H I S T O R I A S ALISBURGENSIS. Hoceft: VITI' EPISCOPORUM ET ARCHI- EP1SCOPORVM SALISBVR- G ENSIUM Nec non Abbatum Monafterij S. Petri. HISTORI A SALISBURGENSIS. Hoc eft, V I T^E EPISCOPORUM, ET AR- CHIEPISCOPORUM SAL 1 SBURGENSIUM; Ntc non Abbatum Monafterij S. Petri ibidem: AC QUJE PER ILLOS Ab AnnoDominif82. perXI. continua fecula,usque ad annum 16 $ 7 . gefta fuere, HISTORICA RELATIONE PROPOSITA. Intermixtis infupcr Rebus memorabilibus, quae illorum temjp : oribus palfim in Orbe Terrarum contigerunt. A U T H O R E Admodum Rtverendo Religiofijfimo ClarjJJitm P. JOSEPHO MEZ Ord. S. P. B. apud S. Petrum Salisb. Profeflo & Priorc, SS. Theol. &U.J. Dočl.CcIfis. mi & Rev. m ' Princ. & Archiep. Salisb. &c.&c. Con/iiiario Ecclefiaftico, S. Script. Sz SS. Canonum quondam Pro- feflorc, & Univcrfitatii jbidcm Frocanccllario. Qup, cum ad Ernefii ^rchtepifcopi tempora pervenijfct , fatis intcr- cepto , reliquam Operiš partcm ad finem pcrduxeruut ifftus gerniAni Fr it res, Admodum RR. RR. & ClariiTimi PP.FRANCISCUS & PAULUS MEZGERI, In eodem S. Grdine, Monafterio, Univerfitate, Cathedra Profefli,Pro- fcflbres & Do&ores Theologi, nec non Celfiflimi ac Revcrendiflimi _ Pnncipis & Archiepifcopi &c. &c. Confiliarij Ecclcfiaftici. ŠALISBURG I, Ex T vpographeo JoannisBaptistjeMavrjT ypographi Aulico-Academici. An n o M. DC. XCII. ; 'n ^ ' j , m - •- » . : 1 ■ U ! ’ 'J r * - : i ;' < /. ’ li ) *T rf * 'M % 4 el .£^t j #■ nnA ’ . . ‘i p *> t . ..... '.|J , , ; IjT. til. v: i?■jit > e. >■ !. I ' ' . s ' /1 'i fr* * > •; »;U . I • i-.-i l A V H -: ■ • . •; -•, ... •> ,f u ' lU .K % fi Jk l‘. i... .. ;.. { 9 , m k. ■ f - * a -v V ... ? . k. JR '4 C .> % V* ' . J /. . 3 V J.i i ^ O;* ;;' / ■ I ‘p;-; • ot; m. >i' 'i; x* ■ -r r , j i t r?.r- , u » ,\j' lih;'..-. r..'f.-- ,'V ^ ; i... i , 'V : \ C .Iv : : - .r’ . -i • v I !j jr a q a i- . f i v,\>. ■ . O r 'S .jsi *>v-.. »r ». ... T f . l i ril ■ : J UiA *44 I * J i • /ij ■ .') . • M" J ' . \\^« 0's5CVhU,0 _ C E L S I S S 1 M O ET KEVEftENVISSIMO s. R. i. PRINCIPI A C DOMINO, DOMINO I O A N N I ERNESTO, Ex Illuftriflimis Comitibus De Thun, ARCHIEPISCOPO SA- LISBURGENSI; # S. Sediš Apoftolicae Legato: GERMANIjE PRIMATI &C. &C. PRINCIPI A C DOMINO, DOMINO SUO CLEMENTISS1MO. CEL S1S SI ME ET R E VE R E N D IS Sl M E PRINCE P S, DOMINE, DOMINE CLEMENTISSIME &c. &c. NNuce lliadem, inbrevicompendio ab XI.SeculisGe{iorum Myriadem; Hi- STORiAMnempe Salisburgensem, qua par eft , fubmilliiffirna devotione offerimus, PRINCEPS CLE- MENTISSIME. Erubefceretillaad Sacraeconfpečtum Purpurse,m palam e{kt,Hi/lori- amMagnisfemperPrincipibusinpretio atque delicijs faiffe. (a) Alexander Imperator in togasfagic^ue ,pacis * 2 &C j (a) Lamprid. in Akjc. &belli, negotijseos potiffimumfibiaconfilijs efle vo- luit, quiin Hijlorm verfati effent. (b) Alphonfm Rex Sicilise optimosConfiliarios, ajebat elle moriuos ( Hi - Jloricos intelligens) quippe qui procul afiecftibus^odio & amore, Veritatem nnefuco proponerent, Exem- plisque ( quibusnihil ad perfuadendum potentius) firmarent* Si enim (c) Con/ilium eft Baculus Princi - patiis x finequo Princepsftarenonpotefl : illum prsebet Hifloria . Ea fiquidem (d) eft verijjima di[ciplina,exer - citatioque ad resciviles: (e} utiUJJima adpuhlic as de¬ lih er ati one s : (f )germinans erudita conJilia \ inhac (g) omnis exempli Documenta in illuflripofita licet intue « ri : unde Princepsjibi , fucecpte Reipublicce , quodimite- tur> capi at; indeJoe dum incepiu^joedum exitu , Hiceftille (h) PaUadis umbo , quo fi Princeps tegitur,non lseditur. Prseftat id prše alijs Hijlo - r/#: in qua(i) tot(unt fimulacra Virtutum , quot lllu- ftrium 3 />/ Exemplum natifunt , monumenta Vi- rorum: (k^totin/ignesinPolo /? vifurotamen clarius , quse optavcrat, in Deitatis , quam Hiftorice^ fpeculo* In- ceptiporro Operiš tela, ut pertexeretur,I ibi PRIN- CEPS CLEMENTIS$IME in acceptis feren- dum eft: qui quemadmoduminDignitatismunere, ita&inMecoenatis muniricentia fuccelfifti, ccu Ca - Jlm'iPollux : ne cum priori fidere noftra quoque oc- cideret HiJioria\ fedadNovi ortum,cumfeconfum- ptamputaret, orereturut Lucifer: atquefub Aquil,e Thunnian^: alisfecuraconquie{ceret; defenfa ad« verlus Zoiios Cornu Tui Gentilitij Monocero- TI S. 1 Nonminor certe inter Romancis Thunniandsque Aquilc\s\ quam Jttvavium illud vetus, novumque Salisburgum connexio eft. Fuit quondam jfuvavi- #willarum nidus,a jfuliolko Fortume pullo, quem ex utroque, gladio & libro , Marte & Arte , Ccefarem dixere, conftručtus. llluftriffimam T H U N N O- RUM Familiam (inqua,veluti annulo, Celsitu® do Tu a, ceugemma, elucet) in utriusquePalladis, togatse atque armatae, noninferiorafecutam,probant pranclara utrobique facinora; &, quan iftorum funt prsemia, Infute Dignitatum. Hanc Romanas inter Aquilas primitus nidificalle, ac Romee habuifle avi* tam ledem, conftans farna eft: anno dein trecentefi- mofexagefimocumT.^%///V?, Tridentipoftea Epi- fcopo, ad 7yrolenfes commigraffe. Hanc ni- mirumNaturaeft^////^, quse, utPoeta canit: AU tavolat , manetinPetris. At everfo barbara crudeli- tate Juvavio ? ubi S.RUPERTUS novam V rbem lubftituit j & per Evangeličan Prandicationis falem , * * cor- correčta Gentilitatismfulsajfiiperftitlone , Salisbur - ^//^condiditatquecondivit: coepit&iftud Aquilas adfeallicere, utinter Salisburgenfes Petras , & flipra Apoftolic«firmitatis Petram ^ PETR V M, nidum ponerent. Has inter Joannes in Ordine Epifcopo- rum VIL cognomento Apnila , Alcuini, CaroliM. Prseceptoris, germanus frater. Hune fecud, fcuto Gentilitio prseleferentes Jovis alitem, j. Hartvvicus Deo & Csefari adeb charus, ut ab illo prodigijs , ab hoc Pri vilegijs honoratus fuerit. Conradus Ih e Paliavien- fi Epifcopo Archipr«ful Salisburgenfis, pro Ecclefiž Catholica, ejusque Vicario Murus aheneus. Vladis - laus, Jurium Ecclefi« fu« defenfor acerrimus ; & qui in recenti adhuc memoria efh Guidobaldus\ cui quiaparemingenij perfpicacitate,incon{ilijs pruden- tia, in agendo dexteritate ,ipfa Romani Imperij Apni¬ la noninvenit,illi Vicaria poteftate fua , in Ratispo« nenfi Diseta, negotia tračtanda commifit. Horum Tu Encomia Tua facis , Princeps Clementis- sime, dum Joannis Religionem; Hartvvici Pietatem , Conradi infrabli animi Fortitudinem : pladislai pro Juftitia Zelum : Guidobaldi Prudentiam semularis r haudignarus; (n) Maximam Principi&commendatio- nemin Re ligi one conjiflere: (o) Pietatem ver um ejje Principis ornatum \fidiffimam tutelam bnperijfortitu- dinem : (p) Juftitiafolidarifolia ; firmari Regna : (q ) nullumpue abejje Numen^Ji (itprudentia. His fuf- fultam columnis fubfiftere Rationem ftatus, futuram alioquinfemperfubječtaminconftanti«, ac inopem Rationis,fi foli Fortun« volubili rot« infiftat, & a prsecipiti cupiditatum «ftu fe abripi 1 inat. Tuam (n) Aldobrandini Apophtegma. (o) Sozomcn. in pr?gfat,Hift. Ecclef, (p) Pro v. 16. it, & C. 2, f . f . ( q ) Juvf nalis. Tuam in Deum Religi onem , in Divos Pietatem cxhibcntnovisCimdijsornataTempIa: teltantur re- ccnsexculta SS.Patronorum pulvinaria: indefefla o- ftenditpaftoralis munerisfolicitudo. Generofiim a- nimi Tui Robur demonltrat ardens pro vera fidein lubditorum animis confervanda 'Zelus. Prudcntiam commendatTuusin litteratos Amor,quosTuis fiiba- lis (quod Salisburgenfis expcritur Vniverfitas) cle- mentiilimefoves: &nepo(t fačlapoeniteat,maturo facisomniacumconfilio. Verum qua: inter Virtu- tesalias, velut Inter ignes Luna minores , InTeCLEMENTissiME Princeps, elucet ^jhi/li- Politicadntaminataebafis; (r) Vinculum Ci- vitatum : (s ) jundamentumperpetuce commendationis ] farnafjinequd nihilpote/lejje laudabile (t) qua nulice opes Prmcipifunt pulchriores atque boneftiores ; denique Princip um principale officium e Regum lapientiffimietiato (u) DiligitejfnJlitiam , quijudi~ catisterram. Impium illud apud Lucanum (x) Sceptorum vis totaperit, cimi penderejujla Incipit . Tuo Exemplocorrigis: Sceptrorum vis tota perit,cim penderejufta Definit . Procul a Tuo corde& ore barbarum illud Euphe* mi: (y) Vir o autUrbi Principi nihil injuftum, quod jruBuofum . Theodahadi potius Regis gnomenTibi didlamseftimas: (z) Cumomniapojjimus , jola čredi - muslicere nobislaudanda ; firmdsque contra Hetero- politicorumMaximamdičhim%mmachi: (aa) non cadere in magnos animos affeaatam Jimulationem . * * 2 Gra- (r)Cic.inparad.(s)Cic. j.deOffic. (t) Xenoph. de Cyti Expedit. 1 .7. (u) Sap. 1.1 (x)l. 8.(y)inThucyd.l.6. (z)apu}CaifiQ3.var.l. io.,(aa) 1. 10 .ep. 2 a« GratulaturfibiSacra Tua Sponfe, Salisburgenfis Ec- clefia, pro Ejus tuendis Juribus, de tamZelofoSponfo. Etver6hunc Zelumnonita pridem (iifpexit fupre- mum&DivinoproximumSacrseThemidisTribunal; cum Rota Romana, plurimis jam annts incerto exitu rotatse ControverfoePaffavienli, Metropolitiese Su- perioritatis Jura concernenti, clavum figere coepit,& Caufe Tux Juflitiam candido calculo approbare. Interea memor quoque Glementice , qua, tanquam fe- cundo fulcro (bb) roboratur thronus , Optimt in Te Pr/wa^Ideamexhibes; cui nimirum (cc) ed niten - dum &contendendumjit 'poftfe quoqueReipubliccepro- Jit , moder ationisfcilicet , jfuftiticecpue Monumentis. Ia Clementia J O A N N E S, vcijfujlitia ERNESTVS. Aquila\f\zxaX£ fovendo : Monoceros , cornu, cum o- pus eft, feriendo. Abillaaugurinm Principatus (dd) abhocomen(ee) Pontificatiis\ ex utroque fu minus P a flor & Princ ep s , pius šcjujlm ,JOANNES,at- que ERNESTVS. Quanquam vero nec mu ti La- pidestuamtacituriEntlaudem, dum qusepasnš late« ritia invenifti atque angufta, quod olim de Augujlo di- čtum, facis marmorea & Augufta: meretur tamen quidampliuš (ff) Virtutum Tuarum Titulus , ut non moddtrabibus &faxis ; fed^ quo nonejlfpeciofior , Mo¬ numentis ceternce laudis incidatur \ nec brevis dunta - xat hcec prAicatio , (edfera Te Car mina , honorčpue ce- ternrnfuturorum Annalium colat . Vive lgitur an nos Aquilce (quam non perire fenio, Plinius (gg) fcribit.) Clementissime Prinčeps; ViveTotius Roma¬ nce, Tuseque Ecclefice Salisburgen/is , ac Monafte- rij noftri bono; nos, noftrosque exiguos hofce co¬ na- (bb)Prov.zo.s8.(cc)Plin.jun.inPatieg. Trai.(dd) V. Corncl. i Lap.in c.^.Ezech. C c c ) .-Edificavit ficut unicorniumfauftiagum fuum pf, 77. 60. f ff) Plin, cit. in Pa- neg, (gg) Pii«,Senior. 1.10. natus fub a las Tux ClemeiitiJJhnce ProteBionis recipe, CornuTuxauthoritatismQYQ k ,6c quos tot jam gratijs prsevenilti,deinceps quoque Clementi[Jimo (inu com- plečtere. Ita vovemus ipfo D. RVPERTI Obitus fe- ilo die, Anno Incarnationis Dominicas M. DC.XC1I» A fundatione Salisburgcnfis-Ecclefiae MCX. Reverendifsimae Celfitu- dinis Tuše ; ' 'Ut u:\iJUL :f Humillimi & Obfequenti(iimi juO f FRANCISCUS PP. } & MEZGER. ! PAULUS f \ t W * ★ * Z5KI VA t « LICENTIA Reveremlifsimi D. Prcejidis Mmverfitatis. Os M A U R U S D. G. Abbas Monfeenfis, ac Univerfitatis Salis- burgenfis p.t.Prsefes, peti tam juxta Statuta noftra Academi- caabAdmodum R.R. P.P. Francisco & Paulo Mezge- ri s, Univerfitatis noftrse Dočloribus Theologis, Licentiam ac Faculta- tem hisce concedimus, ut Hiftoriam Salisburgenfem &c. dummodd a Facultate Theologica pro more antea approbata fuerit, pršelo com- mittere,ac divulgare poflint. Ačtum in Monafterio noftro Mon- feenfi Superioris Auftrise, die 4. Decembris Anno 1 69 1. APPROBATIO Mmverfitatis Salisburgetfis. ||||||iUm Dolores S.Facultatis Theologicse, quibusidnegotii com- lliSSifS mifTum fuit, Hiftoriam Salisburgenfem ab Admodum R, P. !§§§§§§; Josepho Mezger p. m. magna parte compofitam , & ab ejus germanis fratribus Fancisco & Paulo ejusdem S. Theologicse Faculta- tis Dočtoribus & ProfefToribus completam, accurate perlegerint, atque ab Orthodoxse Fidei sequilibrio aut bonorum regula Morum nufpiam deflečtere, quin etiam accurata claritate , fingulari eruditione, Sc fide hiftorica res geftas proponere, repererint 5 Nos P. G REGORIUS ibmperger, BenedičtinusCremifanen- fis,SS. Theologise Dočlor, CelfifTimi ac Reverendiffimi Principis & ArchiepifcopiSalisburgenfis &c. &c. ConfiliariusEcclefiafticus,Univer¬ fitatis p. t. Rečtor, eandem pro Archidisecefcos Salisburgenfis honore, Eruditionis quoque Hiftoricse & boni publici incremento, pršeloStluce publica digniflimam cenfemus. In quorum fidem hanc authenticam approbationem, confueto Univerfitatis noftrse Sigillo , manuque pro- pria munitam dedimus, Salisburgi in Collegio S. Caroli, die 7. Mar- tii Anno 1 6si 2. (L. S.) INDEX IN D E X LIBRORUM ET CA¬ PI TU M. llTertatiopradiminarisHiftorico-chronica de Antiqui- tace Ecclefu SaUsburgenfis, & Monafterij S. Tetri . ap.i.usq$ ad p. 24. Jubilum Jubilseum bseculorum Salisburgenfium,jubilantium & applaudentium Audtori fuo D.RUPERTO. a p. 25. usqj ad p. 66. Hiftorix Salisburgenfis LIBER I. D ENatalibus, Vita, Monachatu, Apoftolatu, Adventu S. RUPERTI, Eundatione Sediš & Monafterij Salisburg. & Morte Protoparentis, a Dom Amando AbbateS. Tetri confcripta. a p. 69.ufqueadp.72. Caput I. De facie Saeculi VI. in quo ortus S. RUPERTUS. p. 7h Caput II. De Patria S. RUPERTI; ubi de Regnis Francise & Hibernia: p. 76. Caput lil. DeParentibus,Natalibus& Educatione S.RUPERTI. p.8o. Caput IV. DePeregrinatione S.RUPERTI cum Sffrudberto&cErentrn* de :& an Germani fuerint ? p. 82. )( Caput 1 • Caput V* De Vita & Morte SfTrudberti p. 86. Caput VI. De S. RUPERTI Epifcopatu \Vormatienfi. p. 89.^ Caput VIL De S.RUPERTI Ejedtione & Exilio e Sede Wormatiae. p. 92. Caput VIIL De Vocatione S. RUPERTI in Bavariam, fačta a Duce tfheodo* ne. p. 94. Caput IX. De Origine, Gente & Principibus Boiorum: & Terra Norici & Bavariae. p. 96. Caput X. De Converfione& BaptifmoDucisTžf^^, ejusque Prače« rum. p. 100. Caput XI. De Difcipulis S.RUPERTI, Gifilario & Chunialdo. pjo4. Caput XII. De Converfione vicinse BavariseiSe Origine Monaflerij S.Geor - nj in U^eltenburg. p. 106. Caput XIII. De Cape Ha Vet eri Ratisponas & VeterisOetingas a S.ROTER- TO D.Virgini facratis, ac cultu ejusdem Mariano. p. 109. Caput XIV. De Prsedicatione S.RUPERTI in Norico inferidre 5 c Pannonia, atque Laureaci: ubi de hujus Ecclefiae origine. p. 112. Caput XV. De Vita & Martyrio S. Maximiliani Archiepifcopi Laurea- cenEs, p.114. Caput XVI. De Adventu S.RUPERTI ad Lacum IFkllerfee. p.117. Caput . r Caput XVII. DeMigratione S. RUPERTI Juvavium-, &r de hujus Urbis ori- gine,{itu, ftatu,arquc excidio. p.119. Caput XVIII. De Irruptione Herulorum &aliorum Barbarorum: necnon Martvrio & Eremitorio SS. AEiximi , &Sociorum. p. 123. Caput XIX. De Adventu S. RUPERTI Saluburgum , sdificatione Ecclefiae & Monalterij S, Petri; & fundatione Ecclefu Sahsbur- fis. p.125- Caput XX. De Ex{tručtione Mfcnafterij S. Petri (uh Regula S.Bencdičti, čc Monacham S.RUPERTI. p, 128. * Caput XXI. DeGorpore S. Amandi Epifcopi, aS.RUPERTO Salisburgum allato: & quis ille fuerit ? p. 131. Caput XXIC De aedificatione Crjitatu Sahsburgenjis : & cur ficappellata? , P-U 4 . . Caput XXIII. DeStatu & augmento Ecclefttf Salisburgenfis in fpiritualibus & temporalibus. p 136. r • Caput XXIV. De Erečtione Monafterij S. Maximiliani in Tonga u. p. 138. Caput XXV. J De Morte Ducis ( Theodouu , Succeflione Pheodeherttfic regreC* fu S.RUPETI in patriam, addučhoneque nova Difci pulorum. p. 140. Caput XXVI. De fundatione Monalterij Nunbergenfis : Vifitatione Bavarise, & Converfiorte Carinthiae. p. 143. . Caput XXVII. De Vita Sc San&itate S. Erentrudis. p. 145» )( 3 Cap.XXVIIL 1 -4 Gaput XXVIII. , 4 DeMonaflerij S. Erentrudis fuccedente fortuna , ruina, re- paratione & fiatu. p. 149. Caput XXIX. De Špiritu propheticoS.RUPERTI, praevifione,praedičtione, &praeparatione mortis. p. 151. Caput XXX. De beata Morte S. Pontificis RUPERTI,& annis Regiminis Sa- lisburgenfis, p. 153. Caput XXXI. De Sepultura, Miraculis Sc Canonizatione S.P.N. RUPERTI, p. 156, LIBER II. De geftis Ecelefias & Monafterij Salisburgenfis ž fecundo Epifcopo Sc Abbate S. Petri S. VI T A L E, usque ad Arnonem primum Archiepifcopum, ab Anno Chrifti 623. ufque ad annum ? 25'. inclufive, Caput I. De Statu Ecclefiae Sc Imperij Romani circa Sc pofl Mortem S. RUPERTI, p. 161, Caput II. De Epifcopatu&Vita S. V 1 TALIS. p. 166.* Caput III. DeSepuIchro,MiracuIo Lilij excrefcentis, imaginibus Sc vefli- mentis S. V 1 TALIS. p. 170. Caput IV. Decommuni SanČli titulo, miraculis Sc beatificatione S. VI** TALIŠ, p, 174. Caput V* DeDucibusBavarias EtjeodebertoJducberto, Sc SuccefToribus; ac Martyrio S.Emerami Tub Theodone IV. p. j 78. Cap. VI. * Caput VL Dc SuccefToribus/S. V 1 TALIS Anftrfogd, Savolo, Ezjzjo & Flobargifo , eorumquc tum Epilcopatu, tumSančti- tate. p. 180. . 'Caput Vil* DeS.Bonifacio, Apoftolo Germanih, Atchicpifcopo Mogun* tino. p. 18 4. Caput VIII* De Joarmc Epifcopo VII. Salisburgenfh & ah AqtuU diČtus fuerit, ac Alcuini frater fucrit^ p. 187. Caput IX, > " De S. VIRGILII orth, vita,Epifcopatu,&Sančtitate.p.i9o. C aput X v De Rege Pipino, ejus fratre Carolomanno, necnon tntitatione Regni Eranciae. p. I65. • Caput XL De Statil Ducatus 'Ca rinth ix ante S. VIRGlLlUM,& Monafte- rii Offtacenfis mi ti is. p. 2č'o. Caput XII. De Converfiont Carinthiae per S. VlRGflLlUM, eju$que Di- fcipulo$>ac EpifcopaUi Solitnfi. p. 202. Caput XIII. De/Edificatione BafilicaenoVae S Rtl P E RT I petS.VlRGl- L 1 UM, tion fine miraculb fa&a. p. 208. Caput XIV. De Cčncilio Provintialij cui interfuit S. VlRGlLIUSj Vifita* tione Dioecefis,& Sticccffore Bertnco. p. 211. ‘ Caput XV, De Miraeulis > inventione & canonizatione S. VIRGILII. p. 214. •XI }UC|fi3 i'i .\'R 9 HTiJOLO h I Al^l ,aoD n/, urn XX LIBER LIBER IIf. A De initio & progreflli Archiepifcopatus Salisbur- genfis, & de geftis Amonii Archiepifcopi primi, ejufčjue Succedo- rumufque Conraditm /. Archiepiicopum ab aniio 7S5*« usque ad IIO 6* Caput L De Amone Epifcopo X, &c Abbate S. Petri , poftea Archiepi- fcopo: de ejus Legatione pro ‘Thajjilone 5 ubi de hu*' jus Ducis fortuna 6 c exauthoratione. p. 323, Caput IL JhtCaroliM, geftis, Religione & Virtute, p. 225, Caput III. De Arnonis illuftribus dotibus , grada apud Carolum Af.čc collata ilii cumPallio Dignitate Archiepifcopali.p.229. Caput IV* De Laureacenfi Archiepifcopatu: & an is Pajfauium 5 < 5 e inde $alisburgumtix translatus. p. 231, Caput V, De Epifcopatibus Archipradulatui Salisburgenfi fubječtis. p« 23^, \ ; Caput VI. De Carinthiae novo Statu, Hunnorum clade: ipforum quo- cpieSciavorum ^etArnonem converfione. p. 241. Caput VIL Ve Leonu Pontificis furnmi calamitate, Commidione defaper da ta Amoni, ac in Carolum iKGertmniamcjue Roma¬ ni Imperij coljatione, p. 244. Caput VIIL De Praefentia Leoms Fapae & Carolt MAtb peratoris Salisburgi, ejuscjuein hanc JEcdefiam benevolentia. p,Z47« Caput IX- VeB.Alcmni y Caroli M. Pr 3 eceptorisSančlitate.,dočhma J fa- miliari commercio eum Amone . p. 249« Si # A 381 Caput Caput X. Dc Studijs Litterarum,in Benedi&ino prsefertim Ordine,tcm- pore Arnonis če Aleuini florentibus. p,25f, Caput XI.> DcConcilio Provinciali ab Arnone Archiepifcopo celcbtato, aliisaueSalisburgigeftis p.254. Caput XII. DeGm>£MTeftamento pio Čemorte: obituquoque^r^ ms,ac utriusqueSanttitate. p. 256. * Caput XII U DeSuccefforibus Amonu , Amrmlomo , Adalramo Archie¬ pifcopis. p. 259. Caput XIV* De Ludovici Pij Imperatoris vita, piecate, & morte. p, 261. Caput XV. De LuiptAm Archiepifcopi geftis; čcallatis huc Eeliquiis £ Hermetis M p. 264, 10 « Caput XVI. De Archiepifcopo Adalwino> ejusgeftis, & Reliquijs&£C/?r)u fentDana % Crijpini i CrtJpmi4ni,& Mzuri hucal- laus. p. 269. Caput XVII, De Archiepifcopis Alberto iŠ Dietmaro, hujusepie in Bel- lo Hungarico occafu necnon Bxliquiis S. Vmcentij, p. 273 . Caput XVIII : De Archiepifcopis PilgrinoJAdalbcrtotf Egiloifo ; &qu#CUm Gerardo PafTavicnfi ačta funt* p. 279. Caput XI A. De Heroldo Archiepifcopo, ejus geftjs } & lite čum Paflavien* fibus* p. 284* Caput XX, De Rebetlione Principum contra Ottortem Heroldi ex- C£catione,&ejus caufis. p* 286, ) 0 ( ^ Caput Caput XXI. De Reliquiis IMamm Salisburgum allatis, earumque deva- tione& translatione. p. 391. Caput XXII. De geftis Friderici Archiepifcopi ■, reftauratione S. Petri fub TitoAbbato. p. 294. Caput XXIII. De SMFolffgango Epifcopo Ratisponenfi. p. Caput XXIV. Vita Sc gefta lo.Hartvvia Archiepifcopi Salisbur2;enfis.p.3ož.’ Caput XXV. De Vita & Virtutefezr/cilmperatoris , ejusque Salisburgi ge** ftis 3 &de translatione Š.Erenfrudis. p;io$. Caput XXVI. De Gunthero , Dietmaro, Sc Balduino Archiepiicopis, B. M a* zelino Abbate S. Petri , ejusque Succeflbribus.p, 310. Caput XXVII De B. Gebhardi ortu, genere, ftudijs* focijs - 3 Sc promotione ad Archiepifcopatum. p 314. Caput XXVIII. De Ere&ione Epifcopatus Gurcenfis per Gebhardum fačta: Sc origine S.Mičhaelk in Bekrn. p. 317. Caput XXIX, De Fundatione Coenobij Admont enfis : primo e j us Abbate Arnoldo: necnon Abbatibus S. Petri Reginwarcfo Sc Irimperto: item de initijs Coenobij Reicher/pergenfiS. pag. 320. v Caput XXX, De Schifmate HenricilV.contra Gregoriurri VILPapamj Sc turbis Germani#, p. 3 2 2. Caput XXXI. Quse B. Gebhardm egerit Sc paffus fuerit Tub fchistuate Hen- riciano: Sc debeataejusmorte. p. 329. Caput Caput XXXII. Deortu §c.y\xzS. < Thtemoms , promotione ad Abbatiam S. Pe¬ tri, če denique Archiepifcopatum. p. 335 - Caput XXXIII. De captivitate, gravillimis aerumnis & cxilio S,Thtemonis Ar- chiepifcopi. p. 339 * Caput XXXIV. Degemina Expcditionc Chriftianorum in Terram S. contra Saracenos&Tureas. p. 342. Caput XXXV. DeMartyrio£ *fbiemoms , &gloria ejuspoft mortem. p. 347 . Appendix. DeStatuOrdinisBenedičtinihifce temporibus. p. 350» LIBER IV. De geftis Salisburgenfis Ecclefias a Conrado I. Ar- chiepifcopo ? Michaelem de Kuenburg^b anno noi. ufque ad perannos 5'5'q. Caput I. De Natalibus, virtute & eve&ione ad Archiepifcopatum B. Conradi I. p. 358. Caput II. De Profečtione Romana Conradi cum Imperatore Henrico V. & geftis Roma?, necnon conftantia Archiprsefulis no- ftnibidem. p. 360. r Caput lil. De Schifmate Henrici V. exilio Conradi , ejusque hofpitio apud Ottocarum Styriae Marchionem, & S. Berthol- dum in Monafterio Garflenfi: Sc de hujus Coenobii fundatione. p. 363. Caput IV* De Pace Caefaris cum fummo Pontifice, & reftitutione Con* radt. p. 367. Caput XXX Caput V. De AbbatibusS.Petri, Reginberto, pofteaEpifcopo Brixinen- ft, & Balderico : necnon inftitutione Canonicorum Regularium in Ecdefia Metropolitana a Conrado fub eofačtas acDecanoprimo Hartmanno iudem in Epi - fcopuiTi Brixinenfem exinde promoto, p. 369. Caput VI. De eredtioneCoenobii Canoniftarum per Conradum : ac Sančti« monialium apud S. Petrum. p, 3 71. Caput VII«. De Translatione Juriš Cathedralis& Parochialis ex S. Petro in Canonicos S. RUPERTI: necnon de privilegiis ac in- ftauratione ejufdem Monafterii, & donatione prsedii Dornbach. p. 373 . Caput VOL ' . De S. Leopoldo Auftriae Marchione. p, 3 76. Caput IX. De Reftauratione Monafterii Admontenfts per Conradum fadta. p. 380. Caput X. Dealiarum Ecclefiarum opcConradi, inftitutione. p.382. 5 Caput XL De A Conradi Archiepifcopi ac Ven: Balderici Abbatis S. Petri felici morte, & utriusque Sandtimonia: necnon revela- tionea S. RUPERTOBaldericofačta. p. 386. Caput XII. T)tS.Eberhardi illuftri familia, parentibus, fratribus, viti, Monachatu& AbbatiaBiburgenfi. p. 388. Caput XIII. De evedtione Eberhardi ad Pontificatum Salisburgen(em,ejus- quein hoc Gradu virtutibus. p. 391. Caput XIV. De geftis Henrici I. Abbatis S. Petri fub & cum S/Eberhardo: & donatione V^imingA coenobio fadta, p. 394* Caput Cap ut XV. DeSchifmate Friderici I. & Ačtis Eher bardi eo tem pore, p. 39>. Caput XVI. DeMorte S Eberhardi, viiionibus Sc miraculis circa Sc pod eam fačtis. p. 399. Caput XVII. De Conrado II. ArchiepHcopo, Sc Abbate S. Petri Henri- coll. p. 403. • Caput XVIII. Degeftis Adalberti Archiepifcopi, & eječtione ejus fada pet Fridericum Imperatorem. p. 408. Caput XIX. DcConradi III. Archiepifcopatu, reftitutione Adalberti, Sc utriusquemorte. p. 411. Caput XX. De Abbatibus S.Petri, Wichbotone, Pilgrino, Chunrado I. & Simone I, & fundatione quotidiani Sacri proDomo Auftriaca. p. 415. • Caput XXI. D zEberhardi II. Archiepifcopi geftis: fingulariter de Ereftio- ne trium novorum Epifcopatuum. p. 417* Caput XXII. • /i De geftis Eberhardi circa Sc fubSchifmate Friderici II. Impe- ratoris, Sc Morte utriufque. p. 421. Caput XXIII. ^ i De Pbilippo Archiepifcopo, Sc ejus in S, Petri ccenobium be- neficiis. p. 428. Caput XXVI. De 'E\cčX\onzUdalricicontiaPhilippiim ) Sc fubfecuto intereos Schifmate. p. 431. - Caput XXV. i DeArchiepifcopoM^&fZatf. p. 433. Caput XXVI. De Rudolfi ZImperatore, Origine & Imperio Domus Au* piaca. p. 436. )()()( 2 . Caput Caput XXVII. De Concilio generali Lugdunenft II. Sc Conciliis Salisburgen- fibus a Friderico celebratis. p. 441. Caput XXVIII. De aliis Frtderici geftis, prasfertim cum Caefare Rudolfo, cen¬ tra Ottocarum Boemih Regem. p. 443. Caput XXIX. De geftis B. Rudolfi Archiepifcopi. p. 447» Caput XXX, 'DcConrado IV. Archiepifcopo, morte Rudolfi Imperatoris,& geftis Salisburgenfibus ufque ad Irnperium Alberti Caefaris, p. 451. Caput XXXI. De geftis Conradi fub Caefare Alberto,& deinceps. p. 456. Caput XXXII. De Archiepifcopo H^tchardo, Sc elevatione Reliquiarum SS. RUPERTI, Martini , Virgilii , Sc aliorum Divorum Sa- lisburgenfium. p. 462. Caput XXXIII De Frtderici III. Archiepifcopi 3 itemLudovici &Friderici Impp. geftis Sc exitu, Sc Abbate S. Petri Conrado. p. 464. Caput XXXIV. De Henrico Sc Ortolfo Archiepifcopis, Conrado Sc Ottone AbbatibusS.Petri. p. 4 69. Caput XXXV. Dc Tilgrino Archiepifcopo ; necnon Joanne & Ottone II. Ab¬ batibusS.Petri: p. 472. Caput XXXVI. De Gregorio Sc Eberhar do III. Archiepifcopis, Sc caeteris Ab- batibus S. Petri, Leonardo, UdaIrico,& Joanne III. p. 477 . Caput XXXVII. DeSchiftnate Romano, Sc Concilio Conftantienfi, in quo creatur Papa Martinus V. Sc Ecclefia redit ad Unio- nem. p. 479. Caput Caput XXXVIII. Deexemptionepcr EpifcopumPafTavienfemprocurata ) & per Martinum V. impetrante Eberhardo , revocata, necnon Concilio Provinciali ab Eberhardo celcbrato* p. 483. Gaput XXXIX. De Eberhardo IV. bcjoarmc II. Archiepifcopis: Confiliis Bafi- leenfi & Florentino 5 necnon Georgio & Eberhardo Ab* batibusS> Petri. p. 486. • fcaput XL* De Archiepifcopis Friderico IV. & Sigismundo I. p. 491. Caput XLL De Burchardo Archiepifcopo Cardinale, & Petro Abbate S* Petri. p. 495. Caput XLll De Bernardi Archiepifcopi Ačlis: necnon meritis 5 c obitii Ruperti V. Abbatis S. Petri. p. 499. Caput XL.HI. De Archiepifcopi Bernardi Ačtiscum Caefare Friderico & fa&i demum ceflione Dignitatis, p. 504. Caput XLIV* De Joanne Vitefio Archiepifcopo. p. 507. CaputXLV. De Archiepifcopis Friderico V. & Sigismundo II. Abbate S» Petri Virgilio IL p. 509. Caput XLVL DePromotione Leonardi Archiepifcopi , & ejus mcricis in £c- clefiam Salisburgenfem. p. 51 2, Caput XLVII. De aliis rebus Leonardi > bellis quoque finitirnotum , turbis & mutationibusdomefticisfub ejusfegimine. p. 515. , Caput XLVIIL DeA&isad S.Petrum* & de Abbatibus Wolf%ango & Si¬ mone. p* 5204 Ctfput xxxx Caput XL!X. De geftis Matih d Langii Cardinalis ante Pontificatum Salis- burgenfem. p. 524. Caput L. De geftis Matthai Langii in Ardepifcopatu, & beliis domefti- cis. p. 528. * Gaput LL De A&is ad S. Petri fub Archiepifcopo Matthao 5 ubi de Ab- batibusSimone, Joanne Staupitio, Chiliano , Geor¬ gio II. &Agidio. p. 536 . Caput Lil. De geftis publids,maxime in caufa Religionis ; & de fančto foedere Matthd cum Caefare & Principibus Catholi- cis. p. 540. Caput LI1L De Archiepifcopo Ernefto, Bavarise Duce, rebusque fub ini- tium regiminis geftis, p. 544. Caput LIV. De Lutheranifmi progreftii, & rebus geftis ufque ad initium Concilii Lridentini. p. 551. Caput LV* Indičtio Concilii Lrldentini & Belli Šmalcaldici. p. 554. • Caput LVI. ExitusBelli Smalcaldid: viciflitudo čc translatio ConciliilsL dentini . p. 559. Caput LVJL De variis geftis adannum ufque 1552. p.565*. Caput LVIII. Reftitucio Fidei Catholicae in Anglia: & refignatio JErnefii . p. 57 i. LIBER LIBER V. De geftisin EcclefiaSalisburgenfiab Archiepi/co- po Michaele deKiienburg ufquead obitum Maxhniliam Gandolfi Car- dinalis&Archiepifcopi Salisburgenfis: ab annovidelicec Chrifti ufque ad annum 1687, Caput I. De Archiepifcopo Aficbacle Kuenburgico , &fub ipfo geftis ufquead obitum Caroli V. p. 591. Caput II. De tragicoreruminEuropaStatu&Obitu Mchaelis Archie* pifcopi. p. 597. Caput I1L De Archiepifcopo Joanne Jacobo & continuatlone Concilij %ri - dentmu p. 602. Caput IV* Deaffi&oEcclefbeStatu ab haerefibushujus temporis. p. 612» Caput V* . DeTurcarum hoc tempore contra Chriftianos progreffibus* &cladememorabiliab iis ad Lepantum accepta, Pii- que V. Pontificatu. p. 6is. Caput VL Dereliquovit zjoannisjacobi, ejiifqueCoadjutore Georgio de Kuenburg. p. 626* Caput Vil* De Archiepifcopo Geomo de Kuenbure. p. 63 L Caput VI«; DeStatuMonafteriiS. Petri fub Abbatibus Benedičlo & An* drea, ac Monialium Monafterii ad S. Petrum extinčtio* ne. p. 634* Caput IX. De Archiepifcopo Wbljfgango Theodorico, & fačta per ipfuirt mutatione Provmciae. p. 6;7. X X X X 1 Caput Caput X*. Devariis azdifkiis, fundationibus & geftis Wolffgangi T^heo* doriri. p. 643. Caput XI« De variis motibus & infortuniis (ub Woljjgango *theodoricd. p. 647. Caput XII. De variis elementorum incommodis y & incendio Tettlpli Ca* thedralis. p. 656. Caput XIII. Dc JFolffgangi 'Tkeodorici exitu. p. 654. * Caput XIV. De Martino Abbate S Petri. p. 657. Caput XV* De variis, quae in Ecdeiia & Imperio his temporibiis accide* runt. p. 662. Caput XVI. DeArchipraefulatuT^ra' Sinici, ejusque aedificiis. p. 66t. Caput XVII. De Boemicis motibus * Belli Germanici initiis* Casfaris & Marci Sittici obitii. p. 676 . Caput XVIII. De Erečtione Gymnafii PP. Benedičtinorum & Joachimo Ab¬ bate S. Petri. p. 681. Caput XIX. De Paridis Archiepifcopiiniciis, & Bello Boemico. p. 6 tj. Caput XX* De Reftitutione Domus Provincialis & variis belli motibus. p. 696. Caput XXI. De Reformata Boemia, Caefaris Nuptiisj Comitiis Ratispo- nenfibuSj & Maximiliani Bavariae Ducis Septemvi* ratu. p. 70|. Caput Caput XXII. De fundatione> f>rogrdTu,& bratu Univerdtatis Salisburgen- (is. p. 708. Caput XXIII. Defoedere Anglico,Convcntu Fludingano,Nuptiis Archidu- cis Leopoldi j Agrcftium in Supcriori Auftria tumultu: &obitu Ducis Bavariae Wilhelmi. p. 617. Caput XXIV. De Bello Danico, aliisque in Europa gdlis mcmorabilibus ufc oueadBellumSuecicum. p 721. Caput XXV. De apertione Sepulchri S. RUPERTI & S. VITALIS adS.Pe- trum. p.729. Caput XXVI. De folenniTranslatione SS. RUPERTI & VIRGILII, & Bafili- caeSalisburgenfis Dedicatione. p.733. Caput XXVII. De Comitiis Imperij & primo belin Suecico. p 745 . Caput XXVIII, De Archiepifcopi Pardis vigilantia &- pietate. Spolij redem- ptione.fundatione B. M V.ad Nives, holpitalitate er- gaexu\es, exceptione & repofitione lconis B. W.Oet- twmn&. p. 7 S 9 . Caput XXIX. De varlo GermaniaeStatu, & memorabilibus,quae acciderunt fub iicundo bello Suecico. p. 764. Caput XXX* De rebus adverfis & fecundis hoc tempore Ordinis S* Benedi¬ ki, paternacuraP^n^/j-ergaillum, &erečtione Con- gregationis Salisburgenfis. 778. Caput XXXI. De vario Imperij Romani Statu,& rebus geftis ufquead Armi- ftiiium Bavaricum. p, 788. XX XXX Caput Caput XXXII. De ultimistemporibus,fundationibus, &obitu Archiepifcopi Paridis. p. 769. Caput XXXIII. De Alberto III. hujus Nominis Abbate SPetri LXX. p. 815= Caput XXXIV. De Archiepifcopo Gmdobaldo,c ius rebus domi geftis. p. 823. Caput XXXV. De Amando Abbate S. Petri, novo Monafterij sedificio , Sč elečtione novas Abbatiftk Nunbergenfis, & tranfačtio- ne cum DD. Canonicis ratione digniorislociinProcefc bonibus. p.BU* Caput XXXVI. De fadta ab Amando Abbate inftauratione Sodalitatis S.Blafti, & Eremitorij S.Maximi5necnoninventione & folenni TransIationeS.Amandi. p. 841. Caput XXXVII. De origine devotionis &peregrinationis percelebris ad D.Virg. Conjblatricem in Plat n. p. 845. Caput XXXVIII De Statu Ecclefiae & Imperij,obitu Ferdinandi III. Elečtione Leopoldi I. Caefaris, & variis in Europa memorabili- bus. p. 84 8. Caput XXXIX. De Bello Polonico & Turcico, Comitiis Ratisponenfibus , 8 c Archiepifcopi Guidobaldi ibidem geftis :deque incen- dio Paffavienfi. p. 856. Cap vit XL. Adta in Comitiis. Novarini amiftio. Canifte obfidio. Gallico- rum auxiliorum tranhtus. Felixpugna& vidtoria con» traTurcas. Paxinvifa H11 n ga ris. Co meta. Legationes. MorsSennij. Compcfitio inter Gallum & Pontifi- cem. p. 873. Caput Caput XLI* DcMorce Arcliiducis Sigismundi Irancifd, Cx faris inTyro- lin profcdione,folenni ingretfii &exceptioneSalisbur- genli. p. 872. Caput XI iti DeCaefareisNuptiis ,Ratisponenfi$ Epifcopatus & Dignitatis Cardinaimac ad Archiepifcopatum Guidobaldt accdfio- ne, PontificatuClementis IX. reditu & obitu Gmdobal- dt. p. 880 . Caput XLIiI. Kucnburgicat amilta decora. Archiepifcopi Maxirmliam pri* matempora, jam tune munifica j partim tata, partim adverfa. p. 888 . Caput XL1V* Turcarum contra Chriftianos progrelfus in Creta. ObitusCle- mentisIX. Plurium Sančtorum Canonizatio. Magna: mutationes Viennse. Proditiones detečbe & punit#. Iter Monacenfe Archiepifcopi MaximHiani . Caput XLV. Reliquavita&obitus Amandi Abbatisad S.Petrum. p.900. Caput XLVI. De vario Salisburgenfis 6c Romanae Ecclefiae Statu. p. 904. Caput XLVII. De Statu Germanih fub bello Galiico. p. 908. Caput XLVUU Fundatio,a?dihcatio, dedicatio čc progrefliis Eccle/ta Plainen- hs. p. 913. Caput X LIX* De Maximthani Archiepifcopi aliis fundationibus,monumen- tis,geftis čc Zelo Religionis. p. 920. Caput L. Controverfise Gallicas.Novum & duplex Ctafaris connubium. VartainHungaria & Aula Ctafarca mutationes. Pefti- lcnscontagio. Elečtricis & Elettoris Bavari«, aliorum- )()()()()( 4 i ue quc illuftrum Virorum obitus. Lues contagiofo. Du* pIcxCometa. p.024. Caput L L Anni fkcularis Salisburgi folenniflima celebratio, Sc SS Cor- porum Translatio. p. 9 2 9. Caput LIL De Edmundo Abbate S. Petri, Statu Monafteri j, Univeriitatis* Sc S. Ordinis Benedidini fub bis temporibus. p. 951* Caput LIIL De Statu Imperij, Bello Turcico, obfidione & liberatione Viett- nx t Sc progrdlu Faederatorum contraTurcas. 959 . Caput LIV* De varijs in Imperio Sc Europa geftis. De progrdlibus ChrF* ftianorum contra Turcas. Depoftremis Adis, Purpura Cardinalitia, Sc obitu Maximiliani Gandolphi Princi* pis. p. 9 <5 s. Caput L V* Joannis Ernefti e Comitibus de Hhunn eledio, ingreflusin At- chiepifcopale Palatium,& plaufus populi, p. 978. LIBER VI. Complečlens varia lnftmmenta , & parerga ad Hiftorite integritatem fpečtantia. BullaePontificiae, concernentes Eredionem , & provifioneni IV* Epifcopatuum, durcenfis, Ghiemenfis, Seccovien- fis, Sc Lavantini. a pag 984. Bulla Leonis III. qua Arnom confertur Dignitas Archiepifco- palis. p. 1090* Bulla Martini V. revocatoria Exemptionum. a pag. 1010. Bulla Excommunicationem& Interdidum abArchiepifcopo ejufqueSufFraganeislataconfirmans. p. 1020. Inftrumentum Confoederationis inter Archiepifcopum, ejus* que SufFraganeos contra Violatores Immunitatis Ec- * clefiafticae. p* 1021. Diplo- Diploma Philippi II. Romanorum Regis confirmans Donatio« nes. p. 1023. De IV.OfficiishaereditariisProvincia* Salisburgenfis. p. io3t* ProvinciaSalisburgenfis,& Inclyti cjufdem Status, a pag. 1032» Inllrumentum antiquillimum fuper variis Donatiombus S. Petri coenobio fačlis fub ArnoneArchiepifcopo. p. 1040. Inftrumentum Conventionis luper Translatione habitationis Archiepifcopalis ex S.PetrOjfub Conradol. Archiepifco* po. p. 1048. Inftrumentum fuper celfione Juriš plebefani,&aliorumMona- fterio S. Petricompetentium, (ub eodcm. pag. 1049^ Litteraeconfirmantes JusPraecedentise anteCanonicos Cathe* dralesEberhardi 1. Archiepifcopi. p. 1052. ConfirmatioejufdemPraecedentiaeab Eberhardo II. Archiepi- fcopo. p. 1054* Diploma Eberhardi I.Archiep. quoapprobatur DonatioPra?- pofituras Wiettingenfisin Carinthia. p. 1055. Confirmatio Donationum fačta a Conrado I. Archiepifcopo* pag 1056. Bulla Eugenii III. Confirmans ea, quae Ccencjbio a Conrado L concelTa fuerc. p. 105$. ' Bulla Sixti V. continens Privilegium fuper Novalibus.p. io6t. De Sepulch ro & Variis translationibus S. RUPERTI, p. 1 o 6 2» Initrumentum fuper InVentione Sc cleVatione ejufdem. p. 1063. Litterae Eugenii PP. III. in quibus S. RUPERTUS Abbasvo* catur. p. 1067. De fepiilchro S. VITALIS, ejusquč invetitione. pag. eadem & (eqq. Bulla Pii II. fuper Canoni^atlone S. VITALIS. p. 1072. De Allatione Čc translatione Corporis S. Amandi . pag. 1072* Inftrumentum fuper ejuselevatione. p. 1075. Litterse Donationis S. Henrici Imperatoris ParthenOni Nun- bergenfi fačtae. p. 1078* Bulla Urbani VIII. concernens Erečlionem Univerfitatis Sališ- burgenfis. p. 1080. Diplo« xxxxxx Diploma Ferdinandi IIJmp.de eodem. p. 1084, Collečtanea San&orum Epifcoporum & Archiepifcoporum Salisburgenfium. a pag. 10S8. ufque ad pag 1096. Defepulchro & variis translationibus S.VIRGILII. p. 1096. De Allatione Sc transladone S. Martini Turonenfis Epiicopi. p, 1098. De Allatione Sc Translatione S. Hermetis Martyris. p. 1101. De Allatione Sc Translatione Corporum SS. Chrjfanthi Sc D ari a. p. 1102. De Allatione Sc Translatione S. Vincentij Mart. p.1103. De Allatione & Translationibus SS. Crijpini , Crijpiniani, Sc M' ; iri. p. 1104. DeAIlati' & Translatione SS.Viti Sc Modefli MM. p. 1105. Dc Corporibus Sc Reliquiis SS. 3. Innocentum , SS.ZJrfuUSc Sodar um, Sc S. RujpMM., p. 1106. Defcriptio Ecclefiarum, in Sc prope Civitatem Salisburgen« fem exiftentium. a p. 1107. ufque ad p. 1128. Reliquice facrae infigniores, quse inEcclefia Metropolitana Sa- lisburg. affervantur. p. 1128. Poemata quacdam B. Albini Flacci Alcwini &c. p. 113r. Philippi Menzelijcarmen deS.Wolflgango. p. 1136. Series Sc Succeflio Epifcoporum Sc Archiepifcoporum Salis- burgenfium, p. 1142. Nomina Epifcoporum Gurcenfium. p. 1144. Catalogus Sc Series Epifcoporum Ghiemenfium. p. 1145* Catalogus Sc Series Epifcoporum Seccovienfium. p.1149, Nomina Pradulum, quos mitra Lavantinaexornavit. p. 1152. Series Sc Nomina DD. Pr^pofitorum,a tempore introdučti OrdinisCanonicorum Regularium SS. Auguftini. p. 1154. Series Sc Nomina DD. Decanorum Cathedraiium priorum temporu m. p. 1157. Eorundem ab anno 1514. p. n58. Succeliio & Nomina 6D. Canonicorum Cathedralis Ecclefiae Salisburg.ab anno 1514. p. 1159. Catalogus Abbatum Monafterij S*Perri. p. 1166. Sena« Series Abbatum Monafterij Otfiacenfis p. 1170. Series Abbatum Monafterij Seonen/is. p. 1176. Seri cs Abbatum Monaftcrij S.Viti cis Rottam. p. nSr. Catalogus Abbatum ad S.Michaelemin Bcurn. p. 1183. Catalogus Abbatum liberi & exempti Monaftcrij ad S.Lam- bcrtum in Styria. p. 1188. Series Abbatum Admontenlium. p. 1194. Catalogus & Series Abbatum S. Pauli in Car in tli ia. p. 1204* Catalogus Abbatum Monafterij Runenfis inStyria. p.1210. Catalogus Abbatum Monafteri j Raittenhaslach. p. 1216. Catalogus Abbatiflarum Nunbergenfium. p. 1222. Series AbbatifTarum Chiemenfium. p. 1226. Catalogus AbbatilTarum ad S.Georgiumin Carinthia. p. 1229. Series AbbatifTarum inGofs. p.1231. Catalogus Piaepofitorum Garfenfium in Bavaria. p. 1235. Catalogus Praepolitorum inAu. p. 1241. Series Praepofitorum inHoglwerth. p. 1248. Acriet Praepofitorum Baumburgenfium. p. 1254. Series Praepofitorum ad S. Zenonem. p.^253. Series Praepofitorum in Rottenmann. p. 1260. Catalogus Praepofitorum in Pollau. p, 1262. Catalogus Abbatum Monafterij Vi&orienfis in Carinthia. p. 1265. Index Rerum memorabilium in Hiftoria Salisburgenfi con- tentatum. ad )( )( )( ) 0 ( )( 2 ■ ■ - '.'H,.-- -■ . - ■ • • . V * c £ f :.v.\ AD EECTOREM. Andemprodit in Lucern , Lica tamen, (g? no~ fr d exfpeclatione,tardius HISTORIA S ALIS- BURGENSIS, Lečtorbcnevole. Pr odit tamen , ut hujus totaGermanid nomin atijfima pobilif fim&j Metropolis originem,progrefum, Sančii- tatem , interprojferatA adverfa tempera fibt conjtantem,nonjam ex alienis fluentisfparfim delibarefed ex pr o - pr to L) domejhco fon te,ide o j p uri us haurirepoj/is. Serips er e plures, prafertimHundius,de rebmSabsburgenfibm ; at cpiodammo do per tranfennam,calamo ad aiiarum quoqueEcclefiarumfundationes fummatimprofquendasfejltnante. Chronte# quavien/is Ec- defi#antiquitatemin hodiernum usque virorem intemeratd a- uitsfdei (5 Religionis puritate continuatam , quantdmaximafb- lennitate ad Dei , Divorumque Futelarium honorem celebrare. Oper# pr e ti um vi debat ur, ut fi non illo ipjo anno 1682. proximis tmen annistam memorats Ecclefi# ‘vetuflas, qudm f#cularis fo- lenmtatis feflvva (pcčtacula hifloricd relatione pollerorum memoa )( )( X )( X )( )( ria transmitterentur. Idconfilium uti dederat ,fič & exequen* di laborem in fe recepit Adm. Rev. P. jofephm Rdezger, tum tem - poris Prior Rdonafierijad S. Petrum , A Univerfitatis Procancel- larim. Is, quanquam domefhca negotia , morbicpfiabinde inter- pellabant, tamen anno 1683 . hifioricumfilum ad usqueErnefiiAr- chiepifcoplBavari&Ducis temp or a circaLibri IV.finem pertexuit . Ibi Superi manum avocdrunt a Pitbula „ dum ad HelueticamDi- v& Virginis Eremum , longelateep celeberrimamperegre euntem , inS.Galli Principali CcenobtomorbooppreJJum d laboribusjujje - runt quiefcere. Cum igitur Opm imperfellum, ceu fietus immaturm, ob - jle trie ant em manum requireret, quaeducereturin lucern frater- num laborem lubentes fubivimm, & quafifaera h&reditatem ad. ivimus, ut tamen citius lucern ajpiceret, pr At er v ari as moraš nequaquam d nofirdmanu , nutucj pendentes,complura Acade- mica negotiapr&pedicrunt. Sanefiex D. Hierony?ni fententia ep. 10 . necefie eft, nonbenefieri, quodoccupato animo fiat: idma- xime in Hifiorid locum obtinet, qm fibijbli horas & animum ficri- bentis ob alijs curis expcditum vendicat. C&terumHifloriam magis, qudm Chronicon ,Opm ifiud in - firibere plač uit, quodprincipalis ipfim fit fcopusfiummorum Ec- elefi&Juvavienfis Antifiitum, nec non Abbatum D. Petri vit as , qiucg illorum At at e in publtcis prcecipua contigere, per continuam fuccejfionis feriemfidelirelationepercenfere. In quibm nihil ex nojlra opinione, omnia ex authenticorumDocumentorumfide de- fiumpfimm , nfi qu# oculis no/Iris ipfimet infpeximus. Fruere i- gitur, Bene vole Lečtor , nofirolabore , tuumtp nofiro voto con- junge, ut omnes hujm Operiš apices Divin#gloru, Sacra Univer- falis, juvavienjis Metropolitic#, ac Monafiica Petrenfis Ecclefi# honoripromovendo deferviant . Cujus votifidamnemur , ma- gnum Jane laboris nofitri compendium fecimus. Vtve & Vale. DISSER- DISSERTATIO f R/ELIMINARIS HISTORICO-CHRONICA ANTIQUITATE E C C LESIjE SALISBURGENS1S MONASTER.il S. PETRI. Uod aliisantiquis,idem S. RUPERTOomnium confcnfuFundatori & Protoparenti noftro contigit, utdetempore, quo claruit, adventu praefcrti m ia_. Boicam,& Salisburgum, ipsisque proindcSalisbur- genfis Ecclcfi« initiisdiverfi diverfa fentiant:imd non tantum annis, fed feculis diflentiant. Nil mirum: nam uti fa- eile caligat oculus in rebus ioco diflitis j ita in longotcmporc re- motiš. "Ne liberatamen opinandide RuPERTofacultase(Tet,duo, inquibus aučloresfcre conveniunt, pro cynofura funt. PrimurrL,, ttmpore Childeberti Franci« Regi s floruiffcSan&umBojari« A- poftolum: at cujus? primi, (ecundi, an tertij? plurimum difere- pant. Alterum, vitafanjpto autem rebus humanis Tlieodonc illo, anno a Chrifto nato ?> 537. filium ejus Tlieodonem III. natu maximum 5 iilam Vinde- liciae partem, quse nune Bojaria inferior,cum Principe Civitato »Reginoburgo * ( vulgo Ratisbona) fortitum. Huic Theodoper- „tum,tunc Francise Regem,filiam fuam Reginotrudam defpon- j,diffe,unaque RupertumP raelulemcumSociis adBojos ire juft »fiffe,ut Ducem cum gente ad veritatis lumen perduceret .-tandem Theo* Ecclcfiz Sa!isburgcnfis > & Monafterii S. Peeri. 3 fhcodoncmcumfilioTheodoperto aquacoelefti luflratum, pic- « tatem hauftam in pofterosditfudifTc. Annum converfionis au- “ #or ipfč non cxprimit: exadjunčlis tamen colligitur,intcr 5*40. fc^collocari. Hanc Aventini opinionem fccuta funt quaedam reeentiora &minoris notse Monafterij noftri MSS U & inter Seriptores Jaco- ¥ Jn chortm bus Schoppcrus aučtor Acatholieus * quifub larva hifloriac egre- ph.Gtrm. gieRcligionemCatholicam traducit. Eandem refert Gabriel Bu- M ca P' 2 - celinus Benedičlini Ordinis Polyhiftor , in Germania Topo^chrono- flemmato-grapbica. Congruit inquibufdamoptime hiftoriae S.Ru- p er ti, &peream{olverenturill2edifficultates,ob quasalijScripto- G r ' 0 ”'*^ rcsrerumBoicarum S.Ruperti adventuminBoicam, & con ver- ipfc p, 1. •» fioncmiftius ultra annum600. differrevoluerunt. Exeademquo- J* que facile deduceretur, quo fonte ( avito fcilicet ,&cxRuperto yj rc h. Sdltsbl fluente) Theodelinda Garibaldi Bojariae Regis filia , Authari , & a \ itcr fent,re poftea Agilulfo Longobardorum Regi nupta , illam Chriftianae c * Religionispictatem hauferit,ut abunde in regem maritum, & in- de in totam Longobardorum gentem eam diffuderit. Venim cx adverfo graviorem patiturdifficultatem in aetate S.RuPERTi,quaemeliorisnotae feriptores abhaefententiapenitus dimovit. Repugnat enim illa ab omnibus recepta temporis no¬ ta : Rup e rtu m annofecundo Childelrerti Regis VVormati* claruijjč jam Prajulem. At, fiChildcbcrtus I. Clodovaei M.filius isfuit,tumi Rupertum oportet '}amanno 5-16.Wormatiam pedorexiffe,an- nos,iuxtaSS.Canones natum triginta. ']amfi altera regulaatten- datur,quod 27.Marti j in fefloPafchatis obarit, necefle foret, vel an- 1105*4 5*.vel 623. primum mortem oppetiifle. Primum nonpa- tiunturmaxima S. Praefulis poftBojariae converfionem gefla. Si alterum dicatur, fequetur,vitamin i37.annos}Epifcopatum vero, quodditficilius,in 107. protraxifle. His accedit,qu6dfine causaabannis Childebertil.Regis Fran¬ cise Prsefulatus D.Ru p e r t 1 Wormatienfis notaretur: ille enim re- gnoMetenfi,fubquo Wormatia tune continebatur, nonpraefuit} fed frater ejus Theodoricus, ejusquc filius Theodebertus,qui anno Chrifti 5*37. fceptrum Auftrafiae fumpfit:acujus anno fecundofi Rupe rti Epifcopatum metiremur, uti,ni fallor,Aventinoplacuit, tune omnia bene congruerent. Sed repugnat antiquiorum com- iuunis,ut dixi, temporis nota. Non igitur mirum, plcrosque me« lioris notae aučtores & Pctrenfia manuferipta ab Aventino hac in ^ ^ parte recedere: cx quibus Princeps Baronius in Annal. * & in notis A 2 4 Diflertatio de A ntiquicate ad MartyroI. Romanu m 27. Mart. Aventinum depravatae Vcrita- tis hiftoricaecenfuranotat. His de Aventini fententia breviterdičtis, obiterdifcutere pla- cet calculum Joannis Bollandi, & corum, qui nune ingensmagni VirijCoeptum inftitutum^ue^colligcndi omnes anni totius Vitas $C Ačla Sančlorum, profequuntur, Godefridi Henfchenij ac Danielis Pabebrochij. Hi innotis vitae D. Ruperti ex MS. to f lorentino & Canifio protračlae, c. 2 Jitt. m. verf. Mapna pradicationis opus cum Juntmi Pontijicis adjutorio fludensadperfeclum pcrducerc &c. aiunt: Fuc~ rit is cx čakalo noflro S-Simplicim Papa abanno 467. ad 483. Ecelefiam gubernans , Tandem Tub litt. n . poft verba Surij ex Vita R u p e r t i : Ejuc autem fančBjJimum Corpm in Ecclejid S. Petri in fepulchro i quod nune bodic cernitur, quievit annis 15-0. ujquead tempora S.Virgilij <&*t. fub- jungunt: ex calculo noflro intercejjijjent anni plusqudm 200. Ex his in primis clarct,Notatores VitaeRuPERTi cenfere, Apoftolicos ejus labores adjutorioPapaeSimpliciyde6que in quinto jam faeculo intra annum 4 66. Divumque plusquam 2oo. annis afiiamorte,ufquedumS. ejusCorpus aD.Virgilioin novam BafU licam transferretur, ad S.Petri quievifle. Cum vero Virgilius anno 784. vitamclauferit, necefle quidem eft, fi plures 2oo. annis po* nantur, pridem antefexcentefimumChrifti annum Rupertuhi deeefliffe, ( quod in Aventini quidem fententiam,anteatamen in Comment.prtfvio $.1. abijsexplofam, fere coincidit) at nifi annos 200 . plene ufque ad 300 .extendant, priori Annotationi vix con* venit. Quippeab anno483,quoSimplicius Papa/ubquo Ruper- tus laboraffe in Domini vinea dicitur, e vivis abiit,ufque ad 784. quo Virgiliusmortemobiit,300.6c unus annus interfunt,ut ado- culum patet. Venim calculusille ab eruditiflimis alias Collečlo- ribus fignatus, clariori fupputatione indigebat, imo & teftimonio antiquitatis,quod alias ab aliis rigide exigunt. Alioquin ijfdem au- čioritatibus & argumentis , quibus Aventini opinio, & quidem muko fortius,impugnatur. Neculla ratio fuit,curhiftoriam Vitae ex Canifio,quae aS.Patricio baptizatum Rupertum tradit,fig« menti damnaret aučlor , fi Divus nofter fub Papa Simplicio jam, Praeful erat. Nam five anno 460. five 49i.(utcumSigeberto ali j) .Patricius decefTerit, utiquc tune temporis jam vivere potuit Rup e rtu s, qui, utex Bollando deducitur, an« ' no4$o, jamEpifcopus extitit. Ecclefk Salisburgenfis, & Monaftcrij S. Petri. 5 §. n. Ofpofitafententia Z), foarmis MabtHon, flatuens S. RU¬ PE R T U M ad annum Chrijli 700. ultra . O Pinioni Aventini, S. Rute rti aetatem ad priora tempora_» retrahcntis, c diamctroadverfaturnova fententia eorum,qui cundem ad integrum fjeCulumdiffcrunt, ac prorogant. Haec eft DD.GallorumOrd. noftri in Congregatione celeberrima S.Mauri Monachorum (quorum,defunčloD. Lucad’ Acheri,nunc antefi- gnanus D.Joannes Mabillon) quinunquamiatislaudandolaborc, adBollandimodum,ačlaSan6lorurnfamiliae Benedidtinae per fae- cula diftributa,jam ufque ad laeculum V.Chrifti decimum, in lu¬ cern protulerc. Inhujus magnioperiš Sac.lII.p. 1. Vita S.Ruper- ti profertur ad annum Domini 71$. adječlo elogio hiftorico, in quode aetate Divi erudite aučlor difputat,&ex validis,utipfiqui- dem videtur,argumentis concludit,locum alium adventui D. Ru¬ perti inBojariamnonefle,quam ad annum 696. fub fceptroChil- deberti III. Regis Francorum, cujus annus fecundus cumeodem 696.conveniL Operae pretium eft, hanc aflertionem paulb latius cum fuisfundamentisexaminare. Primum & palmare argumentum eft cxPaulo Warnefridi fi- lio ( Diaconi communiter agnomen fert) aučlore perantiquo & gravi, eoque magis fide digno, quod illuftris ipfe in Longobardica. gente(qoae circaannum ^o. cum Boica, traducla in thorum re- gium Autharis LongobardiThcodeiinda Boia, affinitatemcontra- xerat)Bojorum Principes ignorave non poterat, lile ergo Paulus* ad tempus occifi Sigeberti Francorum Regis l. 3. de ^ ft. refert, Evinum Tridentinorum Ducem Garibaldi BoicsePrincipis LtK £ alf -* 10, filiamfibi delponMe. Deinde c. 31. * Autliarim Longobardo- * h . aHtiqua rumRegemalteram Garibaldi filiam thoro junxifle. Hace Theo- *dh. Ang. deiinda fuit,pietate,quam fanguine illuftrior, quae fecundum poft- eamaritum AgilulfumRegem,Sccum eo totam Longobardorum 25. ’ gentem convertit. Hoc contigifle circa annum 5*89. plerique re- ferunt. Idem Paulus * Garibaldo fucceffiffe Tliaflilonem*, illifi- liumGaribaldumll. a Sclavis devičlum narrat c.41. * Quod fa. ¥ i» 4Ktiq. 40, dum jam fublato ad fuperos Gregorio M. (ut praemiferat Paulus *) * >°* ad annum 6l0.rcfert Mabillon, ejufquc regimen ad annum 6\6. protenfum putat,additque: Quis Garibaldo ll.fuccejjerit incompertum Unde jamcolligit, totoChildeberti Ducatunullumlocum re- buquiTheodom;& per confequens nec R u pe rt o,quem fub Theo- A 3 done * 3 * mltis Ar- o!d. L i. aemi- r*e, S Em* mer, c . I. n, 6 • c, 44 , * 3f. 6 Diflertatio de Antiquitace doneBcicamacceflifle,omnes pro comperto habent. Confečla- neum hincerit,fiquidemRuPE rtus fub Childeberto Rege Prae- fulfuit, non rečfce ad tempora Childeberti II. fed potius III. ejus astatem conftitui. Hujus autem rei argumentumeft fecundo } qubd Amolfus * cx Comite Monachus Caenobij S.EmmeramiRatisponae * plures nobis fuggerit Bojorum Duces: Theodonem, cuifilijin regnum „ nonfuccefferunt. item alium Theodonem, fub quo Clariffimus Chrifti Confeftbr Rupertus cum aliisDEi fervitoribus Juvavi- »umdevenit: qui filios habuit fuccdforesDiotpertumatque Gri- „moaldum : poftquos Ducatum genti huic praebuit Hucbertus, „qui B. Georgio St S. Emmeramodonaverat curtem. Hujus Du- „cistemporibusB. mus Praeful Bonifacius ingreflusBoianam, non- nulloshaereticorum ex eadepulit. Quo in Franciam reverfo,Sc praefato Duce defunčto, fub Principe Pipino gentis huius Duca- tum adeptus effc Udilo. Hace Arnolfus aučtor gravis , qui fub Henrico II. Imperatore floruit, ScDucum feriem ex Monafterij fui monumentis excerpfit. Ex quo jam abunde deduci videtur,Theo¬ donem Ruperti, cuius trium nepotum tempora fe ad ufque Prin- cipatum Pipini Regis Francise protendunt, non infexto, fed fepti- mo Chrifti faeculo vixifte, ni velimus Theodobertum, Hucbertum, ScOttilonem ferč 15*0. annis Boiariae praefuifte. Arnolfi relatio- nem confirmat antiquiffimum in noftro Monafterio Arnonis pri. mi Archi- Praefulis lnftrumentum: in quo idem ordo Ducum po- nitur, excepto, quod Grimoaldus Theodoberti frater prastermitta- tur. Et Udiloni fubiungitur- Thaffilo, quem ob violatam fidem Carolus M.Monachatui addixit. Quis Verd illeTheodo Theode- berti pater fuerit,meliusexhibetPaulus Diac. * illenempe, qui o- rationis gratia ad limina Apoftolorum peregrinatus. Id fačlum tempore Caroli Martelli,adinitium Pontificatus Gregorij II. A- naftafius Bibliothecarius feriptum rcliquit. De Theodoberto au¬ tem huius Theodonis filio ante memoratus Paulus * narraverat, Anfprandum, poftea Longobardorum Regem, novem annis exu- icm in hofpido Theodoberti, anno dccimo cum Boiorum excrcitu in Italiam reverfum cum Ariperto pugnafle , aleatamen fmiftra, Quse quidem ad an. 705*. pertinere nofeuntur. Hisaccedit, Grimoaldum Theodoberti fratrem eodem tem¬ pore S.Corbinianum in Boiariaexcepifle, Hucbertum vero Theo¬ doberti filium,jam totius gentis Prirtcipem,tefte Adone anno 725*. a Principe Martello devičlum. Cuius fucceffor Ocilo, feu Odilo, S. Bo- * A 4 *bil. in not. cjufd. f~u. ad a n. 780 *d do¬ mu. Ecclef. Ecc!efix .Salisburgenfis,& Momftenj S. Petri. 7 S.Monifaeuimexcepi{fcdicituranno 732. Qu:eomniacum Arno- ms lnftrumento& Arnolfi fcriptisapprimc congruunt, & quem, quaChriftiaetatc, Rupf.rtus lheodonemconverterit,liquidedc~ monftrant. I)enique D.Rupertum non in feptimo,(edoktavo Chrilli feculocollocandumefic,deducitur ex vita S.Virgilij, * ubi . pro teftibus u S. Virgilio examinatisproducunturdi(čipuli S. Ru¬ te rti, quorum vita ultra i40.annos protenfafuifler, fi S.Ruper- Tusanno 623 fuifTet mortuus. Haecfunt Mabillonij fundamenca non contcmnenda,quibus s*i**y. col. adhuc illud ultrb in cumulumadiicimus , cum hac D. Ruperti aetatefatisconvenireepitomenhiftoriacS.Trutperti (is fraterS.Ru- 7-/«/. nfj. pe rti noftrifuiffecreditur;nonpridem anno 1660 editam,quas* * p- i. ex Jacobo Keraslitho AcronianoPresbyterovitaeS. Trutperti fcri- ptore,iternuius Divi,quo cum Rudperto ctErentrude Romam ivifledicitur , anno640. attribuit. Verum huic lententiae longe graviora argumenta & monu- mentaobfillunt. Obftatautemprimoimmobile teftimoniumla- pidis marmorei fepulchralis(gravis utique telbis) iubquopoftD. Viigdiumhačlenusrcconditum jacebat inEcclefia S.Petri, S. Ru¬ perti Corpus Is Divum noftrum 27. Marti) anno 623. dccef- fiile, diierte loquitur : ergo nonprimum venit in Boiariamanno <>96.annis poftmortem 73. Obftat fecundo etiam lapis nofter fepulchralis S. Vitalis, 11 . Prasfulis & Abbatis noftri, qui illum An. 646. x 1 n. Cal.Novemb. obiiffe dicit. Tertio obftant omnes Antiftitum Sc Abbatum Salisburgen- vicl - Catd. fium antiquae & novae feries ac Catalogi, tempora, fuccelTionemq} ’ S ' Pet * fingulorum Praefulum defignantes. Quarto asquediflentiunt monumenta Wormatienfia,quaete- ftanturS. Amandum AntiftitemWbrmatienfem(cuiusS.Exuvias aS.RuPERToWormatia hucadvečtas celebri Konore & feftoco- limus,utfuo loco memorabitur) ordine fecundum praefuifle, ei- quc poft quinque intermedios očtavum Rupertum fuccelfi lfe.Ita ]oan.Gualter. Belga inChron.Chronicor. * & alij communiter.* bt teftati funt per extračtum ex fuo Chronico ipfi Wormatien~ fc$,adrequifitionem R. D11 D." 1 Amandi Abbatis S. Petri fel.mem.lit- teiisadipium referiptis. Porro idem Amandus,tcfte Baron. * cum ViiStore primo Van- gionum ,& ServatioTungrorum Praefule circa annum 346.& feqq. fntcrfuit Synodo Colonienfi,nec non Concilio Sardicenfi, ferturq} eidem & Hund. Mctr. * p.\inCatal . FpifcopjVor- m.it * Democha- res in lib. de Saerif. Altf, * adan.] 40^ ». 8 . Petavius , Bucel. Tri- them. Spon- daiuts. * Vid. /. 6, kij} or. * i. 4 , &6. 8 Diflcrtatio de Andquitate cidcm Scrvatio familiaris admodum fuifle. Sed & dičtum Aman- dumcirca Annum 364. vixiffe, Wormatienfes in eodem extra£tu confirmarunt. Dcquo accuratius infra. Hisitapofitis, eni juxta D. Mabillonij fententiam, regimen fcx Epifcoporum W ormatiae ultra3oo.annos protendetur, quodasquedifficilc, quam quod fii- pra dc Ducibus Boicis dičlum. His accedit,qubd Amandus huius nominis IT. qui ordine deci- mns , poft Rupertum (ifte enim očlavus fuit) rexit Worma- tiam,t e fteeodem Gualterio, tempore Dagoberti I.Regis Franco- rum floruerit,qui ex omnium fententia anno 645". vel 647. jam humanis exemptus fuerat : non potuic crgo Rupertus ante- ccflor primum poft hos annos iliic prceefle* Quinto contradicit ipfa Eccleftae & Monaflerij noftri Salis- burgenfts antiquitas, Pontificiis etiam Dipiomatibus &Archi-Epi- fcoporumPrivilegiis * tam cclebrata, unde & aliarum Ecclcfiarum mater dičla, & Princcps fačta: qui honor plane concideret, fi ad Cbildeberti III.actatem& 7oo. raum pene annum eius initia pro- truderentur : quo jam plures Ecclefiae Epifcopales & monafteria_» Boicsecaput erigerecaepere. ItaS, Corbinianus anno 710. Frifin- genfem fundavit. Ut alia taceam, Monaftcrium perantiquum Ofsiacenfe in Carinthia iam ante annum 689. originem ducit. Antiquius ergo foret Rupert o, §c Ecclefia Salisburgenfi, quod contradicit litteris Eugenii Papae , Conradi & Eberhar* diArchi-Epifcoporum. * Accedit , quod fi concedamus, ini¬ tia Salisburgenfia cum Frifmgenfibus concurrerc, fequeretun_, 1 in his Epifcopatibus fimul erectis , fimul tamen eodem tempore Epifcopum fecundum Frifingse, nempe Erimbcj tumfratrem S. Corbiniani, & feptimum Salisburgi, nimirum Joannem,a S.Boni- facio (auctoritatequidem Apoftolica) conftitutos. Sextd contradicit ipfe omnium ore cclebratus & honoratus S. mi Ruperti inBoiaria Apoftolatus:quem gloriofum Titulum haud dubie perderegft iam pridem ante fides Chrifti Norico & Boi- cx implantata viguiflet. Id autem confečtancum fbre, vel inde patet: quia iam ante tempora Childeberti III. Viri Apoftolici prio- res Boiariam illuftrafifcnt.Nempe S Emmeramus circa annum 640. quiRatisponaefidem Catholicam in Theodone, tune imperante, invenit, non invexit. SS.Columbanus & Euftafius eius Luxovii fuccelfor,qui iam ad initia faeculi feptimi Boicae illuxcrunt. Vix ergo iocus Apoftolatui Ruperti relinquetur. Ncc Ecclefk Sa/isburgenfis, & Monafterii S. Petri. 9 Nec Apoftolicumcjushonoremfatisdefcndet, quod incita- toElog.in hanc rem diilerit Mabillonius^k non Apofiolatum K11 p e r t o abjudicans. Sic enim infit. Mirarijubit, curper K u- pertu m adfidemCbrijli convcrfi dicantur Bojani, quos ad Chrifiianec vitapraferiptum vixijje, jam d Bheodorici Jčnioris Aujlrafiorum Regis Principam ex legibus Bajuvariorum intclligitur. Porro c um illius gentis Duces ab Aujira[murn Rtgibus Chrijlianis conflituerentur , ijios Duces i paganorum clafje elečlos ab ijiis regibus fuijje , par um verijunile cjl. Et jorfttannon d ritibuspaganorum ,Jcd ab bareticorrim erroribmper Pa¬ trov Rudpertum liberatos Boiarios dicere convenit . bno ft quis plerosquc to) h in idololatriam relapfos fuijje per extremorum Rcgum Bramor um in - curiam dicat , is forte d vero non ab er rabit. Quis no n videat, h i c p e- ne perditam ( nedicam proditam ) Apoftolatus Rupertini cau-. fam? Divinare lubetaučloricontrarcm, Scveritatemabomnibus antiquis & cunčlis fere recentioribus feriptoribus teftatiffimam > qui nonnnnisDucis, fed gentis con verfionem,& quidemabid©- lisad fidemChrifti, conftanterprodidere. Nonergo fatis, fijam ante recepta m Chriftifidem ab erroribus hacrcticorum perpurga. rit, quos, licet pluribusforte locisantcfaeculumočlavum irrepfe- rint, totamtamen gentem, ipsofque Clericos & Sacerdotes adeo intecifie , ut in Francia qua > rendus eflet, qui verum baptifmum miniftraret.crcditudifficilereor. Etvero , quodde legibus Bo- janorumaTheodorico Au{lrafi2edatisaftcrtur,nonprobat contra communem Scriptorum,Boicam gentem ejufque Principes ante S. Rupertu m Chriftiana faera amplexos. Leges datae Boijs, Chriftianis congruae, utfierent, nonquodeffent. ldemRcx, Ut PrologusearumLegum loquitur, Leges etiam Alemannis deditj non ideo jam Chriftianis. Leges Lepe dantur, non fervanrur. Nec tamen abnuo, in Boicoregno aliquos jam tune Chriftianos alieubi iuifle, quales &S.Rupertus Laureaci reperit. Reges vero vel Duces Boijs a Francis non tam dabantur, quam clečLi ab ipfis pro- babantur. Datus vel admiflus etiam Theodo nofter , & tamen nondum Chriftianus. Certe hanc gentem Theodorici tempore nondum Chriftianam fuifle, ijsdem ipfis Legibus docemur. Ver- baLegisexeditione Heroldi refert Adelzreitterus. * QaidquidJheo- p. kricus propter vetuftijjimam paganorum conju etudi nem ememlare mn po- l ' im , pojlea Childebertus Rex ( nempe II. & Sigeberti filius, nam prh rousTheodorico feniori noniucceflitin regno Auftrafice ) inchoa- Vlt: (opera fcilicet D. R u p er ti ufus ) Jed Clotharius , (Magnus & h. fcilicet ) perfecit. Dagobertus remvavit, lilo enim tempere to- B tius '» sinn/il, >. n. 6. io DiflertatiodeAntfquitate tiusBoiariasSc Norici coriverfio per S. Parcntem noftrum lecuta. Nobisergofaventilke Boiorum Salicse Leges, nonadverfantibus. *R«r.BoaJ.i y er qmunoverbofihimrecidimus,ficumM. Velfcro * dicamus, illas Theodorici leges tantum adillosBojos pertinuifle , qui trans Daiiubium reftiterč. Denique totam hancDD. Parifienfium fentcritiam ipla no. vitas in re antiquifTima nobis fufpečtam fadt: quippe, ut fatentur ipfi, antiquisdeftituiturati6lofitatibuSj imb& novis : folis niti- turcoriječturis, fanefallibilibus, Uti ex dicendis infra apparebit. Argumenta adverfa pleraque inferids particulatius refoive- mus. Interim ad primum ex PauloDiacono hoc u num refponde- relubet t illud ad fummurri non plus probare , quam initio regni Childeberti II. Francorum Regi s , nondum praefuifie Boiariae Theodonem , ideoquenecdum etiam Rupertum in Bojariam veniffe. Atexhoc per legitimam confequentiam inferri nequit, Rupertum necdum Vartgionum Prsefulem fub Cbildeberto II. fioruifle, quod folum fub Koc Rege fačtum, antiquiffimi fafti ex- prefseprodunt. .Muko minus infertur, fequenti primum facculo fub Childeberti III. Principatu in Bojariam adDucis & gentis Cori- VerfionemaccdlifTe: potuit enim poft Childeberti II. & Garibaldi II. Boiorum Ducis principatu m huc transmeafle : quod graves fcriptores docent, ut mox videbimus. Adultimum, quod vehementius firingere videtur, dico nori efle incredibile, quod eo ttmpore utius vel alter ex dilcipulis S. R u- perti jVirisReligiofis, tamdiuvixeriqcumnoltra quoque actate repertifinthomines,quil2o. vel 30. annos fuperarint. DeDul- cifl]moPresbyterodequoibifitmentio, rionconftat, aniliefue- rit,quiinMonafterio S Maximilianifub Ruperto educatus, L *Dean 758- contrarium eft probabilius: quiaetiaminInftrumeiitoArno- fiiš,*inquortullamentio,qubdullustdl:iumfit difcipulus S. R u- p e r T1 ( quod tamen bene efle potuiflet, fi S. R u per t u s primu m fubTheodonefuccefloreTheodobertihucveniffet) ponitur Ciffi- mo,quodnomenconvenitcuDulciffimo,ut 1.1. videb : mus. Poni¬ tur etiam Dignolus,quifolus iiiallegata donationum defcriptiond in fpecie difcipulus Ruperti dominatur. Veram de hoc iri praefenti latis. Defcriptionem enimillam S. Virgilii dikutiemus accurati- us in hifl. 1 , 2 . Interini, quiaDifcipulum S. Eberhardi illius Defcri- ptionis fcriptorcm nilimpedijt ifta difcipulorum S.R u d b e r t i re« latio,quin nihilominus Sančti mortem ad annum 623. fta-= tueret^ nec nos ab eodem amovebit. §IU Ecclefk Salisburgenfis,& Monaftcrij S. Petri, n 5. III. Smtentia medi a Velferi, 2? runner i, & feqmcium y S. RU¬ PERTU M ad annum 616. in Boi ariam in - troduccntium. D Uccs ita opinantium funt poft Vitum Arenpeckium M. Vel- ferus Duumvir Auguftanus , & Andreas Brunnerus e S. J. rerumBoicarumnoftrolieculograves & iliuftres feriptores , quos fecutifuntnobilis Annalium Boicae gentis Conditor Adelzreiter, &ante huncMatthseusRaderus pius Bavariae fančtae aučlor,ali- iquepofthos complurcs. Aučtorcs ifti non pugnant contra reli- quam S. Protoparentisnoftriaetatem, quemannoquingentc{imo o&ogefimo fub Childeberti II. Mediomatricibus imperantis rc- gno V angionenfi Ecclefiae praefuifle facile concedunt t at Boiariam fuifleingreflum, inibiqueThcodonemadChriftifignatradučlum baptizaffe , non ante annum 6 \ 6 . contendunt. Totum hujos fententiae fundamentum infiftit authoritatl PauliDiaconi: cujus verba&mentem de rebus&Ducibus Boicis §. priori pluribus expofuimus. Indeconficitur tale Argumcntum. Abanno Salutis 5*80. ufque ad 612. ali j continuo a Paulo mtmo. ranturBoiarijeDuces,imo, ut ipfeindigitat, Reges .* non igitur Theodoimpcrare genti hoc temporis intervallo potuit}ergoneque utDux gentis baptizati. Deinde cum ad annum 612. primum Ducatum inierit, verofimilevidetur, faltem quadriennium addi debere, quopcr conjugemReginotrudam ad fidem Cbrifti lufci- piendam potuit difponi. Poft illud vero tempus, cum Garibaldus lI.Duxevivisabijt, nullufquealiusin ejuslocum, abfque Theo. done , fucccfliflc fcitur, remoto jamobdaculo, ne diutius anti- quastraditioncsfrudremur, Theodo &Rupertus omniumcal- culo Synchroni in Mundi Theatrum, imo Chridi Scholam acSa- lisburgenfcm Cathedram admittetidi erunt. Addunt ita fentien- tes, ne maximis & plurimis Ruperti geftis nimis anguftum tem¬ pus relinquant , probabilius fibi videri,S. Heroem nollrum non anno 623. fed 28. (in utroquc enim Pafchalis feftivitas in 27. Mar. tijincidit) arena hujusvitae exceffiflc. Etvero ipfe, quialiisha- beturantiquior, vitaehujusScriptor, S.Eberhardidifcipulus, du- bium reliquit, quonam ex recendtis anno mortuus fuerit. Quod ^gumentoeft, etiam antiquos annum mortis ignorafle , quan- quam Recentiores pleriquc vigcfimum tertium feptimi deculi fta- tuerint. B 2 V#. *a»tiij leB.r. to. & itcrnm to. 6 .p.io$ 8 . * MS. H. - \ , * c. 40.aJ.4i* 12 Diflertatio d c Antiquita tc Verum utapofteriori incipiam, Aučfcor illc antiquus Vitse Cquam Henricus Canifius * editamexnoftris monumcntis pro- duxit} nos vero antiquischaračteribus pergameno defcriptam cir« ca annum 1288. & libro compačfcam * tenemus , cujus autogra- phumjaman. u$6. exaratum fol.27.traditur} aučtor , inquam, illc, etlinonomnino definit annum mortis Ruperti adChrifti 6 23. in quantum ex die obitus in fefto Pafchaefačlo colligebatur, tamen cx feniorum fententia , in annum praedi&um fe refolvit* Etcerte communcm antiquorumfententiamhancfuifle, teftatur lapislcpulchri antenotatus, cui utiquc tam aflertive ab antiquis infcriptiocerta fačtanon fuiflet, {ide eo ullum ipfis dubium ex- titiflet. Amotaigitur illaanni mortis conječtura , ex Velferi & con- lentientium lententia lequetur, Rupertum leptem annis tan- tum, contraomnium veterum fcripta , Bavariam incoluiflc , 5 C excoluiffe,imb vix quatuoraut quinque (demptis ad minimu duo- bus annis, qui peregrinationi in Auftriam & Pannoniam, acfedi in Wallerfee debent tribui, Salisburgo prseledifle. Intra quos, li inleratur iter in Patriam (five Francia illa , fivc Hibernia fuerit) necnonin Boiariam Vindeliciam,acCarinthiam, aliasque terras, ad proferendamChrifti legem,clarius elucefcet, non pofTe R u p e r- t I ačta tam angufto termino circumfcribi. Tacco, qnod hujus len- tentiae aučtores contra communcm Veterum nituntur: quorum tefte P. Irfing S. J . in Hi ji. Oeting. magnus fuit confenfus , Ruper¬ tum ad minus 40. annos Salisburgenli EcclefiaE praefuifle. Intc« rim omiflis aliis, in praefens hoc unice dico, cum de rebus Boio- rum Principum illafeculi fexti acfeptimi aetate, a Veteribus Syn- chronispene niliil ■ a pofterioribus vix pauca fide digna fcripta fint, ex una Pauli Diaconi, Principes Bojarias fub Cliildeberto TI. obiter numerantis, memorianon evinci, nullos alios tune Prin¬ cipes fuiffe , cum & antc& poli illatempora divifas in plurium Principum Regimen Bavarias Provincias reperiamus. Nec refert, quod PrincipesBojariae tune Reges fuerint: tanto enim conveni- entius fub fe Duces habuere. Addo etiam, attenta Pauli de Princi- pibus Bavariae relatione 3 non necefse tamen fore, ufque ad annum 616. TheodonemSc Rupertum protrahere. Nam Paulus, * fi bene perpendatur , mortem Thaflilonis ftatim poft initia Phocse &mortemM. Gregorii ponit, ideoque ad annum 605-. jam mor¬ tem oppctiifle potuit. Cumque codem tempore, quo Pater mor. tuus, jamfilius Garibaldus cum Sclavis infeliciter pugnaverit, mox Ecc!elijeSaIisburgeniis,& Monafterii S. Petri. 13 mox refumptis viribus illos profligarit: dcinccps autem nulla vel deipfo, vel dcalio Boiorum Principe fiat mentio , quid prohi- bcc, quin jamannofexto aut (cptimo illius faeculi Theodo fucceflc- rit: ilque jam ante acccpta Ducatih gubcrnacula ab uxore Regi- notrude ad fidem Chrifti animacus , mox Rupertu m accerfiri curaverit. Nequc enim conftat, quod primum adminiftrationem adeptuseamduxcrit, § iv. Tonit ur F F> exponitur antična noflrorum traditio de Advetu tu S.RUPERTI &excrdioSalisbrtrgenji cina an- num ChriJU /S2. N On tantum feriptis, & tabulis antiquis (ctfi & ifta non defint ) fedmulto magis antiquiftima traditione a Patribus accepta, infita, imoinnataS.PetričeSalisburgi incolistenetur opinio, cir» ca annum Chrifti5*$o.convcrflonemBojariae, per S.Rupertum baptizato I heodone Duce coepifte , & non multo poft circa an- num ^Sl.fundamcntaEcclefiae Salisburgenfis jačlafuiflc. Et vero non leve pondushabet, tefte Gretfcro , * vetuftatis farna, fepc, *i»SS.Aitb • (utpulchrejacobus Irfing*} tacentibus libris , unica remm pr at eri- ^ taruM-MHucia: qu«E tantomajorem vim excrit, quanto ex diver- fis locis & monimentis in eandem rem & tempora concordat. Quod de noftra traditione videbis. Prius tamengravia aučtorum, quh bu$xque niti tur, tcftimoniaproducamus. Primus & Princeps teftis eft hiftoricorum & hiftorhe lumen Card: S.R.E. Caefar Baronius, qui ad annum. Clirifti 5 ^ 90 . * fic ait: Jdjftatempora referripojje videtur Bajoariorum adfidem ChrilU coru verfio y anmmtiantc illis Ev angelittfn viro Sančlijftmo R u p e k t o Epijcopo Vangiomnd in Gadi d : qui d Bercbario loti Comite dira pa Jus 9 filumque vertere coačlus , D El mitu ad Borealium converfionmpopulornm accin- clus j Boreales ft/lvas penetrans y rigejcentia adhuc impietatis glade corda gmtilium Chrifti anx fidei pradicatione calefecit , atque igne Divini Špi¬ ritu; mflammavit. Ifta quidem tamgrandia cctpta Cbildeberti Regis Fran . mumanno ftcundo , ( ut eimdem Sančti ačla teftUmtur ) in hunc annum & ulterius propagata nofeuntur. Porro , quod de Childeberto dkitur , mn ad primum Childebertum , fedad Jecundum potius , quem pod Patrem (um Sigebertum regnare c cepi (Je dhtimus anno 5'79. ejje referenda, in no¬ ti; ad Romanum Martjrologium teftatiftumus. Ita Baronius, cujus in alleg. Martyrolog. hxc verba funt: fioruittemporibus Childeberti fe- cnnii Regi; Francorum , & Theodoherti eius fiiii, Hic Bavaria Jpofto- B 3 Z#/ *Spondan. A,f8c.n.4. ^Canif.ffl 6 . anti-j leti li¬ hi de S. Ru¬ perti adven¬ tu c ,13 fi'40. *Gua!ter. p. j, iti Catalog. Ep JVormal. pag.mihii^. *Wion in lig, Vita pil, L l- c.fi.p in not, ad di- em 27. Mart- *ttund. in C at ul. Salisb. Vibiadannu jSa.dona- tione i -itt- maning® jam S. Ru- p rto fačtam infinuat. * Bucel. p. 1. Gat Archiep. Salisburg. *cap.^. * inNmdclic, (p' Nor ico c. 4. * in deliti Nor V.PonteOeni. ¥ d,p. t. cit. * cit p • 2 . 14 Diflertatio de Antiquitatc lusMcimeruit. Sic ibi. Baronio indubitate adftipulatur Henricus Spondanus, ejufdcmepitomator^an.Chrifti^So. * qui graviori- busetiam verbis idcmconfirmans, Hoc quoque (dnquit} tempore cceptamconjlat NB. Baioariomm 3 Jive Boi o mm aut Bavarorum egenti- HJmo NB. converftonem adfidem. Et poftquam dixifiet, ifta non fub Childebertoprimo, fedfecundoevenifle, fubdit: Erat tune Baioa - ria Princeps Ebeodo , huius nominis Eertius , cuius con verfionemrdiqui ei (hbječliJecuti > panter effečli funt Chrifliani . Undefačlum eji t ut ipje Rupertus Bajoariorum Apoflolus fit mer itd nominatus &c. In candcm fententiam conveniunt praeter plura Chronica noftra MS. quorum unum typoedidit Henric. Canifius * Joan: Gualter. Belga in Chron. Cbron. * Arnold. Wion * Hundius in Metrop. * Bucel. in Germ. S. & plures alii , hos aučlores fecuti. Quos omnes erroris argucrc, cumlongaantiquitate , femper fatis durummihivifum. Denique non leve adminiculum praebet ge- minaasqucab antiquis traditio, nempe , qudd Weltenburgcnfe CsenobiumD. Georgiofaerum, & celcbre illud Veteris Oetingas facellum, jam annoChrifti 777. a D. Rudperto originem capi- ant: illudftručlum^ Koc dcdicatum D. Matri. De quo Irfing in hift. Oeting. * refert, antiquam tabulam adportam Sacelli 5 occi- denti objedam, extarc, hacverborumfumma: Oetinga olim ntmeupabatur Pontbus , ( nempe Pons Oeni, ut tiadunt Cluverius, * & Gewoldus * ) » Romanis fubdita. Dux Otto Sacra iympha per D.Rupprechtum „ luftratus, aedificavithocSacellumanno^^. & confccratum eft „in honorem noftrae Dominae. UrbsnomenaDuceaccepit. Ecce e diverfis locis concordes ad noftra traditiones. Interim non abnuimus, tam Baronium &Spondanum, quam, plures ex his alleg. tantum de Converlione Theodonis & Bojariae loqui, & fundationis Salisburgenfis annum non exprimere 5 alios quoque in ipfo anno variare, prout traditiones OetinganaeSc Weltenbur- genfes, ac ipfeWionj * fub dubio annum 5'79. aut 5*81. ponit, atpoftea^ annum ^So.ftatuit. Sed hoc veritati non obeft. Nam inprimis nec nos aded fixum ftatuimus annum 5-80. fed numerum rotundum pro regula ponimus, utcirca illum ^ & forfan aliquot annisante res gefta dicatur. Nec alia Baronij & Spondani mens fuit. Deindefifixidsinhtereamus,potuitS.RuPERTUs ad finem anni 5:79. veniffe, velipfc, vel per fuos legatos quos praemifit; deinde in negotio Converfionis, ( quodcerte uno & altero dic non expeditur) annnum fequentem, vd etiam tertium confumpfif- fc; Ecclefiff Salisburgenfis, & Monaflerij S. Petri. 15 fc; praelertim quia non folus Princcps, fed ctiam Proceres cjus, Populufquetamcivitatis , quanri Provinciae convcrtendus ad fi- dem crat. NečobfunttraditiOnes WeltenhurgiacOeting3e quinquc an- nisdiflldentes: nam etfi illaChriftiana; fidei monumenta, baptifi mumTheodonis, & Salisburgi fundationem fortc pncccflerint, ac inijserigendisrtiajorioperi Rupe r tu s praeluierit $ nori ideo repugnabit certa recepta traditio , anno eodem Rupf.rtum adhuc Epifcopum Wbrmatiae praefuifle. Nam praeefle adhucpo- tuic, etiamabiens, rcličto Vicario, dumipfe in fidei negotio ali¬ bi occuparetur , ut redbe obfervavit Bollandus. * Potuit deinde e iedeej-cbus&evocatus inBoicam redire, &caeptamconvertendae gcntisttlam baptizato Theodonepertexere. Jam vero hac , ceu bafiientčntiae pofita,facile ftabit, quoda{Terimus, annoprimum 5*82. ad ipfamantiqutejuvavixfcdempervenifie , ibique D. Pe¬ tro templum ac Monafterium moliri caepilfc. Nam , uti omnes Ruperti, vitse,etiam antiquiffimoe,tdlantur, pofi: Convcrfio- nem Theodonisfecundo DanUbiodevečbus, in Norico inferiori, ( quod tune non modo Auftriam fuperiorem & inferiorem, fed par- tem quoque Pannoniae compledbebatur) Divinae fidei Verbum dilTeminavit: qtlaeexpeditioanno ac (bruendam Ec- ck« 16 Diflertatio de Andquitatc clefiamCathedralem, nec proprius lubitus Ruperti, ( quipps antea Vangionenfi Ecclefiae adftridfci ) nec Theodonis Ducis ai- fenfus fatis erat, ni S. Ecclefiae Antiftitis, Romani Pontificis, con- fenfus Stnutus accederet: verifimile fit, Rupertum, invento ac deftinato fibi ad fiatuendam Cathedram Ibco percommodo, pro obtinenda NovaeSedis erigendae facultate, ad Urbem profečiu, an tequam tantum opus perficeret. Et ita docet relata Tabula, ve- niffe fcilicet Romam Rupertum, Pelagium Il.tuncPontificem acceffifle, biennioillicdetentum, quod segre tantum Virum Pa* pa dimitteret: inde Juvavium reverfumProvinciam ad fidcmChri* ftipcrduxiffe. Exquibus facile intelligas, accepta Romaš aučto* ritate, primum coepto operi Coronidem impofuifle. Atquehis bene perfpečlis, lat bono & firmo fundamento ftare kane noftram fententiam arbitramur : quam fi alia deeffent ipft Baronii &Spondani, biftoriae Primatum * auedoritas fuftineret. Ncc fas videtur tam magnos feriptores hac in re lapsus, aut inču rise notare : aefi aliorum relationi fine melioriexaminetemere čredi, diflent. Vixenimadduci poffum, ut čredamperfpicaces gravif- fimorum aučlorum oculos adeo bic caligaffe, ut etfi non ignora- rent, quidPaulus, tamfamiliarisijsaučlor, feripferit, & memi- niffent, Garibaldum circa eadem tempora Boicae Principatum adi. iffe ( cujus mentionem luculentam tam Baronius, quam Sponda- nusadannum5'pi.faciunt)Tlieodonem tamen Tertium eotem- porislocoponerent, ubilocusillinon eflet. Non ergo opus vide¬ tur, novameffingere fententiam,ubivetus,&noftris monumen- tis, &antiquioribusfcriptorum,ipfiufqueBaroni)teftimonfisful- ta, poteftfubfifterc. At, inquis, Rante Pauli Diaconi relatione fuftineri non po- teftbascBaronii &noftrafententia: nam regnum Boiariae non po- tuiteodem tempore admittere duos Principes , Garibaldum Re¬ gent, Theodoncm Ducem ruti neccaelumduos foles* Hocopus, Eic labor eft. Hoc totum Salisburgenfis traditionis obftaculumt quo tamen non obftante Baronius quodfcripfit, fcripfit. Et nos, an removeri paululum e via poflit, diligentiusdifpicicmus. §. v. Mejolvitur Difficultas de at at e 'Theodonis. J Am monflratum,plurimos &graves etiamaučloresafseruifTe, i]s, quos nos numeramus, annis Theodonem, idque perpetua ad EccJefk Salisburgcnfc, & Mo nafterij S. Petri. 17 nostraditionc vcniflc. Non igitur movet, alios qUofdam audlo- residnon fčripfifie. Sed lortiusurgetargumentum. Totoanno- rum, quosmemoravjmus , intervallo, alijfučrc Boiariae Prinei- peSjimdReges. FrgoThcodotunc non fuit Dux: ergo Ruper. tu s illum tune non baptizavit , noq eo aučtorc Salisburgum condiJit. Ad hunenodum folvendum, quid dicat Nobilishujus tem- poriskriptor, non pridem vitafunčlus, D. Jo.Ludovicus Schons- lebenin hiil.Cai niolixrecens edita, * primoafferam. Cujusio- jRo« tum difajrfum, c tfi longum, huc apponere operae pretium cft. ^ & Is prdlquamdifficultatcm rei, controverfiamquc inter aučlores pnemififlet, pro rdponfione haec primum certa fupponit. Cer- u ■ , inquiens, i.S.Rupertum oblije an, 623.dk PafchaeDo-« m uco, utiex lapide fepulehrali antiquiflimo ( quem ipfemet« inipexi ) quianno 1617. ( mendum videtur typograpbi : nam 1627.« facium ) eli erutus, & MSS. antiquis optime demonftrat R. mus « Aid as Amandus. Undc quiadannum 62 $. vel 626. ejusobitum« diiierunt, crra: e convincuntur. Ccrtum eft 2.omnium Hiftori-« corum c< nlčnlu , quod S. Rupertu s Thcodonem Duccm« B*varix baptizaverit , & d heodo nominetur Fundator Salisbur- « gcnfisl cJefia!. Sedcujusfiliusfuerit hic I heodo, quotusinter <« Duceshujusnonrinis , &quo anno vixerit& baptizatus lit, hoc« in hanc diemcontvover(ummanet,aliisaliaopinantibus,&: qui-« dem per iolam conječturam. Certum ed 3. quod tempore Mau-« mii lmperatoris , quilecundum melioremChronologiam impe-« ravitabann. Chrifti5*86. uiquead602.Bavariae Dux(imoRex« nominatur) prsefueritGaribalduSjCujusfiliaTheodelindanupta« fuit AuthariLongobardorum in Italia Regi, & fccundis nuptijs« Agilulfo , ex eo Mater unius fili],&duarumfiiiarum: vixitque« Theodelinda ulque ad tempora Phocas lmperatoris,qui Mauritio « lucccflit, mulier.Catholiciirima,adquamS. GregoriusPapahe-« piuslitterasdedit. Sedquo tamenannoGaribaldus obierit, Vel,<< utaliqui putant, e Bavariadepulfus fuerit,ambiguumeft. Cer-« tumeftquarto: pod Garibaldum Baioariis Regem vel Ducem« datumihadilonem, quod SigcbertusGemblacenfisrefert ad an. « S' 95 '- Haecduopoftremacerta cx hidoria Longobardorum Pauli« ^arnefridi Aquileienfis Diaconi, qui 130. circiter annis poli« Garibaldum Duccm Bavariae vixit, cum effet rerum memo-« natecentior, & quorum habere vel maxime potuit notitiam ipfe « I.angobardus, &; Regi LangobardorumDeiiderio charus. Jam«« C quod i8 DiflertatibdeAntiquitate 9,quddTheodo, quem S.Rupertus baptizalTedicitur,fucritfi- »liusThallilonis, ut volunt Brunner & Adelzreiter, confiflit qui- »> dem cum ipforum Chronologia, fed evertit traditionem Salisbur- „ genfis Fundationis. Qudd veroTheodo anteceflerit Garibaldum, j) ut fupponit Aventinus, (k polt eum Lazius, probabilius videtur, „ fed non eo tempore & anno, uc volunt dičli Authores. Taceo, jjquddThafTilonis filium Garibaldum II. exprefse nominet Pau- „ lusWarnefridi devičtum a Sclavis circa annum di5\ ut jam omni- „nodubiummaneat, cujusfiliusfuerit Theodoille a S. Rupehto jjbaptizatus, &num iftos anteceflerit, aut fecutus Jfit , quos ex wPaulo Diacono recenfuimus. Dicerem ego, fi haberem, qui prae- jjivilTet, quod S.Rupertus in Noricum & Vindeliciam veni- 3) ret, exul Wormatia, anno^So. utGualterius, Baronius, Bru- o) fchius&MSS.habent, neque ftatiminitio fuiadventus conver- »teritTheodonem. Dicerem praeterea,Theodonem fuiiTeprioris 9>Garibaldi fiveparentem, five plane diverfum aGaribaldo , uni w parti Boiariaeimperantem, qui auditis virtutibus S. Ruperti »>& converfione multorum adChriftifidem uxoris quoque Regi- j}notrudxftimulisexcitatus, baptizariabeo voluerit circa annum « 5*82. Dicerem tertio , fine inconvenienti poffe admitti, quod » Theodo an. 6i2. uxorem duxerit, & Norico dominari coeperit, »necante 6i6. annum baptizatusfit, ut volunt fupra citati: <$tni- » hilominus cum hoc ftaret,quod S.R uPERTUsin Noricum venc- »rit anno 5*80. &luftratisaliquantifperNorici& Pannoniae locis, »Salisburgi (quod]uvaviatunc dicebatur) imo priiis in Waller- »Tee confederit, Monafticam vitam aulpicatus, poftmodum S. »»Petri Ecclefiam condiderit, & poftmultos annos laborum tan- »»dem Theodonem converterit, qui hac ratione Thaffilonis fili- »»us, Garibaldi II. frater dici poflet. Nequcpropterea fequitur, E- »pifcopatum Salisburgenfem non fuifle fundatum ante annum »> 6 16.quia potuit fundari a fančto RupertoSc inchoari anno 5-82. »»ac nihilominus a Theodone ita locupletari anno 6 16. vel fe- »»quenti, utipfi praerogativaFundatoris tribuatur, quod faepius »»videmus evenire, ut pridem exiguis caspta initijs lero locuple^ »tataFundatorem inveniant, Verumifta iis relinquamus, qui- »bus plus otii. Satis hic fit attigiffe adventum Novi Apoftoli »»Noricorum, Vindelicorum&Pannonum , quorumpars fuimus »anno ^So.cumidant^uilTimaetabulae&MSS. plurimaevince- » revideantur, quidquid Recentiores nullo vetufto fidejufforc af- »firment. Haec Ecclefiz Salisburgenfis, & Monafterii S, Petri. 19 Haecinrem noftram fcriptormcmoratus: quae, ut reor ,pok fentfatisfaceread obicem noftra fententiae removendum. lllud tamenpraetermitterenonpofliim » circa annos Garibaldi afligna- tosnoncflccertum, quandoc(rperint, ncc puto fenfifie Aučlo- rem, quod anniiftius Principis annis Mauritii commenfurcntur cxa£le,cum plerique aliter lentiant,* imb&ipfe Au&or aliud innu- Velftr^A* at, dum poli GaribaldumDucem datum Thaflilonem anno^p^. ddzrcitcc exSigebertofubjungit. Dequibus videanturdi£lafupra§.3. Dc- ubiIu P r ** inde juxta {olutionemultimam D.Schonslebii, inverti nonnihil videtur ordo gellorum S.Ruperti in antiquis ejus hiftoriis de* fcriptus. Unde vidcndum exiftimo, annon ttiarrt lervato bifto- riae ordine, & fubftantia addučti difcurfus affumpta , difbcultas expediripoflit. Proquo, praeterobfervataSchonslebii, adhuc a- liquaprxmittO. Inprimis fixumlit , Rupertum fub Childeberti ll. annd fecundoPrxfulemWormatixclaruilTe. At controverfum cftintcr Hiiloricos & Chronologos, quo anno ifte Childebertus Rex Au- ftrafiae, Sigeberti occifi filius, regnare caeperit. Baronius Annum Chrifti ponit 5*75>. Jo. Trithemius > * Jacob Gordon. * & Joan. Gualter. annum $7$. Mabill. *cumalii$ annum 5*75*. quaeetiam ^Gordon.' videtur efle vera fententiaD.Gregorii Turon. * Deindequoanno, in chr»noty & quo aučbore ad Cathedram Vangionenlem promotus fit Ru- cbre^p!", r e r t u s, non conftat *. credidcrim, jam plures annos ante Childe- ^ab. *» d.t. bertiPrincipatumibi egifle. "Nec minus verifimile,jam antequam adbaptizandum Theodonemvocatusvcniret, vel motu proprio, Greg .hijt. & fidei S. propagandne zelo , vel nutu fui RegiS in Vindeliciam ( fuperior nune Bavaria dicitur) excurrum fecifle. Nutu, inquam, j* ta * Avcn- Regisj forte politico: namfaepead propagandam regionem reli. ti n*&*liu gio profuit, Secundo fuppono , Tbeodonem fuiife ex liirpe Agilolfin- gica, exqualolaco tempore legitimos Boiorum Duces extitifle, feriptores * atteftantur. TertionolTeopus eft, ampliflimam Bo- *velferus* jariaeditionem olim in quatuor tetrarchias divifam, Auftrise, Sti- Brun.Adelž- tbe, Italiae ( fub qua Carinthia & Tvrolis moderna ) & Cham- rcU * benfem , quae Vindeliciam refpiciebat. His a fummo Principe linguliMarchionesleu Duces limitami cum poteftate vicaria im- ponebantur. Imo interipfos Principes confanguineos fepius di- viiumfuifle Imperium conllat, ut de Theodone 11 . & III. tradit cum aliis Aventinus, de Theodone V. psdlim alij. HisprxmiiTis C Z Dico 20 *Aemigr. gent. 1. 7 . f-2}7+ *i* elog.vit. S .Ruperti. *Hund.i» j\4etr. in Ca- tal. Ep Brix. * Sabiona rmnd Hribi¬ na did:ur. Diflertatio de Antiquitatč Dico I.Theodonem noftrumexLazij *fefttentia,antequan£ plena principatus gubernacula teneret, fuiffe OrientalisTefrarcliiae Marchionem : St quiaexftirpePrinceps erat, potuiflet jam tune Bavariae Principis nomenhaberc, ac S k Rupertum ab eoque baptifmum fufcipere. Dico 2. Cum aiite Stpoft Theodonem noftrurri plures Boi- ciPrincipes fimulprsefuerint, nikilobllare, quinidenlTlleodo* divifis ditionibus cum Garibaldo Sc Thaflilone I. Ducatum tenue- rit, itaquidemut GaribaldusStiriam,Orinthiam, Tyrolim(re- giones tune non divifas ) Scforfanetiam Vindeliciae partem tene- ret, illas vero terras, quae ab urbe Ratisbona circa Danubium Sc Oenum fitse , nempe Auftriam nune fuperiorem & reliquum Norici tračlumufqueadalpes Salisburgenles, Theodo cum fratre Ottonc, vel Utone, quem Oetingani memorant, -obtineret; Necobfiftitprimd, quod Garibaldus Sc Thallilo eo tempore Reges Boicse fe dixerint: nec enim inde conficitur , quod foli fi¬ ne alio Principe fceptrumtenuerint: fatis fuit, fi Duces alij ipfis aliquo jure iubječli, fafces fubmiferint, ut in moderno Imperio Romano cernimus , ubi Imperator fe Regem Germanist: feribit: Sc tamen plurimos inGermania Principesiubfeagnofcit* Deinde Regis nomen latiori fignificato a Paulo Diacono fumptum , ut nihilaliud, quam Principem ScDucemfonaret, praeter alios ipfe Mabiilon * putavit. Quodfiitaeft, jam ferupulus ex Regio no-* mine movendus plane tollitur, Ouodautemeotempore, quoaRuPERTo fidem Ckriftia- nam ac Baptifmum Tkcodo fulcepit, nondum toti Bavarise jug dixerit, indequoquecolligo,quod fietiamditioniTyrolenfitunc imperalTet, non fuiflet opus ex terra extera praeconetti fidei accer- fere, cum intra Boicas limites in tetrarchia Italica turtc floruerit * S. Ingenuinus Sabionenfis * Epifcopus j qui ipfum faero fonte luftfarc ? Sc coelefti dočlrina imbuere potuiflet* Quddfi čontra ksec dicas, necPaulum Diaeonurn , necalium ex antiquis feriptorem, de divifo Boiariae ae Theodoftis Princi- patu quidquammeminifle. Refpondeo , neminem cx fynckro- nis vel antiquioribus feriptoribus exiftere > qui Duces Boiorum corumque gefta ordine Sc figillatim defcripferit:itaque non mirni«* de converfione Boiariae > de Tkeodonis noftri divifo principatu^ Rupert ique adventu ab illis aučloribus nullam mentionem ha- beri. Deinde conftat, nec Pauli Diaconi inftitutum fuiffe Bob- rarii res feribere, fed Longobardorum. Qudd igitur mentionem fo* Ecclefias Salisburgenfis, & Monafterij S.Petri. it olum Garibaldi, Thaflilonis , & altcrius Garibaldi, pofteridriB quoque TheodonisScTheodeberti fecit, noncft flgnum quafi an¬ te hos&poft Kos,aut cumillis nulli alii DucesBoicae cxtiterint* cumau&orislaudati intentiotantum fucrit,illos memorare, qui- bus ncgotium cum Longobardis Sc Italis intcrccinc , prout no- minatis Boiorum Principibus fuit. Ex illis quoque,qux dc Garibal- dofcripfitidemDiaconus, facile augurari licet, Garibaldi fedem non Ratisbonae (quaelongiflimcab Italia Sc Tridento diftat) fed in vicinis ltaliae partibus fuifle : quod ejus aflinitas cum Evino Tridentino, Scpoftea ©um Authari Longobardo indicati Quarc nil rcpugnat alteri PrincipiThcodoni fham regiam Ratisbonae fte- tifle: prout pofteriorcs (criptorcs ex variis monumentis feripfcrunt. Dico tamen3. cum D. Schonsleb. ubi lupra, qubd The odo nofterfeniorGaribaldoScThaflilone fuerit,Sejam ante bos in Bo- jariaimperaverit, imoannisaliquotante Garibaldumbaptilmum aS.RuDBERTO adhucPraefulc 'W r ormatiaefufceperit. Pro hac rc BuceUnus faciunt,(prxterca, quae ex Aventino fupra* adduximus ) tra- *» Gtrman. dita Bucclini*cxHieronymoHenningio, item Hieronymi Me* giferi, * Sc Lazij * qukreferuntTheodonem circaannum ba- ubi ftemm# ptizatum, pofteaan. mortuunl. Eifucceflifle Theodebertum Caro |* n s* filium cumTheflalone (Thaflilone) patruelefuOj Theodebaldi fing. jungin quiThcodonis frater fuifle dicitur) filio,Bojariampartitum. De- ‘Meaifer. inde, mortuoTbeodeberto , Garibaldum ejus filium, Thaflilonis 'f*' tune in F ranciaagentis, Ducatum invafifle, idq^ fadlum anno 5*77. *Laiius dt poftmortcm SigebertiRegis, Fparfo rumore , Thaflilonem cum / ; 7 ’ Sigcbertooccubuifle. VenimGaribaldo per Childebertum filium .' Sigcberti debellato,Thaflilonem reftitutum: qui an. 5*9$. dcvixe* rit. Iflarelatio,inabisfatis probabilis, in annis tamen Thaflilonis non con venit cum iis quos pofuit antea addu&us PaulusDiacbnils, cuiinhacpartemagiscredcndum : qui Thaflilonis morteni pofl: S. Gregorii dccefliim ponit. Ea quoquc quae de Theodonis Sc Iheodeberti praematura morte Sc de Garibaldi ex Theodeberto or- tutraduntur, Salisburgenfibus (quibus in rebus domcflicis plus credendum ) alijfque feriptoribus repugnant. Quod autem Thafc lilo ante Garibaldum jam Ducem fe geflerit, Weltenburgenfis Cce - ftobij traditioni bene congruit. Exkis porro, correčbisfoliimtemporibusmortis Šcnatalibus Garibaldi, bona deductio fit: Theodonem neftrum cum filia TKeodeberto jam fide Cbriftianacruditumracroque fonti admo- tum ante regnum Garibaldi, cireaan. 5*75'. Dcinde ab eodem Pro- toparente noftro baptizatum quocp Theodebaldum cum filio C \ Tha- 22 Differtatio de Antiqu!tate * Pofonii.id Thaftilone*,utprsecitatiau Aniprando Longobardo gefta, tefteipfoD.MabiUon.adann.no. c. zi. pertinent, cum profe£lio Theodonis utique non a fene, fed iuve^ ne Principefačba, ad annum7i6.vel7i7.fecundum Anaftafium Bibliothecar. pertineat. Contra nofterTheodo filium habuitTheo- dobertum, non Grimoaldum, auta\iumquempiam , dequibus invitis omnibus S. Rupe rti, monumentis Salisburgenfibus & Petrenfibus, ipfoqueantiquiflimo Arnonis primi Archiepi/copi Inftrumento necminima extat memoria. Hincergopatet Arnolfum cum Amone non convemre , cul tamen pofteriori utique magis credendum, quia longe antiquio- ri, & rerum magis gnaro. DifferuntautemvelmaximeinfiliisSc nepotibus. Primum in Theodeberto & Grimoaldo, ut diximus. 2. m Hucbertotnam Theodonis,quem refert Arno,nepos eft Hue- bertus ^Iheodonis, quemponit Arnolfus, filius eft Huebertus, bcandumcommunemBoicorum traditionem: etfi Arnolhis fi- ikmluiffetacuerit. Indenecefle eft, uti duo funt Theodones ex oftenfis, ita duos efle Huebertos, vel Hucbertos. Amolfi quidem aučboritatem in aliis veneramur, fed Arno- ms merito prxferimus , pruc aureum fine finefunem . TIBJ Currunt dies; decurrunt menfes: Properant asftates; volane cetates: Stat.cum qua ftas, iEIERNITAS. Jube, & adfumus: ^Tibt plaudimuf > Tihi canimus. Admitte in confpe&utn fingula, Ut Omni a . Eccle- ECCLESI^ SALISBVRGENSIS S /E C U L U M I. *Jb Anno DL XXX J/. NATA SANCTA IN n'IV M S MCU Ll I. S*LI RVRGoa tVo eXortV DIes et ortVs. FIN IS S jF. CULI I. VItaLIs post fata VIVlT pboDIgIIs, et VIret Instar LIL1I- gElSUVS SA.CVLI I- eris terrae noftrse, Col Boia- , Lux mundi, Dive Ruperte, Difpul- fisidolomanixtenebris,errorumque cali- . gine, Dies & Lux prima oritur Salisbur- go: exoritur una Claritas & Sanditas, Olim Juvavia fuit: mifera& infelix, tanti nominisimpos: ju vare ali- os nata j fui juvandi neicia. (jcidit »quiamaleftetit. Cul.’ ta sdificiis, incukamoribus.religioneinformis, Exma- gnaurbe, vixreliquarudera, veftig\avixoftenduntja- ccntis. Qux fupra terram fuperbiit, etiam infra ter- ram (ublidic, luis mer/a aquis, bibitinceritum. Succre - verefylvas, paludes, vaftitas, folitudo. Re/onansin montibus echo loquitur, JuvaDiamfuiJJe. Quisfufcitabitextindam? Tu e coelo Angelus , id eft, rfpo/lolus , potuifti. Tu mei Saeculi & Sasculorum tequentium,aprimo&asternoSsculorum Auctore conftitutus &imllus AuBor. Veni, veni, reftitue; vel firoavis,novamconde. Venifti, vidifti, dixifti, & quae vixit,revixit. Refpexiftieam ( 5b/novus:&vidit , mi- rataqueeft , fe longe aliam & mehorem . Excitafti Pe¬ tram , Scfundalti in P e t r o > & ftetit in pedes ereda, D 2 inči* 28 JubilumJubilzum infiftens Tetr Ruperto. Orcuseft Sol , Sc natus eft Sal Sai Lente e> Sapienti* . Incaluic fol, & venz auri (klicrunt in montibus. Tam pretiola luxliua. Siccondita, fic condita, fic illuftrata , fic di« tata Salisburgnm audiit pro Iuyayia: nomen non perdi- dit, fedauxir. Vrhs eratolim confpicua ; nune etiam SanUa. Civitasquondam ; nune Sc Ecclefia : ncc prius nat a > quam Šantla. Sed quid dicam/ poft:40« Soles (utinam potius Sx- cula!) abisanobis SOL nofter? recondisin coelo vul- tum tuum? Ergofublatus eft Solitaeft: fubJatus eft, nonablatus: nontollitur, fedextoIIitur. Altiusivit, ut prsselTetpotentius, Ciaufiftioculos, DivE,ucrefpice- res clarius. E Sanditatis fede fanditatis radiis magis ir- radias. Abiifti tamen. Sed cumabires Vitamea^ non de- vixitSalisburgumTuum:namabiens Vitamhic refiquifti Vitalem , SuccefTorem Tuum, aut potius aIterum T e- ipsum. Isadtusartis Normam >claudosirejufJit, lo- quimutos, audirefurdos, videre carcos, vi vere mortu- os. Etpoft hxc mortuus ipfe; non efi mortuus . Vi vere perrexit in pofteris: imo in prodigiis: maxime in fuo Li¬ ho , quod ex Corde emifit, Vit te amorisfede. Vi vit Le- cum nobis adhuc hodie. Ideo & Tua vivit fanda Juva- via,&nunqua nonficvivetper SAiCULA. luflusquali fundamentumJempiternum. Vi vite populi, vi vite gentes, vivite Cives Juvavienfes , quibus Geleftem Lucern, Vitam &roburdedit Rupertu s. Vivite fandi Pne. fules, quibuspro haereditate reliquit, SanBitatem . PJu- radicerem; nifi fuavius, puto, Ti bi Orpheo coelefti, Orpbeus accinens audiretur. OR. 29 Ecclcfiz Salisburgcnfis, ORPHEUS F Abula dicor> fabula tionjum: Tufacis ipfe Pater, Orpbeus ipje es, doBior Orpheo; Laus tua, Dive> mea efl , Orpheus ipfe e s , fortiorOrpheo: Sit mea palma tihi. Thoebt natus, (obulejcpie fovis EJfeputabar ego. Sed tu fummi Mille 'Tonantis > Altius omen habes. Buluce potem , "Tu voce potem, CunBa movendo trahis. Sahunt montes , Jaliunt (jfa* , (umpia pleBra moves. Vox tua(jthara efUJuavfcjiLjra, T)umfaera Verba canis. Saxa moventur 7 faliuntquc fera sJd tuavota truces. Horridus urjus ,J Hellure polum > coelique j uh ar > Eximiumque Decus . Cedunt tenehne , talijo cadit O J Fhojphorus exontm\ VrhsnoDa , fulgens a Sole Šale nomen hahet , ♦ famfacrafirmas teBa Fon ant is > ‘Relligionepia, Maxime ? ^, fociique tui , Floride monticola* Ante rigajlisJanguine fufo > Et necepurpurea. Hac magne F at er* Benedičle, Hibi E/Je Jacratajubet. Hicfundamina jirma reponit: Et Petra C P E T\R US er at. Stahilem fixam * R uperte trn Sijlere Rupe facis ¥ Sediš primus diceris Jhhas, Tontificemcjue geris. Hinc paradijus nobilis exit , c DeliciifqueJcatet. Omni Irttus germine Flora * JEmulus Elyfiis Fr at is * omnipitius bonore : Quem neque Pajla dedit * Ne, E ccleCiz Salisburgcnfis. : S\fequc punicei campus Hjmetti , Hybldque dtver apum: SedCasfini ver tičeJurgens , TJclhgionis apcx . Quidpluracano? resipfa canit: Mutafonorafacis . Clamant lapidet , teci a loquuntur y S# cula multa fupcr. At tihi non fat , facer Antifies , Si c vigila/Je tuis Dum tibi Vita ejl: poji fat a regis , Jam fuper ajlra potens . os VIT A LIS nomine recreas : Troximus Ule venit: Lucern hirat , Vitdque beat, Mor s cuinullanocet. Hic prodigusjulget , & omni P a [cer enovit op e. De cordejuo Lilia fundit : Vivere quis dubiteti zAdditradios SOLOQJJS Jequens Vivifcdtque fiuos. SAVO L1 quoque Jlamma perennis Affiat , alitque focos . D ant a ejl primigloria fieclt > Tcflcritatis bonor . Tanta cfifanti te gr ati a Sediš, Pofleritatis amor. Vivite Sidera magna IuvaVii Empyreique Poli # Fundit e lumen , porgite de x tram, Foedere perpetuo . Ego fujpendo TraciapleBra , ( C edo,relinquo Ijram ) SanUius illa tangenda manu , Qua Jon at aur e DEL S/ECU- SiECUL UM II. AB JNNO 6 $ 3 . C R E S C E N S. 1 n i r 1 u m SanCtltas, & pletas Antlftkls, DVX & LcX pil grcgls. F I N I S. VIrgILlo kta apoftoLo , IVCVnDIor VIret, & VIger. GENI US S JZ CULI II. Ondere magnumeft, non minus fervarc Sc att- gere . Fundafti per fletpjum »Ruperte, lan- dam Salisburgi fedem: ut fuccrefceret altius.per cfuos fecifti. Tu plantaftn lfti rigarunt , T)EUSincre~ menam dedit . Induxifti terris luvaviascoeleftem faciem. Hincaftra iiluxerunt, Ansologus, Savolus, Ezzivs» FlobarGisus ) ioAHNES, coelo clarius, quamterrisco- rufci: doneč affulfit lidus Magni V1 r g i l i r, Cum mane prodeunt Vergili tune eftpulcherrimus annus . Exhybernis Hiberniaeprodiens Virgilius,^ lecum attulir. Poft ^Ruperte, inter Pradules leptimus exhibuit Vergilias : fidusbeneficum&foecundum. Hinc nova ditioni Tua accrefcit Provincia,chara Carinthia : c \wfIuo primum perftrida lumine , barbarorum inju- ria lumen perdidit, Virgilii opera denuo recepit, & tenet. Illic & Solmm Tua glorij pofitum Sohenfls Pne- fulum ledes: bonoaugurio, Juvavenfem thronum bre- vi ftaturumaltius, fubquo jamflarec Jo//WwEpifcopa- le. Miramur in illo Tuo Solio, non Solum , fed Polum ; Adeo Ecc/efias Salisburgcnfis. 33 Adcoquod inculra & barbara ccrrafuic, VIRGILJO irrigante, pene Ccelum evafir. Sed & coefo fere jam 7/4/, Sib'ujue Domum(truxic VIRG1 Li US, ve¬ re ccdejlis AnhiteUus. Tu nune veni Vranic y QmC aflra, Contcmplare & lauda polt Tfupertinum Solem Sidus Vergilianum. URANI E- H [/c nočliferi rutilantia fidera Cedi, Qua (cintillantes fpargitis orefaces\ Seuqiue fixa poloJueviftis ducere z aflra. Sen varid zolitis quaflatione loca. Nox vol) is regnutn J reginaque Luna bicornis: Sel poftquam illuftres aquore merfit equot. Dum Titan alto fllendct radiojus inorbe, Nil veflerfupero fulgor in axc valet. Natura /ic ordo tenet , lex firma ‘Jonantis H prVDentla* gLorta&Corotoa cft przsVLIs eXaLtatI. P m i S. EXernant DeCora VlrtVtls* arChlprssVLfs faCra Inslgftla. G EN1VS SjECVLI Ul :Unc altius eundum mea £tate. Virtus admagna ! fuis alis fertur j etfi nonambiat, Przfulum me¬ rita i Ecciefi* funt inerementa. VIR GILIO luccedit AKNO>id eft Aqmla : ficenim antiquis hoc tiomert fonuit Aquilarum eit* folem intueri, nontrepi- do lumitie. ARNO Aqmla nofter, autnoftra , in hac- mispherio T«o > R U P E R T E * felici portento duos * pmer le, DIVE* Soles afpexit inconnivus > (utpotč Legatus & familiaris) Vrbis & orbis Principes, LEO- NEM Pontificem * CAROLUM Cadarem: amboš intercceleltia fidera referendos. SanEtoš enim. Sico- ptimo amine cum Sdhsburgcnfi Leone jungi Vidic Ro- raanas Afitlas, Hioc altius & ipfe vo/afe juffiis * ut cum faera CruceTalhum aflequefetur. JamipJa Salisburgen- fis Ecclefia altiori loco *ceu niduf Aquilarum * ftare coe- pit. Aquilarunt , certe: nam Aquila genefarit Aquilas y Archiprarfui Archipraefules fučceflbres. Nectimuitj Tir, £iw,protegente »adverfos infultus *. nam AquiU & Leo . Kts fupra funt. Eguidetn Vbi corpus cfi , ccngregahtur JcfuiU t fed hic uti AqUiU , cotigregata funt Satido- rum Corpora & ReliquiXo Hx inftair Velleris durei> aut monilisgemmeiCollum & Alas noftr Ecclejia tua> virentes Jptc'e> quos meruijli , honores „ ffam cerno nidum: Sede im tenet > Subiimis ales , fujlitia , fide * Prudehtidqm & fanchtate Confpicuis ocuiata pennis. Šfuid lila jpondet f ml nifi nobilč* Sublime , magmm: neghgit infima* ISlon htfretin humih mirica Culmina confequitur Juprema ♦ Volantis altum eft boe Aquil Decora virtutem coronant Munera Apofloltc(oronte* Aajifiit almo Quria Pra>Julum ‘Drgni s Parenti pr ona favoribus\ Sex illaprimum fiat Tiaris.* Ajl hodie numerantur O čl o« *S.Leo Papa* Notni ne. S. C rolus IvR fortittidine. B. Arno j»/»- pgnibus. * Iidcm. * Soies , Leo, Rupert. CaroL F*. Ecclefix SalisburgenCis . Fa*ve”te 'Romi , te Exuyi Votis favente cceh , adornant , 'Pndigtifjue fuis corufcant . [//ci^eo Č5* precor ] £/ crejce /cdes magnafifvaDtj. JSlon cermt tdla defmentem , yW ^Jecjuctur atas- *IecharaJertentpignora (celitum* Tepie & tuorumglond Prajulum ' Te fanUa Primi dextera Prafulis AuKtlio teneatpotenti. 3 ? S£CULUM IV. Chara CoeLo Chara soLo. / I f IU M. KsesVLlbVs, VIrIs sanCTIs, DIVes&ILLVstrfs* Chara dl sVperls. \ F 1 Ti I Š. sCCLesla saCrls eXVVils LIpsanIsqVe D/rarafLorcr. prsesVL TVronfs Vcnlens č FranC/Ca fcDc, gratVs saLsbVrgl f It JnCoLa. gEJSLJUS S^ECULI IT \lrtus alfo loco nata, autlocata , ambidextra eft; Ccelum quidem fufpicit: fed & Terram rdpicit. lllud, utprocuret, hanc utcuret. Equidem ne¬ mo rediusaut (an&iusregit geritveRempublicam , ni- fi re^Mr & Sanftus. Errant qui Ecclefias piis Prafulibus negam fafces Politicos. Relmo vera Politi cxregula & dudrix eft. Ecce! Tul Antiuites, MagneTrotoparens » E 3 m $ JubHum Jubikum id Principum & procerum Germani« corona fedent, ftant&confulunt optime pro patria* Quid ? quod pro eademetiamDlETHMAKLJS^ Nonhorruit lile immanem barbarorum aciem; contra hoftes C hn(lia¬ ni nominis Ducem Gonlulemve agere non dubitavit. Ivit, fteticin acie, cecidit. Jo! teJiciter* prenofa mor s : pro DEO, pro religione, pro patna mori. Nec potu- ltnobiliori ^r/^Pontificispedustegi, quam proprio Sanguine fic fulo. Gratulamurergo , T J B I , nobifque gencroium Heroem, Jnterim Germania, 6c jpla Euro- pa vaftacorum Hungarorum rabie pene periit: faivo ta men, Tua , RUPERTE, ope, Salisburgo. Sed & Alemannk malisin campis Vindelicis* exitio hoftium finem Coelum ded't. Crux vidrix S. Vdalrici, & tri- umphalis hajla Conftantini, abOttone M. vihrata, tri- umphumpeperit Tuncluxitin Salisburgenfi horizon¬ te bispacifica t Apoftolicus nempe olim Turonenfium Annftes M A R TI N U \ E Francia hofpes gratiffimus tnigravitad Vrancum RU P£ R T V M s ut qui in beata Coeii fede convivunt, in terra fimu) quiefcerent* I undi uno contubernio, tam amicoconfbrtio* felix(qui$ne- f eti ) Pacisometi inferunt: quod fuo nomine firmavit R1DERICUS, Ethicipfeeft, qui 7uo PROTO- PA RENS optime, inftindu> Ccenobium 7mm S PE- 1 RI reftauravif* Non lat eratftare muros * mfi optime Aarent moreš. fkccura paftoris. Inpenuria rerum re- Jigio fatifcebat. At ilieutrinquereftituitrem*Sic, RU¬ PERTE , PETRO vicem reddidifii, Dedit ilie pri« musTke fedi omen , Tureddidifti. AfflantiFavonio accine Euterpe : &dulciloquis calamos afflatibus urge, E U T E R P E. r^Hara 3\Qmpha , bella Vir go ^ ^ QuaJdroregaudeo i Qu Forti f ir e in prtehum, Hungaroque fievienti, Aufusejlopponere Signaibrifli , copidfcjue Allcmanni nominis. Ipje T)ux , hortator ipfe , Ipfe Con/ul Patri *, Ipfe Mjfta (^hriflianis , SanUus ipfe Pontifex , Z )um Crucem inter tela vihrat , Fit Sacerdos Viftima. Sicruendo, fic cadendohaud Terditur ViHoria: Hoc ftetijfe efl , hinc triumphus P^fatus interfidera : Perditdmijue hdc /orte pitani Magna reddunt proemia . 40 Jubilum Jubikum 0 Ergv> 3Vympha> gloriofa F at a tanti F rajulis , Tlaude, c ant a , gratulare > Et celebra Martyrem> Hoc decus , Ruperte FrafuU EJl Elbi & JuvaVio . Coelicusplacet triumphus > Ac yirens adorea. l/mt, hem! Theodemarus Viyit inter Ahartj/res . (jloriosa in arce Cceli Vivit inter Ceelites. Chara c a lis ISljmpha gaude , Duplic at is gaudiis . 2T»/ fecunda cauja pr odit» Dam novata gaudia. In poli rorantis axe , Emicat Ebaumantias. Fulcber arcus, pacis index » Mille piHus artibus» *5b//x ereflexione Ahilefiat c o hribu s: O ra pandit arcuata > Lucidts ajpecitbus. Quippe grandis Fraefu.1Orbis > Tarfacris Apoftolis > j Vifitare nojlra yenit Ferbeata limina , Clarus e/l Mmmus itfie , JSbotus or bi ~Pontifex t Cjlorio/us inter omnes Magni Oljmpi Calites . Fran' Ecclefk Salisburgenfk Francki qui civis orbis Guma plut quhmJečala* Sand.it at e ter yerendus > Incljtus rairacuhsj Arua tam petit f uvava » Rudeberti moenia : Virgiliique fara te&a (pr at us bojpes immignat* Set j quid bofpitemjaluto ? Nomen band {at bojpitis * Civis ejfegeftit ille % Ac amicis maximis , Queisjuyaya terragaudet > Vultmanere proximus . Fr go plaude , mifirtave > 'Tlaude TSlympba Impida: Ecce! pacis omen ingens Francko de Tra/ule f lile nattiš inter orati Incolis cjuas Hungare * parmomm fublatus aryis > Crevit inter Lilfa. Migrat adpacata Soliš Hic> Salifque Jidcra. Nonabejl a nomine Omen* Annus exit feptimuf % puehatur Imperator, Otto Regam maximus: Et furentium Hangar or m* Concidere exercitns. 7 mc furor quieyit ille Antefčeyienttum . F A . 1155* M* w ' Jabilum Jubiheum Mox pias de dere Chnjlo , Gemamica, dexteras: (hbtque pridemfic timebat , Alta fr temi Aujlria, Črede jam } fuvane, črede: HtfCJuperna lumina> JunBa trino * qute coronant Fe tuofque ftedere , Fhracias contra Fbalanges , Furcicam Fjranmdem, Tela contra bar bar or um Firma /unt juvamina . * Rupert. Martinusj Virgilius» JLJL i SiECULU M V. SAT DOT ATA. itx n iu m TVkCtTs pIo CorDe VnTonIbVs, CLarJor n.asCItVr VnIo. henrTCVs et ChVnIgVnDIs ConIVges, VIrgInes, Osares , nobILes patronI. F I'N I S. En! Vc AMorVfres sVas EXercns LaVreas park! g EM JU 5 SJECULI F. Os magna Ecclefia:, & Rcipublic*, Sančlitas rc- gentium. De Coelo funt has opes, nobis de Tua raanu RUPERTE. Divesmeum Sacculum: quia SanBum: totDivos genuit, quot Antiftites: quoc PraTules, tot gemmas & uniones. FRIDERICUS, H ARTWIC VS,clara nomina: non oblčuriora DIET- MARUŠ, BALW1NUS: dariffima GEBHARDUS & Ecclefiz Salisburgenfis. 4 j &THIEMO. Nec latis, domedicis fulfifleluminibus: acceduncextera. Jn Sandicatis centro uniuntur candi- dilllrai Vniones. Quidni Vmones HENRJCllS & CHVNIGVNDA Cadares, conjuges, Virgines? qui floridofejunxereHARTVWICO. InvisereJuvaviu, jrnfcre EKEN TRVDiS TusDomum, auxere cenfu. Gemma in annulo \VOLFGANGVS advena fuic in terra Salisburgenfis quinquenni hofpicio, Pretiofus la- pis MAZELINVS., depofito pedo , humilis monti- cola & eremicola, exobfcud fpecu illuflrior. Exur- gitetumulo hadenus laterni MART1NVS, & jungi- tur Tibi Dive , nonjam loco, fed inonumento. Edu- citurefuoloeulo ERENTRVDIS margarita, & no¬ va Concha, novi Monafterii cr/pd, reconditur. Sed pok/lugu/hs auguftius fecčre luvavium GEBHAR- DVS & THIEMO, tunfionibus, prefluris expolitila - pides. Felixifitef tempeftatesadvers£que Salisburgum, tantisgubernatoribusJ Inter fugas & exilia ftetere pro patria, pro Ecclefia, fortifEmi tutores. Cane Musa mea iherpficbore , doda cytharis imperare, RUPERTE, dehumc illu- ftre caput, velutiredivivus, extollit: & urpro Nobis vivere nemo dubita ret* noviscorufcatprodighs, Plau- defaltatrix Er ato Divis, & reflorefcenti Salisburgo. E R A T O- p Bdant phalanges hoji mm > ^ Etjchismatum pročelij (aputjuvacms e k er it: Conrade En levafti. Poji turbine s, poj nuhila > Poji exulumlatebras , Poji dir a , dura tempora > Lux clarior corufčat■* fam prodeunt Ecclejite Poječ > nitente Dultu t ISLumen gubernans omnia Vel faxaproloqmntur . 2S lune Prcejulum (Jollegia Cultunovo rejurgunt i Hymm Jonant & caniica , Laudes canunt Olpmpo: Ecclcfht Salisburgenfis . Tie tdsqu$ [anda fakt um Terra jdagis triumphat . 2Tunc evirejcunt omnia > Ver is novi ciecore, c Hyems recesjit borrida , Cjaudentnovo v ir or e. Ste , jic gravuri debuit , Subltmis ant e palma > Vrgente ramos pondere, Comdfcpte deprimente * furgat altius > Fehctufque crefcat > Vtgcrminet potentius Etlatius vir efc at. Eberharde Trajul incljte , Vir t ut e clarus alta* Stas ut cjprejjus nobihs EreUa , (iirjutn: Jpjas coranas dejpicis > Sceptrum premis Tiara: EZec terror , /nf Trinctpum T ojjunt loco rnovere , Tednih eJiirgis Virgili, Et deferisfepulebrum: Quaterna jam poji facula Tefurgis e latebris , Caputquejlelhs amulum Extollis e tčnebris. Hinc fulguras miraculis» Lite is mbrasJagittas, Queis icisjnftar fulminih Ccelo ruentis > bojles . 4 $ lubilum Iubiteuna ! T$prasabalto pramiis , Etprot egi s colentes : Ho s r e ere as Eu gratii s , Quos rejpicispetentes . Extolle vocent patrid , InpatriaEarentem * 2?0/£r vertičent> Et yerna carpeferta : Lat ar e , ptaude £*/// > « 7 \Qecjubildre cejja : Zrf 'canticts cs> laudibus Sidušferenum C C * * Si;CULUM VII. S aC RAS D ANS CORONAS. I^CIE JU M EXVrglT sVa Maieftate eXCeLsIor* P i is, pro Deo sVo, & eCCLesfa elVs DII & pH IVngVntVr* q E NIV S SEECVLI VIL Oronatam e Coelo Ecclefiam Tuam , Dive PROTOPR/ESULi Corona ambiunt. Quid mirum ? Ipfa quidem non ambit > fuis decora co- Ponis; decebattamen & regiacapita verdcem fubdere. 4 non tam ut ornarent, quam ornarentur. Meo hsec ge- fta Peculo: quo ad Coronas & Aqmlas evolavit Au/lria* Et veroSalisburgenfisTiara novis coronatur Mitris,fedi- bus quatuor Epifcopalibus : quibus ceu Regina pras- eft. Hinc lacras, quas fub poteftate habet, diftribuitCo¬ ronas, Sicin Corona Prafulum, ut primas, fulget Ar- chipraelul: inejus Corona utgemm£> fulgentvirtutes. Ipfe Ecclcfik SalisbutgcnGs. [pfe Chriftianas MilitLx aflecla, Pacis incer Orbis Capi- ta fcdet Interpres. Tu quoque Vetrenfu Domus, Rd- PER TO c ha ra , Coronam novam accipis, mitram Poncificis. Sed ne plura. Finiencemeo fzcuio, veftras Divi,RUPERTE & VIRGILI,laudesloquiturpueJ/a muta, veltro fciJicec beneficio vocem debens. Confi- gna haec memoria: Poljbjmnta Isetogeftu & guftu. polyhymnia. H Ucfaftos miti, quos Curia Ccelitum Scribit , perpetad quos epbemeride Figit, qaos tahulis ipja adamautinvs Serjat jacula in omnia. Sedeš Sančla Šali s, jam Superi tibi Pridem tradiderant Pallia c um mitris, Sacratumque pedum , quo regis incolai Felix , & t rabiš accolas, Fafces legiferos porrigis andique, Et terree dltio magna patu tibi . Circumfers oculos ? dicere quiveris: Totum, quod video, meum efl. Sed quod delečlat dicere , maius ejl , , Nem regnis cupio detrahere inclytisi Sit fceptris nitidisJalvus honorjuus , , Perjletque Integra gloria. Ta regnas etiam, fceptrdque fers mam, Jc aureo rntilas Juh diademate, Te tmltus vertex regi as ambiit , Sedeš alta Juvavite . j Tu faerata mam fers diademata , Divinofqae potens ipfa creas Duces , Sacrorum in medid prima Coronide , Rečlrix inclyta Pr eeJulam. Cceli caulajubet ? Concilium vocas: In cenjum veniunt Confiliarij , 0 mnes Pontifices , quos fovet injintt lellus Boka Jabditos. Ergo Chriftiadum dum folio fedes , Makjlate Tua pulehrius emicas * G Me 50 Jubilum Jubikum Nec cediš veteri , federat Qupe jjcečlanda Quiritmm. Qmd mirum ? Superum confiliis viges, Rupertufque Juo 2e Šale condiit ; Conjus melior dat Sapientiam, Qua rečle regis omnia. Nec Patri Jat is eft Confdiarium, Confumcjue ejje dihi ? * jit Medičus quoque: Vocem cum recipit mata puellula , Laudes elocpnitur Uuas. Jude Sanclis cinBa Coroms , Latare novi* auBa Piaris y Uecorata parens y Vir go Iuvava . Zreče coronas libijubfternunt J^egia capita> & culmina magna, J) a s JJomano pacem Imperio, Qaudentque mam Cafarea rfm Sceptra , corona . M trn venimt imperia faeri Quos oBo tenes d it ione ‘Duces. Quatuor prabent faera Pontifices 0bjequia mitra propiora tua . *Iu quoquefancid>Y i ctrc > corond (Om R uperti primafutfti Cura ParentisJ redimitus ades, Vertice Jplendens mitra refulget , Crux Pontificis peBus obumbrat> < Digit'ofque micans annulus ornat: Et bene populo dextra precatur. S\Q)Da Ppmana ha c nmnera Sediš > Qua pr o meritis conferreJolet, P er ge Juitavum, crejcereperge , P er ge coronas auxijje c luas m Perge labores pro jede Petri, CH%l$Tlqs T>omo ferre fideles, Ccetusfaeros colligere Z ) BO* In EccIefiasSalisburgen/is. In Tontificum Clertque Tni StareJenatu > pr odej]c gregi. P er ge > hacfcmiia ducit ad ajhra % T>abit at er trn Cura corotm. S jE CUL U Al Vlil. CoLLeCta PRO De°« INI 71 UM. rVpertI et VIrgILII LTpfrna r Ttc In LVCcM proferVntVr, MILItla $aC ra Vno šibi IVnglt pl a pcCtora neXV. F 1 N I S. NeC CeLsa seMperVno flXa sVnt& ConsIstVnc statV. sa- GEKIVS SjECVLI Vlil. HH^Ura Aqmla Auftrk Lesnem Salisburgicumami- cis aliscomplečlitur, fyncerus autLeonis auc Aquila: pullus RUDOLPHUS RUPERTI Jedem condecorat. Is Sapientia Aqmlam; Leoncm for- titudinc exprd]jr. Agumur pro Ecc/e/k cura & Beilo Sacro /aera Concilia. Dum PraTuJes /edenr,e rumu!o, a- gente Rudolphojnt g\t VI%CjILlUS\ fplendidiori tumu- lo honorandus. Nec minus lucern cum (epulehri fociis MARTINO > VINCENTIO > HERMETE> CHRYSANTO & DARIA afpexifti RVPER- TE,ut nova nosluce perfunderes. Magnurn a Vobi$> Divi Tutelares, folatium. Sic Vos xvo ifto alternan- tesfortisvicescorrexiftis: & qua!em nune pro Imperii ialutefabricavit C arc> ^ uS Fullam auream , vos meliorem, patrocinii VejlrilESSE%AM dediftis Salisburgo.- Pange metrum Melpomene , & quxtriftia canere loies, junge folatia* G 2 MEL- lubilum Iubilzum MELPOMENE. exceljd pot e tl din manere ^ Sors inflore [uo: necefle Derti > £juidquidtemporibus rotatur orbis . Lex ha C fidenbus not at ur ipfis : Mane exortd , caduntin occidente : Ex hocjed redeunt renata mane. Quam Irtta eflfacies It uo Imas>o > O Ruperte P ar ens,in hujus or tu Srteh, quod PatreJurgit /VzRudolpho: Qttogrander Aquik pio Leones> (jem Salsburga , tuos amoreflringunt. Allucet tibijanllitas RudoJphi: In ccetnm coeunt Jacri Senat us, tfluos Ecdefla Mater alma p oje it , Jut ob mihtiam crucesferentem , Šjurtfacrofuerat dicanda bello: Aut utfetbona difciplina currt , pormenturque,E>EO jubente, moreš . Verum > quod doleas,Jacrata cura, Itam fanllus quoquepaciferque Ccetus In trijles abiit repente turh as ; (Pax qurtfita graDes dedit procellas, Ipuam Vix reflituit dirtta Pggni. Pax e ji: o diuturna ,w6wdiurna/ At furguntprope bella > bel la nunquam. Eellona horrida concutit flagella » Motors prrtha concitat cruenta : Concurrunt acies > caditque mutta Čampo JSLobilitas luvadenjis : Clarojanguine ter ra purpurajcit* Sed ne deflcias fuvava JJirtus : Eccldix Salisburgcnfis. S3 Tronamflant adopem ajlraCcditeJq, De tena caput erigunt D at r oni. Trimus Virgilius Jepulcra hncjuit > Rupcrtus quo(]ue pignor umfacrorum > Vno qti£ loculo locata , gr ato JJpcUii beat) atcjue dejupernis lllujlrat radii s pios clientcs . O Salsburgia terra > fi (juieta "Poje.is faculat )i di e s beat o s , Putclariumopem band vocare cejja . En! jam prodigiis novis (Orujcant > Iny>itant bonitate vota nojlra . Gaude: /or s mehortibi par at ur. , Sf CULUM IX. a Lte CoLLoCata penJ)et aB A ETO« I K t T JU M. Poft nVbILa pbxbVs- *]t Ynk> In ConCILIIs* RoMa faVet saLlsbVrgo* F 1 IS. tVrpVri RoMana Inslgnls ArChlprzsVL fanCco VItaLl pVbLICos honoresparat. gEMIVS SEECVL1 IX. S ||Ontibus cinčtajuvavia Tua,ip(a Monszfti >vel II potiusCivita sjuprumontepojita. Elucete/edib^ aliis $ & pralucet,confpicua Romaš, confpečta furamis Orbis Ca pitibus. Equidem vetus eft * attayen* tisejje obimia . Humanumeft,humana pati: at Divina fes, abaltoprot egi Tu pro ea vigilafti > RVPERTE, Quod felix faultumque: tandem Con(hntixpaxalma * G 3 dato S4 Jubilutn Jubilzum datouno capite MARTINO Papaj redditur Ecclefi« Catholira: quse dum tria habuit,pene nuJIum habuit. AbiJJo Romano Capite Salisburgenfis Ecclefiae Capiti membrum redditur, quod fe fubtraxerat. Capiti quo- que noftro novus imponitur Pileus ; purpureusGaie- rus, pluribus pofthacferendus. Nec otiofus fuit Pur. purati huius Patris magiftratus. Inter primascuras cu- rafuit,qu2eriRomxde Sanditate VlTALIS. Inquiri- tur,reperitur, probatur. Prodit in lucern & honores publicos Lilij candor,etfi t adhuc tumulo tečlus fuo, Narrarerum feriem&accin c Clio mea. CLIO; /jr? Termtati con/ecro, quidquidfero, 1 J— iRefer'oque Clio : tem po mm totajeries Orbifquegejia, vocibus patent meh : DanturqueJera pofleroruru memorht. Jammulta cecini : quidquid lfacidum domus y N/ /taca quidquid y quidquid AJJjria dedit , Argolicdve gens , Cecropjdque, aut krotim genttr . Aufonia quidquid ter ra , quidquid Iberia , ForhJque terra deutonum , quod Celtica Ora tulerunt , atque Majjagetha truces y Eoa quidquid , quidquid Hejperia y calens Quodfudit Aujier , & rigtns Septentrio , /J omnenojlerfudit in lucern labor. Delečlatat nune canerepracelfa decus * derra JuvavienJis , & Jedem Šali s. Oconditam adjublime y conditam bene! Ser var e nolo temporum hic lege s Jat as , Hiftoria queis mortalium nitifolet. ls!amque altioraprofero y & digna Superis , Evečla longe temporum fupra vices. TJ on illi origo/orte terrigenum data, E Cceliium prognatagtnteJloruit. Qmd ? jloruit ?floremquejervat , &Jorct ?nagis , Quo matus illamprovehit tempus (enem. 