera- torem allocutus Viennam iterum incrcdibili populi laetitia te- nuit, difiributis in plures Ecclefias oRIbus Sančtorum: majorein partem Ducali facello, & Gemnicenfi coenobio inferri imperavit. Vix ab itinere refpirarat, cum hinc opem Patavienfis Praefuh inde Carinthi Anno XXXVIII. cxpofcerent. Ibi quidem turb# excitatae a civibus urbis imperium ufurpare contendentibus,quas levi negotio Dux compefcuit, reftituto in priftinam authorita- tem Praefule,k quo grati animi ergb Protcčfcor falutatus liberum in urbem, ceterdque Epifcopi caftraaditum obtinuit. Carinthi* verb fines addučta valida militum manu Joannes Tyrolis Comes perrumpere attentabat, fedtotus is conatus demum in rapinas, de incendia defiit$ quippear6tiora adLeontium via claufira, qua agere militem moliebatur, prafidio Goritienles firmarunt, fi- mul loe) lit. čete: rent tran ciari ferr< niol: leg aučl rede mui rev( con te n met no *ge hoc lili for< clai ih cur tiar adc jan Vet nat ibi. las mc cei lin Pe ^a ? l m 6 lei i Dnx Styr'ue VIII. ir mulALBERTusfelečHs copiis luccinčtus advolarat. Hoftili pericu- loexpeditus ad ordinandam provinciarum rempublicam le retu- lit. Carinthiam inprimis faiubribus legibus ternperavit, inter cetera fiatuens, ne convitio laefi in lingulare certamen delcende- rent, fačti convitij reus a judice plečteretur. Villacicum Ber- trando Aquilejenfi luper Venzano alilsqne oppidis, quae, bcnefi- ciario titulo Carinthias Ducibus a Patriarchis ante tradita, is con- ferre renuerat, collocutus. Controverfia nondum finita in Car- in st r i. nioliam, hinc Graecium tetendit. Rogatus iftliic a Carinthiae* 1 ”^ Legatis XVIII. Kalendas Obtobres, vetera jura legčsque novis audas in meliorem formam, ca m q ne fcre, qua Styriutcbantur, redegit. Tabulas domum relatas popul6que lečtas in munitilfi- mum caftrum Ofterwizium ordines depofuere. Anno XXXIX. reverfus in Sty riam diploma k Rndolpho I. datum jura Provinciac complexum, atque in patrium idioma translatum fua authorita- te munivit. Haec inter amittendse Carinthiac metus nov as curas accerliit \a joannt metum haud dubie Rex Bohemiae injecerit, auxeritve, qui An- l ohe ' no XLII. properato ltinere Viennam delatus, ejcch nli) dolore j nv if t . ftger, multis Ludovicum Brandeburgicum criminabatur. Ferunt tur ° boe coltoquium non fine utriusque rifu terminatum : Rcgem fcilicet caecum, cum Albertus pedibus captus deducere, ipfe fores invenire nequiret, explorantem palpantčmque parietes, con- clave oberrafle. Turbarum porrb author Margarita Maulta- fchia extiterat, quap repudiato Joanne Ludovicum Brandeburgi¬ cum Ludovici Bavari filiumin thalamum fubrogarat 5 fereba- Wrqu e Caelar prseter Tyrolim etiam Carinthiam novo fponfo ?ddixiile 5 nec id dilfimulabatLudovicus, DucisCarinthke titulo Pm publicis literis inferto. Itaque ut fibi populi fidem ampliuso;#. Vfc teri ceremoniarum religione affirmaret, in Carinthiam fefti-^ profečtus, per Cunradum Gurcenfem antiftitem recepto ritu inau- Jtidem ritu inaugurari fe fecit 3 propb aberat, quin e Ducali e o i^atur, bxo fub fepulehrali marmore conderetur, nifi gravilfimum_» ^orbum, quo correptus erat, fincerae ardentčsque populi pre« Jps depulillent. Stiborius culinae PrsefečHis veneni prebiti in- Gravittr btiulatus merdium aliquot carcere crimen non fuum luit3 com-^’ P er tainnocentia calumniator caveae primum inclulus popul6que e xhibitus, poenam talionis inter vincula fubire coactus eft. Ri- Difiordk ^ Verius, quam bellum cum Eberhardo VFirtenbergico fuit«*w# er “ Pbd quietem tantilper Anno XLIII. interpellavit. ^EgrbEber- pj^dus fetebat k Conrado Scholklingae domino id oppidum cum krgico. fhinga, Sc Berga Alberto venditum, armkque Conrado intu- cdmque nihil admodum adversus eum proficeret Alberti II D lup- 12 . J Ib er trn II, fuppetiis luffultum, in Auftriacorum ditionem illatus occupato oppido Merga agros etiam inter mutuos csedes evaftarat. Joan- nse Alberti uxoris, quse tum eas provincias praefens regebat, & Csefiris opera, pači etiam foedus in decem annos adječtum eft. At iilam, quse domi semulatione WalIeanorum, & Rofen- bergicorum Bohemiae procerum enata, grailatura latius principi* bus etiam, popullsque commiflis timebatur, difcordiam mio Ca- roli Moraviae Reguli alloquio fedavit. In omne porrb periculum, unde quies publica damnum accipere pofiet, intentus Ludo- vicum Llngarorum Regem fapientiflimus princeps Anno XLV. edocet : cognitum Iibi diuturno jam ufu, multos perfidiae alio- rumque facinorum reos, quos aut ipfe edičto publico, aut fuus poenae metiis Auftria ejeciflet, in Hungariam irrepere^ fieri poi- fe, ut quemadmodiim Carolo patri acciderat, ita & ipfum dolis mendabiisve in perniciofas amicitise fufpiciones adducantj genus id hominum elfe, qui nunquam dubitent, male conceptseiim Principem irse, univerfse reipublicse damnis litare 3 candortm, nivesque meros prše fe ferre, revera nonaliud, qubm excitatis inter Reges diilidiis, impunem fcelernm licentiam turbarum be- Vienna a neficio quserere. Captus his amicitise officiis Rex non modb, ut Ludovico Albertus denderarat, fpopondit eječturum regno quantocyuSi glfu.&d quotquot ejus generis intra Hungariam deprehendiffet j nčve Carolo ca. deinceps furtim fe infinuarent nobiles viros ad regni confiniaj> collocaturum, qui acceflu arceant, captčsve pro poteffcate pu- niant 5 verum & ipfe Anno XLVII. Viennam ad falutanduiim Ducem accefbt. Eodem anno binos Cselares Vienna h dpi- tes excepit non mediocrf Alberti gloria, cujus amicitiam co- ronata capita certatim ambiebant. Prior urbem fubiit VIII. Ka- lendas Februarij Carolus JoannisRegis Bohemise filius cum Lu¬ dovico genero Ilio , Anno luperiore VI. Kalendas Decembres Bonnac Csefarea corona ornatus. Omnem ille lapidem moverat, ut abdractos a Bavaro Auftriac6que fačtioni fuse adereret. At operam ille non minus, ac anno luperiore PontifexClemensVi* luferat, a quo per literas in partes eligendi propediem Csefiris invitatus, adduci non potuit, ut datam amicitise fidem abruinpt' item dLu.ret, Veritus haud dubie nihilominus Ludovicus Bavarus, n' e dovicou -ab his in transverlum ačtus animum mutallet, vix iis Pofo- fuur . nVl 'nium digreflis lolicite advolat, etiam, atque etiam obteftatus 1 ne, quam jam inde a Friderici Pulchri morte pacem coluilfenb eo rerum articulo convulfam velit. Inftauratum denub foedus fuifle inde credibile eft, quod eodem tempore dato gemino di¬ plomate gratiam Cselar referre voluifle videatur. Altero cavifr ne ullibi civitatis jure donentur, quotquot reličta Auftria, mu- ne- o Dux Styritf VIII. 'TJ nerisfui, quocl geflerunt rationes non expofuiftent. Altero Au- ftriacis fupremi per Alfatiam judicis munus pro Caefare deman- davit. Ludovico eodem anno V. Idus Očtobres evivis fu blato, evo- fW»* pri. catčque a quibusdam principum ad Impcrium Eduardo Angliae Rege Carolus dignitatis retinendae folicitus repetita ingreflione_j> Albertom tentandum putavit j iterum inAuftriam anno XLVIII. contendit. Oppidum Laha colloquio defignatumj nec abhorre- bat jam a fcedere Albertus Ludovici morte, amicitiae religione exfolutus 5 amplas etiam Carolus conditiones afFerebat, nihil de telici rei exitu anxius. Ver um ad Conradi Hardeckij cau- Am negotiatio omnis adhaefit: cum Regis grada, omnique di- tioneexutum Albertus vellet, Carolus id fe commiflurum nega- ret, nullo operne pretio colloquium fblvere. OfFenlum non me- diocriter ea repulfa fe Caelar ferebat, fed iram haud diuturnam tile fiverunt nova pericula, utillsque cumprimis Alberti opera ^dversus alterum aemulum Fridericum Mifccnfem, quem defti- nari ad Romanu m folium farna vulgarat. Ergo menfe Majo Uucem Rrunam evocat, ibfque detentum diutius , magnificč- ^ue habitum fuis demum partibus adjungit. Conventum edin conditiones nuper ad oppidum Laha propofitas, fcilicet utrius- cjue proles, ubi adoleverint, matrimonio jungerentur. Al “Cum Cn~ SERTus Carolo Romanorum Regi fidem, obfequiumque juraretj ro/o ‘tdversus quemcunque hoftem ( exceptis Bojarise principibus,^*^*' Ludovici defunčti liberis) aftifteret. Vicih im Carolus vetera Auftrise privilegia literis fuis VIL Kalendas Junij obmuniit. Cum Ver b dudum eam praerogativam conceflam elle Auftriacis Dux commonftraftet, ne extra Provinciae fux limites ad profitendam dientelam adigik quopiam poflent, in caftrum Seveldium pro- Rdi, alterfolenne Sacramentum dixit, alter terras Imperij be- fteficio retinendas addixit, ačtis in tabulas Nonis Junij relatis. Jdmque penitus conluetudine, & fapientia Alberti de v inčtus Larolus fecum Patavium in comitia deduxerat, aliis fuper alios Lvoribus cumulatum. Linči j in itinere literas Ludovici Ceefaris Auftriae juribus non aequiflimas antiquavit. Patavij ingundee Potiftimum concordiae inter Caefarem, & Bavaros ratio tentata. Ljus caulae arbitrum Carolus Albertum juftit. Sed exulcerato Lpra modum Ludovico Bojo, Brandeburgi Domino, exitu nego- Lum caruit. Multo illuftrius benevolentix documentum lata adversum Caroli Cd- Ldfacenfes fententia fuit, qui defiinčto Ludovico, Auftriaco -/*™ inAl - L Urn dominio fe fe evolvere moliti, ut folius pofthac imperij di-j c e Zl 7 . tlQ ni redderentur, orabant. Carolus reječtis continub velut fe-ie»tia. D 2 ditio- 14 etens, cumnon impetraflet, obfides carcere concludi jubet. Jam fcederati non amplius de rupti fcederis caufa foliciti Glaro- n am Audriacaeditionis urbem, non admodum invitam fubigunt, fedeiique alligant. Aquenfem agrum populati, quatuor \egio- Iterum nes k Joanne Ellerbachio Alberti cubiculario addučtas fundunt.^^ Nihilo felicius altero Anno Lil. Walterius Stadius fub prselij ini- tur. tium interfečtus pugnavit. Percursa dein Ergovia, vi acceptum febfpurgi caftrum lacui vicinum Lucernates funditus diruunt. Tigurini Tugium ad deditionem compellunt. Interea Albertus Audria, qub anno fuperiore concluLe pacis fiducia, & con- jugi recens defunčtae juda perfoluturus abierat, iterum auditis delvetiorum motibus revolarat; jžmque ad Campum Regium c onfederat, cumTugij acrius ab hodibus predi ejus opem im- Ploržrunt. At ille, qubd caput rei petere decreviflet, neglečtis e °rum precibus militem in expeditionem adversus Tigurinos krvandum cenfebat, certus expugnato Tiguro Iponte Tugium , cum Bucheimus pro Auftriaco pnefečHis Glaronenfes, Tugi6s* que appellafiet, ut e nupernae pacis iegibus ejurato Tigurinorum fbedere Alberto fidem obftringerent, id fibi fas efie praecise ne* gant, nondum per foederatorum fententiam juramenti religione folutis. Nihilo mitius Tigurini relpondere nupera Bernatunu accefiione elati. Sed 8 c Albertus interim vires luas novis at* morum fociis fcederibusque fundavit 3 quippe Carolus Olaf iterum Viennae comitante Ludovico Bavaro Brandeburgiae Prin* cipe commoratus, ejusque frater Joannes Alberto, &fiiioRu* dolpho jurata fide Idibus Martij promiferant , viribus, opito fanguine, vita, haereditarias eorum Provincias, quas autpofTi* derent, aut pofiefiuri aliquando efient, defenfuros, fi eadem ab fe prsftanda & ipfi pollicerentur 5 fiipendia tamen is folveret, cujus auxilio miles mereret. Audita itaque iterata Helvetio* rum defečtione ad Carolum menfe Maij intra ipfas Pentecofies ferias in caftrum Weitra Albertus excurrit 3 vehementi oratio* neveteres, recentčsque, kquibus nunquam fbederati Helvetio populi ceflarent, injurias exponit, revocatfsque in memoriali pačBs, auxilia fibi praeftari flagitat. Annuit pro!ixč Caefar, id vicifiim poftulans, ut Patavium fe afiečlaretur, controverfias* quae fibi adhuc cum Bavaris intercederent, lua prudentia com- pofiturus. Et probavere etiam Bavari arbitrum tefiatiflima.j fapientiae laude late notum. Confečto hi c negotio Csebaf Helvetos ad dicendam coram fe caufam paratos efie jubet. Poft' quam Tigurinorum Legatos Conftantiae audiifiet, TigurumJ> ipfe tertiononas Očtobris fubiens gravi oratione cives, ac focios officij commonet 3 at illi, etli reipfa omne obfequij nomen averla* ti nonnifi libertatem Ipirarent, repoluere nihilominus Caefan* Imperio non Duci obfequentes fe fore3 qua promiflee obedie^ tise larva anfalfiis, an falli non invitus Carolus, non adverte- rat, fponderi ab ipfis obfequium, non qubd Imperatorem DO' minum vellent, fed hoftem nollent, timerčntque. Nec ultrk ad' ačtis aliud praeter inducias imperavit. Dux Stjriie Vili. 17 Anno LIV. menfe Aprili Auftriacorum, credibile, querelis folicitatus, rediens litis arbitrium fibi uni deferri poRulavit. Per- mifere fe iiulla exceptione AuRriaci: eam conditionem oppo- fuerefoederati, il Caefar fuo chirographo caverit, fuam focie- tatem, privilegia, jura in quaeRionem nunquam vocanda. OR fenfus audaci poRulato Carolus, foederaea, quse commemoraf lent, privataauthoritate, nonannuente, non confulto Ca:fare conftituta, iniqua, irrita, feditiofa pronunciat; illicontrk, ctim alia defenlionis ratio non fuppeteret, legum imperialium fe ru- des,faciendi duntaxat operiš, Sc moliendi foliperitosfateri, obfe- ^uium nihilominus recufare. Aliam ergo viam ingreRus occul- °PP^ A te fibi a civibus tantum aeris fubminiRrari poRulat, quantum -^Zrfaeme. Tugio, Glaronae, ceterlsque controverfis oppidis redimendis reteutat, fifficeret, ratus ea demum ratione, Sc tranquillitati, Sc fcedera- torum juribus conRiltum fore. Civibus facultatum tenuitatem caufatis univerfa ea tračtatio in pačta induciarum defiit. Id__* nundinationis confiiium, nefcio unde? in confcientiam Alberti intigmm. addučtum, incredibile, quanto flomacho intellexerit. Ubi Ra -teAitoto. tisbonam Gefar menfe Junio adventaflet, ignominiofum iibi, ht ajebant, mercatum in os exprobrans libera voce objecerat: non- dum eb redačtum fuum aerarium, ut fubhaflatis provinciis lo- cupletari opus haberet 3 tantum iibi adhuc nummorum ad ma- nus effe, qui coemcndis Caroli terris abunde fufficiant. Devo- ttta illa loquentis libertate Oefar puhlico in confeflu nihilo feci- tos pro Alberto fcivit, cum reliquis principibus caufim ejus ju- ftam videri pronunciat, omnlque ope tuendam, fimul binis literis XII. Kalendas quintiles ad Tigurinos expeditis, finem inducia- tUmalteris, alteris bellum indicit. Initium Albertus fecit fignis r^ uru m a d Tigurinorum muros V. Kalendas AuguRi jam tertium addu- tertiofr *- Ris; at cum intra primos dies Joannes Habfpurgicus in caflra de-^ °^~ ktus Rappersvillam venalem abfluliiTet, omifla tantifper obfi- dione IV. Nonas Sextiles ad reparandos loči muros reducit; Jo- a nni interea, doneč pecuniam redderet, Hochenberga alilsque pofleffionibus pignori traditis. Mox ubi Csefaris principdmque Jftiicorum cohortes caRra ad Tigurum XIII. Kalendas Septem- bres fixilfe cognorat, Sc ipfe rediit. Produčto in quartam ferb bebdomadem obfidio , inviolati adhucdum muri Rab ant ; tem- Pus omne levibus velitationibus, Sc aggerum mamibus praeten- tofum oppugnatione contritum. Expeditioncm multo armorum Jfeepitu, militum numero, impendiis f expečbatione maxima tufceptam Ducum fimultas, populorum, voluntatumque difli- ftdlitudocorrupit; nune his nune illis primum in acie locumper- 'Jufa! tjnaci contentione depofcentibus. Accefleratcallidaurbis fimula- ^odepačto in praealta turri Imperij vexillo obfequium profeflar: E 2 quo 18 Albertm II, quo artificio confecuti, ut versa in miferationem ira, obfeflores foederati remiflius agerent, Caefare principih usque, ut urbem fidam, obfequentemque ceteris Imperij civitatibus ut fociam aipicientibus. Et revera XVIII. Kalendas Očtobres cum Rudol* pho Palatino primus caftris Spiram vershs exceflerat, eo exem* plo, ceu audito e claflico receptus figno vala ceterae cohortesau* xiiiarix colligunt j poftremus figna Albertus revulfit, tributč- que in praefidia milite, & in Bucheimium translato Imperiocum Ludovico Marchione Pontem ad Arulam abiit fponfalia interj liberos Mainhardum, & Margaritam innovaturi. Votorum Romte cum Anna uxore Nonis Aprilis Anno LV. damnatum Carolum, amid nuper deferti curae vehementius pul- fabant. In Germaniam redux, nihil antiquius habuit lite Al* p™ cum bert um intei', & Tigurinos dirimenda, &: proniora omnia mul* Tigufims, quam crediderat, reperit. Helveti ipfi in pacem inclinabant perpetuis a vicino Alberti exercitu incurfionibus fatigati; fed praecipub quingentorum Hungarorum turma a BucheimioFe- bruarioMenfe addučta animos ignibus, & fagittis infregit, quos ad inferendam non magis, quam evitandam cladem impigros fenfere toties, rarb videre, equorum velocitate ablatos citius, quam telum in avolantes emitterent. Agitata iterum Ratisbon* in frequentibus comitiis causa, eandem concordia: formulam, quam tertio abhinc anno Ludovicus produxerat, Csefar X. Ka¬ lendas Augufti dičbavit, lxfx Majeftatis poenam, qui fecusfaxit, interminatus. Sinfe mora & exccptione Tigurini fuo, & fociorum nomine VIII. Kalendas Augufti in leges juravere. Ita mole Rum bellum finiit, meliori haud dubič fiicceflu ab Alberto terminan- dum, fi, quemadmodum bonam caufam caeca juftitia, ita caeca fortuna, aut dignofceret, aut femper tueretur. Tres non amplius vitae anni ab hac pace Alberto lupererant, itineribus, morbo, laboribus exhaufto. Itaque vicinam mortem citra dubium perfentifcens in tempora, quae fola farna vičturus erat, curas jampropius extendit, confiliis in id unum fere collatis, ut Domum, quam tot incrementis aučlam ab fe relinqueret, Tctdat duraturis Rabili m entis fulciret. Nondumin Auflriam Ratisbona cumBa- re yerfiis, mutuam armorum focietatem cum Stephano Bavaro menfe Septembri pacifcitur. Viennam delatum dignus fua fap|- entia metus incerferat, nb quatuor filiorum numerus fratres ali- quando collideret, dum minor defunčti patris reverentia non-» aequb ambitionem cohiberet. Et huic quoquc malo, quantum leges pr a- licebat, prmverterat legibus hunc in modum praefcriptis : con- fcriiit Ecordiam fummo ftudio colerent, amore & reverentia, qufc fra¬ tres $c principcs, Alberti nempe filios, &: Auftriacam Rirp e, J 1 < Dux Styr'ue Vil L 19 deceret, fe complečterentur, non matrimonij, nori offende ob- tentu Audria fecederent. Si quem his legibus non obtemperare contigerit, fratres ceteri adhibitis in conlilium proceribus la- niora omni conatu perfuadeant 5 contumacem junclis viribus re- ducant. Haec in fenatu ledra, podquam le oblervaturos juramen- to ordines Ipopondident, vigefima quinta Novembris tabulis confignavit. Easdem leges mag)s enucleate expolitas filius Rudolphus fra-^- fiii- tribus pnefcriplit, probat£sque proceribus XIV. Kalend. Septem-"! ^ ol ' bris AnnoLXIV. his ferb verbis tulit. Mandato Patris curate c u a t\u$ morem gerant 5 quid quid bonorum fingulis accederit, commune ex(ofuit. omnibus edo. Major natu regendi authoritate anteeat, Rempu- blicam b juditiae legibus adminidret, beneiicia conferat. lile par- te fručtuum ampliore gaudeto, iplendidiore pompa utitor; te- nuiori ceteri, decenti tamen cenfu vičtitent. Nullus fibi loli jura- , rifidem, aut aliud quidpiam praedari jubeat. Non fuo duntaxat arbitrio forum agat, j us dicat. Confiliarij communi luffragio le- Mur$ feniori tamen fas edo, qucm libuerit, ad conlilium ad- nibere. Si id caula gravior podulare videatur, idem clientelam reliquorum nomine Caefari profiteatur, tabularium obtineat,tri- buta indicat, collig 3 tque publicis ufibus eroganda. Provincia¬ lni prartores, urbium pradules, arcium pnefečtos, nili alicubi juniorum fratrum quispiam praeedet, delignet, cetera munia di- fpenfet^ neque tamen, nili fratres annuerint, fundos, urbes, ca- ftra vendere, pignorlve opponere Ibli integrum edo. Si feniorem morbo, ant quovis demum vitio regimini minus idoneum reddi accidat, setate propinquior gubernacula capedat, redituto cedatj iisdem honoris titulis utantur omnes. Matrimonia non ineant, niliomnium lufff agiis probata. Adentatores, aularum fucos, ge- nus hominum didblvendae concordiae natum, ne tolerent. Si fra¬ trum quispiam concordiam ruperit, ceteri Ordinum ope integra¬ le amicitiam latagant 5 dillidenti pertinacihs obedientiam popu- lus fidčmque nb praedato. His demum iple adjicit, vires ut ope amque omncm in commune conferant, doneč a dedučta ad feftigium Divi Stephani fabrica Canonicomm etiam Collegium accedat. lit quoque filiis, 8 c Provinciarum quieti k vidna Hungaria vma Al. caveret, conditutum jam alias luis legibus inter le, & RegemLu- dovicum fbedus literis ad decimum usque b. morte lua annum V. era ‘ MusJanuarij Anno LVI. affirmavit3 nčve verbis duntaxat abfol- Vi vid >’etnr. mutuis continub ofdciis amicitiam coluere. Ide li- JpiCpiam fibi Margarita leniorTyrolenfisobdotem olim promid lam intentarat, arbitrum Albfrtum delegerat: is vicidim in Par* II. F Hun- Moritur Albertu!. Ejtis Li¬ ber i. 20 c. Albertu* //. Hungariam profečtus controverfias fe inter, & Caefarem enatas difcutiendas Ludovico obtulit, nominatis quatuor Confiiiariis lliis, Ulrico W aldfejo, Hermano Landebergico, Alberone Buechei- mio, & Ottone Meyfiovio , quibus plenam transigendi potefta- tem iiteris Jaurini XVI. Kalendas Februarij datis fecerat. Cum Nicolao Patriarcha Aquilejenfi pacem ftabilireinchoarat, rdeli- to Greecio Vindorum, & quibusdam immunitatibus, quasper Carniam fibi Praeful debeti contenderat. Cum Tigurinis opera Praefečti Buecheimij foedus in quinque annos coaluit. At nun* quam fibi uni, domulque fuae vacare diffufa virtutis exiftimatio finebat. Paucis ante mortem menfibus in Bavariam profečtus, gemino pacis beneficio eam provinciam fibi obfirinxit: altenu Epifcopum Salisburgenfem, & Stephanum Ducem mutuis cx- dibus, & incendiis aliquamdiu grafiatos compofuit; altera multo pneftabiliore Bavariam Ecclefiee conciliavit. Siquidem, quod dudum per Legatos fiios impense flagitarat, hoc de mu m anno L Vlil. a Pontifice obtinuit, ut univerfa Bavaria, ferali fententia jam inXXX. annumnotata, abfolveretur. Aflerunt tamen alij, fačtam quidem nune k Pontifice poteftatem Paulo Frifingenfi Epifcopo, & Petro Lambertino Abbati, ut causa rite difcufsa poftulatis Alberti Fatisfacerent; Ted id demum Anno LX. ur- gente coepta patris filio Rudolpho Monachij a Frilingenfi prafti- tum. Atque Ki c defiit Princeps non lure ditionis duntaxat, led Epropae commodis natus 3 quippe confečtis Patavij Margaritae filire fponfalibus Viennam cum menfe Junio rediiflet, lenta aegri* tudine confumptus XIII. Kalendas Augufii obiit, delatus podri- die Gemnicum} ibidem hodiedum marmoreo tumulo inclufus quiefcit. Filios, quos č Joanna unica conjuge fufcepit, hoc ordine Steyererus refert. Primus in lucern editus efi Rudolphus Anno MCCCXXXIX. Kalendis Novembr. innumeris votis a caelo impetratus, poftquam annis quindecim fierile matrimoniuin-* pientiflimos conjuges afflixifiet. Fridericus primam lucern An. XLVII. afpexit, qua die incertum. Ultra qnindecim annos vi- tam vix extendit Anno LXII., IV. Idus Decembr. extindrus. Ca- tharinam Anno XLII. natam fuifle laudatus author conjicit. Ea tenera adhuc aetate in Divse Člane coenobium transgrefla Anno LXXXI.i IV. Idus Januarij religiose finiit. Margaritae alterius filiae annus natalis a:que incertus : quadragefimus fextus fere fe- culi fuifie putatur. Haec a patre adhuc vivente Mainhardo, ut diximns. defponfa matrimonium Anno LIX. iniit. Erat porih Mamhardus e Ludovico Brandeburgico, Ludovici Bavari Cff- faris filio, & Margarita Maultafchia Tyrolis Comite genitus. Mam- 21 Du x Stvrue Vil L Mainhardo Idibus Januarij Anno LXIII. defunčto cum Joanne Henrico, quem Maultafchia repudiarat, fequente anno menke Februario in manus convenit. Sterile uti primum, ita iftud Mar¬ garin matrimonium, & vix duorum annorum fuit; quippe XIX. Kalendas Februarij Anno LXIV. vivere defiit, Branae Fepulta. Tertiam quidam his filiam adjungunt A gnetem. Sed qnoniam veterum ejus a vi feriptorum nemo, nec Ge- mnicenfes tabulae iilius uspiam meminerčj fuppofititium cerebri, calamfque decepti partum Steyererus exiftimat, prasfertim cum erroris fufpicionem Authorum de ejus rnarito difcordia meritb injiciat, aliis Boleslaum Secundum Swidniciae, aliisHenricnm Se- cundum Javorij, Henricum V. Ferreum Sagani Ducem aliis no- minantibus. De reliquis duobus filiis Alberto, & Leopoldo Uxor. bo loco narraturi fumus, Mater omnium erat Joanna Ferre- f Caelarum obftare potuille j Ludovicum quippe oftenderant, fi Auftriacum nominarentrFridericumPulchrum, lipraeterirent,do¬ neč demum anno XX. conftitutis jam Alberti nuptiis PontifeX Albertum Saxonem, rogantibus Auftriacis, Epifcopum juberet. Verum etfi Albertus non lacris initiatus, nec Epiteopus ali' q i iando extiterit, quotquot tamen teriptcres ejus meminere, ceu religioftftimi Principis ideam expingunt. Corpore mitero adek affli6Ejque tot anniscum eftet, ut non manusmovere, non grofi fum figere valeret, cibum alienis manibus miniftrari, lečtica Temper circumferri opus haberet 3 nunquam tamen queri, aut gemere anditus, quin, quam cum Divinis voluntatibus conjun- čtionem vel intereremi incolas prodigio propiorem exiftimes, us I Dux Stjria Vlil. 23 fibiprecibus interdičtum femper voluit, quibus eo maloexpedi- ri k Deo poftularet. Praeter eas, quas ab Alberto ditioni Au- ftriacae adječtas terras meminimus, plurima in Suevia, Tyroli, Brisgovia, Hercinia, Alfatia qua pretio coemerat, qu^ fibi de- bita, 8 c ab aliis pollella vindicaratj nunquam tamen habendi cu- piditate fe abripi pajflus, ita augendae potentias ftudium modera- batur, ut ne unquam quaefito operose juriš colore manus in alie- na immitteret. Magni animi, &genero£e Clementias heroum documentum Anno LVI. edidit. Bafileam minorem pignorete - clitntn - nenti alias ex aliis lites fuper utriusque civitatis juribus cives mo - thU Vere: &rumor erat, fcedus cumHelvetis percufliile. Fervebat tum maxime difcordia, dum urbs XV. Kal. Nov. er umpente igne foede deformata infuper terras motu conciderat. Advolant continub inde locorum Praefečli, rem, bt rebanturj toultb gratiflimam Alberto nunciaturi 3 hortantur: oppugna- jionem urbis, quam nuper deftinarat, nune lufciperet, ftratis fe muris ultro ad vičloriam, & vindičfcam viam patere; occa- fionem divinitus oblatam elabi manibus ne flneret. Vultu Al- fi ERTus contra (unde animi magnitudinem legeres) ad majefta- fcm compolito: & a me vos barbarum adeb facinus, & abječbe ^entis expečbatis5 qui ignobilium ferarum more, miferis, terri- tls i proftratis ungues infigam ? Vičtorias, cujus pudeat, nunquam Oc cafionem neglexifle poenitebit. Imb verb urbem fuam muni- a nt, vires inftaurent, ubi roburfuum noftro eb exaequaverint,ut b dignitate noftrafit eos hoftes putare, tum demum difpiciam, niI niarma expediam. Ultro animi excelfitati indulfit: e Iylva uercinia vicinisque pagis quadringentos agricolas ab fe in id opus ^ercede condučtos Bafileenfibus mittit, Vicam Ferri dičtum at- a Rheni ponte ad forum frumentarium porrebtum repurga- | e jubet. Alias cum Auftriaci multos b luperiore Germania in au- co»fia»- ‘ a veriari quererentur, non abfimili, quamPater olim, relponfo tu - ^ehifcere deinceps aufos compefcuit: non fe eorum munnure_s> Jpovendum, ut vel eanem advenam abefle pateretur, principem J e effe, regere fcire, regi abauiicis nec didiciile, nec natum effe. I^fignem animi fortitudinem cum invalido licbt corpore con- fančtam fymbolica ipfe imagine expreflit. Vifebatur in ea arina - lum * pede dextero terrae infiftens, finiftro crure confračfco, & grallo- uni innixo, fubječtis vocibus: Ethic virum agit. Juftitiae cura multb maxima, comitate, populi animos miri- j u jiitia. heb capiebat. Ipfe geftatoria fella deportatus quotidie fere fora, tr ibunalia obire, ficaufas extrahi audiflet, judices feverb corri- P er e, infimae etiam conditionis homines alloqui, ut liberb, quae Ve Bent, expromerent: blandiflimis verbis animos addere. Ejus Pars II. G inte- fietat. Cotidit Gemni- cenfe C«. noiium. Otto fr>u ter Novo- jnonta- num. 24 rico,&Mainhardoinvivisfuidecondat. Anno feculi XXXIX* Graecio aeger Viennam deportatus, ibidem IV. Kal. Martij obiit, ca-, daverapud D. Augudini religiofos initio tumulatum, Novomon* tani fubinde fuo tumulo intulere. Binas uxores habuit: Eliiabe- th am Sthephani Bavari filiam, qua Anno XXX. extin ' : • •- ■-¥ ] V ^nis ^is c Nu %a ! c po S ;°ris 2 t R U D O L P H II S. Cognomento Magnanimus , DUX STYRI jE IX. Oenitere Albertum non poterat orbltaris diuturnae obtento Rudolpho. Dignum is & caelo, & tam diu rogato, munus fuit, qupd magnitudine fita abunde penfavit, fi quid gratia^ longior mora beneficio de- coxit. Indoles illi, qualem fapiens Pater opta- re in Principe fiiio debebat, maximarum rerum gerendarum_s tam capax, quam avida. Germanorum Principum ornamenta^ Vanis fucatlsque laudibus ritč difcernens, pietatem & literas inti- ] ds curis compledrebatur. Quantum his promovendis opum P r ofuderitvel e Vienna fola lcctor fat aeftimat 3 pietatis alterum, ferarum alterum pnefidium, prima fua decora urbs illa RudoL- debet. Nec diu prodere laudatiffimus Princeps diftulit, un- je potillimum immortalem fibi gloriam confečtam vellet. Vix bxtum ad decimum annum addiderat, jam in pulcrum Fundato- f °ris nomen, quod illi pneterea grati animi ergo farna adjecerat, lr e occoepit. Divinae, ut ipfe in literis fuis ait, adverstim fe be- lle ficentise memor, & luorum exemplo incitatus k Patre poftula- !' a b ut conclave, in quo primos vitae annos exegerat, 00. SS .Usiolplm ta)noribus dicatum, in facellum verti admitteret. Delečtatus ^ltum liberaii in Caelites filij ingeniofučpte euntis, qub dučhim coiilgicT v °!ebat, Albertus prolixe annuit. Mox ille omili conatu ad tam hitra ° r dinandam rite fabricam incumbere, ornamenta, fplendorem, jjtamtum maximum poflet, accerfere, fundis, aere, annufsque J ri ičl:ibus locupletare, miniftrorum juftumnumerumdeflgnare} ^°nori quietlque eorum cavere, ftatutis in illos poenis, quiin- . c °mmodare aufint. Sančtorum Exuvias undique conquifitas eb J^ferre. Pontificem denique Innocentium VI. eb usque folicita- 5’ doneč Collegiatis, btvocant, Ecclefiis accenfam poteftate p r chiepifcopi Salisburgenfis, & Epifcopi Patavienfis eximeret, / vifum Papae eft egregios igniculos impensb fovendos 3 ^atis Avenione II. Kalend. Januarij Anno MCCCLVIII. ad Epi- ^Pos Gurcenfem, &Lavantinum, ac Abbatem Scotornm lite- * s .» Puae Dux poflularat, fieri imperat. Rudimenta haec fuere Princ’ • ’ — - * r '• • ''cipis, haud multb pbft majora molituri. G2 Dum 2 6 Tj^udolphus Dum Fundatoris titulos domi, Magnanimi laudes alibi mere- batur, Anno LVII. menfe Septembris in fuperiorem Germani- am cum conjuge Catharina abiit 5 k Carolo IV. Caefare, focčrO, per AHatiam juriš dicundi praetor renunciatus, ab Patre Auftriacac ditionis provincias ad Rhenum Gubernare vicaria poteftate juf* fiis, ut fenfim ufu condocefačtus ampliorem olim rempublicam Suevkm non tyro tračtaret. Suevia, Alfatia, Rhenčque peragrato cor- tdmfni™ ubique, Sc veterani Rečtoris nomen abftulit. Praetura ejus firat, * primum Rhinfeldenfibus profiiit, quorum agros Henricus Ho* henbergicus crebris excurfionibus infeftarat 5 hunc mox in jus citatum incuflo armorum metu reddere injufte ablata compuHt, Sc a vi deinceps abftinere. Rappersvillam delat o refertur, per Re- gis Joannis abfentiam in Anglia captivi Gallias a facinorofis, Du* ce Arnoldo de Servola,turbari, templa, monafteria, facrosDEO homines indignis modis haberi, fpoliari, everti 5 in ipfam adeb aulam Pontiflcis licentiam proditorum hominum graflari j appel- lat6sque jam fsepius ab Innocentio Carolum Caefarem, Sc Regeffl Joannem; ipfe, quamvis non imploratus, ultro anxiliares tur* mas ob tulit, quam voluntatem literis ad Ducem datis Innocen- Lctcum tius dilaudavit. Eodem loco longiori tempore commoratus, mpertgn. 0 bf erV avit viciuam oppido Deiparae Eremum, maena populi TtOTUTfl i 1, *■ . . F * , r* grathm peregre afliuentis religione coli, in quam cum acceflus nonnm fonteia.. p er lacum interječfcum pateret, nec leve, nec infrequensabven* Jiern,t ’ tis, & flučtibus periculum navigantes adibant. Ergo peregri- norum commodo juxta, &fecuritati confulturus, dignum pie- tate fua, Sc magnificentia opus inftituit, totilmque lacum, quan- tus Rappersvilla. Hurdam usque per duo pafluum millia porrigi- tur, fublicio ponte con juneit, fublicam ipfe primam jdia mahu dc- pangens. Nčve puhlica ifthaec commoditas ejus ccenobij religio- fls fr audi efTet, quseftum h naulo facere folitis, turna večtigali* quod pontem tranlituri pendere confuelTent, omnes monaderio lubječtos immunes dixit, cum Rappersvillanam eorum domum publicis oneribus abfolvit. Ve Patri's Fabricae pontis intento triftidimus de Patris obitu nuncius af- nuncius f ertur * De ordinum tamen fide fecurus duos adhuc menfes re* ufertur. diterat, doneč rebus Provincias lite conftitutis, totam Rappers¬ villanam ditionem quatuor, & fesqui librarum millibus abagna- tis Habfpurgicis emptam Auftriaci juriš feciflet. Alberto dein Au/iriaei Bucheimio provinciis impofito in Auftriam eodem Anno LVlH* ;a ’ tet endit, indičtlsque in diem X. Kalendas Decembr. comitiis» ipfe folio lubinde confidens, diademate, ac reliquo Ducis cultn confpicuus ordines Auftriae faeramentum dicentes, in foro Du- cali audiitj tum Palatina munia inter Proceres dirifit, quae anu° fequen- iere- er 0 ? iacx ju f- cam col'* ejus Ho- ljos ulit? •Re- Dti' E« ide° ipel' jein tur' : eU' tus? puli U> j C fl' gri' pie- iafl' •igi' de' riO' rali? ;fi° uit 1 af re' ^rs' n*' ein III- iis? lt° )U' U° Jll' %uente a Z)ror Styrt£ IX. 27 OT* a uxit, diddo fupremo Venatorum per Aufiriam Praefe- te f /[. r * co Kreusbachio, additčque, quo munus cum dignita- »*neret, oppid° Rapot° n i s , qii°d deinceps mutato nomine Ja- Ur g u m appellari voluit. A profana ad facram Rempubli- D.stepha . i^oniandam converIus,opus illud multb augufjbfiimum,quod M/ ' Ba [ llim def 1 ' 1 ?, an ^ mo informirat, aggreditur Vetere D. Stephani Ec-‘jj lul ' ° ° ^St^rijnfsS, primus ( quemadmodum ipfe literis XIX. V ji, Cori %narat eodem Anno LIX. ) cum conjuge Catharina. Pl'u Martij ligonem in terram defixit, primum lapidem VII. s Aprile 8 in fundamenta celeberrimae Bafilicam collocavit, cui u 11Us demum feculi liltimus faftigium irnponet. Fallitur adeb L'fi ye dum inchoati operiš gloriam Alberto Patri attri- ’ i ) Vc dum manus a Rudolpho operi admotas grati animier- P°ft obtentam Tyrolim affirmat. C jK^°ftquam camleftem opem libi infignis operiš molitione con- Fndus p r j ( et ? humanispraefidiis potentiam firmare inftituit. Pragam Carolum Caefarem convenit, beneficiariam Provincia -iZTgaria ^haereditatem poftulaturus. Sed luis metu fubfiftere non au- leg* v a d Lud 0V icum Hungariam Regem Pofonium fe contulitj re- ^ Vat isibidem,in quas pater convenerat, IV. Nonas Auguftipa- ^ 0l Uin tabulis, reverfus in Aufiriam, haud multb pbft Salis- k ^ llln abiit, quo jam fororem fiiam Margaretam, alteram_j ^ Margaretam Maultafchiam , Luodovicum Bavarum, & !Usqn e nlium Mainhardbm appulfbs cognorat. Negotii fum- ‘bfthrecerat: eječto, quod alias infinuavimus, Joanne Bohe- L° Maultafchia Ludovicum Anno XLII. adfcivit: penfi nil ha- ns infličtam a Pontifice anathematis poenam, matrimonio edd' ^ ^ er iii intereaufa, pramter ceteros Mainhardum filium_s pl Alberti primum, tum eb defunčto, Rudolphi precibus c ^ Ca tus Pontifex, poteftatem demum Ortolpho Salisburgenfi Aitulit, f] crimina detcftati, poenas etiamabfe fufceptumiri l^nderent, veniam ineundi matrimonii utrique Margaretam, ai nhardo, & Ludovico faceret, quam cum praeftitifient Rudol- 5 ^° Vade, fidei fponfore, Monachij IV.Nonas Septembres, ^pernate liberati, altera die magna populi gratulatione, Lu - fe/to foro - cum Margareta Maultafchia, cum Auftriaca Mainhar- ™ ’ q S Matrimonium, fecundum Ecclefiae ritus iniere. A Ludo- n 0 °’ iponfb filio nonaginta, k Rudolpho forori fexaginta flore- rnillia in dotem attributa j ipfe verb a Maultafchia hamres. J r oli s obtinuit, fi ipfam,aut filium fine liberis decedere Ve mret. j! 0 E.eteras quoque Provincias lufiraturus menfe Januario An - In St J rU pfX. in Styriam tranfiit, except6que fidei Sacramento, ars IL H ^ pro- num ex cipit. Cdpirt Cli¬ ent dam Stveldij profitetur, Contro- verfia Du cts c um Ctefare ol caufam JVirtem- iergici. 28 c Rudolphur -probatis immunitatum tabulis, inCarinthiam feftinavit, cujus aliqua oppida cum Frifaco, Viliaco, Fano S. Viti palam obfequi- um detreblafle, in iide alia nutare audierat. Tumultus hos con- citatos a Ludovico Patriarcha Aquilejenfi ob veteres de benefi* ciariis lites, attračtumque in focietatem Leopoldom Bamber« genfem argumento funt induciae, quas pridie Idus Marti) ad S. Viti Dux cum ambobus pepigit ad VIII. Kalendas Januarij dura- turas, ea lege, ut captivos quaevis pars liberos abire fineret. Non itaque, ut quidam fcripfere, evocati ab Alberto adhucSty- rise , Carinthiaeque proceres Viennae facramentum Anno Lv* dixere: jufli tum quidem ibidem adefle, non alio tamen fine con- venerunt, quam uttabulas, quibus dividi provincias k filiisve* tabatur, ratas ipfi quoque haberent. Pacata hunc in modum provincia Czefarem Carolum denuo acceffit poftulata, quze anno fuperiore graflantis luis periculmn interpellarat, repetiturus, editasque a Friderico I. anno MCLVI* tabulas exhibens, haud gravate obtinuit, nb, quod illis decer- nebatur , extra Auftriam Imperij beneficia reciperet. Itaque^ circa idus Majaš Seveldium, quo in loco Albertum nuper inau* gurarat, Czefar fe contulit, nec dies poft multos fratres in Cii' entelares poflcfliones immifit, literfsque XII. Kalendas Junij da' tis beneficium muniit. Veteri jam inde a Friderico privileg* 0 Auftriae Ducibusad hnec inaugurationis folennia diverfo longL aC aliis ritu venire licebat: ducali fcilicet habitu, & qualem alias de* fcripfimus, pileo confpicuis, manum praeterea baculo inftrubfe & equo večiis vexillum, & gladius pneferebantur. Hujus tum przerogativze ufu magna parte abftinendum Rudolphus cenfrib iive qubd de hoc Czefari id cupienti gratificari voluiffet, fi ve quod abfentibus Imperii Elečtoribus, adftante duntaxat e prim 1 ordinis principibus Ludovico Rege Hungarize minorem conveO' tus celebritatem videret} nčve tamen ea modcftia fibi, filifs^ fraudi fecutis temporibus effet, publicis tabulis XII. KalendJuW Imperator cavit. Ab his Znoymam profečH pluribus pro P f0 ' vinciarum quiete difpolitis ad veterum legum formulam amic^ 1 ' am ftabilierunt. Sed ut pertenui filo amicitiaevincula interPrincipes.texic 011 ' neverunt, ea Eberhardi Wirtembergici cauFa non multb pb# 1 '! 1 ' ait. Comes hicSuevize, & quibusdam Imperij urbibus pr*j? ftus licentiam quidlibet faciendi fibi arrogarat, non cives m o d icerbiflimis exačtionibus, vediigalibus, teloniis exhauriebat, [ c pfo etiam aut connivente, aut tuente impunb pafTim latrocin 1 * 1 ’’ vi injufta regio premebatur, vocatusque Norimbergam a renihil admodum noxae in ea licentia agnofcere, nec confitin^ Dux $tyr'ue IX. 29 re velle videbatur. Rnperto itaque Palatino mandatum, homi- nem armis ad officium compelleret} ne penitus ima ditioneexcu- teretur, Argentinenfis, Auguftani, & Spirenfis praefulis preci- bus Carolus dedit. At Eberliardo in gratiam recepto, Rudol- pho, quod illi clam aut aperte faviflet, bellum minabatur, quod tamen Dnxtempore Eslingam ad Caefarem excurrens aProvin- ciis fuis averterat. Caro nihilominus eam pacem conftitifie Ru- dolpho, quidam affirmantj verum literae ab utrbque iis diebus-V^- icriptae, integratae amicitiae citra uilam conditionem meminere. Subidem tempus fe fe cnm Fratribus jure omni, quodin Bohe- miam,Moraviam, ceteras regni Bohemiae pollefiiones, five dotis Uxoriae, five alio nomine obtinuiflet, fe abdicarat, doneč e Ca- Pa3 . A ... rolo ant Joanne mares liberi flipereflent 3 literas infuper in tabu - uU m Cafaris in farem comitatus Norimbergam Rudolphus id etiam impetravit, D “ cem ut fidem obligaret: nullum ditionis Auftriacae ab fe inter aulicos ant fervitium invito infcibve Duce admittendum, non praeftan- dum auxilium favorčmve, qui ačlionem Duci moverit, aut fe injufte oppreflum queftus fuerit. Judaeos ex Auftria profugos Bohemia qu6que, & Moravia excludendos3 eo denlque amici- tiae Anno LXI. progreffi, ut nihil, nifi communi confilio, ačtu- tos, admiflo etiam in pačta Wenceslao, Caroli filio, pollice- rentur, nonprolem in matrimonium, non nomenin foedus ali- ^uod daturos, non expeditionem fufcepturos. VeteriDucum praerogativa nulli fas erat, ex Aufiriacae gentis populo quempi- am ad dicendam caufam in tribunal Imperij evocare, five quod Kottvillae, five quod in aula Caefaris juri dicundo confiitutum. li¬ li quoque privilegio ampliffirno Diplomate Caefar fubfcripfit. Aliam praeterea conteftandae amicitiae occafionem Aquilejen- fium motus praebuere 3 quippe cum violatas ab ipfis inducias Cae- bire fponfore decennio abhinc pačtas Rudolphus quereretnr, Ca- tolus omnes Ecclefiae Aquilejenfi obnoxios III. Idus Augufii ho- Bes pronunciavit. Interen jam militem Dux collegerat, jufsum- H 2 quc 30 I{u(lolpbm que praecedere, ipfe cum fratre Friderico confecutus exeunteAu* gufto Goritiam cum quatuor millibus tenuit. Motisque indead Expeditio Nonas Septembr. caflris, Manfanum, Butrium addeditionemad- odingenti alij pledendis Glemonenfibus immiffi, quo* Hum. rum crimina non pauca fuere 3 quod Clufam munitiffimnm Auftriacorum inter Alpes caftellum occuparint 3 Venzonenfes acerbe vexaverint 3 mercatoribus Auftriacis bona fua ademe* rint. Sociorum fortuna territi Utinenfes, &LudovicusPatriar- cha, ut urbem fuam circumfideri videre, ad clementiam Ducis vertuntur: pacem fupplicibus, qualemipfe, & Caefar didaret, Dux promittit 3 fed ea Ludovico anno altero Viennam profedo absque Carfiris, jam diflidentis, arbitrio in haec capita coaluit: Praetedum quinquaginta armatis ftipatum in F010 Juliotuenda? provinciae, & juri dicendo Dux defignet} Patriarcna caftranu ab Rege Hungariae nominandum tradat, ftipendia perfolvat. Vindograrcium, Lollium, ceteraque per Styriam, Carinthiam, Carnioliam, Marchiam Slavonicam, ac Charftenfe territori- um oppida Aquilejenfi EcclefFe obnoxia in Auffriacos conferatj Clufam, Manfanum, Haunbergam nuper Duci erepta recupe* rare fludeat, recuperata reddat 3 damnum interea quingentis libris farciat 3 captivis abitus pateat 3 cetera mutua ope amicitianu pofthac teftentur. Alter quoque hujus expeditionis infignis fru- dus exftitit ardior cum Mainhardo Goritienfi Comite conjun- AiDuce o. Auflriacos lraredes fuos, &Filiarum tutores inftituit, fi ullTes Filiorum expers decederet, & Leopoldus Rudolphi Frater, Ca- fcril>un~ tharinam filiam uxorem optaret. tur Au~ Jiriad. Eruperat inter Caefarem, & Auftriacos Anno LXII.bellnm, nifi Pontificis folertia adhucdum fub cineribus glifčens praefocaf fet. Prim* ejus fcintillae ex Hungaria emicuere. Tacito du- dum odio, unde concepto nefcio, Rex Ludovicus, 8 c Carolus Totdus it«. Caefar diflidebant 3 dubium, an erupturum eflet, inccndium-* tumHun a ^P era dicacitate Caefar ventilarat, Regis Matrem foeminam pa- garoad. rtim pudicam calumniatus: excanduit Ludovicus, ut par er at, t^ermCrf-ad injuriam matris3 nec mulier, convitij fenfu pene infaniens,flam- farem. m is oleum affimdere definebat. Bellum continub apparat; Ru- dolphum Principem, 8 c vicinum, 8 c amicum , &potentem cre- bris nuntiis ad jungenda arma excitat 3 at eum licet ofFenfum-j violandi f^ederis haud it& pridem percuffi pudor retinebat. Con' fenfit tamen, etfi timidb primum'3 n b tamen nihil Carolo tri- buere videretur, falvam legem voluit, qua Caefari adver$uiiu> Hunparos militanti viros duodecim fubmittere jubebatur. Au- dis fubinde diflidiis, ipfe &Mainhardus TyroIenfis operam nul- lis conditionibus ligatam Ludovico llngaro, & Cafimiro Polono uiti- Dux Styrice IX. 31 ultima Februarii Pofonii addicnnt. At Budae VI. Idus Martii in tasleges jurarunt: fpolia ex aequo dividerentur 5 arina quialte- ro invito poneret, perjurus haberetur. His quo Rudolphum ar&ius illigaret, Hungarus alia adjecit, videlicet: Veteresdeli« mitibus controverfias očto arbitri communi approbatione, deli- gendi poli: bellum, finirent, fi quas novas oriri contingeret, pace itidem non nifi compofita difcuterentur 5 Schwarzenbachium_® Caftrum Auftriaci fibi vendicarent 5 obnovae civitatis defenfio- nein pecuniam alias pačfcam ne pofthac Reges Hungariae exige- rent, nec nomina ea de caufa pluribus jam annis fačfa Auftriaci expungere cogerentur. Evanuere confilia fimul, ac futuribelli iama ad Innocentium VI. Avenionem effluxit 5 mifliis continub ftgidius Vicentinus Epifcopus, fcriptseque a Pontifice II. Kalen- das Junii ad Auftriacum literae iram denique excuflere. Annns LXIII. nobilem Auftriacis haereditatem obtulit, multi-^/^] ptici quidem jure 1 cernendam , fed armis tandem vindicandam.^«*. Tyrolim Anno feculi XXXV. beneficiarii jure a Lodovico Ba- ^aro collatam, Laureacenfi pacificatione anno altero Margari- permiflam, ab eodem rurfus , maribus fux ftirpis emortuis, ttuDOLPHO Anno LIX. Monachii tranfcriptam fiipra memini- ftus. Obierat hoc anno Meraniae Idibus Januarii Mainhardus ^ullis b Margarita Auftriaca liberis fiifceptis. Margarita Maul- tofchia defunčti mater, Sc ipfa ab Očtobri Anni LXI. vidua, Agilne n continuo a morte jfilii aggrelfa novem e primoribus, ^uibuscum curas divideret, adfcifcit. Nec cunblatus audito Mainhardi excelTu Rudolphus per montes altis nivibus obfitos, ] ^ult6que gelu adftričfos Bolzanum VII. Kalendas Februar, elu- ftatur, effidtque, ut infrequenti ordinum confeflu in Mona- penfem formulam denuo Margarita juraret: Tyrolis Sc quse ^Bavaria juriš fuieflent, caftrorum h^redem Auftriam fcriberet? Procurationem tamen Provinciarum, fručtusque quoad vive- f e t,fibi feponebat. III.Nonas Februarii in foedus quoqiie aMain- tardo nuper Pofonii cum Ludovico, Sc Cafimiro Regibus ičfum ^fcendit. Rudolphus, etfi verba duntaxat fibi data segerrimb ferret, quibus infuper parum fidendum cenfebat, non magls Jdlicet, ac mobile inconftansque foeminarum ingenium effe con- jbevit, firmis, fumma tamen in fpeciem voluntate fubfcribit^ ne črninam irritaret, recente iterum imperii guflu incenfam, & ta ntb acrius reftituram, quanto imperifius rogaretur, Tyroli. cui ad fummam votorum nil defuifFet, excedit 5 quamvis Prit tum non multb pbft adoriendam denuo Margaritam fiatuiR et ; Nec in vanum cecidere conatus^ multa, qua valebat, ar- ^ induflri&que negligenti fimilis, Sc velut aliud agens Margari- eb impellit, ut Provinciarum procuratione fe abituram_* Fars II. I fpo- Ordines cenfint certis con Rudolphus fpoponderit, modoita ordinibus videretur, fiatuifiČntque, do, quibusve conditionibus id factum oporteat. Adeo lllU ^ profuit caloriambitus nofie moderari. Intenditur certe &Pp mero frigidiore petitione benefaciendi ftudium : ubi centra tronum poteftatis fuge vel ipfo poftulantis ardore admonit um ' hementior contentio ad negandum provocat, dum data g elli ? se repulsa tantum fere gloriae ofFerri intelligit, quantum a col beneficio confecuturus erat. Coačto III. Idus Septembris fenatu Proceres citra moram P 1 ^ Rudolpho in ha:c verba fcivere. Tyrolim omnem quamp rin J 11 dhioni&us Auftriae Provinciis inferendam 3 caftra quaterna GrieifiurnMi tradendas braffium, Montem S. Martini, & Steinium in TyrolR bij ^ frovimd f ia Klingerium, Walierburgum, Kuefffteinium, Kitzpuchb^.’ as d Raherbergium Margarita retineret, unde aulam, familiam e .^ gar-ita. g n jtate Ria fuftineret 3 quibus I3ux auri libras Bernenfes ter mA aučtarium adjicit. Si a morte Margaritae etiam in Boicas p°* fiones immigrare libuerit, nomina ab ea fačta difTolvere adip 11 r pertineret. Rudolphus, qui, utprimum Margaritam flccti P fe audiit, in Tyrolim advolarat, non ad conditionem mp omnem acceffit, Ped nullis artibus, nullis officiis, quibuspcm fbeminam caperet, pepercit,plura, quam ftipulati ordines e ! ? ’ Margaritae addicens 3 ut adeb ipfa hanc Ducis adversum R M manitatem publicis literis dilaudaret. Iisdem porrb Merani* 1 medium Očtobris datis donationem fibi ratam primuin* tu# 1 Duces Auftria cum nuru Ria Margarita, non Tyrolis dunta* Red Boicae etiam ditionis haeredes, foedusque fibi geternum c Auftriacis fore renunciavit. Facild ordines in eam fentent# ^ quam ipfi nuper tulere, denuo fcivere, didl6que contin u ^ cramento Principem falutarunt. Peračtis ceremoniis Rudolphus ad ordinandam rempu^^ 1 oculos intendit: prima ei Tridentinge Ecclefige cura, stqua tius Comites antea diflidebant 3 conventorum Leges ^ lendas Očtobris fcriptge fuere. Promifit Antiftes, beiiefi cl p, Privilegia ab Ria Ecclefia ali as Comiti Tyrolis concedi bi quoque deinceps rata futura. Arma, fi res popofcerit, 7.^ T&Mphut dolpho junčfcurum, nifi Papa peteretnr 3 fi quas controvc Wi *™ubii * nter & fubječtum populum nafci contigerit, amplexrm 11 * pU "fententiam, quam Dux Prsetčrve eis dičlarit 3 munitiora 1°^, Em tru¬ dit. rem 'gam. nonaliis, nifi qui Duci probati eidem fidem obligarint, Cl ^j turum. Probavit infnper, ut iidem a partibus AuftriacofljG^ fiarent, fi bellum ipfe moveret, eadčmque lege ceteri F cC Tridentinge Clientes tenerentur. Dux viciffim omnem HpR . pi Alberti regionem adversum injurias hoftium fe tuiturum ■ quan- nultis penil* •a Pa- m Ve¬ nero* allato n pro mum Am- Java- ilam, e di- milic d flef- )fum pof- lodb nitus lent, :hu- rfub nru> .xat, rum am, > fa¬ ram diu- Ka- i & Gr Ru¬ fi as a_n :di- n.j> fk :o- )0- n- T)uxStyrlce IX. 33 pondit j haud minore propenfione Petrus Curienfis clientelarem Comitum Tyrolenfium ditionem contulit. His e fententia con- fečtis aerarii rationes Rudolphus fubduxit, cum peculatus reos ^uosdam Proceres comperiflet, le vere reprehenfos cenfibus, &: male ufurpatis, fručtibus multavit. In Auftriam demum comi-^*®*** fante Margarita Maultafchia, & altera Margarita forore, utra-^m/ac”* <]ue vidua, fe retulit. Tranfigendum adhuc fuper Tyroli cum Margan- Caefare reftabat 3 implexum id non mediocri difficultate nego-''* dum initio videbatur, quodUngarico fcedere nuper graviter_o irritatus eam vindičl« occafionem arrepturus avide credebatur 3 etli enim ab armis nuper Rudolphus hortatu Pontificis abftinue- tit, non perinde Carolum placarat. Sed hunc quoque obicem Urbani X. infinita folertia, & Boleslai Svidnicenfium Ducis dex- teritas fubmovit. Stabant jam accinčti ad pugnam in Moravi« Cafarcon. limitibns Bohemorum, & Ungarorum exercitus, cum ab utro-^T*^" Jue Boleslaus fibi, & Cafimiro Poloni« Regi controverfi« ar btrium permitti impetravit. Conclufa cum Hungaro fub Ann ig*nt*. LXIV. initium pace, pronior jam in generum C«far, Brun« be- flevole exceptum Tyrolis Ducem VI. Idus Februarii nominavit/^/ ff " &duo pbft vetera de luccefiione h«reditaria conventa hinc Ca -cum Au- f oIus C«far, Wenceslaus & Joannes Moravus, inde Rudolphus/^V«- Albertus, Leopoldus, 8c foror Margarita innovariant. Videli-|^f7f c pt ut Luccemburgenfibus emortuis h«reditatem eorum Auftria -Bobemi- d: li hi, & Regium Ludovici genus defecerit, viciflim BohemP” 2 * r di61:as Provincias occuparent 3 fuis tamen Legibus quisqnepo- Pulus vivere permitteretur. Atque his pačtis pr«ter Elečbores, jjroceres Auftri«, Styri«, 8c Carinthi« VII. Kalendas Martii mbfcripfere. Nondum tamen tot Legum, fcederum, juriš repagulis Tyro- i,s poflefiionem Rudolphus obmunierat, quin Duces Bavari« P er rumpi pofle Iperarent. Ludovicus quidem Romanus Bran- deburgiae Dominus, & Otto frater, uterque Bavarus fcriptis Bu- r$in« in Lulatia VIII. Idus Majaš tabulis nihil fibi juriš pofthac ln fyrolim efie voluerunt. Suum quoque Albertus III. Goriti- Comes Mainhardo Tyrolenfi proavo natus Rudolpho ^fulerat. At Albertus alter Bojari« Dux cum Fratre Stepha-B^r* ^ & hujus Filii, Stephanus Fridericus, Joannesimmani °pi'7w^ bercditatis cupiditate deflagrabant, Ipoliatosfe perfummamJ 9C;fK/# njuham clam, palam lamentabantur 3 n«c in frequenti proce- confcfiu Landishuti celebrato exagerata oratione occinunt, v dhim denique ut cerncretur, extundunt. Norimbergenfis, ^fiovius, Schwarzenburgius, Orlamundanus, & Steinius Co- in partes Bavarorum fe dedere 3 Pilgrinus Pucheimius, Salis- I 2 bur- 34 Rudolphus burgenfis Antides Audriacos amplexus, uti Bavariae propior, ita gravior finibus incubuit 5 quem ut a fpargendis ultro incendiis (magna fiquidem pars regionis jam arfcrat) averterent,Muldor- fium oblidione cinxere ab Ulrico Weidenekerio drenue interti- um Menfem defenfum, doneč collečto interea milite Auftriad Riedam aflilirent. Ejus oppidi amittendi metu ad propriatuenda revocati omifla propere oblidione inRuDOLPHUM ducuntfpetre¬ ti, fore, ut manus confererent. At Rudolphus, quod imum volebat, Muldorfium liberade contentus audito Bavarorum ad¬ ventu, & ipfe vafa conclamari judit, cladis tamen aliquid in re- lnUttcU ceptu pallum fcribunt quidam. Nihil non Ludovicus Rex Hun- frocumn-garix utrique genti amicus egerat, quo concordiam perfuaderet, vici> U %oe x g r ^ P r * mu m confecutus, ut in inducias a dieanteldus Septembr. Hunga - ad IX. Kalend. Majaš alterius anni confentirent. Cbm celfatione rU - armorumiram, & cupiditatem languefcere fruftra Iperadet, eas ad VIII. Kalend. Julii extendi multo labore obtinuit. His elapfis non ultro Bavari cohiberi fe padi totis viribus in Tyrolim afpi- ikffumptu ran t; Rottenburgum Bavarici juriš, Sc dotale Margaritae cadrum ‘wtr S a Jin n ull° negotiopatuit, referatis proditione Kundelspruggeriloco Tjrotim. praefečti portis. Rottemburgi cadim KuifFfteinium, Kitzpiichla fecuta, vallis Oenana prope omnis direpta, Sc Bavarorum fignis infeda: Oenipontum Sc Hala dumtaxat hodem exclufere. Vallem eadem celeritate, qua amiferant, Audriacirecepere; Cadra tamen fupra nominata cum Schlosberga, Landeggio, & Matriano in manibus hodium relinqui oportuit praecipite jam in hyemem autumno. Dum redinčtum jam mutuis damnis rixan- tium ardorem Ludovicus credidit, denuo operam ludt. Pacem iterato inculcanti id demum indulferunt, ut paucorum dierum inducias, k Nonis Očtobris ad IX. Kalendas Maji ejus intercef- fioni dedide viderentur, quas alioquinhyems imperabat. Major jam erat ambientium cupiditas, quam ut frudrari fe ullis condi- tionibus dneret 5 proefertim cum č lactis initiis felicis eventus augurium jam cepide fe pro certo haberent. Nihil tamen in- de fegnius, ac illi novae ditioni, Ludovicus Pacificatoris glo* i»ter Y { x inhiabat, quam etiam Anno LXIX. obtinuit, utr2queparte ^.tot levium pugnarum, Sc ignobilium fere excurfionum vam. enim tota expeditio finiebatur) pertaesa: tertio itaque Kalendas Očtobr. his fibi legibusquietem imperarunt. TyrolenfemComi- tatum oinnein cum Cadris Schlosberga, Landeggio, & Matriano Audriacis reditutumiri, ab Joanne Duce Catharinas Goritienfis Iponfo jure omni, quod uxor in eum comitatum allatura vide- retur , cedendum. Ejus quippe haeredem non modb nuper^ Mainhardus Pater, fed Sc Filius Albertus Catharinae Frater Ko- vol DOLP ftriac rend; fexa^ tollei garit nifi c quor melii poru 1 nenb mos k/ tuen cere« illati nam a ngu tet bat A CHS ( daru Mo cnna fepi Jabc Uo] M v erc ht. nurp COiu f e: | nav ( ■h?