Narodna in univerzitetna knjižnica v Ljubljani c/Fr Fl> \ JOANNIS LAURE N Til BERTI FRATRIS EREMITA AUGUSTINIANI BREVlARiUM historiJe' ECCLESIASTIC^E. EDITIO POST VEN E TAM IN GEIiM ANI A Q U AR TA. AB AUCTORE IPSO RECOGNITA, PLURIBUS IN LOC1S EMENDATA, ET, PRiETER ISAGOGEN AD SACRAM GEOGRAPH1AM, Q U M INCETERIS DESIDERATUR, NUNC P RIM UM VIII. INDICIBUS CHRONOLO GICIS AD CALCEM APPOSITIS LOCUPLETATA. P A R S PRI M A QU^E COMPLECTITUR CHRONOLOGLE RUDIMENTA, ET DECEM, PRIORUM SECUEORUAI stnopsim;. VINDOBON JE, Tvpis JO AN. THOMAi »ob. de TRATTNERN, CA8S. KEO. a VLM TVPOGR kt siuliov. MflCCLXXU. Z -fo r? v 7 280849 18. VI!. 1977 REVERENDISSIMO PERILLUSTRI, ac AMPLISSIMO DOMINO, DOMINO MARIJE BERNARDO SACRI, & AB ORIGINE EXEMPTI O R D I N I S CIS T E R CI EN SIS In Celeberrimo, & Anti^uiffimo M O N AS TER IO B. V. M. D E V I C T O R $ A abbati vigilantissimo in valle rosarum dioecesis gori- TIENSIS ARCHI • DrACONO NATO , SAC. CAiS. REG. & APOSTOLICjE MAJESTATIS CONSILIARIO. NEC NON IN CARINTHIiE DUCATU H^EREDITARIO CAPELLA- NO A ULICO &c. &c. Domino , Domino Gratiojj/fim . i: •'!{ ■X \ R E V jE R E N D I S S IM E PERILLUSTRIS, ac AMPLISSIME DOMINE, DOMINE ABBA! T urmatim properantibus in fuum a quo exoriuntur principium cun&is commitamur ad TE GRATIOSISSIME PR^SUL! li- bellum non q uidem fudoribus , fed pofitionibus noftris Theologicis au- dum, quem levatis in TE utpote utriufque amoris , & fcientiae Dei montem oculis profundiilima animi veneratione dicare audemus ; 7 iive enim beneficia, quibus TIBI ob- firičti baeremus, live folium, ad quod meritis locUpletiilimum TE Vidoria evexit perluflremus , ex utroque promanat, potentiflimo pa- trocinio TUO labores noftros mi¬ ra fovendi ubsrtas. X' 2 Pri " DEDIČ 4TI0, Pritrmm quidem non iam verbo- rum copia, quam gratitudinis con- templatione perfcrutando , quanta fane rapidiilimi adioftar torrentis dilfids, indignisque nobis a TE pro- fluxit gratiarum vena, non ornnium ore, mente, pečtore, nec ipfa ubi- que buccinante farna fat dixerimus. Dedifti AMPLISSIME AN- TISTES! ex fapientiffimo Mona- fterii TUI gremio illum admirandis TUiS fapientiae, pietatis, modeftiae, ac virtutum lingularium documentis perpolitum nobis ducem, & Prae- ceptorem, qui veftigiis TUIS nun- quam abunde depraedicandis, exadif- iime inherendo per felečtiilimam Phi* lofophiae, Theoiogiae, tum Specu- lativae, tum pra&icae femitam nos indefeffe timorem Domini, qui eft initium fapientiae docuit; pauca di- cimus, ali plurima comple&imur. Se* DEDICATIO. Secundum eft TUA REVE,- RENDlSSIME DOMINE fubli- mis adflipata prserogativis Dignitas, ad quam a primaevo oetatis flore meritorum felectilfimorum ftadio continuo percurrens marmoreas etiam Alemnonis ftatuas in voces, plaufus, jubilaque animatas EUM TE futu* rum praefagirecogebas, QUE,M nune late flupet , & veneratur orbis. Etquidmirum, quod peculiari coelitus providentia TE ad Praefu- latus faftigium provečtum nune nos admiremur, & eum gaudio admi- ranturomnes, cujus humanitatis, co* mitatis , modeftiae, virtutum infoli- tarum, & vitae totius TU-T£ Ordi- nis, ac Sacrorum Canonu m formae conformiilimurrr exemplar, omnibus venerandum , finguiis immitandum diilitis etiam Provinciis divulgat. Eli omnino in propagandis per nionalticae difciplinas obfervantiam X i vir - DEDICATIO. virtutibus TUI Sandiflimi zelli, & in eformandis pro utroque foro pro- batiflimis viris maximae folicitudinis iignum evidentiffimum, quo cunčtos TlBI fimiles , utpote probatiffimos eilicere adeo adniteris, ut prudentias, fapientiae, & San&orum jfcientiae vi- gilantia ornatiffimus ABBAS meri- to compelaris. Quis enim vero inficiari audebit? TU UM exquirendae pollitioris lit- teraturse fiudium ? quis non ftupeat in colJigendo quotannis utilitate fe- le&illimorum librorum cumulo affi- xum fervorem ? quis ignoret TUUM alios contiliis, alios facultatibus con* folandi providentiam? quem tandem Jatebit clementiae, ac mifericordiae largitas , qua plena eft dextera TU A. Saccerrimus ipfe Ciftercienfis Grdo , cujus TU praetiofiSiima es gemma teftis efto inclytaj Carinthiae, ac DEDICATIO. ac Styriae Status adprobet. VI&o ria TU IS connatibus munificata ma- nifeftet , in TE vigore continuo, qui omnibus unice fadus es, omnia repofitam effe virtutum metam. En REVEREN DISSIM E PA¬ TER! quantum dignitasTUA tenue noftrum fuperet oblatum;fatemurhu- militer munus hoc gratitudinis, & venerationis A M P JLIT U DINI TUA£ plane effe indignum; dignare tamen gratiofiffimos paulifper con- vertere obtutus , ut beneficjentise TU./E fulmine ocius occurrentibus conteftari liceat : adhaereat lingua faucibus noflris, fi non memineri- mus TUI. Patere igitur GR ATIOSrSSIME PR^ESULafTertionum noftrarum vi« litatem mutuatis a TU A benignitate, & dignitate praerogativis operiri, ut TUO illuRratae nomine in diem vo- centur, ac lucern nova fint luce cumulatur adole- fcentes vitare fedulo debent, c’ pr o cul abjice- re. Subiit haque animum meuvi cogitatio ejus modi Epitomencondere, in qua necfcla anno- rum feries, nudaque virorum nomina occurre- rent , neque legentibus neceffaria foret prcevia injlitutio, neguefafidiumpareret rerum mul- i iplicitas & permixtio , neque affentatio impro- bos ignarosque palparet , neque de humano ge- nere benemeritos calumnia profcinderet , ne- que perniciofce do dr inče propinaretur Vene¬ ri um. Idveroutrum affecutus fuerim, comper- tum er it experimento. JVlethodum talem tenendam ejfe putavi, in qua neque lucidus or do deefet, nequcpr cel eri- torum temporum acla inquirentem defatiga- ret prolixitas,perturbaret varietas, inopia & jejunitas excruciaret 1l Jlyli obnubilaret opaci- tas, orationis ambitus circumageret. De Ro - manis Pontifcibus initio dijjerere conflitui, quoniam ob digni tat is fafigium, ob religionis principatum^ obfidei depojitum, ob aučicrita- tem magijleri'p funt mortalibus omnibus prce- ferendi. Quinamfuerint Apojlolicce Sediš in- vafores, & fchismatum fcijfurarumque archi- tedufuo loco adnotatur. Si legitimi Petrifuc- cejjorcs alipuid humani pajji funt,quemadmo- dum jateri neeeffum er at, it a id temp er ant er narravi, admonens nunquam illcsjidei inte- gritatem vitce facinorc violaffe : quod verce Ecclejicenon labefadat, Jed corroborat frmi- tudinem. Hinc enim comprobatur , adverfus eandem Ecclefam nunquam portas inf eri prce- X 3 valere , nunquam mergi, quamvis jacfetur /fu- clibus, Petri naviculam. P'ertraclavi gr o x mio loco de Conciliis, quibus explorata ejl Apojlo- lorum traditio , confirmatafides, refitutadifci- plina, atque confixa hcerefes, morefque refor- matifuere. Eertio hcereticorum defcrigfdelira- ruenta., propterea guodfrufrafacrorum Anti- Jiitum veneratur conf'ejfus, quisquis non exe- cratur Satanae Sjnagogas. Quarto autem lo¬ co fermonem injlituode Scriptoribus Ecclefa- Jlicis ; quorum , cum Jingulos rečen fere Longe excederet Breviarii fines, illujlrioribus lauda- tis, reliquos promifcue & coacervatim comrne- moro, Quoniam vero duo funt, quibus mundus princip alk er regitur, nimirum aucloritasfacra Pontificum , P Regalis potejlas; Ccefarum quinto in capitetrado notitiam, cuiaddo plu- rimorum Sanclorum catalogum ; tum quia eo loči de Perfecutionibus , ac de Martyribus opportune dijferitur ; tum etiam quia regnan- tium in coelis hcereditas erit , ut propofttam j peni habemus , percgrinationis noflrce terrni- nus , merccs laborurn , Jludiorum coniplemen- tum,atque intellečlus fatietas. Ra , qucefexto attinguntur capite, [pedant adCatholicce Ec- clejice dog mata, & difciplinam: dogmata vero ca funt, quce firmi (fime f.de tenemus, accepimus perpetua traditione a Ma oribus , P facrarum Scripturarum oraculis, Apofiolicae C at bedrce definitionibus, Synodis Oecumenicis , fandto- rumaue Patrum documentis credenda cunclis Clirijlifdelibus proponuntur ; nequefeculo- rum decurfu , aut diverftate locorum , ali- mi, vel minimce, obnoxia funt mutationi- T)i- P R M F A T I o. fdplina autem vel ritus & cceremonias , velri- gidioris, feu lenignioris confuetudinis leges perfcribens,pro ternporum, locurumpie v ar le¬ tate mutatur ; & rečle,atque inculpatefe ge- rit, qui illius , in qua conimoratur , Dcclejice ebtemperat injlitutionibus. Quibus addimus Religiofas quoque Farnilias, harumque pri¬ mor dia, necnon quotdamalia , quce dici pojjunt prcediSorum fupplementum , & aliquod poji colleclionemfegetisfpicilegium. Atque hifce limitibus utraque P ar s circumfcribitur: nam qu ° v0 ^v rem ptis , & Xc:, a quibus procreati finguntur ./Ether, &iDies. Sunt itaque partes temporis prsecipute tenebra & lumen , nox & dies. Et noxquidem prseceffit diei; nam ut Apofiolus ait 2. adCorinth, 4. 6. Deus etenebris fe- cit lumen fplendefcere. , Hac de re Judaei a vefpera. ad vefperam juxta praeferipta legis agunt dies Fe- fios. £0 procefiit Gentilium infania, ut has quo- que temporis partes interNumina referrent. Nočti vero madabant gallum, (Jtod tepi dum vi piti pro- voeet ore diem , inquit in t. Faftorum Ovidius. Dies item ac sether luclduseft Jupiter ille Dtefpiter, & Lucetius , de quo Agellius lib. 4. Nod. Attie. cap. t2. Orti illinc Lucifer, & Heiperus, quibus equos defultorios confecrabant. Sequitur pars minor diei Hora , ab Hor ,lux, ap- pellata, undeSol etiam, &Apollo Hcrros vocatur; five ab opfou), id efi, terminare, aedefinire, quod horae partes dlerum finiant, ac dividant. Fuerunt olim horae idem, acquatuor anni partes, ver.aeftas, autumnus, & hyems. Hujus partitionis caufa di* cuntur horae apud Nafonem cit ato lib. i. Faftorum, unacumjano, id eft,Sole fervare, & cuftodire car* Rudimenta. 3 cardines cceli, atque apud Horatiumlib. r. Ode 12. mundum temperare. Fropter quatuor illas horas, vel anni tempora Gentes confecraffe Soli quadrigas, fcribit Ifidorus lib. 13. Originum cap. 36. Horas deinde A£gyptii in duodecim diei partes diffecue- runt, eo quod animal Serapi dicatum duodecies in die mingeret aequalibus intervallis. Duplicatus tandem eft numerus , & ex duodenis horae fačtae vigintiquatuor. Videfis lib. 1. Saturnalium cap. ar. Alacrobium. Duodecim horas diei, ac totidem no&is nume- rabant tempore adventus Dominici Romani pariter, & Judaei. Idcirco Dominus univerfas diei partes fignificans inquit Joannis n. 9. Nonne duodecim funt kor, hoc cft, Albam Dcam nuncuparunt: de qua Strabo lib. n. Geographia, Hyginuš fabul. 2. & Cicero in 1. Tufculan. Ex his internir, in au¬ rora demerfum Pharaonis exercitum, Penum eius- que naviculam jačtatam flučtibus evafiffe naufra- gium, eunidem Petrum tertio negaffe Magiflrum, & hunc opus redemptionis inchoaffe, euemidmo- dum Pcntifex Hebraeorum facerdotale muftus au- fpicabatur. Namhaec omnia in quarta vigilia, & in fecun- (a) Utique' nonnulli Patrum, infcr qnos S. P. Aufruftinus, tradunt Chriftum Dominam hora tertia cr.'irifixnm fuiile in Pra- torio Hn»ua Judseoruift, & hora Jexta lifiortun manu;,fed hate moral is explicatio liceraiem. quanv hic iimuimus, mijiime ex- dudit. Rudimenta. 5 fecundis galliciniis evenifle eommonitrantloca paul- 1 lofupra produda, A vigiliis, quas memoravimus, norrien traxerunt no&urnse preces, quibus veteres Chriftiani vacabant. De his plura in libello precum Marcellini & Fau- ftini, in libro 3. Inftitutionum Caffiani, in libris per- tradantibus de Ritibus Eccl. Ifidori, Honorii, aiio- 'rumque, & in Cardinalis Bona Divina Pfalmodia. lis autem vigiliis abrogatis, exceptis, quae aguntur in Narali Dominico, Vigilias confuevimus appella- re dies profeftos, & interdum officia, rriaxime De- fundorum, qua? nodurnis olim vigiliis perfolve- bantur. C A P U T II. DE ETYMOLOGIA, D IS T IN¬ ČI T 10 N E , IN1TIO, ET VA¬ RI E T A T E DIERUM. "Oarticulis temporis explanatis, agam de die, noti ■*- quatenus fignificat lucerna tenebris fegregatam, fed prout eft fpatium vigintirjuatuor horarum, & vefpere, & mane , ut divinse Scripturm utar phrafi, componitur. Appeilatur dies ano rž /Vo;, nempe ajove, feu luce, nobiliori diei parte; five, ut Var- ro inquit, a Deo, qui lucis, & diei eft aučtor, & redor. Grabci ijptpcti dicunt, quoniam dum luinen emičat, homines gratUlantur; ideoque veteres fcrip- ferunt nempe dejldcmbilem, Integram proin- de dtern, quae, tenebras lucemque compleditur , vocant peg on. Ex quo autem vt^Si(it nodis, lucisqtie complexio, fequitur optime diem appellan illam temporis partem, in qua vefpera & mane, tenebrae & lux diftinguuntur. Quare dua; nodes, & dies unus, cum parte lucis, feu diei prsecedentis , & in- fequentis, tres dies diei poffunt. Ita quod legitur A 3 Matth, 6 Chronologijj Matth, 12.40. Jonam fuiffe in ventre četi xca rphi »u^rotg, & Mattb. 27. 63. ac Marci 8- 31. Chriflum a mortuis refurrexille psrj rpiig , 1 fojl tres dies, accipiendum eft, ac fi diccretur, paru Tg/u vo^Sijpiepci , poji tria dienoctia. In naturalem, & artificialem Aftroncmi diem difpertiunr: & dies naturalis eft ille, quo fol ab or- tu ad occafum procedens, ad idem, unde profedus erat, pundum revertitur; artificialis vero dies eft, in quo fol fupra Fjnitorem, vel Horizontem verfa- tur, & cui ex adverfo nox refpondet. Nune de die naturali aginius; quem tamen plerique cum artifi- ciali confundunt , dum de naturali die locutum pu- tant Bafilium feribentem in Hexameron diem elle aerem, quem fol illuminat, & Ariftotelem afferen- tem nihil aliud effe diem, quam folis excurfum ab oriente in occafum. At miffa lila Aftronomorum partitione, diem nos alium civilem vocamus , lega- lem alterum, tertium Ecclefiafticum. Ac primum dicimus illum, qui in confuetudine & ufu receptus eft modo, & incipit ab ortu folis: legalem , qui protrahitur a vefpera ad vefperam: Ecclefiafticum, qui a media node ad mediani nodem producitur. Hoc enim poftremo utimur injejuniis, feflisque fer- vandis. Ea partitione liquet Joannem, qui cap. 13. 1. aitDominum inftituifTe poftremam coenam ante diem fejlum Pafchee, non diferepare a eseteris Evan- geliftis, qui ajunt Pafcha a difeipulis praeparatum primo die a%ymorum. Ubi enim alii fevangeliftae commemorant diem legalem juxta mandatum Exo- di t2. 6 . Joannes dim conimuni, & ufitata fignifi- catione ufurpavit. Quatuorfunt cardines, a quibus dierum ducuntur initia. Ab oriente enim fole diem aufpicabantur Babylonii: a meridie veteres Umbri; a folis ccca- fu Ath^pienfes, & Judaei, atque a medinodio Ro¬ mani. Id litteris tradunt Plinius lib. 2. cap. 77. & Cenforinus de die Natali. Vide & Legem Pauli, More Romano ff. dt Feriis. Non tamen perpetua fuit praedidarum Gentium confuetudo. Enimvero Judasi, pofteaguam venerunt in ditionem Romanc. rum iv, U D I ftl -ti i* J. \ runi, retento in diebus feftis vetufto more, in aliis vidtores imitari cceperunt ; atque state Anaftafii Sinaitae, qui floruit circa annum 5*0. AJgyptii ab initio nodtis, & Athenienfes ab ortu folis dies in- choabant. Quod Anaftafius ipfe teftatur lib. 1. Anag. Contemplat. in Hexameron. Nec reprehendendus efl Ifidorus idem afiferens in lib. de Mundo cap. 1. Morem itaque noftrum aufpicandi diem ab oriente fole comprobant vetuftior confuetudo, plurium con- fenfio, necnon Ulpiani legesjf. de ujucap. Dierum varia funt apud profanse, & apud facrse HiftoriaaScriptores, vocabula. Romanis exNumae inftituto alii dies erant Fejli , alii ProfeJU , alii hiter- cifi. Fejli dicebantur, qui dicati erant Diis: Proft' JU, quibus publicae, aut privatae res adminiflraban- tur, hominesque procul erant a numinum religione : lnterciji autem illi, quibus fas erat nonnullis horis* & nonnullis aliis nefas erat jus dicere, quafi forent Diis, hominibusque conimunes: A.c fefti dies in fa- crificia, epulas, ludos, feriasque dividebantur; fi- quidem aut facrificiorum oblatione, aut divinis e pu¬ li s , aut ferias agendo facra celebritas agebatur. ProfeJU quidam dicebantur FajU, quibus praetori fari licebat, & ea verba proferre, Do, Dico, Addico : alii Comitialcs , a comitio didti, eo quodpopulus ii- mul conveniret: Comperendini alii, quibus in peren- dinum, five in diem alium difFerebantur judicia: Stati dies alii, qui cum peregrino judicii caufa con- ftituebantur , ac demum alii Prahares, quibus fas erat res repetere, & hoftes laceffire. De his plura, qui de Antiquitatibus Romanis pertradtant. Sunt & apud JCC. dierum nomina alia permulta. Atri enim dicuntur dies, quibus educere legiones, & acies cum hoftibus committere religio non finit. ReligioJi , ac trifti omine infames, & funefti, in quibus nec rem divinam facere, nec novi aliquid exordiri homines fuperflitiofi audebant. Sigillurii, in quibus Deorum figilla fičtilia, & imagunculae emebantur a pueris, & pro munere invicem mini¬ ta ri folebant. Diffiji, qui, rein alteram diem reje¬ na, quafi difiindebaatur. Complures demum alii, A 4 ‘ ut 8 C H R O N O L O G I JE ut dies a&ionis, condi&us, folutionis, cretionis, fef- fionum, de quibus Lexica Juridica,! & quotquot dif- ferunt de fignificatione verborum. Invenies prasterea apud facrarum rerum Scripto- res muha dierum nomina a prsecedeutibus diverfa. Dies enim Soneti vocantur dies Quadragefim3e. Dies Votorum ii, quibus contrahuntur fpcnfalia, & fiunt nuptiaa. Dies Mognus feftum Dominicas Refurre&io- nis. Dies Confecrati, folemnitas Dominicae Nativi- tatis cum tribus diebus fequentibus- Dies JEgyptii , quos ut nocivos quidam non abfque fuperftitione fo- lent adnotare. Dies Neophytorum ij.li odto, quibus recens baptizati albis veftibus irjduuntur s dies Cen- jforius vel dies Hutnams , in quo ante fupremi Judi- cis tribunal adftabunt homineš univerfi, CAFUT III. DE FE R1IS FESTlSqUB DIEBUS. "E^eriarum nomine non femper idem fignificatur. ■*- Apud Latinos enim feriet dicuntur dies, quibus a forenfibus negotiis, & ab operibus minime necef- fariis vacatur. In hac fignificatione feris vocantur tum publicae celebritates, tuni dies, quibus Magi- ftratus ob vacationem aliquam jus non dicunt, nec- non nundinse paganorum, id eft, rufticorum gratia inilituta*, & quotquot vacationes ab opere a praeto- re, vel faerorum antiflite indicuntur. Adde priva¬ jaš ferias , dies nempe, in quibus memoria agitur in peculiari urbe, aut familia vel expiationum, vel natalium , vel funerum. Atque hujusmodi dies feriati aferiendis vičtimis, five a ferendis epulis ap- pellantur, nifi mavis cum Volilo feriarum nomenre- petere a Fefiis , s. in r. commutato. In bad fignificatione dies in Dei honorem, San. dorumque cultum dicati vocantur Fevia, ut conilat ex Kudimenta. 9 ex cap. Promncianilmn , de Confecrat dift. 3. cx Novella 54. Leonis, &exCod. lib. 3. tit. 12. Hinc feriari in Ecclefiafticis fan&ionibus idem fbnat ac feftum colere, & Feriales commemorati in epiftoijs Chromatii, & Heliodori ad Hieronymum funt libri, aut catalogi fefta Martyrum defcribentes. Vocan- tur item feriae feptem dies, qui prsecedunt, & fe- ptem, qui fequuntur fefta Dominica? Refurre&ionis, atque Nativitatis, in quibus nemo in forum compel- li poterat, non tantumcanone 6. Concilii VII. To- letani, verum etiam Imperiaiibus Ccnftitufionibus, ut iiquet ex pfaecitato tit. 12. lege 2. 7. & uitima. AddeexIvone lib. 4. cap. 15. dies tresRogationum. Memorant etiam leges, & Canones Ferias Mejjivasz exlege quippe Ulpiani, Ne tjužs Meflimn, ff. de Fe- riis 1. meftis, & vindemiae temporibus adverfarius non poteft cogi ad judicium. Ferias quoque Jovis t & ATercurii , quas interdum legimus interdičtas Chriftianis, non aliud figniflcare intelligimus, quam feftaPaganicas fuperftitionis. Hačtenus exp’licavimus, quid fit feria, in qua a negotiis, litibusque ceffamus. Verum mos obti- nuit, ut feria dicantur finguli dies hebdomadse, die folis excepto. In Vitis Rbmanorum pontificum af- feritur, id conftitutum fuifie a Sylveftro, ut clerici fcirent, fe, abje&a cjeterarum rerum cura, uniDeo vacare oportere. Quidam cenfent, ex quoConftan- tinus Magnus fancivit, ut hebdomada Pafchatis eiTet feriata, inde fačtum, ut ab jpfa hebdomada , quas prima erat anni Ecclefiaftici, dies etiam reii- quarum hebdomadarum vocarenturFerise. Ouinam fint dies Fefli, conftat ex dičtis. AGne- co eiiav, quod eft, feftum 'diem a°ere, repetunt cum Gerardo Joanne Voffio etymologiam hujus nominis Feftum dočtiores Grammatici: Ifiat vero arceffunt Graeci in o rfg tir la; y foco , feu lare: unde & Vefta iguis praefes, virginesque Veftales. Fefta enim agentes, apud larem fuum, ideft, domi amicos con- vivio excipiunt. Comniunis eft perfuafio, Feftunvef- fe diem, in quojurgia,&laboriofa opera ceflant: quod teftatur etiam Tibullus libro a. Elegia 1. eo verfu : 10 C HRO N0L O GI M Luče Jacra requiefcat humus, requiefcat ar at or, & no¬ vem fequentibus. Piura in Feftis Gentiles peragebant, a quibus non abhorrent Chriftiani, eadem fpecialis venera- tionis cultusque ratione exercentes. Hasc recenfet, notisque e Libanio Sophifta, Plutarcho, Arnobio, Lipfio, aliisque folerter collečtis explanat erudita differtatione Jo. Fronto Parifienfis Academise Can- cellarius- Hujusmodi funt referare templa, & fi- mulacra detegere: indicere in profeftis quietem, & operum ceffationem, fummo mane ad foiemnitatem accedere, cumfervis, & captivis, puerisque in p$- dagogio mitius agere: decorare terram fioribus, ad- venas rogare apud fe convivari, aurum effundere inpauperes, fplendidis incedere veftibus, hymnos poli epuiasdecantare, ceffare jurgia, & reconcilia- ri civem civi, hofpitera hofpiti, mulierem mulieri. Ex Gentilium quoque moribus derivaffe videtur, ut Chriftiani natales , & emortuales dies tanquam Feftos haberent. Natalem quippe mundi celehra- runt Aigyptit XIII. Kal Augufti ; Romani Urbis fuse XI. Kal. Majaš, quem diem a Pale paftorum, & pabulorum Dea, Palilia dixere. Adde Natalia Deo- rum, utApoIlinis die 7-Aprilis, Mercurii 17. Maji, & iis fimilia apud Dempfterum lib. IV. Antiq. Ro¬ man. Occurrunt ibidem, & Regum, & Caefarum na- talitiaefeftivitates, Romuli die ao. Septembris , Očta- viani Augufti die 23. ejusdem menfis , Germanici die 31. Sefctilis. Meminere iftiusmodi Feftorum facri etiam libri, ut Natalis Pharaonis Gen. 40. 20. Natalis Antiochi 2. Machab. 6 . 7. Natalis Herodis AntipaeMarc. 6 . ,»t. Connumerabantur inter Natalia fefta dedicationes teniplorum, inaugurationes re¬ gum, diesque, in quibus ab irominenti periculo ci- vitates & op pida evafiftent. Prster natales dies, emortuales, & anniverfarios recolebant, & mor- tuorum memoriam celebrabant funebribus orationi- bus recitatis olirn a confanguineis, erečtis cippis, ac ftatuis, infcriptisque monumentis, hymnis, & carminibus , atque depidtis hiftoriis, actisque in commentaria relatis. / A£quum Ru Dl ME N T A. ir /Eauum erat, ut Atblatis erroribus, confimilia FeftVinftitueretEcclefia, ne videreturminorisaefti- inare virtutem» quam Ethnici vitla. Guamobrem natalem diem eorum, quos noverat Sandtos mater¬ no ex utero prodiiffe, ab Apoholicis Saeculis cele- bravit, videlicet, Ileparatoris noftri, & Proecurfo- ris Joannis, addiditque poftea Nativitatem Beatae Marije caftiffimae ejusdem Reparatorls nofiri Paren- tis. Adta quoque Martyruma Notariis pcrquiri, & litteris mandari curavit, templa arasque fupra illo- rum exuvias extruxit, imagmes ad viventium ex- emplum atque pntiidium expofuit, hymnos&pfal- modiam inftituit, & quoniam loluti e corpore ra- piuntur in vitam meliorem ac fempiternam, diem obitus confuevit appellare Natalem. Ad haec diem, qua Apoftolorum Princeps, cum Antiochia?, tum llomae federe ccepit, ac diem pariter confecrationis Pontificis, vel Epifcopi, potiorijure, quain ipau- gurationis Caefartim, & Auguftorum , coli annua celebritate mandavit. Templorum item riedicatio- nis diem inter leha referre voluit, retetito veteri Nomine Encaeniorum , quod extat i. Mach. 4- 59* & Joannis 10. 22. & fignificat innovationem ano »s xam'£uv. propterea quod Esdras menfe Adar, Sa¬ lomon menfe Tisri, & Judas Machabseus menfe Casleu, purgato, innovatoque templo Jerofolynu- tano, inaixerant Encamiorum folemnia, Nec ftuduit folummodo Ecciefia in hujusmodi Fe- ftis, quidquid fuperhitiofum eft, abolere; led ulte- rius ritus quosdatn Gentilium, qui vix eradicari po- terant, confimili, fed religioia ceremonia correxif. Etenim in fello Purifieationis Deiparas, quod Fellum Grseci vnanavriji , id eh, occurfum appellant > quo- niam tune Simeon obviam Chrifto procelRt,- inftitu- ta fuit a Gelafio , auta Sergio R. P. benedi&io Can- delarum adverfus luftrationes amlurbales , quibus Ethnici accenfis facibus, ut juha perfolverent dns Manibus, urbeni expiabant feufebruabant; uve, ut aliis placet, ad eliminanda Lupercalia, quas februa Jacra vocitabantur, & a quibus fseundus meniis di- citur Februarius, Kalendis quoque Augufti , j; qua 12 Chronologij: die confecrata fuit cedes Martis, & celebrabatur Claudii Imperaforis Nativitas, dedicatus efl: Titu- lus /Equitii, & S. Petri Vincula majori veneratio- ne honorari coeperunt, ut in defuetudinem abirent memorata Claudii, & MartisSoletrmia. Sunt deni- qus multi, qui Natalem Domini alligatum putant VIII. Kalend. Januarias, quoniamipfo die colebant Etiinici Soliš nativifatem; quibus tamen in aliam diem ortum Soliš juftitise, & Salvatoris mundi rele- gantibus, nequaquam poffumus affentiri. ■ Singulos dies enumerare fupervacaneum eft ; quisquis enim in Calendaria Roman* Ecclefis con- jiciat oculos, pereipiet illorum numerum. In anti- quioribus vero Calendariis delideratur feftum Trini- tatis , quartodeeimo fseulo inftitutum a Joanne XXII. Ideo namq ie prseedentibus fsculis non co- lebatur SS. Trinitatis feftivitas , quoniara repetito Trifagio, aliisque precibus- quotidie eam adoramus. Afferendum eft idein de fefto Sacratidimi Corporis Chrifti, quod etfi diebus fingulis immolanaus, ejus- qu-e inflitutio recolitur ferta V Majoris hebdoma- ds, folemniori tamen ritu eelebrauir ab univerfa Ecclefia ab anno 12 ^ 4 . ex Urbani IV. Conflitutio- ne. Inter B. M. V. feftivitates recendores funt Prsfentationis, qus in Occidentali Ecclefia ccepit anno 1372. & Conceptioms, quam pod Sixti IV. & Pii V. dacreta, religiofe ac folemniter celebrari mandavit anno 1708. Clemens XI. Tnccepit folera- nitas omnium Sanftorum fedente Bonifacio TV. ad fummum Ponificatum eve&o an. 608. Is enim Pan- theon, quod M. Agrippa in honorem omnium Deorum sdilicaverat , eonfecravit in cultum B. Virginis, omniumque Martyrum. Feftorum dein- de numerum pietas fidelium facrorumque Antifti- tutn religio adeo multiplicavit, ut defit modo tem- pus (ingularecenfendi. Inter dies Feftos quidam peculiari, nune anti- quat.o vocabulo, didinguuntur. Legimus enim ali- feubi Feftum Architriclini , quo nomine appellabatur Dominica fecunda polt Epipkaniam. Feftum Stellte , ančtorumque lumiuum, videlicet ipfam Epiphanis celebri- Rudi m e n ta. 13 celebrifatem: Fejlum' tpzlarum, id eft, Cathedrse S, Petri Antiochenae, in qua Ethnici conviviaage- bant ad fepulcra parentum. Feflum divificnis J po- jlolorum , die 15 Julii, quo fertur in diverfas niun- di provincias illos abiifle. C A P U T iv. DE heedomada, sabbato, DIE DOMINICA. H ebdomadas ab f/HSopos feptimus\ eft feptem die- rum fpatium , unde & feptimana appellatur non vulgari tantum confuetudine , fed euam’ in Cod. Theodof. 1 . 5 de fpeclac. Hebraei item fpatium illud dierum vocant Schiabuh a radice Schiabah , fep¬ tem. Hinc aliquando dies feptimus hebdomada di- citur , ut in libris Jofephi animadvertit illuftris Voffius, fz viciffim nomen Sabbati , quod figipiicat diem feptimam, interdum ufurpatur ad figniftean- dam hebdomadam. Ita Marci 16. z. habetur, fan&as mulieres ?d Chrifti mcnumentum veniffe valde mane ma fabbatorum ; & Pharifaeus Lucse 2g. 12. ajsibaf. Jejuno bis in Sabbato : ac prima hebdomadse dies vocatur prima Sabbati Mattim 28 . 1. & Marc. 16. 9. In quibus , aliisque locis čemim eft , ncmen Sabbati pro tota feptimana ufurpari. Non foluni hebdomadas dierum , verum etiam hebdomadas annorum legimus in facris Bibliis, & in Hebraeorum Commentariis. Numerabis (ita Le¬ vit. 25.) quoque tihi feptem hebdomadas annorum, id *Ji , Jepties Jeptem , qv£ Jimul faciur.t annos 49. Jancliftcabisque turnim quinq*agej:mum. Sir.gularum auteni harum hebdomadanim annus feptimus eft annus iile Sabbaticus, de quo lex M-oyfis eodem capite Levitici v. 4. Septimo autem anno Sabbatum erit terne, reqvietionis Domini, agrum non Jcres, 0 viueam non putabis, Inter 14 ChROMOLOGI/E Inter hebdomadas annorum celeberrims funt il- lae feptuaginta, quibus Daniel Propheta c. 9 24. tempus futurae redemptionis definierat. Quaruin , fententia eorum, qui Dominum cruci fuffbcum ar- bitrantur anno Vul. ./Era? 29. tališ elfe debet par- titio, ut haruin hebdomadarum initium ftatuarur in anno 457. ante TEram Chriflianam; hebdomada fe- ptuagefima, quam Propheta dixit, decifam effc- & abbreviatam, inchoata 'lit anno ejusdem Jtrae 2 6. , & in dimidio hebdomads , fcilicet pod alios tres annos, Chriflus occifus fuerit, pradi&o nimirum anno *9* Enimvero il annis 457. addamus annos 29. refultat fumma annorum 48®* atque annus qua- dringentefimus očtuagefimus fextus eft dimidium hebdomadis Septuagefunae. Nam feptuaginta heb¬ domada? annorum funt anni 490. Ab annorum hebdomada ad hebdomadam dierum rovocemur oportet. Infignitur hasc enim in Epi- ftolis Romanorum Pontificum v & in libris ritualibus, nec non apud Hiftoricos , nominibus quibusdam peculiaribiis. Atque hebdomada praecedens Domi- nicam Refurredtionis a Grscis Latinisque vocatur cffloficcg , hebdomada major, ob maxima Eccle- fiarum officia: indulgentia iteni ob poenitentium ab- folutionem. Vocatur quoque hebdomada paer.aUs & laboriofa propter Domini pallionem. Rurfus heb¬ domada authentica in monumentis Ambrofianae Ba- filicas. Tertia polt Pafčha dicitur hebdomada expe- čiationis, quod per id temporis Spiritus fancfci ex- pe&etur adventus. Quarta hebdomada Quadrage- limse, cujus Sabbato faciae habentur ordinationes, in Gelafii primi, Innocentii III. aliorumque Fontifi- cum litteris Hebdomada Mediana vocatur. Hebdo- madae autem reliqux, ut Pafchalis, in Albis , Pen- tecoftes, pronunciato duntaxat nomine innotefcunt. Nomina feptem dierum, e quibus conflatur heb¬ domada , funt cuique notiffima. Eorumdem nomi- num origo inde repetitur, quod fingulis diei horis Ethnici praeeffe putaverint unum ex feptem fideri- bus, quse funt Sol, Luna, Mars, Mercurius, Jo- vis, Venus, Saturnus; adeo, ut primse hora? diei primi j Rudimenta. 15 primi praefit Sol, fecunds Luna, tertiaeMars, &c. Priniae autem hone fecundi diei Luna, primse horae tertii diei Mars prsefit, atque iia deinceps. Quare a planeta, aut fidere nora primae habet dies, ut appelletur dies Soliš, diesLunae, diesMartis, &c. Legantur Dio lib. 37. & Philander lib. 9. Not. in Vitruvium. Verum , ut fupra monuimus , Eccle- fiaftici ex decreto §ylveltri his nominibus, ortis vel ex Pythagoribus fubtilitatibus, vel ex com- mentis iEgyptiorum , commune Feriarum nomen fubftituerunt , ita tamen, ut primam diem hebdo- madae appellent Dommicam, feptirnam Sabbatum. Sabbati etymologiam dedudam a Sciabah fep - tem , tradidimus fupra: fed repetita a Sciabat fi- gnificat cepati onem , & reguiah ; atque hoc padlo non totam denotat hebdomadam, fed diem fepti- mam , in qua Deus requievit ab omni opere, quod patraderat. Gen. 2. 2. Hinc Judaei creationis me- moreš fabbatum colebant juxta legis praeceptum, Exodi 20. n. & Deut. 5. 14. Perlius Sat. 5. Ju- daeos irridens horum felta vocat Salbata recutita , & Rutilius ad Numantianum lib. r- inquit: Septima qu£que dies turpi damnata Vcterno : Ovidius pan¬ ter in lib. 1. de Arte amandi: Culta Palajtino fepti- rna Fejla viro. Sabbatum a n n o Dominicae Paflionis incidens in hebdomadam azvmorum dicitur Mapnus dies Joan. 19.31. non quod fuerit ipfa Pafchae foiem- nitas , fed quia populus cum vi dimiš pacificis per totam azymorum hebdomadam templum adibat. Dies vero hoc pracedens Sabbatum vocatur Para- fceve , Marci 15. 42. Eft autem nupctrxevq idem, ac praparado ; nam Judaei feria fexta polt meridiani parant cibaria, menfasque fternunt pro die proxi- mo. Hujus rei caufa dies emortualis Chrilti dici¬ tur nupa} tS tsaar^tt. Commemoratur Lucae < 5 .1. Sabbatum Scvre pon parov , fecundo - primum. Difcepfa- tur adhuc, quodnam Sabbatum indigitet Evangeli¬ ji fed inter varias interpretationes illam exifti- mamus probaliorem, quse tradit, Sabbatum dtvrspo- tv parov fuiffe, quod immediate fequebatur fecundum diem azymorum , quafi diceretur, dni Scvrt paS" i t*rot, primum poji diem fecundam, Sab- 16 Chronologije Sabbatr in diem Dominicum translata feftivitas fuit abrogatio legis quantum ad. determinationem diei, non quantum ad cultum Divinitatis, Divino- iumque beneficiorum coatemplationem. Cum enim dies Dominka fit illa, in qua Deus mtindum con- didit, in qua Chriftus refurrexit, & in qua Špiri¬ tu.s fančtus defcendit fuper Apoftolos; incultuejus- dem diei commemoratur beneficiumcreationis, cu- jusgratia obfervatio Sabbati piimitus fuerat indičta, & memoria repetitur peračta redemptio, & fan&i- ficatio aniniarum, ita, ut in hujus Fefti obferva- tione perficiatur, non deftaudetur finis prsecepti; Memento , ut diem Sabbati fanclifices, Pr$ caeteris Dominicis praecipuam venerationem expoftulant Dominka Pafchatis , & Pentecoftes , Pafcha etymologiam fortitur a radice Pafach, trem - Jn 'dt, non, ut quidam exiftimarunt, a verbo Grae- co natrga, patior. Hebrsei folemniffimam habuere Pafchatis celebritateni exeunte luna 14. menfis Ni- fan, id eft, vefpera diei quart 32 decini 2 e, unde ini- tium fumebat dies XV. legalis, in cujus noči e An- gelus pertranfiens exterminavitprimogenitos rEgy- ptiorum. A quo tranfitu prima dies azymorum Phafe , vel Pafcha appellatur; legatur caput 12. Exodi. Quiin Pafchate celebrando eamdem lunam 14. obfervabant , Quartadecimani dičti funt: eos- que traditione derivata ab Apoftolis fecundo Eccle- fiae Seculo S. Vičtor I. , & anno 325. Nicaena Sy- nodus praefcripfit, lata lege, ne alio, qtiam Domi¬ nko die Pafcha ubiqueGentiumcelebraretyr; quod faluberrime inftitutum eft, ne ChriftLni Judseis communicare viderentur , nec Agni typici, fed Chrifti, qui Pafcha- noftrum immolatus eft, myfte- ria faera recolerent. Eodem plane modo Pentecoflem, five diem quin- quagefimum , quem colebant Judaei in memoriam legis datte in Monte Sirni quinquagefimo die egref- fionis ex--®gypto, Chriftiani colunt diequinquage- liroa poft Dominicam Refurreftionis, ob divini Spi- ritus charifmata Apoftolis diflributa. Eft enim mv- idem ac Quinia } nempe delatio lignorum adTem- plum. Tifri die III. Jejunium ob sečem Godoliso & Judseorum in Mnfpha. V. Jejunium ob mortem 10. Ifraelitarum , & Achiba #ilii Jofeph, VII. Jejunium ob conflatum vitulum , infliftumque propterea gladiumi X. Jejunium Kippurim, fcu expiationis ; XV. Scmopegia , fiv'č Feftum Tabernaculorum. XXI. oor%o(poifia., Feftum Romanorum. XXIII. Legis & Moyfisfeftiva memori*. Dedicatio liem Templi SsJomonis. l/Iarfihevan die VI. Jejuiliujn ob excacatum Sedechiam , ejusque filios a Nabuchodonofof iaterfeftos. XXVII. Jo ve , live pluvise In autumno tempeftiv* petitio. Kisleu die VII. Jejunium ob combuftum a rege Joachim’,vo¬ lumen confcriptum a Baruch. XXV. Eticaenia, vel Dedicatio Templi, feftumque Luminarium. Thebst die VIII. Memoria Legis in Graecum fub Ptolomse* rege converf#, cum jejunio IX. & X. dies afflidtioni« ob obfr- dionem clademque Jerufalem fub rege babylonis. Schebat die VIII. Mortis Juftorum, qui extiterunt fub Jofue lugnbris cum jejunio recordatio. XXIII. Jejunium propter ido- lum Michae, concubinam violatam in Cabaa, motusque Ifraeli- tarum contra tribum Benjamin. Aldar die VII. Mors Moyfis atque jejunium. IX. Jejunium ob contentiones inter difcipulos Sammai, & Scholam Hillel. XIII. Lsetitia »b iiU*rfWtaai Nieanorem. XIV; & XV. F®fta 9 *:t«nu Ru D IME K TA* 19 EM. Tifri , dičhis olim Ethanim. Marfchcwan. Casleu. Thebct. Schebat. Adar. Veadar, five Adar fecundus. _ Horum finguli a neomeniis inchoantur: & quo* niam menfes lunares funt, ac breviores folaribue poft tertium annum Judrei lunadonem linam ad- «unt, five menfem decimum tertium, quem vocant Adar fecundum. Nomina menfium apud ^Egyptios funt ThotJh Paophi. Athyr. Ckojac. Tybi. Mechir * Pkamenoth* Pharmuthi, Packon. Payni. Quorum menfis primuf, id eft, Thoth ciim ! pri- mum vagus, & mobilis foret, capta a Caefare Au- gufto Alexandria anno V, O« 724. ante ,/Eram Chri* ftianam 30. fixus eft die 29. Augufti, ut colligitur ex Dione lib. 5 r. Rom. Hift. Atticorum, five Athenienlium menfium ifta funt nomina. Hccatombaon. Mctagitnion. Jšadromion, S * ■ ii- 20 Chronologi^e , Memacterionl PyanepJion. PoJiJeon. Gamtlion. Anthejlerion. Elaphebolion, Munichion. (c) Thargeliort. Srirrhophorian. Primus menfis Atticus, viddicet, Hecafom- baeon initium ducebat a Neomenia proximiore Sol- ftitio aeilatis paulo poft Idus Junias, dum fol odb« vam partem Cancii transmittcns ad inferiores cir. culos incipit remeare. Apud Macedones menfes vocabantur Xanthicus. Artemi/ius. Dajius. Panemus. Eous. Gorpiaus. Hyperberetaus, Dius. ApelLtus. A'/dirueus. Peritius. Dyjlrus. Hcrum menfium primus Xanthičus concurrit cum Nifan Hebrasorum, Hyperbmtsg, (d) Prijnos fc Mictt Miilioram dierum 30, ftennduS T\epliares diertim 29. & >’e deinceps. Additahlfeemenfibus nomina funt vari* tantummodo pronundationis. Neteffariumnon duxšmu«, alia jnenfum nomina apud Veteres reperta tranfcribere. Ha aceurste collegit in fuisinftitutionibus ad ftudium Antiquitati* Kverardus Audrichius Srholarum Piarum, omnium, Ut puto, «ui de hoi argumtntofcripfere, jiovjffisiuj. Rud IMEN TA. 23 Spuma , ex qua nata Venus, cul menfis ifhs fuit fa- Cer, vel potius quod annum aperiat , diftum volunt : Maium vel a majoribus, vela Maja Matr« Mercurii • & Juniutn ajunioribus, llve a Junone. Quinčtdis* Sextilis , aliique a numeris fortiti funt nomina ; quamquam lege M. Antonii Ouindilis appellatus fit Julius in honorem Julii Caefaris nati eoderu Men- fe; & Sextili§ diftus fit Anguflus in honorem Au- gufti,qui Sextilimenfe iniit Čonfulatum, tres egit Triumphos, A£gyptum devicit, & civilibus belii* finem impofuit. Apud Latinos menfium dies Kalendis, Non.is, & Idibus diftinguuntur. Kalendm a xaXoo dičtae funt, quod olim ad primum lunae adfpečtum facrificio per- afto Pontifex ad curiam Capitolii vocata plebe pto- nunciabat, quot numero dies usque s.d Nonas fu- pereflent, aut quinquies, aut fepties arepetito ver* bo 5 , id eft , voco. Hinc prima dies, ex ii», quse calarentur, Kalenda , & Curia, adquam plebs vocabatur, Curia Calabra fuit nunf.upata. Non* vero a nova lunae obfervatione, feu potius quod incidant in diem^nonum ante Idus, aučtore Varro- ne lib. 5. de L. L.appellatae fuerun t. Idus deniaue etymon habet ano t S il&nf, quodeo diein anno.Ro* muleo luna plenam fpeciem oftenderet, vel a verbo Thufcorum iduare , id eft, dividere, quoniam idus menfem dividuntac findunt, ut inquit Horatius lib. 4. Ode n. Idus tihi funt agenda, qui dies menfent Veneris marina , findit Aprilem. Qua ratione finguli cujusque menfis dies defi* gnantur, perfpicue docent, qni pertra&ant de Iva- lendario ; atque ad memoriam juvandam tetrafti- chon quoddam confcribunt. Hujus tamen loco pl*-' cet nobis verfus apponere ex Eclogario Aufonii Burdiealenfis: At Nonas modo quarta aperit , modo f exta ' refctt lux. Sexta refen Maji , Octobris , Martisque recurfu , Rt qui foljUtio fua tempom Julius infert. Catera pars Menjium auartis ejl prtedita Nor.is. B 4 Osnr.es 24 Chro fologije, Omnes vero idus oelava luce recurrunt. Poji idus , quas quisque fuas habet ordine menjis, DiverjtS numero redeunt variante Kal trnke. DE JUBILiEO, E T DE S EC UL O. nniim dici, quafi majorem circum, ficut annu- lus minor circulus dicitur, Varro, Servius, aliique tradiderunt. A Gtiecis tarnen, qui annum hvov appellant, nomen hoc derivaffe cenfet Feftus 1'ornpejus: nec defunt, qui iilud arceffant ab inno - vatione, five orno tS amušfSai, uti obfervat lauda- tus Servius ad verfum Virgilii TE n. r. Triginta magnos volvendis menjibus orbes, Eft itaque annus tempus, quo foi Zodiacum percurrit, revolvitur, & curlum iterum innovat. Unde Veteres duxerint annorum initia , dixi* mus cap. praecedenti. Sed animadvertendum eft, Jud»is duplicem effe annum: facrum, qui incipit a Nifan, ut habetur Exodi iz. z. Menjis ijle vobis principium menfium , primus erit in menjibus anni : & annum civilem, inchoandum a menfe feptimo, feu Tifri, quando cuncla exačto meffis, & vinde- miae tempore , conduntur , ut conftat ex eodem li- bio cap. 23. 1 6. & 24. 22. Graeciitem, prajfertim poft Chrifti adventum, nune a verno tempore , nune ab autumno inifium anni aufpicantur. Et quamvis Aučtor Chronici Alexandrini anni primordia ftatuat in die 2r. Martii, &Maximus Monachusin Aprili; communiter tamen annum Eccleliafticum fubducunt ab Vril Calendarum Aprilium; unde & nos abln- camatione confuevimus numerare. Profedto reli- qua annorum initia ex inferius tradenda Epocharum exp!anatione innotefcent. CAPUT VI. P E R T-R A C T A T U R D E A N N G, Quenv Rudimenta. 25 Quemadmcdum varia funt annorum principih ita varia qft longitudo, ac extenfio, Diferimen in" ter annum Ramuli , Numae, & Julii Crefms afTi’ gnatumeft paulo fupra. Illud vero, quod interan¬ num folarem, & lunarem intercedit, unicuiaue ob- viumeft; fiquidem lunarem annum conftare dicbus 354 - & horis fere 9. folarern aurent diebus 365. & dere'd. horis, nemo prorfus ignorat. Tempus. ita- qne in iftiusmodi quisquiliis non eft terene! mr. Non contemnenda videtur quseftio de annis Pa~ triarcharum: nonnulli eninrnon percipientes, quo- modo vitam tam diuturnam egiffent, opinati funt, annos iilorum fuiffe noftratibus breviores, adeo, ut decem eorundem annorum unum duntaxat covn- munem annum conficerent, & Noe V. G. qul Gen, 9. 29. vixiffe dicitur annis nongentis & quinquagin- ta, vixerit annis. 95. Sed hsec opinio manifeftae falfitatis revincitur. Eteninr Gen. 7. in Anno fex- centefimo ipfius Noe diftinčte commemoratur men- fis fecundus, cujus die 17. caepit diluvium; & p r o- ximocap. 8- narratur, arcem 27. die menfis feptimi requieviffe fuper montes Armenine, ac prima die menfis decimi apparuiffe, aquis imminutis, cacumina montium: tum dies numerantur ufque ad initia an- ni vitae fexcentefimi primi, ut manifeftum fit .annos Noe duodecim menfibus confhffe. Ad haec cap. 5. ejusdem libri legimus, Cainan genuifTe Malaleel an¬ no aetatis fuae 70. & Henoch IVfathufalam anno 65. £ autem quilibet annus Patriarcharum annos decem comtnunes comprehendiffet, Cainan feptennis, & Henoch in minori aetate liberos procreaflent. Quis autem, inquit Auguftinus lib. 15 de C. D. cap. 12* generat homo feptennis. ' Guaeritur infuper, cujus durationis fuerint anni -®gyptiorum, quorum aliqui abOfiridead Alexan- drum numerabant annos iocoo. aliqui 23000. audto- re lib. 1. Hill. Diodoro Siculo. At primo tanquam fabulofa rejicienda eft prodigiofa lila yEgyptiorum antiquitas. Deinde Plinio, Cenforino, & prscita- to Diodoro teftibus, non fuit apudTEgvptios; anno- jmtn form?, fed fuerunt anni unius, duorum, vel B > tri um ChRONOLOGIJ! 2,6 trium tantummodo menfium. Praeterea Augudinus ]ib. 12. prsecitati Operiš cap. io. ait: perhibentur JEppptii quondam tam breves annos habuijje , ut qua- ternis menjibus jinlrentur. Dynaftiae demutn vKgy- ptiorum, a Julio Africano, & ab Eufebio defcri- pt*, ex quibus exfurgit portentofa illa annorum multitudo, implicitas, non fuccedivas ede denion- ftrat in lib. ». de Idoiolatria Gentium Gerardus Joannes Vodius. Diximus fuperiori cap, 4, Judsos colere annum Sabbaticum, illum nempe, qui cum fex annisprae- cedentibus condituebat hebdomadam unam anno¬ rum. Fuit quoque illis celeberrimus annus quin- quagedmus recurrens pod leptem hebdomadas an¬ norum , id eft , pod annos 49. Anrius ide quin- quagefimus vocatur annus JubiLci Levit. 25. n. nomine derivato a Jubal , buccina , five 3 Jahal , ciducere, quoniam člangore buccinae annunciaba- tur, & afferebat libertatem ; atque eodem anno fervi fui juriš fiebant, & fundi redibant ad pri- ftinos dominos. Bernardus Lamy, & alii> qui pu- tant, Jubilaeum foJitum aanunciari cornu arietis, ignorant, arietum cornua, cum folida fint, non va- cua, inflari non pode. Jubilaeum Septuaginta di- xerunt annum remijfionis. rijg aplvsai;. Jubilaeum Romani etiam Pontifices indituere. Tribuunt quidam hanc inditutionem Bonifacio VIII. qui indulfit, ut centedmo quoque anno venia pec- catorum donarentur, quicunqne inviferent Roma¬ na templa. At condat ex Cond. ipfuts Bonifacii lib. 5. Extravagantium communium, cap. Antiquo~ rum, hunc Pontificem Jubiloeum non inftituide, fed confirmade. Ex quo autem Romani Pontidces an¬ no centedmo , & non quinquagefimo indixerint olim Jubilaeum , non videntur animum intendide ad Judaeorum confuetudinem, fed potius abolere voluide fuperditionem antiquorum Romanorum s qui centedmo quoque anno ab Urbe condita cele* brabant Ludos Seculares. Clemens tamen VI. fin* guli* annis quinquagedmis Jubilaeum alligavit, Conftit, Unigenitus , Extrav. Com. tit de remid". , Rudimenta. 27 & indnlg. lata anno 1343. Sedentibus Urbano VI. Bonifacio IX. Martino V. & Nicolao V, Jubilseum poft triginta tres annos repeti confuevit ; ac de- mum Paulus II. & Sixtus IV. celebrandum eiTs mandarunt fingulis annis 25. prout ab anno 1475. hačtenus fervatum eft. . Prior itaque Jubilseorum inftitutio fpečtabat ad finem cujusque Seculi; & quodlibet Seculum com- prehendit fpatium arinorum centum. Vel a fequor, quod seta te una abeunte fequatur altera, vel a Ječo, quod in minores partes fpatium illud fecetur, vsi aliunde repetas Seculi etymologiam, parum refert. Quod nos dicimu® Seculum, Grseci appellant , aut utm. At apud Plutarchum aliquando figni- ficat annum ; Artemidorus autem Seculo tribuit annos feptem, Heraclitus triginta, Verrius Flac- cus centum & decem, Varro, & modo Scripto- res omnes, annos centum. Neftor, cum vixerit annis 90., nimirum tribus Seculis juxta Heracliti numerationem, quafx vitam protraxiffet ad tria fe- cula, ut definita funt a Varrone, aperto mendacio ab Ovidio ra. Metamorph. ita loquea« inducitur, Vixi annos bis centum , nune tertia vivitur atas. Kodein errore labuntur, qui per Neftoreos annos defignari arbitrantur infolitam, ac prodigiofam fe- ne&am. Grsecorum aiun , & Hebrseorum Halam aliquan- do sfternum, aliquanto feculum, & aliquando diu- turnum , & indefinitum tempus fignificant. Hac ambiguitate conantur Origeniftse eludere illa faera- rum Scripturarum loca, quibus damnatorum fuppli- cia fempiterna efle enunciatur. Verum eam smbi- guitatem non habet aut hebraica phrafis, Min ko~ lamhad Helam , aut grseca, hg t«? uuiiug am fcilicet , in Jecula Jcculorum ; qua pbrafi impiorum cruciatus perenniter duraturus ejrprimttur Apoc 20. 10. quamquam ad Origeniftas refellendos aili plura fuppetant argumenta. CA- aS Chronologije CAFUT vir. (JUIBUSD AM C Y C L I S PR^MIS- S 1 S , PERIODUS JULIANA EXPL ANATUR, E xadior cseteris menfura ?nnorum eft Periodus Juliana, a Jofepho Scaligero , Julii filio, fecu- lo i 6 . ex variis compada cyclis, & annis Julianis accommodata ; unde ipfius Periodi Julianae de« promptum eft nomen. Nequit idcirco haec perio¬ dus piane dsgnofci, nifi cyclorum, ex quibus fa- bricata eft, prsemittatur notitia. Horum cyc!orum prior eft Indidio, quam Gra?- ci vocant, id eft, largitionem; apenfita- tione enim tributorum , quorum canon annis fingu- lis indicebatur, Indidionis nomen derivant quam- plurimi. Ab apparitione Crucis fada Conftanrino an 312. Indidionem , quafi Indicatianem , didam putat Panvinius; ab Adio autem promontorio, feu bello illic commiffo. anno U. C. 723., ante ./Eram Chriftianam 31. Erymologiam indidionis quidsm Grascuii nimium infulfe deduxerunf, quafi indidio vocanda toref. Audor Chronici Alexandri- ni ftatuit Indidionum initia in anno I. Monarchia; Julii Casfaris, ante Chr 48. ac primo JErze Antio- ehenas. Hinc Scaliger edam aufpicatur Indidio- nes , quas appellat Caefarianas. Quidam vero In- didiones numerant ab anno fecundo Caefaris Augu- fti, id eft, ab anno ante Chr.30 , fi computentura pugna Adiaca. At confentiunt omnes , Indidio- nem Conftantinianam ab anno V. M. 312. & a Ka- lendis Septembris efle inchoandam, adeo, ut an- nus proximus 313. Kalend. Januar, fignandus fit Jndišione I. Dixi Indidionem Conjlantinianam ; nam funt Indidionum diverfa nomina, ac diverfa principia. Conftantiniana, ut nuper dixi, inchoatur a Kalen- dis 29 RuBiMENTA. dis Septerabris; eamque rationem innuit S. Ambro- fius in Epiftola ad Itpifeopos ALmiliae : eamdem quo- que tenent Epiftolae Gregorij Magni. At Indidio Cafariana, cujus generis 'eft Valentiaca I. 9. de In- dulgentiis debitorum in God. Theodof, progreditur ab VIII-Calendarum Odobriš: atque hinc Indidio- nes fupputat Ven. Beda de Rat. temp. cap. 46. In¬ didio denuim Romana, nune Pontificia, a Kalen- dis Januariis ducit exordium. Eft autem Indidionum neneSsxctTyp!$ five Cyclus annorum quindecim, quibus exadis reditur ad uni- tatem. Igitur cum annus 313. Kalen. Januariis fi- gnandus fuerit Indictione L congruit eadem nota anno 328 343. 3^8- atque ita deinceps, adeo ut annus 158?.. Corredionis Gregorianae notam habuerit In¬ didionis 10. dpraefens annus 1774.Indidionis 7.In- vemendi autem uumeri Indidionum in quolibetanno V- M. vulgatiffiinus Canon comprehenditur fequen- ti difticho: Si tribus adjunclis, Domini divijeris anrtos Ter tihi per quinos , indičtio certa patebit. Dato itaque anno Chrifti addantur 3. & fumma dividatur per 15 ac nuraerus, qui negledo quo- tiente refiduus eft, annum indicat indidionis & ii nihii fit reliqui, indidionis annus erit 15. Sequitur Cyclus alter , id eft, Lunaris, annorum 19. quem graeeo vocabulo paffun imuSc^rtjgiScc vo- cant. Idem Cyclus Metonicus appellatur a Meto- ne celebri Aftrologo Athenienfi Paufanise filio, qni illum ediditanno4. Oiympiadis 85 - ant e Al ra m Chrift. 433 - CO Dicitur quoque aureus nutnerus, quoniam tanti eundem Cyclu m faciebat antiquitas, ut illum au- (e) Rabbi Hillel Cvclumalium T9. annorum ad Neome- nias inveftigandas Judaais tradidiffe fortur anno Chrifti ,95«. 5mperante Conftantio. Idem Hiilel primus conftituit Epocham illam Judaicam, qua a creatione mundi usque »d ptincipiuaa. JE r* Chriftiajra coBJprehendit aimos .3760. 3 ° ChKONOLOGIjI aureis pingeret charačteribus. Inchoavit MetonCy- clum 1'uum a folftitio ssftivo, five potius a Neome- nia illi propinquiore , unde progredi annum Atti- cum praenotavimus cap. 6. Undeviginti iilianni, quibus lunse, aftrorumque perfkitur revolutio, An- nus Metonus (forte Metonicus) vocatur a Diodo-’ ro Siculo lib. 3- de fabuiofis antiquorun> geftis, In- venitur annus Cyeli lunaris, fi dato anno M. V. ad- datur unitas» ac furama dividatur per 19. Ea enim partitione fada, nutnerus, qui feclufo quotiente fu« pereft, ifidicat lunarem annum; &fi nihil remaneat, erit annus Cyeli lunaris 19. Juvands memoriae cau- fa traditur Canon ifte arithmeticus fequenti difticho. Unum addes annis Domini, f ] mmamque novenis Et dcnis tribuas , numcrus tihi ut aureus adjit. Hac regula adhibita conftat, aureum numerum hujus anni 1774- effe s. Prsetermitto Periodum Ca- lippi, qui anno 3. 01ympiadis rx2., id eft, 330 an- te M. Chrifti animaduertens in anno obla vocycli V. Metonici variationem unius diei, inftituit Periodum ab ipfo au&ore Calippicam nuncupatam, tanquam fub* fidiariam Metonicm, & conflatam ex quatuor Cyclis lunaribus, nempe ex annis 76. hujus enim nullusno- bis in hifce inilitutionibus iuturus eft ufus. Tertius eft Cyclus folis compleftens annos 28 . Hujus au&or fuit Sofigenes egregius Mathemati- cus, cujus praefertim opera anno Confufionis, an- te jEram Dionyfianam 46., ufus eft in Calendarii reformatione Juiius Caefar. Appellatur autem Cy- tlus folis a prima hebdomadis die,quoniain exačto duntaxat fpatio annorum 23. iisdem litteris (quas vocant Dominicales) dies hebdomadae praenotan- tur. Harum vero litterarum, juxta Sofigenis in- ftitutionem, Ule erat ordo, quem indicat verficu. ius, Gaudet Francu < Eqw, Dor ur Cam , Balt afer Gum Rudimenta. 31 Cum itaque primus annus Cycli fit BiffextUis, quemadmodum 5- 9- *7*. 2l -> &25*prsefignabatur olim prior ille annus litteris G. F. At rpoft cor- re&ionem Gregorianam, quae contigit anno 1582. , litterae ills interdum e loco fuo dimoventur, atque modo ita Cyclus lolaris procedit, ut primo huius Cycli anno aifix® fint litterae D. C., fecundo B. , tertio A., quarto G., quinto F. E,; atque ita de - inceps, duplicatis litteris in quolibet anno Biffexti- li, quoniam huic una additur dies menfi Februario, diesque Dominica de una in aliam feriam transcur- rit, ut ccnftat ex Calendario. Canon inveftigandi annum hujus Cycli eft hujus- modi. Dato anno TErae Vulgari* adde 9. deindefum- mam divide per 28. ; ac numerus , qni neglečto quotiente fupererit, is Cycli annum commonftrabit: ac fi nihil fuperfit annus Cycli erit 28- Haec regu- la comprehenditur fequenti difticho : Junge annis Domini ter ternos, perque viginti Ocio feca fummam; Cyclus folatis habctur. Invenies huius Canonis ope annum 1774- effe 19. Clyei folaris ; cui refpondet littera Dominica- lis B. Jam yero fi Cyclus folaris 28 multiplicetur per Cyclum lunarem 19. refultat fumma 532. qtie fumma Periodus Vičtoriana , five Dionyfiana appellatur. Hanc enim Periodum anno Chrifti 463 rogante Hi* lario Papa inftituit Vičtorius Aquitanus, ut in ce- lebrando Pafchate cum Latinis Alexandrini inpoue- rum convenirent, eamdemque Periodum recenfuit & adhibuit anno 526. Dionyfius Exiguus, ut ipf«* met innuit in Epiftola, quam laudat Beda de Kato Temp. cap. 40. Eft autem Vidt®rianae ■^ e J l0f A. h2 „ proprietas, quod iidem Lunae & Soliš charactere nonnifi transa&o illo Cyclo annorum 532 J»mul con- current, v. g. annus 1. Mrx Chr. foit Cycli luna- ris 2. & Soliš 10. nec una fimul redierunt linule Cycli, oiii auao 533. ineuate; *tque hoc anno 1774- 32 Chronologi^e eft Cycli f.unae 8- & Soliš 19., qui conjundim re- dibunt arino 2306. Hune Cyclum Vidorianum annorum 532. fi mul- tiplicemus per Cyclum indidionum, confurget fum- ma annorum 790°, qli® fumma eft Periodus illa Ju- liana, cujus grutia prasmiffafuit aliarum Periodorum expianatio (/') C A.PUT VIII. de u ti lit ate , e t u s u p r je- D I C T^E PERIODI, NEC NON DE GBiECO- ROMANA, AT- QUE NOR1SIANA. P eriodi Juliaftae mulfiplex eft utilitas; nam pri- 111 um fi annus quilibet ejusdem periodi divida- rur per ry ju'xta canonem fupra prsemiftum, habe- tur annus lndidionis; fiper 19. annus cycli lunaris ; li per 28. annus folaris cycli. Deinde poteft haec periodus tam annis, quii£ram praeceflere Chriftia- nam, tam lis, qui fubfiecuti funt, imo ante mun- dumquoque conlidis, ac perpetuo in pofterum ex- cogitatis aptari Infuper hujus periodi ope depre- fcenduntur Chronicorum errores, & praeciqui Hifto- riae cardines retinentur memoria. Sat eft, fi dica- mus Cl. Petavium, qui Scaligerum ubique exagitavif, in Magno Opere de Dodr. Temp. lib. 7. cap. 8.hsec litteris confignafle: Magnopere Chronologia ryroni- (/) Sothicam Periodam, feu Canicularem , traditam a For- phyrio , de qua Marshamus , & Stanlejus , compledlentem an- nos 1460 ante sEram A ahonaffaris , csterosque Cyclos , quo- juin nullus nobis eritufus, neceffum non eft declarare. Cy- clus vero Lunifolaris annoium 1932. ab Auguftino Altini folerter deduftus , titpote inmxuslupputationi LXX. Interpr. ncgtiit nobis in ufu ejte perpetuo. Rudimsnta. 33 lus aucior Jum, uti Julianam hanc pcriodum , ejus* que tractationem , & ufum Jedulo condifcant , certo- que Jibi perjuadeant, fine hoc prafuiio diffidlem, S erroribus obnoxiam temparum ejfe dobrinam ; econ- tra vero tutijjimam ac facillimam iniri viam, f qu.it eam Jibi , quam dixi Periodam prtffcribat. Similia illuftris Pagius differt. praevia in Criticam Annalium Baronii. Ut eadem utamur periodo in annis Chrift. fciamus oportet, annum primum ejusdem TErae effe P. Jul. 4714. quoniamanno Juliano 46. in quocom- ftiunis ./Er-e ftatuuntur initia, fuit annus 4. indi- dionis. a. lunaris cycli, L 10. cyclifolaris, quitre» cbaraderes niinquam invenientur rurfus conjundi, nifi pod exadam totam periodam annorum 7980. at fiinul convenerunt anno hujus periodi 4714 Igitur cum annus P. J. 4714. fit primus Vulg. Mize, dnto quolibet annoChrifti, adiuvenitur cumquo anno P. Jul. concurrat, iiaddantur anni47£3. quibus P. Ju- liana antevertit Mxx Chriftianae. Eftitaque prae- fens annus 1750. P. J. 6473- quo divifo per 15. ha- betur indidio 8. divifo per 19. habetur annus cycli lunaris 13. & divifo per 28, habetur annus cycii folaris 5. Ex quo autem cum anno primo /Erse Vulgaris concurrat annus P. J. 47x4. l'equitur annum Mundi 4004. qui juxta recentiorum, & communion ufu receptam Chronologiam eft itidem annus primus ejusdem iErae, fupputariab anno P. Jul. 7ro atque in hoc anno afpedabilis mundi confignandam efle produdionem; fiquidem ut anno 4714. refpondeat annus 4004. neceflum efle fuperaddere annos 710. Atque haec de Periodo Juliana. Addamus nonnulla de periodo Grjeco-Romana, quam exOrnavit, & ad Latinorum ufum accommo- davit Antonius Pagius. Jnxta TErani Ecclefisfti- cam Antiochenam, & Conftanrinopolitanam f/Era enim civilis apud Graecos diverfa eft, ut dmam in¬ fra pertradans de Annis mundi) narus eft Chriftus anno 5493- qui concurrit cum anno Juliano 45. Ut Berti Breviarium . Tom. I, C hac CHRONOLOGlig 34 3bac periodo utamur, i. debemus annum inchoare more Lafinorum a Kal. Januariis. 2. acyclo luns, quem exbibet haec periodus, unitatem detrahere. 3. addere quatuor unitates cyclo folis. 4. Indičtio* nem, uti exhibetur, retinere nihil detrahendo, & nihil addendo. Enim vero li annum P. Grsecorum 5493. dividas per 14. erit Indičtio 3. fi dividas per 19. erit cycli lunae annus 2. fi dividas per'28. erit cycli felis annus 5. Indičbone igilur retenta, & a cyclo lunae ablata unitate, cyclo autem folis qua- tuor unitatibus adječtis, habetur Indičtio 3. annus cycli lunaris 1. & annus cycli folaris 9. qui funt charačteres anni Juliani 45. Periodi Julians 4713. Haec regula cuique anno ./Erse Vulgaris aptari po* te rit, dummodo eifuperaddaturproedičta illafumma annorum 5493. qui juxta Graecos praecedunt ipfius Mrx Vulgaris initia. Nonnulli denique induxerunt Periodum annorum 1932. quam appellarunt Norifianam, quod confiata fit ex 23. cyclis annorum 84. feu comprehendat 23. ogdoecontatefierseteridas, cyclosque Pafchales La- tinorum,quos eruditiffimis differtationibus illuftra- vit Cardinalis Norifius. Iftius Periodi, quae pro- greditur ab anno r. vEras Dionyfianae, five abanno Juliano 44. perutilis elt ufus ad inveniendum cy- clum folarem , novilunia, diemque Pafchalem. Quae enim competunt anno primo iErae Chriftianae , eadem , cyclo illo revolufo , convenient anno 1933. ptout conftat ex tabulis expanfis in Cateudario Romano F. Guil- lelmi Bonjour. CA- Rudimenta. c a p u r ix. 35 de epochis, ^risque pr.®- ClPUtS, AC PRIMUM DE MUNDIALI. ačtenus dePeriodis: nune de Epochis notiori- bus pertraitabimus, a mundana ducentes ini- tium, EVs^' apud Philofophos idem eft ,acqusedam mentis remora, vel cohibitio aflenfionis, a verbo contineo , cohibeo: apud Aftronomos autem eft ftatus coeli, fitus fiderum, & gradus pla- netarum in Zodiaco; atque apud Chronologos illu- ftre aliquod exordium futuri temporis, quod & Mn appellatur. iEram vero Ifidorus di čtara putat a priori cenfu, quo C. Auguftus univerfum orbem defcripfit, & ornnis orbis profeftus eft 230. in C 4 Ver- 40 ^JHRONOLoGliE Verfione autem, qua ufuseft S, Joannes Chryfofto- mus, & in ea, quarn adbibueruntFlavius Jofephus j.n Antiquitatibus Judaicis, & Theophilus Antioche- nus lib. 3. ad Autolycum, necnon in .Bibliis Aldi- nis legitur,«b A damo genitum Sethum rpuarnGi hm rpiaHOffiudi, tripefimo ac trecentejlmo: quam ledionem probarunt quoque Suidas, & Joannes Antiočhenus, annos aborigine mundiusquead dilnvium 2342. non vero 2242. enumerando. Imo S. Clemens Alexan- drinusiib. i.Strom. aliam fecutus fupputationem ab Adamoad Dilnvium numerat annos 2r48. Non pof- fumus itaque calculos adeo difcrepantes , negledis hebraicis approbare. Idem eft afferendum de compufo Samaritanrum. Etenim S. Hieronymus, libro Tradit. Hebraic. tefta- fur, tam in Hebraeis, quam in Samaritanorum libris legi, Mathufalam genuilTe Lamech anno aetatis fuse 187* & nihilominus in autographo, ut fertur,. Čo¬ piče Samaritano , quem laudant Scaliger in notis Eufebianis, & Seldenus Praefat. in Marmora Arun- delliana, habetur, Mathufalam genuiffe Lamech anno 77. atque in Bibliis Samaritanis in lucern editis, nec non apud Voffium diff. 4. Chronologica, & apud Petavium lib. 9. de Dodrina Temp. cap. 7. anno 07 . Aperte denique S. Epiphanius Haer. .55. fatetur, omnia Samaritanorum exemplaria in numeris difcre- pare. A(;que haec praeftantiam Hebraicasfupputatio- nis confirmant. JEx a itaque Diluvii rede in anno Mundi 1656. conftituifur: unde in Computo Judai- co Hillel habetur, Ab Adam ad Dilnvium usque ami piille fexcend quinquaginta Jex, Inchoatur tertia Mundi Epocha ab Abrahami mi- gratione, & exitu a Mefopotamia, five a benedidio- ne ilia Gen, r2. 3. In te benedicentur vniverfa co- gmtior.es tena, atque a promifiione foederis Evan- gelici. Statuitur autem h«c Epocha in anno P. Ju- lianm 2792. Mundi 2083. poft diluvium 427- ante iEram Chrift. 1921. Enimvero AEra Diluvii fixa eft paulo fupra in anno Mundi 1651» Sem genuit Arphaxad anno aetatis fuae centeHmo, & poft diluvium % Arpha- Rudimenta. 41 Arphaxad Šale anno tet. Ibte C h ) Šale procreavit Heber afl- Heter Phaleg anno Phaleg Rebu an. Rehu Sarug anno Sarug Naehor an. Nachor Thare anno 1 , 0 Thare Abraham an. _ » o. „ a,.,,-. seta* Thare autem poft annos 75- vita fun^o * cum tis fine annunr ageret 205. Deus innt Abraham. 35 30 34 30 32 3 ° 29 120 Conficiunt pradiflU anni fummam annorum 2o83 & feclufis annis 1656. qui fluxerunt ante dnuviui , lummam annorum 427. Graeci tamen a Diluvii initio usque ad migratio- nem Abraham numerant annos 1311- & Samaritani annos 1077. ita, ut Codices Samaritani fuperent He- braeos annis 650. Grteci Samaritanos annis 234. & Hebraeos annis S84. At neceflUm noti eftrepetere, cur Hebraicam fupputationem computo Samaritano- tum Graecorumque prasferarnus. Sunt nihiiominus, qui noftrae adhaerentes Chro- nologi$ a Diluvio ad migrationem Abrahre ex Ha- ran urbe Mefopotamis, ubi Thare deceffit, enu- merant folummodo annos 367. Hi nimirum natum putant Abraham anno Thare 70- non rao. Fulcitur fententia verbis Gen. it. 2 6, Vixit ThareJeptua- ginta annis , S pernat Abraham .: pugnatque pro illa acerrime Petavius lih. 9. de Dočtr, temp. c. 18. Sequimur tamen nos UiTerium, aliosque viros do- ftiiiimos, qvji docent Abraham natum anno 1 hare 1 3 o. Ratio eft, quoniam ex praecit. cap. n. Gen. verfu 32, Thare mortuus elt in Haran anno vitre fuse 205. Quando autem Abraham jubente Domino, C 5 & C*) Inter Arphaxad, & Šale, quidam dufti auftoritate L XX. Interpretom, & S. .Lucas Evangeliflae , locant Caina- R lm ; pl ura, autem de ea auasftione, an infercndus ilJe fit, a br&desvdusj dixlraus de Theol. difcipl. libro XXVI. cap. 4, Chro nologij; 4 2 & patre defunčto egreffus eft de Haran, feptuagin - ta quinque annorum erat, ex cap 12. Gen. verf. 4. Si modo annos iftos 75. Abrahse fubtraxerimus ab il- lis annis 205. vitae Thare; refidui ernnt anni 130. Hac itague astate Thare genuit Abraham. Porro cap. 11. Gen. v. 26. non tantum Abraham comme- moratur, fed etiam dno illius fratres. Legitur enim ; Vixitque Thare feptuaginta annis, S genuit Abraham , Nachor, & Aran. Fieri. non potuit, ut hi tres eo- dem anno 70. Thare nafcerentur. Abraham itaque priori loco nominatus eft, non quia ttpKTOTonog , & natu major. fed promiffionis, & dignitatis caufa. Hinc Aran, qui ante Thare patrem fuum mortuus eft irt Ur Chaldasorum, genuit filiam nomine Melcham, quoe nupfit Nachor patruofuo. Videtur itaque Aran fenior duobus fratribus fuis Nachor, & Abraham. Kadem ratione, non aetatis, fed dignitatis privilegio, inter filios Noe primo loco nominatur Sem, (jen. 5. 3r. Noe vero cum quingentortim effet annorum , genuit Sem1 Cham japhet; quamquam Japhet fuerit filio- rum Noe primogenitus, ut probabilius exiftimant Rabbinorum dočtiffimi, R. Salomon, Aben Ezrae. R. Levi Ben-Gerfon, Mofes Gerundenfis , nec non Procopius, Cajetanus, aliique apud Voffium di(T. 5. Chronolog. cap. Vofliusidem, &Hugo Grotius in Genefim, atque Jacobus Ufferius in Annalibus Vet. & Novi Teftam. 1. & 2. a?t. Mundi. His ad- ftipulatur, quodGen. 9.24. Cham. dicitur filiusNoe miner, & Japhet 10. 21. juxta Hebraicos Ccdices, de quorum tamen fenfu contentiofe differitur, magnus, aut major . Quarta Epocha progredit.ur ab exitu filiorum Ifrael de JEgypto & a lege data perMoyfem. Egreflifunt autem Ifraelitae de Aigypto anno P. Julianae 3223. anno Mundi 2513. & anno ante ./Eram Chriftianam 1491. Enimvero quando Abraham egrefius eft de Haran, agebat annum aetatis fuse 75. ut didtum eft fupra, ejusque anno centefimo natus eft Ifaac. Numeran- turitaque ab exordio peregrinationis Abrahte usque ad Ifaac anni 25 Ifaaco nafeuntur Jacob, & Efau au. 60 43 Rudimenta. Jacob eum univerfa familia in aEgyptum de- fcendit annos natus *3° Moritur ibidem poli: annos _ Fluxerunt deinde usque ad Exodum. ^_198 Sunt anni 450 Jb-ae.-effeiant vocationem Abraha? anni a creatione Mundi 2083. Adde nune annos 430. conficitur Epo' ctl ® JNIundialis fumma annorum 2513 Habetur de annis illis43o. peregrinationis, ac ier- vitutis , illuftre teflimonium Exodi 12. 40. Habita . tl ° autem jiliorum ffrael in AEgypio fuit quadringento * r m triginta annorum. Enimvero annos iftos 430. a peregnnauone Abraham fupputaudos e(Te, aperte do.et Apofloius ad Galatas 3. 17 Confentiunt Pa- tres; inrer quos S. Hieronymus in hunc locum in- •3 nit : Computandi iJU anni 430 ab eo tempore, quo Deus od Abraham locutus e JI, dicens: In fe mine tun benedi- tentur omnes gentet. Idera tradit Jofephus_Jib. 2. Anrjq. cap. 5. OLarlMcot < 3 i rij? A iepunrot , /uti 2rr/xr*j xxi ret os)\tjtt]t.. jietcc ertj Tfiattotrct xui TETpctXO. In depravatum hujus generiŠ Codicem incidit Caro- lus Sigonius, qui Comment. in Hiftoriam facram Severi Sulpitii inquft: Capite 6. lib. 3. Regam in Codi- ee H dr,to numerantur anni 48°- in Gnečo 440. Ha, betur tamen e'vtm Tsrrrapawqčč nai rerpciKorrio en7, m Romana LXX. Interpretum editione; fed men- dum R UDI MEN TA. 45 dum ipfe quoque Sulpitius lib. i. memoratae Hiflo- iis longe antea deprebenderat. Jam ergo anni 479. transačti erant ab Exodo » & dectirrebat quadrin- gentefimus očtogefimus, quando a .Salomone Tem- plum coepit atdificari, ut diximus paulo fupra. Sup pu ?a tur Epocha fexta a fine captivitatis Ba- iyionic£, & a libertate Judaeis per Cyrum reflitu- anno P. Jul. 4178 Mundi 3468. ante ALram Ciiri- “iaiiam 536. Nam a jačtis Tempii hradamentis us- que ad invafionem Judteas fačtam a Nabuchodono- ^°r, & ad initium captivitatis fluxerunt anni 407, Captivitate Judaei permanferunt an. 70. b'unt onmes anni 477. Addantur 2991. quiantesedi- ncationem Tempii praceflerunt, fecundo enim men- le anni Mundi 2992.incepta fuitfacrae aedisftručtura, Refultat fumma annorum 3468- Mundans Epochae. . Hujus Epochse initia ex Chronologia Regum Ju- ® a > <& Ifrael magis apparent. Defunčto enim Salo¬ mone , cum regnaffet annis 40. ex 3. Regum 11.42. Jdeoque cum vixiffet a fundatione tempii annis 3 6. Roboam ejus fUius decem a le Tribus avertit, qi)3e ver.eruntin ditionem Jeroboami; atque ita Regnum Juda, & Regnum Ifraeldiftrafta funt, ®narimt ab anno M. 2992. Reges juda. oalomon Roboam Abias •Aza Jofaphat Jo ra m Oc hozias Athalia Joas Aniafias ^zias Joathan Achaz Ese- 4 6 Chronologije 27 . Jerob^amus IT. 41, 55. Interregnum u, 2. ZachariaS < 5 . m. 31. Selhum 1. m. Man hem 16.. 4. Phacee 20. 70 Ofee anno 9. 477 venit in poteftatem Sal- marrafaris Regis AlTyrio- rum.‘ unde ad libertacem Judaeorum nurfieranrur anni. 102. Summa 7. Perfpicua erit hujus calculi mio, H animadver- fatur, Caprivitatem Babylonieam cospifle anno 4. Joakim, & Mundi 3398. Ofeamvero regem Ifrael fubjugatum fuiffe a Salmanafare anno regni fui 9. & Mundi 3276. a jadis Tempiifundamentis 285- Sive autem anno M. 3398- addas annos 70. Caprivitatis, five anno M. 3275. addas annos 192 qui a Salma¬ nafare ad reftitutam per Cyrum iibnrtarem fluxe- runt, pervenies adannum M. 3468- & a fundadone Templi 477. A libertate Judaici populi, & a Monarchia Per- farum fundata per Cyrum, usque ad Čhrifti Nativi- tatem numerantur 532. nimirum a Cyro usque ad Alexandrum Macedonem romputantur anni 201. Ab Alexandro ad Antiochum 112. Hinc ad Joannem Hircanum. 90. Ab Hircano ad Herodem Magnum 93. Hujus anno trigeiimo fexro, fi ejus anni eom- putentur ab eo tempore, quo falutatus fuit Rex a Romanis, natus eft Chriftus. 36. Summa annorum 532J Addatur hsc fumma Epochae libertatis Tudam-g, five anno Mundi 7453. & conflabitur fumma anno rum 4000. quos a mundi creatione usque ad Rndem- ptoris noftri Nativitatem innixi eruditiffimorum vi- rorum calculis diximus numerandos, Ezechias Manaffes Amon. Jofias joachas 3. m. Joachim Captivitatis Summa Habet Rudimenta. 47 Habet ifte computus praefidium aliquod in tradi- tione Hebraeorum attributa Eliae Prophetae in Tal¬ mud lib. Sanhedrim cap. Helec, quse eft hujusmo- di: Ser millia annorum mundi , 0 P°ftea interitus: duo millia in.initatis , duo millia legis , duo millia an¬ norum Meffue, (k) Sed nuoniam haec tradito non eft Eliae Thesbitae, fed Rabbini ejusdem nominis, de Beluš Affyriorum, čzBaal, quem Sidonii, & Phcenices coluerunt. Certior eft Epocha fecunda Excidii Troja, regise olina & clarilTimae urbis Phrvgise mirioris iitae ad hlontem Idam, oramque maritiinam. Nam Ilium everfum anno 408. ante primam 01ympiadem fere otnnes confentiunt, Cappellus, Petavius, Ufierius, “lii; idque Graecorum Chronica teflantur , au&ore Eufebio in X. de Proep. Evang. Quamvis autem latianus apud eumdem Eufebium & Eratofthenes a pud Clem. Alexandrinum in 1. Strom. a Trcjs ex- cidio ad priorem 01ympiadem numerent annos 407* h*c tamen unius tantum anni differentia nequitinos a communi opinione divellere. Annus vero 408. ante 01ympiadem I. eft annus P. Jul. 3530. Mundi ?82o. Ante' Chriftum rr84. In hoc itaque anno Tro¬ ja :capta, & Ilium dirutum eft. Tertia eft Epocha Regni Argivorunt , quorum ptimus Rex Tnachtis in Peloponnefo principatum iniit anno P. Jul. 285S. M. 2148. ante iEram. Chri- nianam 1856. Ab anno tamen fuperiori Inachi re¬ gini aufpicatur Petavius lib. 13. de do&r. temp. quod, cum minimum difcrimen fit, nonmoramur. Proxlnia eft Epocha Olvmpiadum , qu3= ftatuituj* omnium fuffragio in anno P. julianse 3938- Mundi 8228. ante Chr. 775 die 19. menfis Julii* Loqui- tourde 01ympiadum fupputatione, quautuntur Grae* c orum Hiftoriae , ab hoc dumtaxat tempore meliori »nnorum rerumque ferie digeftae, ac minus fabulo* Berti , Breviarium, Tom. I* D f»- 5° Chronologiae fae. At Grseci enumerant 01ympiades a prasdičto anno P. Jul. 3938. quo anno ludos OJympicos in- ftauravit Iphitus, & ftadio vicit Coroebus Eleus. Hinc 01ympiades iftse Iphitfueč vulgo appellantur. Verum ante annos 43°- agonem Olympicum confti- tuerat Hercules Idaeus, &quinto quoque anno juf- ferat celebrari, au&ore Paufania in Eliacis. Eft 01ympias fpatium annornm quatuor, ex eo appel- lata, quod juxta 01ympiam Elidis civitatem , quse & Pifa dičta eft, quinto quoque anno fterent certa- mina gymnica in honorem Jovis 01ympii. ItaVof- fius in Etymologico- Quatuor itaque annis trans- ačtis nova inchoatur Olympias, adeo, utiEraChri- ftiana, quse figitur in anno Iphitseo 777. initium du¬ cat ab anno 1. 01ympiadis 193. Quinta eft Epocha Urbis Conditi 4 Hanc 'itaque Epocham & nos fečtabimur in an- nis Urbis enumerandis. At praetermittere nolu- mus non minori probabilitate inniti fententiam illo- rum, qui cenfent conditam Romam anno P. Julia- n $ 3966. Mundi 3256. anfe Chrifhim 748. id eft, toto quinquennio poft Palilia Varroniana. Fulcitur n$c opinio , quam cseteris pneferendam putant Panvinius nofter , & jacobus UiTerius , Fabii Pi- aučtoritate, & Secularium ludorum, Fafto- ru ®que ratione; quibus momentis evin.citur , Ro- fuiffe conditam anno Iphiti 29. feu anno r. 01ympiadis s. ante ./Eram Chriftianam 748. atque anno 6. Varroniano. Sexta Epocha eft NabonaJJari , ftatuenda in anno F. Jul, 3967. M.3257- ante Ch. 747. Primum quoniam communi fere Chronologorum confenfione prior an- nus NabonalTari incidit in annum Iphiti 29. laben- teni, five in annum 1. 01ympiadis 8. itideni laben- tem, atque in annum U. C. 7. fi a Calendis Janua- r iis, non a Pallibus computetur: atque hi omnes charačteres quadrant anno P. J. 3967. Deinde in Canone Regum Babyloniorum edito a Ptolomseo a principio regni Nabonaflari ufque ad obitum Ale- xandri Magni numerantur anni 424. deceffit autem Alexander anno P. J. 4390. ante M. €hr. 324. qui eft annus quadringenteiin.us viceftmus quartuscom- putatus ab anno P. Jul. 3967. Praeterea Cenfori- nus, _qui fcribebat librum de die Natali CoJ}’- Ulpio S Pontiano , c. 13. eundem Confulatum adfcribit anno NabonalTari nongentefimo očtogefimo fexto. Incidit vero Confulatus Ulpii & Pontiani in annum M- c hr. 238. Adde huic numero annos 747. ante vul- garem ALram, conficitur fumma annorum 985. qui ante ptsedidum Confulatum fluxerunt. Igitur anno 747- ante^Fram Ch. five anno P. Jul. 3967. conftituenda eft Epocha NabonalTari (n) D a In- ( n ) Hac Mn Nabonaflari nihil ainiquius repenn m Chal- “»orum Aftronomia , plures viri do&i obfervarunt, unde con- JL at,portentofam effe ipforum Chaldsorum jaftantiam, dum ab «0 teinpore , quo aftra obfervari cceperimt usque ad expeditl»- nem AlexiJ.niciSa.. Complures dum annos Graecorum enumerant , utuntur Epoeha Scleucidarum, quam nono ponimus loco. Pro hujus Epochae intelligentta fciendum , ab Alexandro, qui natura; conceffit anno P. Jul. 439°- 01ymp. 114. anno 1. & ante Chr. anno 324. poftea quam a morte Philippi regnaffetannis 12. & menfibus g. nulluni defignatum fuiffe Imperiifuc- nefforem, tametfi apud Perdiccam, cui moriensan- nulum fuurn dederat, fumma poteftas aliquamdiu v iguerit. Divifo itaque inter Macedbnes Imperio, Seleucus Rabylonem invafit, atque inde expulfo -Nicanore Duce Antigoni, Mediani, Sufianarn , cse- *ftasque finitimas Regiones in fuam redegit pote- ftatem. Contigit id anno 1. 01ymp. H7; eft, anno P. Julianse 4402. Mundi 3692- ante Chriftum 312. & Urbis Conditae 442. Atque ha?c eft Epoeha Se- leucidarum , quam audor libri 1. Machabaeorum compucat a menfe Nifan, & a verno tempore ,• au- D 3 dar 54 ClIRONOLOGlJE dtor autem 2. libri ab autumno & a menfe Tifrt. Quare nullaedcontradidio,quod lib. i.Mach. cap. 7. r. ftatnitur initium regni Demetrii in anno Se¬ leucidarum 151. & lib. 2. cap. 14. 4. in anno 150. H®c Seleucidarum /Era ab autumno fubduda ap- peilari confuevit TEra ContraČluum , quod autum* nali tempore colledis fegetibus , & vindemia per- ačfc; , pradia novis colonis inito contradu lo- centur. Me nonlatet, nonnullos fupputare annos Seleu¬ cidarum, non ab initio regni Seleuci in Babylone , fed ab initio regni ejusdem Seleuci in Syria, id ed. ab anno 4. 01 ymp. ri9. ante Chridum 301.; in quo anno ab exercitu Seleuci, Lyiimachi, & Caflandri Antigonus, & Demetrius devidi fue- runt, & Seleucus condidit Antiochiam. Sed qui itafentiunt, facili negotio refelluntur. Primo, quo- niam Eufebius in Chron- refert Natalia regni Baby- lonis, Syria;, & fuperiorum locorum, in annutn r. 01ymp; 117; & in lib. 8. Demondrat. Evan. in annum duodecimum polt mortem Alexandri, ideo- que in annum P. Jul. 4402. Deinde quia Concilium JSlicaenum, quod conftat celebratum fuiffe anno Ch. 325. Ad. 2. Synodi Chalcedonenfis, nec non ab Eufebio, a Dionyfio Exiguo , a Crefconio, aliis- que dicitur celebratum anno Grčcorum 635. quod falfum erit , nifi Graecorum five Seleucidarum /Eram computaverimus ab autumno anni 312. ante Cihriftum. Podremo quoniam Cardinalis Noriilus 1 ") ff. a. de Epochis Syrornacedonum tam invide hanc /Eram Seleucidarum definivit, ut nullus fit in prsfentiarum Chronologus, qui hanc fententiam op pugnet. Jam vero Epochar, quae remanent explicandae, inconcuffum habentcertHTimumpueprincipium. De- cima itaque ed JEra fubačhe a Romanis JudtfiS, & diebellatae a Pompejo Jerofolymse. Hsc /Era in anno P. Jul. 4^51. M. 3941. ante Chridum 63. da- tuenda ed. Nam Pompejus an. U. C. 691. Coff. Cicerone S Antonio , capto Templo in folemni Je- junioteuii menfis, hoc ed, die 28 . Casleu, ver- tente Rudimenta. 55 tente anno 2. 01ymp. 179- Judaeos fecit tributarios Romano populo; & licet Hircano reddiaerit Ponti- ficatum, abftulit illi tamen diadema, & Syriam Scauro Qu»ftori fuo regendam commifit. Quae ex Jofepho lib. 14. Antiq. c. 8. & lib. 1. de Bello c. {5. ex Dione lib 37. ex Severo Sulpicio lib. 2. Hift. Sacrae , aliisque Hiftoricis , fatis comperta funt. Profefto adnotatione dignum efie videtur, quodea- dem die 28.Menfis 3- Jerofolyma ante annos 543- a Nabuchodonofor capta fuerat, eademque diepoft annos 2 6 rurfus ab Herode, & Sofio fuit expugna- ta, ita, ut uno , eodemque die Judaeorum populus olim Babyloniis, dei nde Romanis, poftea Herodi Idumseo coeperit infervire. Undecima eft JEra Antiochena, cujus initium lo- candum eft in anno P. Jul. 4665. M. 3955. ante Chr. 49. five anno 4. 01ymp. 182. & U. C. 705. Cojf. Claudi o Marcello , S L. Cornelio Lentulo. Hanc Epocham illuftravit prgelaudatus Cardinalis Norifius Diflert. 3. de Epochis Syromacedonum ex nummis hub Publio Licinio Muciano & fub Romponio Flacco procufis. Ex utroque enim nu- mifmate conftat, Epocham Antiochenamprogredi ab autumno praeai&i A. U. 707. & P. Jul. 4665. Nam Mucianus fuit Syrite adminiftrator an. U. C. 821- & Rlaccus Syriam obtinuit anno U..C. In priore antem numifmate fub Muciano fignatur annus Epo- chae Antiochenge 117., in altero fub Flacco annus ejusdem Epochae 82. Ut vero annus Antiochen- fium 117. incidat in annum U. 821. neceftum eft, ut primus annus Epochae Antiochenorum concurrat cum anno U. 705.; idque pari ratione confequitur, d annus U. 786. fit iErae Antiochenae 82. His, a liisque gravifiimis munimentis Norifius refellit Longium & Scaligerum, qui vEram Antiochenam inchoarunt abanno U. C. 706. P. Jul. 4666.necnon Chriftmannum & Hervartum, qui annos Antioche- nos coepiffe autumarunt una cum annis Julianis. Quod Norifius validifllme propugnavit, tradiderant aliis monimentis innixi Petavius lib. 10. de Do&r. Temp. cap. S4. & Ulferius ad annum P. Jul. 4665. D 4 Duo- Chron o logike 5 « Duodecima eft Epocha primi atini Juliani , guas omnium confenru computatur ab anno U. C. 709. ante iEram Chriftianam 45. Jlve P. Julianre 4669. Mundi vero 395'9- Siquidem annus ifte, a Calendis Januariis computandus, primus eft, qui fequitur annum Confujionis, & Reformationem Calendarii fadam a Julio Ca?fare, ut luxantesaiinos ad certos limites revocaret. Decima tertia eft Epocha C&faris Augufli , five Romani Imperii. Principatus autem Caefaris Au- gufti varia ftatuuntur initia. Vel enim computan- tur a nece Julii Cgefaris avunculi fui, qui idibus Martiis occifus eft in Senatu anno U. C. 7io.atque ita Auguftus imperare cospit anno P. Jul. 4670. M. 3960. ante JEram Chriftianam 44. Vel numerantur ab inito Triumviratu, feu fcedere, & confpiratio- ne Augufti, Lepidi, & Antonii, qui pmextu Rei- publicse conftituendse imperium indepti funt anno U. C, 711. die 27. Novembris; atque itacoepit Au¬ gufti Principatus anno P. Jul. 4671. M, 3961. ante Chriftum43. Vel fupputantur a pugna Ačtiaca, feu navali certamine, quo apud Ačtium, urbem & promontorium Epiri, Antonio devičto an.U-C.723. quarto Nonas Septembris, ceffit Augufto univer- fum Romanum Imperium ; & fic ipfius Principatus inchoatur ab anno P. Jul.4583- Mundi,3973. anteAiram Chrift.' 31. Hxc a nullo erudito Chronologo con- trovertuntur, acprolixa diflertatione ctiam a nobis alibi complanantur, Decima quarta eft J£ra Hifpmica, computanda ab anno P. Julianae 4«76. M. 39 66. ante ./Eram Chr. 38. Labente enimjjanno U. C. 715. CoJ]. L. Marcio , 0 C. Sabino. Domitius Calvinus Hifpariiam Au¬ gufto fubegit, ut lib. is. narrat Dio : ac a proxi- mis Kal. Januariis anni U. C. 716. qui eft P. Jul. 4 676. coeperunt Hifpani inire novum annorum computum. De hac Epocha S. Julianus Archiepi- fcopus Toletanus lib. 2. contra Judseos inquit : JEra invcnta tjl ante 38. annos , quam Chrijlus na- fctrc- Rudimenta. 57 Jceretvr. (o) Nune autem acclamatur Ara 724. Detraetis itaque 38- annis, cx quo Ara inventa eft, ujque ad Chrijli Nativitatem rejidui funt anni <5g <5. Dbdmus cap. 9. non deeflfe , qui ipfum ccmmu- ne Ara: nomen repetant ab Epocha ifta Hifpa- norum. Poftrema» & quinta decinia Epocha eft Jlerodis Nlagni, quo regnante in Judaea natus eft Chiiftug. At non unum eft Regni Herodis principium. Is er >im, cum alienigena effet , & Idumseus generc, tefte Jofepho lib. 14. Antiq. cap. 2. pbft occupatam a b Antonio Syriam, ejusdem Antonii opera^iecla- ratus fuit Rex a Romanis , Domitio Calvino, o Ahio Pollione Coff. tefte eodem Jofepho cit. libro ca P. 14. & lib. j . de Bello cap. item 14- Perfpi- cuum eft autem, confulatum Calvini &Pollionis in- cidere in r.nnum IT. C. 714. & r - 01ynipiadis i85* five in annum 6. Julianum, & quintum Principatus Augufti, li a nece Julii Caftaris ccmputetur. Atque annus ifte eft P. Jul. 4674. Mundi 39*54 ante Airam Ehr. 40. At Herodes fumma rerum potitus eft Vi- pfanio Agrippa Caninia Gallo Cof], anno U. C. ? r 7- quando captis Jerofolymis periit Antrgonus, quafi recurrente in idem temporis momentum illa- fa a Pompejo Judseis calamitate, ut praenotatum eft ^ u pta, & praecitatus Jofephus feribitlib. 14. Antiq. ca p. 2«, Itaque ab anno U- C. 717. & 4. 01ymp. *8?. Juliano 9. & Augufti 10. five, quod idem eft, ab anno P. Jul. 4667! M. 3967. ante M. Chr. 37. compntanda eft haec Epocha Herodiana. Hinc eft, quo;i Herodes regnafte dicitur ar,nos triginta qvia- tu or a rnorte Antigoni, triginta vero feptem, ex ftT'o declaratus fuit Rex a Romanis, "tefte eodem Jofepho lib. 17. Antiq.c. 10. & lib. 1. de Bello cap. u ltimo. Mortuus eft autem Herodes anno U. 751. ann o Juliano 43. C. Aug. 42. & P. Julianre 4710. D 5 circa (.0) J.oguitur S. Julianus deNatali ruonA ■ > ^j tempore, a quo Diony lianam, communejnq ‘ P caiimr. 58 Chronologije circa fefta Pafchalia, ut lib. 29. Th. Difcipl. cap. r. prop. 3. demonftravimus. Atque hsec de Epochis, quse N ati vi ta tem Domini praecefferunt. C A P U T XII. / DE A N NO DOMINI CM, N A T I- VI TAT IS , ET DE^ERA CHRISTIANA. N on eadem eft, ut quidam exiftimarunt, /Era Chriftiana, & Epocha Natalis Chrifti; nam hsc incerta eft, illa vero omnino explorata, & fingulis manifefta. Controvertitur , quo anno in- temerata Virgo Chriftum peperit; omnesque tan¬ dem confentiunt vel anno U. C. 748. 3. Oiymp. 193. P. Julianas 3703, & Caefaris Augufti 39. vel anno proxime fequenti, in lucern editum fuiffe Generis ‘iioftri Reparatorem. Poftremam fenteiitiam nos poft Norifium, CappeUum,Uflerium,Natalem Ale- xandrum, Gravefonium, aliosque permultos, am- plexati fumus; pro altera Pagio , Blanchinio , Scheleftrateno, cum illuftri aliorum Eruditorum copia, certantibus. Sententia igitur noftra Maria Primogenitum fuum in lucern edidit anno 41. Juliano , Caalarie Augufti 40. U. C. 749. 01 ympiadis 193. anno 4. P. Jul. 4709, & quinto ante /Eram communem ad finem properante. VIII. Caiend. Jan. Augujio XII, 0 L- Cornelio Sulla Co[f. Produximus vero fen- tentiae hujus noftrte munimenta cum lib. 2 6. TheO' logicarum difquifitionum cap. 2. tum in diflertatio- nibus Chronologicis, quas pršelo commifimus. At Vulgaris /Era progreditur a Calendis Janua- riis anni 4 6. Juliani, C. Augufti 45. U. C. 754. 01ympiadis 19?. anno primo, Per. Jul. 4714. folido quadriennio poft Chrifti Nativitatem. Apertiffime enim viri clarillimi , Petavius lib. XI. de dočt. Temp. Rudimenta. 59 Temp. c. 29. Norifius in Diflcrt. de duobus Num- mis Diocletiani & Licinii, & Pagius ad annum Chr. 284. demonflrarunt, /Eram Diocletianam, feu Martyrum Alexandrinorum, incipere a Confulatu Carini Augufli H. & Aurelii Numeriani A. JI. id a prsedifto anno 28+. P. Jul 4997 - & U. C. 1037. Detradtis itaque ab Mra Diocletiani annis 2 83 - qui prsecelTerunt ab exordio /Er* Chriftian* «fque ad Imperium ejufdem Diocletiani, refiduus erit annus P. Jul- 4714. & U. C. 754 in quo pro- inde re&iffime conftituuntur iplius Chrifti an* /Er* principia. H$c Vulgaris /Era eadem eft cum lila, quam pionyfianam appellitant. Dionyfius enim Exiguus loco Cycli annorum 95. quem S. Cyrillus cospit ab ai ?n° r 5 g. Diocletiani, /Er. Chr. 4^ ac termina- in Anno Diocletiani 247- Chrifti <73° induxit Cyclum Vidtorianum annorum 532. fuisque Cyclis n °luit memoriam impii perfecutoris innedtere, fed ma gis elegit ab Incarnatione Domini tempora pr*- notare; ut Dionyfms ipfe teftatur in fua a d Petro- nium Epiftola. Cum autem idein Dionyfius Cyclos fuos inchoaverit ab anno Diocletiani 248 & ./Er* c ^r. 531. ut ibidem Dionyfius declarat, & docet quoque Venerabilis Beda de Rat.Temp. c. 45 - ft- ftuitur annum r. Cycli Dionyfii effe annum Julia- num 44, qui proxime initla /Er* Chriftian* pr*- fefllt, <& eumdem Cyclum ab /Era Dionyftana dif* crepare, ut demonftrat Petavius lib. 12. de Dodtr. Temp. c. 2. imo Vulgaris /Er* non Dionyfium re- yera audtorem fuifte, fed Bedam, quemadmodum In Diftert. 3. de Cyclo Pafchali Ravennate cap. 5. animadvertit Norifius. In eo tamen a Bed* computo difcrepamus , ftuod is a Chrifti Domini Conceptione, nos ab ejus ■Nativitate, feu potitis negledtis diebus feptem anni exeuntis, a proximis Calendis Januariis annos Chr. Ppoch* fupputamus. Quamquam rationem illam ^omputandi annos a Dominica incarnatione Orientis Pcclefi*, & diu in publicis monumentis Florenti¬ nci , aliique fervaverint. Imo Pifani adnoftra ufque tempo- 6o Chro n o L o G I j® tempora unum annum Air® Conceptionis Domini addiderunt , fortaffe enumerationem illam fecuti Cycli decemnovalis, cujus praeceflerat unus annus, (jiiando fačla ejl Incarnatio , ut inquit Beda prscitato cap. 45. & in libro de argum. Lun® pag. 215. Sed provide , fapienterque inflituerunt paucis ab hinc annis Provinci® noftr® Re&ores, ut ad con- fufionem omnern vitandam communi Jlylo, uteremur. Nune ftatuto Vulgaris Air® principio in anno Juliano 4^- U. C. 7,-4. & P. Jul. 4714. facillimura eft cum annis Chrifti Epochas illascomponere, quas duobus prsecedentibus capitibus explicavimus. Ad- de E. 6. anno 1774- annos 77 6 , & habebis an- num Iphitsum, five 01 ympiacum 2550. Adde an¬ nos 753. & enierget annus U. C. 2527. Adde an- nes 330. & erit annus Grsecorum 2ro4. Adde an¬ nos 424. «Sc conflabitur annus Seleucidarum 2198. Adde annos 47. & exrurget annus Juliamis 1819. Adde annos 33. & occurret annus 1812. Air® Hi- fpanic®. Adde annos 4713 & efficietur annus P. Julian® 6487. Ita de relkjuis Epochis agendum eft, addendo annis Air® Chriftian® annos, quieam- dem Airam prsceflerunt, alterius Epoch®, cujus computus inveftigatur. C A P U T xttr v DE ANNIS CII RIS TI, ET DE EPOCHA TIEERII C 7 E- SAIUS. D efmito anno Dominic® Nativitatis, arduum non eft annos reliquos vit® Salvatoris noftri ad- invenire. Nam ex 7 Egypto, quo illum una cum Matre adfportaverat S. jofeph , ab Angelo monitus de proxima c®de Bethlehemiticoruro puerorum , rediit JEfus defunfto Herode, & in Jud®a regnan- te Rudimenta. 61 te Arehelao, anno U. 0.751. Juliano43. AuguftUs. a bte JE- V. 3, atque aetatis fuae an. fecundo,*'fiqui- dem hoc anno contingit circa Fefta Pafchalia mors Herodis, & peradto Pafchate Archelaus Romam ve- niens confimatus fuit Ethnarcha fuper Judaeam , Idumaeam, & Samariam, caeteris regni Herodis pro- vinciis Philippo, & Herodi Antipae diftributis, ut narrat lib. 17. Anticjuit. c. 10. Flavius Jofephus. De hocreditude AEgypto pertradtatS. Matth. c. a. 19. Duodecim annos natus Jerofolymam a parenti- bus dudtus Chriftus ad Feftum Pafchae, Jerofoly* mis permanfit, & per triduum gnaefitus, inventus eft in atrio Templi fedens, ac dilTerens inter Legif- Peritos, Lucae 2. 40. Quod contigifle anno M. V. 8., Herodis Antipae, & Philippi Anno 1»., Julia- n ° 5 P C sefa ris Augufti 52. & U. C. 761. ex prae- definito tempore Dominicae Nativitatis aperte con- fequitur. Baptizatum Dominum a Joanne , cum ingredi Ccepiffet annum trigefimum, teftatur S. Lucas c. 3. ideoque confignandus eft Chrifti baptifmus anno V. 2 6. Julianae 71. U. C. 779. Herodis Antipae, & Philippi'29. tnter Chrifti baptifmum, ejusque crucifixionem q«atuor interceflifie Pafchata colligimus ex Evan- Selica Hiftoria: de quorum 1. agitur Joannis 2. 13« de altero Joan. 5. 1. de tertio Joannis < 5 . 4. Poftre- nium vero illud eft, quo celebrato affhcus eft cru- c i-' ideoque paffio Domini conlignanda eft anno ^tatis fuae 33. iEr. Vulgaris 29. 01ympiadis 202. an no pnmo, Corredtionis°Julii Caefiris 74. P. Jnlia- n* 4742. Herodis Antipae, & Philippi 32. Confu- libus fut memorabilem Redemptionis annum illu- ftri.oribus charadteribus defignemus) Rubcliio Ge- ®«o, & C. Fuji o Gemino: quibus Coff. Dominum tnbiiffe pro nobis teterrimum crucis fupplicium fen- tentia eft, & antiquior, & communior, & veno:. V^tur talilen huic fententiae adverfari , quod legitur Lucae 3. r. praedicationem & baptifmum Jo- snnis, a quo Dominus tindtus efbin Jordane, cce- piffe 62 C H R O N O L, O GI M piffe anno quinto decimo Imperii Tiberii Cctfaris. Cum. enim Tiberius Imperium adeptus lit ftatim poft mortem Caefaris Augufti , qui deceffit CoJJ. auobus Sexds , anno U. C. 757. die 14. Calenda- rum Septembrium, id eft, anno JE. Vulg. 14. & die 19. Augufti; fequitur, annum Tiberii decimum quintum incidere in annum JE. Vulg. 29. & U. C. 782. quo anno, aut fequenti, Dominum veniffe ad baptifmum, contendunt cumUfferio plerique Recen- tiores. Qui proinde pafiioneni Domini aifferre co- guntur ad annum JE. V. 33. verae aetatis Chrifti trigefimum feptimum, U. C. 78 6 . ac Tiberii Cx- faris r9. Verum haec fententia, quas aperte & veteruro. traditioni, &, ni fallor, Evangelio quoque repu- gnat ( propterea quod non anno 34., ut autumant recentiores illi Chronologi, fed anno triceftmo in- eunte baptizatum Dominum Lucas narrat absque ul- lis involucris verborum, ) nunquam mihi probari potuit; atque ad Evangeličani cum Romana con- ciliandam hiftoriam, cum viris eruditiffimis recur- rendum effe cenfeo ad Epocham Imperii Procon- fularis Tiberii Csefaris. Itaque prseter Imperium Augufteum, quod di- ximus collatum Tiberio anno U. C. 767. die 19. v menfis Sextilis, admittendum eft imperium Procon- fulare ejusdem Tiberii; de quo fcribit VellejusPa- terculus lib. 2. cap. i2r. Senatus Populusque Roma- nus pojlulante patre ejus , ut jus tsquum ei in omni¬ bus provintiis exereitibusque ejfet , 0 V. Atque hoc Imperium conceftum Tiberio, dum ex Pannoniis, Dalmatisque triumphum egit, tradit eo loči Pater- culus. Triumphus autem Tiberii confignatur a Scriptoribiis Romana? I-Iiftorias Tiberio Germanico Ccejare , & C. Fontejo 'Capitone Cojf. anno U- C. 765. & Vulg. JE. 12 Bene ergo fe habet. Anno JE. V. 2< 5 . quo confignavimus baptifmum Domini, vertebatur annus Imperii Proconfularis Tiberii Cx- faris decimus quintus , ut inquit Lucas Evangelifta, & annus Imperii Auguftalis 12. abfolvendus 14. Cal. Septembris: & anno JE. V. 29. quo afferimus Chri- Rudi menta. 63 Chriftum in ara crucis fuiffe immolatum, fluebat annus Imperii Proconfularis 28. annus autem Im¬ perii Auguftei 15. Atquejta Tertullianus lib.adv. Jud?eos c. 8- ait paffum Čhriftum quinto decimo anno Imperii Tiberii, & in r. contra Marcionem bapti^a- tum anno 12. ejusdem Tiberii Cčfaris. Quse de folo Imperio Proconfulari , prout a nobis fixum eft, poffunt intelligi. C A P U T XIV. DE EPOCHIS, Q U A R U M INI- TIUM ST ATUITUR POST jERAM CHRISTIA¬ NA m C onfueverant plerique Veterum fupputare annos a PaJJione Domini, quam fuperiori capite con- fignandam diximus in Confulatu duorum Gemino- rum, & in anno Vulg. Mrze 29. S. Hieronymus de Script. Fccl. & S. Ifidorus Hifpalenfis in libro de Vita, & Morte Sančtorum, docent, Petrum Apofto- lorum principem coronatum fuiffe martyrio anno 37. poji Domini Pajjionem: & Hippolytus Portuenfis apud Canifium, & Scheleftratium, ait annum 13. imperato- ris Alexandri effe a PaJJione Chrijli 206. At Petrum lubiiffe martyrium CoJji Nerva , 0 Vejlino, anno Airas Vulg. 65. affirmat S.Epiphanius h. 2 5 . cap. < 5 . & confonat CataloguS Romanorum Pontificum tem* pore Liberii exaratus. Annus vero 13. imperii Ale- jrandri, fuccefforis Ailiogabali, concurrit cum anno /Erne Vulg. 234. Nequit autem annus a PaJJione Chri¬ jli 37. incidere in annum /Erne communis 65. neque annus ab eadem PaJJione 20 6 . in annum Air a? 234., nifi Mors Chriffi confignetur in anno Atras Vulga- ris 29., & in Confulatu Geminorum : qune aperte Epocham Dominicte PafBonis ftabiliunt, & corro- borant, quae de annis Domini di&afunt capite prne- eedsini. Din 64 ChronoloGI M Diu etiam in ufu fuit AEra Diocletiani , feu Mar- tyrum, auam cap. 12. Agendam dixi in anno JEtx Chriftianas 284. quod Baronius ad eundem annum, Petavius de dodrina Temp. lib. 11. cap. 30. Nori- ilus in Diff. de duobus Nummis Dioclet. &Licinii, & Emanuel, a Scheleftrate diff. 2. Amiq.Eccl. c. 8- veteribus infcriptionibus, Ambrofii, & Evagribte- ftimoniis, aliisque monumentis tanta evidentia fta- tuerunt, ut reje&a opinione Scaligeri, Chronolo- gi omnes in iliorum fententiam defcenderint. C p) Illuftris item eft Epocha Conjlantini inter Impe- ratores, qui palam profeffi funt religionc-m Chriftia- nam, (q) primi: quam Epocham quidam a devido Maxentio, & a reftituta Ecclefise pace, quidam ve¬ ro a celebrata Nicaena fynodo aufpicantur. Conftan- tinusimperareccepit ex Faftis Idatio attributis, Con- Jlando Chloro Aug. VI. & Galeria Maximiano Aug. VI. CojJ'. nempe anno Chr, 30S VIII. Calendas Au- gufti. Maxentium vero fuperavit juxta prscitatos , Faftos, Conjlantino Augujlo II. 0 J Licinio Aug, II. CoJJ\ fcilicet anno Chr. 312. V. Calendas Novembris, quotempore, utinquit SeveruSSulpitius,impofitus eft finis perfecutioni. Nicasna demum Synodus, ipfo Conftantino imperante, celebrata efi CoJ]'. Pau¬ lina, & Juliano , ld eft, anno Chr. 325. XIII. Calen¬ das Julias, quemadmodum prseter Iliftoricos omnes teftantur in praefat. ad Symboium Patres Concilil Chalcedonenfis. Apud Arabes, & uaracenos in ufu eft Epocha, quain Hegiramv ocant, five a fugaMahumedis, five •ab Hagar, a qua gens Hagarena ducit originem. Statuendum initium Hegira in anno Chrifti 622. & die (p) JBta Diocletiani, quam diximus appellari sEramMar- tyrum , ab Kufebio vocatqr /Era Perfecutionis, ab <®thiopibus jEra Gratice , & ab Mahumetanis /Era El^upti feu Coptitarunt. Cu*n fubducatur ab obitu Numeriani, quo occifo Diocletianus affumpfit imperium anno Chr. 234. XV. Kalendas Oftobris; cnnvincuntur erraffe , quotquot aliunde hujus ^raprimordia funt aufpicati. C (f) Dixi Palam, ut evitetur qn*ftio de Religione utriusque Phiiippi: «te qua alibi, Rudimenta, 6 S die 16. Julii ineunte feria fexta, (r) cujas diei no- čte Pfeudopropheta ex urbe Mecha invalefcentibus hoftibus coadus eft fugere, protritum eft, ac vul- gare. Sed quoniam finguli Turcarum rnenfes funt . Lunares, & ideo anni Hegirae varia. habere folent initia, ut praenotavimus cap. 5. ad revocandos an¬ nos Hegirae ad annos Juiianos nullam aliam viam adinvenimus magis expeditam , quatn fi poft trigin- ta duos annos Juiianos, exa tri Pontiticatus inccepit anno Mrx Vulgaris 55. Lini 65, Clementis 67. Clati 77. Anacleti 8S» EvariiU 95, &c, Seculum I. Caput III. 69 Cherfonefum Thracis deportatus, poft exačtum serumnis, &egeftate bienniura, in niare demerfus eft, anno tertio imperii ejusdem Trajani, V. M. 10. ut jnquiunt Eufebius lib. 5. II. E. cap. 34. Hierony- mus de Script. Ecclef. Mart.yrologium Bedae XI. Kal. Decembris, & MSS. Codices Florentini libri Ppntificalis. Unde apparet recentioris Chronolo- S*®, Clemends obiturn ftatuentis in anno 77. band Ce rta, & labilis fupputatio. (cj) Patriarcharum nomina. Hoc primo Seculo Alexandrinam Ecclefiam rexe- tunt .9. Marcus Evangelifla , Anianus , Avilius, & Cerdo. Antiochenam polt Petram , Evodius , & Manyr Ignatius. Jerofolyii)itanam jacobus Alphai, St Simeon. E 3 CA- CO Chronologia Roraanorum Pontificitm , qui federunt prioribus leculis, adeo implicata eft, ut diverfam fupputan- di rationem complures inierint. Vide Earonium, Peta- vium , Papebrochium , utrumque Pagiuro, Tillemontium, Pearfonium, Dodwellum, & alios. Ad hanc prsferendam nos Jmpulerunt, quse de Petri in urbem adventu, & de, obitu Clementis Trajane imperante Veteres tradiderunt. Quod adverfus Clementis Chronologiam ab Eufetio traditam op- ponunt ex Epiftola ejusdem Clementis ad Corinthios Ifaac Voflius epift. 2. ad Rivetum , Pearfonius in Vindiciis epifto- darum S. Ignatii & Antonius Pagius ad annum 7-8. folvitur a Schelftrateno dill. 2. Antiq. Eccl. cap. 1. Imgendusad annum t> 9 . & 93 . Venerabilis Anna'ium ConditorEaronius. In ea, ynodo, ne regeneraiis baptifmate cir- cumcifionis, rituumqne legis Mofaicoe onns irnpc- neretur, ibid. cap. 15. Convenerunt ad hanc Sy* nodum Apoftoii omnes , & presbyteri, non vero piebs ac fidelium multitudo; omniumque primus lo- cutus eft, judiciumque protulit Petrus, fed caetero- rum quoque Apoitolorum nomine promulgata fen- tentia; atque ita futuris Sacerdotum conventibus prsffcripta forma. Sunt, qui putant , aliud ab Apoltolis coačtum Concilium ad condendum Symbolum, promulgan- dosque canones , qui Apoftolici nuneupantur, ( a ) Ve- ( a ) Ouidam očto Apoftolorum Concilia recenlent, quo- mm tamen očtavum vel dubium, ve) fuppnlititium effe opinan- tur. Videfis Apparatum Annati lib. Seftione2. Seculum I. Caput III. 71 Verum quod ad Symbolum attinet, nec de tempore, nec de modo, quo conditum lit, conveniunt hiftor rici. Apojlolicum dici arbitramur, quod Apoftoli- cam eomprehendant dodtrinam. Eadem ratione lau* dati canones dičti funt Apofolici: imo hosinter fpu- rii extant nonnulli; unde liber, quo 84. continen- tur,can. Sancta Romana dift. 15. declaratur apocryphus. CAPUT ur. DE H^ERETICIS PRIMI SE C UDI. TiT ru perunt primo Seculo hacrefes Sitnonis, Cerin- ^ thi, Menandri, Ebionis, Saturnini, Bafilidis, & Nicolaitarum. (fr) Simon genere Samaritanus, baptizatus a Philip- po, in eam primum prolapfus eft impietatem, ut crediderit, dona Spiritus fandti pecunia obtineri. fe adeo fuperbe fer.fit, ut fefe Deum Judsorum legislatorem, mundique Reparatorem, & Parade- tum quoque jaftaret. Helen® , quam deperibat, fub Minerv® noniine cultum impendit latri®. Dog- matizavit prseterea mundum produdum ab angelis, animasgue folutis corporibus in alia corpora trans- E 4 mi- Cfr) Omittimus haerefes fečtasque adhuc perfiftentes, J 1 ' dsorum nempe, Pharifceorum, quorum origo refertur a • tempora Machabaorum, nomen vero eft a P harat, Sadduccccrum , qui dičti funt a FJedech vocabulo. "|JP. jujlitiam. EiTaeorum, obfcuri nominis , neque P 1 * vi teftamenti'occurrends. Herodianorum, de _qui ' S. Matthaeus. Primi frivolas traditiones leži manere vabant. Secundi negabant animas_ poft obt ^ .P al ; 0 ’ cffe fpiritum, 8c futuram refurreaionero. j 1 > , qui caelibes effent ac religioft ,facnficia ext nromif- Fojiremi credebant, Herodem fuiffe Meffiam n pronuf- fusn. Adde Samaritanos a Judsis fclufmate feparatos. 72 Eccl. Hist. Breviarium migrare. Fertur & negaffe futuram mortuorum re~ furrečtionem. Cerinthus in Afia natus, viventibus adhuc Apo- ftolis, commentus eft, Deum non efle Creatorem mundi. Legem Moyfis etiamnum ad falutem necef- fariam afleruit. Mille annorum regnum carnalibus voluptatibus, vidimisque cruentis craniigendum in- vexit; & Chriftum purum hominem ex Maria & Jofeph procreatum aufus eft affirmare. Menander, & Ebion , (c) eidem haeferunt luto, fuitque unus Simonis conterraneus, & difcipulus, aiter e fedta Pharifneorum, & Pauli Apoftoli inlen- fiffimus hodiš, mendicus, quod ejus nomen fonat, & inops. Saturninus ac Bafilides ( d) fuerunt Menandri auditores. Addidere tamen illius erroribus pecu- liaria figmenta, ut 365. angelorum propagincm, pa- rem coelorum membrorumque humani corporis nu- me- CO Ebionera emerftffe ftatim poft excidium Jerofolymi- tanum tradit Eufebius. v (<0 Tertullianus de Prsfcript. cap. 46. & S. Hieronymus in Amos a.iunt, Deum omnipotentem a Bafilide appellari Abraxam. S. Irenseus in voce illa Abraxas contineri docet numerum illum coelorum 365. Perfpicua eft computatio; nam Graece A. valet 1. ji. <1. e- IOO. a. I. 6O. a. I.uetonium, Velitris au&o- te Dione, Romanum tenuiffe imperium, quando natus eft Chriftus, & ejusdem Coefaris anno 45. in- choandam ASram Chriftianam, dičtumjeft fupra. Obšit autem Auguftus Cofi', duobus Sextis , id eft, anno -®. V. 14. die 19. naenfis Sextilis , cum imperaflet annis fere 78. vixiffet autem 7 6 . Augufto iroperan- te ab Herode Afcalonita Judseorum rege interfe&i fuere in omnibus finibus Bethlehem cun&i infantes bimuli, quos Ecclefia numeratintermartyres. Con- tigit immaniffima h*c csedes quarto ante JEram com- munem anno. Augufto fucceflit imoerio Tiberius e gente Clau- dia, filius Tiberii Neronis, & Li vise Drufillae, Augu- fteum principatumindeptuseodeman. 14. cumtamen ante exačtum biennium confecutus fuiflet imperium Froconfulare; cujus Epocham fequitur Lucas Evan- gelifta. Deceffit autem Tiberius anno Chrifti 37. Cofi. Acer ronio & Nigrino, die 16. Martii: eoque ® lus ) Facultas Uarifienfis in fua contra Erafinum Centura, ~,' xt ’Js Senenbs lib. a. Biblioth. S. Bellarminus lib. de Script, 1 Bar on iu s ad an. 109. Poffevinus in Apparatu facr<» p * 1 «. Alex. differt. 22.Seculi 1. Annatus,&alii,i.in oppofitam Parteni 'beuntibus Erafmo , Rivero, Dallso , Launojo , Mori- no , Blondello, Caveo; Papebrochio item, fed hoc , aliisqua °nbodoxis alieno fpiritu ab iis , qui Ecclefiafticam ftudent ev ertere Hierarchiam. f Si byllarum libri, qui modo eatant , communiori Em&U ' ,VHtn ividicio habenturfuppofititii. mipe- 7 8 Eccl. Hist. Breviarium: imperante anno 2g. -®rse vulgaris, juffu HerodiS Antips, & faltatiice puella petente decollatus eft •S. Joannes Baptifta: & proximo anno fuffhtuscruci Caput martyrum, mundique Redemptor. ( 7 ) Poli Tiberium imperavit Cajus cognoroento Ca- ligvla filius Germanici, & Agrippinas, cOnTofiTus a Caflio Cherea triginta vulneribu? die 24. Januarii, dum quartum cum Sentio Saturnino gereret confu- latum, anno fc. Vulg. Mxx 41. quo imperante egregiam fidei CatholiCae navavit operam S. Barna- bas, eamdemque fidem amplexus eft Cornelius Cen- turio baptizatus a Petro: atque fideles an. 40. coe- perunt Antiochiae denominari Chriftiani. (m) Succef. (l ) Tiberlus ob vitium ebrietatis Biberius a joculatoribus diftus, atque obportentofamlibidinem, cujusnefandaexem~ pla in leceffu infulas Capreenfis invexit. Caprineus appellatus & Hircus: unde in Epigrammate Aufonius: Pranomen Tiberi naclus Nero prima juventa Tempara laudato geffit in Imperio. Frujlra aehinc folo Caprearum claujus in antro, Qu ante’ annos fep- te* ingentibus clamoribus annuntiaje ccepit .lEfusF. Anani, anno nempeAi. V. 63. atquean. 65. die 21. Maiiviffin aere currus exercitusque pugnantes , atque die 29.infeftoPentcco- ftes audita vox illa excedentium Angelorum , Migremus hinc. Legitote Jofephde Eello. Sub Vefpafiano dirutum fui.Te templum illud jjudseorum in Agypto . quod adificavem annos fere 256. Onias a J afo ' pe Seculum I. Caput V. 8i Chr. 79. die 24. Junii, in Confulatu fuo nono, im* periique anno 10. Sub Galba fertur in Achaja pro Chrifto mortem crucis pertuliffe S. Andreas Apofto- tos, & anno poft Jerofolymitanum excidium , nem- pe M. Vulg. 71. Bartholomao in majori Armenia detrada cutis, & caput abfciffum. Imperavit poft Vefp3fianum invidiflimus ejus filius Titus, qui poft biennium fatis cedit Silvano & Pollione Cojf. anno Chr. 8i- idibus Septembri«. Poft quem Imperium arripuit Domitienus ejus fra¬ ter , & filius Vefpafiani, & Domitilbe. Domitianus Imperium adminiftravit annis r5. in- tfriitque XIV. Kal. Odobriš Cojf. Valente, & An- tiflio , anno Chr. 96. Erupit Domitiano imperante fecunda Ecclefiae perfecutio, anno Chr. 93. Per- ganii in Myfia Antipas inclufus in bovem aeneum candentem : Rom® Joannes in olei ferventis do- iium; (s) Flavius Clemens Domitiani patruelis Percuffus gladio: flavta Domitilla in infulam Pon- tiam relegata : Cum rluobus eunuchis Nereo, & Achilko , poftea Tarraein® raart.yrium paffis: oeči- fus M. Acilius Glabrio Exconful: Felicula: item ^irgo inedia, farne, & equuieo necata; & Nico- nedes Presbyter plumbatis caefus. Judit quoqua Plomitianuš occidi omnes pofteros Davidis, ut in- ftuit Eufebius lib. 3. H. E. c. 19. O) Hoc Caefare *»e fratre fuodeje&us Pontificatu. Ab hoc templo,derivafum putant fabulam AJini , quem Judaiab Ethnicis coluiue dicuntur ; Neque enim inverifimile eftillud, quoderat app e-' landum r 6 iepb/ ’Ov/sr appellatum fuille negledta minima litte ra Jota to so!p'j) 'Ovs. CO Eumdem Joannsm yixi(Te annos CX. \rsqae ad Domitla lium , legitur in prtelaudato Fragmejito: it po °£ f rexiff , tiani ex Pathmo rediilfe Ephelum , ibique K Wsque ad Trajani tempora tradit HieronymUS. CO Alibi 20, Domitianus ipfe dicitur ajuven;de Grfo isN ra, a Tertulliano Portio Neroni? in crudebtate, 4 Lattantio Strti Breviarium, Tgm. I. v mi7Z,r 82 Eccl. Hist. Breviarium quidam Athenis affečhim martyrio ajunt Dionyfiwn Jtredpugitam , mortuumque One/imum Epheiionirn Epifcopum, repugnante tamen Baronlo. ^omitiano fucceffit Nerva. Coccejus Nanienfis , qui reguavit tantummodo ufque ad diem 27. Jamra' rii anni Chr, 98. quo obiit ftomachi dolore corre- ptus. Poft N er vam autem imperavit M. Ulpius Trajanus Hifpali natus: de quo proximo fecund# feculo. ' C A P U T VI. DE PRIMI CHRISTIANI SEČU* U DOCTRINA, AC D 1 S- C I PLINA, O uidquid modo credendum proponit Romana Ec clefia, a Chrifto, vel Apoftoiis traditumfuit. Arriculos fidei initio expofitos colligitur e Sym- oolo edito pro initiandis baptifmate. Trium Perfo* narum Divinarum diftinčtionem miracula, quae eve- nerunt baprizato Domino , & forma baptifmi Evam gelici aperte confir-mant. Verbi Divinifatem exe- cratio hserefis Cerinthian* , & Evangelium, Joan- nis praefertim, commonftrant. Euchariftiae Sacra- mentum , & Sacrificium comprobatur inftitutione Dominicse c®iw, litterisque Apoftolicis ad Corin- thios, & ad Hebraeos. Sacramentalem abfolutio- nem niinor Nerone tyrannus, ab Eufebio Neronianx impietatis (s odu adverfus Dtum Jucceffor. Vide Not. Baluzii in lib. de Mortibus Perfecut. cap. 3. N011 videtur itaque a caede Chriftianorum, \»t Dodwellus & Gisb. Cuperus »utumant, abftinuiffe. Dio in Vamitiano plures&b eo necatos c ommemont, abonira* que interficiendorum nomina fub pulvinari fcripta in tabulis .iliaceis , maturatas in ejus nečem infidias, Domltia uxo_re, Norbano P. P. & Petronio II, liaud ignaris, inflifta ill* vnlnera, cada^er a Phillide nntriee fepulumv- Seculum I. Caput VI. 83 nem demonftrat collata Apoftolis facultas Ugandi, & folvendi. Extrema? Unčtionis egregium eft tefli- monium cap. 5. Epiftolae Jacobi. Sacrorum librorum Canonem ab initio conditum inde eruitur, quod non inveniatur, a quo, & ubi primum fuerit infli- tutus. Traditionem aliorum aogmatum ab aetate Apoftolorum viguiffe oftendinius, ex quo aliquo exorto errore, ftatim Ecclefia illum profcripferit. Ecclefiafticam Hierarchiam , diftinftionem Epifco- porum a Presbyteris, & facram Ordinationem im- pofitione manuum peračbni, Ada declarant Apo- rtolica, & Pauli Epiftola ad Titum. ( 'u ) Ad Difciplinam quod attinet, abrogatis caere- moniis, qua? typus erant futurorum , retinendos credideruut Apoftoli ritus ad res Divinas decentius tradtandas perutiles , ut lumina * thura, indumen- ta. Statis diebus, Septimo primum hebdomadis die, tum Dominico conveniebant in unum, fefta- <]ue religiofe fervabant. Pro templis fuerujit prin- cipio privatorum hominum aedes. Pracmiffis pre- bibus, facrorumque librorum lečtione, unde Litur- gia derivavit , fiebat oblatio, & fub utraque fpecie communio. Non omittebatur utilis exhortatio: & addebantur fobria quaedam convivia, quae Agapae dicebantur. Communis erat fidelium vita , & in unum fingula conferebantur. Gravioribus vitiis polluti privabantur communione focrorum; quam poenam Apollolus inflixit cuidam Corinthio. Ex- ortas controverfias Apoiloli aut voce, autper litte- tas componebant: his denatis, dirimebat antiftes; F a aut iM) Liturgiam in Hcclefia prhnordiis cum fo’a oratione Do¬ minka, palicisque precibusperaftam, poft Gregorium Papam s n Epift. ad JcannemSvrac. tradiderunt Valafridus Strabo, Ru- pertus , Stephanus Auguftod. Honoratus, Durandus , aliique divinis Officiis, & facris Ritibus pertra&antes. Quare ab trudiMs inter fpurias rejiciuntur Liturgij, quae iub nomine Apoftolorum Petri, Matthsei, Marci, nec non Jacobt ctetens torte antiquior, atque XII. fimul Apoftolorum laudantur. pe ilia, qus legitur in Conftitutionibus Clementis R#ra. tdem ferri f»l«t iudicium. ( Appendix 84 aut communi confenfione terminabantur. Ne Re* ligionis noftrae myfteria irriderentur a paganis, ar- cani difciplina caute fervata eft; unde fideles coe* nae Tkycjtca , aliorumque crimimim infimulabantur abiis, qui nefciebant, quid in eorum congreliu ageretur. (*). A P P E N D I X DE E XT ERN IS E V E N T I B U S. P erpauca ex profana hiftoria hic ducimus fubji- cienda, ad Judaeos, Romanosque fpečtantia. Anno. r. Mrx Chriftianae Cajus Ccefar iniit con- fulatum in Syria. 2 . Lucius Cafar repentino mor- bo obiit Mafliliae. 3 . C. Cafar Tigranem Armenia expulit, prsefecitque Ariobarzanem origine Me- dum. 4 . Augujlus renuit appellari a Populo Ro¬ mano Dominus , & adoptavlt Tiberium. 5. Con- fpečta 00 Auftor Conftitutionum Apoftolicarum lib. 5. cap. 18. affirmat, inftituta fuiiTe ab Apoftolis Fefta Dominka; Refurre- ftionis, Dominka: in Albis, Afcenftonis Domini, & Penteco- ftes. Idem tradit de Pafchatis cuftodienda vigilia. Jejunium 4 - temporum eiTe parit er ex traditione Apoftolica, alibi dixi» mus, idque non uno in loco afterit Leo Magnus. Apoftolo- rum, & Stephani Protomartyris Fefta indifta fuifle a Dif- cipulis ipforum Apoftolorum, affirmat idem Aučtor Confti- tutionum lib. s. cap. 33. Altaria _quovis tempore ad oblationemSacrificiorum erefta, Ecclefia etiam Chrifti ad facram Synaxim adhibuit. Lege Apo- ftolum ad Heb.cap. 13. Tertullianum de Orat. eap. 14.&1. ad Uxorem cap.7. Cyprianum epift. all Sula Viennam Gallise. Deportatum Tugdunum lenbit m Apologia centra Galli calumnias ; Krancifcus Pe- trareha, pag. 1079. edit. Rafti. Ait ibidemPetrarcha, Pilatum fuilie Gallum. Qu°d ajunt Prstorem fuiffe Aretii, ubi cxtant ,-dati noinine aedes, crediderim e(Te popularem credulitatem- . Prstermirimns hujus feculi eventus alios complures, nempe mgentem in Ana terraemotum anno juxta Eufebium 20. incen- iiimtheatrum. Pompeji anno 23.perniciofam amphitheatri rui- nana lnurbe Fidenatlum cum magna hominum cladememora- tam a Tacito, allatam ex j?£gypto mir* pulehritudinis phce- mcem,de qua idem Tacitus , Dio , ac Plinius. Lugdunum in- ceniio conftagratum Apronianob Capitone Coff. id eft, anno ^ itriiti. 59. 8£c. Se culi Primi. 87 tratiš fuge. 30. Seianus , diffimulante Tiberio, ho* ■floribus afficitur a Senatu. 31. Idem e curia in car- eerem addučtus occiditur, ejusque čada ver in Ti* berim deme.rgitur. Judaeis infeniiffimum appellat philo de legatione ad Cajum. 32. Junius Gallio immodicus Tiberii adulator damnatus exilio. 33. Mortuo Pompdnio Flacco Praefečto Syris fucceffit Vitellius, 34. Obiit Philippus Tctrarcha. 35. In locum Cajaphae Vitellius pontificem renunciavit Jonatham Anani F. 36. Vifatn in /Egypto phoeni- cemDio, Plinius, & Solinus teftantur. 37. Mor« tui Tiberii fucceffor Caligula Judses procuratorem loco Pontii Pilati conftituit Marullum. 38. Caligu¬ la ad mortem adegit Macronem P. P. Flaccum hujuS amicum in Andrum infulam relegavit. 39. Hero- *fes Antipas exfpoliatus eft Tetrarchia, & Lugdu- num prius, tum in Hifpaniam pelegatus. 40. Orta Alexandriac inter Judaeos , & Graecos feditione, P kilo Judaeus , & Apion Grammaticus Romam ve* nerunt. Agrippa a Cajo patrui Herodis Tetrar- chiam obtinuit. 41. Cajo Caligula occifo a Caffio, Claudius Cafar Agrippam catena aurea donavit : *tque is Jerofolymam reverfus, amoto a Sacerdo- tio Theophilo Anani F. fubftituit Simonem cogno* mento Cantharam. 42. Revocato Petronio Praefes Syriae renunciatus eft Vibius Marfus. Agrippa Simonem exuit Pontificatu, quem contulit Mathias fratri Jonath^e. Romae laboratum maxima frumen- ti penuria. 43. lnvafit Claudius , domuifque Bri- tanniam : ademptum Mathiae Pontificatum Agrippa Max. Eliotueo dedit. Fames prsnunciata ab Aga- bo irrupit. 44. Triumphavit Claudius de Britan- nis: illi Romae, & in Galliis arcus triumphalis de- cretus: Meffalina ejuS uxoris carpentum, ut olim Liviae A. conceffum. Obiit Juda?se Rex Agrippa ; regnique Procurator miflus eft Cl. Cufpius Fadus , cui fucceffit Caffius Langinus, 4S- Agrippa Ju * rtior jus in templum, & facrum serarium confecu* tus , Pontificatu decoravit fofephum Canei F. 4 6. Mejjalina Claudii coniux veneno fuftulit M. Vinu- *ium recufantem cum ipfa ftupri confuetudinem. Helena Adiabenes in veteri Syria Regina laborar F 4 te- 88 Appen D IX tes farne .fudaeos juvit; quod & fecit Jzates Rex illorum Religionem amplexus. 47. C. Silio Nervae Mejfalina palam in urbe nupfit, raptoque Silio ad fuppliciuro,impuriffima fcemina occifa eft in hortis Lucullianis. Poft Cufpium Fadum Judaeam admini- ftravit Tiberius Alexander. Opera JJercdis RegiS Chalcidis Pontificatus a Jofepho Canei F. transla- tus in Ananiam Filium Nebettiei. 48. L. Aniusus Seneca e Corfica, quo eum Caligula relegarat, a Claudio revocatus hortatu Agrippinae alterius uxo- lis fu*, inftituendae pueritise "NeronisF. praeiicitur. In procuratione Jud** Tiberio Alexandro fucceffit Ventidius Cumanus ; & per id temporis natur* con« ceflit Herodes Rex Chalcidis. 49. Miffus ad regen- dam Samariam Ant. Claudius Felix , Claudii imp. libertus , regnumque Chalcidis Agrippae Juniori collatum eft: Judaci Roma expulfi. Seneca geffit praeturam. 50. Claudius opera Pallantis liberti ad- optavit Domitium Neronem. 51. Pr*fuit Syri* F. Finidius Quadratus: Parthi in Armeniam irrupe- runt, collatumque Neroni fuit Imperium Procon- fulare. 52. Propter cujusdam Galilsei caedem , magni Jud*os inter ac Samaritas excitati tumultus. Claudius edidit Naumachiam; Nero Oclaviam Clau¬ dii filiam duxit uxorem. 53. Propter rixas Sama- ritarum venerunt Romam Jonathas, Ananias , & Ananus principes Sacerdotum : Agrippae prseterre- gnum Chalcidis data Philippi Tetrarchia. 54. Ex- tinfto Claudio fucceffit Domitius Nero , ejus gener, filiusque Agrippinae. 55. Latronibus, magis, &im- poftoribus referta Judsea , quam Felix prsfe&us animadvertendo in improbos purgare curavit. In- terfe&us tamen eo hortante etiam Jonathas Pon- tifex a Dora Jerofolymitano. 56. Corinthii fcortis liberius abutebantur. 57. Demetrias faber argen- tarius Dian* Ephefi* conflabat & vendebat aodicu- 3 as. 58. Parthi rurfus eum Romanis pto Armenia certarunt. 59- Subortam C*fare* feditionem inter Judaeos, ac Gentiles, utriusque urbem illam efte fuam afferentibus, Felix minaci edi&o ftuduit com- ? efcere. 60. Revocato Felici fucceffor datus eft 'orcius Fefus , qui latrones provinciam infeftantes juffit Seculi Primi. 8 ? juffit eomprehendi. Agrippa Pontificatum contulit Ifmaeli Phabei F. 6 r. Propter magnum ccenaculura ab eodem Agrippa aediflcatum prope Xyjlum , unde profpiciebat, quidquidagebatur in.tempio ,in Regem Jerofolymitani proceres furrexere. 62. Ni- ro, dimiffa Očtavia caufans fterilitatem, & relega- ta in Pandatariara , uxorem duxit Poppaam Sabi¬ nam. (zJ Exaučtorato Jerofolymis Ifmaele, Pon- (ifex creatus eft ab Agrippa Jofephus Simotiis F. Cognomine Cabeus ; ac I J orcio Fefto defuričto fuc- ceffor miffus a Nerone Albinus. 63. Vclogejes Sy- riam occupans repellitur a Ccrbulone Proconfule; Rex Agrippa Pontificem Max. nominavit )efum F. Gamalielis poft Jejun1 alterum F. Damncei . <54. Ne- ro ut cerneret Trojae ardentis imaginem , Romam in- cendit; & ad invidiam declinandam juffit Chriftianos exquifitiffimis poenis affici. 65. Interfečti a Nero¬ ne JLacvmas Poeta, & Seneca praeceptor fuus: Pop- pcea etiam gravida ičtu. calcis perempta. Jerofoly- mis vacca ad aram madfcanda peperit agnum: vifae peraerem difcurrentes igneae phalanges; ataue vox iila excedentium Angelorum, Migremus hinc. 66. v exante GeJJio Floro Judaeos, hi contra Romanos delečtis belli ducibus arma fumpefrunt. 67. Vcfpa- ftanvs inita contra Judasos expeditione, recuperavit Galilsam, Jotapatam expugnavit, urbes alias in de- djtionem recepit, adaučto Romanorum exercitu le- gionibus, quas Titus; ejus Filius abduxit Alexan- dria. 68. Fefpajianus compofitis Galliarum motibus, ir J Judaeam redux Jerichuntem occupavit; mifitque Caefarea Romam Titum , ut Galbte , quifucceffit Ne- F 5 ro- 0 Q Rapuit pofteaNcro Statiliam Meffalinam uxorem Attici 'litini Confulis, ipfo nuptiarum tempore trucidato- Vimin- alit Rubrise virgini Veftali, & Sporum exfeftis virilibus duxit n c onjugem, imo & ipfe nupfit Liberto Doryphoro. Turpiffima Pjtravit alta; de quibus Dio, Suetonius, Tacitus. Matris Agrip- Pm* csedejn Nero mandavit Aniceto Centurioni, corpusque Parentis vulneribus eonfoffum ac denudatum infpicere aufus eft. A PPofita fuit ad Agrippina; liatuam tabella cuni hac infcriptia- B . e >,Ego (juid potui ? Sed tu culeum meruifli. Pcenam fcilicet par- deferiptam a Tullio in Orat. pro Sex. RofcioAmerino. ' ide Pompejam legem Digeft, lib. 48. titulo 3. 1. (puamgutm . «>o Appendix roni, gratularetur Imperium, & novi prindpis.juf- fa capefferet. 69. Tit us audita, dum prsternavi- garet Achajam, csede Galbse, remeavit adPatrem: extindo aufem Vitellio, Vefpafianus ad Imperium evehitur, dum adhuc morareturin Syria. 70, Patre in Italiam reverfo, Tit us Jerofolymas cinxit obfi- dione, paulo ante diem Azymormn, ccncurrentem cum 14. Aprilis t eamdemque urbem penitus occu- pavit die 8. Gorpi&i, feu r. Septembris. Titus , ac Pater de fubada Judaea triumpharunt. Miffus in ipfam Judaeam legatus Csefaris Lucilius Bajjus. In- didus fifcu; Judaicus , id eft, jufli Hebrai, ubicum- que degerent, pendere Capitoiio binas dracbmas , quas antea templo folvebant. 72. Nagaral, qui Legem, & Evangelium fervabant, fiint appellati. 73. Sublato e vivis Luciiio Baffo, Judaeae obtinuit regimen Flavius Silva. Sexcenti ficarii ad Lupum J J Egypti praefidem addudi funt puniendi. 74. Jonathns Judanis Cyrenenfes pauperes in folitudinem addu- xit, quafi illic miracula patraturus: atdeteda, ac pu- nita eft impoftura. 75. Advenit Romam Eerenices Agripps majoris filia, quam Titus adamavit, &; in Palatio detinuit; quod cum aegre ferretfl^Roma- ni, invitus invitam dimiftt. 76. Claruit Afio* nius Pedianus hiftoricus. 77. Natus eft Imp, Ha- driantis. 78. Obiit Ravennae S. Apollinaris mar- ty r - 79* Vefpafianus in villa fua apud Sabinos profluvio ventris extinguitur. Imperat Titus. Vefuvii incendium in Campania vicinas urbes, ho- jninesque combuflit. 80. Extruxit Titus , dedi* cavitque Romae amphitheatrum, ac thermas. Pan- theon, & templa Serapidis, Ifidis, & Neptuni flamma vaftavit. sr. Domitianus Imperium inde* ptus Septembrem Germanicum , O dobrem Domi- tianum dici voluit: vites in urbe feri prohibuit : pepulit inde Philofophos, & Mathematicos. 82. In Germaniam Domitianus cum exercitu profedus, tediit ut vidor, cum nullo hofte congreffus. 83. Tres Virgines Veftales ob ftuprum vivse defoffae funt. 84- Florebat hoc tempore Apollonius Tya- neus , fophifta , mendaciis ineptiisque', celebris ; cujus Se culi Primi. 9 1 eujus vitam defcripfit Philoftratus. 85. Dominams. ConfulXI. deCattis, Dacis& Germanis triumphum egit. 86. Inftitutus tuit primus agon Capitolinus. 87. Deum , fe ac Dominum appellavit Domitianus. 88. Celebrati fuerunt ludi feculares, & Dači rurfus bello devidi. 89. Ccepit, ut inquit Tacitus, p er intervalla ac fpiraminaDomitianus, 'interfedis viris Hluftribus , rempublicam exhaurire. L. Antonius Jdaefedus Germani* rebellavit, & a L. Maximo fu- peratus , & captus. 90. Decennalia Domitiani celebrata fuere. 91. Apollonius coniedus in car 1 cevem, & poftea addudus ad C*farem, fertur ab hujus oculis evanuifle. iEdificata hoc anno Capi- tolium, Stadium, Forum trandtorium, horrea pipe- rat.oria , fanumque Minerv*. 92. Cornelia Ma- ximilla Veftalis viva ob ftuprum defoffa fuit. 93. Coepit Domitianus omni f*viti* genere vexare Chriftianos. 94. Exornabat hoc anno Flav. Jofephus iibros Antio. Judaicarum. 95. Lapidibus ftrata sft via, qu* eft inter Puteolos & Smueflam. 96. Li- bertinorum confpiratione, ncc uxore ignara, Do¬ mitianus interfedus eft 14- Kal. Odobriš. 97.ini* tio principatus Nerva, decreto S. C. revocati ab exilio fuerunt, quos relegaveratDomitianus. Sub- lata item Judaici fifci calumnia. Adoptaturs a C e- fare M. Ulpius Trajanus. 98. Obiit Nerva , tenuit- queTrajanusrerumhabenas. 99. Adveniens Trajanus Romam Congiarium diftribuit, & a S. P. Q. R. Opti - mus appsllatur. ioo. Proficifcitur Trajanus ad bel- lum Dacicum. C. Plinius Seeundus Conful fuffedus fuit c um Cornuto Tertullo a Kalendis Septembris. Floruerunt primo Chrifti feculo litteris , Pub. Ovidius Nafo Sulmonenfis , Poeta facilis, ac ter- fus, fed in elegiis paulo lafcivior. Titus Lirius Patavinus Roman* pater Hiftori*, cui ab Afmio Patavinitas obieda. Strabo veterum Hiftoriarum accuratus Coliedor. Phedrus ThraX, libertus Au gu[ti, feftiviffimus, & Jatiniffimus fabuiator. M. Anmeus Seneca philofophus , declamator , & rhe- tor. Valerius Maximus didorum , fadorumous me* Appendix 92 memorabilium colle&or , Ciceroni tam fimilis aje- bat Erafmus , quam mulus homini. C. Vdlejus Patareulus Romanus Hiftoricus , luculentus, pref- fus, ac nitidus. Philo Judteus Alexandrinus fen- tentiis locuples , ac difertiffimus, Platoni ab ali- quibus comparatus. Aulus Perjius Flaccus Vola- terranus Satiricus , acutus puidem , fed obfcurus. Pomponius Mela Hifpanus Geographus elegans & accuratus. Ijicius Junius Moderatus Columella Ga- ditanus, qui de re ruftica, agrorumque cultu, ne ~ que ruftice, neque inculte pertra&avit. M. Ati' n£us Lucanus Cordubenfis , Oratoribus pofius, quam Poetis annumerandus; quamvis carmine fcn- pferit, mafcula & concitata di&ione. T. Petronius Arbiter Eques Romanus, fodptor puriffimae, ut in- quit Voflius, impuritatis. C • Sili us Italicus, qut majori cura, quam ingenio, carmina fcripfme ler- tur. C. Valerius Flaccus Campanus , qui Apollo- nium imitatus ceciriit Argonauticen. Plinius Se- cundus Veronenfis , appellatus a Budaeo veritatis antiftes, cenforque liberrimus. Q■ Curtius Rufuš rerum ab Alexandro Macedone geitarum canaidus, & elegans enarrator. Epieletus Hieropolitanus Philofophus Stoicus: cujus Enchiridion dici folet Anima moralis Philofophi£. M. Valerius Marna- lis Hifpanus , a quo confcripta Epigrammata fale, felle, verborumque licentia. M. Fabius Quintiha- nus Calaguritanus, inftituendae pueritise artitex, & eloquentiae magifter. Sextus Julius Frontinus Vir Confularis, expolitus, & minime verbofus Geome¬ tra. Pub. Papinius Statius Neapolitanus, Poeta cul- tiffimus, prope ad Virgilianam majeftatem accedens. Fl. Jofephus facerdotali regioque fanguine editus , quem S. Hieronymus Gracum Livium appellat. Deeius Junius Juvenalis Aquinas in Satyris, judicio Scaligeri , tanto melior Horatio, quanto Horatius Lucilio. (a) Com- C<0 Fertur eodem anno,quo Ovidius, natus Rom x Allius Tibullus Hirtio & Panfa Coli. ab U. C. ?n. Utriusque amicus fuit Sex. Aurelius Propertius ex.Vtevania Umbriaa oppido. Flo- ruerunt eodem tempore CaJJius Scverus PArmen.fi.s,Do/mii«MaJ> {us Se culi Primi 93 Commemoravimus in fine eapitis quarti Acla Pi¬ lati , & diximus, non unum de iis effe virorum eru- ditiffimorum judiciura. Eadem quidem Acla extitif- fe compertum eftj eadem etenim laudant Juftinus Martyr in fecunda Apoiogia ad Antoninum Pium, Tertullianus adverfus Gentes cap. ai. & Eufebius libro 2. H. E. cap. 2. Adulterarunt ea tamen Acla tum Hsretici, ut inquit S. EpiphaniusHaer. i.num. i. tum Gentiles, ut narrat praelaudatus Eufebius libro 9. cap. 5. Hac de re Acla Pilati , quae citato cap. 4. Hiter dubia rejecimus, jfto in loco rurfus ci- tavimus. Plinium Secundum, qui hoc iabente Se- culo, & inchoato fequenti. floruit, appellavimus Veronenfem fecuti Chriftophorum Lanainum , qui ejus Hifloriam donavit Italica lingua, & hanc effe teftatur opinionem multorum, innixam aučloritati ejusdem Plinii, qui fibi communem patriam effe te¬ ftatur cum Valerio Catullo , procul dubio Veronen.fi* Vide Prolegomena Cl. Jo. Antonii Vulpii inCatul- Ipm cap. 4. At complures Plinium Novocomenfcm iecerunt. Nolumus huic urhi talem auferre conci- vem. Plinii hoc feculo mentionem fecimus, quoniam Domitiano Imperatori Hifloriam fuam nuncupavit. SECUN- hts, & alii, ut Athcnodorus Tarfcnfis , Socion Alexandrinus ma- ?i(ter Senecse prasftantes Philofophi. Grammatici item Theott & Apion Alexandria Romam protedti , M. Verrius Flaccus, Me- nelaus, de quo Genebrardu-. Oratores percelebres p. Atherius, CaJJius Severus, Clodius Arelatenfis , Surculus Tolofanus, atque poetaehaud obfcuri, Fetronius impuriflimus ,Julius Pomponius 'tragicus comparattls Pindaro, Sulpitia matrona, &c. Claruit quoque imperante Augufto (nefcio an ad Chrifti Ktatem per* % 'eneri.t) Manilius, cujus operaperfedtum Obelifcum ad depre- hendendas Soliš umbras, atate noftra effoflum in Čampo Mar- *'o, colligimus ex Plinio libro 36. cap. 10. A Manilio, qui Irmine tradidit Altronomiam, fecernendus vldetur. Synchro- nus.huic Sfrabo Cretenfis, Pomponius Mela Cofmographus , *' ri fcianus Caefareenlis, & A. Julius Solimis Grammatici, prte. Ludatus Plinius II. Veroncnfis ad Imp. Domitianum libri* XXXVII. Hiftoriarum confcriptis, Theo Smyrnaeus , aliique primo Seculo cefiiile fatis dicuntur. Inter quos memo- »aadus Aurelius Cornelius Celfus rei Medic* peritiffimus, qui floruit fub Tiberio, fiye ut aliis placet, imperaiit'? Nerone* ■Vitegro ante Galenum Seculo, &c. SECUNDUM E C C L E S I M SECULUM. C A P U T I. DE ROMANJ, ECCLESIAS PASTOR I BOS. R omanam Eccleiiam fecundo Seculo guberna- runt 'Anaeletus, Evarijlus, Alexander, Sixtus f Telesphorus , Hyginus, Pius, Anicctus, Sster, Eku- thcrus , & Viclor. V. Anaeletus Athenienfis, quem ob nominis fi- militudinem nonnulli confundunt cum Cleto, fedit polt Clementem annis 2. computato tempore, quo Clementis in Cherfonefum deportati geiTit vices. Obiit itaque anno roo.Trajano A. III. & JulioFron- tino Coli. dicata in Vaticano faera /Ede Petri. C«) VI. Poit Ca) Anacletum poft Clementem recenfent ii quoque, qui Cle- tum omiferunt, tu lib. 2. contra Parmen. Optatus, & Epifto* la I65. ad Generofum Auguftinus. In vetuftiffimis autetn diptychis Roman« Ecdefi« , & in melioris not« catalogis Pontifices hoc ordlne numerantur, Petru;, Linus , Cletus , Ple¬ men;, Anaeletus . Aučtor Carminis contra Marcionem Anacle- tum prspOnitClementi.Nonnulli Grscorum pro A»‘exXr l Te Icilicet, feu irreprehenfo. Hinc Papebrochius contendens Cie- tum & Anacletum fuiiTe ettmdem Pontificem , inquit Lini fuc- eefforem Cletumab Urbe expulfuma Vefpatiano fuadente Mu- fonio cefliffe Pontificatum elementi , ipfoque elemente juda Oomitiani pulfo in exillum rurfus Cletum priftinam fedem oc- cupaf- Seculum II, Caput I. 95 VI. Poit Anacletum Ecclefiam rexit S. Evari- flus Bethlehemita annls 9. nempe usque ad annum 109. quo Confules extiterunt A. Corn. Palma 11 . & C. Calvifius Tulliis II. Cojf. Diftributi ab Evari* * fto Tituli presbyteris, facra nempe loca concionibus, & Sacramentis adminiftrandis percommoda. VII. Succeflit .S'. Alexander Romanus , cui ri* fum benedicendi, & adfpergendi luftralem Aquara attribuunt. Seditque annis g. usque ad Confulatum Qitinčlii Nigri , & Aproniani , nempe usque ad an- num Chr. n 7. (?