'Nonjlernit Mam ventus , aut urens jata (Soquit pruina f grando necflor c s rnetens , Non Ecclefk Salisburgenfis. Nonduraglacies , autminax ter ris byems. Procella quavis ineubet motu gravi: Sipremitur , altius erigit , tollit caput. Subtrabere dum Je nititur magnurn tux D ec us Corona , Corporis membrumJacri, Obfiftit ipja Preejulis fummi manus \ Jubctque reddijura , qua longis dedit Pridem antejaclis Pontifex Magnus Leo. Hinc major alt o , quem tenet ,julgetloco. Orbis Htriusque capita , fummi Principes y Oui ab urhe magnd Romuli nomen ferunt, $cept/oque ter ram cb° a/ir a moder anturjuo , Ti bi , Juvave , vertices fleČlunt Jacros , Adduntcpie honores Tuosjlores colunt. En cana candent Lilia/ in floremnovum JEtas vetufla furgit : in lucern redit, Quodvita femper fuerat. O lpleniš date Candida canifiris lilia l en J V italis eft. Hos ijle mn Ji uniči t ant um brevis Heeres diet, veris , annive unius : E/lJeeculorum jam novem, quid? nonnovem: Sed plus decem , plusmille , quin & amplius JEternitatis : & novumJemper decus. Sed puhlico Romana redditpurpura. O Roma Divum mater , illujlres rofas , Florljque quajam ccektes mundo faeras: fuo probamus munere hocfemper virens Ccele/lisorbisLilium, ut vireatmagis, In memoridmortalium, quam labilis Objčurat atasjape. Nune Jemper Tuo Manetprobatum candidato calculo. O Roma Mater Pur pura, magnus nitet Quali Senat us , qui throno ajfidensTuo Conjunčlus Orbem Legibus Tuis regit. Quam gloriosd dexterdJlringispiam Sedem Juvavii , pur pur d tudtegens ? Burcardus ifle Pr oj ul incljtusjuit , Primo hic decorum Roma cui munus dedit. Nil miror : ispro Lilio noflro tulit Pios labores , purpuramque inde retulit. $6 Jubilum Jubikum Moliminafacra denique & codumfm Auxit car onacjua/ibi charos tegit. Pu vive, perge Civitasfapidi Salis: (Sondi r e perge fubditos , novacondere Pietatis argumenta, cmeisjkperisplaces. Rupertus alto te vigiljolio regit : Vitalis aque glorice vivit Ptice, S^CULUM X. Manet, 13 X.it: tu M. neC VentVs.neC fVLMIna noCere possVnt , Vsi ConstantIa gVbernat. F 1 JSL IS. feLIX eXorDIVM hongrIs et regnI pI^e stJrpJs* k* gEFZlUS SjECULI X. ■ Aneredico, Tuo RUPERTE munere, Tu- am Ecclefiam & Domum. An hoc aliquid? Quxcunque funt,durant & manent. Sed quam- diu $ Doneč funt. Abfichzcvocula. Jua Sedeš manet. Manet & manet /emper. Et manet> non modo inter blandientes Zephyros, led inter Aquilones, inter tur- bines, &tempeftates, inter fludus, flumina, fulmina, Multa tulit adverla mea aetas. Sufcitantur beila 5 mo- venturfeditiones: manet Saiisburgenfis Ecclefia. Exo- riuntur tumultus, mifcentur dotnefticse rebelliones : falva manet . Saevit Tyrannis Turcica , feralis hoftis in- cumbit Germank: ftat tamen 3c manet illa inconcufc k Exurgicexorri tenebris, peftilentior Erynni hae- refis, tacito conatu irrepere, imo evertere tentat fun- datam Ecclefk Salisburgenfo dačam ReIigioneantiqua fedem: led ftetic ifta, reftitit, &turpemonftrumcum perfidis }udxisditione totaex- pulit. Accxpulfae hxrefisgloriafequenti krvata fecu- Jo. Primas admovčre manus Trafales Kuenburgict. Nempe MICHAEL, Kiienburgise Domu sdrchange- /#r, ac GEORGI US Eccldiae Tutor & Adjutor, hancstatemclauscre, novxqueintulereaufpicia. Ac- cine Heroibus heroica Calhope. CALLIOPE. A Rma , Vtr'oJque cano , quosfab Mavorte crttmti ln bella exercet Virtus generojapotentes; Jut Java inter bella tenei pax alma oguktos, Pbabe Jave , & mibidic: quaJlirps,quaNumina tatltot Heročs dederint , quo fmt JubJulere nati d Quddqtutro? Ruperte, Tuo degtrminenati Non ali o nojlram ingrefjtjub lumine Sedem > lulgent , aufpknjcjue tenentjelicibus Vrbem„ Fu Redor Friderice d Ca fare Maxmiliano Expečlata Jaerofarni s Regali afceptro , Magno cum plaufu: Jed tu quoque Sigismunde, In pletlo Pr ocerum centu deeus Imperiale Jccipis , atqueMitra RegaliaPrincipis addis . At mors te rapitns , jpes magnat invida rupit h Inde Leonardus fajces ) ac fceptrafacrata Principi s ajjumen s j mažorumin Sedelocatur. Hic Roma placuit , violatdqueJura refarftt . Mox dimnefud gentem dijcedere jujjit Fallacem Ifacidmn , quifraude& erimine multo Polluerantterras : migratomnis perfida turba: "Nec vifas poftbdc nobisJudaus Apella t Verumquid video ? anne domi quoque feminapravi Confiliifurgunt , mifcetque rebellio curas ? Principih objla : firaejl medicina malorum , Qua tar de confečla: moraš prudentia nejcit 1 Pr avenije bornim. Rede: molimina Princeps Prava interciditgladio , epua rujlica texit Progenies : čuta cbara dabantfed nomina, Cives , htercepta epulis , peremtfine fanguine vana. Bullavelut mediis der opnam inRaverat undis , Dum modkttm luftt Jaliitaue tumoreJuperbo % H jubilum Jubikum Pulfa levi fiatu , liquidas vanejcit in auras l Invenlos abiere levesfic illa repente Confilia , alta quies rediens imbeliia /opit. JamqueSalisburgum redeunt, quce ‘Turcica bella * Mavortijfiue Jur or ? rabit s aut dira potentum Abfiulerant > arces } vidque &pradia & ur bes > Terrarum lata ditiones are redempta i Junguntur plures : antiqua potentia crefcit * Conjurgunt ades , (b* tečla minantia ccelo : lila Leonardi tolluntjuper athera nomen. Auro Ruperti fiulgent altariamuito, Qmjque a/ios Divum coluit Domus Incljta Divi% Ara ditantur Jiant fulvo iempla metallo. Et meritis hoc addo tuis } qudd jančla Petrenfis Jura Domus, intačla tuo Junt liber a dom. Purpura Matthasum decorat, mentisquephronefts % Ornant Gaj ar e aJublimid munera fedis i Multaquepromagno legatio Cajaregefia. Bellagerebantur , cumpacis nuncius ille Noh paučos propacando tulit orbe labores. Sed Marspravaluit: mucrojam Thracius illic i Rufilicus bic javit jur or\ harejis atrox > Pefiifierum late dijpergens vir m: & inde Arma domi glifeunt perjura. Ergo ipfm in arma Vertitur Antijles: jictrijiiafiata volebant. Adverjamprimum frontem Bellona fierebat : Vifia faveremalaJors crebroperjida Cauja. Sed meh or rerumfacies fuccejjit: & ipfa t Tecum claudo metrum : Jeclo maiora fiuturo Profipkio , aterna cernens exordiapacis lncljta , quaflabit nullis obnoxia bellis. SahAurgamtnl Michael confčendit Signifier arcem E cclcfiz Salisburgcnfis. sp Qualis in albenti procedit Lucifer or tu , S idcreasquejubclLuna valediccrc turbas. Hic fe&os umre Globos, * portdjque ferarum * jj' lncipkt Jani pacis conflringtrc Vindiš. Kucnburg . Natusjlirpepid , quamgens Kiicnburga profudit, Virtutm & MajašJolio monjlrabit apr ko. Cčdo: bos hetoes ipjus cantabit Apollo. S/ECULUM XI. Magna paLLas beat. / / T' 1 UM. VIrtVs atqVe erVDItlo triVMphls potlor, teLIs potentlor. F I1SL I S. saplentla fbLa DoMlnatrIXj & VICtrIX sortls. Verltas, IVstltla, & paX fe In tcrrls Mels DeofCVLatae. ' gEJSLIUS S ASCU L I XI. r Amgloria &Lux tua, Sol RUPERTE , at- tingit Augem\ Eccldia honorisApicem. A Ml- CHAELeccepit; in MAXIMlLIANO fixa manet magnitudo. Quidampliiisquzras?NobiJicas al¬ ta przit, jungitur Virtus, Dodrina fociatur, honor inneditur. Grande commercium. Hoc intulifti tuo exemplo Troto-TrafuL Res magna nobilitas: fe fola parva, Magnaetiam fefola Virtus, atfiutramque do- ctrinac conjunxeris, dignitasenafčitur maxima, & Di- vinum Decus. Omnes aetatis Prafules, pruden- tia, pietate, dodrina claruere: dodos & pios am2- nint,coluerunt, nempedodi pii'que : hinc in tantum culmenfecumEcclefiaevexerunt. Afpice GEORGI- UM,WOLFGANGUM THEODORICUM, H 2 MAR. 6o JubilumJubilzum MARCUM SITTICllM, PARIDEM > GVIDO- BALDVM: MAX1M1LIANVM denique GAN- DOLPH VM :in quo omnes . Hem! V irtutis apex.Per tan« tos Principes pro/čripta eft ignorantia, depuHa haerefis, da potentia, ampliaraopes, ereda Palladis &Sapien- t\x fedes, vircucis &dodrin£ Seminaria, (plendida pa- lacia> Vrbismunimenra, auguftiorDE I & RVPER- TJ Domus: Jongelategue dilatata pietas, lancita Re- ligio, luftitia coronata, Pax, etiaminter bella, fervata, ftabilita, An non aureum hocmeum dicam Sacculum? Ita dicam: 6t Saculorum Annorumque dicam Annulum , dicam Annulorum Annoriimque gemmam, lam T uum eft:, Apollo , gratulari Audori RVPERTO, congratulari Pailadi, & Palladis Maecenatibus. APOLLO* jam Itetiscytharam (bnantem Increpopleclris , digitisquepuljo : Conjona plaufum dat e voce nerm: Eiafenate. Pallas hm grejjumferat , aureamque Evibret dextne radiantis ha/lam, Peničem iUuJlri > 'VigiU volucre , (jasjide teŠa. Cedeferalisnigra nat a no&is » Tartanpcles, Erebi colona H^erejts , te, teperimet verenda AEgide Pallas . ISLon tuum 'virus capiet fuvavum* EoBapeJlem Pglligio repellet > Et tuum franget medicante dextra *Dulce venenunu Dhe, qui magno rejtdes Olympo Lucidum, o Ruperte, decus, Paremqj ^C°- Ecckfiz Salisburgenfis . 6i TVLojler , huc facros oculos ,pioJqui T)irige Dultus, Veritas tecum comitettir illa, (*ca qua quondam rutilanteflamma Oris, ac Perki , dederas Didere TeBora Cbri/lum. Tu bonus doda geni tor Minerv*, 2don Jat*fBofosns e cerebro, Sed dat* at er ni genito tonantis 9 Celite Ver bo, Jurei reddts ^Tuajacla moriš > Tulchra doBrin* fapienti*que Jungitur Virtus , roje'oque čopu - lantur honore, Jurea * tat is Michaele primunt Sub dtice ejfulfit redivims ardor: Suavitas illum ,pietdfque Mufu TSLexa coronant „ Jureis cunBos trabit hic catenii > Jureis ciyes regit hic habenis . Herculcm credas , cui tudedijli , Cjallia* nomen. Hic amor gentis, patri*que clarus Tut or, ipfe ejl de lici* potentum: Charusejl char* patri* Tarens, Dives egenis . c Proximis lucet radii s Iacobus, Incljtis fulcit merit is Juvayum> Concit in magnam Sjmodum facrat* Luminafedis, lnde cognatus Michaele dignus, Svrgis in rtoftrm fohum Georgi* H 3 Y & 6l JubiJum Jubikuin Et breves quanquam nimium , decore 'Tendis babenas . lila yiyax in Michaele virtus , Omnis in E e ceu rediviva vixit. Alter, ac Idem celehraris:ajlheu] Tam cit o vixit! HincpotensW olfgangeTheoderice, J c er excelJo ingenii vir or e, ISLec minus vfao eloquii decore > Scandis honorem . Hterejim tota ditione pellis , Civium diElus E at er ac egentum > Fulgidam c ondi sgenerojus aulam, Trincipt dignam . Altior Marcus fuit ArchiteBus , AEdibus magnis fuperaTit , autlor Incljtse moliš , Tibi quee dicata Stat Proto-Praeful. Ule Mufarum pater atquefant or , Tronus accfaitfua teUafubter : TalladiJedempofmtfacram > & fun- daminajecit. Tlus Parišfectt: Jaciem Lyc#i Intulit plenam: Sapientidmque funxit £5* magnaThemide,atq; cunHas Talladis artes. 0 Pariš magme F at er ib Minervte , Quas tihi gr at e s Dir ide s Cameeme y Gratias quantas tihi y quos honores T)ebet Apollo ? Te bona: Aluja* dominans Thronefis > Aiotnium Tritonia fida tutrix > Pax Ecckfiz Salisburgen/k Pax pid > & 'Pači Pietasamicd Laudibus ornant. Alta Guidbaldi referdmnegejla ? Merit is immen/č facra cogitata ? Ingenii motem > elocjmi decorem Linguajlupefcit . Prafldet longtf Proč er um Dirftrf, C a far is Legat us obituices: & Ihracias contra , Imperii , cobortes > Agminacogit . rapis pleBrum ? phcidoque Koceni Attrahts nexu > c«/ mille doBa Cjratite vernant Cbaritefquefronte > Maxmiliane. J/ canam dotes > ijutbus ipje flor e s , queis jungis memoranda Patru Cjejla, virtutes > dec or a atque magna PeBore in mo t Vna non no(lr motifiras , loquuntur Mira: qufocnfque Tlids* Parbiton tangunt , acuuntque vocem> Maxime Praeful. Exitum pecli undecimi coronas: Suh tua pridem bene coepta ftirpe > tandem revoluta regno> Tempora gaudes . / / :> . k«/- 64 Jubilum Juhihum ^(uUus Odober facra tam Jer ena* Saculum nullum viridis fuvavil 'lale conJpexit celebrarefejlum , Ft modo yidit. j Vrodeunt Divi Proceres Olympi, Prodeunt auro nitidi fuperbo , P rodit Pneful yenerandus ere , Fronteferenus . Ad noyam lucern radiojus exit , Aureis Jitan rut Hans capillts * Et die totd placidus > ferenum Pidet Apollo . 'Pjferit Phtebus , meltore ridet Or e Rupertus, radian tab alt o : pidet in terris Apollo magnus Maxmilianus. F\f oflra fic finem tenuere Je c la , Optime totum Pictas coronat . Et prior a pofleriora laudant Maxmilianum. h tihi y cani Genitor JuDavii , Stecla de cujus pietate currunt , Quos habet , totos tibi debet , atque iReddit honores. SjE- S JE C U L U M XII. PER S^CLa ET TEMPORA L.ONGA PERENNET. i*cn 1U M. eXVLta! VIrtVs , &DoCtrInA TRIVMphANT. qEK!VS SjECVLI XII. Anum novi Sascuiitibififto, Maxime& Optimč RVPERTE. QuiaTeexiit*ad Te gratusre- deat. Non fa&a loquor, fed concipio vota. Devota duco J\(omini tuo Omina. Aufpicia fub Prin¬ cipe 7« riuliis daudendum ^finibus, Dive R U P E R R T E. Fa ve & nunquam favere define Salisburgo. Qu\initiumdcd\$h, nc Finem admittas: doneč rerum omniurn, qu£fubfunttempo- rum & Saeculorum revolutioni, fit Finis\ dc abjorbeat cunBa , in qua secernum vivis, qux omnia ftringic in VNO, beata .eternItas HI- HISTORIAi SALISBURGENSIS De Natalibus, Vita, Monachatu, A po- ftolatu, Adventu S* RUPERTI, fundatione Sediš PERTH Parentes-, natalestf educatio illiur. PeregrU natio S. PllPEPfl 1 cim Trudberto & Erentrude ger- manis . Vita S . Trudperti: & an S. PTUP ERP I fra¬ ter fucrit ? S t Rfi) P E RP E) S fit Epifcopus an Arcbie* pfeopus ? IFormati*: ubi de eddcm/ede Pangionenjiplurd\ Eijcitur IVormatia injuriose\ Vocatur m Pav ar tam d T)u- ceTbeodone, Boiorumongo , & Boiarue Eiorictjue pr in* cifatus &fiat us defcribitur. Cortvertit & bapti^at RZJ* '1'ERTllS Pucem um farnilia, &proceribusmn/tis. Eifapulos babetpracipuos Gifilarium P S Chunialdunh Eiros fintos. Corrvertit victnam BaDariam adfidenn condit JVfo^ nfmum JVeltenburgenfe > confecrat Peterem Capcllam Ra- tispon* in bonorem M. Matric V ir ginu & aliam Capcllam Oetingtj nune miracuhs ccleberrimam. Prcedicat in No* I & Monaftcrii Salisburgenfis, & Morte Divi Protoparentis. SYNOPSiS Libri i. 11 68 Hiftoria Salisburgenlis. rico inferiori, čf' Pannonia . Laureacum vifitat: ubi el e (li¬ ta A Martjrio JI Maximiliani . /'m/' Laur e ac o m IFaL lerjee, ibique adificat Ecclefiam. Inde in locum fuvavia 'Det er is : de cujus or tginc fiatu > interituibiplura. Martyri- num Č5T Eremitorium SS. Maximi tA Sociorum defcribk tur. In locojuvavia deftruBa RUPERTDS cedificat Ecclejiam cum Monafterio in honorem Prmcipis Apoftolo - ,* figitqueJedem ibi Pontificiam. Inflituit regularem Vi¬ tam fub Regula J! PenediBi : ubi ojlenditur ipfim quoque Monachum A Abbatem loči JuiJfie. AEdificat Ecclefiam S. Amandijupra corpora Maximi A Sociorum > A dedicat eorumEremitorium . Reliquias S.Amandi Epifcopt IJ.JVor - matienfs collocat in Ecclejia S. Petri: A ibi , quisA quan- do fuerit ijle J 1 . Amandus , trans lat ione Rehquiarum eius. Accrefcit nova civitas, d Saks inventurne Sahsbur - genfis di tl a. Crefcit A augetur fub ordinatione , A regi mi¬ ne jRUPE jR,TI> acliberalitate Ducum Havana,alio- rumque piorum non jolum rehgione A p letat e, Jed A bonis temporalibus Ecclejia Sahsbur genfis. Extrmt Ecclefiam A Monafierium S. Maximiliani in Pongau. Adoritur Theodo III . AJuccedit TheodebertusT)ux . S.RTJ PERc TU S regrejjus inpatr iamplures difcipulos fiecum adducit E) convertit populos vidno s in Alpibus . J! Ere n trudišJoror > eadem profeBtone adduBa , praficitur recensJlruBo Par- thenoni Tfunbergenfi. Vita A fanBitas S. Erentrudis com - pendio expofita. Hiftoria huius SS. firginum Monaflerii brcviter traditur\ Mor s beatisfima S. T ll P ERjTf m feflo ipfius Dominka ReJurreBionis. Eius celebris JepuL tura. Miracula in vita A poji mortem, ac fiecuta Canonu vi- VITA S. RUPERTI A D. A M A N D O AbBATE S. PETRI Fcl. tnem. An. i665.ex MSS. Monafterii, &aliis Audoribus confcripta &col- lečla. S\Qftalettor , Z). AmandumfeLmem . coepijjefcribc* re Disauifiimes in Hijloria S. Ruperti an. cit . cuifere totam mftoriam Sahsburgenfem inferere parabat . Sed praclarum Opuščam coeptum , ajjidui morbi , fub~ Jecuta mor s pršema tura interrupere. Reliquit tamen trnka egregia not at a > qtue nojlro operiplurimum in - jervierunt . RUPERTU S deRegiaFran- corum & Scotorum ftirpe progenitus, poft- _ #quam adole/centiam optimis tam litterarum quam virtutum (ludiis& difciplinis imbuilTct, divina ptovidentia in Clericorum numero coopcatus, cumo- ptimo virse exemplo clericali dignitate fungeretur, in Epifcopum Wormatienfem afliimptus eft, in numero Epiičoporum illius Ecclefk odavus, moderanteChil- deberto luniore RegeMetenfe Regnum. Quoinmu- ticrcdivinoplenus(piritu, ciim fe optimamgregi fbr* mara vivcndi exhibuiflet, omnique virtutum laude flo* ruiflet, humani generis, & pratcipue Sandorum viro- rumhoftis diabolus,virumDei aggreflus, per varios ini- qus fortunae cafus jadatum,a pietate deterrere cona tus 1 3 eft. 70 VITA eft. Etenim Childebeno Rege adhuc puero Metenfi Regno illato, Beringerium tyrannum(qucmalii Joči Comitem fui/Ie aiunt} excitavit> paganorum exercitu cindum, qui vaftato Franck Regno Ecclefias incen- derunc» Redores vero earundem diris fuppliciis affe- dos crudeliter perfecuti funt, Et prarcipueinS. Virum RVPERTVM Epifcopum, furore percitus tyrannus converfus, comprehenfum, Sc virgiseadum, m.ulnsque injuriisprofide Chriftiaffedum, epropria demum Je¬ de ejedum, inexiliumabirecompulit. Exulergd RV- PERTVS, mimnas majoris caulam pietatisefle ratus, Romaadnaviculam S. Petri veluti naufragusabiit,Iimi- na SS. Apoftolorumdevotiffime invifurus, PeJagioH. Pontifice Maximo ; a quo benigne fuJceptus , paulo poftinGermaniamregredijubetur, coliapiam inpluri- bus locis CathoJicam fidem reftauraturus. Neque diu lub modio lucerna fidei latere potuic. Adaures enim Theodonis III. Ducis Sc Regis Bavarias farna (anditatis Sc miraculorum ejus perlata, magno defiderio fuscipiendas fidei catholieae Dux incendeba- tur, Quare miflis Legatis virum Dei conquifitum ad fuas ditiones convertendas vocari mandat. Quo Apo- ftolico munere alaeriter fufcepto } Ratisponas ab ipfo Duce Theodonecummagnapompa vir Dei excipit ur. Paulo polt Ducem cum Auiicis Sc populodn fide inftru- dum, indidisad gratix preparano ne m jejuniis Sc o- rationibus, lacrofonte abluit,& in Ecclefi^ Catholiae gremiutn intromifit. Inde RU PERTUS>Duce ac popu- loin fide confirmatis, obtentaab eodem Duce Jicentia, Danubio devedus per Bavariam in inferiorem ufque Pannoniam, reliquas quoque gentes in Ovile Chrifti redudurus,ubiqueEvangeliumannuntiavit, Sc innu- meros homines ad Chrifti fidem perduxit: fideles autem perpaucos, qui refidui adhuc in Norico erant,in-fide confirmavit, aut in fpeluncis latitantes, ut fortiter pro fide Chrifti morerentur, blande cohor tatus eft. I nde per i S. RVPERTI 71 perterram regrellus, Laureaci multosfilios inChrifto JEfuperEvangeliumgenuit. Tandem & in viciniam iu- vavenfem pervenit, ad Jocum prope Walier/ee, quem hodieSeckirchen vocitantaccote,ubiex Theodonisii- centiaS.aedem in honorem Principis ApoftolorumS. Petri extruxit, quametiam piillimus Dux donationi- bus dotavic. Sed non diu hic commoratus, ad Salfam fluvium, quem Iuvavum olim nominabant incote, per- venit, ubiantiqua Romanorum CoIonia,luvaviumdi- da,interrudera(ua collapfo, atqueab Hunnis & He- ruliseverfa jacebat« Eccumlocusdefertusellet, /ylvis &dumisfuccre(čentibus velut defolatus, ubi etiam e tnonte S. Maximuscum fociis ab Hunnis dejedus, at- que Martyrio fuerat coronatus, locum arbitratus Re- ]igiofeinftitutioni,tanquam /oJitarium/ore commodio- rem, aliam itdem in honorem S. Petriextruxir,acMo- nalterium inftituit, fub regulaS. Benedidi,quodmuni- ficentia Theodonis liberaliter dotavit, atque ita (edem Epifcopaieme WaIIer(eeinhunc locum tranftulit, ubi hodie Salisburgum, in Norico celeberrima Civitas & Archiepifcopalis cathedra conftituta eft. Obtento aTheodone loco in ter ra I uvavii antiqui>& itafundato Epifcopatu circaA.Dom.582.circu)acentes populos ad fidem convocabat > tum perleipfum, tum e- milljs fuis DifcipuJis, cjuoru laborc totumNoricum tan¬ dem ChriftianamReligionem fufccpit, mukaš Eccle- fiasac Monafteria excitavit, inter qu;e Monafterium S.Petri, Weltenburgium, S.Maximiliani in Pongeu, k Nunbergenfe , fub Regula S, Benedidi inftituit. Beatilfimae Virginis Cultor eximius extitit, cui totam Bavariamdicavit, & illam multis miraculis illuftrem CapellamOetinganam e Deorum fano D e i Genitrici confecravit 5 Ratispons etiam vcterem Capellam B. Virginis prope Theodonis Aulamextruxit, Salisbur- giaediculam S. Amando , in Wormatienfi Epifcopa¬ tu ll.Epifcopo,anteceflbri fuo> cujuscorpus \Vorma- tia jz VITA tiaSalisburgum transtulerat, atque S.Margarethae V. & Mart. zdifica vit, &con/ecravir. Tandem uc plures focios Jaboris in vineam Domini mittere poflet, abiitin {uampatriam* atque 12. Difcipuios veluti Cultores no- vatvineše futuros, cumfua fbrore Erentrude fecumSa- lisburgum adduxit» quam in Nunbergenfi Afčeterio a feinhonorem B. V. excitato Virginum Congregatio- ni Abbatiflam praepofuit. Salisburgenfem urbem miferc collapfam auXilioDucum Bavarias Theodonis < 3 c Theo- debertifiliiejus>aliorumque piorumde ruina fua mul- tum reftauravit, falinasin viciniadeperditasreparavit; follieitufquePaftor non femel, fed faepius, per femecipfu totum circuitum Provinci# vifitavit, adfidem conver- (bsconfirmavit, &ad perfeverantiam pa terne cohor- tacus eft. His aliilque Jaboribus exhauftus> cum fedem Salisburgenfem 4i ; anni$in amni fanditate rexiflet, in fumma fenedute, cumadhuc viciniam vifitaflet, febri correptus, pr#(cius dieimortisfu#inftantis, ad urbem Iuvavenfem rediicin quadragefima,atque Difcipulisfu- is die obitus denuntiato , tandem Sc fepulchrum fibi condidit, e (axo excifum (quod hodieque ad S. Petrum videripoteft) & cum in ipfo Refurredionis Dominion fefto Miflarutn folennia celebraflet , exhortatione pa terna Fratribus convocatisadfraternam cha rita tem, ScS.Di(ciplinz obfcrvanciam admonitis , Ecckfia Sa~ lisburgenfi De o commendata, inter manus confratrum fuorum , interque ilJa verba : ln mcmus tuas commendo Spiritummeum , efflavit animam:quamconcinentes An¬ geli incoelum deportarunt. Quam muficam muki ex Fratribusaudierunt, visique funt Angeli funeralia mu- nera circa corpusipfiusperagere. Multis miraculis in vita & poft mortem claruit, ac propterea in SS. numerum ab Ecclefia relatus eft. Paulo ante fuam mortem , fucceflorem fibi conftituic S. VITALEM Difcipulum, &exMonachorumCon- gregatione tum innocentia tum fandimon$ pnecipu- um, S. RUPERTI. 73 uffi, qui etiam fucce/Iu temporis in vita &poft mortem mjraculisa Deoilluftratuseft Corpus &RVPERTI in fepufchro, quod in Ecclefia S. Petri fibi conftruxerac, lepultum, ufquead tempora 5. Virgilij odavi Epilco- pi.Sa!isburgenfis delituit, quiconftrudonovo templo inhonorem S.RUPERTf,medium corpusa pedore furfumfolennipompa transtulit in eandem novam Ec- clefiam, ubi honorificentiffirne hadenus confervatum &honoratufuit. Quod&annoi628.fubIIIuftr. m °Ar- chicpiicopo ParideLodronio, incomparabilipompa, innovumcathedrale Templum translatum > lubfummo Altari collocatumfuit: ubi in hodiernumdiemcolitur &confervatur. Alias vita*S.TZJJTERJT1 apudSuriumHen- ricm Canifium to. i. & 6. Item apudjLtppeloum ac Bollan- dum cumJuis annotatiombus ij. Martii reperies. Hisro^l^s c a p u T i. De facie Saculi fexti > in quo ortus S . PE^TUS. i Um Orbis lumen Rupertum aDeo in lucern & mundi Theatrum datum (kculoIextoproducimus,congnjam cenfeo, utquaetunc rerum facies, quis Ratus Ecclefias ^.Luropaefuerit, compendioexhibcam, Ortus enim juftorum, 2 (mnK exD. Ambrofij fententia comfnuru (Ji bonum : quia jfjiitia commu- inLuc. niseflvmus : virtutifque generatio , etfi vitae tempore & loco - • - v circumfcripta,tamenasternitati&mundovivit. Jamfaeculo prio. Sjechlo v. rinutare primum ab Hunnis, "Wandalis, Herulis, Gothis > alu£q^ c p ^[^°r!’ pcregrinis gentibus concufla coeperat antiqua Romani Imperii Rom.inOc- tybjcftas, jam alae magnae Aquilae, Gallia, Hifpania , Anglia, CIDENTK ' Africnvulfe , pene nudam deftituerant: cum demum anno a ChriftiRegis ortu 476. Momylo Occidentis Imperatore ( quem prion anno, deječto Julio nepote, Oreftes militum praefečlus crea- verat) abOdoacre Herulorum Rege devičlo & eječto, tandem. •* . ' - * • ■ • K- tota Nataeis $. Bkmsdicti. Duo Leoiš' tATORES S. B NED1CTU* 74 Hi (lori x EcclcCiz SaJisburgenfis tota in Occidente corruit. Quod in Augufto inceperat Roma. num Imperium, in Auguftulo (fic per contempcum Momylum appellarunt) inlcalia defiit. Hinc ingentibus cladibus 8t turbis undiqueagitatus orbis, doneč Orientis Imperio , poft impium Anaftafiumpiusjuftinus, Italiaeque regno potitus Theodoricus Gothorum Rex vičloriis clarus, pacem dederc. Et tune turbatse Ecclefiae lux nova St folatium anno 480. natus Benedictus Monachorum Patriarcha illuxit. Sexti Reculimelior, turbulenta tamen nonnunquam , & variafacies fuit. Quippe abArianis, Eutychianis , aliifquehas- reticis gra viter vexata,ab ipfb etiamTheodorico rege Ariano grave jugum fubiit,iuofquc fummos Prgefoles ChriftiVicarios, Joannem & Sylverium pro Imperio & nutu in exilium reiegari pafla eft. Refpiravit poftea fub juftini St juftiniani M. Imperio, duobus ve- lutifolibus Benedicto StJuftiniano,irradiata: dumgeminam & Justinia- legem , Politicam JVlonafticamque eodem pene tempore pro- mulgatam vidit. Prior ortu fuitRegulaBenedičfina, maximam deincepsOccidentispartem complexa:alteraIuftinianaea, agle- riofo iilo ImperatortOrbi Romano ab anno Imperii feeundoChri. fti^S.daricoepta, deinde communi amplexu orientis recepta. Magnusifte Monarcha non legibm minus armatus , quam armis *Proanr.ltifi. decoratm 3 * uoga iag6que clariflimus , per annos 38. imperavit feliciflime: fi pofteriora tempora demas, quibus cum Ecclefise minus asquus eflet, jam non aequa. fibi forte , Italiam perdidit, infeiixque Roma bis aTotila tresintia annos expugnata , in ci- nerespeneabiit. Hinc lex St lux in fine Eclypfin palia , St cum Hjeaesin. ipfe in Incormpibiiium lapfus baerefin ( čarnem Chrifti fic paf- sponddH cxpcrtem dicebat , ut tamen fi veilet > pafiioni Sc morti pofi Ah. f 6 ;. fetfubijcere) ingentemnominisgloriamobjfcuravit. Repentina abreptus morte, an poenitentiam praemiferit dignam , dubita- *M.*l*i. tur * Negat * Euagrius , affirmat * Nicephorus. Poenitentia in extremis fera, an vera? D e o notum eft. Tales in maximis viris cafus , incertamquc poft cafum falutem extare voluit Numen: nequisquam feextollat, fidatquefeipfo. Quijiat 3 videat 9 necadat. ' Salomonis antiquum exemplum eft. Gloriofior fuit exitus Legislatoris B e n e d i c t i , qui mun- dumprius fub pedibus , totum deinde in oculis habuit, imd oculos orbis Vrbifquein fctotosconvertit. Cum denique mun. dooccideret, coelo , mundoque clarius exortus eft. Dum vero Sol ille Politieus occafum fpečlaret, novus St tertius Eoclefise uni- verfae illuxit, Gregorius M. noftro Ruperta pene coaevus, St ut 6. Eekedi- CTl GLORIO SA Mors. S. Gregor. M.S.Ruper TO Ce^STU*. Liber L Cap. I. 77 Videbimus, codemfereannomundoexortus. Isprimumfievam tune luem , quae poftplurimosipfumRomanum PraefulcmPe- lagiumabftulerat, prodigiosaD. Virginis Icone (D. Lucae opus cfi ) cum fupplicatione folenni circumlata, precibus extinxit. Quoddeindemaius, gravifiimas Orbis peftes, diverfas haerefes H*resum equatuorOrbis plagis climinavit. Tandem fapientiae & lančti- ***° GNA * tatisfplcndorcOrientcm fimul acOccidcntem complcxus, addu- xit perfuos ad novum fidci lumen, - - - toto divjfof orbc Britanms. Porroin ifto genere felicilTimum hoc faeculum fuit. Exor- SjtculuM VI dium ejusconfecravit Francih converfio ad Chriftum, cui anno Ftnx com- 499. initium dedit vičtoria prodigiofa Rcgis Chlodovaei, qua ubi **** votum derecipienda fideChrifti fecit, conversa, quae jaminfi- onversio niftram partem eadebat, belli alea , Alemannos triumphavit. Franci*. Principemfuum gentiumfimul, Stgentilitatis vičtorem , facile ad fidem fecuta eft Francia, allaborante ftrenue Francorum A- poftoloRemigio, Antiftite Rhemcnfi. Mox non infelicior in j TAUyE ± $ debcllanda idololatria Patriarcha Benedictus tota Italia reli- Bened. quias iuperftitionis ejecit. Vergentepofteaad finem hocSaeculo, quatuoralhemagnae convemio gentesadChriftianafigna transierunt, Vifigothorum in Hifpa- auarum nia(quxtunc regnum tenebat) AngloruminBritannia, Lon- GEiiTIUM - gobardorum in Italia, &BoioruminGermania. Equidem in il- lotriumphali opere conftituenduevcrae Religionis , etfi prseclari ChriftiDucesegregielaborarint, Leander Hitpalenfis , Ruper¬ tu s nofterSalisburpenfis, &ipfe maximusEcclefinePraefnl Gre- a ° m, n 1 , . r . . MINARUivt gorius: tamenuna quatuor lllultribus hujus aetatis raemmis ma- j n conv r. gnaconveriarumgentiumgloria debetur. Franci qujdcm pJuri- s,oyE G * N “ mura debentCrotiJdiBurgundae, quae marieum Ciodovseum,* TIUM ‘ Gothi & Hifpani Ingundi Francm , quae conjugem Hermene- gildum^ Longobardi Theodelindx Bavaras , quae Regem com tortem thori Agilulphum} Boii Reginotrudi iterum Erancae, quae Bučem Theodonem in veritatis Chriftianae ac Catholicae obfe- quiumimpulere. Adeoetiam ab imbecilli fexufortififimum tefti- roonium jam olim habet invičla fides noftra. Cueterumpoft obitumluftiniani, Iuftinus junior exforore nepos, lmperiumfufcepitanno $ 6 $.fub quo magno cum exer- citu Langobardi, vel Longobardi, antea Wmnulidičli (evoca Justino Im- tosfenmt a Narfete Juftiniani antea inclvto Duce , a Theodora * oba*. I- r a« Augutta offčnfo ) inltaliamirruperunt, eam vaftarunt, deniq ? * m occi beceperunt,&rcgiam fibi fedem Ticini conftituerunt A .ST}- P NT 1 K 2 lufti- LIAM ’ Mauritius Imperator. Nicepk.lik 18 . c. 6. Ev are. l.f. c.zi. Mors-S. Gregorij M. Franci ORIG.NE Germani. Divisio re- GNIFRAN¬ CIH. Scriptor. Franc. Ae- milius, Ai- moinus,Tii- them. de 0- rig. Franc. Bucel. in nad. j6 Hiftoriz SaJisburgcnfis luftino deinde Imperatori adannum^Si. ( quomaximeclarefce- recoepitnofterTuCelaris Rupertus ) Tiberiusfucceftit, vičto- riis dePerfis&religione inclytus: led 4. poft annos fuma pote- ftate &vita defunčtus, Imperium Mauritio, viro militari,virtu- temagisquamgenereclarotradidit. Hujus quoque Imperatoris pietas&curaReligionis fingularis fuit: quam etftnonnihil deni- gravit, renovatajulianifmp. Apoftatse lege, nemilites expleta mu litia Monachi fierent, & neglečta poftea multorum millium Chri- ftianorum redemptione, quos ab Avarum ( Hunnorum ) potefta- te&nece, facill sere& negotio liberare potuiftet: fančla tamen morte diluit, ab impioPhocafucceflorepoftliberos inoculisfuis interfečlos, crudelitertrucidatus, anno feptimi Pascali fecundo. Duobuspoftannis fan6liflimoexitufecutus eftGregorius, omni ex partc magnus, fedemque Pontificiam poft eum tenuere, pras** ter Sabmianam & Deusdedit,tresBonifacij, tertius,quartus ac quintus:quoprsefidente Rupertu s etiamnofteradSuperosabi- k. Quis Francise & Hibernias ea tempeftate ftatus fuerit, fequen- tia docebunt. CAFUT II. De D at ria S. % Ll F E D D J: ubi de regnu Francise Hibernise, U Ti de Horaeri patria fepte m urbes , ita de R u p e r t i duo Re- gna certant, Francia& Hibernia, utraque iilum fibi vindi- cante. Dum Franciam bic dico, non Galliam hodicrnam inteb ligo, fed eam hic maximepartem Germani#, quaeolimRegibus Auftrafiasparebat. Poftquam enim Franci expropria fede (nune Franconia feu Francia Orientalis dicitur) egreffi, vicinas primurn. provinciasditioniadjecere, fubprimoRege Pliaramundo: dein¬ de Galliam quoqueaggrefti,eječtis Romanis,fub Ciodi one, Mc- rovaeo & Cbilderico Regibus iibi eam fubjecerunt j dcvičlis po¬ ftea aClodoveo I. (feu Ludovico) Alemannis , late fines faos propagarunt. Ita origo fceptri Frančiči ex Germanis. Mortuo autem Clodoveo Monarcha am plifti mum regnu m 4. filii In qua- tuor regna fibi diviferunt. Theodorico majori natu , obtigit re- gnum Metenfe feu Auftrafise, Clodomirus Aurelianis , Clotha- rius Sueflione , Childebertus Parifijs ( ubi pofteriori sevo prin- ceps Regum fedes manftt) regiam conftituere. Clodomiro a Bur- gundisoccifo, Clotharius frater interemptis , & quidem fuaroec marrn (b fsevaambitio 1) eius 2. liberis( tertius Clodoaldus trucu- ientas Libir I, Cap. I. 77 lentae ncci fiibtraflus Monachum Bencdiclinum induit, & fan- ftitatc claruit ) regnum fratrisoccupavit. Dehinc Theodorico Merenfipoftannosregni 22.mortuo , filius Theodebertus Au- ftrafiaEfccptrum 13. annostcnuit. Etdefunčloetiampofl hunc, annisinrcgno exačti$ 44.ChildebertoParificnfi, Clotharius (ex c *-°thariu» adhucannisfupcrfefratribus, iolus impcrium obtinuit. Obiit MoTar^ha AnnoChrifti 5-64.totiusFrancih Monarcha. Venim ineus fi«. liis itcrumin partcsFranciaabiit, fimulquein graves diicordias, £ Ltera quasinter Reges parit ditionumdivifio, utiinterprivatos rerum WVIiI0> communio. Fratreserant: fedmeminHIem^gisiuvabat, Reges cITc. Fratrum hic prsecipue grada rara. Charibertus ieu Cherc- bertus maior natu Parifijs breve &inglorium regnum tenuit, otio &illecebrisdeditus, annononoextinčlus. Sedem ipfiusfibi vin* dicavit Chilpericus , qui primum Sueflionis fceptrum ceperat. Hic humana divinaquc parum penfi habens, uxoricida , polv- gamus, Ecclefiarum praedo, Nerode Herodes fui temporis, ut ^ 6 illumvocat Greg. Turon. Aurelianos Gunthramnus filiorum c.uit. tertius rexic, pietate & (ančlitate vitx conlpicuus. Sigebertus it a ammartm genus virtutes Junt. w Are*. Satnobilitatishabet, cuinobilitatisradixinpcčlore, quaipfenon tamereverit a pofteris, quam crefcat in pofteros , pofteriquc ex ipfo. Hace fuit Temper Sančtorum Tentcntia. Quae tamen nil prohibet, quin etiam in Sančtis illuftrem generis prolapiam Tu- ipiciamus. Ipfa Scriptura Divina, tefteeodem S. Dočlore, *do. *M.i.inLxe, cet, non Jolum moreš in ijs quipradicabiles Junt 3 Jed etiam parentes opor « tere iaudari. Et certe plures ex illuftri profapia , quam cx obfcu. ravulgiconditione Sančlos numeramus. Habentenim infitum virtutis ftimulum generofi animi, & Ti gratia, caric ft is afflet,ma. |ori impetu ad magna fe runtur. S. Rupex<.ti? c« 2* Liber J. Cap. UL 8i Rupertum jamdiximus, nonilluftri,fedilluftriflimaftir- Qum Patei pefatum; fcd quibus parentibus, hoc obliviofa antiquitas prae- tcrmifit. Scntirc quidem apud Aventinum, quibusdam placu- ic,patremillifuifleThcodcbcrtum Clodovaci filium, Regcm Au- itrafiae, patrcm Rcginotrudis, quae Theodoni tertio Boio nupfit: utnimirum hoc pačloutramque cognationem, corporis & fpi- ritus, arčlius conjungerent. Haec opinio aučtore idoneo deftitui- tur, etfi tempora non dilTentiant. Aliaminijt Aventinus : qui Leodemarum Aurelianorum regem,vulgo Leuthmar (quemfu- praClodomirumexaliisappellavimus: quidametiam Clodcme- rem vocant) fratrem Clotharii, Theodorici & Childeberti Re- gum,parentem Ruperti putat. AdditLeodemarumpluresha- buiflefilios, hos inter & Luitholdum, qui expulli fpe regia fub avize Crothildis cura adolevcrunt: hos pofteaclericatuiaddičlos, & apatruoTheodoricoMetenfi Rege infulis donatos. Veram i- fta hiftcriae Francicze,ijfquequaeante *deClodomiroexprobatis fcriptoribus retulimus, non congruunt. Rečliusergd de paren- tibus Ruperti illud Romanum dico: Nonlicjuet. Annusqaoquenafcentis Divi non fatis compertus habetur. Annhi Na- Chronicon quoddam manufcriptumannumfignatnatalem 540 ' Ru “ DiemFebruarii decimum tertium: ex qua antiquorum fide,non conftat. Sitergofides pcnes aučtorem. Vero tamen admodum conformc eft,R upertum circa hoc tempu s in lucern cditum. Si enim ad initium regnantis in Aufttafia Childeberti lam Epi- fcopalem Cathedram tenuit, neceffc eft , jam tricenarium aeta- tis fuperaffe. Nato Stfacraunda luflrato, Rhuodberti, fcu Rudberti ( vulgo Nomemeius ^H() 0 £>prCC^t 0 t>cr diU(bptCČ)t) nomenimpofitum:quoddeim dc pro diverhtateicribentium variatum, ut quidam Robert um , alij Bjitpertum vel Rudbertum exararent. Hodie vero ad Latinorum morem magis elimatum, Rupertus feribitur, quo tanquam ufi- tatiori, deinceps tantum utemur. Loquendum enim cum mul- tis,etii fapiendumcumpaucis. Nccfine optimoomine , Sc di¬ vino confilio, uti Abrami in Abrahamum, ita Rudperti vel Rod. ptimmen, in nomenclationem R u p e r t i mutatum exifti- m °. Illud enimnomen quammaxime comeruit, cum inBoi- Ga fidem Catholicam, in terra noftra Metropolitanam hanc fe- dem fundavit, & inconcuflam hačlenus, velut in Rupe, Ecclefiae totius petram firmavit, fačlus ipfe folidum Ecdefiasnoftrxpoft Apoftolorum Principem fundamentum, L P©rrS 8z Hiftork Salisburgcnfis Porro quas gratias recens natus orefuderit,gratiaDei jam qua- fi perrimaš ex tcnello corpufculo traluccnte , ut in ijs, quos ad fančfcioraDeuselegit, plerumque obtigit, nonexplico: puerfe- S.Rup. a.b nili gravirate non dubia futurorutn fpecimina dediffe legitur. ineunte m~ j arn fpj-g^s puerilibus mundi crepundiis, toto animo pietati fe spe c ime n dare, jam fančla& divina meditari, Ecclefiafticis officiis praelu- Sanctita- dere, unoverbo, {apientia& gratia non minus quam astate co- *- s ' ram Deo fimul ac kominibus adolefcere. Acceftit optima edu- catio, tam domeftica, quam externa: etfi quis Rupertum e- ducaverit, certum nonfit. Crothildi Reginaeid vix adfcribi po. terit, aetate repugnante. Viris Ecclefiafticis vel religiofis fuifle traditum, mikiperfuadeo, & in kis, adquae jampia indolespro- pendebat, ad amuftim inPcručlum, ftatis & frequentibus preci- bus acjejuniis jam in tenera aetate exercitatum , ut cum setas fer- Thrtn.i, ret, facris initiaretur. Optime Propkcta : Bonum efi viro 3 cum ■portavcrit mmm ab adolejcentia Jud . CAPUT IV. De peregrinatiom D. £ RVTEKTl cum SS. Trud - berto & Erentrude : & angermani fuerint J Rupertus Francusne, an Hibernus fuerit, fuprain me- dio reliquimus. At vero nil frequentius tum temporis Scotis, Hibernisque erat, quam ubi domi jam optimis difcipli- Scoti&Hi- nis & moribus imbutierant, patriam,parentes,confanguineos, serki ere- amicos, familiares, ipla etiam fua coenobia (cum majorum ta- 2 m w E pe°" men f acu ft ate & nutl O delerere, Romam ire, Apoftolorum li- begrinan. fninavifere, demqueinaliisoris5tregionibus, ubi opus videba* J>0,PRj€SER ' tur, Ckriftumcircumferre, praedicare, colonias quoque faeras ducere. Ifta tune non curiofitas, fedpietas ,& animarum zelus huius cau- jfuadebant. Vrgebat nonnunquam operariorum domefticorum in alienis regionibus penuria, ptsefertim ubi adhuc idololatrise rc- liquiae paffim vigebant. Credebant, ex Sapientis antiquifenfu, SapientesubiqueDomieje , & Civesmundi ; imoex D. Pauli oraculo, ubique peregrinos , & tantum Cives c seli. Haecpios exules fecere. D. Rupertum , cumprimum annos pueritiae exceffit, jam ado. lefcentem terrena faftidijffe , regales illecebras, mundi delicias, vitaemollitiem, honores, pompas, titulos, ipfamregiam nobi* Utatcm parui peadifle, ut Dfo ferviret, quod maximum regnum eft, 5A Liber I. Cap. IV. «3 eft, nemo dubitet. Sic Divini amoris fkmma, qux in tenero jampedoresftuabat, animavit, forteetiamfortis injuria , qux domo&familiaexpulit, hucimpulit aut incitavit. Felix necel- fitas, quae ad Deumtrahit. Etfepe fortunae naufragium opti- g^***^ 1 musfalutis portus cxtitit, ut in Clodoaldo fupra * notavimus. MAM PftRfi. Hincnil mirum, TiScRuperto noftro pia peregrinatio , & in grinat u $. hacpraecipuc Romanumiter placuit, five Hibernusfuerit, five Francus: nam ctiam cx Francis quidam fuadomo Scregione re- ličta, religionis & fanclitatis Temina , verbo, autexemplo alibi fparsere. Et fuere plerumque ifta pie peregrinantium itinera, fan- ds tolerantiae tvrocinia, aut abftinentiae rudimenta. Comites autemfibijunxifie, quosfide, pietate, charitateDEi, utilangui- ne&fortuna proximos aut germanos habuit Rupertu s, quis dubitet? ltaqucnonimmeritoperegrinatienisTociosErentrudem RE ^ I T 1 RUD|S “ lbroremSc T rudbertumfratremantiquiScriptores, maximemo- & irutper. nimentaplura Santrudbertenfia & Salisburgenfia tradunt: quae GERMA * figmenti St ccmmenti arguere , (quod quidam hodie faciunt) durioraequo cenfuraeft (A)Quid vero in hac peregrinationc a- dum , aut non ačlum? Ad Apoftolorum limina, Ted magis ad caeliatria & terrampromilfionistoto animofufpirabantpiipere- grini, pauperesproChriftiamore,fineequis, fine jumentis,fine impedimentis&farcinis, finefamulitiisSt Tatellitiis incedebant, farnem, fitim, sllum, frigora, rerum neceflariarum penuriam, viarum labores, coeli&tempeftatum injurias pati, proChrifto ^ volupeducebant. Accedebant injuriae St contumelix , rifus Sc PERE0R1NA . ludibriahominum, quibusregios']uvenes, viarum Stlinguaeim- TIONF PAS- peritos, mendicos, exules, afiatim , utaflolet, onerafle, decc- susprqCeo ptores, hypocrkaSj gyrovagos prochmaflc, dicuntur. Verum hscomnia jionori fibiduccbant illufires animas : & cum fannis k puhlico rifunotarentur, velutabant animo illud Poetas , Ted fenfumeliore verae patientiae Sc demiflionis: Pulchrum eji monflrari digitis 3 & dicier : hic ejl. Romam ubi tandem perventum, nil prius, aut potius ha- Rom.« buere, quam faeralimina Principum Ecclefiae exofculari, vene- < *J J1DEGE- ' rariexuvias tot millium SS.Martyrum,templavifitare, diuno- duc|ue in preces ineumbere, multis fufpiriis, lachrymifquc Nu- raenfatigare, ut jam non vise, Ted vitae fux veftigia, coelefti Spi- ntuagcntc, dirigere , vivendi genus, quod altiflimx Majeftati prseplaceret, quodcmum addičtiflimos Tervulos vocaret, cceli- tus infpirare, oftendere , non dedignaretur. Exaudiit ardentia L 2 pio- RINT. S.Trumer- •rus divino MONITUSE* FAKAIBR. Pfal. 1}Z. Valedi- CUNT INVI- «EM. ♦Inftr. Arn. Boli. in Vit. 84 Hiflorix Salisburgenfis piorum humilium vota, optimus D e us, & ftve fonora voce, {ive interno affiatu, voluntatisfuae nutum fingulis aperuit. Me- moratquehiftoria, vocemallaplam, quse Trudbertum a germa, nisfeparari juflerit, ali'bique fančto fratris Sclororis ccnfortio fe- junčlum, D e u m, ac divinos nutus quaerere. Durum imperium! cum omnia pro Deo reliquifient, etiam tam amabilc conlortium abiicere. Jucundum enim St bornim jam pridem cecinit Plal- mifta: habitarefratresinunum. Dulcealloquium,dulcisconjun. 6lio, qusenoncarngfolum; ledfpiritu conftabat. Et tamen ne naturae affečlus vel pius iliigaret dignas coelo mentes , folven- dumcratvinculum, altioris pr.ecepti nexui cervixlubdenda.‘ pa* rendum exemplo Abrahae; imo fortiori, cui exeunti de terra Sc cognatione fua, lalcern patris Sc cognati conforcium non negaba- tur. Ruptoigitur tam fan£be licet neceflitudinis, nexu, non li¬ ne lacrymis in extremos ierunt amplexus Rupertus & Trud- pertus, longum fibivale dixerunt, non vifurifefe amplius, do¬ neč cocleftis patriafelicius jungerct: ubi fine ullo Vale , beatum Ave, seternacumSalute fefalutantes dicerent. Ita ab invicem, completis omnibus in D e um Sc feipfos pietatis officiis , difcef- lum. Rupertus cumErentrudc Franciam verfusabiit^ Trudber- tus Alemanniam petiit, ibique deinceps vitam pcregrinus ScMar^ tyrinBrisgouiaclaufit. H3ecex fide antiquse hiftorise : quse an per omnia fibiScfuistemporibusconftet,nunc (B(dilpiciemus. ANNOTATIO. rA) n ica - Pribit illi vitas Bollandus, quse S. Trudbertum fra* ^ ^-LVtrem, Divam vero Erentrudem fororem fuifle, eofque Hiberno- rum more peregrinatos dicit. Sed, etfiHiberni nonfuerint,nihil obeftpere- grinationi,S ^gidius Athenienfis fuit,& tamen peregrinus venit in Franci¬ am: Bonifacius cum fuis Anglus:& ivit in Germaniam: Pirminius Gallus & venitin Germaniam* Ita & alii* (B) Erenmidern fuiffe proximo fanguinc Ruperto jundam,omncsfentiunt, an germano etiam ? dubium ouidam reddiderunt. Nam neptis alieubi dida legitur. * Malim tamen cum aliis fiororem dicerc, qux eft commgnior Salisburgenfium traditio* Hoc indu- bitatum, pietate, virtute, fanditatc, nemiuem Ruperto propinquiorem extitiffe 4 .De Trudperto, dequo major diffieultas , videndum, an frater etfe potuerit, ncc ne , uteommunis & SalisburgenfiumSt San Trudbertino- rum fert opinio: quam perfuafionem tantum a (imilitudinc nominum pro- ftuxiffe, repugnate aute-m tempora, notavit Henfchcnius. Argumenta hsc habet Liber I. Cap. IV. «5 * Advit. Afnl. 26- habet.S.RuHRTUS iiiit Epilčopus Wormatienfis anno rjJ. & mortuus anao 6*i ciim S. Trudbcrtus in Brisgoiam venerit primum circaannum 640. nccpotuerit terc pri us :quia tune temporis, non ante, przfuit Brili goiaOrtbertus I,(aliis Ottbcrtus ,vel Ottobcrtus )Habfpurgjcus, fubquo appulillc Trudpertum , ccrtumcft, Sed ncc peregrinatio Romana Ru* rERTi & Trudperti conveniunt : Trudpertuscnim , co peregrinus venifle fenbitur lub Bouifacio IV. qui przfuit ab anno 6of, ufqucad 6 14. * ut +Bayoh. habetvitaejufdem S.Trudbcrti, * quo tcmporeS. Rupertus jain fenex a. 6 14. p!usquam lexagenarius non videtur amplius de percgrinationc Romana **<*r<*/W- cogitafle. S. Trudpertus feribitur fuiflc patria Hibcrnus, S. Rupertum dU ximusprobabiliusfui(Te Francum, Nihilominus hzc non obftant, quin fi non fuiflc , faltem efle potuif- fcfratrcmRuPE rti Trudpcrtum dicamus* Pri m 6 non eft certum, tam fero inGcrmaniam venifle Trudpcrtum : nam aliter fentit R.P. Bucelinus Weingartenfis* circaannum 1624, MonafteriiTrudpcrtini incola, & Ma- * ** Germ. S. gifterNovitiorum: qui tradit jam anno falutis 600* lllum in Brisgoia cla- P- milic, &ibidcmfanguincmproChrifto fudifle. Necobftat, quocfde Ort- n *J pertol, feribitur , quemferunt Sigeberti Auftrafiz Regis fiiium fuiflc. In. primisenim de hocrcgc Sigiberto res valde inccrta eft. Vel enim intelli« ttunt, Sigcbertum Dagobcrti M, fiiium, at hic primum regnarc coepit ab 311,642. vix 4.aut f.annos tune natus, 6c confcquenterfilius cjusOttpcrtus, ,P imo ' w ’ (iquis fuit, aahuc multo pofletior ztate foret, nec poneretur ad annu Chrifti p ' FrAWl 640.utau&oresaliasdeeodemOrtperto fupponunt. Vel voluntSigebertu Iv " aliumTheodebertiII. qui anno 6oo,regnare coepit fiiium,cxulem & extorre, Bucel. in ge. uti quidam credidere. At hunc Sigcbertum fiftitium efle probat Bucelinus, »tal. DhT. cum juxta antiquos & graves leriptores omnes filii Theodcberti II. a Bruni- tsflfiit.fcl. childeauiafintoccifi.Etfioccifus nonfuiflet, certerex no fuit. Deindequod l p attinetOrtpertum, cujufcunque filiusfucrit, illum quidem eirca annum <40.comitcm Hablpurgicumftoruift.e, Sccirca644. S.Trutpcrto, jam a Schinsleb.de latronibus occifo,Ecclefiam ftruxifle, ex vita S. Trutperti , conftat. Sed non omnino indubium eft, utrum is ipfe Ortpertusfuent primushoc norni- l ' ne, &illeipfe, iubquo eremum Numagenfem petiit , mortemque op- pctiitTrutpertus, Aliumenim copriorem extitifle Ortbertum Habspurgi- cuni, cnjusfiliaDorotheaCarolo Salmenficircaannum f8S.nupfcnt,gc- ncalogia Salmcnfium Comitum przfefert, ideoqucfubhoc vel e/usfuccefi forc jam potuiflet Trutpertus locum Cjus dominatui fubjcčlum i ncolere, quodexiftimafle videtur Bucelinus. Quamquam & illud non abfurde dice- tetur, eundem Ortbertum, quianno 644, faeram zdem ftruxit, jam cir* cainitiaejusfzculi Comitatum rexifle. Veriim, quidquid de his fit, qua» penitius fčrutanda aliis rciinquo, demus S./Trudpertum primum poft annuia 64o,interemptum, nonduminde fequitur, repugnare,fratremfuifle Ru* hrti , ut rečte advertit Schonslebius. Potuit enim fratre D, R u p e r t o e. dL roultb junior fuiflc, eoque jam Przfulc Wormatiz aut primum natus, aut puerfuifle, deinde an, 607. fub PapU Bonifacio * Romam venifle , reli- ¥ P r ita $ l quumvitz invarias peregrinationes infumpfifle, doneč locuna ftabilem in Trndp. Bnsgoiaad annu m 6 40. figeret, quo vitam in quietiori D e i obfequio clau- deret:&itafacilepoftRuPERTi mortem ao.annis fuperefle. At, inquis i hiftoria Trudperti indicat, peregrinationem Romanam Rupertum, Trudpcrtum&Ercntiudem adhuc in juventutis flore con- L 3 ftitu* 86 Hiftorias SaJisburgenfis ftitutosinfKtuifle, Deinde Rupertum cum forore Wormatiam,Trud- bettumfoluminBrisgoiam perrexifTe. Refpondeo , hsc antiquorum mo. re compendiose relata, fine temporisfo circumftantiarum accuratS. diftin. čtione. Nam Rupertum quidemjam tticenariamastatemattigiflfe, cum Romam ventum eft, adjunčta fuadent : licet Erentrudis vel Trudpertus adhucintenerioriStateeflfent. Neccongruum hiftorix ipfius Ruperti elt, illam piorum exulum peregrinationem fub Bonifacio primum IV, contigifie : potius exiftimo pridem antea fimul peregrinatos: deinde Trud- pertum multo poli exadis longis peregrinationibus pro Apoftolica bene- di&ioneBonifacium Papam adiifle. Sed nee tune flatim (fiquidemanno 640. id fačlutn ) in Brisgoiam migrare potuit, repugnante temporis com- puto: led plures annos, ut minimum aliquot fupra viginti in aliis piis itine- ribus confumptos, neccfleell. Nec tamen ita continuo peregrinatum S. Trudpertumexiftimo, quin nonnuuquam certis in locis, apud Ecclefias, autetiaminfolitudinehofpitiumfigeret, &ibi tempus fandla: contempla- tionilongius dedicaret. ČAPU T V. De Vita & faneia morte D. Trudperti . T7ltam S. Erentrudis nuncnondum teximus P * lervatam volu- * mus fuo loco , cum ex Francia Salisburgum evocata. De tuTpostdis- Trudpcrto, de quonullus poftea fermo recurret , hiftoriam hic c e s s u m a pertcxo. Is fačlo a chariffimorum germanorum Ruperti & E- sratre diu rcntrudisconfortiodifcelTu, totumde Divino nutui permittens, 1?EREGRINUS. , 0 .. . . 0 longasotdimcilesperegnnationcs piusexul ocerroobnt; necmi- nusdlevirtuteinvirtutem, quamdeloco inlocum (raraavis in peregrinantibus) gradumfecit. Veram monenteintusNumine, qiiieti, imo vicino Martyrio locum fibi deligere aliquando fiatu- it. Peragratis muitis Alemannix locis, venit tandem ad partes In Brjsgoia B r i S g 0 ias Rheno adjacentes , qua lefeHercynia fylva porrigit, ( non procul nune Friburgo locus diftat ) ftatimque coelitus in- tellexit, hic libi paratam a diuturnis laboribus requiem fore. Ne vero inliumanus in loči Dominumfierct, inquifitione diligenti hab$purgi U - S ptsemirsacomperitfubOttberti Comitis dcHabfpurgditione li- cus Brisgo- tum: quem mox fupplex acccffit, humilipreče in vallis vicinse D0MIKUS folitudine domicilium, inauo Deo foli ferviret,Goncedi petiit, Trudber- impetravit. Additiviaeduccs, quimagnum Dei lervum duce- tiim. rent*. quos cumnonnihilin aliamviam declinarent, ipfe fibi il- lisque duxfačtus, ad vallem nemorolam , quam Numagus flu- viusirrigat, praeceffit. Hujus ripa altior , de vicino monte pro- curiens, aquis circumflna, herbis $c gramine lquoslonguspro dc cum Divo labor , fed magis inculpatus iilius vitae tenor, nec non piae nonraro monitiones, ut a vidiš caverent, exulce,rarant. Ineunt confilium mačtandi innoxium STUS, Oferarii jmfii DEI VlRUM OC* *ICUNT. Deprehensi VUNiliNTUR. S.Trudper- TUS FULGET M1RACULIS. Elevaibr. H.AMPERTUS Habspurgi- US El TEM- J?LUM STRU- X1T : & MO- NASTERiUM. IniuruSan* CTG ET EIUS Eccle IjS COtLITUS PtlNlUNVUR. 88 Hiftork Salisburgenfis caput: oaptatur occafio: 5 c dum meridiano labore feffus,, aliquan* do ad modicam quietem{efereclinaflet, eorum alter arreptam fecurim magno cum impetu cerebro impegit, diflečloque vertice fecurim in vulncrc aufugiens reliquit. Exceffit c fomno felix a- nima ad beatam quietem , laboris diurni denarium receptura, Martyris laureolam, quodproDEi cultn, virtute Sc innocentia vigilemvel infomnis animam dediffet Trudpertus, Numende- dit, Sc Ecclefia palam publicavit. Veramultrix Dei vindidfafceleftoslatrones non tardo pede infecuta. Confcientise furiis ačfi, pne timore tremuli fugam quse- fižre. At cum tota die ac nočle per avia Sc devia erraflent, die al- tero, ineodem, aquo aufugerant, loco ftetere. Repetita fuga, etiam tertio ad Martyris fedem fiftuntur, Sc jam inedia ac labore dcfefli, facileque cx ipfo corporis habitu Sc fquallore rci agniti comprehenduntur, Boboni Judici tradcndi, juflli Ottberti rapi« untur. Dum junčfcis manibus trahuntur, fceleftorum hominum alter, fortuita occafione arrepta, in haftam miniftri defperabun- dus toto corpore irruit, Sc infelicem animam inOrcum expuit: alter fufpendio addičlus in infauftaarbore interclufum fpiritum exhalauit. Trudpertus vero in Oratorio, quod vivus in Princip um A- poftolorummcmoriamexcitaverat, fepultus,utquantis in coelo praemiis aDEOCoronaretur,innotefceret, prodigiis mox fulge, re coepit. Concurfu undique fačto, cseci lumen, furdi auditum, claudi greflum, tegri vires Sc f anitatem, aiii alia recepere. Poli plures annos, ipfo coelitusmonente, facrum corpus e tumulole- vatum, fine ullacorruptionislabeetiaminter aquas , quibus Jo- cus madebat, inventum integrum , decentius recondi debuit, DevotionetamenScfrequentiahominum, ut folet, poftfelicem mortem Ottperti brevi elanguefcente, longoannorum curfu lo- cusincultus, inantiquam pene fylvamScfolitudinemabiit, do. nec nobilifiimae ftirpis Habfpurgiae furculus Rampertus beati Martyris fedem reftaurans, infignemin SS. Petri Sc Pauli liono- rem Bafilicam ftruxit. Cui nobile S. Trudperti monafterium ac. ceflit. Tune quoque clavum Eeclefiae tenens Stepbanus IV. ca- talogo CoelitumTrudpertum adfcripfit. Magnimilitis fui merita etiam fuppliciis , quibus ipfi ejuf- veamicis injurios nonfegniter percelluit , teftata voluit De us. Interalios advocatus (prasclarus fcllicet) Ccenobii erat, poten* tia infolens ( Ottoni nomen ) qui Monachos captivos ducere, bo. m Liber L Cap. VL 89 ntMonaftcriiaufcrrc,famiJiam ReJigioforum opprimere,omnfe- qucgcnus vcxationisinferre,pro rifu& lufu habuit. Eo demum infanisprovcčlus, utcxtrcmum Monafterioexitium jurarenoit pertimcfceret. His minisimpiihominispcrterriti Abbas &Mo- nacliiinprecescalidiflimas ad Deum & Tutclarcm Trudbertum je dedere. Nccabfuit coeleftis vindi&a. Scelcftus ille, dum tru* ci animo fcelus volvens cum Ducc Zaringenli cx Conventu Prin- cipum Francofurto revertitur,ubi flumen glacic conftričlum tran* lit, a calcitrantcequocoHilus,miferam animamexaquisintarta* rcos ignes effiavit. Nec melior fors aliorum, nominetenus Ad- vocatorum, reapfevaftatorum Afceterii fuit: quorum quidani repentino morbo, quidam furditate, morte alii injurias expia* runt. In vulgus quoque impiorum poenadefeviit. Nam foflo* res montis a rgentiferi, male morati homines , Abbatis & focio- rum acerbi & mverecundiirrifores, immani montis ruina (ubito cpprefli infolentem lufum, quo Deo lacros homines luferunt } acerbeluerunt. Ita adfuasfaepius patiens De us, fuorum tamen injurias gravioriplerumque ultione caftigat, Coenobium S.Trud* CoENoimii* berti antiqua religione illullrc , in priori bello Suecico circa an- ku *tum numi63l. incendio confumptum , c bufto tamcn&cineribus, *“ TITUI ~ Phoenicisinftar, revixit. Plura deS.Trudpcrto fieupias, vitam quam Henlchenius cxhibct, lege. Nobis ad noftium Rupee. ium, viarelegenda. CAFUT VI. T)e 77 Epifcopatu JVormatienfi. M Agnavirtus, ignis inhar , Jaterc diu noti pote/h Rupii- t u s jam caJcatis opibus & pompis mundi, totum fe Ch ri- ftoaddixerat: in (ortem Domini vocatus & Ecclefiafticae mili¬ ti® mancipatus, pictatis& morum fplendore,longe alios fubie ie\iquerat. Lucerna ergoardens&lucensnonfub triodio, ledfu- ^cclesia percandelabrumftatuidebuit, utlueeret omnibus ,qui in Domo TifeNJIJ Dei (Ecclefia ) elTent. Vangionum tune Cathedra, Wdrma- eimarchie- ticnfisalias,velWerdomagcnlis dičla, Archiepilcopali dignita- VI>C0PAL ■« tefulgebat, expluriumScriptorumfentcntia: * eratque Praefu- * Gfia j ter - latusomniumGcrmaniaEmaximusacopulentilTimus,ledecim lub chron.chr ». le continens Epifcopatus, ac temporali ditione complečtens, quidquid Kodie regionum habent Archiepifcopus Moguntinus, Schopp. in tune Wormatienfis Ecclefia; SufFraganeus, & Landgravius Hab c ^^ ra ^' M * ftse* ' rm ' Idem CuaU ter. L c. Ba¬ ron. dr Sp o n d adan. ^48. Primus V ANGI0H5 N' sis Fr aisrn. VicroK. II. S. Aman JDUS,NUNC Salisbur« GENS1S. Octa^us S. Rupertu*'. Propter Geruilium PRAESULEM ARCHUPI- ecopatus TRANSFER- TUR Mo. GUNT1AM. po H iftoriz Salisburgcnfis {ix. De antiquitate ejus etfi varient audtores , jam erečlum ta« men conftatfuifle An. Ghrifti 34$. quo Vičlor l.Praeful W orma. tienfis cumaliis Europae Epifcopis Conciiio Agrippinenli prse- fens, Epifcopum Colonienfem dignitate exuit, quod Arrianas * haerefeoslabeinfe&usadfanamfidem redire nollet. Vrbem Van- gionum longe vetuftiorem efTe conftat: quam ferunt milie & quingentis annis ante Chriftum natum conditam , olim Treve« renfi urbicum4.aliis Rhenanisurbibus, Bafilea, Colonia, Mo. guntia & Spira tributariam fuifle. Sedeš illius 13. numerat Archi- ' prsefules. Primus, quemdiximus, Vičtor, Arianorumacer ho. ftis & fidei vindex hoc elogio celebratur. Viclor Vangionum vičlriciafigna triumpbi Erexit Praejul non fine lamle pid. Semper in atherea cpiaproptergaudeat aula: In qud necfetus , nec dolor ullus erit. Alterum habuit S. Amandum, de quo infra. Tertium Ca« rolum, cujus folum nomen reliquum ( quarti & quinti nequi« dem nomen fupereft ) Sextus S. Crotoldus praefuit adhuc circa an. 5*03. Corneliae ad Neccarum,hodie Winpinse ( alias & Weib- pinam, a tormentis graviffimis, quse Hunnicrudelesfeminisil, licintulerunt, dietam volunt) templum & coenobium pro 12. Monachis erexit. Septiminomeniterumignoratur. Očiavusno- fteriple Rupertus eft. Noni, uti &vndecimiquoque,nomen penit: DecimusS. AmandusII.audivit, quitemporeDagoberti Francise regis, magni Ecclefiarum Rhenenfium benefacloris, tan- tis virtutibus&miraculisfloruit, ut Vangiones poft mortem e. jus memorias in gratitudinis monumentum templum infignc ftruxerint: quod hodiein fuburbio fitum , S. Amandi Parochia indigetatur. lili fequentes verfusfacri: Pači's amatoremferventer Amandus amavit. Ergopacifcus ccelica regna colit. Vota , preces , gemitus , 'lacrjmas , Jkspiria , planclus f Fer Pater adSuperos: te D E USaudit enim. Duodecimus Geroldus Carolomanno &Pipino fratribu s cha- rus, fedpoliticismagis rebus, quam divinisaddi&us, pcriitin bello contra Saxones & hoc tulit Epigramma: Ecce Geroldus obit Profkč, qui dimicat enfe. Perplacet ergo Chormn , non adii[jeforum. Hujus demumfucceflbr, Sclegitimus fdius Geruilius , (A) occifo contf a datam fidem patri s fui Geroldi interfečtore , & ipie in- A Liber I. Cap. VI. pl jnfulam perdidic, & ut Ecdefia Woimatien(is Metropolitieliril Juspcrdcret, caufafuit. Nam au&oritate Gregorij III. & Regis Francise Pipini, Archiepifcopatus Moguntiam translatus, iftiq^ quaeante praefuerat, Wormatienfis (edes fubječla. Epifeopos, erc) f vira &fačlisprobans , quidquid fermone docuijjet: reli- pomni prtcandi ajjituitate , prudentiam dandis confiliis , jujlitiamferen* iisjrntentiis , akfiinentiam corporeperpetuis jejuniis macerando , mirifict mjirmavit ) ade'oque largus & bmignus er ga inopesfuit , ut hoc Jolum ftimexijtimdrit , quod in mijeros & tgtnos contulijjet. Videsinuno pe&ore maximarum , quas in Praelule rcquiras , dotium certa- men, vitae Sc verbi, moriš & oris, facriotii &negotii, religio- nisSu&ionis, prudentiae Sc abftinentiae , juftitiae & miferieor- diae: verbo, charitatis in Deum hominefque, a eoeleftis Spiritus, quiRečtorum Ecclefae folus rečtor eft, affluxu, confluxum & unionem. Rincnil mirum, quod nec ampliflimis licetVangionenfis ViRAPoiToi Ecclefiae limitibus claudi potuerit farna Ruperti , quam ipfe muJroJatius diffudit, ubi divini amoris&lucrandarum animaru zelo impulfus ad vicinas provincias, & in ipfam Bavariam pe- dem extuJit, Evangelii faerum femen intulit & /par/it, fide m interinereduiosfevit, verbamoribusFandli/Iimis, &quod maxi- mumapudrudes pondus, miraculis firmavit. Hoc pondus ad- derefoletmagnus De us fervisfuis , in quibus exclusa humani favoris Scmundiaura, folaNuminisgratia, foecunda gloriae pa- ren s, pondus habet. LUJ. G ! AN NO TAT I G. . Concit, 'Etuilium Moguntinum fuifle Przfulem, cui ab ea fede depofito fue- 1 ccffeiit S. Bonifacius tradit Vita S.Bonifacii apud Mabil. Saec. III. & con- ftataConcilioGcrmanicoMogunt, Sed nihilominus Wormatienfem e- t0, ? tiamfuifleopottet. Nam &ibi notatur ,MoguntinamEccleliam tune alteti P* * (nenipe Woimaticnfi ; lubje dam fuifle. Refpe&u ergo Bonifacii Sc occa- M 2 hone S. Rupertus OB VtRTU TEM ET VE- RITATEM KOBlLiBUS flTINVISUS. Luc. IO. Bercarius Itrannus ^ORMATIJE S. Rupertu! A-GUIT IM- PIllM BeR- CAR1UM. gz Hiftork Salisburgenfis flone Gcrvilij mutatae vices , &Moguntina in Archiepifcopalem evefta, ut patet ex ep. i j* Zacharič ad ‘Bonifac . CAPUT VII. *De S-EiUT E ( JdTI eje&ione P S exilio e Sede JVormatise, ■XTUnqnam virtutifecundaomnia. Adverfis rebus ceu igneau- -L^» rum probari,ceucoteferrum expolirivultamicos TuosDeus, quo eluceat illorum conftantia , & tandem coronetur patientia. Virtus ipfa perfecutionis eft materia, praefertim veritas nonpal- liata. Plerumque hxc aures poten r im offendit, & tune maxime: quando potentiae jungitur improbas mentis impotentia Senfit ifta Rupertus. lile uti forisin populiš magnus} itadomicOEN piteffe invifus. Caufa fuit : quodvitia & mentiumvulneranon palparet, fed medica licetSt leni, aeritamen quoque , ubi opus erat, divini oris facundia perftringeret. Samaritanum effe opor- tetfaerum Medicam, qui oleum, at una vinum aflfundat. Inde contigit Rupert o, utplurium nobilium aures offenderet, qui Velhaereticis favebant, aut nomine quidem folo, ut Regibus pla- cerent, Chriftianos fe fimulabant: velfierantfide, vita longe a Chriftianifmo difcefferant. Sat multos liujus generis adhuc bo- die reperias. Pronos jam in deteriora animos fedulo fufflaminabat, odio StinvidiaDiviardenscacodgemon: cujus negotium quotb dianumeft, utSančlorumpiosconatusfucceffu fraudet, animos hominum ab iis avertere, in odium concitare, turbas, iimultates, faevaque molimina excitare. Praserat tune Wormatix,Regis Cbildeberti nomine, Comcs quidam Bercarius , vel Bertharius , aliis etiam Berengerus vel Bercngariusindigitatus, homo ferox§tfuperbus,paganifmoad- buc, utaliquifcripferunt}utmeliusalii, Arianae haerefi addičtus, f3evusCleriperfecutor& Ecclefiarum vaftator: verbo, lupus fe« rox, paftoriR upperto inprimisinfeftus. Nec mireris Catholi- cum Principembacreticohominipraefečluramcommififfe. Ch.il- debertusadhucfeptennispuernonnili perrnatrem &proceres re- gebat. Ethincfaciie erat, amicorum potentia vel opibus nixum fubrepereimprobum, & quod proclive, fub ovelupum tegere. Non diffinmlavit inhumani hominis fcelera , Dei & Eccle- fh injuriasAntiftes Rupertus, clam primum, deindepalam monuit,corripuit, correxit, murum fe graffationiimpix oppo- fuit. Liber L Cap. VIL 9j (uk, $ednequicquam: ideffecit, ut totam tyranni faevieMls i« raminfeconcitaverit. Ncnreveritusiftedignitatem > nonfaflčli* tatcm, non magnumnomen Praefulis, noniramNuminiSj im- piasinijccre manus non dubitavit. Comprehenfurrt multisexa- Kf A tk tbu» gitavitinjuriis, ignominiosedeindenudatum, & in puhlico vir- CTAtu * as gisflagrifque athletice concifum e civitateexturbavit. At fančlus C0 ‘ Praeful Rupemfetunemagis, quam Rupertum exhibuit. Ea- dem conftantia , qua fcelerato Comiti reftiterat, plagas & duri verbera tulit, fic demum regios fe ferre fafces ratus > dum prd ChriftoRege, majorapaflo, faucioillos tergo perferret. Hinc 11- ccttamacerbapaflusproDEi Vcrbo , nil tamen a Divini Verbi prseconio deftitit, & ipfum exilium a patria apud vicinos popti- los in virtutis & lalutis materiam vertit. Ita dextra virtuti omnia i ctiam quae finiflra. Nam fančlae patientiae & pii laboriš & re* munerator&promotorDEUs, cuifacile ex malis bona prolicere, majorem pro ignominia gloriam , pro adverfis fuccdTus opti- mos Ruperto dedit, ut videbimus* EjcčlumWormatia Dei virumRomam religionls causa iviC S.RufrtftTUi fc nonnulliferunt, quod fatisconformerationi: alii tamen hoc RoM '“ ; n , s PROF1CJSCI- iter, quodjamEpilcopus relegit, ad polteriora tempora , cum tur. jamSalisburgenfem fedemconftituerecoepit, referunt, ut fupra jr,t * *P- C4 ‘ diximus. Nil obftat,quinutraquevice ad Romanam fedem ac- č-Jmss. ccfferit. Primaquidemvice,utintantisaffličUonibus, apud A- s.Petri. poftolorum limina, ab ipfisbisEcclefbe primatibus, eorumque iucceffore, Pelagio Il.tuncPontifice, Stafylumquxreret, & fo- s. Rup. latium auxiliumvc reperiret. Alteravero, utnovx fediSalisbur- S-4 giconflituendae, facultatem & aučloritatem obtineret, unaque PelIgiuiII. avinculo Wormatienfis Ecckfix, quod non tyranni impietas ™wc *>gn. iumpere, fed foJa ApoftolicapoteftasfoJverepoterat, abfolvere- TllEXt tur. InterimquiaPa{lorisefl:,oves ingruentibus lupiš neutiquam deferere , quamvis ipfe ab ovili exclufus fit, perfuafum habeo cumBollando, R u p e k t u m fibi, cum Wormatia difcedendum sotUnd. in etat, fubftituifTe Vicarium, ac deinde cum inter Bojos manere ** Comment : dccrcviffet, ipfumEpifcopatusWormatienfis titulum (non tKpefinc au&oritate Apoftolica ) in eundem tranftulifle. M 3 CA 94 HiCtorix Salisburgenfis CA Pil T VIII. De ^oc at ione S, "RV ‘P E RTI in c BayariamfaBa * Dure 'Tbeodone . G Ravibus tempeftatum procellis iačlatus Rupertus Praefui In &exul, fuis invifus, aliis populiš coepic cffe charus hofpes. wT° 111 Bavariam circa illatempora regebat Theodo, hoc nomine Ter- PKmcEPs. t j us ^ de cujus Principatu (upra fatisdifputavimus. Aulaillierat Reginoburgum, quam vulgo Ratisbonam dicimus. Huic five conjugis Reginotrudis inftinčlu , five contračla jam prius farni- liaritateRuPERTi, certe farna & miraculis tanti Viri ftimulato in mentem venit, fidei Chriftianae, ejurataidoiorumfuperftitio- ne, nomendare. Nec aliumfacrae religionis praeconem & infti- tutorem fibi fuifque eiie defiderabat, quam Rupertu m. Confilio cum proceribus habito , conclufum , vocandum Statuit e jp e . pi uresan tea ex magnatibus, utfiipra*meminimus, Chri« s.°Rup. ftianifmo obftiterant, praefertim, quod Principem & Primates *§ r.dip. decere non videbatur abjefla Chrifti Dei & Chriftiani cultus fr * m ’ liumilitas. Sed paulatim perverfa illarudium mentium perfuafio frigefcebat: cemebant enim vicinarum gentium gloriam & po« tcntiam bellicam, ex hujusReligionis amplexunonminui , fed augeri. Jam Francos,belliciofifTimam gentem, hac fide fufcepta, etiammagisinvalefcere, latius dominari, nec tantum Aleman- nis, fed fuaequoque gentivicinum foenumimponere. Sed parvi fuiflent iftae Politicse rationis argumenta ad fyn- ceramfidem perfuadendam: Divinae Providentiae, jam&Boios tandem ad caeleftem lucern vocantis, inftabat imperium: &, ni fallor, calidiffimae Ruperti preces , inhujusgentis, quam antea jam animoconceperat, falutem pariendam ad Deum fufae , mo- mentum accelerando tempori maximumdedere. Seliguntur Legati, viri ex nobilitate primarii, inflruuntur ad mandatisPrincipis: irent, Rupertum conquirerent, falutarent sum lega- p) uc j s nom i ne f expečlare eum fančtioris Fidei magiftrum, cffer- re exuli gratum & paratum hofpitium , paratiores animos , & amicos lares} iretmodo, veniretboni Evangeliinuntius,acpoil exantlacoslabores, inmultis irritos, feliciores in Boica fucceffus profequeretur. Si tergiverfaretur,obtddarentur , ne falutem co- rum fperneret, & Divini Verbifontemfitientibusnegaret. Legationem fuam adamufiim executifunt Oratores : expo« fuere Ru p e r t o caufam adventus, Ducis defiderium, procerum vo- f Liber I. Čapu tVIIL pj votum, populiftudium: &hauddubium Coeli decretum. Non s . r up ac . fuit difficile MagnoPraefuliperfuadere, arduum licet , novi A- ceptat vo- poftolatusnegotium , gaudebat fibi lxtam & latam me/Tem ul- CATI0NSM * tr o ofFerri,quam totlufpiriis pridem exoptarat. Prae omnibus adorabat Dei ordinantis &providentisomnia fublimeconfiiium čdmperium: quodSančtis Viris unica agendorumcynofuraeft. Promifit prsefentiam & operam , quam primum Superi oti- uminBoicam eundi dediflent. Quia vero tune temporis adhuc aliis negotiis diftinebatur, autprius explorandos , ac Orthodoxae fidei praeparandos cenfe- et ipse sub- bat Piincipis čegentis animos, quofdamcx fuis Difcipulis, ceu s ^ lTUR - Legatos, cum Oratoribus Boicis ptaemifit , qui fe fecuturum nundarent. lpte ubi a legatis fuis rečta effe omnia comperit, poli modieumtempus ipfus maturavit iter, & Ratisponam Deo du- cefelidterap pulit. Jamantea Legatorum Ruperti adventus &fpes vicinain- Solenniter fecuturi Prjclulis magnum gaudium, majorem autem expe£latio- EXCIPlTUR * nem populi, &defiderium, virum ipfum farna tam celebratum, videndi excitarat. Certatim adcontuendumomnisaetas6cfexus dfunditur: Princcps ipfe cum filio & primoribus obviam pro- ceffit, omniquehonoris officio exceptum in aulae propriaediver- lorium invitavit. Elucebatin ipsa facie S. Antiftitis alta mentis viitus & fančVitas, necmagis Divini oris fuavitas, quam humi- lis morum Majeftas, mtuentes Sc alloquentes omnes reereabat. Loquebaturquifquefecum, vere Kunc Df.i virum cfle , Dočlo- rem ccelitus datum , minus elTe , quod farna de illo fparferat, quam praefentia monftraret. Obfecutus igitur Ducis humanitati Rupertu s, etliiplendidapalatianonamaret, tamenin urbem, Divert,t k paratumfibi in regia locum cum Tbeodone conceflit , ob fe- cipem/^" quia aulicorum non renuit, ut animos in ordiodoxae Veritatis obfequium ducendos, facilius pararet. Dum hic in optimo diverforio novum e coelo hofpitem Rupertum dimitto, luftrare paululum Boiariae antiquam re- gionemac gentemplacet, eamque ab origine paucisrelegere, ut ledor pervideat, quem olim populum Deo acquifierit Parens ^Apoftolusnofter Rupertus. CA- ©MflOBOlO* rum. liv. Ub. f. P»ft med. Tdcit.de mo- fibus Germ. *Gen. II. Adeltreitt. p6 Hifto rix Salisburgcnfis CAPUT IX. 2)e origine, gente & c Princtpibus 13 ot or urn* € 5 * ter ra Norici & Ižavariie, B Oiorum gcns, ex communi Scriptorum confcnfu, e Gallis ati« tiquis ortumducit, qui origincm fuam , fi Jofcpho Judaeo crcdimus, cum aliis Europaeis a Japheto Noe filio derivatu, quod &ipli Scripturae*conformeeft. Celtaeolimdicebantur } quodno* men Galliae commune, poftea divilis provinciis & populiš foli traČlui Lugdumenli, & regionibus , quas Ligeris & Garumna claudunt, inhaelit. Atquc in his Boiorum natio antiquitus fe- dem habuit. Cum vero multitudo pugnacis populi mirum in p.i.l. i .cnm modumcrcviflct,termini vero regionis pro numero angufti ef. j*jl. &cit . £ ent * ^ucibus Belloueio Sc Sigovefo, Regis Ambigati ex forore ne* potibus,novaslibifedesquselituri, cum 300000. pugnatorume patri a digrefll funt. Et Belloucfus quidem in Italiam copias duxit* ubi in Infubribus pede polito , muka deinceps bella aliis fociati GalliscumRomanis gefscre , quorum vires St potentiam ultra 200. annos fuftinuerunt, crebro cumijs congrellijlsepe vičtores, faepius vičli, femperformidandi. Romam prius cum aliis Gallis invalide , occupafle ac incendiffc anno Vrbis conditae 365*. cre- duntur. Id turn ex aučlorum teftimonio, tum ex virgatis vefti* bus, de quibus Poeta t nrg. 1 . Mnt- Virgatis lucent fagulisl id. Quse in inlignia Boica ( rhombos fcilicet nune candidos 8ccse» 1 ruleos^ tranliiffe pntantur colligi poteft. Boiorum pars al- Aluerboi- teraSigoveluminpartesGermaniae lecuta, in Hercyniae lylvae» quae longo tračlu in Bohemiam le porrigit, umbra conledit. Inde Bohemiam, quali Bojohemiamdičlamvolunt. Cumcopiis mi¬ rum augerentur,horum ferocilfiimos,quiabaudacia(^oEl/Sok Itfte ) Tolliftoboijnominatividentur,inPannoniam,Tliraciarn, Gr3Eciam,denique & in Aliam tranfmigraflcjcum Velfero * contra Cluverium* defendit Adelzreitter.* Reliquivero, quiHercyniumfblumaliquotfaeculis coluere, a Marcomannis, nune fere Aioravis, aut eorum finitimis, duce Rege Mavboduo tempere Caefaris Očlavij Augufti fedibus eječti, partirnin Vindelicosj partim in Noricos , deinde etiam, fed le- Marcomak- duš, in Nadico s (nun c pars Bavariaeeft ultra Danubium Palatina- tus fuperioris St Landgraviatus Leuchtenbergenlis nomencla. tionem Bon iniu- BRIUM RR- CIONEM IH • IDEHT. OCCUFAHT CUM GALUS ROMAM. IS CONSI DENT IH BOEMU. Tollisto- 3011 . *Velfer.rtr , Beic. I. 2 . *Clnver. in Vindel.c. fl. *j4delz.r.l.}. Ann. Eiiciuntur SO fcMIA A Sil«. OcCURANT NORICUM. Affligun- TUR AB 1 $. Liber I, Cap. LY. 97 tionemhabens) permittentibusRomaniscomigrarunt. Atque iis ijuidcm tcmporibus rubRomanarum Aquilarum alis obfcuri vkerunt, doneč faeculo Chriili quarto, jam fatifcente Romano- rum potcntia,&ipfialasfuas, antiquae fortunse memores, expli- carunt, occupatis paulatim , ut Adelzreitt. videtur Rhaetia& traftu Norici', quodtamenanteTheodonesfačlum, aliinoncon- cedunt. Varia inter Herulorum, Hunnorum, Gothorum faevas inImperiumRomanumincurfiones,tuncufifortuna, praefertim abultimis Hunnis , malis deinceps vicinis, graves cladcs paffi, lub Tkeodonibus, &principibus Agilolfingis, Agilolfi viri cla- riiTimi nepotibus, icxtifeculi initiislub FrancisRcgibus, altius hunn caput erexerunt. Theodonisnomcn (Dieto,Dioto,aut Teuto idem effe *a 'Dieto C*T*r multisputatur) jam antiquisnotum fuiffe creditur, &exCeltica linguaretentum heroibus cojmmune fuiffe : deinde Principibus fere vifitatum. De eorum autem fuccellione magna lis eft inter aučlores, utfuperius * vidimus. PrimusTheodoprineipiolexti * Jiffirt. faeculicum magna luorummanuexNarifcis in Noricum commi- gravit: lub protečlioneRegis ItaliaeTheodorici Gothi fuiffe fcri- Bru»n t rus, bitur, etfi poftea Boijin clientelam Francorumconcefferint. A- l ' 6 ‘ lij autem aliterfentiunt. Primo fceundum cognomine magnum Theodo ir. re&aferie poli annum Chrifti 5*n. fucceffiffe quidam afferunt, ndcirfing. negant alii: quidamV tilonem d con jungunt. De Theodonis ter- \° e ~ tii, qui noftereft, fuccefuonemajorvelitat‘10, quam inprincipio Theodo III. difcuffimus. Tune temporiscirca annum 5*60. faeva lues, quae in Orienteorta, inOccidente& Italiam quoquetransierat,etiam Germaniae, Boiariae & Au[trafix nartes dira ftragepervafit. Hinc facile fuit feroci pepulo Longobardorum, poR occupatam jam anno^T'. Pannoniam, & Auilriam inferiorem, in Italiam uique Longobar- irrumpere, quodfačlum An. Chr. 5*6$. aufpiciis Regis Alboini: ^“ x ' incujusexercitu praeterpluresaliasgentesetiamBojosnumerant Italiam. fuiffe. Irruptionisedečlus fuit, regni Italici oceupatio. Alboi- nofuccefsere in Regimine Duces30. totidem Tyranni, quorum malamadminiftrationempertaefi ipli Longobardi, Reges revo- AuTharis carant. Ele&us Autharis, Garibaldum tune Boiariae Ducem,feu Longobard. Kgem,accepta in matrimoniumfiliaejusTheodelinda,affinita- ^^^heode tefibi devinxit» Hinc grave a Rege Auftrafiae Childeberto II. LINDjE ga- bellumingruit, quo terra Tridentinorum non parum affličla , RIBALDI ipsacjucBoica Principem fuum Garibaldum amifit, vel interem- ^ * ptum,vel, ut aliis placet, profugum. Porro hic Garibaldus u- childeber. N xo- 98 Hiftora Salisburgenfis to RE9* Franc. ducisGisul- FHI CASTl- TAS EGRB- GI». P nul. Diac. l - 4 * f> 37 * PUERI EA RUM ER V TRIS VIRILE. uxorem liabuit ex filiabus Gifulfi DucisForoiulienfis, quarumc- gregiumfacinus, memoraridignum eft. Quatuorerantimpurse Filiarum matris caftifbmaefiliae: fed duarum cxhis nomina tantum pro. dita, Appse & Gailse. Cum Hunni ( Avares ) ea tempeftate in patriaearumgralfarentur, mafculos ferro, puellas libidine perfc. quentes,ingeniofae viragines dolum, quo caftitatem tuerenturj bunc excogitarunt. Crudorum pullorum carnes fub fafcia intra mamillastamdiu pofuerunt, doneč calore putrefačbe tetro odorc generofaberoidum pečtora inficerent. ltaque cum fupervcnien- tesbarbari, illečtiforma, eis abuti tentarent, crumpente ex ma- millis foetore, quem natura rzcineflepuellisexiftimabant, abin. tentato fcelere repulfi. funt. Aliud plus quam virile facinus ca. Grimoaldi rum frater Grimoaldus puer edidit; qui ab iifdem barbaris captus, puer ‘ r e ^ cum jam captivus traberetur a milite, ingcnti animo enfem fu- facinus um, etfi parvum&aetati congruum , vagina exemptum tanto le. niluhoftiscapitiimpegit, utlaefoccrcbro de cquorueret, ipsecu liber ac laetusdeproftratobarbaro , equo in fugam le effudit. Theodelin- P° rr ° Theodelindi filia Garibaldi poft mortem Autharis, da mjpta venenoextinčli, nuplitejus fucceffori regi Agilulfo, quem po- o°lulfo A " ^ cacoo P erantc ftrcnue GregorioM. ab Arriana hserefi ad Catho- licamfidem, perduxit. Regcm fuumgenstotafecutaeft. Femi- nae illiuslaudes eximias Panegyrifta maximus magnus ipfe Pon- A S. grego- tifcx prodidit. Quae an Cbriftianam fidem a parentibus in Bava- rio . lau- Tauferj t ^ an vet A i n ]talia primumfufceperit, non quidem pla¬ ne conftat. Sed primumverofimilius, cum de ejus converfio- ne tamPaulus, quamaliiScriptorcsItaliae plane tacuerint , etfi. mariti converfionem omnes celebrcnt. Parenti ejus Garibaldo Tballilo fuccedit, & huic alii, quos bre viter in dijjert. pr*limi- nari rccenfuimus. Creterum Roij antequam ad veram Cbrifti fidem traduceren- DotoLATRjE tur J idolisfuis apprime dediti crant. Aprima cx Galliis migia- tionead alias fedes fecum Gallorum Deos & Druidum fuorum in • eptaš fuperftitiones ac ceremonias intulcrunt: quas ex aliarum gentium commercio non param aučlas ferunt. A Gallis babuere Deos, Mercurium (qui&Theut dičlus, Tbeutonibus affmiuo* oiutEs eo- mine) Apollinem, Martcm, Jovem. AGermanis mutuarunt, Vukanum, Lunam, Herculcm, Ifidem, & Deaflros bujufmodi, forte §textuis heroibus in Numinum ccnfum relatos, quofdam coluere. Ab hac religionis barbarie & mcmftris Deorum Nori- cos, & ( fi jam tune terram infederunt) Bojos libcrire conati funt S. Va* DATA. Bon olim t- RUM Dll. Liber I. Cap. IX. 99 $,Valentinus Laureacenfis>Lucanus Sabionenfis Epifcopi, Se- Verinus Abbas & Sacerdos, viri Apoftolici: led plena converlae BoiariacgloriaRiirr.RtoaD f.o relcrvata. HaecdeantiquuBoio- B °” A ’^ UNC rum, vel, uthodieindigitantur, Bavarorumgente,oliiningeni tilifmotam bellieosa, inde adhuc hodie in Chriftianifmo etiam prsealiis pia. Relht ut iplain, quam occuparunt olim regionem luftremus. Thcodonis iloftri temporibus principatus Bavariae in am- Du.c par- pliflimas regionesfeditfundebat, quarum duae partes principa- *ork;°m e* les, Noricum & Vindelicia: provinciae autem his comprehenlae vindelicia. plures, nempeStyria, quaetuncTauriscorumregio (aTauro vel E, “* ™°“ Taurismontibus, vulgo @ttCt/unde Styria ) dicebacur, Tyrolis sttria,* totaufaue ad agrumTridentinum& Foroiulienfem,Carinthia Tyrol,s » (quaEdcindejamcircaipiaRuPERTi temporainpropnosDuces Alpes Au _ defcivit) Alpes Noricae. & totus tračius Oeni ufaue Patavium, stkia. tota Auftriafuperiorufque ad Anafliim, vel Analum numen, to- ^ n ^ rn £ ta dcnique regioultraOenum Lyco&Danubio definita,quaeul- **. j-8o. tima Vindelicia &Rhaetiafecundadicebatur ! priores provinciae Noricum ccnftituebant Tota igitur ditio ab Oriente Anaflb limIte* flumirle, ab Aultro alpibus Italiae, ab AquilonefylvaBohemica, Botci. abOccidetiteLycoamile, leuSuevia& Alemanniaterminabatur. Brevius eam circtlCcribit ad quatuor Orbis plagasPaulusDiaconus, Pannonia ( fub cpialcilicettune Auftria inferior) Italia, Danubid &Suevia. Noricum vero, olimRomanorumProvincia, duasfo- ALIUD RI _ lebat in partes dividi, Ripenfe, &Mediterraneum. Ripenfeccri- fensj*ali- febatur, quodlongo tradiuripaeciteriorisDanubiiufque admon. tem Cetium *porrigebatur, eratque Noricum inferius. Mediter- um. raneurri, quod& fuperius, ho (Iras partes ufque ad Alpes Italicas *VHl£0C berali voluntate ex nihilo feciffet omnia i quae fecerit * bona vide- „ rit & amarit cunčta. Hominum infelicitatem ex diaboli malo in- « ftinclu & proprio vitio promanafle: Dominum illum magriumj » uti potentia & majeftate immenfum, ita bonitate ač mifericor. » dia maximum, nec minorem juftitia, qua malos, bonofque de- «bitis fuppliciis aut praemiisafficiat 9 nec tcmporalibustantum, » fcd aeternis. Efte vero eundem natura quidcm$ quas nullisefTentiaeter- >,miniseireumfcribitur quam maxime Unurrt,fedinPerfonisfa. jjvratiflimisTrinum; idqueex infiniti intellečlus foecundiflima a cognitione * fbecundiiTim6que beatifllmae voiuntatis amore w promanaremyfterium quod humanum longe fuperet intel- jjlečlum (nonenimmagnus Deusj (inoftrae rationis , pugillo »majornoneffet) obfequiofatamenfides & profunda veneratio t, complečieretur. Jam porro ex tribus illisDiviniflimis Perfonis * $> quae coaeternse & C 03 equales in una Natura unum funt, Pater x* jj ternus asterni Verbigenitor, Pater Sc Filius acternus aetcrni Spi- , 9 ritusfui& Amorisfpirator, perforiam alterarti Filium & Ver- $i bum ante faecula gcnitum, ex amore meriffimo & puriflimo lit „tero illibatae Virgin is illapfum * fine viri femine folius Divini „ Spiritus fuifoeeunda virtute kominis naturam alfumpfiffe , ut sjkominem repararet, ex mifero damnationis fiatu & erroruni » colluuie extračlum,ad ccelefte Filioruiil Dei eonfortium , & poli >3 breves kujus vitse aerumnas ad fempiternam gloriamfuam fub- jjlevaret. EofinevenifTcadhomines, natuminterhomines, do« 53 cui/Te veraDivinitatis,tam credendae,quam colendse,acafTcque. »f dae beatitatis myfteria, denique ut fuo fanguine orriniuiri rtoxas 53expiaret, pofldiratormenta mortem ignominia plenam&do- 5 j lore oppetiiffe. Omnia hsec acerba tuliffe cogente nemine (quis if enim omnipotentcm cogeret ? ) nifi amore, quo & komines tra- sjkerevoluit in amorem. Paffum tamen & mortuum , D e um »quidem, fed non in Natura Dei, in quam nullius doloris fen- jjfuscaderet, fed fola kominis : Vičlrici autem Deitatis potem 5>tia , & inferosSt mortem moriendo viciffe* a mortc redivivum s,furrexifTe, coelosconfcendifle: deniquc fuo tempOre m fumma » gloria ae Majeftate defcenfurum , omnium mortalium fupre- j, mumac feverum judiceiii, piorum fidelium remuneratorent jioptimurti, Hane Liber L Čapu103 ' Hafle efle fiderrt multis ante faeculis ab Hcbrseorum Pro- phctisprar-dičlam, abiplo Domino revelatam, ab Apoftolis Sc« DodoribusinuniverfasmundipartesaChrifto dimillis pracdi- « catam, toto pene orbejamcreditam, fortiflima Martyrum in« tormcntis&fuppliciis conftantia roboratam, innumcrisprodi-« giisconfirmatam, fidcm,exquauna falus aeterna pendeat mor-„ talium. Quicunque vero hanc fldem Sc rcligionem fufcepturus eflet,«* BArt»nu*» oportere eum Vit?liaquabaptifmi luftrari: cujus tanta vis fit,« ut corpus tangat, fed animam a maculis abluat, Sc fordes omnes « expungat, coeleftis gratise, exquaFilij Dei, Chrifticohaercdes« nominamur St fumus, inaeftimabiledonumconfcrat. Addebat Rupertu s,neminem aeftimare debere, indeco- <* ram efle Principibus St illuftribus perfonis Divinae hujus fidei« humilitatem. Summum Imperium efle, Deo fervire , Sc hoc« h UMil1tai temporaneum ob{equium , in aeternitatis regnum nullo sevo « Christia- defiturum, terminari: cuminterimvaniidolorum cultores ae-« * A N0N ,N ‘ tcrnisccrto fuppliciis fiat addicendi. Nilprofuturumhomini, « cifiaui* fitotiusmundi fceptrum obtineat, fed animamperdat, Scqui-« dem tetemum! aeterndminfelicem, Sc aeternum miferrimam.« Quifacram hancfidem Scvirtutem colat, non ideo temporali« felicitate ac potentik , ptincipatuScarmisminoremfore. Nam« hteccceli Severi Dei, omma. providentisSc difponentis,mune- « ra efle, q\rorum nihil fičFitii Dij Sc idola cteca acfurdapraeftare« poflent, Sefi poflent, non vcllent. Fhcemplum caperent Boij« acognatis Francis,qui poftquam Chrifti fidem,fufcepiflent,tan*« tbaltiusSt ImperioScpotentialonge fupra vicinas gentes eve-« ftos. Jpfum Clodovcum M. jam pene de/peratam vidtoriam « fuscipiendas S. ReJigionis hujus voto obtinuifle. Romanos an-« tuposejufdera Religionishoftesaccrudelcsperfecutores, vitio-« rumfervos, datum antea d Deo Imperium jam perdidifle, SC“ utinam non etiam ad aeterna Tartari tormenta detrufos. Haec Sc plura alia fcitu neceflaria tam privatis colloquiis» publicis alloquiis non modico tempore tam diferte Sc ar* denterinculcavit RuPERTus,ut tamDux, quam proceres, Sc t°tus pene populus Ratisbonenfis manus veritati darent, idola damnarent, dcfpuerent, abiicerent, faeris baptismi undis ini- tiariccrtatim expofccrent. Vt igitur ad tanti momenti rem ani- mos hni bene inftručlos , jam anhelantes praepararet magnus -Antiftes, publieum indixit jejunium, St communes ad GoeH Do- minum 104 Hiftoriae Salisburgonfis minum fupplicationes, quo ad altiftimi nominis lui gloriam k gentismternamfalutem, aufpicatd ageretur. Paratis deinde ad / magnam folennitatem rebus necelTariis,ftato dieRuPERTUs Pon- tificii-s veftibus indutusTheodonem Princi pem cura filioTheo« Baptjsmus deberto ac optiinatum comitatu, in ampla Regiaeaula, fplendi* Theodonis, diftime templi vice, & more exornata, excepit, S.Lauacro ad- Theode- movif, in unius fummas Trinitatis nomine tinxit, poft hunc populi ET fingulos proccrum, nobiliumque, ac denique magiftratuum, civiurn & plebeiorum ingentem turbani, tanta omnium cum laetitia, ut jam Cceli atriaadiiffe viderentur. Credibile eft , eti. amvel tune vel pofte.ro die faera Pontificem folenni ritu fecifle , &neophytosfuos, quos per setatem licebat , Divino Corporis Clitifti epulo refecifle. Inchoata baptifmi feftivitas in plures dies haud dubieprotračla, quibusmultahominummillia etiam exvicinoconftuentiumfacrofontiadmota. Tune nova lux,tene- bris idololatriae depulfis, cunčfcis oriri vila : Vrbs illa antiquiffi- ma Ratisbona veluti coelitus renata exultarc cernebatur. Cujus * Gunther. nomen qui * a bond Rate vel Ratibus pomndis deducunt, illo maxi- p * ar Ben * tempore id rečte tribuiftent, cum Nauarcho Rup.erto, tam in comment, felix ex idololatriae Mari mortuo per undas baptifmi ad Divinas rer - Girm ' Religionis portum fuceeflit navigatio. CAPUT XI. De Difcipttlis S. RVTEHT1 gifilario & Chunialdo. . A Magiftro ad difeipulos dedinemus fermonem. Certum eft, -*necpotui{Te,necdebuiire Rupe rtu m Pontificem magnum plantandae Religionis negotium fine faeris adjutoribus , i]fque virisdočlis&Sančlis, verbo, Magiftro fimilibus, peragere. In- teriftosautem eminere leguntur Gifilarius & Chunialdus : Vel« DiscuniLt f era > Chunobaldus, Horum genus & parentes tacuit antiquitas: g^l P et TI ‘ P atriameanc ktticum Rupert o habuifletradidit. Virtus Viros Chuniald. ^bunde nobilitavit. Socios fibilegit virtutis aeftimator optimus quales Prselul landtus, S. Sacerdotio initiatos fecumduxit, quo iple ad gentium converfionemibat, nonnunquam etiam a latere able- gatis vieariam poteftatem ad proferendam Chrifti legem com- AiJ AE INI« milit. Aninitio, cum adTheodonem Ducem Ratisbonam ve* tiocumS. nit, focios jamhabuerit j an verdpoftea, cum Salisburgo in pa* rint. tnamrepedavit, primumillos adduxcritj nonlatisconftat. Pro Liber L Caput X. 105 pofteriori opinione plura Rant MSS. ta & audlores. jReperimus ta- nifer. r. 4. men alicubi fcriptum, * legatos, quos ad I heodonem praemi- " r - Bo,c -f- fit Rupertu s cum Domingo & Chrifanto fuiffe Gifilarium & n Jel*, p. 1. Chunialdum. Alibi legimusiifa: * Pientijjtmus igitur farm s Rud - f ; n - z6 & Je nonimpigricumjuiselečlijjbnis cornmilitonibus Domingo, Cbri- * fjiss c c j juto j Cunialdo&GiJilariojtt occUrjum ubeodortis accingit , ut ccdejlis v.fol. n. potite rorem tumper Je * tum per juos fanclos Jatellites in cor Ducts & /^ s ' B J ol ‘ ji/JkčlormiJuoruntdiffimlat. Porro fiLaziocredimus, hi duoSan- stmiiiababet fti Sacerdotes Aultriae& Vngariae Apoftoli reputantur , Ecclc- fiamqueS.RupEKTi Viennae ftruxerunt. Quodfignumeft,jam Grienbeck. primoad Theodonem adventu Rupe r to eos adhaefifle , cum Struxe - nimirum, antequam Juvaviam afcenderet, in Noricum inferius si^J VienV' & Pannoniamdefcendit j & in iis Regionibus ubique Chriftum eircumtulit. Forfanadconciliandas Opiniones , non male dice- retur, hosmagnos Viros, jaminitio Ruperti legatos & focios individuos fuiife: deindecumiterinFranciammultis polt annis relegeret, comitesivifle 3 & aliorum fociorum duces cum ipfc rediifle. Tanta veroreligionis, &pietatisaiiarumque virtutum, lmo Miraculis & miraculorum , ut fcriptum legimus, gloria fulsere , ut com- ^Nc-rrrA-rfc muni Ecclefiae Salisburgenfis, & totius populi fuffragio, imo chlebres. ( quod non minus) S. Virgilii ipfius (ententia, inter Sandtos te, lati, puhlicam quoque cum ipfo Ruperto venerationem me- ™ s - ruerint. Plujus rei plura argumenta damus. Perantiquum MS. 10, ' ce/ ' 4 - H. haec ad litetam habet. Očlavo C al. Očlobris tramlatio S. Rudber- tiEpifcopi, qua fačla tjl ab Epifcopo Vhgilio 3 quifu.it očlavus ab lilo, mm quotramtulit& duos preš byter os , S. Chunialdum & Gijilarium, juorumfeflivitas , quia nullo alio die in anno haletur , nominatim in ipd, ad quam translatiJunt EccleJid (J Metropolitan^) Jlatutusn efl cdcbrari. AdditUribidem,quodeorum deindecorporacum S.Ru- £ 0 rumcor- puti SS. Oflibus fimul reperta ab Archiepilcopo Hartvvico , pora in se- lenovata eadem Ecclefia denuo una translata & repofita fint. ^'rT/con- Coftftat eadem quoque Sandtorum, quos diximus, S. Ofla cum ditacum pWibusReliquiis SS. Martini > Chryfanthi 3 Dariae, Vincentii & IFS0 * Hermctisin eadem tumba quieviffe, ufque dum Archiepifcopus ^o%ngusTheodericus initiohujus feculi, ad annum fcilicet 1602. cum Ecclefia Metropolitica incendio fuiffet vaftata , ea a S- corporeRup ert 1 diftindtis loculis repofuit, & in Sačello S. Ma- Has Magdalenx collocavit: unde iterum in Oratorium Aulicum, tjuod Ecclefiae Parochiali > nune PP. Francifcanorum, adjacet, O trans- l o6 Hiftorix Sa Jisburgenfis VtA. not. I. 6. translatafuntj ibiquehadfcenusfub Altari, exebeno&argento af fabre efformato reconduntur. Ex his plane vides, adeo fančlitate vicinos& penefuppares fpsE S. Vir- Ruperto fuiffe Gifilarium & Chunialdum , ut quos individuoš giliuseos fociosvivushabiait, eos nec fepulcro dividendos , ofnnes cenfe. xixS M Ru-" rcnt * Qtb s autem aufit cum Sančti corpore hominum non San* rimo. člorum Reliquias jungere ? Hos tamen junxit poft anteceffores ipfe Virgilius. Et quid dico , fepulchro ? nec feflo feparandos voluit pia antiquitas. Ideo cum translati S. R upertt ageretur quot annisfeftiva folennitas> in puhlico Ecclefiae officio corame- exantuj. morationem, utvocant, Gifilarii&Chunialdi fubdiderunt. Ita Brev.Salisb. quod de Apoftolis canit Ecclefia,rečlede hisDivis dixeris; G/o. ti riofiPrincipesterra (noftrae) ftcutin vita fita dilexeruntJe, ita in mor. prejb. te ($C poft mortem ) mn funtfep ar ati. Teftimonianotiftimae Sa* TES SANcti bsburgifandtitatiseomndem ? prajtereaquaegraves tradiderunt tatis eo- aučlores*, etiam indecapies, qudd pallim eorum Reliquiae *T' M cuma ^*s SS. Reliq u «s conlecratis Altaribus infertae funt: quod Snobf.Menol. nonnifi dereceptisSančlislicet. Sed & peculiari preče, ad ipios /. j. Sur. 27. direčla a piis fidelibus Salisburgi , honorari foliti funt , quam fcri- S^Rup^Cor- P tam n °bis reliquit, pius & fidelis rerum Salisburgenftum ccl- nel. Cun in leČlor , Sc Sančtorum cultor Joannes Stainhaufer p. m olim ^Bucel inMen Secretarius Archiepifcopalis. Etquid multa? a Pcntificio folio, zA.Sept.rd - Sc orefummiPrsefulis Leonis tertii teftimoniumhabent, qui in ferttt&A- bullatranslationisArchipraefulatusinfedemSalisburgenfem* di* llejvtd. 16. ^ ert ^ fotetur > Sodales Ruperti Chunaldum Sc Gifilarium in in cAtul. Re- Ecciefia Juvavienfium a fidelibus honorari, Te s ti m Caeterum quandohi beati Viri emeritique Chriftianae fidei jpsius Pon- prasconesadfuperos abiering defignatum nullibi invenitur. Gre* diderim ego poft S. Praefulis fui Sc Magiftri fata primum decefliffe, data.FM S. atque ideoexmerito in idem fepulchrum repofitos* CAFUT XII. ‘De ccnverfione v tein te BaDari^e Origine Alonaftcrii S .Georgii inWelienbitrg. K Onclaudipafluseftafdor Ruperti EvangeiiiVerbummoe* nibus Ratisbonae, Cum hanc jam bona veritatis bafi firmaf* fet, mox fecum conclufit, foras inomnem circa ditionem figna Redemptoris circumferre. Quod priusquam ageret, Ecclefiam qus nune veteris Capellas nomen retina , exaedificatam pro- Liber I. Cap. XII. I07 prope palatium Theodonis, confecraflč, nullus dubito. Hoc c- nimprimumefle debebat & Religionisfundamentum, &pieta. tisexercendsefacrarium, de quo poftea. Re expedita mox ani- mumad lacramexpeditionemBavariseconvertit, facultatem e- umliaTheodonepetiit, promptamque obtinuit. Oui enim fa- ventcminifto negotioDucemnon haberet, cuiaeque invotis e- rat, populosfuos eadem fidei luce colluftrari ? Nec difficilis fuit facn£expeditionis{ucceffus: jam pronae crant aures , patatae ad excipiendumChriftijugumcervices, quod ipfum Principem Ta¬ lim priorem fubiifleconftabat. lgitur certatim undique populi confluebant, &tanquamnuntium coelomiflum, & ab eo Divi* num VerbumTacrumque fontcm fuscipiebant. Ipfe veto ut eo MJ>tfickt profundius Chrifti Tigna figeret, qu6animisakiusinfigetet,paf- *acrasao*i limfacras xdes, ceu pietatis fedes aut debellatse impietatis tro- phaea, erexit,autex Deorumfanis jeliminatodaemonumcultu* confecravit, ut deinceps ibi Deo foli litaretur. Addidit quoque fa- crosminiftros, partimexClericis, quosfecumadduxerat, partim ex aliis, quosdiverfis locisdc temporibusprimum in Boica facra* Vit. Inter aedes facras pri mo loco nobis ocčurrit Coenobium Veltenburgenfe , quia proximum Ratisbonte. Hoc originem M um D.Ruperto debet, Stducit }uxtaantiquam traditionem abanno 5 * 7 S’. Equidemrempotuminčuna, quod dolendum , nihil pe¬ ne de antiquis loči tam vetuftimommentisre\iquit, quam exi- gua Veftigia, Abbatum nomina , & obfcuta quorundam aučto* rumindicia. Adducam quaereperiautexdomefticafidecomperi. * ^ r 23 ur f # AThe/TaJone I. hujus nominis Bav^riae duce conditum i a Ru* ©raben perto S. Georgio dicatufti ferunt. (a. ) Extat adbuc Sacellum D.Virginifacrum, in monte vidno, ubinuncvineaMonafterii jtpun.in jacet, 4 illicMinervam a rudibus gentilibus cukam , farna eft, quam rečliflirne verae Matri fapientiae Rupertus transfcripfit. vent .i ?nmus Abbas fuit Vifundus, ex Caflinenfibuspetitus: cui Ion- fjfKf ^ ga teries I3S. pr3efulumufque adan.Cbr. 1620. ab Hundio * de- lt maH. duth fucceflit ( b ) Ipfum MonafteriuminripaDanubii promi- ivdtenb.i* ne b^uilatusejus ab Aquiloneclaudit, ab Aurtro& Ortu praeru- cfro^raph. ptisrupibuscingitur,aboccafuadituspatet, fedanguftus, quem Sacellum vixfingula plauflra permeent. Nort procul diflat Kelhaimio. Olim magnam Romartorum coloniam Artobrigam urbem illic CR atum. ketiffeiuperutramque ripam, medioflumine fečlam , cxtantia adhuc ruderamonftrant. Reperiuntur adhuc duo idola lapidea, O X quo- io8 Hiftork Salisburgenfis * itt N»U H*nd, quorum unum Palladis incifam effigiem gerit. Obfcura farna eft, Thefialonis filium ab apro eo loči percuffum interii jfife,quod fpecu- lariaquaedamRegulumcum apro exprimentia , exhibere viden- tur. Circaannum 1123. Wichardus Epifcopus Ratisbonenfis a- motis Monachis, RegularesS. Auguftini Canonicos inftituit: ac poft quinquennium fucceflor ejus Conradus Monachos reftitu- it. Ifta partim ex Aventino, partimHundio, partimex refidu- isCoenobiitraditionibus nobis innotuerunt. (AAT^Runnemsant^iiitatem hanc& originem Monafteriirelatam haud *-}magni facit, convellcre annofam opinionem ei animus non eft, fyllabum tamen Abbatum adeam comprobandam fat virium haberenegat. Hundius, utChrift. Gevvoldo * videtur, certioraverioraque fecutus, non Thaflilonijfcd Theodonifundationem Afceterii adfcribit. Dicam quod fen« tio. Theffalonem, id eft Thaflilonem I. fundatorem efle Weltenburgidft'. ficultatem habct, quod, ut fupra vidimus, Thaftiloille, ex relationePau- liDiaconi, &communicalculo, primiim eječto Garibaldo I. poft annum $9 1. clavum fumpferit. Deinde ex noftra fententia Theodoni Ratisbonae & vicinaeregioniprjEfečtoillelocidiftridus debebatur. Refponderi nihilo* minus poteft, ut nos deTheodonediximus,Thaflilonem jam tune vel im- perante jam Garibaldo, vel ante ejus principatum , qui primiim poft annutn j’ 7 «’. coepit, etfinon totiBojarias, partitamen alicui praefuiffe, & quidcm cumipfoTheodone, proximo , ut videtur, conlanguineo. Idcm de Vtto- ne & Vtiloneinorigine Oetinganadici poteft , quodhicbreviter notare vo- lui, ne poftea repetere opus fit, Nec refragatur Hundius, qui ex noftri Mo. nafteriifundationeconje&uram fecifife videtur, nonThaftilonem tune, led Theodonernclavum tenuifle. Forteuterque fimultenuit, &quia major e- ratTheodonisaudoritas, quodaltercum conftlio aut voluntate iftius fe- cit, ifti enam adfcribipotuit* Imolicet "^eltenburgi locus non plus tribus germanicis milJiaribus Reginoburgo diftet, ml obftat tamen , quin jam fub territoriodc limitibus Thaffilonis eflet, magis verfus Auguftam Vindelicia: vel lngolftadium, qua antiquos Noricos retpicit, protenfis. Poruit & ficri, liabHundio placecrecedere ,utThrodoprimum poftannum regimen rufceperitilliusterr$,&tuncfoliThafliioniadhucparuerit. P.Brunnerihx- litatio ferupulum mihi non facit: nam mihi quidem videtur, in Cacalogis Praefulum fatis virium & momenti efle, ad comprobandam originem & fuc- ceflioncm alicujus Ecclefiae • faltem fi ordinem fingulorum , & annos regi- minis diftinde annotatos habeant. Paulo Diacono ( etfi & ipie Monachus fuerit) tuto creditur in rebus alienis & externis: cur non & t oti Coetui Re. ligioforum longa:va traditione aliquid conteftand in rebus domcfticis ? In- dicium allatum fupra de regulo & apro, in fpeculati vitro expreffb, non mul- tum facit ad noftra m hiftoriam. Hiftoria enim de filio Thaftiionis ab apro interempto non adhunc, fedaiiumThalfiloncm poftenorem pertinet, qui TAT Liber L Cap. XII. lop gcenobium Cremifanenfc condidit, nifi fortc utrfque fimilc infortunium contigcnt, quod nullus hiftoricorum fcripfit. At, inquis, S.Rupertus nondum inBoiariamvenit an. f75. cum annofccundoChildebcrtiRcgis, Chrifti ut minimum f77.adhuc'W'onna- tiae cathcdram tenuerit. Refte j tenuit adhuc, led non ita affixus Joco, qum liberum illi eflet ,Evanaclicx prstdicationis causa ctiam in Bojariam cx- curfamfaccre, maximc fi a Principe evocarctur, Sc fpes magnafrudds feo£« ferret, An autem Rupertu*T haffilonem convcrterit,nihil temere affero 9 cumnccWeltenburgen(cs id aftirment, & alii id tacuerint, Forfan ifte jaminFranciafidem(uscepit, acujus Rege poftea Ganbaldi locum & fce* ptrum accepit. lllud ccrtiuseft,deMonafterio Weltenburgenfi Henricum 111 , lmperatorcm optime meritum; qui eidem Ecclefi* fub Abbate Buolo Tben. tVrifl an. 144C. praedium Bozinvvanch donavit,utteftaturDiplomaaR.P.Tho- i»Cbrom . ma WeifsinChron. GeueraliordinisBenedidtiniproduftum. *”• tl S* (B.)Ohjciunthicquidam, tune temporis CalTinenfe Ccenobium in- terradera jacuiflc. Sed facile refponderipoteft, id non obefle, Nam Caffi- *LfoOJlitnfc rates nihilominus Monarhi . in Latcranum translati - Rom* viveban* Sc vi- r T . on * ge. ant. * CAPUT XIII. De Capella Dcteri T^atisborue , O 'vet er is 0 ctingx i S. RUP E RfO D. Virgini faeratis, ac mitu ejuj - dem Mariane. T}Robatioamorisexhibitio eft operiš. Marianis Cultoribus & s Greifa m, ^ amatoribus Rupertum acceniuit aučlor * Hortuli Mariani: }o jureoptimo; nam fuitexilsunus, &.quidemeximius. Eo tefte *^,p Bavariamtotamcum Korko Magnx Matris & Reginae tutelae torU.Virg. dedicavit: fateturque id iila adhuc hodie puhlicocultu,in imagi- nibusetiam &monetis proftante. Teftanturverb&privatuma- Moniimeh . nimi ariedtum puhlica opera Mari^ honori a Divo dicata. V- ta cultu* numeil,quodprioricap. mdicavi, Capella vetus (ficdičta) Ra- •Pakihemii. tisbense. Alterum Jonge celebrius, Capella Veteris Oetingae. Tertium fubi ; cietur fuoloco , Coenobium illuftre Virginum m Runbergenfi monte prope Salisburgum. Deprimioriginevixa- v 1U , Ka . hepuidfafti antiqui dederunt, quam jiRuperto prodnik , &o« n*». limdsemonum delubrumfuifle, autlariuin domefticorumrece- ptaculum, quod felicioiiTorte in Coelitum Reginae domum ieu dit.l d. lacehum a S.Praefule translatum,Virginique puriflimae addidtum: MS ' nancPurificatae nomen habet. Id conlulto fecerunt majores no- * ftd) Migionis Coriphaei, ut non locum mutarent, fed affečlum. Vc *e tam profanus nullus locus, tam daemoni domefticus, quinonfacratiffima confecratione Ecclefiae in coeli ccelitumquc domicilium converti queat. O 3 Co- Eoutu* Aa Henrico Imp. II, Donat Ima* GINEM S.Lucj. ČAPtLLA veterisOe* tingjč: et Vrbis ORl- GO. Caaipus Mordfel* t>£. OrtingA a S. Rur.coif' VERSA. CAPELI.A OLIM FA- NUM DeO- R UM. UD Hiftoriz Salisburgenfis Accrevit Kuic loco exinde magna veneratio. Nam Henri« cusImp.Bavarus, quem I tali primum,Germani II. hiftorici co« gnomincClaudum, Ecclefia&omnes Sančlumvocant,circaan- num falutisiOl$. eandempie invifens, & aedificio , & Ecclefije Collegiatae titulo honorequeauxit, infuper pretiofopignore, Ico- ne Divinae Matris ipfius S. Lucae manu pičla , ac a Benedičto Papaočtavo libidata,donatamdecoravit. Donationi S. illius I- maginis Pontifici occafionem & caularn dedit, quod Henricus Pontificem Benedičlutn,vičlricibus Aquilis occupata Roma, pili¬ lo Antipapa Gregorio > Romanas Cathedrae reftituiffet, pacemq} Italiae reddidiflet. Vnde a Prasfule fummo coronatus, eidem per* fuafifle fertur, ut Romae deinceps , aliarum Ecclefiarum jam re* cepto more, etiam fymbolum Nicaenum publice in facro decan- taretur. Imago praedičfca, D,Lucae opus, inchoro iftius Eccle* fiae nune vifitur,feptentrionem verfusinclufa Altari, quod Tri¬ urni Reguni& VifitationisDeiparae titulo inferiptum. Alterum * Ut praemifimus > Cultus Parthenii opus Sacellum Oetirtganum eft. Fuit Oetinga referentibus feriptoribus , olim Civitas magna Oeno fliimini imminens, eodein fere, quo nune nova Oetinga loco , fed amplitudine etiam veterem complexa. Romanorum Coloniam fuiffe nonnulli putant,Pons Oeni vel Oe- ni pontes dičta, ut fup. infmuavimus. Oetingae nomen a Boijs, quiad an. foS. terram occUparunt, inditum, ab Ottone Princi¬ pe derivant, Carolomanno in diplomate etiam Oetingae nume- ro plurali indigitata. Campus illic magnus adjacet Mortfeldae, adhuc a magna clade olim fačla , appellationem trahens. lnter quosautemibicommiiTumpraelium, Romanos &Boios, ut qui- dam volunt, an aliospopulos P dilceptatur. A Rupert o vero hancurbem Deilegemaccepifle, cOttimuni antiquorum confen- fureceptum. Princeps ejusditionis Otto, vel Vto > fecundum alios frater Theodonis, una manusChrifto dedifte dicitur, & Sa¬ cellum Deiparae aRuPERto faerandum aedificafle. At vero antiquif[ima farna eft , olim Deorum ■, feptem nempe Planeta- rum, quos Divinocultucaeci gentiles affecere, delubrum fuifle. Etid nonobfcura monftrant veftigia, praeferrim forma Capellae interius in feptem homicyclos diftributa, quae gentili fano, quarrt temploChriftiano, longe fimilior. In faeram igitur aedem pro- fanumtemplum eječtis decontritisidolis, mundato aefaerato lo¬ co, mutavit Rupertus, & ut Planetarum obfcurorum loco, clarius Sidus, pulehra illautLuna, elečtatitSol, imoamičla fole Vir- Liber L Cap. Kili m 14 Virgo,Stcllamaris,totiBoiariae illucefccret, liane qilam hodie Or¬ bis ccrnit& veneratur, Deipanc ftatuam, profigno falutis Sevc- reelucisftatuit. Etcerte jamabhis initiis facer locus ecepit ma- Colitur a gnopereclarefcere, ipsique Principes pieratis Sc religionis hanc prsecipuamarceaeftimabant. Jam ipfeCarolus M.an. DCCCIII. / r f t „g. hifi. in Boicam profečtus Sc veneratione fua Sc muneribus oblatiš infb ° eti »r c. r. gnemfecit, DehincLudovicoejus nepoteOermamae Kege vita £ r carolo* funfto, ubitresfilii LudovicusjCarolusScCarolomanus regmim m^kno , partiti, iftiBoicacumhacfacraaedeobtigit. Felicem fe hac for- ^*“ s L o ° teratusCarolomannus inter prima habuit Divam Virginemdo- bt arnul-; mi (us pie vifitare,Scadcultumejus dilatandum omne ftudium PHolMP * conferre. Itacpe magnifieum faero facello adftruxit Coenobium CoEK0BIUN£ S Philippo Apoflolo dicavit, Sc infignibus Sančtorum lipfanis i LUC Bj-ne- ditatum D. Benedičti familiae addixitj quaedie nočluque Dei Sc »icmtuM* Matris Divina: obfequio illic advigilaret. Ipfe Rex poft gloriofa faftafatis conceilit, St tumulum ex veto fuo accepit in S. Philippi ^ Oetinga: * VeftigiaCarolomanni fecutifuntfeduldCarolus Craf- i 0 . ’ fusfrater, Sc filius AmulfusImp.quiOeting 3 e coenobium poličk fionibusadječlislocupletaiunt. Haeccirca annum Chrilli 900. gefta. Tuncverdlublatoevivis Arnulpho, gravilEmaab Vhgaris tempeftasineubuit. Hiprimum vičtia Bois, poftea esefo duce Luitpaldo vičlores, tandem caefoetiam incampisLycatibusci]> cum Auguftam Vindeliciamadinternecionem exercitu RegisLu- dovici, late Sueviam 5 Franconiam, Boicam ferro Sc flamma per- vaftarunt. CommunifatoetiamOetingacecidit, incendio con- cremata. At tune magna mater domum fuam, a Bdeli fervo Ru- perto faeratam, nondeferuit :in medio magnae urbis bufto u- iiacumprodigiosairnagine falva Hetit. Etiam deJetis poflea in campis Auguflae perOtronemM.non lineauxiiiariD ei manu & CruceD. Vdalricij immenfisVngarorumcopiis, Oetingatamen lete deferta manfit ufque ad faeculi decimi finem. Pofl annum 9Arn0lf.C0m . millefimum Civitas , & cultus Parthenius paulatim revixit. IndeCivitasOetingae, qu3enovadicitur, Sc oppidi, ubi D, Vir- fžstitui- ginissdesftat ( veteris Oetingae nomen retinet) divifio. Ari- Tl,R ° ETIN * 1101192. Ludovicus OttonisM. Wittellpacliiifilius, BoicoPrin- j r j n g.i. 1. ci patui p r ae fe 6F u s, curam S. Sacelli Sc Collegii illic novi Canonico- c. 9. hiji.Oc- rum,loco Benedičbini Coetiobii, reftituendiconfiliumlafcepit. p”fi GITUR AftarescumEberhardo Arehipraefule Salisburgenfi ( nam Salis- Collegium burgetifis Dioecefis locus eft ) anno 1228. paulb poli peradla. Ganonicu ^ HaEcEodefiae Collegiatas SS. Philippi Sc Jacobiexordia. DD.Prae- Oetinga AB HllNGA* RIS EXCtSA i MA VE.VTE Sacbllo. 112 Hiftoriz SalisburgenGs Crescit cultusD. VlRG. Vid. lib. 5 , hifi. noJi t Hund.hQ> 1 . pofitorum abafinoI23r. hucufque feriemD. Eifetigreinius Praž* Beiar. pofitus collegit. Tandem ad annum 15^93. Wilh.elm.us V. Dux Soc. jesv! Bavarias etiam domicilium Patrum Societatis Jefu eum templo aedificavitj ut aučtiori Religioforum virorum numero & cultus Parthenius augefceret, Caeterum poftillud fervatae aedis > quod memoravimus , miraculum , fubfecutis a reparatione Oetingse temporibus , ingens prodigiorum ac benefidorum eoeleftium Jr f&- l ' 2 -& Oetingač fuitaffluxus: quiutireligiofiem maxirnopere auxit,ita & serarium > Opefque fpleiididiffimas gazae Ecclefiafticae adjecit. Fuit affličtis rebus Boicišpriori Suecorum bello, cum anno 1631. tumi64$. fačerrimaIcoilj etfiipia quoqueaSedeluaexul, & exulantibuš cum populo Prirlcipibus, & recipientibus hofpi. tio Salisburgenfibus lub Principe Paride maximum folatium, & a. fylum, imovelutiIris pulcherrimapacis prognofticum, ut fuold< codicetur. TantieratVirgirii^amicumfuum Rupertum Salis^ burgi revifere, CAPUT XIV. T)e Tr^edicatione 2 >. EZJE EE c Tl in Norico inf e* riore> Tannonia , atcjue Laureaci , ubi de htijus Ecclejue origine, T^Rdemihmus ifta, nori tam accurata temporis habita rationčj quam ut antiquae traditioni & Marianae devotioni deferre- mus, Noridefunt enim, qui primum pod: reditum ex inferiori Norico Oetingaeconverfionemllatuant. Utut fit, cum jam plu- rimos Bavariat incolas Rupertus S. Evangelii tuba ad Chrifti S -^ UP - C ^ N " Calfra traduxiUet, invita/Iet omnes: reličtisad reJiquoruminfli. vERnt * tut ionempiis Sacerdotibus&Clericis,adPrincipem fuumTheo- donem reverfus, Noricum, magttam Boicae partem, Chrifto vin- dicandum ftatuit. Annuente votis optimis Duce , Ratisbonas confcenditnavimi feCundoque Danubio, fecundioribuscaeli.au- xiliis, cumfociis fuis, ineamNoriciRipenfispartem, qu3snunc Auftria dicitur, contendit. Jam farna ferurrt geftarum ac prodi- giorurrt prasvolaverat. Eline ubicunque locus opportiirtus fe of* terret, exfcendens navi, Chriftumque linicam mundi falutetti & vitam nuntians, confluentium turbarum magnam concionem habuit. Videbaturinfančlohominequid majus homine tanta dicentis fimul erat & gravitas & comitas, qua plumbeaetiampe- člora, mira coeleftis facundise arte mollefcerent. Herculem dixif- Es RICUM. Liber L Caput X. fes Gallicum,-adeo Divino Verbo, ccuaurcacatcna».ligataSfnpil- tes trahebat. Pondusingens frequentiaaddebant miracula, Nec fatis erac femel & faepius uno loco audivifle : defccndentem ad inferiora turban fequebantur prope ripas , vel ut Chrifto nomeii darent, veHacrum baptifma , aut prodigiofa fanitatum munera reciperent. Noncontentus finibusNorici,etiam in Pannoniaepartes pe- netravitSančlus, ubiqueinfignem tneiTefn, aut fi mavis, vinde* AM NN miamln illis fegete & vite divitibus provinciis fecit. Poftquatn oonmodicas fruges circa Viennam (tune Vindobonam) colk- gerat, terreftre ad fuperas partes iter repetens, partim Neophy- tos, quosanteacquifiverat, in fidefirmavit, S. Confirmationiš myfterium impertiit,* partimvicos&oppida mediterranea, ari* tenonvifainvifit, 8c Chriftianis faeris adjunxit-., ,< Tandem Laureacum feu Lauriacum perventum. Vrbsfuit Venit lau- Norici antiqua,Anafofluvio imminens, Romanorum frequenš colonia, Aureliana dičla : Chriftianis dein temporibus Archie- Bok. pifcopali fede decorata. A Laurentio primum D. Petri difeipulo, VirofanftOjfidemChriftiaccepiffedicitur. Aliiprimatumnune Jarki. tribuunt SyrocuidamPapienfiEpifcopo, quem Hdrmagoras A** Hund. in e - quikienfisPraeful } S.MarciEvangeliftaedifcipulus,huc deftrinarit. Poft multosannos, lam labente faeculo tertio, fucceflerein Apofto- i AU reaco , lico munereS.FlonanusMartyr, pro Chrifto in flumen Anafum žt eiusPh*- praecipitatus, SS. Gerhardus five Jerardus, Eutharius, item Qui- Mundius^et, rinus, quemfiliumPhilippi fenioris primi Imperatoris Chriftia- %' rt - ni effe volunt, &Maximilianus,martyriopro veritatc Chriftia* na coronati. Hic faerum caputgladio impiorum fubjecit an. Chri- HARDUS, E‘«. fti 285». imperante & vaftanteEccIefiam Diocletiano: quod cap. ™' RlUS ’ feq.pluribusdiccmus. QuispoftMaximiJianum EccIeftasLaurea- s/Mucn«. cenfiprasfuerit, non liquct. lianus. InterimVrbs Laureacenfis ab Attila HurtnorumRege (de VAStAtI0 qnoinfrafermo recurret )vaftata: quae tamen vel non omnmo Laureaci. concidit, velpaulo poft reftaurata acdenuo habitata eft. Muris citeumdatum fuiffe Lauriacum tempore S. Severini teftatur Eu- gipp'msantiquiilimus aučlor. *Floruit idem S. Severinus, non o- Pontifex ( etfi a quibusdam Ravennatium Epifcopus indigite- s - s s ^ v p E 0 ^ tur ) fed Abbas, ut plerique tradunt, poft mortem Attilac in il- ucus V1R . lisNorici partibus, &vitaeexemplo, &Verbi dočlrina fideles in meliorem vitam, infideles& barbaros ad fidem erigens. Vnde Apoftoli> 5 oricenfis titulam commeruit. Sedem habuifle dicitur *P d U4 Hiftoriae Salisburgenfis Eqftp. /.u id ripam Danubii fub montem Cecium, vulgo Kalerlberg,in plu« rium Monachorum coetu j .unde facros excurfus ad varia Norici loca fecit, & nonnunquam Afturis , nonnunquam Batavii ho. (pitemegit. Prophetiaelumine clarus, multosab exitio fervavit, Ipfi Laureacenfes, de incurfu Earbarorum ab ipfo prscmoniti, fal* Co«tam- vos k fervarunt. Pracfuit ad ca tempora Laureacenfibus Archi. nuji isti- praeful Conftantius, ex dilcipulis Severini a Pont. Max. Coele. ftinoadCathedram An 472: evocatus, quem An. 487. excepit Theodorus, Arianre fečlse ftrenuus oppugnator ad quemcirca annum Chr.5*oo.SymmachusPapa litteras de Pallio dedit. Tem* *Avcnt,l. j. pore Ruperti noftri Gerhardum praefuifle icribit Aventinus; *quod incertum. Plura de Kis profequemur//^3. Archicpifco- patus poftea omninodefiit, &dignitasinSalisburgenfemfedem translata, ut ibidem oftendetur. Hodie loco magnae Urbis exi. guumLaureaci nomen,& oppidnm non magni nominis Anafo vi« cinum, quod idem cum fluvio nomen habet. CAPUT XV. S. MaX!MI» LIANI CUL* tor S. Ru¬ pertu*. 