/ L Dux Stjrue IX. dolphum, VIII. Idus Junias Anno LXV. renunciavit. Ab Au- ftriacis centum fexdecim florenorum millia aerario Bavarico infe- renda; Schardingam, pignoriab Alberto Bavaro Anno LVI. ob fexaginta florenorum millia oppofitam reddendam 5 ab iisdem_* tollenda nomina, ob quae KuifFfteinium, Kitzpuchla, aliaque Mar- garitx Seniori obnoxia 5 captivi remittendi. Hxc porrb, etfi non nifi quarto poft Rudolphi mortem anno evenerint, huc tamen, <]uoniam ad idem bellum pertinerent, conjicienda putavimus, melius fačturos rati, fi majorem rerum geftarum, quam tem- porum rationem haberemus. Allabebatur interea Annus LXV. Rudolpho fatalis: Vien- nenfi urbi, nifi eum Mors Principis funeftaflet, inter candidifli- naos numerandus. Siquidem Dux vel inter belli curas ornan- dae Auftriae intentus, hoc demum anno, quod dudum antea fta- tiierat, effecit. Praefagum mortis hucusque diftulifle conftdtbdi- ceres, ut gemino pulcherrimo operi immoreretur. Alterum erat KuMphn illatum urbi Canonicorum Collegium, quod, quemadmodum f narravimus, in Palatii /acello initio collocatum, chm locus jufio nonicorft a nguftior videretur, ad ampliflimam Divi Stephani Bafilicam, Co %'«^ jjuper ab fe coeptam tranftulit} alterum Academia fuit. Exta-^V^‘ fot Viennae ludus literarum multis jam retro annis apertus. • Lo- znna in. c us ejus prope D. Stephani: quaeinitia, 8c quarum tum fcien-^ VwV * forum tračtatio ufitata, incertum. Fridericum II. Anno MCCXXXVII. quo poft edomitum Fridericum Bellicoftim Vi¬ ennae verfabatur, ejus authorem efle Lazius e diplomatis elicuifle te putat. Verum ut Steyerero videtur, fat infeliciter. Nune verb Rudolphus aflignatis prope FF.MinorumCcenobi- ^ aedibus Academiam inftituit. Probavit Ducis confilium Pon- Urbanus V. Divinam duntaxat fcientiam doceri tum vetuit, Jed id quoque ab Urbano VI. Neapoli comorato Anno LXXXIV. Kalendas Martii Albertus Frater impetravit. Poftquam illu- foia hxc immortalis nominis fundamenta Viennae jeciftet, in In- ^briam abiit mortem oppetiturus. Caufa itineris nova cum Ber¬ tove Mediolanenfi Reguloaffinitas, cujus Filiam Viridam fibi foopoldus defj}onsarat, finitlsque planb per eos dies nuptiarum fočtatibus centum florenum millia dotis nomine Pater, Iponlae forbmaritus Labacum, Crainburgum, 8c Lithopolim aftigna- fo* Fratris lubinde locerum allocuturus Rudolphus Mediola- ^rn multo procerum comitatu tetendit$ ea in urbe non diu c ornmoratus, ardentifebri corripitur; paucorum dierum morbo ? extrema redačtus VI. Kalendas Augufti vitam pofuit. Ca- MeJiola. fover ibidem in aede D. Joannis ad Concham diefta depofitum ; nimori - K non tur ' Ejusirtor* Hiftorho- rum de morte Rji- dolf hi va¬ riti narra- tio. ‘Rjidolphus non multo poft Viennam revečto mcefta. Conjux IV. Nonas De« cembris jufta perfolvit. Monumentum e jus Sc uxoris hodiedum ad D. Stephani juxta aram a Sančtiffimo Sacramento nuncupa* tam vilitur; ofla in medio cryptac pelle quadam , Sc panno au* reo involuta, manus e fublimi porrebta, intento in haec verba digito : Hlc jacet fundator. commonftrat. Liberos nulios, uxorem unicam ( nam duxifie Maultafchi- am fomnium e Id ) habuit Catharinam pietate, clementia, mo rum Elegantia multum commendatam. Pacis inter Rudolphum, LudovicumUngarum, Sc Oefarem Anno LXIV. plene compofr tx gloriam Principes ipfi fuo teftimonio Catharinae adfcripfe- runt. Bafilicam D. Stephani una cum Marito ornandam fufco pit. Nata eft Anno MCCCXLII. Patre Carolo IV. Caefare tuni adhuc Marchione Moraviae, Sc Margarita Blania Matre Caroli Valefii filia 5 matrimonium Anno LVII. cum Rudolpho Viennft Menfe Julio praefente Carolo Caefare iniit. Decies fepties millft Sc quingentis florenis, quos Pater in dotem aflignarat, LahaflU Eggenburgum, Sc Greitfchenfdeinium Albertus Sapiens opp°' fuit,unde fingulis annis mille quinque florenos colligeret, eato men lege, ut reftituta ab Auftriacis dote nihil juriš inoppidaBo hemis e (let, fi liberos Catharina non ederet. A morte Mariti oppidum S. Bertholdi ab Alberto focero extručtum, incoluit* VI. Kalendas Majaš Anno XCV. £ vivis abiit juxta maritum to mulata. Qui alteris nuptiis innexam Ottoni Bavaro, Brandebuf' gize poft Ludovicum Fratrem Domino, feribunt, non meliori i<* fide aflerunt, ac qui Maultafchiam Rudolpho conjungunt. CJusenam praematurae mortis caufa Rudolpho extiterit, no 11 eadem omnes narratione exponunt 5 morbo, ut diximus, aliiveneno haufto obiifle exiftimant. Hafelbachius itk refert* Poteftatem, qua plurimum in daemones valeret, Clericoruij 1 quispiam jačtarat,periculi faciendigratia Rudolphum fecuinfp' vam Viennenfem versus die quadam deduxit 5 ubi ad montenM Gluttenhoffenium ventum efiet, circul6que fefe incluflflcnti confufum murmur velut refponfa edentis genii audiri cceptutf 1 ’ tum multarn fcintillarum vim per aerem apparuifle. Hic Duce 111 fraudis forte latentis fufpicio inceflit, obteftante nequicquan a clerico, fefe circulo ejicit, locum praeftigiarum coram infpe#o rus. Deprehensa intra foveamvetula follium fiatu prunas /o* 1 ' citantein furias ačtus, ipfam cum impoftore culeo infuturn Jf* fluentem praecipitari b veftigio imperat, nec tantilla temp 01 .? mora, qua fcelera expiaret, flagitanti impense clerico adm 1 ' sa. Mifer ejus cruditatis impatiens ad divinum tribunal ptov°‘ cat: men umi fum, ferip tare vit, jurat exha Aud rint, fe A juratum Clericorum hoftem nuncupat, quos diris exačtionibus cent ia. cghauferit, annua pro defunčtis itataque facrificia impediifie. Auditum non rarb dixifie: fi fecum Principes ceteri confpira- rint, Ecclefiafticis univerfim pellem detračhiriim 5 fe Papam, fe Archiepifcopum efie. Mirum fane Principis ingenium, fi, quos pelle fba exutos optabat, opimis tamem facerdotiis, ho- noribus, apparatu veftium, quaiem longb fplendidifiimum k Canonicis adD. Stephani adhiberi voluit, cumularit. Oui verb piacularia facra damnaflet, quae pro fe, & Conjuge quotannis ad Cellas Marianas perpetrari ultimo vitae anno, III. Kalendas Februarii imperavit ? Aliter de Riidolpho Haslbachius, a quo fere fequentia mutuati Ilimus 5 Ecclefiafticorum Patrem, & quo non alter Divinum cultum ardentius promoverit, ap- pellat. Sančtorum Lipfana multo ftudio conquifita , non vi, ht Salisburgenfis calumniatur , erepta, auro argentbque veftiri ante curarat, quam aris inferret; divino officio ipfe crebrb mo- dico comitatu ftipatus nočturnis etiam horis adfuit, atquent ritb decentčrque peragerentur, impense urgebat. Praeter Divi Ste¬ phani Bafilicam, CoenobiumS. Augufiini religiofis Fiirftenfeldae in Styria inferiore, alterumque Judenburgi in Styria fuperiore tondidit. Extra Viennam in fuburbio ab Argilla dičto viginti Figinibus, eDivae Člane ordine alendis afceterium extruxit. At illud, ne Turcse obfelfie urbi inde incommodarent, Anno MDXXIX. funditus cverfum ne ruderibus quidem hodie le prodit. Impavidum ejus animum Hafelbachius hoc argumento de- Magmni. Jponftrat 3 quod fibi a viris authoritate gravibus relatum non ymel teftatur. Invitatus a Caefare Carolo Pragam Rudolphus ( annum filet ) le contulerat, in intimum conclave dedučtus Csefarem militum globo circumdatum ofFendit, rogattisque, ^ccur fe accitum crederet ? c um fibi id ignotum refpondiffet, Carolus fubjicit: captivum cuftodiri pofthacte jubeo, ne te_s> °Pponnere aufis, teneris: ratusnempe inopinata denunciatione Perculfiim iri. At ille nec minis, nec armatorum, qui haud P r ocul Rege conftiterant, alpečtu territus, ceu audito clafiico K 2 defen- 3 8 Rudolphus defenfionem momento parat 5 non citius Carolus finierat, quam Rudolphi gladius fulferit, alteramanuin veftem cjus inje&a, altera in ičfcum fufpenfa, mucrončque in pečtus obverfo, ante* quam feriret, torvis oculis focerum alloquitur. Falkris Ca> far l fi te Rudolpho vincula inječturum fperas 5 exanimem an* te folutumque corpore, quam in cuftodia videris 5 prius ego hoc enfe latus tuum hauriam, alterumque dein funus non invi- tus tuo incumbam 3 fimul converfus ad milites, quos primuro attonitos, nune collečtis animis, Carolo opitulari velle confpe* xerat, vultu, unde fačta verbis haud dubie refponfura intellige- rent, minatur: eo momento, quo vel latum nnguem, pedem loco moverint, fefe in vitalia Caefaris enfem immerfurum. Ipfum adeo Carolum metus fere exanimarat, ut fiftere gradum praetorianos juberet, blandčque Ducem allocutus fačtum ex* cufaret, animumque fuum nequaquam verbis confentire, fr mulatas minas fuiffe 3 propofitum fibi duntaxat experiri, an in repentinis periculis fiius fibi gener conftaret. Sufpicio tameiu erat Carolum Auflriam Transdanubianam hoc doio extorquere conatum 5 fimul ad convivium fequentis diei invitat. At Ru* dolphus non prius dimiflo e manibus, quam fecuritatem jura- tus addixiflet, Caefare, nihilo fere e Caroli, quam forte metu expreflam intelligebat, modeftia placatior 3 equidem fi virtutis edi a me documentum adeo avide expečtaras, cur intra concla- ve exceptum infidiis, tot armatis velut indagine cinčtum, non adversus vim, ut oportebat, munitum aggrederis ? Virtutis militaris arbiter apertus campus eft: prandere tecum non ab* nuo, at tudomi meae conviva prior efto, inde intelligam, ate nihil dolo malo adversum me hodie tentatum. Narrat ultrah# c author: recepifle Caefarem fe venturum 3 fevero tamen manda- to inhibuilfe, nb quis ligna carbončsve Auftriae Duci venum~» .daret; a Rudolpho nihilo fecius coemptis nucum corticibus epu* las regali luxu inftručtas, ipfum verb clam omnibus nočte con* cubia cum paucis Praga elapfum continuis itineribus ad Ludo- vieum Regem Hungariae properafle, ut eum injuriae vindicem fibi adjungeret. Carolum fiibinde de inufitato ignis pabulo edo* 6tum, clim altera die, ut rei infolentiam coram infpiceret,ante horam prandii in Ducis aedes acceflillet, ejus abfentia confterna* tum literas in menfa reperifle, quibus ad fingulare certamen a Rudolpho provocabatur. Sed hujus fabellae fides penes Auto* rem efto. Simillimum quid Veronae inter Caefarem Fridericurn II. Sc Fridericurn Bellicofum Auftriae Styriaeque Ducem a ccidifle narratur ab aliis, unde mutuatus Hafelbachius ingeniofum fo- cum ex Italia in Bohemiam tranftulerit. Latus T)ux Styrue IX. 39 Latas a Judicibus fententias curate ipfe perlegebat, atque fi juflitia rataefibieffent, dcpičto in utroque tabularum margine Crucis iura ‘ iigno,nonnomen, ut mos ceteroquin obtinuit, fuum, fediias Voces: Hoc eftverum. fiibjiciebat, ut fibi probari, quae fena- tui placuiflent, perfpečtaque effe magls diferte tefiaretur. Fa¬ rna eft, arcanas notas ipfum fuo dučtu ingeni6que excogitaf!e, (Juibus graviora negotia cuitl abfentibus confiliariis commu- nicarat, mandata ad Duces Praefečt6sque perfcripferat. Pro- fondi ingenii acrimoniam, artium, quibus alii utilius Fepe, qukm honeftibs uti confueverunt, non indocilem, multus animi s y mh. candor exerrare non fivit5 id decus velut fibi proprium, fi Fug-^* gerusbene divinat, vulpis imagine expreflum voluit, cui fub- fcriptae voces legebantur : Infipiens fapientia. Ad liberalitatem %iamque fuis proavis magnificentiam fuaptepronUs,fplendida Pompa mire capiebatur. Palatini Archi-Ducis titulum a Fride- [icoL Caefare collatum primus ufurpafle, fignlsque, ac literis bfcripfifle certum efb Vultum ejus fic Hafelbachius expingit: faifle latiore facie, bile crebrius fiifRifa, uigra barba, fedrario- ^5 oculis paulb majoribus, mediocri mento. Denique, ne, quo Rudolphi magnanimitatem fibi plene exprefli!le videbatur, omittamus, ait: aut Auftriam elaturus ad fydera, aut in ruinam ačturus fuerat, fi vitam ultro produxiffet. Par s II L AL 4 ° ALBERT U S Ditfus mm Trica. DUXSTYRI£ III. X. Annm natalis Albertifr Leopoldi fratrtttn. UoAnno Albertus, Fratčrque ejus Leopoldus pri- mam lucern a/pexerint, reperire nondum licuit. Annum jfeculi LXV. aetatis fibi deciinum Fxtuifl ' Ule: hic decimum quartum fuiile teftatur lite ris XIX. Aprilis exaratis, queis Waidhoffenfem Ec* clefiam Rudolphus Patavino EpiFopo pro Viennenfi ejus pote- Pati exempta tradidit $ unde conficias , Albertom aut pofb XIII. Kalendas Majaš AnnoSeculi XLIX. aut Fquente anteeum diem editum. Leopoldum vero eodem dierum ordine aut anno LI. aut LIL natum. Ambos fratres altero ab obitu Rudolpl^ anno ad Caefarem clientelam, ut conjicere licet, profesuri afe* re 5 fiquidem diplomati Pragae a Carolo edito eo tempore fub- fcripti leguntur. Vix annus effluxerat, quo reipublicse procurationem adiit> impensaEcclefise Patavienfi opera ipfa regiminis initia pene con- Fcravit. Fatale jam diFordiis nomen Auftriacorum efiecoepe* rat, a quo Albertus II. tot confečtis feliciter paciiicationibus in* claruit, ut jam Auftriaco arbitro dirimi lites paffim difiidentes Lis inter optarent. Fervebat Anno L,XVII. controveriia Albertum Ifl* *&uXm Epilcopum inter Sc cives Patavienfes pertinaci utrinque ftudio Pajjkvieru agitata, necfinienda, nifi acie decerneretur, videbatur. P raelium revera ad Haffhercellam commiflum, 8c cruentam vi* ponitur. čtoriam reportatam a Prše File BruFhius aflerit: caula diflidiie#' titit Alberti in tuendis juribus folertia. Impetrarat is non m°' db anno proxime elapfo Ecclefiam Fiam in tutelam a Caefare re* cipi, Fd nune etiam Ottonis III. diploma ratum haberi. E° porrb urbs, vicinfimque territorium, Cjefari alias obnoxium, Fp 1 ' fcopi poteftati Fibjiciebatur. Albertus jus Fium perFcutuSi jure jurando fibi fidem addici poftulat^ hanc praerogativam F* am efle Magifiratus civicus contendit. A verbis ad Futa convo* lant, nec jam ditionem duntaxat Patavienfem, Fd. vicinamA u ' firiam armati percurlant; id praecipite furore conFcuti, uttafl' . to citius Albertus ab EpiFopo imploratus in foedus ad D. Hip' Dux Stjrice X. 41 polyti Fanum, XVI. Obtobr. defcenderet, conditionibus čivka¬ ti fanfe nonketis, quibus nempe fibi pacem Praefiil nifi e confilio affenfuque fociorum tračtandam intcrdixerat 5 a ducibus dimi¬ la bonorum parte Cives Ipoliari licebat, quo fibi de damnis illatis fktisfkcerentj fi bello in longius tempus extrabto haec non fufficerent, bonorum virorum aefiimatione plura concefium iri fpondebatur. Arbitri porrb Ulricus Comes Schaumbergicus, Eberhardus Waldfejus Aufirise fuperioris Przefebtus, & Eber- hardus Dachsbergicus jubebantur. Fregerat Auftriacar poten- tiae metus, & propofitse a Caefare prolcriptionis tabulae feroces Eaflavienfium fpiritus. Mifsa Viennam legation.e omne litis ar- bitrium ad Albertum deferunt, fcriptisque XVII. Decembris li- kris, quidquid Ducibus videretur, fibi ratum fore promittunt; til ab fe mora: futurum, quin ad Divi Georgij diem faltem fi- 'ttiultatum finis exiftat. Operam praeterea daturos, ne unquam tutela Ducum indigni videantur 5 poftquam & Epifcopus para- tiim in concordiam animum commonftraflet, has leges arbitri Ptopofuere: pofitis continub armis cives ad obfequium redirentj decem librarum millia Praefuli numerarent 5 fuo ipfos figillo uti &s deinceps eflet j Confules Magiftratum fuum libi, fed rogato Epifcopi confenfu, crearent. Ne verb mota feditio illis impunfe 'aoirct, tribusut Hundius, & Brufchius, aut ut Shritovinus, tri- ginta felibrarum millibus Epifcopo pendi julfis Caefar multa- Vit j ex hac difcordia fibi Auftriaci unicam Pacificatorum glod¬ am fepoluere. Altera, quae comitem Eggonem, & Friburgen- fes colliferat, lucri etiam aliquid attulit. Muka Eggo adversus ^ihur- Cives avare, & per vim egerat, atque cum ij frufira Caefari pius quefti, clam foedus cum Bafileenfibus, Brifacenfibus, Neo-4M«/*v. burgenfibus, & Bernatibus agitaflent, nočtu tranfčenfis furtive %iris urbem occupare moliebatur 5 pofiquam detebbo ante diem confilio, non tantum urbis irritus, led amifFi etiam, quae urbi dominabatur, arce Burchaldio abfcedere coačtus fuifiet, non bodica clade Endingam obfidentes rejecit. Ea pugna vicino- r Um Principum, & Conftantienfis prsefertim Antifiitis folicitudi- excitarat, ut ad reftinguendum, antequam fe ultro expli- caret incendium, confefiim accurrerent. Apparuit inter ipfa_5 kačtatuum initia coalituram nunquam bona fide Cives inter, & Comitem amicitiam. Decretum itaque: Eggo receptis duode- ciin florenorum millibus Friburgum Agnato Auftriaco cederet. At enatam domi difienfionem non fanb e re AuftriaeFratres compofuerunt. Tacitis primum aemulationibus utriusque Du- ds Aulici dilfidebant, atque, quemadmodum evenire frequen- kr confpicimus, ut, quorum confiliis ordinare rempublicam_s> * L 2 con- 42 Albertu* 111. confueverunt, eorum dudiis perdepe, Sc animos fuos imbui, mifcerlgue principes patiuntur, hiter ipfos adeb Dnces fefe fimul* Trimu tates inbnuabant. Antequam vetus animorum conjunčHo dif* Provin- folveretur penitus, proceres quidam Authores Leopoldo funt, Aujiria- ut Fratre Viennae reličto tantifper in Ergoviam fecederet. Tum carumin - Albertum , qui uti aetate provečtior, ita potedate prior Provin- fritm° S ju x ta lege m hačtenus receptam praeerat, multis argumentis partitio. aggredi, ut cum fratre ditionem partiretur, podulant. Id,qui* dem legi Patris adverlari, at leges in reipublic^ falutem condij antiquaripode,&debere,ubi perniciode ede coeperint. Everten- dx certe reipublicae machinam non ede adhuc validiorem inven* tam Fratrum Principum difcordia ; ne ea propediem admovea- tur le magnopere vereri. Praefocata ede in femente mala, fifuse quisque parti imperitet 3 accidendam quidem hac ratione fingu- lorum potentiam, utriusque tamen minorem non fore. Satiiis profečto ede partem decerpi, quamintedinis tumultibus enerva- ri totum, atterlque. Perluadent denique, ut Albertus Auftria> Styria, Carinthia vicinfsque regionibus contentus Allatiam, & quidquid in Suevia Sc Helvetia Audriacis paruit, Leopoldo at- tribueret^ Tyrolenfem Comitatum velut in medio oppodtunu communi potedate adminidrandum fervarunt 5 quo verb anno idfačtum, mirb variant leriptores: quidamin fexagefimum qnin- tum, alii in fequentem referunt 3 at Flagenius quidquid provin- ciarum erat, aliquot annis ab Alberto adminidratum affirmat* Anno LXVIIl. Leopoldum Viennne commoratum hofpitio exce- pide Carolum Ciefarem incomperto ed, quippe ejus,&ALBRRTl nomen infcriptum diplomati legitur, quo vetera Eccledae Ro¬ mance jura Imperator,III. Idus Apriles Viennae lalva ede integri' que julFit 3 itaque d h divifis Provinciis continub in fuas,htpaf dm narrant, abiit, quinquennio abfuturus, ante annum LXVlH' nullamDuces divinonemfecere. Secundu divijto. Perruptis femel faluberrimac legis repagulis fecundb Sc tertib partitionis tračtatus relumuntur; miram fratris felicitatem,&nr- dentius pacis dudium, cujus gratia nihilnon amplečli videbatuft nupero eventu Leopoldus cognorat. Elapds quinque annis de dividone expodulat, aequabilem non fuide 5 tot liberis, quos fud e ' pidet, e dignitate alendis non fudicere: Albertum, cuipaucio- res edent, minore cenlu vivere haud aegre pode. Accefsere & Procerum vota, qui regi ad tempus faltem h Leopoldo etia^^- , Audriam optabant. Graecium itaque Albertus fe conferreb Styriam, Carinthiam cum addtis provinciis gubernaturus. Non* dum hic variandi finis. Iterum Leopoldus prolium diarum nu- merum occinere,locupletiorem fe Patrem quam Principem d ue ' Dux Styriarari, quam diftračtis Provinciis voluiflent: commutatum kriliš in aliud non levius, qukm fublatum hac medela malumple- riquc fentiebant. Certe ut quisque magls cordatus, ita minus P f obabat confilium tot funedis exemplis damnatum, gnarf, id ^agnae ditioni in diverfos Dominos tributae evenire, quod gran- di flumini in plures alveolos derivato. At nullum ar gumen- tu in luculentius perniciem confilii demondravit, quam qubd id^JJ^J ** *mulus prolixb probarit. Refert enim Hafelbachius: ubi fibi Partitionis tabulas fua authoritate firmandas ofFerri Carolus Cx~ br confpexifTet, attonitum,fimul infolente laetitia gedientem ex- c ^rnafle: Bonum fačtum fliperi! quod tot annorum medita- * lQ ne procudi a nobis non potuit$ id tandem hodie nos confecu- * 0s videmus 5 enervandae dudum, extenuandaeque Audriacorum Potentiae frudra duduimus : prorima, quam quaefivimus, hia- tll m ipd immanem aperiunt. Non opus jam gladiis nec artibus, P°ftquam fuis fc pačtis ultro conficere occoeperunt. Sed cecinifTe ^naphum ante vi&oriam fecuta paulo pbd, &ea, quxvivi- ^Sjtempora abunde loquntur, evigilante nempe pro ea gente, redituram podliminio Imperii coronam dedinarat, Deo, ut Hn 6 tis denuo Provinciis par tuendae dignitatipotentia accederet. * Neqpe tamen nihil malorum interea in rempublicam in ve-Altom* dum efi, podquam divike Principum vires minus timeri coepif-^Jfao«* n en 5* Sunt qui Iatrocinia, 8c rapinas ea aetate penb in ufum abiifle exfe ltl °' c dbant$ multam certe operam, magn&mque temporis partem 12. M in 44 ^Jlbertus III. in exfcindendis graflatorum receptaculis Albertus pofuit. Ca* finim Schonbergium, & alterum Gruebium, nondum adeb, ut putarant, infirmum prima ienfere Albertum 5 inde ejusdemno* minis Comes, hinc Puecheimius Auftriae Dapifer vicinam regio* nem excuriionibus infeftam habuere. Acceptis deditione munitio* nibus, domini vitam deprecati veniam obtinuere, ceteri furca crimina luerunt. Recenfet cum aliis hanc expeditionem Hafel- bachius, at Ducem Leopoldum nominat. Non minus fcedum tum facinus duornm e Styria Procerum fuit. Nuptiascumalte* ra Con juge Beatrice Friderici Norimbergenfis Burggravij Filifl IV. Martii AnnoLXXV. inire Dux pararat invitato adprocuran* da facra Alberto Patavienfi Antiftite. Tendentem Viennam Otto, & HenricusEhrnvelferi infidiis GraZ exc ^pi unt ’ deportatum in Camerenfe caftrnm integro anno cu* respuiiuft odiunt, infiiper habito, quod per Salisburgenfem, &Patavi* c°s talin, enfem dioecefim promulgatum, anathemate. Exaggerarat infa* nam pnedonum licentiam , tum Alberti annu a fere in Prufba commoratio, qub adversum populum Anno LXXVII. adhuc tum fuperftitionibus deditum copias deduxerat 5 tum negotio rum domefticorum moles, & transformandarum toties parti- tionum cura: quibus ubife explicuiilet, ad repurgandam iteruifl regionem incnbuit. Ferocior ceteris Flenricus Schaumbergicus miferos colonos exagitabat 5 caflra fere quotquot ab Epifcop 0 Patavienfi pignore tenebat (tenebat porrb non pauca ) in lati' bula facinoroforum verterat. Principi receptaculo Schaumbur* go milites Albertus Anno LXXXI. admorat, compulsumq iie ad rogandam veniam hominem adigit, ut quas Patavienfis Ep 1 ' fcopi arces poflideret, fc propediem reftitnturum juraret, ea nempe flde, qualis a praedone, Sc jam jam capiendo expe# a ' ri poterat 3 eadem arte Reinbertum Waldfejum, Sc EpifcopntfJ delufos Anno LXXXVI. a Neunhaufio abduxit, Hochenftauf' fium tamen Alberto, ferib perfidum hominem aggrefio, Ann° XC.tradere coačbus fuit. Geminus Schaumburgico Wilhelm uS Rorerus extitit, Lofenfteinio munitiffima adStyram arce fretus* Nec jam plebi dnntaxat gravis, led exuta in Principem reverefl' tia mifios ad fe Goldekerum, 8 c Velberium atque commeatn 1IJ ' flručtos vinculis oneravit. Impudente hominis audacia excaj' defcens Albertus, ipfi ad obfidendum caftrum Anno LXXX advolat j captumque exuri, folbque aequari jubet, RoreroF 0 ' cul dubio, nifi fuga fibi con/uluifiet, morte fcelera Iuituro. nonicorum dilfidium, Sc varia in deligendo Praefule fiudia in teram expeditionem eodem Anno Alberti arma traxerup f ' Mortuo fuperiore Anno III.Februarii Toanne, fuffe<5tbque ineju s locni* Ca. eb, ut ;m no* regio- anitio- furca Hafel- rdum n alte* j Filia airan- nfidiis 10 cu* atavi- t inla- 'ruflia idhuc gotio- parti' :erum •gicus fcopo i lati' nbur- ricpie : Epi' ,U •ečb' ipum ftauf' Vnno lltRlS etus* gren¬ il in- 'can- pr o* O n ab ■unt* eju s ;UJp Dux Stjria X. 4f locum Hcrmano, Rupertum Ducem de Monte Urbanu s VI.no minarat, aCanonicorum quibusdam rogatus, quorum petitio- nem Duces Bav arije, Wenceslaus Bohemus, & Patavienfes C.i- Pata ™ um Vesfuftinebant^ at numerus major GeorgioHohenlojo cupiebat} D 1 ' et ‘ borom partes amplexus Albertus , Patavium a III. Kalend.Očbob. a dmediumNovembrisobfidet, caufdqueGeorgii non minus fbli- pte interea apud llrbanum VI. propugnata obtinet, ut, Ruperto b Paderbornenfem Ecclefiam translato,Patavienfi pneficeretur. Ad gravius fubinde bellum adversus foedum Principem „5 ^enceslaum Bohemum Caefarem abeledtoribusftimulatummo- briquidem, non patrare mors fivit. Dyfenteria, quamimmo- &ca inter venandum concitatione flbi confcivifle creditus, La- ^enburgi Anno MCCCXCV. IV. Kalendas Septembris fupre- vixit, in Divi Stephani juxta Rudolphi fratris latus ad lx- collocatus eft inter veras populi lachrymas paffim percom- pita mitiflimum Principem deplorantis. Cum ad extrema fe de- Moritur. ^dum perfentifceret, ipfe morientium myfteriis procurari po- ftulavit 5 Filium Albertum multo pondere cohortatus, ut cum Picinis Principibus pacem, cum Patruelibus Germanitatem cole- re t, juftfc clementčrque populum regeret, religuum tempus com- Ponendis cum Deo vitje rationibus religiofiffimus Princeps im- Pendit. Quo quidem pietatis ftudio nihil antiqui.us in omni vita Ej* pabuit: in more illipofitum indies ante folis ortum fe e ftratopro-* 4 '* bpere, nec antš privati publiclque negotii quidquam fiifcipere, Stiam folita pietatis exercitia obiiJTet 5 ubi divino Adiffe facrificio ^terfuiflet, tum demum nullo conditionis difcrimine, qui Prin- c ipis alloquium defiderarent, admittere ; praeter preces bene lon- ps horarum etiam Canonicarum penfum perfolvebat. Equeftri Mtheo fub facratioris belli initia juxta receptumillo aevo morem jnauguratus in Pruflla, arma ipfa religionibus avitis confecravit. p Waldenfibus, qui Joannis Patavienfis, ut refert Brufchius, nimia ^dulgentia paffim fedes per eam dioecefirnloc^rant, centenis plu- Styrae concremari juffit, ne ejus fečtae peffis latius vulg^retur. Laxenburgicum jačtis circiter annum LXXVIII. Laxen - extruxit, translatlsque e Caftro Kallenbergenfi,^|"^ vetu fiate defluxerat, flatuis, adječb 6 que vivario ad Ac l * cat ' ta ac voluptatem exornarat. Situ loči & otii ejus e captus magna parte extra urbem degebat. At ni- vios is el' ačHs Dux Srjrit XL 49 fra&is foribus ad caedem extrahunt, nulla Magiftratus dehor- tantis, minantlsve reverentia^ doneč Conful fpoponderit, fifer- rum ipfi abftinerent, ab fe equites ad unum omnes quotquot captos adduxiflent, carceri mancipandos. Hac arte Rudolphus Hablpurgicus, Hohenlojus, Montfortius, alifque fervati, non longo tempore carceres pro afylo habuere, quibus poft tumul- tam compofitum honorifice dimiflis authores feditionis pcenas dederunt. Haec intercompendii e ditione Veneta faciendi {pes affulgebat. Ham Leopoldus fuopte ingenio amplioris Imperii cupidus tan- *b ardentius arripuit, quantb recentiori memoria tenebat, fterile bellum bis in Rempublicam fiifceptum. Primum Alberti aulpiciis Anno LXVI1L ge dum. Occafionem Tergeftinorum feditio prše- l ] u ^ W $ jure, an injuria? večtigalium acerbitate exafperati, interem- Tergejii. pto qua;ftoriae, quae ad portum excubabat, nav is praefečto, li~” w m0 ‘ gna etiam Veneta e publicis aedibus non absque ignominia detur - tlim ' uarunt j cum eb jam progreffos fe remittente intemperie conlpi- terent, unde pedem fc im punč relaturos lperare non poflent, ! pfa cceptorum infolentia in audaciam obfirmati tumnltuarium bellum non iegnius profequuntur, quam ardentius inchoararit. y alido Carnorum praefidio urbem muniunt terra marique claufi, 113 de a Creffl Molini caftris, hinc k Dominici Michaeli j Clafle ftrenue aliquamdiu gerunt. At chm novse quotidie copiae 31 i caflra clafsčmque fuccederent, veteribus etiam Ducibus Pau- lus Lauredanus, Sc Thadseus Juftinianus fuffečti eflcnt, acres Cl3 m primis, Sc notae virtutis tribuni, contračbiora jam omnia_. °bfeflis efle coepere continente dierum nočbi 1 umque labore exhau- fed ne tum quidem ad officium rediere. Defperata urbis defenfione ab Auftriacis opem efflagitant, fe fortunasque de- dunt, e Venetorum modb poteftate exirent: Albertus Sc fuppli- c Um legatione, &fpe potiundae urbis percommodse, chm rum- ^a celeritate opus efle intelligeret, raptis lecum decem equitum ^illibus peditumque manu non exigua Venetos adoritur 3 eo- dčmque, quo venerat impetu, revulfis vallis in hoftium ftatio- fe penetrat, ečsque hand dubie caflris exuerat, jam fugaema- 0 s,qukm pugnae folicitos, nifi {uorum periculum trepidationčm- confpicatus Juftinianus clalliarios k Lauredano fubfidio ad- ^ocaflet, ii propere navibus in caflra delati non infultantium mo¬ db impetum fuftinent, fed Sc extra valla ejiciunt. Tentato fub- jpde faepius aditu, cum caflra perrumpendi {pes omnis evanuifl Tergeftinis cum hofle pacifci juflis militem abduxit. Aliks ^ Ludovico Hungariae Regi fex annorum bello Dalmatiam pe- ^nti vires Auflriaci junxere. N 2 Nune i fO Leopoldus Aiterum & Nune verb Leopoldum Francilcus Carrarius Patavii Domi- Leonido. nus j n f en f us yenetis oftentato Tarvifio in rempublicam concita- rat. Offa haec erat, quae crefcere alioquin cupientem non diffi- culter inelcaret; atque fi,quod referunt quidam,verumeft,con* jceflam Tarvifinam Marchiam ab Imperio Henrico Goritienfi, quam cum tueri adversus v im Venetornm fe defperaret, jus omne in Leopoldum tranftulille, titulo, cur eam iibi alfertumar- mis iret, non carebat. Reličbo itaque Rheno cum quatuor equi- tum millibus in Tarvifinum agrum tendit, viciniam omnem de- populatus oppidum corona cingit. Veneti inexpečtato bello ob* ruti velut in extremo dilcrimine tumultuarios delečtus haberi maxima celeritate imperant, obtentlsque ab Eftenfi Ferrari« Principe auxiliis in Marchiam advolant, provičtoria habituri,fi tantilper progrelfiones Germanorum fifterent, doneč juftus exer- citus connaretur. Non expečhmdum in tantaluorum paucitate hoftem Leopoldus cenfebat, unde animis confternatis rediere. Germanos Mercatus causa Venetiis degentes, publicatis eorum bonis in vincula compingunt, collatčque in Jacobum Caballum armorum imperio bellum in Auftriam decernunt. Egrefli Tar* vilio agris late evaftatis, munitisque aliquot oppidis lubadti* Feltrium oblident. Nihil contra Leopoldus eo tumultu, & fuo* rum damnis excitatus morari, copias ampliores undiquecontra- here, & continuatis itineribus in hoftem feftinare, conferendi praelii avidus. At hoftes notam Ducis fortitudinem veriti. ne inviti in pugnam extraherentur, de e jus conliliis edočti jam Tar* vifium verstis le receperant, cum in Forum Julium adveritaflet. Exarlitad vacua; regionis conlpedtum Dux, vičtoriam^uafl 1 animo praeceperat, cum hofte fe manibus elaplam indignatusj faltem integri in fua latibulale reconderent, denuo emerfuri, eo* dem curfu abeuntium veftigiis infiftit extremum agmencarptU' rus. Per iter admonetur a fuis turri Baldinae juxta viam coll°' catae praelidium a Caballo inječtum, fe qua reditus intercludi. dif ficilior certfe reddi poftet; ea res hoftibus in tutiora evadendifp*' tium dedit; quippe mutato conlilio ad eam munitionem tanti' fper reftitum. Expugnata turri praefidiarii ad unum omnes \& Ducis immolati fociorum metum fugamque luerunt. Atque^ h v ic rixantium ardor reledit, induciis a Ludovico Rege Hung a ' rire in biennium procuratis. Id faltem commodi ex eo bello eli' cuit, qubd Veneti deinceps formidandum Leopoldum didice- rint} quin L1 ^ tra h unc metum fručbus non contemnendus exti te ' rat, nifi eum libi ipfe intervertilfet. Imminebat per id tempus gravilfima tempeftas Venetisi c qua falvam rempublicam non extulerant, nifi Genuenfes con' n r ditiO' Dux Stjrue XI. fi ^ionum afperitate viros fortes ad defperationem adegident. Li- guribus foedcrati Ludovicus Hungarus, Francifcus Carrarius ^nquam Venetis bona fide amicus, & Pagiarcha Aquilejends 11011 paru m infliper negotii exhibebant. Ne Auftriacos captandi * P er eam opportunitatem Tarvidi cupiditas fcederi adereret, mul- metus urgebat: itaque ut potentium adeb fociorumfpem ho- fiiju 0 - Jibus prseciderent, Legatis in Germaniam midis, Leopoldo p^° ffi- krvinum, Bellunum, Seravaliam, & caftrum D. Vičloris, ' unt ' ^rumque Cenadium, & Italiae ea parte clauftra offerunt. Leopoldus amplum donum promptius amplexus, quam_«> e °nftantius tuitus, extemplo b fidifUmis qnosdam expeclit, qui P°pulos dbi rec£ns fiibječtos in fua verba adigerent, attributis al quot miiitum turmis, queis Francifcum Carrarium inrčftis d- §nis per Marchiam volitantem tantifper cohiberent, doneč ipfe ^ compefcendum hominis furorem majorem exercitum fcribe- Sudecerant qnidem praemidae cophe tuendo adversum ho- adultus Tarvifio, non itidcm agris adversus populationesj %re Ducem, profečlionem acceleraret, iteratis nuneiis dimu- pM: decem interea peditum equitumque millia properatis de- ) e ftibus coegerat, quos ipfe deducendos fufccpit. Fixis primum Corregianum caftris luos aliquamdiu continet, doneč de mo* pbushoftium certiora referrentur, aut pradium, quod unice ave- % Carrarius fortfe offerret. Cum fruftra aliquot dierum mo- . bs fp e ea traxi(Iet, invedigandum, cogendumque ad certamen L c 2Tzl r . jdtuit. Ou>i tendere Patavienfes expIoratorum indicio cognorat, rario Pa* bos explicatis ordinibus, ut exprobratam quadam convitii fpe- focordiam hodi cxcuteret, incedere jubet. At non is erat Corntte " Wrarius, qui fuis rationibus congruere cenferet, uno praelio ite m dirimi. > Per/pečlo dudum ejus ingenio non conditufam tandem_j kopoLDo patientiam, excedurum haud dubie regione norat, 3$ bella acria, quam diuturna malit. Taedio femel vičirum ab- ^inque fpoliari facilius pode 3 trahendo bellum, tutilis cer- i lls que tenuari aerarium, qukm pugna Germanum exercitum* gM futurum erat, praefagiit. Ut Leopoldus id unum agere^> j^ftemvidit, ne unqnam fui copiam faceret, circumduci ul- ^impatiens, traječfo Anaxo Tarvidum aučfo praefidio, inve- ^qne annona amplius firmade Fat habuit, inddque in Germa- ' d1 ^ peffimo, ut podmodum'eventus comprobavit, condlio le >^plit. Multorum certe fententia diit Tarvidum, &: Forum_*> jgbim omne fubjugaturum fuide, d tantillum reddere in ani- ^rn inducere potuidetj d oppida a Carrario munita, arces op- ^'timis locis excitatas, quas dejebbas oportuit, non dn& noxa__« Ursll ^ O per- Leopolda pertranfiidet ) opus idud quam maxime neceflarium, tam mi* nime arduum illi futurum fuiffe, qui decem Legionariorum mil* lia, quadringentos equedri dignitate conlpicuos fub dgnis nu* meraflet. Carrarius fine hodium incuria melius, quam illi fuis viribus ud, quanto dbi commodo integrae eae Munitiones eflent, dilapfo hode mox odendit, e quibus identidem procurrensnnnc agros urebat, nune Audriaeorum agmina carpferatj fi major vis ingrueret tutum receptum eae arces omni parte pandebant, arčtae contra undique res Germanorum. Imminutus quotidianis velitationibus miles non in eruptio* nes duntaxat, fed dationes aegre fufFecerat 3 paucorum, qui fuper* erant, vires animbsque faines infuper tenuarat 5 nec malis reme* dium facere jam pronum, militem, Sc commeatum e Germanih fnbmittere negotium erat non leviš periculi, Sc maximorunu fumptuum,, quos rationes aerari j vix tolerarant. Ni porrb id fie* ret, everfa propediem levi impulfu omnis per Marchiam Au* Tarvtfl- ftriacorum dominatio erat. Haec denique, Sc nunciati ex Helve* tia motus impulere Leopoldum, ut quamtueri diutiusnon pof- rarto pn~ fet, pretio hodi conceflam , quam libi nullo fručtu ereptanu ^iodedit" P rovul ciam mallet. Pronior praeter opinionem Carrarius pro 10 S(l ’ Tarvifio, Sc vicina ditione očtoginta, pro Corneliano, Seraval* la, Opitergio, Cordignano, Motra, alilsque adfitis locis centum Ducalium nummum millia perfoivit. Antequam ad bellum Helveticum fe accingeret, in Hun* gariam abiit, nuptias, quas nuper vivente Ludovico Rege in* ter liberos fuos pepigerat, Viduae adendi dabiliturus. ReduX gravi in itinere morbo correptus Graecii non pauco tempo# Fopulatio. manibus pedibusque captus decubuit. Rempublicam deindej malis, quaeper abfentiam, ut deri folet,Principum, Sc mutatis inhikt. toties per intervalla Dominis invaluerant, levare aggredus, grap fatores magno numero Styriam percurfantes undique contpi# fecit. Damnorum plurimum Wilhelmus Scherdenbergius da* bat $ gens ea in Styria tum erat opibus, clientelis &vetudx no* bilitatis praerogativa nulli fecunda, Marburgo, Trevenio, Billih' grazio, Landtrodio, plurimis aliis ad Dravi ripam imperitabat* Facultatum amplitudine elata, Audriae Carinthi3eque Princip eS non rarb armis laceffierat. Nihilo reverentior in Ducem V/jl' helmus infuper habitis, queis viarum fecuritati cavebat, edidb s * veteri licentia praedas agebat. Quem contemptum non fer^ s Leopoldus, e cadro Scherdenbergico,unde agros infedoshab e ' bat, extračtum, bon!sque multatum Marburgi collocavit, frp' peditatis in dies, unde vitam toleraret, alimentis 5 cadrum tarneU non multb pbd alter Scherdenbergicus itidem Wilhelmusdbf t0 recC' Dux Stjritf XI. recepit, interempto, qui id pro Duce obtinebat, Ramugero 5 gentem fubinde univerfam Ducum juflii in Styriam fuperiorem, k Auftriam fupra Ona/um translatam Lazius aflerit. Per Helvetiam res in dies in pejus ruere. Quadriennio jam tacito murmure fe prodebat tempeftas, unde erupturam ali- Ruando inajore fragorehaud exvano conjiceres^ exacuebantur in dies mutuis injuriis, & alternis cladibus odia nifi alterutrius partis internecione non explenda. Haec licet intra velitationes ie- viores confiiterint, fulgetra tameninde emicabant, quae coiliiis foib armis fecuta anno LXXXVI. fulmina denunciarent. Cru- entae difcordise caufam, ut cujusque calamum partium ftudium imbuit, hi in Auftriacos, in Helvetos iili conjidunt: Rhoo, & fUggerus mediani viam ingreffi, nec bos unice abfolvendos,nec illos folum damnandos exiftimant. Quemadmodum accidere frequentihs confuevit, ut quas qui queritur fe priorem paflum_9 injurias, innocentem non invenerint, aut fi non invenerint, re¬ pni fecerint, hefo ultionis modum non tenente. Vetus, jam inde, quo in libertatem fe Helveti afleruere, Dominosinter, & populum fervebat aemulatio: his Dominorum perinde ac fervi- f utis nomen exofis, illis hefiernos fervos libi exaequari non fe- jpntibus. Vitio praeterea Helvetis dabatur: commune p srdu e 1 - afylum erexifTe 5 malae caufae Patronos nufpiam certius, intra eorum ditionem reperiri 5 precarib dominari, quis- ^isvicinos fundos teneret,' fi officii populum commoneret, fi deli&i poenam repofceret, fi večtigalia feverius a detrečlantibus ej dgeret. Fugam, qui modeftifiimb ejgerint, fbediisque minari, a Jios moliri, multos tranfire. Atque hos non foveri modb re- fl nerlque5 tacitis etiam hortantibus nunciis, literis confirmari Perditorum hominum audaciam, folicitari ad foedus, feu melio- re nomine ad defečtionem $ fubfidium feditiofis non promitti tenttim,fed & exhiberi5 nil penfi habere, jure, an injuria cujus- ^am crefcant 5 coalitam .perduellione Rempublicam excitatis feditionibus fuftentatum,aučtnm, ftabilitum ire. Suis pa- naevis praefečtos Leopoldi etiam laborare tum rumor ferebat. ^Rros Foederatorum identidem infeftis fignis ignibusque incursa- Iai >t. Si nova irarum caufa deerat, fat illa vifa, qubd fačta fe- p e flione dominii fines arčtarint. Eos, quiadhuc in fideperfiabant, ,lr »irienfis exačlionibus exhauferant 5 Cives in mancipiorum ferb c v °nditionem redigebant, ut quanto a libertatis commodis ma- §' s remoti, tantb minus ad ejus gufium felix vicinorum exem~ alliceret, quafiverb atrocior fames appetentiam ciborum a dimere confueviflet. In Leopoldo nihil admodum noxar agno- c ^ntj fi quam contraxit, ea extiterit, qubd verbis rcprehen- O 2 difle Belli Htl- vetici f4 Leopoldu* difie contentus, in Miniftros feveritis non animadverterit. Refert Arenpeckius, fubodoratum fortafle arceri ab fuo alioquio eos, qui querelas expofituri veniflent, obteftatum gravibus verbis Auiicos fuifie, neminem ut pofthac repeilerent j cum illi ju- Rum efle Prsefečtorum rigorem, aures quiritanti plebi nonprae* bcndas, provocari, fiaudiantur, lamentantis audaciam, ingercrentj refpondifle, praefagirc fibi animum, ut unafecumin immania_j damna aiiquando praecipitent, fedquae, ut optimus Princeps pu* tabat, addebatque, deploraturi non erant. Iliatas porro ultroci- tr6que clades, quae internecionem antecefiere, paucis comple- čtemur. initk. Rudolphus Comes Kyburgicus Anno LXXXII. Solodurum nočtu intercipere tentarat, Canonico, cui hortus fuus muro vici- nus opportunum proditioni locum obtulerat, operam fuampol* iicito. Evanuit quidem detečfa pritis machinatio, nihilominus Bernates clientum difcrimen ulcifci certi, clam milite m paranj ccepti belli invidiam ut ab le amolirentur, Legatos ad Leopol¬ dom expediunt 5 ejus Praefe&os cum Rudolpho conlpirafle expo* ftulant, vitio fibi dari nonpofie, fi focio.rum, cfientumque cau- fam fuam faciant, injuriam vindicent 5 quid Dux fentiret, Lee* rčve conflituiflet, renunciet: ad ejus rationes fua confilia tem* peraturos. Ad quae pacate Leopoldus : fatis fe meminifie pado- rum, quse plerisqueHelvetorumoppidis AuflriacosinnečVerent; nil hoftile fuo judu patratum. Si tranfigi citra arma non pclfit, jus fuum, ut liberet, perfequerentur. Refponfum hoc ceu clalH* cum audiere legati. Nova praeterea poR tentatum Solodurum irritamertta accefierant. Ad Tunam & Arbergam nočhirna aggreffione Auflriad* etfi fruflra, afpiraverant. Berchtoldus defunčto fratre Rudol* pho pofielfionum juxta, ac odiorum haeres agros usflularat. In vicem Tigurini, &; Giaronenles Rappersvillam in ičtum delti- nant, nundinarum, quae tum agebantur, celeritate tegendas infi* diasrati. Tigurini Mercaturam ibidem facere loliti, alii m er ca* tores mentiti frequentes urbem fubeunt, arma pro mercibus eX- prompturi. Glaronenles in vicinis ad pomoeria latibulis fignum irruptionis expečtare jubentur. At ubi Rappersvillani advocato Griininga Henrico Geslero Auflriaco PraefecRo, & dilpofitis pet Rationes excubiis, fraudem fibi intellečlam fignificarant, innoxi| dilabuntnr. Burgdorffium Ergovice oppidum lubinde aperta vi aggrelli cum frufira efient, Grunenbergam, vicinas aliquot ar* ces, addačfcis in fua verba civibus, capiunt. Pace poRm odurna cum Kyburgenfibus fačta, &Bnrgdorffium a Comite pro qua- draginta aureorum millibus traditum occuparunt. Ad Roteu- bur* 'efert ) eos, r erbis li ju* prae- :rentj micU 5S pU* :roci* nple- uruni ' vici- i pol* ninus irantj OPOL* “xpo* : cau* fkce* tem- p do* rent j it, jus lrum ;riad) udol* t. In delti- sinfi- erca* is eX* num jcato s pet noxij ta vi )t ar* .irru> qua- Dtefl* bur* Styr ice XI ♦ pp burgum Lucernatibus felicius infidiae ceffere. Egrehis forte feho Dedicationis die adfuburbanum templum cum Hermanno Gru- nenbergico civibus, in urbem irruunt, occluhsque, nb in auxili- Um aditus Prsefedo pateret, foribus, arcem. muris exuunt, tol- fimque ruderibus explent. Cives quosdam proditionis confci- os tuitle ex iis, qux non multb pbftfeciita, prodive eh opinari. Pignoris nomine Wolhuhum, & Rottenburgum Torbergenfis, & Grunenbergicus obtinebant, a quibus hab eri durius pridem_» fibi Cives vili Lucernatum opem efflagitant, more hi fuo con- %ubin clientela, & fide fua fupplices ehe pronundant. Ejus tontilii authores ceu feditionis rcos in fiircam Torbergenfis ege- tot, Lupernatum vero temeritatem nune in agros illatus , nune bas obfidens multis incommodis caftigarat. Ii velut, quibus ■dcaufae aequitatem nii jam amplius deehet, jure (h fiiperis pla- c t‘t) jfijo nuper uhs, nune l&hs, colleda militum manu Rot- ^nburgum revolant, arcem utcunque reffitutam funditus ex- fendunt, muros oppidi, ne praefidio pofthac holEi ehent, pro- ^unt. Ab his Entiibuchum, Sempacum fcederi adfcriptm¥i_* Leopotius Jvitate donant, Reicherfejo prsefidium injieiunt. Fervente^^T^ 0 ' binc in modum difcordia Lf.opot dus morbo levatus in Ergo- bam advenerat, amico, ut fperabat, colloquio animos delinitu- Ergovia redux ex itinere ad Tigurinos invifit, k quibus *tonorificfe exceptus Rappersvillam fjhendido comitatu deduci- Ro gatus hi c a Suittenfium legatis vedigal, quod iter per bumteritorium ad Infubres facientibus pendi confveverat, re- ^itteret, poftulatis liberaliter annuit, quo hbi voluntates eorum ar hibs adjungeret. Prinsquam in Auftriam difccfliftet, fuos ex- ^tnlnn allocutus nervofa oratione: cum Tigurinis amicitiam c °jerent, vicinfque nomen d n dihi m e haberent, hortatur, feve- [fimperans, etiam atque etiam caverent, ne qua abipfis diflen- 'Onis origo exifteret. Sed nempe intra ex'hceratum jam ani- bum offenfarum abunde fponte nafeitur; fruftra odii caufas fub- boveris, quas aliunde offerri non expedat. Vix Auftriam Dux tenuit, cum novis in dies injuriis, qua- rilr npartem narravimus, Pradedi, amici, focii fe lacefli que-. bitur. Ergo ad bellum, quod evitari non poterat, ferib ani- jjbtn adjicit, militum deledus per provincias eelicit. Nobilium ? er 6sque fufpeda Helvetorum inerementa fuusque metus fbcics Cf ipferat, multos ipfe conciliat. Franconiae, Sueviaeque civita- quaspiam recens in foedus transgrehas integrata amicitia ab ^lvetorum partibus dextere abhrahit j Rhenanae nullaarte fe_s ^ v dli fuftinebant. Quod anni LXXXVI., idem expeditionis ini- Ib it. Mediahveme propibs hoffem itum eh, irarum aehu ^sil : P bra- Bichenfe- jt{rn ex- pugnat* Bušnit nos d uxitiari- os sadit. Beli a in Helvstis indicit. ?6 Leopoldm brumse faevitiam mitigante. Nondum indičto bello Auftriacti- rum claffica h vicino feederati audiere* Richenfejum oppidum Lucernatum praefidio munitum primum calentis militis furorem fufbnuit 3 paucorum dierum obfidione expugnatum direpttim- que, arfit, e praefidiariis ducenti interfečbi, prolataque ad inno* xios caede, infantum, & mulierum fanguine compita difluxere} ignis alios abfumpfit, alii fugam moliti extra portas, ab excu- bante equitatu in vicinum lacum adačbi, aquis periere. Majen- burgi pariter, quod foederati recens occupatum milite firma- rant, prsefidium aibu hunc in modum imminutnm: pauculos urbiadequitare Dux imperarat, atque,quod expebbabat, obti- nuit^ erumpunt e portis praefidiarii, tergbque fugientium, igno- rato fugae artificio, hserentes in paratas infldias praecipitant. Re- diere oSoginta capitibus pauciores. Majoris ad rei /urnam mo¬ menti vidoria erat de auxiliariis, quas Rhenanae Civitates fub- miferant, Helvetorum copiis reportata. Eas jam viam ingref- fas, ut Tigurinis, Bernenfibus, Solodurenfibus, 8 c Tugianis fe conjungerent, Leopoldo , nunciatum, medium fefe in Alfatia interjicit, vidque prsecepta, adačb6sque ad praelium očbingentos equites concidit: ut adeo jam toto bello moles Helvetise uni in* cumberet, Suevis, ut in hiatum fuccederent fruflra rogatis, & no¬ va cum Leopoldo pačba excufantibus. Poit haec, velutintegra adhuc pace ačba fuiflent, bellum a Leopoldo foederatis denunciatur, jubeturque celeritate nuncius uti, ne hac clade attonitis otium refpirandi a metu indulgere* tur 5 idem focii, Wirtenbergici, Veringenfes , Lupodunenfes? Hohenbergici agunt 5 atque, ut alioquin perculfis formidinein aggerarent, fingulos feciales alios, poft alios expediunt. Duas fupra vicenas modico temporis inter vallo porrečbas Helvetis epidolas Stumpfius recenfet, fuccedentibus fibi ordine lega- tis. Imperiales Sueviae urbes partes medias fecutse, quant& majori ftrepitu bellum gerendum prx foribus fuis pgrnereflt« tantb contentius pacem obtrudebant, non ignarae, vicinos, non belli, damnorum tamen participes fieri. Alte non it 10 ' dica opus erat, ut faltem inducias a Februarii line ad Maji medi* tim extorquerent: etfinec iis fua fides admodum firma confii fe ' rit, quin quotidianis velitationibus interpolarentur; rixarum^ adeb ufu pars utraque odiaalere vi/a,ne ea mora torpefcereitf' Exeunte induciarum tempore primi in campo Lucernates app a ' ruere,Wolhufium per murorum ruinas vi ingreffi, Kapfenberg u, l 1 vičboriae primoe adjiciunt, pulfčque inde Torembergico, Erg° vl ' am percurfatis villis oppidlsqne exurunt. Tigurini iocii inč £rtI adhuc, qub figna Auftriaci verterent, militem tuendo Šefnp^ chio (intra Lucernatum ditionem hodiefitum eft) mjicitrn^ Dux Stjrtč XL f7 eventu cohfilia moderaturh Ad id oppidmn primafn belil for- tunam experiri Leopoldo vifum; opprimi pofie pri us, ac oppu- gnari Helveti intelligerent* fpes erat. Richenfcjum nuper levi negotio fubadum fiduciarni affirmabat, fbre, ut impetu ca- ptum vim non expedaret. Quod fi res e fententia caderet, prač- ter recepturo oppidum, mille lexcentis ( is praefidiariorum nu- merus erat \ Helvetorum copias imminuebat. Admoto ad fines bello, laetlsque aufpiciis hoftem confternarat. Seu expiorato iti- nere, feu proditoris opera inDucis propofitum penetrarunt Tigm rini j itaque čutil faucesMontium pratergreliiis inSempacenfem agramIX.Jnlii emergeret, tendentem ex adverfo foederatorum exercitum confpicit, urbi nondum obfeflae fuppetias laturum. Hadit tantifper ad improvifum hoftis confpedum, &quid / W . decrcti caperet, dubius, inmilitari fenatu raptim confulitur 3 iri^J^J' hoftem reda eundum una fere omnium fententia erat. Non ai 1* tus COHvi* gendam receptu vilis plebeculae audaciam j Nobilium famam_i> ni “ nt ' nomčnque, quod alioquin agrefti huic tuibac jam nrmiurti vi- luerit, hac fugac fpecie pcnitus profligari. Ha?c dicentibus,unuš Joannes Hafenbergius canae fpečtatacque virtutis juxta ac pru- dentiac obftitit: ne e cultu armorum na fc e n div e conditione mi- litem seftiment: numerum, torofos lacertos afpieerent, nonalium hoftem fuperiorem facilihs evadere, quam quem conternpferis. Ter ram moliri afiuetos, a robore non deftitui, facvituros in cor- pora, efto faveret etiam belli peritioribus alea, ac poftquam ma- dtandis paucis, vires arm^.que ipfi hebetarint, tum demum illoš diuturniori labore pares defeftis vidoribus nihiio fecius triom- phaturos 5 de animis eorum non efle, curdubitent: quis enim animofior, quam cui mori perfuafum eft. At cui perfuafum non fit, qui pro libertate armainduerit? Rifere circumftantes, ij nempe, quibus non noti adhuc hoftis contemptus, peftimus ge- nerofi confilii anthor, juventutis calorem exauxerat; Joannes Ochfenfteinius ante alios: non tu Hafenbergi, tutiora, ut jadraš, prae temerariis, fed timidiora prač generofis habes. Nomen pro-* fečtb tuum toto pedore moribusque haufifti. Ne exte vires no- • ftras anim6sque metire. Suo iili fe malo hodie huc advenifto_i> fentient. Tum ad Leopoldum versus: ex hoc Sylveftrium agre- ftitimque manipulo non injucundam hodie coenam extmemuš (fed nempe non coenaturis) aflos, an liXos, tit libuerit, tibifub Vefperum exhibebimus. Mox equis, quod contento itinere fatigati, & campusini* Vugnd tiri quior, ad farcinas cum famulorum calonumque turba di- mifiis,in hoftem procurrunt, Hafenbergi j vaticinio fidem fadu- lM ' d* Nondum ullo ex Auftriacis lacfo fexaginta Helvetorum fter* P 2 nun- f8 Leopoldm nuntur. Vicerant, d quemadmodum eo fuccedu animi, it a vi* res creviflent. At dum Helveti mira pervicacia pugnam extra« hunt, audacifdmus quisque duratorum multo ufuin labores ho¬ dnim impetum non fudinere, quidam fola laffitudine, aeftu, loricae pondere vidri occumbere: ceteri languere, pugnam fen- fim remittere, equos frudra refpedare aut repetere 5 quippecon- fpedo Dominorum periculo, fideles fane famnli, upia fecumju* menta fuga abdulerant. Tum enim vero nobiiioris Germanih Cannas adSempacum afpiceres: via inter primos ordines fa&a il- lapfi Helveti endbus, hadis, fudibus, prout quemque furoraut egedas armarat, miferandam dragem circumferunt: nobilillimi quique pecorumritu, elifa fudibus fronte temporibusveproftra- ti. Muiti lapidum grandine, quos fundis excufIos b vicinismon- tibus agricolao depluebant, exanimati. Leopoldum retineri non potuide, quin inter primos pugnam confereret, fcribnnt aliqui,alii verb perfuaderi fe padlim, ut eventum pnelii in tutiorem locum tantifper digredus praodolaretur. At ubi condratam cadaveri- bus non paucis arenam, dominari fere toto campo jam Helvetos, ceteros fuorum retrocedere viderat, ira juxta, & dolore percitus equo defilit. Per falutem fuam fuorumque circumdantesorant, obtedantur, nb incertam nečem vitam projiceret} fervaretfein vindidam melioribus olim aufpiciis rediturus, quandores jam eh reciderint, ut confecuturum haud aliud appareret, quam utfuo etiam funere Helv etorum enfes nobilitaret. lile contra: non mi- hi vitatanti ed, quam dedecore fervandam putem. Tot viro- rumcsedem inultam, & otiofum afjpicere nec pium, nec genero- fum; malo, jacentis exanimfsque frontem, quamtergumvi- ventis profuglque afpiciant. De interfedo gaudeant, formida- ti hodiš lan dem retulcro. Nunquam rudicae turbse concedam* ut imminutam mea folum fuga fuam vidoriam doleant. Ibo enimvero, & d Deo ita vifum, charorum capitum cadaveribus incumbam. Id faltem adequi non defpero, fore ut dmilesvido- rias plures hodiš non optet. Simuldixerat, fimul in turbane aciei fronte conditerat, lnque medios hodiumcuneos, qna confertidimb pradium ciebant, in- dutus, latera, ora hada fodiebat. Eodem reditutam momento pugnam unus fere ipfe aliquamdiu fudinuit, donečeadem cum ceteris clade involutus perierit. Martinus Crufdus hunc in mo- occiditur dum Leopoldi caedem enarrat. Eum viribus prae laflitudine arftri- Leopoidus q ue defedum concidide,kVerna Suitendforte obfervatum, cum is eladio locum vulneri intra loricam rimaretur, ad mentem re- diide, atque quis edet, indicade$ audito ejus nomine barbarum hominem refedis, quibus thorax committebatur, loris Princi- pem interemide. Cum inquidtum fiibinde a Bernatibus in cardis Dux Stjria XI, y 9 authorem eflet, illeque, ut qui infigne facinus patraflet, gloriatus fe prodidijffet,praemii locb, fupplicio affedum. VetuiilecerteHd- vetos, ne qnis vitae Ducis vim afferret, Arempeckius affirmat j adeb Leopoldi virtus, probitasque vel hoftibus amata. Helve- forumducenti, ex Auffriacis dno Gregariorum millia interempti. Multi inter tugiendum devolutise monte pnegrandibus faxis ob- triti. Tribus diebus in loco pugnao fcedemti rdfitere quarta die Cafirum binulis indultum herorum cadavera difquirere. Leopoldi in Humerm ’ prima ferie repertum, vultu totčque corpore multis vulneribus concifo Konigsfeldam detulerunt. Eadem in Eccldia dno Prin- cipes, odo Comites, eBurgundis fexdecim, unoplures eTyro- leniibus, & viginti feptem alii conditi. Praeter hos, CLXXX. in diverla fepulchra afportatos Rhoo, &Fuggerus numerant. Reli¬ ja trecenta, fex & quinquaginta nobilium cadavera eodem, ^uo pugnatumeft, loco in imam foflam conjeda} monumenti vi¬ ce Eccldia fuper tumulum e reda. Indudam hac clade plurium annorum folitudinem in aulas Principum Arenpeckius aflerit. Lxor Leopoldi ViridaBernabovis ant Barnabonis Mediolanenfis, ^Beatricis Scaligerae filia Anno LXV. in torum adfcita. E qua fe¬ ptem liberi fuperftites defundo fuere. Wilhelmus Affabilis, Leopoldus Superbus, Catharinaee Phi- Leopoldi %po Audace Burgundije Duce genitie conjux AnnoMCDXI. ex - itkri ' kidus. Erneftus Ferreus, Fridericus k vacua pera didus, duda poftElifibetham Ruperti PalatiniRegisRomanorum Filiam, Anna Brunfvicenfi Duce Sigismundi Tyrolis Comitis pater, e vivis abiit ^n.XXX!X. feculi decimi quinti. Elifabetha Flenrico Goritienfi jkfponfa ante nuptias diem claufit. Margaritain Joafies Caroli IV. frliusMoraviae Dominus confortem adlegit. Catharinae maritum Juidam attribuunt ConradumBurggravium Magdeburgicum 5 at Figgerus, & Rhoo verius exiRimat caelibem obiifle, Virginibus ad bivxČlane Viennae pradcdam. ProbiNomen, quo vocabulo ea ^tate pncfhintem militiae virum ornare Germani confueverunt, illi ^nua attribuit, fymbolo ipfe infculpfit. Vifebantur in eo clauftra sym&*- ^ontium, geminarum manuum conatuin militares vias aperta 5 lum ‘ farnimindicabat infcriptio: Virtuti nil invium. Haecinterconti- ^ntiabellifludia malo tamen,nimiru ab heroibus etiam nonfem- L^alieno lab o rade Leopoldum Hafeibachius alilq^ comemorant. Jjj Imperiali Sueviae praefedura, quam An.LXXIX.a Wenceslao ^fare quadraginta aureorum millibuš in pignus obtinuit, com- ^orato philtrum porredum, unde mulierem quampiamimpo- jjttte amore deperieritj extitifle verb tantam infanse potionis pe- l * e m,utvelut rerumomnium ceterarumincurius,nonfe, non ani- multotempore ab ejus foeminae forma avelli pateretur. fars II. Q_ \VIL- • ' I m 60 m** f ILHELMUS Affabilis. DUX STYRIjE XII. /fOn unam fortunae injuriam Wilhelmus Anno I s*j LXXXVI. exhaufit, Patris, Sponfae, regni, trium adeo chariflimarum rerum jabtura intra paucos menfes graviflime affličtus, ut vix fatls expediret, JI pritisne Filii, an Sponfi, an Principis partes dolendo expleret. Et patris quidem jačlura cum violenta: mortis accrbi- tate: altera cum inligni ignominia conjunčta fenfiim doloris in immenfum exafperare poterant. MalumaPolonis creatum. E geminisFiliabus, quarum altera natu Major Maria Sigismnndo, CarolilV. Caefaris filio, defjx>nfa,alteram Hedwigem Ludovicus TVilheU Polonic, &Hungarise Dominus W ilhelmo deftinarat: Illam fce- P trum FEngariae, hanc Polonic marito fuo allaturam. Neea , pada aliquando irritarentur, multiplici cura Leopoldus caverat, Ludovici ordinum regni primb confenfu ftabilita, FLibinde publicis literisfit- p™’ mata. Ambas Fuggerus exhibet 3 alteras XVIII. menfis Auguft’ »iaRegfs Anno MCCCLXXIV. Erenbergae a Leopoldo datas, adječhu f ,ia * conditione,ut focer foceri ditionem, Sc generi patrimoniumUiere- tur 3 alteras ab eodem XXIX. menfis Julii, Anno LXXXV. Bi> dae, quam inurbem veterapačta cumElifabetha viduainnovatu- rus excurrerat, confcriptas, queis ducenta fl o renti m millia affc- renda a Filio pollicetur. Ultra hxc Wilhelmum in aula regis educandum Ludovico commifit, ut in tenera adhuc aetate, altef ex alterius genio moreš ad fimilitudinem effingeret. Viciffto Hedwigem aetate jampaululum progreflam aliquot annis Vitrini inftituendam Ducibus Pater credidit. Cum morti proxiinus Anno LXXXII. filias fupremum allocuturusHedwigem revocab let, Wilhelmum Iponfam comitatum multa honoris fignifica- tione accepit, egeratque cum ordinibns, ut quodin votis efTe Auftriacis cognorat, Maria Polonis concefsa FIedwigem Regi' nam optarent 3 at iliis eum honorem a natu majore avelli nofl paflis fpem faltem alterius Regni Hedwigi legavit XII. Septem- bris extinčlus. Nec diu magni Regis vota Poloni diftulerant: mitti ad fe^ Hedwigem altero a morte Ludovici anno poftulant, fequente& 1 Ma- Cv-J-fl' CJJ . o \ T)ux Styr'ne XIIV 6l MatreElifabethaimpetrant, illa , ut erat natura illecebris afFa- timinftručta, ac rara vultus lpecie, fermone, tot6que corporis babitu ad capiendos animos mirifice fadra, voluntates fibi Proce- rum facile devinxerat, ut imponi foeminam folio, Sc corona in- augurari paterentur. Uni VFilhelmo fponfe forma fraudi fuit. Jagelloneni Lithuaniae Principem, dudum amore Regni xgrum, fma infuper formofiffimae Reginse fauciarat. Eapropter gemi- nos fratre s, quiHedwigem fibi ambirent, in Poloniam ablegat. jubetque cum univerfo fenatu amplifiimis conditionibus , cum bngulis grandibus promifiis depacifci, Regiis muneribus Hed- ^igem captare. Expugnati non admodum operose proceres non aeque facile Reginam ad deditionem impulere. Eft quippe frnorum fere, Sc odiorum conditio eadem. Uti his, qui primi bibuerint, nihil tenacius, ita illi, fi in rude adhuc, Sc expers ftus defcenderint, ipfa fensus fui novitate fefe altius innnuant.