KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 63 (4),
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1 aprila 1935.
PATENTNI SPIS BR. 11430
Zavody Tatra, ahciova společnost pro stavbu automobilu a železničnich vozu, Praha - Smichov, ČS. R.
Obruč, koji se može skidati, za točkove motornih vozila.
Prijava od 1 februara 1934.	Važi od 1 juna 1934.
Veoma velika naprezanja, kojima su točkovi motornih vozila izloženi, čine za trajan rad i pri većim brzinama neizostavnom upotrebu pneumatičnih obruča iz kaučuka. Za vozila, od kojih se zahteva naročito velika sposobnost za kretanje po raznovrsnom terenu, nije ipak dovoljna samo oslona površina, koja se može postići pne-umatičnim obručem, a naročito kad se u mekom terenu (mulju, pesku, snegu) sme voziti samo sa veoma malim specifičnim opterećenjima.
Za otklanjanje ovih teškoća je postao poznat čitav red izvodjenja, kod kojih se pomoću delova koji se iz točkove površine mogu otvoriti ili se na njoj mogu pritvr-diti, može postići proširenje oslone površine pri prekoračenju izvesne dubine tonje-nja točka. Ali ova izvodjenja imaju sva nezgodu, da u trenutku njihovog stupanja u dejstvo bivaju poništene elastične osobine pneumatičnog obruča, tako, da se dakle javljaju veoma velika naprezanja kruto sa točkom vezanih delova. Osim toga se kod vozila sa oscilišućim poluosovinama sa jakom promenom nagiba točkova takva poznata izvodjenja ne mogu primeniti.
Navedene teškoće bivaju po pronalasku otklonjene time, što uredjaji koji proširuju gazišnu površinu točka bivaju fiksirani i nošeni samim pneumatičnim obručem, tako, da dakle bude obezbedjena elastišna popustljivost pneumatičnog obruča koja povratno deluje na vozilo i na uredjaje koji proširuju gazišnu površinu.
Na priloženom nacrtu je pronalazak radi primera šematički pokazan, i to sl. 1 i
2 odnosno 3 i 4 pokazuju po jedan oblik izvodjenja u preseku i u izgledu sa strane.
Prema sl. 1 i 2 na točku normalnog izvodjenja, koji se sastoji iz točkove ploče 1, naplatka 2 i pneumatičnog obruča 3, biva postavljen prstenasti deo 5. Deo 5 nosi proširenu gazišnu površmu 7, koja je pomoću poprečnih rebara 6 ukrućena prema prstenu 5 i armirana je ispadima 8 proizvoljnog izvodjenja i iz proizvoljnog materijala.
Postavljanje ovog gazišnog obruča 5—8 u ispravan položaj preko pneumatičnog o-bruča vrši se na taj način, što najpre vazduh diva ispušten iz gumenog creva 4, zatim ceo pomoćni točak 5—8 biva namešten u ispravan položaj preko pneumatičnog obruča i zatim se pneumatički obruč ponovo napumpa. Prema veličini pritiska u pneu-matičnom obruču biva postignuto jače držanje odnosno veća sposobnost prilago-djavanja.
Podesnim profilisanjem pneumatičnog obruča i odgovarajućim izvodjenjem gazišnog obruča može se mehaničko držanje iz-medju pneumatičnog obruča i gazišnog o-bruča tako povećati, da ne mogu nastupiti uzajamna pomeranja u ravni točka, dakle u smeru glavnih naprezanja.
Umesto krutog terenskog obruča mogu na isti način biti primenjene i zglobno izvedene naprave u vidu člankastih lanaca. Ove naprave mogu naročito tako biti izvo-djene, da pri njihovom postavljanju i na-pumpavanju nosivog pneumatičnog obruča zglobnost deiimično ili potpuno iščezne. Pre svega mogu doći do upotrebe i takve
Din, 15.—
zglobne konstrukcije koje su u pojedinim delovima zglobova prilagodjavaju terenu i od izvesnog ugla za ograničenje pretrpljuju ograničenje njihove zglobnosti.
Kod takvih zglobnih obruča mogu zglobovi biti na normalan način izvodjeni kao obrtni zglobovi ili kao lančani zglobovi pre svega pak se zglobovi daju izvoditi kao gumeni zglobovi, koji obezbedjuju dalju mogućnost elastičnog prilagodjavanja. Najzad može armatura ovih zglobova, dakle stvarna gazišna površina, biti snabdevena delovima uvidu ispada koji se mogu zamenjivati, i koji imaju oblik odgovarajući cilju upotrebe, i mogu biti izvodjeni iz proizvoljnog materijala, pri čemu pak naročito gumeni ispadi mogu doći do upotrebe.
Umesto obruča, koji nekoliko prekrilju-je gumeni pneumatični obruč, ili zglobnog obruča, može biti predvidjeno i izvodjenje prema si. 3 i 4. Kod ovog izvodjenja je na točak sa pločom 1 i naplatkom 2 namaknut obruč 3 koji je snabdeven komorom 4 za vazduh i koji ima naročiti profil. U središni žleb ovog naročitog profila u-mešta se venac (obruč) iz gazišnih članova, i to pomoću olučasto ugnutog dela 5, koji je izveden na pojedinim zglobonim delovima 7, i koji se umešta u žleb gumenog obruča 3. Pojedini članovi 7 su pomoću zglobova 10 medjusobno vezani, armirani gazišnim ispadima 8 i pomoću žičanog u-žeta 9, koje je postavljeno u olučasti deo 5, održavaju se u vezi jakim zatezanjem. Nameštanje se izvodi isto tako pomoću namicanja lanca preko potpuno ili delimi-čno ispražnjenog pneumatičnog obruča sa zatim sledujućim napumpavanjem.
