R I NU M

seV

as

Con CLVM ones Theol .oglC^!

De

Beata, & pras Cseterls CVnCtls eXop.
tata O e I VIsione;*

lneffabILIqVe S.S.S. Trlnltatls ArCa-
no: & DeI proVIDentla sVpernatVraLf,
se V praeDestlnadone. *

qV  se prIVs prIVatos In ter MVros
aD sanCtl patrlarChas AVoVstlnl, *

elVsqVč AngeLICl seGtatorls sanCtl

ThoMa AqVInacIs LVCernas eXCoCtar, *  nVnG
Ver6ap<;rtž In VIgInrI assertls TheoLogla*

ALVMnls gVftanDae prajftantVr, *

& p. AngeLICo k sanCto \Ltone eX itrICdore AVgV-

ftlnlana EreMo ReLIgloso eXCaLGeato. *

P3csIDI6

P. FeLICIs a s Anna prajfatl orDInls AVgVftlnlanl

ss. ThcoLogls LeCtorls ln ConVentV sanCI losephl
LabaCI. *

Typis, Adami Frid. Reichhardt, Inclyt® Provinci® Carn. Typogc.

cr k

C E L SI S SIM o; j
Ac Reverendiffimo Pni cipi,

Ac

DOMINO. DOMINO

SIGISMUNDO FELICI

DEI. ET APOSTOLIC/E SEDIS

GRAT1A EPISCOPO LABACENSI
S.R. I. Principi, cx Comitibus de

SCHRATTENBACH,

LIB: BARONI IN HEGGENBERG, ET
Oflenriz, Metropolitanse Salisburgenfis

Ecclefiae Canonico Capituiari 8cc. &c.

Ma&cenati ac Patronor Suo

Clementiffimo.

Az

Reve-

Reverendiffime , ac Celjiffime

Princeps !

S Vaveolentiartiguenla non ferrum , ‘nontraleas , fedcof*
da trahunt^Tuce odorifera Virtutes penita s meum
JibiJuffurata funtanimum , meamabrlitatefua veluti

placidis amoris junkuhs duxemnt capuvum. Quamo -
ClementiJJime Princeps ! parce , quodfeflino cur»
Ju inodorem unguentorum tuorum curram venevabundus z
non potuinon petere lllius conclave , univerfa Domus
rep let a ejl Pi etatis, & cbaritatis delicijs: Sacrificdre ad dr as
honoris , ubi Sacerdos Aidgnus ingenti cum foenore devoto
J lamini gratificatur. Timuijfem fixius ar bi travi, ne di-
campropius accedere Celjitudinem tuam , mfi fcivijfem , Te
ad Celfifjimum dignitatis fajligium eveBum , non ut defpu
cer e s , Jed ut communi profpkeres fehcitati: Sacram p ort are
Tiaram , qua boni s app arere s am a bili s , m ali s vider eri s
terribilis: ge/lare Pedum , quo abigeres lupos , defenderes
Oves. Ecquis P ibi non omne Honoris , & Amoris fine par-
Jimonia reddat V e Biga f quem Rex Regum bonovavit, dum
Teabutero Aiatris Jpeciali Privile %io e communigleba er ep•
tumnobihjjimo cruore animavit? amavit , dum Te pra
millibus ad Sacerdotium Aia^num exaltavit ? Si vera No -
bilitas Pietas eji, fic omne tulijli punBum , & nobihor ipfa
drobili tat e cen (eri de bes , ebqmd cum JliuflnfJimopnguine
JanBitatem copulafii. No lun meminijje , quai Natura, &

J ir.

Virtus in Ortum Tuum contuleruntcharifteria , Jingula Tihi
tlogium adornant  ,* equidem prodivifli ex illa multarum
Imaginum incljta Profapia , qu<e Sago, Toga, Pur pur d,
rerumgefiarum magnitudine farnofos totrijundo mutuvavit
Heroas , quot genuit Vir os: &fi reliqune orbis p avte s mila
ufquam predava memorič injcripfffent  £ lomina , una b&c,
qu<£ Or bi fufficerent univerfo , e gremio fuo abunde potuijfet
Jubminifirare. Inde Schrattenbacbiana Familia facilb
princeps , cujus aufpicijs & Patri a incolumitas , & bono•
rum falus , & puhliciflatusgloria Jemperfietit inconcujfa ,
cujus glorioffjima Decora Carniolia Patria noftra in tuis
Auguftiffimis facinoribus vivaci legit charaBere , dum Jibi
applaudit , (c in 'I e bonorum Iliadem invenifje, & incon*
ftantem ah h fure felicitatis Rotam per S IG IS MU N  -
jD ClAl FELICEM  fiareperpetuitati. Eccur non ith
continuo uberrima fuccrefcat bonorum Šege s, quando can-
didifjima vita integritas in viha mittit filcem , & ini*
quam bumum ad meliorem frugem doUrinee profcindit
aratro ? itd efi CelfiJJime Princeps! totum Te ejfudifti in
commune bonum : & quamvis fingulos vera felicitate
a bund are cupis, attamen pr<e reliquis Tibi altijfima cu*
ra efi,  gregis Tibi commifji Jitbilire falutem : unde FF
delita s, Pietas , Dočirina, Zelus ad obferatam Alan*
drue portam excubant Jiudiofiffime , ne fors quempiam
Jiygius ille impoftor ad interitum rapiat: Hac &hujusce*
modi natura, virtuiisqtie proerogativč funt [uaveolentia
mguenta , quibus ant imquitatejugu lati 3  aut torpore lan -

A  3  gven*

gverile i ad vit ant meliorem tefpirdnt: reliqua mitto , qua
pr o DEO , & Rege, fide , & Religione , jujiitia , & incolu -
mi tale Ra tria fthcjus impendis: Vere or enim ne je jun o en -
co mio meo E ibi ptiis detrabere , qudm ud d ere vi de ar. Suf-
fcit , quodrihllusfit , quem non pleniš uberibus praclariffi -
marum Virtuturrkf uarumfragrantia & innata Clementia
aut la Bet, aut allettetj ego me quoque hodie cl Celfttudine
tua attračlum ptofiteor. Quareprojundopop 'lite adgenicu -
lorCelfitudini Tua , & in calentijjimorum votorum meo -
rumtejjeram bunc Ingenij Part um  ( quem T beojopbia Pu -
erpera Angelico D g  Bore objletricante feticiter enixa eft in
lucern  ) Sacratiffimis Tuis pedibus reverentijjime adflerno  :
fateor, bancOpellam indignam ejfe , ut fttbeat confpeftum,
ne dicam: requiefcat in finu Celjitudinis l ua, quia rudi con -
cinnataeft calamo^ fecurus ta men vivo , quod vilitatem
tua Dignitas affatim compenfabit : & ideo a tua magnitu -
dine inerementum expofcit, Accipe igitur ed , ^»<2 ajfoles
benevolentid tenueboc jur ati bonoribus tuis animi pignus ,
^« 0 ^ //c<?/ parvum , tamen magnum obfervantice monu -
mentum audit , /» vitam , fanguinem meum

devoveo, id unieum apprecor, ut perennes incolumis: &
mer e ar Te aliquando aut purpuratu , ^ /«terrafale fluente

iacratijfimum Pra[ulem intueri , exofculartque. It a vovet

Reverendiflimce , fi? Celfi/Jimce Do -

minationis Tua

Servorum infimtts

F. Felix a S. Matre Anna Auguftini-
anus Difcalceatus.

PROLOGIUM

in

TRACTATUM

de

V I S I O N E DEI.

Q Uo facilius venenata Haercticorum pcr-
fidia virus fuum inmortalesdifFunderet, ipfum
finem, falutif^ue centru m, adquod tendimus,
Sacrilegoaufu infeftarecontendit: indeut incautosdeci-
piant, fibilant, DEUM Irmnortalem natura viribus vi¬
deti, imb comprehendi pode: & in feliciflima ilia, ter
quaterque DEI Patria non ipfitfimam Deitatem, fed
quemdam ab ea diffidum fplendorem Caelicolas beare,
Idquecommentatifunt, ut fafcinent, &inefcent animas,
qub minbs falutem iuam profequantur, ficque divini
amoris flammam autfopiant, aut penitus extinguant.
Sed qukm falfa fint haec Erebi ftratagemtta, & ideo vi-
tanda, pa&m eft. Jam verb lufinen fidei has Orci tene-
brasddcutitclarilTimfe, ipfaqde Gonciliorum, Sacratiffi-
moriimque Virorum Oracuia dcclamant, ex fe natura

ratio«

raticmalis aciem DEI Eilentiam non penetrare, fed nec
intueripofTe: miniis DEUMbeatomm oculos perltringe-
re, (edeosomninb reali fuseDivinitatis exhibitione telici-
tare. Incujus veritatis confirmationem rememorari li-
ceat, quae debeatifica DEI vitione Fides, univertaque
Theologorum Turhaftabilit. Paulusgentium Apoito-
lus dicit ad Timot>6.  Lucern inhabitat inacceflibilem ,
quem nullushominum vidit, fednec videre poteft. Ifa*
ias6 4. Oculus non vidit ablque te, quae praparafti dili-
gcntibuste. Concilium lateranenfe fub Innocent. j. in cap ♦
firmiur,  defumma Trinitate, & Cathol. Fide, Firmitet
credimus, qubdunusfolus(itDEUS, aecernus, immen-
fus, incomprehenfibilis&c. Concilium Tlorent, in litteris
jančhe unionis :  Animas plene purgatas intueri DEUiVl
ciarfctrinum, & unumuteftinie. ErubdcatergoSacri-
lega Haereticorum cobors/ confundatur luoqiie Judicio
cadat, Sc  veritatis Petra, Sančfcorumque credat effatoj
qubdfi verbnolit canerePalinodiam, fciatfe aDEi Villo¬
ne, quamlacerat, perpetub foreexulem.

Elenchus Haereticorum, qui afTeruere fe pof-

fe naturaiiter videre, autplanb comprehendere

DEUM.

E Unomius Cappadox Cjzkenus Epifcopus fub Valente ,
AEtiani AntiochenpCahCinae aurijabri primum: dem -
de Dtaconi Ar a ni Harejim propagavit , &* affeclas fuos
Eunomianos appellavti. Inter religuas blajpbemias effu -

tivit

tivit , Dettm ft exaBe cognofcere tanquam fenfibile quid :
pr tetere^aufus efldicere Tejle  / beodoreto , [e nihil ex rebus
divinis ignorare , fedipfam etiam D El [ubflamiam exatle
/tire, eandemquehaberedeDeocognmonem, quamipfede
Je ijfo habet Deus.

Aud<eus Syrus ex Aiefopotamia trans Euphratem ortus
trna cum ahqmbus Adonacbts in A£gyto dixit : Deum ejje
firmlem bomtnis , & corporis illi p ar te s tribuit: confequen»
ter occulte fenfit , Deum , ficut alium mortalem videnj in
qua barefi etiam Goi hi participarunt.

Aiejfaliani , feu Euchitte  ‘ qui etiam Enthufiajltf no -
minantur , inter reliqua de liri a docuerunt,)e v i dere Patre m ,
& Filium , & Spiritum Sančlum corporeis oculis: & SpL
ritus Šantli adventum fenfu percipere. Hujus Cefta Prin -
cipe s in or lenteJub Vakntimano er ant Dadoes, S a basidol*
pkius.

Anomai diclitabant , intellefium etiam in hac *vitapof-
naturaliter vider e Deum: contra quos egit Cbryfojl. bane
btfrefimJecutus ejl Petru s Abelardus , vel jecundum Plati*
nam Baliardus mfianis Philofopbus in G Alij s anno Domu
ni  1140. dicemto  : totum , quod Deus eft humana r ati one
comprehendi pojje ; <b*d heatis nequaquam Divinam E/Jen •
tiam , jed claritatem d Deo diffujam videti. De boe refert
Bernard. Epi ji.  190.

Beguardi , & Beguinee hominesmaligni , &' Mulie-
resinfideles in Regno Alemaniec inter reltquos errores, qui

B rečen -

rečenfentur in Capit.  ad noftrum : de harreticis, ajunt: ho*
minem pojje ita fina lem beatitudinem fecundum omnem
gr a dum perfedionis inprajenti affequi , ficut eam in vita ob*
tinebit beata. Denuo quod qucelibet intelledualis natura in
Je ipfafit naturaliter beata : quodque anima non indige at h-
mine glori# ipfam ekvante ad vtdendum Deurn , & eo
beatefruendum.

CONCLUSIO I.

In Visi one beata repVgnat speCIes IMprefla Creata^
qVa repnefentetVr DeVs  VtI In se eft

Fr oh a tur rati one communi Thomiftarum , in

qua ah #, qmm plunmce infinuantur, quas fi diligen•
ttr escaminavcrir, vakbunt ad itfirmandum adverfariof.

S Pecies imprefla quidditativfc Deum repraefentans eft
formalis fimilitudoDeiineflerepraefentativo, led re-
pugnat, qubd ullarescreatapoflit efle formalis fimilitu«
doDeiin effe reprarfentativo, ergoin vifione beata repu«
gnat fpecies imprefla creata, qua repraefentetur Deus uti in
fe eft. Major fupponitur:quia tame a nonnullisin dubium
•vocatur, probatur.!. Quia fpecies fe tenet ex parte obječti,
& eft illius virtus vicaria, ficut lumen gloriae eft virtus
Potentiar intellečtivie : quemadmodimn ergo hoc fapit
rationes fubječfci, in quo recipitur, fic illa, cjufqtieper-
fečtio confideratur per ordinem ad cbječtum, quod r$*

pre«

prsefentat. 2. Mediante fpecie imprefla cx feris paribils
ita perfččtaeliciturcognitio, acfiipium objcčtum perfe
concurreret, qubdtamendicinonpolftt, nifi fpecies fiB
formaliter ipfum obječtuminefle repraefcntativo: muta«
ta enim principi) perftčbone, diverfificatur perfečtio ef-
fcčtus, Species imprefla eft repraefentatiua nonper mo.
dumfigni, fed per modum fimilitudinisj unde ex ea fic
cognitio per aflimilationem, ad quam rcquiritur, fpeci-
cmefleltmilemfuoobječto non loltim lecundbm praedi-
catagenerica, led etiam fecundum rationem fpecificain
formaliter, aut eminenter, imprimls quando cognitio eit
quidditativa, proutcontingitin vifionebeatifica, 4.Spe-
cies imprefla id totum eftinačtuprimo, qubdexprefTain
ačtu fecundo, fed fpeciesexprefl 1 eit formalis iimilicudo
fuiob ečti in ačtu fecundo, ctim fit ipfum verbum, in
quo formaliter repraefentatur obječtum ergo. f.Diilin-
čbo eflentialisfptcierumdefumitur abobječtis repraden-
tatis, fubintelligeinefleintelligibili, fedhaec abillisdefu-
minonpoflet, nif]quiaunaelt formalis fimilitudo potius
hujus obječti, qukm alterius: manet ergo Ipeciem efle
formalem fimilitudinem fui obječti. Minor verb princi-
paiis probatur. i. Efle repraefentativum eft perfečtio rea-
lis, fed nullaereaturapoteftefle formaliter Deo fimilis in
perfečbionereali, ergo nec in efle repraefentativo. 2. Nul-
la creatura poteftcumDeoininfinitateconvenire, fedta-
iisfpeciesefletejuideminfinitatiscum Deo: c um tflete-
juldemimmaterialitatiscumeflentia divina, a qua delu-

B 2 mitur

miturratioreprapfentativi. Praeterekhjecfpecies nonlimi.
taretur abobječto, cumhoc quantum efl exfe, infinite
fe petit repradentare: nec a fubječto, in quo recipitur,
abhocenim folum inefleentis coardratur, non verb in
efle repradentativo: namobječtum,non verb fubječtum
repradentatergoefletejufdem infinitatiscum Deo. g. Si-
militudo, &imagoefltriplex, artificialis, intentionalis,
&naturalis: nullam exhisfpeciescreatacum Deohabere
pocefl, non artificialem, hxcenim folum imitaturexter-
namfiguram, fpecies etiamprsedicata intrinfeca: non in-
tentionalem, hsecenim petit efleejufdem naturaecum ob-
ječlo in modo eflendi intentionali, Deus autem non mi¬
nus in efleintentionalieftinfinitus, ačtus purus, incom-
prehenfibilis, qukminefle naturali, ficutergonullacrea-
tura in hocgenerepoteft efle formalisfimilitudo Dei, ita
&in altero: tandem nequenaturalem, haec namque pe-
titrealiter procedere in fimilitudinem naturae producen«
tis, quaeentitativa Dei fimilitudo creaturaeomnino repu-
gnat. Ergo fubfiftit, nullam rem creatam pofie efle for-*
malem Dei fimilitudinem.

Obijcies non implicat formalis fimilitudo Dei, ergo
poffibilis efl fpecies imprefla Dei. ant: probatur, forma,
lisfimilitudo De.um finko modo repradentans non repii-
gnat, ergo. ant Probatur, intanrumrepugnaretforma¬
lis fimilitudo , feu fpecies imprtfla Dei , quia debe-
ret efle infinita, ejufdem immaterialitatis cum Deo &c.

Atqui

Atquifi foliim finito modo Deum formaliter repraefenta-
ret,nullum ex enumeratis feq uitur,ergo. 9? N.ant. adpro-
bam N.Suppofitumantecedentis:fupponitenim fpeciem
manere formalcmDei fimilitudinem, etiamfi finito mo¬
do Fflentiam divinam reprae'entaret, quod falfum eft,
ebqubd tune perfečtenonadaequaretfuurn obječtumin
efle intelligibili, quod infinito modo exfepetitrepraefen*
tari. Verum quidemeft, nullum fequiexrecenfitisincon-
venientibus, fi finito modo ftatuatur repradentatio Ef.
fentise divinae, fedinHypothifinon manebit formalis fi*
mjiitudo Dei.

Contra Efientia divina in Sententia Thomiftarum
obtinetin vifioneBeatifica rationem fpeciei impreflae, &
tamen fe intellečtui beaci finito modo repraefentat, cbm
fe finito modo uniat, ergofpecies creata maneret forma*
lisfimilitudoDei, etii EfTentiam divinam finito modo re-
pnefentaret. 92. N.ant. SedEflentia divina, quantumin
fe eft, infinito modo ferepr<efentat-,qubdverb finito mo¬
do fe uniat, &advifionem concurrat, hocnonproveniC
cxdefečtufuaerepraefentationis, fedinteliečhis beati non
valentis infinitamr vifionem elicere,

Urgebis noneftmanifeftum, qubdrequiraturin vi*
(ione Dei formalis, &exomniparte perfečliffima Eflen-
tiaedivinac repnefentatio, fed fufficit aliqua minus perfe-
čta, &virtualis: haecnon repugnat, ergo. major vide-
turcerca: alicer enim videt beatus EfTentiam divinam, &

aliter

aliteriterum eam videt ipfemet Deus, confequenter ibi
alia, & diverla repradcntatio reqairenda etf. Tum quia
exomniparteperfcčtifIima Eflentiaedivinae reprelentatio
requiritur ad comprehenfivam, non verb ad intuitivam
Dei cognitionem, qualiseftvifiobeati. minoretiam con-
ftat: quia per hoc jam omnes repugnantiae tolluntur ,
quode(Tet infinita,ačtuspurus&e.Ergo. ijj.dift. majorena
quodrequiratur&c, quantbm eft exparte vilionis cone.
quantum eft ex parte obječti repraelentati N. majo-
rem. Quia cum omnis repraefentatio Dei quidditativa
debeat efle ejuldem immateriaiitatis cum Eflentia divina
repraefentata, fequitur benč, eam debere effe ita perfe-
čtaminrepraefentando, & in efle intelligibili, ficut illa cit
indlenaturali: cum ergoin efle entis fit infinita, opor-
tet, utfitetiam fpecies in efle intelligibili infinita. Si di-
cis, tolli omnes repugnantias, ergo poflibilis eft fpecies
virtualiter, & finito modoDeum repraefentans. y  tolli,
& non tolli, quodipfum repugnantias loquitur: tolli uti
fupponitur, & non tolli: nam etiam ifta fpecies virtuali¬
ter, & finito modo Eflentiam divinamrepraefentans de-
beret efle ejufdem immateriaiitatis cum ea, alias perfečffc,
quidditativfc, intuitivfc per eam repradentari non polit t.
Practerek quaero ex te, illa fpecies, quam tuappellas vir-
tuakm, eft ne repndentativa Deiproutin feeft: vel non?
(i primum, ergo eft cjufdem immateriaiitatis cum illo,
proin formalis. Si fecundum, ergo beatus non poterit eli-
cere vifionem quidditativam, & intuitivam, ubi enim

exu*

exulatobječtam, autfpeciesilludquidditativfc, &intuiti-
vfc repraefentans, quidditativa vifio formari non poteft:
cx obječto quippe, & potentia paritur notitia, crgo
cjualisobječtireprae/entatio, tališ cognitio.

Contra ideb fpecies Angeli inferioris quidditativere-
praefentat Angelum fuperiorem, quia cum ilio convcnit
ialtem in immaterialitate generica, fed fpecies creata po¬
teft convenire cumDeoin immaterialitate generica, ergo
poteritillumquidditativerepraefentare. Minor probatur,
Deus & creatura continentur fub radone communi im«
materialitatis ut fic: prius enim concipitur immateriale
btfic, qukm immateriale tale, ergo. minorem, ad
probamdift. minorem Deus continetur fub immateriali¬
tate ut fic tanquam membrum dividens rationem comu*
nem N. tanquam principium generale effečtivum, auC
caufaexempiaris omnis immaterialitatis cone. minorem*
Deus non po.ettcontinerifiib ratione generica immate¬
rialitatis crea tu rac, quiafic deberetunivoefe convenire in
immaterialitate cum creatura, quod inpoftibile eft, ut«
pote ille folus excludit omnem materiam Phyficam, &
Metaphyficam, ideftgenus, & differentiam, non verb
nllacreatura. Poteft ta men d ici, qubdcontineaturtan-
quam univerfale immaterialitatis principium, prout in
ilogicadičtumeftde praedicamento Subftantiae.

Dices lumengloriac, eftformalisparticipatiointelle«

fub ratione intellečkivi iormalifiimfc, & tamen non

eft

eft ejufdem immaterialitatiscum intellečfcu divino. Gra-
ti a fančbficans cft (ormalis participatio natura divinae
qua infimtaefi ;uxta fhomiftas,quinipfa (itinfinita.Item
in Sententia probabili l J hilo(ophorum, pocett Deus cffč-
čtum formalemimmenfitatis, videlicet qubd resfimul,
& femelexirtatinpluribuslocis, tribuerecreaturae, quin
ip(a lit irhen(a;erga pariterpoterit Deus pneitare, qubd
fpeciescreataipfumrepraefentet, quinfit ejuldem imma-
terialitatis, infinitatis &c. cumillo.

Confirmatur i, tališ fpecies non repraefentaret natu*
raliter , & neceiTarib Eflentiam divinam, fed , qaid-
quid repraefentaret, id ex libera Dei voiuntate ad ex-
tra operante haberet. Ergo poterit Deus illi communiea*
re, qubd (uam Efientiam finitomodo repraelentet, quiri
fit ejuldem immaterialitatis cum illa.

Confirmatur 2. Creatura potuifietefie ab aeterno fine
praejudicio, &laefione naturse divinae aeternae, & infini-
tae, ergo etiampoteft Eflentia divina fieri repraeientabilis
per (peciemcreatamfine praejudicio (uae infinitae intelligi-
bilitatis, Sc  incomprehenfibilitatis.

ad i.Conc. ant.N.confequentiam, difparfitaseft,
quia lumen gloriae obtinet rationem virtutis fubječbvae,
non veFbobjeČbvae;& licfethoc fitintellečtus divini parti¬
cipatio, non tamen eft illius fimilitudo repraelentativa,
undenon oportet, ut (it ejuldem immaterialitatiscumeo.
Ad 2.  dico, gratiam lančlificantem efte participationem

natu-

natura divina, quat?nusmfinita eft, non tamen fecun-
diimrationemluain atomam infiaitatis, quae confiilit in
hoc, qubd natura divina fibi identificac obječtum, &ipe-
ciem, & operationem, qua inillud tendic: fed folum
quatenushabeth {Tentiam divinam proobječto connatu-
rali. Ad /, Ulius fententiae Sečtatores inquiunt, idem
corpuspoffe cxiftere in plutibus locisperhoc: qubdeffe-
čtus formalis quanticatis, videlicct extenfio multiplice-
turj quomodo id fieri poflit, defendant illi.

Ad . conf. conc.ant.&N.confequentiam. Omnis
quippe repra'ent:atioinefIeintelligibiii tundaturinimma-
terialitate, ticetfi Deus le libere videndum prabeat, ta-
mcn ex fuppolkione qubd veiit per fpeciem crearam quid-
dicativfc reprafentari, debet illa cum efleniia reprafentata
concordare in immateriahtate entitativa , & quidditati-‘
vaineflTdntelligibili, Adj.cnnfir. N. paritatem: ex
hocenim, q><bd creatura fuiflet aettrna, Deus per iilam
nonfieretintrm ece aeternus; aft fi per aliud repralenta-
returq iidditativb, fieretintrinfecfc intelligibilis per aliud,
quodtlItntia£ divi vse utpote intelligibiiiperfe repugnat.

CONCLUSIO II.

In VIsIone beata IpTa eflentla DIVIna gerlt VICes
speClel lMprelfc, & eXpre(Iae. *

P Robatur utraque pars. Vifiooritur tx potentia, 8č
obječto, vel fpecie vices obječti gerente, ergo ut

C bea-

beati videant F.fTentiam Dci, necefle ed qubd concurrat
obječtum, autfpecies, fedfpecies creata non concurrit ,
utprobatumed, ergo debet concurrere fpecies inereata,
quae ed ipfamet EfTcntia divina. Probatur. 2.  Vibo bea«
torumedimmediata.fed fi Eflentia divina ad eam per fe
nonconcurreret, nonefletimmediata, quiautait D. Tho¬
mas in 4. did. 49. q. 2. art. 1. ad 15. medium tollic immedia-
tionem , ergo.

Probatnr 3. Ratione fundamentali. Species non eft
perfeex natuta indituta ad cognitionem, fed folum per
accidens, quandoobječfcum non ert fufficienter immate-
riale, unitum, & proportionatum potentiae, fedEdcn-
tia divina ed fufficienter immaterialis, unita, & propor-
tionata potentiae cognofciti vae beati, ergo per fe ipfam con«
cmritad viftonemin rationefpeciei impreffic, minorpro-
batur. Eflentia divina excludit omnem excogitabilem
potenlialitatem, Phyficam( quxexclufia edradix intel-
ligibilitatisin ačEu primo, quodpatetin Angelo, qui quia
e:xpers edomnismateriae, ejusfnbdantiaed per feintclli-
gibdisabillo inačlu primo) & Metaphybcam, videlicet
genus, &differentiam, aquorumexclufiane defumirnr
intelligibilitas perfe tališ in ačtu fecundo; dchaccfoliDeo
competit, quifolus abornni compofltione etiam perra-
tionem immunis ed. Praeterei EfTcntia divina ed perfe
unitaintellečtui beati, nonquidem ineireentitativo, 8 c
naturali : hasc namque unio aut petit inhadionem, aut
dependentiam,fed in cfTcintdligibili, Ed etiam prapor*

tio-

tionata, cbmprihs natura infundatiir lumen glorte, qud
redditurinteliečfcus beati potcns Eflcndam divinam atun-
gc readmodum obječti connaturalis: Quemadmodtim
enim iriteUcčbusdivinusEfTuitiam Elam proobječfco con-
naturali habet, ita lumen gloriae, quod eft parncipatio
inreilt<5t us divini fbrmaliffimfc lpečtad, lllam quodamo-
do connaturaliter atcingit.

Exquo manifeftfe colligis, beatum non producere
vifi ne iua fpeciem expreflam : eb qubd perfetEus re-
praefentet obječtum, qukm impreffa , ergo fi kec non
potelf ob nuper enumeraras implicantias repraeientare
quiddirativč divinam E (len dam, minus repndentabit
exprdfa. Manetinquam, qubdipfaEfIentiadivinage-
ratvicesfpecieiexprdEe: cbm fitfuumeiTe, &ačtus pu¬
ri Uimus, lem per dl in ačtufecundo feipiaintellečta, quae
fumma Deummaterialitas ficutin Deotacit, qubd le ip»
fumcognofcatiinepotentia cogno cidvarealiterfuperad*
dita, ita&qubd{itleiplocognitusab intellečtu, cuiob-
ječtivb unitur abique fpecie realiter fuperaddita.

Obijciesprimb de radonc fpeciei eft, qubd uniatur
inefTeinteiligibilicum potentia, led RfTentia divina non
poteil taiiter uniri, ergo nequit fubire vices fpeciei im-
preflac. Mi nor probatur. EfTenda divina non poteft
tiniri intellečfc ii bead in efle entitativo, tališ nam*
q ie unio foium fačba eftad humanitatem Chrifb , ergo
necin eiTe intelligibiii, Confequentia probatur efTe en*

C z  tita-

titativum, Sc  efle intelligibile in Deo nec virtualiter di-
ftingvuntur , natura enim divina conftituitur perinteili-
gerepuriflimum, ergo fi non poteft umri in efle naturali,
nec poterit uniri in efle intelligibili. N.uldmamconfe*
quentiam, quiaEflentia divina exlumma, &infinitalua
eminentiahabet, qubd poflit de novo uniri in efle intelli-
gibili, abfque eo, qubd uniatur in efle entitativo ; five
deinde hoc duplex efTe diftinguatur virtualiter, five non,
parhm refert.