>) VIII. Deinde Pontificatum tenuit S. Sixtm 1 . qui poit decennium fubiit martyrium anno 127. Con- fuiatum gerentibus, Gallicano , & Cislio Titiano. Tri- ftgion liturgij a Sixto -additum, formatasque litte- ras, unionis ecclefiarum tefferam , ajunt indi&as. IX. Adminiftravit deinde Ecclefiam S. Teles* phorus natione Graecus ab anno 127. usque ad an¬ num 138. intervallo undecim annorum: eremitics vitae olim cultor , jejunii quadragefimalis inculca- tor, ®upafle; ideoque appellatum fuiffe Anacletum, nempe in Apo» ftolicam Cathedram Revocatum. Veniraiftiusmodi conjedlu- *is, quibus certiora teftimonia adveriantur, innitenduin non *ffe, alii nos admonent. Henfchenius in Apparatu ad Chronologiam Pontificiam, ® fapebrochius in Conatu Chronico hiftorico tradunt fedifle Alexandrnm a Confulatu Cornelii Palma:, & C. Calvifii Tulil, e ? ',. ab anno 10 9 - usque ad Conf. Almilii sEUanl, & I.ucii Antijli; Veteris , nempe, ad annum 117. exačlunr: Innituntus «ntiquo Catalogo confcripto tempore Liberii Papae, Alexan- druiu coronatum martvrio anno 117. quinto Nonas Maiasalii «adunt. Uterque Pagiusftatuit Anacletum inauguratum Porni¬ čem Ma^cftnum anno as. Evari/lum anno 95. Alexandrum aiu č J°8. Sixturn 116. Tdefphorum 126. JTyginum I" r - Pium 141. ■slnicetum 151. Sotfrem 161. Hleutherum 170. & ViSorem anno 1R 5 - Nospraimiffa Seculo 1. Chronologia ad hanc impulit fup- ^•Mionem. Figentes tamen goteris obitum in anno 177, Tileii- theri i n anno 192. hujusque Seculi exitum in anno ViHotis c onf®nti»ntes habemus viros slarililjnos. 9 6 Eccl. Hist. Breviarium tor, & coronatu? martyrio in Confulatu Sulfidi , Camerini, & Nigri Magni. X. Epifcopatum tu m obtinuit S. Hyginus na- tus Athenis, poft 4. annos, nempe an. 142. Coff. Rufino & Ouadrato , damnato Cerdone, compofi- toque Clero, martyr effe&us. XI. Subrogatus Hygino S. Pius I Aquilejeii" fis. Is juflit, ut Pafcha die Dominico juxta traditio- nem Apoftolicamcelebraretur: & poftquam fediffet annis 1 6. non exačtis, in Confuiatu M. Cejonii Sil¬ vani & C. Ssrii Augurini , nempe anno ij< 5 . aut fequemi, fanguinem pro Chrifto fudit. XII. Rexit poftea Eccleiiamper annos 12. X Ani- cctus natione Syrus, quianno 168. in Paulli, & Mon¬ tani Confulatu fuit praeclara morte fublatus. XIII. Deinde Epifcopatum Urbis fufcepit Soter Fundis in Campania ortus, beneficentia in Chriftia- nos ad metalla damnatos, & in exilium detrufos cla- riflimus: cujus beata mors contigit ofto regiminis annis expletis, id eft, anno Domini 177. Co£'. Au- relio Commodo , & Plautio (luinctillo. XIV. Sedit poftea S. Eleutherus Nicopolitanus usque ad annum 192. quo anno expletis Epifcopa- tus fui annis 15. Commodo A. VIL & Pminact II. Cojf. fan&o fine quievit. (c) XV. Vičtor fuit fucceffor Eleutheri: cui gravis cum Afiaticis de die celebrandi Pafchatis contentio. (d) Deceffit autem Pontificatus fui anno io.&7Erae Chri- CO Eufebiuslib. 5. H. E. cap. S. enumeratis Romanis Pon- tificibusufqueadEleutherunainquit, Valefio interprete: Haz ferie, &Juccejjione tum traJitio Apoftolorum in F.cclefta, tum veri- tatis prasdicatio ad nos us1 am Abgarus regnavit Edeflfe ab anno 152. usque annunt Epiphanius autem eo loči tradit Bardefanem pervenif- e ad imperium Lucii Veri. At Lucius Verus apoplexia c orreptus interiit juxta PagiiChronologiam anno i6’9- ideo- -Sl 10 ante obitum Abgari. Nos ita Epiphanium intelligimus, g Bardefanes vixerit fub Lucio Vero, Sc vitaun protraxerit u ltra obitum Abgari. Sunt ver0 pi ure s, quibus nomen Ab- Sati contmune eft; & ille , cui acceptus Bardefanes , fuit Ab- fatus filius Maanus. Bardefanes adfrugemrevocatus dicitur. llltus & Bardefaniftarum confcripftt Hiftoriam Frid. Strun- ‘: iUs - Addendi Floriani a Florino, & Adami ta, quos Ilaac de Ecaufobre exc*fare peculiari differutione conatur. IOO Eccl. Hist. Breviarium Encratitae aučtorem habuerunt Tarianum Syrum, Sophiftam, & Oratorem illuftrem, qui floruit circa annum 170. Hi, praeter Aiones Valentinianos , damnarunt conjugia, negarunt Adami falutem, & a vino , etiam infacris myfteriis, abftinuerunt, dičti propterea Encratitae ano ire(t XVII. S. Philaftrius. Di' ximus alibi, duorum; principiorum, boni, & mali, dogma traditum olim iuiffe a Zoroatlre'; & Marcionitarum, Mani- ch®orumque principia parum differre ah Orofmade , St Arima- n/oPerfarum, Tfideb: O/iride ^gypti»rum , Gr®coruraque p»C' arum Pandertt, & Ti/htne. Seculum II. Caput IV. IOI Paraelefum, impurasque feminag Prirdllara & Ma- ximUlain divino afflatas numine praedicabat, non opus eft patefacere. Montanum laqueo fibi gulam ftegilfe an. 172. tradit Chronicum Eufebianum.(g) Acceffere Theodotus Trape^ita , Theodotus alter Coriarius Byzantinus , Artemon , & Hermogenes. At- firmavit primus Melchifadech regem Salem fuiffe Virtutem quamdam Chrifio fuperiorem- Theodotus Coriarius, & Artemon eumdem Chriftumnudum ho- JUinem appellarunt : Hermogenes demum StoiCus , pi&or, falfarius, & adulter afferuit materam Deo ooaeternam, & improdu&am. CAPUT IV. S E C U N DI SECULI SCRIPTO- RES ECCLESIASTICI. Dermulti fecundo feculo fioruerunt Scriptores : * quorum agmen ducit S. Ignatius SsJpogos quo- que appellatus (h). Rexit is Antiochenam Eccle* G 3 fiam C g~) Montaniftas , & praefertimjhorum unum , Proclum no- 5 j lne 'refutavit, Cajus presbyter , cujus non Čemel meminit •kufebius. ^5 An Stofiogoi; dičtus (it, quod fuerit puerulus in ul- fublatus a Domino’, an quia ipfe Chrifttimj fide, & fan- imonia geftaverit, incertum. Videtur fecunda opinio ftobabilior; nam in ejus Martyrio , quod edidit Jacobur Onerius, interrogatus Ignatius, quinam effet Thecphorus , J^POndit: Is qui Chrijlum gejtaf in Pectore. Padlim Sura & enecione Coff. id efl, anno 107. ejus AfiaapudRuinart innunnt. ' e d vide ad hunc annuni Ant. Pagium. De Ignatianis Kpi. Uolis egimus lib. R. Theol. cap. 2. Ad illas, etiain ut edi- a Voffio , & UlTerio , reiiciendas tanquam fpurias, pod balmafium, Blondellum, & Dallaiuin. , nervos intendif in 'omrnentario de Script. Eccl. Oudinui. Ignatii martyrium Afta apud Ruinart referunt ad an. 1C7. Korifius in Epifl, Aonfulari ad annum n3. Pagius, aiiique ad annum 111S. 102 Eccl. Hist. Breviarittm fiam poft Evodium fupra annos 40. atque a Trajano, qui bellaturus cum Parthis Antiochiam pervenerat, damnatus ad beflias, & Romani miffus, ibi in Am- phitheatro difcerptus & comminutus fuit a Ieonibus anno 1x6. die 21. Novembris. Septem Ignatii epi- ftolas eruditi fere omnes poft multas altercationeS receperunt, ut genuinas: at Opus infcriptum A<- , quod inVII.libros Conftit.Apoft. quidam diftributum fuiffe affirmarunt, nullo certo teftimonio eidem adfcribitur. Sequitur Polycarpus ( i ) Joannis difcipulus , & £myrnenfis Epifcopus, cuius una extat ad Philip- penfes epiftola ab Eufebio, a H'mronymo, a Pho- tio fummis laudibus celebrata. In A&is Ecclefias £myrnenfis apud Eufebium lib. 4. dicitur flamma confumptus VII. Kal. Majaš. Annuspaffionis ejus incertus, creditur a plerisque 169. Juftinus, qui gladio percuffus fub M. Aurelio an¬ no 163. migravit ad Dominum, ortus in civitate Sa¬ mari* Sichem , feu Neapoli Flavia, Philofophus Platonicus, duplici pro Chriftianis Apologia, con- futatione Tryphonis Judaei, & Oratione Paraanetica ad Grsecos magnum fibi nomen comparavit; atque immerito dicitur a Sandio , & Epifcopio negafle Verbi divinitatem (k) Pugnavit contra hserefes prjefertim Valentinia' nam egregio Opere S. Irenam Polycarpi difcipulus, & Epifcopus Lugdunenfis, qui in perfecutione Se¬ veri martyrii retulit palmam anno 202. Graece fcrip- fit, non ut Erafmus putavit, Latine; eumque Ter- [tul- (O Quo anno S. Polycarpus Romam venerit, incertufli c A' Pearfonjus id contigiiTe fcribit anno Chrifti 142. Tille- montius aiu idi.at ceteris antiquior Eufebius anno isr.aut feqnenti. C * ) JuRinus e»m Crefcentio Philofopho Cvnico de relieio- ne certavit. Seculum II. Caput IV. 103 tullianus contra Valent, cap. 5. fuiffe teftaturdoS« tiarum omnium accurati/Jimum cxploratorem. (l) GralTante perfecutione, Apologetica Scripta pro Chriftiana religione ediderunt Melito Serdimus an- tto 170. Tatianus Syru<: fophifta, & orator amid 172. Athenagoras philofophiae Platonicae fe&ator eir- ca annum 169. Theophilus Antiochenus eodem anno sd Chrlftumconverflis, atque Herniogenis, &Mar- cionis acerrimus infečtator. Apollinaris Hicrapoli- tanus, cujus libros commemorat libro 4. cap. 27. Eufebius , quique per eadem terapora floruit M. Aurelio, & L. Vero imperantibus. Et Ariftides, Ouadratus , de quibus hoc unum fcimus, Apolo- gias obtuliffe Imperatori Hadriano , qui Trajano , ut paulo infra dicemus, fucceflit. Inter ceteros claruit, imperante Severo, & ver- g«nte hoc feculo ad finem Tit. Fl. Clemens Aletfati- drinus, difclpulus Pantseni & praeceptor-Origenis. ac presbyter, non Epifcopus, (m) a multis Chri* * Jfiaiue antiquitatis Varro appellatus. Laudantur Cic- uientis Protrepticum ad Gentes, libri tres Paedago* gi. & Stromatum ofto. Reliqua ejus Opera perie- f unt. Inexhauftse do&rinn?, & facrse atque exotic* uruditionis copia mirifice fuiffe prseditum alierunt G 4 om- C /) Qui Patrum traditionibus bellum indičunt, rit Dal- , T 5 arbeyrac, Clericus, buddeus, alii, in. priorum Se- *ulorum Scriptoribus adnotant abfurda Platonica; Philofophiae, affcrtum. angelorum cum mulieribus concubitum , reginim MiJ- lonariorum, erroresque hujufcemodi, idque ad illorum ele- v f-ndam auftoritatem; fed perperam; neque enim in quse- ftiunculis, in quibuj difcrepant, fed in do&rina , cui Catho- 'ici dogmatis fundamenta nituntur, eorum confenlionen«. Plorimum valere affirmamm. Lege Čarnim lib. 7. de Locis Theologicis. C «5 Epifcopunt tamen ac Praefulem dixit Jaeobus Gaddiue J?*. 1. pagina 128. & Chriflianus Lupus DilTert. Prooemia- 11 >n Canone« Nicaenos cap. 10. tradit, antiguam fuiffe Aie- Xa ndrinae Ecclefi* confuetudinem, abrogatam ramen ab He» T acla Patriarcha, ut omnes presbyteri Epifcopali confecra- l! °ne decovarentur; cujus confuetudinis profcrt congruaiu <)Uoque rationem. Sedit Heraclas lil. Seculo, & Clemep- e rivic fublato. 104 Eccl. Hist. Breviarium orrnes , maxime Cyrillus Alexandrinus lib. contra Julianum, &' Eufebius lib. s. de Preparat. Evang. necnonHieronymus de Script.Ecclef. (n). Floruerunt eodem feculo viri; aliij percelebres , quos memoraffe fat erit; nimirum Abercius Hierapo- litanus, in cui us libro dedifciplina Apoftolicum fulfif- fe fpiritum affirmat Baronius ad an. 163. n. ip. Diony - Jius Epifcopus Corinthiorum mart.yrium perpefluS circa annum 170. cujus epiftolas laudat lib. 4. cap. 23. Eufebius. Hepejippus ex Juda?o Chriflianus, qui obiit imperante Ccmmodo. Ejus libri de marty- rio Jacobi fratris Domini, & Simeonis Cleopbse li- Jii, aliique de Jerofolymitana Ecclefia, & de Seftis Judaicis etiamnum extant. Mujanus Encratitarum, ac Modejlus Marcionitarum profligator, qui ambo vivcbant an. 176. Miltiades rhetor, qui floruit cir¬ ca annum 180. didlus a Terfulliano Ecclejiarum So- phijla. JJIerius Vrbanus infe&ator Montaniftarum , de quo Eufebius lib. 5. cap. 16.Sera.pion Antioche- nus eorumdem haereticorum debellator & hoftis. Theophilus Csefareenns , qui de die celebrandi Pafchatis fcribebat anno 196- Afaximus , qui ad- verfus Marcionem difputavit de origine mali, lau¬ datus ab Eufebio lib. 7. Prep. Fvang. cap. 22. ma¬ le autem ab Huetio in Appendice atl Origenian. ad aetatem Conftantini Magni detrufus.v Com- (.n') Addcnii Aijuila Ponticus appellatus aHieronvmo prc- feJytus £f contemtojus interpres, alicubi tamen laudatus, Arijlo tellaeus Palaeftinus auftor differtationis Jafonis & Papifci, & Pantanus , quam Clemens Alexandrinus ejus, ut dixiraus, auditor appellavit Apim Siculam. Item Agrippa Cajlor de" bellatorBafilidis,laudatus aHieronvmo inCatalogo, Papias Hie" rapolitanus EpifcOpus Chiliaftarum aučtor, Philippus Creten- fis Antiftes Marcionis Confutator , Apollovius Senator Bo" »anus , qui fcripto & fanguine pro fide Chrifli certavit, Po" lycrates KphefinUs Quartadecimanus, Athenogenes clarus do" strina ac martyrio; Rhodon Afianus Marcionis impugnator» de quo Nicephorus poft Eufebium & Hieronymum; Heraclr tus qui Comrnentarios edidit in Epiftolas Pauli, & CandiduS n«i fcripftt iu Haxametrojr, pariter ab Eufebio, & a S. Bie- ronymo laudati. Seculum II. Caput. V. 105 Commemorandus deraum foret Tertullianus ; fed quoniam dicitur vita funčtus circa annum 220. op- portunius videtur de iilo in hiftoria proximi feculi pertradtare. CAPUT V. DE ROMANI3 I M P E R A T OR I BU S , ET DE V1RIS CORONATlS MAR' TYRlO,ET SANCTITATE CON' SPICUIS. M Ulpius Trajanus , qui anno Chr. 98. fucc?fli£ Nervae, ineunte fectmdo Srculo moderaba- tur imperium, fato funčtus in Urbe Ciliciae Salinun- te, Q. Nipro £9 Vipfanio Aprotiiano Cojf. anno 117. die 10. Augufti. Tertiam excitavit in Chriftianos perfecutionem anno 107. & anilis eft fabula, illius animam precibus S. Gregorij Magni fuiffe ab infe- ris liberatam. ( o) In ea perfecutione aflhcus cru- ci Simeon Jerofolymorum Epifcopus citato anno 107. aetatis fuae, 120. De Ignatio diximus praeced. cap. Combuftas Antiochise mulieres quinque, earumqua cineres pennfoctse metallis, ex quibu9 conflati fue- runt in thermarum ufum lebetes. Padi tum C&farius diaconus, & fnl/anus presbvter Tarracinse, in Portu Romano Hyacinthus , Heliopoli Eudocia , EdefTae Epifcopus Barfmttus , ac Sarbelius , & Barbea ejus G s f°- Co) Tametfi anno 102. Plinio in Bithyn!a Proconfuli Trajanus edixerit, Chriftianos non efle inquirendos, juflic tamen accufatos puniri, quod hoftibus nragnam pr^buit oc- cafionem nocendi. io<5 Eccl. Hist. Breviarium foror, Rom* Viclorinus Epifcoous Amiterni, &Ro- mulus aul* ipfius Trajani pršfečtus (p), Poft Trajanum indeptus imperium JElius Madria- nus, 'Hifpanus genere, opera Plotins uxoris ejus- demCaefaris, quae illius capta erat amore, princt- pis adoptionem mentitus, rempublicamqne rexit usque ad annum 138. quo hydrope , & fanguinis effufione tabefcens obiit apud Bajaš Campani* op- pidum 6. Idus Julias, Camerino & Magno CoJJ'. & ejus cineres urna aurea reconditi funt in Urbe ad pontem dElium. Qq) Quamvis autem Tub imperio Hadriani perfecutio aliouantulum remitteretur, pet- peiTi tamen martyrium funt prslaudati Romani Pon- tifices Evarijtus, & Akiandev, (r) JuJtinus & Pub- lius, Cpb Obierunt circa bsc tempota Tifus difcipulus Pauli¬ ji Marcus adolefcens fub Antonino; AIexander item > puorum. Infcriptiones profert in Ttinere Italico Cl. Marn , lonius. Innumeros cineres Sanctorum celebrat nymno X . ■aepx;ep ad ValerianumPrudentius : ac plures refelluntDod- welluitk adilrusntem. differt. XI. Cyprianica Martvrum pau- citatem. Imperante Traiano Barchochebas dux Judsorum, qui fe Meffiam effe jaftabat, exqulfitis fupplicus .plurimo s Chriftianos necavit. Inter Martyres recenfent quoque Ma - tyrotogia Antijlium Macedonem, P hočem Epifcopum■ ? 3 pis in Ponto, Maronem fociosque, Euftachium cum Iheopijtit conjuge ac liber is, Eutropium Epifcopum Xanthi ceterosque fub Trajano interfe&os. C ? 3 Hadrianum inftante mortc feciiTe Spartianus inq>ut hoice verfus: Animula , vagula , Manduta , Hofpes comesque corporis, Qv. ' 112 M m A P P E N D I X DE EXTERNIS REBUS. A nno ioi. Trajanus Decebalum Dacorum Resjem bello vicit. 102. Daciainprovinciamredada: devidi Arabes : impofitus pons Danubio. 103. Adus a Trajano de Dacis triumphus. 104. Alb menta ab Imperatore 5000. pueris Italis affignata. 105. ALdificatus a Trajano portus Anconae. 106. Secundo Dacico bello Decebaks fibi mortem con- lcivit. 107. Aque Martiae dudus 23. milliarium fpa- t tio refedi. 103. Adrianus Pannoniae Pro -Praetor repreffit Sarmatas. 109. Inftaurata Via Appia a porta urbis Capena ad Capuam ufque, atque in- de Brundufium. no. Dirutae terraemotu tres Gala' tise urbes, ac Pantheon fulmine attadum. m. T rajanus Romse magnificas extruxit Bibliothecas. 112. Parthis Armeniisque bellum indidum. 113. Ereda in Foro, & dlcata Trajano Columna. n 4 < Affyria venit in poteftatem P. R. Trajani Forum? & Balilica Ulpia Romae dicantur. (a) 115. Ingen- ti terraemotu quaffata eft Antiochia: Judaei Cyre- nenfes irruerunt in arma, & innumeros Romanos Grsecosque occiderunt, eorumque vilcera depafti funt. 116. In eosdern Judaeos A£gyptum valtan- tes miffus a Tra]ano Marcius Turbo ingentem pro- ftravit illorum numerum. 117. Trajanus Ctefipnon- tem cepit, ad Oceanum pervenit, Syriam adiit, in Cilicia deceffit. 113. Remilit Hadrianus , cre- matis tabulis , Judaeorum tributa. 119. Trajanus inter Deos relatus: Jerofolyma dida eft JElia : Judaei in pago Terebiutho equorum pretio venum- dati. 120. Hadrianus in Sarmatas movit: everfe terraemotuNicomediaurbesque tinitimae. lai. Cir - cutn Ca) Coff. Hafta, & Vopifco, id eft, anno 114. .Judoei de- ficientes a Trajano eodem proximoque anno occiderunt in jEgypto hominura ducenta millia; atque in Cypro infula ducenta quadraginta millia itidem trucidarUnt; ab hoc ali* tem temp are Capital e illis fuit illuc appeilere. Appsndix Secuh Sscumdi: J13 ««m Romanum Hadrianus refecit. 122. Barbaros aRomanis muro go.M. divifit. 123. AJdem Augu- fti Tarracone reftituit. 124. Sacra Eleufina celc- bravit Athenis. 125. Serenus Granius Proconful Afiae iniquum credidit Chriftianos nullo obječto erimine occidi. 126. Transmifit Hadrianus in Afri¬ čani. 127. Jovi Olympio ALdem , fibiquc Aram Athenis Hadrianus dicavit. 128. Sabinam dicit Au- guftam: cum Rege Parthorum Cofrohe miit amici- tiam. 129. Terrae motu Nicopoiis & Csefarea cor* ruerunt. 130. Pclujium veniens Imperator Pom¬ peji tumulum magnificentiffime ornavit. 131. Mer- gitur Aminous, quem Hadrianus perdite amabat, in Nilo; refertur inter Deos, atque ex ejus nomine Antinoia civitas conditur. 132. Athenienfem miri operiš bibliothecam Hadrianus extruxit, & edidit agonem. 133. Miffus Julius Se v er us contra Ju- dseos Palaeftinam depopulantes. 134. A£quatae fo- lo 50. Judaeorum arces; & 980* vici ferro & igne Vaftati. 13S. Judasis omnibus agro Hierofolymita- no interdi&um. (c) 136. Alani contra Romanos concitati repreiTi funt a Flavio Arriano. 137. Ab- folvit Phlegon Hadriani libertus Opus de Oiym- piadibus. 138. Obiit Calendis Januarii JElius Ve- rus ab Hadriano creatus Caefar, & adoptatus. 139. M. Aurelius ab Antonino Pio renunciatus efl Cae- far. 140. Obiit Antonini uxor Fau/hna. 141. Mar- Gon advenit Romam. 145. Uno partu mulier enixa efl: quinque liberos. 158. Reftituit Antoninus Pius ' sedem (c) Ad annum imperii Hadriani 18- refert EufeblrfS lib. 4. tap. 6 edičtum, ne Judsi in regionera circa Hierbfo!ymam fitam auderent pedem inferre , citatque AriftonemPelteum. Ana or fedilionis Judaicae debitas pcenas perfolvit. Fuit is Bnrchochehas, nuod nomen deltam fignificat, commenioratus cap e in Motiš ad Trajanum. Hune ad fucum Judsis faci- endum ftipulam in ore acccnfam anhelitu ventil ade, ut flammas emovere videretur, icribit S. Hieronvmus; U. ad- verfus Rufinum Apologia- Mer ti, Breviarium. Tom. I. It H4 Appendix aedem Augufti. 161. Secuta eft Antonini mortera eius apotheofig. 162 . Exundavit Tiber, & Parthi cpefis Romanorum copiis Syriam vaftarunt, & oc- cuparunt Armeniam. 163 . In Armbniam St anus Prifcits irrupit. 164 . Parthi ultra Euphratem pel- luntur, & Vologefes illorum Rex a CaJJio vmcitur. 165 ; Peregrims Čynicns , fi fides habenda eft Lu- ciano, fefe in rogum injecit. 1 66. Medos Marcius Verus invafit. 167 . M. Aurelius ', & L. Vcrus triumpharunt de Parthis. 163 . Avidius CaJJius vi* cit Bucolicos. Peftilentia multas vexavit provin* cias. 169 . Germania Romanis fubjicitur. 170 - Lu- cius Verus extinguitur apoplexia. 172. Marcoman- ni tranfitu 'Danubii a M. Aurelio delentur. 173- In deditionem recepti, atque illorum plurimi in Ita- liam translati funt. 174 . Infignis de Quadis re* portata vi&oria. 175 . Aniipmt. Avidius CaJJius ty- rannidem : togam virilem induit Commodus. 176. Periit ex podagra in vico Hagale ad radices mon- tis Tauri Fauftina junior, conjux M. Aurelii , fcd adulteriis infamis. 177. Commodus Crifpinam du- xit uxorem. 178. De Quadis & Hermaduris relata VicStoria. 179. A Patcrno barbari fuperantur. i8°- Sirmii M. Aurelius Antoninus decefTit. 181. Trium- phavit Commodus de Germanis. 182. Alexandri« Serapidis templum incenditur. 183. Dači & Ger¬ mani recufantes Commcdi Imperium bePo impetun- tur. 184. Britanni rebelles a ducibus Romanorum devičti. i 85 - In Commodum cum aliis confpiravit foror Lueilla. 1 87 - Idem Commodus Anubim co- lit, & facra Ifidis celebrat. 189. Peftis in urbem Romam, & in Italiam defaeviit. 190. Fames graf- fatur Roma?; & evifatis infidiis Commodus Cybe* li facrificat. 191. Palatium, A&des Vefhe, urbis* que pars maxima incenditur. 192. M k cim pellicis•> & EleSi cubicularii Commodus interficitur. 193- Pefcennius Niger a Syriacis Legionibus dicitur Im¬ perator. 193. A Severu Nifibis , urbesque ali te cap ta? fuerunt, vaftata Arabia, Parthi, & Adiabe- na? devičti. 197 . Byzantini ad deditionem conlpftl* ifc 198. Albinus in C Aliis a Severo expugnatur- < 99 - Is ad bellum Parthicum proficifcitur. 200. C*r ptsr SeCULI SECtJEDI. pts a Severo Babylonia, Seleucia, Ctefiphon, ac teta Parthise provinci:,. Celebres fecundo Seculo humana fapientia fue- runt Plutarchus Cheronanfis facerdos Pythii Apol- linis, quiEthica, Hiftorica, & Politica limatifTi- mo flyio confcripfit. Dio ChryfoJlomus orator, quem &ynefius Aquilam& Cygnum appellat. Aulus Gel - lius Grammaticus Noftium Atticarum candidus elu- cubrator. Cornslius Taeitus, cujus diftio in Libris Hiftoriarum uberior , in Annalibus preffior habe- tur. Arriams Nicomedienfis, Epicleti difcipulus, phiiofophus , orator, Mfloricus , di&us Novus Ai- nophon. C. Suetonius Tranquillus , cuius XII. Cse- faruni Vitae plus habent nervorum, quam corporis. Appianus Alerandrinus fcriptor hiftoriae utilioris vi- ris militaribus, quam civilibus. Claudius JElianus Praneftinus Attica praeditus eloquentia. Paufanias Cappadox Grsecis antiquitates erudite, licet minus facunde, decem libris complexus. Claudius P:ol ac difertus. Claudius Galenus Perga- menfis alterum ab Hippocrate decus Medicorum. Athenaus fcriptor Afmpocrp/{«y , id eft Sermonunt Convivalium , dičtus ab aliquibus Varro Gracorum. Hermogcnes Tarenfis rhetor, Antiochus fophi/la vo- catus. Litcius Apulejus Platonicus , de quo Vives, Apulejus in Ajino plane rudit. Lucianus Samofa- tenfis Atheus, qui, ut aiebat La&antius, nec diis, nec hominibus pepercit. (.e) Julius Pollux Nam cratita laudatusob varietatem& copiam verborum, Celfus Epicureus, quifidem, moresque Chriftiano- rum Opere infcripto oppugnavit. Phle- gontis liberti Hadriani meminimus paulo fupra. At- ticus , Platonicus , Herodianus Grsecus Hiftoricus , Oppianus Cilix, qui carmine fcripfit de Pifcibus , Papinianus cognominatus Afylum Juriš , Maximus Tyrius philofophus, &c. (f) . TER- tus fuerit, videtur mortem obiiffe, antequam M. Aur. An- loninus aufpicareturimperium. Accedit, quodfub Hadriano, qui an.; Chr. 117. fucceflit Trajano, floruit Flavius Arrianus ijicomedienlis, Philofophus , Hiftoricus , & Jureconfultus percelebris , alter Xtnophon dičtus, & qui Epičteti fuerat dif- eipulus &auditor. Non. abs te erit utriusque hoc in loco me- jniniffe, licet Epičtetum commemoraverimus inappendice I. Seculi. (c) Lucianus & Celfus circa idem tempus dicuntur vixiffc, k ilium quidam referunt ad Trajani anatem, quidam ad Mar- ci Aurelii, & ad Commodi imperium. Lucianum difcer- ptuui a canibus tradit Suidas. (f) Huius funt gcneris Plinius .Tumor, qui'Panegyricum dixit Trajano , L. F/orusbrevis, &expolitus Hiftoricus, Sn- linus T>olyhiftor. DioryJtus Milelius Hiftoriographus ,JuventiuS St Julius ČelJtJCC. PhHofiratus fcriptor Vitae Apollonii Thyanei. vaferrimi hominis, & Sophiftarum, qui ufque tad tempora Severi Imperatoris vixerunt. Spartianus j n Adriano commc- morat J. CC. quibus is in Caufis dijudicandis utebatur; prseter Jufiuni Celfum , Memcium Prifium, Domitium Laies- nem , S/ Sahium Julianum . II? TERTIUM ECCLESIiE S E C U L U M. C A P U T I. ROMANIENUMERANTUR PONTIFICES. P rafuerunt Romana & Apoftolicae Ecclefiae ter- tio Seculo Zephyrinus, Callijlus, Urbanuš, Pontianus , Antherus , Fabianus » Cornelius, Lucius , Stephanus, Sixtus II. Diony/ius , Felix , Eu- tychianus , & Cajus : quos omnes inter Sančtos ve- neratur Ecclefia. XVI. Zephyrinus, qui Pontificatum inierat a n. 201. deceflit VIII. Kal. Sept. anno 219. juxta Baronium, cujus Chronologia aberratbiennio, 231, Defeciffe ad Monta niftas videtur innuere c. i.adv. Praxeam Tertullianus, fed hujus libro de Pudicitia calumnia ifla retunditur. XVII. Suffe&us ei efl S. Callijlus 1. cujus Pon- tificatus ab anno 219. ufque ad annum 224. proten- ditur. Eo anno polt aedificatam Bafilicam Trans- tiberinam, & araplum in via Appia ccemeterium Cojf. Claudio Juliano II. & Crifpino in puteum de- merfus eft: pridie Id. O&obris, & ingeftis rtideri- bus fuffocatus. (a) H 3 XVIII. . .. . ■■■■■ '■■ r ~-- 00 Calliftum ad facrum minifterium vafafargentea conflaffe Gradit Ven. Baroniusad an. 223. Sacro regeneravit baptifmau te iig Eccl, Hist, Breviarii^m XVIII. Tenuit deinde Pontificatum S. Urbanus tilius Pontiani Romani civis usque ad annum 331. quo Martyrio coronatus eft die as. Maji , Claudio Pompejano & Feliciano gerentibus Confulatum. XIX. Creatus poftea S 1 . Pontianus Calpurnii filius, relegatus abAlexandro Severo inSardiniam, & fub Maximino fuftibus caefus die 14. Martiianno 235. Severo, & Quimiano CoJJ'. XX. Ordinatus in ejus locum Antherus , qui nondum expleto Pontificatus anno, a Maximo P. V. ju. No nas Januarias occidjtur in tertio Jul. Maximinl A. Confulatu, nempe an. 236. (c) XXI. Pod Antherum pontificatum gedit S. Fabianus Romanus ad annum ufque 250. eie&us, ut ajunt, columba fuper caput ejus defuper ad- volante, martyrioque coronatus in perfecutione Decii, die 20. Januarii, ipfo Ded o 11 . & Grato Cojj: (c) XXII. te SS. Caeciliam, Valerianum, ac Tiburtium , de quibus infra cap. 5. Bafilicam Transdberinam dicatam Virgin! ab eodem Callilio Platina , Pagius, aiiique afferunt. tdern Calliltus Romanus ftiit, & filius Domidi. Ejus decretalis , qu® ex- tat I. Conciliorum Volumine, & ali® usque ad Siricium creduntur pafiim fuppofititi®. (h) Quidam hoc in loco intrudunt Pontificem Cyriathum nomine, de quo in Aftis SS. Urful®,& Sociarum. atentur omnes eruditi hunc Pontificatum elTe fiftitium, Ačtorumque Urfuls fidem labafcere. Egi de his in diflertatione de SS. Pontiano , & Anthero. Antherusgenere Grsecus fuit, diligens Aftorum Martyrum colleftor, unde & habetur Martyrologii primus auftor. (c) Fabianus damnavit Privatum Lambelitanum Epilcopu» etiam in Coacilio 90. Epifcoporum in Africa condemnatum. Ignota Privat! hserefis. Miffos a Fabiano in Gallias Apoltoli- cos viros fcribit S. Gregorius Turonenfis lib. I. Hill. Eccl. Ce- lebiatur. Idem Fabianus laudibus S. Cyprianiep. 59. adCorn. Seculum III. Cafut I. 119 XXII. Gubernavit deinde Ecclefiam S. Corne - Hus, fchifma conflante Novatiano, & exortis cir- ca lapfos coatroverfiis , coronatus & ipfe Marty- rio fecundo Pontificafus fui anno , /Era* V. 252. decimo odtavo Kal. O&obris, in confalatu Golli, & Volujiani. XXIII. Sedit deinde Lucius Porphvrii Romani filius, exiguo & ipfo tempore; cum martyrium fubierit in 2. Confulatu Volujiani , id eft, proximo anno 253. XXIV. Lucio fucceftit Stcphanus patria Ro- manus, traditionis de non repetendo baptisnute affertor, & vindex, (d) & fidei, quam effufo fan- guine confirmavit, propugnator illuflris. Obiit 4. Nonas Augufti, Valeriano IV- & Gallieno lil. Cojj. nempe anno 257. XXV. Epifcopatum deinde geftit Sixtus IL Athenienfis uno tantum anno , animadverfus in coemeterio, ut inquit S. Cyprianus, non, ut ait ^rudentiusj affbcus cruci, VIII. Idus Augufti, an¬ no 258. Co(]’. Tujco & Bajjo. XXVI. Ad Pontificatum eveftus eft poft Six- tum Diony/!us Presbyter Rom. E. a SS. Bafilio, & Dionyfio Alexandrino fummopere commendatus : ftui migravit ad Dominum die 26. Decembris anno 3 7 i. in 2. Aureliani A. confulatu. (c) H 4 XXVII. (d) Fuere, qut eontroverfias de hiereticorum baptifmate in- Stephanum & Cyprianum, huju'sque Concilia, & epifto- las dc eodem baptifmate pertradantej rcjecerunt inter apo- ' r ypha. Sed vide, qus fcriptimus lib. deTh. difc. cap. 13. & tres Joannis Sbaraleae contra MilTorium differtatio- n ® s , necnon fecundam Epiftolam Eufebii Philalethis ad Fran¬ ic um. Morenas. (e) Quidam cum Antonio Pagio cenfent, Dioriyium de- ceiriffe Co/T. Claudi a II. & Paterno, ileft, anno 2 eanulemq«ch*relijnrefutalTe, & exunxide fertur Orige- ne«, i24 Eccl. Hist. Breviarium. Fuerunt hseretici alii nominis obfcurioris : Nt‘ po* iEgyptius, qui Papise, five Millenariorum re- coxit errorem: Valefii fibimet, &hofpitibus virilia fecantes: Angelici cultum Iatrise angelis impenden- tes; & Apoftolici eos, qui utuntur uxoribus, a fua arcetites communione, C A P U T IV. de scriptor ibus e c c l e- SI A STICIS TER TI IS F,- CDLI. P rseterito, ac prnefenti feculo florult Septimias Tertullianus presbyter Carthaginenfis, quem de- feciiTe ad Montaniftas tradunt circa an. 192. obiiffe autem cirča 220. Se fuifTe Gentilem, & patre Cen¬ turione natum, prodidit in lib. de Spečtaculis. Scri¬ ptor fenteptiis creber, locutione diflficilis, proChrt- ftiana rebgione ftrenue contra idololatras pugnavit: Marcionem, Praxeam, Valentinianos , & Cainia- ros exagitavit; fed in plura etiam lapfus eft para- doxa, affirmans rationalem animam , & fortaflis etiam Deum, effe fui generis corpus, angelos cum filiabus C rim inče (tam perpetraffe libidinem, & fe' cundas nuptias efTe tanquam (tupra damnandas. Hippo- nes. Relaptizpntes , 'quorum memini fuperiori capite , I& Milk' jzari'cnquos(iam,non Cerinthi, ted PapisSeftatores , guoniaii 1 crrarunt, velnon explorata traditione, vel nondum. expre& s Ecclefia; delinitionibus, & quoniamabfciflinonfuerunta fidf' lium communione, non a-atim hereticos appellarc. Memin lt: prosimo! cap. j8.Eufebius hsereSs Helcefaitarim , qui integru« 1 Paulum repudiabant, &ajebant, indifferentem remeffeChn' ftumabnegare, aliacomminifccntes abfurda : qu3etamen. h*' relis fimul nata & extinfta eft. Videntur alia dogmatizaffe Helcefitis, de quibus fuperiori Seculo cap. 3. Hos receniito® ab Kufebio fub Gordiano & JulioPhilippo, hoc nempe Secul® I XI. defcribit Origencs in Pfalmnm 82. Secujl. III. Cap. IV. 125 Hippolytus Portuenfis Epifcopus fiorebafc circa a nnum 234. ad quem usque Chronicum fuum pro- traxit, prout conftat ex Cathedra eius marmorea, a nno 1551. veperta in Agro Ve ran o, & affervata in Eibliotheca Vaticana. (I) Hujus martyrium hym- no XI. iripi ftp. celebravit Aur. Prudentius. Eadem cum Hippolyto setate floruerunt Mi- nutius Felix , Ammonius Alezandrinus , & Julius Africanus. Minutius in dialogo, quem infcripfiC Očlavium , refutavit profanorum fabulas , diaiiS Propterea a Ladtantio idoncus veritatis ajjertor : Ammonius cognomento Sacca edidit de Concordia Adovjis cum Jefu, Opus elegantidimum ; & Julius Africanus tradidit concifa methodo Chronogra- Phiam explanavit’ hiftoriam , Sufannae, & in e piftola ad Arijlidem dalvatoris noflri Genealo- giam. (m) Puit Ammonii difcipulus Origenes Adamantius , Alexandrinus natus ex Leonide martyrs: an. 203. Pr*feftus Catechumenis inftituendis, fed ob auda- ^ la m, qua fe eviravit, pulfus a Demetrio Epifcopo Alexandria : ordinatus presbyter HierofoIymis ab Alexandro anno 228. & poft varia itinera & difcri- ^aina mortuus Tyri anno 2S9. aetatis fuse 69. Innu- mera fcripfit Opera, inter qu* eminent multiplices m libros utriusque Teftamenti lucubrationes , & 1 /trapla , Hezapla , & Oclapla , accuratse fcilicet e rfionum divinorum librorum Complexiones. Er- —.fiuua« au aiuiu t. j\iexanari severi, uiTUUazz. 5® 3 u o CanoneViri doftiffimi AgidiusBudierhis,, Francifcm "lanchinius, & Jo. Dominicus Caffinus. An Hippolytus eri- ®°pus fuerit Por(,:s Romani, an Pon ti, an Metropolit* Grabite, controvertitur. Quidam illum cum Hippolyto ^ncbano confundunt. ''erapionis , qui fcriptis revocare iluduit ad frugeni rores 126 Egcl. Hist. Breviarium: rores taitfen docuit permultos, ut Pelagianorum aiafiafTUjaiav , fpirituum , animari>mque perpetuum circulum, & pofi. iniquorum expiationem finem ge- hennae. Damnatus fuit a TheophLIo Alexandrino, ab Epiphanio in Synodo Cypria, & aVigilio in V. Oecumenica: ejusque libridecreto Gelafiidedarati fuerunt apccryphi. (n) Dionyfius AIexandrinus Epifcopus fuit abditor Origenis, obiitque anno 265. Colitur interSančtoS a Graecis V. Non. Odlob. , a Latinis is. Cal. De- cemtjris. Laudantur ejus EpifioJce ad Fabium An- tiochenum, Ammonem, & Cononem, & ad Co- gnominem Rom. Eontificem. Accufatus a Penta- politanis de hserefi Sabellii naviter fe ipfom pur- gavit. Praetermittendi non funt S. Cypri anus Epifcopus Carthaginenfis , & S. Gregorius Neocsfarienfis * eognomento Thaumaturgus. Cyprianus difceffa quidem a fententia Stephani circa haereticorum ba- ptlsmum; fed errorem, fi admifit, purgavit anno 258. talce martyrii. (o) In ceteris libris & Epifto- iis Ecclefise difciplinam, idolorum vanitatem, uni* tatem (n) Ciaruerunt inter Origenis difcipulos Ambrcfms olirnMar* oionita, ftdera amplexuscum Theoclijlo, Maximino imperaa- ta : Trypho facrae Scripturs peritus, fenfusque allegoriei fcrutator; & Beryllus , qui fuit Epifcopus Eoftrs in Arabia , anno 268. die 21. Martii. Excitata fub Valeriano anno 2.-57. in 4. ipfms ^pinulatu rerlecutio VIII. Antichrijli appellata a S,. '•*ionyf 10 Aiexandrino. InquaChrfto teftimonium '.eddidere Romae eodem anno Stephanus Papa, & jprjicius Acolythus, & anno 258. ,'ixtus una cum \ UJ rto , Hippolyto , Pelici/Jimo, Arapiro, & deri- *rj s aliis odo, ac paulo poft levitaSixti Laurentius, Pujma Secumla forores, Eufebius presbyter & I 3 Mar- 134 Eccl. Hist. Breviarium Marcellus Dikeonus, (e) in Africa vero praeter Cy j prianum, de quo fupra, Utic® demerfus fuit in cal- cem 300. Sančtorum exercitus, quemafornace cal- caria Majam Candidam appellarunt. De aliis Mar- tyribus vide Eufebium lila. 7 - c. 15. & 16. &Theo- doricum Ruinartpag. 200. & feqq. Sub Valeriano item martyrio coronati funt Roms Eugenia Virgo» Tarracone Frucluojus Epifcopus, Viennse in GalliiS Flrren inus , &c. Gallieno itidem imperante fecuri fuerunt percufli Protus & Hyacintkus pralaudat® virginis Eugenise eunuchi. Sublato e vivis Gallieno fuffe&us fuit M. Ju¬ rci. Claudius 7 /. & huic polt biennium peftilentia correpto, fucceffit anno 270. Lucius Domitius Au- relianus Sirmienfis occifus inter Heracleam & By- zan- CO Ccepfam perfecutionem anno 3. imperii fui, & Chrifti »57. ajunt doftiviii. Ineunte enim imperio mitiffimusfuit, ut jion tanturn tcftatur Trebellius 1 ’ollio ,fed etiam Eufebius lib. 7. H. Eccl. cap. 10. Ut feviret in Chriftiano6, incitavit Archi- iynagogus magorum Aigypti. Meminit Eufebius cap. is.trium martyrum CaefareteinPalasftinadamnatorum. ad beftias, quo- rum unus dicebatur 1 ‘rifeus , alter Malchus, tertius AlexanAer. F uit V alerianus ex Cornelia familia, filius Valerii Flacci, & Uatu, anuo 275. die 29. ,)anuarii. Patrem habuit »dituum, alifcurl generis ,& matremSoliš facerdotem, Alii Sirmii, alii m. Moefia, alii in Daeia natum putant. Erumpentes Sarmatas trecentis tantum prsofidiariis attriviffe narrat Vopifcus. J’ugnavit contra Gothos , Svevos , Marcomannos, & reginam Zpnobiam, egitque de Oriente, & Occidente triumphum. In 'ibro de Mortibus Perfec. dicitur natura Vefanus 6 prceceps, a ^ r opifco Pccdagogus Senatorum. Perfecutionem excitavit jltiulo a nta mortem, exeunte anno 274. aut ineunte fequenti. Intcrfe- •ftuseft enim Canophturii inter Heracleam & By7.antium anm? 2 75- menfe Januario , unde Eufebius libro 7. II. E. cap. 30. in* tcremptum ait, Compojitis contra nos tdiclis fubfcr ibentcm. Oc- r| Uim malitia notarii fui , & mami Mucaporis lcribit lib. 9. Eu- Gopius. Notarius ille Mneftheus nomine adixus oftftipiti, fe- IJ squ e objcftus. Sex. Aur. Viftor in Epite ait, ab Aurelia- n ° teptam Prbem ualidioribus , 6 I,txioribus muris, primum ^Pud Romanos ufum capitis diadeinate, gemmisque & vefte a «reata. 136 Eccl. Hist. Breviarium fur /Era Martprum, adeptus imperium, focium ad j fcivit anno 2g’6. Cal. Aprilis M. Aur. Maximianum cognomento Herculium : quifefeimperio abdicarunt anno 304, dum Diocletianus nonum, & Mnximitt- ms oftavum gereret con fu latu m, five, ut recentio- res contendunt, anno 30=;. Calendis Maji. Mota poftremis Diocletiani temporibus Decima Ecclefis Eerfecutio, de qua fequenti Seculo quarto (g). ' CA- (g) Diocletianus Anulini Senatoris libertinus, x DiocIeS jnatrenomenfuumderivavit, Grajiim vocabulum in Romanuffl morem convertens. Vocatur in libro deMort. Perfec. num 7. fcelerum inventar, is malorummaclanator. Indi&a pcrfecutio 7- Kal. Martias, dumcelebrarentur Terminalia, id eft , dumagere- turdies feftus Romanorum ob DeumTermimim, in 8. Diocle¬ tiani, & 7. Maximiani Confulatu. Ita inFallisIdatianis. Ea dies eft - 3. Februarii anni 303. De hac die num. XII. de Mortib. Perfec. ufurpantur verba Virgilii/En. 4. lile dies primus lethi, primusquc malorum Caufa fuit. Oceurrebat annus imperii Diocletiani XIX. ut refte Eufebius in Chronico , & libro 8. H. E. cap. 2. Propofita tune imperialia edičla, quibus .jubebatur Ecclefias dirui, faeros codices flammi5 abfumi, honoratos notari infamia, plebejos libertate exfpoliari. Additum paulo polt, ut omnes Ecclefiarum Antillites ubicun- que coniicerentur in vincula, & Diis cogerentur faerifteare. Acerbiftimam hanc perfecutionem perdecem continuos annoS depopulatam fuiffe Chriftianas plebes ait libro 2. cap. 47. Se- verus Sulpitius. Deillapradicbo libro de Mort. Perf. num. 16. Vexabatur ergo univerfa term, & pneter Gallias, ttb oriente ufque ad occafum tres acerbifjimie be{li<£ ftzviebant : Non mlin Ji lingure cent um /int, oraatie c en! um, Ferrea vox , omnes fc de rum comprendere formas, Omnia postlanim percurrere nomina pojjim. Sunt tres illas acerbiffimit lejjice, Diocletianus, MaximianuS Flerculus, & Galerius Maximianus: de quibus cap. 5-piO“ ximi Seculi. 'Secul. III. Cap. VI. 137 C A P U T VI. TE R Tl I SECUH DOG M ATA, ET disciplina. TVaditione Apoftolica, & d e ere to Steuhani defi- nitumeftratumeffebaptismiun verbis Evange- bcis confecratum, etiamfi ab hsereticis conferatur. Nullum effe peccatum , quod per claves Ecclefire nequeat remitti. Ecclefia Chrifti declaravit adver- fus Novationos, Fides Trinitatis damnatione hsre- ticotum magis magisque confirmata efl. Unura effe De um Veteris & Novi Tefiamenti aučtorem ,& Di¬ vinimi Verbum veram affumpfi (Te čarnem, vere fuffi- Xum 1'uifle cruci, non efl hžefitandum. Commenti- tium effe seternum mali Principium, cum naturali phi- lofophia religio revelata fuadet. Ut Epifcopo divinam rem peragenti a d Patent presbyteri, Zephyrinus conftituit. Sacri minifterii vafa, qu 2 e vitrea erant, .cceperunt Urbano fedente e x argento conflari. Lapfis in perfecutione concef- eft indulgentia; fed libellatici, & thurificantes ex Clericis ad communionem ta n tu m laicam admiffi iuerunt. Inftitutae Stationes, five gradus pceni- tentium, npovKAuvtrig , Fletus uxpoarias ab State Felicisl. Miffrecele- brabantur; unde morem derivaffe ajunt confecrandi a naria cum eorum reliquiis (/<). 00 Derigore difciplinst? cum lapfis fervandse legno eplftola$ Qui carceribus manciptti confuebanturChriihim . Co?i i33 A P P E N D I X. DE REBUS EXTERNIS MEMORA- B I E I B U S. V arios commemorabimus Seculi hujus eventus, deinde clariora bella, podremo ceiebriores Scri- ptores. Igitur anno Chridi 204. Ludi Seculares ex- nibiti fueruntRomaš, celebrati rurfus anno 24«. fub Philippis. Medici, qui noluerunt Severum occide- re, ipfi anno 211. interfečti fuerunt judu Antonini. Papinianus JC. nolens Getas csdem excufare, ab eodem Antonino anno 212. morte afficitur. Ther- mae Antonianae dičtae anno 215. fuerunt in Urbe condrudtae. Occiditur anno 222. a Prstorianis mi- litibus Ulpidnus, quoniam feaeriorem exercebat di- fciplinam. 226. Thermae Alexandrinse vocate in Urbe Romse sedificats fuerunt. Talmud Jerofoly- mkanum anno 232. dicitur editum. Pupienus, & Balbinus interficiuntur anno 237. tempore agonis Capiiolini. Peftilentia provinciasplurimas, acpr$- fertim yE.gyptinn, & huiu-> metropohra Alexandriani anno 232, occupavit. Imperante Odlita infurre- :xere (i) XXX. Tyranni affečtantes principatum: M. Ca/jius Pojlkumus, qui imperium arripuit Colo- nia?: C. Junitts Caffius Pofihumus ejus Filius, a Gal- iis dičtus Auguftus: Cyriades Sapori Perfarum regi con- Confejfores nondum perpefil martvriam appellabantur.. Tempore quoque perfecutionum, peftilentla; , maximaeque calamitatis, qeIebratos a ftdelibiis fedos dies , in quovisloco , feinterdum in agro, in folitudine , in navi, in ftabulo , f&cros conventus tanquam iu ternplo habitos, fepultaque religiofo cultu, genti- libus prorfus contrario , fidelium defunftorum cadavera, tefta- tur S. Dionyfius Alexandrinus apud Eufebium libro 7. H. E. cap. 22. Adhibitos in funcre cereos ex vetufto CluitUanoruin morejATta S. martyris Cvpriani tellantur. CO Ex Trebellio, de quo cap. uit. five in Append-pro> xirai Seculi. Appendix Šeguli Tertii. 139 confcederatus: I.. AF.lius Pannoniae rečtor: L<;!ia- ms, qui fublato Pofthumo in Gallia falutatus efi: im¬ perator: M. piavonius Viclorinus La?liani occifor, '^fucceffor: L. Aorti. Viclorinus iilius filius: Vi- cloria Vi (Storim Senioris -mater, qus filio ac napote fublatis Tetricum movit ad capeffendum imperium: Mamurius terri olim opit’ex, gladio, quem ipfe con- fecerat, occifus a milite: <^>. Nonius Rcpillianus e ®acia acclamatus in Ulyrico a Mcefiis: M. Acilius Aureolus, olimpaflor, coa&us a mili tibus imperium Himere in contemptum Gallieni: M. FulviusMa- rrianus, e usque filii Q. Fulrius, & Cajus Fulvius Quictus in Oriente acclamati: Servius Anicius Bi- Ufa , occifus in Daplme, dum in tentorio cubaret: fiomitius Domitianus dux Aureoli: Odenatus Rex Palmyrenorum: Herodianus filius Odenati: He- r 'nniams, & Timoluus Odenati paritev filii: Zeno- Fa regina uxor Odenati de ftirpe Ptolomaeorum: Maconius, qui Odenato vitam imperiumque rapuit: Valerius Vatens renunciatus Imperator apud Mace- «onas: L. Calpurnius Pifo, qui fe in Thefialia no- minavit Auguftum: T. Cejlius JEmilianus in JE gy- Pto declaratus Imperator ab exercitu: Publius ,s'i- tu mi nus a militibus item eleftus: C. P lurius Te- tficus memoratus fupra in Vičtoria, feu Vičtorina: Barieus Junlor ejus filius, fimulque Ca far taft us in G aUiis: C. Amius Trebellianus in Ifauria acclama- t V s ’ T. Cornclius Celfus Tribunus Africae. Hi tri- ^inta imperium invadentes, & Augufti dechrati, “revi tempore miferrime perierunt. Bella hujus feculi illuftriora confefta funt anno 2c 9 - a Severo in Britannia, qus circumdučto per mfulam muro fuit validiori prsefidio munita." 216. Bugnavit Antoninus, vicitque Artabanum Partho- runi regem 229. Idem Artabanus cum Perfis, (quo- IUm imperium circa annum 226. reflaur&verat Ar- taxar gregarius antea miles) bellum gerens occifus “n, & in lilo extinftum regnum Parthorum, 234. / arittir Mdcrinus in Ulyrico, & J unius Palmatus Armenia felici eventu pugnarunt. 240, Commil- in Africa bellum contra Satinianum , qui a Gor- diano Appendik. 140 dia no defecerat. 242. Tdem Gordiamis ingentibus copiis contra Perfas tetendit, horumque fr elit exer- citus. 258. A Gothis, Scythis, Marcdmannis* Perf]Sque in arina ruentibus, Romanam iniperium fcedilFime laceratur. 260. Vičti ab Odenato Perfae: faper Orientem aggrefius: Scytha? irruperunt in Afiam. 263. in Scytharum, Cothorumque irruptio- nibus incenfum eft templum Dianae Ephefis, repu- tatum Afire miracuJum. 270. Ad Hamimontum Thracia? Gothorum exercitus f'uit pefte & farne con- fumptus - . 273. Imp. Aurilianus non procul ab An- tiochia fuperavit Zenobiam, qute imperium Orien- tale occupaverat, eamque captam fuo refervavit triumpho. 296. Alexandria cum toto -®gypto re- cuperata a Diccletiano , qui ita fe extulit, ut ad inftar Dei adorari voluerlt, pedesque ofeulandos prsbuerit falutantibus. Inclaruerunt litteris tertio Chriftiano Seculo Pa - pira anus (A), & Ulpianus JCC. praeftantiiTimi fupe- rius laudati. Cenforims dočtiffimus Grammaticas ar- tis, audtbr libri de die Nenad, Chronologis utilifli- mi (/), DionyJius Lengmts CaJJius prseceptor Por- pbyrii, ( K ) Imperante CaracallafloruervmtJCC. pler^ueRapiniani auditores, Tarruntius, Faternus, Macer, 7'trentius, Clemens, Me- nander, Arcadius, Rufinus, Fapyrius Fronto, Anthius , MaximuS , H ermogenianus, Africanus, FlorentinuS , Tryphonius, JuJlus, Cal- hfiratus , Venuleius, Celfus, Sersnus, Sammonicvs. De his Ra- phael V olaterranus,Rutilius, Pancirolus, Gravina,8«c. Domitius Ulpianus collegit nefaria referipta Frincipum adverfus Chri- ftiunes. Vide Uaitantium lib. 5. lnftit. cap. 11. ( 7 ) Dicitur fuiffe e gente Marti, 1 -, quaj originem traxerat a duobus Romanorum. regibus Kuma, & Anco. Legi apud Caro- lum Patinum in Familiis Rom. pa?. 109. tres inferiptiones ad Marciam Gentem fpeftantes , in quibus Cenforini nomen oc- currit. Pertinere puto ad Cetiforinum, quiann.o Urbis 74 6. o.čtavo ante AFram Chriitianam cum Afitiio Gallo gedit Confu- latum. Sed oilendunt tamen haud ir.foiitum in. tamilia Mar- tiagentilitium nomen. Aurcum de Die Natali Opufcuhun edi" tuni a Cenforinofuit anno Cbrifti 238. Šeguli Tertii. 141 phyrii, & Zenobise regin* Palmvrenorum a con- filiis, quem Eunapius vocat , xu! Wf/)OT«5TŽ» /usoAmv. Memoratus Porphyrius PhiJofo- Phus, religionis noftrae infeniiffimus ho (lis, qui cum Plotino Romam advenit circa annum -63 (m). Pki- ‘oflratus Lemnius Apollonii Tyanei mendaciflimus, blafphemusque iaudator. Julius Titianus, qui fcri- pfit Proinnciarium libros puicherrimos, Jinvn fui tem- poris appellatus. Dian CaJJius Nicaenus Hiftoricus, pui grandi utitur fty!o, ac Thucydidem imitatur, fed immerito in prgeflantiffimos viros invehitur. Herodianus flyli perfpicui, fed fidei in Jllerandro, & Maximino nutantis. Afinius OuPdfatus , qui Jo¬ žica diale&a Romanam fcripfit Hiftoriam. Diony- Jius Hifloricus, cujus meminit Jornandes de rebus Gethicis cap. 19. Oppianus Ciiix ob fingulos ver- fts donatus 'ab Anfonino Caracalla Jlatere uno, id e A viginti millibus nummorum aureorum, unde ®]Us carmina Aurea dicuntur. ALlius Spartianus , Hiftorise Augujla auftor, in quo deprehenditur re- tum repetitio, &iConi’ufio (n). (M) Porpfryr/ujfuitnatione Tyrius, Syrorum lirigua appella- ^ u , 3 Malckus, difcipulus Plotiiii, natus anno 12. Severi Alexan- . > Chrifti 233. & mortuus Rom® fcptuagenario major poltre- annis Imp. Diocletiani. Plotinus veroobiit annoaetatis ^ 6s. yp ra Vlilg. 270. quo Claudio II. occumbente levatus Aurelianus. Qi) Clarueruntitidem hoc Seculo, AlexanJer Aphrodifseus Prinuis Commentator Ariftotelis , Philemon Comicus Svracufa- nus > NicoJIratus Sophifta Trapeziriitinus, Amilius Platoni- c "s, PbAsadjjStiftoricus , Nemcjianus peeta. QUAR- 142 QUARTUM ECCLESIiE SECULUM. C A P U T I. DE EPISCOPIS ROMANA URB IS. I n Romana Petri Cathedra federunt quarto Secu- lo JVlarcellinus , Marcellus, Eufebius, Melchiades 1 * Silvejler, Alarcus, Julius, Eiberius, Felix 11 . Damafus, Siricius, Anajlajius. XXX. Marcellinus fubrogatuš Cajo dicitur co* ronatus martyrio XVII. Calendas Aprilis, Diocle• liano IX. & Maximiano Vlil. Cojjl fcilicet anno M. V. 304. 'Narrantur ejus thurificatio, & habi- tum de 'hae re'Sinueffanum Ccncilium. Verum S- Pontificis lapfus videtur a Donatiftis confiftus, & Concilium illud a plurimis commentitium cenfetur. Martyriuni, quod nonnulii in dubium revocant» comprobant vetufta Martyrologia, & Roman* Ec- cleliae traditio (a).. XXI. Suffe&us Marcellus (b) qui Epifcopa- tum teriuit usque poji Cov.Julatum X. Maximiani Hercu- ( a) Juxta Pagli Chronologiam Marcellus creatus e rt anno 308- Eujlbius anno 310.; eodemque anno pod menfes qua' tuor Melchiades. Silvejler anno 314. Marcus anno 335. Inre- liquis Seculi hujus Fontificibus nulla occurrit difcrepantia. aut faltem minima. (b) Hune quidam ob nominis fimilitudinem cum Marcellino confandunt, ut contigit de C:eto & Anacleto, ficuti prsenota- Tinuis in primo Seculo. Seculum IV. Caput I. M 3 Ucrculii , id eft, usaue ad annum 309. quo obiit in- edia & loči fitu confeftus in demo Lucins, quam ipfe in Ecclefiam, Maxentius in Catabulum rede- gerat. XXXII. Sedit poftea S- Eufebius natione Grae- °us, qui fupremum diem obiit anno 311. in Confu- latu VIII. Maximiani cognomento Armentarii. XXXIII. Ad Epifcopatus apicem evedtus dein- de eft X Mclchiades, aut Miltiades, Afer genere. Bonatiftas repreftit, abfoluto Caeciliano Cartha- ginenfi Epifcopo, quem Traditionis Sacrorum Co- dieum ipliDonatiftse infimulabant. E vivis exeeftit Ccnjfantino A. 111 . & Licinio A. III. CoJJ'. id eft, anno 31-3. menfe Decembri. XXXIV. Rexit deinde Ecclefiam fupra annos hoc eft, usque ad exitum anni 335. cjuoplenus nreritis obiit Co{]'. Jv.lio Conftantio, & Iiufo Albi• no , S. Silvejkr Romanus, primus omnium Ponti- fteum ob reftitutam Ecclefiae pacem & libertatem r edimitus corona (c). XXXV. Silveftro S. Marcus filius Prifci. XXXVI. Marco S. Julius I. fucceffit: quorum primus obiit poft menfes očto anno 336. Co])'. ■Repotiano & Facimdo, die 7. Očtobris: alter vero Ppft annos 16. mortuus eft die 12. Aprilis in Con- iuiatu Conflantii Aug, F. & Gabli Cafaris, nempe anno 352. XXXVII. Liberius Romanus poft Julium prae- rnit Ecclefise usque ad annum 366. quo anno Cojf. Gratiano & Dagalaipho, die 24. Septembris migra- Vlt e vita. Hune aliqui exPontificum numero ex- Gildunt, quod apud Sirmium exul fubfcripferit for- mulae G) Exolevit opinio afferentium, Conftanfcirnim Magnura Silvcflro regeneratum fuifie baptifmate, tradente Eufebia, f^l^atres Scriptoresque gra viHiini fubfcribunt, baptizatum irniTe morti proximum prope Nicomečiara. Nutast eriam, de Doiutioae Conftantiiuana tradujitiir. ^44 Eccl. Hist. Breviarium mul* Arianorum. At ea formula non. damnabat ifioo-jo-iot, nec crat expreffe hsretica. XXXVIII. Pulfo in exilium Liberio ab Impera- tore Conftantio, & fponte cedente Epifcopatui* commiffum Ecclefi® regimen S. Felici II. qui an- no 359 - nrartyr occubit. Liberius vero' Romam reverfus Ecclefi* rurfus prseficitur. Plures Ponti- ficatum Felicis oppugnant, quem nos alibi vindi- cavimus.j XXXIX. Ab anno autem 366. emortuali Liberii ufque ad annum 384. exercuit Pontilrcis Maximi munus A. D: mJus plurimis virtutibus clarus (d). Compreflo Urficini fchifmate , refutatiš falfis eri- minationibus, Arianis, & Apollinariftis damnatis* de Ecclefia optime meritus obiit prsedi&o anno 384- die u.Decembris, Confuiibus Rechimero & Clear- cho. 1 ' XL. Damafo e vivis fublato gubernav.it Eccle- fiam S. Siricius annis tredecim, obiitque Vlil- Kalendas Martias an. 393. Honorio A. IV. & £«- tychiano CoJJ'. Hujus, & fequentium PP. recipiun tur Decretčdes Epiftolse; nam praecedentium lup' polita;, aut faltem dubise creduntur. XLI. Suffeftus Siricio S. Anajlajius Romanu S, Maximi filius (e), qui annis quatuor Romanam gubernavit Ecclefiam, ad cceleftem patriam profe- ftus, Arcadio V. & Honorio V. Cojf. nimirum an* M - V. 402. , pofteaquam damnaverat errores Ori' genis; & Ruffinum, qui libros mpi latinitats dona- (Aj SančtosDama&im Pontificem, & Laurentium M. nos, quos nonncllireceiuiores Romse exortos fcripfere, H 1 ' fpania afferuit, vindicavit vir Cl. F rancifcus Berezjus BayeriuS' 00 Annftajii nomen idem fignificat ac Hebraicum Joacim , quod interpretatur Domini refurrečlio. Refurre&io enim. dicita* saiupaGii, Vjde Adnot. ad proximum cap. 3, ubi de BhetiJtO' Secitlum IV. Cap. II. 145 dotiavit, Romam ut fe purgaret, adire jufierat, & renuenti obtemperare anathema infiixerat. P A T R IA RCH ARUM N O M I N A. Sederunt Alexandris poli: Theonam Petru *, Ahxandir , Athanafius, Petru s II. Timotheus , £? Theophilus. Antiochiae poft Cyrillum Tir.annius , Stališ , Phtlogonius , Paulinu5 , Eujlachius , (f) Pulalius , Meletius , & Flavianus, Jerofo]ymis polt Obdani Herman , Mac ar iu s , (g( Maximus, Cy- r Mu$, Joanne6 II. CAPUT II. ARTO SECULO CELEBRATA CONCILIA. P lura quarto Seculo celebrata fuerunt Concilia: quasdam pro Ecclefiaftica difciplina: qusedam ^dvetfus hserefes , maxime Arianam ; qusdam ftiana ab iisdem heterodoxis ad eludendas Ecclefia- mcas definitiones. Concilia primi generis funt, Elileritanum in Provincia Hifpaniarum Boetica anno 305. ( h ) Cri- tenfe _ (f) Aro«: i/i,quemEuftathio dejefto fublUtutum inq»it ^ozomenus lib. 2. ab Kufebianis intrufus fuit. , (g) Inventa eft Jerofolvmis fedente Macario Crur Domi- 5 l > 8 t hujus Inventionis hiftoria traditur a Rufino lib. 10 H. fr-cap. 7. & S', a Sozomeno lib. 2. cap. 1. & a Theodorito ll> - t- Cap. 18. Ex his, quse ftamntur, hauferunt Scfipto- tes ceteri. C ir c a EpdchamConcilliF.liberitafii virls cruditis diffen- e? ulbus, fequimur vulgarem calculujn. Berti Breviarium. Tom. I. K 146 Eccl. Hist. Breviarium enfe in Numidia, Provincia Africs, eodem an- no: Ancvranum anno 314. aut 315. Neocaefa- rienfe in 'ironto circa idem tempus. Carthagmn- Jja anno 3Qo. 39« & 399- Hippomnfe anno 393- In his eoMpfa Ecclefiarum difciplina fuit editis fa: uberrimis, ac tempori congruentibus definitio* nibus, reftituta. Adverfus Donatiftas in Africa plures coafts tuerunt Synodi. Atque in memorata Urbe Car- tfiagine dua 1 , una anno 306. altera anno 348. Ro¬ mana fub Meichiade anno 313. & Arelatenjis con- večata a Conftantino anno. 314. Donatifte etiam fa&ionis fua? Synodos congregarunt , Carthdpine anno 36'^. & 311. no c non Boga in Numidia, anno 394- Contra Arianam haerefim celebrata fuere, qus fequuntur Concilia : Alcxandrinum fub Alexandro Antiftite anno 313. Ibidem alterum, cui omneS Epifcopi Aigyptii cumOfio Cordubenfiinterfuerunt, an. 324. Proximo autem an. 323. celebratum fuit celeberrimum Nicamrn Conciiium , prim um Oecu- menicum , in Bithynia. Interfuerunt Epifcopi, qui in damnationcm Arii confenferunt, 318. (i) prster Clericorum, aiiorumque virorum ingentem numerum. A d tuit & religiofidimus Imperator Con- ftantinus. In liac Synodo Verburn Divinum de- claratum eft Patri Confubjlantialc , extin< 3 :uni fcjiif- xpa Meletianum, &finita de die Pafchatis contro- verfia. Nicamam fidem confirmarunt adverfus Arianam perfidiam Conciiium Sardiccnfe , feu Illirici , cele¬ bratum ( [i 9 Inter iltos miraculorum.»lorii claruiffe Paphnutium Epi' fcopum in fuperiori Thebaide , & Spiridipnem EpilcopUB 1 Trimitliuntis in Cypro , refert Socrates lib. 1. cap. 11. & i*- ^ui Nicseno Concilio prsefuiffe putarant Romanum Pontifi' cem Julinm, ?pud dalefium Cyziceridm, ubifcriptunr erat, .VtofcatM raiTHuaog, forte pro noAtog , aut ■ralAtoj legerunt ’acyfoc. Videfis Petrum de Mare* in Concordia S.* - erd. /f, mp. lik. 3. cap. 3. . ■ . J Seculum IV. Cap. II. 147 bfatum praeflde Ofio an. 347. Mediolanenfe an. 355. in quo Catbolici noientes fubfcribere condemnatio* ni S. Athanafii, puifi funt in exilium : Ariminen/e an. 359. inquo lipifcopi 400. primuni FidemNicse- nam decreto firmarunt, fed poftea fraudibus cir- cumventi, nlinisque tentati* plures formula: fub- fcripferunt fupprimenti Omoujion. Romanum Ju- lii an. 342. & Darnaji an. 370., nec non aliud 378. & Aleximdrinum an 349. quo S. Athanafii caufa discuffa fuit, & vindicata innocentia; quemadmo- dum in Jerofolymitano an, 350, Eumdem quippe Athanafium Ariani Conciliia Epilcoporum 1 'uorum coaftis non femel deponi, & in exilium detrudi curarunt. Aftum id an. 334. in Synodo Geftirea in Palseftina: an. 335. in Synodo Tyria. (k) an, 33 d. in ConJLminopolitana Eufebia- norum: an. 341. in Anticchena , Aliis infuper pfeudofynodis aut Ariana perfidia aut verfutia obditit verze iidei. Nam in Sirmienfi Semiarianoruin an. 351 qua depofitus fuit Photi- nus , nulla Conjubjlantialis fj&a fuit mentio : in Sirmienfi altera anni 357 . eadem vox reječta fuit, K 3 atque (k) In hac Tyri- Synodo Arclach . 'dni S. Athanafium accu- faverat, quod mamim Arfenio proncidi(Tet admaleficia patran~ da, ipfomet Arfenio comprehenfo , & cimi utraquemanu ad- invento , confilfionepermotus e confpeftu Patrum cum cetcris calumniatorilius fe fubduxit. Vide Athanafium ApoJ.2. Ftiit Archaph Epifcopus fačtionis Meletianse apud Memphim. Ap« pellabatur quoque Joannes. Irrepfit mendum apud Socratem lib. I. cap 3a. ubi vccatnr e \.)(aali Acliuab Legendum A 'pftup , Archaph. A rte nit taineu hiftorbim ad Sy nodum Aria- norum Catfarese anno 334. aut pracedenti coačtam pltires re- ferunt. Vide eruditorumnotasin Sozomenilibrum2. cap. 23. InAntiochena Svnodo depofituni Bujlathiurr. ejus urbis epi- feppum Nicsns fidei propugnatorem, eiquefufft'ftum Buphro- nium , narrant Socrates lib. 1. cap. 54. Soromenus lib. 2. cip. 19. liufebius Vita Confl. lib. 3. cap. 59. Id refert Jheo- dorems ad annum 330. Plulcflorgius ad annum 329 Har»nin# ad atfiuun 324. _ 148 Ecčl. Hist. Breviarium: atque profcripta; & in Sirmienfi tertia, paulo polt celebrata, eadem, ac in priori Synodo, callide in Fidei formula omilfa eft vox 'o^oisa-ioi Confubflantia- le. Sed pfeudoconcilia ha&enus enumeravimus: a d Orthodoxa revertamur, oportet. In Concilio Ctefaraugujlano provinci® Tarraco- nenfis an. 380. damnati fu:runt Prifcillianiftae: in Aq-j.il c j enji an. 381. Palladius Arianus : in Burii- galenji an. 385. rurfus Prifcillianus, & Inftantius : in Capuano an. 389. Bonofus, in Mediolanenji anno 390. Jovinianus. Laudapdum eft fpecialiter celebratum anno 381. Conjlantinopoli , Eft enim Concilium Oecumenicum II. Adfuere Epifcopi Catholici 150. & Macedo- niani 36. Sed hi noientes approbare s/wo i qui Tvicaenam fidem tentarunt fubvertere. Socrates lib. juffu Eudoxii C. P. Eunomium , de quo fupra , fermonem ad populim habuiiTc in die Ejtfpphanice^ &utrumquedufuin dice’ re, Tofcplium pod ineffabilem parturn coivilTe cum Virgine, & pilium, ac Spiritum fatiftiim effe miniffros & fervos Patrisj quod afferit quoque Philoflorgius lib. 6 . Cap. 2. Apud cini" dem Hiiloricum lib. 4. cap 15. fit mrntio hterefis RorbofA' Tiorum in Cilicia degentium, Eosdem commemorat etiam S< Flulaftrius. Laudabant hi carnalem concupifccntiam , nega’ bant futurum judichjm , & incedebantcoeno faciem ob'ini_c n ' t»s. Hinc nomen traxerurit; crenum quippe Graece dicit#* ittp/lopoi Hartfici bd'M[j.x.T0'X0t>i , mitaculnru m nempe ejfetf 0 ' res, qui abfurda jačlabant miracula , fuerunt, ut opinor , p ct ' ditifTimi Arilni; recenfentur enim iniftorum clalte apud eu>°' dem Philoflorciuin initio libri 9. sEtius, Eunomius, Leoni‘‘ lS , Candiclus, Evagrius, ArrianuS, Florentinus, Sc Theophilus InduS quos ille tamquam Confuhjlaniialis oppugnatores depr*dic*^’ Seculum IV. Cap. III. 151 •prsefertim, in Bithynia, & Afia propagntam. Ei adhaerentes ab illius nomind Afactdbniani a dogma- te autem, quo Divini Spiritus majeftati bellum in- talere , P neumit omichi , d *6 Trnupu , , funt appellati. Apollinares • duo fuerunt, pater, & filius, Pres- byter imtfs, & inftitutor Grammatics?, alter Rhs- toricae prasceptor, & in Ecclefia Lečtoris functus officio. Pater Alexandria Berytum, Beryto migra- verst Laodiceam, ibique' vefiti a Theodoto Epifco- po Laodiceno uticonfiietudine Epiphanii Sophifte , ne ad Gentilium fuperftitionem delaberentur; Apol- linaris filius id ducens contumelise loco , novam haerefim'condidit, imperante Conftantino, dogma- tizans, hominem absque anima aflumptum Pume a Deo Verbo, ac pofhnodum afTumptam qifid'em ani- mani, fed mente deftitutam, cuiproinde locomen- tis effet ideni Verbum. Apollirurtjite hoc autuman- tes dicuntur. Photinas e Galatia, fedSirmiiin Pannonia, Epi- fcopus, & Marcelli Ancyri difcipulus, adhaefit ali- quando liaerefi- Sabellian* : tuni addidit Cliriftum effe •4'AoV dtSpvnoj , idett, purum putum hominem neque anle Mariam extiti(Te, depofitus, & damna- tus in i. & in 2. Svnodo Sirmienfi. Ccepit blasphe- mias evomere an. 341. obiitque in Galatia an. 377. Photini fequaces a Vigilio Tapfenfi, & ab Au£u- ftino appellantur Homunrionijla. (o) K 4 Prifcil- (o) A. Photino inhsreiimfuilTepertraihim R omanuin Ponti- ficem Anaftajium affirmat Danthes coteberrimus Poeta Etrufcus Inferni Cantu undecimo. Chriftofjhoms Landini, & Alexan- der Vellutelli in Commentariis fuis ad praediftum canrum XI. ajunt, Anaftajium Photini haerefv infečtum fuiffe Romanum, eamdem haerefim palam tradidiffe , dum autem iliam čonfirma- re ftuderet, infelici obitu periiffe. Ac VellutellUE huncPon- tificem fuiijc ait Anajlajium hujus iionunis Ouartnm. Hsc au- tem 152 Eccl. Hist, Breviarium Prifcillianus in Hifpania ortus familia nobili ac prsedivite , fedudus a Marco quodam j'Egyptio Gnoftico , & Manicftaeo , (p) duorum principio- jum, atque fatalis nscedtatis errores innovavit, mendacium ac perjurium licitum effe tradidit, pro- mifcuas probavit libidines, Sabellianorum fovit de- liramenta, ac traduda fub humilitatis fpecie flagi- tiofiffima vitia, Treviris damnatus eft capitis an- po, ut fertur, 388, Perpetuam Deipars virglnitatem denegarunt Hclviaius , & Jovinianus. Quorum primus difci- pulus Auxentii Epifcopi Mediolansnfis Ariani circa an. 380. vix primis imbutus litteris confcripto li¬ ber o tradidit, Mariam poit Domini nativitatem alios filios ex Jofepho carnaii concubitu peperiffe. Jo¬ vinianus vero Monachus Apoftata, & auditor Hel- vidii docuitulterius, fervanaam non effe pudicitiam, nuptias foiatia effe ad defpumandas libidines, atpue merii tem nulla ratlone confiftunt. Nam Amftafius IV. Romana s fe- dit Sesulo duodecimo. Photinus autemhserefim fpargebat fuam Seculo Bedeli* quarto. Verum hoc Seculo Ecdefiam aditU' niftravit S. Anajiafiushujus nominisPrimus^uemPhotinianum haereticum appellare audacia eft maxlma. Primo enim Ana- flafium I. 1 'nter Sanftos Romana veneratur Ecdefia. IJeinde hunc Romam habere non meruiiTe, re&e fcribit ad annum 398- venerabilis Cnfar S. R. E. Cardinalis Baronius. Infuper qniS Bunc h*teticum dixerit,quemApoftolic» follicitudinis anxium> fibilantia hydrae haereticorum ora compcfculflb , h libros Ori' genis Periarchon, horumque interpretum Ru/rm/m damnalTfl, ad Principiam, & ad Demetriidem fcripfit S. Hieronymus ? IdeW Anaftaftum in Epiftola ad Geruntiam fummopere commenda- vit. Quanti infuper Anaftaftum Pontificem fecerit S. Pauli¬ nu 5 , apertum eft ex hujus litteris zdOelphitium in Gallia Epi" icopum. Hinc perfpicuum eft, Poetas fibimet, quoilibet fiendi , ut Venulinus ajebat, faftam fibiexiftimare poteftatem- 00 aPgyptii Seculo IV. m»gnaex parte Manichais adh*' fere. Hieracitas hos Manetis gregarios legimus fuilTeappel' latos. Horum unus fuiffe creditur Marcu! feduftor Prifci 14 liani, & Vtemph.i ortus. Seculum IV* Cap. III. 153 sneritorum & praniorum fuftulit difcrepantiam damnatus fedente Roma; Siricio, an. 390. & lege Honorii an. 412. quo adhuc fuperftes conventicula agebat, plumbatis caefus, & in Bubuam Dalmatia infulam relegatus, Hus quidem fuerunt pracipuae quarti Seculi hs- refes: fad quasdam alias eommemorat Epiphanius, videlicet, Audianorum, ab Audaeo Syro, qui affin- gentes Deo humani corporis delineamenta, Antro- potno rphi ta funt appellati ab conog. homo , & p-opprj , figur* (9) Antidicomarianitarum , aflereri- tium cum Hslvidio, Virginem poft partum copula- tam fuiffe viro ; unde dičti funt Maria adverjarii: aniSimi enim, & adverjhrius idem fonant : Colly- ridianorum , qui Deiparae tanquam numini facrifica- bant , nomen fortiti a *oKKvpig, fdiginea placenta , Virgini ab illorum oblata feminis : MeJJalianorum demque, a (Teren ti um omiflis omnibus aliis operi- bus orationi tantbmmodo e(Te vacandum, nullum- que ex Ecclefi* Sacramentis, Baptifmi etiam, & Euchariftias, percipi fručfcum. IIos Euchitas ab čvX»j , oralio, & Enthujiafias ab e tSittrtdšn , Numine agor, vel, infanio , dixerunt. (r) K s CA- C Sapientia itidem inclarueruntCpri/fes Jercfolymita- nus, Hilarius Piftavienfis, Ženo VeronenTis, Ettftbius "Vercellenfis, Ephrbrt Syrus, & Pacinmis Barcinonen- • -'•S- Cvrillus in Ecclsfni Jerofolymitana an. 350. fuc- eeffit Maximo, ediditqiie Catechefcstam ad Compe- T entes , quam My\\ag 6 gicas ad initiatos. Hilarias °b eloquentiam comparatus Rhodano rap-idiPfimo Galliarum flumini, circa annum 33$. cteatus Epi- f ?opus Pi&avorura in Aqui,tania, exinde. Synodis, fcripti sqne Arianos pl urim um esagitavit, Ženo Antiftes Veronenfis, qui tortur martyrium pc-rtu- liffc circa an. 369., homilips plures qQjifcripfit; fed miill*, quse ejiis circumferuntur noniine, genui- fint, haefitatur- Eiifetuus Vercellenfis in In- Cubria Epifcopus, exilium fidei caufa, & aerumnas perpsiTus imperante Contiantio, ad hunc, atauead Patrophilum Arianum , & ad Vercellenfes fuos confcripfit Epiftolas,. _atque ex Graeco vertit Com- mentarios Eufebii Ciefarlenfis in 1’falmos, nec non Evangelia Matthaei, & Marci: cujus Ver/iojiis co- dex ipfius S. Eufebii manu exaratus Vercellis etiamnum afiervitpr. Obiit autem, & immarcefii- biJem eoronam obtimiit circa an. 370. Ephrem , Propheta Syroruni cognomin .tus, orationes fupra mille, hymnosque & carmina fcripfit; obiitquecir- ca annum 373. Pacianus decelTit anno 390. fencx admodum, in r tituitque fcriptis Qatechumenos, ac I ffinitentes, & relutavit Novatianos. Generis claritudine, parentum confefTionepro- Priisque virtutibus Magni cognomentum adeptus * uit bafilius Cappaaox, monaftioi Inftituti pronro- tor egregius , & Ecclefne Csefarienfis Epifcopus, Uibanium rheorum hujus fje culi principem elo- ftuentia fuperavit, hgereticos, praefertimEunommm 3 ? G tftrinxit, Monachos regulis & fanftionibus irn- “it,, facras interpretatus eft litteras; atquead cx- e |tem gloriam evocato circa an. 378. parentatum Ult iplendidifTimofnnere, &Iacrymisquoque .ludae- 01 “m, Gentilium &adveparum, ACC2- 156 Eccl. Hist, Breviarivm Accedunt Gregorii duo , Nyffems , & E r axjan- %enus. Ule Bafilii Magni frater, ifte eidem BafiltS amicitia, & confuetudine conjun&us. Frimus Nyf- fae inCappadociaEpifcopus, refutavit fcriptis Apol- linarem , Eunomium , & Mamch®os, divinos li- bros expofuit, oratlones & epiftoias edidit elegan- tiffimas: & obilt an. 395. Gregorius alter Epifco- pus Nazianzi admodumvaluitmetro, acfolutaora- tione, quemadmodum illius feripta cedro digna te- ftantur. Vita fundtus eft Orator , & Theologus praeftantiflimus anno 389. Hserefeon confcripferunt Hiftoriam Eniphanius , & Philajlrius. lile in Panario , hujusque Operiš Anacepbaleoji ’, five Epitome: ifte in libro, cui titu- lus de hivrejibus. Fuit Epiphanitis gente Palsefti- nus, fed Epifcopus in Cypro Salamin® , five Con- ftanti®, diemque fupremum obiit anno 412, Phyla- Jlrius vero fuit Italus, & Epifcopus Brixienfis, obiit- que, ut ajunt, anno 387. Summa laude, & admiratione dignus eft Epifco- pus Mediolanenfis Ambro ji us ; nam cumfecularibus litteris , caufisque aftitandis dediffet operam, & /Emili® ac Liguri® gereret pr®fedturaA, inopina- to elečtus Epifcopus anno 374. in facra er udi ti one adeo profecit, ut libros de Patribus Veteris Tafta- menti, de Teftamenti Novi Myfteriis &Sac'ramen- tis , de Miniftrorum Officiis, in Evangelium Luc®, ac plures varii argumenti epiftoias, & orationes eru- dite eleganterque exornaverit. Deceffit anno 397 • pridie Nonas Aprilis. Ceteros eloquentia , fcriptorumque copia& de-' ledtu fuperavit S. Joannes ChryfoJlomus , ortus An- tiochi® ad Orontemfluvium circa annum 354. aFla- viano presbyterordinatus an. 386. , .locatus in fede C. P. anno 398. , tenitentelicetTheophilo Alexan- drino; multaque hujus, & quorumdam aliorum An- tiftitum, necnon Eudox® Auguft® caufaperpefTus, depofuitexuviasmortaliratis inComana Pontica an¬ no 407. die 14. Seprsmbris. Ut vero ejusad popu¬ larna Antiochenum, ceterasque Homilias, Orationes Seculum IV. Cap. IV. de Sančtorum virorum Iaudibus, libros de Sacerdo- do, contra Gentiles, contra Vituperatores vitae Monafticse, atque in Evangelium Matthrei, in Epi- ftolas Pauli, & in Vetus Teftamentum lucubratio- laudaremus ampliftimas, lila orationis facundia °pus foret , qu3E ipfi peperit Chryfofiomi appella- tionem. . t>e Hieronymo , Auguftino, & Paulino Nolano, 111 quinti Šeculi Synopfi agemus. Jam vero eos , qui fapientia, non fan&itate fl°ruerunt, carptim attingimus. Initio fecuii adver- % Gentes libros florenti di&ione fcripfit Arno• yUs Afer , non omnino expers errorum. Genti- pariter Theologiam in libris InJUtutionum im- Pugnavit Laclantius Firmianus (t) cui & iibrum de -^lortibus perfecutorum, aliosque adfcribunt; cla- autem fub Conftantino. Verfatus eft ineodem j^gumento Julius Firmicus M at anus , qui edidit li- Pjum de errore profanarum religionum (k). De Ecelefiadica hiftoria optime meritus eft Eufebius f-pifeopus Caefare* in Palaeftina, fed de Arianifmo ^fpeftus , eique debemus etiam , miffis aliis , de j^sparatione, & de Demonftratione Evangelicali- erud : tiftimos. Ad^erfus haereticos certarunt, j: m divinos libros Commentaria ediderunt, Titus j°J' r enJis in Arabia Epifcopus, qui obiit anno 363. Vidyr,ius Alexandrinus Hicronymi, & Rufini prae- ee Ptor, qui anno 392. excefferat a?tatis fu$ annura l-ančtantius videtur eruditis compluribus Afer, non j> rs s ’ utpote Arnobii auditor Siccie. Fuit Crifpi Caefaris p er: j- Ce P t 9 r " Inftitutiones fcripfit circa annum 320. exorta Spi ' cu «°ne Licinii. Erravit cum Millenariis : & negaffe io n tUs Sanfti ^uijiantiam, ihquit ad Pammachium S. Hie- locu US ' ^kiiffe dicitur Treviris fejieCtuce extrema. At 5 > & annus mortis , incerti. i’58 Eccl, .Hist. .Breviarium 83 . V Vdor 'mm Afer - qui natura concefllt cilrca an- nuni 370. Evangeličani Hiftoriam quatuor Carmi- nom librls circa annum 330. compLexus eft fuveti‘ cus presbyter genere Hifpanus. Preetermitto Bajilium Ancvranuni , & Ticl-enumt- Afrum, Semiarianum unumj alterum Donatiftam- C A P U T V. Q UA RTI ŠEGULI IMPERATO' RES, ET MART Y RES. I neunte Seculo IV. Diocletianum , & Maximii i- mm Herculium imperaffe diftum eft fupra. Cce- pit Diocletianus anno 301 . Cojj'. Pofthumio & Ne potimo fsvire in milites . an. 303 . in VIII. fuo Confulatu adverfus Chriftianos. H$c eft Ecclefias perfecutio X. omnium crudeliftima, inceepta Nico- niedise, ubi Ecclefta everfa eft VII. Cal. MartiaS- Oranem fere orbem faero JVLtrtprum cruore infecluirt feribit Severus Sulpitius : interfe&a uno die XVII. fidelium millia, & in fola vEgvpto trucidata CXLIV. millia, unde Copti novam iEram fubducunt (x). Diocletianus , & Maximianus Herculius purpu- ram exuerunt anno 3os.juxtaBalutium, pnecedenti annoitixtaalios, &nuncuparunt Auguftos. Maximia- nus Herculius Maximianum Galerium cognomento Armen- (at) Perfeeutionis incentores fuerunt Gentlles PhilofopM • prste’,ttus incendium regii Nicomedienlis palatii ChriftianiS falfo adtributum, ut imperante Nerone urbis conflagrario. Fraud' Gale-ii nondum Augufti oceultis miniftris ignispa- latio fuit fub.ieftus. Quare Diocletianus juffit omnes fuos excarnificari & igne torqueri. Lege Laft. de Mort. PerfeC- num. 14. ibidem num. 16. laudatur Donatus , novies fub tri' bus juciioiljus tortus. Fuerunt hi JSithyni;E prsefides, Ha 6 '’ cius, Hierocles, St Prifcillianus. • Seculum IV. Cap- V. 159 Armentarium , qnod olim 'in Dacia pafloritiam exer- cuifiet artem; Diocletianus vero Conjlantium Chlo- rum. Uterque anno 293. ab Herculio & Diocletia- no adoptati fuerant, & Cselares dieti; nam Cklorus uxorem duxerat privignam Herculii Theodoram, repudiata Helena, ex qua genuerat Conftantinum; Galerio .autem Maximisno nupferat Galeria Vaieria filia Diocletiani ( y). Eadem die, qua Conftantius, & Maximianus declarati fuerunt Augufti. C*fa- res ereati funt Severus , & M:i^iminus Da^a : & uterque erat nepos Armemarii ex forore. Non diu Conjlantius Chlcrus regnavlt ; fed ex- tin&us eft Eboraci (^) anno 306. eique Conjlanti- nus Magnus fucceflit fuprema patris voluntate, mi- litumque confenfu. 'Interea Csefare* Maximinus perfecutionem inftauravit compellens omnes faerifi- care ( a ). Rom* autem imperium invafit Maxentius Maximiani Herculii Jilius , qui patrem in Cam- pania commorantem ad imperium rurfus evexit- Severo item, quicontraMaxentiumducebatexerci- tum, apud tres Tabernas occifo, Maximianus Ga- lerius Auguftum nominavit anno 308. Vulerium Licinianum Licinium , & hunc perfecutorem crude- liiTi- (y) Priusrpjam Diocletianus & Maximianus Herculius exuerent purpurara , regia illius fedes fuit Nicomedia Bithy- nia; metropolis , Herculii Mediolanum, Conftantii Chtofi fedes fuit Augufta Trcvirorum in Gallia , Maximiani autem Galerii Sirmium in Pannonia. Galerius pro Chriftianis , ne diutius vexarentur, edi gladioque necatus. Tarli abfciffum caput Bonifz* cio , qui cum Aglae matrona Romana ftupri habue* rat confuetudinem. Puteolis martyrio cum fociis coronatus Januarius Beneventanus Epifcopus. Co' ronatus in eadem perfecutione complures memorat Eufebius lib. 8. H. E. & in fubje&o libro de Mirty- ribus Paldtjlirue. Ait Nicomedia? vario mortis ge' ners affe&os Dorotheum , aliosque pueros Impera- toris cubicularios, Gorgonio elifas laqueo faucsS* Anthimum Epifcopum truncatum capite, innume* ros proječtos in mare. In Armenia , Palaeflina » in Thebaide, ceterisque provinciis tanta faero^una miniftrorum comprehenfa eft multitudo, & capitiS damnata, ut carceres, quibus continerentur. deef' fent. Hluftre fuit martyrium / > A//UA5 SEC ULO IV. DOCTR1NA , ET DISCIPLINA VIGUE- RINT. D ei Verbum effe Patri confubjlantiale , & unun* igia , quomodo traditur inEvangelio, confir- matum eft perfidiae Arianic* confutatione. Reti* nendurn didicimus & b^ot&9on caute ufurpafl* dum , atque in fenfu Semiarianorum rejicienduffl* Divmam in Chrifto humanamque naturam, & in ifl. a tationalem animam mentemque ineffe, ut divin* di* fpenfationis poftulat ordo, devlaratum eH: luculen- tius. Spiritus fančti propugnata eft contra Mace- donianos divinitas. Perpetua Deipar* VirginitaS vindicata. Deumcarr.re corporeis membris, prout naturalis etiam ratio fuadet, & liberum arbitriu® non conftringi tatali neceflitate, ex hujusfeculieV pulfis erroribus evidentius dignofcitur. Euchariftia nomine Fermenti ad fideltnm unione® fervandam hoc feculo dirigebatur ad Titulos: Chrif" maa folis Epifcopis conficiebatur; quamviseo preS* byteri linirent verticem baptizati. Epifcopus Oftien* fis in confecratione Romani Pontificis pallio ute" batur. Siricii conftituto Sacerdotes , & Diaconi * > non- C 0 Marcellina inter Virgia.es colitur. Seculum IV. Cap. VI. 165- nonnifi ccelibes eligebantur , & clericorum officiis aggregari coepsrunt Monachi , quos morum gravi- tas commendabat (m). PoT:qunm enim in Thebaide Eramiticae vitae ty- rocinia pofuerat Paulus vita funčtus an. 343. seta- tis fuae 113. ceeperunt Monachorum propagari in- ftituta. S. Antonius Abbas iis vivendi leges prae- buit an. 310. Paulo polt Pachomius aeftor fuit Ta- bsnenfium. Ba/rlius regulas Monachis tradidit cir- caan. 363. Inftituit etiam congregationem & mo« nafterium erexit an. 380. S. Ambrnfius. Jnftitutum raonafticum in Italiam a S. Athanafio ailatum, in- vexit in Africam Augujlinus , & prope Tagaftent cum eremitu exercere ccepit an 387. Idem crea* tus Hipponenfis Epifcopus communem vivendi for¬ mam an. 3gg. prjefcripfit Clericis; unde Canonico- rum Regularium Augufbnenfium manavit Ordo. Maronitae in Syria a Marone monachi ac Pr:sby- tero religiofidimam vitam agente ad Orontem non- procul ab Apamea, hoc exeunte' feculo originen* nomenque traxerunt. L 3 AP- (m) Dirutishoc feculo fanis &fimulacris idolorum, phirJ- ma ere&a funt Chriiliani cultus templa. Nam in folo libro 111 . Vitae Conflantinl ab Eufebio defcript® numerantur tem- plum ad Sepulchrum Domini cap. 33. Bethlehemiticum ab Helena illius matr.e conftru&um cap. 43. magnificentiilimum, in honorem Salvatoris Nicomedias cap. 50. in loco, qui vo- “abatur Vlambre , cap. ji.apud Heliopolim cap. 5jam feliumiltjattatuma Gentilibusorstculum , per annos foiumnao« 1 66 Ecci/. Hist. Breviarium A P P E N D I X. DE REBUS EXTERNIS ME morabilibus. B ella C*farum, aliorumque , eventus quosdam memoria dignos, Scriptoresque celebres bre- viter recenfebimus. Conftantinus Magnus C n) poit c^dem Maxentii, an. 313. in Gallias concefferat* rebus cum Licinio compofitis; fed bellum inter il' do 365. Chrifti nomen fuiffe colendum, poftea vero religio- r.emnoftram penitus fuiffe delendam. Lege & Profperum lib- 3. de praedift, capite 3S. Ubi Caltjlis , feu.Junonis , _et at templum, confecrata eft ab Aurelio Carthaginenli Antiftit® ampliffima Ecclefia. Condita Conftantinopoli a S.Gregori® Nazianzeno facra sedes, quam avafturiav nominavit , quod illic fides languefcens videretur revixiffe. JVide ejusdefl* Gregorii orationem 3*. Diftinguenda htec eft ab Avaftafia Ecci®' ftaNovatianorummemorata a Socratelib. 2. Cap. 3R. IdemH 1 * * * * & * * 9 ' lloricus lib. 6 . cap. 6 . laudat templum S. Euphemiae Chalcedoh® ubi inter Gainam & Arcadium! Imp. inita concordia fuit- Meminit quoque eo loči Conftantinopolitan* Eccleftae Gotho- rum, & alterius Joanni Apoftolo dicats , qute ab urbe diftabtft feptem millibus paffuum. De Serapio Paganorum templo i* 1 Ecdefiam Alexandrias commutato legendus Sozomenuj lib. 7 - cap. 15. Circa jnnum 330. Frumentius Abyffmos ad Chrift* fidem convertit. De Monachis inThebaide degentibus, eorumque inftituti* & difciplina, item de Scetienfibus , de Nitrienfibus, & monaft e ' riorum Celliae, de Palarflinis , Svris, & Edeffenis, vide Soz°' menum lib. 6. Falladium in Hift. Laufiaca, &c. C n) Superatus Maxentius an. 312. VI. Kal. Novem. D® coslefti figno , quod ConftantinoM. apparuit, videEufeb.liJ’1 9 Hift. E. cap. 9. & lib. 1. de Vita Conft. cap. 40. v bt etiam infcriptio pofita ad bafim ftatuse fuse dextera vesillhj* erucis geftantis: quam ftatuam illam effe puto, qus fervatur b* atrio Bafilicse Lateranenlis a Cletnente XII. exornatte. Vio®. St librum. de Mortib. Perfec. c. 40. notasque Steph* lJ1 Baluzii, fe Gifb. Cuperi. Seculi Quartt. 167 los anno jig* exortum eft, mortuo etiam Max!mi- no: qui an. 3i3.aLicinio in Illyrico devidtus fu- git in Afiam, & Tarfi in Cilicia toto corpore ex- «fo, & defilientibus e capite oculis miferrime pe- riit (o). Bellum tamen Auguftorum aliquandin iceflavit, inito rurfus fcedere. Sarmatas anno 316. Conftantinus expugnavit, occifo iilorum RegeRo- fimundo. Gallicanus Dux eodemanno Scythas com- preffit. Exortum iterum an. 323. bellum inter Lici-' nium & Conftantinum: at Licinius tribus pra* liis a Conftantino viftus fefe Imperio abdicavit , per uxorem Conftantiam Conftantini fororem impe- trata lalute. Verum idem Licinius anno 323. Thef- falonica? novas res molitus fračto gutture occiditur - illata etiam morte Martiniano, qucm Caefarem nomi- naverat (p). In Gothos anno 332. Conftantinus vi&rices manus convertit, eosqus apud Sarmatas dobellavit, Quando prope Nicomediam anno 337. deceflit, parabat adverfus Perfas expeditionem. Con¬ ftantinus Junior anno 340. intulit bellum Conftanti, & latrocinii fpecie in illius fines irrupit ; fedinterfe- &us, & in Alfam fluvium ( q ) proie&us fuit. Do- muitque anno 341- Conftans Francos. ContraMa- gnentium, qui anno 350. apud Auguftam arripuit imperium, & Conftantem occidit, anno proximo 3 S't. caftramovitConftantius. Pugnatum apud Mur- ftm in Pannonia; ac pritnum vires Romani imperii fuerunt attritae: viftus tamen Magnentius, qui de- L 4 fpe- ( o) Maxtminus bellaturus cum Licinio Jovi votum vovit;, nt li vi&oriam retuliffet, Chriftianorum nomen extinguer"et, f>wt(litusque deleret. Licinius autem ab angelo praemonitus curn toto enercitu prcces obtulit fummo Deo. Pugnatum pridie Kalendas Majaš. (p) Divifit Conftantinus anno ,530. Romanum Imperium in duas partes, Orientis unam , Occidentis alteram ; unde Aqui- ia imperii ftemma pingitur biceps : quo pertinet verfus , PiBa biceps Aquila lune occajim , hinc ajpicit ortum. (g) Non procul ab Aquileja. 168 A P P E N D I X fperatis rebus anno 353. apud Lugdunum feipfum in* teremit, quemadmodum apud Senoneslaqueo fibi mortem intulit Decentius, quem ille Caefarem ap-- pellaverat. Julianus anno 357. ingentes Germano- rum copias apud Argentoratum fudit, capto Cho- nodoniaro rege. Gerebat anno 363. bellum contra Perfas, dum miferabili, ut fupra diČtum eft, perijt fato. (r ) Valentinianus anno 37°. Saxones ejecit « Galliis: 371. in fugam vertit Germanos. Gothi) qui anno 37$. abHunnis expulfi, permiffu Valentis in Thracia fedem fixerant, lame compulfi propter avaritiam Maximi ducis, anno 377. rebellarunt a Romanis: & ipfo ac fequenti anno Romanorumle- giones in Thracia internecione pene deletas funt- At anno 380. Theodofius multis praeliis Gothos ve- xavit, eosque expulit e Thracia. Idem Tlieodo- C r) QuidamaS. Mercurio Martyre Julianum lancea trans- ixum fcriplere. Moriens vero cruorem e vulnere mananten 1 manu hauftumprojecit in aerem , dicens , ViciJU, Galilcee, vici■ Jii. Obiit 2. imperii anno , aetatis te 3i.Exuftum anno 368- igne ad preces S. Rabyli M. e ccelis emilTo templum Apolli- nisin DaphnefcribitS. Joannes Chryfo(tomu8 orat. in Baby- iam , & contraGentes , necnon Sozoihenus lib. 5. H. E. cap- 20. Fuerat primum Julianus in Ecclefia Lertor , bafilicair. id honorem Martyrum conftruxerat, revocaverat ab exilio pulfoS a Conitantio Epifcopos , Meletium Antiochenum , Athanaliufl 1 Alexandrinuin , Eufebium Vercellenfem , Luciferum Calarita- r um , &c. Kartuš autem apodata Apollinem Pythium apud O a" phnerri confuluit, facra vafa in publicum srarium juffitinferrii templorum fores ob(lruxit, facram raenfam fertur perminxiff e - Chriftianis , quos G alt lotos, aut filios Galilceorum appellabat - inliibuit ftudia , eosque expelli mandavit a railitia, in urb 8 Paneade fubverfa latua, quam erexerat raulier a profldvj 0 fanguinis a Chriflo -Uberata, propriara locavit, igne e ccelj 3 elapfo ftatim difcifiam. ludacis indulfit, utrurfus JcrofolynU' tanum templum erigerent. quod terra? motu lapides diruente* Jlammisaua efundamentoerumpentibusperterriti.difperfl, c« 11 ' 1'umpti frulira tentarunt. Bodem moinento , quo contigU * fccleftiflimo principis ctedes reveiata divinitus fuit JuV* n ? 1 ‘anftiHimo Anachoretas. Hsec ex Socrate lib. “3. Sozomeno bro 5. Theodoreto libro j.Eecl. Hill. & sx Marcallino > alh*' Et conjurati venumt cd clafiica ven tl. Diximus de praeliis: eve^s modo attingamus alios. Anno 326. Crifpus Conftantini iilius occifus eft, qua(i de ftupro Fauftam no vercam interpellaffet. Interfeftus eft etiam Licinius Juniorfilius LiciniiA. & Conftanti;e, juvenis innocens & egregius. He¬ lena ad levandum dolorem Jerofolymam profečta, illic Crucem Domini humi defoflam invenit. Erp caenia novae urbis Conftantinoplis anno 330. cele- brata fuere, cunftis idolorum templis everfis. Inter- feftus anno 334. in Iftria juffu Conftantii patruelis fui Gallus Caefar ob effe&ati Imperii fufpicionem. Terraemotu anno 365. adeo totus orbis concuffus , ut mare littore egrederetur, & populi jnnumera- biles opprimerentur. Prodieruntanno 379. ex pen* infula Scandia (s) Langobardi, regionemque Van* dalorum occupavere. Anno 390. ignea columna vi* fa eft per]dies triginta ex aerependere cummagno omnium terrore : ejedt.i ab Arcudio privigno Galla Plaeidia; & patrata a Theodofio CTdes ThefTaloni- fienfium, quod interfeciflent Boterichum praefeftum niilitum in xllyrico. Podremo hujus feculi anno L 5 Ala- (s) Scandia ipter mare Suevicum adAuftrum, & Septfii- trionale ad Arftos , five inter Norvegiam & Sveciam. Vagina dicitura Jorntmde , puodinde Gothi, Vandali, & Langobard* grocUerint ad aliori-ju pamiciani.. i7° ApPE N D IX Alarictis Gothorum duftor e Pannonia (t) in Nori¬ cam, hinc vero in Italiam per faltus Tridentinos irrupit. Confcripfernnt hoc feculo hiftorias Afdepiodotus a Vopifcolaudatus: Trebellius Polilo , qui Volumen hiftoricum infcripfit ds XXX. Tyrannh, inter quos Valentem falfo connumerat: Julius Capitolinus , in quo Sigonius reprehendit nimiam verbofitatem: JElius Lamptidius, dičtus pedefler & humilis : Fla - vius Vopifcus , qui trigam edidit imperatorum Čari, Numeriani , & Carini , & vitam Aureliani: JElius Spartianus, cujus pauca extant excerpta: Aurelius Viclor , cui tamen figponitur libellus infcriptus , Origo Gent is Romana ^Eutropius Sophifta , & Ser- tus Rufus vir Confularis, qui Epitomes, feu Bre- viaria ediderunt: Ammianus Marcellinus , cujus li¬ bri primi XIII. perierunt, veritatisftudiofifTmius fcri- ptor: Eunapius , cujus extat de Vitis Sophiflarum Opus elegans & venuftum. Vario autem feientia- rum genere claruerunt Chalcidius Timaei Platonis commentator: Jamhlicut Porphyrii difcipulus, qui erudite fcripfit de Chaldaorum , JEgyptiorumque my- Jteriis: Themijlius philofophus, do&iffimus Arifto- telis Paraphraftes : Julianus A. hiftoricus d* rhe- tor, Ch ) Deo fimul & hominibus exoftin> animal: Macrdbius reconditas fcientias auSror , omnigena in Saturnalibus argumenta pertraftans (x)p Po eti ca infu- (t) Pannonia Europae regio inter Danubium & Savum, at- que inter Nori cum &Myftam. Noricmncompleftitur Aaftriam, Stiriam , Carniolam, Carinthiam, partem. Bavariae , necnott loca qusedam Comitatus Tyrolenfis Boream verfus. (u) Dc Juliftti libris adverfus rcligionem Catholicam refu- tatis a S. Cyrillo Alexandrino, &reliquis a Petavio illuflratis, vide Caveura i,n Seculo Ariano. De libro, quem infcripfit, Mt qui cum Cadeftio aliquando lenius fe geflit, fed ejuS fraude detečta, ipfum ceterosque Pelagianos dam- navit; obiitque poft annum Epifcopatus in; XII' Confulatu Honorii A. anno 418. XLIV. Ecclefias delnde prafuit S. Bonifacius Rom. quamquam perpauci favore Symmachi P. V« Ponti- (a) Qui Pagii fequuntur Chronologiam , Innocentium črev' rum Pontificem tradunt anno-Joi. C.vlejiinum anno 422. S 7771 " plicium an. In 463. ceteris vero nullasft difcrepantia. Seculum V. Cap. I. 173 Pontificem nominarent Eulaiium Archidiaconum; quem Honoriusprincipio favore profecutus, ut ex urbe peileretur, mandavit, Bonifacio munus fuum obeunte ad annum usque 423. quo e vita migravit Confule Marinia.no. XLV. Poft hunc fedit ultra annos 8. S. Cakflinus J. qui Novatianos ejecit, Neftorianos damnavit, •Semipelagianos compefcuit, & conceffit natu* b? VIII. ldus Aprilis CoJJ'. Valerio, & Aetic , anno fcilicet 432. XLVI. Inauguratus tum Pontifesc Sixtut III. Juliani Ecianenfis, aliorumpue Pclagianorum infe- ftator acerrimus. Qui adininiftrato annis fere C- Pontificatu , obiit V. Cal. Aprilis anno 440. (b) CoJJ. Valtntiniano A. V. & Fl. Anatolio. XI/VII. S. Leo I. htereticorum omnium , pr*- fertirn Eutychianorum oppugnator fančtitate, fa- pientia, facundia,qua Attilam, & Genfsricum li- nivit, ac deterruit vere Magnus, & jure , mcri- toque a Benedi&o XIV. declaratus Ecclefie Do- ftor, fuccellit Sixto, &fupra annos 20. rexit Ec- ciefiam, mortuus CoJJ'. Dapalaipho & Severino • anno 461. XLVIII. Suffečtus Leoni M. Hilarus natione Sardus (c ). Is Eutychem, Nedoriura , & Mace- donium rurfus damnavit; obiitque IV. Idus Sept. an. 4 ti 7. CoJJ'. Pujieo & Joanne. XLIX. (b) lil confirmatur auftoritate S. Erofperi. Supra 4°- dios Romanam Eccleilam fuiflc fine Antiftite, mi rabili pacc ac patientia expečlando adventom Leonis Diaconi, feribit idem Uipfper. (c) Hilarius vuls:o di&us. Defunčium exp!etis fcx Saccrdotii fui annis tradit etiam Idatius in Cbronico. Hilarus dicen- dus: nam extant ad Lateranum inferiptiones: Hilarus Hpiscopus plebis Del. In honorem JoannisBaptiJIk Hilc.rus P.piscopus Dri Jamuhis offert. l.iheratari fuoJcar.ni Evangelija: Hilarus Epif- cvpus femulus Chrijli. s74 Eccl. Hist. Breviarium XLIX. Decefforum exempla fecutus S. Simpli- cius Tiburtinus lrritos reddidit Eutychianorum » iisque iuventium Zenonis Augufti , & Acacii co- natus , prsfuitque Ecclefiae ultra annos 15. vita fundus Consule Anicio Faujlo, nimirum an. 483. L. Pontlficatum deinde aufpicatus eft Felix Ul. qui rejecit Zenonis Henoticum , (d) & anathema- te percuffit Acacium C. P., Petram Moggum, & Fullonem, obiitque nqno Pontificatus anno, V. JE. 492. Anajlajio A. & Rufo CoJ]'. LI. Sedit polt Felicem S. Gelajius Afer, corpo- reis vinculis folutus anno Epifcopatus fui quinto, pcJI Confilatum Viatoris , id eft , anno 196. polt expundum e diptychis Acacii nomen, ejedos Ma- nichaeos , recifa germina Pelagianorum, Canoni- cos ab Apocryphis libris diltindos , fublataque Lupercalia. LIL Tenuit poftea Epifcopatum Anaftafius II- Romanus, pro Orientalis & Occidentalis Ecclefiae imione, quam Epiftolis, legatis, probatisque or- dinationibus Acacii a communione legregati, cura- vit quam maxime, mirum in modum follicitus: de- fundus 2. Pontificatus anno, JE. Com. 498. Conju- le Decio Pauline. LIH. Deinde evedus eft ad fupremum Eccle- fise regimen Symmachus e Sardinia , Pontificatu fundus fumma animi conftantia adverfus fchifnia Laurentii ultra annos 15. Fuit enim illi extrema dies XIV. Kal. Augufti anno 514. Conjule absque collega M. Aur. CaJJiodoro Senatore. p atriarcharum N O M I N A. Aleiandrinae Ecclefiae praefuerunt polt Theo- philum Cyrillus , Proterius, Timotheus Solophacio- lili (d) Decretum. TJnitiimm ,feu Conctliatorium, latum in fa- voremKutycluanorum , ut in communionem recipereiuur a Catholicis. SeculumV.Cap. ir. 175 kis, Joarmts Talaia, Eutychianis prsetermiffis: An> tiochenae poft Flavianum Porphyrius , Akxander , Theodorus Joannes, Domnus, Maximus, Bafilius, Mar - tyrius, Jidianus, Joannes , Stephanus , Stephanus alter Martyr, Caler.dto , Palladius : Jerofolymitana? poft Joannem Praylius, Javenalis, Anajlajius ,Martyrius, Salujiius & Elias. CAPUT II. SE CULI ECCLESI/E V. CONCILIA. I n tres claffes plura Seculi V. Concilia divjdimus, qu$ adverfus ^hsereticos, _qus pro variis difci- plinae capitibus , & qu$ : rejicienda funt, fecer- nentes. Adverfus Donatiftas, Pelagianos, Neftorianos, & Eutychianos celeberrimi habiti funt facrorum Antiftitum conventus : &primo contra Donatiflas in Catholicos armis irruentes anno 404. congrega- ti Carthagir.e Epifcopi Afri ediderunt Commomto- rium Synodicum ad Honorium Auguftum. Duo- bus proximis annis 405. & 406. in eadem Urhe Epifcopi congregati de ipforum Donatiftarum, & paganorum molitionibus certiorem reddiderunt Iin- peratorem , & contra illos Honorii obtinuerunt Refcripta. Synodos eamdem ob rem coegerunt an. 40&. & 410. & impetrarunt a Principe , ne pa- lam convenirent , ritusque fuos exercerent, pro- icriptionis ac mortis p cena propofita. Habita an¬ no 411. ceiebris Collatio Carthapinen/is coram Mar- cellino Tribuno, triplici abfoluta congreffu. Con- v[cia , & mend'cia in Collationem ilJam a JDonati- ffis confifta, refutata fuerunt in Concilio Cirtenji, habito in Numidia an. 415. Celebratas in caufa Pelagianorum 24. Synodos, Auguftin© fuperftite, eoumerat Garnerius; fed ce- ' lebrio- 176 Eccl. Hist. Breviarium lebriores tantummodo recenfebo. Primo Pelagius & Cceleftius damnati fuerunt m Synodo Carthapi- nen/i fub Aurelio an. 412. In ]erofolymitana fub Joanne anno 4is. In Diofpolitana , ubi tamenPe- agius callide fidem fuain‘occultavit , anno ipfo 4i.S- fub Eulogio. In Milevita.ua fub Primate Nu- midiae Silvano, anno 416. In Romana fublnnocen- tio I. anno 417. & in altera eodem anno fub Zofi- mo. In Conjiantinoplitani fub Attico, & in Antio- ehena fub Theodoto, eodem pariter anno. In ple- naria CarthagimnJ! ex omnibus Provinciis Africas aii. 418. ab Aurelio colle&a, Ana%arbi in fecund* Cilicia fub Masimiano an. 422. In Afričana Uni- verfali, & in Romana fub Cceleftino, anno 42.5. In Are lat enf fub Honorato an. 4-27. Poft Auguftini autem obitum damnati fuerunt Peiagiani in Concr lio Ephefino , de quo infra. Adverfus Neftorianos indixere Synodos Romi f Coslcftinus an. 430. & feq. quo tempore etiam Alt' xandrits Concilium coegit S. Cyrilfus. Anno au¬ tem 431, Pontificis nutu, ac Tbeodofii Divali ha- bita eft Synodus F.phefina, inter Oecumenicas Ul- S. Coeleftinus vices fuas commifit Cyrillo. Inter- fuerunt Epifcopi 274. Damnatus Neftorius, & rur- fus Pelagius: una in Chrtfo propugnata perfona, atque intra utramque naturam unitio, quam Theo- logi appellant Jfypojlatv am. Virgo Maria declarata eft OioTomc;., Neftoriani Simoniani dičti fuerunt , eorumque libri profcripti an. 43$. in Concilio Af' menorum. Hierefim Eutychianam Neftorianae oppofitain * & uram afferentem Verbi incarnati naturam, pi'°" fcripfit an. 448. Synodus Čonjlaitinooolitana fub Flaviano, & alia ibidem celebrata an. 45°. Proxj- mo anno 451. Marci no Imperante celebratum eu Concilium Chalcedonenfe , quod eft Oecumenicun 1, IV. convenbntibus 690. ut fertur, Epifcopis. Dar»' nati funt Eutyches & Diofcorus: approbata I- e °' nis Magni Epi/lola ad Elavianum . atque aftitut® eft caufa. Theodoreti , & Ibae Edeffeni. Synod>S iftis contra hsrefes celebratis adde Romanum ann 1 444 - fedente Leone Magno contra Manich# 03 ’ Seculum V. Caput III. 177 & plenariam Hifpanicam an. 447- adverfus Prifcillia- niftas, de cujus loco non conftat. Firmata Ecclefue difciplina anno 401. circa par- vulos ab Imeticis baptizatos in Concilio Afričana: de caufis Epifcoporum fynodali judicio flniendis an. 402. in Concilio Numidias: de reconciliandis Donatiftis m. 403. in Concilio III. Carthaginenji: de irritis ordinationibus an. 405. in Synodo Toletana: de Andronico Libyae Praefe&o anathemate a fubdi- torum vexatione cohibendo, 311.411. in Synodo Ptolemidis : de eleftione Heraclii, ut Auguftino in Epifcopatu fuccederet, anno 426. in finodo fflpponenji: de purgatione criminum, quorum infi* mulabatur Sixtus, an. 433. in Concilio Romano : de rebus multis ad jus Eccleliafticum pertinentibus an. 441. in Arauficano: de diverfis Ecclefiafticis legibus anno 452. in Synodo Arelatenji; & de retinendis, tejiciendisve libris in Romana Gelafii an. 494. Reprobatur Synodus ad Ouercum prope Chalce- donem anni 403. fub Theophilo Alexandrino con- tra S. Joanneni Chryfoftomum; Latrocinalis Ephe/i- na pro Eutychete anno 449. fub Diofcoro, cujus afta ftatim Leo Magnus abolevit. Conjlantinopolita- na Eutychianse faftionis anni 496. qua approbatum fuit Zenonis Hcnoticum’ & Con/lantinopolitana celebra- ta anno 499. juffu Anaftafii Imp. in qua Epiftola S. ReonisPapse, Concilium Chalcedonenfe, omnesque confitentes duas in Chrifto naturas impio damnati •funt anathemate. CAPUT III. E X OR T M QUlNTO SECULO h^reses, /^onflat ex diftis, tres erupiffe quinto feculo lise- ^ refes pracipuas , Pelagianain, Nedofianam , & Eutychianam. Priori nomen dedit Ptlagius Bri- Btrti, Breviarium. Tom. I. M tan- i^8 Eccl. Hist, Breviarium tannus, exeo Monachorum genere ,quifui juriš ad' inftar Philofophorum vivebant. FuitRomse Teden- te Anaftafio, atque inde difceflit circa annum 409. Ib i audivit Rufinum, Tcripfitque librum Eulogiarutn < In Siciliamcum Caeleftio , hinc in Airicam, mo* in Palaatiinara transmifit. Vivebat adhuc anno 420. Poli hsec tempora altum de illo filentium. Nega- vit originale peccatum transfundi in pofteros Ads» & a gratia prseveniri liberum voluntatis arbitrium» affirmans eamdem gratiam dari fecundum merita no- Rra. Pelagii hačrefis etiam Calejliana di< 3 a efi 3 Pelagii difcipulo Coslejlio , quem alii Scotum &- ciunt, alii Campanum. Affinis Pelagianae haerefi fuit error Semipelagianorum , qui licet Chrifti gra¬ tiam neceffariam affererent ad faciendam perficien- damque juftitiam, illam tamen non requirebant ad Initium fidei, & ad prinium bonae voluntatis affe* dum. ( e ) Conjun&i neceffitudine quadam e roris Pelagia- nis fuerunt Neftoriani; nam hi dogmatizabant Chri' fturn purum hominem natum ex Virgine, fuisque ms- ritis, & liberi arbitrii viribus ad talem gratiam per' veniffe, ut Filius Dei diceretur. Haufit hoc ven«' num a Theodoro Mopfuefteno NcftoriusS yrus, q u * an. 428. Silimo TuccelTit in Epifcopatu C. P., & duas in Chrifto dogmatizans perfonas, Teu Deufl» hominemque, non vnotavti, Ted morali tantlim un O' ne conjunčtos, contendebatVirginem hominem p e ' periffe , non Deum , ac proinde xf ‘ Joto'*o» . no® heoro'xov effe vocandam. Damnatus a Patribus Ephe' finis» & in exilium pulfus, poli multos errores p e ' riit C«) Inter propugnatores hserefis Pelagians, poit eos, <) Bl ej usdem hserefis fparferunt femina , Orisrerum , Thecdorurf > Ruf mm & Anniauum Diaconum Celedenfem , principem locuU 1 debeti Jullano Eclanenfi Epiicopo, cui cuia Augtftino <® J ' turnusu fuit acerrimumgue certamem, nemo urius ignorat* Seculum V. Cafut III. 179 riit circa annum 440. Oafi in Libya terr$ allifus, «ique erofa vermibus lingua. (/) Eutychianis nomen dedit Eut\’ches C. P. Archt- mandrita. Is jam fenex circa an. 443. ccepit affe- rere, unam effe in Chrifto naturam, ex Divina at« que humana permixtam. Magna naftus eft_ pa- trocinia, eique adhsferunt Diojcorus Alexandrinus, & qui eiusdem fadtionis fubfecuti funt , Ti- motheus JElurus , Petrus Mcggus , Athanajius, Joannes Hernla , nec non Petrus Fullo, qui an. 471. Sedem invafit Antiochenam, quique Trijagio, ut Divinam naturam pafifam aflererent, additamentum illud ap- pofuere, (^ui crucifixus es pro nobis , ab aliis tamen Catholico acceptum fenfq , relatumque ad fecun- dam Trinitatis perfonam, non ad Divinitatis fub- ftantiam. His quoque acceilere, qui pugnantespro Zenonis Henotico communionem cum Eutychianis fervabant. (gl M a Prse- (/) Praeluferat Neftorio Theodorus Mopfueflenus , qui plu- riinum. laudatur a Theodoreto lib. 5. Bed. ^H. cap. 40. & ab aliis citatis eo loči a Valefio. Hujus rei caufa Hiftcria lila’rejicitur a Gregorio Magno epift. 31. libri < 5 . De Theo- doro plura Norifius in differt. de 5. Synodo, & Garnerius .udferiol'uiirefcriptamcen.- iet ad annum 410. Ven. Barouius. Ataliudelt Petavii, Vuleiii, & igo Eccl. Hist. Breviariumt Prsetermittenda non eft iisrefis Vigilantii , qi)e® joco S. Hieronymus vocabat Dormitantium , inf probantis cultum Martvrum reliquiis exhibitum s cereosque in illorum memoriis accenfos: Acephalo ; rum , qui duce Severo, a quo & Scveriani dift 1 funt, neque Catholicis , neque hsereticis copula' bantur, neque cum fuo conveniebant Epifcopo ? Acephali idcirco appellati , fcilicet , fine capite * Jbelianorum denique , qui ab Abele fefe denonfi' nantes continentiam profitebantur, & quamvis nU' ptias contraherent, numqudm tamen fas efle pu ta ' bant dare operam gignendis Iiberis; atque ne de' I ftituerentur haeredibus, filios inopuin finitimoru® adoptabant. Prope Hipponem regium habitate* fed ad mentemfanioremrevocatos, afferit Augufti' *us. (A) CA- 8: Holftenii judicium. Cum Svnefius dicatur, admonente Th c0 ' philo, veram fententiam,, amplexus, nolumus illi injuri* 1 * irrogare ipfum inter hssreticos recenfendo. C h 5 Commemorant nonnulli harefim PradeJlinatictnnrU exortam, ut ajupt, in Africano monafterio Adrumeti: fed J> 0 ^ arbitramur effe fiftitiam E. Chronico EdeiTas edire in Jiibliotb^ ca Orientaliab Aflemanio habemus anno+lg. emerfiffe hser e p_ afferentium peccatum natura irjitum. Illuftris Editor gendum putat, ntuuatjuam nature {nfilum. Si id probesj j11 f, Ta non efl: lturefiŠ, fed Pelagianorum, negantium origin* . pcccatum, k adflruentium impeccantiam : at fi priori lečd 01 adhatreas, ha?c h^refis Manichaeifmi cft germen, vel, * arC ?i, In s. Prteter Fortunafum, Adimantum, Felicem, Secun d num, Faufhim, aliosque Manichseos refutatos a S. F- guftino, mulicr etiam quedam nomine, Manichsea . tos apud Gazam Palatftinte urbem feduxlt, fed cum S. phvrio Epifcopo aufa inire difputationem infelici ^°L, uereVnpta etf , ut iegitur apud Surium ad diem 1 tiruarU. Seculum V. Caput IV. igr CAFUT IV. SCRIPTORIBUS Q U I N TI S E- CULI PiEST A NT I SS1MIS, A nn us 420. fupremus fuit Hieronymo Stridone in Dalmatia nato , & in Latino, Grseco , Hebrao- fermone, cunftisgue difciplinis dodtiifimo. Na- l u s dicitur anno 329. & vita fundtus setatis fuse 91. ln fec^ffu Betlehemitico. Donatum in Grammati- Ca ’ Vidtorinum in Rhetorica, Didymum in Graeco- P ni dodtrina, Bar-haninan irr Hebraicis literis ha- I? Ult inflitutores, & a Paulino Antiocheno Presbyter ™ lt ordinatus (*). Quantum in facris literis enitue- ? 1(; » divina ejus Bibliotheca demonftrat, facros fci- ! Cet compledtens Hebraeorum, Graecorumque Co- ?' Ce s, quos latinitate donavit. Illuilravit eosdem 'bros exquifiti(Timis Comraentariis: eloquenti fty- •° m ftruxit matronas, virgines, monachos, & cu- l lls que generis viros: acriori Helvidium, Jovinia- piun, Vigilantium, nec non Rufinum* cundtosquc 1 * adverfantes pupugit. Vuid dicendum efl de AupuJUno ? Natalis ei an- 3 SS- emortualis 430. Mirum ejus ingeniunt Dlte ndit, q U od adolefcentulus m patria Tagafto M 3 Gram- J!) Cum S. Hieronymus fucrit presbvl« Antiftche^Ec- & non Romana, ut lpfeteftaturepa » v e«, "'gant complures, inter quos lib. I. de Cie. P Car- ,'lla.ritiinus, connumerandum lllum effei “' ate conatus taales; quamvis id fir.gulari Opufculo d ^ Hierony- “ent Alphonfii* Ciacconius. ftofirus a: latin i tat e donai ^ Pluta conftripftt, & Eufebii Hiftonam 1 adlabo . uti & Jofephi libros, multumque pr« » ius acce . av y. Hum ab illo , Tel a llujtno alt° • y cidcm efi ^ ent non dari traducem original-is pccca 5 c *ftUor*m Criticarat* opilila* i 82 Eccl. Hist. Breviarium Grammaticam, & Carthagine Rhetoricam docuerit artem, & fuperiores difciplinas millo tradente di- dicerit. Paganos aureo de Civitate Dei Opere con- fiitavit. Donatiftas, Manichaeos, Pelagianos, ce- terosque »vi fui hsreticos, exagitavit libris nunie* ro , dočtrina, ac pondere argumentorum magno pretio »dimandis. Conciones quoque, & epiftol&S confcripfit plurimas, & in facris explanandis libris egregiam navavit operam. Nihil eo humilius, nihil humanius, nihil indefeffum magis, & in Ecclefiadi' cis &civilibus negotiisperfra&andis magis afllduuni. Ecclefiaefulgidiflimum Lumen, Scholafticotum TheO* logorum Ducem, & Grafi* & Charitatis Magiftruni univerfi appellant, atque fufcipiunt. Condiena ulterius habenda ed mentio S. Cyrilli • qui fuit in Epifcopatu Alexandrino fucceffor Theo- phili vita fun&i an. 412. , & Nedorian* haerefi* InviftifTimus oppugnator; quamvis in eo redargu- tus a Theodoreto, aliisque , quod Verbi incarnab dixerit /u/«» quamvis aliquando patrocinatus Neftorianis. Vj- xit, floruitque circa eadem tempora Gelajius patria Cyzicenus, & Epifcopus Caefareae in Palsftina, qu J Nicaente Synodi fcripfit Hiftoriam. Accinxit fe ad Ecclefise Hiftoriam fcribendam an. 44°. Socrates C, P- appellatus Scholafticus. Hune Novatianum plurimi vocant, fed nititur vindicare Valefius. Su- peratur elegantia ab Hermia So^omeno Palajlino » qui per eadem tempora libros novem H. E. edidit* & nuneupavit Theodojio. Accefferunt .9. Profpef Aquitanus Auguftiniante dottrinae Vindex , cu* Chronicum adfcribunt dedudtum ufque ad an. 4 $$" (IJ. Viclorius itidemAquitanus (m), a quo in cal' culis (7) Adde Cyclnm_ Pafchatem, de quo S. Ifidorus Hifp?* lenfis lib. VI. Originum cip. & Voflius dc Hiftorlci* Litinis, &c. Cm) Victorinus dicitur 1 Hennadio In Catalogo cap. 3®‘ Hune Canonem edidit, & Commentario illuftravit anno i<533* fypis Plantinianis Atgidius ttucherius S. J. De Period* Viaorima annaiuni 532 . dixi cip. 7. Chronologis. Seculuai V. Caput IV. 18S culis mathematicis admodum etercitato fcriptus eft anno 457. Canon Pafchalis : & Vicior Vitenfts Epifcopus in Byxacem Provincia, a quo apud Con* ftantinopolim exule litteris tradita eft an. 487- Hi- ftoria Perfecutionis Vandalicae. Poftremo Genna- tlius Maflilienfis an. 405. abfolvit CatalogumV irorum illuftrium, una cum libro de Ecclcjiajlicis Dogmatibus ad R. P. Gelafium. At quinam ftylum in facra exercuerunt poefi 1 Initio S. Paulinus Nolanus Epifcopus patricio ge- nere ortus Burdigalae, & vita fundtus anno 431. non fojjim Epiftolas so. foluta oratione , verum Natales X. S. Felicis M. aliaque.plura eleganti me¬ tro compofuit. Tum Aurelius Prudentius Hifpa- nus , Pjvchomachiam , Cathemerinon , gspavom , Apotheojim, Hamartigeniam , contra Symma.ch.um , id eft, de pugna vitiorum & virtutum, hymnos diur- nos , de coronis , de Divinitate, de peccatorum origine. & contra idolorum cultum, varii & ve-nu- fti carminis contexuit poemata. Nonnus /Rgvptius inter cetera fcripfit hoc feculo adolefcente Graco turgidoque carmine Paraphrujim Evangelii S. Joan- nis. Anieia Falconia Proba, qu;e poft captam Ro¬ mam ab Alarico, an. 410. cum filia Juliana, & nep- te Demetriade confugit in Afričana, fcripfit de re¬ bus a Chrifto geftis Cent onem Virgilianum. Athe - nais quoque Athenienfis , anno 432. defponfata Theodofio Imp. & vocata poftmodum Eudocia Au-. gujla, abfolvit Ceniones Homericos, condiditque he- roico carmine Metaphrafcs , Hiftoriam MM, Cypriani & Juftinae, & Poema de Vidtoria a Theo- dofto viro fuo e Perfis reportata. Etiam prašku datus S- Hilarius Arelatenus, qui in Epifcopatir fuc- ceffit S. Honorato an. 429. prseter decefforis fui vi- tam, Carmen Heroicum condidit Hiftoriae Gene- feos. Adde Cielium Sedulium natione Scotum, qui confcripfit Carmen Pafchale de miraculis Chrifti, diftributum in libros quinque, Collationem utrius- que Teftamenti verfibus Elegiacis, & Jambis Pitan mfcriptum, Carmen de rebus a Domino geftis. & C. Solliiim Apollinarcm Sidonium Arvernorum Epif- M 5 Co-< ig6 Eccl. Hist. Breviarium copum, generis daritudine, & raultorum librorum foluta , numerisque adflrifta oratione confcripto- rum illuftrem, laudandum rurfus in Notis ad proxi- mum caput fextum. Demum Claudianus M amer - tur Presbyter Viennenfis , qui florebat circa annuni 462. carmine vanos Poeta ? perftrinxit, Hymnosqu 5 Ecdefiae, cui erat addičtus, concinne digeffit. CAPUT V. DE augustis principibus, vi- RISQU£ SANCTITATIS E X IM I CJupra di&um eft, defundo Theodofio M. aiitio ^ M. V. 395. incocpifTe Honorii , & Arcadii prin* cipatum. Ifte in Oriente , lile in Occidente impe- rabat: atque exinde duo diftinguuntur Impera- tores, vel potius unius Imperii Colleg® ; nam leges , & refcripta utriusque nomine fignaban- tur (n)j In Occidente itaque fublato e vivis Honorio Romae ex aqua iutercuti, Cojf. Afclepiodoto & rini no , 3 d. an. 423. die 25. Augufli , & Imperii iui a morte patris 28., tyrannidem Ravennae arri' puit primicerlus Notariorum Joannes: quem TheO' oofius Afparem in Italiam mittens oppreflit, & Imperii confortium evexit Valentinianum III. filium Conilantii Caefaris , & Galjae Placidi$, an 4 2 5- in con- (n ) Imperante Honorio MarceUinus, qui arino 411. p**' suit Čollationi Carthaginenli, opera Donatiflarum martjf 1 flccubuit. Sanftiones multas adverfus prsdičtos DonatiftaSr Pelagianos, ceterosque hseretkosj Honor.ius & Theodofn** Junior proraulgarunt. Extant in Cod. Theodofiano cit. Harreticis. Latas vero contra Pelagianos apud Voffium ef * ‘alonicse cum Eudoxia filia Theodofii Junioris, qu* illi bi- ^ula anno 424. fuerat defponfata. lilias ex ea fufcepit duas, Piacidiam II. & Eudoxiam III. qus una cum matre «aptiva abduftse fuettmt a Vandalorum rege Genferico. Au- žuftus a Theodofio declaratus eft anno 245. Maximi, qui in ejus mortem confpiravit ,illatavi uxoreni vitiaverat. Hane Procopius iib. 1. de IJello A andalico , ut formofiflimain, ita caftiflimam vocat. (p) KuJoxiam Filiam Theodofu Junioris & Eudocias, ve! Athenaidis; quae ad tilcifccndum mariti mortejn acccrfivšt ex Afiica Genfericuiu Vajidalprum regejn. 188 Eccl. Hist. Breviarium Severvs , cui Ricitneres ipfe fertur. abftuliffe vitam propinato veneno. Idem fatum Athemio, qui du- fta in matrimonium Ricimeris filia, Soceri opera an. 467. obtinuit Imperium; fed ab eodem Socero per infidias captus, & occifus eft Romse, vix fex- to Imperii anno inchoato. Commiffum tum Impe- rii regimem Fl. Anicio Olybrio Placidise filiae Valen- tiniani III. marito , poft paucos menfes, ipfo inau- gurationis fuae anno 472. vita privato. Poft Oly- brium an. 473 - ele&us eft Glycerius Ro man se Ur- bis Senator, e folio proximo anno dejedlus a Ju- lio Nepote filio Nepotiani, pulfus in Dalmatiam* & confecratus, ut fertur , Epifcopus Salonenfi*- Pari forte Julius Nepos exau&oratus eft ab Oreftc Gotho, cui ilie demandaverat exercitus prafečtu* ram; & fubrogatus Julio FLavius Romulus Augujl«* filius Oreftis, Augujhilus nuncupatus, an. 475. Non explevit Augujiulus annum Imperii primurn; nam a fačtione Julii Nepotis in Italiam vocatus Odoacef Rex Heruloruni ingentibus Barbarorum copiis Ti' cini Oreftem obfedit, fuperavit, occidit; ejusquc filium Augujlulum cedere Imperio coa&um relega’ vit in Lucullanum parvam Campaniae infulam, Me- garim olim didam, prope Neapolim. Ita Roman um Imperium, quod incepit fub Augujio, fub AuguflA 0 extinftum eft. In Oriente autem Imperatori Arcadio fuccefth an. 408 . Theodojius Junior, ei ex Eudoxia natus, pius_, & orationi deditus Princeps, inftitutor Aca- demiarum Conftantinopolis, & Bononiae, & Codi- cis nomine fuo infcripti promulgator ( y ). Theo- dofio f 7) Codicem Theodofianum promulgatum Gothofredus de* jnonltrat anno 43R. non, ut putabafur, anno 435- Pub 11 ” cas vero Scholas C. P. anno 415. Theodofius aperuit. Ath c ' naidem filiam Heraciiti philofophi, Eudociam in baptifr* appellatam, litterisque excultam anno 421. duxit uxore»b De hac prscedend cap. 4. Theodofius Junior idolorum teni' pla funditus everti juflit , adeo, ut nullum priftinae fiitionls rcmancret vsftigiurc. ir. cum caftra movens Roilftr' tli*- Seculum V. Caput V- 189 dofio vita fun&o anno 45°- die 19. Julii, ad Impe- tium , & ad nuptias Pulcheriae Virginis fororis Theodofli eleftus e tl Fl. Valerius Marcianus, in Thracia humili loco natus, fed clarus virtutibus, pacator Imperii, & defenfor Ecclefi*, extinčtus, ut creditur, veneno, Afparis Patritii machinatio- ne, an. 457- die 26. Januarii. Proclamatus inde Imperator Leo I. Thracius, favore Afparis , pie- t-ate, clementia, atque erga Deiparam dev tione commendandus: qui non femel Genfericum fudit* e Sicilia Barbaros expulit , atque ipfum Afparein Arianum, ac proditorem obtruncavit, e mortali vita fublatus an. 474. Huic fucceflit nepos Leo Ji. filius Zenonislfaurici, qui eumdem parentem fuum deciaravit Auguftum, eodemque anno menfe No¬ vembri deceffit. Ženo itaque poft iiiium fufceptum ex Ariadna filia Leonis I., turpis facie, fed nlori- bus turpior, Imperium tenuit ab an. 474, ufque ad an. 491. quamvis ei principatum fubripere tentave- rit an. 476. Bajilicus , hortatu JEliae Verin* fo- roris fuae, qu* fuerat uxor Leonis I. Mortuo Ze¬ none praecitato anno 491. die 6. Aprilis, opera Ariadn* vidu* ab ipfo Zenone reličt*, e fcriba faftus eft Imperator FL Valerius Annjla/ius, a di- verfitate coloris in ocuiorum pupillis Dicorus de- nominatus, & ortus in urbe Macedoniae Dyrra- chio. tharumregulus immiflis cselitus igneis turbinibus extina:us fuit. lihim qUoque aggreffus Perlas vchementiffimo imbrc, & in- genti grandine, Deus compnlit, ut retrocedercnt. Hjpr ex lib. 5. Hift. Etri. Theodoreti cap. 37. Templiim antea di- catum Damoniis, appellatumque TychiEum , a Theodolio confecratum Ignato Martyri, locatis ibidem hujus reiiquus tramlatis in urbem cx cosmetcrio , quod erat extra portarn. Daphniticam; vefert lib, i.cap. 26. Evagrius Scholafticus, S. Joannis Cbryfo(lomi anno 430. reliquias Conftantinopo- lim Theodofius magnificentiffima pompa deferri curavit, pa- tcntibuj fuis teniam humtllime deprecatus. Obiiffe Theo- doiium Junlorem extračhm e fluvio Leucoin quem pro- Lpfus _ex cquo fuit inter venandum., & leftica femivivum ad regiani Urbem revečtum, fcribunt auAor Chronici AIr- xandriijj, Th,»od«rns ta Štor, SicephiMU* CaJliftus , &, tl« , 190 Eccl. Hist. Breviarium chio. Anaftafius pralaudatam Ariadnam duxituxo- rem, imperavitque annis 27. labe infedtus Eutychia. na; unde percuifus fulmine interiit an. 518. die odtava Julii. His Caefarum, Regumque temporibus, floruiffe complures fmgulari pr*ditos fandtitate, ex primo, & quarto capite conjicitur (r). At colluftrarunt univerfum Fidelium costum alii quamplurimi. Ve- nerando Epifcoporum ordini maximum contulerunt ornamentum CafarEs Epifcopus Arelatenfis in Gal- lia Narbonenfi, Alipius Tagaitenfis inNumidia Afri- cse, Turibius Afturicenfis in Hifpania Tarraconen- fi, Patritius Hibernorum Apoftolus, Epiphanius Ticinenfis in Infubria, Eucherius Lugdunenfis, Ho- noratus & Hilarius Arelatenfis , Lupus Trecenfis * Severinus Norieorum Apoftolus, Girmanus Antifio- dorenfis in Galliis, Petronius Bononienfis, Exupe- rius Tolofanus, Fhvianus Antiochenus, Marutha in Mefopotamia, Mdmertus Viennenfis in provin- cia Narbonenfi, Gaudentius Brixianus in Cenoma* nis (s ). Martyrii palmam retulerunt in Perila fub Isdegerde cum aliis innumeris Jacobus interci- fus (r); Parni*, feu Appamiis in Occitania, An- toninus regia ortus Itirpe , Alexandriae Proterius , Conftantinopoli Flavianus , in Corfica Julia virgo» in Africa fub Genferico Martinianus & SaturianuS cum aliis 270. Virginum pariter coronatarum fub Hunnerico multiplex chorus. Quanta vero pudi- citiaelaus in Mdxima ipfarum Africanarum Virginum matre, in Pulcheria Theodofii A. forore, in Eufto- chio fr) Iinpcrantibus Arcadio & Honoiio hujus Seculi Initio vixit S. Alexius Romanus. Quidam Alexium cum JotiMiC Calibyta confunduut. C s ) Adde Crejceatiurn presbyterum, & Eugeni um diaCO' num Florentinos. (r) Perfecutioneni Isdegerdis Harortius aliique refcr llIlt ad aimura 420. Ante quiliqucnsium exortam dcmonftrat AH' sonins Pazina. Seculum V. Cap. VI. 191 cA;'o ad Praefepe Domini cum aliis Virginibus enu- trita, m Genovefa immortali gloria Parifienlium ? Mi* tronarum item decus fuit Mdania Junior, & c. Suo3 quoque proceres connumerant monachi & anacho- iit$ , ut $ a u, am Palaeftinorum Afcetarum jubar, M aronem , a quo Maronitae denominantur, Arfenium “ c etis ■A£gyptii montis incolam, Alexandrum Acce- j^tarum , id eft, infomnium, vigilumque paren* tem, Joannem Palaeftinum Silentiarium , duosque Sty- btas (quis enim univerfos commemoret? ) Simeo- Rtm & Danieltm (u ). CAP UT VI. <ŽUINTI SECULI DOGMATA, ET DISCIPLINA. J^idicimus exhujus Seculi hiftoria, quod prsemon- ftraverat Apoftolus, omnes in Adam peccaffj, )usqu e praevaricatione peccatuni, & peripeccatum ntrair e mortem in mundum: gratiam non darv fe- _ undum merita noftra, neque ex jpraefcientia futu* orum operum naturalium: necenariam illam eife nngulos adus, nec fieri, aut cogitari absque ea S^uid poffe, quod ad asternam falutem conferat. r ^deilinationis noftraa exemplar eft Chriftus, ad Rimani omnium gratiarum divino beneplacito ele- ^ 's.ad unionem fcilicet hypoftaticam. Quadivi- p n * humanamque naturam in una coniundas effe mo n 3 ’ P ermanente proprietate utriusque, coni* ^ mtrant contorta in Ncftorium & Eutychem ana- Or^ 3 ?’ definitiones Eccieiise, fcriptaque Patrum ita p°j° xorum - Unum de Trinitate crucifixum » div' '° GS ^atholica tradidit, ut nullatenus padlo in mani referatur naturam. Beatam Virginem ap- pellan- Supra c °mmr.am Simeonis fepe vifam, etiam a feipfo. iicllam, ^ractic lib. i. cap. 14. 192 Eccl. Hist. Breviarium pellandam elTe St otokov , utpote quse genuit Deuffi liominem, delinitum fuit, & San&is°, horumqu2 Reliquiis religiofum cultum effe praeftandum ( x )• Veram effe religionem leclufa cum Epifcopis Ca : tholieis communione , ed deliramentum Aceplu- iorum. Pacis ofculum pod. sconfecrationem , & Miffa Prsfandificatorum in Parafceve Pafchatis quinto fe- culo obtinuerunt. Utebantur diaconi ad 1 sevam pallis linodimis, fcilicet, ex lino & lana contextis. San&imonialibus contingere facratam pallam, & in Ecclefia thus adolere inhibitum fuit Alternatini pfalmi canebantur Davidici , repetitis antiphonis- Decantafus itidem Dominicis diebus, & in Natali* tiis San&orum hymnus Angelicus. Sufpečti erant erroris Manichseorum, qui a facris Calicis abdine* bant myderio. Lirinenfes monaclii, SMait.e , at* que fub Joanne Patriarcha Jerofolymitano Carine* line fuerunt, prout plerique opinati' funt , inftitu- %(y)- • Tan- (*]) Quantum attinet ad Relijuias Sanftorum, Arcadi' lS Imperator anno" ./oS. e Silo Palaeliins oppido Conftantin 0 ' polim magna pompa adfporfari curavit exuvias Samuelis P r ?” phetae. Id religiofoe pietatis exemplum vocat adverfus V* gilantium Hieronymus. In eamdem regiam urbem anno 4 °9' advefti cineres San&orum Jofeph filii patriarchae Jacob , Zacharice patris Praecurforis. Revelationc d,ivinitus fafta L u ' ciano presbytero anno 415. inventa, & dccenti loco condita Corpora Stephani Protomartyris , Gamalielis, & ^ lonis. S. Jo. Chryfoflomi Corpus anno 438. e Ponto CoA ftantinopolim folemni pompa translatum. Catence S. I 5ct )t Jerofolymis ab Eudocia miff*, C. P. una, altcra Roinaj* ad filiam Eudoxiam. Inventum anno 453. Emefoe in by r Caput S. Joannis Jiaptijlce. Ab Eutlocia Augufta bis Jerofolymam profefta ,_ ne1 ^ a pe anno 438. & pod ca»dem Paulini ejus caufa interfečti an r j t< 4,30., asdificata fuerunt monafteria , qux I.auras voca' I.aura a coenobio differt, quod iltud uno clauditur n'” 1 .1 Laura vero habet cellulas longe disjun&as. I11 Laura A Piorsta, in ccunobio degebaut monachi. Vide aij,notati° Seculum V. Cap. VI 193 Tanta fuit Monachorum in Capraria, & Lir in o, feu Lerina, infulis multitiido & celebritas, ut illu- ftrium quoque Poetarum hujus sevi defcribantur earminibus. (1) AP- inlibrum r.Evagrii cap. ai. Narrat ibidem Hiftoricus, Lau- ras incolentium; alios nih.il proprii habere, nec auruna,nec vedem, nec efculentum; .pallio , vel tunica, quibus hodie unus induitur, uti poftea 'alium; diu nodtuque preces ad Deum fundere, ac per biduum etiam, vel triduum fervare .iejunium. Alios vero folos includidomiciliis, alios in igne- tis terrae latibulis, alios in folitudine a fole perufta. Tam ergo eremitis, quam religiofis aliis fevioris, rigidiorlsque indituti, antiqua propofita fuerunt exempla. In excerptis Theodori Lettoris legimus, Eudociam mififfe Jerofolymis ad* Pulcheriam imaginem Deiparae , iji o 'ArrofoAo; An aaS/fOpi/im, Quam slpoflnlus Lucas dep!nxt rat Florebat Theodorus Seculo 6. ineunte. Non eft ergo de pingendi arte Evangelifta; opinio commentum fero exco:»i;atum imaginem illamPulcheriacollocavitinEafilicaafeaedificata in Hodegis , ubi caci lumen recipiebant. De Badlicis autem ab eadem Pulcheria ereftis pertrattant iple Theodorus lib. i. num. 5. & Niccphorus libro 14. cap. 2. Vide adno. Valefii ad Theodorujn. CO Referta erat hocfeculo fančtiffimis Monachis Capraria Infulamaris Tyrtheni inter Corficam oramque Thufciae.Dehac eniminfulalegitur apud Rurilium Numatianum, qui floruit Ho- norio Augudo imperante, fcripfitqueterfo ftylo , & ubere vena ingenii duos Itinerarii libros ad Venerium Rufum: ProceJJii pelagi jam [e'Capraria tollit , Squallti luči fugi s infula plena vir is. Ipfi Je mcmachos Grajo cogitomine dicunt » Quod foli nullo vivere tejle volunt. teni Brtviarium. Tom. I. N Ve- 194 Seculi QuiNTr A P P E N D I X. E X T E R N iE RES ATTIN- GUNTUR. Q uoniam diximus cap. g. plura regna hoc fecu- lo exorta; illorum prsecipua commemorabimus- Augvjlulum anno 475 . ad Imperium fuiffe eve- duru, dejedumque ab Odoacre rege TurcillingO' rum & Herulorum, qui e Pannonia & Norico irru- perunt in Italiam, narratum eft fupra. Ab anno itaque 476. Cojf . Bajilifco , & Jr mat o , (idoacer ifte Italiae regnum obtinuit. Hune anno 49.7. intef' fecic Theodoricus rex Gothorum, quem fuperioribi> s annis Ženo Imperator rogaverat, ut ad italiam li' berandam copias conduceret. Quare ab anno 493' atque a Theodorico fupputatur regnum Gothorufl 1 Italicum. In Verum tamene(l,RutiliumChrilUan;B religionis hoilem acen 1 ' uium illorum monachorum vita adeo inlečtari, ut haec pt®' milRt verbis fubjiciat: Munera fortumt metuunt , dum dimna verentur, Quisquam fponte mi Jer , ne mi Jer ejje cjueat. Qiuenam perverji rabies tam Jlulta cerebri , Dum tnala formules , nec bona poje pati ? Sive fuas repetunt ex fato ergajula pmias , Trijlia feu nigro vifcera felle tument ; Sic nimiiS bilis morbum ajjignavit Homerus Bellerophontjeis follicitudinibus. Eellerophontem, cum poli varia vitoe diferimina coelum peter* conaretur , inde a foveexcuffumequo decidilTe in Alej um L!" cias campum, ubi csecus erravit, doneč periret, fabul* J 1 * 1 ' rant poetarum. De Lirinenfi autem Cccnobio, cujus aliquos incolas doft 1 *' na limul Stfasitimsnia confpicuo* laudavuaus Cuperieri cap 11 . qu»t' Appendix *95 In Galliis Burgundiones eMseotide egrefii palu¬ be i duce Marcomiro in Franconiam concedentes , ^gem crearunt anno 420. ipfius Marcomiri filiuni Farammdum : huic an. 431. fucceflit Clodio Coma- tus » five Crmitus. Confecuti deinceps regnum. an *Jjp' Moro\’eus: anno 459. Childericus: anno 493. y°doveui, q U ; anno 499. baptizatus eft a Remigio la nčtiffimo Remenfiuni Antiftite. N Re- Snarto, Use fcripfit C. Sollius Apolllnaris Sidonius vita funčfcus »nao 4 Sj. cuius Opera ftudiofe collegerunt Joannes Savaron, *Jacobus Sirmondus, in carmine Euchariftico ad Fauftu». Seu te Lirinus prijetim complexa parentem ejl, 9«a tu jam fraetus permapna /tepe quiete Difcipulis fervire veniš, vixque ocia fomni, Fix coclos captare cibos, abjiemius atviim Ducis, & infertis pingis jejunia pfalmis , Fratribus injinuans, qumtos illa infula plana Miferit in calurn mentes, qua Janeta Capraji F it a Jeni s , juvenisque Lupi: qu<£ pratia patrem Manjit Honoratum, fuerit quis Maximus ille. tfrbem tu cujus Monacliusque , Antijies £5 Abbas Bis fuccejjor agis , celebrans quoque laudibus illis Eueherii veniends iter, redemtis Hilaru G>ittmendantur itaque hocCarmine a SidonioLirinenfis mona* * er u cultores percelebres, expreffoque nomine Capraljus, Upus, Honoratus, MaximusEucherius , 6t Hilarius. Al* onorato , priftino Urini abje&o nomine , Infulam S. Ha- ratl a Ppellant modo. «am!i U,lr!lruilt 9uoque MonalUcam vitam boe Seculo ' p,manu * ,*** ara P lexus anno 419. quo tempore in cellulam ad etia°>iveti fefe inclufit Melania JuniOr. Confeerata E D i? IJeo Margareta Antiochena,ex turpiffvma vita , a Nonno PeU,? P ° i ^effeno anno 431. ad frugem revocata, & ap- deinde Pelaeia. Sabbait* a Sančtiffimo viro Sabba *lC mm , atnr ’ r >»t> cujus dlfciplina Joaiujes SU*n«ariBS * ho e Seculo flornerujit. 