MONUMENTA LINGUAE PALAEOSLOVEHIGAE u CODICE SUPRA SLIENSI ED1DIT V. MIKLOSICH. I SUMTIBUS CAESAREAE SCIENTIARUM ACADEMIAE. B1BLIOPOLAM CAES. REG. AULICUM ATQUE CAES. SCIENTIARUM ACADEMIAE. 03Oj22 ( ff/ I. \Jodex Suprasliensis, e quo haec linguae palaeosloveni- cae monumenta edidimus, est membranaceus, literis cjrillieis uneialibus exaratus. Suprasliensem appellavimus, quia olim ser- vabatur in abbatia Basilianorum, quae est in Suprasl prope Bialystok. Priora centum duodeviginti folia habes nunc in biblio¬ theca lycei Labacensis, quo cum libris Bartholomaei Kopitarii ve- nerunt; posteriora vero centum sexaginta septem folia quo delata sint, nos quidem neseimus. Bibliotheca lycei Labacensis servat etiam totius eodicis apographum factum manu Bartholomaei Kopitarii. Quis codicem in abbatiam Suprasliensem intulerit, ignotum est; conjieere tamen lieebit, fuisse aut ipsum Alexan- drum Iwanowicz Chodkiewicz, qui, uti Michael Balinski et Timotheus Lipihski in opere: Starozytna Polska III. 391. te- stantur, monasterium Suprasliense condidit anno 1533, aut ali- quem ejus successorum. Quis codicem nostrum scripserit, null- ibi dictum reperimus; hoc vero nobis persuasum est, et sine dubio etiam doctus lector nobiscum persuasum habebit, codi¬ cem nostrum neque in Serbia, neque in Russia, sed in ipsa linguae palaeoslovenicae patria scriptum esse. Qui ultimo qua- IV ternionis decimi quarti folio, id est folio 104., notatum legens: rocncv\n noMHAO^i ptTKa mvum sibi persuaderet, hunc Retka nostrum codicem seripsisse, certo eertius erraret: est enim manus recentior. Dubitari tamen nequit, etiam hoe seriptum esse, ante- quam codex in Russiam yenerit. Quod ad aetatem codieis no- stri attinet, harum rerum peritos confidimus nobis astipulaturos esse, contendentibus, hunc librum, omnium palaeoslovenico- rum in patria linguae slovenicae literis cyrillieis scriptorum longe antiquissimum, adjudicandum esse seculo undecimo: pa- tet hoe e pluribus vocabulis ex hoc codice primum emergenti- bus; patet e formis vocum vetustissimis; patet tandem e figu- ris literarum et e litera a, hucusque in hoc uno codice obser- vata. Etiam Celeberrimus Alexander Vostokov in Bibliografi- ceskija Li sty 1825. 14. nostrum codicem negat post seculum un- decimum seriptum esse. II. Constat codex Suprasliensis ducentis octoginta quinque foliis formae maximae ita junetis: I. quaternio foliorum septem; deest enim folium primum; II. quaternio integer; III. quaternio foliorum sex; desunt enim folium quartum et quintum : vide pag. 26.; IV. V. quaterniones duo integri; VI. quinternio foliorum novem; deest enim folium decimum: in textu tamen nihil deesse videtur; VII. VIII. IX. X. quaterniones quatuor integri; V XI. quaternio foliorum sex; desunt enim folium septimum et octavum: vide pag. 126.; XII. quaternio foliorum quatuor; desunt enim folium quin- tum, sextum, septimum et octavum: vide pag. 132.; XIII. XIV. XV. quaterniones tres integri; XVI. quaternio foliorum sex’; desunt enim folium septimum et octavum: vide pag. 172.; XVII. —XXXVI. quaterniones viginti integri; XXXVII. quaternio foliorum septem; deest enim folium se¬ ptimum: vide pag. 453. Quot folia inter quaternionem decimum et undeeimum (vide pag. 118) desint, aestimari non potest. Nota paginam continere lineas triginta. III. Continet codex Suprasliensis