Replicabis. Eflentia divina non poteft uniri intelle-
člui in efle entitativo, nifi etiam uniatur in efle intelligibi-
li: ergo k converfo non poteft uniri in efle intelligibili,
quin etiam uniacurin efle entitativo. ant. Videtur mani-
feftum, quiafiinefle entitativointellečtuibead uniretur,
non illi jungeretur per modum qualitatis mortuae, fed
prout in fe fummfc immaterialis eft, quie immaterialitas
cum fit radix Sc  fimulratio proxima intelligibilitatis, fi
illi uniretur in efle entitativo, uniretur etiam in efle intel¬
ligibili. Cone. ant. difl. Confequens ergo non poteft
eidem uniri in efle intelligibili infinito modo, 8c  cpmpre-
henfivfc, nifi uniatur in efle entitativo cone. finitomodo,
folumque intuitiveN.corflequentiam. Beato autem Ef-
fentia divina tantum finito modb, Sc  iecundum perfe-
čtionem Sc  intenfionem luminis gloriae unitur, undc
non infertur, debere eidem uniri in efle entitativo. Si
quaeris, quaredeberet Eflentia divina intellečtui uniri in
efle entitativo, fi illi in efle intelligibili infinito modo, Sc

com,

comprdienfivfc uniretur; Sc  quare non, fl folbm finitd
modo, &intuidvfc? Ratioeft, quia unio Eflentiae divi-
nae in tile intelligibili infimto modo, Sc  comprehenfivb
eft unio Dei totalis, & totaliter fecundum omnem mo*
dumcognoicibilitatisconfequenteretiam in eflenati rali:
atverb unio Eflentiae cum intellečtu beati finito mcdo,
Sc  non comprehenfivfc eft quidem unio Dei totalis, fed
non totaliter 5 proindenoninfertur, fitaliterin efle intel-
ligibili alicui uniatur. debere etiam illi in eiTenaturali uni-
ri, cumhoc intelligibile non adaequet totum efle Dei en*
titativum, *

Obijcies 2. de ratione fpeciei intelligibilis eft intelle*
čtumobje&roefticerefimilem, ilitimque unumcumob-
ječto conftituere in efle intelligibili, quia cognitio fitper
afllmilationem : 8 c  ex intelle&ru, Sc  fpecie fit magls u-
num, qukm exmatcria, & forma, fed Eflentia divina
non poteft intelledrum creatum fimileni Deo efficere,
illum^ueinelleintelligibili Deumconftituere, ergo. Mi«
norprobatur,ideb nequitfpecies creata Dei dari, quia nul-
la creatura poteft efle formalis fimilitudo Dei in efle intelli¬
gibili , ergo nequepoterit dari potentiaintellečtiva, quas
lit fimilisDeo, vel Deus in effe intelligibili. $r. N. mino-
rem, ad probam dift. ant. Ideb &c. quia nequit efle Dei fi-
militudoinfinitaconc. aliter N. ant. Speciesenim Dei, fi
daretur, deberet efle totalis, Sc  infinita limilitudo Dei,
quia naturaliter faltem ex fuppofitione Eflentiam divi-
nam reprafentaret. At Eflentia divina finito folum, Sc

non infinitomodo, utdičtumeft, unitur intellečtuibca-
ti, (eiitantumodb|uxtaproportionem, & perfcčtionem
luminisglori«, confequent<er intellečtuseflct Deus fini-
to, Sc  iimitato modo, quod nonrepugnat.

Dices: forma naturalis, & necefTaria, quando ali-
cuifubje&o unitur, to tali ter, Sc  fecundum totum fuum
efle unitur, quiaaliasnon loretratio, curfecundiimhunc
potiiis effečtum,& nonalium uoiatur: fcd Eflcntia divi¬
na ed forma naturalis, & necefTaria, ergo totaliter & in-
firuto modo unitur, con(equenrer intellečtus.beati fitin-
finito modoDeus. Majoremefle veram, quando fub*
jcčtumeft capaxomniseffcčtus tališ form«, non verb fi
litincapax, proutin pnefenticontingit j lnteliečhjbquip-
pebeati non obftante lumine glori«, quo perfufTus eit,
finitusdt, adebqueincapaxomnis poiiibiiis unioms Ek
lenti« divin«.

Dices 2.  defačlo Edentia divina eft cuilibet intelle.
čfcui fumme pr«fens, Sc  proportionata ratione fu«ima-
terialitatis, & tamen non fequitur, qubd illaincognitio-
ne, quam habetintellečfuspro hoc ftatu vi« gerat vices
fpeciei, imprtfT«, ergo pariter &c. did. ant. eftfumfc
pr«fenspr«fentia generali, Sc  proportionata ratione iu«
immaterialitatis proportione abfoluta cone. eft fumme
pr«fenspr«fentiafpeciali, & proportionata ratione lu«
immaterialitatisutunit«inefleintelligibili N.ant. &con-
fequentiam. Ad hoc ut EfTentia divina dicatur gerere

vices

vicesfpeciei \mpufCx,  non fufRcit, qubd fit intelledruj
pnefensratione fuae imaterialitatis quomodocunque, fed
infuper requiritur, ut uniatur, qu« unio in hoc conli*
ftit, quodterminet exercitš intriniece in efle intelligibili
cognitionem; quemadmodtim unio in mvfterio Incar*
nationisexprimiturper nomen terminationis fubftantia*
lis.

Nota pro iolutione Argumentorum contra 2. partem
Conclufionis, triplex efle medium in cognitione, medi-
um jub quo : &eftillud, quod intellečtum difponit ad
videndum, &tale eftlumenfoiis advifum, &innoftro
cafulumen gloriae. Medium quo  eft, quo videt, &eft
ipeciesintelligibiiis, qii£eintelied:um determinat in par-
ticulari ad cognofcendum potiiis hoc obječtum, qužtm
aliud, utfpecieslapidisinocuio: medium in quo  eft res
aliqua, ex qua vifa ducitur in alterius cognitionem v.g.
dum videtur imago, in ipfa videtur imaginarium, & in
effečfucaufa. Undeeftentia divina poteft confiderari ut
quo,  &ut quod i  ut qno  gerit rationem fpeciei, ut quod
eftipfumobječfcum reprasfentatum. Praeterek.

Seiendum 1. omnem ačfcionem tranfeuntem debere
producere terminom: fed non imanentem, ratio hujus
eft, quia ačtiones immanentes non funt proprie ačbo«
nes, necdepriedicamento ačiionis, fedqualitatis» cum
primanb ordinentur ad perficiendum luum principi«
um, utpote propria ipd us perfcčfcio , non verb ad perfi-
?iendumterminum,adquemperie non moventur, ficut

ad:io-

ačtiones tranfeuntes, quarum tota perfečtio confiftit in
termino produčto. Nec valet dicere : ačtiones tranfe¬
untes petuntproducere terminum adextra, ergo imma-
nentesiilumproducunt ad intra. 32 N. coniequentiam.
Nam ačtiones immanentes per fe, & ex fe funt qualitas
perftčtiva potentiae, & itk motus, & terminus fimul,*
jam vero ačtiones tranfeuntes non funt fimpliciter quali«
tasperfečtiva potentiae, ac confequenter funt motus ad
terminum, quem petuntproducere.

Sciendum2. Quando SS.PP.dicunt, qubd beati vi*
dendo Eflendamdi vinam producant in fealiquam fimili*
tudinem, intclligendoseffe, illam producereexpartemo*
di cognofcendi, non verb exparte rei cognitse. Dum di-
cuntcognitionem beatorumefle verbum Dei, intelligen-
difunt, efTe verbum Dei principiativfc, feu originativb,
quiaprocedittxfpecieimprefIa, quae eftEflentia divina.*
autterminativfc, quia ordinatur ad eandem prout gerit
vicesfpeciei expreirse 5 non verb formaliter.

Sciendums.infpečie exprefla efTe duplicem concep-
tuni diftinguendum repraefentationis, & exprefIionis 5
primusettelTentialis omni fpeciei exprcffie, nequaquam
verb fecundus: proindeprimusreperitur in drentiadivi*
na gerente vices fpeciei expref?ae; non verb ^ecundus
cbm fitincapax, ut realiter exprimatui apotenda intel-
lcčtiva beati. Aiia vide in alijs.

• •

CONCLUSIO III.

In VIsIone beata LV.Men gLorls eft tota, atqVe
VnlCa VlrtVs agenDi. *

P Robatur. Potentia non poteft aliquid producere in
effečtu, niliad producendum illudhabeat polic fim-
plicitcr: led lic eft, qubdintellečtusbeati exfe, &: inde-
pendenter a lamine glorise nullum habeatpolle fimplici-
ter, ad aliquid producendum in vilione beatifica, ergo
ilienihil producit,confequenterlumen gloriae eft tota vir«
tus agendi. Minorprobatur, totumpofleintellečtusbea-
ti fecundbm le fpečfcati, Sc  independenter a lumine glo¬
riae eft naturale, Sc  ordinis inferioris, quidquid verbin
Villone eft, eft lupernaturale, Sc  ordinis Iuperioris, atqui
naturale, & ordinis inferioris qua tale nihil poteft produ*
cere in effečfcu lupernaturali, & ordinis Iuperioris, ergo
minor&vera, qubd inttellečlusbeati exfe, & indepen¬
denter a lumine gloriaenullumhabeatpolle limpliciter ad
producendum aliquid in vifione beatifica.

Confirmaturi. Jllud eft virtusproxima, Sc  tota agen¬
di, quo polito poteutia producit effičtum, Sc  quo lub.
latd non producit effcčtum, led intellcčtus polito lumine
gloriae producit vilionem beatificam,&: quolublatonon
producit effečfcum. led intellcčtus? polico lumine gloriae
producit vilionem beadficam,eoqiie fublato non producit
vilionem beatificam, ergo lumen gloriae elt tota vircus
agendi. D Con«

Confirmatur. 2, Quidquidinvifione bcatacd, vel
cft vitalitas, velelHupernaturaiitas: neutrumintellečtus
beati independepter a lurr.ine glorije producere poted ,
cum in vitalitate efTentialitcr imbibatur lupernaturalitas,
Scvicilfirn, ergo utrumque prodnat lumen glorije.

Ex Koc tamen non lequitur, qubd in vilione beatifi-
cabeatusfehabeat merš paflive, & per modu m f ubječH
fuftentantis vifionem, iicutleforshabetaqua ad calorem,
&calefačtionem: noninquam, quia intellečhis faltem
radiealiterconcurrit adfuamvilionem, quem radicalem
influxum non exercet aqua in calefačt ione, cbm tališ ačtio
repugnetformje aquje, nonverb viliolupernaturalisfor* >
mje intelle&ruali, qualis eil intcllcčtus creatus : led ad
lummum eft inproportionata, qme inproportio tollitur
per lumen gloriae.

Ghijcles intellečfcus beatiproducit in vilione vitalita-
tem, ergo lumen glorije non ell tota virtus agendi invi-
fionebeatifica. ant. probatur. Vitalitas debet produci jž
principio Te intrinfecemovente, Ted lolumintellečtuselt
principium intrinlecMe movens, non verb lumen glo¬
rije, ergoille, Sc  non lumen gloriae producit in vilionevl-
talitatem. did. majorem vitalitas debet produci a prin-
cipiole intrinfecb movente vel radicaliter, aut proximfe
cone, Temper proximfc N. majorem. did. pariter mino.
rem Ted lolbm&c. non verblumen glorije, edtamen vir¬
tus vitalis, qua intellečlus movetur cono. non ed tališ

vir-

virtns N. minorernj qubdfufficit utproximeabil!opra.
Veniat vifio.

Contra lumen glorise noneft vitale :  ergo ab illo non
poteft provenire vitafitas vifionis. ant. probatur lumen
glonae intantlmu-fict virale, in quantt»m dlet participa-
tiovitaein Deoexiftentis, fednequit dL participatio vitic
in Deo exilienti$, ergb. Minorem probo quia vita jDei
confiftit in indivifibili, & qualiscunque fit participatio
Vitae, femperdi tališfecundtim conceptum ada , quatum
vitje, qui confiditinhoc, qubd fitmotus ab intrinfecor
ergb fi lumen gloriae participaret vitam in Deo exiften*
tem, iliamfecundum totum luum conceptum adsequa-
tum participaret, qubd dici nequit, alias lumen glorias
eflet infinitum, ačtuspurifiimus, quia viveret vita infi*
nita, &purifi]ma, ergb.i^. participaretcobceptumadae-
quatum vitaer participatione accidentali: non verb fub-
ftantiali, ex inde tamen minimfc fequitur, qubd lumen
gloriae lit vitale vitalitateinfinita, & puri dima. Etinfto
natura divina, e)ulqdeconeeptusconlidit in indivifibili,
& eft a&us purifiimus, & tamen participatur d gratia,
quin fit infinita, & ačtus purifTimus.

Dices exfiipradičtisfeqiiitur* qubd inteliečiusbea*
ti necradicaliter concurratad vitalitatem vifionis, Proba«
turillatum. ldebnonconcurritproxime ad vitalitatem,
quia quidquid proximfc poteft» hoc poteft mediante lu-
mineglonse, ledeciam quidquidremotfcpoteft, illudpo-

Dz  teli

teftmediante Iumine gloriae: nam virtns etiamremota
intelltčtus eftnaturalis, quxcx{einfuffidenseltad vita-
litatemlupernaturalem. ergo. minoremefie veram de
potenda exercitfe tali, nonveib Iignatfc fumpta, qubd
enimintellečtus beati pofiit radicaliter concurrere ad vi-
jfionembeatificam non habetomnimodčaIumineglorise,
quiaantecedenter ad illud jam vifio beatifica continetur
intra obječtumextenfivum, & inproportionatumintel*
lečtus; habet tamen a Iumine gloriae, qubd exercite le
pofiit hlc, & nune movere ad ačtum lupernaturalem,
unde concurrit radicaliter fecundiim fuam nativam vir*
tutem ut elevatam,

Urgebisintellečtus inreceptione Iuminis gloriae nul*
lum habet influxum edam radicalem fed (e merfc paflivfc
habet adreceptionem illius, ergo etiam intellečlus beati
nullum influxum radicalem exercet in vifionem, quae
fequitur ex Iumine gloriae. Confequentia probatur.
Qubdeftcaulacaufae, eftetiamcaufacaulati, ergoqubd
noneftcaufacaufae, etiam non eft caufa caulati: ledin*
tellečtus beati nullum habet influxum radicalem in lu-
men gloria, feu non eft radicalis caula luminis gloriae,
qubdefi caula vilionis, ergonecefi radicalis caufa vilio¬
nis beadficae, confequenterle ad eam merfc pafiivfc habe-
ret, ficutaqua adcalorem, qubd fine kdione fidei au-
denterdicinon poteft: proinde vellumen gloriže non eft
adsequata virtusin vifione, vel intellečtus le merfc pafli-
Vš habet. dift, conlcquens, qubdnoneft caula caufae, fi

per

perhanccaufam prior caufa non recipiat aliquam virtu-
tem producendi ejus tffečlum, etiam non eft caufa cau.
ti cone. Si recipiat N. confequentiam unk cum caeteris,
quaefubfeqvuntur. Intellečtusenimrecipit virtutem per
lumengloriae, unde quamvis nullum influxum in illud
exerceat, potefttamenut eoelevatus radicaliter concur-
rere ad vilionem, cujus unica virtus proxima eft lumen
gloriae.

Obijciesultimb fi lumen gloria: eft totavirtns agendi
in vilione beatifica, lequitur, qubd 11 illud poneretur in
voluntate, autalia potentia vitali, voluntas, autalia po-
tentiavitalis poftet videre Deum, hocnon eft admitten-
dum, ergonecilludex quolequitur. Sequela probatur*
polita virtute adxquata producitur effečtus, ergo fi lu¬
men glorije eft tota virtus agendi, polita in voluntate fa.
ceret, qubdilla videret Deum. j$t.  Hocelletfirmum, li
voluntas, autalia potentia vitalisconcluderent vilionem
infra fuum obječtum adxquatum, & extenlivum : &
eflentexfe capacesrecipiendi lumen glorije lub fua ratio-
ne formaliffimaj cbmergo lumen glorije, licutquilibec
alius habitus fupernaturalis libi proportionatas exigat
potentias, lequiturqubdliintalibusnon ponatur, nun-
quampoteritproducere effečfcum.

Dicesintellečtuslecundbm fuam nativam virtutem
non influit radicaliter in vilionem, ergo liveelevetur na-
tiva virtus intellcčlus, live voluntatis, aut alteriuspo-

tentije

tentix vitalis, quaelibet poterit mediante lumine glorise
Videre Deum. ig. Licfctmtellečtus nonconcurrat ad viiio-
ncm (ecundum fuam nativam virtutem in viribus natura«
libusreličlam,fed utelevatam: quia tamen virtusnativa
intellečtus eft quodamodo ex iua natura proportionata ad
recipiendumlumen gloriaefubfua raticne atoma, 8c  tor*
malitfimainteliečtivi, inde benfc potell mediante illo vi¬
dere Deum. Rcontra virtus nativa voluntatis, aliartim-
que potentiarum vitalium non eftex fua natura propor¬
tionata ad recipiendum lumen gloriae iub ratione intelle-
čbvi, quapropter nunquampofTunt per iiiud elevari ad
videndum Deum.

Inftabis aliumeffečfcumdeberetfortiri lumen glorije,
qnandorecipereturinpotentianonvitali; v.g.lapide, Sc
iterumaiium dum rtciperetur in potentia vitali, fed in
potentianon vitali receptum perilludpotentia non vide-
ret, ergo receptum in potentia vitali, per illud tališ po¬
te ntiavideret j &itk ti lumen gloriae ponitur in volunta-
te, illavideretDeum. 9 ?.Lumen glorije quandoponitur
in potentiavitaliex natura fua non ordinata ad receptio-
nem illius, eundem effečtum fortiri, ac li poneretur in
potentianon vitali. Ratio (uperius tačtaeft. Etquamvis
ibilit vitalitas potentias, quia tamen no'n eft delinea in-
tellečdivi, purematerialiterfe habetrefpečlu luminisglo¬
rij, Sc  idemelt, ac fi potentia non eiTet vitaiis.

CON-

CONCLUSIO IV.

si LVMen gLorlaeeft aeqVaLe, efto non ConCVrrat
2eqVaLls perfeCtlo inteLLcGtVs,
par VIsio eft. *

HacConclufio deduchur ex antecedenti , & fupponit de per•
fechom intenjiva , non vero extenjiva vifionis: beccba-
bctur per plures fpecies obječtorum , illa vero per majo*
rem vrnipotentitf , aut virtutis .

P Robaturlntenfio, &perfečtioefFečHis debet defumi
a fuo principio proximo,fed in Hypothefi idem eft
principium prosim um, videlicct iumen glorije, ergo
etiamidem effečfcus, feu vifio. Major videtur efle vera,
& ultrb probatur. Principium proximum dat fpeciem,
& denominationem intrinfecam ačlui a fe procedenti :
diciturenim intdlejčfcioabinteliedru, volitioa voluntate.
ergo etiam ab iilo debet defumi intenfio, & perfe&io
ačtus. Confequentia probatur, omnisquippe perte&io
intenfiva a&us vel eft ipfa racio fpecifica, per quam di-
ftingvJtur ab alijs, vel faitem fundatur in illa. ergo. 8 cc.

Probatur2. Potentianaturalis non operator inord;ne
fupernaturali nili juxta intenlionem formse elevantis, er¬
go ubi eadem eft intenfio, & perfedrio formae elevantis
eadem erit operatio 5 cbm ergo in utraque iit idem lu-
men glorije, licet (it diverfa perfečtio naturaiis potendae
intdiečfciva:, jequalis viftodicitur. ant.probatur/olafor-

maelevansdat potentise naturali pode fimpliciter in ordi.
nead ačhim fupernaturaltm, ergononpoteidoperari nifi
juxta perfečtionem tališ formx, alias ultra clevationem
operaretur, qubd dici neauit, quia quidquid eft in po¬
ta iti a naturali ut non elevatum, totum inproportiona-
tum&incapaxeft, utpote quidnaturale, ad produčtio-
nem effečtus fupernaturalis.

Confirmatur natura ad fupsrnataralia nihil poteft,
fed vifiobeatifica eft entitativfc fupernaturalis, ergo ma¬
jor perfečtio naturalis potencise intellečlivae ad eam nihil
pottih

Obijciesquandocunque duaecaufae partialesconcur-
runt ad produ&ionem alicujus efFečtus, tune crelcentc
earum perfečtione crefcit perfečbo effečt&s, fed intel«
lcčtus Sc  lumen gloriae funt dux caufae pertiales vifionis
beatificar, ergo quotiesunum exillis crefcit in perfečtio*
ne, toties crefcit 8c  vifio. minor probatur intellečtus
non concurritefFečtivfcutcaufa adaequata,&tctalis, ergo
utpartialis. Prseteresicaufa parriaiiseft, quaeindigetcon*
fortio alterius, fed intellečtus indiget lumine gloriae, Sc
viciffim, ergo. ij:,  N. minorein , ad probam N. confe-
quentiam, fed concurrit ut principium inadaequaturn
conftituens cum lumine gloriae unum principium adae«
quatum vifionis: qubdnoneftidem, ac concurrere per
modum caulae partialis;quiailIa,quaeoperanturutcaufae
partiales, itaoperantur, qubd unumquodquepraertet fu-
um concurfum independenter ab alio, iicfct requiratur

con«

concurfusutriufque ad effečhimproducendum, ficnon
faciuntunum pnncipium per le, fed per aggregationem.
Jllaverbquaeconcurruntut principiainadjequata, unum-
quodquedependetabalio inoperatione, imb unum lub,
inde fuum conprincipium pe>ficit intrinlecfc, utvidere
eft inlumine gk riasrcfpečtu intellečlus, & ita exambo-
busfitunum perfe; clim ergo intelkčtus in ratione prim
cipij intnnfecč perficiatur a lumine gloriae, & caufa par-
tialisnon tribuat talem perfečtionem, benfcdequitur in-
telkčlurn, & lumen glorije non concurrere per modum
caularum partialium,kdpermodumuniusprincipij adse-
quatiperfe. unde quainvis intelkčhus indigeat confor-
tidioininisglorise, quiatamenabillointrinfecfcperficitur,
ob id non poteftdici caufa partialis, nifiinproprič.

Contra voluntas influit in ačlum charitatis tanquam
caufa partialis, ergoetiam intellečhus in ačlum vilionis
beatificae. ant. probatur, in ačtu charitatis reperitur li-
bertas, atqui in hanc infiuit voluntas, ergo. minorpro.
batur. Charitas in kane non influit ,cum non lit libe-
ra, ergo. Probatur ant. Charitas non eft indifferens, alias
quis ftante habitu charitatis poflet non amare: ergo. jg.
dift. ant. Charitas non eft libera libertate potentise cone.
libertate virtutis N. ant. Quando dicitur, Charitas non
eft indifferens. ig.pofitivčconc. permiffivb N. ant. quia
ftante habitu charitatis licfct fit voluntas determinata ad
amorem, permittit tamen, quod voluntas poffit non
amare faltem in lenfu divilo: Quapropter totaintenlio

E amo-

amoris provcnit ab habitu cfearitatis: n ec quic ? quam
conducit naturalis perfcčfcio potentiae fecundiim (c
fpečhtajad ačtum fuptrnaturalem, fed purematerialiter
fe ad iiium habet.

Inrtabis paritate difficili: prsemifla naturalis elevata
per praemiftam fupernaturalem infert conclufionem fu-
pernaturalem non foltim qu& elevata, fed etiam quate-»
nusnaturalis, ergo pariter intcllečtus concurrit ad vifio-
nem non folum fecundum vim elevationis, fed etiam (e-
cundtim fuam nativam perfečfcionem. ant. probatur:
praemifTaelevata infert Conclufionem ut naturalitercerta
eft, ergo. ant. probatur, PraemifTa naturalis per elevatio-
nem non recipit certitudinem a prsemifta lupernaturali:
quia certitudo praemiftie fupernaturalis eft v. g. Certitudo
fidei j  perhocautem qubd praemiftanaturaliseleveturper
prsemifTamdefide, nonfitdefide, ergo necpoteftipfius
certitudinem habere. Adultimum. Praemiflameleva*
tam per praemiftam de fide, fieri de fide redučtivfc, qua«
tenusejus virtuselevativalcilicet pr^miffa fupernaturalis
direčtfc pertinet ad fidem: non verb formaliter, & dire-

fic enim deberet procedere ex divina revelatione ,
qubd tamen non fit: inde ejus certitudo eft redučlivfe,
non verb formaliter certitudo fidei.

Dices: ergo(iquis negaret talem praemiftam eleva-
tam per praemiftam de fide, eftethaereticus, quia negaret
aliquid, qubdredučtivfc pertinetad fidem. ^.talemnon
fore hsereticum, nam iila noneftdefide redučtivčin koc

len-

/enfu, qnafi virtualiter implicitb contineretur in aliquo
artjculo fiiei: aut. indirečldproccdcretexrevelationedi¬
vina, aut declaratione fidei ( qubd ramen unum ex iitis
requiritur, utnegans dicatur Haereticus ) fed purš quar«
tenuselevata eftperaliquid, qubdde fidcelt.

CONCLUSIO V.

Enskfc non VaLet fVppLere LVMen gLorfae: &Ita
non poteft sine ltfa VlrtVte ViDerl. *

P Robatur. Deus nequit fupplere genus caufseforma-
iis, fed lumen glori* concurrit ingenere caufaefor-
malisad vifionem, ergo. Major eit comrnunis: minor
probatur caufa formalis caufat per comunicationem fuae
propriae entitatis, fed taliter caufat lumen gioriae vifio.
nem, ergo. minor probatur. inentitate luminis gioriae
reperiturratiointellečbvi, vitalitas, Sc  fupernaturalitas,
ftdhaec omnia lumen gloriaetribuitvifioni, namhaecapo-
tentia naturalihaberenon poreft, utpote ciim lit ejus vi¬
talitas naturalis, ergo. 7*  Caufa formalis intrinfeca feha*
bet aut permodum partis, aut form* informantis, aut
faltem virtutisinhaerentis, fed lumen glori* fehabet per
modum conprincipij, & virtutis inhaerentis intcllečtui
beati, ergo.

Probatur 2. lntellečt:uscfeatusexfe, Sc  fine lumine
glori* eft Omnino impotens ad videndum Deum, ergo ut
mtellcčtuscreatuspoflet videre Deum, deberethasc im*

E 2  po.

potentia fuppleri peraliud, fed nonpnteftfuppleri, etgo.
minorprobatur.velillud,perquod(upplerereturimpoten*
tia intellečtus creati, cfletquid intrinfece, receptum in
potentia, velnon? fiintrinlecfcreceptum, ergo cbmhoc
ie haberetper modum virtutis intrinfecaeefletlumen glo-
riaer nihilenimaliud perlumen glorij intelligitur, quam
virtus intrinfeefe elevans potentiam naturalem ad viden-
dumDeumj filecundum, ergomaneretimpotens, quia
ii potentia intrinfecfcnonmutetur, manebit in fua impo-
tentia, nam implicat, qubd aliquid intrinfecb mutetur
peraliquod extriniecumfine diffuffione alicujus intrinfe*
ci in illud. Cum ergo intellečtus, fi fpečtetur fecundbm
luam naturalem ačtivitatem fit omnino impotens ad fu-
pematurale, aualiter eft vifio Dei; Supernaturale namquc
nec formaliter, nec emminenter praecontinetur in poten¬
tia naturali, utpote excedens vires natura, quae tamen
pracontinentia neceflaria foret ad hod, ut naturale in fe
immutatum produceret fupernaturaie.

Confirmantur fupradičta : Deus non poteft videri
nifi velab intellečtu divino per eflentiam, autperpartici-
padonem, fednulla potentia fieri poteft intellečtus divi-
nus per participationem fine receptione luminis gloriae,
ergo. Major eft certa, quiafolus intellečtus divinus na-
turaliter leipfum videt: Intellečtusautem creatus ex li-
bera Dei voluntate communicante illi vires ad fe viden-
dum, qubd eft videre per participationem. Minorpro-

batur

batur: Tntellečfcus creatus nonpoteft deificarinifiperali-
quim formam, quae fit participatio intellečtus divini,
per aliam enim non poflet videre, fola namquevifiopro*
ceditab intellečtu; fed haec forma deberet neccflarib in«
trinfecb recipiinintellečtu. r. Quia efletvirtusintelle&us
fecundum fuam ultimam differentiam. 2. Accidens.
Forma perficiens potentiam naturalcm, illamqde quoda*
modointrinfecb transferens ad ordinem fupernaturalem.
ergo. Ex quohabesnullam virtutem abextrinfeco intel-
lečtui advenientem pofle iilum reddere potentem videre
Deum, quia impotentiaintrinfeca nonpoteft tolli, quam
per aliquod intrinfeeum. 2. Šolam Dei afliftentiam ex«
trinfecam, autimperium divinum non fufficere, qubd
intellečtus poflet videre Deu m, quia haec nihil ponunt in«
trinfecum inintellečlu: velfi ponunt, tune illuderit Iu«
men glorije, & lic habetur intentum. /. Falfum eft: in
creaturadari potentiam obedientialemimediatb ačtivam,
qua poflet quodlibet fieri, dumodo Dei voluntas acce-
dat: quia tališ potentia deberet efle infinita: nam in fe
contineret omnem eflečtum poffibiiem vel formaliter,
vel eminenter, quem fine intrinfeca virtute fuperaddita
producere poflet. Sedicias, folumdari potentiam obe-
aientialempaflivam, ad fumum mediatb ačtivam quae
confiflit in hoc, qubd creatura poflit producere per re-
ceptionem alicujus virtutis fupernaturalis, quodcunque
Deusvoluerit, dumodo ex parte fui non involvat repu-
gnantiam.

Con-

Confirmatur. 2. Vifio corporalis ncnpoteft h a beri,
nifi mediumilluminetur, quod manifeftet colorem; nec
articulus fidei, nifi illuftretur lumine fidei: necConelu*
fio, nifi manifeftetur lumine primorum principiorum,
ergo pariter nequicbeatus videre Deum, nifi pnus per-
fundatur lumine gloriae.

Obijcies . QuiaDeuseft fumme, &per leintelligt*
bilis, beatusnonindiget aliqua fpecie creata illum quid-
ditativerepraefentante, fedetiam Deus eft perfe lumme
luminolus, &lucidus, ergo abfolutfc non habet opus ali«
quolumine, utvideatur* confequentiateneret, fiin-
tellečhis eflet ex fe in ačtu primo potens ad videndum,
cbm autem abfque lumine gloriae ficomninb impotens,
nequit illum fine hoc videre. Per hoc autem nihil dero-
gaturlumini divinoquiailfedefečlus non fetenet expar-
tc Dei, qui perfe vifibiliseft, ledexparte potentiae. 2.Hos
argumfentum nimium probat: probat enim defačto
beatumnonindigere lumine gloriae ad videndum Deum j
nam occafionehujusargumenti, pofiet nonnullusdieere:
quia Deus eft per le intelligibilisdeiačto non indiget aliqua
fpecie creata fe quidditativ£ repraefentante, led etiara
Deuseft per fefummč luminofus, ergodelačlo non indi¬
get aliquo lumine, quo videatur, qukm tali a lit confe-
queutia, & fidei repugnans, non nemo videt,

Contra Deus ex h potefthabere ratiooem fpecieiim-
prcffie, ergoetiam per fe poteft lubire rationem luminis
gloriae. yt.  N.confequentiamlumen enim gloriae obtinee

rado-

rationemcaufae formalisp!iyficae, & inCrmfecafquamfup- i
Icrc non poteft, atverb fpecies imprefta foiu eftcaufa for-
malis intentionalis, Sc  in čili- intelligibili, imb Sc  extrin*
feca, quaeex natura fuanon dicic imperfedrionem: non
enim petit informare, inhaerere, iimitare fubječtum, a
quibus omnis caufze formalisimpcrfečtioprovenit.