4 Brufch. de Laurcaco. & Hund. in Metrop. Ca- t/il. Pajfav, * c. 2 *. ElUS ORTUS *T EDUCA* TIO. *Baronio in JU!artyrol. Cele n n. tu* fpininno & ali is hodie Cjb*- 7)e Vita & Martjrio S. Maximiliani Arcbtepijcopi Laurtacenfo. \TAgniMartyris ac PontificisMaximiliani,queminteralios -**»-» Praefules Laureacenfesantea recenfuimus , Sančlitatem Sc fatafeliciffimaexplicatius memorare pareft, prsecipue quod D. Rupert um fingularem fui cultorcm meruit, ut diferte* Scri- ptores pofteritati tradiderunt, & hujusce rei certum inter alia monumentum reliquitipfe Proto-PraefuJ nofter, teraplum &cos- nobium ejufdem Martyris honori conftručtum ac facratum , ut infra *afferemus. Maximilianus Celeiae * in Pannonia nobilibus & opulen- tis parentibus natus,in primo aetati s flore optimse frugis Sc frugu m magnarum fpem fpeciemque de fe praebuit. Praeclaram pueri in- dolem litteris egregie excoluit Oranius presbyter,fingularis inno- centise Sc fančlitatis vir, a quo proindc cum dočtrina fančtiftl* mos quoque moreš haufit. Adolefcentem etiamnum, maturae vitae integritas, confpicuain De um pietas, interquealias virtu* tes eminens in egenos StmiferosbenignitasSc liberalitas exorna* vit: in viroSt Praefulepoftea, cumsetatcScdignitate non param crevit. Hincamplas a parentibus reličlasopesin pauperum ma* auselocavit, ratus nuliibi fecuriori fcenore elocari pofte. •' *" " Ea Liber I. Cap. XV* Ji# EaterUpeftatecircaan.2^4. inpatriam dcfaevirecoepit De- P«R*E€urrd cianaperfecutio,quae plurimos Chriftianos in tutiora transfuge- D£c,Ii rccompulic. Plcrique & cum hisMaximilianus Italiam petiere * VeJquodfecuriusfub ipfo perfecutioniscapitelaterefepofle puta« rent; vel quod Romani Praelulis confpečtu & orc in (blatium & maxim fu* conftantiam erigi optarent. XiftusII. clavum Ecclefigemagnis oit in It a* procellisjačtatae poft annum 2č>0.moderabatur. Is etfitanquam L1AM ‘ communis pater Chriftianos omnes, maximč exules,ad fe conflu- entes docere, confolari,benigne fublerare ftuduit. Famiiiariuš tamen infinuantem fe Maiimilianum habuit, quod praeclaras animidotesin eo cerneret efRorefcere. Subinde monuit, inter perfequentium hoftium pencula, fugam quidemlicitum efle me- turTsi^Vj dium,quofideliumfervarentur corpora, & femen , ne tota Ec- Paj-ain Pa* defiapenitus infideiium fgevitie čonfumeretur: ex alid nihilo- TRIAM R,i minus parte religioni St fanftge fidei non fatis fore confultum > li nemo dlet, quifUrorirefifteret, qui affličlos folaretur, quilabert- tes autVacillantes fuftineret, lapfos erigeret. Generofae & vere Chriftianae mentis elfe, etiam inter pericula, ahimas Chrifti fan- guineredemptas tutari, fuccurrere pereuritibus, vitam ipfam con- temnere, ubi falusanimarum StChriftigloriapoftularet. Accen* fusamore Divino Maximilianus facile a fančlo Pontifice perfua* deri le pafiuseft, ut inpatriam redire ftatueret, prgedicaftdge fir- mandgequefideivitilemoperam, ubi opus dlet, etiam fangui- nem daturus. Jam fponte cUrrentetnXiftusApoftolicabcnedičtio* iie&auftoritate, ubiqueChriftumannuntiandi, roboravit. JnPannohiamreduxnonfegniterinDEi verbo , colligendis Ecclefiis, confirmandifque in fideac conftantia Chriftianis labo- ravit. DeniqueLaureacufti delat us, Ulic dum fahčiis fermonibus &exhortationibus Chrifti fideles erigit, commurii voce & voto iit Prdulem depofeitur, St cum Romani Papae nutu ledi iitiponitur. jpj T p R * lu ^ ^ixexplicaripoteft,quanto zeleluerandis animabus, excolendis ^aurea. tudibus, confirmandis fiddibus, convertendis quoque geritili- businfudarit. Patrimonium Chrifti ortinlum egeptiufrt penus e- ra b ipfeincorporum animorufnque cura Paftor & Pater aman* bffimus. Eo tam fančlos labores fequente fručlu, ut vaftum art- teaabarbarorum immanitate Noricdrum folum in Chriftianos fr učlus ube r r i m i s proventibus germinaret. M 20. & amplius annorum exa6lifllrharrl ejuš prbvinciag culturam, dulcis amor adhuc affličtae patrige fuge, Pannonige nemi P e , Celeige utbis animum Maximiliani impulit, ut vires omnes P a ia CSNSIJo Pescendit Celeiam in Fannonia AD CONVER- TENDOSCI- VESi Prodi t in TUBLICUM AD CONF1R- MANDOS FI- DtLES. Increpat Prasidem ElULASIUM. ij 6 Hittoriz Salisburgenfis infenililicet corporeadhuc vigentes colligeret, queis fuos cives coelo vindicaret. Nec fegniter propofitum executus , plurimos fiveex infidelitatistenebrisfiveex ! errorum caligine Chrifto affe- rere coepit. At eodern tempore Eiulafius Pannoniae praefečtus, a Numeriano Imperatore antea miffus, utprovinciam contra bar- barorum infultus defenderet, maximam curarn in exfcindendas Chriftiani cultus radicesconvertit. Comprehenfiundiquepietatis cultores, lenociniis & blan« dimentis, minis&terroribus , adhibitis denique exquifitiflimis tormentis ad Deorum cultum compellebantur. Id cum Celeise quoqueappulfusPraefes impius tentaret , jamque ex Chriftianis nonnulli in fidei conftantia labarent: communi periculo per. motusMaximilianus, in publicumtyranniconfpečlumprodire & pro fervandis civibus hoftiam fe De o devovere non dubita« vit. Invocavit inprimis ardentiffimis votis caeleftem Patrem, ut in fe miferationem fui populi oftenderet, & ne forte impiae gentes dicerent: ubiefl DEUS eorum? invičlum fibi robur contra eifera« tam barbariem e coelo praeberet: cui vox allapfa defuper refpon- dit: netimeret, fed fidenti animoadconfundendam tyrannipe- tulantiam pergeret. Itaque fančto Crucis figno fe obarmans Maximilianus in medium facrificantium impiorum coetum profiluit, Prgefečlum* queconftanti vultu ac voce monuit, inkpuffunum effe , ut is, qui ad tuendos populos miffus effet, in exitium & ruinam eos im- pelleret. Cuiira accenfusEiulafius ; tune , inquit , ille quem in* audivimm , Chrijlianorum Jacrificulus , populi Jedučlor , Deorum immortalium contemptor , bominis Crucifixi cultor ? Cumque fe Chrifti veri & asterni D e i /ervum effe intrepide fateretur Prae- ful, Deos vero gentilium rečle immortales dici, qui cum vi« xiffentnunquam, mori utiquenon poffent: juffu Eiulafij adMar« tis fanumprotračtus, quidquid irnpiifuaderent, juberentve, ut illum Romani Imperii Principem tutorem Martem coleret, in« fračloanimo , £upefirmior Maximilianus negavit, fummo Nu« mini debitum cultum fičlitioDto poffeimpendi, Ergo extra Celejanae urbis muros, jubente Tyranno edučtus, eadem conftantia quafidem profeffus eft , cap ut gladio fubjecit, & ingentem animam ad fuperos transmifit anno ab ortu Chrifti 289.4. Idus Očtob. imperante Diocletiano, regente Ecclefiam D. Gaio Caefaris fratre. Sacrum Divi corpus bumili loco ibidema Chriftianis humatum, magnis inde prodigiis inclaruit. Idem Liber/, Cap.XV/. »7 Idemfacrumpignus, utdigniuscubaret, S, Rupe rt us A- Eius co* F i„ poftolusnofferLaureacumhonorifke tranftulic, ibkjue recondi- dic. Pofteris temporibus Henricus II.,Imperator, ut/an&us fan- s. h*nrjco flnmcoleret, Pataviam translatum voluit: ubi ctiamnum in S, ,MP - TRANJ - SteptaniCathcdrali BafilicacxtraChorumhumatum, pic a/Ter- , £RTUR * vatur, Brufčhius, *meliorPoeta, quamhiftoricus, his verfibus *"M. J f fandum Pontificcm honoravit, llluftrans patriam divini munm Verbi Magnanimus Praful Maxmilianus bumum , Dum vctitinon vultvenerarialtaria Mart is , Etnegat Aufoniofacrificarc Deo : Celeia edučlus , gladi um mandante tyranno PaJJus , adelečlos vrnit inajirafatrcs, CseterumS.RuPERTUS LaureacinonpropriumegitPraefu, 0^ bu¬ jeni, fedhofpitem , &coeleftem cumdignitate Praelulis praeco Ius!rhV nem. Cum religio & boni moreš admodum Janguerent j in mul- tisexularent,paulo diutiusibi fedemfixit, nonpaucisfignoCru- cisvaletudinem corporis,plurimis verbovitae fanitatem mends dedit. Ita quocunque fe circumfercbat, folis inftar, beneficus Planeta lucern & pietatis calorem accendit, CAPUT XVI. T>e adventu S, RV PE%TI ad lacum JVallerfcc, \ NRupertus Laureaco difcedens, rečta via in noftras pla. •^gas aiccndcrit, an vero ad Theodonem fuum Ratisbonam prius redierit, incertum. Illud mirari/ubit, cur Princeps ille, Divi tam ftudiofus, nonpenesaulamfuamretentum, Ecclefiam Ratisbonenfem(cujusnullus tuncmemoraturadhucEpifcopus) CuR$ legere juflerit. Caufam, quia non lego , aliam aflferre nequeo , Ratisbon* ^ per R u p e r t u m voluit. Forfan & deprecatus efl: Rupertus Ipfej^uimultorum adhuc inpaganifmocaecutientium populo- rum falutem fitiens, Ratisbonae ad extremos Boicae & Danubii Dmitesconfidendo, reftinguerc facram litim nequibat. Alibi proin novam fibicircumlpiciendi fedem propofitum coepit, non Venit a» 1ACUM Wallari- UM , ET SE¬ DEM PONIT. *VUI£0%$Q[* lerf«. Quamd;u manserit lN^ALLER' tli. 118 Hiftorte Saiisburgenfis invitoTheodone: cui tandem fatis crat, fi intra ditionis fu3e tet* minos conftitiflet. Vir itaque divinus cumnolletalienamfibimeflem arrogare, minus/edem invadere, adfuperioreshas Norici partes contcndit, haud dubius , locum monftrante Deo fibi obventurum & po* ncndae Catbedrae, & vulgandae in plures infideles Fidei opportu- lium. Luftratajuvavienfi. vicinia ad vicum petvenit lacui Wa- lariofeu Valerio * vicinum. Diftat hic locus quinque fere milli* buspaffuum a Juvavienlicaftro. Lacus pifcibus dives limpidas ve- hitaquas, quasdeinin amnem ( Fischaha nomenliabet ) efFun- dit: longitudinem ad milliare gcrmanicum protendit. Vidna planitiesdeclivibuscoliibuscircumfufa , ncmoribus undique in- cingitur. Placuit locus fatis am 2 enus,irriguus una ac foecundus, vitae fubiidiis apifcium fertilitate percommodus. Profufis ad ccelum precibus, pedem&fedem cum fuorum turba figit Ru. pertus, tumultuario operetečl:umexramis &frondibuserigit. MoxOratorio ad amnis Fifchse profluentem fabricando mantis ad- movet, condučtisoperariisexvirinis pagis, calcem , lapides, li- gna, aliaque ftručturae neceffaria advehi curat, piiraum ex tifu S.Ecclefias lapidemponit, fundamenta confecrat, operi feaulo inftat. Ita modico tempore facra asdes furgit, quam Apoftolo- rum principi, Ecdefiae petrae , Petro, moremajorumdicat & fa- crat. Perfcčlo templo, res Divinae tam ab iplo Antiftite , quam e]us facerdotibus non fegniter peraguntur , conciuntur accolae , fitconcurfus, pe&dicatur omnibus quotidie D e i verbum, rudi. bus per afliduam catechefin domi forifque inftillatur CKrifti fi- des, religio, pietas, mundanturaculpisfacrobaptifmo, forraan- tuf ad virtutem & divinum cultum. Deni qde brevi itlcultus locus, incultiores mcntes, adccfileftiacapienda iftirifice excoiurttur. Quanto temporehoclocomanferit, proditum rioneft. Crc- dibiletamenmajorianniparte domiciliumibihabuifle, ne levita* tisvitio iubjacuiffe videatur* Ipfaquoque templi ftrudtura plus- culum temporispofiulabat. Ab hac deinaeps locus nomen mu- tavit, ut Seekurchen vulgo appelletur. Stat adhuc ibidem facra šedes, omnium confenfu in Salisburgenfi Provincia antiquiflima, & ab antiquitate maxitne vcneranda : ipflus quippe Ruperti P rimatis noftri primum hic opus. Locus & Altare , ubi o- lim S. Antiftes iačra fecit, hodie quoque extant & monftran- tur. Mtiltis annis Monafterio S. Petri addičfca , colebatur ab Afcetis ejufdem inftar Prioratus, ut vocant. Deinde poft annos Liber J. Cap. XVI. 119 plurestraditaPresbytcrisfecularibus, fub Paroeciaetitulo eteolc- Se « u ** batur. Ante paucos vero annosfingularireligionis in D. Ruper- jx *** a **r TUM afFedu, inmemoriamhic primum coeptae Epifcopalis Se- eterigi- disacfundionis,a Maximiliano } Celfiflimo nune Archiepifcopo, *“*„'** °" inCdlegiumCanonicorumereda&evečtaeft. Iple & templum collegia- cum turri A. 1669. fulminis illapfu incenfum & deftručfcum re- UM aPrim * ftauravitex integro, & in formam fplendidiorem redegit. Do- Ml4UM0> J mum quoque Canonicalem e fundamentis cdu&am addidit. Prše* cftlocoDecanus, cui fex fuffragantur Canoniei, qui res Divinas in Choroobeunt: tresanimarumeurapraediti, qui parochialesfun* diones catechefi & faerisfermonibus, Sacramentis quoquc mi* mftrandis obeunt, tresalii Divina officia adS t Aram peragunt, &choro ar&ius adv igilant. Decims & emolumenta temporalia cum dominio colonorum adhuc magna ex parte Monafterie S. Petri adhaerent. CAPUT XVII. De migratione £ %V r PE ( RTI Juvavium & de hu- jus urbis origine , fou , jlatu. atqucexcidio. \ fOventeSc monente intus Numine, nonacquievit animus s. r uf< nT -^-■•Ruperti infede Seckiirchend. Accedebant incolae au- ceatioadk remveliicantes DivoSocu(que ,e{fenon multis abhinc millibus cojurAvii.' antiqu$ cujufdam Cmtatis iedem , quae olim inter alias Norici caputefferebat* Qmntwn lenta/okatinttr vibumacuprcjji. Locum quoque illic vili, piorum Chriftianorum, pridem pro Ede & rdiginne a barbaris truridatorum,fanguine irrigatum. An alisfedemmutandi caufe acce/Ierinc* fortetuncfrcquensaquarii exundantia, &loci humiditas, quae minus ialubrem babitatio* nemredderet, non comperio. Hoc perfuafum habeo, ifta parum curafieS.Praefulem, cuipoftea non infalubre vifum , ad montis luvavienfls radicem Sc in ipfis cavernis degere. Sanum Sandlis, quod fandum. Rtutfit, vifendi, demigrandique Juvavium animus venit Trahsmu Rupekto, captoquecum fratribus confilio , communi placito probatamigratio. Nec mora: convafatum: rclidis Clcricis, qui Valeriam Ecclefiam ejusque populum curarent, reliquus Glc- rus cum fuoPontitice Juvavium proficifcitur. Aučtor antiquas liiftoriae tradit,veni ffe primum in pagumLaboacenfium fuper flu* vjumlgonta, qui alionomine Salzaha dicitur, Hune pagtim BoV 120 Hift ork SaJisburgenfis Bollandus interpretatureffe oppidum, nune Lauifen di5lum,fed nefcio quo aučtore. RečHus ex Inftrumento Arnonis Archiepi. fcopi, ipfeloctis Juvaviae intelligitur: nam his verbis eandem loči appellationem declarat : ubi & Domims Hrodbertuf Epifcopm dtcjue. Confejfor und cum fociis requiefcit &c. Qui utique non in pago Lauffenfi, fedjuvavienfifepulchrumobtinet. (a) Quia ve- : id ad noftram tandem fedem Protoprasfulem & Parentem no- ftrumdeduximus ,congruumeft, utjuvavii veteris fitum , ori- ginem, ftatum Stinteritum ob oculos ponamus. Juvaviian- Juvavium, five Iuvavia, vulgo / magnaolim tiqu*ap- civitas&interprincipes Norici urbes Rabita , plura nomina apud tellaiio. ant jq UOS fortitur , quam nune civitates & oppida fua ditionc complečlitur. Quanquam quaedam feribentium magis vitio, Gcvvald. in quam diversa nomencladone variantur. Dičta eft nempe luva* rdferus in num * I uanum j Vivanum, Tuvenfe caftellum, Iuvaria, luvarum, Ddin.iuvav. Iuarum, Iovavum, Pedicum feu Pedi con, Podiaga Ptolomsei, &rer.Boic. Xopia, Iopia,Iuba: ex Graeco Gavanodurum, Gefodunum, Ga. tJtdEugtpp. modunum: Petreia, Petena, urbs Iuvavietenfis & Arnimenfis. ZciUrimu Dtnique&Hadriana vetus , Aderata feu Adria, quod defignant Franc. Ireni. antiqui & parum politi verfus: *Eunc Adriana vetus , quce poji Iuvavia dičla, Prasftdialis er at bioricis & Epijcopo digna RUPERTI fedes&c. Fluvius quoque, qui nune Salfa vel Salza, non minus di« verfasappellationeshabuit, nune Iuvavus, nune Iuarus , nune Salza * U * % on,:a j denique Salzaha nominatus. Adrianam appellatam efle urbem, antequamIuvaviadiceretur, quidam feribunt, & mon- ftrant verfus allati, quod Hadnanus Coloniam illuc Romanam Ilatuerit, aliis contraplacetlongeante fublulio Caefare Juvavias nomeninditum, quodRomanisarxvelrefugii, vel praefidii con- tra Germanos efiet. Situs urbis erat non inamosnus. llbi alpes Noricae, ex quibus Situsurbu. Iuvavus fluvius erumpit, definunt, ad pedem montis in longi- tudinem magis, quam altitudinem porrečli ftabat in planicie, qu3e primum arčta, deindemeridiem verfus in irriguam vallem latius diffundebarur. Ubi in altiorem verticem veluti duplicato ca- cumine mons ille erigitur, arx Iuvavienfis ineumbebat, urbis & ditionisfirmumpraefidium, quem locum adhuc hodie arx Salis- burgenfis occupat. Civitatem Iuvavus fluvius, navium & coni' cus Extgef. Germ. I. IX, Ver Ir. Iuvavia. Laz.. 1 . 12. Reiv. Rom. Liber I. Cap. XVJ. ui merciorum ferax alluebat. Montibus undique vallabatur , nifi Occidentem& Septentrionemverfus, ubi ampla ieundique pla- nitiesincampos&agros explicat. Montium viciniores declivc dor/iimfubmittunt, remotiorcsinimmcnfam fublimitatem fur- gunt. Exhis propiorGauzo: *interquem dcalterum, quidice- batur Ludozo/ akcranonmodicacivitas jacebat, Cucullae nomen *£uea- babens: non procul a vico, * qui modo$UCf)ddicitur, diftabat, in * qucm& Cucullarum nomenimmigralTe cernitur. Floruifle olim Iuvavium & frequentia Civium, & commer- Amtiqiiu* ciispopulorum,&fplendore3edium, & firmitate munitionum & SpLENU0R cultu ftmulacrorum, omnes eonfentiunt, & jure cecinit vetu. ftus verfificator: Urbs Iuvavenfisfuit olim fplendida muris, . Aggeribus magnis , munitacjue turnbus altis ^ Sedeš bicRegumfuerant & templa Deorum i Gente juh antiaua t fulgenti marmorejimčla. Etquidfubdit ? Sedveluti leghnus , tnultis inculta diebtts , Gulmine de fummo cecidit prolapja ittvavo * Ac tegrtur fylvis , teritur lufinfcjueferinis > VrVtcpie de tanta rtmamnt vix ultimafignd. Ita nihil inhumanis operibus tam grande, tam firmum , Evertitur. quodnon,ceu ftatuaNabucbodonoForis, luteis ftet pedibus, ruinae obnoxmm. Tempus ipfum fuo laplu confumit bHunnorumRex, flagellumDEi feipfumindigitans , homo ef- Hunnus kratus&bellicolus, fed unaeallidifTimus, adEuropaecladem & ^ L ^ ELU11 * pcmiciem natus. Is primum quingentorum ( alii ieptingento- spondan. rumicribunt) millium ex ferociffimarum gentium colluvie col- Hhmexercitum exHungariaper Germaniam, inGalliam ufq} infudit, tanta ubique ftrage & vaftitate, ut quacunque pergeret, Vici, oppida, civitates , provinciae ferro flammaque interirent. O ** Sti- Bo n fin. 1. 4 . hift.Hungar. Ab Aeuo fROFUOA- IUJ. A S. t EONS M. PP. RE ER.4NAIUK. I'n bift. Rom. appendice ad Eutrop, Baron. Spondan. Bonfin. De S. Lupo, Cenebrard. inChron.l.j, si d AH. 442. Baron. & Spondan. an. 4fl. Attila fe- R1T. De točo ve- TERIS JuVA« VII. »VtilgO <2$ tl Dcrfpets / a la s $3un* 122 Hiftora Salisburgenfis Stititquidemimmanem barbarorum exitialium torrentem Ro. imnorum Dux Aetius, & Merovco Francorum , Theodorico Vifigothorum Regibus unčlus, magnilque auxilianum populi rum copiis ftipatus, barbarum ingcnti clade in campis Catalau- nicis profligavit. Nectamenincruentavičloria, namexutraque parte i$0.miiliacecidiffe,mernorantur. Sed Attikannofequen- ti, C hrifti 45-2, collečHs denuo viribus & immenfis copiis, Italiam obruit, Aquileiam, Mediolanum, Ticinum, aliasque complu- res nobilesurbes cepit, diruit, excidit, Cumque furore ardens, ad ipfamRomanam urbem evertendam exercitum raperet, oc. curritLeo M. Pontifex, &quod humana manusnequibat,divi. na ope & eloquentia excidium avertit: perfualit Attilae , ut data Italiae pace, ultra Danubium copias reduceret. Vidiifetuncaffi. ftcntem Leoni fenem , (acerdotali habitu infignem , ftričloquc gladio, nifi Pontifici morem gereret, mortem intentantem (S.Pe. trus ipfefuifle creditur, S. Pauligladium mutuatus} fcripfit Patu lus Diaconus. Alii duos viros, nempe cum Petro & Paulum fe confpicuos dedifle referunt. Inde vero inter milites Attilae na* tumdičleriumdicitur: Attilamnihilunquamtimuij(re, nifiLeo. nem& Lupum Nempe LupusfuitEpilcopus Trecenfis in Gal. lia, Paftoroptimus, qui Attilae furenti itidem obviam veniens, rogavit quis elfet, qubd tanta mala inferret? Cumque Rex fe Fla. gellumDE 1 eflerefpondifiet, ille interritus, dixit: Et quis mor • talium D El Jlagello rejijiet ? Veni igitur E) E L mei flagellum , illo * que utere , ut D EU S concedit. Quibus verbis mollitus barbarus, urbipepercit. Plura prodigiose a De o 6c D. Virgine fervatarum urbium beneficiareperiesapudBaronium &Spondanum, Caeterum AttiJa in Hungariam reverfus brevi pdft repenti. no fatoperiit: qui tantum humani fanguinis hauferat , fuomet fanguine infomnis exnaribusprofluente fufFocatus , fic tandem litim inlatiabilem extinxit. Quando in his expeditionibus Attilae Iuvavium interierit, ignoramus. Potuit inprima irruptione in Galliam, contigifTe, potuit quoque inaltera, qua per Norieum exercitum in Italiam truculento animo reduxit. Quo loco vetusluvaviafteterit, an eo , quo nune Salisbur- gum ad utramque Salzse fluminis ripam le explicat,anextraur. bem,ubi ingens palus verfus montem mirabilem*porrigitur, non fatis compertum eft. Verilimile plerifque , citeriorem urbem, vel totam, vel maximamejuspartem, & prseter hanc pene to. tum paiudis Sc loli extra civitatem ad montem, qui vulgo Liber!* Caput XVIL . 22 $ W>Uf$ nominatur, Juvaviura olim fuifle complcxum. (b) In vulgoquidcm opiniohaČlenus jačlabatur, illam olim magnam urbtm, ob fcelera coelitus percuflam , palude , quam diximus > incrfamlubfidiile. Sed veraeftfententia, per barbaros excifam * diudefertam interruderafuajacuifle. Unde nil mirum, infidcn- tibusfive fluminisSalfae, fiveSalae&aliorumamnium inundan« sium aquis, folum anteafoliduminpaludemabuffc. ANNOTATIO. (A) V On miror, Au&orem nominatum, hic deceptum; nam facilis eft IA eiror in locislonginquis juxta hodierna tempora dcfignandis. Seri- bit idemin Comment.ViuS.TiW. S. i. AttaCanonizatioms S. Vitalis Salis- biugenfis produčta ex Coenobro quodam S. Petri Ratisbonenfis : Salisbur - diceredebmffet, Idemlocum, Albinam di&um, Cellas S.Maximii lianunPongeu a BoicoPrincipe donatum, pagum Berchaim ultra Salfam interprctatur, cum harc loca pluribus parafangis diftent. Circa pagum, nune oppidum Lauffen, errori anfam praebuiffe videtur, qudd pagi nomen prd vico. vulgo&orft /ut hodiefignificat,acceperit: cumlonge aliaapud an«. tiquosPagi fignificatio (It. Diftrittum certum terrx vel territorii jndicabantj nonlocumparticularem. Id fatis exprimit Arno*ciim dicit,Epifcopatum S. Petri conftructum in pago Laboacenfiumt utiquc non in Lauffen , fed Salisburgi, Quod autem addit,infra oppidum Salzburgh, infra , pro intra pofitum mendose, autitaintelligendum cenfuerim, (B.)Cernuntur adhuc palarain iis partibus montis quapifcinis S. Pe¬ tri in Sfaebenburg adiacent, antiquorum murorum rudera , sedium quo- que vetuftiffimarum reliquiae, uti fragmenta \aterum , lapides politi, for- nieum veftigia. In agris kem circa Siezenhaimb, * teftantibus id rufticorum fenioribus, dum terra aratro profeinderetur, aut efFoderetur, laepius ta- v^icrfei# liainventa funt: nec non antfquas monetasibidem repertasconftat. Non multos ante annos dum circa magnam paludem Ricdenburgenfem foffx Accola vo- fietent, ad cxficcand«im terram, propeejufdem paiudisftagnum *nummus canrbm antiquiflimus a quodam ex noftris, S. Petri religiofisfortuitd inventus. ©runDlofetl CAPUT XVIL e " Se irruptionc Herulorum y & aliorum Barbarorum > nec non Marty?io ac Enmitorio SS. Mcucimi & Sociorum. nOdAttilas fnortem refpirarurit annisfupravigmti tum alinej tumNoricales provinciae: & ut jam diximus , ipfa Juvavia e ruinis fuiš paululum fe extuli(Te videtur, fi non ad antiquam magnificentiam, aliquam tamen habitationis fedem. At circa ati- q_z nurh Transih« Odoacris Regis. "Bur on. ex Si- donio. Go de fr. Vi- ttrb. in Chron.ndan. 47 & Spondan. & niti. Nova He- »ULORUM iNCURblO. Eugipp.tn Vit. S. Sever. Gedefrid.Vt- terb, in Chron.MS. ji. exanti- qnis tabb. Ihcoie MONTIS, S. Maxim, ET SOCII. * c. 14 . * Bertius. Hundius. 'MS. A. S.Severi- KUS PERIČU LUM IIS DE- NUNT1AT. 124 Hiftoriae Salisburgenfis num4 76 . Zenone hseretico Orienti imperantc , novatempeftas hasterras obrnit Odoacer Rex Ruthenorum, aliis Heruiorum, Arrianse hserefi addičtus, a Julio Nepote contra Oreften milici« Magiftrum,quiMomylumfilium (vulgo Auguftulum)Impe- rio Romano prtefeceratr, cvocatus in Italiam venerat. Is proau- xiliari Dominum legerens ( ut fsepecontigit ) depofito & rele- gato Momylo ipfus rcgnum Italije occupavit. Et modefte qui- dem felicitatc ufus,a purpura & nomine Imperatoris abftinuit, rc. gio titulo & fafcibus Italiae contentus : facris etiam Cacholico* rum min im e infeftus. Verum non fic fe geflerunt Regis fui fortunam fecuti populi* NamfequentiannoDuce Vidomarohominehseretico & profano* cxHerulorum, Ruthenorum, Gothorum, Hungarorum barba. ris gentibuscollečlaatrox colluvies feNoricis provinciis infudit. lnftarruentiumaquarum. quacunquefeinferebant, populaban- tur, vallabant, proruebant omnia , Chriftianis maxime infenfi, utpote vel haeretici, vel idololatrae. Hi igitur luvavenfem agrum aggrefli, quidquidde Attilae excidio reliquum fuerat, proftrave^ runt* Habitabanteatempeftate in monte, qui nuncMonachorum dicitur, propeCoemeterium S.Petri, viri Chriftiani &pii , non hoftium modo metu, fedpietatis&lolitudinis ftudio in cavernas Streceflusmontisabditi. Inde tamen faepius ad erudiendos , aut confirmandos fideles Chrifticolas, prodire Politi, uti res magno- peretunc exigebat. Numeruseorumaveteribus diferte non ex- primitur: fupra^o. fuifle , compertum eft. Praefečlum agebat Maximus , ex difcipulis S. Severini Apoftoli Noricenfis lupra kudati, * Presbyter (non Epikopus Iuvavienfis, ut aliquiputa- runt) vitae lpiritualis vir. * Nil prohibet etiam Monaehuni fuifle, nontamen Benedičtinum: nam morsejus natalem S. Benediki tribusannis praeceflit. Vivebat pia cohors in precibus jejuniis & coeleftium rerum contemplatione aflidua. Sui fecuros, folus Dei timor & proximorum amor follicitos tenebat. Interimdum gravisillaabarbaris procella jam immincret, fatidičo fpiritu praefcius S. Severinus , Moderatum difcipulum ad Juvavienles & inprimis ad Maximum milit, qui periculum nuntiaret, & fugamluaderet. Atilli, difFugientibus aliis,fivead Martyrium pro Chrifto antiquiflimuum. S. Petri coe- „ miterium extat. Hocpoftea ipfcPrxful RuPERTUS,jam antea innocentum Martyrumfanguineconfecratum, ritu EccJefiaftico j NE0 loco fepulturafidelium faeravit, acinmediofupertumuloseorundem u * ij epulti San&orum Ecdefiam S. Amandicondidit. Ex cavernis quoque e RECXA UP * quasincolebant(nunc EremitoriumS. Maximiappellamus)in- D.. ■ ma»d. feriorem in formam Sacelli redačtam confecraffe dicitur. Qua- rum formam melius cupro quam calamo exhibemus. Incolasluvavii, cumvicimsNoricis, qui tantis jam calami- Deseritur tatibusattriti, quodnullibiprasfidiumaffulgeret,nonmitioraim- E^ AVIUM - pofterumfperabant, folum vertiffe, &'m ItaViam migrafle , tra- tAbulisdntia. dit antiquushiftoriae feriptor. Hinccivitasfuisruderibusfepulta defcrtajacuit, proplateis&domibusfylvafuccrevit, verbo, terra ufque ad adventum Ruperti ad centum fere annos maniit in- cuka, CAFUT XIX. De Adventu S. ( ]{V P E ( R c f I Salisburgim > adified- iione Ecclefia & Monaftern S. Petri & fundationc Sediš Salisburgenfis. J Uvavia tune temporis , ut vidimus, a vetuflo degener nomine ; non jam juvare potens, fed indiga juvari, fylvis & virgultis in- eulta korrebat. Quod nllos penitus incolas habuerit, non plane negaverim,fed nec habuiffe tune ante Rupertum frequentes con- fiat. VbiS. Pradul cum toto discipulorum & Cleri comitatu ad. Q 3 I2Č Hiftorig Salisburgenfis s.Rupertus locum fua2quietifcdiquedebitum optimis avibus pefveftit > vb 1 USTRAT ditque tara exigua magnarum rerum veftigia, mentcm primum Ruoera Ju q U ^ m caducaforenthumanae magnitudinis fafligia. En! ir a vii. Figit Se- dicebat adfuos, fuperbae olim urbis rudera, deječtum in terram culmen, prohortisdumeta, prolublimibustečtisdefertos tumu. los. Sic funt terrena, percuntcum fonitUj jacent: fola coeleftia seterna. Huc animusnofterlurgat. Cum dičlis acceflit locum* praefertim ubi monti& fpeluncae Martyrum adjacebat, intravit* luftravit, accolarumnarrationesaudivit. Indoluit primum acer. bo cafuipiorum, deinfelici incoelisforticongratulatus , moxai nimura adjecit, figendi illic fedem. Placebatlocifolitudo* facilis in montem rcccptus, fuspiriis , precibus , commentationibus Divinisperopportunus, Aiebat ergb cum Propheta : Hac recjuki mea in feculumfaculi: hic habitabo, qmniam elegi eam. Decretum dem prope communi calculo, hic figendam fedem* & ut a cceli favore au* montem. {pj c j um caperent, praeeunte R upe r to duce , omnes in preccs proftrati, ardentiflimis votisfacri operiš initia&fucceiTusNumi. niseternocommendarunt, confecrarunt. Orationi jejunium ad. ditum. Bona omnia ominante coelo, ad manus ventum. Miffo tabellarioperlitteras RuPertus Theodoni Ducinunciat, nune tandem fe locum reperifle > in quoperpetuumdomicilnim, fe* demque Epifcopalem figere ftatuiflet. Se de Divino nutu nullum dubitare, non obfcuris indiciis fibi conftare, fuperos communi* bus votis jam exoratos, propitiosfore Interimdumrefponfum acciperet, placuitnonanfatismanibus federe, fed manum fabri* candae manfioniadmovere. Condučti$operariis,tumultuario o« peread ipfum montislatus conftruiturtečlum, quod interim cos* li injurias arceret. Paucis diebus humilis aedes perfedfca, qu3e, do* necmelior fabricafurgeret, habitationifufficeret,praefertimGura ipfemonsfpeluncis excavatus pro tečto effe poifet. Ad montis radicem,ubi nuneftat EcclefiaS. Cfucis, tam Epifcopi , quaffl Monachorum, Clericorumaue domieiliolocus defignatus. Um sjTuperti. * n moRtis rcceffum fpecus non magnalubit, illic ipfe R u r»ER- tus Oratorium & feeretum fibi conclave adaptavit. Tantum erat novi PraEluli s palatium. His utcumque conftitutis , prima Antiftiti cura klit* ne inhonora jacerent Martyram tumulatorum offa , locum totum De o & piorum fidelium lepulturae lacrum facere > X' dem quoque facrain fuperftruere , qux & illa tegeret, & pie* tati portara aperiret s doneč major Eedefia majori molimine iEmptCRt DOMIC1LI- UM. Consecrat COEMETERI* UM. Liber J, Cap. XIX. 127 oecitaretur. Excifaigitur, qu3ecoemeterium tegebat,fylva, ag- jEdtftcat geftaterracomplanataarea , pofito deinde faero Japidc , excita- tumnon magnae molistemplum. Quod ubi ftetit S. Amando, h x. c prima A ntecdTori fuo Wormatiae& (ecundo Praefuli, cujus facrasEbcu- e^-cleha a» vias indc fccum avexerat, dcdicatam voluit. Eandem Ecclefiatn 1 tTRllM ' Salisburgi pnmamomniumextiti{Te, antiquitatis non dubia fa¬ rna eit. Ruentem poft duo fecula Arno Archiepifcopus reftau- ravit; longa deinde aetate denuo fatifccntcm Rupertus V. Ab- basS. Petri a fundamentisin hanc, ut nune vifitur, formam ex- citavit,Epifcopus Chiemenfis Georgius in S. Amandi, & S. Mar- garithse V. & M. honorem confecravic, ut fuis locis dicetur. Quanto in honoreEremum & Oratorium S. \1aximi fociorumq5 ^ S. Rupertus habuerit, jamantefcripfimus. Sacris illudcsere- A yy inhi jf t moniis in templi modum luftrafle antiqui prodiderunt: addi- s. Max. in deruntnonnulli ,S. Patricio Hibernorum Apoftolodedicafle. Po- * nntt ' n,2U fterioribus annisrefaeratam, & cum D. Thoma Cantuarienfi ac S.Gertrude Nivellenfi Virgine, eidem S. Patricio transferi p tam an. H 70 .conftat. Dequibus vide hiftoriam Eremitorii a D. A- mando AbbateS.Petrifcriptam&editam An. l66l. Dumhaec,quae fupra memorata, ageruntur, rcfponfum venit a Theodone,quo noniolum prebavit, Rupe rti propofitu,fed infuper infaerassedis&fedis ftručlura magnopereanimavit. Gratiasage- etiuvat batmagnoNumimpiiffimus Princeps, quod locum aptum cha- CTURAN1, riflimofibiPontifici providiffet, agetet modo & coepta perfice- ret, quaeluberet} omnia,quaeopuseflet\toperi, decretofuoprae- (tafore: feipfumcumaedificiumftaret, & pernegotialicerct,in- vilurum novum Praefulem luvavienfemcum fuis. Interimmif- fisde fua aulaarcJiitedlo& operariis, lapidcs , esementa , Jigna, ferram, materiam omnem miniftrari,fumptus quoquenon parce folui mandavit. Inftarent fedulo accelerando aedificio, nec pate- icnturquidquamfuo fančliflimo Antiftiti defieri. Non mora. Rupertus non impiger aream protinus defignavit erigendae Mlic 2 e,Epifcopali Cathedra dignae, inquaprodignitate officia Divinaperagerentur. Locum Bafilicae defignavit ad limitem cae- nietctii, qua Aquilonem refpicit, paulo magis a monte remo- tunr.ubinunc ftatipfacoenobialisEcckfia. Comparatis jam o- /EoincATuR irmibusadftru£luramneceflariis,ftatodieaccedit Pontifex , Cru- Ecclesia ^ cem(latuit,primumexmorelapidem ponit. Inde jaeiunturfun-* damenta, inftantePrincipe , architedlo ipfo Ruperto, e fun- damentisfurguntmuri, imponituriubhme tečlum; intus ineru- fta- nS Hi flor k Salisburgenfis ftatis & dealbatis parietibus eriguntur Altana , Chorus ex u- traque parteconftruitur, quidquid demum neceflarium vel de. corum Domui Dei foret, conftituitur. Peračlo opere S. Ponti. fex celebrifeftivitate inftituta, convocatisundique incolis & ae. colis Iuvavienfibus, afliftente facrorum miniftrorum frequentia, DEDicAtu» folenniritu Bafilicam in memoriam primi Pontificis , Apoftolo. Solemni- rum & E cc l e f 13E primatis Petri dedicat, aras divinas confecrat, fa- iBfta . up* crac '{p im i Sacrificii myfteria feftivis cum ceremoniis Deo litat. Quibus peračlis frequentiffimo populo de fublimi pulpito Dei V erbum, cumomniummaximofolatio & gaudio exponit. Sie jačla funt fundamenta S. Sediš Salisburgenfis, exiguisquidem ab initiis, fed magnis lucceffibus, ac incrementis, ut hodie videmus, inPrimatemGermaniae Ecclefiam provehendae. CAFUT XX* T>e exJlrucltone Monaflerii £ Petri Juh Šegula S. Benedičtij & Monachatu S. PETRI r . E Re&a Cathedrali Ecclefia , necefTe erat Collegium inftituere ex viris Deo facratis , qui Pontifici & facris funčtionibus defer- virent ,& cum opus foret, legendo novo Prasfuli gremium prše. ^Vona ^erent. Id agens Rup er tu s eo loco, ubi primum extemporale sterium. * te£lumpofuerat, Coenobiumextruxit, inquo inftituta Regula. Snlla e uge- r i s vitae difcipiina ad normam Regulae S.Patris Benedičti religiofo- »uiu.tnf. rum Monacborum coetum ordinavit. Hos ChoroSt Divinis Of- fieiisinprimisdie nočluque invigilare, Antiftiti afliftere , facra facere, adcatechefm,adfermones Divini Verbi, ad minifterium Divinorum A4yfteriorum prodire, lacram exomologelin excipe- re, & cuntfta demum totis viribus peragcre voluit, qusecumDi- vinarumrerum ftudium, tum animarum lalus requiebat. Ver- bojCanonicorumfimul 6cA4onachorum funčlio Alcetis optimis incumbebat. Seniores ex difcipulis, quos longa jam virtutisexer* citatioprobarat,pr3efecit; juvcnes, quicertatimad Sančtum in- ftitutum confluebant, illorum magifterio lubdidit, ipfe clavum IRupertus totius religioficoetus fibifumpfit, Pontificifque dignitati, Ab- ^ l ACHus°Et ^ at ^ s munus & onus junxit. Ergone Monacbus etiam fuerit K n- Abra*. pertus ? itafcntio &cenleo, nee aliterdicipoffe video , jfi Ab. batis nomen & niunus,quod Eugenius ilu fummus Ecclefia Pon. . tifextribuit, ipft relinquamus. IpfecelfiftimusPrinceps Pariš, fapientiflimus Archiprseful, etfi non deeffent, qui perfuadere co- Liber L Cap. XX* harentur,D.R u p e r t u m Benedičtinum non fuifl*e,tam ipfum,tai men,quamminiftroseiusinfchcmate Benedičlinoexprimiin Ec- clcfiaeTuas Mctropoliticae Oratoriis juffit,6c fecic. Ingens a tanto Principe momcntum. Exquibuscolliges,falli eos,quiS. Vitalem primum Abbatem fuifleputarunt. Fuitprimus, fcd poft S. Ru¬ pertu m. Venim hoc monitum quoque volo, cum R u p er t um &Monachos abeoin Ecclefia Pontificia inftitutosBenedičlinis cxveroaccenfemus, nonideoClericosalioscxcludi, qui in obfe- quio Ecclefiae & Epifcopi defervierint. Vix enim per folos Mo¬ nachos omniailla pr'deftaripotuere,quaefunčliones prsedičtne exi- gunt: praefertim ubi indies fide, religione, numero populi creden- tisaugefcebat Ecclefia. Canonicorum itaque tune vicem foli ob- ibantMonachi noftri,alia etiamClerici faeculares. S.VlT A tit PRI Mus A »- BAS S. PeTRT POST S. Ru- PERTUM. A DH r B ITt ETI A M O.E- RICl SMCU- L A RKS. ANNOTATIO. (A) VfOn ncfcio a pluribus motam Monachatui Benedi&ino Ruperti litem, quorum aliquiomnino negant, + alij * dubium faltcm re- * Corntl linquunt. Argumenta primum tangam, quae ferupulum movent, paucis Curt. in fu- dcinde illa quse fententiam noftram firmant , fubjungam. ne g• s - P • 1. Rupe rtu s, inquiunt Adverfantes , antequameffet Epifcopus * s »dand,in Wormatienfis, fuit Canonicus, ergo non fuit Benediftinus. Nego Ante- ntt ' cedens; & nego illatum. SiCanonicum Regularen! Ordinis S. Auguftini liiiffe dicis,rem afferis,qux nullo argumentoprobariqueat. Si alias Cano¬ nicum dicis, male infers, Bcnedi&inum non fuiffe : nam potuit prius effe ficifarisCanonicus, deindc fieri Monachus. Potuit Stfirnul agere Cano¬ nicum &Monachum,utpoftea oftendam. MonachicumOrdincm Cano- nicoetiamnomine cenferiin Vita S.Rup£RTi + leges,&quidem deMoniali- bu$S.Erenrrudis,qua$ Canoniilasfuiilejnemofomniavit. Etquid mirum? Canon Gr3ecis,Latinis eft reguia. 11. Rupf.rtus fuit Epifcopus, non ergo Monachus. Confecutionem probant SS. Canones in c. nijt cum pridem, de renunc. & c. licet. de Eegular. /. 4. Regi [ir. &$.Grcgorius M. Pontifex , cujus verba funt! Monajterium nonperCleri- c.c.nemo. cos, nec Laisos ordinetur. Nemo potefi & Ecclefialiicts obfequiit defervi - 1 1 • *• ^, is in Monajhcd regah ordinate perjijlere , ut ipje MonaJleri\ difbi&ionem tenut) qui qmtidie in cbfequio Ecclefiajhco cogiiur permanere. Refpon* **• deo,Canoncs primo allatos nihil faccreadrem. Prohibetur ibiPraefuli,nc devotionis & regularisvitac causa temcrc deferat munus Paftoris,non vero, ncvitaetegulari jungat officium Pontificis. Deindc utita ftatutum fitpo- fterisfaeculis per lnnocent.III. conftat non paucisetiam San&orum fa&is, olimalitcrfervatum ,multosque defcendiffede Cathedra, utChrifti fcho- lamfubregulari jugofubirent. Sed nos de RupertoIioc minimedici- muSjMagiftium fuiffe regularis vitse, non difeipulum afferimus. Nec repu- R gnat * apud-Ct- nif.to. 6.f*l: II14. c.cum ad nt* flram.tf.dc ele£i. Greg. /X, itt t.CuminMA- gijlrum. 45 . eod.tit. * c. Ji Abbti- tem. %6. & (Jlem.l.dee- leB. Vide glojf. in c. nemo. 1 6 . ?• I. Vid.Bucel.tH Menol. Vid. Rejver, in Jlpojlcla « tu Benedičič jingi. JMalrll. fac. j.p.l .in prt. f*t. §• J • ijo Hi flor k SalisburgenGs gnatGregorius,quem Monachum fuifie conftat,& tamen uonunius,^ totius Eeclefias maximum Pradulem. An vero quod ipfeerat, prohibuit a. liis ? Et, q uvelo , verba diligenter pondera, Monafterium inquit, mn bet Clerms (intellige Saeculares) ne c Laicos or di ne tur. Ergo, fi , ut res ceru eft,Monafterium ordinavitR upertu s, non Clericus fuit,fed Monachus, Nam, ut bene idem Innocentius, qui Monachus non eft, nullam fpem vel promiftlonem habet, ut Abbas fiat, ut alterGregorius,non debet alfami in Magiftrum, qui difcipulus non fuit. At Monachum Epifcopatui admoveri poffe,tantiim abeft, ut negent Canones,quin exprefse id docean t. * Sed ob. ftant fequentia verba fententiae M t Gregorij. Nemo poteji , ait, EccleHajim defervire &c. Dico, non obftare, herc enimitafehabent in Reiigiofis,qui folitariis adfcripti Monafteriis manent, juxta communem Monachorum antiquorum Regulam, quibus fine majorum nutu non licet Ecclefiafticis Minifteriis fe immifcere. At longe alia ratio eft & fuit olim de ijs, qui« Monafterij difciplina adfundiones Ecclefia?,prvevia ordinatione, au&orlta* te legitima funtaflumpti, ut&Gregorij ipfius probatexemplum:vciinipfi$ Monafterijs,Cathedrali Jure gaudentibus, funt vitam regularem profelli* Quodfi adhuc opponas ; Rupertus aut Monachus fuit, antequam effet “WormatiaeEpifcopus,aut poftea fub eodem Pontificatu faduspaut primum, cum Salisburgenfem Cathedram Sc Afceterium inftituit. De primo & alte. ronihilullushiftoricorum prodidit: nec verifimile videtur, cum paucisan. te annisBenedidina regulain Franciam fuerit delata , nondum in multos diffufa + Nec tertium iubfiftet, nam Magiftrum fieri tamfubito nondece.' bat, qui emerit us difcipulus non fuiflet, ut ante monuimus. Refponfum facile expedio, fit ita: etfi de tempore non conftet, fatii efle aio,quod conftet Monachum fuifie. Si divinare liceat, ante Epifeopa- tumWormatienfem Monachus jam fuit. Vbi Monachus* nemo fcripfit, Quidinde? tot aliosex antiquisfcimus Monachos fuiiTe,quorumMonai!e- rialatent. Imo cum k tenerisannis mundumcum pompis fuis abjecerit, utomnesfatentur, vixcredibile,in faeculo inter mundi illecebras manfilfc. Eratrem eius Trudpertum monachum extitifle & quidem Benedidinum, communis eft Brisgoiae opinio,ita & RuPERTuM,certa Salisburgenfium tra. ditio. Quidfi autem & expulfum\S7ormatia Monachi fchema afiumpfiffc quis exiftimet, quis contrarium demonftrabit 1 Denique quid ablurdierif, fiinfuperadmittamuscuminftitutione Coenobij,veftem St ftatumReligioli una fumpfifie?Equidem antea difcipulus nonfuit, inquis. Rede * non fuerit difcipulus Monachorum, difcipulus fuit Divini Spiritus , Magiftri omnium Monachorum. Nulla regula fincexceptione, Hofpes eftinBenedidinahi- ftoria,quinefcit,ex viris fandis non paucos fimul Religiofum clavunl &re- ligiofum hujus Regulae inftitutum fumpfiile , idque etiam in fexu fajuioii. At fumpsere hoc Inftitutum, quodprius moribus & vrrtutibus,quamnomi* ne & habitu probarunt, prius veterani in landitate, quam candidati profef* fionis, His adde,temporibus D.R u p e r t i,poftensq; fat din Monachos quof* dam fimul Canonicorum noraen tenuifle, fundiones obiifle, Epileopos ex Monafteriis prodiiffe,Monachos manliffe. Et fi alia omnia deefient, do- mefticum S. Petri irrefragabile teftimonium & exemplum eft. Conftat uf* ■ que ad S. Virgilium omnes ex Monachis aftumptos huius fedis Pr*fules& Archipraefules, idqueex primo Ruperti inftituto. Benedidina Regula jam Liber I. Cap. XX. anno huius fexti fatculi 40. cum S. Mauro Benediki PatriarchT difcipulo migravit in Franciam. Ule, ut probati Scnptorcs memorant, 50. nionafte- mfuzlamiliie vidit,antcquam morsoculosclaudcret. Huius Sandi difei- pulumflc Rupertom fuiflc quidam putarunt: quod ctfi pro ccrto non aflera- imis;/iul!a tamen negandi caufaeft. Cornelix, hodic "Wunpinx,in Wor- maticnfi diaecefi jam ante Ruperti Pontificatum Cocnobium furrexit, * quodpoti illatam ab Hunnis vafticatcm poft annum f 3 .condidit S.Crotol- dnsfcxrus Wormatix Archipraeful, Ruperti Antcceflor, ac 1 2.Monachis attribuit. Quisncgct,ibi ctiam S. Ruperto locum cfle potuifle ? Imo ve¬ ro inipsa Wormatia Monafterium fuit: in quo fi Demochari * ercdimus,S. Rupertus Iedit,& prifedit. Jam ad argumenta no(tra,qux compendio perftringo. 1. S. Ruper¬ tus proEcdcfia Pontificali nonCollegium Clericorum faecularium , aut Canonicorum inilituit,fed Monachorum,ex quo ipfe Praefulem Vitalem le* git,& fratresibidem fucceflores perpetuos clfe voluit. 1 * Abbas fuit,te- ite 1'ummo Pontificc j an caput membris difforme? 3 - Congregatio- nem iliamMonachorum fuam eflfe cenfuit. An fuam,fi Monachus ipfe non fuit? Commendatarij,quos hodievoeant, eotcmporenec in Gallia admit* tebantur, 4. Sedem in ipfo Monafterio collocavit. Regulam ipfe leivavitj * & rede: utquidenimalijspratfcriberet,quod ipfe negligeret? (. Epifcopatus SalisburgenfisdignitatemaMonachisBenedidlnis * derivat. Nondcrivaret,fi primus fundator, nec Monachus, nec Benedidinus ftiiflet. 7, Rupertus fub familia Benedidi quatuor Monafteria sdificavit, S. Petri, Weltenbimrenfe,Nunbergcnfe, 5 t S Maximiliani in Pongauj curhoc ? Si akerius ipfe Ordinis fuit. 8. In antiquis piduris , praefertim illaqux ad tumulum S.Vitalis pridem ante annum 1463. fulpenfa cernebatur, & ad- huc cernirur,tam S.Rupertus, quam S. Vit a lis Benedidina forma vileban- tur. Ex his conclufionem tac ipfe Ledor,non errabis,fi nobilcum fentias, confentientes habebis Aadoreseximios* * mm & a m Gualter. im Chron. Cm- tul. TVormat. Dtmoch. de Sttcrif. Mijf. Adath.lVcifs. im Ljceo Bt - nedtčl. c. 1 . Cenrad. I. Archiep. in litt. an.iij p Eugen. litt. mn. 1145. ProceJfusCa- noniz. S. A 7 - trni. MS. IV. Jdem Con- rad. Arch. * Tab. 0lini in fepulchr0 S. Ruperti exijlens. * Lberhard: I; Arch. in litt. anno 1148. * Demochm - ris , Brufchi - us, Hundiut^ iVion , Mo- nacknm fu- ijfe fenft- funt. CAPUT XXI. De Corj?ore S.dmandi Epi/čopi, d J! EjtpertoSd- Usb ar gum allato , & qws Ulefuerit ? CAcrum Corpus A m and 1 Salisburgiin S. Petri Coenobio coli, s. AvUndi ^S alisburgenfibuseft tePcatifsimum, nec minus exconftantian- p ,s * S: tupitatistraditione certum,quodipleParcns noiter Rupertus il- allatum. iudptetiofum pignus hic depofuerit. Indicem apertumnobis prabuit ipfe Rupertus, cum Ecclefiam,eiusnomine, uti fupra re- tulim\is,ftru6lam,Polyandrum, id eft fepulehrum S. A m an d i iii- wamett 'tSaTteirict r^l5KtLS ai>5 atljbunv 3. Xircl)’ dy-j\'icolai unb^t&t&ml *^emt=$otS 6 :' Capncdn. men inditum,facile augurari licet, ^sdtb /> -* Eft iffca ditio falis fertiliflima , cujus dives commercium in m. Rnp. ap . plures regiones difFundit. i3 . - - - Non omms ferl omnia tdlus. Curnomen Ita Divina providentiadiftribuit,utalteraltcro,unaquoque Salisburgi provincia alterius opibus indigeret, quo in mutua auxilia arčtiiis 1N D1T u M * coirent. Salisburgum igitur a Šale nomen, & cum ditiones mul- tae,huiusindig 3 e,abeapetercnt,indc ctiam famam apud exteros vulgavit. Equidem eoipfotempore D.Rupertum-Salis venas & fon** tem Divino munere reperiffe, uti communisell opinio, ita meri- tiseius congruaquammaxime. Et quidcm , quod ad fontem attmet,qui naturali falfedinc imbutus Halae in Bavatia,quam Di- vitem nune vocant, duobus tantum Salisburgo milliaribus per- ^ ennis fcaturit, nullus dubito, Tutelari noftro deberi. Salifodinas r / r ‘ e % ot ' c 4 * tamen jam antea in vicinismontibusextitilTe,quanquameo tem« Uund. in pore ruinis fepultas, vero conformius cenfctur. Sed & has De i, Divique noRribenehcio tune denuo repertas 3 antiqusefamce me- ritocredimus. Nec folas falis mineras/ed ipfas quoque auri ve¬ nas, in alpibus ditionis Salisburgenfis, ubi auriferimontes adhuc coluntur&ftruuntur } inventas,boni Scriptores S.Ruperto tribu- unt. Digna aureo & Sapientiffimo Pontifice fortunae , rečtius Coeli munera. Hsec propitia Salisburgo natura dedit: inven- tionis gloriam Numen eius Parcnti. Quem liinhisfufpicimus} majorem tamen longe veneramur, inSapientite Auro ScSale, a Sole Divinae gratiae excočlo. Hinc enim toti Boiarite Rupertus Saltcrra, Hinc pačlum Salis ut SS. loquuntur Litterse * quo Bo- iaria & Habsburge n fis terra veroe Religioni adftričla femper ad- hafit,firkium manet seternumaue. Ab illo ergo coelefti fale,quo te ma- Metr » * Nun*. 18 » iy& Hiftoriae Salisbufgenfis tc magni Prsefules tui , & tu vicinos populos condiifti, magis quam aiale,quemcoquis&;vehis,tedi&um puta, Salisbtirgum. CAP UT XXIII. t)efiatu & augmento Ecclefue Salisburgenfis infrt- ritualibm & temporalibus. UBj.co-ptlPERt! vita Sc ftdeilucerna,St omnibus fidelibusvitaenor- ^rnafuit. Fius prudentiam, vigilantiam, ju(litiam,abftinen- tiam,rigorem in fe, benignitatem in alios, mifericordiam & libera- litatem in egenos , jamfupra laudavimus, inCathedra Vangio- nenfi pofitum contemplati: quas tamen virtutes in Salisburgenfi horizonte eminens, nonminuit.fed maximisincrementisauxit. Trev. 4. Juflorum enim femita , ut Sapiens ait, quafiSol pr očedit & crejcit , ujcjm inperfečlam diem. liluftria virtutis ornamenta commendabant praeterea raraedotes, fingularisdexteritas agendi , dicendiinCa¬ thedra vis divina , affabilitas jucunda in alloquendo , fuavitas in convedando, majeftas St gravitas in loquendo. Angelum D e i omnes venerabantur, Tantajuftitiae luxneminem non trahebat, s. Atfguji.tr. vinculo 1 fcilicetcordis. Cernebant in fpeculo, etiam cum nil diceret, i/ilrn-f ’es agendum. Hinc inter Monachos St Clericos maxima in Db Disc ipulo vinis Officiis pietas, in Choro alacritas, in obfervatione Canonum rum s.R up. & regularum ftrenuitas, cseca erga majores obedientia, in obfe- quiumproximorumoculatavigilantia > in cura falutis ardensze- lus: St quod confečlaneum, Civium Sc advenarum in omnes ma- xima oblervantia. Coelum in terrasmigrafle videbatur: eain- ju Ve n tu- ter omnes concordia St coeieftium rerum ftudium. Ne vero in tem s. Rup. juventute(cujuseducand 3 e ex fapientum calculopraecipua in ci- 1 r N i L s itt e " vitate,nec minor inEcclefia curafit,neceffe) feminarium pieta* Sx M S s. tis deficeretdpfe Rupertus fcholam aperuit, qua iitteras & mo¬ reš excoleret. Quod etfi perfuos ut plurimum ageret , tamen ipfus cum pernegotialicebat, infpicere St invigilare fuadignitate non Gualt.in Ca- indignum duxit. Idque cum in minoribus difciplinis ageret, al- tal.mrmat. tioris tamen dočtrinae merces, SS. Litteras, ipfeDodtor emeritus Theologise, fuo Marte ieduio jam maturis difcipulis exponebat. Incremen- Magna pietatis incrementa etiam bonorum temporalium TA TEMPO- . , ^ ... 1 ./ n k ali m. aecrementum comitabatur. hx veritatis enim ore ? qzt#mrtibtis Rt- Mat h. 6. gnum D e 1, Jujlitiam eius\ haec adijckntur . Circa hp^teiiipora Principem iptum Theodonem huc appulifie, ex antiquorum re- Liber I. Cap. XXIII. 157 ktiscoJJigimus. PlacuitpientiflimoDuci jam ordinatam Eccle- Monafterij faciem, jam renatam ex antiauis ruderibus civi- tatem, florentemque iliic religionem fuismet oculis infpicere. Profe&useftReginoburgonon fine Proccrumcomitatu,venit Sa- lisburgum, vidit,qu3e mirum in modum animum eius capiebant. Majoracerfiebatcoram,quam farna eminus Iparferat. Nectan- tumquse hicintuebatur,fedqut£ubique in fua ditione pro Dei gloriafecifleRuPERTUM, audiebat, Principem maximoperedele- dabant, Nonalio ergbfollicitatoreimpulfus,(ed proprio pieta- tis motus arFečtu,ip{um Oppidum Salzburg,eiusque Caftrum fu- perius cum pluribus alijs bonis, Ruperto eiusque Ecclefioe contra- diiiit. Magnis cum gratijs Theodonis liberalitatem fufcepit A cceftat Rupertus ; quam tamenminime in ambitionis aut hmismate- D0NA E°' riamvertit: ledeo vehementius inanimarum falutem ineubuit j doniš. ut redderet Principi inerementopopulorum fidelium , quod ac- ceperatdebonis terrarum. Hincetiamin Alpes profečluscum a L j, e , tres , fuis, alpeftres & fyiveftres animos pio labore Sc eloquentia in Chrifti ouiequium fiexit,piaculari fonte abluit,Divina fide & pie- tateexcoluit, « Cseterum quod in donationum breviario Romani memo- Dehomin*. ranturaTheodoneRuPERTodonatijfignumell:, antiquoscolonos ^ &poffeflbres,dum adhuc Romani Norico potiebantur,anovisre- ^rn. rum dominis, Boica gente,in fundis quos colebant, reličlos fuif- ^ Als - H ' fe,fubfpecietamenlervitutis, &mancipij,qua bodlehomines, ut vul ^ o vocantproprij * fubijciuntur,coa£los onustributi dominis Boijs aigneScutb* pendere: undeeorumfundi, quosManfosantiqui indigitabant, tributales cenfebantur. Licet vero non folaTheodonis & fuccek M u LT lEc * forum eiuspietasSalisburgenfem Ecclefiamauxerit, alijs paflim LISB . olim tamignobilibus/iuamnobilibusipforumeiemplaiecutisjtamen cotatores. illatanto nunenobis iiluhrior & panegyridigna videtur, quantd antie er eU ione Monaflerij S \ Maximiliani in Pongau. J Am Alpram Salisburgenfium jugis Chrifti jugo perRupERTUM fubje 6 lis,placuit Kumini Apoftoli fui labores ibi quoque pro- digiis illuftrare , gratamque fibi fedem in inculta eremo fignare. Tonazanus Sc Urlus novi operiš indicium fecere. Horumnomi- na fcriptores variant; quidam Tonazano,feuTontanoLechum, vel Ledi autLatinum fociant; alij cum Lecho , feu LediUrfum jungunt. Boni utique viri * fuerint, quibus caelum fua arcana a- peruit. Unus Ruperti5 Theodonis alter fervus fuifle anonnullis memoratur. Hi dum vel feras,ut aliqui putarunt, vel auri venas, utalij,fečlarentur,inlocumincidere,tunc Bonguoni, aut Ponto. gobi, nuncPongeu, aut Pongau dičlum. Ulic dum nočle forte vigilant, videntinteropaca fylvarum claralumina fplendefccre, odorem quoque affundi, qui mire nares reerearet. Hsec pluribus no£tibusanimadverla,coeleftia effer prodigia Sc omina rati, ad S, Antiftitem detulere Rupertum. Qui ut certiorem rei veritatem comperiret, mittit Domingum Sacerdotem, virtute Sc prudentia conipicuum., jubet explorare, an relatis Ret fua fides; crucem e 11 - gno LiberL Op. XXIV. gnofibrefaclam,& a fefacratam tradit, quam in loco flgeret, fi res lic fehabcret. Domingus cumaliis viris rcligiofis ad oftenfum Domingu* fibiJocum delatus,ciim ipfe non minustribus conrinentibusno- s - ku,,Ea1 ° ftibus cadcftem lucern , folaris radij aemulam cerneret, una^ TATEM nE . queodorem plusquamSabaeum fpargi lenftlfet, utinmandatis «rt. accepcrat,Cruccm ligneam in folo, quo lumina ardebant, defixit, tuguriolo ruditerexcitatotexit ; adPr2e{ulem rediit, reique verita- temexpoluit. Auguratus jamanteaPr 2 eful,quidhčECCoeli oftentamonftra- S.Rup.stru- rent,communicato cum Thcodone confdiopromifsaqueope, ad plJm&Lo- memoratumlocumcumfuisprofečlus,nemuslateexcidit,areatn naite. templo ftatuit, faeram sedem ftruxit,C'ollcgium Monachorum * *!' Mi r . ’ . p . . S.Maximil» adjunxit, ac D.MaximilianoMartyri comccravit. Cur Divo dedka r. ifti£ nonadeoexpeditumeft: Reliquias illiuseolocolatui{Te,ali- qui autumarunt. Certe fingularem tanti Martyris Cultorem Rupertum fuifle ,eumque etiam pluribus templiscoluifle,Scripto- tal.Tatavi- restradunt,& nosfuprameminimus. Pongovienfe Coenobium Monacbis ex S.Petroadfcitisin- t,. EO do et colendumdeditRupERRus: Theodo uberem dotemexadjacenti- The od e- buspoffeflionibusaddidit: quod Theodebertoeius filiononnulli benefi- tribuunt. Hune certumeft,fiau rae Religionis Iumennobis St indytsegenti noftrae nobifcumim- pertiit,eduxitque exantiquaefuperftitioniscaligine. Nullusmi. jj hi vitae meae fpatio lsetior illuxit dies,quam quo fceptrum aeternae Trinitatifubjeci. QuodingensbeneficiumpoftDEUMipfumRu- }> PERTOoptimo Antiftiti St Parenti noftro,ut fcis,debemus. Lss- j> tusnuncmcrior,primustxilluftrinoftradomo,qui rečta coelum »>■ petat,St principatum felicifortecommutet. Tibiergd, Theode- » berte, quem regijs dotibusprobe inftitutumrelinquo, terrenum » hoc imperiumnaturae ordinedebitum trado, quod tu ficmode- 5? rari noveris,ne ccelefte perdas. Efto, ut Principem decet, beni- jj gnus Stbeneficus inomnes. Civesama, fubditostuere, fcelera& 5> kelerum artifices gladio perfequere. Prae omnibEs Deum St Chri- 5? ftumeius,regnorumarbitrum, cum divina fuaParente feriocok, 55 honora,dilige: veram,quamamplexi fumus,relig ; ionem,conftan*- ter Liber f. Caput XXV* > 4 ' ter tene,RuPF.RTUM rioftrumnonfecusacpatrem vencrare,eius itioriitaaequis Temper auribusatteride,novellamSalisburgerifiurii “ Ecdefiarn,noftrarum terrarum ornamentum,& veritatis alylum,“ fovere, angere, nunquarridefifl:e. Felix eris, fiCoeli Dominum " conftantivirtutisftudio^mente intcgra dcvotaque tibi devinxe- “ ris. Pietasenimomnisprincipatus tutela potentiilima. Vale & “ amantis patris tui etiam poft mortem ne oblivifcere. Suprema u lisec mandata Theodebertus intimo cordeexcepit 3 promifit ftipu- latamanu fe per omnia, ut oblervantem filium decct, obfecutu- rum: non fine lacry m is denique Theodoni ultimum vale dixit. Solvit paulbpoftnaturae debitumpiilTimus PrincepsTheo- Mors Thr ' do:necdubium, in coeleftia adytafelicem animam expiraffe 1 San. nadcr* /« &i titulumnonnemoeitribuigquodfine idoneaaučloritate non Bwur. s. aafim. Sanftorum tameri collegio in caelis fociatum,facilis ex vita ^rlmol in fan&e exacU,& morte confimili eft conječlura; Quo anno & lo- Šantlu co mortuus lit, exploratum non habemus. Ante Rupertum de- Germ ' celFiffe, ea, qu2emoribundusTheodofiliomandavit, dcTheode- bertus poli mortem patris Ruperto prseftitit,probant. Salisburgi HHndius *» fepultum aliqui prodiderunt: fed nulla rei hic extant veftigia. Aittrop ' Ecclefia Juvavienlis uti in ijs, quae fidem &bona fpiritualiatan- gunt,RuPERTO^ita in ijsquae temporalia funt Theodoni Patrono^ k Principi fundamenta fua debet.- Mortuo Theodone * Theodebertus nori fegniterParentis Beneficen- mandataexequ'icaepit. Vixaffumpto imperij clavo , mox uti pietatis} itaRuPERTi,& Salisburgiprimaeicurafuit.Hucprofe- CESSORtS IN clus ipfemagnum Praefuicm coramdeveneratus, perficiendodt sALISB - augendoS. Niaximiliani primum caenobioultimam manumad- movit,Ecclefise Salisburgenfiplures fundos & villasadjecit: Par- tkenoniquoque/acro poifhaec aRuPERTollruftodotem dtrnuni- ikam tnanum praebuit Non impari gratitudine & zelo Ruper- s * r u v - 1N lusrelpondit, & ut penitus omne Boiariae folum excoleret 3 pro K E D x T< ampliori cultura & fegete> plures ac praeftantes operarios adduce- re ftatuit. Noverat 3 quales viros olim domi reliquiffet a non jam tyrones,fed in capiendis animabus veteranos. Obtento igiturDucis alfenfu paucis fuorumcomitatus , in vhmfe dedit,& in patriam (Franciam &W ormatiam plerique in- telligunt)jamfeftivior& honoratiorhofpes rediit. lllicinprimis Š.Erintru- Erentrudemfororem,Virginum facrarum& lančlarum coriphae- am(Abbatiffaerat) convenit: quos fibiDEUsin Boiariae conver- Sausb. Pionefueceffus,quam reeens fedem Juvaviae dediflet,aperuit: pro- S 3 pofi- / B D II C I T SECUM St O- VOS D1SCI- PULOS. * '■ * Masno CU M G A U BIO EXCIPI' TllR a S A- USB. 142 Hiftori« Salisburgenfis pofitum fibi efle infirmius religionis &pietatis mutroquefexu fubfidium,poft ftručlam Viris S.Petri fedem, pro feminis quoque Virtutis arcem erigere , nec meliorem , quas facris Amazonibus prseeffet, Penthefileam nofle,quam ipfam. Iret ergo fecum, nec tam fuis,quam D e i monitisoblequeretur,& fuofexui Ducemfe prsebere non recufaret. Erentrudis,etfijam aetate provečla,sequc ad tantum munus indignam profefla, noluit tamen fratris, quem Divino Špiritu penitus imbutum fciret,nutui refragari: addixit obfequium & comitatum. Impellebant etiam domcfticae diffi. cultates,ut libcntius fcfe W ormatiaexpediret. Laetus fororisannutu Praeful, difcipulos jam olim fibi exvir. tuteapprimeperlpečbos, hačfenus & aetate , Scfančfitate prove. čloSjVerbo, viros Apollolicos, undiqueconquifivit, & pulcKerri- mam Chrifto cohortem legit. Numerus duodenarius fuifle, qualis in Apoftolico Collegio, cum eos huc adduceret, creditur, Nomina non omnino comperta. Praeter Gifilarium & ChuniaL dum lupralaudatos, * Domingum quoque feu Domningum & Chryfantbum,memoriae proditi funt,difcipuli Ruperti Mater. nus,Dignolus,Ifenardus,Gerhardus,Ariofridus,Ratharius, Ercha- nofridus,Othmarus,Machilocus: quibus accedit gcmma Sacerdo. tum,poft:eaR uperti fucceffor Vitalis. At quinam ex iftis pri. mo W ormatia cum Ruperto advenerint, quinam hac poftrema profečlione addučti:definiri non poteft. Nos fupra priori adven- tuialiquos addiximus, & an inter illos quoque cenfendus Vitalis? idfequenti libro difcutiemus. Reverfus cum inclytofuo comitatu Salisburgum Rupertus, ’ ingenti gaudio, veluti de coelo redux,a civibus exceptus eft,Eren- trudiš pras cunčf is oculos populi fuaadmirabili virtute & mode« ftia in fe convertit. Hanc mox frater in caftrum fuperius,olim ar- cis Juvavienfis,aJul.Caefare conditae fedem tranftulit. dnMo« nafterium illic a Ruperto ftručtum jam fteterit, aučtoribus diverfafentientibus,nonconftat. Nos prope- diem de eius fundatione agemus. r* >> '». ftoanimas 3 piumexamen } qutE velutiapes tenerae ad deHcatosflo- res in Erent, m Hiftori# Salisburgenfis Regino- res advolarunt. Ipfa Theodonis olim conjunx vidna Regino« T * u D1 * trudis.ut creditur, ad facrum hoc alvearium penetravit, & fub E. Nunb T uk- rentrudis alis Chrifto fe junxit. Hic etfifacra vota nonfecerit, G^.CoeNo - - n f an £tarmn Virginum confortio piam6c fančtam , & a mariti gred^ur N " quoque converfione gloriofam Vitam felici obitu coronavit. C /d*ml»ss. 4 Magnameandem genere regio(TheodobertiRegisFrancise Sdisb^ MS. traditur)fortuna , religionis zelo , pietate Principem, tbi cimlffi- Theodebertimatrem,fundatricemfuamveneranturNunbcrgen- giem depi- p es . ;^ ec immerito, nam quidquid conjugis & lilij pia liberalitas exht ' facro ifti Partbenoni contulit, vel inftinčtu & impulfu velope Reginotrudis fačlum. Ipfa infuper de proprijs plura addidit. Eius effigiesolim inantiqua tabula depičla cernebatur: incujus medioDEipara^ad dextrumlatus D.Erentrudis } adrinifl:mm Re¬ ginotrudis , ut putatur , hoc fchemate. Caput tegit velum candidum, Novitiarum alias infigne, rubram veftem nigrum pal- liumoperif.unamanusglobum regiumq altera libram tenet. Se- pulta fuifle dicitur in crypta S.Eren trudiš, cui meritis, St pene no- mine fociata. Caeterum rebus Nunbergenfibus optime ordinatis, Antiftes nofter Rupertus nullum a promovendo Sc dilatandoChrifti regno otium fibirelinquens, novae expeditioni fefe accinxit. Non fo» lius Boiariae falutem curaffe contentus, etiamin alias gentes cu. ram cxtenderat, Alexandrum M. fančtiori ambitione fečlatus: qui duos efle orbes aPhilofopho audiens,graviterindoluit,quodnec- dumunum plane fubegiflet. Augebat Imperatoris noftri anb mum&vires,novaexFrandcisfubfidijscolle6lacohors,inquibus quotdifcipulos, tot gentium magiftros, quot milites, tot Duces tat pro- numerabat. Sed priufquam novam expeditionem faceret,con- vincias fultumduxit,primumeas Boiariae provincias, quas jam Chrifto acquilierat, luftrare. Ivit,circumquaqueineaspartcscopiasfuas «p.CAni[. c. duxit. Ubicunque fides St Religio farta tečla ftabat, pijs exhorta- l?M°s*Flt tionibus ibam roboravit, fidelescumfacrisalloquijs, tum fanftis nnt.c. 2 . Eccleliae myfterijs reereatos confirmavit. Deinde ad alias vici- nas oras fačto tranfitu , lieubi adhuc fuperftitio gentilis vivebat, aut glifcebat,tam fimulacra, quamimpietatis reliquias profcripfit, Stexcidit,templapoiuit, Sacerdotesordinavit,cunčbiquequ 3 cad Religionis exercitium,animammque profečlumfacerent, confti- tuit. Ita indefeflo eius labore ačtum, ut non modo altas in tota Boica radices ageret Chriftianaveritas St virtus, fed in uberrimos ftores & fručlus increfceret. His Liber L ČaputXXV7. *45 RA T HisriteconftitutistransgrefTusalpes, inCarinthiae&Stjrise p £NET montanamovit. Duriorhicinterduriores&alpeftresiiomines la- Styr uk Sc bor, multacum idolispugnaSc velitatio. Sed fuperabat invičta Ruperti virtus&fama. Nam& haeclacra bella farna conftant. Majusviftorixmomentumdabatprodigiorumfiequentia , quse ruciiirimorum animos in admirationem & obfequium captivos travic. Plurimisigiturexgentilibus adChriftum perdučtis, qui- busdamlocis, eječta fuperftitione, pofitaecum Chriftiano čuku Ecclksia facraeaedcs: inter quas inCarinthia princeps Solienfis B. V. facra s ° L,ENSls (vulgoinSaal) Hanca Ruperto ducereoriginem,quorundam opinio eft, poftea a Modefto S. Virgilii tempore reftauratam. Quod qu ; dem pro certo afTerere nolumus: alii enim tune primum ftručlani cenfent. llludcompertius, Apoftolum noftrum in tot populorumconverfionenonillas modofupra figillatim numera- ras, fedaliasplurimascondidifle. Namficres&Religioexigebat, quae finetemplis, Sacerdotibus & animarum Curatoribus confi- ftereneutiquampoterat. AcRupertus tantisfucceflibus,&re- *Hance gionum limitibus nondum contentus, in ipfos lllyrici & Sclavo- niae fines penetravit, * & in illa quoque gentium barbarie Chriftia- Undiadp rrta . naepacis figna ac triumphum fixit. Multumtemporisin his la- ra tem P ora boribusabiiile , magnitudo rerum dičtat, quibus ipfasvires fuas /^/ 'Iter**" Staetatem fuperavit, Hincfa6lum,utpraefenio&fatigatione pau- latimvires fatifcerent. Quod ubi advertit vir Apoftolicus, coeli- tusuna didicit, mortis confinia nonprocul abeffe*. quae iola ter- minum Apoftclicis itineribus ftatuebat. Receptuiigitur cecinit, St tot gentium trophaeis gravis , fpoliifque animarum onuftus, domum Salisburgum triumphator revifit. Cum quoncs etiam ad Erentrudem revertemur. C A P 11 T XXVII. De vita & Šantl it at e S. Ercntrudis . fjRcntradem non tantum neptem, fedfororem fuiffe* S.Ru- *Baron.in ^•perti fuprarefolvimus:ficfalutatalegitur*abipfo Ruperto fi”- t0 ™ o 7 ' a ‘ i dumvalediceret, communis Salisburgenfium exiftimatio. HunUm m Bt vero implantandae Salisburgenfibus pietati plurimum ipfa ETZiioi- poftfratrem prof uit: velquodfemina Viris plusquam virile pne- laJd.inVit. beret exemplum: vel qucd in fexum muliebrem hinc fortius tran- 2 . ExA/ s.* T Bens i\6 Hiftoriae Salisburgenfis s Erhktru ^ cns V ^ rtus p r °fandius pcnetraret, & veluti per traducem. in libe* »is merita ros&conjuges, hincque invirosfediffunderet. in Salu- j n Erancia orta regiaVirgo, inftar Ruperti mundum,ceu Eius G nata- pilam, in pueritia abjecit, generofiori pene facinore, in fragiliori l,es ediica- fexu. Peregrinata cum fratre non ex ingenita muliebri genericu. tio& v ir- riofitate} £ e( j i nt i m ^ imbibita pietate, poftreditum in patriam, Vita s. Er en- faftiditis hymenaeis , Chrifto fub Eenedičlino fchemate nupfic, trftd.apftd bocdum fecure mundi procos& dolos latebat, mire in vir« ii 2f.&feq. tutum ftudio, ad quasjam inteneris annis avideferebatur,pro« &ap. Ma- fecit. Nil in ea fuperbi fpiritus , quo regise alias puellse inflantur, pVadL liki ipfitota, atfola, viluit. Hinc ad omnem etiam in abječtis re. 7ig. * bus Superiorumnutum caecailli obedientia, quse Temper demif« fionis fidacomes: in afperis & adverfis sequa patientia, inanimo 8c corpore candidiflima caftitas, charitas in Deu m & provimos ferventiiTima. Amabatomnes,amabaturab omnibus. Modeftia & harmonia moram infignis, in geftu & alloquio fuavis comitas, taciturnitas adamuflim religiofa,abftinentiafupra fexum miran. da. Neplura; erat Erentrudis vas honoris , virtutis & omnigc. norum bonorumoperumcornucopia. Cumftcgenere, lapientia, eloquio, vita praecelleret, prše* fečfca eft facro Parthenoni in quo degebat, quem ea dexeritate rexit, pietatefovit, fančlitatetraxit, ut prseclara in toto caetu regufe obfervantiafloreret. Tam pulchra regiminis initia invidum pro more daemonem turbafte ferunt. Vt turbarct concordiam, Terni, nafte nonnulla fufpicionumzizania, quse paulatim inPrsefidem Exercrtur redundarent. Si ita eft, non miror: namfaepe fub pietatis fpecic fimultatum Teminaluccrefcunt. Etdebuit,ni fallor, Tančla Vir¬ go admodum fratris adverfitatis igne probari, ut cumeopoftea clarius elucefceret. Dumanxiadomi laboraret, ne religio dctri- mentumpateretur,opportuneintervenit Rupertus, Worma- tiam redux, cupiens Tororem in novam Salisburgi patriam trans- Terre. Ipfa iniilo rerum ftatu , quo prsefentiam fuam Worma« tise minus proficere videbat, non gravate votis germani annuit, k vale iororibus dičto, lococeflit, Juvaviumivit. Veritatiscon- filium, aut licentiaeft: Cumperfecuti vosfuerint in una civitat: y fu- giuinaUean. Praefečla Lic novo Virginum Collegio , auTpicante ecelo, magnos mox fručlus fecit. Praefulgebat inter Virgines, Velut inter ignes Luna minore?. PRjETECTA Sanctimo- NJAL1BUS W0RMAT. ADVERSI. It Salis- BURGUM IN- VITATA a FRATRE. Matt. io. Gl- Liber/. Cap. XXVII. *47 ER Iti 1 ViKERIr. Calcato omni feculi faftu, prima crat, uti officio, kaanimide- qu AL , t miflione, in Choro , inoradone, invigiliis , injcjuniis, in af- Mationccorporis, inoinnivirtudsexcreitio. Ipfa patinas ter- gere, lavare ollas, verreretriclinia: qu 3 eultimrefaftidirent, ipfa praealiisambire. jEgrorum &mendicabulorum maxima & fere fuprafidem cura fuit. Horum ablucre fordes, purgare ulcera, im- petiginem & fcabiem lavare, deliciae fuere. Serviebat omnibus tanta voluptate, acfi Chriftoferviret. Et certe ipfi in membris ferviebat. Regiae Antiftitischaritas etiamnobiliflimas puellasin idemobfequium,contemptanaufea, allexit. Curam corporum follicita mentium cura comitabatur. Eadem opera , qua manu fordes, piis monidonibus vitia fcabebat, Adhtec inomnesege- nosquam peneprodigaliberalitas! Opc,ftipe,vičlulargitcrade- rat, veramiferorum & orphanorum mater. Exhoc demiffionis &charitatisfonte, eloquendaecoeleftisrivi in puriflimum Eren- struxekit. trudiš pečlusdefuperabundefcaturiebant: facraslitteras, quasfe- dulo legebat, prae multis Do&oribus felicius intelligebat. Prae omni enim ftudio velocius eft lančdSpiritus magifterium. Dum epulis allideret, fapientiaefaleipfaanimas condiebat. In Virgi- numfuarum ccEtu, facunda coclellis dočtrinae flucnta fundebat. Mifcebat denique raro artificio Marthse & Mariae officia. Cum hac, ubifola eifet, tota in animi compunčtionem 6c divinorum contemplationem abforpta : cum illa , quando cum aliis agen- dum, in luaviilimum cbaritads ballamum effusa. In ultimamufque aetatem pulcberrimum virtutis exemplum p RonuclT Virgolan£lilTimaproduxit, viditquetamnumero , quam(ančli- jetatem tate aučtiflimam fobolem & pofteritatem. Provixit ultra fratrem “ LTRA s - t. / • r n • L- Ruperti. Kupertum, utpoteleniorem: quanquam poltejus obitum magno puaaptidC*- ddiderio adbeatos Sponfiamplexus &asternse vitse fontes anhe- **[•*?fd. 41. taet, folojam Dei amorelpirans, alpiransque verbis Propheti- 7I ' cis: mihiautcm adhcerere DEO bonum efl, pomre in Domino D E O Jpemmeam. Sitivitanimameaad D EU M ,/ortem vivum. Quando vmam apparebo ante faciem ejus ? Opis dabit mibi pennas ficut colum - &volabo&requiejcaw. Audivit gemitus eaftae turturis cae- bftis columbus, dcarcanis illi fufurris refpondit. Surge y propera , Cant.i.&i, mea , columbamea , ( 27 ° veni , veni coronaberis. Dum prae fcniopaulatim viresdeficerent, fentiebat ad coeli Moritura. bonoresextremo languore le vocari. Itaque exultans gaudio, con- SUAS SGtv vocatisfiliabus,jam diu delideratum lihi inftare difceffum nuntia- TU vlC • ac «belugentes magnanime confolata,bono animo effe iuflit, T 2 Moritur. Prodisu* CLARA Vid. Canif. foflVit. S. Erentr, VlNDlCAT SUORDM IN* 1URIAS, 148 Hiftoriz Salisburgenfis fe nonabire, ledpraeire, poten tioresTuasprecesfore, cumincot. lo arčlius SponTo junčla eflet: perfeverarent in Tanila obfervan- tia& eoncordia, Deum inter hujusvitae procellasfidum ducem, poft vitam etiam coronam fore. Sacra dein exomologefi. expiata, & Divini Corporis epulo reTečla, plena annis & meritis, inter Virginum imo totiusSalisburgi luilum 1<£ ta Teličem animam in fi. num aeterniSponfitradidit, 2. Calendas Julii: quoanno, nonli. quet. IllamefFuTus cmleftiumCivium Chorusad beatasTedestra- duxit. Corpusterraemandatum cum hymnis & pTalmis modu- lantium, hodie in crypta EccleTiae , Tub fummo Altari ftrufta, decentiflime reconditum, publica veneratione fidelium devotif. Time colitur. Prodigta poft mortem Tecuta plurima,praecellentem uti in vi. taapudNumen gratiam, itanuncgloriam Virginisteftantur. In. teraliacoelibeneficia, quibus leproTos & elephantiacos munda. vit, apoplečlicosreftituit,caecislumen,aegrisaliis Tanitatemred- didit, peregrinis incolumitatem Tervavit, iilud eminet, quoi. pTum Orbis Principem Imp. Henricum II. re & nomine Tančtum affecit. Huncamorbogravibis reftituit, ut Tuoloco narrabitur. Interimquaeinpiosdevotosque bencficia contulit; eadem inreoslaefihonoris Tui vel religionis acerbius nonnunquam ani- madvertit. Fuitquidam ( AlbertumScriptores vocant) Cceno- bioNunbergenfioppidoinfeftus: qui litem defodinisTalis, quaru pars Parthenonem attingebat, movcrat. Finium regundorum agebatur: ArchiepiTcopus ipTe judexlimites figi juftit, qui par- tes diTcernerent, Athomo vafercorruptis rciTalinariaepraefeftis, luos limites plurimum contra Tas & aequum promovit. lnterim dum lis dubiapenderet, NunbergenfiumcuraTuit, Erentrudem Matrem precibus intentis bonae cauTae propiciam reddere. Didla die Archi-praeful ipTe pro tribunali in loco adeft, lententiam datu- rus. DelatojuramentoAlbertusperTančlum Dei6c Erentrudis nomen ficTebabere rečtos limites pejerat. O infelix caput! Quid fit? perjurus homo viximpia verba finierat, en tibi I repentina a- člus vertigineruit, concidit, expirat: cum praefentium omniu terrore effertur. Vix melior Tors fuit viduae juvenis, quae invafis temere S. Petri & Nunbtrgaepoflefiiombus , etiam EccleTiae ful- men & nomen Erentrudis contcmpferat. Non diu impune tulit fcelus: nam pauld poft mala morte interiit. SimiliTato inteliciter abiitejusminiftcr, qui dum equum ruftici , Nunbergrc fubditi, violenter aufert, de equo lapTus , animam cum equo reddidit, ^ Mir. RENT RUDI$ SA1UTARE. Cajus M*- NASTERIl Numberc. Liber I. Cap. XXVIII. i 49 Mittoaliadotricem feftivoVirginidielaborantem, quosdam alios voti dcbitorcs, fed fidem fallentes, aut debitum protelantes unum lcpra, alterum bonorum jačtura Diva perculit, poenitentibus ta- men facilis, veniam & fanitatem poftea reftituit. Caput facrum Erentrudis, argento , auro, gcmmifque pre- CafutS e tiose inclufum coronatumque, infeftivitatibus Virginis publicc bis quotannisexpofitum,devoteaccedentiumverticifolet im po¬ ni, quodcapitis malo&doloribus falutare efle, experientia plu. rimorumconteftatur. CAPUT XXVIII. De MonaJIerit S. Erentrudis Juccedentefor tuna , mina, reparatione &Jlatu. A ByflusaltafuntDEi iudicia,humanxrationisbolide nequa- ■^*quamfcrutanda. NobiliilimumliocAfceterium a Rup er to fundatum, abErentrudefančtiflime excultum, magnis De o fa- mulantium Virginummeritisfplendideexomatum,humanis ta- mencafibus pofthaec adeofubjacuit, uttemporenonmodico in- terruinasfuas jacueritpene fepultum. Hinc omnia antiqua do- cumenta, feries Antiftitum & ipfa multarum nomina periere,qux ftatum illuftris Parthenonis poft Erentrudis magnae fata nobis ex- hiberent. Vniuspix Virginis^Vilke, vel BiHx,qux D. Wolfgan- go,inktebris FalckenfteiniisEremicola agenti, (ociafuilTe dicitur, dara cumfančtimonke famamemoria fupereft, locnsque fepul- chri creditur effe prope ingrcfTum Ecclefiae ad fmiftram, qui rube- is quibufdam eancellis valJatus vifitur. Abbatiflam tamen fu- iflc nemo fcripfic. Antiqua traditio eft B. Regintrudem, quae lleodonis Regia conjux fundatricis tituJum jure meruit, in «ypta hic conditam, ut fupra jam retulimus. Qux caufa rui- Monafterii fuerit, ignotum eft. Incendio periiiTe aedificia conftat: quod an cafu fortuito obortum 5an vero bellica vaftatio- ne contigerit, latet. Chronicon quoddam Salisburgenfe * me- m °nt, iub regimine Friderici I. Archiepifcopi, qui ab anno 9 ^ 6 . kquead99o. facrum pedumtenuit, bello, quod inter Ottonem Henricum Boicae Ducem ei rebellemgeftum, vaftata reli- quaditione, etiam Salisburgum damna paffum, & tune Nun- bergamprsecipue incineresabiifTe. Necdiffentittempusbelli il- ^ us - Ram anno 975'. devidlisabOttoneHenricifoederatis, k)ux Rrofugus vacuam Boiarke regionem vičlori reliquit, immiffuf- T 3 que B. ILLA, B. Reg’N- TRUDIS, QUj€ CAUSJi ruinjE Mo- NA^TERIt. *Allcg. ab loan. Staitt - haus. in Ca* tal. MS. Nunbtri. jldehr.p. i L 14,*. j 4. Eestitu- tum a S. Hejjrico Jm?. Post resti- TUTIOjNEM TR MA Ab- BAT. WYRA- »JJ. PlEMUDIS. lih. 6. Stainhauf.in Cutal. MS. ‘Brufchius in cent. I. Mcnajler. German. Clausura QUAN DO 1N- »RODUCTA. Domina Eva Maria PENE ALTE- RA FlINDA- TRIX. AnNAj ab- BAT. CORPUS IN C O R R11» PTUM R IPE¬ RIT UK. Ko Hiftorias SalisburgenCis ' in pofleflionem Otho Imperatoris ex fratre Ludolfonepos. Sed de vaftitate Bavariae ab hiftoricis filetur , quse prsefertim cum Princeps ditione cefTerit, crudelior, quam juftior fuiffet. Quacunque vero de causa fančlse Erentrudis domus cecide- rit, ad quadringentorum certe annorum intercapedinem ejus memoria apud fcribentes intercidit: & repetenda eft a tem pore Henrici S. Imperatoris r qui beneficio S. Erentrudis fanatus, ut gratumfeexhiberet, eruinismonafterium excitavit, &quodam te exiguo loči fpatio coarčlatum fuerat, in latiorem aream , qua nunepropiusmonti arcis adjacet, tranftulit. De quo plura, cum ad id tempus hiftoria noftra decurret, dicemus. Reftaurata igitur perHenricum Ecclefia ScCoenobio , p rima Abbatiftfa, &, quia nefciuntur aliae intermediae , proxima Erentrudi in hoc numero cenfeturWyradis, Virgo rigidae virtutis, federgafuas pene plus aequo feverior. Monita tamen a fratre Mazelino, Abbate S. Petri, rigorem temperavit. HuicfuccefTit Diemudis, vel Demutha& alis0,quasin Catalogo AbbatifTarum enumerabimus. Elunc pri. musedidit Cafpar Brufchius, qui tamen a Stainhaufero noftro in pluribus merito corrigitur. Certusordo, &diesmortis in priori- busplerisque ignoratur, ufqueadDiemudem hoc nominc terti- am: a qua deinceps fuccedentiu m genus & obitus ex adhuc cxtan- tibus lapidum fepulehralium inferiptionibus habentur. Noftro demum faeculo fub Abbatifsa Maria Magdalena anno 1620 . ardi. or lile reclufionis mos ( Claufura communiter dicitur ) in hoc Par. thenone, agente Archipraefule Paride Lodronio coeptus: accel- sitque deinceps flammeilacri, cumEpifcopali confecratione Vir- ginibus imponendi, fančtacseremonia. Quse iftifucceftit, Do» mina Eva Maria, nata Retingerin, vidua , in majorem fplendo^ rem & datum , five faeram difciplinam , five reditus tempora- neos fpečles, nobileCcenobium magno zelo evexit. Scriptum legimus: dum eademcorpus B.Regintrudis, de qua diximus, inquiri curafTet, forte fortuna inventum alterius olim Abbatiflie ( Annae Geiganterin eratnomen) jam ante 200. annos vita fun- corpus adeo incorruptum, ut ipsa facies illaesa čarne tegere- tur, veftimenta quoqueintegra vix particulam decerpi pateren- tur. Signum patens integerrimae mentis&vitte. Sub hujusAn- naePrgefečlura, Monafterium quoque incendio detrimenta paf* fum, memoraiur : ipsamque inter flammas poftpofita aliorum cura jfcripluras.p x aliisfervari mandafle. Da. Liber I. Cap. XXIX. ,ji Dominam Evam inPraefcčlurae facrae muncrc fecutse D. lo- annaComitiflaWolkenfl:einia,&anno i ^ 5 * 7 .PeriIl.D.MariaJoan- na Francifca cx BaronibusRehlingenfibus, quarum celebris me- moria in ukimistcmporibusnoftraehifioriaefuumlocuinveniet. CAP UT XXIX. Ve Špiritu Trophctico R Z) T ERptl*pr^ijtone, pradičlione prceparatione tnortis . VI Ihil morte nobis eertius 5 hora incertius. Hsec quoque in Di- ^ vino rationario ab aeterno fixa, nos merite latet, ne lecuritas cxtollat. Magnistamen fervis fuiseumad finem vergunt, &bo- rologiiinftarvelocmsadexitumdecurrunt, gratiam iftam extra ordinem Numenfacit,utultimam horam, vulgboccultam,ipfis iperiat. Rupertum inaliisquoquerebus Špiritu Prophetarum claruiffe, etfi notae ejufce rei peculiares ab antiquis confignatse ^ non fuerint, facile čredam. At inboegenere praevidendae fata- pr ^ S cj- lisdiei & horae vatem fuifle , omnes prodiderunt. Nec folum us - mortem jam tacitis paifibus de vicino adrepentem praefenfit, quodfrequentius*. fed, quod rarius, longe ante adhuc fanus & Beliand ,* Valens prsevidit. mss. Kub. Cum vero tempusilludmagnis defideriis expe£latum jam yf r "’ D rlT propiusinftaret, quocurluconfummato, laborum fančtifTimo- Sobor.ul- rummercedem, vitae coronam reciperet, R. Erentrudemforo- rem, aliorum fere feeretorum fuorum confciam, folus convenit, i' ocg tandemqueaffatus: Soror, ait, mea chariffima, feeretum tibi« coneredo, quod temcredivulgatumnolim. En, dignante Deo,« didici coditustranfitus meioptatamhoram: nondumadefi, fed« nonnimis longe abeft. Abeundum aliquando ex hujus mortalis« vitae, &lacrymofae vallis miferiis, ubiipfa vita,quotidianamors« 4*. migrandum adbeatam illam , quae fola vera, aeterna vita.« Ah’ quoties illuc fuspiravi I Dilatus nimis & prolongatus inčo-« pfai. n^ htHs mm. Multum incolafuit anima mea. Nil meum hicam-« pMsaffečtum tenet. Laboravi modieum pro D e o: & ille, O bo-« *Mattbzo, nii m Numen! maximum incrtmtnturn , latillimam meffem dedit.« Jam vocat me ad denarnim diurnum, * ad mercedem illam, quam« s%aui. 1 « eci-Im non vidit , necauris audivit , nec in cor horninis ajcmdit. Bona« cor. z- ilm immortalia, qua pneparavit his qui diiigmt e um, Sequor laetus,« ut Rosatur AB ErEN- *RUDE, NE SEDESTITUB RIT. S. Pauli Hebr. io. Col to« S.P raeful: Properare admortem, foror, invitoDEO, nonlicet. »Nectemere illam , praeter coeleftem nutum optare conccffum. »Non in noftra, fed divina manu finis nofter ftatutus eft. Patim. ),tia nobis necejfaria , ut reportemus Mas ceternas prcmjjicm. In »hacpoflidemus animasnoftras, dumvivimus, doneč morimur. Tune illa ingcnuaprofufa, St pedesfratriscomplexa: ErgoPrs. »fulfančliflime, ficmedeferesfanneideotamlongoitinere, huc- j?ulque ex patria deduxifti, ut tam brevi miferam deftitueres?Hoc, »qusefo, neabnuas, ut fi prasire non lieet , comitem admittas, »Velfinec iftudconcefiiim, oro faltem, ne poft tuum in coeleftem »patriam difceflum, me diu in koc exilio reiinquas. Sandfus ergo Pontifexhocultimumannuit: Dei nutumfixumefle, utfuper- viveret, adhuc neceflaria piis fororibus. Se interim pro illa de coelo probevigilatururri, Sc brevi, permittenteNumine,adcoe< lefte confortiumducemfuturum. Dataefpei acquiefcenteErentrude, debeatae Jerufalem im- menfis deliciis, Sc aeternae vitx felicitate dulciffima colloquia,ut olimBenedičlusSc Sckolaftica, mifeuerunt : ad quse dies pene cumnočle abiit: St Rupert us demum forori non fine mutuis lacrvmis, ludlucumlaetitia certantc, valedixit. Cum jam ipfum Quadragefimalis je;unii, quod ulrimum Ruperto futurumerat, tempus advenifiet, aliisquoque dilci- pulis tempus propinquse migrationis pius Pontifex indicavit. Nec vanum augurem efle, paulo poft fuperveniens febris rnani- feftum fecit. Plurimis Sančlorum hic morbus fatalis fuit, quip- pe qui exhauftis vitae fpiritibus, dum infitus calorhumidum cor- poris (quod radicale dicunt) vidlordepaviflet, fatifcentisnatu- defečlu oritur, Scvitam confumit. interim dum febris inva- leftensalternoaeftucorpusfatigaret, indefeflustamen Ruperti fpiritus majori ardore adeoelum arrigebatur : miuuebantur vi- res corporeae,fed fpirituales tanto magiscrefcebant. Invičta mens, ab aflueta , im6 in naturam prope versa oratione , ad nor¬ mam Magni Pontificis Martini nequaquam laxabatur. Sed nee Liber/. Cap. XXX. ticcadicendis Divinis ofiiciis beatusPraefulceflabat. Nulla plače- bat quies, nifi in beatas quietis finu. Lugebant ci ves abiturum Pontificem, Clerici Pradiilem, Monachi Patrem, omnes coele- ftcmVirum&DEi legatum} ipfe viciilim conlolabatur omnes, &admetam,adquamipletendebat, omnium animos fedulo e- rigebat. ltafolmajor, curri properatadoccalum. Netamen viduandoeper mortem luam EcclelEeSalisburgen- df^gnat firecensplantatac non abunde proipiceret} convocatisad fe S. Pe- Succemo- triMonachis, iuis difcipuiis, fucceiTorem inPraslulis & Abbatis * A ^ EM> 1 munere defignavit Vitalem:eumfibivideri, utifuperiscliarum, populifque gratum, itatantooneri parem. SufFragio S. Pontifi- accep+a- cis, quod ni difcipuli annuiflent, lecundum Eccleiiae fančtiones TUS A lRA ' • 1 l 5 TRIBUS UH A* polt mortem ejusfirmumnon fuiffet, nemo aufus cft refragari, NIMITER.* cunčuunanimi oreafTenfumdedere: cenfuerc non {olum Patris fui, fedfuoomnium fuffragio omnibus digniorem. Tanta tune fcilicet dignitatisambitio! SolusVitalis fuum fibi votum nega* vit, humiliter obliki t, deprecatusefi. Sed tandem conlianti to* tius ccEtusnutui acquievit. CAPUT XXX. De beata mor te £ 'Tontificis RZJ PETiEI& an~ ms R egiminis Salisburgenfis, A Derat finito Quadragenarhe obfervantioe curfu "Refurrečbio- nis Dominicae feftivadics 3 fextaCalendas Apriles, quaR.u- r e r r u m de mortali Vita ad beatam refurgere oportebat. Mane ergo fa&o, totamdenuofuorum familiamfibiadeflejuflit. Prae* fentibusSc de trilii dilce/TuPatris /uiasque follicitis ac moerenti- bus, palamcdixit, iioccemanegJoriofasRefurrečlioniDominifa- cram, corporifuoultimum, animae beate vidturae primumfore. Hocfibi verum Pafcha elTe, quocoelefti Agno seternum fruere- tur, ubi vinum illud biberet Angelorum, quod in Regno D e i de tonentevcluptatisDivinaeprofluens, propinaretur. Juditdein- deparari, quasPontifici celebraturo defervirent: mox aegra licet difficultertrahensmembra , inter fuftentatrices manus in tem- pdmconceffit, comitante tam Monachorum, quam Clericoru caterva. Erigebat imbecille corpus ingens fpiritus vigor. Hine mentejamfupensCoelitumChoris inferta, faera Magnae folen- mtatismyfteriaperegit, vivificamfumpfit Divini Agni čarnem, beati itineiisfuturum viatieum. Pollquam ita faeris ultimum o* S.PUP. UL* TIMA DIES Resjrre- CTIOHIJ. Vltimum CELP.BR AT Sacrum. v pet** Murnu, Lip - pelotts , Vita 4pud Cdnif. S U o SEK¬ IR E M U M SKHORTA- TUR. Cornel. Cttrt. in hip.Rup. H. T.m. \i p/di. 3 r< S. Pauli Hebr. m loan. 14, Jed. 8 . * S. Gregor, kom. 2$. in Evang. 4 . Reg. 6. 154 , Hiftorise SalisburgenCs peratus eft, converfus ad aftantium fuorum colledlam turbam beatus Praefitl in liaec vtrba praefentes alloquitur. O filii Temper „dilee Sepultura > miraculis č? Canoni^atione S. P. N. RVPEMl Q Uia transeuntem in ccelum, ad commeritam glorite fedem, emeritum Parentem noftrum affequi nequimus, prole« quamur virtutis reliquias, & veftigia in tettris relidta. Vitafun. člo, utdiximus, beatiflimo Praefule > mox ingens comploratio orta, tamCivium undique convolatttium , quam Monachoru & Clericorum, amifiumPatrem lugentium, Pafchalis laecitiain lučlum} Alleluja facruni in Vae& voces dolcntium abiit. lnfe. cutum deinde moeftum lilentium> quafi eunl illo, quem ceu a- nimam fuam diligebant, fpiritum perdidiflent. Temperavit paululum moerorem ačerbum, hoc folum folatium , quod tam generosa & beatamorte defunČtum vidiflent, crederentque fe nonamiflilTe Praefulem, fedpraemififle Patronum. Certatimo* mnes cujusvis setatis fexufque conflucbant, vifuri extremum cor* pus illudj Divini Spiritus organum. Beatum fe cenfebat, quis« quisvel ad contačtuni * Vel* quodplus , ad ofculum fančfcaruitt manuum admitteretuf, V erum ne confulior oireretur tumultUs - y Monacki fančli Afl. tiftitis fuimand&tisparituri, corpuš (acram , aliquamdiu vene« rationi expo{itum, paratis jam neCeffariis, cumkymnis 6c Pfai- mis , facrifque Eccleliae caeremoniis fepulchto inferre propera« runt. Erat illud jam ad viventis Ruperti nutum e duro lapide excifum, & prasparatum. Huicergdmoeftis animispiifiliiPatrk fančtiffimiExuvias impofuere, opertafque clausere, quanquam ficclaudi nequierunt, quinablatumab oculis Patrem altius ani* mo reconditum fervarent. Dum kaec aguntur, illud memorabile accidifle aučtores pto- bati referunt. Vifos efle a viris religiofis canentium & lugentium ordini mifcerefefe juvenesfplendidiflimos, candidiflimafulgen* tesvefte, fuaviffim3eque i quae humanamlongefuperarctartem, harmonia triftileflui accinentes. Caeleftes geniosfuiffe , nemo dubitavit, miflbsadfepultur3eilliusobfequium J qui jam glorise Conditoris lui in aula cselefti affifteret. Quantaminanimiscef. nentium , aut audientium teneritudinem prodigiofus ille fe* pulturam profequentium Angelorumcomitatusconciverit, ne* mo Liber I. Cap. XXX/. «* Pfal . 67. (fr IfO. moedixerit, nifi qui caeleftium illorum hofpitum arcaniorem praefentiam aliquando fenferit. UJudhauddubie aflero , totam. prsefcntium turbam tandem in dulcillimas laudes aeterni Nu- minis, quodtammirabile&laudabile eft in Sančtis fuis, efFu- fam. Itaquepompam funebrem deftifle deniqnc in admiratio- nem&altapraeconia Ruperti calidaqueergaeum vota: ut de fupernis fcdibus piisoculis intueri, fublque filiosacciveS poten- tipatrocinio tuerincdefifteret. Audiillede cadoprecantiumvoces optimum Patrem , te* M,R ' CULIS i X CORUSCAT ftantur luculenteplurima, quae deinceps, operante Dei digito, pimiun contulit bencficia& patravit miracula , quae ad fua ul'que tem- bulla Procefs pora adejnsfepulchrum exhiberifolita fcripfit circaan: 1186. dif- Ap cipulus S. Eberhardi Archiep. Salisburg. in Vita D. Ruperti. Necpofteadefiifieoperari mira, monftrant , quae referunt Au- člores &MS. noftra adannum, 12$0. & 1476. ubi nempe fe- runt puellam ufu linguae a nativitate deftitutam, mcritis SS, Ru¬ perti &Virgiliiioqueias recepifietinfantemetiamamatreinle- h f- prodigia validas manus habere , fi invocantium devotio non defuerit k Metrop. & Meruit obfačlainvita &a morte prodigia, notamquefan- MSS - no J ira ' -t člitatem,maxime ob converfarum Boicarum Noricarumquc gen- tium gloriam, Sančlorum Albo a lede Apoftolicaadlcribi. Teftis eftmaximus, ipfePontifex fummusPiusll. ante relatus: quam Adscribi- quam ApotheofisejusBuila prima &originalis, ut vocant, non šotoru m extat, Verifimile, longeante inSandiorumnumerumabEccle- fiarelatum, quam folennior iJJe bodie reCeptus in publicandis Coelitibus ricus lervari coeperit: quod dignitati Sandiorum nil derogat, quosmagis dcledlat feflivitas coeleftis, qua aeternum gaudentbeatiffimi, quam folennitas terreftris. Haec enim , ut cumBernardoloquamur, *nobisproficit, non illis. Quidenim Serwo b rt s f illis profint honores noftri, quos juxtaveracem Filii praedidlio- ttemkonorificat Pater coeleftis ? Nobis conferunt illorum fefta, W Sančlorum memorantes exempla , fequamur veftigia, me- tcamurPatrocinia. Koftrum eft veftrumque, o Cives Salisburgenfes, non im- memoreselTeMagni Proparentis noftri: Illum ardentiffimis vo- tis, &perpetuagratitudine profequi, qui nobis Vitae beatioris V 3 fimul i?8 Hiftoriz Salisburgenfis fimul Aučlor, fimul&Vrbis &fedis liujus conditor fuit. Ipfe maximis laboribus, indefefsa terrae noilrae cultura, meffempa. ravit , qua adhuc poft faecula undecim gaudemus, Si noftia erga Rupertum non tepefcet oratio , non defiet lllius fupranosprotcčlio, &prcdigiofaetiam 5 ubiopus erit, beneficiorum operatio. Finis Libri I. E T VITJE B." RUPERTI. v HI- #C:( i?9 W /*♦ /kV /kV /mV V^i /»V <4»C V** vj** /kV ^.f WV 5W* /** /kV /kV fj*V ®9?l[^l&w?iL g ®?8&? ' • ?Jl* 50' VQ r * ?Jr* ? O'-JSL* ofc 5j»5 Q'«■ P O 5» ?Q fcpUVtMl* ? 99 «~^L -J ^^v-» “^fvk HI STORI/E SALISBURGENSIS LIBER II. De geftis Ecclefi* > & Monafterii Sa- lisburgenfis a fecundo Epifcopo & Abbate S. Peeri S. VITA LE ufque ad Arnonem primum Archic- pifcopum : abAnno Chiifti 62 3. ufque adAn- num 785’, inclufive; SYNOPSIS Libri II. S | fe^J| TAL ISfit Epifcopns & Abbas IIF Salis - ** • ' \ ■.( :T) o* 7 * s* ni 1 . • 1 « -ti /f • •tfr >*£►& j X. J 4 Ski- £ burgi,& fulgetmagmsmiraculis. Moritur: poji morim e: tam mirdculorum glorta VITA LIS , bea~ tificatur a { Rom, Tontifce. De Ducibus Balant Tbeo- ieberto & Hucberto, ac Otilone. De Martyrio S. Em - merami, & Tbcodone IV Duce Bavarue. Item de fiic* ceforibus B. VIT AL IS > Anfologo , Savolo, Egppjo Ab- batikus: & an fuerint etiam EpiJcopE De Flobargijo & lomne Abbattbus & Epifcopis; E) an Joannes iflefuerit ^ocatus Acjuilal Dege/tisŠantliBonifacii Apojloli Cjerma - nict j cjui foannem Sahsburgoprcefecit, S* VlBGlLF ^ Htbernus , SanBitateflorens > Epifcopatui Sahsbur- genfipraficitur. De Bege Francite L * ipino ejufque fratre O r °lommi 0 ) & noDoJlatu regm Frančiči. Modejlus E~ pifcopHs a j /1 Bij IL10 mittitur in Carinthiam > edmque tra- l6o Hiftoriz Salisburgenfis traducit ad fidem. De Ducatu Carinthia . TEdifica. tur vel rejlauratur d D. Modejlo Ecclefa B. J/irgims in Sdal t ubi ejus fepulchrum , utfer tur , prodtgiofum m S\ V1%. CjILIUS novam S- c RELPE i RTLl Bafilicam condit > $ de miraculo circa illius tedificationis operariosfaElo. 'Trans, fert rehquias S. BLIP ETlfl ex Ecclefia S. Petri adno. yam Bafilicam. Adoritur, & in Sane! o rum numerum ref er tur S.Vi p (j 1L ID S, etque in Cat be¬ draJuccedit Abbas Bcrthricus. CA. Liber II. Capuc L I 6 i ras. CAFUTI. Dejlatu Ecclejia , £ 5 * Imperij Homani c ir ca, poji tnortem S. R UPE R fh. * „ E Odem fere tem pore , quo Rupertus, Boiarise fauftiffi- mum fidus,eterris adaftratranfiit, in Arabia infauftum & !nitiuu peftilens fidus, imo fataliscometa prodire caepit Mahometes, Mahom*- impiaque commentorum fuorum portenta in rudem plebem difiemmare. Homo fuit infirnse conditionis, parente Halilf- iraeiitanatus, pauperaccamelorumfcrvitioaddičlus,daemonis Ann. chrijli mali vexationi& comitiali morbo obnoxius : quotamcn malo 6 o l- vaferhomoitainfuasfraudes abufus,ut, dum laboraret, divina fepati, & ab Angelo Gabriele doceri mentiretur. His artibus aatki. &nativaeloquentia, fičtisquemiraculis rudem plebeculam adeo dcmentavit,ut e fordidecamelarioinPrincipem Arabumevale- rit. Seftamfuam, quamcotantumconfilio excogitavit, ut no- Elu * Secta. men fibi Propbetae , Sc hinc pinguiorem fortunam pareret, ex omni fečtarumScReligionum genere eonfarcinavit. Exjudseis (quiprimum eumceu Meffiamfecuti, ubi legem Moylisnon fervare adverterunt ,denuč> deleruerc ) DEI unius ( non Trini) cultum, circumcifioniSTitum, St car nis fuillae abftinentiam fum- pfit; exChriftianis Chriftinomen ^fcdArianorum, "Neftoriano- ram,St Manichaeorumcrroribus depravatum:ex gentilitiafu- perftitione aflricuiufdamCubar, fčilicct Lucifcri vel Lunae cul¬ tum, fati neceflitatem , plurium uxorum ufum , promifeua- que libidinis licentiam mutuatus. Innumeris ad hxc fabulis nefanda dogmata fua ( Alcoranus vocatur liber, in quo conti- Alcokanu> nentur)mifcuit: quibus vulgus improborum facile in fidem Sc m^homk- oHequiumallexit. Hisarmorumftudium , quibus dextre ute- Tu * batur, fociavit: neve erroris facile infana eius commenta con- vincerentur , fub capitis poena lanxit, ne quifquam de iis di- fputaret. Gladio fancitam legem gladio ipfe eiusque fuccef- fores in eam, quam nune cernimus, amplitudinem propaga- runt E'msfcquaces Arabes primum Agareni ab Agar, autSarace- v ND « Aqa- nl a Sara (quarum fuccefforesfe jačlarunt ) funtdi&i. Oblitte- S D *" tatopofterioribus feculis hoc nominc, icčlatamenad hucin Per- cxu X TlJRCiE CI US - DEM SECT & Cii M DIVER- SITATE a Persis. Florim. nvtnd. de crig. h ar J. i. Cnaiter. in Chronol. Ec - clefiaJticoPo • H t Hinc Ba- ron.&Spond. in annttl. rtvennium, Cencbrardtts in Chron, de- cen iam po- nunt.*Qmtt anno vari int fcriptores. Baron, ubi fup. (Jordan, in fer. rer. geji. Chrifti E >1 i.Genebr. fvb.sln.6$ 2 . *adAn.666. HeraCui Imp.rellum Persicum. ^ESTITU- aximumiu<5lumpeperit. Jamanteaquidem aPcr- LTMAM lis capta, pod paucos tamen annos ad Chriftianos rediit: at a Sa. racenisperquadringentosfexaginta annos iub barbara potellate aCHnuru detentamanlk: doneč An. Domini IO99. Militix Sacrae pietas NIS Er &fortitudoChriflianoillam Jmperio redituit. Sed heu 1 poft TUR> odoginta annos infelix iterum Pnncipumdifcordiaperdidit:ut inhodiernum diem fubTurcico )ugo gemat. Caeterum praeter Ikmucitab illasaSaracenis illatas Provindarum&. Kegnorum ja6luras,alias quoqueante& poli Hcraclium reiiquisOrientisImperatoribus ut plurimum infaudum imperiurn toto feculo feptimo fuit. Pleriqueaut occifi,aut deje&i , folus Contlantinus IV, morte ficca. Imperator deceiTit. Juftinianus 11. dejedus anno Chrifti 694, poltea reftitutusdseculiočtavi anno undecimo occifus.Hunc lmperatorem, ubiin foiium rediit, ačlade prseterius feeleribus poenitentia, a Conftantino Pontifk e Romano Micomediae abfo- lutionem & communionem confecutum , primumeius pedes cxofcu!atum, cum Platina & aliis referc Genebrardus. Dum veroOriens undioue turbatus, inter cruentas corpo- porumdc animarum ruinaspene occidebat,ecce ! in Occidente tanto clariorlux fidei & landitatis Ecclefissoriebatur, landa Re- ligoneabortuvelutiin occalum migrante. Efl ida magniNu- minis plerumqueprovidentia :quam & proxime lapfo faeculo, Walibi dicemus, expertus Chridianus orbis. lit a capite in- cipiamus, ante Ruperti mortem rcxit Eccleliam Bonifa- banussbius dusV. fub quoprimum ex Scotia leu Hibernia venit in Fran- DlsuruL1 * c iamS. Columbanus cum difcipulis fuis Eudafio, Gallo,Dei- cola,& aliis, qui deinde Luxovio pulil, inGermania idolis bel- lumintulere , & complura loca Chrido acquifiere. Hos omnes ^ Benedidin« formse fuiffc f rede (cribit Genebrardus cum com- ^ X 2 muni Suh MUHO 714. Fides ctA* R ESCIT IN O^CltoEN. z. S. Cclum- *i <4 Hiftoriae Salisburgenfis Descola Eustasius. Lik f. ». 3. Secttnditm Baronium. alt j aliter. Panuin. ad ann. Gbr. 622. p.mijf.in muni Scriptorum Benedičfcorum. Et patet, faltem in Gallia Chr-. gen. to. j- ianc Regulam amplexos efte, ex Monafteriis ab iis fundatis. Ali. 61 f. ann ' ter fcntit Patrit. Flemingus Hibernus, qui taraen §. 4. admittit, h dijfert. de regulam S. Benedičli cum S. Columbani regula fimul fuiffc re- s^CohmZani ceptam. Dc quo pluribusagerenon cfthuius loči. Gallus por- rocondito illuftri, hodie principali, Caenobio Helvetiam exco. luit, Dei fcola aučlor LuderenfisMonafterij Allatiam: Euftafius ss.G allus, poft ColumbanumfundatoremLuxovienfis Abbas etiam Boia- riam vifitavit. Girca annum6l6.idcontigiflcrcfert Brunnerus. Sedliocipfum argumentoeft, Rupertum jam pridem praeve* nifle: cur enim nonalias Euftafius in converfionehuius Princi- patus operam Apoftolicam aut im pendiflet, aut contuliflet f Poft mortcm Rupert 1 ad ann. 626. prasfedlus throno Apoftolico Bonifacij fucceflor S. Honorius. Huic baeretici noftri temporis notam haerefis impingunt , favifTe liasrefi Monotbelitarum, s. Honorius eiusque coriphaeo Sergio contra S. Sophronium Patriarcham p Ar a. Hierofolymitanum, Catholicae veritatis defenforem: quemta. Matiu.Chr. men a calumnia rečte derendunt Baronius. Sub boe Pontifice 631.de/iom. c l aru it ApoftoiusBelgij Amandus,qui inexiliuma£tus a Rege š. Amandus Dagoberto, idola quoque fecum in exiiium egit, imo penitus Traiect. profcripfit, Chriftumque locis plurimis induxit. Succeflere ^ZT.6^ 2 . Honoriobrevi Pontificatu annorum non omnino quatuor Se. Baudemftfid. verinus& joannes IV. HosfecutiTheodorus Graecus, & Marti* atfthr vtt. nus v j r j g an( qq } Eugenius I. Vitalianus, de quo fupra , S. Adeo. pp. ss. eius datus Benedičlinus Monachus, Donnus, quifchi{maRavenna* tsimporis. t * is E cc j e f 13e ^ Romana diffidentis compefcuit , Agatho , fub quoConciliumConftantinopolitanuminTrullo celebratum :is Monothelitas damnavit, &Ecclefiam Latinamcum Gracaad unionem rcduxit. Infecuti SS. Leo & Benedičtus II. quorum pofterior liberam Romani Pontificis elečlionem fine Exarchi Ra. vennatis confenfu , a Conftantino IV. cognomine Pogonato S. Chilia- obtinuit, in Alemanniam vero S. Cbilianum mifit: cui Franco- niafidciprimitias debet, GosbertoPrincipe faero fonte luftrato. Poft Ioannem V.& Cononem, qui ob vitm probitatem di6lus Angelicus, fedens in Petri Cathedta S. SergiusD. Willibrordum C a das Clementem dičlum 3 ad Frifones convertendos mifit I qui cum difeipulis magnam Borealium regionum partem religionc 8 s.Ev a Idi. vet# imbuit. Eodem tempore duo E\raldi Saxonum Dolores, Menol.Be- pfi m i cx Apoftolis & Martyribus Benedičtinis (^duodecimalias ned. numerat Bucelinus ) fanguinem pro Chrifto fudere, InAnglia magn* NUS Genebrard. S. Willi- brordus. k a - vt Liber II. Cap . L 165 tnignaincrcmenta fumpfit Religio Chriftianaa S. GregorioM. /kolikim implantata, lpfi Reges prneconum fidci, & Apoftolorum locum Fide 1 occupabant: inter quos princeps S. OfValdus, ab infidelibus * Mbuspofteainterfečfcus, Martyr. Quod deindemaximxpie- ctro». tatis & gratitudinis erga Romanam fedem fpecimen , leipfos veftigalcseidemfecere. O quantum modcrnus Angliae flatus diftatab illol In Hifpaniapoft Vincentium& iEmilianum Be- ncdičlinaeReligionis Antillites, atque Leandrum regni Apofto- lum,claruitpraealijs Ifidorus huius frater, Praeful Hifpalenfis, ® Isir,0RU * cgregiusreiCatholicaetutor, atque afcriptis & datis Canonibus T0X dičlusLegislator. Hasc Ecclefiafticis. In rebusPoliticisvarius Occidentisftatusvifebatur, Inlta- IiabelliscertabantLongobardi, &Exarchi Ravennates , Gnečo- £ XARCHt rum Imperatorum vices gerentes: quorum potentia Romanis Pontificihus formidabilis cum dignitate ipfa cecidit feculo fe- quenti. Inter haec crefcente Venetorum potentia primum fibi Gembr. j>cjl Ducem pofuerunt Venetiae Heraclianum ad ann. Chr. 697. Ia Francia patri Chilperico in regnofuccelfit Cotharius II. quipo- rum i NC re- ftea patruis Gunthramno & Childeberto humanis rebus exem- mesta. ptis folus Francise fceptrum tenuit, & Magni nomen accepit. ^* f' tn Rec minor Magno patre filius Dagobertus toga & fago clarus, Clotha- seque magnis vi ti j s, quam virtutibus & pietate famofus. Sed ifta R1 ** demum in fine vitx palmam tulit, ut memorabili vifo oftenfum Tus p R a , ferunt loanni cuidam eremitx fančlo. Liberalifiimis quippe ET Hulus doniš ornaverat tem plum SS. Dionyfij ( cuius Ecclcfise, Franco- rum Regum fepulehro, argenteum tečfum impofuit.) faeras item 647. redes Martini & Mauritij. Nec immemores a morte fenfit: hi txAtmo,Kt - enim animam vita funefii Regis feinvocantem, vili a acemonum manibus liberare, acfurfum in setbera tolJere. Veram filius eiufi demClodovaeus II. quicum Sigeberto regnavit, alterius genij Princeps,aurum & argentum, quod pater pofuerat, denuo fu- pietate ftnlit, Quofručlu ? fibi infaniam mentis, fuccefloribus multas DEGENER * calamitates,& regni denique amiflionem domui Merovingicae conciliavit, ut Icribit Aimoinus. Alibi tamen magnam fibi lau- l A* dempietatis hic Princeps paravit,HierofolymamReligionis caufa C a Tan»”c\ 71*. profe&us. VeramDagobertoMagno mortuopene mori, certe Maiorum deficercpaulatim coepit Francorum Regum potentia Sc gloria. DoMlis Namdemceps Majores, ut vocabant,domus,aulae fcilicetfupre- potentia. miPrtefeftificfcnfim invaluere, ut ipfis Majores Regibus eflent, imoreličboimbellibusfolonomine, ipsare Reges; tandem cum X 3 po- 166 H iftoriz Safisburgenfis potentia etiam titulum confecuti. Ex Majoribus illis, uti fcc- leribusjta poteftate circa annum Chrifti 666 . princeps eminuic Ebroinus. Poft quem non inferiori potentia , fed fuperiori vir«, tute & fortuna Pipiniclavum tenuerunt, ut infra rurlus memo^ rabitur. C A P 11 T II. 7) e Eptjcopatu & V ta S V it ali s> dcxxi v. S. Vitalis S uCCESSOR S. Rupert. D Umhsecin orbe tamfacro, quam politico varia rerum for¬ tuna & fuccdlu geruntur, B. Vitalis cum fuisluccefforibus, Salisburgenfis Ecclefiae gubernacula tenuit. Et Vitalis qnidcma vivente Antecefiore nominatus, a caetu Patrum communi cab culoapprobatus } conftantiomnium nutu Cathcdram tamPise. fulis i quam Abbatismoxpoft Rupertum adijt. Magnumerat virtutisfuffragium , atanto Praefulepraslatum effealijs, ipfe ta* menfančtimonise & prodigiorum fplendore inccrtum fecit,an t adfepl , ‘cT. U rečlius adifcipuloaeftimemusmagiftrum , an a Magiftrodilci* pulum. Sed uti gloriapatris ftlius fapiens j ita gloria filij vir. tusparentis. Pafigiturin utroque caufa. A teneris pueritias annis Rup er to adhasfit Vitalis, utvitis ulrno. Re<5le;non potuit melioris dodloris alumnus effe. Ho. rum inter primos primus ipfe merito cenfetur, ii non aetate, certs virtnte & profečlu, AnWormatia jam cum illo venerit, non li* f&MsVii.p' quet:veniffercor,fed puerum vel adolefcentem inter obfequia 42 . S. Antiftitis adolevilfe , & inde familiarius & charius habitum fnUiftuff. tant ° a ^ ms Magiftri fančlimoniam imbibilfe: alterum, ni fallor, de s Vitah Ioannem, dijcigulum plane, cjttem diligebatRu pertus. At qui ge. (Ufo! c. nus undedomo?antiqui tacent: recentiores divinant popula. nus s. Vi- rem ^ Ruperti , torte etiam eognatum ,autRcgia, autfaltem ex illuftri progenic creviffc. Praeclara indoles augurari facit, non de trivio hunc nobilem furculum fuifle. Itaque Vitalis, ubi a teneris tam fančb & fuavi confortio Ruperti alfuevit, individuus deinceps (ocius comes perc* s. Rup. co- grinationum, unaafliduus tanti viri in pietate & moribus imi* MonaThus tat0r lateri ac ^fo* Monachum extitiife nemo dubitavit: quan* onachus. inc } uerit;} j atet ; crcdibilc, Salisburgi in S. Petri Canobio fc Re* Masna eius guloe Benedičlinae mancipaffe. Id vero tanto mentis ardore, Rkmion*. demiflionis affečlu, obfequendi majoribus ftudio, temperantias cultu, Anno 62 ji MS W. fett procejf. Ca S. Vi¬ ni, 7 i tdfep eius , fcripta in MS, A, S V TAL. Discipulus S. Rupert. Vita a nd Canififtm TAL. Raderus ti 2 f.}6. MSS. R. &S. S. Vitalis Liber I/. Op. II. i6y cuka ,facrsEorationis fervcre & divin* charitatis zelo , omnium dcniqucaemulatione vircutumaggreflus eft,ut priusveteranum putarcs,quamtyronem. Sanead magnos vit* regularispro- grdfusfcrvidčc*pifle ,plusquam dimidium fa&ieft. Cum in- dicsmagnisprofečlibuscrefceretjeum facris initiatum , ad ma- joradeineeps propagand* Religionis molim ina, Ecclefi*quene- gotiaPraefuladhibuit, tant6aptiorem,quod rara in divinis eru^ ditio, in conlilijs prudentia,& inagendisdeiteritas in ipfo ef- {ulgeret. Talem virumper omniaprobatum,numerisque omnibus Dominic. abfolutumcathedr* poftfeadmotum,mundo valedicens voluit s ' Rupertu s. Inaugurale carmen accinuit facer Poeta. - - - - - - - • Ad arccm Omfcmdit ,(RUPER¥llS') Super um detečlafedelocatus, Mcmbra Joio , prxclara Jui veftigia nobis , Cbrifio animam j Jceptrum tihi Pontijkale rdincjuens , Optime Vitalis , quem tu cmfidus Acbaics Mmam , fi faera licet componerc vanis , Semper es inmpidocafus complexusin omnet Pedore , curarumjocius y cceptique laboris. Pddmque er at ipfi tibl genitor y non carne } fedaura Numinis atbereifancla . 'In filius ipft Cbarior mit alios ^ quippe exercere/olebaf RUPERTO dignamfačlaojlentantiaVitanu O dignoconjunčle Patri , dumde/picis amnes Etmundi pompas , & inama gaudiavulgi , Dumcput tibi tji odio virtutiinimica voluptas , fequeattollis burno ,fenju alite ftdera codi *Iranfcendens ^populb/quedoces ajjuefcere Chriflo Vixigiturpedum fiimpfit Vitalis, mox animos omnium in fc s.Vrr%xn lapuk. Credebant,feRup£RTUMnonperdidifle, dutnVitalem t.o^agh*, (RuPERTUMalterum)jamfacrisPontificijsinauguratum,illius * virtu* Cede m tencrecernerent. Eadcm in facie majeftas , indicendo ?R * SUL ‘‘‘’ tloquentia,in moribusgravitas, inagendisfolertia, indirimen- dis controvcrfijs juftitia, inpauperes liberalitas, in mrle ros com. paflio, in omncs charitas efFufrfiima. Quidquid piorum kr- gitione ad manus novi Pr*fulis veniebat, hoc pr*ter Ecclefi* ne- ceffaria,m viduarum, orphanorum, pupillorum fublidia, op- prcfforumfolatia , ab ipfo ceu pietatis fonte refluebat. Eminebat tamen inter dote« alias fingukrjor lenitas & manfuetudo, Quod 168 Hiftork Salisburgenfis Pfalmifta : manfueti autem bareditabunt ter ram : quod Chriftus: Beati mites , quoniam ipfi pojjidebunt terram^ in viva effigie Vitalis legcres. Salomonom quemdam & fapientia, & eloquij gratia Pax sub s. dixerim: adeo tune non domeftica folum concordia, fed externa I,sb ALE SA * P aGe Ecclefia Salisburgenfis florebat. Vivebat in Principum animis, dico verius, dominabatur Vitalis. Siquae nafcebantur fimultatumfemina,adačlis etiam jurejurando Principum con* tftaap. Ca- filiarijs*in ipsaherbaopprimebat, animos fuaviflimo fermene, & pia oratione pacabat , extinguebat difcordiarum incendia • nemo tam fetus, qui vel publice peroranti, vel privatim hor. tanti Prsefuli manns non daret. Ipfe Dux Boiariae Theodeber. tus,quamdiuin vivis fuit , incredibili amore & favore Vitalcm coluit,&pofl ea,quse jam inRuPERTOindicavimus, liberali. bus donationibus Ecclefiam S* Petri beavit. ProdigiaS. Aučloritatem veto virtutis , Ut affolet, maximopere auxit ingens glona prodigiorurn , quibus cum Vitah teitimonium fančtimoniae, tumfidei robur addere Numen voluit. Patrare mira Vitali minime difficile negotium : leve & quotidianum fuit. Non longis erat precibus, non jejuniis multis opus; uno editofignoCrucis,unoftdpirio, unoinCoelos ničfu& tacitaad Numen preče, uno levi tačlu , una, quod rarius, familiari falu- tatione,coeci videbant,prralytici lurgcbant,furdi audiebant, claudiexiliebant, aegri, languidi,mox fani, vegeti, incolumes exultabant. Domin. HefQttid loquar exiguo miraculaplurimaverfu ? Qmd Panacea nequit ( cunčlosJanare dolores Ouamvis dicatur ) necmtmt quod Potoni s herba , Hoc jančla figno Ule Crucis 9 validdqueprecum vi Prceflitit. Inde tantusad beatum Virum miferorum affiuxus, ut quacun. que foris pergeret, turba miferorum fe affunderet, premeret, opem pofceret, & acciperet. Porronon fatiserat S.Pontifici, domi omnia bene confti- tuifle: cura proxima fuit, forasprodire, Ecclefise fuae ditionem f A de P m? A * obire » luftrare » an ubi q ue farta & fančla fides, an inter faeros miniftros, rečtores plebis, refta omnia .‘inftruerc rudes, vacil- lantes firmare, pietatis & virtutisardorem excitarc. Quse dum magna cumfollicitudineageret,adaureseius farna aceidit,effe Co^VERTtT adhuc populuminter Alpesintra dioeceefos limites, ( Pinzgo- Pinzgovio*. v i^ incolse erant ) qui pro veritate fuperftitionemcoleret. Ita k Liber II. Cap. II . i6p fe habebat; five fub D. R u p e r t o nondum in flde excultus fuerit, fiveAlpeftresanimiacultura, utfacilefit, in antiquam jerintfy- luam, & in barbariem defiverint. Non fegniter Vitalis ad opus feaccinxit, per avia terrarum , per alpera fyluarum , per alta montiumcor.quifivitlatentes incolas, luaviflimoeloquio,mira jiumanitateallexit, docuit, dočfrinam miraculis, frequentipne- fcrtim aegrorum cura roboravit. Tandem indefeflis laboribus infidditate proferipta, lic eos in flde Chrifti ftabilivit, uteam ad noftra ufquetemporaconftantes tenuerint. Apoftolus ergo Pinz- govias Vitalis jure merito inter fuos deinceps Sc feros pofteros audije. Exandatis pro Deo & Ecclefia per tres Sc viginti annos magnislaboribus, curifque jam ingravefcente aetate vires Vitalem R1TUR . linquerecoeperunt. AiJtate gravem fuifle, ne mireris: nam ficum Magillro Ruperto Wormatia venit, necefle eft plusquam quinquagenarium , Sc forte fexagenario propiorem fuifle , cum " clavum Salisburgenfts Ecclefiae acciperet. Senex igitur pijfli- musVitalis,annisScmeritis fatur, vocante ad coeleftem Vitam, Vitse aučlore , in corona fratrum , extrema verba Sc vota cum lu 7 ? Inprimis duae Cafulae (ut vocant^) adantiauitatis morem Du>c £IU * f. • • \ • n J • 1 r CaSULj£« forma®, nimirum initar campanae unuique ciauias , praeter- tjuamlupeme, ubi apertae, utcapuc Sacerdotiseminere podit. linaexillisnigri coloriseft, materiae propter aetatem admodum ddbilis, hisfimbriataverfibus, phrygio opere intexds: Hanc vt/iem claram Petri patravit adaram Hainricbptccator , ejusfit ut auxiliator. Alteraviridisfortiorem adhuc materiam exhibet. Adfunt TrmInm. praetereatres infulae, humilesadvetuflatis modum, filistamen L<£S ‘ VlT ‘ aureis ac argenteis ornamentis diftinčtae : uni verfus intexti le* quentes: PravzaJlella mar is lapfis Via jure vocaris, Da cordi lutnen veram cognojcere TSJumen. bifer & ardorem Super unij qui nutrit amorem. Ave , tuumnomen mihi da folamen & omen. A me , Virgopia, triplices expelle Maria , Hojies , atque veni y mefaeroflamine leni, Divinas laudesfuperansJuper eethera plaudes. His accedit pedumPontificium, feu Paftorale ut vocant, elignofaetum, opere tamen veluti gypfeo intectum. : cu]us a BACllLtlSC.V* capitc feu curvitate annexum vexillum depenaet. Alius quo- quebaculus, manubrio eburneo infignis adeft , quem peregri- nationibus ufui fuifle patet. Praeter haec calix argenteus cum patena, minori quidem) quam nune folet, forma vifitur: cin- gulum denique coriaceum, laminis & fibulis argenteis exorna- tum, reticulatotegumento, necingulum violetur, involutum. Has antiquitatis venerandas reJiquias reperimus in monu* mentisnodris etiamS. Ruperto ScPatribus antiquisadferiptas. *Cingulum prasfertirn , quod hodieS. Vitaliadfcribitur proDivi Ruperti reliquiis habiium, conftat ex Jitceris Ducif- wDi ^ ui ^ fe Bavariae & Brunfvvici Annae, datis ad Petrum Abbatem Mo- des.nt.d.^ nacfiioan. 1440. ^49. Facilenodus foivitur, fi dicamus , ab c * 4 ’ u troque Ruperto fcilicetčc Vitale tam cingulum , quam alia veftimenta faera ufurpata : hinc Sc vim medicam ab utroque trax\ffe. UX , CINGU¬ LUM. Illje Rejli- PRRTI- NENT ET:AM etiam adS.Rup. D . slmand. Y CA- P.VlTALIS «ANCTi TI- TUtO AB OMNIBUS CULTUS. Cieer. pr o SPlane. MirACulum »ost MOR- TEM GLORIA 1NS1GNIS. Vid.trači. jimttidi Mbb. Difq, f. &6. e. i. * MS. rv. * in antiq. le Sl. t'im.G. in 'raSl.cit. difq. 6. Hiflorise Salisburgenfis OS vlačil &£*•* C A P U T IV. T>e communi Šantli titulo > miraculis C beatificatione S. Vir ALI S. H Unc illi omnibus orbis titulis & dignitatibus majorcm a multisfasculis conceflum , luceclarius eft. Itadičdus , ita piftus, itacultus& invocatus ab omnibus jam pridem ab anno Cbrifti 1181. Voxpopuli , vox DEL Intellige: nifi vulgi tantum rumores fint, qui kepe fallitur &fallit : quippe in quo mc efiru • tio , nec confilium. Aliterfehabet Vitalis cultus, in quem magrti &parvi, religiofi &; fteculares, nobiles& ignobiles, divites&e. geni, fenes cum junioribus, honorati qucque St fapientes con. jurarunt. Fateor, plures explebeis virtutem coeleftis Mediciex- pertos.* quod nil novum. Vbi devotio St fiducia major, iliuc fine perfonarum deležu uberiusfe coeleftis graria diffundit. Porro illam fančfitatis famam , St prodigiorum glodam, ftatimamorte Vitalis coepifle, nondubito.* QuiemmapudSa. lisburgenfes tantis in vita refplenduit fignis, an cum morte fimul cxoculisStanimisabierit, ut nemo eumcoleret, St invocareti 1 An vero invocatus nemim refponderet? Venim antiquifiimali¬ la prodigia, utaffolebat, antiquitas non notavit, aut notatain- juriatemporis ex memoriaabierunt. Magnanihilominus eorum, quae ante faecula aliquot patrata funt, fupereft farrago , qugead longum recenfere , noftri operiš non eft. Antiquiora Inftru- mentum Procefsus fupra memorati fideliter continet, quod nos infcripto * fervamus, Henridus Canifius pršelo dedit: * Iterum deindc D. n Amandus nofter, qui St recentiora ab eo temporc patrata adjunxit. Is omniainquatuorclafles, feu totidem aetates divifit. Primaefteorum, quaein proceflu Canonizationisexta. bulaantiqua ante delcripta ab anno ny\. deducuntur. Altera eorum, quae Iblenni inquifitione vivorum teftimonio in eodem Proceflu legitime produčla St confirmata fuere. Tertia illorum, qux a temporenominatiProcefsus, ideft, ab anno 1462. ufquc adannum 1601. contigerunt. Quarta fa&orum hoc noftro faeculo ab ann. 1602. In quibus omnibus infinitum Divinae Bonitatis oceanum videbis, fe in ri* vos Sc fluenta gratiarum per canales coeleftes , patrocinia, in- quam, Liber II. Cap. IV. 173* quam, Coelitum Tutelarium abunde profundenteminfolamen ftopemmiferorum mortalium J Qyi, ut pieloquitur idenvA- * D y ^ mandus * Juasfiducias mn vanis affigunt & caducis hujus mundi rebus, fdvdati anchoram ver ?rBCe f s - « 1 4 . tl i* • k 1. j . C&tlOVliK** mcuius annulum argenteum quemancilladigito indiderat,ori impofitumdeglutiit, Scunamortem. Mater abfens, triftiffimum cafum puelli, domum reverfacdm reperlflet, votum Vitali fe* dtj&hem! profiliente de ore infantuli occulta quadam vi an* nulo, vivumrecepit. Partulaborantibus, adedplerumquefacerPr3efuipr3eftofu* it,Utvixaliquaferib Scenixe oraverit, quse non falutem exora- bub ipartu* ret. Multas equidemad folaspreces Sc vota, fed piurirrtas, imo shuTaM , omnes, quae faero Vitalis cingulo, cum pia in iiium fiducia dum periclitarentur, fecmgerent, periculo&praefentiinterku exert\- Domestico R IM CllRA- TIO. CURATIO •AbbATISSjE S. Georgii RT ALIGRUM. 176 Hiftoriae Saiisburgenfis ptas comperimus- Diccres caftiffimum pečlus Viri , & prše¬ či nčlos virginali puritate, olim cum viveret, lumbos, etiamin matrumcintftura, Deum honorare. Hinc adhuc liodie pene quotidianum eft, poftulari ex Sacriftia S. Petri, ubi inter lacra cimmelia aftervatur, idemCJngulum, deferriad partulaboran- tes, referri cum gratiarum ačfione. Quod etfi ncn Temper inter prodigia referamus , inter beneficia tamen & gratias coeleftes B. Vitalis numeraridecet. Circaperfonas, quae fpeciali nota dignae funt, illud anno. tatum volo, multis noftri Coenobii Religiofis ( & cur nondome- fticis prae aliis? ) precesad Vitalem fačlas, falutem tuliffe. Hos inter Chorum ducit ipfe S. Petri Abbas Petrus, ad Proceflum Ca. nonizationisfaepius notatumSummi Pontificis &R. mi Epifeopi Frifingenfisfubdelegatus, &antequam pro tali refideret, teftis omni exceptione major: qui praeftito jurejurando depofuit, fe novitiumetiamnum cum graviftimo dolore dentium , & faciei tumoreultramenfem affligeretur, oblato ad tumbamSanftice- reo cum devota invocatione, mox lenimen fenfifTe, & paucis poli: diebus omnem dolorem penitus evanuifle. Inter honoratos no- bilesque viros alter teftis ftetit Hadmarus ex familia Canonico- rum S. Auguftini, tune Ecclefite Metropoliticae Salisb. Decanus, qui ab eodem , Patrono fuo ftngulari, ingenti capitis dolore libe. ratum feafleruit. Acceffit teftis decimus fextus D. Ioannes Sal- lerDecanusVicariorumejufdemEcclefiae, cui male aftedtumerus dextrum, oblatiš cereis Vitalis fanitati reftituit. Pofteriorifteculoadannum 1623. Domina Abbatifia S. Ge¬ orgii ad Lengfee, Cordula, ex globulo vitreo, quiin aures inci- derat, eafquegraviterlaeferat, gravi dolore laborans , quod ars chirurgi extraliere tentantis nequiit, a B. Vitalis prodigiosa ma- nu fačlovoto impetravit, ut globulus ultro exiliret. Praetereo nobilibus etiam hominibus a Divo impenfa beneficia , unum, qui quam maximenominari fe olim grato animo voluiffet, D. loannem Stainhaufer p. m. fupra laudatum , Secretarium Salis- burgenfemadjungo, virumcuiantiquitates Vrbis&S.Petri, cul- tufque Divorum noftrorum tanquam ftrenuo indagatori&pro- pagatori,plurimumdebent. Hic anno 1601. a gravi infirmi- tate S. Praefulis opeliberatus , in amorem Vitalis fingulariter ex- arfit. Erexit propriisfumptibusAltareantiquum S. Andreaepro- pefepulchrum Divi, fedilibus novis Capellam , uti tune erat, exornavit} ita fuo exemplomultorumpietati, &quaedeinfecu- ta, Liber II. Cap. IV. *77 ta, bcneficiis coeleftibus facem praetulit. Idem tamen vir pius non finecausa in fuis feriptis lamentatur, plurima miracula Sc beneficia reticeriab ingratis hominibus, qui quae e ccelo accepe- re, erubelcunt ad D e i & Divorum gloriam proferre. Nec vane ifta fcripfifle, argumento funt tabellaeadtumbam S. Vitalis ap- penfse, quarummultaSc nomen, Scannum Sc aegritudinis fpe- ciem tacent. Veram iftaqu<£ hačlenusvelrelata , vel indicata, fuifque monumentis plenius confignatafunt, ad Divi Antiftitis merita, gloriamque in codoconteilandam fatisfunt. Dumigicurmagnum Vitalis nomen, non modo inter Sa- BuRrHARDI lisburgenfes parietes, fed vicinis provinciislate clarefceret, magni ET Cardi- etiam Sc illuftres viri in ejus cultum accenli. Hos interi eminuit * A ^ I$ EKGA circaannum 145*9. Burchardus de Weispriach , Praepofitus OC DEV0XI0 ’ Archidiaconus Salisburgenfis, poftea Archiepifcopus Sc S. R. E. Cardinalis, quiindignumratuselitam illuftrem prodigiis Prte- fulem, non in Ecclefme haemisphTrio inter Sančtos fulgere. Quid farit? Romte per procuratoremPioll.tuncfummoPraefuli lup- plicem libellum offert, rogat ut Vitalem dignetur SanSlorum ad- feribere Catalogo , impetrat mandatum inftituendi Procefsus inquifitionis Vitac Sc miraculorum. Negotio DD.Epifcopis Joan- niFrifingenfi, Vdalrico Chiemenfi, & Gregorio Seccovienfi de- legato, praeferiptusuna peraliam Bullam lnquiritionis modus. Aftil. mi. Res tamen tardius proceffit, doneč idem Burchardus in thronum l - 6 - Salisburgenfem evečtus ma']ori cum aučloritate eam promovit. Procefluverd coram delegatis Apoftolicis Chiemenfi & Seccovi- enli Epifcopis, necnon fubdelegatis Abbatibus Petro S. Petri, Sc Georgio in Beurn,Benedibl:oPrsepofitoinH6gelwerth, quibus Epifcopus FnfingenGs fuas partescommiferat, ad calcem perdu- fto, produčloque, etfi jam Pius inS. ApotheofinfeuCanoniza- Conjintit tiotiemconlcnlcrat, fubfecutatamenilliusScmoxBurchardi Ar- 1 °^™ chipraefulis mors, piinegotiiexitum Scexecutionem fuspendit. Cavoniza- Reminedeinceps caufamrefumente, inantiquoftaturesmanfit, ti °nem:sed donečanno 15* 19. Officium folenne Sc Miflas de eodem B. Vitale Bedita/* celebrandiindultum Monachis S.PetriaLeoneX.Pont. perBre- Officium ve iVpoftolicum conceflum, quoddeinde fub Vrbano VIII. fum- ntoVracfule, petente Archiepifcopo Paride a S. Congregatione nd.tr att. Rituum adtotam Dioecefin extenfum. De hoc B. Praefule no- A ftro , fi plura defideres, dabit pius Sc luculentus Tračlatus Aman- mandi , dif di AbbatisS. Petri. 7 - c - 2 - CA- Principa- tus Theo- I) EBERTI. pRINCEPt Hucb rtu* *lib.^.rerftm Boic. Vid. trati, de S. Vitah D. ^Amand. difcj.