KRALJEVINA SRBA, HRVATA I SLOVENACA
UPRAVA ZA ZAŠTITU Klasa 72 (4)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1. Decembra 1927.
PATENTNI SPIS BR. 4606
Ing. Bohdan Pantofliček, Pilsen, Čehoslovačka.
Upaljač za granate, metke i torne slično.
Prijava od 20. avgusta 1924.	Važi od 1. marta 1926.
Pravo prvenstva od 20. avgusta 1923. (Čehoslovačka).
Ovaj se pronalazak odnosi na upaljač za metke, granate i torne slično. Cilj je pronalasku da da jedan upaljač, koji ima prostu konstrukciju, koja potpuno bezopasno radi i kod koga se kako udarni mo-mentani upaljač, tako i postepeni upaljač mogu u položaju mira obezbediti jednim mehanizmom zatvarača. Prema pronalasku ovo se postiže time, što upaljač ima jedan organ, koji osiguravajuće elemente udarnog upaljača drži u sigurnom položaju kao i jedan sa pomenutim organom kooperišući organ za utvrđivanje, koji ih drži u položaju mira pri okidanju metka, te omogućava kretanje organa za zatvaranje u položaj otkačivanja. Organ za zatvaranje sastoji se iz jednog upaljača n. pr. udarača za postepeni upaljač, pri čem se udarač, utvrđuje u upaljačev položaj mira nekom preprekom, koja se može uklanjati.
Na nacrtu je jedan primer izvođenja pronalaska pokazan u uzdužnom preseku, 1 je telo upaljača, 2 je udarni upaljač i 3 je postepeni upaljač. Upaljač 2 sastoji se iz udarača 5 i 6, koji su ukočeni (u položaju kočenja), elementima 7 za kočenje. Kod primera izvođenja pokazanog u nacrtu sastoje se element za kočenje 7 iz lopti. Lopte 7 su raspoređene u jednom prostoru 8 koji ima izlazni kanal 9. Kanal se završava u izdubljenju 10 upaljačeve kape 11.
Postepeni upaljač 3 sastoji se s jedne strane iz kapisle 20 a s druge strane iz klina 21, koji je usađen u otvoru 22 upaljača i tako, da je postavljen ekscentrično
sa srednjom osom upaljača i teče paralelno prema srednjoj osi upaljačevog tela. Otvor 22 nalazi se u okviru otvora 9 za lopte 7. Klin 21 nosi na jednom kraju iglu 25 upaljača 3. Njegov drugi kraj 26 tako je načinjen da on u položaju kočenja u-paljača 3 zatvara kanal 9 i time sprečava izlaz loptama 7. Prema tome jedan deo 21 upaljača 3 obrazuje organ za zatvaranje, koji u upaljačevom položaju mira zatvara lopte 7 u položaj, koji obezbeđuje delove udarnog upaljača.
Klin 21 učvršćen je u položaj kočenja organom 30. Ovaj organ sastoji se u ovom primeru izvođenja iz elastičnog prstena 30 koji leži u prstenastom izdubljenju 31, vrata 32 u delu 1. Elastični prsten 30 ulazi u izdubljenje 33 klina 21. Prsten 30 i klin 21 imaju takve površine da se pri pucnju o-tvori prsten 30 udarom, i time izazove kretanje klina 21. Elastični prsten 30 obrazuje prema tome jednu vrstu zapaljača koja dopušta kretanje klina 21 u jednom pravcu.
Klin 21 utvrđen je u upaljačevom položaju mirovanja nekom odstranljivom zaprekom. Odstranjivanje zapreka kod ovog primera izvođenja sastoji se iz splente 40. O-vaj organ utvrđuje ne samo delove upaljača 3 u položaju kočenja, već i delove 5 i 6 udarnog upaljača, jer utvrđeni klin 21 sprečava izlaz loptama 7.
U upaljačevom položaju mira njegovi de-lovi zauzimaju položaj koji se vidi iz nacrta. Pre paljbe metka izvlači se kočiona splin-ta 40. Klin 21 sa iglom 25 ostaje pak još u položaju bezbednosti jer prsten 30 drži
Din. 10.
klin 21. Pri paljbi metka udarom klin 21 se krene u otvor i to u pravcu kapisle 20. U početku ovog pomeranja klina 21 prsten 30 se razmiče sa dejstvom vodnih površina 35. Ako se kraj 26 klina 21 nalazi ispod prstena, onda se prsten opet skupi i izaziva zatvaranje klina 21 u označenom položaju. Kretanjem klina 21 ka kapsli 20 oslobodi se kanal 9 tako da lopte 7 mogu izaći iz prostora 8 u prostor 10. Ovim se delovi 5 i 6 udarnog upaljača otkačuju.
Ovaj udarni upaljač predstavlja jedan od mogućih primera izvođenja pronalaska. U-paljač kao i njegovi pojedini delovi mogu biti menjani u okviru pokazanog pronalaska.
Patentni zahtevi:
1.	Upaljač za metke, granate i tome slično, naznačen time, što ima organ za za-kačivanje (21), koji drži elemente 57 za osiguranje udarnog upaljača (5, 6) u položaju (kočenja) i jedan organ za utvrđivanje (30) koji kooperiše sa organom za zakači-vanje (21) upravo drži ga u upaljačevom položaju mira, omogućava pri paljbi metka
pokret organa (31) u otkačujući položaj, koji oslobađa elemente (9) i po okidanju stavlja organ (21) u položaj otkačivanja.
2.	Upaljač za metke po zahtevu 1, naznačen time, što se organ (21) sastoji iz jednog tela, koje se aksialno pomera u u-paljaču, koji u položaju zakačivanja zatvara izlazni kanal (9) za elemenat za osiguranje, koji su načinjeni u vidu lopti 7.
3.	Upaljač za metke po zahtevu 1, naznačen time, što se organ za kočenje obrazuje od jednog organa (n. pr. udarača 21, 25) periodičnog upaljača (3).
4.	Upaljač za metke po zahtevu 1, naznačen time, što se organ 30 sastoji iz jedne zapinjače, koja sa organom, (33) organa (21) kooperiše.
5.	Upaljač za metke po zahtevu 1, naznačen time, što se organ (30) sastoji iz elastičnog prstena, koji ide oko vrata (32) u-paljača i ulazi u granu (33) organa (21).
6.	Upaljač za metke po zahtevu 5, naznačen time, što su organ (30) i grana (33) organa (21) opremljeni vodnim površinama, koje pri kretanju organa (21) kreću organ (30) u položaj otvaranje.
p afen f brojf ^€08.





.




	:		
			' ' ' ''
			
	' ■		
			




.


•i ■
.
,

• "