Obijcies 2.  Beatus poteft per folam voluntatem, &
imperium divinum videreDeum, ergb abfolutfe non eft
iieccffarium iumengloriae. ant.probatur Imperium divi-
»umeftefficacius, & majoris virtutis Iuminegloriae, ergo.
ant. patet: nam imperium divinum entitativfc eftipfe De-
, os: e contra lumengloriarnon eft Deus, fedcreaturaDei,
ergo32. concedo: Imperium divinum efte efficacius lu-
mine gloriae, exhoctamen noninfertur, qubdperillud
folum poffitbeatus videreDeum, quia ftante illo Po¬
tentia naturalisintellečtus maneret intrinfecfc immutata,
cbm imperium fitextrinfecum: tum quiaefficacia iumi-
nis gloriateft degenere caulacformalis intrinfecae, quam
efficacia imperij divini minimfc fupplere poteft.

Contra ad vifionem beatificam abfolutfe cliciendam
nihil aliud requiritur, qubm potentia vitalis, Sc  virtus
fupernaturalis, fed imperium divinum eft fupernaturale,
ergopofletcumpotentiaintellečtiva, &vitali, elicerevi*
fionem beatificam. dift.ant. quam potentia vitalis, Sc
virtus fupernaturalis intrinleefcimmutans, Sc  perficiens
potentiam cone. qukm potentia vitalis, Sc  virtus fuper-

na-

naturalis extrinfecfe folbm perficiens potentiam N. ant.
& ficdifiinčta minore N.conlequentiam :  advertendum,
qubdadhoc, utvifiobeatifica eliciatur, non (ufficiatqua-
li$cunquepotentisevitalitas, & virtutisfupernaturalitas,
fed debet tališ virtus iupernaturalisintrinfecfc recipi in po-
tentia vitali, ill£mque immutare, quoadmodum fuum
operandi naturalem.

Inftabis: impcrium poteft potentiam intellečfcivam
intrinfece immutare, ablqueeoqubd inillaaliqua virtus
intrinfecb recipiatur,ergo nihildičtum. probatur antece-
dens: per folumimperium divinum, quod explicatur
per particulam fiat , Nihilum fuit mutatum intrinlecfc
performascoelorum, prout contigit in creatione, ergo.
ant. fupponitur, quia in nihilo nulla virtus potuit
recipi: qubdautemintrin/ecč fueritimutatiofačtainpro-
dučiioneccdorumex nihilo, conftat, quia fuittranfitus
denonefieadefie, quifierinon poteft fine immutatione
intrinfeca. 92. dift. ant. per folum imperium divinum
nihilum fuitformaliter mutatum intrinfecfcN. fuit pradup-
pofitivfc & materialiter mutatum intrinfecfc. cone. ant.
Ratio formalis, ratione cujusnihilum fuitintrinfeefeim-
mutatum fueruntiplae forma ccelorumex nihiloedučte;
per imperium tantum praeluppofitiv^, quatenus formae
ccelorum non fuiflent, nifi divinum imperium accefll-
fiet. Quando dicitur in nihilo nulla virtus potuit recipi,
concedo, qubd in hoc fenfu non fuerit imutatio fačta in ni¬
hilo, fuit tamen immutatum in hoc fenlu, prout defijt

cfle

efte nihilum, & incepit efTe forma coelorum.

Urgebis homini voto calbtatis obftričho relaxatur
obligatio per meram diipenlationem extriniecam: ergo
etiam per imperium Dei extrinfecum intellečtus poteft
reddi potens videre Deum. Confequentia probatur, ali-
ter (e habet homo vot6 caftitatis obftričtus, Sc  iterum
aliter fe habet homo a tali voto liber, Sc  tamen homo ob-
ftričtus fit liber intrinfecfc per folam difpenfationem fine
aliqua virtuteintrinfecfein fe recepta, ergo etiam poterit
reddi potens videre Deum per foium imperium divinum
abfque aliqua virtute fuperaddita.

Confirmatur licfct imperium Dei ficfbrmaliterextrin-
fecum intellečtuibeati, eft tamen illi virtualiter intrinfe«
cum, ratione fuae omnipctentiae praefentis omnibus rebus
creatis

92. N. confeauentiam, difparfitas eft: nam votum
duodicit, promiffionem, & Deiacceptationem, quxpro-
miffionon aliter eft acceptata, quhm ufque ad tempus,
quoabipfo, velejus vicariononfieret relaxatio, quapo.
fitaimmediatfcfefolaceflat obligatio voti: at verbefte in-
trin{ec<h'mpotentemexfeconvenitintelled:ui creato, in-
de oportec ut ejuš impotentia ad vifionem beatificam
peraliquidintrinfecum tollatur. Dum fubjungitur,qubd
homo voto caftitatis obftričtus aliter fehabeatintrinfccš,
qukmhomoab illoliber, id verum eftdealietateintrinle-
camorali, non verbphjfica, qjareprunafinepolitione
alicujus virtutis inum ecae tolli poteft.

Dices

Dices Alietas intrinfeca moralis poteft tolli fine pofl*
tionealicujusvirtutis intrinlecae, ergo eciam poteft tolli
alietas Phyftca intellečhis naturalis, & impotentis elice-
fe vifionemfine impreftione alicujus virtucis intrinfeca?,

^. N.confequentjam, quia alietas jntrinfecamoralis po¬
teft provenireab aliquoextrinfeco, confequenter poteft
etiam tolli per a!iquod extrinfecum: fed alietas phylica
formaiiteroriturabaliquointrinfeco, &fic debet tolli per
novam politionem alicujus intrinfeei,

Ad confirmationem dico; Imperium Dei extrinfe-
cumeiTeintellečfcui virtualiter intrinfecum virtute aliqua
generali communi omnibus rebus creatis j  non verb vir- ,
tutelpeciali feuin rationevirtutisintrinfecfc elevantispo-
tentiam ad clarfc videndum Deum,

CONCLUSIO vr.

Certo non poteft Crearl aLIqVa sVbftantla, CVI Con?
natVraLlter ConVenlat LVMen gLorla?, *

P Robatur: Nulii creaturaecompetere poteft proprie*
tas Dei, utcreatoris, &audiorisnaturae, fedfidabilis
efletfubftantia fupernaturalis creata, creatura compete-
ret proprietas Dei utcreatoris, &authoris natu.ae, ergo.
major eftcerta: alias creaturae deberet competere natura
divina, nihilenimita connexum eft, qukm proprietas,

& eftentia; auamobrern ad diverfas eflentias diverfse fe-

qvun-

qvontur proprietates. Minor quoque probatur: Pra-
prietas Dci uc ere itoris, & authons natur«e, ett, qubJille
folus fit (uper omntm naturam creatam, & creabilem,
ied (i dabilisefletlubftantialupernaturaliscreata, tališ ef-
fctfuperomnemnaturam creatam, &r creabilem: ob id
licfctAngelusluperiorexcedatinfenorem, homoleonern,
nonpoflunt dici lupernaturales, quia foiiim determina«
tam naturam excedunt; undeucfubtlantiadicatur luper-
naturalis debi t excedere omnem naturam creatam, 8 c
creabilem. ergo«

Confirmatur: Implicatdari formam, quae nonper-
tineatveladordinemmaterialem, autimmaterialem, led
fidareturfubiiantialupernaturalisad nullum exhisperti«
neret, ergo. minor probatur, non pertineret ad ordinem
materialem, quia hic elt naturalis, fupra quem eft lub«
ftantia lupernaturalis: nec pertineret ad ordinem fpiri.
tualem, quiaetiam hic elfentialiter eft naturalis, intellige
quoad fubftantias rerum, quodcolligi poteft ex moderna
providentia Dei; aut divinus, ad divinum non pertinge«
ret, quiatalis lubftantiaadhucinfraDeumeftet, ergo.

Probatut'2. Subftantia connaturaliter videns Deuin
intuitive, debet efte ejuldem immaterialitatis cum iilo:
nampotentia cognofcitiva neceftmb eft ejuldem lmma-
terialitatiscum (uoobiečto connaturali, &r proportiona-
to: ledimplicatfubftantiacreata, quse fit ejuldem imma¬
terialitatis cum Ueo. ergo. Majorpatet,quia anima pro
hoc ftatu dependet a materia, non poteft res omnino Ipi-

F 2  ntu-

rituales v. g. Angelum connaturaliter cognofčere,* fimi-
literlntellečlus Angelictis, ctimnon fitfuum eflenonita
abftrahit a materin,- ut non includat materiam Meta«
phificam , non potell connaturaiiter cognofcere obje-
člum carens omni mareria, etiam Metaplvyfica , ut eft
Deus, ergo.Minoretiam patet, quia alias crcatura eflet
ačtus purus excludens omnem potentialitatem.

Obijcies. Ideb non efl dabilis fubflantia fupernatura*
lis, quiadebcretexcedere omnem naturam creatam, &
creabilem, fed hoc nonfieret, ergo. Minor probatur,
dantur accidentia fupernaturalia, & tamen ex hoc non
excedunt omnem naturam creatam, & creabilem, ergo
fidareturfubllantiafupernaturalis non excederet omnem
naturam creatam, & creabilem. ig, N. confequentiam,
difparlitas efl: fubflantia enim fupernaturalis ji daretur
edet tališ per fe, ctim fitintra propriamlineam indepen-
dens abomnialio, licfctdicatordinemintrinfecumad De-
um creatorem: infuper edet participatio Dei fecundbnn
fuam ultimam rationem atomam , confequenter edet
ačtus purus, excederetc| ue omnem naturam creatam, 8c
creabilem. Quae non deprehenduntur in accidente fu-
pernaturali, quodlicutnon efl ens perfe, fed entis ens
fic non ell fupernaturale per fe, fed per ordinem ad f ubje-
čtum, quodelevat: nequeeflparticipatio Dei fecundbnn
fuam ultimam rationem atomam fubflantiae increatae,
hinc non excedit omnem naturam creatam, & creabilem.

Dices

Dtces: Admifsahacfenteniia, qubdnon fitpoflibi-
Iis fubftantia fupernaturalis, fequitur qubd accidens fu-
pernaturaleexcedatomnem naturam creatam, &creabi*
lem, fed hocnequaquam admitti debet, ergo nec iifud,
exquo fequitur. ProbaturSeque!a, minimum accidens
fupernaturaleexceditomniaaccidentia naturalia, imb,&
fubftantiasnaturales, ergoSequela:(ubfiftit. ^.conc.ul-
timo ant. N. con(equentiam: quia accidens fuperna-
turale eft tantbm participatio accidentalis Dei in ordine
lupernaturali; ficdatoquocunque accidente, femperin
infinitumperfebtiuspofbbiieefta quiaDeus ininfinitura
participabilis eft participatione accidentali: Sc  ita negata
Jubftantia fupernaturali creata non bene deducitur, ac*
cidens iupernaturale debere excedere omnem naturam
creatam, Sc  creabilem.

Inftabis: hocetiamdicipoteftde fubftantia (liperna-
turali, quia data aiiqua fubftantia fupernaturali lemper
aliaperfečliordari poftet, N. caufalem, nam partici¬
patio fubftantialis confiftit in indivifibili, utpotc cbm
quaelibet eftec participatio Dei fecundtim fuam uitimam
rationem differentialem, quae in hoe confiftit: qubd lit
fuum efte perfe : Confequenterperfečtiordari non pofc
let, cumnulla magls eflet fuum efte per fe.

Obijcies 2. Divina attributa participantur aereaturis
V. g. Divinusamoracharitate, ergoetiampoteritpartici-
pari fubftantia fupernaturalis, ergo fi datur amor fuper-

per-

pernaturalis creatus, etiam dari poterit fubftantia creata’
iupernaturaiis: diit. confequcns participari poterit a

creaturaratio divina: fub(tantiae participatione accidenta-
!i cone. lubftantiali N. confequentiam.

Contra in ordinenaturali participatur natura divina
nonfolum participatione accidentali, fed etiam fubidan-
tiali ergo etiam inordine lupernaturali ita participabitur,
3 ?. N.confequentiaminordine enimnaturali participatur
natura divina participatione fubftantiali, fed limitate, 8c
praecisfc quatenus eft ahquidper fe exiftens, & principi-
umdimanativumproprietatum, in quonulia repugnan-
tia apparet: aft fi in Grdine lupernaturali natura divina par-
ticipareturparticipatione fubftantiali, non participaretur
limitate, aut predse ut a!iquid perfe exiikns, fed ut eli
fuumt ffepuriffimum, quia participaretur uteft ens !□«
pernaturaie, quod admitti non pocert.

CONCLUSIO VII.

Abslt, qVbD foLa effentla DIVIna pofslt VIDerl sine
attrlbVtls, aC perlonaLltatlbVs. *

P Robatur. Jlla nonpoffunt feorfimunumfine alioin-
tuitivfc videri, quaerealiter, & eflentiaiiter intrinfe-
ce funtconnexa. Sedattributa, perlonalitates funt reali-
ter, &: t ffentialiterintrin(ececumefIentiaconnexa, ergo
divina tflentianon poteii videri fine attributis, & perlo¬
na-

nalifatibus. Major patet in modis entis, quiquia realiter,
& effentialiter funtconnexi cumratione entis utfic; imb
rado communis entis in quolibetinferioriintrinfecb imbi-
bitur; non pofluntperfečbč cognolci, niii indircčleratio
entis ut fic quidditativ£ cognolcatur. *Quod roboratur
ulterius: hoc ipfo, qubd omnipotentia iit eflentialiter
connexacumcreaturis pofiibilibus, non poteficompre*
bendi , nificomprehendantur Sc  iilae,& viciffim non pof-
funtomnesereaturse pofiibiles intuitiV&videri, nifitota ,
Sc  rotaliter videatur omnipotentia, Item qu%  realiter, Sc
eflentialiter funt unum, magts funt interfe unum, quam
relativaadinvicem: qujahapc folumfunt inter feextnfc-
cč, &per modum termini connexa, quze connexio cefi
fat ceflante termino ; illa verb funt intrinfece con*
nexa, & unum continetur in aitero tam fecundum entita-
tem, qukm etiam fecundtim aliquam rationem alicujus
praedicati eflentialis: Sc  tamenunum relativum non po.
tefl: quidditativfc cognofci fine termino correlato, ergo
minus illa, quae realiter, Sc  eflentialiter jntrinfecfc funt
connexa, poterunt feorfim quidditative videri. Tan¬
dem quia natura Petri efl realiter connexacum Petreitate,
non poteflhaec natura Petri quidditativ£, Sc  intuidvfc co¬
gnofci , nifi cognofcacur Sc  Petreitas, ergo. Praeterek ma^
jor fuadetur ratione: cognitio intuitiva fertur in rem prae-
ientem proutaparterei eft, &quidditativa attingittotam
rei quidditatem: quiafi folum unum praedicatum quid.
ditacivumattingit, non poteft dici proprifc quidditativa,

Sc

&intuitiva, fed pracifiva.* nnde qui in homine folbrn
cognofceretanimal, & nonrationale, tališ non pofietdi« '
ci, qubd intuitivfe, 8c  quidditativb cognolcat animal,
quia animal in homine phylicč lumptum efietiam realiter
rationale, ergo quae realiter, &efientialiteraparterei funt
connexa, unum non poteftintuitivfc, & quiditativ£ vi*
derifinealio: namillaomnia aparte reifunt unaentitas,
autfaltem unuminfertaliuJ, quarevisouno omnia cuin
il!oeflentialiterconnexavideri debent. Minor principa-
lis etiam probatur: Omnia attributa, & perfonalitates
realiter a parte rei identificantur curn efientia divina^ 8c
funtad invicemefientialiterconnexa, ipfaqtie ratio entis
infiniti, &aieintim£ transcendentaiiter imbibitur in om¬
nibus pradicatisdivinis, undequandocunque, quomodo-
cunq; concipiantur, femper debent concipi pro implicito
importare efientiam, & tota difiinčtio, quar intercedit,
eftpmes explicitum, &implicitum, nullatenus verb pe-
nesexcludens& exclu um. ltaque (i cognitione praccifi-
Va non potiftadaequatfc unum attributum praefcindere ab
alio, quinhoc faltcm iliud implieitb importet,quomodo
amabb cognitione quidditativa,& intuitiva unum attri¬
butum line alio, auc efientiam fine perfonalitatibus ,
qux  fertur in rem prout a parte rei efi, quis videre poterit.' 3
ergo minor eft vera.

Obijcies: Fllentia divina gerit vices fpeciei imprefi
fx 9  ergo efientia divina poteftvideri fine attributis , Con
fequentia probatur. hociplo, qubd efientia divina gerac

vices

vices fpeciei impreffe, poterit fe ipfam renrsefentafe, Sc
nonattributa, ledintalicafufoliim videbitur effentia, Sc
nonattributa, ergo. major probatur: Effentia divina li«
berfcuniturintellečtui beati in ratione fpeciei, ergo. %  li¬
ber^ un tur abfolutfc cone exfuppofitione N. ant. Suppo-
fitoemmqubd velitbeare intellečtum, debet illi neceffa-
ribuniri, iinequaunione non fubbftit beatitudo, &dc-
bet quidem ita uniri, prout exigit vifio beatifica: cum
ergo vifiobeatificadfentialiter exigatvide,re on nia, que
in Deo formaliter, & neceffarib funt, oportet qubd
effentia divina uniatur intelledrui beati in ratione fpeciei
impreffie omnia illa unitim repradentantis.

Contra effentia divina unitur intellečlui beati in ratio.
ne fpeciei i m preffe, quinrepradentet illi omnia, quae in
Deo virtualiter, Sc  eminenter continentur, ergo etiam
poterit illi uniri, quin repradentet omnia, quaeineofbr*
maliter, & neceflarib funt. N. conlequentiam, dif-
paritas elt, quia illa, qu<e virtualiter, Sc  eminenter in
Deo continentur, fi fumantur in particulari, Sc  paffive
funt omninoextrinfeca Deo, nec in eo formaliter exirtunt,
minus identificantur: quare poterit illa facile effentia di¬
vina in ratione fpeciei non repradentare $ atverb attribu*
ta, Perfonalitates in Deo formaliter funt, Sc  identifican¬
tur cum illa: Perfonalitates praeterek funt mo ii efTentiales,
Sc  intrinlecinaturaedivinae, qua repradentata, repraden-
tari debent omnia aliacum illaconnexa.

G

Gon. v

ContraPofTum quidditadvb, Sc  intuifivfcvidereun* ,
um, quinintuitivevideamaliudcumihoconnexum, er-
go quamvis attributa, perfcnaiitates fint eflentialiter
connexa cum eflentia, non fequitur, qubdhacvisa, Sc
repraefentatadebeant etiam illa repraefentari, Sc  videri. Ma¬
jor probatur: Poteftomnipotentia intuitivfc videri, quin
videanturomnes creaturaepoffibiles. 2. PofTumquiddita-
tivbcognofcere Patrem,quincognofcam in particulari fi«
lium. j  Theologus cognofcitfcientifice, Sc  quidditati.
vb  theologiam, quin cognofcat quidditativfc ejus obje-
čfcum, quodeft Deus} fedomnipotentiacum creaturis,
relativum cum fuo correlativo, fcientiacum obječlo funt
cirentialiterconnexa,erga.^.adi.Omnipotendam eflenti¬
aliter con^čti cum creaturis pofliblibus incomuni, non
verb in particulari. ad2.dicoillamcognitionem, quaco-
gnofco Patrem,non autemfilium in particulari, efTeintui-
tivam, Sc  quidditativam imperfečte. Ad 3. Theolo-
gum cognofcerequidditative Sc  Theologiam, &Deum,
nonquidem materialiter, &fecundumfe, fedformaliter,

Sc  inefleobječti. Hinchabes, minimbfequi, qubdex
illis, quae eflentialiter funtconnexa,pofTit unum intuitivfe
videri, quin videatur aliud,

Obijcies 2, Deus poteft beato infundere Iumen glorije,
quo foltim videac efTentiam, Sc  non attributa. ergo ant.
probatur , Deus ir.fimditlumenglori«adlibitum, confe-
quenter poteit infundere perfebtius, Sc  imperfebtius,

prout

proutfua fandta volunfasvoluerit. ry,N.confec|nentiarn:
* nam lumen gloriae quarntumvis imperlečtillimum perfi.
cit intellcčtum in ordineadclaram, &inruitivam Deivi«
fionem, quapropter debet effe rado videndi totum, quod'
inDeoformaliter, & neceflatibelt.

Contra Deus potelt dare alicui, ficut Sc  multis dedit
lumen Propheticum, quo lolurn aliqua praenuntiarunt,
& praeviderunt, ergo potelt 8c  beato darelumen gloriae,
quololiimaliquain Deovideat. Conlequentia probatur:
non minus lumen propheticum elt pardcipatioluminis di¬
vini, qukm lumen gloriae, ergofi&rc. $ 2 . N.confequen-
. tiam, lumen enim propheticumexfe non datur ad intui-
tivam, Sc  quidditativam rei cognitionem; benk autem
lumen gloriae: cujusrado elt, quia lumen gioriseelt p^r-
deipatio luininis divini, quatenus eo Deus beatus elt:
Deus verb elt beatus le quidditativ£, imb, Sc  cornpre-
henfiv£videndo$ at lumen propheticum hoc modo non
elt pardcipatio luminis divini, led prarcise quatenus elt
aliqua cognitio, &dato, qobd fitxqualis participatio
utriufque, attamen lata dilparlitas elt: nam illa ad quse
pramundanda datur lumen propheticum non funt lem*
per eflentialiter conncxa, hinc poflunt per illud a!iqua
praedici, quin prsedicanturreliqua. Econtra illa, adquse
videnda infunditur lumen gloriae, funt inter le maximb
- connexa, con equenterunum nequitvideri finealio.

Urgebis, Deuspoteltfacere, qubdbeatus Itantelu-

G z  mine

minegloriae nihil videat, ergo poterit facčre, qubd tan-
tundem aliqua videat, ant.probatur Deus poteft fe incel«
lečbuiperfufolumineglorke in ratione fpeciei intelbgibi-
lisnonunire, fed in tali cafu nihil videbit, quia vibo non
fit, nifiex obječto, Sc  pocentia,ergo. Con?equentia pro-
batur, facilibseftlumineglorise aliqua videre, qukm ni¬
hil videre, ficutcredibiliuseft, qubd oculusapertuspof.
fitaliqua videre, qu&m nihil videre, ergo. N. confe-
quentiam, lic^cabfolutefacilitis (it lumine gloriae aliqua
videre, quam nihil videre, fi haec nonfint inter fe eflen-
tialiterconnexa, nonautem fi fint eflentialiter connexa,
unde facilius Deus poteft praeftare, quod beatus ftante
lumine gloriasprorlus nihil videat lubtrahendo illi obje-
čfcum, quarnqubdunum videat, 8c  non videat alterum
cumillo eflentialiterconnexum. Inftantiam habemusin
vifionecorporali, poteft enimquis facere, qubd apertis
oculis nihil videat v. g. Subtrahendo obječfcum lucidum
& colloratum: non tamen facere poteft, quod exhibendo
obječfum vilibile oculus apertus illud non videat, ergo pa¬
ri ter.

inftabis, impoflibilibs videtur, pofle pofita ultima
difpofitione impediri refultantiam formae, quam qubd
unumvideaturfinealio fecumconnexo; quod majorem
vimobtinet in Sententia Thomiftarum dicentium: ulti-
mam difpofitionem provenire ab ipfa forma, fed lumen
gloriaeeft ultima difpofitioad unionemefllntiaecum intel-
icčtu beati in efle intelligibilis; & tamen poteft beatus

juxta

jnxta dičta lumine gloriaeperfundi, quin ipfi uniatur ef-
ientia divina in dle intelligibilis, ergopoterit inDcoun-
um videri finealio, etfi fint effentialiter connexa. Major
pitct: nam implicatorium eft, ultimam difpofitionem
provenire a forma, & non efle ipfam formam introdu-
čtam, ergo. majorem efTe veram, quando ultimadif«
pofido, & forma naturaliter, & per ačtionem neceflari-
am, & exfe efTentialiter ordinatam ad introdučlionem ta¬
liš formaeproducuniur, minimfcverb, fi ultima difpofi-
tio, & forma peračtionemliberamintroducuntur, ficut
fitin pradenti: Deus enim liberfc infundit lumen gloriae,
& liberfc unit fuam eflentiam intellečlui beati in ratione
fpeciei intelligibilis, &i&poteft urnim introducere,quin
introducat aliud.

CONCLUSIO VIII.

Non poteft pLenb tota entls pofslblLItas VIDerl In
Verbo, neC eXtra VerbVM. *

P Robatur: Si creaturae poffibiles collečlivfc fumptac
poflent in verbo, aut extra verbum videri, com-
prehcndereturomnipotentiadivina, fedh3ecnequitcom-
prehendi; ergonec pofliint videri omnes creaturzepoffi.
biles. Major probatur: Vifoeffečtu, & obječtoadaequa-
to potentiapcomprehenditurpotenda, led omnescreatu-
r^poflibiksfunttfFcčtus, &objcčtum adxquatum om.

nipo-

nipotentte, ergofT&c. major probatur, quando totum
po{Te potendarfecundumomncm modom fuae ačbv tatis
videtur, comprchenditur potentia: quia illtus efTentia
conliditin pofle ( unde potentia dicitur) non autem in
ačtuali produ cere; {lclicfctvideaturomnis, &totuseffe-
čirusačtualis potentiae, illatamen non comprehenditur,
quia przeter omnes effečtus ačfcuales adhuc manet in po¬
tenda ahquavisprodučtivacognofGibilis: fed vif)6 totd,
& adacquato effečtu nihil remanet in potentia cognofcibi-
le, quodnonfuifIet jam prius in efRčtu cognitum,- que-
madmodtim produčto ada-quato effečtu nihil manetin
caufaproducibile, fic viloadasquato effečtu nihil manet
in potentia cognofcibile. Ubi advertendum, fi omnes
creaturže polfibiles viderenturin verbo, comprehendere-
turdirečteomnipotenda divina, quiaomnis cognitio ef-
flčtus incaufa prioritatenatureterminatur ad caufam$
fiextraverbum, flcfolbm indirečfč comprehenditur om-
nipotentia: utriufque tamencugnitio eiFetinfinita, non
folumextenlivč, fed etiam intenfivt, utraque enim ef.
fetcomprehenfivaDei, qusenecefTarib debet efleinfinita
intenfivč. Exquohabes, qubd fi omnes creaturse polti-
biles viderenturextraverbum, non tantum Deus com-
prehenderetur pure extrinfecfc, in hoc fenfu, qubd lo-
lumejuseffcčtusadsequatuscomprehenderetur, non ve-
rbille ipfe infe ipfo; non inquam, fed etiamDeusinfe
ipio comprehenderetur, quia licčt totalis creaturarum
pofribiliumvifiodirečlčterminaretur ad illas, indirečtč

tamen

tamen ad ipfum Deu m terminaretur, Sc  ideb indirečtfc
comprehenderetur, fi like direčte viderentur.

Obijcies contrautramque conclufionis partem: Ex
vifione cmnium creaturarum poflibilium non fequitur
ccmprehtnfio omnipotentise divina, ergo. ant. proba-
tur, adcomprehen{ionemrequiritur, qubdrestota, Sc
totaliter cognofcatur, fed etiamfi viderentur omnes
creaturaepoflibiles, adhucomnipotentiatotaliter non vi-
deretur, ergo. m?nor probatur: intalicafu non videret
totalitertotumpolleomnipotentiaedivinae, ergo. proba¬
tur, pofleomnipotentiaedivinaenon (bitim terminaturad
creaturas poflibiles, fed etiam ačtuales, fed in tali cafu
folbm viderentur creaturae poflibiles, Sc  non ačtuales,
ergo non videretur totaliter totum pode omnipotentia; di¬
vina. N ultimam minorem, quia creaturae ačtuales
fub conceptu etiam ačtualitatis funt quid poffibile, 8c  non
dicensrepugnantiam: quarefi omnes creaturae poflibiles
viderentur, deberentetiam videri omnes ačtuales, con-
leq uenter tota, Sc  totaliter videretur omnipotentia divina.

Contra visis omnibus creaturis poflibilibus non vide¬
rentur omniaDecreta Dei libera, ergo in tali Hypothefi
non viderentur omnes creaturae ačtuales. difl. confe-
quens, non viderentur omnes creaturae ačtuales ut ter-
minant Decreta De? libera cone. utteminant ipfam omni-
potentiam divinam fecundum fe (umptam N. confequen-
tiam. Creaturje ačtuales poflunt dupliciter conliderari

vel

Vel perrefpečtumad decretaDeilibera, quatenus perilla
liberfcex fiatu poffibihtatis ad talem, veltalem modum
exiftendi educuntur, &taliter creatur« ačtuales non vi«
derentur visis omnibus poffibilibus. 2.  Per refpcčlum
ad omnipotentiam , prout ipfcrum elle ačluale etiam
quid poflTibile eft: quiaex ačtuali exillentia rcrumopti-
mfededucitur earum pofTibilitas j & hoc modo creatui«
adtuales debertnt videri visis omnibus poflibilibus.