^/^* ferebat tenera adhuc aetate intimis medullis haufius amor Wil -nus obti- Helmi, quem, fi cum Jagellone componeret, nihil erat, quod Ke/ - inifto amaret. Statura modicum , moribus barbarum , vultu Reformi rumor expingebat, facris Chriftianis nondum inftitutum bcomperto erat. Wilhelmum oris venuftas, moreš placidi, bgnaRegio faftigio corporis habitudo, Sc dulcifiima a teneris c onflietndo comendarat. Vetera itaque Hedwigis pačta, &da- Aufhiaco fidem obtendere, quam violare fibi jam tantbpro- bofibs, quantb evečta altius efiet. Proceres contra: nonefle, cl ttviolatae fideiinfamiamformidet, inflrmum omnepačtum in- te r impuberes: Reginam praterea fe meminiflet, cui amare pra- te quam regno fas non efiet. Si Wilhf.lmo nuberet, liberos Mem Regčmque daturam reipublicar: fi jagelloni, novam Re- ^oditionem, & quo, fi pietatem fuam in confilio adhibere_s Mit, nihil habere antiquius debeat, ipfinn Maritum Religioni- “Jis noftris parituram 5 inferendam ab fe Poloniae Lithuaniam, [Granda idola Jagellonem pollicitum. Wilhelmi Provincias, 8c ongfc pofitas, Sc minhs amplas, 8c nunquam Regno accefluras. adhuc refiitantem anMatris authoritate dimoveria fententia Mint, experiri fiatuunt. Poftquam e miflis in Hungariam nun- c 'b, Elifabetham fuis confiliis accefiifle audierant, nihil morati re gnum, Sc fponfam Jagelloni addicunt. Morbo "Wilhelmus tenebatur, cum, quod Poloni cuderent, ^niinciaretur ,-fponfe jam magls, quam vitae folicitus nondum c onfirnriata valetudine in iter fe conjicit, fplendidum, numero- ^mque equitum comitatum trahens. Cracoviae in urbem, non jMem in arcem k Proceribus admiflus: ad D. Francifci divertit. f^arfere mutuo afpečtu vehementihs annofi igniculi. Hed- Qj> wigis I JVilhel- mut e Po- lonia ubit. Alberto Tertjo re- gimen Provm- ciarum cedit. 62 JVilhelmus wigis quotidie ex arce ad fponfum fuum commeare, choreasage* re, omnisque generis laetitiac figna edere, nuptias vel invitisRe- gni ordinibus apparare. Igitur cum nullo hortatu, blanditiis, minis averti pone cernerent, conclavi inclufam arce exire pro- hibent} nihilominus illa revulsa fera elabebatur, nifi Deme* trius Gorayus regni Thefaurarius, cum facundia, tum revercuti violentia egrefiam,dignitatisq; Regi a; admonitam, retinuiflet. Per- fpečta Procerum obfiinatione Wilhelmus nil ultra tentandmiu ratus, occultis itineribus fefe imminenti a rivali periculo fubdu* cit. Thefauris, quos fecum attulerat, ne properanti moram ir* jicerent, GnevoRii Davelicii fidei creditis: fed quos illeinfigniper- fidia in fu os ufus verterat. Paucis pofi W ilhelmi abitum diebus Jagelloadfuit, facrbque fonte ablutus, Uladislai nomen accepit- Sunt, qui referant VVilhelmum rite matrimonio Hed\vigijun' (Rum, juflum aPontifice caufam dicere, confianter detredalfo dicere folitum: infra dignitatem Archi-Ducis Aufirise effe, pr° levi inconflantdque muliercula litem cuipiam intentare. Rat^is- que inde Jagellonis nuptias Papae fiiifie^ quid fidei adhibenduiu Lečtor arbitretur. Errare Hafelbachium palam efl, dumpi' 0 Jagellone fcivilfe Bonifacium IX. afierit, Urbano VI. unopoflmor* tem Hedvrigis, fcilicet MCCCLXXXIX. Ribrogatum. WilheE' mum usque poR fponfae obitum difiulifie nuptias in comperto eft Sponfae regnfque irrito funeRa Patris caedes eodem anno lautum Patrimonium obtulit, quod tamen non adiit, ditione omni in Patruum Albertum cumTrica dičtum translata 3 li te ' ras Hafelbachius recitat feria IV. ante D. Colomanumfeu ocU va Očbobris hunc in modum confcriptas: fe cum Fratribus in pote- fiate Patrui, dum is viveret, futurum^ nulli attingere rempubb cam fas fore; Provinciarum commodisunus prolpiceret} denU' ptiis Nepotibus provideret. Si b vivis abiret, VVilhelmus^ quisquis Agnatorum fenior, & Ducibus &Provinciis non divin poteflate praeefiet. Si Albertus JuniorIV. ejusve haeredes p^ r ' tem repeterent, ordinibus, reliqulsque fratribus incumberetgab eo ambientem conlilio deducere, dimdentesplacare. Opera de- nique fruftra confumpta prater Auflriam, quam Albertus IR* pofiederat, nihil ultra reciperet. Defunčlo Alberto III. ut con- ventum erat, Wilhelmus gubernacula etiam Aufiriae fufcepR perflitit concordia, quamdiu interfocios Imperii durare conlu e ' vit. Hiavit non multbpofi eaDucum confortio; dum quivi s nimirum fervirefeerederet, nificonforti imperaret} itaquealte f nonrarb alterius ačba refigere, latas leges oppofitismandatisd 1 ' dere, quem hic Aulicorum odifiet, ille fovere. Inde fuis ep 10 ' que fimultatibus collifi proceres. Nobilitas AuRriaca ab Alb er ' Dux Srnice XII. 6 j to: k Wilhelmo Viennenfes cives Auftrfie, Styrhe, Carinthiae- tjue proceres faciebant. Hic aetatis praerogativa, ille jure por- tionis haereditariae fe potiorem ferebat. Nec levia, nec parva id bucum difiidium, ht fieri necefie eft, mala in rempublicam in- Vexit, &graviora, m quielceret, minabatur. Sed eatum Alber- tiiter Anno fors MCCCXCVII. in Palaeftinam fufceptum, tum nova conventa aut fopierunt, aut conlanarunt. Acquievit Wil- Helmus , ut pari poteftate patruelis Auftriam adminiftraret. lile ^erb, ut le defunčto juxta veterem confuetudinem penes fenio- ftm omnis procuratio relinqueretur. Poft reditum e Syria domi litigare non vacavit, ant bello viftcntis, aut belli metu Hilpenfis, aut nuptiarum apparatu oc- cu patis. His qnidem Wilhelmus Joannam Caroli Dyrrachi- ni, Parvi ( de pace aliis appellatur ) Regis Hungariae filiam_® ^ifociavit, quam Bertholdus Epilcopus Frifingenfis, Andreas Grillenbergae Curio, & Nicolaus Vorlauffius Viennenfis Civis ^nno MCDJI. magnifica pompa Viennam deduxere. Laba- c 0m iponfe obviam progreflum, eadčmque in urbe Nuptias Celebralte, quidam referunt. Doti non pauciores ter centum_a Wnum millibus dixifle Joannam ferunt. Bellum aut eodem, fequente anno fratris causa Sigismundus Rex Hungariae mi¬ nabatur. Wenceslaum evertendae reipublicae& pietati natum Wmces- nincipem, Imperio Elečlores Anno MCD. Francofurti exue-^® ^ ex ra nt, Bohemi regno etiam depullum cupiebant. Confilium S i-rie™* femundo \Venceslai Fratre , &: Jodoco Moravo patrueli fu Vcaput. C] ontibus. Manus igitur ad Beraunam inopinatb injiciunt. Vin- ftum in Turrim uigram arcis Pragenlis compingunt 5 verbm_s Pumi cufiodise intra regni fines diffifi, qubd Anno XCIV. mu- berculac opera, & lintris beneficio, e curiae Pragenfis carceribus ^ a plum meminiflent, Pržibenizium,hinc Crumlovium, pofire- ! nb Viennam deportant. Sed quae erat miferi ceteroquin Prin- [*pis in eludenda cufiodum folertia felicitas, hi c quoque excu- jbs fefellit. Qua arte exitum fibi confecerit, variant fcriptores. pobravius narrat in turrim paucis confciis detrufum 5 oblatam ll binde a Pifcatore fericeum funiculum, quo e feneftra demiflus P^rato jam lemboin adverlam Danubii ripam evafit. Alii me- Korant haud procul aula cuftodiae femeftri mandatum, cum fra- t f es vix longa die conciliandos appareret, mifertos Wenceslai Du- Ces rigoremcarcerisnonnihil laxafle, dedifsčque,ut urbem,& vi- Cl nos campos animi causa obambularet, qua illeindulgentia ufus P r ofugerit, exceptusque a Joanne Liechtenfteiriio, qui eum in fi- L.Sagittarios invicino occultarat, Nicolfpurgum, hinc Pra- pervenerit} in vigintiquatuorhebdomadas, in quadraginta ?mIL R alii, Wences- laifugitof. fenditur Sigismun. dut. Concilia . tur Au- jlriachjs* h Anici Regrti Hu- giriaii- cil. 64 IVilhelmm alii, alii in duodecim fupra annum Viennenfem Wenceslai carce* rem extendunt. Ut res fe habuerit, dolo certb dimiflum fufpio tus Sigismundus quadraginta fuorum millia Auftriae minabatur, lit primum hyemis faevities remiferit. Eximendis e furentis ani- mi fufpicionibus Albertus,Leopoldus,& Erneftus ad Sigismundu^ excurrunt, felices fane conciliatores, lit qui non libi pacem mo* db, fed Ipem novi Regni nepotibus etiam referrent. Quippe Si* gismundus Aullriacorum amicitiam toties libi utilem expertus, ut ultra verborum officia gratias referret, Albertum regni Hun* gariae, junčtarumque ditionum haeredem dixit, li non genitofi* lio libi mors contingeret. Filiabus modo, quae luperelfent, di* gnas natalibus nuptias pararet, lingulis e centum aureorum mil- libus dotem conficeret. Cumque eadem olim ab le Jodoco Pa* trueli promifPa meminiflet, eas literas novis tabulis antiquavitj Imperialis Vicarii ligno munitis. Pacis verb leges fuere, libiper Bohemiam, & Moraviam bellum facienti Auftriaci fexcentosha* flatos lubmitterent, quos ante fex menfes non evocarent. Pr*' dones coercerent. Liberandae fidei opportunitatem mox Moravia obtulit, quaifl Procopii, & Jodoci Barbati, delignati Caelaris fratru m, Marchio* num dillidium dudum mifcebat. QuerebaturProcopius angu$' us, ac oportebat, fibi PatrimoniumobveniHe: iniquamdiviftf' Moravi nem ut Frater relcinderet, poftulat. Jodoco ad eas querelas nu pradonts moto, b facinoroforum hominum colluvie exercitum conflataf 'at.S! junčtfsque Ducibus Alberto Vettavio, Sc Henrico Diirnteulfeli 0 jbiacis. de Geifpizio Moraviam omnem naviter emungunt, eaque dep a ' fta populationes in Auftriam proferunt. Collečlitium inilito lT1 in latronum manipulosillricus Dachsbergicus, Sc FridericusVfald' fejus fepius eduxere, eversisque hinc Sc inde latibulis carpi?fl° n tamen exfcindi quatuor annorum Ipatio faex potuit 5 ubi occup a ' ta Znoymaproterviusinliiltare coepiflent,iilatrunculis toties pr°' vocari indignatus Albertus ftirpitus malum evellere ftatuit, redi' tu in urbem libi jurejurando interdičto, nili dignas defuribusp^' nas fumplillet. At Ducum imperitia fačtum, ut fedecim miHjT um exercitus nullo operae pretio urbi in fextam hebdomadem fideret. Alia quidem continub obfidionis facies erat, podq uaItl in caftra Sigismundus auxilio veniRet; verum, lit tum quide 111 fufpicio ferebat, paratus in omne Ragitium Procopius, dum f- eJ imparem hofli vidilfet, ad proditorum artes confugit, parlip 1 Albtnm folicitus, foedilfimo flagitio, an virtute hoftem amoliretur. V' Y ur Mort ~ neno utrumq; aggreditur, Sigismundus mox folicitato pharmaei s ventriculo malum evomuit. Albertus ClauR;ro-Neoburgi 1,irl foluta obfidione delatus XXV. Augufb Anno MCDIV. teriae fuccubuit. ^ of Dux Styri quem cicurem ab fe redditum doini fuae aluerat, una cumcatulo inter lugubres ejulatusad feretrum proftratos avelli inde non po* tuifle: cum cadaveradDivi Stephani efierretur, vi, ne fequeren- tur,conclufos,cibum omnem, doneč farne perirent, refpuiife. Q c ' cafionem ea res fymbolo Wjlhelmo attributo prarbuit. Leo* nem idpraefert tumbae incubantem fubjunčto lemmate: Ars vin* Symi>o- cit naturam. Nomen fane affabilis non immerito inditum, vel hinc conficies, qui belluarum ferocifiimae manfuetudinem afHa- vit. Praefečtum a Wenceslao Caefare fbiJde aliquando Germa* Uxor. n [x Lazius apud Rhoo teftatur. Joanna Vidua poft conjugiuifl fierile in Italiam menfe Novembri fe retulit. A nno XIV. ab obitu Ladislai fratris regnum Neapolis indepta, cum Jacobo Borbonio» Marchiae comite altero anno in manus convenit, quo repudiato inconftans animi fcemina pari levitate, qua maritum, hacredes exautoravit5 nam cum nullum peperiflet, Alphonfum Arrago* nem primum, dein Ludovicum Andegavenfem adoptavit. Diem Anno feculi XXXV. claufit. EK' .. ■ • .. _ .. • »c 67 )®m ERNESTUS Ferreus. DUX STYRIjE XIII. Efunčto WilheImo cltm fuperftites Fratres, Sc in- Divl ^ Mt tegram concordiam vellent, Sc fervari ab fe poile Frovinci- deiperarent, fi penes unuin omne, aut communc" Le 0 J° u penes omnes regimen dlet, Patris «xemplum prve jt us , & A vi Proavlque legibus fecuti divifis potius terris, mderkus ^ukm animis imperare ftatuerunt. Leopoldo Burgovia, Brisgo- fia, Alfatia, Ergovia, Suevia, quaeque Rheno Helvetfsque vici- decreta. Ernestus tertio loco genitus Styriam, Carinthiam, ceterasque Auftriae interioris Provincias, Fridericus natu mini* tou^Tyrolim creverunt. Non ideo tamen fomes omnis difcor- diarum fubmotus 3 adeb res humana induftria artčque major eft, J nter pares natalibus difpariles honores, Sc fraterna amicitiae jura confervare. Leopoldum, ut qui ceteros aetate anteiret, regendae Alberti V. Juventuti Auftriaci praefecerant, fidčmque IV. Idus Augufti jurarunt. Id genus honoris fibi quoque deberi, divi- dendum tutelae munus non minus ac patrimonium reliqui duo c ontendebant: ne fcilicet vel alieno nomine latius Fraterimpe- Erne ji m r 'aret3 Fridericus quidem non tam fibi,quam Ernesto eam prar- TuttUm r °gativam efflibtim cupienti ambiebat. Fočo adhucdum dubie talenti impigrb Proceres pabula miniftrabant, quorum alios Eeopoldo, Friderico alios aemulorum odium, /pčsque opprimen- di» aut primae admifTionis defiderium, quam ab aliis pneceptam a libi defperafient, adfcripferat; quibus apud neutrum maj oris compendii fpes fe obtulifiet, utčrque dilplicebat j paucis reipu- blicae rationes ante privatos habentibus. Sopitam ad tempus c ontroverfiamLeopoldifacilitate,funt, quireferunt$ fedquo de- pačto id fačtum, variant: alii fingulos alternis menfibus, a iii utrumque communi poteftate, nullo temporis difcriminc tu- telam gefiifle, arbitrantur. Lazius infuper quadraginta aureo- millia in fingulos annos Leopoldo decreta afierit. Non coa- luifle tamen populi fiudia eNeoftadienfium fabto conjicias. Nam Ernesto, cum fiib autumnum anni ejusdem in Styriam tenderet, ^blsque hofpitio accipi exped:aret, portas cives occlufere 5 mul- lUm deinde ordinibus defudandum fuit, nb generofo nimium ad- ParsII. S ver- 68 . Erne jim versumLeopoldum ftudio Ernesti ar m a ad imiros fuos accerfe- rent. Vero fimillimum eft, illatum aliunde bellum domefticis turbis inducias imperafle. Moravi Etenim Moravi nondum obliterato pr^darum, quas faepius tur*Au“ antc hac egerunt, guftu illečti denuo Duce Sockelio redierant, jiriam. Patriae recenti feditione exhaufe penuriam Auftriae opibus leva« turi. Populationes non aliter ac bellum e militari dilciplina au« fpicatiLan x oppidoprimum infidiantiir,quo applicitis -nodtufca« lis tranfcenfo, quotidie deinceps onufti praedis in fpoliarium fuum revertebantur. Aučtus indies facinoroforum acceftione nume* rus eb excreverat, ut eam latronum coloniam fuis fane ingratiis dedučtam exfcinderc, nifi jufto exercitu, Leopoldus defperaret: quamquam Sc is dcmum fruftra fuerit, emereque receptum, qui invitis extorqueri non poterat, a volentibus oporteret.’ Sex- centos in eam cxpeditionem e Styria Erneftus Lobingerius, Sc Cafparus Saurekerus veterani centuriones adduxere. Pri' mo afTultu parum aberat, quin oppidum caperetur, effračfiu jam a Weichardo Polheimio porta, rnagna hoftium parter h muris depulfa ; at cum inclatflanti fuppetias Polheimio ne¬ mo ferret 5 ingruenti multitudini impar Sc ille recedere doa- btus, Sc fpe expugnandae urbis evoluti, Berchtoldus Frifingen* fls, Sc Comes Montfortius obfidionem folvere. Addidit ea debili- tatis confellio Sockelio animos, ut jam in campo convredi aude- ret. InStyros, quosad fines excubare Frifingenfis jufterat, in- večtus, paucis caefis plerosque cum multis Auftriae nobilibus comprehenfos cupiditate lytri fervarat. Acceptis triginta^ (quinquaginta numerant alii) aureorum millibus, captivoscuin oppido Lahareftituit. Stipulatum infbperLeopoldum a Sockelio? Sc affinc ejus Sidlizioopem, fi fubigendT Auftriae, quam eripere haeredi Alberto meditatus fuerit, opus ea foret, fcriptorum ali- qui fulpicantur. Cum Tre etiam pacem domefticam abftulifte Moravi vifi funt, adeb celeriter ad lacerandam fuis moribus rempublicam^ confilia, animbsque Auftriaci flexerunt. Objicicbant Leopol' do ij etiam« qui in tutelam nuper Albertum impuberem fuis fuf- fragiis dederant, Tutoris munere abuti 5 circumfcripto fubdole inteflini Haerede, Auftriae dominationi imminere; exadta praeter mo- ™ujbia' n rem & praecipuis Viennae civibus, & Ecclefiafticis večtigalia non reipublicae commodis impendi, fed privatis lucris apponi. E R ' nestus Sc eo rumore, Sc Clientum ftiorum, praecipud Friderik Waldfeji literis excitus Viennam properat compendii quidquain eis ex turbis eliciturus. Nihil hačtenus praeter Duces plebs exp e ' <5tarat 5 ubi eos načta, jam apertb in fačtiones fuas fecedere, cinn ccerfe- leRicis fepius er ant, > leva* na au- tufca- fuum uime« ?ratiis raret: i,qui Sex- irius, Pri- : irte_j> 0 ne- doa- lgen- tbili- mdc- , in- libus ita__5 c um :elio, pere 1 ali- vift im j »pol- u dole m o* n on Ek- niči jam {pe¬ nin ren- T)uxStyr'ue XIII. 6 <) parentibus filii, fratres, agnati interfefe collidi, ut adeo e foro ia privata tečta Ernesti, & Leopoldi difiidia immigrarint. Leo- poldum Viennenfium fratrisque metus Neofiadium abftulerat, ^uem afie&atus Bertholdus Frilingenfis aulae Cancellarius convo- fatos Enfisdorffium, CbmitemMaydeburgicum, aličsq; Nobiles in fide confirmat. Ernesto Fridericus, & Reimbertus W aldfejus cum plerlsque Aufiriae Proceribus adhadit. Vienna a fc diflide- ^at, Magiflratus pro Ernesto, pro altero inferioris conditionis dves & opifices pugnabant. Georgium Patavienfem Bertholdi odium, & clientum ferocia a Leopolde alienarat, a quorum__9 toanibus non profana, non faera intadra. Eckenburgum, Drofen- dorffium, Laham, qubd Ernefiina elfent, inhumaniter habita: Coenobium S. Crucis, Campililiorum, Gottwicenle, Medlicenfe, Wlenfe pari rabie expilata. Caufa furoris ad inlaniam usque Adi anathema in eos, ipfumqueBertholdum, etfi prefio noini- ^5 puhlici tumultus li minus authorem, fautorem certe a Geor¬ gio Patavienfi libratum. Regionis demum tutelam, faerarum P r xcipue aedium,Reimbertus Waldfejus Auflriae fuperioris Praefe- jicere VII. Julii jubentur. Incredibile, quantam id fupplicium non domi duntaxat, fed Sc foris Leopoldo invidiam conflarit. Inftaurant Conjurati foe- dus, Reimbertus Waklfejus adfcito in focietatem Rofenbergico palam in armis erat, feditiolis vocibus, Sc apparatibus vilte,op- Nov is tur- pida paflim perftrepebant. Sockolium cum Joanne Maydebur- gi co L e °p°ldus advocarat, Hiberius Polonus, praedarum causa 'in “ Auftriam pervagabatur , potens in Hungaria Dynafta. Hune amidti- q u idem Stubenbergicus a cervicibus civium avertit. At nb inj Z”* 1 ' triftiores nuperis tumultus respublica revolveretur, uniLiech- tenfteinii Tridentini Epifcopi, nuper Viennenlis Prapofiti foler- tiae debebatur: procerum iile domos concurfare, imminentiama¬ la ob oculos ponere, pacem perluadere denique3 itaque com- muni confilio duodecim arbitri deliguntur, quorum fententiae acquiefcere alteruter Ducum recufaret, fe hoftem Sigismunda Ca:far arbitrorum Princeps minabatur 3 ante omnia Frifingenm exelle Auftria, Sc munere jubetur. Tum hae leges An.MCDl% fcribuntur: Leopoldus Neoftadium fecederet^ in ejus tutela Al¬ berto perfeveraret 3 Ernesti cura deinceps dlet, diffidentes ordines conciliare3 pacem ipfe coleret3 Sc li ad domandos pervi- caces opus dlet, vires fratri conjungeret. Quibus peračtisLeo¬ poldus relidro Neoftadio, ERNESTusEggenfurto, pofitis fimulta- tibus inter feftivas populi acclamationes Viennae fe reddiderunf* Menfe Majo allata k Sigismundo Caefare pacificationis capita* queis abutroque probatis, Alberto Principi, Leopoldo &Ernesto tutoribus facramentum Cives dixerunt. Fratres ad adventuiru Friderici Viennae commorati, antequam in fuam quisque Pro- vinciam abiret, thefiuros ab Abavis longo annorum interval- lo collečbos sequabili partitione cum Alberto divifere. Turba- rum denique nervos plene incidit confecuta Anno MCDKP Mors Leopoldi, Sc Alberti maturareipublicae gerendae aetas. R e ' fert tamen Hafelbachius Ernestum, Sc Fridericum, Alberti jam I rui, & e fe fa* [uerete caedes? preme* vranu primiS) culant. itis pa- idorfji* iri fu!> .t, fci iti i& ergico k, op* iebur- causa Hune in j Jech* foler- iama* com* ntiaefi undus 2:enfis Dl% la Al- lentes lervi- ; Leo- iulta- runt* ipita, fESTO uitu PrO' rval' jrba- DXI- Re- i jam •ebus Dux Styr'ue XIII. 71 rebus impofiti regimcn prensafle 5 at poftquam hoftiliter agere coepiftent, a Waldfejo Bohemorum op e ant territos, aut reprefi fosiram in Waldfeji per Styriam bona vertiile. Ernestum , quem cum Leopoldo tuteiae praerogativa, cum altero Fratre Friderico ejus calamitas commifit. Origo difcor- diaeeafuit. E Conftantienfi concilio, quod Anno MCDXIY. dirimendae trium Pontificum caufie celebratum , cum dimili Be- nedičfus, Sc Gregorius adefte detrečlarent, fe c lam Joannesfub- duxerat, operam, aut ingenium veritis hunc in modum com- modante Friderico. Equeftres iudos ad Civitatispomoeria ador- navit, adquos, ctim ex urbe Civium multitudo affiueret, tnr- bac immiftus equiJfonis habitu cuftodes fefeilit. Odoratus qui-i^™j£ dem id confiiium Caefar tum joannem, tum Fridericum dehor-ic*/«™ tatus erat. Sed impulit cumprimis Ducem, qubd ejus fidei^ Conci ~ Joannes, antequam Conftantiam venire in animum induceret, b commififtet, tum, quod ipfe fe ah Epifcopis Conftantienfi/ furienfi, Tridentino fibi infenfis graviter acculandum, nec vi- ftorem facile abiturum praevideret. Intellečla Pontificis luga Caefar Fridericum, Cjubdad diem evoeatus vadimonium deferuift kt,hoftem reipubiies: Majeftatis reum pronunciat: poteftatem °ccupandi ditionem ejus, cui liberet, facit. Helvctos, ut in_e partem prxdx venirent, invitat, fcederis, quod inquinquagirita a nos cumAuftriacis pepigerant,re!igione iblutos authoritate con- c dij dičtitans. Omni itaqueparte arma expediuntur, inter hoftes nomen profitentur, nonii duntaxat, quos veteres oftenfie alie- riirant, fed amici, Sc multis ceteroquin nominibusAuftriacsegen- b obftridH, Nellenburgicus , Montfortius , Werdenbergicus, bogcrenburgicus, cum fexcentis aliis. Dignum hi omnes inimi- bda fua Friderieum cenfebant. Cum illi non deefiet, quod aufer- r ent,6enihil haberet, quod impune rapi non poftet: conciliitamen bntentram obtendebant. Et erat fane, cur utilis non minhs hoftis nune videretur, ac nuper amicusj fiquidem ampliflimum Leo¬ poldi Fratris Patrimonium a morte ejus adierat. Torrentis in- for diverfiftimi hoftes in Provincias efliifi anno nondum circum- a fto,quantum Auftriacis paruit, fubigunt. Ernestus , rib Frater -Emtfim ditio alienis duntaxat przeda fieret, ad legenda fpoiiain Tyro-Y ro/ '^* m aut evoeatus a civibus, aut certe non invitis receptus ad- 0 ^^^' Volat^. Fridericus jam nihil prcefidii in ar mi s Sc amicis cernens,con- demum Ludovici Palatini affinis fui fe permifit, e6que Sc burggravio Norimbergenfi comitatus Conftantiam ad Caefarem r edit, qub fevere inerepitus Papam reducere, omnes Provin- Cl asIinperatori tradere, aut veniam defperare jubetur. In utram- II. T que 1 72 Emejlus que conditionem defcendit j Miffi in Tyrolim Legati non muko pofi, quam cives fidem obligaflent Ernesto, tempore iiteras attu- lere,quibus Ordines adobtemperandum pofthac ImperatoriFride- ricus hortabatur. Multo ftomacho Legatorum adventum Er- nestus audiit. Ad fe vocatos excedere continuo finibus, & re* nunciare Sigismundo jubet: fatiari dudum ejus cupiditatem Hel- vetise Sueviaeque oppidis debuifle: plus fatis utiliter Caefari fuum fratrem jam peccalle, optare certe pofle, ne fimiles rei defint de- inceps. Nifi Erkestum jufto diutius praeceps fententia latuiffet, effečHim haud dubie fuifle, ne deličti modum vindičla adeb ex- cederet. Si Fridericus deliquit, ab eo pcenas repeteret: cur illas ad univerfam Auftriacorum gentem extendiflet. Se non minus ac fratrem Leopoldo Probo genitum: non pofle alterutrum patri* monio exui, quin uterque fpolietur. Qubd li vero Sc lfthaec ab- efTent, quid tandem piaculi, involafle in fpolia, quae cuique eX* pofitaCaefar volebat? Ergoviam, Sc Turgoviam Sigismundi nau- nificentia infideri ab Helvetis. Šibi omnino deliberatum valle Attefina, & Tyroli nondecedere. Norit Imperator, vetuselfe incolarum privilegium: fe ad obffringendam cuipiam fidem jure adigi a nemine pofle, nifi cui caffrumTyrolis pareat} fitanta illi Regionis cupido, veniret; fed id ferro, non mandato expugnan- dum putaret j fibi cur se futurum, ne indignum Caefare hoftemab fe obfideri queratur 5 Sigismundnm, etfi liberum Ernesti refpon* fum pupugerit, devorandum tamen ab eoputabat, quemanimo ferreum, mandatis nunquam: montibus claufum, non nifi poft longum fortb tempus, armis edomandum profpiciebat. Fr ideri cm At Fridericus idfačtum Fratris nec probandum, necdiffimu* Mm con. i an j um omnino putavit. Pejore loco res fuas in Tyroli ftarenon eiapfiu in polic ipfe exiftimabat, ut quam k Caefare, quam fratre cccupa* Tjroiim tam maluiflet. Peffimo rev era Conflantiae ftabant. llrgebat vmit ' identidem Tridentinus Caefarem Patrčsque, ut vindičtam infifie* rent. Ergo Sc fuae Tyrolis folicitus, & ne quid, fi in hoflium po- teftate maneret, gravius in fe ftatueretur veritus, clam fefe Con* ftantia proripit (Arenpeckii opinio efi: capitis anquifitum fiiifle, fed precibus Principum in caftro ad Rhenum inclufum annuos carceres fubiifle, e quibus abierit, excubiis aere corruptis) fed jam Tyrolim non magis ferb fuam, ac Sueviam reperit. Ordi- nibus Ernestum fecutis plebs tantummodo, Sc Civitates quaepi- am Fridericum agnofcebant 5 coram his proinde de Fratris inju- riis expoftulare, cujus pariim decora ambitione vel in fundis fuis Cum fra-Gx ulet: fidem eorum obtefiari. Anno fequente MCDXVI. tre litigat. Rudovicus Palatinus , Sc Eberhardus Neuhaufius Salisburgenfis Antifies integrandae amicitiae munus in fe recepere, pofiquam.j> Fra- i T)ux StyrU XIIL 73 Fratres .Auftriacos Udalrico Brixinenfi eonciliaflent, recuperato illi Cancellarii munere. Cum verb negotium inter Ernestum, k Fridericum minus procederet, Merani, atque hi c fine fru¬ fru folutis altera Oeniponti comitia indicuntur; ante quae_e Udalricus Brixinenfis Ernesti, quam Friderici ftudiofior elan- culum proceres allocutus in hsec pačla pertrahit. In proximo conventu nullius praeterquam ordinum arbitrio litem dirimi pa- terentur j qui fententiae intercederet, hoftis Patriae haberetnr 5 <]uinquepraeterea ftimmi arbitri, delečtibini fingulis Confiliarii adjunčEi 5 hsec conlcio Ernesto, atignaro Friderico abta, fimul ac in ejus confcientiam perferrentur , literis in omnem partem_» dilperfis le circumventum queritur, deceptos ab Udalrico, qui infoedus concefiifient, perfuafi, quod utriusqueFratris confenlu iniretur. Vicifiim Ernestus conjuratos in propofito obfirmarej ad vim res vergebat. Quippe plebs Fridericum reftitui pertina- ci ftudio pofiulabat, a quo muitb mitius fe habitam, qukm ab Ernesti Praefečtis meminerat. Ipfis demum Ducibus civile_« Emejim Eellutn deteftatis reddita.lub anni exitum Tyroli in Styriam Er- ^j£ olt Restus retroceflit. Atque hic ille eft, quem, qubd pbfi: amiflos Caefaris fententia Provincias ad incitas redabtus videretur, Fri¬ dericum cum vacua pera dixere^ quod convitium, ut oftenta- l *s divitiis retunderet, famolo Oeniponti tečto ducenta aureo- r Um millia illevit. Vicitinterea Conftantiae Tridentinus, publicfsque templo- r Um foribus proferiptum Friderici nomen pendebat. Indignatus Tridtrhm Ernestus toties in vetus ulcus ungues deiigi, mille lecum cqui-f ecu ” d ° f es, & numerofam peditum manum Confiantiam abripit, jufif™. %ue in propinquum prsefiolari ceteris, centum ecjuitum co- ^orte ftipatus rečta ad Gefarem tendit. In os illi injuftam fen- ^ntiam exprobrat. Venditas ab iplo rufticae plebi ( Helve- intelligebat) florentiflimas Provincias, futurum haud dubib, agricolis pofthac ferviant Principes, Oeferque profečtus in kfrlum equitum comitiva careat, nifi nobiles volones ecolonis, ^ ab aratro accerfat. Loquentis libertas, armatorum comi- Cce p, r i tll m numerus, & farna, quae offenlos Tridentino Venetos opi- concilitU ^laturosAuftriacis vulgabat, Sigismundum impulit, ut Frideri- tHr ' j ; ct, minpriftinum dignitatis reponeret. Jačturam tamen ditionum J°n modicam fubiit 3 nam alias urbes Cselar imperialibus accen- ilJ it, alias pignori elocavit. Quas Helveti ad Arulam occupa- ra nt, nunquam rediere. Sed antequam Friderici infortunium, orttimque inde Fra- Ermju ril rn dilfidium ennarraremus, Ernesti in Palaeftinam iter dičbum iterin Pa ‘ °Portuit, fi temporis ordinem fervare libuifiet$ fblitae ejus xvi UJU * m ' T 2 pie- Kotnim eorum qui ad fepul- crum Do¬ mini črta. ti eguites cum Er- nejlo. Ittr in Hangari- am. In Poloni* atn . Cracovia ducitCim - irurgim. / 74 Ernejlus pietati indulgens, Anno XII. poftquam Conjugem Margaritatn Boguslai V. Pomeranire Ducis Filiam Sigismundi Caefaris mater* teram, amififlet, in iter fe dedit. Nomina Nobilium, qui Ducem ad invifendum Servatoris fepulchrum comitati, Auguftus Filius Fridericus fua manu memoriae prodidit. Comentariis his in Caefarea Bibliotheca aflervatis nomen Diarii indidit. In Cellen- Fs porrb itineris diario hunc in modum a Lambecio refertur. Catalogus eorum, qui cum meo Domino, & Parente ad fai> člum fepulchrum Equites creati funt: Comes Paulus Forchten* fteinius, Leopoldus Kreigius, RudolphusLiechtenFeinius, Al* bertus Neibergius, Ulricus Stubenbergicus, Henricus Potten* dorffius, Wolfgangus Draunerus, Wilhelmu$ Zelkingius, Jo* annes Eberftormus, Ulricus Wilhelmus Smaurerus, Ulricus Vel* berus, Joannes Sweinwarterus, Joannes Spaurius, Ulricus Star* kenbergerus, Francifcus StraFaverus, Georgius Furftenvelderus, JoannesLaunius, Wolfgangus Jorgerus, Colomannus Windifch* grazzerus, Joannes Zinldus, Ulricus Wurffelius, Wolfgangus Jorgerus, Conradus Nempfius, Joannes Sweinpeckius, Cafpa- rusPelkendorfferus, Ulricus Langius. Altero anno redux Budam fub ipFim tempus comitiorumad Regem Sigismundum divertit, quo haud ita pridem Albertus Dux AuFrise, Crefaris gener, conceFerat. OFenfum Ernesti apparatu Sigismundum Hafelbachius meminit, qubd manipulos terentium imagines phaleris intextas equi geftarent, Albcrtd* que conciliatore opus fuifle. Inter confabulandum cum eximiam Cimburgis fpeciem miriš laudibus extolli Fepius aprincipibus au* diiFet, puellre amore tačtus, non ante tamen in torum poftulare voluit, quam ipfe coram, quam vera referrentur, exploratfd' Nata Cimburgis erat Ziemovito Mallaviae Duce, & Alexandra Uladislai Jagellonis Polonic Regis filia, idebque paucis ere nupt^ probabantur , qui Wilhelmo afFabili illatam a puellae avo, in* juriam nondum concoxerant5 fed veniam mereri Ernesto facife vifus eft avus, qui neptem haberet, qure merereturamari, veh e ' mentiore FamTTra juFae irre ardorem obruente: paucis vise co* mitibus, veFčque aliena latens Cracoviam, ubi puella educaba* tur, fubiit. Ingenium, moreš,formamVirginis ignaraadhucdum fuae fortunre fponsa obfervat 5 poFquam fatls deprehendilfet fa- mam, ut alias folet, eundo non creviFe, fe,fuique itineris con* filium Regi manifeftat. Pronis auribus excepta ab Uladislaope* titio, novfsque fponfis nuptiale feFum in aula fua prolocer perbiflima pompa adornavit 5 felicib’ s aulpiciis, & bono certe^ genio dučtushoc cumCimburgeConjugium Ernestus iniit»con* cors aeque ac fcecundum. Haeredes illa Provinciis, marito F ^ iinmor* / immorl Alberti MCD) Jargis, ugger mam fi belino pro un didit; Auftrič ceu no daret, t»on de F Oenip XI. Kr te Alt tem V tem h vici \ Jus, J hider tharir lila A tindec ditatis lecit: ttaau: , C Huffi Albei eonat »bat, dies^ cum marr fire \ Greii lila f tiles Ann lacei quat L r Dux Styrice XIIh bmortalem propagatoris gloriam peperit. ExtindFa fiquidem Alberti in Auftria, Sc Friderici inTyroli progenie,flios ab Anno • MCDXL. Imperium Csefares, Frincipes Auftria foecunditati Cim- brgis, Styriseque Ducis debet. Prominente nonnihil labio fuille frggerus teftatur, cujus indicioferinepotesCimburgimMatrem. fiiam fiiifle fateantur. Pensafle adeo Auftriacis , quidquid Wil- frlmo avus eripuit, neptis non finb foenore cenferi potuit, quse pro uno regno tot tantorum Regnorum hseredes fertili finu red- didit} quippe ea Cimburgifelicitasobtigit, utnonmodbgentem Auftriacam per ter centnm annos propagatam in noftra tempora, ceunova mater immitteret 5 fed& eos Principes Europae bono daret, quorum vel lingulos fingulis regnis emifle nimium videri ^on debeat. Fridericum dičtum Pacificum, poftmodum Caefarem, dum ukri i ^niponti cum Marito, ut diximus, verfaretur, An. MCDXV. Ci ^ u t r - gi S. Kalendas Obtobres primo partu edidit 5 ceteri ejus liberi fue- ^ u r e Albevtus VI. dibtus Prodigus, Anno feculiXVIII. natus, mor¬ fin Viennse oppetiit Anno LXIII. III. Nonas Decembres. Uxo- f em habuit Mathildem Ludovici Palatini filiarn, alterius Ludo- v ici Wirtembergici viduam. Erncftus, Rudolphus, Leopol¬ da, Alexandra, Anna puberes annos non attigere. Margarita fridericum II. Placidum, Saxonise Ducem Anno MCDXXXI.Ca- Jharina Carolum Marchionem Badenfem Anno XLVI. načta. fra Anno LXXXVI. obtavo Idus Februarii, hsec Anno XCIII. bdečima Septembr. fupremtim vixit 5 utraque Mater nas fbecun- ditatis se mu la, alteros ftirpis authores fuum quseque maritum^# frcit: Margaritse in dotem obto fupra vicena, Gatharinse trice- r *a aureorum millia affignata Fuggerus afferit. Quatuor, antequam moreretur, annis pii belli advershm_i> sigimun. nuflitas Sc WiclefRtas Focius, Sigismundo Csefari fuppetias cum^^‘ Alberto Ernestus tulit, quamquam omnis ea expeditio intra n . fonatus duntaxat fteterit, qubd Pragse Flise, quam expugnatum fr at, parcitum Sigismundus velletj Anno demum AdCDXXI V. dfrsX. menlis Junii fuprema illi illuxit. VifceraMurseponti, ubi Mmtur. e ^rn obiifle credibile, ante aram Principem defoffa: Cadaver _5 Jparmorese tumbse inclulum, ad dextram faerarii Runenfis Eccle- frč vifltur. Xenodochium S. Spiritus honoribus ab Udalrico frreiifeneckero Judenburgi erečtum,. non modo authoritate_* fra Rabili v it, literis Neoftadii Anno XX. Nono Kalendas quin- f iles datis, fed Sc cenfu auxit. Divi Lamberti coenobio eodem Anno XIV. quo Styrise Privllegia, XVIII. Januarii rata habuit, hcerdotium Pyberenfe prope Voitfpergam adjecit, ea lege, ut ^uatuor temporum feriis piacularia faera pro Defunčtis Auftria- ?*rs II. U cis 76 Erneftus cis obirent, fingulis verb diebus rem divinam folenni ritu ma- gnae Matris honori facerent 5 quod fe curaturum Rudolphus Abbas recepit. Symbolum ejus Cornuta Luna, Sc verba: Nun- quam eadem. Bononiac literis operam deditj uti equeftri difci- plina, 8c militari arte probe inftitutus, ita k pugnis non admo- dum abhorrebat, vultu ipfo, quid Martium fpirans, &habitu- dine corporis laboribus par. Nihilominus tamen comis, & mi¬ ra fuavitate fermonem afpergere gnarus. Subnigra illi facies, Sc fcintillantes oculi. Ferrei ilii nomen & valida corporis compa- ge, animfque robore adhaefit. Nihil illi viribus conceffifle Cim- burgis fertur, bt quae digitorum nifu juglandes, Sc avellanasnu- ces eliferit, clavos fcrreos in parietes folius manus adminiculo adegerit. A morte mariti totam fe pietatis exercitiis conft' cravit. Cum Cellas Marianas in Auftria fitas peteret, Cam-; pililii morbo proftrata Anno MCDXXIX. ibidem • obiit, quiescitque. 77 v fridericus Pacijiats. DUX STYRIjE XIV. Acifici nomen Friderico additum nili quis a pacis defiderio ftudibve deduxerit, non erit, curapacis ufu derivet, adeb paucos, aut verius nulios in omni ejus vita annos reperias, quibus ceflatum ab armis effet. Si exteri hoftes deerant, agnatorum invidiae, populi perduellio Optimo Principi fuavem quietis guftum invidebant. Diuturnum Fridf.rici Regi« ^ e n,geftlque eo compendio referemus, ut nec omififle omnino, in vaftam Impcrii hiftoriam evagari latius videamur$ memo- res inlFituti noftri non efle dc Gaefaribus, fed Styrbe Ducibus nar- ra tionem texere. Annum aetatis dccimum nondmn aufpicato morsPatris hoč-TAiti ^ditatem provinciarum obtulit. Tutelam ejus, doneč adole - Tu$ fup6rque fe curis oneratum excufans: Praefečtos, quos vel- fet, crearent: dbi Ladislai educandi curam ieponere. Quo re- fenfo dimifli Bohemi in Ptafconem, & Meinhardum, iil6que Poft paucos Menfes extinčfo in Georgium Podiebradium Proregis Poteftatem conferunt, qui an veneno, an lua morte fublato ^ainhardo, unus demum regni gubernacula capeffivit} unicam e Nepotis haereditate Auftriam curarum fuarum partem ^Fridericus fudinuit} Anno XLII. Aquisgranum profečtus a^hu. XVII. Menfis Junii, folennes ritus obeunte Coloniend, Imperii or ^nienta recepit. Peragrata Svevia, Ergovia, Fielvetia Audriam feetiit, quam magnopere affličtam Alberti Fratris turbido in- feiio offendit. Is dudum fe mifero modici aeris cenlu afperfum, fratrem_^> Ubatum c °ntra innatare opibus & potentiae quedus, vi d bi amplius pa- tr feonium conficere parabat. Opportune fe ad condiia grada-jkfo. ri pofle ratus ? F RIDFR1C0 Aquisgrani abfente, copias tumultua- fl ° delečtu fcriptas Labaco circumfuderat, ab Ulrico Cillejae Co- adjutus3 acrius, ac voluidet, putaffčtque, praefidiarii redi¬ le; appulds denique ex Audria fupetiis non dnfc clade reječtus jjftra, machinasque omnes vičtoribus reliquit. Bellum hoc k ferniolia depulfum, in populationes demum velut fedimentum Vuftriae malo dedit. . Etenim faex illa hominum clade dilperfii dgna etiam inopis fecis deferuerat, & quo jes Iperare non audebat, nid pro dipen- praedas haberet 5 illatdque in Audriam ad C 2? fari s usque re- 'tum gradabatur. Fridericus malo finem hunc in modum im- °Iuit. Alberto Fratre, ut in Sveviam ad fexennium fecederet, fevafo, feptuaginta Coronatorum millia (tantum dbiabAl- p er to deberi contendebat) repraefentavit^ fuifle hoc An. XLIII. Jr ^cii Fridericum e literis XXVI. Decembris exaratis condat, HMius Styris vetera lua jurafalva ede jubet. Leges alias Codi- W/. X ci 80 Fridericus ci privilegioram Styriae infertas VI. Novembris biennio pbfi Viennae tulit. Sub idem ternpus bellum Helveti intulere: inju- riam illi ducebant, qubd metuere Fridericum incepifient, qui BeHuM Tigurinos a foedere abftradtos fibi §djunxerit$ Kyburgenfem eti- C “e?if H ' 1 ' am comitatum iisdem dedentibus recuperarit 5 per Helvetiam nuper adeb fiii fecurus iter fecerit, ut immunitates eorum fibi ratas fore negarit, nifi ablata nuper Friderico reddiderint. Cre- bris ultro citrčque illatis cladibus, trium annorum fpatio certa* tum eft. Vicerantque Helveti Imperii Principibus otiose villa- rum incendia Jfpedtantibus, nifi auxiliares a Carolo Galliae Rege copias Odar impetraflet j at Ludovicus Delphinus non fiat fide- liter focii munere fundtus, pro petitis quinque millibus triginta infuditj caeslsque ad Bafileam fcederatis figna in Alfatiam,& Imperii urbes convertit, doneč urgente Friderico h Patre iru Gallias redire juberetur. Altero pbfiAnno, XLVI. nimirum, Lu- dovici Palatini opera pax reftituta. Nune ad Ladislaum inno- centem bellorum fomitem revertimur. Bohemi Eum, ut diximus, a Friderico detentum Anno XLIV. fibi gari La- tra di Georgius Podiebradius mifia legatione poftularat, idem Jo- disiaum annes Corvinus Hunniades anno alteroProrex Hungariae, polt cx- tr-adi /*-fum Varnenfi clade Uladislaum, contendit 5 faeram infuper co- ronam reddi pofiulans. Pars utraque apud fe educari Regem, ut moreš gentisimbiberet, animumpopuli fibi conciliaret, imminen- tes turbas fiia praefentia comprimeret, falubrius reipubliese didfi' tabant. Utrisque refponfum a Caefare: fiia: curae a Matre impube- rem regem gravibus de caufis commifium, e reipublicae falute non videri Ladislaum nondum matura aetate in regnum mittere. Si* quodipfi agnofcerent, perniciofa multorum confilia formidanda, nihil pronius futurum, quam ut Regis juventute pro fiia quisq? libidine abutatur, unde convelli fiatu m reipublica? necefle fit. D i- ftulere iram Bohemif ab Hungaris continub bellum decretum* Auftriam omnem, quanta Hamburgo ad SemeringicumpateO Aujirialn Duce Renaldo Rozgonio duodecim millium populabundo exer- irruptio. citu emetiuntur. Neofiadium, cui fe Caefar incluferat, frufim afiiliunt, vagaturi diutius, nifi frigus in patria hyberna retrufifi fet} Fridericus his damnis cautior, ne imparatum deincepsob- ruerent, indidto Radkerfpurgum Anno XLVI. conventu, fin- tuit, ut fi quid pofthac Ungari Ladislai causa obturbarent, non nobiles loIbm, ut ante fadtum, arma caperent, fed e colonis etiam miles cogeretur. Idem confilium amplexi Aufiriaci fiiarn regionem dudhore Ulrico Eitzingero, Joanne Bucheimio, Chri- ftophoro Lichtenftcinio a latronum reliquiis repurgarunt, rece- ptaculis Ipoliorum excifis, reis ad furcam abreptis. Qux verb ~ magls pgi; bus e. ricus It tooru his m lis, \ bergii garis Kome haber Bohe Caefiu kne c UtUS tem 5 Begni Pbrir jninei ^iqu: ftruer ^chav fiam] J pfe e; Hi ^onlil jjonfi Belia Hitler H Ppul Dux Stjrue XIV\ 81 inagis munita vim majorem expedlarent, icripto b Provinciali- tus exercitu, acceptfsque a Caefare feptingentis equitibus Udal- ticus Cillejenfis lubjugavit. Iter, quod Roma parari a Caefare audierant, denuo Bohe- ds««o d friorum, & Hungarorum pro Ladislao ftudiainflammavit. Ab mifli Ladisiaus Paloczius Propalatinus, Epifcopi Strigonien- Jjs, Vacienfis, Varadinenfis, Jaurinenfis 5, at iilis Ulricus Rol en- pojtuiant. bergius, SzdenkoSterenbergius vetera poltulata recantant. Un- pris repofitum a Friderico , propofitum fibi efle Ladislaum_® Komam deducere; nullam ab le moram futuram,quin reducem taberent. Simili refponfo eadem Auftriacorum poftulata reječta. Kohemi cum non line minis urgerent, ju Ih proximis comitiis Caelaris voluntatem excipere$ Proceres Benescoviae ( nam Pragae *Unc lues faeviebat) congregatos iEneas Sylvius pro Caelar v e allo- c utus nervola oratione commonftravit, nullo dolo malo nepo- ab Imperatore retineri: confultum duntaxat incolumitati Regni velle, tot inter illuftres viros, quibus Bohemia abundat, Plurimos efle , qui juventutem Regis moderari mereantur: ne- piinem non futurum, qui non alteri eam dignitatem collatam_® l! iiquis oculis afpiceret. Adhaec exhauftum regni aerarium, in- Wndae Principis aulae vix adhucdum fufFe&urum. Deliniti p fermone Proceres aquievere. Hoc obice utcunque remoto Haumbergicum Seniorem, Georgium Puchcimium ,Sigism».’n- pim Eberftorffium, & Cunradum Eizingerum Auftriae pr&ficit 5 *Keexeunte Očtobri Menfe, Anno MCDLI. Neoftadio Graeci- kti, hinc XIII. Kalendas Januarii Romam movet. L Florentiae de adventu Eleonorae Sponfae, quam nuper per Friderkm kgatos k Patre Eduardo, Lufitaniae Rege, petierat, edo&us,^ 1 ™* ^niseam, Ladislao Pofthumo, Alberto Fratre, magna Nobili- lt ' & militum Corona ftipatus excipit, Rom&mque dedučtam bocurante confuetas Ceremonias fummo Pontifice Nicolao V. XVI. Martii in D. Petri Balilica Matrimonio fibi copulavit. j 1 °ftquam Imperii diadema cum conjuge decima nona lufcepil- gnt, creatisad Pontem Adriani tercentum cum Alberto Fratre «,«m ^ uitibus Neapolim abiere, qub Eleonorae avunculus Alphon-™™«*- ? s ad agenda nuptiarum fefta invitarat. Sed diu quietis efie non /WI * %iit 5 nunciatum non multb pbfi: Roma Ungaros, & praecipue ^uftriacos corrnpto inftručtore Nicolao Grottendorffio, in fugae ^onfilium Ladislaum attraxifie? dolumque cariturum lucceflii fuifie, nifi dEneas Epifcopus a Papa admonitus lefe objecifiet. Relikta proinde Neapoli conjuge Romam primum, afiumptbque joidem Ladislao Venetias approperat, ubi, poftquam Conjnx H ppulla eflet in Styriam, Judenburgum tedendit, Diftinčtb h'c X 2 per« j 82 Fridericus pernicioias Auftriacorum molitiones intelligit: ut illi, dum abef- fet, congregatis comitiis, etfi anteafevere vetitis, denegandum, nili Ladislaus tutoris poteftate eximeretur, obfequium flatuiffent: moneturque, ut ftručlas a perduellibus infidias caveret. Qui* bus tamen Fridericus : nihil ab fe eorum furori caufe prabitum, nec omnem adeo fidem exuille Aulfriacos videri. Perlpe&uni libi elle: unum Ladislaum petij fi res popofcerit, haud gravatž fe id pomum Eridos proječturum in medrum j acuendam haud dubie ejus afpečlu, invidiaque fic farnem,ut fefe Auftriaci, Un- gari, Boliemi ipfos conficerent. Neofladi- Neoftadium XIX. Augufti Anno MCDLII. ingreflum Ifr um redu, gati conjuratorum praeftolabantur j urgebant praeprimis Ulricus Ciliejenfis, & alter Ulricus Eizingerus, uterque Ipe amplioris fortunae fub immatnri Ladislai regimine dučtus. Fridericus,' cui non minor honoris ac pacis cura, indignum ratus, li minis extortum ab fe pupillum gloriaretur, populum redire ad fnosju- bet, expebtarčque, quid libi decernere hberet. AtmaglsilH jam in perduellionem animos obfirmarant, qukm ut moraš to* lerarent 5 remittuntur extemplo pro Legatis feciales: excidiF fi Frtdericum gubernaculisj fe pofthacluo arbitratu vičturosj bel* lum denique denunciant. A Ludovico Bavaro oblata in pignus Auftriae parte pecunias miilo Comite Schaumbergico ftipulan* tur: Moravos, Bohemos, Hungaros exciunt: decem dierunv oblidione Orthium validum caftrum expugnant j llmulato dein Lcithapontum itinere improvifi ad Neoftadium cajfra figunt, Imperatrice vix tantum fpatii načta, quo feLeobium reciperet* otfidetur Sedečim milliainexercitu numerabant. SoliViennenfesquin- dconjura. q u i es mille, dubque immanis magnitudinis tormenta eduxet e » ducentos equites, očlingentos pedites Rofenbergicus e Bohem# fociarat. His quingenti Moravi accefsere, Hungarorum nemo aderat. Fridericus admonitis jam alihs de periculo fuo Styris,& Carinthis, Albert6que Fratre, quatuor equitum, totidempedi- tum millia Neoftadium accerlierat. Ut primbrn in urbis con- fpedtum venere, atrox pugna conferitur, extraportas urbis C^- farei hoflem opperiebantur, ingruente majore numero, & cla* de a tormentis edita cedere compulfi, dum fefe intra moenia-* certatim conjiciunt, inlecuti terga conjurati portis imminebant* llnus Andreas Paumkircherus ( adeb reliquis timor mentem alienarat) obječlu corporis, armorumque ruentes luftinuit, turmae fugientium immiffi eodem ardore urbem caperent, doneč confternatis pudor, & temerarise propemodum virtutis exem- plum novas iras, animbsque fufficeret. A fuga reverfis in pO' gnam nulla jam vis hoftium par fuit. Jam jam vičirores portis ,oC i abef- ldum, iffent: Qui- )itum, :dlum •avatfc haud , Itn« n Le« [lricus plioris UCUS,' minis losju« £s illi as to* :iditTe j bel- ignus »ulan- um ~9 > dein gulit* leret. quin- xere» emi* iemo ris,& pedi- con* iCse- : cla- nia_9 lant. item , n b on ec [em- 1 pu- s,& Ipe Dux Stjria XIV 83 fpe potiuncke per impetum urbis dejedtos in caftra repcllunt. Nec uoftes fortunam pofthac tentare aufi ad lentam obfidionem con- iilia flexere. Intelledlo Friderici difcrimine Podiebradius cum fedecim millibus iter ingreditur certam conjuratis, nifipacem_5> maturaftent, cladem allaturus} atnondum appropinquarat, chm componendam propediem controverfiam rumor nunciaftet} re- lefto Pragam itinere, ne tamen nihil Friderici hoftibus damni creaflet, Rofenbergici fundos evaftat. Pacis porrb arbitri Carolus Badenfis, Sigismundus Wolker-^^ Eorffius eo anno Salisburgenfi Mitra ornatus leges has utrique_5> ^ parti fcripfere: Fridericus Ladislaum b tuteia dimiftum Au*/«w. ftriacis traderet 3 nemo, quem Caefar ante legiftet, fenatumo- ^eretur 3 niti eodem confcio nihil in republica innovaretur 3 La- U ' iislaus &$laus fub Uirici Cillejenfis poteftate Berchtoldftorffium in -p 0 nitur! G oleret, nec Viennam fubiret, nec rempublicam attingeret, do¬ neč Caefari vifum publicis in comitiis poteftatem illi concedere. ^oftquam utriusque aftenfu receptae tabulae, Ulricus Neoftadio £ Xercitum, Ladislaum Berchtoldftorffium X. Septembris abdu- Verum quid ea fide infirmius, quam ad pacifcendum coa- ftodederis? Auftriaci nullum jam delidtum rati, verbisludere fencipem, poftquam armis petiiflent: Ladislaum Viennam de* X. Novembr. Ducem falutant. Caefari adversus padla Neoftadienfia agi per Legatos in Comitiis quefto ferociter ab Cil- %nfi refponfum : Vidtori a vidlo leges nuilas praefcribL Ladis- laum praeter fas detentum fiiiiTe 5 nifi illi liberando pacifci fibi Hec opus, nec animum fuifte. Ad pacis perficiendie negotium nihilominus curae adjedbe, fed ad quam pervenirc non potuit, dum Ladislaus viveret. Auftriaci levibus momentis dudli Cae- ^rem hereditati nepotis fui imminere fufpicabantur: Fridericus taftra quaedam per Hungariam Auftriamque detenta, &; Coro- Jarn redditurum fe negabat, nifi maxima pecuniae fumma red- niberetur tutebe nomine debita. Ubi confedtum non femel ne- ^°tium credebatur, fpes omnis variis de caufis repente evanuit, pillejenfi Comite gnaviter alios ex aliis nodostexente, quosnon ^cile expedirent. Nune infatiabilem Friderici avaritiam nimi- £ 7« cum poftulantis criminabantur^ alias, cum expugnata An. LIII.^rL Ponftantinopoli fingulis Provinciarum fjmbolam pecuniariamverjz* ^peraftet, iniqua divifione plus ab Auftria,quam tolerare poffit, e Xadtum objiciebant. His 8 c Sigismundus Tyrolenfis acceffit, Jlatos fibi impuberi a Tutore Friderico uniones gem&sq3 que- jJ Us i Albertus Frater, quodmirere, nulli labori pepercit, quo I n^slpinas evelleret; permovit adeb Ladislaum, & Fridericum, ^caufe arbitrium fe ejus voluntati permiftliros fponderent. Flo- \ ?