196 Seculi Quinti Regnum Vandalorum, qui anno 427. in Maurb taniam trajecerant, ccepit in Africa anno 439. quo anno Gehfericus occupavit Carthaginem. Mortuo autem Genferico anno 477 . (a) regnavit Hunneri- < us ; & huic vita funfto anno 484- lucceffit Gunta- bundus , e vivis fublatus anno 49 6 - Poft Gunta- bundum ad annum usque 505. regnum Vandalicum adminiftravit Trajamundus. Gothorum regnum in Hifpania initium habuit ab Athaulpho, qui anno 411. fucceffit Alarico , & anno 414. pulfus e Galliis irruit in Hifpanias, fed anno proximo jugulatus eft Barcinone. Regnavit deinda anno 41.1. Singencus , eodem anno interemptuS. Huic fuffedus IVallia , qui obiit anno 428. Ade- ptus tune regnum Theodoricus , qui fatis cedit anno 4.11. Thorismundus deinde potitus regno, proximo anno 4.12. jugulatur. Theodoricus fecundus fratri- cida & ipfe ab Eurico (b) trucidatus eft anno 466. Ab hoc anno usque ad am. 485. idem Euricus mode- ratus eft regnum. Regnavit poftmodum annis 23. ift eft, usque ad annum 507. filius Eurici Alaricus- Fuerunt lii omnes contagione Arian® h®refeo 2 infedti. Profequar modo qu®dam notatu digna, ac pr 1 ' mo c sedem Stiliconis, juffu Honorii Generi fui a 11 - 408. dum filio Eucherio interfedU, quafi affečtaffent imperium jugulata etiarn čonjuge Stiliconis Severa- (c) Obfeffa ac direpta fuit Roma anno 409. aut quen- (a) Genfericutn acapta Carthagine te^vperaffe Vandali* aI1 ' nos 39. tradit lib. I. de Bello VandaHco Procopius C*f a ' reenfis. G) Evaricum vulgo appellant. (c) Confugerat Stilico ad afylum Ecclefiae, quod ipfetemere violaverat; idque etiam txeunte prsecedcnti Seču o, id cit; anno 399. Eutropio contigit. Ante urbis excidium, detenta ab .Herculiano annona Afričana, in Urbe tam d rafames graffata ell.ut hunaana carnee laniarentur, matresque cotnedcrent pa*-'" Appendu 197 (juenti, (d) a Gothis duce Alarico captaquePIa cidia foror Honorii A., quae nuptui tradi"ta Athaul- pho fratri Alarici,viri inRomanos animum mitiga- vit,multiimque profuit Imperio. Anhelanta Alarico in Urbis excidium citato anno 409.hr Hifpanias Ala¬ ni , Vandali, & Suevi irruerunt, quas fubinde domi N 3 tas rulos. I.egantur Zofimus lib. 5. & Hieronvmus in Epiflola ad Principiam. Enituit tune Lata, ejusque matris PaJJimena, Probce , & Flavice Conjlantite in pauperes liberalitas. De Herculiani autera tyrannide, militari apparatu, & interitu vide libro 7. cap. 42. Paulum Oroliuni. (d) Dixi Romam ab Alarico obfidione vallatam , direptam- que fuilfe anno 409. autfequenti. Quidamenim cum illuftri Pagio referendum, id putant in annurn 409. & in oftavum Honorii Confulatum; quidam vero in Confulatum F/. Vararis, & in. annurn 410. qu® eftfententia communior. At fententia Pagii comprobatur Fallis Idatii, in quibus legitur, Uonorio Aug. VIII. & Theoiojio Aug. III. Co[f. Alaricus Rex Gothorum Romam.ingreffus. In Chronico etiam Ivonis Carnotenfis habe- tur : Tempnre Innocentii capta efla Gothis Roma anno D. 409. indici, p. Haec tamen facile ad concordiam revocantur; nam Alaricus anno 409. Romam profeftus, Imperatorem nomi- navit Attalum Praef. Urbis, & vi armisquc Senatum com- nvovit adverfus Honarium, ut Zofimus lib. 6 . Orofius lib. 7. & Sozomenus libro 9. litteris tradiderunt. Verum Confule Var ar e & anno 410. Alaricus Romam cum exercitu r»diens eceupavit illam, delevitque; & dies excidii bujus fuit, Utinquit AuAorHiftoriae Mifcellae, IX. Calendas Septembris , non, ut ait Calvifius Kaleniarum Aprilium. S. Hieronymus eladem urbis commemoran? repetebat Maronis verba 1. ^En. Ouis eladem illius noclis, quis funera fand o Exp!icet , aut poflii lacrymis t cum Joanne Epiphanienfi, qui floruit imperante JWtino Šeniore proximo feculo. Claudius Rutilius ujnatianus carmine eleganti fcripfit Itinerarium , auim fpirans religionis Judaicse, & Chriftiame: ®dem pariter Stiliconis, ac Romam captam ab Ala* t u C °’ m . etro defcripfit. Voffius, & Scaliger erudi- ? ‘luidem, fed barbarum vocant Martianum Ca■ ' f am Carthaginenfem, (g) qui verfibus fimul & N 4 profa C/) In Hiftoria PhUoJlorgii , a Photio in compendium te- , innumera occummt mendacia. Ait e e Ueeretur 3 . Arium fuffragia, quae in eum protcndebant > i u iiei finente hoc feculo celebris erat farna Procli Lycit Philofophi, & Scholiaftis dialogorum Platonis (O* necnon HefycJtii Alexandrini Grammatici, quem H' cet Julius Scaliger dixerit ineptura ac futilem. Sal- mafius tamen, Tanaquillus Faber, & alii jure vo j cant Glojfographorum facile principem. (h) Sedenteitt Cathedra Alexandrina S. Cyrillo miferrim« ebtruncata fuit Hypatiafi lia Theonis , Schols Platotiicae mode- *atrix , quae plura fpripfit commemorata a Suida, habuitqu® difcipulos plurimos, inter quos Synefius Cvrensus. Videti® Socratem lib. 7. cap. 15. Nicephonun Calliftumlib. 14. cap< 16. & jfgidium Menagium in Hift. Mulierum Philofopharuin- (i) ProchisLycins pofl Porphyrium fcripfit adverfus Chrifti*' »os. Fuit difcipulus, & in ScholaAthenienfifuccefTor Syriani» obiitque Athenis anno Chr. 4S5. Vide Procli Vitam editai» a Joanne Alberto Fabricio. SEX- 201 1 S E X T U M E C C LESI M S E C U L U M. C A P U T I. Romanorum pontificum SERIES PRODUCITUR. P °ft Symmachum , quem rebus exemptum hu. nranis anno 514. diximus paulo fupra , Ro- /, nianam gubernarunt Ecclefiam fexto Scculo 1 or,n isdas , Joannes I. Fdix IV. Bonifacius II, J°Qnnes 21 . Agapetus I. Silverius , Vigilius , Pe- I. Joannes Uh Benediclus I. Pelagius II. '-' re £oriu.s Magnus. C Ubi e vivis excefTit Symmachus, Magno ajiodoro Confule, anno 514. inauguratus eft Pon* ~ ex Uormisdas , Campanus genere, patria Frufino- v ' Sublatum ejus opera Acacii fcliisma: contro- chi * uno e Trinitate in čarne paffo, a Mona- ^ ls Seythis excitatam (a) ob novitatera dodrinae., ftuH 6 - a ° ® uf Y c W a nis in malam partem traheretur, f e Ult compefcere: atque adverfus Fauflum Rejen- t ra ,.^ 0n fi rr navit, quse de Gratia, & libero arbitrio Ca ' t Auguftinus. Novem expleverat Pontifi- s f ui annos, cum deceffit cum fančfcitatis odore N 5 Cof. t >.'2 202 EcCL. HiST. Breviarium. Cof. Anicio Maximo , id eft, anno 523. Vlil' IduS Augufti. (b) LV. Demandatum pod Hormišdam Ecclefiae RO' inanse regimen S. JoannL I. natione Etrufco. (<■) Is a Theodorico Rege Iegatus Conftantinopolim ad Itnperatorem Juftinum, novo, & iliuftri exemplo eundem corona, & Auguftalibus infignibus decora- vit; afc multis patratis miraculis in Italiam reduX carceri a Theodorico, quoniam nil egerat : in gt a ' tiam Arianorum, mancipatus, illic gloriofa raortff obiit die XVIII. , aut XXVII. Maji, anno 5?^- Cof. Anicio Olyl>rio Juniore. LVI. Traditur tum Pontificatus 5". Felici JV' Samniti five Aprutino. qui »dificata Romae SS- MM. Cosmae &D imianiBafilica, &inegenosmuni' ficentiflimus & maxinia prseditus firaplicitate, mor- talem depofuit farcinam die i«. Septembris ann° 530 . Lampridio & Orejfe Cof. ( d ) LVII. Eleft 11 s deinde Bonifacius II. Romanu* : ac fimul a Cleri fačlione Difcorus, quo tamen p j"'" cis pod diebus extin Julias anno 540. Juflino Juniore Cof. five P. £ Paulini V L LXI. Tune ergo Romanus Clerus dudus paci< ftudio, & formidans Belifarii potentiam confenfiti 11 eledionem Vigilii ; atqueis faniore confdio obftiti 1 Theodors, anathema in Eutychianos, & in Ace- phalos innovavit, Chalcedonenfem confirmavit Sy; nodum, & Romam rediens e Conftantinopoli, tri' bus Capitulis damnatis, & approbata Synodo Quirt' ta: qua in re diu animo fluduaverat, in Sicilia ifl' teriit ex calculorum doldre, anno M. V". 555.® legitimi Pontificatus 16. IV. Idus Januarias> p. c. Bajna xiv. Lxn. Pelagius Romanae Ecclefiae Diaconus p 0 ^ Vigilium tenuit Pontificatum annis tere quinq u ®' Ob trium Capitulorum controverfiam nondum fop 1 ' tam, & quoniam credebatur audor malorum, d 1116 Vigilius Conftantinopoli fuerat perpeffus, ad e ° invifus initio fuit, ut in tota Italia tres Epifcopi’ qui eius confecrationi adeflent, minime invenirsii' tur. Adlaborandum itaqueilli fuit, pro Quint ®$T nodi a.udoritate, & proferiptione praedidorum C a ' pitulorum : quod praeftitit invide, prudenterqi ,e ' Supremus illi dies P. C Bafilii XX. fcilicet, ann° ,<560. VI. Nonas Martias. LXIII. Rexit deinde Romanam Ecclefiam aiv*>’ fere 13. Joannes lil. cognomine Catelinus , (7 demortali vita fublatus, cum fuifiet Synodi V. ac? f ' rimus propugnator, anno 573. III. Idus Julli. E a ” fti Coli. definunt anno 566. P. C. Bajilii XXV ■ LXIV. Chriftianse Reipublicse poft Joanneni p r ^, fuit BenediJus I. apellatus quoque Bonofus , eledus anno 574- III. Nonas Junias. Interpol 1 - 1 ' ficium ortumeftexperturbatairruptionibus Long 0 ' bar- (K) Evagrius lib. 4. cap. 39. erat, fcribetls Joann*® ceffilte Vigilio; cui fucceflit Pelagius. fu<' Seculum VI. Cap. I. 205 Wdorum Italia. Benedidus veftigiis decefforuni uifiltens confirmavitSynodum V. obiitque poftqua- tuor regimmis annos, III. Calendas Augufti anno 578 . I.XV. Inauguratus deinde Pontifex Pelagius H. V* fedit ultra annos n. extinftusinguinummorbo, ® n no 590. VI. ldus Febrdarias, poftquam adver- ijMes Synodo Quint® reprelferat, & ačta Joannis S' I*. fe audačter Evifcopum UniverfaUm nominan- tls caffaverat. EXVI. Gregorius Magms Senatorio genere or- as Pelagio fubrogatur invitus , Monachus juxta ar°niun\ S. Equitii, nul i addi&us regul® iuxta ji'oma(Tmum, inftituti anteni S. Benedičti juxta „ la billonium, & alios. Claruiffe Gregorium cun- ^nim mcritorum perfe&ione, & Ideiphonfus te- » t, Ur - San&itatem Antonii, Cypriani eloquentiam, 1^ ^.Pientiam Auguftini dicitur confecutus. Iplius divin® Scriptur® libros ampliflima Commentaria, ^aiogorum. libri 35. Moralium 4. & Epiftolarum j,*'dodrinam, pietatem, & Eccleliaftic® difcipli- j? jludium undique fpirant. Liturgiam, ritusque E c lefiafti.cos explicavit atque direxit: contra ja- ^ iitiam Epifcopi C. P. fe, ut diximus, appellantis t[Č Ver f a ^ m •> five Oecumenicum , ufurpavit oni- pfi 01 pvimus humilcm titulum Sem Servorum De:. gl r . a annos 13. gubernavit Ecclefiam, perpetu® jj. ri ® affecutus hsreditatem IV. Idus Martias 0 communis Air® 604. P ATRIARCHARUM N O M I N A. his e ^ Un£ Alexandri® pod JoannemTalajam Pan- ’ y°Hus , S. Apollinaris, Joannes, S. 'Eulogius : Antio- *$!?. An no 'Siitia it * 0 iaiaguratum fuiffe Pontificem Maximnm Pe* dsmorifflm Narifius in differt. dc Syr,eJ» V. cap. 9, 2o6 Eccl. Hist. Breviarium Antiochiae pofl Palladium Flavianus , Severus. Pan- lus , Euphrajius , Euphremius , Domnus , Anajlajius Gvegorius: Jerofolymis poft Eliam Joannes lil. Par us, Macarius II. Eujloehius , Joannes i ! /. & Ainos (k). CA- §. 4. Baronius id referendum putavit ad annum 577. Panvinius vero, Sigonius, & Holflenius ad annum 579. Mrcan'u.f.Jerofolymorum Epifcopus, & Petri fucceffore propria Sede, imperante Juftiniano, dejeftus’eft ,anno 54 *- quamvis Theophanes id referat ad principatum Juftini Junioris* "Vide notas VaJefii, & adječtas Adnotationes Variorum in Eva- grii caput tricefimum feptimum libri quarti EccleftafticseHifto- rise. Exturbatus elt Macarius , propterearjuidOrigenisdogmata ajferere dicebatur , inquit ibidem Evagrius. Ordinatus in eju« locum Eujloehius , qui pod Synodum t^uintam, cum expellere niteretur Origeniftas, adverfarium autem haberet Theodoruni Cappadocem acceptumimperatori Juftiniano (aquo Theodoro intentatam de Tribus Capitulis controverfiam prsmoneo in not. adcap. 2.) etiam ipfe e propria Sede exturbatus eft. Joatnes fubrogatus fuit Eultochio, fed pofl reftitutum infedem fuant Macarium, quod juxta Viftorem Turonenfem in Chronico contigit imperante Juflino Juniore, juxta Theophanem vero extremis Juftiniani temporibus. Venerabilis llaronius, qui Macarium in priftinam Sedem reftitutum ait ante yuintam Svnodum Conftantinopolitanam, aperte adverfatur Evagri« libro 4. capite 39. Anajlajius, quem inter Patriarchas Antiochenos laudavimnS, tum in divinis liumanisque litteris eruditus, tum vivendi ratio- nemoribuspue confpicuus, valide impugnans haerefim Apithar- docitarum, autumantium fcilicet Corpus Domini, etiam ante re- furreftionem, fuiiTe incorruptibile , nonvero capacemnatura- lium & inculpabiliumaffectionum. fubiit indignationem Jufti- niani, qui per vim cogere inftituit Epifcopos univerfos , uc haerefim illam,in quam ipfe fuerat prolapfus, amplecteren- tur. Sed contra evenit. Omnes enim Antiftites adbaeferunt Anaflafio, qui imperterrito animo contradixit Imperatori.milfo *d iUum feripto denrotiiftrans Corpus Domini,antepuam revixif- Seculum VI. Cap- IL 207 CAPUT II. DE CONCILTIS SEXTO S E C U- LO CELEBRATIS. A d Ecclefiafticas caufas definiendas, ad extirpan- das haerefes, & ad reformandam difciplinam plura hocfaeculo congregata fuerunt Concilia. Ad primam pertinent claifem quatuor Romam an. 501. & feqq. in quibus Symmachus Fačtione Laurentii ad- ulterii, aliorumque criminum accufatus feipfumpur- ^avit: in podremo autem an. 504. anathemati fubje&i faere cunčti bonorum Ecelefiae invafores. In Con- JkntinopoHrano anni 318. nomina S. Leonis_ Magni, & Euphemii acMacedonii Epifcoporum ejusdem Ur- bis", fuerunt lacris diptychis reflituta. (/) Roman*, & fet, fuiffe obnoxiam naturalibus perpeffionibus, qus in re- prehenfionem non cadunt. Idem Anallalius docuitin Orationc »d Antiochenos, necnon in Bpiftola ad Monachos degentes in Syria. Migraffe Juftinianum ex hac vita, invifibili per- cuffum plaga, dum adverfus Anaftafium, aliosque Sacerdo- tes huic affentientes , diftaret deportationis fententiam, tefert poftremo capite libri quarti ^rselaudatus Evagrius Scholafticus. Expulit quoque Imperator e Sede regis 'Jtbis C. P. Eutychium ejusdem hterefis Aphthardocitarum ftrenuum impugnatorem. Id contigit ,iuxta Baronium anno 564. quem Valefius in notis ad Evagrium alt fuiffe ultimum annum Imperii Juftiniani. Hune autem obiiffe anno 565. die 14. Novembris, praeeuntibus viris doftiffimis, nubus dubito. Eutychii vitam eleganti ftylo conferipfit illiu* difeipulus Eujiachius. Fuit Eutychius fucceffor in Epifcopatu Conftantinopolitano Mena , qui eječlo Anthhno antiftes ereatus eft anno 536. &migravit ad fuperos anno 552. Coli- tur autem ejuS memoria in M enologi o Graecorum, & in Martyrologio Romano die vigefima quinta Augufti. (Z) Diptycha, A/fT , plicatiles , fivt duplictita tnlella , in quibus ŠančtornmPraefulum nomina delcripta inter Miffarura ad iUoruja laudem . fc ali o rum exemplum palam reci« taban- 203 Eccl. Hist. Breviarium & Conftantinopolitanse Ecclefiae concordia fancit* fuit in Romano Hormisdae ejusdem anni 518- - 1 ' 1 altero Concilio C. P. amotus eft ab onini Ecclefia' ftico minifterio Stephanus Epifcopus Lariffe». & metropolita Thefialis, eoquod fibi Pontificiumju s vindicaffst, non expe£tato Epifcopi C. P. confenfi® Venim Stephani caufa eodemanno, qui fuit 531. difcufla iterum efl in Concilio Romano, cun 1 Ecclefne Illyriciadiurafpeft rentApoftolic* Sediš- In Parijitn/i anno 551- depofitus efl Saffaracus Ep, 1 ' fcopus ejusdem urbis, graviPlimi convičtus crim 1 ' nisj illique fuffedtus Eufebius. Emeritus item cofl* tra canones ordinatus Epifcopus S nonen/is, ann° 563. amotus fuitdecreto Concilii in Gafia Aqui ta ' niča congregati. Depofiti item in ParlJisnJ! ann° 573. Promotus Camotenfis, fede Pappolo adjudica- ta: & anno 579 in Cabilonenji Silonius Sagittarius Afttiftes Provinci* Narbonenfis, ob crimcn lsl* nnjeftatis. Contraabfoluti fueruntanno S87. in &T nodo C. P. Gregorius Epifcopus Antiochenus t al ' fo accuf.itus inceftus; atque in Romana anni P 9 P' Joannes presbyter Chalcedonenfis infamatus de h£' refi: atque haec tantum de Conciliis, in quibu» caufae Ecclefiafticorum virorum fuerunt difcuff*- v Nam tabantur. Ebumeainterdum tabeli® ipf® crant; undelifr-^' Poem. de S. Martino ait Venantius Fortunatus: Komi na vejtra legat Patriarchis , arque Proph etlS ’ Cni hodie in tcmplo diptychus ebur edit. Tria fuerunt D!ptychorum Ecclefiafticorum genera, nempe>®£* fcopbrum . viventium fidelium, & mortuoruminEcclefi£_c° ii( , munione. Pertvaftant de his Card. Bonalib. 12. cap. ia. alufi agentes deRitibusEcclefiafticis. At fuerunt quoqu eD'Pfy u ^ Confulum , Qu®ftorum, aliorumque ma.iori aliquo fuiigentium: de quibus C'odex Theodofianus,Themiftiuf. SV' . machus, alii. Tabeli® item, quibus proci fuos defcribeM amores, di&® a Juvenali Sat. 9. blandte, ajjijuee , denficjue. tych® a veteribus vocabantur, quojUaro duobus cop.fi» t ’ a '' eperimeptis. u« ■h* Seculum VI. Cap. II. 209 Nam de Synodis ad haerefes eliminandas coadis agendum eft modo. Illyrici itaqqe & Grneciae An- tillites anno 513. fynodali congreffu, a Theflaloni- cenfi, fuo licet Metropolitano, communicante cum Timotheo C. P. difcedentes Eutychianam damna- tunt hserefim, & Cum Romana Ecclefia fe penitus confentiri profeffi funt. Afričani PP. qui anno 507. in Synodo Byzflcena Provincin Proconfuiaris con- tra Tralamundi Ariani regis edida ftatuerant Epi- fcopos viduis Ecclefiis praeficcre, exuies in Saidi- nia anno 521. aliam Synodum celebrarunt. Pelagia- nadogmata circa Gratlam & liberum arbitrium re- 1'utantes. Semipelftginni vero in Synodo Arau/ica- na, fedente Romae Felice IV. anno 529. expreiTiuSj quani antea, 1'uerunt proferipti. Confirmata Arau- ficani Concilii decreta anno proximo in Synodo CJalliae Viennenfis Valentina. HanefeS omnes, ac ]?rxfertim Prifcillianiftarum cor„ftxit anno 563. Con- cilium Bracarenje inHifpania Tarraconenfi, Pugnatum vero vehementius pro audoritate Sy. hodi Chalcedonenfis, & Eutychetis, atque Neftorii damnatis haerefibus eradicandis. Confirmata prae- dida Synodus anno 51 g. in Concilio C. P., Se vero, aliisque adverfantibus communione privatis. Rur- fus eodem anno in Synodo Tyria Synodus Chalce. donenfis fuit approbata, Roma autem anno 533, •Synodo Joannis II. Acameta monachi damnati fue- tunt, Unum de Trinitate pajfum fenfu Neftoriano negantes. Antlumus, Severus, aliique Acephali nova excitantes difiidia rurfus Synodo C. P. anno S36. fuere comprefli. Difceptatum de trilms Capi* tuliš, id eft feriptis Theodori Mopfuefteni, Theo» doreti contraCyrillum, & Ibse Edeflelii epiftola ad Marim Perfam, in Concilio C. P. anno 547. De Theodoro pertradatum eft fingillatim in Synodo Mopfuejlena anno 550. Damnata demum tria Capi- tvla in Conjlantinoiwlitand 1 -L & Oecumenica Sy« nodo (Juinta cominuniter appellafa , in qua & Ori- genis proferipti fuerunt errores, & it.erum confir- matum Concilium Chalcedonenfe. Huic Synodo V. anno 532, congregatse ab Imp- Juftiniano, EpifCop, Berti, Rrtvminm Torti. 1. O igg. 2io Eccl. Hist. Breviarium. 155. interfuerunt. Et quamvis Vigilius Papa, ve- ritus, ne trium Capitulorum daninatione, (m) quaffl urgebant Eutychiani, & Acephali , ut elevaren« pralan datum Chalcedonenfe Concilium, a quo Cau- fam Nsdorii non rede dijudicatam fuifle autuma- bant, quoniam Theodoretum & Ibam in communio- nem receperat; quamvis* Vigilius, inquam, veritus, ne trium Capitulorum damnatione Eutychiana hae- refis extolleretur, initio ipfi Quint.fedenti inPetri cathedra, Gregorio XII., fanititate ibidem claruerunt Fritlerieus & iV.*- tranthis, aliiqtic deicripti iu Sacris Manumentis pr»vij>ci* F«-- ri-Julii ab er tdito Patricio Utinejifi. 212 Eccl. Hist. Breviarium. bonnenjis 589. Ctefaraugujiana ,-592. & Barcinonenfo > altera anno 599. Aliquas, fi forte omifimus, fup er ' vacaneum eft numerare. C A P U T III. H/ERESES sexti secuei % enumerantur. P aucis caputifludabfolvitur; nam exort$hoc fe - culo haerefes germina fuerunt Eutychianae» f[ errorem excipias Monachorum Accemetarum, qui negantes unam de Trinitate perfonam affixam Cru- ci adhaerebant Neftorio. Contra quos MonachiScy- thae afferentes revera Unum de Trinitate pajfuffl < quamvis de iis initio oriretur fufpicio, an vocabu- lorum novitate dogma_Eutychianum inveherent, & ab Acoemetis tanquam Eutychiani traducerentur; Catholici tamen declarati funt a Joanne II. ut di' dum eft primo capite. Itaque orta inter Eutychianos & Acephalos quae- Ilione, an in unam coeuntibus divina, & humana Chrifti natura, ejus corpus, perinde ac noftrum* corporalibus affe&ibus effet obnoxium; quidamta¬ le fuiffe, nec libere,fed neceflitate, aflerebant: alii negabant, in antiquam haerefim declinantes , qua Dominum fpecietenus paflum, & mortuum Gnofti- ci, & Marcionitae traaiderant. Primi Severiani a Severo Antiocheno ipforum duce : fecundi, quo- rum antefignanus fiiit Julianus Halicarnaffenfts > upStaproSoKirui , ab dfiSap rej, incorruptibilis , funtvo- cati. Noflrates Theologi Corrupticolus & Incorrupti- colas appellaverunt. (o) Dum O) Actphali in ifto , & in fupcriori capite memoiati, it* appellati funt, qua!i Sine capite. Nullum cr.iia harefis fu» Seculum VI. Cap. III. 213 Dum quaeftio h«c dc Chriftl corpore Alexandrise a gitaretur, fubiit in mentem Themifiio diacono uni Acephalorum, ficuti palfLonem in corpus, ita igno- rantiam in mentem Domini irrepere potuiffe, (femi¬ nilne affecutus quod legitur Marci 13. 32. (p) iili adtribuit diei extremi judicii ignorantiam. Qui in Hanc impietatem abierunt, ab audore Themijliani , a dogmate u. Seculum VI. Caput IV. 217 Juftino feniore: (5) Marccllinus Comes , Cancel- larius Imperatoris Juftiniani: V letov Epifcopus Tu- tonenfts in Africa, ob tria Capitula exilio, carceri- busque, ubi circa an. 556. occubuit, fub Juftinia- no affliftus. Alii quoque hiftorica Commentaria elucubrarunt, fcilicet, Liberatus Diaconus Cartha- ginenfis Breviarium, hiftoriam Neltorianam & Eu- tychianam complečtens : Cyrillus Monachus Pa- Isftinus vitas SS. Joannis Silentiarii , Euthymii , & Sabbffi Abbatum : Theophanes Byzantinus res geftas Romanos inter & Perfas : Gildas natione Šritanjius Britannis res, excidium, & Sanftorum Virorum res geftas ; & Eutychiafius Cilix Pceniten- tiam, &t, Converfationem S. Theophili. Infudarunt prsterea in colligendo Canones, & Prt trum decreta, DionyJius Exiguus Monachus Scy- tha, & Abbas Romanus, cui & debeuius Cycluin annorum 97. inchoandum ab an. 527. (1) Marti- O 5 ms (j) Chronicon iflud annorum fexcentorum aflervatur MS. in Eibliotheca Ambrofiana, non una defcriptum manu. At iftud videtur Dado fuppolitum , tum auia titulus recentior a Pparet, tum quia progreditur ufque ad annurn 1067. cum S, JAcius obierit circa annum 555. Periit itaque Chronicum Dacii, & au&or M. S. Mediolanenfis fuit Landulphus, fub cu.ius aomiue illud edidit Ludovicus Antonius Muratori tom. XV. beript. Rerum ltalicarum. (O Cyclum illum Diony(ius condidit fuperiori anno sc 5 ." "tjiiximus in Rudi m. Chronol. cap. 7. Progreditur tamer. ab auno 527. Vide Petavium lib. 13. de Doftr.Temp.adannum P-Jul. 5236. ChrifH 526. Adfcivit, reformavitque majorem ^yclum Vičtorianum , 1'eu periodam annorum 532. quamquam N us in fuis epiftolis Dionyfius non meminit. Imo prselauda- Uls Pctavius lib. 12*. cap. 3,ccnlet a Diony(io adhibitumdun- Ia *at Cydum annorum 05. i'ub Cyrilli nomine laudatum. Nos '•yclum annorum 97. diximus, pramunte Mariano Scoto ad an- * n,tt _ 5 » 7 . Sed legenda Difioria Cycll Dionyfiani in lucern edi- aAVittemberg® anno 1713. Quod eertum eft, Dionyfius, ab- ieda ,?.ra Uiodetiani, cycli Ali annos computare »cepit a Do- 2i qui fertur circa Seculi VI. finem Cantuarienfis* quam regebat, Ecclefis ex Patrum Regulis coli®' giffe fiatuta. Ad formandos quoque moreš , & religioforui* virorum dirigenda inftituta , intenderunt aniinu® bene inulti. .s’. Cafarius e Lirinenfi monafterio an ' 503. ad Sedem Arelatenfem , hinc vero an. tl 3 ' eve&us ad beatorum regnum, invirginibus &ad0- Iefcentibus dirigendis, in tradenda Monachis , ® San&imonialibus Regula, & fidelibusomnibus edo- cendis totus incubuit. S. Simeon Stylites Junipt’ qui exa&is fupra columnam non procul ab'AntiO' chia annis 6a. ad ccelefiem patriam migravit aIV no 595. formulas tradidit Dominum , ac Deipat ain . exorandi. Tum regula, tum libro de Ordine M®" nafterii, fententiisque pluribus iterad perfečtionem complanavit S 1 . Bcnedicius Monachorum Occide«' tis Patriarcha, vetufia Aniciorum femilia ortus, a . eremum Sublaci protedfcus , inde in Calfinum, an. 543. fpiritum coelo reddidit. Sermones Af ce ' ticos 87- edidit circa idem tempus Ija-ic nation® Syrus^, faftus ex Epifcopo urbis Ninives anachot*' ta. Scalam Paradifi defignavit fcriptis Joannes, . eremo, quem coluit, Sina ta, & ab Opere edi t0 macus nuncupatus ; Graecis enim fcala , feu gradu 5 dicitur : & . 9 . Columbams ex Hibernia f Burgundiam , hinc in Italiam profe&us, Bobiem® condidit monafterium, cui Regulam, Infiitution® 5 fpirituales, & Poenitentiale praefcripfit. Deni- Sfegojii Papiriss Maffonu5. Seculum VI. Cap. IV. 219 Denique & poefi ftylum exercuere praeftantes viri: nam inter Opera Severini Boethii in arfto Ti- cinenfi carcere decollati an. <,26. (u) habentur li¬ tri g. de confolatione Philofophise compofiti fimul metro, & foluta oratione. Inter fpripta S. Ennodii Ticinenfis Epifcopi vita fundi an. 521. extant Poe- inata & Epigrammata plura. Brat or Ligur. an.544. Heroico Carmine Apoftolicam defcripfit Hiftoriam* k Fenantius Fortunam Italus non procul a Tarvi- fio natus, vergente ad exitum feculo , Poema- tuni libros undecim, quibus varia fubjiciuntur car- mirta, Gregorio Turonenfi dicavit. Omni itaque eruditionis genere praefulfit feculum Eccleiiae fextum. C h) Severmo Eoethio Patritio, & Exconfuli fuit leftifliffli •onjux Elpis, cuju* Rom* in porticu VMicanopoiitumEpi- ' # phium, Elpis dicla fui Siculie regionis ahimna , Quam procul a patria Conjugis egit amor: Quo fme mosfla dies, nox anxia, febilis kora, Nec folum caro, fed Jpiritus unus erat. Lux me a non clauja ejl tali remanente mar it o , Morigue animi parte fupcrjles ero. Porticibus facris jam nune peregrina quieJco , fudicis ttterni teflijicata thronum. Ne qua manus bujlum violet, ni ji fort e jugalii Hac iterum cupiat jungere membra fuis. I t thalami tumulique comes nec morte mcllat, Et focius vita neclat uterquc cinis. CA- 220 Eccl. Hist. Breviarium. CAFUT V. AUGUSTI PRINCiPES , SANCTORUMQtf£ PERMURTI. M iferando exitu extin&o Anaftafio an. 518. I nl ' perium commiffum Flavio Anicio JuJlino e Thracia , fuario jam & fubulco : qui cum foret co- mes excubitorum , collata fibtab Amantio fpadon e magna pecunis vi , p er quam conciliafco exercit*J acčlamaretur Theocritianus, illam ad compar 311 ' dam fibi dignitatem adhibuit. Qua adau&us The°' critiano contis transfixo, & proje&o in gurgite® 1 ’ uxorem fuanj * Lupicinam nominatam, deinde _E U ' pbemiam, declaravit Auguftam, resque CatholicP' rum juvit quam maxime. Ejus enim opera 0C&' dentalem inter & Orientalem Ecclefiam, poft di i: ' turnam feparationem , cceptam a temporibus Ac a ' cii a Feli.ce III. communione privati , concordi inifa eft : Arianorum Ecciefias iuflit ritu Catholi® 0 conftcrari capitisque damnavit ha?reticos, ir , axin 5 ® Manichseos. Vita f; metu s eft anno aetatis fu® J 7 ; imperii 9. JE. V. 527. Conjule Mavortio Kal. -A 3 Pontmce .loanne 1. tractunt cum aučtore Lion ronctnj***". plures Hiftorici. Corrippus Poeta Africanus lib. a. Inq u Pojlguam cuncla videt ritu perfečia priorum Ponttficum Jummu.c, pknague atate venujlus, Adflantem benedixit eum, caligue potentem Exoratts dominam , Jacro diademate jujjit Augujlum fancire caput. •gufti. (*) Supe r * Seculum VI. Cap. V. 221 Superftite Anaftafio Eutychiano, pro fide Chal- c ®donenfis Synodi trucidatifuste an. 512. Mona- pi Maronits CCCI. & an. 517- Severus Acepha- ° r um Caput alios plus quam CCC. eamdem ob Ca ufain mačtavit in Syria. Da N ar vas Judaous Ho- ^titarum in Arabia regulus , expugnata an. 522. Urbc Nagran, hujus prafidem Arctham eum aliis aifecit martyrio, inter quos puerulus annorum 1 u 'nque cum matre inječtus fuit in ignem. Caha- ^ itena Sarac^norum Perfarumque Kex (y~) morti pdidit Chriftianorum ingentem numerum: imps- jfite Juftino e vita quoque migrarunt anno ,720. "■■dritus Epifcopus Viennenfis , an. 521. S-Bri~ B ida A a Ppelhvit Euphcmiam. Hac e vivisfublata, anni 52’. aliam V - Xlt ‘l'heodoram r.onvine. Urbes terraeiriotu dirutas reftaura- j; c .’ Cotinthum & Dyrrachiumanno 521. Anazarbum vero Ci- j., 1 * fecundae metropnlim, diftara poftea Juflinopolim, annu p in exilium expulit p.pifcopos Arianos , Neftotianos, & ^hianos. Juftino Velius Epitaphium iftud concinnavit: ■Accipit imperium Thrax , armentarius- anti hjlinus, fntgi Cafar, obitque pius. 0;^ perfecutione Cabadis rcgis Fcrfarum complures Chri- »ihii - s ’ imbus evulfa, aut prjecifa fuerat lingua, expedite & clare loquebantur, Deinomen magnificantes. H 0t 41,1 Perfecutione pariter Vandalica, five Afričana Aria- Iii„ t ! n > c witigiHe Reparato traditlib. 3. Vlčtor Vitenfis. Pot¬ rt, ai nmirabili eventuriaptariea verba Prudentii Hyrrmo 14 j^ ri fium loguenii lirtgua nunquam dcfv.it. q Ver ba qud‘ras qtio regantur organo , ’ n f^dicatur ipjt verborum dator. Eomeritarum in Arabia taft us eCUriftiano Hebra L r ?«V deles , inter quos enituit S. Arethas , immaniil o ^Oria^ ex ill e £)« hiavvas appellaUatur : de quoplur d ^ 0C0C ^ IUS * & ' n v * ta Mahumetis Pride* ^omeritiurum periecutio circa aji a 110170. »ute Pi 222 Eccl. Hjst. Breviarium. fida monialisinScotia, & an. 524. Sandus Burgun¬ dije Rex Sigismundus. Adoptaverat Juftinus filium fororis fuae Flavium JuJliniaitum ; qui fuccedens avunculo imperium te- 'nuit annis fere 39. extindus aetatis fuae anno 33 - Chr. 565. die 14. Noverabris. Uxor illi fuit Theo- dora Cyprides, infolens temina , & Eutychianis addida. Triboniani , aliorumque ICC. opera per- fecit. Corpus Juriš Civilis, comprehendens inftitu- tionum libros 4. Pandedarum, leu Digeftorum 50. & Codicis 12. , Addidit poftea Noveilas 168. Au* thenticas «W auhtria; nuncupatas. PromulgatuS Codex an. 539. Novellae Conftitutiones an. 535; Civile bellum, quod paraverant nepotes Anaftali* Hypatius, Pompeius & Probus affedantes tyran- nidera, fuftulit horum cervicibus amputatis. P er duces Belifarium, Alexandrum , & Narfetem Go* thos domuit, Perfas devicit, Romanoque Imperio reftituit Afričani occupatam a Vandalis. Sefe con- troverfiis Ecclefiafticis, plus torte, quam decebat Imperatorem, immifcuit, quandoque inftigante con* juge Eutychiana a reda defledens. (-%) Imperium adminiftrante Juliano, a Manucha pi' rata prope Meffanam an. 541. necati fuerunt cidus monachus, S. Benedidi difcipulus, cum vzaforore, duobus fiatribus, aliisque monachisj 0 - (a) an. autem 546. fub Totila Rege Gothorum ab- fciffura caput Herculmo Epifcopo Perufino. Obis' arunt, eodem Imperatore, fandiffimiEpifcopi Remi- gius Remenfis, Aurclianus Arelatenfis, Lupus Lug' dunenfis, Medardus Tornatenfis, & Germanus C a- puanus. Incidit in hsec tempora mors prselau- dati Benedicli , ejufque fororis Scholajlica , Se »** riani Abbatis Agaunenfis , Clotildis Francorum Rc' gin* , nec non anachoreticam vitam agentiuni * (l) In liarefim upSaproStniTM prolapfus. Ca) In Ereviario Romano confijnat« horum zuartyriiim H* . 1 II. tšsr.as 04t»bris. Seculum VI. Cap. V. 22$ 111 Palaeftina Cyriaci, & in Umbria Ifaaci, & Fta* r «ifz7. , Imperarunt pod Juftinianum (b) Juftinus Ju - ’ !! .° r illius nepos , Tiberius ConJIantinus a Juftino ® c * 0 ptatus, & Mauritius Cappadox adoptatus a Ti- berio Plavim Anicius JuJlinus parentem liabuit Vigilantian* ^ . 0re tti Juftiniani. uxoremvero Sophiam, adeo procacem, j, *J''P e ri°fam mulierem, ut Narfeti , qui Ttaliam rcgebat, lij “ rofe objecerit,idoneum effeduntaxat ad penfa cum puel- , tr ahenda in gynseceo. Narfes refpondiffe fertur, ordi- te ' am > quam neque ipfa Sophia, nec maritus pof- Ji ex tricare; quodfecit vocando in Itallam Langcbardos. Us S di&os putant a duobus lingus illorum vocabu- C 3 ’ longa, tuhaert, barba: unde GuntherusapudDu- in Gloffario, Dicitur a longis e.i Langobardia barbis: 'Uicf? * ta appellatosvclunt apropria urbe in ora maris PaV Ha 0 , Ua ’ ■inma dixerunt Eardum , Bart : nonnulli agenerc, Ute “ a ntur armorum, haftis bipennibus timUium : aliqui > q_uod coaluerint ex Lingonibus & Bardi is', (e A hi ad btt etn s att inent, Juftinum , ut adillum revertamur, Curopa- % 0 v °carunt, quiafuerat Prsetorii Praefcčtus. Fuitrnollis, tian a tUs > & deliciis, fadisque deditus voluptatibus. Pela- tidi t i,^ 0< 5 ue Uaerefi infeftum ajunt. Exfaftu ac tmnore in- c «b il0r ( - e nientiara. TJuncupavit Imperatarem Comitem Ex~ 1 " 1 tn - J 11 ? 1 ’ fnadente Sophia, fcilicet, Tiberium Conftanti- i'la ardebat amore. Obiit podagra. Do Juftin* ls > quaft Epitaphium condem: n SjJji° , 0 pietate Minor , non Umporc tar.ium lc fitit : aji ingens cultor avaritia. d’ajub koc Longi ceperunt Itala Bardi: ^ PJe pedum morbe, mentis egcnus obit, tr, ° sutera idejn Mycilluj: rigni dargitur egenis , e acilis , nec gravis ipjejibi , , 0 Succcjfore awto, Kida ir,»rte guietuf »Ut. ^'vicit J Pje Suecef 1 - 224 Eccl. Hist. Breviarium: berio Conftantino. Deceffit Juftinus an. 578. men-, le Octobri,duodecimo Imperii fui anno: Tib.Con- itantinus cum imperaffet annis 4. phcide obiit Con- ftantinopoli, an. 582. Mauritius vero creatus Cx- far hoc anno die 5. Augufti , & die 13. Imperator acclamatus, cum Imperium tenuiffet annis 20. in- terfs- Sticceffor Tiberii fuit Mauritius, cui Tiberi! quoqueaccelM eognomentum. Cappadox fuit, fedArabiffo oriundus. Pa' renteshabuitPaulum&Joannemex vetufta, & olim Romana familia. Uxor illl Conftantinafilia Tiberii. Ex hacfufcepit Theodofium, aliosque liberos juffu Phocse necatos, filiasque Anaftaftam , Theodiftam , Sc Cleopatram , detrufas antea itt Alonafterium, deinde ftmul cum matre peremptas. Trucida- tus eft Chalcedone anno setatis fuas 63. Conftantinse, natarum- que cadavera ad mc&nia urbis C. P. fepulta fuerunt in tempj 0 H. Mttmanpis , cum Bpitaphio edito aPharafmane cubiculafm juftiniani, qui in campo jacentium corporumfepulturam tura- vit. Eft autem Epitaphium illud, quodfequi:ur : Ilič Ji ta qwe Regum (dolor heu!) mifeyan.dadu.orUt Uxor Mauritii, filia Tiberii. (Ju.?, partu monjlrante meo , facunda pr obari Multorum ej]e etiam pojfe bonum Imperium. Militis huc furor, 0 populi leviš ir a Maritum, Me, Jbbolemque meam fanguinolenta tulit. Heu mihi ! Quid gemi.tis Niobem ? Ego mortua fpu' a ‘ Afpera continuis faxa rigo lacrymis. Cladibus haud UecubtS certent, JocaJlaque tioflriš, Ham levior dolor ejl ,• ccejhs utcrque parens. Sitve , quid infantes perimis vitiique dolique Ignaros ? Mtas quid dedit tila mali ? A T on tihi Roma meis jam prabeo froudibus umbraif Turbine Threicio Jlirpitus interii. Si Epitaphium iftud tumulo Conftantinse , & filiarUirt tcvera infculptum fuit, ut in Msuritin refcrc ZoJVtraS j * id credidetim «xtiRn ' bndationem aquarum infolita csede vexantem. Intellige L' 1 ?', jtias, quaecelebrantur VII. Kal. Matas: nam qux- habenttn in tribus feriis ante Afcenftonem Domini, auftorcm habuerun Sec. VIII. Leonemilf. ad imiverfamEcclefiam extcn(icnt c!C Rogationes, quas pro EccieiialuainAituerat Mamertus Kpif c0 pus. "V ientnfi*. Seculum VI. Cap. VI. 227 ro eligebantur approbante populo, interdum pro- ttoti funt Principum audoritate. Impofita etiam Subdiaconis lex coslibatus , ( t ) Diaconi 35 aeta- tis anno , Presbyteri 30. ordinabantur. Eccle- fiafticis cundis congruens prsefcripta eft difci- plina. Monafticum ordinem propagarunt virifandiiTimi, Cafarius , Aurelianus , FruEtuofus , £olumbanus, & alii, fed nemo felicius S. Benediclo ; cujus Ordi- nis initia referuntur ad an. 529. vel potius 524. (f) Ulius ftatuta confirmavit an. 595. S. Gregorius Magnus. Ad Chriftianam Religionem perduxit hoc Secu- lo Britanos & Anglofaxones A' Augujlinus , lau- datus cap. 4. Bojos, feu Bavaros , Bohemosque S, Rupertus Epifcopus Wormatise, Pidos Scotos- que S. Columbus Monachus Hibernus. (g) P 2 AP- (e) Indičtam a Pelagio II. Subdiaconis Siciliae ccntinentias Itgem Icribit ad annum 588. Baronius. Idem conftat ex Epi- ftolis S. Gregorii Magni ad Petrum Subdiaconum & ad Leo- nem Epifcopum Catanenfem. Ab ea lege, qUae tamen in Romana Eccldia vetuftomore fervabatur, Šubdiaconalus coepit inter majores Ordines recenieri, non tamen ubique, Vide Lupurn p. 4. in Synodos differt. I. procemiali cap. 3. (J) S. Benedi&um natumanno Chr. 480. Zenonis Imp'. 7. & Odoacris regis 5. mortuum vero anno 543. ffitatis 6 3. Leo Oftienlis, aliique teftantur. Propagavit in GalliisMona¬ fticum S. Benedičti inftitutum 5. Mcurus ejus Diicipulus. Ab ifto cognomen fumpfit celeberrima ejusdem Ordinis Congrega- tio de literarum reftauratione & incremento maximopere follicita, atque optime merita. Migrayit autem S. Maurus Abbas ad Superos anno 565. ( S) Fidem quoqueJuliiniano imperanteamplcxi funt Erul;- nomenfortitia paludibus ftagnantibus, quos olim juxta Moeo- tidcm incolebant', de quibus Procopius lib. 1. de Gcth. Theo' pbanes in Chronico 3 StEvagrius lib. 4. capitej®; Converfos item 228 Seculi Sesti. A P P E N D I X i EXTERNARUM RERUM D E L E C T U S. Q usedam JRegna exorta fuperiori Seculo, & il’ lorum Principes, commemoraviftius. In Ita- ua poft Odoacrem regnaffe diximus Theodoritum■ Regnaverunt poftea anno 526. Athahricus: (h)' anno S34- Theodatus anno 536. Vitiges anno 54° : Theodobalius: an. 541. Alaricus: anno ipfo Toti!«* * an. 553. Tejas, Gothorum regumpoflremus. Long»~ bardi vero an. 568. Regnum fuum in Italia con- diderunt, ac primus regnavit Alboinus, qui a Nar- fete invitatus cum armatorum 200000. e Germani* & Vandalia erupit, Regnique fedem collocavit Ti' cini. Ex quo tempore Ravenna regum Vifigotho* rum regia in Exarchatum pertranfiit. Alboiiio aU' tem anno 574. fucceflitClephisthuicpoftdeceman* norum interregnum an. 585. Antharis, & huic an* 590. Agilulphus. Francorum Regnum poft Ciodovaeum anno 515- confecutus eft Čhildebertus : anno 560. Clotari an. 565. Chcrebertus: an. S74- Chilpericus 1 an. 588- Clotarius II. vita funčtus Seculo VII. Poft item ad Chriftum Ahafgos , five Abafcos, populos Colchidi* habitantes in ora litorali Ponti Euxini , apud quos Juftinia' nus in honorcm Deiparae facram conftruxit JKAcm., necnoH barbaros incolentes Tanaitn, fcribit idem Evagrius citat® * lib. 4. cap. a- & fequenti; (hj Sunt, quiinter Athalaricum, & Theodatumbiennio r c ' gnafie tradunt Amalafuv.tham Regnumque Theodati definiunt anno 537. Vitigis 541. Thcobaldt, & Alarici 542. Tot H« 553 ' Teja item eodem anno. Ccepit anno 559. apud Anglos E n,T a ^}X‘- L » icptem nempe PrincipatuUtn partitio, qui in uuut® radačti funt anho S28. regnantt Egierlv. Appendi X. 229 Poft Trafamundum regnum Vandalorum in Afri- ca aufpicatus eft an. 533. piilTimus Hildericus, qui ftatim Epifcopos exules revocavit. Huic Gilime- rius vitam regnumque abftulit, fed & ipfe a Beli- fario vičtus, & Conftantinopolim addučtus eft an. 333. Ita regnum Vandalicum ab occupata Carthagine a Genferico, fciiicet ab anno 439. ftetit folummodo annis 93. Regnavit in Hifpania poft Alaricum ab an. 306' Gefaleycus: deinde ab an. 536. Amalaricus ■' ab an no 531. Theudas ; ab anno 548. Taudege/illus: ab an- 549. Agila : ab an. 334- Athanagildus: ab an¬ no 567. Liuba: (i) ab an. 368. Leovigildus , Ariani om- nes. Tum ab anno 386. Kecaredus , primus regum Gothorum , qui fidem Catholicanr amplexi funt, frater fančti martyris Hermenegildi. Inter hujus Seculi bella praetermittenda non funt Gothicum, & Longobardicum. Ulud exor- tum eft an. 335. Cof. Belijario, & Gothorum Rege Theodato. At Belifarius Siciliam recuperavit, de- bellavitque Neapolim. Vitiges interfedti Theo- dati haeres anno 337- Romanam Urbem tali cinxit obfidione, ut matres, farne etiam per Italiam graf- fante, filiorum carnibus vefcerentur. Strenuifli- mus tamen Belifarius Romam ab mternecione re- demit ; qui anno 339. expugnavit Ravenam, ca- ptumque Vitigem cum Gothorum Optimatibus, & ingenti divitiarum copia captivum adduxit ad Jufti- nianum Conftantinopolim. Interea temporis Lan¬ gobardi quoque irruerunt in arma , atque excifum illorum impetu Mediolanum. Totila Gothorum Rex caftra rurfus movit ad Romanae Urbis exci- dium, eamqueoccupavit anno 546. incenfo Capito- lio, ac diruta magna murorum parte. Nar fes Ro¬ mam libcravit a Gothorum tyrannide, occifo To¬ tila an. 532. Paulopoft Theya fuperato atque ex- P 3 tindto, (0 Liulam extinčtum quidam ajunt aiin.057 1 . Leovigildum autcm anno 585. ŠeguliSexti 230 tinfto, Italia Gothorum jugum excufiit. At Lon- gobardi anno ggi. occuparunt Neapolim, & 589- lolo aequarunt amplirtimum monafterium Caffi- nenfe. CujuSmodi fit human* felicltatis ludibrium, čile ex his intelligitur. Ulud ulterius patefacit > cum Vitallianus an. 520. dum confulatum gerebat > Juftino imperante , interfečtus , tum Symmachus Senator, focer Severini Boethii, an. 525.necatuS Ravennae juflu Theodorici. Quid Belifarius taiv torum gloria bellorum ? Ob fufpicionem coniura- tionis in Juflinianum an. 561, omni expoliatus ho- nore defpe&iflimam vitam transegit: nec defunt> qui afferant, excoecatum eo perveniffe miferiae, ut obulum peteret in eleemofymam. Infortunia alia complura tefhntur vit* huius ca- iamitatem. S*vilTtmam farnem Itali* populo fup e ' rius commemoravi. Peftilentia autem anno gS?* t3m dire vexavit Conflantinopolim, ut ftpclicndis mortuis , inquit Theophanes , non fufficerent Terr*motu anno 524. concidit Anazarbus Cilicif metropolis. Eodem concuffa anno 526. & terme dl' ruta, f*pe per totumannum repetitomotu, Antio* chia, addito ad terrorem incendio, adeo, ut imp e ' rator Juftinus depofitis diademate, & purpura fc c ' cum induerit. Rurfus eadem in urbe anno 528.h 5 ' genti terraemotu corru - runt cunčfca fere *dificia, & ceffavit tandem flagellum, infcriptis domorum i a ' n lise, aut parieti iis verbis, 1 ^' ^ rS ’ Ipfa civitas annog 87 . vehementi quaffata eftiteruni jnotu terr*. Conftantinopolim pariter anno gg?- quo S. Sophi* templum mirabilis ftru&ur* perie- dum eft, terr«* motus concuflit, pertimefcentlbuS civibus advenifle finem, & interitum mundi. In¬ cendio infuper anno 525;. igne mirabiliter e fumm’ !S tegulis defcendente, in pr*dičta Antiochena urbe plurimi perierunt. Aqua item, exundante extraal- veum Scirto fluvio, vafhta fuit Edella civitas Sy- xise, Jufimopolis cjuoaue appellata. Apjpend IX. 2$E De litteris, ac difciplinis beneplurimimeruerunt. In arte enim Graimnatica csteris prsftitit Prifcianus Caefarienfis, omnium fui generis princeps. Elo- quentia exceliuit Petrus Patricius Theffalonicenfis, qui mira facundia qu®libet barbara demulcebat in- genia. Poeticam excoluit Corippus, a quo fcripti fuerunt libri 4. de laudibus Juftini Junioris heroico Carmine. Praeclara de Philofophia confcripfit Vo- lumina Proclus Lycius, Platonicorum fečtafor dog- matum; at addiditadverfusChriflianos 18. pura. Secutus Prodi impietatem Damafcius Damaf- fcenus illius auditor, & in Schoia Athenienfi fuc- celTor. Veritatis ftudiofus dicituraPhotioCod. 69. Hcfychius Milefius, qui Hifloriam fcripfit annorum 1190. eamque appellavit Rom.inam & Oninigemm. Sui svi hiftoriam tradiderunt litteris Htrmolms By- zantinus, &Agathias, memoratia Joanne Cur opo- lata , & Cedreno. Beulanum Anglum , ejusque Opus de Genealogiis Gentium novimus tantum ex Balaeo. Hunibaldus , qui fcripfit de rebus geftis Francorum, dicitur a Vodio Scriptor treflis, mini- mi fcilicet pretii. (k) Accefferunt Seculi hujus P 4 Scripto- (k) Ouidam Pradum hoc Seculo VI. vixilte autumant, fedvide Not. Seculi praecedentis. Diadocum didtum, ait Caveus in Sec. VI. ftve Eutychiano. Addendus Simplicius egregius Philofophus, Platonicus & Peripateticus , ortus in Phrygia, & familiaris Damafcii. Clarebat anno Chifti 508. Atrse Dio- cletianae 221. Qui *rgo tradunt, Simplicium floruiffe tertio Seculo, *am Martyrum pro Dionyfiana accepere. Idem Simplicius in Explanationibus Ariftotelicis carpit, mordet- que Chriftianae religionis dogmata. A quibus fuerunt quo- ' que alietii Agathias Smyrnenfis , nobilis alioquin Hiftoricus , Chaicidius Philofophus , & Alexander Lycopolitanus , quam- vis is confutaveritManichaeos , ut conftat ex torno 2. Auctarii Bibl. PP.editi aCombeMo. Videntur item nulli religioni addiAi Procopius palaftinus & domo Caefareenfis, quem com- memoravimus fuperiori capit. 4- emunčtarum nariurnhittori- cus, rhetor nobilis , & ad Senatorium ordinem aliasque dig- nitates a Juftino eveftus , necnon Tribonianus , cujus meminimus cap. 5. appellatus Conditor Juriš Civilis , natus iji Pa»phylj» , a juftituano Qu dpi ofrš Sfs d aifati afiagviu.) rS xo Tfj.n , quod nempe foluia originale peccatum mundum infecerit univerfum. LXXII. Eleftus poftea Honorius I. CampanuS. Audiit immerito taniquamMonothelita, propterea quod ad fchifma vitandum nolueritmentionemfieri unius, duplicis in Chrifto operationis ,aut volunta- tis. Ecclefiam rexit annis 13. atqueevita migravit anno 638. die 12. Odobriš. LXXIII. Accepit inde Pontificatum , poft diu- turnum Interpontificium, Severinus Romanus, qui Heracli Imperatoris improbavit Ectefim , nemp® expofitionem fidei Monotheiiticam; ac ideo, Im- perrtoris judu thefauros Ecciefiae Lateranenfis Ifa- cio Exarcho diripiente, ex animi aegritudine inte- riit anno 640. Calendis Augufti, menfe vix exple- to a fui inauguratione fecundo. LXXIV. Non fimplevit duos Epifcopatus anno* Severini fucceffor Joannes IV. fublatus e vivisan. 642. die n. Odobriš, cum praedidtam Ectefim pro- fciipfiffet, Seculum VII. Cap. I. 235 rcripfiJTet, & Honorii Epiftolas, quibus abutebantur Monothelitae , Catholico fenfu explicaffet. LXXV. Poft Joannem rexit Ecclefiam Theodo- rus 1 . Is Monothelitis anathemate inuftis, & im- probato Typo Conftantis, e vivis exce(Tit, -dum age- ret feptimura Pontificatus annum, die 5. Maji,an¬ no ./Erae Communis 649. LXXVI. Evedtus poft Theodorum S. Marti- nus /. ad Sacerdotii faftigium, damnatis in Latera- nenfi fynodo una c um F.cteji , & Typo Monothelitis, omnemConflantis injuriam ,carceres , contumelias, & omne calamitatis genus animo invi&o fuftinuit, obiitque relegatus in Cherfonefum Thraciae, & serumnis confedtus , inchoato Pontificatus anno feptimo, die 21. Septembris, anno Domini 655. LXXVII. Dignus fuit, qui Martini fedem occu- paret S. Eugenius illo exule Ecclefiae regimini intentus, & a puero in Romanum Clerum adfcitus. Verum a S. Martini obitu non explevit in Epifco- patu biennium, ad nobiliorem aeternamque fedem translatus anno 657. die 4. Junii. LXXVIII. Diuturnior fuit Pontificatus S. Vita- liani, cuius patria Signia Campaniae civitas. Sedit enim ultra annos 14. & fato cedit an. 672. VI. Cal. Februarias. Hujus fan&itatem etiam Conftans A. eiusque: filius Conflantinus Pogonatus venerati funt; eique Conftans dono mifitprevetuftum Evan- geliorum Godičem, auro gemmisque exornatum. LXXIX. Agebat quintum Pontificatus annum fucceffor Vitaliani Adeodatus Romanus , & mona- ftici inftituti feftator, quando viamuniverfecarnis ingrsfius eft, anno 676. die Junii 26. LXXX. Adeodato fuffečtus eft Donus 1 . partia item Romanus , cui Reparatus Archiepifcopus reftituit antiqua Jura fupra Ecclefiam Ravennaten- fem, quam deceffor Maurus violaverat, fretus po- tentia Exarcharum. Sedit anno I. cum dimidio, mortmjs an. 67«, III. Idus Aprilis. LXXXI. 2^6 Eccl. Hist. Breviarium LXXXI. S. Agatho monachus Siculus poft Do- num Pontifex conftituitur. HocPontifice,&Con- ftantino Pogonato indida Oecumenica Synodo concidit hserefis Monothelitarum, qu»diu Orienta- lem vexavit Ecclefiam. Virtutibus meritlsque clarusIV. Idus Januarias anno 6 'iz. terramreliquit. LXXXn. Agathoni fuccefTit S. Leo II. & ipfe Siculus, Grasce & Latine dočtifilmus, quem unde- cimo menfe, anno fcilicet 683. V. nonas JuliaS terris rapuit coeleftis Jerufalem. LXXXIII. Inviderunt pariter militanti Ecclefis redorem beatiffimum S. Benedictum II. Romanuin Incolae fupernae Patrise, ad fe illum invitantes, ex- ado decirno Pontificatus menfe, anno 68.5. lepti- ma die Maji. LXXXIV. Nec diuturnus fuit Pontificatus Joctn- nis V. patria Antiocheni: quem morsabftuhtpro- ximo anno 6g6. Augufto menfe ineunte. LXXXV. Quamdiu autem fedit Canon , ThraX genere, aetate, moribus, eruditione percelebris ? Adeptus Pontificatum praedido an. 6«6. XII. Ca- lendas Novembris, ea fe levavitSarcina anno in- fequente 687. XI. Cal. Odobriš. LXXXVI. Ab eo demum tempore usque ad an- num 701. quo mortem oppetiit die 7 - Sept. fandif' fime gubernavit Ecclefiam Sergius 1 . ortus Antio- chiae. Sopitum efl S. Sergii inauguratione diffidium* & contentio de fupremo Pontificatu exorta anno fuperiori 686 . interPetrum, acTheodorumpresby teros, & rurfus excitata anno 687 - inter Theodo- rum, & Pafchalem Archidiaconum, quibus antea populus in fadiones difiradus fummum conierebat honorem. P ATRIARCHARUM N O M I N A. Patriachas Alexandrini poft S. Eulogium fuerunt Eutychiani, feu J ac obit e , quo etiam noniine Eu- tychiani Seculuai VIT. Cap. II. 237 tychiani difti funt a Jacobo Syro , monacho, & Severi difcipulo. Excipiendus tamen S. Joannes Eleenrofynarius vita funčtus a. 616. ejusque fuc- ceffor Georgius', poit quem fedit Cyrus Monothe- leta. Antiochiae vero poft Gregorium federunt. S. Anaftafms II. & alii, quorum nomina usque adann. 1098. cum fuerint fere omnes haeretici, atque An- tiochia fub tyranide barbarorum , obfcura funt & incerta. At jerofolymis praefuerunt Ecclefe poft Anios , Ifychius, Zacharias, Modejlus , & Sopfiro- nius: quo Ecclefiam Jerofolymitanara gubernante, anno 637. venit S. Civitas in poteftateni Saraceno- rum. Ab hoc itaque anno usque ad finem Seculi XI. JerofoIymorum ignoranturEpifcopi. Conftan- tinopolitanos autem Patriachas praetermifimus, quo- niam , ut alibi monuimus, jura Patriarchalia viola- to Nicaeno canone ufurparunt, confecuti funt vero, Romana Ecclefia confentiente, anno dunta - xat 121 g. Cunčtorum enim Epifcoporum nomina recenfere neque hujus eft loči, neque inftituti. C A P U T H. CONCILIA CELEBRATA SEPTI* MO ECCLESIiE SECULO. I nter SeculihujusConcilia, ea maxime funtrecen* fenda, quae ad hserefim fpeftant Monotheliticam paulo poft defcribendam. Csetera enim attinent ad Ecclefiafticam difciplinam. Ubi ergo anno 633. Cyrus Patriarcha Alexandrinus coa&a Synodo fub ipeciofo unionis pratextu hsrefim Monothelitarum ftuduit comprobare; eodem anno Sophronius Je- T oj'olymit anus altero indičto Concilio ftatuit duas ef- fe in Chrifto operationes &voluntates. Approbata infuper anno 639. aSergio Conftantinopolitano, al¬ tero Monothelitarum coryphaeo, Synodalieonven- fu Ecihefis imperatoris Heraclii ; infequente anno <40, q and ein EciheJim & Monothelitas damnavit Ra~ mamin 238 Eccl. Hist. Breviarium manum Severini Concilium. Quod & prseflitit ati* no 645. Salvius Epifcopus in Synodo AurelianenfU & anno 646. fummus Pontifex Theodorus, qui convocato Concilio in Pyrrhum, caeterosque Mo* nothelitas fcripfit anathematis fententiam, non folo atramento, fed vivifico fanguine inftillato divini calicis, ut litteris tradiderunt a udor Hiftoriae Mifcel* lse, ac Theophanes. Profcripfere rurfusMonothe* iitas eodem anno 646. Synoditres Africanae Carthagi- nenfis, & Provincia Byi ifyixa» ccepit majori audacia dogmatizare, & anno 633. coa&a lynodo ft bilire. Firmavit &ipfe propria lubfcriptione anno 639. !x 9 iw Hera.-lii, & e vivis fublatus eft anno proximo 640. A*q e his cuni Monothelitarum dogma, tum quse fuperiori capite dnrimus, obviam habent explicationem. Eruperunt eodem Seculo VII. nonnullm aliae hmrefes, vix nomine notoe. Pri.-na eft ChriJlolyta - rum, 'ih-jTu /, afferentium, Dominum reličto d or- fum corpore ad coeloscum foladivinitateadfcendif- fe: horum nomen eft a XJ“^S » Chrijlus, & Aua >, fol vo. II, Gnojimachornm, * ftui fcientiam omnem, divinse etiam fcripturse, Chriftianis con- trariam, vanam, & inutilem reputabant, nomen fortiti a , cognitio, & , pusno. III. E’ 9 »op/ij«»p,appellationem habcntium ab iSi/o-, gens, & (pfiitoi , fapio, quoniam Gentilium fečtabantur fuperftitionem, divinaciones, auguria, & incanta- menta, fimulque Chriftianorum, & paganorum fe- fta fervabant. IV. nai>t{p>imTw , ad libitum , inge- niumque duntaxat finim, facram Scripturam inter- pretantium: quorum nomenciatura derivata eft a verbo ,prave interpreior. H.m nobis hs- refes innotuerunt ex libris S. Joannis Damafceni. His accedunt Armeni, qui a feptimo usque ad decimumquintum feculum erroribus implicati a Ro¬ mana Ecclefia fuerunt avulfi. Impliciti fuerunt hs- reft Eutychiana, negarunt facramentum Confirma- tionis, & in facra oblatione vinumnulla admixtum aqua adhibebant. In celebrandis quoque feftivit - tibus, ritibusque diftidebant a Latinorum, & Gr*-" corum Ecdeuis: fed h c poftremum lieri potuit absque hsrefis impietate. Berti, Rreviarium, Tom- E Q CA- 242 Eccl. Hist. Breviarium C A P V T IV. SECOLI S EP TI MI SCRIPTO- RES ECCLESIASTICI. Q uamquam Seculi VII. Scriptores numero & ce- lebritate iis, qui duobus praecedentibus Secu- ns rioruerunt, nequeunt sequiparavi; necpaucifunt tamen, nec proletarii. In Hiftoria enim ineunte Seculo verfati funt Joannes Antiochenus cogno- mento Malala, qui ab orbe condito usque ad »ta- tem Juftiniani Senioris libris i«. perduxit Hiftoriam Chronicam; necnon Ijychius Patriarcha Jerofoly- mitanus, a quo praeter Commentaria in Scripturam divinam, feleftasque Orationes , edita fuit Eccle- fiaftica Hiftoria, quae tamen deperiit edacistempo- ris injuria. Accefferunt adolefcente Seculo Thtoph}'- laclus yEgyptius, Scriptor rerum a Mauritio Au- gufto geftarum: Ahrcus , & Sifebutus Monachi? oui aliquas Sanftorum Vitas fcripfere, & joannes itidem monachus in inveftigandis calculis fefti Pa» fchalis aftlduus: quorum aetas florebat circa annuffl 620. Editum ab Anonymo Chronicum Alexandri- nuni, quod & Fajli Siculi infcribitur, a mundi ori- gine usque ad annum 628. unde infcrtur stas Seri- ptoris. Joannes Mofchus vitre cultor monaftic*» cognomento Eviratus, rudi ac fimplici ftylo, ut in- quit Photiiis Cod- 199. confcripfit de geftis Patrurfi Opus Hiftoricum, inferiptum Pranim Spiritualen feu Viridarium: & Nennius Britannus, & ipfe mq- nafticam vitam profeffus, pertračtavit de rebus Bri- tonum, five de Britannorum hiftoria. Uterque au- tem circa annum 630. mortalerrt vitam agebat. Verum peculiari titulo commemorandi funt An- tiochus monachus Palaeftinus, S. Sophronius Patri¬ archa Jerofolymitanus, .S". Maximus C. P. S. Ifido- rus Hifpalenfis, S. Idelphonfus Toletanus Antifles, & Anajtafius monachus Sinaita. Enimvero Antiochus monafterii S. Sabbs alumnus, & fan&itatis laude pur- Seculum VII, Caput IV. 243 percelebris, fuperftes erat anno 629. comprehen- ditque homiliis 130. totius religionis Chriftianae, di- vinarumque Scripturarum doctrinam, infcripto huic Operi Piindicturum nomine. Sunt autem nu-^snrat nihil non continentia volumina, a va»', omne , & Ss^pjteu, capio: unde pariter libri omne 3us com- prehencientes nu/ 8 sxrai vocantuv. Scripfit etiam An- tiochus Exomologefim ad Deum, librumque de vi- tiofis cogitationibns. d'. Sophronius ortus Dama* fci, monachus, elečtus anno 629. Patriarcha Je- rofolymitanus, Cyrum Monothelitam palam redar* guit, eiusque libellum Satisfa&ionis praefcriptum Ševerianis, refellere, & ab Honorio Papa caflari curavit, mortuus anno 639., polt captam jerofoly- mam ab Haumare duce Saracenorum. 6’. Afarimas patria C. P. natus anno 580, & in exilio defun&us anno 662. non folum Pvrrhum Monothelitam con* futavit publicis dhputationibus, acintrepide reflitit Conftantini Imp. fidei caufa carceres, aerumnas, ac deportationem parvipendens; verum etiam Mono* theliticse hserefi perpetuum bellum indbtit, praeter fcripta alta afcetica, & theologica, de dnabus in Chrifto voluntatibus, de duabus operationibus, de Aftis cum Pyrrho, de hypofiafi&natura, aliosque Traftatus huius generis ’ prseftantiflimos exarando. S. IJidorus Epifcopus Hifpalenfis, cuius beača mors contigit anno 636. libros fcripfit Etymologiarum, de Ecclefiafticis Officiis, aliosque a S. Leone Papa IV. plurimum commendatos ( b ). De perpetua Dei- para virginitate, partu, ge(lisque praečipuis, nec- non de Scriptoribus E' clefiafticis, de rebus liturgi- cis, & epigrammata varia, pie dočteque fcripfit b'. Q 2 Idtl - (i>)tJonnulli, quLCommentaria Scriptorum Kcclefiafticoruin, ediderunt, ut Guillelmus Caveus, ajunt, S. tfidoruin confcrip- Me Ciironicum ab exordio mundi usque adannum 626. Verum, infiae ejusdem Chronicilegitur: Fiunt igitur ab exnrdio mundi US(/ue ad prajontcm aram O54. ho c efianno i/uinto Imperatoris He- radii, & quarto Principis sijebutiarini jSi j- lta in ’> aticania edi- tisque Codicibus , telle Scheljlrateno. A ra Hifpanica 654. con- currit cum anno Chrifti 616. & quarto isilcbuti regis lliipa- juarum, fed cujn Heraclii an»o iexW. 244 Eccl. Hist. Breviarium Idelphonfus ad Epifcopatum Toletanum anno 657. ■> ad regnum vero beatorum eveftus anno 667. De* mum .Anajajius Sinaita, ab altero Anaftafio item Si* naita, Patriarcha Antiocheno , de quo fuperion fe* culo, fecernendus, litteristradiditnotitiamomnium hserefum ab initio religionis Chriftianae, & Conci* liorum, quibus damnatae fuerunt, usque ad VE Oecumenicum celebratum, ut diximus fupra,Pon* tifice Max. Agathone, & Imp. Conftantino Pogo- nato, anno 6&0. Hisvero, quorum peculiaris habenda erat me¬ ro or ia , accedunt Dorotheus Palaeftinus Archiman- drita, qui fcripfit de vita pie inftituenda: PateriuS Gregorii M. aifcipulus, qui explanavit difficiliora Scripturae loca: Cono« difcipulus olim Joannis Phi; loponi Tritheitae, (c) poftea ejus adverfarius, qui 'in ipfum condidit Inve&ivas. Apologiam edidit pro S. Theophobio Thcmijlius: Nicias Monachus Philoponi deuramenta oppugnavit: allquas SS. Vi* tas confcripfit Jonas Hibernus: Cosmopoieam cat' mine Jambico expofuit Grorgzus Nicomedienfis: ds Dagoberto Rege differuit Audoenus SuefTionenfc : Pcenitentiale, Opus omnibus poenitentiae cafibuS accommodatum, elucubravit Theodorus Tarfenfis Monachus: de' adventu Chrifti, de origine mortis> de animarum receptaculis, extremoque Judicio per* tra&avit Julianus Pomerius Tolefanus; & Con* cordiam canonum exeunte Seculo concinnavif Crefconius Epifcopus Africanus. CA- ( c) Ipfe Joannes Philoponus Alexandrinus, & arte Grammad- cus fcripfit inHexameron, & dePafchate, pluraque Philofo* phica, quibus navabat oparam, ut idcra inquit lib. 4. Phyf- &ioxh>jiriu.i!s er Diocletiani anno 333. Concurrit cuman* no Jtr. Chr. 617. Deipfotamen Philopone vidc Nat. j. ad «*■ put tettium prscedentis Secali 6 . Seculum VIL Cap. V. 245 C A P U T V. SECULIVII. A U G USTI PRINCI' PES, A T Q U E VIRI Q U I D A M S ANC TIS SIMI. M auritio interfedbo an. fioi. die 23. Novembris, Imperium arripuit Phocas in Thracia obfcuro genere ortus. A quo nil memoria dignum patra- tumefi, nifi quod Romanae Ecclefiae agnovit, fir- mavitque Primatum. Tantse enim lgnavice, & li- bidini fe dedit, ut Cosroes Rex Perfarum in illum irruens, quafi Mauritii mortem vindicaturus, fa- cile expugnaverit Chalcedonem, fitam e regione Conftantinopolis. Reges quoque a!ii ob Imperato- ris defidiam lacerarunt Imperium. Quare ipfi Con- ftantinopolitani cives captum Phocam adauxerunt ad Heraclium urbem eam obfidentem: atque omnl affe&us ignominia, in ipfa, qua Heraclius veheba- tur, navicula, truncatus eft capite anno 610. fui Principatus 8. (d) Q 3 Pho- (d) Phocce nomen refte liuic Caefari conven.it ob genus obfcu- rum, ob immanitatem, ob vitae turpitudinem. Phocae enim marina funt monftra, de quibus in tertio Gcorgicorum Vir- gilius: Littore in extremo, ceu muf roga corpora fh-' cius. Proluit, infolita fugiunt in Jlumina phoc£. Et libro quarto : Ouippe ita Neptuno vifum ejl, immania cujus Armenta, © turpes pafcit Juh gurgite phocas In nummis tamcn huius Imperatoris nomen invenitur absque iufpiratione, Focas. Uxorem habuit Leontiam notnine ; ex qui nicepit filiam Domncntiam, connubio jun&am Prifeo patritio Con- 246 Eccl. Hist. Breviarium Phoca imperante, Antiochise Svrinc metropoli* feditionc commota, Judaei maftarunt ingentem fi* delium numerum, excarnificato etiam fančti‘Tifli° Patriarcha Anajlajio. Sub Cosroe Perfarum Reg® martyrium fubiit Anaftafius alter mpnachus, lauds-- tus in Adtis Concilii II. Nicreni, in fluenta demer- fxs monachis aliis LXX. Cienn^e item in Galliis iji* bente Theodorico iapidibus obrutus eT: De/ideriu- Epifcopus, quor.iam prolata fententia iila Apoflo lica 1. ad Corinth. 7. Melius e/l nulvre, qmm urit id aegre tulerat Re 0 is concubina Brunechildes. Poft Phocam Imperium tenuit J/eraclius a li¬ ri is 31. ec hvdrope extinčtus an. <41. undecim 3 die Martii. Filius fuit Heracleonae Fraefečti Afri- c*, & addictus Monothelitis: de eius enim Ecihefi dičhim eft fupra. (e) Heraciius Cosroem militi* elatum vičtoriis ( debellaverat enim an. 614. Jero- fo lyma m, fublata inde cum omni Ecclefiaftica fu- peiledili Dominica Cruce, ac poftea yEgyptnm* Ale- ConSantinopolitano. Narfetcm Pcrfis formidolofum juflit vi- rum cremari: Prsetorianos milites convicia in illum Ia&antes. partim obtruncavit ,partim demerfit in mare, partim carceri inclulit._ Antequana jubente Hcraclio caput illi amputaretur, ob multorum conjuges adulteriu pollutas, exfečta ei fuorunt virilia. Lege Cedrenum, & Zonoram. Seditio Judaeorum, qui Antiochite permultos ChrilUanorum interfecerunt, contigit pauloanteobitumPhocae an.no 6ro. A £ millo Antiochiam exercitu, Judaei Seditionis , & crudelitatis lnae, vel perempti , vel mutilati, vel ejcfti condigna: pernat tulerunt. (V) IVrnff/jo dute fuerunt uvores, Fahia, quam mutato notni- r.e appcllavit Eudociam, ex qua lufcepit Epipbaniani, & Hera- clium Juniorem, quem nominavit Auguftum, eique indidit no- »cn Corjiantini : &Fabia defunčta, uxorem duxit Martinam Silam tratris fui. infignis pulehritudinis feminam, qu* illi pl"* respeperit liberos. Verum propter inceftas has nnptias, nt feribunt Nicephorus & Evagrius, creditum eit, liane ei pcriiam fuiiic illatam , ut priapifmoiaborans furfum mingeret, facicjn- que fuamproprio lorio pesiueret. Seculum VIL Caput V. 247 Alexandriant & Libyam diripuerat) anno 623. in- figni vidoria proftravit, coegitque e Gaza difcede- le. A proprio filio Syroe Čosroes deturbatus eft folio, tetroque carceri an. 628- inclufas, & fpicu- lis toto corpore lancinatus. Inita inter Syroeni & Heraclium pace, Crux falvitica recuperata eft, & an. 629. in priori Ioco recondita. Eodem anno Heraclius juffit, ut Judaei onmes JerofoIymis eji- cerentur, nec auderent illuc ad triaaccedere millia- ria; & Ecclefias infuper a . Cosroe traditas in Sy* ria Neftorianis, ut redderentur Catholicis, impera- vit: his utique nominibus magnopere commen* dandu Occupata a Perfis Pateftina, & expugnatis an* no 614. Jerofolvmis, Martyrio affedi Cierici om- nes, monachi, & virgines. Reliqui fideles captivi dudi: quorum Judsei nonaginta milia necarunt. Floruerunt interea temporis fanditate Eufajius, Deicola, aliique difcipuli S. Columbani: e čujus monafterio Luxovienfi in Galiia Belgica quinqu® fandiffimi Epifcopi hoc eodem tempore prodierunt. Trium, qui fubfecuti funt, Augtiftorum infelis imperium. Nam Conjlantinus III. Heraclii filius, qui an. 642. fuccefllt patri, quarto Imperii menfe veneno fublatus efl: a Martina noverca, ut impe- rajet hujus filius Heracleanas. At is quoque, non- dum fexto menfe transado, ineptus ad . Rempubli- cam adminiftrandam, dejedus eft, illi naribus Se- natusconfulto recifis, ac matri lingua amputata. Heraclius Conjlans II. filius Conftantini III. & Gregoriae imperavit quidem ultra annos26. fedMo— notheiitis adhaefit, cum Saracenis in Oriente, & cum Langobardis in Italia adverfo fato pugnavit, atque iracundus, fuisque exofus Syracufis in bal- neo, fltula ipfius capiti impada, occifus fuit an- no 668. die Julii 15. (/) Quemadmodum moribus Q 4 ac (/) Martinam, ut Conjlantino privigno fuo propinaret vene- aum. impuietuiu libido rcgiundi cum filio Hcracleona, & im* prob» 24? Eccl. Hist. Breviartum ac pietate, ita bellorum eventu felicior frat Con- ftante fiJius Conliantinus IV. cognomento Poeena- tus: quod illi nomen acceffit, quoniam Conflan- tinopo’i in Siciliavn profečtus State prims lanugi- nis, redierat barbatus: barba enim Grsce dicitur it&yw. Mizizium tyrannum, cujus infidiis Syra- cufis percufTus genitor fuerat, e medio fuftulit: Saracenom, qui fere fepteni annis obfederant Con- ftantinopolim ingenti ac formidabili claffe, invifte repulit, iniitque cumBulgaris pacera, conceffa eis Myfia Afis regione, appellata pofthac Bulgaria. Major tamen gloria Confiantini, quod in di&o an- no 6so. Generali Concilio, pacera Ecclefis, dam- nati'Monothelitis, reftituit. Naturali autem fato eztinčtus eft anno Imperii 17 . TErse Vulg. 6g7> jnenfc fceptembris. Ho- probaPvrrhi Conftantinopolitani, aliorumque Monothelita- rum confilia. Heracleonas itaque eodem anno 641. ad thronum fraude , ac violentia confcendit. Matri lingua prscifa, ne oratione aliquem ad commiferationem ficcberet, filioque na- ribus mutilato, ut cundtis effet horrori, in Capadociam re- legati ambo fuerunt, Praecitato anno 641. & Heracleonaim- perante, a Saracenis, qui poft diuturnam oblidionem -espugna- rur.t Csefaream Palseftinse urbem , obtruncata fuiife , fepteflt millia Chriftianorum traduntZonaras, Cedrenus Paulus Din* tonus, alii Conflans II. five Ilraclius Covftavs fuccelTcr Hera- deonsematrcmlubuitfiliam viri celeberrimi Ničeta. Ciego- riam cum plurimis diMmus, Quidam Anaftaliam appcllant. Conftabs , cum nonferret fratrem Theodofium confortem im¬ perij, primum jufftt, ut initiaretur diaconatu, deinde illum oecidit. Theodofiusfrequenter in habitu diaconiapparens pe f quietem fratricidae, calicem ferens plenum fanguine, aedi- eens, B'b*: frater , eum adeo perterrefecit, ut nonpoflet diu in ea'em urbe periiftere. Non foium S. Martinum Romanam Pontilicem, verum etiamS. Maximum cum duobus difeipulis, manu & lingua truncatum , quoniam adverfabatur Monothe- litis, relegavit Cherfonam. ObiitS. Maximus apud AlanoS an. 067 . die 13. Augufti, bora tranfitus fui praenunciata. Vide ?ap. 4. Conftantirl Pogonati f.lli Conftantis, quo nomine ap¬ pellata lit mater, haiienus ignoratur. Seculum. VIL Cap. V. 249 Horum annorimi dec ur A' farna fančtitatis inela- ruerunt Paulinus Epifcopus Eboracenfis in Anglia, qui obiit an. 644. Emmeranits Ratisbonenfis mar- tyrio coronatus an. 653. qno anno quidam tradunt corpus S. Benedifti ab Aigulpho monacho transla- tum fuiffe Floriacum, S 1 - Eugenius Toletanus vita funčhis anno 657. Elipius Epifcopus Noviomi, qui obiit anno 658. Regina Batliildes , quae obiit anno 68°. (g). Poft Conflantium Poponatum renuntiatus eft Imperator illius filins fufunianus II. patri diffimi- iis. Is prsdio a Saracenis devičtus, a Leoniio Ifauro deieftus, nafo mutilatus, & in Cherfone- fum relegatas fuit, di&us propterea efl: 'piior^rug, a 'ptio;, nafus , & , Ječo. Eidem Leontio , qui an. 69.S. juftiniano Imperium eripuit, nafus pari- ter a Tiberio Abfimaro recifus fuit anno Imperii eiustertio, M. Čom. 698. Leontio ablegato in Dalmatiam, occupavit Imperium Abfmarusi qui Q S an- (#) Alii permultifan&itate claridimi Seculo VII. ad coele- ftempatriammigrarunt. Nam Nivigillas in Brabantia obiit an. 664.XVI. Kal. Aprilis Gertrudes virgo, clariflimo genere orta, &relata in Sanftorum claffem decreto Honorii Eapae III. Ea- ronius refert in not. ad Martyrologium Romanum III. Nora* Septembris circaannumd6o.martyrium Aigulphi, aliorumque monachnrum Lirinenfunn, qui pcseeifis linguis , octilisque effof- fis obtmncati funt gladin. Sigebertus illos paffos fuiffe ait anno 651. Kalendis Decembrls colitur memoria S . Eligii Epi- fcopi Noviomi in Eelgio, cujus vitam defcripfit S. Audoeniis Antiftes Rothomagentis. Idem Audoenus decefiit anno 696. jtixta Chronicum Adonis , juxta Sigebertum vero an. 690. Co- liturin Martyrologiis Nono Kal. Septembris. Kilianus mona- chus Hibernus, & Francorum Apollolus , cujus vitam delcribit Surius, a Geita, aut Geila uxore Gosberti Francom* Ducis , an.fisp. cum duobus Sociis Ilerbipoli, vulgo Wtlrt\burg, csefus eft. Sedente Sergio Romano Vontifice, ad cum invifetidumCe- dvalam regemOecidentalium Saxonum, & facro ablutum baptif- matemoxfanftoline quieviffe, anno prscitatoab Incarnatio- ne Domini fexcentefimo oftuagefimo nono, aarrat libro 5. >liftori» Anglorum Venerabilis Beda. 250 Eccl. Hist. Breviarium anno Imperii feptimo, Chr. 7 °$- a Jufliniano Rhi- notmeto captos, & occifus eft, ipfo Jujlidano Im- perium a Leontio fibi ablatum repetente. Der-oravit autem hanc poflremam Seculi partem pretiofa mors plurimorum Sandorum, ut an. 679. Anandi Epifcopi Trajedini, & regis ac martyris Dagoberti: anno č>8o. Agilberti Pariflenfis Antifti- ftis: an. 6ga. joannis Epifcopi, ac martyris Ber- gomenfis: anno 688. Lamberti Lugduneniis: anno 690. juliani Toletani; & an. 698. Theodori Epi¬ fcopi Cantuarienfis. CAFUT VI. SECULI VII. DOCTRINA, ET disciplina. Q uomodo dnas in Chriflo naturas contra Euty- chianos, ita duas voluntates, duasque ope¬ ra- on-s adverfus Monothelitas , deflniente Eccle- fia, fateamur oportet: perfiftente enim in eadem hypoflafi duplini natura impermixta, permaneant ntriusque proprietates necenum efl. Sacramenta- ria autem, libri liturgici, & Canones Pcenitentia- les avitam de Euchariftia, de Sacrificio Miffas, de Pnenitentie Sacramento, fidem noftram corrobora- runt. In ea quam affumpferat, humana natura Do- minum a mortuis furrexifle, & afcendifle in cce- lum, nefas efl: hsefitare: licere autem unicuique fcripturam Divinam pro libito interpretari, ut au- tumant Novatores iadantes privati Ipiritus ener- giam, foli ajebant Seculo feptimo Parermineutti. Propagatum Inftitutum Monaflicum, & Sandi* monalium erečta ccenobia, fandorum Virorum Amandi, Galli, aliorumque Audio. Vetitum Cle- ricis habitum deferre Laicorum, & Epifcopis non urgente neceflltate de una ad fedem aliam tranfire. Immunitas Ecciefiis & monafleriis a Galliarum rc- Seculum VII. Cap. VI. 251 gibus confirmata. Melchita in Oriente ■funt appel- lati Catholici Eutychianis, & Monothelitis oppo- fiti: in Hifpania vero, qui degebant fub Arabum dominata, Mojarabes. Alii a Mu\a. Arabum du- ce, alii a Mufa, quo vocabulo ArabesChriftianum figr.ificant, prsedi&um nomen arceffunt. Mixta- rabes quoque dicuntur. Horum Divinum ofRciuni Mofarabicum mmcupatur, difpofitum a S. Ifidoro Hifpalenfi; obtinuitque m Hifpania ufque ad tem- pora Alphonfi VI. & S. Gregorii VIL ad annum nempe M. Hifpanicae 1109. imo diutius in fex To- letans civitatis Earoeciis, & Salmanticae item fer- vatum fuit, pofteaquam Hifpaniarum Ecclefise rituJ receperunt Romanos. Sedente, in Petri Cathedra Honorio I. & Hera- clio in Oriente imperante, Saxones Occidentale# a Culica idoloruni aa Chriftianam Religionera con* verfi funt a Berino, quem ad illis Evangelium prae- dicandum mifit idem Honorius. Baptifmum fufce- perunt una cum Rege fuo Cunegildo. Rex quoque Anglorum Eduinus baptizatus eft cum fubditis fuis plurimis a fanfto Epifcopo Paulino , anno Chr- 627. Legatur Ven. Beda lib. 2. Hift. Angl. cap. 14- & 16. Opera S. Columbani, hujusque difcipulorum delatum fuit Chrifti nomen ad Svevos, Francos, Helvetos, Batavos, Friiios, Weftphalos. Enituit in hoc opere pietas, ac do&rina Sandiffimorum virorum, Galh , de quo Walafridus Strabo, & Joannes Mabillonius: Villibrordi, de quo idem Mabillon, &Alcuinus: Kiliani: de quo Henricus Canifius, & Jo. Petrus deLudewix. Caute de his legcndus Moshemius parte I. liujus Seculi cap. 1. t. 4. AP 252 Seculi Septimi A P P E N D I X DE EXTERNlS REBUS. L angobardicum in Italia ita continuatnm ed re* gnum. Pod Agilulphum principatum an. 616. Ardoivaldus cum matre Theodelinda ccepit admini- ftrare an. 626. maritusj Gundebergae Ariovaldus: an. 638. Iintharis Arianus: an. 6.^4. Rodoaldus ea- dem haerefi inteftus: an. 659. pius & CatholicuS Aribertus : an. 661. Guudebertus: an. 663. Grimoal dus: 673. Ga n baldu s , ac pod tres menfes Berta- ridus; atque an. 691. Cunibertus. Regnum in Galliis pod Clotarium II. indepti funt anno 632. Dagobertus ; 646. Clodovcsus //• 663. Clotarius III. 66g. Childericus II. 68b. Theo- doricus: 694. Clodovaus III. & anno 698. Childeber- tus II. In Hifpania pod Recaredum aufpicati funt re* gnum. anno 601. Liuba II. 603. IVittericus: 61 o. Guttdeinarus: 612. Sifebutus: 621. Recarcdus Ib & pod paucos menfes Svinthila: 631. Sifenandus: 636. Chintilla , 640. Tulca (h): 642. C/iindaJuin- rus : 646. Recifvindus, 672. Waruba\ 6bo. Ervigius .' 687 . P.gicanes , aut Egica. His regibus recendtis, ad Saracenos Chridia- norum inienddimos hodes, invita licet Minerva? ftylum convertens , aliqua minus notanda prcetet* eo, ut pedilentiam graffatam Roma? initio feculi* & Gregorio Magno fuperdite, Saxones cruento bel o an. 630. fuperatos a Francis, extenfim fub Rotha- (K) Sive Tutgos. Vamba, feu Bamba , inauguratus rexpofl Recifvindum , vel ut quidomfcribunt, Recefvinthum, anno 672. dieprinaSeptembris, monallicum. vitae genus amplexus e(l, «iq>i€ fucceCfit Ervigius anno 680. die O&obris declnaaquarta. Appendix. 2 53 Rothare an. 646. & fequentibus a Lura Thufdse urbe ufquc ad Prancorum fines Longobardiei regni amp]itudinem,& caefos ab eodem Rege Romanos, & Ravennates. Quid ergo de Saracenis ? Horuin, qui no me n trahunt a civitate Arabise Samca, du- cem fe conftituit Mahomer, feu Malumedes , Pfeu- do-propheta an.‘fi23., poftcaquam fuperiorian. 622. ex urbe Mecha, antiquis Marraba, fuerat eieftus; a quo tempere fufcducitur Negira, Kpocha nempe Turcarum, ita a Mahometis fuga appellata. l'rae- do ille, ac fedu&or in lucern editus an. s<>8. (i) patre (1) Alibi legimus ortum Mahometem anno 570. die 5. Maji. Ita etiam Voltaire tom. Il.pag. 36. lnitio Hiftorite Saraceno- rum Simonis Ockey,natus dicitur Van cinq cent■Jbixante S dou\e de j.C. laijuarante deuxieme annee de Cofroes, Jurnomme Anou- fchirvan, (1 la guatrieme de VEmpire dejujiin le jeune At annus quartus Juftini, qui adimperium evečtus eft anno 565. Ara Chriftipincldit in annum 568. Mahometis pater Abdalla a plerisque Ethnicus, mater Emina Jndaeadicitur. Pueritiam ejus, defunčto patre, Abutaltb pa- truus curavit. Ortum Scriptores Arabes ajunt ex Tribu, quam ipfiappellant Coreilchitarujn. Curnatum dixerimanno 568 ., nuperrationemprotuli. At Treherus anno 560., Ffeii- fer anno 577. , Herpenius anno 580., Reiskias anno 572. die 22. menfis Nifan. Mulierem Affyriam, Chadijaahnoidine , cu- jus camelorum duftor erat, fui ca^tam amore Mahometes du- xit uxorem. Vidua haec erat prasdivitis mercatoris Ifmaelitas Abdimonephi. Ablurdiffuna funt, qua nonnulli tradunt de Ma- humeteapud Thomam Itigium de Hterefibus A.vi Apoftolici,, fuiffe illum Nicolaum diaconum, a quo denominati fuerunt hae- retici JSicolaitce, iut fuiffe S. Romanae Ecclefise Cardinalem: quam opinionem Ittigius tribuit Benvenuto Imolenfi in fuis ad Comoediam Danthis commentariis. Danthes Mahometem com- memorat in Inferno cantu 28 . Neque apud Poetam, neque apud Landinum St Vellutellum tanta legitur impoftura. Miror id effutiiffe Imolenfem, fi effutiit tamen. Tollerabilior eft, li- eet falfa, opinio illorum, qui tenent Mahometem effe Anti- ehrifium. Quamquam enim hoc illi nomen conveniat ampliori iiia fignifiratione, qua Antichriftos multos effe ait Joannes rpiftola i. cap. 2. 18., noaj eft tanieniedudiorilie, homopec- cati 254 Seculi Septimi. patre Abdalla coepit anno 608. feipfum venditare frophetam Domini, uxori, quam viduam divtteni duxerat, Epilepfiae, qua laborabat, convulllones fuadens eiie niotus afflante numine concitatos. lta sati, kflius periitionis, fefe extollens fuper omne, quad dicitur jDeiir,&venturusante diera Domini, pramuntiatus, & defcri- ptus in 2.Pauliad ThefTalonicenfes epiftola, capite 2. 3. Lon¬ ge deterior, futilis, & execrabilis ett aiTertio quorum.dam Sa- racenorum, quos non pudct afferere, Mahometem eiie Parade- tum a Cbrifto promiffum in Evangelio Joannis capite 14. 1 6. & capite 15. 16 ., ibique ab Evangelifta expreffumfuilTe nomen Mahometis, it6. exemplaria omnia, praeter unum, vel alterum, Chriilianorum dolo fuiffe corrupta. Cujusmendacii,aperti(ii- tni quidem (nam & multi ante Mahometis tempora Evangelium Joannis exfcripfer'unt, & explanarunt, quorum nullus Mabo- metem iftum commemoravit, &fierinonpotuit, ut Chridiano- rumfraude & conlpiratione tot, ac tanta facrofanfti Evangelii eorrumperentur ubique gentium volumina) unum producunt ignotum prorlus, obfcuriffimum teftem, neicio quem Al. Se- leucium. Id narrat in Specimine Hift. Arabum Pocokius , atque in Dičlionario Hiftorico & Critico V r . I/Iahomet Petrus ba/le« De ftlahumete libro 25. delcript. Ecclef. Petrus Ciodius: Rex Mahometus Ar abs guadam fpurcijfima legum Ac faccm reprobi Jenfus exponit, aptrtis Pervertens populos verbis , armisgue tuendern Decernit per repna luem, ut difcujjio rerton Abfit iniguarum , nulli tentata virorum. Tandem obit, indigna Mechatumulatus in urhe. Quippe Juperbifico luxu conjlrucla Jletennt Templa Jibi , fulvogue auro, gemmague nitesti. In mediis, corpus templis Jublime peper.dit Vi traclum occulta appojita magnetiš , & ariL ' Inclufum ferro , Jic ut mirabile guiddam Fifa rudi, ac fupero non indigniffmacultu. A P P E N D IX. S5- Ita Mahammed , quod Arabum lingua a jun t d en o ta¬ ri hominum dejiderium , ex Mofaiea, & Evangeli- ca lege, qu$ Judseis, & Chriftianis arrideret,com- mentus eft Religionem, retenta precum, pietatis- que fpecie, quam boni non improbarent, & pro- pofitis, quibus improbi allicerentur, carnalibus vo- luptatibus. Librum poftea Impoftoris fcita com- prehendentem, & opera Sergii monachi, & quo. rumdam Judaeorum confcriptum, Arabes patria lingua appellavere Alcoranum (k). Mahomet igitur an. 623. Saracenorum turba col- lefta fufcepit illorum regiraen, adminiftravitque uf- que ad annuni 632. quo decefllf. Praefuit illo ex- tinfto Saracenis Ebubc^tr , . quem vocant Arabes Aboubecre. (/) Is Calipha dici voluit; quam vo- cem interpretantur Vices gnetitem. Ebubezere du- ce undique Saraceni graffabantur; fed illo polt biennium mortuo fuccedente Haumar e, vel, ut ajunt, Omar, cceperunt majori furore bacchari. Anno 634. irruentes in Syriam, coegerunt Hera- elium amiflo exercitu provinciam deferere. Occu- parunt proximo anno Damafcum. An. 635. Jerofo- lymas cinxerunt obfidione, & an. 637. expugna- runt. Potiti funt an. 638. Antiochia; & mfequen- te anno fubegerunt Mefopotamiam. Devičto infu- per an. 640. Hormisda le^degird Rege Perlaruni, re- (k) Akoramis vocabulum Arabicum idem fignificat, ac liber kaionis. Editus Arabice, & in Perficam linguam translatus. InLatinam vertit Petrus Mauritius Abbas Cluniacenfis, iit Callicamvir nobilis Du Ryer: Lehmanus laudut verfionem quoque Itaiam, & liifpanicam. Confutarunt Mahumetis fabu- las Euthymius, Joannes Cantacuzenus, Ricitardus, Cardi- nalis Cufanus, Ludovicus Marraccius: pluralne de iis Edu- ardus Pocokius, Georgevitius, & Clericus in Notis ab lib. 6. Grotii de Verit, Relig. Chrilliana. (/) Mahomet haeredes conftimerat filiam fuam Fatimam , hujusque virum Aly , fed procerum ajnbitio volujuatem qua- que Pieudopropheta parvipendit. Seculi Septimi 256 regnum illud univerfum Saraceni occcpaverunt: unde ab hoc anno fupputari folet maminim eoriini- dem Saracenorum Imperj.um. (m) Nec flet;t h s limitibus circumfcriptum. Etenim Haomare, qui an. 643. maximis fumptibus templum Jerofo^m 1 ' tanum extruxerat, Crucis ligno ubique deieto. a femina occifo, (n) invadentes Artičam ad pefo' venda fibi vedigalia compuler .nt. Contigic id an* 110 647. Othmen, qui pod Haumar ?m tenuit Im* perium, an. 648. mille feptingentis ratibus tetam Cypri infulam circumdedit, & in fuam redegit po* teftatem. Irruit anno proximo Sarace, orum oaf* fis in Siciliam. Ex Africa an. 663. innumeros ab- duxere captivos, atqueaSyracufisLXXX. M. Ve- xarunt an. 671. Ciliciam, & Lvciam. Anno 68P capta ab iisdem Saracenis, & everfa Carthago. Tota Africa an. 690., culpa Juftiniani II. qai vio- lato fcedere antea cum Saracenis inito, iftos pro* vocavit ad bellum, & renunciavit padis induciis. ad hoftilem tranfiit ditionem. Contrario tamen exitu Saraceni aliquando pug* narunt, enimvero an. 651. invadentes Italiam certanos ijn- pulerunt munimenta. Btrti, Breviariutn Tom. I. R 25$ Appendix Seculi Septimi. excoluerunt. Hujusmodi funt JuUanus Patricius qui edidit Chronicum , diftum a Suida trutrofiat vatu- Saufiuyriae regione, tam dira excruciabatur ar- thritide, ut 20. ab eleftione die, qui ftrit feptimuS Februarii, an. 708. conliceretur. XC. Conftantinus in Syria pariter ortus Sifinnio fuffečtus; illius Trullanos canones, qui reftae fidei non opponuntur, confirmavit; tali honore a Judi- niano II. a quo C. P. fuerat accerfitus, Nicomedis exceptus, ut Imperator capite coronam geftans il- )i ofculatus lit pedes. Philippico conanti pfeudofy- no- Ca) Lego patrom Joannis VII. appenatum fuiflTe riatonem ; cognomine fcilicet praeltantiiluni illius Philolophi, quemApol- lodorus apud Diogencm Lacrtium natum ait 01ympiade 88. & mortuum fcribit Hermippus anno T. Olvmp. ISR. Quamquam Plato pater Joannis VI. litterarum inlcius non fuerit; nulla tamen ratione comparandus fuit Platoni, cujus cognomen- tura habuit, Arillonis filio , k Philolopho, utnuper diftum «:l, prsftantilTuno : dc quo 'l imon veifibus Patine redditis ■ IIos inter dux ille Plato celjijfimus ih it , Cujus ab ore melos manah at , quale Jlecademi Jlrbujus lepiila moA.ulan.tur voct cicada. Ven. Earonius ad annum roj. refert, Juftinianum II. Im* peratorem a Joanne VII. poftulalle, ut canor.es Synodi (W* nijixtae congregato in urbc Roma Concilio ad examen reve* caret, & quos invenillet difciplinae Ecclefiadicae confentien- tes , carteris refutatis , confirmaret. At Joannes prosdičtoS canones nec ex parte approbarc voluit , nec condemnare. Hsc ert caufa, ob quam ab A naftalin, & ab Auftore Obel¬ it Synodici reprehenditur. Videatur Chriftiani Lupi diffev* tatio de'Synodi Trullan®, caufa, tempore, loco, Kpifco- pis, & Auftoritate: ad quam diilertationem mittunt inqni* rentera Afta Pontificura Roraanorum Francifcus Pagius in hreviario num. 2 . in Jcanne VII. & Antonius Sandinus in Vitis Por iti/. Ronj. adnotatiene 2 . ad vitam ejusdem Penti* ficis. Seculum VIII. Cafut I. 261 S 0 r eflituere hsprefimMonotheliticam invičto re- lf animo; obiitque die 8- Apr. an. 715 . Summum deinde Sacerdotium obtinuit S. i&$ 0r ‘ US H' u ' ltra ’S‘ annos ’ G terris difcedens l u Dlls Februariis anno 731. Ad laudum ejus cunm- j ■ * ? c cedit, quod ftremie pro cultu Sančlarum tiiiy> nUni P 11 *? 113 ^ contra Leonem Ifaurum, ex- int fchifma annorum 150. exortum co r Brit °nes & Scotos innovata da die Pafchatis tll tr °verfia, & a Luithprando rege Longobardo- confirmationem donationis Alpium v '°ttiarum. Sanditateitem praeclarus lui tGregorius lil 4 ab anno 731 ■ usqueadan. 741. fumma fapientia, f a r, Vl Sdantia gubernavit Ecclefiam, fc:iptisque & I m !s ’ /n templis Chrifti, Deipars., Sandoruitiqiie Jc^nibua collocatis, accerrime pugnavit oontra nG ® ac h°s. Suprema fuit Sančtiffimo Pontifici ante Cal. Decembris. Poft Gregorium inauguratus Pontifex Za- d 0 ’.' a5 - Avertit is a Romana provincia Longobar- 1111 exe rcitum, fibique Luithprandi animum ma- c a prudentia devinxit. IJlius audoritate , aut e confilio, (!>J exauftor3to Childerico ad re- R gnum ? n . no 744 - Sacerdos quidam ignoramia Latin*' l 8tny 0) . 11 ‘ ic * ln 'n.iftrationc Sacramcnti Baptifmatis ita praefcrip- & Pili™ 0 "? vcr t>orum protuliffet, Bapti\o te iti nomine Batria, fJ-tujT, ’ , .’ Spirifus Sančla , S. Zacharias Romanus Pontifex ’ Vl ‘tdumque baptisnuim efTe dcclaravit, propterei" r ?Wa ij 1 errorem introducens, aut hccrefim, Jed pro fola igiro- l * z ans aifo?”* I° cutlon ' s infringendo linguam, Sacerdos bap - 1, lum modum fuerit iocutus. Vide Zachari® Kpi- c an. č nonifacium F.pifcopum tom. 6. Conciliorum, 4. etu krunt mintii tui , apud Gratianum de Confeer. Eetulerant id Zacharise Virgilius & Sido- tU . r du* in Um rcvera S. Bonifacii non fuerint mintii; viden- ^ileirv fo le voces , Nuntiitui, addits a Gratiano. Confi- * 1Cer eBanF < * m l lta doncm ex ignorantia profeftam, non of- Pusmatis vaiiditati, aiicruit anno 7-51. ut ferturStc- pha- SČ2 Eccl. Hist. Breviarium gnum inepto, fubftitutus eft Francigenis rex pater Caroli Magni Pipinus. Evolavit S. .Zacharias. ad Superos, annis decem tranfa&is, anno 752. pridie Idus Martias. ( c ) XCIV. In Stephani II. (d) Pontificatu amplior evafit principatus Romana; Ecclefiae. Cum enim armis Aiftulphi Longobardorum regis undique pre¬ mere- jihanus II. , quem libro 3t. de Theologicis difcipl. cap. III. diximus, ob lubjeftam paulo inferius adnotadonem. Negavit S. Zacltarias dari Ant!podaš vulgarem fententia' n fecutus , absque ullo prorfus reprehendendo errore : quipP® Antipodas eile poftrcmis temporibus ex ltalorum. navigat' 0 ' nibus evidenter compertum eft. Hinc dočtillimus Norifn 1 * occafionem arripuit in Auguftinianis Vindiciis cap. 4. §• s ’ refellendi AJamum : affirmantem dixifie AugulUnum, Terrtf non eJTe rotundam, nullosque dari Antipodas. Quorum P rl ' imun efle inane Adami obječium demontirat eo loči ISIoritius. quoniam S. bp.ter nullibi negatterrse rotunditatem: altcrui' 1 ■vero retundit, quoniani, fi Auguftinus exiftcre Antipod 1 ignoravit, id ignoium erat, priusquam Columbus Ligur j' r ’ gonauta novam Orbent adinveniffet. Praiterea autem, de Terra: figuri, rotunda fit, necne, differunt Etate noft t!1 Philofophi. Childcrico fubfiitutum regem Pipinum a Zacharia conteftt 1 * 1 ' Ven. liellirminus lik. 2. de Kom. Pontif. cap. 17. & confuU 3 " tioni I rancorum Zachariam tantum rcfpondifle, demonft 1 ' 3 ” re nititur Jo. Launojus lib. 7. cap. 9. l.ud. Marefium. C c) Poft obitum S. Zacharia quidam cle&us eft a pop 11 ' lo Stephamis, SdimmiiTus in Patriarchatuir Lateranenf m, quoniam poft triduum non ordinatus exceflit e vivis, ut ftione 227. narrat Anaftafius, non folet interPontificcs coft' sujnerari. C d~) Nonnullis III. ob prtecedentem. Notam. In Galli 3 ’ ad Pipinum adiit anno 754. ibique regi coronam impofuit. EjT tat Ravenna vetus inferiptio; Pepinus pius , primus amp‘ r fcandce Ecckfur viam aperuit , & Exarchatum Ravenr.a en** ntrplij/imis .deletafunt re!iqua. Seculum VIII. Caput I. 263 meretur, confugiens ad Pipini auxilia, hunc mo* vit, ut cum exercitu ingreflus Italiam cogeret Ai- ftulphum ad reflituendum Exarchatum, quem occu* paverat. Pipinus vero eumdem Exarchatum, & quidquid in Italia armis recuperavit, largitus eft ApoftolicmSedj. Exeg ratStephanus quinque fum* mi Sacerdotii annos, rjuando VIII. Cal. Majaš an. ?S 7 . ceflit e vita. XCV. Prsiuit deinde Ecclefi® annis decem S. Paulus 1 . Romanus, qui ab impietate revocare ftu* duit Conftantinum Copronymum, Theophyladtum Archidiaconuni, quem nonnulli e populo Pontifi* cem acclamaverant, redegit in ordinem, pluraque Sandorum corpora tranftulit e coemeteriis in Ur- bem. Agebat adhuc animam die 28. Juniian.767. cum Conflantinus vioientia fratris Nepefini auda- fter Pontificatum invafit. XGVI. Conftantino Pfeudopontince , & qui huie prater j us fasque fubrogatus fuit, Phiiippo Mona- cho extrufis canonicae anno 768 elečtus efl; Stephcc- ms II/. (e) Damnatum ab eo efl Conftantinopo. litanum Concilium, in quo reprobatus fuerat facra. rum cultus Imaginum: contulit rurfus facrorum Or. dinum infignia iis, quos initiaverat Conflantinus *, non tamen, ut vifum quibusdam, iteravit ordina- tionem: feptem conflituitCardinales Epifcopos, St exceflit e vivis Cal. Februarii, anno 77*- XCVII. Sedit poflea Hadrianus I. eruditione & pietate , praeclarus. Hoc Pontifice extinčtum efl in Italia regnurn Longobardorum, celebratum con- tra Iconomachos Generale Concilium VII. confir- mata donatio Pipini fafta Romanae Ecclfiae a glo- riofiflimo ejus filio Carolo Mugno. Hadrianus age- R 4 bat C«) Quibusdam XV. fed in hujuS Synodo in lucern editi, & illuftrata a Ca.jeta.no Cennio legitur fub initium , F raji Jen. te ter beatijjimo, & coangelico Stephano Summo Pontijice , huju ; Romana Urbis Ecdejtcc, 6 OniverjaFfer tertio Popa, 6c. 264 Eccx. Hist. Breviarium. bat annum Pontificattis 24., cum natura conceffit VII. Cal. Januarias an. 795. (/)• XCVIII. Leo III. presbyter R. E. fedit poftHa- drianum usque ad annum 816. |diemque obitus fui undecimam Junii. Carolum Magnum de Ecclefia optime meritum decoravit corona, facro inunxit oleo, & appellavit Augujlum. Litanias, feu Roga- tiones fancivit, inftitutas antea a Mamerto Ecifco- po Viennenfi, ut habetur in Martyrologio Romano V. Idus Maji. (g) CA- Xf) Producunt quidam haeretici Caroli Magni epiftolam maledldtis convioiisque plenam adverfus Hadrianum I. , <;ua* ii Carolus *gre ferret approbari ab Hadriano bynodum Sep- timam, cultumque facrarum Imaginum. Verum Carolus Magnus femper hunc Pontificem. honore magno profecutus eft. Ete- «im eo hortante, non femel in Italiam cum exercitu adve- nit , & contra Defiderium regem Longobardorum , & contra Pucem Peneventanum Aragijium, adverfus Ecclefiafticam ditionem bella parantes. Carolus item Hadriano, ejusque Succefforibus conceffit territorium Sabinenfe. Provolutus etiam ad pedes Pontificis, prius illos ojl-ulo contigit, quam fe Pontifex compleciendum ei daret, ut in libro 2 . de rebus geftis Francorum fcribit Paulus jp.milius Veronenfis. Vita autem funfto Hadriano, Carolus ei carmen concinnavit, in quo hsec leguntur: Poji Patrem Carolus lacrymans hxc carmina fcripji, Tu mihi ditlcis amor, te modo plango , Pater. Tu memor efio mei : fequitur te mens med femper, Cum Chrijlo teneas regna heata Poli. St infra: Tum mentor ejlo tui nati, Pater oprime, pofct , Cum patre , dic , natus pergat ijle tneus. O, pete regna, Pater felix: ccelejlia Chrijli, Inde tuo precibtfs auziliare gr egi. Vide Alani Čopi Dialog mn V. cap. 4 . (g) Dum Leo III .Litanias Majores Rom*celebraret ann# 7S9- nefarii hojnincs in itinere illum aggrelfi, incrmi fugato popu- Seculum VIII. Cafut II. 265 CAPUT II. I N D I C T A SECULO Vlil. CONCILIA. A d hserefes eliminandas , ac reftitbendam , fir- mandamaue collabentem Ecclefire difciplinam plures habiti funt Epifcoporum conventus. Enim- vero bello, quod faeris Imaginibus intulerunt tres Orientis Imperatores , Leo Jfaurus , Conjfantinus Copronvmus , & Leo IV. occurrendum erat fedulo R 5 dili- populo, injuriis, plagisque affecerunt, erutisque il'i oculis, atque lingua pratcifa, in. media via relkjuerunt femivivum , & paulo poli detruferunt in carccrcm. Fuerunt immaniffi- mi fcclcris aučtores Pafchalis Frimicerius , Campulus Sa- cellarius Rontanse Ecclefiae. At I.co divino beneficio fana- tus, amboncm confcendens ab obje&is criminibuj coram v.niverfo populo fe ipfum purgavit. Rem geftain ab Anafta- iio cnarratam referunt ex Grjecis 7onaras , Ccdrenus , Manaf- fe Conftantinus, ex Latinis Hermannus, Contra&us, Flo- doardus, Sigebertus , Theodulphus, Alcuinus. liios Papi- rius laudat, Pagius iftos. Calviiium addcre poffum, Eric- tium, casterosque complures. Ajuntoculos Leoni fuitTe red- ditos ab ApoRolorum Principe Petro: neque obfcure id Theodulphus innuit Carmine fcxto libri III. ubi ait; Onem furibunda mamiš Jpoliavit lumine , lingu*, Vcjlibus 0 facris, ordinibusque yii<. Reddidit hac Petrus , qua JucLis avftulit alter. Nic qui Confejfor , proditor ille Dei cjl. Lego tamen apud Papirum pag. uta. 2 . Hadriani defurcli neciffarii, populo contra illum c ovci t ato , ei hrferunt oculos, e on tamen ademerunt. Nam ii, quibus mandata erat exceecatio, pepcrcervnt homini, ejusque miferti extrinfecus oculos leeferunt, J ed lumine non privarunt. De lingua item praecifa illic nec vcrbum quidem. Sed quod narravimus, tellimonio compro- batur multorum. Sane Leo dimiflus per murum, profe&us eft in Galliajn ad Carolum Magnuro. Alcuinus in Carmipc z 66 Eccl. Hist. Breviarium diligenterque. Atque fačtum id in Romana Svn®- do S. Gregorii II. anno 726. & in duabus S. Gre- gorii III. an. 731. & 732. Iconomaehi tamen anno 754. celebrarunt C. P. num.rofiffimam Synodum, S38. Epifcoporum, divali Conftantini Copronymi, & Leonis Augufti convocatam, abfoIutamqueinBa- filica S. Mari* in (h) Balchemis, Vi. Idus Augu- fli. Qua in 'Synodo adverfus facras Imagines coti- ciamatum eft, ac illae undique' conquifite, abrafe, & inc nfin , traditis quoque igni Catholicorum li- bris , Sančiorumque Reliquiis. Hanc propterea Pfeudofynodum haeretici appellitant VIII. Oecu- rnenicam. Iitfi vero de facrarum Imaginnm cultu frequen* Epifcoporum Galliae Concilium , cbi interfuerunt etiam Legati S. Pauli I. Rom. P., anno 767. ftatue- rit n Gentiliaco agro Parifienfi, eumdemque cul* tl) m confirmaverit an. 769. Romana Synodus La- teranenfis Stephani III. comprobatus tamen fuit an- l ' 0 787. Generali concilio congregato imperanti- P»s Conftantino Porpiiyrogeiuto cimi matre Irene, inftigante Hadriano I. &. fuadente quoque Patriarcha S' Tarafio. Incoeptum eft in C- P. SS. Apofto- 1 ° ru ni a?dc, fed translatum poftea Nicaeam, & in- pnoatum VIII. Cal. Odtobris , odo'v I Veneratione » iropendnnt. Qund Oecumenicse Sy- St omnino cohasrens eft, nonrepugnans. Sunt tamen Tii s im en ^ U P r3ec Uati fecundi canonis, & de libris Caroli- Critj ° & de librorumiftorumaučtore »diverfe Thcologorum, tiore C ° rUn lft Ue ^ en tentise: quas expendunt fere omnes recen- 3arm; S ’ Sacrarvm Jmaginum pertračtant poftBel- V,> a/ y Uni > Vasquefium , Petaviuin, Cafpar Juenin, Carolus Polflp Mcoknts E. Hermini er, HonoratuS Tournely, & *lii , ( ^ / # c ' flt “ ni de Incarnatione. ?4i ,, * n &i Zaehuri* dus> landantur Concilia , umira »n- • 74.;. 268 Eccl. Hist. Breviarium. & Clemens ha»retici, & q uidem Synodali f ntentia, Haec autem adverfus liserefes. Speftant ad difciplinam, quae fequuntur. In S 1 /' nodoCloveshovienli in Anglia anno 742. aftum de Ecclefiarum inimunitate: in Vermerienfi dioecefis Suefiionenfis anno 752. decohibendis fornicatione, adulterio, & inceftu : in Compendienfi ejusdeni dioecefis anno 736- de iisdem criminibus , & de gradibus confanguinitatis: (l) In Lippienfi apud Germanos anno 780. eredtae, & conftitutse in Sa- xonia Sedeš Epifcopales: in Narbonenfi an. 791- jllius Ecclefise limites definiti: in Aquisgranenfi an- 797. approbatum Caroli M. Capitulare: atque in Romana an. soo. Leo III. fe purgavit a quibusdam criminibus fibimet obiečtis. CAFUT III. H^ERESES VIII. SECCJLI. Q u«nnm fint exorts očfcivo Seculo haerefes , conftat ex capite praecedenti. Prima efl: Ico- noclaftarum: altera Elipandi & Felicis: tertia Al- deberti, & Clementis. Ac prior explicato nomi- ne ftatim dignofcitur. Iconoclafta enim, five led¬ no machus idenr fonat, ac Imaginum impugnator , ab iixoD imago , & fxccx°w>‘ pugno. Horurn duceS Leo Ifauricus , Bardanes , joannes, Anaftafius » Conflantinus Copronymus, Leo Armenus. Om- nium tamen primus facris Imaginibus beilum intu- liffe fertur Kxidus Rex Arabnm , inftigante Ju- d*o, nomine Scran r apehis: at nulla folet haberi ratio obfcurae huius Iconodaftarum origmis. Ad horurn cafira accefferunt quotquot ad hsc ufque tempora in Sandorum Imagines, & Reliquias fa- cri- CO Sedente Stephano HI. anno 769. celebrata eft Syno^ du- Lateranenfts, quam anno 1745. ^ ■ C!. CajetanusCenm in lucern protulit, ad&ita erudita Diflertauone. Sectjlum VIII. Caput lir. 269 ^'ilege conflixerunt. 01 item, ac Ssd/j.ax»i °citantur , quoniam contra Sandos, & contra e um fumnia impietate decertant, facra monumen- ’ arasque evertentes (m). Cj lri ^uni effe Filium adoptivum Dei Patris dog- ^ atizarunt FJipandus Epifcopus Toletanus, & Fe- j* Urgelitanus in Hifpania TarraconenJ/. Fuit ho- jj ni err or furculus liserelis Neflorians, & prasmon- a Theodoro Mopfuefteno. Cum enimadoptio ‘ affuniptio in Filium perlon* extranex; qui Chri- °1 filium Dei adoptivum vocant, in eo hominis vin t entur pcrfonam affumpt m ad confortium di- “*• Attamen, an Chriftum cum iilo addito, Se- jj,/. :,n humanitatem , appellari queat adoptivus Dei lus > difputafur in Schoiis. Elipandum & Feli- * ITl ’ fen potius iilorum errorem profcripfit an. v'?’ vulinus Aquilejenfis; poflmodum damnarunt yn °di prslaudatse. (n) &aH^?b ertus & Clemens , Zacharia Pontifice, de- fpj . a, i addiderunt Kcclefiafiicis precibus ignota nomina ’ invocando angelos Urici, Ra- "tiel' > Inias , Tuliuas , Sabaoth , & Si- 1 1. 1 ^ Adverfus facras Imagines nefariapromulgarunt decre- lui, 3 to ffcuriu anno 720. k 730. atque Ceijiantinus Coprony- '" 54 * coada Pfeudofynodo, de qua iupra. Seft a Alcuinum, de quo infra, pertračtarunt dehac iibjj ,^ ri l ,l °res enumerati a Jo. Alberto Fabricio tam. 2. Fatinai medii sevi. CA- 270 Eccl. Hist. Breviarium C A P U T IV. KCC L ESIASTICI SCRIPTORES VIII. S E C U L I. I nitium ducendum a Ven■ Bedi, (o) nato in dl* , ftričtu Dunelmi Anglise Septentrionalis an. 67 z. & vita funčto, ut fertprobabiliter opinio, an. 735. Sandimonia, pietate, atque omnigena excelluit eruditione. Nam de ratione temporum, de mundi jetatibus , de computo, & Arithmeticis numeris, de litu locorum fandorum libri exliibent infignem Chronologum , Geographunr, & Mathematicuni. Ejus vero in Theologia facrisque litteris peritiam amplilTima Commentaria, Tradatus egregii, & Ho- miliae complures demonftrant. Quid in Hiftoriava* luerit, Hiftoria Ecclefiaftica Gentis Anglorum, Martvrologium, & Sandorum vitae teftantur. Si ignariim exiftimes Aftronomiae; perlege, quae fcri- pfit de argumentis lunas , de Embolismis, de Cy- clis, de Aftrolabio, de Planetis, de Sphaera. Etiam de arte metrica, de partibus Oratlonis, de Elernen- tis, de Linguis, & de Oraculis pertradavit; eum- que novimus Grammaticum , Poetam , Philofo' plium, Polygraphum. Confignantur anno 740- mors 5 . Germani Patri«' chce C. P. qui Leoni Ifaurico, caeterisque Ico- noclaftis invide reftitit. Scripfit de fex Synodb Oecumenicis, Apologiam S. Gregorii Nyffeni, & reruni Ecclefiafticarum Theoriam. In illum acuu» c ftvlum Iconomachi: at colunt inter Sandos iv- Idus Majaš Martyrologium Romanum, et Menolo' gia Grscorum. Accedit (o) Dičtum Venerabilem aiunt, quod e.ius difcipulus leoin nt> yorfu ita Epitaphium meditatus, Hacfunt infoffaBedte presbf teri offa, torquens fc ob fyllabarum quantitatem, infomnis a«* monitus fuerit, ut ita verfum. emcndaret. Hacfunt in foJJ 1 r.EUM VENERABIL1S OSSA. At aliam caufam ad aan« 19 779. prolert Gedeau. Seculum VIII. Cap. IV. 27* Accedit S. Joannes monaehus , ae Presbytec Damafcenus, ob eloquentiam vocatus a. Kptvog, aurum & />/», fluo. Quamvis interdum ni- mis fuiffe credulus videatur, dofte tamen elegan- terque confcripfit de fide Orthodoxa, de Hsrefi- bus, nec non contra Acephalos, feu Monophyfi. tasNeftorianos, & Manichaeos, Orationesque fa- cras ftylo perpo]ito, et exculto. Scribendo circa annum 730. applicuit animum, obiitque anno circi- ter 750. qui enim mortuum affirmaruntfub Theodo- fio Juniore , enormi 300. annorum peccarunt ana- «hronismo. Sequitur Paulus Dhconus Aquilegienfis, poftei Caflinenfis monaehus ; qui cum foret CancellariuS DefideriiRegisLongobardorum, eodevi&o, vene- rat in captivitatem Caroli Magni, atoue propter nimiam erga Defiderium fidem relegatus fuerat ut infulas maris Adriatici Diomedeas. ' Frater Hiflo- riae Longobardorum libros fex, & quatuor aliosde vita S. Gregorii M. Homilias, & opufcula alia, adfcribuntur Paulo Diacono libri 24. Hifloriae Mi- fcells: fed haec non unum habet parentem. Lufiž etiam verfibus in laudem S. Scholafticae, eique tribuitur fonorus Hymnus S. Joannis Baptifc*, Ut quacant laxis, &c. Floruit circa annum 776. (p) Vixit eadem setate Pauli/tus Forojiilienfh, ad patriarchatum Aquilejenfem eveftus a Garolo M, anno nuper citato 776. Edidit an. 793. contra Eli- pandum librum inferiptum Sacrojvllabum. Pvsedi- catione Carinthise, finitimosque populos perduxiti ad Chrifli fidem; atque in ccelum migravit an. 804. die n. Januarii, qua die colitur ipfius memoriain Feftis Sanfiorum Foro-Julienfium. Obiit eodem an. R94. XIV. Kal. Junias Placent Alcuinns Anglus, difeipulus Ven. Bed;e, &Diaco- nus Eboracenfis. A Garolo M. Palatinae fchol£ prse- Paulum Diaconum dsceiliife ajunt anno joi. 272 Eccl. Hist. Breviarium; Prsfečtus, principem in Galliam, & ad SynoduW Francofordienfem fecutus, tandem recepit fefe in Turonenfe S. Martini ccenobium. Strinxit cala- nmm aduerfus Felicem Urgelitanum, & Elipan- dum : pertračtavit ds Divinis officiis, ritibusque facrorum myfteriorum, plura interpretatus e(l Di¬ vi nas Scripturse loca, Epiftolas eciidic plurimas, epigramata, poematia 272. & carmen Heroicuni de Pontificibus , & San&is Eboracenfis Eccle- fix. (?) Percurram breviter reiiquos. Confcriptus ab Anonymo seta te Gregorii II. Liber diurnus Romano- rum Pontificum, & circa eadem tempora Ordo Romanus pertradans de Divinis officiis, ac mini- fteriis. Fredegarius Scholafticus perduxit ad an- num 739. Chronicum de geftis Francorum, & lf “ dcrus Epifcopus Pacenfis in Lufitania ad an. 754- Chronicum Hifpaniarum fub Arabum principa«. Florus monachus in dicecefi Laodicenfi circa an- »um 760, collegit Ačta SS. Martyrum, fortafleper- mixta (7) Ipfum quoque CarolumMagnum Scriptoribus Ecclefiaftici* hujus Seculi ad annum 76S. adnumerat Guilelmus Cave. Re- eenfet CaroliEpiftolas , & capitula de re Ecclefiaftica, Libel- lum ad Alcuinum de Sacrificio MiiT®, & ratione , rituum Eccle- lise , Capitularia,&c. Nititur eo ločiCaveus auitori fuo vin- dicare libros, qui Carolini dicuntur, affirmans fpurios dici a Ca- tholicis plurimis, ut ijlorum librorum ičium declinent , nempe quiainhis dandnatur Synodus VII. &improbatur cultus Sančlo- rum; tamen uon idem judicium eft omnium Communionis noftr® Theologorum: fed prsfatos libros j ubente Carolo con- fcriptos effe fatentur. Nec tamen horumlibrorumauftoritate labefattari putant fidem Catholica Ecdefi® circa Imaginum facrarum cultum, quoniamiisdemlibris non cultus dulia fed cultus latrice Sanftis , hcfrumque Imaginibus dencgatur. Vide Not. ad prscedens caput fecundum. Prseter libros a Caveo adfcriptos Carolo Magno, Grammi' ticam ipfe condidit patri® linguse, fcilicet Tcutonic®, lege.S plure- & conftitutiones edidit, lib. 4. Annalium recen(ita s ab Aventino , collegitquc, & promulgavit Mrntina an,na 891 - c^iita legesquc Longebardorum. Seculum VIII. Cap, V. 273 mixta in Bed® Matyrologio. Elias Cretenfis, qui an. 787. interfuit fecundae Nicsnse Synodo, edidit Commentaria in Orationes S. GregoriiNazianzeni. Theodulphiis Epifcopus Aurelianenfis circa finem VIII. Seculi eiucubravit libros 6 . Carminum, & Poemata io. notis aMabillonio illuftrata. Condita pariter exeunte Seculo Annalia Francorum Anouy- mi , atque a Turpino Archiepifcopo Remenfi Hifto- ria Caroli Magni, & Rolandi, (r) CAPUT V. RECTORES IMPERII, MARTI- RUM, ALIOR U M QU E S A N C- TORUM PERMU L. TI. T iberio Abfimaro occifo anno 705. JuJUnhnus fHtoT/jLijTOf recuperavit Imperium, regnavitque ufque ad annum 711. quo anno interfečtus & ipfe fuit a Phileppico (aliis Philippicus Bardanes nuncu- E Pergamenfi, Bardanis filio, eodemmet Phi- :o Bardane a militibus Cherfonenfibus accla- ttiato. Tiberius quoque filius Juftiniani e templo in Blachenris , quo confugerat, & ex ara, cuius cornua tenebat, vi extraftus eodem Phileppico ju- bente immaniter jugulatur. Idem vero tyrannus haereticus Monothelita, fext® Synodi oppugna- tor, & Orthodoxorum implacabilis hoftis, ineunt« in eum Patriciorum virorum tačtione, exc®catus, & in carcerem detrufus eft, an. 713. invigiliaPen- tecoftes. (s,) Imperante autem Juftiniano corona- tus ( r ) Obiit Turpinus anno 800. Tilpinum re&iuj dixerii. ,.(0 Narrant Cedrenus, Theophane«, Paulus Diaconus, k “ u > Phillppicum a militibus imperat»rem ftiifle falutatum, i> . Bcrti Brcviarium. Tom, L S S 274 Eccx. Hist. Breviarium tus efl martyrio l.ambertus Traje&enfis AntifteS a nocentibus , quorum flagitia increpaverat, atque perennem confecuti funt gloriam fanfiifTimi Epifco* pi Arvernis Bonitus, Alvelmus Schireburgi, . Ebo- raci in Angiia IValfridus, Tetricus Antiffiodori , fin* guli juxta Fleurium an. 709. Philippicus fuecefforem liabuit Arthemium , five Anafta/nim II qui an. 7< 5 - Imperium cedensTheo- dofio III. ab Exercitu exclamato, coačtus eft ha- bitum induere monafticum, regiaque difcedere eX Urbe. At Theodofius , Adramyttenus vocatus * patria Adramyttio civitate Myiis, feuTroadis, ut invitus fufceperat, ita fponte dimifit Imperium * convolans an. 717-ad infiitutum monachorum, una cum fiiio: in quo vivendi genere dicitur Ephefi vi¬ ta fun&us, clarus virtutibus, fignisque, infcripta* quo conditus fuit tumulo Graeca diftične Y Hegyrse an. 93. Mx. Chr. 712. atque anno fequeii' te 713. Moufo, vel Muza, Toletum ufque viftor per- quoniam illos ad rebellionem intolerabili fevitia JuflinianuS compulerat. 'NamcumAbfimaro, de quo cap. 5. prscedentis Seculi, Leontium per forum atque theatrum eircumduftuiS fpečtaculo exbibuit in Ludis Circenfibus, pedibus conculcavir, & capite abfciffo interfecit. Fratrem Abfunari Heraclium, multosque illi adlioerentes, circa urbis C. P.moenia juffit fu* fpendi: plurimos in mare demergi mandavit; atque prsedift* eivitatis Antiftitem Gallinicum, qui fuerat a partibus Leon- tii, depofuit e Sede, erutisque oculis relegavit. Quoties vera truncatat emuEgebat nares,’ ant guta aliqu» inde fluebat> tuiuat Seculum 'VIII. Cap. V. 275 pervenit, ubique fidelium caede cruentus. (f ) Re- cruduit Arabum perfecutio, ubi agnoverunt Chri- ftianos anno 718. in raontibus Afturiae Regem fibi conftituiffe Pelagium. Rigobertus Epifcopus Re- menfis, Rupertus Salisburgenfis, Menelcus Abbas Arvernenfis, prope Argentoratum, beatofine quie- verunt. Ubi vero Leo imperator ineunte an. 730- promuigavit edidtum » ut omnes abjicerent, ac damnarent cultum Lcrarum Imaginum ; nolens ei fubfcribere S. Patriarcha Germanus , exuit fe pallio, & in monafterium feceflit. Julianus , Ma.rcia.ms , & alii ofto fubierunt martyrium , quonianr aegre tulerant deječtam juffu principis Iconomachi Ima- ginem SS. Crucifixi, nomine tnpnttjnji. De Iris Roman. Martyrologium V. Idus Augufti. Adden- da iis ex vita Stephani Junioris multiplex landa- tum Mulierum Corona. Stephanus, quem Jaudavi nuperrime, Conftan- tinopolim e Palatftina venerat hortante Germano. I ! ro facrarum Imaginum veneratione cum Bajilio, Petro, Andi ta , & fbdalibus aiiis monachis 339. fub Conflantino Copronymo, flibiit martyrium. Adi- to Faftos Sanftonim, & Menologia ad diern 28. Novembris. Conflantinus, quem ex Marina con- juge fufcepit Leo, dičtus eft a , S 3 JUr- Urnim ex Leontii amicis rapi jubebat ad extremum deterri- ttmmque fupplicium. Cherfoncnlibus autem devičtis anno 710 . precepit, ut omnes necaretmir ,nutliparcens, nec mulieribus, Uecinfantibus. Praftantes viriinfixi verubuslisneis adignem fuerunt affati. PAi/in^AoiinperuimpvaenuntiatTe fcrtur Joannet uioflachus Monothelita, quem propterca ad Pamachatura ev exit, d*jefto Cyro , Monothelitarum lieet antefignano; Ham Kunc Juftiuianus elegerat expulfo Gallinico. Idem J&atines cum Philippico reprobar.j fextam Synodum anathe- ®ate pcrcuflus ell a Conjlantino Romano Pontifice. (O Migraffe ad Supeics anno 717- $. Suibirtum Saxonunr f ‘ PrHiotiun Apoftoluro, ref*rt quoque iu Chron»!oj'm talvilius pstg. 695- 276 Eccl. Hist. Breviarium JIercim, & o" /epu ; nornen, quoniam dum ablueretut regenerationis lavacro, facrum fontem foedavit al- vi exerementis. Praeftigiis addičtiflimus, humana- rum Divinarumque legum contemptor, & vbcnon atheus, naturae debitum folvit 35. Imperii annO) Vulg. M. 775 . (n) Excepit Copronymum filius» quem genuerat ex Irene Atnenienfi, Leo IV. nifi detcrior, certe parenti impietate fimllimus. Nam Irenem defpe&am habuit, atque exofam hoc tan- tum nomine, quod in ejus cubiculis nonnullas San&orum imagines offendiffet. Ea de caufa caedi flagris, & in monaflerium detrudi mandavit Aul* proceres , Jccolum , Theophanem , Le onem , aC Thomam ; quorum Theophanes loris percuffus occu- buit martyr. Excefiit autem Leo , pofteaquam imperaverat quinquennio , die «. Sept.an. 780. Inter cseteros pro cultu facrarum Imaginum trucidatos, imperante Copronymo, an. 761. obiti verberibus, & altero pede amputato 51 Andreas monachus Cretenfis, nuncupatus nu>,vH uti/j, a \oliv\, tvgurium. Machliniae an. 775- martyr : o c o* ronatus efh Rumoldus , regio ortus genere, & Epi' fcopus Dubiini in Hibernia. Necatus anno 755- i furentibus Gentilibus c um Eobar.o, aliisque, Epi' fcopus Moguntinus, & Germanorum ApoftolusEo nifacius. Leoni IV. fuccefTit in Imperio Conjlantinus Vi- annos natus 12. fub tutela matris J veniš. Hune appellant ncppvpoey{mi>iTOf, vel quod ftatim in lucern editus obvolutus lit purpura; vel quod genitusin Falatio tedificato {pro Auguftis puerperis. PurpU' ra (u) Conflantinus Copronymus, Caballinus quoqu c catus , quoniam ftercoris equinideleftabatur fcetore , Monl' chos pro cultu facrarum Imaginum decertantes fcftatus ell odio. Inter caoteros an. 765. in quo c °c£' lubditos , ut.iurejurandopromittercnt exccraturos fe eundern Imaginum cultum, affccit martyrio Antonimu clariflimi in tc Jnonachos nominis. Decreto an. 762. inhibuit, ne q u * saI plefteretur monaftica viteinftitutum; atuue an. 770. m° n Seculum VIII. Cap. V. 277 ra enim, & palatium illud, noppvpa Gneče vocan- tur. An. 789 Irenem omni exfpoliavit aučfcoritate, & coepit peilime adminiftrare Rempubiicam. Re- vocataan. 792. matre ad imperii confortium ,odiunx univerforum non declinavit. Irenes autem, ut fola imperaret anno 797. jufiit, ut nlio ocud erua- rentur: at poft quintum annum depoiita eft aGrse- cis; proptsrea quod adfpiraret ad nuptias Caroli Magni, quem an. 800. Leo III. redimitum corona declaraverat Augujium, in folsmni die Nativitatis Do minic®. (x) Čontigit Irenis obitus anno 803. V. Idus Aug. S 3 Non thos omnes ac jnoniales Ephefum adire juffit , & ni jungerentur connubio , orbatos oculis deportari in. Cyprum, k Saraccnorum injuriis exponi. Hsc exTheophane. Leo IV. Imperii, & impietatis Copronymi hnres , dičtus quoque Ca - Krniš, matrem habuit Helenam cujusdain Scytharumprincipis ftliam, frainainque religiofifTimam: qua defunčta, duas alias libi copulavit uxores, Mariam Armeniam unam, Eudo- xiam alteram. Uxor Leonis IV. Irenes fuit muiier Attica , to tporisque decore venuftiffnna. Leonem. extinftum ajunt ?onoras, Funcius , iilondus, aliique, enatO/UU carbun- 'ulo in capite. Ei idcirco quidam confequens epigramma , 9 uafi epitaphium., eoncinnavit: JEmulus hic patris, rapto diaclemate facro Exorna[fe comas dicitur ipfe fuas Ergo 0 facrilegam mox percutit ultio fronten UJlus obit, faclo tubcris igue , caput. (*) Carolus Magttus, de quo etiamSeculo proxuno , natus an.no 747. prope Moguntiam. yuidam anno 742. natum l iant. Anin arce Carlisburg, ac in pago Ingelheim, incertum Patrem habuit Pipinuna, cognomento brevem , matrem Perthom, flvc Bertradam. Idem figniflcat Carolus, ac Andreas, , Virum fortem. Eft enim apud Germanos Karl, 'brtis, robuftus. Prscceptorem habuit in Grammaticis Ve- ‘tum Pifanuni, in difciplinis csteris Alcuinum, quemlauda- vifuperiori capite quarto. A rerum geftarummagnitudine, * žloria cognominatus eft Magnus. Longobardos, Saxoncj, "Ohemos , Saracenos in Hifpania , Hunnos , P egemque Dani* G °defridum bello devicit. Plures erexit Epifcopaus, auxitque red- 278 Eccl. Hist. Breviar. Non defuere o&avo labente Seculo gloriofi martyres; aliique viri fančlitate percelebres. Et- enim Frifii an. 755. trucidarunt Bojiifacium Germa- norum Apoftolum. Saraceni anno 796. trucidarunt in Paljeftina monachos S. Sabbae Joannent, Ser- gium , Patriclum , caeterosque. Decefferunt it-eiu an. 774. Comerus Aufterus in Brabantia cultor ere-, I mi: anno 784. juxra Baronium, five potius 77 ( '; Gregorius Epifcopus Traječtenfis: an. 780. Virgi' lius Antiftes Salisburgi; & anno 78.',. elečtus pri' ki 11 s Epifcopus Verdenfis Apoftolus Saxonum Šta¬ ben us. redditibus. Parifiis , Eononiae , Ticinipublicas Scholas infti' tuit. Pluribuslacrcujum Antiftitum interfuit Svnodis. jMonafle- rta conftruxu ampliffima. A"'dificavit Dresdam act Albim > jnunivit Hamburgum, arcesque alias erexit. Pontem fup: a Rhenumftrui curavitpafluum, utajunt, quingcntonim; ftd idem pons mirabili opere, magnisque fumptibus ereftus fpatio annorum decem, anno ante Caroli obitum penitus. tribus boru confumptus ertflamma. De illius eruditione videNot. pr* ce ' dentis capitis 4. Inducitur a Poeta Anonymo ita loqU cn!l de femetipfo: Data. quidem pr o te, Germania, viribus almis P er mar e, per tar at, varia per climata tarč Cum duris dure populiš , & maxima bella Sor.feci: kine proprio regnum miki fanguine ptit- Arma virosgue prave s per vintjula tetra ligatot Ducens , ad patrios redii fine vulnere lares. f-.tfareum uomen tribuit miki maxim« Virius. tum efi. Seculum VIIL Cap.' VI. 279 CAPUT VI. »OSMATA, Vlil. SECULO, CON- FIRMATA, ET QU.® VlGEBAT TUNC DISCIPLINA. Cacrarum Imaginum cultus, & Sančtis, horum- ^ que Reliquiis reiigiofus honor exhibitus habet. ut liquet ex dičtis , Conciliorum dsfinitiombus, fcriptis Patrum, & Martyrum fanguine firmitudi. nem. Unam in Chrifto Perfonam, unumDsifilium, & hunc naturalem & proprium, non adoptivum, ut adverfus Neftorium definierat Ecclefia, ita fi.de nunquam variata tradidit contra Felicem , & Eli- panaura. Et Patrem & Filiuna effe ununi princi- pium Spiritus Sanfti, ideoque eumdem Spiritumab utroque procedere, docuitquovisEccleuse Seculo Theologia, & Majorum traditio: fedents tamen Leone III, coepit a Galiis, & Hifpanis Epifcopis addi Symbolo Canftantinopolitano particula Filio- gue. Ut moneremur, magno inpretio habendaeffe ftatuta Majorum, nec unius voculae additainento , dgmmodo rede fidei cohsereat, fubverti Ecclefiae do&rinam', praelaudatus Pontifex Maximus Sym- bolum, prout editum fuerat Confiantinopoli a 150. Patribus, infcriptum Graecis, Latinisque litteris in duabus tabulis argenteis condidit in Vaticana Prin- cipis Apoftolorum sede. Habemus formam degradationis illi parurn abfi- pailem, quae defcribitur 3. p. Pontijicalis Romani, in Conftantino C. P. degradato anno 767. intempio 8. Sophise a Ničeta, quemadmodum rejlitutionis ad facrorum Ordinum minifteria , Bafilii Ancyrani , Theodori Myrenfis, atquo Thcodofii Amorienfis in i > hrygia, qui anno 787 - Iconomachorum abjuranti* e rrorem a Patriarcha C. P. Tarafio , cum magna ^atbolicorum laetitia, palam petierunt, & folemni e »re;>ionia confecuti funt reconciliatiouem,&Epi- S 4 fco- 28o Eccl. Hist. Breviarium fcopatus infignia. Innovati ea occafione fuerunt Canones de recipiendis haeretieis: quam pariter formam tradit praecitata parte 3. Pontijicale. Ab- ftrufa, & ignota Angelorum nomina non effe pre- cibus addenda declaravit S. Pontifex Zacharias. Baptifmum vino anonnullis collatum reprobatcum Evangelio Auguffinus Trad. 15. in Joannem, & Stephani Il.pro eodem baptifmo Refcriptum cenfe* turfuppofititium, ac fpurium. Deteftabili abufu cos- perunt in Galiis monafteria deputari VIII. Seculo in patrimonium feminarum. Fernnt a Leone Bf circa annum 800. ceiebratam fuiffe primam foleffi- nem Canonizationem Sandorum, eamque fuiffe S. Suitbtrti Epifcopi, de quo Surius ad diem 2. Mart. fed Cardinalis Lambertini, poftea Benedičlus XIV- Jib. 1. cap. 7. &cap. 8 . demonftrat, primam Cano- nizationem folemniter fadam fuiffe S. UdalriVi Epifcopi Auguffani, peradam a Joanne XV. F>' dem Chriffianam Seculo VIII. fufceperuntHircani, & veteres Scythse, quos modo Tartaros vocant-' at haerefi imbutos a Timotheo Nefforiano. Boni facius Anglus, quem alii Winfridum vocant. Fri- fios, Thuringos , Haffos, aliorum GermanoruM plures convertit ad Chriffum, Archiepifcopus ex- inde Moguntinus, & Colonienfis creatus, atque * ut diximus, coronatus martyrio. ./Etate Caroll M. Chriffianae Religioni nomen dedere Charas Sar mata: Cujidus, & Cula fiiii Chundi Regis HunnO' rum, Saxones, & Pannoniam, terrasque Svečo- rum, Gothorumque incolentes. Telericus quoqu e Rex Bulgarorum initiatus eft Chriffianae Religioni 8 myfteriis, (y) AP- (y} Plures hoc Seculo fafta funt facrarum K.eliquiarufl* translationes. Anno quippe 763. Corpus S. Vincentii Martyri* exurbe Valentia, quam occuparunt Saraceni, translatum fui c in promontorium, S. Vincentii exinde appellatutn. Sandti J* 4 '' tris Augujiini Exuvia , ut proxima dicendum eft Appendicc, Ticinuir. fuejre translats. S- Huberti Lcodieniis Epifcopi in *#■' plio- ^ # E A P P E N D I X. 281 SIVE E X T E R N ARUM R E RUM MANTISSA. C unibertus Longobardorum Rex decefl!it an.703. regnumqueobtinuit Luitpcrtus puer fub Afpran- ditutela, extinčtus poft menfes VIII, Succeffit anno 704. Raimbertus filius Gundiberti, immatura morte poft tres menfes fublatus. Regnaverunt ita- que ab anno 704- Aribertus II. (7) ab an. 712. Afprandus: ab an. 713. Luithprandus , a quo an¬ no 724. corpus S. P. Auguftini ingenti pretio aSa- racenis redcmptum e Sardinia Ticinum translatum fuit. Obiit Luithprandus an. 744. Regnarunt d 3 - inde Hildebrandus, Rachis , Aijlulphus, & Dejidc- rius. Rachis regio paludamento prstulit Caftinen- s s fium pliorem Kceleftam opera Carolomanni anno 77I. adfportatc fuerunt. Non folum hoc Seculo ampliflima atdiiicata funt monale- ria , ut Verdenfe anno 70S. Romanum Gracorum anno 760. St Fuldenfeanno 747. verumctiamabječta corona prstulerunt regio paludamento monafticumfagumRegcs Angloruin Eiil- rtius anno 705. & Geclulphus anno 737. atque ad Caffini Af- eeterium foconferens Carolamannus anno 747. (O Aribertus Rom. Pontifici , ut refert Paulus Diaconus , ionationem Alpium Cottiarum confirmavit. Id innuimus capite 1. Alpes illas denominatas ajunt a Rege Ccttio, qui vixit Catfare Augufto Očtaviano impcrante, Sunt, qui Alpes Cottias , & Appenninos unam dicunt elfe provinciam : quos refellit lib. s. cap. IS. Paulus Diaconus. Incipere ab Hebriduno oppido Delphinatus , tradit apud Pagiumrfzne- rtrium Burdigalenfe. A Segufio urbe Pedemontii ducit illarum initium Marcellinus libro 15. A Segufio itidemvul- go Sufa, easdem Aipes protrahi usque ad mare Ligufticum, 'cribit Cluverius lib. a.Geograph. cap. 32- Comprehendere Genuam, & ora ejus maritima usque ad- 4 ncs Gallise, ait Thotnaftiitus p. 3, lib. 1. cap. 27. &o. 282 Šeguli Octavi. fium monachorum cucullam anno 750. Aiftulphis an. 752. occupavitExarchatumRavennse, quipod- ea ad R. Ecclefjse ditionem accedit. An. 755. Ro mam cinxit trium menfium obfidione: fed implo- rante Stephano II. Pipini Francorum Regis auxi- lia, coačte pacsm inivit. De fi derbi s regnum au* fpicatus an. 756. immemor initipačti, St armis im- petens Hadrianum: hujus nutu Carolus Magnus in Italiam adveniens an. 764, Defiderum belio devi- cit , St captum abduxit in Gallias. (a) Ita pod snnos 206. Regnum Longobardicum extinčtum ed apud Italos. Incoeperat enim an. 563 Finem hab n it & Regnum Cothicum in Hifpania: ubi pod Egicanem an. 701. regnavit Vitina, dein- de 711. Rodericus. Quo moderante regnum, Sara¬ ceni Arabes anno Hegyrs 93. Chrifti 712. ex Afri- ca in Hifpanias migrarunt; & magna urbium, ac populorum clade , occifo Roderlco, Gothisquefu- gatis, Cordubae inprovincia 3 oetica principem lo* 'Carunt fedem. Cum vero Gothi in Hifpanias appu- ierint duce Ataulpho an. 411. permanfit, regnum il* lud Gothicum annis tricentenis. Attamen Chridia- norum penitus deletus non edprineipatus. Adures enim anno 713. Regem crearunt Peiagim: atque hsec ed feries Succeflorum. Pod Pelagium an- 7,76. Regnum indeptus eft Favila: an. 738. Alphonfus L an- 7 S< 5 , Froyla: 768. Aurelius : 775 « Silo: 783 - Alauregatus tyrannus : 789. Veremundus: & anno 791. Alphonfus II. cognomento Caftus. Maurega- tus cum Saracenis feriit turpifllmam , fceledild- mamque pačtionem folvendi quotannis tributum puellarum virginum, quam abrogavit Ah In centum phonfus, * (a) Denderius Romanje Sedi abftuHtFaventiam & Coma* ilum de Exarchatu Raven*. Vide Anaftafium in Hadrienol- Qu* in Marmore Viterbien fi de Rege Delidepio leguiltur, putantur efle commentUia, 5c ab Annip eemfi-ft*. Appendix. ?83 In Galliarum regno Childeberto fucceffit anno 7 ii Dagobertus II. nominatus a Sigeberto Glodo- ritus : anno 71 S- Childcricus II. 721. Theodoricus II. filius Dagobertill. an. 742. Chilclericus III. eogno- mine Stupidus. (J>) 752. Pipinus Brevis filius'Ca- roli Martelli, Francorum principis, qui e vivis ex- ceffit anno 741, XI. Cal. Nov. tribus reličtis filiis; quorum Carolomannus Auftrafi*, Pipinus Franci* prafedturam obtinuit, & JEgidius eleftus eft Ar- chiepifcopus Rotomagenfis. Carolomannus vero an¬ no 747. fortunis omnibus abje&is, primum inmon- te Sorafte, deinde inCaffino vitam exercuitMona- fiicam. Obiit rex Pipinus (c) Parifiis an. 7 ^ 8 . duo- bus filiis regibus reličtis, Car o l o M apne Sueflioni- bus, & Carolomanno altero Novioduni. Hoc ta- men anno771- e vivis fublato, rerum potitus eft Ca-, rolus Magnus. Natus is erat anno 747. aliis 743. Sufceperat expeditionem adverfus Arabes dominam tesHifpanis, & Pompejopolim Cd) in fuam rege- rat poteftatem ; cum anno 788. Vafcones incol* regionis Navarrs, inter montes Piren*os, & flu- men Iberum, Caroli exercitum ex infidiis aggrefll magnum fbrtiffimorum Virorum, inter quos Rol-, landus Caroli e forore nepos, numerum memoran-. da clade deleverunt, (e) Paulo poit Saxones Ca- rolus Magnus belio fuperavit, & adChriftianamre-. ligionem perduxit. Opera Alcuini, & Ciaudii Cle- men- (i) Chilitricus agebat annum aetatis fti* 17.,ineptus regno in snonafterium detrufus fuit: uno tantum anno fuperltes fuit abdi- cationi. Ele&us anno 742. deje&us anno 750. Defiit in ifla feries Regum Marovingitr Gentis ,qu* regnaverata Clodoceo hucusque annis 370. ab ejus baptifrao computatis. (c) Anno 754.Pipinus Exarchatum Ravennae Romano Pon- tifici dono dedit. Vid. Pagium ad an. 796. num. n. & a$ an. 755. num. 6. & fupra cap. 1, in Stephano IL (q) Vulgo Pamplaiuu (V) in Roncifrallf. JUlRtV 284 Seculi octavi. mentis inflrituit anno 791. Scholam Parifienfem. Quoniam, ut fupra diximus, anno 833. in Chrifti na tali a Leone lil. diadenia, & Augujli nomen ac- cspit; agendum de illo rurfus in proximi Seculi Imperatoribus. Quid autem ds Saraceni? , quos diximus irrupif- fe in Hifpanias? Anno 718. duce Mariina Con- ilantinopoli, quam navibus 1830. obfederant, at* tritaigneactempedatibusillorumclafle, coafti funt re infefta difcedere. Anno 7-5- evocanteEudone Aquitano in Galliam exundantes, cefiprox:ra) an¬ no fuerunt a Carolo Marteilo in Gallia Celtica. Re- diere tamen an. 7-9. cum liberis &uxoribus in Gal¬ liam Nirbonenfem, inde rurfus anno 731. a CaroK Marteilo expu!fi, Mafaimas item Saraceni dučtor exercitus, aggreflus Turcas incolentes tune Sar- niatiam Afiaticam, atque ab iisdem fugatus, rur¬ fus contra illos progreflus eft usque ad Portas Ca- fpias, fitas in Media, finibusque Parthorum, ite- rum ad fugiendum coačtus. Inter fe di fidentibuS Saracenis anno 74?. feliciter Conftantinus Copro- nymus intulit bellum, atque innumeros occidit in Syria. Turcae rurfus Portis Cafpiis effufi anno 767. cum Saracenis pugnarunt. Horum Ar vira > eligitur anno 777. Mady , feu Muhammed. Is anno 7831 in Afiarn irrumpens, v adpacem petendam, atque folvendum tributum coegit Irenem. Pod Muham- medeni an. 798. Saraceni Cappadociam, & Thraciam vaftarunt, coafta rurfus Irene paceni fuppliciter fiagitare. Ele&us autem exfpirante Seculo Sarace- norum Arviras Aaron Rachid, Muta* Rollando autem feu Rulattdo nepotj. fuo Catolus M. hoc po* fuit Epitaphium; Tu patriam repetis, trijli nos orbe relinquis: Te tenet aula nitens, nos lacrymofa dies. Sed qui lujlra geris oclo , 0 binos fuper annos, Ereptus terris, jujlus ad afira rediš. Appendix 285 Mutationi in regnorum, barbarorumque excurfio- »ibus q usedam alia accedunt commemoranda. Hu- jusmodi funt i Hat je a Chriftianis clades Saraceno- rum phaiangibus. Enimvero praeter ea, quse dixi- mus de Carolo Martello, & Conftantino Coprony* mo. Aiphonfus I. rex Auftrise illos expulit an. 75°- e Gallaciae finibus: Pipinus anno 752. e Septuma- tis, fiveOccitania: e Gallia Narbonenfi anno 756. vel _iuxta Pagium 7S5- Tune vero ultra Pvrenaeos, quibus Gallia dividitur ab Hifpania, compulfi funt remeare. In memorata Mazalinse, vel Mafaimas obfidione, peftilentia & lame perierunt Conftanti- nopoli hominum trecenta millia: Mauritani in Afri* ca cirea ha?c tempora, fpreto Evangelio, recepe- tunt Alčoranum; quod fcelus admifere nonnulli in Hifpania, poftquam Arabes interfeeerant Roderi- cum, duo etiam Archiepifcopi, eju^dem Regisaffi- nes, Oppa, &Taurifius, Conftantinopoli an. 74°- demolientibus Iconomacbis fimulaera Sančtorum, vepetitis concuflionibus Auguftorum ftatuas, aedes, & palatia terrsemotus confregit. Supra mania Ro¬ mana; Urbis anno 791- excreverunt Tibridis un- ds. (/) Prse- (f) Tv on omnia hujus Seculi VIII. infortunia narravimus. Anaftaftus enim refert inundationem Tiberis, quo excrefcente fupra niuros Urbis in humilioribus locis anno 717. domos ever- tit, vaftavit agros, ac fegetes perdidit. Cedrenus refert hiemem ejusdem anni vehementiffimam atque afperrimam , quaper Aliam terra adeo nivibus obduftafuit, ut animantia pleraque, ac ferae filveftres perirent. Ex binis anno 729. apparentibus cometis, quorum alter orientem folem priece- debat, alter vero fequ«batur occidentcm, futuram ingentem cladem vaticinatus eft Beda. Evenernnt anno 74< 5 . in Syria terramotus, quibus corruerunt templa , monafteria , & dornus, multaque hominum millia extinčta funt, utEiftorici tradunt: peftilentia , qu» primum invafit Siciliam, deinde eseteras maris infulas, tum Grsciam univerfam , poftremo Conftanti- uopolim, ubi lue per triennium graffante, qucmadmodum Theophanes refert, cunfta ccemeteria, lacunte', cifternae, vines* etiam & horti, repieta funt eadaveribus. Syri?.i* rirr- 2 86 Seculi octavi Prapfer recenfitos cap. 4. Eccleliafticos Scripts res, iloruerunt circa finem VIII. Seculi Hiftorici- duo , Georgius Syncellus & Georgius Theophanes• 2 uv Theophanes vero, ConfeJJor dičtus, quoniam nul'* ratione adduci potuit a Leone Armenio ad A/av reprobandam, ab anno 1. Diocletiani a84- uS' que ad primum ejusdem Leonis, nimirum 813. edi' dit concifo fcy!o Chronographiam : quam mutila, ® pro vitio feculi rudi interpretationeappofuitHift 0 / riae Ecclefiafticae Anaftafius Bibliothecarius. Ep 1 ' narthus, five Eginhardus , Caroii Magni ConcelU' rius» rurfus, ac Mefopotamiam, utinquitidem Hiftoricus, a 11 * 19 749. adeo excuflit, ut aliquse urbes e propriis fedibus hi°' verentur. Ex dirupta terra prodiiife animal humana V0 C ® loquens, tradit idem Theophanes. Sunt, qui id referat ad annum proximum 750. Saeviente iterum anno 75 6. 