Dices visis omnibus poflibilibus viderentur creaturae
ačtualesnonqua ačluales, fed quatenus funtquid pofll-
bile, led pofle omnipotenti« divin« terminaturad crea-
turas ačluales, quk ačluales funt, ergo visis creaturis
poflibilibus non totaliter videretur polle omnipotentiae
divin«. Major patet, tune enim foium viderentur ut funti
terminus omnipotenti« divin«, qui debet efle quid ne-
cciTarium, &pofIibile. 91.1. Vifatotacollečlionecreatu-
rarum pofTibilium viderentur creatur« ačluales quk
ačluales, led nonfubratione formah (Tima ačlualitatis,

Obijcies 2. principaliter contra 2.  partem Crnclufio-
nis : nulla eft repugnantia, videri totam collečlionem
creaturarum poflibilium extra verbum, ergo. ant. pro-
batur, fie(Ietaliqua, eflet h«c, quia tališ cognitio debe-
retefteinfinita, 8c  comprehenliva omnipotenti« divin«,
fedtališ non dlet, ergo minor probatur; non eflet infi-
nita, quia foium terminaretur ad numerum fyncathego- *
rematiefc infinitum.* 2. Quia omnes creatur« collečlivfc

lumpi«

fumptse funt fimpliciter qnid Ratio infinitatis

cognioonis iimphciter infinitae ?ebet defumi non foltim ex
obječfcoinfinito, ledetiamcx modo cognofcendi, &;pfa
potcntia cognofcente, q x  omnia in tali cafu finita cfient.
4. Ad hoc, qubd dicacur cognitio (impl.citer infinita,
non fufficit, qubd terminetur ad obječlum infinitum,
fed infuper requiritur. qubi ad illud terminetur fecun«
dtirn omnem modum cognofcibilitatis j fic vifio Dei non
efi: infinita, quamvis terminetur ad Deum infini.
tum, quiatamen non terminaturfecundum omnem mo-
dum cognofcibilitatis eflentiat divinae, fimpliciter finita
etf.

Probaturetiam minor quo ad2. partem. Dum vide-
turefFečtusextra caufam, non videturhoc ipfo eius vir-
tus produčtiva, ut patet in vifione fručluum ab arbore
decerptorum, qui videntur, quin comprehendatur eo-
rum vis produčtiva. 2. Cognitio defumit fuam fpeciem
abobječto, quodimmediaterefpicitur, &aquoprima-
rib moveturpotentiacognofcitiva, at cognitiocreatura-
rumfoibrnprimaribrefpiceretcreaturaspofilbilesinasqde
comprehenderet; & non omnipotentiam, ergo. hujus
non efletcomprehenfiva.

ijž  Adprobam l.partis : Cognitio creaturarum pof-
fibilium non efTet infinita fimpliciter ex eo, quiaadnu«
inerum fyncategorematic& infinitum terminaretur, (ed
idebquiaefietcompreheniivaomnipotentias divina;. Ad
2. Omnescreaturas poffibiles efic quidfinitum in efie

H entis

cntis, nonverbin efle obječli. Ad/. Si videretomnes
creaturaspoflibiles, cognitio etiam ex partepotentizeco-
gnofcentiseffetinfinita., quia deberet habere Iumen infi-
nitum. Ad/j.dico, ii viderenturomnescreaturzepoflibi-
les, deberetadillasterminari fecundbm omnemmodum
cognofcibilitads, quia quilioec eft quaedam formalitas
poflibilis, fecus fi non terminaretur fecundbm omnem
modum cognofcibilitatis, fic ncn videret omnes creatu-
raspoffibiles, quod &nosdicimus.

Pariterad 2. partis probam .• quando totus, &
adaequatuseffedus potenti* videtur, debet faltem indi-
rede eorum vis produdiva videri: nam inter effedum
adaequatum & totu m pofife potentize eft relatio aequiparan-
tiae. Adid, quodfub}ungiturdearbore dico, qubdfru-
dusabeadccerpti nonfint efFedus adaequatus ejufdem,
quiaininfinitum plures poilibiles lunt, quibus visis uti«
quecomprehendereturtota visprodudivaarboris. Ad2.
ij?.dift.confequensergo illarum e(Tet comprehenfiva, &
non omnipotendze per (e, & diredfc cone. per accidens,
&indiredfc N. confequentiam, nam ex cognitioneom-
niumcreaturarumpofiibilium per accidens, &indiredfc
comprehenderetur omnipotenda divina, quia compre«
henderetur ejus efFedus adsequatus efTentialiter cum illa
connexus.

PROLOGIUM

in

TRACTATUM

S S S. Trlnltatls.

Q U&m fublimisfithujus Myflerij Fxcellentia, ne¬
mo, niti, quitrinuseft, Deus, illamdigneevol-
vere poteft: in omnibus Deus omnipotens, in
hoc ioibmimporens, qubd intellečtum effingere neque-
at, a quo fnae perfečtionis circumfcnberetur abyflus:
fed id ipfum fummum divinse excellentiae argumentum
eft, qubd ille, a quo, in quo, per quem funt omnia, a
nullo, pernullum, in nullocomprehendi poffit j undead
tantarn Majeftatem cceli columnac contremifcunt, fub-
rmflaqtie cervice Dei proteftanturimmenlitatem. Etta«
men perfida Hzereticorum Hydra fuum erexerat caput,
illumqiie, quemcoeli caperenon poflunt, temerarioau-
fuferutari voiebat, dumdiverfas, fed faerilegaš de Deo
uno, & trino tulerat fententias. Aft! iniqui Majedatis
Scrutatoresgloria oppredi, dum fe cum Lucifero fupra
Deum exaltarant, in Crimen laefac Majedatis incidentes
Paradyfiexulestulerunt fupplicium. Etenim haec eftdi-
vinse Majedatis proprietas, exakare humiles, fuperbos
deprimere. Proinde parce Deus omnipotens, qubd au-
fim Divrnitacis tuae Sacrarium ingredi: parce, non enim
illud profano drepitu violare, fed captivo mentis obtutu
venerari defidero. Jamverb, dum pr<denti Th.ologico

H 2 difeur-

difcurfu irnmenfum Divinitatis pelagusingredior, nem
illud enavigare, fed illic fubmergi cupio, učita inprin-
cipio & fine meofepukus vivam aeternbm.

Elenchus H&reticorum facrilege in Myfle-
rium SSS. Trinitatis peccantium.

N ' Oetus Ephejius , Patrem, Filium , & Spiritum San-
dum unam Hypoji a fin ejje dicebat , confequenter om»
ne s tre s firmd incarnatos , & pajjos fuijje : Difcipuli e ju s
er ant Praxeas, &Fiermogenes , qui & Patri pa(fiani funt
appcllati , eo quod Patrem pajfum ejje diditabant. HčC
H črt (is ccepit fubGallo Imperator e anno Chrifiii^j,

Paidus Samofatanus,fuit quidam Antiochenus Epifco-
pus, imam ejje Perjonam Patris , h lij, & Špiritu s Sandi ,
Chnftnmnon ejje confubjlantialem Deo affent: Dat a te m,
& fubftantiam Spirituffando tollit . In Synodo Antiochena
d Makhione Presbytero convidus & damnatus efianno 2  73.

Sabellius Afer lenta polit anus dicebat , Patrem & Fi•
lium , Spiritum fandum , imam ejje Hypofiafim , & un-
nam Perfonam , <7?^ triahabctnomina: & in veteri tejla-
mento ut Patrem , lege m tulijje , in novo autem ut filium , ho-
minem fadumejfe , ut Spiritum fandum a d Aboflolos ve-
?//V 7 č\ Adverjus eum fripjit DionyJius Alcxandrinus EpiJ-
copus.

Adar celin s Epifcopus Ancyrč m in oris vala tič, d quo
Aiarcelhanufimiliter negavit  / rinit at e m ter Jon ti rum : di¬
cebat

, cebat autem quamdamextenfonem Divinitatis Patris ad
Chrijlum ven/JJe , &eam vocabat Deum verbum. llniver*
Ja autem peračia aconomia , eam rurfus trači a m , eb° rever-
Ja m effe a d Deum , d quo extenja fuerat, Spiritum autem
JanBum dixh , ejfe extenfionem extenftonis , & eam J poji o.
lis ejfe exhibitam , & omnino exiftimabat Tnnitatem &
extendi , & contrahi pr o confiliorum , & renconomiarum
diverfiate. ha Tbeodontus.

Hieraces , d quo Hieracittf, Grcecis , & AEgyptiacis
litteris inJtruBiffimus unigeniti Nativitatem negat: putat
Aiekhifedec Spiritum JanBum ejfe .
t  Jrius /Hexandrmus Presbyter docuit , Patrem Jolum

ejfe Deum invifibilem , & adorandum , Chrijlum , /zc^
Spiritum JanBum creaturam e (Ji &c: Hi c dum fe Conftanti-
nopoliin Alexandri locum JuJfeBum iri fperaret , puhlice in -
folita pompd procejjit : Jed in vi a , ut loquitur Theodoretus ,
eum venter urjit , publicas latrinas ingrejfus efl ,
eumfequebaturfamul'ufbrisreliBo ,* repente autem diffolutis ,
e* cretis intejlinis Jedens moriuus e JI. Ejus feBa Exotdi •
fumpfitanno Domini  324. Conjlantini decimo quinto .

Eufebius Berytenfis , Nicomedienfis Epifcopus

frater Eujebij Cajarienfs Ario familiarijfimus mortuus ejl
Jnb Juho Romano Epifcopo , cum Sardicenfe Concilium per
Conflantem , eb"’ Conftantmum indiBum ejfet. Hinc Eu-
, fcbiani confitentur Chrijlum fliumeffe , tamen naturale

Verbumj fe dr at ione, & intelleBionetantum fiiium app ek
lari.

Mače -

Afacedonius Epifcopus Confantinopolitanus fiUum Pa*
tri Coejfentialem nega bat , tam en necfačtum , nec creatum
( ut Arius  ) affrmare vole bat. Sedatores Se mi Anama p*
pellantur.

Duliani appellationem ah impietate fortiti funt , ed
quod umgemtum Del filiumjervum Patri s vocare aufi jint,
boe Syllogifmo fuam Blafpbemiam roborantes: omnis ere a*
tura fervit ei , qui illam creavit , filius autem Pa-ris eft črta -
tura , er go. Sed qudm Sacriiega fit bujus argumenti fuppofi*
tio , patet.

Donatus Mumida , inter reliqua deliramenta filium
Patri mn confubfantialem , fed minorem Patre , & filia
Spiritumfanttum ejje. ajjeruit&c, Hrec FEerefis ccepit in ly*
bi a, quae modo A'fricavodtatur anno Domini 331. Linde
Donatiftce , aut Adontamfta; didi funt.

Acacius Ccefarienfis Epifcopus filium Patri fimilem in
voiuntate , non autem in cfjentia prcedkavit.

Anaflafus Imperator , non T rini tat e m , fed quaterni*
taum adorandampropofuit j ob quod facinus julmine per -
cujfuseft.

Petrus Abelardus , de quo fuperius dičlum eft, fenftean*
dem effe effentiam  , Patre m, Filium , Spiritumfandum 9
Jicut eadem oratioefl propofitio , ajfumpiio , € 9 ° condufio .

Patre m effe plenam potentiam , Filium quamdam , 3 /?/-
(andlum nullam potentiam.

Georgius David Delpbus in Hollandia natus 9  puta•
/£> effe tertium Davidem, in cujus ammam tota SSS. Tri*

mta -

vi* at h Dhinitas confedijjet. liaque omnes reliquos , imo
ipfumCfatftum ni bil , mfi meram literam , & čarnem ex-
tittfje , cm/ #»/' orbis terrarum lmperitim ti Deo traditum ejjei
hujusJečla depnhenfa eji anno  1575. Alios vide alibi .

CONCLUStO IX.

Cognltlo SSS. TrlaDIs k nVLLo poteft eX VIrlbVs,
& Mera poteftate natVra haberl. *

P Robatur, lila ex viribus natura non poflunt cognof*
ci, quae fimpliciterex libera Dei revelationecognof-
cuntur, fed \Iyfterium SSS.Trinitatisfimpliciterexlibe¬
ra Dei revelatione cognofcitur, ergo. minor probatur,.
quarnon lunt praambula adfidem fimpliciter, & per fe
mediante Dei revelatione cognofcuntur, fedMyfterium
SSS. Trinitatis non eft praambulum ad fidem, ergo. mi«
norvideatur certa, illa enim dicuntur praambula ad fi¬
dem, in quibus relucent opera natura, in myfterio au-
temSSS. Trinitatistalia non relucent: li enimquidnatu«
ralereluceret, eflent creatura, haecnequeuntefie, cbm
virtus earum proxima, qua producuntur nempe omni«
potentia, fpečtetadunitatem eflentiap, & non ad diftin«
čfcionem Perlonarum; quod exeocolligitur, fiperimpofi
fibileDeusnonefiet trinus,adhuc omnipotensefiet, quia
" intali fuppofitione divinitasadefiet, ratione cujus com«
peteretiliioinnipotentia. Sicutergo MyfteriumEucha-

riftiae

riftise fimpliciter, & per (e ex revelatione divina pendet,
quiain ec» nulluseffečtusnaturaliselucet: itkMyfierium *
Trinitatis fimpliciter exeapendebit, cbmetiam ineonul-
lum opus natura, ejufque vefiigium refpiendeat.

Confirmatur, Myfterium Trinitatis inhccconfiftit,
quod fint tres perfonae realiter inter fe diftindra, in una
eademcjuenumero fingulariffimaefientia, & divinitate:
Paterquianulloeftgenitus, Fiiius, quiaPatreabaeterno
cftgenitus, Spiritusfan&:usquiab a;terno procedit a Pa¬
tre, &Filio, led haecnaturali rafione nec prebabiliterco-
gnofci poflunt, ergo. minor probatur. Supradičta non
pofTunt naturali ratione nec probabiliter quidem cognof-
ci, nifi detur medium naturale probabile fupradičta re*
prafentans, led tale non eff dabiie, ergo. minor proba¬
tur, omniamedia natjaralia opponuntur, & contrarian*
tur tali myfierio, probatur natura docet, & demonitrat
uniuslubitanti&efle unum fuppofitum: agens commu*
nicarealteri naturam numero difiinčtam: qubti nihi! pro-
ducatur fine dependentia, & caufalitate : qubd produ-
cens fitpriustempore, ant natura produdo, quse & fi-
milia valdealienafunt, & contrarianturillis, quaeinTri«
nitatereperiuntur, &itail!aomnia media naturalia in ra¬
tione manifeftationis opponuntur.

Obijcies Natura didat, qubd illa,quaein creaturis
reperiuntur, debeant excefienciori, imb perfediffimo *
modo in Deo reperiri, led hoc ipfo Myfterium SSS. Tri-

nitatis

nitatis rsaturali ratlonecogpofcibile eft, ergo. minorpro*
batur, luppoiitoqubd natura dičtat, illa, qiiae in creatu-
risreperiuntur, dcbereinDeo efle perfečtiflimb modb,
ja n mtellečtusex viribusnatura licargumentabitur: ln
crearis unius fubftantiae eft unum luppofitum: agens
comunicatalteri naturam numerbdiibnčtam : quidquid
producitur, produciturcumdependentia, Sc  caufalitate.
Ergo in divinis unius fubftantiae erunt plura fuppofita:
agens communicat alteri eandem numero naturam, Sc
quae producuntur, producuntur fine dependentia, 8c
caufalitate: fedlracconfiituunt MyfleriumSSS.Trinita«
tis, ergofačtafuppofitione, qubd naturadičtet, illa,qnae
in creaturis reperiuntur, debereefle in Deo perfečtiflimo
modo,myfteriu Trinitatisexviribus natura cognofčitur.
9?,Licčt natuardičtet, qubd illa,quaj in divinis funt, debe-<
antibiefleperfečliflimo modo;&viribus natura notum
fic, qubdeju(dem fubftantiae nequeant efle plura fuppo-
fita &c. Non tamen poteritquis determinatč inferre, in
divinis debere efle unius fubftantiae plura fuppofita Scc.
Sed foltimqubd fineomni imperfečtione debeat fubftan-
tiadivinaincommunicabiliter exiftere, Sc  fine aliquo fui
defečtu communicabilem, & ab omni alio independentem
efle. Et ratio hujuseft: quia intellečtusex viribus natu.
rae non poteft unum inferre ex alio, nifiillatum fit con.
ionum natura, fed qubd unius fubftantite fint plura fup.
polita j eadem numerb natura litin plunbus, & produ-
čtum excludat dependentiam k producente, potilis natu.

I rali

rali rationi diflbnum, qukm confonum eft ,inde intelledus
nequit fupradida inferre.

ContrainDeofumma perfedioeft, qubd fiteadem
numerofubftantia, & natura in piunbus iuppofitis, 8c
qubd filius producatur fine dependentia, & caufalitate:
atquiintelleduscreatusexviribus natura judicat, inDeo
debere efle fummam perfedionem, ergo. 9 ?. dift. mino-
rem, debere efle fuma m perfedionem, & fimul natura-
li rationecognofcit, in quo confiftit /uma Dei perfedio N.
&hoc non cognofcit cone. minorem. Scit quidem natu-
rali ratione in Deo debere efle fummam, & infinitam per¬
fedionem, fed determinatfc non poteft cognofcere in
quo fit tališ perfedio polita. Sicut homo natu-
raliter fcit beatitudinem, & ultimum finem debere perfe-
dčfatiareappetitumj nontamen naturaliter fcit, inquo
ejus beatitudo determinatfc confiftat, & quomodo, aut
qua!iterfatietur appetitus. Ita in prafenti pundo pro-
pon ionatead fupradida difeurrendum eft.

Urgebis: Intelledus creatus naturaliter fcit, & cognofi-
cit, naturam rationalem per intelledum producere ver-
bum,per voluntatem impulfum: cognofcit praterea natu«
ramdivinamefleperfediflim&intelledualem$ ergo& na¬
turaliter cognofcit naturam intdledualemperfediflima
producere perfedifTimum verbum,& impulfum,fed per-
fediflirr.um verbum, & impulfus eft ejufdem natura
cum producente. Ergo. cognofcit naturaliter in divinis
debere efle produčlum ejufdem natura cum producente.

¥•

iy. Intellečtum quidem naturaiiter cognofcere, naturam'
ii-tci ečtualem perfečtiffirnam debere perfečtflimum
verbum, & impulfum producere, fed naturaiiter non
cogno-cit rationem perfečbflimi verbi, 8c  impulsus de.
bere efle ejufdem numero natur*, fed potibs contrarium
judicat, fecundtim naturalem rationis dučtum, produ-
eens realiter diflingui a produčfco, proinde, Sc  naturam,
Unde nequamquaui poteft cognofcere Myfterium Tri«
nitatis, quod fundatur in hoc,qubd eadem numero natura
fit in tribus fuppofitis.

Inrtabis. Qui naturaiiter cognofcit verbum, Sc im*
pulfum divinum, debere efle perfečtiflimum, cognof*
cit etiam, ea debere efle ejufdem numero natur* cum pro¬
du cente. ergo naturaiiter cognofceret Myfterium ŠSS,
Trinitatis. Ant. probatur: homo naturaiiter {cit,  non
efle poflibiles plures Deos numero, aut Ipecie diftinčtos,
conlcquenter etiam cognofcit non efle plures naturas di-
vinas numero diftinčtas: fed tališ naturalitercognofceret,
verbum, & impulfum a natura divina produčtum efle
divinum , quia verbum proceditinfimilitudinem natur*
cogno^cencis, ergo naturalitercognofceret verbum debe¬
re efle ejufdem natur* cum producente. difl. debere
efle divinum tanquam aliquid aDeo procedens cone. de¬
bere efle divinum in fe N. minorem, Sc  confequentiam:
tališ cognofceret verbum, ScimpuliumaDeo provenire,
fed non cognofceret, qubd hoc debeat efle adaequ 3 te di*
vinum, feu ejufdem natur*. Inftantiamhabemusincrea*

i l  tur i*

turis: fcimus equidemnaturalirat!one,ha$elTequidDd:
ex hoc tamen non licfet inferre eas dTe ad*quatč divinas*
Ita innollrocafu dilcurrendum eft; ille, qui naturaliter
cognofcit verbum, 8c  impulfum ab intellečtuali natura
perftčhlTimaprodučtum; cognofcit quidemh*cdebere
efle quid divinu, fcd naturaliter non cognofcit illa efle ad*.
quate divinain hocfenlu, quali efTent ejuldem natur*
cum producente, qubd tamen neceflarium elt adcognof-
cendumMjfterium SSS.Trinitatis:

CONCLUSIO X.

prlnCIpIa proXIMa, per qV* perlon* Inflnlt* pro-
DVCVntVr, * CenlentVr InteLLeCtus,& VoLVn-
tas non In feMetlpsIs IpeCtata: at proVt relpl-
ClVnt, &Connotant reLatlones, *

P Robatur: Procelflones divin* non poflunt intelligi
a natura divina procedere, nifiquatenusintelligens,
& volens eft, led hoc ipfo intellečtus, & voluntas funt
principium proximum divinarum procefllonum, ergo.
Major conftat, nam procellio nequit intelligi a natura di¬
vina provenire, niliquatenuseflin adru, led natura jux*
tanoftrummodumconcipiendieft in ačlu, quando con-
cipiturintelligere, &velle 7 * antehosenimačtusloibm eft
intelligens. &volens, qukm medianteintelledu, qubd
exprimitačlumprimum. Minoi probatun Natura divi¬
na

, nanoneftintelligens, &voIens , qu&mmedianteintelle-
čtu, Sc  voluntate, ergofiprocefliones funt a naturadi-
vina quatenus intelligens, & volens eft, intellečtus, Sc
voluntas funt principium proximum divinarum procef-
flonum. Ant. patet, intelligere, Sc  velle funt ačtus intel¬
lečtus, &voluntatis, crgo.

Confirmatur: In divinis debemus philofophari per
analogiam ad creaturas, fed in creaturis intellečtualibus
natura non eft principium immediatum produčtionis ver-
bi, Sc  amoris, fed intellečtus, Sc  voluntas, ergo. Ne*
queobftat, iidicas,quod modus operandicreaturarum
fit imperfečtus, hinc debentoperari medijs principijs pro-
ximis: fed modus operandi natura divina eftperfečtifll-
mus, quapropter perfe, Sc  non per principia proxima
operatur, Noninquamobftat, quamvishocverumfit,
li Termo fit de principi js proximis realiter, non verb vir-
tualiter a natura diftinčtis: qubd patet in produčtione
creaturarum, quaeaDeonon producunturnifi mediante
omnipotentia, tanquamvirtuteproxima, exhoctamen
natura divin« nulla imperfečtio accrefcit, ergo nec in no-
*itro cafu,

ProbaturConclufio qub ad 2 . partem, Intellečtus,
Sc  voluntas funt principia divinarum proceflionum, qua-
tenus aliquid dicunt, aut fpirant, fed nondicunt, Sc  fpi-
rant, nifi quatenusconnotant relationes: Ideb namque
filmsnondicit, necfpirituslančlusfpirat, quiainprim3

in-

intellečfcio non eft modificata relatione Paternitatis: Sc  ia
iecundo volitio non eft modificata relatione fpirationis
ačtivae,ergo. Majorliquet: Alias intellečhis, Sc  volun¬
tas Patris, Filij, &Spiritus fančti eftent indifcriminatim
principia proxima divinarum procefiionum. Defačtoto.
taratio, quarefiliusnonproducatalium filium, eft,quia
ejusintellečhonon eftdičlio, ficuti eft in Patre. Nihil*
ominus diligenter advertendum eft, relationes non efte,
quali conprincipia divinarum proceffionum, hoc enim
modolaiteminad:equatfc concurrerent ad produčtionem
divinarum proceffionum, qubd tamendici non poteft:
utpoterelatiolivelummatur fubconceptu expreflo rela«
tionis exercitae, five Tub conceptu formae Hjpoftati*
cae, autperlonalitatis, nunquam ačtivaeft,* namtaliter
fpe&rata veleftpurus refpečhis, vel terminus complens
naturam : fedtantbinfe habettanquamconditiofinequa
non , autad modu m complementi, quemadmodum fe
liabetexiftentiaačtualisrefpečtuoperationiscaulae, ficuG
ergo exiftentia nullo modo eft conprincipium effečtus
produčti, lic etiam relatio refpečtu proceffionis divinae.

Obijciesi. Intellečtus, Sc  voluntas funtprincipiapro*
xima divinarumprocefilonum, ergo etiam natura ut
praeintellečta inteilečtui, Sc  voluntati. Probatur confe«
quentia. Natura divina utficpradnteJlečta eft illimitata,
ergofiintellečtus, Sc  voluntas funt principia immediata
divinarum proceffionum, erit etiam natura; quia fi illi«

mita-

mitata eft, jam nihilafllgnabileeft, qubd ejus influxum
immediatumimpediret. ^ dift. ant. N atu ra divina ut fic
pmntellečtaeftillimitata poficivi, in quantum non ha¬
bet principium fui limitativum cone. eft iliimitata negati¬
vi N. ant. hocenim modoeftlimitata negativi, quatenus
ut praeintellečta intellečtui, & voluntatinon habetačtum
communicativum fui. Ex hoc tamen Deus nec mini«
mam quidempatitur imperfečtionem, quia proeoftatu
id eft ante intellečtum & voluntatem ipfi non competit ta«
lisačtus: ficut nulla inperfečtio eft in Patre, qubdineo
figno,quo generatfiliurn, non fpiret fpiritum fančtum :
quia illi in tali ligno non convenit adhuc fpirare.

Dices: Natura divina ut pneinteliečta intellečtui, &
voluntati eft infinita, fummifaecunda, črgo erit princi*
pium proximum divinarum proceflionum. dift. ant*
eft fummč fiecunda ab olutfc, & quafi in ačtu jfignato
conc.exercitfcN.ant.quianaturafecundumfe fpečtatanon
habet ačtum fui communicativum , fed dependenter $
fuispotentijs, quia naturaquk natura eft foliim principi¬
um radicaleoperationis; HincintellečtusefTentialiterprae*
fupponit naturam, tamen ačtus intellečt us non petit fup-
ponereačtum naturae.

Contra: Natura fecundbm fe fpečtata habet fuos
ačtus&operationes, ergopoteritefTeprincipium imme-
diatum divinarum proceflionum. ant. probatur natura di¬
vini fecundbmfe fpečtata eft fubfiftens, ergo habet fucs

ačtus

ačtus, &roperationes, ačtionesenimfuntfubfi flentium.
y  N. cone. qubd natura ut prseintellcčla intellečtui, 8c
voluntati litquidemfubliltens, tamen antequam illa ia-
telligantur non poteft operari, quia lubfiftens ut quod
nonoperatur, nifimedianteprincipio quo;  quandoergo
dicitur, ačtiones tile fuppolitorum, aut iubfiftentium,
intelligendum eft de illis mediantibus principiis pro-
ximis.

Nequeobeft, fidicas: natura divina lecundbm le
Ipečtata elt principium proximum attributorum, ergo
etiam divinarumprocefTionum.

Confirmatur i. Paternitasimmediatbdimanat a natu¬
ra, ergo, &rdiqu3e relationes, confcquenter, 8c  Perlo¬
na, ciimlint conlbtutivae perlonarum.

Confirmatur 2 . Si per impoflibile calor efiet intelle«
čtivus, calefaceretnon ut intellečtivus, fed ut nune ell
in lua natura, ergo pariter natura divina elt principium ut
in le elt, non verb quatenus tališ elt mediantibus potentijs.

jp.  Ad obječtionem N. confequentiam , difparitas
elt nam attributtanonpetunt per lpecialem»&ngorolam
ačtionem dimanare, fed dimanant per meram re-
fultantiam, inde poteft natura divina fecundum fe (pe¬
gata efie principium dimanativum earum: at procelfio«
nesdivinaeexiguntrigorofam ačtionem, cbm ab illis de¬
bet alTumiratio originis, fimulque quare unanonfitge-
neratio, benfc tamen altera,quare fiat duae, & nonplures.

Ad

Adr.confirmationcmdico: nos nori Ioqui derelatio-
nibus, fedde Perlonis: Perlona namque fuper perfonali-
tatem dicjtnaturam, quannon dicit relatio, & ita non
poterit dimanare a natura, dim perfona exigatadum
communicativum natur«, qui ance mtelie&um, & vo-
luntatemnon potedhaberi. i,  did ant. Paternitas dL
manat a natura ut dicit relati vam oppodcionem N. ut non
dicit talem oppolitionem cone. ant. paternitas prout lu-
miturperordinem adeflentiam, cui relative non oppo*
nitur, poteftdiciimpioprifc proprietas; nequaquam ve-
rb, fi conlidcratur, utrelativfcopponiturfilio: fic enim
exigit ačbonem generativam, per quam redditur Pater,
ktlicfctgeneratio pradupponat Patermtatem fub ratione
formae Hypodaticae, non tamen iilam praefupponit fub
conceptu cxplicito relationis.

Ad2.Confirmationem 92. in illa Hypothefi calorem
non calefačhirum, ut intellečtualem, quia intelle&ua-
lita§nonedtormaordinataadprsedandum praedičtum ef-
fečtum: at verb intellečtus, & voluntas funt per (e po*
tentiae natur#, per quas natura communicacur formali*
ter, autidentice perlonis,

Obijcies 2. ldtb natura fecundbm fe ncquit efle prin*
cipium proximum divinarum proccfljonum, quia non
pofletreddiratio, quare una fit prior altera: quareuna
iitgeneratio, & non altera, quare fintdu«, & non plu*
res, ledhaeeratioeft nulla, ergo. Minorprobatur natura
divina non efletprincipiumproximum j niti ut modifica-

K ta

tarelationlbu.% quemadmodbm in (ententiaThomiftica
luntintellečhis, & voluntasmodificatarelationibus, led
hociplo pofletfupradičtorumexačtiffimarcddirado, er-
go. minorprobatur, quiarefponderipoflet, idebunanon
eft prior altera, quia pribs natura divina intelligitur mo*
dificari paternitate, qukmlpiratione: ideb unaeft gene-
ratio, &nonaltera, quiaunaeft a natura ut modificata
paternitate, non verb altera: tandem ideb funtduae Iblbm
proceffiones, quia naturam non modificant relationes,
niliut intcllečtiva, 8c  volitivaeft. ergo*i$?.reddereturho-
rum ratio materialiter, &remota, non verb formaliter,
&proxima, quia horum ratio folbm peterctur ex parte
connotationis, non verb ex parte ipfius natura, quae ea-
dem in fe etiam virtualiter indivifa eft ? * ut autem pofle-
musproximamrationemreddere, illadefumendaefletex
parte principijformalis: quodtamentam realiter, qukm
virtualiter unum ellet: lntellečtus autem, & voluntas
funtinfe virtualiter diftinčta a natura, confequenter infe
formaliter diverfa principia

CONCLUSIO XI.