«rs II. Y rentem 84 Fridericus rentem fpem pacis in herba opprefiere Comites Sigismundus, & Joanes Poffingii, Henricus LiechtenfteiniusNicolfpurgicus,lldal* ricus Stubenbergicus, Berthoidus Emerbachius, Andreas Paum* kircherus, quos, ubi Caefar Auftriam Styriamque infeftis armis percurrere cognorat, omnem eam tračtationem momento ab- rumpit. Ladislaus contra arma corripit, Leitapontum, Pefen- bergum, Rabenfteinium , Weitenekum, Klingebergum, Sty- ram ad deditionem compeilit: Guttenfteinium multo fanguine expugnat. Pofiquam beili facem Ulricus Ciliejenfis a Ladisko Gor vino in Hungaria caefus feciim tumulo intulit, propius dc- mum ad pacem perventum eft. Allata ab Eizingero b Bohemia mifio concordiae capita non modo Caefar probarat, fed nnptiis Mm La- L^dislai interfuturus fe fere ad iter accinxerat, ac ut nihil in re- disiai. bus humanis fincerum eft, e medio genialium gaudiorum appa- ratu Ladislaus annos duo de viginti duntaxat natus repentino morbo Anno MCDLVIII. XXIII. Novembr. extinguitur. Ve* nenum bibifle Fufpicio fuit. Atque hlc fpem quietis morte alte- rius partam alterius mors fuccidit. Prodefte tamen Auftriacis , quos vivus toties incursarat, mors Udalricum Cillejenfem coegit} generis fui poftremus co- mitatum fecundum vetera pačta vel invitus Friderico tranfcri- pfit. Inquietos tamen hominis manes in uxorem viduam Geor¬ gii Serviae Reguli Filiam imigrafte crederes. Caefo, quod diximus, Anno LVI. Ulrico, cum fine liberis obiiftet, non unus Cillojae, & Comitatus Ortemburgici hereditatem captabat. Ladislaus Rex affinitate jus tuebatur. Joannes Goritienfis,' nefcio quas t Scriniis tabulas eruerat. Fridericus fe jure potiorem ferebat; nfc quis tempore prior irreperet, altero mox Anno Graecium, & Ciliejenfis hinc Cillejam ducentorum equitum turma ftipatus adiit 5 No- comitatus jjj| es obftringendam fibi fidem evocarat, nil praeterea verba J£! ‘ K obmoventibus aemulis. Vidua Ladislai fautores Cunradum- 9 quendam Holzerum praeprimis concitat. Flagitium, quod nar- raturi fumus, nemine auFo, Joannes Vitobitius e Bohemia ori- undus in fe recepit. Vetus is militiae erat, & fidus quondarru tldalrici tribunus, multarum in ea regione poflefiionum Doini- nus. Nechominem, a quo fibi negotium exhiberi probe polfe cognorat, Fridericus neglexerat5 ea propter praeter magnam_i> pecuniae vim Baroms Steinbergii dignitate in Carinthia auxerat. Viciffim e jus ope Cillejenfem arcem poteftatis fiiae finb armis fe- cit 5 at dum venalem hominem fibi penitus devinxifle putaret, ille fundorum in Hungaria follicitus, Ladislaum, quem ofFen- flim fuo fačto audierat, memorabili obFequio dclinire aggredi- I tur. Invitatus ab Holtzero očlingentorum equitum cohortem Dux Styr'ue XIV. 8f ex audaciffimis conflatam in arcc fua Grebenenfi armat j indčq> filenti itinere ingreflus in urbem perportam Sanno fluvio vici« aamirrepit. Faverunt pfoditori nočturnse tenebrae, fcd cum_s primis Friderici fiducia, qui, ut antiquiipfe candoris erat, ita ceteros ex fua natura fingens metičnsque in animum inducere tion potuit, ut, quamvis admonitus, crederet, id genus fceleris proficifci ab homine tot nominibus fibi obserato pofle. Intra Wn aulae fere pedem nočte concubia jam fixerat, cum fecurus biadhuc Fridericus dormiret j excitatus a fuis de fomno aegrb lum adit. Ppr averfam partem fefe in arcem, Cillejam fuperiorem dičtam, J^cit. Ferunt Fridericum id fingulari Divi Maximiliani, ejusllr- bisTntelaris beneficio in acceptis retulifle, ebq^ Sančti iliius nomen £ r ati animi ergb filio indidifle. Praeter vitam libertatemque ef- ferre quidpiam celcritas, Sc propinquitas hoftisvetuit. Supellex 0t Rnis,aerarium, fcrinia, Imperiale fignum, equi in proditorisma- n, is Venere. Epiicopo Gurcenfi, Sc Joanni Georgio Ungnadio v 'ncnla inječta. Fridericus očto diebus intra arcem obfeffus, ( i°nec metus adventantium copiarum, quas propere Caefar ex- c ierat, praedones profligarit. Graviores multb tumultus, quam nune evaferat, Frideri- in Auftria, Sc a vicinis Regnis expečlabant, quae Ladislai ^orte, rečtore vacua, Dominos quaerebant, quaerebanturque. “°hemiam Albeitus, Sc Sigismundus Auftriaci, Guilielmus Sa- Cafimirus Polonus, Gallus, Sc Fridericus Cadar prenla- pnt, quamquam hic non tam fibi, quam Fratri ant Patrueliii- J|d ambire fat prodiderit, cbm oblatam refpuerit, Sc Anno LIX. ^eorgium Podiebradium Brunae pridieKalend.Sextiles inaugura- rit * Ungarorum pars Authore SyllagioMathiam Corvinum no- coromm ^inarat, Nicolai Villakii fačtio Fridericum praeoptabant, ačtis- H 11 c Neoftadii comitiis non Regem modo, fi Nicolao Lankman- Ji 0 fides, falutarunt} fed Sc Coronam, quam adhuc apud fe*a£ ler Varat, impofuere. Qux res ftimulo Mathiae fuit, ut tantb ^ntentius faerum pignus, finč quo pro infita gentiReligione vix ^ e gem agnofcere Hungari confueverunt, repeteret. Paflus re« P^liam Simonem Magnum imittit. Cui Udalricum Graweneg- £ e rum Caefar oppofuit; ad Kernerdum Caftri Ferrei oppidum_» c °ngredi, vičtores Germani evafere , non multb pbft ab eo*> *} ern Simone Sigismundi Georgiani Comitis copiis aučto vincen- r 1, Atque intra has clades ira confedit, Mathia exiftimante Tur ^ ai Faud paulb facilius per Legatos, quam Duces Coronam obten- n “^* Ur urn. Et verb proniorem jam reperit Fridericum Varadinen- 18 Epifcopus; quippe ininducias illico confenlit:coronam,quod ^inet, reipondit; ejus causa fe bello fepius appetitum, maxi* Y 2 miš J 86 Fndericm mis impendiis Ladislaum fuftentaile 3 fi /atisdaretur , fine mora pignus redditum iri 3 fed non nifi Anno LXIII. inducfe: in pacem deliere. Simul Corona očloginta aureorum millibus redempta ad Hungaros redit. Aihrtut Auftriae dominationi Albertus, Sc Sigismundus, ille Frater umFrilt F r iderici, bic Patruelis, inhiabant, Sc Albertus quidem non in* Hco mo- dignam putabat, quam civili fanguinc, Sc fraterno bello afler- Vlt * tum pertinaciter iret. Friderichs jus fuum a vita Lege, quae di- vidi Provincias, autalteri, quam feniori liibjici vetabat: ogge* rebatille, eam legem, fi quod aliquando pondus habuidet,fexa* ginta fere annorum exemplis videri abolitamj Fridfricum Im* perii aliarumque Provinciarum opibus abunde locupletem , cu* ris plus fatls diftentum 3 Auftriae vicinorum Regum injuriis ex* I 3 ofitx Principem neceflarium, qui praefens,& alia curarum mo* e expeditus invigilet. Beliuin forenfe non finfe verborum acerbi* tate decertatum paulb pbft arma excepere. Non aliks ferš dete* rior Auftriae conditio: caedibus, fpoliis, civium flippliciis fovi* tum eft. Et quafi evertendae Patriae fe cives fufFečluros defpe* rarent, exterorum arma in ruinam accita^ fruftra malo congref* fibus Regum vicinorum, Principum, Papse authoritate obviam itum. Alternis rixis comitia interpellabantur 3 nec pribs vo* luntatem nocendi Albertus pofuit, quammors Anno LXIH. po* teftatem ademiflet. Prima Comitia Viennse coačta, ifsque ftatutum,nifi in con* cordiam Fratres redirent, neutrum in Palatium immittendum. Exacerbatus ea lege Albertus ad Rhenum copias paraturus ubit, audit6que in urbem admiflum Fridericum, celeri itinere reve* čtus, mille quingentos equites per efTračtas portas Vienn« in* jicit. Ludovici tamen Palatini, aut quod aliis placet, Provin* ciarum induftria ab armis temperatum eft. Convenere in h xc pacta An.MCDLVIII. XXVIII. Junii Fratres: Alberto fuperior ftriaf U ~ Auftria pareret, cui anno fequente Styrenfem Comitatum Fri* dericus adjunxit 3 Inferiorem Caefar obtineret; fuperiorem Ca* rinthiain libi Sigismundus Tyrolenfis vendicaret 3 communej omnibus juramentum Viennenfes dicerent 3 in Palatio fuam quisque dornus partem fortiretur 3 triennio , bt Cufpinianus addit,ex his legibus viverent. Non diu inquies Alberti animus pacis otium tulit. Redačto per infidias in cuftodiam Ulrico Ei- zingero, nuper Frideftci partes amplexo, fratrum ceterorum_i> Stephani, Oswaldi, Sc Sigismundi, tum Sc Regis Bohemiae arma in fe concitat: b certa ruina conciliatore Caefare feliciter exiit. Beneficinm hoc etft non minore titulo ad Auftriacos perti- neret, aquorum cervicibus pbft tot gladios FRiDERicusaverterat, pofl V '* x o Dux Stjrite XIV. 87 poftbreve tamen tempus obliti feditiofos conventus Stokeravi« primum, dein Gelledorffi agitant, querelas libello compi ehenfas in hunc modum porrigunt: monetam minus probam a Cadare cufam, invečtamque eo vitio rerum penuriam 5 infuctis teloniis gravari regionem 5 oppidum Orthium b Provincia decerptum, nullo jure Fraunovero fuifle concedum 5 nid quantocyus mede- retur, in alterius potedatem fe daturos. Eadem Rex Bohemiae abEizingero concitatuspetebat, de minabatur. Cum e lua fen- tentia relponfum non obtinuident, Wolffersdorfbi congredi, ^Uerelarum capita templorum foribus afdgunt. C« far facilio-- fem fubinde fe exhibens Viennenfespermovit, ut fidemdenuo jurarent, pod modieum tempus violaturi. Interea Albertus compodta cum Helvetis Condantiae pace Lincium advenit accerdtus a Proceribus, beli6qne Fratri, qubd %niter Audriam adminidraret, iniqua partitione fecircumve- n iflet,indičto, Tulnam, Iplium, aliaque oppida expugnat$ mi- iitem Viennae admovet: urbem drenu e defendentibus Eldalrico Gravenekero , Andrea Paumkirchero , de Joanne Gilcra, qui Wl ita pridem cum tercentum Grsecio miflus a C se fare Fysdorf- fium adultu ceperat. At nihil in hoc rerum articulo omidr Bed >Mb-rtus ^rion Cardinalis, Pap«Legatus, quo furentem placaret; ille ve- fb auxiliariis Ungarorum, de Bavari copiis ferocior, aeribs indies ° J ' ] nftabat. Plus Georgii Bohemi min« valuere. Dimidb itaque Terčku ad conventicula diverfis locis celebrata curas retulit, in ^nibus gnaviter ab omnibus curatum, nkReipublicae mala confa- ttarentur. Tertio Tuln« colioquio Comitia Viennae habenda_»> Anno LXII. edicuntur; fub quorum initium feditiofi extračtum k curia Confulem Prennerum turri includunt. Ejus facinoris fa- ^ commotus Fridericus quaternis equitum Styrorum millibus jjjpatus Graecio in Audriam tetendit 5 negato urbis ingredu ad B. Marci tantifper confedit. Repullae, quam dederant, pod tri- duiim indignitatem detedati ipd cives portas venienti cum exer- c itu referarunt. Styros lubinde Caefar remiferat, ne quid diipi- c jonis urbi afflaret. Sat magna haec tumultuandi caufa iis vila, c Um timeri princeps dedidet. Sed quo furendi libidini colorem inducerent, Oefarem ade- 'tot, ut milites aliquot dve redhibito pretio, feu vi ab agris diis ^erteret, qui dipendia tum ab iplo, tum k Fratre non foluta_<> ptifati, praedas agebant 5 excufata aerarij inopia fex aureorum mil- * la fe collaturum promittit, tantundem ipd adderent; cbm, vel ^mum ut defperaret, reponerent, nemine prohibente praedo- ? e « gradati, vinnm ( vindemiae tempus erat ) urbi inferendum ln tercipiebant. Ea machina Alberti fačtio ad efFerandam plebem II. Z ind- 88 Fridericm infigniter utitur$ Holzerus omnium nomine obfequium renunci- at 5 qui k Friderico faciebant, incuftodiam dati, bonlsque exuti. Tum vim arci, quam Caefar cum uxore inhabitarat, admo- vcnt. Ducentos admodum apud fe viros plerbsque NobilesFRi- vkma dericus habebat. Fratres W ertenbergicos, Poftingium, Buchci- TridTicHs m ium» Wilhelmum Saurauerum, Georgium Teuffenbachium, ali6sque k militari difciplina agere, urbčsque tueri gnaros: ut vim imperitac multitudinis non magnopere obfefti metuerent, fi non fames fe fenfim infinuaftet j quanquam & non poft multos dies in feditioforum caftra Albertusadvenerit, pnegrandibus duobus, quaeadvexerat, tormentis, & multa belli peritiaformidandus. Op- portune obfeftbrum animos erexit Vibtorinus Georgii Podiebra- dii Regis filius fuppetias a patre miftus, malum a Bohemis de- nuncians, quisquis in Csefarem arma induiftet. Secutus cum_j> očtomillibus Georgius, cui Styri accefterant, cum Alberto trans- egit, ut liberum abire Fratrem fineret. Neque tamen deinceps aut odia polita, aut caedes, rapinaeque per Auftriam omilfe. Al- bertus ab Imperii ordinibus adnitente Caefare aqua, & igni: it Pontiiice facrorum ulu interdibtus, ter, quater de pace coa&is comitiis, reculis itentidem formulis, appellatus, induci non potu- di£r“us ut a ^ ter ^’ morti Pacificatoris gloriam concederet. Jam ir us ' eb inclinarat Caefar, ut oinnem Auftriam traderet, fi quot an- nis certam pecuniie fummam reciperet 5 nihilominus bellum~* ille parabat. At fubito morbo proftratus curis fratrem, inalis Auftriam Anno LXIII. IV. Nonas Decembres liberavit. Vien- nenfes, etll tardius, fupplices, ea tamen, qua eratclementiaC«- far, veniam meruere. Sigismundus ultro lacramento, quo fibi Viennenfes obftringebantur, abfolvit, omnčque in Auftriam jus Imperatori conceftit. Viciftim Friderigi opera anathematis vinculo exemptus, quo k Pio II. irretitus ab Anno L. vixerat» qubd Nicolaum Cufanum Brixinenfem Epifcopum in carceres compegiftet. Triderictu Sančtiorem belli materiam pofthaecPontifex luggeftit, hinc !&i- Turcas ’ indeGeorgium Bohemias Regem oftentans, quem Anno in Bohe- LXVI. & Sacrorum communione, & regno motum pronuncia- mumcon. ra t , qubd infuper habitis Baftleenfis Concilij decretis, Huftitis etiam faveret. N£ morem Pontifici gereret,Provinciae nondum compofitae, & Imperij ordines ab utroque bello averfi obftitere} quantum tamen per eam temporum iniquitatem praeftare licuit, non omifit, Regi Hungariae id bellnm lulcepturo auxilia pollici- tus. Pacata Superioris Auftriae Provincia Anno LXVIII* voti, quod Viennae obfeftus nuncuparat, reus Romam fecundb abiit. Komm In lextum decimum diem ibidem commoratus, iterum res do- mi Dux Styria XIV 89 mi male habentes reperit. Nuper ex Urbe revcrfiim Audriae, nune Styrise motus expečtarunt 5 multb tamen acerbius horum, qukm iilorum rumor aures everberavit, qood excitata ab iis, qui tot beilis virtutem, tot vitae periculis jfidem fuam teftatam fecident. Joannes Stnbenbergicus, Andreas Paumkircherus , TurU in Joannes Poflingius, Nicolaus Liechtenfteinius, Andreas Grein- Sty iil "‘ eggerus dilata in longum tempus ftipendia, cum nunquam_e exprimerent, ulterioris morae pertaTi, eodem tempore miilo Graecium ad Praefečtos Csefaris tabellione fe hofles deinceps fore nunciant; fimul pagos vilbisque confociato furore diripiunt. Te« nultque ea licentia omnium, doneč extra Provinciam Caefar ver- feretur: poftquam finibus appropinquare audierant, Liechten- fteinius, & Stubenbergicus adfaniora confilia verfi, abječtispro- pere armis gratiam Principis occupare feftinarunt^ in Foro Julio bpplices, Clagenfurti fačtorum veniam impetrarunt. Paum- brche/um (an Cariiithum? utHafelbachius, an Car molom ? ut Valvaforius appellat ) fua Nemefis in extremum fupplicium re- Wavit j is enim & meritorum confcientia tumidus, 8 c viribus ftolidb fidens in annum usque LXXI. furias adversus Caekirem^ drcumtulit, habiturus poenae, quem seris debitorem nolebat j r epetitis velitationibus fračtus, arcibiisque non paucis multatus G ementiam diu contemptam implorat, commeatum dari & di- dici poftulat, qua defečtionis l uae rationem redderet. Annuit ^elar Graecii tum agens, ju{Tumque VIII. Kalendas Majaš adefle ftvank altero in frequenti Senatu audit 5 quaeftione in multam di- % extračhi, memor, publicae fecuritatis tefleram non nifi ad ve¬ čtirnim seri s Campani fonum valituram, extendi orat 5 Čiberato opus efle, a Csefare refpofum. Paumkircherus, quo ^ificiofa mora collinearet, non difficulter aflecutus, ubiincli- ^ta jam die nullum ad fe Senatus confultum perferretur, ex arce čurrens admiflo equo urbe evolat. Jamjam extimam adMu- f am portam exituro xs Campanum infbnat. Clauduntur mo- Moreš ^entoab excubiis fores: ille redire juxta ac exire vetitus infimis^fj” ,f Ncibus vitam deprecari, fexaginta florenum millia, & quidquid ^cium poffideret ofterre : quibus nempe fcelere fuo dudum ex- c 'derat. Vim nullam preces metu extortae habuere j accito, qui ^imamprocuraret, facerdote, eodem,quo captuserat, loco cer¬ jem prsebere carnifici jubetur. Una fupplicio affečtum fuifle pttdream Greineggerum, pariš flagitii reum, Carinthise Anna- e $ teftantur. Nondum ab his ruinis Styria refpirarat, cbmTur- Turea it* F* binis pbft annis cladem clade cumularant. Evocati k Crupa Styria ' ifl Goatia Comite adversus semulum Frangipanium, inCarinthi- ^ excurrere} csefbque Georgio Gera, & Leonardo Rauberio, ^ temerfc quater mille, & trecentos in Barbaros eduxerant, per Z 2 Gib i 90 Fridericut Cillejenfem comitatum iter reiegerant, iterum Anno LXXXIV. eandem hoipitii gratiam in Carinthia, Sc Carniolia redditmi Se- cunda haec irruptio erat, quippe jam Anno MCDLXIX. in Vin* donim Marchiam fe infuderant, utraque vice quama belluis ex- pečtes, crudelitatem exeruerunt. DfiorJitt Diuturno, quod cum Rege Hungariae confecutum eft, bel* cum Caro- 1 G , occafionem non modicam turbee hx Styriacae, Sc Turcarum l °Hndo~ irruptiones praebuere: antequamtamenerumperet, rescumCa- rolo Burgundo fuit. CaTare Anno XIII. Treviris agente filiam fuam Mariam Maximiliano in matrimonium promiferat, qi oni* am vero, ut erat honoris immodice appetens, veterem Regni titu- lum Burgundiae fux reflitutum flagrantiflime cupiebat. Digni* tatemRegiam, & Vicariam per Imperium poteRatem fibi conce* di viciffim poflularat. Caefar, ne pačtas jam Filio nuptias ever* teret, initio annuenti in fpeciemqukm neganti propior, dobiore* Iponio fpem eam producere jubet, doneč liberi matrimoniunu perfeciflent 5 inftabat contra Carolus, prior ut focer conditionem expleret. Nec jam de repulfa anxius ( adeo illnm fua airbitio fecurum reddiderat, regalia ornamenta, Sc duplex Folium inEc* clefiaapparat,MetenfemEpifcopum, a quoungeretur, defignatj deprehenfus hic praeter opinionemCaeEar, fuae poteRatis non efle» excufat 5 expečbandum Imperii Senatus arbitrinm; nčve DuX ultro fatigaret, clam Treviris fe fubducit. Exinde in omnenu vindicandse ignominiae occafionem intcntus, brevi Coloni« repe- rit. Exaučborato Ruperto Bavaro Canonici Hermanum Haf* fiim fubrogarant: a Colonienfibus Fridericus Rabat. Carolus fufcepta Ruperti causaNovefium Ubiorum oppidum obfidet. Se« meivičtus, dein vičtor adnitente Alexandro Forolivienfi Epi* fcopo, Sc Pontificis Legato, amicitiam cum Caefare Sc nuptiaruifl pačba inflaurat, fu&sque Provincias, fi nulla aiia prole au#us decederet, genero ad ličit. Nune, cujus meminimus, bellum Hun* garieum perfequamur. Simultatum inter utrumque Principem Semina jam Anno LXVIII. jačta erant, quo Mathiam in Bohemum incitarat, ju* Ram pecunise vim, Sc mille Equites pollicitus. Utriusque pro- Vrimi miRi fidem liberare accife facultates vetabant. Miflum fibi mili* C “b7a u ». tem , non i^dem nummos, aegre ferens Mathias, copias reje- garu Reg? cerat, nunciari jubens, nullum manuum ferrlve ufum militi« fr Mic ^ ntxre, belli nempe anima, eRe. Labefa&am hac offenfaami- citiam mors Podiebradii Anno LXXI. XXIJ.Martii defundip e ' nitus proRravit. Reeno nuper anthoritate Papae, Sc Procerum quorundam confenfii fibi oblato Mathias imminebat. C«fa f » qui e re fua non rebatur amieum dubium, vicinumque tanfis vi- Dux Stjrice XIV 91 ribus, & fublimes hominis fpiritus delicato adeb pabulo augeri, dim pro fe, filičve fceptrum fiuftra peteret, Uladislai e Calimi- roRege Polonic geniti ambitum fulciebat. Etvičtorex Comi- tiis adolefcens quindecim annorum, eodem anno, VII.Kalend. Junii abierat. Hxc Mathiam torquebant. Fridericus objece- r at: qubd Rex fuperbiae, ambitionlsque modum non teneret, Ture a s in Interiorem Auftriam pellexerit 5 feditiofos Styrorum tumultus fua authoritate f overit 3 Paumkircherum clientibus ac- cenfuerit 5 inconfultu fuo Regis Bohemiae titulum ufurparit. Bello initium Anno LXXVII. datum, quo Uladislaus Fride- Belium jucoFoederatus cum očto miilibus Viennam advenerat, Bohemiae pimum. 'nfignibus a Caefare ornandus. Fiate enimverb in confpečtu Hun- Rariae fieri intolerandum convitium ratusMathias, poftquam Bo- «emi, etfi non obtenta miftione, dilapf! fenfim eftent, viginti mil- bbus Auftriam obruit. Trautmanftorffio , Hamburgo, Neo- Wgo, Tulna, Corneoburgo qua vi, qua deditione occupatis, a grum intra Viennam,& Neoftadium diffufum omni damnorum genere afficiunt j fed cumprimis Rafciani toti Auftriae Barbarae bcentise veftigiaimpreftere. Crembfium, & Steinam plus, quam diios menfes, machinis nequicquam verberant j Viennam, etfi bodico praefidio cuftoditam, oppugnare non aufi,eminuscin- &mt, Danubio etiam, ne quid annonae afferri poftet, navibus fraenato. Caefarem ifta Lincii, qub fe Crembfio, loco diffi- fcs, receperat, aeris militfsque defečtus otiofum fpečtare coege- f at, quidquid Viennenfes, nifi farni medelam afferret, fp dedi- tionem fačturos minarentur : nec praeter pacem remedium_s a Pparebat, quae eodem Anno XXI. Decembris in has legcs Paxcum Promulgata. Locis, quae obfefta teneret, militem Rex .remo-MaMa Jeret, oppida capta redderet, poftquam centum aureorum_s Millia Caefar, aut ejus pecuniae cautionem exhibuiftet. Nihil hmen adversus pacem fibi Mathias agere vifus, cbm Bernardo Archiepifcopo Salisburgenfi, medio tempore,armatus aftifteret^ ks ita habuit: facerdotium, quodfiii juriš Canonicorum Colle- pum contendebat, Praeful difpensarat: tum praeter morem col- hcato ad dexteram fuam Chiemenfi Antiftite, inferiori lococon- fftere Canonicorum Praepofitumjufterat 5 utroque fačto irritatus ^ubenbergicus ( Praepofitus erat) querelas haud dubič plures a d Caefarem defert. Ačfore jam Muravii defunčto evocatus ad pcendam caufam Bernardus dignitate cedere jubetur, atquecum bntentiae non acquiefceret, annnis fručtibus fpoliatur. Nepor- in Caefaris manus Interioris Auftriae pofteftiones devenirent, Alathiae milite fuo occupandas offert. Nihil ille cunčPatus Peto- v 'io,Rainae,Frifaco,Gmundae praefidiariosAnno LXXIX. injicit. Par s II. Aa Hac Pa% de- ntto tenta- ta,fed fru- fira. Aufiria ah llnga- rh fuhigi tur. 92 Friderim Hac clarigatione praemifFa altero anno in ditionemFRiDERicl involat. Radkerfpurgum opera Legati Thomas Tarcia; affultu Fubigit, Auftriam infuper populatus. FurftenFeidam Styriae ur* bem Fex Fuorum miliibus urget 5 fepties affilientes Ungari fru* ftra fuere: očtavum regreflis urbem Cives permifere, fub- ditis, antequam fugerent, ignibus. Arx farne ad deditio- nem, praefidiarii ad juramentum, nb arma deinceps contraj Mathiam ferrent, adačti. Rafciani h veteri difciplina villas Grascium ufque Fcrutati funt. Belli caufas has Rex edit. De- bitionem pecunias ex nuperna ftipulatione 5 oppreftum nullo ju¬ re Salisburgenfem 5 receptum in clientelam, & hofpitiunu Joannem Strigonienfem Archiepifcopum , qui haud ita pri¬ dem non modico auro argentbque onuftus in Casfaris tutelaffl Fedederat (Borfinius ait: Mathias Zagrabias degenti nunciatum fuifTe k Friderico in Prukenfem agrum qningentos equites prx- datum immiflos. Hinc vices redditurum , Styriam ingreflum? dum Marburgum oblideret, a CafFarello Legato Apoftolico, & CasFaris oratoribus, ut recederet permotum )ut res habeat: Fri- derigus non fegniter fe ad proFequendum bellum comparavit* CCC.Fagittarios lllmenFes, & NordlingenFesFubmifere: Imperii Ordines Norimbergae XV.milliaauxiliariorum decreverant. Pri¬ mi Saxones, Bradenburgici , & Norinbergenfes advenere j in Styria e Provinciis haereditariis IV. millia peditum, duo equitum confluxerant j quibus equites quingenti, pedites mille a Carfare jungendi. Andreas Weisbriachius, poftquam cum Wolzkone Bohemo Auftriam populatus effet, b praedone denuo miles fa- dFus, duo millia Casfaris iignis adfcripfit^ imminebat praeterea Ungarok Turca periculum, nihilotamen is inde meticulofior, Fuadentibus pacem identidem oggerebat: Bellum Ungaris necef- farium, fibi longe gloriofiffimum, qui duobus CaeFaribus unius regni potentiam uno eodemque tempore objiceret. Sola BeatriX Arragonia uxor Virum eb kdducere potuit, ut belii confilia^ omifTurum Fe Fponderet, Fi CaeFar refidua quinquaginta millia perFolveret: ad Joannem proFugumpacisFručtus non pertineret. Evitatum hac ratione Joellum erat, fi Fridfricum quiefcere 'Joannes fivifFet, a quo perfuaFus Neuerlingam Styrias arcem-s tentare Pottendorffium jubet. Sed ab accurentibus SopronioTo- betfchio, & Hohenbergico malfc multatus, obfidionales etiam machinas amifit. Majoribus viribus dein res agi ccepta^ altero in Styriam miflo, alterum exercitum hofti Caefar in Auftria op- pofuit. Casfi quidem ad Leythxpontum Anno LXXXII- Un¬ gari, vires tamen continub collegere. Omnem Auftriam Harn- burgo Schadwiennam usque intra V. Annos edomant. Corneu- 9 kirgc ftadm Alaxi quint vičtoi Fride mem perdu piflet, fus in deret Haubi nienf] diiae e tamei tis aui as pol gistoi |ond lis Ar UlIlIT ftituti Annc Tiod afluir nos fi occut duere 5 doneč Flandri partim cladibus domiti, partim Gallo- pertarft ad Brabantinos, Hollandos, Selandosque accederent, dudum Maximilianum legitimum liberorum tutorem agno- ^ebant. Valnere faltem eb induciae hae verihs, qukm pax , ut belli c Uris ad fpeciem vacuo efte tantifper liceret 5 doneč Gomitia^ Bb 2 Fran- 62 Maximiltamr Francofurti finirent, quae Pater Fridericus eligendo Romanorum Regi indixerat. Huc quoque divifores Galli fe infinuarantj au- ri, fed magls pollicitorum prodigi curiam percurfant, quo Ele« čfcorum ftudia a Maximiliano averterent. Friderici tamen can- dor, & filii dexteritas praepollebat: quibus unice artibus animos Maximi - fuffragatorum praepararunt. Maximilianus decimo tertioKa- Kornlmu lendas' Martij anni LXXXVI. Rex falutatus Aquisgrani, tertio rum eligi- Idus Aprilis ornamenta novae dignitatis induit: Gallus interea, tur ' cum caeco, aurebque Marte Francofurti ffuffra pugnaflet, palam figna per Belgium circumferebat 5 nec adversum lenocinia Gal- lica fides Flandris conftitit. Brugis primum Maximilianum de- tinent, progrefsumque ad fedandos tumultus in forum, corripi* unt, atque in aedes ejus cuftodia: defignatas compingunt minati, non inde exiturum , nifi pacem cum Gallo iniviflet. Rationes infuper adminiftratae pecuniae reddi poftulabant, quas in Germa* Brugn a niam elatas, aut fufpicabantur, aut fufpicari fingebant. Indi- • f t fc n • i n . • t~\ . • r’ 1 ^ * 1 • /~* “apt™ de R n ^ mum facinus deteftati Pontifex, Fridericus Csefar, ceterique tinetur. ’ Principes: ille diras, hic arma intentant. Poftquam elapfis no* vem menfibus, appropinquare Fridericum Imperatorem cunu exercitu audiflent, non aufi vim a Patre expečfare, certis con* ditionibus liberum dimittunt, quas inter erat, ut ipfe injuriae ob* litus a Patre etiam vindičtam deprecaretur. Nihilominus Gan- davum Caefar cinxit 3 fed cum Gallorum praefidio pneter opinio- nem munitum reperjflet,fbluta pod paucos dies obfidione recef- fit. Abeuntem Patrem non multb pbft fecutus Maximilianus, armorum per Belgium imperium in Albertum Saxonem contu- lit., in Aunriam ipfe approperans 5 ubi rei bene gerendse occafi- onem mors Regis Mathiac anno XC. obtulit. Undecimo Kalen* das Septembris Viennam appulfus ingenti gaudio civium accipi* tur. Arcem, quam Hungari infidebant, inter primos ipfe ag* grellus, atque adverfo pečtore faucius , honediflimi vulneris Aujtriam praemium, caftro in deditionem accepto, tulit. Viennae exem- recuperat. pp lm j m itata Neoftadium, Leitepontum, Clauftro-Neoburgum fefe ejus arbitrio permisere. Paucula, quae reftabant, differen* da putabat, doneč ab expeditione, quam animo informirat, ex Hungaria rediiffet. Id Regnum non uno titulo fuum ducebat: non adeb concordibus fuffragiis elečtus nuper erat Uladislaus * Rex Bohemiae 5 quin Procerum aliqui Maximiliano faverenO« E veteribus porrbpačtis evincebat,non tam fe nune prseteritum* quam cum injuria eječtum; in hanc quippe conditionem, ante- quam coronam reciperet, Mathias defcenderat, ut fi absquc hserede legitimo e vivis abiret, Regnum aut Fridericus, autFi- lnHunga- Hus indipifceretur. Non latebat aut jus, ant indignatio Maximi* LIANI Uladislaum: eapropter non modb in ejus per Audriam^ pro- progi dor; dinis, pater' tionis tradit igna\ Poloi fpere' tur. htru: ]ungi petu his B tio A eo in abeui : leme centi quc < alter anno Ham legiti tuna Rex< ^ Bi tet. tuari Han roluf fed n ferat ticai Ara affui im UU quii 1 a orum :$ au- i Ele- cat> limos oKa* "ertio :erea, lafetift Gal* wde- rripi* nati, : ones rma* Indi* iqu£ i no* HIU con- : ob* jan- inio- :cef- NUS, ntu- :afi- len* dpi* ag* eris em- um *en* rat, >at: aus t«j* im, lte- ]UC Fi- MI- ro- Dux StjrU XV. 99 progreldonibus connivebat, fatis ducens, d ab Hungariale vi- nemfufci- dor abdineret, led honorifica legatione podularat, ut necelfitu-Ze¬ diniš, quae illi fecum intercederet, memor,Rcgis titulo quiete frui pateretur, quibus contra Maximilianus, nihil Fe adversumagna- tionis leges admidurum, etli regnum conventorum religione fibi traditum armis quaereret: propolitum fibi firmtimque ede illud ignava dilfimulatione non omitterej adfuturas e Germania, Sc Polonia copias, quibus haud infeliciter executurum condiia le Iperet. Eo refponfo dimidos Legatos cum exercitu confequi- tor. Venienti le Albertus Uladislai frater, Sc ipfe ad Regnum, fitrumor ferebat, vocatus, cum Vitedio Velprimienfi Epifcopo jungit. Expugnato Sopronio, Sc Sabaria, Albam Regalemim- petu capit, praeddiariis Civibus Suevorum ardore exterritis. Ab bis Budam dedinarat, nid orta ob dilata dipendia in cadris fedi- boAudriam repetere compulidet} nonnihil tamen compendii eo in receptu fačtum Hamburgo ex itinere recuperato. Nec ?(tx ctim abeunti Uladislaus inditit, ne irritatum acerbius a pace alienaret, JjLtu-L quae anno fecuto ex hac formula compolita: Uladislao dne pro- Rege. lemortuo Haeredes Audriaci lunto^ lumptus in bellum fačbos eentum aureorum millibus Uladislaus penfato^ titulus Regis utri¬ pe communis edo$ muniaregni, praecipuePalatinialiorumque a lter fine altero ne dilpenfato. Cum Gallis quoque eodem anno, aut ut Fuggerus aderit componi- snno pracedente XXXI. Očtobris apud Turonos depačtum ed. Plandris in gratiam receptis, hx leges dičtatae: ut Maximiliano negotium. legitimo Tutori parerent 5 intra triu m annorum Ipatium tercen- tu m florenorum millia perfolverent 5 captivi permutarentur 5 Kex Gallis relcido, li quod percuderat, cum ordinibus Flandrije ^Brabantiae foedere, author ipds colendae pacis podhac exide- r et. Philippum Clivenfem lubinde, adhuc per Belgium tumul- jUari aufum Albertus Saxo eadem felicitate, qua nuper abfente Maximiliano Flandros, in ordinem redegit. Verftm quipacem ! ftam a bello didingueres, qua Ipolia fanč opima detrahere Ca- f olus licere putabat, nid amieum illi nihilominusM aximilianum, led magls amicam utilitatem dixeris ? Filiam fuam Francifcus DnxBritannise Maximiliano promi- Erat, e£que dpotiretur, quoniam haeres propiordeerat, Armo- ri cam fui juriš faciebat. Mortuo nuper Duce eam Sponforibus Annam Araudcano, Sc Wolfgango Bolheimio ad Redonas in uxorem -**?*"%%* ^ffumpferat, ritilqueea ačtate udtato Araudcanus pro Maximi- caroim j-iANo maritus loricatus ipfe lečFo luo admorat. Et credibile, ni- vnI - ^ bil his pačtis intercedurum fuide Gallum, d doti nubere pode, ^nin Annae Iperadet. At amidae nuper ignava, ut padim Galli Fars II, C c eri mi- / j Turen- Tum in Siyriam irruptio. Maximi. lian ris Au¬ di Jtlan- cam Ga- lacii jili. IOO J\laximil'tanus criminantur, Patris ceflatione Burgundiae ignominiam« cumtilare jačtura Armoricae regio nomini probrofum vifum, & nimiain amieum benignitas tantam dotem concedere, quam eripere_j poflet. Itaque profečturae ad Maximilianum Annae honoris Ipe- cie ducentos equites ( quos poftulatos fecuritatis causa ab fponfa memorant alii) Ducibus Borbonio, & Aurelianenfi fubmittit j diflimulato tantifper confilio, ubi ad pontem quempiam ventum eflet, mandata Regis expromunt, fientem, renitentčmque Tu- ronas ad Regem Anno XCI. perduennt. Quantum ea ignomi- nia Maximilianum pupugerit, proclive eft conjicere, & multb quidem poftmodum acerbius, qubd ultionis modum non expe* diret, cum folicitati in arma Imperii ordines, alienos a bello Gal* lico animos praefeferrent. Militem nnllnm, pecuniarum dunta- xat fubfidium, illudque tenue exfculpfit., quo demum 8c ipfeuti abnuit, &irae, & amoris aeftu fenfim remittente; nam &Anna interea in nuptias cum Carolo confenferat, & pacificatione Syl* vanečtenfi Galli Margaritam Auftriacam cum Comitatu Bur- gundiae Caroleho, Artefio, alilsque reddidere, fervato, quem Ludovicus occuparat, Ducatu Burgundise. Altera ex altera doloris materies Maximiliano fubnafce- batur, amiflam, utdiximus, cum lauta dote conjugem, judu- ra amantiflimi Patris Friderici biennio pbd: excepit. Curan- ti Viennae funus Patris, Carnioliam, Carinthiam, & Styrise par- tem Petovio vicinam Turcarum ignibus iterum ardere nuncia- tum: nam & anno fuperiore easdem Provincias evaftarnnt. Et tune quidem Georgius Herberfteinius cum RudolphoKeven- hillero rem feliciter geftere. Turcarum agmen quindecim ca* ptivorum Styrorum millibns grave aflecuti animose in Barbaros irruunt pugnse initio, Turcae uti multitudine fuperiores, iti propiores vičtoriae fuere 5 commodum fub ipfiim praelii žftunu accidit, qubd captivi folutis vinculis in terga Turcarum invade- rent, feptem millibus vulneratis, praedaque recepta decem mil- lia ho Riu m cecidere. At nune anni fuperioris cladem repende- runt Hungaris, & Croatis, qui a populatione reduces, antcquam Germani in pugnam venirent, temere aggrefTi, quinque fuorum millia amiferunt. Tardius quidem ad vičtoriam, ad ulcifcendam tamen cladem mature, ut Rhoo ait, Maximilianus cum quin- decim millibus adfuit, obrutlsque praeter opinionem Rarbaris fpolia extorfit. Intentum reprimendis Turcis illinc iterum Geldria, hinc fta- lia expečhibat: illam Carolus ccu haereditatem repetens turbis mifcebat, haec occupata aGalloNeapoli ejusdem Reeis metu labo- rabat 5 fed ante haec vidui toriMAxiMiLiANO cura. In quem pribs ae 1 am. tiilare lia in )ere_j is fpe- ponfa littit j ntum iTll; iomi- nultb expe- i Gal- mita- feuti ^nna j Syl' Bur- [uem a fce- idu* iran- par- ncia- •unt. ven- i ca- iaros , iti iin_i> ade- mil- nde- jam rum lam uin* rnris Ita- rbis ibo- ritis a g *DuxStyri<£ XV 1 ioi ac in caftra fe daret, Oeniponti Blancam Mariam XVI. Martii induxit. Erat Maria Galeacii Mariae Ducis Mediolanenfis filia, k praeter egregiam vultus fpeciem in dotem centum aureo’rum_® millia, mundumque muliebrem ducentis millibus aeftimatum a Patruo Ludovico Sfortia afFerebat, magno in inftantia beiia fiib- fidio futuram. Menfe inter genialia gaudia exačto Geldriae rebus prolpe- fturus difceftit 5 eam Provinciam extinčta veterum co.mitum_9 ftirpe Arnoldus Eymontius ufurparat, excluf6que filio Adolpho aut Caroio Burgundo cedit, aut vendidit 5 nepos verb Arnoldi Carolus a Gallo fultus jnxta ac ftimulatus patrimonium armis, dim alibi diftineretuf Caefar, repetitum ibat, &vero etiampel- 'eftis in fuas partes civibus dominabatur. Gpportune hominem a ggredi in hoc tempus Maximilianus diftulerat, quocaufam_*> qus Carolus VIII. deftituit, Neapolitanp bello occupatus. Ctim GeUrim- ntilla jam fervendse Provinciae, nili a Vičtoris clementia fpcs af•/«« d °- %eret, Gelcmenfis Maximiliano caftra ad Neomagum metan-”* 4 '* tifnpplex fe fiftit, & adhibita Blanca opera clientelari dono fibi Celdriam concedi orat. Reječtus ad quatuor Elečiorum arbi- bium, causa quidem tune cecidit, poft plures tamen annos no- v 'as identidem turbas ciens, id beneficii extorfit, a morte fua_a r ^ddendum. Poft fubačtam feliciter Geldriam in Philippum filium jam ^cipublicse maturum Belgarum regimen tranftulit. Wormati- ad curandas res Imperii profečtus, muka falubriter in comi- dis Bmxit. Inter coetera: Tribunal Imperii ( Cameram vocita- tant) jam annoLXXIII.infbrmatum a Patre, ftabilivit; Ludo- fieum Sfortiam Mediolanenfem Ducem, Wirtenbergae Eber- tardutn Barbatum dixit. Hinc Auftriam revifens, congrefsus-^/^ ^e Viennae cum Philippo filio, ambo Oenipontum AnnoXCVI./>#7jw- ^biere, quo mors Ducis Sigismundi pridie Nonas Martias extin- nem adlt - fti e v očarat: is enim liberorum expes leptem ab hinc annis Ty- r olim, omnčque a Friderico Patre reličtum patrimonium Ma- ^imiliano addixerat 5 breve otium domefticis datum geminum ^ellum, neutrum profpere geftum abrupit: in primum Italiae Šeguli, & Pontifex Alexander VI. invitarant, fiicceftu Caroli ^III. territi, a quo levi negotio nuper Regno Neapolitano Ferdi- Handus exutus. Adventanti obviam venere Legatus Pontifici- &Ludovicus Sfortia, atque qubd Rex Gallia: jam Italia de- tefliflet, ut iter in Pedemontium fledreret, redituris fors Francis, v iam interclufurus, orant: fed Italise Regnli, nec debitam e con- ^entis pecuniam, nec militem miniftrabant. Ea occafione ierter in rem fuam ufus Sfortia perfuadet, ut quando his viribus ft4/,MHW * Cc 2 Sabau- 102 Maximilianm Sabaudus abdrahi a Gallo non pofTet, in Florentinos eidem fce- deri innexos arma verteret. Pilas occupandi Ipes Sfortia: erat, quae urbs haud ita pridem jugo Hetrufcorum excudo in liberta- tem fefe aderuit^ & veteres Dominos identidem infedos patieba- tur. Maximilianus vanae expeditionis ignominiam magnopere veritus, ne nihil in Italia egide diceretur, haud aegrb Sfortk Con* filiis aquievit. Liburnum munitum oppidum, portumque cin* git, fed alieno adeb tempore, ut diiperfac tempedate triremes, enečti irigore milites, confumpto aere, famaque armorum Ger* maniam repetere cogerent. Alterum Helvetis illatum nihilo benignius fortuna refpexit. Id b. Maximiliano foederatis indičtum 5 crimini illis datum, qubd Curienfes, Grifones, Engadinenfes in foedus adfciv erint, id quod Heil 7 - ^ >d y i c ^ a Tyrolis profečti acerbius habiti ultro podularant: c um'' 1 " qubdappellati a Caefare, ut foederi, quodSuevi adversbmIm* perii hodes coierant, nomina darent, pecunias in commnne^ conferrent, tum tolerandis univerfim fumptibiis, tum confer- vando Imperii tribunali recens erečto, utrumque abnuerenf. Ferocius, quam diutius bellatum ed. Decies & ter intra menfes non amplius decem manus conferuere, eventu plerumqueAu- driacis infelici. Redituta eodem Anno XCIX. pax Ludovici Mediotanends opus fuit, cujus magnopere intererat Cjefarerru eo tempore bello vacuum ede 5 neque tamen quae fperarat, auxi- lia confecutus, pod amiflum Ducatum inGallico carcere vitam concludt. Na (c it ur Inter tnrbulentas bellorum tempedates ferenior Annus d- carolus r .podremus illuxit, quem ortu fuo Magnus Monarcha Carolus Gandavi XXIV. Martii editus coiludravit. Idem annus Goritienfem Comitatum plenb titulis Audriacorum inferuitLeO- nardo Comitum podremo vivis erepto. Et Ludovicus Mediola- ni recbns fubačti anxius amicitiam Germaniae ambiebat, qu# quidem ante finem belli Bavarici non convenit, ab armis tamen interea temperatum ed. Hoc porrb bellum b tedamento Geor¬ gii inferioris Bavariae Ducis enatum, quo haeredem Eiifabethana filiam Ruperti Palatini conjugem fcripferat j Albertus contra, & Wolfgangus fuperioris Bavariae reguli injudas tabulas apud Bel'luni Caefarem querebantur. Spoliari fe non pode , quibus veteres Bavari. j e g es p r0 vinciam dijudicarent. Itaque cumRupertus nulliscon- ditionibus fecum tranfigi pateretur, un ^cluliim Galli, neglečtum Veneti vellent, Sc leorfim pacifceren- ftir, magnam apud Ludovicum XIII. offenlam lubiere. Unde iniucU. ^manem in Venetos Pontifex Julius tempeftatem concivit, qua ^on alib.s facile foedior Reipublicae ineubuit. Etenim cum aliorum viribus Ariminum, Faventiam, alid- k Venetis occupata loca ditioni fuae vindicare Iperaret, Lu- dovieum primum Maximiliano conciliat, tum in fcedus Came- ra cenfe utrumque Anno IX. pertrahit, cui Sc ipfe cum Ferdi- J a ndo Arragone lublcripferat. Ne in le čudi malum ante diem Veneti odorarentur, farna invulgus e compofito diditur de * qienfi tračtari. Leges fuere: bellum gerendum lociatis viribus ^Venetos, qui vicinorum lpoliis crevifient, qui principum^ ? r ma toties morarentur, qub minus in Chrifiiani nominis hoftes lre nt. Itaque fociorum quivis fua recuperet, his recuperatis al- te d praeftb fit. Maximilianus, nč induciarum religiojnem vio- II D d lafle A 104 Maximiliams lafle videretur, poftremus, & imploratus a Pontifice, vimad* moveat, Defenloris Ecclefiae munus hac ratione expleturus ve* riiis, quam hoftis. Bellum aufpicatus eftjulius contorto in Ve* Murn [e. netos Ecclefiaftico fulmine. Cui Rex Galliae pondus addidit, 'iTvelZ viginti rnillibus trans alpes edučtis, caeslsque ad Adduamhofti- tor. bus uno vičtoriae curfii Caravafium, Bergomum, Cremonanu fubigit, & qui longe maximus pugnae fručtus extitit, animos Venetorum eb profternit, ut Continentis Imperio fe abdicare de« cernerent. Igitur Patavium, Verona, Vincenti a, Goritia,Ter* geftum Maximiliano venienti patuere, fociis reliquis urbesafe. Quin Antonius Juftinianus Orator ad Caefarem miflus fnminam rei ad illius Clementiam arbitriumque detuliffe fertur. At quo* niam per leges foederis pacifci non licebat, & Ludovico Reg* Galliae, nifi redačFis in poteftatem Venetiis defiftere non luberet, reječti denique ab fe ipfis Reipublicae patrocinium exigunt,quod aliunde defperare jubebantur. Patavium aučtis e defperatione Veneti animis recuperant, itertimque obfeffum tuentur. Eadem fcli- r* c * tate in Vincentiam, Feltrium civitatem Auftriae nnper ereptam raj. remigrant, Germanis contra Utinum, & Gradifca cefTere. Gal* lo fubinde Venetis conciliato, Ferdinando Arragone, & Julio Pontifice refilientibus b fcedere, retro ferri citatis paflibus res Germanornm coeperant. Atque eb amplius, poflquam Fran* cifcus I. Ludovici Succeflor Mediolanum pulfo Maximiliano inducu Sfortia intraflet. Reddita itaque Venetis Verona, & induciae pbft očto annorum bellum Anno XVII. conceflae, quas trecentis aureorum rnillibus emere jufli. Durante adhucdum bello Ve- neto, exercitu Mediolanum Caefar vallavit; at id in Francifc* Regis poteftate, nb delibatum quidem relinqui oportuit, Helve- •torum flagitio, qui in populares, & non exhibitis antea flipen- diis pradium detrečtabant. Ad Teruanam verb ingens momen- tum ad vičfcoriam Henrico Anglo. adversiis Ludovicum XII.pu- gna, quam vocabant Calcaria, attulit. Verum duma finibus bellumremoveretur, aliudintravifce' ra St y ri * graflari eodem anno coepit, quod a caufa , unde or* tum, ab authoribus fuis lingua vernacula, veterajura, diceba- tur. A Vindiš porrb rufticis conflata feditio. Eos primhm fua Fevitie in rabiem ačtos Praefečti, & Dynafhe cbm aliquorum.j fupplicio reprimere furentium temeritatem tentaflent,vehemen- tiiis irritarunt. Non pauciores očloginta rnillibus ad Rainam» rufticis plerfque, militaribus armis pauci inftručti intra pancos dies conftitere, mifsfsque tum ad Praefečtos, tum ad Caefarem Auguftam Vindelicorum Nunciis Fe fe haberi pofthac mitibs & Dominis, novis legibus non adftringi, obrufve exačlionibus flagit Nune mi fr anim fediti lente dibrii cidar exeri jat; *n are titud inulti neos tofle dunt tim, cus a lubje fiidifc inten teme pofle ftein: com' nam gnar paffi dere, men prxl tre e adfi injec adq ante bec jad; Aul Pol< luc imp mad* i as ve* in Ve* ididit, hodi- lanu nimos re de* ,Ter* s aJiae. nnam ;quo* Regi beret, quod itione i feli- ptam Gal* Juli° as res Fran* liano :entis > Ve* acifci elve* ipen- men- [.pu- 'ifce- e or* :eba* i fua iitl* nen- iam* LIC OS rem tbs * ibus lagi- Dux Stjrue XV. lOf flagitant* Caefar vultu ad miferationem compofito, benigni Nuncium aufcultans referre jubet 3 fi pofitis armis quietos fe do- mi fuae continerent, fe Praefečborum injurias pofbhac praefbare: animadverfurum ferib in eos, qui fecus faxint. Hoc refponfo feditiofi laeti juxtk, atque audaciores, in Nobiles veiut Caefaris lententia damnatos impetum faciunt, deprehenfos fpoliant, lu- dibriis exagitant, nec paucos exquifito etiam mortis genere tru- cidant 3 arces demoliunturg in coenobia adeb infanum furorem exerunt. Rainam fpečbatae virtntis centurio Kis Marcus obtine- bat 3 defperata oppidi defenfione inječbis antea in aedes fiammis in arcem fe cum VI. equitibus abdidit 3 Kic quoque efferatae mul- titudini impar referatis ultro portis, aut honeftam mortem non inultus oppetere, aut fi fortunafaveret, per medios hoftium cu- neos via ferro, audaciaque aperta decernit. Adverterat for- tofle id confilium obfeflores rufbicos, fublicasque dolosb fcin- dunt, ut modica fui parte cohaerentes oculos primum intuenti- bn, vefbigia dein egrefiorum fallerent. Ignarus fraudis Kis Mar¬ cus animose erumpit, vix pontis medium cum fuis emenfus, in bbječbam fofiam effunditur, ab accurrentibus extemplo rufbicis bdibus clavlsque omnes interfečbi. T res menfes vilis plebeculae intemperies Caefaris clementiamlufit, tandem tentatis frufbra aliis r emediis, nifi mifio fanguine furorem tumultnantibus eximinon poile vifum 3 in eam Provinciam delečbus SigismundusDietrich- fteinius Carinthiae Praefes, levi negotio ad obfequium rebelles compulit. Traječbo ad Petovium Dravo, cafbra, quae ad Rai¬ nam fixerant, fub Septembris finem aggreffiis, fegniter repu- gnantes fundit, diffip£tque, ingens numerus b fuga retračbus, pnlfim ex arboribus ad terrorem ceterorum catervatim pepen- dere. Cumhis adrefiim res omnis feditioforum planiflimerediit. Tot bellorum mole prefio vacabat nihilominus maximae nientis Principi in longa tempora curas extendere, nec minus praefentium ac futuri folers foedus cum Uladislao Ungariae, & Fra¬ tre ejns Sigismundo Poloniae Regibus Anno XV. infbaurat, quo ‘dfundandam Aufbriae potentiam nihil accomodatiusmentiDEus bjecerit. Ambobus Regibus in Aulbriam delatis Maximilianus ^dquintum aVienna lapidem occurrit, fimulurbem pompa non Jntehac visaingrefli 3 aliquot diebus laetitiac datis feria agi coepta. Petima ante Kalendas Augufbi arčbiffima amicitiae fundamenta bčba, poftquam Bohemiae, & HungariaeReges ad hanc diem ex Auftriacorum foedere nunquam abirent. Regibus Sigismundo joloniae, & Uladislao Hungariae, & Bohemiae in aula cum liberis fudovico& Anna praefentibus, Annae Caefar auream coronam ‘napofuit, ipfe viciflim florenti ferto a regiapuella donatus. Hinc D d 2 pofb- IO 6 Maximiliarms poftquam ad DiviStephani ventum, Anna fponfore Avo Maxt- miliano, nepotum alterutri Carolo, aut Ferdinando promiffa. Maria itidemCariaris Neptis praelensipfaLudovicum iibi defpon* dit* Atque eo die Ferdinandus Annae maritus ad utriusque Re- Sponfalk gni coronam ribi viam communiit. His b fententia confečHs,& interUla. coronam Imperii genero fuo affirmare fatagebat, Proniorem ini- t ^° m Ferdinandum, qubd Carolum haereditate Matris fat locu« liter os, & pletem cerneret, apropofito confiliarii abduxere , qui sequari cmariš Imperatorcm hodi, quamFratri fatilis ducebant, cum everten- w t oteSm dam libertatem Germanih e Francifci Galliarnm Regis molitioni« bus non vane conjicerent, nifi a potente Caefare fuftentaretur. Neque tamen illa, quae Patri ejus, felicitas Maximiliano obtigit, ut nepotem Caefarem vivens conlpiceretj fpoponderant tamert Auguftae Eiečtores, rationem ab fe Caroli prše ceteris habendam. Flae ultimae Maximi Principis curae fiiere, quibus an de Au- flria, an de Imperio melius meritus, iidefiniant, qui honorem coron^e, cum exhauftis pro Germanih, Regnorumque incolumi- tate laboribus ad libellam contulerint. Oeniponti, qub foluto Auguftano congreiTu divertit, febricula tentatus, fecundo Oeno in Auftriam fe deportari curarat, cadi mutatione aut itineris be- neficio difcutiendum morbum ratus. Wellse, cum maluminten- di perfentifčeret, fubftitit, accitbque Friburgo Georgio Carthu- fiano, quo olim ad facras confefhones utebatur, ad extreirmnu iterrite animam comparat, cujus quidem curam non tum pri- mum in animam demilit. Quatuor fere abhinc annis, cum Oe¬ niponti arcem, quamin ufum commodiorem inftrui fecerat, Ar- chitečbum ab idea aberrafle adverteret, ad Mathaeum cubicula- rium converfus: malignb enimverb hi mentem meam alTecuti funt, domum aliam haud paulb aptiorem fabricari curabo j & mox tumbam apparari juflit 5 fed qubd illa repagulis ferreis fe- r 5 sque afFabrb folertčrque munita, Aulicos confilium fefellit,fu- Mors A/ Balthafar Gleinizerus Vice - Dominus Leibnizenfis, ChriftopbO' rus Rachnizius Praefedrus Voitfpergenfis, Wolfgangus Sauravins> Magiflra- & Mathias Harrerus Conful Graecenlis. Si quod gravioris mo* Zgnitim - men ti negotiumtradrandum occurreret, in confilium praeterea^ tore, adhibebantur Chriftophorus Epifcopus & Princeps Labacenfe Seccovienfis Ecclefiae Adminiftrator, Valentinus, 8 c Joannes, lile ad Sandri Lamberti, hic Runae Abbates, Georgius Cornes Montefortins, Eberhardus Dominus Polheimius, Cafparus Do¬ minus Stubenbergius, Joannes Reichenburgius Rainenfis Prsefe- drus, Wilhelmus Schrottius, Rupertus Welzerus, ErasmusSau* ravius StyriaeMarefchallus, Thomas Mosheimius, Chriflopho' rus J fius, Teui tifpei fideli Janu etn a batu celili bace fortii Trai favi( Tie tnirir ^ir biliu Praet Uefi c orb ^on His j Jidit Trat S ftibii l ?id ^idn Cerr S oar ja Vil fe c 0rv ft pen- lilia- Non itetj frin- pum [nbd igat, :o de 1 Hi- inte- )Ote- libus aret. inči- iftra- ue^» :erni .tum futu- datis uarii ^dio* idu* ,qui at- rgui» tibus igef Pr#- [ues> p ho- vius> mo* rea^ ines> 3ines Do- rsefe- ;SaU- p h°' rus Dux Styr'uz XVL m rus Mindorffius, Bernardus Stadlerus, Ladislaus Rattmanftorf- fius, Achatius Schrottius, Georgius Triebeneckius, Bernardus 'TeufFcnbachius, Sc Bernardus Herzenkrafftius. Hiomnestan- tifper curia egredi jufli, mox revocati, ab univerfo Senatu bene fideliterque geftae Reipublicae teftimonium, laudemque abffculere. Secutis diebuscetera,quae exufu videbantur,decreta.XXIV. Januarii demum Legatos Caefareos, quos, ne ad praefcriptam di- adeflent, viarum, & tempeftatis afperitas hucusque remora- tatur, appropinquare urbi nunciatum. Venturis obviam pro- c dfit Sigismundus Dietrichfteinius fupremus Praefes cum La- tacenfi Antiffite, Lambertino Abbate, Georgio Comite Mont- fortio, Georgio Stubenbergio, Georgio Herberfteinio, Philippo Frautmanftorffio, Chriftophoro Rachnizio, Wolffgango Sau- ra vio, Achatio Motnizio, Bernardo Teuffenbachio, aliorum- lue comitatu, Sc tercentorum equitum tnrma ftipatus. Cafi- u^to- ^irum verb, praeter eos, quos diximus, Dux Luneburgicus, J^irtenbergicus, &cum Hennebergico frequens Comitum,No- ž f ' ) ilidmque corona aflečtabatur. Ubi arcem Goeffingenfem jam Ptattergreffi in confpečtum venere, Sigismundus eleganti oratio- ^ falutationis officia complexus ajebat, optaffe fe quidem, ut c °rkm Principes intueri licuiffiet, tantae tamen legationis aipečbu pode non vota fua fruftrata aequo animo ferre, daturum fe [ e terčsque operam, ut nihil obfequiorum, fidaque defiderent. qi$ Morfpergius pro Legatis Orator paria verborum officia red- didit, hanc in fe Ordinum benevolentiam non fegniter Cadari, * r atrlque ejus dilaudaturos poliicitus. Hinc iter inter amicas J°nfabulationes profecuti, inclinato jam in nočtem die urbem_* ! ll dierunt. Pone moenia očbingentorum peditum Legio, quos J id munus Senatus Graecenfis conduxerat, opperiebatur, fplen- *dum numerofi comitatus aučtarium per urbem futuri. Pars ^ibat, pars fequebatur, gradu omnes compofito, comptisque knis inftručti. Longus funalium ordo progredientibus immi- in multam nočfem diem extraxerat. Forum infuper , 8c fceae, perquas ad hofpitium Legati proceffierant, feffivis lu- Cer narum ignibus collucebant. Altera itidem dies comitialis erat. Miffi ad Legatis Valen - Comiti * AUsAbbas, Georgius Montefortius, Cafparus Stufienbergius / tsra ' jpnnes Reichenburgius, Georgius Herberfteinius, Ladislaus ^ttmanftorffius, Sc Wolffigangus Sauravius, qui verba faciente ■^ilhelmo Schrottio congregatos Ordines nunciarent, tempusq;, in Senatum accedere ipfis luberet, exquirerent. Cum fe °utinub adfore refpondiflent, eorundem, Sc eqnitum comitiva 5l j}&i in Curiam devehuntur. Ad limen Supremus Praefečtus, P«rs II. Ff Sc U2 Čarnim K & Labacenfis Antiftes falutationis officiis funčti, in Comitia in- ducunt. Confidentibus loco principe Legatis fubfeliia ad utrum- que latus Hofpites occupabant. Circumftantes Proceres \Valt- burgius allocutus, adventus primum čaufam expofuit5 ab his quinae Principum,&:Magiflratus tabulae lečte, tenorfingularum fequens erat: primis Barcinone IV. Očtobris MDXIX. editis, Carolus Caefar fupremum perProvincias haereditarias Magiftra- tum inftituit. Alteras hic Magiftratus VII. Januarij loco non ex- preflo dabat, quibus coilatam ab fe in Cafimirum, ceter6sque_i Legatorum authoritatem teffabatur. Tertiis Ferdinandus Ar- chidux Augufto Fratri erigendi ejusmodi tribunalis utriusqueno* mine poteftatem fecit. Ese Bruxellis XII. Julij fignatae. Ali« a Carolo Barcinone XXVI. Julij exaratse, nominato Magiftra- tui jus exigendiii Provinciis jurisjurandi fiveperfe, fiveperalios tribuebant. Quae verb k Cafare eodem loco IV. OčFobrisfcri- ptae, id a Styria praftari XX. Januarii jubebant. Podrem« in- flručlionem mandataque Legatis a Magifiratu data continebant. His praetereaabfentiam fuam excufabat, non vacare fibi fcilicet per molem negotiorum fingulas Provincias obire. Opera pr«' tereaLegatorumfe uti coačtum, quod Carolus eodem dieomnes Provinciarum Ordines Sacramento rogari juffiflet. His porrb Caefare difertb injunčtum, nb ii privilegiorum Styriae formula vel latum unguem recederent. Excepit Waltburgii fermonem Labacenfis Epifcopus, in poteftate tore Ordines Styrise teftatus, fiquidem nihil adversbm immunitates ačtum iri confidat^ petere tamen pro recepto mo¬ re , ut Styriae Praefes, Praetor, ceterlque emolumentis Princi- pum fpeciatim jurati ea lege folvantur, ne metu quodam reli- gionis conftričFi in iis, quzebProvinciaecommodis judicarint,mi¬ nus libere fententiam cum ceteris diccre audeant. Annuerunt Legati, domumque eadem, qua venere, comitiva repetierunt* MudiSo* ^ ommun ^ C l e i n diffragioii viginti quatuor, quos fupremo Praefi' nesLesM&di adjunčlos memoravimus, lečbi, juffique , difpicerent, q ua fropojiu. parte privilegiis imminere periculum pofie videretur, certdqu e capita, quibus caveri opus efle putarint, intabulas referrent}& relata hax: funt: Veteri jure StyrFe Ordines in nomen Princip# facrametfnt' ndigi non pofie, nifiipfe comitiispraefens, immuni- tatibus Provinciae nunquam incommodaturum fe antb jurarit* ldque ad eam diem dfingulisDucibusobfervatum 5 Nolle fe qui # dem his anxie inhaerere, probb fibi notum Auguftum Caefarem* Fratrčmque Sereniffimum,. qub minus adeflent, amplioribus cm ris prcepediri; le verb in Clementiflimos Principes ed reverentia ferri, lit non gravate Vicarios etiam praeter morem admittant; efle 1 rane ab fč ris £ tabu fe in juriš ■Vete ftrin caut Ure feftu rent' nifii Ordi tjiaae Paul dicei Vinc. Hren His F ^ki cone lente tatis gatis luraj rteri < 1 tnm fibi- bfi 'en; f int ^ui< ia.in- rum- Nt- b his trum litis, iftra- i ex* !ue_5 1 Ar¬ eno* Ali# ftra* alios fcri* e in* >ant. licet pr#' ines r b a i vel , in siim ino* inci- reli- ,mi - •unt unt. sefi - ' qua que ;& :ipis ani- irit, |ui- ClVi ču¬ da int? elfe Zto XVL n 3 eiTe tamen, quae viciflim a Legatis praeftari oporteat. Primb: jus ju- randum, quale Duces folerent, ipli priores dicerent. Secundb.: id ab fe amborum Principum nomine didum, non ipli duntaxat lite- ris fateantur 5 fed & uterque Princeps ratum agnofcat. Teftes rei tabulas figno Caefaris, Ducfsque munitas ant e Divi Martini diem fe impetraturos Legati polliceantur. T ertio: tum Principes, tu m Legati peculiaribus quisque literis declarent, Ordines nulla legis, jurisve neceffitate adados, fponte, volentčsque, infuper habita Vetereimmunitate, conam Legatis fidem abfentibus Ducibus ob- ftrinxiile, nee id deinceps Provinciae juribus fraudi fore. Quartb: cautum quidem efle, ne privilegiorum confirmatio ultra bime- ftre differretur 3 contentos tamen fore, L ea ante Divi Georgii fcftum a fupremo tribunali, a Ducibus ante Divi Martini affer- rentnr. Eodem tempore ab iisdem tabuke mittantur, queis, fiiiiipfi. in Provinciam acceflerint, fpondeant, de clientelaribus Ordinum polleflionibus nihil immutatum, inftauratdmqueirij qnae ut obtineantur, Legati fe curaturos recipiant. Literarum paulo ante ledarum exempla, antequam Ordines facramentum dicerent, traderentur, dein verb autographa ipfa TabularioPro- ^inciae pofthac aifervanda inferantur. His rite transadis conftitutfsque die Dominica, Januarii po- Ordines Lrema,pro Maximiliano Caefare parentalia facra obiere. Kalen-fj^ 2 J ' u ' dis Februarii una ante meridiem hord denub in Curiam, inde in r&n * Blairi itum eft} in quam moniti a Valentino Abbate, ceterlsque, quos nuper miflos recenfuimus, dedudique hord tertia Legati c °nceflerunt. Prior prolocutus b fblio Waltburgius in eandem Lntentiam, qua in curia, diflerebat. Refponfum breviter ufi- ^tis verbisa fupremo Styriae Praefide,tum pradeda ab eodemLe- £atis, a Waltburgio ordinibus formula3 in quatn cum utrique_*> l^railent, Waltburgius gratiis Ordinibus didis, Praefidem, Praeto- r hnque eodem, quo nuper exempti erant, facramento iterumte- ^ri pronunciavit. Sed literat ex Hifpaniis allatae adhuc folicitos habebant. Ea- Supmi P r opter fiipremusStyriae Praefes nondum conventum diflolvi paf- ps, hac oratione ad Legatos innocentiam tuebatur: non potuif omio. L ie, Ordinesque acerbiori fulmine, ac quod nuperis literis Au- Enftifhmus Caefar vibraflet, percelli: in iis non obfcura offenfo- r Um Principum indicia legi. Malevolorum nempb criminatio- j^ibus fe in fiifpicionem addudos, ut qui interregni tempore ma- Lfide rempublicam tradaflent, clandeftinum foedus agitarint, ^natds Vicarii authoritatem elevare, aut extinguere contende- riI tt 3 in aerarium Principis violentis manibus involarint} quae ^uidemfi benigne audiretur, fic amoliturum fe fperet, utfcru- Ff 2 puli A 114 Carolus V* pulinihilin cujusquam animo dcinceps infldeat; adba pofhno- dum pod Maximiliani mortem ennarrare fic orfus: fe ab Augu- fioCaefare, qua Lindi, qua Welfii agente, ternis literis in au- lam acceriitum, in iter fe dedifle, ad arcem fuam Vinckenfteinam ex obviis fibiNunciis acerbiffimum Optimi Caefaris ibnus inteile- xifle : eo in rerum articulo, nihil ab fe confultius fieri poflepu- taffe, quam fi continub Graecium iterrefkbberet, ubi coadlalm- peratoris juflii comitia tum habebantur, communicat6que cum Proceribus conlilio decerneret, quae ad incolumitatem Reipubli- cx , confervandam Principis integram ,falvamq; haereditatemper- tinere viderentur. Omnium porrb fuffragiis Praefečturam flbi ad hoc tempus prorogatam, permiflum fuo arbitrio confiliario- rum deledtum 5 juflumque praecipue profpicere, neqna damna imminens in fine bellum a Turca Provinciis daret. Addudfum fe quidem Provincialnim precibus honorem admififle$ exeorum tamen numero ad tradtanda negotia adfcivifle, quos antfc Prin* cipibus a confiliis fuifle meminerat 5 quin fecundis Comitiis pe- tiifle, impetrafldque, ut alios quatuor fupra viginti adhibere li- ceret, qui de gravioris momenti negotiis fecum arbitrarentur. Eodem porrb conventu d Proceribus defignatos quosdam, qui cum reiiquarum Provinciarum Legatis ad libelli Oenipontani ab .Augufto didtati praefcriptum in commune conferrent, de mitten- dis ad Principes Legatis datuerent, avertendis belli periculis,fta- biliend^ pači opportuna media fuggererent: adta verb omnia, cumveteri, quiNeodadii agebat, fenatu communicata, S oprema Principum jura nec k fe, necab aliisdelibata, hisar- gumentis tuebatur. In clientelam neminem ab Ordinibus rece¬ pturo, in nullum gladio, aut poena: capitis hadtenus animadver- fiim , tercentum oneratos vinculis adhuc carceribus detinerij non exercitum, non venandi jura attredlaffe. Confirmatam-s fibi quidem paulb poli Maximiliani obitum ab Augufto Carolo dignitatem, nihilo tamen fecius juffitium fervaffe, nec forum, nifi propiora mandata afferrentur, aperire decreviile $ qubd xi“d- rium Principis, ejusqueprocuratores abfe tuendosputarint; in- de enim verb laudem potiiis fperafle, quam offenfam metuifle: id duntaxat fibi fuiiTe propofitum, ut plurium cura opes Du* cum cuftodirentur 3 nihil ejus pecunise in ufus Provinci* aver- fum: Miniftrorum ftipendia inde extracba fexcentis, & quinqua* ginta Rhenenfibus definiri^ fi male impenfi viderentur, &hos momento redhibendos. Qubd verb veteris tribunalis authorita- tem antiquare tentaffent, ejus machinationis nemini uni in men- tem venifle, nifi ipfi folus ejus criminis reus agatur, qui non fi- liddifcrimine, alia ejus fenatus mandata receperit, rejeceritalia. Dux Stj/ri* XVL ii f At meminille fc peculiaribus Augufii literis procurationem Sty- rise fibi demandatam , jufiumque Provincialnim, & veteruin_*> Confiliariorum opera uti: ne veftigium quidem in iis deprehen- di, gode Styriae Praefečlum dičti tribunalis authoritati quis fiib- je&um conjiciat. Ede prseterea ad mamiš fcriptas ab eodem Se¬ natu iiteras, queis te fiatu m faciunt, quidquid demum jačtarent Auftriaci, nunqnam tamen adversus fe quidpiam machinatos Styriae Ordines, aut aliorum machinationes probafle. His di- ftis Quatuor-Viros obtefiabatur, quandoquidem relataab fc ve- riffima, curdubitarent, non efiet, nb iniquis pofihac delationi- bus aures praberent, fatagerčntque, penitus Principibus, &fu- premo Magifiratui perfuadere, Ordines palmari calumnia laefos nunquam obfequii curam, nunquam fidelitatis ftudium Provii*- cialibus defuifie. Probari fibi fociisque dičta repofuit Waltburgius, fcripto tradi poftulans Principibus, & Magiftratui exhibenda. Ab his focrum Ambrofii carmen in Bafilica Divi AEgidii cantatum. Se¬ diš epube, & choreze b Provincise Praefečbo magnifico apparatu in aula inftručhe fuccefsere. Legati fplendidis lautiis donati, quo tempore urbe exceflerint, acfia, unde hsec mutuati fiimus, non toeminere. Cetera, quse pro libertate Germanbe, Ma jeftate Im¬ perij, incolumitate religionis, fiimma quaeque Maximus Ca.ro- lus patravit, quoniam dominatione Styriae jam in Fratrem translata gefierat, perfequi alienum a noftro inftituto cenlemus. Imperator. DUX STYRI/E XVII. Nnusforte, & unus altčrve menfis, poftquamOr- tiines in fidem Carolus recepiflet, abierat, cum ei, cuialiquando ceflurus erat Imperium, Styriam cum reliquis Inferioris Auftri« Provinciis poflidendasin- tegro jure concederet. Imperium magnitudine propemodum fua laborans, & rarus, quo Fratrem comple&eba- tur., amor in id confilium impulerunt. Anno itaque MDXXI* Stvriae dominationem capturus Grsecium XXI. Julii Ferdinandus fubiit. Venienti obviam effufiNobiles fuperbo praeter moremlu- Xu accepere. Cetera ad veteris inftitufi normam peračpa: Ledi# primum in Comitiis Carolitabul«, queis integrum Provinciarum TerAinan- dominium Fratri addixerat. Tum ab Duce, & demum ab Ordini- bus folenne jusjurandum verbis rite conceptis, prolatum, Ted qua nem odit. die, incertum. Immunitates Provinci« a Duce fua authoritate roboratas eodem anno, Vl.Idus Očtobres, rcperio. Sed Principem,Patre,Matre,alter6que avo Regibus, altero Caelare editum, uti major fortuna debebatur, itk amplior expe- čFabat. Quanquam non aliunde certiora , quam ex unius Fer¬ dinandi infigni virtute fecut« felicitatis auguria capi potuerint,itf qui aetate illa corruptifTima, non folum ipfe avit« pietati, & reli' gionibus fidem fervarit^ fed totis viribus, etfi non omninb fclici- ter per Germaniam collabentem fuftentarit. Nec diu Df.us di- fiulit pios Principis conatus duplici regno munerari j ad utrum- queUxor Anna UladislaiRegisFIungari«, & Bohemi« Filia, quam libi anno XXI. V. Maii defponsarat, jus attulit 5 in pofledionein verb funeftiffima Hungari« clades immifit,qua annoXXVI.So- lymannus florentiflimum Regnum penitus propb evertit. Pod 11 ' larat Barbarus pacem ab Hungaris, veritus, nb, poftquam Rl 10 ' dum eripuiflet Equitibus, metps totius Europac potentiam in Ot- tomannos colligeret. I,udovicus Rex annum vigefimum nonduip egrellus, uti juventae calore praefervidus, ita temerariis confil llS patens, abiis deniqueabducilufl:inuit, qui rejicienda Turcarum poftulata luafillent. Efieratus ea repulsa Solymanus tercentuij millibus Hungariam inundat. Jačla femel non fat prudenter alea» curas y-(' g| curai Part« m txpc a rdo ^an dere dem diffb *. ••' '.. r . r ore. mn, Aufl f efra Pene da c, I] dm **>,? P^fic Petri ^4 ?