1,1 urbe Conftantinopolis peftiientia, tanta clvium copia dep 9 " tiit, ut neceflum fuerit undique novos colonos traducere» me vacua incolis defercretur. lnclementia hiemis anno 7^-' eonftriftus eft Pontus Euxinus glacie triginta cubitfs alt* > atque proximo vere anno, 764. per Pofphorum in ProponO' dem perpulit pontus tam ingentia glaciei fragmina, ut hi* infifterent plusquam triginta homines, ac tuto veherentu* per maris undas. Magdeburgum adAlbim fitum, omnesqu e vicinias anno 7R9. Slavi , Vandalorum genus, devaftarUnt’ »mniaque loca in ditionem fuamredegerunt usque adVift 11 ' 3am fmesque Sarmatia. Peftis, quam diximus fseviiffe anu 17 74 6 . & duobus fequentibus Conftantinopoli , occidione taH* •lira, ut cadaveribus tumulandis deelTet humus, &qu»eCa' labria& Siciliaferturerupiffe, ea erat, quam vulgo a ligdd epidemico appellant Buionis. Bubo autem ’ elt glandula interfcmur & coxendicem ad latera pubi* j *' i ' aliis quibu*vis partiirts corparis Mtieph Appendix. rius ejusdem Principis Vitam confcripfit. (g) Lufit demum Camiine tolerahilis pro S »culi barba- rie verfificator Ethelvolphus Berenicius in Anglia: cujus nomen iiiultris Voffius interpretatur nobilem (g) Eginartho Jaccbus Curio, & ChrifUajms Mathiae nar¬ ta rit, captmn amore Imm.ec filije Caroli Magni &Hildegardis, noftu ad illam acceffiffe, reliftis in nive pedum fuorum vefti- giis, atque ab eadem comprefla Imma infuos fublatum hume- ros, ne detegeretur flagitium , ad locum hofpitio proximum fuiffe adfportatum, elegantiflimamque juvenculampereadem veftigia caute obfervata ad proprium rediiffe cubiculum ; ra tamen comperta ex imprella in nive Eginarthi pedum forma, Imperatorem confulentem honori fUiie., ac timoiiEginarthi , quem Senatus pleniš fuffragiis ad acerbiflima fuppljcia dam- naverat, huic Imma nuptias, admiraptibais omnibus, cs*.- (iliaffe. Lupum. NO- 288 E & M N O N U M ECCLESIiB SECULUM. C A P U T I. CONTIN U ATIO, SERIES^Uf PONTIFICUM. I n apoHoliea Petri cathedrafederuntpoft Leone * 13 III. Stephams JV. S. Pafchalis /. Eugtni^ JI. Valentinus. Gregorlus IV. Sergius //. ?' Leo IV. Benedicius III. S. Nicolaus 1. HadfB' nus II. Joanncs VIII. Marinus I. Uadrianus V ' Stephar.us V. Formofus. Bonifacius VI. Stephan' 11 FI■ Ron.anus. Theodorus II. Joannes IX. & B enr dictus IV. XCIX. StephanusIV. a X. Cal. Jul. an. 816. u s ' que ad 9. Cai. Februariasanni 8x7. Pontificis fu* - ftus eft munere. In tam exiguo 7. menfiumfpa® 0 nominis fui confuluit immortalitati. In Gallias eniP 1 profieifcenti occurrit, omnesque detulit honore 3 Ludovicus Pius F. Caroli M. quiab eodem Pontifi c ® Remis cum regina Irmingarda facram inundtioncfl 1 ’ aureum diadema, dignitatemque confecutus eft A 11 ' guftalem. C. Cum eodem Ludovico priftinafancivit fbed 6 ' ra, ad Pontificiam ditionem, &Exarchatumab.h°' ftium aggreffionibus defendendum, S. Pafchalis I qui eiedius poftridie Stephani mortem, poit ann° s 7. videiicet, anno 824. die Febr. 10. immortalitf tem eft afiecutus; pofteaquam Lothario F. Ludovic* > Seculum IX. Cap. I. 289 miffo Romam a Patre, Langobardici Regni coro- nam nomenque Augufti contulerat. (a) CI. Duos polt S. Pafchalem contentione infa- nientis populi fuiffe ele&os y Eugenium, & Zinzi- num, tradunt Hiftorici. Eugmius tamen canonice, & a majori parte lummum faeerdotium indeptus, eo potius eft ad annum usque K27. quoanno, polt regi- minis fui tertium, feztili rnenfe deceffit. Q>) CII. Vix Eugenio fuffe&us fuerat .Valcntinus Archidiaconus Romanae Eccleiiae, cum eodem an. 827, die ab inauguratione fua quadragefimo abiit ad plures; unde Virgilianuni illud ufurpat Papirius : Hihic tantum terris ojlendent fata, nec ultra EJfe Jinent. CIII. Rehidantem prae humOitate , Romanus clerus ac popuius elegitpoft Valentinum Gregorium IV. Ab lilo Oflienfis Civitas, ne pateret incurfio- nibus Saracenorum, cinda fuit novis mcenibus. Ut filios Ludovici Pii, Lotharium, Pipinum - & Lu- dovicum Patri conciliaret, Contandit hi Galliam. Quoniam rediit re infeda, hunc reditum nonmilU cum —--——-:---"V (a) S.Pafchalisl. Lotliario coronam. impofuit anno823.di* i' iorum gen ere, quifibilo ferpentesretiquos fugant, peracutaca' pita, oculosque rubeos, & candidamadinftardiadematisj 11 ?' culam gerentes: ur.de a nobio Nonantulse. CXII. Polt Hadrianum ad fummum Sac»dotium afcendit Stepharms V. Romanus. (f) Ratam is habuit S. Nicolai, & Hadriani II. &il'I. fententiam, qua Photium interdixerant communione: excufavit Marinam, nuo fedente ipfe Photius fuit reftitutus; atque effecit, ut Leo Sapiens Imp. Graecorum iliuni T 3 detru- fus eft. Verum redicns adpellicis amplexus, & re adNico* * laum delata, Lotharius ad fe purgandum adeundi Romam fru- ftra anno 867. licentiam petiit. Hac ab Hadriano obtenta, illuc fe eontulitanno 869. Tune perjurio, &horribili execra- tione, faera ctiam ufus Synaxi, affirma-vit, fe nunquam poftla- tam. aNicolao fententiam ad Valdradse acceffiffe confuetudL nem. Atperjurii, & execrationis fua: poenam luit. K ten im prascitato anno 869. poftquam lsetabundus Roma difccfferat, Placentia; dic 8. Augufti morteinopinata. deceflit. (e) Marianus Scotus & Sigebertus inter Marinum 8c Hadria- *um Iti. intrudunt Pontiftcem Agapitum. Commentitlus.eft: & error inde ortus creditur, quod anteaHadrianus Agapitus voraretur. (J) Raroniusappellandum cenfet Stephanum Sextum, (c cor. rigendum exiftimat illius Kpitaphlum produAum a Manlio. Cuf in cnumerandisPojuificibus,qui v o c a ti fucrunt nomine S tepka- 294 Ecce. Hist. Breviarium detruaeret in monafterium. Obiit VI. PontificatuS fui anno. Chr. .dir. 891. exeunte Septembri. CXIII. Poft Stephanum V. elechis efi Formofus Epifcopus Portuenfis. Vajia de illo circumferun- tur judicia, tum propter ea, quae ei primum conti- gerant, tum propter ea. qua; poflhac evenerunt Formofum enim e gradu dejeeerat, &in Galliasre- legaverat Joannes P. Vlil. devinčtum juramento, fe nunquam Romam, neque ad Ecclefiam fuam re_- verfurum. At fedi reftituerat fusa, & a iuramenti vinculo folverat fucceffor Joannis Marinuš. Ita po- tuit fummus Pontifex renunciari, licet dicatur pri- mus, qui ab alia Sede translatus iit ad Romanam- Virtutibus, ac fapientia plurimum commendatur. Tumultuariam fuide ele&ionem Formofi, elevant? fe contra eum Sergio Diacono, tradunt aliqui eX Luithprando: ideonue recenfent hoc in locoSchis- ma 13. confignandum inferius. Cum a Vidone Im- peratore res turbarentur Italis, Formofus evocavit e Germani?. Arnulphum Regem, aquo captaefl: Ro¬ ma, expulfi hofles, & impetratum Auguftum dia- dema. Id contigit anno 896. quo anno Formofus obiit pridie Nonas Aprilis. (g) CXIV. ni varictas occurrat, diximus in Adnot. ad Stephanum II. ;Ep'" taphium illud eft: Hic tumulus Quinri faeratos continet artus Prtefulis eximii Pont Jicii Stephani, Bis ternis annis popuium qui rexit & Urbem. (g) De Formofo ita Fhdoardus apud Mabillon'. Sec- 3* JJenedid, p. 3 . Prttfttl hic tprcpius Formofus laudibus altis Evehitur, caflus, parcus /ibi, larpus epenis. Bulgaricč Genu' Jidei qui femina fparjlt, Delubra dejlrt'xit, populutn aelejlibus armis ' Jnjlruxit, tokrans diferimina plurima: promptus Fxemplum trihtens, ur fr.t adverfa ferenda , Ei bsne viventi metuenda ir.commcdc mila: tu* Seculum IX. Cap. I. 2^5 CX1V. Elečtus poft Formofum Bcnifadus VI. qui fedit tantum diebus 15. atque a nonnullis exifti - matur violenter intrufus, atque ex Fontiiicum ca- talogo delendus. (h) CXV. Stephanus VI. Pontifex conftitutus po- tentia Adelberti Marchionis Tufcite, Formofum e fepulcro extrahiju(Tit, eumque, ac fi vivens fuiffet, degradavit, exuit pontificaJibus indumentis , digi- tisque tribus abfcifiis in Tiberim iaftari precepit. Cun&os, quos Formofus ordinaverat, gradu pro- frio depofitos, iterum ordinavit. Verum & ipfe Stephanus poft annum ac menfem Epifcopatus, an. >97, in carcerem conjeftus fuit, & ftrangulatus. (i) T 4 CXVT. Invento a pifcatoribus Formofi cadaverc, atque adVatka- namBafilicamdeportato, ferturfacras imagines in loculo Pon- tificem pofitum venerabiiiter falutaffe. Quodutique > fi verum eft, ejus pietatis, acreligionis, necnon legitimiPontificatus argumentum eft maximum. Erraffe puto O.lviftum, qui Fcr- irofum obiiffe ait die 14. Decembris. Defunčtum in die fančlu Jafchatis , fcribunt Contra&us, aliique apud Pagium. (h) Sceledum bominem, Apoftolic* Sediš invaforem, a fa- eri s Ordinibus degradatum, icribit Ven. Baronius ad annum S9 7 . S- I. IdemBaronius ad an. 904. S. 6. tradit. hunc Bo- nifacium damnatum fuiile a Joanne IX. Intrufus fuiffe dicitur faitione Sergii, de quo paulo fupra in Formofo. Fuit genere Etmfcus, obiitque arthritico morbo. (!) De Stephano VI. ait Flodoardus : Durus qui noflrit, propriis ac durior injlat. S&va quidem legat vivis, truciora fepultis ; Folconemque minis, Formofum. coneutit aclis. _ Fuit F blco, feu Fuico. Arehiepifcopus Rhemenfis, cui R. Pon- tifex Marinus . aut Martivus II. miferat Vallium, Formofus reto ampliffima eontulerat privilegia, ab eodem Flodoardo defcri- 296 Eccl. Hist. Breviarium CXVT. Abrogavit Stephani contra Formofum ačta Romanus, ele&us eodem anno 897. & poft 4 . menfes extin3;us fub initia an. 898 . CXVII. Viginti duntaxat diebus fedit potimo- dum Theodorus IT. quiFormofi cadaver in Apotlo- licam tumbam reduci juffit. CXVIII. Tumultuaria deinds eleilione in locum Theodori quidam fubftituere conati funt Sergium diaconum; fed canonice renunciatus ett, & folem- ni ritu confecratus Joannes IX. Tiburtinus, Sergio deje&o. Caffavit & Joannes ačta Stephani VI. ad- verfus Formofum, hujusaue ratas habuit Ordina- tiones. Vita funčtus eft ineunte menfe Augufti* anno 900. eique fuccelTit Benedičlus IV. defcripta. De morte ipfius Stephani hsee prselaudatus Flo- doardus: Vifus ab hinc meritis dignam incurrifie ruinam, Captus £? ipfe, facraque abiecius Sede, tene bris Carceris injicitur , vinclifque inncctitur atris, El fiiffocatum crudo premil ulcio letho. Stephanum tamen habuifTeprobabilem caufam aliqnamf*- viendiin Formofum vitafunčlum, neque huncfuiiTe criminis prorfus expertem, aifirmant aliqui cum Joanne MoTino P- ’• de facris Ordinationibus. Seculum IX. Cap. II. 297 C A P U T II. NONI SEC U U REC ENSEN T U R CONCILIA. Q uae de Formofo paulo fupra narravimus, coaftis Synodis mandata fuerunt executioni. Exhu- matum ejus cadaver, & proječtum in Tiberim a Ste phano VI. praehabita an R97. Romana & rur- fus nonorifice fepulcro reconditum auno 898. alia Romana Synodo a Joanne IX. congregata. Fue¬ runt Romše aliorum Sacerdotum in Šynodis caufse discuffae. Etenim anno 853. fub Leone IV. Syno- dali judicio 63. Epifcoporum depofitus & damna- tus eft Anafiafius, de quo fupra. Depofitus item Joannes Ravennatum Epifcopus in Romano Conei- iio an. 861. fub Nicolao Magno, eodemquePonti- fice an. R64. eje&us e gradu Rodoaldus Portuenfis, qui Apoftolics Sediš Legatus anno praecedenti 863. interfuerat Concilio Metenfi, & pecuniaa Lothario corruptus approbaverat ejusaTeutberga divortiiun, poftea ab eodem Nicolao I. una cum antefignanis prafatae Metenfis fynodi Epifcopis condemnatum, Vide capite praecedenti Adnot, aa Nicolaum. Syno- dus item Romana an- 881 . fub Joanne VIII. com- rnunione privavit Atlianafium Epifcopum & Princi- pem Neapolitanum ob fcedus initum cum Saracenis, ]unftaque cum eis adverfus Italos arma. Alla id genus extra Urbem celebrata fuerunt Concilia. Al - tinenfe an. 802. in provincia Aquilejenfi contrajoan- nem ducem Venetorum ob caedem ab eo patratam Joannis Patriarchae Gradenfis: Con/lantinopolitanum an. 8ofi. pro redituendo facris ininifteriis Jofepho, quem facerdotio interdixerat Patriarcha Tarafius: Stramiacenfc apud Lugdunum an. 836. ad ventilan- dam caufam Agobardi Lugdunenfis Epifcopi, &Ber- nardi Viennenlis, quiconiurationis ln regemLudo- vicum fuerant infimulati. At quaenam in caufa S. Ignatii C. P. & Photii Se¬ diš ejus invaforis, habita Puere Concilia 1 Principih T S S. Igna- 293 Eccl. Hist. Bkeviariujvi S. Ignatio ad patriarchalem fedem evečto, in Sy- nodo C. P. anno 854. percuffus anathemate, &de- pofitus fuit Gregorius Syracufanus, qui eledioni ejusdem Ignatii totis Jacertis obfliterat. Anno au- tem 861. juffu Michaelis Imp. indida Synodo3i8- Epifcoporum, in locum Ignatii paulo antea depofiti opera Bardae Caefaris, quem interdixerat ab Eccle- f;se ingreflu, fuffedus efl Photius, non repugnan- tibus iegatis Apoftolicae Sediš, Zacharia Ananis* & Rodoaldo Epifcopo Portuenfi. Qui e Conftanti. nopoli reduces an. 863. Romana in Synodo praefide Nicoiao I. ob male geflamlegationem damnati fue- rnnt, lata etiam fententia adverfus Photium, &Igna* tii definita reflitutione. Rurfus anno 8 < 58 . Komand in Synodo fub Hadriano II. ter didum efl anathe- ma Photio: & proximo anno 869. celebratum efl CoiiJiantinopoUtanum Concilium IV. & Oecumeni- cum VIII. Huic fubfcripfere Epifcopi idg. neque enim admiffi fuere, qui flabant a patribus Photii; in epiem pronuntiatum anathema fubfcriptione Praefu- luni firmatum fuit calamis in facro Calice intinčtiS- Defundo nihilominus Ignatio, reflitutns efl Photius; depravato a Bafilio Imp. animo Joannis VIII. & 3 Photio rurfus intrufo coadum eft anno 879, Conci- lium aliud C. P. oppofitum pra?cedenti. Iftud tan- quam Oecumenicum jadant Gneči Schismatici, & ei interfuiffe ajunt Epifcopos 383. Adfuere & Le¬ gati Joannis, Photio munera Pontificalium orna- mentorum deferentes. Rejeda in eo Concilio par- ticula Filiofue Leo Allatius, aliique illud refuta- runt. Ad extirpandas hserefes habiti fverunt alii Epi¬ fcoporum conventus. Etenim Iconomachi rurfus damnati fuerunt an. 814. in Concilio C. P. 270 Epi¬ fcoporum fub patriarcha Nicephoro : quamquameO- dem anno Iccnoclaftse, Nicephoro depofito, & fub- ftituto Theodoto, pfeudofynodo decreverint, Im 3 - gines efle abrogandas. Verurn harum cultus refti- tutus efl fub Methodio, altero Concilio anno 84 2 - Repullulans Theopafchitarum hierelis damnata rur- lus eflanno JS2. in Concilio Romano, fub Nicoiao L Prše- Seculum IX. Cap. III. 299 Praedeftinatianorum h sere fi s una e um Gothefcalclio monacho, & presbytero profcripta eft an. 848. in Synodo Moguntina , & an. 849. in .Carijiaca. (k) Plura demum Concilia pro difciplina Ecclefiaftica fuerunt congregata, ut fub Caroio Magno Aquis- Krani anno 812. Arelate anno 813. eodemque an- no Remis, Turonis, & Cabilone ; atque fub Ludo- vico Pio Aquisgrani anno 816. Panfiis anno 824. Apisgrani rurfus an. 828. &c. C A P U T ur. DE H 4 ERESIBUS EXORTI3 SECULO IX. P aucis tertium caput expediam. Etenim derepuf- lulnntibushoc Seculo haerefibus Theopafchita- rum, & Iconomachorum, neceffum ncn eft plura dicere. De errore, & Schifmate Grsecorum, quod maxime invaluit aučtore Photio, & de rejefta ab illis particula Filioque, pertradtatum eft fupra. Me- moravimus quoque Thiotam pfeudopropbetiffam, quse audebatallerere, diem&horam judiciiextremi minime a fe ignorari, Moguntiae idcirco affečtam verberibus, & in exilium expulfam: led malo infa- nam (k) Hsc tam en hserefis fičtitia eft. Gothefcalchus prasde- ftinationis &i;rati»affertorp 1 ures, clariflimosque patronos ae vindices adinvenit, S. Prudentium, S. Remigium, Florumdia- conum, Lupum Ferrarienfem, Ratramnum monachum Corbe- jenfem, & Synodum Valentinam anni 885. in qua capitula Ca- Tifiacsfuerunt rejcčta. Vide Flod. lib. 3, Mabil. An. lib. 30. Fleury H. E. libr. 49. & librum noftrum 6 . de Th. difcipl. ta P- 14. ubi de Gothefcalcbo plura. Vide infra cap. 4. A i- yerte, duoefle diftinguendaconciliaCarifiaca,unumanni R49. in quo primum damnatus eft Gothefcalchus , alteram anni *53- in quo co»tra illujn c .u:; fuerunt quatuor Capitul*. 300 Ecc. Hist. Breviariitm nam, quam hsreticam appellare. Praedeftinatiana *utem haerefis eoruin eft, qui ele&ionis, & repro- bationis decreta ita adftruunt, ut neceffum fit prae- deftinatos falvari, & damnari reprobos, fed hanc hserefirn tradidifle Gothefchalcum, non eft, utvul* go dicitur, exploratum. CAPUT IV. DE SCRIPTORIBUS EC- C LESI ASTIC IS NONI S E C U L I. P rincipio eos, qui cum multiplici fcientiarum ge- nere fuerint exornati, in facrarum Iitterarum Au¬ dio prsefertim locarunt operam, arbitror effe laudan- dos. Inter quos recenferem lubenter Claudiuni Hi- ' fpanum, difcipulum Felieis Urgelitani, promotum anno 821. a Lu iovico Pio ad Epifcopatum Tauri- nenfem, fcripflt enim in vetus acnovumTeltamen- tum Commentaria permulta; nili contra faeras Irria- gines, & Cruces debacchatus fuiffet, fuamque im* pietatdm adverfus Theodemirum, pium dočtumque Abbatem Gallicanum, Apologetico feripto teniere vindicare curaflet. Claudio itaque omiflo, laudan- di occurrunt Hiymo Alcuini difeipulus, qui praeter Breviarium Hiftoricum, & Tračbtum de Corpore & Sanguine Domini, Commentaria edidit in Pfal- mos , inlfaiam, in Epiftolas Pauli, in Apocalypfin» atque in Evangelia Homilias ; Pafchafius Radber- tr/s, qui pariter pneter fingularem librum de Sacra- mento Corporis, & Sanguinis D. N. J. C. & duoS de Partu Virginis libros, Evangelium Matthsi > Pfalmum 44. atque Jeremiae Threnos libris si. lu- culenter expofuit. Rabam* Maurus , carmine & foluta oratione cla:us per divinarum Scripturarmn amplitudinem longe lateque diffufus : Bertharius Abbas M. Caflini, ex cuius feriptis fupereft Opus <2* in uttumque Teflamentum : & Remigius Mo- * nachus 1 Seculum. IX. Cap. IV. 301 naehus Antifiiodorenfis, a qno confcripti fuerunt Commentarii in onines Pfalmos Davidicos, in XII. pofteriores Prophetas, & in Epiftolas Pauli. Quo- rura Haymo obiit anno 8?3- Pafchafius Radbertus an. 851. Rahanus Maurus an. 85*5. Bertharius * Saraeenis ma&atus ad aram an. 884. & Remigim deceffit circa annum 900. Pafchafius vero, Haymo , & Rabanus, quo- niam de Sacramento Corporis & Sanguinis Domini egregie pcrtraftarunt, eorum quoque numero , qui Ecclefe illufirarunt dogmata, funt recenfendi. Ad quoruin claffem acceffere Agobardus vira funftus an. 84°- Theodcrus Palaeltinus pro fide Orthodoxa In Bithyniam rclegatus anno 883. Dungalus Mona- chus S. Dionyfii, Parifienfis, cuius mors contigit paulo polt annum 830. & Jonas Epifcopus Aurelia- nenfis, qui obiit anno 843. Horum anteni primus hsrelim Felicis & Elipandi, Judaeorum pervica- ciam, & Iconomachorum impietatem fcriptis ex- agitavit: reliqui item pro SS. Imagmum cultu ex- ercuerunt gloriofa certamina, ac dno prsefertim podremo Joco memoraci, qui refutarunt Claudii Taurinenfis Apologeticum. Exagitatis hoc feculo de divina Prjededinatione qusflionibus , de his plura confcripferunt Lupus cognomcnto Strvam; (/), quem obiiffetradunt paulo polt annum 861. Flo« rus Diaconus Lugdunends, qui Ecclefiae fua? 110- mine an. 8,82- ediditlibrum de Praededinafione con^ tra Joannem Sc >tum , cognomine Krigenam. Duo item Monachi Corbejenfes. Chrijtianus Druthmams, & Ratramntis ; nec non Gothescalchus Monachus Orbacenfis, qui non ex cliarifmate hancfubiit pro-" vinciam, & audiit tanquam Prsedeftinatianus. Per- fonabat horum trium farna circa an. 840. Acuere contra Gothefcalchum calamos Amulus Lugdunen- (!) Quldam Lupum Servatum a Lupo Abbate Fcrrirlenfi iiŠiuguunt. At Balu7ius, SirmontfUf, MabUian, aliiipie ■ •nduat,, imuin ewidwns'' s 302 Eccl. Hist. Breviarium fis, (m) & Hincmarus Rhemenfis, aliis vero lucu- brationibus praeclarifllmus. Ambo aduerfus Gothe- fcalchum fcripferunt circa annum 85°. Ad parteS tamen Gothefcalchi accefliffe videntur S. Pruden- tius Trecarum inGallia Epifccpus, qui deceffit an- no 8fi 1. & S. Remigius Lugdunenfium pod Arnu* lum Antiftes, qui obiit pod annum 8?5- qui acerri- me pro veritate divin* Praededinationis pugna- runt. Hincmari refutarunt Capitula, atque hsere- fim Fraedeftinatianam putarunt effe commentum , hoc nomine infamantium S. P. Auguftinidočb-inam. Jaannes Erigena , & ipfe Gothefcalchi oppugna- tor, cuius mentionem teci fuperius, anno 883. 3 difcipulis Malmesburii graphiis confixus miferrime interiit. Hiftoricis hujus Seculi adnumerandi funt, Ano- nymus aučtor Annalium Francorum : Nicephoru* C. P. aučtor Breviarii Hiiiorici, & Chronologi* tripartit*: Eginhardus natione Germanus, qui edi- dit Vitam Caroli Magni, Breviarium Chronologh cum, & Annales PipiniRegis, Caroli M. & Ludo- vici Pii: Andreas Agnellus Ravennas, a quo con- fcriptae fuerunt Vit* Archiepifcoporum Ravenna* tenuum : •Sergius elegantiflimus aučtor HiftoriS Iconcmachorum : Eulogius Hifpanus lcripfit de Mar- tyribus Cordubenfibus: Ernoldus Nigellus res ge* Ra s Ludovici Imp. elegiaco narravit carmine- Tkeognojjus C. P. defcripfit Caufam, & illatas S. Ignatio injurias: Petrus Siculus litteris tradidit Hiitoriam Manichaeorum: Ado Vienneniis in Gal- lia Epifcopus Martyrologium , & Breviarium Chio- nicorum ae fex aetatibus mundi: Anajlajius Abbas, & S. (m) Amulus, feu Amulon fcripliiTe dicitur contra epiftolam Gothefcalchi, fcd hancfuppofitam cenfent Mauguinus, aliiqus viricruditi; tum quia S. Remigius fucceflor Amuli, Florus, & Lugdunenfs Ecclefia pvo Gothefcalcho pugnarilnt: tum etiam quia fragmenta, quae e Scriptis Gothefcalchi fuperfunt, doitrinam eontinent direite oppofitain erreribus refutatis ab Amulone. Seculum. IX. Cap. IV. 303 & S, R. E. Bibliothecarius feptimi, S: ofravi Ge- neralis Concilii Ačta, Hiftoriam Ecclefiafticam tri- partitam, Iibrum pontificalem, feu de Vitis EP. Ro¬ ni anor um, & Colle&anea rerum fpečtantium adhU ftoriam Monothclitarum collegit atnue difpofuit: & Ufuardus monachus S. Germani Martyrologium fx aliis Lujus generis libris contexuit. (») Monachorum reeulas, ritusque Ecclefiae plures explicaverunr S. BenediHus Abbas Anianae Codi- cem Veterum Regularum, earumquc expofuitCon- cordiam : Amalarius Fortunatus ArchippifeopuS Trevirenfis fcripfit de ratior.e rituum baptifmi: (o) Amalarius alter Metenfis de Eccleiiaflicis Officiis , & de Ordine Antiphonarii: IValafridus St rabo Ger- manus edidit inter caetera Opus de exordiis & iu- crementis rerum Ecclefiafticarum. His addendi, qui de vario pcrtn&arunt argu¬ mente); cujusmodi funt TElfrhlus legio ortus ge- nere, qui Saxonum lingua HiRoriam V. Bedae, Pfalmos Davidis, Gregorii M. Dialogos, aliosq libros defcripfit: Apobardus Lugdunenfis Epifco- pus, cujus extant pliilofophicae iucubrationes de gran- (n) Martvrologium Ufuardus ex Flori, aliorumque fcriptis cor.texuit, dicavitque <. arolo Tmperatori; &in lucern prodne snno 1568. cum notis & additionibus Joannis Molani. Kx hac vita migrarunt Ufuardus anno 8o, fcilicet regularum Ecclefiafticarum lex& conciliatio, pluraque£«/* 5 bT«, aut opera fuperaddita. Coronidem apponent tres AuguftiPrincipes: O- rolus Magnus , cujus habcntur complures Epiftols* Capitularia colle&a an. 827. ab Anfegifo Abbate, & libri Carclini nuncupati, de non adorandis lmagi- nibus latrine cultu, quos tamen permulti Carolo ab- judicant: Bajilius poft Michaelom Imperator Gr s- 1 corum, qui fcripfit capitaExhortatoria 66. ad Leone® Filium, &librum de Jure,quiperiit; deditqueopS' ram, ut augeretur, ac perficeretur Gracorum M-; - voAo Reges creaverat, an. 833. conjuratione fada infe dias moliti funt, eumquein crenobium,detruferunb quoniam duda fecunda conjuge Juditha, ex haC procreaverat Carolum , quem ut hseredem confh' tueret, neceffum erat aliorum imminuere ditionem- Verum diffentientibus tribus illis fratribus, in Im- perium refiituitur, & regnavit ulque ad ann. 84 °; quo deceffi t XII. Kal. junius, exado Imperii anno ~6. ( q ) f Faftis Sandorum prae ca?teris habentur infcriptb 12. aie IVlartii Theophants Monachus, vita funftus an. 818. 3. Apriiis. Ničetas Abbasmortuus an. 84 3, 12. Novemb. Theodorus Studita, m. anno 826. n- Martii. Euthymius Epifcopus Saraicenfis m. anno S28. 13. ejusd. menfis. Nicephcrus C. P. ipfomd anno defundus ; aliique permulti, exilia, serum- nafque padi pro facrarum Imaginum cultu. Traje- di etiam Fridericus Epifcopus Martyr occubuit an- 838. die 18. Jul. quod Regent redarguiffet ob intro- » dudam pellicem confanguineam. Ludovico Pio luccelTit in Imperio Lotharius &: liorum ejus natu maximus (r). A Pafchali I. an¬ no pj) Juditha Ludovici fecunda uxor , & mater Caroli Cs.l'>’ filia fuit Guelphi Altorfienlis in Servja Comitis, elcgantifl-' :n» forma mulier , & impenfe a viro adamata. Nihil it J ' que mirum, fi conjugis hujus confilio Ludovicus imperi juter Lotharium, & pradictum Carolum diviferit, alioruja- que filiorum imminuta ditione, diiTidiis , qua magnam rei- puhlica attulerunt perniciem, occaficnem prabuerit, »iiiiiui* 1 indulgens fagacifiima remi n a amori. (r) Lotharius Gsnnanoruailingua Ludherr, Lud/terus, quo vc- cabui ' 1 A Seculum IX. Cap. V. 3°7 no 323. vivente patre acceperat Augufti nomen, & Longobardici Regni coronam. In divifione pater- ns ditionis obtigit ei Auftrafise regnum , aidtura pofthac Lotharingia. At fratrum invadens principa- tum cum his infeliciter geflit bellum ; cumque im- peraffet annis 15. attonfus in Monachum in Abba- tia ad Prumiam fita, anno 855. nuncium feculo, imperioque remifit. Renunciatus tum Imperator Ludovicus 11 . filius Lotharii, & Hermingardis, lit- terarum cultor , aequitatis ftudiofus, & eieemofy* narum largitor munificentiffimus : qui pulfis ex Ita- lia Saracen is , atque Normannis e Gallia , obiit Mediolani an. 875 - Imperii autem 20. Capta a Saracenis anno 845- Phrygiae civitat« Amorio, Martyrii palmam perceperunt quam pluri- mi, inter quos 42. laudant Martyrologia pridie no* bas Martias: obiitque circa h se tempora die No- Vembris 4. Joannicius montis Olvmpi in Bithy* nia celebris anachoreta. Apud Italos jnaftarunt plurimos Saraceni ex Hifpania , & Africa acci* ti a Siconulpho , & a Duce Beneventano Radel- gifo anno 843 - qui ulterius diripuerunt Montis Caffini monafterium , fublatis inde immenfis > Re- U a gum obulo fignlficatur Populi Tiominus. Lotharius declaratus fui: a patroRex Italije, & Imperii collcga anno 817. Polt plura cumfratribus certamina, cum iis tandem convenit, utipfecunr titulo imperatoris Auftrafiam, Burgundiam, & ltaliam teneret: Carolo cederenc, qu*a mari Britannico ufque adMofa:nex- tenduntur: Ludovico , quidquid continetur in Germani* ultra Rhenum: Pipino Aquitania. Monafterium , quod an. 855- ingreffus elt, apud Treviros fitum dicitur; at inde duodecim diftat leucis. A fiuvio, quem incola P rum vocant, appellatur Prumienfe, Stoppidum Prumia. Specbat celeborrlmum illud monafterium ad Monachos S. Renedifti. Obiit I. otharius an* no 855. III. Calendas Odtobria; fufcepit ex Heimingarae filia Hugonis Comitis , quam uxorem duxerat an. 821. tresfilioJ, i.udovicum , qui ei iucceilit in Iinperio , I.otharium Regen> J-otluringi*, Sc Cirelum pauld polt morteiu patris iublatmu c 30 g EcCL. HlST. BrEVIARIUM gum Francorum donariis, 130. libris auri puriffifflb argenti nongentis, gemmarum, & auri fignati čo¬ pu quam maxima." Septies autem locupletiffhnaS depopuiati funt aeabs. Jiorumdem SaracenorUtn an. «5=, efterbuit Cordubas perfecutio : in qua Eu- logius Presbyter, Aurelius, & Felix ; Flora & ria virgines Joannes, Ifaac , & Georgius Monachi* aliique plurimi martyres occubuerunt. Quorumcq- litur in Faftis San&onnn memoria die u. Martii, 34. Novemb. 30. Auguffi, & 16. Septembris (s)- Viennenfi in Gailiis KccJcfia die 33. Januarii ieftutu agi tBernardi Archiepifcopi: Atkamjia viduse GrsCi, & Latini die 14- Augufti ; & ne catalogum conte- xam prolixiorem, Theodora Imperatricis n. Febn Menologia Gratcorum. Modo ut ad Seriem Auguftorum revertar ; Lu* dovico II. abfque mafculina prole defun&o fuccef' fit an. 875. Carolus II. filius Ludovici Pii ex Ju* ditha, Ca/i'as, a calvitie capitis cognominatus. Huid autem, nondum expieto biennio, fublato e viviS veneno fibi propinato a medico quodam Judreo.fut- fečtus eft in regno Francorum, at non in Imperio, Ludovicus III. appelhtus Balbus ei natus ex Her- mintrude. Imperator enim renunciatus eft Caro¬ lus III. a corporis habitudine Craffiis denominatuS* nepos prseakfti Caroli Calvi & Lotharii. Atqu® is a Joanne VIII. coronatus anno 88 i., Richarda filia Scotiae Regis inique repudiata, tanquain rega* impos dCpofituš eft anno imperii fui 7. Chr. PEi- 887 - Quarto poft Caroli Craffi abdicationem anno, id eft, 891. IViilo duxSpoleti, contranitentibuS Arnulpho, fiiio ex Carenfina pellice Carolomann* f.lii Ludovici Regis Germaniae, & Berengario Fo r roju- (s~) Inter Al M. Cordubenfes recenfentur item Aurea V. iv Juli). Argimirus Monaclius 2 R.,]un. Cohtmba 27. Sept. Sij*' Handus i< 5 . Jul. Paulus, & Theodcmtrus 20. ejusdem inenaS' Memoria etiam agitur Emila, & Hicremia 15. Sept. Kog ^ 1 Sc Servidei prosimo di* \ C. Ltuvi tildi, & Ciirijlvphvri Augufti, Seculum. IX. Cap. V. 309 *°julienli, obtinuit imperium, quod abrupta repen- ^ v ena anno 894. cutn vita dimifit. Poft quem ha- fi-'fcepit Widonis filius Lambertus, ab Ar- eti - MP enus laudato deječtus e fol.io anno 896. rrn J IXerit usque ad an. 898. quo anno inter ve- neiir m Egone filio Manfredi Comitis Mediola- c? 1S opcifus eft, fparfo rumore s ex equo lapfum ciii w fllicibus elififle. Verum nsque Arnulpho, T /l v c J~mannos vicit , Jed non animalia tetra, ut quondam Sylla, perejus obit. (t ) rf 0 ,^ e ^ lr l u it Arnulphus er Deyta fecunda uxore Lu- fed ’ P 3 - 11 ' a Princlpibus Germani* fuffečtum; d e , Svera _nunquam coronam accepit.Imperii: un- Arnni°t-Y^ etur ' nter Imperatores computandus. ®efo • ita 9 ue fucceffor fuit Ludovicus 111 . filius 2^ s Regi s Aralatenfiunl, coronatus a Benedi- fis a • a n. 900. Hanc Berrngarius dux Forojulien- p5 V - ’ Verone ccepit, & excoecavit , occu- Jiiej, 1 S Ue t0<: uni Longobardicum Regnum. Ipfe ta* an. o eren garius non eft appellatus Imperator ante ’ v 6 - ut proximo Seculo dicendum eft. me ^Pauca modo de fan&is viris fubiiciam. Com- Abba/ 3 ^ en ^ m fuperiori capite Benediclum Anianae inus a j 1T1 ’ & Bertharium Caflinenfem : quorum pri- nia rt: a P e r e nnem vitam migravit anno 821. alter M ar A 10 a Saracenis affedtus anno 844- Ad haec fyinbJr-Tp ls ] ' n ferta funt nomina die 4. Februarii ‘ n ^remenfis Epifcopi: 10. Sept. Theodardi U 3 Epi, N^f 0r , n ^° Sylta fcribitSex: Aurelius Viftor de Viris Republica ordinata, Dictaturam depofuit ; un- e&ptus Puteolos concejjit: & morbo, qui Plithiriafis s S&$ t d tnte jn. Eft autem pBsificicrif morbm pedicaJar:*., » Pt an. 87 i. iidem Saraceni attulere. In Africa lte:n an, 893. urbes, templa, hominesoue ignefer- r °que rexarunt, Vefum' Seculi Noni 316 Verumtamen non omnia Saracenorum fari tat! profpere contigerunt ; fiquidem an. 848. a Lothario Imperatore Benevento expelluntur. Illos item an- no 866 . bello laceffivit, & Bario ar&a obfidione conclufit Ludovicus II. Salerno rurfus illos Ludo* vlcus ejecitanno 874 -ibique ipforum Saracenorum, qui ex Africa advenerant, princcps Abdala , dum niteretur in templo S S. Martyrum Fortunati&Caii comprimere virginem, lapfa e tečto trabe peremptus eft, illsefa omnino puella. Extraltaliam pariter Sara¬ ceni non femel fuerunt attriti. In Hifpania quippo Rex Ramirus anno fecundo regni fui feptuaginta Saracenorum milila trucidavit, atque anno 880. ab imperatore Bafilio expugnata, &'deletae(l illorum claffis, quaOrientis orasplurimum infedabant. In Gallias anno 845- irruperunt A r ormanni e Nor- vegia, & Svccia profečti, duce illorum Rege Ho■ rich Germania item ab Hunni^ anno 889. miferri- me fuit devadata. Alia, qum Chronicorum Editores adnotarunt, perfunftorie recenfeo, id e d , terrsemotum, qu° Roma? primo hujus Seculi anno corruitS. Pauli Ba- Ulica : vadatam anno 807. Rhodum ab Aaron Ra* chid : infelicem Pipini contra Venetos expeditio- nem anni 8 10. haud feliciorem Bernardi filii Pipini adverfus Ludovicum Pium, aquo deviftusanno 8 i 7 - erutis oculis miferabiliter obiit.- Forum Julium anno 828. direptum a Bulgaris: Bafilifcum Roma? anno «47. peflifero halitu homines interimentem-, ut dixi cap. 1. in not. adS.LeonemIV. alteram, & exitio- filTmiam Tiberis exundationemanni 856. abAnafta- fio commemoratam: occupatas anno 878 . a Sarace- nis, & lere deletas Siracufas: ab iisdem incenfum anno 884. monafterium CafTinenfe , atque interfe* 1 dum Abbatem Bertharium, praelaudatum capite $• I obit im Joannis Scoti viri dočtiffimi, quem in An- glia anno 883. difcipuli graphiis necarunt, prout in- nuimus eodem capite 4 - nuper citato. Quamquam vero Gruecis confilium Imperatricis Irenis transeun- di ad nuptias Caroli Magni, de qua re diximus pr*‘ cedenti Seculo pagina 233. magnopere difpliceret; nihilo tamen minus Nicephorus, quirelegata(Irenein 1 Lesbum J Appendix. 317 iesbum infulam maris ./Fgaei, urbemque Mitylenera Graecorum confecutus eft Imperium, paffuseftduos appellari Imperatores, Orientis urnim, _& alteruni Occidentis ; eodemque anno 802. quo ipfe ad Im¬ perij Orientalis fafligium eve&us fuit, Carolum Ma- gnum agnovit tanquam Occidaualis Imperii Augu- ituni, atque fupremum Dominatorem. Itaduocoa- luerunt Imperia, utriusque finibus conflitntis. Am- pliffima autem Venetorum Respublica duos per id temporis creavit Duces : quorum unus cum lino, alter cum altero Imperatore de rebuS politicis per- tra&aret. Caftigati, cultique fuesiunt hoc vertente Seculo moreš. Inftrudi exercitus dypeis, arcubus, teliš, caffidibus, thoracibus, alilsque armoBum, quse in defuetudinem abierant, generibus. Magillri, feu Tribuni Equitum rnunus, in Galliis prsefertini, co- honeftatum efl titulo dignitatis, proceribusque col- latum. Salica lex eorum Francorum propria, pul¬ il Sala flumine Salti a Strabone , aliisque Ge o gr a- phis denominantur, decernebat autem filiorum ac poflerorum haereditatem, cum ante inviolata perfe- veraffet, ccepit imperante Carolo Magno immutar. Conflat hsc immutatio ex ablato Saxonibus ab eo- dem Carolo jure fucceffionis, quod arino 814- refti- tuit eis Ludovicus Pius : atque ex hujus inter filios divifione fadta anno 8 17. '833. & rurfus anno 836. quae in feipfum, ut narravimus, provocaviteorum- dem Filiorum arma. Chrijlianiffimi Regis titulus collatus fuit Carolo Lalvo anno 859. in Synodo S.i- f onarise, vulgo Savonieres : quo titulo a Stepbano I. cohoneflatus fuetat Rex Pipinus anno 755* Pro- prius autem titulus idem evafit Regum omnium Galliarum ab anno 1469. & a regno Ludovici XI. Secernebatur hoc nono Seculo condito hominum indumentorum diverfitate *, vetitumque vilioribus in veftibus incedere pretiofis. Ipfe CaroluS Magnus, ut litteris prodidit Eginarthus , tunica lanea, & hiemali tempore pellibus lutrne, animantis amphibii induebatur. Obtinuit in iudiciis c)'ucis experimen j ‘um, praeter commemorata capite fexto ibrventia 318 Seculi Noni Appendix. aquse, ferrique candentis; & pro illofententiajpvo* ferebatur, qui diutius tenuiilet manus extenfas> atque in crucifixi modum conformataL Praeter enumeratos cap. 4. perpauci extant fcri' ptores hic recenfendi. Sabbatius, jubente Leone VI. collečtionem legam, quaefuerat inchoata imperante Bafilio Leonis patre, perfecit, atque fe< voluminibus, quae infcribuntur Bajjlicum, dve Ba- Jilica Jura., complexus eft. Regio ortus genere* & ftylo , moribusque candidus fuit Nithardus , qui fcripfit de ditlidio filiorum Ludovici Pii. Libri Pto- lomaei Aftronomici, quorum titulus Almagejlum , j n Arabicam Linguam translati fuerunt anno 827 - in urbe Babylone , jubente Saracenorum Rege Ali” 11 ' moti, five, ut Scaiiger, & alii quidam vocant; MA- mon. Dum autem iidem libri anno 1230. juffu Frf derici II. Romanorum Imperatoris exArabica in La- tinam linguam converfi fuerint, fequitur Ptolema' cam Adronomiam Graece primum confcriptam,apu^ Latinos obtinuiffe, antequam Iingua Graecoruin i* 1 Europa eadem Adronomia nota foret. Obfcuriad- modum, & tortallis commentitii, Scriptores duo Genealogia? Regum Frifis, Solco, & Sivardus, Mi¬ chael Pfellus fummus philofophus , & praeceptor Leonis By7.antini, itidem Philofophi, didinguendu# ab altero cognomine, de quo in Seculo XI. PrS' claros Poetih, qualesextiteruntinter Latinosimpe' rante Augufto, floruiffe inter Arabes fub Caliph* Aaron-Rachid , cujus fupra meminimus , tradunt complures. Photius, quem commemoravimus w- pra capite quarto, fcripfit quoque in Ari do teliš O' tegorias. Anonymus, qui Belga creditur, labente nono Seculo litteris tradidit res gedas Normanno- rum. Carmen infcriptum de Sobrietate nuncupavit Carolo Calvo Gallus Milo : fed is inter Scriptores Eccledadicos, fi omnes & finguli forent numeran- di, locum haberet: cum Vitam .9. Amandi exar»- verit. Adde Hugobaldi Poema de laude Calvorutni eujus lepidum illud initium, Carmina clarifonte Calvis cantatč Camatue . DRfJ # * *» 319 DECIMUM E C C LESIiE ŠEGULU M. C A P U T I. SUMMI ROMAN-® ECCLESI® PA STORES. V ita funčto Bencdičto IV. inter Romanos PP. CXIX. quem dbdmus admiiilftrafle poft Jo* annem IX. Eccleliam, anno 903. Odobri« Uberite menie. CXX. Necnon Leone V. Ardeatino. fiveexRu- tulorum i# Latio colonia, ftatimpoft Benedieti obi- tum iubrogato, de quo Fiodoardus, Emigrat anu, fuum auam luna Iris mpltat orbem , CXXI. Atque etiam Chrijlophoro , qui eodem »nno 903. exeunte Novembri, excelftmoccupave- ratfedem, liane coaftodeferere, &primo incceno- bium, deinde in carcerem detrufo , ac miferrima movte fublato, ut in Hiftoria Caffinenfi tradit Leo Marficanus : his, iuqu:l nau guratio in Pontificem Maximum Jnannis Rent Unc enim Sergius HI. ex Marozia nefario ftuof at ConCll bitu. Cunfta gefllt ad nutum ince- c u ® parentis, & vitrini Hugonis Regis Italiae» Co ‘ C P , .° Marozia mortuo Vidone inierat fcelerata t res ud ja- Vido enim, & Hugo uterini erant fra* r ext ’ a anno autem 931. usque ad initia anni 936* ci e g aUente anno tegiminis Joannes praefuit E* Deinde Epifcopatum tertuit usque a 4 Hoji lni non gentefimum tricefimumnonum Leo VIL la nus, appellatus a praelaudato Flodoardo, ■“'titus ajjiduis precibus fpeculdmhe čelfus Affwu levus Japiens , atque ore fercnus. Par i trium anfiorum, ac mezlfium ali* 4 CYyv*° ^derunt Stephanus Vili. gene ^ Marinus II. Quorum lile GermaftuS ir iari j e fuffedtus Leoni opera Othonis Regis Ger* 0i e ; deceffit menfe .Julio an. 942. vulneribus fa* tozi s ' |Us i n ^dtis ab Alberico filio Vidonis, & Ma¬ te s a’ , a deo deformis, ut erubefCeret palam prodi* Ul aPl01 —--. lierii * !re . nt .> fed legatorum Regis Pontificem ’ Ureviariu. m . Tom. L X fatiS 322 Eccl. Hist, Breviarium *■ fatis fuis prseceflifle adventum, fcribit libro 9- Hifto* rise Danicas Grammaticus 5axo. CXXXIII. Poft Agapetum , malorum confilio & confpiratione fummum Sacerdotium ufurpavit Odtavianus filius Alberici, dičtus immutato nomin® Joannes XII. (a) Ad omnem lafciviam , lic ma- lum dicitur fuiffe propenfus. Cum Othone Germa* niae Rege coluit amicitiam; ab ifto poftmoduni alienatus, ad partes Adelberti deflexit. Quare gra- viffimis accufatus criminibus Pontific-ttu exutus eft, fubftituto Leone Vlil. quem alii inter legitimos Pontifices numerant: unde Leo creatus anno 1049- dicitur hujus nominis IX. Sed revera Leo Vlil- Pfeudopont.ifex fuit, eoque a Romanis pofl duos menfes erpulfo, Joannes fuit reftitutus. Obiit au- tem pridie Nonas Majaš anno 964. (b) De hoc Pon- tifice Rosivida , aut Rhofoita, nominalis Saxona, im ter Poetas Latinoslaudata a Voffio cap. (5. inHeroi- co Carmine de geftis Othonum Caefarum ait: Summuin pontijlcem qu£dam perverfa patrantem, Ljus nec monitis dignitatem credere crebris, Sediš ApoJloUcč fraudari fecit honore , Conjlituens alium reetoris nomine dignum. CXXXIV. Bencdičhim V. absque Othonis coR- fenfu, contra quem jurejurando promiferat, Joanfl* populus Romanus fufFecit: unde Otho cum exerci- tu ad urbem accedens, coegitcives, ut rurfus Led¬ nem VIII. fufciperent, ac Benediftum, in ordinei« redačtum, fecum in Germaniam abduxit. Errant Luith- (a) Natus annorum ir. Ethunc occaiionem dediffe fabul* Joannas Fapiffa quidam tradunt. Sed repugnat ratio temp«* rum, ut conftat ex prseced. Seculi capite I. (b) Continuator Luithprandi mortuum]oannemXn-_ a i t e! - vulners ijiSitto, dum nočtelecuja uxors cujusdam viriobl 5 ' ■ftaret. Seculum X. Cap. I. 323 Luithprandus, aliique afierentes, Benedi&um jure meri;oque fuifle exaučtoratum. Eodem fere tem- pore, anno 1,65. Benedičtus, & Leo deceffere. CXXXV. Sedit poflmodum annis quafi feptem Joannes XIII. ex Epifcopatu Narnicnfi ad Roma- num, Othone affeutiente, translatus. Romanorum feditione Capuam adire compulfus fuit; fed Othone in Italiam properante, revocatus efl: Pontifex, & feditionis au&ores damnati capite. Ad Polonosnu- perrime ad fidem Chrifti converfos mifit Epifcopum Tufculanum iEgidium: obiitque anno 972. die 6 . Septembris. CXXXVI. Obfcurus fuit Pontificatus Bcnedicti VI. CXXXVII. Deni II. CXXXVIII. Atque Benedlcii VII. Etenim Ee- nedidtum VI. nequiffimus Cardinalis, Franco no- mine, jugulavit, ac Pontificatum arripuit, fibi Bo- nifacii VII. nomen impofuit, ac paulopofl; Conftan- tinopolim expiiata Bafilica Vaticana prohigit- Fru- ftra itaque Papirius queritur, eunidem Bonifacium a Platina faerilegii danmari. Donus inauguratus an. 974. vita fundtus eft anno proximo. De Benedičto Vil. hoc unlim memoriae pofterorum traditum eft, fediffe usque ad annum 984. Ctetera ex incertis pro* fluunt. hiftoriis, veluti quod e chronico Ditmari Epifcopi Merfeburgi colligit libro 4. Papirius, obi- ifie in exilio ; id enim ad Benedidtum V. aibitror referri oportere. CXXXIX. Alii Cjiiatuor, federunt Seculo X. Ro¬ mani Pontifices, ni ni; :ii m Joannes XIV. CXXXX. Joannes XV. CXXXXI. Gregorius V CXXXXIT. Et Silvefter II. .ToanneS XIV. Epi- fcopusantea Ticinenlis, o&avo Pontificatus menfe in Hadriano inclufus carcere, farna & veneno fublatus eft, opera Bonifacii VII. Pfeudopontificis: qui Lonfiantinopoli rediens Apoftolicam Sedem rurfus X 3 inva- 324 EccL. Hist. Breviarium invafit. Verum fceleftifTimus ifte duorum Pontifi- cum parricida paulo poft morte extindus eft repen- tina, Joannem XV. "multorum Jibrorum au&orem appellat Martinus Polonus; armigerum & crudelis- fimum vetuftus Epifcoporum Urbis Catalogus: fe- dit tamen annis tere undecim, obiitque anno 996. Hos inter alium quemdam Joannem nonnulli intru- dunt: quem exceflilTe quarto Pontificatus menfe fcribit apud Papirium Leo Hiftoricus Caffinenfis 5 nunquam confecratum fuille exiftimat Papebro; chius, atque Pfeudopontificem cum Pagio csteri appellant. Ita hiftoria hujus Seculi ambigua efb & incerta. Gregorio V. e Germania, creato Pontifici anno 996. & mortuo die 18. Februarii anno 999. adfcribi- tur Septemvirorum, a quibus creandus efl: Impera/ tor, inftitutio. Verum id in magna pofitum eft controverfia. Huic ex urbe eje&o Crefcentius N°' mentanus fubftituit Pfeudopontificem Epifcopufl} PlaCentinum, qui fe nominavit Joannem XVL CJl juffu Othonis eruti fuerunt oculi, & aures, nares- que praecifae. Crefcentius itidem mul&atus efl: ca- pite. Silvefter, antea Gerbertus, prius Monachus FI?' riacenfis, tum Rhemenfis, deinde RavennatenU® Antiftes, favore Othonis III. an. 999. menfe April* fummum Pontificatum indeptus, anno 1003. die 1 J - Maii migravit e vita. Quoniam Mathematicas a f ' tes, & Philofophiae arcana didicerat, a nonnuJb* infamatus eft tanquam praeftigiator, & magicis butus artibus. At legendus de ejus laudibus P a P'f rius, & infcriptio ad illius tumuium in Latern 11 ' Bafilica, illic infculpta fub Sergio IV. quae in cl ' pit: JJk Iccus rnundi Silvejiri membra Jepulti &c. Seculum X. Cap. II. CAPUTII. 325 S Y N O DI SECULO DEClMO CON G REG AT iE. ulla Oecumenica, nec Plenaria Seculo X. cele- brata fuere Concilia. Qusdam commemoran- da funt tamen, ad depofitiones Epifcoporum, ad bonorum Ecclefiarum immunitatem, & ad Eccle- fiafticam difciplinam fpedantia; ac duo tandem, quas adnotationem petunt aliquam, diftinčte funt recen- A&um itaque de Ecclefiarum bonis an. 935. in Synodo Arthaldi Rhemenfis Archiepifcopi, & illo- rum bonorum raptores percufti funt anathemate. Sub eodem Archiepifcopo anno 935. alia coada eft Svnodus adverfus Reginaldum Comitem bonorum Ecclefiae invaforem, excommunicatione tamen ad tempus fufpenfa. Anno item 955. in Synodo Bur* gundiae indidum anathema Ifuardo detinenti quos- nam Ecclefiae agros: anno 959. reftituta Ecclefiis fuerunt bona fublata, coljedo fub Edgaro Rege Anglis Concilio Middlefexise prope Londinum. De amovendis Epifcopis egit anno 941. fynodus Suefiionenfis, in qua depofito Arthaldo, confecra- tus eft Rhemenfium Archiepifcopus Hugo Heriberti Comitis filius. Reftitutus tamen Arthaldus an. 947. decreto Synodi Verdunenfis. Adnitente rurfus Hu gone Rhemenfem fedem invadere, coada in pago Meldenfi fynodo an. 962. Epifcopus conftitutus eft Ddalricus. Conftantinopoliquoqucan. 944. dejedo Svnodali fententiaPatriarcha Tryphone, fubftitufus eft Theophyladus. Quaa praecedenti cap. dida funt de Joanne XII. exaudorato, & intrufo Leone Vlil. & de Benedido V. ejedo, & relegato Ham- burgum, atque ab Othone reftituto iterum pfeudo- bontifice Leone Vlil. violentis , abrogandisque Sacerdotum fynodis anno 963. & anrio 964. perada fuerunt. fenda. J 2 6 Eccl. Hist. Breviarium Pertradfcatum eft de Eeclefiaftica difciplina in Concilio C. P. fecundo hujus Seculi anno, repro- batis quartis nuptiis Leonis Sapientis cum Zoe. AčU.Stephani VI. contra Formofum a Joanne IX. jam refcifla, rurfus an. 904. reprobata funt in Sy- nodo Ravennafe, & ratae habicae funtipfius Formofi ordinationes. Synodo Duisburgenfi in Germania (tj anno 917. excommunicati funt, qui excaecave- rant Bennonem Metenfem Epifcopum. In Cantua- rienfi an. 969 eječfci funt Clerici conjugati, & indi- čta pcenitentia feptem annorum Edgaro Angloruni Regi, ob vitiatam virginem clauftralem. Ticinen- fis anni 997. in Crefcentium, qui ex Urbe ejecit Gregorium V. fententiam protulit anathematis. Duo au'em Concilia, qute peculiariter diximus nominanda, funt Romanum anni 993. fub Joanne XV. & Ro mamim alterum anni 996. fub Gregorio V. celebratum. Nam in priori inter fančios folemni ri* tu relatus eft Udalricus Epifcopus Auguftanus: at- que haec fuit prima Canonizatio a Summo Pontifice folenmiter ceiebrata. In altero Concilio 995. infti- tutos feptem Imperii Elečtores putant quamplures. Id vero, iitfupra monui, ambiguum eft valde. Qui- dam enim hauc feptem Elečtorum inftitutionem Ca- roloMagno, quidam prslaudato Gregorio, quidam, fortaffe probabilius, adfcribunt Germani;? Principi- bus. Septem nihiiominus fuiffe olitn Eleftores im- perii, tres ecclefiafticos, & laicos quatuor, iadi* cant pervulgati verfus: Moguntinus, 'Brevir enjis, Colonienjis , Ouilibet Jmperii jit Cancellarius horum: I't Palatinus Dapifer , Dux portitor e nji s , Marchio prcepojitus C amer £, Fincema Boemus. Hi Jl.ituunt Dominum cuncli per Jecula fummum. Primi tres funt Archiepifcopi. Alli, Comes Palati¬ nus , Dnx Sasonicus, Marchio Brandeburgicus, & Rex O Pkotiat i* eallii Bcigia. k Seculum X. Cap. III,' 327 Rex Bohemm. Additus anno 1S23. Dux Bevariae, (d) & anno 1692. Hanoverenfis. CAPUT III. H.®RESES DECIMI SECULI. N ullam hoc feculo intanta illuvione vitiorum in- venimus de novo ortam haerefim. (Juosriani duntaxat Anthropomorphitas, apud Italos ftatim ex> tinftos opera Rjtherii Epifcopi Veronenfrs, couime- morat in Chronico ad annura 935. Genebrardus, & Manichaeos Triraontii, feu Philippopoli in Thracia: quorum origo referenda eft ad tertium, aut quar* turu Ecplefiae Seculum. CAPUTIV. SECULI DECIMI SCRIPTORES ECCLE3I ASTICI CELE' BRIORES. E x quo hoc Seculum ebfcurum , ac ferrem paf- fim a Scriptoribus vocitetur, nemohinc inferre debet, nullum in eo litterarum claruiffe fplendore. Enimvero praeter Monachorum complures, quiMo- Dafteriorum chronica, fuorumque Sodalium gefta exornaverunt, de quibus in Seculo V. Benedičtino Cl. Mabillonius, cum hiftoricis, tum dogmaticis lu- cubrationibus Graeci, Latinique Scriptores affiduam operam impenderunt. X 4 Inter (d) Dux Bavaris itiitio fuffe&us eft in locum Comitisi Pllatini perduellis, qui anno i6j.8. reftitUtas eft, modo ArcKulieftntranuf, & lileaor VI II. $28 Eccl, Hist, Breviarium Inter Grscos hiftoricos prseclarum honeftun^ 11 ® efl nomen Simeonis Metaphrafts, Jaannis C^ e ' niata , Cotijiantini noppvpo^m/jrn, Anonytni Byzant inl ' Hippolyti Thebani, & Eutychii, Simeon, phraftes di&us a feribendi genere, natus C. P-. Leonis Imp, Ao app e ®;/ confcripfit Syntagma Chronicum ab Orbe cono* ^ ad fua usque tempora; hujusque fragmenta edit® Canifio auxerunt Lambecius , Scheleflratius, Basnagius, Eutychius, natione JEgyptius, qu' 3 an. 933, ad an. 950. Alexandrinam rexit Ecclefi 31 * ’ praeter Opufcula medica recenfita ab Hotting er .' confcriplit Arabico fermone Annales a mundi P r mordiis usque ad annum 940. Ediditquoque lib r ° de rebus Sicilise, poftquam capta fuerat a Sar aC nis ; necnon deEcclefise Alexandrinae origine . n ’ ribus, & elečttone Patriarcharum , Opus a Seld e ^ c ’ cum pluribus additamentis refutatis ab Abramo ® chellenfi, in lucern emiffum Londini anno i®42- Secul. X. Cap. IV. 329 Hiftoricis autem Latinis adnumerandi funt Regi¬ no, Flodoardus, IVinduchindus , Luithprandus , Ful- cuinus , Abbo , Notkerus , Herigerus : Regino Abbas Prumienfis in Germania exaravit Chronicum a Chrifto nato ufque ad an. 970. Protra&um deinde ab alio ignoto »Scriptore ufque ad an. 972- Flodoar¬ dus CanonicusRhemenfis , qui deceflit an. 966. con- fcripfit usque ad hunc annum, exorfus ab anno 919. Chronicon rerum inter Francos geftarum, nec non Hiftorias Rhemenfis libros quatuor. IVinduchindus, feu JVitikindus, Monachus Corbejenfis in Weftpha- lia (eft enim Corbeja altera in Picardia) prseter Vi¬ tam Pauli Eremita?, & PafTionem S. Theclas Virgi- nis metro confcriptas, edidit tres libros Hiftorite Sa- xonum ad Mathildem Reginam. Adhuc inter vivos degebat an. 973- I.uithprandus diaconus Ticinenfis, &poftea Cremonenfis Epifcopus, qui Hiftoriam re¬ rum aetate fua in Europa geftarum, in libros fex diftributam , Librumque edidit de Romanis Pontifi- cibus a Petro adFormofum, ftylo, ut inquit Sige- bertus, luculento & alterno. Huic autem oppo- nitur Chronicum Luithprandi cujusdam Toletani, nugis fabulisque refertum. Fulcuinus, vel Folquinus Monachus Laublenfts , gefta Abbatum celeber- rimi illius comobii, fiti in Dioecefi Cameracenfi, de Miraculis S. Urfmari, & vitam Folcuini Tarva- nenfis in Belgio Epifcopi, litteris tradidit, vita funčtus an, 990. Abbo Monachus Floriacenfis in Burgundia fcripferat ante Seculi X, exitum, pras- ter colle&ionem Canonum, Commentarium in ca- nonem Pafchalem Viftorii, atque Epitomende Vi- tis Pontificum Romanorum: Notkerus filius Ducis Svevite, creatus anno 97r. Epifcopus Leodienfis , Hiftoriam Epifcoporum Leodienfium, & quorum- dam San&orum Vitas; atque Id er iger us renuntia- tus Abbas Laubieniis an. 990., res geftas ab iisdem Leodienfibus Epifcopis, a S. Berlende Virgine, & a S. Landoaldo. Obierunt autem hi tres XI. Seculo jam inchoato, nempe Abbo lancea transfi- xus, ac martyr an. 1004. Notkerus autem, & He¬ rigerus an. 1007, 33 ° Eccl. Hist. Breviarium: Prafer Hidoricos alii percelebres viri X. Sec li¬ lo claruerunt, videlicet, Odo Abbas Cluniacenfis, qui deceffit an. 942, adfcriptus SS. Faftis XIV. Cal- jdecembris, fcripfitque fermones afceticos, varios hymnos, libros 35-Moralium in Job, & fuccin&urn Chronicum : Iiatherius Monachu? antea Laubien- lis, tum Veronenfis Epilcopus, deinde ex Italia pulfus, & Sedi Leodienfi praefečtus; hinc quoque eječtus, & Veronenfi Cathedvae reftitutus , atqtie rurfns fede deturbatns, & jam tertio ob aufteram rigidamque difcipiinam exul ad Laubienfe monafte- rium reverfus, adeo, ut verfus ide in epitaphio ejus legatur. Verona Fi etjul , Jed ter Ratherius exul • Sui ipfius defcripfitltinerariuni,atque Apologiam; ac pertračtavit de contemptu Canonum, de exilio, arumnisque fuis , additis fermonibus, Epiftolis, aliisoue eruditis Opufculis,' obiiffe fertur an. 973. Ctcumenius Scholiaftes Graecus hoc , ut fertur, Seculo Novum Teftamentum perpetuis commenta- riis, e Chryfoftomo ut plurimum depromtis, per- fpicue breviterque explanavit: Burchardus Mona- chus Laubienfis, deinde non procul a Wormatia (?) ad Rhenum cultor vitae Eremitica?, circa finemhu- jus Seculi fcripfit Decretorum Volumen, in libros 20. diftributum : Suidas Granimaticus prolixum Lexicum fuum, in quo plura continentur adTheo- logianr, & Ecclefiafticam Hidoriam pertinenda* ab/olvide videtur circa an. 976. nam hucufque tem- porum recenfet Epochas. Addendi forent, nifi compendio res ageretur, Mojca Barcepha Syrus , Jofeph Genefius Hidori- cus Ryzantinus, Anonymus audtor Hidoriae Claro- montenfis , Nicon Armenus, Fridegodus , & Duri- flanus Angli, Aelfricus Cantuarienlis Epifcopus lit' teris, r" .. ." — V) Promottts ad cpifeopatiu*'W©iinatieftfem an. 99& Seculum X. Cap. V. 331 teris, & fan&itate clarifllmus, Odilo Arvernus , & Pkilotheus Alexandrinus, &c. C A P U T V. IMPERATORUM Suc CESSI 0 , ET NATALITIA SANC- TORUM, B erengarius an. 916. ob pulfos' ex Italia Sarace- nos & Mauros a Joanne X, Imperij coronam accepit in folemoi Fefto Dominicse Refurrečtionls. Dum Verona:, ad quam urbem confugere hoftinm armis coačtus fuerat, oraturus templum matutinis horis ingrederetur, transfixus eft, & occifus in ipfo facra: aedis veftibulo anno 924. Nullus deinde coronatus eft Imperator ulcjue ad an. 962. Hoc autem anno a Joanrie XII. Imperij diadema confecutus eft Otho 1 . cognomine Magnus; a quo adverfus eumdem Pontificem intrufus fuit Leo VIII. nec defunt, qui fcribtnt, ab hoc Pfeudononftfice Othonem iterum fuifle coronatum. Deceilit Otho anno Imperij fui XI. Clir. 973- Imperium tum indeptus eft Otho JT. illitie Fi- lius; qui vivente patre coronatus fuerat a .Joanne XIII. an, juxta Baronium 966 . vel potius an. pro- ximo 967. Imperavit autem a morte patris annis jo. fublarus e vivis an. 983. Et in regno fucceflit eodem anno Otho III. fed hujus Imperium fupputatur ab an. 966. q«o anno coronatus eft a Gregorio V. in Fefto Penteeoftes. Exinde vero imperavit annis 6. vita funčtus anno iooa. Paterni in Campania, dum redftam in Ges- ffianiam meditaretur. Quamquam vero foli Principes hačtenus laudati corona decorati fuerint Imperii; defunčto tamen Ludovico filio Arnulphi, Regs Germani« an. 912. absqu» 33 2 Eccl. Hist. Breviarium abfque liberis, elečhis eft in Germini® comitiiS Conradus filius Conradi Franconiae ducis: & huic extinčto an. 918. fuffečtus eft Henricus, ab aucu- pio, quo mirum in modum delečtabatur , denomi- natus Auceps, filius Othonis Ducis Saxonise ex Ludgarda filia Imperatoris Arnulphi. Henrici au- tem, & Mechtildis filius fuit Otho I. de quo paulo fupra. Quare funt, qui ita poft Arnulphum .enu- merant Imperatores, Ludovicum IF. Arnulphi Fil- Conradum , Henricum Aucupem, Othonem I. Othonetn II e m. (/) Addo (f) Ludovicus IV. fuit filius Arnulphi, & Juttae filiseGuelphi, cditus in lucern circa annum 892. Eleftus eft defunčlo patre ab Optimatibus Francise, cumeffetfeptennis, obiitque aniw 9x2. decimo CalendasFebruarii, annotetatis fuse 19. nonduin exafto. Nullam ex Ludgarda, aut Mathilde uxore, filia L»' dulphi Ducis Saxonia;, & fororis Othonis Magni, prolemfuf. cepit. Conradus pariter nullos e conjuge Placentia, filia Regi * Gcrmaniae, genuit libros, & placida morte deceflit anno, ut dixi, 918. fivc9i9.juxtaCalvifium, &alios, die2j. Deceffl' bris, cnm ante obitum per fratrem fuum Eberardum mififfe* imperii infignia Henrico filio Othonis Ducis Saxoniat. D® lilo legitur Epigramraa : Fallere quod volucres .laqueis, vifcoque folebat, AUCUPIS aucupii nornen ab arte tulit. iloc Principe Imperium a Francis pertranfiit ad SaXones t l!t Rofwida (de qua in Appcndice) cecinif - Pojfguam Rex Repnimi , qui folus regnat in avum , per fe cunclorum transmutans tempora Regum , JnfJlt Francorum transferri nobile regnum Ad claram gentem Saxonum , nomen habentem A Saxo, per duritiem mentis bate firmam. Filius Othonis , magni Ducis 0 venerandi , Scilicet HENRlCUS , fufcepit regia pr ima , ]ujlo pro populo moderamir.e fceptra regendo. Seculum. X, Cap, V. 333 Addo nomina, & Chronologiam ' Jmperatorum Orientis. Memoravi praecedenti Seculo IX. Leo- nem Huj us itaque Henrici, & Mechtildis filiae Diderici Comitis Ringelheimer.fis, primogenitus fuitOtho I. cognomenfo Mag- nus. Scribitur etiam Otto, immo & Hatto , quam vocem repe- tvint a Theffalica qua fignificatur Rater benevolus. Eodem vocabulo apud Grsecos a junioribus compellajitur fenes. Pervulgatus eft verlus: Hatto , poji Hatto, regnavit tertius Hatto. Tres enim Othorns imus pod alium imperarunt. Otho I. cx Adelaide lllia Regis Burgundiorum , Scviduarelida Lotharii Regis Italiae, lufcepit Othonem II. natumanno 955. quoanne Pater Ratifbonam , Germanis Regensburg , in fui redegit potaftatem, Hungaros ingenti praelio proftravit, ac paulo poft Magdeburgenfem, Mifnenfem , aliosque Epifcopatus niagnificentiflime erexit. Obiit Otho I. an. 972. die 7. Martii, &fepultus eft MagdOburgi, Tumulo hi verlus fuerunt inferipti: Tres luchts caufit funt hoc fub marmor e claufie: Rex , Decus Kcclejitc , Summus honor Tatria, Otho 11 . Patri rerum geftarum magnitudine haud diffimili* fuit, extatque de ipfo Sabini epigramma: Non fuit inferior Pl imo virtute Sectindus, Multa dorni gejjit pr.tlia , mu It a foris. Uxorem habuit Theophaniam privignam Nicephori Imperato- ris Grtecorum, cum qua anno 972. Romae nuptias honorificena tiflime celebravit. Uxores ejus aiias prtetereo. Sufcepit cx Theophania Othonem III. natum primo nuptiarum anno. In bello adverfur Saracenos venenato telo percuflus , reverfus Romam anno 983 . ibidem anno artatis fuae 29. obdormivit die 7. Decembris. In atrio Vaticanm Eatilicae fepultus eft. Plura Aventinus , Ditmarus, Sigonius, alii. Otho III. t amprobe fe gefiit, ac tamprudenter adminiftravit rempublicam, ut mundi miraculum diceretur. Bohemosan. 980 . compefeuit: Henricum Eavarum in Germania, Lotbariuro in GiUia ; ^.'relcentium in Italia asmulos habuit Imperii. At / Hen- 334 Eccl. Hist. Breviarium nem VI. Phiicfophum. Is obiif an. 911. filiimique fuum Conftantinum Porphyrogenitum (p) reJiquit feptennem Alexandri fratris fui regi mini ac tutelae- Alexander crapuls & libidini ded':ti:s mifere occu- buit anno 912. abrupta in ludo pilae vena pedoris> multaque fanguinis copia ex omni effiifa nieatu. Ab eo anno, quo patruus^ exfindus eft,*9i2. Con- fantinus imperavit lui) tntela Zoes matris fus, & Kicolai Patriarcho? C. P. regnavitque ufque ad an- num 959., & aliquardiu cuni Rcmano Lacapeno 1 quem reverfum a eiade Buigarica .adfcivit in cort- fortium Imperii,- fed ante Conftantinum obiit, pr°' priis fuadentibus filiis, an. 944. exu(us Imperii i n ' fignibus, & Protem Bofphorii Thracii infulam re- lega- Henricum veniam petentemin amicitiam recepit. Lcthariuse 1 fponte crffit. Crefcentius vero fepe Rom® tumultus excitaj ,s anno 996. Rom® captuseft, afinoretrorfum impofitus, & c ' r ' cumdučtusper urbem, mutilatus membris, atquc fufpendion e ' tifus. Vide cap. i. qu® diximus dcGregorio V. Otho III. uX°' lem habuit Mariam SHam. Regis Aragoni®, libidinisadeop 10 .' cacis, ut in gyn®ceo detineret juvenem indutum veflemuliebd" a dicam proximo Seculo undecimo , capite quinto. (g) PrrpTiyfogen:tum appellavcrunt, quoniam in lucern edi tll> 1 fuit in sedibus Impcratoris, qu® dicebantur nop) Alibi Viloradam. Cordubae anno 97. 1 ". fub Alhacha Ke. t« Saracenorum periuulti Mart/res ecaubuerunu 336 Eccl. Hist. Breviarium Archiepifcopus Colonienfis: anno 973. die 4- JuW Uldalricus Epifcopus Auguftanus in Rhetia: (i) an. 976. die 26. Novemb. Conradus Epifcopus Con- fiantige: anno 981. die 20. Junii Adilbertus priraus Archiepifcopus Magdeburgenfis: anno 984. die n Augufti contigit mors Ethchvoldi Epifcopi Winto- nienfis in Anglia: anno 988. die Maji 19. Dunjlani Cantuarienfis, fuperiori etiam capite laudati: anno 992. die 15- Očtobris Ofualdi AntiftitiS Eboracenfis in Anglia: anno 994. die O&obris ultima IVolft cangi Epifcopi Ratisbonse; &an. 997. die 33. Apri' lis obiit Adalbertus Epifcopus Pragenfis & Martyr* Apoflolus Poloniae, & Hungariae. Si modo finerent anguftiae temporum adire fan- čtorum Monachorum Afceteria, qu,ot nobis occur- rerent fanfiitatis eximii cultores ? Bernon monafts' rii Ciuniacenfis primus Abbas in cselum raptus an- 936. die Januarii 13. ejusque fucceffor praelaudatuS Odo, vita funftus anno 943. XIV. Cal. Deceni' bris, Joannes Abbas Gorfii in Lotharingia mortuuS anno 973. die 37. Feb. Majolus item Ciuniacenfis* qui. obiit V. Idus Majaš anno 994. aiiique comp^ 1 * * * ' res aureolis Sančtorum flolis praefulgent. Atqne ne fua defit gloria femineo fexui, addo LudmiM* & GuiboratLe, Mathildem Germanorum Reginam; & Othonis I. parentem, quse obiit pridie Id. MaRj 1 anno 967., Editam virginem filiam Edgardi Reg' 5 Anglorum defunčtam anno 984- XVI. Cal. Ofto' bris , & Adelaidem Imperatricem , Matremqu c Othonis II. qu;e migravit e vita XVII. Cal. JanU a ' rias an. 999.virtutum gloria, quam regio diadenmt® fplendidiores. (i) Udalricum obiifTe alil tradunt anno 363. canonizatum vl! ' 10 confiat an. 993. a Joanne XV. Hanč effe primam Canoni 1 *' tionem faftam a Romano Pontifice, de qua hscfitari non p 1 *' teft, ceniet JBoliandus. Vide Seculi V 1 U. caput 6 . Seculum X. Cap. VI. C A P U T VI. 337 doctrina et disciplina SE CULI X. A poftolicam divinamque traditioneni de Chrifti ■TA in Euchariftia corpore, hoc propugnatam Se- culo, ex Epiftolis Ratherii Ep. Veronenfis, & S. Udalrici opere de Antiquis Confuetudinibus CIu* niacehfium, Arnaldus de Perpetuitate Fidei, alii- que viri dodi demonftrant. Exhibendum Sandis cuJtuni confirmavit folemnis S. Udalrici EpifcopL Auguftani Canonizatio a Joanne XV. perada ; & qui hinc repetunt ejusdeni religiofi cultus exor- dium, veterum diptychis , memoriis Martyrum, omniuraque Seculorum confuetudine relelluntur. Quartas nuptias a Grsecis in Leone Philofopho re- probatas , ratas firmasque femper habuit Romana Ecclefia veritatis magiftra. Romanis Pontificibus, quantumvis pro humana fragilitate improbis, om- nem reverentiam effe adhibendam , & fummi Sa* cerdotii faftigium non contemnendum propter mo* rum improbitatem, cundorum temporum, praefer- tim vero hujus Seculi gefta declarant. Simoniaci,bonorumque Ecdefiafticorum raptores canonum audoritate 1'uere perftridi. Reformati a S. Odone Cluniacenfi Monachorum moreš, hortan- te etiam R. P. Leone VII. A Romano Epifcopo coronatos Imperatores Occidentis Berengarium, Sc Othones, didum eft paulo fupra. Ipforum Impe- tatorum affenfu fummi eligebantur Pontifices; eo- demque affenfu negledo, Benedidus V. dejedus eft, & Innocentius Vlil. intrufus, Sacerdotii jure violato. A Romana Sede Archiepifcopi juxta vc- terem confuetudinem receperunt Pallium, quo ffa- tis utuntur diebus : a Joanne IX. Rogerius Ham- burgi, d Sergius Colonicnfis , a Joanne XI. Ar* taldus Rhemenfis, & TheophyladusP. C. AbAga- Bsrti , Brcviarium , Tom. I. Y peto- 338 Eccl. Hist. Breviarium. peto II. Brunon Colonienfis Archiepifcopus, fra' ter Othonis I. cuius & fupra meminimus. Con- cefiTum item Pallium ab Anaftafio HI. Epifcopis Ticinenfibus, Inhibitum a Leone VIL mulieribus ne fepta monaflerii S. IVIartini Turonenfis ingre- derentur. Campanam Lateranenfis Ecclefias Joan- nes XIIT. facris ceremoniis confecravit ; atque hinc ritum figna benedicendi repetunt aliqui ; fed decipi Cardinalis Bonn, Angelus Kocca, Edmun- dus Martene, & Francifcus Pagius demondrant, vindicantes antiquiorem ejusdem ritus originem. Jus praderends Crucis indulfit Silvefter Secundiis Regibus Hungariae, quoniam opera fančlidimi Re- gis fctephani Pannonia ad Chrifti fidem pervenit- Sunt, qui ad hujus Seculi 1 initia referenaam cen- fent Academiae Tolofanae inftitutionem. Cluniact «- Ji s Ordo fub Regula S. Benedifti anno 910. &Ordo Camalduleri/ium anno 997- habuere primordia : fuit- que il ius aučtor Bernon, de quo fupra ; iftiusvero S. Rcmualdus, de quo rurfus cap. 5. proximi Seculi XI. * In Dania hoc Seculo X, Chriftiana religio reflo- ruit. E.undem religionem circa annum 988. p r0 ' pagatam novimus apud Suecos. Hungari pariter. fefe illis addixerunt, Evangelium eis annunciant® Pragenfi Epifcopo Adalbcrto. S. Olaus item R®* Norvegiae circa annum 994. fufcepit baptifmum> afiumpto Jacobi nomine. Hune tanquam mat- tyrem IV. Cal. Augufti recolitRoma- num Martyrologium, 1 $ 1 339 A P P E N D I X. RES ATTINGUNTUR E X- ternj. D ejedto Carolo Sifnplici Francormn Rege anno 923. obtinuit Regnum Rodulphus Burgundio Normannorum debellator , extinftus anno 926. Re- vocatus tune ex Anglia , quo ad avunculum Re- gem eum matre Oginia (A) confugerat. Ludovieus IV. F. Caroli Simplicis , Transmarinus nuneupa« tus ; qui confecratus RexLugduni XIII. Cal. Junias obiit anno 954. Corona tum inflgnitur Lotharius illius Filius, confecratus Rhemis Idib. Novemb. eo- demanno, ac vita funčtus ar.no 986. Regnavit poftea uno duntaxat anno Ludovieus V. ejus Filius* & cum eo extinčba efl: anno 987. fecunda Regum Erancorum Dynaflia, C five profapia & Genus Ca¬ roli Magni) vocari folita Carolovingica. Incoepit anno 987. linea Capetiana ab Hupone Capeto Comite Earifienfium, Rex Hupo Novioduni falutatus efl: a militibus & deinde Rhemis inunftus: cuivita funčto anno 996. fucceflit Filius Rohertus , princeps fančti- tate, & virtutibus pneftantifllmus. De hoc autern, cum vixerit ufque ad annum 1031. proximo rurfus Seculo agendum erit. In Hifpania pofl: Alphonfum Magnunl regtu* runt ab anno 910. Gar^ias : ab anno 914. Ordo- Y a nius Aliiis Seculi Decimi 340 niiis II. ab anno 923. Froila II. ab anno 924. (/) Alphonfus IV. ab anno 931. Ramirus II. ab anno 950. Ordonitis lil. ab anno 936. Sanciius Crajfus: ab anno 967. Ramirus III. ab anno 982. Veremon- dus II. ab anno 999. ufque ad an. 1027. Alphonfus V. («) Saracenorum Caliphas adinveni X. Seculo eos» qui fequuntur. Extindo Ahmed an. 903. Hegyr£ 289. renunciatus eft Saracenorum Calipha filius ejuS Ali, appellatus Moclaphi. Is decefiit anno 908- Heg. 293. regnavitque deinde illius frater Jafar■ Aboulfadel, denominatus Amoucladirbilla. Amauda' dir interfedo anno 932. Heg. 320. regnavit paU' c is menfibus Mahomet - Aboulmanjor, eoque dejefto Ahmed-Aboulabas, filius Caliphae Amoudadir, ad annum ufque 940. Hegyrae 329. Hoc Principe pe; riit fuprema Calipharum poteftas, ac plures creati funt principes Saracenorum: quorum unus 7 Egyp' tum & Syriam regebat , alter Mefopotamiann tertius Perfidem ; & qui in Africa aut Hifpania permanferant, ducibus obtemperabant fuis, fpret° Arvirorum, feu Calipharum dominatu. Heitif vocabatur , qui fuis praeerat in urbe Bagdato, W quae fuit antiquioribi s Seleucia. Qui vero princi' patum gerebat in Africa , dicebatur Caimbiamrd • la ,• quod idem fonat Arabum lingua , ac Jatina * Confiitutus jubcnte Deo. Ita Saraceni vixere d' qus (Z) Alibi legitur, 923. (m) Regnavit in Anglia poli Eduardum I. ab snno 9*5' ufque ad annum 940. Adelftanus; tumEdredus ufque adad’ 955. Deinde Edgarduj ufque ad annum 975. Eduaidus P' Martyr anno 972. Ktelredus, 1016. InPolojl-iaprimu* CV 1 ' Itianus Res Micielau« cbiit anno 999. (ji) Bagai. Appendix. 341 fiue ad finem Seeuli XIII. quando, ut fuo dicemus loco, Ottomanicum ccepit imperium. Primo huius Seeuli anno Hungari Bavariam & Italiam vaftanmt, aut anno potius fuperiori. Mau- ri e Cantabria a Sančlio Rege Aragonise pellun- tur , Saraceni duce Leone Tripolita, Chriftiano Apoftata, anno 904. p'urimos in Conftantinopoli- tanis viciniis caeciderunt, urbemque Macedoni* ThelTalonicam devaftarunt incendio. Iidem anno 910- in Calabriam, urbemnue Confentiam trucu- lenti irriierunt. Refert id illuflris Pagius adannum 902. fortaflis non rečte. Hungari anno 907. Ludo- vieum IV. commifla atroci pugna vicerunt ; ac anno 909. populati funt Saxoniani & Thuringiam, annoque fequente Alemanniam. Caefi tamen. fuerunt anno 921. ab Imperatore Henrico , & coa&i ad novennii petendas inducias. Idem Hen- ticus anno 928. Sclavorum copias internecione delevit, atque anno 930. Mifnam condidit in fu¬ periori Saxonia. Rurfus anno 935. Hungaros in- genti proelio devicit, fibi Patris Patria nomine comparato. Diruta anno 933. a Saracenis Africse Genua. Hungari anno 937. in Italiam hoilili fu- rore irruperunt. Saraceni non femel hoc fec.ilo fuperati : nam fub Joanne X. anno 915. a finibus Latii & Campanix, ubi prope Lyrim fluvium an- nis 40. confederant finitimos quosque infeftantes, expulfi fuere : devi&i anno 939. apud Septiman- cas Caftells oppidum a Rege Ramiro: illorum claf- fis ab Hugone Italiae Rege . & a Grsecis Chelyn- 0 ■»a*. #.*„■ /E** V V*'. m* -*a a«. .*a*. * JOANNIS laurentiiberti fratris EREMITA! augustiniani Breviarium HISTORI^E ECCLESIASTICtE. EDITIO post venetam IN GERM ANI A Q VAR TA. AB AUCTORE IPSO RECOGNITA, Pluribus in locis emendata, et ? PRiETER ISAGOGEN AD SACRAM GEOGRAPHIAM, , INCETERIS DESIDERATUR, nunc PRIM UM VIII. indicibus CHRONOLOGICIS AD CALCEM A.PPOSITIS LOCUPLETATA. PARS SECUNDA COMPLECTITUR ISAGOGEM AD SACRAM GEOGRAPHIAM, ET PROGREDITUR USQUE AD ANNUM VULGARIS AKRAE MILLESl- MUM SEPTINGENTESIMUM SEXAGEi'lMUM. VINDOBON JE, Ttpis JOAN. THOM/E nob. de TRATTNERN, CMS. REG. AVlAt TVPOGR. ET B1SL10P. L E C T O R I MO NI TU M. ^nod in hac Hijloriarum E pit o me Scri- ptores recenfeo complures , qui Magni Auguftini doclrinam temere oppugnant, aut vdlicant , adhibendce moderationi, prudens Lečlor, adtribuas. In decimo autem Jepti- vio, atque in pojlrqmo Seculo , ubi quosdam prccjlantijjimos Viros appelio Janfenianos, fcias velim , meum non effe eo loči Jlatuere, an tales Jint , propterea quod profcriptas quinque propojitiones tradiderint , an quod ut janfenii ajfeclce ab injimulatoribus tradu- cantur. Etfiid tertio cap it e Synopfis Seču- li XVIII. necnon in mea adverfus Senonen- fium Prcefulem Expoftulatione declaro , me~ que ipfum invidiofo illo nomine traduci a quibusdam Augujliniance fcholce adverfariis audio, patiorque lubenter ; ijlictamen ratus fumiterumprocrnonendu.nl, ne Auclores lon- ge docliffimos,quos quarto capite feculiXVlI Janfenianos, j fortafjis nimium incaute, dixi* txijlimes a me infamari tanquam damnatcc hotrcfis ajfertores. Confultum magisfuturum fuijfe puto a nomine , quod fine additamento pro- prolatum ejl opprobriofiun atqueinhoneJb ir, h penitus alfiinere : at poJlquam calamo dit, eos, 1 trat David , venit Chrijlus. Hinc aperte refelluU' tur Mediani adhuc expeftantes; quoniam oppidun’ Bethlehem a fundamentis excifum eft, neque illi, 1 ! 5 vefligia modo apparent. Qui autem vel David 1 ’ vel Elimelech, vel cuilibet alii tribuendum pvt&f IVlichseae praculum, refutantur iis verbis, Et e B r< \ Jus ejus ah initio , a diebus aternitatis. Sita Cf aC civitas Bethlehem in tribu Juda, 7.milliariisdi(b n? a Jerofolymis, Hebron verfus ad auftrum; &. 3 P’ pellatur Ephrata, id e(l frugifera, necnon civjt* David, ut diflinguatur a civitate altera ejusde 11 5 IsAGOGE, CAPUT II. ■nominis, qua? erat in tribu Zabulon in monte prse- alto, vocata Bethlehem Jofue 19- i 5 - a LXX. ibi- dem R«( 9 /zap, atque in libro Judith Bethulia, ob csdcm Holophernis clariflima. Vre in lucern cditus Chriftus inj¥igyptumdela- tus e(i, ut indidtam ab Herode nečem vitaret, & adimpleretur vaticinium Ole?e 11. 1. Ex /Egy- pto vocavi filium meum. Algyptus regis Atric* ampliflima habet a Meridie Aithiopiam, ab Oc- cafu regionem Cyrenaicam, feu Pentapolim, a Se- ptrentrione mare ABgvptium, & ab prtu Palsftinam, Arabiam Petream, &Sinum Arabicum; id efl, mare rubrum. In qua /Egypti parte Dominus, ejusque parentes moram gefferint, incertuin eft. Quidam cum Sozomeno putant commoratum Hermopoli: alii cum Brochardo in oppido Matarea, diTito 10. milliartis a BabyIone; nonnulli cum Magino Re- mefle, ubi olim habitaverant filii Ifrael; aliqui de- mum recentiores Alexandriae, ubi facilius ob flo- rentifTimam Synagogam caftiflimi conjuges Maria, & Jof-ph exercere potuiffent pietatis, &religioni» officia; fed, ut inquit Joannes Maldonatus in cap. t. Matth. nemo hac in re inquirenda curiofus, & in credenda, vel affirmanda incautus effe debet. Post Herodis obitum Chriftus reverfus in Pa- triam habitavit in oppido Galilaeae Nazareth, in di- tione Herodis Tetrarchne. Nazareth vero fuit vicu- lus Galilčč juxta moniem Thabor, inquit Hiero- nymus de locis Hebraicis. Geographi tradunt Na* zaretham diflare a monte Thabor duabusleucis, & a civitate Jerufdem itinere trium dierum. Ab illius oppidi domicilio Dominus dičtus eftNazarenus, id cft,fan£tus, a radice fe par ar e; qui enim fan- ftificantur in Deicultum, ab hominibus quodam* modo fegregantur. Hinc S. Hieronymus in caput 2 - Matthsei ait ; Nagara us fancius interpretatur ■ Sančtum autem Dominam futurum omnis Scriptura c °mmcmorat. Scribitur tamen Nazareth etiam par i derivatque a radicali “TVJ 3 * ramus aut furculus: A % unde 6 Ad sacram geographiam unde flos Hebraeis didtur A"etsir, atque ita de Chrifto intelligendum oraculum Ifaiae n. Egn- diet ur Vir g a de radice JeJje , & flos de radice ejus afcendet : atque hac etymologia fervata praelauda- tus Hieronymus invitans per epiftolam Euftochium ■ad loca Palaeftin* invifenda, Jbimus inquit, ni Jda^areih, 0 juxta interpretationem nominis eius , florem videbimus Galiltea. Diu ibidem permanfit facra Virginis ./Edes, ob peračtum divin* Incarnationis myfterium, & fa- cr* Famili* domidlium celeberrima & facratiffi- ma. Imperatricem Helenam ornatiffimum templum ibi excitaiTe, facra adhuc *de perfifiente, narrat Nicephorus lib. vnr. cap. 30. Meminit ejusdem Templi S. Hieronymus pr*cit. opufculo de locis Hebrnicis, Beda de iocis far-dis cap. 16. ibique fe confeciffe facrum tefiatur in defcriptione Terne fand* Jacobus S, R. E. Cardinalis de Vitriaco. Ibi etiam S.Ludovicum Francorum regem facra Com- munione reledum narrant omnes ejusdem Gentis Annales. Prsedida tamen B. Virginis domus mi* nifterio angelorum Terfadum apud Dalmatas trans- lata fuit, fedente Nicolao IV. Pontiiice maxifflo> *n. 1291. 7. Idus Maias, inde vero in agrum Lau- retanum Pičeni, an. 1294- iv. Idus Decembris fe¬ dente S. Caeleftino V. Praedido enim an. 1291. & quarto Pontificatus Nicolai, a Saladino rege byloni* expugnata fuit Jerofolvma , & Chriftian* omnes e Syria fuerunt expulfi. Ita facr* Domni* ad Dalmatas prirnum, deinde in Pontificiam ditio- nem, & in Ecclefise finum transved*, divinituS provifum fuit. Perpetua populorum traditio , Be- jmdidi Xn. aliorumque Pontiticum Romanorum A- poftolic* Litters, Blondus Flavius, aliiqife Hirto- rici accuratiores, ingentia miracula , lucubratio- nesaue Canifii, Turriani, Raynaudi, Martorellii* & aliorum complurima, non finunt nos dubitarede hujus rei veritate; quam confirmat, quidquid cufli apoftata Vergerio obganniant quidam Heterodoxi* m?gna illa fr~equentia populorum ad Lauretanun 1 templum confluentium, de qua Baptifta MantuanuS Carmelita lib. Ageiariorum fexto: 7 Isagoge, Cap. II. Huc Itall , Siculiq e ferunt folemnia vota : Hut jluit Epirus , fluit Illyris, accola Rheni , Accola Danubii; venit usque a littore Narbo Gallite, S IJUimiaca Spartanus ab tequore terr loco nempe percommodo cis , & ultra fluvium ha"itantibus, ut ad baptismum Joannis accede* rent Ubi etiarn Chriftus baptizatus eft, in defertum locum fecedens, jejunavit, pugmvitque cum d-e- mone. Defertum illum locum inter Jerufalem, & Jericho, inter Anathot, & Galgala, nec procul a mare mortuo, conftituunt faeri Geograpni. Inde vero Dominus petiit Capharnaum , quamurbem fuae prsedicationi potiftlmum deftinavit, quemadmodum Bethlehem nativitati, & Jerofolymam paflloni. A 4 Mat* g Ad sacram geographiam Matthseus cap. 4. 13. ait Capharnaum fuifle civita- tem maritimam in tinibus Zabulon & Nephtalim* eamque defcribunt Geographi ad dexteram, & oc- ciduam ripam Jordanis, ubi influit in mare Gali- laes: unde aperta funt, quae pr$diwerat Ifaias cap- 9. 1. &c. Ex hac urbe, tune metropoli Galilsere, facilli* mum fuit Domino per finitimas regiones benela- ciendo & fanando transire j primumque fignumpa- travit in Cana, exigua urbe tribus Zabulon inter Carmelum, & Ptolemaidem. Bethfaide, qus & Julias appellata eft, ad ripam feptentrionalem maris Tiberiadis Andream , Petru m , & Philippum voca- vit, ceteris Apodolis ex eadem provincia accerfi- tis. In montano Tračtu Genefaretico oravit, do* cuit, ingentem turbani prodigiofa quinque parnim multiplicatione fatiavit. In Jericho regia olim civi- tate, & una ex Judaeorum toparchiis, caeco lumen, Zachaeo a?qui rečtique cognitionem impertiit. In Sichar, aut Sichem, quam & Flaviam Neapolim dixerunt, fita inter duos montes in Samaria, mu- lierem fuosque concives de fuo adventu ac miffione reddidit certiores. Tabor, ubi gloriofus apparuit, erigitur in tribu Zabulon, fivein medio campo Ga* lilsea?, & eft idem mons, quem Polybius Ma- ftoim, Septiaginta autem, Jofcphus iTaliifm ap* peliaverunt. Bethania, cadellum Mari®, & Mar- thae, ubi Lazarum quatriduanum fufcitavit a mor- tuis, erat in tribu Benjamin, Orientemverfus, te- diis quindecim diffitum a Jerufalem, Hanc, quam podremo commemoravi, civita- tem padlo ne fua, & perafta humani Generis re- demtione Dominus confecravit. Hnec Jebus olim difta, a Graecis Solyma, in libris Macchabseorum JerofoIyma, a Ptolbmaeo autem Capitolia , a Ro* nianis jElia, ac tandem a Turcis Cutz, regate urbs fuit, Palaedinae metropoli?, fedesque regni Davidici, & omnium regum Juda, quos cap. i°- enumeravimus. Sita ed Jerofolyma in tribu Benja¬ min procul a Jittore maris Syrii 40. mil.palT., inter Isagoge , Cap. II. 9 Damafcum, &Babylonem, illinc i6o. milliariis, hinc vero 300. diftans, ab Alexandria autemiEgy- pti, quam Turcae Scanderiam vocant , milliariis 400. Tanta fuit urbis huius amplitudo, tantaque populorum ad illam concurfus redeunte prrfertini Pafchatis folemnitate , ut obfidionis tenipore in ea pericrint undecies centena millia, & nonaginta fe- ptem millia capta fuerint. Etiam Auguftinus ferm. 204. de Temp. inquit, confluxifle Jerofolymas tri- cies centena millia Judaeorum. idque comprobatur enumeratione vi&imarum, qua? fub Ceftio Praefide Svriae, anno Čhrifti 64. maftatae fuerunt. Everfa eft Jerufalem a Tito anno 3. Vefpaiiani , /Er. Chrift. 73. die oftavo menfis Septembris. Nune p ar vi cir- cuitns eft, vix inco'as continens decem mille, de- f.citnue magis in dies propter Arabum incuifiones. Crucem fubiturus oravit, & comprebenfus eft in horto Getblemani 26. 36. Hoc autem Hebraico fignificatur Vallis cum oleis. Vallem pingniftimam interpretatur Hieronymus. Ibi Juni- cem illam piacularem, de qua Num. 19. 5. combu- tere Kacerdotes confueverunt. Ibi erat & vicus ejusdem nominis, unde Matthaeus vocatx<»p/b»Tj- S vyjuct$, Villam Gethfemani, Joannes 18. 1. locum delineat trans torrentem Cedron. Graeei Codices habent rdu nšSpm, Cedron m, & vallem Jerofoly- fnis adiacentem, locvm Cedris conjhum in 6 . libro de bello Judaico appellat Jofephus, Putat Grotius in torrentis marginibus cedros utrinque plantatos. At judaeis dicitur p“np Cedron , quafi nigrefcens a radice , fortaffe ob arborum , vallisque o.pa- citatem. Irrigat Cedron vallem Jofaphnt, feparat- que tribum Benjamin a tnbu Juda, ac in maremor- tuum demergitur. ToV^S« Golgotha , ubi crucifixus eft Bominus, dicitur quoque ab Evangejlftis K pariš totto? , Cah a- rta Iccus , quod ibi rei decollaventur, & fupremo afteerentur fupplicio. SaneHebrsei, & Syriaci ♦aput appellitant * Golgotha. Mons ille A s civi- IO Ad sacram geographiam/ tivitati proximus erat ad Occidentem. Ibi fepul- tum protoparentem Adamum plures fcripferunt, * quibus non diffentit S. Hieronymus in epiftola, quam ad Marcellam dcdit nomir.e Paula?, & Eu- ftochii. At idem Hieronymus Commentar. in cap. S7. Matth. hanc fententiam rejicit, affirmans, pri- mum hominem in Hebron & Arbeae fuiffefepultum* ut legitur Jofue 14. 15. Videtur tamen hic Jofue locus accipiendtis de homine inter Enačim> id eft, Gigantes, maximo. Emmaus , five Ammaum , quo prpficientibui duobus difeipiilis Jefus redivivus apparuit, a Luca 34. 13. diflare dicitur a Jerufalem jladiis fexaginta. Eft autem ftadium 123. paffuum menfura. Porro Emmaus ab Evangelifta vocatur caftellum, aut pagus, a Jotepho oppidulum, a Plinio tamen Toparchia. Emmauntem exuflrt Varus; Ni- eopolim poftea dixerunt , quafi Vidoriae urbem: quod nomen etiamnum retinet, civitaspeneexcifa< & Epifcopalis fub Patriarchatu Jerofolymitano. An e-^tos d;nique Salvator adfcendit, ex ver- tice MontisOliveti, proximi Jerofolymx ad Orien- tem, torren r e Cedron, de quo paullo fupra, inter- fiuente. Ibi imprefta ejusdem Salvatoris veftigia tradit vetufta traditio , quam &laudant Auguftinus Traft. 47. in Joannem, S. Paulinus epift. 31. ad Severum, Severus Sulpitius Hill. Sacrae lib. 2. cap. 3. Audi or libri de locis Hebraicis in Aftis Apofto- lorum apud Hieronymum, & de Locis Sanftisapud Ven. Bedam. Atque de hac traditione nec haelitat Cafaubonus Exercit. 16. n. 154. adverfus Baronium. Ipfe Ecclefiaflicorum Annalium Parens ad annum Chrifti 34. illam de impreftis Domini veftigiis tradi- tioncm corroborans, animadvertit ad litteram in Chrifti. adfcenfu impletum fuiffe vaticinium Zacha* ri* 14. 4. Stabunt pedes cjus Jupra moritern Oliv 1 ' ti, qui tjl eontra Jerufalem , ad Orientem. CA- Isagoge, Cap. IH. CAPUT III. 11 OB I POST CHRISTI PASSIONEM APOSTOLI PRAsDlCAVERlNT EVANGEL 1 UM. P RIUSQUAM ad cselum adfeenderet, Chridum mandaffe Apodolis, ut Evangelium per univer- fum orbem hominibus annunciarent, Matthmus, & Marcus affirmant podremo capite. Ubi ergo in- buti fuerunt virtute ex alto, & Paracleti muneri- bus locup ! efati, ab civitate Jerufalem inchoarunt Apodolicam pnedicationem , adimplentes oraculuni Ifaiae 2. 3. De Sion exibit lex, 0 verbum Domini de Jerufalem. Tum forte Ubi divifide provincias, badit S. Hieronymus comment. in cap. 35. Ifaiae, Confirmatque Socrates lib. 1. Hid. Eccf. cap. 19., quamquam Baronius ad annum Ch. 44. non forti commiffam, fed indin&u fpeciali Spiritus fančti di- vifionem illam pera&am fuifle exidimet. Sed po- ted utrumque componi, ut forte limul, & divini Spiritus adidentia finguias fibi regiones didribue- tint, ne alicuius privats affc&ionis oriretur fufpi- cio. De eadem didributione fcribitS. Leo M. Serm. Bo. in Natali Apodolorum: Duodecim Apojloli acce- Pfa per Spiritum Sanclum omnium locutione linpuarinn, tmbuendum Evanpelio mundum dijlributis Jibi terrarum partibus fufceperunt. At ubinam finguli Apgdoli praedicarunt ? "Fi- dem adbibendam puto Eufebio Caefareenii, fcri- benti initio lib. 3. E. H. „ Thomas quidem» ut a n maioribus traditum accepimus, Parthiam fortitus « ed: Andreas vero Scythiam. Joanni Afia obve- « nit, qui plurimum temporis in ea commoratus, « Epheli tandem diem obiit. At Petrus per Pon- « tum, Galatiam, Bithyniam,atque Adam Judaeis, » qui in difperfione erant, prsedicafle exidimatur. « Qui ad extrcmum Romam veniens cruci fuffixns n ed 12 Ad sacram geographiam „ eft capite deorfum demiffo; fic enim ut in cruce „ coliocaretur, oraverat. De Paulo jam quid atti- «. netdicere, qui a Jarofolymis usque ad Illyri- « cum munus Evan reliefe pnedicationis implevit, „ ac poftremo Romse fub Nerone Martyrio psrfun- „ dus eft? H ec Origenes in tertio Volumine Ex- M pofitionum in Genefim difertis verbis comniemo* „ nt„. Hačtenus Eufebius, cui confentiunt So¬ crates lib. i. cap. 19.&Nicephorus lib. 2. cap.39. & feqq. necnon lib. 3. cap. 1. Drxi fidem Eufebio adhibendanv, nam prseter allatum ab ipfo teftimonium Origenis, S. Gregorius Nizianzenus orat. 2 $. inquit, Petrum in Jud$a, Paulum gentibus, Lučam in Achaia, Andream in Epiro , jo nnem Ephefi, Thomam in India, & Marcum in Italia evangelium annuntiaffe. Similia feribunt S. Jo tnnes Chry(aftoraus in homilia de duodecim Apoflo.is , S. Gregorius Magnus honn 17. in Evangelia, & S. Ifidorus Hifpalenfis in libro de Vita & Morte SS. c. 82. Baronius ad annurn Ch. 44., ubi plura narrat de Apofto'orum praedicatione atque-itinere, pod' quani luculenter demonftravit Petrum fuiffe Rom* quod nonnulli Heterodoxi temere audent negare* ex locorum traditione narrat , eumdem Petruna Neapolim Campaniae urbem navigio fuiffe delatunn & inde folventem Liburnum, & Pifas proxime P°' fitas divertiffe, hic vero ex more Sacrincium obtu; liffe ineruentum in loco, quem conffat tantae rei memoria celebrem effe, fummoque honore a pode* ris habitum; id, quod nos experimen?o cognotci' mus, oculisque confpicimus. Addit infignis ftor, Andream ad Scyth3S miffum, in Graeciam quoque, & in Epirum "fuiffe profedum, Thracia® infuper , Macedoniam, Theffaliam, Achaiam , ne c ' non ad Sogdianos, & ./Ethiopas peragraffe. In ds* feribendo Philippi itinere in Afiam fuperiorem* m°' net alienum effe a vero quodfcribit Ifidorus paull° fupra laudatus, &habetur quoque in Breviario E c ' clefise Toletanse, ab eodem Philippo' etiam Gallo’ Chri" Isagoge, Cap. III. 13 Chriftiana fide fuiffe imbutos, ac repetit, quaenota- verat ad Martyrologiuni Romanum, pro GalJis Ga- latas effe legendum. Thomam, qul primum ad farthos profedtus fuerat, ad Indos quoque, .dEthio* pes, Perfas, Medos, acBrachmanospenetraffe, af- ferit ex Nazianzeno, Chryfofl:omo, ac Theodore' to. Luftratam demonftrat a Bartholomseo majorem Armeniam, Licaoniam, & Albaniam, teftimonia proferens Origenis, Socratis, & Pantheni pliilo- fophi, A Simone Chanenso, qili & Judas, Mefo- potamiam, Perfidem, necnon Afričani, & Britan- niam EvangeJica li;ce periufas narrat, Hieronvmi, Bedae, aliorumque teftimpniis laudatis. Thaddaeuni prsedicafle in Arabia, & Idumaea refert ex libro 2. Nicephori, fciteque admonet, Thaddaeum, quem ferunt mifTum ad Abgarum regem EdelTenorum, al- terum fuiffe a Thaddaeo Apoftolo , & unum ex nu- mero Septuaginta duorum difcipulorum, ut lib. 1. H. E. cap. 13. tradidit Eufebius. Plura funt alia in prolixa illa narratione Baronii, ex quibus haectan- tum duximus obfervanda. Edita eft polt Baronii obitum a Combefifio to¬ rno 2. Audtarii ad Bibliothecam Patrum edit. Parif. 1648. Grasce, & Latine Synopfis qusedam fub no¬ mine Hippolyti Martyris cum titulo, Indiculus de duodecim Apoflolis , ubinam quisque eorum prfidica- ve rit, 0 ubi conjhmmatns Jit. Hippolyto tamen E- ruditi omnes eamdem Synopfim abjudicant. Etre- veranullahujusfitmenrioin Catalogo Operum ejus- dem Martyris, marmorea? ipfms tabulae infculpto , fervatoque in Vaticana Bibliotheca. Cotelerius etiam in Notis ad opera Patrum, qui floruerunttem- poribus Apoflolicis eamdem Synopfim iliter regios Codices adinvenit fub nomine Dorotliei Tyri Epi- fcopi, necnon fub nomine S. Epiphanii Epifcopi Cypri. Quamquam haec Hippolyto affifia Synopfis ab ea, quam adtribuunt Dorotheo, piurimum di- fcrepat,utpercipientoculum inutramque conjicien- tes, in Synopfi autem Dorothei incerta, & dubia complura, nonnulla quoque falfa, & abfurda ha- beantur; id tamen non evincit ejusdem furfuris eam effe, 14 Ad sacram geographiam efle, qu* fub Hippolyti nomine circumfertur. Cu- iuscunque vero lit pretii, eam hic exfcribere, ne* ceffarium atque opportunum exiftimamus. „Petrus quidem cum praedicaflet Evangelium „ in Ponto, Galatia, Cappadocia, Bithynia, Italia, „ atque Afia, poftea a Nerone crucifigitur, capite „ deorfum verfo, cum ipfe lic pati rogaflet. „ Andreas cum Scythis, ac Thracibus prše- „ dicaffct, cruci affbcus eft Patrae in Achaja rečtus in olea arbore, ibique fepelitur. „ Jo a n ne s vero in Afia a Domitiano Impera* n tore in Pathmos infulam relegatus, ubi etiam E- « vangelium confcripfit, & Apocalypfrm vidit. „ Sub Traiano obdormivit Ephefi. Ejus reliqui® „ cum fuilfent quaefitae, non funt inventae. „ Jacobus ejus frater praedicans in Judaea ab „ Herode Tetrarcha (fcribendum erat, ab Herode « Agrippa) gladio occiditur, ibique fepelitur. „ Philifpus praedicans in Phrygia Hierapoli „ crucifixus elt, capite deorfum verfo, fub Donii' „ tiano Principe, eodemque locofepultus. « Bartholom^eus cum Indis praedicaflet, eis- « que confcriptum a Matthaeo- Evangelium expo- „ fuiffet, crucifhcus eft, & ipfe capite deorfum n verfo, Albani magnae Armeniae urbe. „ Matthveus cum Evangelium hebraice fcri' „ pfifiet, Jerofolymis edidit, obdormivitque Hie* „ rese Parthorum civitate. „ Thomas cum Parthis, Mediš, Perfis, Hit* „ canis, Ba&ris, Margis praedicaflet, abietina lan' « cea quatuor fui corporis partibus confolfus eft „ Calaminae, quae efl urbs Indiae, ibique fepelitur- „ Jacobus Alphaei praedicans Jerofolymis ^‘ „ pidatus a Judaeis occiditur, illicque prope tem* rt plum fepelitur. „ JuDASf Isagoge , Cap. III. iS n Judas, qui & Lebbaeus, ubi populo Edefiae * *i ac toti Mefopotamiae praedicaflet, obiit Beryti, n ac illic fepelitur. n Simon Chananaeus filius Cleophs, qui & Ju- « das, pofi Jacobum Juflum creatus Hierofolymo- .. rum Epifcopus obiit, fepeliturque eodem inloco « cum annos no, vbdffet. « Matthias cum effet unus de Septuaginta, « accenfetur duodecim Apoflolis, cumque praedi- b caffet Jerofolymis obiit, & illic fepultus eft, » Paul us denique pofi annum ab affumtione n Chrifli adiit Apofiolatum, incipiensque ab Hieru- b falem pervenit usq,ue ad illyricum, & Italiam, ac Hifpaniam prsedicans Evangelium per annos b quinque ac triginta: fub Nerone autem amputato b Ronis capite, illic fepelitur.,, Haec SynopfiS Hippolyto aafcripta. In e a SynopJ! alienum ac veritate arbitramur, quod Joannes Evangelium fcripferit in infula Pat- mos, in quam a Domitiano fuerat relegatus. Scri- pfit enim illud Ephefi rogatus ab Afue epifcopis ad* verfus Cerinthum, aliosque haereticos, qui Chrifli negabant divinitatem: ut colligimus ex Eufebjo lib. 3. cap. 20. Irenseo lib. 3. cap. 1. & Hieronymo in Catalogo Script. Ecclef. Id vero contigit impe- rante Nerva , qui ad principatum evectus pofi mortenr Domitiani in fuo cubiculo occifi anno Ch, 96. XIV. Calendas O&obris, eos, qui in exilium pulfi fuerant, Senatus confulto revocavit, Philip* pum paffum Hierapoli tradit etiam S. Joannes Chry- foflomus prsecit. Hom. de XII. Apoft. At genus mortis in hac Synopfi defcriptum non cohaeret om- nino Eufebio fcribenti in Chronico ad annum 12. Claudii, fuiffe afRxum cruci, & lapidibus infupec obrutum. Quod hic de B >rt !i olom:no narratur, cru- cilixum fuiffe inverfo capite, legifur quoqu,e apud Metaphraflem, & Nicephorum; fed excoriatum tradit vetullior, & communioj opijalo, De Pauli 1 6 Ac SACRAM GEOGRAPHIAM autem profeftione ad Hifpanos, ut ad annum Cbrifti 61. animadvertit Baronius, non eadem ed Hiftori- coruru fententia, quamquam nos id affirmantibus adhasreamus. Movet nos eximiorum Ecciefiae P'trum aufto- ritas. Enimvero S. Cyrillus Jerorolymitanus Ca- tech. 17. de Paulo inquit: Ab ferofolymis usijuc ad Illyricum dijfeminavit Evangelium, qui regiam quoquc Romam injlituebat, 0 in Hifpaniam uspae promptitudinem prčdicationis extendit. Athanaii u3 in epift ad Dracontium ait: Studium fuit S n- cio viro, nempe Paulo, usque ad Jllyricum Kvangf lium pnedicare , n ec fepnefcere , nec omittere , p 111 Romam im, 0 in Hifpaniam defcenderet, ut p to graviori labore , majore frueretur mercede labortf S. Joannes Chryfodomus hom. 76. in Matth. V' 1 ' deas , inquit Paulum ]eroJolymis ad Hifpanias “ s ' que currentem; quod & repetit Praef. in' Epiftola« 1 ad Hebraeos, & Hom. 7. de Laudibus Pauli- SaH" čtus denique Hieronymus (non enim neceflariun 1 putamus fingulos producere) in caput 5. Amos h habet: Paulus Apojlolus, quaji turbo violentus, & Jceva tempe]}as , 0 tumentes maris gurgites perjeff batur , 0 opprimerc nitebatur Ecclejiam Dei. Q‘‘ l vocatus a Domino cffujus ejl fuper faciem uninttf tena, ut pradicaret Evangelium de Jerofoly I,l> tisque ad Illyrixum , 0 tsdijicaret non fuper alteti ,lS fundamentum , ubi jam fuerat prfidicatum , fid u ' que ad Hifpanias tenderet, 0 a mari rubro, itio ‘ Oceano usque ad Oceanum curreret, imitans Dornik 1 " 1 fuum 0 Jolem JuJlttia , de quo legimus. A fiimm 0 cxlo egreffio ejus, & occurfus ejus usque ad jnum ejus; ut ante eum tena dejiceret , potentiores provincias , ut qu* plus periculi „ oftcnderent, a c vel hoftes accoias haberent, vel « novos per fe ipfae motus turbare polient, fibi » retinuit. Id faciebat fub hac fpecie, ut cumSe- » natus tuto bonis imperii perfrueretur, ipfe labo- }i ribus & periculis obječtus videretur ; at fub eo » praetextu eum vere inermem , imbelieraque effi- » debat, & ad fe folum arma militesque transfe- » reb.it. Hac de caufa Senatui populoque Africa, » Numidia, Afia, & cumEpiro Grsecia, Dalmatia, >, Macedonia, Sicilia, Creta , Africa Cyrenaic.-, „ Bithynia cum Ponto finitima, Sardinia, atque ), Hifpania Bxtica adfcriptse funt : Caefari autem » Hifpaniae quod reliquuni erat , ut Tarraconer.fis, )» Lufitaniaque, tum omnis Gallia, & Narbonenfis ,, & Lugdunenfis, Aquitaniaque, &Celtiqua (nam ,, Celts quidam, quos Germanos vocamus, cum „ omnbm Celticam regionem, qu* ad Rhenum eft, » occupaffent, effecerunt ut ea Germania vocare- » tur, fuperior ea , qu* Rhsni fontibus propior « eft ; inferior, quae ab hac ulque ad Oceanum Bri¬ si tannicum fe extendit ) item Cae]efyria, Phoenice, « Cilicia, Cyprus, vEgyptus: ex his tamen poftea j, temporis Caefar Cyprum, & Galliam Narbonen- » lem populo reddidit, pro eisque Dalmatiam re¬ si cepit, ouaepermutatio etiam, veluti in proceffu s, operiš dicam, in aliis quibusdam provinciis eft s, fa&a „ . In hac diftributione 26. Dkecefes con - ftitutae fuerunt, auarurn 14. Auguftu« per re&ores perpetuo adminiftravit, reliquds Senatui regendas commifit Ex illa Imperii partitione Dioecefes 26. nat* fuerunt; quarum numerus paulatira immutatus eft, & adaufkis. Nam regnante Tiberio accellerunt lmperio Romano provinci*dure, id eft, Cappado- da> & pars Comagense, nimirum Syxiz? portioneiu iliam, quam ab Euphrate Ero«opiu.w aliique Eu- B a phrate- 20 Ad SACRAM GEOSIIAPHIAM phratefiam vocarunt : Sub Claudio Mauritani* dus, C*fareenfis & Tingitana , anibse pertinentes ad Afričani, & quarum tračtum vid go Barbariam no* minamus : Sub Claudio Britannia: fub Nerone Pon* tus Polemoniacus , & Alpes Cottiae ; ille alluit eam Cappadoci* partem , ubi lita olim erat urbs Polemonium ; ha; autem Delphinatum a principatu Pedemontano dividunt, ubi Padus fluvius decurrit. Imperium adminiftrante Vefpafiano in provinciam redačts fuerunt Achaja, Licia, Rhodus, cum ce* teris infulis , atque Trajano regnante Armenia* Mefopotamia, Alfyria, & Arabia. Imaiutato itaque, & confufo priori ordine, at* que ad imperium evečto Hadrianoanno Chrifti n7* neceffum fuit aliam infiituere Romani Imperii di- ftributionenn Italia in duas regiones diviOi eft ; Pars prima comprehendebat regiones a Pičeno ad extrema Siciliae, quas Sextus Rufus vocat provin- cias fuburbanas, communius dixerunt regiones fubur- bicarias ; & pars altera continebat omnes Gitra, & cis Padlim regiones cum provinciis adjacentibus * id eftLinguria, ALmilLa, Alpibus Cottiis, Etru- ria, Rhetiis, Venetiis, & Hiftria. In Africa tres eonftitutae fuerunt provinci*, Proconfularis, Nu- midiae, & Mauritanise : in Hifpania item tres, Pr°' vincia Tarraconenfis, Baetica, &Lufitana: in Gal* liis autem quatuor, Provincia Belgica, Lugdunen- fis, Aquitanica, & Narbonenfis. Ita, ne per un}* verfum orbem erremus, in duas provincias Bfl- tanniae, in decem & feptem Illyricum, in quatuor Aigvptns, in tredecim Oriens, in fex Thracia, in očto Pontus, & in undecim Afia coaluefunt. Q u j" nam Vero efiet , imperante Hadriano , ftatus UP 1 " verfi Romani Orbis, ex Appiano Alexandrino, q ul fub Trajano (k Hadriano floruit, ut audlor eft Ph°' tius , cognofci poteft. 'Nova rurfus diftrihutio Imperii fa_ ); j' tuor Prjefeftos conftituit. eisdem committens p4jj* tarem Difciplina.m , erogationem annons , aniph 111 ' m tsar 21 Isagogk, Cap, IV. fiiarajue regiminis p o te {la tem, adeo , ut nulla poft Imperatoriam honorificentior dignitas haberetur. Ac primus fuit Prsefedus Pretorio Orientis , cui fubjeda? erant quinquc dicecefes: prima Orientis, fecunda /Egypti, tertia Afiae, quarta Ponti, quin- ta Thraciae. ' Alter Prsefedus Praetorio Iilyrici, cul Macedonia & Dacia fuerunt commiffae , omnibus harum regionum provinciis in Dicecefes tantum duas coardatis. Tertius Praefedus Praetorio Italiae , fub quo tres Dicecefes, Italiae, Ulyrici, & Africae; fed ex Provinciis decem & feptem Italiae , ut ea nu- merabantur setate, feptem Italiae Vicario , & reli- quje Vicario Urbis obtemperabant. Thufcia noftra feptem prioribus accenfebatur. Quartus denique erat Prnefedus Praetorio Galliarum, eique tres Dioe- cefes commiffae, Hifpania nempe, Gallia, & Bri- tannia. De hac Imperii diflributione ita Zofimus lib. *• Hidoriarum : „ Conflantinus rede conflituta », loco movens, unum hunc magiftratum ( Prade- « dorum Prastorii ) in quatuor imperia difcerpfit. 5, Nam uni Praefedo totatn Aigyptuni cum Lybjae » Pentapoli, & Orientem ad Mefopotamiam usque » & pr*terea Cilices , Cappadoces , Armenos, >, oramque maritimam totam a Pamphylia Trape- 5» zuntem usque, & usque ad Caftella prope Plia- 5, fidem fita, tradidit. Eidem & Thracia conimif- fa, & Myfia, Afemi, ac Rhodopes, ac Doberi i, oppidi finibus circumfcripta. Praeterea Cyprum « aajecit, & Cycladas infulas, Lenino, & Irnbro, & » Samothracia exceptis. Alteri Macedones attribuit, »&Theffalos, &Cretenfes, & Graeciam, & c\r- » cumjacentes irifulas, & Epirum utfamque , ' d « prater has UIyrios, & Dacas, &Triballos, & » Pannonios ad Valeriam usque , &r Myfiam prav M-terea fuperiorem. Tertio totam Italiam, & Si- ciliam, & circumjacentes infulas, itempGe SSrdi- » niam, & Corficam, & Africam a Syrtibus Cyre- » nem usque. Quarto Tranfalpinos Celtas, & Hi- «» fpanos cum lnfula Britannica. „ Hsec Zofimus. B 3 a lar 52 Ad sacram geographiam In ha c autem defcriptione primo notandum eft, JSofimum irtquo erga Condantinum fuiffe animo, ut in Vita eiusdem Condantini demondravimus; ldeoque neminem movere debet , quod Hidoricu* ipie ait, immutata fuilTe a Condantino, qujs a majo- ribus rede fuerant condituta. Deinde feiendum ed, ante Condantinum duos conditutos fuiffe Prs- feftos ab Imperatore Commodo, p o (tq.ua m is occi* dit Perennem Prstorio Prasfeftum , ut fcribit Ha* rodianus, nec Zofimus prrecitato 2 . libro Hiftoria- rum diffitetur. Advertendum prmterea non fuiffe perpetuam Condantinianani iliam didributionem > nam Valentinianus Senior adfoifcens in confortiura imperii Valentem Fratrem fuum, huic Orientemad iE-gyptum usque & Bithyniam commifit , fibique ttfervavit Illyricum, Italiam, Hifpaniam, Britan* piani & Africam univerfam, ut fcribit Sozomenus lib. 4. Hiti. cap. 6. affentientibus Zofimo, & Theo* doreto. Idem prneflitit Gratianus affumens ad im* perii confortium Theodofium ; ac Theodofius ipfe cum Arcad'10, Arcadius cum Honorio confimiJi ra* tione fe gefferunt. Pod irruptionem autem Go* thorum & Vandalorum , aliarumque barbararum gentium, poft fciffionem, ac translationem impe¬ rii, ac pod cruenta Saracenorumbella, quantafue* rit Orbis permutatio, viciffitudo, ac divifio, quan- taque humanarum omnium , divinarumque rerum perturbatio & confufio, nodrum non ed enarrare, qui dantis dumtaxat, & florefcentis imperii rudem quamdam formam, profpeftumque delinenadum fu* fcepimus. C A P U T V. DE LOCIS , UBI APOSTOLI EPISCOPO$ CONSTITUERUNT. P ekagp.antes Apodoli orbem in urbibus loci*- que praecipuis Epifcopos, qui Chridianam rege- rent plebem, eamque doftrina monitlsnue falimf 1 ' 25 Isagoge , Cap. V. rimis imbuerent , provide follerterque conftitue- runt. Eosdem Epifcopos jure & inflitutione divi¬ na presbyteris antecelfere, non Cleri dumtaxat or- dinatione, eodemque pada , quo eledus a militi- bus imperator praseft exercitibus , alibi adverfas Salmafium, Blondellum, ceterosque Presbyteria- nos demonftratum eft multiplici genere argumento- •Hm. In vicis autem, parvisque oppidis presbyte- *um quidem unum, & parochum, non Epifcopali beeoratum honore, prifcis quoque feculis, fidelium populorum regimini deftinatum, intelligimus ex ca- none fexto Sardicenfi, in quo habetur, Non Hčere Epifcopum conjlituere in aliquo pago , vel patria urh, *ui vel mus presbyter fufficit : non necejje e ji enim illic Epifcopum conjlitui , ne Epifcopi nomen & aucloritas vilipendatur. His fimilia leguntur canone 57. Lao- diceno, & in epift. 87 - S. Leonis Magni ad Epi* fcopos Mauritaniae. Quare in vicis pagisque coe- perunt primum Epifcopos collocare hametici ad oftentandnm ecciefiarum fuarum amplitudinem, Ž uemadmodum in Collatione Carthaginenfi objecit 'onatiftis S. Alipius Tagaftenfis : ac do Cataphry- gib us , Montaniuis, & Novatianis fcribit lib. 7. H. E. cap. 19. Sozomenus. Igitur Apoftoli in urbibus faltem praecipuis fa* cros locarunt Antiftites , quos Epifcopos nomi- namus. Jerofolymis (latim pod Domini padionem ab Apoflolis creatum fuifTe Epifcopum Jacobum ipfius Domini fratrem , cognomento juftum* tra- duntS. Clemens Alexandrinuslib. 6. Inftitutionum, Eufebius lib. 2. H. E. cap. I. necnon S. Hieronymus de Script. Eccl. Polycarpum a Joanne Apodolo & Evangelida confecratum fuifTe Epifcopum Smvmae urbis maritimae Joniae, five Afiae minoris, fcribunt praelaudati Eufebius, & Hieronymus, nccnon Ire- naeus lib. 3. cap. 3. ac Tertullianus de Prsefcript. capite 32. Ab eodem Joanne alios per Afiamcon- ftitutos Epifcopos con (Ut ex libro Anocalypfis, ubi a ngelos feptem Ecciefiarum abopuitur. Timo- theum relidum fuiffe a l’aulo Epifcopum Ephofio- rum te (lat ur Eufebius lib. 3. cap. 4. neque obfcure id coiligitur ex priori ad eumdeat Timotheum epi- B 4 ftoh 24 Ad sacram geographiam ftola i. 3. Titum pariter reličtum Crets, qus infula maris Mediterranei adiacens Peloponnefo, ut ea, quse deerant, corrigeret, & conftitueret pe* civitates presbytcros, ipfomet Paulo fcribente ( a ® Titum 1. 5. ) didicimus. Ex Ecclefiaftica anteni Hiftoria accepimus a Barnaba inflitutnm , & quandiu rečtam nobiliffimam Ecclefiam Mediob- nenfem : Dionyfium Areopagitam fuifle Epifcopun 1 Athenienfium , in clariffima nempc Graeciae urhe* & metropoli Atticas : Epaphroditum Epifcopnfl 1 Philippenfium in Macedonia : Epaphram Coloflefl' fium in Phrygia : Publium Melitenfium in infiJ* naufragio Pauli clarifTima : Hermagoram Apnile] 28 Carnorum olim metropoiis , nune pasne excifi °P' piduli. Ita per omnes provlncias ( verba funt CT priani epiftola 52. ad Antontanum ) S ver urb‘ s Jingulas ordinati funt Epifcopi in tetate antiqui , infi c integri , in prej]ura pr ob ati, in perfecutione proferipti- Afostolorum aetate Epifcopos Etruriae etia lfl noftrae conftitutos fuiiTe non dubito. In hacaute® vetuftiflima Pifarum urbe quisnam primus omniu. 111 Paftor extiterit, divinare non aufim, quamquam } a Italia Sacra enumeretur S. Perinus difcipuluS Pri n ' cipis Apoftolorum *, de quo monimenta Ecclefi 3 ' Pica defiderantur. Sed cum e (Tet eadem clvitaS Romanorum colonia, fitu, aniplitudine, & incolarun' numero dara , fedes quoque Praetorum, qui jus di' cebant Etrurias ; & huc appulerit praslaudatus A- poftolorum Princeps Romam verfus progrediens* ad litus, ubi nune confpicitur S. Petri ad gradu s Ecclefia , confiftente navigio : quod & vetushabe* traditio, & Ecclefiafticis Annalibus inferuit C» ( ' at S. R. E. Cardinalis Baronius ad annum 44. p 21 ? - 310. Vatican® editionis ; non procul a vero ed; iiimamus aliquem hic confecratum Epifcopum, <3 ul occulte faltem nafcend Ecclefias praeefTet. Si t a ' men ad certa confugiendum fit monumenta, nuJb 1111 Pifis fedjde Epifcopum invenimus ante Gaudentinnd quem ex lib. 1. S. Optati Milevitani contra Parm 8 ' nianum. fcimus interfuiile Romano Concilio ^ 25 IsagcSe, Cap.V. tiadis, celebrato in Caufa Cseciliani & Donati anno 313. vi. Nonas Očtobris apud Lateranum in domo 'Faufbs. An tempora quoque Apoftolica referunt initia Epifcopatus Patrise fu$ Florentini Scripfores, quo- rum alii Frontinum, alii RomulUm fuiffe primum Epifcopum Florentiae contendunt. Sane Romulum aequo jure ilbi vindicant Fefulana, Piftoricnfis, & Volaterrana, nec non Brixienfis, & Bergomenfis Ecclefiae, quod fortaflis .urbibus hifce fingulis Ro- muius annuntiaverit Evangelium. Sed Fefulis tan¬ dem Romulum confediffe, ibique Domitiano impe- rante coronatum fuiffe martyrio, tradunt cum Ro¬ mano Martyrologio ad diem d. Juiii Scriptores ibi- dem a Baronio in Adnotationibus laudati. Nos vero neque Fefuianse urbi, licet excifae ac dirutse, gloriofiffLmum hunc Epifcopum, neque Romulo martyrii coronam, de qua aočti viri nuperrime di- fceptarunt, audemus temere denegare. Commcn- damus pariter Piftorienfium civium pietatem , pro- pterea quod memores fe a Romulo accepiffe primi fidei Catholicae Rudimenta, infantes luftralibus aquis expiando iisdem ima cum psculiari aliquo nomine commune Romuiinomenimponere antiquiiffmaMa- jorum fuorum traditione confueverunt. Quid autem de Virginis civitate Senenfi? Hanc & fuum ab Ecclefia? incunabulis habuiffe Paftorem, & Chrifti' religionem f*fcepiffe opera Martialis di- fcipuli S. Petri, nonnulli litteris tradiderunt. At Martialem Lemovicenfium in Gallia Epifcopum^ non Senenfium in Etruria , Ecclefiaftica Hifloria commemorat. Senenfes ipfi imbutos fe fide glori- antur ab Anfano iuvene nobiiiffimo, & invidtiffmio martyre ; quem Šenas adveniffe putamus anno 12. Diocletiani, Chriftians Aene 295. Apud Optatum praecit. lib. 1. pag. 25. & tom. 1. Concil. pag. 1403. legimusConcilio Miitiadis adfuiffeFIorianum,quem aiiqui Senarum, aliqui Csefense faciunt Antiftitem*, anteFlorianum vero commemoratur Senenfium Epi- icopus Lucifer, B S Pek- 26 Ad sacram geographiam t Perpbtita & conftans Lucenfium traditio do- cet, primum Lucae Epifcopum fuiffe S. Paulinum. Antiophenum geneze, & S. Petri difcipulum, quj *d radices Pifani Montis (S. Julianiappellitant, ubi faluberrima balnea amplioribus in dies exornata aedi- ficiis ) martvrium confummavit, ut Lucenfis Eccle- fiae ačta, Martyrologia ad 12. diem Julii , colledi a Plorentinio, Etrufcam Pietatem defcribente, mo- fiumenta , atque innumeri Hiftorici contefiantur. ' Ex quibus apertumeft, quod erat capitis hujuspro* pofittim, cum in Etruris partibus, tum in ceteris Orbis tcrrarum regionibus Apoftolos fuamet, aut difcipulorum fuorum opera Evangelium diffeminan* tes, in civitatibus faitem praecipuis , conftituiffe virum aliquera probatas fidei, acaodrins, quiEpi* fcopaii munere fungeretur. C A P U T VI. quinam inter episcopos appellati SINT METROPOLITAN! PRIMATES, ARCHIEPISCOPI, ET EXARCHI, VEL PATRIARCHAi. Ad nominum etymoIogiam quod attinet, quld titulus hujus capitis proponat, obvium eft» ac perfpicuum. Ut enim Metropolitu urbem illam ap* pellamus, quae eft wrpmv\i; , civitas nempe, ca* put, & quan mater caeterarum ejusdem provinci^! ita fJ-trpoTtohiTiji; Metropolitanus Epifcopus ille dici* tur, qui praeeft primae alicujus provinci^ urbi; quamquam Metropolitani nomen quibusdam etiarfl conceffum legitur, quorum fedes minime in urbe primaria degebat, ut Nicaeno, Chalcedonenfi, Ni* comedienfi, h Berytenfi. Idem olim Primas erat, ac Metropolitanus ; fed pofteaobtinuit, ut \Prinut- tcs vocarentur prscipuarum quaroradam Sedim* Epi* Isagoge, Cap. VI, 27 Epifcopi, ut in Africa fenior cujuslibet Provinci« Antiftes, in Galliis Lugdunenfis , apud nos vero Eifamjs Archiepircopus. Idem fere ac Primas fi- gnificat ifcpmf, quan Caput, ac princeps. Kxar- chum enim canone 9. Concilii Chalcedonenfis, quo definitur, ut Clericus habens adverfus Metropoli- tanum querelam, petat Primatom dicecefeos, frui jure quodam ampLori compertum eft. In eodem autem Concilio Exarchi vocantur Epifcopi Ephefi- nus, Ca?fareenfis in Cappadocia , & Heracleenfis in Thracia : eodemque nomine condecorati poftea funt Ancyranus, Cizicenus, Sardenfis, aliique coni- plures. PatrUrchč item nomen non aliam habet, quam Primatis & Exarchi vocabula, fignificationem, tametfi peculiari quadam ratione Patriarchae dican- tur, praeter Romanum Pontiiicem , Praefules Con- ftantinopolitanus, Alexandrinus, Antiochenus, & Hierofolymitanus. Archiepifcopi autem nomen, li- cet idem fonet, ac inter Epifcopos Primarius, la* tius nuncpatet, p!uribusque in eadem quoquepro- vincia invenitur effe commune. Nil ergo, quod ad nomina attinet, ingerit nobis modo difficul- tatem. Subobscukum efttamen, & in controverfiapo- (itum, cur, & quomodoMetropolitica dignitasfue- rit inftituta. Nam Petrus de Marca lib. 6 . Concor- diae Sacerdotii & Imperii cap. 1. ait Apoftolos, quum Ecclefias diflribuerent in provincias, in ani* mo habuifife, ut in his corpus Epifcoporum ftatue* tetur fub prsfidentia Epifcopi metropoleos. In- ftitutos ergo putat vir dočtiflimus Metropolitanos Epifcopos ab Apoftolis. Atqua adhoc demonftran* dum primo ait, Paulum fcripfiffe ad Titum, fe illum reliquiffe Cretae, ut conftitueret per civitates Preš- fyteros, id eft, Epifcopos, ut Joannes Chryfofto- mus, Hisronymus, aliique veteres interpretan- tur. Addit pari ratione Joannem conftituiffe inAfia corpus Epifcoporum, quorum primarius erat Ephe* fmus, ut conft.-.t expriori capite ApocaIypfts: Apo- ftolum item Paulum fuam ad Ephefios fcripfiffe Epi- ftokia, guod Ephefus effetAfis- metropolis, unde facile 2S Ad sacram geografhiam facile poterant ad fubjecftos Epifcopos Apoftolica inftituta transmitti ; Epiftolam quoque fcriptam a Paulo ad Corinthios, atque ad Theualonicenfesal- teram , quoniam Corinthus , ut Florus adnotavit, erat metropolis Achaj®, ThelTalonica autem me- tropolis Macedoni®. Animadvertit idem Aučtor, confilium iftud non latuiffe Tertullianum , qui in libro de Prsfcriptionibus provocans haereticos ad Traditionem Ecclefiarum Apoftolicarum ait : Prv xinu ejl tihi Achaja ? Habes Corintkum. Si non Ion- ge es a Macedonia , habes Philippos, habes TheJJalonb cen fes. Si potes in A/ram tendere, habes Ephefum. Si anteni Italite adjaccs , habes Romam , unde nobis quoquC auetoritas priejlo ejf. Hi." Petrus de Marca evincS' re ftudet inftitutionem Metropolitanorum faftam etle ab Apoftolis ; qui tamen in fua provinciarum diftributione animum intenderunt in eam civita* tem , qu® caput erat provinci® , propterea quod> ut babetur canone 9. Antiocheni Concilii, ad tropolim cmnes undique , qui negotia videntur habcHt concurrunt. . At non defunt , qui exiftiment nullam ab Ap°' Polis faftam inftitutionem Metropolitarum, fedeoS Epifcopos Metropolitanos fuomet jure fuiffe , ft ul pvimariis civitatibus, a quibus reliqu® pendebanb fuerant prspofiti, fpeftata Romani imperii in p r °' vincias diftributione , & civilis regiminis forrt 3 > non attenta Hierarchia , Apoftolico inftituto fb n,a ' ta. Suadere id conantur, propterea quod canoij e 6 . Nic®no definitum fit, In Eccleliarum pr®eminetft l3 lervandani antbjtiam conjuetudinem : ex quo in* e ' runt, ex confuetudine, non ex inftitutione Ap°' ftolica, pendere ampliores Epifcopatuum prsrog 3 ' tivas. Addunt canone 7. conceffam dignitatem h°' noriš , Jalna metropolis pneeminentia , Kpifcop 0 Aeli®, id eft , Jerofolymorum, non alia radon®’ nifi quia metropoli Judseorum per Titum even 3 ’ in metropolim elefta fuerat Caefarea. Inqu ' u!1 j ačtione 4. Clialcedonenfis Concilii de Jure politico litigafte Photium Tyri, & Euftathium PP' fcopum Beryti, quoniam Berytus metropolis deo Isagoge, Cap. VI. 29 tata nw erat fefcripto Theodofii: atquea‘opolim omnes undipue , qui negotia vip " ‘ concurrunt. Unde placu.it eum , £? r °s Rpfrf Cel/ere ’ & nihil amplius prtfter eum čete- is t.„{ Cs ,P os agere tecundum antiauam a Patribus fi ri ~-wepos agere Jecundum antiquam a l atr .^ ■&*«*& cZjimam. Canon autem Je ej ; iSem nno 341 - antiquamPatrum conftitutioncm co ^ fcans, non aliam utique innuit, quam. ab» Apo_ f Ue l derivatam ; ftq uidem infhtutioms_, atque ^ A Poftoi 1S ’ CU ^ US nu * ]a alia admvenltU n terena' U,n ~ au doritatem , ac traditionem, initia ^ - a e ^ e & ratio ipfa ■ r c 6 - C ivit a a tpc , -pCnurn infuper Apoftoli confidtuerint & communis perceptio -.“r'7 Al^n-nis ad Čorinthros 'mtesEpiTcopos, ut M*f of s- inverifunUe prorfus eft, nullum inter ipfos 30 Ad 9ACRAM GEOGRAPHIAM ipfos Epifcopos ftatuilTe difcrimen, nec pravidife ouomoclo fubortis dididiis , graffantibus haerefibus, & ipforum Epifcoporum aliquo commiflam fibi E c ' cleiiam deferente, oportebat, ut unus praeffetcs' teris, qui contentiones fedare, errores avertete« epircopimi alterum confecrare, proximiores con- vocare ad Synodum poffet, ampliori aliqua aufto' ritate fuffultus. Dupinii vero momenta , quaW' quam ex his corruunt , & eliduntur , feliciter di' rimit tom. s. Antiq. Eccl. dillert. 4 . Emmanuel * Schelftrate. Jam vero cum Apoftoli in iis civitatibu9 cof' ftituerint Metropolitan os , qua primaria erant* ceterarumque metropoles ,• facile inveniemus App' ftolicorum & ibbfequentium temporum Metropol 1 ' tas, fi illarum dicecefeon, quas memoravimus ca^- 20 . agentes de Romani Imperii diftributione, api* pliores illuftrioresque urbes, quibus rellqua fubj' ciebantur, fedulo inveftigabimus. Diximus Pr*» e ' quam quod illic fed it Petrus, anttquam Roma 111 veniret,- ibique nomen accepit Chriftiana relig* 0, Nec verum eft, quod de Jerofolyma uit prsecita- tu 9 Isagoge, Cap* VII. 37 tus au&or Operiš de Antiq. Eccl. Difcipl. nernpe Dupinius, ibi Petrum fediife cum Apoftolis eeteris, fi de Sede Epifcopali loquamur , non de mora, & luorunidam annorum habitatione ; quum certKIi- mum fit, primum Jerofoiymorum Epifcopum fnifle Jscobum, non Petrum : Neque exeo tantum Epi¬ fcopus Čonftantinopolitanus adeptus eft djgnitatem Patriarchalem , quod in ea Sedem imperii fixerit Conftanfinus ; fed quoniam huius Sediš, ac prs- fertim religiofiflimi principis intuitu, hunc illli ho* norem detulerint, repugnantibus tamen legatis S. Leonis Magni, quicLm Synodi Chalcedonenfis An- tiftites. Quare S. Gelafius in epift. 13. ad Epifco* F os Dardaniae irridensillorumfcntentiam, qui ajunt atriarchatus honorem derivaffe a politica urbium dignitate, fimulque redarguens ambitionem Acacii, Rijimus autem ( inquit) quod prarogativam volunt Aca- tio comparari , quia Epifcopus fuerit regi a civitatis. Nv,mquid apud Ravcnnam, apud Mediolanum , apud Sir- mium , apud Treviros multis temporibus non conjlitit Im¬ perator ? Numquidnam harum urbium Sacerdotes , ultra menfuram Jibimet antiquitus deputatom, quidpiam fuis di- f’,nitatibus ufurparunt ? Primus itaque omnium Patriarcharum eft Ro- manus Epifcopus, quia, ut fcribit Gregorius Ma - gnus epiftoia 37. libri 6. Cum multi Jmt ApofioPL pro ipfo tamen principatu Jola Apojlolorum Principi, Sedeš in aucloritatem convaluit. Ipfe enim fublimavit Sedem, in qua etiam quiefcere, & pnefentim vitamfinire dignatus ejl. Sed gravis oritur quaeftio , num idem Epifcopus Romanus fit Patriarcha totius Occiden- tjs, an vero folius Vicariatus Urbis , ac decem ib lius provinciarum , Ecclefiarumque, quae vulgo di- CUntur Suburbicarite. Subscribendum eft viris illis dočtiftimis, qui propugnant, praelaudatum Romanum Epifcopum totius Occidentis Patriarcham , Petro nempe de Marca lib. 1. Concordise cap. 5. Emmanueli a »chelftrate diflert. 6 , cap. 3. Henrico Valefio lib. 3. C g Obfer- $8 Ad sacram geographiam Obfervationum in Socratem cap. 7, Leoni Allati* lib. 1. de Confenfione Oriental. & Occid. Eccl. cap. 1 2. Jacobo Sirmondo in Adventoria, Chriflia- no Lupo in Canonem 6. Nicaenum , aliispue com- pluribus. Corroboratur enim hsec fententia aučto* ri ate Concilii Arelatenfis 1. celebrati anno 314. in cujus epiflola ad Silvedrum Romanum Pontificem legitur , ab ifto Majores diaecefes teneri : quando poidem ex Veteri Notitia Imperii perfpicuum efl» majores illas dicecefes effe ilias fex Occidentis, qu$ tune fols numerabantur, Afričani nempe, U- lyricum, Italiam, HiCpaniam, Galliam, & Britan- niam. Hinc S. Bafilius epid. 10. appellat Roma- num Pontificem 5 unx£ŽD jfofupaion, Augudinuslib. 1. contra Julianum cap. 6. Ecclejue Occidentalis pra/identem , & Hieronymus adverfus Vigilantiiitn didinguens limites Patriarchatuum , Antiocheni in Oriente, Alexandrini in /Egypto, & Romani in Occidente , iftius Ecclefias quafi in unum corpuS colle&as, & ab Ecclefiis cum Orientis, tum Oo cid ntis quodammodo diftinčtas commemorans in* quit, (Juid facient Orientis Ecclejia, quid JEgypti* £5 Sediš Apojlolica ? Certum quoque ed ex EpiuO' la S. Innocentii L ad Pecentium Pipifcopum Eugu- bintim, a folo Petro, ejusque Succefforibusinprs« dičtis provinciis Occidentalibus conditutos fuiffe faeros antidites, exercitumque jus Patriarchicum in ordinatione Metropolitarum, & in Svnodoruin čonvocatione, ut cap. 4, praecitatae dinertationiS luculentiffime evincit Scheidratenus, Hvjus fententise confeftarium ed apertiflimunu pon pode in Occidente alium Patriarcham confti" tui, Romano Pontifice repugnante, Teftata id eft Gadicana Ecclefia, proferibens anno 1640. in Sy- nodo ParifienfiParaeneticatn Epidolam Optati Gad 1 ’ qni pofl: editos in lucern libros Petri Puteani de Libertatibus Ecclefise Gallicanae , nefcio quid ma]> prsefagiens, omnes florididimi illius regni Antifti' tes hortabatur, ut ad evitandum fchifma, , confr lium inirent creandi aliquem Galliarum Patriar¬ cham, quod non fchifmatis remedium, fed incita- mentti)!!« 39 Isagoge, CAr. VIL mentum, atque Ihrufturam futurum fuiffe nemo noti videt. Sed merito damnatum eft maleferiatum, & feditiofum Opufčuluin. Enimvero in loco , ubi nunquam Patriarcha conftitutus fuit, a nemine po- teft inftitui, quam 'a Fontijice Sediš Bend Petri, a quo £? Epifcopatus 0 Apoftolatus JumpJit initium , ut in- quit Nicolaus I. in Refp. ad Confulta Bulgarorum cap. 73. Ac ne aliunde , quam ab ipfa Gallicana Ecclefia repetamus exemp , a , fcripfit Leo Magnus ep. 89. ad Epilcopos per provinciam Viennenfem Conilitutos , Alienum jus alt er jibi non audeat vendi * tetre. Suis limitibus , fuis terminis Jit utiusquisque con * tentus , 0 privilegium Jibi debitum in alium trcauferre fe pojje rioverit non licere. Coegit quoque Bonifa- cius Moguntinus anno 742. Synodum , in qua Ita- tutum fuit, ut Metropolitan^ Gtalliarum Pallia quae- rerent ab Apoftolica Sede : petieruntque refpfa idem Bonifacius , & Carlomanus a Zacharia Roma¬ no Pontifice tria Pallia pro Archiepifcopis Eccle- fiarum Rothomagenfis, Rhemenfis, &Senonenfis. Quod rion diffitetur libro 6. Concopdiae cap. 7. do- čtiffimus Petrus de Marca. Neque alia ratione id fa&um eft, nifi quoniam Pallio conceditur plenitu- do Pontiticalis officii, & poteftas celebrandi Syno- nodurri, & Epifcopos confecrandi, quemadmodum loquuntur canones : eamque plenitudinem ac po- teftatem , ideoque & aliam quamlibet ampliorem nequeunt Gallicani, ceterique Antiftites aliunde, quam ab Apoftolica Sede, obtinere. Ex quo au- tem Patriarchatus Romanus limites Occidentis com- prehendat, percipere nequeo, cur Henricus Vale- fius praecitato libro 3. Obfervationum Ecclefiaftica- tum afferat, fententiam illorum, qui Romano P’a- triarchse univerfum Occidentem adfcribunt, difpli- cere Rom-nis, propugnantibus fcilicet au&oritatig Eontificis Maximi in Ecclefia univerfa amplitudi- nem. Sed nihil eft, quod alicui difpliceat , fi, quemadmoduin eo loči Valefius coar&at Epifcopa- tum Romani Ponrificis ad folam Provinciam Ro¬ manam, Patriarchatum vero ejus extendi fateturad pxtrema Occidentis ; ita hoc Patriarchatu limitibus iftis conclufo, Primatus, five, ut vulgo dicimus, C 4 Pa- 40 Ad Sacram geographiam Papalis jurisdi&ionis incircumfcriptam ampliffimam- que poteffatem pervadere totum Chriffianum Or* bem affirmet. Oportet ergo in Romano Pontifice, quae Epifcopi funt, quae Metropolitani , quae Pa- triarchse , quse Primatis, qiue fuccefforis Principi Apoffolorum , cui univcrfa Ecclefia a Domino com- miffa eff, accurate diligenterque /ecernere. Nos enim eumdem Pontificem , hac dlffinčtione prae- miffa, Epifcopum Urbis, Metropolitanum dicece- feon Vicariatus Romani, Italise Primatem, Patriar- cham Occidentis, & univerfi Dominiei Gregis fu- premum effe Paftorem , minime dubitamus. De hac vero fupr ma au&oritate , omniumque Eccle- fiaruin fo licitudine , noffrum non eff in prarfentia- rum differere. Exfonemus tantummodo Nicaeniim canonem fextum, quem non haeretici tanturn urgere foient adverfus Papin primatum, fed etiam contra nos ii Catholici, qui Patriarchatum Romanum ad folas Ecclefias fuburbicarias extendi autumant. Canon ille eff hu usmodl : ra iipyuTu s$>i ^^arsorou , ra h U!‘yu7TTa> xut hi(Svy, xai TrjuraTroAe/, cejs rov jv A’A iŠ-Uf- cffsia i7a(Xx:no/, Ttuvr/un tu r«#v sv«v rij« , imftil r® fv rij prjL.jj.fj imvHOnto raro iSsg i Siv. Quem Canonem ita Latine vertitDionyfius Exiguus : Anp tiqua confuetudo Jervetur per JEgpptum , Libyam, & Pentapolim , ut Alezmdrinus Epifcopi's horum omniunt habeat poteftatem : quiu & urbis Rotrne Epifcopo pari- lis mos eft. Quoniam ergo eo in Canone Alexan- drinus Epifcopus Romano Pontifici comparatur, abutuntur iilo nonnulli ad Ecclefiae Romanae princi- patum labefa&andum , & huic adarquandam , aut praeferendam Patriarchae Alexandrini jurisdiftionem; quidam vero ex eodem canone inferri putant, Ro- mani Patriarchatus Iimites comprehendi in Vica- riatu Romano fuperius defcripto , «bi pertradtavi- mus de Imperii diffributione. Verum prsdidtus Canon perperam producitur contra Romana? Ecclefiae Primatum. Perfpicuum eff enim, editum illum fuiffe ad reparanda Patriar¬ chatus Isagoge, Cap. VII. 41 ehatus Alexandrini jura Meletiano fchifmate vio- lafa. Cum enim Meletius Lycopolitanus in The- baide Epifcopus, lapfus in perfecutione Diocletia- ni, a S. Petro Alexandrino, ejufque Synodo dam- natus fuiflet , ALgyptum finitimasque provincias complevit tumultu, & contentionum procellis, ubi- que inftituens Epifcopos , & presbyteros , atque Petri, hujusque fucceliorum Achilla;, & Alexandri jurisdidionem invadens. Ad liane itaque reparan- dam Nicacni Patres decreverunt , non in Alexan- drino tantum Epifcopatu , veram etiam in Ecelefiis •®gypti, Lybiae, & Pentapolis frui Alexandrinum Prafulem audoritate conftcrandi Epifcopos, alia- que Patriarehalia munia exercendi, deprompto ex- emplo ab Epifcopo Urbis Romaa, ceterorum prin¬ cipe Patriarcharum, qui non in Romana tantum provincia, fed ubicuncjue Patriarchatus fui exten- ditur amplitudo , confimilem jurisdidionem exer- cet. Quse cum apertifllma fint, conftat pralauda- to canone definiii, in exercenda PatriarCnali pote¬ kate ab Epifcopo Alesandrino petendain e (Te re¬ bulam a Patriarchatu Romano, ideoque non de Pa- Vali, fed de Patriarcbali jure Ulic agi. Immoeidem canoni titulus ifle adinvenitur praeiixu 3 . De Prima¬ tu Eccleji.t Romana, © aliartim civitatum Fpifcopis; at que in Synodo Chalcedonenfi a d'. 16. canon ipfe prseledus fuit ex quodam codice cum hoc exor- ®io, Quod Romana Eccle/ia jemper habu.it primatum. Non itaque fextus Nicaenus Canon , contra Ro¬ bani Pontificis in Ecclefia primatum, quidquam efficit. liri vero , qui eodem canone utuntur ad coar- dandos inter Ecclefias fuburbicarias fines Patriar- ^narus Romani, aiunt, Rufinuin itn canonem illum lu iffe interpreta tum , Ut apud AIexandriam , © in Roma vetufla confuetudo fervetur , ut vel Ule ^Sypti, vel hic fuburbicariarum F.cclefarum follici- ,u dinem gerat. Ac Rufini audoritas non leviš Vl detur ponderis, quippe qui vixerit eodem Ni- j 8l >ae Synodi feculo , & optime noverit eorum leBi porum confuetudinem. Non eft tnnen Inec C g ratio 42 Ad sacram geographiam: ratio firma prorfus, & inconcufia : primum quia in canone nulla Ecclefiarum fubu. bic trrarum fit men; tio ; deinde quia vidimus Romano Patriarchatui univerfum Occidentein fubeffe : rurfus quia Rufi- nus, ut folam ./Egyptum commemorans , non es- cludit Pentapolim & Libyam, ita laudans Eccle- clefias fuburbicarias non excipit alias Occidentis Ecclefias : demum, etfi Jidmrbicaria Eccle fuz ferva- to verborum rigore fint illae, quae funt Urbi Rotnae fubjeftae ; ratio tamen pollulat , ut, dum agitur de Romano Patriarchatu , Ecclefias fuburbicaris dicantur , quoe ab Epifcopo Urbis reguntur pecu- liari quadam follicitudine, & fubjedtee funt juri Pa- triarchatus Romani,' nuemadmodum in differt. Suburbicariis contra Salmafium demontirat Cl- J 3 ' eobus Sirmondus. Ou/eret forte aliguis , qusenam fint Ecclsfi* paffim appellatas fuburbicariae. Salmafiuš & Go- tholredus illas Ecclefias, provinciasque fuburbica¬ rias elle cenfent , quae intra centefimum ab Urb e lapidem continentur, Tufcias nempe fuburbicari£» Pičeni item fuburbicarii, Latii, & Valerije. nititur haec opinio legi 1. de calcis cocloribus , 111 lib. ii. Cod. Theodofiani, infcripta Praefe&o Ur bis, qua lege Conllantiuus jubet , ut ad calceffl vehendam trecenti boves ex quatuor provincus eidem Pr-efefto fubječtis fubminiftrentur. Eas au- tem provincias non excedere centefimum ab ur- be milliare, ex libro 2. praslaudati Codicis Theo dofiani/. 