Ratio, qVare proDVCtlo VerbI, non aVteM SpIrltVs
sanCtl pro generatlone habeatVr, eft, * q VIa neMpe
rILIVsproCeDItVt aeqVaLls(Vo patri In nat Vra*
eX DJgnltate, Sr VI proCefslonls lVse: non
taMen špiritVs sanCtVs. *

JJRobatur: utaliquaprodučtio dicatur generatio, de-

bet ex vi tališ ačtionis termino cnmmunVar rcatura, Ted
per produčtionem, qna procedit Špiritu- 1 uičtus, ex vi
fuaei non communicatur natura, ergo. Mqor conftat,
nam fi duobuscomrnunicaretur natura, uni per genitu-
ram, alteriperaliamačtionemv.g. pertalem, quaii pro-
dučta tuit Eva ex cofta A  dami: prima ačtio eflet genera-
ratio,quia eft per feordinataadcomunicandam naturam5
fecundaautemnoneftetgeneratio, cbm per illam termi-
nusnonperfe, fedper accidens, &concomitanteracci-
peret naturam.Minor probatur :quandonatura eft ratio
formaiisterminandi ačtionem, tune tališ ačtio eft gene-
ratio, nam ačtio formaliter fpecificatur a fuo termino for-
mali, ubi ergo terminus forma lis ačtionis eft natura, ibi
ačtio eft vera generatio, fed ratio formalis terminandi pro-
ccllionem, feu produčtionem Spiritus fančti, non eft
natura, ergo. minorprobatur, proceftio Spiritus fančti
eftpervoluntatem, fed ratio formalis terminandi ačtio-
nem voiuntatisnon eft natura, fed iolbnri impulfus, &
inclinatio, qua eft amans fecundum affečtum in aman-
te; ergo.

Confirmatur: fiperprocefTionem, quse eftpervo¬
luntatem ex vi fua formaliter communicaretur natura,
Spirituifančto; voluntas Patris reduplicativfe fumpta ef-
fetintellečtiva, fed hoc dici non poteft, ergo nec illud,
cxquoiequitur. Major probatur. Naturadivinaconfiftic
in intelligere puriftimo, fed iftud corftmuničari non po-

K* teft

teftformaliter, nifi per intelle&ivum, quale voluntas
noneft, ergo.

- Confirmatur amplibs, Natura petitformalitercom*
municariterminoper ačtionem primariam tališ natura,
per aiias enim ačtiones lolbm communicantur aliqua ac-
cidentia extrinfeca, led ačlio voluntatis non eft ačkio pri.
maria natura intellečtualis, fed (olbmfecundaria, utpo-
tealicujus, quodconfequiturad naturam, ergo per eam
non poteft formaliter communicari natura Spiritui fan-
čtoj confequenter manet proceflionein verbi ideb efle
generationem, quia procedit ex vi proceffionisluae infi-
militudinem natura? non verb Spiritus lančtus,

ExquointeIIigis, lententiamillam, qua?aflerit,ideb
proceffionem Spiritus lančtinonetfe generationem, quia
non procedit per modumimaginis Patris, ncn allignare
rationema priori, fedlolbmapofteriori, quare procelTio
Spiritus lančti non lit generatio : quia adducit aliquid
confequensgenerationem palfivam, pribs namque eft,
Filiumellegenitum, 8c  fimilem Patri in natura, qu&m
elleimaginemillius, Undequbd Spiritus fančfcus non fit
imagoPatris, fequiturquidema pofteriori, ejus procek
/ionem non effe generationem $ ftcuc pcrhoc, qubd leo
nonlit rilibilis, infertur apofteriori, illumnoneireratio*
nalem: hicverbinquirimusrationem a priori,

Infertur etiam contra Scotiftas, fallum elTe, Špirit
tum lančlum iiberb procedere, fed procedit non minbs

nece-

necedarib, quhmverbum; d enim Pater fe  naturalitlf
intelligendo necedarib producit verbum, quare etiam
naturaliter fe amando non produceret impuifum nece£
f ar ib ? Prartereaqubdliberč procedit, itaprocedit, qubd
poifitnon procedere , led abfit, hocdicere de Špiritu fan-
čto, qubd potuidet non procedere. ergo. Neque juvaC
dicere, qubd illud, quod liberfe procedit libertate con-
tingentiac, podit non procedere, non verb quod liberfe
procedit libertate edentiali, quae convenit voluntatiutfic,
quatenus prarfcindit a creata, & inereata, & ed funda-
roentum omnium aliarum libertatum , confidit^ue in
fimplici dominio, quod habet voluntas lupra fuum
ačtum. Non obdat: Juxta Scotidas libertas ellentialis
confidit in hoc, qubd Pater necedarib producendo Špi¬
ritom fančtum habeat fimplex dominium fupra fuam
ačtionem, (ed hoc dominium habere non poted, nifi pod
fettalem ačtionem dimanativamSpiritus fančti omittere,
aliksfervus, & non Dominused. 2 . Jllalibertas inreom*'
ninonecedaria ed, & nullatenus libera, quia entitativfc
edipfe ačtusnecedarius, & etiamterminativb. quiater-
minus, quiedSpiritus(ančtus, omnino necedarius, 8c
naturalis ed. Jam verb cum hoc omnia procedioni ver*
bi applicari podint, manet, Scotidas ad didinguendas
procediones verbi, & Spiritus fantki non adtgnare legi-
timam rationem, dum dicunt, ideb procetilonem Spiri¬
tus fančti non edegenerationem, quia procedit per vo-
Juncatem liberfc.

Obijci*

Obijcies. Spiritui lančto ex vi proceflionis fua? com-
municatur natura, ergo ratio lupra attačta non eflgenui?
na, quare proceflio verbi fitgeneratio, non verb Spiri¬
tus fančli. ant. probatur, ad proceflionem Spiritus lan-
<5ti quk talem concurrit eflentia divina in ratione fpeciei in-
teiligibilis, & {imul etiam in ratione ob ječti diiigibilis pro-
ducit ut quo  impulfum, ergo. Major conftat, voluntas
enim nihiivult, autamat, nili pribs bonitas obječti pro-
ponaturinteilečtui, qubd fitperfe, vel vicariam luilpe«
ciem. Minoretiamvidetureflevera, ctim in divinis om*
maabfolutaquae funt in producente, debeant effe in ter¬
mi no prod učto, liergo eflentia divina concurrit ad pro¬
ceflionem Spiritus fančti qu&talem, natura formaliter
ex vi proceflionis fuae debet Spiritui lančto communicari,
jy. N.ant.ad probamdifl: Majorem. concurrit eflentia di¬
vina in ratione fpeciei intelligibilis tanquam conditio fine
qua non cone. ut principium, & ratio formalis agendi
cum voluntate N. majorem, Sc  applicatadittinčtione mi-
nori N. conlequentiam.

Contraatqui eflentia, feu natura divina concurritad
proceflionem Spiritus lančti, tanquam ratio formalis
agendi cum voluntate, ergo foludo nulla. Probatur,
Principium radicale quo  eft ratio formalis agendi cum
principio quo  proximo in ordineadeffečtum, fed natura
divina, efl principium radicale quo  proceflionis Spiritus
lančti, ergo eflentia divina concurrit ad proceflionem

tan-

tanquam ratio formalis agendi. dift. ultimum confe-
quens ergctanquam ratio formalis agendi ad communi«
candani naturam identicfc termino produčto, cone. ad
communicandam naturam formaliter ex vi proceffionis
K. confequentiam. Admitto, qubd natura fit ratio for-
maiis agendi remota in proceffione Spiritus fančti, quia
tamen agit mediante principio per fe non ordinato ad com¬
municandam naturam, hinc Spiritui fančto tantbm iden-
tiefe, &non formaliter communicatur natura.

Contra Rationi formali agendi etiam remotae debet
exvi iu£eačtioniscorrefponderealiquidineffečlu, ergofi
elfentia divina in ratione obječti diligibilis eft ratio forma¬
lis agendi remota: Spiritui fančto formaliter ex vi procef¬
fionis communicatur natura, ant. probatur. Ideb enim
intellečtusbeati fecundtim nativam fuam virtutem nihil
producit in vifione beatifica, quia quod in ea producit,
non producit ex vi fuae naturalis ačtionis, fedexvilumi-
nisgloriae, ergo cum natura divina fecundbm natura«
lem vimconcurratadproceffionem Spiritus fančti, debet
illiexvifuacačtioniscor'refponderealiquidin effečtu, hoc
non eft aliud,qukm natura, ergo. cone. ant. & N.con-
fequentiam. EfIentixergodivinaequatenus eft in proce£
fione Spiritus fančti ratio formalis agendi remota, corref-
pondet illi aliquid ex vi fuae ačtionis: fed iliud non eft na¬
tura formaliter, fedfolum impulfus* cum non concur-
rat cum voluntate lubconceptu natura formaliter, affi-

milando fibi terminum, Ted folurn concurrit fecundlim
exigentiam &conditionem voluntatis, de cujus ratiene
non eft formalicer ex vi fuaeačtionis communicare natu¬
ram , led loibm amorem.

Inftabis Natura un$i cum voluntate eft principium
quo  adaequatum procdfionis Spiritus fančfci, ergo ex vi
proceftionis fuae illi communicatur natura. Con(equen«
tiaprobatur. Terminus, (eueffečtusprodučtus debet a(«
fimilari fuoprincipio adarquato,fic Pater producendofi-
lium non foliimillum fibi alfimilatinpotentiagcnerativa,
fedetiamin natura, ergo fi natura un& cu m voluncate, eft
principium quo  adaequatum proceftionis Sprritus f nČti,
illiformaliter comunicatur natura, J^.conc an% & ne^o
confequentiam, ad probamdico, idverumefte, fiagens
operatur per potentiam per fe ordinatam ad comu sican-
dam naturam, qualiterillamPater communicat fil o per
potentiam generativam: non verb quando operatur per
potentiam non ordinatam adcommunicandam naturam,
proutin noftro cafu contingit: voluntas enim cum non
fitaflimilativa, ejus ačtio non eftperfe ordinata, & com-
municativanaturae, (edfoliim amoris: dico per le, quia
peraccidens, & materialiter etiam eft comunicativa na-
turae, quatenus natura eft realiter identificata cum amo*
r e per voluntatem produčlo.

Neque obftatdicere: impulfus ifte eft divinus, fed
cftedivinum non lalvatur fine divinitate, ergo fiiftefor¬
mah«

maliter producitur, etiam formaliter communicatur di-
vinitas, 92. impulfumefte quidem divinum prouttbdi-
vinum iupponit pro entitate divina tranfcendentaliter
fumpta, non verbproutfupponitpro conftitutivo natu¬
ra divino. Necidebvalet dicere} quandocunque duo
funteflcntialiterconnexa communicato uno, etiam alte-
rumneceflaribdebetcommunicari, fedimpulfaseftfum-
meconnexuscum natura, imbeft realiteripla natura di¬
vina, ergo. 92. quando aiiqua funt eftentialiter ccnnexa
communicato uno, etiam alterum communicari debet
vel formaliter,velconcomitantercone. femperformaliter
N.majorem. tande 3. non licet inferre: ergo natura Spiritui
fančlonon per fe, fedper aceidens comunicatur, confe-
quenternoneftperfe, fedper aceidens, & occafionativb
Deus. Non inquam valet dicere, quamvis enim Spiri.
tuifan&o per aceidens communicatur natura, in hoefen-
f u,prout tb per aceidens contra opponitur perfekati forma«
liex viproceftionis: non tamen per aceidens, proutidem
eft, ac non eftentialiter, quia etiam ficSpiritui fančlo ex vi
procefttonisiuas neceflarib, & per fe identicb communi¬
catur natura.

Obijcies 2. Produčtio Spiritus Sančli eft univoca,
fed deratione produčtionis univocae eft, qubd per eam
termi no formaliter communicetur natura, ergo. Major
patet, alias Spiritus fančtus eftet deterioris conditionis
verbo: quiain produčfione aequivoca produčtum fem¬
per eft deterioris conditionis fuo producente, ut patet in

L foi®

folc refpečtu fublunarium. Minor etiam pačet, deratio-
neprodučhonisunivocaeeft, qubjexvi tališ produčbo-
nis termin us lit limilis producenti in natura; haec enim
eftdiftinčbo interprodučbonem univocam: Sc  arquivo-'
cam, qubdinprim;i terminus procedit ut limilis produ¬
centi, non verbinlecunda. f. Concedo majorem, ad
minoremdico, in produčbone univoca deberequidem
formalitercommunicari natura: hoc eft tota ratio natu¬
ra, non tamen necefle eft, ut id fiat ex vi proceftionis
formaliter, fedfufficit, qubddla materialiter, & identi*
c£ communicetur: Sc  perhoc luflicienter diftinguiturd
produčbone aequivcca, per quam termino nec identicb
eommunicaturnaturaproducentis, ut videre eft in lole,
qui nullo modo fublunaribus communicat fuam natu¬
ram. 9?.2. Produčtio Spiritus fančb eft univoca ex parte
modicommunicandi N.ex parte reicommunicatae. cone.
id eft, eft univoca, quia un& cumimpulfureaiiter com*
municatur natura; non tamen eft univoca ex parte modi
communicandi, quia per eam non eommunicatur for*
naliternaturaex vi proceftionis, led loliim identiefc, Ra»
;io autem, quare produčtio Spiritus fančb non lit uni¬
voca ex parte modicommunicandi, eft, quia eft per vo¬
lu ntatem, quae exvifuapačbonisnoneft aftimilativa ter¬
mini.

CON

CONCLUSIO XII.

<Y.

ReLatlones DIVInae foar., & cX fe non IVnt aO»
qVa perfeCtlo eiTeatlat sVperaDDJta. *

P Robatur: Juxta S. P. Auguftinunr»7.deTrinitatec.7,
8. &io. in fumma Trinitate tantum eft una, quan-
tum tres fimul funt, necplus aliquid funt duše, qukm
una.* fed hoc falfum dlet, fi relationes divina dicerent
aliquamperfcčtionemrelativam, ergo. Minor probatur,
tune tantum non eft una, quantum tres fimul, quando
una non habet tantum perfečtionis, quantumhabenttres
fimul, fed firelationesdivin«d cerentaliquam perfečtio-
nem,una Perlona non dicerett; ntumperfečtionis , quan-
tum tres fimul: quiatres fimul important Paternitatem,
fiiiationem, & fpirationem paliivam, quas una perlona
V.g.filijnon importat, ergo.

Nec valetdicere, idebintribusperfonisnonefTeplns
perfečtionis, qu&minuna, quia una faltem eminenter
continetid totum, quod ali« in fe continent formaliter.
Non valet dicere exeo, quiaindivinis adintra nos datur
continentia eminentialis. Continentia enirneminentia-
listantundem inillis admittenda eft, quando aliqua per-
fečtio fibi admixtamhabetimperfečtionern, fedquidquid
inDeoeft adintra, eft perfečtio fimpliciter fimplexex-
cludens omneimperfečtionem, unde debet iilud forma«
liter contincrc. 2 . Nos loquimur de reiacionibus fecun«

Ll  dum

dbm conceptum finim formalifTimumprout fpečhntur
non imbibere cilentiam divinam, led una relatio
non poteft continere perfečtionem aiterius, cum taliter
fibiopponantur. /. Plus eftaiiquamperfečbonem forma-
litercontinere, qukmeminenter, ergofi quadibetrelatio
fuamperfečfionemformaliter continet, aliarum vero fo-
ltim eminenten una perlona non poteft tantuin perfe-
&ionis dicere, quantum tres fimul.

Nec valet dicere 2. Paternitatem #quiualenter con¬
tinere perfcčbonem formalem filiationis, inde bene de-
ducitur, in tribus perfonis non tfle plus perfečtionis ,
quam in una. N. aftertum: Paternitas enim eft ultima

differentiaPatris, Sc  filiatioFilij, fed una differentia nec
2equivalenter eft altera, quisenimdicet, irrationalitatem
3 £quivalenter continere perfečbionem rationalitatisr 3
Qubd paterniras aequivalentcr praecontineat perfečtione
filiationis, vel hoc intelligendum eft, quafi Paternitas
idem munus praeftaret, quod prxftat filiatio; vel qubd
ratio formalis filiationis fit in Paternitate, neutrum dici
poteft, ergo. non primum, quia alias Pater referetur ad
le ipfum; munus namque filiationis eftreferre filium ad
Patre m j neclecundum, alias Pater formaliflimfe eftetFi-
lius: non enim poteft aliqua forma differentiahs recipi in
fubječlo, quin tnbuacipli luumeffečtum tormalem.

ProbaturConciufio 2. Si v. g. Paternitas eftet perfe-
člioreUtiva, deberet effe finita, autinfigita, neutrumdi-

dpoteft, ergo. Minor probatur, non finrta, quiaquid*
quid in Deo eft, hoc ipfe Deus eft; n on infinifa, impli«
catenim infinitume(Icinaliquo genere, & non formali.
ter continere perfcčtionem illius generis.* cum ergo una
pcrfc&io relativa aliam formaliternon contineat, nequit
efteinfinica in genere relati vi, 2. Infinitum in determina-
to genere debet fibirealiter identificare omnem perfečtia*
nem illius generis, led una reiado non identificatur reali*
tercumalia, ergo.

Confirmantur fupradidra: Relatio tripliciter confi-
deraripoteft, videlicet perordincm adfubje&um, per
ordinem ad terminum, quem refpicit, & in fe ipfa, ex
nullocapitepoteftdicereperfečfcionemj nonexprimo, fic
enimdeberet efte perfe&iva iplius fubječti, quod tamen
£on per fe, & ratione fui, fed ratione termini refpicit:
non ex(ecundo, terminusenim fehabetpermodum purb
€Xtrinfecčterminantis; nec in fe ipfa eft perfedfcio, quiain
fe ipfa eft purus refpe&us pertinens adlineam non dicen*
tem perfečtionem, ergo relatioex nullocapite poteftdi-
cere perfedfcionem,

Obijcies 1. Relationes divin* funt entitatcs relativac
virtualiterdiftinčtae ab effentia divina, ergo etiam iunfc
pc rlcčtiones relativ* virtualiter diftinčt* a perfečtione
e (lenti*. Con(equenda probatur, bonitas, & perfečfcio
feqvuntur adentitare,ergo.dift.ultimumant. (eqvun-
tm  ad endtatsm ut importantem, aut dioeritem ordinem

&dexiftentiam cone. non importantem, aut dicentem or-
dinemad exiftentiam N.ant. Relationes autem fecundhm
fuumconceptumexplicitum, &formaliiTimum non im-
portant, necdicuntordinem adexiftentiam, ledluntpu-
ri refpečtus, proinde non dicunt perfedbonem, qii2e de-
iumiturabente exiRente, undecreaturaepoffibiiesaDeo
nonamantur, quia non funt inačtu.

Contra : In tantum alkjuid eft bonum, Sc  perfe-
čfcum, in quantum importat, Sc  dicit ordinem ad ext-
ftentiam, fed relationes divinae iroportant, & dicunt ordi«
nem adexiftentiam, ergo funt bonae, Sc  perfečlae. minor
probatur: Relationes divinae funt in adtu completo, fed
res non eft in ačtu completo, quam per exiftentiam, ergo.

Confirmatur: Relationes divinae funt entia, ensverb
definitur, qubd fitid, quoddicitaptitudinemadexifter>
dum, /edharc aptitudo eft aliquis ordo. ergo Relationes
divinae non funt accidens, fedfubftantia, atquifubftantia
eftensperfefubfiftens, aut exiftens, ergo relationes divi-
meimportantexiftentiam. ad argumentum, dift. ul-
timamminorem Relationes divin* funt in adtu per ordi-
nemadexiftentiampropriam. N.perordinem aclexiden-
tiam effentiae cone. minorem: inde folum dicunt perfe-
dfcionem ratione effentiae, quamincludunt,

Dices: Relationesdivinse ratione fui funt refpedtus,
fed refpečtusdicitačtum. Item Relationes ratione fuinon
funt quidfuturum, ergoquid ačtuale, ergo ratione fui

m*

exiftentes. ad i.dift, minorem fed refpečlusdicita&um
refpicientiac cone. dicit ačtum exiftentiae, fubdiftinguo
ratione fui N. ratione effentiae tranfcendentaliter inclufas
cone. minorem. Adz.pariterrefpondetur, reiationes ra*
tione fui eflequidad:ualeačtualitaterefpicientiae, non ve«
rb exiftentiaepropria:: reiationes enim fecundtim feprae*
icindunt ab exiftentia, vel non exiftentia, ficut & prae-
Jcindunt afinitate, vel infinitate.

A  d i. partem Confirmationis N. aptitudinem entis ad
exiftendum efle aliquem ordinem, fed elfetantlim non
repugnantiamadexiftendum. Ada.dico Reiationes divi*
nae ut prae cindurit ab eflentia non efledeterminatefub*
ftantiam, necaccidens, fedpra:fcindereabutroque.

Dices. Ergo reiationes divinae erunt aliquis concep-
tus communis. Probatur conceptus communis prafein-
ditabaccidente, &fublhntia, ergo. Conceptus cotru
munis praefcinditabaccidente, &lubftantiatanquamali.
quidcontrahibile per illa, cone. aliter N. Reiationes divi.
nae praefeindunt a fubftantia, Sc  accidente in hoc fenfu,
quod ratione fui neefint fubftantia, nec accidens, fedpu*
rus refpcčtus.

Obiicies 2. Juxta D. Anfelmum Monologion c.  5. Per-
fe&iofimpliciter eit, quaein quolibet habente eam, me«
lius eftipfam habere, quam non ipfam habere, fed rnelibs
elt Patri, elfe Patrem, quain non Patrem, ergo. Miuor
probatur, licut meiibs eit Patri efTc lapientem, qukm non

fapientem, itailli eft melibs effe Patrem, qn&m non Pa¬
trem. bi .  dift. minorem, meims eft Patri effe Patrem, fi
tb melius comparetur ad eflentiam Patris cone. fi ad nu-
dam relationem Patris comparetur, meiitis eit elle Pa¬
trem, quamnon Patrem N. minorem. Quia melius eft
effentia: divinaeefle communicabilem, quiim inčo m mu«
nicabilem, noneftautemcommunicabilisper relationes,
nifitanquam eooditionemfinequanon, fedeft per fe ip«
fam remote communieabilis, proximb verb per intelle-
čtum, & voluntatem: Relationes autem originis inde.
exurgunt in effentia divina concommitanter; Ideb illa
partieuia meliiis comparata ad relationes , ut relationes
funtinfuo effe formati exclufa effentia, & identitate, ac
ordine ad effentia m non fubfiftit. Ad id quod dicitur, me¬
lius eft Patri efle fapientem, quam non fapientem, effe
venim, ciimfapieotiafltattributum} &quidabfoiutum
perficiens Patrem in fe ipfo, & non in ordine ad aliud,
prout fit in relationibus.

Dices dantur attributa refpečli va, uti funt mifericor*
dia,omnipotentia&c.& tamen melibs eft Deoiila habere,
quam nonhabere, ergolicet relationes divina: fint quid
tefpečtivum, tamen melibs eft Deo illas habere, quarn
non habere N. conlequentiam,difparitas eft, attributa
uti funt mifericordia, omnipotentia infe, &intrinfecč,
funt praedicata abfoluta, licfct extrinfec£, & juxta no-
flruin modum concipiendi explicentur, & ordinen-
tur ad creaturass at verb relationes formaliffimfc fpe«

bta-

čtatse non funt quid abfolutum, fed omnimodo refpe.
čtivu m.

Inftabis:Relationesdivinse funtquid pofitivum, ergo
funtaliqua perfečtio. Conftquentiaprobatur. Perfečlio
d efinitur ex Anfelmo, qubd lit ilia, quae in quolibet haben-
te meliuseft ipfam habere, quam non ipfam habere, fed
melibs eft relationibusdivinisefTequid pofitivum, qukm
non pofitivum, ergo exeoqubdlint quid pofitivum di-
cunt perfečtionem. 52. explicando definitionem Anfelmi\
qubd melibs (itipfam habere, qukm non ipfam habere:
per tb non ipfam non fumitur profuo oppofito contradi*
čtorio : in hocfenfucertumeft, omne pofitivum efleab*
folutemeliusfua negatione contradidoriš oppofita j fed
dcbereintelligi pro quocunque fibiincompoflibili, quod
cumconditionefusenaturaeftarenonpoteftj fic licet me*
libseflefle videntem, quam ca?cum, fpirituale, quam
corporeum, incorruptibile, quam corruptibile: tamen
efieincorruptibilenoneft melius natura panis, quia fi ef.
fetincorruptibilisjuxtanaturam fuamnutrire nonpoffet,
necconverti in aiitum: filignumvideret, jam non eflec
lignum, fedeffet quid aliud.

Obijciestertib, Relationesdivinae difiingvuntur vir-
tualiterabef!entia,ergo dicuntperfečlionem.Confeauen-
tia probatur: diftinčtio virtualis eft aequivalentia pluri-
bus perfečtionibus creatis ex genere diftinčtis, ergo vel
relationes funt aliqua perfedio, vel non diftingvuntur

M vir-

virtualiter ab eflentia. 92. Relationes divinas utvirtua*
liter diftinčtas ab eflentia efle perfečtionem, fi fuman«
tur adaequat£ prout implicitfc impoatant eflentiam, non
verbfi confiderentur inadiequatfc fecundum conceptum
fuum explicitum.

StatVItVr: Darl In Deo tres sVbsIftentlas reLatIVas
reaLIter inter fe, atqVe ratione ab eflentia

Robatur, Perfona efl: fubfiftensin natura incommu-

nicabiliter, ledhocipfo dantur tres fubfiftentiae re¬
lativne realiter inter fe, & virtualiter ab eflentia diflinčtae,
ergo. minor probatur, quandocunque dantur tres fubfl-
flentesincommunicabiliter, debentquoquedari tresfub-
fiftentine relativne, fcdinDeo funt tres iubfiftentes incom-
municabiliter, ergo.minor probatur, multiplicato efle«
čtu formaliprimario, debetmukiplicariforma,ctirnfor¬
ma noncaufet, nifiper exhibitionemfune propnne entita-
tis, fedfubfiflereincommunicaDiliterefl: eflečtus forma-
lis fubfiitencinerelativae: namperhoc diftinguitur a fub-
fiflcntia abfoluta, qubd per hanc natura fubflflat per fe
perfeitate independentine a fubječto fuftentante; peril-
jam verb fubfiftat per fe perfeitate incommunicabiiitatis

CONCLUSIO

DlsdnCtas. *

alte-

alteriutfuppoflto, dico ut fuppofito, per fioc enimitii
nuere volo, naturam fecundbm k  non elfe perfonam,
quia per fubiiftentiam abfolutam non redditur incomu«
nicabilis ut fuppofito, fic potibs natura Patris commnica«
turfilio. Verumtameneli,qubdnaturaproutinPatreeft,
non fit fecundum omne moduminfilio, in Patrenamque
cft utafehabentenaturam, in filio, ut ab alio, in Špiritu
fančtoutab utroque, ergofi funt tres fublilfentes incom«
municabiliter, tresfunt fubfifientiae relativa’.

ConfirmaturSubfirtentiaabloluta non potefl redde-
feperfonasdivinasincommunicabiliter fubfiflentes, ergo
ant. probatur. i. Quiaabfoluta funtcommunia. a. Impof«
{ibileeft, qubdforma in determinato genere pneftet ef-
fečtum formalem formae di verfi generis, fic frigus non
poteft caltfacere, ignis frigefacere, fed fubfiftenda abfo-
luta eft in linea abfoluta, & communicabili, fubliftan-
tia relativaeftin linea relativa, & incommunicabiii, ergo
fubfiftentia abfolutanon poteftpneiiare effečtum forma«
lem fubflftentiae relativa:.

Dices fubfifientiaabfolutafecundbmfefpečtata non
poteftquidem reddere perfonas divinasincommunicabi.
liter fubflttentes, benb tamen ut connotat relationes.

Contra t.  Subfiflentia abfoluta ut connotat relatio¬
nes manet abfoluta, ergo non poteft prseftare effečVum
formalem formae relativa. 2. Quando fubfifkntiaintelH«
gitur conftituere perfonas divinas, ut connotans relatio-
. M i  nes

nesdivinas, vel fumuntur relationes praecisfc fecundfrm
conceptum fuum explicitum ad  vel fecundum concep-
tum formseHjpoftaticae: neutrumdicipoteft, ergo. non
primum, quiaali&s fignificatum formale perlonse eftrela-
tivumfubcancepturelativi, quod tamen comuniter faU
fumeft: fifecundum, ergohabemus intentum.

Obijciesi. Una exiftentiaabfoIuta reddit omnes per-
fonasexiftentes, ergo etiam una fubfiftentiaabfoluta red¬
dit illas fubfiftentes. dift. Confequens reddetillas fub¬
fiftentes fubfiftentia independentise tanquam a fubječto
fuftentante cone. Subfiftentia incommunicabilitatisN.
confequentiam.

Contra Perfonse non folbm fubfiftunt, fed etiam exi-
ftuntincommunicabiliter, & tamen non datur exiftentia
relativa, ergo necfubfiftentia. i. N. ant. in hoc fenfu
quafi incommunicabilitasproveniret ab exiftentia :  fi ta-
menfeniuseft, qubdquselibet perlona, quae incommu-
nicabilis eft, exiftat, fic admittitur antecedens; fed nega-
turconfequentia, difparitaseft. \  Namexiftentia non eft
formaliterconftitutiva divinarum perfonarum, ben^ ta¬
men fubfiftentia, undead multiplicationem perfonarum,
oportet, ut multiplicentur, & fubfiftentiae. 2. Exiftentia,
& eflentia , abfque diftinčtione virtuali ftbi identifi-
cantut, ficadmifta multiplicitate exiftentiarum, deberet
etiam admitti multiplicitas eftentise. Conlequenterplu-
resDij, quod audireaurestinniunt. 0  veruntamenexplu.

ralitate

, ralitate fubfiftentiarum relativarum Jioc non fequitur s
namfubfifientiarelativa, Sc  efientia ab in vicem virtuali«
ter diftingvuntur, quia Ipečtant ad diverfas lineas: nec
repugnat, fed docetfidesdari tresperfonasfubftantivfc.

Inftabis. Patereft mifericors, Filius,&Spiritusfan*
čtusfuntmifericordes, &tamen non dantur tres mi r eri-
cordiae, ergolicfct Pater fit fubfiftens, Filius, Sc  Spiritus
fančtus fitfubfiftens, non tamen dantur tres fubfiftentiae
reiativaf.

Confirmatur in Iinea mifericordiae non datur, nifi
una mifericordia, ergo etiam in lineafubfiftendi noneft
1  nifi una fubliftentia. Item fubfiftentia Dei abfoluta eft
infinita, &illimitata, ergo prsecontinetomnemeffečlum
cujuscunque fubliftentia;, proinde fruftranea; funt fubfi-
ftentiae relativae.