viginti quatuor vitas Sanctorum, quorum memoria celebratur inde a die quarta usque ad diem trigesimam primam mensis Martii, et viginti homilias S. Joannis Chrysostomi, unam Photii Patriarchae et unam Epiplianii Archiepiscopi Cypri. IV. Restat, ut exponamus, quomodo editoris munere tuncti simus. Hie dicendum erit a) de interpunctione; b ) de compendiis; c) de separatione vocum et d) de signis in codiee occurrentibus. a) Interpunctionem, quam habeas in codice, probari nullo modo posse facile concedent viri docti. Nos igitur hasce vitas et homilias interpunximus, uti sensus postulare vi- debatur. Cum vero non solum earum codicis partium, VI quarum archetypa graeca invenire nobis non contigit, verum etiam earnm, quas graeee ante oeulos habuimus, saepe nobis obseurus esset, praevidemus, fore ut felicio- res et sagaciores inveniant locos a nobis minus recte in- terpunctos. Speramus tamen, nos non nimium vitupera- tum iri a judicibus, qui perpendant, quam impedita de¬ beat esse interpretatio ad literam facta. Codicem vero pro sensu interpungendum esse censuimus, quo facilius intelligeretur a studiosis linguae palaeoslovenicae ab ipsis Slavis tantopere neglectae. b) Compendia codicum in libris imprimendis solvenda esse, neminem negaturum esse confidimus, quamquam ratio sol- vendi saepe ambigua sit in libris eompendiis abundanti- bus. In nostro codice sequentia tantum vocabula com- raaroaa ; ra : rocnci,^ 11 j riia : rocnoAMla ; 7',A' K: A^VX 14 ’ A™*' A 0 V uj ‘ 1 5 ebn-K: tim- CKoyrra; iTak: H 3 ,a,paHAk; hc: Hcoyc; iTca: Hcoyra; ic: icoyc; bra : icoyra; mth : math ; hkcc: nckecc; oqa: orai^a; era: CBAT’a; cna: canara; CH'a: rkiN’a; xr: xphctoc; yra: ypHCTOca; x' cc ’ K ' K: YP H " cTccoK’a; 4pa: ipkcapa; npacK’a: u/kcapacira; u,pk- ctkc : n’kcapacTKo. VII Nota in compendio AnA'k super spatium dirimens lite- ras ii et a scriptum esse o’, et in compendio K'ki > quod in toto codice semel tantum occurrit, scribi slovotitla. Omnia haec vocabula saepissime etiam sine compendio scri- buntur, quo factum est, ut in solvendis compendiis certain possemus sequi analogiam: banc sequentes scripsimus rrtd- roA&, rocrto^iiNk, enncKoyn'k et HS^pAHAk pro Faa, (quod etiam rAA scriptum reperies) i’iik , fmrk et ha a. Primis hujus libri foliis aliquoties pro hc et Tc minus bene scriptum invenies Hcoyck et Tcoyc’k. c) Singulae voces separatim scribendae esse videbantur. Nos igitur neque pronomen reflexivum ca cum antecedenti verbo, neque pronomen hr pro 11 cum antecedenti prao- positione conjunximus. Particulam encliticam ike nonnisi pronomini H et quibusdam ab hoc pronomine derivatis particulis adjunximus. Scripsimus etiam H3 AxTpomn , KE3 aahaocth et similia ; in KECkna et KEC'kMpkTU, KECTpACTH praepositio KE3’k a C'kNA, C'kiUpkTII et CTpd- cth separari nequit. d) De signis in nostro codice usurpatis sequentia rao- nemus: A. Spiritus lenis a) imponitur semivocali k: rocno^k’, ^kHk’; aliquoties omissus est; b ) rarius imponitur semivocali r k: np'k’uH, tK'k'pst, oycTp'k’/ttHAH ; c) no- tat vocalem excidisse et quidetn 1) a : aioaiauie, yo- VIII T’b iue, K-k’uie, K'KIKa’y^, MHpTyCKaVo, pOY'MT'CKa- ro; 2) 'k: k’to, pen’iiif, urkA’uie, 3’AoikCTkHO- 16, OT'HKtA’, 3ATKOPHK, llOMOULITkN Hk’ ; 3) It: m’tO, saci’xn’HHKit, npaK^j KCtu, OT’i^k, Koyn’NO, cpk^ Hf. Saepe, praecipue in fine lineae, spiritus