6 z.de Hcereticis ; ex lib. 1. Ulpiu 1 ’ Ofjicio PrzfeEU Urbis, & ex Dione lib. 52. res e _ admodum perfpicua. Sed hsec ratiocinatio infit® tibicine nititur : neque enim aliud ex produ#L locis infertur , nifi ad Praefečlum Urbis fpeft 3 ^ dare operam, ut ex quatuor provinciis proxiuj' ribus calx Romam deferretur, quas folas dlci U 1 mbicarias neguit inde concludi. SuBuiruicARrxs itaque Provincias funt quas Vicario Urbis parebant. Quoufque vero .. cariatus urbis extenderetur, diitum efir capit® ■ eeH niv J 43 Isagoge, Cap. VIII. gefitno. Haec de Suburbicariis fententia conftatex Codice Theodofiano lib. 9. tit. 30. num, 3. & lib: n. ti f . 16. n. 9. Ibi enim inter Urbicarias provinc Cias recenfentur ese omnes, qu$ in Vicariatu Urbis, prout diftinguitur a Vicariatu Italiae, comprehen- duntur. Subfcribit huic fententise etiam Dupinius de nntiq. Eccl. difciplina differt. 1. §. uit. eamoue erudite corroborat citato in loco Sirmondus. i)u- Cangius in Gloffario ait, Suburbicarias regiones ac .provincias dici, quse fubjedae erant Vicarii urbis jurisdiftioni , Urbicarias vero, qu* a Prafedto ur¬ bis adminiftrnbantur. At ex prsecitatis legibus li- quet, provincias, quae fuburbicaris funt, appella- ti quoque Urbicarias. Hts de Romano Patriarchatu praemiflfis, lefto- rem admonemus, non efife hujus loči texere Ro- manorum Pontificum Vitas , quse no it ranim difler- tationum principem tenent locum. Afferimus tan- timi a Petro ad h$c ufque tempora, in quibusCa- tholicse Ecclefiae praeeft Clemens XIV. numerari Romanos Pontifices^si. quorum 77. 'in Faftis San- ftorum celebrantur. Singulorum autem nomen, patriam, aetatem , annos Pontificatus , & chara* čieres cum laudis, tum dedecoris, ad calCern Hi- ftorine ipforum Pontificum , quam Confcripferunt Burius, &Sandinus, legi poflTunt. Quinam vero in eadem Hiftoria diligentiam adhibuerint, ftudium- que accuratius, praemonui in priori diflert&tione I. Ecclefiaftici Seculi. C A P U T VIII. DE PATRIARCHATU ALEXANDRINO, ET ANTlOCHENO. S equitur poft Romanuin Patriarchatus Alexan- drinuSi fiunc enim fecundo loco recenfent Gclafms, Gregorius Magnus, Nicolaus Primus, h fextus Canon Nicaenus, ut dixi cap, prsecedenti. Rationem inde petendam arbitror , quod Sedet Alexaa- 44 Ad sacram geographiart A'exandrituz Beati Fetn nomine a Mar c o ejus difci- P’ilo S Evangelijla confecr.ua e Ji, ut in Romani feptuaginta Epifcoporum Synodo inquit praelauda- tus Gelafius. Patriarcham Alexandrinum non fuiffe inauguratum Epifcopum propria confecratione a tempore Marci ufque ad Dionyfium, id eft, fpatio annorum prope ducentorum , non ii tantum affe- ruerunt, qui presbyteros aequales autumarunt Epi- fcopis , fed etiam eruditus Morinus Exercit. v cap. 7. Quorum opinio prsecipuc innititur teftimo- n ; o Hieronymi afferentis Alexandriae viguiffe con- fnetudinem, ut presbyteri unum ex fe elečlum in excelfiori gradu collocarant, & nominarent Ep- fcopum. Verum Hieronymi teftimonia expendi- mus lih. 36. Th. difcipl. cap. II. ubi dbrimus, ills inteiligenda effe de elečtione fačfca fufFragiis pres- byterorum, non autem de Eledi confecratione per- ačta ab Epifcopis. Profecto Patriarcham Alexandrinum ab Epi* fcopis confecratum, & ordinatum fuiffe. monimen- ia hiftorica evidenter commonftrant. Etenim Eu- febius in Chronico ait poft Marcum Evangeliftam ordinatum fuiffe Alexandrina! Ecclefne Epifcopum Anianum ; idem iegitur de Meliano fucceffore A- niani, ceterisque ufque ad Alexandrum decimuffl odavuin Patr archam. Solet autem ea ordinatio apud Eufebium, & in Chronico Alsxandrino, nec- non in Chronico Orientali edito ab Abrahamo Ec- chellenfi, defignari verbo tyt/foro»£ci> , quo exprimi- tur vera ordinatio, manuumque impofitio. S. Atha- nafium fuccefforem Alexandri confecratum fuiffe ma- nibus Epifcoporum , ipfemet in 2. Apologia de- jnonftrat epiftola encyclica Synodi Alexandrin» celebratse anno 339. adverfus Arianos obiicientes eumdem Athanafium clam , & aliis Epifcopis in- fciis, a feptem Epifcopum inauguratum confecra* tumque fuiffe. De qua Arianorum calumnia legen- dus etiam Sozomenus Iib. 2. H. E. cap. 17. tjuibus infertur ad confecrationem Patriarchae Ale- xandrni, prmter populi vota , & presbyterorum fuffragia, conveniffe 7 Egypti, & finitimarum pt°' vinciarum Antiftites. IsAGOGE, Cap. VIII. 45 Ex Stnobo Alexandrina nuper commemorata cdlligitur, olim Patriarchatum Alexandrinum con* ftaffe quatuor provinciis, 7Egypto, Thebaide, Eentapoli , & Libya : praefigitur enim Epiftolse, »b Athanafio produdae , ha?c infcriptio , H' oilvocfoj ij -tii fihtiruvSgeia Oinajftctara, dno rtjg AApurtTtr, rijg &^/SaiSog, nai , nai Titvrcinohcvc, Sančia Synodus AlexandritS cmpregata ex JEpypto, Thebaide , Libya, S Pauapoti. Connumerantur eaedem qua* tuor provincise in Synodo Jerol'olymitana an. 350. in qua pertra&atum eft de recipiendis in comniu- nionem epifcopis, qui fententiae in S. Athanafium fubfcripferant, fuumque fntebantur errorem. De iisdeni provinciis, omilfa Thebaide, quoniamidem eft, ac A£gypt.us fuperior, agitur in fexto canone Concilii Nicaeni. S.Epiphanius h. 63. inter pro- vincias, quarum Epifcopus Alexandrinus gerit fol- licitudinem, connumerat etiam Mareotidem, (*) & Animoniacam. At ex prsecitata Apologia S.Atha* nafti perfpicuum eft, Mareotidem fuiffe agrum Ale* xandriae, ibique nec Epifcopum, neque Chorepi- icopum unquam fuiffe. A’/m»« aw? vero fuit civitas L\byx inferioris, ut conftat ex Notitia provincia- rum Hieroclis Grammatici num. 64. Quare fallitur vir ahoqui do&iffmius, Petavius , qui in fua Epi- phanii editione M areotidem, & Ammoniacam re- cenfet inter provincias. Ex Pr^dictis quatuor provinciis fub Theodo* fio imperatore decem contiatae erant ; nam iden* Imperator ad Synodum Epheftnam, quae Latroci- nalis vulgo dicitur , coadam anno 44y. invitavifc Diofcorum Alexandrinum cum decem fub eju ’2 dicecefi degentibus Metropolitanis Epifcopis. Qui- nam hi Metropolitan! fuerint, non eft adeo facile definire. In prsecitata notitia Provinciarum Hie¬ roclis a Luca Holftenio , & ab Emmanuele Schel- ftratio plurimum laudati, odo inveniuntur defcri- fti. In Provincia/Egyptiaca defignatur Metropolis Alexan- (*) Eo loči Epiplianius duas Mareotides commemorat una dtunuxat Gcojrapliis Ruta lit. 4 6 A D SACRAM GEOGRAPHIAM Alexandria, lita inter mare vEgyptium, & Mareo- tideni paludem. In Auguftanica , feu Provinci* Augufl:a Prima, P twx 6 fQufa , Rhinoccrura , in iplo limite Palaeftinse, fed alibi Pelufium ad oftium Nili* Iiunc Belbais, velDamieta. In Auguftanica fecun- da Atorrd, Leonto ad Bufiriticum Nili alveum. Pro- vinciae autem Arcadije Metropolis Oxyrynchus> civitas lic appellata ab oxyryncho pifce , queni olim pagani colebant, non procula Nilo. Metro¬ polis Thebaidos Antino , quae nune in ruinis j* - cet, Babylonem inter , & Copton, & Thebaidos fuperioris Ptolemais, Rhodophoros etiam didta a rolarum feracitate, ad finiftram Nili ripam, & pro; pe lacum Mosridem. In Libya denique fjpe iori Sozufa , atque in inferiori Darnes , quam urbeffl Baudrandus cum Xephyrio confundit. Quas pofhnodum regiones occupaverit Patriar 4 chatus Alexandrinus, conflat ex Tabula Geogra* phica ad calcem Hiftoriae Eufebii illuftratse ab Heiy rico Valelio editionum Cantabrigienfis , & Taud 4 henfis. Ulic ante Indicem extat quoque Catalog« 3 Patriarcharum Alexandrinorum ufque ad Alexan- dvum S. Athanalii prsedeceiTorem. Sed plura de iisdem, ceterisque Patriarchis in fua Hiftoria Eufc' bius Renaudotius: & Continuatores Operiš Bollan* diani in dilfertatione praefea quinto volumini men* fis Junii. Sederunt Alexandri3e Fatriarchae Sandti(finu» S. Marcus Evangelitia, Ani. nus, Abilius, Hera- clas , Dionvlius , Maxinvus , Theonas , Petrus* Achillas* Alexander , Athanalius , Cyrillus, logius, Joannes Eleemofynarius , ali. Veroni eamdem Sedem occuparunt quorue hseretici F- u ' tychiani, Diofcori duo, Petrus Moggus, Joanne> Hemula, atque , ut alios prsetermittam* Tneodo' fius, pulfus in exilium ablmperatore Juftiniano a 11 - Ch. 538. Tenuerunt infuper eamdem Sedem M°' nothelitae quidam, ut Cyrus, & Petrus , feptinuo vertente fecuio ; necnon permulti fečtse Jacobit*' rum ( Genus Eutychianorum a Jacobo rnonad 10 Syro nomen trahentium ) addi&i. Isagoge, Cap. VIII. 47 Nunc de Patrlarchatu Antioeheno , cuius Geo- graphicara defcriptionem, & Patriarchas ab Evo- dio ufque ad Tyrannum habemus polt Eufebium in praefatis Valefii editionibus. Tertius olim Patriar- ch® Alexandrino locus attributus f uit, non feeun- dus, ob proeieduram Alexandrinam magnificentif- firac ab Augufto nobilitatam , & quoniam ejusdem Prbis Ecclefia a Marco inflituta eft Petri Apofto- iorum Principis nomine ; ipfe autem Petrus, fuffe- fto Antiochiac Evodlo, inde difoedens fedem prin- cipem transtulit in urbem Romam. Ceterum civi- tas Antiochiae , condita a Seleuco juxta Daphnem, & ad fluvium Orotem, cognomento Magna, &uni- verfae Syri® Metropolis , ea eft, in qua prim um difcipuli appellati fuerunt Chrijliani , ut legiturcap. 11. Ad. Apoftol. 26. eamque urbem appellat Sy- nodus ChalCedonenfis ad. 7 - rSv Sftm A 'no- jJ.scyeiXondXmv , to J ais. Ex his autem colligi poteft j nolumiis debita laude privari; fi haerefibus, v itii5que adluefere , commendare , & celebrare £ 0n poffumns; hoc interim gratulantes Romana '-cclefiae, quod nunquam adverfus illam praeva- ‘Uerunt porta inferorum> fecus ac evenit du bus ^iis Patriarchalibus» Alexandrinse, & Antioche- de quibus hadtenus. C A P D T IX. DE RELIQU"IS PATRIARCHI-3. M vltipucatio Patriajrcharum in folo Exar- chatu Antiocheno, quam multiplicationem P^ullo fuperius attigimus , evidens elt argumen-. complures denominari Patriarchas, qui vix ^etropolitani dicendi forent. Ac ne rurfus corn- ffieinoreni Patriarchas Maronitarum, Armu\o p oi «wiw«y/»-.o*. Prgeterea Concilium pnftantinopblitanum IV. anno s^ 6 . adt. 5 . Pa* ®jarch; ■■ ■ ~ “ h» nomenatrribuit Epifcopo Tyri Epiphanio *'ni Ereviariuru, Tom. II. D Cen- 50 Ad sacram geographiam Concilium Matifconenfe in Burgundia anno '585/ rrifco Epifcopo Lugdunenfi ; Nicolaus I. refp. 73. ad Confulta Bulgarorum, iftorum Primati; & Cj- dex Juftinianeus f®pe lsepius Patria chas appellat omnes Dioecefeon Exarchos, ut Novella 3. cap. 2. Novel. 6. c. 3. & epilogo Novell® 123. c. 22. De- nique etiam hsretici Patriarchas fuos jadtitant, nomenque Patriarch® libimet arrogavit in Collatio- ne Carthaginenfi primus Epifcopus Vandalorum, cum rifu ab Orthodoxis exceptus , ut audtor eft Vidtor Vitenfis lib. 2. de Perfecutione Vandalica. Commukiter. tamen quatuor infigniores Pa- triarchatus , praeter Romanum , connumerantur, videlicet, Conftantinopolitanus, Alexandrinus, An- tiochenus, & Jcrofolymitanus. Hoc ordine rečen- fentur apud Gratianum difl. 22 . c. 3. & 7. & a Ju« ftiniano Novel, conft. 123. Ita vero Conftantino- politana Ecclefia , qu® tribus prioribus fteculis 1 ’ubiedta erat Metropolitano Heracle®, ad Patriar- cliatus honorem evedta eft. Conftnntinopolitana I. Synodus, five II- Oecumenici anno3«i.hunc tertium c.nonem edidit: Conjlantinopolitante cm- tatis Epifcopum habere opor tet Primat us honorem po/l Rommum Episcopttm , propterea quod Jit novi Roma. Eumdem tamen canoncm, utpote contra- rium Nicnen® Synodo, a qua c m. 6. definitum fuerat, ut fris privilepia /ervarentur Ecckjiis , 1 Romana Ecclefia non fuifle reoeptum, conftat e* 1 Epiftola 53. S. Leonid Magni ad Anatolium, & 55 * ad Pulcheriam Auguftam , atque ex teftimonio I*u* centii Legati Sediš-Apoftolic® in Concilio Cbalce - donenfi adtione ifi. In hac eadem adtione Epifc°' po Conftantinopolitano confirmatus eft honor P- 1 ' triarchaeus a Romano Mvrorum Epifcopo, Seletič 0 Amafiae, & Petro Gangrorum, quorum excmpb |in fecuti funt alii plurimi, qui fponte fefe Sedi Cofl' ftantinopolitan® fubjecerunt. Ante prselaudatam Chalcedonenfem Synofequentif- fimus, ab ifta condecoratus eft Pallio, & nomine Patriarchš. Collata deinde fuerunt eadem Pallih & PaTiarcharus decora anno 719. Epifeopo Aqui- lejenfi a Romano Pontifice Gregorič IJI, Siquideni opera Sergii Pontificis, qui Rom* fedit anno <> 87 - Etri cum Schifma fiierat extin&um, & Aquilejen- lis Eccle r a in prifiinam cum F onima communio- n^m rodierat. Habemus ergo Aquiiejenfi£, & Gra< denfis Epifcopatus a Schifmate initia, Ampiissimam Epifcopi Aquileienfis jurisdi- čtionem deferibit prsecitaro cap. .o VII. Vici on III. Ur- tan ° II, Pafchali II. . CXXXXI1I. De Joanne autem XVII. oui fex in Pontificatu menfes non explevit, nam fatis eeflit anno 1003. Vlil. Idus Decembris, nil aliud 'Cintus 5 nifi Sictum fuiffe cognominatum, ex ve* D 5 tufta 58 Eccl. Hist. Breviarium tufla familia, Patritise, ac Senatorias Pafchalicorum Vunetorum conjdnčta. CXXXXIV. Succeffit alter Joannes RomanuS , huius nom nis XVIII. cognomento Fijanus, fum- jnis laudibus aFulberto Carnutenfi Epifcopo celebra- tus. Qui Romanam Ecclefiam Conifcantinopolitans conciliavit, S. Brunonem Epifcopum, deinde mat- tyrem, ad Ruthenos mifit Apoftolum; & poflrquin- que annos, ac totidem menfese vivis exceditanno 1009. Majo exeunte. CXXXXV. Hune Sergius IV. excepit, PatniS antea vocatus, (a) qui ob reverentiam 4po Joliči culminis Sergii nomen affumfit, liberalitate in pau- peres, cseterismie clarus virtutibus, nec immerito recenfitus jn Menologio Benedičtino. Obiit anno 1009. XV. Cal. Septembris. CXXXXVI. At Sergio fuccefTit Benedičič Vlil Tufcuhnus, antea Joannes Epifcopus Portuenfis. A Gregorio cuodam Pontificatus invaiore in Germa¬ ni a m filgere coa&us eft: fed a S. Henrico Rege Se¬ di fu® reftitutus eJ omnium plaufu, eumdemgue Henricum coroni, aureoque globo gommls & crucs diftinčto infignivit. Ut 5 ymbolum caneretur in Miffa, ad Henrici preces mandavit. Saracenos Tyrrheni inaris litora infeftantes cohibuit: cantum promovit Eccleliafticum; & natur® conceiTtt poit exačtum armum Pontificatus XI. die 6. Junii anno 1024. ( b) CXXXXVII. (a) Ditmarus, alik;ue tradunt, ante Eontificatum/uilTe j}* * 1 Jiomen , Os pore! . Quidam idnarrant dc .'ergio JI, ut dixiSe- culo IX. cap. I. Vide \en.Baroniuraad unnujn.844. » unl-1 ' & ad aun um 1009. num, 3. (I) Ego quidemnon čredo, qUod aliqui narratu de Benedik’ Vlil. hme jictnpe poft morteza etudam Epifcopoapparuiii« in a- Seculum XI. Cap.I. 59 CXXXXVII. Sedit poftea annis 9. Benedičti frater Joannes XIX. a quo magna pompa anno 1027. coronatus eft imperator Conradus: pofukque Vitam anno 1033. die 8. Novembris. CXXXXVm. Joanni fuffečtus eft Benediclus IX. Theophylačtus etiam di&us, filius Alberici Comi- tis Tufculani. E Sede a Romanis deje&us eft, intrufo Syl.veJlro\ at reftitutus opera Imperatoris Conradi. Vendidit tamen Pontificatum Joanni Gra« tiano anno 1044. CXXXX 1 X. Joannes Gratianus Simoniace eJe« dus poftbiennium, (c) id eft anno 1046. in Syno- do Sutrii habita, fponte fe abdicavit. Pontificatu, ftuem fub Gre goril VI. nomine adminiftraverat, CL. Poft Gregorii abdicationem eleftus eft Pon- bfex Clemens 11 . Saxonicus, antea Suidgerus Epi- fcopus •Bambergenfis, qui damnata Simoniaca labe diera claiifit ext'remam anno 1047. VIL Cal, Očtob. e jusque corpus Bambergam translatum eft. CLI. Adeptus tune Sacerdotium Damafus II. Geimmiis anno 1048. die Julii 17.7 proximo menfe fextili oblit Prsenefte, &, fi Bcnnoni adhibenda fft fides, venčno fublatus a Benedi&o IX. qui lupre* Mm Ecciefij® dignitatem venalem fecerat. CLII. Splcndorem autem priftinum Apoftolicne Cathedrse reddidit S. Leo IX. antea Bruno Tullen- fis ln fii)entem.equonigerrimo, &defoffiafo thefauri lociirnindi- *■“**> ut f uo nomine pecunias ibi reconditas, & ex rapinis PWtas pauperibus erogaret. Legi tamen Benedičtum. precibus Odilonis Abbatis Cluniacenfis , & Sanftorum ejus tratrum, fucia t , ( , evaliffe tartareos, & cocleftis Jerufalem canfecutum ujfTe beatitudinem. Vide S. Odilonis Vitam tom. t. Jan. A St, PoUandl, & epidolam 9 . S. Petri Damiani ad Micoiaujn U. Ko ">- Pontif. -SO Joannes Gratianus fedit annos duos , & menfes S- je J<4trio cafiienii Ab, & Leone Oftienft, 6 o Eccl. Hist. Breviarium fis Epifcopus, elečtus in conventu (d) Vormstienfi- Qui Simoniacis pluries damnatis, Berengarii pro- fcripta hasreft, amotoa Sacerdotiihonore Gregorio Vercellenll, reo adulterii ac periurii, devičtisque hoftibus religione potius, quam armis, dum ageret fextum Pontificii muneris annum, ad coelefte re- gnum migravit an. 1054. die 19. Aprilis. CLI.IT. Diuturnum non fuit Pontificium onus Vicioris II. CLIV. Stephani IX. CLC. Atque Nicolai II. Enimvero Viclor Con- filiarius Henrici III. inauguratus anno 10515. idibus Aprilis, Berengario rurfus damnato, obiit in Etru- ria anno 1057. die a2. Julii. (e) Stephanuc IX. antea Federicus fiiius Ducis Lotharingi®, AbbaS CafTmenfiS, & Cardinalis ele&us anno 1057. IV< Nonas Augufii deceflit Florentia; proximo anno 1058. Cal. Aprilis, intrufopoft ejus obitum Joanne Mincio Epifcopo Veliterno, qui fub nomine Bene- dieti X. Pontificatum decem fere menfibus ufurpa- rit; & Nicolaus 11 . e Burgundia Epifcopus Floreti- tinus, (/J admiffo ad communionem laicamBeno- difto (J) Leotiis IX. elečtio eontigit anno 1048., fed ea eonditio* fte, ut sjus ele&io approbaretur a clero . populoque Romano. Adveniens itaque Romam omnium confenfu, plaufuque thro- »umPonti^dum eonfcendit proximo anno 1049. pridieldus Februarii. Fuit fiiius Comitis Dafpurgcnfis, natus anno 10 oj. Creatus eft Tullenfis Epilcopus ex Monacho Ord. S. Benedifti anno 1026. Plura de illo Richerius in Chronico Abbati* Senonenfis , edito a Luca d’Achery tom. 2. Spicilegii. (e) ViSor II. appellatur in fcriptis hujus svipapa, Dux & Marchio; quoniam Henricus III. ducatum Spoletanum, & Marchiam Camerini regenda illi commiferat. C f) Nicolaus II. antea Gerardus appellabatur. Creatuseft Senis, anno 105S. die 28.Decembris , inthronizatus autem Rom* proximoan. 1059.menfeJanuario. FlorentinamEcclc- iiam etiam ad fummum Pontificatum evedtus adminiftravit. HeceDiffelJorentis tiadimt fere omnes. Exeige Panriniv®' Seculum XI. Cafut I. 61 di&o X. veniam in Synodo Sutrina petente, FIo- rentia 3 item vita iun&us eft, tertio Pontificat Ws an- no iabente, nimirum 1061. die 22. julLL- CLVI. Ultra annos Xr. ac diraidium feditipo- flea Alexander 11 . Mediolanenfis , diftus aftteaAn* felmus Lucenfis Epifcopus j tanietfi Agnetis Impe- ratricis, &■ Henrici IV. juffu (g) illegitime Lado- b^Parmeriis Antiftesf fub nomine Honorii II. ele- ftus a duobustantum Epifcopis (k) Placentino, & Vercellenfi. Algre tulerant Augufti Principes in- auguratum Alexandrum, illorum non expetitocon- fenfu. At Ponttfex jura propugnans fua, Simonu- cos, & incontinentes ckricos compefcuit, cora- munetn Canonicorum reguhrium vitam inftituit in »dc Lateranenfi, Ecciefiam fuam Lucenfem, quan» adamavit fummopere, cruce coram Epifcopo defe- i'enda; ac fi P.imas foret, aliisque privilegiis con- decoravit, atque mortalitatem exuit XI. Cal. Majaš snno 1073. CLVII. Sequitur S- Gregorin;• Vil. antea Hilde- brandus S. Rom. Eccl. Archidiaconus, Soaneniis, fertur* filius cuiusdam Bonitii, ad cujus ligna dolantis pedes dicitur parvulus & literarum infcius iormafle ex rejeftis fegmentis verba illa Davidica, Dominabitur a mari usque ad mar e, Attamen an Etrufcus, an Romanus fuerit, & an fabri lignarii filius, an genere ortus nobili, controvertitur. Fuit "lonachus Cluniacenlis, & Abbas monafteriiS.Pau- jj extra muros Urbis , & S. R. E. Carainalis. Pro Ecclefiaftica libertate pugnavit acerrime, adeo, ut Benricum IV. irnperatorem anathemate obftrinxe- dt, & exaudtoraverit, miffa Rudolpho Svevia? du- - , a , „ ■ ■■■i, (g) HenricuslV. impubererat, onrniaque adnutum Agnttif *'tris futz agebantur. (h) Epifcopus FlaCentiniiseratZlion^ifj-, de contabinat« Conviftus, & fede poftca dejeftus a tiregorio VII, & Ver- «U«nfis Gregorin s excoBMaunicatus a teejie IX, 62 Eccl. Hist. Breviarium ci, & creato Regi Germani®, corona cum linfcri- ptione: Petra dedit Petro , Petrus diculema Rotlulplic « (/). Simoniacos repreflTit; Berengadum damnavit: obfidionem Roman® urbis, ejus expugnationem ab Henrico faftam anno 1084. caeterasque imimnas in- vičto pertulit animo. Inauguratus eft adverflis Lre- gorium pfeudopontifex Guibertus Ravennas, ilt- mcns UL nominatus. Ad Hcnrici vitandas infidias Salernam co Sunt, qui eundem verfum ita allegant: Petra dedit Ro¬ mam Petro: tibi Papa eoronam. De S. GregorioVI/, nulla radon’ credenda funt, quae poli Bennonem, qui fe Arehipresbyteru n Cardinal em vocat ,promotusad Purpuram a elemente III. Pt u- dopontificc,ftylo mendaciflimo, impudentifIimoque feripferint AuAorcs citati a Sagittatio, a Schmldio, a Chriftiano Mathis, & podremo a Moshemio. Dum enim ajunt, Gregorium vitiis omnibus fuiffe inquinatum , addičtum magise, per vim inaugu* ratumPontincem, eumque appellarenon verenturfuperbifli- jnum atque turbulentifiimum; aperte evidenterque fuam pa’aia faciunt nequitiam, audaciam, maledicentiam. At reitrarunt obtreftatorum calumnias S. Anfelmus Lucenlis Epifcopus, Pa- pirius Maftonus, Bellarminus, Gretferus, VinCentiusLudovicuS Gotti, Lambertinus, & alii. S. Gregorii Vil. Diclatum, queffl vefanum dicit Moshemius, Gregorio autemabjudicant i.aunoj us libro Epift. 7. ep. 13. Nat. Alex. DilTert. 3. Seculi XI. & Franc. 1 ’agius num. 116. amplillimis Scholils illuftravit Chri- ftianus Lupus. Caute etiamprudenterque legendi, qui S. Gre¬ gorii adverfus Henricum IV. improbant afta, ut Parclaius con- tra Bellarminum, Dupinius de Kcclefise difciplina. i oifuetlib. 4. & 7. defenfionis declarationis Cleri Gallicani. QuamquaW aliud judicium ferendum eftde Catholicis Scriptoribis pu.nan- tibus pro Caefarum Regumquefupremadominatione ; aliud i- hsereticis au&oritatem Romanse Sediš conculeanribu?. & male- di&is conviciisque Sančtifiimos Pontifices profeindentibus« Nos quae(lionem de fumma Regnantium potedate praetermitM' mus : fed nullomodopafimur, quse in S. Gregorium Vil. e a- culantur heterodoxi, illum appellantes cum Ouilielmo Ca*e in XI. Scculo, quod in beatidimi Vontificis irri ion m vncat Seculum Hildehrandinum, ,, falfnm Monachum, Magum, divi' „ naculum, fomniorum con.ieftorem, male fpntientemderll- „ gione, ftupra, inceftus, adulteria cafto praeferentem conau- „ bio, „ & iis confoiulia, qu» me pudet referre. Seculum XI. Caput I. 63 Salnernum confugit, ibique fando fine quievit, anno 1085. VIII. Calendas Junias. CLVIII. Tres alii federunt Roms Seculo XI. Pontifices Maximi, fcilicet V Vdor III. CLIX. Urbanus II. • CLX. Et Pafchalis II. Victor eledus anno 1086. deceffit anno 1087. XVI. Cal. Odobriš extindus veneno calici opera Henrici IV. injedo , ut fcribit lib. 19. Hift. F.ccl. Ptolomsus Lucenfis% Urbanus II. Gaulus vita funčtus efi anno 1099. IV. Cal. Au- gufti. Pafchalis I/. mortem oppetiit anno ui8.XII. Cal. Februarii. Priorem Pontincatum dignun) reddi- dit pofterorum memoria infignis vidom ab Exer- citu cura Vidoris exuniverfaItaliacolledo, repor- tata de Sacracenis in Africa, quorum caefi fucrunt 100. M. Sedente autem Urbano decretum eft Bel- lum facrum ad liberandam Terram fandam, & prs¬ tenim Sepulcrum Domini a Saracenorum tyrannide, Pafchalis II. in Menologio.Benedidino, & a Scri- ptoribus Cl. titulo Brni infignitus, adverfus tres pfeudopontifices ab Henrico IV. unum pofi: aliutu intrufos, fcilicet , Albertum , Theodoricvm , 0 Ma- pninuljum , fietit impavidus ,• multaque ab Henrico V. perpefius, hunc tandem delinivit, & imper ali ornatum corona templo Vaticano aano xu6. de- claravit Auguftuin. 64 Eccl. Hist. Breviarium C A P U T IL S Y N O D I U N'D ECI M O SECllLO CELEBRAT^E. A dverfus Pfeudopontifices, Simoniacos, inče- ftuofos, &haereticos, plura Seculo XI. cele- brata fuere CoHCilia. (A) Primi generis eft coa* čtum Sutri anno 1046. in quo Gregorius VI. Simo* niacus Pontificatum, quem numerata Benedičto IX. pecunia illicite emerat, abdicavit: Alterum in er dem urbe S urina five Coloma-Julia, anno io 59 * in quo Mincius Veliterous, qui aflumpto nomin« Benedičti X. fupremam occupaverat feaem, omni Sacerdotali munere, & honore privatus eft, & ordinem laicorum redačtus: Mantuanum anno 1064. in quo danmatus eft Cadolaus Parmenfis Antipapa» & Aiexandri II. iniquiffimus calumniator; & R°‘ manum anno 1078. in quo & Guibertus RavennaS Epifcopus, id eft, Antipapa Clemens III. & Theo- dolus Mediolanenfis, aliique Guiberto adiraerenteS amoti iiierunt d communione fidelium. Simonijci vero dainnati funt in Synodo Romani Clementis II. anno 1047. a multis praetermiffa , fed memorata a S. Petro Damiani Opufc. 6. cap. 35. * n altera Romana anno 1049. fub Leone XI. ubi IG lianus feutrinus Epifcopus negans jurejurando ad' miffum (k) Inter Synodos Seculi hujusXI. do&iflimus Chriftianu* Lupus tore. 4. pertračtat de Condlio Rhcmenfi S. Leonis I- ,k ' anno 1049. celebrato. Tomo autem 5. illuftrat Coticilium T°" lofanum indičtum anno to^C. fedente Viftore II. Alterum C®' lonienfe fub eodem Pontifice: Romamim itidem Stephani quem iteni Lupus decimum vocat. Nicolai item IL Romanu n*’ Amalphitanum, Beneventanum, fr Andegavenfe. Vraterea R®* manam Alexandri II. & praecitatum D’Saturn S. Gre^orii VI*' •Hujus undecim Concilia, & decreta pr*lixe exp 1 anat toO* fexto. Seculum XI. Cap. II. 65 niilTum a fe crimen Simoni®, cum omnium terrore divinitus percuflus eft : in Rhemenfi, & Moguntina eodem anno 1049. & in Rotomagenji proximo anno l0 5°. in Lugdunenji celebrata anno 1055. per Hil- debrandum S. Ap. legatum ; in qua S'ynodo Epi- fcopus Simoniacus nunquam Spiritus fanfti nomen proterre potuit, antequam fuam palam fateretur er- rorem : in Moguntina altera anno 1071. in quaEpi- fcopus Conftantienfis Carolus Simoniace eleftus, e Sede ejeftus eft ; ac in Romana 1078- S. Gregorii Vil. in qua multa decreta fuerunt contra Simonia- cos, bonorumque Ecclefiaiticorum raptores. Ad hanc claffem referri poflunt Concilia contra hvejlitaras, five rei beneficiariae pofleftiones aufto- ritate fecularium Principum initas. Falfo inveftitu* dicuntur Othoni III. conceff® ab Innocentio Vlil. tametfi haec conceflio a pleudopontifice tafta, nffet irrita ac nulla. Damnats fuerunt inveftiturse in Syn.°d° Romana S. Gregorii VII. anno 1075. & turfus anno iogo. qua in Synodo etiam exauftora- tus eft Henricus IV. ablatis ei Teutonicorum & Italorum gubernaculis, & corona imperii, ut dixi- ffius, collata Rudolpho. Qu® contra Henricum & Inveftituras confirmata fuerunt in Synodo pvoxi- nii anni io«i. In Concilio item Beneventano , an. Io 87 - fub Viftore III. Inveftitur® fuerunt inhibi- damnatis cum Guiberto Antipapa Epifcopis, Abbatibus, cunftisque clericis benencium, vel di- gnitatem aliquam E.-clefiafticam e laicorum manif tecipientibus. Idem in Romana Synodo ftatutuni ftitanno 1099, fub Urbano II. a quo Pontitice par;, tim in Italia, partim in Galiia celebrata fuilfe duo- dtcim Concilia , contra Inveftituras , contra Simo- niacos, contra Pfeudopontificem Guibertum, five Clementem, & contra hujus Seculi turpitudines,pe- ftesque teterrimas, tradunt AftaPontificum Roma- norum. Teterrimas peftes voco turpitudines libidinum, & adulterina connubia. Ad h®c vero coercenda in Moguntina Concilio an. 1049. non folum fimonia- Ca? ordinationes, fed etiam conjugia Clericorumfue- Berti, Breviarium. Tom. H. E runt 66 Eccl. Hist. Breviarium runt inhibita. In Romano anno 1051. depofitus ob adulterium Epifcopus Vercellenfis , de quo cap. praecedenti. Gregorii VII. Synodo an. 1074. decre- tum promulgatum eft in Clericos concubinarios;& ipfum decretum eodem anno innovatum eftinCon- cilio Erfordienji congregato ab Archiepifcopo Mo- guntino. Urbanus II. an. '1095. in Synodo Claro- montana damriavit Nicolaitas , foedumque mulierum abufum, dirisque devovit Philippum FrancorumRe- gem, qui Berta conjuge repuaiata, Bertradam ra- ptam Fulconi Comiti Andegavenfi viro fuo, pelli* cem habuit, deinde uxorem , vivente Berta, du- xit, voluitque Reginam inungi, rurfus, iterumque pro ea caufa perculfus anathemate. Idem Urbanus in Synodo Placentina an. 1095. caufain dijudicavit Adelaidis Fraxedis Imperatricis ; quam a fe repu- diatani, & detrufim in carcerem Henricus IV. ab alienis juflerat violari invitam : quare Praxedes ab- foluta eft, & Henricus hoc etiam nomine anathe- mati fubje&us. Ad eliminandas haerefes celebrata fuere, qus fe* quuntur, Conciiia. ' Anno 1017. Aurdianenfe con* tra Lifoium & Heribertum Manicheeos , Sabellia- nos, & Fanaticos : anno 1050. contra Berengariutn, eodem anno profcriptum tribus aliis Synodis Brio• jienjj, Vcrcellenji, & Parijlenji ; quarum p rim s p' u ' rimi praater Epifcopos eruditi viri interfuerunb alteri S. Leo IX. Fapa, tertiae Rex quoque Fran- corum Henricus. Damnata eft pariter hmrefis Be- rengarii an. 1059. fub Nicolao II, & anno 1079- Synodo Romana fub S. Gregorio VII. & in Burdi- fedenfi fub Amato Apoftolicse Sediš Legato. Concilio Romano fub Alexandro II. anno 106,<. pt°' fcripta eft hterefis Inceftuoforum : atque in BartnJ 1 anno 1097. ftatutum eft, ac propugnatum, oper* prsefertim S. Anfeimi Cantuarienfis,dogma de pr°' ceffione Spiritus fančti a Patre & a Filio contr-i er- rores Graecorum. De Nicolaitis didtum eft pault> j f' _ _ a _ o___ 1:* __ __ c __ 1 ?_ _~:ku & volunfate praeditas ; omnes pariter eamdem af' fumpfifle humanam naturam , nec incongruum fu* tnrum fuiffe tres Deos nominare, fi invalefceret ufus. Damnatus eft autern anno 1092. in Synodo Suefjionenfi. Hoc demum Seculo Grseci ab Ecclefia Romana fejunfti funt, diffidia enim fub Photio exorta fue- rant (0 Apud plurimos legi, obiiiTe Berengarium die(5. Jan. 3n Kpitaphio edito ab ejuj difcipulo Hildeberto CenojnancR' habetur, Jani guinladies ahflulitaufanefas. Seculum XI. Cap. IV. 69 rant pridem fopita fedente Stephano V. & imperan* te Leone Phiiofopho. Renovati fchismatis caufa Michael Cerularius, qui renunciatus Patriarcha C. P. an. 1043: coepit voce, fcriptisque debaccharHn Romanam Ecclefiam , obioquens praefertim a&ver- fus ejus primatom, adverfus particulam Filiogue in- fertam Symbolo , & adverfus ufum azymi in Eu- chariftia conficienda. (m) Concordiam 'fruftra ten- tavit per legatos Apoftolicos S. Leo IX. namhujus quoque nomen e diptychis Michael abrafit, fuit- que aučtor, ut idem facinus auderent quidam alii Orientales Epifcopi. Obiit Cerularius relegatus in Proconnefum Propontidis infulam ab Imperator« Ifacio an. 1058. CAPUT IV. Ecclesiastici scriptores seculi xr. Aliquos Seculi hujus Scriptores inter Sančtos , veneratur Ecclefia. Hi funt , Petrus Damia- m ’ Bruno , Ivo , & Jnfelmus . S. Petrus Raven- a fratre, quem habuit loco parentis, Daffiia« * appellatus, familia de Honeftis , & Monachus ad ontem Avellanum , coelibatus Clericorum Ure« "iifimus vindex, & Simoniaci criminis lioflis acer- ® Us > Eaventiae piifiimam effiavit animam anna sa.die sz. (n) Februarii, cum plures fermones g r !Pniret, Vitas S. Odilonis Abbatis Cluniacenfis, • Romualdi Camaldulenfium Inftitutoris, aliorum- E 3 que JJ funt alii Grsecorum errores circa Purgatorium, tjuj?”'| ant 1 & circa animarum fančtarum bcatimdinem , belici- rri Ofiaantur ad extremum ufque diem. univevfali* 11 > &c. 70 Eccl. Hist. Breviarium que SS. nec non Tra&atus 52. S. Bruno Colomen- fis patria, & Canonicus Rhemenfis, poftea Carthu- fianorum inflitutor, in Pfalmos Davidis, & in om- ne$..J£pifl:olas Pauli edidit Commentaria, Fideique CofifeiTionem, variaque opufculai Seceffit in Car- thufiae eremum an. 1084. & in Cajabriam an. 1095. ex hac autem vita an. 1101. die 6 . Odobriš. S. Ivo Bellovacenfis, Abbas primum in patria Monafteril S. Qi intini, deinde Epifcopus Carnutenfis inGallia Celtica creatusab Urbano II. an. 1092. praeter Epift. 287. breve Chronicum Regum Francorum, fermo- nes varios, aliaque hujusmodi fcripta, edidit librum Decretorum in partes 17. diflributum , & Panor• miam , fcilicet, Decretorum fummam, divifam in partes očto. Deceflit tamen proximo Seculo XII. nempe an. in5. die 23. Decemb. S. Anjelmus ex Abbate Beccenfi, in dioccefi Rotomagi, inaugurai tus Archiepifcopus Cantuarienfis an. 1093. defenfot Proceflionis Spiritus S. aFilio contra Graecos, coni' plurium Theologicorum , & Afceticorum Trafta- tuum Scriptor Incidenti ffimus : quem ccelum terriS rapuit die 21. Aprilis an. 1109. Permulti alii in omni fententiarum Divinarum gf nere claruerunt. Sacras enim Litteras exquifit’ lJ commentariis interpretati funt, Michael Pfellui (0) Conflantinopoli profapia ortus confulari, de Ari' ftotelis quoque Philofophia, caeterisque difciplin‘ s egregi e (o) Diftinguendnsab altero, de qtioin Appendice Seculil^' Ifte enim fuit praeceptor Michaelis Duete, quo a Niccphoroli 0 ' toniata exau83.BertholdusCon- ftantienfis hiftoriam fuorum temporum ab an. 10S3> usque ad an. 1100. Joannes Xiphilinus Trapezun- tinus in Epitomen reaegit hiftoriam Dionis Caflii. (9) Amatus Monachus Caffinenfis confcripfit li* bros 4. de geftis Apoftolorum Petri, & Pauli, & libros 8. hiftoriae Normannorum : Ingulphus An- glus hiftoriam monafterii Croylandenfis ab an. 664. ad an. 1091. Adamus Canonicus Bremenfis in Sa¬ soma inferiori libros quatuor Ecclefiafticse Hifto- riae : Jeannes Scylit%es natus in Afia ininori hifto¬ riam (p) Hermannus ohiit eo dem anno 1054. Chronicum vero 618 ejus nomine edituma Canifio tom. 1. Antiqu*le&. creditur eftc diverfum. Certe au&ius cft, & prolixius. Vide Biblioth.Vl 1 - tom. 1?. (q) Joannes Xiphiltnus ifte non fuit Patriarcha C. P. ut vulg® dicitur, fed patriarchae nepos. Seculum XI. Cap. IV. 73' riam rermn in Oriente geftarum ab an. 8 1 r. usque ad annum 1081. Raymundus de Agiles Epifcopus Podienfis in Gallia Celtica hiftoriam Jerofolymita- nam. Complures alii hiftorias ediderunt peCuliares, lit Fulbertus Vitam S. Autberti Epifcopi Camera- cenfis : Adelboldus S. Henrici I. Imp. Berno SS. Udalrici, & Magirandi : Varmannus S. Pirminii: Thcodoricus Monachus Trevirenfis inventionem & miracula S. Celfi: Gerardus Monachus Corbejen- iis Vitam S. Adalhardi Abbatis : Ubertus R. E. ar- chidiaconus vitam S. Leonis IX. Alphanus Mona¬ chus, & Archiepifcopus Salernitanus paffionem S. Chriftinse , & XII. Fratrum Martyrum Beneven- ti: Osbernus Anglus Vitas SS. Odonis Dunfta- ni, & Elphegi Cantuarienfium : Guaifredus Epi¬ fcopus Senenfis heroico defcripfit carmine facram Gothofredi Bullionis in Orientem expeditio- nem. (r) Res denique Ecelefiafticas, ad ritus, Feftorum- ciue folemnitatem fpe&antes expofuerunt Lupus Anglo -Saxo, Berno paulo fupra laudatus. David Syrus Maronytarum in monte Libano Epifcopus, Philippus Solitarius , Hildebertus Monachus Clu- fliacenfis , & Gnido Monachus Aretinus, qui mi- r ®ni cantandi artem docuit in opere Mufico, quod 5 Ppellavit Micrologum , & infcripfit Epifcopo Are- hi Theobaldo. Adde Seculi hujus Scriptoribus Jlulphum Monachum Tornacenfem , qui ex omni¬ bus S. Gregorii operibus librurn contexuit, quem E g appel- f >•) Hidorici quidamplurimvunlaudant Venericum exClerico ircvirenfieleftum anno 1075. Vercellcnf. Kpifcopum: cujus 'prem de Difcordia regni „ & Sacerdotii citat Trithemius. At Cl endum_eft, Venericum iftumfuifle a partibus Henrici IV. & •Gregorii Vil.adverfarium, fautorcm quoque Guiberti,feu jementis III. Pfeudopontificis, & Conciliabuli Moguntini 0a -Cti amio io&5. 74 Ec c l. HiSt. Breviarium: appellavit Gregorialem , & Bonitium Epifcopum S u ' trinum, qui praeter Epitomen Hiftoriae Pontificu m Romanorum a Petro ad Urbanum II. omnia op era _’ omnesque fententias S. P. Auguftini in unum lumen collegit , divifum in libros 8 . cum titulo r llJ radiji Augujliniani. CAPUT V. OCCIDENTIS, ET ORIENTIS IMPSRA T ° RUM, SANCTORUMQUE MULTORU^ CHRONOGRAPHIA. M aturabat in Germaniam reditum Otho ffl' ^ perator poft gdificatam Roniae in inful a . bedna in honorem S. Adelberti Pragenfls Eco fiam, eamque 5 . Bartholonuei Apoftoli, cujuS ® titulum prtefert, translatis Benevento exuV {fLiiiS coratam, niil Beneventani S. Paulini , vel a t * reliquias , pro Apoftoli cineribus fuppofue.ru ^ quando Paterni decefiit anno 1002. die 38. J ; 1 t0 rii veneno, ut fertur, in chirothecis ei V r0 jlo$- a concubina. Aquisgranum Othonis cadaver tr latum fuit. (?) polt eta < (j) Otho III. vcnenum haulit infeftis chirothecis °P e f C eiq*J.| lieris, quafamiliariterutebatur. Eafuerat uxor Cf uta iib l tiuemaffeftantem imperium, atque rebellem Otho.j dbcimus, jufferat fufpendi. Patravit feminatantun^.^fp^ dumlmperatore reditumparantein Ge'mamam, _ ex c e onjugii, & Auguftalis, quam immodice concupierat^^^jtJ tis. Othonis III. cadaver ex Italia in Germaniar^ jj^pe 1 '. bus conditum deferri curavit S. Henricus, qui IH 1 111 fuc £C J Seculum. XI. Cap. V. 75 Pod; Othoncm III. in Comitiis Gcrmčnicis co- dem an. 1002. inauguratus eft Henricus 71 . Sanfto- fum Faflis adfcriptus., aureo coronatus diademate an. 1014. die 22. Febr. a Benedi&o VIII.- Qui fo- los decoratos corona a Romano Pontifice', vocant Imperatores , S. Henricum II. Germanitz Regem, & imperatorem hujus nominis I. appellitat. Quam *ios diftin&ionem ad confnfionem vitandam omitti- mus. F uit Henricus fiiius ducis Bavariae, & ncpos Othonis I. Uxor illi S. Cunegunda filia Sigelridi P alatini ad Rhenum , appellata Mater pauperum : fcriptisque refutatum fuiffe, conftat ex didis ; ac turpiter Novatores halucinantur , tergiverfatorem potius, quam comnmnem Ecclefue traditionem fe- dantes,maxime quod & ille in fententia non perlfti- terib 10S2. aut io6<5. Vide Annalcs Camaldul. tom. 2 . pag. 2»P* S. Theobaldus cjusdem Ordinis anno io05. Cal. Jul. (6) S*Petrus Igneus ejusdem Joannit Gualberti dlfcipulus obiit 1094. ;«xta Brer. bior. , juxta ali-juos Scriptw« s aiine ioss- Seculum. XI. Cap. VI. 8i terit , fuamque abjuraverit Imefim. Utrlusque Teftamenti audorem effe Deum, Sacramento Baptif- matis originalom noxam deleri, bonis operibus efle incumbendum, Chriftum de Virgine narum, verani- que gedafle čarnem, in quu TubLt crucis patibulum, ac fcpiritum fandum Patris Fiiiique confubftantialem Amorem, ab utroque procedere , definitum eft rur- fus contra novos Manicharos, Grscosque frada- rios. 1’romifcuos concubitus, foedasque libidines danmavit Ecclefia nullam habens rugam, vel maco¬ lam, in reeentioribus Nicolaitis. Sacramenta l'ce- nitentiae, ac Matrimonii, Sandorum invocationem, Purgatorium, & fepulturam Chriftiano ritu lervan- dam in quadam Synodo Atrebatenfi fuifle contra lisreticum Gandulphum exprefie corroborata, tra- dit in libro 13. Splcilegii Dacherius. Ebrinuis, Cantus Ecclefiaftici facilem methodum docuide Cuidonem A retin um: hunc Benedidus \ lil. tit clericos inflrueret, Romam acceriivit. Qui a Laicis l rincipibus accipiebant inveflituras, qu®fie- d folebant traditione baculi, dannuli, acprsferim duiperfolventespecuniam acquirebantEcciefiaiTico- tuinbonorum pollefrionem, plurtes perculfi funtana- themate. Etiam Pajchatis 11 . negavit Henrico V. c qnierre imperialem confecrationem, nifi prius do - r ‘dnium iliud conferendi Eccleliafticas dignitates ac poiielTiones dimitteret; quamvis tandem čpfumnis pteflus indulferit, ut eledis regni fui Epifcopis & ■^bbatibus liceret illi baculum annulumque prebere, Ptster onmem tamen violentiam ac Simoniam. Eon- dficcs Maximi non expedato lmpsratorum alTenfu c anonice fuerunt eledi; & qui fuere irnrufi Imps- r atorum arbitrio , tanquamraptorcs & adulteri, Ec- 5;lcfia unius fponfa execrata eft, ac defpexit. La- bni ufum Azymi, qui apud ipfos, moa quidem fen- ter >tia, Temper viguit, retinuernnt, iruftra oblo- duentibus Michaele Cerularro, c®terisque Grotcis c aismaticis. Gridus confanguinitatis canonicis a nftionibus iti funt conftitutm ut filii & lili® ira- tum & fororum in fecunda generafiune numeren- Ur ’ nepotes intertia, pronepotes in quarta, & fic Pnti , huvUrium. Tom. II. ' F dein- 82 Eccl. Hist. Breviarium deinceps; qui vero germanos fratres & forores, i» fecunda, eorum filios & filins in quarta, ac nepo- tes vel neptes in fexta generanone locantes, in- ter hos poftremos ličita afferebant connubia, Inct- jluoji , ut dbcimus cap. 2. appellati, ab Alexandro //. declarati funt pro fua temeritate ccelefli pcena» & gladio perpetui anathematis puniendi. Idem Alexander 11 . ftatuit, ut facro Presbvte- ratus ordine confecrati unam tantum fin guliš diebus Miffam celebrarent, excepto die Dominicae Nativi- tatis. Definitum id fuit in Synodo Romana anno 10 63. ex qua depromptus e(t can. Sufficit , de Con- fecr. dift. 1. Olim quippe non una fuit in Mi/fi* agendis confuetudo. Nam fuerunt dies a Card. Bo¬ na libro 1. cap. 13. dieti Aliturgici , in qi:ibus non offerebatur facriiicium altaris, cujusmpdi eft etiam- num Parafceve Pafchatis, & apud Grscos Quadra- gefima? tempus, quo utuntur milTa PrafanŠiJicrto- mm. Caruit itern apud Romanos, & A'exandrinoS liturgia dies Sabbati, & qu3emodo viget in Sabba- tomajoris hebdomadae, ut ex divino liquet Officio« ad infequentem fpečtabant noftem. Contra confue- tum luit duas celebrare Mijjas prima die Januarji > in vigilia Afcenfionis Domini, in tribus diebus je- juniorum poft Pentecoftem, aiiisque, quos prf* laudatus Cardinalis Bona appellat dies Polyliturfi' cos. At de his plura tum Scriptor ille dočfciffimus * tum Edmundus Martene, & caeteri de faeris Riti' bus pertračlantes. Nam quantum ad quotidianam attinet oblationem, commendatam invenimus aTer- tulliano de Jejuniocap. 14- aCypriano EpiftolagP ad Cornelium, a Petro Chryfologo, &c. tTniuS vero a quolibet Sacerdote Sacrificii eademdie offs" rendi, congruam affert rationeni Innocentius IR- cap. Confuluijli, de celebrat. Miflarum. Multiplicatse demum funt Seculo XI. mirum modurn religiofae Eamiliae. Quidam a S. Joanns Gualberto inftitutam ajunt anno 1010. Congreg<|' tionem Vallis Umbrojk , cujus originem nos retuJ 1 ' nius ad annum 997. Inflitnti itaque fuerunt hoc&e' cul# L Seculum XI. Cafut VI. 83 culo Monachi Cavenjes in regno Neapolitano, fe- ftantes confuetudines Cluniacenfium, anno 1075. Ordo Monachorum Grandimontenjium a S. Stepha- no Arverno inltitutus in nemoribus Mureti in dn ftridtu Lemovicenfi, anno 1076. fed ita denomina- tus a Generalibus Comitiis ad Grandem montem ha« bitis anno 1267. in eadeni provinci* Lemovicenli. Canonici regulares S.Quinttni Bellovacenfis, quo- rum origo confignatur anno 1078. Carthufiani au- ftorem habuere anno iogfi. vel, ut fupra dbcimus, anno 1084. (difcrepant enimHidorici) S. Bruno;.em. & S. Hugoneni Epifcopiim Gratianopolitanum in Galija Narbonenfi, nomen foniti a Cartkufia ejus- dem dioscefis eremo. Inftitutus anno 109«. a Gado¬ ve Viennenfi in Delphinatu E mite Ordo S. Anto¬ nii ., cujus alumni inurmis (c) infervientes in vede deferunt litteram Tutt. Anno demum 1093. S.Ro- bertus Abbas Molismenfis inGallia Celtica, B. Al- bericus, & S. Stephanus, qui Molismenfe Cosno- bium fucceffive gubernarunt, annuentibus Hugone Archiepifcopo Lugdunenfi, Valtero Cabilonenfi, & Odone duce Burgundiae, inflituerunt facrum Ordi- Heni Cijlercienjiutn. A P P E N D I X. rerum EXTERNARUM. F rancorum Rex Robertus F. Hugonis Capeti ad- miniftravitRempublicam fumma pietate & jufti- da usaue ad annum 1031. Regnavit poflmodum F 2 Henri- ' (c) Laborantlbus praefertim elepliantia, k impetigine, vel Pptius eryfipelate, quam Jacrum ignem, feu ignem S. Antonii diiimnt; k de qu» Virgilius in line 3. libri Georg. ]\ r ec lortro deinde moranti Tempere, contaclos artus Jacer ignis edtbutj truvis hoc in loco intelligere peftilentiam. 84 Šeguli Undecimi Henricus J. Roberti filius usque ad annum 1060, deinde Philippus 1 . filius Henrici usque ad annum 1108. fpatio fcilicet annorum 48.primum abUrbano II. ob repudiatam Bertham facrorum ufu interdi- dtus, fed poftea reconciiiatus Ecclefise. In Hifpania pofl Alphonfum V. anno 1028. re- gnum Legioris & Cafliliae aufpicatus efl Venmun- dus Ul. Anno 1038. Firuinnndus Magnus , cui ctiam cefiferunt Afturiae. Anno 1065. Sanctius 11 - Ferdinandi filius natu maximus. Anno 1072. Alphon- fus VI. San&ii frater minor , qui regnavit annis 3T- ninairum usque ad annum 1109. Dixi regnum Čaju- lice ; jam enim tria lurrexerant in Hifpania rcgna, id efl, Cajlilia, Aragonia , & Navarra; & č>ecu- lo X:. in Navarra regnarunt San rus, Qi ) Gar?iau ac SanUii alii duo: (e) in Aragonia autem liamh rus , Sanctius, & Pet rus 1 . (/) Sub hujus Seculi initia, ut libro 8. de Regno Ital. tradit Sigonius, tres origmem habuerunt Respubli- cte, Florentinorum, Pifanorum, & Genuenfnmi» Saracenis hoc vertente Seculo, quae fubjicimus« evenerunt. Anno 1005. Fifani eis eripuerunt Sar- diniarn, Gentienles Corficam. Ipfi autem, an. 1007. Capuam, anno 1008. Jerofoiymam, & anno 1009. Confentiam in Calabria, & Bituntum in Apulia ex» pugnarunt. (g) At Michael Faphlago anno 103.4» Sara- (d) Major appellatuj. (e) Nimirum Sanctius V. Sc VI. ac Vetrus filius Sanclii f' . (f) Ad annum usque 1036. regnavit in Anglia Canutus. ^ annum 1040. Araldus. Ad 1042. Harde- Canutus. Ad io 43 ‘ Alfridus. Ad annum I066. s . EduarJus. Kodem anno Eraldus- tsque ad annum 1087. Guilelmus I. Usque ad 1135. H‘ r,u ' cus I. In Polonia BoUslaus I. regnavit usque ad annum I 0 -’- 1 '' Micislaus II. ad 1035. Cajimirus 1058. Bolcslaus II. Ladislaus 1102. (g) Hoc anno 1009. die 6 . Očtobris feria 5. hora una mediam noftem, lun'm coepwtam teujnimo fapguine tradu* Chronica Belgica. Appendix. S 5 Saracenis, duce Marmace, eripuit Siciliam. Tur- c? anno 1045-. adverfus Saracenos arma vettentcs paulatim totum pene Orientem occuparunt. Hi quo- que Mahumetis receperunt Alcoranum, &an. 194-4. totadevi&aPerfide, caefoque.Saraceno Arvira,Re- gem fuum Tangtolipicen Sultanum (quod idem fo- nat ac Rex Regmn ) primitus nominarunt. Caliphas d£gypti anno 1056. Jerofolymis Sepulcrum Redem- ptoris noftri cianidi mandavit, inhibito Chriftianis ingreffu. Tunetini Mahumetani anno 1074- fines ac litus Calabriaa, & Siciliae infefiavunt. Rogerius Si- cili® Comes anno 1078. Tauromenio, & anno 1091. ex univerfa Sicilia Saracenos fugavit. (h) Adverfus Saracenos & Turcas fedente Urbano II. & hortante Petro Eremita, anno 109.«;. decretum eft Bedum Sacrum, (Cruciatam vulgo appellant) feu expeditionem militarem, cui fe addicentes cruceru- bri coloris in dext.ro humero obfignabdntur. Col- lečtae multitudini, & in varias copias diftributae dux & imperator anno 1096. conftitutus eft Gothofredue Bullionus Bux Lotharingise. Quamvis multi pe- rierint, non Turcarum tantum, venim etiam Grse- corum infidiis; pervenerunt tamen Ničlam pedi- tum 600. M. & equitum 100. M. Urbs illa Solimani F 3 regia, (h) Poterant inter Seculi XI. caianrtiite* commemorari in- cendium Vapi® anno 1004. Terrsemotus ingensin Franconu, prafertim Fulda:, anno 1013. Horribilis cometes, 8c pUma. fanguinis in Gallia an. 10x4. Intoicrabile frigus anni 1020. Raptaapud Anglos a Diabolo mulier venefica cum vehementi ejulatu.anno 1045/Colubiorum ar,mina in finibus Tornaci in¬ ter £e confliftantia , & confecuta inde peliilentia, &fam.es an¬ no 1059. Aquarum in Italia, & in Bclgio tališ inundatio, ut innumera adificia corruerint, fegallinae, anferes, aliaque do- meflica animalia in fylvas csnfugcrint, anno 1033. Erumpens fons fanguinis in Normannia, incendia, imbres , & locuftarum »amina anno 1091. peftis, quje apud Galles , Germanosque an¬ no 1093. defasviit: igneus draco per aorem volitans, jacula isnita, arma in coelo cruenta, raonftruofi partus, pl*raque tenus oftenta anni 1009. Seculi Undecimi 86 regia, onm aiiis civitatibus 41. & oppidis, plus, minus, 200. a Chriftianis expugnatafuit anno 1097- Fidelium 13. millia, Turcarum 200. M. vario certa- mine ceciderunt. Antiochia a n odra rib us capta eft anno 1098. valde Chriftianorum exercitu diminuto. Proximo anno 1099. Chriftiani obfidione cinxerunt civitatem Jerufalem die 5. Junii, expugnarunt autem, & occuparunt die as. Julii, feria 6 . Primus omniummceniafuper&vit nriles, (i) quem concivera fuum Pifani opinantur, fecundus Gothofredus, ter* tius ejus frater Euftachius. Die a capta urbe oda- to Gothofredus Rex Jerofolymorum cundoruni fuf* fragiis Iuit declaratus. (A) Quamquam plura dixi de Saracenis; alia tamen occurrunt commenioranda. Nam Baflius Gratco- rum imperator anno 1014. Bulgaris fuperatis, era- dedflime vičtoriam exercuit, jubens illorum 15°p- ocuJos erui. Bohemi anno 1038. eripuere Polonis Uratislaviam, & Crncoviam. Scyth Synodo Oecumenica Lateranenfi compofitis c;r- Ca Inveftituras diflidiis, ad finem vergente 6 . anno F S Fon- 90 Eccl. Hist. Breviarium Pontificatus fui, anno fcilicet 1124. IdibusDeceni- bris exceTit e vivis. €LX1II. Poit Calliftum fedit Nancrius II. Bo- nonienfis, (a) antea Lambertus Oftienfts Epifco- pvs, qui Henrico V". fineprole defunčto, perApo- ftolic® Sediš Legatos dedit operam, ut imperator eligeretur Lothariiis Dux Saxonum, & Conradum Franconioe, ac Fridericum Sveviae Duces filios Agne- tis fororis Henrici, armis infe&antes Lothariuni, ut avunculi potirentur imperio, communione privavit, depofito quoque Anfelmo Archiepifcopo Mediola- rtenfi, a quo Conradus Modoetiae acceperat Italici regni coronam. Obiit vero morts Honorius fexto anno Pontificatus, M. Chr. 1130. XVI. Caiendas Martii. CLXIV. Elečtus deinde eft, licet invitus, /«- nocentius II. antea Gregorius Card. S. Angeli; Ted eadem die intrufus eft fa&ione feditiofaPetrusLeo- siis, nomine Anacleti II. ufurpato. Roma Innocen- tius cedens ad Ludovicum VI. Galliarum Regem, deinde ad Lothariuni, a quo Romam dedu&us eft* & reftitutus, perrexit fummo ubique exceptus ho- nore. Difcedente autem ex urhe Lothario imperii corona decorato, Innocentius nondum extinčh Ana¬ cleti faftione Pifas advenit, ib : dem commoratus usoue ad obitum Anacleti (/-). Verum huic Pedi- tiofi fubfiiiuerunt pfeudopontificem alterum , quem apoellarunt Vičtorem IV. Hic poft tres menfes de- ječtus eft: ac Innocentius celebrata Synodo II. La- teranenfi Oecumenica, rebusque aliis pneclare, & magni- (a) Bononienfts vulgo dicitur, & loco natus obfcuro: Platina Imolenfemfacit. Inter Bononiam vero, Imolamqu £ > eft oppidum nune ferre dirutum, vulgo Pignagnano. Fertur hinc Lambertum, feuHonorium II. prodiifte, & annojubil# 1 privilegio 1'acram ejusdem oppidi, patriaeque fuae jEdem lo* cupletafle., (&) Huju* rci caufa S. Bern.ardus ad PifanOs fcrlbens ur bem illorum fuirunopere coHunejidavk. Seculum XII. Cap. I. $>i magnifice geni?, anno 1143. humanis exemptus eft rebus, die 24- Septembris. (c)' CLXV. Adminidravit deinde Ecclefiam quinque duntaxat menfibus, paucisque diebus Calejlinus II. Hetriifcus, vita funčhis arino 1144. die 9. Martii. Ab hoc Pontifiee incipiunt vaticinationes, quaetri- buuntur S. Malachis Archiepifcopo Hiberno: qua- rum prfma eft. Ex ciflro Tiberh. Nam Csleftinus erat Tiphernas e ca dr o S. Felicitatis ad Tiberim, vulgo e Civitate Caftellana. Ingeniofe Pontlfici- bus ante Benedidhim XIII. eadem vaticinia fuerimt aptata. Huic, & feouentibus Clementi XII. & Be- nedičto XIV. nefcio quo jure conveniant. Vatici- natio de primo ed illa, Milen in bello: de altero, Colama excelfa , de tertio , Animal ruvale. Pr o ti¬ me futurus prsnunciatus ed co fymbolo , Rofa Um¬ irite. Pod nune ad cxtremum usque Judicium fu- perfunt duntdxat XVIII. Sed nemo eredat vatici- nationes idas ede S. Malachis;, atque interpreta- menta aliud effe praeter alicujus luxuriantis ingenii commentationes, aut alieui mortaliuni momentain- notefcere, qu£ Pater pojuit in Jua potejlatc , ut in- cjuit Eominus ačt. 1. 6 . CLXVI. Secutus ed Lucius II. antea Gerardus Ca; cianemicus Bononienfis, extinftus pod men- fem II. i&u lapidis anno 1145. V. Cal. Martias. CLXVII. Sedit podea ultra annoa 8. Ev Genius III. difcipulus S. Bernardi, Abbas S. Anaftafii Or- dinis Cidercienfis, (d) qui non dne fančtitatis lama • obiit" (c) DeItinoccntioIT. in Concillo Rhemenfianno riji.fe- •liieiitl capite laudando , ait s. Bernardut: Plusguam Moyfes K c, 6r. (d) Antea vocabaturPernardus Pifarius. Mirabatur S. jRer- sardushuncPomificetn fuiire a S. R.E. Cardinalibus clcčlum, Mdt Papirium lib. 5. pagina 201. Ornautta ab Kugeniolli. ten*- 92 Eccl. Hist. Breviarium obitTibure in f^atio. Vjget apud Pifanos ’ E igenii Pati . fuiffe Montemmagnum fcxt° Piliš lapide. CLTVIII. Extinčto Eugenio anno 1153. Julii fucceffit Anajlafms IV. Romanus, antea radus, &Epifcopus Sabinenfis, fubla^us evivis no proximo 1154. die 2, Decembris. CLXIX. Anaftafio IV. fuccelTor da tu s ^ driinus IV. natione Anglus, cui Nicolai no 11 ^ erat. Romanos Senatores conantes fibi prifti n ^ vindicare liberf.tem ad officium redegit; niU ' r r ^ ra t paifus a Friderico imperatore, qt:em decoraz e . imoerii corona, ob Guilelmum Sicilije RegsO > eeSit AnaginteCal. Sept:mbris anno 11 s9- * H Alt* CLXX. Fexit deinde Eccleliam 22. ann l s randir III. Senenfis, appellatus antea K° la ^ Paperonus. Diuturnum Schifma in vida p f:'* re! n coinpefcuit, & quatuorPfeudopontifices , f /ic t r_ \tl C ’ fcmplnm Vlrginis inExquiliis conftat ex verbis> 3' 1 kantur in veliibnlo: Tertivs Eugenius Ronianvs Papa benigtui* Obtulit koc munus, Vir go Maria, tlJl ’ Tn Prophetia Malachise Eugenius lil. praenuntiatus e yff t. kolo , Ex mtx*nituAint montis, ob patriam Montern ' n Alpp e Anno 114«. Eugenius in. Etruria verfabatur: eod® 151 .’; a ni> anno XT. Cal. Decembris, templum oppidi S. a.Tiftentibus pluribus Cardinalibus folemnirer c .° .^ ain d 5 ' Proximo anno 1149. Pifis aedera S. Pauli ad Arni r '? c j t ur * dicavit, ut confiat ex affervato illic lapide. Etii d> a fecU r . 1 ’ S. Pertiard 0’rujlicanus, pannefus homumin, & eveftus ^pi# db afcia , a 'limone; parentes tamen habuit nobilis P jjof 1 * liernardum Pa .anelli 8t Mariam Cajetanam. Fuerat ”^ ^ s templi Vieedominus, deinde Monachus Cair.u. r! . A bbas monafterii S. Zenonis, poftea'Ci!tercienfis. b. ■ p ul 3 , fe A bi. as moiufteiii Si. Vincentii « 1 ‘ v aM ra ' qyod per vim Henricus V. extorferat, revocat} 1 eft, promulgato in eumdem imperatorem anani mate; & in quintoprofcriptis iteminveftiturisp r ®_ cedentis Concilii acta confirmata fuerunt. La e neniibus hifce i>ynodis definitione ac fententia cordes fuere, Jerofolymitatue anno mi. celebr^ prseiide Conone Apoftolicoe £ebis Legafo: anno n 12. coilečia ab Archiepifcopo Lugdu nC u Joanne: iiellovaccnfis anno n 14. in ArchiepifcpPj^. Rhemenfi fub praelaudato Conone, Capuana , & ^ lonienjis anno 11 r'g. & llhemenfis anno 1119. vero poflremis una cum Henrico V. damnatuS ^ Mauritius cognomento Burdinus, five •Anup 8 " Gregorius VIII. de quo praeced. capite n. lb Magna de invejlituris controverfia comP° nl .^5 3 it anno 1122. inConeilio Conftanfienfiadftai 1 1 n pst . Eegatis Callifti II. atque concordia firniaf- 1 (t- Henrico eique adhserentibus ab onini centra ^ -- T ateranenfi VI. & Generali. Čai« lutis, in Concilio L. prosimo an. 1123. Prsefuit Synodo idem '■'"pTfaJi* & interfuerunt Epiicopi 300. In PanduJp]^ ii!f . ja fcriptis nomenti mendofe leguntur. Rc his duobus Synodis Henricus Catholicse luip 111 j. Re l% omnes inveftituras, quae per bnculum& iieri confueverant, omnemque liberam E cc . e jn.' carum dignitatuir. ele&ionem & confecrat* gpj- &Caliiftus concefiit Imperatori, ut e\e&i° pe t eO fcoporum & Abbatum regni Teutonici praefente, absque ilmonia & violentia; ®. c j e fb ab eodem Imperatore reciperent regali' Feuda per feeptrum, vel fignum esternu« 1 - r npO‘i t * Pfeudopcntif.ces fequentibus Synodis u _ a* & damnati fuerunt; Gregorius VIII. Seculum XII. Cap. II. 97 Concilio Btneyenta.no , & in Generali Lateranenli nuper laudato. Petrus Leonis, feu Anacletus 11 . anno 1130. in Concilio Anicienji ad ripam Ligeris: an. 1131. in Remenji. cui adfuit Innocentius II. & Regi Erancorum Ludovico regalem impofuit coro- nara : an. 1132. in Placentino ,• & an. 1134- in Con¬ cilio Pifano ; in quo etiam depofitus fuit Alexander Leodienfis Epifcopus Simoniacus. Viftor III. An- tipapa, & Fridericus Imperator, a quo fuerat in- trufus, excofnmunicationis pcenam fubierunt inSy> nodo Papienli anno 1160. & Lateranenji Vlil. an. 1168. In Veneta an. 1177. in qua Alexander III. & Federicus Imperator reconciliati fuerunt, Pafcha- lis III. deječtus e It. Hsereticos profcripfere, qu® fequuntur, Conci- lia : Rlorentinum anno 1105. vanitatis errojrisque re- darguit illius urbis Epifcopum Fluentium effutien- tem, natum jam efle Antichriftum, & mundi inte- titum imminere. Concilium Lanranenfe Vil. & X. Generale an. 1139. refeilTIs A&is Pfeudopontificis Anacleti II. condemnavit haerefun Arnaldl Brbcien- Pis, Petri de Bruis , atque his adhaerentium Prs- fuit Concilio Innocentiu : II. & interfuerunt Ar- chiepifcopi & Epif opi mille. Damnatae in hoc etiam Concilio hmrefis Simoniaca, Inveftiturae, & Nicolaitarum turpitudines ; indičtumque anathema tis, qui in Clericum, aut Monachum violentas nia- injiciunt. In S=nonenfi an. 1140. dan.nata funt Petri Abaelardi nefa-ia dogmata ; atque in Jerofo- fymitano 1142. profcripti Armeniorum errores. Bo- Soniilos damnavit anno 1143. Conjlantinopolitanum Goncilium colledum a Michaele Oxita Pitriarcha, J in Parijienji an. 1147. reprobati fuerunt errores, ds quibus accufabatur Gilbertus Porretanus Epifco- Pus Pidavienfis. Anno demum 1179- in Concilio PMeranenJ! IX. & Oscumenico XI. fub Alexandro ftatutis jis, qua? ad Ecclefiafticam attjnent di- 'diplinam, ab Epifcopis tercentis damnati funt Val- denfes, & Albigenfes hseretici. R reliquis Synodis notandse funt, Parijlenjts '105. qua Philippus Rex* diBertrada, ob inče. &rti Breviarium. Tom II. G ftas 98 Eccl.Hist. Breviarium (las nuptias excommunicati , praeflito juraffl en ^ omnimodae feparationis, impetrarunt abfolution« ' Mogmtina anno 1105. in qua depofito Henrico ' hujus Filius evedus eft ad Imperium : TarJenjL Ciiicia , in qua an. n 77. Graeci Armeniique tychianam damnarunt pariter hrerefim, & ad c°' munionem redierunt, Abrincaienfis in finibus H niannise, ac Britanniae, quae a csdeS. Thomff ^ x tuarienfis anno 1172. abfolvit Henricum II. ^ e9, an . Angliae ; & Divionenjis in Burgundia , in P 22 ]V nyg. damnatae fueruntillicitsenuptise Philippi* ,r eJ)l corum Regis, qui duda altejra uxore Ingeburg 0 legitimam corijugem repudiaverat. (g) caput ur. H/ERESES SECULIDDODECI Ali’ S equitur , ut haerefes defcribamus. Hanini res fuere Tanchelinus, Petrus de Bruis , -p ricus Tolofanus , Petrus Abaelardus , CorJ' an ^ Chryfcmalus , Bogomilin , Arnaldus Brixienfi s 1, fU s bertus Porretanus , Joachimus Abbas , & 1 IValdo. De Tanchelino perditiffimo honainsi deliro, ut fe Dei filium efle jadaret , ac tmi puro , ut virgines in confpedu parentum a f- ptasque corani viris dixerit comprimendas» n c \y ferendum eft aliud , quam illum Antverp' 2 ^ c ? ram Brabantiae Urbem, & emporium toto orp $ leberrimuni corrupiffe , fed opportune eXtl J' t ,ieH' . (g) JuremeritoqueprsetermifinmsPfeudo-concili li n'j l3n (la'|‘ tinumanni 1085. in quoftatuuimfuu obedientiani P r *^ llJ V>_ effe Antipaps Guibeito ; exaučloratus fuit S- f j ‘ rcS fi, s r£ I ' ji & dfinflfiti nuind^rim T7r»i fn/\r \? /'idmn flrocrnriO a . jjglt & depofiti quindecim Epifcopi eidem Grcgorio a ^. n Agunt de boe Concilio Conradus Ufpergenfis, & & 6 - ut uu c vuuuuu v,onraaus uipergcnua » iil Chronicj* ; plura autem Leo Hoftieniis lib* 3- ea ?' * Seculum XII. Cap. III. 99 1 peftilentifTimam contagionem opera S. Norberti , de capite prosimo. Petrus de Brniš, &t'Henricus eius difcipuJus eir- ta an. 1 140. .errores fpargebant fuos. Nam ad illo- tiini everrendam haerefim Eugenius JII. anno 1147. Tolofam mifit Albericum Epifcopum Ofticnfem. Hi vetus te ft amen tu m rejiciebant, baptismum ante ufum rationis adminiftratum improbabant, adhaere- bant Iconociartis , crucesrjue frangebant, facras demoliebantur aedes, pfalmodiam , precesque ore Prolatas irridebant, facrificium Miffa?, & ftacerdo- tum abjiciebant confecrationem. Petrus Anatiiiae, five ad Farnim S. dFgydii erematus eft. Henricus praedičto anno 1147- fuit conjedus in carcerem, ubi deceffit. Memoravimus fuperiori Secuto Bogomil os , qua ru¬ dam fečtam Manichaeorum, horumque ducem Hi- ftoriei ajunt fuiffe Bafilium medicum, cum fuis igni traditum jubente Alexio Comneno. Verum fuit quoque Bo$milus Monachus, damnatus, ut fupe- riori cap. dbrimus, anno 1143. in Syncdo C. P. cu- ius meminere perpauci. Ad Manichaeorum dogma¬ ma addebat, daemones habitate in corporibus de- fundorum, quos proinde relinquebat infepultos^ effodiendo, & projiciendo extra Ecclefias ofla cine- fesque fidelium. ' Fas effe autumabat tondere in Monachos etiam copulatos conjugto , & invitos quidem, ac r.lu&antes , nec verebatur Deo, quem ttoscolimus, maledicere. Fuit per id temporis Conftaminus Chryfomalus , duas in homine commen- tus animas, baptisma parvulorum irridens exhi- bendum principibus honorem, ac fi diabolo con- ferretur, execrans, atque id genus ineptiarum nu- garumque pleniiTimus. Petrus Abaelardus ortus in oppido Palatii dioe- Cefis Nannetenfis , poft Confuetudirrm cum He- ioifia, ex qua fiiium fufcepit, & cuius caufa a fe- win» confanguineis amputata fuerunt iili virilia, G * ih) ioo Eccl. Hist. Breviarium (S) S. Dionyfii Monachus Parifiis effeftus > argute de Divina Trinitate difputando , ali' <3 . Theologiae capita pertračtando , non evitavit mP noserrores, aogmatizans Deum effe p;orfus ftabiiem beatis , caflum Dei timorem non fu tur in coelis , nullum dari ignoranti« peccatum* his confimiles errores alios : quos tamen proximus dicitur retračtaffe; imo inSenoneflfi ^ r. cilio an. 1140. S. Bernardo erroris capitula d gnanti, & afferenti Abaelardum loquentem de nitate fapere cum Ario, agentem de graria ^ en cum-Pelagio, & de Chrifti perfona fcribenten 1 hxrere Neftorio, ipfe Abaeiardus ad Sedem ftolicam provocavit, ad quam acceflurus P r j^o- tus eft segritudine, obiitque anno 1142. apim nachos Cluniacenfes, a Petro VenerabiJi con° ftatus amplo, fplendidoque Epitaphio. (/) Arnaldus e Brixia contendebat omnia bona poralia effe Laicorum, & injuftiffime a Cleric‘ s tineri, nec falutem confequi polle Epifcopos y lia, & Monachos poffefliones habentes: cl ? (JO Exfe&us eft Abaelardus procurante Fulberto C? Parifienli, eni Heloifia neptis erat. Haec ad preces Trecenfis praefečta fuit infigni virginum monafterio. ' Anl . 1 ! a u „ „ i_•_ f , _’ EPU < iu ju. ui 11 g ni vugijiumnujjiuuti-*«' j e piR° r - di de Abaelardo judicium confirmatur lnnocentii U- 4 g.' j ad Epifcopos Galliarum afiervata Lutetias Parifiorur 11 llSl (p 1 .. čtoris coenobium. In ea etenim haec habentur: D°. [jefi 0 !' ’• 'v Petri Ahaelardiperniciofa dočirirta Arii, Manich^ l i nl » l r-_ 2- n. 1-. /■-- .... . ..* • vrtat"c.*. u na aritm¬ ijo Eutychiani & Diofcori harefes pullulare cceperunt fa ipjius Petri perverfa dogmata cumfuo auetore dam na ‘ ,id C* V *' (7 ) Epitapbium Petri Abaelardi, utUabetur ap“ in beculo Valdenfi , ita clauditur: , . EJl fatis in tumulo, Petrus hi c jaeet Ah a ^ af Cui Joli patuit Jcibiie quidquid erat. Ibidem obiiffe dicitur XI. Calendas Majaš. :# Seculum XII. Cap. III. lor funt. Arnaldus vero Roma expulfus fub Hadriano IV, captus efl: in iinibus Hetruriae. Ap?enfusque cruci, Jiammdgue cremmte folutus; Utlib. 3. de Geftis Federici inquit Gunterus. Gilbertus Porretanus , rum Deum a Deitate , felationes Divinas ab effentia diftingui affirmalTet, iftorum articulorum dam ationi fačhe an. 1147. in Synodo Parifienfi. , & fequenti anno in Remenfi prsefsnfe Eugenio lil. fponte libenteroue fubfcri- pfit, Pi&avenfi Ecclefiae ob hanc lauaabilem de- uPflionem honorifice reftitutus. Etiam Joachimus Abbas Calaber ds Trinitate non refte fenfit ; ne- § a vit enim Divinas perfonas' effe rsvera unum, & 1( ^ni cum Divina natura ; fcd pod ejus obitum, £ u >,proximus fcripta fua judicio Sediš Apoftolicse fu tyecit, vetuit Honorius HI. Innocentii III. fuc- Ce ffbr, n« haerefis nota infametur. Vfaldenfium Sefta erupit an. 11 fio. cum Petrus •Faldus Lugdunenfis, fociorum fuorum uno repen- tiri a morte fublato , perterritus caeteros ad Evan- S e licam paupertatem feftandam hortatione exem« p°que perduxit. Hinc Waldenfes appellati etiam ■ lln t pauperes de Lugduno, Cathari, feu Puritani, 'n b Sabaudi* autem & Pedemontii vallibus les Bar- er f’ His coniunfti funt Albigenfes, nomen for- j' 1 - 1 ab Alba Helviorum , feu Albiga Galliae urbe, n lua fr :quentiflimi infederunt. (k) Non divitia- f um j - contemptus , fed haerefeon portenta, in Wal* J^fibus , & Albigenfibus reprehenduntur. Et. ® n im Ecclefiam Romanam a Silveftri temporibus ■pCcifTe, ac modoeiTevitiorum omnium fentinam, r ' tus ’ indulgentias, obedientiam Ecclefia- j C| s Pradatis exhibendam, juramentum res elle 'ttilfes, & interdičhs , nulluna dari Sacramentum £ *ter Baptifmum, & Euchariftiain , bane etiam a lc hs confici fola recitatione orationis Dominicae, (k G 3 & (k J De his rurfas proximo Seculo XIII. 102 Eccl. Hist. Breviarium & Sacerdotes in grave peccatum lapfos confec^ di amittere poteftatem, funt dogmata Waldeim D & A bigenfibus communia. Fleurius ad an. fc ibit Waldonfes initio errafle in eo dunt a * [ quod paupertatem defidem , & fanaticam P. rofl nl . 'bantur, fpernebantque Ecclefiaflicam potefta^g At paulatim excrefcere errorum monfira, & & ^ improbos conv.nire, experimento conipertum i Sabatatns, & fruibataros quid m dix-re, non ? u j- in Sa’ bato iudaizarent, ut commenfi funt f 1 ' ^ fed quod ob nimiam paupettatem calceos deier iigneos, quos Galli vocant Sabots. In prseiaudato Concilio Remenfi anno i'/ 7 ' mentise potius, quam haerefis laborare mab tia ^ fus ett Eudon quidam , Gallice Ron : qui nJ , Ecclsfia audiens ciaufuiani illam Exorcifm°. ^ ] J er tum , aui jvdicaturus ell vivo.i & mormon ■• k . nK •_ r _ !_it _ _* i. J — * ^ kv ' J -— * — V . w .., « * j tur um efle univerforum judicem ictf ve Britanniae minoris partem corruperat. cuod nemo fatis minbitur, tam infana , & fi* venditans, magnain Vafconiae atque Armotm ricnique Seculo XIJ. oftentantes vrše integrira # on;niaque efercentes exterioris piefads om c,a, t jis, fe Apcftoli.os nomipantes, abhorrebant a > ll| H g|1 . & nihilominus mulieribus turpi concubitu c1 c ti (Time mifcebantur ,• quamobrem illos ‘i- : 'l/m ;iiuyeL/ W ni,wi 5 vjuuiuvoivni ^ prrftringit S. Bernardus fermone 66. in G aI Atque de haerefibus ha&enus (/). CA' CO Erupit Seculo XII. nova haerefis Catharorurti diveria, qu* emerfrt Seculo III, aliter vocata rum. HorumCa harorum meminit ad annum 1 1 ^ 3 *., ^ er tO ^ ea diveria, qu£ emerfit Seculo HI. aliter rura. Horurn Ca f harorum meminit ad annu. .. , in uhronico Hirtaugienfi, ubi refutatos ait ab b bate S.l-lorini, St a S. Hildegarde. Dicitur ab ir „- ( Areiiepifcopis Mediolanenfibus ad an. 1173.'fiald” 1 ^po vat Catharorum haerefi bellumindixiiTe. At Cath ar ° r j a #a fl1 j, iis omnibus, qui fe puros, probosque Chrifti 311 ? 8 ^ tO^pi commune eft. Hi Cathari, ut apud D. AcberiU- s; Seculum XII. Cap. IV. 105 C A P U T IV. SCR1PT0RES ECCLESl astici SECUL1 DUODECIMI. C CXL. Circiter eftumerat SecuJum, in quo ver- famur, Scriptores. Digni funt, quorum reco- four memoria, faltem XXIII. tribus additis le&ifli- mis Feminis , quamvis nec csteri flocci habendi fot, ac fpernendi. Hcrum itaqne primus eft J.eo Marjicanus a patria Eucanis urbe ita appellatus, Monachus CalTinenfis, &S.R. E. Cardinalis ; qui monaflerii fui Chroni- Cl, m edidit, obiitque poft annam ms. Secernen' fos eftautemab alio Leone Ca'Tinenfi itemMonacho ^ Cardinali, a quo editumfuit Epiftolarum EP. RR. ^egefhim. Sequitur Sigebirtus Monachus Gem« *focenfis (m), praclari in Belgio , fea finibus Bra- G 4 ~ bantiae Vcilegii refert Bonacurjim, qui Mediolaniftteratillorum !YIa- S’fter, dogmatizabant, niaboium divililTe elementa, creaffe ho¬ dnem de limo terrae, vi in illum intrulilie Angelum lucis, c oncnbuiffe cumEva, & genuifle Caim, exhuj.us fanguinepro- Cte itos fuiffe canes, omnia fere, qu* in Veteri Teltamento ^frantur, diabolo aučtore evenilTe. Addebant ad haec, alia- aue veteram Manichsorum deliramcnta , critcis fignum eile c harafterem befliae , Silveftrum luiffe Antichrillum , defeciffe iUius State Ecclcfiam. Negabant Chritium ea, cjuarde ipfo ^trantur, feciffe, niti apparenter, eiusque cum Arianis impu- 5"abant divinitatem. Omnesmanducantes čarnemaniitialium 0v a, cafeumque damnariallerebant. Hi Cathari videntur effe Eogenitores Alhigenjium, de quibus proxima Seculo XIII. & Paulo fupra in Valdenfibus, , ("0 Sigebertus Hcnrico IV. adverfus Romano? Rontifices ^•Gregorium VII. & Pafchalem II. dicitur adhaeliffe. Scri- Chronicum Otho Erifingenfis , cujus vtrbis pars amplior A ne conflagravit oftavo polt obitnmChronographi mcnfe anno 11 59. Honorius itidem Auguitodimenlis CItronicum usque ad annum 104 Eccl. Hist. Breviarium bantiae ccenobii, fcriptor Chronici ah anno 38^ a annum 1112. libri de Scriptoribus Ecclefiafticis>» r alterius de GeCti? Abbatum Gemblacenfium. F v ,. vis fubla f us eft anno 1113. Tertium locum dmiU Ruperta A !, bati 'P.iitienfi ad ulteriorem Rheni r>P a & e regione Coloniae A pippins : quem con , r r ptis in utrumque Teftjmenuim CommentariiS .P..., riinis, de divinis Officiis, dialogis Afceticis, a * u ,g que libris mulriplicis argumenti, rapuit in xora bl fatum anno 1135. n C Quarto laudandus mihi foret, fi facundia * . tempus adeffet, S. Bernardus , ortus anno Gallia Celticr, feu Burgundia , non procul a v vione, amp!exus cum adolefcentibus diis fup ra d g l inftitutum Ciftercienfe, Innocentii II. ad cujus° dientam anno 1133. perduxit S. Guilelmuni duc Apnitanije, contra Anacletum invide partes ^W tus, Petri Abaelardi, Giiberti Porretani , f . bruifianorum, & Apod:olicorum ftrenuusimpugi 13 fermonum, Epillolarum, variorumTradatuum* 111 nl . lium inftitutionum, hymnorum quoque , 9. «erH que, quibus univerfam ferme facram erudiO^.jj. compleditur, audor egregius, atque a flyb 9, tate & dulcedine d dus Mcllifluus. Migravit 3 - g , peros anno 1153,10(1 ereda Ordinis fui m 011 ria 160, Occurrunt modo dno Gra?ci. F.uthymttts ^'0,- lenus Monachus C. P. & Nicetas ByzantinuSi ^ ^ rum unus edidit Commentaria in lacros ® r °.’ 0 - Panopliam adverfus hcerefcs ; alter tradatuni r^, iogeticum pro Synodo Chalcedonenfi. F^ or 9 Lce tem uterque circa annum 1120. Qua aetate item annales, epiftoias, variosque tradatus Icripfit Mi hael Giycas natione Siculus. Tre? ordine fervato fequuntur inter Latino s celebres , Hu£o de S. Viclore , Honorius A u b^' lJt . snnum 1159. perduxit: ejusque iiiti Scripts recenfemus. • ircd hoc eodem «opit e Seculum XII. Caput IV. 105 Auntnfis , & retrus Mauricius cognomento Venera- hilis. Atque Hugo , quem alii dixere Saxonem , aiiiBelgam, & Iprenfem, Canonicus Ord. S. P. Auguftini, & ipfius Aughjlini lingua vocatus, adno- tationibus in facros libros , fententiarum fumma, inftitutionibus reiigiofoe vit* , librisque compiuri- bus Theologicis, &philofophicis, & liturgicis prae- clariffimus , ob it florida adhuc State anno 1140. Honorius diftus Solifarius eodem tempore flor uit, fcripfitque Gemmam anims, de officio& ceremoniis Miifse, de Luminaribus Ecclefis, id eft, Scripto- ribus, virisquc illuftribus, de Romanis Pontifici- bus, Synopfim mundi, ac de Praedeftinatione , & libero arbitrio : & Petrus Vencrabilis appellatus ob moram honeftatem, Abbas Cluniacenfis, contraju- dsorum perficaciam, adverfus Saracenos, hsreti- c osque, & in fiatutis Čluniacenfibus, in Rithmis bymnisque ftudium impendit, e vita excedens an- 110 1156. Singulari commemorationerecolendus eft S. Nor bertus Prsmonftratenfium. Parens , & Archiepifco- Pus Magdeburgenfis , quem diximus oppugnafle ■Antuerprs bsrefiarchani impuriflimum Tancheli- n um, quod contigit circa annum 1126. quamvis Un um tantum Sermonem Norberti exhortatorium Jd Fratres exhibeat nobis vicefimum primum Bi- miothecs Patrum volumen. Hecenfendi nune Gratianus , Petrus Lombardus , Joawies Sarisburienfis, & Hupo Etherianus : Prim us P. ltr ia Clufinas, fed monaehus coenobii S. Feli- ^sBononise, fcripfit Collc&ionem Canonum, five ' ec >'etwn in partes tres diftributum. Comple&itur b ar s una dift. toi. altera caufas 36. quarum fmgulae , ar 'as continent quteftiones ; & pars tertia agifc ® Confecratione difbinftionibus 5. Approbavit Gra- J ar >i Decretum anno 11:51. Eugenius III. atquejuf- ut publice in Academiis legeretur. Petrus Lom- ^ ar dus patria Novarienfis, & Parifienfis Archiepi- c °Pus, a quat.uor fententiarum libris, in quos tot 0l Umentaria ediderunt Do&ores Scholaftici, vulgo ^Pellatus Magijler Sententiarum , fcripfit quoque l °ffas Pfalmorum , & Epiftolarum, ut inquit illius G 5 Epi- 106 Eccl. Hist. Breviarium Ephaphium. EmortuaJis ei annus 1164. (n) jies Sarisberiae in Anglia ortus, de nugis phi } ol 2 phorum , de onmi re philologica, de Epiftolb; £ Pauli, de rebus, geftis SS. Thomse, & Anfelmi j? tuarenfium, ac fupra 200. cpiftolis fcripfit enid ir 'j eleganterqiie addidit venuftum Poema infcrip® T.vthelicon : obiitque mortem anno lifta. Hnf. 0 a. tem F.therianus Etrufcus labente Seculo Conu®* 1 nopoli, ubiplurima Manuelislmp. gratia frusbab » »d Alexandrum III. fcripfit contra errores Gr^ L . _ rum, & pertračlavit quoqueerudite de regrefm i niarum. S. Thomas nuperrime laudatus , & coron^? martyrio anno 1170. fcripfit Epifiolarum libt° quas edi curavit nofler Chriftlanus Lupus. nendus eCb autem a Thama Anplo , qui conf crl P r Hiftoriam ccenobii Elvenfis, vita funftus circa m um 1195. _ -pgtrf Laudandi nune Richardu.’; a S. Viciore , * 1 N. duo, Bleje n/is , & Cdlen/is. Richaidus Scotus nonicus Regularis permulta fcripfit Afcetica, l ^ a) jrifto 1 d* (n ) Addendus Petrus ComeJJor Treeenfis, auftor n .;qUi Scholafticz, Canonicus Reg. S. Viftoris Parif. : uS fp'' feribunt an. 1160. fed revera obiit an. 1198. legi tur taphium, quod fequitur: Petrus eram, quem petra tepit ; dict uS 1 ue : cep doC ‘ ( J mejlor , Nune comedor vermis: docui , nune (Juod Jumus , ijie fuit ; pojlhac erim uS ' hic e JI. T« r ° n i Item addendus Hildeberfus creatus Archiepifeop 11 ® ^ K lis ab Honorio II. Arnulphus Archidiaconus Sag ie jjon° rl " Icripfit de Scbifraate orto pod dcceffum cjusden* ^ ^ e I<> Anftlmus Epifcopus Havelbergenfis, qui P ertra ‘- t .‘ l ' ( , c ^io i tinorum, Gra5coru«ique controverfiis, fedente & 1lo Seculum xii. Cap. IV. 107 l(Hca, Evegetien, (o) oblitque Parifiijs an. 1173. Petrus Blefenfis Angius foluta oratione de Sacra- mento Poenitentine metro de Euchariftia, alia- cue dočte foi : erferque cnnfbripfit, extin< 9 us circa annum 1200. A c Petrus Cellenfis ex Monacbo Car- nofenr< Ki ifeopus, epiftolis ac fermonibus’, aliis- que fpeftant'bus ad.difeiplinam clauftralem confcri- ptis, natura; conceflit anno 1187- Complent pri?fxum XXIII. numerum d”.o La¬ tini, quos fuperieri rnenioravimus capite , Pctrus Jbielardus , & GUbntus Porretanus , ac duo Grče¬ či , Conjlantirms Manajfts , & Theodorus Bdjamon. Conftantinus Hi^oriasin compcndiumredegit amun- diintio usque ad annum n«i. unde illius colligi- tur ? f as. Thecdcnts vero C. P colle&is Ecciefia- fticis Conftitutionibus, editisque Commentariis in Canones Apoftoiicos, & in Nomocanonem Photii ad annum usque 1203. quo Latini occuparunt Con- ftantinopolim , vitnm protraxit (p). Expletum ta- men numerum amplificarent, fi agendum foret de fngulis, bene muhi, Guibertus Normannus , Thec- dnrus Syrus , Thcodoricus Epifcopus Leodienfis, p.cratgolus Abbas , Laurentius Veronenfis , Guido Carthufianus , Eadmerus, five Emundus Monachus An- (0) Exegetica dicimus fcripta, quibus divini libri exp'anan- tur, a Graco vocabulo , quod idem fi^uificat, ac interpret or , expono. (p) Theodorus Ealfamon confundcndus non eli cum Juti ceha Baljamone. Is enim cunipoluit nps^cipdt vopean), 1'romptua- rium L'gum, vixitque , ut fertur , fuperiori feculo XI. circa eadem tempora, quibus floruit Michael Pfelius, de quoin Adnotat. ad caput 4. eiusdem Seculi undeciroi. At Theodorus Baliamon, vir proculdubio doftifilmus, claruit impeiante IJda- cio, de quo infra capite 5. Kx pripofito kcclefia. E. \ irgir.is ad Blachernas cxtramoenia C. P.elečtus eft Patriarcha Antio« chenus. Hu.ius doftrinam commendans nullatenus caapprobo, nec laudo, qua Icripftt adverfus LatijlO*, & cojura Roma' samEcclefiam, ioS Eccl. Hist. Breviarium Anglus, Simeon itidem Anglus, JVillelmus chus Malmesburienfis , Guilelmus Clar3evalle>n !S ' Ph’l : ppu$ Eleemofynarius AbbasBonas Spei in S a ^ nonia, Conjhntinus Hermenopolus , Arnoldu* . notenfis Abbas Bonaevaliis, FjtJlzchius Theffal 01 ^ cenfis, Andronicu* Comnenus Byzantinus, Joann e Zonuras, Radulphus decanus Londinenfis, Bnldu^ pariter Anglus, Stephmus Aureiianenfis, &c. Foftremo tres mihi Iaudands funt Feminse. l UitlCiJJU 1IIIJU lauuauucc iunc A timm*- rum prima eft Arnu 'Comnena filia Alexii Coin 1 '.,-^, Imp. &lrenis, quae circa annum 1148. elegan ^ mc fcripfit libros 15. hiftoriarum ab anno I0 "|' b ^a- que ad annum 111 8 - Altera S. Hildegardes A . tilfa nionafterii S. Ruperti ad Bingiam prope num, cuius Revelationumlibros 8. approbarunt^ geni us III. aliique Pontinces. Ad caeleftem yp luni migravit anno 1180. Tertia eft S. Elilabetn bat Ha Sconhaugenfis in dioecefi Trevirenft .5 ft - [5 obiit anno statis fuse 36., Chrifti u6gi C0 .Vjni' permultis epiftolis, librisque tribus llevelation C A P U T V. IMPERATORUM, SACRORUM^UE CAT A LOGUS. H enricus V. Henrici IV. () Eleftus deinde eft Cotiradus III. nepos Henrici V. ex forore. Repreftit rebeiles , Heniicum Sxxo- niae & Bavariae Ducem, & hujus.fiUum Guelphuin. Eiiium habuit Henricum exGeltrude fufceptum,an- te Parentes extindtum. Is contra Guelphum, pro Genitore pugnavit : & exorti tum fuere Guelphi, & Gibellini , fadtio armigera & diuturna. Et Guelphi quidenl a memorato Henrici filio, Gibellini ab ur- be Geblinga (<), ubi Henricus Conradi Filiusfuerat abla- (r) Obiiffe quidam aiunt die 4. Decembris, alii die 6.fed liquet dies emortualis ex eius Epitaphio, in quo legitur in mo- nafterio prope Brucfuicum, quo illius cadaver Henricus cogno- mento Superbus tranftulit : legitur, inquam : Exuitur membris, heu , trina luce Decembris. Tugurium ubi deceflit in valle Tridentina fuum. erat inte£ iJenum & Lycum fiuvios. (s) Ita Hiflorici quidam. Conradus autem in Chronico baurishamenfi cognominatur de IVeibelingen, Hijic puto Gi- L sUmos noaien duxid'e fuum. 310 Eccl. Hist. Breviarium aolačtatus, nomen traxere. Conradus e PalasTni reverfus Bambergae in Franconia obiit anno 1152. die Fobruarii 15. & in monumento S. Hemici i.re- cond? menuit. Fridericus vEnobarbus (j) Conradi nepos, ele* (Rus 'b sodem anno 11.52. die 4. M ar ti i , corona- tus primum ab Arnoldo Coionienfi Archiepifcopo, Aquisgrani, deinde ab Hadbano IV. R. P. Veram huic offenfus propter privilegia conceffa Guilelmo Sicilie Regi, pertinaciter adhsefit Schisniati, quod per annos duoaeviginti turbavit Ecclefiam. Reco- le didta cap. 1. nuni. 170. Anno demum 11 77 - in* ter Tmperiumac Sacerdotium Veri. tiis mita eftcon- cordia : ac Fridericus ad fjeram expeditionem con- tra fealadinum profečtus, anno 1170. in amne, eni Fari notne n, inCilicia, five Ceraniania, die u- Junii nimium fugiens calorem, mortifero extinduJ eft frigore. F.odem anno 1190. imperium aufpicatus eft Ha- ricvs Vi. Friderici & Beatricis filius. Coronatuseft anno proximo a CaIl : (to III. Is devičta Sicilia, aut veneno, aut vi frigoris a^trafti inter venanduni apiid geiidiflinnim fontem cubando , periit Meflans anno 1197. die 23. Septembris, invifus magnopere Ficulis. Ab hoc tempore usque ad annum 1208. incertuS fuit Occidentis Imperator j in duas enim partes di- vifi (t) Fridericus I. arufabarba.ffnobarbus, Italis Barl.irojff ▼ocatus. Itaquoque appellabatur Cn. Domitius a barbaaeru, ieu aheni coloris. Hujus emblema defumptum ex Thucydide, Qui nefeit dijjimulare, nefcit imperart : ait enim ThucydideS, Ttauptio SvKiietj t sc froviitrcig ap^at. Flumen , cujus fri' jore interiit, ab aliis dicitur Serra. Idem eiTe fertur euitt Cidno, in quo pod sedum A!exander Magnus fe lavans vi* periculum mortis vitavit. In urbe Tyro Cadaver Friderik lepuitum. Tyrum pod duodecim obfidionis annos expugni- vit delevitquc Nabuchodonofor. l’odea flammis Alexandet confumpfit, alio tamen fitupod expugnationcm Regis Affl' lioraia sedVtcatam. Vide cap. 26. iszechielis. . Seculum XII. Cap. V". m vili Germani® proeeres , ali! elegerunt PhVippum ejusdem Henrici iratrem , ahi vero Othonem filium Bucis Saxonia?. At pradifto anno r2og. Philippus Bamberg® ab OthonePalatino de Witelfpach pugio- ne per infidias confoilus efl : atque ex eo temp or« falus lmperavit Ctho, qui efl hujus nominis IV. In oriente Alexius Comnenus imperium admini- ftravit usqne ad an. 1118. Deinde usque ad annum H43. Alexii filius Joannes Comnenus. Tum ad annum nno. Manuel Joarines filius. Poflmodum Alexius a Manuele genitus, puer annorum duodecim , ab Andronico illius tutere anno 1183. crudeiifiime tru- cidatus. Pofl Aiexium imperium biennio tenuit ipfe parrieida Andronicus, anno 1185. a furente ple- Be affečtus ignominia, excruciatus, & emfus Sa- lutatus tune Imperator Ifaacius Angelus , deeimo Pofl anno , nempe 1195. a proprio fratre Alexio Angelo excaecatus , & conjeftus in carcerem. Ale- xius Angelus anno 1203 . a nepote fuo Alexio Jcnio- re, filio Ifaaci Angeli, depofitus efl , & e throno deie&us. Prater S. Bernardum Abbatem Claraevallenfem, ac Bodtorem mellifluum , alii ejusdem nominis fan- dlitate confpicui claruerunt , maxime A’ Bernardus Blorentinus ex nobili Ubertorum gente, feptimut I^onachorum Vallifumbrofa? Generalis, primusAb- Bas ccenobii S. Salvii pr op e Florentiam, S. R. K. Cardinalis, & Parmenfis Epifcopus ; Bernardu* Tironenfis in Gallia Celtica Abbas. Regibusatqu« °ptimatibus acceptillimus, & magnae fanditatis fa- in Aquitania, in Burgundia, & in Anglia." In lanfitorum autem Epifcoporum ccetu connumeran- tor Anfelmus Cantuarienfis , Gothofridus Ambia- tteiifis, Oiho Bambergenfis Apoflolus Pomeraniae, dmhilmus Belicenfis in Sabaudia, Bruno Signinusin Latio , Albert us Leodicenfis, Hugo Lindunenfs in Anglia, Beno Misnenfis in Saxonia: Petrus inflitu* tor Congregationis Cellenfis Epifcopus Palaeocaflri, Ktriradus Epifcopus. Convenarum in Vafconia , ^'irtmius Archiepifcopus Dublinenfis , Pttrus ii2 Eccl. Hist. BreviariuM Tarantafiae in Sabaudia, feu Fori Claudii, & dinus Mediolanenfis. E inonafticče vero, & eremiticse vite afper^ff. ad ccsleftia gaudia tranfierunt. Stephanus montenTis Familis Parens, Malachias Mona^p & Primas Hibernise, Famianus Cidercienfis , lamu s IX. dux Aquitaniae eremi cultor ngidi ’ Guilclmus aiter inftitutor Guilelmitarum ( 'u) , Cluniacenfis, Gerardus frater S. Bernardi) ^ e s. tus & Godricus natione Angli , aliique comp*’ jr r Nec praetermittendi funt viri principes virtutej”^. . gis, quam fanguinis claritudine celebrandi) ri us nempe Rex Svečic, Leopoldu; Pius Adi 0 , dominus, Canutus aiter Rex Danise, & Id j Go fr.rdi Bullionis Parens fandiflima. Addamus J” 2 ribus {res pueros a Jud,ms enecatos, nempe. ^ f , leimum anno 1146. affixum Cruci in Anglia, •'.dpli- dum anno 1179- > n Galliis eodem affečtum cio, & Ilobertum anno uši. item in Galliis prio Patre fuffocatum. Addamus ex feminc° a - c0 - Hombelinam S. Bernardi fororem,' atque ex 1 rum numero Cremonenfem civem Homobom C u ) Hi Guilelmi imperite a pluribus confunduntitr- .^ici \uJulUnenfes colunt IV. Idus Februarias, decelblF t o * 'TS Sg cjusdem Ordinis,aliique tradmu anno Vulgaris 0 t ,,dift e ’ qif. cus donnitionis ejus in horrida Senenfis ditionis -- p . c'.im Sthbulum Uhodiš, nune Janeti Guilelmi app® 1 ^ ^ u ( ute ’ mus. Farna eft filvam etiam incoluiffe nonprocul a & a Fano Herculis Etrurisc oppido. De S. Aoibt’ ' ^0^ po Magdeburgenii le 4. capite 0. S. Galganus civis » eI1 anno 1x87. Seculum XII. Cap. VI. 113 C A P U T VI. HUJUS SECULi DOGMATA, ET DISCIPLINA. "VTullam effe 'mr: diftinčbionem inter Deum&dei- tatis fubflantiam, adeo perfpicuum eft ex ipfa divmitatis idea, vt non percipiam, quomodo op- pofitum in mentemGilberti venire potuerit.Graduum difcrimen in ipfa deitatisnatura tribus communipar- fonis, fi affirmavit Abelardus, hujus dogma prsdara- naverat 'in Arianis, fibique femper conflans, red? iterum damnavitEcclefia. Chriftus filium hominis fefe appellavit, natum ex muliere, & fattum exJanine Da¬ vid, tradit Apoftolus; &qu : propris non efle dicen- dum hominem autumarunt, abEcclefias incunabulis Joannes appellavit antichriftos; eosque merito XII. lecuio execrabatur S. Bernardus. Contrahi ab om¬ nibus, quicarnali generatione procreantur ex Adam, originale peccatuin, hujusque reatum folvi Sacra- raento Baptifmatis, ut quinto Seculo, ita duode- cirno declaravit Ecclefia. Atque ddem ftatuit de gra¬ da, fine qua liberunr arbitrium vitare nequitpecca- ta. Dari ignoranti® peccata, quae fibi non imputari orabat S. David, Romanam Ecclefiam iidei fervaffe depofitum, cunčtaque ejus dogmata, utfmgula ver- bo comprehendam, firmiffima effe, Apoffolica, at- que divina, fuadet etiam atque etiani damnatio hs- refeon, quas tertio capite memoravimus. Frequentes fuerunt hoc Seculo Epifcoporum re- curfus ad Apoftolicam Sedem; nam adverfusinve- ftituras ad Pafchalem II. acceffere Otho Bamber- genfis, Anfelmus Cantuarienfis, & Ivo Carnoten- fis. Ab Innocentio II. pallium petiit S. Maiachias ■Archiepifcopus Armachanus. Ad Eugenii III. Ju- dicium delatus fuit ervor Gilberti Porretani. Lucio II. Alphonfus Rex Lufitania? regnimi fuum reddi- dit ve&igale. Colonienlis, & Moguntini Arcnie- pifcoporum caufa apud Eugenium III. fuit adtitata; & Alexandro III. Parifios profrcifcenti pedes ofcu- Herti, Brtvimum. Tom. II. H latu« ii4 Eccl. Hist. Breviarium latus cft Rex Ludovicus: eidem Venetiis fubje^ fe Imperator Fridericus: ad eumdem confugit ob Ej clefiafticam libertatem tuendam contra Henricu® - t Regem Angliae S. Thomas Cantuarienfis. itaque inter tanta diferimina, & fchifmata I'®. uS nus Pontifex debitam a Principibus, & a Prsefti' venerationem. Canonizationes Sančtorum ampliori, q uall V 1)r tea folemnitate fuerunt peračtae, Conradi Con 1 ‘ tienfis a Callifto II. Gothardi Šaxonis, & nis Gratianopolitani ab Innocentio II. Henrici peratoris, Eduardi Anglorum Regis, Thom* fcopi & Martyris, & Bernardi Abbatis, nec .j Theobaldi Eremit* Vicetini ab Alexandro' Stephani Grandemontenfis, & Othonis Bamberg fis a elemente III. Petri Epifcopi TaranM ^ Ubaldi Eugubini. Joannis Gualberti Abbatis» dislai Regis, aliorumque a Csleftino IH- 1 $ boni Cremonenfis, & Cunegundis ImperatrjC* Innocentio III. Canonizationem Caroli Ivtag 1 ' ftara a Pafchali III. Pfeudopontifice nunqi ,ar ^ probavit Romana Eccleiia, ut diximus Seculo Cap. g. Colitur enim tantummode inter Beato • vino Fuerunt nonnulli, qui coeperunt aquam c adrnifcere anteMiffae initium ob controverm 111 ^ Seculo exortam, an aqua immediate in v * nU ? 0 reifl in Chrifti fanguinem convertatur: in qua P r ; r0 - fententiam propugnant Thomiftee: in a ^ e 5 a ' lt ion® pendere videtur Innocentius III. de Celebn^g. Miffarum. Quidam putant opinionem bane P^ ‘ fg . mam comprobari miraculo, quod ad an. . ll9 'j‘ n i)in ferunt Baronius, ac Pagius." Qui aquam m eV verti negant, & folam adftruunt liquid°t 111 . ^ )0 - mixtionem, non admodum qu*ftionibus b llJ u oa di commoventur. De BaptTmate anteni » 1 e p Agareni ad abigendum fcetorem, & a p r e s ' peilendos, conferri infantibus fuis petebanf ‘ 0 do byteris orthodoxis, quidquid Graeci j 11 l '-n 3 nt 0? CP. ftatuerint, tenendum eft, modo bapf 17 ^ffe* Evangelicis verbis illud contujerint, ratuni nec repetendum, qusunvis refta non fuerit J ,j[. Seculum XII. Cap. VI. ii$ parentum. Secus dicendum de baptifmo Turca- rum, adminiftrato absque formula in Evangelio praefcripta. Vide ad annum 1148. Venerabilem Baronium. Incremcnta habuit b.oc XII. Seculo Monaflica difciplina. Inftitutus enim i'uit an. 1120. Ordo Ca- nonicorum Praemdnftratenfium a S. Norberto: (x) anno 1152. Congregatio Monachornm Montis Virgi- nis in Regno Neapolitano a S. Guilelmo Vercelkn- fi: an. H55. Congregatio Guiielmitarum : an. 1197* Ordo &S. Trinitatis Redetnptionis captivornm a S. Joanne de Matha, & a S. Felice de Valois; cu- jus Inftituti Fratres in Gallia Mathurini appellan- tur. ( y) PJures item infbituti fuerunt Equitum Ordines, inter quos Jerofolvinitani S. Joannis Elee- mofynarii an. 1104. Templarii an. mg. Teuto- nici in Alemannia an. 1191. Sančti Spiritus Aga- thopolis, feu Montis-Peffuli anno 1198. Tenipla- noruni Ordo in Concilio Viennenfi anno 1131. fub Clemente V. extinftus fuit. Jerofolymitani (y) S. Joannis, expugnatis an. 1187. a Saladino Jero- folymis, Marathon Syrias , deinde Acam , olim Ptolomaidem Phoeniciae urbem migrarunt, hinc autem an. 1290. Amathum , feu Limidiim civitatem Cypri marltimam: infulam Rhodon an. 1310. oc- cuparunt. Hinc difcedentes anno 1523. Viterbii a Clemente VII. fuerunt recepti. Melitenfem maris Africi infulam ab lmperatore Carolo V. an. 153«. »cceperunt. Ha A P- (1) Obiit S. Norbertus anno 1134. (y) Theodorus Balfomin, de quo fupra capite 4., cotttmejno- ntMonachos Rafophoros. Etenim Inter Opera Theodoriedita br. Lat. a Cotelerio extat tom. 3. Epiftota ad Theodojium ■dbbatem de Monachis Rafophoris. Ita difti furtt, quoniam panno rafo, non hirta, aut villofa tunicainduebantur, (0 Conftnnati fuerunt ab Hcnorio II. anno 1124. & primuj Ordinis magifter fuit Kaymundus Podius. Elorentinus aici* t^ra quibusdam Hiftoricis. Lucenfem fuilfeputo. Lu*»«nin» 'naninum vij« Podisrum fcens nabiliilima, Il6 ® & g A P P E N D I X EXTERNARUM R E R U M S Y N O P S I S. V ita fun&o an. 1108. Philippo I. GalliarumRege, fucceffit Patri Ludovicus VI. cognomento Crl- Jus. Hinc extindo anno 1137. fuffedtus eft Ludovi- eus VII. Quo e vivis fublaio anno nso. regna* vit ufque ad annum 1233. Phihppus II. cognoffli' natus Auguftus. Poft obitum Alphonfi VI. Caftellae Regnum ^ an. 1109. adminiftravit ufque ad an. 1122. Urra c f ejus filia,: tuni usaue ad annum 1157. Urracse F 1 ' Hus Alphonfus VII. Tum Sanciius lil. ad annu 1 ’ 1 ufqu3 1158. uno nempe anno duntaxat. Poft ea Alphonfus VIII. usque ad an. 1214. In Regno al j tem Legionenfi regnavit Ferdinamlus II. usque v an. 1188. cui fuccedit Filius Alphonfus IX. qui g trum tenuit uscjue ad an. 1231. In Navarra f>°\ etrum filium Sančtii V. (a) regnaverunt SecU' io XII. Alphonfus, Garjias VI. Sanciius VII■ clius VIII. atque in Aragonia poft Petrum I. iium Sančtii I. Alphonfus I. idem ac Rex Nav al _ rae , Ramirus II. Petronilla, Alphonfus 11 . & •* £ trus II. (P) Gothofredus primus Rek Jevorolymorum, ^ T.vrannia - Cilirm . C!nmv*riftrifl . MefoDOt (a) Vide Appendicem fuperioris Seculi XI. SeCULI DUODECIMI APPENDIX. Iljr cedit cum omnium mcerore an. noo. Ei in Regne luccedit Balduinus frater, (c) qui an. 1104. poti- tus eft Ptolemaidis, auxilium ferentibus Genuen- fium triremibus. Anno autem 1109. & fequenti idem Balduinus , expugnavit Byblum , Tripolim, Berythum, & Sidona. Fatis Balduinus cedit an¬ no nuj. eique fuffečtus eft Balduinus II. de Bur- f.o, illius affinis , & Comes Edefiie. Caefus an¬ no 1119. a Saracenis Rogerius Praetor Antioche- nus. At Rex Balduinus hanc caedem ultus eft die proxima, hoftes Antiochia expuiit, & Principatum Antiochenum conjunxit Regno Jerofolyniitano. Veneti infequenti anno 1120. Saracenorum cladem Aiperarunt. Verurn Balduinus a Sukano Balac, Solimani nepote prselio fuperatus & captus, ardtif- firais ct nftridus eft vinculis. Liberatus eft anno proximo, qiio MMM. Chriftianorum fuderunt exer- citum Saracenorum LX. M. Opportune fuperve* niens Veneta cladisSaracenos e portu Joppe,nunc Zaffe, anno 1123. fugavit: anno autem fequenti Tyrum amplidimam olim & munitidimam urbem cxpugnarunt Veneti; atque ad Jerapolim , nune Aleppum, jofcelinus fuperavit, & occidit Balac Turcarum Regem. Apaineam an. 1126. Balduinus in fuam redegit poteftatem; aiiisque onuftus vifto- riis cedit fato anno. 1131. & illi fucccdit lulco Ande- gavenfis. Is obiit an. 1142 . fuccedente patri Bal- dumo III. cum Matre fua Melifenda. Duce San- gulimo Aleppi Principe, Armenii cujusdam pro- ditione, Turcse an. 1144. juxta Baronium, & Pa- §*nm 45. Edeffam , nune Orfam , ceperunt, in¬ goti Chriftianorum numero trucidato. Balduinus ^ero obfedit anno 1153. & fubegit Afcalonem. H 3 Eidein . (c) Balduinusr. dono milit Genuenfibus pretiofam patinani, jua fertur Dominus pofiremum Pafcha cclcbraffe. A quo- Kam Syro, aut Graeco, magno pretio a Ralduino redemptara At deceptum Regem fraude venditoris, polt Joanncm labat Ord. Prsdicat. Meshemius, aliique tradujit. SeCULI DUODECIMl II§ Eidem Regi mortuo, juxta VoTium & Pagium an¬ no 1163. juxta alios 1165. fuffečtu*? eft frater iJIius Ahncricus; qui anno nf>7. Alexandri 4 m & Dalma- tiam expugnavit: decefiit vero anno 1173. reliito Regno Balduino IV. filio fuo adolefcentulo an- nornm 13. Huic anno 1184. in Regno Jerofo- lymitano fucceiTit, tanquam adminiftrator & tu- tor, levir eius Guldo Lujinlanus , maritus SibyH ,{ ipfius Balduini fororis , corona tnmen impofit* Balduino V. filio Sibvllee , nato annos duntaicat quinque. (d) Puer anno proximo acerbo de- merfus eft funere, vi, ut aliqui tradunt, veneni- Ita Guido Regnum indeptus efi cum magna Chriflianorum Principum indignation-’. Quare or- tis inter iftos difildiis , ingens Saracenorum nume- rus duce Saladino in Palaeftinam an. 1187. irrupit' fuditque una die univerforum Chriflianorum exer- citum; Gnido Rex abdu&us ed captivus , Rinal- dus firenuus 1 ’rinceps elusdem Saladini dcxtera confbfius interiit, Ravmundus Com-s TripolitanuSi & proditor Chriffi fidem negavif; Equites Jerofo* ]ymirani, & Templarii fere cunfti perierunt. ta- ptae ptolomais , Afcalon, Laodicaea, aliae urbes* (rf) Ejrtant etiamnum in Jerofolymitano templo ad S e P lK ' crurn Domini Gothofredi, Palduini I. & Balduini V. Ep 1 * 7- pliia. Prioris Regi* Epitaphium incipit: hrancorum pentes Sion loca fanaa petentes: . Mirificum Jhlus Dux hic recubat Gothofridus, U L ' Alterius Rcgis: Rex Baldovinus , fudas alt er ATachabetus , Špes patri it, vi por Kcclefue , virtus utr;usquc, Salduini V. Septimus in turnulo puer ijlo Rex tumulatus K ji, Raldovirti Repum de Janguine n.itus. Quem tulit e mundo fors primee cor.iitionis , Rt Paradi/i loca pojfidet regionis » Appendix. 119 & qunedam certis deditze conditionibus, inter quas libertas Guidonis Regis , aiiorumque Principum quindecim. Capta dennini eodctn anno die 2. Odo¬ briš Jerufalem, id eft, an. LXXXVIII. , ex quo in poteftatem venerat Chriftianorum. Anno 1191. ab exercitu Cruciferorum non femel Saraceni fue- runtdevidi, & Richardus Rex Angliae Cypri po- tituseft: quam infulam vendidit Guidoni Lufinia- no. Hujus idcirco poileri per annos prseter pro- pter 300. in Cvpro regnanint. Verum rurfus dis- cordia res Chrifiianas peilundedit: Saladino Richar¬ du;;, turpiter e Palseftina pedem referens, reliqnit pugnandi, & vincendi facilitatem. Eidem Saladino vita fundo anno 1193. aut fequenti, fufFedus ek frater Sphadinus. (e) Hoc Principe anno 1198. ca- ptam Joppen folo ada?quarunt. Atque in Orien- te hxc omnia evenerunt. Plura etiam in Occidente contigerunt non obli- teranda. Etenim Pifani an. 1114. in Mediterraneis infuiis Balearibus gloriofe contra hoftes pugnarunf. Sequenti anno Bondeniin ducatu Ferrarienft dec T- fit Comitiffa Mathildes, cujus rnagna erat potentia &audoritas, & quac femper Romani Pontificis ad- hzeferat partibus. Tumulata fuit in /Ede r. Bene¬ diki prope Padiun: fed an. 1633. federne Urbano Vlil. Romam ejus oda fuerunt translata. Pifani eodem an. ms. occuparunt Majoricam, Balearem nempe maiorem; & Pifas adduda Regina Chriftia- norum amplexata cit religionem. (f ) Anno 1128. H 4 obiit C e) Sphadinus ut rc;naret, novem filios SalaJirii fratris necavit, uno tantum ab amicis tuboačto patrui fiirori. (f) Epitaphium illi sppofitum: Rerja me prolei genuif, Rije rapuenmt ; /fi< ego cutn na'n hellica preda fni. Majeriče reginim teaui , nune condita Jax», Quod cernis, jaceo Jine potita meo. Qiusquis es ergo, tue mentor Jis conditionis , Atqv.e pia pro me mente precare Deum, 120 SeCULIDUODECIMI obiit fenex annorum 361. Joannes nomine, qui mi-' litarem fecutus fuerat vitarn Carolo Magno impe- rante, (a) .Anilis diceretur fabula, nifi fulciretur plurimorum Hifloricorum teftimonio. Pifani anno 1135. Neapolim liberaturi , captarn fuperiori an¬ no a Rogerio Sicilise Rege . expugnarunt AmalpVun civitatcm Picentinorum; ibique inventae fuenint Pande&s : quse ideo Pifanse , & poftea diA* funt Florentince. Irnerius JC. eas rečta difpofuit methodo, fuadente Imperatore Lothario. (h) Fri- dericus Imperator an. uss.Derthonani, an. 1158, Mediolanum, an. iifio. Cremam expugnavit. Run fus an. 1162. Mediolanum ei fubiicitur. Hoc vel fuperiori anno Saraceni aedificarunt ad fretum Het' culeum, & montem Calpem, arcem munitam Gi- baltariam, dičtam a Mauro duce Gibal- Tarif, vul- go Gibilterram. Vehementi terrsmotu anno n 84 - concuffa Calabria, parietum macerie oppreffus fuit Rufus Confentinus Epifcopus. Parmenfes & Pla- centini ar.no 1199. pro Fidentia Julia, quamvulgO app»]lant Burgum fnndi Domini, belJi fimulacro, in quo muPorum effufus eft fanguis, haftis con- currentes hoftili furore certarunt. (i) Reliquum efb, ut fcriptores addamus tionnul- los. lis, qui dicuntur Ecclefiaftici, quampluritni Monacborum, ut cap. 4. praemonui, accelTere. Vi* defs VofTium de H. Latinis lib. 2. cap. 48. &feqq- I Scri- C g) Appellatus Joavres de Temporibus : de lilo Naucleru?, Cromerus, Chriftianus Mathisein LotharioII. &a 1 ii. Eodeif Lothario imperante, uno anno 1132. tres in Anglia occifi funt Reaes, Ericus, Canutus & Nicolaus. Qh~) Ifnerius diftus fuit Lucerna Juriš , docuitque Bononi*- CO Alia conti^erunt mcmorabilia. Ingcns per univerfai"- Syriam terramotus anno 1114. Veronae itidem & in Inftibria sin. 1117. Dira per Germaniam peftilentia famesque anno H2j.. Exundatio maris, quo abforpti funt in Sicilia ho* 1 ' num fere duodecim millia an. 1165. Ibidem ererfa funditus terraemotu Catania an. n 69. die 4. Februarii, eatindifbo- minum ijooo. 121 Ar PEND IX, Scripferunt praeterea de rebus geftisRegum Britan- nise circa annum n so. Carodec-us, & de Regibus Ang]ofaxonum Jcunnes Marcianus. Chiliades 13. varanim Hiftoriarum eonfcripfit Joanrte* T^et^es Grammaticus pneftantifTunus , qui etiam edidit fcholia in Hefiodum , & in Homerum. Floruit hoc fceculo Averrots (A) philofophus Arabs , fečta Mahumetanus. In AI?ypfo fcholam erexit Rabbi Mo fes Maimonides. (I) in Hifpania Rab. David IGmchi, & Rab. Aben-F^ra , Judseorum dodidl- mi. De Seculi huius Poetis, quonmi non viden- tur admodum celebres, adeat, qui plura expetit, Liiium Gyraldum dialogo s- & Gerardum Joannem VolTium de Poetis Latinis cap. 6. (k) Sive Aben-Roes, educatus in Africa, deinde Medicus Cordubenfis , edidit in omnes libros Ariftotelis Commemaria.- nnde in Scholas Rhiloloplioruni bavbaries. AFmulus fuitAvi- ecnnae; & floruit circa annum D. .1149. (Z) Maimonidem hoc in loco itcrum laudamus propterHifto- ricos aflerentes floruiffe illum hoc Seculo XII. Rejiciendum »rbitror in Secuhnn pra-ccdens; tametfi potuit ad iftud vitam protrahere. Addi hcic poteft R. Salomon Jarchi, qui fcri- pfit Tabuias Allronomicas & Rphcmeridcs , natus in Galliis anno 1150. Hebraici Cothputi 4011. Euftachius Theflaloni- cenfis Epifcopus, qui edidit Commentaria in Homcnmu,floruit hoc Seculo. H s DECI- 122 « DECIMUM T E R T I U M E C C L E S I M SEČU L UM. C A P U T I. 5 UMMORUM PONTIFICUM S E R I E S CONTE- X I T U R. I nnocentio 1IT. humanis rebus exempfo an. Roman r '» & Apoftolic* prsfuerunt Ecclefi# decimoterfio Seculo Honorius III. Gregorius /V CtekJHnus IV. Innoctntius IV. Alexander IV. Urb) Indixerat Concilium, quando par- tim captis, partim f bmerfis ab Plntio Friderici no- tho, & a Plfanorum (0 clafle Epifcopis, qui Ge- mienfium ratibus profedturi ad Concilium veheban- tdr, moerore confe&us occubuit anno 1241. XII. Cal. (c) Honorii, k ab co confirmatiOrdinis MinorumS.Fran- fifdmemir.it quoque C'antu XI. de Paradifo Uantb.es Alighc- tius. Extat. in V. Decretalium tit. tj. cap. 29 . Honorii fonllitutio lata anno 1220. qua inhibetur lečlio, ftudiumque Juriš civilis, Pariftis, k in aliis locis vicinis , propterea ratus: qui cum eflet Patriarcha Jerofoly 11 ^ c0 . CLXXXII. Pontiftcatum deinde confecig^a a it iie * Fulgolus & Papiriiis fcripfer". CbiilTe an. C^ e Papirius, rcpugnantibus aliis. Idcm Papirius ai’P c j,ior tlll J flinum IV. decem & oSIo dierum Vonti Vem. Rurips ait ante confecratiouem, q«tod & affinnat cuinsft lis Seculum XIII. Cap. I. 125 Jacobus Pantaleon nuncupatus, & forte de rebus ialsftinis ačturus Romam veniffet, a Cardinali- bus inter fe Viterbii diffidentibus prseter fpem crea- tus eft. Corporis Chrifli folemne feftum inftituit: fe poit triennium , ac menfem naturae conceflit Perufiae VI. Nonas O&obris an. 1264. CLXXXIII. Triennio,& menfibus novem pod Urbanum Romanam rexit Ecclefiam Clemens IV, Gallus item, ac Narbonenfis, juriš peritiflinius, vir tantae probitatis, & tam a propinquis alienus, ut nulli horum permiferit ad Urbem accedere; & duae, quas ante Sacerdotium fufceperat, filio? non potuerint nubere ob dotis tenuitatem. Singulare in fummo Praefule exemplum! Extinčtus eft Vi¬ terbii anno 1268. Novembri menfe exeunte, hu- fflili fepulchro fibi in Ecclefia FF. Praedicatorum defignato. CLXXXIV. Diffidentibus cum Cardinalibus, .ho- tumque Comitiis prorogatis in annum terdum , ele&us eft tandem B. Grcporius X. antea Theobal- dus Placentinus , & Archidiaconus Leodienfis , ob res praeciare geftas in Syria plurimum com- niendatus. Hinc de inauguratione ifta vulgatutn eft diftichon : P mat us muntis tulit Archidiaconus unus , Qucm Patrem patrum fecit difcordia fratrum. ( Ne ad tantae dignitatis faftigium eveheretur, S. Philippus Benitius Ordinis Servorum Propaga- tor, decusque Florentinorum, diu apud Tunia- tum montem delituit. Gregorius Syriae rebus & facrae expeditioni profpexit, Lugdunenfem II. Sy- nodum celebravit, Guelphorum & Gibellinorun* faftiones ftuduit extinguere. Recuperavit Roman- diplam, & Exarchatum Ravennae, & deceffit Ara- tiilV. Idus Januarii anno 1276. CLXXXV. Quatuor deinde Romani Pontifices bteviflime temp oris intsrvallo federunt, Innoccn » >ks y GtXXXVl. 126 Eccl, Hist. Breviarium CLXXXVI. Hadrianus V. CLXXXVII. Joannes XXI. CLXXXV 1 II. Atque Nicolaus lil. InnoceBtft' V. ex Famiiia Prsdicatorum affumptus , ortu" que Tarantafiae, civitas AUobrogum in Saubaudia* Pifanos conoiliavit Lucenfibus,° & plura fa& u «r illuftriora, poft quintum Pontilicatus menfem* y ' Caj. Julias decubuit. Hadrianus vero, ant e tobonus Flifcus Genuenfis XV. Cal. Sept. > < F! dies fuit XXXVII. ab illius ele&ione, nec f a £ t _ ordinatione, aut confecratione fufcepta dec e ' I Joannes XXI. genere Lufitanus očtavo niel . ^ Epifcopatus nondum exačto, Idibus Maji calB f- C !. ruina percuflfus interiit anno. 1377. Joannes i^ ..m tur XXI. cum reverafit XX. non propter Joann.. Papiffam, ut putat Claconius, led quia in Fon cum cafalogos irrepferunt quoque nonnulla F . dopontificum nomina, ut Benedi&i X. (d) J- j. facii VII. Joannis XVI. & Leonis VII. ^ lbl 5^ Joannem intrufum effe illum, de quo diKimu 3 culo X. nurn. 142. quo Catalogis infc-rto, J° an te jii de quo nune agimus, erit XXI. X'u-olaus . is III. Romanus Urfina .natus gente , tranqum Ecclefise, probati(Tunorumque viror.im P r °. r ‘ a ° in o an. 1280. XI. Cal. Septembris, regiminis AR altero, & nono fluente msnfe diem obiit ® £t j mam. (e) Simoniae redarguitur a Danthe Inf. 19. , -njioS CLXXXIX. Polt Nicolaum fedit ultra an ^ %uatuor ac menfem Martinus IV. ( f) 311 ^ 0 n (V) BenediftumX. venim fuiffe Pontifieem, cVlH det vir Cl. Stephanus Borgii. itflOl (e) Nicolai III. obitum praiceflittanta Tibridis ut ad Pantheon quatuor fupergrederet pedes.__ ,- a fiS ' ejusdem obitus putarunt Jionnulli, ut olim julii C luvio Padi. , . ... C f) Appellatus eft Martinus IV., quoniam S.M ar J‘ n ^{ta luiguratus eft Ponti£ex anns 649. Martinus autcini-R a 1 l SeCctlum XIir. Caput L 127, m on de Bria, augufla Galliarum provincia. Mi- chaelem Palaeologum fe a Romana fegregantera Ecclefia anathemate perftrinxit; damnavitque pa* riter auctores conjurationis , quaa Vefpris Sicuiis nomen dedit, nec non Petrum Aragoni® Regem invadentem Siciliam. Vita funčtus eft Perufiae IV. Cal. Aprilis an. 122.V CXC. Scdit deinde biennio , & extin£his eft an. 1287. III. Nonas Aprilis Honorius JV. ex no* biliiTiraa Romana gente Sabella, aučlor, ut exoti- cae linguse Parifiis traderentur ad faciiiorem Or* thodoxas iidei propagationem. CXCI. Huic fuffe&us efl: Nicolaus IV. ex Mi- norumFamilia, patria Afculanus ad Truentum flu- vium: quo auftore Tartari Cbriftiana fidc fueriinfi imbuti, Veneti Qusfitorem Fidei excepere, & in- ftauratse fuere Romanse Urbis Bafilicae; eoque fe* dente Nazarethana Deiparse domus fertur Terfa- ftum {p) apud Dalmatas fuiffe divinitus transve- fta VIII. Idus Majaš an. 1291. quo anno Saladinus Rex Babyloniae jerofolymam expugnavit. Nico- bius autem fetiš ceflit pfoximo an. 1292. inchoato 1 'ontificatus fui quinto, die Aprilis Quarta. CXCII. S. Ca?Ie(linus V. cognominatus ante« 3 monte Aprutii, in quo agebat vitae genus afper- dmum, Petrus de Murrone, & Ca?Ieftinonim in- ftitutor, tanta prseditus fuit humilitate, ut ad fum- iiam dignitatem evečbus in Cardinalium difcordia, ‘lu® ultra biennium fuo. Romanam Eccieliam defti- ^erat Paftore, an. 1294. die 5. Julii, felTus dun* ^xat precibus, invitusque delatumhonorem fufce- Perit, Aquilam Veftinorum caput ad.erit večtus afello , * c M«rtinus I. eletfus anno R82. & 1/Iartinus J TI. ide in c um Martino 11, ad lumnuim Pontificiuim evefto anno 942. C?) Hinc vero in. agrum Lauretanum. translata sc eml»ris arino 1294. leden te S. CeelriUn® V, IV. Iditf i28 Eccl. Hist. Ereviarium afello, ad frena Siciliae & Hungariae Regibus P r: f euntibus; & poft menfem V. diemque o&av 3 ®’ eodem an. 1294. die 13. Decembris fefe fumnio & cerdotio abdicaverit. De quo maxLmae virt %- exemplo haud rečtse fentire videtur Danthes herius in inf črno cantu 3. quamquam aut de E 1 aut de aliis poetam fuiffe locutum poft ® en H^. lJ e tum Imolenfem Vičtorellus, BarcelJinius, contendant. Sed Jegito Chriftophori Landini L 0 mentarium pag. ao.a. necnon S. Antoninuffl 3 *P ‘ Chron. tit. 20. cap. g. Sane. Cneleftinus a E facio VIII. in arcem Fumonis inclufus, Ulj? , a jjj proximo 1295. ,XIV. Cal. Junias obdormbf 1 Domino. CXCin. Quid de Bonifacio Caeleftini re fenferint aetati ejus proximiores , c°nft a pršela udato Florentino Poeta inferni cantu 19* & Comment. Landini & Vellutelli. (h) Ide®.. nifacius hujus nominis VIII. Anagniam Eaf’ bem patriam habuit, primum illi nomcn Bene Cajetanus : infenfilftmus fuit Columnenftbp s t3 . manorum potentiflimis. Libris quinque Pee ^ lium Gregorii IX. addidit Sextum ; feditq^ nis 8. m. 9. d. ig., extinčtus an. 1303- v ’ Očt obris. (h) QuantumBonifaciusoderltGibellinos , ^-po* 1 " ritverba facros imponens cineresProclieto Genuen 1 ‘.■ na \ib tl> , tifici, videfis apud Pctrum Crinitum de Honefia diJc‘P & jll^ 7. cap. is.ltalicum de Bonifacio VIII. proverbiut^ quidera dedccoris & infamise, refert P. Ponipej u5 I. inftiis Adnot. in Pur$at. V ant hi s, cant. 20. 9 °' Seculum XIII. Cai\ II. 129 PATRIARCHARUM N O M I N A. Occupata C. P. a Latinis anno 12-54. federunt ibidem usque ad annum 1261. quo civitas recupe- rata fuit a Michaele Palaeologo , Patriarchs Lati¬ ni, Thomas Maurocenus , Maihmus NicoUus , & Pantaleon Juftinianus. In Coucilio Lateranenfi an¬ no 1215. poli Romanam Patriarchatus honor. Sedi C. P. coilatus fuit. E Graecis vero federunt Gcr- manus Adrianopolitanus anno 1261. intrufus a Mi¬ chaele , poft ipfum vero Jofeph Monachus, Joannes Vecchus , Georgiits Cyprius Schismaticus, Anajhjius & Jcannes Soiopalites Monachus , qui obiit an. 1309. Sederur.t Antiochia? poli Raduiphuni II. Pet rus, Pe- tn ‘s alter, Raynerius, Alberius Regienfis, Chrijlianus &c. Jerofolymis autem poli Monachum Albertus, Podulpkus, Lotharius, Gerondus , Jacobus de Vitria- Co , Robertus, Jacobus, Puntale o, Guilelmus, Tho- "jjs, Thomas alter, Joannes Vercellenfis , Elias, & Ucolaus de Anapiis , atque Rodulphus de Grandi- v Ula, Epifcopaii exutus honore a lionitacio VIII. C A P U T II. CONCILIIS SECULO XIII. CELE* BRATIŠ. Jnter Secull hujus Concilia principem tenent Io- . cum tria Generalia , five Oecumenica, nempe, n ^ te>an _ en J e 'JV- Lugdunenfe J. & Lugdunenfe II. ^ ali a plura cum ad haerefes protiigandas, ti .,. 1 ac ^ Pcclefiafticam difciplinam iaftaurandain fue- nt mdifta. ^ ertl > Rrtviarium . Tom. II. I Ac 130 Eccl. Hist. Breviarium Ac prirao Lateranenfe IV. inter Oecutnenica XII. convocatum fuit ab Innocentio III. anno 1215, Congregatum fuit, ut Albigenfium hserefis, erro* rcsque Joachimi Abbatis , & Almarici damnaren- tur, atr.ue ut ageretur de Palseftina recupenmda. Epifcopi (i) 412. inter quos Patriarchse Confanti- Jiopolitanus & Jerofolymitanus , Oratores Chrifiia- norum prineipum , necnon fupra odtingentos cof- nobiarcnae liuic Concilio interfuerunt. Statutum can. 3. ut hreretici magiftratibus civilibus pumendi tradantur ; in 5. pod Romanam Ecclefiam locus nobilior conceditur Conftantinopolitanae, qu3eillum a Concilio Conllantinopolitano I. anno 381. ut ali¬ bi diximus , ufurpaverat. Vicefimo autem primo fidelibus cunčtis praecipitur, ut faltem femeliv anno rdcurrente Pafchats , proprio Sacerdoti peccata conibili lacrum Domini corpus accipiant. Deere- tuni quoque, ut Judsei & Saraceni inter ChriftianoS commorantes , aliouo indumenti genere ab iis fe- cernantur : praeter quae alia complura fuerunt falu- berrime conuituta. Concilium vero Lugdmenfe I. feu Oecumeni' cum XIII. indixit InnocentiusIV. anno 1245. Huic adfuere ciim ipfo Innocentio Epifcopi 140.plus, mi¬ nus, pneter S. R. E. Cardinales , & Patriarcha* C. P. Antiochenum, & Aquilcjenfem , necnon Ral' duinum II. Impcratorem , aliorumaue Principum Oratores. Conditi ibidem canones XVII. quorum XII. a Bonifacio VIII. inferti fuerunt VI. Decr?- talitim, cum pertra&ent de judiciis Ecclefiafticis) reliqui fpe&ant ad fubfidia mittenda Crucefignatb* ( 7 ) In Tabulis fubieftis Vclumini II. Rationarii .Teflp- Petavii legitur adfuille Patres 1283. inter quos Epifcepi er * n , 673. Joachimus Abbas Cifterctenfis, genere Calaber, floreM Seculo XIII. ineunte. Permulti tanquam inftgncm tara emn habuerunt, praefertim Rex Anglite Rich2rdus i n ?‘ s cilia agens. Ajebat natura jam Antichritlum, aliaqu e l 7 * * * ll, J furfuris ntigabatur. Edidit futurorurr. Peptificum V»ti cin11 ' O* iJio rurfus infra cap. 4. Seculum XIII, Cap, II. 131 & Lntinorum imperio in Orienfe periclitanti, ar- cencIosque a Chriftianorum finibus Tartaros. Con- ceilus in eodemConcilio Cardinalibuspileus rubrus. Quod legitur apud Baronium ad annum 996. §. 64. nonnullos alferere in lioc ipfo Concilio Septe nvi- ris collatum jus eiigendi Imperatorem, opponitur iis, quae dicuntur de Gregorio V. Recole dida Se- culo X. cap. 3. Alterum Generale Conciiiuiti Lugduncnfe II. ce- lebratum fuit fub Gregorio X. anno 1274. Inter- fuere Epifcopi 500. Aboates 70. Prselati alii xooo„ Prafuit 'quidem Gregorius , fed cunda eodem ju- bente Pontitice direda fant a S. Bonaventura. De- finita efl ProcelHo Spiritus fandi a Patre, & a Fi* iio, ac rurfus Gra?ci in communionem recepti funt: ftatuta auxilia Chriftinnis bellum in Syria gerenti- bus; pluraque conflituta canonibus 30. regimini Eccleftarum perutilia. Prater h®c vero Concilia Oecumenica ad hae- refes e>ctirpandas habita funt anno 1201. Parijkn- /e, in quo damnatus efl Eurandus miles inledus haerefi Bulgarorum, qui & puhlice exuftus efl. In altero Parijknji Concilio anno 1209. Almericus Carnotenfis, atque in altero anno 1233. Bartholo* msus quidam antipnpa Albigenfium damnatus eft. Iidem Albigenfes una cum Raymundo Comite To- lofano ipforum fautore fynodali fententia profcripti luerunt Narborue anno 1207. Arenione 1209. .& l2 io. Tolojce , & Arelate eodem anno : Vauri , & Mureti in Occitania, parva GalliaeNarbonenfispro- vincia, anno 1213. Montispelienjis , aut Maglone anno 1214. Tarracone item anno 1242. adftante Ray- mundo de Pennafort, ibique rurfusanno 1244.dam* nati fuere cum omnibus lautoribus fuis Valdenfes* qui irruperant in Aragoniam. Expungimus nos Conflantinopolitanum Concilium anni n 85- in quo adtbarttibus Imp. Andronico Pabeologo cundisque Magnatibus, aiputatum efl de Procelfione Spiritus S.aFilio, & Vecchus pridem Patriarcha Latinis adfmens iterum in c ircerem injedus efl : de qua Synodo plura apud Pachimerem Jlb. 7. fiift. & Leo- I * nent 132 Eccl. Hist. BpvEviarium nem Allatium lib. 2. ad Conf. Orient. & Occid. cle. cap. 2. Conciliis ad dilciplinamfpeftantibus J°' Cabaffutius in Notitia Ecclefiaf. accenfet 1229. quo poft revocatum ad frugem Raynuind u comitem editi fuere canones 47. Narbonenfi aI F 1235. in quo certae qusedam ieges InquifitoribuS dei fuerunt praefcriptse : Turoncnfe anni 1236^ Q Advocatorum muneri, converforumnuperad n? inftitutioni, & hofpitalitatis confuetudini P r0 . VI 0 p eft : Londinenfe anno 1268. in quo reftituta fuit c ‘. lapfa facrorum rituum, morumque fanftioruinr^g Avenianenfe anno 1270. in quo pertra&atum bonis Ecclefiarum non alienandis , & de punte 3 ^ Clericis, qui F.pifcopum, f’bique prspofitos rint, & Regienfe 1285. in quo preces pro Cm 1 - ] |_ norum principum pace , 40. dierum additis gentiis, clero , ac populo fuerunt indičtae- vir eruditus addidit S. Ludovici Francorum 1 ftatuta XXV. edita Parifiis anno 1254. ejusdeno^ Regis PragmaticamSančtionem (A). Sed piura e c)rC 3 Concilia r: ccnferi poffent , cum Hiftorici 36. Seculo, in quo verfamur , .commenaoren i imo Caveus in Seculo Scholajlico enmneret i 5 8- & qu3°dam addat tom. 3. Concil. Hifp. Čara 1 * 1 - j 3 Aguirre: at ejusmodi non funt momenti, utiinS neceflum fit numerare. Ca V; CA) Pragmatica Sanftio eft regium Refcripium,& e Lex. Jurid. meminit & Aug. Collat. 3. & Cone. aft- S* p* CO Indice Tom.2.Pat.Temp.Petaviiedit. V«n.p a &' (m) Cave tom. 2. edit. Eafil. pag. 342. &c. Seculum XIII. Cap. III. 133 C A P U T III. HjERESEON SECTJLI XIII. RjE- C E N S I O. A lbigenfes, quos nonnulli exortos ajunt fub hu- jus Seculi initia, & Innocentio III. fedente, cum Valdenfibus dogmata habuiiie communia dixi- fiius fuperiori Seculo cap. 3. Appeliati funt autem lbigenfes ab Albigenfi civirate , feu Albia , aut Albiga provinci* Narbonenfis in Occitania , ubi Plurimum invaluerunt regnantibus Philippo Augu- fto, & Ludovico VIII. Seculo XIII. adolefcente (")• Albigenfium fautorem foifle, & non femel dam- Saturn Raymundum Tolofse Comitem dičtum efl paulo fupra. Is tamen foepe armis profligatus aniio '226. ad‘pedes Legati Rom. Pontif. Cardinalis S. Angeli, ac praef nte S. Ludovico IX. Francorum Rege hserefim eiuravit, eanrjue infe&ari , & con- terere jurejurardo fpopondit. Tradunt aliq i ad "Paldenfium deliramerva Manichasorum &Gnoflico- lum dogmatibus valde affinia, Albigenftuni nonnul- los adeo turpia & probrofa addidifle, ut veriti non fint concubitum cum forore, vel matre formcatio- Ji cum alta qualibet feruina comparare , & quod norrent audire Chriflianoruiu aures, intemeratam c afliffimamque Deipararn vocate fcortum. Meminimus paulo fupra Almarci. Is Carnunti (o) in Gallia Celtica ortus, & dialeftic* perifia tu- midus comnientus el, nullam futuram fore genera- tionem, fexusque difcrimen, fi Adam in innocen- I 3 ti;i . 00 Apud Raynaldmn ad annum 1223. le?itur, Albijentis lf i finibus liul^arorum , Croati^ , U Dalmathe crealfe (ibi Pteudopontificem 1 artholoniKiim nomine ; & producuntnr y erba Varijii id inHiftc- 1;>. A a n-.rumailcrejitis. C o) Clurtres. 134 Eccl. Hist. Breviarium tia ftetiffet : nulb.m aliam e (Te inferorum pcenam praeter confcientiae vermem, quem omnis peccator gsrit in corde ; ceffaffe jamcum lega Moyfis pote- flatem Patris, & ipfius Almarici aetate legem Chri- fti, vigere autem modo legem Spiritus fandi> pc.r quam Sacramentis, cundisque exterioris cultusfub- Jatis officiis, unusquisque fola interiori gratia falve- tur. Hos vero aliosque Almarici articulos refert tom. 4. Anecdot. Edmundus Martene, & Fleury_ ad an. 1210. num. 59. Obiit Almaricus prae animi triftitia atque pofl obitum exhumatus fuit, atque in fterquilinium projedus r Foft Almarici obitum quidam ejus difcipuli dila* tantes pomeria prxter recenfitos errores dogmati* zarunt in Euchariftia nil praeter fubftantiam panis adinveniri, Romam effe Babylonem, & Romanum Pontificem Antichriftum , Sandorum cultum efl? idololatriam, eodemque pado locutum fuifle JDenm ore Auguflini, ac ore Ovidii Nafonis. Ex his Wi- lelmus Angufloritii (p), Bernardus quidam fubdia* conus, Guilelmus faber aurarius hujus fedte p r0 ' pheta, Stephanus parochus Corbolii, feu Jofedi, Dudon Almarici clericus , Elimandus acolythus» Guarinus presbyter, & quidam alii, anno i2i°> die 20. Decembris in campo extra Parifji ničen U fuerunt combufti. Contra Prsdicatorum, Fratrumque Minorum Or- dines, cxterosque in religiofa paupertate viventeS verbis fcriptisque infiliit Guilelmus de S. Amore, ita ab oppido Comitatus Burgundi* cognominatus. Hiic nonnulli Acadcmire Parifienfis adhselere, a c ’ ee r fitque poftmodim Laurentius Anglus, Guilelffl? \ in eacfem Acad:mia fuccedaneus. In libro infcrr- pto, De ptrievlis novi [[moram rempontm aiiveifus Mf n ' tiican e> Grdine?, oui etiamnum Icgitur inter eiuS Opera in lucern edita anno 1 632. tradidit religi°' ,s nefas e(Te vivere ex eleemofynis , docere laicos* prxdicare, adlcribi Magjftrorum collegirs, & — - Cp) Poitiers, Seculum XIII. Cap. III. 1 3 $ pere fecularium confeffioncs facramentales. At Guilelnri lib r ab Alexandro IV. anno 12?^. dam- natus flammisque adiudicatos eft : quin audfcor pro¬ simo anno 1257. Parifiis ac to to Galliae regno di- fcedere, & in pofterum a docendo & fcribendo ab- ftinere juffus, extorris vixit, defpc-čtus, ac mifer- rimus, obiitoue poft paucos annos. Erupit per idem temp us fečfca Fr-uicellorum, feu Pn~ochorum , auftore Hermanno Pongilupo Ferra- rienfi. Bi^ochos di&os .irbitror a bifacio, quod manticis viftum oftiatim emendicarent : unde illo- rujn nomenclatura. quomodo ir Pinfochcrarum apud Boccaccium quoque , vulgaremque fermonem, etiamnum permanent. B/7701C0 apud Boccaccium legiinus Nov. 24. Pin%ochere Nnv. 27. Parurn his abfimiles Beguini , de quibus prosimo Secuio. Fra- ticelli autem, qui fedtabantur Hermnnnum , hypo- crifi, & falfa pietate orbem deludebant, pnTime de Romana fentientes Ecclefia, quam apud le tan- tummodo fervari autumabant. In abditis locisper- potrabant turpia, & nefanda (q), Hermanni autem o(Ta poft mortem exhumata, & igni tradita 1 'uere. Profcriptus infiiper fuit hoc Seculo XIII. ab Ale- sandro IV. liber blasphemadogmata continens, cui titulus Evangelium eeternum (r). Combuftus Ge* I 4 rardus (7) His ta men longe turpior Sefta Gužlelmince Ttotiesas, a Hoflio St Furicello deferipta:. llujus fečlao viri, ac mulicres, noijfolutfi convenribiij antelucanip cum presbyieronun indu- nientis pod quasda: ipreccs.fub modico lumine abfcondito, ad fortuitos coneubitus »radiebantur, ut Spondanus refert ad an,- numijSo. fed Guileiminam quoque nficrebant ede Spiritum fančtumferaineo fexu incarnatum, aliaque abfurdiflima effutic. bant deliramenta. Obiit hypocrita & infana mulicr anno nat. &anno i'oo. etthumata. fuit St cojnbuila. Vide Jo. Mablll. Mufei Ita), p. t. 20. (r) Hu.ius libri aučtor Joannes de T ’arma Minorita. I.?.- beatedtemhqc Seculo edidit PoJUlhm in Apocalypiim F. Pe- trua 136 Eccl. Hist. Breviarium rardus Segarclr s Parmenfis , de cujus erroribus sgendum cft rurfus feculo proximo. Permulta itidem quorumdam Scholaflicorum ab- furda damnarunt Arcbiepifcopi Pariftenfes Guilel- mus, & Stephanus Le-Templier. Idem fatum qui - busdam Ariftotelis lucubrationibus , profcriptis in Synodo Parifienfi anno 1209. propter quorumdam Scholafticorum abufum. Vide huius Synodi Adi toni. n. Cone. p. 1. pag. 49. Ulterius David qui- dam Dinantius Belga, e ditione Leodienfi, auditor olim Almarici, de quo lupra, adeo delinis iuit, ut affereret Deum e(Te materiam pri im m. Stadinpi( it* appellantur populi fiti in finibus Frifia*, & Saxoni*> inviis pa udibus fluviisque circumdati ) eo imniani- tafis propud ique devenerunt, ut faeros omnes mi- n'flros crudelil T i e necarent, faera mvfteria pol- lucrent, promifeuam evercerent libidinem, & Cbri- Hi corpus in Pafchate tantum e manu Sacerdotis recipientes ih latrinam horrendiiTimo ficrilegio ex- puerent, Judaei demum hoc Seculo ob execrabi- lem avaritiam, & aliquos CbriHJanos pueros cir- eumeifos, aliquQ 3 vero afIixos eruci, adeo exofi. intamesque evaferunt, ut anno 1290. ejefti fuerint ex Anglia, anno 1295. e Gallus, Pontificem Anticlmftum, LegiapudEaluzium, iučtorem v *' xilTe circa annum 1300. fed alibi mortuum inveni an. 1:97. M? ticuliautem ejus LX. ccniuia notati, & proferipti fueruid 1318, fedente joanne XXII. Seculum XIII, Cap. IV. CAPUTIV. J37 SCRIPTORES , QUI DEClMOTERTlO SE- CUTO FLORUERUNT. T heologiam Schclaiiieam , quam fupcriori Seculo ad certam methodum Magifrer Sententiarum perduxerat, plures, i>que clariffimi viri illuftrarunt: quorum prapcipuos, fcrvato fcmporis oroine, re- cenfebo. Claruit itaque initio himis Seculi,& Com- ruentaria edidit in quatuor libros Fent. (?) Guilel- n: s e Seilliniaco Burgundije oppido, Dodor Pari- ficnfis Academiae, dainde Epifcopus AntilTiodc-ren- iis, ac tandem Parirtenfis Archiepifcopus, ouiobiit ani)o 122:5. eo'’emque tempere GuUclmus alter, item Pallus, flmilia Commentaria exornavit : qui tamen de Juftificationc, quarr, videtur repetere potius a ii. de, quam a charitatc , non cenfetur accurate per- tra&affe, nifi tamen illius feripta , lit putat Pofle- vinus, fuerunt denravata. Enuitur Aiexahilir de dlaks natione Anglus Ordinis Minorum appellatus Doclor irrefragabiiis : Cujus prseter faerorum libro- ruin interpretationes, aliaque feripta habentur Com- nentaria in IV. Sent. Libros , & Summa univerfae Theologiae diftributa in partes quatuor. Obiit au- tem AIexander Parifiis anno 124S. Floruit item hoc fecifo nunquam fatis laudandus .S'. Thomas Agvinas , regio ortus faneuine, puer eruditus a Mo- Pachi«? CaiTinenfibns, fed poftsa FF. Pnedicatornm inftitutum profefius, nierito Doctor Angelicus nun- ctipatus. Nam ut libros eius plurimos prieter- niittam tum philofophicos , tum exegeticos, prce- I g ekrum r 0 Potius Summam Theologicam, editMtt Parifiis »atto 1502.. daos iilos Guildjtio£ difllnruit. 138 Eccl. Hist. Breviarium clarum ? 1 ’ud nomen Thom?e comparavit multiplex de re Theologica Iucubratio, Commentaria in 4 - Sent. Summa contra Gentiles, & Opufcula 73. ad Theologiam fingula fpe&antia, maxinie vero digna c-dro, & aurea Suirma in partes tres divifa, in qua continentur Qq. s 12. & are. 2654. Migravit ad Superos S. Thomas Nonis Martii anno 1274. ' n Ca nobio Foffae nova? (?) non procul a Tarracina. cum rogatus a Gregorio X. Lugdum.m verfus ad SyncdL.m Oecumenicam iter arripuiflet. Eodem anno 1274. Idibus Julii deceffit S. Bo- vavehnra («) Balneoregienfis, appeUatus DoSor Scraphicus, Ord. Min. Cardinalis, & Albanenfis Epi- fropus. Et ipfe fcripfit. in quatuor fententiarum libros, Opufcula Theologica & Afcetica LXX 11 I. prteter Expofitiones divinorum librorum, fermones- que facros complures. Florebat iteni circa annum 1260. Albertu ? Mapnus Ord. Pned. cui memoria in* geniumque beneficio Deiparae collatum fertur, ab- latumque triennio anre mortem , qu:e contigit an- no 1280. Ejus Opera XXI. ampliflimis volumini* bus comprehendun^ur , & per omnem Philofoplii* o?m, facramque eruditionem, pro Seculo hujusge* nio, exfpad3ntur. Difcipulus Alberti Magni fuit U’iicu. At JEgidius ex Colum- nenfium Familia, Bituricenfium Archiepifcopus Aquitani?e Primas, necnon S. R. P'. Cardinalis, ut demonflrat Lud. Dattichius Hift. Card. tom. 1. pag. 372. naturae conceflit Avenione anno 1316. cum age- ret aetatis fus annum 69. pofteaquam & in feenten- tias, & fingillatim in varias Theologise partes , & in faeras litteras Commentaria exornaverat, nec¬ non philofophicos, & politicos libros confcripfe- tat, afque adverfus Guileinmm Lamerenfem Ord. Min. profefforem Oxoniae dočtrinamS. Thomseflre- nue vindicaverat. Quare Doclor FundjtifJimus dici merult Aigidius, atque Caveo etiam teftante . Vol. *. pag. 340. Theologoruni Princeps. Preterivi autem brevitatis caufa alios permultos in Theologicis difputationibus egregie verfatos, quemadmodum & fanftiflimos viros , Dominicum, Francifcum, & Antonium Patavinum , qtti licet in Sciiptorum recenfiti albo, magis tnmen ob fanfti- tatem, quam ob litteras eelebrantur'; mifTis pariter Fomanis Pontificibus dodVrinaa laude prsrclaris, In- noe ntio IV. Clernente IV. Gvegoro X. & Boni- fec o Vlil. Scriptoribus item adnumeratis ; iftorum qu'ppe meminimus cap. 1. neque modo fas efbcae- teros, faltem prasftantiores, penitus prattermittere, Claruerunt itaque lioc vertente Seculo Joaclri- Calaber AbbaS Ciftercienfis , band ignobilis ^cripturarum divinarum interpres, & prophetiae fa¬ rna elarus ; (*) qui obiit anno 1215. Rodt>icusX i* menius Vide tamen fuperiori Scculo cap. 3, 140 Eccl. Hisj. Brjeviarium' menius Archiepifcopus Toletanus de Hidoria Hi- fpanica , Romana , Odrogothorum , Hunno- rum , Arabumque bene meritus : qui deceffit an- no 124.