Adinftantiam, qubdlineamifericordiae fit atoma,
minime verblinea fubfiftendi, quae fubalterna eft: ratio
inpromptueft, quiaeonceptus Mifericordiae confiftit in
indivifibili, quatenus eft fublevatio miferiae alienae: at
conceptus fubfiftentise non confiftit in indivifibili ^ nam
fubfiftentiautlicpnefcindit abhoc, quod reddat fubfifte*
reper le perfeitateindependenti«, aut perleitate incomu-
nicabilitatis: primumconvenit lubfiftentiae abfoluta;, fe-
cundum relativac,* Sc  quamvisincreatiseadem fubfiften-
tiareddat naturamper le fubfidentem perfeitate indepen-
dentiže, Sc  fimul perleitate iacommunicabilitatis, hoc ta-

men

men pro venit eximperfečHone natura creatae, quse ante
perfonalitatemneciubftftens, nec exiftens cft. Ad 2. ad-
mittitur fubfiftentiam abfolutam efte infinitam in linea
ahfoluta, exquo fequitur, qubdintraeandemlineamnon
poftitdari aiia fubfiiientia abfoluta.

Obijcics 2. Eadem fubfiftentia abfoluta per fola m coti-
notationem relationum poteft naturam divinam redde-
rediverf]mGdeincommunicabilem, &: conftituere perfo¬
nas divinas: ergofruftra ftatuunturfubfiftentiaerelativae.
Probaturant. Natura divina per folam connotationem re-
lationum, eft principium produčiivum divinarum per-
fonarum. ergo a pari eadem iubfiftentia abfoluta perfo-
lam connotationem relationum poteft divinam naturam
reddere incommunicabilem, & conftituere perfonas di¬
vinas. Piobaturconfequentia: non enim videtur plus efte,
conftituere, qukm producere perfonas, ergo fi &c.
K.confequentiam difparitas eft. Ad produčtionem fuf-
ficit, qubd producens realiter diftingvatur a produčloj
hocbabet Pater v g.refpečtu fiiij per connotationem Pa«
ternitatis, quaipfi relative opponitur j  ut autem aliquid
conftituat perlonom non fufficit fola connotatiorelationis,
clim perfonserealiter multiplicentur, etiam earum figni-
ficaturn, & conftitutivum formale multiplicari debet.

z.  Applicando argumentom pro nobis. Pater v. g. non
producitfllium per folam connotationem Paternitatis fe-
cundurn fuumconceptum formaliftimum ad  fed lubra«
tioneformae Hjpoftaticas fpe&atae; ergo etiam iola fub-

ftften*

fiftentia abloluta non reddit perfonas fubfiftentes per con.
notationem relationis lecundtim conceptum ad  led 1 ub ra«
tione formae per le lubliftentis.

Obijciestertib Si darentur fubfiftentiae relativae, da«
rcntur non tantum trcs, fed potibs quatuor relationes*
hocnonadmittitur, ergonechoc, exquolequitur. Pro-
baturSequel. Dantur quatuorrelationes, videlicet Pater¬
nitas, Filiatio, Spiratio ačtiva, &: Spiratio padiva, fen pro«
ceffio,fedexconcedisrelatioeft forma reddens lubfiltere,
leu eft lubfiftentia,ergo li 8cc  r.  Spirationem ačtivam non
importarediftinčtam fubfilientiam a Paternitate, &Filia-
tione, čhirubillis reaiiternon diffinguatur.

Sed contra Spiratio ačtiva realiter diftinguitur a Spi-
ratione padiva, leu procedione, ergo habet propriam
fbbfidentiam. Conlequentiaprobatur. Ideb Paternitas,
Sc  Filiatiohabentpropriasfubdltentias, quia ab invicem
realiter diftingvuntur, ergoli&c.^, dift. conlequens er¬
go habet propriam fubliltentiam diflinčtam a fubliltentia
Paternitatis, & Filiationis N. indidinčtam cone. conle-
quentiam. Subliftentia Paternitatis potelt dici propria
Spiraticnis ačtivae, in quantbm Paternitas, 8c  Spiratio
a-čtiva funt realiter eadem entitas 5  non vero propria,
quafiedet realiter diftinčta a Paternitate, caufaiisadmitti-
tur, led adhoc ut Spiratio ačtiva dirtinčtam importetlub«
firtentiamnon fufficit qubd realiter diltingvatur a Spira-
tione padiva , led inluper deberetetiam a Paternitate, &
Filiationediftingui, quodtamen nonelt.

Contra

Contra Spiratio ačfciva virtualiter diftinguitur a Pa¬
ternitate, & Filiatione, ergohabetfubfiftentiam relativam
virtualiter diftin&am. ConIequentia probatur. Paterni-
tas virtualiter diftinguitur a natura, & lecum fert fuam
fubfiftentiam relati vam virtualiter diftinčfcam, ergo fi Spi¬
ratio ad:iva &c. 52. N. confequentiam. Nam de ratione
fubfiftentiserelativfEeftfacereremfubliftere proutaparte
rei eft reaiiter, non verb ut eft virtualiter diftmčla,
quia iliam abfolutfc, & reaiiter conftituit incommunica-
bilem. 32. 2.Spiratio eftquafiquid fecundariumrcfpečtu
Patris, & Filij, ficnon eft opus uthabeat propriam fub¬
fiftentiam virtualicerdiftinčtam, alias omnia attributa de-
berent habere propriam fubfiftentiam virtualiter diftin-
čtamanatura. Adid, quodadditur de Paternitate, 3^. id
provenireexeo, qubdilla conftituat (pecialem perlonam,
& eft ratioprimaria denominans iliam. Spiratio nullate-
nushoc praeftat, fed juxtanoftrum modum concipiendi
intelligitur perrationem advenire perfon<e conftitut«.

P Robatur Conclufio, Si relatio Spirationis reaiiter di-
ftingueretur a Paternitate, & Filiatione, Iequitur
dariindivinisquatuor perfonas, fed hoc repugnat fidei,

Spiratio aCtIVa tantVM DIftIngVItVr ratione, non
Verb reaLIterk paternitate, & FlLIatlone. *

Conci-

Concilijs, &SS. PP.ergo. Sequel. probatur. Perfbnani-
hil jaliud importat, qukm naturam, Sc lubfiftentiam rela*
tivam, fed ji Spiratio a čtiva rcaliterdiftinguercturimpor-
taret fubftftentiam, & naturam, crgo.

Confirmatur fi Spiratio realiter diftingueretur a Pa.
ternitate,& Filiatione, Spiratio, Paternitas, & filiatio effenG
plures res.* nadiftinčtio realis non eft nifi inter rem ,Sc  rem,
?ednequeunt efle plures res, aliks eflent plures perfonae
qukm tres: probatur. Res importatformaliter loquendo
fubječtum, Sc  formam, ergo eflent plura fubječta, Sc
fuppofita. Confequenter plures perionae Sc  res.

Probatur2. Si Spiratio realiter diftinguitur a Paterni-
tate, Sc  Filiatione deftruiturcommune Theologorum, Sc
Conciliorum adagium dicentium, qubd in divinis nihil
realiterdiftinguatur, niliubiobviat relationis oppolitio,
fed inter Spirationem ačtivam ex unaparte, Sc  Paterni-
tatem, Sc  Filiationemhaec nonobviat, ergo.

Obijcies Pater per Spirationem, non verb per Pater*
nitatem realiter diftinguitur a Špiritu fančto, ergo Spira-
tiorealiterdiftinguituraPaternitate. Confequentia proba¬
tur, auandofuntaliquarealiteridem, &ftres per unum
realiter diftinguitur, debet &diftingui per aliud cum illo
identificatum, ergo fi Paterlolum per Spirationem diftin¬
guitur a Špiritu fančto, Spiratio realiter diftinguitur aPa-
ternitate. Ant. verb probatur. Paterper id diftinguitur a
Špiritu fančto per quodiilirelativč opponitur, fedillinon

N oppo-

opponitur per Paternitatem, ergo, dift. majorem per
quod iiiirelative opponitur, vel mediatč vel immediatfe
conc.lemperimmediate N.maorem, fedillinon opponi¬
tur per Paternitatem direčte, & imediatfc cone. indirečlfe
& mediate N. rninorem, &conleq. Pater opponitur per
paternitatemSpiritui fančto mediate, quatenus Paterni*
taseftradixSpirationis: 2. quatenuseft propiietasconfti-
tutiva perlona; oppolkae. $.2. Cone. ant. N. conlequen-
tiam. ad probamdico: qu2elunirevditendem, fi unum di-
ftinguitur, debet & alterumdifiingui cum priori realiter
identificatum, hocverumed, fi inteliigatur, qubd de-
beat diftingui fecundhm aliquam, non verb lecundum
ornnem rormalitatem.

Contra. Paternitas efi per ordinem ad filium, ergo
nec mediatfcadSpiritum Sančfcum. difi. ant. Paterni¬
tas fecundhmGmnemfuam virtualitatemeftper ordinem
ad Filium N.lecundbmaliquam cone.ant. Paternitas, &
Spiratio ačtiva funt realiter eadem, tamen virtualiter di-
fiinčbaentitas: quatenusefiinordineadgenitum non re-
fpicit Spiritum lančtum, quatenus verb inteiligitur ut ra-
dicans Ipirationem aflivam, mediatč relertur ad Spiri¬
tum fančtum.

Contra D. Thomas q. 2/. art. 3. ad 3, Negat. Paterni¬
tatem , & Spirationem polFe de le invicem praedicari, led
fi efientrealiteridempolfintde leinvicem praedicari, er¬
go ^2.0.Thomam negare Paternitatem, & Spirationem

pofie

pofTede fe invicem prsedficari prcedfcatione formah*, non
vcronegat, poffe de fe invicem praedicari praedicadone
identica: ficin fenfu identico pofFum dicere mifericordia
eftjuftitia: nontamenpolfumdicerein lenfuformali: at-
tributum mifericordiae, eit attributum juftitiae: quia lic
jam fumuntur lecundum fuum formale,* & explicitum:
itaconformiter difcurrendum eit de Paternitate, & Spi*
ra done,

Inffabis Paternicas, & Spiratio quafi fpscie diftin-
gvuntur, qniaterminanturad termmoslpecie diftinčtos,
quifuntFiliatio, & Proceilio, ergo debentrealiterdiftin*
gui. Confequentia probatur. diftinčtio Ipecificapnefup-
ponitnumericam, ut videreeftin creatis, qtia; enim fpe-
cieditbngvuntur, edamnumero fecretalunt.

Confirmaturi. ita videntur adinvicem fe habere ge-
nerare, & fpirare, licutfehabent generari. & fpirari,fed
generari & fpirari diltingvuntur reaiiter, ergo & genera-
re, & ipirare.

Confirmatur2. Relatio SpirationisnoneftrelatioPa-
ternitatis, ergoetiamentitasPaternitads, non eflentitas
Spirationis, conftquenda probatur, relationes funt ali-
quajendtates, ergoli&c.

Confirmatur Definitio Paternitatis, & Filiationis
cfTentialiterdiftingvuntur, ergo &dcfinita.

Adinftantiam cone.ant. 8c  N. confequentiam ad
probamdift. ant. diftinčtio fpecifica praciupponit nume-

N 2 ricam

ricamvelrealem, vel virtualem cone. femper realem N.
ant. foliiminferturPaternitatem, &Spirationem virtua«
liter diftingui,

Dices contra hoc, inereatis neq.iit haberi diftinčtio
fpecifica fine reali numerica, ergo etiam in divinis.
Affignando defparitatem : quia nernpe in creatis difiin-
čtio provenit ex limitatione, in divinis verb cx fumma
eminentia; undeeademrealiter entitas relationis divinae
poteft terminariadterminos realiter diftinčkss.

Adi.ConfirmationemR.transmifla majore N. con-
fequentiam, difparitas efi, quiauna perlona potelt habe-
re ačliones quafi fpecie difiinčtas: lic poteft convenire
Patrigenerare, Sc  Ipirare fine difiinčtione reali: at verb
duaeprocelfiones non pofiunt terminari adeundem nu-
meroterminum, praeprimis, fiinterillaeft ratiooriginis;
unde generari, &ipiraridebent realiter diftingui,

Ad2. ip.  Relationeslunt aliquae entitatesvel realiter,
vel virtualiterdiftinčbe cone. lemper realiter N. ant. lllse
relationesfunt entitates ab invicem realiter dittinčbe, in-
terauasreperitur relationisoppofitio, cumergohaec non
fitinter Paternitatem, &Spirationem ačlivam, non dl.
ftingvuntur realiter; ficutquiaPaternitasnonopponitur
relativfc efientiae, idebabillafolumvirtualiterdifiinguitur.

Ad;, dift.ant, definitio adaequata Paternitads, Sc
Filiationis efientialiteF diftinguitur N, definitio inadse-
quata cone, ant, Definitio Paternitatis, Sc  Filiationis eft

deli-

definitio ejufdem entitads /ecundum diverfas formalita*
tes: ficut dičtum eit in Philolophia de definitione animalis,
& rationalis.

rILIVs sVb ratlone VerbI repnefentatIVI per fe pro-
CeDlt b notlda pofsIbILIVM. *

Robatur: Verbumper feprocedit ex cognidone eo-

rum, quae in figno priori ad produčtionem verbi in
eflentia Patris repradentantur, fed repraefentantur crea*
tursepoflibiles, ergo. Minor probatur, omnia eflentialia
in flgno priori ad produčtionem verbi repraefentantur in
eflentia Fatris, fedcognitio, & repradentado creatura-
rum cfteflendalis, ergo. Minor patet, quia eft communis
toti Trinitati, &habeturantecedenteraddecretum. Ma-
joreti imindubiaeft, nam eflentialia funt prioranotiona-
libus. Sidicis: Eflentialia praecedere notionalia, fi eflen¬
tialia abfolut^, feuadintra, non verbficonfiderentur ad
extra. Non inquam valet j five eflentialia conflderentur
adintra, flveadextra Temper funt eflentialia, confequen-
ter pro omniflgno debent convenire Patri. Item poflet
dici, qubd milericordia, omnipotenda &c. & alia attri-
biitarefpečtivaproillo priori ad produčtionem verbi Pa¬
ti i oonconveniant, quiamilericordia,omnipotentiafunt
eflentialiter per ordinem ad extra, ergo fi eflentialia per

CONCLUSIO XV.

ordi«

ordinem ad extra non funt priora notionalibus, miferi-
cordia Patri formabter non competeret.

Confirmatur; Omnis perfečtio realis debet Patri
convenirein lignoillo prioriad verbum, led repraelenta-
recreaturas polftbilesed perfečtiorealis, ergo hoc debet
illicompetere. Minorprobatur: producere aliquod pro«
ducibileeft perfečlio realis, ergo etiam repraelenCare ali«
quodrepnefentabile eftperfečtiorealis, fed creacurae pofc
libileslunt reprselentabiles, ergo.

Sidicis: proillo priori ad produčHonem verbi crea*
tura poflibiles non funt reprafentabiles, quia tune non
funt, habentenim luampoffibilitatem falcem pbyficam,
id edqubdpolIintproduci averbo. ip.  Verum effe inillo
iignononelfe creaturas poffibiles fecundbm luam podi-
bilitatem exerclte talem, quatenus podunt habere per
verbum fuam ačlualitatem. Sune tamen ibi lecundum
fuam poflibilicatemlignatetalem, idedquatenus nondi«
cuntrepugnantiamaclexiftendum, Sc  hoc modo lunt re-
pralentabiles.

Probatura. Verbum debet procedereex cognitione
perfečblfima, Sc  compreheniiva Patris, fed base haberi
non poteftiinecognitionecreaturarum pollibilium, ergo.
minor probatur, intantum cognitio Patris eft compre¬
heniiva, inquantum atcingit eifentiam fuam iecundbm
omnemmodum, quo cognofcibilis eft, led illam taliter
atcingerenon poteftline cognitione creaturarum. Major
iupponitur, nam per hoc cognitio compreheniiva diilin-

m:

guiturabintuidva. qubdprima attingat in  fubjedlo om*
nia, quaefbrmaliter& virtualiter, fccund^ verbfolumat*
tingerepetat, quae fermaliter, vel etiam nonnulla, quac
eminenter, aut virtuaiitercontinentur. Minor probatur.
Eflcnriadivina non poteftattmgi ab intellečtu divino fe*
cundbmorooem modurn, quo cognofcibilis eift, nifi at*
tingatur ut di verfimode imitabilis a creaturis, fed hoc mo*
doattingi oonpotdl, nificognofcanturcreaturse, aqui«
busdi verfimodfcimitabilis, & pardcipabilis eft s  ergo.

Obijcies Creaturaepoffihilesnon pofTunt concurrere
ad produčbonem verbi, ergo verbum non procedit ex
cognitione creaturar u m poflibilium. Ant. probatur: crea-
turae poffibiles funt mera non repugnanda ad exiftendum,
led mera non repugnanda nequit concurrere ad produ-
čtionem verbi, ergo. minor probatur: mera non repu*
gnanda eft quid negativum, imb eft nihii, Ted negati¬
vom, & nihii adprodučlionem verbi concurrere nequit,
ergo. 3?. N.ant. adprob .mdillinguo minorem, fed mera
non repugnanda nequit concurrere ad produčtionem ver*
bieffebfoveconc. obječlivš fubftinguo per modum obje*
čli motivi cone. per modum obječtifecundarij N. mino*
rem. Quando dicitur, creaturae poflibiles funt nihii.
funrnihd pofi ivb & fignatč N. funt nihii exercite cone*
jSiihiium polkivfc non dicit apdtudinem ad exiften*
dum, qualemdicunrcreatune poffibiles, funt tamen ni*
bil excrcice; quu nuliam ačtualitatem important.

Centra Creaturse pofTibiles funt minbs necefTariae,
qukmverbum divinima, fedminus necefTarium non po-
teft concurrere ad produčTionem magis necefTarij etiam
obječbve, ergo creaturae pofTibiles, non concurrunt ad
produčbonem verbi obječtivfc. Minor probatur, quia
necefTitascreaturarum pofTibilium eit neeefTitas creata,
utpote neeefTitas creatura, &: neeefTitas verbi divini eft
inereata, utpote Dei. Tum creatune pofTibiles funt ne-
ctflariseiolumfub ratione pofTibilis 5 verbum autem eft
neceiTarium etiam quoad efTeactuale. Minur probatur. Si
minus neceiTarium pollet concurrere ad produčtionem
magis neceffarij, jam illud non eflet magis neccfTirium,
quia a minus neceffario dependeret. Tum quia ficut ne¬
ceiTarium non poteftper feconnečti cum contingenti, ali.
&s non eflet necefTar/um fimpliciter: ita magis necefTari-
um nonpoteft perfe connečticum minus nectfTario,aliks
hocnon exiftenteillud etiam non exilTeret, Sc  ita non fo-
retmagis, Sc  fimpliciter neceiTarium. 1. N. Creaturas
efTe minus neceilarias, qutirn verbum divinum. Adpro-
bamfateor: NecefTitatemcreaturam pofTibilium efTe ne«
ceflitatem creaturae non quaiifcunque led pofTibilisat-
tamen nego eorundem neceffitatem efTe creatam , fed
pradcindereil creata, &increata. Nequeobeftdicere; om«
nis neeefTitas debet efTe creata vel inereata, cbm extra
creatum,&increatumnihiliit 32, NeeefTitas alicujuspo-
fitivi debet efTe vel creata, vel inereata, non tamen tališ
debet dTe neeefTitas alicujus non pofitivi, fed merfc non

repu-

repugnantis, quaHfer(nntcreaturappofTibi!es neceflarix.
Qubdverb neceflitascreaturarum poflibilium lit tanta,
quanta ipfiusmec verbi divini colligitur cx eo, quiafub«
latis creaturis poffibilibus neceflarib Deus per locum in-
trinfecum mutaretur, non quafi aliquodpraedicatum in-
tinfecum dircčtč,& perfe ceflaret, Ted quiaad ceiTationem
earum omnipotentia, vel eflentiadivinanoneflet amplitis
imitabilis a creaturis, conft quenter defineret efle Deus,vel
faltem non eflet ita perfečtus, qualitererat refpiciendo
creaturas poflibiles. Exhoc ramen non debet inferri,
quafi Deus dependeret a creaturis, fed tantbmqaodne«
ceflaribcum illssconne&atur. Unde Hlapiš defineret efle
poflibiiis, defineret etiam ab intrinfeco in Deo potentia
fačbva lapidis.

92. 2. Creaturas poflibiles efle minhs neceflarias, qu&m
Deumneceflitateintrinleca: cone. extrinfeca N. qi.ua ex
carentia creaturarum peflibilium ceflaret in Deo abqua
perfečliointrin(eca:nonquafi cefFaretaliquidintrinfecum
per modu m conflitutivi Oei omnipotentiaefled tantlim ce-
flaret aliquid intrinfecfc contentum, qubd tamenextra
Deumpotuiflet efle.

Obijcies2. Verbum procedit excognitione compre-
henfiva omnipotentiae, fedcognitiocreaturarumpoflthi*
lium non pertinet ad cognitionem comprehenfivam om.
nipotenti*,ergo. minor prob. omnipotentiapoteltcom-
prehenlivfc cognofci, quin cognofcantur creaturapof*

P fibi

iibiles. ergo, ant. probatur, quaefunt diverfarum linča*
rum, poflunt feorfimcomprehenflve cogno'ci, utvidere
eftinqukmplurimisexemplis, fedomnipotentia, &crea-
turjepoflibiles funt diverfarum linearum, ergo Kj.dift. uiti«
jnammajorem,qu<duntdiverfarumiinearum,pQ(Iuncfe-
orfimcGmprehenfivecognofci , finon funtad in vicem ef-
fentialiter connexa cone. majorem, fi funt connexa N.
maiorem.

J

Contra, qnaefunt diverfarumlinearum non funt ad
invicem eflentialiter connexa, ergo fi omnipotentia, Sc
creatunepoflibilesfuntdiverfarum linearum non funt ad
invicem connexa. ant. probatur illa quae funt diverfa¬
rum linearum, funt in fua linea abfoiuta, Sc  completa,
fed qu«funtabfoluta, Sc  completa non funt ad invicem
eflentialiter connexa, ficquia homo, Sc  Angeius in fua
linea funt completi, non connečtuntur eflentialiter ad in¬
vicem, ergo. 9?. N ant. ad probam dift. minorem, non
funt ad invicem eflentialiter connexa ratione fubordina-
tiomstranfeat, rationealterius N. antecedens. Sicpoteft
contingere, qubduna linea poflit fe habere refpečtu ali-
cujus alterius linea: per modum obječti, ficut fe babent
creaturae poflibiles refpečtu omnipotentia. Unde non
idebhomo, & Angclus non connečtuntur, quia funtab-
folutbdiverfarum linearum, fedinfuper, quiaad invicem
nullam caufalitatemexercent necobječti vam, nec quam-
eunque aliam.

lnitabis; Jntantum cognitio creaturarum poffibili-

um

umadeogntfionem comprehenfivam omn’potentise pef-
tineret, quia cognitio cofnprtbenfivadebet terminari ad
omnia, quae in objedo reperiuntur five formaliter, five
eminenter, fediicčtnon cognofcanturomnia, qu3e in ob¬
jedo funt eminenter, ta men erit cognitio comprehenfi«
va: ergo. minor probatur. Sicutcreaturae poflibilescon-
tinentureminenterinomnipotentiadivina, itacontinen-
turcreaturaefuturae, ftd cognitio, qua verbum procedit,
eft comprehenfiva etfi non ccgnofcat futura, ergo. j^.  di.
{paritas eft: quiain iilo figno, quo intelligitur verbum
procedere, nondum funt creaturse aduales formaliter,
cumhaefuamadualitatem habeant a decreto Dei libero,
quodeftpofteriusprodudioneperfonaru. At in iilo figno
jam funt creaturse pofTsbiles, cum fint quid neceffarium,
quod independens eft a decreto Dei libero, & ita fineilla-
rum cognitione cognitio Patris non eflet comprehenfiva.

Urgebis Cognitio Patris eft comprehenfiva fine co.
gnitionefuturorum, ergoetiam poftibilium, confequen»
tia probatur. Ideb cognitio Patris eft comprehenfiva fine
cognitionefuturorum, quiainillo figno, quando eft co¬
gnitio Patris, needum funt formaliter futura, led etiam
in iilo figno, quando cognitio Patris terminatur ad eften-
tiam tanquam objedum motivum non funt creatune pof.
fibiles faiterr in efle cogniti. ad ultimam minorem,
qubd haec prioritas, quae intercedit inter eflentiam, &
creaturaspoftibilesfaltem in efle cogniti non lit prioritas

O 2  natu-

naturac aquo, fed eft tantiim prioritas rationis cujusdam
inadaequatx relpečluejuideouerminationis.

Dices:admitto,qubd in illofigno prioriad produčfcio*
nem verbi fint creaturse pofibiles, led nego, eorundem
cogmtionem per le concurrere ad produdtionem verbi,
fed concurrere ad lummum purfe materialiter, ergo.
Anteced. probatur. qubd per le concurric ad produčtio-
nem verbi, verbum debet elfe formalis fimilitudo il-
lius, led verbum divinurn non eft formalis fimilitudo
creaturarum, ergo. 2. Qubd per fe concurrit, ratione lui
concurrit, fed creatune polTibilcs tanquam obječtum le-
cundarium non ratione fui, led ratione efTentiae, in qua
cognofcuntur, concurruntad procelfionem verbi. ergo*
5. A liter debet ad produčtionem verbi concurrere elTen-
tia, &iterum aliter, creatursepoflibiles, iila concurritper
fe, ergo iftaeperaccidens, & purfc materialiter. Quod
per fe concurrit adprodučtionem verbi tanqu&m inleiplo
primaribcognitum, verbum debet efle formalis fimilitu*
doiilius, cone. quod per le concurrit ad produčfionenci
verbitanqmiminalio, Sc  fecundaribcognitum, verbum
debet elle formalis fimilitudo illius, N. minorem, Sc  con*
fequentiam. Adz.dico, quod per le primarib concurrit
ratione fui concurrit, cone. quod per le (ecundarib con¬
currit, rationeluiconcurrit N. majorem. Ad$ dicointef
concurlum elfentiar, Sc  creaturarum elTe diverfitatem ,
qubd efkntia divina per k  primarib Sc  m k  ipla cogmta

con-

concurrat, creaturae autcm perfeitate fecundaria , Sc in
efttntta cognitae concurrunt ad produčlionem verbi.

CONCLUSIO XVI.

sl tertla per f bna, koC eft SpIrltVs S. non orlgfnaretVr,
ntC proCeDeret a fILIo, nVLLo paCto reaLlterj
DlstlngVeretVr ab ILLo. *

P Robatur: Jlla in divinis diftingvuntur realiter, inter
qiK£obviat relationis oppofitio, fed li Spiritus fan-
čtusnon procederetaFilio, inter illos non obviaret rela«
lationisoppoiitio, ergo. minorprobatur, quia relationis
oppofitio fundatur in origineunius perfonac abalia. Ma¬
jor, in quatotadifficultaseft, etiam probatur. i. Eft enim
communeTheologorum axiomain Concilijs, &SS.PP.
fundatum. 2. DiftinčHo realis non poteft in Deoproveni«
reexabfolutis, clim (int omnibus perfonis communia,
&quidunum; ergo ex relationis oppoiitione. /. Diftin-
čtiorealisprovenitvelexnaturalidivifione, aut etiamex
limitatione, atqui ex primocapite non poteft provenire
diftinbhorealis, cuminillo nullamateria, autpotentiali-
taslit: neccx fecundo, nam in divinis oiimia funt illimi«
tata, urpote infinita. ergo.

Refpondent nonnulli concedendo, qubddefačtoin
divinis diftinčtio realis proveniat ex relationis oppolit o«
ne, auntamenprovcmret inkCta luppofiuone. z, Quan-

do

dcConcilbdicunt, in Deoefleomniaunum, nifiubiob*
viatrdationis oppofitic: nonaccipiuntrelationis oppofi-
tionem detrrminate pro oppofitione relativa, fed prae*
fcinduntardationeoppofita, & difparata.

Sedcontra: Namnoneftrado, quaredefačto relati¬
va oppofitio pariat in Deo dičtinčtionemrealem, & illam
non caufaretin iuppofitionefačta. 2,Falfum efl quod$S»
PP. perrelationisoppofkionem intelligant, aut compre-
hendant relationem difparatam: quiadebuifTentfaltemin
unotextu de ea mentionem fecille, quai tamen nullibi
legi tur.

Probatur 2. Infringendo Fundamentum Scotiftarum.
In tantum Spiritus fančlus realirer diftingueretura Filio,
in quantum interillos intercederet relatio difparata, fed
haec relatio non fufficit ad difbnčtionem realem, ergo.
Major eft adverlariorum. Minor probatur. Mifericordia,
& juftitia, item Spiratio ačtiva & Paternitas fe difparatfc
habent, & tamen non diftingvuntur realiter. 2. Innpofc
(ibilibs eft in uno fuppofito elfe plures caufationes ačti*
vas, quam in uno effečtu e(Fe plures caufationes padi vas:
& tamen plures caufationes difnaratse non multiplicant
realiter fuppofita, ergo necpaiiivae. Major patet, nam
unushomohabet relationem caufati ad fuam materiam,
& adfuamformam: & tamen una materia fignata una
forma non poteft habere relationem caufantis ad plures
liomines, ergo. 3. Idemhomodicit relationem creati ad
Deum creantem, & relationem geniti ad hominem ge-

neran-

nerantem, qua: funt relationes difparatae, quin a fe ipfo
realiter diflinguatur: ergo relatio difparata non fufficit
adddiinčtionem realem, confequenter rado Spirati, &
geniti in fačta Hypothefi, funt realiter idem.

Probatur/. Infringendoaliudfundamentum. Intan-
tbm Spiritus fančtus didingueretura Filio, quiaratiofor-
malisrcperta in Špiritu fančto, non eflet rado formalis re-
pertain Filio: fedex hacdiverfitatenequeuntabinvicem
realiter difbngui, ergo. minor probatur: Rado formalis
reperrain Špiritu fančtoeft Spiratio : nune ergo, vel haec
didingueretfecundbm efle, aut fecundbm quidditatem,
non fecundum efle, quia fic tranfit ineflentiam, ergofe-
cundum quidditatem, fed (ecundbm illam refpicit tan-
tiimoppoficum, ergotantumdiftinguit aboppofito, fed
fi Spsritus fančtus non procederetaFilio, nonhaberet re¬
lationes oppolitas, ergo.

