KRALJEVINA SRBA, HRVATA i SLOVENACA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 47(3)
INDUSTRIJSKE SVOJINE
IZDAN 15. OKTOBRA 1923.
PATENTNI SPIS BR. 1402.
Erste Briinner Maschinen - Fahriks —GeseTschaft, Brno, Čekoslovačka.
Grebensko ležište sa tlačnim mazanjem uljem.
Prijava od 27. avgusta 1921.	Važi od 1. februara 1923.
Predmet izuma je grebensko ležište sa tlačnim mazanjem uljem, koje je prikladno za velika specifična ploštinska tlačenja te za velike obodne brzine, jer omogućava stvorenjem opširnih uljnatih jastuka između ro-tirajućih grebena te stojajućih protugrebena, da se trenje između skupa ležečih ploština ovih obiju djela smanji na najmanju mjeru.
U tu svrhu su nepokretne tlačne ploštine protugrebena snabdjevene sa radijalnim ulj-natim šipovima te ukošenjima, koja izlaze iz šipova te se u pravcu kretanja grebena prodtire do preko polovice pojedinih djelova tlačnih ploština, ležečih između uljnatih šipova.
Nacrt prikazuje u sl. 1 uzdužni prosjek (prema crti c-d u si. 2) kroz jedan komad grebenskog ležišta. SI. 2 pokazuje jednu od tlačnih ploština stojajućih protugrebena, a si. 3 je jedan prosjek kroz jedan dio ove tlačne ploštine prema crti a-b u si. 2.
Sa 1 su označeni na krećućoj osovini stalno utvrđeni grebeni, a sa 2 stojajući protugre-beni, koji potonji su previđeni sa radijalnim kanalima 3 za dotok ulja, dočim ulje odtjeca kroz kanale 4, koji između dviju protugrebena vode radijalno vani. Između kanala 3 i
4	prostirajuća se prstenasta tlačna ploština
5	svakog protugrebena je snabdjevena sa radijalno tekućim uljnatim šipovima 6 te ima na svakom takovom šipu priključeno u pravcu kretanja (strela A) tekuće ukošenje 7 (si. 2 i 3), koje se prostire do preko polovice svakog između dviju uljnatih šipova 6 le-žećeg djela tlačne ploštine.
Ako se uzme, da se osovinski pritisak u grebenskem ležištu vrši u pravcu strele B (si. 1), onda leže tlačne ploštine 5 protugrebena 2 samo sa svojima u si. 3 u jednoj ravnici ležečima, ne ukošenima djelovima 8
na dotičnim grebenskim ploštinama. Kretanjem grebena 1 u pravcu strele A (si. 2) se u šipove 6 uteklo ulje proširi preko ukoše-nja 7 te se tvore uljnati jastuci između tr-vućih se djelova ploština, tako đa koeficijent trenja uzima svoju najmanju vrijednost, jer su i ravni komadi ploština 8 previđeni uljem. U tome istisnuto ulje se odvađa kroz kanale 4. Nacrtana naprava uzeta je za malo ne isključivi slučaj osovinskog pretjerivanja ssmo u jednom pravcu, uslijed čega su bokovi protugrebena nesimetrično smješteni obzirom na središnju ravnicu grebena. Ova ima nesimetrija svrhu, da se ulje vodi malo ne samo na tlačenu ploštinu te da uljnati pritisak dakle djeluje poglavito na ovoj ploštini.
Za rijetki slučaj, da se pravac pritiska mijenja, se grebeni i protugrebeni naravski jedan do drugoga smjeste simetrično te se jedan i drugi bok izvede na isti način.
Ova izvedba grebenskih ležišta ima prema svim izvedbama, služečim sličnim svrhama korist najveće jednostavnosti te u tome ispuni svoju zadaću na najpotpuniji način.
PATENTNI ZAHTEV.
Grebensko ležište sa tlačnim mazanjem uljem za velika specifična ploštinska tlačenja te velike obodne brzine, naznačeno time, da imaju sa radijalnim uljnatim šipovima snabdjevene nepokretne tlačne ploštine protugrebena ujedno od uljnatih šipova izlazeća ukošenja, koja se prostiru u pravcu kretanja do preko polovice između šipova ležečih djelova tlačnih ploština, tako da se tvore uljnati jastuci između grebena i protugrebena, koji se kreću jedan uz drugi, te se time trenje ovih djelova smanji na najmanju mjeru.


















4c/pđfent broj /402.






I


•>
■ .'