=;. Henntm&us Mopachus Ciftercienfis aučtor Chronici ab orbe condito nsque ad annum i 2 ° 4 - qui natura conceflit anno 1237- Conradus Prsnion- ftratenlis fcriptor alterius Chronici a Belo RegeAf- fyriorum usque ad annum Chridi 1229. Jacolms de Vitriaco Cardinalis & EpifCopus Tufculanus, fcriptor Hidoriae Orientalis & Occidentalis, a Ma- liutnedis temp ne ad fuam usque 3 ?tatem , an. 1244. migravit e vita. Guildmus Arvernus Archiepifco¬ pus Parifienfis , eujus obitus contigit anno 1 = 49 - prater Exegetica.qii3edam fcripta variosque fermo' nes, confcripfit.de Theologicis qu®ftionibus libros, feu Trafiratus as. Excelluit in Hidoria, prafertim Anglicana, quam fcriptis erornavit Afattkavs P* ris Anglus, Monachus S. Benedi&i , cuius obitus condgnatur anno 12=19. Speoul m unum Hiftori- cum, alterum Do&rinale edidit Vincentius Bellova- cends cx Ord. Praed. qui e vivis excertit anno 12,^6. aliis 1264. deditque operam per idem temporis ex- emplis rebusoue ftmilibus colligendis, fcribendis- que orationibus, etiam ad funera celebranda, Jom- nes a S. Gominiano eiusdem Ordinis. Hugonh de S. Caro eiusdem familise vita funčti anno 1260. eH elaboratiflimum Opus Concordantiarum Latinorum Bibliorum. Accedunt pralaudati indituti liaymundus Martini , qui edidit Pupionem Fidei contra JudaeOS, fcripdtque contra S ra enos, hortatu S. Raymuridi de Pennafortio facr® illius Famili® Magiftro: idem .V. Raymundus collečtor librorum V. Decreta- lium , ad fuperos evocatus centemrius anno 1275. & Martinu* Polonus fcriptor Chronici, quod vocant Martinianum , a Chrifto usque ad annum 1277. defunčtus Rononia? anno fequenti 1278. Diem obiit anno 1284. Rogerus Baconu* Anglus Ord- Min. vir omni fcient a, prafertim philofophica ex- orratus, & Doclcris mirabilis nomen adeptus , ds magia indmulatus, & eam ob rem iubente Nicolao IV. conječtus in carcerem (v). Supremus fuit an- nus 1298. Jaccb: de Voraglne apud Ligures Ord- Seculum XIII. Cap. IV. 141 Prsd. Chronici Januenfis, & Legendae aure£ de vitis Sanftorum , Sermonum autem plurimonim, pius, fed fortaflis nimium credulus, concinnator. Omitto cum quibusdam aiiis Richardum de Media- villa Minoritam, qui floruit Seculo defmente, & appellatus fuit Dočtor Solidu « & aucloratus ; ne Grscorum Scriptorum, guorum nuli um hačtenus commemoravi, videar oblitus. Inter Grnecos itaque oratoria enituit arte Michael Coniata , atque in Hiftoria frater ejus Nicetas Se¬ culo XIII. ineunte. Claruerunt circa annum 1255. Tkeodorus l.afcaris & Nicephorus Blcmmida ; qno¬ ra m tamenunusinquaeftione de origine Spiritus fan- fti a Filio , quam Theologi procejjionem vocant, feri- pfitcontra Latinos •, alter aliquandopro Latinispu- gnavit; ideoque a Leone Allatio Orthodoxae Grae- ciss feriptoribus, & ab Oderico Raynaldo Ecclefia- fticis Annalibus iftius feripta inferuntur. Gregorius Acropolites , ouem vocat Ephremius ap^otTci iceurm npieSpov. (j) Conftantinopolitanam feu Bixan- tinam hiftoriam condiditab anno captseper Latinos urbis 1203. usque ad recuperatam a Michaele Palseo. logo , nempe ad annum 1261. Joannes autem Vec- Chus invidus pro Latinorum de Špiritu f.inclo dog- rnate athleta, cum ea de caufa edidiflet feripta, col- leda G) Rogerus Baconus Ord. Min. Philofophus aeutilfimus, Umquam praeftigiator & magus dennntiatus Clcmenti IV. & a proprioquoque Generali damnatus, Scconjeftus in carccrem callnnniam tamen nefcientium arcana natur®, objectum fibi Cr unen confortii cum malignis fpiritibus exfufflavit , anno l26 < 5 . & H78, obiitque Oxonii anno 1284. Vindicarunt vi- nim dočtillimum V adingus, & Spondanus ad praed. annum 3 l 78 . necnon Naudeus in Annalibus, &Caveus , etfi hsfitan- ' ,r i in Seculo Scholaftico. Plura in difiion. Petri Hay]e, G) Qmr.ium principem, primique Julfaiii, 142 Eccl. Hist. Breviarium leda citato in loco ab Allatio, veritus nedifcerp?' retur a commota in ipfum piebe, reb&aC. P. fede, quani oftennio Michaeli Inipcratori acceptifTimuS occupaverat, eo e vivis fublato confugit ad mo' nafterium Panachranti ; quod contigit anno £28|- atque inde relegatus fuit ad raiices moti tis 01ympi, poftmodum in Bithyn am : ibique inedia , a?rura- nisque confečtus interiit. C A P U T V. QtTINAM IMPERII CORONA , CMLl* TUMQUE GLORIA FUERINT DECORATI. O tho igitur hujus nominis IV. extinčto Philippd imperium occoepit anno 1208. atque proximo anno 1201;. eidem Innocentius 111 . Auguflalia con- tuiit iniignia. At fpreto jurejurando invadentem Roman® Eccleiiae provincias id cm Pontit'ex a coni* munione fidelium amovit ; eumque anno 12x4 . Phi- lippus Augujlus Gailiarum Rex apud Bovinum i* 1 Gallia Belgica ingenti clade profiravit.; qua devi- čtus etiam imperio dejedns eft; tametfi vitam pro' traxerit ad annum 1218. quo poenitens , & abfolu- tus ab Epifcopo Hilde shemienfi (u) diem obiit. Trannere interea temporis ad ccelefle regnufB Guitelmus, Abbas in Dania VIII. Idus Aprilis an¬ no 1203. relatus inter San&os ab Honotio an. 1224. Peirus a Caftronovo primus contra Albi- genfes qnaeiitor fidei , rmrtyrio affečtus jubents Comite Tolofano Raymundo anno 1208. Fetix dp Valois, & Joannes de Matha inftitutores Ordinis £>£>. Trinitatis Redemptionis captivorum : quoruni C a) BiUesheim in $axoni* infetioru Seculum XIII. Cap. V. H3 primus obiit anno 1213. XJT. Cal. Decem. slter an- no 1213. XII. Cal. Januarias : & anno 1214. die Septembri? martyr occubuit Albenns Pat narchi Jetofolymitanus, Ordinis Carmelitici propagator. Prtedido anno 1214. poft exau&oratum Otbo- r.em imperium alTecutus eft Fridericus JI. filius Hcn- rici VI. & Confiantiae filiae Kogerii Regis 'Sicilije.. Hsc illum edidit in tentoriis prati Panormitani, adl omnem veri parfus fufpicionem amovendam, quo- niam, ut inqui,t Hofpinianus , ad decrepitam perve- nerat fenečtutem. Fridericus ab Honorio III. co- ronani accepit: at Ecclefiam vexando, & iniqus perpetnndo non femel fubiit anathema. Ab eodcm Honorio propter deječtos & iniuria affe&os Epifco- pos, a Gregorio IX. ob non fufceptam, quani pol- licitus fuerat, expeditionem in Palaeftinam, & po{* fimulate fufceptam, & pacem contumeliofe initani Cum Sultano, rurfus ab eodem Pontifiee ob Jtalire r egiones incendio & ctede vaftatas , atque ab Irmo- Cen ti o IV. ob pervicaciam in bonis Ecdefiafidcis ^tinendis, excommunicatione mul&atus eft- Pri* Vatus quoque fuit imperio in I. Lugduhenfi Conci- lio anno 1245. & dereliftus a fuis obiit an. 12^9. in Arce Apulije, aut Panormi ; non enim confentiunt Hiflorici (b). Quorum etiam alii veneno perem- ptum ( 'l ) Puto deceffiffe in Apulia in aree, Florenttna dicebt- i^r. Ajunt temper vitaffe urbem tlorentiam, quod ei fuilTet Pranuntiatum, moriturum in Klorcntino caftro. Nothus ejus filius, qui dicitur patrem inječto in os dccumbentis pulvino profoeafle, fuit Manfredus honore Ducatus Tarcntini infignitus, *?re ferens quod ei Pater praetuliffet filium aiium Nothum Hen* fintRegem Sardinije, qui poflea Pononise captivus obiit anno lj 7>- 1 ertur Manfredum ad amovendam a ie paternae mnrtis '“tpicionem Friderici cadaver adfportafie Pauormum , ibiqua ‘epalsro Porphyretico condidiit*. Quidajn id fačtnm ajunt ab 144 Eccl. Hist. Breviaricjm ptum aiunt, alii fuffocatum a filio fuo Notno, alii graviflimo morbo correptum. Inftituit Academiam Neapoiitanam , & juxta icriptores aliquos Viennen- fem , quam tamen mitu utam aLitradunt ab Alberto 111 . Aichiduce Auftri« a.rno 1365. l ofl mortem triderici diuturnum tuit interregnum usque ad an- num 1273. quamvis enim alii prsncipes ad Imperii coronam afpiraverint ; ma.dnie Htnncus Thur.ngt* Landgravdus, Guileimus Brabantiae Cornes , Riciur- dus Conies Cornuoite in Anglia meridionali, & Al- phonfus X. Rex Cafteiise, attaruen nec eoronam Imperii confecuti fuerunt, nec ejusdem imperii ad' numurationem auctoritatemque potiti. Interim ad Beatorum translati fant fedes fep‘enl Fratres Orci. Minorummartyrio coronati apudMi' rochium Alricae civitatem anno 1220. contigit & martvrium Angeli Carmelitae eodem anno in b cilia intertečti , aliorumque bančtorum leptem Martyruni Minoritarum ExiM* ( Ceutim vulgo dicunt)MaiF ritamae Tingitanae urbis interfečtorum in lequend anno 1221. quo item anno Bononiae decetTit S. Do- minicus pridie Nonas Augufti ; qui anno 1216 . ( c ) inclytum Prjedicatorum Ordinsm inflituerat, Albi* geniium oppugnaverat haereiim , & anno 1234. a Gregorio i San&orum . cacaiogo fuit adCciiptus. Idem autem GregoriusPaftiaibandorajn adfcripierat oera* ab Archiepifcopo Pir.ormitano. Melanchthon , & hsretid alii celebrant illud epitaphium: Si probitas , Jenfus, virtutis gloria, cenfus, Nobilitas or ti , po ([cit olji JI tre mori ; Noti foret extincius Fridericus , qui j-icet intui . Sed nunquam viris Principibus defuerunt alTentatores. Autno?. an. enim I2T<5. confirmatus fuit, ut proximo capite. Fuerat Canonicus Regularis Osoiuen' 1 ** ejusque nobilifiimam ex Gufmanorum gente profapiam v * n cavit Antoninut bremond Ordinis Pr*dicatoriun Secul. XIII. Cap. V. 145 Seraphicum Patriarcham Francifcum anno 1228. qui Fratribus fuis regulam tradiderat anno 1209. ( d) ia Arvernia Etruriae monte receperat Crucifm ftigma- ta anno 1224. atque e vita migraverat anno 1226. IV. Nonas Odobriš. Superiori anno 1225. VII. Idus Novembris pro Ecclefiaftica libertate marty- rium fubierat fandus Colonienfis Epifcopus Engel * bcrtus. Deceffere anno ia^r. Antonius Oly(Tipo- nenfis, a loco doriiiitionis appellatus de Padua , Idi- bus Junii, virtutibus fignisqueconfpicuus, annofe- quenti a Gregorio IX. canonizatus; ac Elifabetk vidua iilia Andreae Hungarorum Regis, cuius na- talis colitur XIII. Cal. Decembris, Sandorum fa- ftis ab eodem Gregorio anno 123«;. adfcripta fuit. Hcdivigem Polonorum Reginam coeium terris rapuit anno 1243. idibus Odobriš, retulitque interSandoS anno 1267. Clemens Papa IV. (e) Diem obiit an¬ no 1250. beatus Simeon Stock Carmelita, at non huius Ordinis habitusque, ut quidam autumant, in- ftitutor. Ab baereticis anno 1248. trucidatus eT Marcellinus Albergotti Epifcopus Aretinus, & anno 125,2. occifus eft Petrus martyr Veronenfis Ordinis Fraedicatorum, cuius memoria recoiitur III. Cal. Majaš. Innocentius IV. proximo anno 1253. San- ftorurn numero illum adfcripfit: eumque generalem Fidei inquifitorem in editione Mediolanenfi anno l2 32.con f Utuerat Gregorius IX. Clara S. Francifci concivis ex hac vita decelTit anno 1253. & anno t-ss.ab Alexandro IV. inter Sanda s relata fuit. Co¬ litur ejus memoria pridie Idus Augufti. Indituerat ve¬ to pauperumSandimonialium Ofdinem, vtilgo Clarif- prum. nuncupatum, anno 1212. Obdormivit in do¬ mino in node vigilis Nativ. Domini A'. Petrim A r o- lafcus O) Juxta alios an. praecedenti. Priinum ipfius nomen Joannes % Anno I249. obiit S. Jnannes Bonus Mantuanus Ord. wemit. s. P. Aug. Propagator. S. Albertus CoUenfis ad £u- k' os ffligraffe dicitur an. 1202. ? Breviarium Tom. JU. K 146 Eccl. Hist, Breviarium 1 lajcus CarcaiToneniis, anno 1256. Qui una ciim£ Raymundo de Pennafort* & Jacobo I. Rege Arago* niae inftituerat anno 1218. Ordincm Beat Thcohaldus II. P/enricus , & Joanna , quae deceTlt anno 1304. in Aragonia vero pod Petrumll. defun* dum (k~) TrimohujuaSeculi anno, id ell, 1201.inftitutus Orda S. Spiritus in Saxia Rom*. CO Alphonfus IX. mortuus an. 1251. Rqx Legionis. (m) Anno 1252. Alphonfus Rex Hifpaniarum fixit fuam Cal. Junii feria 7. & motuum cocleftium tabul*s,qua s appellant Alphorjmas, conqui(itis Alironomorum exercitatini- ims; expenditquc eam. in rem quater centena miliia i u ' reorujn. Extern. Rer. Accessio. 153 ftum an. 1313. Jacabus I. Petrua TIL Alphmfiis III. k Jacobus II. qui obiit anno 1327. atque in Lufita- nia, cujus Regnum incepit fuperiori Seculo XII. in quo ab an, 1134. usque ad annuin 1212. regna- verant Alpkonjus I. & Sanctiuf I. pol: S.inftium Regno potiti funt Alphonjus II. Sanctius II. Alphon * fits III. & DionyJius , qui natur* conceffit anno , 3 2 S- (n) Qu* in Orien f e contigerunt hoc' Seculo,' id* prsefertim funt. In Syria an. 1202- ingenti terrse- motu, quem confecutae fu.nt peftilentia & ftmes, concidit Tyrus, omnesque urbes maritim* con« cuff* funt. Occupata a Latinis an. 1204. C. P. an¬ no autem prosimo paftae ab iis ad fexennium cura Saracenis inducis. Thamiathem, vulgo Damici• tam, apud Pelufiumin A£gypto, Chriftianian. 1219. exrugnarunt. Reddiderunt‘tamen anno fequenti, incenfis a Saracenorum exercitu navibus illorum 7 so. & Nili hsrentes paludibus. Theodorus An- gelus an. 1221. occidit ad Dyrrachium (o) Mace- doniae urbem Latinum Imperatorem Petrum Cor- tiniacum juxta VoTianam H/tori* Epitomen; quod tamen an. 1217. evenilTe putamus. Aulicus, qut an. 1228. interfecit Rupcrtum Imp. Orientis, Im- peratrici,, cuius nuptias confequi non poterat, na- res abfcidit. Fridericus II. Imperator anno 1229. cum Sultano Babyloni* iniit foedus, eique, par- tem aliquam Jerof6]ym* adeptus, templum arcem- que reliquit. Tartari anno 1244. ex Hungaria, & Rerfide pulfi fefe in Chriflianos commorantes ia Syria effuderunt iniligante Sultano , a quo in fuam K s ditio- 00 In Anglia Rex Joannes anno tii6. Hcnricus\IIT. liJJj Eduardiis 1308. In Polonia anteni MiVfj/aut anno 1202. reftitlu tas. Lefcus 121 6. Itoleslaus IV. 1279. Ltjcus II. 128 g.Erimis- ms 1296. Venceslaus an. 1305. fatis ccilcnmt. Vulgo Dura\\o. ' 154 Seculi Decimi Tertii ditionem redačta Jerufalem, templique fuppeliexi» Mahumetis asdem translata fuit. S. Ludovicu* Galliarum Rex an. 1249. Tamiathem recuperaviti qus tamen fequenti anno diruta eft, caefis Chriftia - nis quamplurimis. Tartari Chriftianam amplexi re* ligionem an. ia<8. occupavere Babylonem; recepit- que an. 1261. Michael Palieologus C. P. ut diftum eft alibi. Benedocdar Sultani aux an. 126«. expu- S navit Antioehiam , csefis Chriftianorum XVII- I. & C. M. in captivitatem abdu&is. An. 1289- Sultanus caepit evertitque Tripolim: expugnavit dei.nde Tyrum, Sidona, & Berytum; ac Ptolo* maidem quoque anno 1291. exciait. (p) deletum; que eft Regnum Chriftianorum in Syria. Sequenti tamen anno Sultanus cum invadere meditaretur Cyprum, trucidatus fuit a fuis. Palaeftina, quaW anno 1294. recuperavit CalTanus Rex Tartarorum fačtus Chriftianus, rurfus anno 1300. proditione praefedi Bamafceni rediit ad Saracenos. Hoc an* iio Seculi XIII. poftremo fertur Othmen, vulgo Otho- (p) Ptolemais , feu Acra , dičta a noftratibus CivitaS- S. Jvannis, quod fuerit olinifecles Equitum S. Joantlis Jero- i‘olymitanorum, ut dixiinus pratced. Seculo cap. 6 . Colom 11 Clmuaia appellatur a Plinio. Olim Acam ab Aco Ptolom* 1 Rcgis AEgypti fratre di&amvolunt. Kxpugnaverat illam ant« adventum Domini Tigrancs Armenise Rex. Coloniam con* ftituit Claudius Caefar. A Tigrane dirutam inftauraveratPofli" pejus. Occupatam anno 1104. it Balduinodiximus inAppei 1 ' dice Seculi XII. Rurfus illam pod quiuquennium tenuerunt Chriftiani. Rediit ergo an. 1191. die 3. Maji ad Saracenp- rum tyrannidem. Perierunt tum gladio fidelium 25000. JU captivitatem abdučti aoooo. Nil modo, li percommodun' portum excipias, veftigium priftin® amplitudinis iilio apparci- In cruce Signatorum expeditione, qu® ccepit anno 1095.fi> 11 ' dente Petro Eremita a Graecis appellato Coucopetro , usq' lC ad annum 1291. perierunt fidelium militum circa 2000000- atque divifione principatuum, Chriflianorumque Principum diiTenfione, vidloria in lučtum pertranfiit: qu® enim pep c ' terat Chriftiana charitas & Crucisliumilitasj ea fuftulitatro- difc«rdia & turpis ambitio. Ektern. Rer. Accessio. 155- Otfomanum , prsefcčtum Cilicias » creatum fuiffs mortuo Aladino Sultanum, & Othomanicam con- didilTe familiam; quod alii ad amium 1398. retule- runt, alii ad an. 1303. feu 1303. Videamus, an feliciora in Occidente contig*- tint. Philippum Imperatorem an. 1308. parricidio necatum, diftum eft fupra. Germani duce Andrea Hungaris Rege an. 1216. in Palaeftinam expeditio- nem inftitUeruat. Fridericus II. an. 1234. Hunga- ros fuperavit, addiditque Imperio Viennam Au- ftriae. Idam Fridericus anno 1249. Parmam occu- pavit. Guilelmus acclamafus Imperator an. 1256. mterfeftus in Frifia: (q) Manfredus apud Bene- v entum an. 1265. & Conradinusin Marfis an. 1268. a Carolo Andegavenfi, Siciliae Regnum indepto, fiierunt devičti. Vefpera Situla, in quibus om- n es Galli, quotquot in infula erant, interie&i fue- funt, confignantur an. 1282. III. Cal. Augufti. (r) ^taelium ad Spiram, quo Aibertus Auflriacus in- tertecit Adulphum Nalfavium Imp. contigit poftri- Calendas Julias anno 1298. Hitimo hujus Se- Cu H anno, id eft, 1303. exortas fuerunt Pi- ftorii j, f?) Superlori anno Ti41. ViSoriam ligneam Urbesn, quam. r >dericus in obfidione Civitatis Parm* conftruy.erat, Pai- , ','nfes expugnarunt, affixis illic In edito St confpicuo loco 1 Ce »erfibus: P er te, Rex alme, cejjit Viclnria Parma. Jntiphraji dicla cejjit Vicloria vuia, . Comes Hugolinus de Gherardefca anno 118S. Fifis ob „ proditionem inturre cum filiis farne necatus fuit. Hi- fcr' lam tlmen 1 Joanne Villani lib. 7. cap. 120. Sc 127. dc- j o n PtaiTi pluribus fcarere erroribus , iisdemque impiicari vi- ^* Clariffjmos, qui Commentaria ediderunt in Danthem U Eherijun Xnf. Cant. 33. exauthenticis monumentisdemon- jA 1 v ir pradantiffimus Flaminius de Burgo Eques, te jC. in patrio Eyceo Profeilor publicus. 156 Seculi Decimi Tertii . ftorii fa&iones , quas Nigrorum, Blancorumd 11 ® dixere. Ad littcrarum incrementa plurimum contolerunt inftitube lioc SecuJo Academiae, nempe Seculi im* tio Salmanticenfis. Patavina anr.o 1222. Tolofsna an. 1233. Neapolitana an. 1239. Aboenfis in Šve¬ da an. 1240. Cantabrigienfis m- 1280. Monfpeffu- lana an. 1239. & Olyfliponenfis an. 1290. Inter Scriptores vero, prnefer Eccleliadicos commemo- ratos cap. 4. aliosque pnedantidimos caufa brevi- tatis prstermiffos, cuiusmodi fuerunt Stephanus Langtonus, Lucas Tudenfis, Robertus Grofthead, fcu Capito, Manuel Ephefinus, Joannes Cador, Femigius Florentinus, a 1 iique complures, hone- fUlTlmum fibi compararunt nomen, in Hidoria qui- dam Joannes de Oxonio, qui res Anglicas fcripto tradidit, Conradus cognomento Philofophus, cu- jus e d Chronicon infcriptum A' uToygenf>oi>, Joannes alter Anglus, & patria Eboracenfis, vulgo Holi- fax , appellatus De facro Bojco, iibrum condidit, de Sph^ra mundi, Rodulphus Niger, a quo item duplex Chronicon editum ftiitusquead annumui.p dedučhim, Sozomenus Presbyter Pidorienfis, & Vincentius Cadluccus Polonus Hiftorici: atque de temporibus carmine , pro genio Seculi haud inele- ganti, fcripfit Judinus Lippienfis, ac debelloTro* jano, fegregatis ab hidoria fabulis , Jofephus De- vonius Ifcanus libros fex, quorum ed initium, lili ati um lacrymas , conceJJaque P er gama fatis, Ad- de poetis Philippuni Gualterum Čadellionium > quem ab Epifcopa362. die 12. Sept. Innocentii vi. nomen alTumpftt. Commendatur autem ob morum f:mplicitatem , pe- dtiam Canonum, & benelicentiam in pauperes. ^ide tamen Revelat. S. Birgittae lib. 1. cap. 41. & ^ot. Confalvi Durandi. ' CC. Succefiit Urbanus V. qui fedit a poftrema Odtobris an. 1362. usque ad diem 19. Decemb. an - 1370. Appellabatur antea Guillelmus Grimo- a mus Abbas S. Vidtoris Mailiiienlis Ordinis Clu- Riacenfis. Venit in Italiam anno 1367. rediitque !37o. Avenionem, S. Birgittae, cujus tamen pdinsm in oppido montis FaJilci approbavitfpre- oonfilio. Sedavit Viterbienfium, & Bononien- iUni tumultus, Vicecomitum pacato diflidio, Grs- corum- j.j"' 1 on : Ifie fuit Nero , mors laicis, vipera Clero, Devtus a vero, t-^PZfepkta mero. Vide, quo progreditur temeritas calumnian- Ad Clementem VI. ituquiffimam epiftolam nojnine Diaboii fy nune Squidam nefarii feripfere. De hac lipid, plura apud Ur y libro 96. nuni. 9. & Vi e s des P.ipes tom. 3. pag. 401. f‘ n,i Breriarium. Tom. II. L Ič2 Eccl. Kist. Bkeviarium corumque Imperatoris Joannis PaI*ologi abjuratio- nem fehifmatis an. 1369. excepti Fefta die Lucs Fvangelift* recurrente. CCI. Rexit deinde Ecclefiam Greporius XI. ne- pos Clementis VI. ehčtus exeunte Decembri an. 1370. & vita funčtus die 27. Martii an. 137«. Ro¬ ni*, in quam urbem reduxit ledeni Avenione di- fcedens die 13. Septemb. anno 1373. hortante S. Catharina Senenli, Romamque pervenit die 17- Januarii an. 1377. Damnavit eodem anno Joarmeni Viclelfum. CCII. Ubi fatis cedit Gregorius, inauguratus efl Pontifex Urbanus VI. leu Bartholomsus de Pri¬ gnano Neapolitamis, & Archiepfcopus Barenfis, an. 1373. die 9. Aprilis ingenti clamore minisque Papam Romanum, aut faltem Italum populo po- ftulante. Illius tamen ele&ionem, ceffante quoque tumultu, Cardinales probarunt, id Leonardo M- retino, Flavio Biondo, Platina, aiiisque licet ii- berioris calami atteftantibus. Qnare Urbanimi efle legjtiinum Pontificem nequit in dubium verti. N011- nulli tanien Cardinaies, inter quos tres Irali, quam- vis Roma? Urbano VI. poli: elečtionem oranem ex- hibuiflent honorem,numero XVI. Fundis in Cam- pania eodem an. 1378. die 19. Sept. elegerunt An- tipapam Robertum Gebennenfem Cardinalem, im- pofito ei n' mine Clementis VIL H*c atrocifimii fchismatis origo 1’uit. Gum rtiagno fidelium fcan- dalo, bullis, excommun!cationibus , armisque Ur¬ banus , & Pfeudo-Clcmens invicem pugnarnnt. Huic Galliarum, Caftell* , & Siciliae Reges adhre- lere : c*teri fere onines Urbano : qui pluribus di- fcrimlnibus fuperatis deceffit Rom* , non absqu® lumpti veneni fufpicione die ir. Oftobris an. 1389- At Clemens VII. natur* conceflit Avenione anny 1394. die 16. Sept. eorreptus apoplexia. CCI 1 I. Poft Urbani obitum Rom* ele&us eft eodem an. 1389. die 2. Novembris Banifacius IX- ie eft, Card. Petrus Tomacclii Neapolitanus; q u ,i dccel- Seculum XIV. Cap. L 163 decefiit anno 1403. Cal. Odobriš. Poft mortem etiam Pfeudopontificis Clementis VII. A v en 10 ne anno 1394. dis -Z. feeptemb. eiečtus eft Bencdictuš XIII. Antipapa, fcilicet Petrus de Luna Cardina- lis Aragonenfis , cui fuprema dies fuit prima Junii. an. 1424. Fruftra pro fchismatis exftirpatione ad- laboratum eft Dicitur Boniiacius IX. inftituilTe tedditus, quos vocant Annatas, vindicans Apofto- licse Sedi Epifcopatuuni, aliorumque beneficiorum kcclefiafticorum proventus unius anni. Id eonti- anno 1398. Exemplum 'tamen praecefferat an- 1406. in Clemente V. & anno 1319. in Joanne *XII, DecefTit Bonifacius, utinquiunt, ne pu- dicitiam labela&aret : hSidasi , feu calculorum mor- alii tradunt extinčtum. Utriarcharum N O M I, N A. , Conftantinopoli, quae anno 1261. a Michaele Pa- ‘ 5 °l°go fuerat recuperata, poft Joannem Soropali- vita fim&uni anno 1300. federunt B/ipho, antea n e tropolita Cvzicenus , Joanncs XI/. Glycys di- l Us > Gerajinus Monachus, Efaias item Monachus, j° a fwcs XIII. Callijlus , Philotheus , & Antcnius IV. s ® vita migravit anno 1403. Jerofolymis vero Rodulphum a Bonifacio Vili. exaudoratum, ^tiarchali fačti funt munere ab anno 1305. Anto- ‘ Us Dunelmenfis, Pftrus Epifeopus Ruthenus, Ray- ^ndus, & Petrus de Paiude Ord. Praedicatorum. ( 0lt Petruni autem vita lun&um anno 1340. qui d&fecuti funt Patriarchae , liane dignitatem foio °mine, ac titulo obtinuere- ■m 164 Eccl. Hist. Breviarium C A P V T II. C O N C I L IA S E C IT L I XIV. R.ECEN- S E N T U R. U nicum eft hujus Seculi Generale Concilium, nempe Vicnncnfe, Viennae Ailobrogum adRho- danum, celebratuni : indidtum quidem anno 1307. a Clemente V. led habitum anno 1311. Interfuere huic Concilio Patriarchae Alexandrmus, & Antio- chenus , Epifcopi 114. juxta Joannem Villaniuni 300. & aliorum Pnelatorum ingens numerus. Adtum in ea Synodo de recuperatione Terra fandtae , ex- tin&us eft Ordo Templarioruin , cujus nimia erat poteftas, & affluentia divitiarum, his Ordini S. Jo- annis Jerofoiymitani addičtis ; ob ipforum Templa* rioruni flagitia , adeo nefaria, ut Cnriftum abnega- rent, turpiflimasque exercerent libidines (h), non, ut quidam feripfere, opera Philippi Pulchri Gallia- rum Regis illorum opibus inhiantis. Damnati itein fuerunt in Viennenfi Concilio Begtiardi & Begu 1 ' nae, Fraticelli , ac Dulciniflae, de quibus infra tumdeeretum de Fefto Corporis Chrifli quotann lS ceiebrando feria 5. pod odavam Pentecoftes; > n ' didtumque, fuadente Raymundo Lullo, ut in OX0' nienfi , Pariflenfi , aliisque Academiis , Hebraic^ Chaldsea , & Arabica lingua traderentur. De Tefl>' plariis adtum fuerat in Synodo Salmanticenfi pr* cS ' denti anno 1310. ut refert Mariana lib. 15. cap- I . (h) * * * 1, & 1,1 (h ) Inter Templarioruin flagitia auidam recenfcnt, ia crl egiffe rejefto Crucis vexi!lo, fuum profitentes inftitutum ^ tiatos ad timulacniin, cui fuperinduxerint lioininis cut ®*V er « pro oculis infixerintearbunculos duos : morientium e» < " ^ in cineres redigifte, & ca;teris in potum propinafle • * u . igne torrefecifle natos ex Templarii virginisque conjuS l0 > iliffinioque mafculorum amore exarliffe. Seculum XIV. Caput II. 165 & in Conciiiis Hifo. Cardinalis de Aguirre; necnon eodem anno Ravennae, & Moguntiae, ut liquet ex Volumine XI. Conciliorum. Ad ftatuendam reformandamque Ecclefiaflicam difciplinam plures habitse fuerunt Synodi: apudlta- los Romana fiih Bonifacio Vlil. anno 1302. & Ra- vennatenjes quinque fub Archiepifcopo Raynaldo : atque in priori de obedientia Romano praeftanaa Pontifici aftum eft ; in aliiš anno 1307. 10. 11. 14. & 17. coaftis, de divino cultu reparando. Celebravit & Hifpania Synodos plures, priter Salmanticenfem p mio fupra comnieaioratam, nimi- tum Pinti* vulgo Pumam , Caftellse oppidoanno 'pi. Vnllifoleti 1322. Toleti 1323. 24. 39. 55. Com- pluti 1326. & 79. Palentia 1388. Hi pariter Sy- nodi ob Dei cultum, moresque , maxime Clerico- rura, celebratae fuerunt. Omittimus Synodum S*l- [Mnticenjem anni 1381. & Barcinonenfem anni 1387. in quibus pra?fide Peno de Luna Clemens VII. an- tipapa, non autem Urbanus VI. declaratus fuitve* tns l’ontifex. Acceflere Synodi Galliaruni , Compendienfis in Gallia Belgica, five in regione Vallefia, initio Se- f nli, & rurfus anno 1303. celebrata : Aujcitana in Armeniacis anno 1328. Senonenfisin Gallia Lugdu- nenfi anno 1320. Rotomapenfs in Normannia anno ’ 33 °. Andegavenfis in Gallia Celtica an. 1336. Nar- "onenjh anno 1374. aliaeque in Collečh Conciliorum XI. apud Baluzium in Cone. Galliae Narbo- nenfis, Gravefonium in Hift. huiusSeculi Colloqmo IV. & Natalem Alex, cap. 6 . art. 47. & feqq. Ege- tunt Synodi ifli de Ecciefiaftica Jurisdidtione , & Ijnnninitate , de Clericorum, & Monachorum mo- tibus, de Ecclefiafticis jejuniis , de Sacramentis, & cnluum refervatione, de congrua Parochorum por¬ ine, & aliis pluribus ad Ecclefiarum regimenper- bnentibus. Expungendus eft Conventus Ecclefia- mcopoliticus Parifienfis anni 1303. in quo Bonifacius vili. funoni®, hasrefis, & homicidii iniquaiu fubiit L 3 infi- 1 66 Eccl. Hist. Brrviarium infimulationem: de qwa decreta Ecclefise Galiicanae* Puteani Fratres, de Marca, & Caveus. Adverfus haerefe < ;, proeter Viennenfe Concilium, €? ebratum eit anno 1341. Conflantinnpolitattum con- tra Monac’'os Theffalonicenfes montis Athi : de quorum errore Nicaph. Gregoras lih. XI. Hi^. Ju- ftellus ad calcem Nomopanonis Photii, ac Diony- fius Petavlus lib. I. Theolog. dogmitum cap. 12. & Natal. AIex. cit. in loco art. 14. fed vide proximo capite quae dicentur de Palamitis. In collsfrione Concilior. Britannine & in Antiquitatibus Britan- nicis extant duo Concilii I.ondinenf.a anni 1382. & 1396. indidira a Guilelmo de Courtcmv Archiepj- fcopo Cantuarienfi : in quibus articuli Joannis Vi- cleffi tanquam hsretici fuerunt profcripti. C A P U T III. DE HiERESlBUS SECULl XIV- TVTeminimuS fuperiori Seculo feftae Fraticelloranu quos Bcgardos, & Bccuinos nec non Fratres Spirituales nuncuparunt. Qui ex ordine FF. Mino- rum apofiatae, damnati anno 1297. aBonifacio VlF ; in Siciliam fe receperunt. Regulam S. Franciji fpecietcnus a fe obfervari jaftantes, duas finge - bant Ecdefias, unam virtute decoram, & paupe r ' tate fuccinčham apud fe commorantem, carnaleni alteram & affiuenrem deliciis, cuius Romani Ponti- fices dominarentur; pleraque e Valdenfium venerrt- to fonte haurientes, Sacerdotes crimine poIliiM, 5 jurisdi&ione & pofeffate excidiffe , advenifle Anti- c‘:r'.fium, a!iaque gaiTientes divulgabant, partim h?eretica, partim infana, partim fabulofa. Henri* cum de Ceva fchismaticae fuae Congregationi prji' te cer un t : eamdemque fečlam in Galliis propaga^! F. Petrus Joannes Olivi Biterrenfis eiusdem O rc V' Seculum XIV. Cafut III. 167 ns; (;) Ho s itacme Joannes XXII. anno 131 s. Conlr. Gloriofam Ecclefiam , pofl: Bonifacium VIII. k Clementem V. damnavit. Venim cum idem Joannes XXII. edita Extrava- gtnti, Cum inter nullos, anno 1323. tanquam bare¬ tkam profčripfilTet fententiam afferentium Chriftum &Apoftolos nihii in communi, vel in particulari pofediffe, Michael de Cefena, Ord. Min. Generalis mhifter, necnon Vilelnnis Ochamus Doftor infi- gris, aliique ejusdem Ordinis plures oppofiturn, tanquam a Nicolao 111 . definitum , propugnarunt. Michael anno 132S. fuam coram Pontifice opinio- nem Avenione defendit, & anathemate cum Ocha- no percuflus, ac depofitus, a Joannis fententia ad Ecclefiam Catholic im, & ad futurum Conciliumap- {ellavit, Vide ad cit. annum Vadingum, & Ray- TOidum. Michael idcirco anno 1339. damnatiis eft fcnquam lnerefiarcha & fchismaticus, & in Capi- tilo Generali Parifiis congregato omnibus Ordinis fu. muneribus exfpoliatus. Suam Michael an. 1330. Monachii edidit Apologiam. Sed nihilominus darn- naius eh etiam in Generalibus Ordinis fui Comitiis anr,o 1331. Perpiniani, piuribus ei oppofitis erro- libis, praefertim quod Imperator, & ClerusRoma- n uspo(Tmt deponerepapam, & huic exhibere obs- dientiam idem fit, ac animam damnare, & fe hae- teticnm proliteri. Adifis Odoricum Raynaldum ad annum 1331. n. 13. Michael tamen oblit Monachii P®nitens anno 1343. Flagellantes, quorum cruenta pcenitentia erupe- tat in Italia circa annum 1260. coeperunt & hocSe- L 4 culo C)Fralice’!orumnon unamfuiffe fc&utaimis: neque cre- "■aus omnes illicito roncubitu fuiffc pollutns. Indutos qnos- " a mhabitu tertii Ordinis S. Francifci tradunt ad annum 1317. *Gynaldus, & K/ovius. Raud diffentit Alvarus Pelagius lih. l’lančlu Eccl. cap. 52. Adverfus lizovium extat apud 1 Vadin- i 63 Eccl.Hist. Breviarium culo in hereftm & fuperftitionem degenerare. Ait- bant enim neminem, nifi fine feftse nomen dediffet, abfolvi poffe a peccatis, ouse fibi invicem , eti fuerunt recepti : C. aiii ad ipfos illuc accefferuffc Argentorati M. numerabantur. Dapinavit illoseo- dem anno Unverfitas Parifienfis, vetuitque Philip* pusRex, ne fub vite difcrimine Gailias pemde- rent. Anathemate pariter eos percuflit ClemenS VI. Refutati fuerunt a Joanne Gerfone. llloriiu cr nfcripferunt hiftoriam Albertus Argentinenfis, & Schotfgen. Combuflum diximus fupra Geraldum Scgarellm , Parmenfem : quod contigit Parme anno 1300. di; i7- Julii. IIIius errores propagabat anno 1308.eiiS d fcipulus Dulcinus Novarienfis. Dogmatizabaf* Romanam'Ecclefiam poft Silveftruni deieciffe, inče Pontifices omnes , excepto S. Petro Celeflin«, fuifle fedudbores. Ordines regulares effe Fidei O* tholice detrimentum, laicos ad folvendas Ecclefe decimas non teneri, perinde effe in facra sede. & in ftabulis Deum orare. Et ipfe Dulcinus cumfcor- to, cui Margarite nomen, fociisque, anno 1308- membratim c sefu s, & igne crematus fuit. In Auflria anno 1313. exorta eft hserefis Lel* hardorum , anftore quodam (A) Lolhardo : de qua herefi Trithemius, Spondanus , F.Ieury , Lucife- rum & apoflatas angelos commendabant. Micliae- Irm & fanftos angelos omni afficiebant iniuria. Sa- lutem nomine diaboli apprecabantur. DeiparamVir- ginem hominem peperilTe negabant: Sacramenta. Vadinrumtom. a. Annalium, Nitela Francifcartorum. Noji ftmt M^norftis attribuenda turpia, innuimus in Rot. ad caP' 3. Seculi praecedentis. laicis, confitebantur. annum 1349. quo anno omnes* (A) Ei proprium nomoa Veker^s. Seculum XIV. Cap. III. 169 omnesnue Eccleliae ritus fpernebant : negabant Eeum agnofcere patrata fub terram peccata, reji- ciebantque iejunia, facrificium Mid$, invocatio- nem cultumque Sančlrorum. Lollardorum unus flamrais Viennte in Auftria damnatus , in Bohemia ac Thuringia plusquam 8000. horum hsereticorum. adinveniri’, affirmavit (l). Loilardi etiam Vicleffi- ftae dicuntur. Marfilius de Padna, ’& Joannes dt Jamfun Ganda- venfis poteflatem Ecclefiafticam fubjicientes t-m- porali aocuerunt peneslmperatorem effe Pontifices inftituere, deponere, punire, & fede vacante re- gere Ecdefiam, addentes, Chriftum ex debitoper- folviffe didrachma , Petri aliorumque Apoftolorum parem efie au&oritatem, & Ecdefiam bona tempo- raiia poffidere non pode, omnia demnm in Hierar- chia ad nutum Imperatoris peragenda efie ; quae afferta profcripfit anno 1324. Joannes XXII. Tnrlupmi, hoc appellati nomine , quod deferfa leča colerent ad indar luporum, quamvis hancety- mologiam rcjiciat Beaufobre, nudi incedCntes pa- larn detegebant verenda, &excrcebantconcubitus, Eeymque fola mente orandum edet tradebant. Con- fundifolent cum ManichaeisBulgaris, autcum Val- denfibus. Forte melius cum Adamitis. Horum Turlupinorum quinquaginta fedente Gregorio XI. anno 1373. partim combufti funt, partim viventes defofli. De his Du-Cange in GJodario, Beaufobre de Adamitis, & ad praecitatum annum llavnaldus, & Fleurius. Nec omittendi funt commemorati fuperiori capi- le Palamittf. Qui in monte Atho prope Thedalo- dicam, duce Gregorio Palama, iačtabant fe con- fpicere divinum lumen ab aeternitate diffufum, illud 'dem, quod refulfit in monte Thabor in transfigu* L 5 ratio- 0 Lenfant lib. a. Itift. de la Guerc des Huffites. 170 Eccl. Hist. Breviarjum ratione Chrifli. Quiefcentei\\\ Monaclii appellaban- tur ; ac refutati fuere a Barlaamo , qui iniperante Andronico Juniore e Calabria adierat Conftantino- polim, a Gregorio Acindino, & a Joanne Chryfo- lora, & damnati in Concilio Confcantinopolitano de quo fupra. Reflat haere/is Jcannis VicleJJi. Complures eninr alii, qui errores boe leculo dineminarunt, utArnai- dus de Villanova, Joannes deMercuria, Ravmun* dus Lullus , Echardus Gnido , Milicius , 'v ul go JV)VUcxi , & alii a Nat. Alex. defcripti peculiarem feftam non conftituerunt. Joannes itaque Viclcifus ortus in Anglia circa annum 1724-anno vero 1367- expulfus a praefettura Collegii Cantuarienfis Oko- nii, coepit regnante Eduardo JII. venenata dogma- ta fpargere an. 177S. Marfilii Patavini & Janduni- adverfus Ecclefiafticam Poteftatem adoptavit erro¬ res, fubftantiam panis & vini in Sacramentoperma- nerecum accidentibus tradidit, Romanam Eccleliaffl appeliavit Satan* Synagogam, Decretalium aučtori- tatem, ftudiumque damnavit. Monachorum infti- tutionem, vota, & mcndicitatem reprehendit, tan- quam diabolo fuadente adinvcnti. Omnia docuit ex ncceflitate contingere. Avaritise Prsefulum de- putandnm e/Te ait, quod fibimet confirmandi, & confecrandi Ecclefias, atque ordines conl'er°ndi re- fervaverint facultatem. Donationem Conflantini’ & dotes Ecclefiarum cenfuit deputanda efle pecc 3 - to. (:n) Decem & novem huius generis articulos profcripfit anno 1.777. Gregorius XI. Qunaraginta quoque proximo feeulo, id eft, anno 1415. Syno- (ml Eruditus Ernditor Dočlrinalis Fidei Catholicce Thom* Vaidenfis n. a. Ersf. ait fe&am. Viclcffi appeliatam fuiffe J.ollardicam, eiusque fečtatores Lollardos , quoniamvox A' 1 - •[lica Lohrdiitm fon at, ac latina feminator lolii : eamcten'- <$ue feftam ernpifle affirmat anno 1R7R. eosque omnes , tl 01 ■Vicieffo dexteras porreserunt, Lanchaftrium, r.alljcum, cstte- rosoue reeenfct, Vide Thomae Valdenfis DoČlrinal' Venet* 6 fypis aitno 1757. procufum. Seculum XIV. Cap. IV. 171 dus Conftantienfis. Patrocinia Joannis Lancaftrise Bucis., & Henrici de Perci caftrorum Praefe&i Vi- cleffurn reddidenmt pervicaciorem'. Extindus efi: snno i387.Calendis Januarii. (n) CAPUT IV. THEOLOGI ŠEGULI XIV. AL1IQUE SORI-' PTOHES ECCLESIASTICI CELE- BRIORES. E x ingenti Scriptorum numero, qui SeculoXIV. floruerunt, de re Theologica optime meritus eft Joannes Duns Scotus Ordinis Minorum, difcipulus Guilelmi. Varronis , omnium oetatis fuae Theologo- Tura facile princeps, utriusque Juriš peritiffimus; qui florente adhuc setate obiit Colom* anno 1308. die 8. Novembris, fermato nimis, ut inquiunt,ela- tus funere. Floruerunt in eodcm Minorum Ordine petrus Aureolus Archiepifcopus Aquenfis, vita fun- ftus die 27. Aprilis anno 1322- Antonius item Ar?- gonius , oui obiifie fertur anno 1320. Francijcus Mayranis Gallus, extinčtus Placenti* anno 132*. Guilelmus Ochiimus Anelus , nimium ardens appeF latus a Bebarmino , qu.od Ludovico Bavaro contra Joanncm XXII. a.dh?efevit, quen> ferunt. deceflifie Monachii anno 1347- die 10. Apr. Pelagius Alvarus , qui in Apologia, libroque de planclu Ecclefut pr*di- ftum Ochamum confutavit , &" natur* concefllt Epifcopus Sylvenfis poli annum 1340. fepultus Hi- (■n) Anro 13R5. die Decembri?, dum eoncionaretur in Mracia de Euttervorh corrcptu? efl apoplexia , cpra poOt oiennium eecubuit. 172 Eccl. IIist. Breviarium f] ali apud ClarifTas , & Thomas Braduardinus, qiii edidit pra?clarum Opus de Caufa Dei centra Pela- gium ; claruit autem in Anglia circa annuni 1350. Hune a Vadingo prseterrmdiim Ambro/ms de Alta- mura Dominicanis accenfet, grifeis veftibus , ut in- quit Supplem. in Bel arminum Philippus Labbe, in albas mutatis. At non eget alieno fplendore claridimus Ordo Praedicatorum : in quo hoc eodem Seculo clarue- run < Theologi praeflanti iTi mi, nimirum Mcolaus Tri' ver Anglus circa nn. 1.307. HuncaTheophiloRay- naudo laceflltum Vincentius Baronius, Cafalas, & Gravefon vindicarunt. Laudantur praeterea Joames de S. Geminiano, Bertrandus de TriJIa, Durandus a S. Portiano , & Magifter Ordinis Hervaus Britto Aremoricus, quorum priinusvivebat anno 13'io.al- ter hujus feculi initio, tertius fiorebat anno 1320. quartus aufein obiit Narbone anno 1323. His ac- cefierunt Petrus Paludanus Burgundus, Barthobmteus Allitins Pifanus, Heiiricus Sujo Suevus , Rupertus Kolkot Anglus, Joannes Schadland Gcrmanus, Jo.vi- nes Tanibacenfis, aliique quamplurimi. Florentiffima quoque germina protulit Augufti- niana Familia, ne etenim exfcribamus Elfium,Pam- philum, Herreram, in folo 3. Volumine Oper. Ven. Bellarmini poftremae Venetae editionis, enumeran- tur Jacobus Viterbien/is Archiepifcopus Neapolita- nus pag. 46*. Auguflinus Triumphus , de quo fil- periori Seculo, pag. 4fi6. Alexander de S. Elpidio pag. 4?r. Hem-icus de Urimania GermanuSpag. 482. Simeon Fiditus a Caffia pag. 384. Jacobus Tolo/a- ms pag. 487. Thomas de Argentina Prior Genera- lis p'g. 489. Bartholomavs Urbinas eadem pagina, Gregorius Ariminenfis itidem Generalis pag. 49 °- (°) Alphott' (o) Thomas Argentinas, & Gregorius Ariminenfis ,uterque Au- fuftinlaaae Familise Priores Generalcs, fummique Theologi so¬ dem Vičan® Auftris conduntur tumulo, obiitaueunus anno 1359 - Seculum XIV. Cap. IV. 173 Alphonfus Vargas Toletanus Archiepifcopus Hifpa' lenfis pag. 492. Petrus de Paternis pag. 493. jorda nus deSaxonia pag. 495. Hugolinus Urbevetanus pag' 498 . Augu/Hnus Afculanus pag. 502. & Simon Cremo- nenfis eadem pagina, columna 2. Hi quanta prae- diti fuerint Theologiae fcientia lacile ex locis, qute indigitavimus, erui potefh' Si autem vacarct per alias vagari religioforum virorum familias ; quot nobis occurrerent Theo- logi fapientiHlnii ? Exhiberet facer Carmelitarura Ordo Cidonem Catalanum, qui de omnibus hsrefibus pertraftavit circa annum 1330. Joannem Bacconem Anglum , qui obiit Londini.anno 1346. Philippum Ribotum, qui decefht anno 1391. Joannem Angrianum eognomento Incognitum , vita functum Bonoma; an¬ no 1396. & Joannem Tolofanum agnornine Grof - fum, labente Seculo eleftum Generalem Ordinis moderatorem. Clementem Florentinum celebrat cum. Servorum B. M. Virg. Annalibus PofTevinus in Ap- paratu. Quid Monactiorum Congregationes ? Be- nedi&ini Guilelmum de Nangiaco. Mattheeum Wcfl> monafterienfem, D man dum Normannum, Hervaum Cenomanenfem , Bernardum Abbatem Ca(Tmenfem & S. Romante Eccl. Cardinalem , Richardum Ce- ftrenfem, Ranulphum Hidgen, Petrum Berchorium: Ciftercienles Petrum Monachum Clarsavallenfsnj, Gallum Abbatem Aulae Regice in Bohemia : Carthu- fiani Ludulphum Bambergenlem, Henricmn de Htij~ h v & Canonici regulares Joannem Rysbrokium Helgam , & Raymundum Jordanum , eognomento Iiiotam jure meritoque commendant. Atque hi omnes cum Theologiae ftudio faeram erudibonem folertiflime copularunt, pvrefertim faerarum littera- rum, J 359 - alter anno proximo. Cardinal is Bonaventura Peragsus Patavinus occifus anno 13S9. Alkertus item Patavinus floruit hoc Seculo. Jounnts Dunck de Saxonia , etiam Aftronomus ce- Pberrimus, qui m. 1331. cnndidit Canone. Tabuhrum A1- pkttji R»»is. 174 Eccl. Hist. Breviariu.m rum, Canonum, hiftoriarumque peritiam. Quam- quam in facris exponendis litteris videtur diligen- tiorem locaile operam Idiota , & / ncogmtus nuper laudati, Aieolaus Lyranus ex Judseo Chrifbanus, & regulae Minorum profeflor, qui cedit e vita anno 1349. Henricus item de haflia nuperrime iaudatus, & Nicolaus de Gorham Anglus Ord. Praedicatorum, de quo vide Bellarminum de Script. Eccl. ad annum 1350. Canonum vero expofueruntdodrinamin6'um- ma Aure.i Monaldus Juftinopoiitanus Dalmata, mar* tyrio coronatus a Saracen is anno 1332. (p) joan- xes Andreas Bononienfis JC. dočtifiimus , qui fcri* pfit Commentaria in V. libros Decretaiium, in VI. & in Ciementinas, periitque peftilentia anno 1348. Albericus Bergomenfis coaevus Bartoli ; & Baldus IJbaldus Perunnus Bartoli auditor (5) & JC. cla- rifllmus, qui prmter ea, quse fpečtant ad Jus Civi- le , ediditeriam Commentaria in libros Decretaiium* obiitque Ticini anno juxta Tr themium 1323. juxta alios 1320. Ecclefiadicam hidoriam illuftrarunt ex Latinis Siffridus presbyter Misnenfis in Epitome ab anno 458. usque ad annum 1307. Ebcrardus Ra- tisbonenfis Archibiaconus in Chronico ab anno 1273. usque ud annum 1306. Joannes Beleth ParilieniiS (qui fcripfit etiam de Divinis officiis) inChronolo- gia Scriptorum Ecclefiafticoruin. Alberdnus Muflh- tus Patavinus defunčtus Clodii exul. an. 1329. Pto- lonueus Lucenfis Ord. Praedlc^torum Epifcopus Tor 1 ceilenfis in Annalibus impreffis Lugduni, ab anno (p) Fuit Ord. Min. & Archiep. Beneventanus, nlfi potius Monaldus Archiepifcopus a MonalJo nurtyre, Sta Monaldo au- ftore Sumim ikfeccrnendus. (q) Ipfius tamen Bartoli prsceptoris fui nomcn ob oemula- tioncm, magno ingratianimi vitio , 45.annis, quibus fup er ' ilcsfuit, fcmpcr depriniere , & oblcurare Baldus curavit. Ve dllo quidam cecinit: Qui Baldum Juri ne pa: accendijfe lucernam , lile potejl :nedio foL r.cgare diem. _ Seculum XIV. Cap ut IV. 175 1060. usque ad annum 1303. atque in 24. libris Hift- EccI. MS S. affervatis in BibliothecaVaticanaCod. 3766. Protrahitur hsec Hiftoria usqiie ad annum 1341. Dernum, (nequeenim plures illos memorare tas eft , qui hiftorias condiderunt p.eculiares) An- nales confcripfit Henricus Monachus Rebdorfienfu Germanus ab anno 1295. usque ad annum 1372. Dixi, Ex Latinis : nimium enim prolbcus forem, fi etiam Graecorum facienda effet mentio. Cele- briorunl duntaxaf recenfendafunt nomina. Sunt ii Nicephorus Callifti filius , Nicephcrus Gregoras. Gregorius Pachymeres , Joannes Cantacu^enm Impera¬ tor ; adde, qui de variis Theologise dogmatibus toripfere, Theophanem Archiepilcopuin Micamum, Nilum Cabajilam Thefialonicenfem Cr), Gregorium , ■Acyndimm , Nicolaum Cabajiiam Nili nepoiem & in •Archiepifcopatu Nica?* fucceflorem , Maitleeum ilafiarem, Manuelem Calecam ■> & Joarmem Cyparif- Jiotam. Plures utique, at non omnes hujus Seculi Scri- ptores enumeravimus. Nam & femina? do&rina & v _irtutibus claruerunt. Eminent has inter Birgitta v '*dua, & Catharina Senenfis. lila Svecorum prin- c epsltegulam pro inftituto a fe Ordine, librosque °So Revelationum confcripfit. ObdormivitRomae cie 23. Julii anno 1373. eamque inter Sančtas retu- iit Bonifacius IX. anno 1391. Catharina vero Ord. Prad. epiftolas 364. vernacula lingua, & dialogos k* litteris tradidit. In fchisniate lerventi ftudio ad- hsfit tJrbano VI. impulitque Gregorium XI. ut R-o- j Sedem Avenione referret. Rom* & ipfa de- c cftit die 29. Aprilis anno 13*0. Sanftis eam adfcri- Pfit anno 1461. Pius II. CA- n ( r ) Nilu s , & NicoUui Calajilas fucrunt S*h.i?miUd , htt- ^ iatinerum. 176 Eccl. Hist. Breviarium C A P U T V. UTRIUSQUE IMPERII RECTOR # 5 A lbertus cognomento Monoculus anno I 3 o8 ;^ii- Maii pugione idus interiit , ut didum f 11 ^ bi. Quo perempto ad Imperatoriam dignit a£ . . evedus eft eodem anno Caiendis Nov. H en * 1 ei Vil. Luxemburgenfis, approba.nte Clemente ' • t conditione, ut Romam vemens coronam accip® 1 ab Apoftolica; Sediš Legatis. Id anno 13‘ 2 - P 5 ; u - dum efl, cum antea Mediolani ferream Long? 1 ' , dorum coronam accepiiTet. Huj us Urbis r®§ j lS , Vicecomitibus commifit , Gibeliinis adhs r ® Guelphis infenfus. Eam ob rem Cremon® 11(11 u0 j disjecit, Florentiam cinxit obfidione , R ll P er j V it. Regem Neapolitanorum throno deturbare tenR g, Peperit id Henrico cum Pontifice elemente multatem. Occubuit feptimo anno impen' ^, 1313. Bonconventi duodecimo a Senis lapide- t , nardum Politianum Ord. Prtdic. illi in die Ali} ■rfa V®' B. M. V. in faerofanda Euchariftia porrexu nenum quidam aperto affirmarunt mendacio- tantum illius Ordinis Scriptores, fed etiani R dus , & Fleury ad praecitatum annum bane flarunt calumniam (s). r m® 1 ' 3 ” Duo pod Henrici mo.rtem condituti funt i V p. tores, diffentientibus Eledoribus , Lui° l,lC fjU nSt Seculum XIV. Caput V. 177 mus, & Fridericus Auftriacus V. illum, liane III. defignant riumismata. Ludovkus Aquisgrani coro- natus eft, arque anno 1322. Fridericum luperavit, & in carcerem conjecit. Pod triennium juri fuo Cedentem, liberum dimifit in Auftriam. Ludovi- cus anno 1347. die 11. Odobriš inter venandum praecipitatus ex equo: fuprema Friderico dies deci- rcatertia Januarii anno J33o.Sunt, qui Ludovicum ex Auguftorum albo difpungunt, quod approbatus ^on fuerit a Romano Pontifice, imo a JoanneXXH. ® a Clemente VI. communione privatus. Redar- |uit enim anno 1324. Joannem tanquam pacis ini- n 'icum, diflenfiones foventem inter principes, hae- re ticum & Evangelicae paupertati adverfantem. Ec* c iefiaftica beneficia contuiit nullo habito perfona- fum deledu, & a Pontifice collata caffavit. Eum* dem Pontilicem anno 132',;. deponereaufus eft, con- ®tuitque Antipapam Petnim de Corbaria. Recole cap, i. Clemens vero VI. diu monitum & ob- jemperare obtredantem anno 1346. die 13. Aprilis ^iperiali dignitate exfpoliatum elfe declaravit; de- ptjue operam , ut in Regem Romanorum eligere* Ur Carolus major natu Joannis Luxemburgenfis Re- Ž‘S Bohemorumper id temporis Avenione coramo- a ntis. Quidam propterea ab anno emortuali Hen- ici VII. usquead an. 1346. thronumlmperii vacaft* bdunt, negantibus aliis, qui Auguftalem princi- nolunt ab Apoftolica audoritate pendore. j. Baq u e Carolus hujus nominis IV. renunciatus „'°manorum Rex an. 1346. die 11. Julii apud Con- U2 ntes, nempe inter Mofellam & Rhenum(Hele- -n°poIis enim feu Francofurtum parebat Lu-Jovico ^. v aroJ proximo anno 1347. imperare ccepit poft Ludovici , quamquain Eledores quidam bncofurti convenientes primo Regem Angli® puardum, deinde Fridericum Landgravium Thu- t ?8*» Csfarem nominaffent. Verurn iis renusn- 'ous fefe turbis hifce immifcere ornnes demum J) 1 eledionem Caroli confpirarunt. Is in Roma- c Uni Bontificem obfequentifflmus fuit, St in Cleri j? 3 liberalis: coronam acceperat Rome an. 134A. ls 2 .V Novembris, pofteaquam declaratus. fuerat ^ iri ‘ 1 Rrtviarium. Tom. II. M Rex 178 Eccl. Hist. Breviarium Rex Romanorum: & ibidem Imperii diadema fu- fcepit an. 1355. die 5. Aprilis. An 1365. Avenio- nem adiit Urbanum V. falutaturus. Cedit autem fjtis die 29. Novemb. anno 1370. Pragae in aede S. Wenceslai tumulatus. Ediderat Carohis IV. an. 1356. in Comitiis No- rimbergicis die 10. Januarii Pragmaticam Sančtio- nem de eligendo Imperatore: & de praeeminentia Ele&orum , quam a figilli forma Bullam Aureain appellant. Praefcripta ibidem ratione perafta eft ab eo teinpore elečtio Csefarum. At fucceffor Ca- roli IVenceslaus illius filius, qui vivente patre an¬ no 1377. die 12. Junii declaratus fuerat Rex Roma- norum, nulla alia adhibita csremonia , genitore defunfto, ccepit Bohemiae Regnum Imperiumque adminiftrare, Rle&oratu Brandeburgenfi Sigismun- do fratri fuo demandato. Wenceslaus autem ifte> qui initio Regni 17. agebat aetatis annum, adeo vi¬ no, voluptati, cunčtisque vitiis fe dedit, ut iU* Inertis , & fgnavi accederit cognomentum. (0 Reipublicae idcirco interede arbitrati funt Imperii Proceres , fi a regimine ineptidimum hominem amoverent; quod praeditere anno 1400. die Au- gudi vicefima. Subftitutus in locum Wenceslai Rupertus Pala- tinus dux Bavariae cognomine Parvus. Friderik enim Brunfvicenfis, quem initio Imperatorem de- fignaverant Elečtores, dum in Hadia domum p e ' teret, fuerat ab hodibus trucidatus. Coionia? R u ' pertus elečtus fuit anno cit. 1400. menfe Septenib' fr) Wencfslaus etiam Margites, Ther/ites, Sardantpalus , hominis mortftrum ludibrii caufa appellabatur. Eodemmodo- quo Conftantinus Coprorymus , facri fontis aquam focdavd. Norimbergenfis quatuor vini Rhenani plauflris vendidit munitates, membranasque (igillo munitas, in quibus pod*- quisque pro fuo lubitu -privilegia dcfcriberc, foluto prct J Jacohus Patavinus, Petrus Senenfis, & De- ^trius laicus. Horum martyrium Vadingus , nar- M 3 rat [„& Scribunt auidam deeefllfle die 18. Maji. & iepultuna ‘ Ull k Heidelberg*. B. c/ara de monte Falco Ord. Frem. S. Aug. obiit anno Humilitas fančtimonialis Ord. Vallilumbrofae anno 1310. Aretinus ejusdem Ord. anno 1370. Uidem anno deceffit ! S°linus Cortoncnfis Augullinianus. , Sunt, qui Jsiteclaum ad fuperos migralTe i., 5, B. Pridcricus RatijbonenJis deceffit. tradunt anno ejusdem inftiiuti anno i8o Eccl. Hist. Breviarium rat ad annum 1321. Quidam referunt ad annum >319- Nune de Imperatoribus Orientis. Parricidii fce* lere, quo avum fuuin Andronicum Michaeiis Pa- laeologi fiiium dejecit, arreptum Imperium Atulrc- nicus III. rexit usque ad annum 1341. quo obiit die 1?. Junii. Deinde imperavit Joannes Palčolo- gus eiusdem Andronici filius, didus a pulehri- tudine oris Calo Joanncs , fub tutela (erat enim novennis) Joannis Cantuca^eni. Is autein ex tu* tore Imperii arripuit ftatim infignia; & ulterius bis diadema folemni ritu fufcepit, Adrianopoh anno 1346. die 21. Maii , & CP. anno 1347. die i 3 - ejusdem menfis. Huj us ufurpationis caufas profe' rebat plurimas, aetatem prsefertim principis, to' periique diferimina. Unionis Grsecoruin cum to- tinis cupidiiTimus videbatur, uti & Joannes Palaeo- logus, qui anno 1369. Romam ad Urbanimi V - , venit, auxilia adverfus Turcaruni aggrefTiones im- ploraturus. At Cantacuzenus afiumptum Imp e ' rium an. 1355 depofuerat, indutus Monachum, to- tusque Iitteris deditus. Joanncs autem Palaeolog uS exinde regnavit usque ad an. 1391. quo anno, quin- quagefimo a morte patris, migravit e vita. Ei fucceflit fiiius Emanuel , cujus Imperij* | Bajazethes Turcarum Sultan us armis vexavit, cin' da quoque regia C. P. urbe lavgiori obfidione, do¬ neč Themirlanc, five, utvuigo dicitur, Tamerlafl in Baiazethis ditionem irrumpens hujus in fe a r ' ma convertit. Emanuel cognita reruni huniananm 1 calamitate biennio ante moitem, quae contigit an¬ no 1425. ad inftar Monachi vicam egit, litterasq u3 ' magnopere excoluit. Seculum XIV. Cap. VI. igi CAPUT VI. SECULI XIV. DOCTRINA, AC DISCIPLINA. H aerefeon, quas cap. 3. memoravimus, condem- natio fervatum in Ecclefia demontirat per- petuum Fidei depofitum. Sacramentorum nume* las, & virtus eft comprobata: in Euchariftia pra- lentia Dominici Corporis, & accidentium absque fubftantia panis, & vini, contra Vicleffum confir¬ mata eft permanentia, & adverfus no vos Adami- tas fančtitas Matrimonii. Ecclefiaftica Hierarchia, manens in Sacerdotibus impiis confecrandi pote« ftas, atque in ipfa fchismatum perturbatione. De- finita fub Bcneaičto XII. praefens Sanftorum bea« titudo, de qua fub prsedeceiTore Joanne XXII. fue- rat acriter difceptatum. Celebrata eft eorumdem San&orum folemni ritu Canonizatio. Ciemens V. an. 1313. Petrum Cčkjliiium, Joannes XXII. an. 1317. Ludovicum Tolofanuni Epifcopum , & anno 13:3. Thomam A<{iiirutcm , Ciemens VI. an. 1347. Joannem Bri* tanum, Urbanus V. anno 1369. Elea^arum Co* mitem, & BonifaCius IX. an. 1391. Birgtttam vi- duam Faftis Cmlitum adfcripferunt. Confirmata, ut diximus,an. 1311. in Viennenfi Concilio dies fe- da Corporis Chrifti, &inflituta an. 1389. leftivitas pifitationis B. M. V. Annus Jubilsi coarčtatus a piemente VI. ad annurn quinquagefinuim, & cele- pratus an. 1330. ab Urbano VI. ad annum 33. fe mdi&us pro anno 1390. celebrafus tamen rurfbs an. 1400. fub Bonifacio IX. Inditutap funt Religioforum virorum , qu® fe- duuntur Parnih*. Congregatio Monachorum Mon- Us Olireti a Beato Bernardo Ptolomaeo Senenfi an- S. Birgittč anno 13(53. Monachorum S. i‘cronymi a B. Petro Gambactirta Pifano an. 1380. Congregatio Monachorum M. Oliveti confirmata eft M 3 a Cie- i82 Eccl. Hist. Breviarium a Clemente VI. anno 1344. Ordo. S. Birgittne ab Urbano V. an. 1370. Hieronymianorum a Grego- rio IX. an. cit. 1374. Hune Monachorum Hieronymianorum Ordineni inftitutum circa praedičttim annum a Petro Farank Hifpano, olim Epifcopo in Provincia Betica, tri- diderunt Hiftorici plurimi. Ex Chronico tamen Camporienfi, five Monafterii S. Mari® de Sepid' chro, olim fiti prope FJorentiam in loco, quem vocant l e Campora, afiervato in Archivo Floren¬ tince Caflinenfium Abati®, D. Aloyfius Gallctti. atque ex huius lucubrationibus Cardinalis QuirinuS in Epiftola ad Felicem Mariam Nerinium Hierony- mianorum Abbatem Generalem, conftare conten- dunt hunc Monachorum Ordineni inftitutum fuilft anno 1334. a quatuor Fratribus Auguftinenfibus* Bartholomao Bonone Piftorienfi , Benediclo The- baldo Fiorcntino , Bartholo Thoma , & Antonio Lapi a S. Geminiano. Inftitutus praeterea hoc Seculo, & anno 135J. a B. Joanne Colunibino Senenfi Ordo Jefuatorum: quem an. 1367. confirmavit Urbanus V. extinxit autem poft tria Secula, nempe anno 1668. Cie mtns IX. Accedunt Ordines Equeftres, Alontejla in Re- gno Valenti® inftitutus an. 1317. a Jacobo II. Rege Aragoni®: Chrijli an. 1318. Dionyfio Rege Lu- fitaniae -• Aquila Alba anno 1325. ab Vladislao Rege Poloni® : Perifcelidis , vulgo , de la JnT- retiere , fub invocatione S. Georgii, anno tsp¬ ah Eduardo III. Rege Angli®: Stella , cum in- feriptione, Alonjlrant Repibus afira riam an. 13 5 •- a Joanne Galliarum Rege, vili tamen paulopofl habitus, col!*ft(isque hominibus infimi quoque ge- 1 ^ i A P P E N D I X. SIVE a Uquarum rerum memorabilium ADDITAMENTUM. G allis , Hifpanise , & Lufitanige Reges initio funt recenfendi. Poft Philippum Pulchrum , a n. 1314. Regnum indeptus eft Ludovicus X. ve- neno extinftus an. 1316. Huic fucceflit Philippus P. Longus dičtus a corporis proceritate , ex vi¬ ta raptus an. 1322. Regnavit deinde Carolus IV. Pulcfur , mortuus an. 1328. Poflea Philippus VI. e gence Vale/ia ab an. 1329. ad annum 1350. tum Joannes Bonus ejus nepos ad an. usque 1364. poft- modum Carolus V. Sapiens ad an. 1380. ac tandem tlSque ad annum 1422. Carolus VI. Cafliliae, & Legionis Regnum poft Ferdinan- dum IV. ab an. 1312. gubernarunt Alphonfus IX Cruddis propter immanitatem cognominatus, Hen- ricus II. Joamies I. & Henricus III. vita fun&uš an. 1407. Navarre Regnum poft Joannem admi- niftrarunt Ludovicus Hutinus , Joanna II. Caro- fos Crudelis, de quo dixi nuper, & Carolus, No- 1 ’ilis denominatus, qui migravit e vita anno 1425. In Aragonia autem poft Jacobum II. qui deceflit nu. 1327. regnaverunt Alphonfus IV. Joannes 1 . & Martinus, fublatus e vivis an. 1402. Regnum d?nique Lufitaniae, poft Dionyfii mortem, qns contigit anno 1325. rexerunt Alphonfus IV. Pe- t,us /. Ferdinandus Menejius, & Joannes I. qui exiit e vita anno 1473. regni fiii quadragefimo oftavo. (i) M 4 Sed Regnum Anglis aufpicati funt, anno 1326. Eduardus 1377« Richardus II. & anno 1399. Henricus IV. Polo¬ ni« 134 Seculi Dečimi Quarti Sed addenda caeteris Turcavum Monarchia« quam in Oriente fundavit exeunte fuperiori Seču; lo, id eft, an. 1299. quo dcfunfto Aladino Iconii Sultano , occupavit Pithyniam , Othnanus tx Ogyxiorum ftirpe, ortus Machanne apud ParthoS iiliusque Ertogrulis, qui obiit an. 1299. Hegyr* * f>R7. Impcravit annis 28. & deceflit anno Hegyrae 727 . Regnavit deinde Othmani filius Or - chanes, qui per Sol imam'm filium Imperium Otho* manicum longe lateque propagavit, humanis et< emptus rebus Hegyra 761. & anno Chrifti I359- SuccelTit Amurtrhes I. filius Orchanis natu minor, in bellis gerendis feliciflTimus; at an. 1390. Hegy* ra 7y3- per infidias a transfuga milite occifus, fi* ca, dum Juftraret caeforum cadavera, in ejus ven- trem adačta. Arripuit tune Imperium Eaja%eth0 filius Amurathis, diftus Gilderum, id eft, Fulmen , quod fulminis inftar ditiones alienas invaderet ac fubrueret. Sed an. 14H2. Hegyra Ros. a Tamerlane Tartarorum Rege acie vi&us ad Stellam montem Aneyra, (a) quam Turcae voeant Enguni, & in captivitatem reda&us mortem fibimet poft aliquot menfes confcivit. Tradunt Latini Hiftorici Baiaze* them a vičtore cavea ferrea inclufum, & circumdo* dum, nec non illius pedibus pro fcabello fuiff®» quod tamen ex narratione Scriptorum Arabum ne* gant nonnulli recentiores, Cravlora modo bella, & pecullares eventus me* moria repetam. Equites Terofolvmitani anno 1308. obfederunt Rhodum infulam, quam anno 1310- die 15. Augufti occuparunt, Andronicus I. Imp. GrS* corum anno 1312. Turcas in Cherfonefo ad Helle* fpontum devičtos fugavit e Thjracia: eodemque an* no ni* vero Regnnm indeptus eft xnne ijoS. Ulaiislaus. A« 119 n IS. Caftmirus III. Anno_ 1370. LuAovicus Kungarus. AJ« 9 *3Ss. llcdvtigia , 00 Ibidem Pompejvs vieerit Mithridatem. A P P E N D I X. J no JoannesLucemburgius obtinuitBobemiasregnum, Khodum anno 1322. Ture® lruftra expugnare ten- tarunt; quo anno Fridencus Auflriacus invafit Ba- variam. In Sicilia anno 1324. inteftinum ac truce excitatum eft bellum. Mauros Alphonfus Rex Ara- goni*, Cruciferorum auxilio, anno 1330. proftra- vit: Brixiam , Bergomum , Parmam , Mutinam, Regium, Lucamque Joannes Rex Bobemiae fubegit Luaovici Bavari imperio. Ladislaus Rex Poloni* anno 1332. vatavit Silefiam: eodem anno Tuve* adv. C. P. caftra moverunt, infulamque Eubream (Nnroponte vocatur ab ltalis) reddiderunt večtiga- iem; cladis autem 33. triremium Cruciferorum an¬ no 1334. incendit naves Turcarum 250. & barbaro- rum quinque milila peremit. Mauri rurfus an. 1343. truckiati fuerunt ad Palmam oppidum Vandaliti*. Chdllianorum copias Ture* anno 134^. apudSmyr- nam Toni* Urbem vexarunt. Anno 1346. Galli in- genti clade c*fi fuerunt ab Anglis ad Crefciacum 'nter Sueffiones & Laudunum. (b) Solimanus fi- Jiu«? Orchanis anno 1357. expugnavit Callipolim Ur¬ bem Thraci*, figitque in Europa fedem imperii. Quatuor tantum Equitum Rhodenfium triremes an. >359. XXIX. Turcicas devicerunt. Amurathes an. 1382. occupavit Theffaliam & Macedoniam: Tamerlanis Scyth* Regisque Tartarorum an. 1386. quo anno occupavit BabyIonem, farna pererebuit. Atque is, ut di&um paulo fupra, Bajazethem, qui anno 1390. magnam Cilici* partem, an. i 39 .?> Armenianu Grsciam, & Peloponefum, & anno M s 1396. (I) Ceciderunt in hoe pralio Joannes Rex Boliemiae pater Ctroli IV.Imp. Principes XI.Barone* LXXX.Equites MCC. k pedite* triginta mille. Rurfui anno 1356. Galli decer- Rnte* cum Anglis ingenti cladefuccubuerunt, &Rex Joannes : 'onus eaptus cum filio Philippo natu minimo in Angliam ab- fuit, o.biitque Londini, redemptus tameii * captivU x anno 1364. i86 Seculi Decimi Qu arti 1396. quo Tamerlanes expeditionem mo vit in Par- thos, aliam fubjugaverat Cilicise partem, clade af* fecit, abduxitque captivum anno 1403. Profequamur csetera. Anno 1306. Philippuš Gal- liarum Rex regno Judaeos expulit. Anno 1318. i n poteftatem Eftenfium concefTit Ferraria. (c) Anno 1348. Joanna Regina Neapolis 1 qu?e fertur necaffe virum fuum Andream fratrem Regis Hungarise, ob caufam, quam pudor proferri vetat , feipfam apud Clementem VI. purgare ftuduit, eique vendidit Avenionem. Cceptum anno 1351. fupputari annos a Domini Nativitate in Catalaunia. Eo anno Joan- res Vicecomes Mediolanenfis Bononiae potitus eft« l’ax inter Gallos Anglosque anno 1360. firmatafuit» Scaligeri anno 1375. a Galeacio Vicecomite Medio- Ianenfi Verona & Vicentia fuerunt expulfi. Tor- menta bellica, quae dicuntur Bombarda, anno 1380. a quodam Germano Monacho feruntur inventa, ac primum a Venetis ufurpata. (d) Loqua- (c) Ciccus Afculimis anno 1327. Florenti* damnatus Ma¬ gije, addi&us eft flammis anno proximo, setatis fuse 70. necatum invidia cujusdam aemuli tradit in ejus Apologi* Scbaftianu* Antonellus Afculanus. (D InVentor tormenti bellici, quod Bomhjrdam vocant, adhiblti anno 1380. a Venetis non procul e Clodia advcrfus Genucnftum claffem, appellabatur Berthulius Niger", ejusque nomen, atque eventus, quo fulphurei pulveris vimfortuito deprehcndit, hoc epigrammate declarantur : Dum parat humano gcneri Chymijla medelam , Sulphura mulciberis dum Jale mixta coguit: Alulciber ojlendit mortalibus acre vemnum, Quo nullum letho corpora plura dedit. Qu.t latuere alios , Munfterus nomina ponit, Bertholdumque vocat nomine, rcque Nigrum. iiabes hic St epijraromatis »iKftorem. Ap PEND IX. 1 87 Loquamur, & de rebus aliis infauftis. Arno •315. graffata eft feva faraes. ( e ) F.x Attna Sici- iiae monte anno 1323. tantae eruperunt cum terrae concufllonibus flammae , ut viciniam vaftaverint, cinisque nigerrimus flante Borea in Melitam infulam fuerit delatus. Arbores plurimae anno 1334. ob ni- vis, & glaciei intemperiem, frigusque lnemis pe- rierunt. Fluminum exundationes maximae anno 1342. ingens terraemotus in Germania, peftisque teterrima anno 134«. ab Hiftoricis adnotantur. An- no 1330. tempore Jubilnei, graffante adhuc peftilen- tia, & irruente bominum multitudine, perierunt f]iianiplurimi. (/) Peftis anno 1400. rurfus perlta- liani graffabatur. Reliquum eft, ut de litterarum fortuna addantur perpauca. Mults ad illas promovendas inftitut® 1 ’uerunt Academiae. Avenionenfts a Bonifacio VII. anno 1303. Aureliancnfis a Clem. V. an. 1305. Du- blinonfis anno 1320. Pifana anno 1339. Andega- venfis anno 1346. Heidelbergenfis a Ruperto Co- mite Palatino eodem anno. Pragenfis a Carolo IV. 1358. (p) Arauficana, Viennenfis, (A) & Gene- vcnfis anno 1365. Senenfis anno 1387. & Colonien- fis anno 1388. Poft: (0 Ita hujus anni egeftas apud Calvifium adnotatur, Ut vullum lateat tempusfamis, ecce CVCVLLVM. Politem* di&ionis litterae nota funt temporis. C .f) Die 2R.Januariianno 1393. quinque viri nobilescho- f 4 as agendo induti veilibus villofis pice illitis , ut viderentui- Iatyri hominesque fylveftres , eis joči caufaadmota face ab Aureliano patruo Caroli VI. Calliarum Regis , Lutcti* plane Jemati miferrime perierunt. Annal. Flani. (g) Potius a Clemente VI. anno 13+7. .rt) Viennenfem nonnulli inftitutam tradunt ab Auftri« Ullce Alberto circa annum 1390. i8§ Seculi Decimi Qr;ARTi PoftScriptores Ecclefiafticos, ds quibus cap. b ut alios recenfeam, temporis non finunt anguftis. Plurimi idcirco praetermittiinus , Bartolum quoque» Saxoferrato JC. clariffunum, qui puhlice Pifis do- cuit Jurisprudentiam, Bononiae anno aetatis fuae si. confecutum dočtoratus infignia: Thotrum Florenti- num cognomine Del Garbo , nemini in arte medendi fecundum, qui florebat, anno 1340. & Emanuelov Chryfoloram , qui fedente Bonifacio IX. VenetiiS« Florentina?, Romre, ac Ticinitradidit Grsecas litte- ras, teftimonio Leonardi Arretini, Raphaelis Vola- terrani, Pauli Jovii, aliorumque Hiftoricorum cele- bratilflmum; Maximum Planudem Andronico Palseo- logo acceptiflimum, ab eo legatuin ad Venetos, de ouo Allatius , Cangius , Gefnerus: Conjlantinm Harmcnopolum Judicein Theflalonicenfem , audto- rem Promtuarii legum , cujus obitum FabriciuJ tom. 2. Biblioth. Graecae, & alii referunt circa an- rum 1380. Tres tamen nulla ratione ab Etrufco Scriptore debent prsteriri filentio, Danthes AUg’ herius , Francifcus Petrarcha, & Joanncs Boccaccius. Danthes, cujus extat Poema elaboratiflimum, cui titulus, Divina Commedia, & liber de Monat- chia, praeter Eclogas , Epiftolas, aliaque fcripj* omnium ore Iaudata, obiit exul a patria Florentia anno 1321. & Ravennre in templo S. Francifcicon- ditusfepulcro,cuminfcriptione a feipfo confcripta> dum adhue viveret: Jura Monarchig , Superos Phlegetonta, Latti' ' 1 ue J verando cecini: voluerunt fata quousque. Pid quia pars cejjit melirrUms hofpita cajlris, J)clcremque fuum petih feliciter ajlris. Hic claudor Danthes , patriis extorris ab orisi Quem penuit pand Florentia mater amoris. Addidere Ravennates Infcriptionem aliam lon£ e ampiiorem, quae incipit, Theolopus Danthes null‘ uS ehgmatis expers; ?c monumentum, temporis edatf- f*te comfunjptum , magnificentius erexit Bernardi 1 Bein- Appendix. 189 Bembus pater Petri S. R. E. Cardinalis Clariflimi, addita Inferiptione altera, quse incipit, Exigm tu- muli Danthes hic Jorte jacabes , &c. (i) Francifcus Petrarcha item Florentinus, fed na* tusAretii, Poeta Laureatus, Philofophus, & Hi- ftoricus praftantifllmus, poit fcripta cedro dignifil- ma,. quje fimul coilečta Lugduni, & Bafilese pro- dierunt in lucern, fejun&im vero, carmina praefer- tira Italica, frequenti{Time procufa funt, "idie fere fudant fub pršelo, Arquati in dioecefi Pata vina, anno 1374. e vita decefit; ibique Jacet marmoreo in tumulo, quem fibi vivens paraverat. Frigida Francijci lapis hic te pit oj}'a Petrarcha. Sujcipc Vir go parens animarn : Sate Virgine parce ; FeJJaque jam ten is cosli requiefcat in arce. Tam demiffedefe loquenti, appofita fuere, ut par erat, illuftriora Epitapliia. Et Joannes Boccacci filius Epitaphium fibi para- Terat ante mortem, quse contigit prosimo anno ‘ 375 . (ijlntercatteros , qui in Danthem Commentaria ediderunf, Ut Chriftophorum Lanciiruim, Alcxandrum Vellutcllum, Ben- remitimi lmmolenfem, Bernardinum Oanielem, & Vincenti um Bonannium, commemorat Lilius Cyraldus in Hift. Poctarum Oialogo 5. ctiamAuguftinianum Scriptorem JoannemStevkanum Ferrarienfem. Diverfus is fuit ab Augulliniano alt ero Floren¬ tinci , de quo in recentiffuna, & elegantiliima Veneta hujut Boets Editione. Noftras Ulic mfertas diflertatinnes non re- cenfemus Breves, fed accurata: funt P. Venturi, Vulpii, alioruraque recentiorum ibidem appofitae Annotationes. Li¬ tino carmine Danthis poetica Opera reddita quoque fu.it. Becerat olimLatinam Verlionem carmine Oii vetanus Moni- chusPjftorienfis, quam aatite fua diligenti cuflodia aiTerratam, i>Mquenon absque ambitione otlenfam tradit eitato dialoga f, yuldus. Uanthts ab librujn de Montixhi<* apud nonnullos tan - 190 Seculi Decimi Quarti &c. 1375. (Al) Certaldi ad EIfam fiuvium. Nullus e,0 ‘ quentiori ftyIo fcripfit Italicae, nec fabulas juCUjV diori contexuit. Praeter opera alia complora, ' tefiatur Opus, quod a deceni dierum colloquiis lfl ‘ fcripfit Graeco titulo Decameronem. Pluriniuin f® men valuit etiam Latina lingua, omnigena erudit* ne, &Hifioria; & fingulos ejus libros, tiffimi cuique fint, non opus efi recenfere. * r laudatum vero Epitaphium efi: hujusmodi: Hac fub mole jacent cineres atque oj]d Joanrtis• Meriš Jedet ante Deurn meritis ornata lalorum- Alortalt s vitee genitor Beccaccius illi; Patria Certaldum; Jludium fuit alma Poefis. Addidit Collutius (/), & ipfe Poeta atque OratpJ eloquentifiimus, elegans Epigramma eidem infcriptum, cujus initium, lnclyte, cur j rates hu’ Jermone locutus , &c. tanguam hcereticus zudit. Vide Raphaeiis Volaterrani -d n lib. 21. fententiam Bartoli ibi produ&am fuperlege I. c ' gl p fules, lib. Digeftorum, de inguirendis rti s, necnon Spoj 1 ad annum 1321. num. 7. Sed caute procedendum in da dis tanguam hareticis iis, qui diiTerunt de Monarchia, aflerunt ab Eccleiia non dependere. T C k) Infigni anachronifmo labitur Julius Niger S. .1* f U ;|T« Script. Plorent. pag. 289. ubi ait, Joannem Boceacciu 1 * auditorem Bcnedičti Buommattei, ab eoque didiciu e >rll - lingua facundiam; nam Bencdiftusanno 1615. jnftanra ^ .iorum fuoriim inonumentum in ClauflroS. Spiritus . t r<‘ obiitque labente Seculo XVII. Agnomcn Boccaccn v ■ luit, Ghillini. CO Pierius Patri Salutati filiut, ex oppido Stig nan * # © I 9 i DECIMUM Q U I N T U M E C C LESIiE SEČU L UM. C A P U T I. SUMMI ROMAN/E , ET APOSTOLICA ECCLESIAt PASTORES. Oubernarunt Romanam Ecclefiam Seculo XV. . poft Bonifacium IX. qui animam efflavit an- j 0 1404. Innocentius Vil. Gregorius XII. Ale.van- V. Joannes XXIII. Martinus V. Eugenius IV. yicolaus V. Callijlus III. Pius II. Paulus II. Sixtus 'V. Innocentius VIL & Alexander VI. CCIV. Innocentius VII. ele&useft die 17. Ofto- an. 1404. Patria ei Silimo in Aprutio, ubi&na- tus Ovidius, ut ipfe ait lib. 2. Amorum Eleg. J 9. ttomen vero Cofmatus Melioratus. Ob utriusque Juriš doftrinam, probitatemque vere affumto no- ^ine dignus, nor tantum commendatur a Leonardo Arretino illius revi fcriptore lib. 1. cap. 7. veruin «tiam a Theodorico Niem, Maimbiirgo, & aNeo- terico aučtore Operiš Hiffoirc des Papes, quitamen Pontiiicum vitia infe&antur. Propter nequitiam nepotis fui Ludovici, qui undecim Romanje Urbis reftores fraude propria manu interfecit, nudosque projecit e fencilra, Innocentius Viterbunr concita- ta 192 Eccl. Hist.Breviarium ta Romana multitudine fugit. Romam redux anno 1406. mortem oppotiit die 6. Nov. correptus apo* plexia. Vulgatum ftatim rumorem, Papara fubla- tum efieveneno, praelaudatusLeonardus Arretinus. qui prsfens aderat, diluit in Epiftola ad Francifcum Principem Cortonenfenn CCV. Eodem menfe Novembris, ac die 20. fuf- fečtus eft Innocentio Gregorius XII. Card. tit. S. Marci, dičtus antea Angelus Corarius patritius Ve* netus. Praeftitit Juramentum abdicaturum Te Pon* tificatu, fi id neceffum foret ad fchisma abolendum- Se ad idem paratum effe, impellente Univerfi ate Parifienfi, & Carolo VI. Reg?, etiam Petrus de Luna, id eft, Antipapa Benedičtus XIII. ajeba> Lučam proinde Gregorius, ac Benedičtus ad Por- tum Veneris atque ad fines Etruriae, quafi collo* quium inftituturi accefferunt. At utroque tergiver* fationes fpretis facramentis adhibente , CardinaleS utriusque partis num. XXII. Pifis congregati anno 1409. die 26. Junii, (a) tam Gregorio, quam Pe* tro exaučtoratis, elegerunt in Pontificem Alexan* drum V. Petrus autem de Luna perculfus timor® Avenione fe contulerat Paperianum arcem tum ju* ris Hifpanici, in finibus Galliarum & Aragoni* > femperque in fchifmate pertinax obiit anno i 4 3 ^ die r. Junii in Cheronefo, feuPenifcuIa Valenti« op' pido. Gregorius anno 1409. in Auftriam, & ind_ 3 Cajetam fe contulit; hinc Ariminum venit fub e«t' tum anni 1412. ibique anno 1415. Pontificatus ds' pofuit infignia, funnnopere a PP. Concilii Conftan- tienfis laudatus. Obiit autem Recineti anno 14 17, VIII. Id. Očtobr. CCVI. Ad A\exandrum V. revertamur oportet* Eius elečtionem fupra adnotavimus. Appellabatut Petrus Philargius I Card. & Arcliiepifcopus Med, 10 ' lanenfis. Ordinem FF. Min. profeffus, incerta e - 1L! _ patria, incertum genus, incerti parentes. No^ 1 rien- 00 Inehoaturo tansen Conciliuro. die 25. Martu. Seculum XV. Cap. I. 193 iietifem aliqui apud Ciaconium, guidam Bononisn* fera, permulti Cretenfem faciunt. Inverifimile fion videtur, natum Candii oppidi Infubri*, atque hinc poftremam opinionem exortam. Vino mero • dele&atum fcribit lib. ioo. Fieurius : defcribit vir* tutes ejus Gravefon, in quem invehitur recens Au- ftor Hift. Pontif. tom. 3. pag. ultima. Aliquandiu Pifis, Prati, Piftorii, &Bononiae moram egit. Iftic tepentina morte fublatus eftanno 1410. die3-Maji. HaufilTe in clyftere venenum, traditS. Antoninusin Chronicis : hujusque criminis accufatus fuitBaltha- far Card. Cojcia Neapolitanus, non autem convičtus. CCVII. Idem Balthafar Alexahdro in Pontificatd fucceffit, eodem anno die Maji 17. creatus in ipfa Urbe Bononia. Eft hic Joannes XXIII. Confirma- vit Concilii Pilani contra Gregorium duodecimum & Petrum de Luna fandtionem. Summa iili cum, Sigismundo Imp. concordia. Ubi Romani ejusele- ttionem inteilexere, deječtis ftatuis Gregorii, illius erexerunt. Verum his, cacterispue ob immodicas exadtiones» Simomas, fcandala invifus feffione 12, Concilii Conflantienfis anno 1415. die 29. Maji de- pofitus fuit. (b) Sententiae in fe Jata? acquiefcens in arCem, in qua Joannes Hus detinebatur, deinde Heidelbergam abdučtus fuit. Ad pedeS Martini V. eleftl in laudato ConcOio anno 1417. die n. No- Vembr. provolutus,lacrymas ab omnium oculis ex- prefTit. Humanitet taitien exceptus Cardinalig de- canus fuit conftitutus. Id evenit anno 14119. quo anno die 22. Decembris Florentia obiit, pompa parum Pontificali abfimili in sede S, Joinnis Bapti- fts fepultus aeneo, marmoreoque monumento. CCVIII. Quo die inaugufatus fiierit Pontifex Martinus V. di&um nuper. (t) Nobiliflima Co luninem (l) Vide caput proximum. (c) Dicitur Quintut , cum. flt hujiis nomiftis III. quon.iata, etlam Marinus I. & Marinus II. a. pluribus Martini iiemen ds« Hjnantur, Berti* Breviarium, Tom. II. N 194 EccL. Hist. Breviarium lumnenfium gente ortus erat,- Cardinalis tit. S. Gre- gorii, ejusque nomen Otho. Conftantia difceHlt an. 1418. die 16. Maji. Audaces pueri nimium li- center fucclamarunt pertranfeunti. (d) Gilius (e) Mugnos Aragonenfis an. 1424. poft mortem Petri de Luna creatus Antipapa Cheronenfi, nomine af- fumpto Clementis Vlil. an. 1429. arrepta infignia de- pofuit, fuamgue Martino V. exhihuit obedientiam. Atque ita magnum Schifma extin&um eft, incce- ptum an. 1.378. in elečtione peračta Fundis Anti- papae Clementis VII, Deccffit autem MartinusV. Romaš an. 1431. die si. Februarii. (f) CCIX. Sedit poftea F.ugenius IV. id eft , ne* pos Gregorii XII. Gabriel Conduhnerus VenetuS Gard. tit. S. Clenientis. Pontifieum CalumniatoreS iuiffe tradunt, non Gregorii ex matre nepotem> led filium fpurium. In eum Columnenfes feditio- nem, Philippus dux Mediolanenfis bellum excita* vit. Roma dilcedens unionem Graecorum, utinaff diuturniorem, FJorentise convocato Concilio cura- ▼it. (g) ConcelTit autem naturae anno Pontifica- (d) Vidcajur Poggius Hift. Florent. 33. (e) Id eft, Aigidius, quem MartinusV. declaravit Majo- ricenlem Kpiicopum. Hincin Conclavi Vaticano extat h* c »ptimi Pontificis memoria : Martinu! V. Columna extinčt* Schi smete pacem Ecclejice peperit. (f) Martinus V. tam patienti fuit animo, ut cum fratres duos, unum pefte, alterum fortuito inccndiofublatumanii' fifiet, nullum dederit abjefti animi ir.dicium. Obiiffe die 4 0, Februarii, cum fediffet annos 13. menfes 3. & dics decem, F 1 " pebrochius, Pagius, aliique tradunt. At inBafilica Latera- .nenft extat hujus Pontificis aneum Sepulcrum, commeinori- tum quoque a Kaynaldo , a Ciaconio, a Csefare Kafpono, cum infcriptione; Martinus Eapa V. fedit annos XIII. menftj III. dies XII. Obiit anno MCDXXXI. die XXI. Februarii- Temporum Juorumjclicitas. Non arbitramur, ut inquit PaP f ' brochius, hoc epitaphiumtempore attritum, fuiiTeabaliq u ® infeliciter renovatum. (g) In Bibliotheca Vaticana fub Concilii Florentini piftaia legitur: Sugtnie IV. Pontijice Gruči, Ar meni, /Utliiopes ad Pid*' H/tr Secueum XV. Cap. I. 195 Js XVI. Chrifti 1447- vigefima tertia die Februa- Concilium Bafileenfe anno 1439. Seftione34, «. 2 5 ' Junii in eum difpofitionis iniquam fenten- Air* , - "\Tv\Tr in "PfoilH/irirmfifi^ Ce P r oinulgavit, & die 5. Nov. in Pfeudopontifi- e | e git Amadeum Sabaudiae ducem , Eremiti- vitam ducentem ad lacum Lemannum. Huic eUcis V. nomen impofitum. •j-l Rexit deinde Ecclefiam Nicolaus V. , fen Jj a ? as Card. Sarzanenfis Bononiae Epifcopus, edit , 0ni3eo medico, matre Fivizanenfi in iucem ter B ^ Nicoiai cardinalis Albergati , nune in- p r j n sat °s relati , caufa nomen ipfuni affumpfit. hw C p eS Re S«sque omnes illum tanquam fupre- fe Caput agnoverunt, eique etiam fe- fclix V. an. 1449. ad priftinam reverfus Mi 'colaus tranftulit ; decubintque IX. Ca . Apr.an Dotes ejusrefert nobile Bafilicse \ati tpitaphium: Cathedram Lunenfem in patriam fuami Hi L jiui- ta ' m ■ Q u i ,n i Nicolai Antijlitis offa, _ , siurea qui dederat jccula , Romei , tihi. 0 n J Gordonius , Guicciardinus. Videfis fatyricam in Alexandrum Epidolam , verfusque improbos in Hid. Pontificum Tom. 4. Maleficii etiam, & pro- pinati veneni, quo incaute haudo ipfe perierit* culpant Alexandrum plerique. Id tamen criminis diluere nititur Raynaldus. Lege Continuatorem Hid. Fleury libro CXX. num. I>.& feq. NosChro- nologiam adnotamus folummodo. Creatus ed an- 1492.° III. Idus Augudi, & fublatus e vivis anno 1503. XV. Calend. Septemb. (n) PATRI' (n) Quod ell in proloquio, Gemis irritabile Vatum, prsefer- tim in Alexandro Vl.vidimus zdimpletum. Nam de eodeffl Pontifiee Maximo legitur inter Jacobl Sanna/arii Carmina li¬ bro 2. Epigrammatum num. 29- Satyricum Epitaphium, qU0'J incipit: For:.:£is nefeis , cujus hic tumulus Jut. • Habetur ibidenj & duplex diftichon, quorum unius Hexam s ' ter eft 7 • Al ir um J vomuit ni £ rum poji fata cruorem alterius Seculum XV. Cap. I. 199 PATRIARCHARUM N O M I N A. Decimoquinto Ecclefiae Seculo ufque ad annurn 1453. quo an. Turcae Con^antinopolim expugna- runt, federimt poft Antonium IV. oui an. i 4 ° 3 - de- Cefllt , Callijlus II. Jofiph II. Exmetropolita Ephe- finus, Metrophanes Cyzicenus , Grogorius lil. Hieromonachus, & Georgius Scholarius appeila- tus etiam Gennadius eodem ele&us anno , quo N 4 Mahu- »Iterius vero, nam Pentametros exfcribere nolumus, Namen. Alexandri ne te fortaffe more tur.'] ®Xtat & aliud: Vifuram fe iterum Si-rtum eum Roma putaret, Pro Sixto Sextu;n vidit , £? ingemuit. ^ribuitur eidem In Tumulum Lucretiae infcriptio, anonnullis •alfo adtributa Pontano, Hoc jacet in tumulo, &c. preumfertur & Epigramma, cujusinitium, Vendit Alexemitr J c - Mac adnotamus, tum quia vulgatillima funt, & etiam a ■■'pirio in vita Pontificis Alexandri produčta lib. 6. pag. 373. ''metiam, utNovatorcs percipiant, a nobis vitia quorum- Romanorum Pontificum non denegari : quamquam, nifi novantes dideriis, & cachinnis ubiquc patcfacerent, '°neftius vidcretur ea prateriri filentio. Verum etfi Pontifices tiamhomines funt, & cireumdati infirmitate ; nullus tamen ’*°rum a reda fi.de defcivit, & plurimum Romana Ecclefla fir— ^Ratem, auftoritatemque commendat, quod nunquam eam Prritus fanftusdeferuit, etiamfi aliquando improboguberna- ^ Paftore. Vitiis, qua Alexandro VI. exprobrantur , cgre- *! a ejus fafta opponimus ; cohibitam fevcrioribus poenis fica- °nim licentiam, flatutos dies jus unicuique dicendi, decre- itivifitationis agrotantium tcmpus, contcndentium de novi jd“' 5 dominationeRegum , Joannis Lufitanise, & Ferdinandi dpaniarum Monarchia concordiam.innovationem confuetudi- s > mduda a Callifto lil., falutandi in meridie Dciparam, in- fliftum 200 Eccl. Hist. Breviarium Mahumctts Confhntinopolim occupavit. Praster* Biittuntur caeteri extorres , & vix Patriarchali C^' radtere infigniti, C A P U T II STNODI DECIM0QUINT0 ECCLE' .SIJE SECULO CELEBRAT^- P lenaria hujus Seculi Concila funt Pifanum, Cotl- Jlantienje , Senenfe , BaJUcenfe , & Florentincu Num priora quatuor generalia dicenda fipt, con- trovertitur : nulla de pofiremo haefitatio. De Pifani Concilii convocatione fadta an. i4°9- ilidtum eft capite fuperiori. Utriusque Coraniu- nionis Cardinales, Gregorii nempe XII. & Bene- didti XIII. ad hanc Synodum conveniffe , depofi- tum in illa Gregorium , eledtum Alexandrum V, exaudtoratum Ben odidtum , eo loči narravimus. Nulla Gregorin illata injuria , fiquidem juramen- tuni emiferat ahdicandi fe Pontificatu , fi id necef- fum 1’uiffet ad fchisma abolendum, demi(Tisquepre- Cibus invitatus ad Synodum nunquam voluit acce- fliftum anathema Librariis typis mandantibus Scrlpta ab Epi- fcopis non impetrata facultate, lata fančlione, quam ad analno 1501. num. 36. refert Raynaldus. Praetermitto comitatcffl, qua r>rinripum legatos ad fe miffos excepit , & praefertinj Angelam Palitianum , qui Senenfium nomine orationem jpfum habuit ; graviffimamque ejus ad omnes Reges exhof- tationcm, ut pacem colerent.nec de gerendo bello cogitar ent ' nifi adverfus Turcas fpoliis Chriftianoriim fuperbientes. F r0 " feilo iniqui dicendi funt, qui fummorum virorum, tenenu 11 !* m?xime Sacerdotii, aut Regni Imperiique faltigiujCjtaipiM 11 Titia, refte autejn gefta pisetettunt, * Seculum XV. Cap. II. zo i dere. Tnterfuere tamen Cardinales 'XXII. (o) Archiepifcopi XXIV. Epifcopi CLXXXII. AbbateS ac Theologi plus quam CCC. Fruftra adverfus Pi- famim Concilium depofiti Pontifices reclamarunt. Qui Generale fuiiTe negant, in hanc abicrunt fen- tentiam, quoniam non fuit a Pontifice convoca- tum, nec Concilio ipfo abfoluto fchisma ceffavit. Verum quia Alexandrum V. oranes tanquam legi- timum Pontificem agnofcunt, atque in fchismate aliis, quam Capiti, de cujus au&oritate controver- titur, committi debet 'Synodi congregandas facul- tas, non poteft Pifani Conventus firmitas oppu- gnari. (p) Perfeverante Schismate , Joannes XXIII. Ale- xandri fucceffor indixit Concilium Conflantienfe die Jo. Martii an. 1414. Inchoatum eft die 5. No- verabris anno proximo , prsefuitque Seflioni r. idem Joannes Romanus Pontifex. Adfuerunt Pa- triarchae IV. Archiepifcopi XLIII. Epjfcopi CLX. Abbates ac Theologi fupra CIX. nec non Romano- rum Imperator Sigifmundus. Damnatus Vicleffus & cremati Joannes Hus , & Hieronymus Pragen- fis, de quibus infra. Joannes Pontifex, qui pri- mum humiliter fcripto & jurejurando fpoponderat dimifTurum fe Ecclefire regimen , fi ad extirpatio* nem fchifmatis videretur neceiTarium , id pollea exenm de*rečtans , & dam e Synodo difcedens, deie&us eft adnotata fuperius die. Conflitutus tum Marfinus V. ac Synodus abfoluta an. 1418. die 22. Aprilis. Concilium iftud dicitur continuatio Pifani a Card Turrecremata. An fuerit Oecumenicum polt Joan. XXIII. dilceflum, vigeatque robur-Sef- fionis 4. & quintae, quibus Papa fubjicitur Conci- N $ lio, (o) Alibi numerantur Card. XXI. (p) pe Concilii Pifani anAoritats difpar , & oppofita eft C-lrilfirnorum gcriptorum fententia. Vide Kal, Safrum. i» Arch, Pifapisfub Akmanno Adimario } &c. 202 Eccl. Hist. Breviarium lio ^ haud leviš ed controverfia. Adverfus Ven. Bellarminum & Chriftianum Lupum affirmantem partem drenue propugnat Cl. Boffuetius p. 3. de- fenf. Decl. Cleri Gallic. lib. 9. Martinus V. Se(T. 44. Concilii Conftantienfis ha- bita anno 1418. die 19. Aprilis indixerat Concilium pro reformatione morum celebrandum Papiie, ut- bis in Infubria vetuftae. Inchoatum illud ed anno 1423. menfe Majo : fed paucis advenientibus ob peftiteram illicgraffantem luem, pod menfesduos translatum ed Senas. Confirmata ibidem Videffi- datum, Huflitarumque damnatio, & depofitio Pa* tri de Luna, ačtumque de Graecorum cum Latinis unionc. Verum temporis calamitas impulit Marti- num V. ut hac Synodoabrupta, proximo an. H 3 4 - die Februarii 19. indiceret Bafrfeenfem anno 14,? r- celebrandam. Senenfe Condlium inlitteris quoqu e Martini V. & Eugenii IV. dicitur Oecumenicum i fuit vero quoedam CondantienfisSynodi Appendi*- Sublato e vivis Martino V. Eugenius ei ftifa' čtus ratam habuit indi&ionem Condlii Bafileenfi 3 in finibus Helvetiorum. Inchoatum fuit eodem an- 143r. die 19. Maji, indičtaque prior Sedlo pro iP Decembris. Initio Concilium fuiffe legitimum,non ambigitur : fed nimiam fibi quibusdam arrogantib u3 au&oritatem , & cogitantibus Pfcudopontificem in* trudere vivente Plugenio, bello infuper interduce 3 Burgundum & Audriacum fervefcente , idem E 11 ' genius an. 1432. Conditutionibus , litteris, Leg 3 ' tisoue Synodum duduit diffolvere, indixitque an- 1437. Concilium Ferrarienfe. Ab eo tempore A e ' generans Synoius m conventum illegitimum ac f e ' ditiofum inique in Eugenium fe geffit, Seflion 0 praefertim 31. an. 1438.. die 24. Januarii. De F«"' ce V. Pfeudopontifice didtum fupra. Solutum nique hoc Concilium an. 1443- menfe Majo. Ferrarienfe Condlium Generale anno 1438. 9. Aprilis inchoatum ed. Florentiam vero anj 10 fequenti translatum , ubi prima Sedlo habita m* die 36. Februarii , podr^ina die 22. NovenibP ejiiS- Seculum XV. Cap, II- 203 p iiisdem anni 1439. Ferrarienfi & Florentino Con- cilio praefuit ipfe Eugenius IV. & interfuit Joannes Eilseologus Imperator Graecorum cum Jofeph Pa- triarcha C. P. ac permultis cum Latinis, tum Grae- Cis. Inter quos Ge Purgatorio, de Primatu Papse, de Azyirio adhibendo in Eucbariftia conficienda, de prsfenti gloria Sandorum, ac praefertim de pro- cejjtone Spiritus fandi a Filio, & de additione fada Symbolo particulae Filiopne , longa fuit difceptatio. Sed inita tandem concordia , cui & Grseci omnes fubfcripfere, uno excepto Marco Ephefino, qui in Graeciam redux complures ad Schifma inftauran- dum permovit. Subjicitur Synodo Florentinae De- cretum pro injiruclione Armenorum , non Synodi, led folius Eugenii IV. nomine infcriptum, irtpote edi- tum poft difceffionem Graecorum decimo Ca). De- cembris. Sed de Conciliis Oecumenicis , pro no- too inftituto , fatis multa. Cjetera ad difciplinam fpedantia commemora- do tantummodo. In Galliis celebrata fuere Rhemen- fi an. 1408. Senonetijc 1429. Ritv.ricen.fe an. 1438. Rotomagenfe anno 144'. Senonenfe alterum 148S. In Hifpania Dertofa an. 1429. Motriti 1473- To- hti , & Rondo, eod. anno , & Compluti 1479. In Gcrmania Colonio 1423. & 1452. Prago 1405. So- lisburgi anno 1420. Frijinga in Bavaria anno 1440. *n Anglia Oxonii 1408. Londini 1420. & 1486. & Haphniae , vulgo Copenhagen , in Silandia, vel Da- t}ia, an. 1423. Ad Clericorum & Monachorum di¬ sciplinam , ad beneficiorum collationem , moium* *i ue probitatem, nec non erumpentium errorum pra¬ vcatem, eliminandam, fingula pertinent. Conciliabula Bcncdicii XIII. Pfeudopontificis, eu Petri de Luna, Perpiniani an. 1408. & Salman- 1C3e 1410. ubi ille verus Ecclefise Pallor fuit de- ciaratus. Utinenfe an. 1409. quo Gregorius XIII. eu Angelus Corarius, etfi Piliš exaudoratus, cum raucis Epifcopis fchifma fulcire curavit ; atque °n(tantinopolitanum, in quo imperante Conftan- no Palseologo anno 1450. profcriptis adis Sy- podi 204 Eccl. Hist. Breviarium nodi Florentinae Gr*ci ad vomitum redierunt; htec, inquam, Pfeudoconcilia oinnino a nobis re- jiciuntur. C A P U T III. DE HUSSITIS , CJETERISQUE H^ERETI* CIS ŠEGULI XV. P raeter nefaria Vicleffi dogmata in Concilio Con- ftantienfi damnata SeiT. 8 .an. 14x5. die 4. Maji> Joannes Hus , & Hieronymus de Praga ejus difci' pulus eadem fere omnia dogmata propugnantes, vivi fuerunt combufti. Sumptum de Joanne fupplicium eod. an. 1415. die 6 Julii , ac de Hi«' ronvmo Pragenfi an. 14x6. die 30. Maji. Querun- tur Ijarretici , hos fedarum fuarum Patriarchas* quos *tanquam martyres venerantur , rogo fbi» c impofitos, & exuflos, etfi Conftantiam accefferint obtenta focuritatis fide, quam vocant Salvam Con- duch/m. Sed queruntur inique, & iniufte. Nam Jo' annes Hus neque a Pontifice , neque a Concili°’ ut ex ejusdem Hudi litteris conflat , fecuritacetf 1 ' iilam obtinuerat, fed tantum a Sigismundo, co ar ' Čtatam ad iter , hujusque incommoda , ad folut* 0 ' nem tributi, vel telonii, ut apparet ex litteris njj peratoris datis Spirae anno 1414. die 18. Očtobri • Cum autem centra promifia , & pačta , quibii fpoponderat fe judicium Concilii fubiturum, dif cs fiflet Conftantia , & in hserefi pod damnation«^ evafilfet pervicacior ; ipfius Sigismundi judu c°' ječtus in carcerem , merito pertulit pcenam V c \ 0t idite fuae. Hieronymus vero , tametfi a Synod iion a Sigismundo , obtinuerat Salvam Conducln ’ «juia tamen damnationi Vicleffi , dr Joannis confenfit, horum haerefim eiuravit Seflione deL fl , manona; palam poftea teflatus, fe fraude & <‘aciter id egiffe, ac in priftinos prolapfus err ° e fa frui non poterat ea fecuritate , quae ipfi c0 ^^( Seculum XV. Cap. III. 205 fuerat ea appofita conditione , ur jafitia fcmpcr [alva manerct , quantum Fides exigeret Ortho oxa. Videatur in Hiftoria Huflirarum Joannes Cochleus, & diflert. 7. hujus Seculi Nat. Alexander. Dogmatizavit Joannes Hus, Eeclefiam conflare ex folis praedeftinatis, carere vifibili Capite , Hte- reticos tradi non pofle feculari Judici puniendos, & neminem Saceraotum a praedicatione verbi Dei pofle ab Epifcopis, vel a Pontifice removeri, alia- que his affinia XXXIX. coraprehenfa articulis ( q) profcriptis a PP. Confl antienfibus. Circa Eucha- tiftiam tamen, Confeflionem Sacrdmentalem , In- vocationem Santtomm , & Purgatorium Joannes HUS nunquam oppugnavit dodtrinam Catholic* Ecclefi®, ideoque fruftra Hlius concordiam jadtant pofteriores hteretici. Orti ex HufTitis Thaborita, Orphani t & Calixtini. Piani ita appeilati funt a monte , in quem duce Joanne Zifcha homine ®que impio, ac ftrenuo, fefo receperunt, & cui Thabor nomen dederunt. Horuta quidam Orphani didti funt, quafi orbati patre, pod mortem ipfius Zifch® : qui oblit peftilcntia an. 1434. die 6. O&obris in caftro Prifcon , mandans, ut e pelle fua ad terrendos hofles tympanum con- ficeretur. Caliztini denominati fuere, qui commu- flionem fub utraque fpecie nccefiariam putantes, Calicis formam ubique pingebant, unde pervulga- tum diftichon, Tot pingit calices Bohemorum terra per urbes. Ut credas Bacchi numina foli coli. Prodierunt pariter er Gallia Belgica , & in Bo- tamiam irrupere novi Adamitce , nudi incedentes, addidfi promifcuis connubiis , in omnem exarde- fcentes libidinem, atque adeo inverecundi, utme- mora* (?) \ id. Continuat. Hift. Meury lih. 103. num. 74. fcemone Concilii XV. redafti funt a4 XXX, 2o6 Eccl. Hist. Breviarium moratus Žifcha dux Huflitarum illos gladio, flam> misque ultricibus deleverit. Quorum dux Pichar- dus nomine fe Adam ac Dei filium auda&er norai- nabat. Paululum modeftiores Fojfarii , qui adinftar brutorum promifcuam explebant libidinem in abdi- tiflimis locis fofllsque , unde fortiti funt nomen. Quidam demum e Viclefii fečta erumpentes ccepe- runt adverfus Padobaptismum infurgere , afierenteS regenerationis lavacrum parvulis inutiliter con- ferri, neque illo indigere filios e fidelibus pro- ereatos. Hsec de haerefibus tantum : nam errores a plu- ribus hoc Seculo absque pertinacia afTertos, quo- niam non coaluerunt in feftam, licet profcriptos, non eft loči hujus fingulatim exponere. (r) Cr) Errorum, quos prsetermittimus, auAores funt MatthsUS GrobonOrd. Prad. V. Nat. Alex. cap. a. art. 4. Manfredu* oj us d. Ord. V. S. Ant. t. P. tit. 22. cap. p. n. s. Alphonfus Tottatus , V. Rayn. ad art. 1443. n. 24. f K. nonnulli Carmeli- tse, Spond. ad anrtum 1473. num 13. Joannes Parvus ( Petit) de quo Gerfon tom. 5. edit. Dvpinii. Auguftini de Roma Aug. de quo Acta Cone. Bajil. SeJJ. 22. Laurentius Vallai apud Dominicum Rernium Sec. XV. cap.G. bc. Accedit Pom- ponius Lcetus, quem, fi revera, ut ajunt, abiečto Chriftia- no nomine Petri Pomponius dici voluit, & fi colebat Romu- lum, atque celebrabat natalem diemUrbis, non a fide ex- torreni dun<*xat, ve rum etiam idololatram vocemus oportet. %JP Seculum XV. Cap. IV. 27® C A P U T IV. RECENSENTUR SCR1PT0RES PRjECIPUI, qUl SECULO XV. PERTRACTA- RUNT DE REBUS ECCLE- SIASTICIS. Tnter plurimos illos, qui vertente Seculo XV. f* pientia honeftiflimum fibi nomen compararunt- Jheologicis claruerunt erudimentis ex Latinis qui, dem Petms de Alliacn Ambianenfis Card. S. R. E. <]ui pro fide Catholica in Concilio Conftantienfi *gfegiam navavit operam, editisqueexquifitislucu- Mationibus diem obiit in Urbe , cui prseerat Anti« | e s, Cameracenfi anno 1435. Joannes in paro agri- Rhenienfis, ubiin lucern editus eft, cognominatuS Gerfonius , ipfius Petri de Alliaco difcipulus, cum ^pientia, tum pietate confpicuus, humanis exem- Ptus rebus anno 1429. Auguftinenfes duo, (s) Pau- ‘ w Utineniis, a domicilio Venetus nuncupatus , & ■Andreas Bilius Mediolanenfis : quorum ille an. 1 43 8. 'fte vero anno 1429. natura- perfolvitdebitum. Tho - Valdenfis Carmeli ta, c tli us mors contigit anno * 43 i, celeberrlmus Fidei Catholica Propugnator, at que a nonnullis inter Beatos connumeratus. /o- S. R. K. Card. de Turrecrtmata , & Joannes Capreolus Grd. Praed. unus 1468. alter hoc quidem ~ e culo, fed incerto anno defunčfcus. NicolausS. R. R-Card. de Cufa, (t) qui deceflit anno 1464. S- Jo¬ annes d) Guilelmus Becchius Flor. Kpifcnpus Fefulanus obiit anna Henricus vero de Langejlein fl o rabat initio Secult, ^guftinenfis uterque. 10 Calumniantur quidam Heterodoxi, Cufanum in Conjedu- nnvijjimii d id us aJTerere, Pontificem Romanum effe Anti- ehrijhim. 208 Eccl. Hist. Breviarium snr.es a Capijlrano Ord. Min. cujus beati mors con* tigit anno 1456. & Gabriel Bi d , qui e vita niigra* Vit circa annum 1495. Ex Grsecis vero claruerunt BeJJiirion Archiepi" fcopus Nieaeniis & S. R. E. Card. qui obiitan, )47 2 - (u) Is pro Latinis decertavit invičte : nam Simeon TheJJalonicenJis , Macarii duo, unus MonaChus mon- tis Atho, altcr Epifcopus Ancyranus, & Georgia Scholarius , vel Gennadius C. P. ftudioie Grscoruni fchifma foverunt; atque Georgius Trape^mtinus , (*) qui fteterat pro Latinis, ad Mahumetis infanias de- fecit, luitque morte repentina poenam perfidiae. Illam vero Theologiae partem, quse fpeftat infti 4 tutionem morum, & vitam afceticam, magnopere ifluftrarunt S. Antonir.us Archiepifcopus Florent. Ord. Praed. S- Bernardinus Senen/is Ord. Minorum, S. Laurentius JuJlinianus Venetorum Patriarcha , J& cobus Mapnus Toletanus Ord. Eremit. £>. P. Aug. & Thomas a Kempis Canonicus Regularis. E vivis aU' tem prirnus excellit anno 1449. alter anno 144F tertius anno 1455. quartus anno 1463. ac poftremu* anno 1471- Sacras Conciones verfcis, fcfiptisque illuflrarunt 5 . Vincentius Ferrerius Ord. Praedicatorum, ad fu- peros translatus anno 1419. Nicolaus Auximanus Ord. Minorum lubJatus e vita paulo poft annum 1442* chri_/fum. Mentiimtur plane; capite enim 7. aperteloquitur de Antichrifto venturo paulo ante univerlile Judicium; d* quo agitur prosimo capite 8. 00 Falfo quidam obiiffe tradunt anno 1437. Fuerat Moni* chus S. Baftlii, qticmadmodum rjiJoriu Ruthenus Patriarcha C. V. qui obiit Romae anno 1463. (x) Alius a Georgio Trapeifintino, qU' obiit Roni® an.148”' dequoin App. De iilo Caveus in Seculo Syrroiali ad annu® 14*1. Ule, qui anno 14S6. deceflit, ante obituim amnii' m < qu* SeCulum XV. Caput IV. 209 1442. Auguftinenfes duo Florentini, Honuphrius Stecutus patriae Archiepifcopus, & Simeon Torna - quinci; quorum ille fublatus eft anno 1403 ac lite 1429. Nec praetermittendus Hieronymns Savona¬ rola Ord. Praea. in magna temporum calamitate com- budus Florentiae apno 1498. quamvis etiamnum di- fceptetur, an. Chrifti martyr, an PleudopropheU fit nuncupandus. (y) At Commentaiiis facras Scripturas illuftrarunt, praeter Alphonfum Tojlatum Epifcopum Abulenfei# mortuum anno 1454. de quo illud proiertur, Hic Stupor ejl mundi, qai Scibile difcutit omne, Thomas Anglicus Ord. Prsedicat. DionyJius Car- thujianus , Jacobus P ere% Auguftinenfis : quorum, aliis prstermiflis, contigit obitus, prioris an. 1403. •dtenus (x) anno 1471- & tertii anno 1490. In Hiftoriis infudarunt plurimum, qui fequuntur. Ineunte enim Seculo Chronicum ad fua usquetem- pora deduxit Jordanus de Argentina Auguft De Schismate inter Urbanum VI. & Clementem Anti- papam, & Vitam Joannis XXIII. luculenter con- fcripfit Theodoricus de IViem, qui retate illa florebat. Flavius Blondus Forolivienfis Romae Triumphantis libros decem & Romae Inilauratae libros tres edi- dit, praeter decades tres Hiftoricarum Romanarum, & librum de origine & geflis Venetorum. Flore- lum iit Bzovio. Prior fuit Marianus Florentini cccnobii S. nalli,nunc diruti, obiitque SuelTae eodem, quo Hierony- ■ 5 US crenmusell, anno. (0 Nat. A 1 ex. aitfloruilTeSccUlo XV. ineunte; & diftin- Suendus ab alio Thoma Eboracenfi: acnullatenus illiu C m« ■ncntaria cmn iis confundenda funt, qu» fcripiit S. Thomas boftor Angelicus. Utr ti, Bmvitrium. Tom- II. O 210 Eccl. Hist. Breviariuai bat circa annum 1440. fiquidem meminit Felicis V. Antipapae. (a) Ipfius Flavii Abbreviationes, Cos- mographiam univerfam, & Bohemorum elucubra- vit hiftoriam JEneas Sjtlvius Piccolomineus Senenfis > poflea Pius TI. de quo 1. cap. DeFIorentino Con- cilio pertradavit adv. Marcum Ephefium hiftorice, ac Theologice circa annum 144°- Jojeph F.pifcopuS Methonenfis. Res lui ipfius tempore geftas man- davit litteris circa annum 1460. Joannes Gobelinu! * a Secretis pra?hudati Pontificis Pii II. Baptijla Pla¬ tina Cremonenfis, quem Trithemius Bartholomdutn (?) appellavit, fcripfit de vitis Rom. Pontificum a Petro ad fua usoue tempora: fublatus eft anteni peftilentia anno 1481. Permulta circa id temporis c C-ra?co vertit, & Sandorum Vitas, aliaque plora ercaravit Ambrojius Calmadulenfis Ilcrcntinus, f' 11 Ordinis decus. . Jacobus Philippus BergomenfiS Ord. S. P. Auguftini Supplementum Chronicorum primo in lucern emifit anno 1485. non femel polten ampliavit; atque obdormivitproximo&ecu)o ,anno fcilicet 1520. Florel ant circa Seculi XV. exitum AT ar c us Antoniu. 1 ; Sabellicus, & Jcamies TritheiM U* Monachus Benedidini Inflituti. IUe univerfam W' ftoriam, & plura ad Venetos & Aquileienfes fp e ' dantia quatuor Voluninibus complexus eft, obiit' que Venetiis anno 1506. Trithemius de illuftribu* viris Germanis, &Ord. S. Benedidi, de Script°' ribus (a) Obiit Romat anno 1456. (b) 'Bdrtholomai.m item dixere Voffius , Bxlus, »lii- illo Sanazarius: Ingenia 0 moreš, vitasgue obitusquc notaffe Pontificum, argutit lex fuit hijlorict. Tu tamen hitic lautce tracias puhntnta culincC. Hoc, Platina, ejl ipfos pafcere Pontijices. Nimirnm fcripfit quoque libros X.de tuendavaletuiine-b?° pinajcientiu. Extat in cdit. Lugdunenli amio 154 1 -P°ft ba- Ceelii aipicii de re cuhnaris. Scripiit & alla plura. Seculum XV. Caput V. 2 it tibus Ecclefiafticis, variaque Monafteriorum Chro- Mca, niiffo Stegonographiae Opere prolcripto; ac decelEit anno 1519. (r) Addamus nonnullos ex illorum clafTe, qui Jus Canonicum excoluerunt Joannem Je lAgniano Me- diolanenfem, Petrum de Ancharano Bononlenfem & Saldi auditorem , Antonium a Butrio , Francifcum t Zabarellam PatavinuM, ex Archiepifcopo Floren¬ tinci S. R. E. Cardinalem, Ioannem de Imola, Feli- Hm Perrarienfem, & Andream Barbatium Siculum. joannem Cardinalem de Turrecremata , qui Juriš etiam Canonici peritilUmus fuit, commenroravimuspaulo fupra. CAPUT V. IMPERATORUM SERIES , SANCTORUM- QUE NATALIS DIES. E xtinčto Imperatore Occidentis Ruperto , (d) ' eleftus eft Sigismundu .3 filius Caroli IV. & (ra- ter Wenceslai. BixinuisRupertum vita funčhim an- Ho 1410. XII. Cal. Junias: eledlio autem Sigismun- O a di- CO Joanes Annius Viterbienfis , de quo plura Nat. Al'ex, trt. 6 . num. 32. videtur permultis edidiile falia commenta. Vide Voffium de Hift. Lat. S. AntonuuArch. F) orentini,quifcripfit Svmmam Hiftorialeiil tomos tres diftributam , paulo antea meminimus. (d) Diximus fuperiori Secuio Rupertum fatls ceffkTe Op- penhemii in inleriori Rheni Palatinatu, fcpultum vero Heidel-. kergs, in A\de S. Špiritu«, quam ipfe erexerat, Sc ubcrs proventu dotaverat, ubihoc illi appoiitum Epitaphium': RU* d’UHTUSVux Haynrice,C9mes Mani.l’aiatinu.s,Komanoruin liex, jujlus 212 Eccl. Hist. Breviarium di contigit anno 1411. XIII. Cal. Aprilis. Inter^ fuit Concilio Conftantienfi; ac diuturnum adverfus Huflitas bellum gefTit, interdum iiniftro eventu« lis tamen arino 1436- devičtis, fuum Bohemis re¬ ginim ingreffus effufiflima populi laetitia & acclama- tione , diruta ab haereticis templa inftauravit, ex- fpoliata facra fuppelleftili inftruxit, & violata, redi* tuto Dei cultu, purgavit. Solo haereticos in pet' fidia manentes juflit excedere. Ipfe occubuit die 9 - Decembris anno 1437. Varadini tumulo conditus (<)• Inauguratus deinde Sigismundi Gener , & fili* eius Elifabethae maritus Albertus II. Aultriacus. vitafundus anno Chrijii 1410. (O Sigismundum iniifle foedus cum Hclvetiis annol47j; traditur in Additamentis ad Cluverii Geographiam lib. 2.cap 1 ' te 17. ajoanne Bunone. Mendum irrepfiffe, & legendumi! B '^ 1444. Foedus illud a Maximiliano I. abruptum, renovai", 1 ^ eii anno 1511. ab eodem Imperatore. Znovmte, Z.naim . ‘fj Moravia defun&us, illuc profetfus, ad Filium, Bohemor' 1 *’ genti diffidens. Obiit vero prsdifta die 9. Decembris CquW 9l ° ajunt 80 anno aetatis 70., HungariciRezni 51. Bohemici ll- Romani 27. Inde magnifico regiotjue apparatu Varadinu* 11 translatus eft. Quidajn Germani® Scriptores interRupertum & Sigisin' 1 ^ dum reeenfent Impcatorem Joiocum Moravi® marchionO’’; filium JoannisKenrici fratris Caroli IV. At is a folis Epi ft<> j pis, k a Si j ismundo patruele fuo fuffragia retulerat, neq ut ' corona infignitus ert unquam. Ineptum fuilte ad res gerenda 9 ’ ac fexto menfea morte Ruperti funftum vita Eruns, vuJ»' Bruni, Aincas Syivius, aliique CciipIeriUU. J Seculum XV. Cap.V. 213 •vit ad officia. At recedentibus e Servia Turcarum copiis. Albertus Buda reverfurus Viennam anno 1439. die 26. Očtobris in itinerc dyfenteria extin- ftus elt. Imperavit diutius, nempe annis 52. Frldericus III. Auftriacus, elečiusFrancofurti anno 1440. die Martii. Natus erat Ernefto Auftrise Duce, Im- peratoris Alberti II. fratre patruele. Quoniam a bello abhorrebat, eoque imperante regnavit fumma in ejus Imperio pax, quamquam marte alibi ferve- fccnte; adeptus efl: Paeijici cognomentum. Eleo- noram filiam Rcgis Lufitaniae anno 1452. fibiin ma- trimonium copulavit, ac fimul cum auguftifiima con- juge imperiale diadema fufcepitaNicolao V. eodem anno die 17. Martii (/) Fnderici adfcribitur mo- Hitis, quod Felix V. Antipapa fponte Nicolao fefe iubjeceiit, eique reconciliatus creatus fuerit S. R. E. Cardinalis, & Apoftolicae Sediš in SabaudiaLe- gatus. Operam dedit, ut Maximilianus ejus filius conftitueretur Rex Romanorumdie i7.Februariian. '486. & anno ipfo die Aprilis decima redimeretur Aquisgrani coronaCaroli Magni, Segoduno, ideft, Norimberga, afportata. Suprenu autem Frederici diss fuit Septembris feptima (o) anno 1493. E.en- tiae in Auflria fuperiore Viennam inter, ac Ratis- bonam. SuccefTit itaque patri Alaximilianus, qui tenuit imperium usque adannum Chrifti 1519. Anno 1494. cum Carolo VII. Galliarum Rege pacem firmavit, anno 1496, in Italiam irrupit anirno expugnandi Nea- polim: Liburno ciaffem admovit; fed ja&abs tem- Peftate navibus, rediit re infedta m Germaniam. Eujus Csfaris bella confignanda funt Seculo deci- O 3 mo (J) Platina inquit, die XV. (?) Ita in Hift. Kom. WT. De-Chrares tom. 2. pa?. 27J. Vontinuator Fleury libro 117. num. 66 . & alii. CaWifi06 tamea mortuum inqnit die 19. Augufti. 214 Eccl, Hi$t. Breviarium mofexto. Obiifie enim anno 1^19. nnper dix‘mu*. Eies eius en.ortualis duociecima Januarji: iocus mortis Lentia, fepulcri Neofladium. (k) Ex priori nxore Maria lilia Carob dud« Burgundije (ajterara enim poft illius mortem duxit, Blanchamfiiiam Ga- Jeatii Ducis Mediolanc-nfis) fufoeperat Fhilippum Auftriae Archiduccm, partem Caroli Qvinti, Quid vero de Imperio Grsecorum ? Obierat Fmtt- ji vel Palcolofus anno 1425. die 20. Julii. Imperium tum accepit Joannes lalsologus II, nlius Iinamie- Jis, & Irenis, Is cum Amurathe Turcarum Sultar.o pacem iniit anno 142G Joannesifte Falaeoiogus, culi fnteriuit Florentino Condlio, mortem oipetiirdie 31. O&obris anno 1449. Ei fucceflit CcnPantm* jDrapajes Joannis FaJaeologi f. ater (j), & e Manue- le natus anno 1403. Imperante Conflantino Regb civitas C.P. expugnata fuit ab Amurathe Il.Hegv« J57. anno 1453. aie 29. Maji. Cjpfo Conflantino. dum firenuepugnabat, a grcgario milite Turca, ftin* ditus deletuni efl imperium Gracorum. Quod fi tempora fupputentur ab anno dedicationis UrbiS C. P. fa&a a Conflantino Magno, videlieet, ab anno /E. V. 330, invenietur Imperium Conflantinopolit* pum ftetifie annis MCXXJ1I. a Conflantino furda* tum, ip Conflantino alterp cxtiučtum, (A) Impe* rium (h)Levtia, feu I ertium ; vulgo Lintj, mctropolis Auftri* iuperioiit, duabus munitaarcibus, & amio 174 j. a Gallis e,t ' pu^nata, recupcrata autem anno 1742.ab Imperatorelrancift 0 1 . Tveoftadium, Keujlad. qv.Q nnjr.ine ali® quinquenotanturii f ' tes, in Auflria, prasvalida arce,armamentario , vivarioque ' n ' figni exorratum, captumanno 14S5. a Mathia Corvino, iedit** | rum ad Auftrucam ditionem redačtum. ( 7 ) Gravefon in VI, Tabula Chronol. fuccelT. Tmpp. Orit®" tis nem, 129. ait Covjiantinnm fuiffe fiiium Joannis Volaolog * 1 ’ non fratiem, caeteris Hiftaricis itpugnantibuj. (I) In ex.pugnatiorc C. T.cafafunt quadvaginta honii«® 1 ® mini«: caput Cor-fianti-i ablcilTuBi, & infixu*iiancce- St- Secijeum XV, Capvt V. 215 n 1111 * f ]uoque Romanum, quod incccpcrat in Augu- ]j°Tr everfum , diftum eft in Hiftoria Secu- v • capite 5. Regnum, quod manet inseternum, & con- j. It: » ut Daniel cap. z. prsenuntiavit, omnia alia v£ na ’ perpetuo obtinendum tranfierunt feeculo XV. cent ^tl SS. Antonini Arch. Florentinorum, Vin- V l t'r ^ ey>cy ii ’ Bernardini Senen/is , Joannis a Ca- f eiT1 ' v>0 ’ & Laurentii Jujiiniani , annum emortua- itifli^ r3ece ^ en ^ ca P lte commemoravimus. Carolus fula ;« 0r EremitarumS. Hieronymi in montibusFe- k an( i ( ls Oprtem obiitanno 1419. _ _ , , & anno 1463. Ale- Co^f e t !, va Anguftinenfis. Martyrii v r ero palmam . *" un t anno 14S8- Eugenius Hibernus Ord. SS -f ■ luni f S .i .»us; anno 1460. Antonius de Ripolis Ord. «ioi! d anno Andreas Chicnjis : anno 1475. Si- Ci<’f r ul us Tridenti a Judteis crudelidime excru- ah 2 )&an n° 1 479 - Fideles complures Bo- % »Mtis, quorum&annisinfequentibusfue- '? ?dium Catholics fidei enecati. &an- 4 lh er V ori fefforum adepti funt aureolas Nicolaus fis an jflrz Carthuf. S. R. E. Card. & Ep. Bononien- lat enf 0 ‘ 443 . Ludovicus Card. & Archiepifc. Are- •457, 14^0. Ambrofm Florentinus Ang. an. MCeji u „ 1 . Cus Crd. Minorum anno 14*3. Jacobus ^nenfis n jU j de £ : n 0rd - anno 1476. Joannes Sahau- ^frate -P- Auguftini anno 1479- eiusque ’»ir« s c j 1] r Antonius de Amandula anno 1450. Ca/i- ailac horit ^ Uan ' $ anno Nicolaus Helveti« » an n° 1487. Antonius Aquilanus Augufti- 0 1 494 - aiiis 1480. fed hicfuit annusemor- O 4 tua-' c tr e ’, ^ lt . r onae, virgines, pubres, diPP^Vrasfiris' coni'ix A filij. B ptlma -tesque immaniflinve dilTefti- ^ & in fruft* *££"**■ in convivium, pal»m eonftupB « lfa ' Vide Sabcllicum, Orefferutn, Leonclavtum. vfeus mtty.iumadverto,V^enfeM fc®^J^ U^ v ‘t eruditus Anonymus DiffcrtMioJ« Apoio.e - edit*. Tridenti anno 1747- 2i6 Eccl. Hist.Breviarium tališ B. Andrea de Monte Regali ejusdem ti, Ohoros Virginum procedentium ad Agni nup fl ‘’ duxerunt anno 1433. Lithvini Bitava: anno i 44 ' - reformatrix Clarilfarum Ccletta Corbejenfis; & a*?' 1463. Catharina Bononienfs: (m) anno 14 97 ' L,- ronica de Binafco Auguflinenfis. Matronis 1 dnisque praebuere praeclarum fan&imonise exer ^ pl um Frar.cifca Romana terris erepta anno U 4 °- 1 Rita de CafTia fančtimonialis A guftiniana, ^ fuperos evolavit arino 1443. In libro Vitas 3 “° r eomplurium fcripta funt nomina. CAPUT VI. AD ECCLESliE DOCTRINAM, AC PLINAM SPECTAJVTIA- E x conrmendatione haerefeon, de quibus c S‘^y. cap. 3. colligitur, quaenam fuerint Seculo ^ confirnrata Fidei Catholicae dogmata: Ecclefia 111 ^ confhre ex folis praedeftinatis, effe vifibilem, ^ bere conftitutum a Chriflo, no.n a Csefare, c ‘ 1 A uS , id eft, Pontificenr, hunc, licet perditis rn ° r t - ulJI , effe fucceflbreni Petri, habere poteflatem d & facultatem concedendi Indulgentias; Sacr torum feptenarium effe numerum, in Euchap -0 a (1 er ta m a Catholicis tranfubjiantiationem . 111 n verum offerri Dco facrificium , neceffa rlU ^ effe fsngulis commrnionem Calicis, promile 1 "^/# cubitum effe illicitum, aliaquc Roman®. ^uf 1 ftatutaad fidem, moresque fpedantia effe 111 [te¬ te ac firmiffima, prsecitata haerefum proff rl P c rum, iterumque luadet. Abuf uS jtcre :!ati ioJ>' fltl* C«) S. Caf}:art na V,ononienF,s fcripfit libra® aliaaue commejnorata a Vadingo. Seculum. XV. Cap, VI. 217 Abufus plurimi decr^to Svnodi Bafileenfis anno 1444. fuerunt fublati, & eradicatse qu sedam Fratrum Mendicantium opiniones, afierentium, Parochos non teneri feftis diebusMiffas infuis Paraeciis audire, vel celebrare: morientes in habitu Fratrum Minorum Purgatorii pcenas evadere : Mendicantibus fas effe confefiionem omnium audire, & pcenitentibus im- pend r re abfolutionem, facultate nec obtenta, nec petita ab F.pifcopis; atquc his nefas efle aliquorum criminum, prseter cafbs in Jure expreffos, abfolu¬ tionem fibimet refervare. Cum multorum fcandalo nudita? funt intempeftivae quaeftiones, nimio exagl- tats fervore, ut Joannis Parvi de ličita Tyrar,no- rum occifione, & quaediu viguit inter FratresPra- dicatores ac Minoritas, de feperatione divinitatis a Chrifti fanguine in Parafceve e corpore effufo. Verum inflitutis rcgularium amplitudo, & de- cor accertit. Etenim anno 1419. (n) S. Bernar- dinus Senenfis ad rigidiorem vivendi formam revo- cavit Fra f res Minores, unde nuncupati fmt Cbfer- vanres. Ciftercienfibus non procul a Toleto.amlo 1425. priftinum indidit Spiritum Martinus Vargas. Francifca Romana Moniales, quae Romse vocantur Turris Speculorum, inftituit anno 1433. fub regula Monachorum M. Oliveti. Ordinis Minimorum an. 143< - fundamenta pofuit S. Francifcus de Paula. In Auguftiniana Familia anno 1444- (o) inftituerunt O 5 Con- (»?) Dus Congregatloncs brevitatiscaufaprjetennittuntur, Cattonicorum Begularium, abEccleffa S. Donati in S copeta nomine Scopetinorum , Seculo ineunte inftituti a E. Stephan* Senenfl Ord. EVem. S. P. Auguftini. Et Congregatio S.juftince Ord. S. Benedi&i, i'ub initio paritev hujus Seculi mftiiuta Patavii. Eremitarum montis beiulaiu meminimus fuperiori capite (o) Dominicus Ant. Gandolpilipag. 231. difs. Hifh deCC. Script. initia hujus Congreg. refert ad annum 1439. Gcorgivm Crcmonenfem au&orem principera facit. Hune piuresfGrave- kn etiam, ac aofter Elorez ) falfo appeUint Gregorin*. 2 i 8 Eccl, Hi st. Breviarium Congregationem Infubricam F. Joannes Rocehus Pa- pienfis, & B. Georgiiis Cremonsnfis, curante Ge- rardo Ariminenfi Priore Generali. Congregationem alteram, S. Marke Conf.lationis mmcupatam, in- ftituit anno 1473. B. Joannes Baptifa Podius Ge- nuenfis. Clerici Regulares, quos Barnabitas vo- cant, propagari cceperunt anno 1484. Ex pluribus Ordinibus Equeftribus duos nobilio- res commemorabo duntaxat, nimirum Felleris Ju- rei, & .s; Alauritii. Frimus audorem habuit Phi- lippum II. Burgundiae, & Brabantia; ducem anno 1430. alter Amadeum VIII. ducem Sabaudiae, de quo in fuperioribus plura, anno 143.4. Relati folemni cseremonia inter Sandos fuenmt ab Eugenio IV. anno 1446. (p) A 'icolaus 'Polenti- nvs: a Nicolao V.. anno 1450. Bernardinus Senen• Ji s : a CalIixto lil. anno 1455. Fmcentius Fene- rius, & anno 1457. Ofmundus Ep. Sarisberienfis-' a Pio II. anno 1461. Catharina Senenfis: A Sixto IV. anno 1481. Berardus, aliique fratres MinOres, anno 1220. martyrium perpelfiMarochii: an. 148-' Eccleliae Dodor Bonaventura , atque ab Innocentio VIII. anno 1485. Leopoldus Auftriacus. Annum Jubilaei, quem Bonifacius VIII. fingulis annis centenis, Clemens VI. quinquagefimis, & Urbanus VI. trigefimis tertiis, ut alibi aiximus, (3) ftatuerant efle celebrandum, Nicolaus V. rurfuS ad annos quinquagefimos revocavit, & Sixtus IV. ad XXV. ut fervatur hadenus, coardavit. Celebra- tus eft itaque anno 1475. Rofarii B. M. V. devo- (p) Nieolaus inter Sanftoi relatus efl: die 5. Jimiiinfcfto Pentecoftes. Sumptum ab Auguftinianis faftum exceffifTe fb« 1 ' mam anreorinnquinque mille fcribit quoque Ciaconius. E*' tat inter Euganii IV. numiftnata unum cum infcriptione, bjtco- lai Tolentinatis Janciitas celcbris rediitur, Sic triumf kant E' e * u <&) Sec. XIII. & XIV. cap. 6. Šeguli Pecimi Quxnti &C. 21 9 tio auftore B. Alano c'rea annum 147.1- coepitar. dentius exerceri, & propagari, ut conftat ex lau- dati Pontificis Sixti IV. Conftitutione ig. A P P E N D I X SIVE RERUM ALIARUM JIISTORIC ARUM. COMPLEXIO. A Regrm nominibus, & ab imperio Turcarum hanc Sy)Iogen aufpicamur, bellorum exitus, eventus alios, & litterarum fortunam fubiicientes. Galiiarunt Rex Carolus Vil, an.CIir. 1422. migravit e vita. Huic fucceftit Carolus Vil. an. 1461. "fum re- gnavit Ludovicus XI. ?d annum usque 1483. De- inče Carolus Vlil. usque ad annum 1498. regnum adminiftravit. Succeflor ejus Ludovicus XII. an. 1,115. cum mortali vita terrenum regnum abfolvit. In Hifpaniis poft Henricum III. qui obiit anno 1407. Caftcllte, & Legionis regnum gubernarunt Joannes II. & Ilenricus IV. Ko autem absque vi- rili prole defunčto, foror ipfius Ijalella nupta Fer- dinando V. Principi Aragonenfi, & Regi Sicilije. Ita ex duobus regnig Caftellae & Aragoniae una Hi- fpaniarum IVlonarchia tafta eft anno 1474. Ferdi- midus autem V. migravit e vita anno 1516.. Re- gnaverant vero in Aragonia ab anno 1410, Ferdi¬ nanda Alphonfus , & Jonnnes prteter Ferdinandi V. cui nuptam diximus UabeRam: atque in regno Navarra; poft Carolum A 'obilem Blanca F.leonora nupta Gaftcni Comiti Septumanorum, five Occita- ni x, Francifcus lu-iicnjis nepos Gaftonis cognomi- natus Pluebus, atque Catharina item Fuzienfis, qua nupta Joanni Alberto, efiam regnum Navarrenfe anno 1 s 1 s. conjunftum eft Monarchico Hifpaniarunr Pr in- 220 Seculi Decimi Quinti Principatui. Ludtanise regnum pod obitum Joan* nis L adminidrarunt Eduardus, Alphonfus V. Jo- atines II. & Emanuel 1 . cui anno 1521. fucceffit Joannes III. (r) Bajazethe a Tamcrlane devičto anno 1402. die a8. Julii, Turcae attriti, & principe dedituti a Grs- cis Condantinopoli, quam obfidione vallaverant, fuerunt expuld: atque Tamerlane ad indos rever- fo, pneficitur Ifa Bajazethis Filius. At is a fratra Emir - Soleimane , feu Solimano I. belJo vincitur, & oeciditur. Solimanus Moufa fratre laqueo perimi- tur anno 1412. Eodem mortis genere ab altero fra¬ tre , nempe Mahumete, Alouja toilitur e vita. Ma- humetes huius nominis I. anno 1422. debitum natu- rs perfolvit. Ei fuccedit Amurathes II. qui non femel a Scanderbcjo bellis lacaditus , anno 1430. viram, imperiumque dimifit. Iroperium deinde oc- cupavit Alahumetes JI. dominator Afiae, duorum Imperiorum, C. P- ac Trapezuntini everfor, anno tandem 148J- & ipd: fato pcremptus. Huius filiys, & imperii hrres Baja^ethes II. a proprio filio Seli¬ mo armis coačtus cedit imperium, & ejusdem filii opera veneno extin418. feditione Parifiis, interlečta fuerunt apopulo fere duo millia ftudioforum adolefcentium. Genua anno 1423. expugnatafuit a Philippo duceMediohr nenfi. Veneti cum Florentinis anno 1427. jundti funt fadere. Joanna puella Lotharingias arm$ in- duens anno 1428. & Gallis auxiliares copias addu- cens, ftrenue pugnavitadverfus Anglos, fed abhis capta anno 1439. viva combufta fuit Rotomagi. (s) Genuenfes anno 1434. fefe vindicarunt in Iiberta- tem. Galli anno 1436. receperunt Lutetiam Pari- fiorum, O) Anno potius 1430. capta Compendii, vulgo Compiegne. bifta Joanna cC Arckh, & puella Aurdiuuen/is, Ejus pauia t>Qmrerny. 222 Seculi DEcmi Quintx iiorum, quam occupaverant Angli. ( t ) LaurentiuS jMediceae Gentis decus, litterarum Mecoenas & priiv ceps patriae (ajobiit Florentiaeanno 1492. quoanno Chriflophorus Columbus Ligur novum Orbem Hi- fpanis & Lufitanis aperuit. Americus item Vefpu- tius Florentinus anno 1497, euartam illam Orbis partem invenit, qua* * ab illius nomine nuncupatul America. Addamus de Litterarum incrementis perpauca, Patrocinio praslaudati Laurentii Medicei complureS fuffulti, ingenii fui vires cxercere fiuduerunt. HoS inter celebrantur Chrijlophcrus Landinus, Jnpelus Politianus , Laonicus CalcondyIas, Marfilius FicinuSf Joarnes Lafearis , aliique. Chriftophori ignoratur annus cmortualis, fed eius in Danthem Commen* lariaprimo in lucern prodierunt Venetiis annouBT* Obitus Folitiani confignatur anno 1494. Florebat Chalcondylas circa annum 1484. Joanr.es LafcariJ a Laurentio miiTus in Grseciam, ut rariora MSS. perquireret, magnopere in Etruria per Idemtempti 9 Grsecarum Litterarum cultum promovit. Marfilii Ficini immortalis fpiritus ex angufiiis c^rporis exiit *nno 1499. Ad Mediceas sedes, tanquam ad Mufa* rum afceterium, etiam convolarunt vir futnmus Aj' molaus Barbarus Venetus , & Ingeniorum pheeni* (x) Joan- (f)QuibusdaminWeftphalia deficientibtis ab Epifcopo Co* lonienfi anno 1446. ad Adulphum Clivenfem Principcm, inž 6 ' *i»fe adnotatum. tempu* verfu IL Pfalmi 31. NoLTte fini slCVt eqVVs, © MVLVs, bVs noti efl InteLLeCtVs. Cu) I.aurentius filius fuit Petri II. Medicei & frater Infaftione Pa^orum interfeftianno 147S. difcipu'us Gent« 1 * Arretini, atpater Petri, qui ei fucceflit in patri* re?im'»c» t joannis, qui ad lummum Pontiftcatum alceadit affai"? 1 »oiuiae Ueonis X. A P P E N D I x. 225 (* *) Joannes Picus Mirand ulanus , ambo extindti ar.no 1494- Atque hi eruditione claruerunt omni- gena, Adde Joannem Aventinum, Gerardum Mer- catorem , Jttlium C it faran Scaligerum , Joannem Sleida- num, Joaehimnm Camerarium , Georgitm Fabricium * Raphaclan Volateranum , JVolphgangum La^ium, tfjc. Quaslibet autem facultates exornarunt peculiari ratione viri dodiflimi. Nam quis de Latina Lingua, & de eloquentia plus ineruit Ambro ji o Calepino , (y ) & Laurtntio Valla '1 Ambrofius Auguffinenfis, au- &or dičtionarii, quod omnium teritur manibus, ex Bergomenfi tamilia Comitum Vailis Calepiae , ex qua cumipfi, tum Latinis Lexicis deprompta eft ap- pellatio, ad annum 1511. pervenit. Florebat eru¬ ditione, & eloquentia circa annum 1460. & toto deinceps vertente Seculo foannes Jovianus Ponta- nus. Laurentius Valla decefTit Romae anno 1465. fequenti epitaphio in /Ede Lat ranenfi cohonehatus. Lavrens Valla jacet , Romane gloria lingua ; Primus enim docuit, qua decet , aru loqui. Excelluere Oratoria arte Jannotius , Manetti Elorentinus , Bartholomaus Facius Genuenfis, & •Aupujlinus Dathus Senenfis; de quibus ait etiam Caveus ad annos 1440. 1450. & 1460. Sola Flo- fentia tres Hilloricos percelebres prte caeteris pro* duxit, (x) Jotmnes Picus natus A. 1463. obiit anno setsitiS tuše 3 ** *ondum exa«ao, eique infcriptum Epitaphium: Joannes ] icet hic Mfandula. Caiera norunt Et Tagus , 0 Ganges , forjan £3 Antipode s. ?hilt Picus die XV, Cal. Decembris , qno die Florentian* ^žteffus eft Carolus VIII. Rex Galliarum. (y) Ambrofii Calepini diftionarium in lucern primum prodiit 1504. unde editio mani 1509. dic*t» aEgidi* Viteikisaa s. aoa pr«na- 224 Seculi Decimi Quintj. duxit , Pop g i um Bracciolini , Matth/eum Palme- rium , & BenediSum de Aceoltis: Aretiuni L-O- jitrdum Brunum : Chienfis Infuh Leonardum /"' Jlinianum. Contigit Poggii obitus an. 1459. Pal' merii simo 1475- Benedičti anno 1466. Brunus de- ceflitan. 1443. autfequenti: Juftinianuspoftan. 14^3* Notatur autem Poggius Epigramate Sannazani » (%) quod Fiorentinorum difcordias praet rierit fi- lentio; & Palmerio (a) quoniam docuit Pithago* ricam animarum transmigrationem. Leonardo Bru. no in Florentino S. Crucis Templo eredtum fiitt cun) epitaphio (!>) marmoreum fepulehrum, atque in ejus funere eloquenti'Timani habuit orationem praelaudatus Jannotius Manefi. Synchronus iis ruit Hugolinus Verini , qui Florentiam perpolito Carmine illuftravit , aliaque plura metro conferi* pfit. (c) Hoc demum Seculo de rerum inventions fcripfit 09 A&ii Sinceri San. de Poggio Epigr. Dum patriam laudat , damnat dum Poggius hoji on, Nec malus ejl civis, nec bonus Hijloricus. C a) De Palmerio Hugolinus Verinus lib. 2. Illuftr. FI. Tu quoque, Polmeri, quamq'».m te ceperit errot Spirituum, haud parvo es celelrandus honore. (b ) Infcriptio ad Leonardi Aretini Sepulcrum in Tempi« FF. Minorum Conventualium Florentia: Poflqu(mt Ltonarius e vita mi pravit , Hiftoria la¬ fet , Eloquentia muta ejl % ferturque Mujhs , tuni Grxcas , tum Lotinos lachrpmas tenere non po* tuijje. 00 DePoetis Mapluzo Veg/o, Angelo Polidano, Prancifco Phi- itlpho, & laichtfelU Marullo, tjano 1 . Andreapolitana anno 1431. Valentina anaio 1443. «anneteniis an. 1460. &. Rollochienlis an. 1490. Berti, Ertyia>ium, Tom. JI. P 226 SeCULI Decimi QfJINTl, &c. pographicse inventio. Hanc Hiftorici referunt annum 1440. & audorein faciunt foannem Gottebf' pen Argentorafenfem , commorantem Mogunj 1 *' Hanc artem Sixtus Rufmger , & UleLtricus % ou io a Germanus circa annum 1470. Romam , ac Neap 0 ^ lim traduxerunt. Exercuerunt illam primituS nes Fuji , & Petrus Scoeffer item Germani. In lias primum intulit circa annum pariter 147°* ' J . ricus Gering Conftantienfis. Ad periodičnem * _ duxere Venetiis circa annum 1500. Aldus N' mtius , & Parifiis Robertus Stephanus. Antiqui° r “_ libri , qui absque loči, & Typographi nomin e veniuntur imprefli, funt Pfalmorum Codex an> l jg Rationale Divinorum Officiorum Guilelmi Durandi 3 1459. Catholicon Joannis Bladi de Jamta an- Decor puellarum an. 1461. Biblia Latina an- H,'. Moguntis autem cum nomine Joannis Fuft> Q\ c e- ved 1 ?' tri Scoeffer impreffum fuit an. 1465. Opus ronis De Ojficiis. Qui artis tam praeclars inv-' ^ nem Germanis invident, ajunt apud Sineni e ®v S) Mexicanos ante plures annos obtinuifle : . ."Lim quos laudavi, artem iitterarum fuforiam, f°’,■ fj- notasque, & didiones, ac pagellas conjungeno cilitatem, non poffumus denegare. G) (e) De artis typographic* inventore Aprutinus jj-pitcop 1 ,uJ ; Imprimit ille dle, quantum non fcribitur anno> Et quidum illius cevi Teutonicua : Nuper ali ir. geni o Rhename gentis & ar te Librorum emerjit copia larga nimis. Et qui e divitibus vix Regi obvenerat oli' n ’ Nune liber in tenui cernitur ejfe čaja. . < 2 ‘i.e doclos lat uit Gnecos, Itdosque pen 10 ’ Ars nova Gcrmano venit ab ingeiuo. PUC- PK^EFUERUNT romance ec- C L E S 1 JE. O bitum Alexandri VI. Rom. Pontificis confi- gnavimus an. 1503. die 18. menfis Augufti. Cedi ^ uo exti nfto usque ad Seculum XVII. fuc- /„i- Ve Roman* praefuerunt Ecclefiae , Pius III. /», L- co X. Hadrianus VI. Clemens Vil. Pau.- fr M* lil. Marccllus II. Paulus IV. Pius pij' '* LUS V. Grcgorius XIII. Sixtus V. Urbanus ' ^regorius XIV. Innoccntius IX. Clmtns VIII. co&n. Pi us m. antea Francifcus Card. Pic- atq Ue P Us Senenfis, filius Laudimiae fororis Pii H. M 1 a * n Sulari dodrina prxditus, prout ejus apud J" & abel]icum declarant Epiftolae XV. Cal. ! 'exta di ' s ° 3 - ‘i 11 ® erat Pontificatus fui vicefima £t$vpn; es ’ exe< 3 ui res, c;uas meditabatur maximas. ente morte, non potuit. Suffe&us Pio III. Julius II. feu Ju- D e -S ln - R °bertus Ligur , & nepoi Sixti ■ UJo Krafmus interpretatur adagium , Ds » & Hadrianus Junius aiterum P a prolo. 