KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 19 (2)
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 AVGUSTA 1938.
PATENTNI SPIS BR. 14167
Waagner-Biro A. G., VVien, Austrija.
Rastavljivi most koji je nošen plovnim telim«.
Prijava od 29 juna 1937.	Važi od 1 marta 1938.
Naznačeno pravo prvenstva od 7 jula 1936 (Austrija).
Poznati plovnim telima nošeni mostovi (pontonski mostovi, ratni mostovi) sastoje se iz međusobno zlobno vezanih članova (polja), od kojih je svaki nošen jednim ili dva u podužnom pravcu mosta jedno pored drugog nalazećih se plovnih tela, obično pontona. Na kakvom plovnom telu ili mostovnom polju nalazeći se teret mora biti primljen ovim plovnim telorn ili poljem. U koliko su veći tereti, u toliko moraju biti veća i plovna tela, koja nose glavne nosače mosta, da bi uvećanjem potiskivanja vode mogla primiti veći teret. Ali ovo kod rastavljiviih mostova, naročito kod ratnih mostova, znači jednu nezgodu, jer svako uvećanje plovnih tela (pontona) otežava njihovo transportova-nje i kod prekoračenja izvesnih granica ga može i onemogućiti. Nezavisno od toga se uvećanjem plovnih tela uvećavaju i troškovi mosta u znatnoj meri.
Predlagano je već, da se elementi takvih mostova međusobno vežu pomoću popustljivih ili elastičnih članova, da bi se na jednom elementu nalazeći se teret jednim delom primio i susedhim mostovnim elementima. Kao popustljivi ili elastični vezni član su za ovo predlagane drvene grede, čiji je otporni momenat trebalo da bude znatno manji no momenat delova glavnog nosača. Popustljivost takvih veznih članova pak dopušta samo veoma nepotpuno da se postigne željeni cilj, da se veći broj plovnih tela upotrebi za nošenje tereta, jer se takvi popustljivi medučlano-\* mogu shaviti kao elastični zglobovi, koji nisu podesni za prenošenje većih mo-
menata.
Tome nasuprot se po ovom pronalasku glavni nosači koji nose mostovni pokrivač izvode kao kontinualne naseće konstrukcije, koje se prvenstveno pružaju preko svih plovnih tela (pontona) koja u podužnom pravcu mosta leže jedno pored drugog. Ovim se koncentrisani tereti svagda primaju od više no dva pontona na uspešan način, tako, da se pojedini pontoni opterećuju u znatno manjoj meri, no što je ovo slučaj kod upotrebe izrazitih kontinualnih zglobnih nosača ili i elastičnih zglobnih nosača. Most može stoga kod upotrebe pontona određene veličine biti znatno više opterećen no most sa zglob-nim ili elastično zglobnim nosačima ili mogu pri istom opterećenju biti upotreb-Ijeni manji pontoni. Ovaj efekat se pokazuje na praktično u obzir dolazeći način već i tada, kad se mostovni nosači sastoje iz međusobno zglobno vezanih odeljaka nosača, koji se pružaju bar preko četiri pontona, jer tada bar četiri pontona dolaze u obzir za nošenje preko mosta kre-ćućih se koncentrisanih tereta. Ako se kontinualni nosači ili odeljci nosača sastoje iz pojedinih nosečih komada, to moraju ovi neposredno ili posredno biti međusobno vezani pomoću veznih članova, koji isključuju svaku zglobljivost ili popustljivost, koja je bliska zglobi jivosti u statičkom pogledu. Ovo se može korisno izvesti na taj način, što se grupe plovnih tela koje nose delove nosača međusobno vezuju pomoću krutih veznih nosača.
Ovo je bliže objašnjeno u odnosu na
Itin. 15.—
priloženi nacrt koji pokazuje jedan primer izvođenja, koji je na sl. 1 pokazan u izgledu sa strane, a na si. 2 u izgledu •odozgo.
Most po ovom obliku izvođenja je složen iz pojedinih elemenata, od kojih se svaki sastoji iz dva pontona 1, 2 i iz dva poprečno preko ovih postavljena ii na ovima utvrđena dela 3, 4 glavnih nosača. Veza između jedan za drugim sledujućih mostovnih elemenata je uspostavljena time, što se susedni pontoni 1, 2 od kojih jedan pripada jednom a drugi drugom elementu, međusobno vezuju pomoću poprečno preko ovih pontona postavljenih i na ovima utvrđenih venzih nosača 5. 6. Sastavna mesta se između delova 3 odnosno 4 glavnog nosača dakle unekoliko prekrivaju veznim nosačima 5, 6, usled čega je otklonjena zglobljivost između mostovnih elemenata, i glavni noseći delovi 3 odnosno 4 zajedno sa veznim nosačima 5 odnosno 6 obrazuju kontinualne nosače, koji su vođeni preko svih pontona. Mostovni pokrivač 7 pak treba da bude nošen delovima 3, 4 glavnog nosača.