le- nis ponitur, quin yoealis excidisse censenda sit: or- ma, pA3r’H'kKaKTt, oyrkii’HXTH, c£a’mh, ac’KAH- hhwa* 1 ? Hcn’antHH, lec’/UTt, k es’AOifuntHTt, Kpkc’rH- taHTti; hisee vocibus adnumerari posse yidentur etiam ,\ K'ka\a, npn3 KanHie et k’ h h ra, quamquam etiam r VkK'k et i*.: npHHM'kitif, tkohyti, noiiHk, AOhth, CKATTtiH/H’k; TtHAa^^j B'kaY*; np’koAOA’k; AYPHAHiaHTt, (VVa^HMHiaHOY j B0I6K0A<*, TOMkl€HHie; KOAUiTHi'Y'k. Raro talis vocalis spiritum lenem habet: KO/KHH , XPOMHH. IX C. Aceentu circumflexo distinguuntur a) oy et w: oyno, oyJKE, oymopHT'k; w, vvcaha, coaoAWVH'k ; b) 10 et praecedente alia vocali: omhio: tkohr , turn*; c) consonae a , h , p; k , r et y molliter pro- nunciandae: raaroasT'k, raaroAELUH, ^OKhAtHTi, oy- MOAEHA, KkCEAEH'kIA , HAyAE , KAAP0II3K0AEIIIII ; A H ~ 1*1 HO AH ; C'knACHTEAk, C’kllACHTEAkCTKO , llOKpOKH- TEAk, np'feAklUTAH, 11 AKAk , CAOyJKHTEAkH H I^A, KkCE- ^P’kJKHTEAk, CkirfcA'kTEAkCTKOKA, A C * Ca A HTf , ' k ? KO~ A’kpk, MOA'IiAlllE, C'kK’kKOyilA'klTR; POAHTEAIA , nqiuthY, rnoB^ui', tpethY, npni'/wkTf; h YnuA'k, H Y3KXAH ; 2. ) Aliquoties, praeeipue in fine lineae, i seribitur pro h vel Y: KAp^M^oE'k , k’kiti , npi3'kKaKTv; ■u. 3. ) 1i saepissime ponitur pro a , qfti e quavis fere pa- gina patebit; 4. ) Aliquoties, sed rarissime, ©if pro & scriptum in- venies: Ka?K©ifiiJT©y, /UHH©ifK r kinoif, AP'kSNO'f R^- moy, r©H(3H©YTH; semel tantum A*>iu.si pro A^V UlAi. In CAdH/ftT'kK'k vocalis recentioris origi- nis est pro caaN©ifT’kK'k, quam voeem bis per ©if scriptam invenies; 5. ) Initio codieis saepissime Tv instrumentalis singularis substantivorum generis masculini et neutrius era- XI sum et i v scriptum est, quod sine dubio in Russia taetum est; Russus etiam vocabulis KponaatH, quod Kpoiikia/UH scribendum erat, et Kopaub. epentheti- cum a imposuisse videtur; ti.) Non raro nominativi adjectivorum masculini generis formae definitae in r kH pro 'Kin desinunt; 7. ) s nonnisi numero senario indicando inservit; 8. ) A aliquoties, sed raro pro & scribitur; ia in voce IA3EI% reeens est; rarissime oceurrit litera la, in qua i eum sequenti a eodem jungitur modo, quo i in ia junctiim habes eum a ; 9. ) 8 raro legitur media, sed fere semper extrema linea; 10. ) Errores in codice passim obvios corrigendos non putavimus: si igitur scriptum legeris H'kroiero, (WacT'kipH et alia hujusmodi, codicem haee prae- bere persuasum habeto. Quod attinet ad forma m p«3 occurrentem in po3M'kiujaraTn, pc*3UHTH, posKdi, pecTKcpHBis., et ad formas (era, Kora, KOiera, udcKora, erunt, qui putent esse errores; nobis vero hae formae e quadam dialeeto linguae palaeoslovenicae fluxisse videntur. Ex accusative RAaiA'KIKO pro BaaATJKai conjieere licebit voeales o et ai similes exprimere sonos; 11. ) A voce fiua (linea 20. paginae 99.) usque ad — rUTKCTRC* (linea 9. paginae 100.) alia suceessit ma- XII nus et, uti lector harum rerum peritus facile ani- madvertet, alia scribendi ratio; 12.) Nota tandem sequentia aliis, maximam partem rudi- bus et recentibus manibus in margine esse notata: a) fol. 96. v. WKpaAOKANaA p a&\[h ca c to- kokr rocno>A h nark /mhp'k AV mAM0 mohmo; (>) fol. 104. r. rocn<>A H iiomhaoy 1 ptTKA aaihn : c) fol. 152. v. rocnoAH ncnuoSH pancuf aaiocoy eye *mw (sic) ca iiHcai’H; e) fol. 189. r. MAKapioc aHHp o. Viennae calendis Martiis 1851.