228 Eccl. Hist. Breviarium proloquium, de fcapha in triumphalem gtiadrigam; quod adolefcentulus navicula Arbi^uola Genuatn c,?pas detulerit. Priusquam clauderetur Conclave, fum- mo omnium affenfu eleftus eft Pontifex ; neous praecedentis alicujus Pontificis; fed , Julii Ceefaris, inquit Papirius, obbellicam virtutem celeberrimi nomen affumpfit. De illo prscitatus Erafmus Bononia an. 1506. ad Hieronymum Buslidianuni fcripfit: In pr^Jentia quidem in ltalia mire friptnt jhidia , fervent lella. Summus I J ontifex Julins belliperatur, vincit, iriumphat , planeque Julinm apit. Perufia expulit Bal- liones , Bononia Bentivolos. Magnificentitfimse Vaticanse aedis, architedto Bramante, fundamenta projecit, ad ftipem colligendam apertis indulgen- tiarum thefauris. Savonae item Templum Virginis, & Epifcopium fplendido fumptu ampliavit. Ad- verfus Conciliabulum Pifanum indixit Synodum V. Lateranenfem Oecumenicam; fed nondum abfoluta obiit anno 1513. IX. Cal. Martias, clarus elogio Hieronymi Fracafforii, & Carmine Hadriani C srdi¬ ti alis ; notatus tamen (a) epigrammate Gilberti Ducherii. ' CCXIX. JoannesCardinalis Mediceus Flor. fuc- cedit Julio , nomenque Leonis X. affumpfit Pon- tificatum , quem confecutus fuit an. 1513. V. Idus Martii, repentina morte dimifit an. 1521. Cal. De- ceia- (a) Spigramma: In Gallum, ut farna efl , beli um gefturus acerbum Armatam educit Julius urhe manum; Accinclus pladio claves in Tibridis amnem Projicit , 0 feei'us talia verba facit: Cum Petri nihil efficiant ad pretlia claves, Auxilio Pauli forjitan etifis erit. Kadrt** Seculum XVL Cap- I. 229 c "mbri'.. (b) Lateranenfem V. Synodum abfol- v *t: Lutheri in Romanam Ecclefiam debacchantis Pfofcripfit articulos : Henricum Vin. qui eum- nem Lutherum impugnavit , (c) titulo decoravit .‘finforis Jidei. Litteras magnopere coluit, atque ^agno habuit in pretio fapientes viros » poetas P**fertim ; nec non muficos , ac piftores, inter Raphaelem Urbinatem. Veterum MSS. dili- ^ntidime perquiri curavit, lufitque & ipfe all- jlbando ex tempore feftivis verfibus. (d) Qui il- Um infeftum lue venerea, fimoniaca Labe, magicis Ptsfligiis , vitiisque plurimis fcnpferunt , csecu- len tes non viderunt oper-um, ac virtutum ipfius ^gnitudinem. Ii autem , qui ajunt, fabulam re- P ut afTe Evangelium , faliidici omnino funt exifti- P 3 mandi, l^ianus S. R, E. Cardinalis S. Chryfogoni eleganti car min e srratjuiii n. i ter quo Roma Bononiam adut. lncipit in ud . H Augujti memoranda dies vigejjma jexta. Pontijicem mag na Romei dimi ji t Julurn , Pene omni Patrum , 0 procerum comitante Senatu. A cubiculario fuo Tternabo Malefpina propinatum Leoni J fufpicati funt nonnulli. Vide Guicciard. lib. H- fcin,n lhus fuit Laurentii Medicei, & Claricis Urfinse, di- t,?? * 1 * * * * & ?* Ari ?eli Politiani, & Bernardi Michelotti , fli ^>nisqu e litteris imbutus , creatus CardinaUs anno aetatis 3 - Summus Pontifex 37. 1 -eoiL Henricus VTTI. librura de VIL Sacramentis «ni fit ad 01 -X. c um dillicho : Anglorum Rex Henricus, Leo decime t minit fdec opus , 0 jidei tejlem , 0 amicithe. verfus occurrunt nonnulli apud Bayle in di*. & ,om - IV- Hijloire des Papes. Leonem X. oculi. 1eWofi„ tra Ž Unt ’ & annos P o n tificatus ftu na non refte cer. *Xbli,.* " na ff= MCCCCI.X. auorum numerorum lepldafertur Ltt er -. 10 : at non čredo eseutientem numero* Roman;.- w 11 eleganter pinxilfe. 230 Eccl. Hist. Breviarium mandi, dučti unius Balei in Apoflolicam Sedem iniquifnmi teftimonio, ut fatetur etiam in Diclion. Petrus Bayle. Miramur & Sannazarium a dicaci- tate non temperafle, (e) fcriptitans de Leone Epi- gramma. * CCXX. Sedit pod Leonem TJadrianut VJ. Tra- iedti ad Rhenum humili loco natus, doktor Lova- nienfis, & praeceptor Caroli V. creatus prseter om- nium opinionem anno 1522. V. Idus Januarii, pa¬ ri 1 ? amator, rernmque omnium comenipf-or, Berni t&men , Pierii Variani, h Sannazarii (f) notatuS carmine, adeo, ut verifflmnm iilud fit, Genus irri- tabile Vatum , ruod memoravimus fuperiori Seculo cap. 1. perfraftantes de Alexandro VI. Obiit anno 1533. XVIII. Cal. Očtobris. CCXXT. Deinde Ecrlefiae praefuit Clemens Vil. antea .fulius Card. M°d ! ceus, patruelis Leonis X. Flečhis efl anno prsedifto 1593. XIII. Cal. Decem- bris, & deceflit anno 1534, VI. Cal, O&obr. Se- dente (e) Sannazarii Epigramma: Sacra fub cxtrema Ji forte requiritis hora Cur I.eo non potuit fumere , 1 cndiderat. Ertat eiusdem Sannazarii Epigramma aliud , quod inciplt: Sumtrematemis titulus cum pofftt ah urfis , 6c. (f) Sannazarii: Claffe \drisquc potens, domitoque Oriente fuptrlm Barbanis in I.atias dux quatit arma domos: In Vatica.no nofler latet ; hmc tamen altn. Chrijie , vides calo , ( proh dolor / ) S pateris. hadriamim veneno fublatum tradunt aliqui. jEdificatoa fe magnificis fumptibus Collegio Lovanienfi juffit veftibulo au* reis litteris infcribi: Trajechm plantavit, Lovanium rigavit , Cit far incre - tnentum dtiit. Seculum XVI. Cap. I. 231 dente illo contigit depopulatioUrbis, de quainAp- pendice. Plura de Clemente VII. Pallavicinus Hiti. Cone. Trid. hb. 3. cap. rs. Sanderus lib. 1. deSchif- mate Anglicano, & Nat. Alex. art. 5. quae legenda funt, ut ab imprudenti3enotaPontifex iflepurgetur. CCXXII. Creatus potica faerorum Comitiorum inido Paulus lil. (g) antea Alexander Card. Far- nefius : qui virtute, fideique zelo fervens in Hen* ricum Vili. Anglise Regem fpiritualia arina conver- tit, ad comprimendas h-nrefes Oecumenicum indi- xit Concilium, decennales inducias inter Carolurn V. Imp. &Francifeuin I. Regem Galliarum firmavit, perfolvitque naturse debitum anno 1549. IV. Idns Novembris. CCXXIII. Rexit tuni Ecclefiam Julius 111 . a die *• Februar!! anno 1550. usque »d diem 23. Martii anno 155,*;. quo fatis cedi!. Romae natus, fed ex oppido Hetruriae Montis S. Sabini oviundus obfcu- tidimo genere fuit. (A) In ejus vituperationem narrant, quod adolefcentulum perditse 1'amte, &cu- ftodem fimiae ornaverit purpura, & illud carpunt, quod fculpi jufferit numisma cum fui imagine, enfe a £pofito, infcriptisque verbis Ifaiae cap. 6. Gens, & regnum , (juod non [ervierit tihi , peribit. Verum c ur potius in Ju io non comniendemus intermilTi Tridentini Concilii inflaurationem , Hebraici Tal¬ mud, Ubrorumque haereticorum damnationem, & ^“ducendi ad gremium Ecclefi* regnum Angliae ftu- d 'um maximum atque avdentidimum 1 P 4 CCXXIV. Cf) Paulus III. omniumprimus anno 1536. edidit Bullam, il' 1 * legitur Roma? feria V. Majoris hebdomads & appellatur tarčo In Cana Domini. Incipit, Confueverunt Romani Pon- Ampliata fuit a S. Pio V. anno 1567. Rurfus a Paulo •an.1610. Itcm ab Urbano VIII. an. 1627, Ea n\mc ob- & incipit, Pajloralis Romani Pontijicis vigilantia. Piius Cos r.orocn, DcCiocchi. 232 Eccl. Hist. Brkviariuri CCXXIV. M arce M Ji Cervini Folitiani, quem ad Pontifieatum anno i^ss. V, Idus Aprilis boni qu que gratulabantur evečhim , obifum pod dies si. apoplexia acceleratum Romana civitas, &TJni> verfa^Egclefia defievit, (i) CCXXV. Paulu 5 IV. fucceffor Marcelli inaugu* ratus eft Pontifex praedičto anno tsjss- X- Cnl. Ju* nias, obiitque anno 1559, XV. Cal. Sept. Voca* batur antea JoannesPctrus Card Čarala, Epjfcopus Theatinus* a quo Clerici Regulares, quorum cum S. Cajetano fuit inftitutor , Theatini cognominan* tur. Pro fide Orthodoxa irrequiete pugnavit , & fančkiffima Inquifitionis tribunal privilegiis amplif* fmiis communivit. Iniprobi homines eam ob rem Pauli flatuam in Capitolio ereftam, capite abfcifTo dejeceront, quam anno 1708. reftituit Clemens XI. (k) Appofiti ad fradtum gladiatoris fimulacrum, quod Pafquillum vocitarit foediflimi verfus ; cujus* modi eft impudentidimum diftichon, Hic Carafa jacet Superis irtvifus S imis: Styx animam , ttllus pufre cadaver habet. ccxxvi. C O Marce/Ius prifiinum nomen retlnuit in vencra tionem S Marceli! I. Adeo fuit humilis , ut absque folemni pompa, & bellicorum torm ntorunuircpitu, imponi Hbi juiTurit Punti* ficis Majpiru tiaram. ,<.«£ •• - Obrnem Statute appoflta infcriptlo, P Julo IV, Portf, TAix, Viviici i>:trgci rimo , Catholictr Pitlci acerrimo Profit" gnitori. Haud bene moratos nepotes Homa eacedere juffit. Hsreticorum libros gravi anathemate legi, & retineri prohi* buit, illorumque, & eteterorum noxiorum indicem fieri, & puhlicarimandavit. Subftulit adfublevandamplebem annon® penuram: depit operam, ut in Urbe artes omnes quodammodo revivi cerent: Judxis Synagogas excidit,feptacoarftavit,ufu- ras inbibuJt, glaucl coloris pileum indixit: in a&u quolibet, in verbis, in inceiTu, in geftu nihi! unquam oilendit non de- corum, non lioncilum, non grave. Nil mirum, fi Pctrus Paului \ ergerius apofiata impudcntiiTtmus,aut htr.is furfuris homir.es *S tam excei.fi animi Por.tificcjn fueriat debgccbati, Seculum XVI. Cafut I. 233 CCXXVI. In Pio IV. fucceffore Pauli , eique luiTefto die 26. Decembris anno 1559. ex Medicea faniilia Mediolanenli, cum laudare poffimus Triden- tinse Svnodi complementum , & confirmationem, cum Ferdinando J. Imp. ca“terisque Chnftianis Irincipibus concordiam maximani, tantaque Urbis ornamenta, ut de hoc Pontiiice di&um fit, Marmoream me fecit, eram cum terrea , Ca far , Aurea fub Quar:o Ji'um modo facla Pio: iilud commemoramus tantummodo, utique fanftifll* mum, quod morienti eius ex forore nepos Carolus Borromseus , & Philippus Nerius , viri fančtilFimi adfliterint. DecelTit IV. ante Idus Decembris an¬ no 1565. CCXXVII. Rexit deinde Ecclefiam a die 7. Ja- nuarii, an i 1566. usque ad Calendas Majaš anni 1572. .s'. Pius V. Ord. Praechcat. Infuber , dičtus sntea Michael Ghislerius. Hujus in propugnanda l de folicitudinem, in Deiparam Virginem devotio- nem, in comparanda adverfus Turcas oxpeditione curam ftudiumque, in devovendo dirisElifabethain Anglorum Reginam, Apoftolicum zelutn, in folan- do Mariam Stuartam Scotorum Reginam paternum amorein, injuvmdo auxiliariis militibus pecuniis- que Chrlftianiflimum Regem Carolum IX. contra Huguenotos pugnantem , liberalillimum animjum, cjeteraque omnium virtutum decora, mirariqnidem, at celebrare fatis non podumus. Id in ejus funere omni eloquentise vi pra?ftare tentavit Matcus An- tonius Muretus orator percelebris, '.,V~ CCXXVIIT. Promotus poflea ad fupremum Ec- clefiae regimen Gregorius XII/. id eft, Hugo Bon- compagnus Bononienfis. Contigit ejus eledtio an* no 1572. III. Idus Majaš , obitus anno 158S. IV. Idus Apr lis. Fraecipua ejus merita compleftitur infcripuo ad illius Statuam erečhun inCapitolio, Ea liiice concepta elt verbis : Gregorius XIII. Pojiti Mqx, Cl> fariiuc V((ligal fullatum; U)'b(m (emplis, 0 P 5 o ?i . 234 Eocl. Hist. Breviarium cperibus mapnificentijjimis exornatam, H. S.ocfinpinties Jmrulari benefbcentia in e p ena s dijlributum. Ob Semina- rm exterarum nationum in Urhe, ac toto pene terrarutn Orle, Relipionis propagand# cauja, injlituta , ob pater- nam in omnes pentes Charitatcm, quaex u/timis novi Or¬ bis injulis Japoniorum Rcgum Legatos triennii' navigatio- ne ad obedtentiam Sedi /,pojiolicce exhibendam primum ve- nientes Romam pro Pontijicia dignitate accepit, S■ P- (0 CCXXIX. Sequitiir Sixtus V. antea Felix Pe- retti, Ord. Min. in Pičeno ortus humili loco , fed animi magnifudine, rebusque praeclare geftis milji fere fecundps. Debet illi plurimum Romana Civi- tas, aedificiis, fontibus, obelifcis, Vaticana Biblio- theca, t^mplis, ftratisque viis exornata : debet Ec- clefiafticae ditionis amplitudo latronibus. improbis- que hominibus expurgata. Debet Apoftolica Sedeš ob vindicatam Jurisdiftionem , ob aerarium fummo- pere adau&um, ob Quirinales sedes inrtauratas & ampliatas. Lauretum jure Civitatis donatum, Pi* cenum unifrerfum, & Mendicantium Ordines , ex quibus ad Vaticanam Purpuram Dltem quatuorTheo- logos adfumi Conflitutione decrevit, Sixto pluri¬ mum debent. Pontilex ifle litterarum patronus.fa- pientum Mecaenas , infečtator vitiorum, cunčtis. etiam fummis Principibus *que diligendus, ac 1 'or- midandus, creatus i'uit anno 1585. VIII. Cal. Ma- (T) CalenJarium , quod ab ejus nomine dicitur G'egoriamim t arino 15S2. cmendatum prodiit, publico diplomate in" toto Or- be Chriftiano fervandum; quamquaro illudfiraeci, ScNovato- res rejiciunt, levi ratione dufti. quod nempe Calendariunire- formare munus fit Laicorum Principum, propterea quodillud opera Sofigenis ennfecerit Julias Caefar, correxit Auguftus, a'iique Iroperatores immutaverint. Vid. Blondel. Uifloirt rhs Calendriers Komains. Futilis ratio: quae enim ad Feflorum immobilium fpetfant celebrationem, decernere Ecclefiafticicft \ juriš; definitus a PP. Nicsnis celebrandi Pafchatisdiesjfla- tnts ab aliis Synodis , Eccle(iarumque Paftoribus, &deuno ifl alium diem translat® Soleamitates coroplures. Seculum XVI. Cap. L 235 jas, & lenta febri, non abfque furpicione veneni, extinftus anno 1590. VI. Cal. Septembris. (m) CCXXX. Urbani VII. antea Joannis Baptift* Cird. Caflanei, patria Genuenfis, erogatumin puel- larum dotes univerfum patrimonium (n) comme- morabo duntaxat ; nam ad Sacerdotii culmen pro- veftuni (m) Prater numifmata , & inffcriptiones plurimas , qu® Sixti egregia fafta declarant, extant in liibliothcca Vatica- hsec de illo dillicha ; I. Omnia tuta vides , caput Orbis Prte/ide Sirto % Ajlrea ejl tirris reddita, paxque mori. II. Sicarios Sixttis %elo aufpice perdidir, rud? Ubertas catnpis reddita, paxque g regi. III. Qure fuit a parco conge/fa pecutra Sixto, Tur c rt erit exitium, prttjidi umque Petri. IV. Ob ereftam, & ApoftoloPaulo eonfarratam Ante- n '»i columnam: Jure Antoninum Paulo ris Sixte fubeffe. Nam vere hic Pius ejl, impius Ule Pius. V. Ob aquas ad Centumcellas deduČtaa, Urbs vidna mari mediis Jitiebat in undis Nune dulces Sixd munere potat aquas. VI. Pontinas Sixtus potuit ficeare Paiudes, Fontibus ut potuit Jicca rigarc loca. pmermitto. (n) Adfcendit haereditas illa ad triginfa aureorum milila: (, 0l ^ s que illEadnufts diftribuuntur Virginibus Romse in A? de V ' 2 ad Minervam nuneupatae, VIII. Cal. Aprilis, a Soda- tl ° inftituto a Joajmc S. R. E. Card. Turrecreroata Ord. Froed. 236 Eccl. Hist. Breviarium veftiim XVI. Cal. Oftobris cit. anno 1590. Vi. C 3 ' lendas ejusdem menfis. Abfulit atra dics , S funere merjit acerbo, M n. XI. =8. ' CCXXXI. Nec diuturnu!? Pontifieatus Gre?, 0 * 1 ' XIV. anteaNicolai Sfondrati Mediolanenfis, a <]^ Cardinales Regubres birretuni rubrum acceperui* regimen ruippe Eccl fiae fibi commifTum anno nb®' die 5. Dccembris, nvgrans ad plures dimifit pr 0 * 1 " mo anno 1591. die Očtobris decima quinta. ccxxxn. 0 11 id Jnnocentius IX. fubrogatus G r: " gorio die 29 Odobriš ? Voca,b3tur antea Joann s ’ Antoninus Fachinetti CarJ. Bononienfis on)nibu s integritate, eruditione ac prudentia acceptiilim'4 s ' Mifertus egenorum multiplicavit annonam ; ntiliora meditantejn die 29. Decembris citiiruna mors e>:tinxit. ccxxxnr. At deccnnium ac menfem in Pontj; ficatn exegit Clemers VIII. Florentinus ex nobi} 1 Aldobrandina Familia, cul nomen pridem Hippoliti- Etenim confecutus eft fummum Ecclefise Imperij anno 1^92. ITI. Cal. Februarias, ac depofuit raorts armo ifio*. die 3. Marni. Henricum IV. GalliaruHJ Regcm adhaerentem haereticis deponi curavit, f e(3 profeb Rraed. cujus inftkusicnis cmta fignificatur vcrf.bus in Sacran 0 ci u sdein .4'd is ad Minervam marmorc infculp^s: Xe male patrand 5 a Seculum XVI. Cap. I. 237 profeflum poftea Catbolicam fidem folvit anathema- te, & in Ecclefia? finimi recepit. Alphonfo II. Kftenfi absque liberis mortuo , recuperavtt Ferra- riani, eamdemque Urbem adiitXXVII. Cafdinallum Comitatu. Ob excitatas circa dodtrinara Ludovici Molina? de Concordia liberi arbitrii cum doniš dl* v 'na? gratiae graviffimas conter.tiones, inftituit Con- | re gationes de Auxiliis, mandans, ut ad mentem 1 J . Auguftini, cuius fententias Pontife* ipfe ac- c «rate collegit tota dirimeretur controverfia. In- dixerat autem Clemens, quando decubuit, earum Congregationum difputationem trigefimam odtavam. ,be obitu autem ejusdem Pontlficis Urbani VII. & deeeffo- * IS ftli Sixti V. legiraus morale , quod hic fubjicitur, Epi- editum a quodam Petro Lindcbergio: Pontijicum properatct volimt quid funera bina ? Vult cate h is aliquid ftpnificare Dtus. Pix magiite matri Siattts fua tradidit o [ja, Mox ejl Urbanus contumulatus home. Ule vlque Apoftolic* Sedi injuriofa, & in23. articulos dift.ibutn, definit. Pragmaticam hanc Sandionem Eugenius IV. Pi us 31. aliique Romani Pontifices fruftra delere tenta- runt, doneč per Concordatum inter Leonem X. & Francifcum I. ^rmo 1516. concefla Regi nominatio- ne Epifcoporum, refervataPontifici confirmatione« aliisque aiticulis aut omiflis, aut emendatis, fedatt eft controyerfia. Vide Petrum de Marca iib. Con- cordia cap. 9. Sedente itaque Julio H. atque in Se praelatorum ac principum, praefertim LudoviciXlI- Galliarum Regis indignationem commovente fpiri- tualibus ac temporalibus armis ; idem Ludovictis habitis apud Turones comitiis, de indicendo Con- cilio nationis Germanicae & Gallicse , haud diffen- tiente MaximiJiano Imperatore, deliberavit, per litteras quibusdam erga Julium male affe&is Cardi- nalibus ad hoc exequendum permotis. Seculum XVI. Caput II. 239 Idis itaque au&oribus Conciliabulum Pifanum ce- lebrandum anno 1511. Ca). Septembris indičtum fuit ab Epifcopo Gurgenfi Matthseo Lango Caefaris in Italia Vicario : ac ftata die Fifis convenere qua- tuor Cardinales, & quorumdam aliorum Procurato- tes, ac plures , praefertim Galliarum , Epifcopi, necnon Maximiliani & Ludovici Oratores. Cele- brata Šynodus in Eeclefia S. Michaelis Camaldu- lenfium ; praefuitque Bernardinus Caravaial Card. Hifpanus. Atjulius, ut Conventiculum illum dif- folveret, Lateranenfe Concilium indixit, inchoan- dum proximo anno 1512. die 19. Apiilis, lata quo- queineos, qui Pifis convenerant, Bulia. Pod tres feffiones Concilium iftud Pifanum translatum eft Mediolanum, ibique lata in Julium depofitionis fententia an. 1512. die 21. Aprilis pod feflionem ^III. fuit abfolutum. Igitur Lateranenfe Concilium V. fub .Tulio II. in- thoatum ed anno 1512. tertia die IVfaji, eloquen- tiffuna Oratione /Egidii Viterbiends tune Augudi- flenfium magiftri : abfolutum fuit autem, fub Leone X. anno 1517. die 16. Martii. Epifcopi hujus Con- tilii quinquennio numerum CXX. nunquam excef- ferunt. Conciliabuli Pifani a6la in eo fuerunt re- iclffa, proferipta Sančtio Pragmatica , Cardinales ^chifmatici veniam petentes, Sz qure in Pifana čsy- nodo geda fuerunt, damnantes , dignitati fua? re- flituti, montes Pietatis approbati, EJeftiones Pon- dficis Simoniacrc declaratse irritae & nullse, aliaque *d fidem moresque fpečhmtia faluberrime ftatuta buerunt (o). (o) Prior hujus Lateranenfts Concilii feffio habita elt die 10. Ačta Concilii Pifani refcilTa fuerunt Sefs. 2. habita “ lc 17. ejusdcra inenfis. Pragmatica fančtis proferipta i.11 Sef. 'ione 4. decima die Decembris. Huic Synodo Generali in' b-rfummt initio cum Pontifice Julio Cardinales XV. Patriar- Alexandrinus & Antiochenus, XXII. Archicpifcopi cum. "fliftentibus Pontificio Solio , & Epifcopi alii EV. Generales 'filuimMemiicant-iumj Sc Oratores Regis Hifpaniarum, Ve¬ nete- 240 Eccl. Hist. Breviarium Tridentiruim Concilium prscedentiunr omnitin Gcneralium Corona, indidtum a Pauio III. ann O 1542. XI. Cal. Junias, celebrari ccpp f um cft an n0 1545. Idibus Decembris. Interfuerunt autem Car- dinales 6. Legati 4. 'Pafrarch* III. Archiepifco- pi 32. Epifcopi 228. Abbates 5. G.nerales Kegu; j ari um Ordinum 7. Theoiogi cuiusque inftituti quamplures. Habitae fub Pauio lil. SeiTiones X. očto Tridenti, duše vero Bononine, quam in ur- bem translatum fuit ob aeris infedlionem an. J 547 * Revocatum fub Julio III. Tridentum anno 15S 1 * eodemque Ponllfice fex celebratae fuerunt SelTio- nes : in quarum •poftrema, feu Concilii XVI. 1 )*' bita die 28. Aprifis an. 1552. , deereta fuit Concilii ob incurrentia bella fufpenfio. Reaflumptum poft' ca an. 1562. fub Pio IV. aliisque novem Seffioni- bus additis, abfolutum eft an. 1563. Armatura fub' fcriptione Patrum 25?. atcjue anno' proximo conftitutione ejusdem Pii IV. edita.Romse Cal. Febr. confirmatum, & publicatum. Prof?# 0 quidquid inter nos, & haer^ticos controvertitur* E raemifiis pluribus difcuflionibus , hsec Sacrofanft* ynodus declaravit ac definivit, nimirum Canonem Divinarum Scripturarum , Apofiolicas tr ditioneS* dodtrinam de peccato originali, de ju.ftificatione* & de gratia, numerum, & effedtus S. SacramsB' torum, partes poenitentiae, transfubdantiationeni Kucharifticam , feacrificium Miflse, quse pertinent ad Matrimonium , facrarum Imaginum & Reliquia* runi -- • - ■ - •--- , - * netorum, & Florentini Ducis. AcceiTerunt anno 1513. Uufll haberetur feflio j. Oratores quoque Sigismundi Regis Poloni*' Advenerunt tandem & Oratores Chriftianiflimi Regis, qunruin unus, fcilicet Claudius Scriffellus, Kpifcopus MatTilienlisfe® 0 ' ne 9. caufam egit Antiftitum Galliarum, qui acculabanturpr 11 ' ptcrea , quod ad Synodum r.on convenerant. SeiTion- un«' cima die ip.Decembris anno ijoS.promulgatum, prelatu" 1 ' que Concordatum , de quo pauio fupra , cui tamen non oin nC ^ Galliarum Antiftites, Procerumque Senatu* ftatim pr* bu *' rum aiTenium. Ssculum XIV. Caput II. 241 ttitnufum, venerationem, & cultum: iis quae ad ^formationem Epifcoporum , Clericorum, Mona* c horum, cundtorumque fidelium videbantur necef* ftria, luculenter expofitis & conftitutis. Frater dno Generalia Concilia, de**quibus per- ba&atum eft modo, alia complura Seculo XVI. Celebrata fuere ad fidem Orthodoxam confirman- dara, moresgue fančte rečteque inftituendos , vide- iicet, anno 1528. Parijienfe , ac Bituricenfe: anno 1536. Colonienfe : anno 1549. Colonicnfe alterum, Moguntinum , sc Trevirenfe: an. 1565. Toletanun1 Cameracenfi , & Mediolanenfe I. ‘S. Caroli Borro- tosei. Anno 1569. Mediolanenfe IL anno 1573. Me- diolanenfc lil. anno 157 6 . Mecliol. IV. anno 1579. Mediol V. & anno 1582. Mediol. VI. Qii 3 ? Me- jiolanenfes Synodi fex celebrata ftudio piralaudati ^ndiiTnni Cardinalis & Archiepifcopi Caroli, una aliis dicecefanis de quibus legenda funt Acta &clcjitc Mediol. Ecclefiaftici regiminis perfečfciffi- ®am normam, Sacramentorum exadam adminiftra* J|onem, Clericorum irreprehenfibilem honeftatem, V^dftianse vitae rudimenta, rationemque integer- tradunt, declarant, pi^efcribunt. His ad- ° e .Concilium Mtehlinienfe an. 1570. Rotomaginfe an. 'SBI. Burdigalenfe, & Remenfe an. 1583. Bituricenfe *['• 1584. Aquenfe an. 1585. Tolojanum an. 1590. Avc- anno 1594. & Ajuilejcnfe anno 1596. &c. vero , de quibus omnes agunt Hiftorici Synodis pertra&antcs adjiciamus oportet Diam- Mtanam apud Indos , nuneupatos Chriflianos S. celebratam an. 1599. ab Alexio Meneces :| U gu(linenfi, & Romanis typis editam, notisgiie ‘jiuitratam an. 1745. a Joanne Facundo /{««/« ej us* Ordinis. Mre: 'viarium Tom. XI. CA* 242 Eccl'. Hist. Breviarium C A P U T III. IN QUO H^RESEON MONSTRA B*' PONUNTUR, ET ANGL1ARUM SCHISMA DESCRIBITUR. N ulla stas Seculo, in quo verfamur, hsretic 0 ' rum hominum, errorumque fuit unquam racior. Prodierunt enim liac tempeftate Lutherus* Melanchton , Flaccus Ulyricus , CarolftadiuS ’ Zwinglius, Oecolampadius. Bucerus, Petrus Mat' tyr, Ochinus, Joannes Agricola. Ofiander Stan- carus, Mufculus, Brentius -Smideiinus, Storkius* Munfterus, Joannes Leydenfis, Calvinus, C?M' lion , Servetus, Blandrata , Socinus, MarotuS* Theodorus Beza, Arminius, & alii. Ac Martinus Lutherus csterorum antefignanuSj natus Islebii anno 1483. ingrelfns monafterium Er- fordienfe Auguftinians Congregafioirs Germani® anno iuxta Floremundum is°4- juxta Calvifiurn vero 1.S06. crepit contra Indulgentias bacchari♦ anno 1517. in aliaerrorumportentaeKindeproiapfus? maxime circa iuflificationem; & efficacem virtu- tem Sacramentorum. Ad Generale Concilium an¬ no IMS. audačter provocavit: & anno proxim° celebrem liabuit Lipfije eum Eckio difputationenl de Primatu Romans Ecclefis. Articuli ejus XL« a Leone X. an. 1520. fuerunt dami.ati. (/>) Ad' (p) Cceperunt anno 1522. intcr Lutheranos etiam mulie rcS contramonitnm Vauli prafdicare verbumUei. Princsps harurn jnulierum Ar»u 1 a non obfcuro cxorta gcnere. Etiam Monta' niftis fuas fuifTe ProphetilTas Prifcillam, & Maximillam ali 1 ' 1 diximus. Idem de Vepuzianis tradit S. Epiphaniush. 49. ColIyridianis h. 79, Irrupit in haec tcmpora oinniumferc ft>? 6 liorum ba-rafum colluvio. Seculum XIV* CAPtfT III. 243 didit podinodum alios nequiores, affirmans poit Ads lapfum in hominibus extindfcum e.Te libe* rum voluntatis arbitrium , impodibilia effe prs- ceptaDei, peccata, dum reinittuntur, non deleri, fea duntaxat non imputari, omnia juftorum opera «ife inqumamenta, & peccata * timorem gehenna* teddere hominem magis hypocritam, & peccato* tem: Romanum Pontificem effe Antichriftum, in Euchariftia permanere cum domini corpore fub- ftantiam panis, Purgatorium commentum effe Pa- pifticum, ierc omnibus Wicleffi, & H u (Ti tar urn in- uauratis deliramentis. Quibus ab Ecclefia , & a Catholicis Univerfitatlbus Theologorum * femei ite* rumque profcriptis, adeo pervicacior evafit, ut re- iigionis pudorisque jugo prorfus excuffo , an. 1525. uxorem duxerit Chrifto ereptam, id efb, monia- lem Catharinam de Bore nuncupatam, apud Eras- toum, fuosque Se&arios, contemptum derifionem rnaxiniam fibi comparans. Pluribus demum accitis difcipulis, qui Lutheranse Sedi« variam formam, sc diverfum nomen dedere* fceleftilfimam efflavit »nimam Islebii an. 1546. die j si. Februarii; ejus- que čada ver translatum fuit Wittembergam fupe- riofis Saxonise jnetropolim. Philippus Melanchhon , quem MontaCutiuS vo- Cat Theologice corculum rtformata , & litterarum ac litteratorum decus, Heiiricus Stephanus fuiffe au* te m cloquentem viru m & nos inganue fatemuri natus e it Solicinii ( Vulgo Brctten ) ad Rhenum a n* no 1497. obiitque Wittembergs anno 1560. die 19. Aprilis. Is Confeljionem Augujlati-im confcripfit« mrhibitam Carolo V. in Conntiis Augufhe an. 1530. mit'que dux Luthevanorum, qui molliores dicuntur. propterea quod non adeo crude fentiunt deinterita Meri arbitrii, & de neceTitate peccandi. Illum Propterea ad Religionis ineundamconcordiamFran- cifcusI. Rex Galliarum arbitrabatnr idoneum. eum- ^ne videre optabat Henrieus Vlil. Anglorum Rex. pt non difceffit e Germania. Ibi vita funčtuni di* J“M 5 fupra. Exhumatu n illius cadaver, & com* Murn Monacliii fcribit Romualdus Monachus Po¬ lj a lieniis 244 Eccl. Hist. Bk.eviariu.ai lienfis; quem tamen falfitatis quidani redarguunf« Falium quoque videfur quod narrant , (q) Me' lanchthonem morti proximqm matri interrogan* ti, qu3rnam melior elTet Religio, refpondiffe, no* Vas effe plaufibiJes, Catholicam tamen certam tu* tamque; nam Melanchthonis mater an. 1529. e vit* niigraverat. Ajunt denique Melanchthonem pro' digiis, infomniis, & Aftrologorum vaticiniis ni' miam fidem adhibuifle, atqus inclinaffe ad Pyrrho- nismum, ad e or um nempe fenfum, aui putantde qualibet re fufpendendum efle iudicium. Nos hoC nnum affirmamus, quod idem Melanchthon fuuffl ante obitum fcribens Epitaphium pronuntiavit d? femetipfo, Ifi' brevis tnmulus mi fari Tenet ojfa Philippi, Qui qualis fuerit, nefcio, Tališ er at. Mathias Flaccus Illyricus !n oppido Iftriae Albo- na ortus an. 1520. obiitErancofurti ann 157^- XI. Martii. Venetiis Iitterarum pofuit tyro inia* Egnatio tradente. Profečtus inde in Germaniam* Lutheri & Melanchthonis fuit auditor. Horum ve¬ ro dogmatibus addiditaffine alterumManichseisnio* tradens originale peccatum elTe animae rationnliS fubfhntiam. Ki us propterea affeciae Subjfantialijtti vocantur. Ut liberius contra dodrinam orthodo- xam infaniret, Partenopo'im, id eft, Magdebur- gum conceiTit; & an. I.SS 7 . ccrpjt in Jenenfi Aca- damia palam docere. Magdeburgi moram agens Centvriis Ecclehaflics Hiftorir colligendis appii' cuit animum: quarum priora IV. Volumnia pro* diilTe in lucern an. 1560. tradit Spondanus: at tria prxcedenti an. 1559. fuerant impreffa. Suis di- lplicuit magnopere, auoniam Ulyricus in luceni edidit Orairem JJ* Latina:, qu* in ufu f ,llf circa annum Domini DCC. Id enim abroganbbtis Miflam opponitur. Acerrimus turbarum incen f ° r a Thuano, furiofus Theologus a Montacutio, P rze ' fs) Fioresumduj lib. 2. cap. p. Se c ul um XVI. Caf. in. 245 fudicatis opinicnibus imbutu« a Ric. Simone IIIy- ricus nuneupatur. Andreas Caroljladius cum Zwinglio & Oeco- lampadio Sacramcntariorum eft audor. Fuit ille ejusdem cumLuthero retatis, apud Francones na* • tns. Negabat Chriftum in Eucnariftia reperiri, ir- tiforie affirmans non efie quemquam fidelium an- thropophagum. Dogmatizabat Imagines Sandorum contringendas eiTe: qure duo Luthero adverfantur. Hinc inter utrumque jurgia ac diflidia. Kxcedere Vvittemberga coadus anno 1524. Orlemundum Thuringiae urbem fe contbiit: ad quam Lutherus accedens, audiore Carolftadio, lapidibus eiedus iuit. Fertur omnium Saoerdctum primum inter Sa- cramentarios IniilFe connubium ; atque in hujus commendationsm tacinoris legitur apud Fioremun- dum lib. 2. cap. 7. MiJJli ad ludibrium confida. Catterum Carolftadius haud farna dodrinse apud Sacramentarios ipfos celebris fuit, fed cum longe Lperavit Zwingiius, a quo Zwingliani appel- bntur. Huldericus Zivinglius in Helvetia natus anno US7. oblit in proelio religionis caufa^ a Tigurinis, & Bernenfibus contra finitimos Catholicos inito a n. 1 31. Apud Tigurinos enim mos eft, ut dum e xigitur ad pugnam, primarius Minifter fimul cum milite procedat. Illius čada ver commiiia pugna die XI. Odobriš, inventum a Catholicis didedum 'Uic nempe adeite autumans fignum Dominici cor- Poris, non ftibftantiam. Negavit ulterius Origina¬ le p occatum, poit Julianum, Felagianovum deter- 'jmus. In fua ad Francifcum I. fubdola ConfeJJlone Paganorum falutem temere afteruit. Valuit pa- ^ia.idel, Helvetica eloquen‘-ia, nec non linguis batina, Graeca, Hebraica, & Germa niča. . Joannes Oecolatrp-dius 'VVinfpergenfts , natus m Gennania anno 1402. obiit Eafiieat eodem, quo ZVmglius anno 1*31. menfe Nov- ejusque obitum Q š Munfte* 246 Eccl, Hist. Breviariumc *. ^ 4 MunfterUs carmine Hebraico, Beza Latino Hende« cafyllabo deplorabunt: Laudatur quoque a Paulo ■Jovio, ab Erafmo , a Sadoleto ob eruditionem; in eo tamen refte dicitur perniciofiflimus, quod Chriftianae Hoftiae repudito Sacramento , infecit plurinios Zvinglianse irapietatis veneno, Martinus Bucerus Selefladii in Germania natu 9 anno 1491. in Ordine Praedicatorum vixit annos quindecim; deinde anno 15:21. cum Petro Marty* re, & Paulo Fagio in Aiigliam profečtus eft, at* que an. 1549. Cantabrigiae palain docuit. Ibidem deceffit anno 1551. ejusque ofia regnante Maria* cum oflibus Fagii an. 155S. cffofla & coneremats fuerunt. Utrique tamen Elifabetha an. 1560. mo* numentum erexit. Non unam, fed tres Buzeru 9 d»xit uxores; expriori, quspMonialisfuerat,filios tredecim fufcepiffe afPrmat Melanchthon. Herman* num de Wida ArcMepifcopum Colonienfem anno 1542. pellexit in hTrefim. Ejtis, & Petri Marty* ris opera, Anglia ferre univerfa corrupta eft. Stu* duit, fed irrito conata Sacramentarios & Luthe* ranos revocare ad concordiam: habuit cum Calvi* no epiftolare commersium; ac videtur agnovifte merita bonorum operum; unde ab aliis Sečtariis redarguitur , quafi Papifmvm non oppugnaverit * fed converterit in Bucerifmum, Pofievinus, Pra* reolus, Lindanus, & Surius narrant Bucerum mor- ti proximum dixilfe, nondum adveniiTe Meffiamin lege promiflum, & obiifle in pervicacia Judaica, Flora baz de re in Dičtion, P. Bayle, (r) Petrus Martyr Vermilius , cujus fupra memlnN mus, Florentia? natus an. 1500. adolefcens Ordini Canonicorum Regularium le addixit in Fefulano Coeno- (r) Infani qaidara hominej haa State inchoandum putanint rcgnuirt Chil iarchamm a Cerintho confičtum. Ita ©piniati funt Av^uftinus Veber anno 1530. Thomas Mimt/erus anno 15 * 5 * in Vsaphatia, atqw« Joanne« » Leyden anno 1534.* Secultjm XVI. Cap. III. 5247 Ccenobio. In Angliam transmigravit an, i s 47. la- bente, cum antea Tiguruin cum Bernardino Ochi- 110 petiiffet, inde vero Argentoratum. Ifihic, at- LrlUshFM- Jlus- Laelius filius Mariani celebris J. C. natusSsnii annc 1525* Ccspit contra Trinitatem * & Chriffi fr tisfačtionem difierere in Veneta ditionecirca annum 1546. fed caute interrogans fcilicet, &quaftcup. 3 n$ doceri. Reliquit ideam quamdam Socinianismi in Paraphrafi primi Capitis Evangelii S. Joannis fcripta anfto 1561. ediditque librum contra C.dvinum de hx- retieis capitali fupplicio non afficiendis. Prseconcs* ptum tamen hsrefeos fyftema ocplofit, produxit- que Faujlus Socinus filius Alcxandri natus Senis an. 1539. cui Laelius patruus erat: nam & Alexandrum genuerat MarianuS. Morabatur FauftuS Lugduni* quando Laelius obiit Tiguri anno 1562. Rediit ira- que in Etruriam: unde rurfus difcedens Germanjam petiit anno 1574. Bafileae explicands Theologis* quae cani Samofatentibus negat Trinitatis myfte* rium, cum Ebionaais vero Chrifti ante Incarnatio-' nem praeexiftentiam, performata^ ut diximus ab ejus patrono, totus incubuit. Edidit hunc in finem librum de Chrijlo Servatore, & accerrime anno 1578» cum Francifco Pucci Florentino Tiguri difputavit. Adiit Poloniae latebras anno 1579- Ibi plurium in* currit indignationem propter librum fcriptuin contra Jacobum Palaeologum, de /Vfagillrntu. In rus ita- que nono a Cracovia milliario fecedens a Polono quodam patricio exceptus eft, ibique obiit an. 1604! die 3. Martii. Sociniana haerefis omniurri peftilentidima eft *# Nam ad Pauli Samofateni, Arii, Macedonii, Pho* tini, aliorumque Antitrinitafioruni blafphemias, ad* dit liTr.-efim Ebionis, Chriftum purum hominem ad- flruens, & cum Novntoribus de Sacramentis, de juftificatione, de Romana Ecclefia, da Originali peccato, de Gratia Chrifti peTime fentit. Quare apud Socinianos adagium eft pervulgatura. Tota Urbis B ibylon ddlrnzit tecla LutheraS; Mor os CalvinKS, fed fundamenta Socinus* Seculum XVI. Cap. III. 255 Ouanti vero nefands huic haerefi adhsferint, Conflat ex Bibliothcca FF. Pclonorum, & iu hanc sdnotationibus Joannis Fabricii (/') Repetita Calvini memora monet, ut de Maro* to, ac Theodoro Beza nonnulla dicamus. Clanens Marotus Poeta Gallus Francifcum I. Regent fuum anno 1521. in bellum fecutus, & Ticini captus ob hsrefis fufpicionem, in carcerem conječtus fuit. Inde patrocirtio Regis ereptus , modo in Gallias re- dut, modo in Italiam; ac tandem Genevamfe con- tulit. lbi ob paratum adulterium extremo pleften- dum fuiffe fupplicio, led intercedente Calvino fla- gris duntaxat vapulaffe tradit MaimburgusHift. Cal- viniftarum libro 2. Sane Marotus Geneva in Pede- njontium conceflit, ibique anno IS44- (c) interiit. Magno illum in pretio habent Calviniani, propterea quod Pfalmos Davidicos verterit rythmo Gallico, eronymus Mofcorovius, Petrus Statorius , Stanislaus Lubieniczius , itcm Poloni, neenon Francifcus Davidis Hun- Sarus, Joachimus SrcgmanUs Tranfilvanus, Michael Gitti- c hius Venctus, aliique compiures viro Socinian#.rinn fcUni- ^riorum fecba pertinaclilime decertariunt. (0 Aujuilje Taurinorum. Eccl. Hist. Breviakium Proximo anno ceepit Laufonii (d) Gr®cas litteras palam doccre; & nondum exačto decenio , aufi vix evačto, rediit G ene vam. Calvino anno 1559 - infolubili amiciti® nexu copulatus, ejusdemque col- ]ega effedus in faran® minifterio, concionibusfcri- ptisque illius erroreS propagavit. Cum Jacobo An* drea, cujus fupra meminimus, gravifTnnam anno 1586 . de EuchariJUa habuit difceptationem. Trium* phum tamLutherani, quam Calvinift* jačtant; ha- bitamque contentionem illam aliquot dierum inter- valio absque ullo prorfus fructu , fatetur in VitaBe- 7.® Antonius Fayus. Tres B37r.n1 duxiffe uxores inquit StephanusFafquier, de illo feftivumpangens epigramma (e) fed habuiffe duas tantum fcribunt aih^Deceffit anno 1605. dum praefentium memo* riam, debilitata ni e n te evanidam amififfet, ut in-, quit libro 125 . Hifloriarum Thuanus. Pugnavit adverfus Bezam ciroa divinam prjede- ftinationem Jacobus Arminius : nam Arminius nul- lam aliam Dei elečlionem agnovit, prster illam* qu® pendeta voluntate obtemperantium divin® vo* cationi. Hanc Arminius flabilire conatus eft, hor- tante Manino Lydio , prseveniente gratia reje&a. Theologicam Cathedram Lugdunl Batavorum (Lei¬ den vočant) ab anno 1603 . exercuit, poft Franci - (cum Juniiim, qui peftilentia decefferat anno 1602. Eadem in Urbe Arminius occubuit anno 1609. sta* tis fu® 49- natus enim erat in oppidio Hollandis Oude-Watter anno 1560 . (d) Id eft, Laufana. ( 'e ) Steph. Pafquier: Uxores ego tres vario fum tempere naclus, Cum juvenis , tum vir , facius inde fentx, Proptcr opus prima ejl vaiidis rnihi juncia Juh 1 annis A It era propttr opes, tertia propter opettu Seculum XVI. Cap. III. 257 Dixi dclmeticis, quos initio hujus tertii capitis memoravi: fed plures alios hoc in feculo affirmavi extitiffe. Hujus funt gcneris f{ddr lanu? Junius Bel- ga, Medicus,Hiftoricus & Posta, qui obiit in Ze- landia anno 1575- Seba/fianus Munjlerus Germanus, Apoftata Ord. Francifci , m Hsbraica lingua & niathefi dodiiTunus ; qui pefte correptus pe.iit an- bo 1532. foachimus Camerarius ob eloquentiam a Turnebo, a Lipfio, a Cafaubono iaudatus, &mor- tuus anno 1574. Geor ius BucfunusJ. C. Hift ricus & Poeta, qui obiit Edimburgi an. 1582. Co rad s Gejnerui Tigurinus Polyhiftor, qui fato cedit antvo '565. Joannts BaLtus Anglus Romanorum Pont fi- c um impudentiTimus infečtator, (f) extindus an- 110 >563. Joannes M er c er us Uticenfis in Academia ^rifienfi poft Vatablum profelior littsrarum he- I “taicarum mortuus anno 1370. M-irunus Chemnitius a uditor Melanchthonis , qui fcripfit adverfus Con- c >liuni Triden inum, & excsfllt e vivis Brunsvic® <>11110 1586. Mitto Joannem Paulum Alciatum Medio- j ^nenfem ex Antitrinitario Mahumetanum, Valen - ""m Gennlem , Calabrum ob denegatam Trinitatem ln Heivetia capite plexum, cseterosque a fide ex- to rres, ac tanto digniores vituperatione, quanto Poditi fuerunt, ac multiplici litterarumnotitia. (g) f Con- I 'I ' ■ ■->— — : _____ (f) De Ealaso Laurentius Humfredus: Plurima Lutherus patefecit , Platina multa. Quiedam Vergerius, cuncia Baiseus habet. C?) Complurium hareticorum obitura Seculo XVI. ita re. ' e Wet Calvifius: Eruxellis duo monachi Dutheri affeclse, mar* yrum fuorumpnmuiae a Sečtariis vocati, flammis anno T 5 ? - 3 * fuenmt. Leonardu s Renfer in Bavariaanno 1527. die 16. crematus igne. Joannes Hlečtor Saxoni;e eorum caput, anno 1529. die 16 April’s folemniterproteftrtifuerunt ad- ^dus Conventuin Spirenfem, unde ProteRantium exortnm eft °»en ) deceflitanno 1530. die 22. Septembris. Zvtlnglius anno r, . . *tatis Lnti Breviarium. Tom. II. R 258 Eccl.Hist. Breviarium Conftat autem ex di&is prsecipuas feculi XVI. hserefes efle Lutheranorum , Sacramentarionm five Zwinglianorum, Anabaptijlarum , Ubiquijlarum , Caki- nijinrurn, Antininitariorum , Novorum Ebionitaruin, fcilicet Socinianomm , & Arminianorum , feu Remcn- Jlrantiuvi , novorumque Pelagianorum. Hifce autem Sediš frnguli fere, quos commemoravimus, pecu- liarem aliquem addiderunt errorem, ut facile exdi- dis eruitur. Semel enim vera fidei regula contem- pta, privatoque probato fpiritu, nullum hsrefeon illuvioni poterit adinveniri remedium. Non recenfuimus in ferie hoereticorum Hugut- notos : funt enim hi Galliarum Calviniani. Ceh' yatum hoc nomen Huguenot ab Eignot, quod idem lignificat , a c faiere jund.ua. Nam Genevae a li¬ no 1518. orto diflldio, an Duci Sabaudiae fubjedta deberet effe , an libera & fui juriš Civitas , qui pro libertate fteterunt , appellati funt Alemannis lingua Eignot s , nempe Confcederati , ob fcedus in; itum cum Friburgenfibus. Cjeteri Sabaudiae Duci addičti Mamclus vocati fuerunt , quo nomine ap- pellabantur populi lubjedi Sultano A£gypti. Ei• gnoti setotisfua* 44. cecidit in bello Tigurino, anno 1531, dieU* Oftobris , eodemque anno Cal. Decembris obiit Oecolamp 11 ' dius annos nat us 49. Petrus Brulius Tornaci lento igne con' fumtus fuit anno 1545. die 19. Februarii. Martinus LutheruS vita funčtus Islebii anno 1546. die 18. Februarii , bumatuS autem 'NVittembergte. Michael Servetus exuftusGenev3e an. 1553 * die 17. Oftobris. Anrtas Burgius crematus Luteti® anno 1559' die 20. Decembris. David Georgius, anno poli obitunt tertio. exuftus Bafilea* eodem an. 1559. die 3. Maji. Obiit Philipp“ ! Melanchthon anno dieque praecitatis : Sebajlianus Cajlalio anno 1563. die 29. Decembris : Conradus Gejherus anno 1565.die Ir Decembris. JoannesBrentius anno 1570. die n. Septembri' lacobus Andreas anno 1590. die 7. Januarii. Hieronymus IttMj' Huse odem anno die 15. Februarii, atque Joannes Avertari ut die 30. Oftobris. Hscex Sethi Galvifii Chronologia usq« e * 4 innum 1602. obitumqu* Priderici VPilhtlmi Saxenis tJMd* prsdufta. Seculum XVI. Cap: III. 2$9 gnoti fuperarunt adverfantes fibi Mamelus ; eranfc enim tum omnes Catholicae Religionis fequaces., Etiam Helvetii Nobilium excuflb principatu nun- Cupati funt Eh: not s. Ita hoc notnem vindicatae li* bertatis, foederisque ab initio teffera videbatur, non hterefis. At ubi Zrvingliani Geneva Catholi- Cos eiecere, retinuerunt dcs Eignots appsllationem, honeflumque olirn nomen fačtum efl: turpe Calvi- nianorum fignaculum. Quos autem Genevenfes Eignots , hos Gaili pronuntiatione paululum immu- tata dixere JJuguenots. Contulit plurimum ad haerefis incrementa Schi* fina Anglicanum. Indulferat Julius II. pod; matu- tam difcultionern, ut Henricus VIII. fibi in matri- tnonium copularet Catharinam filiam Ferdinandi» & Elifabethae Regum Hifpaniarum, viduam Arthu* d fratris fui. Hanc Julii difpenfationem non ad- Verfari legi natur® demonftrant Ser pturarum fan- ftarura praecepta , & exempla. Vide Gen. 38. t>eut. 23. Ruth. 4. Accedit, quod Arthurum inter, & Catharinam nullum intercefferat carnale com- ^etcium. Celebrats fuerunt Henrici & Cathari- nuptias an. 1509. die 3. Junii. Tres Henricus e Catharina mares fufcepit, duasque feniellas ; j °fflnesque acerbo extinčti funt fato, p r ®ter M a* j dani an. 151 g. in lucern editam. Henricus ob mo* I tu ni difparitatem animo ab uxore alienus , fh&o Praeter 1'as , iusque divortio duxit Atmam de Bou,- *f n , cujus etiam matrern deperierat. Incertae & frerilegae nuptiae folemni apparatu celebratre fne- dint anno 1533. Illas eodem anno Clemens VIL j c iufa Romae difeuffa, damnavit. Henricus pervi- c ^cior fačtus adduci non potuit, ut Annam dimit- I *eret atque in omnes matrimonium illud improban* jes crudelifTime faeviit. Horum aliquos capite s. «udabimus. Nata ex Anna prscitato anno 1*33. Elifabetha die 7. Septembris, polt nuptiarum cele- brationem menfe quinto. H®c regiis excepta cu- ^abulis : Maria Catbarinse fVia annum 18. tune Jgens habita tanquam fpuria. Eo deinde procedlt “enricus , ut fe Anglicang Ecclejia Caput conda* i R a tuereC 2(jo Eccl. Hist. Breviarium tiieret, & Papte nomen fibimet arrogaret. At Asm Boletuz non tantum Regis , fed & aliorum pellex, an. 1535. die 9. Maji capite truncata eft. Duxit Henricus prox:ma die Joannam Seimer , ex qua an. .1537. natus e d Eduardus , difficiii partu , qui mor- tem attulit matri. Alias quoque Henricus habuit uxores, quse inifere perierunt. Ipfe deccftit Lon- dini die 28. Januar, anno 1546. eodem quo Lutlie- rus, & Francifcus I. Rex Galiiarum. Henrico VIII. regnante plura fidei dogmata re- tenta funt , MiJJa celebritas , Transfuljhntiationi> lides, unius fpeciei in communione perceptio, c ce- libatus facrorum miniftrorum, & Sacramentalis ad aurem Sacerdotis corfteflio. Rex tamen, tanquam foret Ecclefise caput, omnia beneficia conferendi, & Ecclefiafticos aiftribuendi redditus ufurpavit aO- ftoritatem. Hujus violentia diruta funt Templ°' rum decein millia , & monafteria 366. cum bonis omnibus uno tantum an. 1538. addičla regio Fifco; inter qus amplumLondirii Auguftinenfium Thoiu.« Cromuelio peflimo Regis Confiliario cum omni fa* era fuppellečtili dono datum. Tanta vero concul- catus eft Apoftolicae Sediš primatus impietate ac perfidia, ut in publicis precibus hsec funderetitf oratio. Ab Epifcopi Komani tyrannide , S detejlanud enormitatibus liber a nos, Domine. In hanc prolapf llS eft iniquitatem Rex ille, quem LeoX.Pontif.Ma*' Defenforem Fidei vocaverat. In deterius abierunt fub Fduardo VI. (M Henrici , & Joannae Seimer filio, res Ecclefi*' Aufp 1 ' At (h) Revera inter Anglis Reges hujus nominis OSavuS- Sextus dicitur, quoniam Eduardus hujus nominis Quartus, 4 regnum conlecutus eft anno 1273. obiitque anno 130P.cum ,jjs rit primus, quiexFamilia Comitum Andegavcniium appcu a . tJ eft Eduardus, dicitur Eduardus I. non Eduardus JV. Atq ue j Eduardus inter Reges hujus nominis Očiavus, ( imo Nonu ’ Romijietur quoqueEdu»rdus fiiiusEduardi VII.qui duobus & Seculum XVI. Cap. III. 261 ^Picama e (1 Ule Regnum fub tutela Kduardi Sei~ itl aviJ nculi fui, & coronatus die 27. Februarii fgA. 1 *^ 6 - Eduardus Seimer Zwingliana haerefi in* fac r ' US ’ ^an&orum reliquiis, imaginibus, aedibus, Cer ^ Va fis, myfteriisque, quibus Henricus peper- jv at » indhrit bellum. Hoc Regni moderatore, Cramnerus Archiepifcopus Cantuariae in ma- r at 'oniuni duxit concubinam, quod aufus non t'ue- iibaI IVente ^ erir ' co ’ Qui Clericorum datueratcoe- c fa Urru Hugoni Latimero, alteri Luciano, & fa- V f^ein-identi, quem primum Anglorum Jpoflo- p 0 t e n 0cant hseretici, fafta hserefim promulgandi J/ as - Vocati e Germania & Helvetia Joannes ®Uin Coverdal , praeter Bucerum , Ochi- tujjj ’ of ^ erm 'ljum, de quibus fupra. Novum edi- rituale, novaBibliorum Latinorum perafta Presbyterorum, Sacra- ■Heiff 0 ’ u k' inter quos dočtiffimum Petrum Šoto Ordin. Prsdi- cat. , Academi* Oxonii praefecit ; Buceri, & P 3 " gi, ut fupra diximus, exhumari iuftit flainmisqu e abfumi cadavera, oflibus item conjugis Petri Mar- tyris in flgrum proječtis. Ut fideles validiori frue- rentur praeHdio , cum Philippo filio Caroli V. con- traxit coniugium. Verum in tanta Chriftianae feli- citatisfpe, Regina absque prole anno 155-8- die 17. Nov. migravit e vita. Eodem die poft paucas horas mortein obiit praelaudatus^ Cardinalis Polus, eximia virtute, & fingulari dočtrina exornatus. Elifabetha , Ann* Bolen* filia , Mari* in An- gli* Regno fucceftit : tametfi Henricus H- P®* Gallia um proclamaffet Anglorum Reginam Maria* Stuart m Francifco II. filio fuo nuptam eodem an¬ no 1 <58. Aprili menfe. Ad Mariam quippe Stuar- tam Regnum illud fpedtabat , pofteaquam bulM Pontificum , & decreto Parlamenti adjudicatum fuerat Elifabeth* procreat* inceftis irritisque con- nubiis. Erat enim Maria filia Margarit* Sq r °n Henrici IV. & Jacobi IV. Regis Scotoruin, ide°' que Henrico proximior, & regni utriusque, gliae nimirum, & S coti*, hseres legitima- ^ & tanisn Seculum XVI. Cap. III. »63 tamen in Scotia morante , infidiisque Darlaei ad tbronum adfpirantis circumventa Elifabetha, plau- dentibus haereticis, Anglicanum folium confcende. rat. Spreto juramento quod emilerat, fervandi re- ligionem Catholicam, ftatim fe Anglicana Ecclejitc (aput nominavit: Praedicatores Orthodoxos ad fi- lentium coegit, omnes occupavit Ecdefiarum red- ditus, Sančtorum imagines & cultum inhibuit , abolevit incruentum Miffae Sacrificium, dapofuit Epifcopos , Presbyteros mar.cipavit carceribus, tcclefiadicos omnes fubjecit Laicorum judicio, novam inflituit hierarchiam , novosque ritus, Mar- tyrologia item, & Calendaria ; in quibus in Mar¬ tinim numero recenfentur Joannes Hus, Widef- Uis, Cramnerus, Cromelius , atque in fanftonnn Confefforum albo Lutherus, Petrus Martyr, Hen- ticus VIII. Eduardus VI. Erafmus : dicam verbo, quldquid detrimenti inferri poterat, id Catholicas religioni ab Elifabetha illatum eft. Nulli Catholi- corum immanitas ejus pepercit, nec Mariae Scoto- tflm’Reginae, quae in Angliam an. 1567. confuge- tat. De hac iterum quinto capite. Merito idcirco l‘ius V. an. 1570. diris Elifabetham devovit. Pe- tiit tandem an. 1603. die tcrtia Aprilis. (i) Haec de Kserefibus Seculi XVI. & de Schifmate Anglicano tufiori fortaffe ftylo ; quoniam adhuc perfeverant defcripta Fidei contagia : (k) fed revoco nune me I ad inftitutum. R 4 CA- («) Obiit Elifabeth anno aetatis fuae 69. Graeds litteris ope- tl! " dcderat, & quasdam tragocdias Sophoclis , duasque De- *ofthenis orationes latinitate donavit. Fertur etiamGrseca tcripfiffe Epigtammata. (k) De infaniffirao ac fuperbiflimo homine. qui ferioaffir- itabat fvmirum fe Rctjem , & Pontifieem Maximum, necnoa laundiRedemptorem, ut ajebat, quoad cfficaciam, tradebat iyue Apoftolicam Sedem inPeruenfe Regnum transEerendam, abro- Ž»ndum ordinem Ecclefiafticum, aliaque abfurda numero cun- 110.iaQuitenfi urbecombufto, hiftoriam narratlib. 2. de trni. navij, cap. Jofepb. Acofta Soc. Jmu. L 264 Eccl. Hist, Breviarium C A P U T IV. SCRIPTORES SECULI XVI, PER“ CELEBRES, S i aliud unquam , fane XVI. Seculum fcriptores habuitpr?eftantiffimos. Inter Theologos rečen* fentibus nobis celebriores occurrit i. Thomas Card. Cujet.mu.s Ord. Praed. creatus S. R. E. Card. a Leone X. & vita funčtus anno 1534- QuibuS praeter Philofophicas Jucubrationes , habentur in Summam Dočioris Angelici , atque in N. T. Coni* mentaria, atque Theologici Trači:. permillti. Se- 3 uitur Joannes Driedo Doftor Lovanienfis , mo* eratus Lutheri infeftator, & in Fidei Controver- fiis ufus validioribus armis, e facris Litteris, & PP* auftoritate depromptis, atque in iis, quse fpečtant ad grabam, & liberum arbit.ium niagnopere com* mendatus : qui obiit Lovanii an. 1535. JEgifi 1 '? JViterbien/is commemoratus 2. cap. Magifter Ord. Auguiiinenfis, & S. R. E. Cardinalis, vir eloquen* ti^mus , & Graecarum iitterarum fcientiffiniuSj praeter XII. Seculorum Hi floram perpolito ftyl° Theologiam exornavit , & natune conceffit anno 15:32. Daminicus Šoto Segovienfis Ord. Praedicat* primus Caro i V. in Oncilio Tridenfino Theolo* gus elečtus an. 1.545. & Academiae SalmanficenU s Inftitutor prneclarus, de omnibus Theologis P at ' tibus, praefertim de natura & gratia , ac de & jure difleruit. Petrus item Šoto , & ejusde® Ord. Praedicat. primus, qui Theologiam tradidit M tbriverfitate Diling'* , inftituta an. 1549. proflij?' tor haeretieorum, & Auguftinianse ac Thomift> c ^ fen f entiae propugnator acerrimus, inique a Ducher ne infimulatus , quafi in litteris ad Ruardum Tap' perum Baji & Janfenii errorum ovum ac fenie 11 emiferit. Nicolaus F.ymericus edidit Direčloriufl 1 Inquifit. primo in lucern editum B ircinonean. iS°S' dcinde Romae an. 1578. & 1585. Auftor tani^ videtur antiquior, vixitque Seculo XIV. N eC a Theologorum ccetu expungendus eft idem Seculum XVI. Cap. IV. 26 $ oni enm Joanne HeJJelio anno 1563. miflus fuit ad pmli&am Synodum Tridentinam ; quamquam il- lius arfiruli fuerint ab Apoftolica Sede profcripti. Inter Tridentinos Theologos do&riria & eloquen- tia »nituif Melrhior Cams Epifcopus ( 7 ) Canarien- fis, cimis mors contigit anno 1560. Toleti, tefta- furaue Viri oruditionem & facundiam Opus de In - eh Theologicis, quod omnium teritur manibus. (m) Sed nequeunt in brevi Epitome vel fola Theoio- gorum huius Seculi nomina recenferi. Quare fi- lentio pra?terimus Ambro/ium Catharinum , Fran¬ cijem a Vicloria , Banholortueum Medinam , Domi- nicwn Bannes Ordinis Prsedieatorum : Alovfnini Legionenfem , JEpidium Lufitanum , BaJUtum Poti• cium , Calparum Cajalimn Auguftinenfes : (n) Cbr- nelivm MuJJhm , Andreotti Vegam , Francijcum Ti- telmannum , francijcum Fevardentium Ord. Minor. Ludovieutn Molinam , foannem Hamelium , Leo- Mrdum LeJJium (o) Francijcum Turrianurn Societa- R s tis (T) Ord. Priedicat. ( m) Eartholomseum Carranzem Ord. Prad. quem nonndUl bsvelis accufarunt in Catholica fide, 8c religiofiffime obiiffe Roma: anno 1 576. narrantHiltorici. Fuit Archiepifcopus To~ ietanus, fcripfi.tq.ue S ummam Conciliorum. De ipfo & infra. (n) Obiit anno 1569. vir priefiantifiimus Chrijlaphorus Bata- '■'inus FF. Ausuftinenfium Maaifter. Angelu? Prtenari,eius- dem Ordinis primus omnium Regularium in Batavino L veso *nno 1595. coepit palam tradere phyfiolo!?iam. Auguftinum Mufsum Tarvifinum, caterosque eiusdent Ojrdinis Scripto- tes brevitatis item caufa pnsterimus. (o) Leonardi Leffii 34. propofitiones, quarumpr3ccipu«per- tinent ad Pratiefiinationem, & ad Chrijii Gratiam, Lovanii expo- f'tasan.i5S6. cenfurafacra ibidem Facultas perftrinxit proxi- »01111101587. die 9. Septembris. Idem.prsfiititfequenti an. > 588 . die 20. Januarii facraFacultas Duacenfis. Cum Ledina r tfpondiffetLovanienfibusTheQlogis ; bi anno ipfo 1588. die 5 ' Septembris Cenfuram fuam confirmarunt, addideruntquc iliius 266 Eccl. Hist, Breviarium tis Jefu : Augujlimm Steuchum , & Rafdium Zanchium Canonicos Regulares ,• atque ex Secularium coetu Thomatn Stapletonum , IViUlmum , Ejhum , Joarncn Driedonem, caeterosoue quamplurimos. Veroni prsetermittendi non funt, qui data ope¬ ra hacrefes hoc Seculo exortas exagitarunt; prae- fertim Auguftinenfes auo, qui omnium primi con- futarunt Lutherum Ambro/ius Flandinus , & Joan- jies Hoffmeijlerus , Italus unus , Germanus aiter. Adde Clichtoveum Parifienfem , & Echium Sve- cum, utrumque anno 1543. defun&um. Quid de Joanne CochUo Nerobergenfi , cujus opera , qiib rariora, eo pretiofiora funt aeftimanda ? Nec Alber¬ ti Pighii (p) Campenfis Controverfiarum librum, nec illius suftlficationem. Doftrinam illic expofitam effe eam, quam maiorcs fui conftantiflime propugnaverant, iidem Theo- logi declararunt an. 1613. 1648. 1649. 1679. 1690. Sedente quoque Innocentio XI. an. prsedifto 1679. & fub Innocentio XII. anno 1691*, eadem Cenfura fuam nafta eft firmitatem. Videatnr Hi/loria de Auxiliis lib. v. cap. 6 . (c feqq. Complures Belgii Epilcopos reproballe LelTli doftrinam tanquam Pelagianis cohasrentem , fatentur PP, Societatis Jefu in Imagine I. Seculi lib. 6 . cap.4. pag. 4.48' Idem fate- turP. T.e Tellier in fuo Opere infcripto Oefenfe des noveaux Chretiens, damnato tamen a prslaudato Pontifice IHaximo Innocentio XII. anno 1694. dievigefima tertia Martii. Fal- fifiinium eft itaque Cenluras Lovanienfcm & Duacenfem fuille damnatas, & Leflii propofitiones approbatas ab Apoftolica Sede, quemadmodum publicis Thcfibus Rothomagi afferue- runt anno 1598. dic 10. Januarii Patres Societatis Jefu religio- iiffimi. De Cenfuraautem Duacenfi poltrema, & oppo*itaprs- cedenti, vide adnotationem (2) ad cap. 6 . Seculi D e cimi O davi. 00 Pighium mortunm Bononis anno 1530. fortuita pontis ruina, fcribit in defcriptione Belgii Ludovicus Ouicciardinus: Sedobiit Ultrajcfti anno 1542. die : 5 . Decembris, Seculum XVI. Cap. IV. 267 nec non Panopliam Evangeličani Gullelmi Lindani Ruremandenfis ignorant ftudiofi. Quantum infu- per verbis fcriprisque pro eliminandis erroribus in* ludarunt tres S. R. E. Cardinales amplifftmi , S'a- nislaus Hojius Polonus , & Hieronymus Seripandus Auguftinenfis, ambo Tridentini Concilii Praefides, atque Reginaldus Polus , quem laudavimus fupra de Anglicano fcbismate pertra&antes. Jure his con- jungimus Francijcum Gard. Toletum S. J. & Alphon/um Salmeronem ejusdem Societatis , viros fummos ac fapientiffimos. Infudavitprarterea in componendis circa Religionem diflldiis Georgius Caflander Burgen- fa.podagra extin&us anno 1566. & in refellenda Judaeorum pervicacia Joannes Reuchlin mortuus Tu- bingse anno 1532. dodtiffimus utique , & eloquen- dffimus , quamvis ob Epiflolas objcurorum virorum fcholafticis parum acceptus. Adverfus autem om- Jes haerefes acuit ftylum Alphonjus a Caflro Ordin. Rlinorum , eleftus Epifcoptis Crigantii , vulgo Conipoftellae, Judaeos confutavit Petrus Galatinus f jusdem Ordinis Reuchlini Apologifta. De facris Litteris optime meriti funt Prancifev* Vdtablus Ambianenfis peritiffimus Hebraicae lingu$; c «jus t men in V. T. notae a Roberto Stephano edi- anno 1545. ob infertas ab eodem Roberto Cal- v jniana intefto labe notas alias haereticas , perni- c iolse funt, ac prohibitae : Felix Pratenfis Aug. a <]uo facri Libri ex hebraea in latinam Jinguam con- v °rfi funt : Sancies Pagmnvs Lucenfis. Ord. Prudič. n°i idem praefiitit plenius & accuratius, Thefhuro Dnguae fandtae adjecto : JJidorus Clarius Bsnedičti- nu s, qui in facris Bibliis fupra o&o milila loca ^niendavit, & explanavit : Atlas Montanus pmrtium ?®fe linguarum fcientiflimus , in Bibliis Polyglottis JuiTu Phdippi JI^exornandis diligens, afliduus, exi- J^ius : Francif-us 'Card. Xiir.enius Ord. Minorum Bi* ®fja CompJutcnlia Polyglctta in lucern fub aufpi- C| is Leonis X. emiftt, fexcentis nulienis miliibus Dača- 268 Eccl. Hist. Breviarium Ducatorum impenfis : (q) Flaminius Nobilius in eden- dis Sixti V. Biblii«, & Vulgata Verfione ad terti- monia PP. & LXX. Interpretum corrigenda labo- riofiflimus Operarius. Quinam vero in facras Litteras Commentaria praeter Iaudatos Scriptores ediderunt ? Sixtus Se- nenjis Ord. P sed. in fua Eibliotheca fancla Proto- canonicos, Demerocanonicos, Aporryphosque li- bros diftinguit, Biblicum exhibet Diftionarium, re- gulas tradidit interpretandi Scripturns , per majo- rum Commentaria & exFlicationes difcurrit. Cor- nelius Janjenius Gandavenfis Epifcopus fcripfit Con- cordiam Evangeličani. Joannes Maldonatus Jefui* ta dočtiflimus, quem anno iS83. Romae in lefto mortuum adinvenere in IV. Evangelia praedaros exaravit Commentario«. Idem agit in facros Li- bros notis in quinque columnas diftributis Jaco- bus. Faler Stabulenfis fufpeftas tamen fidei , & a Natali Beda Pariiienfl Theologo exagitatus ob differtationem de Tribun Magdalenis. ( r) Jaco- bus Card. Sadoletus Mutinenfis elegantis orationis Tullii imitator ad reliqua fcripta purioris latinitatis addi- ‘us Surius Carthufianus , qui oblit Colonis anno ‘ 578 . & ačta San&orum magno labore collegit ; ,(O De Erafmo vide acre Petri Canifii judiciltm in P rafa¬ lne ad Epiftolas Seleftas Si. Hieronyjni. 270 Eccl. Hist. Breviariujvi Mcolaus Sanderus Anglus, qui fchrsmatis Anglicani fcripfit Hiftoriam : foarmes Molams doftor Lova- nienfis, a quo Martyrologium Uluardi adnotatio- nibus adauftum e(t: Adrichomius Batavus Hiltoris Biblicae, ac Palaeftin® accuratus defcriptor : Sigo- nius Mutinenfis, qui de Regno Italiae, de Judso- rum Republica , & de EpifcopisBononienfibus do- čte, eleganterque pertračtavit : Gd.e/inius Marty- rologii, Hiftoriae Severi Sulpitii, A&orumquc Ec- clelias Mediolanenfis, & T/ieatri Pontificalis ( t ) promulgator: Petrus Pit/ueus Trecenlis, a quo Au- ccores Verfionum facrorum Bibliorum , Hiftoriam Controverfiae de ProceJJione Spiritus fancli , fcripta- que plura Ecclellafticorum virorum habemus emen- data, & illuflrata : Gilbertus d;nique Genebrardus Alvernus Liturgiarum, & Sacr® Chronolpgise exa* čtioris, quam antea, audtor percelebris. Ne pcr Bibliothecas vagemur omnes ; hoc unura affirmamus, nullam eile dirciplinam , & facrse eru- ditionis partem nullam , quam Viri clarilTimi hoc vertente Seculo non redd'derint fplendidiorem. Quosdam, non tamen cunftos, ex TheologiseScho- laflicae & Polemicae Tra&atoribus, ex facf^rum Lit- terarum Interpretibus, atque ex Chronologis &Hi~ ftoricis commemoravimus. Quid modo de reliquis? Concilia in fummam redegit Bartholomaus de Ca • ran^a Archiepifcopus Toletanus. In libros Augu- ftini de Civitate Dei Commentarios, & pleraque ex- atta? critices munimenta nobis reliquit Ludovicus Vives Valentinus : Excelluit Graecorum litteris & phyfiologia AuvujUnus Steuchus Eugubinus audtor Cosmopcejm, & Hebraice dočtiftimus fuit Mateta Alarinus Brixianus* uterque Canonicus Regularis: San&orum Faftos, & facra Carmina plurima con- cinuit Joannes Baptijla Mantuanus Carmelita, co- gnomen* CO Coiupieheadit Vit« Pontificum. RonuAorum. Skculum XVI. Cap. IV. 271 gnomento Hijpaniolus : (u) De Ritibus Eccleils differuit Joannes Stephanus Dur ant Tholofanus. In Graecorum Patrum Operibus Jatine vertendis nava- vit operam Jacobus hillius : in rarioribus libris prae- lo committendis Ciaconius Toletanus : in Grsecis itidem traducendis Gentianus Hervetus : in Tertul- liani & Cypriani libris exornandis Jacobus Pamelius Brugenfis : in emendando Gratiani Decreto , Jure Canonico in Compendiumredigendo, antiquioribus Decretalibus colligendis, & Canonibus Poenitentia- libus explanandis Antonius Auguftinus J. C. nobilifTi- mus, & Archiepifcopus Tarraconenfis ; in dočtri- na morum & canonum Martinus A T avarrus, Chriftianae, & Afceticae vitje praeceptiones tra* didere Joannes Avila , vir infignis probitatis ac fa- pientiae : Ludovicus Granatenjis cujuslibet honoris Contemptor egregius : Carolus Borromaus , S. Tho¬ mas a Villanova , 1gnatius I.oyola , S. Therejia, S. Joannes a Cruce , quorum diem emortualem capite, <]uod proxime confequitur, recenfebo. 00 Nataš anno 144». ut adnotatur difticho • NajCltVr In terris MonaChVs Baptljla , JVosaVc VatICIna V er JV s e genltriCt blblt. 272 Eccl. Hist. Breviarium. C A P U T V. AUGUSTI C^ESARES , ET REGNANTES IN COELIS. I mperatori Maximiliano, extin&o anno 1519. duo- decima die Januarii, fuccefTit eius ne; os Carnlus V. filius Archiducis Auflrise Philippi, atque in lu¬ cern editus anno 1500. die z\. Febr. Eledtus fuit anno cit. 1 s 1 9 * Francofurti die 28. Junii, & pri* mum coronam imperii accepit Aquisgrani an. 15520- die 13. Očtobr. deinde Bononiae a elemente VII. anno 1530. ipfo die fuo natali i■>. Nullu; ab co tempore Imperator coronatus efl a Rom. Pontifice. Regnum quoque Hifpamarum obtinuit; namjoanna filia Ferdinandi V. Ifabellae Regumanno 1496. con- nubio junčta fuerat Philippo Auftriaco F. Maximi* liani, & patri ipfnis Caroli : atque idem Philippus & Joanna Reges declarati funt anno 1505. q_uo de* cenit Regina IfabeUa. Ferdinandus tamen' usque ad annum 1516. fuperftes fuit : eodemqueannoCa* tolus V. confecutus efl: regimen Hifpaniarum, Ca- rolus I. in ferie Regum nuneupatus. Diutuniuin illi bellum fuit cum Francifco I. Rege Galliarum: quem in pugna Ticinenfi anno 1525. fuperavit, ca- ptumque in Hifprfnias abduxit. Proximo tamen an- 1526. formulapacis confcripta die 14. Januarii, Fran* cifcus rediit in Gallias. Religionis caufa CarolusV. Proteflantes bello laceffivit, anno praefertim 154"- & feq. ediditque an. 15548. Formularium Ecclefia* fticae difciplinae, appellatum Interim, quoniam in* terim, leu doneč in Tridentina Synodo compofit® res forent, illud fervari mandavit. Quod tamen aeque Catholicis, & Lutheranis difplicuit. Anno 1550. flammis addbcit libros haereticorum , quoS item edičtis coercuit feverioribus. Regni pevtaefus coronam deponere ftatuit anno 15 s s. d ic 24. Februa* rii, qua die diademate redimitus fuerat Imperii, & anno proximo 15556. regnum Hifpanis confecutus eft Philippus II. ejus Filius. Concefiit eodem anno Seculum XVI. Cap. V. 473 Carolus in monafterium Hieronymianorum S. Judi in Vetonia, quam Hifpani Eftremaduram appellanf. in favorom quoque Ferdinandi fratris fuis Auftriacl fefe abdicavit Imperio : & ex hac vita migravit an¬ no 1558. XI. Caiendas Odobriš, (ar) Itaque pod Carolum V. Imperium gubernarrnt Ferdinanuus I. Maximilian.us II. & Rodulphus II. Ac Ferdinandu* Caroli V. Frater , qi)i anno i527. elečtus fuerat Rex Bohemise , & Hungariae, anno autem r531. Rex Romanorum , inauguratus fuit Imperator inComitiis Francofurtieodemanno 1558. die 14. Martii, dum ageret aetatis fure annum 5 s. Etfi vero affirmarunt Pontifices, non potuiffe Ca- toluni V. deponere Imperium absque Sediš Apofto- licae indulto, & Eledores Imeticos jure eiigendi non frui , atque omni dignitate excidifTe ; Piusta- Jtien IV. anno 1563. eledionem Ferdinandi ratuni nabuit, ut tradunt Pallavicinus, Thuanus, & B7.0- v ius. Magna nequitateacnioderationcFerdinandus fe xit. imperium fexennio; obiit enim anno 1564. die Julii: eique fucceflit fiiius Maximilianw> 11 . qui a Ano i,s76. morte fublatus eft Ratisbonse duodeci- ba die Odobriš. Fruftra hi duo Imperatores a Pio impetrare curarunt presbyteris conjugia , qus per- (*) Tcnuit Carnluj V. hxreditaria regna annls 40. & Ro» Imperium annis jr. mcnftbus 7. Pie deceffu, eiqua 1 Poeta quodam concimiatum eft Epitaphium: Carolus ut viclo difctfjit vi 3 or ab orle, Ulterius tendens repna beata tenet. I-ejitur, & aliud: Fr o tumulo ponas orbem , pro tegmine c s 'nrn, Sidera pro facibtis , pro lacrpmis maria, Fcrii Brtviarium. Toni. II. S 274 Eccl. Hist. Breviarium pervetuftae Romanae Ecclefige confuetudini, & le* gibus Ecdefiafticis opponuntur. (y ) Rudolphus II. Filius Maximil'ani II. creatus eft Imperator anno 1576. in Comitiis Ratisbonenfib s? cum antea a patre declaratus fuiflet Rex Hungarise, & Bohemise, & pr^ecedenti anno Rex Romanoruni 'Clečtus effet Auguftae Vindelicorum. Annis XVII. cum Turcis vario exitu bellum godit ; pepegitnue anno 1606. c m hoftibus vi ennales inducias. Nul* lam duxit Uxorem, absque liberis vita funčtus an. 1612. IV. Idus januarii. (z) Ad Superos migrarunt hoc XVI. Seculo viri fan&iffimi, & Faftis cceieftis J°rufalem deinde fue- rurtt adfcripti folemniritu, Inftitutores Religionim S. Cajetanus Thienaeus Vicetinus anno 1547. Vil. Idus Augufti : S. Joannes de Deo Lufitanus anno 1550. VIII. Idus Martias : S. Ignatius LoyolaCan- taber an. 1556. die Julii poftrema. S. TherefiaAvi- lenfis anno 1.S82. die l+. Očtobris : eodeman. 1582. Thomas a ]efu Lufitanus Auguhinenfis , Aloyfii cie Montoia viri Cl. difcipulus, & Saracenorum capti- vus ; inter quos tetro inclufus carceri, fefreisque catenis devin&us, absque libris, & qualibet re de- ftitutus, patria lingua egregium Opus edidit, de’ Travagli di Gesli. S. PhilippuS Nerius Florenti- (y) Maximili*ni II. Epitaphiuai dcinonltrans anaum ejw cir.orttialeni: AL ta qVIes prtsLVjlre CapVt , qVoD prttfVh orbl : SVbrVIt , eXC.eI.Lens VIX, teglt VrnaDeCVS- 00 Rudolphi II. Epitaphium Chronologicum: DVX, aC LVX gentIs Fabiani heV LVCe DoLphVs Ceejarlo genltVs [ang Vine Catjar obit- Seculum XVI. Caput V. 275 Kus deceTit anno 1595. VIII. Galendas Junias. Ad- ^2 fančtMimos Epifcopos, Thomam a Villanova Zatrem pauperimi, & Carolum Bon-ortmim decus 1 ’urpuraforum Patrum, ac Praefulum. (a) Adde ^ocietatis Jefu alumnos pvsclaros Frahcifcum Bor¬ giam Miraculam Principum, Francifcum Xaverium Indorum Apoftolum, Stanislaum Kolcam vičlimani Charitatis, Aloyfium Gonzagam, Angelicam Juve- Dem nuncupatum. (&) Simplicitatem , atque in* tiocentiam in Felice a Cantalicio Ord. FF. Min. quos Cappuccinos vocamus , fpiritualis Vitse magi- fterium in Joanifa a Cmce Carmelita Excalcsato, pcenitentiae aufteritatem , in Petro de Alcanfara Ord. Min. Obfervantise, Angeli Florentini Mona* chi Vallifumbrofae, Michael is Eremite Camal ul n- fis, Jofephi a S. Geminiano Auguftiniani Eremita?, 5 liorumque fplendidilfimas egregiasque virtutes ne- JJio non celebrat, non miratur. Bartholoimei de Majtyribus ArchiepifcopiBracarenfis, Alphonfide Orozco Auguftiniam, Didaci ProtomartyrisPeru mi ^iusdem Ordinis ; deceflit Alphonfus anno 1591. & pidacus martyr occubuit anno 1586. & Joannis Avi- Apoftoli Vandalifiae , gloriofa no:i:ina nondum ■ ^nt Catalogis Sanftorum inferta. In fe tam e n cun- ftorum admirationem, atque celebritatem conver- hint. Poltemo huius leculi anno evolavitad Spon¬ am Rofalia nobilifiima virgo Panormitana. Qul in Anglicano interfbfti A nt fchiAnate, non. pidentur pen tus omittendi. ExceiI'o enim Catho- Jjc* religionis jugo , Henricus Vlil. martvrio af- 2cit anno iS3S- pra?ftantes viros, qui vel ejus a Ga¬ garina divortium improbabant, vel nolebant eum S 3 tanquam (a) S. Thomas mi^ravit ati fuperos anno 1555. VT. Tduj “fptembris, Sc S. Carolus anno JSR4. III. NonasNovembris, Moannes a Cruce anno 1591. &c. .$0 Jcfuitas Martyres LXIX. ad annum l?70. Erietluc^ rtcenient. fcpondajiu* ftu». as- Jt-XVII. eiuimerat.' 276 Eccl . Hist . Breviarhtm tanquam Caput AnglicanaeEcclefiseognofcere- ter quos die 4. Maji necatifuntCarthuiianitresA*. • nafteriorum praefedi , Rynaldus Ord. S. Birgj tt: ^ Dodor prseclarus , & Joannes Hail paflor ^j 10 rum. Martyribus accenlendos elTe non d ubito J c ‘‘' nem Cardinalem Roffenfem , ac Tkcmam Angliae Cancellarium virumque clariflimum * fi u ! e , e . dem anno 1535- data conftanter cervice oCCU rI l!1 i runt. Plexi eapite poft varia fuppiicia Carthm 1 alii. Anno XS 38 . Joannes Forejlus Ord. Min- ~ feflarius Regins Catharins ab Henrico repudjj 1 . patibulo appenfus, & lento igne combuuus ' l ,j. ejusque fortem affecuti funt Fratres eiusdern . nis LVI. Regi monachifmum daninanti, & M® s fteriorum ufurpanti bona , alii non obtenip er3 ‘ )0S fuppltcium capitis fubierunt anno 15:39. in ter H Abbates Benedidini , Richard::s Hupo , Prope finem libri 1. dc Schifmate Anglio- oa rus enumerat fub Henrico interfedos XlU- n n '] l0 s, fteriorum Redores, & Sacerdotes vel Mona ^ vel Presbytero? feculares LXXVII. Regnan ^ tem Eduardo Seimaro Epifcopi omnes , _ fij 11 ^ e in Ecclefia primatum negarunt, dejedi rniil' Sede ; Catbolici innumericarceribus, & e . cO t 0 ' dati. Denkjue Elifabetha regnante martyri° ^ 0 s, nati funt , anno 1577. Cutbertus Mayno & anno 1581. Edmundus Campianus S. Jefu* y ,' el) i I Presbyteri duo : feptem alii anno proxim° • $| i Tex alii Eboraci ; Vintonioe civis laicus; -^preC' (c) In Indice Martyrum Soc. Jtfu ad calcein Script. ejusdem Soc. legitur. 1 En £9 Garnetos geminos, laqutoque Edmundum, ter ras inter , ctelunupit nef an De trabc fublimem. aitit : forif. AtdeHenrici Gameti fnpplinio , eiusquc S‘ n fanguinis gutta, diverfa a P. Jovenci alii trad judicio abiipi »olumus. 1» Seculum XVI, Caput V. 277 r impreffor librorum Catholicorum ; Longovici Ja- cobus Labouriue vir nobihs, aliique tam multi, ut anno i583.omnes Londinenfes carceresplenieffent Catholics fidei confefforibus. His adnumerandum elTe Mariam Scotorum Re¬ ginam , nullus dubito. De hujus jure ad regnum Anglia?, dixi capite tertio. Haec anno 1558. nuptui tradita Francifco filio Henrici II. Galliarum Regis, orbata pod bienniumvirorediit in Scotiam,regnum Angliae defun&o Henrico VIII. confecutura ; fed pro regno invemt bipennem. Pofteaquam enim Henrico Stuar/o patrueli junčta fuerat connubio , ac ex eo pepererat iilium , qui iuit Jacobus VI. Ilex Scotiae, fecundo viro anno 15^7. a parricidis occi- fo, opera haereticorum Comiti Bethuelio , nefarii parricidii audtori, iterum nupfit, atque ab iisdem fiaereticis, tanquam in mariti nečem confpiralTet, tradu&a, in Angliam confugit : ac fententia Judi- cum: manu Elifabeth* iirmata, pr*textu illius cs- dis, & pro Angliae regno occupando moliminis,re- vera autem caufa Roman*, & orthodox* Religio- nis, fecuri percufla fuit anno 1587- die 18. Februa- rii. (d) Hinc in Theatro crudeliiatis hanticoruit faiptum legimus : Pofl varias cladcs mi Jer or um , £? c cediš acervos Infonturn, c o me s txornat fpeclacula Mater Supplicio, & Regum Soror, S JidiJJima Conjux. S 3 CA.* (<0 Fenmt, Mariam proximam morti, quam invifto atiimo tubiit, verbis per(lrinxifle immanitatem Angloruni in Rege» favientium. Sane Kodinus in Mcth. Hift. cap. 5. & 6. de repliea lib. 2. cap. 5, & lib. 4. cap. 7. refcrt, ex Regibu* Anglis XL. civili confpiratione duodecim periiiTe ; & fpatio »nn'orum_36. quibus civilia bella exarfcrunt, fupra octoginta *»gi» ftirpii liomines faiilc interfe&os. Contra Principem finim 27 'g Eccl. Hist. Breviarium CAPUT VI. Qt/i£ PERTINENT A D SECULI XVI. DOCTRINAM, ET DI¬ SCIPLINAM. P ro do&rina, & difcipiinahujus S^culi depreften' denria, fat e(t in Tridentinne Svrodi dccreta oculos coniicere. Appirebit illico dogmata Fid~i, qusa ex invetsrata traditione protitctur Romana F.c- clefia, iuifie irreformabili definitiono confirmata. Jnter cuae in canone retinendos efle didicimus libro?* ! de fuam venali calamo, ut fupremo adiceretnr fupplicio, feripiit Ceorgius Euchanar.us, Calvinitla, Hiftoriae Scoticae, alio' rumque Operum aučtor, fed Mari® infenfiflimus holfis. A Jacjbo enim Rege Mari® patre ob haprefim in cxiliumpu'“ fus fuerat , & a Moravlo confecuturum fe fperabat Scoti* patriarchatum. At inorti proximus difta fcriptaquc fua re- tra&avit, teftatus a fe tantum vit® fpiritusque exoptari, ut ir.aculas Mari® falfo adfoerias, proprio etiam 1'anguine, de* le et. Ruchanani folirj meminimus; reliejui enim exhoclu- cuievto fortte turbidum havfere , inquit Famianus Strada. Ma-. ph us Rarberinus, tune intimni ingenii adolefcens, polica liri anus VUJ. l’ontilex Max. piiibmae Regin® ex«quisd boe epitaphio exornavit: Te quamqtte tua gaudt, morene neqnc Scotia ploret; En tihi pampa , tuas quee decet cxcqui*s, Nam tihi non periea atro velatur amiElu , Sed termi circvm nor tcnelrofa tegit. Aon tihi contenis lucent funalia lignit, Sed ctzli S’tlite : Atiuia triflis abefl; Sed canii od fer etrom Superum Chorv.s aliger, S Calejli infipiens vcce , /dere julct. Seculdm XVI. Cap. VI. 279 de qsiorum auftoritate nonnulli haefitaruntcujus- modi funt liber Sapientise , duo Machabseorum, Apoftoli ad Hebraeos EpiRola, Catholica Jacobi . cteterique, de qribus difieruntPolemicae Theologiae Traftatores. Reiicienda autem eiTe inter Apocry- pha, quae in ccdem Canor.e non recenfentur ; cu- lusmcdi funt in Vet. Teftamento liber Henoch, Te* "fiamenta XII. Tatriarcharum, Genealogia Job, Ora- t ; o Mana'Tis, & Esdrae liber III. & IV. in Novo anteni Pfeudoevangelia infcripta nominibus ApoRo- lorum, Ačta The ene & Pauli , odo libri Irinerarii Clementis, &alii, de quibus Romana LXX. Epi- fcoporum Synodus anno 494. E: madverfum hoc prafertim fsculo in haereticos. M* mmdus Foflius ob frafiam Euchariftiam anno 1303. combuflus Parifiis. Quidam Ordinis Prsdicatorum anno 1509. ob impofturas, Langioac Trthcmiote- ftantibus, concremati : Hermmnus Ry[vick in hare- jim iterum lapfus anno 1512. Hag® Comitum : Hebraeus quid3m baptizatus, qui per annos afl. Sa- cerdotio fungebamr non initiatus anno is 14. amid £axones : Dno Auguftiniani Ordinis Apoftat® Bru« Xe!lis ar.no 1523. Proximo anno 1524. Henricus rundam ZutphanieC in Belgio : Balthafar Friburgsn- fis anno 1528. Viennae in Auftria : Rupertu ? Baro anno 1539. in Anglia : Viator quidan) Statur B. V. anno 1550. Luteti® Parifiorum : O) Brdem in Urbe anno 1559. Calviniftas permulti , afque in Hifpaniis quamplurimi : Romar Aonius Palearius an¬ no 1566. eodemque anno Bern® Valentinu-: Gentilit Tritheita : In Belgio anno 1380. Joann.es Guilebnus Anabaptifta : In Anglia demum anno 1500. Gui- lehr.us Puritanus. Aflerentihus modo harsticis, jiefas efle animadvertere in bareticos pccna capi* tis, reponendum aB, quo cr-o jure Genevenles Servetum & Gentilem incendio necarunt ? <]ua jure Angli Puritanos , & fub Henrico VIII. an. '1338. Lambertum Zwinglianuni ? Imo quo jure -caufa Religionis interfefti funt ab iisdem Imedcis Martpres, quorum multos fuperiori capite Jauda- v : mus ? Verum non egent aperta mendacia confu- tatione. Crevit in tanta hierefuin illuvione decor & glo* ra Roman® Bedeli® , tum Sančtorum, quos cap. fuperiori memoravimus, conlummata virtute, tum decreto aliis folemni Canonizatione fpecialis cultus Iionore. Leo enimX. anno 1514. Brunonem Patriar- chara (t-) De Servetfi combufto Geneva anno 155S. diximus fupr* s firma- 232 Eccl. Hist. Breviarium firmata, a Julio III an. 1550. priv-ilegiis condeco- rafa, a S. Pio V. anno 1571. inter Ordines Mendi- cantium adfcripta, & a Gregorio XIV. anno 1591. anipiifflmis Jaudibus jure ac merico celebrata, Sanf orum , Scriptorum, Virorumque Apoftolico- rum Parens fecunda. Circa annum 1568. (f) Car- ■ mdita Difcalceati a S. Matre Therefia habuerunt originem, quorum inftifutum coniirmarunt an. 1580. Cregorius XIII. & an. 1593. Clemenš VIII. Ordo Charitatis, curaa infirmorum addi&us, quemS. Joan* nes de Deo infiituerat anno 1538. , confirmatus fu.it a S. Pio V. anno 1572. & rurfus a 6 ixto V. an. 1586. Clerici Regulares Docbiuee ChriJUantt, ouorum inftitutum confirmavit an. 1650. Innocen- tius X. , a Caefare de Rus an. 1573. duxerunt ori¬ ginem. Qui vero titulo Matris Dei fecernuntur, Luca? anno 1574. primam habuerunt inftitutonem, confirmationem vero a Clemente VIII. anno 1604. & titulum, quo truuntur, anno 1614. , a Paulo V, Congreganonem Ontorii , quam an, 1575. inftituit 5 . Phiiippus Nerins Fiorentinus , Paulus V. anno 1612. cum fuis Conftitutionibus confirmavit. M°' mehi Fulienjes a Joanne Barreira Ciflercienfi tra* hentes ab anno 1577. primordia, a Sixto V. anno i5C*>. approbati, atejue a Clemente VIII. an. 159*- a Ciflercienfium jurisdidione fuerunt exempti. .Qui dicuntur Minijiri Injirmorum inflituti funt an¬ no 1585. a S. Cammillo de Lellis , (g ) & proxi- mo anno a Sixto V., atque a Gregorio XIV. an¬ no 1591. con&rmati. Clerici Regulares , Minores nuneupati, ab Auguftlno Adorni Genuenfi inflituti an. 1588.» & a Sixto V. approbati privilegiaTbea* tinorum an. 1592. confecuti funt a Gregorio XIV. Anno demum 1595. in Hifpania dux Congregatio- nes Difcaiceatorum , approbante Clemente VlH- CO J uxtl Spondanum, Grarefon, &c. At juxta alios> anno 1561. Obiit proximo f?culo, anno fcilicet 1614. die I 4 -J ulu ‘ Seculi Decimi sexti,,&c. 283 Aint in r titutnp, ima Auguflinenfium ♦ & altera SS. TrinLatis Redemptionis Captivorum. (/;) Addendi funt Equeftres Ordines, Sanclorum Xp. Petri £5' Pavli ar. 1540. inftitutus a Paulo III. San• cli St ef kani Papin ac Martyris an. 1560. inflifutus a Cofnio I. Mediceo Florentinorum Duce. & an. isfii. confirmatus a S. Pio.V. Denique Spiritus fat.cli , five J cjuitum Torquatrrt:m hiftitutus ah Henrico 111 . Rege Galliaruni poftrenia die anni !S 78 . A P P E N D I X. C^TERARUM RERUM AC¬ CESS I O. C ^ailiarum Regi Ludovico XII. fuccefTit an. 15is, 1 Fraiicijcv.s /. Huic anno 154?. Henricus IT, ^'li amem an. 1*59. Francifcus 11 . An. 1560. re- ?nare coep ; t Carol"* IX. & an. 1574 . /Tenricus III, Pofir-mus ftirpis Vaiefioruni. Nuecefflt an. 1SR9. Heiricus IV. B rbnr.ius ,• (/) In Hifpaniis vero Pofl Cathoiicos Reaes Ferdinandum V. & Ifabel- lani , co?pit an. 150«;. adminifirare Regnum Joaa- " a > qua> nupfit Philippo AuftriaCo. An. 1516» Ca- Tolus /. jnter Imperatores V. anno iggfi. Philippus (k) & an, 1598. Philippus 111 . qui obiit an¬ no CA) Cofgregatio Cobrifctva inflituta fub Pio IV. & approba- ***S.Pio V., qus anno 1606. fub.icfta fuit Priori Generali Attgultinenfium, anno 1749. variis diffidiis exagitata St paulo extinčta fuit. (0 Occifus anno 1610. ut dicetur Seculo proximo. Henri- tUs autem lil. pra;difto anno 15R9. Cal. Aug. a F. Jacobo Cle- “'entt confoffus, proxuna die obiit annos natus 3R, CA) Ingentifumptu XX. decies ccntenoruramillium aureo- 'tePhiiippusiI. extruxit EJluriele S. Laurcmii monafterium 7 * * 284 Seeuli Decimi Sexti no 1621. Lufitanis Regnum pod Eramanuelem I. gubernare coepit Joannes III. an. 152 1 . Sehajlianus anno 1557 . Henricus Cardinalis & Archiepifcopus Bracarenfis an. 1578. Pkilipvus I. inter Reges Hb fpaniarum II. an. 1580. & Philippus II. inter Reges Cathoiicos III. an, 159*. In Hifpaniis itaque, & in Lufitania duo poftremi Reges tenuerunt impe- rium. (/) Sultanorum autem Series hsec eft: Poftquam an. 1512. Bajazethes II. periit veneno, Imperium oc- coepit parricida Selimus. (m) Is peftiientia fublatuS eft anno 1520. & regnavit poftmodum fpatio an- norum 46. Solimanus II. Huic extinčto anno 1566. fucceftit Selimus II. qui fubitanea morte interiitan* iio 1574. Imperavit tum Amurathes III. ufque ad annum 1595. Huic vita funčto fuffe&us eft Mahu,* metes III. qui e vivis exceftit anno 1603. Infaufta 7. aMatrito leucis, ob viAoriam e Gallis relatamanno 1557. ad lanumfaniti Quintini. Extat in Efcurilli Regum Hifpt* »orum, qui potlea deceffere, maufolzum. (O Anno 1509. cffipit in Angliaregnare Henricus VIII. An. 1546. Eduardus VIII. Anno 1553. Joannes, cui praecifumfuit •aput. Anno 1553. Maria, & anno 1558. Elifabctha. In "Po. lonia coepit Regnum adminiftrare an. 1501. Alexander. Anno 1506. Sigismundu* I. Anno 1548. Sigismundus II. AuguftUS. Anno 1572. Henricus. Anno 1576. Stephanus. Anno 1 587 - Maximilianus, sodemque anno Sigismundus III. C m) Selimus anno 1517. delevit Sečtam Mtmalucorum. Si' g nificatur hoc nomine Stipendiarii acminijlri. Inftitutifuerant Seculo XII. a Saladino, & erant cx ChriiUanis Mahumetani, ad bellum inftrurti, & aliquando ad Sultanorum dignitatem eve- fti. Veneno opera Judsi medici patrem fuftulit , duos ne- carit fratres , ac feptem ex eis prognatos nepotes. Judso patris interfeftori, locopraemii, juflit capnt praecidi. Pe- Ailenti carbunculo eodem in loco anno 1520. extindus c/l, in quo Kajazethi parenti fuo jufferat propinari venenum. A P P E N D I X. 23$ Infaufta bella Chridianis , aliisque hodibus in- tulere prsedi&i Turcarum Imperatores. Etenim Selimus anno 1516. Memphim, quam Aicairum di- cunt Sedem Sultanorum Aigypti, urbesque, & ar- ces finitimas occupavit; fubjecit fibi Damafcum, obfedit Gazam, in fui potedatem reda&is univerfa Syria, & Judaea. Solimanus vero an. 1521. expu- gnavit Albam Graecam, id e d, Belgradum . pro- pugnaculum Hungariae, & Rhodum cinxit obiidio- ne : quam infulam proximo anno 1522. coepit pod miram defenfionem Equitum S. Joannis, qui fupra an. 212. (n) eamdem tenuerant. Per idem tempo- ris Bafsa Fnrat fubegit Arm niam, Cappadociam, & Galatiam. Idem Solimanus an. 1526. fuperavit I-udovicum Regem Hungariae praelio, quo cumipfo Rege occubuerunt XV. milila Chriflianorum. Bu¬ dam expugnavit anno 1529. Viennam diebus 18. fruftra obfidione cinxit ; amifitque in hac expedi- tione milites «oooo. Irrupit tamen rurfus in Hun- gariam an. 1x32. cum exercitu armatorum 3000jo. Regnumque illud longe lateque vaftavit. Contra Tamafum Sophim Perfarum an. 1534. tetendit, ex- ciditque Taurefium , urbem Perfidis olim amplifli- niam. Venetis an. 1537. eripuit infulam Corcyram, multis captivorum millibus Condantinopolim ab- dudtis. In Hungariam iterum irruit anno 1541. & 43-atque anno 1551. Tripolim in Africa invaflt. Beleta an. 1560. a Turcis Cladis Hifpanica , fupe- tiori anno comparata ad Tripolim recuperandam : triremes in illa 27. , naves onerarioe 14. cum XVIII. millibus armatorum. Atque hoc Solimano imperante, a quo tres quoque filii interempti, & Achomati Baffae primario guttur elifum fuit. Re- gnante Selimo II. Bellum Cyprium efferbuit : ca- pta anno 1570. metropoli.«; Cypri Nicofia: fequenti an. 1571. ditidima civitas Famauguda. antiquis Ar- finoe. Ulic violata fide , Pnele&o Veneto nares auresque praecife, & vivo detracta ed pellis. (o) Claffe k f '0 Occupaverunt enim anno 1310. . (fi) Erugadinus, de quo Tlniajius libro Hiftor. 286 Se culi Deci.mi Sexti Clafle tamen a Venetis inftaurata, huju5;que regi* mine commiffo Joanni Auftriaco filio noto Caroli V., Chriftiani infignem illam vičtoriam ad Naupa* ftum finum Corindliacum C ) prope Ec inadas in* Tulas reportarunt, qui trucidati dicantur XX X mil* lia Turcarum, captas CXXX. triremes , praei-er re- liquas partim illifas littor ; bus , partim abfumptas fiammis, aut flu&ibus hauRas ; liberati vsro a ca* ptivitate Chriftianorum XIVE millia. (q) Valachia an. 1574. in Turcarum poteftatem venit ; & anno infequenti Amurathes Rudi.im vaftivit. Ab ipfo Amurathe anno 1582. rebeilarunt Tartari. Alb m regalem urbem fuperoris Pannonioe , virlgo S'tul- iveijjenburg, an. 1583- Turcse expugnarunt ; quam urbem Chriftiani tentantes nno 1593. trucida unt ofto millia Turcarum, ceTi'qua nofiris Novigra* dum, & Fillecum munitum Hungarise oppidum, Ibrahim Baja an. 1600. expugnavit Sanifise arcem in finibus Hungariae, & Stiriae (r) Ad bella modo, quse Occidentemvexar;’nt con* vertitur hiftorica Epitomes. Anno 150?. exortura eft bellutn inter Maxjmilianum lup. dr Vehetos: anno proximo initum fcedus contra eosd. Venetos, inter ipfum Maximilianum , Ludovicum XII. Gal* liarum Regem , & Julium II. Romanum Pontifi* cem ; atque an. 1509. Rex Ludovicus Vonetos ad Abduam Infubriae fiuvium ingenti' clade proPravit, eisque finitimas urbes eripuit. Pugnatum ad Ra* vennam an. 1512. inter Ludovicum XII. & Julium II. cs* (p) Vulgo finus Lepanti, & infulae Cur\ulari, maris Jonii. (_q) Additum tune Litaruis , Auxil’um Chriftianorum, &cs* lebratum Fc(lum S. Maria; de Vičioria die 7. Očtobris. C r) Prstermifirnus immane monttruni, cornua gerens in eapite , oculum in mento , alas pro brachiis , rapacium fe- rarura ungues in pede, figuram crucis in pečtore, natum Ra- vennse anno 151:. ^eftilentiafn, qua Tornaci confumpt* funt 34003. hominum ann® 1314. Appendix. 287 M. ca»fsp Pontificis copias , & civitas capta ; fei Paulo poft reflituta advenientibus auxil!ariis copiis Helveticorum. Bejlum hiter Carolum V. Inip. & franeifcum I. Regem Galliae exortum eft an. 1322. ^rancifcus ad Ticinum captus an. 1523. , dimiffus J n. 1526. ubi psrvenit in Gallias, foedus iniitadver- fus Caefarem cuni Venctis, & elemente VII. Rom. ^ontifice. At Roma an. 1527. ab Exercitu Caro- U V. capta, & direpta fuit anno 1581. pofteaquam ^ontificatum gerente Sergio II. vaftata fuit a Sa¬ raceni s : Quod contigit an! 846* (s) Dux mili- tum Carolus Borbonius muros civitatis Leoniiiae afcendens occifus fuit, eique fuffe&us Philibertus frinceps Arauficanus. Pontifex captus 6 . Junii poft menfes feptem mutata vede Urbern Veterem c onfugit. ( t ) Anno aufem 1529. amicitia cum Carolo V. redintegrata, Italis pax affulfit, rediit Elorentiam Alexander Medices Clemen is prone- pos, anno 1531. Florentinorum Dux conftltutus. An. (j) In ea Urbis direptione C^rijlophorus Mtrrcellus Vene- 'as, elečtus Archiepifcopus Corcy:enfis , eloquentifliiD\is P*iflimusque Scriptor, ut demontirane illius Exercitat:ones 111 Pfalmos editte in lucern Romanis typis anno 1525. maxi- *®is atfečtus eontumeliis, & ad arborem alligatus fuit, obiit- 8ae ex animi triflitia . corporis affličlatione, aerisque in- *'«mentia prope Cajetam : dignus fane, quem Pie.ius Va- ^riinus inlereret priori libro de Litteratorum Infelicitate. . (0 Colligitur ex hoc quoque Breviario Romam feXies ab "Oftibus fuiile direptam, ut Hiftorici tradunt complures. Contigit id itaque. I. Sedente Innocentio I. anno 410. II. Sedente Leone Magno anno 455* HI. Sedente Vigilio anno 546. IV. sedente Stephano II. anno 755. V. Sedente Sergio II. anno «46. VI. Sedente elemente VII. anno 1 5 2 7 - Quis vero in Urbem fingulis hifce annis hoilili irrupcrit in , gropriis ijj locis ad/iotavimus. 288 Seculi Decimi Sexti An. 1535. Carolus V. traj : ciens in Afričani etfptl* gnavit Tunetem, Regemque Muleafiem, ejeftum aTurcis, Regno reftituit, fibique reddidit vedi- galem. In Afričani an. 1541. idein Carolu3 V. cum magno exercitu trajiciens Algeriam , olim Juliaro Csfaream Ma uri tani a?, appulit ; led claife tempe- flatibus ja&ata rediit re infečta, dicens , malle le unum Chriftianum fervare , quam perdere mille Mauros. («) Mauritius Elečtor Saxonia? an. 1550. Magdeburgum obfedit : anno 1352. cum CaroloV. gefllt bellum ,• & anno 1553. pugnans adverfus Al- bertum Brandeburgicum accepto vulnsre mteriif. Inchoatum eft anno 1567. beilum Belgicmn, quod perduravit circa annos 41. Claifis Hjlpanicorum anno 1588. partim ab Angiis, partim tempeftatibu« riisjeda fuit, ac diffoluta. Beilorum incurfionibus addenda funt fata Frin- cipum. Annam Bolenam, & Mariain Scotorum Re¬ ginam fecuri percuffas, & Ludovicum Huligane Regem interfe&um in bello , narravimus fupra. Elifum guttur anno 1517. Alphonlo CardinaJi Pe- trutio, infidias contra Pontificem moliend. Chri- fternus Rex Daniae cum optima conjuge Elifabetha Caroli V. Sorore, anno 1533.'a patruo fuo Frideri- co deiedus regno, & fugere coadus fuit. Henri- cus II. Rex Galliarum obiit anno 1539. ex vulnere accepto in equeftri ludo;&Hcnriciis.lII. anno 1,389* infiido vulnere a Jacobo Clemcnte. HenricusStu- arfus Scotorum Rcx, ut diximus, a Bothueloanoo 1567. necatus eft dormiens : Carolus HifpanhruM princeps fequenti anno 1568. jub nte Philippo Pa¬ tre, ut fertur, extindus veneno ; & Rex Polome Philippus, qui anno 1594. deciaratus fuerat ReX Sveciae, praeftito iuramento non mutandi religionem. anno 1599. ob violatum jusjurandum regno predi- do Svecoruni excidit. Non f«) Anno inchoatum a Carolo V. Opm adv poftan- mim 1522. quo anno deceflifie putat Morerius. Audiit Pompo- natius tanquam atlieus oblibrum d e Inimortalitate animce : fed ante extremum halitum rcfipuilTe teilatur Helidius Forolivicn- fis ejus difcipulus, ac funtc-iam, qui lcripferunt ejusdcm apo- logiam. Haud fecusaflerendumde Petro Aretino maledicr>,& impuro 'feriptore, qui vixit hoc feculo XVI. cujus legitur 1 -atinum,- & Italicum Epitaphium. Ladnum quidenu ConJit Aretini cineres lapis ifie fepultus, Mortales atro aui fale perfrieuit. Intachts Deus e]f illi, caufamgue ropatus Hanc dedri : Ule , inqu.it , non mihi notus erat. Italicum vero: „ Qui giace FAretin Poet a Tofco, „ Che d’ognum diffe mal, fuorche di Dio, „ Scufandoficoldir j lo no’l conofco.,,' Norvfuit tamen Aretinus auftor libri de Trilus Impojlcribu*I qui liber nufpiam fortaffis extidt. C«-’) Joannes Cafa natus ejl Florerttioc anno 1505. obiit Ke rerii, ftlenagii, aliorumque elogio celebris ; t ar> Siculus , alter Italus, & patria Imolenfis. Audiit c ]aru £ ' erroribus Proteftanfium adhaercns. In Galliarum l in S „ j 5>3' runt Joanves, k CUmens Marof Poet*, quorujti uiius alter’ anho 1544. natur* concefiit 'i Joahnis Salmon atus Horatius Gallicut obiit aji. 1555, » # m DECIMUM S E P T I M U M E C C LESIiE SE CUL UM. C A P U T I. SECULI XVII. PONTIFICES MAXIMI. C ontigifle Clementis VELI. obitnm anno 1605. dbrimuspnececlentis Seculi confcribentes hifto- bara capite primo. Pod Clementem vero Pe- W Catbedram tenult I.eo XI. Paulus V. Gregorius XV. Uibanus Vili. Innocentius X. Alexander VII. Siemens IX. Clemens X. Innocentius XI. Alexander LIII. Innocentius XII. Clemens XI. CCXXXIV. Leo XI. Mediceus, vocatus antea Alexander O&avianus, creatus Calend. Apr. anno '605. quoniamaccelerata mortepoddies afi.nempe die V. anteCalendasMajaš mortemoblit, qu* con- ceperat animo, cundique a Viro fumma prudentia prsdito expeftabant, complere non potuit... CCXXXV. At Leonis fucceffor Paulus V. id ed, Camillus Card. Burghefuis orispne Senenfis, eleftus eodem anno 160=;. XVII. Calendas Junias, datim dirimends controverfiae de auxiliis applicuit animum. Ob violatam Ecclefiadicam Immunita- tem, de qua tamenSenatus Venetus datutaadRei- publicg? fine utilitatem fancita anno 1536- fervavit, inVenetam ditionem Ecclefiadioum interdi&um an. die 17. Aprilis promulgavit. Opera Chridia* T s nUttim 294 Eccl. Hist. Bkeviarium nifllmi Regis difTidium, & interdičtuni fublatum eft anno proximo. Ut regeni Anglis Jacobum I. ad Romae Ecclefias fmum revocaret, ad cum direxit Marcum Antonium de Dominis Ex-Jrfuitam, &Ar- chiepifeopum Spalatenfem , qui contra haereticis ad- hasfit. Piures Neftoriani Chaldsi Ecclefiae uniti fuerunt anno 1617. Urbem Aouaedučtibus, Vatica- no porticu, aliisque magnificis sedificiis Paulus V. ornavit. Praedičfoe eontroverfise de auxiliis finem impofuit, indičto utrique partifilentio, & Apoftoli- cae Sedi refervato judicio. Impoftor quidam fe fi- lium Pauli V. appellans, Parifiis affedus eft fupre- mo fupplicio. (a) Studuit Burghefiam gentem ho- noribus , divitiis cumulare , (b) & obiit XVI. Pontificatus anno, id eft, 1621. die 28. Januarii. CCXXXV 1 . Suffcftus Paulo V. Alexander Lu- dovifius Bononienfis, eleftus V. Idus Februarias eodem anno 1621. cui impofitum nomen Gregorič XV. (V) Fartholomaeus Lancei Alchiniilla , de quo in Arncenit. Litter. Epigramma. Pendeo. Dic, quis Jis? Pater ejl miki Papa. Quis Ule ? Romanus. Quonam nomine ? Burghefius. Oui faSum ? Me non agnovit. Quid ? No- thus ergo ea ? lmo legitima conjitgt Papa caret. Sed cur conflagraa jlammis? Id mor ti s haletur y Ut quem Papa negat nofcere , Jlamma voret. (I) Emiffe fertur Nepotibus dominiumRignani fcutis 353000. Civitatis Sulmonis in Regno Neapolitano 150000. Ouatuor in RomamTerritorio Rura Scutis 700000. Infumptain aedificio Palatii Burghefii, cujns fundamenta Paulo V. viventeja&afue- lunt, 1'cuta 300000. Dono fuis data , non fcmel, fed viginti vicibus, feuta centum millia. Solus pluteus Cardinalis ejus nepotis aeflimatus Scutis.600000. Vide Hijloirede Papes tom. 5 - pag. 170. ImpendiiTe in exornanda Mitra fcptuaginta nullia aureorum fcribit in Addit. ad Ciacconium Oldoinus. Seculum XVIL Caput I. 29 y \V. Inftituta Congregatione de Propaganda fde, Prsfcripto FeftoSS. Annae, & Joachim Genitorum B. M. V. bello laceffitis haereticis, compofitis cir- ca Volturrenam tra&um Rhetiae, five, ut ajunt, ^allem-Telinam ditTidiis , atque addita Vaticans Bibliothecae magna librorum copia Eibliotbeca? Pa- latinge, fibi dono datse anno 1623. a Maximiliano duce Bavariae, eodem 3 nno 8. die Julii cellit e vita. CCXXXVII. MafFeius Barberinus Florentiae no- bili genere r.atus, (0 poeta in utraque lingua Etru- fca, & Latina praeclarus, idem in Ar geni de Barclay anagrammatico vocabulo dicitur Iburranes , fuccef- fit Gregorio pradičto anno 1623. VIII. Idus Au« gufti, nomine fibi collato Urbani Vlil. Sedit ve¬ to annis 21. nempe usquead annum 1644. quo tnors illum rapuit IV. Calendas Augufti. Urbani muni- ficentise debet Roma moenia Leoninae civitatis, »tenu templi Vaticani tribunam, (d) Graecos pro- xim* * Bibliothecse Codices, Collegium de Propa¬ ganda Fide, ampliores Sapientias aedes, Pontifica- lis, Breviarii, Ritualis, & Martyrologii emenda- donem, Arcem in finibus Bononienfium, Urbanom ab ejus nomine dičtam, aliaque plura liberalitatis, dodrinae, pietatisque munimenta. In familia fua decoranda Urbanus imitatus eft Panlum V. (e) Cum palam, fortaflis incaute, de Hifpar.is oblo- T 4 cutus (c) Familise nomen ortum ex Barherino oppidulofito in * ro Florentino fupra collcm, Senas verfus. (d) Cum ad A.biidemillamconftruendamltr&iitmr.iufreritcan- "aritrabes aeneas ablatas ex atvio Patitheon, quas nec Vandali, nec Oftrogothi abftulerant; natum vulgare illud effatum, puoJ •ton fecerunt Barbari, fecere Barberini. Cedit illud propterea ‘a laudem Urbani, non autemindedecus. (f) Quamquam Urbanus ampliffimas aedes Nepotibus tcdifica- eorum duobus, Francifco, & Antonio, cum Purpura rcd- 0lt| i5 fummos contulerit, oppida dederit, vetuftamque LatH urbera L 296 Eccl. Hist. Breviarium 'eutus foret, plures exacerbavit, vulgatusque H 4 ' xaineter Gentilitio Stemmati alludens. Mella dobit Gallis, Hifpanis fpiculo figct. CCXXXVIII. An. 1644. XVIII. Cal. Odobri in*£ guratus eft pontifexJo. Baptifta PanaphiliuS R 01 * 1 ' nus, appellatus Innocentius X. Caftrum Invi R ut .' t Jorum oppidum , ob caedeih Epifcopi folo # ( ] l,aV . ’ fede Aculam, id eft, Aqu;penaium translata- r 3 ul que Janfenianas profcripfit propofitiones: (f) P 3 ^ vaque Religioforum coenobia Epifcopisper It 3 ' fubiecit, fupprefli*:que. Adverfus Pucem initain R feburgi in Weftphalia anno 1648. die 6. -A-Ug u i ’ firmatamque Monafterii die 26. Octobris, inter - peratorem Ferdinandum & Ludovicum Chriftj 311 n mum Regem, Innocentius edidit Conftitution eodem anno VI. Caiend. Cecembris ; quoniam 1)1 permirtebatur haereticis Iiberum religionis ^ ercitium, p_luraque illis Ecclefiarum Bona dig 11 tuin titulo in feudum conferebantur. Suprenia , nocentio dies fuit feptima Januarii an. urbem Pratneftem; in hoc tatnen eft magnopere eominenda ^ quod vita funftoFrancifco Maria Urbini duce, dominiu« 3 fl0Jl jieenonPifauri, Senogalliae, Eugubii, & Montis Feretran > fuis, led ditioni Ecclefiafticae addixit. d« s ’ (f) Anno 1653- die 31. Maji. vit (g) Orta , fedente Innoeentio X. quaeftio de dupb cl 1 fcift” Pa Capite, plerisque conftituentibus unutntantunP 110 'ped 0 cct Petrum Apoftolum, quibusdam vero afleremib' ,s c 'y e r 0111 fuifle Podelite Caput etiam Coapoftolumejus Ea’J} u) ”| UJl jug*" cunj hasc quaefbio in partes diftraheret cruditorum v,r D 0 jn2n* T.ia, atque per eam impcti videretur dignitas fanft*; p oJ itifi cJ Apoftolics Sediš; prudentia. &folieitudine Sun' 11 ' 1 >ico1» c Innocentii, anno 1647. compofitaeft, & dirempta. Aperto poft obitum Innocentii corpore a chirurg^ 0 fnc rU '! t „ larchi , feptcm aqua> anophora, & unom in cap« 1 - ' inventa; in rifta autem fellis dno lapides un c,ar Pondus aquae f»it librarum 15. Seculum XVII. Cap.I. 297 CCXXXIX. Praefuit deinde Romanae Ecclefise Alexamkr III. Senenfis, ideft, Fabrius Chifius, creatus praecitato anno 1635. die 7. Aprilis, mor- tuus anno 1667. die 22. Maji, Egit cum Venetis ut Jefuitas recipe ent, quod 5enatus indulfit ea con- ditione, ut publicis procefTionibus intereffent inče- i dentes inter Ccniratres S. Marci, & S. Theodori. (h) Damnavit rurfus propofitiones Janfenii in fenju ab audore intento. (i) Vetuit anno 1667. ne Theolo- gi in quseflione de fufficientia attritionis fe niutuo profcinderent, Chriftianam Reginam Svecorumeju- rata hserefi Romam ndvenientem debito excepit ho- nore. Exorta cum Galliarum Rege difTidia propter Corficorum militum licentiam, proprio fervato ju¬ re compofuit. Exornavit Urbem ampliffimis bene- iiciis; & ipfe polt obifum magnifico monumentore- conditus. Nec ipfi tamcn pepercit, fratrique fuo Mario Chifio, procacitas obtreftatorum. (A) CCXL. Rexit deinde Ecclefiam Clemens IX. Pi- ftorienfis, eleftus anno 1667. XII. Calendas Julias vita funčtus anno 1669. (/) V. Idus decembris. Vocabatur antea Julius Cardinalis Roipigliofi. Uti T 5 in ( h) Videtur ad ignominiam ; nam & rei inter colitmnas plettuntur, quibus idem eft nomen, five, ut ajunt Veneti, Tra Marco e Todoro, (i) Profcriptio, & celebris Formularii conftitutio edita ab Aleitandro VII. anno 1656. die 16. O&obris. (k) Tum Hifioria Margaritte Marfilia, quae capta a piratis Turcis anno 1525.fuit uxor Solimani, & mater Selimi li. '1 um Satirica tabella, cum infcriptione, {>ui crucijixus es pro nohis de qua nefandum Opus TableaudePapu, pag. 252. (l) Ante obitum Clemens IX. in Eeolefiae communionem rece- pit F.pilcopos, qui anno 166R. Pormufario Aiexandri VII,, quod facere diu detre 4 averant, fubfcripfere , exhibito exteriusob, Iequio. b irmata pax , quse ruigodicitur Ptx Clmentis IX., Prosimo anno I66p. promulgata. 298 Eccl. Hist. Breviarium in pauperes liberalifTime, ita in fuos parciffime fe geflir. Exorta inter Janfenianos quasfl;ione de Jure a Fado fecernendo, controverfias, quae rurfus emer- ferunt, caute prudenterque fopivit Judaeos eiecit ex Ur' e. Ludovicum XIV. bellum adverfus Hifpa- nos parantem fbuduit legatione mifla pacare. Nimio dolore lertur extindus, quoniam Veneti, rjuibus pecunia & milite fuppeditaverat auxilia, eodcman. j 66 i). coadi fuerant Turcis cedere regnum Creten- fe. Dignus, qui diutius Chriftiar.am moderaretur Rempublicam. CCXLI. y£milius Altierius Romanus pofl men- fes Comitiorum quinquefucce(TitClementi IX. idem nomen elegit, fcilicet, Clementis X. Hoc fedente, Ludovicus XIV. Rex Galliarum anno 1674- Reg* liam juriš effe fui Edido fancivit; quod pluribus diOTidiiS/ aperuit aditum. Lufitano Regi, ut Orato- rem haberet in Urbe, ut Monarch?ereliqui, primus induifit. (ni) Mofcoviae Regi, qui Romam legatum miferat, ut contra Tureas Chriftiani Principes fce* dus inirent Pontifice fuadente, negavit ambitum Caefaris nonien. Ait Sandinus, fuiffe Clementem in omnes liberalem, praeterouam in nepotes. Verum ron habuit Famlliae proprite nepotes, natis vero e Laura nepte fua dedit cum infignibus, & cognomi- ne proprio paternabona, ampliores contulit digni- tates, ac tres principatus. (n) Obiit anno 1676. die 21, Quindiiis. CCXLII. In locum Clementis X. omnium fuffra- gic fubflitutus fuit XI. Calend. Odobriš Benedidus Odefchaiehi Cremenfis, id eft, Innoccntius XI. hoc quidem nomine ob vita? probitatem & caflimoniam digniflimus. Pro Iibertate & immunitate Ecclefia- (m) Primus Orator, feuNuntius Pufitanus poftqtiamLulux~ inafubtrafta fuit adominatu Peeis Hifpaniarum, fuit Comes Z)e Prado. ( n ) Hifi , des Familles de Rome , pag. »41. Seculum XVII. Cap. I. 299 Iliča Apoflolicas litteras dedit ad Chriftianiflimum Kegem anno 1(^79. & provinciam de hac materia fcrihendi commifit ChriflianoLupo, Viro Inftituti noflri, Canonum fcbntifllmo. Firmatis anno 1682. a Clero Gallicano quatuor articulis, quibus Conci- lium Oecunieriicum pratfertur Papir, huiusJjue au- ctorira^ circumfcribitur, judicium errori non obno- *ium elevatur, & in regna temporalia denegatur Poteflas; fuas Cleri Coni in is fignificavit querimo- nias, repetens verba Cant. 1 . FUii matris mca pu- gmerunt con-ra me. Caroli Henrici Lavardini Le¬ gati extra ord nem Gallianim fprevit & cohibuit in- fiiltus: tnrpia Molinofii delevit conventicula: mo- r um laxitates perftrinxit : a lafciviori cnltu fenr- neum fexum amovit; nempe parvo in Eccleliae com- modum relifto thefauro, (o) proximus movti, q:iae contigit anno 1689. pridie Idus Augufti, ab Ordi- num Mcndicantium magiftris, ‘Caeterisque religiofis viiis humillime petiit benedidtionem. CCLIII, In locum Innocentii XI. fubflitutus eft eodem anno 1689. die 6. Odobriš Petrus Ofto- boni Venetus, nomine fibi impofito Alexandri VUI. Huic Galliarum Rex reddidit Avenionem. Plurcs daran vitpropofitiones ad morum doctrinam fpedan- tes, inter quaspeccatumpbi]ofopbicum, re&aeratio- aai conttarium , non 'amen offenfam Dei; quod uti- HUe e(l commentitium. (p) Cleri etiam Gallicani tbefes profcripfit anno 1690. die 4. Augufti. Eccle- foflicis redditibus Nepotes fuos cumulavit. (9) De- Ce flit fenex anno 1691. Calendis Februarii. ,CCXLIV. Alcxandro fucceffor datus eft Imfocen- ,l « XII. vocatus antea Antoninus Pignaulli Ar- c Mepilcopus Neapolitanus. Pleniflimis fuffragiis fuit IV. Idus Julias. Beneficentiflunus fuit in Co) Scutonim qvundecim ccntrna millia. (P) Peccatum Phi lofophicum damnatum anno l(-9o. Korum minimo, quem Purpura ornavit, dedit annuos iedviitU6 Scntonun LX.XX Millia. 300 Eccl. Hist. Breviarium in pauperes; juflitine miniftris, nc quid acciperent diftri&o mand tvit; nulli, nifi digno contulit Eacle- fiafticas dignitates, omnia alia, etiam Sanguinis, ratione poftbabita. Cura magna effet latronum* & nei'ariorum hominum copia (nam tenipors prsce- dentis Conclavis occifi fuerant 182.) fevedtatem Iegum indixit. Nec nobiliflimis matronis ob inter- didum Judam alearuni popercit. Clericis comas in- hibuit fiditias: Nepotismum eliminavit; concor- diam Principum, Monacliorum difciplinam, Concio- natorum exemplarem vitampromovit quammaxime ; Ne invid ofo Janfeniftarum nomine traducatur, qui velomnes, vel aliquam ex quinquepropofitionibus Janfenii propugnaiTe convidus nontuerit, precepit Brevi edito anno 1694. die 6. Februadi. Aluit in nno hofpitio pauperum, quos nepotes appellabat, quingentos; ac pro iis fundum ftatuit fcutornm CCCM. Poft v ari um inoolumitatis datum, extin- čtus eft, cum omnium moerore, anno 1700. V. Ca- Jendas Odobriš. CCXLV. Eodem anno 1700. IX. Calendas De- cen,bris ad fummi Sacerdotii faftigium evedus luit Clemens XI. Urbinas, vocatus antea Joannes Fran- cifcus Cardinalis Albani. De quo capite 1 . proximi fecuii. C A P U T II. DE SECULI XVII. CONCILIIS , ET QUIBCJSDAM CLERI GALLI- C ANI COMITIIS. N ullum Generale Concilium XAH[I. novimus ce- lebratum. Provincialia autem , & dioacefana fere fingul s annis alicubi inveniuntur coada. Qu* cum ad reformandam juxm Canones Tridentino? Ecclefiafticam difciplinam fusrint praefertim indi6ta> necef- Seculum XVII. Cap. II. 301 neceffum non eft cuntfa fmgillatim ennmerare. Ad errores igitur eliminandos haec tantum celebrata ftiere; Petricovienfe in Polonia anno j 607. praefi- de Bernardo Cardinal! Macieovifcki, adverfuš Sc,- ciniaros Arianorum, & Ebionitarum pollntos hx- lefibus: Parifienfe anni 1612. appellatum quoque Senonenfe , quoni .m illi prsefuit Cardinalis Perro- Sius Senonenfis Epilcopus; in quo profcriptus fuit liber Edmundi Richerii De Ecclejiajlica S Politic* Potejlate , ea adiefta claufula , Salvi s tamen juribus Kepis , S Ecclejicč Gdlicaiuti Ad Aquas Sextias todemanno,& contra praelatum Richerii librum; & Conflantinopolitanum anno 1638. 164j- & 167 praelidibus Patriarchis Cyrillo , & Dionyfic>, contra Calvinianam hserefim, eique affinem Confeflioneni Bidei a Cyrillo, Lucare editam, &profcriptam quo- que eodein anno a Dofitheo Patriarcha Hierofoly- toitano. Inter Synodos itaque ad difcvplinam fervandam inftaurandamque celebratas , quaruni fingulas re* c enfere, ut dbcimus, videtur fupervacaneuni, con- numerantur Florentinse anjio 1^19. 1637. 1643. ifistr. & 1691. quarum primam indbcit Archiepifcopus Ale- x ander Martius Mediceus, fecundanr ac tertiam Archiepifcopus PetrusNicolini, ouartamFrancifcbs Nerli, po^ea S. R. E. Cardinalis, & quintam Ja- c obus Antonius Morigia, ad Purpuram item p'ro- ftotus. Lucse anno 1661. Cardinalis Bonvifius, & *nno 1681. Julius Cardinalis Spiriula Svnodos ce- •ebrarunt. Omittimus Senenfem coaftam a Fran¬ ico Maria Cardinali Tarufio, Sarzanenfem a Be- ^edifto Cardinali Lomellino, Montis FalifciaMar- c o Antono Ca>d. Barbadico, MediolanenfemaFri- ^erico Cardinal! Borromaeo, inercemplis litterisnue fromovenda Ecclefise difciplina, S. Caroli, cuins n ?pos erat, imitatore vigilantiflimo. Quinnue fal- Svnodos celebravit Viterbii Cardinalis Franci- |cus Maria Brancacci, triginta quatuor Vicentius ■Maria Card. Urfinus Ord." Praed. Archiepifcopus ^eneventanus, & poflea pontifex n’axin,us. Ve- btcrnamFrancifcus Cardinal. Barberinus 'anno 1673. 1 ■ I » Subia- 302 Eccl. Hist. Breviarium Sublacenfem Cardinalis Carolus illius Frater anno proximo, Auximanam Anto.ius Card. Spinola anno 1677. Neapolitanam Cardinalis Ju-nicus Caraccioii arin b 1680. pro optimo fbarum dioecafeon regimine celebrarunt. Atque ita alii per Itajiam conftituti Epifcopi fe gefierunt, fervantes Tridendni Concilii decreta, & munere fungentes fuo. Quasnam vero iflarum, aliarumqne fynodorum definiti nes profe- ram cap. 6. pertračtans de feculi XVII. difciplina. bi extra Italiam vagari velimus, recenfenda no- bis erunt Concilium Mechlinienfe in Belgio delebra- tuni anno 1607. (r) Narbonenfe in Galliis an. 1609. Burdigalenfe anno 1624. de quibns in fua Norina Ecckf. prope fidem Joannes CabafTutius. Invenie- mus in extremis quoque inundi plagis Synodos ad inflruendos neophytos, & Chriflianae religionis ru- dimenta tradenda opportune, falubriterque coadtas, ac tres praefertim a B. Toribio in civitate Linije. America? meridionalis metropoli, emporioque por- celebri, id eft, anno ifioi. ifioa. & 1603. de rui- bus tom. 4. Conciliorum Hifpanie Cardinalis de Aguirre. , 1 Etfi vero abftinuimus a commemorandis hoereti- corum Conciliis, utpote quaenil funt aliud, quam batanae Congregationes; quaedam tamen hoc inloco adnotantur, quibus inter denfas tenebrarum caligi- res effulfit aliqua lux veritatis. Nam in Anglia in conventu Miniftrorum, qui Regem Ecchfue CJ P ut appellant, anno 1603. damnati 1'ueruntPuritani. de quibus infra. Synodus Calviniflarum Roterodann anno 1621. damnavitjudaicam fuperftitionem inob- fervantia Feftorum. Iidem Calviniftae Amftelodairu anno 1604. Socinianos damnarunt. Huguenoti m Svnodo habita in oppido Carentonii 1644. exagi» rc cneperunt Calvinianam praedeftinationem ad maluni, opera praefertim Benjamin Bafnage. Fuerant tamefl Arminiani, qui praedcflinationem illam rejiciunt. & declinant ad Pelagianos, anno 1618- in Synodo Dordra- ( r ) Mulile s. Seculum XVII. Cap. II. 323 Dordracenfi reječtiatque opprelTi a Gomaiidis. No* Jiienhi trahunt a Francifco Gomaro, drenuo Jaco- biAriniiiii adverfario. Difceptantibus infuper Joan- neHoombeck & JoanneCoccejo circa tertium prn?- ceptum Decalogi, pro hujus obfervatione Calvinia- r,i arno 1657. §ynodum hibuerunt Condomi. (s) Amftelodami aliamSynodumcongregnrunt an. 1690. contra aflerent.es non pofie Magiftratus vim adhibe- re ad harefes, & ad Gentium eliminandas fuperdi- tiones. adfportandis libri« iurrrvienH, anno 1621. die 22 . Martii, prifbinae red- dibis eH: libertad. Porro Grotii mentem o^endunt Gpufeula Tbeologica quarto inferta Volumini pag. S5i. & fequentibus. Pro (0 Louvenftein. l^rti , Breviarium. Tom. II. U 305 Eccl. Hist. Breviarium Pro Arminianifmo quoque pugnarunt Simon Epi- fcopius , & Stephanus Coui cellejus. Epifcopius, qui mortalium lucern adfpexit an. 158,3. claufit oculos Amftelodami anno 1642. Hujus InJUtutiones pluris jeftimabat praelaudatus Grotius, quam illarum pre- lium poftularet. Opera autem cunčta in lucern edidit Courcellaeus. Is Genevse ortus, & Refor- matse, ut vocant, Ecclefiae Paftor in Galliis, ob Arminii fementias a munere depofitus fuit , fed in locum Epifcopii allumptus a Remonftrantibus. Pu- gnavitque acriter pro Arminio curn Molinseo , Amyraldo, & Marefio. Abiit autem ad plures an- no 1^59. Pro eodem Arminio iieterunt quoque Philippus a Limborch, & Joanncs Clericus : de quibuS proximo Seculo ; nam Philippus Limborchius vi¬ lam protraxit ufque ad an. 1712. & Clericus ufqu® ad annum 1736. (u) Quos memoravi, Molinaeus, Amyraldus, Ma- refius, nec non Vofflus , & Dalloeus addičli No- vatorum deliramentis, haec quidem corroborare ftu- duerunt , fed feftam non inftituerunt peculiarem. Ac Peirus Molinaus Ecclefiae Calvinifta? Aurelia- nenfis minifter , & Academiae Lugduno - Batavat doftor ; mortuus Sedanj in Čampama an. 1658- ad- rerfus Romanam Pontificem, Purgatorium, Indtil- gentias, Peregrinationes, & altaria ftvlum intem- peranter exercait. Samuel autem Marefius Pjcar- dus T (u) Arianifmum infiaurare , & ab Ecclefiau incunabulb propagatum, traditumaue fuiffe a PP. Antenicaenis affernd in Nucleo Hill. Eccl. Chriflophorus Sandius. Fidem tunen Anrenicaenorum EP. non tantum vindicarunt Communioni* noftrac Thcologi, fed etiam Samuel Gardinerus, & Georgius Kullus Angli, aliique. Pr:nexiltentiam quo etiamfi exorti dicantur anno 1575. imo a nonnulli* anno 1524. & ftatim extinfti , germinarunt tameu rurfus anno 162,7. in dioecefi Hifpalenfi. At rurfu 3 feptem eorum concrematis eodem anno, reliqu ,s in cxilium pulfis, evanuerunt. Hifpani dixere hujus furfuris homines los Alumbrados. In hoc fitum iftorum deliramentum , quod meditationum fuaruni vanitatem praeferebant divinorum Sacramentorum virtuti. Ale aphoriJLz Calviniftarum furcultis autU' marunt, Dominum Jefum non fuiffe revera Verbun 'Dei, fed Verbi fymbolum,& Metaphoricani qtp n j' dara Imaginem. "Horuni antefignanus Daniel Sci Seculum XVII. Cafut III. 309 *rier, qui an. 1604. (Spondanus ait 1603 .) prsfuit Synodo Huguenotorum Vapinci in Delphinatu, fi- nibusque Provinciae. Gap Galli urbem iftam ap- pellant. Pelagini nomen habent a quodam Jaeobo Philippo direčtore Oratorii E. Pelagu-e in urhe Me- diolani. Prodierunt circa annum 1650. Jadabant hi, omnes gregarios fuos effe prsdeftinatos , re- f >robos alios cundos : orationem mente peradan* ucidiorem infpiratione facrorum Librorum, dignio- rem Euchariftia, nec non praeferendam Redemptio- ni: etiam peccata redo patrata fine, effe Deo ac- cepta,.ac falutaria ; damnandam carnis mortifica- tionem, quando fubjicitur fpiritui ; aliaque perni- ciofiffimas Myfticse tradebant rudimenta. Hos dam- navit Petrus Card. Ottoboni poftea Pontifex Ma- ximus, dumadminiftraret Epifcopatum Brbdenfeni. Tarvifii anno 1639. die 19. Sept. eamdem haerefim eiuravit Joannes Auguftinus Recaldinius e vali« Camonica Brixienfis dioecefeos. Agentes fuperiori capite de Conciliis damnatum diximus librum de Ecclefiaftica & Politica poteftate Edmundi Richerii. Lingonibus in Gallia Celtica Richerius hrnnili loco natus fuit anno 1560. & vita fundus Parifiis anno 1630. A delenforibusPontiii* ci$ audoritatis veheraentes pertulit perfecutiones- Magiftratui , quem Parlamentum, vocant , fumm- opere acceptus. Cum vero exortis inter Veneto- rum Rempublicam & Paulum V. difTidiis, quidam Joannis Gerfonis Tradatus recufi effent Venetiis, refutati a Ven. Bellarmino ; Richerius ardenti au - mo fcripfit Gerfonis dpologiam , ediditque ulterius 16 u. librum fuperius laudatum. In quo docurt, Rcclefiam praecipue Conciliorum canone gubsrna- dRomanum Pontificem nihil quidquid abfque aliis Epifcopis in rebus magni momenti poffe de-> cernere ; beneficia quselibet Ecclefiaftica fpatio J 4°o. annorum communi jure facris eledi nibus collata, habere a lege naturali, & Divina confir- niationem. Sua tamen declaratione an. 1629. judi* c '° S. R. Ecclefke, quidquid fcripferat, fubjecit, hadiditque feckrationem ilbm proprio oblig natan* U 3 chari- 3io Eccl. Hist. Breviarium charačtere Armando Cardlnali Richelio. (x ) Fa, člum id praefertim opera F. Jofeph Ord. Min. Ca- pucinorum, viri in Galliis percelebris , & Inftitu* toris Monialium Calvarii- Per idem ferme tempus M. Antonius de Dominis Ex-Jefuita, Archiepifcopus Spalatenfis, in Ang'ia, quo anno 1616. fe contulit, edidit de Republica Chri- Jliana Opus virulentum. In hoc dejiciens Romani Pontificis primatum, commentus eft unam fanam & orthodoxam fidem conflari pofle ex Romana, Calviniftica , Lutherana & Anabaptiftica. Romam rediens anno 1622. errores fuos abjuravit; fed re- diens anno 1624. ad ingenium , in Hadriani arce mancipatus carceri , fubita raptus eft morte : & quamquam refipifcentiae figna dediflet; iliiustamen Cadaver una cum fcriptis traditum fuit flammis in Čampo Flora eodem anno 1624. Janfeniana ha?refis a Cornelio Janfenio Epifcopo Iprenfi denominata, magnum Seculo XVII. exci- tavit incendium. Janfeniusapud Batavos natusan. 1S85. Lovanii Dočtoris lauream confecutus an. 1617- Iprenfem Cathedram anno 1635. obiit in Ecclefize communione anno 1638. fcripta fua , etiam extre- mis tabulis, judicio fubjiciens Romanae Ecclefis- In Opere tamen, guod infcripfit Augujlinus , ad te- nebras ab Urbano VIII. damnato, quinque haereti- „ cae propofitiones notatae funt, atque anno 1650. a plurimis Galliarum Epifcopis delata? ad Innocentium X. Per biennium hac controverfia exagitata, &di- fcufla , idem Innocentius pnedičtas propofitiones Confh Cum cecafionc impreffionis libri , tanquam falfas ba?reticasque damnavit. Profcripfit illas ite- rum Alexander VII. anno 1664. & rurfus Innoceiv tius XII. anno 1694. declarans damnatas infenju ob- vio , quem verba prafeferunt , ac femper inconcufla manente SS. Auguflini ac Thomse fententia. In il' lis vero Janfenianis propofitionibus enuntiatur, ali' (x) Richelieu. Seculum XVII. Cap. III. 311 <]ua Dei prsecepta hominibus juftis conantibus & volentibus aliquando effe impofiibilia, eosque gra> tia deftitui , qua fiant poffibilia : omnem gratiam effe in hoc infirmitatis ftatu effe&ricem, & illi nun- quam refifti : non requiri modo ad merendum, vel demerendnm libertatem indifferentia ; & hanc per* tinere ad Semipelagianorum damnatam hserefun; & Chriftum non effe mortuum pro omnibus. Exorta ulterius hocfeculo, pr*textu elevandi snimas ad lpiritualis & myftic» vit* pertečtionem, Sefta Ouietijhrum perniciofiffima. Huius princeps Michael Alolinos Hifpanus dicecefis Č*faraugufta- in Aragonia, Rom* vivens magna apparentia probitatis. Turpifftm* hujus myftices elementa [ u nt, ad nihilum redigi oportere potentias anims; «anc non debere in aliquo opere ačtive fe gejere, ** tele regendam committere divin* volnntati: orn- deponendam effe folicitudinem, fpem, timo- re M, & defideria qu*que virtutum abjicienda: ani- omni affečtione ita exfpoliatam in fua quietc °tare etiam, dum abripitur fomno ,• atque itafupe- r '°ri parte Deo conjunfta, quidquid in iriferiori oc- ^irrat ( videfis ad omnem turpitudinem aditum pa- pačtum ) nullam ei, qui femel Deo fubjecit arbi- r 'uni, inferre maculam, riec fuperiorem anim* par- ( “ ra vitiare. Molinos facr* inquifitionis juffu in > ar cerem inje&us eft anno 1635. Kius afferta ftb tiioc en tio XI. damnata Conff. Ccelejlis Pajlor an. In carcere obut anno 1696. U 4 Circa ^0 Mal aval. 312 Eccl. Hist. Breviarium Circa hujus Seculi medietatem co;pit in Angiia Se&a Fanaticorum, quos vocant Tremblantes, feu Qua-Keros. Hoc eis n oni e n acceftit, quoniam re- velationes fuas ja&antes, magna corporis agitatio- ne, monent unumqucmque verbis Apoftoli, ut fa- lutem fuam operetur cum timore , 0 tremore. Prin- cipio quidem induti tantum indufio , plebemque Londinenfem in triviis , compitisque commoven- tes, tanquam infani csfi funt flagris , ipforumque duci Jacobo Nailor, qui fuerat caftrorum metator, lingua ferro ignito fuit perforata. Non fuerunt ta- men extinčti ; fed Vigent etiamnum, & aliqui extra Italiam vagantur. Dogmatizant, cunčtos homines effe conditione pares ; neminem effe dominum,ne- minem fetvum aiterius : urbanitatem afpernantur, nec falutem alicui dicunt, neque caput aperiunt: interpretationis Scripturarum munus cuiqueindifcri- minatim concedi autumant: caeterum jus fuum qui- buslibet in reliquo tribuunt. Vixerunt proeterea S?culo XVII. perditiffiffli Athei, quorum princeps fuit Benediclus de Spinojn Amfteloaami Judaico genere natus, fed & Judaicae, & Chriftianae religionis defertor. Nova methodo & Ge.ometras imitatus inftaurare aufus edatheifmum emiffo in lucern anno 1670. Amftelodami, non ut fert titulus, Hamburgi, Tračiatu Theologico-Poli- tico : in quo tradit Deum non elfe, nifi materialu ubique diffufam, vim naturae in omni re diffemina* tam, quae vegetior fuerit in Prophetis, quorum.ora- cula a vividiori & fubtiliori materia fluxerint, iiu a ' ginationem excitante acriorem , & nihil referre, utrum uni, vel alterl religioni quis interius adhS' reat, modo exteriori cultu eam profiteatur , d 112 obtinet, velexigit politia. Non eft novum Syft e ' ma Spinofae. Plures ilJi praeluferunt Epicurei, (V & qui cum Lucano in libro 9. Pharfalise ajunt. ^ 00 Alexander quidam Epicureus, de quo Albertus in Phyf. Almaricus »emoranjs a Prateolo in Catalogo Seculum XVir. Cap, III. 2 I3 Ejl ne Dei fedes ni Ji tena, £9 pontus, £? aer, Et cttlum , S virtus ? Supcros quid quarimue ultra ? Jupiter ejl quodcumque vides, quocumque moveris. Obiit Spinofa Hagse Comitis in Hollandia an. 1677. exa£to vix anno astatis fuae 44. Pari cum Spinofa impietate Deum effe negavit Lucilius Vanini Neapolitanus, vivus exuftus Tolo- fo. (a) Etiam in PrulTia circa 1673. quaedam Atheis- sii femina fpargebat Mathias Kun%en. Reliquos breviter percurramus. Anno 1614. in Thuringia F,%ec^el Meden fe nune Dei Verbum, nune Michaelem Archangelum nominabat. Simi- lia effutiebant Anionius Zinganella , Maria Soror tertii Ordinis S. Francifci , & F. Vincentius Augu- ftin. excalceatus combufti anno 1621. Panormi. Romx in campo Fiorae igni tradita anno 1661. ima- go FrancifciBorri, dogmatizantis Mariam effeDeam, & in ejus utero humanam affumpfiffe čarnem Spiri- tum fanftum. Eodem anno Londini fufpenfus eft Venerius quidam doliarius, qui erečto Vexillo cum 'nferiptione , F iv at Dominus Jefu.t , monarchias omnes evertere ffulte, ac impie meditabatur. Com- buftus Parifiis anno 1662. Simon Morinus , ja&ans venturum quani cito Chriftum in gloria, fibimet cor- poraliter conjun&um. Flammis item traditus in U s Mofco- *• Apoendice. Seculum XVII. Cap. IV. 315 interrogatus, ubinam tantum fibi licere crimen di-* diciiTet, refpondit edočtumfe inSchola Jefuitarum; in fcriptis Joannis Guignard ejusdem Socistatis in Collegio Claromontano S. Theologis Profefforis repertis ejusdem perverfitatis munimentis, Joannes Chajlel prsdifto anno 1594. die 29. Decembris, & Guignardus proximo anno 1595. die feptima Janua- tii extremo fupplicio puniti funt, in exilium pulfis Jefuitis omnibus in Galliis commorantibus. Vide Thuanum libro 112. Davilam lib. 14. & Hift. Soc. Jefu P. Juvenci tom. 2. p. g. qui Guignardum mar- tyrio coronatum affirmat. Erroribus ?equiparantur exeedentes laudes San- ftorum ; V. G. fi prseferatur S. Ignatii nomen in tfiarta fcriptum nomini Dei (d) prolato a Moyfe, ^ u iusque virgae in fignis patratis ; atque his fimilia c? nfuris inufta Parifiis anno 1611. de quibus Abreg'e l' Hi/loire Ecclef. tom. X. pag. 244. praecitatas *dltionis Colonienfis. (e) C A P U T IV. EECENSENTUR SCRIPTORES ECCLESIA' STICI PRiESTANTIORES SECULI DEClMI SEP TIMI. Pkuanti Seculo XVII. floruerint Viri litteris, & dodtrina confpicui, ex tabulis Chronologicis ^tavefonii, aliorumque poteft deprehendi. Apud Gra- U) Tetragram«uto (0 Vertente Seculo XVII. exorta eft apud An^.los novtt TOiiaai >>ečta Rathnalijlarum , feu Latitudinarlorum^niMS anno 316 Eccl. Hist. Breviarium Gravefonium nempe recenfentur ex ScriptoribuS Galliarum nullo Regularium Ordinum voto obftri; dis XI. Ecclefiaftica Dignitate infigniti, Theologi ex CIsro Seculari plusquam XX. Interpretes Seri* * pturarum XII. Hiftorici XXIV. Afcetici VI. Ju* reconfulti XIV. In patria lingua expolienda exer- citati(Tinii VII. Calvinianis XI. praetermiflis. Exlta¬ liš farna? , & profanae eruditionis , & antiquitatis ftudiofi XIX. Alii exteri quidem, fed in Italia coni- morati Ecclefiafticne Hiftoriae cultores eximii V. & utriusque Juriš fcientiffimi III. Ex Germanis Hifto¬ rici, Antiquarii & Orientalium Linguarum Cultores XII. Ex Belgicis in vario difciplinarum genere ce- leberrimi XXII. Ex Hifpanis VI. Ex Anglis XI Quid vero de Monachis , & Ordinum Regulariinn Viris confpicuis ? Enumerat idem Gravefon Ordi- nis S. Benedifti Scriptores prasftantiffimos XVIII Ciftercienfes III. Carthufianum unum, alterum Ca- mnldulenfem : Ordinis Praedicatorum LXXIV. Or- dinis S. Francifci XVII. Auguftinenfem IX. Cano- nicorum Regularium V. Carmelitarum II. Carmeli- tarum Excalceatorum VIII. Societatis Jefu XCl Congregatioms Oratorii Jefu XV. Oratorii S. Philippi IV. Ordinis B. M. de Mercede I. Clericorum Re- gularium S. Pauli item I. Tbeatinorum pariter I Congregationis Dodrinae Chriftianae II. Ordinis de- | nique Minimorum, five Sandi Francifci de Paula VIII. Horum vero fi vel fo'um nomen velimusex- feribere, ultra fines Compendii Hiftorici progredi necelTum erit. Quamobrem praeftantiores tantum- niodo recenfebimus. JEquum eft, ut initio laudetur nomen celeberri- jnum 6'. Francifci Salefri : qui natus in dinecell Ge- nevenfi fundamenta.iecitEduardus Baro Herbert in Traftatu Religione Gentilium , Amitelodami procufo. Hujus Seft*^ Arina eft , nihil fide tenendum efle, quod naturaliratiom *on fit confentaneum, nec tantum non. repugnans, verni* etiam accommodatum ac pervium. Seculum XVII. Cap. IV. 3 i? nevenli anno 1567. init'10 hujus Seculi, nempe an- no 1602. confecratus eft Epifcopus, anno 1623. ca- ftillimam animam Deo reddidit, & anno 1695. San- ftorum Faftis adfcriptus fuit. lile enim pietatis iter calcantibus inftitutiones tradidit faluberrimas, & San&imonialibus devotionis, charitatis , fidei, & perfe&ionis femitas exemplis fcriptisque monftravit. Lndovici Molina Societatis Jefu Theologi, cujus fuperiori feculo mentionem fecimus, obitus conti- git anno 1601. Hujus dodtrina circa Concordiam iibertatis & gratise a FF. Praedicatoribus impugna- ta, plurimorum Theologorum exercuit in^enia. II- lam enim Dominicus Bannes , & Franci fcus Zumel tan- 595. & 96. profcripferant : atque anno 1597. ad- veifus eam Philippo II. Hifpaniarum Regi eruditif- fimum libellum obtulit celebris Dominicanus Lanu,- 3 «. Is oblit anno 1625. Lobeti in Aragonia. (/) Fine exortse Congregationes de Auxiliis fub elemen¬ te VIII. & Paulo V. inceptas anno 1598- abfolutae an. 1607. Bulla tamen contra Molinae errores con- Icripta & Confultorum manu fignata fufpenfa eft, & lalva charitate poreft propugnari Moliniftarum at- h* r . u jri to TnquifitoriiGcneralis EmmanuelU 7 ?rchiepii c °l; £t . era ri ;ir adeo, ut Cl. Noriiii Opera ab erudito auttore u re& e Ephemeridum, ouae Florentia? prodeuntin 1 * lCC r ' r g, P' 1 ^' cantur, Argentum igne examinatum , purgatum jjiv fum fiptup'um. Pf. li. 7. Prslaudatum Deere cum emanatum fuit anno 175S. die s S- Januari*. Seculum XVII. Ca e. IV. 321 vindičata? au&or, Kodi tamen Fraedefti- l *onis intricator potius, quam extrieator. C0b ?nta fuit omnigenae eruditionis in aliquibus tum’- Ut a< ^ m * racu * uni videantur exculti. In ho- toni Clal ' e ^ ailc ^ h *fi tanter locamus jacolum Sir- & Diony/iuin Petavium Soc. Jefu Presby- £ 0 » s ’ ^ibus addendus eft, jacobuc Benigms -■ f ‘ Sirniondus Rieomagi in Arvenia natus annis 92,.atque ab ineunte aetate la- ' gtaeca M&Sj. perv.olutavit, Bibliothecas numifmata, & vetuftas infcriptiones m- Jhp , * f mutn } KX, y icn-o ux» j m - nobisque plura occulta ant.ea, vel inedita i l0 V v . avit * . Petavius Aurelianenfis hanc lucern an- - ■* vv,«v luo axuiCjiiaiiviiuj Jiaiiv iuvviu aii" t e j. I . !58 S- adfpexit, obiitque anno 1652. Hune inter Ph Ul -” as ^ a ! u ^ am vocant. Edidit Synefium, Epi- ^car 1Uni ^' u ^ rav >t* tempora digefFit, exagitavit CiiDp Gru - m ’ Thqnii.{tii & Juliani orationes notis lo* . -„v, u .a, 1 nemutu & juliani orationes notis io- j U Pletavit, Poemata ♦ & Epttolas conemnavit , & fPlmata Patrum amnlUTunis voluminibus explaiu- yit. f.;\ Drr - -I-- - " v it r • in ^ Pojfuetius Meldenfis EpifcopuS, Divioni Ifaiam de Vaticinio Par 1 us r ^ Un . natus anno 1627. decemt anno 1704. w»<*em i s eonfcripfit in libris Variationum ad- Virgj^nseretic , V Cont^i. icv iv iivcuicm nia (o-aLg \/ uiuiio- tia ac ’] ] orn P e ndium univdrfalis Hiflcri*, de gra- ^ra«.. il ,er(:a te iuvta -Auguftini dodrinam, funebres ^sUontra revivifcentem fua setate Ouictis- 0 rat : - - ~ iiu^unnn uvvuutam ) luntuica ta. ° n .^> aliaque m orali a * & Polemica bone mul- . Defenfione pro!ixa propofitionum Clcri Uus (| ani an - lf >82. hsec, inquam, admiratione po- taiJi 1 /y'^ or ' a 'lbiilranda fedulam impendenmt ope* ‘lenricus Spcndanus Epifcopus AppamienfiS * qui k °'> P !>lta nad c »ve ^rinanf 1 i < * U!iml . lb -. 