Confirmatur. Relationes in fententia Scotiftarumdi«
{tingvuntfecundbmfuumefle formale, fed rado forma¬
lis relationised efle ad aliud, ergo ex oppofitione, quse
tamen in data Hypothefi non daretur inter Filium, 8c  Spi-
ritum fančtum, confequenternecdiftinčtio.

Obijcies.SiSpiritus fančtus non procederetS Filio ad-
huchaberet fuum conftitutivum formaie diflinčtum a
contlitudvo formati Filij, ergo diftingueretur realiter ab
illo. Confequentia patet, idemeft enim conftirutivum,
&diftinčtivum f  Ant. probatur Spiritus fančtus confti-

tue-

tueretut per relationem Spirationis, &Filius pčr relatio-
nem Filiationis, ergo.

Confirmaturquadibetres realiter diftinguitur ab alio
per fuum difFerentiam individualem, ataui in data Hypo-
thefi Spiritus fančtus haberet fuam difterentiam indivi¬
dualem , feu perfonalem, ergo, PraeterekSpiritus fančhis
cfTet quid unum, ergo divifus ab omni alio : Item eflefc
ultimus terminus ačtionis Spiracivae, fed unus ultimus
terminusnequite(fe realiter idem cum alio ultimo termi-
no, quaiis edam efletFiliatio, ergo.

Ad obječtionem fi Spiritus fančhis 8cc.  diftin-
čhimaconftitutivo formali adxquato Fiiij, N. a confti-
tutivoformaliinadaequatoF]iijconc. ant. formaleconfti-
tutivumFilijDeie(HiliHtiononprxcisč, fed utexigit vim
fpirandi, fuppofiio autem, qubd Spiritus fančtus non
procederetarilio, illam non exigeret, fic nec Spirituoi
iančfcum aFiiio diftingueret.

Contra Spiratio ačhva fen vis fpirandi nihil condu«
citad efleperfonaleFilij, ergo qua;nvisFiiiusinfačl:aHy-
pothefi nondiceret vim fpirandi, adhuc diftingueretur &
Špiritu S. ant. prob.Spiradoačti^a prarfupponit per fona m
Filijconftitutam : &fi per impoflibile non fpirafTet, ad¬
huc fecunda Perfona manfiflet Fihus. tum quia Pater
conftituiturinefTePerfbnaliperPaternitatem, 8c  non per
Spirationem ačtivam, quae eftquafi extrinfeca Patri in
ratione Patris. ergo. Qubd Spiratio ačtiva formaliter
ipečtata pradupponat perfonam Filij conflitutam, non

tamen

tamenprcefupponit illam conftitutam , fi radicaliter fpe-
čfcetur, fic eftipia Filiatio5 promde li Filius per impoiTi-
bilenon habuifletvim fpirandi, manfifFttFilius, fed noa
fecundbmomnem perfečtionem, qua nune eft: &: non
forecin ipfoprincipium,quo dirtingueretura Špiritu lan¬
eno. Eodem modo difcurrenduum ert de perlona Pa-
tris, haec enim conftituitur per Paternitate-m:  Sc
non per Spirationem ačtivam formaliter fpečtatam
cone. ficenimfolumipfumconftituitinefleSpiratoris, Sc
non per Spirationem ačlivam radicaliter fpečfcatam N. ta-
liter eft ipfa Paternitas cum vi fpirandi.

A d confirmationem N. minorem, {1 intelligatur
de difFerentiaperfonaiidiftinčta a differentia perfonaii Fi-
lij: Quia ficut Paternitas, Sc  Spiratio ačtiva defačlb non
conftituunt duas difFerentias perfonales, idqde non ob
aliamrationem, niliquia fibi ad invicem non opponun-
tur, (icetiamSpiratio paffiva s  Sc  Filiatio non conftitue-
rentduas perlonas, quia ad invicem nonopponerentur.
Nifitamen veliš admittere minorem de differentia perfo-
li virtualiter diftinčta a differentia Filij, Sc  in hoc fenfu ve-
raeff minor. Adfubjunčtumdico Spiritum lan&umfo-
requid unum unitate quadam virtuali, ficetiamratione
fuifoitim virtualiterdiftinčtusaFilio, abalijs verb realiter.
Ad ultimuminconfirmationepofitum dico in Hypothefi
Filium, Sc  Spiritum fančtum efle duos uitimos terminos
perfolam diftindrionem virtualem: Sc  ita nequeunt elle
virtualiter, benfc verb realitei unum.

P Obij-

Obijcies? In illaHypothefi Filius procederet perin-
tellečhim, & Spiritus lančlus per voluntatem, ergoeum
intellečFus lit natura prior voiuntate, etiam terminus
procedionisper intelleičlum debet efle prior natura termi-
no procefTionis per voluntatem, ergo Spiritus (ančtus
non potelt efTe realiter Filius. Coniequentia probatur:
terminata realiter ačtione, realiter terminatur cerminus
tališ ačlionis, ledproceflio perintellečfcumpriiisintelligi-
tur realiter terminata, qu&m procefTio per voluntatem,
ergoeum Filius fit terminus proceflionis perintellečtum,
priuseft realiter, qukmSpiritus (ančtus, quiert terminus
proceflionis per voluntatem, confequenter ert etiam ab
ipfo realiterdiftinčlus. 3?. N.confequentiam. ad probam
difl. Majorem terminata realiter ačlione adxquata, reali¬
ter terminatur terminus tališ ačlionis cone. terminata rea¬
liter ačb’oneinadaequata, realiter terminatur terminus ta¬
liš ačtionis N. majorem: fed procefllo per intellečtum
priusintelligitur realiter terminata inadarquatfc cone. a-
da?quatfc N. minorem. & confequentiam. Tune procef-
fioperinte llečlum, & voluntatem dlet realiter una pro-
ceflio, & ad (ummum per intellečlum Filius fupponeretur
adaequate produčtus virtualiter.

Dices Petendorationem,quare Filius per intellečtum
noneflRtadaequate realiter produ&us, fed tandim virtuali-
ter?i^.quiaačtiotcrminaturadccmunicmdam reiexiften-
tia, quapolica iutelligitur terminus adaiquat£prcdučhis,

fe d Filius indata fuppofitionenon pribs realiter reciperct
exiftcntiam per fuam proecfTSonem, quam Spiritus fan-
<5tus,qiuaexiftentiamrecipittotarei enticas, Filius autetn
non eflct ex fetotaentitas, Ted dlet tališ una cum Špiritu
fančto, cuminterillos non obviaret relationis oppolitio,
a qua in divinisomnisrealis diftinčtioprovenit.

Contra. Si perimpoffibile Pater seternus duosFilios
genuiflet, illi realiter ab invicem diftinguerentur, & ta.
men unus non procederet ab alio, ergo pariter Spiritus
S* realiterdiflinguereturafilio, quamvis abillo non pro¬
cederet. Ant, videturcertum, nam duar Filiationes funt
incompoflibilesineodemflippofito, prout patet in crea.
tis, ficut unus Filius non poteftefle a duobusPatribus, fic
necabeodem Patre duoFilij in identitate fuppofiti. Jtem
{i per impofllbilePaterduosfiliosgenuiflet, &unumfpi-
raflet Spiritum fančtum, tune Fic necefTario deberet ab
unoexhisduobus realiter diftingui: quia non poflet efie
idem cum utroque, alias ficut efTent duo filij realiter di*
ftinčti, fic etiam efTent duo Spiritus fančti: &ficdeftrue-
retur fuppofitio, qua ponimus unam proceflionem.
Tandem detur Hypothefis qubd Spiritus fančtus non pro •
cedataFiiio, &qubdexpbftdefinatFilius, tunenonde-
fineretSpiritusTančtus,quiaadhucačlio fpirativa&con-
fervativa Spiritus fančti non deftrueretur,* qux fupradi-
čtafunt figna, qubd Spiritus fančtus real ter diftingue-
retur &  Špiritu fančto. $ 2 . qubd indata Hjpothefi lili duo

P 2 Filij

Filij realiter diftinguerentur non ob aliam rationem, qu^m
qubd duae denominationes primarij, & ejuldem ratio-
nis, quales funtduaeFiliationes non poflunt denominare
idem ?ub;ečhim: at verb denommatio gsniti & (pirati,
quamvis (it quadihet aliqua denominatio primaria, ta-
men eftdiverlae rationis, unde idem fubječbum lecim-
diim diverfam rationem denominare pofTunt. Ad 2 . ia
calu Spiritum (ančFum fore (olumodo virtualiter dillin-
čtumabutroque: necrefert, qtbd uterque Filius reali*
terdiftingueretur: nametiam modb Paternitas, & Filia«
tio realiter diftingvuntur, &tamenSpiratioačtiva lolbm
virtualiterdiftinguiturabamabus,- Et quamvis dlet una
proceflio per voluntatem, per hoc tamen non tollitur,
qubdnequeate(fe realiter idem cum utraque, nametiam
una tantum eft vis fpirativa, quse nihilominus a duabus
relationibus Paternitate (cilicet, 8c  Filiatione virtualiter
didinguitur. Ad?. dicointali Hypothefi definente Filio
de(ii,eretentitativeSpiritus(ančlus: quia excon(eqoen-
tideberetneceflaribačliofpirativa, 8c  confervativa Spi-
ritus fančti definere, chm ficut principia earum intelie*
čtus, &voluntas funt realiter idem, ficačtioqux edper
intellečtum, realiter idem cum ačtione per voluntatem,
qu£ ad ctffationem ačhonis inteliečtivae cdfare deberet.

P R O L O GI il M

TRACTATU  M

PROVIDENTIA SUPERNATURALI, SEU
PRiEDESTINATIONE.

I NextricabiIem ingreditur labyrinthum, quis qui$
ineffabile praedertinationis, 8c  reprobationis Mylte-
rium rimari contendit. Neque evadere poterit, nifi
Deus Ariadnaeum filum ad elučtandum porrexcrit: ca.
jus optimfcconfciusgentium Apoltolus a longb intueba-
tur divina?ordinationis fecretum, Sc  ubi fenfit mentis aci-
cm hebetefcere, ocyus capcutientes oculos retrahens ex-
clamavit. O Altitudo divitiarum, fapientia?, & fcientiae
Dei, qukmincomprehenfibiliafuntjudiciaejus, &inve-
ftigabtlesviapejus,* Quisenim cognovit fenlum Domini,
autquisconfiliarius ejUsfuit? Profečtb incontcmplando
Jioccedivina? voluntatis Arcano natura? frangunturvires,
quiajufttffimum Dei tribunal tulit fententiam pro gloria
iua, qubdlibi foli pateatvita, Sc  interitusomnium, quos
ipleiolusfc nihilo eflinxit. Inde horrendum eft cogitare,
qua? Deus cogitat: aut lerutari, quod in Sacratiffimo Dei
Scrutiniodecifumeft, cumperfappč humana fapientia in
fcri tando deficiat; ficqtie aut in effraenatam vivendi li*
ccntiamprorumpit, autprorfus praecepsin defperationis
caditabjilum. Quapropctr delinathumana induftria di¬
vin«

vime voluntatiscuriofiiis indagareordinationem, fedpro
Reverentia AitifTimi Judicij adoretfententiam.; unumta«
mencommendo, qubdquilibetamare, & tiinerenon de«
iinaC, & in tremore fuam operetur falutem, nec quid-
quam agat, qubd ad confequendam fdicitatem praeclu-
dataditum: tune,(i quis iniinem perfeveraverit, ialvus
erit. Jamverbqubd multi in iibrovitae non fint feripti,
nemodivinam juftitiamincufet, ebqubdgratia vitaaeter-
na: & cujus vuit( tefte Apoftolo )  miferetur, Sc  quem
vultindurat, &utiuti flgulus poteftatem Iiabet eadem
ma{safacerealiudquidem vas in honorem, aliud verb in
contumeliam. Proinde Te rogo Deus ter opt. max. ut
me, qui protenuitatemea dePraedeftinatione, ratione di-
fputo, re, Sc opere  inter praedeftinatos numerare mi(e-
rearis.

Elenchus Ha&reticorum male de Prasdefti-

natione Sentientium,

1 0  vini anus , quidam dive s , jed indottus Monachus
/led Clericus fačlus omnia peccata more Jloicorum p ari a
tjje dicit j quod qui Baptifmumplenajidefujcepit , talem non
pojjeamplms peccare, ant d diaboloJubverti , aut tandem
damnari,

Pelagiani  ( d Pelagio cognomento Britone anno Chrifti
414« diČli , qui Honorij , Theodojtj anno quinto Mona -
tbu s fačlus d Catbolicis defecit) docent: natura tantam ejje
libertatem, ut perJoiumliberumArbitrium poffit ajfequi Ke-

gnum

gnum De/,  Deigratiamadlihetum arbitrhim refert. De •
um tantiim illospreedejhndjje , quos dignosfuturos ,
morituros cognovit: Ele ti onim rmmerum augeri , minut
p)ffe: Eletioscarerepcccatu , Jiecpojfepeccare, etJivelint.Hu •
jušen ores S. P. Augujlmus , Alipius confutarunt .

Pr a deft in ati , Ji c ditii , ditiitabant , /w viven*

tibus bona opera adfalutem , nec impijs mala ad interitum
confene , nifipreedeJUnatiJuerint. Hicerror Ctfpit annoCbri-
JU  ^ 9. Honorio lmperatore quinto , <&°fuit baujlus ex librts
S, P. AugujUm male mtelletiis.

Godefcalcus Presbjter indiacefi moguntiaca circa an•
tmm domini849. docebat , hommespror[us inevitabili lege,
& ncceffitate provtdentia divincejive inferis, five [uperiš de-
Jimatos ejje , unde delibero arbitrio > Pne dcftinatione mali
Jenfit. Mo gumi <£ in Sy?iodo d Ludovico boj onim Rege con «
vocata d Rabano convtčtus fuit .

Calvmus filius Gerardi Cauuini natus Noviodimi in
Pkardia : ubi fcapulas j & tcrgum vUgi*, & Cauterio ob
ptobate Sodomij crimenpnebere dcbuit , pofled ob alia fce*
lera (ud Patnd porfcriptns , deinde pediculari n\ or bo con •
fumptus inter blafpbemas voces, quibusdiei , quemunquam
*,vel ft udi j s , vel fcriptionibus impendit, Deoqueveromalc.
dixh , ac Detmones invocavit , animam orcipotenti anm
commijit. Ricimerreliqua docuit: Deum ejje orani-
um ('zelenim Authonm Primarium. Cbriftum in crnce de•
JpcraJfe , & inferorumpmasfuJUnuiJJe, vitčlicentiam, &

fttlmim inpUritatem profitetur : immutabili Dei decreto ,
alios ad vitam a terna m , alios ad mortem , & interhum
pfcedeftinatos ejje citra ullum ipforum meritum : ex vi decre -
ti divini omni a mala fieri : operet ad falutem neceffaria

non ejje , fedfufficere folam fidem.

Jntinomi ftatuunt , quod qu£cunque tandem (it homu
ni s vita ,quantumvis impura , juftificari , Ji modo promif
fionibus Ecclejiee credit. Brirnus Se dl at orfuit Jo annes Is k -
hius agricola.

Jmbsdorffiani , affirmant bona opera bomini ad Jafa-
tem e[Te pernitiofa,

Adajonjhe negant , ullum hominem , infantes

juflos fieri pojje , unquam jalvatos fuijje abfque bonis ope -
tibus prače dentibus.

Huldricius Tsbinglius Canonicus Ecclefia Conjlantien -
ceetera affirmat , Numam , Catonem , Scipionem  ,
&fimilesprceflantes Etbnicos , qnamvis vera fidecamermt
ventil riChviflifalvos faftos effe vi legis natura.

Theodorus Beza Burgundus Gb foedos concubitus fup -
pliciorum metureliftis amplis beneficij sgallia pr o fugi t , 5č-
ffator Calvini cum ali j s Eojleris dicit , Deu m potijfimum
creaffe genu s humanum ad perpetuam damnationem ,
interitum : Deum creaffe Adamum non modo ut internet ,
Jedquia illum abaterno a d exitium pradejlinaffst , ideo  //-
lumnecejfano peccare dcbuiffe.

CON-

CONCLUSIO XVII.

DeVs VVLt pro sVa Larga VoLVntate oMnes

šaLVos Fieri. *

P Robatur. Chriftus pro omnibus mortuus eft, ergo
Deus vult omnes falvos fieri. ant. patet ex Aportolo
dicente: Mtdiator Dei, &hominumChriftusjEsus dedič
femetipfum in redempcionem pro omnibus nobis. & alibi;
Mortuuseft pro iaiute todus mundi. Confequentia pro-
batur: Paflio Chrifhordinatafuit ad acquirendum falu-
temdeperditam omnibus, ergo fi Chriftus pro omnibus
mortuuseft, Deus vult omnes falvos fieri.

Confirmatur. Deusvoluit Adamum vera voluntate
falvum fieri, ergo & vult, ut omnes homines falutem con-
fequantur. Confequentiaprobatur, omnes homines vv2
ordinaria funt in Adam inclufi tam phjlicfc, quam trrora-
liter, quia ab eo utcapite, & principioprocedunt,qubd e-
jus voluntate delinquentedeliqueruntomnes,ergo.Quod
roboratur, hoc ipfoqubdDeus Adamo dederit juftitiam
originalem,voluit & iliamdareiuispofteris, li perfiftereC
in ea, ergoeadem ratione quia Deus voluit Adamo vera
voluntate falutem, voluit, ut& pofterifalvi fiant.

Dices: concedendo : Deum velfe omnes Homines fal-
vos fieri, fednOn aliqua voluntate pofitiva, reali, & for¬
mati, fedtantum voluntate aliqualrgni, quse dičitur vo*
luntas metaphoricfc tališ, & confiftic iri hoč, quod foret

a Deo

Deogratum, Homnes lalvifierent; nonverbquafiad:u
peli ti v-o velletlalutemomnium: &inhoc fenlu promul-
gatio, leges, Redemptio fačhperChriftum dicunturvo-
luntas Dei, prout funt figna voluntads divinar. Centra
Deosvoluit Adamum vera, & polniva voluntate falvurn
fieri, ergoetiamvuitomnes homines taliter falvos fieri:
2. Voluntas Deinoneft fičfca, aut limulata, led vera,&
fincera, ergo fi omnibus vult falutem, ill-am verk, Sc  for-
malitervult. g. Omnisačtusvoluntatis divina; eft forma-
lis, ledvellelalutemeftačlusvoluntatis divinae, ergo eft
formaiis. 4. Salus hominum eft formaliteramabilis, ergo
Deus i!iam vult ačtu formali, & policivo.

Probatur lecundb Deus omnes homines ordinavit
ad vitam aeternam, Sc  ftatum fupernaturalem, cum nul-
lus defačlb fit in ftatu natura pura conditus; led hoc ip-
lo vult omnibus falutem vera, &; politiva voluntate, er¬
go. m mor probatur, implicat, qubd Deus ordinet ali-
quem ad finem fupernaturalem, & illi non velic ialtem
inefticaciter talem finem, cum tališ ordinatio, fit aliqua
voluntas Dei, q.use verfatur circa talem finem.

Obijcies fi voluntasDei lalvandi omnes homines el-
fet formaiis, & politiva, illa in omnibus adimpleretur, led
nonadimpleturin omnibus, quia non omnes lalvantur,
ergo Deus non vult omnes lalvos fieri vera, & formali
voluntate. #.dift. caulalem minoris,* nonomneslalvan¬
tur exdefečtuDei volentisfalutem, N. ex defečtu hemi-
nisnon volentis ponereadklutem neceflariaconc. caula¬
lem. Con-

Contra voluntas Dei formalis, ^pofitivaertefficaK,
fed voluntas, quaDeus vuitomnesfttlvosfieri, noneftcf-
ficax, ergo. minor probatur voluntas antecedens non efl
efficax, perhocenimdiffinguituravolontate confequen-
te, qubd htec fola fit efficax, fed voluntas, qua Deus
vuitomnes falvos fieri e it antecedens, ergo. dift. mi.
norem fed voluntas, qua Deus vuitomnes falvos fieri non
eftefficaxreip£čtu ob ečlri voliti, fcilicet beatitudintscone.
noneil efficax refpečtuauxiliumfufficientium N. mino-
rem. Deusefficaciterdatommbusfineexceptioneauxilia
fufficientia, quibuspofiunt faiutem confequi, quamvis
illam non omnes ačtu confcquantur, quia auxilia fuffi-
cienda non funt inffalibiliter connexa cum falute.

Contrafed voluntas Dei, qua volt omnes homines
falvosfieri, non eftefficaxrefpečtu auxiliorumfufficien*
tium, ergo S. N. probatur fubs. fi effet efficax refpečtu
auxiliorum, deberet Deus dare omnibus auxilia fuffief-
entia, fed Deus non dat omnibus auxilia fufficientia, ergo
minor patetimprimisinparvuiisin uterismaternis morien-
tibus 5 quibus nulla humana induftriafuccuri poteft,fed ne*
cefTarib fine baptifmo decedere debent,ergo j^Deum etiam
parvulisin utero materno decedentibusproprič vellefalu«
tem, proindeqiaeillisprafparareauxilia fufficientia, quia
Deusabfolutfchabetintentionem rpfos falvandi quantli n
infeeffi Undefi a!iquando contingit, qubd ex occurfu
caufarumnaturalium, vel etiam liberarumpraernaturam

Q 2 v mor-

morteminferentium, iHa parvulis nonapplicentur, nori
provenitexdefed:u Dei, quiaquantumin feed, dncerč
cooperari vult, fed provenit ex caufis naturalibus, &
mere per accidens. Ex hoc tantunn licet inferre, Deum
non omnibus providide media fufricientia proximč, non
verbqubdnonprovididcCmedia remotead ialutem con-
ducentia.

Contra. Sed ad hoc ut Deus dicatur velle falutem om¬
nibus parvulis, deberetitkprseparare remedia, qubdpo£>
fentomnibusindiscriminatim applicari, fedea multisap*
plicarinon podunt, ergo. minorprobatur, dpoilcntab-
foiute applicari, podentapplicari vela feipfis, vel a Ma-
tre, autMinidroEccledae, autalijs, led perfaepe a nemi*
ne horum applicari podunt, etfi omnes fuam extremam
induftriam impendant, ergo*Rj. did. uit. minorem a ne*
mine horum applicari podunt, Sc  hoc eft per accidens
conc.perfeN minorem: perfe, &exnatura fua omnes
idi podunt applicare auxiliaJufKcientiaparvulo in utero
Matrisdecedenti, fedqubdeaačtu nonapplicent, perac*
cidensedrationealicujus caufae naturalis impedienns ta*
lemapplicatione. Minimbtamendici pored, qubd volun*
tasDeiantecedens circa falutem talium parvulorum non
fitdncera, aut policiva, quia non impedit caufas fecun*
dastalemapplicationemimpedientes: nomnquam, quia
Deusedprovdor generalis, decujusrationeedpermitte-
re motuscaufarum fecundarum, quod majus bonum ed,
qu&m falusalicujus pueri. Si pius princeps abiolutfc Sc

formalitervult, utvitiainfuoregnonongrafTentur,quam.
vis ob majusbonumnontollatomnesoocafiones peccan-
di, ergoparitet Deus pofitivč vultinefficaciter faltem fa¬
lote m omniurn, etfi nontollatomnescccafionesconcur-
siis caufarum fecundarum ta lem falutem impedientium.

Contra ca ute fecuntte non poffunt i mpedire volunta«
temDei, ergoli Beusommbusvultauxilia fufficientiaad
falutem, polita quacunque caufa naturali deberent poffe
appHcaf i, (ed hacnoneti, er go Deus non vult omnibus
auxilia fufficienria ad falutem. Qubd caufae fecundae
non impediant direčtfc, & ex vi fua naturali immediate
voluntatemDeietiammeflicacem, fed tantiim indirečtb
exvoluntateDei ut Proviforis geoeralis permittentis, &
non impedientisearum motusnaturales impeditivos, qub
minus auxiiia fufficientia alicui applicentur, Sicut qubd
Deus permittat fieri peccata, non pote ti inferri, quod
nullumpeccatorem velitfalvum fieri, ita, qubd permit¬
tat tluere motus naturales caufarum,non početi dici, te non
fiabere veram voluntatem falvandi omnes homines.

CONCLUSTO xvnr.

ELeCtlo aD gLorlaM e ti p Vre gratVIta, &non Flt eX

pr«Visls operibVs. *

P Robatnr rationecomuni Thomifiarum. Q iicunque '
ordinate vult, priiis vult finem, quam media,fed

Deus


Densordinati vult, ergoprihs vult media, qukmfinem,
fed gloria obtinetrationem finis, merica rationem medij,
ergo pnu$ vultgloriam, qtiam media. Ma;or in qua eft
difficuitas,probatur.quia qui ordinate vult,debet pnus in-
tendere, qubd per fe, Šc  ratione fuied volibile,quam quod
ed volibiie rationeakerius, fed finis ed per fe vohbilis,me¬
dia verb perordinem ad finem, quiaex fe non funt appeti*
biiia mfi quatenus funt utiiia ad fine, ergo tum quia omnis
motioprimbedafine, ocamedijs foium fecundarib. tum
quia prior edcognitio finis, quam mediorum; nam ficut
ante finem formaliter media qu£t talia non funt, fic nec
antecognitionem finis media qua talia non poflunt co.
gnofci. Tandemqui ordinati vult, non invertit natura-
lemmodumprocedendi inteilečhis, 8c  voiuntatis, fed fi
Deus pribs vellet media qu&m finem taiem ordinem in-
verteret, ergo. minor probatur.Modus procedendi intel-
lečtus&i voluntatisedide? pribs edapprehenfio, deinde
fimplexvolitio, feuamorfinis, deindeefficax volitio, feu
intentio finis, hanc fequitur confultatio mediorum, is-
tam confenfus, pbd elečtio mediorum, tandem impe-
rium, ufus, & fruitio, ergo naturalis ordo inverteretur,
quiaelečlio mediorum anteverteret elečtionem finis.

Dices: axiomaidud, quicunqueordinatfcvult, pribs
vultfinem, quam media,fublidere, quando quisfibiipfi
intenditfinem, non verb q»ando intendit fine alteri: cum
tune finis non tam fit finis in tendentis ,quam alterius. Sed

con.

Contra five finis fihi, five alteri intendatur, /emper ordi¬
nati voiensdebetprsbs vedle finem, quam media: nam
media idonea, Sc  efficacia eligi non pofiunt, nifi pritis
praecognofcatur, & intendatur finis, ad quem funt taiia
media; aliks eligeret media inefficacia, autplane indiffe-
rentia ad quemcunque finem confequendum. Item me«
dicus vult eegroto fanitatem, Sc  tamen pribsintendit fani-
ta te m, quam medicinam ,cumexcognitione infirmitatis
curandae, Sc  fanitads introducendae eligat & praefcribat
medicamenta.

Dices 2. admitto, qubd qui alteri intendit finem, de«
beatpribs intendere finem, qukm media, fed id veram
eft de intentione inefficaci, non verb efticaci. Sic Deus
vultinefitcacitergloriam, Sc  tamen ratione hujus volun-
tacisinefficacisdat efficaciteriliis media (ufficientia, imb
& efficacia, quibusad tempus pie vivunt.

Contra effečtus non potefi in perfečtione excedere
fnamcaufam, fed fiex inefficaci intentione finis procede-
retcfficaxvolitiomediorum , jameffečtus in perfečtionc
excederetfuamcaufam, ergo. minorprobatur, quiaele«
čtiomediorum eft effčtus finis in intentione, ficutfinis
in executioneeftefiečtus mediorum, ergo. Sielečtio me«
diorumet!etefficax, non ve*b intentio finis, eftečtus in
perfečtione excederet iuam caufam: dim paritate: ex
prst miffisprobabilibus non poteft (equi conciufio certa,
& vicifiira exprincipijs certis, conclufio incerta, Sc  pro-

babi-

babilis, ergoetiam ex intentione inefficacifinis, nonpo-
teft(equiefficaxele&:io mediorum. Tlim aliter debent
procedere a fine media efficacia, Sciterum aliter abeodem
debent procedere media inefficacia, led media inefficacia
follim procedunt ex intentione finis inefficaciter voliti,
ergo media efficacia exintentione ejufdemefficaciter voli¬
ti. Necurget paritas de reprobis: namquamvis Deus
exiimplicicomplacentia falutis, qu&mvult, detefficaci*
ter media reprobis, quia tamen lunt (ufficientia folum,
&non infFalibiliter connexa cum lalute, voluntas dandi
gloriam intfficax eft, unde tb efficaciter dupliciter f pečtari
poteft vel perordinem adDei ačtum volentis medialuffici- i
entia, velper ordinemadfinemintentum, ideftfalutem,
primo mod6 vult Deus efficaciter, nonverb fecundomo-
doj qubdverblubindetribuat auxilia efficacia, illa non
proveniunt ex intentione inefficaci glorij,ied exefficaci
intentione primse gratiae juffificantis.

Confirmantur omnia fupradičla, Deus folo fuobe*
neplacito&ex puramotione fuae bonitatis determinavit
v.g.PetrumadefTe rationale, quod habet, ergo exfolo
eodemdeterminat ad efle f upernaturale, quod eft vita
aeterna. Item parvuli morientes poft baptifmum lalvan-
tur. nontamen ex pr 2 evifionemeritorum,quiaineisnul-
laextrterunt. Itidem Deushominem praedeftinavituniri
divinitati, fed prardeftinatio ad unionem fačfca eft fine
prsevifis meritis, ergo & praedeftinatio ad gloriam.

Obij-

Gbijcies. Deusintenditdare gloriam ele&us nt prae.
jnium & coronam, crgoclcčtioadgloriamcdantepra¬
vila merita. Con ( equentia probatur, quia Rcx intendit
dare viro Equeftri, v. g. vellus aureum tanquam praemi-
um&coronam, iiludnonintendit tiifi ex prarvifis meri-
tis, ergoquiaDeusintendit dare gloriam eledis ut pise-
mium & coronam, illam non intendit nifiex prtevifis me-
ritis. Confequentia probatur, de Deo eft difeurrendum
per analogiamad creaturas, ergo. jEg. difi ulcimum ant.
Siex tulicomparationein Deonon refultat aiiqua irnper-
fečtioconc. fialiqua refultat N. ant. qubd Rex nequeat
intendere vellus aureum viro equeftri per modum coro*
nx,  arguitin iplo aliquam limitationem, & impotenti*
am, eb qubd in fuapotedate nonhabeat merita illius, nec
induftriam, neebonum ufum: b converfo Deus in fua
potertate habet merita hominum, & bonum ufum liberi
arbitri j, unde non debet intendere elečtis gloriam ex prač-
vifis meritis.