°d r edi c Dux Styr'ue XVII II 7 curasTaltem adbellum apte gerendum Rex vertit, miflis in omnem partem Nunciisauxiliarem militem follicitans, Spiram, ubi tum proFratre Ferdinandus inComitiis curabat, Thomas Nadasdius expeditus3 at praeceps Tomorzeus falubriter coepta intempeRivo ardore abrupit, invito, relučbmtčque Rege viginti ferb (tantilla manus convenerat) millia in hoRem ad Mohazium educit. Pe- . riere omnes ceu devotae morti vičtimae. Regem equus ferro qui- detn hoRium eripuit 5 fed infelici lapRi refupinatum in paludem, bfFocatumque tumulavit. Dcfunčto finč liberis Lndovico propinquior haeres Anna fo- r ore, Ferdinandi conjuge non fupererat, quanquam nonuxorio duntaxat nomine; fed e veterum pačtorum legibus utrumque.i® fceptrum Ferdinandus repofcebat: cumcautum femel atqueite- r um fuifiet, ne a defunčtis flirpis regiae maribusadalterum, quam Auftriacum ea deferretur. Bohemiae quidem coronam nemine Coronam r£ fragante Anno fequente XXIV.Februarii Pragae obtinuit} im pendiis haud paulb majoribus, &annorum plurium belloHunga- r h conRitit. Divifi in geminam fačtionem Ungari, pars in Joan- ttem Zapoliam, feu Comitem Scepufienfem, Tranfylvanix Do- ftiinum ferebantur 5 Maria Vidua cum Stephano Bathorio Palati- to, alifsque Fratri Ferdinando fludebat. Praepotuere initio Sce- P^fienfis partes, prsefertim, cum facro diademate inaugurari im- P^traJTet, eo fere tempore, quo eadem excaufainBohemiaFER- %andus morabatur. Alterius Regni opibus jam aučto non ad- toodtim difficile fuit alterum adjicere, & rivalem confirmata non- dum poteflateimperantem fblio excutere. Simulac ex Bohemia re dierat, ad faciendum bellum in Flungaria fe comparat, Joanne ^ejus famam adeb exterrito, utnec Budae moenibus falutem fu- ^credere auderet. Ea fine fanguine potitus Ferdinandus, xmu- E ‘ HutJ z am fead Tockainum (nam huc is confugerat) fundit, fugžtque$ rM! ' extra fines hofle coronam fibi XXVIII. Očtobris Anno ^DXXVII. imponit. Sed vires Joannis, non itidem fpern regni- jjue defiderium acciderat, qui defperato a Patria pradidio, aulas feu m tum per fe, tum per Legatos obit. Pontificis, Angli, Po- fe, Galli opem implorat, iniquum ufurpatorem Ferdinandum ^miniatur 5 nullibi tamen praefidium, verba alibi, apud plerosq$ cavillos auferebat. AdSolymannum ergo femper malae patronum fe applicat. Adeb abječFie conditionis efl animus, ^nullius mancipium eRe erubefcat, poflquam ambitionisefleoc- jfeit j in barbarorum fervitutem conceRurum,annuumque tri- ^tum pollicitus: fi regnum nempe precarium ejus ope indipifca- tUr - Nihil offerri Soly manno grati us potuit, omnem dudum Eu- r °pam,dominandi libidine, complexo. Gg 2 Libe- n 3 Ferdinandus scepKfun. Liberavit altero anno fidem Barbarus, ut majore fcenore fub- ^mannum * n< ^ e V1 °biixt. Budam ceu per otium fubigit, etii non fua virtutej tvocut. led fbedo Praeddiariorum dagitio, metu etenim, ne fufFodum cu- niculis caftrum in auras ejiceretur, correpti feditiods vocibus de- ditionem ab arcis Praefečlo Thoma Nadasdio efflagitant, atque, lit ingentis erat animi, fpečtatxquevirtutisTribunus,renitentem catenis conftrichim carceri inciudunt j & dem um nullo obturban- te proditionem abfolvunt. Neque tamen a Vičtore gratiam, quam fperabant, iniere, vel Barbaris ipdsfcedam adeb hodiš perfidiam magls detedatis, quam vičtoriam fuam amantibuš. Nadasdius certek Solymannomultis laudibus cumulatus, libertatem virtute meruit. Retračbi b via proditores, ignaviam fupplicio capitis ex- piarunt. Ad Budae cadentis famam omnis latč regio contreinuit: Strigonium, vicinxque fluvio munitiones terrore mag v is, quam armis fubačbae deditionem fecere. Pod hsec nil jam veritus So* lymannus mondrare, quam non amicorum commodis armacir* cumferre Turcae confueverint, Danubio omni imperitans, ca- dra ad Vienna: muros anno XXIX. fub exitumSeptembris collo* cat. Si pauculos, qui in Hungaria, &: per iter interierant, demas, bis centena millia urbem claudebant. Stationem Solymannus non procui a Divi Marci Fano fmt. Papilionum ordinem, for- mdmque,hodiedum hortus, nova fabrica didbus, exhibet, quem Rudolphus II. multis turribus, ambuiacris, fepimentis ornatuin^ in eam formam aptarat. Aefuo vi. Numerus hodium follicitudinem Viennenfium juxta, ac ani- tma obfi. mos auxerat, Imbelli turba exede juda, eversfsque, ne in rem fuam hodes verterent, fuburbiis, adversus vim fefe folerterob- muniunt. At infbar omnium Gubernator urbis Philippus Rheni Palatinus erat, inudtatae virtutis Dux,&taminfuetus vinci,quain indocilis terreri. ' Solymannus dve, qubdproperandidudioobfi- dionales machinas non adduxerit, dve qubd cuniculis majus ab fe opene pretium deri pode fperaret; his fere unice obfedos urge- bat: Et verb cedit tandem feliciter id cxcx oppugnationis genns, etd alias toties k Praeddiariis elufuni 5 ut, dum obfedi in affilien- tes alibi hodes pugnarent,repentč nudata muris terga, dmulefli- fos per ruinas Turcas intra valla volitare confpicerent. Perierat urbs, nid collapds moenibus animos exemplo fuo Philippus fu* dentadet. Rejedbi ea die tanta clade Barbari, ut inviti podridie* &; non nid extremi fupplicii a Solymanno intcntato metu redierint. Verum ciim denuo averfo,ut ajunt,Machomete pugnarent,nul» lis minis podhac emoveri fe pafTi funt. Ad liane in metu obfb> nationem appropinquantisd Germania exercitus farna accedebat- cujuspartem Comitiis Spirendbus decretam Fridericus Palatinus- aliaiu Dux Stjr;£ XVII. 119 aliam Ferdinandus , ipsdque Caefar cum Fratre dučtabant. Itaqj nec fuorum virtuti jam fidere, nec horum vim expečtare aufiis, fugienti iimilis, obfidionem Solymannus deferit, barbara jadra-^J^ r tione, qua metum nempe tegeret, fe propediem cum majoreexer- citu adfuturum minatus. Non diuturna, acerrima tamen op- pugnatio fuit. Intra dierum viginti fpatium vicies integra acie afliiltum. Occubuere faaginta Turcarum millia , quibus to- tidem captivorum Chriftianorum capitibus fuperftites belluae parentarunt. Tanto fanguine Zapoliae ftetit, ut coronatus fer- Viret. Jufierat quidem illum reversns Budam Tyrannus Regalibus ornamentisinitiari j Ludovicum Grittum tamen nefarium Apo- ftatam addidit, cujus confiliis ni morem gereret, nomen etiam pod poteftatem Regis amitteret. Singulariter Grittus curare_s juilus, ne unquam Joanni cum Ferdinando conveniret. Fortu¬ ne fuit, qubd Grittus jam poenae maturus, cum Emericum Ci- Dacum Varadinenfem Epifcopum Tranfylvanize Gubernatorem dolo fuftulifiet, ab ejusdem agnato non multb pbfl: perierit: Quo Idičratore liberatus Scepufienfis mox cum Ferdinando hunc in PuxcUM toodum transegit: ut Rex uterque appellaretur, retineret quis-^fy^ ^ue, quod poffidebat, a morte Joannis inferior etiam Hungaria a d Auftriacos rediret. Pacem, etfi cum jačtura quidem conjun- dam, tantb lubentiiis amplexus eft Ferdinandus , quantb magls Caefar Fratrem urgebat, ut turbatse tum a Luthcro Germaniae operam luam navaret: eumque in finem poftquam ipfe Bono- niae a elemente VII. anno XXX. Imperiali diademate ornatus fiiiflet, altero mox anno V. Januarii ColoniaeRegem Romanorum TeriinM. digi, & Aquisgrani undecima ejusdem menfis Januarii coronari drdrat. Unus Elečfor Saxo Joannes , ceterlque Proteftantes rum eiigu ^on invitationem modb neglexerant j fed & Comitiis, elečtioni-^ r * Rue obnunciabant: nec ante triennium , & certis conditioni- ous deiiniti Regem agnituri. Hac dignitate in labores authora- l U$ Germaniam obibat. Comitiis pro Fratre bellis nunquam._* n on diftento pradidebat. Nune privatim alloqui, nune alias ex 'diis pacificationum formulas fingere, refingere, omnem machi- admovere, ut pacem Germanih jam Orthodoxum pareb Jdntientis, citra religionum avitarum injuriam redderet. Incre- dibile, quantum taediorum optimo Principi devorandum, quan- moleftiarum exhauriendum, atque, quod multb acerbiffi- ^Um,gratia laboribus fumma fide fufceptis reddita,quae minimb ^ebuit. Cum, ne totum peflumiret, quacpiam injuria tempo- coačtus, Proteftantibus admitteret 5 indulgentiorem haereti- c, s, faventčmque criminabantur, ipsumque adeb Pontificem, Par s II. H h nefcio, 'EeJlumal terum cum So!y- manm» t*X' 120 Ferdinandur nclcioj qua diffidentia afflarurit. Ex hoc Euripo in aliasiterum procelias Hungaria evocavit. Regnum id joannes a morte lua Ferdinando addixerat, fenio confečtus, liberorum expers, Sc viduus 5 at live fuis, fivc aliorum ftimulis incitatus, uxoremnon multb pbft ducenslfabellam Sigis- ■ mundi Polonic Regis filiam, Stephanum ex eafulceperat, quem fu- premis tabulis haeredem fcriptum in tutelam Pro-Regi Petro Ve« chio, Sc JoanniMartinufioVaradinenfiEpifcopo tradidit. Mortuo fub Annum MDXL. marito Ifabella a Ferdinando metuens terti- um Tutorem SoIymannum evocat. Et verb nec vanusismetus erat: Ferdinandus quippe, praeterquam qubd nulla conditione nuperna pačta fibi eam quoque Regnipartemtribuerent,permul« ti Procerum ad eam vindicandam invitabant. Tcntata primum promiiiis fcemina, oilentatus pro filioComitatus Scepufieniis,cum iila morarum caulas alias ex aliis fereret j Leonardus Feifius cura exercitu immiflus Vicegradum, Vacium, Peftinum, Belgradum fiibjugat, demum in Budam nuper fruftra tentatam vires iterum convertit* Ei urbi cum filio in cunis adhuc coronato, Ilabella fe inclufit. Deditionem jam jam parantem auxiliares Turcarum co- piae in libertatem, aut veritis lervitutem afleruere. IntellečH fuo- rum vičtoria, e veftigio Solymannus advojat, immifslsque intra muros fpecie luftrandie urbis, militibus, Reginam cum filioLip- pam fecedere jubet, Budamque Turciae Hungarica: metropolit conftituit 5 eandem fortunam fubindeTemesvarinumfubiitiiitri- usque recuperatio ultra feculum,illius quidem in magni Leopol¬ di, hujus in glodam Caroli non minoris filii refervata. Senlit jam Ifabella regni cupidine ante infaniens clientelam Turcarum nihil a mancipatu differre, cum Ferdinando pacifcitur, traditfs- que Regni infignibus Regem fatetur. Exacerbatus his tradla- tibus Solymannus feptuaginta millibus Agriam, irrito tamenco- natu affilit. Rebus male adeb habentibus tum per Provincias delečim s ha- beri Ferdinandus imperat, tum celebrandis Spiram, Sc Ratisbon# Comitiis, ut bellum Dučtore Brandeburgico, copiseque decernan- tur, evincit, nec contemnendum operae pretium fieri poterat, it numero fervor relpondillet. E Sola Styria quinque peditum, to- tidem equitum millia Joannes Ungnadius in eam expeditionem ar- marat. Coepta Peftini oppugnafio, paulb poft omifia, Sc ne dein- ceps Solymanno via ad ulteriores vičtorias non pateret$ Germa¬ ni in liram quisque patriam remearunt. Conventum fubinde cum Ifabella, ut Tranlylvaniam cederet. Id quoque compendi- um celeritate fua Turca dilcullit} duris adeb conditionibus očto annorum inducias exlculpere necefle Rex habuit. Qux Saxc fere Mul obiv aren fcio, recu aper talij tant nia; Nčv Cflci cerp duir hac Phil fua : jrir Mai do , Ma< Ani Verj iu7 dec fe n cerr Prir oilit cpR teir Por tia 1 teir Ofu rol, liur hu, nui f Dux Stjrice XV1L nr Quaecum Smalcaldici foederis Principibus JoanneFRiDERicoP#!«* a& Saxone, & Pliilippo Hailo Carolum Cae/arem difcordia: commi-^' r ' [ er e , nec bello vacuum efle Ferdinandum fivere. In praelio ad 5 *** Muhlbergam juxta Albim, Ducis fimul,ac militis munia exaequo °bivit. Cxfo , capt6que Saxone mox vibtorem exercitum ab J r ena in Bohemiam traduxit. Offenderant ii Regem, qubd, ne- fcio, cujus religione Foederis obtenta, arma fociare in Saxonem_» r ecusarint. Proniora, quam fperabat, omnia, & Fupplices ad a Pertas Pragae portas cives reperit. Sumpto de authoribus capi- { di fuppiicio, id pcena; repetitum a ceteris, ut Fceditate flagitii ta ntb amplius cruciarentur, quantb luculentibs b prompta ve- J la agnofcerent, qu$tm in Clementem Principem peccallent_s: Nčve deinceps aut irritamenta, aut prafidia feditiofis ad manus e ffent, privilegiorum quorundam, Foederumque tabulas con- Cer pi, abduci inftrumenta bellica in arcem mandat. Hic quidem recentis vi&oriae Fručtus fuit5 fed quae poftmo- J u m in captivitatem pene vibForem cum Fratre dedit, id quod J a c ratione accidit. Capto ea pugna Ducc Saxonise, impar jam jjhilippus Hallu s ultrb in poteftatem Fe Ca: Far is dedit, quem Fpc ^falFum, carcerfqne addičtum, Carolus, ut dimitteret, nuliis jWipum precibus adduci potuit; eam repulFam Fuam injuriain Mauritius Elečtor Saxoniae ducebat, btqui deditionis author Fo- Jo extiterit. Vindibtse dudbm animo inFormatae occafionem„s/» Tirali ^agdeburgenfes, repudiato famofb illo libello, Interim dičto,/*”* ea fr Anno LH. obtulere : in bos fiquidem Mauritius dnccre juilus, yerlls repente fignis Auguftam invadit, magnisque itineribus Mauntio ,. ln Tyrolim illatus, ad Oenipontem, ubi tum Caelar cum Fratre J e pace conFultabat, adeb improvilus adftitit, ut aegre ambo fe nočtis beneficio per alpes Villacum in Carinthia ejicerent. Pa- Ce tn etiam iniquitas temporum Carolo extorfit. A loco, qu op«xFajjk* 5 ptnbm Anno Lil. agitari coepta, Paflavienfis appellata, fta-**»./&• demum triennio pbft in Auguftanis Comitiis, vulgatl- VIL Kalendas Obtobres Fuit. Aliquam ea quidem quie- kfti Germanih Ferdinandus procurarat 5 at fimul implacabilem \°ntificis iram in le concitavit, segrč Ferentis, reiigionis nego- lla trabtade Principem, AuguflameconFeffioni indultam liberta- tert b Ecclcfiafticorum honorum, quae ante eam pacificationem ^tpaflent, poFFeffionei u heterodoxis firmatam. Mus CxFar illuftravit, in Fratrem Imperio, ceteris titulis [ lll tn translatis. Abdicationis tabulas VIL Idus Septembri IpFum porrb hunc annum prodigiolk virtutis exemplo Ca- „ r * -ii n •. • t-' t • —1T 1 * ceteris titulis in Fi- is Z e-' A&dieti* . Uonent Wgii n Zelandia feriptas per Guilielmum Naflovium Arauijca- ^ ^naPrincipem, Sigismundum Seldium, oc wolrrgangum Hal- ww ^ Wo Hh 2 lerum A 122 Ferdinandus E/e-Jeram ad feptemviros miferat, fed qua/ nec his, mult<5que mi* Bores i»/- n ^ s Pontifici probabantur, Ferdinakdo tamen non admodunu commoto; acquievere tamen Elečtores Francofurti adMoenum ejus voluntati Anno L. XXIV. Februarii, &pridie Idus Martii Ne? Po»-Imperatorem Ferdinandum falutarunt. At Paulus IV. PontifeX tifix. inexpugnabili decreto aures petitioni ejusmodi obftruxerat, ab* dicationem juxta Caroli, & Fratris elečtionem irritam in Cardi* nalium Collegio pronunciarat: nec Pontifex a ccepto femelpro* pofito receflit $ efque Anno LIX. XV. Kalendas Septembris im* mortuus, proniori in Caefaris poflulata Pio IV. caufam terminan* dam reliquit. Confopitis,bt licuit, Germaniaeturbis, cum fe Ferdinandus fenio, curlsque exhauftum haudexitu procul abefle cerneret, in id incubuit, ne a morte fua fcifla Ordinum ftudia in novaspro* cellas Imperium furriperent, quod confecuturum non aliter fe Maxmi. fperabat, quam li vivus etiamnum fucceflbrem confpiceret. Et J-*- evicit: nam Anno L,XII. XX. Septembris Filium Maxirnilianum Babe mi#, Pragae Bohemi, pridie Kalendas Decembres Germani Francofurti, altero Anno VI. Idus Septembris Pofonii Hungari Regem fuum Y gari£ Un ' co ronarunt. Hujus voti damnatus vita/, immenslsque labori* matur. bus finem, febri nondiuturna confumptus, Viennae impofuit, an* • no feculi LXIV. VIII. Kalendas Sextiles. Defunčtum Bohemi XX. Augufti fummo honore Regum tumulo Pragse intulere. Mon Ter. Praefagiifle mortis tempus vifus: nam periculi imminentis admo* dtnandi. n ^ us conftanter negabat ante Divi Jacobi diem, poftremam af* fnturam. Infignem Maximiliani Avi dcmiflionem imitatus eti* am anxerat, cum poftremis vitae diebus & nemine alio nomine, nrtutes . quam Ferdinandi appellari tulerit. Graflante late per eam aeta* tem moram licentia, & proculcata pafiim pietate adeb ipfe vitac innocentiam in fe tuitus credebatur, ut eam toto vitse tempore nullagraviori noxa inquinarit. Qui orthodoxse religionis negotia curafle frigidius, aut non fat fideliter promovifTe criminabanturj aut ex iis fuere, qui impietatis genus exifiimant, membri jadhira corporis falutem redimere, aut fanfc h calumniae nota non fe fatis expedient. Si, quantis laboribus, impendiis, periculis inftauran* dam, confervandlmque fufceperit? oggeras^ pauca delibabi- mus. Paflavienfem Pacem non rejecit} at largiter illacrymatus Principum optimus fubfcripfit, qubd eb jam Novatorum vires excreverint, ut religionum veterum integritas, nifi fuis dainnis jam ali, confervarfque non poflet. Non inntiles Societatis JesU conatus adversbm fcelera & haerefes ( fit haec beneficii memoria, etfi multhm impar$ hoftimenti tamenfpecies quaedam beneficen- tiflimo Csefari) audierat: mox anno LI. Viennam mitri % Igna curai tosa dedu be A fufci defig Jufti Fiat t mirb non nior; nt 3 derei pere: vi. i didit Maj nanc dati Bav; rarie mol gjsir na mi- mu num .artii tifex , ab- ardi- pro- sim* nan« ndus t, in P r0 ; er fe Et num [urti» uum bori* ,an- iemi lerc. [mo¬ ri af- s eti- iine, seta* vit* pore rotia itur? lura fatis iran* jabi* atus /ires nnis J ESU oria» cen- iD. ^na- t Dux Stjrtce XVIL 123 Ignatiopoftulavit, tum animos facris, tum ingenia fcientiis pro- curaturos. Triennio fere in Divi Dominici Ccenobio commora- tos ad Carmelitarum sedem, nune Domum Profeflorum dietam deduxit. Pragse Collegium cum Academia erexit3 eademinur- be Archi-Epifcopatum feculo amplius fepultum aučlis cenfibus fufcitavit 3- aperiendis Boleslaviae fcholis de fuo serario fiimptus defignavit. De amore Juffitise fatls fit dixifle: finč adulatione Juftum audiiffe, & citra jadfcationem familiari eo lemmate ufum: Fiat JufEitia, aut pereat Mundus. Ars conciliandi animos, qua mirb valebat, alia quam candor animi, Sc placidiflimi moreš non fuere. In Ferdinandi A vi gratiam adeb fe infinuafle me- niorant 3 ut confečtis Burgenfi in urbe tabulis Haeredem dixe- f it3 quas tamen mutarit veritus, ne aut aemulatio Fratres colli- neret, aut e juventute Principis Proceres anfam turbandi arri- perent. Annamuxorem, quam unicam habuit, AnnoMDXLVII. 7. Kalendas Septembres ex infelici partu amifit, Sc Pragse con- Jdit. Quindecim, quos ex ea fuftulit, liberorum nomina fuere. LHerJL Maximilianus Anno XLVII. editus, dičtus II. Csefar. Ferdi- nandus T) r rolis Dominus, Carolus Styrim Dux a Patre renun- cjatus. Elifabetha Sigismundo Regi Polonise, Anna AlbertoV. ^avaro, Maria Wilhelmo Juliacenfi, Barbara Alphonfo II. Fer- r arienfi Duci, Joanna Francifco Florentino, Eleonora Withel- ^0 Mantuano, Catharina Francifco itidem Mantuano, dein Si- femundo Augufto Polono uxores datse, Magdalena, Sc Hele¬ na Hallse Sančtioris vitse inftitutum amplexse, quarum vefti- gia fecuta Margsireta. Joannes, Sc ilrfula b cunis ferb ad tumulum tranfierunt. ■ , - f “rs 11 JJ HI- A HISTORIjE D U C U M STYRIyE PARS TERTIA. CAROLUS II. DUX STYRIJi XVIII. iPeris hujusce noftri tertiam partem^*/* aufpicari lubet ab Carolo Duce, qnihoc£f nomine Styriam rexit, fecundo, multarum, magnarumque virtutum Principe: tum qubd, quos [mperium Roipanum deinceps habuit, Sc habitimim porrb, quse noslpes tenet, fem- per eP, Caefares Carolo uni tanquam Pirpis ^jus tertio conditori, atque parenti, magna Styrise noPrse glo- jh, debet j tum qubd hoc no Prše advershs principem de univer- °ordinenoftro optimš meritum pietatis, Sc. grati animi publi- %a monumentum, quando aliud non poPumus, extare sequum jVimus. Filiorum trium, quos Ferdinandus Gefar ex Anna ytadislai Hitngariae, Bohemiseque Regis filia PiPulit, quiquevi- r ^m attigere setatem, poPremus fuit. Parens cbm propinquan- ^,'ti mortem long£ animo ante profpiceret, Maximiliano Impe- r, | focceffore fumma principum omnium voluntate dido, Fer- Jnando filiorum alteri Tjrolim, &qusead Rhenum Pint, Au- 7’iacas ditiones: Carolo Styriam Carniolise jundam atque Ca- pttthiae, Comitatum item Goritienfem, ceter&sque Adriatico ad- Fcentes mariProvincias addixit. Hoc poPremum operum Fer- ^nando fuit, non multb inde pop vita fundo. Hsereditatem paternam ut cerneret Carolus , Grsecium profedus ordines jjnnes obfequentes habuit, jurejurando adPrida fide. Haec ad Kalendas Apriles anni MDLXIV r . ada funt 5 idem fnb- lr *de Sc ab aliis Provinciis fadum. Erat aetas illi tum vivida in- PPmis, atque Porens (nondum ultra annum XXXIV, vivendo PtocePerat) longč fupra setatem virtus: indoles mentis Peta, 8 c Jtiae Ipem affirmaret makimarum rerum minime dubiam. Ad accePit prudentia, ufu rerum nonlongo illo quidem, fed Fars III. A fre- 2 Cardus Ih frequenti edočta. Adolefcenti praecipuas Hilpaniae, Galliae, Ita- liseque aulas luftranti Philippus II. Hilpaniarum Rex acerrimo in- genio JMnceps tantum tribuerat, ut jam tum altiffime fe in illius animum penetrarit. Reducem Auguftus Parens Regnornm, Pro- vinciarumque Auftriacarum comitiis non femel praeefie juffit, un6que antea, quam Styriae fufcepiflet falces, anno Polonij ad- fuit ingenti Procemm ex omni Carinthia, Carnioliaque affluen- tium ftipatus comitatu, quando Maximiliano fratri jam Roma- norum, Bohemiaeque Regi tertia quoque Hungarise Regni coro* na adjedla efL st^ria in - His tot ornamentis clarus ad Reipublicae moderanda guber- feirxjia- nacula Princeps acceifit, dignus plane, qui ditionum plurima- us ' rum tam amplo dominatu gauderet. Sed eratStyrise per id tem- pus affličtae, ac nimio plus dehifcentis ftatus mifer imprimis, at« queinfelix: turbarum caula, quae nunquam non lolet, haerefis, quae vicinis quibusdam in exitium impulfis regionibus, etiam in Stvriam fe noftram infuderat. Juvat mali, quod ingetitibus fubinde curis mentem PrincipisOptimi fatigavit, initia,progre£ fus paulb a Iti tis repetere, narratione delurr.pta e fidiffimis com- mentariis Georgij Stobxi Pnefulis Lavantinenfis, qui geftarum rerum magna pars ipfe fuit. Chriftianorum facrorum religio, quam multis retro aetatibus Styria fufccpcrat, ad Luther um us- que inviolata fibi conftitit; & conftitura deinceps erat, lipeiu* hunc licuiflet. At enim Iparfis illis facibus, quibus plurimahau- ftaRegna, Germania pene univerfa conflagravit, pronum erat teterrimi ejus incendij fcintillas quasdam & in Styriam inferrfi Provinciam uti finitimam reliquis, ita mercimoniorum focieta- te junčtam. Morum licentia, quam dici polht, major: liovan- di effenis libertas : abfentia deinde Principum, quos Imperij moles, & imminentes alibi Religioni haud paulb graviores clades intentos habebant: denique nonnullorum, a quibus exordiama- lorum opprefla opportebat, feu ignavia, feu intempeftivus me- tus fecere , ut inerementum paulatim acciperent novitialaera, & licere fibi quisque exiftimaret, quod tam multi, & palam am- plečlerentur. Sednihil erat Catholica: rei infefium magls, & exitiabile, quam qubd optimates non paucos, eorumque, qui Reipublicae gubernacula inter primos adminiftrabant, animps illius peffis contagio pertineret. Itaque triumphare jam Incepa- lam fecfc aučtores: qui vetufiiflimis faeris addičhi manerenb .acerbe pafsim traduci, ac opprimi: fpoliari aedes fiacrae, atquein profanos aclhiberi cultus : eo plane res loco efie, quee praefentis Principis opem depolcerent. Ferdinandus Cnefar periculi ma- gnitudinem edočlus abiis, qui in fide perfiiterant, mox affiitu- rum mr qui dae nifi pat eft bor (liri alic avc ciis pot grn nor reli; infi ren hi c lire; neg mdi terc Vef rnir run adb obl vol j ftar crai ciai fot ren hoi era nor hoi tefl Dux Stvrice XVIII. 3 ram fe poliicetur. Interea gravi edibto Proceres cohibet, ne (Juidultrd novatum irent. Atque ut incenfo Divinae promoven- dsreiftudio tenebatnr, reffinčturus malumhaud dubie fuerat, nifi remedia parantem pnematura mors fulluliflet. Ergb ejus repreflse licentise gloria penes Carolum Hetit, no ncaroii paternarum magis ditionum, quam pietatis haeredem. Miru m co? w eft, quam fibi ejus, aetate adhuc teneri, mentem homines illi fM ’ boni adjungere, quibus artibusfentiendi quidvis libertatem eblan- diri molirentur^ quae chm minus e fententia cedererit ,’graviusq$ aliquid metuendum a Principe videretur, quippe qui, quam lit averfo ab novatoribus animo , principio mox non oblcuris indi- ciis palam feciflet, Provinciarum omnium ordines (jam enim_9 potiores horum labes afflaverat) repu Kuri vim , ii qua fbrte in- grueret, fancito inter fe foedere defenfionem parant: flmuietiam non fe antea Principi fidem obligaturos decernnnt, quam de_s> religionis libertate caviflet. Nec verb timide ifta, & velut ex infidiis agitabantur, fed in luce,atque oculis omnium,quoterro- rem latius fpargerent. A delt interea dičrus inaugurationi dies: bi c illi proferre dogmata fua 3 eadem ut authoritate Ducis ftabi- lirentur, bene longo fcripto depofcere 3 Carolo id fe fačturum negante, acritis etiam inftare. Longius ire ccepit contentio, cum bdignatus Princeps leges iibi ab fuis ferri, & jam diuturnioris al- Krcationisimpatiens fevera fronte: qua ifthasc, malum! inquit, Vedra eft cunbtatio inexpectata Proceres ? debitam ut mihi Do¬ rino fidem jurejurando adftringatis, id nune demum agimus; ii quid novatum cupitis, ad eos referte, penes quos faerarum re- r Um imperium effe non ignoratis ipfi. At me vedra ifhi, qu& ^dhibetis, terriculamenta nequaquam commovent, neque ab nbfirmato in vetudis faeris impetraturi edis unquam, ut aubtor v obis novarum religionum fiam. Tantum ea Principis vox con- ftantiae, & gravitatis plena ad praefentium animos valuit, ut fa- c ramentum omnes dicerent. Ita jam obfequentes načfcus Provin- harum optimates, ut Reipublicae vulnera perfanaret, legem fci- fcit : una deinceps avita culta religione nb quid novi ritus induce- r e aliquis quispiam auderet: qux ablata per vim dicatis DEO bominibus eflent, redituerentur: Minidellis, quomm plena_s e rant omnia, hominum generi ad ciendos populi motus nato, n on modb Styria, fed univerfis Provinciis interdibtum edet, Ouibus nihil profečlb neque fančtius, neque etiam futurum fa- jnbrius erat, fl perindeut leges ferre, itd pronum fbret perditorum bominum fraenare licentiam. At enim, ut, qudm nihil timeret, Kftatdm redderet Carolus, altero mox anno' f ruberum, nefcio ^em ? verfipellem hominem, e Catholicis caftris ad Lutherana A 2 * trans- 4 Carohs II, transfugam, Sc illis in regionibus impietatis magiftrum, (Jubdab erroribus difieminandis defiftere, etiam monitus, nollet, exilio mulčtavit, peftilentibus ejus igni addičtis libris^ etfi multoshabe- ret, ut illa erant tempom, Sc aučboritatis magnse interceflores, Neque adduci unquam potuit, ut quem illi ipfi triennio pbfi: Ra- tisbona accerfiverant, praeconem admitteret, fiepius dicereau* ditus: Ullam fibi vitee quietam partem, nifi corruptoribus verbi divini, honefiatlsque profiigatis, efie haud polile. 7 « Turcas bdlum. Haec cum domi geruntur, forls nihilo res quietiores fuere, Solymannus Turcarum Imperator, is qui circumlatis per Hun* gariam vičtricibus fignis non femelEuropam univerfam in me* tum dedit, exercitum robore non minus praefiantem, quam nu* mero Sygetho admoverat, erltque metus, nb vaftitatem p er adjacentes provincias circumferret. Annus tum labebatur fecu- li lextus, Sc fexagefimus, quo tempore Carolus Dux Po/onij aberat, comitia, magna illic Hungarorum Procerum celebrita* teačta, Caefaris Maximiliani nomine, atque aučporitate mode- ratus. Re intellečba continub advolans collocatis intra Dravum, Sc Muram caftris, partem exercitus Fiorelio Baroni Turriano committit, qui Bofniam ferro, Sc igne popularetur: ipferapto in omnem partem milite ita hoftium excurfionesfraenat, utpi'0' vincias fuas ab ofrini damnoimmunes pneftaret, fufo etiam, fr* gat6que hoftili millium aliquot equitatu. Neque fegnius m 5 ab Ducibus geritur: Turrianus,Megiferotefi:e, adVI.Kalendas Očtobres parva manu exercitum Turcarum, quem Bofniem lS Pnefečturae Gubernator ipfe dučhirat, longb numero fuperiorefli profligat 3 cum jam antb Chriftophorus Ungnadius Siavom# imminentes hoftes aggrellus, quatuoreorum millibus carfis, ca* ptlsque, acie luperaflet. Biennio pbft ad Hiipanienfem aulatf ab Gaefare fratre legatus abfterfb, quem ex Ifabellae conjug lS morte Philippns Rex hauferat, dolore, alteras cum Annalmp e ' ratoris Maximiliani II. filia nuptias Rabili v it: Belgio quoque-* procuraturus pacem, quod in mandatis habuerat, nifi longifr jam procefiifiet malum, quam ut medicinam admitteret; ar ^ 1Tl1 certb vigor, prudenti&que Caroli fingularis Caefariaequfc,acR e ' gi probata eft. c Sed ad domeftica referamus gradum. Sancita nnper lege 31 ' Gracenfe flidtis Catholicorum rebus polle fe ferre opem credebat optim^ eondit. p r j nce p s . & futurum id lanb fuerat, nifi opinionum novarurm* magiftri, qubd fe numero leirent, atque viribus praeftare, ciores indies remedia in pejus vcrtiflent. Itaque nihil pr°P llJ aberat, qukm ut in praeceps Catholica res iret, nifi Reipublic clavum princeps Auftriacus teneret,illa videlicet gentefatu& c ^ Collegium nuni ciun ribu: ter 1 filen cath teras erat. tene tem te ai mor; tutic nere pulit grafi fene muk eram ccept ptus per u km labri fepti quae grari innc fes \ cain ti qi- c oin r enti kofti fetiš Parti fant falit- ^Ue prog ftbi čfi Pa: bdab exilio habe- Tores. ft Ra* reau* is iftis fuere, Hun* n me* n nu* i per fecu* ofonij brita* node* vum? Tiano rapto tPf n, fr' is res endas lienfr orein JOV& ca* lulaiT 1 ijugis [mp e ' que^ ngibs anitf 1 acR e ' igeaf" timV 8 *unD fei'0' •opiti* iblie^ lis,cU j iiuU' Dux Styria XVIIL y nunquain non infra pietatem regna, atque imperia funt. Gne- cium Regionis caput: quam prof)inqua ocuiis Ducis, tam a mo- ribus aberat. In principe urbis templo divina res initio negligen- ter fatis adminiftrari 5 extinčto poft curione altum de re divina^ Pentium, oe folitudo, cum peflilentia dogmata alibi paflim de cathedris non perfunčtorie fpargerentur. Graecio fubinde in ce- teras provincke partes maliim manabat. Nihil triftius Carolo erat, quam habere eos adeo fui diflimiles, in quos dominatum teneret. Hace agenti 5 folicitčque diu circumfpečtanti in men¬ toli denique venit Societatis Jesu opera uti. Ejus trigefimo an- te anno conditae non inutiles tum per Germaniam labores me- toorabantur, juventutis praefertim ad virtutem, & literas infli- tutio5 cujus fručtus ad ceteras omnes aetates ut plurimum perti- Ueret. Incenfum alioquin Principis animum vehementitis im- pulit Alberti Ducis Bojorum gravis cohortatio, nulla facilius re graflantem peftem cohibitum iri ( qua erat in ordinem noffrum nenevolentia) affirmantis, atque li domicilia, quam pofIint__i> toulta ftatuerentur. Accerfiti jam antea Grmcium nonnulli erant, quipro concione ad populum dicerent. Excitari fubinde eeeptae hominibus noftris aedes ampke, urgente operas, ac fiim- ptus omnes munificentiflime prseftante Duce. Etfi peftiferis per urbem,& illi adjacentes agros, vulgatis morbis, tantos tamen bm brevi tempore progreflus fecere, ut non fenfim exaedificata hbrica, fed repente extitifTe videri poflet, jamque tertio fiipra_« fptuagefimum anno, qui annus nobis Graecij nataliseft, ineam, qiise Orienti obvertitur, partem focij duodecim numero immi- grarint. Collegio eadem Ducis aučtoritate tertio decimo pbfl anno, feculi fexto, & očlogefimo Academia ad jedla eft, ut ex his veluti binis propugnaculis adversus fidei hoftes rem Catholi- eam tueremur. Cui quidem piiflimae Caroli Principis volunta- ti quam eventus refponclerit, aliorum efto arbitrium 5 nobis ifta c ommemorare hoc loco vifum eft, ut hanc aualem qualem Pa- re nti,atque Principi optimogratiam referremus, extarčtqueanimi toiftri teftimonium publieum. At flationem hanc noftram adeb ^tis ominibus k Carolo Duce cceptam Ferdinandus II. multis Partibus aučtiorem reddidit. Ceteri, qui deinccps confecuti jfnt, Imperatores ad Carolum usque Monarcham, nonmodb fua foverunt clementia, verum etiam plurimis, maximfs- frto beneficiis decorarunt. Porrb videant pofteri, quibus initia, P r ogrefliis, fua omnia debeant. ^ Su^indc a ruflicorum imbelli cetera turba tumultuatum eftA«^- ebruario menfe tertij, Sc feptuagefimi anni magno numero coa -IXhw. X (vicena fere millia Megiferi annales habent) fumptis armis Fars III. B fidem 6 Carolm 11. fidem renunciant: eorum pars in Slavoniam impetum facere, pars Carnioliam, ceteri Stjriam inferiorem populando incur* fant. Seditionis hujusce caufam non reperi j hserefim fuiffe ut čredam, illorum temporum conditio facit. Edi autem terroris plus, qukm detrimenti illatum efl: j non omnino tamen res peri- culo caruit: nam qubd multorum a Catholicis facris averforum exulcerati alfent advershs Principem animi, metuendum erat, ne, fi & ipfi confilia, atque arina fociarent, eb evaderet res, un* de exitus, nifi anceps, non daretur. Celeritate opus erat, ne tantilla mora invalelceret malum. Neque confiliis defuit Caro- lus, ut eratanimo excelfo, & in arduos quoslibet cafus praefen- tp celeriter inffituto delebtu mifla militaris manus perduellium incompofitas, &r belli imperitas turmas Herberfteinio Ducepro fligat: capti tumultuum authores, in quos fevere animadver- fum eft, ut paucorum poena ad ceterorum animos pertineret. Sic opprefla feditio, gravis alioquin futura, in quam fecunque partem fortuna daret, & exitiabilis. Obla v us fupra feptuagefimum annus curamm, fiquisquam alius, Carolo ferax luit. Pnecipuus k Turcis metus erat, pet' petuum illis temporibus malum. Latrocinantium magis more* quam jufto armorum certamine Provinciarum fines infefios ali- ks habebant: modb bellum parare dicebantur, Croatia ftragem Conventus maturi. Auxere belli terrorem Styriae, ceterariimque Provin- fontt c i arum optimates nonnulli Luthero addičti, opibus, clientelis potentes. Principio anni comitia Muraepontum indixerat Prin- ceps, oppidum Styriae Superioris haud inelegans, a praeterfluente Mura cognominatum. Huc ubi frequentes adveniflent, fiimm* rerum trablandarum capita Dux ( quoniam praeflb & ipfe ade* rat) fcripta exhibet, fimulverbis ampliffimis hortatur: adhaec fola, quippe qux praefentcm Patriae opem fibi depofcerent, alia- rum rerum ad tempus fepofitis curis, mentem cogitation 6 nque adverterent: una confiliorum celeritate cladem anteverti poffe* Hicilli,quos antea dicebam, Proceres imperatafe fabluros,palain • recipere : clam toti efie in ftabilienda fabtione fiia, & nova ful' cienda dobtrina tempus exigere 5 immoderatius nempe ferebaflt Ducis in Catholica re tuenda conftantiam, quae nifi expug nare ' tur, nunquam fe emerfuros haud difficile intelligebant. Con* Kes ibi gt- fidtationis hic demum exitus fuit: nequaquam poffe fe antb quam animorum, fidelque fiiae fecuritati confultum eflet, Patrih commodis providere 5 fi Auguftanse confeflionis liberam ip” s poteftatem faceret Princeps, tum denique obfequentesJuturos fe, ac profpebluros, ne quid Respublica detrimenti acciperet* Ad haec cum breviter Carolus : poftulata Ordinum nihil corfl' mnn e * Dux Styr'ue XVIII. y munecum Reipublicae rationibus, qu;e una ccetus cogendi fuif fet caufa, hab er e 5 de religione alias ačhim iri, repofuidet, etiam exiplis nondeerant, quibus xqua Ducis refponlio videretur. Ceteri in propofito perlidebant.* Itaque, ut fere fit, nonpotio- rum, fed plurium fententia valuit. Hi c vero dignam fe vocem Carolus protulit; nam cum ad concedendam reiigionum liber- Caro/i pr o tatem vehementius etiam, quam Principis majedatem deceret,.^^® perurgeretur, gravivultu, acfermone ufus, quam ejus ferebat orat io t indoles, commotiore: itanevero, inquit, vedne vos dudere_s confcientiae, meam ut ex adverfo confcientiam noxa omnium, tecogitari poflunt, graviflima adričfcum eatis: neque animum lubit, Patriae me, acceptaeque a Majoribus religionis eo ipfomo- niento proditorem fore, quo vedrae vobis libertatem concede- r o? porrb quem ejus rei vel hodi fuo audorem ede non pudeat? Ego verb fuperos omnes mihi faventes precor, tantum ut a me feelus avertant. Catholicis facris a puero innutritus fum 3 Fidem I)EO juratam, cujus aufpiciis Chridianus orbis hadenus detit, iftimenstim crevit Auguda Audrise Domus, non jadurse, non cruciatus, non mors ipla ex animo evellet meo, ldque adeb co- r am profiteor. Vos ne deinceps ab invito contendite, quod in- toda- dulgere religio vetat. Vicerat Carolus, liratione agendum ! 'et. > Sed nihilaequi, bonique, quod impetrari ab obdinatispof- bm. Et, fperandum eratj contra quereiis, 8c infanis tumultuantium damoribus perdrepere omnia, padim de conventu folvendo, nulla re ada, tradari: jamque audiebantur nonnullorum__9 ^ma, & caedes minitantium haud obfcurae voces.' Imminebat Praeterea ab Turcis bellum, cui gerendo imparem fe Dux, nill ^bfidiaria Provincialium accepta ope ( quam illi tamen negata ^ogmatum fuorum libertate nunquam collatum a fe iri palitm_*> ^nunciaverant) non ignorabat. , Ita cum jam non aliter retine- i din fide nobiles viderentur pode, nčque devitari multitudinis lrr itatac etiam ad Chridiani Nominis hodem ( id quod non fe- ^el jadabatur ) aperta defedio, cedere aliquantum indudus Graecium, & Judenburgum Styriv, Carinthiae Clagenfur- Labacum Carniolise, primi nominis civitates quatuor didar, 111 Suibus Augudanae Confeflionis exercendx potedas fieret. Ceterum ut hxc extorta verius, Principi optimo fuide, J&m admida, plane omnes perfpiccrent, ita temperata concef- l °eft; ut ne adaliarum urbium, oppidorumque incolas pcrti- 5f re t, quibus videlicet nefas edet a vetudis jfacris defcilcere 3 fe- ^toribus Catholicae pietatis ne quis gravis ede pergeret: neu fe £°nvitiis vicidim lacederent 5 neminem denique unum ad fuas E‘ u 'tes traducere Minidelli audercnt. Adverfa tamen pars fatis g 2 ma- A 8 Carolm IL magnum operae pretium etiam fic videbatur fibi feciflc. Neque deerant, qm muko auro redemptam poteftatem eam invulgusja- chirent. Hoc rumore deceptum amrmare haud dubito fcripto* rem non neminem , qui libertatem religionis Muraeponti cente* nis aliquot cmptam ( extortam verius dicere debebat ) florenum Rhenenlium millibus memoriae prodidit. Id, ut rear, facitCA* roli vita c eter a infons, ac ejusmodi labis expers, quando praktr- tim ex iilorum temporum fcriptoribus hujusce rei aučtorem ha* beo neminem. Ego, fi quid pretio ačfcum eft, in aulicos potius difperfum credidero, quibus non femper fidiflimis Dux utebatur. A d Graecenfes interea,incertum,quo aučtore? rumor allabitur: Muraeponti Catholicam rem in diičrimine verjfari j Heterodoxis non pauca concefla eile, qux cum ejus emolumentis admodum male congruerent. Hos ubi de fe fpargi fermones Princeps ac* cepit, continub Praefules, ceterbsque, qui Gracij eflent, Catho licos de ftatu rerum per literas edocet, amice etiam queftus, id iplis de fe in mentemvenire unquam potuifle; fecuros tum efle jubet: crederent, commoda omnia, vitam ipfam pofthabitnm iri a Duce Fidei fančHtati 5 Religionis a Majoribus acceptse defen- forem, uti hačhenus extitiflet, ita futurum femper acerrimnm. Adeb ille, qnemadmodum alio in genere olim Julius Caefar, nfc in fufpicionem unquam adduci fe patiebatur, quafi caufe dete* induigen* noti faveret. Neque fane datam fidem fefellitj nam cumindul* iiA * gentia nihil jam agi, ledin pejus cunčta abire cerneret, majords- que tumultus fieri, revocatis, quae invitus antea, Sc gravioruffl tantum malorum metu concefferat, intentiore etiam cura in pro- movendam Catholicam Religionem incumbens, Graecenfes ci* ves, atque fenatum haereticorum templorumaditu prohibet; re* lučtantem initio Confulem in cuftodiam dat, mulčtatumque> ni imperata faceret, Provinciis omnibus exeile jubet. EjedH Miniftellorum non pauci: Labaci exauthoratis, qui minus rcčft fentirent, novi, ilque probi cives in fenatum adlečtifunt. Idem Hartbergae, idem alibi fačHtatum. Vpluminnm pefte infecko* rum millia multa P ammis abflimpta. Haec non uno loco, n eC eodem tempore gefla, in eundem tamen annum conjicere placu* it, quo confpečtius dfetin rem Catholicam ftudium Principis. Sed jam, qux in Turcas hoc anno gefla funt/ paucis exe* quamur. Hi, ut antea dixi, bellum parantes Croatiae finibu s Expeditio incumbebant. Non ceflandum ratus Dux, inflituto partiin A m Turcas. Legionariis, partim ex limitaneo milite delebtu decies mille equi* tes, peditčsque hofti opponit Georgio Khevcnhillero Duce, Ca* rinthise tum Praefebto. Prseftb etiam aderat Princeps ipfe: L v ' dovicus item, atque Chriftophorus llngnadij, Bartholomadis :que lsja- ipto- inte- num Ca* aefer- 1 ha- Dtiiis itur. itur: loxis dum s ac* .tho* Ltnna “fen- mm* ,n* dete- idwl' urds- •rum prO' :s ci- u. r e^ que, ,jedd [dem slo¬ neč laCU' pis. eX e ' iibn s in & ,qui' ,o im' Q5£l lS Khe- Z)«* Styri Du% vite fericulu adit ah Hareticu, IO Carolur 11. fidij quidpiam fperaret tuendis adversus hoftiles T urcarum incur- liones ditionum fuarum limitibus impetrari ab Imperij Ordinibus poile j quippe cujus etiam bono illaeProvinciae armarentur. Res feliciter gefta eft , providentiam Ducis affirmante eventu, cum biennio pbft, quarto lupra očtogefimum anno, bellum redinte- gratum eft. Multiplices eo bello relatae vičtoriae. Principio ftatim anni velitationis quidpiam fuit: Turcarum millia quatuor a du- centis equitibus non linč clade reječta 5 Dux ipfe liiorum manu ftipatus Likaenfem agrum depopulatus ferro, &: igne vaftat. De* nafubinde barbarorum millia, terrore ac ftragelongč, latčque per Carnioliam circumlato, cum in Croatiam praeda graves re- diiflent, Jofephus Turrianus Comes ad Sluinam oppidum ag- greflus pradio vicit} quater millibus intefečtis ceteri iugati, pra* da omnis erepta5 Chriftianorum captivorum non pauci in liber* tatem alTerti. Septimo Kalend.Novembr. dimicatum eft. Val- vaforius bina praelia memorat: decem primb deleta hoftiummil- lia; rurlus deinde, cum in Motlchillana valle infeftis armis con* curreretur, bis mille caelis multa Chriftianorum millia fervitute exempta. Ego Khevenhillerum lequor, iidum inprimis fcri* ptorem, qui femel pugnatum fuifle, ceter&que , ut retulimus, narrat. Acceptam cladem aequo praeter morem animo Amura* thes tulit, qubd violata induciarum fide luos irruptionem ten- tafte diceret. lis hoc anno Rudolphum inter & Amurathem Imperatores reftauratis nihil deinceps bellorum Carolo cunu Turcis fuit. Eo folutum metu nulla jam magiscura folicitum habuit, at- que Styriae ad avita facra ex integro traducendae. Id ut vehe* mentius etiam perurgeret, Novatores ipfifecere, qui jam nec vitia fua pati, nec remedia videbantur pofte. Difficile dičtu eft qub illi temeritatis proceflerint. Seccovienlis atque Gurcenfis Antiftites, quibus Confiliariis Carolus maximč utebatur, paf - ; lim ludibrio habiti, non femel v it se periculumadiere, parumqu e abfuit, quin in Principem ipfum violentas manus perduelles in- jicerent. Accidit forte, ut, cum haud procul Judenburgo vena- tioni operamdaret, Miniftellus, nefcioquis? Ducis jullii in car- cerem datus nunciaretur. Hic verb fremere plebs ruftica, fuifl* ptis, quae hiereticus furor fubminiftrabat, armis extrema omnia minitarij fuiftdtque haud dubie tetrum ea die peračtum facirm s > nifi is ipfe, qui captds dicebatur, gravioris mali metu advolans pršečo, & rumorem fuifle oftendens, concitatam muititudineifl fedaflet. Sed hsec nequaquam frangere animum Principis po^ - rant 5 neque adeb perficiendse, quam moliebatur, rei omn lS abčrat fpes, li vita ftippeteret. Jam Fiirftenfelda, jamHartber- pue ftra *gr cau ut\ lire Var the; fta: urb nfci om ficr ren exe imr HC] ta, beri ftis bir cuji his Ul* Ide ret, pra hil tar ne« Hi c h foi Hi ob fra Pij rai :ur- bus Res um nte- .tim du- anu De- que s re¬ ag¬ ira* ber- fal- mil- :on- tute fcri- 1US, Lira- ten- iem nu neC efb nfi s paf- que ; in* car* bm- 11113 ' tius> lans iem ote¬ lili* ber- ga, XVIIL n ga, pertinaces ante , redierant: Grsecium Regionis caput pratci- pue petebatur: Sc Me praeterquam qubd praecipui quidam Magi- ftratus e Catholicis e/lent, Senatorum ab no/Iris facris alienorum xgre quarta denique pars fuperabat. Harc agentcm e rebus humanis inopina /u/lulit mors: mortis caula, quae vivendi nnica fiierat, tuendae fidei/ludium. Rena UtVge/la ell, per/equamur. Nonage/imo feculi anno, qui po- Gratij ftremus Carolo fiiit, in Auftriam conceflerat, qub Sc curis le- i “™ ul ' Varet tanti/per animurn, & valetudinem fupra modum affličtam tilermis Manner/lorilenfibus re/lauraret. Abiturus , qubd fe- ftarios numero pollere , Sc viribus non ignoraret, Magiilratus tabis iteratb, Sc graviter monet: viderent etiam, atqueetiam, quid abfente felabis Religio Catholica acciperet: civitatem_*> °rnnem lu/lrarent, Sc fi qui civiurn /pretiš mandatis Lutherana lacra adire deprehenfi e/lent, acerbis coercerentur poenis, jube- r enturque fevere omnes aut Catholico ritu vivere, aut civitate pefle. Senfere vulnus, qui adver/se fačtionis erant, Sc velut Mninentem jugulo gladium av er/uri literis primum, querelis, precibus abfentem fatigare : legem adeb /ibi infe/lam ut an- dquatam vellet $ in id nobilium quorundam patrocinium adhi- ^ere, mox, cum in fententia per/lare Ducem nunciaretur, coa- ftis elitni coetibus confilia haudquaquam Reipublicae /alutaria_9 bire 3 res proxime tumultum fuit. Iisdem fortb diebus opulenti cujusdam civis filius, qubd Heterodoxorum ludum /pretiš impe* *iis ( nam Sc id lege cautum erat ) adii/Iet, multiique in Caro- t-UM indigna homo audax emoveret, in cu/lodiam abreptus e/l. Id enim demum fecit, ut clande/lina feditio in apertum erumpe- f et. (Tuingentis plnres armati forum urbis incurfantes veluti ad Mium fe expediunt: apparebdtque omne difcrimen adefle, ni- hil cuiquam /anblum, non publici fore, non privati juriš. Plimo aflultui Curia, in qua carceres publid: alteri Je/ui- Mrn, aquibus Principem in transver/um agi (quid enim homi- Milii non peccant?) jačlabatur, domicilium de/linatum e/l. Me tempe/lati cbm /e Judex, ferente paucorum militumfup- Mas Confule, obtuli/fet, expertus e/l parum tutam k furenti« authoritatem /ine viribus e/Ie. Male enim mulblatus domo Jpa ejicitur, adolefcente vinčto in libertatem a/Ierto. Nec jam l°ro fe tumultus continet, fed pa/Tim totam urbem pervadit. q°X infefta maxime erat. Ne de/linata perficerentur, caelum pftitit. Vehemens repentč imber coortus, excu/Fumque tanto More fulmen, ut fe flamma undique involutos crederent im- M torpore ac metu perculfos domum/e abdere compulit, fcele- Mis fra&is confiliis. C 2 Hsec A 12 C^olus 1U Carolm 'tl- Haec nunciata in Audriam, mirum ed, qukm dolerent-s 1 Um mili Principi Optimo. Nondum finierant dies, quos curando corpo* tur . ri t: Medicorum fententia datos oportebat. Verum doloris acer* bi fenliis eo nuntio acceptus altibs in animum penetrarat, quam ut moraš admitteret. Valetudine infuper habita, cumLiberis, Conjuge fc in viam dat: fatis falvum le credens, d Respublica falva eilet. Contentione itineris morbus, nondum plane depul* lus, recruduit. Cellas MARIAnas , ad quas b via divertere, Magnam Matrem falutaturus, in Audria condituerat, Nonis Ju* liis attigit. Epulo facro refečtus, aeger licbt, perluaderi fibi paf fus non ed, quin pro concione dicentem audiret, & remdivi* nam ad aras operanti lacerdoti tertium interedet. Abeunte in pejus morbo, podera luce profečbione indičba Muraepontum k* čbica deportatus, inde fecundo Mura Graecium appellens, tertio ab adventu die extinčbus ed: is erat fextus Iduum Juliarum,quem diemdomus nodrae annales habent. Nunquam clarior Principa virtus, quam in obitu extitit. Acerbos morbi dolores vultu tu¬ lit, quo cunčba folebat, intrepido j non circumdantes liberii non conjugis unice femper amatae, atque uterum ferentis po* dremus afpečbus decerpere quidpiam de fortitudine animi p°' tuere. Caelo uni intentus, qub tot merita vivens praemiferat, & tantum doluit, quod Catholicam rem non ex integro reditutafl 1 relinqueret. Plane mors tališ fuit, qualis cetcram vitam dece- ret., Menfemunum, & quatuor dies lupra quinquagintaannosvi' - vendo exegit: meritis, quam aetate gravior. Defunčbi cadavef magna pompa Seccoviam dedučbum Maufolaeo, quod magnifr co opere vivens ibidem iple libi extruxerat, XII. Kal. Novembf' illatum eft: cor, vifcer&que Aulicum templum pod: principe 111 aram condita hodiedum tenet. um Efta ma. Quadragefimus feculi annus natalis Carolo fuit. Viefl$ inmom- ur b s? j am tum Auguda, tertio Junij die recens natum excepi t< Adolelcefitiam egredum de Matrimonio cum Elifabetha Britank Regina fanciendoegide, Wirtenbergico Duce interprete, Khevep' hillerus gravis author affirmat. Allatse ex Anglia matrimofl 1 ) leges: nb quid immunitatum, religionum in Anglia immutaretub munia omnia Reipublicae, lacrarumque rerum adminidratiop e ' nbs Anglos edent} neque Regina, nec liberi alib unquam abcM cerentur; ab illius morte navigia, apparatus bellicus, cetera Ib' pellex nb auferretur, & quae funt hujuscemodi plura alia. 0$? praeterquam qubd b dignitate Ducis non edent, facilb apparebati quemadmodum Philippo Hifpaniae, & Erico SuecM Regibu s ’ verba a muliere dari, quae connubio jungiautnon podet, a u£ nollet. Hac Ipe deječbo aliquanto pbd tempore, affinitatecinj 1 Alf Ver mil vix mu niui ptei P2] taci qua Virt crea teli, tus quit Clai tiit thol Leo praet Lpil deni jecit biet; teinj r as c °cul bnt; b Us i v datae Jlor: Mia )lpO- icer« mm >eris, blica epul- tere, is Ju* [pr¬ elivi' ite ifl in le* :crtio [uem icip$ :u tu- iberi: : po* i po* at, id utam dece* os vi* iavef gnili' jnabr* :ipem ienna cep^' tani# evefl; nofli) retub iopt' aboti* ra fo* rebab ribus» ,au« ;cnm Al* Dux Stvrice XFIII. 