^.c. t. *D. CoVeflin. yjbb. S.Em- meran. in MaufoUo de an. 1672. c. z. BitIS F ILt A. PlPINO NU- PTA. *'Tani. sE- mil. in Hijl . Franc, u 4 delz.r . h 6 . n. jo. Hugiberto EXT1NCT0, BoiARlAE Principa- T UM ADUT TheoddIV. ¥ ali ds Hai- merami. Martvri- U M S.Emmera* Mi. *Bxcel. in Minol, & alti. Hiftork Salisburgenfis ■o-f3f§čM^ii£Š C A P 11 T V T)e Ducibus Bavarite 'Thcodeberto £> Hucberto , & Suč* cejjoribus , ac lSdartyrio S. Emmeramijub ubeodone 1K T HeodebertumTheodonis filium jam fupra produximuspa; ternsfideitkpietatisaemulum,SS. Ruperti & Vitalis cul- torem eximium , qui Nunbergenfe & S. Maximiliani Cceno. bialiberaliterdotavit. Praeter prsftantia religionis fpecimina, vixaliudquiddeeoab biftoricis proditum $ ne mortis quidem annus. Vixtamendubium fub S. Vitalis setate vitam claufifte, Eidem lucceffit filius Hucbertus feu Hugibertus pietatis quoqj paterrtae ftrenuusimitator^qui quidem*diu non praefuit.Quoano humanisexcefferit,sqtjenon fatiscompertum. Non defunt,qui tradant * anno 6^.6,codem quo S. Vitalis, mortuum, fub ipfo fe- runt a Dagcberto Rege Francis Roicas Leges emendatas. Fife Hugiberticlariorextat memoria. NuptaPipinofeniori čuicogno* men Heriftallo, etiam intermariti iniurias (nam polica Alpai. dem fuperinduxit) illuftris, imb fančls & gloriofae fsminsea Virtute nomeninvenit. *Primarium D.Stephaniantiquumtem. plum Paflavii originem fuam eidem adfcribebat,in quo olim ima. giniPlečtrudis bictitulus adječluslegebatur: Piečlrudis Regina adextris tuis in veftitu deaurato. Hinc habes jam pridem ante VtilonemDucem Patavienfem Ecclefiam Epifcopatu decoratam fuiFe, dequo lib.3. Theodo IV. qui ad annum 697. longum imperium produxit. Subhoc čontigit etfinotus , memorabilis tamencafus S. Ernerami * a filio Ducis immaniter interfedi, quembreviter perftringernus. Epifcopusfuk Civitatis Pidoni. casin Aquitania, Monacbus, ut tradunt > * Benedičlinus: Zelo propagands fidei ačlus, in Pannoniam contendere propofuit, ut efferatos Hunnorumanimos C liriko cicuraretj, autpro Cliri- fto mortem fubeundi, occafionem reperiret. In Bojariam hoc initinere delatus aTheodoneDucehumaniterliabitus, ut infua ditione fubfifteret perfuafus , annuit. Erant inter Chriftianos adnuc pluresfuperftitionibus&erronbus, aut faltem vitiis con- taminati, quibusconvertendis, erudiendis, excolendis, fedulo &indefeffo laboretriennium EmmeramUsinfumpiit. Ccfclitus autemedo&us, de in Rante fibi percruentam mortem martyril coro* Liber II. Cap. V. 1 79 corona, ibpctrata Ducis ličentia Romam ire ftatuit. Dum fe jam jam ad itcr accingit, V ta Principis filia vitium a Sigibaldo cu- juldam Judicis filio palsa, timensque fceleris grave fupplicium, ad Emmeramum venit, ad pedes accidit* crimen confefla con- filiumpetiit. Reos Praeful primumdepropitiando Deo magis, Seternaquequum temporaneafalutefollicitosefTejuffit. Erečlis deindeanimis fugam fuafit, aliterfe fubvenirenon pofle > quod adRomanum itcr in procin&u jam eflet. Nec moratuš poltero diecum fuisiterprofecutus, triduo Helfendorffium, locumin- terlfaram&Oenum fitum , pervenit. Illic cumconfedifle* im- minentisfatipnefcius, inprects, quas Canonicasdicimus,fede- dit. lnterimVta uterum non amplius celare potens, ante fugam, deprehenfa, an delo Sigibaldi, ne ipfe lueret, an prae timore con- felfum fcelus in Emmeramum falsoSc impie conjecit ,horrenti- bus cunčtis Viriprofančfohabiti, cafum, & ut putabant, cri¬ men. Indignatus Pater filiamexh3eredataminexilium egitj de Prsefule nihilfcveriusflatuit. At filius Lantbertus, frater Vtae, nohtolerandum immane, Lahtbsr- & violatae, ut temerecredebat, dignitatis Ducalis fcelusratus, *“* confcenfisequiscumcomitatu Emmeramum infecutus, Helfen- merami«* dorfflimanedeprehendit, horae tertiae Operantem, Quem tru- CRUt>£UrER eianimo ScVultuaffmem falutans, fruftrafe excufantcm Sc im- pofitum in jufte facinus negantem,fcalis ligneis alligari juffit, mox praecifisdigitis, acipfis ( quod immane ) verendis, linguainfu- per & oculis rnultatum, truricari manibus pedibufque, Deniquc fic mutilumSc femiahimeni, fuo natantetn inlanguine deferu- it. Sanclus Martyr currui impofitus Archaimium per fuos, mul- tis aliis prte mifcratione comitantibus de vedliis, antequam ad lo- cum appulifTent, inviridi, ut petierat, cefpite depofitus, bea- tam animam expiravit: quae inftar lucidiflimae flammae exorc ad codum evoiare a praefentibus vifa eJffc. Corpus defiderantibus Ratisponenfibus, jamdeejus innocentia certioribus, non fine nuraculorum comitatu ad urbem navigio advečlum, Theodd ipfemagnificeexcepit, acin Ecclefia S. Georgii in monte Mar- tyrum+(magnus olim Martyrumnumerus fub DiocletianoTy- ranno interfečlorum ibi conditus, memoratur) terraecum ma- {jerej. gna cclebritate mandari fecit. Haecačta feruntur anno Chrifli 651 . Lantbertusparricida cumcomplicibus, Divinae Nemefis las*- perfeqnente manu, mifere vitam exulfiniit. AtTbeodo in ex- brrtu*. piationemeriminis circa annum 697. coenobium nobile fuprale- Z 2 igo Hiftori* Salisburgenfis Conditur pulchrum Emmerani cxtruxit, cui primusAbbas Apollonius Monaste- p r8 gf u Jt;^ Carolus deindemagnus novisaučbum sedificiis, illu. ftriusreddidit. llludaliquamdiu fub Epifcoporum Ratispome gubernatione detentum, a S Wolfgango vero libertati reftitu- tum, nuncabEpifcopi Jurisdi&i0neexemptum, interlmperia* Celebre liaMonafleria cenfetur. Inter plurimaDivorum Lipfanacorpus e.fxiquiis € j u {j em s Wolfgangi tenet, imo de ipfius S. Dionyfij Areopa- c!n^°et* gitse SS. Exuviis gloriacur. Litem quam de his San-Dionyfiani Dionysii. inGalliamovent, componere, noftrum hic non eft. Theodber- CseterumTheodoru IV. eirca initia faeculi očhavi fucceflic tu6 & ^ Theodebertus ILnon filius *fed frater vel agnatus, utputatur, *quemTheodoV. Theodeberti exfratrenepos , hofpes Čorbi, devit.s.Em- n i an icircaannum/i/&Theodonemiftum Hugibertus II.filius **Me/zr 1 7 pdneipatu excepit ad an.728. quiD. Corbinianum precibus Hugiber- adduxit, ut Frifingae fecmn fedem poneret,ubi & in fequenti * uss - CoR " anno 630- vitam S. Prreful. reliquit. Vtilo Dux Poftbaec anno falutis 635). extinčto Hugiberto Vtilo Prin- c ipatumfufcepit, filius, analionomineliaeresfuerit, incertum, *Vxorem duxitfiliam Martelli, Pipini Regis fororem, Hic de- nuo etfibellis Francicisdiftentus, ¥ excitante, ut credibile, pie* tatemejus S.Bonifacio & EpifcopoSalisburgenfiJoanne, inEc- clefiamSalisburgenfem.beneficusfuit, fub Flobargifo, Joanne& Virgilio Salisburgenfium Antiftitibus,- de quibus mox infra. CAP UT VI. De SucceJJoribus S. Vi tališ , Anfologo , Sayolo , Ezgio & Flobargijo , eorumojut tum Epijcopatu , tum Sančlitate. O Vitali vita funČlo fucčefierunt in Cathedm ŠališburgenfiPraš, ^»fuleseo, quo pofuimus ordineAnfologus, SaVolus, Ezzi* b, Anso- us ac Hohargifus, viri facra eruditione, pietate, Zelo , virtute mat Sep*.- P r3E ^ antes ' Tales enim nonatten ta nobilitate ad nOvas pracfer- chra ante- timCathedras, &Tecens converfarumgentiumregimen actuta- ^essorum. men,elegit antiquitas. Primus St proximus Anfologus annos praefuit viginti očlo, ab anno nimirum falutis4 6. ufque ad A74. Iple ornavit AnteceiTorumfuorum tumulos, dignus cujUslepul* MS. (jcj.lofe cbi umetiam Succefloribus in pretio elTet. Humanitare fua mul* thiGric»b<‘Kp.m potentium gratiam fibiconciliavit, * Hucberto Principi im pri- Liber II. Cap. VI. m ems comfM. tusrtan cn~ venit c um prirnis charus, utiejusin Salisburgam munificentia common- savou z T itrac. Aliaejus gčfta excidere. Idem fatum infequentibus quo- £zzu RE quinque Abbates contineri, qui abfque Pontificali Grdine & dignitate regebant Epifeopatum. Ec addic nomina: Aiifologi., Savoli > Ezzii, Bertrici, Ammilonii. In Catalogo- perantiquo Monafterh S. Emrilerami omnino in ordine Epifco. porumfunt omiffi. Accedit, qudd poftero tempore etiam S. Virgiliusjam conftitutus Antiftes Salisburgenfis * duobus fere arinis non fusceperitSS.OrdinesEpifcopaleš , Sc vix fedulapo. puli & Epifcoporum perfuafione ad hoc induci potuerit, ut pate. bit ex ejus Vita: * Vnde augurari poflumus, priorum Praefulum exemplo confecrationem praetermittere voluiffe. Et quidem aliis etiam exemplis res ifta non caret: nam olim Abbates quos. dam Ecclefias Cathedrales line Ordine Epifcopali adminiftraffe, & tamen vocatos Epifcopos refert D.Mabillon * in fuisAdis SS. Benedičtin. Quod fiita eft, merito quaeritur^ quaecaufafue. rit, negligendi debitam ordinationem, quae hodie fine piaculo contra SS. Canones differri ultra fex menfes non poteft. Si divi. narelicet, videturprima&princeps caufa fuilTe animi demiffio, qua credebant fe tam fublimi gradu fančfcitatisindignos, neefan* čliflimis Antecefforibus Ruperto ScVitali aequandos. Alterd, quod Ecclefia Salisburgenfis, etfiproliberalitatepiorumutcun. quedotata, tamen in illisinitiis non admodum abundaret bonis temporalibus: praefertim cum fub bis Praefulibus liberalitasPrin- eipum Boiorum fifti fe paffa, ob alia forte domeftica impedi* menta videatun Accedebat temporis fimplicitas : nec SS. Ca- nonesadhuc tamfevere tempus confecrationi lumendae ftatue. rant, ut velab exemplo S; Virgilii colligimus. Forte infupes tresEpifcopiqui ad ordinationem Epifcopi defiderantur, con. quiri ea tempeftate nequierunt. Potuere & aiiae caufae interveni- re, uttumultus & incurfus bellici i aut alia , quse ignoramus, DeBertrico Epifcopo, & Ammilonio Archiepifcopo, quiitidem antequam in hanc dignitatem aflumerentur , S. Petri Abbates erant, facilioreftratio, curordinatione caruerint, quia modico tempore fedipraefuerunt, ille vixanno, alter vixdimido: uta. ded morte videantur praeventi, ne Pontificali ordine inaugura- rentur. Hinc Liber II. Caput V/. m TA MINI- iTKAVKRlitt * lih. j. Aie* trop. runt IM A- TIONEM. Ev ANG i: LIL' Hincvero fi qu3eras,quomodbofflcium Antiftitis ritepera- Qu 0 Moba gere potucrint, pradertim Anfologus &Ezzius, qui viginti&a- Sa«*me»* licjuotannisidgeflcrunt ? Neceffeelldicere, fiipfipcrfenequie- . runtDivina Sacramenta , quae charačlerem Epifcopalcm requi- runt, minidrare, alioEpifcopo, regionario, aut titulari, quafi fuffraganco, uthodic vulgoappellantur, vel, ut olim, Chore- pifcopo, ufos: qualem etiam D, Virgilius ex patria fecum adduxerat, Dobdam nomine. Sane tales regionarij & titulares Epifcopierant eaaEtatenon infrequentes: &quiaa barbarisgen- tibusfaepeex aliis regionibus reijciebantur , credibile, ad Juva- vienfem Ecclefiam confugifle, ut tradit exScriptoribus noftris *MS.Rpag quidam.Obfervat etiam Cranzius,* Lubentium Archiepifcopum rj. Bremenfem fuo tempore plures tales Epifcopos incertoe fedis or. dinaffe, quinondumfatisdiftihčlis Dioecefeon limitibus , gen teserudirent. VemmipfiinterimPnefulesnodrinon anfatismanibus fe riari, gemoveinduleere: fed omnesampliffimteDioecefeosoras rNCUBUE - J O O/ -l HUNT IN percurrere, Stluftrare, bdelesconfirmareinfide, infideles, fl p RjEDK qui fuper, ad eamvocare, circaanimasiollicite fatagere, erudi- re, hortari, ubiopus, corrigere j arguere , obfecrare, increpare, ad normam Apoftoli opportune, importun e, m omni patientia , & nočirina , verbo, opusEvangeliftafacere. Domi nihilominuscura- i.adTit bant,ne viduis, pupillis, pauperibus neceflaria deficerent, ne a- nimarum curalangueret, nemoribundi facro Viatico , Divino Pane fruftrarentur. ltaque mukam animarum meffem fic per fe , (uofquefecere. Hinccumfančlam alias&inculpatamvitamducerent,invi- Eorumvi- giliis, precibus, jejuniis, alta humilitate , erga inopes & egen- ta sancta, tesmilericordia, in omnescharitate, fančlimonisenontantum nomen & aedimationem, fed una venerationem fidelium pod tis. mortemadepti funt, etbSančlorumCatalogoabEcclefiaacceK* btinonfuerint. Certe nontantum ifli, fedomnes, quotquot deinceps fe- cutifuntSalisburgi Antiftites, ufque ad Heroltum, & poft il- Plkrtque lumfere teliqui utquepoilS. EberbardumSančlivel Beati titu- lummetuerunt. Pičli quoqueautfculpti cum radio tum in Ca- piscopvas* lendarioGermanico Salisburgenfi, tum in Aul& Archiepifeopa li adbucbodle viluntur. lili porro qui a B. Vitale ufque ad S. Vir- giliumCaereEpifcopi, in EceleliaS. Petri circa fummum Altare tetrae mandati, in ipfo Altari antiquo ante tempora Abbatis Mar- ij4 Hiftork Salisburgenfis tini, priori adhuc faeculo fub Sančlorum fchemateuna cum SS. Ru p e r t o & Vitalc expreffi cernebantur; de quibus hi antiqui verfus; Hi Patre/ grati , de dulci germine noti , Qmndo vivebant, hic ius Cathedrale gereoant. Et de eorumfepulturain tabulato fupra fummum Altare de. fcripti legebantur fequentes verfus, fcabri quidem & parum politi: Nominaji quorum vis, pičlurdfque videre , Invenies dar e ,Ji rejpicis retrd altare. Pontijicisfančli tenet Ara hrec corpus Amandi , Corpora PontificumfeptemJiipant frnul illum. Cseterum Flobargifus poft Ezzium fimul Episcopus Sc tussiual' Abbas, * regimine admodum felici & tranquillo ufus, quadra< Episcopus ginta annos, dučlos ab anno Chrifti 703. ufque ad 745*. Salis- *.)tainCatal burgo praefedifle fcribitur. * V enim rečtius dicitur eum jam dr. ms. dean. ca annum Chrifti 739. vel 40. obiifle. Nam a Gregorio III. ( noti *Catai Abb Ih ut nonnemo habet) anno Z3. ImperiiLeonisIfaurici, ideo- tntprejfus. que fecundum Baron. an. Chrifti 739. vel fecundum Petav. 740. *a». 1645. Jitterae ad S. Bonifacium fcriptae extant, * quibus Salisburgenfem “ s Eccleftam vacafte &aD„ Bonifacio Epifcopatus divifos memo. *inBibiioth. rat. Jam igitur ante finem anni 740.Flobargilus beato fine vitam c l au f erat > & vacuam fedem fucceffori reliquerat. Pocuit niliilo- minus 40. annos prsefuifle, fialiquot anniantecefforibus deman- tur. Satdiupraefuit, quibene. CAFUT VII. T)e S, Bonifacio vjfpoftolo (p er manire /lrchi- epifcopo Ivloguntino. A Ntequam ad Joannem, memoratorum proxime Prtefulum fucceflorem, gradum promoveamus , promotorem Joan- nis Bonifacium , Virum non tantum de aliis Germanise parti- us, fed de Boica etiam ipsoque Salisburgo praeclare meritum pro- ducemus. Noftris quidem encomiis non indiget, fcriptores & laudatoresvitae virtutifque naftus, vel Achilli invidendos, SS. WihbaldumEyftettenfem, LudgerumMonafterienfem, Rad. bod. Liber II. Cap. VI/. ,8 S bodumTraieosto ' de pridem exculta/ed multis vitiorum zizanijsfeminante mirni- LIC *" cobumani generis,infečla. Caulam facileconijcias,qu6damplif- Fmaregio vix unum, aut alterum Epifcopum haberet, Salisbur- genfemnempe,6t Patavienfem. FrifingenfisCathedra,extin£lo Eorbiniano, adhuc vacabat } infecutadeinde Šcvacatio Salisbur- genfiSjdemortuo Flobargifo. In tanta cultorum inopia facile fuit, etiamkaerefeosurticaš luccrefcere. Excitante malo daemone E- Eren^ol- renwolftus,inaliominis nomen,lupumagere coepit,dogmatafal- ticus a^e la fpargere,oves Cbrifti & faerse religionishonorem multis in lo- proscribi- eis mordere,aut etiam devorare. Accurrk,hocaudito,moxBo- A a nifa- T U R. / i8<5 HiftoriiE Salisburgenfis nifacius, miffisundique rečbefidei prseconibus, graffantem pe. ftem mature oppreflit, hominemque peftilentem anathemate CoHsmuiT pei*culfum,e piorum coetu profcripfit. Reftauravit dein undique tkeš Epi- pietatem & moreš, &utincapiteconfuleret,vacantibus fedibus slopom j novos Paftores, eiečfis alicubi Pfeudoepifcopis, aučf oritate Apo- flolica praepofuit. Reginoburgenfi Gaubaldum feu Garibaldum, primum loči Prsefulem, Frifingenfi Erinbertum Corbiniani fra- trem,Salisburgenfi Joannem,infra laudandurrtjBenedičfinse om. nesfamilise. Etquiah3ecvix inter abfentes rečfe geruntur, pro indubio mihi eft,ipfum Bonifacium Salisburgum quoque dr cce- nobium S.Petri tumtemporis invififfe , ut coram inipiceret & conluleret de Ecclefias fiatu. Defcripfit iniuper Dicecefeonter- minos,ut quas quisque oves pafcendas haberet, omnes noffent, neve alienos fines invaderent. Quibus rite ad votum perafiis, magnamEpifcoporign Synodum Ratisponse celebravit. Ita li. Cet religionisfundamenta noninjeceritinBoiariaBonifacius,be. nefecit tamen, ut qui quam maxime, antiquam enim religionem fartam tečlam reftituit, &Ecclefiis formam optimam induxic: verbo,nomen Bonifacij implevit. EFexit alibi in Germania alias Alibtetjam quoque Sedeš, Eiftadianam,feu Aureatenfem 6tWurzbuFgen. Episcopos fem, priori Wilibaldum 5 pofteriori Burchardum Antiftitem, id. ordinat. acexcellens dodlrina. Certe Alcuinus fratrem fuumSalis- cin. e? d. burgenfem Epifcopum & Abbatem, Aquilam non uno loco * in mlfsdim e P iftolis fuis ^lutat: an primigenio, an adventitio nomine ficdi- Rettor sa - dtum ? non omnino apertum. Gonflat enim Aicuinum ijsad T^Befd q . uos & miliariter feribebat, adfciticia nonnunquam nominaim. * ep. 66 . & pofiiifle. lta Carolum M.faepe Davidis nomine compellavit. A* i° 4 * bcubi tamen * germano fuo nomen Aquilae a parentibus indi- tum non °bfcure. fignificat. Verba Epiftolae ad Aquilam Epi- n*. fcopum& Abbatem data, digna funt legi. Quid efi,inquit, hoc Alcujnus “fxculum nifimiferia, & velutumbra fugax,&feducensdele addk ) necdum de ni do JuvavienJia . vis opiata (idem Aquila) evolavit , mifi bane invitatoriam obviam UH cbar. tulamfic. Arnonemporro & Alcuinum contemporaneos fuifte conftat, etfi Alcuinus Arnone fenior extiterit + CAPUT IX. De S. Virgilij Ortu, Vita , Epijc opatu & San- čiitate-j. "^TOnPoetam hic profanum, arma terrena, virumque canen* tem,fedOratorem faerum, arma Coeieftia,Deum.que Exercp ¥ tuum aborisultimishucusquecircumferentemdamusf'$;g//7#»f* tur innojiris Hibernia bonus Dodor * venit, lllicnobilicumprimispro* mss. fapia editus, didicit a primis annis nobilitatis astatisquefloreni k on * s mu ^ s J qu°dque plus eft, ChriftofloruminnocentiumRegi Hus nata- confeerare. Nuntium milit opibus & deliciis, utnuntius fieret l.bus. Veritatis. Čarnem jejuniis, mentem primum lubmiftionis 5c o. Vir do- kedientiaeftudio,ceu faeris rudimentis, deindeliberalibusdifci- CTI5SIMUJ. plinis,demum divinioribus rerum Ecclefiafticarum &coeleftiuni dodrinis tam probe exercuit, ut in.ter pios & dodos, dodiftimus Liber II. Cap. IX. 191 ipfe&piiflimusexcellcret. Hibernia & Anglia, ut cx ha&enus didis liquet, ad ifta tempora fuere Ecclefiae promptuarium, fidei &religionis in multis gcntibus Teminarium.Non bybernum crat illisfolum , (ed frugis feraciflimum. nifi inde hybernum veliš, (juod veluti ex hyberniscallris hineprodeuntes coeli milites,ver Exit Ht- floridum.frugiferam aetatem, feraciffimum autumnum alibi non fl " JuaA ’ tam inveni rent quam facerent. lgiturVirgiliusdomiapprimeexercitatus, dile&us Deo & hominibus * ex occiduisillis Partibusad noftrasplagasmittitur, *'E ca PP ell *~ ut nova lux multis adbuc caecutientibusoriatur. Profedlus per Scotiam& Angliam faeri itinerispraeclarosfocios & commilito- *MM. nesfibijunxit Lullum Anglum, poftea Moguntise Archiprtefu- lem , & Altonem Regis Scotiae filium contempto fceptro pro Chriftoperegrinum,dehinc &Imperialis Coenobij Weingarten- fisprimum Abbatem, aliosque complures, viros dočtrina& fan- dimonia illuftres, Apoftolorum aemulos. Delatus in Franciam, brevi Pipino tune nondum Regi,Prin- cipitamen abfolutiirimo 3 do&orum,piorumqueamatori fingula- riinnotuit. Ab Koc Carifiaci honorifice exceptus, & in pretio Ka- bitus,fequentium honorum fundamenta jecit^non cupiditate, fed virtute. OpePipini brevi etiamapudOtilonemBavariaeDucem Innote* in^ftimationem venit*. foletenimvirtus,quaefupravulgum eft, C J* apudfupremacapitacitiusclarelcere ,quantumeunque ipfanihil Bo altum&eximium de fe fentiat. Pluribusannisin Francia labora- vit pro Dei verbo, antequam Juvavio praeficeretur. Conftat c- nim ex epiftolaZachariae Papoe ad Bonifacium, jam fub ejus Pon- tificis regimine in Francia apud Pipinum valuifle circa annum 747 .Romaš tamen adliuc obfcu'rum,ctim Zachariasin Jitterisne- fcire fedicat, an Prresbyter fit Virgilius,nec ne. Ita tune Romae viinotus erata nomine. Necabfuit virtutis comes invidia. La- borabattunc llrenuifiime in Germania Legatus Apoftolicus, imo Apoftolus Bonifacius 5 hunc ut in virum optimu concitarent ma- levolfiparlerunt, Virgilium Bonifacij efle adverfarium, fufarrare inauresOtilonis femma difcordiarum , quibus animum Ducis y, F contraArchipraefulemconcitafet. Hasc tanto facilius a Bonifa- cumS.Bo- cio čredi poterant, qubd jamanteinter ipfum & Virgilium dere- mVKCl0 ^ bus puibufdam controverfise inciderunt. Forte Sacerdos aliquis Dr Baptk- lingutelatinaeimperitus legitimabaptifmi forma, fed vitiata la- M ° ^^a- tmitateutebatur*. Ego te baptizsO in nomine Patriarha, & Jjoiritua CERDOTIS fantin. Eo audito cenfuit Bonifacius, baptifmum fic collatum lBI0T * e ite- In Fran¬ ciam VENI- ENS CHA- RUS FIT RE¬ GI PiPINO. CIT Omo¬ či ICO. CoNTRO- tersiai S. RGILII De Antu podibus. S. V 1 RG I- LI U S C A- LUMN1AS A~ QUO ANIMO PA TITU R. 1 9 % Hiftori* Salisburgenfis iterandum effe. Adverfabatur Virgilias, ad Zachariam Pontifi, cem rem perfbripfit: qui refcripfit pro Virgilio , valere baptif. mungfi fola fimplicitate erratum-effet. Altera qu3eftio, plus qui. dem Pllilofopbici quam Chriftiani dogmatis habens,ex zelo Bo. nifacij etiam ardentius agitata. Docuerat enim Virgilius,effe ho. mines,quiadverfammundi plagam & alterum haemisphaerium fub noftro horizonte habitarent, veluti orbem alterum, quos An- tipodesdicimuš. Durior&nova, imoin fide Chriftiana pericu- lofa plerisque Philofophrse & Geographiae parum peritis vilae do- čfcrinse: quod fcilicet alter mundus exifteret,homines alij,a noftro toto orbedivifi, imo quodplus, fitu&coelo e diametroadverfi. Id elTe dogma in Ecclefiainauditum, S.Scripturae nunquam co- gnitum,Catholicse difciplinse etiam infenfum. Ubi enim in SS, Litteris de alteroj mundo quidquam fcriptum ? quoaučtore ille prodieriga quo parente illa,fi Superis placet,invifa hominum ge* iieratio defcenderit ? An peccato illa Protoparentis obnoxia ? an diluvio communi merfa,vel fuperftes? an a Chrifto unius mun- di Redemptore redempta? fomnia haeceffe antiquorum Philo- fophorum, quorum unus plures commemorandomundos,Ale. xandro,nondum unius plane Vičlori, lacrymas moverit, Sem. per inter Chriftianos creditum, nullam efle terram aliam, ab ho- minibus prsefertim habitatam,quam iftam Europre, Afiae, AFricae ab Apoftolis peragratam,Divin iVerbi lumine vel illuftrataiii } vel proeftričtam. Hxc & alia in majus etiam a ciniflonibus cpibas* damexaggerata, ad aureš Bonifacij delata , animum eius vehe- mentms concitarunt, utmoxadyirgiliumdatis litteris eius do- člrinam redargueret, moneretque, ne talia ferere pergeret, qum fcandalum Chriftianis moverent. Non ceflit veFitatis fatis con- fcius vir dočtus,refpondit humaniter, rationesex melioriviaad- didir, ut fuam fententiam Bonifacio perfuaderet. Non perfuafit. Scripfit ide Romam, & Virgilium inter plures alios doČtrinae Ec. clefiafticae novatores, nova cudere dogmata Zacharias Pontiftci retulit: Pontifex Virgilium litteris evocavit, Bonifacio refcripfit, ficlarefceret, quod ilieperperamnovum mundum & alios fub terra homines fallaci aočbrina fabricaret,facerdoti j honore privan- dum,abEcclefia pellendum efTe. Interim dumfepurgaret^pe- čtaturum. Illa antecedens controverfia fpeciofamverifirnilitu- dinemfacerepoterat, Virgiliumaemulum Bonifacio, apud Du- cem aliamfabam cudere, & fibi Pontificiumhonoremfabricare, Sederatpurumputum mendacium, meriflimaimproborumea. lum. Liber II. Cap. IX. 19^ lumnia,quam aequi{Timo animo pertulit Virgilius: inde jam di- gniordignitate ,quam aemuli invidebant. Quod Virgiliuslub ZachariaPontifice ipfus Romam vene- ^ PUD 0M . rit.rationem fuae dočtrinae redditurus, nonlegimus. MorsZa- nhuefur- cliariae anno 75*2. ftatim fubfecuta litem fuftulit. Facile tamen QAT * OrbiChriftiano fe purgavit,fuamque opinionem communi poft- eacalculortceptam,& tum ratione,tum noftrorumfseculorum experientia comprobatam perfuafit:cumoftendit, non fe alte- rumorbernfingere,fedunumeundemqiie orbem a De o condi- tum, ab eodem Protoparente propagines vitae & peccati ducen- tera,a Chrifto eodem impendio redemptum, fphaericum corpus elTe,utrinque habitatum, quod velfolaris globi,dc fiderum coelo- rumque circumvolutio oftenderet. Sed dc apud Romanam Cu- riamfe perpurgafie, argumento eft, qubd non multis pbft annis cumplaufucathedraeSalisburgenfiPontificisipfius fuffragio ad- motusfuerit. Evidens enim gratiae fignum honoris collatio.Cum Bonifacio quoque in gratiam veritate ab eo perfpečta rediifle,nul- lusdubito^ Sančtorumenim contentiones,veritatisautpietatis zeloexcitatge,charitatem dcamicitiam non diffuunt, Deanno, quo Salisburgenfe faftigium adijt,etfi plerique fcri- Fit Episco - pferint764. fui{fe,fecustamenftatuendum,fuadeteius promo- *^. ANN ° tio fa&a a Stepbano Papa,fuff ragantibus Pl pino Rege dt Duce Ot- tilone. * Cum vero poft annum 7 6o.vfq^ad 767. nullus Stepha- nusEcdefiamrexerit, rečlead annum 7 5*4. quo Stephanus 111 . ji o s.Virg . (quibufdamll.*)PetriCathedramtenuit,eam nofterCatalogus * ^ und Buce - Abbatumreduxit. Eve&usad munus Pontificale Virgilius, nil '^TanvtJ^ dc animi demifllone dimifit. Clavum quidem clavesque Ab- de Rom.Pon - batisPetrenfisfumpfit • atEpifcopalisculminisdignitatem, qugs *jfj e 4nnt facra confecratione confertur, recufabat, vel qubd invitus <$C nec- 1646. dum integrč delato Praefulis honori afTeiifillet, vel quod indi- guummajorum faorum gradu fe cenferet. Perduos itaannos E- piicopum quendam Hibernum, cui Dobdanomen(alijDorda ANNOS COM- vocant)adfunčliones Pontificis adhibuit: ipfe non mitra, fed pe- ^ E B C ** TI0- dotantum ufus, onus honori praeferens, praedicationi facrae dc a- rumaram curae invigilavit,tanta vitae fančlitate,continentia,fua- vitate,eloquentia, ut Rupertum & Vitalem alterum omncs cre- derent. Cumergo omnium judicio optimus Paftor effet,tam fuo- rum inftantibus votis, quam vicinorum Praefulum exhortatione Gompullusjconfecrationem tandem admifitjdc Salisburgenfis Ec- clefise fpirituale connubium confummavit. B b Non m Hiftork Salisburgenfis Recenset BONA TEM- PORALfA EcCLESI/E suje, ( Eberhardi Nonvulgaris prudentiseilludliabitum, quod circa guber- nationis initia rerum quoque temporalium, quse fuae Ecciefise dedicataeerantjfolertemcuramgerens , adliibitis & examinatis teflibusfenioribusbona omnia Salisburgenfis Ecclefiae recenfuit, fundationes&donationeshačfcenus a S.Ruperti temporefa- dlas, conquifivit, collečtafque in indicem quendam pofterorum memorisereliquit, quitamennon ampliusextat. (a,) Sednec videtur in formam Inftrumenti, (b,) redačtus} prout defcriptio Arnonis fuccefloris, ANNOTATiO. a)T 7 XtatinManufcriptis adhuc defcriptio , iti qua bona a S. Virgilio jL^annotata referuntur: fedillalonge pofterius fcripta , ciim ultra AdfcribitHr tempora Arnonis feextendat. * Necvideturex OriginaliS, Virgilii,quod difcipuloS. non ampliusfupereft, efte defumpta. Hinc ejus fides non omninocerta: prsfertimubi dicit, inter teftes fuilfe difcipulos quosdam S, Ruperti, ( b ) In Inftrumento Arnonis,quod plusquam 40. annis poft de bonis, & praediis Eccledae Salisburgenfis confedumeft, nulla omnindfkmentio dcdelčriptionefadaa S. Virgilio. Quod fignum videtur illam defcriptio- nem Amoni non fuilfe notam, vel non in formam publici Inftrumenti jux« ta eorum temporum morem redadam, Quid enim alias opus fuifiet, dc bonis illis jam d Virgilio lufficienter delcriptis novum indicem per novam teftium examinationem conficcre ? Imo vero ideo Carolus M. voluit ab Arnone tale Inftrumentum omnium tune exiftentium donationumeon- di, quianulia Icripturaordinate illas compledens tune extabat, ut redi notat nofter Catalogus Abbatum faepe citatus. Deinde etfi authentica ali. qua defcriptio S. Virgilii nutu fuilfet confeda; certum tamen eft, eam fuis verbis non produci in ilfa donationnm defignatione, quamrefert Canifi- us, & Icripfilfe creditur S. Eberhardi difeipulus j tum quia mulca hiftorice inferit de S. Virgilio, quao apparent non ab eo fcripta vel didata; tum quia, ut dixi, longe ultra tempora S. Virgilii Sc Arnonis fe protendit. •Egoigitur cenlcode/criptionem Virgilianam fuilfe privatam quam- damannotationem, cui deinde ahao fucceffive partim ex Inftrumento At* nonis Archiep,partim ex aliisfcripturis Sc monumentis noftris accdTerunt: quas in unum contraxit ante relatus S. Eberhardi Alumnus vel aliquisejut anteceftor. De caotero illud minus credibile videtur , quod inter teftes a S. Vir« gilio auditos, fuerint aliqui S„ Rudbertidifcipuli: &in hac parte potius cenfuenm , feribentem fuifle nominum fimilitudine deceptum. Nam pic* raque ex nomimbus teftium ibi infertis habentur etiam in Inftrumento Ar. noms, & fingulatim Dignolus memorantur & Duleiflimus Pra:sbyter. BG *Mabill. in 5 amen in illo nullibi dicitur, aliquem ex difeipulis vel fynchronis Rudberti * UitSS ' ^tcrfmfte, cumfifecundum DD. Gallomm * fententiam S. Rupertus primum an. 718.dccelfhfet, prolongaovl eorum temporum vita, facile Liber II. Caput IX, *95 etšam Amonis tempore in tota provincia fuperefie horum aliquis potuiflct. DignoluJcerte&Ciffimo (idcm cftcum Dulciffimo, nomine ncmpc di- minuto, ut ex fupra diftis * conftat ) in Arnonis fcripturapofiti piane di. vedi funt abijs, qui olim S. Rupf.rti fuerant difcipuli, uti cx ipsa fub- faiptioneliquct. Acccdit,quod cadem , dequaagimus, defcriptio, quse inhoc, quod de difcipulisS. Rudberti dicit,favere vidctur DD.Gallorum cpinioni, ut ipfi putant, in aliis manifefte rcpugnet: I. dum ponit * Thco- * 1. i. doncm a S. Ruperto ex paganitatc con verfum, quod de Theodone o- davifeculifalfumeft. II. QuodccllaS.Maximiliani, quae non multis an- teniortemS. Ruperti annisfundatafuerat, multis temporibus a Scla- visdefolata jacuerat, * At ab anno720. (ante quemfuppofita Mabillon *c*p. 6 . fentcntiavix potuit a Sclavis occupari, cum primum poft S, Ruperti mortem omnium fcriptorum confeflione id accideritj ufquc ad 754. ( cir« caquem potica Virgilius regimen coepit, quique eandem ccllam repararc ^ ^ ftuduit) funt tantum 5*4. anni. III. Otilo Duxignoravitfundationemcel- k S.Maximiliani, vixautem ignorare potuifiet rem primum ante triginta annosabAnteceftore Principe factam. IV. Theodebertus Princeps Bojus dotaviteandem ccllam: & Ecclefiam Salisburgenfem poftTheodonem patrem. At inter TheodonemSaeculiočlavi &Vtilonem noftrum nullus intercelTitTheodebertus/crc omnium Boicae fcriptorum confenfu. V. De- nique idem S. Eberhardi difcipulus, qui bona & teftes S. Virgilii in relato indice confcripfit, non obftantibus, quae fcripfcrat, mortem S. Ruper¬ ti nonad annum 718. fed ad 623.ftatuit. * Haec nonnil hicaccuratius de pradiftisannotare opusfuit, neaetati S.Ruperti abinitio conftitutae, refragari, quar nune feribimus, crederentur. * e. 24,. d„ donut.vcl potius c. f. vit. S. Rup. .UK® CAPUT X. De *Rege Pipino > ejus fratre Carolomanno,nec non mu - tatione Regni Franci#. R Egis Francias Pipini ejusque filij Caroli M. merita in SaJis- burgenfem Ecclefiam benevolentia nec non celebris illa & totoOrbedecantata Frančiči regni mutatio anfam praebent, de \m adpraefens tempus, quo ferecontigerunt,nonnulla inferendL ]am fupra c.i.diximus majoresDomus.feu Aulae praefečtos per PoTEKT1A • 1 . , „ A . H • 1 r r 'rr maiorum potentiam.accedente virtute bellica, viam iibi ad regnum reciiie. domu* Hujuscemodi Praefečli jam ab antiquo aulam regebant:fed poft Francije D agobertiI. mortem, adeoinvaluere, utregibus ipfiSjtumfuepe ^eft.Frunc. * pueri$,pr3evalerent, Sub Dagoberto pracerat Amulphus, vir fan- 1 . 3 . ** $i« & u s,Hiagnamoderatione: is exDuceBrabanti3eMonachusBe- J 4* nedidbinus I.erini, moxEpifcopusMetenfis, & Aulae Princeps, deindc reli&o Epifcopatu & aula denuo Monachus montis S.Ro- Bb 2 mar>ci, iq 6 Hiftorias Salisburgenfis marici, inter Coelites colitur i S.Julij. Abhocprseclaro ftipite de- fcendunt Pipini & Caroli,ad quos demuni fceptrum Francise per. venit. Esroihi Intereos,quosdmmus Majores,potentiaquidemjfedseque v i x i a. fsevitia & impietate praecelluit Ebroinus. Is primum fub Clotha. rio III. fafcesadeptus,pofteainMonafterium Luxovienfe depul. fus,exeorurfus inprincipem evafitfubTheodorico, virosqueo. ptimos, ac inter eos ipfum S. Leodegarium Prsefulem Augufto- Tres Pipini dunenfemcrudeliterluftulit. Ipfo interemptoadPipinos princi. Dom« E * patus delapfus. Nofle de his oportet, tres fub boe nomine claruit fe. Primus St fenior jam fub rege Clodoveo II. Dagoberti I. filie Auftrafise regnum moderatusgft 3 eaanimi manfuetudine & je. quitate, ut populiš cumfilio Grimoaldodignitatishserede, ma. gnum lui defiderium moriens reliquerit. A Iter fuit Pipinus Hc. riftallus feu CraiTus,maritus Plečlrudis, clariflimse faeminse,filiae Utilonis Boiorum Ducis. Tertius Pipinus Brevis,pofteaRex. Hi duo ex S. Arnulpho hoc ordinedefcendunt, Arnulpbi filiusAn. fegifus, Anfegifi Pipinus Heriftallus, Heriftalli ex Alpaide uxore altera Carolus Martellus, Martelli demum filij Carolomannus,& Pipinus. Ex his Pipinus Senior & Carolus Mart. toga fagoque clariffimij jamita manu regnum Francih verlabant, regesproar. bitrioponebant, autloco movebant, ut licet titulum regis non fumpferintjRegumipforumRegesefle viderentur. Hinceorum filijs jam ftrata etiam ad titulum via. Sed hem! miram in duo- busfratribus mutationem. PipinusjunioreDuceinRegemjCa* rolomannus natu major e Duce & pene Rege in Monachum e. valit. lile confcenditfolium 5 ifte exfolio, quod jamfermepede altero premebat, in humile Monachorum CafTmenfiumcolle* gium ex aula in caulam defcendit. Res digna memoratu. Caroloman . Carolomannus, cum fecundiffimo rerum fucceffu&vi&o. »ms Pipini r hs doreret, inmedio felicitatis curfu, laneliori divini Spiritus iunior p ra- impulfu motus, rebus mundi renuntiare ftatuit. Confilio cum nuntium * ratre communicato, nonmvito lilo (quippeinquemfictotius MITTIT. Francise principatus redibat ) Romanum iter cum honorilico comitatu fuscepk. Inde dimiffis Aulicorum obfequiis , cum paucisin montem Soračhem fecontulit, mutataque in Mona- chicam faeculari vede, monaderiumeo locoftruxit,quoolimS. Sylveder Papa latuilfe dicitur. Venim cum frequentes homi* Hum nobilium accurlus quietem turbarent y mutato iterum ha* bitu & locOjCaflinum lgnotus venit 3 Scunofoluir Aulico, pro- Liber II. Cap. X. ip7 pofttifocio, eomitatus inter MonachoS Benedidtinos admitti Em$ humn pctiit. Ab AbbatcPetronaccadmilTus, culinae minifteriis novi* a»tas&fa«' tiusaddičtus eil. Res mira! abaula adollamficpromotusprin* INT£R q ASw ceps morolo coquo pro imperio ad nutum obediit, Cumque »inajes. dandimagis,quamcoquendi Juriš peritse manus nonnunquam ab offieio exerrarent, poftcontumelias etiam recentes colaphos abinurbano Magiiiro impačtos , quieto ftomacho concoxit. Atcumfepiusiftafierent, rem indignampati nonpotuit foci- usille, quem diximus,aulicus^fedtuncMonachus, exclamans incraflum ho minem: Tune in tantum Principem tantum ne- fas! Voxiftaad Alibatemdelatafuspicionemmovit, majus ali- quidfub coquo ty rone latere. Re examinata proditusCaroloman- nus, hocunumobteftatus eft, nealium fe vellent, quam Mo« nachum, exuifle jam Principem, nec aliud optare , quampro Chrifto contemni. Aflenfum obtinuit: ne tamen Ducis auB Regisofficiopenituscareret, adcaulampromotus, adeobornim fc Paftorem geilit, ut pro ovibus feipfum veftesque fuaspraedo- nibusexponeret.Eandem formam boni P^ftoris,* qua Dei fili- A*#.' iip usfeiplum nobis commcndavit, omnium optime expreflit, Clim claudicantem oviculam fuismet humeris ad ovile reporta- Mittitur vit. Tandem cum jam Orbis magni Opilionis demilTionem LtGATUS fufpiceret: a Rege Longobardorum Aiftulpho exoratus , cum J° XRB1I> Abbatis venia legationem pro pace ad Stephanum Pontificem &momtur. & Pipinum fratrem jam Regcm fuscepit. Poli legationem etiam vitaminFranciapofuit. Ejus corpus Rex frater aureo claufum loculohonoravit, StCalFinumremifit: majoriDEUS ipfe inho- nore habuit »* dum prodigiis illuftre fecit* Ita Sanftorum in cenfu ampliorem globam adeptus efk, rcgnum contemnendo, cjuam frater regnando. Nune ad Pipinum redeamus. Pipinusergo, Carolomannomonachifmumprofeflb&al- PimnjDu- teto fratre Gryphone ob demeritain cuftodiam dato , parentis C1 * ® l0RIA * Caroli Martelli (quinonmodb Major Domus regise, fed Prin« ceps Francise falutatus fuerat ) unicus li 32 res, magnum patris n on\cn, belkndivirtutedcfelicitate, maximb veto pietate jam fuperaverat. Ter Garolus pater * aUxiliaribus Luitprando Lon- * p A ul.krnili gobardorumrege , Lanfredo Alemanniae > & Otilone Bavarise Jereb. geft. BucibasftipatuSjirruentesinFranciam Saraccnos ingenti clade irane ’ proftraverat, utuna vice 37000. occiderint. Plus fecifle filius credebatur,qui redeuntes poft mortem patris barbaros, divina °P e > qnamfollicitts fupplicationibus conciliarat > fuorum tan- Bb 5 tun^. * tA.mil. ih. Pipinus AD JLEGNUM ADJPIKAT. * in Itijfer. Frknc. pER LKGA- tos a Pa pa regnum 1 MFETRAT. * HlegAntcm ejus oratia- tKtohnbtt JEmil. f. 47. *lib. 4. de geji. Franc. c .61. ipg Hiftork Salisburgenfis tum manu inftručlus, artemagis, quam Marte , certe incru. ento, ficattrivit, ut totaFrancia eječti, Pyrenaeorum faltuum terminos deinceps colerecogerentur. Tanti quoque bellatoris auxilium Dux Boicae Thaffilo Vtilonis fucceftor merito fenfit. Quem a Gryphone fratre Pipini eječlum, armis fedi Ducatus reftituit. His fucceffibusadeo animos prooerumFranciae, unaq$ populorum ad fe traxit, ut Regia Majeftas aučloritati Pipini comparatapeneumbraeftet. Nec minus Romaš magnaerat Pi- piniexiftimatio: acujus parente Romana fedes a Longobardis idefenfa, ab ipfoquoqueopportunam opem fperabat. Acceffit religionis ejus inEcclefias, & viros fančlos tfnta ubique farna, ut fančlis quoque fančlus * videretur. Namq,’ quos Pater Praefu- les ejecerat, ipfe cum honore reftituit, Eccleftas damna paffas refecit, St opibusabundeauxit. ltaque altiora jam Principe paulatim fpi rabat Pipinus, &ut animihominumin fpemmajorum exprioribus fucceflibusme- tiendam funt proni, pietatis & virtutis fručlum regium nomcn effepofte fperabat. Childericus III. tuneRegistitulum tenens, komo fine liberis, fine ingenio , ignavusSt hebes , vicinx do- mus Merovingicasruinae altumindormiebat; regni negotia ae j>potentia in manu Pipini verfabantur. Verum ( Pauli ZEmilij »*verba funt) unaearesPipinum terrebat, quod regium no- » men in quocunque ac qualicunque foret, fančlum auguftumq$ »femperfuerat, Quemnamtantaecervicis, tamquefublimiver- 55 tiče inveniri pofle, qui deregno transferendo amagniClodo- vaei ftirpe, verba facere audcat ? Spem inter bcdiihcultatem Au¬ di uantibus fatius vifum, & tandem communi procerum confen- fu conclufum, Romaš rem tentandam, ubi in virtutis & fančli- x tatis faerario digna virtutis ratio haberi poftet. Lečlusad nego- tium Burchardus ( ille fančlus ) Wirtzburgenfium Epifcopus cu m multa nobilium manu ad ZachariamPontiftcem maximum Oratormittitur, defideFium Francise expofiturus & petiturus, ut aučloritate Apoftolica Francos a jurisjurandi religione , quo Childericotenercntur, folveret. Burchardus Romam appulfus, Papamconvenit, luculentagraviqueoratione * fummo PnEfuli perfuafit, ut votisannueret, Francos a Childerico liberos dice- ret, Pipino Sacramentum novum dicere, ipfumfumpta corona „ regia in regem ungi decerneret. Breviiis rem refert Aimoinus 35 * mifium cum Fulrado Capellano Burchardum ad Zachariam, j>ut confulerent Pontificcm de causa regum, qui in idlo tempo- 0 doneč aliquando novo miraculo in ara Virginis omnino difparuit, Sunt afpečtumirabiles, namattentius infpečti cceli Reginam folc amičtam oculis obiiciunt } nec minus efFečtu: nam cascis autmente caligantibus animi corporifque lucern , (urdis auditum,dmdis greffum reddidere. Eni fpeculacultusMaria- Cc LOSU. Boleslaus Bex Polo¬ nic FIT IBl MONACHUS. SS. Lipsana jbidem. Vita S. Vir- gilii apudCa- nif. Afabtll. Megifer. D. ^AlbertHS jlbb.S.Pau- lt in Breviar. Carinth. Chitoma- kus Dux Chrjstia- NUS S. VlRGILI- UM ADTO- CAT. 202 Hiflork Saiisburgenfis ni. Famam quoque huic Afceterio addidit faeculo undecimo Boleslaus Poloniae Rex, qui poR faerilegam caedem S. Stanislai re- gnoextorris, dum poenitentiae causa Romam cogitat, Offiaci forte diverforium cepit. Et quja occulta vis ab ulteriori progref. fu veluti vinculis detentum retinebat, fub fičta hominis lim plicis& muti perfona, religiofis vinculis , ac culinas minifteriis ignotus nonfičlele mancipavit, ut fcelusexpiarct. Vicinajam morte , tuncdemumloquiincipiens, quiseRet, Abbati aperuit, & exhibito anr? ulo regio fidem fecit. Sacra exomolegcli fa 6 ta, Di¬ vino epulo paftus, morte obiit, vita & regno anteačlo, gloriofio- rem. Ejusexuvias actumulum Poloni peregrini frequentesin- vifunt. Tanto major eft humilisetiamRegum poenitentia, fu- perbofaRu. OpulentumeRidcm Caenobium SančtorumLipfa- nis, prselertim S. Felicitatis & feptem filiorum , infantis item Bethleemitici, nec non S. Maximiliani Confeilons, quibus illud ditavit ac beavit Carolomannus an. 879. Carinthiae Princcps, Catalogum Abbatum lib. 6. dabimus. CAPUT XII. De converfione Carinthiaeper S. Virpilium , ejujčjue Difcu pulos , ac EpiJcopatu Soljenji, ArintbiaChitomaroDuce, Carafti fucceffore majora fnm- ^-^pfit religionis inerementa. Chitomarus CaraRi cognatns, etfi patregentililatus, infidetamen cognatopotius, quam pa¬ tri adhaefit. InRitutus fuerat ChriRianifmo a prima aetate,in Au- la Bavari Vtilonis, infigni ReligBnis fcbola, fub Lupi in Infula Chiemenfi, Abbatisdifciplina. Adultus tamaetate, quam pie- tate, ubiCarinthiaefafces accepit, non fatisbabuit Ducem age- redignitate &poteRate, nifietiamfuis ad veram lucern & Cae. lum Dux e Ret. Hasc optimi Principis nota, bonum bonis pne. efle velle , & Falutem fubditorum aeternam non minus, quam temporaneam curare. Farna VirgiliijamCarinthiampenetraverat: ncmoilloap* tior Chitomaro Duci vifus, qui pietatem abunde aftunderet, quamhic, qui fan&itatemintimopečlore imbiberat, & multis jam gentibus antea inRillarat. Mifit Juvavium , Virgilium in- vitavit ad excolendosCarinthos fuos, jam apriori faec-ulo Juvavb * :t enfi- Liber JI. Gip. Xff. 203 enfibus,prselercimPrincipiplantatori Kuperto obligatos: fi ipfusvenirenon poflec, mitteret faltem Vicarios Divini Verbi praeconcs, quinoffent, fercre bonam D e 1 fementcm,plantarc, Is mittit rigarc. Excufavitfe Virgilius, domiluae, inagro Salisburgenfi, EcclefiaacDioecefifua nimis occupatus' venturum promifit, jcopumcum cdmDEO volente, pernegotialiceret: fubmifitvero profeMo- *ocm. dcftumHibernum, in Coenobio Exceftri3s Monachum Bcnedi- dinum, jamolim Apoftoli Gcrmanornm Bonifacii in conver- fionc gentium collegam,Epifcopali quoque charačtere infignem} fcdutcunc moriš, nulli Ecclefias affixum: verbo, virum ad reli- gionis incrementa penitusformatum, Apoftolico Zelo & calo- reimbutum: locioseidem adjunxitaptiflimos lucrandis anima- bus,Wattonem , Reginbertum , Gozarium , Latinum & Ri- cbardum presbyteros, cumDiacono Richardo. Hos,datis rerum gerendarum monitis, & mandatjs,ad Ducem, quibus illum in optimiscoeptis& S.Fidei lludioanimarent, amplaquee coelo prseraia fponderent, bene precatus dimifit. BonisavibusViri optimi iverunt, veneruntque in Carin- thiam* ubi aDuce ceueoeleltes nuntiiofficiose excepti, exor- ^ demD# diaEvangeliicultuParthenioconfecrarunt. Locuseft,milliarife- Vi*g. Sou- re uno Clagenfurto urbe diftans, ubi frequentia rudera, antiquam V^!*‘ us Soluenfem Romanorum coloniam ftetilfe indicant: quam&Li- Rep.Rtm. burniam dičlam tradit Lazius: * Liburnih mentio in vita S.Vir- ia - Alit *" gilii. + Hodic paulum inflexislitteris vulgo, latine Solium ap- * a? ^dCanif. pellant. Idcm campo vicino ab antiqua Principum inaugura- &MdUl uoneiilic fieri Polita, celebri nomen eft. * lbi fedes efl: lapidea s aiguum proinaugurandoDucefolium.Illoin locofedam,& Ca- Erigit.r thedram Epifcopalem annuente & agente Chitomaro pofuit i B ' S£0BS i 1 O 1 itJPISCOPA* cumfuis Modeftus, templumque erexit, Coelorum Reginas L i,. nuncupatum. Nondefnnt, quijamoiim a D. Ruperto ftru- t\am ibi Virgini S. iEdem fcripferint, ut lib. i. meminimus. Ouodfi itaeft , incurlionum barbaricarum injutia & vetuftate colkpfam, a Virgilii Difcipulis reftauratam, ac dtnuo excitatam Meoportet. CerteSolium Auguftre Dominae meritbdixeris} ^iuterqueDivus, Rupertus & Virgilius totam Carinthiam fa- crameffe, ipsamque ceumaximi negotii convertendae gentis, tune admodum barbars, PraeGdem voluerunt. kfito feliciter futuri fuccelfus prasclaro aufpicio ac monu- Promove- memo, ftrenui Divini Verbi praecones reducendae ad Chriftum gerititotisaninais ineubuere, quorum conatusoptimosPrinceps , C c 2 ita D. Albert. Abb S. Tit te¬ li in Breviar. hifi.Cartnth. Conversio Waldcu- HONIS. Fundat M lLLESTA- DIUM , IDO¬ LI* EIECTIS. *S. Leo ferm. I. de S$* A- pojl. Petro & Pattlo. De atate S.Domitia- ni. *VH.TSol- lund. in AH. SS. f. Ftbr. in Com.fr/tx $$•&/*«• 204 HiftoriseSalisburgenfis ita fecundavit, velpotius ubiquepr3evenit, ut etiam in Chrb ftianafideinferendainferendaquePrincipatuiDucis nomcn im- pleret* Intcf eos, qui ex ipsa rtobilitate Chrifti Cruci cervices fpbdidere, princepseminetWaldcuno , qui graviter, fortiter & feliciter poftea Religioni Chtiftiatlae operam impeiidit Vxor illius fide & genere nobiliflima Maria, Ducum Meraniae & Comi. tumHoritiae, una Palatinorum Carinthise ftirpe progenita, nil magišquammaritifalutem & rečham fidem optabat: quam & precibus e coelo, & adnitente Modefto afiiduis adhortationibus obtinuit* Certedubiumfecit, an plusconjugi, an Praefuli Mo¬ defto dcberet Waldcuno. Tam lančla piarum mulierum ( ut jam lib.i.c. i.notavimus) in maritis Deo lucrandis lors eft. Wald- cuno coelefti aqua luftratus, dimiflo Sylveftri nominedici Do. mitianusvoluit, & in Ducem poftea Cariiithiae cvečlus , poft Waldungum&Ingonern, totam ditionem adobfequium Chri* ftiadduxit. IpleMilleftadiiprimus fundatorcclebratur: quod a miile ftatuis dičtum volunt. Nam fuperftitiora atitiquitas, epta- magnam Jibi videbatur afjumpjijje rdigiomm , cum nuUam rejpueret jal fitatem , *nort contenta laribusdomefticis&alkjuorum Deorum fimulacris, ut erga omnes devota videretur, prope lacum quem- damcelebre fanum, miile Deorum ftatuis famofumerexit, ad- ftruxitque coioniam Miilftattenfem exeodem ethymo fie appel. latam. At poftquam Waldcuno veritate agnita uni Deo Chrifto fededicavit, & exfacro fonte DomitianUS idolorutn domitore- merfit} totam illam fimulacrorum ac Deorum turbam lacui vi. cino immerfit, utad Orcum , undevenerant, Deaftri propius redirent. Dcinde profani illius templi loco Ecclefiamfundavit, quae addito Monafterio D. Benedičli filiis, a quibus veritatis notitiaeo venerat, deinceps attributa: noftris terriporibus alios poflcfloresjiabet. CredituridemadSolienfemquoque infignem Bafilicam & pluresaliasfacrasaedesfurrtptus dedifie, acproven- tibus liberaliter dotafle. Pietate certe fua non modo aeternam famam, fed etiam Sančti ftomen vna cum Maria cdnjuge com- meruit. Veram dc tem pore, quo Domitiapus Ducem egit, & Carinthiam penitusad fidem perduxit, mterfcriptoresnoncon- venit. Lazius & aliidecimo poftSamoem , quarto poft Ingo- nem loco Principem ponunt. Verofimilius lngoni ftatim fuc- celliffe & ante finem faeculi očlavi, imd circa D. Virgilii in Carin¬ thiam adventu m jam Chriftianam religionem ftabilivifle. * E- quidem Modeftitempore (ub Ducc Chitomaro , jam ex vulge mul- Liber II. Cap. XIL ZOf con* multi fidcmfatceper ant, fcd ex magnatibus &illuftribus vix pau« ci: undc frequentes contra Principcm ab illis turbae .* Eorum converfioni Ingo dedit initium, coronidemimpofuitDomitia. nus, Sed hsec pofteriora. Divini Vcrbi fcmen in Carinthia pcr Modcftum iačlum, BptLA iitiTartaro invidiam^itamultisditionis proceribus adhuc infi- tra Ca- delibus, eo inftigante, biicm movit. Noncontenti duracervi- cerefiftereveritati, adevcitcndam novam> utrebantur,religio- Chuoma- nem j tutandofque antiquae fuperftitionis Dcos arma rapuerunt. KUM * In ipfurtlDucemChi torna rum tanquam novitatiš aučloremru- ptafide, verfa feditio : in populum vero Chriftiarium , qua- cunque feferebantimpii, omnis furor effufus. Atrociflimae bique esedes, facrarumaediumdireptio, virginum Sc matrona- rumimmaniaftupra,&quidquidnefandaefFeratorum libido fug* gerebat, hoc omne illis religio fuit, Non fegftior Chitoitiarus, Vihcuhtu* contrarebellcs, Deo fibiqueinfidcies exercitumcollegit, obvi- GsNT1LS5 ' amqueprogrdlbs, fexmillia hoftium proftravit* nongentos ce¬ pit: hisoptiodata, anfaero baptifmo, an fuo fanguine noxam cxpiare mallent. Plerifque, quipriuspraeligebant, vitaeutriusqj gratia data : alii Orco vičlimse‘ceciderunt. Ita cruore nefario- ium, effufoChriftianorum fanguini parentatuflrt. Quiete Carinthiae partaS. Modeflus tanto operofius in pro- MoDESTt . ferenda teligione laborare perrexit, poftSolienfemi StMillefta- MORS& TU« dienfem pl ure s alias faeras sedes, & in Kis unam. in čivkate Libur- MULUS go¬ rnji * Deo confecravit. DemumfančVislaboribus immortuus,fe- *yi t *sVir. pulehrumin templo D.VirginisSolienfisaccepit* Mirumquid- gtt.BoiUnd. damdeejus lapideo tumulo e terra eminente incolae referunt, nimirumilium olimmuro Ecclefiae pfopiorem , fuccedentibus utam, id e ji , annispaulatim verfusvicinum akare fe movifTe , & adhuc mo vere, Quid ide motus fignificet, etfi varia vulgusfpargat, non divino: illud certum, Sančlorum gloriametiam lapides ioqui. OuantopereModedum, totamque Salisburgenfem Eccle- bam, exquafui$fidemiilucefcere vidit, coluerit Chitomarus, ChlT0MA “ argumentom fumeš, quod fuadente Majorano Pre$bytero fin- Censuale h gulbatmiscensus obfequium ceu fubditus prseftiterit. Id fub~ EcclSa_ milTionisgenusolimetiam PrincipesobDEi amorem, & grati- LlSB ' FA ' ’ tudinembcrteficiorum acceptorum praeflabant: e']ufque fignum # iuiffe referunt Vete res, *quodcaput cum manibus Altarifančli, n t s.Em- cuifedevovebantin fervitium, involuerent. idem feciffe Chi- tomarum, vita S. Virgiliiteftatur. *si£rt& Cc 3 Eor- S . VlRGlU« US*UBMIT- TIT IN Ca- RINTHIAM IATINUM. Deincs k - LIOS DlSCI* PULOS. Mor* Ghi- TOM ARI. *velWd- tmgum , * Laz.z.io FValdchit- none/n,fcdd pradifto VFddchsi- xtne diver- fum. Waldun- GUSSUCCE- DIT. Tumultus SeNTILIUM. CONTRA EOS S^eviunt Rebf.lles CONTRA Ec clesias & Christia- N©S, Thassilo Dux Bava- Rl/E VINCI! 206 Hiftork Salisburgenfis PorropoflSLModeflimortem , iterum ad S.ViEgilium pi- iffimus Dux litteras dedit, eumque ad confirmandam in. fide gentcm fuamhumaniffimeinvitavit. Sed ipfe aliis adhuc nego- tiis & Bafilicaenovaeflručluraoccupatus, vicesfu2sLatinoPres- bytero commifit, qui inCarinthiamprofečlus, nondiu občo ortasfeditiones, firmum pedcm Circaeadem enim tem- poranovimotus rebellium Ethnicorum rkpente concitati,Chi- tomaronegotiumfaceffiere. In quo tumultu Latinus inturbid® pifcarinolens, ad Virgilium rediit, utaptiora propagando Dti Verbotemporaexpcčlaret. Sedatis vero turbis S. Praeful faluti gentis eminus invigilans Madelhohom Warmanumque Preš. byterosinCarinthiam.dimifit: qui donee Chitomaro vitafuper- fuit, Ecclefiam Solienfem Sc populorum falutem curatiffimč curarunt. Tandem. Chitomarus longaevo regimine inter variantis fortunsemodoprofperas, modo adverfas vices religiose, pruden. ter aefortiter perfunčtus, dum fatali jam morbo decumberet, convocatisproceribus Waldungum * filium heredem Sc fucceffo. remftatuit: fimulque fidemin D e um acPrincipem illis com- mendavit. Cum piorum omnium lučtu defunčlus , magnum fui defiderium reliquit. Waldungus principatus fui turbulenta initia fenfit. Vix pater oculos claufit 3 mox Sclavi proceres, adhuc idolorum man* cipia , rebelles arma fumpferunt, ut Chriftianum Boicumquc jugumexcuterent. Waldungus nondum in Parentis fede fir- matus, & ad improvifos tumultus imparatus, ne a rebellibnsop- primeretur, fuga in Bavaiiam fibi confulere opus habuit. Ita cum defenfore careret Carinthia, impiorumfurori nudaexponebatur. Immanis fuit illorum faevitia: praefertim inClericosSc Chriftia- nos.Ulilačtentes infantulosabuberibusmatrumabreptos in cu. mulum comportare , vivosque comburere , matres arboribus alligatas, poftfedlos ventres, extračlailia & inteftina, ceu mc- tamhonendo ludo, fagittis configere, incendiis, esedibus ubi- quegraifari, nec fimplicimortecontenti, per tormenta varia a. nimaš extorquere. Nec fola tantae crudelitatis palseftraCarinthia erat: invicinamltaliam efFufi, eadem illic fpecimina immani- tatis edidere. Occurrens furentibus cum exercitu Rex Longo- hardorum Defiderius: rnultis , praefertim nobilium , defidera- ris, in praelio luccubuit. \werum Ti haffilo Dux Bavarise impiorum impetum tandem fticit, Media Kyeme c srca Natalem Domini cum tribus exerciti- bus Liber/I. Caput XII. 207 ks rebelles aggreflus,multos ferociflimorum Sclavorum proftra- vigNobiliorescaptosin vincala adlos cum liberis & uxoribus, poenascommeritasdaturos abduxit, Chriftianis captivis pluri- busJibertatem, Waldungum Ducem regimini, Carinthiae pa- cem reddidit. Haecadta perhibentur An.Chrifti 765?. Waldungusadeptus*poflcfIioneprincipatus,DEOobvi6loria Waldun« gratus efle voluit, & de reilgione Chrifti vel reparanda vel dilatan- * s $ vIrgi- daprotinus agere coepit, exemplo patris, quem in aliis quoq; vir- mo pr*di- tutibus & dotibusPrincipedignis,prudentia,manfuetudine, iufti- CAT0RE * tiaabundeexprellit, Miffis nuntiis a Divo Virgilio poftulavit novosfacrse dodtrinae magiftros & pnecones. Obfecutus mox Praeful viros m ifit eximios Heimonem primum & Reginbaldum Pr*sbyteros i Majorannum Diaconum , cum Kis plures alios Clcricos v honelhe vitae bonique exempli. Altera quoque & ter* tiavice, cum priores non fufficerent y fubmifit in fublidium, Dupliterium, duos aliosMariannos Praesbyteros, Gozarium, Erckenbertum, Auguftinum,Pembaldum, Reincharium,Gun- tharium, Sacerdotes, additisinferiorisquoque crdinis Clericis. Sedinterim dum boniiftioperariiin Vineam Domini mif- fiftrenuelaborarent, anno 771. nova virorum nobilium contra Nova cow» \ValdungumPrincipem coniuratio inbellum rebellionem e- traWal ~ -vv 1 1 r . . . DUNGUM rup\t. \v aidungus, cuianimus finimi aliquid praelagiebat, in conhu*** patriac&religionistutamencopias contraherecoeperat, quaeres T, °* lionnullisEthnicorum procerum iufpicionem movit, infear* ma čudi: adhuc veteres inanimisfcintillae glifcebant, qux eo praetextu in apertas flammas erupere. Dux feditionis erat Her- mannus Aureliusexnobilitatevirprimarius, experientia,audlo- ritate, opibus cumprimis pollens- Is in confilium traxit Drochu, Samoem, Theodorum&Henricum, claros proceres: cumqui* bus in Sclavoniam profedfus, defedlionem contradfcis undiquc copusadornabat. Nuntiatis Waldungofeditioforum molitioni- bus,ipfeceleritate (nam &inbellis meliorconditiopraevenien- bs) uttndum ratus, repente coadfco i$oOo.excrcitu, feditio- Opprimuh- fos nihale cogitantes (epulis vacabant fecuri) adhuc in herba ™ * Ribe*? °btuit,&c2efisfexcentis, quadringentiscaptis,cum Architedlo conjurationis Aurelio , aliis in fugam adlis, vidtor domum re- dnt. Kondum tota rebellium manus oppreffa erat. Drochus duclorum alterinfidiis tutiusfe remconfedburumopinatus,{ic- cariosmifitj quiPrincipem interficerent. Hi in aulamadmilli, errorefelici(tegente haud dubie WaldungumDEi manu) afli- SumiciA ReBSELIUM. MoR’TUR ■Valdus- CUS, ET SUC- ceditBoius Theodo. Mtgtftrl.6. 20 S Hiftork Salisburgenfis dentemminiftrumftraverc, comprehenfi, procnifsa, fi au6to. rem meditati fceleris panderent, & Chriftianam amplečti vellent fidem, impunitate, Drochum prodidere. Statim igitur inne* farium bominem expedita arma: confličtu fačlo vincitur, & cum pluribus defečtionis capitibus vivus capitur. AddučtisVillacum, manus, pedes, naft , aures truncatae , inutiles trunci palude merfi, dura quidem, fedtantofcelerecondignapoena: utrnem, bra in caput rebellia mcmbratim perirent. Pacatis rebus Wal. dungum, quietioratemporafperantem, mors oppreflit: &quod herede careretjUnafamiliaefilum fuccidit. Ita Sdavonica linea extin . d a oa»- Transfer- TUR FOTiOR PARsCoR- porisS. Ru¬ perti in NOVAM Ba- SILICAM, cum Reli- QUIIS GlSI- LARII & AnNUS FE- ST1VITATIS HUIUS. 210 Hifloriae Salisburgenfis ¥ ., O&avo Calend. Očtobris inflituta Dedicationis feftivitas.^ Illu- i »Trattjč cefcente fefto die, Virgilius facris Ecclefias ritibus primumlu. s s. s alti- ftratam sedem, nomini Divino in memoriam Apoftolorum Prin. cipisPetri, * ac Apoftoli Boicse, Primatisque Salisburgenlium, Ruperti confecravit. Deinde ne vacuo nomine Bafilica gaude- ret, vel potius ut Ruperti SS. Ofla, prout tanti Divi gloria mere. batur, fplendidius impofterum cubarent, facro corpori manus admovit. Illud hačfcenus in S. Petri Ecclefia perico.annos quie. verat: Virgilius aperto cum veneratione facro tumulo, nobilem thefaurum extraxitj fed ne fi totum auferregfuo Patrono orbi Mo. nachilugerent, divifis facris Lipfanis, majorem St fuperiorem partem, quasa pečlore furgit, affumpfit: reliquam inferiorem in antiquo fepulcri loco Petrenfibus fervandam repofuit. Ruper¬ ti vero Reliquiis difcipulorum Gifilarii St Chunialdi venerandas Chunialdi. exuviasconjunxit, maximoquecum honore, Cleri populique frequentia Bafilicae recens dedicatae intulit. In anno hujus fefti. vitatis fignando variantauthores: alii annum773. alii 7S3. po. nunt: quorumpriusverifimilius videtur, *quia pofterioranno- rumnotatio, geftis pofterioribus Virgilii ( quem anno 784. vel 5". jam devixiffe certum effc ) congruum tempus plus jufto re- ftringeret. H. Hismagnifice geftis novam Bafilicam, jam Proto-proefu. Discipuli lis Ruperti novam fedem, deinceps Cathedralem effe S. A ntiftes di,&Brttfcb. decrevit: ordinatis illic Clericis, quiDivinisofficiis infifterent, in Monafte- St muniis Epifcopalibus defervirent. QuodquidemnonMona- ?a Basi 1 * c ^ orum S. negleclu ( nam St ipfe Monachus St Abbas fue. tat) fed quietis , ac disciplinam religiofas amore feciffe conftat. Nec vero totum Casnobio S. Petri Catbedralis Juriš honorem tuncabrogavit. Soliim inprimisafrequentibus Clericorumfun. čtionibus Monacliosimmunes voluit 3 ita tamen ut curandis, plebefano, ntvocant, Jure, animabus addidti manerent.* Ali- asantiquas praerogativas St prasfertim Jus eligendi Antiftitem C \\ls. Salisburgenfem integrum illis reliquit; * Aulam quoque Epi. *ibid. fcopalem maiorum more propecasnobium retinuit: quam diu poft Conradus I. Archipraeful transtulit. Praeterea ut fančtius provideret, ac caveret regulari obfervantiae, qudd ipfum abefle fsepius, Pontificale munus cogeret, alium pro ld Abbatem Pe. trenfibus dedit Bertbricum, qui etiam in Epifcopafu poftea fuc- cefTit. Sexante mortem annis id fačlum eft, St fi jam di&aaO tendimus, quinque polt translationem S. Ruperti. CA. rus Nova Basi lica fi r Cathedra LIS. OjJiD S. Pe¬ tro reli- CTUM. * Litt.Con* rad. 1. Ar- Zli Liber I J. Caput XIV. fc A P DeConcilio'Provinciali , cuiinterfuit $. V 1 T{(j 1LIVS, vijitationc Dicecefis > Jaticla mor te ejufdem , &Juccejjore Bertbrko. A Nno Chrifti 772. jam vita funčlis anteannos aliquotPipi- Go Francis Rege, & Vtilone Bojariae Duce poft exaučtora- Thassilo tionem mortuo, ThafliloDuxVtilonis filius & fucceflor fyno- ^’* S C Y 0 N L °" dumcollegit Dingolfingae , Bavaris oppido , Romani utique en. Pontificis au&oritate} Jam enim ante Gregorius III. Papa ad cim« dosBavarisEpifcoposfcripferat, *ut Vtilonem Ducemadirent, *Laiiasdt &convocari Conventum Antiftitum, Sacerdotum procerumq} gentiscurarent. Et poftea Zacharias ad omnes Antiftites, Ab- # bateSj Clericos, Monachos, Duces, prsfides , prsfečI6fque litterasdedit, quibusadfančtam Orthodoxae Religionis difci,sli¬ nam capeflendam , reformandos moreš 3 agendosque de Chriftia- na pace conventus annuos eos exhortatus fuerac. Paruerunt fa- criPraefules, & quod fuarum partium erat 3 omniain meliorem formam&ftatumreducere 3 redučtafukire infuisdioecefibusfa- tegerunt. lalub 1 haftilone frequentiori conventu prsftitum. Inftante & prsbente exemplum Duce, Epilcopi & Abbates,qui Boicam incolebant, vel accolebant, coiverunt. AdfuerePrsfules * Virgilius luvavienfis, Symbcrtus Ratisbo. nenfis, Arlbo Frifingenfis, MannusNuenbergenfis* (qusci- huiusSyno- vitasEpifcopos dein habere defiit, magna parte dioecefeos in Vjj oe trdim AuguftanamEcclcfiamtranslata) AliniusSabionenfis, fc u Bri- tos linenfis, Vjfericus Patavienfis: qui cum com muniter a feripto- L^iusl.cit. libuSjEpifcopisaliispoftponatur, iignnmefttunc Archiprsefu- lemPatavis non fuifle: neeveroetiam Laureaci} aliasenimin rer.Boic. Ijnodum Provincialemprimusvenire & praeeflealiisdebuiflet. Mk>sinfynodum quoque iviffememorantur Abbatesnume- pr a Ratisbo- rotredecim, qnos Lazius enumerat, * notiorum monafterio- namtuntifti. Altachii Inferioris &fuperioris, Weltenborgcn{is, synodo T egerenfis, Benedičto Buranus, Weflenbrunnenfis, Chiemen- *r**entw. fis. Hceccsnobiacum quibusdam ali is (in quibus & Manfeenfe ab Vtilonefundatum) excepto Weltenburgenfi boe feculo poft frmtsctmi annum 730. pietate partim Ducum, partim aliorum Boics no- bilium * condita funt, & reccns formata Religiofa obfcrvantia dram»t»& D d 2 flore- 212 Hillom Salisburgenfis miUndum florebant. Praster Abbates, cum Duce praefto fuerc multi pro. etio BavarU ceres, quorum nominanon funt prodita. Decreta Provincialia, prasmifsacircaparochiasinterEpilcopos St Abbates concordia, ftribit. imprimis condiderunt Praefules collečti, de diei Dominicue feriis, ^ c o R " A de hereditatibus ad Ecclcfiam delatis, de donationibus ei fačtis, de conjugiis, de exheredatione & aliis. His adjeclum Epifcopo« rum & Abbatum pro defunčlis fratribus pium foedus: nempe ut prodefunčlo Epifcopo vel Abhate, quilibetfdperftitumcentum miflas & Pfalteria perfolui faciat, triginta vero ex fua perfona addat: pro praesby tero vel Monacho triginta Midse & Pfalteria fiant. Additae demuma Principe Thaffilone leges populares& Provinciales, quae omnialatius profequitur Velferus. * Paucos pod: annosanno mrmram 777. memorabiliscafus l.*f.rer?Eoie, g ra viterThaffilonem Ducem afflixit, magnifico tamen & piif- ifoi.i 08. fimo operi caufam dedit. Guntherus Thaffilonis filius Princeps ther* G ^.* juvenis fpei maximas, dum in Auftriae fylvis ferasfequitur, ab urThAisi- apromirae magnitudinis pr odirat us , morti in prsedam cedit, loku. Triftidimumnuntium, triftiuslpečlaculum fummo dolore Pa- trem affecit: atfuccedente lučtui pietate, {latnit in memoriam dilečlaeproliSjacunapropitiandoNumini, proferencfeque reli- gioni monimentum& maufoleum eondere , poderitati memo¬ randum. Acceffit divinum omen, cervuscornibus faces praefe- Gokd’tur rens ^ oc urnquecondendotemplo monftrans. Thaffilo igiturco COENOBI- loco infignem Bafilicam & nobile Afceterium illud, quod a vici- um c remi- noamneCrembfioGrembsmiinfter, feu Cremifanium dičlum ftruxit, dotavit, auxit. Quod adhuc hodie, pietate , dočlrina, obfervantia Benedičtina, Religioforumnumero, virisque pne- ftantibus florens, non pridem , nempe ante quinquennium , **aicnmi- nonum faBCulum magna cum celebritate peregit. * Plurahujuf fan. k r.p. m °di ediditpietatis luae monimenta Princeps ille magnifke Pi- f”T e h* tm Us: unum Gollegium Mattieenfe (vulgo Mattfee) ditioni Salisburgenfi fubditum, Dicccefi tamen Patavienli bodle in re. ditos 1 bus Ecclefiafticis fubječlum: alterum ed: Partbenon regius infulm Ma^tseen- c kiemenfis( vulgo gratiettft>Orb) quem idem Thaffilo condf sb&Par- dit, dotavitpraediis, privilegiis St libertatibus ornavit, Hono- cSeven- r ^ mnt 4 uo 4 ue deincepsmagnopereLudovicus Rex Bavariae, & sis origo. Henricus S. Imperator. quorumillebliam Irmgardem, lftefo* *Hmd.in rorem Geruirgam Coenobio praefecit. Quod ad Virgijium no- Z 7 m 1 m. ftrum Frtinet, fubipfo , tefte Velfero gravi feriptorc * infigni inf. „ fančlitatis laude Salisburgenfes ferebantur, qua nedum vicinos, • o led Liber II. Cap. XIV. 213 fedmagnis ?tiam terrarum fpatiis difiitos , in amorem atqnc LausEccls* admirationem rapcrcnt. Id confirmat iplc epiftola Alcuinizo. adMonachos Juvavenfes ( S. Petri) data. Vnde coJJigasabh is, 299 . &maximeeorum CapiteVirgilio, Vaic elečtionis, tam bonae hm odorem promanafle. PorroVirgilius, jam fatopropior, generalem, ut vocant, s. Vikgiuo* totius Dioecefis fuae vifitationem inftituit , ciim ut Ecelefiae fan&iones fartas tečtas tueretur,tum ut fi quae lapfa reftauraret, Sc cun&osadChriftianaepietatis profečtuampliusanimaret. Cleri- coru&Religioiorum moderatocomitatucinčlusluftravit omnia, omnesfuperftitionis reliquiasfuccidit, abufus, quiirreplerant, correxit, depravata reftituit, facri Cbrismatis, Sc Ordinis my- fteriacontulit, fuosomnesfančtis exbortationibus, Sc mirabili, quafiorebat, eloquentiaad virtutem, Scoptimosprogreffusac- cendit.Peragratis aliis fuae ditionis oris, adCarintbosquoq}fuos, ^e»it a» aquibus hačlenusvehementer defiderabatur, permontana per- rexit. Incredibileeft, quanto cumgaudio, honore , feftiva ce- lebritateaDuce, proceribus, populo, religiofis maxime viris Sc difcipulis fit exceptus. Dilata nempedefideria crefcunt Sc ob- tenta fummum gaudium pariunt. Laetari omnes, quod tantum Praeiulem, a quo eminusperfuorum oraveritatisluce colluftra- ti erant, jam coram baberent, jamoculiscceleftis Viri prtefen- tiam , auribus divinam facundiam baurirent. Hinc certatim quisque illum ad fe invitare, illius priv ato alloquio frui velle, il- lius palci praefentia, erudiri dočlrina, monitis confirmari. Gau- debatScVirgiliusimmenfum , quod tam nobiles laborum fuo- ram fruges cerneret. Maximafcilicet voluptas, in fančVa prae- fertim piantatione, dicerepofie illud RegisCyri. Hac mea ma- nufumjata. Ipfe igituromnibus omniafieri, pios connrmare, ianguidos erigere, ad fidei conftantiam Sc virtutis amorem (timu- bte jEcclefiasconfecrare, alia omnia facere , quae optimi Pafto- ds effent. Ita Apoftoli Carinthii Decus St Nomen poft D. Ru- pertumconfecutus, adhuc bodie in fua pofteritate celebratur«, Peragratis demum Carinthiae oris ad fines Hunnorum ufque ubiDravusDanubio mifcetur, penetravit: cunčtifque rite or- dinatis, iter ad dilečlam fibi fponfam Salisburgenfem Ecclefiam, remeniaseft. Tandem fummum Numenfidelememcritumque fervum PRjesctus ad laboram mercedem Sc praemia seterna vocare jam difpone- V,CINJE k f \T - J * A • r • 1 MORI is Dac * iu eum latere voluit. Arcana mentis infpiratione au- DIT SaLIS*. D d 3 die- Vita Ap, Ca - ntf. & Ma- HII. Nohtu* CLARUS MI* F ACUL1S. *Ita ceni Canif it* vit. Vtljer.l.f. f.}2.6.H*nd Catal.Abb. S. Pet. etfi MAbil.pOHAt An. 780. *tefie A- etel7r p.l.l.J * Anticjtius fcriptorvo- cat Mena ■ Jierium: fed. intelligitur Ecclefu Cathedralis ^erthricus &BBASELI* gitur Epu scorus. 214 HiTcorte Salisburgenfis diebat Virgilius incinentem auribuš vocem Evangeličani caele* ftis Patrisfamilias: KugeJerve bone : cpiiafuijlifuidis ? * intra ingau* dium Dominittti. Itaque jam multdante de fupremahora ad mo* dum Patris Ruperti coelitus inftručlus, cum e faero itinere tt- dux, amataSalisburgi tečfairttueretur, fulis lacry mis decatita* reDavidiCumCarmencoepit: Hce: rcejuies m e a injetculum jkculi: hic habitaboquoniam elegi eam. Ingreffuscivitatem, cum magna civiumlaetitia, breviinltičlum gaudiafuorum convertit. Nam pauldpoft Imminente exitu, leni morbo tentatusfenex, ipfe Divinis Mylleriis operatus , facrofančlo fe Chrifti viatico mu* nivit* &dormienti {imilisabexhauftocorpofebeatum{piritum placide ad fuperos transmifit, anno falutis 784. * V. Calend* Decembris. Lučluofum fui defiderium toti Salisburgo reliquit, Miraculis tam in vita, quam poR mortem illuft ris : vir com* muni feriptotum elogio, * inaeftimabilis meriti & fančlitatiš. Sacrum corpusin laterc meridiano Bafilicte , * quam ipfe aedifi. čarat, honorifice turnulo conditum , quievit occultum ufque ad annum falutis 11 $ 1. quo in lucern & venerationem maximam prodiit, utfeq cap.referemus. Pofttranfitum D.Virgilii,in CathedramEpifčopalerncomi muni eligentium MonachorumS. Petri voto, imd ipfius ante* cefforis Virgilii (ut nonnulli feribunt) calculo evečtus eft Ab. basS.PetriBcrtbricus. Abbatem jam egerat annis fex, dočlrina , fubmiifione ammi, manfuetudine eximium, patrem pauperum, captivorum libe- ratorem , miferorum folatium , paftofem follicitum , Divini verbi prseconem egregium. Cumquc ficd.ignisPrasfule dotibus emineret, potentum tamengratiaminvidiaaliorumeiinterver. tit. Brevi regimine magna merita complexus, intra anni fpati* um vitam & dignitatem abfolvit: ab ea quam anno784. menfe Decembri adiit, annofequentiOčbobris 14. abiit. Immortale nihilominusnomen &fančlitati-s famam in pofteros transmifit, CAP UT XV. T)e Miraculis * itfventione &■ Canonizationr S. VIRG IL l L T^Tfiad pofteriota tempora ifta pertineant, cxigit ^Praefulis gloria, utfančliflimae vitae ipfa fančlit tamen tanti fančlitatiš teflimo* nia Liber II. Cap. XV, zis nia(nempe divina prodigia )& fecutos honores attexamus. Ea, quibus in vita claruit, annotata figillatim antiquorum more, nonreperio. Qua2 mortem fubfecuta, compendiose dabimus.y fr AH ~ Singulaenumerarelongum foret, namexiis, quae(bla anticjui- ms. do tas,nonnimis curiofa, notaverat, centum enumerantur * In Ss - Stil,sb ' tis palmam fere obtinet: quodcircaipfam S.Corporis inventio- nemcontigit. Oceultse latuerant SS. Exuviae in tumulo per qua- tuorferea morte Divi fecula : ipfeetiamfepulchrilocus ignora- i Nv entio batur: Tambenenimirum pretiofum thefaurum abfconderant CoRP0 * I$ veteres. AtDEO volente fervi inclytigloriam propalarc, anno ^ \lac.s incarnati Verbi nS I, xiv. Cal. Martii, Alexandri Papae III, an- ffrg. ap. Ca- noultimo, agenteImperiiannum2$. Fridericolmp. I. Ottone M. Wittelfpachio tune Boiorum Duce, Conradus II. de Wit- s. Ebcrh. telfpach Archiep. Salisb. Ottonis frater S. R.E. Cardinalis, & Le- gatus Germaniae, fandlam D. Ruperti Bafilicam, quae inter bel- lorum &fchismatumturbas, penecollapfaerat, a fundamentis novam educere coepit. Quadam die dum veteres muri dirueren- tur, exlapidum cadentium ruinacavitas lubterraneafe aperiens curiofos Ipedlatores movit, ut, quid lateret, inquirerent. Ipfl DD.Canonicidumreinovitatem explorant, comperiunt deau- ratam pidturae tabulam, quae D. Virgiliiimaginemexprimens, verlum exhibebat*. Virgilius templmn conJiruxit Jchemateptdchro, Ad jedla legebatur obitus nota v. Cal. Decembris. MagnumapudomnesVirgiliinomen, & ominofe inven- Curahtur tionis farna excivitinnumeros 5 in his etiam morbidos &aegros, jEGRI - nonfolumadrei Ipedfaculum, fed etiam ad implorandam coe- leftem Praelulis opem. Non vanafpes: plures a diverfis mox li¬ terati malis, opitulatricemmanumlaudarunt. Sedadfuit Dia- cibmc^ conusquidam, aliasquidem S.Nicolao multum addidlus, fed tembritas. bnditatis Virgiliiiniquus mllimator, qui contemptimmagis & curiose, quampieterrae tumulum ferutatus, etiam venerandis oflibus Divi/aliis necquicquamprohibentibus vel diffuadenti- bas, fmiftram & vere infelicem manum temere effodiendo in je- cit. Reccontentusunofacrilegio, pluraaddiditjoblationesfide- liam eo delatas, iibirapere, faera lipfanafubfannare, muliercu- bm illic orantem vi depellere aufus eft. Sed divina ultio hono- rem Virgilii vindicatura mox affuit: arreptus repente a daemone, Arriritur oculisfcintillas fpargere, hiante orecurfitare, obvios violenter a D ‘* MON *’ Jnvadere,pugniscaedere,unguibus lacerare, utvix falvi e ma- nibus ' ') Liberatur a MALO «E- JffiO. Rrstitui- TllR LoQUF IM, M A RlLAPSUsi DeO PdNI- 1UR, &TAN- i\6 Hiftork Salisburgcnfis nibus eriperentur. Subtraflis aliis etiam in. feipfum faevire coe* pit. Difcerptis veflibus eultellum arripuit, infličHfque pečlori fevis vulneribus fibi ipfi manus inferre: denique gulam conatus cftincidere. Sednumine, interccflione D. Virgilii, prohibentc fruflrafuit, doncc ab aceurrentibus ferrum c manu furcntis ex- tortum. Elapfustamenabcorum manibus(crepufculumnočt.is crat) inturrim celericurfucucurrit, & campanae laqueo inje. člo collo fe fufpendit. Ab infequentibusrepertusadhucfpirans, & a laqueo abfolutus, primum ad fepulcrum , quod ne oculo quidcm dignari volebat , deinde ad facrarium reportatus eft, Cum {epulcbroadmoveretur, confpuereillud&clamare ex ipfo daemon, non fc exiturum , nifi manus fepulcri violatrix pri¬ mum abfcinderetur. Interrogatusmalusgenius, cur' De i opus in fuam redigere poteftatem prgefumpfiffet? refpondit: fc coa- člum venifle, & nifi candelae, oblataque afia, a fe ablata protinus reftituerentur, principem fuum, cumfeptemnequioribusfatel- litibus protinus adfuturum, haud quaquamimpollerum eijci- endos. lis allatis & accenfis coram fepulcliro, daemon facris exor- cismis compulfus, casdi oportere fcopis dixit rebelle corpus. Cumque plurimis jam ičlibus miferibominis fčapulas & tergum probe defricatum effet, fidelibus quiaderant, affiduis precibus 6tlacrymisDEi clementiam, Divae Virginis, &SS. Nicolai, Ru. perti Virgilii opem inclamantibus, infernalis fpiritus hofpiti- um deferuit. Liber a malo bofpite v S. Cbrifti pane refe£lus,loquela tamen & viribus per triduum deftitutus manfit: jamque linquenti ani- mo vita deficere die tertio credebatur, cum poji Divinum epu- lumacviaticum, denudfumptum, longisadlfantiumprecibuSj perfuafus, ut crederetVirgilium magnumDEi fervumeffe, prše* eunte in verba facerdote ec precante, ut is quiZacharia Joannis pa- renti os referdjjet , ejus quoque os aperiret f fubitd folura voce: Čredo , exclamavit, ac loquelam integram, fanitatemque recepit. Venimimprobus juvenis , inffigante utique maligno ge- mo, fi jam non hofpite, certeadvena, ingratus liberatoriin pri- ftinam temeritatem & D. Virgilii relapfus contemptum, cum a pertinacia non ceffaret, altero denubcoelefti flagro caftigari de- buit. Contremifcente cum magnofragore tečfo, ipfe coelitus veluti fulminatus in terram repente carruit, clamans interim fc gravi incendio concrcmari. Sed (quse Dei acccelituminvičh clementia ) cum tandem penkius refipifceret, fanatus, rei & fce- leris Liber II. Cap. XV. 2'7 letišfuifeviemferi6kffus&confeffusexpofui(: J B. Nicolaum tu- telarcm fuum cum S. Virgilio confpicuum fibi adllitifie, extra- &oque ab ore nigerrimo velo, priorem fibi dixifle: in fr at rent no* ftrmgraviterptccajii ; veruntamen pro tm apud Deum intercejjimus j Anit at c. Itaneftitutus integrsefanitati, fuo malo monitus didi- cit jujlitiam & non ttmure Divor. , Non una lisec energumeni medicina * aut contemptoris rtiulftafuit. Inprimogenerecomplurimi* in altero etiam non- ^auos^ nullialii cenfentur. Serium & tamen quodammodo lepidum contem*- fuit,quodrefcro. Invillaquadamtotus Virgilio devotus popu- lus pačtum iniic, tributa pia* pro cujufque facultatibusfančlo Praefulideferendi 5 illeovem, illevitulum, aliusaliaruftica$ led Coelitibus ex piecatis ftudio placitura dona. Hos intereuidam, qniarietemdivodeftinaverat, lupusidfaerum animal abftulit, &famelico ore ad fylvam deportavit. Indoluit pius homo, Sc a filio petiit j ut pro ariete, fibi agnum redderet, offerendum. Dif- colus ille patrem,tanquam fuperftitiose pium,fubfannavit. Quid lit? diealtera, hem! mirum Ipečladtdum 1 in plurium aftanti- umeorona adeftarieslupum,ceureum, versa vice, ore trahens: ftupentibus vero cunčlis, lupus ab ove dimiflus,non in oves, led filium illum ,in Virgiliumfimul & fuumpatremimpium, irru- ens j pro ariete liicfidaneam prsedam rapuit. Non memoromira alia, redivivos mortuofc, csecos, clau- tlos, paralyticos 5 morbidos, hemia, calculo, aliilque malis la¬ borante s, lanatos} captivos etiam admortemdamnatos, liberta* tireddites, devotosDivo, a periculisaquarumliberatos: uno, quod in ter fingularia merito numeres, innumera Virgilii in fup- plices beneficia, concludo: inquovideas, etiam apud Coelites valcrereguiamGalenicam: contraria contrariis curari. Nlonadiusquidam Raittenhashcenfis gravi dolore jfcapu- taalteriusconficiebatur. Emplaftrachirurgorumdtcataplasma- Curatio tamedicorumnecquicquamadhibita, adfuperioracoeli fubfidia tedirec-ogebant. Patronum prše aliis legit&coluitvir religiolus Reugios!, ^bgilium. Inter lisec cum ex more Ciftercienfis Congregatio- bisiaCapitulo, Difciplinae, ut vocant, acciperentur 3 ipfequo- ^ecarniminimeindulgensadfuit, flagra in lana primumtergi parteadmifit: mox nova in Virgilium fiducia animatus etiam a£* fiiftamdolore Icapulamverberibusfubiicit. Res nova I quod ex* uiceraredebebatdoloris inftrumentum, momento dolorem la* navit, E % iPorrtl 218 Hiftork Salisburgenfis. Procura- Porro cum facrum Virgilii corpus, uti praemilimus, in* turCano- ventum, eprioriloculojuffu Archipraefulis Conradi debitis cum S.Vilen i. honoribus fublevatum, & in nova Bafilica digniori loco & tumu. lo reconditum , tantis Salisburgum illuftraret miraculis $ Ar. chiepifcopus Eberhardus II. cum toto Capitulo Metropolitico fupplices Romam adGregorium IX. Pont. littcras dedit, ut vi. rum fančliffimum confuetoEcdefiae more Sančlorum in cenfum publicereferret. Itaquetransmiffis in Vrbem , quse tune exta. bant, prodigiis, olim in antiqua tabula Divi fepulehro appen. in trati*!!' * inftitutum juffu Gregorii examen, inquifitiopublicata, & ss. Salisb. fufficienti de tanti Viri & Carinthorum Apoftoli fan&imonia, *T> ‘Dack. Nakita, decreto Pontificis ejufdem Divorum catalogo adfcri. h er in ptus eftanno Verbi incarnati 1232. * aliis 1233. IO. Junij, aut«?, lhb° n ' S *' * B ene fi c ia& miracula Magni Tutelaris (quo titulo pofl *Stai»hauf. RupertumSalisburgenfisillum Ecclefia meritiflimo jure hono. loc. cit. ra vit ) in plura fascula durarunt. Nec dubium: ubi devotio pio. rumelientum accelTerit, nondefore deprecantibus Virgilii pa, Lm trocinia. Haec Coelitum pleramque, quae fere Magna- tum confuetudo, dar e petentibm. Finis Libri 11. HI HISTORIiE SALISBURGENSIS LIBER III. De initio Sc progreflu Archiepifco- patus Salisburgenfis, &de gdlis Arnonis Ar- chiepifcopi primi, ejufque Succeffornm ufque ad C o n r a- PUM I. Archiepilcopum. ab Anno 7 8 5% uf^uead 1106. S YNOPSIS Libri lil \no poji Bertbricum fit Eptfcopus Salisbur¬ genfis : praficit [ui loco S. E etri AJceterio Abbatem Ammilonium : fungitur legatione pro Thafitlone T)uce ad Papam Adrianum: ubi debujusBucir exauBoratione: Vita <> gc/IaCaroliM,quitranslato in Occidentem-^elpotius re - fiurato Occidentis lmperio , primus ex Q er mam s Impe¬ rator. Eius pietas , Šeligi o G> SanBitas. Familiariter utitur Amone. Is de legat um agit Cafaris in causd Leonts Taft ab inimicis male habiti. Impetrat Pallium digni - tatejn Arcbiepifcopalem. Boi ari te Arckiepifcopatus confer - tur Ecclefite Sahsburgenfi: 6> anLaureaco Ime trans la- tus) Defiribuntur FpijcopatusSahsburgoJubjeBi , Caro- lus kf> % liberalis in Ecdejiam Sahsburgenfem: procurat per Arnonem dejeriptionem authenticarn vonorum ejujdem Ec- clefusferi. Venit Sahsburgum , ibujue celebrat Imperialia conutia \ m (juibus de concordia fmperii Occidentahs c> O- AenklisnUum. Akuinus Anglus , Abbas Or d. S* Bene d. Paroli bi, Pr receptor > d am Imperator plurimum doBrinte E e z ' ' hau - 220 Hiftoriz SalisburgcnCis haufit. Acadcmbe Panfienfis auclorfrater Arnonis. Sub. jungitur delitterarum fiudiis , tune in ordine Eenedidino fiorentibur. Vbi de Anglije , (Jermanih , (fallia Cjynmfi- j s in Monafieriis Eenedi&ints ereUis > infpecie deFuldenfi Arno profictjciturin Carintbiam adordinandam de novo Ec. clefiam ; definimtur limite s Salisburgenjjs Cs> Aquileienju 'Dioecejts : ubi de mutato fiatu T)ucatus Carintb ‘ue , X tu ' ce Ingone . Arnonisin Civttatcm Salisburgenfem merita pr a clar um opus , quo Albulam amnem per montem cxca- vatum traduxit . lspofl mortemCaroli M. moritur , cum eximue Sanctitatis glorid. Amoni fuccedunt Archiepifcopi fimul c 3 > Abbates S . Teyri , Ammilonius , Adalramus > Luu pramus , Adahdnus , Adalbertus : de Egl^uusper eos impetratis: gefiijque eorum temporum. Cjefita TAietma - ri Succefforis : Pihgrini e> Vdalberti , Arcbipra . Abbatum, Egilolfi Arcbiepifcopatus , ejufpie lis cum (jerando Epifcopo PaJJavienfi\ ajrchiepifcopus He_ roldus prteter aliagefla c Peltquiis S. Martini Turonerfu Salisburgum ditat: excuce Bavam Henrico . Fridericus L ^Arcbieptfcopus primum & Abbas S. Petri* Monafleriobenefacit , confecratSJVolffgangum Epifcopum ‘Ratisponenfem. S- JVolfgangusJm SanUitatt imftrat etiam ditionem Salisburgenfem. Fridericus biciu mo antemortem Abbatiam S. Petri cedit TitioniMbbau ; temporemanfit ab zJrchiepifcopatu dhija.S. Harmi cus ArchiepifcopusfloretfanUitate & miramlis. Sub eo Henri c us IIImperator Salisburgum venit-. Ecckfne Me. tropohtan tet m ar us 'Bahmus. E. Cjebbardm sjrchipraful fit, cjus noht lit as & adolefientia : in qua cum nobllibus adolejcentibus & fo - m | Liber III. 221 • » J ciis Mtmanno & Adalberone cum prce/agio Epifcopatus propofitum tedificandi cmobrnn concipit . Fundat Epifco - fatumQurcenjcm > d> Monajlemim Admont enfe * non fine mr mio: cujus primus Abbas ex S- Petri fumitur ArnoU ki Jub Abbate Pctrenfi feginvvardo. Defcribitur[cbit¬ na Hcnrtctanum tempore Gebhardi > in rjuo Pcntifici 'ho- nianofortiter adb^rei , &gravia i xulpatitur. AEdificat mumtiones Saluburgenfes. Bertholdm Antipraful Salu- hrgafo ab Hennco IK imperator e intru/iu. ‘ fejhtutio &mrs (jeb bardi . S. T hiemonis Vita , vir t ut e s & peritia in arti!nu. Ehgitur in Abbatem S. Petri , reffgnante Irim- krtofucceffore T{tginvvarii Lligitur etiam in Archtepi- fcopumpoft (p eb bar dum : JubJhtuitur Abbas S.Petri Alber¬ tin L Ibiemo confecratur ab Altmanno Epifcopo Pa/Javi - cnf tujiufucccjjorcm Vdalricum ipfe pofleajure Metro- pohticoordmavit, Expelhtur aBertboldo Jcbifmatico , patitur duramcaptivitatem - Liberatur^ proficifcitur m Pabejlinam , ubi crudeltsjimo fupplicio pr o Chriflo ajfeBus Martjr excelsit. Expomtur breviter Jlatus Ordims Be* nediUini illo Saculo. CA* ■r Berthri- CO SllCCE- niT Arno S. Petri Abbas. Frater. Alcuini, ET VEROSI- MILITER Anglus. COMM 1 T- TIT ABBA- TIA M S. FtlRI Am- MILONIO. Thassilo- ni Bava¬ rske Duci CHARUS. 222 )5f* CAFUT I. De Amone Epifcopo de cimo , Jbhate S. D EEEI, pojica. Archiepijcopo , ac ejus iegatione pro^bajjiloiie: ttbide bujus 'Ducisfortuna & exaučloraUone. Uncpaulatim deEcclefiaSalisburgenfi paulbmajoracana. mus. Illuftriffima quidem fančfitate Pr3efulum,virtute& religione fubditorum, opibus tamen & Jurisdičlione minor,nunc mMetropolitanamdignitatem& ampliorem potentiamfurgit, fančlitate ndylominus non impar. Exc?mpto rebus humanis Berthrico S- Virgilii ad breve tempus fucceffore , circa annum Chrifti 78 6. fedem. Salisburgenfem confcendit Arno Abbas, Hune primo AbbatemfuifleinMonafterioElnoneniiinBelgio, qu*odS. Amando Traječtenfi magno Ordinis Benedičlini fideri originem debet, ejus loči Chronicontradit. Frater^atB! Alcui- ni egregii Dočfcoris, verifimiliter etiam Anglus, utnomenfo. nat, vir prudentiae, fapiendae, eloquenti 3 e, aliarumque virtu- tum dotibusadmaximanatus&fačbus. Salisburguminde trans- latus etiam Monafterio S. Petri Abbas prasfuit: quod munus cum ipfo Pontificatu, aut paulb anteiniit 5 fiquidem Berthricus an. tecdToritiEpifcopumaffumptus nonlegitur, alium fibi Abba- tem fubftituifTe, Servaffe fimul aliquo tempore Abbatiam Elnonenfem, aliqui tradunt j idqueexijs,quse jam Salisburgen- fisPontifexElnone egiffe dicitur, non inepte colligitur. Poli aliquot annos in Cathedra Salisburgenfi exačtos, exemplo D .Vir- gilii, plusprofuturus S, Petro, Ci non ipfe folus praeeflet Am* milonio Monaclio, poftea etiam in Archiepifcopatu fucceffori, clavum Coenobii eoipmifit. Hieergovir omni exceptione major, mox Principibus ali* is, prsefertimTEalliloniBavariae Duet, cumprimis charus efle coepit: cui vicifsim tantum detulit, utpro eo legationem , in negotio pacis cum Carolo M.,comiteHenrico AbbateMonfeenfi fubire nondetrečlaverit. In lilo Principe , Thafsilone, inquam , mire fortuna fuas Thassilo- vices j & v i res ? tifum, lufum&ludlum oftendit. Avitisprovin- ne Fortu- ciis, totibavariae, Superiori Auftrise , Tyroli, Styriac , etiam NA !NC0N- Carinthiam. adjecerat, cui filium fuumalterum Theodonem Princip e m imp ofu it. Tantasditiones, quibus cunftis antecello. r-ib.us v Liber III. Caputl. 223 ribuslatius dominabatur, folustenebat. Scdhcm l dumfum* mablandiebaturfortuna, in imam brevi verfa eft. Tliasfilo pa t rcgibus, ubiregiamaffččtat coronam, Ducalipileoexuitur : ti- mendaMagnatibus vice, quibusforsin(ummocit. Rotanem- pc volvitur: clavumfortuna non patitur. Res ficfehabet. Thasfiloni, quempium adeolupra vidimus, Sdateimpe- rantem jam exhibuimus, conjugio jungebatur Luitpurga, filia RegisLongobardorumDefiderii, quem Carolus M* Ticini ca- ptum, regnoexuerat: Bertam quoque e j us Filiam, fororem Lu- itpurgis, contraEcclefiaecanones dudtam , res fibi fuas habere juflerat. Ob haec vindičlse in Carolum flamma Luitpurgis pe- dusurebat*. facefquefubdebat ambitio, muliebrifepegenerifa- miliaris. Quas Regi s filiam fe meminiffet, Regina dici aftečla- bat. ThasfilomoderatialiasingeniiPrinceps , fortunae tamcrt Scpotentiaemagnitudine , plus vero uxoriisftimulis&lacrymis impulfus, turpe ducere coepit, patiaffinis domus injuriam , & Imperium Franci. TantarumregionumPrincipem, & quidni Regem ? Regi extemopene ferviliter parere. Itaque cum Caro¬ lus rcligionis causa Romae verfaretur, occafioneufus, contempto foedere, anno circiter 770. antea cum Rege ičlo, in hoftiliaarma prorupit. VeruminterponentefeHadrianoPontifice, mifsifq} inBoiariamtamaPapa, quamCarolo legatis, tune quidem res compofita: dtThafsilo W or matice , datis 12. obfidibus,paccm cum Rege fancivit. Atnondum fic ftetit: indefefla querelarum mulier Luit¬ purgis, urgere.inftare , exprobrare etiam Thaftiloni, virum fc ^ UITBUBR ' 1 memimilet oc rnncipem: permovitdemque virum plus aequo G is ambi- fuiamantem, utcederet dcperniciofaconfiliarefumeret. Cum TI ° 1itAS ' apparatus bellici Carolo jam fufpedli efient: ne citius quam vel- , IIXI IN _ let, conatus patefcerent, Thasfilo fub confirmandas pacis fpecie, ceudu« ih-’ Virosegregios & fibi pras aliis charos, Arnonem noftrum Epifco- VW,V ~ T * pum,Henricum Abbatem Monfeenfem, Romam ,ubi tuncite« tumCarolus agebat, ablegavit,utPontifexmediafuaiaučlorita.. te ,disfidentesautdiffidentesfirmiusjungeret. EtPontifexqui- demoperam fuam ferio interpofuit .* quia tamen Legati nullas cettas aThasfilone conftantis fidei & foederis conditiones attule- rant, fufpečbares vila: re igitur infedla domumremisfi , nilali« udretulerunt, quama Carolo prsefentesbelliminas, a Papa e- bam fulmen Ecclefiafticum, ni Thasfilo arma poneret, & fidenfl, • rcdintegraret, Nec fegnis Carolus minas tribus exercitibus fub- iecu- ThASSIEO & Caroio M. PnCEM IMPETRaT. ¥ Ejt non procullVor* matta a Ccncore C«~ mi-eftmda^ tam an, 764. Rader in Bavar. S.vol. g f.Adelzr. adfin. I. 7. * Chron. Havar. Andr. Ra- ti:bon. Litt. Monafl. Chitmenfl J' r irg. apad Rjder. lec. eit. Thassilo e Duce Moha- CHUS SAN- ere obit. Domus A- GILOLFIN- GICA IN EO, SIUSQUE EILIO Theodonb EX,PIUA'f. 224 Hiflorise Salisburgenfis fecutus, diverfis fimul locis Ducem Bojum coepit inVadere, Quo apparatu ipfe territus,fupplex ad Rcgem in caftra propeAu* guftam venit, pacemoravit, St a miti Principe denuoexoravit, datis, cum filio Theodone, 12. aliisobfidibus. Haec fatis efle debebant, ut Thasfilonem tandem in officio retinerent. Sed fax belliimproba femina Luitpurgis, non mo. ddad rumpendum foedus> fedeo quoque dementiae maritum pertraxit, utinauxilium juratosFrancorum StBojorum, imd totius Chriftiani nominis hoftes, Hunnos conduceret, Ingens abhisimpendebatpericulum, nili re cognita Carolus, celeritate impium belli apparatumprgeveniflet. Indičlis Ingelheiniij Or- dinum comitiis, Thasfilonem nondum ad bellum fatis paratum, ad dicendam caufam vocavit. Cum detrečlare 3 equeiibi&{uis fatale cerneret, venit, a fuismet Boijs accufatus , communi Pro. ceramealculo, reus JVIajcftatis St Capitis damnatuseft. Inter- oesfitramen Carolus, atantiolim , StcognatiPrmcipisadpedes accidentis &gratiam orantis miferabili fortuna mollitus : vitam dedit, quodque ipfe ThasGlo non gravatč videbatur admittere, Ducatu exau6loratum in Caenobiutn Laurisheimenfe * cum fiho Theodone relegavit. Ulic fuscepto Monachi fchematcin ultimamaetatemfančle vrnile fertur, Stpoft mortem prodigiis fulliffe. Carolumquoque M. *poftmultos annos, illuc .aopul* fum r cum nočhurnisinprecibus vigil fenioculis caliganti, du* eemautcomitem ire Angelum cerneret j comperto quis eflet, ingenuademiffum, veniamabeoexoralTe, fequeptecibuscom* mendalfe. Epitaphium Thafliloni, Monachatu , quatn Principatu longe feliciori, Lauriflas politum fequens legitur. Conditur hdc fovea , quempie Cbrijle bea. tfbajfilo Duxprimum , poji Rex% MoriachusJedači imam. Uibus in ter ris decefjerat ifie Decembm. Siccecidit illuftris illa Domus Agilolfingica, quse Boicum fce- ptram 2S0. annis tenuerat. Quae in Theodone coeperat, in Theodone Thaslilonis filio defijt: anno Chrifti 7$$. Eo qui. demtempore , quo Salisburgenfis Ecclefia, horum Ducumpic* tate, primum erefta, Sc dotata , altius coepit furgere: meliori- bus nixafundamentis in luoaučlore Kuperto , quam illa in pri. mo fuo Theodone. 1 Nam hsecincoelo j illa in terra tantum lo. cata. CA- «*4f22y)9f» CAFUT II. Ve C Jr oh M.gcjlis, religione c> 'virtute. Q Uamquam magnitudinemCaroli pauciscomplecli,vix non eft lliadem in nucem compingere: tamen tanti Principis Carou m. gloriamhuc attexere, ejusin Arnonem noflrum, ac Salisbur- patria& gcnfcm Ecclefiam benevolentia , Sc ipfa Arnonis gefta infra proferendadepofcunt. Filius Francorum Regis Pipini patria Sc achjrantz. . natalibas Germ anus fuit, *quanquam deloco inter diifentien- Carpl - tesaučforum fententias, 4 vel potius conjedluras,non fatis con- D.Lambec . ftet. AtFrancus fuit: nil refert. Francia tune temporis muko cemment.de latiusGalliapatebat, etiam Germaniampartemagnacomplexa. f^c' Cafar. Et ipfiFranci originem ducunt exGermania , ut Sc commune 1.2. c. olimFrancorum, Scipfius Caroli M. idioma Teutlionicum te- ftatur, &nosfupra meminimus. Carolumlinguanoffraufum, dusfnvit. loquuntur nominaVentis ab eo impofita 4 Germanis igitur Sc Rader - ?• GallisCarolusGermanoFrancusimperio, natali fuo Germanus / ?6 imperavit. Editus * in lucern eodem anno, quo Thaffilo Boio- Pid. Jean. rum Princeps, ant e memoratus, fed ad fortunam longe difparem: ifte ut exfumma fortecaderetin extremam} illeut ex magnae- cer. adfin. vaderet infummam. Mortuo patrePipino an.768. divifocum fratre Carolomanno regno fceptrum fumpfitCarolus. Hic Ca- h ar im vit. rolomannus ab altero Caffinenfi Monacho fupra 4 celebrato o- *R*der.-,in mnino diftingui debet: 4 ille enim frater ^ bic filius Pipini fuit. ^Carolomanno brevipoftdefunčlo,MonarclnamadijtCarolus, videtur quam felicibus bellorum fucceflibus confecravit 5 Aquitanici primum, quod a patre inchoatum, ipfe vidforiofo fineabfolvit; Uj, Ade. deindeItalici,quo, devičloDcfidcrioRcge, Longobardicum re- ™ An ~ gram penitus extinxit. Gravius tertium fuiteum Saxonibus, & quiFrancicam virtutem triginta tnbus annis exercuerunt, do- 768. necCaroloomninomanusdedere. Interhaec & alia bella geflit, Vafconicum, Hifpanicum, Bohemicum, Danicum, Sclavoni- ctm^Boicum jam narratum, femper felix Sc vičlor. Hunni- cumdenique, aliisutimajus 7 * itagloriofius, quod odtennio ab- PE rArno- folvitj&ferocem illam indomitamq} gentem, Chriftiano no- nemChri- nuni Eaftenus tam infeftam , quam tcrrificam ac prope exitia- ^Viiar. lem, fuo primum St deinde etiam Chrifti jugo f per Arnonem maumenoftrum ) fubjecit. Opes ingentes Francis eobello par« tasrerunt,quasfcilicetHunniex aliarum gentium Ipoliis antea corrogaverant. F f lllud commum• ter. 22 6 Hiftorise Saiisburpenfis Suati* Ca¬ roli M.Po. utica: et irriCAX. j tgmhard. in Pit. Car. Coelum FRO CARO- LO MILI* TAT. Kader in Bavar. £. I. tit.f. 75. Eius Reli* eio &Cle M8NTIA,. Illud non minus ad Caroli gloriam: quod prseter Reges, re* gnaquequas bello lubegerat, reges alios & vicinos, & clillitos non tam potentise magnitudine, quse vicinos in invidiam, plenim* que&arma concire folet; quam humanitate & sequitate mira. bili fibi devinxit, ut amici eflc mallent, quam adverfarii, Al* fonfus certe Galisecise & Afturise Rex fe Vroprium Caroli, Scoto* rum Reges etiam fe jubditos fcribereautnunciarenonduhitarunt. Aaron PerfarumRex, excepta India, totius pene Orientis tune dominus, Caroli gratiamRegumaliorumomnium Principum- que amicitise prsepofait: & ingentibus miflis muneribus amici* tiamejus ambivit. Solus Imperator Orientis Nieephorus neceffi* tate magisquam voluntateamicus, plus timebat quam amabat, dicerefolitus t Francumamimm habeas j vicinumcaveas . Veram undetanta Carolo fortuna? nonhseiitanterdixero: e Coelo. Inter ipfa bella Numinis prsefentiam & opem Coelitum figna coeleftiamonftrarunt; etiam abfente Carolo. Ita in bello Saxonico cumSaxo Princepscaftris adoppidum Friftoriampo* fitis, Divi Bonifacii sedem flammisconaretur extinguere ,duo Caelites falgentibus armis confpicui late holles prše terrore in fugam verterunt. Miles vero, qui farmenta ad ignem inferen* dum comportarat, dum ore flammas aiflat, animam cfflavit, Alibi dum expugnata arce Saxonum Eresburga , Ermentredam ad idolum quoddam dei jciendum copias Carolus duceret, ob a* quse penuriam seftuante&arefcente prše (iti triduana exercitu, largiffimumrepentefluraen terraanteexfuccaprofudit, 6c vires anhelantium reereavit. Talibus prodigiis cum fsepius Carolo fuppetias coelum ferret , redte eidem accinuiiTet Claudianus, quod iuo Tbeodo/io: O mrnium dilecleDeo, cul milit at atber > Etconjurati veniunt ad clajjtca verni. Veram magnos Superum favores maxima meruit Caroli religio, pietas, juftitia. Bella nulla coepit, niftquse vel juftitia dičiaret, vel pietas fuaderet, vel religio cogeret. Hiscompul* fus, ut Romanam tutareturEcclefiam, Longobardum ejecit^ut Dei&Jurium contemptores ad officium adduceret, Saxonesdo* muit^ ut totum Chriftianum Orbem ab immaniflimorum ho* ftium metu liberaret, Hunnos excidit. In vičlos tamen tantau- tebatur clementia , ut vel inde Chriftianiffimi Principis pietas nofceretur. Neminemfere extra aciem ? licet majeftatis reum, occi* i Liber UL Caput II. 227 occidi paflusSaxonibus, toties rebcllibus, hanc folam mul- tamviftorimpofuit, ut Chriftianam legemadmitterent. Etliem! quantaaliareligionis monumcntal Inter ipfa bcl- la, quibus4q. fereannorum fpatio diftentus 3 vclut belli igna- rus, ubkjue religioni & pietati litavit. Nullum fere fub tota Im- pcrijditione templum, Ecclefiavealicujusnominisfuit, quam non velftnmt, veldotavit, ornavit, auxit. Quater Romam voticausa profečtus, religiofiffimaveneratione Apoftolorumli- inina,Divorumquelipfana coluit, pcregrini fpeciem pera au- readecolio luspensa cxhibcns. AquisgraniD. Virgini auguftif- fimam Bafilicam condidit, magnificeque, ut Imperatorem de- cebat, dotavit. Novas novem Epifcopalium Eccleliarum (cdes errexit, Monafterienfem, Mindenfem , Halberftadienlem, O- fnabrugenfem, Bremenfem, Padebornenfem , Verdeniem , Hildesheimenlem, Hamburgenfem: hanc vero unacum Salis- burgenfietiam in Archiepifcopalcm evehi curavit. Chriftianam legem,Saxonibus, Daniš* Hunnis&Sclavis, ferociilimis genti- bus,Chriftocicuratis, latifsime propagavit: hoftium vidlorum fpoliis S. Petri Romanam sedem exornavit, Ecclefise fummos Praefulcs contra injurias impiorum gnaviter graviterque aut pro- texit,aut vindicavit. Etnemulta: omniaegit,quaeChriftianus, & fan&us Imperator aut debcret, aut poffet. lpfum CaroliTe- ikmentum merifsimumfuit Pietatis compendium, & religionis inftrumentum,quod infra releremus. Hisexternsedevotionis monimentis par fuit interna animi pietas&virtus } folidis argumentis monftrata. lnprimis a tene- risfidem Catholicam Orthodoxam ad ulcimum vitse momen- tumintegerrimam conftantertenuit 3 haerefibus, prsefertim Felici cuidam UrgelitanoinfeJicihseretico, oppidd infeftus. Deinde di- fciplinam Chriftianam facramque in Eccleftafticis,Iaidsque,col- kdisetiam fynodis, pro viribus erigere 3 aut reftaurare femper ftu- duitpn feipfo quoque magnifice expreflit. Quod de Concilio Francofordienft jadlant Novatoreš, illic 155< 2 0NCr - damnatumfuiffeConcilium Nicenumll. & SS.Imaginum ve- C oFo R - nerationem , adftipulante Carolo $ antiquus quorundam error, DIENSI - & taereticorum fucus eft: quem poft alios fy nccrse veritatis fpon- p. 1 Mfi. /. 8. gia abftergit Adelzreitter. Liber ilie Concilio & Carolo adfcri- c • Ib * ptus, alteriusfpurij conventus partusfuit. SuumnonefTe , fuo exemplo refellit Carolus. Hincmarus Rhemenfis errore dece- ptus,aliosetiam fefellit. Quse in fide integritas Caroli: eadem in E f 2 vita. 228 Hiftorise Salisburgenfis GULARI- T E R A MAT. $10 J ST IN BF. CCS. VERSIO. s. uguit. vita. Admiranda eius invičtuparfimonia (menlamfacrafem* c! vit 1 te* perle&ione, prsdertim librorurn S.Auguftini de Civitatc DeI, D ei sin- condiebat) Huic ftata quoque jejunia jungebat. Ebrietatis ju- ratum Lollem fe geflit. In fnmm o ma jeftatis faftigio Chriftia- naillicultus acveftium modeftia.,qu2e param aplebeisdifferret, Afi^eiu* ni q Cl ^ m f umm i s in feftivitatibus in publicum prodeundum, VlRTUTES. • • i , aut exterarum gentium Legati s aures erant dandse: tune qmppc auro etiam & gemmis indutus fulgebat. Ipfe erga faeros Prsefu. lesmirehihmiiTus, dcfamiliaris, erga cultum Divorum impensc pius,in ipfisdivinis Oificiis^diu nočluque cumdomiefTet,Cleri. coruminllar&adftes&plakes, imo infpcčlor, & nonnunquam etiam corrcčlor : in faera fynaxi fumenda lunarne devotus. Quo di Sf.xoNu ingenere pietatisetiam miracuiohortoratum DEUSVoluit.Witi* mi ra Vi- kindus namqueSaxonumPrincc.ps, Caroli diuhoftis, cumpa* dlisinduciis, aliena vede tečlus in caftraignotusintermendica. bula refediffet, vidit Pafchali felio,tam Regem, quam eius fequa. ces,dum Divinum panem fumerent,illuftriflimu.mpuellumorc excipere: quitamen aquibufdam vifus abhorrere, ad alioslaeto vultu,ad quofdam geftienti etiam &amantigeftuaccedere. iftud vifumSaxonemmovit > ut larva depofita, perfonamaperiret,fit Chriftianis imbui faeris expeteret. Carolus Quid? quod in litteris quoque non minor, quam armisCa- sciLtia, rolus: ex utroque Cseiar ? Alcuino Dočdore ufus,non folumhu* «^!am p o. maniores Mufas, antea plane jacentes, fedMuficam (etiam fa- Alcuimo mm > H uae Oboram li DIGNITA- TE PRI MUS Salisbur- GI HONO- RATUR. *VU.BttU. Leon.III. 1 . 6 . refe¬ rent. 2 jo Hiftoriao Salisburgenfis gnarus&magnusaeftimator, lisec Arnonisdecora , judicabate* tiamRegise fuse fore ornamenta. Tune enim fiib Carolo, uti poftea fub Ludovico filio, etiam in aula domi efie virtus, pietaf- quevidebatur: neclicuiiTetcanere Poetae de illa, quoddealiis: Exeat auld , qui piusejje cupit. Itaque Carolus Arnonem nontan. tum in gratiam, fed amicitiam quoque acceptum (circa annum 792. idfačlumcreditur) impensedeinceps coluit: ipfum&lit- teris & poftea praefentia fua Salisburgi non femel lionoravit. Ad Hunnorumconverfionem & novse Ecclefiae Sclavorum ordina« tionem adhibuit, in maximis negotiis, & legationibus ad ipium Romanum Pontificem opera Arnonis praeelara uti voluit. Te- ftis eft ipfe Carolus in Capitul. * Arnonem Archiepijcopum mifimm ad Le onem Apojlolicum , ut inter cceteraffure /ere bat , etiam eum&hoc interrogaret , ut quidquidjuper his definiendum ejjet } Apojlolicd aučlo. ritate dnofiris Epijcopis reguiariterfopiretur. Idem , referente Ana« ftafioBibliothecariojalia quoque vice Romam mifliis, ad quse« ftionem in eos habendam, qui Leonem Pontificem excaecarunt, Ipfe etiam Caroli Teftamento interfuit: quae quidem ad pofte* rioratempora pertinent. Maximum meritorum Arnonis St gratise apud CarolumM, argumentum eft, quod hujus interventu Arno obtinuerit Archi« praefulisBoiariorumdignitacem, perpetua poftmoddm fucoef« fione in EcclefiaSalisburgenfi. gloriose propagatam. Id fadtum annoVerbiincarnati 798. S. Leonis lll.anno tertio , Caroli in legnoltalico, feuLongobardico 25'.inFrancicovero3o. Huc multumeontulitaučloritas Caroli3 fed majus pondus fiddidere Ecclefise Salisburgenfis merita recentia, & Epifcopo- rumaliorum Boicae, inter quos etiam Waltericus ipfe Patavien« fis nominatur, poftulatio. * Itaque Arnolegatus Caefaris Romamivit: legatus Apofto- licus & Archiepifcopus inde cum Pallio rediit. Qua dignitate con« fpicuus, ab Vrberedux mox adCarolumperrexit, expofitisqj mandatis Leonis fummiPraefulis.,mittenteeodem Rege,inSck« vonise partes adgentis converfionem profečtus, gemini Legati titulum Apoftolatus honoredt meri- to cumulavit. CAPUT IV. T)e Laurcacenfi Jrchicpifcopatu: c> an is Tajjaviurrr, ac inde Salisburgum/it translatus ? TAELaureacenfi Archiepifcopatu primum altiusquaedam re» LAUREA ' •L^petendalunt, quael. 1. indice tantum fignavimus. Lau- o^RuptR- ieacum, illam olim magnam Urbem, Archiepifcopos habuifle,TUM Ar- antetempora S. Ruperti, extracontroverftam eft : qui fuerint,^ 1 ^**' breviter fupra * notavimus. A tempore S. Ruperti res multo bet. obfcurior. Nam plerique Scriptores Laureacenicm & Patavien-*^ / • I,c • l4 ■’ femledem male conf uderunt, Releram tamen initio illiusPrae- fules eo,quoaiii ordine ddocoretulerunt, quamvisin nonnul- lisaJiterfentiendumfit, ut ex dicendis patebit. Circa annum 6IC. prgefečbum Laureaco memorant, Philo- Qh orun * remRomanum, Stpraefuifle Archtpradulem annis 45-. fub eo N io circa P ataviae fediiTe Epifcopos Erehenfridum & Ottocarum.Laureaci PRyE ‘ ULM liicceffilfeBrunonem, prius EpifcopumPatavienlem, anno dr- CE nsej A et citer 660. a Vitaliano Papa promotum: inde Theodorum II. ufq} p *TAvi- adannum722. poft KuncVivilonem, feuVivilum, aliis Vni- £NSE *' lonem, Wilonem ,Philonem autPbiphilonem quoque dičtum. Hos utriusque Ecclefiae Prrefules extitifte. Vivilonis memoria fit in Epiftclis Gregorii 111 . ad S.Ronifacium & alios, *Sub ifto ¥ t0 ?- c<, ' , ‘ dicunt, Patavienfem urbem Laureacenfium quoque Pontificum^' 1 '^ 4 ’ fedem fačlam , ac ita Ecclefiam utramque coaluifle in unam. Hinc Pontifices Patavienles didos deinceps etiam Archimyftas Laureacenfes, idqueteftari diplomata Arnulpbi & Ottonis Im- peiatorum. Poft Vivilonemponitur Sidonius, qui S. Virgilio Emiliarisfuiflevidetur,utrumque enim, etfi neutrum adhucE- doDingolfinganae} tandem Waltericus noftro Amoni Syncb.ro- nus * Relkpios hicpercenferepropofitinoftri noneft, Hsecfereapud Scriptores rerum Patavienfium reperimus, ctfinonal) omnibus aequaliter fcripta, nonnunquam pro affečtu * na S^ s » quimcompertaveritatcdida, aut minus a fcribentibus ponderata. Ego antiquis monumentis, & tam Pontificiis, quam . C?efa- piicopum, jungit in epiftola iua ad S.Bonifacium Papa Zacharias, * Sidoniofubjungitur Anthelmus, de quo pr30ter nomcn nihil pioditum: inde Wifericus, qui interfuit cum S. Virgilio Svno- 10. 2%2 Hiftorias Salisburgenfis Caeiareis litteris diligentiusconfideratis, quasdamita 5 quaedam aliterfe habere video. Primum ordinem Laureacenfium Antiilitum Auftorum, illorum & Chronicorum Patavienfium fideireiinquo. Archiprae. fulesitem quofdam poli; S. Ruperti tempora Laureaco ob lcci & terrse vaftitatem ab Hunnispotiilimumillatam, hoftiumq;ire. quentes incurfus, Pataviam, utpote tudorem & ob vicinitatem (at commodum locum commigrafie čredo j ac quod Pataviaeha- bitarent, dičlos Prsefules Laureacenfes fimul & Patavienies. Sed liocnoneratperpetuum. Nam circa eadem tempora etžam di. verfi Praeluies Laureaci bc Patavise federunt: aliqu.ando Laurea. ci folum, {inePatavienfi} aut Pata vise iokim fme titulo Laurea- cenil. Quod manifeftum fignumeft, fedes unitasnonfuiife, nec Laureaceniem dignitatem Pataviam vere translatam. Reque verbextathujufcemodi unionisieu translationis ulium legitimu documentum (a) Sed necexercitss poft S. Ruperti tempora Ju. risdičdonis Archiepiicopalis in Epiičopatuscaeteros Bavariaeul- laeftmemoria,* undeneefides. *l ,A ui& Exadverioconftat, jam circa tempora S. Virgilii defertam inf,dicendtt fruffe penitus Laureaceniis Archiprsefulattis dignitatem, ut tam c,x%<& 1 . 9 . noftra,quam Patavienfium ipforum documentaprobant.*Cer- tenec Vivilo , nec Sidonius (b) nec Wifericus (c) quiPatavio praefuerunt, muko minus Waltericus , jam Arnonis aequalis, Laurea. nomenautlocum Archiepifcopalem tenuere (d) Exoleta tan- chieph^o* Eaureaci aignitas , quam nequicquam refodere , & fibi patus poftliminio vindicare conati funt pofteri Patavienies Epifcopi, Q - u A ND ° aučloritate Apoftolica Leonis III, conceiTaeft Prasfulidt Sedi Sa. jut. lisburgenfi: ubiquidquid irritisconatibusmolirenturPaiTavien* ies.manfit uicjuein noilra tempora, firma &inconcufia,quod veri 6c boni Juriš paten s fignum eft. (e.) Unde merito illi, qui olim habebantur Boiarire Praeiules, Laureaceniis Ecclefiae Suffraganei, (inter ho s PaiTauienfis ) nune Salisburgenii Ecclefiae fafces fub. mittunt, ANNOTATIONES. An Lau-(a) T7X co quod cogente necelTitate Pataviam migrarint Laureacen- reacoPas- , & ibi (edem aliquamdiu pofuerint, non rečic deducitur, fe- s a u r u m dem Archiepiicopalem ibi fixam, aut Laureaco legitime eo tram- iramla- i atam> Cii m vero Pililo Laureaci, & eodem tempore Patavije Erchen- fridus 8c Ottocarus iederent, nulla utique urno fu.it. Quis veropoftea u* nivit Lib. III. Caput IV. 2 33 nlvit ,aut fedem tranftulit? Hlc aqua haerct adverfantibus. Utilo forfaa Dux Bavariac? ut aliquibus placuit. At ille non potuit, Cumcnimduo eflentEpifcopatus, illos unire au&oritatis crat folius Apoftolicac; non Principalis. Sed Brufchius fcriptor,vix integrae, ut videtur, fidei,EccIc- fiz Saiisburgenfi lemper ( qua dc causa ncfcio) iniquus, putavit Vitalia- num Papam anno 66 o. univifie,ncmpc quia tune conceflit,ut Bruno,antea per26,annos folum Epifcopus Paflauienfis, poftea etiam regeret Eccle- fiam Laureacenfem. Malaillatio. Si unus Epifcopus praeficiatur duabus Ecclefiis:ergo unitsfunt Ecclefia, Fuitnuper PraelulBambergenfis fimul HerbipolenGs, non tamen uniti funt hi celeberrimi Epifcopatus. Alij fub Vivilone,fcu Unilone unionem fa&am credunt, forfitanex nomine Pracfu- lisillara aucupantes. Sed absque fundamento, ut videbimus. Nam repu- gnatauftoritas Gregorij III.qui primumpoftannum 7? 1. Pontifex fa&us, litterasadEpifcopos Havariaededit, * inquibusinteraliajubet, ut Archi- * ^ Epifcopum Gbi eligant. Curhoc? fi velfubBrunone,vel Vivilonc,qui jam C 9ncT\' ante hanc epiftolam 1'ecundum Chronicon Patav. aliquot annis Pataviam e ^ , D ' rexit,ibidem Archiepifcopatus fuit, * d. lact. (b) Extant vero& aliae litterae Apoftolicae * tum ad eundemVivi* * *« Biki. lonem,tum ad Bonifaciumdc Vivilone * circa an. 739. quae Epifcopum PPJi.S.tp, nominant,non Archiepifcopum. Item circa an.747.de 4. Bavariat a Boni- facio ordinatis Epitcopis,a ZachariaPapa*mentiofit(interquosfuificVivi. * * * Ionem,non eft dubium) ne verbulo tangitur eius Archiepifcopalis dignitas. Et fi fuiflet Archiepifcopus, anne crcdibile, lic indormiiffe fuat Metropoli, utfineret EcclcfiasSalisburgenfem ac Frifingenfem futfraganeis itavacarc, utopus efletad providendum opera Bonifacij Legati Apeftolici? Non u gitur veritati conformc eft, quod quidam eundem Viviloncm Icripfcrunt, aGrcgorio II. Palltodonatum, deinde aZachariaeodemexutum. Gre- gorius 111 .eum feordinafte * dicit: de Pallio altum ftlentium. Atindi. * i. tp. 50. plomate Arnulphi Imp. * dato EcclefitePatavienfi, Vivilo vocatui Archi* Gc- epifcopus Laurcacenfis,& dicitur pritnus epifcopaffe fedem Patavienfem. vvel d. *» ExquoChrift.Gewo 1 dus comjcit,tuncprimumEpifcopatumcre&um ab Vtilone Ducc Boiorum. Si ita eft; convinciiur, unionem non fuiffe; cur enim cpifcopavit, & non archiepifcopavit fedem Patavia; Vivilo? Et vero nullam unionem fa&aminterillasfedes, tam Arnulphi,quam alia tamPon« tificia,quam Cariarea diplomata oftendunt, quat deijs tanquam de diverfis Ecclefiisloquuntur,& femper Ecclefiam Patavienfem tantumEpifcopafem vocant, Etfi unio tunefa bocordine:Paffavienfem , Frifingenfem ,Brixinenfero ,& CSNSIS. Ratisponcnlem. Gg 2 Prs- 2 j 6 Hiftorise Salisburgenfis Prseterhosjamante Archiprsefulatus erečlionem Salisbur. gen fi Ecclefiae fpeciali jure,ceu matri,luberat EpifcopatusSolien. fis, cujus originem fupra defcripfimus. Qui tamen leptuaginta circicer poft lisec annis,nempe an. 87O. ceffavit & deindeGur- cenfis Epifcopatus poft 200. annos in ejus vicem fundatus, a B. Gebhardo Archiepifcopo ad an. 1072. Secuti funtGurcenfem longiori intervallo ab anno 1224. tres alii fufFraganei, Chiemen. fis,Seccovienfis, & Lavantinus, abEberhardo II. inftituti. De quorum origine fuo tempore agemus. Itaque c6lo univerfim fuffraganeos Epifcopatus hodiere* cenfet ArchiepifcopatusSalisburgenfis5 quatuor illos antiquo$, &4. memoratos recentiores: quiquidem pleno Jure Archiepi- fcopo fubiunt, &( cujus prserogativse exemplum vix inalia Ec- clefiaMetropolitanareperimus) ab ipfo ArchiprsefulcSalisbur* genfipromoventur: nominanturprimum, deindeconfirman. Gurcen- tur fine alio Curise Romanse fuffragio *. Gurcen/em in eoex* sissingu- c ipio: quodhuic Ecelefise vacanti, binis vicibus Auguftus no. habeV ^ 110 ftcr Csefar Prsefulem prsefentet, ab Archiepifcopo confirman- *ttenoi- dum: tertiavice, utinaliistribus,totatam nominationis, quara ftamibus confirmationis, ut vocant, poteftas Juriš Metropoli tani fit. Ita Germani a j \ . T . A Concorda - pnmum conventum inter Mattnseum Langium Archiepiico- tis - pum, & Csefarem Ferdinandum I. anno 1735”. cum alias ab ori¬ gine folius Archiepifcopi effetjPrsefuiemGurcenfem promovere. Hisverb Epifcopatibus adfuasorigineslib. feq. 6 c Catalogos lib. 6. proferendos remiflis : de prioribus & majoribus, initiorc- cenfitis,fummatim qusedam fubjiciemus. D E o C pV s : Patavia, vel Batavia ( vulgo ) urbs efb antiqua No. Javiiet riciadconfluentem trium fluminum, Oeni, Danubij & llzsefi. Episcopa- ta,commerciisopportuna: in trespartes&quafi oppida divifa: DtMORi" quss cis Oenum, nomenhabet Oeniftadii, olim Boiodurum Ro- go. manis: altera, quse inter Oenum & Danubium jacet,proprie Paf- favium & urbs vetus audit, quondam a Caftris Romanorum Ba* tava dičta: huic trans Danubium caftrum imminet,cuiOber- hufio nomen , idllza amnis margaritis divesalluit. Quidquid infradomuum Ilzseadjacep, llzftadium vocatur. Ilzaamnisaliis llfa, vel lliffum indigitatur. De prima Prsefulatus hu j us origine jamantecap.prseced. diximus. Equidem de ea non fatis con* ftat jcredibilius tamen, quod cum aliis cenfet Hundius, aTheo* done etiam noftro Fundatore defcendere, Salisburgenfi tamen juniorem. Occafionem deditvaftatio & occafusLaureacenfisEc- clefisc Liber III. Caput V. 2 37 c\e(be,-non originem. Verumpofteris Praefulibus, dum origo Laureaccnfis praeplacuit, hinc anfa contra Salisburgenfemfedem feerigendi accepta. Succeflores quidam Walterici & Hattonis (cpEpifcopihonore contenti, lubentes Arnoni Archipraefuli fc/ubmi(crant)altiorafpirabant:nam fein Jus Laureacenfium Ponrificumfucceflifferati, Romanis etiam quibufdam Pontifi- cibusidem perfuaferunt. Quo fačlum,utLeo VII. poftannum 936. regensEcclefiam, AgapitusII.circa an. Dom. 95*0. Bene- didus VII. circa9$o.dumPaffavienfium Praefulum luggeftio- nibusfidemhabent,antiquam illis Laureaci dignitatemaliqua- tenus reddi voluerint. Sed illi conatus fucceffu & quieta poffef. fionecaruerunt: mediusinterLeonemSc Benedičbum Vil. Be- nedidus VI. Papa pro Salisburgenfi lede rdcripfit. Hinc etil qukkmexAntifi:itibusPatavi3e } fifi^ddičlorum fibiPontificum aučloritatc, titulo & Pallio Archiepifcopali ufi,plerique tamen eodem tempore abftirmere, * ut Hermenricus, Richarius,Gum- * Hundius boldus, Ghriftianus, & omnes deinceps borum fucceflbres ab c t at * l ' E anno Chriftimillefimo hucufque: quorum aliqui etiam Provin- aUV ' E *‘ cialibus Salisburgenfium Synodis interfuere , ut tempore Fri- derici 111 . Archiepifcopi & aliorum videbimus. Ita plus quam fexcentorum annorum contraria obfervantia, praetenfa a Pata- vienfibus Laureaci dignitas pridem exolevit; Epifcopale cul- menmanfit. Cumque in eo conftituti qnidam Patavienfium Praeiulumfedis Salisburgenlisaltiori }ugo verticem, ceufuppa- rem,ut putabant, fubtraberent, Martinus V.{ententiamdixit, datam a Joanne XXIII. ( Pontifice minus legitimo ) immu« nitatem penitusrevocavit,&Jus Metropoliticum falvum & fir¬ mam in Patavienfem Antiftitem Archipraefuli noilro fiatuit: cpiod pofthac uiusipfedenuofirmavit. De quibusfaoloco. Magnisporro ab Imperatorum Principumque liberalicate Ei us In- acceffionibus Ecclefia Pataviana crevit. Ipfe Carolus M. exem- J J 11N ' plopRtceffit,aliorum dona confirmavit,plura ipfe adjecit.Hunc fecutiReiBojorum Ludovicus, item Arnulphus, tres Ottones, HcmicuslI. & III. Casfares, aliique Duces & Principes,pras- lertimlkvariae,qui S.Stephano, cuidicata EcclefiaPatavienfis, uberesdotesobtulerunt. Epifcopatus eft ampliffimus, Bavariae, AuftriSjMoravias, Pannoniae magnam partem fuofinu com- pleftens. Interlančlioreshujus Ecclefiae Prsefules excelluntPil- grinusik Altmannus vitae fančlimoniailluftres. Frifinga*urbsBavariaeiuperiorisad Ifaramflumenedito& * Avmtin 9 G g 3 amoe- •*>*•*»»*. 2^8 Hiftoriae Salisburgenfis SCOPATI s Frisik- 6 E N 5 I J. S. Čorbi« ni anus a P A P A Rom,* d e s c k i- a moenolocofita,olim Ducum Bojorum, cum divifas ditiones ?noEri ' tenerent, regia,hodie Epifcopalis fedes eft. Infignis iftcPrše. fulatus exordium ducit a Corbiniano Antiftite, Viro fan&iffimo, &inprimis memorando. ExMelitonen{i,feuMelodunenfi Seno. num in Francia agro natus adolelcentiam monafticis ftudijs fub D. Benedičti tegula confecravit. iEtate jam adulta Romam de- Ep»r o 'pui latu s, ut adD. Petri Bafilicam angulum aliquem fecretiori vita creatur. inftituendse a Romano Pontifice obtineret, a Gregorio eontra mentem & votum fuum ob egregias dotes per inferiornim Ordi- num gradus ad Epifcopatum promovetur. Peregrinaturusite- rum Romam,a Theodone V.dehinc ab ejus filio Grimoaldo, Fri- fitigaeregiamtenente, rogatur, ut in Bavaria fedcm rigat. Sed _ necquidquam. PerTyrolininItaliamcontendentiurfusequum _i l um clitellarium rapuit, fuo tamf n malo 3 ipfe,jubente Corbiniano, Orsequi. od us deinde fubiit, doneč abfolveretur. llluftre miraculum d curatae tamfubitoferae Paftorem Corbinianumilluftrioremred. didit. ALuitprando Rege Ticini,Romaš a Gregorio Ul. hono* rifice habitus, aučloritate Apoftolicaad Pontificii muneris fun* uifu; diones remittitur.Dum redux Tridento Maias * venit, fubfiftere c-rimoal. juffus, ut jamanteaDuxGrimoaldusconfIituerat, S. Valentini templum^creliquiaspie veneratus, mandato Ducis Frifingatu cum decenti comitatu perducitur. Duxerat G rimoaldus fratris Theodibaldi defunčli conjugem Piltrudem eontra leges Eccle- fiae. Quoaudito, Corbinianus negavit, fe in confpečtum Prin- cipis venturum, niri conjugem eontra fas dučdam dimitteret.' Poft 40. dierum contentionem evicit Prselul, ut Principes ambo ultrovenirent,adpedesacciderent, confeffipeccatum, veniam orarentj&inceftummatrimonium abjurarent. Dum Grimoal- __ dus Virum fančlum impense coleret,is Eccleliam S. Mariae, Epi- futuram fcopifuturam fedem, cum Coenobio Benedičlinae familisecon. cim Mo- didit. Alteram deinde S. Stepbano faeram sedem, in vicino col. a le jam ftantem , edudli coelitus fontis miraculo celcbremfecit.’ quo loco nune Monafterium Včeichenflephanenfe confiftit. At Piltrudis interim occultum rancorem premens, occafione CjUavis irritare in Prsefulem Ducis animum gnaviter ftude« stepham, bat j etlinon potuit, quod voluit: donečunares omniaevertit. Grimoaldus filiolum daemonum praeftigijs male affečlum er- cantatrici fanandum permiferat; praeftitit ilk improbum offi- w eichen* cium,& muneranoncontemnendaa Duce tulit. Qu2e fortc An- tiftitiobviamfačta,ubi, quae interrogata fecerat, detexit: male a Di* Mirum USSIIR GA 1 OjBS UM. * Vulgb $9?dtfdj. Grimoa di Ducis opera F ris ui* GAM VENIT. Incestas Ducis NUPTIAS DAMNAT. Dux Ec- CLESIAM S. Mari^, Episcopi NASTERIO P.ENEDI- CT I N O CONDIT. I T E M A L 1 A M Stepha UBl SUNC Co&NO B I U M Weici ST EPU AN. Liber III. Caput V. 2 39 aDivo,praeter morem irato, accepta, depalmat^ue^aede mul- Qh* SIT u * ftatumosad Piltrudemretulit. lila in furias verfa, conftitutis fri^n*- iicarijsalteradienečemCorbiniano inferendam decrevit* quam «»m dese- ipfedammonitus caute dcclinavit,& reličlis poenarum,quas coe- MT ‘ litiisfecuturae eflent, minis,MajašcumClero, fruftra deprecan* tePrincipe, commigravit. Grimoaldum tentati fceleris igna- rumfuiffe ferunt : Numinitamen &ipfe non diu poft poenas dedit (nempe quia caufam,incantationeadmifsaJ) conjurato- mmfa&ioneperemptus: filius magico carmine luftratus mox expiravit. Piltrudis bello a Martello Francorum Duce illato capta, ab eo deinde neglečla, & abječla, miferam peregrina & cgena, tanto longiori lupplicio, vitamabfolvit. Corbinianus Rkd » t ad sdHugibertumGrimoaldifratrem reverfus,placidam dormien- ^ldi Fra- tis inftar, mortem oppetijt. Ejus corpus cum transferretur, trem : et bis calidoex naribus fanguine manavit: ut non nefcires animum ^ “ incoelisvivere. PoftCorbiniatiiexitum anno 740. frater ejus m trans. ErimbertusaD.BonifacioFrifingseEpifcopuspraefedtus ; aquo katione O 1 1 i ^ J. PRODI Gl «■ continuo Prsefulum fuccefiu, Imperatorum, Principum 4 alio- UM< mmquedevotorum pietate,inhun,equi nune cernitur, ftatum Succedi* cffloruit Fr ifmgana Ecclefia. * copatu Ratisbonenfis Ecclefise ( urbem lib.l. defcripfimus) anti- ejus fra- quitatem auidam feriptores ad faeculum auintum referunt : pri- TER Erim ‘ * 1 A 1 X BERTUS* mum praefuiffedicuntPaulinum,deinde Lupum,pofteaRuper- episcopa- tumnoftrum,Emmeranum, Erhardum 4 viros{ančtos } & plures tu*r a- \isqueaddenariumnumerum. Sedmelions notaeaučloresdo- ™ BONEN * cent,AntiftitesmemoratosfixamRatisbonae (edem non tenuif- Ojuspri - fc: ad tempus folum ibi diverfatos.utChrifti legem praedica- ^ l,s 1 n 1 rentjautproinoverent. Ec hi S. Garibaldo,feuGaubaldo ad an # 740.ab Apollolo GermaniaeBonifacioconftitutOjprimatum tri- buunt. Cathedram illc cum pluribus infequentibus tenuit in ccenobio S.Emmerani 3 quod ea Ecclefia tune fola inter alias alen- doEpifcopo fatis eflet. Ita tune Ratisbonae quoque Epifcopi ftiaul Abbatesegere. Garibaldofucceflit Sympertus, qui Din- ^ PI ^ s ° B P g golfingenfiSynodo,inprioribus memoratae,fub DuceThaiTilo- NiE slMLll . ne & V rafale noftro Virgilio interfuit, idemque Monafterium Abbates. CaroliM.nutu&luppetiis amplius reddidit. Caenobium S. Emmetanitune urbismocnibus non chudebatur : at Carolus pri mum novam Ecclefiam in urhe condidit j ad quam Sedeš Cathedralis translata, Epilcopis nihilominus S. Emmerani cla- vum retinentibus. Proprium denique Abbatem coenobio red¬ didit 240 Hiflorias Salisburgenfis didit S.Wolfgangus, ordineEpifcoporum tertius decimus 5 qui intcr lidera Ratisbonenlis Ecclelise illuftrius emicuit, De quo nos infra. Brixinenfis Epilčopatus antebacSabionenfis dičius: nam Sabionae*( quaein alpibus Tyrolenfibusad Hilarum fluviumfi. ta,decemmillibuspafluumaBrixina bodierna diftabat) ledeni *Fraxinam ant jq U i Praelules habebant. Haec deinde circa annum Chrifti "ventinut. millelimum Brixinam * translata. Aučlorem translationis non« Episcopa- nulliS. Albuinum, qui2$. numeratur, dicunt: alij Hartwico, on! S Br 1 . viro fapientia & virtutibus pleno, tribuunt; qui primus Brbdnam * 1 n a m maenibus cinxit. Prima origo Epifcopatus deduci folet a S.Cat liano ad an. 35:0, qui a Fortunato Aquilcienfi Patriarcba illic An- s Gauia- tiftesordinatus, pofteaa paganisloco pulfus,dum in foro Cor. KI PRIMI nelijfeu Imolae ludimagiftrum agit,ut pueris cum litterisChrifti. jjIs/ium anam fidem inftillaret, traditus a tyrannopuerorummanibu$, Episcopi crudeli & diuturno fupplicio ab ingratis peremptus eft. Poft Makttri- (^ a f|j anurn praefuifTe Sabionae S. Lucanum tradunt*fuban<424. UM. * Rader . in qui per calumniam apud Paparo Coeleftinum delatus, innocen. Gevvoid i* tiatnfuam folis radio, in quo pallium fufpendit, Pontifici proba- addit.ad vit. Ab inimicis tamen fede motus, in valie Agordia peregri- nus & cxul vitam pofuit. CorpusejusBelunum delatum,ibiquc reconditum : caput Agordis,accepti beneficij pignus,reliftum. Praeterhosad noftri S. Ruperti usque tempora nulliusSabionen. lis Pontificis extat memoria : credibile longo interuallo per temporum injurias,excisa praelertim per Attilam & Hunnos Sa- bat biona,Praelulatum.intercidiffe}donečfubTbeodone 111 . S. lnge- nuinus, feuGenuinus* circa an.