9 ‘ Th eolo?. Dogmatum S. P beKt} > addi^. ,. Pr * llcftill atiorte do;te expo(uerat, & vind' c Tom. II. X 322 Eccl. Hist. Breviarium: cjui fcripfit Annales facros a creatione mundi hujus reparationem, Cardinalis Baronii Opus ^ Ppitomen redegit, & usque ad an. 1640. Quamquam in Annalium Baronii profecutiofle darunt plurimum Odoricus Raynaldus, & J. C ° n \$. Latletchius, ejusdem cum Baronio CongregaU 0 ^ In pra?dičios autem Annales Baronii eruditas floricas, Criticasque animadverflones edidit A nius Pagius Ord. Min. Conventualium natu^ Provincia loco humili, & vita funčtus anno 6 99 - Hujus poflrema Scripta perpolivit compl eVlt< J )0 , JFrancifcus Pagius ejus nepos de hifloria Bom llrt rum Pontificum optime meritus. Ačta San« 0 colligere & in lucern edere coepit Joanr.es P°' dus Soc. Jefu, executus confilium, quod c 0 ? c t Jfis. vat P. Heribertus Rosweidus ejusdem Socje ^ Prodierunt ingentis Operiš duoprioravolurti 01 '^ no 1643. Huic adiuovere deinde manus viri j oS> laborumque patientiflimiHenfchenius Pap^broc i Beartius, Janninghus, Soliierius, Pineus, vu f r \- Bofchius, Stiltingus, Suyfchen, & Perierius-^.^ dentini Concilii Hifloriam confcripfit Sfcr tia j at p Pallavidnus (jA) ejusdem Soc. Jefu, eaniOU®,^/. ni tat e donavit confocius Joannes BaptiJ‘ a . ms. Obiit Card. Pallavicinus anno 1667- e l fcopus fuit refutare Hifloriam Pauli ‘\' 7 f^ )r3 »did Serv. Theologi Rcipublicae Venette, viri r 2 ]e 0 \o- lelici, & prsecoci ingenio, & quamvis a p e - gis multis diflfentiat, procul dubio dočbiHu^ 1 q { . ceflit Sarpius an. 1623. Hifloriam, & Ann® p r ge- dinum Regularium plures fcripferunt, ut P 'luctf dicat. Thomas Malvenda , Ord. Minoriini - s - Waldingus , Cappuccinorum Zacharias Boj? $t#fH4ript a&ao X7«9, tii« l8,’04teb»S* Seculum XVII. Caput IV. 323 Cietatis Jefu Mafceus Orlandinui , £ 2 c. Italiam fa- ctam Ferdinandus Ughelli Ciftercienfis. JEcclefiafticie Antiquitatis, quse hiftori^ anima dici poteft, ftudiofifllmi fuerunt, & prseclara edi- dere monumenta , Antonius Gallonius Congreg. Oratorii S. Philippi, qui fcripfit de SS. Martyrum Cruciatibus, & obiit an. 1617. Subterianea Urbis Roma?, t>lurimaque ibi recondita monumenta lu- ftravit Paulus Arinphus ejusdem Congregationis, qui difceffit an. 1676. Martyrologium fui Ordinis Pdidit 1629. Hupo Menardus Benedi&inus; idem an. 1642. perpetuis annotationibus illuftravit Sacra- toentarium -S. Gregorii Magni. Hupo Menardus obiit an. 1644. Petrus de Marca, cuius extat Con- eoriia Sacerdotii, & Imperii, opera Stephani Ba- luzii femel iterumque in lucern edita cum Vita Au- ftoris, notisque, decefTit an. 1656. Pariliis renun- ciatus ejusdem Urbis Archiepifcopus. Leo Alla- dus, qui pod: Lučam Holftenium cuftos fuit Vati- canse Bibliothecae, obiitque an. 1669. plura fcripfit aptiffima ad Graecorum confutandos errores. Phi- dppi Labei Soc. Jefu, qui fatis cedit an. 1667. ha- bemus prster alia compluta Concordiam Chrmio- logicam , fuiipfius, & Philippi Brietii, & Collečtio- nem magnam Conciliorum; in quo eruditionis ge- Here lerventiflimum ingenium fuum exercuit ouo- ! que Joannes Harduinus itidem Jefuita. 1 ucas A- | eherius Ord. S. Benedičh innumera . quae latebant, tnonimenta puhlici iuris fecit, fublatus pio obim Rarifiis an. 1685- Joav.nis Launoii Dočtoris- Sor- bonici, qui extin<£bus eft an. 1678 ingentia haben- f w, variique argumenti voluminn, in quit?us aliqui ftyli damnant intemperiem, aliqui nimiam rerum Verborumque repetitionem. (/) Grsecorum rituS (1) Lauvoli liber infcrjptus : Veri table Tradition de PEelife, br k prede/linati on, & la prače, typis procufus Leodii ar.no i 70». u S. P. Augullinum ir j u tiar um plejuffiaiu* , daauutus fuit* X ^ accu- tif* 324 Eccl. !Hist. Breviarium accurate explicavit Jacolus Goarius Ord. Praedi* cat., qui obiit an. 165,?. Gnecorumque Fatrum in* edita olim Opera vertit vuigavitque Francijcus Gambejis ejusdem Ordinis , qui fato cedit anno 1679. Heruici, & /L!n w de Valois fratrum, pr£* clarum in Litteraria Republica nomen: ille enim Graecos Hidoricos , Eufebium, Sccratem, Sozo- jnenunr, Theodoretum, Evagrium , Philodorgium, & Tneodoumr Lečiorem Jatina vertit lingua, no* tisqt:e illudravit : ide Gal.iam exqnifitiš diflerta* tionibus r ddidit nctiorem. Henricus vero decef* fit an. ,1676. & Adrianus an. 1692. Opera Fatrum» qui fub tempora Apodolorum floruerunt, collegita notisque exornavit Jcanr.es Baptijla Cotelerius, cuius mors conJignatur anno 1686. Qu* facram Chronologiam, & Geograplimm liaud mediocritcr dilucidant, Ror.iar.oriiinque Pontificum propugnant auftoritatem , magno labore collegit Emmanutl a Schelf.rate BeJga, qui deceflit Rotnae an. 1692. pod* quam de EocJefia Afričana, de Fatriarchatu Occi* dentaii, atque de difciplina Arcani traftatus peruti* les juvenili aetate elucubraverat. In Clemente XI. Pontifice Maximo ann<£l704. die s?.Janua'ii< Hyacinthus Serry Ordinis Praedicatorum, de quo feculo p r0r ximo, non folum contra I.aunoium vindicias Auguflini elucu- bravit, verum etiam lepidula Epiftola, qua(i ex Elifiis dat»> ©ftendit, quiriquid Launojus in Augutlinum effutiit, depro®* ptum fuiffe ex Scriptoribus , religiofilTimae alias fanftifli®*" que Societatis Jefu, quorum enumerat faltetn viginti, ne®? e jindream Jvr.ium , Chrijlophorum Crtepam, DionyJ> vVl Petavium , Francijcvm Annatvm, Gabrielem VajCjvsZ' Jacobum Sirmnndum , Joannem Adamum, foamem ffatV' Hum , Joannem hnren, Joannem Alarianam , Joannem M uf ' tinonum , Joannem Baptijlam Guefnay , Leonardu« 1 l ejfum, Levinum Le - A/!ayer, Ludovicum Molin«« 1 * Petram Halloix , Petram L'Albe , Stephanvm de Chatr.' t s ' Thtophilum Raynaudum , Thott am Bonartm • Seculum XVII. Caput IV. 325 j V iUa utiliori Theologia, quse in ftabiliendis Fi* , p :' noflrae dscretis tota verfatur, praeter Venera- ■tem Bsllarminum, de quo fupra, infudavit Alar- Recanus , & ipfe Soc. Jela, qui m igr a vit e , l « an. 1624. ( m ) ab omnibus ob fmgularem mo- laudatus. Eamdem fubierunt Provinciam “Kanus & Pet rus de IVallemburch fratres Batavi; P^riun primus Epifcopus Adrianopolitanus, ac J” ra ganeus Archiepifcopi Moguntini obiit anno Ar m a ^ er ^P^opi 15 Myfienfis, & Suffhganeus Cr c lle P'^ co pi Colonienfis obiit anno 1675:. l)e Sa- r u* en t 0 Poenitentias, & de facris Oidinationibus 0®’ & erudite pertradavi 't.foannes Morinus Cong. j) tori 'i Gallus, qui e vivis exce!Tit an. 1659. (n) Ca j, j ta Kcclefix Catholicae, & Ečclefiafti- ejusd d,fCiplinam ex P 0 ^' u ' t Ludovicus ThomaJJinus PL e ?J. Congregationis, qui e vita migravit anno Pta f 1 f^dendi, qui polemica SS. Patrum fcri- eftis . ar >bnadvernonibus colluftrarunt , ut Pus a" 11 'V^ ev ' ta num Gabriel Albafpinaus Epifco- U Sun ^' Ure lianenfis, qui decefTit anno 1630. Ire- ftoj . a dverfus hserefes Francifcus Fevardcntius, Pub hiijus Seculi initia fcripfit Theo- ]o ann lam ^Calvinifticam; & Marium Mercatorem ti 0 (jarner ius Societat. Jefu, qui obiit mn- , auda”' tn f, ntar ‘ a 'J 1 faeras Iitteras elucubrarunt pr*- bra nt & ocietatis viri permulti, inter quos cele- » Salianus, Mariana , Villalpandus , Meno - X 3 chius, C °"froV') rima toipfupro ftde orthodoxa, & P r0 . ■ *1U Sn „. Card. Bellarmini, necnonpro Soaetatis fu=, ^tuTimj Inftitutoris honore vindicando Jato ’u * ‘ a , de quo Nathanacl Sotucl pat- 3^9- ■' ^orinus in cadris Calviniftarum rducatus, Partfiis ' nvavit. tdem feccrunt alii vin doftiffirni, (.afpM '^'elninsKainoidus, 1’ctrus l nlwe.us, Henricus ftpil Ui8 8 > T a naquillus 1'abcr, BerthnJdus Nlhu.ius , liw- > a ‘u^n C litterarnmlaude confpicsi. 326 Eccl. Hist. Breviarium chius , Tirinus, Pine da , Lorinus, Pererius , Serariui a lapide, £?c. Varia Sacra, & vindicias Textus Hebraici adverfus Morinum edidit, Simeon deMuis defunfhis anno 1644. Biblia maxima novemdecim comprehenfa Tomis prrejjrandibus concinnavit Joannes de la liaye Ordin. Min. Opera autem Criti- corum Jacrorum , id eft adnotationum in facram Scri- pturam, variarumque eo infervientium differtatio- num, compafta prsfertim funt ex libris Proteftan- tium, ac prinium prodierunt in lucern novem Vo- luminibus an. 1660. Londini. De Theologia Morali pertra&arunt Societatis Jefu permulti. Baunium , Filiutium , Efcobarium , A^oriiim , Tamburinum , Bufembaum , &c. nulluS agnorat. Nec tamen benigniores, ut inquiunt, funt Jefuitae cunčti, fed exačhores premunt femi- tas Paulus Comitolus, & Probabilifmi infcftator Tyrfus Gonzales, Bonus Merbefms , Sambovm * & Henricus a S. Ignatio Carmelita Belga prolixe item de dočtrina morali fcripferunt, l 3 xitates rigi- dioribus fortaffe pr?eceptionibus infe&antes. Apo- logiam Cafuiftarum, tot Praefulum Galliarum cen- furis difpunčtam, omittimus. Italica lingua five catechefibus five concionibus, nemo copiofius, & degantius fcripfit Pmlo Segneri Soc. Jefu di- gniflinio, quem Parochi, & Verbi Dei PraeconeS lludeant imitari. Podremo loco recfinfendi funt quidam Janfeni- fhrum. Horum antefignanus Antonius Arnaldus, cujus Opus de frequenti Ccmmunione editum an¬ no plura excitavit diiTidia, fed majora movit qute fcripfit de gratia, & de morali pračtica Je- fudarum. Janfenifmi notam non effugit liber in- fcriptus, Amor Paenitens Epifcopi Caljorienlis in lucern emillus an. 1687. Martinus de Barcos Abbas S. Cyrani, qui an. 1643 refutavit Pntdejlinatutn čirmondi, & an. 1644- palam pro Janfenio certa- vit. (Juoedam hujus Opera latent fub nornine Pe¬ ni Aurelii. Junfenianis adnumerandus quoque- Blaf.as pajchalis , qui fub nornine Ludovici Montahi Seculum XVII. Cap, V. 327 vulgare coepit an. 1656. Epijlolas Provinciales ; (o) & qui fub Vendrochii nomine illas Latinitate dona- vit, & notis corroborare ftuduit, Petrus Nicolius. Accedunt dire&ores, cultoresque Monalerii Por« tus Regii in Čampi s , Jfaac de Saci, Petru s Tho- FaJJius, Nicolaus Fontana , Gothefridus Her- mant Sc. Hos intcr recenfent quoque Cl. Tilie- montium, qui mortuus cum magna pietate ac reli- gione anno 1688. in templo illius Monafterii, (p) quod femper coluerat, fepultus fuit. Sui, & fi- ttitio Vincentii Lenis nomine fcripfit pro Janfenio Libertus Froemondus Dočtor Lovanieniis , extin- ftus anno 1653. » Adverfus Janieniftas & Raianilas acuerunt fty- lum Stephanus Defcamps , Francifcus Annatus, Joannes Martinus Ripalda, & Joannes Martinonus Teu Morai- »« S. J. Presbyteri. Sed non finit, ut ulterius pro- grediamur, pršelixa brevitas. C A P U T V. AUGUSTISSIMORUM CiESARUM , ET SANCTORUM qUORUMDAM RECENSIO. R odulphum II. Impevatorem vita funSrum abs« que libris anno 1613. IV. Idus Januarii di- &um *eft alibi. Eodem itaque anno menfe. junio X 4 Fran- fo) Epiftolis Provincialibus nullum datum refpnnfum ante annum 1694. quo in lucern prodih , Entretien de Cieandrt & d'Eudoxe.Hoc Opus celebri Apologia refutatum fuit anno 1696. &feqq, XVIII. aliis Epiftolis a P. Mattlueo Petitdtdier M.O- nacho Ordinis S. Benedidi. (.p) Monafterium illud anno T709. diru tuna fait. 323 Eccl. Hist. Breviarium Francofurti elečtus eft Mathias ejusdem Rodulphi frater, Rex Bohemis, & Hungaris, qui ob graf- fantem Lutheranam-haerefim Praga Viennam Au* flriae trandulit Imperii Sedem. Gum autem Ma¬ thias ex Anna lilia Ferdinandi Audrine uxore fua nullum fufcepiifet filium, adoptavit Ferdinanduin filium Caroli Auftriaci filii Ferdinandi I. Imperato* ris , & Mariae filire Alberti Ducis Bavarise; ei- que an. 1617. cedit Bohemiam, & anno infecjuenti regnum etiam Hungaria\ Protedantes per h$c tempora pervicaciores efFečli magna Chridianae reč pubiicae attulerunt incommoda. Ipfe vero Impera' tor contradto cx animi triftitia languore vita ex’ cedit an. 1619. VI. Idus Martii. lili itaque fuccedit praelaudatus Ferdinandus hujus nominis II. eveftus ad Imperii fadigium citato anno 1619. V. Cal. Septemb. Rexit' autem Imperium usque ad an. 1637- quo decedlt apople- xia correptus 8. die Februarii. Fridericum Palatl* num an. 1620. fuperavit, recuperata Bohemia; at* que an. 1623. reddita fuit Bavaria Duci Maximilia- no, hoftibus a Caefare attritis. Anno rurfus 1626. duiStor Csefarei exercitus Valdein prodravit haere- ticorum phalanges, & Danos Augufti Principis ar- n:a lugarunt. Mantuam, quam occupaverant Ga I- li , anno 1629. expugnavit: eodemque anno fanci« vit, ut Ecclefiaftica bona ab haereticis ufurpatare* ftituerentur Catholicis. ( q ) Succedit pio, inviči:oque paren ti Ferdinandus lil. quem ei pepererat Mariana conjux, filia Guilel- mi Ducis Bavariae. Pod diuturna bella quae gedit cumSvecis, aliisque, an. 1648. pacem Monade- ril cum omnibus iniit; eadcmque pace in poderum fruens Catholicae religionis propugnand®, pictati- que (q) Ka occafione PP. Soeietatis dedenint operam, ot quae fpeOabant ad Monachos S. Penedičti, monafteria MoniaUum comoquerentur, opera P. Lamorpuni a ConfeffioAibus Ferdi* flandi II, Seculum XVII. Cap. V. 329 que exercendae totus incubuit, doneč anno setatis 49. & Imperii 20. deceffit Viennas anno 1657. die Aprilis fecunda. Tenuit deinde Imperium Leopoldm , quem Fer- dinandus III. pepererat Mariana filia Philippi III. Eegis Hifpaniarum. Elečtus fuit Helenopoli, feu Francofurti anno 1658. die 18. Julii, & coronatus proximis Calendis Augudi. Fuit itaque pod mor- tem Ferdinandi III. interregnum plus quam rnen- fium rjuindecir.i. Bellum habuit Leopoldus cum Callis diuturnum, regnante Eudovico XIV. Con- fpirantes adverfum fe plures Hungarorum nobiliffi- nios an. 1669. capitali poena multtavit. Turcarum CCXL. millia in Hungariam irruerunt an. 1683. & Viennam die 13. Julii cinxcrunt obfidione; fed ab- ierunt inde, in fugam convcrfi, caefis pennultis, die 12. Septembris a Joanne Sobiefcki Poloniae Re¬ ge, & a Carolo V. duce Lotharingise, arriiitque leopoldo infignis Vi&oria. Laceflltum deinceps Iniperium Turcicum, inito fcedere intcr Leopol- dum, Innocentium XI. Venetamque Rempublicam, doneč an. 1699. fancita pace, quieverunt paululum bellorum drepitus. At rurfus pro fuccellione in Regna Hifpaniarum, vita funfto an. 1700. Caro¬ lo II. Rege, interLeopoldum & Ludovicum vario pugnatum ed marte. (r) Tandem Imperator an^ no 1705. III. Nonas Maji Vienns in Audria ex> tin&us ed hydrope, anno Imperii fui quadragefimo feptimo. 1 Prster S. Francifcum Salefium laudatum fupo- riori capite IV. Sančtorum Confeflorum numerum auxerunt Vinccntius a Paulo , Camitlus ile Lcllis , X s Fran- (r) Carclus JI. Rex Hifpaniaeteflamcnto inftituerat 1’hilip. pum V. filium Ludovici Galliarum Delphini, haeredem fuum. lpfc autem Carolus 11. filius etat 1’hilippi IV . Auflriacc (an- tuine procrcati. 330 Eccl. Hist. Breviarium: Francifcus de Regi s , Fidelis de Simaringa, Jojepk a Leoniffa, Francijem Solzim: quorum, quod infra cap. 6. hujus aut feq. Secvuli commemoranda fifc folemnis apotheofis, nune folum nomen deferibi- mus. Migrarunt quoque ad coeleftem fponfum Se- culo XVII. Sančtimoniales Maria Magdalena de Pazzis Florentina, & Roja a S. Maria , Američana. Martyrio plures coronati funt hsreticis, & infi- delibus perfequentibus. Hanc pronieruit coro- nam anno 1617. in Perfide cum aliis plurimis Ca- tharina Regina Georgia exquifitiHimis fuppliciis tentata. In Japonia lento pro fide cremati fuerunt igne an. 1622. Petrus Zmiga Auguftinenlls. Ludo- vicus Flore^ Ordinis Prjedic. Petrus Davila Ordin. Minor. & Carolus Spinula Januenfis Societ. Jefu. De Martyrio P. Brirti ejusdem Societatis, quod confignatur an. *(«)?,. expečtatur Apoftolicae Sediš judicium. Qu:a Martyres non facit pcena, fed cau- fa, non funt in eorurn numero computandi decem mille captivi Turcarum, qui Seditionem molientes an. 1 662 . in uvbe Mauritaniae Algerio crudelillima necati fuere. (s) Vixit hoc SeCulo, ccepitque Revelationes fuas feripto tradere an. 165s* Maria Agreila Ord. Min. de cujus libris acvirtutibus non femel eft difputa- lum. Adverfus ejus afferta valde affinia Scotifci- e* Theologue ccnfuram tulit an. 1696. faera Sor- bonse Facultas: nec unquam quidquid plures mo¬ liti fmt, ab Apoflolica Sede fuerunt approbata,imo cum primum Hifpanica lingua prodierunt in lu¬ cern, reje&a. Noftrum tamen non ert:, quidquam aut ejus, aut Catharime matris, patrisque religiO' filfimi f s ) Sunt, qui inter martyre* recenfent Henricum Gamet Soc. J. aliosqus anno 1606. Sc fequenti fupplicio affe&os, quod con- fpiraiTent in. Parlamenti , ut iaquiunt, Cameram abdito pulvere pyrio fubvertendam. in Anglia, unde eam ob tem Catboliei flmnes fuerunt expulfi. SeCulum XVII. Gap. VI. 33 1 fiffimi Viri detrahere virtutibus. Ad Catholicam enim Ecclefiam fpečtat de his proferre fententiam. Obierunt prseterea in magna fančtitatis farna an. 1641. Claudius Bernardus Presbyter Divionen- fis, eodemque anno Joanna Francifea Fremiot de Chantal, quae omnium prima inftitiPum a S. Fran- cifco Salefio ordinem Vifitationis ingreffa eft an¬ no 1610. Hanc modo in Beatarum numero vene- ramur. Emus Parochus dicecefis Senonienfis an. 1644- migravit ad Superos : Jofeph Calafanclius Iniiitutor Scholarum Piarum an. 1643. Vincentius a Paulo Inftitutor Congreg. MKTionis anno 1663. Henrlais Michael dicecefis Trevirenfis, qui futores nd officia pietatis revocabant, an. t 566 . Petru* Guil- lerius Canonicus Regularis Bilumni in Sabaudia an¬ no 1673. atque anno 1691. Maria de Cy% Leyden- lis Virgo ad Catholicam Ecclefiam a fečta Calvini- fiarum Deo praedeftinante vocata. CAPUT VI. QU/ENAM SECULO XVII. IN ECCLE- SIA CATHOLICA DOCTRINA , ET DISCIPLINA VIGUERINT. S pe&antem ad fidem moresque doffcrinanvSeculo XVII. Ecclefia Chrifti incontaminatamfervavit. Nam p ne ter dogmata occafione emergentiumhvre- feon luculenter expofita, & firmiter ftabilita; ubi innovatse fuere, aut primum excogitat£ opinipnes ai corruptelam, vel ad impietatem tendentes, op- p ort im e cbnfbcae fuerunt, & refutatse. Quod ex magno numero propofitionum ab Apodolica Sede profcrlptarum evidentiftime apparet. Enimvero Ur- banus Vlil. anno 1641. damnatos a S. Pio V. 79- (0 ar ~ 1 332 Eccl. Hist. Breviartum ( 7 ) artieulos Baii rurfus Apofiolica Confiitutione perflrirorit; Clemens VIII. anno 1602. confefTioneni iačtam per litteras, feu internuntium, nuliam & ir- rižarn aeclaravit: Innocentius X. anno 1653. pro- poiitiones V. Janfenii, Aiexander VII. anno 1665. propofitiones 28. & an. 1666. alias 17- Innocentius XI. an. 1679. propofitiones 65.atqueeodeman. 1679- duas alias prohibuit. Vetuit infuper an. 1692. ne qnis utatur aliquo pačto, etiam fine direfta vel indire- čla revelationo , & gravamine pcenitentis, fcientia ex confelfione acquifita, damnans oppofitam alfer- t ; onem. Idem Innocentius XI. anno 1687. perni- ciofilfiniam niyfticam Michaelis de Molinos, huius- cue pofitiones 68. reprobavit. Alexander VIII. an. 1690. jaeccatum philofophicum , deinde propofitio¬ nes 30. ex Janfeniftaruni fontibus manantes, cen- firis confixit. Innocentius XII. novorum Quieti- ftarum, & Francifci de Fenelon (u) Archiepifcopi Cameracenfis anno 1699. danmavit propofitiones viginti trcs. F.x his edocemur beneficia fupernaturalium do- r.orum excedere natur* fines, Gratiam adjuvare, non perimere libertatem, neqim hanc vinculo ob- firingi nere^tatis, nullum efie imputabile crimen, tibi non adefi libertas indifferentiae, invincibilem ignorantiam excnfareapeccato, plura fieri apecca* toribus, & infidelibus, qu*non funta cupiditate vi- tiata, ad univerfos homines Chrifli redemptionem evtendi, non fufficerein facramento Poenitenti® at- tritionem naturalem, eamque ex metu gehenns concipitur bonam efie & ad gratiam difponere,pr?e- ceptuni annmccbmmunionis non impleri per com- jrmnionem fkcrilegam, veram anim* perfefiionem & devotionem non excludere exteriores adtus, at- que O) Alias 76. duobus in unum bis copulatis. (u) Qui errores fuos palam e fuggefhi retraftavit, nu?i* ob humilitatem & fidei l confeflio ism liudandus, qi'am propter 1'alfam profcriptamque dodriaam reprehendendus. Seculum XVII. Caput VI. 333 queexercitanientavirtutum; a]iaque id genus, qua8 opponentur damnatis iliis propofitionibus. (* *•) Cum autem hoc XVII. Seculo cum ingenti ]i. burnim copia laxiores quoque opinioncs fuerintdif* femifiatae; Epifcopi vigilantiffimi curarunt coliaben- tem difcipliram refiituere, & exundantem malicia a coercere. ti quidam aufi funt affirmare nemini, fluamvis prava confuetudine implicato, denegandam efle facrameptalem abfolutionem; facilitatem iftain eoa&ae tac rdotum Synodi reprobarunt, ut Far- fenfis Montisfaiifci anno 1692. Ca?fenatenfiS anno 1693. liononienfis anno 1698. Socios crimi- num, feu complices abfolvendos non effe a Confef- fario, ut poflulat pcenitentiie ardor, & ntio pud r - tis, decreverunt tynodi Veliterna anno 1673. F - Ventina. 1674. iEfina 1683» Arcendas a Sacramentis niulieres comptas, fucatas, & peftora immcdefte tiudantes, praeter Innocentii XI. fančtiones, decre- vere tyncdus Senogallienfis anno 1627. Juvena- cenfis (xj Apologia CafuiftarutnaphiribusGalliarumEptfeopis Se *b Apoftolic? fede confixa, prodiit aučtore P. Pirot. S. J. anno 1657. Alcxander VII. anno j 666. prolcripfit propofitiones 45. Innocentius XI. anno 1679. alias propofitiones 65. Apologias Aučtoruna Societatis confcripfere P. Moja , &P. Honoratus Fabri, tum preprio nomine, tum nomine Bernardi btubrokii. Antonii Sanftarelii liber aSorbonadamnatus fuit anno 1626. Marianae item opus aieiiunu«i,> •»/ mens IX. anno 1669. Pet rum de Alcantajf; Oro* ;j Mili. & Mariam Magdalenam dePazzisOrd. iCarnia- J Seculum XVII. Cap. VI. 335 litarum: Clemens X. anno 1671. Francifeum Bor - gim , Cajetanum Philippum Bertitium , Lu Jovič i m Bcrtrandum, 0 Rofam Limanam; & anno proximo Beatis accenfuit Pontificem Maximum Pinm F. An¬ no autem 1675. idem Clemens X. maenificentiftima pompa adfcripftt San&orum Faftis XIX. M-rtyres Gorcomienfes. Decretus denique anno 1690. ab Ale- xandro Vlil. cultus Sančtorum Joanni a Capiftra- 110 , Jcanni de Deo, Lanrentio JuJlimano » Joanni * S. Facundo , 0 Pafchali Baylon, Ad inftaurandam difciplinam Monafticam condu- cunt piurimum aut inftitutse, aut reformats religio- forum virorum Fainiliae. Etenim hoc SeculO'a'Pe¬ tro Cardinale de Barulle inflituta eft Congregatio Oratorii Jefu, coepta Farifiis an. ifin. & confir- mata a Paulo V. anno i6i3.Clerici Regularbs Scho- ' hrum Piarum inftituti funt anno 1617. a S. Jofepho Calafanftio Aragonenfi: (p) Qui Pii Operarii vo- cantur, inftituti a Carolo Cavafa Neapolitano anno 1606. approbati iuere ar.no j 621. a Gregorio XV. Congregationem Presbvterorum MiJJionis inftituit anno 1626. S. Vincentius a Paulo. Rigidiorem vivendi formam profeflae funt plures Congregationes, ut Monachorum S.Benediki Con¬ gregatio Verodunenjis in Lotbaringia conftrmata an 1604. a Clemente VIII. & S. Mauri anno 1618. approbata a Gregorio XV. Cijlercienfum , qui di- cuntur de la Trappa , reformatio coepit anno 1662. Canonicorum Regularium S. Genovefa; anno 1634. ab Apoftolica fede conftrmationem obtinuit. Re- formationi Ordinis Prxdicatorum in Galliis operam dedere SebaJHanus Michael , & Joannes BaptijU Carre, quorum ille decelftt anno i6ig. & ifte anno 1653- Femi- (y) Anno 1617. Ordo Ckricorum Scholarum Piarum fegreea- rusfuit a Congregatione Clericorum Matris Dei, -cUl agerega- rus fuerat 3111101614. Quare Matris Dei ftemma, noir.en9Ue ''timiit. Sacri hu.ius inflituti primoidia ad annuni 1597. vi- efle refereada. 336 Eccl. Hist. Breviarium Feminarum quoque perutilium , & puellaftfrt inflitutiopem curantium, ccetus hoc XVII. Seculo prodierunt. Enim vero Victcria Fvrna ia an. i 6 fl 4 ’ Genuae Virgines, quse a ceruieo ve^is coJore vo- cantur Calejles , in unum congregavit. Quge ap- pellantur Fi/itationis , auftore Franofco SileHo« arl- 1610. primam domum Annecii in fcaubaudi incolue- runt, In feouenti autem anno Urfulinas Maria Luil - lier Parifii':, eodemque anno 1611. in LotharingU Paraš Foreri v? indituit. Monia'es S. Henedi&i id C’a’lii 3 Calvarii nomine celebres originem babueriint circa annum 1618. approbadonem vero a Gregorin XV. anno 1621. Harmn inditutor, c um Antonia prin¬ cipe Aurelianend vita funčta anno 1618, Piftavi» fexto ab exordio Congregationis menfe, fuit Jofeph Ordinis Capucinorum, qui pie decedit tabente an. 1638. antequdm Vaticanam Purpuram, ad quam Lu- dovicus XIII. ilium nominaverat, fuitTet aflecutus* Jefuitijfas exfra clauftra viventes Urbanus Papa VIII. an. 1630. fuppcefTit. (£) Prs.ter Equeflres Ordines , Sansnunis Chrifli inditufum a Vincentio Gonzaga Duce Manfuneaiino irtog. & Ludcvici a Ludovico XIV. ChridianidimO Rege (g) Bulla Urbani VIII. qua fupprimitur Congregatio Jefui• tiffarum, promulgata fuit feouenti ann 1631. menle Majo. Er- dem congregatio inGermania, Viennaeprajfertim, & Pragsfue- rat propagata. Adverfus illam Rom* coram facra Congr. ie Vropapanda Fide orationem habuit gravillimam, inftručtamquC servoiis rationum momentis Valerianus Magni Mediolanenfis Ordinis FF. Praedicatorum : Valerianus ide laudatus inEpi- Ilola decimaquinta ex Provincialibus. Scripfit Valerianus ad- verfus GomeniumminidrumProtedantium librum infcriptum; £cho Ahfurditatum Ulrici de Seufelblaefa , impreflum Cracovi* anno 1646. Vaticanam Purpuram, quam ut illi conferret Prbi- nus VIII. per epidolam enixe rogaverat Uladislaus Rex Polo¬ ni*, fprevit humillime, ut EvaneelicisMifftonibus totus incuni- b«ret. Videfis Pailletium Volumine I. Arti, pag. 359. Oblit Valerianus Salisburgi apud Eavaros an. 1661. Extat de pio illius »bitu Relati« ajuto proximo 1 66t. typis procufa. Seculi Decimi Septimi &c, 337 Rege anno 1693. alii hoc Seculo Equites fpeciofiS titulis condecorati fuerunt, nimirum anno 1652. in Silefia Equites Morris : anno 1660. Brennoburgi Equites Concordix : anno 1685. in Boroudia Equi- tes Generojitatis : anno 1692. in Argelia , vulgo Torgau, Equifes Sinceritatis, & anno 1690. in Sa- xonia Equites Integritatis, Etiam Matronarum Or- dines inftituti , videiicet, anno 1662. fub nomine Virtutis , cum Epigraphe circa fyraboliim folis, So¬ la triumphat ubigue ; & anno 1668. Crucis Domini- c 87 . apud Patras in Peloponnefo, a Venetis Turcse clade podrati funt magna. Tau- tunum (c) anno 1690. occuparunt, & anno 1692. a miferunt in Hungaria Varadinum. Neque haec tantum bella Seculo XVII. contige- tunt, fed alia plurima. In Galliis enim viguit bel- ‘Utii civilo Calvinidarum, anno praefertim 1625. & '°Qupnfi. At an. irt-j.’?. Rnnpila a T.nHnvirn ‘VTTT y 2 dore • fe) Eclgrado. 340 Seculi Decimi Septimi ftore praecipuo Gonda?o bellicofidlmo princip®* Adverfus .Sabaudice Ducem anno 1630. pršela udatu 5 Ludovicus XIII. caftra movit. Inter GalloS ver 0 Hifpanosque fsepe fepius exarfit bellum * ut an r, ° 163?. 1647. 1650. 1654. 1658. & 1673. Etiam cu® Anglis, Danisque Galii anno 1656. pugnarunt- gentem Hifpanorum dadem ad Rupem Regiain Campania, feu in finibus Hannoniše an. 1643- fcopi Monaflerienfis adverfus Batavos copias nu tares an. 166.7. coaftas, C 3 eterosque flagrantiiun° e o loruni apparatus, motusque proetereo. Angli ann 1694. Britanniae portum Brivater. ( vulgo Brej ' 1 ) 0 cupare fruftra tentarunt. Nec din inenarrandis rebus aliis, quae aliq u '^ infauftae fuere , morabor. Recenfendae funt t . ain t( Urbes tormentis bellicis , quse bombaš v ? c | ta o( ii quafiat$, ac femidirutae. Experta e Ib hujusn 1 ^ tormenta anno 1634. jufTu ChrifUaniffimi Rd? 1 ^ & vitas Genuenfis , Algerium infuper anno i" 83 ^ 3, rurfus anno fequenti ; necnon Bruxellae an- 1 jj 0 . Incendio an. 1621. abfumptum eft una cum Bi ■ 0 theca Collegium Jefuitarum Colonienfe : q 110 ^ aI i- Jacobus Reingius ejusdem Societatis ad Prote ^ tes defecit. Tertia item pars Civitatis Coni * , nopolitanse cum Biblotheca MSS. Arabicis r ^ tillima, an. 1633. voracitate flammarum redac in cineres. Terrsemotus Neapoli finitimisq^. JJJg . bibus an. 1638. & 1694. dan:na attulit J 0 ' Concidit priori Sacrae Jefuitarum J&des te jgj porticus elegantidima Templi Caftoris, & 1 0 ti fo* Beneventum vero, & propinqua oppida x667. facro initiatus lavacro, ingreffus eft Societa- tem Jefu. Hanc an. 1642. amplexus quoquefuerat Cafnnivus Polonine Princeps, qui an. if^fi-jpromo- tus fuit ad Purpuram Vaticanam, qua tamen fefe abdicavit an. 1 o6g. proficifcens in Gallias. (d) Y 3 Hifce (d) Pcrmulti adil viri principes ab haer e Ti ad Romanam Ec, ctcliam venere : anno 1614. "NVolpkungus Wilhelmus Dux Ncoburgi : anno 16S5. Chrlftiatms Auguftus Palatinus Ele- ftor, cujus exemplum forores prsclarUVumE fecutac funt. V>de indicem praemiffum Epiilolis dogmaucis P. Scedofff, 81 J. edius Galljco, ttalo^uc idiomate. 342 Seculi Dccimi Septimi Hifce Catholic® Religionis triumphis aoceflit Chridian® Regin® Svecorum ad Catholicam fidem converfio. Qu$ an. 1 6.-54. regnum cedit Carolo Gudavo filio Joannis Cafimiri Comitis Palatinitan- no proximo Roman® Ecclefiae profeffa e d dogma- ta : Laureti Deipars regale diadema fceptrumque dicavit : atque an. 1656. in Urbe Roma abjuravit errores Lutheri, & facro Chrifmate ab Alexandro VIII. obdgnata, poftmodum chridina Alexandra fuit appellata. Etfi autem anno 1660. & rurfusan- no 1666. in Sveciam ob regni negotia tračtanda concedit ; nunquam tamen a propofito fufcepts religionis Catholic® potuit dimoveri ; & Romam reverfa, dodtidiniorum virorumufaed contubernio, ibique magna litterarum altrix ac patrona obiit an. 16^9. monumento in A£de Vaticana eidem erečto. /Equum tandem ed, ut nonnulla dicamus de lit¬ terarum incrementis, Virisque claridimis. Acade- miae inditut® funt in Belgio an. 1614. Groningana, & an. 1636. Ultraječtina : Parifns an. 1666. Aca- demia fcientiarum ; In Germania an. 1607. Giflena, & an. 1669. Chiloniends ; atque in America Gua- timalends , in nova Hifpania an. 1628. Viris Seculi X'\ r II. prsdantiflimis pr®ter enu- meratos cap. 4. accenfendi funt, JuJlus Lipjius Belga, qui obiit an. 1606. Antnnius Societatis Je- fu ob. an. 16 n. Sc tt vola Sammarthanus obiit an¬ no 1623. Andreas Schottus , Famianus Strada , & Joannts Mariana. , Soc. Jefu, quorum primus ob¬ iit anno 1636. alter ineunte Seculo floruit, terdus circa annum 1624. deceffit. (e) Jfaac Cafaubonus Card. (e) Kxcelluit in Mathematieis Chri/lophorus Clavius Bamber- s-cnfi* Šoc. J. moriuumRomae anno 1612. dle < 5 . Februarji tra- dit Ahp_arr.be in Biblioth. pag. 74. A bubalo humi affliftum, ccittritum, nccat«mque, dum invifcret feptemUrbis tcmpla, narratin Oratione nno 1643, * m * + •(§<• ' 1 f f ' * * ♦ ❖ ❖ j* &. * „Sk- A Y 2 PECI- 34 « 1 # 1 D E CIM UM O C T A V U M ECCLESIiE S E C U L U M. C A P U T I. ABSOLVITUR PONTIFICUM RO¬ MAN OR UM CA TAL O G US. R omanam & Apoftolicam Ecclefiam proximo hoc Seculo gubernarunt Pontificss Maxi- mi Clemens XI. Imocentius XIII■ Benedi- Bus XIII. Clcmeni XII. Benedulus XIV. Clemens XIII. CCXXXXV. Clementem XI. elečtum fuifle in fupremum Catholicae Ecclefise Paftorem an. 17°°. IX. Cal. Decemb. diftum eftin fine Catalogi Ponti- ficum Seculi prsecedentis. Patria illi Urbinum Um- brise civitatis, Familia Albana, nomen JoannesFran- cifcus. Vix pofc triduum delatum honorem exce- pit, rpecimen exliibuit fingularis humilitatis. Prs- iuit ditionis fuse regimim prudentia , fedulitate, ji.ftitia. Ecclefiafticse jurisdiftionis propugnator regiam. Sicilis Monarchiam abolere ftuduit, impro- bavifque collatam Duci Hannoverenfium Hetero- doxo dignitatem Elečtoris Imperii. Commendant rero Clementis liberalitatem collata Jacobo H. & III. e Regno Angliae cxtorribus fubfidia, & pau- Seculum XVIII. Caput I. 347 petibufrdiftributa fupra decies centena millia(aureo* rum : devotionem, pietatemque celebratum quoti- diefacrum, indidum Conceptionis B. M. V. Fe- ftum, novum Sandi dimi ejus Sponfi Officium : eli- minandi cujuslibet erroris ftudium, damnatio rie tuum Sinenfium fada an. 1704. die 28. Novembris, Conftitutio Vineam Domini adverfus Janfenianos edita anno 1705. die 20. Odobriš, (a) approbatio Jferum geftarum a Thoma Card. de Tournon per Breve, ad Apoflolatus , emiflum an. 17n- die ig. Martii, profcriptio iot. propoiitionum Quesnelli per Conft. Vnigenitus , emanatam an. 1713. die 8. Septemb. declaratio immunitatis dodrinae Theolo- gorum CathoJicorum per Apoftolicas litteras, Pa- Jioralis Officii , datas an. 1718. die 28. Augufti. (]>) Denique Ciementis XI. fmgularem elocjuentiam commonflrant illius Homilia? ; aliaque fcripta ty- pis commiffa. ExcefTit e vivis decurrente anno Pontificatus fui XXI. nempe anno 1721. die Mar¬ tii 19. in fefto S. Jofephi, quem pecuiiari devotio- ne coluerat. CCXXXXV'. Sedit pod Clementem Irmccentius XIII. antea Michael Angelus de Comitibus Iio- manus, qui fummum Pontificatum fplendida maje- ftate, pacato Imperio , & munificentiflima liberali- tate adminiftravit biennio , ac menfibus fere de- cem; (a) Damnatur cadem Conflkutioive famofus Cafut Canfcien- fi>,jam a. 40. Sorbonae do&oribus anno 1701. approbatus : eno aiTerebaturfas efie obfequiofo filentio Conftitutioni Unige- tiiCm obtemperarc, & fubfcribere Formi/lorio, latente in animo de fcnfu quinque propofttionum Janfenii fubfcribentinm judi- cio. Eundem, Cafum Conjlientite profcripferat Clemehs XI. anno 1703. die 12. Fcbruarii, biennio ante ConfUtutionem Vineam Domini Babaolh. (b~) Pro imrnunitate Ecclefiaftica anno 1715. Ciemens XT. abolere in Sicilia iluduit maqiftratum Judicis Monarchicc nun- cnpatum t atque Ecclefiaftici obtemperantes Pontifici a pote- iiate iaica puliifuerunt in exilium. 348 Eccl. Hist. Breviarium cem ; illum quippe obtinuerat an. i 7 ~i. VHI/IduS Majaš, & cnm mortali vita dimifit anno 1724. No- nis meiifis Martii. CCXXXXVII. Sed it poftea Benedictus XIII antea Vincentius Maria Card. Urfinus Ord. Pr*d. fimplicitatis maximv, funim® probitatis, humilita- tis eximise Pontifex , & EcclefiafTicae difcipiins cuftos diligentitTimus. Hune S. Philippi Nerii be- neficio a terrsemotus ruina liberatum , a Beneven- tana ad Romanam Ecclefiam regendam Deus trans- tulit an. 1724. IV. Cal. Junias. Omnia Pontificum o & rheumate migravit ad Superos. ( e ) CCXXXXVIII. Rexit deinde Ecclefiam Cie- mens XII. vocatus antea Laurentius CardinaliS Corfinus , nobiliflima gente Florenti® prognatus- Eleftus eft prsdifto an. 1730. X. Idus Julli. Huic plurimum debent Roman® Urbis vi® , & facr« sedes , maxime Lateranenfis , ampliflimo S. An¬ dreje facello, porticu cum vetufta Conftantini gni ftatua , eleganti(Rmoque profpeftu exornata> nec non Capitolium omnigen® antiquitatis monu* mentis decoratum , ad commodum Sculptorum» Pičtorum, & ftudiofortim Roman® Hiftori®. A- quam Virginem magnifico ornavit cultu. Anco- nam firmiori portu , & loemocomio mir® dru& u " r® ampliavit : Ravennam ab inundatione fluvio" rum reddid't extručla mole, fo(Tisque dedučtfs i®' munem , & facili mercium transveftioni corrivatiS aquis profpexit. Thomiftic® fchol® litteris Ap°~ ftolica XII. Si quae excommunicatio manifefte prohibeat / ^ g, vers aftum, aut a vero praecepto avertat, injuft a 11311 invalida eft juxta Eccleftse decreta. (J) Anno astatis fuse 81. PontiScatus anno 6 . current^ c IVI®* ^ Ejus Corpns e Vaticana Eafilica ad Tempi 0 ® j £ t l rias fupra Minervam translatnm fuit anno 173?- ' Maitias. Seculum XVIII. Cap. I. 351 Mica prudenda an. 1733. die 2. Odobriš addidit confirmationem. In Ecclefiam Aretinam , cujus Paftoribus uftmi Pallii conceffit , in Florentinum Theoiogorum Collegium, quod privilegiis decora- v it, in Incolas montis Libani, quos legatione pe- cuniisque firmavit in fide, in Saxones, & religio- P°s apoftatas , quibus omnem indulgentiara exhi- “ u uo permulta Jecula nat:fcdit erudidur alttr. Seculum XVIII. Caput II. 355 C A P V T II. DE CONClLlIS SECULO XVIII. CELEERATIS. S i non tempore, faltem dignitate cacteras hujus Seculi Synodos antecellit Lateranenfis fub Be* nedičto XIII. celebrata. Indičta fuit an. 1724- di® 34. Dccembris celebranda in fefto PentecofteS. fequentis anni. Plures hanc Synodum prsceffe* runt Congregationes in Collegio de Propaganda , cum intentio Pontificis foret, ea praefertim defi- niendi, qu$ in Bullis Exilla die contra ritus Sinen- fium, & Unigenitus contra propofitiones Q.uesnelli a elemente XI. fancita Ecclefiam adhuc turbabant. His, aliisque congreffibus illorum rituum compro- bata eft fuperftitio , adverfus confratres teftimo- nium quoque perhibente P. Fouquet Jefuita Gallo, qui apud Sinas verfatus veritatem fuismet oculis bifpexerat. Comprobata item fuit Ambrofii Me- diobarbi Apoftolici ad Sinas Legati agendi ratio, & prudentia, de qua hiftoriam confcripfit P. Viani Ord. Servorum focius itineris , rerumque ocularis •nfpečtor. Igitur Synodus prneftituto die inchoata eft. In- terfuerunt priori Seflioni Cardinales .72. Archiepi- fcopi & Epifcopi 57. cunftisque affentientibus de- c em articuli ad fidem moresque firmati funt. Per- traftatum in aliis Seflionibus de Clericis, de Fe- ftis, de Sacramentorum adminifiratione, deEcclefia- bim Immunitate , de Monachis & Eremitis, de ponfraternitatibus laicorum, de puellarum reclufo- dis, de Sepulturis, Seminariis, caeterisque ad opti¬ čni Ecclefiae regimen pertinentibus. Quantum a d dogmata fpečtat, Conftitutioni Unigenitus, qu« Berti, Breviarium. Tom. II. Z etiam. 354 Eccl. Hist. Breviarium etiam ibidem dicitur Regufo Fidei , (g) omnem e** hibendam effe obedientiam ftatutum fuit. PoftSef- fionemlV. difputatum eft, nam ConciJium Provin- dale, cui proefit Romanus Pontifex , obliget uni* verfam Ecclefiam. Contradicenti Cardinali de Po* lignac, indecifa controverfia^permanfit. Concilium lllud Lateranenfe abfolutum fuit eodem anno 1725- proxima Domimca SS. Trinimtis : eique pod Pon- tificem Benediftum fubfcripfere C ; lt ' ’ ^ turpitudinem omnium licentiam , ocCU r o- coriventiculis, docuit rurfus, exercendain_qu 7 r °* 13. Sept. palam abjurare coadus eft, & r nium aamnatus ad triremes. Illum vero V?- c ^ viri, id eft, excelfus Venetorum Senatus an- perpetuo tetroque carceri addiverunt. Sol*! /jj dini & vjgilantire Joannis Card. Badoarii B rlX1 .j eJ1 . Epifcopi tribuenda eft ferpentis clanculunip el ti® detedio atque extindio. etlV* Praeter Proteftantes /k Ranonjirantes » y 7r:i. setatis fuae 79- & in eius obitum Orationcm confcripht Jo. Clericus. Idem Clericus ob maximam libroruin copiam a fe editam in Litteraria Kepublica notifflmus, quique fub initia anni 1736- obiit Amftelodami , non tan- tum Armenianis adhaefit , & Pelagianorum feftans veftigia intemperanter in libros Auguftini calamum flrinx;t ; fed ad evertendas Veterum traditiones, & impium dogma ftatuendum , quod neceflaria non fit ad falutem iides in Chrifti divinitatem, duorum priorum feculorum confcripfit Hiftoriam. Fuere, qui pemiciofiHimos hocfeculo fparferunt errores. N .m quidam poft M. Lock, in libro inferi- pto, EJfai de Philofophie concernant l’ entendement humain ‘>h. z. car. n. putarunt, bruta animantia intelligere & ratiocinari , quamvis limitato ordine , & circa Z 3 ideas Eccl. Hist. Breviarium ideas particulares in illorum fenfu verfantes. Alii cum eodem, 111 . Replique a M. Stillingfleet , autu- marunt, demonftrari non pofle immortalitatem ani- mse rationalis, nifi ex fuppofitione veracitatis divi- narum promiitionum, quibus Deus aeternam vitara pollicetur jufto , aeternumque fupplicium miriatur improbo. Abfurdior quoque efi ipfius Lock fen- tentia in libro , cui titulus , Chriftianifme Rationa- lle, quo ftatuitur, duo tamum e(Te credenda tan- quam fundamentalia reiigionis Chriftianae decreta, videlicet, Deum effe unurri, &Chri(tum ab illofuif- fe miffum, unumquemque vero hmc credendo falu- tem confequi, modo fečte fuae , qualiscunque de- mum ea fit, obtemperet inftitutis. Kx h is vero Materialiftarum, Libertinorum , Atheorumque nu- merus nimium excrevit. Non tantum in Diclionario fuo Manichaeifmi h*- refiunique plurimarum Petrus Bayle inferuit momen¬ ta ; verum etiam in IV. tomis de Cometa , qui ap- paruit anno ifi8o. adflruere aufus eft, ad bonos aut malos moreš indiiferenter fe habere , & nihil con- ierre five religionem, five incredulitatem. Spinoja pejorem fuiffs hunc hsereticum, vita funčtum anno 1706. fenferunt complures. Non uno decreto Sinenfes , & Malabarici ritus fuperftitiofi declarati fuerunt , pofteaquam profcri- pti fuerant a facra Congregatione de Propaganda jam ab an. 1645. fed poftea an. 1656. ad relationem P. Martini Societatis Jefu fublatis fuperftitionibus, approbati. Ad illos explorandos ad Sinas an. 1693- Carolus Maigrot ; anno 1701. Carolus Thomas de Tournon ,* an. 1720. Amhrofms Mediobarhus ; annq 1738. Epifcopus HalicarnaflTenfis De la Beaume in regnum Indias ulterioris Cocinchinam , tanquam Le¬ gati Apoflolici milil 1 'uere. Ritus itaque a Carolo JHaiprot profcriptos Carolus Thomas de Tournon folemni edičto damnavit Pudicherii anno 1704- IX- Cal. Julias ; fed in exilium pulfus a Sinarum lnipe- ratore, anno 1707. dic 19. Junii, Amacai confiflere juffus eft, ubi relegatus, eodemque an. 1707- P r °- motus ad Purpuram, pie o.biit anno 1710. die 8. Ju Skculum XVIII, Cap. III. 359 lii. Mediobarbus anno 1722. Romam reverfus eft, legatione fua ititer magna pericula expleta, & Epi- fcopus Laiidis-Pompeiae in Infubria creatus ; eique vita fimdto fucceflit anno 1742. Jofeph Galeratus. Antiftes vero Halicarnallenfis in Cocinchinam pro- fečtus, anno 1740. deceftit. Omnes ifti Ritus, do cuibus agitur, reprobarunt. Decretum vero Car- ainalis de Tournon conlirmavit Clemens XI. anno 1711. ut dncimus cap. 1. & rurfus Bulla Ex illa die, edita anno 1715. die 19. Martii, & pariter Benedi- d s XIII. Clemens XII. & Benedidus XIV. in cu- jus Conftitutione Ex quo Jingulari , emanata anno 1742. expreife inveniuntur, & confirmatse Pontifi- cum Praedecefforum definbiones. Horum Rituum p avitas in eo potifljunum fita eft, quod Confucio templum erigunt, quod appellant Miao , q 110 nomine vocantur quoque templa Ido- lorum : eidem immolant vidimas , accenfis cereis genua fledunt, & proflrati frontemque percutien- tes in tetram illius fpiritum , quem adefle putant, cultu religiofo profequuntur. Progenitorum pari¬ ter animas venerantur infcriptis tabells verbis Xin Goey , vel A 'in, Chu , quae Ugnificant illic easdem animas , tanquam in throno , vel fede morari. Deum vocant A 'ang Ti, ac Tien , quo nomine de- monftratur aetherea materies : nuptis collo appo- nunt tefferam ciim imagine idoli, quod vocant Pol- ltyarem , & tefliculam 108. filis contextam, croceo- que fucco delinitam : feftum ob muliebria , dum primo flutint, & puella apparet apta viro, conce- iebrant: tali fluxu laborantes adire templa, atque ad facramenta accedere prohibentur : ad Parreas , »desque ignobilium Miftionarios infirmom vifitatu- ros, & adminiftraturos Sacramenta, ire non finunt; aliaque plina, quae legi poffunt in praelaudata Be- nedidi XIV. Conftitutione. Poft editam Bullam Unigenitus , de qua 1. eapite plures in illa damnari putantes orthodoxam dodri- nani Seholae Auguftinianae ( quod a vero alienum e (Te idem Clemens XI. altera Bulla, Pajfnralis Offi - cii, declaravit ) ad futurum Concilium Oecumeni- cum appellarunt, Iiorum primi iuerunt quatuot Z 4 Gal- 360 Eccl.Hist. Breviarium Galiiarum Epifcopi, Mirapifctp, Agathopoiis, feti Montis-PelTuii, Bononis, &Santii, qui Appella- tionis libellum vulgarunt anno 1717- die 1. Martii- Eidem iibello die 5. ejusdem menfisex CX. Podo- ribus, quibus conftabat Facultas Theologica Sor- bona?, infcripferunt XCVII. duodeciin nil decer- nsntibus & haefitantibus, &uno tantummodo repu* gnante. Crevit deifide magnopere rnultitudo adver- fantium Conftitutioni: atque hi funt, qui dicuntur Jppellames. Ver ni ipfa Conftitutio a majori Gal- iiarum quoque parte recepta eft, atque ne quisau- deat ei refragari, folemni Adu , quem Ju/litite vo- citant., anno i7<6. die 13. Decembris Rex Chriftia* pirtimus Ludovicus XV. mandavit. ( h ) Abutentes nonnuili au&oritate Conftitutionis Uni- genitus ad roborandam Moliniharum fententiam tan- quam Baji, & Janfenii affeclas traduxere Theolo* gos, Gratiam conftituentes in fanda? diledionis in- fpiratione, afferentes auxilia fuffici°ntia quibusdam infidelibus & peccatoribus fceleftiTunis denegari, neceflarium in Sacramento Poenhentiae amoremDei propter fe, faltem inchoatum, afferentes, & ope- rum" bonorum relationem in ipfumDeum, uthabeant iinis reditudinem , propugnantes. (z) Quanti fmt (h ) Regia Declaratio Verfalia fubferipta fuit die Deceffl- bris decima. CO Duacenfes Theologi defcifcentes a Doftrina Majorum, »juorum cenfuram adverfus propolitiones LeflU laudavimus in Not. I.ad Caput+. Seculi XVr.aliam ediderunt contra Theo- logos Gratis per fe efficacis propugnatores, prtefertim Tho- niiftas, cum doftrina Janfenii eam , qUam illl propugmant, comparantes, maxime Vincentio Contenfonio, & Antonio MaiToulie notninatis. At facra Indicis Congregatio podre- mamhanc Cenfuram profcripftt anno 1720. die i8.Julii, cau- famque petenti Canonico Theodoro Ju Many, refponfum fuit die 3. Aprilis anno 1711. ex hac Cenfura abradenda effe, qus dicuntur de doftrina Thomiflica, & iniquam comparationem Suoiumdam Catholicorum cumjanieniani*. Qua cx libro 17. Seculum XVIII. Cap. III. 361 hujus generis Ja n feni rt se, colligitur ox Bibliotheca JanCen (tiča., & Diciionario Janfenirtico, quorumilla P. De Colonia Jeftjitam,- iftud vero P. Patu:! ejus- d m Societads habet aučfcorem. Hanc opprobrio- fam notam Fulgentio Bellelli, nobisque intulerunt anno 1744. Rutenus Epifcopus, & anno 17513. Ar- chiepifcopus Seno." enih m , accufationibus fuis ad Benedi&um XIV. delatis. Sed hoc iubente Po n ti- fice fcripta noftra ad trutinam revocata, & diligcn- ter difcuffa omnem evaferunt Cenfuram, & infuper nos Infimuhtores refutavimus. Bibliotheca quoque, k Diclionarium Janihnifticum prohibita Rom se fue- ttint. Qui ergo Scriptoribus Orthodoxis, k pne- dičtarum dodrinarum delenforibus, Janfenianx hs- tefeos notam inurunt, Ecclefiae turbant pacem, at- que ii funt, qui Aportolicas inlringunt ConfUtutio- nes, dum pro illiš pugnare videntur ; quoniam iis- dem Cor.rtitutionibus prohibemur inferre iftiusmodi criminatiopes, & cum profcriptis erroribus confun- dere, quae in Scholis Catholicis propugnantur. Serpere ajunt occultam quamdam hominum So- cietatem, quam Gallice vocant DesFmics-Mat;ons , Italice Liberi Muratori. Secretos conventus agunt, aliis prorfus ignotos,emMbjurejurando nemim con- greffus fui inftituta. &conftistudines revelandi. Te- ftantur tamen, a le nunquam vel de Religione, vel Principibus pertraftari. Qu?e nonnullis libellis in lucern editis de hac focietate narrantur, fabulofa 2 5 vulgo Aft.praidiaseCon^regationis, 8texCaro!o Duplcflis funt ali¬ bi cvidentillirae demouftrata. Perperam itaque Cenfuram iflain quidampraofcrreaudentlat» a Duaccrubus anno 15RR. adver- fusI.efTium. H*c enim poflerior profcripta eft : at prior ab ipfis Uuaccnfibus contirmata anno 164R. St adverfus jefnitain Beckerium , qui il!am Calviniani infimulavit erroris, vindica- taeft, ctiam ab Kpifcopis Atrebatenfi, St Tornacenfi. Piblio- theca vero Janfeniltica damnata ct Derreto facrx OonjrcMtio- nis Indicis anno 1749. die ? o. Septembri* , & Dictiomrium Jitifeuiftarum anno 1754. dic 11. Marti). 362 Eccl. Hist. Breviarium vulgo creduntur. Utut fit, fecreta hujusmodi con- venticnla, & juramenta improbantur : ex his nam- ous Principss fufpicari pomirit molitiones in -rent' pubiicam, & Ecclefi* Praefules vitiorum erroru®' c.ue fomenta. Provide idcirco Benediclus XIV-& Clemens XIII- PP. MM. necnon utriusque SiciH® Rex Carolus incompertam hanc fečtam feverioribu s legibus profcripferunt. Mcminimus Evangelij fententis Joannis 3. Omiliš enim , qui male af! lt ’ odit lucern , 0 1 non venit ad lucern , ut tion arguM (uf opera ejus , Nec igrioramus impiiimillud proloquiu' n ' Jura , perjura , fecretum pandere noli , e latebris Prifcilliniftarutn erupiffe. Omnium fere impietatum errorumque Temina i* 1 ' veni ntur confperfa in perniciofiffimo Opere 1 p r P’ culo an. 1758. typis Parifienfibus , cum fimplici ti' tulo De V Ejprit , appofitis duntaxat in fronte vet' bis Lucretii ex libro I. De rerum natura, Unde animi conjlet natura videndum, Qua fiant ratione , 0 1 qua vi qua:que geraniu 1 ’ In ten is. Severioribus Cenfuris a elemente XIII- Opus confixum eft. (k) Permulti quoque rep riuntur errores circa fidenr & bonos moreš in ^ inferipto, Vefprit de M. de Voltaire „• quemnos p c culiari cenfura perftrinximus. CA' (70 In huncprofcriptumlibrumacuitllvlunierucm j n( |u» 3 alterius Operiš, cui titulus, Examcn firieux & c om “/ ,je ’-ir l0 do r '' partes diftributi, ac in lucern editi anno 1759- d>> -~ en s er' DiAionarium itideir En~yclopech\uni abfurdifliim* , c o0 fcov clf rnnklie t* 1 rr 1 1 on ,1 n ( k*-! rtii- mITT n, I D ctrl e P.r Sp(llS > • . n toribus, vigilantia ChriftianilTimi Reais, & duit anathenaate damnatum ter.ebris, & prsfocatum, ,. u ne «fi5 I55S* refellerc Abralum Jofeub deClmumtis, AurcUJ and 9 Seculum XVIII. Cap. IV. 363 C A P U T IV. VIRI HUJUS SECULI DECIMI OCTAVI SACRA ERUDITIONE CONSPlCUI. F loruerunt hačtenus litteris, & eruditione podre¬ mo hoc feculo plurimi, quorum nonnullos com- memorabo ; cunčtos enim recenfere non eft deli- neantis Hiftorise Ecclefiafticge folum profpečtum. Veniunt autem primo loco ex Monaflico S. Bene- dičti Ordine Scriptores pneclariflimi, Joanne■ Mo,- liUon, vita funčtus anno 1707 . cujus immenfam eru- ditionem Secula fui Ordinis , Mufeum Italicum, atnplifTimum de Re Diplomatica Opus , aliaque fcripta plura erudita , & fingularia collaudant: Theodoricus Ruinart fublatus e vivis anno 1709. cujus ingenium deprehendei , quisquis A&a Mar- tyrum fincera & Hiftoriam perfecutionis Vanda- lics , ut alia praetereamus fcripta, pervoluta- bit : Renatus Majjlict mortuus anno 1716 . iibro- rum S. Irenaei editor, & illuftrator, atque Editio- nis Operum S. P. Auguftini , adverfus P. Langlois Jefuitam, Vindex acerrimus : (/) Joannes Mania.- rueus, qui e vivis conceflit anno 1717. adverfus Pa- trem Pe^ron Textum & Chronologiam Hebraico- rum Codicum defendit, ediditque fummo ftudio S. Hieronymi Opera. DionyJius Sammarthčhius Gal- li® Chriflianae eruditiflhnus auftor, qui decelTit an. > 725 . Praetermitto Petnim. Coujlant , ejusque in Epi- ftolas Romanorum Pontificum notas uberrimas, l'J~ murulum Marienem , & ejus Rituum omnium facro- rum eruditiflimas Explanationes. (m) Matthteum Petit- (/) Scripfit etiam Opus ineditum> in quo Graecorum PP. pro S. P. Auguftini fententia de Grada teftimonia collegit, tub titulo , Augujlinus Grcecus. (.m) De hoc argumcnto etiam P, Lc-Brun, Renaudotius, &c. Joanait 364 Eccl. Hist. Breviarium Petitdier, atque illius pro Theologia Morali* & au- ftoritate Ecclefiaelucubrationss Apologeticas: quo- rum primus obiit an. 1724. tertius an. 17-ii.aiteran- 1739- Quis vero cunčta Aiigufiini Ca/met, qui cla- ruit annis nuperrime elapils, in facras litteras Com- meritaria, diilertationes , Chronologiam, & facrs antiquitatis monumenta percurrat ? Itaii etiamMo- naehi smulantur (ludia cseterorum; idque offcndunt Angeli Maria Cardinalis Ouirini Epifcopi Brixien- fis, qui deceffit an. 1755- litterarii labores, & alio- rum complurium jam editse, & ad praelum parat*, fubačti ingenii diilertationes. Neque in aliorum Monachorum Congregationi- bus Ecclefiaflica Studia torpefeunt. Clattdius dii Vert Cluniacenfis vita funčtus anno 7708. Cere- monias facras quatuor voluminibus piano, littera- li, & hiitorico fenfti explicavit. Grdinis Vallifum- brofs monumenta coll git, vindicatqueDominus/ i /- delis Soldati:. Ex CamaJdulenfium Coetu Abbatis Guidnnis Grandi * qui obiit anno 1742. non tanfuni Mathematieis difciplinis, verum etiam faera Tbeo- logia, & Hifloria percelebris, apud nos immortalis viget meni ria. Hune smulatur vir pneclarus Clau- dius Fromond. Annales hiftorianique ejusdem Ord. Ab. Anfelmus Cofladoni , 0 1 D. Beneditfus Mittarelli eiudite diligenterque confcribunt: Angelus Caloge- ra. multiplici praeftat eruditione. Claruerunt in ampliifima Praedicatorum Familia Antoninus MaJfoidiJ mortuus an. 1706. au&or Volu- minum, quorum titulus Divus Thomas [ui interpres; J\ r atalis Alexander de Univerfa Sacra & Ecclefiafti- ca Hiftoria, de Theologia Morali, & de Evangeli- ca Joatmis S.R.F-Card. Bona libri Rerum Liturgicarum, aliaque Opera amplbTunis Commcntariis illuftrata, una cum ejusdem pijCardinalis F.piflolis in lucern prodierunt anno 1 7+7* npera D. Huberti Sala , Congregitionis S. liernardi, Auguft* lauriaoium. Seculum XVIII. Cap. IV. 365 ca dodtrina optime meritus, qui decedit an. 1724. Michael Le Quien, cujus extat inflgne Opus Chri- Jlianus Grier.s, vita fundtus an. J 733. Jacobus Hyacin- ihus Serry Hidorite Congregationis de Auxiliis , alio- rumque plurium lihrorum Audtor illudris, vita fun- ttus anno 173B- Cardinales , Ludovicus Vincentius Golti , qui obiit anno 1742. Univerfae Theologiae, Dogmatiun, & Veritatis Catholicae illudrator, & Ludovicus Maria Lucini e vivis ereptus anno 174:5. profligator rituum Sinenfium : Daniel Concina infe- dtator Prcbabilismi, & univerfae dodhinae morum prteceptor, qui fatis cetTit an. 17 5 A Pio Concinct vero carminc, & profa Dinellus , Epidolis vernacu- la fcriptis lingua fub nomine Eufebii Eranidis P. Patu-iii , & Anonymus alter fub Agenoris larva pu- gnam exercent. Quis vero ignorat, quanti pretit ant Opera Hidorica & Theologica Ignatii Hyacinthi de Gravejon , Tradlatus De I' Aciion de Dieu. (n) ^lonumenta Aquileienfis Ecclefiae , & perpolitae differtationes Bernardi de Rubeis, varite Cajli Innocen- di Anfaldi lucubrationes, P. Mamachii Ecclefiadi- ca? Origines 1 Thottue Vincentii Moneplia adverfus Fa- talidas, & Materialidas, aliaeque difputationes'gri- vilTim®, Jofephi Augujlini Ur JU S. R. E. CardinaliS Vindiciae Petri a Scoto, Coniutatio Delenf. Decla- rationis Cleri Gallicani, Hidoria Ecclefiadica elo- ^uenti gravidimoque dylo enarraia , & Raymundi Marice Cor/i, qui Urjii premit vedigia, Vita Viro- r um, qui dodtrina, & fandtitate condecorarunt Ec- ? Antonini Brcmond Ordinis Magidri, Au- K u Jlini Ricchini Magidri S. Pal. Apodoliei, Porta , Pemedellii, aliorumque plurimoruin pridana nomina ubique refonant. Inter nodrates fuae apud poderos famae confu- bjerunt Guilelmus Bonjout Hebraicae , Graecae , & ^opticae linguae, quarum illudria edidit monumen- ta, Veruj a.w&or etf Leurentius Francifcus Bcurjier L)o&#r J orooaicuj. 366 Eccl. Hist. Breviarium ta, necnon motus aftrorum , fcientiffimus s Augu- Jlinus Arpe aučtor Summa JEgidiarue , inflitlltio- num Moralium , libri, qui infcnbitur, PantheonAu- gujliniamm , S’c. Joanr.es Baptijia Cotta Hidori- cus & Poeta, Etrufca praefertim lingua, expo!itus: Bernardus Dejirant Quesnelli oppugnator , fed in quo Adeodatus Nu??i abfurda detexit plara : Petrus Lamltertus Le-Drou amoris initialis in facramento Poenitentise fententia noftra nereda ii ftrenuus affer* tor : Jofeph ab AJj-mptione Martyrologii Ordinis, multorumque voluminum Editor: Myacinthus Tonti defenfor dogmatum Catholicorum, & concionator apud Ilalos clarus , licet ingeniofior , quam elo* auentior : Theologi inHifpania percelebres , Petrus Manjo , Henricus Flore? , Antonius Guerrero : in Belgio Philippus Van - IVaure , Lconardus Vanroy, Aurelius Piette , Jacobus Van- Bojfupt , Nicolaus de Tombeur , Joannes Libeus : in Germania Sigismun¬ du* Buttner , Barthcloma ts Faber , Anfelmus Hor- monjeder ,• in Italia Thaddteus Calufchi , fapientidi- mus Prreceptor ir.eus Benediclus Gattinius , & Ful- gentius Bellelli , in cujus funere anno 1742. oratio- neni habuit Nicolaus Maria Troijius , vir magnoin- genio prteditus. Accedit Thomas Archiepifcopus Cervioni circa idem tempus fato funčtus, oratoritem ac poeta haud ineptus : Felix Mayr , cujus extat Augujlinus vitez fpiritualis Magijler : (o) Jacobus Philippus Gatti artis Rbetoricae , & Poeti de peri- tns, quantum opera eius teftantur : pius ac devo- tus Afceticoruni librorum Aučtor Jo. Nicokus Chie- Ja. Mitto prsdantes viros Nicolaum Lanciini elo* quentiftimum Oratorem, Danielem Manolinum Theo- logum, & Poetam , librorumque heliuones Micro- nptnum Zaderi um , Joannem Thomain de Bonist Thomam Rtnaldi , Antottium Augujlinum Giorgi, in- ter csteros, quorum confuetudiue ud fuimus, do- čtidimura (o) Silvefler Meruni Ep. Porphyrieafis refutavit Animati- verfiones Phercpom' ("idelt Jo. ClerieiJ in Aujuftinum ; fei nondum Opus prodih in lucern. Seculum XVIII. Cap. IV. 3^7 dtiffimum, atque honediffimum. Alios praetermit* to, quos commendant publica litteraria monumen- ta. Modra vero, fi quis pro fua benevolentia com- memorare velit, podremo, & inlimo loco rečen* feat. Cun&os Societatis Jefu Scriptores vel hoc fe- culo vita funčtos, vel adhuc viventes enumerare arduum efb Quorundam tamen mentionem facia- nuis oporfet. Tamburinus Societatis PraepofituS Generalis, & P. Cercerau noviffimi inter Prob ibili- ftas Theologi obierunt anno 17,30. Decefferuntan- tea peracuti, fed luxuriantis ingenii Harduinus , & Daniel ; ille anno 1723. & ide anno 1728. Theolo- giam cum dclečtu quaedionum & fententiarum cou* cinnavit Edmundus Simonetti. Moralem , fpecu* lativam, & dogmaticam nervofe breviterque com- plexus ed Paulus Gabriel Antoine , plus externis acceptus, quam fuis. Confcripferunt in facras Lit- ' teras exercitationes Italico idiomate PP. Catani , Vmbertus de Cocconato, Calini , Nicolai, Riclia , alii. Dodrinam & difciplinam Eccledte expofuit Ludo- vicus du-Meslin. Plures Italica commendanturelo- Ouentia, inter quos Anronius Prancijcus Bellati , & Jacobus Bajf-ni. Apparatum ad Jurisprudentiam, prsfertim Ecclefiadicam , erudite confcripfit Jo- jeph Biner ; Ecclefiadicam Hidoriam Hadrianus Daude. PrincipU Moralia, in quibus aliqua pod- modum retradavit, vernacula Jingua edidit Nico- laus Ghe^zi. Prophetarum vaticinia Baltus vindi- cavit. Mittimus (p) Hidoriam P. Berruyer Galli- ce fcriptam.in quam Abbas Gaultier vulgavitnuper tria Epidoiarum volumina, & librum de frequenti com- _ (p) Hujus Hiftorise fecundam partem jam profcriptam, Ita- iico idiomate iterum editam, una cum adjeftis differtationibus damnavit rurfus Benedi&us XIV. anno 1758.dk 17. Februarii. Eubiit idemfatum eodemanno die 2.Decembris Parslir. eam damnante elemente XIII. P. Ifaac JoJeph Berruyer deceliit eo- dem anno 1758. die T8. Februarii. Plures Hidoriam iliam con- futarunt : locupletiflime vero Francijlus Kpilcnpns Sueffiunenfis Indruftione Paftorali edita anno 1759. Kc.dem anno die 30. Au- gufti pradaudatus Clemens XIII. tomos duos, & Kpiltolam quam- dam pro ipfomet P. burruver editam condemnavit. g68 Eccl. Hist. Breviarium communione Joannis Pichon , plurilim , EpifcopO' rum cenfuris confixum. Etiam illos prstermitti- mus, qui fuorum aučtorum nuperrime foripfere vin- dicias, Carolum Mocetum, Philibertum Balin, J icobtun Sanvitali , Francijcus Antonius /Cacharias Orator, hiftoricus, & Criticus in Hidoria Litteraria horum plures, caeteros, necnon fe ipfum celebrat, lau* aatque. Ex aliorum quoque Religioforum virorum Ordi- nibus nomina faltem quorumdam univerT* Italiae notiflima laudabimus, Fratrum Mir.orum Conventua- lium Familiam fcriptis condecorant Lanrenttus Gan• ganelli dočtrina magis, quam Vaticana Purpura cla- rus, Raymundus MijJcrius, Francifcus Leoni, Carolu : Dominicus de Moja , Joannes H. Sbaralea , Cajimirus Tempejli , Dominicus Maria Sperma, Antonius Feli* Alattheeius, aliique de Hidoria Ecclefiadica, & de facra Theologia optime meriti. Minorum, quos Obfei vantes vocant, Antonius Bianchi Lucenfis, For- turnus a Brixia, Philippus a Carboneano , Damajus Emporienfis. Fratrum Capuccinorum Francifcus Maria Cardinalis Cajinus , Cajetanus Maria Bergo- mas, Vi at or a Coccalio, Norbertus a Lotliaringia. Clericorum Regularium, quos Theatinos appeilant, Antonius Francijcus VczZ°fi ■> Joannes Bapiifla Caraccio- li P. G. Scholarum Piarum, Alexander Politi Pauli• nus a S. Jofeph vir eloquentidimus , Eduardus Corji- nius onmigena erudilione confpicuus, Joannes Caro- lus BoJJius illudris Theologus , Carolus Anioniolus fupra ^etatem fapiens, &c. Congregationis Orato- rii Jofeph Blanchinus, Hieron\mn< e P ruto, & e Gallia Joannes Cabafutius , Bernardus Lamy , Cafpar Jueniti, Pafcha/ius Quesnellus , cujus funt 101. propofitiones damnatae in Bulla Lfnigenitus. Eorum , quos appel- iitant Barnabitas, Francijcus llotarius , Fortunatus Venerius , A 'iccron, Gerdii, Homobonus. Congrega¬ tionis Sommafchae Francijcus Baldini, &c. Non fugit nos fmgularis doftrina , feriptorum* quc copia Ambrojii Cardebofck , Petri'Thomie Cac- ciari , Bonaventura Blanciotit. , Petri Thomte San- Žabar- Seculum XVIII. Cap. VI. 369 ctabarbmi Ord. Carmelitarum, 1 ion orati a San cl a Maria Carmelit£_Exca!ceati: Francifci l{aymundi Adami Ordinis Servorum: Antonii Boucat Ordinis Sinonim : Joannis - ChryJoJhmi Trombelli Congre- gationis Rhenanse : Joannis - Dominici Manji , Pompeji. Berti, 0 Conjlantini Ronchaiič Congre- gationis Matris Dei: C. Corjlamii Rabiti (cj) Augu- ftinianoe Congregationis Infubricae, & Jofeph Ca [alani presbvteri Oratorii; non, inquain, haec nos fugiunt: led. operae pretium efl:, eos quoque, fai- tem cx parte, laubibus profequi, qui nullius Inftb tuti Regularis fuerunt. Quantas enim laudationes non promerentur Adrianus Baillet, qui Sandorum Vitas, fapientum- que virorum Judicia confcripnt, vita fundus anno '7o6. Stephanus Balu^ius reconditorum lcriptorum <]uaefitor, editorumque illuftrator, mortuus anno •718. Petrus Daniel Huetius Demonftrationis Evan- gelicae, Origenianorum, Qiineftionum Alnetanarum de Concordia rationis, & fidei, aliorumque libro- tum feriptor cgregius, qui obiit anno 17:1. I.udo- vicus - Ellies du Pin , qui praeter faeram & propha- nam Hiftoriam, & differtationes de Antiqua Ecde- fiae difciplina, edidit de Scriptoribus EcclefialTicls permulta volumina. notas in Opera Joannis Gerlo. nii, & S. Optati Milevitani, defundus anno 1719. Claudius Ele ry Ecclefiafticae Hiftoriae, inftitutio- num Juriš Canonici. Oathechismi Hiftorici, librorum- que de moribus Judaeorum, & Chriftianorum, au- dor Carolus Conflintius Rabii non fotum in lucern edita qu» admathefim, ad poefiiu, ad Bononienfis Ecclefise liiftoriam, & ad Italicae Eloquentis ornatum attinent, feduloelucubrivit; Verum etiara confcripfit Kaftoruni Confularium ampliliin^, Commeiuaria, cradica polt aučtoris obitum Henedičta Xi Y. Berti, BrtvUrium Tom. II. Aa 3 70 Eccl. Hist. Bkeviarium fr or percelebris, qui vivere defiit anno 1732. ( r ) Melchior Cardinalis de Polignac, qui eloquenti La¬ ti r. o earniine, in Etrufcuni converfo a Francijco Ma¬ ria Riccio, & a Petro Bert antino Clcr co Regulari» Lucretii , aliorumque Atheorum relutpvit delira- menta, obiitque anno 1741. Veruni li diutius mo« raremur in Galliis, occurrerent pernmlti litterafifii* mi viri, puta ex Theologis,A7«>/ Joaiine Ciampinio , jujlo Fontanino, aliisque R°’ man* (r} Juxta Chronoiogiam Cclmct anno 17*4. CO Padem Civitas eft , icMons Pefliili, vulgo tiu&or Frani. Mtrtrus , plura nnituatus a P. Daitrigny SoCJ Vtis Jefu. (O 0 'o : it die 9. Jannarii anno i"5“.Tarif!is VertiarJus fio' ^ « 7 < FcTittvelte centenarius, quippe natus fuerat anno io$ 7 ' • 14, ejusdtm inenfis tii irgrRio paucis iscuidus. Seculum XVIII. Caf. IV. 371 man* * C uri* Prsefulibus? (V) Strenui funt in do* ftrina moruni vindicanda Balltrinii Fratres: fagax fliit in felcc} is Hiftoriis exornandis 'Ant oni us Sandi - vi ; afliduus & eloquens in confcribenais libris Sci- pio Maffejus. Verum illos mihi eommemoranti, qui facram Cyclop*diam illuftrarunt (de aliis enim nonnulla dicam in Appendice) ad mentem redit vir immortalis Ludovicus Antonius Mv.ratori , Oui ma- gno litterariae Reipublic* danmo fatis cefTit anno 1750. in quo five Rerum Italicarum Scriptcres , five Ciffertationes Medli JEvi, five Confutationem Ph- ropgni . five Collečtionem Li tur picam , five Anita- Us Itaii*, five euiuslibet fere argumenti fcripta pervolutemus; admiremur neceffe eft maximum in- genii acumen> memoriam fingularem, omnigenam eruditionem, fiyli facilitatem, adeo, utltalia etiamfi tulliim alium fcriptorem perperifiet, hoc unopoffet magnopere gloriari. (x) 00 Hos inlcr forcnt recenfendi prasftantiffimi viri Jofeph Si~ Vionius Affeman , Joamtes Bottart , Michael Angelus JacomeUi , hominicus Giorgi , Carolus Bofchi , Nicolaus Antonelli nupcr VaticanaPurpura decoratus , Jofeph Garamphi, lic. Or) Inter Ludovici Antonii Muratorii Palica Opera tinum *xtat Detla RegolUta divoifone. Plures in ifto comprehenoi h,£- tefcs PP. Pla^a , & Zacherius S. J. autumarunt. Vindicias Cohcivls fui exornav'it dočtUS fCriptoT Epijlolanim Mutinenfium ternatula lingua editartim. Quibusdam Sociis eumdem Librnnj trofcriptum effe Vienns afSrmantibus, provide, & oppor- *une occurrit fapientifliraus ejusdetn -Metropolis Archiepif- anno 1759. 372 Eccl. Hist. BreviariuM C A P U T V. AUGUSTORUM CJE 5 ARUM ABSOLV 1 ' TUR SERIES , ALIORUM QUO- RUMDAM PRETIOS A MORTK adjecta. P oft obitum -AuguflifTimi C?efaris Leopoldi confi* gnatum anno 1705. III. Nonas Majaš ad Impe- rium eveftus eft Jofcfih Jacobus Ignatius Jom- nes Antonius Eujhchius , qtiem Leopoldo pepererat an. 1678. uxor Eleonora Magdalena Therefia. Jo- feph coronatus fuerat Hungariae Rex anno 1 687 - XV. Cal. Decemb. & Rex Romanorum an. i6<)°* IX. Cal Febr. Imperium vero ei commiffum, fta; tim ac mortuus eft Pater, occupatis armoruin vi Mantuana, Mediolanenfi, & Neapolitana ditione, cum vita dimifit variolaruin morbo correptus anno 1711. XV. Cal. Majaš. Ei fuccelTit frater Corolus VI. natus an. i. v. 373 centio XIII. quod Cleniens XI. noluerat, afien- tients. Ačtum de pace an. 17^5 & firmata Vien- ri?p die ,30. Aprilis ea conditione, ut Regnum Nea- politanum, Sicilia, MedioJanenfis ditio, Belgium- que cederet Auftriacae Genti; de Hifpanica Mo* * narchia nnllum deinceps oriretur diflldium: eam Thilippus V, pacifice poffideret: eiusque filio Ca- .rolo obvenirent Etruria, & Parmae ac Placenti® Ducatus, fi forte hnreditarii Prjncipes deteciffent. Tune Carolus VI. Pragmaticam fan&iorfem edidit * qua Primogenitam fuam Mariam Therefiam confti- tuit Rsgnorum fuorum haeredem. Sufcepit hanc glortofiiimam Filiam an. 1717- ex Imperatrice Eli* fabetha ChriiTiana, quam Barcinone an. 1708. iibi faero conju ,ii foedere copulaverat. Pofl varia cum Turcis, aliisque hoftibus gefta bella, ac tandem pacem cum omnibus initam, an. 1740. XIII. Ca* lendas Novembris piiflimus & AuguftifTimus Im¬ perator deceffit. Sopita Elcftorum diffenfione & Praga, qu* Begni Bohemici Caputeft, labente anno 1741, a Carolo Alberto Bavari® Duce o cc upata, in hunc A a 3 de- cutus, affentientibus tutn Anglis, & Hollandiae Statibus, tem* porisdeinde decurfu Principibus aliis. Petrus an. 1727. dum eftet Pariliis, Do fuit Caroli VII. Imperium; femel enim, iterumque Ba- vari* Regnum amifit, tametfi illud femel, ac ite, rum recuperavit; fuitnue 1'uprenm ejus dies vice? fima Januarii anno r 745 - Renunciatus tamen Imperator eodem anno 1747. Francifcus Stephanus , elečtus Rex Romano¬ vimi die 13. Septemb.& coronatus Auguftus die 4. Očtobris. Is primum Dux Lo,tharingi*j in lucern editus ed anno 170S. VIII. Idus Očtobris 1 ?ique Carolus VI. conjugio junxit anno 1736. die 12. Februarii Mariam Thereliam VVaiburgam, qu m, ut diclum eft fupra, Pragmatica Sančtione declaraver.it nn. 1745. Regnorum fuorpm h*redem, ruptias benedicenO Dominico Paltionei Nuntio •Apoftolicae Sediš, nune S. R. E- Cardipali, Nata orat Mana Therefia r3-Maii. 1717. cui SororMaria Anna Eleonora: qua? nata feouenti anno 1718- die 14. Septembr. nupta Caroio Francifei Imperatoris Fratri, e vivis florentidima *tate rapta eft. At Fvancifcus iater Imperatores hu.ius nominis. I. ut nniverfum pacaret Imperium , anno 1735, ChriRia- nifdmo Regi tutari Sančtionem Pragmaticam polii- centi, paternos ceflerat principatus, confecuturus pod obitum Migni Ducis Emirr* Joanriis Gaftonis nujus ditionis Dominium. Atque id taČtum eft eo- dem Joanne Gaftone, Gentis Medice* podremo, fatis fundo VII. Jdus Juli .s anno 1737. Ad liane nbbitiflimam Itali* partem fua cohonedandam pr*-< fentia an. 1739. advenit cum Maria Therefia Con- juge, renunoiata fingularr fuditorum ptaufii, & gratulatione, a morfe Patris Itungarorum Regina \ pr*c ; puis Etruri* urbibus peragratis rediit in Au- ftriam. Solemni Francifei Coronationi oelehrat* Francofurti anno dieque prsenarratis interluit po« tentiuiiir^ Uxorquae acclamata Imperatrix Augu« lit? Seculum XVIII Cap. V. 3 75 fta in omnes euercuit fuam vere Ctefhream, Re- giamque munificentiam. Imperium modo, Hun- gariatn , Bohemiam , Etruriam, Audriam, ditio- nesque caeteras Audria? Domus, tenent, & pro- vide, feliciter, fedulo , ac fan&e Auguftidlmi Con- juges gubsrnant; fervatque Ca?far Felix, Invi&us, quod ajebat in VI. ./Eneidum Anchifes, Tu večere imperio pnpulns , Francisce, me- mmto, {Hit tihi erunt artes) pacisaue imvonere morem , Parcere fubjeclis, S debellarc fuperbos. > < Permulti curn odore fan&itatls hoc Seculo mi- grarunt e vita: ac nodri Ordinis poftula’- nccefll- tudo, ne Hilarii a Monte Orthono vita funfti an- no 1704. Francijei Marice Querni Pratenfis detim- čti anno 17.^1. obliteretur memoria. Auximi anno 1746. deceffit cum odore fm&itatis F. Thomas An¬ toniu'! Arbuatti. Carmaniolne A'icoldus Roppo ari’ no 1748. Angelus Paoli Carmelita e vico Minu- tiano obiit an. 1721. In Ordine Minorum fanfto fi¬ ne quievit Roma? an. 1712. F. Jacdbus Antonius a Roman.ano: Bele grm, vulgo Civitella , anno 1729* Thomas Corenjis: Fucechh an. 1740. Theophiius Cenedi, Curia, vulgo Corte in Corfica ortus. Ca- tharina Lucenfis an. 17S5. Romi an. 1750 F. Cri- fpinus Ordinis Cappučinorum, & Odidi in Pičeno otrnardus a Monte Ulmi ejusdem Ordinis anno 1756. in Domino dormierunt. Liburni anno r. Juniperus Bargenfis , item Capucčinus. Til- ni an. 1728. Veronica ejusdem Ordinis. Hoja Alaria Serio Carmelitarum foror obiit in Apulia an. 1726. Maria Clementina filia Jacobi Sobieski Regii Polo¬ ni* Principis, & coniux Jabobi III, Catholici Angli* Regis, huic nuptiarum fcedere conjun- &a ad Montem Falifcum anno 1719. immortale ma- bonr.rum Regumque decus decedit Romi an. 173.V- i«, Januarii. Fefcenniae an. 1739. Cal. Mirti i obdormivit in Domino vigilantiffinius Epifcopus Joarmes Francifcus Tenderini. His vero: quorum ftpčtitas ab Ecclefia, quando Domino vidabitur ex- A a 4 pedi- 376 Eccl. Hist. BREvrARiUM pedife, locupletiori nunciabitur tedimonio, & de <]ua judicium ferre nodra non interefl, tanquam hujus Seculi coronam addimus invidos Ord. Prae- dicat. Martyres, Francifcum de Federicis , focium- cjue ejus Mittlutum, a Sinenfibus truncatos capite an. 1746. Peirus Martyr Mauricadrenfis Epifco- pus itidem capite plexus fuit: Franeifcus Serranus Tjpafitanorum Prseful, & Vicarius Apodolicus, & ftrenui hujus commilitones, Joamies, Joachimus, Jrancifcus, anno 1747. pro fide Orthodoxa variis fuppliciis necati; quique Syros Neftorianos, eo- tu que Pattiarcham ad Romanam revocavit Eccle* fiam, & anno 1753. naturae plenus meritis debi- tum perfolvit, Domitiicus Codcleoncinus Mediola- jiends. C A P U T VI. DECIMI OCTAVI ECCLESliE SECULI DOCTRINA ATQUE DI¬ SCIPLINA. E tiam oecafione Conditutionis Unigenitus' plura • ab iis, qui luči tenebras offundunt, excitata fuerint diflidia, plures etiam calumnin? ab aliis, qui Jvlolimdicae Scholre nimis indulgent, intentatae juerint S. P. Augudini difcipulis; nequaquam ta- jnen cenfura notatis Scholarum placitis, quae falva tide, & cbaritate in utranique partem difcuti pof- funt, necefTum ed, ut Catholici omnes exhibita riden conditutioni omnimoda obedientia , qus jbidem perfpicue dedn;ta funt, firmidlmeprofitean- 7ur. Et quantum ad Gr.itiam attinet, pra-ter eam, cure a nullo duro corde refpuitur, dati auxiliatri- cem, cui relučtatur humana voluntas: non elle iurernaturale Dei adiu orium folius Charitatis & dilečtionis Dei infpirationem, fed etiam timoris, fidei, Secul. XVIII. Cap. VI. 377 fidei fpei, aliarumque virtutum , feu bonarum s&ionum; neque omnia, qua? a charitate, & ab araore Dei propter fe non procedunt , ex noxia cupiditate labefadtari, vel quse fiunt aut ab impiis nonduin juftificatis , aut ab infidelibus, inquina- laeitta efle, & peccata. Ante fidem quoque nul- lam dari gratiam, omnesque gratias per fidem con- lerri: Gratiam Adami fuiffe aebitam prim« inte- gritati, fenuelam creationis, & produxifle merita tantummoao humana: non effe fpem, nec religio- )iem, ubi deeft charitas: orationem impiorum no- vum effe peccatum, timorem cohibere duntaxat manus; & in Corde fuo peccatum committere qui ab ilio non abftinet, nifi timore fupplicii: haec , aliaque omnia profcripta in praelaudata Conflitutio- ne jure meritoque damnata fuerunt. Atqus haec* h cstera omnia, quae credenda proponit S. Mater Ecclefia, conftituunt ea verae dočtrinae capita, quae nefas eff oppugnare. (x) Non funt tamen audiendi, qui ajunt praelaudata Conftitutione profcripta effe, quae in Catholicorum Scholis propugnantur de gratia per femetipfam efft- caci, de auxiliis fufficientibus aliquando impio, aut infideli fublatis, vel de relatione humanarum aftio- num in Dcum, vel de neccffitate amoris faltem ini* tialis ad obtinendam in Sacramento Pcenitentiae gratiam Juftilicationis; (a) fiquidem ipfe Clemens A 2 5 XI. polt (^) Eiusdem S. M. E. doftrinam , ac fidem, abiurata haere!! Xutherana, anno 1712. die 12. Tiovembris ampiexus eft Bononi « Fridericvs Augujlus Saxo, filius Regis Polonise. (a) Vide »driot. ad praecedens caput tcrtium. Qui in Ortho- doxos , k Auguftini feftatovcs Theologcis , iliiusmodi accufatio- Itfseiacvihintur, etiam nos liuduimus pro noftra virili confuta- :e. Le^atur Augulliniumttn i,yjlema v indica tum ,Judiciifj^e Ar- chirpU A 373 Eccl. Hist, Bseviarium XI. poftedRam Con^itutionemlpfamdeclaravitnon elle cam damnatis erroribus confundendas feriten- tias illas, »6 dočtrinas, quae palam & libere in Ca- tholicis Scholis docentur ac deienduntur. Q'uare univerfum fy(lema noftrum de Gratia Roma?, & Mediolani Clerici Reguhres S. Pauli anno 1755- & feq. fcriptis in lucern editis, publicisque thefibus pr opugitarunt; & necelfitatem antoris Dei propter Je non tantum docuerunt, ac docent Theologi in Italia docti.Timi, venim eriam exigit in EpiftolaPa- fiorali de Poenitentia edita anno 1751. Ciari/jimus K r iJcopu ? G ur cen/i a , & .V. R. I. 1 'rinceps JofephuS Maria Comes de Thuit, ne commemorem fuperio- rum temporum monumerna, quae produxi pertra- ftans de Poenitentiae Sacramento. Pcrfeverat autern in Romani Ecclefia vetus di- fc plina. Si qune fuborb funt dubia, fuerunt vigilantia Romanorum Pontificum, prafertim Bene- diši XIV. explanatn ; huiua generis funt ClericoS Graece initia^o' tranfeuntes ad Romanam Ecciefiam , rtia ,fi jn Pr^b/teros fint ordinati, riebere ordines fufcipere, qui in Latipis conferuntur Ecciefiis: ( 'p ) optan- chiepifenpt Senonienfis difca^io. Huc fpečtant Opufculaano- bis a1iisqiie editaadvcrfus Hiftori® Litteraris, feu lcriptorum ltalorum, Auttorem. Extant inter eadem Opnfcula duorurtt Eminentiflimorum Cardinalium, qtli ju(Tu Bemdiifi XIV. Von- tificis Maximi noflras Theologicas difTertationes, k accufanti- um objeaarevocarunt ad libratum,accurati(Tmiumque examen, lccupletiflimE pro nobis cenfurae. Inter permultos, qui no- bifcum in propugnandaAuguftiniana doftrina confpederati funt, commemoro grati animi caufa praeclaros viros , Homobomtm de Boni} Cl.Reg. 5. Pauli, Beličem Amadeum Francki Monachum Calinenfem , Ravnorium Gur detli Monachum Vallifumb, Viato - rem Ord. Lzpuc.JoJephum Catalani Congregat. Oratorii, fodales amicbsque Joannem Pnpalardi , Jofcphum Dini , bc. qui me, licet prorfus imjsieritujn , pro fingulari humanitate iua lau- dibus verbo fcriptoque cohoucftarunt. (V Quos non ftifceperunt , id e(I , Lečtor tns minores omif' fos: Subdiaconus Exorciflatwn, quia trum Subdiaeonatu cen- fetur etiam OJUsriatum, k Acoiy tiMurn recepiilc 3 fcc. Seculum XVIII. Cap. VI. 379 optandum erte, ut in Mirti s privatis facram Conimu- nionem aliaui Laicoruni percipiant; ubique terra- rum fervanaum & celebrandum ene decreto Clemen- tis XI- feftum Coneeptionis B. M. Temper Virginis: exercitia fpiritualia, ut mandaverat fuperiori Seciilo Innocentius XI. non debsre ab ordinandis, aliisque viris Ecclefiarticis prstermitti: Fe rtu m SS. Nomi- nis Je 'u celebrandum Dominicall. portEpiphaniam, b S. Joactrtm Dominira IH. Augurti: $at elfeinqui- busdam Fertis, inEtruria . & alibi, aarninorem cul- tum redadis, inferefle Sacro, nec opera ferviliain iisdem minoribus fePivitatibus erte interdida; In- dulgentiam centum dierum, 5r femel in annopkn :- riam concertm a Beneiiclo XIII. recitantibus adfi- gnum aeris Campani falutationem Angelicam fleKis genibus, nonreqifirere, ut ita reeitatur tempore Pa* Tekali, b diebus Domipicis: denegandam erte in exitu mortis abTolutionem Sacramentalem publicis, b notoriis refradariis Conftitutionis Unipenitus , a judice competente damnatis, prsedidra Conrtitutioni contumaciter denegantibus venerationem , obfe- quium ,& obedienfiam , & eo tempore, quo faerum Viatlcum fufcepturi funt, fponto fuam inobedientiain b contumaciam profitentibus, Incoepta anno it- g. Dominicis diebus recitari in Mirta Prtefatio bS Tri- nitatis, iubente Clemente XIII. propterea cu.od Deu*, qui eft Pater, Filius: & Spiritus fandus, Tit opifex rerum omnium. ad qvem omnia ref trenda. f«nt; ipfo autem die Domivrtco Deus condiderit lu- CF m, Chriftus refnrrexerit, <5: Spiritus fandus defcen- derit fuper Aportolos: quae item funt caurte, pro* pter quas Catliolica Ecclefia fandificatipnem diei feptimae in eumdem Dominicum diein tranftulit. Solemni Canonizatione Clemens XI. retulit inter Sandos Pivm X. Pontificem Maximum, Andrenn Avillimtm , Felicem a Captalicio, & Catharinam Bo- nonienfem. Innocentius XIII. cultum immemora- bilem B. Andre.c de Comitibus approbavit. A Be- nediclo XIII. Sandorum Faftis Tuerunt adfcripti Francifcus Solanus , facobus de Marchia, Joannes Aegottitiffnus, joanr.es a Cruce, AloyJeus Goniaga, 380 Eccl. Hist. Breviarium 6cc. Btanislaus Ko [ca. Margarita Cortorrnfis, ali'ique plu- res inter Beatos fuerunt adfciti. Clemens XII. infe- ruit San&orum numero Vincentium a PmIo, Joan- uem Francifcum Regis , Julianam (le Falconeriis, & Catharinam Flifcam Adurnam Januenfem.* A Bene- diclo XIV. Petrus agnomine Regalatus , Jofeph a 3>oneiTa Aprutinus, Fidelis a Simaringa, Cathariiut de Rudis, Camillus de Lellis San&ormn albo , Boato- rumque numero Joannes Polonus , Jcfeph Calafan- ciius, Gabriel Ferretti Anconitanus, Joannes Abni- lianus, Ladislaus e Polon a, Alexander Sauli, Jofeph a Oopertino, Franci [ca de Chantal , aliique adfcripti fuerunt. In Beatorum numeruni ob perantiquum cultum referendos fancivit an. 1759- Clemens XIII• tres Auguftinian* Famili* alumnos prsclarKTimos r Auaujlinum Novellum, Antonium Aquilanum, & An¬ ton: um de Amandula. Annum Jubihei 1725. Bese¬ di Hus XIII. & anno 1750 Beneiictus XIV. aperua- runt. An. 1759. approbante Clemmte XIII. confir- mata eft Inftitutio Religioforum- vivorum, qui uno ernbTo voto praellandi obedientiam Roman* CongrS’ gatloni de propaganda Fide, prrrdicando Infidelibus F vangelium fefe addicunt. Equeftres Ordines po« ftremo hoc Seculo XVIII. inOituti iuere titulo b'. Ru¬ perti zn. 1701. ab Ernefto de Thun Archiepifcopo Sa- Jisburgenfi, approbanteImperatoreLeopoldo. Apni¬ le Nigre eodeman. i7oi.aFriderico I. Kege Boruf* f\T. : Nobilis Pafjionis 1704. Aquile Albe a n. i7°5; ab Augufto II. Poioni* Rege : Amoris erga proxi- inum an. 1708. ab Imperatrice Elifabetha C liri (lina: Jidelitatis an. 1732. a Chriftiano VI. Rege Dani*. A P* 38t A P P E N D I X C^TERARUM R E R U M. G alliarum Rex invi&iflimus l.udovicus XIF , co- gnoniine Magnus an. 1715/Cal. Sept. debitum natur® pcrfolvit. Proavo fuccedit Ludovicus XV. natus an. 1710. XV. Cal.Martias ex LudovieoBur- gundiaeDuce, qui obiit an. 1712. & Maria Adelaida filia Amadei II. Sardini® Regis, Ducisque Sab- audi®, qu® eodem arino decellit. Tutor Regis in minori aetate fuit Philippus I)ux Aurelianen- lis: coronatus ed autem Remis an. 172- VIII. Cal, Novemb. Huic infanus , & audaciflimus o- niura mortalium Nonis Januarii an. 1737. vuJ- nus inflixit, non tamen lethale, Numine vitanr Regis protegente. (c) In , Hifpania Philippus V. ' (c) Parricida Thomas Roberois Franeifcus Damiens exqui- Ctiffimis fuppliciis dilaniatus, ac dilcerptus fuit eodem an. I757. die as. Martii. In Anglia anno 1702. invadente Regnum CmVe/moPrincipe Aurauficano, fed fatis erepto, regnavit AtotaStuardfiliaJaco- bi H.quifuperiori anno 1701. obieiat in Gali ia menfe Septem¬ bri, jure Regni ad Jacobum III. ipfius filium devoluto. Ad Re¬ sni tamen faltigium eveftus eft Georgius Lulovicus Elcftor Eannoverenfis extinftus anno 1727. menfe Junio. Occupavit exinde Regnum Georgius Augujlus II. In Polonia in Regem el eft us anno 1704. Stanislovs Regno de- turbatur, e\quc fuffeftus eft FridericusAu^uflusVAcdoTSntoniv Boc defunfto an. 1733. rurfus Stanis/aus, gente LeJ'c\incki, So- ■«w tuiigviei R.V, Regi* Galliarum, proclamatu* eft : fed magis »utor- 382 Seculi Decimi Octavi qui ?.nno 1742. Regnum Ludovico I. quem antlo 1707- ei pepererat prima uxor Maria Aloyfia Sa* baudiae, dimiferat in Caftrum S. Idelplionfi fece- ders , eodem Ludovico extindo poflrema die Augufti eodem anno 1724. rurfus Monarchiam re- gendam a/Tumpfit, Defunda priore conjuge an. 1714. XVI. Cal. Martii, alteram duxit Princi- pum Regumque parentem, Elifabetham Famefirtm C doardi II. Ducis Parmenfis fiiiam unicam. Contrad«? fuerunt miptia? prardido anno I7r4- IX. Cal. Januar. Obiit Philippus V. die 9. Juli* anno 1746. eique fuccefiit Feuiinandus VI. ortus ex priori conjuge anno 1713. die 23. Septemb. coronatus vero prarcifato anno 174^. IV. IduS ■Augufti. Quo vita fundo anno 1759. die 1°. Au- gufti, Hifpanica Monarchia pertranfiit ad Ono- lum utriusque č-icilir Regem. In Lulit:nia fub- lato e vivis Petro II. anno 1706. die 9. De- cembris, fucceflit Joannes V. Kegio diademate coronatus Cal. Januar. proximi anni 1707. Huic vita fundo anno 1750. fuffedus eft ]afer h L Fmmanuel , qui anno 1729. die 19. Januarii con- iugium iniit cum Maria Vidoria, filia PhUippi V. Regis Hifpaniarum. (dJ Tuicis pod Ahme- tm , esortis diffidlis inaugnratus eodem anno F.lector Saroai* Fridericus Augufius III. ForufTia ineuntchoc frrulo, id eft, arino i?ol. alf opoldn Iirpcratore in Kcrnmr erefla eft , & Rex prirr.us inauguratu^ Fndericiis I. Flečtor Frennoburgenfis, Romano Vontificc, f* magno Ordinis Theutonicl Magiftro repugnantibus. 1 00 Fideliflimo I ufitani* Regi Jofepho Fmanueli ann’ 17-5?.die3. Septcmbris morslaxata rota , & 5 gnitis glaudibuS fuit intentata. DeteCti pur.i'.ique anno proximo fceleris auft«# res. A P P E N D I X. 383 rem lil. qui fUpremum thronum adfcendit anno 1703. tenuitque Prindpatum usque ad annbm 173^ (e) imperavit Mahumetes V. quo extinčto an¬ no 1754. Idibus Decemb. Imperium indepfuš eft die proxinia OJir.annus hujus nominis UT. natus an. 1697- Ofinanno extinčto an. 1756. accla* ttiatus Muf.afa. UL ejusdem Ofmanni nepos. Plurima hoc decurrente Seculo patrata funt bella. Unus Eiugenius Princeps Sabaudiae Csfa- rearum copiarum Imperator invi&us uberrimam hiftoriae praebuit materiam. Inter alias pugnas eo duce commifTas, ea infignis eft, qua anno 1704. Callos Bavarosque ingenti dade proftra- vit. Poft biennium, anno lcilicet 1706. Augu- ftam Taurinorum, & fubinde Infubriam ac Pede- niontum pnlfis hoftium copiis liberavit. Aa Nu. cenam in agro Mantuano anno 1702- ad Lilloam niunitilfiinam Belgii arcem anno 1708. ad Quer- cetum in Hannonia anno 1712. fudit GaJlormn milites. Turds vero anno 1716. exerdtu illo- mm attrito eripuit Hungariae urbem, arcemque TemifuariDm, truddato panlo antea ad Acumin- cum (Petro-waradinum vuigo dicunt,) eorum- «iem Turcarum incredibili numero. Belgradum quo- Reljgiofis viris celeberrimae in Ecclefia Famllioe lian de ^'■ia e Lufitanise Regnis anno iffp.eje&is , iniquifiinia con* ^pirationis machinationem UlyffipOnenfes judices adfcripfere. J’ 1 '* cateris ejusdem conipirationis auftores declararunt Gabrieltm Malogriaam , Jvar.ntm de Mathos , 0 Joannem Alixan - Mifliones vero, :emp1a,Tuppellex, Sc corpus quoque Fravci/ci Xci erii Ap&ftoli lnuiarum , i F.Prsdicatoribus, fsruir, cencefla. A (?) Achmet UT. anno 1713, Ofrcannnm Age, ScMehemet v 'J'rium, aliosouein rjui vitwr. conTriiantescondigr.apocns 384 Seculi Decimi Octavi quoquei alias Taurunum, in fequenti anno 1717* expugnavit, palmisque onuftus, ipfe inexorabili fato ceffit anno .1736. XI. Calendas Maias. Qui de Turcarum exercitibus ? Fruftra Ach* metes, qui anno 171 Corinthum , Naupaliam» Qf) Coroneni, Wethonemque cum reliquis Pelo- poneli arcibus expugnaverat, anno proximo 1716. Corcyram cinxit obfidione , ChriflianiS Principibus in Venetorum auxilium convolanti- bus.- bellispue iračhis in Servia; oppido, quod vocant PaiTarovitz, paftis conditionibus an. 1717 die 27. Junii cum Imperatore Carolo VI. & Ve* netoruni Republica . iniit concordiam. Verum Chriftiano nomim infenfifTinii hoftes, ab impio Apoflata Comite de Bonneval, quem appellabant Baflam Ofmannuni, edočti, atque excitati, rurfus anno 1737- in Hungariam irruperunt ; varioque marte pugnatum eft: doneč anno 1739. viftores recuperarunt Belgraduni, totam Serviam & Wala- chiam. Exinde arma converterunt in Perfas. Non finit prafiituta brevitas, ut fingula ali* bella narrennis; cujus generis funt diuturna intcr Auftriacos, & Hifpanos GaIlosque diflidia. Quo- rum Infubria anno 1732. & feqq. cum Galliae Ci- faipinae Urbibus, arcibusque prsemunitis thea* trum (f) Hac urbe expugnata ob prafefti mtlitum Graecormn proditionem , permulti una cum Archiepilcopo Angelo Mont Ordinis Prard. gladio perempd funt. Abierunt plnres in bar- barorum captivitatem. inter quos Veneti militiae duces, nonnulli Patritiorum cum vilioriplebe primum permixti, tum ar&iflima turrium cufb.dia detenti. Mancipia fupriCC'.vilis* fano empta precio a Vifirio adludibrium eo lpečlante, quaii jnaftat* Mahumeti hgfti*, obtiunuu iuere capitibus. Appendix. 38$ trum fuit; anno 1734-. quo Rex Corolus Borbo- tlius Neapolim die Maji decima ingreffus eft, Čam¬ pama, Apulia Peucetica , & Sicilia : 1744- oppi- duni Latii Velitrae , Pedemontium item , & Bol* gium. Eodem autem anno 1744. Galli expugna- runt munitifTimas Belgii arces, Manhemium, Cor- teriacum, Hypras, atque anno 1747- Trajedum ad Mofam ( vulgo Maftricht) quod putabatur inex- pugnabile. Genua, quam anno 1746. milites Au- ftriaci occupaverunt , ejedi inde plebis tumultu Decembris menfe, rurfus fequenti anno cinda fuit, fed irrito conatu , eorumdem militum obfidione. Adverfus Genevenfem Rempublicam anno 1730* tebellavit indomitus Corftcae populus : rurfus anno 1734. excitavit rebellionem, eidem fe ducem &re* gUlum exhibuit Theodorus Antonius, Borufcus, utfertur, genere, principio a feditiofis libenterex- Ceptus, fed poftea Liburnum verfus coadus fugere Monachali vede indutus. Ad eamdem Corficae In- fulam iterum appulit fcenicus Rex Theodorus anno 1743. fed fptetus reiedusque in Hollandiam, aut ia Angham (id enim incertum) fe contulit. Angli vero , qui an. 174^. in America Portum Britonem nuneupatum expugnaverant, pluries fu- periori an. 1756. fuerunt Galliarum armis devi- fti, fuisque propugnacu is expulfi ; arcemque pramunitam , portumque amplinimum Minoricae Infulae, cui nomen Mago , feu Aidhon , III. Ca- lendas Julias ceffere vidoribu-. (/?) Verum An- gliam, id eft , regnum fuum Jacobus Rex Stuar* dus (g) Clafiis praefeftus Byng ob deditam arcem morte afte« &us die 14. Mami an. 1757. Umi Brtviarium. Tom. 11» B h 386 Seeuli Decimi Octavi dus fruftra anno 1717. ( h ) tentavit in fuam re jj; gere poteftatem ; atque exul e Galliis quoquc o fcedens, diu Bononiam , poftea Romaoi inc°l ul ' ubi etiamnum magno apud Pontificem maxi® u honore habitus commoratur. Carolus item Odo® dus Catholicus Valliae Princeps, ipfius Regis J cobi III. filius cum Gallorum clafle adiit Scot& anno 1746. fed pugna infeliciter commiiTa V. 0 lendas Maias, caute prudenterque faluti fuse c0 fulens ingratum litus reliquit. Demum, ne diut* inter arma verfemur , Rex Pruftiae Fridericus I ' qui an. 1745. fublato e vivis Carolo VIL non cul a Friburgo cum Auflriaco Exercitu imniani P certavit , fed anno ipfo ad finem prope** 1 * Hungarorum Regina, & noftra elementi' 11 Domina Maria Therefia iniit concordiani ; rur a anno nuper elapfo 1756. & fequenti 1757- in S^ e , exercitu comparato bellumfufcepit, nullatenu^ gina invi&ifiima trepidante. Oj gna cum Ica* * d (A) Poft obitum Anntt Angl onim Reginae eveftus f"' 1 ^ at b0" jnum Georgius dux Hannorerenfis, exclufo Jacobo III- lico, & religiofiffimo Principe. Nullum aliud Georg* 0 or jj Regnum, nifi quia natus fuerat ex Sophia filia Elifabetn gjfljp Friderici V. Elečtoris Palatini, poftea Regis Boheffl 1 *- Q CO r• leth vero filia fuerat J acohi I. AnglorumRegis. ^ on£ . 1 f ia coV gii in Regem eleftio anno 1614, die Augufti duodecnB ’ j U s* tra quam edita fuit lolemnis ]acohiIII. proteftatio “ ie demmenfis. Regina Atmaprsiiiio anno 1714- fi le 10 ' ‘ iefunfta, ipfius Jacobi III. Stuardiforor fuerat. (O Pugnatumfaevo Marte die 6 . Maji ad Praga®.®.® fuga' rum metropolitu: & rurfus die ip. & 20. Junii, _ atr £ U pii 11 ' tisque hoftibus. Varia deinde contigerunt certam _ 1, '4 , 0 ufli<} lJ * genti utrinque ciade anno 175P. die 25. Auguftj 1 n es' ,l ^ e ' 1 [ pugnarunt. Eodem anno Prid. Idus OAob. apud ^* x « 0 n f eItie F »udi ab Auftriacis deviiti & fugati fueruut* c ofr' Appendix. 3 Italiae Principum obitus varias attulit regimihum VicifTitudines. In Etruria Ferdinanda Magno Princi¬ pe vita fundo an. 1713. Cal. Novembris , nulla ex optima Conjuge Violante Beatrice filia Ferdinandi Eledoris Bavarise fufcepto filio, neque fpes relida eft futuri Principis haereditarii. Nam & Franifcus Maria ejus patriuis, qui anno 1709. depofita Vati- cana Purpura Uxorem duxerat Eleonoram Gonza- gam, absque prole decefferatanno 17n. tertioNo- aals Februarias. Defundo autem an. 1733. ultirna die Odobriš Magno Duce Cofmo III. fucceflit Jo- annes Gaflo , qui abUxore in German ir commoran- te divulfus obiit fterilis anno 1737. VII. Idus Juli!. Quomodo deinde Etruri* Francifco Stephano Irn- peratori Augufto commifTum lit regi men, didum eft liipra. Quando etiam Carolus Corbonius, qui in Tufciam venerat anno 173-=. (k) hinc Neapolim ad tegnum capeffendum adierit, conftat ex didis. Du* catus Parm* & Placenti* cum vita reliquit Fran- eifcus Fornejius an, 1727. IV. Cal. Martias. Jnto- nius ejus frater dudaUxore Henricheta Eftenfi,abs- que prole decelTit an. 1731. XIII. Calendas Februa- fias. Ita Farnefiorum extinda linea, Ducatus per* B b 2 venit Commiffum bellum, fevoquemartepugnat«mert: proximo an» ''o 1759. Auftriacis, RulTis, Fcederatisque Imperii Romani Co¬ fih ex una parte, ex alia floroufiis, Hannoverenfib.us, &c. de- certantibus. Leopoldus Comes a Daun Auitriaci exercitu« impeucor retulit gloriofas de hofte vičtorias. lntar Anglo* t*allosque non femei eodem anno 1759. navali prselio pugna- •'» el, Anno proximo 1760. Laudonius 23. die Junii r*- talit prseclaram de Rorouffis vičtoriam. (k) Regnante Carolo Horhonio detefta in Campania Felice n «n procul a Vefevo, fcu Veiuvio, & adregium ru 3'JPorticus, »nno 1738. usq.adan. I747. plura antiquse urbis Harculanei ru* dcra & monumenta; cujus tamen veftigiaab an. 16P.S. & rurfus Wan. 1711, appatuerant. Sunt, qui Heracleatn quoque didtam rolniit, vocabulo urbibus aliis communi, & cam elfe, quap» ® v idi«s jjiXV. Metamorph. appellat fiircuUam, Uriem, 3 88 Seculi Decimi Octavi venit ad Philippum, alterum filium Elifabethae Far* neliae, & Philippi V. Regum Hifpaniarum. Idein Philippus Duxan. 174?;. hanc adeptus eftditionem, ei confirmatam conventionibus inter Supremos Prin- cipes flatutis Aquisgrani an. 1748. vulgatisque ai;no E roximo. Mantua, hujusque Principatus an. 17x4- uci Ferdinando Carolo Gonczjiga ablatus fuit: item* que Francifcus Picus expo!iatus ducatu Mirandulae, <|uem pretio foluto obtinuit dux Mutinae Rjnddus Eftenjts. Hujus nepoti Herculi Rinaldo filio Fran- cifci III. cum nuptiis Maris Therefia? filiae Aldera- ni Cibo Ducis Maflae & Carrariap, ifte quoque du* catus acceflit. Nata fuerat MariaThcrefiaan. 1725. Nupta eft an. 1741. Immutatus efl itaque omnis fe- xe Principatus Italiae, Mantuanus, Mirandulanus, Vaftallenfis, Parmenfis, Etruriae, Maffae , regno- rumque Neapolis, & Siciliae. (/) Perfeverat apud Italos Victorii Amoedii Ducis Regisque propago apud flrenuiffimum Carolum Em- manuelem UL huiusque natos. Vi&orius AmaedeuS an. 1713. inter funimos Principes firmata pace de- claratus Rex Siciliae, hoc Regnurn in alterum Sar* diniae an. 1720. commutavit , iftud vero cum Du¬ catu Sabaudiae , caeterisque ditionis fuae provin* ciis renunciavit anno 1730- regnanti Carolo Emina* nudi nuper laudato ; obiitque an. 1732. Cal. No* vembris. Sed Reges , Principes, bella, regno- rumque mittamus viciffitudines. Quaedam nune occurrunt calamitateS. Romam* agrosque finitimos an. 1703 pervafit aquarum elu* vies, inundante Tyberi; Galliae Togatae campeftria usque CD Occubuit annoi^lR. die lr.Decembris in obfidione Fri- derici Hala in Norvegia ignitoglobo perculTus, dum ageret *«* tis fuje annum 37. ftrenuiflimus vir, & vario bellorum eventu in Hiftoriapercelebris Carolui KIL Rex Sveciae: quemann® 1682. die 27. Junii Carolo XI. pepererat conjux Ulrica Kl e0 ' Hora filia t ridcrjti £>ani» Rssij, Appendix. 339 usque ad tnaris Adriaticilitora an. 173.1- Pado erum- pente : Florentiam an. 1740. & rurfus an. 1758. fu- perante aggeres Arno ; univerfalem fere Italiara an. 1755. numinibus excrefcentibus , Galliam quo- que Narbonenfem, maxime Montem Peflulanum, furente Rhodano, Veronam an. 1757- tumefcente Adice. (m) Vefuvius Campaniam an. 1727- iterum- que an. 17,87- magno terrore, erumpentibus flammis, affecit. Eamdem , caeterasque ltali* Provincias perterrefecit peftilentia, quse an. 1723. & ai.Maf- . liani, & Occitanis fines, atque an. 1743 - Meda- nam amplam Siciliae Urbem imm ni c^de yexavit. Aeris quoque inclementiam , frigusque maximum experti fumus, anno prsefertim 1709. quo Padus conftriftus eft gelu , vitesque, & aliae frudifer« arbores perierunt. Boum epidemiaan. 1712. longe lateque graffata efb : faeviit rurfus an. 1747. in Vi- cetino, Veronenfi, & Mantuano diftričtu, atquean. 1748. in Romandiola, & Aimilia. Terramotus de- nique Urbes plurimas concufferunt. Anno 1703. Romam, Nurfiam vero in Umbria, Aquilam, & Civitatem Ducalem, aliaque Aprutii loca cuminco- lis obruerunt. Panormo praecedentibus igneis tra- bibus, & quibusdam aliis phaenomenis aeris, intu- lerunt terrorem & damnummaximum. Rurfus Nur¬ fiam an. 1730. in lapidum verterunt acervum:Cam¬ paniam , Lucaniam , Magnam Graeciam, & Cala- briam Citeriorem excufferunt, Equotutico Apuliac oppido, quod Foggiim vocant, penitus everfo. Haud levi itidem motu terrae an. 1742. Liburnus concuf- fus eft. Anno demum 1755. Cal, Novembris cor- ruit ingenti terraemotu, quenr & incendium fubfe- cutumeft, pars magna Regine Urbis Ulyfiiponen- fis metropolis Lufitanis, ejusdemque menfis die 18. in ea Africae Regione, quam Earbarium appellamus, multse Urbes dirutae funt; tellurisaue Hiatu abfor- pti cum camelisjumentisque fexmilliaArabum.Per- crebuit an. 1758. rebellantium adverfus Lufitani*, 11 b 3 Hi- (m) Ingens pluvia Neapollm, & patris noftra: campeftris 1 881101757. pariter lamno m»ximq affecit. 390 Seculi Decimi Octavi Hifpaniaramque Reges in America Meridionali.ma* xime incolarum Parapuaft , vulgaris rumor, fpar- fique pa!am de hac rebellione, & conftitutaibidenl Republica libelli, non absque Religiof* cuiusdam. Famili*, cujus fam* nullatenus detrahere volu- mus, ignominia & dedecore. Litterarum incretnento ac fplendori fummi Prin¬ cip es hoc pr*fertim feculo animum applicuerunt. Academias facr* ac profan* Hidori* in UrbeRo¬ ma Benedi&us XIV. indituit : Pr*mia folventibuS difficiliora problemata Gnili, Angli, Rudi, aliique etiam o*lim inculti , ut ad ftudia allicerent , decre- vere. Novam docendi methodum fcholiS Rex Fu- fitanus praefcripfit. In Vienncnfi Univerfitate Au- gudinenfem unum, & Thomidam alterum Theolo- gum Imperatrix & Regina AuguftidimaTherefia im- buendis facra Dočtrina pr*fecit. Ex Augudinenfi* bus pršečieftus Jofeph A%oni JSenenfts , uberrima or- jnatus eruditiona. Prseter vlros, quorum capite IV. meminimus,Eru- ditionis cujuslibet ornarunt fpartam Scriptores ac* curatifTimi. Quorum ut recenfeamus perpaucos; Gnečam« Latinam, & Italicam eloquentiam exco- Iuerunt, Florenti* Antonius Maria Sabini , Pata- vii Dominicus La^arinus, facolus Facciolati, f n ' annes Gratianus , Joannes Antonius Vvlpius , ViHS prslaudati Alexandcr Politi , Eduardus Corfmius » Leopoldus Gnaa.tr, ni , pr* Ranti dim us quoque jure- confultus. In Poefi fumma ctim laude exercuerunt ingenii neumen Jofeph Ur/ius , Scipio Maffejus > Joannes Petrus Zannotti , Petrus Metajlajius , Ati" tonius Vannuchi , ut mittam J nasutem Lamium , A 11 ’ tonium Philippum Adami , & Etruri* nodr* , f ] l, £ mufarum dici poted domicilium, alios quamplu r ‘' mos. Fuerunt infuper, ac funt modo apud Jtalos. qui ex tempore verfus eloquentiffimos duicidinu 3 rythmis cecinere ; nuibus prsteritis nuper anm 3 pr*eminebat Bernardinus Eques Perfetti Senenu 3 > jo Capitolio Poetica laurea coronatus anno Jl-J- quod ab *tateFrancifci Petraj-ch* nunquam videra Apfendix. 39 r Romanus populus. De Etrufca lingua, & hujus ve- tiuftate Editores anipliHtmi vocabularii , cujus vo¬ lumen ultimum prodiit Florenti® anno 1738- & alti complures optime promerentur , eosque fe&atur D. Stlvator Corticellius Cl. Regularis S. Pauli, De Mathefi pertračtarunt editis in. lucern voluminibus Eujlachius Manfredim , Thomas Perelli , Joannes Poleni , Ju Hus Accetta Auguftinianus , Francifcus jacjuier , 0 Thomas le-Seur Ordinis Minimorum, Joannes Bapti/ta Caraccioli Theatinus , Oclavmnus Cimet ti Ordinis Vallifumbrof® , Paulus Frifius Cle- ricus Regularis S. Pauli , Rogerius fofeph Bofco- vich, & Leonardus Ximenes SocietatiS Jefu, &c. Da Philofophia fcripfere pod: Cl, Navtnn permulti, ma-. nibusque noftratium teruntur libri Petri , & Nicolai ie Martino , Joannis Mirite a Turre , Petri Va-f Mofchenbroeck , Antonii Genuen/is , Verney , Gra- vefand , Joan. Alberti de Soria , Fortunati a Bri- xia, Joannis Baptijlce Beccaria , aliorum. Qui pro Cartefti pugnarunt fyftemate , Antonius le Grand , Francifcus de Repis , Edmundus Purchotius , viden- tur jam exolefcere. Philofophica Opera Benedičli Stay confcripta Latino carmine, fingulari excepta funt plaufu. Nec delunt Ariflotelic® propugnato- res fententis, quos commeinorare non vacat. De re Medica Antonius Vallisnerius , Richardu /Vlead, Hermannus Boerhaare , Antonius Cocchi , Januš Plancus , Dominicus Brogianus folide eleganterque difTeruerunt. Jurisprudentiam illuftrarunt Zcgerm . Bernardm Pan - Efpen , Jojeph Areranius Benediftt Viri eloquentiirimi frater, Januš Vincentius Grani¬ tu , qui libro I. Originum Juriš celebriorum Au- ftorum cetifum agit. Adde coinpilatores Codicmn Anit deri & Frideriei : audtorem Operiš infcripti de i' Efprit de s Loix, Franci Jcum Ferde, ne contexen- tes longiorem Catalogum etiam Heinnecium, Foet, PuJJendorfium , Barbeyracium , Cocceium , Boehme- rum, ester sque recenfendo, plusquam oporteat prolixum conficiamus Opufculum. (n) In hujus _ B b + autem (n) HamJem ob caufam. plures hujus Seculi egregios poetas pr^eterijaifijnus, Ueceflcrat enim JLondiiu aano 1701. Joannes • Ory- 392 Seculi Decimi Octavi aufem exitu apprecamur vita fundus in Ecclefi* communione a?ternam requiem, viventibus diutur* nam vitam nominisque incrementum , nobisqu e 3 dodoribus veniam, ab aequalibus benevolenti 3111 ’ ab inferioribus, fi qui funt, qualem nos cun&isb 11, joendimus, diledionem. it I)rydem .•Pariliis anno 1702. Jo. Commirius Soc. Jefu. Pade Urbe anno 1703. Carolus Perault: Illic item anno 1 7 0 ^' rus Ravillon :JHerefordiae in Angliaanno 1708, J oannes ™ lU W. jEodem anno ParUiis Petrus Cornelius: Ibidem anno 17 10 ' ocander Laine\ ? rnrfus anno 1711. F.ujlachius h JSoble'■ anno 1713, Francifcus Seraphinus Des-Marais ; in Hib etni i0 , no 1719. fVillelmus Congreve : S. Germani in Ledia ann< V n ‘ ( .*le' uintonius Hamilton: Parifiis anno 1725. Carolus de la tatisjefu, anno 17 31. Antonius Odoardusdela Mothe; & ur . 17^.1. Carolus Rollin Anno 1747. in eadem regia Parifio rU ^ bc Francifcus Michael Defcamps. Mathematicos, Heilbronn ^ Alembertum , & Eulerum, Medicos praeftantiflimos Ssvietcn, rhetoresque ac Theologos Sonellum, a Petra r aliosque nemo unus ignorat. F I N I S. „ -- _ - * * X\X- % %X3QP * T A B U L A. INDICU M. Index I. Cbmolopa Roman. Potiti- ficum. Index II. Cbronol Rom . Imperator . Index III. Cbronol. Conciliorum. Wex IV. Cbronol, Hareticorum. Index V. Cbronol Sanftorum & 1 Mar- tyrum. Index VI. Cbronol. Scriptor. EccleftafU- corum, Mex VII. Cbronol Scriptor um Vroja- norum. m ' Wex Vm. Difciplina Ecclef. S 9 R& m Notah, Ji b 5 IN- I N D E X I. L O G I C U S, Elečtio & Obitus notatur- C H R 0 N 0 in quo Rom, Pontificum eleclus S. Petrus S.Linus S. Cletus S, Clemens I. Anaclctus S. Evariftus S. Alexanderl. S. čši>ctusl. S. Telefphorus S. Hyginus S. Pius I. S. Anicetus Soter S. Eleutherus Vičtorl. Zephyrinus S. Calliftus I. S.UrbanusI. S. Pontianus Antherus S. Fabianus S. Corneiius Lucius I. Stephanus I. £ixtus II. Dyonilius S. Felix I. S. Eutychianus Cajus Marcellinus Marcellus I. S. Eufebius S. Melchiades S. Silvefter I. S.Marcus S. Julius I. Liberius FsiixII, T. i' TJ- TJ- T. r- TJ- TJ- T. t- TJ- TJ- TJ- TJ- TJ- T. »• T . t - TJ' TJ- TJ- TJ- TJ- TJ’ T- ** TJ’ TJ. T. '• TJ' TJ’ T. *• TJ- TJ’ TJ’ TJ’ T. *• TJ’ TJ’ T . r ' TJ’ TJ’ TJ’. Index J'. ®*usjnafusl.«w “• kiricius Anaftafius I. ^nocentius I. ~ofimus “•■oonuacms i. “•Cseleftinus I. »Ixtus III. "‘^eo i. Mag: Hilarius “•Sinipliclus III, 7 Gelaftus I. -Anaftafius II. "Vmmachus **ormifdas Moannesl. “•FelbcIV. °nifacius II. an. 53 Diojcorns Antipapapa )annpc it an , an. 535. an.536. an. 5 40. an. 555. an. 560. an. 574 - an. 578. an. 590. an. 604. an. 607. an. 607. an. 615 an J°annes II. £, A gapitus I. ,'Iverius y>gUius T ela guis A°annes III. ij n edičtusl. l ela gius II. c/egorius M. k ab mianus ■r^nifacius III. S °nifaciusiv, ,,'^eusdedit k °miacius V. ^°noriu s I. T ev erinus sL° a nne s iv. gheodorus L s -JlartinusL g^ugenlusl. ^alianus Aci2 oc!ut us 618. an. 625. an. 639. an. 640, an. 642. an. 649. an. 655. an. 657. »n. 672. P an. 535. p- an. 53 A p. an. 540. p. an.555 1 53 - 203. 2^4. an. 560. p. an. 573- P■ * an. 578. p. ■ an. 590. p. 205 an. 604. p. - an. 606..p. 233. an.607. p. - an. 615, p. 234 an.618. pr - an. 623, p. - an.638. p- - 311.640- P■ * an. 6regorius V. »ilvefter II. Joannes XVII. Joannes XVIII. £ervius IV. an. ioo 9 "onediftus VIII.an.ioog Joannes XIX. an.1024 "enedičtus IX. J^egorius VI. Siemens II. Uamafus 11. “•Leo IX. ^i&or 11. te Phanus IX. « 111.105 Lenediclus X. Antipapa ^ colaus II. an. 1059 AJ exander II. an. 1061 tj Honorius 11. Antipapa LregoriusVII.au. / 075 . an.999 an.1003 an. 1003 an.1033 an. 1044 an.1046 an.i047 an. 1045J an. 1055 an.1057 57 58 an.1003 an.1003 an.1009 an. 1009 an. 1024 p. . an. 1033 p. 59 an. 1044 p. . an. 1046 p. . an. 1047 p, . an. 1048 p. - an.1054 p. - an.1057 p . 60 an. 1058 p. - P- - P- - p. 61 P■ - an. 1085 p. - an.rofii an.1073 T.r T. 2 T.2 T. e T.a T.2 T.2 T.a T.2 T.a T.a T.s T.a T.2 T.2 T.a T. 2 T.2 Cie, Index I Index I. ftjocent, VI.*/« 7 .an. 1352 obiit an. 136* « . ™ , v^rbanusV. an. 1362 an. 1369 p. . -p 2 ^regorius XI. an. 137* an. 1378». 164 t.' 2 vrbanus VI.. an. 1373 a n . 1389 p. . t. 2 • onltacius IX. an. 1389 an. 1403 p, . ^ 2 nnocentius\H.an. 1404 an. 1406 p.joj t. 2 ^regorius XII. an. 1406 an. 1417 n. 192 t. 2 *^exander V. an. 1409 an. 1410 p. . -p. 2 Joennes XXIII. an. 1410 311.1415 p. 193 t\2 ^lartinus V. an. 1417 an. 1431 p, . -p 2 Clemens X, Index II. i-tv X Vi ■ 1 $3f. * ' I N D E X II. CHRO N OLOG1CU S, in quo Rom. Imperatorum Obitus notatur- Index II, ta. Aurelius Baffianus Antonius Caracalla Opelius Severus Ma- crinus Aur. Severus Alexan* der Julius Maximus Al. Ant. Gordianus ta. Ant. Gord. Junior Philippus Q- Trajanu? Decius C. Vibius Trebonian. Gal. cum Voluf. ta. Emilianus L- Licin, Valerianus *• Licin. Gallienus ta. Aur. Claudi us L. Domit. Aurelian. ta. Claudius Tacitus ta. Annius Florian. ftobus ta. Aur. Carinus ta. Aur. Numerian. ^alerius Diocletianus, & M. Aurelius Ma- . ximianus taaximianus Galerius, & Conftantius Chlo- rus Conftantinus M. C Conftantin. *batres < Conftans T (.Conftantius « u lianus Apoftata J?vianus ^alentinianus Sen. ^»atianus ^lentinianus Jun. ■»heodolius obiit. Index II. A Thsodofii Jmp. morte divifunt ejl Imperium i> lter IMPERATORES OCCIDENTIS. Honorius obiii Valentinianus III. Petronius Maximus FI. Maecilius Avitus Fl. Jul. Majoran. Vibius Severus Fl. Anthemius Fl. Anicius Oly- brius Glycerius Julius Nepos Auguftulus Imperiuot Occidentis intermittitur ad Vlil. Seculum Index II, & IMPERATORES ORIENTIS. Areadius obiit TTheodofius Junior Fl.Valer. Marcianus Leo I. Eeo II. Ženo Pl. Valer. Anaftafius Fl. Anic. Juftinus Pl. Juftinianus Juftinus Junior Tib. Conftantinus Mauritius Phocas " er aclius Conftantinus III. geracleonas *Jeracl. Conftans II. Conftantinus IV. Juftinianus II. Ceontius Abftmarus ]ujlinianus II. itc- rum Imp . _ ^niieppious ^'themius five Ana- ftafius II. Cieodoftus III. Ceo HI. Conftantinus Copro- r nymus C eo iv. j°nftantinus VI. re nes hujus mater Index II. 1 MPERAT 0 RES OCCIDENTIS. Imperium Occiilentale revivifeit in Carolo Magno. T. * T. i T. » T. J T. i T. * T. * Henricus III. an« 1067 ibid. Henricus IV, Henricus V, an. 1106 an. 1135 P- P- 77 108 kotil 0. T- * T. * Index ir. IMPERATORES ORIENTIS. Index II. IMPERATORES OCCIDENTIS. Otho IV. Fridericus IT. Rodulphus Magnus Adulphus Albertus Monocol. Henricus VII. Fridericus III. Rudovicus Bavar. Carolus IV. Vinceslaus Rupertus Bavarus JSigifmundus Albertus II. Au- ftriacus Fridericus IV. Maximilianus I. Carolus V. / Index II. IMPERATORES ORIENTIS. Manuel Alexius Andronicua Ifaacius Angelus Alexius Angelus, Alexius Ducas obiit an. ugo an. i l 83 an. 1185 an. 1195 an. 1203 an. 1204 ibid. m. ibid. ibid. ibid. p. 14 » icAius uucas an. 1204 p. 14» Dehinc divi [um eji Imperium O rinitis, etcnim drianopoli regnarunt, Theodorus Lafcaris Joannes Ducas Theodorus Lafcaris Junior Joannis filius an. 1261 p. 148 Trape^unte regnarunt Impp. VIII. Comneni an. 1262 p. 149 Balduinus I. Henricus Frater Petr. de Cortimaco Rubertus Balduinus II. Alichael Palaeologus Andronicus II. PalaeoL Andronicus Junior T. z T. a an. an. 1205 an. 1216 an. 1217 an. 1228 an. 1261 an. 1230 T. * T. * ibid. ibid. ibid . ibid. ibid. ibid. ibid. •Andronicus III. Joannes Cantacuze- nus Joannes I. Palaeol. Manuel Palaeol. Joannes Palaeolo- gus II. ^onftantinus Palso- logus an. 1341 p. I8a T. z an. 1355 ibid. an. 1391 ibid. & /tff. an. 1423 ibid. T. t an. 1449 p. 214 T. t an. 1453 ibid. Cc 4 Index II. IMPERATORES OCCIDENTIS. Ferdinandus I. oblit Maximilianus II. Rodulphus II. Mathias Ferdinandus II. Ferdinandus III. Leopoidus Jofeph Carolus VI Carolus VII. Francifcus Stephanus I N D E X III, CONCILIORUM Alpliabetico - Chronologicus. T- a T. i T. 1 T- i T. 1 T. 1 T- 1 T. 1 T- 1 T- 1 T- 1 T- 1 T. * T- 3 T. 1 T. 1 T. 1 Index n. IMPERATORES ORIENTIS, Apoftolorum III. Aquenfe Aquilejenfe Aquilejenfe Aquilejenfe Aquile]enfe Aquifgranenfe Aquifgranenfe Aquiferanenle Aquifgranenfe Aquifgranenfe Arauficanum Arauficanum Arelatenfe Arelatenfe Arelatenfe Arelatenfe Arelatenfe Ariminenfe Avenionenfe Avenionenfe Avenionenfe Aurelianenfe Aurelianenfe Au^lianenfe Index. III Aurelianenfe Aufcitanum Auximanum Bagenfe Barcinonenfe Barcinonenfe Barcinonenfe Barenfe Bellovacenfe Beneventanum Beneventanum Bituricenfe Blachernenfe Boftrenum Bncarenfe »Bracarenfe Brionenfe Burdigalenfe Burdigalenfe Burdigalenfe Burgundienfe Byzacenum Byzacenum Cabilonenfe Cabilonenfe Caefarauguftanum Caefarauguftanum Csefareenfe Csfenatenfe Cantuarienfe Capuanum Carpuanum Catifiacum Carthaginenfe Carthaginenfe Carthaginenfe Carthaginenfe C^ithaginenfe T. T. T. T. T. T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T IndexIII. Carthaginenfe Carthaginenfs Carthaginenfe varthaginenfe Carthagincnfe ~ a rthaginenfe ^avthaginenfa varthaginenfe Carthaginenfe J-srthaginenfe J-arthaginenfe ^arthaginenfe Carthaghienfe ^arthagineiife '■-halcedonenfe IV. Oecum. ~>rtenfe ^jaromontanum ~Welhovienfe ^olonienfe ~°lonienfe ~°mpendienfe V;°mpendienfe ~°nftantienfe ^onflantienfe ^°nflantinopol. v -°nftantinopol. II. r °ecum. p°nfhntinopol. p 0l iftantinopol. r °nftantinopol. v onftantinopol. V. n ° e cum. r 0l iftantinopol. v °nftantinopol. VI. r °ecum. °nftantinopoJ. °nftantinopoI. ' Ol iftantinopol. onflantinopol. p 0l aftantinopol. On ^antinopol. Conftan* Index III. Conftantinopol. VIII. Index III. Kipponenfe Kilpanicum ^erdenfe Lambefitanum Lateranenfe Lateranenfe Lateranenfe Lateranenfe Lateranenfe Lateranenfe Lateranenfe IX. Oecurn. Lateranenfe X. Oecum. Lateranenfe Lateranenfe XI. Oecum. Lateranenfe XII • Oecum. Lateranenfe XVI. Oecum. Lateranenfe Lippienfe Londinenfe Londinenfc Londinenfe Londinenfe Londinenfe Lugdunenfc Lucenfe Lucenfe Lugdunenfe XIII- Oecum. Lugdunenfe XIV. Oecum. ^aclilinienfe Index III. Index III Nicoenum VII. Oecum. Numidicum ^xonianuai ^alentinum Papienfe farifienfe Parifienfe ^arifienfe ^arifienfe ^arifienfe 1‘arifienfe ^arifienfe Panfienfe tarifi e nfe ^arifienfe ^arifienfe Parifienfe 1'arifienfe ^erpinianenfe ‘etricovienfe ‘jfanum *ifanum Jifanum **>fanum yfanum ‘Jacentinum Jlacentinum * r agenfe 9uinifextum ^atifpo n e n f e l>audenfe j^avennatenfe ^avennatenfe IjMDEX III. Index III. Romanu m Romanum Romanum Romanu m Romanum Romanuni Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Romanum Rotomagenfe Rotomagenfe Rotomagenfe Rotomagenfe ^ a |isburgenfe 2 a Winienfe ^nenfe * e nonenfe snonenle 5 3l ionenfe bamiacenfe ,, u o(Tionenfe Hinum Otrinu m "R^aconenfe ‘‘trti Ereviarium. 'i T. * T. 2 T. i T. i T. i T. i T. i T. i T. 1 T- * T. * T. * T. * T. i T. a T. * T. £ T. i T. 1 T. 2 T- 1 T. 1 T. 1 T. 2 T. 2 T- 2 T. 1 T. 1 T. s T> 2 ntes FoiTarii Franci fcas Borri Francifcus Da¬ vid Francifcus de Fenelon Francifcus Go- marus Francifcus Mala- vallius Fraticelii Georgius B!an- drata Georgius Buclia- nanus Georgius Para- fius Gerardus Sega- rellus Gilbertus . Porre- tanus Gnofitnachi Gomariftae Gujonia Guilelmus Ame- fius Guilelmus de S. Amore GuFleimus Fa- rellus Guilelmus Henri- cus Vorftius P. Guillore Je- fuita T. 2 T. * T. 2 T. 2 T. 2 T. 2 T. 2 T. * T. 2 T. 2 * T. 2 T. 2 T. 2 T. 1 T. 2 T. 2 T. 2 T- 2 .p 2 F 2 T. 2 Ha dria '-J Inoex IV. H. Hadrianus Tunius Belga Helcefitse Helvidius Henricus VIII. Henricus de Ceva Henricus Tolo- fanus Hsribertus Hieronvmus de Praga Hieronymus Za n- chius Hugo G roti us Hugo enoti Huldericus Zwinglius ■Iscobus Andreas Jacobus Armi- nius .Jacobus Nailor Jconoclafbe Bluminati {acsftuofi Bacorrupticolse Joachimus Ab- bas Joachimus Ca- nierarius Joannes Oeco-, lampadius Joannes Agri- cola Joannes Balseus Joannes Bren- tius I Index IV. Joannes Calvi- nus Joannes Clerl- CUS Joannes Dallaeus Joannes Gerardus Vodi us Joannes Gui- £;nard Joannes Hemula JoaTmes Hop- per Joannes Hus Joannes de Jan- dim Joannes Knojc Joannes Lei- denfis Joannes Merce- rus Joannes de Mer- curia Joannes Paulus Alciatus Joannes Pifca- tor Joannes Philo- ponus Joannes Vicle- fus Joannes Vilel- mus Joannes Vol- chelius Joannes Zifcha Jofeph Becca- rellus Jovinianus Ilaac Peyrerius L. L^' iaS Index IV. Baelius Socinus l 1 - Le Combe t Barnabita Liberi Muratori Lifoius Lock Bolhnrdi Lueiteriani Lucilius Vani ni ■j^acedonius ^Jalabarici ritus Alani chaei rCion Alarcus Antonius . de Dominis ^arcus Stuber - u aria Soror III. °rd. S. Fran- cifci Martin us Buce- rus Alartinus Chemni- tius ^artinus Luthe- rus ^arfilius de Pa- dua Tobias Flaccus Illvricus lvI athias Kun- zen "Jeietiani ^enander Alennonitae L. D d 5 MefTa- Index IV. T. 1 T. s T. * T. 3 T- 3 T. 2 T. z T. z T. z T. z T. i T. i T. i T. i T. z T- 1 T. 3 j T. z T- 1 T- 3 T- ' T. « T- 1 X'etrtfS H H H Index IV. Petrus Abaclar- Sebaftia- Index IV, Sebaftianus Ca- Index V. VVilelmus Augu- I N D E X V. SANCTORUM , 6' MARTYRUM IL LUSTRIOR UM■ Alphabetico-Chr^nologicus. Abbon AchilJeus d alb e rtu s Adau&us Adelaides ^Satha ^Sathonic; ^Silbrrtus ■%ies Abe rtlIS A bertus AJesander . ex ander exandor *'Pius AI oyfius ZUgu A. Inuex V. Alphonfus •“ de Orozco Alvelmus Amandus Amantius Ambrofius Ambrofius Anadafia Anaftafius Andochius Andreas Apoft. Andreas Andr. Chienfis Andreas Corfi- niiis Angela Angelus Angelus Paoli Anfelmus Anfelmus Anthelmus A n ti pas Antoninus Antoninus Antonius Antonius Antonius de A- mandula Antonius Aqui- lanus Antonius de Pa¬ dna Antonius de Ri- polis Apollonia Arfenius Afdepiades Aderius Athanafia Athanafius Auguftinus Aurea Aurelianus Aurelius Babyla Barbara Barbea Barnabas Barfimsus Bartholomaeus Apoft. BafmlVa Bafilius BathiJdes Benedičtus Bcnedidus Benignus Beno Bernardinus Se- nenfis Bernardus Bernardus , Bernardus Fio- rentinus Bernardus Tiro- nenfis Bernon Bertharius Bertradus Birgitta Blanda Bonaventura Balneoregien- B fis Fr. Bonitbcius Bonitus Brittus Btuisv Index V. Seculo TIJ. fec. VI. fec. IX. B. Seculo III. fec. III. fec. II. fec. I. fec. II. fec. I. fec. I. fec. IV. fec. VII. fec. VI. fec. IX. fec. II. fec. XII. fec. XV. fec. IX. fec. XII. fec. XII. fec. XII. fec. X. fec. IX. fec. XII. fec. XIV. fec. III. fec. XIII. fec. IV. fec. VIII. fec. XVII fec. XI. 130 T. 1 r P p. 132 T. 1 p. 131 T. x p. 105 T. 1 p. 78 J. 1 ..p. log T. 1 p. 81 T. 1 p. 79 T- t P- igg T. 1 p. 249 T. 1 p. 222 T. t p. 309 T. 1 p. 108 T. 1 p. Ul T. a p. 208 0 ♦ p. 2 I g T. S p. 308 T. 1 p -104 T. * p. 111 T. 1 p. m T. 2 r--33 6 T. x p-3 °9 T. i •p. 111 T. 2 p. 171 T. 2 p. 130 T. 1 p.138 T. ♦ p. 160 T. 1 p. 274 T. 1 p. 330 T. 2 p. 79 T. 2 C. Csecilia Index V, c. Clemens Papa Clotildes Coletta Colmanus ColumbanuS Comerius Conradus Conradus - Cutbertus Mayno Cyprianus Gyriacus Cyrillus Cyrillus feculo T. fec. VI. te c. XV. fec. XI. fec. VI. fec. VIII. fec. X. fec. XIV. fec. XVI. fec. HI. fec. VI. fec. IV. fec. V. T. i T. i T. i T. 2 T. i TP 2 T. * T. 2 T. 3 T. 3 T. 3 T. i T. 3 T. 2 T. 3 Index V. D. i i t i a t 3 3 S f * S 1 * t 3 I 2 2 3 I 2 I X I 2 I X I 1 t 1ndex V, 80 133 347 190 306 190 T. T. T. T. T. T- 113 107 129 8 i 13 ° 135 160 308 375 14» 108. T. T. T. T- T. T. T- T. T- T. T. 33 ° 8 i o 2 2 193 308 134 216 145 375 T. T. T. T- T. T. T. T. T. 33 ° T ' 33 ° 1 375 * 376 T - 31« T- 376 qo 6 Fu ibe r ' V* Index V, ^ulberf-us ^uJgentius ^aldinus ^audentius Genovefa ^erardus ^ermanus ^erinanus ^ervafius ^etulius ^ilbertus ^yceria ^odticus ^othardus p°thofridus jr egorius Neo- c^far. ^egorius Niffe- nus ^regorius Na- p 7 -ianzenus ^egorius Turo- nenfis p re gorius p U |boratia p U delmus ^uUelnms ^ a toldus l* e dwiges JJ^ricus ne “ r >cu$ Mi¬ lj c hael «e ra u era clides ji e rodion e fychius Sec. XI. fee. VI. G. v Sec. XII. fec. V. fec. V. fec. XII. fec. V. fec. VIII. fec. I. fec. II. fec. XII. fec. II. „ fec. XII. fec. XI. fec. XII. fec. III. fec. IV. fec. IV. fec. VI. fec. VIII. fec. X. fec. XI. fec. XII. H. fec. X. fec. XIII. fec. XII. fec. XVII fec. III. fec. III. fec. VI. fec. XI. fec. I. fec. III. E e 2 P • 79 ' T. » p- 214 T, 1 p . na T. a p. j 90 T. j: p ■ 191 T. 1 p: 112 T. * p. 190 T. 1 p. 275 T. i p■ 97 T. x p. 107 T. 1 p. 112 T. s p. 108 T. 1 p. 112 T. x p. 79 T. z p. m T. z p. 126 T. * p. 136 T. x p. 136 T. x p. 216 T. x p. 278 T. 1 p■ 3.35 T - 1 p. 79 T. 2 p. j 12 T. s P■ '335 p. 145 p. 1)2 T. 1 T. 2 T. 2 P- 79 P- 79 T. 2 T. x T. 1 T. 1 T. 2 T. 1 130 T. 1 Hiero- 33 1 129 129 222 IjVDEX V, I. Jacobus Jacobus Jacobus Picenus Jacobus Labourna Januarius Ida Udopbonfus Ignatius Tgnatius Ignatius Loyola Joannes Francifca Fremiot Joannes Evang. Joannes Chryfo- flomus Seculo I. fec. V. fec. XV. fec. XVL fec. IV. fec. XII. fec. VII. fec. II. fec. IX. fec. XVI. fec. XVII. fec. I. P' P- P • P- P- P- P- P- 71 190 31.1 277 ifio I I 13 244 IOI p. 3 10 p. 274 P- 33 1 p. tii T. « T. « T. * T. s T. « T. 2 T. « T. « T. J T- 2 T. 2 T. * fec. IV. p. 156 T. * f NI) 11X V Joannes Sahaugu- nenfis, Joannes de Deo Joann.es a Črnce Joannes Avila Joannes Hail Joannes Foreftus Joannes Cardfria- T lis Roffenfis Joannes Franci¬ je us Tenderini Joannicius °feph a Leoniffa Joleph Calafan- T «ius Jovita ‘fa?neus ffaac Jlaacus /ohirion jiidorus Pelufiota - 'oorus Hifpa- v lenfis Judas Jalianus flianus jius h.° Bollovacenfis Juftinus j a( Jisla lJS ^mbertus > a Urentiu S ^ au rontiu s T ni anus jo > e °nides 53 > °! d us on ti us t •, 1 - l< Jvina L. Jufti- T. 4 Index V, I K D Ti X V, Index V. Indbx V. Rrotafius Rroterius , Prudentius Rublius 1’udentiana Pulcheria Quiriacus Radegundes Pambrrtus Raymundus Remigius Remigius Richardus Rigobeitus Rita Robertus Rogatiauus Romualdus Romulus Rofa a S. Maria Rofa Maria Serio Rofalia Rupertus Rynaidus Sabba babina ®arbelius “aturianus ®cholaftica “ebaftianus ^eraphia “ er gius “everianus »everinus “'Ivefter ^inieon Indek V Simeon Stylita Simeon Stylita Junior Simeon Stock Sophronius Stanislaus Stanislaus Kolika Stephanus Suitbertus Syagrius Symphorianus Symphorofa Tarafms Tetricus Tbeodora Theodbricus Theodorus Theodorus Theodorus Theodorus Stu« dita Teophanes Therefia Thomas Martyr Thomas Aquinas Thomas a Villa- nova Thomas Anton. Arbuatti Thomas Corenfis Thomas Jefu Thomas Morus Turibius Valerianus Walfridus Veronica Vičtorinus Seculo V. p. 191 T. 1 fec. VI. p. 218 fec. XIII. p. 145 fec. VII. p. 24-1 243 Sec. XI. p. 80 fec. XVI. p. 275 fec. XI- p. 8° fec. VIII. p. 278 fec. VI. p. 225 fec. II. p. 108 fec. II. p. 107 T. T. 1 T. 2 e T. 1 T. a T. 3 T. 3 T. 1 T. 1 T: 1 T. 1 T. 1 T. 1 T. 1 T. 2 T. 1 T. 1 T. 1 T. 1 T. 1 T. a T. 3 T. a e T. a T. a T. » T. a T. a T. 1 Sec. III. p, 13° J' 1 fec. VIII. p. 374 i' „ fec. XV. p. 216 r. fec - m - >■ Ixdex, VI. I N D E X VI SCRIPTOR UM ECCLES1ASTICOR UM Alphabetico-Chronologicus. , Scriptores Monachi defignantur literis hijce Ag AuguJUniani ; En. Benediclini; Br. BarnabittS Bj. Bajilimi: O n. Camaldulenfes; Cn. Clunia cenfes ; Cr. Carmelita ; Ct. Cijlercienfes ; Fr Francifcani; If. Jefuita; Or. Oratorii Patres Pd. Pntdicatores ,• Srn. Sommafchus Ordo SP Scholarum. Pi37, T ' 2 172 T. 2 172 T. 2 207 T. 2 20« T. 2 . i 66 T. 2 522 T. 2 Thomas Index VI. Thomas Vrncen* tius Moneglia Pd. Thomas Archiep. Cervioni Ag. Thomas Rinaldi Ag. Thoros Armen. fec. XVIII. fec. XVIII. fec. XVIII. p-3 6 5 T. 3 p. 366 T. 3 p, 366 T. * WiUeI- 1 ndex VII. Willelmus Mal- mesburier.fis WiJlelmus Eftius Vtinduchindus feu Witikindus Can. Reg. Zacharias Bove- rius Fr. Ženo Sec. XII. feculo XVI. fec. X. Z. Sec. XVII. fec. IV. p-iog T. p- 266 T. P’ 3=9 T. p. 322 T. p- >55 T. I N D E X VIL PR OP H ANO R UM SCR 1 PTORUM Alphabetico -Chronologicus. Scriptores Monachi dejrgnantur litteris uti in Indice Vi. A. Index VIT. Andreas Tira- Index VIL b. T. 3 T. s T. * T. * T. x T. * T. * T. x T. 2 T. i T. z T. x T. t T. i T. x T. z T. i T. r T. i T. x T. x T. i T. 2 T. x T. 2 T. i T. x ania- H H Index Vit D, P. Farni- Index VIL F. Gerardus Merca¬ tor Gerardus Joanaes Voffius fec. XV. (ec, XVII. p. 223 T. 1 p. 24 .? T. 3 Crave- Index VII, f Index VIL Joannes Albertus Index VIL Joan. Petrus Za« Index VIL Leonard-us Judi- Index VIL Po mg 0 ' Index VIL Index VII. Sozomerats Pifto- T- * T. 1 T- 1 T. i T- < T. i T- 2 T. i T. i T- ^ T. ® T. 2 T. 2 T. 2 T. 3 T. 1 T. 2 T. 2 T. 1 T. 1 Valerius Maxi- T. 1 T. 1 T. { T. 2 T- 2 T. 2 T. 1 T. 3 T. 2 Index VIII. Volphangus Lazius Ssc. XV. Vopifcus lec. IV. p. 223 T. t> p. 170 T. 1 Zegerus Barnardus Van-Efpen Zofunus Z. - Sec. XVIII. p. 391 T. a fec. V. p. 300 T. i I N D E X VIII, alphabeticus Difcipliiue EccleJiaJUcce A. A braxas 5 BafilideDeus appellaturjhuiiM vo- cis varise fignificatio- nes. p. 7 2. in not. d. T. 1. Academia Neapoli Inftl- tuta. p. 144. 0 156. T. 3. aliseque aliis locis. p. 156. 187. 335. 289. 342. £? 39°- T. 3. ALgyptus pefte vexatur. p. 138. T. 1. ALris Campani ufus a Sa- biniano Pontitice in- ventus. p. 233. T. 1. •Atas ad Presbyteraturn praefcripta. p. 227.T. 1. ALtna ingentem fiamma- rum copiam eručlavit. p- 187.'T. 2. Alexandrum III. Frideri- co Imp. fuis pedibus provoluto infultaffe in- H 1 & Rerum Notabiliiim. ter commentitia t reji- ciendum. p. 93. S not. e. T. 2. Americus Vefputius A- mericam invenit. p. 222, T. 2. Anacletum pofl Clemen- tern fedifle ex vetuftis Diptychis colligitur. p. 94. 0 not. a. T. 1. Anaftafium Pontificem Photiniana haerefi. infe- čtum fuiffe falfum elt. p. 151. in not. o. T. 1. Anglicanum Schifma nar« ratur. p. 259. & fea. T. 2. Antipodas dari a Pontifi« ce Zacbaria negatum. p. 262. in not. b. T. 1. Apollinis Templum con- flagravit. p. 162. T. r. Apofloli Symbolum e* dunt. p. 70. T. 1. i 4 ’ Appia Lv D ex vin. Appia v?a infhuratur. p. 112. T. i. Acjua? iervid* in judiciis experimentum. p. 312. T. 1. A u.irum : n Italia ruinofa inundauo. p. 85 .in not. h. T. 2. Archelai exilium p. 85. T. 1. Ani infelix obitus. p. 149 T. 1. Augufti obitus. p. 77. T. 1 B. B p ti ■'m a ratum, quodab Haereticis rita confer- tur p. 137. T. 1. Baptizandi nudi ter in aquam emergebantur. p. 111. T 1. Beda quare Venerabilis nomen iuerit adeptus. p. 270. in not. o. T. 1. Bibliothecse Romse ex- trufta*. p. 112. T. 1. Bibliotheca CPoii incen- ditur. p. 198. T. 1. Bibliotheca Conllantino- politana confiagrat : item Jefuitarum Colle- gium N.apoli. p. 340 T. 2. Bizochorum nomen unde Fraticelli acceperint. p. 135. T. 2. Borboriani Hteretici qua- re ne difti. p. 130. in not. n. T. 2. C. Calumnia Ccmx Thye- Jlttc in Chriftianos. p. 84. T. 1. Campana faero ritu pri- mum confeciatur. p• 338. T. 1. Canonixptiones Sančtorurn mhjore , quam antea, folsmnitate pera&ae.p- 114. T. 2. Carolus Borbonius Nea- polim appuiit. p. 385* T. 2. Catholicorum varia no* mina. p. 251. T. 1. Chrifma foli Kpifcopi con* ficiunt. p. 164. T. 1. Chrifti Sanguis cum S. Longini corpore in- ventus. p. 312. in not • T. 1. Chriftiani percelebrem vi* čtoriam retulere , in- numeris Turcarum tru* cidatis. p. 268. T. 2. Chriftinnorum Regnum in Syria deletum.p. 154 T. 2. CodexTheodofianus vul* gatur. p. 188 . in not. T. !. Coenobia , quas Laur.ts vocant , ab Eudocia Augufia sedificata. p* 192. £? feq. in not. y T. 1. Conftantinopolis terrse* motu, ac pefte alRci* tur. p. 198. T. 1. ite- rum pefle abfumitur. p. 230. T. 1. Incendio excitato tota pene ar f - fit. p. 289. T. 2. ConftaU' Index VIII. ConflantinumM. aSilve- dro Pontifice bapti/.a- tum fuifle ta fum vide- tur. p. 143. in not. c. T. 1. Conftantinus quare Co- pronymus appelletur. p. 275. T. i. Conftantinus Orientis Imp. quare Porphyro- genitus vocetur. p. 334. in not.-g. T. 1. Conftitutio Unigenitus plu- rima compofuit diffidia. p. 376. T. 2. Creta e Turcarum mani- bus a Venetis erepta. p. 339- T - i- Cruciata ab Urbano II. indi&a adverfus ftara- cenos. p. 85. T. 2. Crucis experimentum in judiciis p. 317- T. 1. Crux Domini ab Helena invenitur. p. 317. T. 1. Cyriaci pod Antherum Pontificatus eft fifti- tius. p. xi 8. in not. b. T. 1. Cyprus a Saračenis capta. p. 256.T.i. D. Decretalium Libri in lu¬ cern prodeunt. p. 123. T. 2. Deiparae perpetua vindi- catur Virginrtas. p. 164. T. 1. Diadematis ufus ab Aure- liano primum invečlus. V■ 135* w not. f. T. x. ti h Dian® Epbefiae Templum inc nditur, p. 140. T. 1. Diocletianus t nquam ■ Deus adoratur. p. T. 1. Diptycha ouidfint. p. 207 in not. /. T.i, E. Ecclefiae clavibus nullum impervium peccatum. p. 137. T. 1. E'agabali Imp. ridicula geda. p. 130. in not. y. T. x. Euchariftias Sacramen- tum, & Saerificium ex Epift. ad Corin h, & Hebr. vindicatur. p. 82. T. 1. Eucharidia laicis fub u- traque fpecie adrnini- dratur. p. 111. T. 1. Eugenius Princeps Sa- baudiae Gallos ingenti ciade prodravit. p. 383« T. 2. F. Fedum Corporis Chrijli ab univerfa Ecclefia celebrandum datuitur. p. 150. T. 2. Fedum Vijitationis B. Virginis datutum. p. 181. T. 2. Fridericus III. Rex Pruf- fis cum exercitu Au- driaco obdinatum init bellum. p. 3» 6 - item in not. i. T. 2. Francorum Regnum a 5 quibue Index Viir. cjuibus fuerit admini- ftratum. p. 195. 228' 252. 283. 313. 339 - T. 1. p. 83. 116. 152. 183.219. 283. 337-38I. T. 2. G. Graeci a Rom. Ecclefia fejunguntur. p- 68.T. 2. Gothorum Regnum in Italia, p. 194.228. T. 1. Gothorum Regnum in Hifpania. p. 196. 229. 252. 282. T. 1. Guido Aretinus Romam accerfitus ut Cantum Ciericos doceret. p. 81 T. 2. H. Haereticorum haud pauci fuppliciis afficiuntur. p. 280. T. 2. Heliogabalus. vide Elaga- balus. Herculanei antiqu? Ur- bis , ubi nune eft Por- ticus , rudera effodi coeperunt. p. 341. in not. T. 2. Hifpaniarum Regum fe- ries, p. 314. 339. T. 1. p. 84. 116. 152. j 83. 219* 283* 337 * & 381 . T. 2'. Hungariam Solimanus depopulatur. p. 285 T.2 I. Jeiunii guatuor Tempn- rum inftitutio. p, 137. T.i, Jerufalem obfidefur./;. 9« T. 1. Jerufalem a Chriftianis capta. p. 8fi. T. 2. ite- rum in Saracenorum ditionem venit. p. 119. T. 2. Jefu Chrifti , & Mari« Epiftolae funt fuppofi- titi«. p. 73. T. 1. S. Ignatius cur Qso