13 Alberto Bavariae Duce junčta , filia illius Maria in manus con- Ubtru Venit: digna tali marito conjux, quae deinde ad annum usque millefimum fexcentefimum atque očtavum fuperfies Carolo Vixit, fančtimoniae exemplar vivum, Sc cui haud dubič pluri- mum etiam fervata per Styriam Religio vera debet. Matrimo- nium Viennae feculi anno primo Sc feptuagefimo Kalendis Se- ptembribus, Maximiliano Imperatore praefente, magna pom- pa peračtum eft, de quo, fančtiiisne, an felicius fuerit, haud iacile dixero. Quindecim liberorum pater effečFus, Filias očto, ^uaternos reliquit fuperftites filios, praeftanti omnes pietate ac Virtute celebratos. Exhis Maximilianus Erneftus, fubinde Ordinis Teutonici creatus Magifter, vita exceffit anno fupra millefimum fexcen- telimum decimo fexto. Leopoldus Praefiil primum Epifcopa- tus Argentinenfem, Sc Patavienfem fumma cum laude rexit 5 ^uibus aflentiente Pontifice abdicatis, adfcita in conjugem_s Claudia Ferdinandi Florentinorum Ducis filia, mortem oppe- tiit fecundo Sc trigefimo feculi ejusdem anno, rebus pro Ca- tholica fide geftis clarifiimus, vulgb Principum Gemma dičlus. Leopoldum očtennio ante, quarto nimirum fupra vicefimum_s praeceflerat Carolus Pofthumus, magnatu m laudum Praeful, Epifcopatu Brixiae, Sc Vratislaviae gefto infignis. Ferdinandus denique is, qui ad ditiones paternas Imperium Romanum ad- jecit. , Jam virtutis ftudium, Carolo Duci tenellaadhuc mtate in- virtuus. Hillatum, ad extremum usque vividum, atque ardens ftetit. i^ietas in DELIM Aufiricao digna Principe. Non rarb fe in templum aulieum abdens, folo arbitro Caelo, plures orando ho- r ^s extraxit, eo animi fenfu, quem exundantes in lachrymas ° c uli non obfcure praeferrent: faeros ritus 'k majoribus acceptos Mta conftantia , tanto ardore coluit, ut admirationi vel hofti- . ^ ipfis efiet. Praecipua poft DEUM , Divinamque Matrem 111 D. Petrum Apoftolum pietate fuit: ejus honoribus datum, m Qum literae, quibus domicilium Societati noftrae ftatuerat, ^tae Novembri menfe fuifient, tamen annuam hujusce rei me¬ lonam celebrari, Sc conditoris fibi honores haberi III. Kalend. Mas, dičto ApoftolorumPrincipi faera die, voluerit. Nimis longum foret ire per fingula. JEqui, re6tfque tena- pimus itk feveritatem clementia temperare, ac lenitate nove- ut haec una Auftriacum Principem facere, ni reperiflet, po¬ brit* Etiam offenfus placari nullo negotio poterat, nifi DEI, ^%ion!sque causa fortem, atque invičlum fe prebere necelfe "ars m, D habe- 14 Carolus I /. haberet. Equeftrium ludorum , eeterarumque, quse Princi- pem deceant, artium peritiffimus , linguarum piurium gnarus: literarum , hiftorise prsefertim, amans literatos impensč fovit: belli artium tam fciens, qnkm pacis amans 5 confilio tainen erat, manuque promptus, ubi id ita Reipublicae commoda expofcere videbantur. Hxc erant animi ornamenta 5 nec difpar corporis habitus: candida frons, moram haud abfimilis: rubentes genae labiaque: flavefcentes crines: ftatura magno animo par. Cibi, potusqne adrigorem temperans fuit. Gravitas vultus comitate mixta, qra amaretur juxta a bonis, ac ab improbis timeretur. Magnificen- tise fuse monumenta Graecenfibus fpečtanda non pauca reliquit j in his arx firmitatem, & eam, qua hodie vifitur, amplitudi- nem: urbs ipfafoflas, maenia, cetera, quibus fepta eft, muni- menta Carolo magnam partem debet. Caroloftadium & Prin¬ cipe aedificatum fupra meminimus. Huic eidem Conditori Auguftinianorum ccenobium D. Paulo facratum q^ot annis j u * fla perfolvit. Tot rebus geftis, tantisque virtutibus clarus • Princeps, nullare tamen clarior fuit 3 qukm qubd Ferdinandum filium reliquit. Val! alio Pito ftr ia “ari eft. > iert, llofl v v' iH$K 15 )^ž FERDINANDUS II. Auguji. DUX STYRIjE XIX. erdinando parem integritate, ac lančtimonia Prin -Caroiojkc. cipem u.lla retro aetate ad Henricum usque Impera-"^^* torem, intcr Cadites Divos annumeratum, Ger- mania neminem vidit 5 atque haud facile dixerim, _____ ^ an Europa tota. Seculi fupra dccimum fexti anno °davo, 6 č feptuagefimo VII. Idus Julias Graecii natus. Imperio ^ondum maturus erat, cum Parens vita decederet 5 tamen ei, dbm pubertatem attingeret, patrimonium incolume manfit. Tantilper tutela Rudolphi Caefaris Styriae res, avitartimque di- ditionum detere. Is ab exceflii Caroli Ducis , veteribus Pro v inciarum diplomate dabilitis juribus Ernedum Fratrem 5 hoc deinde ad Belgicae Provincias gubernandas biennio pod evocato, Maximilianum alterum Fratrem, cognatos Ferdinando Princi- pes, Reipublicae cudodes dedit, quo tempore Maximilianus Schrattenbachins Joanni Montfortio ludedtus lupremum Styriae Praefečtum agebat. Anno XCII. & qui deinceps confecuti funt, rebus domi ut- Tuna cunque pacatis, gravis aliunde metus fuit. Amurathes Otho- pvannici Nominis Imperator, pace cum Perfis junčta, cum nihil Croatiam jam, quod ab externo hode metueret,edet, certum habebat ru- ptainduciarum fide arma in Chridianos transferre. BosnisePrae- leftusnumerofo in Croatiam infufo milite Radovicio oppidopro- ditione potitus, Wihaczium, latfeRegioni illi imperitantem ur- Dem, paucorum dierum oblidione expugnat. His jam progred lionibus laetus Sifciam, Colapim inter, & Savum flumina dtam, Vallo, operibusque egregie munitam arcem, continenti dierum diquot e vicenis & quatuor machinis bellicis verberatione op- ptifrnat^ defendentium ardor, Praefečti cumprimis fides, indu- ftriae jundbi, fecere, ut nequidquam frcmens delulas Ipes fiias bar- tarus coepto abddere cogeretur. Mutuis deinde cladibus a (dum cft. Bosniae Gubernator Petrinja arce propter Colapim excitata agro omni, qui dicdo amne, ac Savo continetur, vaditatemin- lert. Styrorum dncenti, qui minus cautb rem gerebant, ab hodeoppredi ad unum omnes interiere. Styriam, ceter&sque D 2 Au- 1 6 Ferdinandu*- II, Audriae Interioris Provincias in difcrimine verfari, nemo erat, quin intelligeret: qua ratione hoftiiim furor averteretur, noru perinde in promptu erat. Turcarum in cadris čeritum, & fexa* ginta millia armatorum cenferi rumor ferebat: Canidam belli praemium peti 5 -qua expugnata adjacentes omnes ditiones incur- doni hodili patebant. Ingens terror, ut in re inopinata, cunčto* chrijiia- rum animos occupat. Coačtus ad Carolodadium miles nonad* 227 rnodum numerofus 5 cui fuprema potedate pnefečtus Erneftus Archidux cum non multo pbd in cadra ipfe adveniflet,.fo^ a tamen clades accepta ed. Hodiš adjecdo ad numerum , quo longe praedabat, dolo, odentata fuorum non magna manu cete- rosabdit, qubd fpes edet, contempta hac paucitate nodros fi* ducia elatos, incautbsque opprimi pode. Ita planš res acciditj temere, negligentčrque cunčta agentes repente Turcae adorti aegre colligendi fe fpatium dedere. Nulia jam fpes, nid inarmis erat, undique indantibus hodibus 3 itaque revocatis a primo tu* muitu animis atrox utrinque fuit certamen, & ( quod in tanu paucis mirere ) aliquamdiu anceps: quaternis horis pugnatuin . ed. Ad extremum multitudine obruti verius, quam fuperati funt 5 ingens Chridianorum drages edita : Khevenhillerus segli očtoginta e praelio evahde memorat 5 cladis farna, ac terror^ omnes late Provincias peragravit. Ceterum ea minime lseta vi* Minime dtoria barbaris fuit. Ad duodecim millia cecidide quidam fcri* uiTJ n pf^re 3 multos fuide, ut čredam, argumentoed, quodnihilde* * *. inceps hoc anno ab iis tentatum reperio. Si aliquantb ampli°' res Chridianis copiae fuident, triumphum longe omnium pul- cherrimum de hodibus vibtis ačturi erant: nemo certeinultus ce* cidit. Cumque Ducum nonnulli periculi magnitudine vidi p u ' gna jam excelhdent ( cujus ipd ignaviae commeritas podea p#' nas dederunt) immota tamen acies detit. ?uvu ad Hsec ad V. Kalend. Očtobr. XCII. anni geda funt 3 infequens» stfciam etd timoris multum initio haberet, eventu tamen laetior fuit. Boi' viBi. n i x antea memoratus Praefečtus triginta millium exercitum tra- hens, Sifcine obddionem, qua fe nodrorum virtute nuper depul' fiim nondum concoxerat, ineunte Junio menfe fumma vi, 3C furore indaurat. Sexaginta non amplius Germani praeddio iU' erant: ceteri tumultuario delečiu fcripta incolarum regionis eju s ' dem turma: exigua manus, quae ut fudinere aliquanto tempom impetum podet hodiš, fuperare non poterat. A d hax paucO' rum dierum continenti labore, magna murosum parte tortne* 1 ' tis deječta, Barbaros ab ingredu arcis prohiberi, d vim inf er ' rent ( neque hanc dilaturi jam ultra erant) a tam paucis app 3 ' rebat nequaquam pode: qux res ab obfeffis nunciata, acceler obfidione in hoflium denique manus venit. Atque hoc initium ejus belli fuit, quo deinceps non femel vexata eft Styria 5 etfi non rarb intra metum res fteterit. Quartus & nonagefimus leculi annus nihilo ceteris quieti- Petrinu or, inter arma rurfus exačfus eft. Inftituto per provincias mili-*™^"- tam delečtu ad vicena millia cenfa funt: pradfb in caflris ade-in^T ca ' tat Maximilianus Archidux, rerum lummam adminilfraturus; huncfecutib prima nobilitate non pauci: Wolfgangus, atque Sigismundus Elerberlf einii, Wolfgangus item Scharffenbergicus, Georgius Kollonitfchius, alifque. Ludovicus Scharffenbergicus Styris liipremo jurepraefečtus; Fridericus verb Trautmanlforffius Conlilio Bellico Praefes datus. Qui ab hoflili incurfu patriam_9 tuerentur, Sigismundus Eybeswaldius, Joannes, & Wolfgan- Rus Sauravii, Adamus denique Trautmanflorffius delečti funt. Rxpeditionis caput erat Petrinia, biennio ante, ut dixi, ab holfe excitata munitilfima arx, & e qua tutus in omnem circa regio- nem infultus pateret. Acriter initio defenfam, feptimo demum oppugnationis die Barbari, fub j ebto igne, deferuere; munitiones, ne receptaculo inpofterum hofti elfent, folo aequatae funt. Ve- litationum deinde plus,quam belli fuit, hoflium omni vi in Hun- gariam incumbente : qub non multb pbff Makimilianus quoque ^ Rudolpho Catfare accerfitus venit. Mahometes III. per id tem- Pars IIL E pus A Tuna, tam oifi- dentes pralio fu- perati. Ferdinan¬ da Ordi- nes Sacra- mentum dicunt. 18 Ferdinandus Ih pus Imperium Orientis gerebat, Amurathi Parenti vita fundo fucceflor datus, nota vir crudelitate : is bello gloriam quaefitur rus, fexto fupra nonagefimum anno trecentorum millium exer« citu in Hungariam, & Croatiam infufo, adjacentes omnes Pror vincias territabat. Agria expugnata pradio primum vibtus, Chriftiano fubinde milite veluti a perpetrata vičioria ad agendas praedas difcurrente, praeter fpem vičhor extitit, fbeda clade illa- ta. Feliciore exitu res ad Petriniam gefta ed. Arcis ejus muni* tiones biennio antfc dirutas diximus. Barbari deinde, qubd op* portunum rebus fuis loči fitum viderent, non multb pbft redu« ces multis operibus fepferant 5 exturbati licet ab Eggenbergio ( prohiberi tamennon poterant, quin majoribus hoc anno addu« čtis copiis acerrimam oppugnationem molirentur. Accurrere mox Sigismundus Herberfteinius, 8 c Georgius Lankovizius: ille Sclavoniae, hic tuendis Croatiae fimbus praefečtus. Prrelio inito, primo datim concurfu haud majore momento fufi hoftes funt, quam ad Agriam vicerant 5 fugae tamen aliquanto plus, quam caedium fuit. Omnium opinio erat, vičtoriam non hu¬ mano ullo praefidio, fed Divina ope partam j qubd tam paucis adversus tam multos pugnandum ejdet. Centena fuide Turca« rum millia, noftrorum non amplius quinquies mille memorati fuperius domeftici annales habent 5 magnum certfc hoflium nu« merum fuide Khevenhillerus fatetur. Hxc inter Ferdinandus Dux Ingolftadio, qub quinquennio ante, vivo adhuc Parente Carolo, literarum causa difcederat, Gr#* cium redit. Septimum fupra denos aetatis annos exegerat, ad* mi,pietatlsque fuae jam tum luculenta indicia prarbens. Nihil jam erat, quin gubernandas ditiones paternas fufciperet Ferdi; NANdus $ Styriae Proceres quipiam religionibus novis addid 1 moraš nečtebant. Suam illam veterem confcientiae urgentes H* bertatem, obfequentes feantea Principi futuros negabant, quam huic profpečtum edet. Veris his adjiciebantur rumores falfii incertum, quo authore in vulgus fparfi : alium aliunde Princi* pem adverfe fačtionis accitum iri j quae cum nihil tamen in aru* mum Ferdinandi viderent pode, conftantia illius vibhi imperata denique fecere , pridie Idus Decembres XCVI. anni ( huc eniifl usque contentio proccderat) facramento dičto clientelam pro* fefn. Anni liibinde infequentis exordio Carnioliue, Carinthiff' que ordines obfequentes načhis Clagenfurti primum ad V. K#' lend. Februar., Idibusdeinde Februariis Labaci folenni ritu inau* guratus ed. Pragam inde profečtum ad Rudolphum Imperato* rem Philippus II. Hilpaniarum Rex aureo vellere honoris ergb donavit. ' Očla* quar Fere mun que da f auth bant elan« filia tam terar quai Vi e; gens dies : peric nibu >are lauc Aco ti 5 ( qua rum tant' re, tre 1 indv fetl niar filin mul maj te; nibi tem der tem hro lita, tur ^rrr Pro qui A T)ux Styrice XIX, 19 Očtavus fupra nonagefimum annus Catholicae rei, fi quis -Ejusdere- & quae inde confequitur, non mag?s animoruin, qukm contiliorum ditlenfio. Adhacc Paluftris circumurbem tel- lus, quam late reftaenans Sala amnis, ac tum maxime continuis imbribus audusefficit, apropiori acceflu militem prohibens,non parhm neeotij obtidentibus faceflebat. Eorum deine, qui operi- bus pradedi fuerant, feu inertia, feu infeitia accidit, ut, cum in ferum autumnum extrada dlet obfidio, nihil tamen magno- pere nat k. ram lici- les, *ue- V. no- nil- lilo it id gis- % rre* ex- ac lia- di¬ ma. efl jue us, IX, ax, m- xi- feX lis tus Ad m- v, of- ter te- nt: lio n, el- uis on ri- im 10 - :r e Ate Styria XIX. 23 pere perficeretur, quo aggreflio fieret. Imbres deinde nive mi- xti, & intoleranda vis frigoris & homines multos, &jumenta abfumplit. Tria millia hominum interiifle gelu e n c čl a Khe- Venhillerus fcribit. Ita cum jam non in hofles tantum pugnan- dum, fed cum extrema rerumeflet difficultate confiičlandum, koluta demum obfidio. Ceterum Ferdinandus confeffione omni- timeam laudem adeptusefl, Sc flrenui militis, & egregii Impe- ratoris partes explefle. lis, qui confecuti funt, annis nihilabhac parte inTurcas memoratu dignum: binas tanttim DCIl. Sc DCV. a nno repreffas irruptiones, datis ultro, citrč>que damnis repe- r io. Earum una cum Rackerfpurgum usque ferro, & igne graf¬ iti Turcae fuiflent, injuriam illatam Praefidiarii Carolofladienfes e gregič uiti funt. Pacis deinde aliquid cum Barbaris fuit, fed, Utfemper alias, follicit*: dum omnem denique metum induciae ^icennales Rudolphum inter, Sc Achmetem Imperatores fex- Centefimo fexto anno pači* abfl eTgerent. Očtavus fupra fexcentefimum aijnus funeflus initio Duci, Murin uiox etiam l*tus extitit. Graecio abfens Ferdinandus Csefaris loco Ratisbon* comitia gubernabat, cum Mariam Parentem ino- X ri iur. pinato morbo proflratam in extremo difcrimine verfari accepit. Htfi citatis equis Grsecium advolaret, mortuam reperit. No- ?Um & viceflmum Aprilis diem vit* fupremum habuit j ma- 9 Jorfne Filij dolore, an virtutum in omnium animis reličta admi- ^tione, haud facile dixero. Rar* fuit fančtimoni* Princeps, fupra foeminam fortis. Pietate adverstis D; um incenfa vitam %ebat c*lefli, quam human* propiorem. Vetuftorum Sacro- r Um amor quam flbi in intimis fenfibus inhaereret, non femel Palam profefta efl: multb fe quidvisperpeti malle, defertaque_s a nla obfitam fquallore, ac *rumnis vitam ducere affirmans, luam, qubd his adverfaretur, admittere 3 Carolus certb Dux IcrvataeReligionis partem bene magnamConjugihuic fu*tribue- k non dubitavit. In fe unam jejuniis, flageliis dura, & afpera, benigna in ceteros omnes fuit. Nulla fere per Styriam, Car- tfoliam, Carinthiam *des Deo dicata, quam non manibus ipfa {bis ornaffet: munificenti* ejus non pauca jfigna adBavariam, fyrolim, Poloniam, Sc Hungariam quoque pertinuere. Ordi- noflrum ut amarit} quot, quantlsque beneficiis auxerit, ^lla dies e poflerorum memoria eximet. Div* Clar* facris jlrginibus terna, Mediolani, Pofbnij, Graecij coenobia condidit: buic etiam fe ipfam datura, fi permitteretur. Quod viventi non icuit, morienti jam negarinon potuit: nuncupatis ritb votis il- 2 fum Virginum ritu, acvefle, illardmque in *de fepulta efl. l^ota Principis vita, cum pietas eflet, non potuit non lančtb F 2 mori. > Belli Ve- neti ori- Z a - ' 24 Ferdinandur II, mori. Monachij LI. elapii feculi anno Bavariae Duce Alberto hujusce nominis V. atque Anna Auftriaca, Parentibus nata, fe* ptem & quinquaginta annos vivendo explevit. Non defuere plura, graviaque indicia mox ab exceflu caelo receptam tuiffe. Quanquam Argumentum hujusce rei nullum certius clle p oteli, quhm vita Principis optimse, fingularlsque virtus: digna certč> quae non Styriae folum, fed omnium gentium annalibus eelebre- Terdinan. tur. Moerorem ex obitu Matris ortum abfterfit Ff.rdinandusFi- ta!es' Na “ li us J u ^° men & natus, futurus aliquando paternorum Regnorum, & Imperii hsres. Quinto decimo fupra millefimum fexcentefimum anno Ve* neti Ferdinando bellum fecere$ caufa belli quaefita magis, quam data: cujus femina quaedam vivente Carolo Duce enata aliasdi* ximus. Uskochii, Liburnici finus accolae, firenua bello gens, fed inquieta, & Piraticae dedita, dum infefli Turcis jam olim mare percurfant, haudfatis femper religiosb arma, manusque ab Ve* netorum Republica abftinuifle vili funt^ ad haec vetera odia no* vx deinde, recentčsque injuriae acceflerant, irritandis penitus animis opportunae. Ocultiora praeterea alia Khcvenhillerus me* morat. Adriaticum mare, cujus dominam fe Respublica ilb jam diu ferret, infeflum ab Uskochiis reddi vitio dabatnr :ne(jue dnbium erat coercendis Venetorum ea parte molitionibus maxi- mb omnium idoneos eosdem efle. Id, cum aegre illi ferrent, neque conatibus fuis obfifli a gente haud numerofa admodum, nec opibus firma paterentur , non femel hominum genus adeb fibi infenfum ab Rudolpho Imperatore, fub cujus dominatu crant, adjacentibus mari ditionibus exigi poftulabant. . Intelli- gebat Caefar, id e re fiia non efle, cum prafertim non inutiler bello adversus Turcas operam gentis experiretur, metuendurn- que eflet, ne irritati fe ad Barbaros illos non finb magno Chd* Aianae rei incommodo, applicarent. Itaque ab incurfionibusab* ftinere in pofterum juflos, maris tamen ufu prohibendos nonj> cenfiiit. Flinc Venetorum etiam in Auflriacos irac. Excitata fubinde Palma, munitiflima arce ( quod impedire magls non poterat Caefar, Turcico bello implicitus, quam non volebat) quum jam ab ea fe parte tutos Veneti praeftitiflent, non obfcu- re incrementum accepit diflenlio. Nec ab injuriis temperatur eft. DCI. anno Uskochios ulturi y impetu armatorum in Fer¬ dinandi Ducis d*itiones fačto , ducentorum millium aureoruin nummum damnum dedere. Nec infequentium annorum ineliot conditio fuit. Ita concitatis jam diu animis haud dubie res ad ar¬ ma fpečtabat: id, ut nb ante hunc annum fieret, Ferdinandu« prohibuit, pacis, ut femper, amans. Ceterum majoribus ferb animis* anin indic locis bisn tent; rand isfui cafic num ječti belli Adri tem indu Febr in hi que: §niei inču: foal Feri: ptior Fiimr Feri: tem, fpam niun nami ftuo qui < Ptoli nior: bise Jtati his p tnuh F'tet d°i p nem etat ^so i erto , kr □ere liffe. iteft -rte, :bre* isFi* •uro, »Ve- uaro isdi* , fed n are Ve* l no* aitus me* . illa =que iaxi* rent ? [tun, adc& nato telli* ilero lurn* :hri* isab* OIU :itata nofl bat) afcu* ituro Fer* iruio eliof .d ar* ndus inais, Dux Styr'ue XIX. 2 f atlimis, qukm damnis certatum eft. Veneti iliato antfe, quam indicerent, bello, Comitatus Goritienfis qnibusdam interceptis locis late arma circumferunt. Sequenti anno Gradifcae oblidione bis mille fuorum amiffis pulfi, Tergefto terra marfque fruftra_* tentato, Luzinum denique occupant. Illuftris hoe bello memo- randa venit Adami Trautmanftorffii virtus, quem Ducem copi- is fuis Ferdinandus praefecerat. In omnem rei bene gerendae oc- cafionem intentus non rarb parvafuorum militummanu hoftem numero fuperiorcm fudit: ad extremum hodili globo caput tra- ječtus magno omnium dolore occubuit. Gum utrinque par ferb belli fortuna eftet, Oflume Dux Pro-Rex Neapolitanus arma ad Adriatici maris oras circumferens, Venetfsque infeftus, fuperio- tem Ferdinandum effecit. Bello ad Anni XVII. finem extračFo, induciae primum ad III. Idus Novembr. pačhe, Kalendis deinde Februariis anniinfequentis,Hifpaniarum Regearbitro, concordia in hunc ferb modrim fiabilita eft : quse ablata per bellum utrin¬ ke fuiftent, reftituerentur: reprefia Uskochiorum ferocia, Se- Jnienfes Germanum militem praefidio acciperent, qoi Piratarum incurfiones frznaret. Brietius accnratus cetera fcriptor haec pau- . ib aliter narrat: Llskochios, cum infolentius omnia agerent, ^erdinando jubente armis petitos, tentataque in Styriam irru- Ptione egregie reprefios efte} Venetom bellum aliunde ortum_® Jnnpfifie refert. At nos audtorem fequi maluimus Annalium Ferdinandi nobiliffimum conditorem Khevenhillerum Comi- tem, qni rebus geftis magnam parteminterfuit, tdmqne ad Hi- ipanienfem aulam a Mathia Imperatore Legatns, pacificatoris Hnunus fumma induftria gellit. Sed jam majori dignus Imperio Ferdinandus erat, Regno- Tmhmn. ^mque trium coronis, quas tribus deinceps annis adeptus eft. yUodecimofeculi annoRudolpho Imperatore fine liberis vita fon- 0 tim *' noMathias frater fuccefterat, jam Bohemke, Hungariaecjue Rex; ^i cum & ipfe ingravefcentibus morbis, annfsque procreandse holis nullam jam fpem haberet T metus erat, ne, fi non opinailtem 1} iors opprefliflet, graviftimi per Germaniam, & Bohemiam mo- exifterent. In Ferdinandum Principem, ut virtutum farna, lic Jtate florentem plerique mentem, ocul6sque adverterant: in principem locum Maximilianus tenebat Cidaris Frater 3 fed | ^ It or um tamen in Leopoldum Ferdinandi Fratrem proniora_* , er ebantur ftudia. Et jam olim ab his in transversum ačtus Ru- ?°iphus propb erat, ut neglečto Mathia Fratre Leopoldum Bo- ^ftiiae, atque Imperii fiicceflorem diceret. Quo fačFo Demo tr at rerumtam imperitus, quin videret, lucceftionum jura, le- ^que ab Auftriacis hačtenus ufitata magnam labem accipere. kršili G Res 2 6 Ferdinandus Ih Res tum aliter cecidit 5 at Mathia deinde Imperatorealias ex ali moraš ab iisdem, quando aiiud noti poflent, nedti haud dubie apparebat. Ergo ut Reipublicae ex hac mora periclitanti praeftb Maximilianus adeffet, abdicato, quodhabebat, fuccedendi ju¬ re (idem, ut ab Alberto Belgii Principe fieret, jam ante cui> verat) Mathiam denique perpulit, ut Ferdinandum feptimo fu- pra decimum feculi anno , Junio menfe Bohemiae Regem dice- ret, tertio deinde Kalend. Julias ( quem diem Domicilij noftri Hun- annales habent) Pragae folenni ritu inauguratuin. Alteropbft anno ad Bohemiae Regnum Kalendis Quintilibus Hungariae quo* que Corona ad jedla eft$ dum ab exceflli Mathiae Romanumde- nique Imperium, fed oppidb quam turbatum, gubernandncu fiifčiperet. Itaque jam hinc nobis de Ferdinando, Sc iis, qui confecuti funt, Imperatoribus maximis, ftridte tamen, acvelut compendio agendum erit. Neque enim res tot, ac tantasper Europam bene, feliciterque geftas unius anguftiae libri compk' dti valeant: & fi difFufa in alienis, Sc extra Styriam adtis narta- tioneutamur, non Provinciae unius alicujus, fed Germanih Hi' ftoriam fcribere videamur, quod longe vires fuperat ^ quando garitf praefertim nondefuerunt hadtenus, nec in poftcrum defuturi funt alii, aquibus iffa copioiius referantur. Initium turbatum, miti. Jam primum omnium exoreiium belli, quo deinde univerz in Koh™ P en ^ Germania conflagravit, a Bohemia extitit. Optimattf quidam Bohemi novarum opinionum fedlatores, qubd nonnul; lorum templorum, quae fui moliebantur , ftrudturam exet| 111 prohiberentur, privilegia fibi infirmari caufati, populo ad a$' rendam libertatem vocato, feditionis audtores extitere. 0$ a ' vo decimo annoGuilielmus Slawata, Jaroslaus Martinizius C°' mites, Regiorum Adminifhorum , qui Catholicis Sacris fave- bant, pruecipui, cum Philippo Fabricio ( is tum Confilio Re£ ! ° a fecretis erat ) ex arcis feneifra in pneceps dati, Divina tarnen ope fervati funt. Quod inhumanum , ac barbarum facirj 15 cum viderent feditiofi excufare fe Caefari haudquaquam poA e ’ bellumfummo ftudio apparant} jamque Henricus Matth^us^ Eurrianus perduellium Dux, atque Princeps augere indies co* pias ferebatur, Sc ad jufti exercitus modum accreviffe; CaRap pace fruftra tentata coepit Sc ipfe arma circumfpicere. Delectu inftituto miffus primum Henricus Tampierius Comes, bello Ve* neto nuper cximie probatus Dux, qui Bohemiae fines obfidereb Carolus deinde Longevallius Buquoji Comes : huic adjundl^ ab Alberto Belgarum Principe odhona peditum, equiturnq il£; millia, Caefarei exercitus robur. Tricena fere millia hoftes Tv[ r ' riano, ac F.rneflo Mansfeldio Ducibus fu b figni s habebant: M DUI Au me ma ext mi; his ftri rat, no red Vit Uri tea mi Di fur mi te _ Vej ici n fec fer mc Ve: fuj f gn na T' an periores haud dubie res Bohemorum erant. M Dl] an El ca jai ci L< hi Rt tii i aliis iubie raflo ii ju« cura« lofu« dice- lofiri ipbft quo nde« JflU qui irelut sper nple- arra- ’Hi' mdo funt /er/a iates mul' equ‘ alfe- )čfe* O ave- egio men inus )fle* usj c0' au Ve- reb Uj que "uf' fo AP Dax Stjria XIX. 27 At qui fecutus eft annus nonus, ac decimus Ferdinand« Ferdi . dum, Cathoiicamque rem non per Bohemiam modo, ledper nan ^ um Auftriam qnoque, ac Provincias ceteras in extremum pene difčri-“^ e 7 * e men conjecit. Imperatore Mathia, poftquam Imperium Ro- ex urgunt . manum fexennio gubernaflet, Viennae ad XIII. Kalend. Apriles extindo, novi undique Ferdinando hoftes exorti funt. Bohe- mia, Budovitio dempto, tota fere perdueliium erat. Acceflere his Lufatii, Silefii, Moravi, vicinse, cognataeque Provincias 5 Au- ftriacorum quoque non paucos feditionis ejus contagio afflave- rat. Jamque occupatis Moraviae prascipuis oppidis fpes Turria- Vi '™ A no injeda eft Viennae urbis cum Ferdinando Rege in poteftatem° J 0 redigendas: cum praelertim confiliorum luorum participes de ci- Vibus ipfis multos haberet. Itaque infufo in Auftriam fex milli- Urn exercitu,repente ad Viennae moenia confiftit. Nunquam an- tea anguftiores res Ferdinando fuere 3 tamen conftitit fibi ani- mus iile intrepidus, rebusque cundis major, & prope ceitus Divini afFuturi auxilii. Ferunt Regem eo tempore deprehen- fum, cum in conclavi ftio ante Servatoris cruce fixi effigiem hu- mi pronus, dejedusque jaceret, Bartholomaeo Villerioe Societa- te Jesu, quo ad expiandum animum utebatur, c om mod um ad- Venienti minime dubie affirmafte: brevl affore Deum. His ad- jicitur aliud humano auguftius, & multorum lermonibus cele- bratum: Chriftum e cruce pendentem Ferdinando locutum, fecUrumque periculorum juffifle. Quod etfi pro explorato af- ferre fe polhe neget rerum ejus geftarum fcriptor Guilielmus La- mormainus 5 cetera tamen Principis vita fecit, ut haberi pro Vero poftet. Fidem eventus fecit. Nam cum nihil jam fpei enter fuper in humanis rebus videretur efte, San-Telierius quingentis att ‘ gravis armatura equitibus ftipatus non opinantibus hoftibusVien- nam ingreditur. Quas res magno feditiofisterrori fuit: Turrianus quoque non multb pbft obfidendae urbis omiflo confilio Bohemi¬ am fugienti fimilis repetiit. Hxc inter gravius aliquidparturientes Bohemi, abdicato Fer- Tridenci dinando Rege, Imperium infuper Romanum ab Auftriacis alib^'?* amoliri parabant. Nec alienus ab his confiliis erat Fridericus««, Eledor Palatinus Proteftantium Foederatorum per Germaniam caput, feu Ferdinando privatim Religionis causa infenfus, feu jam tum majus quidpiam animo agitaret. Eadem biennio ante cumjacobo Britanniae Rege pertradata: Caefaream dignitatem LotharingizeDuciper Legatos a Friderico fuifteoblatamKheven- hillerus audor eft. Rejecit hominem vanum fapiens Dux, ma¬ gno fuas adversus Auftriacos fidei argumento profeftus: in id po- hhs omni le adnixurum ope, ne quem fibi aftentientemunquam G 2 habe- 28 Ferdinandu? H, haberet. Ceterbm ea Palatini mens, etfi temeraria ac praeceps, incitamento Principibus Eledtoribus fiiit, utne Imperium guber* Teriinun- natore deftitutum diutius paterentur. Ferdinandum Regentu dus ena Francofurti ad V. Kalend. Septembres magno omnes confenfu ruj****' Ifnperatorem Caelarem jubent: quinto deinde Idus Septembr, Augufti infignibus de more ornant. Nec Fridericus ipfe diilen- iit. Caelum prodigiis affuit: Joanni Suicardo Moguntino An* tifbiti, notae fandtimoniae Principi, Germaniae dolenti vices, & quo in difcrimine Catholica res verfaretur, apud animum co- gitanti ferunt Dtpi Parentem confpicuam fe praebuifle, animčs* que addentem: fortiter conftantčrque ageret, nec metueretlm- perii coronam Ff.rdinando deferre. Id ipfe poftea accidifle fibi Lamormaino noftro, gravis aučtor, teftatus eft. d re- Mibttt tligitur. paiatifvtt Bohemorum interim animos novi Regis, qui Ferdjnando ex* Bobetnu aučborato liiccederet, deligendi cura verfabat. Nemo erat, quem «. Friderico Palatino praeferrent: tantumquevaluit in animum Prin* cipis, fifibi relinqueretur, non mali ambitio coeca, ut oblatum tumultuario confenfu Regnum haud refpuendum fibi cenferet. Junčta cum Jacobo Britanniae Rege affinitas: favor 8c ftudia Ba- tavorum: Proteftantium foederatorum vires: Elifabethae deinde conjugis, impares natalibus fuis nuptias querentis, acres ob jur ga- tiones uxorium hominem impulere, ut in exitium fe volens pru- dčnsque indueret. Sed propinquum Friderico, &: prsefens auxi- lium adferebat Gabriel BethlehemusTranfylvaniae Princeps,per- duellibus foederatus. Is Hungaria turbinis inftar peragrata, pa- tentibus ubique portis acceptus, ad Viennse usque mcenia, ao cedente etiam Turriano, exercitum& terrorem tulit: Pofoninm inde regreffus, abdicato contra jus fasque Caefare, Hungari« Regis noinen dignitatčmque fumpfit. tojkrkho. Alius infuper Caefari parabatur hoftis, fcederati Germani« jies q ui ? Proteflantes: mitius fcilicet interitum fuum latura erat Gerina- nia, fi ab Germanis periret. Hi Rotenburgi primum ad Tuba- ram, Norimbergar deinde coačto coetu bellum fe pro Bohemo¬ rum defenfione minabantur fačturos, nifi Csefar Bavarusque Catholicarum partium Dux intermiffis delečbbus armapone- rent. Ita cum raperetur Ungaria a TranfyIvano: Bohemia, Si- leffa, Moravia a Palatino: nutarent Auftrii : cunčbaretur Hi- fpania: ornnia infida, atque infefba eflent, paucis tantum Ca- tnolicorum ih fide perftantibus, planb pro vičbo afpiciebatuu Ferdinandus , oriebaturque bellum anceps, quo non facilč gravius aliud fuperior ullavidit aetas, aut acrioribus fludiis ge- Rum. Dux Styrice XIX. 29 Caefar dividendos hoftes, qubcum paucioribus res eflet, Ia-^‘»* pienter ratus, pačtis cum Bethlehemo lemefiribus induciis, foe-^f° fttt ~ deratorum Proteftantium animos mitigat: ita in unum fere Pa- latinum belli tempeftas incubuit. Aderant huic Anglorum, Sc Batavorum auxiliares copiae, llngari item equites a Bethlehemo miffi, cum Germanorum Principibus nonnullis. Caelari ab Hi- Ipanis, Polonis mifia fubfidia: ejusdem partes GeorgiusSaxo, Lutheranus licet, fecutus. Exercitui univerfo Dux, atque Im¬ perator Maximilianus Bavariae Elečlor prsefuit. Is redačta pri- mhm in ordinem Auftria, Bohemiam deinde infefto exereitu pe- tit: Buquojo Csefarefsque copiis fuas junčturus. Bifleca vi ex- pugnata, cum aliunde Saxo Lufatiam premeret, Praga belli ca- put petenda decernitur. Rem odorati hoftes celeritate, quanta maxima polTent, ufi praevertunt, Albo monte, ac Palatio Regio, cui a ftella nomen eft, occupato: j£mque vallo, ac operibus communiri cceptis caftris difficiliorem noftris aggreflionem fa- fturi erant, nifi opus perficere prohiberentur. Ergo altera ^Memora- mox ab adventu die acie dimicatum eft. Atrox aliquandiu pu-^* ** gna, atque anceps fuit, quippe cum pro Imperio utrinque de-^S” certaretur, efl£ntque in partibus falla, ac fincera Religio 5 ad ex-‘ w ‘»« #ar * tremum vičtoria penes Caelareos Hetit. Ita unius horae fpatio exercitus maximus flilus, fugatusque perduellionis commeritas poenas dedit. Sena fere hoftium milila cecidifte Khevenhillerus memorat5 ali j aučtiorem numerum tradunt. Cadareorum du- centis non multb plures defiderati: Signorum pedeftrium, eque- ftriumque, apparatus bellici, curruum, impedimentorum ma- gnus numerus captus. Hand parum ardoris militi noftro addi- dilfe vifa eft DEI Mater, cujus injuriam ( in effigiem ejus ab haeretico homine oculis mutilatam nuper forte inciderant) ut Vindicatum irent, gravi fermone cohortatus eft Religiofus e Car- melitano Ordine Sacerdos Dominicus Sechus, gente Hilpanus. Haec ad annum vicefimum gefta, infigni ad memoriam die. Sex- hisldus Novembres erat, isipfe, quotum Sacerdotes Catholi- cis Sacris operantes lolenne illud decantabant: Reddite, quaelunt Gefaris, Caefari 3 Sc quae funt Dei , Deo. Vičtoriae fručtus, quo haud alias laetior, extitit. Dedita mox Praga urbs, quae fine lan- Ruine multo vinci non poterat} Moravia, Silefia, Lufatia curn Bohemia ferb tota in poteftatem vičtoris Caefaris redačtae. Fri- dericus intellečta fuorum clade Vratislaviam primb, inde, cum deferi fe ab omnibus jam Provinciis videret, nequidquam fuo- r ^m fluxam fidem incufans, ad Brandeburgicum Marchionem profugit, modica fpe reparandi belli. Omnibus fortunis exutum, ptofcriptdmque tertio, & vicefimo anno Caefar, coačtis Ratis- Parslll . H bpnae 30 Veriimndm II, bonae Comitiis, Septemvirorum Collegio ejecit, dignitate ea in Maximiiianum Bavarise Ducem collata. Beiium His ita geftis ab Hungaria periculum erat. Bethlehemus J"^ e ^*haud fatis ex fide induciarum hačtenus egerat: ferebaturque Trm ° yi . Ferdinandi vitamaliquando, dim haudprocul Vienna venatio- vuno. ni operam daret, infidiis petiifie. Cum nihil agi apud hominem regnandi avidum tračtatione pacis ultra videretur pofte, bellum decernitur, Fetiš primum aulpiciis geftum, interceptis Pofonio, Altenburgo, Tyrnavia, Neutra. Amplioris vičtoriae fperru unius viri mors importuna abrupit. Buquojus expeditionisDuX Uyvarini obfidionemurgens, ab erumpente hofte circumventus interiit, rerum bene geftarum gloria inclytus, & non vita, quam morte illuftrior. Cafum Ducis velut fecuta belli fortuna inj> Bethlehemum rurfus inclinat, b Tranfyivania novo cum exer- citu emergentem. Sed is expugnata Tyrnavia, Hungaria qui* busdam Dynaftis fulis, fugatisque, ac Moravia demum infefto agmine incurfata,cum imminui ftios auotidianis acceptis damnis videret, principio fequentis anni, iecundi fupra vicelimurm bellum pace finivit; quam abrupturus ipfe tamen altero moxan- no eflet: Hungariae Regno , atque infignibus abftinere jvflus> nonnullas a Caefare in Hungaria, & Silefia ditiones accepit,Prin' cipis Imperii adjeda dignitate. Rebus ita pacatis Ferdinandu? coado Hungarorum Procerum coetu Sopronium venit, ibidčm- que Eleonora Conjux, quam paulb ante fibi matrimonio jun* xerat, folenni ritu inaugurata eft. Mansfii- At in Germania etiam nune bellum fervebat. Palatini, re* tinir ala ^ us defperatis nuper in Hollandiam profugi, caufam Chriftianus Germania Danisp Rex cum Jacobo Britanno literis , legatlsque tuendara> fujtentat. fulceperant: Mansfeldius, etfi labentem, armis in Bohemiapri* mum, atque inde, qubd res fuas minus firmas videret, digref' fus, altero & vicelimo anno inPalatinatu, segre licet, {uftenta- bat. Circumventus aliquando a Caefareanis, cbm vi non pol- fet, doloufus inFranconiam, AHatilmque elapfus eft. AdhnnC aliuS Cadari hoftis acceftit: Chriftianus Brunfvicenfts Dux, in- genio, ac aetate ferocior, imbutusque apuero apud Batavosmi* litiac rudimentis, & obftinatus Friderico Bohemiae fceptrum af- ferere. Per Saxoniam, Weftphali&mque colleda haud con* temnenda manu evafurus in Franconiam ad Mansfeldium erat: lisec tentantem Anholtinus Comes Jacobus in Weftphaliamre* jicit. Subinde etiam Fridericus in Palatinatum ftium mutata ve- fte perGalliam reverfus bellum inftaurat, varia aliquamdiufor* Til!rum tuna geftum. Mansfeldius vidorem initioTillium acie fuperat. vindt. Jgnominise plus, qubm damni acceptum eft 5 fed hanc qualem qua- Dux Stjrlat XIX\ , gr ^ualem cladem egregie paucis pbftdiebus ultuseft Tiilius, memo- rto ratudignamde Georgio FridericoMarchioneDurlacenfi vičtori- ^ arC p°' r confecutus. Jam diu Palatini caufam mente complexus uTmfm' Marchio, hoc denique anno ( fecundus erat fupra vicefimum) ferro defendendam fufcepit. Očtonas peditum legiones, equi- tam tur mas oblo & vicenas fub fignis habebat. His Wimphe- namusque progrefliim Tiilius, etfinumero inferior eflet, aggrefi fus , acri non minus, quam diuturno pradio profligat: capta eft ornnis gcneris praeda ingens} Durlacenfts ipfe cumequitum par- te ad Mansfeldium profugit. Huic vičtoriae alteram item illu- it Brun. ftriorem adjecit Tiilius de Brunfvicenfi Duce Chriftiano. Pa-^^”* derbornenfi, acMonafterienfi ditionibus omni genere cladium de- ack fup. Vaftatis, Paderborna infuper potitus Dux, dum in Palatinatum, ut rat - F Mansfeldio jungeret, iter convertit, magno fuo maloadHoech- ftium oppidumin vibtorem Tillium incidens, memorabili prx- lio fufus eft. Khevenhillerus duodecim ferb millia amifla refert. Falatinus tot acceptis cladibus fračtus, AngliaeDaniaequeRegum fuadentium pacem, de qua Bruxellis tum agebatur, accedente hortatu, pofitis demurn armis adHollandosreverfus eft. Ita da¬ tum jam vulgb haberi coeptum Tilii nomen, cui fub extremum annum nobile additamentum acceffit Heidelberga capta, Pala- ^ eiAel ' tinatus caput, cum ampliflima praeda; quam omnemtamenj^^. Una fuperavit Pailatinae aulse Bibliotheca, Germanih totius celeber- rima, quippeex omnibus fere illius Coenobiisconflata, Gregorio XV. Pontifici Maximo dono mifla. Brunfuicenfis, atque Adans- feldius aliquandiu incerti, quid agerent, ad foederatos'Belgii Or- dines Fe adjunxere. At Brunfuicenlem inde reverfum Tiilius ljudem infequente anno, collatis prope Stadloum fignis, ita attrivit, ut v a f or ^ reftaurare deinde exercitum aegre poflet. Peditatus fere omnis * 0Km * ' caefus ( fena hoftium millia eo praelio cecidifle fiepe laudatum_s> Khevenhillerum authorem habeo) apparatus bellicus cum lXXXV. militaribus fignis captus. Brunfuicenfis, & hunc fe- cutus Mansfeldius in Hollandiam profugi, diu, qub evafiftent, fofpenfam Germaniam reliquere. Debellatum erat: nifi aliun- de novi, & qui minime debuere, Cadari hoftes exifterent. Ju- v ‘at rei hujusce, quae Germaniam penb univerfam in exitium dedit, originem paulb altius repetere. Vicefimo fecundo feculi anno, cum perpetratum Bohemi -Prhcipts c Um bellum eflet, ad inftauranda Catholica Sacra mentem adji-f«^^ ciens Ferdinandus, opinionum novarum buccinatores Bohe-^*" 1 * ^iaeRegno depulfum ibat. Ardorem illum injecerat Principi Opti¬ ko jurisjurandi religio facrofancfta, qua fe anno ante, cum ad livarn Cellenfeminvififlet, obftrinxerat: tranquillitatis deinde H 2 , publi- eunt, 32 Ferdinandu? ih publicae amor, qnippe cui infefb homines illi eflent, fimulataad tempus modeftia irrepentes in vulgi gratiam vanis perfualioni« bus, unde majori motu exurgerent. Sed hos tamen prenli aegre ferens Saxoniae Dux, Proteftantium facris addičtus, eječtorum caufam omni ope tuendam fufcepit. Quod amici cetera Princi* pis precesnon audiiflet Caefar, invidiam iibi apud ceteros etiam Imperii Ordines, qui diverfarum religionum erant, concitavit. Tertio 8c viceiimo anno, Comitiis Ratisbonae celebratis, Caeiar JFavariae Duri Maximiliano Elerioris dignitatem, Friderico Pa- latino profcripto, adjudicat. Dignus eratDux, cujus iliuftribus in Rempublicam Germanam meritis id honoris, ac praerogativ* concedereturj at Elečtor Saxonise, Brandeburgicus, Brunfvi« cenfis Duces, alilque multi Principes non dubitabant patam ob« niti, qubd ea re Palatino omnem gratiae locum obftrui cerne* rent. Saxoni, ac Brandeburgo , ut id aequiori animo ferrent, Darmftadii Regulus Ludovicus, a Ferdinando Imperatore mifc perfuafit. Reliquorum, qubd Friderico ftuderent, concitatio- Fceiar m- res animi erant. Ita fcedus demum enafcitur Reipublicae, Cafa- ri, fed inprimis Catholicae Religioni pene exitiabile. Fcederis aučtor Britanniae RexJacobus, Friderico Genero fuo in Germani- am reducendo opportunam fore Hifpanorum amicitiam ratus, Carolum filium Walliae Principem Philippi JV. Regi s FJifpania* rum Sorori Mariae Annae matrimonio jungere nitebatpr. Eafp e evolutus, injuriacque, ut interpretabatur, ex repulfa accepta impatiens amicitiam Philippo palam rennnciat: ac jam Auftria- co Nominiuniverfo infenius, bello in Caefarem, Regčmquede- creto, fcedus init cum Gallise RegeLudovico, Saubaudiae iteff 1 Duce, ac Venetis: foederiš praecipua lex, injuftičrne, anfcedior? huc pertinebat, ut Ferdinandum Imperatorem inječto belli ter- rore ad Fridericum perduellcm loco fi.10 reftituendum fcederati urgerent. Acceflere non multb pbfF Daniae, SueciactJueRegeS’ Flollandi, & quotquot de Proteftantibus Germaniae Principi^ 8 aučtam e tot vičtoriis potentiam Ferdinandi invifam habebanf* Daniae Rex, qubd nuper admodum Brunfvicenfi, ac Brande¬ burgo, liberlsque quibusdam civitatibusarmaalionomine,reve- ra inCaeFarem, fociaflet, geftiebat ultro in hujus communioneip belli venire; Hollandorum concitati adversus Ferdinandum ani¬ mi erant, qubd occupata ab iisdem in Imperio bona Dfo dicata reftitui, alicique parum grata per legatum petiiflet; quidSabaU' dum, Venetos, Gallum impulerit, Catholicos Principes, ut Proteftantibus jungerent, etfi alia in fpeciem praetexerentvin haud difficilis conječtura eft: vulgbcertb idillis fcedus probro dabatur. Hi s o Dux Styr'ue XIX, 33 His ad annum XXIV. ačtis, Daniae Rex Chriftianus, etfi Vanti pacem adhuc fimularet, prior bellum molitus efi. Saxoniac In- ferioris Proceribus in unum coetum coačtis perfuaferat, ut c o piarum, quas inftituto delečtu fcripturi eflent, totiusque illius ditionis Dux, atque caput deligeretur j Csefari deinde novam_» eam,&adhunc diem infuetamRegibus externis praefečturam mi- ranti refpondet: nihil, quod metuendum haberet, eflej juftam folum adversus cos, qui vim inferrent, defenfionem parari. Ciim aliquamdiu jure difceptaretur, irrito, ut fere folet, eventu, res demum manu, ac ferro geri coepta eft. Daniae Regi ad primum bellirumorem Mansfeldius, ac Brunfvicenfis, peditatus ille Bri- tannici, hic equitatus Gallici Duces ab Jacobo Britannise Rege dičti, cum duodecim millibus in auxilium properarunt. Sexa- ginta millium hoftilis exercitus erat, in tres partes divifbs 5 binas regere jufli Mansfeldius, ac Brunfvicenfis, tertiam Rex ipfe Til- lio ad Vifurgim oppofuit. Ferdinandus Caefar ad eas copias, Puibus Tillius praeerat, alias infuper adjecit, Alberto Wallen- fteinio Dučtore, qui deinceps rebus geftis tota Germania incla- refcet. Omnia fumma ratione, confili6que ačta, fortuna etiam belli fecuta eft. Non praelio tantum fufi lioftes, fed caftris quoque exuti. Wallenfteinius prior Aprili menfe Mansfeldium non opi- Mmtfd. nantem aggrefiiis propb Defiaviam memorandU clade confecit, peditatu fere omni caefo, ant intercepto: urgerčque vičtum an- fieinio; tea non deftitit, quam in Hungariam profiigiflet} ubi non mul- tb pofi morboextinčtus, magnopatriam malo, ac majore etiam metu liberavit. Res fuccefiu tam profpero a Wallenfteinio gefta Tilliana caftra ad aemulandum decus accendit. Ofnabruga, Got- tinga, Minda receptis Tillius majus aliquid audendum ratus, re~ rumfummam certamine experiri decreverat. Abhorrentem a pugna Regem biduo toto infecutus apud Lutheram arcem tan- u 0 vind dem in manibus habuit. Praelium fuit, quale inter fidentes fibi - tur - ttietambos exercitus, veteri alterum gloria, alterum numero, ac Viribus elatum.' Tant&que vis irruentium Danorum fuit, utbis cedere nofiros, etiam pene defertis tormentis, cogerent. Sed hi r cdintegrata virtute undique omnes connixi, hoftem demum_s ^Vertunt 3 nec deinde Caefareanorum vis fuftineri potuit. Equita- *u in fugam ačfo, pedites omnes caefi, captfve: pauci cum equi- tatu, Sc Rege ipfo per fylvas, Sc occulta callium Guelpherbytum e Vafere. Pugnatum eftVI.Kaiend.Septemb.AnniXXVLVi- j^oriae fru&ns fuere Steinbruccum, Verda, Hannoyera, Rotten- bttrgum $ fed inprimis Udalricus Fridericus BrunfVicenfis Dux (Chriftianus enim hoc eodem anno diem obierat) Sc Georgius Fiineburgenfis ad Caefareas partes adjunčti. fars III % I Hxc i 34 Ferdinandut //. Setbiehe - Haec foris gefta. Nec pacatiores multb res in Hungaria, Au- Hepfct^ ^ r ^4 ue ip& fuere. Bethlehemus rurfus in armis erat, inquieti agit . animi vir, & nuliius neque ad Deum, neque ad homines fidei. Bis inftaurata pace, bis abrupta, etiam cum vinceretur, infeftus tamen Hungariae imminebat. Etfi autem non tam bellum ge- rcntis, quam repentino impetu agros incurfantis fpeciem prabe- ret metuendum nihilominus erat, ne ad beilum faciendum_« Turcas, quorum auxiiiaribus copiis juvabatur, impelleret. Sed brevi omnis a Bethlehemo vanuit metus. Anno XXVI. armis fračtus a Wallenftcinio, pacem denique petiit, meliori deinceps, quam hačtenus , fide fervandam. Inducias qnoque altero pbft anno cumTurcis pepigit Cadar, fplendidis utriusque partis lega- tionibus firmatas. Kuftki in Vix pacata Hungaria novus Ferdinando hodiš exoritur, fumditu non armorum vi magis , quam numero, rapina, incendiisme* anus. tuendus. Rufticorum ingens multitudo fumptis armis, Stepba* no Fadingerio duce, Auftriam omnem, quae ultra Onafum eib terrore, ac tumultu cornplebat, pulchro in fjpeciem nomine^ tuendorum Sacrorum. Caefar, qubd reftituendae CatholicaR e ' ligionis coniilium adeb belle jam olim in Styria: nuper adrr.o* dum, extinčta rebellione, in Bohemia cecidifte adverteret,Mi* niftellos per Auftriam quoque fparfos exagitandos fufcepit: fan* cita lege paucorum dierum fpatio exefte jufti. Id verb teli inftar omnibus vifum; multitudo praefertim imperita, quaeLutheruffl jam pridem imbiberat, ut eft quarumcunque opinionum femel in animum demiftarum ftolide tenax, ftios eripi fibi magidros aegrbferens, iratio queri, mox etiam palam feceftionem minafl* Nihil his motus Caefar, fed, quod res erat, falutem ipforum qu#' ri profeftus, acriter decreto inftat: neque fegnius imperata ur- get Herberftorffius Comes, Auftriae fuperiori pnefe ■i* & $ :U' ti' i' lC' ir ir tri r o Si in n- ic a- d e- _£)«*■ Snrite XIX. 37 re vera aliud fuberat. Caefar Ferdinandus , omnibus pei Impeii- ll } Tl debellatis hoftibus, veteri fuo de inftauranda Catnolica Reli- Ej°ne confilio acrioribus multb, quam antea, itudiis lnliitebat. pječlis nuper opinionumnovarum Magiftris, aha iniuper Iata_^ fege, omnes, qui diverfa a CatHolicis Sacrafedrarentur, aut ad v etuftam fe Religionem referre, aut, ii obftinati efle pergeien , a lib demigrare iubet, Id cum per Styriam primb, Carintlnam, at que Carnioliam: per Bohemiam deinde , atque Moravram: d eniq ue per Auftriam, & avitas ceteras ditiones opmione tetio- rej n exitum habuiflet, majus aliquid animo complebtens I nn- Ce ps Optimus Germani* univerfar falutem refpiciebat. At non P e rinde id expeditum negotium fuit, ut inavitis Provinciis, pio- pterea qubd neque eadem ipfi in Germaniam reliquam, atque in authoritas, neque par caufa dlet. Ex Imperii legibus agi placuit, ac inprimis ad pacis illius religiofae normam: quam EXX. ‘ d ntb annis, Carolo V. Caefare, Auguffee Vindelicorum, omnium d flenfu, cOnffcitutam rejicere nemo auderet. Ergo reftituendam integrum, quse Catholicis poft id tempus erepta, Protefrantes 11- vendicaflent, erant: idque adeb Ferdinandus XXIX. anno Publica perlmperium lege edixit. Difficile dičtu eft, quam ea r es Proteftantium omne nomen pupugerit, cjuorum multi erant opimis his fpoliis, quam patrimonio ditiores. Saxo inprimis, Se Brandenburgicus Elečtores acerrimb obnitebantur. Caelar immotus in fententia perftitit. Hoc irarum, & odii quoddam Veluti Temen fuit 5 inde turbatis omnium animis fpe, metuque, jam denuo infačtiones abibat Germania. Accefrit aliud malum: numerus militum, in immenfum aučlus a Wallenfteinio ( cen- te nis millibus haud pauciores erant) militaris adhxc difciplin* ^eglečtus, & quse inde exiftere folent, querelarum materies 5 •^inuendum plerique cenfebant; nec defuere,qui crederent,FER- *%andum id agere, ut oppreflis Proteftantibus, omnium liber- ^ti periculum ftrueret: quanta id quidem injuria Principis Opti- nemo non videt. Itaque Germaniam providi illi homines jjebant defenfore opus habere; nec, qui Guftavo praeferri pof- e E Principemullum efle. Jam ille antea fibi animos Germa- jj°rum paraverat, non modb eorundem communione facrorum; e d multb magls, qubd perfugium his praeberet, qui Religionjs ? av *fa folum vertebant. Quidni autem, cum tam prona cuncta ^beret, bellum decerneret Rex, Etin setate florente v avrdus ^loriae, Sc adječta nuper ad Imperium paternum Livonia, Borui- **queparte tumidus: qutque nulla potiore caufa cum Polono P^cem fanciverit, qubm qubdjam diu Germani* inhiaret ? hatc pantem animo ftimulabant Regum, Principbmque multorum le gationes,folicitantium adfaciendum Ferdinando bellum, kršili K qubd 38 Ferdinandu / /Z qubd nimio plus, quam fatis tutum Europae eflet, res Auftria- ca crefcere videretur, focia arma ofFerentium. Guftavut Itaque tanta rei bene gerendae fpe incitatus, illečtus ad haec feGsrfflM.Gallico auro, Germaniam armis invadendam magno Procerum niam tra - fuorum confenfii decernit. Initia ftatim belli fe, quam cogitari jkit. poteft, laetiflima dabant. Rugia, & Ufedomia Infulis interce- ptis exercitum omnem in Pomeraniam trajicit. Jam nonin maritimos modb agros confpebtu pnmuin claflis, dein tumultu egredientium militum in terram , pavor terrbrque pervenerat, fed in ipias urbes. Exercitus Caefaris quantb viribus, atque^ nnmero militum exercitu Regio fuperior, tanto Dux ipfe Rege inferior erat. Torquatus de Comitibus natione Italus praeerat, fenio feflus, & haud fane par Regis juventae, atque authoritati: quippe cui neque, ut Regem infulis egreflurum Pomeranix aditu prohiberet, confilium , neque animus fuerit. At Guflavus Stetinum admiflus, Principem Regionis urbem, quam fedenu 1 belli delegerat, adječto in foedus HafIFe Regulo, Stargardiam, Wolgaflum, Garcium, Griffenhagam, magna ubique uliis feli- citate, nullo fere negotio capit. cfi*. \ix Rex, Guftavi partes amplexus, eosdem fibicum illo hofte s ’ amic6sque futuros ičto fcedere fancit: jlmque, Pomerania tota fere fubačta, moles belli in Marchiam incumbebat. Francofu r ' tum nobilis, infignlsque opulentiae urbs, ad Oderam fita, priip a ftatim aggreflione capitur. Nihil jam erat, quod vičtoris R e £ ]S impetum ferret. Sed aliunde gravior penb metus & Proteffant 1 ' Dux Styr'ue XIX. 39 bus Germanih Principibus extitit: Saxone authore, coado Lipfiae coetu, armorum focietatem inierant, inftitutlque moxper omnes Provincias militum deledus. Id etfi fuae, fuorumque faluti fieri pro more conteftarentnar 5 tamen qubd nec exempio probabiii fieret, & imminerent undique bellorum novi motus, non poterat non intelligere Caefar, alib pertinere. Et verb jam fatls confta- bat, amicitiam Suecicam ambitiose a nonnullis quxfitam : utne arma quoque conjungerent, Ducem defuifte 5 Saxo tum qui- dem dubius velut in utramque partem nutabat. Ceterum nbi fe armis a Tillio peti, occupatamque accepit Lipfiam , Gufta- vo palam acceffit, jundis etiamcopiis. Id verb inaulpicatum Lipfienfa Tillio accidit. Aderat in caftrisPappenheimius Comes, v e tu s, & cLuks ' multarumpalmarum Dux, qui, qubd exercitus hoftium nondum jundos exiftimaret, opprimi Saxonem pofte ratus, Tillium ante Urgere non deftitit, quam rerum fummam in certamen commit- tere decreviffet. Acre, diuque anceps praelium erat, ut propitis periculum fuerint, qui vicerunt. Ad extremum, cum nullum neque fortiffimi Imperatoris, neque ftrenui militis Tillius omififi Pet munus, vidoriam hofti cedere cogitur. VII. Idus Septembr. pugnatum eft. Cecidere utrinque ad novem millia, Suecorum nonmulti, de Saxonibus plures : Caefareorum damnum maxi- mum extitit 3 praedae tantum fuit, quantum efte ex praedivite, & Hunquam vido exercitu potuit. Tillius colledis cladis reliquiis ad Vilurgim primb, inde ad tuendos Auftriae, & Bavariac fines contendit. Atque haec illa eft funefta ad Lipfiam clades, quae omnem retrb vidoriarum frudum uno velut momento Catho- licis abftulit. At non vincere magls Rex noverat, quamvido- ria uti. Francofurto, Herbipoli, Bamberga, Moguntia, primi nominis urbibus, uno velut ardore fubadis, quidquid Germa¬ ni* cis Rhenum fuit, in fpolium ceffit, non magls armatorum^ terrore, acmetu, quam qtiod plerique Religionis, ac libertatis fcilicet vindicem complederentur : his anno infequente Suevia’ Bavariaque acceffit, cum jam antea Saxo Praga, ac dein Egra finb fanguine interceptis, Bohemiae multb maximam partem fu- am feciflet. Eo rerum fiatu, fimulque univerfa Proteftantium feceffione mitm- ^erritusCaefar, tot hofiibus impare Tillio, Wallenfteinium ad^'”^. nulitare imperium revocat, novo fcribendo exercitui praefutu-/*- r Uin. Tricena hominum millia trium non amplius menfium_5«/«r. Ppatio fubfignis cenfafunt, fola fere nominis ejusdem farna exciti. Čum his Bohemiam aggrefliis, aliqqanto etiam facilius* recepit, ^Uam priore anno amifia eft. Tillius Guftavum Hornium Sue -Tillius e* c °tum haud ignobilem Ducem Bamberga ejicit, magna illatJL*'^ K. 2 clad Cjoccumiif, 40 Ferdinandu* II. clad.e j fed quam moxunius Tillii mors refarciret. Is Guftavum b Suevia in Bavariam irrupturumLyci fluminis trajedu prohibi- turus haud procul Reina oppido, ripas ejus infederatj ibiacri coorto certaminc, dum fe in mediam dimicationem infert,gravi accepto vulnere, Sc luorum animos turbavit, Sc ferociores ho* ftes tecit 5 neque acie tamen ante exceftit, quam vires defice- rent. Ingolftadium delatus paucis pbft diebusoccubuit: Rellica laude clariftimus Dux, 8 c omnium confeflione tantus, ut nemo illi ea