^p^. reftaurata Civitate, Paftor s**!«*«!* p r£e ^ e ^ us & a bElia Aquileienlium Patriarcba( cuitune Sabiona Huni. S. L u c a- N u s S u o C E S 30 R INNOCEN' HAM PRODI« GI O PRO* BAT nuinus luberat Jconfecratus. Hujus Ingenuini memoria eft apud Pau- s a b 1 o- lum Diac. * quod in fvnodo Mariana, qua Severus EliaePatriar- N A M R E- 1 r ^ « - 1 STAURAT. X J j \ -- cbae fuccelfor, errore baeretico revocato, in gremium Ecclefise re- * Paul. hi ji. ceptus, inter Ortbodoxos Epifcopos confedit. SS. Ofta Ingenu- * c - ini poftea Brixinam translata miraculis claruerunt. Ab ifto Pne- Poppo EP. fule continuo deinceps tra&u Sabionenfes & Brixinenfes Epifco. Buxi ' pi fucceflerunt. Inter quos jure memorandus Poppo, qui agen- pit pIpa 1 te Henrico ITI, AuguftoinlocumdemortuiClementislI. Roma- nusPontifexanno Cbrifti 104$.creatus, dičlusque DamafuslI. poft coronationem tantum 23. diebusfuperfuit, ac Praenefte e vi* ta migravit. * Ejus integritatem contra Alatinae falso de eo feri. pta, fatis defendunt tradita Hermanni Contra&i, * apud Hun- diura Liber ID. Cap. VI. 241 CAPUT VI. ciiufn in Metropoli, qui cumpoft Epifcopatum Brixinenfcm *P**vi»L ctiamPatriarchamAquileienfemfuiflememoriseprodidit:quod tamen alii plerique tacent. Brcvi in Pontificatu, duplici tamen Epifc. 'Sri- beneficioBrixinenfem fedemaffecit; Ecclefiae donavit caputS. Agnetis Virg. & Mart. SuccelTori fuo Adowino , feu Altwino si B us do'/ pileum Cardinalis. Ad Cathcdram Brixinenfcm ex noftro S. nat s Ga_ Pctri Afcctcrio poftea affumptus eft Reginbertus Abbas, infi- G * gnisMonafterii WilthinenfispropeOenipontum Fundator; cui Rhginber- iucceffitHartmannus Ord. S. Auguftini Pataviae primum Ca- s^etri** nonicus} deindeSalisburgenfis Ecclefiae Praepofitus: unde vo- Fundator canteD.LeopoldoMarchione Auftriae adclavumrecens funda- ti Clauftro-Neoburgi admotus, Brkinenfem denique infulam KENS i S . oblančtimonisefplendorem adeptuseft. Ipd 'Novae-Cellae pro- H A R T - pe Biixinam Canonicale Ccllegium fuam originem debet. r* g * n *! us P lura dehisquatuorinfignibusEpi{coporum fedibtisHundius* berti & alii aučlores defideranti dabunt. Succmso*, tllND AT Ecclesiam Canon. Nova Cellae * In M. trop, ^ cum annoti T)e Carinihice novofiatu ^ Hunnorunt clade :ipfo* Gevv - rum cjuocjue & Sclavdrum per Armntm convsr - fiom„ P Oft ukimorufnBoicae ex Agilolfingis PrincipumTbalTilonis WLl1 s & Theodonis, qui Carinthiam fute ditioni denuo adjecerant, M .Carina mučlorationem, Carolus Boicarum ditionumfceptropotitus> CarintliiaeviduataePrincipemreddidit^Francumprogenie, In- C1PEM DAT guonem: virumingenio, pietate. magnanimitateprpeftantem. Ingu0j I sitiprincipatusexordiis animos,tam Procerum, quam populi i NGE nuo- ta^nahumanitate & virtute fibi devinxit. Ut vero etiam nobi - 50 * 1RA - lesmagnaadhucex parte a Religionis Chriftianaeliumilitate alie*- th^Jos" ,eidem arčtius fecu.n illigaret, cum bortamenta param pro- a d h a c bcctent,memorabili ftratagemate eosadorfus eft. Invitavit ad GEN * 1LE * V rr* . . 0 . . AD F DEM amphilimum convivium ( veiuti Coenam magnam ) oinne rebucit-. cujusvisftatusgenus. Magnates cumprimis, & primoreSjCbri- ftiadkucexortes j cives deinde * pauperes quoque & promifeuum. Vulgus^amCKriftianis faeris addičtum. Et hos quidem fuse men- fe,cmipfeprxfidebat,adhibuitjhis perhumariiter affidens, fplen- dido apparatu miniftrari lauta tercula,aureis argenteisq^ vafis in* H h BerrU 2\2 Hiftorise Salisburgenfis at) Fidem ferri; in aliamensa, pfoceribus gentili fuperftitione foedatis va. Perducit. fafcpocufa vilia, viliores cibos & potum praeberi fecit. Dum frontem ifti caperarent > & vix non prae indignatione e convi. vioprofilirent, radonem inhumanioris >ut videbatur,fačli reddi. dit, Spe&afle fe non corporum, fed animorum dignitatem. AffefTores fuos convivas, conditione licet & facultatibuš impares, animarum tamen fplendore plurimum prxftare, quippe qui coe. lefti aqua mandati, divina Grada fulgerent i illos vero etfi cor- poram nobilitate, & pretiofo veftiurtl apparatu decoros, intus tamen animis ad naufeatn usque idolorum foedo cultu fordere, Si ergo eodem,qui generis & ftatus nobiiitatem deceret* loco efle cuperent, virtutis & animi nobiiitatem adfcifcerent. Permovit mgeniofum fpeČbaculum & hortantis orado, ut Chrifto manus darent, seque divinae fidci&legisminiftris fubderent. Hujus Ducis inventum effetraditur modus inangurartdiDucis Carin. * tkiae, feread noftrausquetempora ufitatus.* Quo rufticus cer* iior. Ca - taefamilice, cuijusiftudab initioconcefrumgbasreSjmarmoream nnth.l.6. fedem occupans, Principi fub ruftico fchemate addučlo, moni. ^bitadlhi" toque de rečta fide in DEUM, curaPatrias.infubditoš jiiftitia, iconifmis „ Ducatus poffeflionem cura pluribus alijs caereraoiiijs tradit. Vo* AusuftAN-" luitfapientifliraus Princeps fuccefToresfuosadmonere commu- di Duci$ nis originis & humilitatis, ne Faduofo fupercilio fubječlos preme- c ari K- ren ^- Eidem ad primates fuos in S. Religione receils eis per. THI-£ * IN- ^ o r cuomsiN- fuasa formandos, terrasqueCarintbiae uberius excolendas, ope- ventum. ra nos plures poftulanti, Arno Antifteslubens annuit* virosque fubmifit, qui omnem Provinciam Chrifto penitus fubdidere J quos deinde ipfefecutus, ut paulo pod: dicetur. Hunno ■ Interim Hurtni, a Tbailiione ultimo belli raotu contra Caro- rum in ] um e yocati, non fegnes in atola rtierunt: primum Forojulienfi Boicam . i A • r n- 1 • - • • r . < ■ 4 iRRuENTi- agromcubuercinteiti; deinde m lplara Boicam,quoin auxiliunt umclade*: vocatifuerantjtantdefferatioresirtcurrere, quod pro lioftibus fč habericernerent. Atubique adverfum lensere Martem. Pri. raa,altera & tertia vice aDucibus,Carolo foederatis, caeduntur, “ Inter hos raagna laus fortitudinis in Inguone, quem diximus, viRTus Carintho eraicuit: qui Archiducis ob eam caufara titulum ac Archidu* bonorera aCarolo retulifle fertur. * OuartdfuperveniensinPan. ™° noniatti ipfe Rex ? nullibi aperto Marte confidrentibus hoftibus, *Mcar i0n ^ vaftata regione, per legatos pacem poftulantibus, cit‘ g ^ er * 5 pacem dedit. At paulo poft denuo rebelles per Pipinum filium # expugnata eorum lede, compefcuit. Očlavo dettium anno # Chri- fii Liber III. Cap. VI. 24; HUNNO¬ RUM ULTI- N JE VASTI- taI. ip- SE IN Ca- RINTH1 AM fti ffa cum pcrfida & fcroci gentc debellatum. Occifo Cum H u n n i mujtisfuorum in acicCaroli Duce Geroldo Boici limitispraefe- fto(quiinterMartyresfančlitate clarusccnfetur *) a c Erico* RUM cmde Forojulijftrcnuiilimo Ducchačtenus contraHunnosvičlore,ab INS LE ‘ oppidanisLiburnienfibusinfidijscircumvento,pcremt6quc,fuc- geroldus celTu& cafuelati Barbari, ultimatentare ftatuerant. Hic pericu- Martvr. Jotamcommuni,quam patriae fuae concitatus Arno, non pacis s tantum,fed& bclliconfilijsinfignis,cclle<5tas cladis prioris reli- **%/*»- cpiasnovis fupplementis au&as, Francorum fubfidijs junxit. r ^ dehreitt Ad rineš Hunnicos Orientales, qui Auftriamtangont,tantisani- ( .$.hi/lor. misparibusqueeCoelo aufpicijs pugnatum, utuno pnelio tota Seic *- nobilitas, & vires Hunnorum cum Fortuna ceciderint. Hinc circumdučloexercitu,excisaCacanorum(ficRegesHunnorum m.m« appellarimoserat) regia,adeo pene in vaftitatem Pannonia re- da&a, utex Sclavonia & Boicacoloniasduci opus flierit, Hasc V NI EN TE : poftremaclades,quteimpijsexitio, genti tamen falutifuit : fic ETpANNO enim Chrifto fubdita. NondumultimacladesillataHunnisfueratjcum Arno, jam Arno P allio infignitus ArchiprsefuljCarinthosfidei fuae, cum antiquo jurc,tumnovisInguonisDucisprecibusfingularitercommiffos, venit. prsefens invifit. Ad Virgilij exemplum luftravit omnia, quae ReU £°" ad facrae religionis orthodoxte rationem pertinerent, funditus tholicam eradicatafuperftitione,pietatemj moreš optimos, virtutem ubi- riRMAT - quc plantavit, & confirmavit. Nec finibus illis contentus, in Sckvoniam venit. lEam quoque gentem,fibi rebellem, armorum magis terrore, quam armis domiierat Carolus; domitam Arnoniin fide, quam ha- šciavo- ftenus re jecerat, excoJendam tradidit, Id non folum per fe Ar- NIAE Chru chiprafulfeduloegit: fedutfortioresradices ageret, Prsefulem i NFERT . illisThcodoricum dedit, qui fuasabfentis vicesimplefet, &cae- Ephco ptainmagno fideinegotio compleret. Anno fequenti,quo cumHunnis debellatum,etiam in Hun- Thecdo- nune Hungariam, Apoftolicum iter, volente Carolo M. Amo Archipraeiul arripuit, optimo fucceflu : nam pleriquc riam c i us gentis Chrifto manus & nomen dedere. Hos faero fonte js- Amoluftravit, ftruxit faeras aedes, ordinavit facerdotes, faera con- ftituit, ftevam. barbariem cum fuperftitione profcripfit: com- meritusfua,qua infideles DEOacquifivit,induftria J ut Metro- politanscjuvavenfis Ecclefise Jurisdičlioni gens&teme illsede- inceps fubderentur. H h 2 PUM El PRiFICIT SUB1ICIT* 244 Hiftorise Salisburgenfis Coniko- De Carinthisefacra ditione cleinde quseftio Amoni incidit jnter*. cum Paulino Aquileienfis Eccldiae Patriarcha. Contendcbat psum et jf} e a£ J fuam Dioecefin pertinere, obtentu litterar um, quas Zacha. chIHa.' nasiJli Papa concefferat. Prasterrecentia Virgilij&iua in con. <^iileien. verfione regionis merita, inftrumenta alia ab eodem Zacharia& TupedTo: Ste P liano IV.Pontificibus proferebat Arno, quibus Salisburgo cmanoi" facra Carinthise Jurisdičtio aflferebatur. Ne in longiorem litem Carin- res a bi rc t, mediatorinterceffit Carolus M. dato confilio, ut limi. cIrolus tibus divifisDravus fluvius utramqueDiaecefin terminaretrpars, m. Litem quseSeptemtrionemrelpiceret, Salisburgo; quae Meridiem,A- di m mi t. cjuifeige fubječla cederet. jtacommuni placito conventum, ae pofthac fervatum. Bar onim, Spondtitms & alii paf. fim: metro de- fcripjit sil- cmnus a- pftd Cetnis tom. 6. an ticj „ leSi.ba betur in oper .Alcui- ni Poema. *7 a. /Emulo RUM CRU- DELITA)E Leo lil. EXOCULA- TUR, ET L1NGUA MULCrA- TUR. . Utraque divinitus eecupe- R\T. A Carolo M HONO- RIFICE EX* CIPITUR. CAPUT VII, De Le onis Pontificis Jummi calamitate , com- mijjione defuper datd Arnoni , ac in Carolum M. Germanidm- que Romani Imperij collatione. A Nnum Chrifti 799. atrox cafus Sc impietas in fummum Ec- clelise Prsefulem infamavit. Adriani Pontificis antecef. (oris nepotes, Leonis Papse in elečtione 3emuli,odiumante trien* nium conceptum fatali rabie exerere caeperunt. Condučlis ficarijscumarmatorumturba 7.calendas Maij,fančtum Ponti. • ficem fupplicationem lolennem ( Litanij majores vocantur ) ' cum longo Cieri ordine agentem invadunt. Fugata inermium turbaLeo proftratus nudatusque (acris veflibus raptatur in facra sedem SS. StephaniSc Sylvellri: ibi (quodhorrendum)coram ipsa ara plagis barbarum in modum laniatus, linguaSc oculis mulctatur os Sc lumen Ecclefiae, Nec fatis : conftričlus vincu- lis, Sc,uti erat confperfusfuofanguineinS.Geralimiccenobium protraclus, carceri mancipatur. At miraculum ! nočle infe- quente, dum intenebriscarceris & cascitatis infomnis ferventif- fimis precibus Numen exorat, repente excifam linguam,cffbf- fos oculos, eorumque ufum integrum coelitiis recipit. Die a 1 « teroab Albino cubicuiario,6t Wirundo Abbate ex crgaftulo ere- ptus, Sc a Caroli M.legatis, & Winigifo Duce Spoletano, qui cum armatis auxilio venerat, in Vaticanum deduft us, Spoletum dein, ac inde in Germaniam ad Carolum M. venit. Ab hoc hono- rificentiffime exceptusSchabkus, cummagno Epifcoporum Sc Prin. Liber III. Caput VIL a 4r Principum comitatu, non finecohortibusauxiliarium Romam Romam perBoiariam & Salisburgumredudluscft. Rcdeunti Arnono- rilR< A ~. fterArchiepi(copus non folum comes,led& M.Catoli delcga- »onr-čo- tusivit, una cum Hipoldo Palatino caufam lacrilegseinPapam mrE ' madiinationisexaininaturus, doneč ipfe Carolus Romam veni- ret. Rei Majeftatis Pontificiae violatores comprehen fi & in vin- culaconječti,in innocentiflimumLeonem graviores fuofcelerc calumnias regerere non timuerunc, animosfceleftisaddente fa- ftiosamultitudine, pluribusque e nobilitatc pretio vel fauore au- ftorum fceleriscorruptis. Annoigitur fequenteipfe RexM?.gnus numerofo ftipatus Se^iitur excrcituRomam properavic. ItumperRavennam : inde Pi- pino filioRegis cum copijsadverfus Beneventanos RomanaeEc- R0LU , ; A clefiJB infeftos praemilTo, Carolus recta in Urbem contendit. Leone D uodecimo ab ea lapideNomentioccurritcum luis Leo fum- musPraeful, fumptoquc cum eo prandio Romam iter relegit, primum: exccpturus illic Regem. Poftero igitur die Carolus cum aula fuafubfecutus, innumerabili viashinc inde ftipante hominum, Ista & faufta omnia acclamantium, multitudine, quae ad fpe- dandumtantumPrincipem, tot gentium vičtorem, c diverfts oris & gentibus confluxerat, ingenti cum poru pa Romam ingref- fus, in gradibus Balilicae magme Princi pum Apoftolot um ab ipfo Leone cum Sacrorum Antiftitum & Cleri omni ordine falutatur, ac maxima cum gratulatione, accinente laetiflima mulicorum. fymphonia, infančtamaedem,indein palatium deducitur. Septimo abhinc die Carolus, immane violati Leonis eri- 'A**M uts > men judicaturus,convocata concione in Eccleliam S. Petri ve- nit. Confeflus fuit Antiftitum tam Italiae,quam Francise,Opti- matumqueRomanorum& Francorum celeberrimuscoram ipfo Pontifice & Rege. Rei in medium produdli,Gum xiiJh.il pro foa in- nocentia probarent, damnati. Pontifex vero, quem calumnijs onerarant, cum faeri Prsefuics, illum qui judicaret omnes, a ne- n\ine']udicandum, palam una voce pronunciarent, ipfe fuggeftu confcenfocoram omnibus, puhlico fuper lančta Evangelia fačfco formnUm juramento, fe ab obječtis criminibus purgavit. Scelefti eri- mmis aučtores, etfi capitis rei judicati, exorante mitiiTimo Leo- SpnA*n. ne, in exilium relegati fuere. Eodem annoLeo, in ipfiftimo Natalis Divini fefto, rem jamantea fat diu cogitatam,& maximorum virorum confilijs, Ordinum omniumSt pene totiusEcclefiae voto probatam pere- H h 3 ff«. l 2\6 Hiftorte Salisburgenfis Caroi«* gj t< Caroiam Kačlcnus Francorum, Longobardorum ac Italdi Patri™ us rum, plurimarumque gentium Rcgem , Patricium quoquc romanui, jRomanum (antiqusj digriitatis nomen ) renuntiatum, infre* romIho 1 ! quentiflima Antiftitum, Principum, Optimatum, populorum »um Impk- corona, prolata capiuque Regis impofita auguftali corona, Ro. »ator re- ma norum Imperatorem rcnuntiavit: undlumque facro chri. fmate Infignibus rcliquiš Imperij ornavit,populointerim uni. vcrfo bis terqueacclamante : Carolo, pijftimo, Augufto, a Dco coronato, Magno, Pacifico, Imperatori Romanorum vita & vi. vU.Zpld čtoria. Neo-ImperatorviciffimPontifici,juramcnto* f e obli- * 4r,n :f ga vit, protečlorem St defenforem S. R. Ecclefiae fore. Quod p^pinus* juravit, hocexamuflimpr3eftitit. Inaugurationi Imperiali Ca« f!l i u * roli addita promotio Pipini filij, tune ptaefentis: dičlusque Rex huhciatur *r UNG1- TUR. RFSITA- j j. LJjE dici- iLdllq u3E Imperatore defenforecarens, omnigenorum ho. MO AD ftium vexationibus St periculis patebat. Altera, ni prior, St prio- Germ a- ris caufa, ma l a Orientalis Imperij adminiftratio, ipforum Impe. “ tatorumin hsereftn proclivitas, eorum Pcclera* in Ecclefiam de. merita/ Liber III. Caput VIII. 247 merita} denique, quseex his fequitur, ad tucndum impotentia. Cau ‘* Accedebant ingentia merita Caroli, cui nec magnitudo, nec vir- ™ abOri- tus, nec potentia ad Imperiale faftigium, folum nomen & In- ENTB fignia deerant, ju re illisjungenda* CAPUT VIII. T|NOPO- De brcefentui Le oni s Papce S Caroli M* Impe - tIM PRO rat oris Sausburgi , ejusque m bane tedejmm ANDIS Ca „ benevolentia. rolo L er ™erm. fa &b Arnone exceptus fubftitit. ^Edificaffe fi bi quoque ifthic l - h •» •&* jkatium tradidere aliqui: quodftngularisin civitatem noftram ZuZlZs affeclus, & frequentioris adventus indicium erat. Nec otiofus 'm m s. de hiciedit: Nam Princi pum de rebus Imperij conventum feu Co- ss Sal,sb ' , 1 *■ 9 t# mitiaaCarolo Salisburgi adta. * Convenere etiam Caefarem Le- chro*. gatiNicephori novilmperatoris Orientis, * cum Legatis Caroli * s *’_ Conftantinopoli rčverfis * pacis nuntium ferentes. Tradtatu habitOj ratihabita pax, decretumque* ut Carolus * ipfmsque fucceftotes Imperator is Romani & Latini, feuOccidentalis no- Zd^ri^. men gererent, Niččphoro & pofteris Cottftantinopolitani, tkrettiusad Graeci, feuOrientališ titulus ftaret. Legati Nicephori cum lit- teris CaroliinOrientem remilli* * IdemBst* Poft I 248 Hiftorias Salisburgenfis RA.TORIS Orien- continens. TALIŠ MA- NET. Nicepho- PoftIniperatoris Salisburgo per Bojariam in Galliam difcef. ro titu- fum, ipfe Leo Pontifex ad Carolum venit. Inventafueratco lus impe- tem p 0re Mantuae ampulla facrofančbum Chrifti fanguinem Re cognita Carolus petijt, ut Pontifex cognofce- ret,an genuinus ex facratiflimo Chrifti corpore, an vero alius, Leo Papa qui antehac ex imagine Chrifti BerytenfiinGraeciaprodigiose Carolum fluxerat, Chrifti Sanguis eflet. Cognitione accurate habita, genuinum efle, Leo pronuntiavit. Hinc profečlus ad Caro- Mantue lum, Carifiaci magnifice exceptus cum eo in Germaniamiter la rep^r e g* t: Aquis-grani magnam a Carolo ftručtam M. Matri do« tus verus mum,& alias locis aliis bafilicas dedicavit, ipfusque cum cele« Sanguis berrima folennitate S. Swibertum Traječtenfem Antiftitem, ks$E)aleo familiae Benedičlinse olim religiofum , prsefente Imperatore nedecla- magnoque Praefulum&PrincipumccetuDivorumCanoni in« Carolus fcruit. Primus hicDivorum fuit, cui folemnior Ganonizatio« AauisGKK- nis,ut vocant, ceremonia exhibita, in alios deincepsftabili ufu Matr^ P r °duE excoluit. Deinde in Franciam ad palatiuiri Caroli M. vocatus, D , CET inomnidifciplinarum generčj Grammatica, Poetica^ Rhetori- Venit in ca,Mathefi, Philofophia*Mufica^ S.deniqueTheologia, &Scri- pturaramfcientiafamofiffimusDodoraiidijt. Iple Caroluseo Carolo, Magiftro ufuSj in illam, qua claruit,do(ft rinam,glorix bellicae pe¬ ne £mulam, profecit. Ipfoaučlore*tum locis alijs, tum Lutetiae R ° Parifiorum, tam celebre poftea, Mtifarum empotium aperuit. ms P*ri- Familiaritaterri maximeCaefaris cum fuo Alcuinoreciprocselit- tetseteftantur. 1 pferamenaulae&riiunditumultus ridriferenš, academi- importunisprecibus a PrincipeCardlo impetravit, ut a latere regioinMoriafterium Turonenfe 'S. Martini tune Regulae Be- a C» rolo nediftinas addi&um* etft aegre, tandem dimitteretur* Ulic »imissios 1 i iiori CIRCULO S ANGUI- TO- N H M AD Monaste- R1 UM Tu* KONENSE. Dl ACON11S ET SENEX Sancte OBIT, OB- VIAM V£- NIENTE COF.LE5TI Levita- RUM CHO' RO. * f laudesque decusque peregit* * £ X t*t i* Et docuit cunčlis rebus inejje Črncem, ej*s»ptri - S.Neotum Anglicanum, Mufarum, quas crudelitas Dano- tum pene extinxerat, reftitutorem, St Oxonienfis Academiae au- dlorem,]oannem Scotum, Gifelbertum, S.Odonem, Tetricum, & Willielmum, SS, Lanfrancum St Anfelmum, dcnique Gratia- 1 j ^ num 2f4 Hiftorise Salisburgenfis num & Panormitanum Dočlores Canonum ubique celebratos. Quae denoflra VniverfitateSalisburgen{ihicattexi poterant,{uo loco refervamus. Nune ad Arnonem viam remetiemur. CAPUT XI. De Concil/o Provinciali ab Amone Archiepi - jcopo celebrato , aliiscfue Salisburgi gejiis. A Rnonem foriscelebrem, domeflica etiam fačta nobilitant, AnnoGhriftiSo/. ut Ecclefijs fibicommiffis & communi bono confuleret, totius ProvinciteEpifcopos & Clerum ad Sa-i lisburgenfem Metropolim in Synodum convocavit. Colere infaerum cretum,Praefide Archipraefule Arnone, Atto Frilin- genfis, Adahnnus Ratisbonenfis, Emricus Sabionenfis, &Hatto Paffavienfis, Praefules. Aderant & Abbates Megenhardus, Vrolfus, Joannes, Wolfdregus, Wolfkanhardus, Kerrichus, He- pfilo,&alij. Monafteriaeorumnon reperiunturexprefla. Haut dubie etiam Abbas S. Petri Ammilonius interfuit. Ačlum praeteraliadedecimis, antiquo more & Canonum pneferipto in quatuor portiones dividendis, quarum prima Epifcopo, altera Clericis, tertia pauperibus 3 quarta fabricae & ornamentis Ecclefise * jiventin. cederet*. Jtalites,fiquae tune de rebusEcclefiafticismciderant, ^°P* t2e >difciplinaEcoie{iaftica& Canonumobfervantiainfuovi- Metrop. gorefirmata Alia ačta& decretašynodi particularia tempo- Erttnuer. ris longinquitate intercidere. Aliam Synodum fubhoc ArchipraefuleReisbaciininferio- ter J. c,, ri Bavaria ab Epifcopis celebratam anno 799. 20. Januarij, me- Aha Sy- m oriseproditumeft. Inqua dedifciplinafacra circaEcclefias, KODUS L- . I 1 9 pi-copo- Clericos,cultumSančlorum,decimas, abftinentiam a carnibus, rumReis viduarum,pupillorum,egenorumeuram,& alia plura falutaria, & eorum tempori congrua,decreta reperimus. Haud dubium, cum praefeitu & aučloritate Archiepifcopi Arnonis convcntum habitum : an vero eo praefente, tacentibus feriptoribus, non edixerim : crediderim eo tem pore abfentem Salisburgo, Caro- li delegatione intausa Papx LeonisRomaeoccupatumfuifle. Interim Arno dorni Monafterij S. Petri ( cujus, ut fupra d minus, regimen Ammilonio ceflerat 3 minime incurius, be- nefkas quoque ipfi manus admovit. Fatisccbant p ras vetu* ftate Sykodui Provin- CIALIS AB Arnone IND1CI- TUR. COMFA- RET ETI- AM En- Si OPUS Passavi- ENSIS. Qua: ibi ACTA ? baci : Er IIMC A CTA, Arno ke- Liber III. Caput XI. 3JT jE* DEM SA- CRAM D. * MS. M. de an. 1004. -ALCUINI DE HOC POEMAt fiate sedificia, antiquiflimaprsefertint'Ecclefia S.Amando,W-or- Parat jnaden/i olimPraefulijin medio coemiterioabipfo Protoparen- te S. Rupertoftručla Sc dedicata. Non tulit Arnonis erga D. amando A mandum amor, erga Rupertum aučlorcm veneratio, jacere » s - Ru?E * utriusquememoriam Sesedem, Et profečlo, fi,ut fupra retuli- crAM ." mus,AbbasolimS. Amandi Elnone fuit, ejusque faeram sedem & tumulum reparavit: vix poterat minus prseftare Amando, jam luseEcclefiseSalisburgenfisdomefticoTutelarijCujus vene- randum CorpusaRuperto tamhonoratumob oculos & manus domi habebat, quam antea Amando alteri prae(literat. Jgitur a Ac DE Nd * fundamentis Ecclefiam, quamdiximus, renovarc coepit j inde. C at. quein decentem formam conftrudlam,Principibus Angelorum Michaeli, Apoftolorum Petro, denique Petrenftum Amando dedicavit. CelebreSrpium fačlum Arnonis decantavit verfi- bus Alcuinus frater, poem. 228.quosinantiquiflimo etiam Manufcripto noftro * deferiptos inferere non pigebit. Hac aquata Jolo viluit , domus imlyta quondam > Non tulit bane /peciem Cbrifli devotus bonore , Arnonus Pr a/ul humilis : renovare jacentem Incipit , & ntelius totani conjiruxerat adem > ConjecransJttmmh intercejjoribm illant , Pr'mapis egregij primo Michaelis bonore. Principis Ecdefia nec non Jub nomine Petri , P rincipis & fratrum , praclari & Patris Amandi , Qusedam MSS. intederunt verfum : Et Margaretba Cbrifii filelis Atbleta i Vt fančlum voluit poljandrum fratribus ejjet. . Vos in pace DEL chari recpuiefcitefr at res , In fine nomen fuum adjunxit. Akuin dicor ego, jam vos fme fine valete t Kura hujusmodi carmina exhibet vetuftiftimus lile liber, Vid. I 6, ^orumpleraque(nontamenomnia) inter opera Alcuini im-^' u P r effaextant, etfi minus ibi correčla, quam in noftro memorato codice. Credibileeft eadem carmina olim in Ecclefijs noftris earumve altaribus deferipta fuiffe : quod indicare videtur id Manufcriptum, Necdubium, plura ex Kis in ipfam Ecclefiam vel Altaria ejus ab Alcuino feripta, ut fupra oftendimus : an non veroqu®damexejus Operibus primumpoftea exfcripta,Sc ad ornamentum Ecclefise hucab alijs translata fint, definire non aufim. Inter indicata poemata, id quod eft Alcuini 62 . tribui- tur Hiftorfe Salisburgenfis tur Ecclefiae S. Michaelis S. Petri coenobio addičtae. Ex quo * Fid.Hb. 6 . conjedturanon immerito fieri poteft, Eccleliam iftam * eujusori. Templum g 0 nefcitur, jam tempore Arnonis & Alcuini ftetilfe. Deni* 1'ifsT-^' q ue cX addučlo Alcuini carmine, reftauratu S. Amandi templum lisb.vi- defcribente, alteroque quod in poem. 5*4* S. -Amandi Elnonen. suTarno- nionumentum reparatum exhibet, haud obfcure colligitur, jse st E - Arnonem noftrum Principi coeleftis militias Michaeli cultu fin* tike. gulari addičlum fuifTe, f!ET Ts * Venim inter memoranda opera Arnonis no&ri,quibus Šališ. erga Si burgo benefecit, maximamabomniha<5tenus3evolaudem tulit, f E M HAE " quod magnus hic Archipraslul ex amne, qui vulgo dicitur Alba, Ex amne & fuamoriginemex montibus Berchtesgadenfibus ducens,fu* pra Salisburgum uno fere milliari in Sallam devoluitur, dedudo rivoinCivitatem per denfum montis latuš, incredibili labore, magmsque expenfis excavatis Fornicibus aquas derivavit. In eo opere,confilium & operam prseftitifle memoratur Chunradus nobilisde Guttrat 5 cujusideo memoria, in pofteris adhuc vi- Vens,honorepr3edignd* Quarttumbeneficium urbihac re prae* ftitum,in propatulo eft. Non mundiciei folum, & obvijs op. portunisque ufibus, led avertendis aut extinguendis irtcendijs apprime confultum. Quamdiu hic amnis Salisburgum rigabit, aeterna Arnonis aučloris & benefačtoris gloria durabit. Alba, ri- VuM PER MONTEM lN ClVI- TATEM DERIVAT, OPERA CONRADI DE G UT- Trat* CAPUT XII. De Caroli M. Tejlamento pio\ <£? mor te , obitu quoque Arnonis , ac utrim que Sančlitate . '"IT Riennio, quam moreretur,Carolus Imperator tabulas uiti- mas voluntatis de rebus Fuis condidit. Jam antea in villa Theodonis rton procul Wormatia Teftamentum fecerat, quo regna inter filios partiri voluit. Sed quia mors duorum filio- rum liibfecuta, illtld pene irritum reddiderat, regnorum Fumma in unum Ludovicum incumbente, policrius alterum condidit, Ppvhard. totum in piam cauFam fcriptum. Inter teftes iftius ipfe Arno nofter interfuit,arcanorum alias Caroli, inter primse admilTionis amicos conlcius. Referetnus hujus Teftamenti tabulas, utpote St CaroloSt Amone Strelam digniflimas • in quopietas &pru- dentia de palma certabant. Primum Liber III. Cap. XII. * r7 Primum omne,quod pofllderecCarolus,aururn <3c argentum, p-um ca- fa&um infečlumque,cumtota pretiosafupeHeflili^ inftrumen- y OLI M ’ toque regio in tres partes divifum voluit. Primam quotidia- ^ntum. nisufibus adhucfervavit j duasin Ecclefias integrediftribuifta- tuit. Has in imam & viginti partes fubdivifit, quae iacris fe- dibusMecropolitaniSj (ub Imperiofuo fitis cederent, ita quidem fortienda?! ut ex accepta Torte Archipraeful quilibet trientem fibi fii 3 tqueEcclefiae haberet, reliquas duas partes fubditisEpilcopis & earum Ecclefijs confignaret. Nomina Metropolitanarmn iediumerant: Romana, Ravennas,Medialanenfis, ForoJulien- fis, Gradenps, Colonienfis, Moguntina, Trevirenfis, Salisbur- genfis,Rhemenfis,Rhotomagenfis,Senonenfis,Vefuntina,Lug- duntnfis, Arelatenfis, Viennenfis, Tarentafiana, Ebrodunenfis, fiurdega]eofis,Turonica, Bituricenfis. Primum porroex forti- busantedivifistrientem fic fibi liberum voluit, ut tamen imorte ejus rcfiduum denuo in quatuor partes divideretur. Prima nu- meratis modoEcclefiarumMetropoliticarum fortibus accederet} altera liberis&nepotibusregijs,tertiaofficijs aulicis, fervis & an- cillis, quarta egentibus, Ex his, ni fallor, facile colliges, quantae opes Caioli, morti appropinquantis, fuerint; qui tamen ante, dam viveret,in facras aedes, Pr3efules,peregrinos, ubique terra- ruracompertos (utbella,legatione§, itineratot & tanta, aliasque regnorum expenfas taeeam) imenlam aeris vim efFuderat. At nimi rum quod Deo datur,femper inlucro eft. Vt videant illi,fa- cris piisque largitionibus infeftiPolitici, ijs aerarium Principum non exhauriri,led augeri. Teftamentum filius Ludovicus ver$ pius ad amuflim executioni dedit, Exadtopoft didla triennio, & Ludovico unico jam filio, m* -4»»™ no priorjin Collegam Imperij afiumpto, Carolus Aquisgrani,in fedefua Imperiali,infebrimincidit,qua 2 dolorelaterum cxzfper tatamortemdiefeptimo,nempei 5 \ Calend. Febr, attulit, cum Morituk atmum ageret aetatis feptuagefimum fecundum, Imperij deci- successo« nmmquartum,afubačtaltaliaregnique Italici quadragefimum rem re- tertium^regni Francorum quadragefimum feptimum. Corpus unguentis & aromatibus condirum, imperiali cultu fedentis in Ludoti- babituinaureofoliocompofitum, expofitumque, Infertaerat c ^ n ‘ har ^ Caefareae ejus coronae CrucisCbrifti}igne3epretiofaportio,ma- xn vit. nibusEvangeliorum Codex : humeris iufpenfapera aurea in pe- regrinationibus illi ufitata, pedlus interioris veftis loco thora* cijicinus, viventi contra fpiritales hoftes familiaris, veftiebat. K k Ita 2f8 Hiftorias Salisburgenfis QUIJGRA~ NI In adz D. V. Eius Epi- TaJPHIUM. e- f. Divi s ad SCRIBI- TU*, Elogia. Condi« ItainfummaD. Virginisaede,quammagnifice ftruxerat,recon. tura- j] tus ^hocepitapliium Kabet : Sub hoc Conditorio Jitum eji corpm Caroli JVfagni tttque orthodoxi Imperatoris , qui Regnum Francorum no. biliter ampliavit , & per annos 47 .feUciter umih. DL JcejJit Jeptuagenarim anno Domini S14. lndičl. 7. XV, Calend. Februar. Divis adfcripfit Pafchalis III. alias Guido Antipapa an’ H^.majorideinde fufFragioid fačtum ratum habuifle fertur* Cafar. L 2 . Alexander III. Pontifex legitimus. Ita Carolus omni ex parte verius, quam Pompeius & Alexander, inftarMagnipotiusCon. ftantini Magnus, imo ter Maximus. Magnus potentia, armis, opibus, vičlorijs : Magnus Imperij Romani recuperata maje- ftate, Maximus religione, dočfcrina, fančlitate. Congruos, fi non pares, magnitudini fuae titulos tulit : a Populo primura Romano Patricius,mox Auguftus & Magnus 3 aSynodo Mo. guntinaCliriftianiffimus, verae Religionis Rečlor, fančfoe Eccle- iiae Defenfor 3 a Concilio Rhemenii Pijffimus 3 ab Arelatenfi Prin- ceps & Imperator orthodoxus falutatus, acclamatus. Regna & Imperium demortui Ludovicus, filius &, Col lega excepit. Arno Carolo chariffimus feptem annis ci luperftes fuit. An¬ no enim 821. ipfequoquefecutus,mortemgloriosafančl:iffima. que vitadignamoppetijt. Necerrabimus Salisburgenfes,fiipfi Sanctissi- q UO q Ue Map;ninomentnbuamus : ipleenim virtutis & merito« MI TITULO O adhuc vi- rum magnitudine, magnitudinis Ecclefiae hujus novam bafm vushono- pofuit. 'Sančlitatem vero vitae fi fpečtemus, non fančtus,fed SATUR ' fančtiflimus, communifcriptorum teftimonio, exore&oraculo S ck°rogr ' tn ip^ us landliffimi Romani Pontificis, etiamdum vivus audiji:, Bavar. ' Inde non mirum,poft fera fascula fandlitatis lpfi titulum & fa- Brufch.de m a m Salisburgi adhasfilTe : tantodeteriori&immanioricalum. inicjUHs re- nia quorundam pfeudofcriptorum non bene de ipsa Religione rum Salis- orthodoxa fentientium, qui artibus malignis Archiepifcopale h ur g. cen- cu l men obtinuifse mendaciflime proferre auli. Corpus beati * stain- Viri terrae mandatum eft in templo Metropolitano prope Al- sssdtlt * tare ^ ^ ariae Magdalenae, lecundum Hundium, aut S. Sebaldi, ms. putat utalij*. Monumentohaecappofita epigraphe : futjfe mum Anno Domini očlingentefimo vivefmo primo IX. Gal. trique fa- Februarij Reverendifjimus Pater & Dominus Arno i pri. mm Ecclcfia Salisburgenfis Archiepifcopus obijt: quifan- člijjimus Juo in tempore meruit appellari. CA- Arnonis OBJTUS. crum. Eius Epi« TATH1UM. nomen 2a ba * jamqueBafilic3e VaticanaeS.Petriimminens, precibusextinxit, P r E cibus Eandem deinde Bafilicam cum aedificijs adjacentibus, ne impo- NECA fterum incurfibus hoftium nuda pateret, novis moenibus cin xit: unde Civitas Leonina dičta. Eo ipfo tempore, quo pofte- guit. rius prodigium Leo edidit, Romam veniffe & interveniffe mira- Ci culoLuipramum, noftri fcribunt, & iter anno 851. attribuunt. Peon ™ a ’ Luipramus mox ab adventu facra Apoftolorum devotiffi- in ^ s ^ me falutavit, deinde ad familiare Pontificis colloquium admiffus, SaliskMS, animum Leonis in fe propenfifiimum anno 869. l* 1 Concilio očlavo Conftantinopoli habico, dam- Photiu* natusStafedenumer6que fideliumeječtuseft. . Adalwinus in- stant si t er i m Majorum more in Carinthos pioslabores extcndit. Rex DE etfi- CarolomannuSjLudovici Germaniae Regisfilius,illiregioni im. perans,arcem Mosburgium conftruxerat,huic templum adjecit, ko- quod Adalwinus ipfe dedicavit. PluresaliasEcclefiasijs locis D E O confecrafie legitur. Anno 865% celebrato Chrifti Natali inarceHezilonis, qui Prinninaefupra memorato abinfidisMo. Pii Adal- ravis occifocognatus Sc heres fuccefferat, ijsdem locis priraum bor« in* tem P^ umm honorem S. Stephani,alterumdeinde fub Archan- Carin- geli Michaelis titulo faeravit, menle ]anuario anni fequentis. J Idem ačlum in pluribus locis circum’]acentibus, quibus SS.Petro, de Khiienb. P au l°j Laurentio, Stephano, JoanniSt Margarethae SS. Aldes in chren. ritu Pontificio dicatse : additique fingulis Myflae, qui lacrafa. cerent, St populos erudirent. Exccflitadeademtemporae vivis OlValdus Epifcopusab Anteceflore Carinthis St Sclavis datus. Huic nullum alium fubftituit Adabdnus. Cum enim ij Epifcopi, quod certis limi* tibus carcrent, frequentem etiam ipfis Archipraelulibus Juvaven- fibus, quibus fubefle debebant, controverfiamfacerent; conful* tius vifum, propria opera rebus illic divinis providerc. Ipfeigitur Adalwinus fuoore D El Verbum Carinthis expofuit, atquein religionis St pietatis ftudio gentem confirmavit. Cum vero tune temporis fumptus fuftentationi congruos, quos ex ufu MajotumSt aequo debebat, negaret Carinthorum ComesGun- dackerus, ad Regem Germanias Ludovicum rc delata, tam colo- nos Sc mancipia complura, pro temporum more,quam praedia & ditio. Liber III.; Cap. XVI. . 2?? ditionesterrarumEcclefiaeac Arthipraefuli SalisburgenfiRex li- ger»Ja- CI beraliteraddixic. In his prsecipuarefcruntur Civitas Sabarige, 6 c Rfgi* Penihaha(alijsPolyhianum)item Cabenza& WifitmdorfF in D0NATI °- Hungaria,adječla ibidem fylua,quae ultra milliariumfe proten- debat. Pereaquoque tempera,ut noftri feriptores ferunt, Metho- dius quidamvirdočhis (Philofophi nomenei indunt) Jurisdi- dionis Archipraelulis Salisburgenfis in Hungaria turbata, no- M menfibi Docitoris fecit: inSclavoniamdeindedelatus perfuafit DIUS quY* hominibusrudibus, ut expunčla latina lingua Sclavonicam, damScla- cujus ipfelitterasignarosdocuit,etiaminfacris amplečterentur. Eofine in illudidiomafacrainprimisBibliavertit,Miffamquo- Bibua, queSc DivinaOfficiain eandemlinsuam tranftulit. Vti nova MlsSAM i O ^ lin- homines capiunt, praevaluit homo difertus, quidquid AdaWi- GU a ver. nuscumfuiscontrariumiuadereni& praedicarent. Hincinva- NACULA - luitinijspartibus vulgaris linguae ufus, Apoftolicatandem con* Tl)R A p" A . niventiapermiffus,quem fruftra in exemplum ubique trahere *a. volunt Novatores. Methodius poftea ijs locis expulfus ad Mo- ravos tranfijt, Olomutzi j mortuus. Anno S 70 . Synodus nationis Germanicae, agente Rege Lu- sponda»!u , dovicOjCelebrata eft Colonias Agrippinae, cui praeter Lukpertum stmodus , Moguntinum,Bertulfum Trevirenfem, - ant^uiicripsere,* 88o*allat3e,cumalijsa S. Hartwico elevatae, a Wichardoluftratse, anno i6i2. translatae, in Oratorio Aulico neVid.Ai- cumalijsquieverunt: doneč eodem faeculari fefto,cum praedičtis triumphali honore a Maximiliano Gandolpho Archipraelule *m. ss. translatae,in Capella& altariejusde Martyris nomini dicato ho- ^renfi*. norificamfedem accepere. Sacris opibusTheodemari aliasadje- TIO< cereLudovicusmemoratusdt ArnulphusCaeiares : namEccle- Ludovi- fiasRaithenhaslacenfem, & Chiemingenfem, Abbatiam Mo- “ ” fpurgenfcm , Dirnaviam, Zinzenfeldam ad DraVum fluvium, Cjmarum ipfamCivitatem Pettavienfem, cum teloneis &pertinentijs fuis, D0N " AT t°* ?sulia complura, quae privilegio Philippi 11. Caefaris * defcri- * p-id. i, 6. buntur. Ipfe Theodemarus fačlapermutatione cum Adaloldo iil Colie ’ quodam, Grdini s Clericalis viro, Vallem Lavantinam quoque &**' DitioniEcclefiae fuseacquifivit. Caeterum hac tempeftate Ca« loliCiaflijCujus Imperijinitia cuminitijsTheodemariconcur- lere, majeftas dc potentia obftupefcendo cunčlisRegibusexem- plocolkpfaeft, Tanta in eum munera in exordijs Imperij fors conjeceratmagis, quam contulerat, ut magnitudine ditionum, iegnoramque proavumCarolum M.aequafTe vidcretur: Germa** niam, Galliam, Italiam, Romanum Imperium folus fceptro mo* derabatur. Accedebantfeliocsinarmisfucceffus, Res videba« Mm % FžREIBI A IN GoDE- »RID-M Ficem Norman- NG RUM, Caroii Cr.ms i rORTU* NAM E- VERTIT* Omnibus AUT ODIO AUT T JE¬ DI O Imps- RIO EXUI- TUR. RiCHAR- MS INNO« CENS RE- PUDIATA , Abbatusa »OST AN- DLAVIEN- SIS : DE- MUM SAN« CT1S AD- SCRIPTA. Ektrema Caroli INOPIA, MORS, ET IN DIVITE Augia SEPULTU- RA. Post mor- TEM CLA« RET PRO- »IOIIS. Carolum SEQUITUR Arnulpus, 2 7 6 Hiftorise Salisburgenfis tur ftare infummo : fed non diu ftetit. Quinquenmum abje. rat,ex quo GodefridusRex Normannorum, nutu Caroli,perHen* ricum comitem, fub amici congreflus fpecie, perfidc & fraudu. lenteremedio fublatus pericrat. Fačluminfelix fortunam Cse* faris in detcriora impulit: perfidia enim fuis aučloribus inimi. ea. lnde bis fucceffu finiftrocontraNortmanospugnatum. Itali jam ante male cum Carolo contenti, quoddiftentus curis alijs, raro ipforum rebus adeflet,in nova confilia confpirarant. Gal* lisinfuper pridem infeftinis jurgijs diftračtis, Imperator odioef. fe coepit» Stabantadhucaequi Carolo Germani: fed & hos tan. dem infeliciflimi Caefarisduplex morbusavertit,totamque ejus fortunam evertit. Corporis aegritudine lečto affixum, ex zelo* typiacum conjuge Augufta ortum mentis delirium magis af- flixit» Hinc omnia prsepoftere agi, Profcriptus ab Aula con- filiariorumoptimus Luitwardus. Imperatrix, eaque fančliffi. ma innoccntiflimaque,Richardis a thoro repudiata. Et ipfa qui- deminjuriam maritiin virtutem vertit, Parthenoncm Andlavi- enfem ingrefla, di£baque AbbatifTa; ubi tantisclaruit dotibus,uc fančlis adfcribi poft mortem meruerit. Carolus vero hinc ctiam in Gcrmanorum non modo odium, fed contemptum nefcius in. currit. Ergo tandem in publicis Comitijs, quse Francofurti ipfc indixerat, communi voto a. Principibus exaučloratus, ipsiquc Arnulphus ex Carolomannofratre nepos, fpurius tamen, in Re* gem&Imperatorem fubllitutus. Exaučtoratum Carolum, quod pene incredibile, aded om- nes& omniadeftituerunt, ut ad vitam aegre fuftentandam, pre- cariam flipem novi Imperatoris orare opus fuerit. Confečtus serumnisannoinfequenti, Chnfti8$8. vitam fugientem abfol* vit : &in Augia divite inops Imperator ad D. V. aram tumu- lum accepit : ne funeralibus quidem exequijs fupra vulgum honoratus. Majores tamen & in coelo, & in terra coelum illi honores tribuit, tanto beatiori forte, quanto ftabiliorf Nam prodigiosa luce, aliisque miriš amorte ejus corpus illuftratum, venerationem pofthumam peperit. Virtutes Caroli illuftres, pietas, religio, patientia in tam miferabili forte incredibilis > coeleftem illi palmam, & poftera hominum praeconia merue. runt* Poft viginti annos celebrem ei panegyricum dixit & fcrb pfit Regino Abbas Prumienfis, & feriptor famofus. SuccefTori Arnulpho Imperatori inter charos extitiffe Theo* demarum noftrum fafti Salisburgenfes tradunt: Archicapellani - & Can- Liber III. Caput XVII. 277 &Caticellarijquoquemunus penes illum obijfle, ex diplomati- bus Caejfareis colligit Gewoldus Certe filio ejus Ludovico a * inoi> f er - confilijs& Cancellarij officio fuit- * IdJfZtp, Arnulphus iseft, quileporis vcnatu Romanas Aquilas ce- pit, de quo lepide Poeta : ^ Romam aperit , Jicctque lepus tihi cunja triuntphi eft\ Theatr. Et quid te potuitjRoma, decere minus ? Vm.B«* c 4 Res eft t dum Arnulphus cum Germanorum legionibus ph». Romam Formofo Papge rebellem obfideret, exiliens de lacibulo Lepuscu - fuolepufculusmilitibusludum prgebuit. Hune dum cum tu- occas™ multulečlarentur, armad lepores, quivalla & turresinfidebant, capiend* infeimpetumfierirad,deferta ftatione vacua hofti munimenta Rom<£ ‘ reliquere. Captae Vrbis pretium Cof ona Auguftalis fuit. Sed hem triftem cataftrophen ! Imperator vičtorijs contra Danos & Moravosclarus(quasquidemnon tam fuo Marte, cpaam Coeli- tum,maximeD.Emmerami,* quemunice coluk,fpe BIT IN PRALI O. LudotiCus Rex Hun- GARIS SUC- CUMB1T. OCCUM- BIT CUM IPSO STIRPS VIR1LIS Caroli M.inGer- MANI A, phi Imperio Hungari,Hunnorum progenies, (quos in Pannonia vel extinxerat,vel proftraverat CarolusM.) ex Scythicis oris pro. rumpentes, Pannoniam novis colonijs infidere pulfis caesifue in. colis coeperc. Nec terminis illius regionis contenti fub Ludo* vico in Boicam vaftatores kruperunt* Oppoluit Ludovicus LuitpaldumDucemegregiumcognatumfuum, qui ter prselio vičlor Hungaros profligavit : ipfiusqueRegisChuflblis occifi caput Ludovico re tulit: fed quarto praelio cum magrta Boio- rumpartececidit. Abco Duce, quem a Carolo per Pipinunl Regent nataleš deduxifle plerique exiftimant hodierni Duceš Bavari genus fuum derivant.* Annus nongentelimus feptimus illa ab Hurtgaris clade funeftusfuit,qu3eprseterLuitpaldum etiam Theodernarum Sa* lisburgenfem , cunt Ottone Frilirigenfi * ( non Paflavienfi, ut quidam mendose) & Zacharia Brixinenfi Epifcopiš involvit. An Richarius, tune Patavienfis Prseful, interfuerit, non conftat. In prioribus quidem expeditionibus in Senatu bellico Luitpaldo adfuit \ Periclitanti Regi currt tota patria etiam lacri Praefules adefle, operam & opem commodare voluere, ubi non modo pijs ad DEUM fupplicationibus, fed praefentia* conlilijSj adhorta- tione pugnantium, in bello tam pio contra impios* Ghrifti ma. gis, quam Chriftianorum hoftes afliftere, religionis opus fuit, Verum agente Divinse Providentise Fato> nil valuere humartaj opes& conatus. Pugnatum infeliciter: ceciderc ctim Luitpal¬ do, cujusvirtus etfidum impe- GNIT ATEM ASSUMUNT, Arnul- PHUS CO- GNOMEN 2 8o Hiftorias Salisburgenfis Refert imperaret, infeftum fenfifTet bellis Henricum Ottonis natumj ^Hen* memor tamen > unde coronam accepiflet,morti vicinus,ineun« ricum* 1 dem gratus retulit. Tta in Saxones lmperium venit : quorum Saxonem. primus Henricus, dičlus Auceps, Ottonis M. pater fuit. Marchio- Boiaria interim proprios Principes, Ducesque iterum ha- kes Du- j3 erecoe pit. Jam fubLudovico Rege creveratadeopotentiaCo- Princi- mitum, feu Marchionum, qaos limitum Prsefečtos antea Franci pum Di- ftatuerant, utfub Ducumnomine Principes fe gerere inciperent, 1 in familiam, nec tamen fine auctorkate Csefaris, Principatum transmifTuri. ItaLuitpaldi, quemante laudavimus, filius Ar. nulphusBoicsePrincepsfačtus, csefodc pene deleto primum ad OetingamHungarorum exercitugloriofus, minus decora & fe- licia cum Csefaribus bellagefiit. Pulfus principatu apud vičlos Hungaros aliquandiu exilium duxit. Poft Conradi Csefaris mortem reverfus, etiam contra Henricum, cum quo antea con- mali Pus tra Conradum pugnaverat, bellavit. Denique ad pacis ftudia dele u. e reverfus, damna pijs locis illata facrorum Prsefulum aučtoritate in satag t. Dingolfingse Conventufarcivit: ut malinomen,quod ei vul- Thelt. inditum, delevifTe meritis vifus fit.* rin.Boic. Cseterum Pilgrinus, fančte expleto mortalitatis curfu, ad Pi lori ni* P att i 3 e portum ex bujus mundi tempeftatibus evafit,& MO rs. in crypta EcclefissS.Ruperti,qua fuperiores Antiftites,huma- tus,locumreliquit Vdelberto : anno,ut plerique volunt,C-hrifti Vid. M s.K. 913*quodfi itaeft,nonfedecim,utnotarunt,fedfextantutn an- nis in Cathedra Salisburgenfi fedit. Succedit Vdalbertum,quemalij Vdelbertum j Adalbertum,Adilber- Tifsf LBEK " tum > ve l Odilbertum, Aventinus Hildebertum, fcribunt,aLude, berto quidamex Scriptoribus Salisburgenfibusdiftinguunt.* At ^Archkf. re< ^s eadem perfbna & unusPraefulfuifie creditur, variato no. piti*. mine ab antiquis defignatus. * Pallio ornatum tradiderunt nonnu ^ * Sergio III. quod cum annorum computo ftare nequit; k.&m. ' meliusidjoanni X. Papse adfcribitur, qui male promotus, con. Abffe fen ^ U tamen Ecclefias receptus Papam legitimum,fi non bonum, 16^6. ‘cum c g il: - Zelus hujusArchiprsefulis eximius laudatur, qua Ecclefia. infigniA & fticse difciplinse, temporuminjurialaxatse, diligenter confuluit; prudentia quoque infignis, qua flu&uantibus ubique rebus, be- * jefephus ne uti temporibus, & Falvam Ečclefiae navim gubernare novit. fnchro^ ait finidam ex noftris * tetnpus fe nrntuis amplexiks ms. °”' ojculati Junt. Comitio, quod Arnulfus * Dux Bokse fupra me. AiijsAr. moratus Dingolfingse celebravit, inter alios SS. Antiftites ipfe noldfts. * quo- Liber III. Cap. XVIII. 281 quoquepraefentiam, & farciendis Ecclefiarum damnis operam Exacto praebuic. Diemextremurn obijtcirca annum faJutis954. An- LAllDABI *-i tcceflorum icpulcnro lllatus. moritur. Inejusveftigia fubijtEgilolfus,{edente adhuc Romue Papa Egiloifi Joanne XI.cuideinclefuffečtusLeo Vll.eodemtempore. quo ARCHI * poftfata Henrici Aucupis,filiusOtto Magnus Imperij habenas xus / inGermania capefiijt. Occafionecaptata,qubd Romae res ef- fent turbatae, Egilolfus vero virmitis & plusfatismodefti inge- nij (obquam eaulam ignaviaeacinertiaeper calumniam a non- nuliisin Aula Romana falso notatus fertur) Gerardus Antiftes Gerardus Patavienfisantiquos &exoletos Laureaci honores veluti de tu- ^- NTISTES mulo&tenebriseruereredivivos ftuduit. ENSIS co . RefeitquidemRrufchius J 5 < c Eeclefiae 'Salisburgenfi, ut fu- natur re- pra monui, parum3equus, jam antea Reinharium Epilcopum J 1! “ T R A * E Patavienfem cum Arnonede Pallio, fed gratis, contendifie j dein- Laurea. deeomortuoj lub AdalramoPallium a Pafchalil. Papa Pontifi- catus ejus anno fexto obtinuifTe, obijfle p&ulo poft anno falutis Laureac. $2$.PontificatusPafchalisfeptimo. Addit Aventinus * litem & quoque de finibus Hungariae Reinhario cum Adalramo fuifle, p ata ^f K quamLudovicusRexBoiorum,Ludovici Pij Imp.filius,termina * lib - 4- verit, Orientalem & Auftralem oram tribuendo Pontifici Salis- V tem -J e ' burgenii * quae Aquilonem & Occidentem lpečlarent, Patavi- dnu in enfi: idqueačtumRatisponxan,$29. Mttrop. Veruntamen hsec param fibi conftant. Primum quidem: Bonfimus, quia annusfextusPaf.halis Papcenoneft $27.utponit Brufchi- us, fed 822. ut boni aučtores habent. At eodem anno, ut refert Bucel. Ge- Hundius,* datum ad eum Diploma Ludovici Regis prsedičli, quo difertenominaturEpifcopus tantum Patavienfis, Deinde * /« Mc- liverumeft^ubdtefie Avent. an. 825». fines divifitidem Ludo- tro P■ E P isc ‘ vicus5 necefieeft, ultra annum 823.vixifleReinharium J forteus- 4 * v ' Germaniae,Bavariae,Alemannige Prsefules 5 & in saifsb.Dii - fine demum adEberhardum Boicse Ducem : quibus omnibus cken. Gerardum ceu fuum in reformanda Ecclefiae difciplina Vicarium de Gerar* Legatum. commendat. no. Ex Liber III. Caput XVIII. 285 Exhisquaminepte& imperite Aventinus (quem alij te- Ahimad- merefecuti) colligere voluerit, abrogatam Egilolfo dignitatem ^* SI ° ,N Arcliiprsefulis, & in Gerardum translatam, peritus & prudens NUM . I_ ledorintelliget. Egilolfus certe in Archipraefulis dignitate, uti invitaeintegritateacmorum fan&itate,firmus perflitit,* doneč * id dar e morsipfa illumaSede amovit circiterannumChrifti 94o.Cor- pusmajorum tumulo in cryptafsepius memorata appofitum. sigjphi //. ANNOTATIO. D Uo exLeonis diplomate collegeruntinconfiderate quidim Scripto- res. Vnum, quod Egilolfus, quia a Papa tantum falutatus inter ali- osEpifcopus, dignitate Archiepifcopali exciderit. Alterum, quod PapaGeratdoceu Metropolitanoillum voluerit fubeffe. Vtrumqucfalfum, In primomeminiffe debebant, non folum Egilolfum, fed omnes univerfim aliarum regionum AntiftitescommuniEpifcopi nomine ibi compellatos. Episcopi An vero nulius inter iftos tune Archiepifcopus ?Etiam Archiepilcopi funt NOMIN ^ a E pifcopi. Nec infrequens olim Romanis Poritificibus erat, Catholicas jLeone feucommunes&univerlalesadPraefulesdarelitteras, in quibus communi HEN$1EX1 . tantum eos nomine compellaba/nt, Conjedura quidem eft bona^eum, AM a*,* quilitterisadipfumfpcciatim diredis, aPapaEpifcopus folum dieitur, Ar- chiepi- chiepifcopum non effe; fi de contrario non conftet. At quem conftat scopj. Sedi Archiepifcopali ptaeeffe,nil obed, generaliori titulo Epilcopum falu- tari. Abrogatio porro dignitatis, quae fine graviffima, & fatis cognita causa fieriab ipfo Romano Pontifice nequit, neutiquam ex levi conjedu¬ ra praifumitur. Abfurdius errarunt illi, qui putarunt dignitatem Archie- pifcopalem a Leone tune in Gerardum, cui ad dies vitae ab eodein datam dixinius, translatam : quafiverolufuquodamliceatm Ecclefia dignitates dc Sede in Sedem falire & redire. Gerardo Non minus ineptum alterum : nam quod de Egilolfo, id de omnibus ALJI aliarum Provinciarum Prasfulibus, imo& Archi-Praefuiibus flatuit Ponti- SULE,PA ' fexLco, ut pareant Gerardo. lireone omnes tot Provinciarum & Re- KERE ill5 ‘ gnorum Germanih, Gallix, Bavariae, Alemannias Antiftites parere julfi m etrop G mrdoLaureacenficeu Metropolitano ? ncutiquamgentium, Judita- SKD l]X menincausdformandas exadius difciplinas audoritatem ejus, ceu Legati ieg. A- Apoftolici, fpeciali decreto deputati fcqui ; quod dignitati Egilolfi nec hi- ^osr. lum ptajudicat. Porr6qubdEberhardum Ducem, cui GerardusaLeonefingulariter reitter . Brmntr , commendatus fuit, attinet, notandum ; quodis inter legitimos Duccs a Boicisfcriptoribusnon cenfeatur. Fuiflet quidem hatredis titulo; & de jrm.Boic*. fafto poffeffionem adjerat, utpote filius Arnulphi Ducis : fed quia fine Ebfru«r.- au&oritate Ottonis M. CaefarisDucatum fibi vindicavit, abrogatus eftooDucA- llli Principatus, datusque Bertholdo patruo. Cur autemDuci Boicaecom* TUS P AVA " MendatusfueritaLcone Gerardus,facile eftconijcerc; quiaijstemporibus RI ^ US h9 Gerardi dioecefis magna ex parte fub eius ditione pofita jacebat. o itonr Nn 2 CA- m - Heuoldi STEMMA. * La dus de Ref M, (fr monu - mentA Sa- lisbttrgenf. CoM IT 11M S MIREN- 5111M ORI- «0. * sfdelz- reitt. r Brmner. Arnih,- ?hus Ot» TONI Imp. in- RtNSllS. H; Sera He- ROLD I CONSECRA- TIO. Agapiius 1I.DISTIN- GUIT FI¬ NES IN TER. Eccles,. Salisburg. et Lau¬ re ac. &g$&%$&9g$&S9$. $888 CAPUT XIX. De Heroldo Archiepifcopo , e j us gejlis & lite cum Pajjavienfibus. Eroldus,aut Herolfus,Egilolfi fuccefTorexComitibusSchy. renfibus illuftre genus trahit. * Antiquae familiae novum hocnomentuncfuit: nam Arnoldus (quiibidem Arnulphus dicitur) filius Arnulphi Ducis Boicse,cum tratribus EberhardoSc Hermanno, a Principatu Boico, Ottonis Imp. nutu & ope, utan. te notavimus, per Bertholdum patruum fuum, ejusquefucceflb- remHenricum Saxonem Ottonis fratrem, Arnulfiaffinem(nam fororem iffcius Juditliam duxerat) exclufus, folum Comitis no. men retinuit, arcemque Schyr3e ( ubi nune infigne Ccunobium) condidit.* Hinc Schyrenfium Comitum St Principum pro. pago : quse alias antiquiori duelu originem fuam ad Luitpal. dum feu Leopold um P egis Lu do vici ex Carolinis poffcremi Du- cem originem fuam refert. Quo gradu Heroldus nofter Arnulpho, Schyrenfis, ut di. člum, Nominis conditori,‘]unčlus fueric, non liquet. lpfe Ar. nulphushoceodem,quo Heroldus Salisburgenfe faftigium adijt, tempore adverlam jam Casfari fačlionem agitans, alienus ab ejus gratiaexiftebat: qua tamen Heroldus eidem amicus & fidus diu poft adhuc valuit $ utique non fanguinis, fed egregiarumqualita- tum fuffragio. Aditadignitate Heroldus ob Romanas tune fačlionesttien- nio Pontificali confecratione caruit, qua primum a Stephano IX. vel Marino II. obtentisPallijin{ignibus,inauguratus. Vix quietum pedem in Sede poluit, mox illum antiqua Gerardi Laureacenfis cum Egilolfo coepta lis exercuit. Non de Pallio,ut imperite Aventinus, fed de facrae Jurisdičlionisterrito- rio in Hungaria & vicinis partibus contendebatur. Arbitriura fufcepit Agapitus 11. anno 946. inPapam evečlus,adquemper Abbatem b uldenfem Hadefriarum Gerardus caulam fuam cum fupplicibus querelis detulit. Pontifex ut controverfiam diri- meret, Provinciarum&Ecclefiarum fines ficdiftinxit, ut Salis- burgenfi maneret Occidentalis,Laureacenli Orientalis Pannoniae cura} junčla Avarorum, Moravorum & Sclavorum regionc, Quae HiftornE Salisburgenfis 28 y Qua;quidempartitiolongediverfa eft ab ea, quam a Ludovico Rege, utfuperioricap diximus, fačtam fcripfit Aventinus. II- ludnonprsetereOpEpiilolam Agapiti adGerardum datam, etfi non obfcure faveatilli magis, quam Heroldo, & antiquitatem Laureacenfis Ecclefise prolixe commendet, fateri tamen, Epifco- pos ejus Ecclefias ob defolationem Laureaci, de/ertd illdJede atepue aiio trans latu etiam Archiepi/copalem ipfus Jedis deferuiffe honorem. Hinc lapfis temporibus vacante ab Apojiolico Vicario (id e ib, Archiepi. icopo & Sediš ApoftolicseLegato ) Bavariomm regno y Arnonem frimm SančLe Salisburgenfis Ecclefa fubrogatmn Arcbiepifcopum . Non igitur Archiepifcopalis dignitas Pata vium demigravit,ibmc manlit: fed pridem ante Arnonem deferta vacavit. Adijcit fummus Pontifex:feLaureacenfem Ecclefiam abjolvere ( ni mi¬ nam a ditione Salisburgenfis, cui per Leonem III. fubdita fue- ■ fat) & Archiepifcopare , C?" 5 in culmen Metropolitanum Jublimare, Ouaeverba indicant, jam abolitam Archiepifcopalem Laureaci dignitatem novo privilegio reduci ? * non vero fuo adhuc jure ^^Suc-' ftantem firmari. Et tamen nec fic caufa Patavienfis llare po- CESSOR tuit, non fat firmis nixa f undamentis, etfi Csefaris quoquc fuften- ^ tata fauore, ut dicenda monftrabunt. Mortuo Gerardo, mox episcopi fucceffor ejus Adalbertus,omiffo Archiepifcopi nomine,folo Epi- TITULO Lopi titulo contentus fuif.ita ab Ottone II. Imperatore in di- J:° s NrEN " plomatefalutatus j itaipfe le in Conciliolngelheimenfi* fub. * Brunntr. fcripfit. Ita pariter inferiptusteperitur inSvnodo Aunuftana * £ 2 ' L 8 - , r . L . r 1 V , , J , r . & r Baron.tom. plurimorum Epilcoporum an. 95*2. celebrata. Vtrique Syno- 10 . A d ar.. docum alijs Germanias StBoiarise Epifcopis Heroldus fuo loco| 4 8 * Archipraeful interfuit, &p ras cunčlis Epifcopis, ut dignumerat, con 7 ii.p ‘z ačla Synodi fubfignavit. In utraque ačtum de rebus Ecclefiam, Stformatione rečta difciplinse, prasfente ipfo Imperatore Otto- inlngellieimenfi quidem etiam Ludovico Francise Rege : vtbipoft expeditas fančtiones, curas & caufas Ecclefise, traciatum quoque de fuppetijs Ludovico contra Hugonem regni invafo« lemfcrendis. Conventum,uttrigintse duše Germanorum le- gionts fubmitterentur. Has annofequentiduxit ipfe Csefar Otto : militibus infi- AcERBI gnecapitis redimicula focno contexta aut contečla fuere. Re intbrOt- animadversa Hugo percontemptumrenuntiariOttoni juflit, fe jt fingulis teliš feptem foenilia capita decuffurum : eui per joemn Hugojem Imperator repoluit ^caveret, fuo s milites foenum incornubabe- re * Aliter alij : jačtaffe Hugonem, tanta fe mifiilium nube &e- ^dtUrtitt. Nn; niHa 286 Liber III. Cap. XX. Heroldus nilia capita decuflurum, ut eorum multitudo miffilibus non fuf. COM1TA- £ ceret . Refpondiffe Caefarem, fe tot viros lečtiffimos oppofi. nbm a d turum, quot nec Hugo, nec ejus parens vidillet. In hac expe- trpEDi- ditione comes & ccnfiliarius Caefaris Heroldus ivit: itacnim cit™ Ottoni (fed&alijs Imperatoribus)tuneconfuetum, in comita- ca m. tu faeros Praefules haberc. * Fru&um Kujus itineris cap. u.re- stlislur ^ eremUS - * 2X U Ji' Polt Gallicamexpeditionemfeliciter confečtam,expedito. ma»d. in q Ue kello Bohemico,in Italiam quoque cum exercitu moventem T Marti»o S Ottonem Heroldus fecutus, vičlricibus Magni Csefarisarmis e. 3,. ex Ba. praefens, & conful * C antiquorum phrafi ) ideft, confiliarius,late- TOM, tom. • ” " • «111*1 t .1 • • n . . i IO. riadhaefit. Vito Berengario, Adelhaidem Lotharij Regis vidu. Et Itali- am,quam ille impotenti dominatu opprdferat, Otto uxorem C *Ferba ^uxit : m Germaniam & cum eo Heroldus meavit. Con. fmt chro- firmavitidem Imperator in gratiam Heroldi donationes a Ludo. UV AU1U UA VV1AA »a amlvama va.aa.wx 4.* a V-j UiUUl) facileaeftimes, quaImperatorisgratia tune polleret. Sed hano kat’oxes P°ft e fi° ra temporaextinxifle vifa,inquibus6tconfanguineorum arch epi. & aliorum pravamolimina durioribus fatis Heroldum involve* runt. Rem narrabimus. CONFiR- MAT DO- KATIONE* scop Sa- LtSB. FA CTAS. Ludolfi CONTRA Ottonem »atrem RKBELLIO. CAPUT XX. De rebellione Principum contra Ottonem M* Heroldi excacatione } & ejus caufis . T UdolfusOttonis M. filius, qui patrem in Italica profe&ione * offenderat, ejus novis nuptijs, quas dučla fecunda conjuge fibinocituras credebar, penitus alienatus, abječla pietate contra parentem &dominumconjuravit. In focietatem impise rcbel- lionis aflumptus Conradus Lotharingiae Dux, gener Caefaris, & Arnulphus Schyrenfis Heroldi confanguineus. Primus belli impetusin Henricum Caefaris fratrem Boicae Ducem, cui prše alijsinfenfi erant Ludolfus & Arnulphus, indeque in Boiariam ineubuit: vaftataregio,&plerique popularium, a Saxonealic. ni, in partes rcbellium tranfierunt. Tanta conjurati foederis fuit temeritas, utHungaros quoqueChriftianOrum antiquos& juratos olim hoftes in patrih lanienam convocare non erubuc- rint. Hiflorias Salisburgenfis 287 rint. His vero mature occnrrit Otto cum exercitu j qui con- gredi nonaufi, peraliam viam a Conradodučtiin GalJiam, dein- de in Italiam iniufi, vaftitatem ubique fecum intulerunt. Inte- rim fedes belli & rebelliumReginoburgumfuit : in cujus obli- dionediudecertatum, ceciditquein confličtu infeliciteripfe Ar- nulphusScliyrenfis. Sed urbs,quamvis etiam gravi incendio affličba, obftinata contra Caefarem perftitit, doneč anno ^5'5*. primum ad deditionem farne coadla, Ludolfus cum focijs Ratispona elapfus , iras non pofuit* Lu oolfus T andem in Suevia adflumen Ikram infelfiPatris&filij exerci- REC0NCX . tusjCaftris in confpečfu pofitis, conftitere. Res in eo erat, ut liatur k cdučfiscopijs adverfi concurrerent: cum opportune mediator RI J 0 DAL * intervenit S. Vdalricus Prgelul Auguftanus, cum HartbertoCu- rienfi, Horum lančba aučloritas & felix eloquentia jam para¬ ta filijinpatris jugulum, patrisinfilij caputarma cohibuit,&im- minentem conlanguinei fanguinis imbrem diremit, pacemque perfuafit. Reconciliati Cselari Ludolfus filius & Conradus ge- ner veniam a mitiffimo Principe & gratiam receperunt. Arma deinde contra Hungaro s veda. lili denuo immensa adeo muItitudine,locuftaruminftar, Hunga* anno95'5’,Germaniamobruerunt, ut ultimum exitium illaturi R0RUM crederentur. Tanta irruentiumeratprsefidentia, ut nihilfe ti- ^ope* mere,nifi ne coelum rueret, jačfarent. At non opus erat adeos Ausustaj* profternendos coelum ruere ^ led Chriftianis, humiliter opem pofcentibus, favere. Otto cum fuis non latis ad tantam belli molem comparatus, vix očto fub fignis legiones habuit: fat mul- tas, opitulanti coelo. Concurfum incampis Ljcatibus prope Auguftam D. Vdalrico/ignum vidfricis Crucis, fibi e coelo alla- tae, praeferente, Ottone M. precibus magis quam teliš armato tnumphalem Gonftantini lanceam,ex daviš Cbrifti, ut ferunt, wnfečkm vibrante, adintcrnecionem usque,vix feptem elaplis, Hungariconcifi funt. Hinc deinceps a furentium incurfibus Europaquievit: ipfi poftannosvigintialiquot, feritate polita, CKnfto nomen& animos,Duce S. Adalberto Archiepifcopo cohver« fragenfi, Monacho Benedičtino, dederunt, SI °* Runcad Heroldum veniamus. Hune tradunt rebellium Brmmrm. Arnulplii,Conradi& Ludolfi confpirationife junxifle: nec de- funt, cjui Hungarorum in perniciem Boiariae accerlitorum aU- člorem dicant } ut Arnulfum Arnulphi mali (lic ab antiquis voca- batur) peiorcm filium, maleficijs alias fat exercitatum, ab Kog leele- Heroldus Ludoljo IUNCTUS CONTRA Otto* NEM. */. 2 . Chron , ad AH. 6f 4. * Gevvold. in addit. Hund. hoc diploma profert. Discuti- UNTUR CRIM1NA OS1ECTA Heroldo Avent. in Chron. Sehjr. De exc*e catione H tROtDI. 288 Lib. III. Caput XX. fcere exculpenr. Caufam molitionis Heroldo fuiffe putant, vel languinis cura Arnulpho neceffitudinem, velanimum erga Ot. tonem Caefarem & Henricum Dacem offenfum. Vlteriorem eruit Aventinus : quod Agapitus II. Papa Archiepifcopalem dignitatem Heroldo abjudicatam in Gerardum Laureacenfem tranftulerit, & executionem fuae fandlionis ImperatoriDucique commiferit. Sed male legit Agapiti epiftolam Aventinus, & ea male intellečla ex vero falfum imperite, ni fraudulenter, in- tulit. Agapitus, ut ante oftendimus, non abftulit, fed divifit Archiepifčopatum. Porro Heroldumin Ludolfibello Strebellioneinterinimi- cos OttonisCaefaris, & Henricifratrishabitum,poft Regionem oblcureidindicantem * plerique Boicarum rerum aučlores feri¬ pferunt, St ideo Ducis juffu Muldorfij exc3ecatum. Hincrebel lionis complicem,imomaleficiorum architečtum,extitiffe,nimis liberaliter credunt. Argumentum potens, ut ipfis videtur,ca- piunt, exJoannis Papse XIII. in Concilio Ravennate an.967. celebrato * fententia : ubiclare teftatur,Heroldumprofua cul- pa & perfidise temeritate exoculatum, ebquod Ecclefias Chrifti expoliaverit, thelaurum paganis erogaverit, feseque eis junxe. rit,inChriftianoram nečem St depraedationem, contra Domi- numStpijffimumlmperatorem fuum feniorem rebellis & infi- deliš extiterit. Hinca Papa St Concilio lilo damnatus,St cum anathematis fententia perpetuo e fede depofitus. At ut lise črnima crimina vera fint: non tamen inde conficitur, Heroldum. Hungarorum exciendorum aučtorem fuiffe: aliud eft fe jungere, aliudevocari, St aučtorem effe. Rečtius hoc facinus vel Wer- nero Arnulphi filio, vel memorato DuciConrado adfcribitur; quialibiStDucemfeeorum praebuit, ut antiqui teftantur, qui de Heroldo nil tale feripferunt. Ergo- ab hoc faltem crimine innocentem abfolvamus, Jam de alijs. Excsecatum fuiffe a Duce Hcnrico,etiam no- ftriSalisburgenfesomnesferipferunt: fed causalongealia,quam alij. Antiqua monimenta Salisburgenfium de perfidia illa, vel rebellionis Iocietate,nihil meminerunt : excaecatum tradunt, oh negatum Ottoni depolitum S. Martini, ei antea concreditum: quod cap. feq. difeutiemus. Confpirationis cum Ludolpho & Arnulpho, anverereusfuerit,nec ne d dubium me facit, quod Praefulnofter, rerum Ecclefiafticarum follicitus curator, binis, ut fupra meminimus, Coiicilijs Germanise ipfus interfuerit, & qui« Hiftorise Salisburgenfis 289 quidemin Auguftano, eo ipfo tempore,quo jam Ludolfus contra Patremiras fpirabat, & confpirationis telam texebat, anno 957* 7, Idus Augufti. Vix rebus Ecclefiae vacare poterat, qui belJi confiliajam cogitabat: quod fi tune adhucinnocens, vix tam citoin extrema labi potuit. Nemo repente fit malus. Dato tamen,quod annofequenti inpartesrebellium conceflerit, fan- guinisvinculotračtus,quonimirum etiam Fridericus Mogun- tinus Archipraeful acceflit, vir alias probatiffimae fidei 3* fed quia * Jta». DucisLotharingiae cognatus, eodem, quo forfanHeroldus,nexu G ^ lt ' im in focietatem venit. Excufabilis error erat, qui caufas praeter tom% i c*- neceflitudinemfanguinis alias nonleveshabuifle potuit, ipsam- tal ‘ M§. que necelfitatem, periculumcertefuae urbis &ditionisapraepo-** w ** tentibus focijs, qui pulfo Duce Henrico Saxone jam Bavariam occupabant. At irrefragibile teftimonium ConcilijRavennatis,cuiprae- Os« terPontificem iple Imperator cum Duce Boico Henrico junio- ^ C E I “° re, Patriarcha Aquileienfi & 5 $. Epifcopis interfuit, reum facit nate sen- graviflimorumfcelerumefleHeroldum,nec excufationem pati. TIENDUM ' Egotamen,qu 3 einillodecretojoannis circumferuntur, uti non aufim omnia negare vera, ita nec intrepide cunčla affirmare. Extat memoria & relatio illius Concilij Ravennatis, in tomis Conciliorum, * apud Reginonem, * apud Baronium & Spon- * tom - ?• , danum ad an. 967.(ednullibi fit mentioillius decreti, a Joanne £4 fačli, quod certe in causa tanti Arcbipraefulis memorabile erat. chrvt. VndeChriftoph. Gewoldus, qui primusfere,nifallor, in lucern protraxit, idacceperit, haud conijcio. Ex hoc ergo capite fu- fpe&um eiTe poteft : multoautemmagis,fi,quodtradunt mo- nimentanoftra, jamante annum fexagefimum mortuus HeroU dus*. vanisin defunčlumdiris, & fententiadepofitionis in de- porftum, ac fepultum. Demus autem ita fačtum, ita publica- tumin viventem adhuc: an ideo,quae illata crimina,omnia vera ? Ron defunt plures alibi habitiConventus& Concilia j in quibus patet,falfa crimina illata immerentibus. At Imperator & Dux interfuit, confciusfacinorum Heroldi. Nil novi inter finiftrae caufe focios,illum,qui innocentior eft,at impotentior, deterio- rem famam, prsefertim apud virosPrincipesin Aula( ubiinvi- dianonrarodomi) pati,debitumquecapitibus alijs lixivium in alienumeaput conječta culpa conferri. Inter faecularium no- xas ViriEcclefiaftici, uti invidia, fic calumnia faepius vapulant. Sic ergo Heroldo quoque obtigifle potuit., cui Ducis Boici ira O o prseoc- Heroldi Bxcjeck- rio. 4 Adelz,- i eitt. p. I. Hm.l.lAf. n . 34. Ipsi Au- 1 HOR 1 PiENITEN DA. 290 Liber III. Caput XX. praeoccupato difficiliorforfanadgratiam Caefaris recuperandam adituspacuit, Et quia Synodo ipfe non interfuit, infeftorum Principum oppreflus potentia,defenfionecaruit. Denique amiflio oculorum non omne nominis lumen He. roldo adimit. Primum eadcm excaecatio fuas in Chronologia tenebras habet. Nonfatis leitur, an Henrici fenioris, qui Otto- nis Frater,an junioris, qui nepos, facinus fuerit. Prior commu- ni Boiorum calculo jam anno 95$'. vitam 5 Heroldus fecundum noftros fcriptores primum 95*6. oculos perdidit, Sedututlit; magno fcelere fe Henricus aučtor impiavit, Viro, 11 non mori- bus, certeunčlione & dignitate, facrofančlo manus inferendo, quod nec Principi licebat. Male hic & parum Chriftiane Aven. tinuSjHenricum credit lege Salica defendi,quse jubet Epifcopum cum hoftibus confpirantem capite plečli. Si quae tališ lex fuit, apaganis forfan lata, quam tamen nec ipfe, nec alius quisquam rite exhibuit, legibus D EI & Ecclefiae adverlatur, quselan- člam jubent Praefulum dignitatem. Ignorantia Principis & cruditas illitteratifaeculifacilius facinus excufare potuit. Ipfe quidem Henricus caecator Heroldi etli in eo culpam nonagnovifledicitur : agnovere tamen lacri Viri, & Prsefules. Nam * Michael Ratisponenfis Pontifex Henrico morituro duo piacula objecit. Primum, quod Heroldum exoculaflet: alte. rum, quod Patriarcham Aquileienfem eviralfet. In priori Dur fedefendit, quod in patrise hoftem animadvertiffet j pofterius • poenitentia diluere conatus eft. Pro utroque tamen in expia- tionem pia conjux Juditha largas in egenos eleemosynas fecit. FeruntiHenricum eodem anno,quo lumina Prsefuli ademit, Du- catunl cum vita perdidilfe : poena non raro culpam prefse le. quCnte. Caeterum Heroldus oculis orbus,cum fic providere & praelucere Sedi Salisburgenfi non polfet amplius, ex Epifcopo. rtim Ingelheimij conventum agentium fententia officio & ad- miniftratione Eccleliae line oblučlatione ceffit;retento,ut fcri- burtt, ufu lacrorum myfteriorum& inlignium Archipraefulis, doneč a Joanne XIII. penitus exueretur. Sed lisec quidem Concilij Ravennatis faepius memorati aučloritate ni« tuntur, cujus fides eft penes aučlores, ut diximus. «§8(0)8» CA' NUM URBE ELEVATA C A P U T XXI. De Rehquijs S. Martini Šalisburgum allatis , earumque elevatione & tramlatione . A Kticjuifiima Salisburgenfium traditio eft, (acra Martini ^ TuronenfisOlla hic quiefcere. Ea perHeroldum Archie- pifcopum allata ad nos perveniffe, ex candida (eniorum narra- tioneprimusante^oO. fere annos fcripfit S.Eberhardi difcipu- ius,inhuncfere modum. Otto Imperator Magnatum corona cinčhisinHifpaniam ( re&ius in Galliam*) profe£his,in Tu- 11 h*di\ ronum urbe hofpitium accepit. Ulic oftenlo fibi magnifico f Magni Antiftitis Martini monumento, cupido eum inceffit, lacraDiviliplananancifcendi. Cum vero nulla (pes effet pre- cibusilla impetrandi,piofurtorem aggredi (latuit, Gorruptis° T ToM, aurocuftodibus,per (bos clam faera Offa proferri curavit, ac (a- crum thefaurum, virofaerato concredendumducens, Heroldo e Turo. Salisburgenfitradiditavehendum} utfuo tempore inGermania cum debito honore lllum reciperet. Heroldus magno cum. credit gaudio pignus pretiofiffimum ad fuam Ecclefiam Juvavienfem HE *‘ 0I * D0 « detulit, adjuratisquefoci]S,necuiquam arcanum patefacerent,in cryptaabfcondit} additotamen SS.Reliqui}S titulo, ne pofteros fuo tempore laterent. Cum vero Otto reverfus inGermaniam ab Heroldo creditum depofitum repofceret,*negavit ifte, Mar- tinum, qui jam in SancftuarioSalisburgenlifecure & bene quie- fceret,amoveri velle, velpoire. Ad hxc excandefcente Caefa- re,Heroldus in fugam fe conijciens r infequente cum miiifibus Henrico Duce Boio captus, oculisquepri vatus eft. Exuvias ta- taen lacras Otto non recuperavit. Addunt alij, Regis ipftus GallixLudovici affenfu & ope tumulo excmptas:fub quo nego- tio (parfum plus quam Arabicum odorem, mane incolas conci- viffe,acfufpicionemfurti moviffe ? *fed boneftoalio figmento ijs perfuafum,ut nihil ablatum,ac deinceps adhuc toto fegaudere Martino credcrent. Hanc antiquitatisx^enerandae relationem BrH*fner. quidam exNeotericis feriptoribus praecipiti Centura damnant, fa- bulam effe & fpeciofum commentum adtegendam Heroldi in- Relaxio _ famiam confiftum. Fabulam effe cascati Praefulis, nec caecisms asu- O o 2 proban- 2512 Hiftorise Salisburgenfis qumde s. probandam,quascontra Pontificis (Joannis XIII. ) litteras {. Maritmi noninveniat. Sedparcius iftaViris. Qui hanc, ut illis videtur, fabulam fcripsere, viricandidi, cani, religiofi, Germana ritas Di- fidei fuerunt,aliquot feculis hos novos cenfores praecefTerunt: scutitur. non jgi tur tam temere figmenti aut mendacij condemnandi. At argumenta repugnant evidentia. I. Scripliffe relationis Martinianse aučtores in Hifpanienfi itinere furtum illud pera- ftum : cum tamen Ottonem in Hifpaniam juilfe, nemo nifi inteftabilis fcripferit. 11. TuronenfesgloriariCorporeS. Mar¬ tini ; fruftra ergo a Salisburgenfibus arrogari. 111. excaecatlQ. nisHeroldi alias caufasexmemoratis Joannis Papse litteris pro. bari. I V. Exterorum aučtorum neminem de fačlo Ottonis quidquam meminilfe. Tanči eft, ut S. Martini depofitum fa. bula lit: fed facili negotio tam evidentes Icilicet demonftratio. nes excutimus. I. Nihil hiftorici de Ottonis in Hifpaniam pro- fečtione fcripferu nt, Ita fit: nec diarium fcripferunt itineris Gallici : forfanabhoc in Hifpaniam quoque quendam excur- fumfecit. Credamus vero,eonon juilfe. ErrorergdScriptoris Salisburgenlis/orte potius defcriptoris ( nam autographum Di- fcipuliS.Eberhardinon adelf, apographumanno cireiteri2S4, feriptum in pluribus mendofum eft)fuit in profečtionis termi- no,inuna nempe circumftantia commilfus, qui totam relatio. nem vitiare non debet : alias plurimas hiltorias pro fabulis ha- bebimus. II. GlorienturTuronenfes,fe olim habuilfe Marti, num: at nune non habent: nam eorum Reliquias SS.quaslia. bueruntjdugonothas, ut vocant,Hagiomachi incineres redege- runt. Credimus non vane, pro vido Numinis confilio fa&um, uteas per translationemSalisburgum amitterent, ne perirent. III. Caufas excascationis Heroldi jam ante difGuflimus, non tam evidentes, ut adverfantes fibiperfuadent$quando nec Joan. nis diploma adeo certumnobiseft, ut pro oraculo fit. Sint ta. men illae caufae 3 accefliffe potuit & ifta, ludificati Ottonis & ne- gatarum S. Martini Reliquiarum : quae quidem nec a Joanne Papa negata eft, etfi & alias attulerit. Crediderim facile Otto* nicordifuilfe,S. Martini non reftituti offenlam taceri, ne &ipfe furti vel faerilegij notaretur. Denique exteri omnes tacent: quidinde? res occultiflime peračtaalijs pandi non debuit,caute &cate celanda fuit. Depnedari deJUerat , qui thefaur^ puhlici * Greger. portat. * De rebus fuis & domefticis, li alijs, cur non & Salisbur- Eva» l ' tn genfibus credatur ? Inteftabiles forfan putatBrunnerus, quiain * itine- NIA tUCU- LENTA PRO PR AJSEN - Tl A RFLt- Liber III. Caput XXI. 25^ kmerc Hifpanico exerrarunt. Nondum probatus ; etfi forte admiifaserror. Muka a< 5 ta, quae non fcripta : multaicripta, quasantiqui memoria retinuerunt, fed cliartis exciderunt. Testimo Venim deprxlentia SS. Ofllum D. Martini non intekabi- * les, fed omni exceptione majores tekes habemus. Audiant presen A dverfarij, judices arbitrarij, ne dicam, pene temerarij. Qua- T1A RfL dragintaannis adeceiTu Heroldinondum elapfis, B. Hartwicus Archiepifcopus FriderlcifuccelTor,{ančl:itate&miraculis clarus, m* 1 * non fine divino inkindtu cryptamEcclefiseMajoris aperuit, forte optatiffima thefaurum invenit maximum , recondita S. bardi in Martini lipfana, titulo adfcripto veritatem rei docente. Čredi- v J* a B ‘. . 1 * 1 HartvViCtc dit ipfe, aliorum nemo dubitavit, Offa elfe Martini. Ergo ut digniuscuharent,ecryptaS. Hofpitem extraxit, junxttque (di- gniori non poterat) hofpiti exceptori Ruperto, ApoRolo Boio- rum Virum Apokolicum Francorum, Apokolis parem} inde inunam tumbamSS. Exuvias, dikinčlis tamen loculis, compo- fuit. Scpulchrum auro argentoque ab eodem vekitum, omni¬ bus gemmispretiofiusadornaruntfecuta prodigia5quae nemini nonfidemfeceruntjhic quoquefociato$coeleReshofpites, jundla, rnanu uberius divina beneficia in credentes difpenlare. JHfdp. s. Res Salisburgenfibus tam tekata exteris quoque credita . El/erl,Ardu Idprobatantiquusidemlcriptor,ex amicaSc pia lite inter Geb- hardum Archiepifcopum Salisburgenfem, & Adalbertum Ar¬ chiepifcopum Bremenfem. Gontentio etat, quis humanius & demiflius alteti cederet, & coram Henrico IY. Imperatore Ratis* ponae fefto S. Martini die officium folenne celebraret. Gebhar- dus Adalberto detulit ceu hofpiti ? * Adalbertus in Gebhardum re- tiilit, ceu digniorem & Apoftolica legatione infignem. Adje- cit,feftumipfumproGebhardo facere, qui cuminfuajuvaven- hEcclefia faeraMartini lipfana teneret, uti iple (Adalbertus} tam a fuis.progenitoribus, quam ab ipfo Imperatore teke didi- ciffet, Pallio indutus feftum agere poffet St deberet. Ita ceffit Adalbertus, Gebhardus indebitum fibi munus peragendum noninvitus lucceflit. CrediturHart^icus fociatas Martini & Ruperti Reliquias D.Amani. in recensa fe excitato templi Metropolitici facello, ubi&ara D. Martinofaera Retit, tune collocafle, Ibi confervatas324. annis ctrp. s, fucceffor Archiepilcopus Wichardus dePollhaim aperta turaba protulit,populoque venerabundo oRenias, in ipfo translationis p r m ms* S. Ruperti fefto an. ljif.adnovum altare D. Ruperto recens di- Oo 3 catum Relat. bijft S. Mart. D. Aman- di e AbbaSi Frideri- cus He- KOLDlStlO CESSOR, Benedi- CTUS VI, DECERNIT FRO Ful- »ERICO. Hiftorte Salisburgenfis catum tranftulit. Haec luculentus teftis lapis fepulchralis tefta- tur,adhuc in Ecclefia S. Petri prope antiquum S. Ruperti fepul- chrum vifendus : fub quo ea, quge diximusSS, Ruperti & Mar¬ tini lipfana cum alijs, SS. VincentijjHermetis, Chryfanti & Darise ac Gifilarijjfuis finguladiftinčtaloculis Wicliardus condiderat, Lapidiseffigiemhic čeme. EasdemSS. Exuvias, iterum 287. annisibiquiefcentcsan- no 1602. invenit Apdiipr3efulWolfgangusTheodoricus}&:(|iibd vetus Ecclefia incendium pafla, in novam mutanda dlet, in Ca- pellam Aulicam tranftulit. De quibus plura invenies lib. 6. & dabit curiofolečlori D. Amandus Abbas S- Petri in fingulari tra. Člatu, quem Relationem hiftoricam de S. Martino appellavit, Magnum hunc Prsefulem, ceu fingularem Vrbis Tutelarem, quam{ui$Reliquijshonorat J folennifefto, quod Pallij vocatur, a multis fseculis & adhuc hodie Ecclefia Salisburgenfis honorat: jnagishonoravit PrincepsMaximilianusnofter, cumnoftrohoc faeculari fefto in Iblertni Supplicatione eadem lacra ofla, proximo poft Ruperti & Virgilij loco circumtulit, & in Altari Capellae, Martino ipfi facrae* in Bafilica Metropolitana decentiflime re- condidit. CAPUT XXII. De gejlis Friderici Archiepifcopi & rejlaura - tiom Monafterij S. Petri Juh Tito Abbate. /^lilmen Salisburgenfis Ecclefias poft Heroldum confcendit Fridericuscircaannum 95*6. vir utigeneris (quippeexCo- mitibusde Kiemgau)ita virtutis dočlrinaeque claritate illuftris. GratiaOttonis M.floruit, qui annop63. PafchalefeftumSalisbur- gi magnificecelebravit, & Ecclefiae Majori munificamanunon- nullas decimas, & praedia, vicum Grabenftat, & NidernhofFcum quinquaginta huebis, & fylva Sausl dičta, Juribusque Ceefareis in civitate Leibniz Ecclcfise Juvavienfi donavit. Poft quietos primi regiminis annos* dum Adalbertus Pa. tavio praeeftet, Pilgrinus ejus Succeflor an. 971. elečlus, nego- tiumdenuo facefiiffe dicitur, antiquam litem & crambcn reco> quens. Sed Renedičlus VI. Papafequenti anno Romee promo* tus, proFridericodecretumfccit,eiqueacejus fuccefioribus am* Liber III. Caput XXII. 295- pliflimam Archiprscfulis & Legati poteftatem in tota Norica provincia, nominatim in Pannonia tam fuperiori, quam inferio- rijCjuaiem ejus Antecefforeshabuiflent, abrogato cuivis alteri in his Provincijs Pallij uiu, confirmavit. Contra hanc Benedičli VI. fančlionem aliam Benedičli Avimad. VII, ab anno 975*. ad 984. Pontificatum gerentis e diametro i****!™™ priori adverfam proferunt monumenta Patavienftum : qu 32 CTUM DI- tamen.fi beneinfpiciatur, non immerito fufpečla eft. In pri- plomaB *- r . -rr r^ -r* • 1 nedicti misenim,contra antiquiiiimum morem Pontincum jam ante vn. tempora S. Gregorij M. conftanter fervatum, pofteaque ab In- nocencio III. pro regula verarum litterarum Papae definitum, * ArchiepifcoposipfosGermaniaecumFriderico, non Fratres, ut debebatj fcd Filios in liminc falutat. Deinde contextus ipfe in de rebus.quas continet, non unovitio laborat. I. dicit, Salisbur-^^' genfemMetropolinabufam effefubječlione S. Laureacenfis Ec- clefias, Anabufa, quaeS.Leonislil.aučloritateufa? 11 .Pan- nonise & Moefias regionibus Provincias tribuit Bavariamatque Moraviam, quarum neutra ex omnium hiftoricorum fide fub prsedičlis unquam continebatur. Pro Bavaria forfan fcriben- dumerat Avaria,ideft Hunnia^fedcum omnia exemplaria Ba- variam fcripferint, fignum videtur, aučloris, non amanuenfis veltvpograpbimendumeffe. III. antiquis temporibus,qui- bus fcilicet adhuc Laureacenfis Ecclefia fiorebat, Bavaria ( fub Pannonia fcilicetcontentoe) St Moravi^ feptem Epifcopos tri¬ buit. AtMoraviaanteTheodemarumSalisburgenfem Sc tem¬ pora Joannis VIII. circiter annum 882. ideoque ante Frideri- cumannis 74. Epifcopos proprios non habuit, primum paulo anteaadfidemCjfiriftiperdučta, I V. Laureacenfibus tantam impofterum poteftatem concedit in inferiori Pannonia, quan- ta bačlerlus ejus Praefules fuiflent ufi in fuperiori. Hic tempo- itfmgeftis & Diplomati Benedičli VI. contradicit: qui in utra- que Pannonia antiquum poteftatis ufum Salisburgenfi afleruit j &exvero: nam ante Agapitum Il.Papam Arno nofter Sc Suc- ceffores utriusque limites tenuere, Agapitus vero terminos divi- fit,&fuperiorem Pannoniam Heroldo adfcripfit: quiergo Lau- reacenfesejusfemperditioneufi ? Denique in provincia Bava- riae,quamhačlenus Laureacenfis Parochiae fuifle fupponit, po¬ teftatem Archipraefulis Pilgrino dat, quam nullam a tempore Arnonis unquam Anteceffores habuerant: quae quidem fibi ipfis repugnantia, harum litterarum fidem admodum fuipečlam faciunt. 2 $ 6 Hiftoriae Salisburgenfis faciunt. Imo fi illas quoque legitimas credamus, multum in confirmationem faciunt eorum, quse hačlenus diximus. Nam manifefte fatentur,Laureacenfis Ecclefias oblitteratam antea fu- ifle dignitatem,ipfam Salisburgenfi de fačlo (utajunt) fubdi- tam : hinG rečtores Laureaci jamamodo Archiepifcopos ftatu- it, quales fcilicet ante non fuerant. Laurea- VerumhujusBullaevanitatemeventus oftendit. Cumea. censisAr- Archiepifcopatus Laureacenfis memoria, St contentio memo. acoPATui rata tota concidit. Poft: Pilgrinum nullus fucceftorum ne no- sjomen menquidemampliusaffečlavit. Confecravit Fridericushono- lciT*‘ T1 Sebaftiani in Boica Ecclefiam jam ante fundati Coenobij *Melzr. Eberfpergenfis an. 974. * Arx erat olim Comitum Semptano. *Geiwiito rum : cu ^ nomcn Eberfpergae dcdit aper mirae magnitudinis, mt . ad venatuibicaptus. EberhardusComeSjvitae fančlitate & divi. iiHKd.to.2. n j s praefagijs clarus, monente D E O, cum fratre Adalberone & f undat 10 Williburga lorore ex arce facrum domicilium fecit: D.Sebaftia. Jber-”* n * cran ^ um > hodie adhucfpečlabile, intulit, D E U M fuarum fa. ■SPERG.CU- cultatum haeredem fcripfit. Id cum fuapro parte improbaret ms tem- Adalbero, multis e coeloplagisaffličlus,filium Vdalricum pue- dericus rum jam ex niorbo morti vicinum, reiipifcens ad Liplana b. be* conse- baftiani incolumem recepit. Et hoc ( Vdalrico) demum au« čtore, confecratio per Archiprsefulem noftrum templo impenfa, Monafteriumque familiae BenedičVmae affertum. Quod noftro frcalo, amotis antiquis incolis, liberali opera Ducis Boiorum Guilielmi Societati J ESU ceffit. Nune porro poft longum de eofilentium etiam ad Mona- 1 fterium & Ecclefiam S. Petri ftylum vertamus. Hačlenus poft Arnonem omnes Archipraefules etiam Abbatis munerefunčios, Aičeterij curam, nec minus antiquam habitationis fedemreti- nuifTe,fub Ammilonio meminimus. Mos iftenoninfrequens antiquis fuit: praeter exempla domeftica, prior S. Martini Turo- nenfis, Eulalij Syracufani, Fulgentij Rufpenfis Praefulum ulus probavit. His quoque,qu2e fcribimus,temporibus in Germa« nia,Gallia, Anglia,Scotia,idem a multis ačfitatum. Jam hic, quodplus efi, licet diverfae exifterent Bafilicae, recentior S.Ru. perti, i ciquior S. Petri, tamen pro una pene habiras antiqua monimenta argumentum pr2ehcnt. In his certe non reperimus iundationes, & donationes ante Fridericum fačlas, alias S.R11« perto, alias D. Petro, addičtas : aut Salisburgenfi Sedi, aut S. Petri Ecclefias acUeripta legimus, nec fačbatamen Monafterijvel Conven- Liber III. Cap. XXII. 297 Cotiventus Petrenfis mentionc fingulari. Ita praefidentibus in communePraefulibus, cunčla ad utriusque Ecclefiae, miniftro- tumcjueprovidentiam communiahabebantur. PrimusFride- ricus Monafterio & Convcntui certa bona addixit. Venim non ideo fub majOri& communi utriusquecapite melior& aequalis olim ftatus Coenobij erat. Apoftolicum illud, verfione tamen fadta, conveniebat: Omnia pojjtdentes ! & nibit habentcs. Fa- cultatum maxiinam partem&pene totam Archipraefulum, Ec- clesbeque Metropoliticas ftatusexigebat: hinc paulatim, dum Monachiindigerent, cumfacultatibusSc numerus St obfervan- tia religiofa, qu'jeinter paucos difticilior, minui coepit. Gapuc Ipfum (Archipraeful) foris occupatum, oculos domi habere non potuit, quibus Religiofis invigilaret. Id fub Heroldc potifti- mum contigifle crediderim, qui in externis negotijs Sc turbis plurimumfuitimplicitus. Monafterij pene deftituti teftis eft M °" A p TB “- ipfeFridericusinfuodonationisInftrumento. Ergo prudentif- TK1 S ‘ TA . fimusPraelul antiquiflimo loco, primse S. Ruperti Apoftoli Sedi, tus la- ferio providendum duxit. Circa annum 98 6. non fine boni Numinisinftinčlu Titus ( alijsTito) Prsepofitus Ecclefise Me- tur aFm- tropolitanae S. Ruperti Monafticae vitas animum adjecit. In- grdfus S. Petri Monafterium,dignitate pofita, tyrocinium ex- BATE OR - plevit,Monacbumque profeffus, moKprudentiae St religiofita- dikato. tis laude fuper alios claruit. Placuit Friderico viri, jam antea fpe&ati, virtus, dignumque cenfuit, in quem Abbatis onus Sc munusreclinaret: itaque fatifcentis cultusMonaftici ftatum eri- geret. Ordinato Abbate Tito fub annum 9$$. Archipraeful ipfe S. Petri Bafilicam ingrefliis, exeminemiori loco teftatam fuam benevolentiam voluit,acdeputatas Monachorum ufibuspoftefi fionesledlispublicelitterisdonavit. Hiscum gratiarumačlio- ne acceptis, Titus cum fuis totus in difciplinas reftaurationem kcubuit, Nec fine fručtu : mox candidatorum religionisin- bgni$affluxus fuit, cum numero crevit obfervantia St difciplina« Ipb Friderico,cum poft prima munificentiae (pecimina paulum f r ,derici tepefcerc in cosptis videretur, Numen acriores morborum fti- i* 4 s - Pf - niulosadmovit: quibus excitatus vir fagaciflimus ad augendam amcEtf-'' beneficenthecuram fe moneri Sc moveri coelitus fenfit. Non ti a. igitur tantiim ptiora dona multorum Nobilium virorum tefti- § monioroboravit, fed plura novis tabulis adjecit. Nec fatis ipfi LIS ACCK- fuit exemplum cum alijs pijs fidelibus, tum fuis fuccefforibus °^ s * pE * praebuiffe,liis fcriptoetiamadhortationem reliquit*, ne curae P p fibi 2pS Hiftoriee Salisburgenfis Chron. Jn3V JvK «*wV -^s/% Jv*. CAPUT XXIII. De S. W r olfgango Epifcepo Ratisponenji *~|pRiplici titulo ad noftros faftos pertinet Wolfgangus: pri. miim quodhujusditionisfelix incola & fančlus eremicola fait 5 deinde quod a Friderico Archiprsefule Pontifex Regino, burgenfium inauguratus & confecratus 3 & infuper HenriciCsefa- ris, Salisburgo magnopere benefici, Magifter extitit. Pfullin« gani & Veringani Comites bunc nobiliffimum partum lub da* riflimifideris fignoinfomnisfibioftenfum eftudere. Augiadi- ves, celeberrimumtuncreligione, dočlrina, opibus Coenobium, puerum educavit, virtutibus & eruditione praeftantiffimis am¬ ini bonis ditavit : Henricus,Trevirenfium Archipraeful, ad ho- nores Ecclefiae admovit, fed invitum, & longe alia animo agi- tantem. Exempto igitur e vivis Henrico, necquicquam difti- nentibusabiturientem Brunonis Colonienfis Archiepifcopi per- fuafionibns,ipforumqueparentum,jamfenum,admaximaqux- que mundi illum deftinantium prečibus votisque, in Eremum D. Virginis, illuftre Monafterium, olim a D. Menrado initiatum elapfus, totum fe religiolae obfervantiss exercitationi addixit, Oblitus praealti generis cunčlis fefubmittere, delicatum corpus rigide tračlare, & completis vix tyrocinijs jam fingularibus fan- člimonias fpeciminibus veteranum agere. Talem cum cerne- ret, illac forte divertens, S. Vdalricus Auguftanorum Antiftes, sequus virtutis teftimator, cum Abbatis aflenfu faeris initiavit. Hinc Liber III. Caput XXIII. 2 99 Hincdivino impulfu, non finemajorum nutu progreflus, ut ta¬ lenta fibicreditauberifoenore augeret, Bohemorum & Vngaro- rum,adjiucin gentilifuperftitione durantium, regiones penetra- vitj in quibus, Chrifto juvante,adqninquecirciter millia faero fonte abluit. Farna igitur lateW olfgangum proclamante ad Csefaris Otto* nisll.auresgloria Viri pervenit 5 qui illutn vacantis tum Cathe- drseRatisponenfis Pontificem defignavit. Accedentibus orn- nium votis falus repugnabat Wolfgangus : fed nec poffe fe af- fentirifine AbbatisfuiGregorij imperio, cujus nutui faeris obe- Conse- dienti;£vinculisadftridlusdfet,ex vero op ponehat. At Abbas £ RATURA r i _ _ fKIDERICO certiorfaaus, facile auetoritatem commodavit: ita fruitra jam Episcorus renitentem AreniprasfulSalisburgenfis Fridericusin Antiftitem Ratisp o»* Reginoburgenfem ritu folenni faeravit. Novo Prsefuli inter pri- macuraefuit, Religiofos coetus in eum ftatum redigere, quo & vitcadminiculis& facraeobfervantiae confultum effet. Optimo eonfilio : nam ex bene formatis Religioforum familijs tam in Clerumreliquum, quampopulum& plebem efficacia exempla dimanant. ItaqueinS. Em meram i Coenobio, quod innodro S. Petri Mona-^ nofteregitFridericus,idem ipfe curavit. Curam Abbatialem emmera- Monafterij, quamanteipfumEpifcopiquoquegelTerunt, in Ro- mi dat mualdum Virum. eximium,eS.MaximiniTreVeris accerfitum, abbatmi tranftulit,bona quoque temporalia ejusadminiftrationiconcte- didit: qua ratione effe 6 lum,ut mox etiam ipfareligio ad regu- lam li matior clarefceret. Laxatam deinde Religiofarum Virgi- num difciplinam cum reftaurare conaretur, majorem paflusdiffi- cultatem, quodmonitis & cenfura non potuit, exemplo effecit, novo S. Pauli inflituto Partbenone : ubi per novos flores novus Parthe^ virtutis odorfparfus & alias faeras virgines in aemulationem, & £ 0NEM $; cnmnobiliffimarumpuellaramcomitatu ipfam Brigittam Du- ST ituit. cisBoidfiliamin focietatem attraxit. lila, ciim aeque virtute aefanguine praedaret, meritd alijs deinde praefečt a. Eqnidem tam ipfi, quamreliquisHenrici Principis liberis D - w 0 1 1 * adhucadolefcentulis fuo magifterio commendatis fuam cuique pr^saci- iottem non vanus augur Wolfgangus praedixerat. Quatuor uM * erantcumBrigitta,HenncuSj Bruno &Gifila. HenricumWolf- gangusRegem, Gifilam Reginam, Brunonem Epifcopum, Bru gittam Abbatiffam appellitare (olitus, veluti per joeum oracula dixit. Primusenim 6 cRex e Duce BoicodcImperator} Altera P p 2 Hunga- 3 oo Hiftorise Salisburgenfis HungarorumRegina 5 Tertkis Auguftae Vindelicte Praeful • Quar. ta, ur diximus, Virginum antiftes evafit. Felix in tantis difcipu. Us Magifter. Certe ejus magifterio & virtutem & fortunam fuam debuerunt. Da bujusmodi Dočlores, ah cjuidam, &/ančlos babebis hnperatores. * /«Bavatt Pulchre Raderus : * f' 93 * Hmrici pietas , qud creverit arte rtqmris ? JVolfgangum buic cceli Rex dedit artificent . Integra, ji ne/čir , quid profit vita Magijiri , lnclyta Divini Cajaris ačla lege. Si c populos, jic ille Duces , fic imhuit ipfam Aetatem , quae [pes poferitatis er at. O Jator Imperij! Wofgangos mitte trecentos , Si vis Henrico jurgere mille pares. Inter haec c ‘^ r ' t fociam,& quafi{orrcem fuiiTe. Raderm Interim RatisponaPaftoretanto orbata, lugebat amiflumt loc - at - 1 o Rev p rti • fperabattamenreverfurum. Dimiffi hinc inde nuntij indagi- TUr Ra „ nem fafturi, in cafliim fe fatigarunt. Tandem, Numinis ničlu, tisponam. Venatorferas fečlatus in facram prasdam incidit, & Wolfgangum ferarum accolam invenit. Agnitum fedvix quidem ( ita ma^ ciesvultum deformaverat) Antiftitem felix Venator moxRatis- ponam detulit, ingentiquegaudio urbemimplevit. Miffa abs- quemorafblennislegatioPrsefulemrevocavit,& segre perfuafit, veriuscoegit,domumreverti. Redeuntem omnisaetas&ordo obviamforas efFufa, feftiviffime excepit. Introdučlus in fum- mamaedemjEpifcopalithronoreftitutus, negotia, quas Ponti* ficem abfentem expečlaverant, fedula cura refumpfit. Ottho Imperator, non minori hetitia de ejus reditu ge- ftiens, paulo poli ad fe vocatum confuluit, quid Bohemorum Permit- legatis,Epifcopum proprium depofcentium, refpondendum? TIT Bohe " Hactenus illi Antiftiti Ratisponenli fuberant, fed culturae fru- PRIU ^°* clusnonrefpondebat. Wolfgangus a Cšefare domumregref- Episco- fus quidagendum deliberavit. Cenfebant domeftici pler\que neganda Bohemis poftulata : qudd, fi proprius illis Praeful da* tetur, Ecclefia Ratisponenfis in cenfu fuo magnam jačturam faceret. At Wolfgangus reddituum detrimentum animarum ja&uraslonge pofthabuit * confenfit creari pro fenovumBolie- moram Epifcopum, qui propius advigilaret, ne in antiquam fylvam redirent. Nominavit Adalbertum, virum infula coro- nandigniflimum, proChrillo in Prufliamartjrij laurea poftea toronatum. Fuit domipauperumquotidianusmecsenas, nočlurnus in- Sanctam tetpteccs afliduas vigilator, ftvgiorum hofpitum in energume- VITAM ms tnumphatof, aegrorum prodigiofus medicus, mortuorum tIME ipforumfukitator,Otthonis Augufti excercitusque totius per pro* claudit* fundaflumina mirus dučlor. Quae aliaquefančlitatis clara fpe* amina late Wolfgangi nomen illuftrarunt. Duos & viginti annos praefuit Ratifponenfi Ecclefiae t immortuus negotijs, dum Pechkrium in Auftria peteret, Puppingse febri correptus, Pp 3 irt ^02 Hiftorise Salisburgenfis insedeS.Othmari,prouthic ipfeDivus id futurum olim Wolf. gango vates fuerat, animum Divino Viatico paftum, fanftif. fimequcexpiatum,fpe£tante populorum turba coram altariad coeleftem patriam transmifit. Adcurandumfunuspaulbpbfl ncn tam cafu (etfinaufra. Hakt^i gi um pafTus)quam Numinis confilio (ita ex aquis falvum& eo Ar. opportunum adfore moriturus Wolfgangus e coslo edo&us chiep.Sa- jpf e praedixerat & conclaviahofpitibusadornari juflerat) felici- tcrappulit D. Hartwicus Salisburgenfis A rchipraeful cum Ari- bone viro llluftri, Provinciae procuratore. Sacrum corpus ifto. rum opera Ratisponam -adverfo Danubio navi perdučtum, ju- ftisque, non fine magnis egenorum, viduarum, miferorum la. mentis, rite perfolutis S.Emmerani cryptae illatum, miraculis effulfit. Leo IX. Papa Divorum catalogo meritiflimum ad. fcripfit. Sepeli- XUR AB USB. rev CAPUT XXIV. Hartnrm- CUS E Co- mit: de Sponheim ▼IRTUTE CLARUS, J n vita ap Canis. & MS. H. * Eccl. 24 . Eligitur in Ar- CHIEP, Vita & ge/la B. Hartwici Archiepifcopi Salls ■ burgenfts. QAn£Io fančtumfubjungimus, qui etfi Romanum calculum in ^Albo Divorum nondum tulit, e coelo tamen prodigiorum fuffragijshonoratus in Catalogo Praefulum inter Divos antiaua exiftimatione & farna a Salisburgenfibus cenfetur. Nobiliili- musfurculuseComitum de Sponhaim & Artenburg ftirpe il- luftriffima fatus, ut antiquorum in eum verfus & lufus expreffit: De fole ut radius pr odit , dc flumine rivrn , Sic jletit & fluxit regum de fangume Divus. Propaginem fanguinis fuperavit incrementis pietatis,aw )us,jioresfru£lusbomris & honeflatis. * Ipfe flore bat ceu lilium caftitatis, ceu purpurea rofa cbaritatis, eeu oliva mifericordiac,ceu vitis fručtifera fapientiae, ceuarbor omnigenau virtutis. De- bebattam nobile germen in Salisburgenfi Ecclefia pbntatum, non fibi tantum,fedalijs quoquefmgemferre. Exemptomor- talivitaFriderico,poftjufl:afunebria, & parentales optimi Prse- fulis lacrymas, de sequo fucceffore deligendo die dieto habitus conventus. Serior fupervenit ituris in fuffragia Patribus Hart> wicus : &Eemtibi! pofitis,quosanima conceperangcalculis, derepente aperto coeleftis Špiritu s afflatu, cundti in Hartvricum Liber III. Caput XXIV. 305 confpirant,Hartwicum Archiepifcopum unanimes conclamanr. lp{eadfpirantiNumininonaufusrefiftere,magno animoclavum clavesquecapcflit. Non arridebant equidem honori l*ta tempora. In ipfis Maonis initijsPraefulatus,praeeuntehorrido Cometa, plerumque malo- MERIT i S . rum eventuum trilli fignifero, eruperunt f*vi terrae motus, fecu- taacerbarerum penuria&durafames,harumque pediflequa di¬ ra lues. Verum lučbuofihofpitesnoviPraefulisvirtuti & cha- ritatifervierunt. Circumire illc, confolari aegros, fublevare in- firmos, aperire horrea, famentes pafcere,tanta benevolentia, ut ipfamiferis calamitas folatio eflet. Interim, qu* animos tange- bant, hattd minori cura agebat. Peccatores fiečlebat ad poeni- tentiam, poenitentes ad vit* melioris erigebat fruges^pios ad profe&um, vacillantes ad robur, juftosad perfeverantiam anima* bat. Csecutientibus veritatislumen; peccati maculis infperfis, abftersalepra,munditiem induxit. Verbo potens, potentior ex- emplo,lpiritalemMedicum animo morbidis, Dočtorem igno- rantibus, dubijs conliliarium, patrem obedientibus, judicem con- temner)tibusexhibebat. Amator omniurn, fed ofor detračlo- rum, FloridamHartwicivirtutem D E11S au£lor, datorque in- ClARE - crementi,&iolus*quus*ftimator,viridi miraculo probavitor- navitque. Er at, cum adfacram quandam aedem,die S. Andrex »i g io. Apoftolo fefto dedicandam m alpes Salisburgenfes pergeret. Lo¬ tus, quo ker agebat, valliseft, in duo milliaria longitudine pro- tenfa, hinc indefurgentibus inaltumfylvis&montibus conclu- fa, quam viridantis undse, olim etiam in thermas falutiferas adhi- bitse, iimpidiffimus amnis, optimis pifcibus non infcecundus, irrigat. Cerui, venationum deliti*, hic undique magno nu- mero ftabulantur : accommodas magnornm Principum lio- jucundii.!im*que relaxationi aedes Principes Salis¬ burgenfes adjecerunt. Dum igitur locum illum, ridentis in ■alpibus natur* theatrum,alieno licet tempore (byems jam adul- taerat) tranfiret Hartwicus,forte de hyemanti arbore aridutn ramufculum decerplit. Et en ! novum virg* Aaron, in flo- tentiffimo Pontifice, vero Aaron, imo D El arca, prodigium! vix modiceinfacraPraefulis manu incaluitfrigtdumgermen,vi- refccreilludjflorcs, & folia ceu medio vere producere. Obftu- puere miraculum comites,dimifsamque de manu Hartwici fron- demvenerabundiluftulere, quamdomum relatamdiu pij fidc- les COENOBI UM S. Ps- tRI RE« ELOR.E« 5CIT. S. Henri cus Imf. Monaste- RI UM Nunberg. RESTAU- RAT. Honatio Hartnti- CO fACTA. Privile- gia AB Ottone III. CON- CESSA Hartwi- co. Institu- TIO ELE- CTORALIS Septem- VIRATUS. j04 Hiftorise Salisburgenfis leslan&itatisac puritatis fui Antiftitis viride fignum cuftodie. runt. Loco, inprodigij memoriam, celebre adhuc hodie no* men 3)ftkflbftC{)infitum remanfic. Cum ita Salisburgi florcret Hartwicus, Coenobium quoquc S. Petri fubTito, quem lupra tetigimus, & virtute, & rebus tem- poralibus magis efflorefcere coepit. Partlienon vero Nunber* genfisD. Erentrudisfedese cineribus,in quos, nefcio quo cafu, lublederat, lsetifUme rcvixit. Henricus eBoicae DuceRoma. norum Imperator Hartwdco uti tempore ita fan&itate tequalis, quempoftea laudabimus, duplicilanitatis beneficio ab Erentru. de aftečlus, Monafterium iftud collapfum reftituit. IdemHart- wicum, totamque Salisburgenfem Ecclefiam magna benevolen- tiacomplexus,beneficiaineam non parca manu fparfit; ad fti* pulanteConjugis pietati fedulo Chunigunde Imperatrice. Nec minus in Coenobium S. Petri liberales le prsebuere. Interalia Hartwico Archipraefuli fančli Imperatores an. 1005-. obtulere praedium, Admunta dičlum, in vaiie Styrise, quam vulgo Ens. tali, a fluminis Anali irriguo decurfu^ppellant : adječta dona- tionilege,ut vitafunčloHartwico,cui ad dies vitae ulus fručtus concedebatur, prsedium MonafterijS* Petri juri cederet. Verum reftitutio illa in oblivionem venit; Nam pars illius JT praedij Monafterio poftea Admontenlitradita, reliquareditibus Eccleliae Metropoliticse accrevit. Ifta cum a fančlis viris Kart- wici fuccefforibus ačla fmt, injuftitih nequaquam inculanda čredo : ignorantih rečlius adlcripferim,qu2e infačlisantecdfo. rum plerumque lubrepit. Jačluram tamen, re comperta,Mo- nafterioPetrenfi refarfit Conradus I. bonis alijs pro compenfa- tione eidem redditis, Abbate Monacbisque non invitis, cum alienata difficulter retrahantur. Sed de Henrico poftea. Ot- to III. ImperatorHartvrico & ledi Salisburgenli infignia con- ceflit privilegiaj niminim Juscudendae monetas, nundinarum quotidianarum, commerciorum liberorum,& teloniorum acve- čligalium, qusead Jura Regaliapertinerenolcuntur. lllud quoque ad Hartwici tempora refertur, quod vulgo Scriptores tradiderunt, inter Gregorium V. Pontificem ex Gcr- manis ortum, Csefaris cognatum, ipsumque Chfarem Otto- nem III. pačluminitum,firmatumque ? ’utdeinceps Romano- rum Regis, in ImperatoremRomaeinaugurandipromotiofieret per eiečlionern principumSeptemvirorum, qui Eleftorum no- mcn & dignitatem ferunt. Verum re accuratius difcufsa Ba- ronius Liber III, Caput XXIV. 305- roniusccnfet, * id quideminterGregorium & Ottonem con* Ba*o».sfo- veniflcjUtelečlioCrefaris eflet in arbitrio Princi pum Germaniae, exdufisalijsnationibusmondumtamenillumElečlorumfepte- dudi ' narium tune conftitutum : fed omnibus, quibus commodum in C *” cil ‘ eflet&Collubitum,adeligendumconcurrendi integrum Jus fuif- ^ 'J? fe;alijs, qui.abfuiflent ) aflenfum jamfačl&elečtionepraebituris. Quod vero hic eligendi modus multis litibus & turbis eXpofi- tus foretjtandem iub InnocentiolV.inConcilioLugdunenfiin certum eligetium numerum redučlionem fačtam, in qua praeter aiiosPrincipesLaicos,cumMoguntino & CoIonienfi,etiam Sa- lisburgenfis Archipraeful eledtor lit defignatus , ut Baromus ex Matthžo Parif. Anglo refertquod quidem ad tempora Eber- hardi II. geftumjforet, lta Baronius: etfi alij di verfa & adverfa_> dekisferipfetint. * Caeterum HartwicUs terra Salisburgenfi fan&iflime culta , on ‘ ad ParadifumCoelitumbeata morte transiit anno I023.fepub tuseftin Sacello S.Gregorij,quod deinde ab eius fančHmoniaad*w. S.Hartvicum appellari coepit. Teftantuream odores virtutis pofthumijfragrantiaprodigiorum^uae in fupplices praeiertim lparfit. * Lufnen aliis facemque,praefert cereus, qui inEc- * Invit -*P- clefise Metropolitan^ Capella,B. Virgin ifaera,dum faerafierent, C msjl extinčbus,dum a miniftro adtumbam B.Hartwici, in D. Grego- Hartvi- rij Sacello tumulati,ubi cereiardebant,deferretut, fpečVante po- hornist* pulo ultro accenfus, nomen D.Pradulis mire illuftravit. Hinc POST MOR- accensabominum devotione.fecuta ad eumvota Stviciflimab TEM MI “ * R A.CULA eo beneficia. Accedunt aegri, redeunt Fani: advolvuntur clau- di,paralytici, membris capti; abeunt expediti radducuntur caeci, revertuntur videntes: adferuntur mortui, furgunt & remeant vivi. Sic floret vivitque etiam pofl funeravirtus. CAPUT XXV. De vita, & virtute Henrici Imperator is , ejus- OjUt Salisburgi geftis > & i de translationc S. Eren - trudiš. pArauguftumconjugumHenricus & Ckunigundis,Impera- tores 5 Virgines,Divi. Quid illuftrius vidit orbis ? EBoia- risePrincipibusHenricus genus duxit, filius Henrici Ducis, & Gifi- ]o6 Hiftome Salisburgenfis Hehrici GifiJas, Burgundionutn Rcgibus ortae. Henricum putrem cun. tokm* 1 * demeffe, qui&pius a pietate, & rixofus a turbis concitatis di. * Rader. in čtus, ideoque Ducatu eječlus fuerit, plerique tradunt. Alij, * 'Ravar. s. f or f an rečlius, Pium & Rixofum Duces diftinguunt: illum, non s. tnr ' iftum,Henricinoftri patremexmonimentis veteribus probant. Infignia certe Henrici Casfaris nil habent de Saxonum ftirpe, ex qua Henricus Rixofus venit. Sed quseftionem alijs deeidea. dara relinquimus. Henricus nofter Abudiaci(pagus& caftrumeft fupraRa- 2lbad)° tisp 01131111 * ) natus, & facro fonte a D. Wolfgango Ratisponenfi Patri a luftratus ,eundem quoque polt Bernardu rri Hildesheimenfem et educa- & Burcardum Wormatienfem viros egregios praeceptoremha- buit. Qualismagifter, tališ alumnus, Cum doktrina moreš optimos, pietatem fančlitatemque intimo corde imbibit, cui Ipes maximas, ad quasaugurio Wolfgangi aučlorabatur, longc A D, pofthabuit. Poft capeffitos Boiarias fafces idem WoIfgangus, ga n go” i am ^ nter fi^era receptus, majoris dignitatis praelagium e coelo p rje s a. dedit: dum orantiad fuum tumulum fcriptas in vicino parie- « i a m. £c voces objecit: PojiJex. Oblcururn oraculum pro fua animi demiffionelongealiter,quamerat, interpretatus Henricus,intra fexendiurn mortemexpečlabat, prasparabatque pia peccatorum exomologefi, eleemofynis, precibus, qUam fančliffimei Lapfis fexdiebustotidem menlescomputavit: illisque adbuc innoxijs, ad fex annos expečlationem prorogavit. Cum hi tandem tranfiiffent,oraculi fe eventusaperuit. Pro lethalifato, Impcria- Post Ot* \\ s honor,moEtuoOttonelll. Hcnrico a Proceribus Imperij dela- Impera - 1 tus,monuit, quaspro tumulopararat virtutes, folioSt communi tor inau- orbis bono deinceps impendere.Inter Germaniaeprimates, qui guratur. Gaefarera falutarunt cum Heriberto Moguntino & aliis Praefuli- bus, Archipraeful Salisburgi Hartwicus fuit. Elečlumfacroolco Moguntiae anno Chrifti 1002. facri Antiftitesinaugurarunt. Au» Pomum guftaletti coronam Bencdictus VIII. Romaeanno 1014. ^P 0 - imperia- fuit. Quiduin Hertrico pomum aureum,fubditiOrbis fymbo- clun°a- T bim, porrigeret, manus Caefar retraxifle primuni vifus : admif- cbnsibus. fumdeinde moxOdiloni Cluniacenli Abbati,ciusque cotigregai Virgin k t* 0111 ^ono milit, dočlis fcilicet cum mundi pila ludere, quam lečo s- abieciflent. Tanti faciebat Henricus Orbis ludum. Jam antequam regnum capelTiflet, thoro fociamaccepit cimCku- Chunigundera Sigifridi Comitis Mofellani filiara , generepa* niguhde. rera, & pietate germanam. Certč vix unquam tam pares con- lortes Liber III. Caput XXV. 307 fortesHjmenaeus dedit. Henricus magis ut parentum nutui, quamfuogenio ob(equcretur,nuptiales taedas admifit,ftatuitque lecumnoncupidini,ledDEO Virginum amatori illas accenderc. Virgonuptaeodem animo in mariti propofitum confenfit, ad Magnae Virginis & Jofephi fančEflimum exemplum. Quid a tantisconjugibus aliudquam fančlum, pium, magnum expe- cles? Et ita fuit. At daemon impius cumvitae non poffet, famte maculam alpergere molitus,aulicum induit, Sc proci lar¬ vam, in qua fpečlanti Caefari diebus aliquot e Reginas conclavi Chuni - feexeuntem objecit. Henricus in lufpicionem violatithori& IN nocen*. padli tam manifefto,utputabat,indiciodelapfus, conjugemad tiamcoe. tribunal citat^edetidemmaritus,judex &teftis,ftantecircum& LUM M1 ‘ ftupenteprocerum corona. At Imperatrix Virgo, cum ad a- , R0 B at. liumiudicem non poffet, adignes provocat: allatos ignitos vo- me res, cum majori omnium ftupore,ill3efo pede calcat: itaque te- fte coelo abioluta/a deprecante marito in amplexus caftiflimos re- cipitur. Miranda funt, qumpiiflimi conjugesreligionis & pietatis liberaliHimae monimenta edidere. Mille templa * memo- * Gottfri- rantnon obfcuriScriptores, quseijfdem vel originis, velinftau- 1 U ~ Viter ' rationis,veldotis veftigal debent. Et in his funt auguftse Bali- vfnjtoil' licse,templaCathedralia,amplaMonafteria,integerEpifcopatus SAt,CT °- Bambergen fisj in quo,cum alio,prmter copiofos virtutum foetus, ^um^e’ hsrede carerent,DEUM opum fuarum ex affe haeredem dixere lan- IIGIOSA. fti Principes. Hungaria cum Rege fuo Stephano (Toxus ante MUNm ' baptifmum dicebatur)ad Chriftum penitus tradu&a plurimum H N nga* ri H enrico fe obligatamfatetur: nam fororemipfe GifelamRegis 1KT * 0D “- tboro addixit,nd alia tamen conditione,quam ut RexcumRegno s Ghrillo Regi fefubderet. Fidei itemSclavis, magna exparte r ' EPA KA« ingentilifmi barbariem relapfisau6lorextitit. Verbo,remChri« Ernam tam felicitergnaviterquedilatavit,ut non tam Rex Ger- Hinrtco mani$,quam Dočtor dici poffet. * Eec vero tam alta pietatis & religiofitatis in Caefare cura »EBENT. * Rade rus. (quodperperam quidamcenfent) reipublicm & bellis gerendis Henricus quidquamobfuit. Ipfe bello ftrenuus, Imperij semulos in Ger- hostium manUjArdoinum regnicandidatum in Italia, Sarmatas Bohe- coelo o- mbsqueinPolonia,acBoiohemia, Graecos in Apulia feliciter pro- ™ ULAK ’ fligavit, Has aliasque vičtorias armis quidem obtinuit, led pe¬ ne magisprecibusSt Divorumope. ContraimmanemcertePo- lonorum&Bohemorum multitudinem gladio D. Adriani Mar- oq 2 t y ris 1 jo8 Hiftorias Salisburgenfis Nmnefits, tyris accin£tus,iplos gloriofos Martyres,Georgium 6c Laoren. Radertu, & t j um C um Adriano invocatos inpraeliumprasire, & late ante le hoftium fugam agere oculis fuis confpexit. Eius c l e- Summa inter haecin devičlos vičloris lenitas & elementi^ in* Vi* oelebratur. Memoratum omnium ore, & certe memorabiie, c tos. quod Troiae urbi Apuliae a Graecis inleffae obtigit. Hi durarrL. Henrici obfidionem quatuor menlibus,necline damno obfiden- tium, tolerarunt. Hinc'exalperatus Imperator ftatuit antiqua Troiae fata in hac Troia renovare. Audito Henrici decreto ter- riti cives 3 cum aliter pertmaciae fuae vix veniam fperarent, im« bellem innoeentium parvulorum turbam praeviocum fančla Plač At ur Gruče religiofo dučlore in callra emittunt, qui lachrymabiii voce illud Ecclefiae notum Kyrieeleyson inclamarunt. Motus fpc- fucatio- člacuload lacrymas Caefar,fed nondum permotus,utperduelli- VE ‘ bus ignofcerct, fupplices re infečla in urbem remilit. Verum al. tera vice remidi,innocentes agni repetito ariete i!lo,quo coelum & Deu s iple emolliuntur, mite pečlus Henrici expugnarunt, Data,receptis obfidibus, mileris vita,ineolumitas,pax denique inlperata. Henricus Pietatem Henrici, conjugisqueCliumgundis,iplumquo. in ecclb- que Salisburgumpropius fpečlavit&fenfit.Omitto,quaeCaefa! LisBuir inEccleliam liberaliscontulit,jamprioricap.notata. Balilica S. c e n s e m Ruperti a Chunigunde monumentum regium fervat $c exbibet liberalk, ve R em altaris auro leric6que phrygio opere belle manu Impe. A s. Ern- ratricis propriacontottam. Parthenon S.Erentrudis abHenrico trude bis reftitutus/undatoremalterum & tutelaremcolit. Caufambene- berTtuf!" ficio dedit beneficium coelefte, quod a D, Virgine Ruperti lorore accepit. Morbo laborabat gravi Imperator j de morbi genere diflentiunt aučtores (alij epilepliamfuifle, calculum ali) volunt) Fruftra adhibita medicorum opera , ad Coelitum opem le con. vertit. Cum aliorum Sančborum implorata auxiiia,D£oEren- trudi hunc honorem fervante,non profuilTent, S.Erentrudemin« vocavit, Reliquiasde falutiferisexuvijspetiit,impetravit,aureo inclufas annulo collo inlertas gellavit. Remifit Ratim faevities morbi, ac Henricus incolumitati redditus, tamdiufanitatem, quamdiu fecum faeros cineres,circumtulit. Dum vero vice qua. daminbalneo detračlas Reliquias cafu perdidilTet, moxafacri amuleti abfentia liberum reditum accepit malus bofpes. Reci- divus Caefar,medicam & medicinam priorem non tardus repe- tut. Longe tune Salisburgo aberatj vidit tamea inter lomni quie- 3 op Ca- Liber III. Cap. XXV. m uietemParthenonem Nunbergenfem,nefcio quocafu, conce- ptoinccndio ardere,& in buftum redigi$ una coelitusfibi dici in- tellcxit,vellcDEiparam,ac Ercntrudem,Monafterium collapfum pJiZu. abeorcftitui. Noningratusergo coeleftibus monitis voto con- f er *pt°r. cepto protinus Salisburgum advolavit, facra Lipfana D, E- rentrudis devotiffimis precibus coluit, ruinam Coenobij ipfus vit. txeod. dolentibus oculis infpexit, inftaurationi absque mora fuppedi- tatisimpenfis manum appofuit. c cineri- AnteaCoenobiumftabateoloco,quonunc domus Sacella- Bus su,c *- norumNunbergenfium, ut vocant: ibietiam Offa fančtiffimae DO t1t. T Virginis Erentrudis quiefcebant. Sed cum areanimis angufta 9« 5 A S. eflct,ad fuperiorem & fpatioborem illam,in qua nune vifitur, ae- £** TRU " dificium transferri Imperator curavit. Acceleratis operiš brevi transfb- auguftius & majus Virginum faerarium ftetit. Ulic Hartwicus Archipraefulnovam domum &Ecclefiam Deo in M.Matris Ma- dem , PRjE . lIX acS.Erentrudismemoriam faeravit} Corpus etiam S. Ab- batiflae e priori tumulo reverentererutum , in recentemfedem l A rJ}.6. tranftulif, acincrypta,qux nune magnapiorumdevotione vi¬ fitur,folenni ritudepofuit. His omnibus Csefar pijflimus & au- dor,& cultor interfuit: qui & reftituto Parthenoni duorum prae- diorum dotem in aučtarium pietatis adjecit. * lllius feftivae Translationis pompte etiamMazelinusAbbas S.Petri,nonfolum fpe£lator,fed&ačtor extitit:qui dum particulam exfacris oflibus fublegit,oculosamifit ,quodinfecpientibus dicemus. « "» d k" Caetcrum Imperator Henricus annoi025\mundovaledi- Virgike dt,&ad cceleftis Imperij folium longe feliciffimaforte &morte translatus eft. MoribundusinfacrorumPraefulum coronaChu- rit ur. nigundemconjugemvirginempropinquiseiusad lečlulum ac- ccrfitis reftituit,cum dičto: Recipitc^mmmibitradidifiis,vefiram i MPERi . virpinm t qmlem accepi,talem reddo, O praclarum conjugium (aitau- triceSam ’ dotvits) mn voluptatejed bonavoluntate contra&um. Ipfa Chuni- ALls gundispoft mortemmariti (olutatamfančlo vinculo, arčtius fe Erronea Ghtiftofponfo illigavit,abie&isque mundi pompis,regalibusquc ornamentisinCcenobio Confugienfi,quod ipfa magnifice ftru- iatio d b xerat,fan&imoniale m fan&iffime egit,tanto hic auguftior fančla bnmtVu-ofA --juuiub cAvmimc uc ldiutepcriGiitatum, b. Laurentij fuf- fragio, qui nutanti libellae aureum calicem adieccrit, fervatum. & *x Sed prsterquam qubd illa relatio fančlitati Henrici parum con- hts ’ CLq * taurg, rpi o Hiftorise Salisburgenfis * lnttrf*. g rua t ) * error,meo judiciojcommifluseft inperfona. Succef- tevfet 1 C 'a~ lori Henrico vulgo III. rečlius eam adfcribit Baronius. * Cau- dtl%r. p. i. fa errandi aliis fuit,quod cum antiqui de Henrico II. fačlum nar- raverint 3 inde de Henrico hoc noftro vulgbintellečlumfit, qui Chr. 1047. Gcrmanis II.dičluSpRomanis vero&Ecclefiafticis Aučloribusl. & l °f 6 - indigi tatur. Quippe Henricus Auceps, vulgo prim us > corona Imperij nunquam redimitusjmperatoris Romani titulum apud accuratiores rerum Ecclefise Scriptores non tulit. C A P 11 T XXVI. De Gunthero, Dietmaro.0 3 Balduino Archiepb (topiš, B. Majdino Abbate S.Petri 3 eiusque fuccefjoribus. Gunthb- "TJ Hartwico vita StfacroMagidratudefundlo/uccejdit Gun- »us ar- JLJ # therus,Caelaris HenriciS.Cancdlarius. Tantumapudtan- C H 1 P R m 1 # 1 sul, et tum Casfarem munus, Viruni etiam Archiprteiulis dignitate Ca^cel* 1 * ^^g num p r °bavit: cui & Imperatoris aučloritas pondus addidit. iariu*. Verum quadriennio tantum fedem rexit, eaq; decelBt An. 1027. opinione fančlitatis non minusa uam anteceffores,iliuRris: cum quibus & loculum fortitus in crypta jam faepiiis indicata. Ipfo adhuc fuperftite mortuus creditur Mazelinus AbbasS. Petri. Is poli Titum,fuperms produčlum, claves Ccenobij tulit, ab Hartwico Antiftite confirmatus. Annum coepti regimims quidam pofuere 1025-. minus refte,potius 1023.vel 22.ponen- duserat. Ipfe enim jam Abbas interluit translationi S.Corporis D. Erentrudis ,quam ad annum 2y. proferri nec vita Hartvici, nec Henrici Caefaris patitur. Equidem prior biennioante,ifte eodemanno idibus Julij liumanis exempti, cum D. Erentrudis Mazili- primum pridie Nonas Decembris anno 1023. translata celebrc- nus Abbas tur. Prsefentia Mazelini infigni miraculofamofaeft. Dum SS. SJ™ 1 Exuviae per Hartwicum e priori tu mulo elevarentu^cupido in- transla- cedit pium,fančlaeque Virgini unice devotum Abbatem, ut 8 rata Superis,fuaslegesexigit. Mazelinus experi- pore e u- mentoičlus mox fapuit,didicitque unde malum edet : etiam pia forta tenebras pati. Ergb ad facra Virginis Lipfana profufus, ve- punitur. niam petiit, pium furtum reddidit, votumfecit, fi oculos inter- ven. Liber III. Caput XXVI. veiltu Erentrudis Numen redderet, fe dimiffo Abbatis pedo ba- culumperegrini fumpturum , totumque fe in arčtioremeremi vitam traditurum, Exaudita funt votajrediit oculorumlumen, ipfeclavum S.Petri poluit * & in montem Salisburgo vicinurn* quem vulgo caprarum vocant * receflit: ubi in arčla fpelunca annis vitae refiduis reconditus , vitam fandtiflimam in jejunijs precibusqueperduxit: prodigijsquoque illuftris,caecitatis pro- brum fanftitatis fpongia penitus abfterfit. Dum eremicolam jamageret, foror Mazelini Wiradis Parthenoni Nunbergenfi prsefuitrcuiusaufteramin fubditas feveritatem ipfe efticaci mo- nito ad clementiae temperiem teduxit. Defunčti corpus plau- fk>impofitum,)unčtisbobus,utinurbemad S, Petri honorifice tumulandum deveheretur, eo perduci non potuit. Nam boves dura']amiterirtcivitatecarputit,rečla via,quidquid rečlores ob- niterentur,per tramitem Nunbergenfem perrexerunt, nec gref fum ftiterunt, doneč in monteadportas Ccenobij confifterent-. Evidenter .coriftabat, locum quietis ad S. Erentrudis xdem bea- tum virum fibi legifle. Ideo templo illatus,ad finiftram, qua in* troitur,propefcalas cryptae eiufdem D.Virginis, fub terra mo- numentoccnditus.*quod adhucbodie & monftratur & vifitur. Legitur etiam poft mortem miriš corufcaffe. Interim ad S.Petri MazdinofufFcčtus in Abbatis munere Visu it*- KUM I M- PETRATO FIT ERE- MICOLA. CtARU S PRODIGHS 14 ©aig; bercj. Defunčti CORPUS A B C OE N O- B I U M NuMBERi G E N S E PRO D I- GIOSE D E- FERTURj ET 1BI S E- PELITUKi Abbates RupertuSjCui fecundi nomen , ob refpečlum S. Ruperti primi s - FfeTRl Abbatis: ifti iterumRupertusI II.Ruperto KuicG'etwifcus,Ger-^ ukJuh wico Reginwardus. HorumPradulumgefta (praeterbonaqu^e- ad REGik- dam fub ijs Coenobio acquifita) annique Abbatialis regiminis WARCuM ’ non extant. Reginwarduman.1077. vitam cumofficiopofuif- feconftat. Si a Tito ducimus computum ufque ad Reginwar- di obituirij arini numerantur 89. fed deReginvzardo adbue poft- tafub Gebhardo Archipraefule. D etm v Eeciefiam Metropolitieam poft Guntherum rexit Dietma- ru* posx msfeu Theodemarus, eo rtomine 11 . vir magnae prudentiae & Gunthe- pietatis: quiConradi & Henrici poftea III. Imperatorum gra- tnbeneufus, bonis ae reditibus annuis fuamfedem infigniter sco pus. au ^it. Excellit quindecim circiter annorum Prseful rebus hu- manis circa annum 1041. magno fui reličto defiderio . nui-, vel Succeffit Dietmaro in faero Magiftratu Balvinus feuBald- Batd»i»M. 'Vinus* abeodem a teneris educatus,& in virum formatu s, ae^^ COM . denique a raorituro ob virtutem fucceffor commendatus. Pon- mesdat, dushabuere preees ultimss Dictmari, fed magis virtus Balduini: quas Bartn. & Sponda. ad an. 1044. T u r » u- I E NT Ul EccLESfce STATUS A TKIBUS A n ti y a- *IS. Graha¬ mu* MEDE- TUR ET IN POHTJFI- CEM ASSU- MlTUt. Cedit S U M M O TASTIGIO Grego- RI US« Papa n- MEN LE- 6ITIMUS. 