Savitljivost i sposobnost na uvijanje o-vog rasporeda veća je no kod izvodjenja u vidu krova, ali ima nezgodu, daje u iz-vesnoj meri zavisna od abanja pneumatičnog obruča, što kod izvodjenja prema si. 1 odgovarajućim izvodjenjem prstena 5 — odnosno prstenskih delova kod zglobnih lanaca — može biti izbegnuto.
Iz dosadašnjih izlaganja, kao iz nacrta dobija se bez daljeg, da se raspored zglobova može na proizvoljan način izvoditi. Navedeno ograničenje zglobnosti daje se postići različitim, stanju tehnike odgovarajućim rasporedima, koje pak ovde nije potrebno bliže opisivati pošto uz korišćenje poznatih sredstava mogu bez daljnjeg biti izvedeni.
Iznenadjujuće i novo dejstvo pronalaska sastoji se u tome, što proizvoljno izvedeni naročiti venac (obruč) može na posve jednostavan način biti montiran i demontiran, i sve koristi, koje pruža pneumatični obruč kod točkova na motornim vozilima, pokazuje u izvesnoj meri i onda, kad se stvarna
gazišna površina odgovarajući proširi na srazmerno nepopustljive delove, dakle kad se pri specifično malim opterećenjima na gazišnu površinu prenesu velike težine i snage.
Da bi se kod vozila izbeglo montiranje i demontiranje obruča, može biti predvidjen još drugi dopunski točak, pri čemu tada iznutrašnji pneumatični obruč obrazuje stvarni točak, koji ostaje u dejstvu po normalnim drumovima, dok obim spoljnjeg dopunskog točka biva biran tako malim, da sa postavljenim terenskim obručem ovaj stupa u dejstvo tek onda, kad obruč unutrašnjeg točka utone u teren, odnosno kad je samo slabo napumpan. Obruči odnosno lanci sa opisanim predstavljenim i istaknutim odlikama mogu prema okolnostima naći pri-menu i onda, kad se postavljanje obruča, odnosno lanca na točku, odnosno na više jedan za drugim postavljenih točkova izvodi na drugi način a ne pumpanjem pneumatičnog obruča.
Patentni zahtevi:
1.	Obruč, koji se može skidati, za toč-kove motornih vozila, naznačen time, što je preko točka i pneumatičnog obruča (3) normalnog izvodjenja tako postavljen zatvoreni obruč (5, 6, 7, 8), da u napumpanom stanju obruč biva čvrsto nošen pneuma-tičnim obručem (3), a da se obruč (5, 7) i stvarni točak (1, 2) ne nalaze u drugoj vezi no pomoću pneumatičnog obruča (3), pri čemu obruč (venac) (5) ima cilju upotrebe odgovarajući proširenu i izvedenu gazišnu površinu (7) koja može biti snab-devana zahvatnim ispadima (8) iz metala, gume ili kakvog proizvoljnog drugog metala.
2.	Obruč koji se može skidati, po zah-tevu 1, naznačen time, što prstenasti deo (5, si. 1) obruča prekriva u vidu krova pneumatični obruč (3).
3.	Obruč koji se može skidati, po zah-tevu 2, naznačen time, što se isti sastoji iz pojedinih medjusobno zglobno vezanih delova (8).
4.	Obruč koji se može skidati, po zah-tevu 1 do 3, naznačen time. što zglobnost obruča po nanošenju na pneumatični obruč potpuno ili delimično iščezava, ili, što se delovi (8) venca mogu medjusobno kretati samo u oblasti dozvoljenog deformisanja nosivog pneumatičnog obruča (3).
5.	Obruč koji se može skidati po zahi tevu 1 do 4, naznačen time što je zglobnost obruča odgovarajućim konstruktivnim merama uzajamno tako ograničena, da po prekoračenju izvesnog uzajamnog ugla vijanja nastupa krutost obruča (5, 6, 7, 8).
6) Obruč po zahtevu 1—5, naznačen lime, što kruti ili zglobni obruč zahvata u, u profilu pneumatičnog obruča (3), pred-vidjeni žleb, odnosno žlebove, pomoću odgovarajući izvedenog vodiljnog dela (5) odnosno vodiljnih delova.
7.	Obruč po zahtevu 6, naznačen time što obruč, koji se pruža u žlebu profila pneumatičnog obruča, biva ograničen u svojoj zglobljivosti odnosno pomerljivosti njegovih delova medjusobno, pomoću ži-čanog užeta (9) koje zahvata u žljeb i koje ih obuhvata, pri čemu ovo žičano uže do-
bija radijalni pritisak koji se javlja usled pumpanja pneumatičnog obruča (3).
8.	Obruč, koji se može skidati, po zahtevu 1—7, naznačen time, što su zglobovi (10) zglobnog obruča na poznat način izvedeni iz gume.
9.	Obruč, koji se može skidati, po zahtevu 1 do 8, naznačen time, što na stvarnom točku pritvrdjeni delovi pomoću oslanjanja na gazišni obruč ograničuju ili sprečavaju prekoračenje maksimalno dozvoljenih deformacija pneumatičnog obruča (3).
*
Ad pat.br.1U >0
F J; G
TU}, h.