aetate aut magnitudine rcrum geftarum , aut farna apud Nontt ad ^ ummos juxtk ac infimos par eflet. Subinde Sc ad Norimbergam fagdm. pugnatum eft. Ad eam urbem uterque exercitus confidebat. Caefareani, qubd paulb antea Wallenfteinius caftra cum Eledo- reBavariae conjunxiftet, numero fuperiores fpeciem obfeffi Re» gis prabebant 5 id ille aegrb ferens audax facinus aggreditur, & nec eventu probatum: cum detredari pugnam a WaIlenfteinio cerneret, munimenta caftrorum vi expugnare contendit. Pnr* lium erat anceps, ftimmcique vi& Duces hortabantur, Sc mili* tes pugnabant, multis ex utraque parte cadentibus j fed aliquan* tb tamen major Suecorum clades erat: tumque primum Germa* nia credidit, vinci Guftavum pofle. Et ztnam. Cadit Gu- ftavm Adolphtu S Ut CIA fyx. Aliquamdiu inde mutuis velitationibus adurn ;ad extremum impetus belli in Saxoniam rurfus defedit. Hucprogreflum Wal- lenfteinium, amico Duci opem laturus Rex, quanta maxima poterat, celeritate confequitur. Duodena non amplius milliaj cum Wallenfteinio in caftris erant: Pappenheimius enim aberat; ceterumillo, qubd pugnandum fibi cum Rege videret, properč revocato Luzenam ducit. Ibi inftruda utrinque acie IdibusNo* vembribus praelium coepit cruentum inprimis, Regique ipfi fata- le. Is dum nutantes fuos voce, exemplbque ad pugnandum^ hortatur, braclftum glande trajedus, cum emanante largiter fanguine, aegrb jam fefe equo fuftentans, aberr&nsque a fuis Ion- gius, incohortem Caefareanorum incidiftet, binis adhucvulne* ribus confedus interiit. Ceterhm ea Regis mors, perexercitnm ftatim vulgata, nihilSuecos contcrruit, tant6queimpetu inCae* fareos itum , ut jam labafcere videretur acies, quidquid contrit Wallenfteinius obniteretur, fug£mque multi fpedarent. Itkla* borantibus in tempore affuit Pappenheimius j atqne, hoc prima ftatim aggreffione fecundhmfemur lethali vulnere faucio, Oda* vius Piccolomineus, quinque amiftis equis, fepties tentata irru* ptione, fexacceptis vulneribus, intrepide inter medios hoftes ad finem u$que perfiftens. Novem millia caefa feruntur. ObftinatS pugnantes nebula primum, noxdeinde diremit, incert£mque ad* huc vidoriam Wallenfteinius hofti adjudicavit, quando non ex* > pedata *Dux $tjri£ XIX. 41 pe&ata luce, relidis machinis bellicis, campo exceftlt. Quan- quam omni vidoria l«tior mors accidifle videri poteft Regis, Ger¬ mani« tam infefti. H«c ad aniuim fecundum fupra trigefimum geftap memorabiliscertefuitGuftavi Regis,Tillii, &Pappenhei- mii, maximorum trium fuitemporis heroum, ex hac vita excefiu. Hosinfecutus Fridericus Palatinus, iile tot bellorum audor, & Germani« funus, Mogunti« Novembri menfe extindus eft. C«fo apud Luzenam Rege , cum fublatum partium cfihtM/pra caput, Sc utriusque fortun« mutuo experimento brevi optata_® paxreditura viderctur, res contra accidit, Oxenftirna, Suecica- tempole rum rerum fecundo pod Regem arbitro, cum luperioris Germa- eonditio. ni« Proteftantibus Heilbronn« ardius inbellum foedus affirman- te. Mifera erat per id tempus Germani« facies, cujus omnes penb Provincias hoftilis quispiam exercitus obtineret: Sveviam, Alfatiamque Guftavus Hornius: Bernardus Dux Vinarienfis Pa- latinatum , atque Bavariam : Georgius Luneburgi Dux cum_9 Dodone Kniphufio Weftphaliam, &, qu« ad Vifurgim funt, ditiones: Saxoni« Eledor Lufatiam, Silefiamque incurfionibus fuis infeftas haberent. Ac jam Galli quoque, accepta a Trevi- renfi EledorePhilippo Chriftophoro Edirenbreitfteina, validifti- ma ad Rhenum arce, Treviri occupata, Rheno appropinqua- bant. Porrb ad rerum fiimmam XXXIII. anno nihil admodum ačtum eft. Occupata k Wallenfteinio Silefta j Bavarus, Suecis perhyemein ditione fua ejedis, Sc jam recuperatis aliquot Sne- vi« locis, Auguft« imminens Hornium ad Danubium fuperat. AdHameliam contra C«fareanosfundit, fugatque Kniphufius. Annus XXXIV. vidiš, c«slsque ad Nordlingam hoftibusjw/m_ clarus fuit. Wallenfteinio, qubd cum hofte confilia mifcuifle di- ? ana vi - ceretur, interf edo, fupremamreimilitarispr«feduramF erdi - a ° rta ' Kakdus fufcepit Hungari«, Bohemi«que Rex, C«faris Filius. Cum novo Duce etiam belli fortuna vertit. Ferdinandus,Ratis- bona, quam fuperiore anno Vinarienfis ceperat, expugnata, Nord¬ lingam Suevi« urbem validoSuecorumpr«fidio firmatam obfi- dione cinxerat. Pr«fto aderat illi jundis copiis Ferdinandus alter Hifpaniarum Princeps, C«faris ex Margarita lorore nepos, re- gendo Belgio deftinatus. Ibi dum in amic« urbis auxilium ho- ftesapproperant, brevi res huc progrefta eft, ut bellifummauni- Verfo certamini permitteretur. . Caefareorum tria fupra dece§n_s tquitum millia, vicena peditum erant: hoftium decies mille pe- dites, equitum fedecim millia. Pradium, lit quod maxime un- 9.uam, pari fpe, Sc utrinque «quis prope viribus commiftum eft. Vinarienfis dextrum hoftium cornu, Hornius finiftrum regebat: dari ambo Duces, Sc vincere aftueti. Suecis ferociam augebant Par s III ; L nov« 42 Ferdinanda j* //. novne res gefbe, Sc per hos annos gemina';« vičtoriae: Germanos contra parta jam olimdecora, &per tot annos continuatae vičlo- r ix accendebant. Aliquamdiu jam pugnatum j atrox undi- quecnedes: fuga ab nulladum parte erat, doneč omni denique vi adnitentibus noftris hoftes pedem referrent. Trepidantibus jam, aliunde quoque terror inječtus eft. Munimentum Cada- reani obtinebant editiore loco : id cuniculo lubrutum cum occu* paftentSueci, confultb cedentibusnoftris, fubječto infra, &in- cenfo Sulphureo pulvere, momento in fublime cum omnibus fuperftantibus excutiturj late patuit ea ftrages: tumque plane inclinari hoftilisacies, tumcapi, occidiSuecus. Duodecimmil- lia hoftium in acie cxfia feruntur, captafex millia, atque hos in* ter Hornius ipfe Dux, cum prnecipuis quibusque Tribunis, LXXX. praeterea majoribus machinis, CCC. utriusque generis fignis. Ingens certe damnum acceptum , atque inter paucas memoratam cladem fuifle, Sc haud dubie Lipfienfi parem vindi- cčmque Sueci ipfi fatebantur. Vičtoribus aperta omnia fuere: Bavaria, Francoma, Alfatia, Suevia. Herbipolis, Heidelberga, Augufta, aliaeque pene omnes in eo tračtu urbes vi, aut volun* tate ad obfequium rediere. Jn Starta Haec inter nec Styria ab armis immunis fuit. AnnoXXXV. tumui- ^ Plebs ruftica Cilejac, nefcio qua intemperie concitatain feditionem “ erL1 P^* Undique armad in Dominos, Inferiorem pracipue Sty- riam in terrorem dabant. Res proxime periculum erat, nifiau- xilio advolans cum Ralthafare Gallero , Sc Mariano Tribunis, Sch\varzenbergius Comes, tuendis Sclavonise finibus tum prše- pofitus, immiflo intumultuantesmilite, procellam fedaftet. Saxonu Sed jam cetera exequamur. Vičlis ad Nordlingam Suecis, EU&or ad cc ^pit aliquando Germania fefe refpicere, vičborinecjue ejusfru- / parta*re- čtus longe pulcherrimus extitit Saxo Csefari redditus, Sc Germa- dit. niae Regnum Ferdinando III. delatum. Dudum huc Caefar men- tem adjecerat, ne gr e indučtus, ut adversus Principem, cetera fi- biamicum,arma fumeret: paxbiennio ante tentataPragae dernum ad tertium decimum Kalend. Junias Anni XXXV. conclufa ed* Acceflere fcederi Brandeburgenfis, Luneburgicus, Pomerani# Duces, alifque nonpauci: fblo fere inter Imperii Proceres Wd- Tcrriinan. helmo Haffiae Regulo in amicitia Suecica perfiftente. Rebus ita • Hano- corSpofitis Caefar curis, aetatčque fračtus Ratisbonam Principes rumRex. evocat, de fucceftore deligendo confultaturos. Jam rebus ge* jftis, Sc profligatis nuper fortiftimis hoftibus, reftitutaque dbi Germania clarus erat Ferdinandns Caefaris Filius: cui cum ne- que fe quisquam, nec fačtionis lune alium quendam praferreau- deret, adunum omnes Ferdinando Germaniae Imperium defe* ren* rator mo- ritur. Dux Styri<£ XIX\ 43 rendum decernunt. Ergo ad XI. Kalend. Januarias XXXVI. anni Romanorum Regem jubent, III. deiiide Januarias Regni in- fignibus ornandum. Hoc poftremum operum Caefari Ferdinando fuit: inde, cum Terdinan inpejus abiret valetudo, Viennam reverfusočfcavo,poftquamad-^ lm P e Veniflet, die (XV. Kal. Mart. erat arini fiipra trigefimum feptimi) vita exceffit, perinde ut fi nullam jam vivendi caufam Haberet, farem prsevalere, qui gravius offendifiet. Singulare quidpiam čonftantia Principis habuit. Eo tempore, qub poftNordiingen- lem vičtoriam de pace cum Saxoniae Elečtore agebat, etfi non ignoraret, quantum rebus fuis momenti ex ejus amicitiS Principis accederet, nunquam tamen adduci potuit, ut Religionis liberta- tem, quam is deprecabatur, avitis ditionibus fuis permitteret. Hungarix coronam a Bethlehemo, Bohemiae a Palatino fibi ere- ptas eodem animo tulit, quo ceteri accipiunt 3 ut adeb experiri Ca> lum videretur voluifle, quid excelfa virtus pofiit in folio colloca- ta. Nemo facile omnium ex AufiriacaDomo Imperatorum plu- tes, graviorčsque hoftes pafiuseft} quos ille tamen omnes aut pa- tientia vicit, aut armisfregit. Nec dubitabat Bethlehemus aftere- te: difficile,acplenumpericuliopus aggredi, qui Ferdinando ad- Verfaretur. Munificentia, Clementižq3 ejusmodi fiiere,ut ex hac Munifi. fiola Caefarem nofceres. Quo in Ordinem noftrum animo fuerit , antia - prope pudet dicere 3 adeb longe, Sc praeterita omnia, Sc futura me¬ rita exce!Tit. Viennenfis, Sc Pragenfis Profefiorum Domus, Vien- nenfe item ad S. Annse, Leobienfe, Labacenfe, Clagenfurtenfe, Goritienfe, Kutenbergenfe, Litomericenfe, ac Glogovienfe Do- vnicilia noftraFERDiNANDUM Conditoremhabent; Viennenfe,t!in- cenfe, Paflavienfe, Tergeftinum, Styrenfe, Zagrabienfe, ac prat- pnmis Grtecenfe hoc noftrum Collegium atque Academiam adeb ^Xit, utalter ejus Conditor, atqueParens dici exvero pofiit. Jam pietateinDEUM tantaerat Ferdinandus, utKictantumab illa llcl perpetua animi moderatione receffifTe videretur, fi excedere L 2 mo- 44 * Ferdinandus II. modum in colendo Deo tenuitas hu mana poflet. Nihil unqnam tam praeter opinionem, atque arduum accidit, quod illam unice Caelo intentam mentem a fiducia fua poflet dejicere. Et verb quam ftudiose res Ferdinandi Deus curaret, pene dicam, prodigiis oftendere vifus eft. Omnium certe conftans fuit opinio: non alio magis vulnere inLuzenlipugna ioteriilfeGuftavumRegem,quam quod Ferdinandi virtus inflixerit: notaruntque non palici, eo* dem fere tempore infeftum Ferdinando Regem in acie cecidiile, qno ille puhlicam fupplicationem comitatuspias ad Deum preces fudidet. Tam luculenta virtus admirationi omnibus erat, lultq? una omnium vox, quo dieViennae mortemoppetiit, occubcife Caefarem, cui parem lančtimonia, integritate, clementia luperiot ulla aetas non viderit. Amurathes iple, Othomannici nominis Imperator, Ferdinandi funus puhlico apparatu Conftantinopoli palfuS eft celebrari 5 nec aegre tulit funebri pompae fceptra, coro nasque adhiberi, maj e fiati s infignia. Hahim Atqueutillud etiam adjiciamus: ftaturanec immodica, ne c corpons. era t. Exporrečta frons: candidi, facildsque moreš, gravita- te temperati: totius corporis habitus Jaborum, quos in Imperii ad- miniflratione graviffimos habuit, mire patiens. Venatione ad fti' mandam hac exercitatione valetudinem: Mufica ad fevocanduifl acurisanimum nonnunquam ufiis eft. Sepultura. Demortui cadaver Graecium magna pompa translatuin, 111 Maufoleo, quod ipfe fibi quarto decimo feculi anno magnift 0 opere excitarat, conditum jacet 5 cor Principis Optimi auro inclu" fumad D. Clarae facras Virgines delatum, Maternis cineribus ap' pofitum eft. Sexcentelimoanno Graecii Conjugem primum adfcj' ubsri. vit Mariam Annam, GuilielmiBavariae Ducis filiam. Ex hac ti' beros fex, mares & feminas aequo numero fuftnlit: Joannem Ca - rolum, Ferdinandum Erneftum,Leopoldum Guilielmum,Chrj' {linam, Mariam Annam, Catciliam Renatam. Ex his prior milianoBavariae Elečtori: pofteriorUladislaoPoloniae Regi mati' 1 ' monio junčta 3 Chriflina eodem, quo nata eft, die vivere deliti* Carolum, DCV. fupra millefimum anno natum, mors praematura extinxit anno undevigelimo, eidem Graecenfl cum Parentibus Maufoleo illatum. Ferdinandum Imperii llicceflorem deinde dl' cemus. Leopoldus Guilielmus fančtičrnePraeful, an pr^ftantiot dlet belli Imperator, dubium reliquit. XIV. feculi hujusce ann° natus, LXII. vitam poluit. Matrimonium alterum cum Eleonora Mantuae Ducis VincentiiFiliaOeniponti XXII. anno junčtum eft poftquam fexennio ante Maria Anna mortem oppetiiflet. Nu" 3 ex hoc matrimonio foboles extitit. Ceterhm maximarum amb# virtutum Principes erant, dignae plane, quas Ffrdinandus am a ' ret. Eleonora ad annum usque LV. fupereftes vixit. /Ltnor A ccti, Sumniči ineoTLCi^saaue. Virtur, ■ ■ .'•* . ■• a< ■ ■ -*■* • Ctirirt. JPicfc// (Zr fncum ca- c ^ im j n ex itu annus eflet, in deditionem venit, longe munitiffi* l ' lHnt ' ma ad Rhenum urbs, cum qua cecidiffeuna Germanih fortuna videri potuit. Nihil non egere noftri, ut obfeffe occurrerent*. Vinarienfis virtus, & Guebriantij Gallici Ducis felicitas prava* luere. Pirada ingens fuit 3 machinse bellicae majores ducentis Duch vi- plures: ut vel hinc urbis magnitudinem nofcas. Vinarienfis narknfis Pq C i mm0 rtali edito opere, velut munere fuo perfundus, alte* ro pbft anno Neoburgi Alfatiae civitate pefle afflatus diem extre* mum obiit: rebus geflis longe fupra aetatem clarus ( quintum-» flipra trigefimum annum vitae paulum excefferat) magnitudine animi, felicitate, bellicis aliis laudibus inter fiimmos Imperato* res annumerandus. Extrema voluntate Brifici fibi tumulum-’ flatuit: ut idem & fortitudinis praemium eflet, & gloriae mo- numentum. Vinarienfis miles Duce orbatus, dido Regi fa* cramento, in Gallicana caftra tradudus eft 5 Gallorum etiam* quod magls illi agebant, cum Friburgo , & Burgundiae nonnul- lis locis.Brifacum fuit, iisdem Weflphalica dein pacc adjudica- tum. Haud nihil ambigam, gravibrne hac una jadura clades toto bello accepta fit j quando liberum jam hinc Gallis erat, Germaniam, quandocunque id libuiflet, armis impetere. Succedit Vinarienfis morte in pejus abibant Sveciae res: collabentes w Joannes Bannierius fuflentavit. Is uno anno tribus praeliisvi- nus. ^lor ? cum non paucas Caefareas legiones , capto etiam Salifio Dux Styria XX. 47 Ducc, concididet, Saxoniam, Thuringiam, Mifniam, Bohe- miamque omnem percurfans, Praga: ipd copias admovet, non magis lpe potiundae urbis, quam ut victoriam odentaret. Hsec inter pacis quasdam conditiones offert, fed quales vicFis vičto- resfolent: injuriarum ut obliterata memoria in eum locum cun- da reponerentur, quo ante hoc coeptum bellum feculi anno XVII. fuerant, quod nihil aliud erat, quam Germaniam in no- Vas turbas committere. Facile apparebat, pacem , nili armis, „ obtineri non pode 5 itaque inditutis , quanta nunquam antea_$ c ^ t u J. ,a ' contentione, novis delebtibus, quidquid praeterea veteranorum Liopaidm ftiilitum per Audriatn, Styriam, ceterasque haereditarias ditio- nes, erat in Bohemiam convenirc jufdt: His omnibus Ferdinan- Bus Caefar fummo imperio Leopoldum Guilielmum Fratrem_» ^raefecitj adjunčto, quem e Belgio exciverat, Očfcavio Picco- •omineo, notae jam fortitudinis Duce. Brevl intellečtum ed, quanti ad belli fortunam referat praedantem militi imperareDu- cem. Leopoldus dubio adhuc vere ex hybernis movensSvecos lion magna vi Bohemia fere omni depulfos, recedentčsque in_s Mifniam primb, mox in Thuringiam Erfordiam ufque infequi- tur, oppreila etiam equitatus parte ad tutandum fupremum_*> agmen reličta. Rediit mox Bannierius Gallicis, Hadtcis, Lu- neburgicis copiis aučtus, fed quod notis utrinque artibus certa- rentDuces, fugiendumque fibi praelii difcrimen ambo cenferent, nulla alia memorabili geda re anni XL. atdas extra<5Fa eft. Is, qui fecutus edannus, annus Bannierio fatalis fbit. Pala- len. tinatum fuperiorem, Franconiam, Sueviamque depopulatus r c-Znlm' pente ad ipfius Ratisbonae muros copias promovet, ubi tum Cx-Ju c it? far cum Imperii Principibus de Republica confultabat. Ingens, btin re inopinata, terror: erdntque multi, qui crederent urbem intercipi potuide, fl omiflis populationibus univerd exercitus vi- ribus res gereretur 5 Csefaris, Imperilque fortuna eam hoffci men- teminjecit, utpopnlari, quam vincere mallet. Hi c omiflame nvanibus vičtoriam nova alibi calamitas excepit: Schlangius cum c udes. equitatus Suecici dore iniquo loco a Piccolomineo, Sc Mercyo deprehenfus, itaque circumventus ed, ut fe cum omnibus fuis (non minus quatuor millia erant) dedere cogeretur. Bannieri- tos ipfe intellečta clade fugienti dmilis in Mifniam recedens, pre- Bientibus undique hodibus, aegre evaferat, acVumcjuc erat de_s Suecico in GermaniaNomine, d fortuna uti fua CaTareani novih ^ e nt. Bannierius haud ita multb pod e morbo, quem in fuga_? Dorjim- c ontraxerat, Halberdadii ad XIII. Kalend. Tuniiobiit, fuccedore, A 48 Ferdinanda III. cks, mili. poftea Suecia Senatores, ac multb ipfe magis rebus praclarš ge* Ibs affirmavit. Secundo fupra quadragefimum anno reličta Sue¬ cia Germaniam petiit. Jam antea Koningsmarckius Suecorum - Lujktbm , pariter Dux Calareanos omni prope Saxonia ejecerat. Borilen* Moravi- iohnius mox ab adventu, luftrato exercitu,rečbo itinere perSaxo* am occu. niamin Lufatiam, ac deinSilefiam perrumpens, Glogoviam ma- paf, jorem, regionis caput, tanta vi oppugnare adortus eft, ut uno,at- que eodem die caperetur. Inde cum, Francilco Alberto Lanen* burgico Duce, qui cum feptenis millibus Cafareanorum occur* rerat, fiifo fugat6que, tota propb Silefia fubačla in ditionem ef- fet, in Moraviam vertit iter 5 Olomucium, quae princeps eft Moravia urbs, minora item oppida non pauca, alia vi, alia de* ditione occupat: perpopulata demum omni Moravia, Silefia tugm dJ o que, & pralidiis firmata, in Saxoniam redux Lipfiam fataleiru Lipfuvm Caelareanis urbem corona cingit. Excivit ea res Leopoldum Guilielmum Archi-Ducem, & Očtavium Piccolomineum, ut contračbis, quidquid ulpiam virium eilet, in holbem ire decerne- rent. Dorlbenfbhnius cum primum nolbros adventare audiffet, omiflaurbe venientibus obviam procedens nullafabba mora fuos in aciem educit, pugnandfque copiam facit. Eodem prope lo* co, quo ante decennium Guftavus Rex Tillium profligarat, pa* ribus animis, nec multo difpari fortnna inter infefbas utrinque_* acies concurllim elb. Cafareani magna vi, ac virtute coorti, chm aliquoties Suecos loco pepulilbent, ad extremum vičbi ipfi> & loco pulil hofti vičboriam cefsere. Equitatu fugam pracipi* tante,pedites plerique omnes cum magno numero impedimento* rum, apparatuque omni cafirenfi in holbium potelbatem vcnere. Vičboriam auxit Lipfia paucorum dierum oppugnatione fubačba. Atque hac elb pugna Lipfienfis, alteri illi cladi nobilitate propk par j etfiillis, qua polb pugnam accidere, levior; quia ab holk ceflatum elb. Leopoldum infelix pradii exitus adebpupugit, ut feverčineos, qui defiiilTent muneri luo, animadverteret. M a ' telottiana legio tota, qubd haud dubie initium fuga ab iplapro* fečbum elTet, veterimoredecimata: MatelottusLegionisTribu* Guebri - nus Praga capite plexus elb. Ceterum acerbior ea clades accidfo umius qubd jam antb apud Ubios in agro Kempenfi adversbsGuebrian- ‘nHvvi. tium Gallicum Ducem res infeliciter gelba eflet: cecidere noflro- bu Ufa. rum dno millia: termille capti cum Lambojo dučbore, & mili* nanu taribus fignis CXLVI. Moritur. Minimcb diuturna Guebriantio vičboria ejus latitia fnit. anno XLlII.Rotevillam oppugnans minoris machina globo ičbus, ca- pta urbe vičbor, e vulnere periit, mubtfs verfsque laudibus l Gallis fuis cohoneftatus j fed quas omnes unailla laus luperat, qubd Dux StyrU XX. 49 qubd German os non femel in metum dederit. Mortem Ducis inopinata exercitus clades fecutaed: difperibs, vagbsque prope Tutlingam Gailos Joannes Werthius adeb accurate omnes veiut indagine cinxit, ut pene antea, quam idfenlident,captos teneret. Paucis admodum fugaelapfis, ceteri omnesfummi infiirdqu e. pe¬ cilnih adhaec, & apparatus bellici magnavis inpotedatemvičlio- rum venere. Nec laetiora Gallis fuere aufpicia infequentis anni.^^ Ad Friburgum Brisgovire urbem cadris probe munitis confiden-^ 0 ^. tes nodros aggredi Anguinius, & Turenius Duces magna fuo~g»m da. nam drage depulfi funt: fex ferb millia cecidere. Acris fuit pu-^* gna, 8c praeter morem Gallorum pertinax, qubd Fe numero prae- Valere fcirent; duo enim, & vicena millia cenfebantur: ac nifi multitudine fuperadent nodros, haud dubie Fummae rerum di- Fcrimen adituri erant. Reparato liibinde exercitu prarcipui nomi- nis urbes Wormatiam , Spiram, Moguntiam, &, quh una cla- dem refarciit, Philippoburgum cepere. / Dum haec ad Rhenum aguntur, novum alinnde bellum_i > B ' lluryi exortum ab Georgio Ragotzio T'ranfylvaniae Regulo. Violatam a IZlcunj Caefare Hungariae libertatem (tot bellorum ad Hungaros incita- mentum) nefciounde caufatus, arma fumpferat, ferebaturquc LXX. fuorum millibus Cadoviam fuperioris Hungariae urbem in¬ valide. Eum impetum hodium brevi repredit Bucheimii Co- Bnvi I°~ initis luculenta virtus^ is edusb vadantes cum Caelarei exercitus^^* parte, ac fida Hungarorum manu aggrefius, numero licet multb inferior, mulčtat6sque ad petendam anno fequente pacem ade- git: tantum ad vidoriam momenti prše quibusvis viribus habet fortitudo Ducis jun&aprudentise. Haud difficilb pacemrogan- ti indulfitChfar fedus bellorum, & in novam cam, quaeabSue- cia imminebat, tempedatem intentus. Dordenfbhnius a profligatis Daniš, quibus arma intulerat, D ^A«- qnadragefimo quarto exeunte anno in Germaniam redux, omni^f"?^* vi indaurato bello, pedem non jam Moraviae, Silefihbjue modb, nU Fedipfi, d podet, Audriae inferre aggreditur: jdmque oppredo, dnem venienti Mathias Galladius objecerat, peditatu, Bohe- luiae inferebat ligna. Ferdinandus Caefar adfamam redintegrati belli Pragam profečtus, Melchiorem Hatzfeldium Comitem ju- betinhodes properb exercitnm ducere. Dičto paruitComes, *nagnisq; itineribus Jankovium, ubi tum čopih Suecorum erant, ptogredus, mox lacedtto hode in aciem fuos educit; nec detre- alumnis nomina fua adjungi paterentur. 7’am laeto rerum fuc* cedu ad Rrunam demum Moravise totius munitiffimum pro* pugnaculum impetus vidoris adhaefit: longa illic , difficilfsque oppugnatio, Sc podremo irrita fuit, fatfsque condat, plus ibi militum, quam d juda acie dimicatum foret, Dordenfohnio pe* riide; adeb incertis, levibusque fsepe momentis armorum fortu- na vertitur. Remittente deinde belli furore aliquandiu paribus ferb ani* mis, paribusque damnis certatum ed, alternante, ut fit, fortu- na. Galli ad Mergentheimium vidi a Mercyo, Bavarorum^ dudore: ad Allersheimium redintegrato praelio vincunt, Mercyo Vrangdi. inter primos cadente. Carolus Gudavus Vrangelius, quenu 7xmDux Dordenfohnius, abdicato imperio militari, fuccedorem acceperat, Dorjicn. ’ cum Lindaviam urbem ineunte Anno XLVII. difdcili oppugna- fohnitfuc tione trimedri fpatio nequidquam fatigadet, Egram infpedan* cffir., te (] ae f areai110 e xercitu multo licbt fanguine, ac labore expu* gnat. Bohemia deinde k Melandro Duce ejedus, altero pbft anno vidor, totamferb, quae intra Oenumed, Bavariamar- Sueci v™- mis ad deditionem cogit. Eodčmq; tempore Koningsmarckius, S Pragend arce cum ea urbisparte, quam ParvamPragam vocant, celeritate, ac dolo occupata, ne fein Veterem quoque, ac No¬ vam Urbem eodem inpetu penetraret, Coloredi, &quihuicau- xilio venit, Bucheimii Comitum egregia fortitudine proliibetur. Ea fpe opprimendar urbis dejedus ad oppugnandam animum fle- xit. Acris, Sc diuturna oppugnatio, fed longb infra obfedorum virtutem fuit, adnitentium omni ope ad abolendam hacfuainCae- farem fide diperioribus annis haudam labem. Attulit his de¬ mum malis optatum finem promulgata Novembri menfe Ger¬ mani- Dux Stjrue XX. yi maniae pax: miro plane eventu, ut unde primordia fua fum- plfflet bellum, ibidem& confenefceret. Cum jam diu Caefar ad reflinguenda armorum incendia^ p** WejL mcntem adverteretj Coloniae primhm, deinLubecae, poRremb^^' & Hamburgi multis ante annis de pace tračtari cceptum eft, pa- rum prolpero exitu. Quadragefimo feculi anno Ratisbonam profečtus Imperii Ordinibus evocatis id egerat, ut flabilitis,quae jam olim Religionis causa AuguRae Vindelicorum fancitae efTent, legibus, aliquando tandem funeRo bello finis imponeretur. Jam- que delečtae MonaRerium, & Osnabruga WeRphaliae civita- , tes erant, ad quas Principum Oratores Ratuto die adeflent: is dies očtavus Kalendas Apriles XLII. anni, ac fubinde quintus Idus Julias tertii fupra quadragefimum anni fuerat. Ut ne ferib ftatim res ageretur, Julius Mazarinus moram injecerat, quiRi- chelii locb nuper vita funčti Gallix res adminiflrabat. InRaura- to cum Suecis foedere, Provincias infuper , quibus bellum ab Utrisque faciendum eflet, copiarumque numerum Eipremus ipfe belli Imperator decernit: nec jam prseterita folum Ripendianon- dum foluta Suecis numerat, fed nova etiam quadringentorum millium florenum Rhenenfium in fingulos annos pacifcitur. Ita- que jam velut redintegratis Rudiis ab utrisque ad arma decur- fum efl. Ad ha^c novus repentbab Elebtore Ravariae Maximi- liano metus acceflit. Is ad Suecorum, GallonTimque promifla jhaud plane furdus labtis induciis a communi Germaniae caufa, Guam tot annis, tantaque fua gloria defenderat hačtenus, difceR fionem fecit: nihllque propius abfiiit, atque ut arma in Csefa- rem ferret. Sed cum pa&is conditionibus egregij illi pacificato- res minime Rarent, &imperiofius adhaec, velut qui jam debel- laiTent, omnia agerent, aegre ferens delufum fe ab hoflibus Dux, abruptis mox induciis, Caefarife, fiblque reRituit. Hzec inter nunquam tam en per fuos, quos MonaRerium, atque Osnabru- gam legarat, Oratores de pace agere deRitit Gefar 3 erant hi Ma- Ximilianus TrautmanRorffius Comes, fupremus aulaePrsefečtus, Joannes Ludovicus Comes NaRovius, & Joannes Maximilianus Comes Lambergius, digni omnes, quorum nomina poReri le- gant. Itaque poR exhauRos quinquennii integri labores, ac tae- dia, ad IX. Kalend. Novembr. XLVIII. anni in pacem denique f ot optatam votis convenit. Pomerania fere tota cum adjacen- bbus quibusdamad mare Balthicum locis, & ea, quar Antifliti Bremenit paruerat hačtenus, ditione in Suecos translata: Prote- jlantibus permiRa non pauca, qux Cathoiicorum antea Praefu- 11 m fuerant: Alfatia Gallis ceRit, navatse fociis Suecis operae Praemium. Atquehic exitus belli fuit Germanih univerfk, ac N 2 prar- f2 Ferdinandu r lil. praeprimis Religionis Catholicae funeftiflimi: minus fbrtafle Isetus, quam nonnulli optaflent} fed Reipublicae neceflarius: & futurus haud dubie Fetior, fi paria pietati fuae Ferdinandus quorundam Principum ftudia načtus eflet: nune dum vanus ab Auftriacis metus eft, pene oppreflaper Germaniam jacuit veraReligio. Styrh a Politis armis Caefar, quod reliquum vitae erat, invulnefl- Turchpe. bus Reipublicae omni cura perfanandis exegit: tranquill6que^ r km a,t ur. ot j 0? at q ue aurea pace perfruebantur omnes Provinciae, nifi qubd aliquando Styria Turcarum metu perculfa eft. Septena admodum millia, Coranam flumen transgrefla, in adjacentes ditiones impetum fecerant 5 graves praeda, ebque impeditiore^ agmine incedentes aggrefliis Georgius Frangipanius Comes, qui tum abfentis FIerwardi Auerlpergii locb tuendis finibus pr#' erat, funeftam eis populationem fecit : multis hoftium esebs, praedae pars bene magna recepta eft. Itk fua Styriae tranquilli* tas rediit. TerMmn. Haec inter de fucceflore dicendo Filio gr a v is cnra Ffrdinan- ^^0- DUM Caefarem tenuit. Editfto Comitiis die Principes Ratisbo- mano- nam exciverat} omnium obverfi erant oculi, animique in Ferdi- ram. nandum Caefaris Filium, vivida ut cum maximb juventa ( vice- ftmumaetatis annum nondumexceflerat) & multo etiam inagis matura jam tum ad regendum florentem indole. Itaque pridie Kalend. Junias tertii & quinquageftmi anni Auguftae Vindelico- rum, ubiiniere fuffragia, Elečtores ad unum omnes Ferdinan- dum Regem jubent, Ratisbonae deindead XIV. Kalend. Julias-io- lenni ritu inauguratum 5 cum jam antea XLVI. feculi anno Bohe- miae, ac XLVII. Hungariae coronis infignitus fuilTet. Debeba- tur plane id Parentis Optimi maximis in Germaniam ftudiis: & is erat Ferdinandus, qui imperare dignus eflet, vel fiparentem Imperatorem non habuiflet 3 ad ingentis certb inerementa glorij totiusque rei Chriftianae publicae felicitatem adolefcere credeba- Moritur. tur. Verbm brevi ipes Europae omnes Principis mors immatura evertit 3 Viennam enim č Comitiis Ratisbonenfibus LIV. anno redux quadragefimo ab adventu die morbillis , Auflriacis fatali morbo, tentatus, ad VII. Idus Julias ingenti omnium lučtu ex- tinčbus eft, cum fex menfes flipra XX. annos vivendo ex plefFet. Mirafuit in Deiparentem pietate, tantbque morum candore, ac integritate, vulgb ut Angelus diceretur. Tam innocentem^ Principem orbi, opinor Caelum invidit 3 feu verius jam tum aeter- no DivinaeMentis confilio regendae Germaniae deflgnabatur Leo- poldus Ferdinandi Frater, qui deinceps rebus maximis geflis to- tum orbern nominis fui farna impleret. Et jam Hungariae, Bo- hemiaeque eoronis infignem, ut Romanorum etiam Regem pri- mo Dux Styr'ue XX. 5*3 mo quoque tempore faceret, FERDiNANDUsParens miflls adEIe- ftores Legatis operam dederat. Neque multum negotii fore ap- parebat, fi telam pertexere licuiflet. Hxc molientem Cadaremmors oppreffit, incredibiliProvin-F^;™«.. ciarum omniumdolore, juftiffimum seque Principem, ac Opti- mum Patrem multis, verfsque lachrymis deplorantium. Očtavo fupra millefimum fexcentelimum anno adlll. Idus Julias in lucern editus Grarcii: IV.Nonas Apriles quinquagefimi feptimi Viennae vita exceffit, aetatis AnnoXLIX. Imperii Romani XX. Tot rebus Reipublicae causageftis clarus, clarior etiam omnibus, qu 3 ePrin- ^ * ^e^ • cipem deceant, virtutibus fuit. Religio, Pietas, Clementia, Ju- ftitia, animi Magnitudo, nih.il non tanto Caefare dignum. Sacra- rnentiejus, quod Auguftilfimum Religio noftra habet, praecipu- Us cultor extitit, pietate kMaioribus haufta, cui nb in caftris qui- dem detračtum quidpiam voluit. Quo tempore Ratisbonam_j acerrima, & cmerita admodum oppugnatione urgebat, publi- cum, folennčmque cultum, quem očtonis diebus Divino huic Myfterio Catholici impendimus, inftitutis ritč fupplicationibus, armatas inter legiones peregit. Praecipuus iili in Divam Vir« ginemamor: huicRegna,Coronas,&Sceptradicata voluit: hanc exercituum fuorum Ducem, atque Dominam dicere in more ha« buit: illibato hujus Conceptui folidum ex xre coloflum Viennač cum ftatuiflet, voti infuper religione Jfe adftrinxit ad ejus feftam diem folenni ritu, etiam praemiflo jejunio, celebrandam. Vetu- ftorum Sacrorum ftudioliffimus coeptam aFerdinando Parente_j, inftaurationem urgere ante non deffitit, qukm ad optatumexi- tum perduxilTet. Quod quidem ftudium fuum Europa folum contineri minime paffus, ad eXtremos Afise, Sinarumque fines protulit, bene magna attributa pecuniae fumma, quae Catholicse illic promovendae rei impenderetur. Tam diuturno cum Gallis, Suedsque bello exercitus, tam varios inter eventusnunquam de conftantia animi dejici potuit, sequam, iniqu3mque fortunam_s eodem vultu excipiens. Cbm ad Nordlingam interpraelii aeftum excuRus e machina bellica globus lateri Ferdinandi adhaerentem nefcio quem difcerpfifTet, tanto difcrimine, perindebt fi ad ali- Hin pertineret, nihil commotus, eodemloco perfeveravit. iEqui, tecqique tenaciflimus, juftitive tamen rigorem fic temperare no- Vit clementia, ut neque virtutes eRe miferas, neque felicia vida pateretur: eum foppliciis modum ftatuens, quem Deus fulmi- num, ut ferirent quam pauciflimos, terrerent plurimos. Jam ingenium illi acre, & exquifitum, magnardmque rerum ca- P'ax. Eioquentia herose, quam comptae propior: 8c qu£e_j> non rarb praefentes Comitiis Principes in admirationem dederit, Par s III. O ' etiam 1 f 4 Ferdinandus 111. etiam cum diverfis linguis egiflet. Scientiarum omnium propfc ex £equo amans fuit, atque intclligens. CoHjUgCS Ternas ordine Conjuges habuit: Mariam Hifpaniarum Re- &h 6 m. ^isPhilippi,HI. Mariam item Leopoldinam, Leopoldi V. Tyrokn- lium Principis 5 ac Eleonoram Caroli II. Mantuse Ducis Filias# Mariam XXXI. anno Bohemiae, Hungariaeque adhucdum ReX conjugii fibi foedere copulavit: brevl ftirps quoque virilis ex no¬ vo matrimonio fuit Ferdinandus Romanorum Rex hujufce no- minis IV. Seculi Anno XXXIII. ac Leopoldus Ignatius XL. an¬ no natus: de quo pofthac dicendum nobis erit j filia item Maria Anna, quam deinde Philippus IV. Hifpaniae Rexthalami fociam adfcivit 5 ternae aliae proles Philippus Auguftus, Maximilianus Thomas, & Maria immatura aetate lublatae funt. E Maria Leopoldina Carolum Jofephum Filium fuftulit, breve Augufe Gentis folatium} nonoenim, & auadragefimo feculi anno na¬ tus, LXIV. anno, jam Patavienfi facra Infula clarus, £ corpore demigravit. Eleonora Mantuana quatuor liberorum mater ef- fečta eft. Ex his Therefia Maria altero ftatim vitse anno ex- tinčta 5 Eleonora Maria fuperftes Poloniae primum Regi Cori- buto, Carolo deinde Lotharingiae Duci, illi tot vičtoriis claro Heroi in manus convenit 5 Mariam Annam Philippus Palatinrs Comes, ac Elečtor Neoburgenfis Conjugem habuit. Ferdi¬ nandus Jofephus eodem, quo Auguftus Parens occubuit, * anno natus, caducus flos, infequente anno mortis falce demeftus aruit. LEO' G-ret'c tj . ■mm rr M» Leopoldu s i. IMPERATOR. Cognomento Magnus. DUX STYRIjE XXI. Eopoldum Germanise indulfifle videtur Deus, utinrer*Wijfi uno deinceps fummi, ac verk Chriftiani Principisf 0 m - formam, atque ipeciem omnem expreiiam orbis te0/u /. videret. DiuturnitateRegni, bellorum, vičtoria*^«. rumque magnitudine validiRimis duobus ab Occi- s Oriente Solehoftibus, repreflo altero, altero fu- perato licčt daru s; longe tamen iis, quae fapientem, Sc magnura Principem illuftrare poflint, clariffimus ornamentis virtutum_i> fuit5 his ille potihs laudibus, quam rebus aiiis beilo, ac pace ge- Ris Magni cognomentum aftecutus videri poteft: luculentoad eeteros omnes Reges exemplo, quibus, qu&mque innocuis arti- busad veram, & immortalem gloriam enitendum eflet. An- norum feptem, Sc quadraginta, quos Imperio Romano guber- nando impendit, pauci admodum erant, quibus non ftringen- da in hoftes arma eflent. E Polonicis, Daniclsque procellis pri* mhm Tranfylvanic2e, moX Turcicae, veluti tradito fibi fllo, cnatse funt. Ab his Gallica tria, Turcicdmque, Sc Hungaricum extitere bella; nemo tamen etiam hoftium fuit, qui Leopgldum fidei violatae arcefleret: adeb longk fupra invidiam erant mode- ftia, temperantia, aequitas Principis. Hifce virtutibus com- iLieritum illum fuilTe haud dubib cenfeam, ut periclitanti mam- feftum Temper Numen adeflet: neque profe&b Imperatorum fa- tik ullus unquam fuerit, qui fc tam adverfis rebus perinde laetos e xitus habuiflet. In lucern editus eft LeopoLdus Vicnnae, Cermamcarurn bium Principe, DivisPrimo, &Feličiano atifpicatis norninibus*“ /ef * l^cro die, V. Iduum Juniarum, feculi fupra decimum feptimi ar uio quadrage{imo, iEtatis quintUm, Sc decimum agens a tt k Ferdinandi Fratris exceflu coačtis Pofonium Cbmitiis,|”,^ , i f* jjtianta. non facile antb frequentia, Rex ele&us, ^ vetu Ris riti*^* coronatus efU infeauente anno Bohemi Regem inaUgura* 0 2 Equl- f6 Leopoldus L Ejusdem Equidem C«farem etiam Leopoldum poft fc relidurusFer- in Cafa. dinandus pro fua apud Germanih Principes authoritate erat, ni* nm de. abmptis propera morte iis conatibus Filii demum aulpiciis, ac virtute obtinendum fuiflet, quod ab Augufto Parente ipfi obti- gerat. Tanti moles negotij juveni non plus feptemdecim annos nato, adversus vim aemulorum maximam omnibus pene pradi* diis deftituto, incubuit. Mirum cft y quibus lenociniis, atque artibus certaverit Gallia, ut id faftigii a Leopoldo , atque adeb omni Auftriacorum Familia amoliretur 5 Germani« certb ipfi haud facile unquam aliks aut necefiaria magls fuit Auftria, aut invifa. Qui mitioribus in Auguftam Gentem animis erant, Leo* poldo Guiiielmo Archi-Duci, Patruo Leopoldi, Imperium de- latum ibant; ferebanturque etiam confilii ejus vel authores, vel participes Galli, excitand« fors Patruum inter, ac Nepotem fi- multati 5 qua nihil tum Auftri« rebus evenire triftius poterat. Vertim Princeps Optimus adeb fenfu nullo ambitionis tangeba- tur, ut non dubitaret integerrima fide, qu« agerentur, ad Leo¬ poldum referre omnia, fulsque ipfe confiliis enervare : tempe* Fanti« laude, cui parem pauca fortafle fecula dederint. Itacinn irrit« hoftium omnes cecidiflent artes, odavo fupra decimum Julii die,LVIII.anni Eledores Imperatorem Leopoldum confalu* tant, atque ipfis demum Augufti Calendis diadema folenni ritu imponunt: tantb majori omnium gratulatione, quantb propft 5 aberat, ut Germani« hofiibus Germani ipfi obfecundarent. toionrt Primas Leopoldi curas obtrit« pene Poloni« ftatus miler, at- °/ 0 ™f ert que afBičLus in fc avertit. Nobile id Regnum Carolus Guftavus Snem, t Bipontino Duce Sueci« Rex LV. anno armis opprefierat, adfci' to in foedus Rakoczio TranfyIvani« Principe. Cafimirus, q UI tum rerum in Polonia potiebatur, ad primum belli terrorem in Silefiam fuga primum elapfus efiq multis deinde, magnfsque-> iuorum precibus, cum jam prima belli fortunaSuecum deffituif- fet, in Regni curas retradus Ferdinandum III. Imperatorem in armorum focietatem vocaverat. Et verb defperatis Polonorum rebus pr«fto adfuturus erat C«far; fed molientem bellum fuflu- lit mors, fervatfque Regni illuftre decus Leopoldo filio relidum eft. Is fufcepta Reipublic« cura nihil potibs habuit, quam ut amico Regi auxilium ferret. Sedečim Germanorum deleda mil- lia, Hatzfeldio fummi Ducis locum tenente, principio ejus«fia- tis in Poloniam deduda, ejedis cum Ragoczio Tranlylvanis Cracoviam non magna vi expugnant. Altero fubinde anno, applicante fc £d Polonorum amicitiam Brandeburgi Duce, qui le Suecis ante adjunxerat, Thorunium Sufa C«fareus Dux acri, Sc ardua oppugnatione ad faciendam deditionem cogit 5 ith refli- Dux Styr'ue XXI. tuta flbi Polonia. Et jam bellum in Pomeraniam, hoftilem di- uti & tionem, translaturus Montecuculus crat, dam repente confilia Duas aiib flexit allatus e Dania nuntius: Regnoa Suecis perni-. ciem imminere. Fridericus Daniae Rex Polonis opitulaturus Guftavum armis petierat. Id ilie xgre ferens, deferta, e qna nihii jam fperaret, Polonia, belli molom in Daniam transfert, tan- ta ul us ceieritate, ut fex non amplius menfium fpatio Regnum ad extrema deduceret, parte ejus majore, &meliore, inftituta Rofchildiae pacificatione, Friderico Regi extorta5 mox abrupta pace atrocius, quam unquam ante, Daniam armis incurfat, Re¬ ge ipfo Friderico cum farnilia tota Haffiiise arde obfeiTo. Labo¬ ranti urbi tanto promptioribus animis opem tulit Caefareus miles, quantb id Leopoldo futurum honorificentms erat 3 fi alterum jam Regem felicibus armis ab exitio fervaret. Montecuculus očtavo & quinquagefimo anno in Alfenam Infulam transgrefi fus Sunderburgum, & Nordburgum caftella expugnat. Sequen- ti Vere, profligata Fioniie potiundx fpe trino allultu nequidquam tentatae, reličta Daniš c.opiarum parte, in Pomeraniam redit: aut ae fiate una fubadurus Provinciam illam totam, fi Guftavus cx- co hoftis perdendi xffu abreptus eam negligeret} aut periculicer- tb omnem metum Haffiiia depulfurus, fi Pomeraniae causa Sueci exercitum divifiilent. Res b fententia cefiit: Pomerania ma* gnam partem aStahrenbergio, Sufa, Montecuculo fubada, dum interea Batavi Caefareanis junčli Fioniam Infulam, depulfis ma- gna cxde Suecis, expugnant. Ita caftigata incjuieti Regis fero- cia: quem cum non multb pbfl feu aegritudo animi e Fionica cla- de haufta, feualius quispiam fuflulifiet morbus, pax demum_* non dubia luce promicare coepit. Ejus leges 01ivx anno feculi LX. fancitae: arbitri Batavorum, Anglorum, Gallixque Ora- tores fuere. Qux adempta Polonis fuerant, agente praecipub Leopoldo, reftituta: ingenti Cxfaris hujusgloda, quinondum exado altero Imperii fui anno binos jam Reges penb ab interitu vindicarit. Haec foris gefia j nec minbs laetus, aufpicatusque Graecio, c^fari atque adebStyri3e univerfie Leopoldi Caefaris adventu hic annus Gracium fiiit. Venientem quidquid Nobilium Styrienfium erat, Ordinčs« w " ww/ ' que omnes obviam progreffi, fefliva gratulatione excipiunt, orante ceterorum nomine Styrix Marefchallo Georgio Chriftia- no Sauravio Comite. Ad VIII. Kal. Julias frequentiffimo comi* tatu urbem ingreflus efl Leopoldus, auxftque pompam Carolus Mantuac Dux, qui falutata Eleonora Sorore, Ferdinandi III. Cx- LrisVidud, Judenburgo per eosdies Muraepontum advenerat, ingredientem Cxfarem aflečlatus. Jam quid fefiorum ignium Fars III. P J ^ fuc- A f 8 Leopoldiis L fueritj quid triumphalium portarum 5 quae ipečtaculorum pom- pa, atque folennitas; iaetitiam denique illius diei,totiusque ma- gnificentiam apparatus nimis longum foret difcribere : ad exte- ros deportata magno certb plaufu, & admiratione accepta funt. s p r!ce 0 J: III. deinde Nonas Julias Provinci« Ordines folenne Fidei facra- jfc*? et mentumdixere. ldemfubindeperaliasquoqueInterioris Auftri« mentum Proyincias fačtitatum. Juvat honoris ergb eorum nomina re- dkunt. cen f ere 9 penes quos tum hiereditaria Styrise munia fuere : Geor- gipm Chriftiarium Sauravium Comitem Styri« Marefchallum„9 antea diximus. Georgius Fridericus Merspergius, Joannes Er- neftus Windifchgrazius, & Georgius Andreas VFurmprandtius Barones, iile Aul«, alter Stabulo , poftremus Culin« praefečti. A Cubicuiis erat Joannes Chriftianus Eggenbergius Princeps. Francifcus Bernardus Comes Urfchenbockius Bacilliferi: Stru- čtoris menf« Maximilianus Schrottenbachius: Falconum Ma- giftri Wolffgangus Maximilianus Baro Eybeswaldius: W oiff- gangus Stubenbergius Comes Pincern«: Julius denique Comes Hardteggius Dapiferi partes egere. Joannes Thonhaufenius Comes fupremi Venationum Praefečti: Rei argentariae demum Cuftodis munere Joannes Comes Rattalius infignes fuere. Eg- genbergici, Thonhaufenii, Hardteggii, & Stubenbergici abfen- tium vices alii obiere. Styri« univerfae eodem tempore fupremo jure Fridericus Sigismundus Comes Trautmanftorfbus praefuit. OrigobeUi H«c inter bellum Hungari« imminebat funeftum principio, Tumu at q ue anceps. Tranfylvani reječto Barczajo, quem Ture« Principem juflerant, Janum Keminium delegere^ frementel«- fam Imperii fui majeftatatem Mahomete Ottomanorum Impcra- tore. Keminius, qubd Barbarorum armispetendum fe nonne- fciret, nec aliunde quidpiam afflilgeret fpei, fe, Tranfylvaniam totam Leopoldo permittit. Non erat equidem, utKeminiicau- sa, qui inconfulto C«fare Principatum adierat , quidquam fufci- peretur 5 fed neqne Turcarum arbitrio Tranfylvania relinqui poterat. Jam illi Caranfebia, Jenaea, Lugofio occupatis, Vara- dinum quoque LX. feculi anno ad deditionem coegerant 3 quid ni autem Tranfylvani« tanto praefidio nudat«, atque adebHun- gariae demum in poteftatem redigend« inhiaturi eflent, quarum * turhh iplos jam vetus cupiditas tangeret P Itaque bello juvandus Kerni- ^ankt n ^ us decernitur. LXI. anno ad Comaromium quindecim miilia frofetta. convenere, Montecuculo dele&oexpeditionisDuce. Haudfa- tis «quam fe belli fortuna noflris praebuit: id quod antb profpe- xerat Montecuculus, ctim reličto Danubio Tranfylvaniam pete¬ re juberetur. Qubd attritus itinere longinquo miles , vulgati per exercitum eflent morbi, hoftis ad h«c omni ftudio pradium flbi T)ux Styri(t XX L y 9 fibidefugiendum cenferet, nihil magnopere ad rerum fummam a gi potuit 3 illud tamen opera; pretium fadrum, qubd Hungaria %>eriore depu Hi Barbari, prohibitfque funt, neTranfylvaniam fuam facerent, Provinciae ejus clauftris,& Claudiopoli ipfa prx- fidio occupatis. Claudiopolim etiam altero pbft anno adverstis oppugnantes Tureas magna gloria fua Redanus Gubernator de- fendit. Subinde induciar promulgatae 3 fed qu2e in atrocius de- ttium belium definerent. Non abhorrebat a pace Leopoldus Caefar : tum qubd Ke- Turcaali. rinitis a Michaele Abaffio aemulo, quem Turcae Principem d Jerant, profligatus,in pradio ceciderat, OptimatumqueTranfyl-^ C e Panoram pars multb maxima ad Michaelem fpečtaret 3 tum_9 qubd iidem ipfi liberatores fuos Germanos limis oculis intueren- hir. Nec invifa Turcis pacis tračtatio feu erat revera, feu fi- mulabaturefle 3 qubd h re fua ducerent ea ludificatione Chriftia- norum animos confopiri. Csefar Goefium T emesvarinum lega- rat: jamque in pacis leges conventumfuerat, jam fignatae eaedem ad utramque Aulam perferebantur; ctim repente, pačfcis omni- Mum bus reječtis,fumma vi hofles belium parant. Quibus celeriter in f erunt ' nunciatis, incredibile, quantum Viennaetrepidatum fit: velutnon jn Thracia procul belium, fed ad ipfos muros adfifteret. Ne imparatam Hungariam belium offenderet, coačhis nuper Pofo- nium a Leopoldo Procerum Hungarorum ccetus3 ut nihil deni- que ageretur, Proteftantium intemperies fecit. Haec ad annum fecundum, & fexagefimum adra. LXIII. anno Ratisbonam in-QuaOf a . dibtisComitiis, quibus Guidobaldus Thunius Salisburgenfium_s rh in hoc Antiftes prarfuit, cum ab Imperii Principibus fena auxiliarium p ]J‘f ue c °' militum millia addičta fuiflent, quaterna demum millia XXII. nm, Očtobris, ad hyberna fcilicet, Venere 3 veluti non jam Uyvari- num expugnaretur, fed e Cafpiis primum faucibus hoflis emer- geret. Cadareus miles haud admodum numerofus, etfi vete- tanus, & non rarb per Daniam, Poloniam, Pomeraniam vi- dor. Superiorem Hungariam feptem Legionibus Heifterus 3 Moraviam Sufa modico milite tuebatur. Gualtero Lesheo fido, & notarfortitudinis militi,Sclavoniaetum Gubernatori, Styriarfa¬ lus commifla, quam tribus equitum millibus , Comitlsque_js £rinii copiis tegeret. Fridericus Comes Trautmanftorffius fe¬ ptem Provincialium millia Furftenfeldam, Petovium, Rakel- fpurgum adduxerat. T raunio Comiti cum Auftriae nobilibus ad Moravae amnis ripas excubandumj e divifo tot partibus exerci- tu Montecuculo fex non amplius millia fuperabant. His tantil- lis copiis CXL. millium hoftilis exercitus fuftinendus, reprimen- d£que fuit Barbarorum ferocia, nulla alia conditione pacem fieri P 2 polfe 60 Leopoldus 1, pofte frementium, nifi, admiflo in Tranfylvaniae totius poffeftio- nem Abaffio, tricenorum etiam miilium aureorum nummum tributum annuum penderetur. Tarča Jam verb initia belli fe, quam cogitari poteft, funeftifiima fiferato 0 d' a b ant: ttyv arini Gubernatore Forgaczio, qui fe trajicientiDa- nubium hofti non magna fuorum manu, fortiter magis, quam fapienteradBarcanum objecerat, profligato, Moravi Q _2 tur- 64 Leopoldu* L turbarum anthor, jam diu in id intentus, ut Hungaria omni mi- les Germanus depelleretur, Francifcum Rakozium, Zrinium- que, Georgii Rakozii, Sc ' Nicolai Zrinii nuper memorato- rumfilios, in focietatem facinoris pertraxerat, opibus ambos, Sc ampliflimis clientelis infignes : illum adhsec juventafua, Sc Majorum recordatione ardentem 5 hunc, praeterquam qubd natura, praefervidus eflet, negato, quod petierat, Pro - Regi s Croatiae munere aegrum. His deinde Nadaftius, Frangipani- us, Sc Erasmus Tiittenbachius Comites accefsere, fuis quique animi morbis in exitium ačti. Tattenbachius inter illuftres Sty- riae Proceres nobilitate, opibus nulii ferb fecundus, praeter am- plos ibidem fundos locum quoque in facratiore Styrorum confi- lio obtinebat, magnificus idem, Sc inpompas,luxumque prodi- gus: quo fe opportunum magls praebebat, utoftentata a Zrinio Cillejae Provincia perampla, Sc fcrtili, in eundem cum ceteris v orticem abriperetur. Vefelenio mitiore, qukm flagitia hominis Conjumi commeruiirent, morte fublato Zrinius, conjurationis Princeps, Cdfartm cceptis gnaviter inftitit. S ati s conftat, Leopoldo, cum LXVF /aK/^^ anno Schotwiennam adfalutandam Sponkam excurreret, abdito in arcem Pottendorflenfem milite, infidias ftručias: neque aliud Faluti fuifle, qukm qu'od paulum tantum moratus,' iter antč rele- geret, quaminfidise inter arbufta, quibus ea regio tegitur, loca- rentur. Foedius illud, Sc prope fupra fidem, quod authores ipfi poftmodum fafll lunt, veneno ačtum fuifle. Reperta in aulico fonte gallorum, canum, felliumquecadavera,facculus itematro- ciflimo toxico fartus. Et perierat omnis cum Caefare ipfo tami- lia, nifi ex odore tetro, ac mutatok cadaverum fanie aquaecolo- re indicium extitiflet. Itaque cum haec vana evaderent, adaper- tumbelium confiiia retulere. Prsecipua Zrinio cura, ut muni- tam quampiam arcem in poteftate haberet. Caroloftadii praefe- čtura magnarum opum, atque authoritatis, a morte Auerfpergii Comitis vacabat^ hlcillenihil intentatum relinquere, uturbem rebus fuis tam opportunam confequeretur. Verum Csefar n£ in flifpečbe fidei hominem praeter civilem Croatiae: adminiflrationem bellicam quoque congereret, Herberfteinium Comitem, multi meriti, ac virtutis Virum, loči Gubernatorem edicit. Id nimi- Ab Tunis rum injuriam Zrinius interpretatus, difficile dičlu eft, quam^ ““Zn! acer be tulerit. Nec jam verebantur nefarii homines TurcasChri- fliani Nominis hoftes inarmorum focietatem vocare. Vezirius etfi initio affuturum fe cum exercitu addixiflet: fl Hungariae Re- gnum, Styriam, Croatiam Turcarum Imperatori eadem , qua Tranfylvani Principes fubeflent, ratione večtigales redderentj poftea tamen feu fceleris atrocitate commotus, feu quod attritas belloCretenfilmperiiOttomanici vireseflent, negatis auxiliis, ut de re tota Caefar edoceretur, effecit. Čete- T)ux S tj ri-s XXI. 6 f Ceterum clanculum hačtenus vagata feditio, fub Annum Coniura- LXVII.nequaquam timide foras erupit. Frangepanii audax im- t>0 m primis facinus erat. Regias primum naves commeatum, arma-^^J que Petriniam inferentes diripit: Carolofladium deinde, irrito quidem eventu, tentat; cum interea Superioris Hungariae Pro £eresquidam coitione fačta Caflbviae, ad očho equitum, qua- terna peditum millia , numerum potius, ignobilčmque fecem, quam exercitum collečlum tenerent. Apertiora haec erant, quam ut tegi jam ultra poffent. Zrinius hxc inter, qub vim_s> flečteret, anceps ,ingenti Styriam totam, Graeciumque imprimis terrore replet. Nec periculum aberat: Tattenbachius enim per Gr&dum eos dies Cranichsfeldam excurrens ad occupandum per infidias P erIC [ lt(l - Graecium ffimulaverat} id haud difficile fačtu videri, qubd mu ~ZtUus~ ris nune, quam viris firmius elfet: ageret tantum, uteretur fe- nis Turcarum millibus, quos Bofhienfls mittendos fpoponderat; parte velut ad Caroloftadii obfidionem raptata, qub haud dubie advolaturge Caefareae legiones eflent, ceteros nočturno per mon- tium anfračtus itinere Grascium duceret : afiuturum le in tem- pore, editlsque tumultibus occultapropterSaurauiorum Comi- tum aedes via evafurum in arcem; unde obverfis in fiibječtam ur- bemtormentis fignumZrinio ederetur, quaternaTurcarum millia in perturbatos , & anxios periculo cives immittendi. Hanc nobi- liflimae, ac puleherrimae urbi fatalem impius civis dragem para- Verat, nifiDEUS confiliis obditilFet. Cumulatis primum indiciis protračta in lucern conjuratio, ad extremum Turcarum cunčta- tione everfa e Ih Tattenbachius omnium pri mu s k familiarium quopiam, fido aliashomine, quemfurti infimulatum in publi-^oS,. cos carceres dari juflerat, proditus, captiviasque in arcem tradu- th °™ ca. čtuseft. Excufla domus, ferinia, literat. Reperta arma, quse^ aw;ar * inftruendis fex hominum millibus fatls eflent. Rogatus, quidiis ^oluiffet, fine ambagibus execranda confilia cum gemitu confi- tetur. Frangipanium, ceterbsque, rib laterent, fuus quemque furor, ac literae in apertum protulere. Apparebat jam, nififerro malum curari haud pode. Itaq; l rnmiflus diverfas in partes miles brevi perduelles edomuit. Span- havius Dux oppolitus Zrinio, Cfakatorna invalida arce aeri ver- beratione ad deditionem coačba, paucis diebus ceterasetiamarčes e Xpugnat$ Zrinius, & Frangipanius fuga elapfi, cum aliquan- diu miferi, rerumque omnium nudi per fylvas errarent, k Kerio Gomite Viennam dedučti funt. Eadem plane velocitate a Spor- kio veteri jam , multanamque palmarum Duce cum Ragoczio debellatum eft. Erumpentem quoqnein agroLiptovienfi, atq$ Arvenfi (huc enim Fe perduellium multi retulerant) flammam Var s 111. R oppref- 66 Leopoldus /. oppreffit Heifterus, is qui Ragoczium alterum clariftimis vidto- riisjuguiabit. Muranum, avitaVefleleniae gentis arx, fituinex- pugnabilis, quam Veftelenia vidua, nihilo conjuge melior, ob- tincbat, ut dederetur, Carolus Lotharingus Princcps efFecit} re- pertae Ki c omnis generis literae confpirantium intima confilia dete- xere. Hoc maxime indicio convičtus Nadaftius, 8c in cxitium Et fuppli- datus eft. Haec ad Annum LXX. pleraque ačta. Alteropoft untUr*' ann0 iupplicia in perduelles decreta funt. Ragoczii juventutiut indulgentem fc Leopoldus praeberet, Mater effecit, fida Caefari foemina, & cujus maximb opera , qubd Mongatfino validiflima arce conjuratos, atque adeb filium ipfum prohibuiflet, effečtum eft, ne infanabilis evaderet rebellio. Etdignum fc venia obten- ta Ragoczius quamprimum oftendit, dum fuos jubet ab armis difcedere 3 arces omnes, Mongatfinum ipfum Germano militi permittit. At conjuratorum Principes ceteros Tattenbachium, Frangipanium, Nadaftium, Zrinium, etfi nemo eftet, qui noti graviora morte fupplicia commeritos diceret, asgreadduci potuit ciementia Caefar, ut morti addiceret : adeb longb atrocitas injuriarum in- Ctjans. p ra c } ernen tiam Principis fuit. Ad exteras quoque Academias Ingolftadienfem, Tubingenfem, Lipftenfem, Spirenfe item Tri¬ bunal delata causa una omnium voce capitis poena in tam atroci- um fcelerum reos pronunciabatur. Nec defuerc, quigravisno- xx religionem Leopoldo injicerent, fipaucorum vitam Reipu- blicae univerfae, quae in difcrimen vocaretur, faluti praeponeret. Haec permovere Caefarem, illachrymantem penb, ut fententi# demum fubfcriberet. Triftibus ceremoniis nobilitatis gradu exu- ti, pridib Kalendas Majaš Viennae Nadaftius: Zrinius, Sc Frangi- panius Neoftadii capita fecuri fubjecere 3 Tattenbachii fupplici- um, qubd Brunfuicenfem inter, & Brandeburgicum Duces de Reinfteinenfi ipfius ditione nefcio quid difceptationis eftet, dila- tum 3 hoc tamen anno & ipfe Graecii finiit. Mortem non perifl- de, ut ceteri, fortiter tulit 3 fedrudes inter vociferationes, & deli- quia animi humi fc volutans, repetitis icftibus laniatus verius? quam obtruncatus eft. Atque hunc exitum funefti illi habuere perduellionis Quatuor-viri, inquem fiia fc ambitione, titfere fit, induere. At Hungariam nihilo minus pluribus deincepsan- nis feditioforum hominum intemperies in tranfuerfum egit. Morgan. Anno LXXIII. lartum Graecio fpe&raculum, praefens iterum nttZh' Leopoldus Caefar fuit: Margarita Conjux nočte, quaedecimum « non. Januarii diem antecedit, mortem obierat, rarae indolis, virtu- tumque ftmilitudine unicb Lf.opoldo chara. Etfi animum Cae- faris profundus eo cafu moeror haberet3 tamen, qubd Germa- nicae Auftriacorum ftirpis unus tum fupereftet, haud protelandas fpes Dux Stjria XXI. 67 ipes Auftriae, acEu ropaš ratus, Claudiam Felicitatem, CaroIoFer- dinando Tyrolenfium Principe natam, fponfam delegit, non ve- nuftate oris minus, qukm propriis bonis, ingenio, linguarum peritia,virtutum omnium apparatutanto Csefare dignam. Oeni- Ca f a ™ ponti pri mu m Dietrichfteinius Princeps Sponfalia Cadaris no - C ™ Q JX' mine init, Facris operante Tridentino Antifiite; venientem_* ftino Grd- Sponfam Cie far Gradi prafiolatus, nuptialia facra in D. zEgidii f n( c ' k ~ "Templo adXV. Otfiobris diem obiit: Folennia deindenuptiarum rat *‘ fecundo ab urbe lapide peracfia in Eggenbergicorum Principnm arce magnificentiflima. Nihil omiflum, quod ad dignam ho- fpite magnificentiam, ad tantae fplendorem celebritatis faceret: tlrbs ipFa triduo toto feftivis ignibus collucebat. Vefiibulo arcis memoriae causa infcriptum lemma numerum anni complexum ctiamnum extat: A v e Claudi a Imperativ ix . Atque ifthaec quoniam ex parte Styriam contingebant, pan- Gallup* lo curatius pertračhire vifum efF: ceterorum non nifi fumma inceps capita afferemus. Batavis Ludovicus Galiioe Rex, adfcito infert , infoedus Carolo Rege Britanniae, Superiore anno, fecundo fu- pra feptuagefimum feculi, bellum intulerat funeftum, atque_j> exitiabile: urbes, arcčsque munitae quadragenis plures uno velut ardore fubačtae, Batavos in extremum difcrimen conjecerant. Succeflu Fetus Rex altero pbft anno totam fere Alfatiam, Trevi-?