312 Hiftorife Salisburgenfis quas intcr pietasjdementia^umanitas, in hofpitescharitas,& 11* beralitas,praefertiminegentes,primaspartes agcbant* Omniutn orefalutatus Archipraeful egregie magnae de fe conceptse fpei rc. fpondit. Kihi! inillocriminis, nihil offenfse. ProEccieftaepro. fe< 5 tu,qua religionem, qua virtutem, qua temporaliutn quoque rerum ftatumfpečteS,iaborpius & conftans : in his verominot profečtus, ob tempora turbulenta* Romae etenim ad annum 1044. tričeps fchifma conflatum, Benedičtus IX. Papa,Comes Tufculanus,a patre viro prepoten-* te adhucadolefcensin Apoftolicam Sedem intrufus,confenfuta. men Orbis poftea receptus,nequaquam nomini & honori rcfpon- dit. Cumdecenniumfediflet,impatientešRomani efedeillum eiecerunt,eiusque loco Joannem quetidam, quem mutato notni- nc Sylveftrum lil. appellarunt, fubrogavcre. Benedičlus fein. vifumcunčtis videns,ceflitquidemloco J fediocumceffit Joanni alteri Romanae Ecclefiae Archipresby tero. Poft fačii poenitens dimiffum Pontificatum ipfe rurfus repetiit. Ita a tribus Antipa. pis Ecclefia Romana vexabatur. Intervenit miieratione piae matriš (Ecclefiae) dučlus religiofus presby ter Gratianus,dataquc fingulis pecuniae non modica quantitatc,perfuafit auri magis, quam faGrihonoriscUpidis,uta{umma Sededefeenderent. Hins liberator Ecclefiae cunčlis vifus laudatusquej ipfe communibus fuffragijs extra ordinem Pontifex falutatus, Gregorij Vbnomeil accepit,& duobus annis fupremos fafces Ecclefre tenuit. V erumcum farna cffet^Gregor ium,qui pecunia vexattonefi;- clefiae redemerat,pecunia Gradu fibi qusefiiflej excitus Imp.Hen« ricus IlI,(Italis ILutfuprameminimus) coačta Sutrij Sinodo, ex Prasfulum fentcntia dignitatcm Gregorio abrogavit. Is vero nonminori virtute >qua antea aliorum procurata ceflione fafti- gium fibi acquifierat, faftigio fummo lubčnsdeceflit:pacemq; emptam, majori animi demifiione fervatam fančlamque voluit, Gregorij Nazianzeni cxempio > qui nc Ecclefire navis ja&aretur, clavum depofuit. Ex his, quse.ex meliorum Scriptorum fide ttarravimus,cor- rige,Lečlor, illorum errorem, qui etiam quibufdam Salisburgen- fiumChronicis irrepfit, HenricumCaefarefntreS Antipapas ex- puliffe^Benedičtum IX.Sylveftrum III, GregoriumVI. Nam ut dem us, priores forfan adhuc illicita tentantes coercuifle, Gre- gorium legitimum Papam amoyit quidem,fed non legitimč,nifi ultrbcedentem. His Liber III. Caput XXVI. 313 Hisačlisdum novusPncfulEcclefias legendus eflet, ad fa- Člioforum potentinm retundendos impetus Gkrus Romanus iuifragia in Henricum Imperatoremcontulit, ut Pontificem no- minaret. Dixit is Sindigerum,{euSuidgerum GermanumEc* Subroga- cle/ktunc Bambero;enfis Antiftitem. Quiomniumconfenfure- T ' Fo " TI * ceptus,inauguratusq- (ub ClementisII.nomine,moxipfumfuae men* ii. dignitatis auctorem Henricum Imperiali diademate redimivit. fj* l™ AS jx S edcum Imperatoris comes in Germaniam una cum Gregorio Anteceffore migralTet,poft novem a promotione menfes e vita quoqueabi]tjhumatus in Bambergenfi Ecclefia,cuius antea Prae- fdmultisannisclaruerat. Poft Ciementem iterato Caefarisvoto adRomanum culmenpromotiGermani,DamafusII.anteaPop- pOjEpifcopusBrmnenfis, 23.dierumtantumPontifex ;> ac Leo LeonjsIX. IX. ante Bruno, Comes DaPsburgenfis,Monachus Benedičti- vmo ’ E T ** O O ^ AUGURIUM nus,EpifcopusTulienfis,virfančtus,fub quopaxjucundiorlabo- FUTU ri rantiinteftinisdifcordijs SediRomanae refulfit. Id illimemora- PoNTIFI - bili vifione monftratum^cum Ecclefia nova Sponfa,primum fub cAIU? ' feniculaerugis, moxferenat a fronte, fub juvenili forma Leoni fe ftitit. Quod S.Odilo Abbas Cluniacenfis, jaminter Coelites tuncreceptus, e coelo confpicuus expofuit: Ecclefise poft tot pro- cellaspacis malaciam ipfius Leonis ope redituram. Fertur Leo¬ ni reccns inaugurato etiam vocem de coelo allapfam: Ego cogito cogitationes pacis: pacificum augurium feciffe. Hxc fub annis Bahvini noftri gefta*. quorum & ipfe in pa- candis Ecclefiae turbis parsetfe potuit: quas deinde Henricus IV. imius, de quo egimus,filius majori procella reduxit.Memorant_* quidam * EcclefiamSalisburgenfemabHenrico IV.Marcbio. +L*^Rom, niAuftriacceu tutori&Advocatotunccommendatam, ex illius temporis more: qui merito poftea exolevit, cum advocati in do - mms ,vel exačtoresgraves degenerarent. Casterum Bahvinus Kalvini poft multos exantlatos labores,obfeflbs ab ingrato hofpite vel po. tiushofte, podagra, lenta fed fančlamorte confumptus deceflit an. 1060. Crypta S. Erafmipro more funus fufcepit. PRjESULIS MORI. «j>$(3i4)§0> CAPUT XXVII. Balduino SUCCEDIT Gedhak- DUS. E ! U S GE- nus mo- RUMQUE FROBITAS. Pit Hen- JRLCI III. I M P. SU- P R E M U S Capella- N U * Parifis , ut a it Hun A im in E- pifc.Pajfatt juh Alt- manne. De B. Gebhardi ortu,generc\fludm,focm$ fromotione od Archiepijcopatum. Aidwdnum excepit Gebhardus , cuius virtus & conftantia inter res adverfiflimas fufiorem calamum depofcit. Ortus illuftriex Suevis Elelffen fteiniorum,ut creditur, Comitum genc- re, patre Chadoldo, matre A zala, ex ipfo familias nomine omen duxit, fe Juvavio praefuturum. Puer mox indolem generi pa- remexhibuit,ad litteras aeque acoptimos moreš docilis, quibus quo magis crefcebataetate,tantoadolefcebat&;eruditione&pic. tate. Adultioribus annis etfi adhuc faeculari cultu fplenderet, jam animum tamendivinis addictum obfequijs facris lectioni- bus & exercitijs excoluit: utipfi Balduino Archiepifcopo dignus cen(eretur,quiper fingulos faerorum OrdinumGradus adPres- byteratum eveheretur: non fine prjcfagio etiam in Infulafuc. ceflurum. Ita jamtummorum gravitas & confiantia magnum Sacerdotem & Ecclefiae defenlorem fpondebat. Hinc in aula Csefaris Henrici III. inclarait, qui obvirtutis& eruditionisno* men Regiae adfcitum,fupremiCapellani honore decoravit Quem &filius Henricus IV. inter primse admiflionis Aulicos poftea., cenfuit. Verumclarius emicmta puero adhuc, non puerile facras di* gnitatisaugurium. Dum in flore aetatis fludijs operam dareL,, ^fociosamabatsetate&generenon impares, Altmantiumac A* dalberonem,Comites Wittinen/em acLambacenfem: cumhis ei familiare confortium, & ex more aetatis fuavisconfuetudo. A* liquando in itinere dum pedibus fefii ad amnemperfpicuum, pane,quem fecum domo fumpferant, & aqua fontis frugale pran- ^ dium caperent,confidentibus inter alias jucundas confabulatio. di* Ai/r- nes placuit inter fe experiri & depromere, quid cuilibet animo MANNI,ET federet fieriacfacere. Prior Altmannusdixit: Ego Patavienfis Ecclefiae Praefulatumadibo : eamq ? - adeptus Monafterium con* adhuc dam , in quo pofl mortem reconditus fupremum mundi diem P rae ^ a ^ 0 b Subiecit Adalbero} ego viciflim Wirzburgenfium rile au- volo fieri Praeful, & Afceterium Deo excitabo, in quotumulum gurium. fortiar & quietem perennem. Tum tertius Gebehardus: ego vero utrius- / Liber III. Caput XXVII. Vr utriusqueveftrum futurusMagifterJuvavienfem Pondficatum ¥ confcendam .* & tune ipfe non minus viris Rcligiofis * Coeno- bium,mihi monumentum, conftruam. gnfl.ut ma- Nonex ludicro infirmse aetatis/ed divini Spiritus inflinctu haecabiftis ficpraedičta delignataquefuifle, rerum probavit e* Mi ventus. Nam Altmannus pollea ad PafTauienfem Epifcopatum Altman- everius,Coenobij Gottwicenfis, quod interexempta inferioris dixor Mo- Auftriae coenobia alto emontisjugo eminet, aučlor fuit. Adal- nasterh bero Herbipolenfium Praš fullečt us, Lambacenfe infigneMona- fterium,infuaehaereditariaeditionis loco, nune in Auftria fupe- Ad ALBERd rioreiito, extruxit. Gcbhardus autem infaftigio Salisburgenfi pofitus,Admontenfe,illuftreDiaeccfis Juvavienfis in Styria A-lamba- fcetcrium fundavit, ut poftea enarrabimus. Tria hsec facra,no- censis. bilia,farna, virtute opibus late nota Monafteria fub D.Benedičti J™!' Regulaflorefcunt. monten- PollquamergoevivisexcciTit Salisburgenfis Pontifex Bald- SIS Ascfi " TERU Fun- vrinus, ieum aSacro Ecclefiae Senatu in fuffragia, & alaeri con- DA t r. cordiquefuffraganrium elečtione, * totius Cleri & populi voto * cx urnaprodiitMetropolita Gebhardus $ quem omnium virtu- ms.h.aL tumgratiatanto culminedignum jam pridem adornaverat. E- %• leriionem probavit, & ex eius aetatis more firmavit ipfe Impe- rator Henricus IV. qui inloco,Efchinwanch appellato, traditio- Imp. Hen- ne annuli,& pedi paftoralis ]ure Regaiium inveftivit t inveftitum R1C01 v - Adalbero,olim focius, tune jam Herbipolitanus AntiftesXll.Ca- 1nv est i- lendas Augufti an.Salutis MLX.inthronum EcclefiaeSalisbur- TUR,iM - genfis honorifice induxit. Paulo poft Ratisponse convenienti- ^poisti bus Epifcopis Gebehardo Ratisponenfi, Engelberto Patavienfi, *io n e m K linhardo Frifingenfi, Alt\rino Sabionenfi, Adalberone Wirz- burgenfi, Gunzone Eichftettenfiin Ardiipraefulem eonlecratus J t u j as poftfesqui annum a Nicolao II. Papapermanus Wezelini Prše- Adalbs ' pobti Archiepifcopalibus Pallij infignibus donatus efL BIP0U r. * Tantis aučbus honoribusGebhardus, nihilaltioris, quam Conse- antea * fpiritus duxit,humilius potius de fe fentire: affluen- p^uu * tibusopibus animum &affečlumfubtrabere: easquevel in fuae aNico- Metropoliticae Ecclefi3e,vel aliarum fibi lubditarum, Monafte- JJ®^* r norumquoque velegenorum neceflitates & emolumenta collo- * siuttor čare: nilpraiternrittere, quod tam Romance Sediš, quam Impe - viu Ant> ' rij &Reipublicae facrae politicaeque honori,gloriae,faluti lerviret. T exM $. Epitomen non exiguam laudum exhibent antiaui verfus: * ***• Mdgvms vir proavis Kjebehard > ingsnttor acm i Rr 2 Qv* 31 6 Hiftorise Salisburgenfis Epitoms primus decimas conjlriyixit rtddtrcjujlas Gebuar- Sclavovum genttm , tanti Dočloris egentent. d i. Nempe cum gens Sclavonica, ctfi ditioni Ecclefiafticse Archi. Slavo^ P 17 lU ^ s no ftd fu bdita, hačtenus a decimarumpenfione fcexi. ad pjsnsio- m am feciffet, Gebhardi aučtoricatc compulla eft, redderc Deo & marum CI * Ecdcfiae, quod divino Canonicbque Jure deberct. jdignita* Tam Iplendidam Ecclefise Lucernam Deo , orbiqueconfpi- Legati cuamOrbis Pater & Praeful ita iiluftrare novo privilegio voluit, lici^pri- uc nna Sedem Ecclefiamque Salisburgenfem illuftrioremredde- ws perso- ret. Jam antea plerique Archipraefules noftrates Legati Apo- Gebhar- titulum &munusgefsere,{ed fpecialibeneficioRoman* do ab A- Sediš,quod perfonam gerentis non excederet. At Gebhardoeius- J— quc meritis ampliori Jure datum ab AlexandrO II. Papa,utab i. di tur. pf° m fuccefioresperpetuadignitasLegati Apoftolici,velutihc* perpetu- reditaria fucceffione tranfiretiunde Archiprsefules Salisburgen- t i am in ^ es Legati deinceps Nati Sediš Apoftolicse dicercntur. Interim successo. ad annum io 318 Hiftorise Salisburgenfis >r a E J US FILII PRO IU 5 TI- Ti jG ZELO TRUC 1 * dantur. WlLHEt- MUS A SCE- LERATIS POE N A* sxiGir. Romam PEREGRI- KATUR. In reditu SANCTE OBIT. H E M M A TEMPLUM D. V. mo- riTUR. Locum »ESI- GNAHT E- MlSSl BO- pietatis &prudentiae norma, latam olim ditionem moderaturos, fedula educatione formavit. Jam adulti, dum parens abeflet, vi. cariumregimen illuftres juvenes junčlisanimis obibant. Quod dum curate agunt,& fodinas fuae ditionis perluflrant,comperiunc inter rudes,& male moratos homines, quos frugi reddere totis a. nimis fatagebant,unum quoqueviolati thoriflagkioinfamem. Hune ad judicium tračlum , peračlumque dcconviČtumreum fufpendio damnant. Sed optimus juftitiae zelus hominis con- fanguineis bilem & vindičtam movit. Quid agunt ? ex condi&o coeunt,Comitesque generofos ad vilendas denuo fodinas prode. untes,nilque minus cogitantes,fuftibus crudeliter mačfant. lltriusquetamchari filij audita caedes , & jačlura graviter quidem in primis Hemmam afflixit, multasquelacrymas ex* preflit. Dei tamen providentisordinem fančlecogitansfanda mulier, temperavit ludlui,& innocentium pro juftitia hoftia. rum oblationem Numini ex animo donavit. At Wilhelmu$ conjuxdomumpoftaliquod temporis fpatium reverfus,imma. ne fadlum inultum relinquere non potuit. Coačla armata raa- nu infacinoris aučtores movit,& comprebenloscapitalipoenae fubjecit,reliquis operarijs,fceleris innoxijs,venia data. Nihilomi. nuspiusComes,vel juftefufifanguinismaculas,{i quaeeflepote. rant,expiaturus,vel ut Numen pijs Manibus filiorum propitium magis redderet, Romam peregrinationeminftituit, aefalutatis devote Apoftolorum li minibus,domum iter remenfus eft. Quo antequamperveniret, adpatriam coeleftemap pulit: morboe- nim correptus in valle Lavantina diem fančle obijt,& in Ecclefia, quam ipfe D.Laurentio asdificaverat in Groberen, tumulumfub- ijt,amorte fančiimonias farna illuftrior,quam generis claritate. Caeterum Hemma foluta conjugio neminem alium quam Dei Matremberedem,liberorumloco,voluit,templumque con* dere ftatuit in illius gloriam & iftorum memoriam pofteritati fta« turam. Loeum facrae aedi non fine coelefH indicio fignarunt bo. ves in campum emifli cum curru,cui Magnae Virginis imago in* fiftebat.lllic ubi fteterunt cum S.Icone immobiles,templum con- ditum,hodie etiamnum perflat infigni opere vifendum. Dum fabricaeadliucopus ferveret,duo contigiflememorantur miran- da. Primum rcumD.Hemma coramlaborantesinfpečlurainla- pide confideret, ceffifle illum, & duritiei oblitum incommodz fedis formam concefliffe. Alterum: expofitisa S.Comitifsa pe- cuni-je loculis, ut mercedem fumerentoperarij, ad infhrmiracu* ' ^ ; li, SACRAM VESTEM ACCIPIT. Liber III. Caput XXVIII. 31.9 li,aD.Virgilio patrati, nullumpluspotuifle accipere, quam labor merujiTet. StruČluraEcclefiae adcalcemperdučla,duoCoenobiaHem- Templo mailJisadftruxit, quorum priori viginti Canonicos farniliae S. tur ir. Auguftini impofuit, Deo in Ecclefia facrisoperaturos} alteri fe- ^oenobia ptuaginta Virgines fub eodem inftitutoNuminifervituras. In- v^jTorum augurale facrum utriusque Collegij Candidatis fecit Baldwinus et Virgi- Archiepifcopus Gebhardi antecefTor , Sc B. Hemmam Ducem ” UM ' eumtotiacrarum Amazonumagmine,facra ve/te Scbenedičlio- Balduino neimpertivit. Quae illic Religioforum utriusaue fexus mater fjEBHARDI 1 O L ^ T^CESS difta&fačtajproamiiTis duobusliberisubcricommutationcplu- rimosinfacra pofteritate numeravit. Venim Sančtimonialium Collegium pofl annos aliquot, virchnukc defunčlaHemma,defecit. Nam eo tempore, quo Gebhardus Se- Coenobiu diGurccnfi initium dedit.nonampliusParthenonemconftitifTe “ E p r N1T ;. r '• i-i * r TT , Henrtct lmperatonum diploma * connrmat. Hinc Gebhardus locum, /r.tonfen - jamantea divinoobfequioab Hemmadeflinatum, ad majorem f win ere ~ Dzicuitum, St animarum lncrum traduxit: St ut deinceps Eccle- ^Dipll? fiailla Sedeš Epifcopi foret,Canonicis Cathedralium nomen Sc ti- ma habet tubam gerentibus, effecit. Camste.s^ AnnoChrift‘no 72 . pr 3 evia,utdiximus, aucloiitate Romani vit.B.Geb- Pontifkis,Štaccedete Imperatoris Flenrici IV.confenfu,de{igna- vitGebriarduscertosdioeceieosUmkes,quorum defeftuEpifco- tN SF ^ EM pi antea Solicnfes effe delierant. Rebus deinde alijs neceffarijs E p 1 s co- oonftitutis,Guntherum nominavit,St confirmavit primumGur- Gebhar- cenfium Prxfulem^eumqueairdlentibus{ibiEpifcopisAltwino do erigi- Brbdnenfi, Ellenhardo Frifingenfi,ScCandianoHiftrienfi con- tur:Ca “ fecravit II. Nonas Marti], caterisconiprovmcialibus, Epifcoph •, Otto- TITULUS Me (cilicet Ratisponenfi , Altmanno Patavienfi,per Epiftolasfuum in hanc CATHE * kkm ordinationemprabentilmsconfenfum, prolatisetiamtam Pon- tiiido^quam Cmfareo diplomate, folenniter confecravit. Ita coe- rur. pvSedeš Gurcenfis,Sc adhuc hodie viget. Sed Epifcopi refiden- ^ U U S N ™ tn,utvocant,inoppidoStrasburg , non longediftante,bis tem- mus Gur- poribus conftituta. Ad Kunc quoque annum referuntur exordia Monafterij vi- y e rba fant cim S.Michaelis in Bcurn,Dioece-fis St ditionis Salisburgenfis, ab ^ ei P^ li ^ oppido Lauffen uno milliari diftantis. Fundationem fecerunt ‘Jms.i 1 ; Comitesde Plain,olim terrae Salisburgenfis incobe. Hos inten., & in i ° it - c minuit Syms,Patriarcha exin Aquileienfis, eademfamilia pro- ^ 4 »*?/* gemtus. Authoritatem tamen fuam Sc operam contulit Geb- liji. hardus DRALIUM CONCEDI* 3 20 Hiftorise Salisburgenfis O r i g o hardus nofter: qui & ope adfuit, & Ecclefiam confecravit, merita Monast. Regij Vatis verba fibi vindicaturusj Particeps fačlusfum omnium ti, e listin' rnmtium te, Abbatemprimum, religioneeximium,po{uitWeri< Beukh. gandum: quem inter beatos poft vitam cenfuit conftans traditio ^7*“* Patrumhuiusloči. Succeflorumferiemdabimusiib.6. Nuncad IBIDEM Abbas b. alia Gebhardi. Wbri- CANDUS, CAPUT XXIX. De Fundatione Ccenobij Admontenjis : primo eitts Abbate Arnoldo , nec non Abbatibus SJPetri Regina ar do & L rimperto. Item deiniiiis Ccenobij Reicherjfiergenjts. V Allis eft inStyriaprxaltis montibuscircumfefla, intraftu Anafifluvij,quiexalpibus Salisburgenfibus una fereleud Radftadio profluusflongo per aliquotmilliariadefluxu,de. nique perangufta jugatranfiens exStyria in Auftriam fe prope civitatemStyrameffundit.Vallisilla tune vix paucis monticoik habitata, veniš quidem metaliiferis dives,&pafcuis opportuna: fedpene inaccefla, folis equisclitellarijspatebat. Dixifles$ natu. ramlocum in arcem pietatis erigendum prsemuniifle, ne fcilicet alij,quam religioni ac fančlitati,afperaqux vis Starduaamanti §tsequanti, pervius foret. B. Hemma Jam antea haec placuerat fančtx, quam fupra laudavimus, »onatio- vidux Hemmx,quae dum Gurcenfemoliretur domicilium,qua- stinat *" Ppraefciafuturi, bonaquxdam Stpraedia fub Archipraefule Bal- pro stru- duino, Ecclefiae Saiisburgenfidonavit, ea cumdeftinatione, ut en d o jj El g\onx ,ac Coenobio in valie illa erigendo defervirent Monast. * I • r ■ 1 ° Admoh- Ad rem, animopraelago pridem conceptam , opere com- tensi. plendam feaccinxit Gebhardus biennio poftGurcara erečlatrL. Gebhar- annoio^. Ipfe in vallem Admontenfem profečtus , circum. rus accih- fpexit Stluftravit fedulo fitum naturamque regionis, cenfukque gitur. virtuti, qux munditurbisreličtisfolum Deuivi quxreret, appri- »iscitTo- opportunum efle. An coelo tamen placeret,ambiguus,in- lunta. de quserendum efle cenfuit } exorandumque Numen fančlifli- T a iuox mum j aufpicatius res minime parva inchoaretur. Ergo tri- 1TERUM bus diebus nočlibusque in oratione jejunus perftitit,non ignarus, obmutes- ccElumnon ftatimunoarieteexpugnari. Exauditx funtpreces; St dum poft triduumadhucdubiushaereret, mutusdivinumre- {pon- :is u- SUM RECI- PIT. Liber III. Cap. XXIX. 521 fponfumdedit. Hune, cuinatura loquelamademerat, gratia_> coeleftisinGebhardigratiamreddidit difertum, pro ea tantum vice. Ecce! hasfitanti Praefuli, mutus ille furdusque repente pa- lam,audientibusftupentibusquemultis, fe inhaeeverba teutho- nicaJinguarefolvit: Au debesinchoarefiEUSdebet confummare. Di- ^° STEA xit, & pro more deincepstacuit: doneč multispoft annisadde- A d se>ul- mortui B.Gebhardi fepulerum vocis ufum integrum recepit. CHRUM Verba muti pro Dei oraculo Antifles pronis auribus fufcepit. M q RTU1 Hincmoxadhibitis operarijsCoenobiumSc Ecclefiam ftruxit_,, v° c acDivasVirginisDeiparae Sc S.Blafij Epifcopi Martyrishonori confecravit. Loco a circumvallantibus montibus congruum & Surgit adhuchodie ftabile nomen Ad Montes acceffit. Coeno * Aldilicatismuris, omare St dotare novum Sc pium opus, B1UM , opus erat Igitur inprimis infignibus Ecclefiam dotavit orna- mentis,auro, argento, ferico,pretiofis nonnullis etiam faeris lipfa- nis,inquibusmanus St brachium erat D. Paterniani Confradditi Bibliothecse inltruendae complures libri, fupellexufuidomefti- co necelima: bonaitemalia,nonquidem fundatione majorum Ecclefias Salisburgenli acquifita, * fed ipBus Gebhardi indu- * * tm ? e ftria quaefita. Non enim detrahenda Ecclefiae fuae putabat, qui- ta^ua ah* bus novam conderet vel augeret. At nec fic afFečtui fuo fatisfe- ® or citGebhardus,etli liberali pietate nomen fuum longe transgref- m i„; ca iia. fus. Ipfe illuftres, nobiles Sc pios undique viros exemplo Sc ad- Gebhardi hortatione incitavit,ut praediaSc beneficiafuaconferrent. In qui- liber^u- bus recenfentur Otacherus Marchio Styrenfis, eiusque bratec., tas, Adilbero,Leopoldus,MaganusSc Anzo,in novam Religionis fe- dembenefici. lic AbraS Abbatem Coenobi) Gebhardus ex S. Petri monafterio peti- Arnoldu* vit. Praeerat tune eidem Reginwardus fupra * memoratus! * cap.24. * isadvotum Divifundatoris Arnoldum fui Alceterij Monachum virtute St prudentia eximiumdedit, quem clavo Admontenfi Gebkardusadmovit. NumermMonachorum ab ipfoprimum delinitus (neminor fcilicet eflet) duodenus fuit: quihodie au- displurimum opibus Scaccurfu Deo lervientium poenein fe- ptuplumexcrevit. Arnoldus ifte primus Admontenrium Antiftes non multis annis Coenobio prasfuit. Cum enim ingruente Henriciano fchifmate omnia fusquedeque verterentur, ScbonaEcclefbe ci- dem collatapaffim abalijsdiriperentur, cum venia Gebhardi pe- dumceffitiringrino,quiinter illas tempeftates temporum* cla- S s vum R EC I N- WARDUS S. Petri Ab- BA.S MORI- TtlR. Suc- C ED I T Irimper- TUS, QUEM E.Thiemo EECIPIT. I>iETBUR- GIS SOROK Geehardi FUNDAT Canoni- am Rei¬ ch er s- F E R. G. Vir ei us Werne- R US I BI RELI GIO« SUM 1 N« »UIT, 322 Hiftorise Salisburgenfis vumpoftea viriliter termit, doneč ferenior aura fuccederct. Fa- vente Deo, boe Monafterium poft dura,& afpera olim tolerata^, altiuscaputextulit,tam opulentiaredituum,quam religionecon- fpicuum. Interim Reginwardus Petrenfium gnavus & pius Antiftes paulbpoft initia Admontenfia morte fublatus,locum relkjuit I. rimperto: quiaftiduaferecorporis invaletudine,plus quamAb« batiali onerepreffus, bienniopoftmunusdepofuit: idque infor. teshumeros S.Tbiemonis, tam Monacborum voto, quamGeb. bardi aftenfu collatum. Caeterum Gebhardi religionem & fančlamolimina drča ea. dem tempora non impigre aemulata eft foror eius Dietburgts, conditrixCoenobijReicberfpergenfis. Ita feliciter in familiajib tranfeunt,magna pietatisexempla. Nuptaerat Wernero,iliu- ftri intcrBavaros Baroni. Connubij dulcem fručlum, Gebbar. dum nomine,filium unicum, in flore adolefcentias optimis con. jugibus immatura mors abftulit $ fic tamen diviniorem mentem indiditjopesetiamcumfilioadcoelum prasmittendi. DEUMer. go & coeleftis militiae Principem D.Micbaelem beredem faciunt, caftrumquefuum,(Reicherspergadicebatur) ad Oeniprofluen« tem in coenobium Canonicorum S.Auguftini verfum Numini dedicant. Ipfe*Wemerus, prsemortua conjuge Dietburga, ibi- dem religiofum induit, vitamque ad normam Canonicam piiffi. me exačtam feliciter exuit,ad sete mam, ut fperatur, hereditatem receptus. CoNRADll 11. S .H EN R ICO I N Imperjo SUCCEDIT, C A P U T XXX. De Schijmate Henri ti IV* contra Gregorium VIL Papam y & tur bi s Germanist. H | Ačfcenus fere Ecclefiae Salisburgenfi, ipsique Gebhardo i Antiftiti ferena & profpera fors fuit. Nune nubilam & ad. verfam quoque experiri Numen voluit : ut illa & ifte ceu pal¬ ma depreffaaltius furgerent, & perftarent conftantius. Rempau- lo altius repetereanimus eft. s MortuoHenrico II.Stfančfo, qui fineberede,utpotethori - expers,deceflit, elečlione Principum ad Imperij faftigium perve- nitConradusII.DuxFrancorum. Memorandum, qudd inipfis eius regni primordijs contigit, Bruno Henrici Caefaris fraterCon* — rado Liber III. Caput XXX. 52j rado perfuaferat, ut Epifcopatui Bambergenfi a fratre condito & opimeornatoplumasdetraheret. Sedpraepofterummolimen_, exem- non tulit Divus Caefar. Dormienti ad lcčti fpondamadftitit, & plu mcon- femidcpilatambarbam oftendit. Quacrenti, quis facinus aufus clesA-" tiTet,ilium ipfumaučloremeflerefpondit, quibonis fe&Eccle- RuM »e- fiamfuamfpoliarenontimcret. Cavcretfupplicium&infelicem ^ MAT0 * rcicventum. Dixit & difparuit. Terrcfadtus & expergefačtus Bruno a prava machinationedfterritus,mox receflignee perfua- deriamplius potuit,ut ad Comitia ea de re inflituta compareret. Itaceffatum: & Imperator ipfeliberalitatem in Ecclefias, praefer- Akem- timSpirenfem,ab Henriciexemplo&monitohaufit. tatem a- Defunčtus Imperij heredem reliquit filium Hcnricumlll. AAus^iT - cmcognomenNigri,&Pijapietate,quammoribundus maxime dictus * oftcndit.Abijt e vita exačlis regni annis I7.filium relinquens Ion- p,J,, oA* geimparcm. Et ifte elt Henricus I V. de quo potiflimum, hie * AD J n / fermo. Lil US. Puerquinquennisregium lionoremadijt/ubcuraprimum ŠE - matrisAuguftae Agnetis, deinde Epifcoporum, inter quos prae- cipuusB.AnnoArchiprsefulColonienfis. Romanam Ecclefiam quehni* fccptrumcapelTente Henrico regebat Vičlor IL antea Gebhardus hehricus E pifcopus Aicbftottenfis,Germanus, qui ex Germania^bi multa i v. prssclare conftituerat,reverlus inItaliam,eodem annoPontifiea- tum&vitam claufit. Huicardentibusomnium ftudijs {uffe&ns Fridcricus Tufciae Ducis filius , MonachusCaflinen{is,Stepha- Berehga- nus IX. alijs X. qui maximae fpei praeptopera morteanno fe- quentifubreptus. Succeflit,abdicato Antipapa Benedi£lo,Nico- Romana laus Il.fubauo Berengarius,haereticorum,quas nune Sacramen- SYMODO « * _ ^ # r - f L TV* J ABIURAT« tanosvocant, antefignanus,jam antea lub Leone 1X. damnatus, schisma bserefm in Romana Synodo ejuravit. Eidem Pontificitriennio INTER A * pod eiečlionem defunčfo , fuble&us a Romanis Alexandcr II. DRUM Ir ‘ (AnielmuspriusLucenfis Epifcopus) fed faggerentibus praviš et Hono. confiliarijsprsecipue GuibertoCancellario, ab Henrico eiusque RIUM IIa matretutriceCadalous quidam fub Honorij ll.nomineadfum- nios bonores defignatus. Hinc fchifma & graves turbae in Italia, CsefarianisprsefertimiflumlC^entibus &foventibus ? * proceribus B.Petrus optimis Ecclefiae Alexandro affiftentibus: inter quos facilepri- a AxAT- mastenetB.PetrusDamiani. Alexandro in Concilio Mantua- dro assi* no confirmato,damnaturCadalous,aGodefrido DuceHetruriae AAnesAu« profligatus t qui quanquam eječtus Roma, infignia fummi Prae - GUSTA, A ' fulis ferre non deftitit. Henrico decennium aetatis ingreffo, FILU TU " S s 2 difpli- 3 H Hiftorise Salisbursenfis TELA MO- CRAT. Henri cui I M p. A- PAEBERTI Bremen« tis ADULA* TIONE SE« EUCITUR. AUL4 EX SSSE IUBE- TUR. TA, De O * difplicuit SS. Imperij Praefulibus regimen femininum: igitur a vita: reli* eura filij,auči:oritate&:arte potiffimum Annonis Archiepifcopi, amota Agnes A ugufta confilio D. Damiani fasculo penitus vale. dixit,Romamque profečla^n humilitatis Chriftianae profeffionc auguflior vixit. Veram etfi jam fub Epifcoporum gubernaculis in bonam fpem crefceret Henricus,irrepfit tamen in aulam, fum. mamquereruminvafit, vir oHicio magis, quam moribus facer, Adalbertus Bremcnfis , qui dum abfcnte Annone fena adole- fcenti Principi laxaret } exitiali adulationisarte, facile totamgra. tiam occupavit, ut ipfi aeque ac regi pro lubitu liceret, quod vel, let. Cum vero hinc gravia tam Ecclcfe, quam Reipublicae de. trimenta , ut folet in effeni principum liccntia , fequercntur, Adalber- communi Procerum deereto & connifu Adalbertus ab Aulare. creto*" motus. Veram jam eorruptus Rcgis Adolefcentis animus,ad Procerum frugem nec lic reduci potuit. Adhuc quidem audloritateAn- nonis nonnihil tenebatur: cum vero is rerum taedio & fenečU feffusex aula abiret,penitus in vitiorumabruptapraeceps ruiL,. Alexander Papa tam male audientidiemdixit : fed antequam br^ndus* Henrieus vadimonium obiret,diem extremumobijt. Evečtus M o n. pro eo in thronum Apoftolicum Hildebrandus f dičtus poftea^ P U pa- Gregorius VII.) Cluniaeenfis prius Monaclius & Prior, dcin Ro- ctus Gre- mangeEcclefe Archidiaconus & Cardinalis, magnis antea meri. gorius tis illuftris, & Henrico ex legationibus notus, Henrico primiim Eius zelus non difplicuit ^ eiusop affenfum obtinuit, * fed cum zelo din. Henri- no contra vitia , praefertim Simonine, arderet , brevi adverlarium OF “ fenlit, Ethinc tartarei fchifmatis, quodnonfolum Italiam, fed IT! ^ J- 7 Germaniam quoqueinvolvit, flamma erupit. Vertente armo Domini 1074. Gregorius ingemina Cleri Hagitia, nimirum irb * sp anda~‘ profanam Sacerdotiorum negotiationem , & facrilega Sacerdo. nus«da» tum conjugia gladium ftrinxit. Agendum erat cum ipfoHen« \VIstilvi'. ricoČaelare,horum inprimis noxio. Midi in Germaniam Lega- uGregor, ti EpifcophOftienfis,Prsenefl:inus,Curienfis, Gumenfis,addita& mater Henrici Agnes. His mulca promifit Henricus^pariim pras- fliturus:abfolutus tamenacenfura Excommunicationis,ut vo- cant,ijs difcedentibus,ab inolitis moribus non difceflit. Hoc com. perto poft biennium novi a Pontifice venere,qui Henricum Ro- mam vocarent, & minas, ni venirct, facri fulminis adderent,quos Conven ^ ee ^ rat ^ or nec in confpečlum admifit, tkueum* Ul^ ignominiose reiečlis,Wormatiae convocat in comiti- \Vormat. um Germamae Antiftites & Coenobiarchas. ad Greporium, ut- pote CUM FENDIT HINC SCHISMA Liber III. Caput XXX. 325- pote non legitime , ut jačhbat, ele&um, penitus exaučloran- dum. Iiivifus jammultis facri Ordinis Viris erat Gregorius,ob feveram contra Leges Ecclefiae agentium cenfuram. AccefliC incentorHugo Blancus, aPapa fenatu Purpuratorum Patrum ob malos moreš motus: denique Caefaris, quam maxime volentis autfloritas. Quidquid repugnarent meliores Antiftites, quibus potior veritatis,& juftiti3e,quam gratix Henricianse cura, in pri- Grbgom- mis Gebhardus nofter, ScUdoTrevirenfis Archiepifcopi, Adal- usdepo- bcro Herbipolenfis,AltmannusPaffauicnfis,EllenhardusFrisin- gcnsis, Albinus Brixinenfis, & alij nonnulli, fačlio impiomm tici$. prasvaluit: conclamatum amajoriparte contraHildebrandum X 1 X CUM CUM miffi dcniq^ nomine improbiConventiculiin UrbemOratores, ASSECLIf quiGregorioobnuntiarentobfequia,& e thronodifcedere jube- ahathh- rent,GermanisproPontifice neutiquamfuturum.Infolenteslit- “*** teras fačta infolentiora exafperarunt. Lcčlis in iio. Epifcoporum confefTu litteris,ex omnium ore&fententia Gregorius Henrico talionem reddidit, eumque &fequaces omnes ab Ecclefix communione profcripiit: amo« vendum etiam aregni throno, m a contumacia Sc fceleribus recc- dcret. Henricus,ubi ProceresImperij, Apodolicolituoexcitatos jampronovoRege conventurosTriburix intellexit,moxad poe- p0EN la nitentiaeafylumconvolarevifus, Romam, difficiliper Alpes iti- absolvit: nere cum humili & modico comitatu petijt, Pontificem ut pla- caret. Difficiiem (eGregorius prxbuit: nam facilisvenia facilem relapfum provocare videbatur. Demiffo habitu,in arcem Canu- Imam, inqua fecontinebat, admiflumtriduojejunumdetinuit, doneč in conlpečlumveniret. AdmilTum tandem, & morean- bquoexpiatum, juratumqueadcertas, Henrico certeduras con- Henricuj ditiones,a (cntentia anathematis abfolvit. A Non diuduravittimoreextorta poenitentia, Itaque drva- ex*utho« re promiffa reftitantemProceres inConventuForchemij Impe- p*™rVi- noindignum cenfuerunt,&exau 6 lorarunt: Regem irduper no- bus. ^umRudolfum SuevixDucemcrearunt: Pontifieetamen,eius- * queLegatis prxproperam mutationem non probantibus. * 1*1%] P ‘ Bine nova bella. Rex novus infignia regni, parum feliciter du- Rudot.fus ratun,Moguntix fumpfit.Henricusirritatus,aučtusItalicisGer- Rex re . manicisque copijs brevi adiuit, & in Rudolfom nonimparatum nuncia- duxit. Pugnatum primum ad Mellerdadium, * podea in a- l u ^ u „ g ^ gro Hadenheimcnfi, utrinque ab Henrico infeliciter, etdaliqui betttSAKon* S s 3 Seri- J2 6 Hiftoriže Salisburgenfis Rudoi* ruM TRANS- FE RT. CoNVEN- TICULUM Mogunt, CONDEM' NATIO. Hekrjcui Scriptores vi&oriam Henrico pcrperam in his adfcripfermL,, feu citTr Poft base cum nulla fpes eflet Henricum, fusque deque fa. pugnat. era profanaque mifcentem,ad fana confilia reducendi, ex lenten- us^impe* " tiaRomanse SynodiGregorius Henricum iteratodirisdevotum rium i n Imperij honore privavit,coronamque dedit Rudolfo, cum lem* mate: Vetra dedit Vetrofitms diadentaRodolfo. Hoc quod magnis Germaniae malis futurum credebatur re- medium, vulnus longe gravius exafperavit. Dirisdirasreddidit Henricus,& in Moguntino adhaerentium fibi Epifcoporum con. Greoorii feffu, ipfis ferijs Pentecoftes, non utique divinofpirituačlus, ab. dicato iterum Gregorin Guibertum de Corrigia,Ravennatem E. pifcopum, Clementis II. nomine inclementihomini impofito, fummum Praefulem decrevit. Inde quafi ckffico eantato, ma. gna ubique turbatio. Quisquis ex Epifcopis Germaniae a parti. H = bu s Gregorij ftabat, ab Henrico fede deiečlus, fuffečlis fchifmati. p os šibi cis. ItaSalisburgenfemeječlo Gebhardooccupavit Bertholdus; adversos Auguftanam amoto Wigoldo Sigefridus, Paffauienfem expulfo Altmanno Hermannus, alij alias. Verbo, mifera ubique facies Gregorii Ecclefias:cumopibus& bonis,animae ipfaeinter horredasdifcor. * diaspeffumibant. Gregorij feveritatiimportunaehaecmaJa im. putant multi Politici, & Scriptores olim Scbifmatici. Sed ipfum d d iz.au e ' tuetur dbid Bedae V enerab.Melius e (Te Icandala nafci permittere, nt. de Reg. quam veritatem (nempe Scjuftitiam ) dimittere. * Gre gori um certe & vitae iandtimonia, & fančlorum virorum confenlus a ca- lumnijs , praefertim quas Schifmaticus Benno illi impofuerat, *dan. ?JZ: abfolvit Deus ipfe miraculisin vita & poft mortem pro eo cditis, cbriJH caeleft^,* ultione ineiusoforespluriesedita * tutatus eft. Caeterum duorum Regum certamen praelium ad Elftram m. 4. A- amnem diremit 3 in quo vičtor Rudolfus, manutamen mutilatus, 1*1$ n**' ^ trans ^ 0 ^ 0 ventre extraaciempofttriduum vitamamifit. Cre- 48.^70° ditumamultis,illatam eificcoelitusvindičlam,qu6d contraDo- Ruoolfus minum fuum arma fumpferit. Sed incerta funt hominum judi- cia. S£epecaufainfelicior,fuperis probatior. Peccafle pocuit,quod Henrico nondum penitus fententia Gregorij abdicato, dejatum regnum praepropere fufcepit. Henricus amoto tantifperaemulo Italiam petijt, & poft bi- ennem Romae obfidionem, dedentibus feRomanis, Urbemoc. eupavit: in quam magna cum pompa Pfeudo-Clementem fuum tem con- introdudum in fede Vatkana locavit, ab eoque viciflim Impe- SrITUIT ' rialem ZELUS D E- FEND1TUR, In pRjElio occum- BIT. Henricus Romam CAP IT. PSEUDO- P AP A M Clemen Liber III. Caput XXX. 327 SUESTITU- TI.ET LI- fiaiemcoronamaccepic. Gregorius in Adriani moleinterim fe ab F. O CO* continuit, doneč Roberti Guifcardi Ducis Apuliseopeliberatus, j K J p N AM itimontisCaffini afylum,deindeSalernumevafit, ubi inter se- pit. rumnas vitam claufitan. 1085*. Dum Henricus ageret in Italia,in GermaniaProceres novum Gregorius eisemulumHermannumLotharingiae,alijsLuzelburgiDuccm, do l ocT excitarunt®emdixerunt. Aufpicia habuit felicia,fed refrige- i uto red- fcentibus poftea fuorum ftudijs poft fexennium ultra coronam ® 1T u ®* depo{uit,paulbp6ft& vitam, fragminefaxi,incujuldam caftelli Salerni. oppuetiatione contritus. Non meliorlatoufus Ecbertus, Mar- Hermak - rr o j chioThuringus, quiinarmiscontraHenricum felix, extraaciem GEM pro infidijs eircumventus mifere perijt. Henrico Porro in locum Gregorij Papse fucceflit elečlione Cardina^ lmmDefiderius AbbasCaffinen{is,di£his Vičlorlll. quiinvitus »ert &perio. menfes reluftatis, tandem precibus vičlus afcenditad Petri fedem, led vita & fede paucis poli: menfibus ceflit,non in- teritu*. vituSjimo quammaxime volens. Sublečfcus Otto Cardinalis& Successio EpilcopusOftienfis,MonachusCluniacenfis,in Pontificatu Ur- banus II. expeditionis interramfančtamauČlor. Hunedemum Mona- cxcepit Reginerius MonachusGluniacenfis Abbas SS.Stephani chorum« &Laurentijextraurbem,appellatus Pafchalis II. qui poft plures annos hujus febifmatis finem,fed & novi initium vidit, ut fuo lo* co dicetur. Veram Henricojam pluries a Romanis Pontificibus ana* themate proferipto ipfos demum filios semulos excitavit Nu« men. Conradus natu major & fuccdTor Imperij defignatus,fed poftea carcere SccalumnijsaPatregravatus, cuminltaliameva- fiffet,ab Italis jugipaterni impatientibus coronaltalise donatur, Hanciliemodefte tulit, cegenerose, nih.il admodumeontrapa- teritem molitus: poft novennium avocanteDEO ad meliorem, depofuit. Iratus nihilominus Henricus, quod fe inconfulto fa- fces(umpliffet, jus fucceflionis Imperialis in juniorem filium Henric\un transtulit,quem regni collegam dixit: nec muko poft ctiamadverfarium fenfit. Annono^. Henricus juvenis fivereligione (qubdpatrem, totiesPontiftcia fententiadamnatum,in obftinata impietate ma- gis indurari videret) Sive juvenili ambitione, certe illuftrium Procerum confilioillečtus, contra fenioremarma furnpfit. Au- dtusmagniscopijsad Reginum fluviumaciem infeftam patenti oppofuit. Sed poft triduanamvelitationemparricidaleprselium folvit 328 Hiftori^ Salisburgenfis Henricus folvit difceffio quorundam Principum apartibus Henrici Caefa« filius r is;quiobeamremtimoreperterritus, Stipfecaftra deferuit. Ica IN Henri-- dnefanguine vičtor Henricus junior regnum fibi firmavit. Pie- cum pa- r isque jamamicorumaCaefaredilapfis,ampliffimus Principum Conventus Moguntiae coivit. Hic a Legatis Apoftolicis aliisque Prxfulibus,revocatisinmemoriamtot Apoftolicis inHenricum Csefarem ientetijs, mifsi Legati,Moguntinus,Colonienfis,Wor. matienfis, qui eidem Ingelheimij commorantimeliora perfua- derent. Dedit tandem manus,& abdicata Caefarea dignitate Au- Ei ue Im § u ^ a ^ a infignia filio tranfmifit, quibus ille cum faufta omnium perium acclamatione decoratus Caefar Henricus V. dičtus eft. Venim ap.dican- Henricum parentem,uti femper alias inconflans erat,brevi fa&i BIT# poemtuit: jamque no vas mio Cselari, ipsique Jrapge turbas moliri coeperat, cum mors praeveniens machinationem abrupit, cla- Henricu* vumque volubili inconftantiaedefmt, anno a partu Virginis ^j T P u °” n 05 *. Mortuus aliquot annis Ecclefiae fepultura caruit, Spira d iu sepul- extratempluminmonumento marmoreodepofitus,doneč Pon- tura ca- tifexRomanus templo inferripermifit. Tališ exitus fuit Henrici IV. Imperatoris: qui quidemvir extitit, fi. naturae dotes, ingenij praeftantiam, corporis formam, bellicam fortitudinem,fplendoremque antiquae nobilitatis fpe« čtes, imperiodignus} nifinatursedecoralonge majoravitia fce. Henrici daflent. Signainaciecum hoftibus contulit62.vicibus,hacin_, IV. Belli- parte]ulio Csefare & M.Marcello fuperior: non tamen fempen, v victor,aliquoties etiam viČlus: & Kine magnis heroibus inferior. Quinquaginta quinque annos vixit,quinquaginta regnavit, triginta tamen annis ambigua majeftate, utpote a Papa exau6lo, ratus. Sceptrum equidem utcunque armatus tenuit, doneč an¬ no ultimo ultro dimifit. Et lisec hačlenus de fchifmate Henrici fenioris , quae ufque ad regimen Conradi I. Archiepifcopi noftri lib. fequenti memorandi pertingunt. Nune GebKardum Praefulem profe- quamur. TUS. CA C 329)$* CAPUT XXXI. Quce B.Gebhardtts egerit & pajjusfuerit,fub Jchifrnate Henricicmo ) <& 3 de beata cim morte. I Nter tantas Germani Orbis turbas,perfonamCatholici & fan- čliPrsefulis egregicegitGebhardus, femperquepro Romana ep.inter" Ecclefia & ApoftolicoAntiftite , quanquam laevis tarbinibus adversa cum ipsa fua Salisburgenfi Ecclefia agitatus,inconcufiiisftetit. ^°* iTAK ‘ Primum fpecimen edidit in conventiculo Wormatienfi : ubi dum plerique Antiftites pro Henrico CaefarecontraGregorium. conjurarent, ipfe primus Sc Primas nil veritus iras Impcratoris, non modo Pontificifidemfervavit, fed contra advcrfarios fortif- fimepropugnavit. Nec fatis,quodpraefens impia ačtadamna- vit 3 pdft infuper epiftola apologetica ad Hermannum Metenfem Epifcopum fcripta,fuis coloribus improbumconciliabulumde- lineavit: cujus fragmentum * ex antiquitatis reliquijs fuper* * MeU. ftes, operae pretium eft exhibere : Quidergo (loquitur de Gre- r * gorioVlI.Papa.) tam cito interciderepotuit,ut qui nuperante « Natalem Domini tantse in Ecclefia magnificentiae fuit, ut adnu- M IN- T tlSUM JfUGIEtfS, JX-.lt I N SllEv IAM A. UIT. In Coeno- BIO rl I R- SAUG. SE- PKM FISIT. Salisbur- G U M RE- D U X , F E KCH- iholdi Et A N D I- TIAS AVER- $ \T1IS, AD M O N T E S A B I T. 338 Hifborias Salisburgenfis tioni,conceptasquede leexpečlationifatis£aceret,nil agereinter- mifit,quo & fubditorum animos intime fibi devinciret, St reli, gionis, regul3eque cultum lančtiflime ftabiliret. Nondiu poftfmvailla, quam defcnpfimus,tempeftas toto turbine Salisburgo fupervenit. VidebaturChriftus Ecckfise km- mus Rečtor > in navicula Petri velut obdormiicere: adeo undique procellis jačlabatur. Hinc Gebhardus dura compulfus perfecu. tione abijt in exilium, Bertholdus Pleudo-Paftor ovile invaiit, 0- Vibusque non pafcendis, Ted deglubendis ineubuit. Ihtemo AbbaSjtantumabeftj ut venientem falutare fuftinuerig quinfa. cris interdičli bominis confpečlum fugiens, neeius cotnmunio. neimpiaretur,exemplofui Arcbipraefulis exul in Sueviam abijt. Boiariaenim patria nil fecuri fpondebat. Trahebatetia Abbatem religiofiifimu cclebris tune farna regularisobfcrvantiae inCceno. bijs Hirsaugienfi & SchafFhufienfi. His vifitatisfede fibi inprioii legit,quod tum AbbasB.Wilhelmus prudentia& fančlitatelon* ge lateq3 confpicuus regebat. Ulic fc moxcum Abbatiseiufdem venia fub communem Monachorum vita, veluti non hofpes/ed indigena,ftrenuaadamuffimregulceobfcrvantia redegit, Trien. niumficabijt:cumlhiemoni inmentem redijt, paftoremfeef- fe,defertas tamenafe oves,for(an fub lupi voracis ričlu periclitari. Igitur petita Abbatis Wilhelmi facukate nutuque,reličla cella, Salisburgum versus iter intendit, vifurus St provilurus fuis labo¬ ranti bu s. lnnotuit reditus Thiemonis Bertholdo, ratusque k* jusviriadfuaspartes accdlione multum fibi confultumiri, ve¬ nientem blande fuonofnineexcipi,sicque honorisScbenevolen* tisefimulata exhibitionedevinciri voluigut in fuoscaflesagere- tur. At fraus fuboluit fagaciflimo Abbati, nequaquam in confpe- čl um fchifmatid duci fe paflus, ne impietatis contagio polluere- tur: vixfalutatispaterne fui Caenobijfodalibus, iisque fančloin- ter res tam adverfas folatio delinitis,& ad fortem conftantiam pa- tientiamque animatis, mox denuo valedixit, feque clam in Sty- riae cremum ad Coenobium Admontenfe, tune Bertholdi fcelere pene defertum,fubduxit: ubi ufquead fata Gebhardi ignotus de- lituit. Archiprsefulc exhac vita fublato,cum Bertholdus anteaex* pulfus , adapertum fibi poftliminio vacuae fedis Salisburgcnfu aditum anhelaretqj, quibus facrae elečlionis cura ineumbebat, ut impiumpraevenirentjfeftinato infuffragianovi & legitimiAn- tiftitis iverunt. Collatisvotis duo cx urna elečli exivere, Tke* mo Liber III. Caput XXXII. 339 mo Abbas&Adalbcro Ecelefiae Frifingenfis Decanus. Certan- ^ a A A ™ s E A tibus in ter ambigua ftudia partibus conventum, ut uterque ad tISB> co *‘ pnefentiam confultantium vocaretur. Venit Thiemo, Adalbe- SCENDIT * roverocum AltmannoPalTauienfi,navigiohuc tendens,medio^ orefIu! jnfliimine,nefcioquo cafu,falvis&fpedtantibus alijs influmen mine aciditj acmerfus occidit, nonflneDEi provifione, qui mortc MERSO * competitoris decifam litem fievoluit. Ita fine rivali fuperftes Thiemo Salisburgenfi Ecelefiae de. fponfatur,&afacris Antiftitibus Altmatmo PalTauienfi, Adalbe- r N Aeba- roneWurzburgenfi,acMepin\vardoFrifingenfi, audlcritate A- tiaS,Fe ' pofiolica inauguratur anno 1090. S, Aprilis. In Abbatis vero s r t T u Petrenfis munus fuffečtus eft Albertus Monachus S. Petri. tur a 1- Porro circa haec tempora coepit infigne Monafterium S. BER1US * Pauli in valle Lavantina,a Comitibus Lavantinis in Carinthia , N . TuMo . Caftro gentilitio in domum Benedičtinae Religionis converfo n a s t. s. fundatum. HujusEcclefiamannofui confecrationeminfequen« te confecrafleDEO,fertur Thiemo. Atque hic unicus fere ačtus iH ia. fuit,quo fe Pontificem Ecelefiae fuae exhiberepotuit: plurimos Elus Ec . daturus,nifi hoftilis adverfarij vis prohibuiffet. mmmmmmmn CAPUT XXXIII. De Ceptivitate, gravijjimis cerumnis £•? escilio S. Ahkmonis Archkpijcopi . CLESI A M ' Thiemo c o n s E- CRAT. M Aritatum Salisburgenfi Ecelefiae S.Thiemonem diximus. At heu! acerbamfimb vero gloriofam, illuflrififimae, fimul- queaffličli/Timas fponfae dotem, quam attulit Neomarito. Glo- tiofam,inquam ) namacerbae licetcalamitates,Viris fančtis ma- fimEglorise funt materia. Factus eftNeo^Praeful Sponfus fanguinis. Vix enimfponfa- lem tkorum, Pontificalem dico, fedem confcendit Thiemo, Ber- A n e r- tholdus periculofus corrivalis, armatas coegit copias,* ut,quam g V L° 0 L p E °„ ducere nonpoteragraperet fibi fponfam. Sedad eam tuendam tituu. Animus Thiemoni non defuit t Conradus GomesMedlingen- fis Praefulis cognatus adductis raptim pro cognato auxilijs in_^ fubfidiumvenit. Inito conflictu, fuperior pars fuit, quae dete- nor 3 * esefuseum copijs Conradus,Thiemo in fugam verfus, dum V u 2 angu- 340 Hiflorise Salisburgenfis Japitu* 5 anguftiasmontisTauri,non procul Radftadio inCarinthiam fc rccepturus tranfit,ab Udalrico Comite, DynaftaCaelari addičlo, &Bertholdi copiarum dučlore , intercipitur, atque in vincula compingitur. Bertholduscapta cum alijsfpolijs tam opima prše. da terraquc Salisburgenfi inpoteftatemredačla, in Carinthiam quoque cum copijs Udalricum milit 5 utquae ibiadhuc Prsefuli Thiemoniparebant,fui juriš faceret. Praecipuapugna de Frifaco oBsiDiTUR fuitcivitateNobili, ditionis Salisburgenfis, & tumcum primis a b kr- magna. Hanc firma arx a B.Gebhardo ftručla , natura & arte THOLDiA- mun itapeneinfuperabilem reddebat. Ad obfidionem captivus addučtus AntiftcsThiemo, ut velipfeCivium miferationemo- tus,deditionem imperaret, vel CivesPraefulis fui aerumnis&pe- riculo commoti eam ultro facerent. Nibil horum lucceffit, ouennio Arx prsefidio , annona , aliisque neceflarijs abunde inftruda per o3si- q U inquennio fida & firma contra hoftiles infultus fe defen. dit. 1 hiemo arce iua inexpugnabiiior permoveri nuliis serum- nis & malis fibi illatis potuit, ut eam tradi permitteret. Tan. Thiemo ficm ut conftantiam Prselulis expugnaret , lldalricus crude- ghum ad k fecinus nequifiimo confilio excogitat. Vinčfum Thiemo. sagittam nem, una cumconfangujneisfuis , ante machinam quandatn, turistu opP u g nan d 3 Enumitionioppofitam ftatuunt,ut tela adverfario- iaaxTo. rum in hoftes emiffa in Pra&fulem & luos caderent. Re agnita obfefii magno ftudio & arte illam, qua vinčti ftabant, partcmde- clinando,alibi in oppugnatores lulminare non defiere. Hoca/hi igiturirrito,novus aries pečtori invidtiffimoThiemonis admo- vetur. Jubetur ab Udalrico arcem tradere: ni faxit, omnes eius Invictus confanguineos in eius confpedlu necari. Tum invičtus Anti* ^ es: Res,dequibus agitur,minime funt meae: funt S.Ruperti, suorum funt Ecclefige Juvavenfis: haemeojuri luntfubditae,nonutdif. CQKD E fipem,fed adminiftrem& fervem. Tanti necmeam,necmeo- d us. rum vitam habeo, ut fidem Deo, Ruperto, Ecclefiae datam per- dam. Dixit: &mox immaniflimiComitis imperio innocentes cognati, nulla ratione habita illuftriffimi languinis,in oculis Prše- Pr.edi cit fups capite truncati 5pro magni Archipraefulisconftantia cecide- dTvinam runt. lplevero altum pečtore dolorem premen s,coelefti prae- ultionem. lagioTyrannocum fuisfratribus,caedisinjuftae aučtaribus, va- ticinatus eft,non impunemfore illis tantamcrudelitatem :len* furos ultoreDEo,&in vita deinceps adverfam fortem,&inmor- te exitus infelices. V era dixiffc cventus probavit. Riferunt vero tune illivatem, &ad aliam munitionem tradučlum diligentei cuftodiri captivum juiTerunt, Tan- Liber III. Caput X,XXIII. 34 1 VIXL«SUS EXCIfIT. Tandem impium Dynaftam taedium cepit tamdiu deti- nendiinvifi Antiftitis, Tentatis denuo omnibus, promiffis<$C min^VirumMarpesia caute firmiorem comperiens, gladio fe- riendum decrevit. Miflus ad carcerem fpiculator , qui fenten- tiamexequeretur. Ad huius afpečtum & mortis nuntium nil territus Thiemo : Fiat t inquit, voluntas Domini. En pridem paratum adextrema fata caput. Brevidein adDEUM oratione ^mnI- fačla, additoque Apoftolorumfacrofymbolo,animamNumini tusictum commendanSjCervicemnudatamadiclum inflexit. Edučlo gla¬ dio idufulmineum vibratcarnifex: fed facracervix (aeneamdi- xifles) vixtenue vulneris veftigium,quafi circumdučlo filo acce- pic, Placuit nempe divino Numini robur animi facri Pontificis etiaminmolli cervice monftrare. Satellesveronon fatis fortiter libratumi&um ratus , altius enfem extulit: at mirumi im pa- ^ R I 0 T D E 1 R . UM ctum immincnti trabi in frufta confregit. Agnovitliomo non cium. omninoliebes,c3elitushaecagi:proiecto hinc telimanubrio, ad gcnua Thiemonis accidit, peccafle fe graviter confefius, quod Praefuli tam lancto nečem intentaflet, daret pcrDEUMveniam spicula- piaeulo. Nilmoratusille,totofecorde ignofcere, quidquid infe tori c um peccaffet, annuit } curarec tamen, utNumen maximum , quod longemagis offendiffet, digna poenitentia placaret. Ita ignovit, DAT MONl- Ut Matty r ? - monuit, ut Do&or. TUM - Interea multis calamitatem TLiemonisdolentibus, nemo AConxa *‘ . 1 im i n D0 MONA- tamenerat, gui modus linerandi occurreret. PertinaxDynalite cho.cor- inDivumodiumopem & preces reipuebat. Subvenit tandem RUPTO w i . i j L . . CARCERLS Monacnus quidam, Conrado nomen, qui non ignarus pecumae CUST0DE> paterc omnia, nummorum quantitatem inter a.nieos & notos uberta- Tbiemonis occulta fymbola corrogavit.lmpetrato dein ad carce- tu/* 001 * ieirequentiori acceflu,cuftodifamiliarior pauJatim redditus,per- faafitvsenali bornim, ut acceptiszfo.Imperialibus * numis,exi- tidancto Andftiti permitteret. Factum : conducente Conrado,e- Ei us cor- lapfus'Thiemo,manus impiorumedugit,majoribus alibicerta- P0RIS RO " itimbus fervandus. Memorat hic vitae Auctor, * tantis cor- * Uc.dt. poiis viribus Thiemonem valuifle, ut una manu armatum mili- f 6 f- temfaftolleret,& pcndulum in aere, palpitantemque velut fino H ardum 5 * oneretencre poflet. Cuftodia fic quinquennali folutus in Sue- Con viamevafit,fequeB.Gebhardo ConftantienfiumEpifcopo jun- xit: inde exilium reliquum magna ex partc in Monachorum F ert. DEofervientium varijs domicilijs circumtulit, inftar D. Athana- fij, * Orbis exul & hofpescin hoc major,quod poft multa exilia etia ^ ™ jfanguinem pro Chrifto dedit. Vu 3 Fiec stant. SE COK* * Hriciol* 342 Hiftorke Salisburgenfis Nec tamen interea Ecclefiae curas depofuit: nam paulopoft Interest folutam captivitatcm,Urbano Papse Placentiae inltaliafacrorum placenti. Prasfulum Convcntum celebranti , ipfe Thierho cum Udalriso ha Paflauicnfi, & Gebhardo Conftantienfi Anti{litibusadfuit:quo. rum virtuti id honoris tribuit Pontifex fummus, ut in fuo, & ce. leberrimi Concilij confpečtu Arnolfum Mediolanenfem ab ijs * Domnih »> confecrarivoluerit. * Confluxerant eo * Clericorum fere qua. tuormillikjlaicorumfupratrigintamillia,utnullaBafilica muki. *Bertetdm tudinem caperet, fed opus eflet in patenti campo fub dio dc fum> * Baron. f acras Reipublicae confultare. Caufatračlatuspoti{Tima,fue- rc poflulata ab Alexio Orientis Impcratore adverfus Saracenos auxilia. Renovata tamen eadem opera priorumPontificumin Glericos incontincntes & nundinatores lacerdotiorum dccrcta, repetitaque in caput Guiberti Antipapas Ecclefiae fulmina. De facra expeditionein terram, utvocant, iančlam, mapri ArcKi- prasfulum & Praefulum Conventu Claromontenfi plenius dc. erctum. De qua nune fermo erit. ett. Ibidem SCV K. CAPUT XXXIV. Tu K C JR Fau«ti- Hf.M IN- VADIJNT. * Gnil. 7) rius i. i. bel.facr, ltem Para- lipomenon ad Chr»n. sib. Vrs- f er l' * uibbas 'Grftcrgin- fs. De gemina expeditione Chrifltanerum in Ter¬ ram S. contra Saracenos & Pur c as. C Irca lisec temporagraviiTime affligebatur CKriftianorunij in Orientc populus, praelertim in Paleftina (quae vulgoTer. ra Sančla) a gente Turcorum. Haec in piaga Septentrionis * circa marcCafpium vagas olim (edes habebat. Indeprogrcfla, poftquam aliquamdiu inPerfarum regionibusfubtributo confe- derat,tandeminnumerabilifuorummultitudine confifa, eledo fibiex fuisrege, quoanteacarebat, nonPerficasmodo ditiones, fedplerasque alias aSaracenisjam a 40 o.annis poftMachomc. tis initia poffeflas,denique & Chriftianorum provincias adhuc Graecis Imperatoribus parentes, in poteftatem redegit. Praeci* puam tamen fedem terram Corizanam, ceu patriam, legerunt. * Anjamtuncomnes Machometisfedlam fufcepcrint, non e- dixerim: crediderimquofdamadbucpaganifmo fuifle addičtos, uti ipfa, quam producemus, MartyrisThiemonis hiftoriaindi- cat. Hisbarbaris nihilfaerum, nihilfančtum: totaillorumpoli- ticainarmis^asdibusjrapinisjhoc juftum,quod propagand* po¬ ten. liber III. Caput XXXIV. 34 j tentiae expediens. Intolerabili vero jugopremebant Hicrofbly- mam cumadjacente provinci! lili tcmpla Chriftiana paffim diruere,aut confpurcarqipfosSaccrdotes,&facra violentis incur- fibusfoedare,nullisfacrisparcere. SedNumenoptimum longis miferorum precibus fatigatum diuturno malo tandem remedia providit. Praserattunc lacrisHiero(olymaePatnarclia Simeon: adkmcpereprinus ex FranciaadDomini fepulcrum venitaui- Petrus e * i d/ • o r • • • O 1-r • REMITAIN dam retrus,cognomine Stre Eremita, vir pius St dilertus,qui au- Visione ditistantiscalamitatibus,conferrecum eocoepit decalamitatum A Christo remedijs, Anxium St dubium Chriftus ipfe vifione nokturna tur I sxcti animavitjutin patriamreverfus, excitaretomnes, adfuccurren- rePrinci- dum pene perditis Cbriftianis. Id ille acceptis a Patriarchaad PontificemRomanumlitteriSjmagnocum fervore prxftitit,tam opkm. Pontificem,quamPrincipes paffim adfuppetiasoccidenti in O- DlvlNUM riente Chriftianitati excitabat. Inter hsec Alexius quoque Im¬ perator Conftantinopolis, cum diri vaftatores Turci ad ipfos pe¬ ne civitatis Regine muros grafiarentur, frequentatis litteris Pa- pamllrbanumSt Chriftianos Europae Principes inclamabat} ut affličlisferrentauxilium. Urbanus Orbis pater rem maxime curae habens,poliConventumPlacentinum Claromonte in Arvernis Conc iterum coačto Concilio tanto cum ardore coram confertiffimo UM Cla ‘ populo de communi Chriftianae Reipublicac periculo St necefla- ria ope difleruit*, utingens animorum motus, St admilitiamfa- cramundique exvari‘]s nationibus concurrentium numetusfie- ret. Proftipendiodata peccatorum plena remiffio feulndulgen- tia: pro militix teffera cruxdextrx fcapulae impofita. Dičeres, antiquo primitivse Ecclcliae miraculo, multitudiniexdiverfifll- misplagis Europte adpiam expeditionem concurrenti, datum SACRA ^ 10 corunum&animam unam,adeo linguis St moribus longiflime diffiti in unum illud opus unanimi ftudio conlpirabant.Uno om- nesChrifto Rege fub Crucis triumpbali vexillo, diverfis diverfe gentesDucibus,diverfisetiamvijsproficilcebantur. Proficif- Cohium centiumundique copiae ultra 30000O.numerabantur. Wilkei- p^odigi- musTyrius fexcenta milliainPalaeftina conveniflefcribit. Coe- IS EXCI* lumipfumad facram militiamliorribilibus portentis excitare vi* fum. Inmeridionali plaga Cometes apparuit ingens, gladi) in moremiongiffimam caudaminflečtens.InOriente ftellainfolita longis interftitijs locum iuum veluti quibufdam faltibus com- mutans. Ab Occidente quoque St Oriente ex adverlo concur- rcntes nubes fanguineae nova cruentaquebclla ac prxlia porten- Aebant* TUM STRE- NUE BXI- QJ.ll TUR. Ab Urba-" no Papa :ili- XA- ROMOStT. 1DEO 1N- dicituk. TARE VI- 5UM. 544 Hiftorias Salisburgenfis Ckucu POKTFN- TOS/E IH MEMBR1S KT VESTI« BUS. * Abbat Frfperecns, in Chron. PrjBCIpui DuCEJ, IN- TEK QUOS Godefri, D US L O. tharim* G U S. debant:. ExSeptentrione medijs nočtibus igneiprseter morem Iplendores furgebant. Videbantur in Chriftianae huiusexpedl tionis omen omnes coeli plagse Gonfpirafle. Prsetermitto alia rnonftra&portenta,quae(an vere omnia?)vulgo jačlabantur.Ge. lebrius illud , quodtam inveftimentis, quam ipfis hominum membris quibufdam inlocis fubitoprodigiofae cruces exort3efc oftentabant. * Initium expeditionihuie anno lo5>6.obfcurioribusquibus. dam ducibusdatum 3 fedannofequenti& tertio majoribus exer. citibuspropagatum. Principes majoris partis fuper alios clarue- runtGodelridus Dux Lotharingiae ,cum. fratribusBalduinožc Euftatio, Rupertus Comes Flandri*, Rupertus DuxNortman. niše, Hugo Philippi Galli* Regis frater, Boamundus filiusRo« berti Guifcardi Sirili* Comitis , Raimundus Comes S.iEgidij, cumpluribus ftrenuis bellatoribus: qui tamen non omnes uno agmine,fed diverfisitineribus Conftantinopoli convenere. Daemonis Vetus verbumell:nulladariencoenia,inquibusnon etianL mina. " feftum faciat improbus cacodaemon. lile nempe invidus ne. quam tritico plerumque interferit zizania. Ita dum hoc charita- tis & religionis ftudio in bellumfacrum ferveret Europa, ipfefibi nondefuit,& negotiose mala Temina,& Icandala feminavit. Mul ti non tantum rudes,fedmali etiam moriš & vit*,fančtse militias nomendabant,quiintam pio negotio,velquidvis fibi licerecre« debant,vel ftudio profan* licenti* occalionem captabant. Alij, quidomi reftabant,nefcioquxmendacia invulgus,novis rebus mireintentumfpargebant. Dicebaturinterafia &CarolusM.e fepulero redivivus exereitibus adfuturus. Hinc čopi* Crucife- rorum milirum,qui primi iter Palaeftinum fufcepere,infelici fere exitu periere. Id fub DucibusGeralto, Emichone, Goteschalco fačluin: quosexintervallo fecuta incondita multitudo, lubpie- Miutum tatis &zeli obtentumilerorum Judaeorum, quacunque eos ob. vios inveniebat, ceu Chriftiani nominis hoftium, multa millia KuRuM IN, t # ^ Judaos immaniterperem.it :tanquamgladius in Turcos ftringcndus,in ckudeli* hosprimum acuendus eflet. Sed eadem male moratorum ho. Eorus- minumeongeries,ipfoDeoijsadverfante,inmediacontraHun- ^ E M A B garos vičtoria,panico timore conflernata, fugiensque ab Hunga- l * s C3e ^ ae ^* Ipfe Petrus ante memoratus, huius expeditionistu¬ ba, exillo, quemducebat, multorum millium exercitu, paucos Conftantinopolim falvosperduxit: &eosdeinde in praelio con- m Liber III. Cap. XXXIV, 54r trabarbaros, omnes feread intcrnccioncm cxfosperdidit ! ipfc tamen falvus HieroTolymam dcnique pervenit_y. KcdiusGodctVidus Dux, quanquam ingentes duceret co- pi^optima tamen & militari ficChiiRianadilciplinafollicitceas continens, non modoConilantinopolim, fed in terram Tančlam pcrduxit.Vcrum Alexius Imperator,concitatorbelli praecipuus, A L *■* 11 Grzca tamen fide tam ergaGodefridum, quam eiuscommilito- CA flDfcfc nesufus, verbis& honoribus fimulatecoluit,reipsa, quacunque potuit,pcnuria annonx aliisquc incommodis Vexavit, Deo ta- Gobffm- men duce inclv ti Heroes primumNiceam, deinde Antiochiam, J a]ia$queurbes a barbarisdetentas,ipTamdeniq; Hierofolymam ,mvm u«- nonfine manifefla Dei ope,occuparunt. Equidem inter has vi- ^' E PfcNE * (florias, mira Temper vel afTi Renti s, vel nonnunquam TeTubtra- IJkMut qui,obfi- t 1 ^ o- Rente Bertholdo Anti-Praefule ,Tux JuvavienfiSedi necpraeeffe, flec prodeffe poflet, faltem alibi in Tanfta expcditione populo TJO , Duet X x chn * 34 6 Hiftoria? Salisburgenfis GuEtroKs Chriftiano praefidium ferret, & fi Numen id juxta olim promiffa t e °* conccderet, fanguinem pro Chrifto daret. PerventumeftCon. Tmiemo- ftantinopolim : advenam exercitum muneribus, honoribus & * *• promiflisjUt antea alios, excepit Imperator Alexius, fedperfidus Pa* &Chriftianaepietatisoblitusin hoftilemterramtranfmiifosbar. sulfid«." baris exponere,tradereque non formidavit. Noti unus hoftis no- ftros militespremebat; primus annonse inopia,&famesj nam partim Alexius data opera fegetes corrum pi juffcrat, partim coni. meatum undique Turci interceperant. Alter erant ipfimilites emifiarij Alexij, Pincinatos vocabant, qui quos debebant condu. cerefecurisvijs , Kine indeex compofitodilapfi, nune afronte, nune atergo,nunc a latere infeftabant. Tertij hoftis loco erant Eeercitbs vixduč!ores, quiGraeca arte inftručti , per vias anguftas&ini. nuTh^c" quiffimas noftrates ducebant, miferosque in manus hoftiumad «ravite*. vincula Sc lanienamtrahebant. Gum ipfisTurcis contra Chri. ^rFLiGi* p.^ anum jllum exercitumocculte convenifle dicebatur perjurus Imperator. Hi ergoex condičlo vijs, quas in regioneChorozana (Turcorumtuncpatria) permeabant, undique obfeflis, latroci- nantium more equis inftručli veiociilimis iiinc inde incurfare, nuncextremos carpere, nune caedere, captosqueabducere, refi. ftere St infequi volentibus celeriter cedere, nune per vireta veka. -rečla euntes fumo flammaque toat die vexare, ita ut iniquitate loči circumventisjnec pugn3e,nee fugae, nec fecuritatis occaftoef. fet. Tandem adfarnem deterrimus etiam hoftis fitis acceftit, id! flumen tantis malis fatigati venerant. Sed hemi adverfam ripm ingens barbarorummultitudopraetexuerat, ut nec tranfttusda. returnift perituris,nec potus. Quotquot inciterioreripahauftu- Ae teh s ri aquam aceedebant, adverfantium teliš configebantur. "Nec belefur. m ultitudo valebat: trecenti fimul id aggrefsi, omnes mox^agit* tis transfixi periere. Itamultis millibus inedia/iti,languoribus, Gu elio hoftiumafsiduisincurfationibus confumptis, ingens illcexerci- »uga ela- tus captivitate, caede, varijs mortis generibus pene ad internecio- ** U J u \i nemdeletus; ut vixmilieex 1 6 O millibusin Palaeftinam&Hie- aedux in roiolymamevaferint. Ipfe DuxWelfoabje D . hertholdo GarftenJifundatoribusš& ibi dehuius Cmobij originefeufundatione . Rejlituiturpojl reconciliationem Imperator is cum Pontifice , in fumfedem. Reginbertus Abbas S.PetrijitEpi - fcopus Brmnenjis. Conradus injlituit in Eccle- fiaMetropolit.Canonicorum Regularium Colle* gium , epuorum primus Decanm Hartmannus^ pojleaetiam EpifcopusBrixinen/is . Erigiturab eodem Monajierium Canonijjarum: & de Me¬ ntalnim Coencbio ad S.Petrum. Suh Abbate Bal- derico transfer tur a Conradojfus Cathedrale fi? Ty paroz 3f4 Hiftorise Salisburgenfis parochiale ex S. Petro in Canonicos S. Ruperti , privilegiotamenprcecedentice J". Petri Monachis reliBo , & datis Monajlerto nonnullis bonis & JJuribus. Confertur a S. Leopoldo eidem Mona- Jlerioprcedium Dornbach pr op e Viennam. Vita , Jlemma <5 s s s • J * * t t t S Hiftorise Salisburgenfis De Natalibus , virtute £f eveftione adArchi- Epifcopatum B. Conradi 1 . P O s t triumphatam a S. Thiemone mundi tyratinidem qua< dricnnium fere abi jt, gemente adhuc fub jugo BertholdiSa- lisburgenfium Ecclefia ; cum coelefte Namen novam lili, c o n- q Uge fortiflime fuftentaret,columnam deftinavit. Anno inčama. D u M tiVerbi 11o 6. cum primum ante,ut reor, certiorinuntio, morsS, Archiprsefulis innotuiflet, Vll.Idus Januariasfummi Pontificis cellari- p^chaiis Il.aučPoritate defignatos eft illi fucceflor Conradus, ll. Henrici V. Csefaris Cancellarius, .vir gene re& virtute quamma. xime confpicuus : nec fine Imperatoris Henrici V. nutu, qui DRSISNJA.T P R O S. Thiemo¬ ne ArchI' El>. R a Henrici V. C &N- U M P A« SCHALIS Eundem ipse coh- tunC p a (fi m Epifcopos/edibus fuispul'{bs,adfuasfedesredire jut S ET fit. Conradum porro Neo-Prasfulem eodem annoXI J. Cal.No. conat in V emb. idem Pafchalis ordinavit, acfacroPalliodonavit. Geftum Giiastal- idinfynodofolenni, quam Guafiallae inltalia adPadi fluminis 1ENSI, V. MORI TUR, Conradi GENUS ET MAIORES. ripam celebrabat. Illic cognita Plemiči morte,extinčl6que,iis Henricus credebatur,fchifinate infando,provideri cceptumEcclefiis,maxi- me Germani®,in 'dlis immanibus turbis gravitcraffličlis. Con- fiitutum primum falubriter,ut etiam illi fivc Praefules, five mi. norišOrdinis Clerici, qui a Schifmaticis vel Simoniaeis ordinati effent, in Ecclefiis pofient perfiftere, modo ipfi per Simonih fce- lus,aut vim,lionoremnon occupafient. Hos vero omnibus mo¬ di s pelli decretum: ac nominatim Bertholdum Salisburgenlem. Prodijt Conradus ex illuftri ftirpeBaronum Abenipergen- fium,patre Wolframo,avo Babone, e Principom Schyrenfium, qu® nune in Bavaria Principatum tenet, progenie orto. Babo is fuit, qui exbina legitima conjuge 40 . 1 iberosgenuit, & in hiš mafculos 32 . quos omnes in eam morumnobilitatemeducavit, rad° C avu"s ut * n ma g nam ^ in g u ^ ^P em adokverint.Quia vero domi res farni- 52 .FiLios liaris anguftior erat, quam uttotfiliosadultos pro dignitate ftir. Henrico pj s in fiatu debito collocaret,Henricofančlo tum Caefari praefen- “ L tandos duxit. Singulos igitur cultiori vefte& armis indutos,ad- a oi- dito cuiq} armigero, Dux ip(e domeftiese hujuscohortis in con- fpečtum Henrici procerum corona ftipati adduxit, fiititquecum teverentia. Mirand vero Imperatori, & pene indignanti, quod P 1 ** FERT. Liber IV. Caput L jf9 prsetcrmorem Sc leges, tot armatos fecum duceret. Hi, inquit, Imperatorju os in armis Scnobilieultufpečtas,omnesfilijmei funt,numero32.exlegitimocunčli thoro,adtua obfcquia nati, necindolc,autmoribas indecori;quindignos credam,utCaefa- reolateriminiftrent.Meaequidemopes impares funt his,ut dc- cet,infuo,quo ftare poffent, gradu locandis*.Tu folus,C3efar,cam- pum fatis patentem eorum virtuti aperire vales. Impora illis, ftant ad nutum ,five fago illos, fivetoga exercitatos veliš, tuo du&uadnmimamatureicent. DelečlatusCaefargenerofiBabo- nisGermanocandore,una juvenum illuftrium ingenio, ac dexte- a d m i t- ritate, Patri tam fclicem Sc uberem progeniem gratulatus,{ingu- TUNTUR * losdeinde in ofculum manuum amplexumque admifTos, mane- re in Aulajuffit, doneč cuique pro fuavirtute Sc meritis providc- ret_., Porro Conradus nofter duos ex Wolframo fratres habuit, Conra- OttonemComitem Sc Wolframum patri cognominem. Ab his minus fraterne patema hsereditatejuod tribus non fufficeret, ex- mali h a. clufus, in virtute meliorem fortuna quaerere compulfus eft. A m* plexus proindefacrammilitiam StClericisadfcriptus, fefe Hen- fT Henri* ricoV.Imperatori itacommendatumfecit,ut inSacellanumaf KICI v * fumeretur. Equidem tanta vir claritudine , morum gravitate, au,. ELl,& " prudentiaeque fublimitate jam tune eminebat-ut cunčlis, qui dc Ecclefiaeconditione cenfentur,morum magifter Sc fpeculumet fet,nccobleurafecuturiGradusindiciaprteberet. Perhibetur a- cusRioa- lias Canonicorum Regularium S, Auguftini familiam profeffus LAR1S ’ Me, quod Sc aedificata ab eo Monafteria indicant. An vero id p UKDJk . inftituti tune jam lulcepcrit; an veroprimum in culmine Archi- tura©. epifcopali conftitutus, non liquet. Coepit equidemcircaifta_» p tempora Canonicus ille Ordo paisim in Ecclefia caput illuftre efferre jecpaucabocfaeculo fub D. Auguft.Regula (quam qui- PxiMUS t demMagnus Dočlorprimum ad Moniales fcripfit) condita_. n pra-p z Cotnobia, vel Ecclefige Sc Canoniae, ut nune vocant, religiosa ob- * 1TUJ - fervantia claruerunt. Sane his ipfis annis faftigium acccpitEc- clefiabercbtesgadenfiSjfundatoribusGomitibusSulzbacenfibus, Berengario ac Čunone fratre, matreque Irmengarde: primusquc Eberwinus ex Coenobio Raittenbuechenfi vocatus clavum & ‘Tam- Praspofiti fufcepit, * PauloanteScBaumburgenfe * Collegium caput erexit, fub Praepofito itidem Eberwino, Et poft iftud Mo-bau m- nafteriuHogl^ertenfeaComitibus dePkinfundatum. hugiJ Conradus evečlus in Archipraefulem , inter primas cu- WERT. CIUHA ERCH- TESCA. BENSIS, ]6o Hiftorise Salisburgeniis CoNR A- d us Ar- CHIEP. iUiE KCCLESI^E F A CI EM X B F OR- MAT. Auiam Archiep. je d i r i- CAT. INKAM E S. Petro »edem TRANS- esrt: da* TIS IN TI¬ ČEM ALIIS JEDIFICII*. Wezeei- RU 1 S. Pe- triAbbas. * adfantin Originali ; da ta an. 11 IO ./*- ditt.i, : (Ub, Januar. ras cenfuit Ecclefiam fuam , civitatemque , inter .manus Schifmaticorum deformatam priftino decori reftitueie. Et quia antiqua aula Epifcopalis ad Monafterium S. Petri fita, quam Majores hačtenusper 5*30. annos habitarant, pras vetu- ftate vel neglečlu habitationis inter exilia Archiprsefulum de- formatapro dignitate habitatoris non fatis decora erat} ad hgec Monachi S- Petri cum luo Abbate nimis angufte habitabant.; novam ampliorem auguftioremque,& Bafilicse Metropolitih propioremmoliricoepit. Perfečbum eft hoc asdificinm ant^j annum mo.Praefulatus fui quartum. Quoanno, confilijfui ratione Abbati&Coetui eiufdem Coenobij aperta, fedemhabi- tationis Conradus ad novam aedem tranftulit, veterem domum cum adjacentibus sedificijs muro feptis Abbati aflignavit^plura jam tune fačburus, qusepoftea fecit, nifi mox anno codemRo. man um iter & (ubfecutum grave fchifma obicem pofuiffet. Re¬ šit id temporis Afceterium noftrum Wezelinus Alberti I. fuc* ccflbr,quidonationemConradilitterisauthenticis * ineamrem confe k uani damnans Caefareanam: in altero Guido praefuit Ar, nensi et chiepifcopus Viennenfis, pokeaPontifexCallikus} quofereau. Viennen- ^ ore inutrisque contra Henricum conclamatum, Sc anathema- muhica." tis fenrentiae dičtas. Ikorum rumor brevi in Germaniamprofer. tur. pfit,causamque dedit, ut muki Proceres, Casfaris odio Scambitus kudio,nec fine jukitiae, aut pietacis praetextu, novas res moliren- Hincin tur. Inmagno Moguntias Principumcomitio fomes confpira- ni a nova" tionisfparfus,qui brevi in tedas ferales erupit. Inde bella, rebel- MOLIMI- liones,C3edes,mukaque,uti fub Henrico parente/anguinis profu. na,bella, j n m i£ ra Germanise arena. Ipfe,qui aučlor Romanarumac- * aiiis Al- tionum Caefari krike dicebatur Adelbertus * Cancellarius, ctfi htrrn. Moguntino deindedonatus abiilo Archiepifcopatu , interpri* mos deinceps fuit, qui Henrico reftiterunt. Ob quam remvicif- Mala a ^ eo carceri ^ us & inediagraviterafflidlus, fenfit ? *mala confi. consilia liaplerumque inaučloremimprofperoeventurecidere. Seditio, i n AUTHo- netamen populi contra Csefarem Moguntiae fačta,vel abinvito p o eni- liberari,Sc ad facram inaugurationem,quam in urbe Agrippinen« ten tem, Dietericus Pontificis Legatus fecit,dimitti debuit. Conradus Verum nemo pene graviora propter Ecclefiae ScdxsqueA- se murum poftolicae aučloritatem,quamnofter Conradus,toleravit. Quam charus antea Imperatori fuerat,tam invifus poftea,ubi Romae pro tuitione Pontificis viriliter ketit, St deinceps deficientibus pleris- quealijs Prtefulibus acerrimus vindexpugnarenondeftitit. AJ. gerrimeConradum kabuit,quodetiamex fuis Antikitibus,de. fertoRomano Patre, adCsefarispartes St arma fetranftuliffent, Hinc zelo jukitiaeincenfus Hugonem Brixinenfem *, &Hen. ricum Frifingenfem * Epifcopos,dignitateStloco movit. Reki- tante Henrico,contra eum Welfo Dux Boius arma movit, ac Fri-* fingamvaftavit. Hascacta circa an. ui6. Ob hxc ira Henrici gravius in Conradum debacchari coepit: iram Principis fecuti omnes,ut folet,qui Principi placere cupiebant. Pulfus in exiliura vix ullibi tutos lares, aut receptum in venit. Alterum Athana- lat,alter Rum AlexandrinumdixifTes;itaundique ineiusexitium confpi- Athasu« -r, . . r 1« n 1 ratum. Primum intra luae dioecefeos montes in Stj^maiime circum VERE AHE N E U M PKAJBET. Intrusos Episcopos EXAUTHQ- RAT. * Aventin. Hund. in Catal. 'Bri ■ x 'm, * Adelz- reitt.l.zo. Propter- E A E X li¬ ti AT, ALTI Athana srus. Liber IV. Caput III. 3 *r circumCoenobium Admontenfe,afylum quaefivit. Fidem fa- A snu m ciunt antiqui :in eadem valle , inter fpeluncae cuiufdamangu- ottoka- ftias,perfcmeftrelatuiiIe:rurfusinipfiusMonafterijcellarioquo- rus&Ber- damfubterraneofedecim hebdomadibus latitafle: aliquando in_, Q J A ° R L s D r u * gurgitecujusdam amnis (quodinauditum) ad mentum ufque Abbas. immerfum integro die,ut perfequentes lateregfe occultaffe. Tandem polt graviffimas exilij dc fugae aerumnas apud Otto- karum Styriae Marchionem, dt B. Bertholdum Abbatem Gar- HenfisMonafteri)propeStyram, tuncStyriae,nuac Auftriae ci- vitatem,beneficum & tutum afylum invenit. Tantum pij Mar- chionis& S. Abbatis erga Conradum beneficium fingulari u triu s. quememoriadignumeft. Ex monumentis Coenobij rem pro- ducemus. - ■ Ottokarus # OzionisStyrimComitisfilius,obmap;nammi- * *lj*tOt* tatem&bellicam virtutem, obfequia, fidemqueinCaefarem, ac omeha. Imperium,quam Henricislmperatoribusin partisdcHungaris rtu, & Saxonibus vičtori js, dc Salomone Hungarise Rege in fedem re- ftituendo probaverat, ex Comite in Marchionem ab Henrico Qttoka Q uartofuit evečtus. Is cum non minori in Deum fide,pietate & RUS s T r* religioneduceretur, primusEcclefiamGarftenfemproperivum *** Co * Garften, ad flumen Anafum/itam, medio feremilliari aburbe “ E E s * Ai , c ‘ Styradiffitam, antea parochialem, inCollegiatamerexit, ibique Garst. b Clericos faeculares m {titul t, quorum curamprimus dtultimus £ H \‘ A °~ Prsepofitusadminillravit Eberhardus. "Nec folohocpietatisoffi- coulesia. eio contentus, Ecclehae tub fchifmate gementi pro viribus adfti- titjin quonegotio Romam profečtus, vitainillicfančlepofiiit, mo 1122. Eius filius Ottokarus II. * non minus religionis dr con- * Ms ili. ftantise,quamditionum paternarumheres,cuipateradhuc vivus gubetnationem commifigGarftenfem Ecclefiam unice cordi ha- cis Mona- buit‘.cumquemortuo Eberhardoproefedto, nonnulli ex Clericis flummehaofti effent, pro Clericis Monachos dučla ex Coenobio c0 s 0 WT i- Gottvicenfi colonia induxit. Huic Marchioni cum S.Leopol- TU * T ^ pcL do Auftriae Marchione & familiaritas dc affinitas intercedebat: ' D ' 0 'a li¬ nam nliatneius Elifabetham uxorem duxerat. Eiusfuafu Gott- strio ae- vicenfibus piimumGarftenfe Coenobium regendum commi- fitjquoramAbbasHartmannusWirntonemfuumPrioremloco garst. prsfecit. Verumillo adregimenFormbacenlis inBoicaMona- fterijavocato,agenteOttokaro,Bertholdus S.BlafijinrylvaHer- prior cynia j famohdGiluitris Coenobij, Monachus, ibique olim clau- GoTT ^ lc ’ 7 z X fttalis T A M E A- C IT. 3 66 Hiftori« Salisburgenfis Diih ftralisPrior,deindcGottwicietiamPraepofitus (fic clun Priorej Berihol* ^ Regulam dicebantur) communi elečlione aGarftenfibni u , u s Abbasaffumitur. Vir erat tam generis nobilitate(nam Ulrici stemma NVirtenbergends Comitis filius) quamvit se fančbitatemagni^ et san- p ro digijscelebns. A4irusillivitaengor^inomnesalios,fedmaxi. me in peccatores exomologefin faeientes,fumma charitas. Ege. 'T pot norum audiebat pater, energuraenorum liberator, languidorum N 1T K N ' medicus/uturorum vates. Aegrotanti Numcn aquam in vinum TE *‘ vcrtit: imperanti ipfi torrens vicinus Garden aquis tune exun. f^uM dans paruit,&adlimites fe recepit. Meriturus inftarcygnicuji ▼ertito*. Fratribus Litanias cantavit,ncc cantare dcfiit, doneč ultimocum Camtans irio fpi r i tum Deo redderet. A tanto plantatore tanta, quaj MoiiTi.R. in it q ore cemimus , Garftenfjs Monaderij inerementa. Quod abiturus e vita promiferat,fuispatrocinium abundeprs. ftitit. Equidem vir ide beatus Ccnradum Ardupraefulemc’ latebris Admontenfibus emergentem odiciofiflime excepit, &. mantidime fovit. Idem praeditit Ottokarus II. Gardenfium al. ter fundator ( nam & primus fundatoris nomen meruit, cujus oorpusRoma relatum hic tumulumaccepit) ipfe Conradurain arcem fuam Styrenfem introduxit, omni genereofficiorumdc- meruit, nih.il Caefaris iras veritus, quod nullus alius audebat,con. tra omnium injurias & infidiasferio defendit. Erat enim, uti an- tiqua monumentadeicribunt, alijsfaeculiPrincipibus, qui tune Ottoka- maxima ex parteCaefarifchifmaticoaddičlitemporiferviebant, «xuM. tL °" longe diflimilis, magnus pacis eultor, juditiaeamator, Eccie/iae interillos turbines fortiffimus tutor. Sed haecdcoptimoPrinci¬ pe,B.Bertholdo,& Coenobio Gardenfi liocleco fatis fint. Conradus Cseterum Conradus noder etiam apud AdalgottumMag- AB a d al- deburgenfium Archipraefulem fidele hofpitium habuiffe memo. m°agde- ratur : qui fufceptum gratum exulem apprime coluit & fovit. s ur e. Inluper quotquotad ipfumceu facrae Sediš Romanseanchoram mub^be- confugiebant,amanti dnu excepit. Salisburgi tameninterimab- kione su- fenteConrado BertholdusPfeudo-Praeful,{emperinturbidopif. jciRiTttR. cator & gnavus occafionum Venator,in fedem denudirrepfit,& burg. promore fuodeglubendismagisquampafcendis ovibusaccura- Pseudo- inditit. lta padoris exilium Ecclefiac non parva calamitas m- F.limeh- titlt. torum Dumtumuituslcnifmatisitaferverent,iramipfiusNuminis turbatio. * m ( 3 crman i a Italiaque{3Evismotibus ipfa elementa tedabantur. Quippe horribiles frequenter ruebantdecoelo tempedates,tur¬ bini- Liber IV. Caput IV. 3 6 7 binibusfulminibusque minaces, multis exitiales. Terra veluti Pet. 'Duc. immanibus hominum procellisferendishaui naramplius, tan- V r , • ■* 1 ^ bb . Vr - tisconculla motibus,*uC2eaes,mcEnia,turres, magnocum imp e- fp er g.& a . tu&Hrageprocumberent,alibi hiatusimmanesevulfisarboribus /; >* dehifcerent, amnes alibi abforpti arefcerent, alibi novis meatibus violcnter prorumperent. Inter alia Padus ltaliae celebris fluvius an. II 1 6. fcribitur, aqu is in fublime,fornici s in modu m, elatis,ali - (juamdiu ftetifife, ac demum horrendo cum fonitu undas in alve- um refudiffe. Dixifies,orbem terrarum pro Deo ukore pugnare voluiffe. Pauci tamen ad propitiandam Numinis vindidam evi- gilabant. Ita cseci mortales fumus. CAPUT IV. Depace Ccefaris cum fummo Pontifice rejiituiiont Conradi. A Dannum Domini m8.Pafclialis Pontifex, hačtenus tam p ASCH alis abltalistumultuantibus, quamabarmatoCaefarevarie ve- 11 . o b 1 t: xatus,diemultimumfančteobijt.Cuifucceffit GelafiusIl.Caffi- ^ocuV** nenlisj antecefforisCancellarius, non laetis faneaufpicijs. Iplum Gel&sius inaugurationis diemfuneftavitCenciusFrangipanisCcefaresefa- ^ Cavsin * dionis homo* quiarmatus inBafilicam irmmpens , iumrnum CHUS * Praefulemde throno facrilege de trači urn ,pedibusque calcatum, Taiste calcaribus indigniffime cruentavit,ac denique in carcerem detru- fit. Quem tamen Optimates Romani paulbpbftedučlumliber- panio. tati reddidere. Ipfe intutaprse Caefare eiusque a dedi s in Italia j 11 *. omniacernens ? in Galliam profugit^ubi mox anno altero brevem, tur. fed multis calamitatibus gravem Pontificatum.beato fine con- Jd GITIH 1 r ° Galliam: Clubt, I B 1 QJJ E At Imperator ab ipfo quidem iterata fen ten t id ab Ecclefiae moritur. corcununione profcriptus adverfarium illi excitavit Burdinum P \ T iuP Archiepifcopum Braccarenfem,quemRomanaeSediadmotum Antipa- Gregori um VIIf. nuncupavit.Isfub fucceffore Gelafij Callifto II. ^ A o * GlTnR d Romanis oppreffus , abdicato fummo Sacerdotio in Cavenfe a Roma- Monafteriam relegatus,illic vita exceffit. čare 801,5 bubrogatus GelafioCalliftuslI.anteaGuidofupramemora- ge“ho tll S Ardiiepifcopus Viennenfis,Principe Burgundionumfamilia »ubroca- natus . Cum hoc demum Henricus Imperator de pace traftare L cospit, Hunc in- TER E T CvfcSAREM TANDEM PAX CON- CLUDITUR. Abb . Vr . fp er l- Formula m u i u M INTER U- TRUMQUE PROM IS- SIONIS »T CONCtS- SIONI S« Magna EcCLESIvE H 1 N C T R A N- QUILLITAS. Ostento PRjES 1 GNA“ T A. COHRADUS Sedi Ša¬ li s B. RE¬ ST I TU I- 368 Hi 1 tona; Salisburgenfis coepit, ambiguo in initijs fucceffu; etfi jam omnes fere Germanij Antiftitesdt Principes mutatis vicibus Callifto adhasrerent. Tan- dem anno 1122 . Callifti quarto , Henricidecimo feptimo, inter Pontificemin Lateranenfi Concilio fedentem ,& Caefaremcum Ordinibus Imperij WormatiaeComitiaagentem,pax inhasfor. mulas,quas afFerre placet, con ven it: Ego Henricus Imperator Auguftus, pro amore Dei & S.R. Ecclefiae, & Domini Papae Callifti, &proremedioanimaeme3e, dimittoDEo &San poflea Epi - fcopo d; Balderico , nec mn injUtutiom Canonicorum Re. gulmum in Ecclefia Metropolitan# a Con rado Jul? eofačld : ac Decano primo Hartmanno , itidem in Epifcopum Brixinenfem exinde promoto. M OrtuoWezelino (quod non diupoil annum IIIO. acci- w £zELI . diiTe videtur,fafces hujus honoris traditi funt Reginber- no,D. Pe- tofive Reinberto,Coenobij Monacho. Nondubium, virtute St ^sub^i- prudentia excelluiffe: idenimfubfecuta ad altiora promotio te- TU IT UR ftatur. Supra meminimus , Hugoni Epilcopo Brbdnenfi fub R E Idiifmate Henrico V. faventi & a Burdino Pleudo-Papaconfc- Postea E- crato.abropatamdignitatem: in huiuslocum Conradus fvnce- piscopus ■“ I) R1X1 ms meritorum aeftimator fubrogari curavit Reginbertum Ab- Wm. Nec fefellit ipfeinfignem dedeexiftimationem. Infide mpnmis Romanae Sediš conftanter perjfitit: Ecclefiam qucque kam optimis inftitutis St moribus excoluit$utque pietatis ac reli- giomsfervoremaugeretjduoCcenobiapofuit, St plantavit.Pri- Fundat nmmfamfa Benedi&inaedneditomonte inter alpes Oeninon CfeNOBI * . 1 \ 1 ..n r UM Bhne- P r °mlpagOjVUlgo Scwaz dieto,iitum,D.Georgio faerum: alte- D ict. s. rum¥iltKinenie prope Oenipontum , attributum Canonicis GeorgI1 Ikmmonftratenfibus S. Norberti,qui non pridem Candidi huius schJaz. Okinisau 6 \orvita St virtutibustotam Catholicam Ecclefiam, St Ex w il * ptsecipueMagdeburgenfem (cuius Sediš Prxfulfuit) tune illu- p”^os- lkabaf.translatusad luperosanno 1135 -. straten- fkicCoenobio pius Prxful,confentiente Ecclefix fux fa- SIUM - ero Senatu, muka bona St Jura contulit, certosqueterrxlimites Aaa 57 ° Hiftorfee Saiisburgenfis Eum ih Ab^atia E2CCIPIT BALDt Rl- cos. CONR AJDU* INSrlruiT CoLLtCI- UM 34. CaN NI- CORUM RE e U L A R I- UM S.AUG. HORIIM P R I M U S pRiEPOSI- TUS H ER W«NMUS. Decanus H A K. T« M »NMUS AdS.N 1- C o L A I r ro p e P A S S A- V t U M ''ro praefcripfit:qu3e omniaS.Hartmannus fuccefforfua quoq,- aučlo. ritate firmavit. Mortuus eft Reginbertusannoii42. lntereaeidcm Brixincn(cm inCathedram promoto, ut di- ximus,ad S.Petri hicfucccftk Baldericus Monachus loci,fanfti. tatc vitae confpicuus. Sub hoc Conradus Archipradul nofter ab exilio redux augendo JVIetropoliticae Ecclefite iusedccori inten- tus,Canonicos numero 24. fubD. Auguftini norma ibidem in- ftituit,eisque Praepofitumdedit Hermannum 3 Decanum vero regimini praefecit Hartmannum, virum ob virtutem & iantli. moniam majoribus etiam infulisdecorandum. Hartmannus ifte in agro Patavienfi honeftis, fedmediocri. buseditus parentibus,fortunam longe virtuceluperavit. Ingref. fus Coenobium S.Nicolai prope Patavium D. Auguftini Canoni- cisfoeiatus, ea lupraalios religiofitatisobfervantiacminu^utj dum Conradus novoCanonieorum coetu formando virum cit« cumfpiceret, in Hartmannum prae alijs oculos conijceret} di. gnum,cui res tanti momenti ritecommitti poflet. AfTumptns in Decanum, omnium votis refpondit,radi6^que virtutisprocul ultra Salisburgenfcs limites diffudit: undc etiam Praepofituras Chiemenfijtunc recens erečlae admoveri meruit, Circa eadem rsssul » tempora Leopoldus V. AuftriaeMarchio^ognomine Pius,A. Pra-posi* poftolico poft mortemcalculo, etiam fančtus, novam Vineam tusChie. Religionis plantaverat, quam Auguftinianae familiaedeindead. slin*i's.- dixit,celebre illud Coenobium,quodhodie Clauftro Neoburgum «o Clau- vocant. ^oUicitusverodcPrsefečlotenelheplantationi-adliikn* ’ do,quem farna inaudierat in hoc genere eximium,Hartmannum a s. Leo- enixis precibus a Conradopoftulavit. Confenfitjicet aegrejCon* polu o radus3 atque Hartmannus Neoburgum miflus, illud pietatis vi- tum re- ridariumprasclare, uti Religionis exordiapoftulabant,excoluit*. GfNDuM undelonge lateque illuftrisgloria tam recentis plantarij, quam, *’° CA ' pl antator * s Hartmanni inerebuit. Haec ufquead annum 1142. Fit Epi- ft uo Reginbertus fedi Brixinenfi & orbi valedixit. Tuncetenira scopus omnium oculi&vota in Hartmannum converfi. Pio antcceffoii Si ere*st ^ us * u bl e gitur fucceffor,magno dignitatis foenore;confirma- Comitms tur Stconiecratur ab ArchiepifcopoConrado,nonfincgratulan* Fatisbo«. tisanimigaudio,qubd quemipferečtoremdederatfuaefamilise, u D B ::r l< nune Antiftiteminauguraret Sediš fufffaganeae. Multaegitin Henuucos eadignitatepraeclara Hartmannus. Interfuit Comitijs Ratispo. pouta M nen ftbus,quibus inter duos princi pes Henricos, vitrieum aepri. vignum, lis de Ducatu Boico per Fridericum C Caefarem com- nofita Liber IV. Caput VI. 371 polita an, 1176. Apudhunc Imperatorem magnumHartman- ni aučloritas in confilijs pondushabuit. * Nihilominusin fchiF mateFriderici partes ipie Alexandri Pontificis contra Vičtorem And-Papam fecutus, nunquam arečlitudinis linea deflečtipo- tuit. Potioraenim viro judo veritatis,quam amieitiaj Jura.Idem. audorfuit Reinberto viro illu dri, cumconjugcChriftina,extru- endae Novacellenfis prope Brixinam Canonicorum D Augudi- niEcdefiae: cuinomenad Gratiam S. Maria Hartmannus indi- ditjingularis in Magnam Matrem adečlus indicio. Cum nomi- ne copiofos cenfus addidit. Praefuit Brixinas annis circiter 13. obiitquefančtiffime anno 11 6 $. multis clarus miraculis,& in me¬ djo Bafilicse Catliedralis pro meritis iepulchrum accepit. Praeci* puuscoiiturgravidarummulierume Coelo Patronus. Ip{i,utdi. xinms,pergradus ad majores honores promoto, rečte illud fapi- entis elogium adfcripferis: JuJitu ut lux ffilemkns , precedit & ere - Jat ufcjued perječlam diem. set* CAPUT VI. De er e Bi one Ccenobij CanoniJJarumper Conra - dum : ac fančlimonialium apud S. Petram. N On inFrequens fuit ea aetate, Religioforum virorum Colle- gijs fociare etiam facrarumVirginumCostus^ut inutroque lierum fexu, utriusque Conditor unanimi pietate coleretur. Erantque ^ 1RO ' Parthenones illi plerumque tam gubernatione animorum,quam teraporalium rerum miniderio PraepofkisCoenobiorum(Y r iro- tumnempe) fubječti. Conradus igitur Archipraeful, ut nuilum religionis genus canonVs- pr£termitteret,condru(!do& ordinato jam Canonicorum S.Au- sarumper gdbnicontubernio,ex eadem familia geminum & virtute aemu- Gonra ' ? . . r , 0 dum. lumcollegiumreminarumrundavit: * quae deinde vulgo Do-* Hund. in iflime Cathedrales dicebantur, A p r ° p '^ Qusenamautemliuic Parthenonipnmapraefuerit 3 quae fuc- Monumen- seffetitinprsefedlura, uti & aliafere omnia,memoria exciderunt, ta plera^n* Ipfe locusquo ftetit, pro certo hodie compertus non habetur. s,fem ‘ Bundius&exnodrisquidam feripferunt, detiffe prope Eccle- damCathedralem,ubi tune etiam ipforumCanonicorum domus fuiqundefiitafuit,oportet,utrorumque aedes fuiflecontiguas:& forfanantiqua sedes a DD. Canonicis Metropolitanis etiamnum Aaa 2 noftra * Kader. 1.1.&4.. Hund. in Ateirop. de Epifc. Bri- xin, IM SCHIS- MATE i Rl- DERICI STAT PR.O GENIH NO Pont, Author ist Rein- BERTO FlJNDANDI Ganoni- am Nova- CELLEN« SEM.' Qjl A M H A R T- MANNUS A d Gra¬ tiam S. Maria nuncu- FAT, Obitsan* CTISSlMKt GRAV1DA- RUM M U-’ Locus I L uus Coc- KOfiir. * flftffm. Mutatur In Cl LLE- G I U M PrE 5 BY. TERORUM SjECULA- RtllM CuM E O ET 1 AM X. DlFICIUM DESimr. CoeNOBi- um Bene- DICTINA- RUM PRO- PE S. Pe- TR11M SUB Gonrado a Weze- LI NO Abs. INSTITU- TUM. CtAUSURA IB[DEM VIGE r. * Indigo SBinDen. G E R T I S T A M E N DEVOTIO- KUM DIE- BilS EX E* UNDI F A« CULTAS. * Adfunt littertt ort - gittales de an , izjO . 3 72 Hiftorias Salisburgenfis noftra aetate habitata, iliis tunchabitationem praebuit,aut par s Coenobij fuit, quam poftea aliquandiu DD. Praepofitos in, coluiffe conftat. Capella certe, fcu exigua Ecclefia ibi extabat, facrsehabitationisindicium. Aliorum fententia,&in hisBenedi. di Abbatis S. Petri (qui antecentum annos, nempe 15*77.vita fundus) fuifle legitur illudCoeaobium Canoniffarum circaEc. eleliam Parochialem (quae Religiolis PP. S. Francifci de obfer. vantia deinceps attributa eft) eofere loco , quonunc in platea, Templinomen vulgohabentes, * aulicia sedificia porriguntur. Veram Coenobium fsepe memoratum pofteris tempoti busdefiit. Nam Burchardus de Weispriach Archiprasful Salis¬ burgenfis , & S.R.E. Cardinalis indultoPij ll.Pontificijsfummi, numeroforfanfacrarum Virginum jam deficiente, illudinPrcs- byterorum fmcularium collegium m uta vit, qui communi illio habitatione & vidu utentes Choro EcdefiasMetropolitansede. ferviebant. Nec tamen, uti tempus mutat omnia, hoc diu ftetiL. NambrevipoftBurchardimortem etiam Sacerdotum illud col¬ legium defiit iEdesfupra memorata, cum fua Capella jam pri. dem facris ufibus deferta,paucos ante annos ali js habitatoribus re. lida,demumcum ruinam minaretur,& BafilicseMetropolitansg liberroriprofpeduiobftaret, penitusdeftruda, nunclatiorem a. ream reliquit. Antiqui.us illo, quod modo diximus, idque familise Benedi- dinse, ac Abbatis Petrenfis regimini addidum Monafteriufli, ftetit prope Coenobium Petrenfe ? eoloco,quem PP. Francifcano« rum nune Conventus occupat. Id fub Conrado quidem Archi- Epifcopo,a W ezelino veroAbbate circa annum 1 1 13.inftitut.um, Pauca etiam de hoc Parthenone pofteris relida extant, praetei nomina m ultarum, quas Necrologijs noftris confignata reperiun* tur. Conycntui non Abbatiflae,fed Prioriflae praeerant.Conftat, tamen,exada difčiplina & bona Regulae obfervantia diu flomifle, Reclufionis ardioris ( Claufuram vocant) illic pridem ufus vi. guit, utiveftigia Rotae, * pro fic reclufis ufitatae,adhuc hodie exhibent. Interiminfeftismajoribus SS.RupertičcVirgilij,Vi- gilijs Pafchm & Pentecoftes, D. Marci & Rogationum diebus lice- bat illis jundim ad EcdefiamMetropolitanam orationis causa procedere: & inipfispublicistuncfolitisfupplicationibus folen- nioribus etiam perurbem incedere, concedente idEberhardo II. Archiepifcopo. * Chorum follicite &pie fervabant: fic tamen, ut prioribus a fundatione annispreces, quas dicimus,Canonicas fine Liber IV. Caput VIL 37 ? fine cantupfallerent. Atabanno i374.etiamCantuminij(dem divinis officijsufurparunt. Perduravit hocCoenobiumufqueadannum 1783. quo pri- Consi. mumPatribus S.Francifci (quos deobfervantia vocantj fupra ppp T A UR memoratis fub Andrea Abbate confignatum. Caufam &ordi. ciscanis. nem mutationis fuo loco & tempore referemus. CAPUT VIL De Trans lat ione Iw 'is Cathedralis & Parochia- lisa S.Petro in Canonkos S. Ruperti y nec non de privilegiis aciru jlauratione eiufdem Monaflerij , & donatione p ra¬ dij Dornbach. E Rečto,jamque fads formato & firmato Canonicorum Ca- thedralium Collegio , providus Conradus cum Abbate & Monachis S.Petritračlarecoepit,detransferendis inidemColle- giumjuribus,quaeeiusdignitatemdecerent. Hačlenus a S. Ru¬ perti Proto-Praefulisaetate,translato licetin Bafilicam S. Ruperti aD.Virgilio aedificatam, Cathedralis acMetropoliticaeEcclefise nomine,dignitate officiisquc divinis eopertinentibus,tamenfa- cultas digendi Archipraefulem (quamvis polt Ammilonium Archiep. vix unquam ulurpata, impedientibus fere Pontificiis & Casfareiscollationibus) cum jure,quod vocant,Patochiali (eu ple- befano,aliisqueadhaerentibus inCaenobio ScConventu S.Petri, perannos plus quam ^o.riempe ab anno Salutis ^Sl.ad annum dJjueii^.remanfit. Hoctandem vertente,antiquos terminos &fixum hadtenuslapidem movit prudentiflimus Archimvfta^ Conradus. Cernebat minus convenire Canonicos Ecclefiae Ca- thedrali addičlos Cathedralem gereretitulum;fedmunijs, quae *dis]nrafacratribuunt,carere. Adhaec non fine multo labore,Pe- trenfibus incumbere onus, Angelicis humeris grave,curandarum animarum. Populum Salisburgenlem fupra antiqua tem pora unagnonumero aučlu, augeri indies: afliduis ad facras funčliones excurfibusmolefte premi Viros,Choro,&curne fui, Deoquecon- templando unice addičlos. Nec diflentiebant pi") Monachi, qui reconditam inD : Et) quietem,Mariae otium pras Marthae negotio, contemptis, quseinde nafcerentur, temporaneis emolumentis, optabant. Hinc facile mutuo confenfu in rem conventum , & tonclufa tradatio,qualem Conradus volebat,in haec capita. * Jus C A- THEDRALE et Paro. CHIALE S. Petro ad C a- THEDRA- LES O.NO- N I C O S T R A N 5- EERTURi * Jnjlru - menturn vid.1.6. Aaa 3 Pri. 374 Hiftoria; Salisburgenfis Puncta Ccinven TIONIS. TUR. Primum Jus plebefanum cum omni Jure Scutilitatibusiri_, manus D. Archiepifcopi depofitum , tranfeat una cum Ecclefia plebefana (eftilla B.Virginis, vulgo Parochialis,nunc PP.Francif. canis addidla) in novos Canonicospn Ecclefia Metropolitana in- ftitutos. II. Jus eligendi Archiprasfulis, quod hačlenus penes eofdem Monachos fteterat, iifdem quoque Canonicis deinceps cedat,ea tamenconditione , nt Abbas S.Petrifuorumomnmrn vice cum DD.Canonicis coeligendihabeatpoteflatem. III. Vi. ciffimexparteS.Petrimaneant falvGcdecimre,ex jureparochiali debit3e,fepulturaliberacum omnibushucattinentibus. IV. Fa. cultas fit iifdem inmemoriam antiqui Juriš parochiani in Sab- bathis Pafchae &Pentecoftesduos auttres parvulos facro fonto abluere, nec non quadragefimas & Pafchse temporibus familiae fuae faeculari Sacramentis Poenitentias & Euchariftiae providcre. V. Inantiquitatisfu3e,&originis honorem praerogativa ipfisfit Piroga- p er P etua > Conventibus & Suppiicationibus facris poftremo tiva Prje- feu digniori loco gaudendi. Additaclaufula, ut fi DD. Canoni« cEDtNTi^p ecus temere attentaverint, Jura & emolumenta huius conven* sibus R E -tionisvigoreaccepta ipfo fačtoperdang&inCoenobiumS.Petri s e r v a- revertantur. Litteras Archiepifcopi fuis proprijs invim contradlus for. matisfirmaruntSeverus Praspofitus (Hartmanni fuccefTor) to* tumqueCapitulumEeclefRe S. Ruperti. Confirmarunt dein- de Archiepifcopi Succeffores Eberhardus 1 . ac fub eo Henricus Prsepofitus cum Capituloan.1148.EberhardusitemII.an.12r0, qui litem jam tune de digniori loco motam eadem opera fopivit. ipfequoque Eugenius Papalll.adannum ii49.fuam auebrita* tem appofuit, & decreto contraventuris facrae cenfurae minas op* pofuit. Litteras in calcehifForiae * fubijciemus. Non defijt pofthac propensa Petrenfium voluntate dele- člatus Conradus Antiftes Coenobio benefacere. Antiquasinpri- mis poffefliones, Ecclefiae decimas, aliaque Jura five ab Antecef* foribus, five alijs pijsfidelibus S. Petro donata, autaliundejufte quaefita, aučloritate Pontificali rata & firma efle juflitrdeindc plura,interqusememoraturInfula& Ecclefia Abbtenaujuxta flu- vium Lamerae fita, ipfe adiecit, litteris an. 1144. datis: denuoque abEugenio III. Papa an. 1 145 "* Apoftolico diplomate confirma* tis. Ex illis litteris conijcimus , olim inmonte vicino(quem Monachorum dicunt) vinearum culturse Salisburgi datamope. ram. InMonafterij quoquecenfu decimas 24.patellarumfalina- riarum CoNFIR* MATUR CONTRA CTUS TAM a Succes- SORIBHS, QJJ A M S U M M O Pont. * 1 . 6 . CoNRADI IN S.Pe- TRUM BE- NEFICEN• TiA. Depatel- LIS sali- NARIIS. Liber IV. Cap. VII. 37 F tiaram cititiflc. Quas tamen, quia colligendi magna difficultas luberat,petente AbbateBalderico,commutavit Conradus, data prodccimis patella falis integra , Coenobij fumptibus colenda. Pofteristemporibus lisec quoqueCameras Archiepifcopali reddi- ta: recepta viciffim, quse in ufusproprios fufficeret, certa falis quantitate,quocannis petenda,ut fuo loco dicetur. HifceporrotemporibuspraediumDornbaehextra Viennam Dorn- propeAls * liberali pietate S. Leopoldi Marchionis Auftriae S. BACH ŽD - Petroacceflit, Eius filius &fucceflbr Henricus Duxetiam Bava- p *° P ° ED r ° MSjConfirmata patris donatione, vicinum montem cum fylva & eus dona- prato adjacente addidit, * ali j addiderealia : Vineae plerseque fuccedentibus poftea temporibus a diverfis coemptse, praedium. jF>erren< reditibus auxerunt. Capellam adjacentem, quam ex nutu Leo- v ^ poidi fundatoris ab exordio fundationis Monachi S. Petri colue- auctaria runtj&nuncparochialis cenfetur Ecclefia, conlecravit Reginber- ab eius fi- tusEpifcopusPaffauienfis,adječlis infuper pro fualiberalitate de- PI ( ° S ,ET A ' cimis. Hsecegit,excitatus abipfoConrado noftro, uti memora- 16 datisa». tus Praeful iadatisliac de re litteris * teftatur.Conradum Archi- ^ epitcopum Dominumfuum * inijsfalutans. Magnumilludin gnum fub- Conradograti &addičli S. Petro animi argumentum: quod nul- te ^ ,om * lam benefaciendi etiam per alios occallonem tranfmitteret- Veramliberalemeius manum ipfa etiam Coenobij neceffi- tascxigebat:namfub AbbatehocBalderico circa an. H27.incen- diumfubitbco6rtum,totumsedifkiumcum rebus fuis &iupel- lečbile abfumplerat: & quod triftius, multafcripta & monumenta litterariavoraxflammaexuflit. Scriptum legimus,etiam Eccle- a Baloe. Ham Metropolitanameodemincendioconflagrafle. Baldericus RICO Ab ' tamen gnaruspaterfamilias intra quadriennium novam Coeno. b']fabricam 5 templumque reftituit} quod ad annumil30.noftra *««*« Cbtonica referunt. Ecclefiam novam conlecravit Conradus An- tiftesRatisponenlis: quemcredibile ea occafione adfuiffe, cum cxincendio reftituta ipfa Metropolitana Bafilica dedicaretur a Conrado. EodemcafuinvolutaEcclefiaS.Amandi(vulgoMar- garetkaejinCoemeterioS.Petrillta, a Romano Gurcenfi Epifco- po confecrationem recepit. an. 1141. Hic ipfe Romanus eft, qui anno 1129, recens fundatum Canonieotum S. AugulHni Colle- giuminBeyharting,julTu Conradi Archiprselulis,{acravit. * C£terumhactempeftate,ad annumnempeii30.incruduit rcitt. 1.3.0 fchifmaPetriLeonis,quicontra Innocentium 11 . AbbatemS.bii- ^^ SUh iokilegitimum Pontificem elečfcus, fe Anacletum dbdt, multos- p E T r i que Leoni s. Monast. S. Petri INCtNDIO P E RIT. Et Eccle- s 1 a Ca- THEDRA- LIS. BATE e CI- N E RI B11S TaTUR. Coeno« bium. Ecclesi k Canoni- C O R U M Regul. in Bet* HARTING CONSECRA- TUR. * u4delz~ O p e D. Bernardi sopiruR. Lothari- us Imp.co- KONATUR, Expkditio INTERRAM »ANCTAM SUB CoN- RADO C Sr SARE, ET Ludovico Rege Galu e* Tri s a TA MEH SUCCESSU. QoiW\M O L [ M March o* »BSDICtt. GtrArd.de Roo in An- nal. Auflr. Jo ah. C jpinitin. in Auflr. P, Simon R.et- tenbach. in Annal. Qremif.& ali). * antisfttis Luitpoldm, v tl Littpol- diu. L E OP O L* DOS, D I- C t US I L' LUŠI R'S, PR M i-l S PrinCeps ET TRANS- M 1SSOR Marchio- N ATU S AuSTRIjE IN HfERE> PES« 3 7 6 Hiftorise Salisburgenfis que fui fequaces etiam ex Principibus habuit. Verum ope D,Bet. nardi Clarevallenfis, qui hocsevo fingulare Ecclefiae lumen in, claruit, & LotharijCaefaris (isHenrico V.fucceflit , setatcjam grandaevus,magnus Gaffinenfis Coenobij fautor ) Innocentius thronum Apoflolicum folus tandem obtinuit, atque Imperato, remRomsecoronavit. lile idem Bernardus, viventeadhuc Con- rado noftroan. 1146. magnce inTerram fančtam Germanorum expeditionis , Ducibus Casfare ConradoLotharij SuccelTore,& Ludovico Galliae Rege, au< 5 tor& promotor fuignon fine prodi- gijs Divini nutus teftibus. Et tamen illud expeditionis opus (quod mirum) occulto Dei permittente judicio, fraudibus & f ce , lere GnECorum,Manuelis pr3ecipuelmperatoris,fuccefluoptato caruit. Ita non omne quod lančlum, Deoque gratum, etiam fe,. lix & profperum. im. CAPUT Vlil. De S\ Leopolde Auflrioe Marchione . G Ratitudoexigit,ut cuius,ac luccefibrumeius beneficentk multum debet S. Petri Coenobium , meritum&gloriam non praetermittam: prsefeutim quiahuic Principi cum Gonrado Archipraefule pium commercium interceffit: cum Ecclefiaquo< que Salisburgenfi non parvafuit in filio & nepote Archiepiico- pis necdTitudo,ut narratanarrandaqueoftendunt, Marchiones Auftriae olim fuiffe , qui non tam Principes, quam Praefečdilimitum extiterint,conftat. Sed illorum, quod inhasredesdignitatem non transferrent, exigua reftat memoria, Horum, qui Principatui dederunt initium,primus numeratur Leopoldus * ex illuftri ComitumBambergenfiumfamiliapro. genitus , ob fuam fingularem induftriam a Caefare Henrico 1. Marchiae Orientali leu Auftriacae praefedtus : cui annis ufque adc)S3.Ghriftiannumitagenerosepr3efuit, ut nomen Leopoldi llluftrisfibicompararit. Succeflferuntillicontinua ferie filius& nepotes, Henricus cognomento Rebellis, Adelbertus Victorio- (us,Erneftusftrenuus, Leopoldus Pulcher,qui tertius hocnotni* nenumeratur, computatonempeLeopoldo Adelberti filio, qui II.&FortisMilescognomine dičtus,[cum Patre milita vit, futu*- rus fucceffor,nifi mors praecoaua abripuififet. Leopoldo porrollf,. Meli. Liber IV. Caput VIII. 377 DU5liI.BE. NKDI TJ- nos Medi CIIN5TI- tuit. Leopoldi I V. e t S A NCTI DO- I- G N I T A' TEM ADIT. Melicenfis Coenobij fundatore,feu potius Benediktinae iJlicfa- Ieo t p ° l d ’ mike audore, ex conjuge Itha Henrici lll.Caefaris filia, IV. fo- rore,filiusnatuseft Leepoldus IV. de quo agimus, Marchio Au- no* Meli- ftrk,ordinefextus. Isatenerisgenerofas Sc piše indolisfpeciminapraebens, ac- euratkducadone excultus,in majommfragumfpem excrevit. Adkc puer jaminegenos libcralis, in oppreffos clemens,infe- pja a rocesverbfeverus Sc juftus. Patrean. 105?< 5 . praematurehumanis lfSCEN * iiibtračlo,adolefcens Marchionatus fafces exvotoomnium ca- marchio- peffivit,&mox plufquam virili virtute gererecoepit. Tantain natusd eoeminebatinfubditos juftitiaScclementia,tantainfuperospie tas,in raiferos beneficentia, ut Patrem pauperum, Pium Jufturri' queMarchionem omnes fufpicerent. SubinaufpicatoiilointerHenricum IV. patrem , Sc Henri- Eius a p a. cumV.filiumbellOjpatris primum partibusadhaefit, deindead filij caftratranfiitjillečlius fpe matrimonij Agnetis, fororis eius/e- A d filium minaseasetatevirtutisScformse prasftantiffimae. Levitatis illud TRANSITU fuiffe,quibufdamvilurn: fedprolper eventus fačlum probavit; P , R!UCI _ nam idem tranfitusparricidale praeliumdiremit, fimulque feli- palei«. ciflimi matrimonij anlam praebuit. Certe Agnes illa , non trum^ue minorfuit, imo excellentior,quam Lampedo Laeedsemonia, bellum. quamPlinius * Regis filiam, Regis matrem , Sc Regis uxorem n*™** admiratur: nam ipla lmperatoris filia,neptis,foror,avia,Regis fo- iv. fili- ror,mater. Nimirum lmperatoris Henrici IV. filia,lmperatoris am šibi Henrici III. nepti s, Im peratori s Henrici V. Sc Conradi I taliae Re¬ gis foror,aviaFriderici I. lmperatoris, mater Conradi Romano- rumRegis. * Nectantistitulis numerofafoecunditas clariflima. rumproliumdefuit. Namquasprimo matrimonioex Friderico Singula- Barone,noftea Suevise Duce, Fridericum Sc Conradum Duces resAg:je ' (kne deinde Regem,illum Friderik Barbaroflas patrem,ut dixi- ffws,)genuerat,*fecundis nuptijs fecundioreSc foecundiore foetu iS.liberos ex Leopoldo procreavit, quorum feptem mors in pue- ritiaadCoelumtranftulit: 11. fuperftites 6 .mafculi, Sc quinque femma e. puelkvirtute Scfačtisclaruere:quosenumerare nonpigebir. Primus Sc primogenitus Albertus eo nomine III. cognomi- ‘Romano- ne&omjmeDevotus, infigni vičtoria contra Stephanum, Belse r * m p ' e ^ s Bmngarorum Regi rebellem,clarus,poit patrem tamenbrevr ex- i em „io- tinčlus. Alter Henricus it huius nominis patris in Marchionav. nam nd. tufucceffor,Ied primum poft Leopoldum minoremfratrem,ma- J" jor tamenutisetate,fic dignitate^nam ScBoiorum Dux,Scprimus A*ftr. f. ab anno 115-6,ex Marchione Dux Auftrise, Coenobij Petrenfis do- 15> Bbb tator MATRIMO ■ N I O IUN- GIT. * l.j.bijf. nat. TIS PBjE- ROGATI- VjE. * ‘ilt er im rtaca 378 Hiftorias Salisburpenfis D.Lno- tatoreximius. Tertius Leopoldus, eonommeV.proximuspa. P0LDI vi' tris &Prineipatus hseres. Quartus Erneftus nomine quoqueIV, mIsculi i excellentiffimae fcrmae adolefcens, fed intetatis flore } annodeci. v. PUEL " mo očlavo,coelefti viridario infertus. QmntusOtho,mliberali. " s bus & Ecclefiafticis difciplinis apueroeruditus,Parifien{isftudij etgesti* alumnus, primumPraepofitusCollegij Neoburgenfis,antequam ' R * CL *’ Canonicis religiofis addiceretur,Religiofus, deinde Morimundi, l. Alber- ^locus erat familise Ciftercienfis in Rurgundia) demum Antiiles TU$Ui.co- jr r if in g en f 1S) paftor Ecclefiae vigilanti{Timus,& fimuldoftus An. TODEvo-* naliumScriptor} * cujus hiftoriam & vicam Raderaseiuf. TUS - demEeclefise Praepofitus profecutuseft. Receflit antemortem cufii N Do- in Morimundenfe fuum Coenobium,ubi coram addantibus Ro tator lipiofis longodc seternavita lermone cum omnium lacrymis s.?et°r B i U peračlo,utidixit,ita vixit pie fan&eque. Sextus filiorum mirit m. Leo- ConradusvirtuteOtkoninon difli miliš, Pata vienfis primumE. ITeIZ' pifcopus,deinde Archiepifcopus Salisburgenfis,cuius egregiage- stus iv!"’ ftafuoloco fervamus. Fiiiae fueruntBertha HenricoBurggravio v - ° rTO Ratisbonenfi nupta; Agnes,data Boleslao Duci Poloniae }Gertru. clu» N Mo- dis fponfata Uladislao Regi Bohemise, trium filiorum Friderici, umumda. Primislai Regis, & Adalberti Salisburgenfis Archiepifcopimater; piscopus' Elifabetha HermanniLantgravijSaxonise conjux j&Leuthaieu Frising. GuethaMarcbioniMontis Ferrati junčta. VZm aU Ab hac naturali progtnie ad fpiritualem tranfeamus. Jam vlcoh. dičtum eft,D.Leopoldum NeoburgenfisEcclefise fundatorem radusPa- f u jf[ c> Initiahabet abanno ii 14. primum fsecularibusCanoni- si Cis attributa fub primo eius Praepofito Othone, filio Leopoldi. Archiep. Vigclimo poft anno Chrifti 1134. aConrado noftro ArcJiipr#- fTJ £ fule,Reginario Patavienfi,Romanoque Gurcenfi dedieata,& prte- Bbrtha , f e ao illi Hartmanno (Salisburgenfi ante Deeano) S.Auguftini a g n e s, j n q.j tuto confecrata. Origo fundationis memoratu digna, caele- ms,Eusl- fti quippe aulpieio infignis. Convenerat Ltopoldo & conjugi bet h j et Zgneti, propitiando fibi Numini , pium & lacrum monumen- kuGub- tumconderej Dumhisaliquandocogitationibus intentiinArcc t«». f U a, quse Ceciomonti * lublimis imminebat , & latein lubje. xus&*Alij &um Danubij tračtum, ubi nune Vienna urbs Auguftalis lita, ' profpečtumdabat,per feneftrasoculos circumferunt, en! leviš Calen? Zephyrus flammeolum Agnetis a capitePrincipis ablatum , in Velum a- nemora Danubij ripte vicinadt fert. Cafuscredebatur: fed orni- gsbtis n ofamremfui{fe,tuncprimuni apparuk,cum poftannosaliquot IaTum* D.Marehio, venatura inijs fylvisagens, inter dumeta velum con- Liber IV. Caput VIII. V9 coniugisinfambucofu{jpcnfum,idque(quod mirum)abinjurijs occajio aerisnillaefumrepcric. Suftulit idlaetus,& adconjugemnonfi- ° M ( mosA negeftientianimodomum retulit. Agnesrecepto flammeo, can« confiJiumNuminis intelligens,admonet Virumpriftini propo- E CC1 * 5 ** fiti/huncfinedubiolocum efTe,quemcondendoadDivinas lau- KE ob*i™° desfacrodomicilio deftinaflet, Nec mora: Leopoldus, ejufdem ghnsi. voti&animi,moxfaxa convehi,& ftručluram erigi jufTit,quam opimisopibus piedotavit: Arcbiduees fucceflores & Imperato- res magnisdeinceps muneribus coluerunt. Veram ifta pietatem Leopoldi non faturarunt. nam ut ta- ccam,qu$ pijflimus Princeps ifte ( Leopoldi Caelaris moderni P0LDI E ^ exemplar)inaliaspias aedes contulit,maximeinCoenobium S. pia loca P etri,quod jam diximus,nec non in Melieenfe, & Cellae B.Mariae MUN 1FI “ CHHTIA. i r in Aiiftria,quseftudiose reparavit,magnificum,fuadenteOtho- Erig ne filio,Monafterium S. CrucisinfigniCrucis Dominicae parte ^^ T $ ' famofom erexit,& Ciftercienfibus Monachis, late tune obfervan- d - d. ci- tia & virtute florentibus,tradidit. Pofttanta pietatis& fančfoejliberalitatismonimenta,pofbglo- riose fapius devičlos hoftes,poft Princi patu 40 .anni s fan čl ifTi me geftum,opibusnihilominus,&liberis,ac quodampliusvirtutum Ob 5TERC. IT TER. merids ditiffimus, beatus undequaque Princeps Leopoldns ad ® EATUS * ET beataregna migravit,anno Salutis H36.conditusqueeIl in fuo, STR0 n FO - tbi tumulum elegerat, Neoburgenfi Caenobio. Adnumeratus 8 | >«Q' eftSuperis Ecclefiaecalculopoft tria fecula & dimidium ah In- sTncti** noccndo VIII. Papa,annitente Maximiliano I. A rchiduce & Cse - adscribi- fare.Hujusnutuanno i^oč.ingenticumcelebritatefacrum Leo- ^ gpoldi corpus indignioremlocumdefepulchro translatum,prce- iertur. lentibus huic feflivitati Archiepifcopo Salisburgenfi Leonardo, ^iguleo Patavienfi, &MatthaeoGurcenfi, poftea Cardinale & Aicbipr^fule itidem Salisburgenfi, cum magna Praelatorum ac iMrium virorum frequentia. Sic honorantur, etiam pod: mortem, Principes, quos Deu s voluerithono. rari, fcilicet honorantes fe. Bbb 2 CA- ČONRABUS MoNaSTE- * i UM CAPUT IX. De Rejlauratione Monajlerij Admontenfisp. Conradam fatia. T Urbine rchifmatls, qui Conradum afflixerat,etiamCaeno. bium ad Montes graviter involutum & pene a ftatufuope* Admon- n i tus deiečlum erat. Huius cura Archipraefulem nonminor, quam SS.Anteceflores tenebat. Hinc jam fecundo regiminis »sum, re- fui anno Abbatem iliis praeviderat Wezilonem, qui Lambaci c* 6 taurat/ t j am primus Abbas clarefcebat. Eovita funčlo Henricumer Cremifanio petitum fubftituit, qui aliquotpoftannositcr agens in amiie Wizinbach fubmerius. Abbatia inde per annosalicjuot, exulantenimirum ipfo Conrado,vacavit,OttonePriore,quip(i eaMulftatenfis Abbas fait, rem religiolam&domefticam,quan. tumpertemporum injuriaslicebat,adminifi:rante. VerumCon* radus fuaeSedi refdtutus, nontantum exaffečlu, quoprius,fd gratitudinis quoque titulo (nam ad Montes latebras fuae vitae fa* lutares habuerat)velutidenovolocum,qucm infacra tempora. lique oeconomia multum defeciffe cernebat, rcftaurareftatuit, Farna inaudierat, Coenobmm S. Georgi) in Sylva Hercyni* (nuncincivitatemVillingamtranslatumviget) iub S. Theogc- ri Abbatis,po{lea Pontificis Meten{is,religiosaobfervantia,vms* Wotvox,. que praeclaris vigere. FIos inter florebat eximius ^'olvoldus,, dus Abbas q Uon£ } a m Frifingenfis EcclcfiasCanonicus, deinde Monadius ScMonafterij Hufenhovenfis (quod poftea in arcem Schyrse transpofitum,nunc Scbyrcnfedicitur.) Abbas^fed ab Advocato, non tutore/cd prasdone Coenobij, loco depulfus,& ad S. Georgi) fub Theogero,denub Monachum agens. Virum hunc, miiTo le* gato,aTheogeropetijtConradus,que ille devote annuens trans* milit, &abeunti Legato vaticinium dixit: duceretWolvoldwn u cumgaudio,&fciret,per ipfum totam ditionem Juvavienfium vante in rebus Divinis magnopere augendam. Conrado, Pcrdučtum in confpečlum fuum Wolvoldum, Conradus NtELius * N niagna cum veneratione recepit, pra2fečlumque Coenobio, ad rcparationemeiusinutroqueftatu& monitis, 6cauxilij fui pro- miflis animavit. Qui non fegniter clavo manus admovit, & ope opera. Husenho VENS 1S El »EM FRJE XSSE IUBE' TUR. RET O R MAT. Liber IV. Caput IX. 38j operaque Archiprsefulis potenti ufus, alienata recuperavit, aedifi- ciareftituit, bonis pcrfonisque Ecclefiam dilatavit. In quibus fuo ^ereConradus multa attribuit, privilegusque& Archiepifcopali audoritate cunčla roboravit. Jam ordinato virorum D e o fervi- cntium numerofo choro, Wolvoldus feminino quoque fexui iugit. provifumvoluit, Sc Parthenonemfacrarum virginum inftituit; ubiquoque non parva fponfarum Chrifti cohors fubWolvoldi imperio collečla. Zelus ifte in divini cultus augmento, junčlaq; indirigendoinfignis prudentia optimi Abbatis, adeo Conrado placuitjUtnon modoCoenobiumMonialiumadS.Georgiumil- uumS. ii rcgendum committeret,ied dato quoquc Archidiaconatus mu- ^ E nere Cleri curam commendaret. m i t n- Igitur fub Patris huius Magifterio cgregiomm monacho- ium numerus effloruit, qui aliorum infuper Coenobiorum orna- mentoeliet. IndeReinbčrtus Prior, fupra celebratus, ad claves Petren(esSalisburgi,deindcBrixinenfeminfalamevocatus ,* cui Rabanusvirtutefuppardomi fucceflit. Dietmarus ad Ofliacen- fcm clavum , Engillchalcus adBurenfemS. Michaeli«, promoti* HincNobilesquoqueScinfignesvirivirtutis farna illečli Odalri- cus,Maganus, Witiločf alijcollatis CoenobioamplisprrediisSc bonis nomcn illic D.BcnediČto, Sc S.Blafio dedere. W olvoldus tur: et A RCHI- DI^CONU* CONST1TU* I TUR. Admos* tium Vi- tORUM PIUECLA- roruM »E* MINA- R I U M. WoLVOt,- magna monaftices mefleScmeritis dives poft annorum 23. prše- mls vlTK clarum rcgimen anno Chrifti 1137 .ad fuperos feliciter emigravit. Jošt p til Pofteius exceftum optimi religioft, ambitus nefcij, ad fon- tur Got- tem,a quo tantum virum acceperant, rcdiere, Sc ex Coenobio an- $ te faro S. Georgi j Priorem loči Gotfridum poftularunt. Is Abbas Georgii anteWeinoarten{is, interventuTheodwmi S.Rufinas Cardina- J? SYLVAi o J r iER CI«« lisEpifcopi, nutu Innocentij II. Papas Admontenfibus Praefes NU> datus,altius adhuc religionis ftatum extulit. Crefcebat ex obla. tionibus & donišpiorumnumerusDEi fervorum,cumnumero admJn- dodiina, obfervantiae fingularis rigor,Sc inde ftudium fančlita- tknsium bs, Memorant fubhoc Abbate. tredecim de Afceterio Admon- JNCRE ' tenfiAbbates alijs Coenobijs pr3efečlos,nominatim Bertholdum xm. Sub SantEmmeramenliRatisbonae , Sc Wernherum Brulenfi extra EO vrbem. Tanta tunelečlorum illic virorum copia.Cuius quidem Coc[> glorianonin folum Abbatem Gotfridum , fed inipfum Archi- * LIIS Ab prsefulemConradum inprimis redundabat} qui pro viribuspro- movendo bonori famseque Coenobij infiftebat, etfi in alijs fux diaecefeos locis nihil negligeret^ut pofterius referenda monftra- fcunt. MONT. NOB IO is Ab* BATI 1 S t>U Jlf fiCTU Bbb i Eodem Sor hi A Bel.i Hungar. Regis fi- iia, COlf- TEMPHS NUPTII* ad Pa r- tm eno¬ jcem Ad¬ mont. se COHfBRT. 382 Hiftorise Salisburgenfis Eodem tempore facer quoque illic Parthenon adeogratoj odores pietatis fparfit, ut Sophia Belae Ungarorum Regis filia, ConradoRomanorum Regi,S. : Leopoldi Auftrij Marchionis fi. lio defponfata,coeleftibus illeČla delicijs, infacrarumVirginum ccetum conceflerit,& abiečbis mundipompis,terreftnque regno pro coelefti commutato , Chrifto nupferit. Confilium in Kanc rem,auxiliumque reginae praebuit Luitgardis ComitiffaRatispo« nenfls. Ipfa Sophia seterni Regis (ponla , tanto fubmiffiorem, quantoilluftriorerat J ibidem fegerens, plures nobiiiffimas ani* mas , etiamde Principum Comitumque gradu in Chrifti ohfe« quium fuo exemplo pertraxit. Nimirum virtus Ibciata generijfortiffimusmagnes eft. C A P 11 T X. De aliarum Kcclejiarum ope Conradi injlitutione. C Redidifles ConradumadMontesStyrlae totum fuiffe, nift &apud Juvavienfes,&paffim alibi Religionifedesautexci. taflet,aut dotaflet & firmaflet, Velutapis (edula Chrifto&Eo de{iaeubiqueimpigerlaborabat, & de optimo pietatis fuccofa. crunimelcolligebat. A Salisburgenfibus initium fumamus.Hic primumpropelocum,ubi nune AulaChiemenGs, Ecclefiamfeu templumeon{lruxit,adiečlo Xenbdochio, (ub titulo S. Lauren« tij,illudque Coenobio S.Petri contradidit. Eius tam en Succeflbr Eberhardus primum an. 11 5*0. confecravit, &S.Laiirentijnonii- ni SS. Trinitatis, S. Crucis,&B.M.V. patrocinia pnepofuit. Re- novata an. 15*0 6. confecratione, S. Mariae Magdalenae nomini fingularms addičfa eft, Aliquot laeculis eandem Eccleliam S.Pe* stius triMonachi tenuere, divina illicofficiafoliti celebrare: aliquoC transfer- ctiam habitabant in Xenodochio. ubi pauperesfdeminae aleban- TUR.ET , 1 r ■ , \ 1 loDAUTA- tur. Ad annum 15*91. tam holpitale, quam templum memo- ti s.A n- ratum "Wolfgango Theodorico Archipraefuli juftisde caufis, fi« c« tur!* člaaliunde compenlatione , a Petrenfibus traditum, nune fub patrocinio S.Annae vifitur, inftitutae fub eius nomine fodalitati adnexum. Conradjs Altera eft Ecclefia S. Joannisdičla in Stubenberg, quam vel Ecclesum ftruxit, vel reparavit cum fua domo eleemofinaria Conradus, s. Joannis acS. Petri Coenobio attribuit anno 1122. paulopoft tamen com- mutt. Con* a d us Archiep. S A L I * B. Xenodo- CHtUM ITRUII CUM Ec- CLESI A. Petre*- SIBUS TR.V DITUR. Ecclesia HODIE S. M. Mag¬ dalena dicitur. A Petren- G Liber IV. Caput X. 383 mvftationefačla Metropolitanis Canonicisdedit. Stetithoc tem- IN s T n - plumeo loco, ubi nune Ecclefia Sodalitatis SS. Corporis Chrifti £****** lita, Hofpitali Capituli translatoad aedemfaeram D.Erhardi in ms. fuburbioNunthalenfi. Iftacumalijs, quaefupra diximus,domi Conradus. Foris prima Sc vicinior occurrit EcclefiaStCaenobiumS. Fundat Zenonisprope Hallam divitem,quod ex integro fuaprimordia Conradoadfcribit. Ipfeftruxit, fundavit, dota vit, dedicavit, Ca- Zenonbm’ nonkosD.Auguftini inftituit,primumque Praepofitum confti- tuitLanzonem. Bonaplura addidere SucceiTores Conradus II. ovitku. & Adalbertus Archiepifčopi. * p r i m u $ Altera eft Infulae Chiemenfis majoris Canonicorum pari- * o^rru« terEcclefia.CcEnobium illic antiquitus jamfubUtilonevelThai- Lanzo. filone Ducibus Boicis inftitutum fuerat Benedičlinae familiae. Atilludper Hungaros vaftatum reftituit,Sc Canonico Ordini Gewold. in dedič Conradus. Primurn Praepolitum fubijt S. Hartmannus, Colle i- B °- quemfupra laudavimus. Benedi- Proximum huic accedit Coenobium Raittenhaslacenfe ad cn»o Salfamprope Burgluifium ,Ciftereienfi Congregationi faerum; ch!em^k- cuius primi aučtores feruntur Wolfherus, live Wolframusde tl AB HuN- Fegermvanck cum Hemma coniuge Sc liberis "S^olframo Sc GARIS VA “ Henrico. Hosquidemex familia Baronum de Abenfperg, imo stituit W olfrarnum fenioremConradi fratEem fuiffs tradiderunt: quod quidemnon repugnat} nam olimeiufdemfamilixNobiles, no- slcORllM mina apraedijs gentilitijs, qusepoffidebant, mutuando, muta- Regula- innt. Veram li frater Conradi Wolframus fuiffet 3 mirum, qubd p^' MUS itiCuo diplomate Conradus nullam tamarčlae eonjunčtionisme- Pr^fosi- donem feciflet. Memorati ergo illuftres pietatis fedlatores peti- toaffenfu Sc aučlori ta te Conradi an. i^.prsedium fuumScliy- Adiutok cumpoffefllonibusalijs Deodeputarunt, ut familiae Ci- e$t in e- ftemienfihabitatio religiofa illicerigeretur. Sed oum locus reli- giofe manlioni non fatis idoneus videretur, Cofiradus provido Raitt*«* confilio^liumpronovo Conventu fubrogavit,Ecclefiamnem- haseac. peFaittenhaslach titulo S. Pancratij pridem antea ditioni Eccle- lisSalisburgenfis fubditam, ibique Coenobij fedem,noninvitis, geron e quosdixmius,fundatoribusnovus ipfefundatorpofiait an. 1146. Monast. adiečtis pluribus fundis Sc bonis, inter qux area Schuzingen live JanoTnon , Seulingen memoratur, quam Archipraeful nofter , permutatione t ridem fa6la cum Monachis S.Petri, Raittenhaslaco contulit. Traditio- * UNDht0 ’ nem iplefuo diplomate $c au&oritate firmavit. PrimusAbbas f • loči 3 84 Hiftorias Salisburgenfis * @aU Joči conftitutus ab ipfo Geron vir confpicuae virtutis,e Monafte« rio Salemitano * paucos ante annos * in Suevia fimdato, evocatus. Teftis huic fundationi cum alijs adfcriptus legitur Abbas nofter Baldericus,qui & Baldwinus ibidem nominatus le¬ gitur. BonisidemMonafterium auxit S.Eberhardus, Conradi fuccelTor. FačEa haec fundatio vivente adhuc D.Bernjardo,maxt- mo Giftercienfis Ordinis lumine, & propagatore. Dum fecundo flumine pergimus, occurrit deinceps CcEno* biumRansbovienfe,D.Pancratioaequc facrum,fitum lococon- Author fpicuo extra Bruno vicnfem civitatem & munitionem non pro- est Hen- cul ab Oeno flumine,in quod Salfa devolvitur. Jam fub Caelarc * IC0 con* Arnulphoaedesfacra eoloco Aeterat,quam tuncRanterdorffdi- d E k d i cebant: aliquamdiu Oetingenfi Ccllegio fubdita, proprios Paro- coLLEsi- cflosmultis annishabuit. Veramaučtore ConradonoftroHen. nicum" 0 " ricus VIII.DuxBoiorum loco Paroeciae CollegiumCanonicum Ransho« Myftarum D.Augurtiniillicerexit > quodReginbertusPr8eful h tavienfis confecravit, & Fridericus de Ror, Conrado Archiepifco. 