Contra. De Deo difeurrendum eft per ordinem ad
creaturas, quando inde nulla in Deo oriturimperfedio,
fed qubd Deusintendat gloriam ut prtemium ex pravili*
meritis, nulla in Deo oricur imperfedio, ergo. minor
probatur, intantum oriretur, quia non ordinate vcllet,
fed (iintenderetgloriam expravifis meritis minimb inor-
dinatb vellet, ergo. Minor probatur, perhoc qubd Prin-
ceps det aureum vellus in pramium viro equeftri ex prsr-
Vilismeritis, nullusdicic, qubdinordinatbvult, imbtali-

R ter

ter argueretur, li id non intenderetexprrevilrs meritis, er-
go. 92. N.confequentiam,difparitasert, qumadhocut Rex
dicaturordinatfc aliquid velle, lufiicitqubd operetur juxta
conditionem iux  voluntatis, qua:cum non iiteffečtiva
meritorum, &induftriae viri equedris, quae funt ratio,
&fundamentum, quare aureum vellus obtineat ratio«
nempraemij, non poteftilludtalitervelle, nifi cx praevi-
iis meritis. At li Deus intenderet gloriam per modum
premij expraevifis meritis non operaretur juxta condicio-
nem, &exigentiam luae voluntatis, quie poteft efficerc
merita elečliad gloriam: hincantequam illapraevidentuc
intenditgloriamutpraemium. Exquocoiligis,quiddicen-
dumfit ad id, quod adducitur de Principe.

Urgebisad hoc ut aliquid poflit intendi per modum
praemij, debent adeile merita, cum merita lint funda*
mentum, velfaltem conditio One qua res non cflet prae-
mium, led li Deus intenditgloriam line meritis, nGnad-
lunt merita nec inle, nec in pnevilione, ergo. 92. dift.
majorem. debent adelTe merita obječfcivfc tanquam ratio
motiva N.eminenter in fua caula cone. majorem, & fic
diftinčtaminore N. conlequentiam.

Contra li merita funt tantbm pneftb eminenter, & in
caula, Deus non poteft intendere elečtis gloriam ut pra>
miumformaliter, ergo. probacurant. eo modo ell prae*
mium, quomodo funt merita, led meritaeleČtorum non
lunt formaliter praeltb Deopradeitinanti ,ergo. 52. dilt. mi-

norem fed meritaelečtorum non funt formaliter praeftb
Deopnedeffimnti, funr tamentx vi continentiae eminen-
tialisinfFdibiliter ponibilia cone. non funt inffaiibiliterpo*
nibiliaN. minorem, quodfuffiert, utpoflkDeuselečtis
intendere gloriam per modu in premij.

Obijcies2. Deusačtualiter dat elečtis gloriam ex mc*
rjtis, ergo etiam illam inteodit ex meritis. Confequentia
probatur, ačtualis glorie collatio fe habet per modum
ačtus externi, fedhocipfo, qnbd ačtualis gloriac colla-
tiofehabeatad modum ačtus externi debet ilJam intende¬
re ex meritis, ergo. minor probatur. Ačtus externus de*
bet proportionari ačtui interno, fed ačtualisgloriae colla«
tio, & intentio ejuldem fehabent per modum ačtus ex-
terni, & interni, ergo debent ad invicem proportionari,
confequenter fi ačtualis gloriar collatio elt ex meritis,
etiam ejufdem intentio erit ex meritis. ^2. ačtualem glo*
rise coliationem proportionari alicui ačtui interno, fed
Jiunc non efle decretum intentivum, quod non refpicit
merita, fed decretum executivum, quod fupponit me¬
rita prsevifa.

Contranondatur decretum executivum didinčtum
ab in ten ti vo, ergo illi proportionari non debet ačtualis
gloriae collatio. ant. probatur. Decretum executivum
verfaturcirca falutem ut veftitamfuiscircumftantijs: Sed
etiam decretum intentivum verfatur circa falutem ut ve-
ftitatn iuis circumftanti js, e rgo non da t ur dec retu m exe-

R 2 čuti*

cutivum diftinčtum ab intentivo. minor probatur. Ele-
Čtioad gloriam, fi ve decretum intentivum effefficax, er-
go verfatur circa falutem ut veffitam fuis circumffantijs,
confequentiam probo, quia voluntas antecedens, qu&
Deus vultomnes falvos fieri, eftinefficax, refpicit falu-
temfecundum fe fpcčtatam, & praecifam a circumftan-
tijs, ergofidecretum intentivum eftefficax verfatur circa
falutem ut veffitam fuis circumffantijs. 5?. r. admittendo
utrumquedecretum verfari circa falutem ut veffitam fuis
circumffantijs, fed non eodem modo: Decretum enim
intentivum refpicit falutem, & ejufdem circumffantias
quatenusfunt terminus ačtus purč gratuiti: econtra de¬
cretum executivum refpicit easdem ut funt terminus
ačlusjuftitiae; undeiffa duo decreta funt diftinčta. 2.
Decretum intentivum verfari circa circumffantias impli«
cite, quatenus virtualiter importantur in gloria intenta,
at decretum executivum ad utrurnque ad gloriam fimul
& circumffantias le explicitfe extendit, quamobrem ifta
duo decreta diffinguenda funt. Perquod habes, qubd vo»
luntesantecedens nec impiicitfcrefpiciatmediaad falutem,
faltem cum ea inffalibiliter connexa: licfct implicke im-
portet auxilia lufficienda.

Dices: decreto intentivo, &executivocorrefpondet
idem numeroeffečtus, fcilicetgloria, ergofuntadaequatfc
idem. j^.dift.ant, Correfpondet idem numero effečtus
materialiterconc. ant. formaliterN. ant. gloria, feu ejuk
dem collatio ut eflvirtualiter, 6c in radiefc gratuita cor-

refpon*

refpondct decreto intentivo; prout verb extefiorgforiae
collatio eft formaliter ex juftida correlpondet decreto
executivo.

Obijcies tertib ex abfurdis. Si praedeftinatio fit primb
adgloriam, fequereturinprxdeftinatisnon manereliber-
tatemad lalvari, veldamnari, hocnon eft dicendum, er¬
go necillud, exquofequitur. Libertas confiftit in indik
ferentiaadoppofitum, fedpofita praedeftinatione tollitur
libertasadoppofitum, ergo: minor probatur, fi libertas
perlifteret, poftet homo non perfeverare in grada, 8c  dam-
nari, fedpolitd decreto de falute homo non poteftdam-
nari, quia DecfetumDeinnlluspoteftirritum facere.
Sicutdedecretopriedeterminante, dift.ult« majorem por¬
det homo non perfeverare in grada, &: damnari in fenfu
compolito N.majorem, infenfudivifo Gmajorem. Ad
obječtionisintelligentiamnota, praedeftinationemadglo-
riam non movere immediatfc praedeftinatum ad operan-
dum, fed potibs elečlioriem ad gratiam, nec illa praede-
ftinatio ad gloriam eft primum antecedens fuppofitum:
nam ante illam praedeftinationem per voluntatem Dei
precedit fcientiaDei, qua novitfehaberemediatalia^ui-
buspredeftinatus fitcooperaturus liberb, voluntarie,- &
ficfcit talia media elle certa, & inffalibilia ad conducen-
dumad gloriam, quem voluerit predeftinare, ficqiie li¬
bertas ftat cnm praedeftinatione.

Dices predeftinatio eft antecedens omnino necefta-
rium, ergo toliit libertatem, ant. probatur, omnepne.

teri.


teritum eft fimpliciter neceflarium, unde Ariftot. 6 ,
Ethic. boe folo  ait privatur Deus ingenita faceYequ£ fačla
funt,  Ted praedeftinatio alicujus eit praterita, cum jam
abatterno fuit fačla, ergo pr<edeftinatio eft antecedens
omnino neceflarium, 392. N. minorem qubd praedeftina.
tiofitpneterita: nam ideminDeo eft prsedeftinafte, prae-
deftinare, & praedeftinatum efte, cbm ačtus praedefti-
nandi fitin nune seternitatis, non tranfit in praeteritum.
Fateortamen pradeftinationemefleneceflariam praedefti.
nato ex luppofitione propter immutabilitaterri volunta-
tisdivinat $ non tamenabfolutfc. Ex quo corruic illud di-
n  lemma, propter quod m uiti defperant: vel ab seterno prat*
deftinatuslum, velreprobatus. Siprardeftinatus, necefc ’
faribfalvabor, i&quidquid faciam veniam, adquodme
Deuselegit, etfi peffimfcvbtcro: Sireprobatus lum, ne-
ceflaribdamnaboretiamfi fančtiftimfe vivam. Haec argu-
mentatioeft laqueus diaboli multos in aeternam damna-
tionemtraFens. Iftaargumentatione ut refert carriereex
S. F. Auguftino Ub. de dom perfeverami<e cap .  1. Quem-
dam Monaehum fui Monafterij tb fuifte addudtum, ut
tandem deferta profeftione Rdigiofa ad faeculi voluptates
reverteretur, aeperiret. Cadaftusidem penfc recenfet de
Ludovico lantgravio obfiftenti correptionibusReligiolo-
rum, quieumadbonam vitaefrugem reducere conaban-
tur, quid faČfcum, incidic in gravem morbum, accerlit
Medicum cordatum fane, 8c  memorem argumentatio-
nisordinariat, qua Longravius dillblutionem, & intem«

peran-

pcrantiam excufabat; ut quid vocafti me ait Domine mi,
fruftra vocasme: namlivenerit hora Mords tuat, certb
morieris, nec pofTum te juvare, fi non venit, non indi«
ges ope mea. Quid itaait Lantgravius, quin juva me,an¬
te quamadrepatmors: tumMedicus, bputas vitam cor*
poralempofleconlervari medicinacorporali, cur fimiliter
non credis, vitam seternam fperari, & adipifcipode, con«
tritione, & pcenitentia: vicit hocverbo Medicus, & per-
fualit Lantgravio. Quamvis igitur pracdeftinatio juvari
nequeatquantum ad ipfam ordinationem divinam, benfc
tamen quanttimadeffečtumejusprout.S.Th. dicit:p.i.q*
*/.art.8.ino.

CONCLUSIO XIX.

Reprobatlo, proVt habetVr pro eXCLVsIone reprobl
a gLorla Flt ante praVIsa DeMerlta. *

P Robatur Sireprobatiofumptapro abfbluta excIu{io«
nereprobiagioriatanquam beneficid indebito non
eflet ante pravifa demerita, efletideb, quia Deus vuk vo«
luntate generali falutem omnibus, eosqde ordinavitad
Vitam aeternamj iimulquevideturrepugnare divinae ele¬
mentih, vel!ealiquemexcludere a bonoglorihfinedeme-
ritis: fed exnullo horum repugnat, reprobationem ablo-
lutfcfumptamefle ante pravila demerita, ergo reproba«
tioprouthabetur pro exciufione gloriae fit ante pravda

deme*

demerita. Minor probatur, imprimis non repugnat ex
primo capite, quia ex voluntate antecedente ds Ldute
omnium folbm infertur, Deu m non polleomnes colle-
čtivereprobare, non verbqubdnequeataliquem in par«
ticuiari: nam perhancvoluntatem Deus lolum vultfalu«
tem lecundum le fumptam praelcindendo a circumltan«
tijs, conlequenterpoteft Deusaliquas circumftantiasper-
mittere, qux impediantconlecutionem lalutis,- Nonne
Deus fuppofita voluntate falvandiomnes denegat auxilia
efficacia, ergoetiam poteftdenegarefalutem: nonminbs
enim eftDominus gloriar, qu&mgratiae efficacis.

ItemfiDeusgenushumanum inpurisnaturalibusre*
liquiflet, adhucprobenepiacitofuopotuidet unum, alte-
rumveelevaread ftatumfiipernaturalam, ergoquamvis
Deus ordinaverit omnes ad ordinem gratise, poteftali-
quos excluderea gloria. Quorum omnium ratio eft, quia
Deus ordinando naturam humanamad ordinem fuperna«
turalem, &volendo voluntate antecedenti falutem om*
nibus, ita vult, qubd non prsejudicet fuae perfečtioni,
aut impediat manifeftationem luorum attributorum ;
cumergoattributum mifericordixexigat, qubdaliqui fal«
ventur: attributum juftitise, qubdpermittatcurfumcau«
larum liberarum, quae nonnunquam permalumulum
defficiunta fuofine, &ficdamnantur.Nec repugnat mile«
ricordiaedivinac, cbm gloria lit cuique homini indebita.
Neque dicere valet, quiduobusindigentibus fuccurrere
valet, & nonfucurric, isimifericors abiolutfc dieendus eft,

t

fed Deus cuilibet reprobo praedeftinando fuccurrere po«
tuiHct,ergoimi{ericorselb^.i.majoremtfre veram,quan-
doquisobligatur fuccurrere, Deus verb non obiigatur,
ctim gloria lic cuique hotnini indeb ta. 2 . Id veram efls
de agente, & provdore particulari, non verb generali,
cujus differentiaeaeft, qubd Provifor generalis curare
debeat, qubdconferveturpulchritudo, &: diverfkas hu*
jus univerli, quae laivatur inhoc, quod aliqui perveni-
antadfuumultimum finem, ajijverb ab eodemdeficiant*

Probatur. 2 . Finispribsdebetintendi, quam medla,
ergoexcIufioagloria intenditur a Deo, priufqukm prae-
videat demerita, ant. patet ex praecedenti concinfione.

Confirmatur datur in Deo decretum intentivum ,
qu6vuitfimpliciter gloriam ante prarvifa merita, & de¬
cretum executi v um, quo intendit dare gloriam ex meri*
tis, ergoetiamdatur in Deo decretum intentivum, qu6
aliquos limpliciter excludit a gloria tanquam bene-
ficio indebito, & executivum quo infiigit paenamaeter*
naedamnationis exdemeritis.

Obijcies Reprobatioproutincludit voluntateminfli-
gendipoenam praefupponit demerita pnevifa, ergo etiam
eadem praefupponit, utefi abfolutbexclufn) 3 gloria, ut
ibeneficioindebito. Con(equentiaprobatur, omnis pce.
na praefupponit demerita, fedexclufio a gloria eft aliqua
poena, ergo praefupponit demerita, minorconftat, nam
tališ exclufio eft poenalis , ut patet in creatis. ip.

s m.

dift, minorem exclufio a gloria eft a!iqua poena prscfnppo-
fitive, 8c  caulaliter caufalitate per accidens cone. forma-
liter, aut caufaliter caufaiitate per fe tali N. minorern.
Verum quidem eft, qubd poena aeterna, autdamnatio
lequaturadexc!ulionem glorij, fed praefuppofitive tan-
ttipni, &nonforma!iter, auteaufalitcrcaufalitate per leta¬
li, quafi excIufio a gloria aliquem influxum politi vum
praeberet ad damnationem,

Contra Reprobatio ut eft abfoluta excIufio reprobi a glo¬
ria fehabetpraefuppofitivfc, &quali caula per accidens ad
infličtionem poenaeaeternae, ergoeftexpraevifisdemeritis*
Confequentiaprobatur, hoc iplo, qubd abloluta repro¬
batio fe praefuppofitive, &admodumcaufas per accidens
habeat ad infličlionem poenae aeternae, jam aliquo mo¬
do, 8c  virtualiter intelliguntur cognofci demerita in illo
figno, inquo eft reprobatio per modum exciufionis a glo¬
ria tanquam beneficio indebito, quiaDeus excludendo
reprobum cognolcit perfečliflime luum ačtum voluota-
tisexcludentem, confequenter, & demerita, ad qusepne-
fuppolkivfcfehabet, Sc  cumeis quafi caula per accidens
conjungitur. dift. intelliguntur cognofci demerita in
illo ligno adsequato, in quo eft reprobatio N. intelliguntur
cognofci demerita in illo ligno inadaequato,in quo eft re¬
probatio cone«. Hsec diftinčtio itk explicatur, cadem re¬
probatio, ut eft abloluta exclufio reprobi a gloria, Sc  ut
includitvoluntatem infligendipoenam asternam eft idem

ačfcus

a&us voluntatisdivin#, in eodem fignorationisada^ua*
to elicitus: fedficut juxta noftrurn concipiendi moduoi
idcm ačlus voluntatis uteft exc!ufioa gloria uc beneficio
indcbitopraeceditkipfum, ut indudic voluntatempuni«
cndi: it£ dicimusin illo figno reprobationis inada?quatfe
fumpto Deum non cognofcere demerita, bene tamen in
aiioiignoinad£eqaato, & pofteriori.

Inftabis Exclu.fioag!oria pro omnifigno tion potefl
intelligi fine demericis prsevifis, ergo /olutio nulla« ant.
probatur txciufio a gloria refpicit pro fine infiičftonem
pcenaeaeternae, fedinffčtiopcenae praelupponitdemerita,
ergo &exclufio a gloria iila ref pičit. yi.  N. ant. exclufioa
gloria non refpicit pro fine infhčfcionem paenae, fed mani-
feftationem fucrum actributorum.

Urgebis. Perinfličtionem pcenae manifeftantur attri*
buta v. g. juftitia, ergo fiexclufio a gloria refpicit mani-
feftationem attributorum ut caufam motivam, refpicit
etiam infličlionem poenae. i^. N. confequentiam inttan-
do, perintentionemgloriae manifeflatur mifericordia, er¬
go fi intentio gloriae refpicit manifeftationem fuorum attri-
butorum tanquam caufam motivam, refpicit etiam me*
dia. Confequentianon valet. Undedift.ant.perinffičtio-
nem pcenae manifeffantur attnbuta, manifeftantur per
modumoccafionistalismanifeftationisconc. pennfiičbo*
nem pcenae manifeftantur attributa tanquam rationem
iormaiemmanifeftandi attributa N. ant-

S 2  Obij-

Obijcies 2. Si Deus excluderet reprobum a gloria ante
pravila demerita, eiTet caula damnationis reprobi, hoc
non eft: diccndum, ergo. Sequela probatur, ita le habeC
reprobatio ad reprobos, ficut pradeftinatioad pradefti-
natos, ledpradeftinatio eft caufalalutis elečtorum,ergo
reprobatio erit caufa damnationis reproborum, fed hoc
repugnat fcriptura, quae dicit olete i/. perditio exte Ifrael ...

Confirmatur ExcIulio a gloria eft caufa virtualis, 8 c
apriori decretipermillivi, hoc eft ratiolubtračbonisgra.
titeeflicacis, haeceft ratioa priori lapsus in peccatum, hoc
inducit, &itrahitpoftfeinfličl:ionem poenae, ergo de pri.
moadultimum exclufio a gioria eft caula damnationis.
Conlequentia tenet, quod eft caufa caufae, eibetiam cau¬
fa caulati.

A d obječtione 92. N. Deumefte caufam reprobatio-
nis politi vse, fi ve damnationis, quia non eft caufa deme-
ritorum, q 11 x  rep rob atu s ex propria malitia, 8 c  libertate
comifit: nili veliš dicere Deumefte caufam demeritorum,
in quantbmfubtrahitgratiamefficacem, 8 c  permittit ho-
minemlabiiopeccatum, fedhocmanifeftibfallumeft, De¬
us enim ftantcluo decreto permilfivo dat peccatori auxi-
liafufficientia, quibus poteftnon peccare, unde fi pec«
cat, fuaeperverfe voluntati peccatum adfcribere debet.
Aliter eft difcurrendum depradeftinatione, haecverčeft
caufa ačhualis collationis gloriae, cum lit caula merito-
rum: non enim Deus mala, fed bona operatur.

Ad

A d confirmationem dico, qubd eft caufa caufae efl
etiam caufa caufatieo modo, quoeff caufa, eft caufa cau«
fati, cone. aliter. N. DecretumpermifTivumnoneitcau-
fa pofitiva fubtračbonis gratiae, & haec iapsus in pecca-
tum, cumnulluminf]uxum iniiludhabeat, fed voluntas,
quxflanteauxiiiofufficienti nonoperaturconformiterad
legem, unde nafeitur peccatum: Quia tamen Deuseffc
caufa effečtiva deereti permiflivi, lequitur Deum dle
caufampermiffivam peccati, perhoctamennullaimper-
fečtio Deo accrefcit fed perfečtio, cum permittat tan-
quam Provifor generalis motus caufarum iiberarum.

CONCLUSIO XX.

Oplnor probabILIVs, eX hoMInlbVs pLVres efle rc*
probatos, Sc  paVCIores praeDestlnatos. *

H . /Ec  Conclufioprobatur Authoritate, primb verbis
Chridi Matth. 7. Intrateperanguftamportam,quia
lataporta , &'Jpatiofa vi a efl , qtue ducit a d perditionem ,
&mulitfunt qui intrantpeream : quam angufla porta , &
a red a vid ejl , qu£ ducit a d vilam , & pa uafunt > qu't inve -
niunt eam.  Item introducitur Deus loquens Ksdrac 9.
Ohm locutus fnm> & nune dico , &'poflecl dicam: qnoniam
pluresfunt , quipereunt, quam qui falvabuntur.  Probatur
etiam ex Chry'od. hom. 40, ati populum dicente Quot
ejje putatis in bac Ctvitate t  qui falvi

fant d lnftjlum ejt %
quod

quod diflurusjum, verumtamen dko. Non pojjum in tot
mililbus ct nturn invenire, qiiifalventur , imo Č/ de hisdu -
bito.  Abulenfis q 6 9. in MattB. lupra illud, mulci (unfi
vocati, paucielečti, dicit: Multifuntvocati adfHem,id
eji convertunturadDeum , Jed pauci elecli , quia pauciores
CbriJUanorumfunt , quijal c uantur , quam qui damnantur,
ergoliexChriftianopopulo plures damnantur, quamfal*
vantur, quid porrbaliuddicendum eftdepopulogenciii?
Confequenter major eft numerus reproborum , qukm
ekčfcorum.

Probaturetiamratione. Tune plures funtreprobati,
qukm praedeftinati, quando plures damnantur, quam
lalvantur, fedficefl, qubd plures exhominibusdamnen-
tur, qukmfalventur, ergoex hominsbus plures funt re-
probati, qu&m pnedelbnati. Major fublilbt: nam dam«
natio, & ialvatiofuntfignainffalibiliadivince prardeftina-
tionis, aut reprobationis. Minor probatur, fl plures ex
hominibusnon damnarentur, fed falverentur, deberent
plureselfe, quieirentfideies, obfervanteslegis naturse,&
divinzes hacc enimfuntnecefTanaadialutem, fed non funt
plures, ergo. minor patet, quot proh Deus/ funt, qui
intraquamextra Ecclefiam inftar brutorum fequuntur,
quidquid propria fenfualitasinditabfque confiderationc,
num illud lit conforme legi natura aut non? ergo.Neq; tot
Gentiles, Judad, Hvtretici prartendere pofTunt ignoranti-
aminvincibilem, ebqubdnon (it ferfc infidelis, qui non
patiaturlcrupulum, autlufpicionem, num iuafidesvera

Cit,  fi ergo non inveftigat, hoc folbm/ufficitadaetcrnam
damnationem.

Obijcies inter homines fiunt plura bona opera, qu&m
mala, fedperbonaoperalalvantur, & maladamnantur,
ergoplures falvantur, quam damnantur, confequenter
pluresfuntreprobati, qukmpnedeftinati. Minorproba*
tur: Deus plura bona opera permittit, qu&m mala, ergo
inter homines fiunt plura bona opera qukm mala, N.
confequentiam, quia ftante tali permiflione Dei homi¬
nes utuntur fuo libero arbitrih, qubd in malum proclivius
eft, qu£m in bonum, unde declinant a bono, 8c  faciunt
frequentiiis malum.

Contra Deus permittit pauciora mala phyfica, & im-

{ jeditmajora, ergo etiam pauciora permittit malla mora-
ia, &impedit majora, fed pofito divino impedimentd
pauciora fient ab homine mala, ergo reftat inferre, non
obftanteliberoarbitrio hominum plura fieri bona opera,
qu&mmala. ^.N.confeq.difparitaseft, quiabonaphy-
fica potilfimum proveniunt ex caulis necelTarijs, quae
ciim careant libertate, eas dirigit Deus in fuum finem con.
naturalem, hinc mala phyfica evitantur, At verb ciim
Deuscreaturam rationalem, qualiseft homo, permittat
inmanuconfilij fui, illam non dirigit in fuum ultimum fi¬
nem, nifi juxtaconditionemfuxnaturae, quaecbmlibe-
ra fit, & prona in malu m, deficit pro voluntate fua in bo¬
no, &proficicin malo.

!nftabis operatioDei perfečtior eft, quhm natura,
fed in operibus natura bonumtrequentiuseft, ergoetiasn
in operibus Dei, fed opera Dei funt bona opera hominum,
ergo manet inter hominesplura fieri bona opera. $?. dift.
minorem fublumptam opera Dei funt bona opera homi¬
num diciove N.motjve. cone. minorem fubs. id eft De-
usnon cfficit opera hominum eliciendo illa, nifiutcaufa
generalis, quiatamen voluntatem movet ad illa elicien-
da, qubdfitper gratiam, inde opera hominum lunt ope¬
ra Dei. Jam verbcum homo agratia, & motionedivina
ad ačtum non neceffitetur, fed relinquatur in hbertate
fua, inde plurafiunt mala opera.

Urgebisbonum naturae abfolutfc frequentius eft, fed
falvatio, & bona operafuntbonum natur* rationalis, er¬
go frequentiuseft. i^. dift. majorem, bonum propottio-
natum communi ftatui naturae frequentius eft cone. bo-
nurh naturae inproportionatum communi ftatui naturae
frcquentiuseft N.minorem. Beatitudo &bcna opera iu-
pernaturaliatxcedunt exigentiam naturae, neque illi de-
bentur, nequeproportionantur, proinde plures a beati«
tudine deficiunt.

Dices Suppofita elevatione naturae rationalis ad fta-
tumfupernaturalemilli debeturbeatitudo fupernaturalis,
quiaper talemelevationem jam redditur, Sc  dicitur beati¬
tudo (upernaturalis hominispropria; tumquiaper eleva¬
tionem aquiritaliqnod jus ad vitam aeternam. jpj. Suppo-

fita elevatione natura rationalis ad fiatu m fupernatura*
lemhorr.ini non debeti ablohubbeatitudinem fupernatu-
ralem, fedtaniumreddipotentem, &capacem tališ bea«
titudinis. Ad probam dico beatitudinetn iupernaturalem
dicipropriam hominis, adiilamqtie habere jus, nonqua«
fi illius cflct propria rigorosfc, ut eft res Dominiiui: fed
ta n tu m quiapoteft adeam per auxi!ia gradae pertingere,
illamquefibi reddere propriam: {icque aquirere aiiquod
jus ad vicam aeternam.

Contra Beatitudo fupernaturalis excedit etiam exi-
gentiamnaturas Angelica, &tamen plures Angeli iliam
affecuti funt, qriam ab illadefecerunt, ergoetfi beatitu¬
do excedatbonumcommune natura humanae, plures il-
lamconfeqvuntur, quam ab ea deficiunt, N. confe-
quentiam. Qubd verb plures Angeli falvi fačti fint, pen-
det a divina voluntate, qux voluit, ut pauciores defici«
ciant aluofine, quiafuturi erant immediati Spiritusad-
miniftratorij Dei, quales tamen non funt homines. Item
excelientior eft natura Angelica, qukm humana, cui
proinde debebat amplior ordinatio in finem, qukm ho-
minis. .

Dices. Ad extra major eft Dei mifericordia, qu£un
juftitia, ergoplureshominesordiaavitin vitam leternam.

Majorem Dei mifericordiam ad extra colligimus, ex
eo, qubd homines aflumat ad fuam hxreditatem, qux
omnino omnibus indebita eft. 2. Majorem Deus nobif-

T cum

cum exercet irifericordiam, qr^m iuflitiam, quia nos
nonpunit de condigno. 2. QuiaFihum fuum milit - ,per
quern genendein miitricordiam, id eit UedcuipCioncm
confecuti fumus.

A. M. D. G.

Hac  , & omnia ali a fubijcio fenfui 'Ecclejice
Romana: proteflorque , Sf vetra da¬
tum *volo , /i quid in eisfidei con -
trarium lateret.

CONCL US TONEŠ

PROPUGNANDjE.

u

I Mplicat in vi (ione beatifica dari fpeciem im pr e(ft m ere a*
tam , qud Deus quidditative reprjefentetur , ut in [e eft,

2 .

Sed ipfa ejjentia divina gerit vice s Jpeciei imprejjk, &
txpreJ!<je.  3 .

Lumen glorije efl tota , adjequata virtusproxima agen*

di m viftorn beatifica.

Ferfedior intelledus cum jequalilumine glorije , elicit vi*
ftonem je qua liter ptrfedam.

?•

poteji fuppkre lumenglorije , aut fine Ulovi deri,

S.

Noneftpoffibilis fubfiantia lupernaturalis creata> cuicon•
natura liter convemat lumen glorije.

7 :

EJfentia divina nonpotefl intuitive videriJine attributis ,
cb -5  perfonalitatibus , 8 .

Omnes ere at ur je pofjibilesnon pojfunt videri necinverbo,
nec extra verbum.  9.

Myft ertum SSS.Trini tat is non ejl naturaliter cognofiibile .

10.

Frincipia proxima procefjionum divinarum funt mtelle a
Hus }  &voluntas, uteonnotant Retationes.

luPro*

IT.

Troceffio vedi efl getieratio , quia pvocedit infimilitudi-
nem natur# form a liter exvi procejfionisJu#,

12 .

Relationes divin# nonaddunt aliquamperfeclionem du
finciam a perfeffione ejfenti#,

? 3 -

Danturin Deo tres Jubfiflenti# relativ# vit t laliter ab ef
Jentia diflmff#,  14 .

Relatio Spirationis a Biva non dijlinguitur realiter d Pa¬
ter nit ate, Filiattone,

Verhum divinum per fe procedit ex cognitione creaturd•
rum pojfibiiium. 16.

Si Spiritns fanchis mn procederet d Filio,non difingue-
ret ur realiter ab illo. n,

Deus vult omnesfalvos fieri,

18 .

Eletfio a d gloriam non fit ex prrevifis meri tis,

} 9 -

Reprobatio ut (Ji exelufa d gloria tanquam bencfcio in de¬
lilo pit ante pravifa demerita,

20 .

Majoreji numerus reproborum , qudm pr#deJUnatorum,

F 1 n  1 s.

NAR. IN UNIV. KNJIŽNIGA'

-LJU B LJAN A "