^^'® ros occupat. Tam abhorrenti fačto nefcio quse belli jura prat xebantur. Apparebat brevlDičtatorem Germanih foreLudovi- cum, nifi armis prohiberetur. Flis impulfus denique CaTar bel¬ lum fufcepit neceflarium magis, quam utile. Vario eventu ge- ftum efi. LXXIV. anno ad Sinzhemium aequo Marte collata fi- gna: adHolzhemium tantum non vicere Casfareani 5 iidem non- nullaaccepta ad Colmariam, ac Miillhufium clade Alfaticis liy* bernis depulfi. LXXV. annus Gallis infaufius extitit: Turenio pracipuo Gallorum Duce, Sc multorum fententia feculi fui Prin¬ cipe Imperatore tormenti pila firato, Galli fe recipientes malb mukfiati:Trevirorum urbs a Fcederatis recepta; adhanc fequen- te anno Lotharingus Philippoburgum adjecit, eodem, quo ante annostres, & triginta ab Gallis fuerat, die captum. FTecintef Neomagi de pace ačtum : nec abhorrebant Galli, qui pofi Bata¬ vos captos, delinitos Anglos, propb qualem ipfi cuperent, ma- nibus tenebant. Etfi obniteretur Leopoldus, quippe qui Intel- Pax ligeret, nihil hac pacificatione, ut tum res erant, exitialius efle; ma & n f a ' prohibere non potuit, quin obtrufam fibi a Gallo Flifpani, Ba- tavfque amplečterentur: ab his ad IV. Idus Augufii, očtavi Sc leptuagefimi anni firmata efi:: Batavos ad XV. Kalend. Otfiobr. fecutiHifpani. Deftitutus his fcederatis Caefar Nonis denique R 2 Fe- 6 8 Leopoldus L Februarii LXXIX. anni pači per Legatos lublcripfit. Ejus leges ad VFeftphalicae pacis modum informatae: Friburgum, de quo controverllse caput, CaeFar de patrimonio fuo detračlum, quam Philippoburgum Reipublicae eripi maluit. jofepi Fbec inter triftia Leopoldum velut oborta lux recreavit Jofe- i*{ aru or ‘ph.us Archi-Dux LXXVIII. anno ex Eleonora Magdalena Neo- burgica, quam ab exceflu Claudih Felicitatis biennio ante CaeFar fibi defponderat, procreatus. Tantb fuit efFufius gaudium, quan- to diuturniore expečtatione defideria Auftriae fulpenderat cx - Gnili ite- Tmerio P ax ddnde, bellumne cum Gallia fuerit, haud facilb dixero: turbant. nullo certe bello plus detrimenti acceptum eft. Očtava tcrb Ger- maniae pars line Fanguine, line armis inaudita antea ratione in Galliae fervitutem abrepta. Rei novae monftrola etiam excogi- Argenti- tata nomina Keunionum , Dependentiarum , Compe?ifationum , Sc V flnu CCU ' 4 uae F unt ejuscemodi ridicula alia. His accelFit aučlarium gran- de Argentina, Septembri menfe primi Sc očtogelimi anni prodi- tione capta, quaeMagnum videlicet Ludovicum efficeret. Bello perfequendas injnrias nemo erat, qui dubitaret. Jamque id age- bat Csefu; inito Luxenburgi cum quibusdam Germaniae Principi- ufarin* bus foedere: dim tempeftas ab Oriente incumbens confilia in dudas Hungariam fexit. Itaque inftituta pacis tračtatione, annode- tittoii* mum LXXXIV. adXV. Kalend.Skptemb. (huc enim usque res extračta eff ) lancifis induciis Argentina, cum iis omnibus, quae adKalend. AugulhLXXXI. anniRex occupallet, in vicenos an- nos permilla eft^ nunquam videlicet deinceps reddtnda. Turba . Nune in Hungariam oculos reflečtamus. Refedris licbt ca- *c“”arti P^’^ us ’ palpitabat adhucdum per omnes infaufti Regni partes iis Tecru. diffula Feditio, haud parum audra Miniftellorum in Fani s vocibus, defeunt, ad reftituenda, quae Catholicis ipli eripuerant, templa adigi Feini- que ferentium j dum in Turcicum demum bellum pro more de- lineret. LXXIV. anno viginti hominum millia b TibiFcana regio- ne coorta, Eperielino expugnato, latrociniis, incendiis, caedibus replent omnia. Nihilo pacatiofes inlequentes anni Fuere: adjun- gente Fe perduellibus AbaffioTranlylvaniae Principe, affluenti- bus e Polonia copiis} Turcarum etiam Favor in dies prolixior. NequeFemel ab his turbis Styriae quoquepericulum fuit. LXXVI. anno aggreftium hominum bina millia ( nam Sc populares idem furor corripuerat) Dudroribus Feditiofis inProvinciam irrupturi haud procul Legradino a Bathiano Comite indagine cindri, au- thoribus in crucem ačtis,ad aratra Funt remifli. Inlequente anno Canillenfium Turcarum millia Fex magnum Styriae malum por- tabant, Dux Styr'ue XXI, 69 tabant, nifi Czakatornenfes Croatse aflumpta rufiicorum homi- num multitudine eam nubem diffipaflent. Erat malum imme- rs^Uofa, dicabile, appareb£tque, nifi ferro, ignique adhibito, nihilun „ aio f or “ m ^ quam pro fanis faduros 5 cbm praefertim nov us perduellioni RC J r:nCl P e ’ cederct DuxT6kelius, illellngarke £ux Sertorius, univerfi accla- matione exercitus Princeps, Imperatbrque confalutatus. Is lup- plementis Tranfylvanicis audus odavi & leptuagefimi anni adute, quantum nemo ante, vicena facile hominum millia fub fignis habuit. Etfi Caefiar Sopronii primum, dein Tyrnaviae, ac CcP -f itrs riirlus AnnoLXXXI., Sopronium excitis Proceribus,pacem mul-{ 7 y?«Xt tis modis tentafiet, nihil aequi, bonlque ab impiis impetrari po-f tuit. Tokelius huc amentiae demum prolabitur, ut coado Cafi Ibvise, quam urbem fuperiore anno ceperat/ conventufe, Re- gnum totum Barbaris dederet: Regios viciffim honores, infignižqj au.ferret 5 quibus illi tam laetis aufpiciis incitati, qubd Hungariae penitus opprimendae Ipesaffulgeret, ruptis demum induciis omni Vi arma parant. Atque hoc exordium fuit belli ejus graviflimi, ^uodper XVI. annos cum Turcis geftum, Auftriae rebus anceps initio, atque exitiofum: pofiremb Caefari, Hungariae ipfi, Rei ro¬ ti publicae Chriftianse eventu laetiifimum extitit. LXXXIII. anno, inftitutis Imperio toto Ottomanno deledi -In heUum bus, quantum nunquam inde a Mahometis II. ac Solymanni aevo, Barbarorum fub fignisfuit: ducenta ac triginta miliia ledi mili- tis cenfebantur: adhaec exercitus alter fofiorum, fabrum, calo- num trium, & quinquaginta millium. Acceflere Tartarorum_® millia XIV. praeter Valachorum, Moldavorum, Tranfylvano- rum, Ungarorum numerofa agmina. Longe numero inferiores Chriftiani. Cenfu inito odoginta cum Caefareorum, tum So- ciorum millia conventura Ipecies erat. Caefareanorum non nifi tria ac triginta millia cenfebantur 5 tamen his, quod mirere,tan- tum animi, ac virtutis fuit, ut advershs innumerabilium hofti- Um multo maximam vim Germanih falutem non exiguo tempo- te tutarentur. Supremum belli Imperatorem Csefar Carolum V. Lotharingiae Ducem juffit, qui jam rebus gefiis iliuftris, immen- fum ex hoc bellonomini fuo gloriam peperit; Schulzius adMo- raviae ac Silefice fines: Herberfteinius Caroloftadii Gubernator ad Muram excubare jufii. Vienna belli caput a Barbaris peteba- Vienna il tur 5 Ad hujus moenia pridie Iduum Juliarum tot millium grave^ c “ 0 ** <*gmen confedit. Rudigerus Stahrenbergius Comes urbipraefuit, cujus invida fortitudine, atque indufiria magnam partem invi- dum hoc Chriftiani Orbis propugnaculum fietit. Acerrimafuit oppugnatio, qualis expedari poterat a Barbaris virium fiiarum c onfcientia ftoiidč ferocibus, & vincere obfiinatis: jamque in ai- ParsIIL S terum > Litera¬ tur , ma¬ gnet bojli- tu* illata clade. Clades Turca- rum ad Barca - »um. Buda op- pugnatio irrita. 70 Leopoldus L terum extrahebatur menfem. Edi non facile nodris bellis urbs ulla majori alaeritate defenfa fit; ad extremum tamen cum viri- bus etiam animi collabebantur. Et erant caufae timendi graves admodum, acmultae: vulgati perurbem morbi, fuetum diutur- nis obfidionibus malum : propugnacula foedum in modum hian« da: miles adeb imminutus, ut aegre in ftationes fufficeret 5 con- tra ipfo labore incitatior hodiš. Ita cum proxime periculum res dlet, auxiliares denique foederatorum copiae Caefareanis junčbe fe in confpečtum dant. Adfuere in cadris praeter Lotharingiac Ducem Joannes III. Poloniae Rex cum Jacobo natu majore filio j Maximilianus Bavariae , Joannes Saxoniae ElečVores j Ludovi- cus, & Hermannus Badenfes, alilque magno numero sevi fui cla- riflimi Duces j quatuor item, & Sexaginta militum millia. At- que hi funt, quibus falutem fuam Vienna debet. Pugna ne- quaquam remiila fuit, & facilis, quod feripfere quidam, fed diuturna, atque, ut cum ddperatis, cruenta 3 dum ad extre- mum Germani militis virtus, Polonorum ardori junčta, Barbaro- rum pertinaciam frangeret. Ceterum dies affličbe Urbi, Chri- diano orbi toti, d paucos demas, hetidimus , duodecimus Se- ptembris fuit. Caefar ipfe Viennam properans exquifitis verbis grates rependit Regi, qui belli causa tam fančba, tali fucceflu, tantum glorise fuae cumulum addiderit. Cecidere hodium tota ea oppugnatione ad LXX. millia j ex obfedis VII. millia ferrum: morbus haud paulb plures ludulit. Predse tantum fuit, quan- tum explendae avaritiae magni exercitus abunde fufficeret. At- que ut illud etiam adjiciamus : Stahrenbergius virtutis ergb au- reo Vellere donatus 5 Kara Mudapha (hoc Vezirio nomen erat) folitum Turcis infaudae expeditionis przmium, laqueum tulita* Ita profligatus hoffis aliam rurfus ad Barcanum cladem accepit: e quatuordecim equitum millibus, peditum duodecim, tria non amplius millia evafifie feruntur 5 Danubius plures, quam fer¬ rum haufit. VII. Idus Očtobres pugnatum ed: fultque omnino illudris vičVoria, feu pugnantium, feu ceeforum numerum, vir- tutčmque fpečtes. Eodem impetu Barcanum, 8c Strigonium capta. LXXXIV. anni profpera initio expeditio infaudum deni- que exitum habuit: ut funt belli xquš, ac fortunae alterni cafus. Foederi Lfopoldum inter,ac PolonicRegem fancito hoc demum anno Veneti quoque acceflerant:j£mque caefis ad Vaciam,atqne iterum ad Anfchebeggam Turcis omnium animos ingens expu- gnandae Budae fpes ceperat. Aliterlongfc res cecidit. XV. Ka- lendas Sextiles coepta oppugnatio : XIV. Kalendas Novembres foluta ed} Lotharingi morbus, numerus militum judo mirior, & qux Dux Srnice XXI. 71 quae nunqnam non exercitibus funefbe folent accidere, fimulta- tes Ducum finiftri eventus caufa fuere. Ingens clades accepta: ac pene quemadmodum ad Viennae muros f rada Ottomanici vis Impcrii, itk ad Budenfem fcopulum Chriftiani exercitus felicita- tas, farna, robur adhaeflt. At enimpraefentis anni, fi quae fuit, labem egregie infequens annus abfterfit. Caefa ad Strigonium Anni duodecim fere hoftium millia. Uy varinurh, nequicquam obni-^™ tentibus Barbaris vi expugnatum 5 accifaea Schulzio perduelli-/ e // cw . Umreš, captis Eperiedino, & fuperiorisHungariae PrincipeUrbe CaroUAr. CafTovia; &,quodhis omnibus fuit laetius, editus in lucern Ca- rolus Archidux, Auguffae Gentis Ipes altera, Sc aliquando Ma- gno Parente Major futurus Filius. Rebus infuper ab Herberftei- nio Caroloftadii Gubernatore, ac Leslaeo feliciter geftis: crema« to ab hoc Eflekini ponte, oppido ipfo direpto, regio omnis in_*> terrorem data. His tot Claris vidoriis Anno LXXXVI. Buda Buda ex~ acceffitilrbs, tertiodemum cruento aflultu capta, oppugnatio- t u i nata ' ne ad pofteros memorabili, & cui parem pauci fortalle annales habent: tanta fuit Barbarorum, illud Imperii fui Ottomanici propugnaculum defendentium feu ferocia, feu virtus 3 tot hero- Um fanguine illi alteri veiut Byzantio litandum fuit. Vidoriae nuntius tanta per Europam laetitiae fignificatione exceptus, ve- luti ea non tam Leopoldi Caefaris, quam Chriftiani orbis pro- pria dlet. Nimis longum foret ire per fingula, ac praeter operiš propofi- tam brevitatem 5 quando nullus fere deinceps fuit annus vido- ria vacuus. Septimo fupra odogefimum anno, collatisad Mo- Turca ad hazinum fignis, 'duodecim fere Barbarorum millia ( vicena fcn- Mohazi - pferealii) interfeda: pneda omnis generis ingens eapta, egre-”*”* c ^ u gičque vindicata clades , quam Chriftiano Nomini olim Soly- mannus eodem loco intulit, Hungariae Rege Ludovico, acHun- garicae totius Nobilitatis flore fublato. Odavo & odogeftmo fufi rurfus in Bosnia hoffes : Belgradum, extrema. licet Turca- rum rabie defenderetur, Maximiliani Bavariae Ducis invida for- titudine expugnatum. Tota fere cum Eflekino Sclav onia, Tran- fylvania, Servia, Bosnia Caefari afferta 5 quibus undenonagefi- mo anno Ludovicus Badenfis, ille jam tot de hofte relatis trium- phis clarus, bis iterum pugna vidor Albaniae bene magnam par- tem adjecit. Fuitque tanta.bello iflo Leopoldi felicitas, ut fe- ptennionon integro quinquagenis plures urbes, arcčsque validas imperio fuo fubjiceret, in his praeter memoratas praecipuae: Sege- dinum, Claudiopolis, Alba-Regalis, Mongatfinum denique,at- que Canifia fuere diuturna ambae obfidione coadse. Tot inter clades aufi tamen funt aliquando perduellium quidam Caefareo S 2 « in 72 Leopoldu? L in Hungaria fuperiore militi perniciem machinari: adeb minus laboris habet urbes, quam animos vincere. Sed patuere infidiže, detečtbsque Caraffa, cui militare pel' eas Regiones imperium^ erat, commerito fupplicio affecit. Gulim Ca- Tam laetis rerum fucceflibus moram injecit Ludovicus Gal- ^lurnte ^ ex ’ rnagls, qukm pio bello Leopoldum Caefarem pe- f ert . ' ' tens. Bellum tantb antea providens Caefar LXXXVI. anno fbe- dere fe cum Batavis, Sc Imperii quibusdam Ordinibus illigarat. Id inter belli caufas Ludovicus recenfuit. Očtavo fupra očtoge- limum anno armis initium datum eft: Galli OfFenburgo, Spira, Moguntia, Treviris, Heidelberga, aliis multis occupatis urbi- bus, tum demum, novi Feciales, bellum indicunt. Phiiippobur- gum paucorum dierum obfidione expugnant. Ceteris deinceps annis prascipua armorum vi in Batavos, Anglos, Hifpanos (nam Sc his bellum indixerat Rex ) incumbente 5 nihilo tamen mitius Germania habita eft. Heidelberga in cineres ačta; rapinis, in- cendiis, caedibus fcedum in modum, nec militariter lati. s fxvi- PoxRys. tum. Nec ante XCVIL annum ab armis difceflum eft. Ryswi- ■»icenjis. c - j^ nc j ta p ax • cu j ac j XIII. Kalend. Očlobr. Foederati ceteri fub- fcripfere: Caefar Kalendis Očtobribus acceffit. Gallia Rheno de¬ mum finita, qnod dudum egerat Ludovicus: Argentina jačtu- ramredditaPhilippurgum, Brifacum, Friburgum refarcieruntb aut certb vifa funt refarcire. Oujskoc Hxc inter dubia belli adversbs Turcas, ac ferb adverfis, < d u>cim profperis propiora eventa fuere. XC. anno feculi Belgrado beiiiful Turcse, nequaquam pari tantae urbilabore, potiti funt. Vulgb adeb ctjfus fue- proditionem interceffifle creditum: eržtque metus, ne tam fe* r,t ’ cundis initiis ferociores, majora compendia facerent. Itk colla- bentesres erexit Ludovicus Badenfis, Carolo Lotharingo Suc- Turca od cefTor datus j is XCI. anno ad Salankemenum caftris exutos ho- mtin ^ es tnemoranda clade attrivit. Vicenis millibus plures eo pradio interne- cecidifle feruntur: in his Vezirius ipfe cum prsecipuis fere Barba- donepene ror um Ducibus^ machinae bellicae centum Sc quinquaginta no- vlTadi- vemcaptaej omnis generis prseda ingens vičtori militi ceffit. Al- num ca. tero pbft anno Varadinum Maj us, illud Hungariae propugnacu- t tum ' lum, cujus olim jadiura orbem Chriftianum adeb perculit, diffi- cili, ac diuturna obfidione ab Heiftero prefliim,in deditionem de- nique venit. Nec deinde ullum fatis dignum memoratu operae pretium fačtum; qubd ad Rhenum periculi plus, qu&m ad Sa- Vugno adv um, aut Tibifcum Caefari immineret. Bis tantum collata fi- Lugofium. gnaj ad Lugofium XCV. anno Veteranus Dux, poftquam in- teero fere die paucis fiiorum maximam hoftium multitudinem_j> fuftinuiflet, folo demum numero vičlus, fortiter pugnas in acie inter- Dux Styrt£ XXI. 73 interfedus ed. Periere fena hodium millia j quidam ad duode- num numerum augent: major certe vidorum , quam vincen- tium gloria fuit. XCVI. anno ad Temefiam dimicantes nox di- Et ad Te. remit. Ancepspugna, &: utrique parti cruenta fuit, tumque mes ™n. Heislerus cecidit, non una illata Barbaris clade notus j Caefarea- num ‘ norum ut confpedius damnum edet, illud fecit, qubd exerci- tus ad exiguum admodum numerum defluxidet: non fectis, ac exhaudum corpus etiam leviter pundum gravi fepe doiore affi- citur. Et jam confenefcere belil fortuna videri poterat, redie- rantque Barbaris animi, cum infequente denique annoad Z e li¬ ta m ab Eugenio Duce immani clade fradi, ac debellati funt . Cum Tur - Cecidit haud dubie dos militiae Turcicse. Vicenis millibus plu-J^f^"' resferrum: dena fere millia Tibifcus haufit. Illudrior vidoria.fe/w fuit: qubd fpedante Mudapha Imperatore, ac nequidquam fre-^ z, ' n ' rnente,parta: nodrorum non ultra quadringentos defiderati funt . uxm ' Hoc initium vincendi Eugenio fuit, hoc velut rudimentum bel- licae illius glonae, qme deinceps tantis audibus crevit, ut nemo antea Ducum aut plures, aut ampliores de hode triumphos tu- lerit. Biennio fere pbd Carlovicii vicenorum , & quinque an ~^xCarh. norum induciae padae. Hungaria fere tota , Sclavonia, Tran- wcew ^* fylvania, Croatiae pars vidoriarum praemium fnere : immortali Leopoldi Caefaris gloria, & felicitate, Barbaris ditiones eas pau- culos intra annos extorquentis, quas ipd aegre ducentorum pro- pb annorum fpatio occupadent. Pax inde fuit, led ut alias femper, belli metu fufpenfa , & caroli //. quje in atrox rev era bellum defineret. Septingentefimo fupra_ 9 millefimum anno ipfis Kalendis Novembribus vita fundus eft» 0 “^ e£ “ Carolus II. Hifpaniarum Rex, Audriacae apud Hifpanos Gentis podremus. Ampliffimas Caroli ditiones ea morte ad Leopol- 1>Um Csefarem hsereditario jure devenide , nemo ut ceterataceam, odaeum facrum pulcherrimi operiš cratibus Leo¬ poldi AuguPi liberalitate praePru&um viPtur. Hujus ille Vir- ginis patrocinio arina, Provincias, populos: huic gravifpmo- rum negotiornm exitum commendabat , fere femper feli- cem. Jam virtutes ceterae Leopoldi nihilo erant pietate in- feriores. Nullum fuit hominum genus, ad quod munificentia Casfa- ris non pertineret. De plerisque EuropseRegibus ita merituseP, centta ° ut pauci Pnt, qui non falutem illi, aut grande quod beneficium in ačceptis ferrent. Provinciarum fecuritati extručtaLeopoldo- polis, Jaurinum, EPekinum, Pctrovaradinum,Aradinumpro* pugnaculis cinčta : GrsecenPs Urbis inpaurata ex parte Moenia, Quod AuguPo Roma, hoc Leopoldo Vienna debet, Munimen- torum robore, fplendore aedium, opibus illo Imperatore im- mensum aučta. Atque ut hoc etiam grati animi ergb com- memoremus: Ordini noPro mirfe fe benevolum femper prae- buit, plurimis maximfsque beneficiis collatis 5 neque alibi no- bis adversus semulorum injurias perfugium, quam apud T 2 Caefa- Literarn amor. Agendi artes. 7 6 LeopoUus L Caefarem tutius fuit. Scientias quam amaret, binae, quas condidit, Academiae Oenipontana, & Wratislavienfis: alte- ra itcm virorum eruditorum, quas abLEOPOLDO nomen habet, focietas multis magn!sque priviiegiis aučta tcflatum faciunt^. Sed nulla re illuflriores Jiteras reddidit, quam quod iisdem in_* animo fuo locum reliquerit. Latinam ltk condidicit, non ut prompte modo, fed vel cum eruditis venufle loqueretur. Poe- tica, & Oratoria non leviter tinbtus, Hifloriam oinnem , Re- giam nempe difciplinam, brevi tempore percurrit. Legum do¬ ktrina, Mathematicis difciplinis, civiii inprimis, & militari Ar- chitečtonica, mire capiebatuiq ut adeb Germanum hunc Caia- rem Romanus ille nec gladii, nec calami gloria fuperarit. Ne- que tamen hac iiterarum contentione visanimi enervata efi, qui jam tum Regiam quandam Majeflatem fpiraret. Et verb haefit aliquando in Leopoldi etiamnum Infantis obtutu defixus Lega- tus quispiamTurcicus$ auguflum efle quid in oculis , ac fronte faflus, quod immania Ottomannis damna prarfagiret. Qi' bus potiflimum artibus in gubernandis populiš uteretur, fymbolum exhibet, quod ipfe fibi delegerat: dcfignabatur videlicet fcep- trum & gladius, ac utrique vigil incubans oculus$ his adječhim lemma : Confilio, & Jnduflria. Confilii certe tanta fuit acri- monia atque vis, quanta efle debuit ilii, qui Orientem atque^> Occidentem mente complexus, artes utriusque, & tantum non conjuratasopes, velut in fcopulum impačtas, confregerit. Koc ille Confilio fuo Induflriae admirabili, ac Divina: prope fapicn- tiae junčto eflecit, ut, cum triumphafle fehofles crederent, re- pentš vičtos teneret; foeder&que adversum fe inita, nonfemel in hoflesRios obverteret: reflituturus etiamveteres Germanih li- mites, 2emulorumque alterum Europa omni depulfurus, fiea- dem fuiflet fociis mensatque conflantia, eadem in pacificationi- bus fides y aut paulum ipfi vita: fuperfuiflet. In deligendis re- rum fuarum adminiflris pracipua Leopoldi fagacitas erat feli- citati junčta : ut aptiflimi plerumque eflent, qnos ipfe optaflet, haud facile certb ullusantealmperatorum fuit, qui aque belli ac pacis artibus praflantes, tamque multos haberet. Invičtus illi a cupiditatibus animus, ac propb rigida innocentia fuit, in quam Animvt nec invidia ipfi quidquam liceret. Tot annorum, quos Reipu- KmhLoL bli C3e ?ubernandae dedit, pauci erant bellorum expertes 5 h tot remotm. tamen bellis, nullum nifi poftremum indixit: fi indicere bellum eR, ereptis contra jus fiLsque pofleflionibus, qua nifi armis ex- torqueri non pofiint, hoflem dejicere. Qua moderatione ani- mi, fi ceteri omnes Principes eflent, na felix fit ChriflianaRes- publica, bellorum omnium fublata causa. Lfopoldus certč his modeflia, temperantia, fidei teflatiflimis laudibus non Germa- norum Dux Styr'ue XXI. 77 norum Principum tantum, fed exterorum etiam Regum animos ita conciliavit, ut neminem fortafle Caefarum obfervantia, & be- ftevolentia majore profeeuta lit Europa. Ut adeb Magni co- gnomentum non illi aduiatio ulla humana, fed tanto Caefare di- gnae virtutes: ingentia de Germania univ«rfa, de humano gene« te, de Religionemerita adjecerint. Ternae Leopoldo fuere Conjuges: Therefia,CIaudia, Eleo- Confajiiti nora. E Matrimonio primo una vitalis fuit Maria Antonia Ar-^ u * eri ' chi-Dux, LXXXV. anno Bavariae EiečtoriMaximiiiano in ma- gnas Ipes defponfa 5 Ferdinandus Wenceslaus altero, poftquam natus eflet, anno: binae aliae proles mox ab ortuextind:ae funt* Ciaudia binarum prolium Mater efFečta; fed quibus perbrevis pariter vita eflet. Eleonora Magdalena Neoburgi Dux Leopol- t>oLXXVI. anno, quarto decirno Decembris die, Paflavii de- Iponfata eft, fuitque Matrimonium illud non Germaniae tantum, fed Europa toti aufpicatiffimum, procreatis Jofepho, & Carolo Imperatoribus Maximis: His accefsere očtonse aliae proles: qui- bus terme fuperftites: Maria Elifabetha LXXX. anno nata, quae, dum hsec fcribimus, Belgium pro Carolo Augufto Monarcha gubernatj fingularis prudentiae ac moderationis Princeps. Ma¬ ria Anna LXXX1II. anno nata, quae deinde VIII. Seculi hujus an¬ no Joanni V. LuhtaniseRegi in Matrimonium collocata eft. Ma¬ ria denique Magdalena anno fupra očlogefimum nono in lucern edita: vivunt hodiedum omnes, non mag v isPatemis, quitmpro- priis virtutum laudibus infignes. At Eleonora Imperatrix Leo- Potdo Conjugi ad annum usque vicefimum feculi fuperftes, XIX. Januarii die mortem oppetiit, setatis annis LXV. exa&is: vivum abfolutumque virtutum omnium exemplar, 8c qua fančliorem Principem nec prifca illa fecula dederint. u JO- Par s 111 L mU( 78 J o S E P H U S Imperator. DUX STYRIjE XXII. Bavarica turi a. Fenitu* ofprejjk. Mperium Josepho Caefari non diuturnum illud ^ui¬ dem, fed rebus geftis, vičtoriartimque numero> & amplitudine memorandum imprimis, atque aU- fpicatiffimum fuit. Accepto gravi ad Hochffadi* _ um vulnere, etfi nutare Gallias res viderentur? nondum tamen itk profligata Regni opulentiflimi fortuna erat, quin fubinde vires refumeret, I11 Belgium praecipue, atquelta- liam armorum furor incubuit. Tametfi initio, & in Germani#; atque ad ipfos pene Auftriae limites bellum, feu verius belli fp e ' cies erat. Glifcens aliquanto jam tempore per Bavariam fediti° quinto fuprafeptingentefimum anno inapertam demum flamarn erupit: plebs ruftica, nefcio quam ereptgm fibi libertatem cau- fata, arma corripit 5 tumultu repleri omnia: volitare Provincia tota perduellium figna; & jamBurchufia, Braunoduno, Schat' dinga, oppidis aliis repentina incurfione captis, apparatu inde^ militari, belliclsque Machinis audi pene ad jufti militis modurn excreverant. Hoc fucceflu rerum ferociores, cum in exitu an- nus eflet, Monachium obfidione cingunt. Omnia per iram, at- que tumultum ada j neque multb etiam pbfl: obfeflae urbi auxP lio Caefareus adfuit miles. Ita cfrm jam fe undique premi agr e * Bes, & belli artium rudes turbae viderent, ne priinbm quidern impetum fuftinuere, moment6que in fugam adi bellico orni 11 apparatu exuti funt. Seditionis reliqnise k Kriechbauinio altero pbfl: anno oppreffle. Is receptis, quae defecerant, oppidis tumul- tuantes, promiflisab Eledore auxiliis deflitutos, ita omnes at- trivit, ut inlucro ponerent, quibus falvis ad aratra reverti con* tigiflet. Haec inBavaria ad annum fextum & feptingentefimum ada« Idem inBelgio, Hifpania, atqueltalia Josepho, & CaroloAji - guftis Fratribus felix, fi quisquam alius, aufpicatusquefuit. Eje- do licfct anno fuperiore aggeribus fuishofle, quibus fein Braban- tia obvallarat, nihil dum ad rerum fummam geftum fuerat: nec adhuc difcrimenfecerat fortuna belli, quadatura vires efletj at ^ hoc, J&SpOTl/i. ! ‘Dux Stnice XXII. 79 hoc, quemdiximus, anno Marlborughii felicitate, atque forti- tudine exercitu Galiorum florentidimo profligato, inCaefaremac Foederatos vičtoria denique inclinavit. Ad Judoniam X. Kalend. Jnnias dimicatum ed, Brabantise oppidum exigui anteknominis led ab hujus eventu pugnae ad poderos memorandum. Infediifi-A Galih mis animis concurrere uterque exercitus, veterisaequč gc rečen tis gloriae zemulatione accenfij extračt6que in feram nočtem cer- rt ^“' ° m tamine, magna Galiorum edita Strages^ quinquies mille capti 5 in potedatem redačtis eodem impetu cadris, impedimenta, bel- licus omnis apparatus Fcederatis cedit. Sunt qui ad XVIII. millia hoftibus eo die periide feribant. Illudris certe vičtoria fuit, £/«/>-«- non magls caeforum hominum clade, quam qubdBelgii nobili£ c7af * fima portio Carolo Regi fuo aderta ed. Lovanium, A ntverpia, Bruxellae, Mechlinia Brabantiae: Gandavum, Brugae, Aldenarda, Cortracum Flandriae magnam partem valididimae urbes, defer- tae k Gallis, nullo certamine fubačtae ,* Odenda iegre alias ab Am- brolio Spinola podannorumtrium obfidionem coačta,triduinon amplihs oppugnatione in deditionem venita Teneramunda, Sc Menina paucorum pariter dierum labore captis. FFec nuntiata Viennam tantb accepta funt laetioribus animis, Bardn* quantb res in Hilpania quoque ab infaudis initiis feliciorem exi- / ^” w * tum načtae lunt. Barcinone Urbe terra marlque cinčta, Carolus ‘ ipfe Rexobfedus ab hodibus tenebatur: Sc infpem venerantGal- li, fore, utparem Papienfi vicem redderent. Dei Opt. Adax. nu- tu evenit, titne id illis condlium h fententia cederet. Incredibili primum Caroli fortitudine, foederatae fubinde Gladiš adventu nodes ad IV. Idus Majaš, ingenti accepta clade, ab obddione de- puld funt 5 detitque invičta tlrbs: longe illudridimum futura_« aliquot pbd annis incorruptae in Principem fidei monumentum. Ab hac vičtoria Carolus Madritum usque felicibus armis pro- gredbs ed, Arragoniis quoque in fidem adačtis: quod jam anno fuperiore Catalauni, & Valentini praediterant. Belgas, Hilpan6sque fecuta Infubria, atque altero pbd anno Neapolis. Infuorhe munitidimas arces ab excedu Caroli II. Hi- fpaniarumRegisGalliinvaferant^ bis fubinde ad Carpium, &Cla- rium fuperati, quinto Sc feptingentedmo anno ad Cadanum prse- lio rurfus decertant. Acerrima pugna fuit, Sc vičtoribus quoq$ Caefareanis cruenta; hodes ut cladem mitibs ferrent, dbivičto- riam adfcripsere. Jkmque animis elati, cbm praefertim anni VI. initio auxiliares copias, longb numero inferiores, eGermania_* midas ad Calcinatum fudident, in fpem opprimendi cum Augu« da Taurinorum Sabaudiae Ducis venerant. Quatuor ipfos men- fes obddio tenuit, eaque minimb fegnis 5 hinc fpes, hinc defpera- U 2 tio 80 fofepbm 1 , tio animos irritat: Gallis, cepifle jam fe llrbem, fi paulultim ad- nitantur, credentibus 5 Daunio contra urbis propugnatore, cre- fcentibus in dies magis periculis, etiam intendente curas, Sc ubi plurimum laboris ac trepidationis erat, inter primos fe offerente. Galli ud Septimo demum Idus Septembres Sc lalutem obfeffis, & hofti per- rl-a'1 n ^ c ^ cm Eugenius attulit. Is trajedto, nequidquam obnitentibus Bi. ^ Galiis, Pado, adjunčtisque, quas Sabaudus fcripierat, copiis,ho- ftilia ipfa Caftra adoritur. Vallo operibusque egregie munita^» erant: Sc quod vičlis fpei nihil relinqueretur, acerrimus erat refi- ftentium impetus-; fednequeDux Duci par, nec ad extremum Germani miiitis robur Gallus tulit. Itaque fuperato vallo, ex- pugnantur denique caftra : undique fterni, caplque hoftesj nec ante noftem fugiendi aut csedendi finis fačlus. XXX. Galio- rummillia eo pndioatque oppugnatione ferunturcecidifle^ capti- vorum feptena fere milliafuere: hos inter CCC. variorumOrdi- num Duces. Qui exercitui hoftili praefuere Imperatores Aure« relianenfis Dux , Sc Marflnius, ambo faucii: hic etiam altero & pugnadieTaurini ex accepto vulnere mortem oppetiit. Ingens prseda militi ceflit: BeliicaeMachinae ducentis plures captae. Vi- Totd * in- (ftoriae tam illuftris aučtarium longb nobiliffimum fuere Longo- fuhntde- bardiae munitiffimae urbes, magno numerovi aut voluntatein po- te " war ' t eftatem redačbej prafidiarius in his miles omnis dedititius fuit. Sunt quiGallorum ca una aeftate in Italia ad quinquaginta millia ca- fa captdve fcribant. Fračtis hoc uno praelio viribus, nequaquam aliquid ultra, tantorerum fuarumpericulo, in Italia tentandum fibi putarunt hoftes; ac infequente demum anno initis ad III. Ka- lend. Martias pacftis Mediolanenfi arce ( Urbsenim moxaTauri- nenfi pugna vičtores tata volčnsque acceperat) Cremonž, Mi- randuk, Mantua, ceterisque, quae reliqua ipfis erant, locis eX- ceftere. Atque adeb magno fuo malo didicit Ludovicus XIV. quod ceteri fere omnes ab CaroloVIII.Reges expertifunt, Infubri- ca bella initio Gallis, quam exitu tatiora efte. Ntapoli- Neapoliminde verfo bello, opinione proniora cunčta fuere. tanum\s. Neapolis Urbs Regni Princeps mox ab adventu Guirici Daunii g cup 7 t ° C ‘ Comitis Caefari fe, CAR0Lbque Regi permittere: fecutae hujus Tfaunim. exemplum reliquaeomnes Urbes: Cajeta vimexperiri aufa, aflul- tu capta eft. His anno demum očlavo Sardinia, atque Minorica Iniuta acceftere. Hungtiri- Sed jam ab intervallo tanto in Hungarta campos revertamur, e ^ umuL vel eo nomine fanb quam infelices, quodnunquamnon triftisfe- ditio eft, feu vincat, feu vincatur. Inde & fufcepto Imperio pacis cnram nunquam intermiferat Cafar; Vienna primhm, tapius deinde T yrnavta, arbitris A nglis Hollandfsque tentata, nunquam coa- T)ux Styr'ue XXIL 8 r coaluit. Nec in uno aliquo tantbm Hungariae tračtu incendium feviit, fed in omnem fe partem flamma dabat. Ragoczius Tu- ftiultuantium erat caput, lsque paiam fepro Tranfyivani£ePrin- cipe gerebat. Addidcre animos urbes munitae non paucae, quas praefidio obtinebat; ex his in adjacentes circtim regiones igni, Sc ferro ačtum : neque femel furiaiibus hisce flammis Auftriae, Styriaeque fines arfere. Ingentia data danana; etfi non minora &pe accepta funt. Quinto feculi anno XL. hoftium miiiia Leo poldopolis obfidione pulfa fiindit, fugatque Herbeviilius Caefa- Leopolda reanorum Dučtor, beliico omni apparatu capto. Eosdem tri-M' w vi - ennio pc^ft ad Trenchinium Heifterus pene internecione delet ^Iv^oT kna miiiia in acie cecidere : ' noftrorum paulo ducentis plures. Et ad ^on defucre, qui ad Turcarum Imperatoris opem confugerentj Trenck ^ fed renuebat iile auxilio udefie inRegem fuum arma ferentibus, a tque adeb, miflo quamprimbm nuntio, Casfarem, quid ačtum fecum dlet, edocuit. Et ab Gallia quoque verborum, quam__* tei plus afflucbat. Ita cum necfuis,nec externis viribus jam fia¬ te podelit 5 tamen armisnon abfiinebant. Adeb vel infeliciter defenfum libertatis nomen ( nam rem ipfi pefiumdabant) pla- Gebat : Sc ea causa vinci malebant, quamnon tentare vičtoriam. Apparebat bello non ante finem fačturos, quam exuti iis, quas adhuc tenebant, munitionibus eflent. Itaque nono fupra feptin -MuitU gentenmum anno bis profligatis non paucse ab Heiftero ademptae Hungariae inferioris urbes. His accefsere altero anno Leutfcho-,^!. un ' Via, Eperiefinum, Scepufium, Agria, Sc quod rei caput erat, Uyvarinum, vallo operibusque mUnitiffimum, menfium očto obfidione captum. Undecimo ad extrcmum anno Caflovia, finae una fere fupererat, in deditionem fubačta eft. Ita fračti de- p ax de - tnum tumultuantium animi: paxque tanto poit invervalloHun - mum Rarige reftituta eft5 admiflorum gratia omnibus, qui redi rent, fečta qubd uti nollet Ragoczius, in Poloniam paucis comitan- fibus abiit: ceteri fidem Josepho facramenti religione adftrinxe- te. Htec etfi magnam partem Caefaris jam demortui nomine ačtafiint ^ tamen, quod mirere, etiam intellečta morte fua^e pačtionibus fides conftitit. Hsec inter parum profperam fe fortuna belli in Germania /* prabuit. Septimo fupra feptingentefimum anno Villarius traje-^™«^ Rheno Franconiam, Sueviamque, nemine obfiftente, po '-“Jfangl PHatur. Mercyus decem Sc feptem Gallorum turmis prope Hercyniam fylvam difiipatis, biennio pbft, dum Burgundiam jGntat, majori clade afficitur. Neque aiiud quidquam, feucefi fentibus Ducibus noftris, feu qubd vis omnis belli verfa in Bel- ginm dlet, memoratu fatls dignum in Germania geftum eft. Par sili X Bel- Taderati cul Alde- nardam viilores. Infulas Flandri<& nrbem > Et Torna- cum capi- unt. Cruenta in Hano- nia pu- %nci. 82 fofephut h Belgiumhaec inter nunquamnon laetum JosEPHC^Caefariexti- tit. Jundtis ibi viribus animfsque bellum gedere Eugenius ac Marlborughius, fummi non nodrae tantum, fed omnium aetatum Duces. VIII. annO ad Aldenardam XI. Juliidie pugnatumed, vidtis premore Galiis. Praetermagnumcaeforum numerum_B feptena miilia capta. Clarior vidtoria fuit} qubd fpedtantibus Burgundije ac Bituricenfi Ducibus parta ed. Infeda inde in Ar- tedam usque, hodilem Provinciam Flandriae vicinam, illata d- gna. Idibus demum Augudi Infulae obddione cindtae, urbsope- ribus prceddibque validifnma. Nihil non egereGalli, utab hac v elut arce rerum fuarum Foederatos averterent: irrito femper co- natu; Bruxellarum oppugnatio non fere cititis ab hode ccepta, qnam adventante fcederati exercitus parte relidtis cadris, & ap- paratus militaris non exigua vi omida ed. Secuta non multb pbd Infularum deditio. Gandavum, rigente licfct hyeme, decimo obddionis die: Brugae nulia adhibita vi: Sc infequente annoTor- nacum, urbs inter Europae munitidimas, aeri magis quam diu- turna oppugnatione coadla Caefari fe dedidere. Itži inclinantem hodium fortunam novum, illudque gravius perculit malum: conferta propter Malplaquetum Hannoniae oppidum pugna, utri- que paiti cruenta , fed multb Galiis funedidima. III. Idus Se- ptembr. noni fupra feptingentedimim anni triplici vallo munitos aggredifunt Fcederati. Magno irarum .certamine geda res, ut non cum Galiis toties vidbis, fed cum aliqua nova gente videre- tur dimicatio ede. Diu anceps pradium fuit, atque adeb ad ul* timum penb laboris ac periculi ventumed^ dum vidtadenique^ pertinacia infolita hodium perrumperetur. Sex dipra vicena mil- lia utrinque cecidide nonnulli feribunt. Vidtoriam kFoederatis detide, Sc relidta hodilium tormentorum bene magnapars, & non multb pbd capti Hannonias Montes indicio fuere, Sc vid funt Galli ipdfateri, obfedaeurbi, Hannoniae Principi, fuppetias ve¬ nile nequaquam aud. Tot cladibus attriti fentiebant hodesimminereferrum jugulo luo, brevlque dbi in Gallia fua de Regno dimicandum fore; cbm Ducteum , praefertim alteropbdannoperruptis aggeribus Fcederati Duacum*' wf e r s te ^ a Bethuniam deinde, Fanum S. Venantii, Ariam Artedae urbes guadam uno velut vidboriae aedu expugnadent. Itaque de pace agi coe- ?” "ded™ P tum 5 d u0( ^ nondum pro vidhi fe gereret Gallia, nihil per- Tiomm adtum ed. Cetefum ingens ea res Ludovico Regi compendiurn vtniunt. attulit, Sc quo majus, nedpax quidem, ut tum res erant, pa- tufcahia trata habiturus fuerat,injedba videlicet Fcedcratorumquo- Rexdepa- rundam animis aurese pacis cupiditate. Jam tum certb in An- ce agere glia fecedionis ejus initia jaciebantur, quae deinde Fcederatorum inči pit. a x ( Dux StjrU XXIL • 83 res tantum non affliJTit; Anglis reram peritioribus nunquam_9 probata efl. Qim haec maximb agerentur, Josephus Caefar morbillis op-y 0 ^ ; preffus, inipfo aetatis flore, incredibili omnium dolore ac lučtu extremum vixit, aetatis tertio & trigefimo anno, Imperii fexto obitus ' nondum exačtis. Quintus decimus dies Kalendas Majaš unde- eiini fupra feptingenteiimum anni Caelari fatalis fuit. I11 lucern editus efl: fexta & vigeflma Julii LXXVIII. anno feculi XVII. Sa - EjmNatd- cro fonte luftratus Josephi nomen accepit, neque Auguftae Do- /w - muifuae, nec Europae Principibus ceteris antea ufitatum. Leo- f ^oldus Parens triennio anteceremonia maxima Divohuic adCae- eftem aulam Patrono fe, Gentqn, Provincias fuas in clientelam dicarat 5 huic adeb malculae prolis tam expebtatum partum in ac- ceptis ferebat, digntimflue vilum efl, ut in Patroni nomen Cli- ens tranfiret. Nelcio quid divinationum praebuit, qubd infans inlerto in os digito, comminantis Ipeciem in partu praefetulit, ni- fi jam tum forte hoflibus fe metuendum oftenderit. LXXXVII. Coronatur anno V. Idus Decembr. Polbnii Hungariae corona infignitus efl. K f xIiun ‘ Memoratu dignum, qubdRegnum illud haereditario nomine cre-A^* vit, veteri fcilicet pabtionum jure, ad quod nova Auguftus Pa¬ rens belli jura adjecerat. Iisdem comitiis omnium fenteatia an- tiquata efl licentiane dicam, an libertas, ab Andrea II. Hungaris data, inRegem arma ferendi, k quo decerptum quidquam de Privilegiis fuis exiflimarent. Anno XC. fubinde Magno Parenti Et Koma _ lucceflor datus Francofurti ad VII. Kalend. Februariasfolenni ritu »«■««»» inauguratus efl. Imperium Romanum ab Leopoldi exceflu, cla- rus jam reportatis de hofle triumphis adiit: Landavio bis expu- gnato, quod adeb munierant hoftes, ut nulli ceflurum ipfi jabla- rent. Non o fupra nonagefimum anno Conjux adfcita Wilhel- Ej»avarum armis aggreditur, 17S- moritur 179, Ejus liberi,Ibid. Leopoldus Probus Dux Styri® XI. 11 . 47. An graf- fatus in Alfatiam? ib. Ejus contra Pr®dones in- duftria, 11 . 47. Veldkirchium aliaque Leopol¬ dus pretio comparat ib. 48. Bafile® periculum acivibus adit ibid. bellum adverfus Venetos fuf- cipit, 11 . f o. Turrim JSaldinam expugnat ibid. Ei Veneti Tarvifium aliaque oppida oncrunt,ib. ti, bellum adverfus Cararium Patavienfem Comitem,ibid. Tarvifium munit, ib. Tarvi- fium Carario, pretio perfolutotradic, ibid. fz, Populationes per ftyriam inhibet, ib. J?elli Hel- vetici initia , p. H. p. Leopoldus Richenfejum expugnat, 11 . p. Rhenanos auxiIiarios c®dit, ibid. Helvetis bellum indicit, 11 . f 6. Pugnaad St mpacum Leopoldus occiditur, 11 . Catfa- rum hac pugna numcrus, 11. ’ellum Helveticum, 102. bellum JSavaricum, ibid. .Bellum primum cum Venetis, 103. Imperator Romanorum promul- gatur, ibid, /Jeilum fecundumVenetum, 104. vindosfeditiofoscompefcit,ibid. & ioj. Reges Hungariae Sc Poloniae honorifice Viennse excipit, Nepotibus fuis de (pordiš providet, 106. Moritur ibid. Ejus libcri; fymbo!um 5 habitu- do corporis, 107. Literarum amor, Militiae pe- ritialiberalitas. 108. Marchionum origo,quando in Norico ? 1 .9* "•Maris Ccllenbsorigo, 1 . 61 . Mathias RcxHungar. bellum gerit adverlus Frideri- cum II. 90, & feqq, moritur, 98. Maximiiianus 1, Imper. argentiiodinas 7 eyringanas reflirucndicoramincafiumfulcepit, 1,4. *XMaximilianus Apoftolus in Norico, 1 . 6 , ,, Martyrium Celejae (ubit, ibid. R^^imus^rannus in Norico, 1 .7. Mehrenbergicus Sigefridus inBohemiam captivus abducitur,Sc occiditur.l. 103. Me/fena, qua occafione capta ab Richardo Anglo? N^talladiverfi generis, 1. J. > # Mons Regius, Sambite Metropolis conditur aD Ot- tocaroll. I. 89. Moravi populantur Auftriam, 11 . 68 . Morionis fapiens dičtum, 1.168. Monsfeldius Palatinum tuetur, lil.3 o. Tillium vin- cit, ibid, denuoa Wallenfteiniovincitur, ib. 33- N. Nodaftlus Viennne capite plettitur, 111. 66 . Nicolaus Patriarcha Aquilejenfis Vindo-Grsedum recipit, 11. 20, gorici Jncolse, 1. 6 . Norici , ldololatrxp 1 . 6 . Noricorum Apoftoli, 1. 6» Noricum fubFrancis, I, 9. Nova Civitas condita, qux? 1 . 38. _ Novomontanum Cocnobium conditur ab Ottone • Alberti fapicntis fratre, 11,24. O, Obernberga diu tolerat obfidionem, l*7f» Oftavianus Auguftus movet in Pannoniam: ejus ibi fucceflus, 1. 6 . Stvria? contentarum. Odoacer depopulatur Noricum , 1 . Intercpuias trucidatur, ibid. Oeniponti tedumaureum, 11 .73. 7 Ordo D. Georgii aFriderico Pacifico inftitutus, 11 . 94 * OttoBavarusevocaturaStyris,l. 133. movet in fty- rianr, 134- Muraepontum oblidetibid. Adven¬ tu Alberti Ducis rcccdit, 13 f. Otto Imp. vincit Philippum Imperii smulum, 1 .42, Obtinet Imperium, 1 . 44. Dcponitur, fubrogato Friderico, 1 .4 j 1 . Otto Balileenlis Epilcopus Alberto infidias ftruit, 1- in. Otto,FraterFriderici Imp. partem haereditatis rcpe- tit, I.182. Auftriam diripit cum Hungaris Sc Bohemis,ib, Columbariam obfidet, p. 11 .2. Pacifcitur cum Caefare Ludovico, p, 11 .3. Moraviam populatur, 11 .4. Ottonis cumAuna Bohema fponfalia, II. f, aCarfare Garinihiam petit, 11. 6 . Ottonis Nata s, Uxor,Liberi, 11 . 24. Ottocarus II.; d . hio I. ftvriae ; moritur, 1 .9. OttocarusLL. iarcLio II. {tyrise, 1 . io. Garftenfe comobiumcondit, ibid, Admontenieditat, moritur,ibid. Ottocarus I /. Marchio III. Papam tuetur, ib. Ottocarus V. Marchio V. hasreditatc acquirit Por- tum Naonis, In Pakftinam movet, inde redit, 1 ,10. Pcr fomnium monitus Seizenfem Chartufiam condit, item Xenodochiunr &c. erigit. Pognat in Auftriacos, 10. Alexandro Pap'x adhaeret,,, In Palaeftinam ten- dit, ibid. Moritur, 12. Ottocarus I. Dux Styrix I. Ejus juventus laudabilitcr ačta, 1. 13. Ejus mater fit Monacha, ibid. Tuetur PontificemcontraFridericum Imp. 14. aFriderico Cariare Dux inauguratur exMarchio~ ne, 16 . Pacem conciliat inter Gurcenfes, 8c Salisburgen- fem, 1 6 . Lepracorripitur, 17. Styriam venderc mcditatur.ibid. Eius propofitum ordinesdiduadent, ibid, Comitia in monte D. Georgi cogit ,18. Leopoldum fucccfforem nominat, 19. Ottocarus moritur, 20. Ejus Parentes quifuerint. ? 20, An coelebs vixcrit, ibid . Ejus in facra loca liberalitas, An in PaUeftinam profeftus? 21. Bellum in Auftriacos geftum, 21. Ottocarius II. Bohemus, Dux ftyriae V. parte 1 .81, Ejus cum Margareta Nuptiae, 8y. Primain Pruffiam expeditio, 89, Secunda expeditio in Bavariam. Ottocarus a Proceribus ftyriae invitatur ad rcgimen capeftendum, 92. Repudiata Margareta ducitCunegundem, Salisburgenfi adverlus Bavarum afliftit ,9 6 . B 2 Sccun- Index Rerum Memorabilium Secundo contra Bavarum militat, ibid. In Prutenos movct fccundb, 97, Carinthiam emit, ibid. Ej us c u m H u ngaris di Uidi u m, q n a de c au fa ? 9 8. Carinthiam 8cCarnioliam armis occupat,ibid. Denuo contra Hungarosarma fumit, 100, Ejus ruinatcaufae, 10 r. Styriae proccres in Bchemiam in cuftodiam dat, ibid, Eorum arccs inftyria occupat, 102. Ejus fatvities, 103. Ab uxore ftimulatur contra Rudolphum I. 104. Bellum deccrnit in Caclarem, ibid. Proceribus ftyrise infeltus, iof. Salisburgenfisditioneminvadit, vaftatque,ibid. Evocatur ad comitia a Rudolpho, mittit legatos, ibid. Ordinum adverius eum qucrelae, 106. LegatiOttocari ad ordinesacercc perorant,ib, Bellum decernitur inOttocarum. Ottocari ad legatum refponlio. Pacem init cum Rudolpho, 110. Deluditur intra tentorium. Auftria,Styria, Carinthiaeiadimitur, ur, Redux ab uxore afpere accipitur, m. Pada cum Rudolpho refeindit, 112. Pacis fuafores multat. In Auftriam irrumpit, ibid, Ejuscopiar; TclTera militaris; cratio ad milites. Pugna cum Ottocaro ,114. Catditur Ottocarus, 11 f. Ejus fepultura, 11 6, Pugnae locus, & dies, 11 6, Ottocari indoles, liberi, n 7. Ejus praeclare gelta, juftitia, pietas, 118. Prodigiofa vittoria, liberalitas, 119. P. Palmii pcena ob confpirationem in Principem par- te 1,1 f 6 . PappenheimiusDux adLuzenam afeumbit, 111.40. PalTavienfium cum fuoEpifcopo lites, 11.40. Paumkircher Andreae Virtusbcllica, 1!. 82. Polica rebellis capite plexus, 11. 89. Pax inter Albertum 1. Sc Ibanum Ginfienfem, 1. 126. Pax Rysvvicenfis, 111.72. Pax Carlovvicenfis, 111,73, Pax Wellphalica, 111. fi, Petoviocingitur ab hode, 1.88. PetrusS. PudentianatCardinalis, Principes imperii hortaturad faeram expeditionem, 1,4(5. Philippi Augulti Francorum Regis geda in bello fa- cro, l.zy. Philippus Imp. Itcm eodem tempere Ottolmpcr- 1.40. Utriufquc afleclae , 8c Varia fortuna, ib. Philippus Imp. communione fidelium prohibetur, 1. 41. Munihcns in Leopoldum II. DucemSty- rite,ibid. Ejus contra Ottonem progrellus, 42. occiditur, 44. Pontifcx , exautorato Philippo, Albertum 1. didt Rcgcm Galliae, I. ifo. ProtedantiumConventus Lipfise, 111. 38. Prulli hunt Chridiani ex Idololatris, 89- Ptolcmeis obfidetur,a quo? Scquisfucceflus ? 2f, Pugna ad S.Gptthardum, lil. 62, R. RaynoIdus Spoletanus infurgit contra Gregorium IX. Pap. I f7. Rafcioni Styriam depopulantur, II. 92. Rcligioforum Ordinum in Styriam ingredus, 1. 60. Richardus, Angliae Rex, qui in faero bello prsditc- rit, I.26. Ejus Arrogantia,27. Redit ex Paladtina, 28. Naufragium patitur, ibid. Viennam ignotus venit; agnofeiturjeapitura Leopoldo, 29. Ad Cadarem VVormatiam mittitur,ibid. Libertatem pacifcitur, jo. InterceditFrancus Sc Anglus Frater, ib. Liber dimittitur, 3 [. Adverius Leopoldum apud Ponttficem queri- tur, 8cquis accufationis cventus? ib. Richardus Anglus Lytrum datum Leopoldo Paren- ti a Leopoldo Filio repetit, 1,37. Richfa ducitur a Rudolpho Rege Bohcm. 1,1 jz. Rohizenfes Acidulae, 1. j. Rudolphusl Imperator cligitur, ab Ottocaro fper- nitur, 1. 104. Bellum deccrnit in Ottocarum; legati ad euin milil qui excepti? 107. RudolphusBavariamfubigit, 107. Bavarum ingra- tiamrecipit, ic8. Styria ScCarinthia ei aderitur,ibid. Viennam oblidet.deditione capit, 108, Styris diploma a Rudolpho datum, 109. Rudolphum inter 8c Ottocarum pax ,110. Hic deludit Ottocarum 5 Audriam 8č ci adimih m. Denuo ab Ottocaro ad arma cogitur, na, Copiae Rudolphi, Sc Fcederati, ibid. VotumRudolphi in prolperum belli cventum, 113. Ejusacicsnutat. Vincit, caediturOttocarus, 1 rf• Ottocari polt Vidoriam ada. In Styria praeto- rem conllituit, 120/ Albertum Filium Vicarium nominat Aultriae, fty- rixque, 121. Auguftae Vindclicorum comitiacelcbrat, 122. Expeditionem in Latrones fufcipit, ibid. Rudolphus moritur. Ejus virtutes, t j r. Rudolphi Salisburgcnlis Archiepifcopi cum Alber¬ to 1 difcordia, partel. 127. De pace cum Alberto Viennac agit,a ltyris eVO' catur, 13 j. In ftyriam raonet, 134» 1 I j\ D R i R R S S; S, s, s, Si s, Rudol- 9 in Hillom Ducum Styrise contentarum. Rudolphus Alberti 1 . Filius Rex jSohcmise parte 1 . IJJ*. DucitRichfam feu Elifabetham, i p 2, Moritur in caftris, ibid. Rudolphus Alberti II. Ducis ftyrise Filius Fratribus legesaPatre didatas exponitll. 19. Dux Styriae ,IX. 11 . a p. OO.SS.Ecclefiam intra Palatiuminftituit ibid. Sueviani &Alfatiam adminidrat, ibid.26. Lacum in peregrinorum gratiam ponte indernit, ibid. 26. Ei Auftriaci fidem iurant, ibid. Vienna; D. Stcpbani Bafilicam inchoat, ib. 27. Ludovicum Hungarfie Regcm fibi conciliat, ibid. Sororis Margaretha? Nuptiali fedo intcred: Mo- nachii,ibid. Indyria juramentum Ordinum excipit, 11 .27* Cseiari clientelam profitctur,ibid. 28. Controverfia cum eodem exoritur, 11 . 28» Pacifcitur cum eodem ibid. 25?. Cadaris in Rudolphum benevolentia multiplex, ibid. Expeditionem in Forum Julium fufcipit, ibid, 30. | Cum Hungaro adverfus Csefarcm fccdus init, I ibid. TyroIim aMargaretha obtfnet, ibid. 31, Ordinat Rempublicam, ibid. Academiam & Canonicorum CoIIegium Vien- nae inftituit, li, 3 p. Moritur Mediolani, ibid. Ejus uxor ibid. 3 d. Hilloricorum de morte RudoJpbi varia narra- tio ibid. 3^. Ejus Virtutes, ibid. 37. EjusMagnanimum facinus, ibid. 36. Judidsecura; SymboIum, 11 . 37 . Rugorum in Noricum irruptioncs, 7. b. Ruperti Bafilica redauratur, a quo ? 1 . 16. Rufticorum tumultus in Styria, 111 , p, inAuftria, 111.34. Rudici Lincium obfidentjll.34. a Pappcnheimio pro- fligantur, 3;. Rudici tumultuantur in Styria, ! 1 L 42. £ Saladinus hodiš Chridianorum acerrimus, I, 23. Soppadinus Hierofolymam diruic, po. Saraceni, 8 oco. ceu vičtima? SS. Cruci, in poenam fraudis carduntur, 1 .2 6. Schardingam Leopoldus II. munit, I. pp. Obddetura FridericoDuceStyriae, 162. ■ ^ | Scherffenbergius Wilhelmus muJtatur a Leopoldo probo, p. II. f2. j Seccovienfis Epifcopatus erigitur, 1 . pi. SJavata Guilielmus efcnedra praeceps datus, Ul, j z6. SocietatisJEfu Patres Grsecii, III. p. Solodurum obfdTum, 1. 167, Spira obfidetur, 1.167. Stadlaveri ob confpirationem in Principem fuppli- cium, I.162. Stainzenfe Canonicorum Collegium quando, &a quo exftruftum? 1. 60. Stephanus Beke IV, Reg. Hungar. filius Dux Styriae diftus, 1. 87. Stozzius Forcas cxdit ,61. moritur, ibid. Stephanu^ PradeftusMehrenbergam obfidet, 1 . 82 .' a Friderico Petovienfi depellitur, ibid. Petovionem cingit, 8 8. Recedit, ibid, Proceri- bus infidias druit, StozziusTurcas caedit, 61. moritur,ibid. StubenbergicusFridericusdeficit ab Alberto I. 134, cum aliis capitur, 13 p, cuftodite mancipatur, 136. Studaveriuscaptus incudodiamdatur, 1 13 f. Styria,an dicaturaTaurifcis, autaTauro? 1 . 7 . Styria felicitatem fuam debet Principibus Audria- cis, 1. ante alias Provincias devenit in potedatem Au- driacorum, 1,2, Styriae limites moderni, 2* limites veteres,ibid. quid fit demptum ? ibid. fitus, ibid. fertilitas , ibid. Styria metallorum ferax, I. 3. Vinetiscelebris, 1. 4, Styrix Tribunaiia, 1, p, Styria in Norico , 6. Styriam venditam quidam fabulantur , I, 20. Styri cxduntur, 1 . 6 p. Styria occupatur a Carfareis, 1 .71. Styrix ordines deliberant de Duce, I.g 3, Styriam varii fibi fubjicercdudent, 1 . gi. Legatos in Misniam ad Margarethamdedinant, Legati detinentur a WencesIao Rege Bo- hemix,ibid. Styrialienantur ab Flungaris, &cur? I. 87, Qucruntur adverfus Albertum Ducem, 133» Ejus refponfo magis exaccrbantur,- Salisbur- genfem &Bavarum evocant/133. Bavaro fe dedunt, r 34. StvriaaTurcisinfedatur fubFerd.III.p, 111 . fz. Styrix privilegia confirmantur ab Alberto 1 . 1 , 1 36. Sueci ejiciunturGermania, 111 . 4p, Brifacumcapiunt, lil. 46. CsdunturaCsfareanis, III. 47. Pragam obfident, lil. po. Z Tattenbachius in cudodiam datur, 111 , obtruncatur.ibid. 66 , Tauriscorum Gens, 1 .6. ThaborMons oppugnatus, I. 47. Thaffilo Bojorum Dux vičtus a Carolo M. in K* 0 * naderium detruditur, I.g. Theodo Dux, quid egerit in Norico. ? 1 ,7« Theodorae Friderici I, Matris Mors, go. » C Thco« io Index Rerum Memorabilium* Theodorlcus, Gothorum Rcx Odoacrem necat, 1 i b * ♦ Regnum Italise fibi fubjidt, ibid. Theodoiius Magnus vincit Barbaros inNorico, I.7, Tillius vincit Marchionem Durlaccnfem, Ul. ji* Item Brunfuiceniem, ibid Heidelbergam expugnat,ibi d. Ad Stadloum Chriftianum Brunfuicenfem delet, ibid. PraeliofuperatRegcm Dania;, 111 . 33, cnediturad Lipfiam, 111. 39. ex vulncre occumbit, ibid. Tokelius fa&ioforum Princcps, 111 .63. Treviri occupantur aGallis. 111 . 45-. TurbaeinGermania poftmortem Hcnrici, 1 .39, Turbae Bohemicae fub Ferdinando II. p. 111 .16, Turbae in Styria, 11 . 89 . Turcae caeduntur ad Viennam , 111 . 70. Item ad Borconum, ibid. Ad Mohazinum, ibid.71. Turcae Styriae imminent, II. R9. Evaltant Carnioliam , Styriam , Carinthiam , 11 . 100. caeduntur, ibidem. Turrianus Henricus Matth. perduellis Ferdinando II. p. 111. 26. Tyrolis Auftriaris conceditur, 11 .7. Auftriacis perHaereditatem accedit, 11 . 31. u. Vcnetis ab Auftriads bellum infertur, parte 11 .49. 1o. Veneti Tarvifium , aliaque oppida LcopoldoPro- bo oflerunt, II. j 1. Udalricus fubrogaturPhilippo ArchiepifcopoSalis- burgenf. I. 90. InStyriam tendens capitur, l. ji* Renunciat Archiepifcopatui, 96. D. Vi&orinus Petovionis Antifles unus ex Norico- rum Apoftolis Martyrio afficitur, 1 . 6 . Vienna farne aFridericodomatur, 1 .73. capitur aRudolpho Imp. 1. 108. aTurcis obfeiTa, 111. 69. Vinarienfis Dux moritur, 111 .46. Vindorum gens, qualis? 1 . 7* D-Virgilii Juvavienfium Antiftitis exuviae detegun- tu r, qua occafione ? 1* 17, Voravienlc Canonicorum CoIIegium aquo condi- tum, 1. 21. VrangeliusSuecorumDujc, Ul* Urbes Styriae, 1 . f. Waldemarus Brandenburgicus legati fui perfidiam exquifite punit, 1, i<$f. Waidfejus fopit feditionem Auftriacorum in Fridc- ricum, 1.161. Wallenfteinius vincit Mansfeldium, 111 . 33 * Wanltorffium captum, iz8. Wartius punitur ob conjurationem in Prindpcm, 1. 1 p 6. D. Wenceslaus ap paretHenrico Mora viae Marc hio- ni&Agneti uxoriejus, l,6i. Wenceslaus Rex Bohemiae Ordinibus Styriae Otto- carum filium obtruditDucem, 1.8i* Moritur, 1 . 86 . WencesIausRex Bohemiae Vicnnae captus, 11 . 63 » labitur, ibid. Ejus fuga offenditur Sigismundu* RexHungariae, II. 64. conciliatusAuitriacosRc- gni Flungariae hatredes dicit, ibid. Wenceslaus Rcx Bohemiae moritur, 1 . ifi. Ejus filius itidem Wenceslaus aSicario confodi- tur, ipi* Wildonius deficit ab Alberto I. Ducc Styriae, 1 . I? 4 . Wilhelmus AffabilisDux Styriae XII. part. II. De* fponfaturHedvvigiLudoviciPoloniae & Hunga* riae Regis filiae, ibid. Sponfae caufa in Poloniam abit,ibid.6r. Thefauros allatos amittitibid.62. Alberto III. Regimen Provinciarum tradit, ibid. 62. Moravos praedones caftigat, 11 . 64. denuo inMoravos ducit, ibid.65. Item inHungaros, ibid. Moritur, ibid. 66. Unde affabilis dičtus. EjusSymbolum. Uxoribid, Z. Zeyringanae Argentifodinae inundatae, 1 . 4. Zrinius advcrlusTurcas expeditur , 111 . 60. EfTc- kini pontem exurit, 61. Canifiam fruftra obfidet, ibid. ob con'uratio* nem in Cadarcm capite plcditur, 66. #