1128, po fuadente, prtedio Rorenfl donavit: cui D.Eberhardus fuccd for etiam prtedium EIochenwerch adiecit. Ipfa urbis Brunovij * Hmd. * p ar ochia Ranshovio fubeft. Huius Ecclefiae Advocati & Con. TrUndM. fervatores Judices fuifle quondam lcguntur * tem pore Cie- »um. mentis IV. PP. & Seyfridi Praepofiti circa an. 1267. Praspofitus MetropolitanaeEcclefiae, & Abbas S.Petri, quitunc SimonII, not. Httnd. erat. ti R AN$- HOVIEN* SES. * conjlat tu diplom. Conradi ap. Gevvold. f.227. * loc.cit , CONRADUS CCENOBI« UM R E I* CH E R S- PERGENSE RESTITU- IT,IN LAI- C OKU M MANIBUS DETEN* TUM, Defcendendo ulteriuseodem flumine feoflert Reickrsper- genflsEcclefia S.Micbaelis, itidemD.AuguftinifamiliadiveSjSč Conrado Arcliipraefuli ac Salisburgenfl Sediab antiquodevincla, Prima eius initia ad D. Gebliardum Archipraefulem eiusquefa. miliam relpiciunt, ut priori lib. dičtum. Fundus ipfius Ecclefias Salisburgenfis Juriš * & ditionis fuerat,eoqubdipfifundatores eumuftro fubiecerant, ut in antiquismonumentisdiferte prodi« tum. * HincipfumCoenobium, etfiPatavienfis Dioecefisfo. ret, in temporalibus tamen Sedi Juvavicnfi parebat. Deftruftum deinde Coenobium S.TKyemonis tempore a Bertholdo Pfeu. do antiftite, in laicorum manu detentum,doneč Conradus fedem confcendit: qui mox circa an. 111 o. locum ex integro reftauravit, & Berbinum, virum religione & pietate confpicuum e Saxonia e- vocatum,primum Pranpofitum eflc juflit. Is poftea vim Schifma- ticorumfugiens,in Saxoniamreverfus illic Epifcopus evafit, Ei- demGotfchalcus, eoque paulo poftcedente,fubflitutus Gerho- hus. Liber IV. Caput X. 38 T hus/ubquoGoenobium magiseffloruit. Huic deinde fra^r Ar- Alte* no,& difcipulus eiufdcm Philippus, & poft Richerum Herlochus Canonicus Salisburgenfis fuccefsere. Interim Conradus munifii * ftcvoc*. ca manu dccimas & bona egentibus adiecit, & ex his tituli s fun- t J tsioe - citt datoris alterius nomen meruit. * Confirmaruntačla Conradi 22f ' fucceffor Eberhardus, Conradus II. & deniqueFridericusIV. Archiepifcopi. Eberhardi I. tempore lis quaedam Reichersper- genfibuscumCapituloMetropolitico, nec non Monafterijs S. Compo* Petri&Nunbergenfi dc certis bonis interceflit, quam idem S, Ar- ^ t t ^ T j E “ chipraefulexsequocompofuit,&decimas falisadS.PetriCoeno- iudbi bium Balderici tempore conceflione Conradidelatas,compen- c API ™“ fationealia fačla, annuente Henrico I, tune Abbate cum Priore tropoht. Henrico&ConventUjReichersperggetradidit. Ferunt,huicCa- &c - nonicorum Collegio etiam lacrarum feminarum Coenobium annexumfuifle,uti & Ranshovienfi. * De quibus hic fatis. * SedConrado noftro beneficentiae religiofae noiidumfatis. libera- IpfeEcclefix Garfenfi Canonicae aComitibusMedlingenfibus, LISINEC ' vel,utalij,aBofonefundatae,decimas &fylvamquamdamtradi- gamu*-** didit: dein ipfe Weyarenfis Collegijexordiaftatuit. Res fic fe *bm. habet. Ecclefia Weyarn prope Mangualdamfluvium inBoia- ria fitaperhibeturprimum ere&a a Sibothone Comitede Fal- Camonics ckenftein & Neuburg. Conjuge quippe& liberis orbatus fuae lN Wet * haereditatis partem cum aflenlu propinquorum ad familiae Ga- K ™' nonicseerigendumCollegium collaturus, prius inmanus & pa- tracinium Conradi traditam voluit. lfte non folum inde Coeno¬ bium excitavit,fed etiam de fuoauxit, &primumloci Advoca- tumpro more temporis Rudolfum inftituit. Haec ačba an. 1133. Mero tempore aedis facrae in Hadamarsperg confecrator S. E- berbardus nofter fuit. Quis vero in W eyarn primum Praefedlum egjcdt, quisvead annum ufque 1305“. prasfuerit, incompertum. Interim clečlioPraepofiti adhuc hodieaconfenfu &arbitrioRe- Electio JT PrAiPOSITI vereudiffimiCapituli Salisburgenfis pendet,a quo & elečlus pro« 1BICIM baridebet. Nonprocul aCoenobio, fubCanonicorumcura,Ec- aC ^ 1tu ‘ clefiaS.Ruperto Apoftolo noftro Saera vilitur, vel antiquaegra- ** OPO * IT . titudinis vel obligationis in Salisburgenfem Ecclefiampatens s a lisb. monumentum. PENDET * Htec&alia, qux in religionis augmentum fecit Conradus, unoHundij * clogioelaudo. Erat,inquit,hoc tempore in toto RomanoImperio maximae authoritatis Conradus de Abonfperg, CoulUDl Archiepifcopus Salisburgenfis: & plerique Sacerdotes populares elocium. Ccs eius 8 /? Riftoriae Salisburgeniis Ati a. Pi£- TATIS IN FAMILIA CONR ADI- NA EXEM- PLA. * nune £ungau. Fundati« Monast. Benko. 3 , Vm a d Rottam. * T CaNO- kije Ro- RSNSIS. eiusr^mine &juftitia moti, difciplinam Auguftinianam pro. jfiteri coeperunt. Caetemm& hoc nonpraeteriero , quodcon- •fimilis pietatis exempla alia in familia Conradi liceat reperirc, quae merito in eius gloriam redundant. NamMonafterium S, Viti familiae Benedičlinae in Bavaria prope Neumarckt fundavit Diethmarus, filius Babonis Abenfpergenfis, de quo fupra, patru, usGonradi,ComesdeLeonfperg ac Lungionum. * lsprimum ad amnem Roth religionis domiciliu conftituit,eoloco,quidici. tur Elfenpach $ Abbatem egit Udalricus anno Chriftiano 1030, Monumenta Petrenfia habent,per id tempus Abbates illic legen¬ di facultatem S. Petri Abbatibus fuifle , ideoque S. Viti Coeno. bium noftro Petrenfi aliquo Jure fubfuifle. Veram idem Mo. nafterium poftea ob Monafticae quietis & devotionis meliorem commoditatem fub Henrico ioci Abbate in montem,cui nune ineumbit, cum aučloritate Adalberti Archiepifcopi Salisbur* genfis,& Ordinarij loci,accedente confenfu Wolframi,qui filius, vel nepos fundatoris fuit, anno 115*1. translatumeft. Abbatuni huiusCoenobi] leriem lib.6.dabimus, Alterum fpecimen praebetCollegiumCanonicorum S.Au- guftini Rorenfe,cuius audbor fuitnoftri Conradi aevo an. 1133. Magnus memorati Babonis nepos,cum Irmgardeuxore&fiiio Alberto. Hiciplus fundator Albertus fančliori Numinis inftin* člu,abdicatis feculi rebus,(e Coenobio & regular i vitae dotemo- ptimamdonavit. Advocatorum Jus jure fundationis tenuerunt ipfi Domini Abenfpergenfes, quod ijs extinčlis in Bavarias Du- ces tranfiit. Hoc Coenobium fubfchifmate Friderici II. a Comi- tibus Mospurgenfibusdireptum, poftea feliciter reftitutumad- huc Jiodie viget. CAPUT XI De B.Conr adi Archiepifcopuac Vener . Balderi * ci Abbatis S. Petrifelici mor te y & utriusepte fančlimoma: nec non revelatione a S, Ruperta Balderico fačid. CoNAADUS Onradus, poftquam inter religionis & pietatis fan&amoli- * a T 1 s mina confenuit,fatur meritis & annis, exačlo regiminis Ar- cokvedit. c hi e pif c0 p a ii s anno q Ua drjigeli m0 fecundo, V. Idus Apriles an. Dom. 1147. a pijs laboribus ad fuperna vocatus beatofinequie- vit. i 1 Liber IV. Caput XI. 387 vit. Dignus(verba funtdifdpuli S.Eberhardiin vita B.Gebhar- Pkmclak, di)quieumNehemiadicerepoflit: Mcmento meiDEUs in bo- EIUS ENCO no,&nedcleasmiferationesmeas,quasfeci indomoX)Ei mei, & MIA ' in csremonijs cius. Addit idem congrUum tanto Viro elo- giumjnullam pene Ecclefiam, vel Monachorum vel Clerico- rum,autSandimonialium in tota eius dioecefi fuiffe , quaenon fubeovel conftruda, aut inmeliorem formam redada, pias& beneficas ipfius manus fenferit. Ip/ejmquit ) dile 3 us eji DEO & bo~ mnibusf um mmoria in benedičlione eji. Hic e(ldivinitus direčlus in apiatmm provincia Salisburgenfis,qua tulit abominationes impietatis (fub Anti-Praefule nempe Bertholdo) & erexit nobis cornuJalutis &totm rdigionis. Haec ille. Nonminora tanti Pontificis enco- miadkerunt cum Baronio ali j :* abhis meri to Ecclefise defenfor, * difciplinae faerge reftitutor,prifcae Religionis exemplar,uno verbo S AnnAlH fan&us audiit. Et fub hoc fchemate exprimi ab antiquo foli- 1111 „ tus,adhucvifitur inCalendario germanico,cum radio & titulo ' Sandli. In aula Archiepifcopali depidus, beati nomen fert. Re- ter. conditusfuit inBafilicaMetropoliticaantc Altare S.Erentrudis. Beat * Eodemanno deceffit, fed Archipraefulem fuum praeceflit, $EQ u Baldericus S.Petri Abbas, V.Nonas Januarij vita funčlus. Adeo Locus eam,qu3eintervivos fuit fanda neceflitudo, nec morsdifrupit. Sanftimoniam huius teftantur mira , quae in eiusgratiamNu- p Bjf menfecit. Dumfebribusaliquandoaeftuansdecumberet,aquam AD * UPS - fitiens de fonte, qui adhuc ante Abbatiam perftat, fibi afferri pe- obroču« tijt. Ivit famulus,haufit, tulit, propinavit: benedixit Abbas, gu. s. Petri ftavitlfedhem 1 vinum effefenfit. Quod vero vinumfibi nonfa- A ^ B ** R ’ 0 peret,velpotiusnocivumefiecrederet,fervum leniter reprehen- TAN ti a. (um ad aquam fibi ferendam reverti jufiit. Miratus famulus ad ,WVI - fontemredijt, videntibusalijs aquamdenuohaufit j at cum Bal. derico attulifTet,poft eius beneprecationem iterum vinum fuit. Sufpečlam igitur habens huius famuli operam , alium qui a- (pamferretmifit: fednon minus, cum guftaretur, vini faporem exhibuit. Ob{lupuit,St agnovit cum alijs pius Abbas divinum miraculum,laudavitbeneficentiflimaminfervos fuos Numinis omnipotentiara, & vino coelitus dato ie refocillavit. Ita mon- ftratumvoluit De us , quambenefibi faperent Balderici vitadc virtutes. Ipfetamenpoftaliquot dies ad eaelefte convivium, & ne&arinvitatus } divino paftus epulo,& Angelorum vino,feliciter emigravit. Corpus terrae datum in Ecclefia noftracoramaltari S. f*rucis,quodolim templimedium occupabat. Ccc 2 Ati.. \reit- NO* MENCON- ITUr. s *. PULTURJE, (CEDIT 3 88 Hiftorise Salisburgenfis VI5ITA- t u r a S. Rueerto. Vatici- NIUM AC- CI PIT • DE Salisbur- Gl SUBVfcR- f I ONE CONDITIO- NAT A. Ex C I P I T eum Hen¬ ri c u j: P O S T E A Ei‘iscorus Gurcen- SIS. AntiquilTima alias ad S. Petrum traditio fuit, Baldericum, dum viveret,familiari ipfius fančtiffimi Patris Ruperti vifitatio. ne lionoratum dixifseque confpicuum illiDivum: Quamlolu . *ctrnct w e a extiyigu°tuT , Civitcts ijld JubvcTtctu? . Gcrtum ecjuidem huius oraculi fenfum, & quid praefertim Lueema iila defignet, nondum intčlligimus: at (uperi faxint, ne unquam extinguatur, ut affufgente Ruperti lucerna ac patrociniofemperftet,&luceat Salisburgum. CasterumdefunčloBalderico, vivente adhuc Conrado/uc- ceffit Henricus, Coenobi j Petrenfls Monachus, vir egregise virtu. tis & prudentiae: qui 20.annis praeclare claves tenuic, & tandem mortuo Romano Praefule, ad Cathedram GurcenfisSediš, par magnis dignitatibus, evečlus: decuius geftis poftea fub S.Eber. hardo dicendi locuserit. Eberhar- DUS SUB- ROGATUR CONRADD, Ei u s STEMMA* * Tibetu tn ILivurik. Adm-ran- DA B E R- IH£ MA¬ TA I S Ii- BERHAKDI TIR rtu. C A P U T XII. De S* Eberh ar dl iUuftrifamilia^parentibus , Jratribus ,vita, Tvlonacbatu^ & AbbatiaBiburgenfi. \ Berhardus Conradi fucceffor, non modo in Salisburgenfi Se* de,(edtota Ecclefia&lmperiOjUt [plendidiffima lucerna ful« fit: ut in eum natura St gratia omne decus fuum contuliiTe videantur. Genus dedit familia nohiliiTima Comitum Hi lpoL ftainiorum, cuius Sedeš Hilpolftainium oppidum Norici, No rinbergae vicinum. Illum non procul Abufina * parentesedi- derunt, non minus pietate & fančlitate, quam gcncre elariffimi, Henricus Comes Biburgen(is,& Bertba ex Iftria oriunda,femina admirandrs virtutis. Spačim en cape. Pij conjugesinfuaditione la era m Deo sedem conftituere coeperant. Hic ipfa Bertha probe gnara,nihil illuftrifanguiniindecorum efTe,quod pro Deo fieret, laxa faifmethumeris midis pedibus ad duo millia paffuumcom- portarenon erubuit: traxitque tamnobili exemplo plurimase* tiatn de melioriforte, tantss demillionis fequaces. Cibi ad men- fam erat parciflima/olis fere contenta leguminibus, raročarnem, raro refcclionem alteram admittebat: egenis interea, quodfibi (ubtrahebat, liberaliter cibarijs & xre muko miniftrans. Non mi. rum, cum ipfo lačlematernas virtutes tenerum Eberhardum fu. xiffe. Fratres numerabat novem, tantis quoqueparentibusdi- gnos, Liber IV. Caput XII. 3 89 DllS INTEC TIRTUTE5 OPT1MAS- gnoSj Scfratris in pietate aemulos; quorum nomina fuerejlliricus, Gebhardus,Conradus,Erbo,Meginliardus,Otho,Magnus,Alber- tus,Hazilo: his addita foror Bertha. Ex iliis poftremi quatuor o- bituparentespraevenerunt.Ulricus & Gebliardusfenioresgenti- litiam fedem Hilpolftainium pojfifederunt, Meginhardus Vetcri Sacello Ratisbonae proefuit, Conrado & Erboni una cum forore Bertha Biburgum obtigit. Eberhardus a primis unguiculis jam ex ungue leonem often- Eberh ar dit, inlitteras &Numinis cuitumpropenlillimus. Bambergae Mufarum tyro felici ingenio optimas difciplinas adolefcens hau- fit } usqueexpolitus, in Canonicorum Majoris Ecclefiaehonorem ^ UE DIStI * & coiJegium pro generis dtmorum dignitate adfcitus eft. Verum dolescit" ipfejam tum alia & altiora volvebat animo. Fluxa reputabat Fn e A - prdentis vitsecommoda, dcmundi illecebras, quse vel ample- p 0NICUS xantemiugerent: lnChrnti ampkxu felicitatisaeternaturseim- menfa bona confiftere: cui quidem adhaerere penitus non lice- ret,nifirelinquerentur,vel contemnerentur illa, ause animum a cceloabftrahunt. Necfuerc iflastantumvolatiles dtfutiles cogi- tadonestcoelefteconlilium mox arrepturus, oecultead Coeno- bium S. Michaelis eiufdem Civitatis confugit, Monachisque m ona- • fociariobtinuit. At reintollečla Praepofitus Collegii Canonici chisS - Mi C lericorum frequenti manu ftipatusadfuit, & quod fine majo- ADSCRIBI rumau&oritate juvenis Eberhardus ftatum inconlulto mutaflet *etit. caufatus 5 etiain invitum aCcenobio abfttačlum in Galliam, ad- Abjtra- ditopsedagogOjtranfmifit: vel ut ea profečlione animum cum J P osi* auramutaret^velutmajoribusetiam fcientijs animum excoleret. to et iv E thoc pofterius plaGuitEberhardo, quitempore Scoccatione o- ptimčufuSjtamprudentias, quam dočtrinae incrementonobili invirumexcrevit,etiam fenibus reverendum. Reverfus fub S.O- Redux thone loči Pontifice, Pomeranorum poftea Apoftolo, Canoni- E mcopa' cumegit,numeris omnibus abfolutum,& fpeculum virtutis. r u r s u s Quid eius virtus quondam parturiret, ominofa gallinaprae- lagijt, Dum enim aliquando parentes fuos revifens, in patema o m e n a domo conlediffet, illa fub veftimentum eius fe recipiens ma- GA gnumillicovum pofuit, eoque reličlo progrefla, magnam vo- ccmediditjCeu inaugurale carmen dičlura. Noncafuhocfačlum alteradiesoftendit. Reverfa enim eadem gallina alterum etiam ovum fubdidit, ut intelligeretur duplicis elfe dignitatis augu- rium, Abbatis& Pontificis. tao primum,quod juvenis conceperat,coelefteconfilium C c c 3 nun- iLUSA. Quad,ka- 6 EN AR I US IN MONA« I TIR 1 O 3 90“ Hiftorise Salisburgenfis nuntjuam illi men te excidit. Jam quadragefimum vitae annum attigerat,cum tempus efle ratus,tandem propoficum exequendi, cumaučloritate &nutu iui fan&iPraefulisOthonisadMonafte. pRiFENmi rium Priifeningenfe extra Ratisbonam non pridem anteaabeo. = dem conditum,obfervantia Monaftica apprime florens fe reče. fundTto pit. Erbo Abbas loči erat 3 fub cuius du&u mira ediditReligio. M ° n a- £ x demiflionis & profečtus fpecimina. I1? * Poft illud temporis Biburgi,ubidegebant, Afceteriummo. a pa a- li r i caeperunt fratres Conradus & Erbo , pietatisque conforsforot »^'1 tur** Pertha, aučloritatem & opem addidit gnaviflimus Religionis Ascete- propagator Orbo. Abhocrecens condita faera fedesconlecrata, rium Bi- temploCoenobium Divi Benedičfcilegibus fubditum , huice. BiburgŠm- tiam Parthenon pro pijs foeminis , &Xenodochiumegentibu$ s e, c u m adiečlum. Completo opere cum jam confluentibus Afcetis dan. dus effet Abbas,fundatores pij cum ipfo Pontifice Bambergenii, non tamgeneris,quamvirtutis intuitu inEberhardum fratrera confpirarunt:qui Abbatis fui obtenta venia clavoadmotus,be< nedičlionis munus Romte agente alteroEberhardo, Abbatis H. berhardi antehac familiari & amico, tune Prsepofito, poftea Pne. fuleBambergen{i,ab Innocentio Papa. ipfometaccepit. Is quo. que Pontifex Biburgenfem fundationem aučloritate fua ratam habuit. Priori tamen feculo afamiliaBenedičlinaadSocietatem JesuIocus recelTit. RexitEberhavdus Ccenobium annis tredecimtanta demif- fionis virtute, prudentite 5 c fančlitatis farna, ut nemo non majo- ribus dignum infulis judicaret. Mira eius emicabat in mile ros chariras,in egenos liberalitas, in liofpites hofpitalitas. Neminem excludebatdiverforio,fovebat & reficiebat large bencficiis om- nes. Symbolamaddamus. In itinere quodam Romano, dum Apenninum tranfiret, obviam ei fadba mulier,morbo pene con. fečla. Quidiller'equo, mifertus miferas, defiliit, mulierem ju- men to impofitam pedes fecutus, doneč difficilem tranfitumab- folviflet, tandem largae!eemofyna reereavit. Contigit,ut domi nobilis miles Coenobium tranfiens potum ex cellavinaria po. ftularet. Adfuit Praefečtus cellae & officiose ipfi inferviit,negle. (fto prae foribus heri famulo , qui interim versus Ratisbo- nam iter mijt. Eberhardus lioc comperto eidem Cellerario mox imperavit,ut hominem accepto lecumvafculo vini infequere* tur,& potu foveret, itaque, quodantepraetermiferat,humanita- tis officio profequeretur. Mira res: crat ille Monachus jam natu gran* Parthe- NONE. Illi EbeR' Kardus Abbas tAJKl 1 CI» TUR. Ab ipso Papa Ro« M M BENE« dici run. Bibur- C IM LEDIT PP. SOCIE- tatisJesu. Pr jECla- riim Eber- HARDI RE’ SIMEN. Injignia MISERI- CORDIjE EXEMPLA. Liber IV. Cap. XIII. 391 di Ar ki- EPISCOPA- rus vi*t< je PR.e- nuncia- fUR. grandi$j&,quod fupra,nudiustertius phlebotomus: fine mora ni- hilominus obedijt, Schominem poft triademum milliaria con- feftapedibus afiecutus, mirantem & Tenis laborem miferantem vino refecit. Dubium hic: an magis charitatem maximam Ma- giftri(quam indifcretam hodie quidam dicerent, nifi charitas modumnonattenderet) an difcipuli obedientiam mireris. Veram inter hxc ad majora Eberhardum Numen deftina- Aufior v, bat: idque clariori oftento palam Deus fecit 5 quando Epponi, vi- u cino Abbati virtute prasftantijCui familiaris erat Eberhardus, hoc cus ' vifumnočluobjecit. Offerebatfe oculis vidua, quam Rexqui- Eeerhas- damvalideoppugnabat: ipfam vero aliorum ope deftitutam u- nicusMonachus Juvavio prodiens,qui Eberhardum facie refere - TUSVISTO bat,tutabatur. Dum lu<5la interMonachum Sc Regem ferveret, N inchalybem iftemutari vifus. Intellexit myfterium Eppo , & T Eberhardoprsefagium farni liariter retulit: quod non muko poft cventu impletum. CAPUT XIII. De mftione Eberhardi ad Pontijicatum Salis* burgenjem , eiusqus m hocGradu Virtutibus. C Onrado e vivis fublato, unanimi voto elečlotcs ivcrunt in Eberhardum Biburgenfem Abbatem. Divini Spiritus in- ftinčtum movifle,vix eft,ut dubitari podit: qui enim alias facrum collegium D. Auguftino addičtum Virum Benedičlinae obfer- vantiae Archiprasfulem adfcifceret ? Traxit vero virtutis odor E ‘ jam latiflime ab Eberhardo fparfus, ut Biburgum per non modi RIUS SEDI cumterrae fpatium vota tenderent. Mifsis adCoenobiumLep;a- Sal,sb - im * * E O POJIIXUR tis^uidvis maluiflet S.Abbas, Fugere Sc latere tentavit, fed fru- ftia'.velinvitusadducitur Juvavium,Scfedi imponitur, jamfe« xaginta pene annos natus. Pro confirmatione, ut vocant, Apo- A p A ftolica, mifTus Romam Godefridus AbbasadMontes,eandem u* na cvimPallio ab Eugenio III. Pontifice retulit Salisburgum. Tam alto loeocollocatus Eberhardus minorfeipfo fuit de. x miffioneanimijmajordevotione & virtute. Admirabiliseius in e iu* de- rebus divinis ardor^totas faepe nočles in preoes proftratus infu- MISSI °- mebat,doneč fomno opprimeretur: obfervatumque a famulis, quanquam pia opera tegere quam maxime foleret, a frequentifsi- misno&ugenuflesionibus fauciatagenua,multo fanguinema- »is. naffe. T A CONFIR- MATUR ET PALLIUM 592 Hiftorise Salisburgenfis nafle, Hinc ardentifsimus fluebat rcligionis zelus, in explicando D ei verbo divina facundia, crgaegenos plus quam paterna cu. ra & mifericordia. Matrem mifericordiae adeo cordi habuit, ut M ARI g. N O M PETE 1 * ■ profundebat $ hoc thefauro unicc deledlatus,qui in coelis perpau. niVil m t- pcrummanus reponitur,quemfurnoneffodit,nectincacorrum, 6AT - pit. jam quod fupra eft, 3Egris&quovisctiamhorridomorboia. borantibuSjUt ipfi Chrifto, inferviebat. Non fatis erat^dire,invi. fere,fola*tia & fubfidia praebere, pi js fermonibus recrcare & robora- re,■ ipfus illc fuifmet manibus facramyfteriaminift:rare,dein for. des & vomicas abluere,quaeque ctiam viles mediaftini horrercnt, *cuf*clfar, CUm S U ^ U P era g ere - Radtr. * Magnum prač alijs fubmiflionis & cbaritatis lpecimen,aplu. ribus memoriae proditum, * filerc non poflumus. Dum quadam cum^aci. v * ce tuguriolum lep roli fubijflct, confueta charitatis officiade. »us in RK- cumbenti, ut videbatur, elephantiaco exhibiturus, intellexit ho. per le A m i nem Divinum Chrifti Corpus efurire. Cuiipfe moxobfecun» prosi v o- dansfacmmMyfteriumattulit,orique leprofifumma quapote. m i r u m rat cur £ & cau tela immifit: qui tamen,ceu naufea dučlus,fanclifi ss.Eucha« bnium panem cum foedo vomitureiecit. At pijflimus Archi. »ist i r. praeful, etfi primum territus , mox manu utraque cadenti Sacra- prosoccc- ment0 fubjefta,illudunacumputidis reiečlamentis ori immif- litem la- fumgenerosedeglutivit. Etmiruml uti pofteateftatus ipfc, tam veTtus” ^ e ^ lcatus dli cibus vifus, qualemtotavita nunquam fumpfiflet. docet. Coelefte beneficium latuiffe paulo poftpatuit: quod cumeun- Liberali- demaegrumvilitaturus rediiffet, illoloconec aegruminvenit, e c cle- N ncc a l° n g° tempore ullum ibidem decubuifle a vieinisintelle- siaj. xit. Creditumproinde,proleprofohominecoelitemquemdam ’ aut ip^ um Dominum: qui,ut pluribus San&is obtigit, Salmans- generofam Eberhardi charitatem probare’, imofichonorarevo- vi len- i uer ; t> Uti inegentes^ita in Ecclefias liberalitatemin{ignemexer. cuit, Exhisplerasque,quas antecefforConradus inftituerat,lar- . g lS doniš bonisque,ut fupra notatum,auxit:fingularitertamen Salmenswilenfis Coenobij (Salomonis Villa a quibufdam appel- (golmdd* latur * ) lundator dici meruit. Etfi enim primam loči erečtio* neminaliosquidamreferant, * tantam tamen dotem Eberhar. *inAfonijl ^ usc ^ e ^ t >4 U3e fundatoristitulummerito afferret. Hincmultis GerJm. ' poftlucannis SalmanswdlenfibuscumSalisburgograta&fami. liaris fuit neceflitudo ac confuetudo. Ad. SI UM »O TATIO- H E M E O* RUM rUN- DATOR AU Dl T. Liber IV. Caput XIII. 393 Addere placet pro dignae laudis compendio elogium Ra¬ denci. * Erat, inquit, vir venerabilis, mtate maturus, facrae pa- * ginse litteris decentiflime inftruČtus, fidepraecipuus, religione fingularis. Humanitatc & pietateadeocommunis,ut vere dicere l.z.e. 73 . poiJet: Omnibusomnia fačhisfum,ut omneslucrifacerem. In ^ FR “^ K * Jargicionibus liberalis, in eleemofynis & fufcipiendis peregrinis GIU M. iiudiofus,intantum,ut fumptus in obfequium pauperum, mo. nafteriorum, & peregrinoru quotidie expenfus, non folum pala- tio fuo, venim etiam toti Epifcopio videretur onerofus. lpfe ta- men huiufcemodi pondere minime gravabatur} cum haec in- commoda, bonae famae ( quam iple tamen minime affečlabat) & Sterna; retributicnis mercede compenfaret. Pauperum fquallo- resminime abhorrebaga leprofis le tangi & contredlari paiTus eft j quin etiam ipfe interdumeos tangere, manusque eorum ofeulari nonverebatur. Necfufficere credidit, fi in minifterio pauperum famulorumuteretur ofEcijs,mfi ipfemet fuccinčtus,manibus fuis interdum cibum apponeret 5 poculum porrigeret,aquam non fo- liimlavandismanibus,fed & pedibus intunderet. Cumquenon folum in verbo perfečtam dobrinam, verum etiam in opere con«. fummatsedifciplinae praeberet exemplum,meritddeeodiceba- tur,quodolimdequodamSančlorum: Quiahic eft, qui quale Vit« eius habet verbum, talem habet vitam, & qualem habet vitam, tale habet verbum: quomodoquedocet, agit,&quue agit,hsec docet. cordi a. Sic ille,caufam rcddens,quare crebris litteris tamab lmperatore, quam alijs magnisViris &Praehilibus ad ipfum ceu oraculum ac prifcelančlitatis fpeculum temporefchifmatis majoris notae Vi¬ li recurrerent: dequocap.feq. Tantas fančhitati nec miraculaalia defuere: Monialis quae- Moni a- dam S.Petri morbo incurabili laborans,facram a Praofule benedi- ^^ 0 a m . ttionem obtinuit,& mox fanitatem recepit. Cumque, ne ingrata CURABiLI «fiet,poft aliquod temporis fpatium ad B.Pontifleem redi j det, SASAT * gratiasa&ura, ipfe propofitum eius fentiens, laudisque im- pauens , ftatim filentium imperavit: majori pene pro« digio demiflionis, quam fa&ae curationis. Ddd CA- CAPUT XIV. De geftis Henri ci L Abbatte S.Petrifub S cum S.Eberhanlo : & domtione VViettinga Canobio fačla. D lImEberhardus in Sede Salisburgenfi fulget,etiam Henri- cus S.Petri Coenobio praefečtus eximium de fe lumen,prae. fertim prudentiae,difFudit. Mox primo regiminis anno Godefri. dus Liber (ut vocabant antiqui) de Wiettiog,exnobilibusS.Ru. tingVih perti Miniftris herede čaren s, inlpirante caelefti gratia, ac S. Petri Čarih, du&us amore,cum Adala conjuge pariš propofiti,primum prše- fente &probanteConrado Archipraefule,e6quevitafunft o,ite- kobio do- ru in praefentia Eberhardi,praedram Wietting in Carinthia,cum matur. a jjj s f u j s p rsE dijs &mancipijs Ecciefiae S.Petri cotradidit.Adjeda eonditio, ut ipfi pij conjuges, dum viverent, eis potirentur: poft mortemeorum,in praedio principal! Wiettingcongregatio reli- gioforum D e o militantium inftitueretur. Si vero ad hoc pium inftitutum praedia illa fatisnon forent, in arbitri o Arcliipraefulis 6t Abbatis S.Petri eflet,aliter de ijsdifponere, quo animabus fun- datorum optime conluieretur. Haec ačtaanno H47.ipfeEber. * v t d 16 Eardus addito diplomate roboravit. * V eram haec tam pia & rata donatio poft aliquot annos infe. tu^vmo- ftos habuit adverfarios,lptosGotfridi cognatos, Fridericum de lkkter a Petovia, Fridericum de Lonfperg ac Rodulfum de Holnedt^ui r°s' co°- hbi ablatu m credebant,quod Ecciefiae acceffiffet. Hi non tantum 6NAns. querelas movere} fed oblatam ab Abbate amicam compofitio- nem fpernere, imoinfuper incendijs & rapinis in eadera bona graflari. At non tulit impiafacinorafančlus Archipraefuhad va- dimonium lacrae ceniurae comminationevocatos coegit feprse- fente pias Gotfridi donationes denuo Ecclefiae S. Petri libere re. Eberhar- nunt * are - VicifiimAbbasHenricus,quotutior&firmiorimpo- DUS FACTA fterum renuntiatio ftaret,exipfiusconfilio Archiepifcopi,Fride- compos i“ r i co q U idem priori,datis in beneficium feufeudum aliquot pras* ha r i o- ° dijs,poft eius mortem ad Coenobium redituris; reliquis certa pe- memfir- cunia fatisfecit. ldačluman. 1163. Frequentius tunetemporis accidit, liberales piorum largitiones abeorumheredibus,nefcio quibus titulis & quaefitis coloribus,impugnarqimd &violenter detineriiut aliquoties necefle fuerit,vexationem etfi injuftampe- cunia 4 Liber IV. Caput XIV. 'čunia redimi, & Jus qu3efitum nova pa&ione firmari. Ita potem tianobilium exigebat, etfi Eberhardi aučloritas ftrentie Coeno- bioaffifteret. Aučloritati vero nec liberalitas defuit: quam non- nullisbonisdonatis,quibufdam pro utilitate S.Petri comtnutatis, gnavlter S. Antiftes exhibuit. Porroin Wiettingenfibus bonis intentioni fundatoris pro viribus defervitum. Cum enim pleniori Monachorum collegio redditus nonfufficerent, minor congregatio 4. vel 5*. religiofo- rumexCoenobio S.Petri illic inftituta, cui nomen Prioratus Vel Prsepofiturse inditum. Quod pofterius adhuc hodie>diminutis W,ETTIN * miiltumredditibus,manet. Et quia fuccedentibus annisetiam L u$ Jus parochiale loco acceflit, duos hodie religiofos locus habet: quomm prior Prsepofiti nomen & honorem, ac in Provincia ipfa interproceres honorificam leffionemtenetjalterparoecialieurse nachi s. invigikt . Pra2ciarosWiettinga2exCoenobio PetrenflvirosA:etifle,il« stramt. ludargumentoeft: qubd jam fequenti faeculo ad annumi284. Dietericus ibidem Preepofitus in Abbatem infignisGoenobij S. eMoma- Pauliin ValleLavantina prornotusidemCoenobiumredditibus CHIS S - Pe * audiusreddiderit > & boni regiminis, ctfi breve illud (nempe ^ quinquennetantum)fuerit,laudemetiamapudpofterosfecerit. batias Interim clavurn tenente tamEberhardo qudmHenrico,al- teroftatim anno , ad Biburgeniis Monafteri ] regimen in Abba¬ tem & fucceiforem Eberhatdi eo locoaffumptusHenricus S.Pe¬ tri Monachus, poftea abfcedente Henrico Abbate ad Abbatiam noftram revocatus. Sub eiufdem quoque Henrici prioris regi- tmne>defunčload an. ii61. Abbate Elfinbacenfl (nune S. Viti) hltico,Wernerus Prior S. Petri in munusfubijt: ex quibus flor en* temftatum Goenobij intelligas. CAPUT XV. De fchijmate Friderici L čf a&is Eber - bardi to temport. E Berkrdi quoq}tam fpečlata virtuteadverfisKutne probarč Voluit.Fridericusl.cognomine Ahenobarbus,vulgoBarba* Eberhar^ roffa,Princeps fuit dignis tanto faftigio dotibus, dum vi- veret, maxime pollebat. At nuncilliusufuperdito adftantibus ipfedixit: nuncamlimm amifi. Stecuta tandem felixanima, quse adfuperna totocordeadfpirans,beatum corpus dimifit X.CaL Julij annoab Incarn. MGLXIV.Alexandri Papae V1. Friderici Imperat. XIII. Archiepifcopatus Eberhardi XVII. menfefe- cundo. Sacras eius exuvise Salisburgum devečlas, magno omnis or- dinis lučlu cum honore maximo monumento Ecclefise Metro¬ poli ticne funt reconditse. Lugebant pauperes patrem, aegri & le- profi meaicum & patronum, Cives Dominum, Nobiles Princi- pem, Clerusparentem& Archiprasfulem, Magnatesamicum & Confiliarium, Ecclefia non folum Salisburgenfis , fed univerfa tune inter aerumnas languens & gemens fulpirabat fidum du- čforem,ornamentum & fulcimentum. IddolentibusadPraepo. fitum Salisburgenfem Hugonem, ac Udalricum Chiemfeenlem datis litteris expreflit magnus Eberhardi amicus Conradus Bara- bergenfis Antiftes, * Propheticum illud ingeminans: Vmr mi, currus auriga eius, Plura alia digniffimo elogio comple* xus,C3eco oculum,claudo pedem fuiife ex vero edixit. Inter coeliteseffe receptum, teftimonium dixerunt piorum vifiones,& oftenfaad eius tumulum prodigia. Vir religiofus Cce« nobij Petrenfislomnio nonvano fibi vifus intrare Ecciefiam fe- fiive Liber IV, Caput XVI. 401 ftive«ornntam.llliccoelefti in folio eminiis confidebat Dei Ma«. CoeLO as¬ ter kratiffima, puerum quendam finu amantillime fovens. A- gnovitillematrem: puerum,quis illetamcharuseflet,nefciebat. Vmo. Haefitanti vox a Domina emiirainfonuit; HiceJlfilmmeusEber . barki, fiinihil mibi mquam negavif. (nempe,quod fupra nota- vimuSjOmni amore Marice quidquampetenti,dareamanter fo- Qu A M litus) Hac voce percepta, lenior quidam fe confpectui obiecit,& c H a r u s templum ingrcffus pincerna pocuium coeleftis nečtaris propi- A " nans. Bibit primum Regina Mater, deindefilius (Eberhardus) fenior,cum guftare vellet,aDEipara prohibitus,nondum illum ad hunepotum maturuiffe, dicente. Hinc vifio difparuit, qua ad raoltorumaures delata, ex pietate Scgravitate narrands facile fi- deminvenit. Habes, quam charus Coelitum Regina Eberhar¬ dus : quam diligeret illa, ceu tenerum filium (etfi jam fenem) mutuoaffečlu, quo ille infenečlute etiadelicate Matrem dilexit. Quem ienex ille,qui ambroliae coelefti nondum maturus videba- tur, referret, memoria non eft proditum. Prodigiorum,quibus mortuus seque,ac vivus,clamit,brevem In it post indicem atteximus. Primas tulit mulier hydropica,quam fuo more vivens Eberhardus aluerat. EEec ad tumulum Divi fe or. C umx. • phanam lamentata,non furdo cecinit. Abijt hydrops: & fana ipfa muneredonataoptatiftimo afepulehro difceflit. Pari beneficio cujuidam nobilis quem pro vero Pontifice non agnofceret, toke se auftoritatemvanam efle: Regalia vero ter ablmperatorefuppli- * UR « At ‘ citer petiiffe,obtinuiflenunquam. Ambitus fui teftem foreClc- tumomnem Salisburgenfem : cui notumeflet, nec preče nec ptctioqua 2 litumhonorem,fedex Canonum rituukrd fepoftu^ hcum, & a vero fummse fedisPraefuleprobatum* PallioqUedo* natum. Manifefta innocentia Coriradi prohibuit adverfarios, rič quidquamfequioris fententi^tuncinillumferreturinon defpe-* ravit tamen Imperator, pofle iliumad fuaspartestraduci, qua- r ummaximumincrementumacceflionem illius fore, non im* meritdcredebat. Submifit privatim addičtos fibi Principes,prae- cl pueHenricum Ducem Auftriae, qui familiariter cum eoage* rent > enixam Caefaris voluntatem eiplicarent* adderent etiarii ptomiffamagna, fi, pofita duritie, obtemperaret. Sed fruftrafue - SED fH" fceraniamolimina, promiffa, minae:perflitit Conraduspetra ST * A < Ec s 3 con-. 406" Hiftorias Salisburgenfis conftantior, negavitquefe caftra Alexandri pofle deferere, quid- quid vel imperaret,vel fuaderet, terreretque Fridericns: D e i & Ecclefiae caulam agi, a qua fi deficeret,aeternam fibi maculam in. ufturum: in alijs feinCaefaris poteftate fore,hkfoli Df;oobtem. perare. * u ” -^ s 'intellečlis,Imperator pene in rabiem ačlus, Gunam, ut DERICO vocabant, inLauffen (Salisburgenfis ditionis oppidumeft) in- Tisi ^ tu ^>^P s ^ sc l ue cxecutor magis,quam judex,bona Salisburgenfis Ecclefiae publicavit,edixitque,quisquis fui Imperij fidelis (ubdb tuseffet, Conradum contumacem & rebellem quibus poifct modisperfequeretur. Difficiledičlu,quanta hinc Ecclefiae&di. Hinc gra- tioni noftrae mala illata, vicinisquibusque improbis denobilium iam TT forte,tpfo etiam Duce Carinthise,veluti aperta porta irruentibus, se c ut io. diripientibus,ferro &ignefaevientibus,ut rem gratam Friderico praeftarent. At Conradusmalis his minime territus, Salisburgi eodem tempore folennem Clericorum ordinationem XV. Cal. Očtobris fecit: qua očlo Diaconos,centum Subdiaconoš ; ducentos Acoiy. * tuBor thos * facravit. Moxutrisque ufus armis ,fimul impiosEccle- vTs cel v " 10 l at:ores ^ acro excommunicationis fulmineprec&lluit, una bardi ap, condučfis copijs fidelium miniftrorum injurias propulfavit. Coif" inter rnaxime memorabile&honorificumConrado: utroque armata manu fereafiiduovallariopus haberet, poffefiiones gladio tamenEccle{iae 3 praedia,ac decimas penitus intačlas reiiquifle,;ufi se defen- s 5 S q Ue abftinere milites etiam fideles,quos fua tantum pecunia, Minime St divendkis rebus mobilibusalebat,ftipendiisq* fibi devinciebat. EcciI? L j TIS Nihilominus,etfi curatiflime curaret fine fedis lalutem,fce- bonis. leratorum tamcn quorundam fačlione in ipfa urbe fufcitatum lNCEND i°ince n diam, quomultae civium sedes,cum lacra Bafilica Metro. IoTim " politana arlerunt,quod triftifiimum optimo Prasfiiliaccidit. Ip£e peruCa. tandem,cum undique calamitatibus premeretur,tempori &fu- templuT ror i C3E ^ aris nonnihil cedendumratusfin Goenobium Admon. Conradus tenfe AntecefTorum exmoreferecepit,ineaque folitudine a tu- XN AD- mukibusadverfariorumnonnihil refpirans.pijs illicoperibusin- MONTENSE n . ^ . . . r primus Registitulo intcrBohemos Lau,sla11 * decoratus,meritis inImperium&C«faremagnus,inidFriderico anteachariffimus : quse plurimuni valere debebant, ut Prsefulem MiJs Bohe ■ defenderent. Potiustamen fuit odium in Alexandrum, eiusque mi ' eRex S eclatores, ut quae patrocinari videbantur filio , in parentis o- diumreciderent. Dum Bamberg« Comitiahabebantur an, 1169. ^ 0M1T1A venite6Neo-Praefulabipfo;Rege patre magnifice comitat.us,Re- g je! galiaexmore accepturus. At imperator ne ailoquio quidem di- gnatus,etiamJureRegaliumprivare,etfi renitentem proviribus, a^ber- voluit, Gedendumtunceratpertinaci irasPrincipis:quanquam ri C „j|mp’ necficillaleniripotuit,quinadurgendam afede ipsaArchiprte- Regaua fulisdifceflionemdefaeviret. Crimini&probro optimo Pontifici dabatur,quod antehac C onrado, inconfulto Gaefare ab Alexandro mitram accepiiTe. Igituranno il72.Fridericus ipfe,iras & odia coquens animo, e repente Salisburgum venit, & nefcio quae contra Adalbertum M0LITUR qUeftus,animosCapitulariumfollicitavit, ut alium fibi Paftorem movek*.* Mgerent.Opportune ipfe Adalbertus aderat, prsefentia firmans animos: utide nemini perfuaderi potuigut de al’10 cogitaret. Tali¬ ta tune omniumintegritas: nec auro, nec audloritate fummi Principiscorrumpenda. Cum igiturviolentus viderinollet, Im¬ perator, infečla tune quidem re,dilceffitjfed quas nondum pote- Tatmfilium,inpafentemLadislaumiraseffudit; quem loliode- Ladisla- lecit,Stpraetermiflblegitimo herede,filk> eiusFriderico,regnum incognatum Sobeslaum tranllulit. Is tamen contentus Prindpis titulo> corona abftinuit. Interim in Adalbertum quoque per fa* crosviros moliri gravioranorideftitit: compliceserantRiclierus Brixinenfis, k Hermannus Gurcenlis, uterque male promotus Brixinen NEGaT. ;ti am UM SOLIO DEIICIT. SEM ET gio Arcbipraefulis fui. Gurcenlis Cathedraab Adalber- toaddifta jam fuerat Theodorico PraepolitoSalisburgenli: irre- SEM EPl- pfoat taften&gcnere & audloritate Cadariselatus Hermannus, scoposi«- ComesOrtenburgius; cuietli Adalbertus re comperta moxdi- TRUD1T ’ gnitatenaabrogavit} ille tamennihilominusnontantum conle- ttationem Pontificalem ( a quoP non proditum) pro lenačtus F f f eft, 410 Riftorise Salisburgenfis Anna 1174. A DALE ER- TUS INIU- 1UARUM ACCUSA' TUR*. -’NAU DITU S DAMNA- TURETDK- PONITUK. Hcrman- sus B 2 R C H« ■J OLSGA- I) E N 5 IS JUBSTITUI- TUR. Qui a Pa¬ ra EXAU- IHO RA- TUR. Frtderici FORTUNA IN PUGNA M E D I O - LAN. EXPi« KAT. Ceso »x- ERCITU VIX SOLUS IVADJT. Cum Ale- XANDRO PP.PACEM INIT Ve- NETI 1 S. Absolvi- TUR AB A. eft,fed Richero infuper Brbdnenfi, infalutato Adalberto, contra Canonum decreta conferre prsefumpfit. Ita ambo Adalberto infenfi/acile inftrumentum pravae molitionis Caefari fe praebue- re. Ratisbonse primum ex compofito coram Csefare k frequenti PrincipumConventu Adalbertum injuriarumaccusarunt. Isad dicendam caufam vocatus,comite avunculo fu® Henrico Auftriae Principe, caufse innocentia fifus, intrepideadfuit. Oneratusab • gemulis varijs calumnijs & con viti js,cum refpon dere parat, dicc. re prohibetur, & quafijam veluti denotorijs criminibus convi- čbus,inauditus damnatur .* Csefare omniavel agente vel proban- te: neminealiorumprseter Henricum Ducemproeohilcereau. dente. Depoflto fic Adalberto, fucceflorem Imperator nomina- vit HenricumPrsepofitam Berchtolsgadenfem,virumtanta fe. de dignum $ nifi illam fic adire voluiffet. Qui mox pulfo legitimo Prsefule Salisbu rgum adi jt, munusque Principis, adačtis in fuam clientelam fubditis,occupavit: fed readfedem Apoftolicamde- lata,eodem anno aGualterico Albanenfi Epifcopo , adcaufam bane cognolčendam ablegato, aučtoritate PontificiaAlexandri denuo exaučloratus. Hi ichilmatum Ecclefiae pulehri fručtus. Tandem annus 1177. rebus Ecclefise turbidis lucern reddi. dit. Fridericus bellaltaliae contra Pontificem,eiusquefoederatos profequens,fortunam luampene dedieindiemmagisdeverge- re,in pugnademum Mediolanenfi penitusadverfari fentit. In. clinante fe Germanorum acie , dum Fridericus militis magis quam!mperatons officio fungitur,equo confoffo,vixex acie e* valit, cunčlis illum pcrijffe exiftimantibus. Inde profligatoeius exercitu, a Caefarea parte magna clades & lučlus, de Imperatoris magis credito interitu, quam de copiarum ftrage. Islicet quinto dieprasteromnium fpem falvus licini comparuiflet/eriotamen adpacem animum adjecit, impellentibuspraefertimluaadhor. tat i o ne fan čli ori bu s Praefulibus & Principibus,malaque,quaeadi. roicbifmate nontantum Ecclefia, led orbis Cbriftianus perfer- ret,fideliter ob oculos ponentibus. Itaque Legatis ultro citroque midis, cum Alexandro Pontifice tračlatumdepace: eaque Ve«, netijsfeliciterconclufa initio Junij anno memorato. Prior Ponti- fex iiluc mari accefferat, rebusque jamcompofitisdecimoCa- lend. Julias fecutus eft Imperator. Is primum abjurato fchifma- te& PleudopapaPafchale,obedientiam Alexandro juravit,abfo. lutusque ab anathemate per quofdam purpuratorum Patrum,bi* duopoft in conlpedum fummi Praefulis venit,ad ofeula pedum Liber IV. Caput XVIII. 4 x 1 te: PRAESTAT CONSUSTA ONT.DE- II St (ONI« &manuumadmilTus,obfequiaconfuetaflapedes tenendo,&pe- muhi. dibusetiamcomitatusequitantem,pn3eftitit. Itapenitus firma- taconcordia, maxima cum orbisexukatione. Quod quidam feri- plerunt, in eo congrefluAlexandrumdemittentisfeadpedesil. Po » t *db- liusFriderici caput pede calcaffe,addito Pfalmi verfu: Super afpu obseda. im&kjilijcum ambulabisj&c. melioris nocae aučlorcs,tanquam Q“o*u»- fiditium,merito explodunt. * mentumV Csterumcuminmemorata pariš tračlatione de fediumE- * Baron. pifcopalium. ordinatione ageretur , non defuerunt fibi Chri- ftianus Moguntinus intrufus,Conradus inde eječtus, Adalbertus autior. ge - quoque nofter depulfus: nondum enim, adverfante adhuc Cae- fi or • Ale ‘ fare,locumreceperat. PrimusChriftianus benevolentia & fuf- fragio Imperatoris ufus,fponfionem a Papaacceperat,acceptoil- s*u mit. lumiiiArchiprariulatu firmandi, Supervenit Conradus fibi de- bericontendens, utpote &legitimo Praefuli, & Alexandri fido tiocirca defenfori;obeamquecaufameječto. Jus fuum etiam merito re- poss * $II o- pofcebat Adalbertus, repugnante illi pertinaciter Friderico. Ti- rundam**" mens Alexander, ne pax tantis fufpirijs optatadenud his tricis e?»*copa- turbaretur,Caefari aliquid deferendum ceniuit, obbonumcom- TUUM * mune/epofito nonnihil Juriš privati refpečlu. Itaque cum Con¬ radus interrogatus,malletne Ecclefiam totam iterum turbari, an Jusfuum fibi integrum dari ? arbitrio Pontificis rem permififlet, eatenus Papa ex votoCasfaris litem compofuit ? * ut Chriftianus Moguntiam retmeret,Conradus autem dimilsa illa fedeadSalis- * Diplom*. burgenfem tranfiret. * Adalberto viro mitifiimo, pacificoque perfuafurn,ut arepeteda dignitate tantifper abftineret, doneč alia J* rici tempora Sc occafio meliora fuppeterent. AcquievitPrsefulopti- apudDii- ^usjpatientiam contra potentiam pro juftitia amplexus. adaiber- TU* PRO BONO PA¬ ČI* Archi- EPI*CO- PATU AB* SUNIT® CAPUT XIX. De Conradi IIL Archiepifcopatu , rejlitutio- ne Adalberti } & utrmquemorte, C Onradum fepius hačbenus laudatum, quidam inter minus CuI A a* legitimos Prselules Salisburgi cenfuerunt: utpote,alioad. huclegitimo Antiftite Adalberto exiftente, huc promotum: per- ficitur. peramtamen. Kon fubripuit dignitate m s ledaurioritate fum- mi Pr^fulis accepit; etfidUpenfative,ut aiunt,cedente, neceffita- telspa- tiseausa, altero. Fff 2 An- SlNGULA- KES ILLIUS POTE*. StNODOM Provin- CIALEM CELEBRAT. Uidem a« GTA, U RB EM, TempluM' QUE CA- THBDRA- LE REPA- RAT. Herman- NUM GuR- CEKSEM INTRUSUM. ARMIS AD CESSIONEM COMPEL- Lit.Thco- DORICUM SURITI« TU 1 T. 412 Hiftorise Salisburgenfis Annoigiturfalutis 117$. Conradus novus Archiprseful ex Italia Salisburgum venit. Initio non fatis accepta Salisburgenfi, bus videbaturRomsedecretamutatio,fubibat omnium animos innocentia& manfueta virtus Adalberti, miferationem movens, quod immeritd aerumnis premeretur. Adquiefcendum tamen rerum praefens flatus fuadebat, & tantis votis defiderata pax fus lsetitiaepraerogativafolabaturde amiflo praefuledolorem. Erexe- runt infuper mentes dotes maxim3sConradi, quaein praefente fplendidius eminebant. Potentiffimum inprimis genus Wit. tellpachium, quod magnitudo fratris Ottonis rebusgeftisextob lebat: fpečlatiflima Viri virtus, & pro Ecclefia conftantia,digni. tasanteaMoguntina, purpuratusdeniqueCardinalis tumor, & Legati Apoftolici per totam Germaniam munus. Magnifice reeeptus Archiprseful mox animum applicuit, ad Urbis &pro- vinci 3 e,auasinter vaftos bellorum turbinesplurimumdetrimen. ti pafla fuerat,ftatumexintegroinftaurandum. Gumqueprima cura morum,& difciplinae facrae efledebcat,fynodum fubdito. rumEpifcoporum, aliorumque Antiftitum contraxit:adquem etiamequeftris Ordinis homines & provinciae primores convc- nirejuffit. Hic inprimis Calliftus Pfeudopapa unacum fchifma. te penitus ejuratus, Alexander legitimus Orbis Praeful & Pater proclamatus, ačlumdereparandis templis,aris,facnsque,deCa. nonicis inftitutis & Juribus fartis tečtisque habendis , communi demum Cleri, Nobiiiurp, populique pace & puhlica tranquiiii- tate. Muris deinde,quae cura altera, admotse manus, maxime se¬ di Catbedrali, quam ex integro reftituere ccepit Conradus. Infi- gne coeptum fuis aulpicijs Ccelum honoravit anno 11S2. Dum muri deruuntur antiqui,in apertura fornicis promicuit fepulchru S.Virgilij, erutaque in lucern facraofla, magnum prodigiorum poftfefplendorem dederunt, quod lib.2. prolixius memoravi- mus. Majorem lucern & Sančtorum Salisburgenfium venera- tionem fecerunt &alij SS.Tutelares, praefertim Rupertus, Vitalis & Hartwicus,eodem tempore miriš corufcantes. Superbiebat interim Gurcenfis Epifeopatus titulo Hermanus Adalberti illeaemulustcontra huncfumptisarmisConradusinar- ce Strasburgenfi,Gurcenfiumfede 3 arčleobfedit,e6que compulit, ut male acquifitum geftumque Praefulatum deponeret; cui dein- de fuflfečlus Theodoricus. Sexenniumitaabijt, quo Conradus hcfnorifice Salisburgo pr»- Liber IV. Caput XIX. 415 prsfeditjCum Chriftianus Moguntinus,morteabreptus,vacuam Rkdit a 11 denuofedem reliquit.Tunc proindecum bona pacePontiflcis (is m 0 g*nti- jamfuitLuciusII.Alexandrian*llSl.mortuifucceflbr)Caefaris- nam. A- queFriderici, tam Conradus ad antiquam fuam Moguntise, ^u^dSa- cjuamAdalbertuSjannisTere decem extorris, ad fuam Salisburgi u »uro. poftliminio reftituitur, visaque demum pax Catholica pleniores radios&frudtusexplicare. Novum Succefsere polt paucos annos inter Lucium & Urbanum dissidi- Pontifices,aclmperatoremqugedamdiffidia,Urbano jam facrum UM * CUM mlmenparante,inapertum beilum eruptura 3 nm urbani mors m- PERICULO tercidiflet, Verum Gregorio V III. duorum tantum menfium, inter pp. non integrorumPontifice 5 paucisdiebus muka agente j induftria ?T lMP ' armaaverfa funt in Orientem contra Turcas Chriftiani nominis A Greg0- hofesj^uibusgraviflimePakeftinaaffligebatur. Huc opes & rjoVIH. operam,cum alijs Europae Regibus & Germaniae Principibus an. * J,. TE. M E R G I- TURFLU- rifti tl$8.ftrenuecontulitFridericus,alteroqueanno magnis tio in animis&copijsmaximis iteragoreffusinp-entibus contrabarba- IuRCA * • n .. ° rr . 9 • i m* • DECERNI« rosvictorijs eorum tumorem repreilit, lplo etiam coelo auxihari TUR- vifo, quando an. 1190. contra Melichum Sabadini filium 300. Q“ os FaI * armatorom millibus ftipatum,cum longe paucioribus,praeeunte ^o^iois S.G eorgioequite,palmam cselishoftibusobtinuit.Verumtanta- vincit: S. rumrerumcurfumcafusimprovi{us,Chriftianis triftiflimus,ab- rapit^quandoCsefar miroD ei providentis confilio eode anno4. E un- Id.Juniasflumine quodam, quo lavabat, abreptus mersušque in- terijt.Egeratannum setatis feptuagefimum ,1 m perij tngefimum iextum:maximusPrinceps,fiarma contraPontifices mota pri- mine. demcontrahoftesChrifticonvertiflet. Gumipfo inOrienteres Hinc Ckriftiana pene concidit: in Imperio Henricus prim um. deinde gravisrei M , A J. I * Chrtsti- ippusfilij fucceflerunt,longe minorigloria&potentia. A- AHjE a e- dalbertus intereadomi per pluresannos quietefedemguberna- elictio, v\t,{acris eximia cura perfunčtus. Ipfe Conradum Ratisbonen- ^oiuen- femeleČlum an. 1185*. adftantibus quatuordecimEpifcopisfo- teocca- lenniterinauguravit:verbo,cunčla,qu 3 eadEcclefiae curam per- tmebantjin ordinem & florem reduxit. V eriim cum deforis quies cffet,domefticis turbis fceleratoriimquorandam,etficlientum, molitionelaboravit. Nam an. 119$. fuere quidam, quibus nefcio DUNT quadecausa,for{anexpriftinis odi j femimbus,dentes in Adalber- tum pruriebant. Perfidi ( ex condičto itineranti Archipraefuli po- lerato nuntmfidias,cumque in opportunum locum prope ftuvium La- nier,quifupra HallaminSalfam defluit, deveniffet, incauto facri ~ CAPITUR, F ff 3 legaš sus. In Impe¬ rio PILI I S U C C E- ADALBER¬ TUS *Cl- Castro Werf- FENSl 1 N- CLUDITUR, Hinc im Ecclesii$ CESSATIO 3 DIVIKIS. Restitui- TUR LI- BERTATI, An. Il8f. Fungitur LIGATIO- NE P RO Philippo I M P. A D Imnocen- TIUM III. Hic DO- NATIONE* rr funda- TIONES PRIORUM IMPERA- TORUM SA* L 1 SBURGO C O N F 1 R- M4t, Et homi- MES QUO*- »aM S.Pe- TRO DO- NAT. MCC. Moritur ADALBER¬ TU*. Locu* SE" PULTUR«. CONRADI Mogunti- NIA D AL¬ BERTI An- TECE5SO- R IS MERI- T A. Vari^Le« GATIO* NES. 414 Hiftorise Salisburgenfis legasmanusinijciunt, atque inpropriamilli arcem WerfFende. dučlum inarčtam cuftodiamcompingunt. Innocenti hauddu* bie (non ex merito, ut male quidam divinant) infcijsetiam &in- noxijs Salisburgenfibus, illatam injuriam, argumentoeft, quod moxintellečlo tanto crimine,tam in provincia StdioecefiSalis. burgenfi,quam in vicinis Epifcopatibus (ut olim in gravimoe. rore violatae Ecclefiae ufitabatur) a Divinis ceffatum. DimilTo vero in libertatem polt exa6tas duas hebdomadas Adalbcrto, tanta ubique reftitutis facris laetitia redijt:ut in templis paffim illum Pfalmifts verficulum decantarent: liberafti nosexajfligmi. hm nos. Anno fequenti Philippus Imperator publicum Diploma Adalberto dedit,in quo immunitates, donationes, fundationesq; a fuis Antecefloribus Caefaribus fačtas, St fingulatim explicatas CaefareaaučloritatefirmavitStrenovavit. Merito jure: nam Ar* chipraeful nofter paulo ante inobfequijsPhilippiegregiamope. ram pofuerat, funčlus ad Innocentium III. Papam legatione pu. blica,pro ejufdem Philippi cumOttone BrunfVicenfi, de Im. perio contendente,componendis controverfiis, Hic ipfe Philip, pus S. Petri quoque Ccenobio donationem quorundam homi- numpro antiquo more fecit, quae in noidris monumentis rečen- fetur. Annus faecularis, Chrifti UOO.ipfi fupremus extitit, cjug Virumregium, plurimis probatumxrumnis, vičforem omni- um,excorporis carcere bonumKumen liberavit,St ad fupremam libertatem ac quietem tranftulit Id. April. Exuviae eius in Ec- clefia Metropolitana ad Altare S. Andreae requiem fortitae. Eo- dem annopoftea 6.Calend. Novemb. vitae gloriofae finem impo^ fuit Conradus Archiepifcopus Moguntinus S. R. E. Cardinalis, AdalbertiStSucceffor StAntecefTor Salisburgenfis. Is poftquam Salisburgo abfceffit, Caefaribus magnam in rebus puhlici s ope¬ ram prseftitit. Prasmiffus ante expeditionem Afiaticam a Fride, rico in Hungariam ad Belam Hungariae Regem, ut viarum com- meatum St tranfitum fecurum impetraret, ex animi fententia cunčla compofuit. Ipfe inter Henricum VI. Csefarem St Henri- cum Leonem Boicae Ducem.ab Ahenobarbo exau&oratum, pa- cem fecit* I pfe expeditioni eiufdem in Terram fanftam Legatus Apoftolicus praefuit, & mortuo Caefare, dilapfis alijs,in Afia, do- nec res Chriftianorum com ponerentur,perftitit. Ipfe iterum ex Oriente reverfus inter Philippum St Ottcnem de imperio,inter Eme- Liber IV. Caput XX. 4 l ? Emcricum quoque & Andream de regnoHungariae contenden- tes,pacificatoris partes egit ? -&quamvisadvotum pax non fuc- ceflerit, beato tamen pacificorum praemio apud bonum Numen ftjaude interhomines non caruit. o* i T i» Inboc ultimo demum negotio, cum ex Hungaria domum J^ DI TU Ex contenderet,inPatavienfidioeceli iteragens, iteraeternitatisin- RI “* GA " ijt:6ujusfunus Wolfgerus Patavienfis Praeful juftis pro dignitate c o r p u * perfolutis Moguntiam ipfe perduxit. Non immemor in extre- misfusantehac dilečlae Ecclefiae Salisburgen{is,ultima volunta- TERT l!R. tctotamfuam facram fupellečtilem eidem lega vit. Sed eam Sausbur - Ludovicus Boius nepos hereditario titulo fi bi perperam , bonis su A m s * indignantibus & improbantibus, vendicavit. Feruntque ob hoc SuriiI - LE - multaimpofterumeiadverfa obtigiiTe. Alienabona,prasfertim G E r ^ E T M Ecdefiarum, devorare folent proprias facukates. Lu- DOVICO «■?(* 4 » NEPo TE Hinc ii,u M « L T A ADVEK5A. CAPUT XX. De Abbatibu s S\ Petri , Wichiotone , Pilgrino , * Chunrado l, & Simone J. & fundatione cpiotulicmi facri pro Domo Aujlriacd. C UmHenricusIl.clavumpofuiffet,CommuniMonacliorum abbate* fuffragioan. II$S. WichbotOjS.PetriSodaiis } eundem (um- s - 1ETKI pfit, eumque Adalbertus Archipraefal quatriduo pbftconfirma- s BERTO L ’ Vit. Idem impofterum quoque Abbati fe benevolum in primis Archup. tthibuit,duman.l 190. prsedium Waizenau Parthenoni S. Petri tradidit, quod anteGuilielmusComesde Plain itimanuscelTe- rat. Hinc Wichboto utili & laudabili cura ab addi< 5 lo fuo C ceno- bioArchiepifcopo alteramquoquegratiam facile impetravit.ut pnvilegia,Ecclefias,&bonaab Antecefforibus collata,aučtoritate ?ontificali confirmaret. Quod ille non gravate prseftitit, & facra libcralitate partem prsedij in Biefendorffadjecit. Ačtum id anno 119 L Quinquennio rexit Wichboto Abbatiam, & coelo jam raa- turuspedumdepofuit, biennio poft relatam confirmationem. Eodcm igitur anno 1193. praefentc & probante ipfo Adalber- to.CaLNovemb.in (uccefforemelečluseft Pilgrinus. Hicpoft i- nitiaPr^fulatus graves adveularios (qua de causa, nefcimus) fen- fit. Igiturcontroverliamm moleftiarumque perttefus vtx explc- to biennio onerofumhonorem deferuit, & ad humilem fe quie- tem 41 6 Hiftorias Salisburgenfis tem in Ccenobio retulit. Hinc cum fortiores humeros qusercre temporis difficultas poflularet,Conradus Abbas Seittenftottenfis in Auftria,poftulantibus S.Petri religiofis, vocatus, munus fufce* pit. Sedij(demquibus Pilgrinusdifficultatibus intricatus,poft- quamtriennio{olum tolerafTet,depofito hoconeread priftinum locum remeavit. Inde Pilgrinus fedi reftitutus,anno proximo, Chrifti n^p.i/.Septemb.citatus a jrnorteelucehacinquietaad meliorem quietem evocatus exceflit. Poft hunc de gremio & ex communi urna eodem anno pro. dijtSimon, quitranquilliori ufustempore,felicius&longmsrc. gimen protraxit. Iple anno fequenti,tunc fseculari, iplam fedem Romanam perpreces adijt, atque ab Innocentio III. Pontifice confirmari denuo (nam ante idem fecerat Eugenius 111 , udupe* in. Priti* riusdičlum)auČloritate Apoftolicacunčtas po{Teffiones,Eccle* pojsEssio ; d as >t ) ona,privilegiaqueCoenobii impetravit. DumipfeS.Petri nes s.PE-Coetuiprasefiet,fačlaeftillamemorabilisfundatio,piuribusCoe* tri.sub nobijscommunis : quam liberalitatiDomus Auftriacae,inhanc ufque diem lervatam debemus. Leopoldus V11. cognomine gloriofus S.Leopoldi pronepos,Henrici Ducis Auftriae primi ne* pos,filius Leopoldi V. di&igloriofi, Dux Auftrise IV. fimulque Styri3e,ConditorNeoftadij ad Ley tam, tune virtute & felicitate florebat. Is circaannum I2I5\ fuisfumptibushonori D. Cathari* nae Virginis &Martyris ftruxitEcclefiam lateri majoris Bafilics a meridionali facie adhaerentem, quse D.Virginum Virgini M a. ri m & eidemSančtae Catharinae nec non SS. Servatio & Antonio fub Eberhardo Archipraefule a Rudigero Chiemenfi Epiicopo quo- poftea dedicata. jEdi facrae adjecit piam fundationem, ut nem. pequotdiebus a Sacerdotequodam S.Petri faerumeelebraretur profua&parentum fuorum animabus. In obligationis Sdaboris compenfationem triginta vaforum vini večturam exAuftriali* beram a telonijs& večligalibusGoenobioeffe voluitpmmunita* tem perpetuo privilegio firmavit. Adjunxit&alia,utpote,feu* dum aliquod in poffeflionibus Ecclefiae S.Petri fub Patronatu* lui Jure conftitutum , cum adDominum DucemAuftriaeredi- ret,nullialteridenudinfeudari deberet,quam illiquempeterent Petrenfes: item Advocatus pro temporeexiftens, nil ultrataxa< tam penlionem exigere praelumeret. Datum privilegium nota- to anno 1215*. XV.Calend. Augufti. Adbuc hodie pro debito fa- crum illudquotidic riteperagitur tam pro memorato fundatore* quam pro alijsexGente Auftriaca vita funčlis, ipfidsque Augu- ftse CowrjR- MANTUR AB InMO* CESTIO Simone Abb. Leopol¬ dus VII. Dux Au- stri.® STRUIT C A P E L* L A M S. Cathari- NAE,FUN DAT TI Dl A- N U M SA- CRUMtCUM PRIVILE CIO EXEM- priOSls !N VECTURA TINI. Co>riR- M ATIH HOČAH Impp. Au- aTRIIS. Liber IV. Caput XX. 417 (taDomus incolumitate. Pijflimam fundationem confirma- runtliucufque etiam AuguftifTimi Csefares: & qubd circa trigin- tavafa,ob antiquse menfurm ignorantiam, dubium fubortum ef- fet,ai io£0. urnas hodierni moriš definierunt. Tacendum non puto,obtantae Domus merica & pietatem, quod quidam ex no- iirisfcriptor notavi C, excepta donatione memorata Philippi Re- gis Romanorum , nihil antiquarumfundationum & bonorum immobilium penes S.PetriCoenobiumextare, quod interexte- rosalmsPrincepSjpraeter Auftriacos,dediflet: nam Henricusqui- demfan&us Imperator praedium Admunta illi deftinaverat,fed admanusnon pervenit. Illud tamen non mficiandum } ex ijs,quae primum(edi S.Rupertiattributa, Archiepifcoporum poftealar- gitate qu$dam S. Petri Ecclefme donata : quorum gratiofa pro- penfio muka poftea alia liberaliter ad jecit. ItadtCaenobmm Simon perannos 32, StEberliardo II. Sa- lisburgo imperante , aebitum commune naturas perfolvit an. 1231. CAPUT XXI. DeEberhardi II. ArchiepifcopigeJlis,fingula- riter de ertčlione trium novorum Epijcopatmm. M Agnis antecefloribus non impar Eberhardusexilluflrifa- Adalser- miliaTruchfeffiorum,antequam Sedem Salisburgenfem T 0 succu ' contcenderet, in BrixinenhEpiicopus quadnenmomagnacum archiep, ^aude fedit. Evečlus in Archipraefulem, Pallium, quodper Le- Ebekhar- gatosBertholdum Salisburgenfem, &Bernardum Berchtolsga- t“ u * ch . ®nfemPraepofitos,mortuoimmatureBertholdo, tardius obve - SESS1US. Romam ipfe profe&us ab Innocentio III. accepit. Mox ab e °demPontifice,cummaximis negotijsperagendis paremcer- centioIII ^KtAufaelmperatorisOttonis cognofcendae praeelfe juflus eft. RoMjii AC * f onjugem enim primam, Mifnise Principem, Caelar abdicave- rat ))dtt:raHungara fuperdučla: ob quam caufama Papa in Jus PH(Llppus voearidebuit. DuotuncerantCaefares,Philippus Friderici filius, Imp.occi- ^OttoDuxBrunfuicenfis, divifo maleinparteslmperio. Phi- R kppusan.noS.occiluSjAntagoniftae coronam reliquit:quo poft ^Ttur. ^ennium ob ditiones Romance Ecclefiae armis appetitas Impe- Succedit no ^^FrklericusII. nepos Ahenobarbi fucceffit. y cu$ll. RI " G gg * Intei 4i8 Hiftorise Salisbursenfis Erigitur Episco- P A TU S Chie- W E N S I S AUTHORI- TATE E- TUM Bellu m Inter turbas Imperij Eberhardo etiambellum incidit eum i nter E- DuceBavaroinpiacaufa, nempeprodefenfione Conradi Ratis. ponenfis,eiusque Ecclefiae^etfi a militibus,utrinque more Martio Pucem in Boica & ditione Conradi omnia vaftantibus, non picgeftum. Bavari^e. IJ p er m ul t0S annos duravit, doneč an. 1226.compofitum. Inte. rim domi cunčla erant pacifica. Ulic Bernardus Legatorum,de quibus diximus 3 alter in defunčli Bertholdi Praepofiti locum fub« ftitutus,brevi poft iterum honorem in manus EberhardiRadfta. dij ceffit. Huic fufifečlus Albertus,antea Chiemenfis Praepofitus, eundem tertio, Ottoni nimirum, reliquit; qui non longo tempo, ris intervallo etiam ad Cathedram Gurcenfem promotus. llnus adhuc hačlenus ex ijs 3 qui pleno Jure nune fubfunt, Praefulatus ifte a B.Gebhardo erečbus Rabat: led inter tanta nego. tia,quae tam Imperij, quam Ecclefiae cura faceflebat, cernebat E. berhardusjpluresopuseffe; ut in amplilfimadicecefi animiram regimini curatiusprovideretur. GonvocatoigiturfuorumCoe. tu,confilium de nova Epifcopali fedeerigendapropofuit, cun. Concilu čHsqueprobantibus,delečlus locusmajoris Infulae inlacuChie. AN ‘taenfi,jamanteaCoenobioGanonicoruminfignis. DecretoAr- nncent. chipraefulis anno infequenti I2ic. acceffitaudloritas S.Pontificis h y ? 1 '^Abb I ^ nocenti i &ConGiii i generalis Lateranenfis * 412. Epifcopo. Frspčrg. in r um,ex quibus Metropolitani & Primates77.Abbates&Priores chron. interfuere plus quam $00. ( non numeratis abfentium Proeura- ho^^ele* toribus , quorum ingens erat numerus) Legati quoque aifuere BERRiMo omniumfere Regum , Principum , Magnatum & Civitatum, J^^^-prseGdenteipioPapa Innoccntio, annofuiPontificatusiS. Ex- CovcTp.z. tantačla * huiusmagniConcilij, &Decreta,pleraqueCorpori * Poffemn. Decretaliuminferta. Explicata eftibi inprimisfacrofanftafides tufaero v, contra variosgraiiantiumliaereticorum errores,interquosdam- joachim. nata fingulariter dogmata impia Almarici, & haerefis Albigen* ^ ium - item Ubellus Joachimi Abbatis Benedičbini, viri alias fan< not. *d d. cbi: * cujus quideni damnatus error, quo contra Magiftrum ConcU. fententiaram ratione Divina Trinitatis fcripfitj non tamenper. Ab^^u- 1 fona, q uaE lemper humiliter Ecclefiae fe fubjecit. Ordinata infu- per expeditio in Terram fančtam, aliaque concernentia Ecclefia- rum particularium negotium expedita. In boe igitur celeberri. mo Ecclefiae Convcntu, ut Chronica Salisburgenfia teftantur,& concordat ratio temporis,confirmata fundatioChiemenfis Sediš, cui mcx primus Praefulimpofitus Rudigerus Radeckius. Čredi. derim DAM E it ROR NON PERSONA DAMNA- TUR, Pri mus GHI EM. Liber IV. Cap. XXI. 419 clerim Eberhardum ipfum. intcrfbiffe rnaximo Patrum Coetui, Epucopuš pr$fentemque eo felicius,ut foldt, negotium expedivifle. EtveroEberhardus,quodtum in Lateranenfi Synodo fan- KlUf< ADI ' citira, * effečtui mancipavic,(acram militiam comitando in Eberhar. Paiasftinam,& celebrando poftea Condlium Provinci* fuge, in quod convocavit omnes Antiftites fuflraganeos , cum Abbati- in Pal /e* bus & Praelatis, Cleroaue inferioris notse. Interfuerunt Pata- vienfis,Frifingenfis,Gurcenfis & Ghiemenfis kpiicopi,Katispo- s*nodu M ncnfisLegatummifit: itemmultialij Prselati. ln abfentes om- * E ^. RAT ‘ nes,quosmifsi Vicarij vel litteras nonexcufabant, excommuni- ^„„ a i catioka,quamHonorius III. anno 121 ( 5 . Innocentiofucccdens, Spo»da». Apoftolico nutu roboravit. Caufas in hac fynodotračlatas,etfi aScriptoribusfingulatim nonproditas,faGileeftconijcere:nem- **. i 2 ic>. pe formationem rerum & morum Ecclefiae ad Decreta Latera- nenfia,&noviEpifcopatusSeccovienfis in Styria inftitutionem, salisb, cuifedesdatainCoenobioSeccovienfifamiligeCanonicae S. Au- s ** guftini anno 1143. ante fundato. Aflenfum facilem dedit Hono- rius. CarolusanteaFrifacen{isPrgepofitus,primus Epifcopusdi- apui Canif r 6lus. Polt biennium EberKardus cum eiufdem Pontificis rati- f habitione tertiamquoque Sedem erexit ad S. AndreaminValle sl del zreftC Lavantina,ubi itidem eiufdem Regulas Collegium furrexit: pri- rausquedičlusEpifcopus Uliicus, Plebanus Haufenfis, quem i^sVmn-' Eberhardus Straubing9s,eo tempore,quo nuptigeOttonisBoicse tur e p r- Ducisfeftivc ibiagebantur, in magna alRuentium corona conle- s^ccovi- cravit. ]nventafuerant,felicitanteNumine,adS.AndreamExu- ensis*. ap- viasSS.Viti &Modefti,marxqueetiam prodigijs clatae,quas,ut in majoremvenerationem venirent,Eberhardus, afliftentibusfibi pp 4 Mavienfi,Šeceovienfi, & Chiemen{iEpifcopis,Salisburgum P*i**u*^ magnifice advexit, & Bafilicae Majoridigniflimo cultu intulit. bfačlaperEberhardumaccefTionehorumtrium Epifcopatuum Frisace«. adGurcenfem quaternisfibi propius afliftentibus Praelulibus glo- hofiiis fulget Primas Salishurgenfis, ea Germaniae alios Archi- Fundatur, pisfules antecellens praerogativa, quod horum inftitutio Sc or- ^* co *^* dinatio a folo eius nutu pendeat,prout lib.3.memoratum. VANTINUSi, Foftaliquotannos Ludovicus DuxBavariae Oetitigge Vete- Primusei bsrnderareftaurate, novoque templo Sc Sacerdotum Collegio in ^ucu« dcem exci(labHungaris Benedičliniolim Monalterij omare,in Pleb anus animum induxit. Super hoc lis incidit inter Archiepifčopum J* Q noftrum&Ducemde JurePatronatus eius loči, jam olim Šališ- Reli^uia- burgenfiSediadhaerente, quod Ludovicus fibivendicare nite* RUMiS - G gg 2 batur. 420 Hiftorias Salisburgenfis Viti et batur. Ne tamenpium opus impediret Eberhardus,cedit Princi* MoDBsn. * f uo ; ure tannuamfundatori falvis Ordinarij juribus, erečlum. OETINGA * — „ . a • 1 vetus rb- que Collegium lua aucloritate roboravit an. 1231. staura- Ad eadem tempora refertur mors Comitum de Mitterfil, Sacerdo- cum qu»bus, ed quod heredibus carerent, extinčta familiae fuccef. tum Col- fio.Hine eordmfeuda in his terris fita, deincepsad Salisburgenfe rigItur^ dominium reciderunt. Mortuodeinde Carolo 'Seccovienfipri. Ludovico mo Epifcopo, Henricum fublegit,& confecravit ipfe Eberliardus. Bol °* Multum prudentidimo EberliardoincomponendisMagna- Patrona- tum litibusftudium fuit. Jam ante Ecclefiae Frifingenfis res com. t us cedit p 0 fuerat,quas PraelulHeroldusmalusadminifter inalios Princi- Eberhar- p CSa liena V erat 3 agente Eberhardo , authoritatemque commo. Ex t 1 n- danteCaefare, refcifltealienationes, &demum Ecclefiae Jurare* « 7 «r dintegrata. Succefsere deinde alia. Occifoper (icarium Ludovi. tem f a- coBoicaeDuce,filiusOtto fucceflorConvetumProcerum ^atis* M!U A Co- b onam indixerat. Qpo audito, Henricus rex Friderici Caefans n- Mitter- lius civitati,ne admitteret Ottonem,minaciter interdixit,& mox SI1 - armata manurexmilliumBavariam in valit. Imparato adfubito rum > Sa- > * incurfui refiftendumDuce,Eberhardus Archiepifcopali tantum LUBURGO aucloritate munitus,Regi obviam ivit, pacemque perfuafit,eata- = men conditione, ut Otto pacis obfidem Ludovicum puerum fi. Eberhas- Hum daret. Copias Rex juvenis, ne fruftra contraxifle videretur, m m com- infuperiorem Auftriamvertit,easqueterrasvaftavit. M agna- Plures difcordias, quae tune temporis inter Viros faeri ftatus tum liti- inBoica inciderant, Archipraeful nofter,una cum Ottone Duce Condor- tranfigere Straubingae annifus eft: etft minori fručlu, quam co- MiENTi- natu. Sed voluiflenonnunquamfatiseft. bm h^re- Eberhardum Romanus Pontifex Gregorius magni liabuit, 1 dolu m & ad gravioris notae ckifas adhibuit: praelertim pro formando L ciferi contrainterfečloresGonradi Marpurgenfis,virosNobilesinGer- senilam mania procelTu. Res fic fe babuit. Surrexerat in terris Imperij in- tyx 1 d i s ter alias glifeentes haerefes nova Sedla, Anabaptifticsenoftri fae- “' cu ^ fi m dis, quam Condormientium appellarunt. HidiaboJicisufi coRRiuT. commercijs, nefcio quibus inlomnijs & extafibus miferam plebe- culamdecipiebant. Ex eogenere non proculCclonia fubrepfit Magifter quidamToletanus, qui Synagogam impietatis cum focijs erexit,&palamibi Luciferi imaginem, refponfadare foli- tam, adorandam fuis expofuit. Sed commodum aliquandoin- greffus eo SacerdosCatholicus, allatamfecum faeram Corporis Dominki pixidem larvato daemoni oilendit: quo fadto, mox fi- muk. Liber IV. Caput XXI. 421 CoMITIA Mogun- T I M A D SECTAM IELAM E3C. tirpan- muiacrumfacrilegum corruit. Magifter, re vulgata/ugiens, dum mareAnglicum transfrctaret,imdisperijt,djgniorignibus. Ad hancfedam penitus evertendam Comitium Moguntise cele- bratum,prsefente Rege Henrico , fiiio Friderici, aliisque Praelatis &Principibiis} inquo Conradus illc MarpurgenfisInqui{itioni Facraecotra haereticos prgefe U rg. interemerunt. TriftefacinusmagnoperedoluitPapte Gregorio: quiprimurn alijs Praefulibus inquifitioneminfacinorisau Magnalmpe, in EOPRfi. ra t;oris decora: niftnonminora vitia natur* dotes obicurailent. Isabinitiomagnam defeRomanse Ecclefi* fpem & fpedmim boniPrincipis ptsbuit. Nammos fevera edifta&leges egtegus Ečclesi- contra haereticos & pro libertate Ecclefi* edidit, quas anno quin- AM nus - to pdddenud renovavit. Ipfo coronationis die fuicepta militi* tacrae Cruce expeditionem contra Saracenos, ac Jura Ecclefias Ro. imnaj intafla fervare, lsefa reftitucre juravit: nec minus fario Re,titu- promptus, eidem S. Ecclcfiae ablatum ComitatumFundanum it Comi- J eftituit Beneomnia: fi.pofteriora refpondiffent, nec plus effct promiffum,quampraeftitum. Laborabat inOrienteresChriftia- num. namagnopere, prementeeam Saracenohofte, &nuperaexpedi. SoM^one anno izi^facla^Kituminfelicemfortita. Huicinterfuit TiMiNi^pfe nofter Eberhardus, comitantibus Alberto Pr*pofito Salis- L 1X ‘ burgenfi & Friderico Berchtolsgadenfi. Ibant & Rex Hungari*, Duees Auftri*,Bavari*, & Moravi* cummagna militum ma. nu. Sed partim difcordia, partim imperitia dučlorum, & čopi*, & opera periere. Legatus Pontificius contra confilium Joannis RegisFIierofolymitani alieno tempore in^Egyptum copiasire juflit,ubi aquis Niliexundantibus,& hoftium magisarte, quk Marte circumventi, perierunt demerfi plurimi: reliqui vitam & incolumitatem, cum jadrna Urbis Damiatse, non pridem antea CumLeu. captae,pacifci cum Soldano debuere. Intermerfosdefideratie- Pi°^me°n tiam Albertus.ScFridericus Praepoiiti. Comes Plainenfis Leutob Vm Co- dus, fagitta in oculo ičlusTarvifij deceffit,*emortuaque cumeo Plainenfium familia,feuda Salisburgenfis ditionis Principi accef- ferunt. Comitiscadaver, operam commodante Rudigero Epi. fcopo Chiemenfi,Eberhardus in vicinum Salisburgo Ccenobium Salisb^r- CanonicuraHogehrertham, aflferri curavit, illicquehonorifiee acce- terrre mandari. Alberto Pr*pofito dcmi fubrogatus Albercnsal- NT ' ter Bcclefi* Metropolitan* Cuftos. Frideri- Flis pcrceptis Pfonorius Fridericum impenlius tam litteris c u * a d c , u ^ m legationibus urgere coepit, ut pofita tergiverfatione jura- tipnem *" mento(atisfaceret,& iteracceleraret. Sed nec quicquam: is ar- sacram ma potius in Pontificias ditiones vertere coepit. Hincoffenfas T E r^atu*r inter Pontificem & C*farem paulatim gliicere: quas Rex Hiero- Binc of- folym* Joannes ex Oriente Romam adventans, nifus 6c vifus componere, confentiente & impedimentum fanguiniscognati r „ * -r-t . 1 • • 1 1 •. t 1 r* 1 • 1 SI M 1 TEI M F AMILI A ES T J N- GUITUK. F EUDA Sa GO DUNT ff.nsa eum 1 N TER ET " A —- .1 T f o -D-- Vomtifi- amovente Papa,bridericoeon]ugemdedit Iolantamfiliam,acl- csw * dita dote Terr* lančl* : quailledus C*fjjr intra biennium expe- ditio- HSPEDI- TIONEM COMPEELU Liber I V. Caput XXII. 423 ;mfufcipere,acrecuperare Chriftianispromifit. Sponfam {0NCir - 1 '' bienniopoftexSyriaad vedam Friderico ipfcHonorius copuia- PT „ S j 0 - vit,expečlans interim promiffam profedionem. At Imperator > Itaklmperium animo concipiens protelavit omnia,doneč H o* ^ ° norio evita ablato, fucceffor Honorij Gregorius IX. vixpede in fjlije. Sede Apoftolica polito, tam monitionibus,quam minis eum J ^ GO * compulit, ut promiffam expeditionem exequeret ur. Praemiilis Imp.ad jam in Calabriam ingentibus Cruce fignatorum copijs , tam ex Germania, quam regnisalijs contradis; fertur in node Nativi- tatisD. Ioannis Baptilfoe , ipfe Chriftus clavis ac lancea perfbra- TllR - tus,fanguineque perfulus fe proficifcentibus in coelo palam o- ftendiffe,eaquequafiifu2eopistefferafuos militesanimaffe. Etfi apparet exeventualiialiter, deinde&contra Fridericum ceu expeditio- Chri$tus nisfruftratorem,oftentum interpretati. EtCanarquidemcum vueneri- claffepaulo poft fecutus, alijs in Syriam contendentibus,, repente velavertit,& Brundufij inportuItaliaeruffusapplicuit,caulatus f rideri ;,‘ valetudinem,& jadationis maritimae impatientiam. Qaaeres cusabi- tamexiftimationemillius, quamIperatum tanti apparatus even- ™^ e uIj tumplane evertit. Pontifexverb,quidquidapudiplum 3 &alios sistens *- Principes fe Imperator excufaret, ceu perjurum, & decollulione cumSojdanofufpedumjanathematisdiris perculit. RITUP , HicipfePontilex Gregorius eft,qui perbsec tempora,etiam Ratmun-. inter fsevientia arma , legibus Ecclefiae provldit. Namfacros nafortiu* Pontificum antecefforum Canones, Decretalium nomine inu- iussuGre- num Corpus } opera S. Raymundi Pennafortij ex florenti tune majimeinluisinitijsPraedicatorum familia, relatos, mlcholisŠc Curijsevulgavit. Aquo opere, pod Jultmianum,magnumlibi nomcnfecit. PorroFridericus fulmine Pontificio irritatus Frangipanum, TI0N *** sliorumque potentum in Italia fibi addidorum fadionem in Gregorium unacumpopulo concitavit 5 ut adebinDie Ccena; Bomini faero, cumcenfuras inCaelarem iteraret, Roma pulfus fugere opus habuerit, Friderico intereaper fe&fuos gnaviterEcclefiarum bona vaftante. Et tum quidem celebres & decantatmilbeltaliaefadiones,qu3e polica longo temporeesedi-_ bus&fanguine cunda milcuere, eruperunt,Guelforum & Gibel- Gue l n* . linoram.Quorpm illaPontificem tutata, aDucibusGermanicis ^Gi^el- Guelionibusoriginemducit^ifta Imperatooas parteslequens, a linarum G ibellina^u Weiblinga, Conradi Suevi Imperatoris patriaori-"" ginem fumere didtur: quanquam alij alia de hoc Icripferint. Plis divifa GORII PF. Dec reta- El UM O- PUS COM-! PHAT. I Mr. 5 ERI- CCNCI-. TAT IN Gregoki- UM. , • Hi c pa- GIT PaRU- S1UM. Factio- N U M ORIGO. 424 Hiftorise Salisburgenfis divifaItalia,noninProvincijstantum&urbibus, fedipfisfarni, lijs&domibusinpartes fcifla &miferediulacerataeft. Imp.in St Imperator interim,ut vel Pontificfvel orbi Chriftiano mol. vVgat, litiem exprobranti fatisfaceret, anno i228.expeditionem inter- non pkti- milTain repetijt, ac partecopiarum in regno Sicilise, prorerumSc ™ partiumfuarum defenfione reličta, in Syriam neglečta Papseab. Hinc lolutioneadbellumfacrumabijt. Ea res Gregoriummagisemo. Gregori- v it,ut reličlis Friderici copijsbelluminferret: undetamen apud ctis Imp. Germanos Scriptores fat maleaudijt: fed apud alios illum fub- c^pus dolaCaefarisconftlia St defenfionis neceflitas excusarunt. Fride. infert. rici quoqueinexpeditione faera gefta, quidam laudibus extule. De Fr de- runt, plerique lententiam Pontificisfecuti damnarunt, quod vix ric ’ a ™ _ aliarelaudabiliterStfortiter geftapačlionemdecennaliumindu- PEDiTio- ciarum St foedus reiChriftianae, nec utile, nec bonorifieum cum ■sz gfstis ^oldanoinijlfet. Obtinuit quidemab eo cum paucisPalaeftins locisHierololymamreftitui, fed moenibus nudatam,Stfcrvato Mahometanis fančliftimo Domini fepulchrotempl6quc. lple Imperator triumphantis in morem Urbem, aPatriarcha obGe* faris excommunicationem interdičlo fuppofitam ingreftus,cum nemo effet,qui coronationis officium proferipto ab EcclefiaPrin. cipi praeftare vellet, ipfe Coronam regni Hierofolymitani de Ab tarilumpftt,fibique impofuit infauftoomine. Paulo poft tamea infalutatis omnibus abienSjClanculum femari commifit,&cum duabustantum triremibus inGyprum,ac inltaliam redijt:pra2- ter Regis Hierok>lymte fuperbumtitulum,Pontificisac plero- rumquefideliumodiu,nihil atantae moliš expeditionereferens. C us Redux Anno nihilominus fequenti Fridericus de pace cum Pontifi. cum Pon- ce conciliandafolliciteegit. Ineam rempr^terBertholdumPa. tr i arc ^ am Aquileienfem, St Siftndum Praelulem Ratisponenfem atur, et cum Auftriae Archiduce Leopoldo (hunc titulum tribuiffe me- PACE £ius rbdftimis D uc ibus hic Caefar dicitur)Ducibusque Carinthiae Sc mbdiato MeraniaSjnoftrum Arcbipraefulem Eberhardum evocaverat. Hi RF - S - Au extem P^ a ^ tantum & tam lalutare negotium in Italiam profe- ^ čtijftrenucoperam fuaminterpofuerunt. Totofereannotračla- tulus in tiotenuit:tandemdelegatorum,tamPontificis, quamCaefaris ) cisTfri- eorum >ft uos diximus,habito ad S.Germanum infinibus Campa- derico niaecongreffu,iniftasconditiones conventum tut ablata Ecde- j egon«' ^ iae ) e ^ s 4 ue ^ e( l uac ^btisCaefar redderetjdamna illata centum vi- ««10- guiti millibus unciarum auri Romante Sedidepenfis refarciret; m is puh- impofterum jura eius farta, integra fervaret,tueretur j fupplex ad CTA> Pon- Dl VERSA JuDiClA J P S E SE Hiero- tOL.RE- Qt MCORO NAT. Liber IV. Caput XXII. 42 f TORUM U- KUS,MORI- Pontificem pro abfolutione accedcret. Pačfca ratihabuit Frideri- cus,ikipfc Anagniam ad Gregoriumaccefiit, vincuJo anathema- Leoi>01 > tisfolutus, adpedum ofcula , deindead mcn{am& convivium * Papseadmiffus,concordiam 6 camicitiamredintegravic. PacemM ebia- magnaubiquegratulatio & hetitia fecuta. Mortuus fuerat ex Caefaris delegatis in morofo pads nego- tur. tioLeopoldus Auftrius: cuius inteftina Caffini,in Bafilica S.Be- J? ^ nedi 6 li,terrae mandarunt. Corpusin rediru ex Italia Eberhardus liocamp. nofter inAuftriam ad Monafterium Liliocampenfe , quodde- abkocok« funčtosPrinceps condiderat, deportatum, cum prius novam il- licEcdefiamDeo facraflet, lionorifice cumdignis exequijs ibi- tu«. dem reeondidit. Ecjuidem Eberhardus a Romano itinereSaIisburgumquo- jecum Ro- (penotmcuusredijt. Quippe a fummo Praefule Gregork) tam MA * Rm ' pioEcdcfiseMajoris Praepofito , quam Abbate S.Petri, acAd- p 0 »mk. montenfi, infignium Pontificalium, mitras&annuliprivilegi- c ali hm, um reportavit. Hoc primum ad S. Petri ufus eft Berchtoldus JohtoCa- tunc AbbaSjUtpofteadicemus. Obtinuit quoque noftri S. Vir- thedr. gilij Canonizationem, anno fequenti celebratam. Tanti apud Va- Gregorium Pontificem fuit aučloritas Eberhardi. tri.it ' Csterum rite antea conciliata pax inter Pontificem & Caefa- Admont: fem,glifcentibus paulatim novis primum diffidentiae, deinde fi- s . v irgi- STRUCTO TUMULA- Eberhar« t>usFBRt fflultatum favillis, polt oftennium in apertum denuo & fatale n* Cano- diffidmmerupit. Anno 1239 . occupata,ingtatijs Gregorij, a Fri- ^^ AT10 ‘ derico Sardinia Infula,facraillumcenfurafulminavitPapa.Cau- Frideri- fecomplures fuifTe feruntur, * quse pnufertim ad Romance Ecclefiae & Jurium eius violationem pertinent. Additum, cupat. cpodetiammale de re 6 la fide fentiret. Dixifieeum aliquando Sacra 09 roram Proceribus^tres fuifie infignesmtindi impofiores, Chri- tin/cu«-" ^m,Moyfen,&Mahometum,&duobuseorurn in gloria mor- sur*. tuis,primuminlignofufpenfumingloriumabijfle. Eamvocem ^ofda**! indignabundis auribus a Lantgravio Thuringiae exceptam, ad Adatthitns fommum Pontificem delatam, Anhaec ex vero fcripta, nolim arbitrari: illud pro certo babeo, inter Germanos Praefules vel non denfa. co gnitum, vel non creditum fuiffe. Fridericus porro, nova ex- s?A8SA c °mmunicatione ubique juffu Gregorij vulgata,gravifiime exul- ceratus,verbis primd,deinde atrocibus tačlis cum Poatificecerta- «»£**! a. vit. Memoratur ad illum fcripfifle hos vertus: Rma dm titubcms , longis erroribus ačta , Corruet , & mtmdi defmet ejje caput. Hhh R.efjp< on- G R A v E INirr.R IJA U 1 M E T P0NT.DE - TCUOSCHIS* MA Venitur AD M A- NUSiEI a Jrideri* CO INTER- CIPIUNTUR Legati , PP.ALII" QU E AD RpM. CoNCI- LJUM VE- nientes. Detinen- 'IUR ČA¬ STITI. Acerbus Imp.Sar.-, CASMUS. Alberti« Q11IDAM abutitur POTESTA* tr e X e- QUENDI Crnsuras PpNTlFI- ClAS, 42 6 Hiftorfe Salisburgenfis KefjDondiffe Pontificem: Nit er is in cujurn navem fnbmergere Petri: Flt Jmt , at nuncjuam mergitur illa ratis. Fridericum repofuiffe: Fata volunt^jielUcjue d< ent, avmmojtie volatus, Qmd Fridericus ego malleus orbis ero. RetorfifTe Gregorium: Fata volunt , fcriptura docet i pcccata locjtmntur , Omd tibivitabrevis,pcena perennis er it. Poftverbaadmanus ventum, ncc viris facriftatus a Friderico pardmju. In iplbs Italiae Pontifices,Gregorioadhserentes, in loca quoque facra, praefertim in celeberrimum Caffinenfe Mona- {lerium,acerbe faevitum. Adhaec mala avertenda cum Grego- riusPapa generale Concilium Romani indixiiret,jamquePatres paffimeo eoireinciperenf, Fridericus de fe agi haudfalsoratus, partim terreflres vias euntibus obfepsit,partim Cardinales Lega. tos,aliosque Praelatos mari navigantes per Piianorum clafTem in. tercepit, Quos deinde in Apuliam milTos in arčfca duraque cuftodiatenuit,5č vix polt Gregorij obitum ipfisRegibus&Car. dinalibus alijs urgentibus relaxavit. Illa captura lsetus Imperator his verfibus in eos extemporaliter lufifie fertur: Omnes> Prelati Papd mandante vocati , Et tres Tvegati veniant kuc upjue ligati. Dumliaec alibi magno cum Ecelefiae Catholicae detrimento turbabantur, innoftrisplagis turbas concivitAlbertus cjuidam, cognomineBohemus, Archidiaconus PalTavienfis,homocurt3e uti flatursejficprudentiae^malculus tamen alti & prsefervidi fpiri- tus,qui a Gregorič Pontificepoteftatem acceperat, cenfuras con- tra Fridericum Caefarem latasin Germaniaexequendi.Hicquafi alterumfe Pontidcemgerens^proimperio ©mniaagere,nectan- tuminminorisnotaeClericos, led inipfos Epifcopos, infuum- metetiamPatavienfemRudigerum,denique & in Eberhardum noftrum impotenter infurgere, mandare, diem dicere, jubere, ut protinus a Friderico difcederent, & profcriptum ab Ecclefia, pa- lam publicarent: ni protinus parerengminaridiras&facrafulmi. na. Omnibus vero impotentishominis minas&irasridentibus, facris Boiarise interdixic, quod tamen nemo fervavic: cum črede- rent omnes,hanc non effe Romani Pontificis, cum facris Ecclefia- rumAntiftitibusaliter ačturi, voluntatera ? * led furias potius lio- minis Liber IV, Caput XXII, 427 Misf.r il- tius IN- TERITU5. * Metz- reitt. ex morim. SUCCEDIT CoELESTI« N U 5 IV, DIERUM fciinismale lani. Itaque nil virium habuerunt contorta Alberti fulmina,pr^fertim Papa Gregoriode primtGn Fridericum fer- voremox remittente,& Epifcopos, quos A^rtus dirisdevotos volebat, venerabiles Fratres falutare in litteris pergente. Hinc necpofteadeeorum ablolutione a cenfura quidquam ačtum le- gimusnmoiplorumoperacontra Ottonem Boicae Ducem, Sedi Komanse infenlum,ftrenue Papa ufus ell, quod cap. (eq. dicetur, Albertusautem turbani m audtorab omnibus contemptus,defer- tusque,ad ftipem mendicandam,6cdenique in vincula redačlus, abinimicis tandem čute capitisdetračU crudeliteroccifus,mter cruciatusmifere perijfle fertur. * Porro Gregorius pauldpoft haec ad annum I24i.moerore confeduse vivisabijt. CuifuffečlusCaeleftinus IV. vix laluta. Paf*. totlitonoPontificio ,die abhinc decima(eptimarurius valedixit, GkegorI ° i r n a r . r 1 rrir MORTUO vitaaemuneredeiunctus. Špes magnapacis, quae iub eo arrulie- rat,tnorteimmatura intercepta. Abeius tranfitu 20. menfes vacavit Sedeš Apoftolica,terro- reFriderici diftinente. Sed anno tandem 1243. Sediimpofitus i7_.Poim- lnnocentmsIV.tantusDo&or,ut Juriš Pater audierit, amicus e- EX _ tiamantePontificatum Friderico,moxfuturusacerrimusadver- cipit i»- farius,ut ipleCaefarpraedivinavit. Initiapacem promittere vi- ' NOG ^*“ debantur. NamLegatos Neo - Pontificis Fridericusamice reče- D1CTUS ‘ pit 5 fubsque remifit, juraturos,ftaturum fearbitrio Innocentij. At raoxfucceffit infelix poenitentia: revocatis enim Legati s edixif, ^ N c 1 _ non prius fe promifla prteftiturum,quam aPontifice cenfuris fol- HUM Lug- veretur, Negante illo id fieri poffe (utpote contralegesEcclefiae) J*“ BI _ diffidium acrius recruduit. Inde Innocentius, veritus vim Cas- NUO n x- faris,confugit inGalliam,& ibi anno I245\ LugdunenfeConci- COMMJ * lium coiitraxit: in quo folenni anathemate denuo Fridericum 4 amnavit,unaque Imperiali dignitate exutum pron untiavit. DatisdčindeadS.R.lmperij EledloresPrincipes litteris per- fuafitjUtrepugnantibus licetquibufdam, eiegerint Casiarem an- ^fequentiHenricum Thuringias Lantgravium Jevirum S. E- lifabetlite, Cuiquidemnecannuum fuit Imperium. Nam ciim Thurin- anno 1246.Romam coronandus pergeret, aConradoFriderici ^ br . filioiavafuSjVi6lusque prae dolore vitam pofuit. Diclus is alias er us r < x Ckrkorum utpote, qui Ecdefiae nutu elečtus, eiqueaddi- Q^° r ^l clus,vixalbquid in Imperij terris poffideret. ‘ be h*r Eodemhoc anno deceffit e vita Eberhardus nofter,Parentem ^ ^r~ &Paftorem optimum lugentibus civibus & maxime egenis*. ct us Pater Hhh 2 nam Er e x a u- thoratus. In Impe- RIO SUH- ROG.ATUR HfNRICUS 428 Hiftorise Salisburgenfis I.OCUS SE« PULTURiE + Hund.in Metrop. f’ 1 7 ’ . jideUrett. p.l.l.t. -24- ».4 6. O BIT US Besch* TOLDI Abb S. Pe. TRJ.SUC- CBDIT Rl“ CHERUS. D.- OBITU Friderici ImP. Dl ▼ ERS.* Ct¬ rl NIONES. S.Ludovj- e u s 1X. Rex Gal*- II JE IN Exfedi- 11ONE SA» CRA PESTE OBIT. nam pauperumVater dici in vita meruit,eximio Princi pis&Praš. fulis titulo,ac encomio. Tumulum in Ecclefia Metropolitica iub horologio accepit.®* Ipfum quadriennio prseceftit,charusduni viveret Berchtoldus, ex Monafterio Admontefi ad S. Petrilečlus Abbas,primus facra Pontificum mitra infignitus:quam deeen- nio geftatam depofuit camvita an. 1243. Ei fuccdfit Richerus, antea S.Petri Prior. Utrumque fecutus Imperator, an Ex- imperator ? Fridericus an* 125-0. incertoexitu,Quidamimpoenitentem abijffe,a notho fuo Manfredo, cum jam aeger decumberet,pulvinari fufFocatum: alij naturali morte, ačla prius prasclare poenitentia, teftamembq,‘ pie conditOjimo vefte Ciftercienfi quoqueaffumpta, priusquam moreretur,defunčtum fcripferunt. De loco quoque diiTenciunt. Complurium tamen fententia eft,Firenzolae, non procul Taren* to,inItaliaobijfle. Certiora & clariora ad hoc tempus pofteritati de lereliquit Ludovicus Nonus, fančtus Francorum Rex. Is anno 124$. pri* mam expeditionem fecit in Orientem: ubi poft muka fortiterge- fta,vi f tri feftivitas,qu3e olim infefto S. Mauritij 17. Odbobris agebatur, Ec- Hhh 3 ad SLESI£ S. Petri transpo- NI TUR. Fundatio Equitum HE G0LD» E G G E T SEPULTU- RaAD S. Pet&um. Adczrl. I . 24. Otto Dux Boic* MORITUR EXCOMMU- NICATU*. 430 Hiftorias Salisburgenfis ad Riclieri Abbatis votlim, in DominicamfeftumS.Micliaelis infequentem perTlieodoricum & Henricum Gurcenfis & Chie. menlis Ecclefiae Epifcopos tranfpofita: quam hodie, ob fcftum SS.Rofarij occurrens,fecunda Dominica Očlobris eciebramus. Henrieus ille ChiemcnRs frater fuit Philippi,Ordinem ta. menPrsedicatorumprofeffus, &: ab ipfo Sedi Chiemenfi praefc* čtus, poftea incontentiosa Archiepilcopi causa delegatusApo. ftolicus.Conftituerat &Philippus pro moretemporisquemdam Nobiiium deTorringen Advocatum bonorum Monafterij: fed conditionibusadeomoderatis & tolerabiii cumpenfione,utcum alias Advocatorumexačlio gravis tunceffe ccepiffet, merito in- dičta moderatio pro munere & beneficio fueritacoepta. His temporibus perantiqua & opuknta familia Domino, rum & Equitum de Goldegg fepulturam fibidelegit ad S.Petri, fačtispro anniverfaria fui memoria certis fundationibus, proea aetate opulentis, pronoftra fatis exiguis:undead minorem nu- mcrum reduci noftrofaeculo oportuit. CaeteruminterhaecOtto Boiarias Dux, qui Fridericoadhuc viventi familiariter adhaerebat, ac afHnitate quoque nova fe ar. čtius obligaverat, gravius apud lnnocentium delatus fuerat jnoa obidlolum,{edquodetiam Clero infeftumfe gereret. Pontifer Philipponegotiumcommifit,ut vel admelioremillumfrugem reduceret, vel cenfuris incontumacem procederet. Cumbona verba nibil proficerent, proteftante Duce, inconftantise notam fore, Ti mentem&Caefarispartesmutaret, collečta ab Archiepi. fcopo Praefulum fuorum fynodus Muldorfij: illic terraBoicain- terdičlo fubječla, &Gttone in contumacia perfiftente dirse Ec« clefiafticas in eum latae. Duxetiam poft Friderici Caefaris mortemmutari&refipi. fcere ncluit,quamvis Bertholdus e Minoram familia vir fan&us eum acriusbortaretur. Igitur biennio poft,anno nempe 125-1. repentinamorteavocatus eftad altius tribunal,ubi ipfis Principibus dura faspe ratio reddenda. CAPUT XXIV. De eledione Udalrici contra Philippum , & fubjecuto inter eos JčhiJmate. Ltra g61o annos Philippus in Sede Salisburgenfi fteterat MCCLri. magis,quam federat,externis multum intentus bellis:eum ab Alexandro IV. Pontifice decretum prodijt, ut omnes Ecclefia- iumAnti{lites,quinondumerant,faGris fe initiari curarent,alias quinoftdum Saccrdotium fufceperat}nee,quantumvis monitus, perfuaderi poterat. Aecedebat aliud malum,qudd arees & oppi- daditionisPhilippus improborum bominum clientelae addixe- rat,qui bonalacra difFiparent potius,quara curarent. Habito i- Phuippo giturconfilio Sc Papae affenfu,illuftre Metropolitanum Colle* giumHalasin fuffragia ednvenit, ut libertati reftitueretur, quod quidem au6loritate fua interpofita,acceptisquibufdam aGregorio conditionibus,e* gregie praeftitit. Sub haec ad annum I2(>9*celebris illa,fed infelix cxpcditio I nfelis Conradini Sueviae Sc Friderici Auftriae Ducum exitum fune* ixpeditio ftumhabuit. Conradinus nepos Friderici II. Imperatoris ex fi. urSiiBviiE Ho Conrado jus regni SiculiSc Neapolitani,quod avuspoffederat; Fridi* fed Clemens IV. inCarolumDucem Andegavenfem tranftub- Liber IV. Caput XXV. r^tepeterearmatusftatuerat. Eo fine jundo fibi tam Auftrio, Rtci Au- auamalijs Ptincipibus & Proceribus Germanse nobilitatis.cum b™ 1 * M J . , . f s o r c 1 DucuM * nwgnocxercicu Italiamintravit,obnuntianteiicet ociacrum tul- menintentantePontifice. NihilominusConradinus acceffione Gibdlinorum in Italia audus contraCarolumduxit. Pugnatnm ad lacum Tucinum infclicitcr. Conradinus & Fridericus annuli indicioexfuga retračli,Caroli juflu,exemplo&imperio intantos Principescrudcli, Neapoli manucarnifkisdecollatj, Decollata tune gemino idu ceeidit progenies magna duarum ftirpium an- tiauarum Scnobiliftimarutn: Suevicae,qu3e magtjos tulerat Im« peratores‘& AuftriacaeexLeopoldoDivo Marcliione,qusedaril- f n ° y c f™ u * limosDoces. Friderid caput jamdecuflumferunt Dsiparae no- rtuat. Ed* mennon fineprodigio inclamafit^aream vero fatalen^ in qua ne- roni i\ cemfubierePrincipes, languineo drculo circumfcriptam, lan- guineisguttis deluper roraffe, ac fiilluftriflimi' fanguinis jadurae illacrymaret. Vindidameerte clamavit &obtinuitfufus illeflo- biliffimas cruor; Namintra i2.annos Vefperis Siculis tam de- Y fSPE,l1! ....... ' , I _ ... . r . . blCUL^i. cantatis, Vlgiharum (ut vocant) loco, maximo uallici ianguims diluvio ilU parentatum. Hxc triftia Pub Vladislai regimine acciderunt. Tpfe porro Vladislausnofter,dignus longaevoPrincipatu/immaturum&lu- gubre anno fubfequenti fatum obijt. Jam omnibus tam in ditio- neSalisburgenfi,quam Styria&Carinthia,rite difpofitis/m pa-«' triatn remeavit ? *ut delatam fibi per obitum parentis hereditatis portionem capefferet,quam propofitum illi erat Ecciefine lune pic addictre. At faerilega confanguineorumavaritia , quse fubole- Icente Vladislai propofitopinguembolum impie lnvidebatjma- lum moli men machinata eft. Adeo hic ad litteram impletum Veritatis oraculum: Immici hominisdomeflideius. Vladislaus,do- Ui mum paternam appulfusjaeto quidem vultu/ed trifti poeulo ex- ceptus, pro falute miftum potioni venenum bibit. Eo animad- c o n s a n- verfo piusArcbipraeful,nihil feverius infceletis audores conce- pitthočunumadproperavit,utvivusadhucchariftlmam fpon- bmadeftjEcdefiam fuamSalisburgenfem revifere poffet. Acce- leratoigituritinere,aegre licet, Salisburgumadvedus, inter ino- tumamantes complexus & lacry mas pijflimum fpiritum placi- deeffkvit*atque adfuperos,ut fperatur,cranfmifit: Martyns no- ^inenonindignus, qui proamore fuae Ecclefite mortemoppe- derit. Exegit inPontificali munere cum masno Ecclefiae fruetu sau landiasComes poft Henricum Thuringuman. 124$. contraFri- dericum ele< 5 tus,quinquenniopbft inbellocontraFrifones,inlo. co paluftri hasrens ab accolis ignotus teliš cofofTus mifereinterijt. Conradus Sc Henricus Friderici fili j jam antea perierant. Henri- cus quidem junior ipfius fratris Conradi molitione per Ducem quendamSaracenum5 Conradus vero fcelere fratris nothiMan* fredi venenoextinčlust qui tandem Sc ipfe poft patris Friderici mortem anno decimo fexto in acie cecidit. Poft nečem vero Gui* lielmi eodem anno elečtio Romani Regis celebrataab Elečlo- ribus Germanis, feddifcors Sc novi lchifinatisturbarumqueori- go. Cum nullus ex Germanisplaceret,ituminexteros. Mogun- tinuSjColonienfis, ComesPalatinus Sc DuxBavarias * elege- runt Liber IV. Caput XXVI. 437 NO 1MPE- l ATOKE *UI.LA O BEDIEN- TIA. luntRichardum Anglum Comitem Cornubite , fratrem Regis Vbrt. 'Boie. Angine Henrici: ex ad verfo Trevirenlis,cum Boem o Rege, Saxo - £rmner * ne^Brandcnburgenli/adrtipulantemagna aliorum Principum manu, Alfonfum Regem Gaftellae. De primatu inter utriusque faftionescertatum. lndeuti antea fine rege, itapoft interduos Sub grmi- iegesflu&uabatlmpeiium. Neminelegitime imperante, nemo obediebat : cuique etiam privatorum Jus in manu, & capulo : qui nuila o- viribus, idem Jure potior: impuneperpotentiores fpoliabantur agticoi3e,cives,mercatores, viatores, ipfi Sacerdotes. Contra bas injurias fedus quidem iniere civitates Rhenanae cum pluribus Epifcopis&Principibus * quorutnconjmuni opera muka prae- J donum cakella folo aequata. Sed bona illa concordia brevipoft s^ndm. corruente,malum recruduit,aRudolfo tandem Imperatore ex- tinguendum. Interim certamen regum non muko polt finijt Ridiariius,qui deficiente pecunia,qua animos Principum fibi an- teconciliaverat, etiam obfequia videns refrigefcere, maluit ultrd cedere,quam pelii: delertaque Germania in Angliam fpontere- dijt. Alfonius quoque eius corrivalis in Hifpania haerens param Imperij-negotia curabat, Qua occafione fadhitn, ut Ottocarus Rex Bohemiae multisRomani Imperij provincijs occupatis, a mari Adriatico ad Bakhicum ufque limites regni porrigeret,ipsa imperij corona jam pene fpe devorata. Nec tamen interim Im¬ perij titulam & praetenfum Jus penitus deferuere Richardus 6c Alfonfus} fed apud Sediš Apoftolicae Pradulem Clementem IV. caufamquisque fuampro Imperiali diademate agere perrexere: quse tamen ufque ad mortem Richardi & GlementisPapaeman- fit indecifa. Subrogatopoft triennem fere Romanse Sediš vacationem Eiigitur GregorioX.ebque impellent e, nova demum anno 1273. a Proce- ribus Imperij inft kuta elečtio; ex qua concordibusvotis Impe- TIS TAM- ratorprodijtRudolfus ComesHabfpurgicus,vir nobiliffimi ge- DEM Ru * neris^ec contemnendae potentke, fed longe maximae virtutis, habspur. Umbellic' ( K,quamChriftianae,'aquoaugufta6tregia Domus Au- gicus. ftrirehodierna genus fuum derivat. Resexigit,ut detanta farni- Ba,qu?e utramque orbem nune fua dominatione complečfitur, qusdam potiora ftrictim inferamus. Ottobertum, S. Trudberti (quem fratrem D. Ruperti noftri Stauciorem ptimum GoenobijTrudbertini i I. diximus) prote- eloremfuiffc de Gente Habfpurgica,fere apud aučtores in confef- foeft. Quo anno ipfe lucern alpexerit, čkHabfpurgico Altenbur- li i 3 gicae 43 8 Hiftorise Salisburgenfis gicseaut Vindoniftenfi, utquidam tuncdičlam volunt,ditioni prsEeffecoeperit,incompertum eft. Id con (lat anno 640. ja m flo. ruilTe,:mortuumpoftannum.660. Abhoc per !9,generationcs fexcentorumannorum curfuducitur * ufque ad Rudolfom Im- peratorem. Unde autem Ottobertus originem traxerit, divcr- fiffimse funt opiniones fcriptorurn. * Nec aliquid certi ftatui poteft, in temporibus tam antiauis, ubi exigua habebaturgenea- logiaru cura. Ex antiquis Franco- Germanorum Regibus Mero- Habfpmgo- virigis derivari,ut verifimilius,polt plurimosalios allegatos/use Atiftriaca ex ] 1 ]j Det D. Schbnleb. * pofseque referri ad TheodebertumRe- gem Francise, cuius filiys Sigebertus regno extorris genus Hab- Ipurgicum.progenuerit. De quo tamen inter audtores liseftnon exigua: quam decidere noftrum noneft. Jam quidquid Spon- danus& alij quidam aučlores Galli in contrarium rideant aut ex- plodant$etfiOttobertipaterna origononeffetex Francis, mater- nam tamen ftirpem aliquot gradibus poft Ottobertum tamex Merovingis, quam Carolingis,deduci,operose oftecdit antelau- datus aučlor ? * * imo prius tempore jungi ftemmatiCarolino, quam regium Capeti genus. Exhacnobiliffimaftirpeprocrevit Rudolfus,au£lor Arboris altiffimse amplifTimaeq 7 * Archiducum & Regum Auftriacoram ; quse infequentibus fseculis potentia & gloria,admirabili incre- mento,mundum implevit: non tam armis eo connixa,quam di« vinis aufpicijs , & nuptijs pacis conciliatricibus. De quovere Poeta: Bella gerant alij: tufelix Aujlria inibe. Auftriamprimum,vi£to & occifo Ottocaro Bohemise Rege, qui eandem cum Ducatibus Carinthise & Stvrise occupaverat, va- cuamfiliofuo Alberto dedit Rudolfus : firmavit & auxitconju- gio Elilabethse Auftriacse Friderici ultimi Auftriae Ducis ex form re Agnete nepte,&Tyrolenfi Principe Albertus I. podeaImpe¬ rator. Alberto II. conjux Elifabetha altera,Sigifmundi Caefarisfi- lia,regna velutunopartupeperit, Hungarise & Bohemise, cum Lufatiae,Silefise, Mora vise fertilifobole. Renata poftmodum Fer- dinando I.Caefariregnaeadem, ex Anna UladislaiHungarise& Bohemise Regisfilia. Burgundia cum feptemdecim Provincijs Belgij dos fuitMaximiliani I.Imp. a Maria filia unica &herede Caroli Audacis Ducis Burgundias. Flifpaniarum regnaPhilippo I.Caroli V. parenti cefferunt per Joannam FerdinandiSclfabelte Catholicorum Regum filiam. Carolo V.accefTitablfabellaRegis LuCu O RIG O GiNTlS Habspur* GIC^. * habetnr apud D. Sctionleben in dijjert, ‘Tolem . 0- ria. Domus p. 1. c. 22. § 7 - * 22. opi¬ niones enu- merat & examinat ide Sction- leb.d.p■ I. pertot. * v id. d. p. l.c. 9 . Spondan . ad an. Chrifli 1 27 ?' e. 2 2.d.p.1. Rudolfus habspurg AUTHOR Domus Austria- CVE. Crescit illa Foe- CUNDIS REGNOr. RUM CON- NUBIIS. Liber IV. Caput XXVI. 439 LbfitartiEmmanueiis filia regnum Lufitanise, & utrisque regnis Auftriaeaccrevic, quidquid Hifpanica Sc Lufitanica potentiain Occidente,Orienteque AmeričaniSdndici orbis occupa vit.Quce, utminoraalia praetermittamus/atis funt ad exhibenda tantse po- telitiseincrementa. lntermaximas huius Domus praerogativas, unaeft, quod J ITatus Auftrijpraealijs Europae Principibusle Archiducesfcribunt,Scab CUM a u - omnibus fic falutari debent. Hujus tituli originem referunt * strus jam ad antiquam progeniem Auftriacorum, quae Babenbergica dicitur,aS.Leopoldopropagatanqcui aFridericol. & II. Caefari- busregalia infignia concefla erant. Quamvis autem titulo Archi- nus >&* li 'b ducis poftea plerique ufi non fint, ufq,* ad RudolfiimIV.Auftrise u NDE H&G Archiducem, cui eundem conceflitCarolus IV. Imperator } Sc pr.*roga- pofteaquoquenonnifiprimogeniti fere illum ufurpaverint: ta TIVA * metiFridericus IV.alijsIII.Imperatoradtotamfamiliam Archi- ducalenomenextendit. * Exquibus rečte colligitur, Archidu- * Schinle- cisTitulumrnemoratum? fundatum primoinprivilegijs Fride- rici l.&II.Impp. deinde renovatum Sc in ufum redučtumau- cit.p.z.c. 7. a n. 11 . Sjfiet, Sloritate Caroli I V. denique a Friderico ultimo ex ijs, qui Tub hoc notnine haČtenus imperarunt, inomnesfamiliaePrincipesex- ten(um:idque jure meritiffimo,tum ob potentise praerogativam, tumqudd foli Auftriaci Ducatus quatuor, prseter alios Principa- tus, obtinerent. 4jr Undevero tam Rudolfol. Imperium, quam ipfi, eiusque ftirpi tanta incrementa Sc ornamenta, quae cemimus, provene- rint,adijcereopusefl: ScomniumconfefTioneconftat, ea a Deo dataillis ob maximam religionem Sc pietatem: qu x firma funt re. DJ. gvibafis, * & beati Imperij proventus. * Praeceffit Rudolfus/ecuti ^ elad - luntPofteri. Sexto,quam in Imperatore eligeretur,annoRudol- lusequo fublimisobviumhabuit Sacerdotem, facrum Eucharb foftimtm. ftiaeferculum ad segrotum pedibus geftantem: mox equo deli- liitj& adorato Domino,equum Sacerdoti concellit, ipfe pedes le- Eucham- cutusad infirmum,nee inreditu amplius equo inCidere voluit, quem divina Majeftas confecraffet, fed Sacerdoti bajulo donavit. impemum A ugurium fecuturae felicitatisVirgoDEoinMonafterioFarenfi parit, devou,Rudolfo vilitantiaddiditjhifceverbis: * TibiegoSupc- yj rosplacatosScbenevolos denuntio, proque pietatis,& liberalita- tisofficio rerum tibi, pofterisque fummum Scfupremuminter* ris bonorem,Sc opulentiae faftigium affirmo,laeta,faufta,incredi- manm biliapromitto. Sic illa divino afflatu. Itaqneilla pietas manfit u ooftc- UIVOT RGIJStl A PRASAGI *' UM. Čutili- 440 Hiftorise Salisburgenfis Rudolfi Genbsis. HjECPIE * pofteris hereditaria,magn6queacceffu Divae Virginisimmacti. itRiHHi-latžf conceptae Cultuauxit. Latiushaec exponunt Auftriaci Pa. redit A . negyriftae EuckarifticaedevotioniseftečfcuSjUtalia nunctaceam, RIA ' lenfit patenter potenter Maximilianus 1 . poftea Imperator, in- ter confragofa montium finefpeauxilijh9erens,fedcoditus,poft T C -;r' oftenfum fibi SS. Sacramentum, aRratumque liberatus. Maxi. striaco- mum decaetero religionis & fidei (incerillimae in Chriftianiffima rumikfi-^- Catholidflima familia Auftriaca argumentum eft, quod, deCatko ^ Schonlebius. * * d.p.z.c. nVLLVs KabspVrgo AVftrlaCVs 7 • S' 3 ' DefeClt a fanCta fIDe CathoLICa, Dicerem ego: neC VnICVs HabfpVrglo AVftrlaCVs DIsCefsIt a pletate & fIDe CathoLICa. Semperhuius Domus prima & fumma curafuit, fidem&Reli» gionem non folum tueri, Ted pro viribus propagare. Porro Rudolfus Imperatornatus Albertopatre,quemSapi- entemdixerunt} Exulem alij(quod in & pro Terra fanftadimiv cans occubuit) in lucern prodijt anno 12 i8.e facrofonte levatus aCsefareFriderico II. In prima juventute bellica virtute fcex- ercitans, familiae facultates Badenfis Ducatus aceeftione auxit: poftea Ottocari Regis obfequijs addičtus primus palatij pracfe- člus(Marefchallus)evafit, inexercitusquoque Dučloremadlc- člus,contra Belam Hungariae Regem fub fignis Ottocari centum millia equitumduxit, feliciirimo fucceftu, unoannoPrsefeftus aulae, Dux copiarum, Vičlor, domum redux. Demumultimo Septembris anno 1273. abfens, dum Bafileam obfideret,in Ko- manumlmperatorem elečlus, Imperiale faftigium cumconfen- fu Gregorij Papas confcendit. Magni illud animi & pietatis *p e ™ ® Efmbolum in hoc Caefare memoratur. * Ciim poft infinuatam ' J ' ei elečlionem adComitiaProcerum vocatus adefieg&juramen- tumaPrincipibusftatim praeftanclum exegiftet,renuentibusple- rišejo ob fceptri.ad quod jurare moriš erat,ab(entia, Rudolfus arre- ptamCrucem oftentavit : Ecce! inquiens, /igmmCrucis, Jttmmi Regis fceptmm s quoiom mundus jaititem accepit, Quidprobibet,noshoc Jalutiferofigno pro fccptro uti ? Quo faclo.ciim Cruci primus ofcu- lumftxifl'et,reliquiomneseum fimili ofeulo Sacramentum dixe- runt.Quis miretur a tali regniinitio felicillimos poftea fucceffus 5 Imperiocerte Rudolfus pacem reftituit, excifisferrograffantibus paftimlatrocinijs, Stdevičlo poftea Ottocaro Rege Bohemorum, Impe- Procres- sus. Absens e LIGITUR f n Impe¬ rator b m. ptores. S Crux TRO SCE- PT RO A D PR jESTAN DUM IuRA- MSNTUM adhibita. Liber IV. Caput XXVII. 441 Imperjj aemulo 6cadverfario5Utdicctur,poll:quam res /acras Fri- dcricuimnoftrum Archiprseiulem tangentes profecuti fuerimus. CAPUT XXVII. deConcilio Generali Lugdunenji II. & Conci- lijs Salisburgenfibus d Friderico cele bratiš. V Ertenteanno i274.aGregorio X. confcriptum aecelebra- CoNcaiJ tum eft Lugduni in Gallia Concilium,omnium,quotquot um l«g- abexoidiisEccle}i3sfuerunt, numerofiffimum. Convenere eo Dl)N ' n ’ plas quarn fexcenti ( quibnfdam ieptingenti) Epifcopi,mille cir- sissimum. citerPraclatiaiij, reliquorum ingenschorusSt cohors. ExOrien- tequoque accdferunt Patriarchse duo,& Legati Michaelis Impe- ratori$Byzantmi,RegisqueTartarorum: adfuerunt Legati Cae- laris Rudolfi, aliorumque Regum, & Principum Chrifiianorutnj Jacobus Rex Aragenum ipfe intervenit: prsefeditque in perlo- na propria etiam ipfe Gregorius fummus Prseful. Vocatus eo- Duo Ec- demS.Thomas Aquinas,Dočtor Angelicus,morbo interceptus, CLESIiE < in Coenobio Ciftercienfium FoffaeNovse ad coelefte Superum dTc t o k Concilium conceffit. Sub ipfo ConcilioDoČlor Seraphicus S. Angeu- BonaventuraOrd.Minorum,Cardinalisdiemobiit: adeo (um- mis Doftoribus fatale hoc Concilium fuit. Eius exequias ipfe prior ab- Pont. Gregorius celebravit. Laicorum inftitutse Sodalitates D. SENS ’^ T> b Tli »o n v J STERIOR Bonaventura primordia debent. Acta magnse bynodi apud conciuo Spondanum,& Scriptores ab eorelatos leges. * Interalianova pR * SENS ’ adverius Saracenos decreta expeditio, cum plena deličtorum In. ^ dulgentia eandem amplečlentium. *«nt. Rudolfus CselarLegatoad Concilium miflo Ottoni Praspo- fito Spirenfi Cancellario fuo inmandatis dedit, ut fuo nomine kf. 7 ’8. RomanoPontificiobedientiaeSacramentum prše ftaret,cum Ju- AcT *“*‘ bumApoftolicorum eonfirmatione: viciffim luam elečtionem syn6dj. latamhaberi poftularet, quodo£lavo Idus Septembris,dimUlo jam Concirlio (id 17. finem accepit) aGregoriofačlum. Pontifi. cemanno fequenti Laufannse ipfus Imperato r convenit ,* & quse ■R e gatusantefpoponderat,proprio juramento, quod inCorpore + e Tibi Juriseitat, firmavit. * Domino. 4, AčVisConcilijiamvulgatis,eodemanno * Concilium Pro- vinciale celebr avit Archiepifcopus nofter Fridericus^oeptumin ad F ZI^ Kkk fcfto $YNODUS pROvIN- cialisSa IISSUK-, GENSU, * Fid. d to, j, Concil. p. 2. d fol. 7f f. apttd Canis.d to. l.f. 604 . I B I D E M Acta. Antiqvu- TAsCoN. GREGA- Tioms Be* HEDICTI- NO- Salis- E U t( 5 , * to. 3.Con- eil.p. z.f 68 f. extat Canon in t. in jingtt- iis: 7, ex- tra de fia¬ tu Mo- vacb , * Vulgo faf>i'enDe <0d)uler. Altera Synodus Pi-.OVINC. SALIiB. 442 Hiflorise Salisburgenfis feftoomnium Sančlorum. Huic interfuerunt, praefidente Fri* derico, Ap. Sed. Legato, Leo Ratisponenfis, Petrus Patavienfis, Bruno Brixinenfis,Wernhardus Seccovienfis, Sc JoannesChie* menfis EpifcopiProvincias Salisburgenfis, * accedenteabfen. tiumconfenfu. Ubi primum ftatuta Concilij Lugdunenfis, & Conftitutiones Guidonis Cardinalis in Provincia Salisburg. A. poft. Sediš Legati publicata}&,ut fervarentur,mandata. Deinde prsefcriptum Abbatibus OrdinisS.Benedičti perProvinciamfeu Archidioecefin Salisburgenfem,utCapitula fuaProvincia!ia,ha’ členus muko tempore intermifTa, juxta formam a SS.Canonibus datam infra feftum Refurrcčtionis Dominicae proxime ventu* rum celebrarent. Unde manifeftum fit, jam tune in Salisburgen¬ fis Provinciae faera ditione Monachorum Benedičlinorum Con- gregationem extitifle, juxta fačtas pridem ante in Concilio Late- ranenfilV.ablnnocentio III. c. 12. conftitutiones. * ubi infin- guliš regnis&provincijs &triennales praefcribuntureolligiCon. ventus,& Vifitationes per deputatos inftitui, & nihilominus per ipfos Ordinarios etiam difciplinse religiofae provideri. Quodi. dem circa Canonicos Regulares,tam communi,quam Provincia* li,Jure ftatutum 5 nunquam tamen inufumdedučlum legimus. Porro illa Salisburgenfi Synodo tam Religiofae,quamCleri. cali obfervantiaepluribusalijsdccretiscautum: utpote,nevagan* diMonachisdeturlicentia^ne Abbatesprivilegijsabutantur; ne plura beneficia Glerici poffideant j ut animarum curse addidi in loco beneficij refideant} RečtoresEcclefiarum facrosOrdinesre- quifitosfufcipiant}honeftoutantur veftitu & vita &pluraejus- modidecoremEcclefibsattinentia. Profcriptiibidem vagiScho. lares, * Ecclefiis&Monafterijsonerofkmodus Advocatiscom. mendatas fibi Ecclefias ultra debitum vexantibus pracceptus: in- ftituta in celebres & feftivos dies fefta SS. Ruperti, Virgilij & Au. guftini j violaturis cxcommunicatiointentata. Eadem opera faera Ecclefia Metropolitana annis praeceden* tibus incendio vaftata, a Friderico praefentibus memoratis Anti* ftitibus denuo confecrata: ad auxilia quoque facrae expeditionis contra Saraccnos, ad nutum Concilij Lugdunenfis,decretse deci. m ne fubfidiariae de bonis Clericorum: quanquam expeditio nul- la fucceflit. Septennio poft, ad annum nimirum 1281. prout in priori Concilio jam ordinatum erat, alterum quoque Provincia, lem Conventum in confcflu Epifcoporum fuffraganeorum,Paf* fauienfis, Ratisponenfis, Frifingenfis, Brixijienfis, Chiemenfis Secco HlC ARMA SPIRJTUA- LIA, PKF,- CES KIM. PUBL' C/F| DECRET«. Liber IV. Cap. XXVII. 44] Seccovienfis & Lavantini, aliorumque minorumPraefulumha- buit Fridericus,in quoprsecedentis Synodiačla confirmata, re- novata;&, proeter multaalia,fingulanter conftitutum, ut toto illo annoin fingulisEccleriispofttertium D£/inMifša dice- rcturaClero in genua fubmiffoPfalmus: Domine quid multiplicati Jmfic, cum oratione Dominica,& verfu: Fiat paxin virtute trn, (pc. junfta Collečla: D EU S d quo fiančta defideria, &c. Quod ita ordinat am propter multos tuncinvafores & perfecutores laicos, qui inGermania res Ecdefiarumturbabant,utadarmafpirkua- lia confugere opus dlet. lnterim quod in ifta Synodo plures ex Praelatis & viris Ecclefiafticis, qui intereiTe debuerant, fine caufa i-yitimddita,emanfiflent,iftos Archiepifcopus lata lufpenfio- nisccnfura contumaciae damnavit: precibus tamen Epifcopo- rum prdentium ac iui Capituli confilio addučlus, fententiam ultra rcksavit. i < * i 1 ‘ « s « ! : : : i ž > i t j j i t » i i i i ž t ČAPUT XXVIII. Dedi Is Frideriti'ge/lis$rcefertim cum Ccefare Rudolfe contra Ottocarum Bohemia Regem. O Ttocarus Bohemise Rex,praeter alias regiones^itfupra me- Ottoca- minimus,etiam Carinthiam &Styriam,cedente jure patri- monialiPnilippo Ex-Archiepifcopo,tuncPatriarcha Aquileien- mHosn« fi, in laam poteftatem redegerat, In his Ducatibus cum effent S * L15BUR ‘ quaedam feudaEcclefiae Salisburgenfis, Vafallum feagnofeere,3c J Friderico Neo-Praduliobfequij fideminitioprsftarenonreouit* fedprteftitam brevi fefellit, iNam quod Fridericus Rudolfe Cae- larifidem juraffet,Gtto:arusex Vafallo verius in hoftenijgravifff- madamnaditioni Salisburgenli intulit. Fridericus igitur auxi- liutn &damni reparationem a Caelare petitutus,in Comitijs Au- * stdektg. guftanis * graviter Ottocarum incufavigquod ob praeftitam Ru- f " 1 ‘ *"' ' doltofidem lile violata fide & omni jureterras Salisburgenfes ag- greffas intuliffet damna, quadraginta millium matcarum valo- rcm acedentia. Additte accufationes aliae, Regem fe pro Au- * nrite,Carinthise& Styrix domino gerere, quorum tamen Duca¬ tom luslegitimum cum Margarethah&rederepudiaffet. lila certeiniufte abdicata, dotem tam opimamretinere nonpoile: praefcrtimcum hi Principatus feuda Im peri j effent, cujus Capin labeflcnolL t Ottocarus. Kkk 2 Pro C C USA- TUR InCo mu lis. I 444 Riftorias Salisburgenfis Dec t a- raturIm« perii HO¬ STIJ. CUM C M- S A RF. P.V. IS CONDI rio- NESIN1T. Admitti- turOtto« C A RUS IM CjE t h RlS CONJSPE- ČtUM. Dig.mum pastu sur- PLICIUM. * Aeneas Sjlvins in Boem. & ah) rečen - tiores. * Argenti • Colmari - Spon dan. ad an. 1277. Ottoca- RUS ARMA im Česa« REM MO* ver. Pro Ottocaro quidem loqui coepit Bernardus Seccovienfis EpifcopuseiusLegatus,fedtanta Principum indignationeexce. ptus, ut vix manibus fit tcmperatu. Midi deinde ad Rege ex Co- mitio Legati HenricusEpifcopus Bafileenlis, &FridericusCo. mesZolleranus, Burgravius Norinbergenfis} qui nomine Caefaris & StatuumImperij ad obfequium prseftandum vocarent,ac Au. ftriam, Carinthiam & Styriam ab eo repofcerent. Sed nihil pr$. ter verba& refponfafuperba retulerunt: non paflurum fibi impe- rari a Rudolfo, quem non pridem in aulaE fuae obiequijs mini- ftrum habuiflet. Hincadmanus ventum. Caefar,Ottocaro Imperij hoftede. clarato, exercitum duxit in Auftriam, &plerasquc illic civitates deditione accepit. Viennafola refiftebat: fed antequam armis confligeretur,Ottocarus pacis tračbatus admidt,& Principum ar. bitrioineasconditiones confenfiqutretentaomni ditione trans Danubium cum BohemiaCis-Danubiana,de terris feufeudis Im¬ perij,qusepoflideret,Rudolfo fidelitatem juraret, jungereturge. minaaffinitas, dataCaefaris filio Alberto filia Regis,& viciflimn. lioOttocariWenceslao filia Rudolfi. Cum ad obfequium clientare prasftandum a Rege ventum cffet ? ‘deprecatus eft,neinpublico id fieret,fed in tentorio. Ad. mifit Caefar ‘ aftutamen ad confundendam illius fuperbiamufus, tcntoriumfic parari juflit, ut cum vellet, in quatuorpartesdifTo- lutum caderet. Admiffo ad Caefaris in folio refidentis confpe. člum Rege,jamque in genua ad jurandumfefubmittente,didu* , Čbis repente tegumentis, coramutroque exercitu & Praceribus Imperij humilis Regis fubmiffio coram fuo olim, ut jačlavcrat, feivoapparuit,cummaximaejufdemconfufione.Variantaučlo- res. Qiiidam Rudolfom in eminenti aureoque foliofublimem,& Imperialibus infignibusdecoratum fedifie leripferunt: * alij gri- featantum vefte&loco humilifedem paraffe:cumqueOttocarus regio habitu &comitatu confpicuus, a Caefare peteret, ut ipfe quoque pretiofis pro dignitate feornaret, refpondifle ; Regem Boemiae Lepiusfoam grifeam veflem derififfe, nune ab ipfavi- ciflim ridendum. * Venim Ottocarus hac accepta, ut Bohemi exprobrabant, i* gnominia exalperatus, Kunigundae etiatn uxoris, filiae Regis Hungarorum Belae ftimulis agitatus , beJlo vindicandam mox ftatuig&magnis undique comparatis čopi js,Rudolfo renuntiatis obfequijs anno fequenti bellum indixit. Caefar contra&o&ipfe exer- CONDEN- DIS ET tO- r a N - Liber IV. Caput XXVIII. 44r exercituaciemoppofuit incampisMarchienfibus, * CongrdTu MCCLXXnu fafloRudolfus, etfi minoremilitummanu.,vičloriamobtinuit; * ipfo Ottocaro cum quatuordecim millibus csefo. FerturCaefar, cuminmedio praelio flučluare fuos videret,defiliens ab equo ge* Rudolfi nuainterrapofuiffe,&DiviniNuminis opeminclamalTe,itaque ™ E R * AS Vr eonvcrsa acie viciffe. * Tantum poflunt armacae etiam apud * scbo»i t b. Superospreces. Armatas nempe,vera & fyncerapietate,quam de wi g- aliasextraaciemegregiis operibusexhibuitRudolfus. Nondum Csfar,Tigun condidit Monafterium Auguftinianae familiae an, 1265', Poftvičloriam de Ottocaro Tulnae Parthenonem S.Crucis Kadem m 1250.6 annisfequentibusCoenobia Albae Augiae Prasmonftra- tcnfium, k Godenzellenfe Monialium reditibus & privilegijs cuplVt/ locupletavit. lpfeinvallequadamS.Blafij,ade6infalubri,ut ani* 0,SSAC1US maliaqusevis illata lethalimorbocorriperentur,aedificataB.MA- E ° E C T S ELU * mfiVirgini,Matri viventium,in finibusloci Ecclefia/alubriorem auram reddidic. Inculatus tameneft anonnullis, quod expedi- tionem Orientalem fummo Prsefuli non femel promiflam ne- glexerit. Veram id non negligentise fuit: domefticae Imperij turbsGermania excedere prohibuerunt. Cteterum Fridericus nofter,etfi ad bellum Bohemicum, cul mukialijPrsefulesGermaniae interfuerunt, non iverit,turmam tamen 300. equitum fubfidio fponte mifit: intenmque domi Ecclefiae fuse negotia opportune curavit. Mortui funt anno 1275.6 fequenti Epifcopi Petrus Paffauienlis, cuiWicliardus} ConradusFrifingen{is,cui Fridericus fucceflit. Obeunti quoque Antiftiti Gurcenfi Theodoricojoannem priusEpifcopumChie- menfem,iftique inEpifcopatu eodemConradumdeHintfperg Fridericus fuffecit. Eodem tempore Jura, quae Epifcopus Ratisponenfis in Fkideri. Manfeepoffidebat, coemit, & in Archiepilcopatum tranftulit cu *^"** Fridericus ,• Reinpertum deGlanegg addamna provinciae illata archi- pretio 300. marcarumfarciendaadduxit> cuius ditio ceu feudum >r**ui.a- Ecdefiae totum poftea ad Sedem pervenit. Dominia quoque in Au ‘ Liecliten.