Od. izvesnog mesta mosta mora mostovni pokrivač da se prema obali obično penje po načinu kakve strme ravni. Ako počne ovaj nagibni deo n. pr. kod elementa koji sadrži pontone la i 2a, to moraju glavni nosači 3a, 4a ovog elementa i drugih ka obali vodećih elemenata biti na pontonima postavljeni koso naviše, što se na poznat način postiže time, što se nosači postavljaju na pontonskim pragovima 8- i dalje na uvek sve višim nosečim pragovima 9. Ovim postaje vertikalno ra-stojanje glavnih nosača 3a, 4a od pontona uvek sve veće. A da bi se i u ovom nagibnom delu obezbedio kontinuitet noseće konstrukcije, to se tamo vezuju ne samo susedni pontoni 2a i la iedan za drugim sledujućih elemenata pomoću veznih nosača 5, već se i pontoni svakog elementa međusobno vezuju pomoću veznih nosača 10. Stoga su pontoni dela nagiba međusobno vezani pomoću međusobno prehvatajućih se veznih nosača 5, 10, tako, da se ovim na glavne nosače 3a, 4a dej-stvujući tereti uvek raspođeljuju na veći broj pontona nagibnog dela.
Obali bliže nalazeći se pontoni 2b, lb moraju biti većj no ostali pontoni, jer ovi pontoni moraju primati veće terete, pošto oni nisu više kao na srednjim mestima podupirati (nošeni) većim brojem drugih pontona.
U konstruktivnom odnosu može poništavanje zglobljivost! na veznim mestima između mostovnih elemenata biti izvedeno i na drugi način osim pokazanog. Može se takode svaki glavni noseći deo postaviti na jedan ponton. Takode nije pod svima okolnostima potrebno, da se poništi zglobljivost svih veznih mesta; katkada može takode biti dovoljno, ako se noseća konstrukcija mosta sastoji iz više zglobno međusobno vezanih kontinualnih nosača, od kojih se svaki pruža preko izvesnog većeg broja pontona, u kojem bi slučaju svakako pontoni na zblobnim mestima morali biti izvođeni većim od ostalih. Uvek će se prema teretima koji dolaze u obzir kon-tinualni nosač pružati bar preko četiri pontona. Tamo gde već postoje pontoni, uvek će se dužina kontinualnih nosača tako birati, da bude u stanju, da u obzir dolazeći veći tereti budu održani pri upotrebi postojećih pontona.
Patentni zahtevi:
1)	Rastavljivi most koji je nošen plovnim telima, naznačen time, što su glavni nosači (3, 4) koji nose mostovni pokrivač (pod) izvedeni kao kontinualne noseće konstrukcije koje se pružaju bar preko četiri, a prvenstveno preko svih u ipoduž-nom pravcu mosta jedno pored drugog nalazećih se plovnih tela (pontona), i koje su, kad se sastoje iz više u podužnom pravcu jedan do drugog postavljenih pojedinih odeljaka, neposredno ili posredno međusobno vezane, i koje isključuju svaku zglobljivost ili popustljivost koja je približna zglobljivost! u statičkom pogledu, tako, da se sva plovna tela koja nose jednu takvu kontinualnu konstrukciju više ili imanje u istoj meri upotrebljuju za nošenje koncentrisanih tereta.
2)	Most po zahtevu 1, naznačen time, što je nepopustljiva veza delova glavnog nosača koji obrazuju noseće konstrukcije izvedena pomoću nosača (5, 6). koji međusobno vezuju grupe plovnih tela koja nose glavne nosače.
3)	Most po zahtevu 1 ili 2, naznačen time, što su kod nagibnih delova koji se penju ka obalama, gde glavni nosači koji nose mostovni pokrivač (pod) leže na pragovima odnosno na nosečim pragovima koji su nošeni plovnim telima. sva plovna tela međusobno vezana pomoću međusobno prehvatajućih se u datom slučaju veznih tela (5, 10).
Ad pat br. 14167