& AltentKan, nobilium deThan extinčto ftemmate, desinit via caducitatis ad Archiepifcopalem ditionem pleno jure tran- ^obilium F iere. DE than. Adannum l28i.poftmedium JuliuminfeftoS.Alexij nix copiofaFrifinga inLungoviamufque feporrigens cecidit,accef- N ix inso- sitque pet totam fere Germaniam frugum penuria&dirafames} ^ quaeavenaceum etiam panem, non rufticismod6,fedngbilibus MK $. Kkk 3 fapi- 44 6 Hifloriae Salisburgenfis fapidum fecit. Laetior Salisburgenfibus infequensannus$2.a* mutIvo- bitit,quomutapuellaindie CcenaeDominicae,Divorum Tutcla* tt M reci- rium Ruperti &Virgili j benencio, voce recepta indivinas laudcs D D Ru E e l° c l ue,lse ff ecC!e P^ t * Pofteriori vero anno Gottfridus &Leopol* ptRTi e t d us neocreati Epifcopi Paffauienfis & Seccovienfis Salisburgi pri. Vjrg.lu. m um abKenrico Ratisponenb facrati Sacerdotes, abiplo dein MCCLXXXill■ _ . . .. _ r ,. . . j . ' n , t&iDtRi- briderico FpilcopahUrdine mauguratt. Varanti quoque Sedi cus m- (q arcen Riq ar twicumdeWaldenParochum WcHenfem,Pradu. v rsisSe DiausE pi S C O P o s DA r ET conse- CRAT. Belium I N T E R A I B E R- TUM AU- STRI- IIM, ET _ lem Archipneful nofterdedit. Fami antememoratae vicinum belium glifcere ccepit inter Albertum Auftriacumfilium CseIaris,&Ottonem BoiorumDu. cerrgin quo Fridericus Auftriacis partibus acceffit. Sed anteq’jam admanusveniretur, MenhardoTyrolis Comite&Duce Carin. thix,unacumEpifcopis Paffavienfi & Ratisponenfi, mediante, res compofita } &arma depofita. Anno Iz84. menfe Majo Fridericus , poft Archipraefula. OnoNEM tum annis fere I 4 .prudenter,pie&generosegeftum,corporis& muR 1 !,U " tonorisonusdepofuit,& quietemin BafilicaiVletropolitanaanre Prideki- AltareS.Andreastumulatusinvenit. cus A R * Ipfumquadriennio poftfecutus eft Dietmarus AbbasS.Pe. suL fatis trqeodem,quo Fridericus, anno ad hancinfulam proraotus. Vir c odcedit* eratfpedbataeprudentias&virtutts^iuiiamprmsregimen Abba- Dietma- tise Mullftattenfts in Carin thia tenuerat. Pietatem,quamanimo rus s.P r- altehauferat/abunde non religiofis iolum fuis/cd exteris quoque tri Ai* gr (ogeuio degentibus inftillavit, multosque adfupernsefelicita* ti us KLo- tis amoremacccndit. Patrimonium S.Petri bonus paterfomilias optime curavigreftituigauiit. InteraliaMuldorfijdornumcum area & prato a Conventu Eremitarum S.Auguftini inSemans- haufen,probanteeorum Priore ProvincialiHcnrico,coemit. Ibi. dem deindeSacellumaedificavitdomefticum.D.Marite Magda, lense dicatum,quod adhuc hodie vifitur, conlecratum a Conrado F.pifcopo Chiemenfi, qui Indulgentias pro dedicationis & S. Jvlagdalenseanniverfaria feftivitate conceliit. Auxitpoftea an< no i304-Conradus Archiepifcopus. Aučlore eodem Dietmaro pium foedus ( confraternitatem * u ° ^ vocabant) initumeft inter Religiofos S.Petri & Miilllbattenfes, qualia id temporisetiam inter aliaCoenobiainiripietaspro vita funčlis fuafit. Deceffit exačlis regiminis annis očlodecim , Chrifti an¬ no 12 8 8. Cap. GiUM. PlUM IN* TEr Ccc. nobia rcc DUS P R VITA CTiS, IAM OL' M I N USU. R CAPUT XXIX. De geji is B.Rudolphi ArchiepifcopL Udolfus illuftri ftirpeHocheneckia in Sueviaeditus, ex- Fride rico quifita ingcnij &natur3edecora,egregijsvirtutum orna- J-ur* b C u* mentis excoluit. Hinc RudolfusImperator interprimaeadmif* douu$ fionisamicos adlečlum, Cancellarij fupremi magnifico munerc donavit. Tam confpicuum in Aula Cgefarea etiam Ecclefia Salis- Rudole i burgenfis dignum foo Pontifikatu fufpexit. Vacante Sede per fo** mortem Friderici omnium eligentium vota, refragante netnine* quodrarum, in Rudolfom collimarunt. Grata res Caefari Rudol- fofuit, Rudolfom foum, ad votum proprium tam concordibuS votis ad infolam vocari: ideoque foa inproprijs litteris ad Ponti- ficemfuffragia Salisburgenfium litteris pro confirmatione a Pa- pa Martino lV.obtinenda Romam direčlis,ut pondus adderet, adjumdt. Cautus tamen Pontifex, negotium commifit Epifco- pisConftantienfi,& Eyftettenfi, junčlo Abbatc Salemitano* exa« minarent ElečFi qualitates^&,fi dignus probaretur,aučloritate fua, cleftionem firmarent. Interim Conftantienfis Praefol morbo occupatusintenderecaufae cumnon poffet,duoreliqui manda* tum implevere: repertoque, Rudolfom virum effe omnibus nu- meris abfolutum 3 fine liaefitatione 9. Marti) anni I2$5\ confir* mationem impertiverunt: quam fecuta confecratio & inaugu- ratio. Miffis deindeRomam Legatis Friderico Mitterkirchenfi Canonico & Henrico Gofio Praepofito Frifacenfi.PIonorius Papa IV. fucceffor Martini, interim defončfii.Palliumdedit. Munus Accrm Archiepifcopalebrevipdft Rudolfusexercuit;cummortuoGcb- A * HoNo , hardo PrsefuliLavantinoConradumScholafticum Metropoliti- mo iv, cumfuffecit. Proxima deinceps cura pacis amantififimi Rudolfi animum infedit j concordiam Gum Duce inferioris Bavarke Henrico fub Friderico anteceffore laefam , & utcunque in inducias magis, quampacem redučlam, fed necdum in litteris expeditam firma- di. Egiccumeo fomma humanitate, fed nullo melioreeffedu, quamut induciaead proximum feftum S.Michaelis produceren- tur; quanquam nec iffcas fi.de integraHenricus fervavit. Rudol¬ fu s 44 8 Hiftorias Salisburgenfis MtiLCOR« HUM IN- CENDUlM PATU UR. Ab Hen- Rico Ba- VARO CA- PiTUR. CoMtTIA Augusta- NA. Pax inter R a d o l- roM Et Henri- cum Bo i*- CUM STA- TUITUK. ViiLDOR- TIUM RE¬ ST IT Ul- TUR. Aiia Co- M1TIORUM Acta. Instru¬ menta PUBLICA TULGARI IINSUA CONEICI CCePIA. fus enim pačtionis bonafidefačtae fccurus inStyriam Grxcium abierat,cumMuldorfij ortoinccndio oppidumgravedamnum fubijt. DuxHenricusnonatcentisinduci}S,commodam fibi oc- cafloncm mox apprehendit, & jam male vaftatos abigne muros facile fuis copijs occupavit. Retam inlperata audita,Rudolfus Grsecio confeftim advolans,provinciales copias & ipleceleriter contraxit,iisque hoftile territorium vaftari permifit, fed amiffum oppidum non recuperavit. Cruentum bellum omnia Ipečla- bant,nifi opportune frater HenrieiLudovicus Dux Bo lese fupe- rioris interventu fuo longiores inducias, ad fequentis anni feftum D.Virginis Purificatae, conciliafTet. Anno proximo,id eft,Chrifti I Z$6. Imperator RudolfusCo. mltia agebat Auguftae: quopr32ter Archiepifcopum noftrum, Moguntinus, Colonienfis, Ratisponenfis & Paffavienfis Praefu- les,Dux uterque Boiorum, aliique Principes de Ordines convene- runt. Hicpacem fanciri curavit Rudolfus. Sex a Caefare depu¬ tati arbitri, qui inter Salisburgeniem & Boium Principes rem componerent. Conventum incertas conditiones: quas inter u* nafuit,utHenricusinduciarum violator, Muldorfiumjuvavio reftitueret. In his Comitijs pluraalia contrapacis& fecuritatis puhlica? violatores decreta. Nam,utfupra meminimus, ex infblita tem- pore diuturni interregni Germaniae licentia , adhuc potences multislocis graffatores pro libitu dominabantur: & inter fervilia ingenia tališ erat armorum pruritus , ut pro leviffimis caufis, nonnunquam. fpečlantibus dominis, ad cruentos conflidus con. volarent.Hinc praefečlis locorum datum negotium,ut viasarma- tis fuis tuerentur quamaccuratiffimc , praedones exfcinderent. Leges feverioresadditae, ut qui temcregladiumftringeret, ma- num;prohomicidio commilTocaputquisperderet-fugientesrei obvijs quibusque bonorum&vitaejačturaeobnoxijficrent. Hoc ipfo tempore etiam obfervari caepit,ut litterae & lnftru. menta publica,quae olim latina fere, impofterum vulgari & Ger. mana lingua conficerentur. Qui mos continua confuetudine ro. boratus,adhuc hodievigere noicitur. Reverfus porro a Comitijs Rudolfus, cum pace foris fegau. derecerneret,ad curas Ecclefiaeanimum vigilantiffimum con- vertit. Videbat lagacifsimus Praeful, parum Eccleflis conducere, fi ear um Praefcčti, neglečlis domi fuis officijs, aulis & Curi js faecu- larium Principum, muncribusquc & officijs mere profanis fe ad- dice- Liber IV, Caput XXIX, 449 fant. Unainmenteminduxerat,exDivis Majoribus Tutela- rcm Vtrgilium pro meritis honorare: quod (acrae eius Exuvise, adJiuctumulo,licet honorifico,in tcrra condebantur, eas in altio. rem&fplcndidioremlocumadaltareelevare. Ei fini confilium Stnodum P rovincias fuae Epifcoporum & Antiftitum convocavit, ad quod R UDOtFU * comparužrcPrseiuleSjPaflauienfis, Ratisponenfis, Frifingenfis, convocA1 GurcenfiSjChiemenfis, & Lavantinus, cum piuribus Abbatibus &Prjlatis.Initium folenitas D.Virgilio facra deftinata fuit.Dein- dededifciplinae Ecdcfiafticae ordine tračlatura ? *conclusumque, agente optimo zelo Rudolphi,prgeter alia, ut Ecclefiaftici Viri & Ecclesia- Pnefulesafaecularibus laicorum muncribus abftinerent. Lauda- ! T ! C ‘ a bileinhacreftudium Archipraefulis noftri imperite,ceu intem-Mu»ERi- peftivumautturbarum incentivuum.au&orreccnsreprcbendit. BU5 ABST1 ' L . . o 1N , NERE 1US- Nonemm propter malevolorum oC male moratorum hominum s u vitia& molitiones debentEcclefiae & Rcligionis facrae ordinatio« nes relinqui: fecutae funt poft memoratum Synodi decretum turbaticnss, non tamen Rudolfo imputandse,qui officium fuum re&e&fan&efecit,ctfi quidam exPrnelatis,contra quos agebatur, c o n* 11 - * turbas indeconcitavcrint,& Alberto Auftriaco, ImperatorisRu- CTuS Ru * dolfi filiojbiicm moverint 5 ut contra fe ačlum exiftimaret. Hinc bonaquaedam Ecclefine Salisburgenfis violenta manu vindicare alber-tum ccepit. Rudolfus generose vim vi oppoluit, 6>C territorium Duds more bellicovafta vit; Albertus veto cxafperatior majoribus cum copijsveniensFrifacum Starcem FonftorfFoccupavit: epio per- ado,copiasViennamreduxit. « Poft haec ita ultro dtroque hoftiliter aČta, ubi impetus primi deferbuiflcnt, anno 12S9. (qui St Rudolfo fupremus fuit)inter otrumque Principemprimum Welfij,deindeLinzij, medijsBa- variaeDucibus,EpifcopisEnrichone Frifingenfi StHenrico Ra- tisponenfi,alusque proceribus deconcordiatračlatum. Inter pa¬ čiš conditiones primariamurgebant tamRudolfus,quam Media- totes,ne Albertus impofterum Archiprnefuli in rebus Ecclefiafti- labor at, cisobicem poneret, aut negotium facefferet. Veram malorum * RU ' confillariorumluafu, Albertus fubito difceffu tračfatum abrupit. Rudolfus tamen non deftitit omnempro pacemovere lapidem, neclabori, nec itineribus parcens. Cum vero operam fe luderc cerneret,Salisburgum reverfus in Bafilicafuaad D.Rupertialtare Commek- proftratus , coram M.Tutelari lacrymose querelam depofuit, ^ a u x p ^ t o. . quod tam operose quacfitam pacem reperire fibi non daretur. Er- e t r u- go in cidit confilium, ad ipfum Imperatorcm Rudolfom fe confe- ^ L 11 rendi. 4f° Hiftoriže Salisburgenfis Moritur AHte CON »ECTUM N E G O- IIUM, * Stat*- haufer m SS. Sedisb. Susricio QllORUN- » AM D E 1ROPINA- TO VENE¬ MO. Dicitur PRODIGUS CLARUIS- SS. CoLITUR BEATI TI- TUtO. AC JINGU- tARI a SE¬ RU SUC- CESSOhlBUS VENERA- tione. . D. Ger- TRUDI* E t P E D 1* ENSU CLA- REVE- TATIONI- »UJ. rendi, qui Regia &paternaaučloritatc poflct pertinaciadverfan« tium difcordiae finem ponere. Profečfus Erfordiam, ubi Rudol. fus Caefar prsefente etiam Ducc Alberto , cum Abbate Admon- tenfi caufae complice, tune agebat, in arbitrium Imperatoriscau. fam coniecit. Is fufcepto negotionon perfunčlorie laborabat, ut componeret &pacifice conciliaret diflidentes. Sed dumtardiiis res procederet, Kudolfum Prsefulem in die Principi Apoftolo. ram Petro fefli vo ad Vincula, dum faerum perageret, morbus in* vafit,qui intra triduum irrita medicorum ope,Virum fančlum, fančtifiimeexpiatum , & SS.Ecclefiae Myfterijs prseparatum, vinculis corporis,& perplexis una litibusexpedivit. Abijtergo expeditus ad fuperos & imperturbatam Coeli quietem dic 111, Augufti, abfoluto regiminis quinquennio. Dcfunčlo Imperator ipfc cumPrincipibus praeientibusmagnacelcbritateparentavit. Exuvise piae Salisburgum huc advečtae,magno cum lučtudcbea. ti viri excefiii in Metropolitani templi tumulo ad altare S.Virgi. lij 5 quem Rudolfus magnifice honoraverat, terrse mandatae. Nondefaerunt * qui putarentvenenum Rudolfo a Čarne- rario fuo Udalrico propinatum $ idque eum , ubi Monachum poftea Raitenhaslacenfem induiffet, cum feria poenitentia faf. funti. Alij tamenapoplexiatačlum cenfuerunt. Memoratur poftmortem etiamprodigijs claruifle, necin- culpate pijffimequeačla vitaabeagloriaabluferat. Bella,qusee- tiamfančligelferunt, praefertimproEcclefia, fandlitati nonob- ftant. Conatus eft omni modo laefam incentoribus alijspacem farcire, antequam e vivis abiret: quod etfi non potuit, pro opere tamen conatus lufiecit. Ecclefia certe Salisburgenfis eum pro Beato olim veneratacfi:. Ita pidfus, ita in Calendarijspridemex- prefiiis cernitur. Pofi: feros annos Georgius de Kiienburgfuccef. for Archiepilcopus fingulari Rudolfom cultu profecutus; cum eiuslapidi fepulehraliper Ecclefiam Metropolitanam incedens appropinquaret, nunquam pedibus premere faerum lepulerum, fed potius circuitu uti voluit. Ipfe etiam Wolfgangus Theodo- ricus Archiprasful, cum pofi; incendium eiufdem Bafilicae, faera beatorum Archiepifcoporum Corpora feorfim levarentur e tu- muliš, Rudolfom quoque eadem opera tolli praecepit, cum alio- rum Divorum liplanis fingulari cura reponendum ac fervan- dum. Circa hoc idem tempus Divina illa Gertrudis Elpedienfis Abbatifia Benedičlinae familise ex genere Comitum de Hacken. fot / ! Liber IV. Caput XXX. 4ri fottadmirandis vifionibus & revelationibus dara mundum illu- s c r i b j t ftravit, fcripsitque Legatum Divinae Pietatis (libdlum Revela- tionumficdidum) quo Deus mundo vitijspenč immerfo,im- pietati*. meflfum mifericordiae fuae finum voluit aperire. Obijt illa fe- (juentisfasculianno undecimo. CAPUT XXX. DeConradp 1K Archiepifcopo , morte Rudolfi Lmptrtioris ge/lis Salisburgtnfibus ujejue ad lmpenum Alberti Claris. P Oft Kudolfum Salisburgenfes Eledores fufFragi a in Stepha- numHenriciDucis Boi) filium,fbrfanut ardius parentem fibi obligarent, contulerunt. Sed miflus Romam pro Apoftolica ratibabitione Conradus de Praitenfurt & Fonstorff Epifcopus Lavantinus 3 pro Procuratore Principalis evafit. Pontifex Nicolaus , u F ,, c lV.intelle£lammori,quamCanones admittant,aetateStephani tur Con- (2i.annumnondumimplevifle dicebatur) &quodarmis magis, <]uam facris affuetus videbatur, folium vertit} & Conradum, nec invitum,dixic, Doneč Pallio ornatusRomareverteretur, bicn- nium pene abijt. Reverfi Salisburgum primum negotium audoritatc Nico* laiimpofitumfuit, Synodum cogere, ad delibcrandum quibus modis Palseftina , negligentibus & difcordantibus Chriftianis Principibus jam penitus in manus Turcarum delapfa, vindicarc- ¥ ^ tur. * Confultatione in Conventu Prsefulum Provinciae Salis- contil.p.i. btmgenfis-habita,non aliud magis conducibile medium vifum,/7<>^ tjttamut trcs Ordines SS.Militiae, nempe Hofpitalis, Hicro(oly- AltachtnS‘ mitani Templi & Theutonicae in unum Ordinem, reformata tnchron. moram & regulas obfervantia,rcdigerentur*unaquc imperator CoNcau Romanus cum Principibus fuis ad {uccurrendumTerrae fandae Provin- vocarctur. Miflidehocconfilio a Synodo Romam nuncij: qui priusquamad Curiamappuliffent,Papa Nicolaus jamhumanis expedi- cxceflerat. Unde negotium manfit infedum. Similia Concilia 1 de memorato negotio ab eodem Pontifice alibi celcbrari jufla^ fedprsterMediolarienfe illoipfo anno celcbratum, in quo idem fereconclufum,nulliuscxtatmemoria. mor* Praeter mortcm Nicolai aliud majus impedimentum expe- Ni cola i ditionis facraepracfentlannoincidit, morsImperatorisRudolfi. Pa?/$, rt L 11 2 Seni© 4 P Hiftoriffi Salisburgenfis LETuDO EFFECTU BEsTl UT. COMJTI A SEM ELI- SERK. Rudolfi Imp plus OBITUS. Spira CONDI- TUA. Impera. Šemo jam confečtum febris hečlica corripuit, quae vires, fenečt* toris va- a lia S cedentes,paulatimexhaufit. Idcumfentiret,Francofurtum cenvocatisElečloribus Imperij filium fuu,ut in Romanorum Re. ru- gem eligerent,propofuit. Recufantibus illis}repulfamaequoani. mo tulit,& Argentinam,deinde Erfordiam conceffit,ubi lcthali. Fr^co-* ter coepit aegrotare. Animadvertens ergo cxtrema fibi inftare, ruBTI - E * cum Sacerdotefuo, quifibi a confeffionibuserat, qucmquepius kb ČusTkt Princcps fecumfemperfoicbatcomitemcircumducere, Spiram Filium* CaefarumScRegumRomanorum tunccommuneconditorium, Roivi 'so- feftinus petijt/eftive jocatus (uti femper facetuscrat) properan- rum Re- dum fibi effc, ut Reges illic conveniret. Veram in Germersheim, antequamSpiram attigiffet, mors illiim praevcnit, extinxitque reiigiofiflimecomparatum 14. Julij anni i29l.annosnatum73, Oiarem annorum očlodecim.Conditus eft Spirae Imperiali ap. paratu cum antccefforibus Cacfaribus. Vir fuerat,forma & ftatura regia,mira ergaomnescomitate & Kumanitate.Saepe invitatus, ut pro Corona Romxcapelfcnda Miam intraret,recufavit^apologo illo Aiiopico uti folitus,vulpis adleonem invitatae,fed rccufantis, quod Vefiigia nulla retrorfum. Eius flo. j nrme k at fapientiflimus Princeps , AntecefTores in Germani* Casfares > vix unquam fine gravi majeftatis & potentisedetrimen. toillucintraffe,nequetantosredijffe > quanti covencrant. * Fos* cundiffimo conjugio exprima conjuge Annai4.proles,7.ina- fculoSjA:totidem filias diverfis Principibus elocatasfufcepit,non omnes tamen fuperftites: ex fecunda Agnete nullas. Hinctan- tum femen Auftrite, de quo antiqui verfus: Atiflriacam Jobolem fundavit rite Rudo/fus , Germine felici &Jemine prolijico. ' ^ Btscfue novem imperij rexitfeliciter annos y Rt quater acdecies pr alta viclor obit. Poli obitum Rudolfi anno fequenti, Chrifti npž^negle&ofilia Csefaris Alberto, corona dignilfimo, Adolfus Comes NalTovius, aftuGerlaci Moguntini Elečforis,ad Imperium evcčluscft, qui Alberto infeftus,eum varijsmodis infečtari nondcftitit, infelici demum luccefiu, ut poftea dicetur. Antequam vero ida gererentur, nccdum mortuo Rudolfe Csefare,Conradus incoeptas cum fuo anteceffore beat.mem.Ru. dolfo,nec terminatas,Alberti difcordias fucceffit: quas occafio in gtaviora etiam certamina & bella produxit. Auftriaciproceres, mcmo- SIUM Cur Ro¬ mam pro Corona BE 1 H !’ E KOIUE' RIT. * Cttffiini/t- nut in C cafus denuo infperatus diffolvit. Albertus Duxinterepulasve- nenum, nefcio a quo paratum,hauferat; cujus vi mox vilcera tor. quente,opportune animadverfum malum. Sufpicione praebiti veneni a quibu(dam in fratres illuftres Fridericum & Albertum de Buechaim conie&a, hi ut innocentiam monftrarent, in letales dapes involare nitebantar. Sed eos innocuos cffe teftatus Dux a noxio cibo ipfe prohibuit. . . Ut remediumpararetur, medicorum confilio Duxinvcrfo corporediu inaerem fublatus, venenum omne cum peffimi fer. cuHreliquijscvomuit,vitamquc fervavit,oculum tamenalterum &bonum faciei colorem ex vi veneni perdidit: nc veftigiapeftis vix evitatse deeffent. Etfi igitur convaluerit Albertus, nihilomi. nusmoxrumoriripublieumemanans, extinčbum effe, animos male erga eum animatorum procerum in motus concitavit. Ex. citati quoque in focietatcmOttoBoius & Conradusnofteraim. lia fubmiferunt. Verum Albertus valida Suevorum manu addu- &a Auftrios rebelles brevi domuit, deinde contra Conradumdu* xit, obfeditque Radftadium, quod Archiepifcopus ipfedefenfor infidebat. Poftbimeftrem oppugnationem oppidi non admo. dum muniti, adventantibus in fubfidium SalisBurgcnfium Boi. cis turmiSjfoluta a Duceobfidio, abduftiscopljs, ut genero An¬ dreas Regi Hungariae (uppetias ferret. Sequenti demum anno Albertus ex Hungaria reverfus , pacem a Salisburgenfi&Boio Principibus ip(e popo{cit,contraxitque duraturam. Auftrios quo- q U e fuos, amotis ab aula Sucvis,ex integro pacavit. 1 Inter has bellorum curas domeftica tamen non neglexit Conradus. Seccovienfi Epifcopo Bernardo vita fun&o fuffccit Henricum Prsepofitum SalisburgenfcmtcuiinPraepofiturafuc. ceffit Fridericus aMitterkirchenanteaDecanus. Idem ipfeFri. dericus anno infequenti,viduatae morte ConradlEpifeopi Cathe. dras Chiemenfi impofitus. Mortuo deinde anno 1295*. Henrico de Bercheim nobili Provinciali, bona illius reličla cum Jurisdi- ftione annexa, titulo feudi Ecclefiae Salisburgenfifubdita, em- ptione ad plenum dominium redegit.Viciflim Otto de Guttrath dapifer hereditarius Salisburgenfis cum filio Henrico, fuas poflef- fiones hačtenus liberas,feu allodiales, ut vocant,Archiepifcopali Sedi ultro & fponte in feudum fubiecit. Ad S. Petri Dietmaro e vivis ablato fucccflit Engelbertus gnavus Liber IV. Cap. XXX. 45T gnavuspaterfamilias , & aučlor Capellae SS. Pauli & Benedikti, Pkt - sua " qu3Ein Abbatialis uedificij ambicu adhuc cernitur. Con rado No- engel- biJiChnchclenfi alfentiente fuo Conventu Vice-DominoSalis- BERTUI burnenfi prsdium Kaltprunenfe invalle Chuchelenfi fitum in vitalicium dedit, uti litterae Reverfales, ut vocant, anno 12;93. ab ABBATIA« eo datae teftantur. Morte, an fpontanea renuntiatione muneris L1 s ' liicAbbasdeceflcrit,nonliquet. Annotamen I297.ipfumexce- pit AbbasRupertushocnomine IV.Monachus S. Petri, auoau- HuNC E5t ' j i i ClPlT ^11^ cbreCapclla ante dičtaaConrado Arcbiepifcopo in die S.Bene- PERTUh didbidedicata eft anno 1304. Abhoc praememoratus Conradus Chuchelenfis tria praediaaccepta in vitalitiumdatis litteris fate- tur. Faftae ex adverfo ab alijs monafterio donationes. Conradus deOberndorfF coftručto Altari S/Achatij olim in Ecclefia minori S.Vitiexi{lente,&;deledlofibi illictumulo,dedit praediu Chnau. fpcrg; Fridericus Civis Salisburgenfis, de fuo praedio Lintach Donatio- penfionemconftituitfexapinta nummorum, non contemnendi NES Mo ' 1 O 7 NASTERJO ea State valoris. Addiderunt alia Henricus & Wilhelmus de factaj. Stauffencck j Otto de Goldeck duo praedia in Enftall. Bernardu« Prsful Paflauienfis liberam in flumine večluram circa fua telonia Ccenobio conceflit; alia ali j grato animo memoranda. In turrim majoris Ecclefiae,dum Rudbertus praeeflet, quin- * * que campanae sere fufae fubvečlae funt k Una annum habet camfahis MCCCV.&infcriptionembanc : ruja eft hac campana , & alia ornatu«. fatuor per Germanum Priorem & Cuftodem. Secunda & tertia ita fsgnats: .. Fulmina moxftate, me dulcijont refonante. Quarta parvula: Me refonante , pia populi mijerere Maria. Quintainfcriptionecaret. Abbas Conradus V.an. i332.majorcm addidit, cujus infcriptio: Annis campana completur hinis trkenis % ftecmtistnille, Ave Maria gratia laudibus apta. Petri Praelaius Chunradus tune decoratm. Hte campanae adhuc extant, & refonant, de prioribus nulla me- moria. CA- Adolfu* Rudoifi SllCCESSOR BX AliTHO« RATUR, SllCCEDIT Albertu* Austrius. Hihc cru« BN TUM PRtf.LIUM 1KTBR U- T R U M Qu E < VlCTOR Albertu* conf ir- matur et CORONA- TUR. y Sfenda. wus adan , 1 30 ), CONRADI IN ILLUM JAM C JE* »JAREM CONSTANS El DEJ. Alberti coniux Et ipsa co» RONAM ACClPiT. Rudolfo Albkri i- EILIO NU- bit Blan« ca F.Re- c. * Gal- I i A . C APUT XXXI. De geftis ConradiJuh Ccefare Alberto & deinceps. A Dolfus Caefar, artibus Gerardi Moguntini Archipraefulisad Imperij faftigium evečtus, poftquameo afeabdicatoviris militaribus fe totum addixiflet, ejufdem promotoris molitionežt plerorumquePrincipum ,quibus jamexofus eratjConfpirationr, coronam perdidit. Menfe Februario an. 129S. Adolfi exaučIora. tio Moguntise Procerum confenfu conclula , Alberto Auftriae Principe eidcm fubrogato. Hinc ad arma ventumt Duxbelli contra Adolfu m ipfe Albertus in agro Wormatienfi cum eo fi- gnacontulit. Crudcli per feptem horaspugna caefiscopijs trn cidatus ipfe Adolfus. Albertus vičtor, communi Elelftorumfuf. frag‘10 menfe Augufto confirmatusCsefar s 6t Aquisgrania Wig. boldoColonicnficoronatus. Bonifacius Vlil, Pontifex, utcle- Člionemquoquefirmaret poftulatus, ncgavit, & polica ncgarc pcrftitit, doneč orto inter ipfunr&PhilippumPulclirumFran. cise Regem graviflimo dilTidio (quo Regem Pontifexfacris & rc- gnointerdičlum,RexPontifieemappellationead futurumCon- cilium fačta lede deturbatum voluit) tandem fuam quoquc au- člcritatem Alberti elečtioni addidit. * Conradus nofter, faepius antehac,ut fcripfimus,abAlbetto Ducedifcors,Csefari tamen fadlo fida obfequia, ut Imperij Prin- cipemdecebatjconflanter addixit. Indidtisabipfo primdmNo- rinbergssanno \ 2 $9. Comitijs,cumplerisquealijsPraelulibus& Principibus Conradus praefens adfuit. Ineoconventulmpera- trix Elifabctha auguftali coronaredimita. RudolfusfiliasCaefa. ris Archidux Auftriae conftitutus, eique copulata conjuxBlanca fororPhilipi Pulchri Regis Francise, cum quo Csefar in Lotbarin* giaantea congreflus, praeter nuptiarum pačtionem foedus anti- quum interGermanos Gallosque renovavit. Conventio fa&a, ut Imperator renuntiaret juri regni Arelatenfis. Rcx viciffim praetenfionibus Lotharingiae & Aliatiae. SucGeflit his Comitijs annus faecularis , nempe a Virginis Partu I 300 .maxima celebritate infignis, nam Bonifacius fum- mus STATUT' TUR, * Sp o ud a- kus ad hunc sik . k . j.cumla- cobo Caic- Liber IV. Caput XXXI. 45-7 musPontifex publicato primum folenni Jubileo, cundtis Romae facraApoftolorum liminapie & poenitenti animo viferitibus, ex ET ca-sa- thefiuroChrifti in Ecclefta rcličlo omninm peccatorum plenam REM - Indulgentiamconceftit,ftatuitque{ingulis quibusque faeculisid § VCER j u . iterandum. Jubilei liuius, quo univerfusorbis gaudet, * origi- bila^s nemaldus jamadpriorafaeculareferuntnonnulli fcriptores^exc- plumqueantiquorum Romanorum,qui annoquoviscentefimo randus ludosfaecularesexhibebant, acjudseorum, qui lege Divinaprae- fcribente quovis quinquagefimo remiflionemdebitorum facie bant,etiamChriftianorumufuindudlum:quodcerta lege & or- dineprseicriptoftatuit Bonifacius. Quiquidemipfenominc Ju- biieiufusnondumreperitur, * {edfuccefforClemens VI. qui il lammagnam celebritatemadannu quinquagefimura reduxit, & ^Jntefi tandem ad vigefimum quintum Paulus Il.firmavit. Ad hatic mo fen ju- recens renovatam lolennitatem innens confluxus pereprinan- • o Jl O R gpijci« tiumRomsefuit,utcontinu6adducentamilliapraefentium,non xllR AD numeratisadeuntium & abeuntium turmis,cenlerentur,nulla ta- ANN q s L - men in tanto hominum concurfu annonne penuria. Necafflu- xus fuitfolum minoris conditionis hominum , fed Antiftitum * Extra- quoque, Principum , procerumque magnus.*Rex Hungariae ^ tuneCarolus Martellus didtus,ipfe quoque inter pios peregrinos remifs. venit,fedmortuusNeapoli apudpatrem Siciliae Regem,domum E *g*vag: _ ‘ _ f„d.& Affulfiteidem celebritati ex Orientenova lux, fpesnempe remifs. fcoccafio Syriae, Terraeque fančbe a Chriftianis recuperandae* Vd ~ quam ultro offerebat milsa ad Bonifacium legatione Caflanus, Spondantu , Rex Tartarorum.de Saracenis poffefforibus vidtor. Sed cilm opus Tuthe - iT J 1 .... r . . . ,, _ mms. uletaaeamdemanu lllius recipiendam tenendamquecopijs ot i NGEN5 pecuniarijsfumptibus,nemo exChriftianis Principibus fuit, qui hominum manus explicaret, velapponeret, finguliseorumdomefticisne- ^um af- gotijs &diffenfionibus occupatis. HincinmanusTurcarum ir- flusus. reparabili jadtura deinceps venit. [ n ” a r t ” s ° s Horum Imperij,quod ab Othomano aučlore Othomanicum Tarta- didum,initiaChriftianis fatalia ad hunc ipfumannum, memo- ratls pietatis officijs & gratijs tam beatum, plerique referunt. E- R ^uidemdeTurcarum origine,crefcente potentia,bellisque cum * Chriftianis Syriamrepetentibus, jam I.3. diximus. Venim hoc s ’ temporc occupatis Afiae minoris Provinci js, le6toque ex Ducibus fibi Rege Othomano, Imperij illius, quod in tantam amplitudi- M m RIJE : UNDE NOVA SPes E C U PE¬ KA N D JE TeRRjE SED FRU- strata. J A CT A F U N D A« nem mesta 4 f 8 Hiftorise Salisburgentls Imperii Ottoma NICI. 0 jirenti vns, Adelz.> IN LBER- TUM I M- Pi-RAT. nemdifcordiaChriftianorum crevifle cernimus, jačta funtfun* damenta.,qure attigiflehic fufificiat. TnGermania- porro facer Jubilei annus Alberto Imperatori partim quietus fuit. ElečfcoresPrincipes facri,prsefertimTrevi. renfis Adolfi Caefari s frater, rečen s a Bonifaciocreatus,alienoin Albertum animo erant, varijs de caufis. * Una fingulariorhos r/itt. ©" a~ & alios Rhenenfes Principes offendebat , quod portoria Rhenen- li i- fia,quae olim Imperatcrum erant, leddurantepoftFridericum II. interregno, Principes ad fe traxcrant, Caefar reftitui feverius poftularet. Inde orta confpiratio & molitio, quamin Adolfo jam Molitio probarant,facile denudexcitato pruritu, amotionis arbitrium c. tiamin Alberto experiendi. lila cousque procrevit, ut Alberto coram Elečlore Palatino Archidapifero ( Rudolfus Boius tune erat) jam olim litium , quae Casfari moverentur, conventione communi fiatuto Judice , diem dicerent. Non refugiebat pri- mumCa;farElečtoris,{ibique confanguinei, arbitrium. Sedubi advertit, Elečlorem in adverfas inclinare partes, & de fuo capite agi C omitia,capulo mcliusdidlarifententiam deregno ratus,ar- ma absque mora in Rudolfum vertit, eiusquc ditionibus probe depilatiSjMogufitinum molitionum artificem invafit,e 6 queil. lumcumafTeelisredegit.ut nemini jam liberet deCaefarcJusdi- cere,fed pacem &gratiamcogerentur poftulare. Inter hasturbas in fide Imperatori s Conradus integer perftitit,quialiaseidem e. tiamprorecuperandis Imperij Civitatibus alienatis fidem jura- tam prueftitiffe fertur. Anno i3o6.Wenceslao fenioreRegeBoemiaemortuo^ius- quefilio Wenceslao,vix annorum fedecim adolefcentulo,afica. rijsoccifojCertamen deregno illo inter illuftres competitores in- cidit. Henricus Princeps Carinthiae Wenceslai fororiconjugio copulatus dotis titulo fceptrum vendicabat. Idem ex adverfo Imperator aflerebat Rudolfo filiouxorionominedcberi, utpote Wenceslai fenioris viduae marito. Mors Rudolfi hanclitemdi* remit,totam non extinxif Nam inter adverfa partium ftudia di. vifiinter fe Boemi,alij Henrico, alij poft mortem Rudolfi fratri eius Friderico fuffragiaaddicebant. Ad bellum res devenit. In quo Conradus nofter Caefari armato Boemiam adorienti ipfus cum luculentis copijs adftitit. Anno infequentiCaefaripfipro. vinciam dedit,abfente in BoemiaHenrico,Carinthiam invaden- di. Nec fegniterparuit: dučla fiiorum manu intra fesquimen- lem civitates S.Viti,Volckmarchtenfem &CIagenfurtenfem,ar* eeiru Qu A M ARMIS EX TINSUIT. B EtLlI M Boemi- CUM. Liber IV. Cap. XXXI. 4f9 dmquePabenftainiam occupavig&inmonteS.Tbomte fedem communivit. Salisbnrgi hoc anno defunčla D. Elifabetba Nunbergenfi Abbarifsa ,ad regimen promota eft MargarethadeGebing, fan- člimonialis ad D.Petri. Obijt item Helmvj cus Decanus Metro- tropolitieus: cui fucceflit Wicbardus de Solbaim Canonicus, poftea Archiepifcopus. Bello,qiiod memoravimus,anno i3o$.finem impofuit fa- crilegaAlberti casdes.JoannerSueviae Dux Caefaris ex fratre ne- Imp.c^e- pos, & in ipsaeius aula educatus,vix tredecim annos (tantaeratpueri ferocia) a patruo offenfus,quod Kybur dynaftiamadfetraxiffet,necliberasDucatuspaterni habenas re- linqueret, cum Proceribus nonnullis, vindičlam adhuc Adolfi Csefaris coauentibus, qui (edulo pneri iras non pueriles fufflami- ftabant,in caput Ctefaris conjuravit. Jam in procinctu invaden- tta Boemiae Albertus erat, grandi qmnquaginta peditum, & tri- ginra millium equitum exercitu ilipatus > ciim ipfis Calendis Maij,po'ftlaetum epulum prope pagum Vindoniftse traiečlo flu- mineRusa.conjurati equitantem per aperta camporum invafe- runttprimus Joannes crudelis&mgratusnepotuluspugjone ju- gu]umconfixit,quoceu figno fačlo ali j certatim infličtis vulne- ribusfemianimem confecerunt. Itacognato mucrone perijt Im- peratorfortiffimus, vičloriofi & triumphatoris ob bellicam virtu- Alberti tem nomen a^eptus, Princepsalias mitis & magnanimus; &, EL0GIUM ° (juod domi etiam prssckrum, oforbilinguium ac delatorum alie- nse fam® detrahentium, veritatis fingularis amator. Conditus primumKonigsfeldae in Coenobio abeiusconjuge ElifabethaS. Se pum.« Claraeftručlo&dicato. Poftea abHenricoVII.fuGeefforeSpiram RA- translatus,& prope Adolfum. anteceftorem tumulatus. Ita mors quae connexa diffolvit, diflidentium olim animorum corpora conjuniit. Interfečlores Caefaris mifere in terierunt. Joannes ne- Joannes pospoftlongos fngse errores,juflu Henrici VII. Imperatoris Pifis luiaoiT 'mltalainMonafteriumEremitarum S. Auguftini reclufus, vi- Monaste- tamin pcenitentia felicius finivit. InterimSalisburgi quietior Conraduš , vita & Epifcopatu tet:c^te- Scccovienfi defunčto tldalrico Henrici fuperius notati fucceffori ri qi 10 qub F ridericum fuffecit Mittcrchirchenfem , Prspofttum Ecclefije M , SE majoris'dusque locum termit Eridericus de Leibniz. Venim non ?£REUNT * din pbft nova bella intcr Auftrios & Boios quietem turbarunt. AC °JJ A “, Poft Alberti aeccm Henricus Comes Luzenburgius ad Imperij m j. M m m Z fafti- DES PER egreftus T ° r JOANNEM genlem nepotem. Novum BELLUM Boios IS* TER ET Au- STR.JOS. Pestu BELLIFRU* CTUS. Pax sah- C 1 T U R M EDI A- TriceE- LISABETHA Alberti VIDUA. DuA Sy- NODl S\- lisburg. BOHIFAi GIUSVIII. IN S. Pet. Coelesti- NUM S B“ VIRIO«, 460 Hiftoriže Salisburgenfis faftigium pervenit, Auftriacis param sequus, BoijsičlocumDu. cibusfoedere addičlus. Ea occafione Otto & Stephanus Roicas inferioris Principes ufi, veterani fimultatum memores,dum Fri- dericus Archidux in Aula Caefaris detinetur, cum proceribus qui. bufdam Auftriae inito pačbo, Neoburgum ad Oenum ac deinde Schardingam obftdent, occupantque. Prasfečbus tamen Styris Henricus Waldfcenfis,domitis primiim Auftriacis rebellibus,per Salisburgenfem ditionem Bavariae cum militum manu infufus, late terram vaftavit. lpfe Fridericus, contračbis Rhenanorum& Suevorumcopijsadmilliaquindecim , quibus Conradus Archi- prasful cum aliquot auxiliaribus acceftit, Riedam oppidumexpu. gnavit. Sed admoto Schardingac exercitu, dum in oppugnatione hceret, mcautius fehabens a Boiorumcopijsprovmcialibuslon* ge majoribus (feptuaginta millia peditum , & mille quingcnti equitesfuiflecenlentur)fubit6oppreflus, cunčbis fugadiffipatis caftra amifit,in quibus etiam Conradi impedimentacapta.Super* veniensTitmoningae Waldfeiuscum Auftriacorummanu, pa. rum profuit,oppido & viciniae multum obfuit3nam graffantemi- litumlicentiaamicis3eque achoibibus gravis,deniqueprofym. bolapeftem reliquit, quae intra tres menfes 1300. homines ab. fumpfit. Hi bellorum fručbus. Interim Conradus hifce turbiscaput fubduxit, Utramq;par. te nocentis belli pertaefam, Im peratrix Alberti olim vidua Elifa* betha ad pacem permovit. Paflavij eaprsefente Rabita tradatio; pacisinterpretesfederunt Conradus nofter Archiepifcopus,Ber- nardus Pafiavienfis , Joannes Brixinenfis , Joannes Gurcenfis, Henricus Carinthius, & Comites Ortenburgij. Ex Boiorumpar- teipfeDux Otho, & Rudolfus,ac Ludovicus patrueles. Paxfanci- tacumamniftia praeteritorum , remiflione captivorum, padis nuptijs Elifabethae Stepliani Ducis defunčbi ftlise cum Ottone Auftriaco Arcliiduce Friderici fratre. Conradus mox ad lacra negotia reverfus,bma uno anno Con- cilia Salisburgi celebravit. Hasc celebrandi aučbor illi Clemens V. Pont. Max.fuit,fucceflor, fcd nonproximus Bonifacij Vlil. Etenim Bonifacius intergraviffimas cum RegeGalliae Philippo difcordias, pr c animi aegritudine vita exceftit anno 1303.muko* rumcalumnijsexpofitus * cum ob controverfias Gallicas , tum magis obanteceflorem, S. Petram Coeleftinum V.magnumOr- dinisBenedičbini& Sediš Apoftolicae lumen,depoftto,quamge* fto Pontificatu,glorioftorem, durius habitum. Quem tamen & Liber IV. Caput XXXI. 461 neceffitastemporumexcufat,&aliorum praeclaregeftorumglo- Caium- liacondccoratj&incorruptum ufquc ad noftrum (aeculum, in fe- * 1 * pulcliroeius anno 1 605 *. inventum Corpus , Deodignum Prtefu- moven-" lem fuiffc monftravit. Secutus eum brevi in Pontificatu očto TUR - tantum mcnfium B e ned i čl us iX.&deindeClemcnsV.qui rebus S JTtT cumPhilippoconciliatis,fcdcmexItalia, fačbionibus Guclforum . &Gibellinoramturbata,AvenioneinGalliam tranftulit,ubi poft v^eTem eum fuccefforesillam per annos feptuaginta tenuerunt. Huius exItalia F bntificis,&prsecnčli FranciasRegisaučtoritate,nobiliffimus& inGar ' ditiffimus illc olimTemplariorum EquitumOrdo inConcilio trans* generaliVieonenfi anno 1311. celebratopenitnsdiffipatus&ex- FRRT - tindus,plerisqueejufdem alumnis ferro, flammaquemiferede- templa- letis. Decujus graviflimse ačlionis juftitia cum&olim & hodie riorum amulttsdifputatumfitjeamtameft au&oritasnonfolumPonti- *** 1NGUI “ ficia,fed generalis infuper Concilij defendit. Conah«, Conradusinterim, Clementis Papae, utdiximus, voluntate 2 'f- SvnodumProvincialemSalisburgi indixit,inquapraecipue tra~ ekpeditio datum de decimis,quas in ufum belli lacri Clemens indixerat, SACRA **- ritediftiibuendis & exolvendis. Sed iliaexpeditio,quam amili- ^; UCA " tis jam annis omni opemoliebantur&urgcbant Romani Pontu fices,penitus poftea intercidit,partim ichifmate Ludovici cum Friderico Auftrio, &dehinc cum ClementePontifice, partim& maximebellointerGallos & Anglos famofo&perniciofoimpe- dita. Quinam ex Praefulibus Provincialibus praeter Praefidem ConradumSyncdomemoratce intertuerint, proditumnon eft. Acta sy- AtConcilioalteri denuo per Conradum celebrato interfuerunt 5°^^^ BernardusPatavienfis,Joannes Brkinenfis, Henricus Gurcenfis, B urg. AlbertusChiemenfis,Fride ricus Seecovienfis,Bernardus Lavan- tinus Ecelefiarum Epifcopi, cum alijs Praslatis, abfentiumque Procuratoribus. Inhoa ftatuta prioi:um Synodorum Provincia- lium renovata, lingulariter de Congregationibus feu Capitulis Provincialibus Abbatum BenediČlinorum,& Praepofitomm Re¬ gularnim S. Atiguftini, de rationibus faciendis, & contra Clericos tabemasfrequentantes. Publicata etiam Conftitutio Clementis * quapriorem aliam Bonifacij Vlil. quse inči pit: Ckrici laicos * * element, abrogavig&ad Juriš communis terminos reduxit. Zifni'™' Iftaillicad normam EccleliseConradust qui poftmulta do- £ C d. mi forisque prseclare gefta naturae debitum perfolvit anno 1312. eed - ipsaVerboIncarnato , & Virgini annunciatae faera die. Terrae ccnradi mandatom Corpus adaltare S. Andreae inBafilicamajori. Prte- Mm m 3 fuit 4 62 Hiftorias Salisburgenfis EtRuper- jfuit annis 24. Ipfum proximo anno fubfecutus Rupcrtjis IV, ti Abb. s, AbbasS.Petri6.Julij,cuius fcpulchrumVifiturinEcclefia S. Viti, cum Epitaphij hac infcriptione: Anno Domini MCCCXIII. VII. Idus Julij obijt Rudbertus Abbas S.Pctri. {(oK™ CAPUT XXXII De Archieptfcopo Wichardo ,<5f elevationeRe - licjuiarum SS. Ruperti,Martini, Virgilij &cdiorum Di. vorum Saltsburgenfium. CoHRADO SUCCEDIT WlCHAK* D US. CONSE- CRATUR,ET PiLLIUM AE IPSO PaPA A C* C1P1T. * Uti (jul - cLvn fcri * pferunt. Henrici IMP.MORS. QlJ A L I S, l K C E KO¬ STUM. Imp. NOVI B1SCORS ELF.CT10. P Oit Jubileum Roman um nuper a Ronifacio Papa indičbum, Jubilei hodierni Salisburgenfis faeiem& prodromum cxhi- buitVFichaidus, familitsPolhemiaenobihs furculus, genteSty. rus,dum poftinitiafecull decimi quarti SS.Tutelarium Salisbur- genlium,in coelo regnantium, gratam memoriam fol ;nni eleva- vatione renovavit. IspoftfataConradi,communibus facri Collegij fuffragijs l, Aprilis anni 1312. inCaput Salisburgenfis Ecelefise cleclus, 7. Julij abipfoClemente V.confecratus, & 27.AuguftiPallio.con. decoratus, non Romse, * ubi tune Papa non crat/ed Avenione; nifi forte Romam dicamus, ubi Papa eft. Ita manu Apoftolica inauguratus 20.Decembns difceffit aCuria, ScSalisburgumini- tio annifequentisfeliciter appulit. Subid tempusHenricus Vil, ex Gornice Luzenburgico Imperatorrebus inltaliaprofperege- ftisinclytus, poft acceptam priori anno Romse coronamBenc- venti evita difoedit. Vulgatum , in ipfo Euchariftico Vitse Pa- ne,venenomfe< 5 to,mortemcomediffe. Alij ardentefebrecon« fumpcumtradunt. Indeper menfes fere quatuordeciminterre- gnum fuit,Septemviris in variaftudia divi lis, &nonnullis exijs de Jure elečlorali contendentibus. Tandem Francofojdiaeanno l3l4.ele6lioni dies polita. Duo erant Imperij praepotentes Can- didati,Fridericus Archidux Auflriae obformam cximiamcogno- minePulcher,& Ludovicus Dux Bavarias: Elečtomm quoque in bos difpertiti animi *quibufdam Friderico,alijs Ludovico addi- čtis: nec minus loco diflidebant : nam partiarij Ludovici Mo- guntinus,Trevirenlis,Joannes Rex Bohemias,filius Casfaris Hen¬ rici, & Saxo Joannes FrancofurtgFriderici vero afleclae,Čplonien- lis, Rudolfa« Palatinus, Saxo Rudolfu s (dciplecontra Joannera votunv Liber IV. Caput XXXII. 4^3 votumpraetendens)cumHenricoCarinthoadhucBoemi asJura Dnono* prsfeferente, exadversa Moeni ripa ad Saxenhufium fuffragia u ' contulere. Fernnt Friderico etiam faviffe Waldemarum Bran. C o- denburgicum, St procuratorera pro Friderico nominando con- konatur. ftituiffe Nicolaum : fed hunc fraude ufum votum fui Principis hisjcripfe- Ludovicoaddmffe. * ltadiffečbisjinpartes animis, duo Caefa- runt aucla* res gemina elečlione ex urna prodiere: uterque a luis coronatus, Ludovicus Aquifgrani, FridericusBonnae. Cumqueinterdubia contintui- Jura,ut fit drcaFimmos Principes,nemo alius arbiter agnofcere- tor ■ ALh * rt < tur, gladius efte debuit,arbiter periculofus, faepe iniquus. Inde ar. ReZlf- misdiupro Imperiocertatura, doneč decretoriapugna Ampfin- /«**./**».. genfifupraMiildorfium Mars litem decidit. quo&dicemus cap. m fequenti. Cranz. interimdum fubduobusRegibusambiguum flučluaret im- ^°^ d J d ' de perium,Wichardus Archipraeful,nulli parti fe applicans,domi pa- Septejnvir. cifica quiete fruebatur. Sed curis belli vacuus/acris curis fe totum ^el^reh. addiiit, Sc optimi regiminis tutelam anovis DivorumTutela- ^ou' rium honoribus petere ftudult, Anno 1315". Calendis Augufti E primumfaerum D.Ruperti monumentum aperuit, & edučbis, ET trans- quascontinebat 5 faeris exuvijs,reperit inprimisCorpusS.Proto- LATI ° ss. praefulis eumeapite, deindc SS. Martini Epifcopi Turonenfis, Vincenti],Hermetis,Chryfanthi & Dariae ) necnonGifilari}(di- Wichar- fcipulusS.Rupertifuit) venerandasreliquias. Flasomnes in na- D0 * tasDEiparte fefto collaetanti populo in puhlica ceiebritate palam infpečbandas exhibuit: & demum ipsa translationi D.Ruperti faerafeftivitate očbavo Cal. Očtobris fub ara ejufdem Divi Paren- tishonoriScnomini recens dedicata honorifice depofuit. Idem Ponoriš D.Virgili j parentis alterius SS.OfTibus impendit. nam in feftoTranslationis ipfius 6.Calend. Očbobres altare novum,quod antecefforproximus Conradus Diuo extruxerat, confecravit , ac fubillolacrumCorpusdecentiflime recondidk.Hilce perfundbus religionisofficijs, res mira! ac fifuperi,quosfibi obligaverat ian- v1 *a quq‘ &aopera,nediudebkoreseffent,fed propediem exfolvere mer. cedemproperarent,in ipsa translati S.Virgili) dic očlava fpafmo ?ms Pa*- generali & lethargia, vel,ut ali) volunt,apoplexia cor reptus,vita & honoreexceiTit,utmeritbaugurariliGet, adcoeleftia feftaacbea- tumconfortiumaDivisSalisburgenfibus edučbus. Rexitfedem Juvavienfemtribusannis St feptem menlibus. Pijfilij optimum Patrempro meritoac debito ante ipfum San- HlS FUNCTUS sur.. 4^4 Hiftorias Salisburgenfis SančUflimi Ruperti altare tumularunc: ut prope eum quiefceret, pro quorcligioselaboraverat. CAPUT XXXIII. De Friderici IIL Epifcopi , kem Ludozki £? Friderici Impp. gefiis & exiut , k 3 Abbate S. Petri Conrado . I Ndignitategi Wichardi concordifacriSenatus Salisburgenfis elečlione fubijt Fridericus Leibnizius Praepofitus& Archidia- Fribhri- cus Wic- Su^cessor. conusMetropoliticiCollegij memoratianni l3l5r.die$).Decem- bris. Anni fequentis menfe Očtobri Romam, vel potius Avenio- nem (ubi tune Roma)profečtus eft,utafummoPontificeconfir- matusinauguraretur. Tardiorisaccefsuscaufa fuit,quodjaman- vVupfici- no e ^ e ^ on ^ ptaevio, mortuo Clemente V. poft 2,annorum&tri. tur ioAN" um menliuminterftitiumjdemum hujusanni Septembri,in fe* kes xxn„ Ronatae Virginis,inPapamelečtusfit JoannesvulgoXXIl,alias XX. vel XXI. futore patre natus,corpore exiguus,animo,ingenio &dočtrinamagnus. Hujus aučloritate30. Oftobris firmataeft Fridericipromotio,6c 12. Decembris judu Pontificis a Cardinale TufcuknoBerengario&PatriarchaGradenli,vnacumalijsquin- que Epifcopis & quatuor Abbatibus fačbainauguratio. Reverfus domummoxanno proximo,eius fasculi VJ, ma- num pietatis &charitatis operibus adjecit,& Hofpitale S.Blati) ■(bodicetiamS.Spiritus dičlum) extruere ccepit, quodinfuper proventibusdotavit. Interea jam ardebat bellum inter Fridericum & Ludovicum, Marte ut plurimum ambiguo. Nec minus in Curia Pontificis, quouterque Principum elečtionis fuae fuffragia , aucioritatem fummi Prsefulisambiens,defem curaverat, incerta coelečtorum Jura pendebant:quanquam Joannein Fridericum magisproclivi, quod Ludovico Gibcllinaefačtioni favente, Fridericus fe Guelfi- caeaddičbioremoftenderet. Dum igitura fumrna fedenihildiffi- nitionis prodiret,tandem anno poft elečlionemočlavo, Chrifti 13 22. fatale praelium certamen de Imperiali faftigio diremit. Fridericus nofter Archipraefulinterduos tam potentes vici- nos in vicinis partibus bellan tes, vix fecuram fibi neutram partem cemens,cum Epifcopis Paflavienfi, Frifingenfi & Gureenfi, (A del& Frideri¬ cus hospi- IAL E S, Blasu e* rigit. Liber IV. Caput XXXIII. 4^ feiW‘Lavantinumaddit)nonfine magna auxiliarium,prse. fcrtimllluftrium & Nobilium fuse Provinciae Vafallorurmrnanu in partcs Fridcrici Auftrij Muldorffij, ubi'ipfecaftrafixerat, con- ceilit. Hinc eduftaecopiae in vicinumlate patentem campum Ampfingenfem, inquocum cxcrcitu,Bohcmicis&Trcvercn(i- bus,aliorumqueauxilijs aučlo,etiam Ludovicus confederat. Dicmcertaminidecretorio deftinatum,inter folenniafacra &votacelebrem&aufpicatum,hauddubie applaudenteFrideri. coCaefare elečto , Archipraeful noftervoluit, cum puhlico ritu nonaginta tres ex fuis virosfbrtes &fačtis illuftresinequd]:rer» Ordinemconceflis Infignibusaučloravitjuteobonore etiam in inliantipraelio adfortia fačla animaret. * Expečtare poterat ad- huc Fridericus Caefar Alberti fratris numerofas fuppetias, quse magnum dubio procul vičloriae momentum additurse erant. Sed vent - & conceptadeviribus,militumque animisgeneroia fiduciaimpel- T>Hci ^ r ' lebat,neillseexpečlarentur. Itaquepridie S. Micliaelismagno u* trinqueardore concurfum eft. Jamque in primo certamine ce- dentibus&profligatisBohemis inclinare videbaturacies Ludo- p Rj¥I/ „ 3M vici,cum illa per Boicumequitatum primum reftituta, deinde fatalf Burggravij Norinbergenfis fubfidiarijs cohortibus, ftudio adfab ^nosIm- lendoshoftes Auftriaca figna praeferentibus, atergoin Auftria.. ferato- cos,quiamicoscredebant,coortis,Bohemisetiamcaptivisarma p“ DER1 refumentibus,premi tandemque diffipari coepit acies Friderici. cusvictus lpfequidem jam multis fuorurudifFugientibus omnia & Ducis CAprruR * militismunia, utreftitueret aciem , animosquereaccenderetin pugnarrijftrenuiffime peregit: fed dum idipfum agens in confer- tam Boiorum aciem invehitur , fuccumbente vulneribus equo, cireumventus abadverfarijscapitur*atquead Ludovicum vičto- ranadducitur,aquocomiteracceptus, in arcemTrausnitiam * * vulg6 propeNaburp;um inPalatinatu,ibicuftodiendus,deportatur.To- Smuš -A 6 . \ . . S ■ nit omj- tatere die acerrima pugnatenuit,m quapraeter Aultnos, magna nosato- Salisburgenfis Nobilitatis pars vel cecidit, vel in Boiorum ma* CE * nuscaptivadevenit,multo litro& serepoftea redempta. Fridericusipfe Archiepifcopus,cum Epifcopisreliquisfuga clapfus, fatalis pugnaedamnamultapecuniss jačluraluit, quam ueinde aliquot oppignoratis arcibus & dominijs Auftriaci refarfe- mnt. Pignoraillaan. 145*9. reluit FridericusIV. Imperator, ted- ditis ‘m vicem infignibus pri dlura emolutnentum parit. Cseforum in pugna numerum varie rccenfent Scriptorcst Knn qui- ilegijs. Ita nonnunquam etiam ja- \GG Riffcoriae Salisburgenfis $CHWEP * PERMANNI N O M EN E T I A M CANTILE- N IS CELE- ERE. PrjF. ALIIS mio ova a VlCTORE Ludov-co 1 N COE NAM AC- CJPIT. Anathe- MA I« VIO¬ LA iORES Immuni- TA TIS EC- CLES. Frideri- cus e cu- STODIA t>I - MtlSSUS. Carthu- SIA MaUR- BAC. AR E O PUNDATA. * Cufpinia- nus & alij. Veneno P E RITtIN S nLISBUR« GUM LIBE¬ RALK. * Schunleb. in p. 2. pro • legom,c. 8 . e v M SS. Manrba- cens. Tempe« STAS IN Ludoti- cumImp. a SUMMO Pont. Uterque GRAVITER 1NTER SE COLLISI. quidam multum augent ; alij magis ex vero, ultra millenos ex u. traque parte non numerant. Schweppermanni nobilis & fortis Boij in eafama major emanavit, etiam vulgo cantilenis celebrata. De quo& illud jačlaturlLudovicum vičlore,cumcoenaret cum fuis, frugalifane coena , fingulis convivis unum ovutn apponi juffifle, Schweppermanno in fortitudinis prsemium duo. RelatuminfaftosSalisburgenfes' reperimus.-hilče tempom bus Henricum & Ottonem Duces & Henricum Palatinum Rhe- ni cenfura anathematis notatos, eorumque terras interdičlo fub. ječtas, quod Ecclefias &perfonasEcclefiafticascum laicis novis tributis feu exadlionibus premere non vererentur. Ipfos vero & juramento,&publicislitteris Ratisponas anno 1323. datis emen- dationicavifle,utfacro vineulo folverentur. Fridericus interim Auftrins fere per tres annos incuftodia habituSjtandemeopotiffimum pačlo aLudovicoredditusliber. tati,ut Imperij Juribus renunciaret,amicitiam&faeduscumC3e. fare contra quoslibet hoftes fyncere coleret^Regium tamen norae & titulum,permittente Ludovico,deincepsadhucufurpafTe,fcri. bunt. * Superftesufquead annum I 330 .philtroamatorioaquo. dam milite porreČlo, quod ei venenum fuit, contabuit, Maurba. cilij in Coenobio Carthufienfi ab ipfb fundato regie fepultus. ConfečlisTeftamentiTabulis Ecclefiae Salisburgenlis piamme- moriam,legatisilli iOO.argentimarcis,exhibuit. * Cseterum Ludovico Caefari,partade Fridericovidloria,jani domi Imperij fecuro a Romana Sede gravis tempeftas fuperve- nit. Gravia illi a Joanne Pontifice fcriptis litteris monicorijs eri- mina imponebantur,interqusspraecipue vitio datum, quddfine Apoftolicae Sediš veniaCaefarem fegereret. Jubebatur igitur,ut depofita interim Imperatoris perlona, & AčFis prioribus refeiilis, intra trimeftre vadimonio fe fifteret, & de criminibus fe purgaret, aliasEcclefiae fulmine feriendus, Scdignitatepenitus afummo 'Praefule exuendus, Divulgatse in Germania Pontificis litterae,graviter Ludovi- cum percelluerunt. Miflis mox Avenionem legatis,ut fe purga¬ ret, falva Imperij dignitate, nil nifi bimeftrem dilationem retulit. tlnde gravius irritatus NorinbergaE proteftationem contra lisec ačla Papse puhlice fecit, ad jedla appellatione a Pontifice male informato,ad Sedem Apoftolicam melius informandam. Didla etiam fcriptovulgata. Verum lapfo duorummenfium interfti- tio, mox Pontificia cenfura prasforibus fuit: excommunicatus Ludo- Liber IV. Caput XXXIII. 467 Ludovicus ad audiendam decretoriam fententiam in 22. Maij ati. ij 24 .adCuriam citatus. His irritatusPrinceps, aliam & ipfe perloflam induit, &probris cum ipfo certare non veritus, Joan- jicin tantogravius ad inferenda mala exafperavit. Chriftophorus Paniae&Ioannes Boemi* RegesapudCuriam Ludovici patro- ciniumagentes,necquicquamlaborarunt. Cenfur* ineundcm la®, & jam in Germani* provincijs vulgatae, quibufdam Anti- ftitibusŠc Principibus probabantuigalijs minime. Archiepifco- SAtismi*- pusFridericus & Pr*ful Patavienfis ob Sediš Roman* reveren- ^ 0 „ U ° L “ tiamreceptaspromulgarunt, magnotamenfuodamno. Nam GATUM A- moxLudovicus, veluti in hoftes Imperij defevijt. Ditmotiin- NATHEMA gamcerte,perfidam operam (nam valallusFridericierat) como ' FASSUM, dante Wulfingo de Goldeck/ibi fubjugavit: cui impofitus W ul- fingus ftrenue illam depilavit, doneč magnis fumptibus poft tri- ennium Fridericus oppidum redimeret. Magnis fumptibus per- ferendis commune fubfidium defuis poftulati Provinci* Status contulere.* * HkmUhs, Denique Cxfar Ludovicusppfis Romanis eum ad Urbem a Dnc ^™ s - Papadefertam invitantibus, acpraviš impellentibus confultori- buSjeodelapPaseft* ut in Italiam profečlus,ac Mediolani,Rom*- s pu ri a ( juefummaImperij corona,non aPontificejUt olim confuetum, k UD(5V »“ ledllrbis Principibus & Pr*fedo Laicisornatus, andehonefta- C o* tus?latain ip(umPontificemexaučlorationis fententia novum 110: KC Pfeudopontificem, Petrum Corbarium, fub nomine NicolaiV. s^dem a~ crearetjac in Sedem Apoftolicam intorme idolum intruderct. »ost. v a- Haec & alia in Italiaab eoparum gloriose gefta adeo Ludo* ClNlls ' vicinomen Ioanni exofum fecere 3 ut abrogata viciflim ei Au* gtiftali dignitate,multis legationibus & precibus veniam obtine- ie nequiverit. Tentataconcordia cum fucceffore Benedičlo,alio- lumaemulorum magis molitione, quam Pontificis voluntate ir- litafuic. Clementem VI. minus clementem expertus eftpn im- petrandapace,etfi duris conditionibus. * Ita provixit in annum * CKrifti l 347 .Germanis quidem haud fecius pro Imperatore ha- bitus,abEcclefiafticis vero Scriptoribus quibufdam ex C*farum Sf»nd»n. , ferie penitus expunčlus. Quanquam nonnulb poftea Pontifi- ceSj&BafileenfisetiamConciiij Patres hunc titulum ipfjtribue- $6. nnt. Unoprius quamvita excederet anno opera Pontificis Ca- rolus Boke mi Regis fiiius, quem IV. poftea dixerunt, contra Lu- CONTRA dovicunuiedusjed aplerisque tune non receptus. Ludovi- Puitalioquin(fi ada Romana tollamus)utibelloinclytus, Nnn 2 ita iligitur. COENOBII. EtTaJLEN- sis a Ludo VICO ERE- CTI PRO- jhgiosum initjum. Sepilitur Moka- CHII. * ru. a- deUrtitt. f 2.1.2. in Trideri- cus Oeco- NOMIAM RESARCIT. Diem ul> I 1 »1 u M CA-A41D1T. 468 Hiftoriže Salisburgenfis itaoietatis ftudioinfignis. Monusnenta celebrisCcenobijEtta. jenfis in Alpibus Bavarias memoiiae prodiderunt: Ludovicum exItaliaredirecogitantem ,cum penuria laboraret, Mnnachum quemdam (Angelusfubeafpecielatens fuiffe creditur) fe obtu* lifle, qui profpera promiferit, fiquidem redux in Germaniam in iocoquodam Ampheraag nuncupato Deo & Divae Virginifa. eram sedem &coenobium poneret j unaDEiparasftatuam, qus nune ex lapide (Alabaftrumillefit,analteriusgeneris;nonfatis conftat)eleganter effičla illic vifitur 3 inlymbolumcoelcftisopis tradidiffe, lmperatorem facile periuafum,votumfeciffe. Mox infperatis,DEi ope,affluentibns opibus,profečlum in Boica ditio. ne monftrante venatore locum defignatum,excitatis infignis Monafterij, aD.Benedičlifamiliaincclendi,se 4 ibus confecraffc, Haec non ex vano vulgata palam monftrat,longe lateque celebre, & incolarum religione & plurimo ad venarum undiaue huc pere- grinantium cultu,& quod caput eft,multis adelegantem M.Ma. tris ftatuam prodigijs, Coenobium. * SepultusvifiturMona. chij inMagnassde B.Virginis, magnifico illic Maufolaeo a Ma. ximilianoElečlore honoratus. Inter h«c Fridericns nofter Antiftes, annis 22, in Sediš Ar. chiepifcopalis regimine prsedare exačlis,emigravit anno 133S. initio Aprilis. Clavum inter injurias temporum pro virilipra- denter tenuit,& laceratam nonnihil bellorum vi oeconomiara fe. dulorefecit. Ipfe aWulfingo Goldeckio anno 1323: ditionem Burgftalleniem in Daxenbach & Gaftein, cum arceKIeinfteinj a Nobilibus Bercheimijs ditionem Anthering multo serecoemit, quse antea quidem feudajam erant Salisburgenfis Ecclefis, fed tune in allodia, ut vocant, redačta. Idem BercheimijMarquar« dus&Fridericus,homicidij inquendam, cui Keuzlnomen, patrati, rei, pro noxse expiatione aram S.Erntru. dis in Bafilica majori Praefule Frideri- co aučlore erexerc_j. l CAPUT XXXIV. De Henrico fif Ortolfo Archiepifcopis , Conrado & Ottom Abbatibus S, Petri. A Nno l^S^uoFridericusdeceffctat, in ^fchipraefulem c- f ^derico vehiturHenricusdcPiernbrunn 3 exBavana oriundus, do- turHe*?-" £irinasque acgenerenobilis, Canonicusgymnafij S.Ru- *icu$ ei pcrtiEeclefise Majori olim fubječii praefeffcus: quod officium ad- ), ”'J N N ’ huchodictitulo Scholaftici Dominis Canonicis tribuitur, etfi Uhbi fchola exoleveric. Minus debico rem exprefiferant, qui Henri- ScH0LA “ cumnudonornine Ludimoderatorem,vel Ludimagiftrum,qua* xuulSi fietvulgo psedagogum, expreflerunt*cum Canonicae dignitatis nomcnSt. Quinquennio prsefuit Ecclefiae, nempeanno 1343^ cxtindus. Afta eius interciderunt. Primum ta men annum me- morabilemfecitclades Germani« & Italiasper locuftas,modum naturaeCKCcdcnteSjiiiata. Sen« illis al«,dentes praeduri, quibus, ^AstAtid qužcunque contingerent, confumebant, atra 6c foedacorporum NJjE t ? j. fu)igo,tantafoecunditas 3 utcxitialipartu unavigintialiasprofer- tali je a reti Ingenspraetereamultitudo,quaexercituuminftar volantes* L0CUSTU " dcnfitatefua,ccu atranube folem&lucem peneterriseriperent, Quacunquefubfidebant i fatalis cernebatur germinum & fatorum pernicies,ad radicesufque omnia depafcentium. Diroshos prae- dones&pr«eurfores faeva peftis fecuta, qu«etiahominesma- gnonumeroabfumpiit. Flagella irati coeli inhominumpeccata carpio- adoculum fpedlabantur. Annum teftium infignem fecit car- Hul * EX pionum ex Hungaria Danubio afcendentium ingens copia, qu« R j ^ ^sceS* ad naufeam pene,ctiam efuritores pifcium fatiavit* dentium Anno 1242. Ecclefiam noftram Henrici morte viduatam re- ~ wx ; 1 r r ro riENHl- gendani iuicepitOrtolfuša^Vemeneck Styrus,virgenerofus& cum fexci- iaagniiicus 3 &decoris 3 quotam DEi,quam fuadomus 3 ideft 3 aula 3 fnlgeret, ftrcnuus amator. IntermultapretiofavafaSc omamen- Okusen t2,qu£utnqueprovidit, efFulget cruxexaurofolido gemmisco- Ehuc genfe(incuius fundatione Carolus magnam laudem tulit) Vi- HM5ETi ennenfe,&Haiderbergenre,Pallade } armispo{itis,paeificam oli- AlUEA vamprolaurea erigente. Veramhac ipsatempedate , ne Mars Bulla. Arti cederet,a togatohomine,ut ferunt, inventumpulverisni- trati k bombardarum ufum in bellis prodiiffe reperimus : qua vers* a. arte nihil in hominum perniciem inveniri potuit peftilentius. cademia-. Ad S,Petri anno 1346, pod ftrenue annis 32.gubernatum clavum,defim6biisedConradusII. AbbaSjIepultusqueinEccle “ NITRATI, fia Abbas S. Petri fit Otto Ai>' MONT. ElUS GRA- tia mu- berandis ENBRGU. MENIŠ. Pri vi le¬ gi A El AB Innocen- t r o V I. CONCESSA. OrtolfI OBITUS. Successio PlLGRI- NI PuS- CHEMII. M A R G A- R ET H A Maulta- SCHIAJCUR »ICDICTA. 472 Hiftorise Salisburgenfis fiajuxtalatusfiniftrum Altaris SS/foinitati dicati,quodnuncB, Virginis titulo S. Scapularis de MonteCarmeloindigitatur. E. lečtusdeinde in Antiftitem loči OttoMonachus Admontenlis, infignis Oeconomus. Ismulta digna laude & pofteritatis iama geffitraes alienum, quoCaenobium ex ruperiorumtemporum difficultatibus adhuc laborabat, exolvit 5 aedificia Monaftcrij par. tim reftauravit, partim novaadjecit,ufusadhascgratiaOttoiplii Archiepifcopi: cuius annutu & conceffione a lubditis Ccenobij moderatum auoddam fubfidium, feu contributionem, utvo. i 7 cant,petiit,accepitque. Donationem a Gertrude vidua Burgravij Garfen{is,proannuo facro faČtam, ipie Ortolphusfuaauthoritate ftabilivit. Singularitcr illa e coelo gratia Ottoni concefla memo. ratur, quod exorcifmis Ecclefiae confuetis, facili opera daemoncs exenergumenisfugarefitfolitus. Innocentius Vl.fummusPon- tifex privile gio eundem honoravit: ut, quod antea nondum Ab. bates,etiam mi trati, poterant, Dalmaticafubtilg&fandalijSjPon. tificum more fub rei Divinae folennijs uteretur, folennemque populo bene precationem impertiretur. Obijt anno 1364. uno anno Ortoiphum praeveniens. Iple igitur Archiepifcopus,Ecclelia fua opibusluculenteau. čla,expletis dignitatis fuae annis 22. infecutuseft Ottonemanno 1365*. loculo honorific 0 ad SS.Trinitatis aram in Bafilica Metro- politica iliatus. CAPUT XXXV. De Pilgrino Archiepijcopo ? ne c non Joanne & Ottom U. Mbatibm S. Petri. E Xfamilia illuftriPuecbemiaortusPilgrinusannoij^.thro- num Salisburgenfem confuetis fuflfragijs confccndit :in quo nequietusfederet, initio eum bella Auftriaco-Boicainvol- verunt. Horum origo & anfa fuit Margaretha, a magno ore di- čla Maultafchia,filia Henrici Ducis Carinthiae & ComitisTy- rolenfis ex Anna Wenceslai Bohemi filia. Frater illi fueratLeo* poldus,fed ininfantia fato abreptus, Ipfa heresComitatusTy< rolenfis unica,primum Joanni Marchioni Moravite, Joanis tun Bohemiae Regis filio defponlata, poli decennem fere cohabita-' tionem, quod llleimpotens videretur,non fine judicio Sediš A Liber IV. Capiit XXXV. 473 poftolicae, irrito declarato Matrimonio, feparata eft. * Agente * d ^' ed ~ demLudovicoImperatore, filioeiuldem Ludovico Brandebur^ p 2.1.4. & gico,etfitertioconfanguinitatis gradu innexa, fine Pontificis ve- f iter ^ r ^“ nia(obquod Ludovicus Caelar in Curiagra viter notatusj) necta- menfine Epifcopali fuffragio conjugio junčta. Nuptijs lolenni- <*»• bnsipfeImperator cumnonnullis Principibus St EpifcopisMe- raniasinterfuit: quorumpraefentiafignumeft,nuptiaspro illici- tis aut invalidis Eabitas non fuifle. Ratas certe habitas poftea ab Innocentio VI. nova per Epifcopum Frifingenfem Paulum im- pemtaaučforitateconftat. * Ex hoc conjugio natus illis filius * Rebdorf. Memhardus,heresTyrolis, Goritire futurus, fi fupervixiflet.Poft s f ondan * mortempatrisdecius tutela etiambello certatum interproceres detunčti&DucesBoicos. Quorumutmanuseffugeret,mutatis veftibus in Tyrolim fugeredum tentat, a rufticanis agnitus iti Stephani Ducispoteftatem venit. Monachij educabatur; cum libertatisaviduseducatorummanus occuite elapfus, inTyrolin ad matrem venit. Prolapfus deinde in indecoram vitre licentiam, inatremque durius averfatus, St afpernatus, huius fataleiram in- currit. Si fid.es feribentibus, ipia parricidali maleficio filium per- cmit,porrečlo fitienti poculo,quo fimul (iti m St vitam extingue- tet.MaultafchiaBoijs infenfafuasditiones in Auftrios fratres Ru~ O rig <1 dolfum, Albertum & Leopoldum tranftulit. Hincbellum inter Boioshereditatem fibi deberi Venditantes * St Auftrios, jam tradi- n Au- tam poflidentes.' Archipraelui nofter partes Auftriacas feftatus. SIKloSi Siannum, quemBoici Scriptores coeptobello tribuunt (pečla- iaus,nempe 1364. jam Ortolphum oportuit bello fe mifcuiflet BinlitemfucceftitPilgrinus. Bellum iit Salisburgenfi ditione Eo invol- bchoatum,quod Archiprseful prior in Boicasterraš, Auftriaco- rumArchiducuminftinčI:u,copias mifi{Tet,quasagroslioftiliter grinu*. Vaftarunt. Muldorfium aBavaris obfidione cinčtum, Auftrio- rum auxiiiorum opportuno adventu liberatum, quiRiedre op 1 , pugnatione hoftes ab oppido illo Salisburgenfi averterunt. Et rune quidem mutuo partium confenfu ab armis ceflatum ; fed naortua paulo poft Maultafchia eiusque fponfo Rudolfe Auftrio, Stepbanus Bavarus nova expeditione Tyrolin invaftt, St plures vnunitiones occupavit. Veram bello interceflit Imperator Ca- r °lus> Spačišarbitris abeodefignatis Ruperto Comite Baladno mcettm; Rbcni,noftroque Pilgrino futkrnepofteriori huic belliese exne- Pax con ' uiuomnon implicira; pax m cas conditionesconvemt,utTy- EuisC0H . J°lis Auftrijs cederet, exceptis civitatibus, Kopfsteina, Kizbi- ditione*. Ooo che* 474 Hiftorias Salisburgenfis PlLGRINJ GESTA D0- MESTICA. Din o Mattsee EMITUR, Salisbur- GUM IN* CEMDIO ET INUNDA chela& Ratenberga,quse Boijs manerent: Auftrij viciflim cen¬ timi & fedecim aureorum millibus compenfationem facerent, Pacificatis foris nonnihil rebus, Pilgrinus domefticis nego. tijs gnaviter le impendit. A Conrado inprimis Ratisponenfi E. pifcopo, affentiente eius Capitulo Cathedrali,emitCaftrumlIt. ter,cum turri Engelsberg , ac Dominium Partifenfe ad Athefin profumma i$ooo. aureorum cumpadorevenditionistcuipoli trienniumnumeratisadhuc Sooo. renuntiatum a fucceffore E, pifcopo Joanne. Poft annos aliquotpariterab EpifcopoPaffaui. enfi Georgio, ac Capitulo coemit, pretio ^OOO. librarum Vien- nenlium caftrum cum didoneMattlee 3 qui contradus deinde forfan obminorem preti j quantitatem, a Gregorio Archiepifco. pOjCumeodem Antiftite renovatus, adječlis alijsodo librarum millibus. Interhaec Salisburgumaliasquietum, fenfit infeftosEoftes ipfa elementa, ignem & aquam: prior ille defseviit in urbem an- no 13S2.& Ecclefiam Metropolitana,Monafterium S. Petri, una. TioNEAF- que mediam civitatis partem fuperiorem , incendiodevoravit. liiGiTUR. foccelTit nihiloclementior aqua, quaediluvio odiduano urbem & omnem viciniam late inundansgraviadam- učccEzzmi. n aintulit,& portam pontiurbis,qui Salferipas jungit,vicinam Clades fubruit. Et hic ipfe annus Auftriacis infauftus notaturdade Leo. A 1 Nobili-* p°ldi Archiducis, & \uftriacaeNobilitatis inpugnacumHelve- tatis ab tijs ad oppidum Sempachium non procul Lucerna. Underes H elvetis. pjelvcticue deinceps vehementer creverunt. Veram anno le- quentialiud malum Archipraefuli noftroforis fubvenit, aDuce BavariaeFriderico: qui nonlinegravilacri Ordinis & dignitatis injuria, Pilgrinum a StephanoDuce fratreinvitatumeaptivum Burghufium abduxit. Fadi origo altius repetenda eft. Anno 1378. vita exceffit Carolus 1 V.Imperator, Princeps litterarum amator , facundia oris & linguarum peritia infignis, Aurea Bulla pro Imperij ordinatione fabricata,& rebus etiam bel- lo geftis celebris, inhoc a plerisque notatus, quod auro Juraanti- quaImperatorum pofthabuerit, non ex Augufti nominisdigni- tate. Is filiumreliquitWenceslaum Imperij fucceffore m, Igna- dit ¥en- vum cognomine, quod ei rerum publicarumincuria, & inolita F ' jam vitia vulgo conciliarunt. Sub tali Imperatore, non regente, Ignavus. fed negligenteomnia,utprocliveeft,Germaniain turbas&gravif- fimas dilcordias difliliit. Chfitates Imperij Magnatum potentiae infen- Captivi- tas Pil- GR INI. Facti 0- RIGO. Carolo 1V.SUCCE I. i .1 Liber IV. Caput XXXV. 47f infenfe, foedus contra cos contraxere; viciffim Principes cura ' * c . Robilibus& Proceribus Imperij focietatem inierunt, quam Leo- ' 1 °™™ ninamappellarunt. Certatumabutraqueparte,incendijs,]atro- Bellum cinijs, rapinis 5 ut bellum hoc incendiarium meritodičtum fue- ,NCEND * A * rit. Hismalisalluxit,vel pnehmttriftiaportendens Cometa hor- Portejj« ridus,facesquenočturnae,monitores Divin3eirae,ad quasnihilo TA * minus csecutire perrexerunt mortales. Pilgrinus nofter,ob infeftos vicinos BaVaros,miferatione po- pularium Civitatibusacceffilfefertur. Hinc majores ineum Bo- iorumPrincipumirae. Annoi387.Stephanus Dux, funefto bel- lofinem inventurus, Pilgrinum data fide publica invitavit ad MonafteriumRaitenhaslenfe, Salisburgenfi terrae vicinum, ut illicuna depace tračlarent, colloquiumcommuni confenfu in- ftitutumadfeftum S.Virgilij tutelaris noftri. Comparuit Prin- cepsnofter,eadem die 27. Novemb. nil mali dealtera parte fufpi- catus,Ducemqeconvenit. Sed eccel inter amicam, ut videba- tur, tračlationem adeft infperato cum armatis Stephani frater Fridericus,&Archiepifcopum cum fuis comprehendit, capti- vumque Burghufium invicinamurbem & munitionemdedu- cit, Anexeompofito res ita ačla fuerit a Boijs Principibusj an in« vito&ignaroStephatiOjFridericus opportunam fibioccalionem iniquecaptaverit,non conftat. Jure belli certe non pocuit, cum nonad bellum ciendum , fed componendam pacem Pilgrinus venerit: & aliaslacra illum dignitas aviolentiaimmunemtuta- Pilgrinus ridebuerit. Equidem, licet brevipoftea in liber t ate m dimiffus fuerit,lacrilega tamen injuria facro Praefuli illata,alijs quoque ac- cedentibuscaufisnovum belli incentivumfocijs civitatibus prae- BfiLLUM toitj quibus etiam fe contra Principes junxit ipfe CaefarWen- SC ^ X> RUDB " ccslaus, copiasque fubmifit Pilgrinus. Poft fsevas graflationes hoftiles in Wirtenbergia, Boica & Palatinatu,fignacollata,&pu- gnadiudubia, vičlork EberhardoWirtenbergicocefiit. Tan- .s dem partibus utrisquebellofeflis, ipfo Caefare aučtore pax Egrae p AX e G r* fancita anno 1389.& ab armis difceffum. sancitur. Ferrea hsec tempora beatiori munere deauravit coelum, 0» Prodigio “ ftenfoterrisopulento SS.Reliquiarumthefauroin monte Ande- cenfi,quem inde hodie Sanclum dicunt, nec fola Boica, fed remo- o^iarum tioresetiamterrsevilitanthodie& honbrant. Mus indicium fe- cit,fatmagnusfuperis nuntiusi nam JacoboDachauerOrd.Mi- si. uorum facrafacienteinsediculatunc parva,ille prorepfit,& fche- dam f in qua facer catalogus defcribebatur, protraxit in publicum: CTUS pici O00 Z quicouPTus. RESTITUl- TUR LIBER- TATI. 47 6 Riftorise Salisburgenfis qui lečlus tantas,a Majoribus, ut fervarentur,defoffas opes, publi. cavit*unde extračlae, probante Bonifacio IX.public3e veneratio. ni,qu3einceleberrimum cultum deinde excrevit, fuereexpofit3e, Nune eummontem celebre occupat Monafterium familiae Be< nedičtinae dicatum , cui thefaurus ille concreditus, ubi pietatis magna ofiicina. Joannis Intereain S.Petri domo utilem oeconomum egerat Joannes n . & bb . s. n t exMonacho&Cuftode loči elečlus Abbas anno 1164. Eranc tilu oe- tumtemporismulta bona Ecclefiae S.Petri vel ob debita, velalias conomia. necejditates & potentiorum nonnunquam, ut illa temporafere- bant,occupante manu alienata. Quo intellečlo Pontifex Roma. nus Innocentius VI. jam fub Ottone I. Abbate, D. Praepofito Sa. lisburgenfi mandaverat, ut fufceptoinfenegotio, alienata revo. cari& reftituicuraret. Idcum nondumeflfečtui elfetdatum, fub Joanne ifto novo diplomate Urbanus V. D, Praepofitum Metro, politanum ad eius rei curam deftinavit. Datum anno Chrifti 136/ r ,fimilemandatumacceperequoque Dečani Salisburgenfes. Uti res eft difficilis alienata reducere ad fua primordia^nonfuitpe- nitus Tub Joanne abloluta, fednovis litteris urgeri debuitfubfuc- ceffore Ottone,quo demumadnitente felici fucceflutranfačla. Lis de Ju- Subnata, Abbate Joanne,lis de fepultura inter DD. Canoni. tur^ s. cos Metropoliticos 5 StMonachos S.Petri,illis negantibus,hisafie. Pbtro rentibus, fibi Jus liberum , recipiendi omnes, qui ad S. Petri tu* tenteT mu lum bbi deligerent, etfialias ad forum Coenobij non perti- Romje de* nerent. Illis patrocinabatur Jus commune, his privilegiumCon - CISA - radi I. ex antiquiori Jure & pofleffionededu&um , žkdenus confuetudinefirmatum. Lis diu Salisburgi ventilata, Romam denique delata, eum finem babuit, ut CoenobioS. Petri integra * c m do g. fteterit antiqua p ofiefiio & libertas : * prout & hodie, nemine contradicente/alva manet. i 6 ^ 6 .f.n. Pofi: mortem Joannis an. 1375". Otto 11 . ex Calchofpergero- suma II- rum no ^ tunc ortus, ad claves S.Petri pervenit. Is multa tur Otto geflitpraeclare & laudabiliter. Inprimisacsalienumabanteceffo. IU ribuseontračlum expunxit,tedificia Ecclefiae & Coenobij partim ra us & Tn reftauravit, partim auxjt,Organum novum templo impo(uit,tur. Monast. rimaltius eduxit, faerarium faera fupelledtile pretiosa decenter merita. i n fl :rux i t .g E cumtanta procuraret, emptis infupernovis colonis, redditusdomefticosamplioresfecit. Tantumpotuit induftria& FacuIta’ dexteritas optimae oeconomiae. Im petra vit a Bonifacio IX.Papa TEM CON- pro fe fubque luccefforibus facultatem confecrandi vafa faera. - u Breve Liber IV. Caput XXXVI. Hrevedatumdftan. 1396.Domumcuminannos39.fdix 6cpru- secrandi densregimen produxiflet,anno 1414. e vita migravit, reličto fuis SA ' nonmodico fui defiderio. Sepultus ad dextrum latusaltaris SS- Triflitatis in Ecclefia S. Petri majori requietcit. Multoante nem- pe 1396. vitam abfol vit Archipraeful Pilgrinus,tumulatus in Sa- celloEcclefiaeMetropoliticae, quod ipfe dum vivetet,pie extru- Eluso81 - xerat, ' Tu5, CAPUT XXXVI. DeGregorio & Eberhardo III. Archiepifcopis , & cmeriš Abbatilms S. Petri , Leonardo gldalr ko , Joanne lil, E Odem,quoanteceffor deceflit,anno } Gregoriusexilluftri fa* miliaSchenckiorumdeOfterwiZj Carinthus,in Sedem Sa- SC o?atum lisbumenfem evečtus, pium &auietum domi,atbreveannorum aditGrb- V . . r . n T , . r -1- • GORIUS tantumteptemregimentenuit, Intentus augendae rei tamilian ScHEN „ fuae EccleUse,pateTlas SalisHallentes, quas feudi Jure Hugo Gol* ckius. deckius(potenstuncerat &illuftris familia) pincerna heredita* riusArclkepifcopatuspotTidebat, data in vicem ditione Daxen- Hau.e»s. bacenfi,cpnqui{ivit;. Hugo tamen beneficijs acceptis gratuš>$t benevoluSjEcclefiae ultima voluntate Daxenbacum redonavit. •rut Acca- Čontigitbac tempeftate s inipfo Leculidecimiquinti initio, DUNT * ut Wenceslaus Imperator, de quo fupra diximus»communi ele- ^»cbs- ftorutn fcntentia dethronolmperiali ceu indignusamotusfue- DEPOSI- tit,mquefolium vicifTim cveftusRupertus, familia Bavarus> Co- tus,suc- mes Rlieni Palatinu^,qui decenniofceptrum tenuit. Secuta trien- “ S B S °* EM niopoftmorte noftri Arphiprsefulis Salisburgenlis, Provinciae Ruper- KobilesStProcereSjCollatis copfilijslitterasferunturfabricaffe, Ar- Bo ‘ cliiepifcopali authoritati & periculofas & perniciofas, quibus fe Gregori1 mntuo obftrinserunt , ne recenS creatp Archipraefuli juramen- Archiep. tum dieeretur, doneč ille cavifTet oneribus, quibus ipfi te gravatos Mors * fenutentjponimponendis. Late extentam membranam appen- * vu ig 0 fisS’ 0 .rigdlis(toterant eomplices focietatis) firmarunt. Nomen ^ 39 ^ kinclitteris inditum erinacei, * ac fi hifce apicibu4,,ceu cufpidi* SED1TIO - bus contra teniorem Dominum obarmati Vafalli fe rite defende- s^dict.« rent. Verumhicerinaceusaculeos fuospofteajUtmerebatutjbre- Vi perdidit, Ooo 3 lata. Eberhar* »US DE Neuhaus iit Ar- CHIEP. MCBIV. s4del%r.p, 2 . 1 . 6 . J u d n i PASSIM EX- TI ŠPAN« TUR. Eorum Salisbur* 61 IN SS. E U C H A- rist.Sa- C R t L E Gl UM. QjU ODI* GNE LU- UNT. * VlllgO Q3m:gfelt>. Origo Sa CELLI B. Ann^e In Eccies. Cathe- DR ALI ET Templi S, Andrej. Ar c i s NEUH Ali- SIAN.«. Incen- DIU M Nunberg. * Cbron. SAlisburg.] 478 Hiftorise Salisburgenfis Interimdumfedes iftavacaret,Bonifacius IX.Pontifex pro. vidcre mature cupiens,Bertholdum Epifc*>pum Frifingenfem, Archipraefulem nominavit. Venim DD. Canonici Metropoliti. ci,quodfuoJurieligendi fic praejudicatum crederent, admittere novnm Praefulem recufantes, novaclečtione in Sedem produxe. runt Eberhardum III. gente Neuhaufienfem, patria Carinthum. Nafcituram inter duos competitores litem mors Bonifacij mox fubfecuta praevertit. Eberhardum fucceflor Innocentius VII. Pal. lio decoravit. Eodem anno gravi facrilegio exitium fibi Salisburgi confci. vere Judaei. Jam ante viginti annos complures Germanise civi- te&inhuiusgentis interitumexarferunt. PrimiNordlingani,eo. rum fraudes &nequitiaspertaefi,omnes } quotquotincolebantur- bem,numero ducentos, direptis eorum bonis,ad unum trucida- runt. Exemplum fecutae aliae Civitates, minori tamen crudeli- tate. Auguftani vitam illis permiferunt, pretio viginti millium aureorum redemptam. Venim perfidiflimorum hominum fcc- lera Salisburgi non mitiora,quam Nordlingae meruerunt. Utho- ftes funtChrifti jurati,ad rabiem fuam explendam, ex D.Virginis in Mulln Ecelefia (hodie PP.Eremitarum Auguftinianorumfe. des eft)nefcioqua fraude, confecratam Hoftiam pretio compa- rarunt. Hancinmedio impiaefuaeSynagogaeexpoIitam,varijs, veluti olim Chriftum,injuri']s & poenis facrilegelacerarunt.Com. perto immani Apellarum crimine, omnes quotquot Salisburgi & Halse comprehendi potuere, judicio Magiliratus,in confpe&u memorati templi trans Salfam in campo,qui vocatur, urbicus, * rogo impofiti & in favillas redačli. Placato laefo per impios Numine, Eberhardus, pietati litatu- rus, Sacellum D.Annse in Ecelefia Matrice conftruxit,quodde- funčlo pofthac tumulumprsebuit. Aliud templumS.Andreae, trans Salfam, quod hodie vifitur, authorante Eberhardo Joannes KrafFtius Canonicus & Cuftos ad S. Stephani Viennas ,&cumeo binipij fratres Joannes Jurium Dočlor,acMartinusCivitatisJu- dex dičli Reittcr,fuo asre erexerunt. Arx Neuhufiana,praefečturae ditione infignis, extra urbem monti Caprarum vicina, Eberhardi quoque opus eft 3 cognomini affine. Venim dum ifta furgerent, Coenobium Nunbergenfe pene cecidit,anno 1423. triftiincendio confumptum. Celebratum hac aetate famofum Conflantiae Concilium oe- cumenicum,proreparanda Ecclefiae unione, cui Eberhardus in- f ) • ter- Liber IV. Cap. XXXVI. 479 terfuiffca noflris Scriptoribns memoratur5 * etfi eius nomenin- * chron. rcrPatresConcilij in eius Adlisnonreperiatur. Seriem illius poft S * hsh ' caexponemus. In S. Petri CcEnobiohifcetemporibusOttonem Abbates defunftuman.l4l4.excepit Leonardus Puzerbiennis tantum_, s, Petri. Abbas,quem mors immatura abftulit, fepulclirum Ecclefia S.Vi- ti,majori templo proxima dedit. Poft Leonardom elečlus Udal- ricus Planckenfelfer,qui cum laude, fed quatuor tantum annis ad clavumfedit,mortuusannohuiusf3eculi vigefimOj&praeceflbri tumuloappofitus, Ifti fucceflittertius eonomine Joannes, co- gnomineNotenhaufer,quem magnaprudentia, ingenij vigor, ac inrebusagendis regendisque dexteritascommendavit. Aučtor & ftručlor fuit Sacelli S.Wolfgangi,quod & S.Benedičbi nune di- citur,in templo majori fiti. Celite quoque vinariae altius erečto fomice providit. Multa fecit, etfi podagrae moleftijs afiiduo pe- neafMus. Očtavo tamenanno regimenabfolvit, & velsegris pedibusad fuperos ivit, anno I428.fuae > quam ftruxerat,Capellge illatus. CAP.UT XXXVII. Defclnfmate Romano , & Concilio Con/iantien- fi j inejuo ertatus Papa Martinus V. & Ecclefia redih ad unionem. CChifma, quodmemorabimus j omnium,quae antea fuerunt, G graviffimum & nocentifTimum Ecclefise extitifle, Scriptores agnofcunt.Eiusoriginem,progreflum & extindlionem per Con- cilium Conftantietife paucis memorabimus. Septuaginta cir- citerannisatemporeClementis V. propter fačliones Romanas &ItalicasPontifices Romani,veluti a fede fuapropria exules, fe- demAvenione in Gallia tenuerant, Roma olimrerum domina, intenm & ltalis & exteris gentibus, & fibiipfi inter domefticas fe- ditiones pene vilefcente. Tandem Gregorius Pontifex XI. par. G R E G timKomanorum votis&prccibus,partimfančlarumfeminaru- avenionb PirgittK k Catharinse Senenfis urgentibus hortationibus per- Romam motus,anno i^.inltaliam navigavit,& anni fequentis Janua- EE u v R EaTI ' rio Romam appulit, maxima Urbis exultatione exceptus. Cum vero res in Italiavaldeturbatas reperiffet , poenituiffe de acceffu, & reditu in Galliam cogitaffe fertur; quod propofitum Deus prae- 4-8 o Hilioriue Salisburgenfis ElUS OB!- TUS GRAVI DAT AN¬ JA M SCH1SMA- TI. LICTIO. prsematura Gregorij morteimpedivit. Vix enim ultraaftnumft duos menles Romaš {edit,cum e vivis ablatus,ad fuperosabijt. Et hinc funeftse calamitatis initium, quam triftia quaedamprogno. Iliča apertefignarunt.Nam Avenioneeodem tempore Palatium Pontificium fortuito incendio arfit. Romae, eodie quo Cardina* lesConclaveingreftiadelečfcionem fe accingebant,falmen ini. dem incidit. Porro Romani timentes,nefuturus PontifexinGaI. liamrediregmagnotumultuarmati inPurpuratos Patres jaraia Conclavi pro novi Pontificis elcčlione collečtos irruerunt, extre, maintentantes,ni propediem Pontificem vel exRomanis veli. tališ producerentr. Itaque metu magis, quam voluntate,necii. Extorta ne proteftatione quorundam., prasfertim Ultramontanorum,eh ° Nr S " gerunt Bartholomaeum Archiepifcopum Barenfem Neapolita. num, dičlum Urbanum VI. očbava die Aprilis. Et Romani qui. demelečfcioniacquievere: Cardinales veroplerique, etfialiquot menfibus elečlo obfequia confueta praebuerunt, attamen poft, ciira infueta Urbani afperitateoftenfi, tumquod non exanimo illum elegiffcnt, feceftione Anagniam fačla , illic primum irri. tam Urbani elečlionem palam declararunt, fententiaquein eum lata,Fundas in regno Neapolitanoreceflerunt:ubi2l.dieSeptem. bris novum Pontificem Robertum, cui nomen Clementis indi- tum J elegerunt J ipsumquelitteris ad PrincipesChriftianosumli* que fcriptis mundo publicarunt. Hinc gravifiima EcclefisedivE fio. Germani cumfuoImpcratore,Itali,Lufitani, Angli, Hunga. ri 5 & plerasque aliae nationes Urbano j Gallia, Hifpania, Scotia, & nonnulli minores Principes Clementiadhaelcrunt. Habukpe parsutraaue fequaces tumdočliftimos ex Theologis & Jurispe- ritis,tum viros religiofiffimos, etiam miraculis fulgentes. Quos inter Urbanus S. Catharinam Senenfem, Clemens S.Vmcentium Ferrcrium promotores habuit. IndePontificum in fe invicem mutuse cenfurae,&in Orbe Chriftiano fummaconfufio.Clemens Avenione in Galliafedem iterato pofuit, Urbanus Romaš reti. nuit} cuius in Ecclefia major manfit aučloritas > & ideoadhucho. die cum fuccefloribus inter legitimos Pontifices cenfetur. Mor- tuus eft Romse, anno 13S9. cui ibidem fufFečbuseft Bonifacius 1 X. antea Petrus Thomacellus nuneupatus: in quemmox Cle¬ mens Avenione diras anathematis intorfit, ille in eum retorlit. Quinquepoftannismortuus eft & Clemens :&aperta tune erat unioniporta,nifi Cardinales ei additfti, quidquid in oppofi- tum niterentur Reges Galliae,6c Arragoniae,&pij fere omnes,im* Spona^n. Liber IV. Caput XXXVII. 481 INVACfS- C1T ELE- c r i o n n DE probo confilioelečtionem pnecipitare maluifient. Itaquecon- ScHI ? MA tinuatofchifmate ex urna prodiit Petrus de Luna,Benedičti XIII. nomenfibifumens. Dequopofteaallufionequadam adPial./i. jadlatum: non cejjabit JchiJma in Ecclejia y doneč auferatur Luna. Praš- textusCardinalium erat necefiitas Capitis , quodRaymundus Luma. Turenius bello Clementem& ipfos impetiifTet, in quem illud $•” vulgo efMum lepidum dičlerium: bellaffe eum contra Papam fine Roma ( Clementem ) contra Regera fine corona (Lu- dovicum Siculum) contra Principem fine terra, Auraficanum flempe^cuius omnis ditio occupataerat. Caverantautemijdem Cardinales,ut putabant Ecclefias bono, juramento, quo omnes fe ob(lrinxere,utelečbusomni ope cumipfis Cardinalibus adunio- ncm contenderet,etiam ceffione, fi expedire videretur. Sed vana. eratcautela,fačfco cautioni ipfi adverfante. Decretafuit in Con« ventu (acrorum Prasfulum Parifienfi anno fequentivia ceflionis, probata ab ipfis eius elečtoribus Cardinalibus: led Benedičtus, (}uiabinitiopromptum leoftenderat, varijs artibus dcjuramen- tom,& fpem Ecclefiae elufit. Adtum de eadem via pacis etiam cumBonifacio: quam isviciffim in Renedičtum retulit, renun- tiaturum,fi alter renuntiaret. Cum nemo prior efle vellegačtum nihii. Id indeeffečlum,ut Galli Benedičbo obedientiam fubtra- herent,&mifer tandem in Hifpaniam,unde oriundus erat, fece- dere cogeretur. Ita nihilominus exitiofum fckifma protračlum. Invalue- re iaterea paffim haerefes,praefertim illa pernidofiflima Wiclef ■ fiftaram in Anglia, quae virus etiam brevi inGermaniam efFu« dit, & HufTitarum bdErefin progenuit. Scbifmati & haerefibus poitcntose affulfit Cometa magnusanno I402.perquindecim diesviius. Quo ipfo tempore etiam patratumingens illudprse- Cometa buminter BaiazetemTurcarum , & Tamerlanem Tartarorum ^ R ‘* L,UM Eeges,quo Turcarum res pene conciderunt: captus Baiazetes, ac diuinftaravis incaveacircumduehis.duraminfidae fortis tragae- dntn lufit. Defunčlo poft biennium Bonifacio, iterum nova e- lccbione a Cardinalibus Romanis , fubrogatus Melioratus , Sc nuncupatus innocentius Vil. non minus cum vana illa , quam ante diximus, etfi jurata abdicandi fe cautione. Muka denuo pro concordia inter duos Pontifices tračfata : indičlum etiam ab InnocentioConcilium, quod fačlionesRomanse, & fecuta_j mors illius irritum fecere. Nondum vacantis Sediš opportunaoccafioadunionem fta- P p p tuen- W!CLEF- EISTrtRUM h^sesis. IVI AT E R Hussita- RUM. BaIA ŽE¬ TEM IN¬ TER El Tamer« DANEM, CONCI- LIUM Pl- SANUM, SlOISMUN- DUS FIT Imfera- TOR. PSOCURAT CONCI- L l U M Con STA NT- TIENSE. ClJI I PSE IAJTEREST. 482 Hiflorfe Salisburgenfis tuendam, quidquid optarent omnes, placebat Romanis. Inno- centiofulfečlus an. 140S. Angelus Corarius, tune Gregorius XII.ijfdemquibusanteacbnditionibus abdicandi, &eodemef. fedlu. Tanta erat obcaecatio , ut remedium profuturum črede, rent, quod toties irritum vidiffent. Majus ad remmomentum attulit, utriusque partisCardinalium feceffio, ex qua Concilium. Pifanum denique coaluit, anno 1409. celebratum , magnaPa. trumfrequentia, fedingratijs abfentiumPontificumGregoriji Benedičti, qui vel maxime renitebantur. Ipfi tamen fuffiagijs communibus/ačloproceffn condemnati, & Pontificatus jure,li quodeffet,privatifunt: elečtus in eorum vicem Petrus Philargi, infignitus nomine Alexandri V. Cum verdpriores minimelo. co cederent^ &necip{i,necmulti alij Concilium legitimumfine capiteagnofcerent} tantoconatu & molenih.il ačtum, quamut duobns tertius Ponthex accederet. Triumviratum non minus tuneEcclefiae,quam olimRomae perniciofum minuit mors \. lexandri, mox anno fequenti lecuta: reftituit elečlio Joannis XXIII. ante Pontificatum Balthafaris Cofke. Secuti funt,quafiex ordine, Alexandrum Rupertus C2efar,& Rex AragoniasMarti. Ruperto in Imperij faftigio fucceflit Sigifinundus Rex nus. Hungariae,Wenceslai Imperatoris frater, muko difparis ingenij Stvitse, non fine Joannis Pontificis commendatione in Augu. ftum folium ab Elečtoribus evečlus. Et hic tandem triplici no. do cuneum invenit,6t de quo tamdiu laboratum, opera Ina, Con- cilio Conftantienfi produčto, unum Ecclefias Paftorem reHitui obtinuit. Anno l4l3.JoannesPapa,annitente Sigifmundo,Conftan. tiaeadlacum Podamicum &Rhenum fitae, Concilium indirit. Huc anno proximo ipfe conceffit, eoque Imperator, praster plurimos Prselules Ecclefiarum Principes, Legatosque Regum &Principum ipfevenit. Acccfscre.&Cardinales,quiadhucGre- gorij & Benedičli latus ftipabant. In tanto confeffu Pontifei Joannes renuntiationem fummi Praefulatus palam promifit, fi Gregorius & Benedičtus etiam cederent. Sedeodem anno, fcili- 1415'. Concilij fecundo, veluti mutata fententia ipfe recelfit, rei bene coeptac fucceflumnonmodicumturbarevifus.IgiturCon. cilij decreto interceptus & cuftodiae traditus,demiim,five volens, fivenolens, Dignitateceflit j quem fecutus Gregorius ultroeo. dem Jure,hačlenus male ufurpato, fe abdicavit. Reftabat Bene- dictus:admiranda induftria Imperator Sigifmundus ipfe in Hi- fpa- Liber IV. Caput XXXVII. 483 ipaniam profečtus, obtinere tamen non potuit, ut obftinatam ScHISMA “ ambitionem,& nomen Pontificis deponeret. Labenteinterhagc i urom- uno anno huius fseculi decimo feptimo, Petro deLuna,feu Be- tur.ele- nedifto,fententia Concilij depofito, plena vacatioEcclefiae indu- ^noV**" da, & tandem in fefto S.Martini, id eft,undecimaNovemb. a viginti Cardinalibus & triginta alijs elečloribus ex Epifcopis & Abbatibus a Concilio fingulariter conftitutis, elečlum novum Ecclefias Caput, Odo deColumna Cardinalis,dičtus Martinus V. cuius tandem felici regimine poft tanta nubila ferenior Eccle- fis facies illuxit. Pctrus quidem de Luna adhuc Pontificis no- men obdnuit, & a morte fuccefforem habuit Clementem: fed inHifpaniae angulo obfcurus uterque latuit,Orbi contemptus, k poft 12. annos, cedente Clemente, unicus EcclefEe Praeful Martinus manfit. k Alia Concilij huius gefta, inter quae praefertim Hieronymi Pragenfis Wicleffifl: 3 e & Joannis Hufs HufTitarumparcntisdam- S F 0K * m natio fuit, brevitatis causa non enumeramus. DuravithocCon- ciliumannistribus,& fere dimidio. Jamadnoftra. CAPUT XXXVIII. De exemptione per Epifcopum PaJJcrvienfem procuratd, & per Martinam V. impetrante Eberhardo , revocata\ me non Concilio Provinciali ab Eberhardo celebrato . C Irca ipfum Conftantienfis Concilij tempusres hic memo- randa contigit. Georgius ex illuftri Hohenlohiorum fami- lia ortus,Paflavij PraefuljUt a Jurisdidtione Archipraefulis Salis- burgenfis tot fseculorum quieta pofleffione firmata (prout ex faspe repetitis Concilijs Provincialibus apertum eft) fe fuamque ledem eximeret, Joannis XXIII. Pontificis aures occupavit.Prae- tendebat maxime,fuam Ecclefiam, ut revera eft, infiio ftatu & Georgius lurisdičtione admodum famofam & celebrem , magna Cleri & . O 5 A U. K M* P°puli,nec non vafallorum &fubditorummultitudine decora- ptionem ^m. Hanc&fimilesob caufas, petiit & impetravit, Ecclefiam i ^ p ® t a rrt ’ Patavienfem, quse,ut difertis verbis dicit Pontifex * Juri Metro- “ IUM . politko Archiepifcopo Salisburgcnji pro tempore exifienti tancpuctm fuf- * in fragmafubejje dignofcitur , cum Epifcopis tam ipfo quam fucceffo- e ™ m F tl0 ‘ fibus ; omnique Clero Sc populo a memorata JurisdiČtione, & fub- Ppp 2 ječtio- 484 Hiftorfe Salisburgenfis jecEoneabfolvi,eximi,acinimmediatum Jus Ecclefiae Roman® transferri, In fignum tantae praerogativge etiam Pallium Georgio a Joanne concelfum. Id ačlumConftantiaelubipfo Concilio, E- berhardo Archiepifcopominime vocato & audito, annoquinto Pontificatus Joannis,Chrifti 14 . 1 ^. deeimononoJanuarijjUEBul. la teftatur. Duravit ifte Status exemptionisannis lequentibus, quibus feditConcilium, majoribus Ecclefiae negotijs,& indučlaper cef- fionem , amotionemque Pontificum vacatione fummse Sediš, Eberbardum a fui Juriš profecutione diftinentibus. Martinus poftea in Apoftolico faftigio pofitus anno 141$. 21. Marti j Seffione Concilij quadragefima tertia in pleno Pa- trum confeffude reformatione Ecclefiae agens, capitulo primo omnes exemptiones a tempore Gregorij Undecimi, quo Schifma duravit, a Pontificibus,vel proPontificefegerentibus ; conceffas, irritas voluit^ & ut omnia inantiquum ftatum, quoantel!rba* num VI. erant, revocarentur, ftatuit. Qua generali revocatione utique&Paflauienfisexemptio continebatur. Venim vigilan- te fuis rebus Georgio,impetratum a Martino,ut biennio poldan. iiofcilicctfuiPraefulatus tertio, novo diplomate Florentias edito exemptionem a Joanne XXIII. fačtam, reftitueret &firmaret. Eberhardus vero nofter , cernens ea fuffraganeae Ecclefiae fubtradlione Metropolis fuge lionorem & audloritatem non pa- rum minui,querelam apud Martinum, expofitapleniusreiveri- tate, depofuit, & reftitutionem in integrum poftulavit. Unae motusPontifex, nonfolum Joannis XXIII. conceftionem, ceu minus legitima de causa in praejudicium Šalisburgenfis Eccle¬ fiae fačtam, led fuumquoqueindultum,tanquampercircumveti. tionem,dtimportunam infiantiam obtentum,penitus inirritum reduxit. Gum vero niliilominus pofthaec Paffavienfes priora exemptionis privilegia jačlarent, iterato decreto Pontifex illa re- fcidit,&Ecclefiam Salisburgenfem in plenum Jus Metropolita- num, nonfolumad legationis,fed etiam IurisdičUonispotefta- tem,ut litteris Apoftolicis exprimitur,prout ante Ioannis XXIII. conceffionem fuerat, reftituit. Id tantum gratiaeGeorgio Prae- fuli Patavienfi reliquit5ut ad vitae fuge dies, iple & Ecclefia eius ex- emptionegauderent,eademcum ipfopenitus intermoritura. Et certe PafTavienfemEcclefiam inSalisburgenfis gremium Archi- epifcopale reaple concefliffe, ačla fequentia, fuo locoindicanda, manifeftant. Hxc pofterior Pontificis fančtio data Romaj ad S. Ma» Liber IV. Cap. XXXVIII. m Mariam Majorcm 4. Cal. Augufti 3 anno Pontificatus Martini fotoChrifti 1423. Interim Eberharduš ex Conftantienfi Syriodo reverlus, an¬ no 1419.vel ut ačta habent * circa 1420. ipfe quoque Conci- lium Provinciale fuse Metropolit, Salisburgi pro fidei & mo- cil -p-2. rumreformationeinftituit. Cui interfuerunt prsefentcsEpifco- spJdmHs pi,AlbertusRati s poncnfi s , J-Ier-mannu 5 Frifingen{is,Engelma- * d rusChiemenfigUlricusSeecovienfis, Volfardus Lavantinuš: re- JA 20 ' liqui,ParavienfisK:ilicet,Brixinen{is,Gurcerinšcertos Procurato- duš cele* res,fui loco fuffravia praeftituros, mi (erunt. In hac Svnodo re- R A T . . . Yl r • r ' 'V J • Conci- novata mprimis itatuta anteriorum Concmorum , nominatim LIL1M Pro- perGuidonem&Joannem Cardinales Legatos, ac Fridericumj vincial». Conradum & Pilgrinum Archiepifcopos lancita. Publicatade- RE ° T M p A j. cretaConftantienfia, editi Canonesutiliffimi ad fanam & fan- sau. pik čtamfidem, adfacrarumConftitutionum,&bonorummorum pROCURA “ • • / TOREM. oblervantiam pertinentes^ut Acla fulius monltrant. Acta Sy. Eitatinter htec fpeciale ftatutum pro libertate Ecclefiafti- ^o 151 * ca,contraAdvocatos, aliosque laicos eius violatores (quoruni nonpauciidtemporis erant) publicatum,quo excommunicatio- nisineoslatacenfura,&attentataeorum irritadeclarantur. Me- morant Scriptoresnoftri ineodcm conventu inter Epifcopos i- FoEDUS nitumfoedus & conventionem,ut (i quis eorum eontrajus fas fa- 1N ER eraeimmunitatisaquopiamimpeteretur,& violator illemonitus pro im- no n defifteret, non facris tantum , led profanis quoque afmis, commiinicpeacjunčbisviribus contraeum ageretur. Celebrata eft non diu poft Salisburgi SynodusDioecefana, ciii exmandato Eberhardipraefedit Joannes Praepofitus & Archi- AliaS*. diaconus Salisburgenlis, fačlus deinceps Archiepifcopus. Eius N0I)US Synodi aučloritate ačtum , ut Concilij Provincialis memorati SA ^ Ao * ftatutainpropriamhuius Dicecefis obfervantiam & ufum redi«. gerentur. Anno huius fseculi 24. vita funčtuseftj quem me. moravimus, Georgius Praeful Paflavienfiš, & cum eo extinčla ex- emptio. Cii m Canonici infuffragia ferenda novi Epifcopi coi- Viffent, fciiTa in partes ftudia, alijs Leonardo de Laymingen 3 alijs Hentico Flickelio Decretorum Dočlori faventibus. Cum con- veniendi in unum vix fpes eflet,arbitrium ex compromifTo Ca« pitnli Eberhardo Archipncfuli delatum , qui Leonardo Cathe- Gram (ab Henrico quondam fperatam ) addixit. Hinc nov* Eurbse: reclamant Canonici inftigante Flenrico^ Albertum quo- ppp 3 m IN V ER PISCOPOS PRO IM« MUN1TA- tb Eccles; ' 486 Hiftorise Salisburgenfis Discors Patavi- ENSIUM E- IECTIO E- BERHARDI ARBITRIO COMMIT- TITUR. Eberhar- Dl OB1TUS ETSEPUL- TURA. Archiducem Auftrias in Leonardum concitant,qui adminiftra. tione rerum temporalium in Auftria ei interdixit. Ipfe tamen ope & favore civium pofleflionem adeptus, ftrenue fe contra ad- verfas partis calumnias tutatus, non fine quadriennij longa con- fličlatione tandem anno i42$.confirmationem Romae, & ab E. berhardo Starenbergio fucceffore hurns Eberhardi confecratio. nem obtinuit. Cum Alberto Archiduce res tardius, primum a Friderico Truchfeflio compofitoe. Interim poft praeclaras Ec- clefias curas defunčlus eft Eberhardus ifte Archipraeful anno 1427.& in Sacello S. Annae a fe religiose conftručto, honorifice tumulatus. MCBXXni. Eberhar¬ dus Sta- renber- GIUS BIT Archiep. MAGNA- RUM VIR- TUTUM. Optima EIUS PRO- P O S I T A MORSPR.-'!-:- VERTIT. SUCCED1T JoANNES Keichen- spergius; TOGA ET SAGO CON¬ TRA Hus- SITASCLA- RUS. JoANNA A URE- lian.Gal- LIAM AB Anglis LIBERAT. CAPUT XXXIX. De Eberhardo IV. Joanne II. Archiepifio ■ ps , Conalijs Bafikenfi & Florentino , nec non Georgio & Er. hardo Abbatibus S.Petri. E Berhardo Neuhufio , fucceflit elečlione Capituli quartus hocnomine Eberhardus Starenbergius, familia Baro,gen. te Auftriacus, vir infignibus virtutibus,charitate praefertim integerrima ornatus. Optimi paftoris formam exhibens, mul- ta tam faecularem politicumque , quam Ecclefias ftatum con- cernentia ad meliorem formam reducere fecum ftatuerat. Sed immatura morspraeclarapropofita intercepit. Obijtvixexafto biennio, Chrifti 1429. non fine fufpicionepropinativeneni. Sc- pultus eft in Sacello S. Annas ab Anteceffore fundato. Eodem anno fucceffor elečtus Joannes de Keichenfperg, Prnepofitus facri Collegij & Archidiaconus, quemfub Eberhardo III. Synodo Salisburgenfi prnefediffe, ante retulimus. Romam profečlusab EugenioIV.Martini 1431. vita funčfi fucceffore Pal- lium retulit. Non minus fago, quam facra toga clarum feeshi« buit. Nam contra efferatos Huflitas Bohemos in vidna Boica ferro & incendijs graflatos arma induit, eosque feliciter profli- gavit. Hoc ipfo tempore floruit in Francia Joanna Aurelianenfis puella paftoritia: qune divino,ut fertur,nutu arma induit 5 & Gal- liamfjampene fubjugumAnglorum redačlam,*Duxfao Hiftorias Saiisburgenfis brevi deindeextin< 5 bifamiUa,omnia eorundembona venditionis contračtu in Archiepifcopi Joannis St Ecclefiue ditlonem tranfie- runtd Pricra his fuerunt, quse ad S.Petriegit. lllic fub Forum annorum decurfu poft JoannemIII. Abbas elečtus Georgius Waller,Monachus loči, aetate, non moribus ju* veniš, regularis difciplinae apprimeamans : ipfe apud Archiprae. fulem Joannem inftitit, uc laxatae temporum injuria religiofae obfervantiac confulere dignaretur. Florebat tune religionis laude Coenobium St Congregatio S. Colomanni Melicenfis,nonpri. dem inflituta, cuius vigorepleraq} AuftriteMonafteriaad pridi, num flore reftituta. Adhunc Archipraeful de fuisquemdamde. ftinavit, quiAbbatem Leonardu invitaret, ut Vifitatorismune* re fua aučloritate fungeretur, St Coenobio antiquifIimo, antiquo- novum decus redderet. Venit,vidit,luftravit,muka utiliter.tam fpiritualem, quam temporalem ftatum concernentiaemendavit, ftatuitque: ex auibus egregie S. Petri area refloruit. Fuerantjam longiflimo ufu reditus inter Abbatem St Conventumdivi/kid, ne noxiae religiofis proprietati fomes daretur, fuftulit Leonardus, St cunčta ad unam maffam fub Abbatis manum St curam prima* riam reduxit. Deinde cum hačlenus ad S. Petrum foli genere nobiles in religiofum numerum admitterentur j indeque bono. rum ingeniorum defečlu, St quod confequens, plerumqueobfer- vantia Coenobium laboraret^ perfuafit,utimpofterumetiamaIij babiles, praefertim fiNobilium copia deeflet, reciperentur. His& alijs fultadecretisRegulaBenediČlina inter Petrenfesmagnas vir. tutis deinceps acceffiones habuit. Exijt ab humanis Georgius anno regiminisočlavo , St in propylaeo Ecclefiae S.Viti depofi* tus,propijs laboribusalterius vitas praemiaadijtannoLpft'. Poft ipftim Erhardus de Lainiz ad mitram pervenit. Is bonarum artium St virtutum opibusdives, St difcipulus dim, famofi magiftri NicolaiTinckelfpilenfis,mercesoptimas,ad S. Petri Ludimagifter expofuerat. Dučlus religionis amore,etiam cucullum fumpfit anno 1433. atque promeritis intraanni fpa- tium Profeflionem, facerdotium ac Prioris officium adeptus • ex« pleto annoaltero , etiam Abbatiam communi votodelatam fu* fcepit. Sed tam celeriter cumulata munera, mors anno proximo, faeculi 36.fuperveniensfimulabftulit. Depofituseftpropefuum anteceflorem Georgium loeo memorato. HosdeniquefecutuseftannoI44i.ipfeJoannes Archiepifco- ! pus: eiusq; exuviaein S. Martini Capella depofitas quieverunt, anno Friderici Imp.III. (alijs IV.) fecundo. CA- CAFUT X L. De Archiepifcopis Friderko IK & Si - gijmundo l. Ille per Jasile- A Dhuc fedebatBafileenfisConventuSjCilmdefančtoJoanne EDuco*- inelečlionem novi Archiprsefulis a Coilegio Metropolitico ctione" kura. Sed divifis fuffragijs duo ex urna prodierunt, Fridericus prodeunt Truchfefius de Emmerberg,Styms,& Sigifmundus de V olckens- ^ 5 ’. torff Auftriacus. Veram aučloritate Bafileenfium Fridericus GIS mun- palmam obtinuit, & aflentientibus tandem DD.Canonicis mi« DUS - tram tulit,fačta cumadversaparteconcordia.Effloruitineoprse- ter alia&dotes infignis eruditio,eruditorumvirorum umori con- en s e nexa,magnanimitas infuper & eloquentia, quam ipfi PatresBafi- ^ ° leenfes coram magnopere fu{pexere. Tum temporis Felicem matur. Amadeum eorum Pontificem, fepius invitatus adijt Fridericus Ellls VlR “ Imperator, nonquidem eius partibusaddučlus ( namipfecum spondamu plerisqueGermanij Principibus neutras partes elegerat)fed ut aa - adconcordiamcum Romano Praefule Eugeniohortaretur. Du- xeratfecum Sylveftrum Epifcopum Chiemenfem,fuommver- boruminterpretem. In acceflu reverentiam quidem Amadeo exhibuitCaefar$ non tamentalem,qualis Papae (olet Excuiavit le per Sylvellrum, conciliandse pacis gratia id a fe fieri. Necab- borraitFelix. Ipfe Chiemenfis eundem non folito fuaSančlitatis velBeatitudims , led clementis Benignitatis titulo com pellavit. Res tamenita intra caeremonias Hetit. Qupdaddomefticapertinet:annoi 443 .LaurentiusPatriar- Htems cba Acpaileienlis & adminiftrator Lavantinus mundo valedmt. 1:RIGin **' Reindeannofequenti hyemsfrigidifiima fruges perdidit, &pe- STl$ [ ftemattulit* Incendiumquoquefortuitum vicum S. joannis in incendi- PongeuSalisburgenlis ditionis confumpfit. Acceffit foris ma« annisTn gnumChriftianaeReipublicaeeoanno infortunium, memorabi Ponoeu. lisilla clades Varnenlisin Hungaria: qua LadislausRex ipfe ce- cidit.PaceminieratcumTurcis,inconluko Romano Pontifice, cumquoantepa 6 lum fecerat,TurcasChriftianinoministerrore Clades tune latis confternatos totis viribus perfequendi. Refcilsa pace audtaritate Pontificis& opera Legati Romani Juliani (eiusqui HuNl Qq q 2 ante VarNen- S I S IN A' 45>2 Hiftorise Salisburgenfis * Aenetu Sjlviut in Europ. c. p. refert. Spon dan. ad an. 1444. Eugenuis Papa ob¬ it :succe- DIT NlCO- LAUS V. Felix Pa- patu s e ARDICAT, Vitam SANCTE IN E R E M O CLAUDlT. CONCOR- D A T A Germa* NI JE. Ex Montt- mentis Aionafie- rij. Reforma- TIO COE- NOBII Nunberg. anteBafilegepraefidens, poftea cum a Pontifice fe feparaflent, Conciliumdeferuit)belium redintegratum, & inprseliumven- tum. Inclinatain primo conflidtus fervore jam acie Turcarum, fubitb poftea con versa belli alea, fors noftrosdeferuit,magnaque ftrage afflixit. Ferunt Amurathem Turcam, cum fuos non fine grandi clade cedere con(pexiflet,coelum & Chriftum juratae pacis & fcederis teftes inclamafle: & inde mutatam mox rerum faciem. Idtamenalij non probant; * qui tradunt,reftitutaperAmura* this inftantiam acie, numerum hoftium viciffe. Cseterum cunvde fchifmate Bafileenfi extinguendo mul. tumhadtermslabaratum eflet, antequam finem cerneret, ipfe Eugeniusanno i447 r .menfeFebruario extindlus, in hocGerma. nisplurimumcommendatus,quod Principesliberalidiplomate pro pacis bono anno priori profecutus fuiiTet. In eius locumfub- ledtus eft Nicolaus V. adcuiusmanus bienniopoft Felixmaiege< ftum Pontificatum depofuit, & magnis viciffim privilegijs prše* fertim habitus Pontificij ufu honoratus,ineremo,qubreverfus, fandto fi ne vitam conclufit. Ducem fecuti refidui pauei afleclas Bafileenfes ad pedes Nicolai fe quoque receperunt. Ifte finisper. niciofi lchiimatis fuit. Priusquam id plane fieret, anno fcilicet 4$.Fridericus Imperator, medianteJoanneCarvaialeCardinale DiaconoS.Angeli,cum Nicolao Pontifice circa beneficia confe* rendaconcordiam inijt, quse adhuc hodie Comordaia Germam appellantur. Quae paflim Canonum peritis nota, multorumcjue commendationibus celebrata,fere ubique adhuc hodie in Germa- nia vigent, In Nunbergenfi Coenobio Salisburgi an. 145^ 1. facrse difcipli- nx inftituta eft refcrmatio,quam Nicolaus S. R. E. Cardinalis, a Latere Legatus per Germaniam,indixerat. Eam induxerunt de¬ putati a Legato ad vifitanda omnia huius Archidioecefis & Pro* vincias Coenobia utriusque fexus Benedidtinas familiae luftran* da,tres Abbates, StephanusMellicenfis, Martinusad ScotosVi* ennae, Laurentius Cellae B.M. V. in Auftria inferiori. Relifta Nunbergerifibus Virginibus ab illis pleraque inftituta & ftatuta falubria magna exparteadhuc ufitata,quibusobfervantiamagis refloruit. Decreverunt inter alia,ne in fufcipiendis ad Monafte* rium Virginibus folanobilitaspundlum ferret,cumDEUS perfo* narum non fit acceptor,illique fola virtus nobilis. Inter haec Fridericus Archiepifcopus ad fata properabat, Anno 145-2. nuptias iblennes celebravit Henricus Ludovicifi- Uus Liber IV. Caput XL. 493 * Adclz,. i reitter\ * Iiundint & ah j. Fata Fri¬ de r i c i Archief. ultima. Susroga- Tl!R MGlS- MUNDUS, INSIGNES IN EO DO" TES. ElUS CE¬ STA. liusDux Landishutanus, cum Amelia * (alijs Anna * ) Fride- rici Saxonisfilia. Huc invitatus Fridericus venit, Principes con- jugescopulavit, Joanne Epifcopo Frifingenfi, facrisfolenniter o- pcrante. Venim vixab itineredomumreverfoFridericoimpor. tunus jCertus tamenhofpes,adfores fuit, St 30. Aprilis Kine abdu- xit, poftquam decennio dextre Archipraefulem St Prindpem e- giflet. Illumin Archiepifcopalifaftigioexcepit, corrivalis antea,SF gifmundusVolckenstdtffius, hačienus Ecclefiae Metropolitanse Praepofitus & Archidiaconus,multis vircutibus eximie commen- datus. Excelluit inipfofingularis ergapauperesamor Sc benefi- centia,vit3emorumque integritas, (aerae Paginae,aliarumque di- fciplinarum non vulgarisfcientia,& admiranda femper in magno culmmc demiflio. Principibus Sc Magnatibus seque ae populoin ptecio Sc delicijs fuit. Hinc in comitijs Sc conventibus Princi- pum frequens comparuit, femper in magna aeflimatione ha« bitus. Circa initia regiminis rebus inter Caefarem St rebelies Atu ftriae ftatus componendis adhibitus, una cum Carolo Marchione Badenfi, Joanne Sc Friderico Frifingenfi & RatifponenfiEpifco- pis, Archiducem Ladislaum, Alberti V. filium, Auftriacarum di- tionumheredem proximumexcura St poteftateFridericilmpe- ratoris, etfi segre, dimiffum, Viennenfibus reftituit. Ludovico primumDuci Landishutano ex Amelia Saxonum Duciffacon- juge natum Georgium : debinc ipfius Friderici Caefaris filium Maximilianum,poftea Caefarem ex Eleonora Eduardi Regis Por- tugalliae filia progenitum defaero fonte levavit: quod quidem pofteriusanno I45*9.c©ntigit. Necdefuit inter haecnegocia Ec- clefiaefuae rebus vigil Pontifex: nam arcem Goldeggenfem, diu- turnalitecontroverfam, Archiepifcopatus proprietati addici im- periali fententia impetravit. Annus 145*3. infelix fuit Orbi ChriflianointeritulIrbisCon- Constan- ftatvtinopolitanae, Novse olimRomae, St excidio Imperij Grseci ieuOrientalis. Hanc anno prsefenti 29. Maij expugnavit crude- CO IMPE- liffimusdedbellicofiirimuSjTurcammRex Mahometes. Con- ftantinus cognomine Pogonatus tune Imperator erat, a primo torca-* Conftantino M. decimus quintus & ultimus/rater Palaeologi, fu- pralaudati: eo jam anguftiarum Imperij redačlus, ut amiffis ple- nsque provincijs St urbibus/vicinus peffimus Turca pene ad fores eflet. Isquidemomne ftudium ad defendendam RegiamUrbem 0^14 3 con- * vid, Spon- dan. ad an. 14 S h ”• 12. SlGISMUN- BI Archi- EP. CURA DOMESTI- CJfL P1ETA- *ris. * vulgo ©cfrtn&ec? littg difta. Novam čudit mo- NETAM. Die m CLAUDIT EXTRE- MUM. m Hiftorise Salisburgenfis convertit: fed avaritia Graecorum (qui domi potius thefauros,ho. flibus profuturos defodcre , quam communi faluti impendere i‘naluere)&Latinorumofcitantia J vel difcordiaauxilia rogatane- gligentium,deniquepropugnatorum paucitate,& diffidioomnis induftria irrita fuit. Acceffit fortiffimi defenforis & Praefečli, Jo. annis JuftinianiGenuenfis,obacceptum vulnusdifceffus, quem fecuta Civitatis ruina, Imperatoris a conculcantibus turbis exi- tium,necatis quadraginta Chrillianoru millibus } captis fexagin- ta. Ouae horrenda ineaptaurbefecerintTurci,facraomniapro. fanando, templa, altaria, SS.Exuvias 5 virgines, matronas,adole- fcentes violando,graviffime aučloresdefcribunt.Tantamcalami- tatem coelefti vindičfca immiffam fatentur omnes; praefertim quod poft unione m in Condlio Florentino, ut ant c vidimus, fa- čbam, rurfus in fchifma& impiamhaerefin de divini Spiritus ex folo Patre proceffione reciderint, utalia fcelera taceantur. Cui congruit, quod urbem in ipsaferia tertia Pentecoftesexpugna- tam plerique feripferint. In quo tamen alij diffentiunt, quod lisec fefta anno quidem priori feu $ 2. nonautem^. invigefi- mam nonam Maij inciderint. * Caeterum ut ad Sigifmundum revertamur, ei noti exigua domi fuitcura pietatis. In Ecclefia Metropolitana SS.Sigifmun- di &Colomanni facellum conftruxit. In hoc & altero S.Georgi) Miflas anniverfarias oum opulenta dote fundavit, atrium Baffi. ese pulehro opere 9 edificavit,&anteriorem ChorifornteempJum. beis tegulis contexit. Yerbo, Ecclefiae Moecenatem, aut pa- rentem potius talem fegeflit,utmoriensopimisillamtliefaiiris divitem reliquerit. Defunčto Sylveftro Chiemenfi Andftite, UJricum Planckenfelfer Sigifmundus eidem Cathedrse prxfecit, Vitio ei a quibufdam verfum, quodmonetam quandammi¬ nus probatam * pro meliori čudi fecerit: fed id fadlum com¬ muni tune aliorumPrincipum, ipfo Imperatorepr3eeunte,ex- emplo. Cumque haecpecuniapaflim contempta,mercesvena. les vix inveniret, primus Sigifmundus illa damnata optimam monetam confici juffit,cuiusfexaflesHungaricumflorenum^ quabant. Fafcibus Ecclefiae novem annis egregie geftis, infperata, nec tamenimparata morte,2.Novemb. anno Chrifti 1461. abreptus, lučtum non exiguum fuique defiderium fuis reliquit. Corpus tu* mulo excepitCapella S. Sigifinundi,utmeminimus > abeofun- data. PUIACH. JFEN« CAPUT XLI. DeBurchardo Archiepifcopo Cardinale , g? Pe¬ tro Abbate S. Petri. f Igifmundo fucceffit Burchardus de Weispriach Styrus, Col- J legij Metropolitici Praspofitus, cui ad Arehiepifcopalecul- C h a RD us menpromoto in ea dipnitate fubftitutus Friderieus a Pranek. Ro- DE Weis * F O ^ nn t a pti mse&Ecclefiae tod tuncpraeerat Pius II, antePontificatum Ae- neasSylvius Piccolomineus Friderici CsefarisSecretariusCcuius & vitam tcripfit) vir legationibus, rebus geftis, multiplici dočtri- na,fcriptisqueeeleberrimus 3 poft Nicolaum& Calliflum III. de- fundos in Sedem Apoftolicam provečlus anno Chrifti 145*8. qainioxanno fequentipro defenfione Religionis contraTurcas c 0N , MantuseConvcntum tam Cardinalium $c Epifcoporum 3 quam tusMan- PrincipumChriftianorum inftituit. Plerique horum per Lega- ^"“1* 3 gatoscomparuere.-magnotamen Pontifieis annifu, nihil efife- contra dumeft 3 quam 3 utpleriquemulta,aliqui pauca vel nihil promit- ruRCA * terentauxilij,nemo fervaret. Imperator ipfe Pontifici tam farni- Nullo liaris,cum Principibus Germani s peditumtrigintaduo, equitum fECTU * decem millia fpopondit, nec tamen praeftitit. Soluto Conventu, demquifinis fuit confilijs, fuit&promiffis. Felicior alibi Pio fucceffus extitit, quod Pragmaticam fančtionem e Bafileenfi Abr ° g *" Condlio apud Francos oriundam , quae aučloritati Pontificiae GE g A l- multumadverfabatur,a Ludovico Xl.Rege Francise abrogariob- LIjE PRAG * tinuerit, matica Basileen. ApudhuncipfumPontificem Burchardus tanti fuit,utfta- authori- timannoaltero novum Archipraefulem nova dipnitate augeret, TATI pA “ O X . B o O 7 a D* ^purpuratorumPatrum Senatuifub titulo SS.Nerei& Achillei T irsa. adlcftum, pileo Cardinalis ornaret. Nempe jam notum in Ro. RMiaCuria fecerant anteriora eiusaČla 3 quibus pro SanČtorum honoreadhucPr3epofituslaboraverat,ut poftea dicctur. Delatam purpuramcelebri folennitate Burchardus fufcepit. Aderant in- Burchar- Vitati^raeterilluftremNobiliumturmamjVicmiPrincipesdnter c“* FI * qtios Ludovicus Boiarise Dux commemoratur. Archiepifcopus INDICTUS. RF« LIS. & Cardinalis magno cum fuorum comitatu , ut mos Cardinal!- lim/plendidetemplum Metropoliticum ingreflus 3 populQ bene- 'A.dnu. dixit. 4 9 6 Hiftorise Salisburgenfis dixit,& in ara maximaDrri Ruperti faerum fecit,additohymn 0 Ambrofiano. Alia haud dubie feftivae lsetitise figna adhibita,qu£ tamen expreflanon legimus. In purpura. fingulare pietatis& re. ligionisftudium exhibuitBurchardus. Primumadcultus divini Acta eiu$ j n f U a Ecclefiapromotionem impetrata a Pio 11 . Pontifice Coe. domesti- nQ kjj CanonilTarura S. Auguftini mutatione in CollegiumCle. ricale,duodecim illic Presbyteros inftituit,fexfaeculares& fcx re. ligiofos,qui eommuni ibi vičtu & vita degerent, & in Choroma. joris templi Divina ofiicia riteperagerent, Choralibus,qui ante primam Miffam cantabant,dimiftis. Redditus annui illisaffigna. ti erant feptuaginta floreni Rhencnfes,exigua fumma,fiadno. ftra tempora comparetur;fufficiens tamen,& fbrfan magnaillas. tate. Haec fundatio non ultra vitam Burchardi ftetit: nefcio qua de causa poft mortem voluntate Capituli foluta. Porroanno Ecclesia 14^4. alteram fundationem fecit, Ecclefia B. Virginis in Mulln, Mullen- miraculis celebri q U3e fifialis dicebatur Parochiae Salisburgenfis, Colle- inCollegiatam,decemimpofitisSacerdotibus, erečla. llianunc G |^‘ RR. PP. Eremitis S. Auguftini gaudet. In templo Metropoliti. cRAMsur- co non exiguos pro majori cultufumptus fecit. Ulic tabulamar- jpellecti. genteam,facra Domini Paflione affabre effi poftea Arcmidu ' CaroliV.&FerdinandiI.Impp.parentem,fuIcepit. Deprovin- p ARIT cijs hereditaria fucceftione poft mortem Mariae. ad Maximilia* Phiup * num tranfituris,etfiRex Gallus litem movit, tamen illae Domui *' 0 M L J v Auftriacseoptimojure aflertae, magnam potentiae acceflionem Zatrem. fecerunt. llutC Salisburgiad idemfere tempus vivis exceftit Bernardus de gundi a Ctaiburg Epifcopus Cbiemenlis, virdočtus & pius: nec diu poft ACCRESC «* Cafparus de StubenbergPraepofitus Salisburgenfis,qui obij t Mu- austrial ravijinitinere,dumadCtefaremFridericum, cuierat aconfilijs, Grseciumproficifceretur. FunusdefunčFi Salisburgum relatum, ikhonorificeconditum. Chiemenfem Sedem accepit Georgius Altorfer Cancellarius Bernardi Archipraefulis , Praepofituram. Georgius Ebron Canonieus. In Alpibus anno 1478. hominum maleferiatorum turbse, m °tu* st¬ ance c|uodam Georgio,coierunt^Sc tranfcenfo monteTauro Rau- rifenfiprsdis&incendijsfevierunt^ parsGaftunam * occupa-ms. runtmbi cum genio fccure indulfiflent, nočlu vino fomnoque Fe* ^ pulti arufticisBinsgovienftbuscontra praedones hoFce collečbis s. i»quisi- obruti ,caefi, eječliquefunt. Reliquiutplurimumfrigore perie* TI ° IH ' runt. Hic quoque annus memorabilis eft ab Inquifitionis fidei turinHi- contraspANiAM. * Spondan. ad an„ 147 S. moi.xxix- Bernar¬ dus COGI* TAT InFU- LAM IN A- LIUM TRANS¬ FERJE. Fkideri- CllS Imp. QUOQUE BRO ALIO APUP Pa- PAM LA¬ BOR A T? MCX>IXXX. ^04 Hiftorise Salisburgenfis eontrahaereticos tribunali inHifpanijsprimumintrodu&o Q u ctiam contigit, quodcum Georgius Rcgis Anglise frater, nefa # quibus de caufis, innocens, utputabaturaplerisque,admortero a fratre damnatus effet,gratia fibi fačla optionis mortis is eleo ' in vino Cretico fubmergi, ut dulci morte vitam ebiberet * ° 1 CAPUT XLIII. T)p Archiepifcopi Bevnavdi ačliscumCtffare merico , &fada demum cejjiom dignitatis. B Ernardus vir natura pacificus Sc quietisamans, impatiens laborum St moleftiarum, quas partim vicini Principes, par- tim in Carinthise limitibus Turcae/aciebant 5 de onere Archiepi- fcopalideponcndocogitarecoepit. Animus eratinfulaminSk tumTannbergiumEpifcopum Brixinenfem fuperioribus annij a fe confecratum transferendi3fibique, conftitutis congru isrcddi. tibus, locum quietis parandi. Fridericus Imp. audito Bernardi propofito, ad fe illum in Volckenmarckt Carinthias, ubi tune c. rat,vocavit, egitque,ut vel fervaret dignitatem,vel fe infciofaltem nondeponeret, quod Bernardus promifit 5 ignarus, quidCaefar animo concepifiet: nempe Joannem Strigonienfem Archiepi- fcopum, quem in Aulafovebat,Salisburgenfi in Sede collocare. Interim hae de re occulte in Curia Romana adlitabatpmpetravft- que, ut Anfias S.Sabinae Montis RegalisPresbyter Cardinalis,ab- legatus ad Caefarem St Principes contra Turcam in foedus ani- mandos, ceffionis etiamcaufam fufciperet, Sc facultatemPapte, tam pro ceffione Bernardi, quam promotione Strigonienfisaffer. ret. Quamobrem idem Cardinalis paulo poft Salisburgum ap. pulit, inde Viennamad Caelarem profečfcus,StinprofeftoS.Bar. tbolomaei huc reverfus , Auguftam Sc Norinbergam adPrinci- pum conventus abivit. Annoproximo moram ulteriorem refpuit Bernardus, mif. soq3 ad ImperatoremGebhardo Peufchero.ProvinciaeSalisbur- genfis Capitaneo, indicavit, fe ad deponendum Archiepifcopal: munus paratum efle. Gratum nuncium lubens accepit Caefari Sc dum ferrumealet, cudendum ratus, nempe ne forte impedi- menta intercurrerent, aut Archipraeiul animum mutaret, accele- rans, eundem Grsecium ad feinvitavit, Pub prastextu de bello Liber IV. Caput XLIII. foy Turcicoibi cum illo rradlare velle. Paruit Bernardus,vemtque in comitatuEpifcoporum Seccovienfis & Chiemen{is,praedičti Ca- pitanei,Balthafaris de Weisbriach,&aliorumquorundam. defuis confiliarijs. Imperator, exclufis alijs, folum Bernardum cum duobus comitibus Gebhardo & Balthafare ad occultum collo- quium,rolusetiamipfecumfuoJoanneStrigonienfiadmifit. Ibi trumque Bernardus non multum tergiverfatus,faciendae ceflioni confen- SUPER H0< * fit, & fcripto infuper firmavit, gratulantibus fibi feliccm fučcef- tI0 , fum tam Csefare , auam Archipraefule Strigonienfi. Bef- nardus Archiepifcopus nofter ad fuos reverfus rem geflam aperuit ^ fed non integre , prout erat. Caefarem , ajebat, deiiderare ceffionem Strigonienfi faciendam : fačlurn tacuit. Sqc E pifcopipraefentes alixque Bernardi confiliarij reponunt,remef- Bernard* fearduam,& Archiepifčopatui facile nocituram, majori&matu- itn re- raopusdeliberatione.nihil praepropere agendum. Accefserede- CLAMAi,Ts niqueipfiCsefarem cum fubmiflifsimis precibus,dignaretur fpa- tiumconcedere, ut Salisburgi etiam Capitulo Metropolitico & Provincialibus Statibus infinuaretur,quorum confenfu in re tanta opus effe videretur. In hanc rem permiffo Bernardo cum fuis difceflii/ad impetrandum Capituli & Provincialnim Statuum, qui neceffarius obtendebatur,confenfum,fuos quoquc Legatos Imperator adjunxit Schaffridum de Leiningett * Bernardum de Seherffenberg,& Joannem KellnčrProcuratorem Fifcalem. UbiSalisburgum ventum \ collečlo in confilium Metropoli- Rfes $ub- tano Collegio,nec non Provincialium conventu,in quibus Abbas RupertusS.Petri, WolfraduslIberacker } Achatius Wisbeck, Jo- Stattbu« annes Straffer, & civitatum Salisburgenfis ac Miildorffenfis Le- gatinominatim reeenfentur, caufa in medium delata* cclatata- TUR . fflen 3 quaemterprimadicendaerat, jam fačla Bernardi abdicatio- ne,quam extra Gebhardum & Balthafarum fupra memoratos plc- riquenefciebant. Variatum fententijs: qui Bernardi inconftan- tiamnotaveraht, fuadebant, ut Archiepifcopus fuamrnet fuper hac re mentem voluntatem cxprefsius declararet. Alijs com- ^unius placebat, rogandum,ut abječta abdicationis tračlationc* inPaftorisPrincipis fiatu firmusmaneret. Fixum fibi effe om- ni fideli opera Domino fuoadeiTe Scadfiftere. Et pondus habue- re preces,ut annueret, palamqueptaefertet, ceffionem nunquam tat, ferio cordifibi fuiffe. Hisauditis, Cuefarei Legati totam rel feriem, prout fectetd coram Caefare adlafuerat,fačtam fubfcriptarnque a Bernardo ab- aedica* S s s dica- TIONEM FACTAM A PER1UNT. Caesaris indigna- TlO ET IN Bona Ar- CH1EP. IR- RUPTIO. Bernar. »us se Ar- MAT UM OPPONITi INFAUSTO SUCCESSU. PuiLICA ABDIČA. TIONE MI* TRAM IN JOANNEM Strigon. TRAN*- fert: Ca- PlTllLO »ROBAN« TE. SlJtVAT TITULUM Archiep. it Lega¬ ti Afost. Obit ato- VLBXIA. r o6 Hiftoriae Saiisburgenfis dicationem publice enuntiarunt, & moxnon fine validis minil & muka indignatione recefferunt, Imperator! renuntiatuti. Iste bus intelleais.delufum fe fentkns, gtavit'erque commotus, ora- nes ftatim munitiones, caftra & bona Archrepifeopat&tinAii. ftriacis Provincijs fita, pet fuos occupan )uffit;« quibus tuncar. cesTaggenbrunnenfis & Fonftotffenris mCarmthiapenitusa. cike Ouaesccutione onininoturbatusBernardus, auxilia con- traČaelarem conquirere cospit, contraaoquefoederecumMat. thiaHungatixRege,cius alias holte, fefe Imperator! opponere nondubkavit. At magno fuo & Provmc^malo-.prste^uan, audd refidua a Cffifareanis, nempe utbs & dommium Ftifacenfc, Regipignoritradenda erant, infeftiClarismilitescunft^,« Salisburgum attinebant, faro, incendijs, captmtatevallarunt, Damnum illatum plus lOOOOo.ducatorumfatimatum. lta iftus Bernatdus refipilčere & pcemtere voluit,& infcio Rege foederato ad Cfaarem Viennam defcenJit, faaamraun. tiationem denuo Ermavit, & rebus cumillo compoGtisJoannera Strieonienfem fuccefforem lecum Salisburgum reduxit. Anno 1482 M.Januarij inCollegij Metropolitici congreffu, &tanL Grdinum Provinci« , quam aliorum praefentia & confpecto, Principis & Pr«fulis fiimčlionem depofuit, juramentofidelitatis fubditos abfolvit, Sc Joanni, quemdiximus,StrigonienfiArchi. epifcopalem Saiisburgenfis Ecclefizdignitatem tradidit. Qme omnia Capitulum communi fuftragio rata habuit, Joannique fucceflorifidem & fubmiffionem (ea ramenconditione, ut ipfe bona Ecclefi« alienara recuperare pro viribus laboraret)unacum Provincialibus praeftitit, exceptoPr«pofito Ebrone, quifolusfc fubtraxit, proteliatus, fidem Regi Matthiaedatam, dum viveret, fervaturum. Hinc ufque ad vit« exitum ad an. 1491. Salisbur- ao exulavit. Bernardus vero abdicata licet fede Archiepifcopali, de Apoftolica, utreor , licentia titulum Archiprsefulis & Legati Apoftolici fervavit, Tittmoning« reliquum vit« per qum* quenniumexegit, & an. i4$7.apoplexia ta&us claufit, ^ in monumentum Bafilic« Metropolit«« coram altan B.Virginis Salisburgi illatus. GAP. CAPUT XLIV. De loanne Vitefio Archiepifcopo. J Oannes ortu Breslavienfis Silefiusfuit, parentibus'mediocris R ANN,S conditioniseditus.; fed taliindole,qu3eadmagna natum matu- 0 *tus, no¬ re indicaret. Crevitcum3etate,dočlrina,prudentia&virtutibus, t e*» ^ in deniqj infacrumOrdinemadfcitus,coepitetiamRegibusinpre- " tiodTc.Pracpofitura primum Quinque- ecclefienfem,deinde Er- memtv lacenfem, & Varadicnfem Epilcopatus adeptus,ubiqueoftendic femagnis rebus parem. A MarhiaRege Hungarise in Legatum affumptusadlmperatorcm Fridericumprocoronuregni Hunga- ricirepetenda , quam vigintiquatuor annis apudfe detinuerat, qucxi pluries milil ali] non potuerant, fua eloquentia perfeeit. Sexaginta millibus aureorum redemptio conftitit. Qualcgatio- ne feliciterperačla, ad magnos honores & opes Joannes fibi viam fccit. Mifliis denuo in comitatu illuftri Magnatum Hungaro. Coronam rumj&triummillium equitum, ablmperatore coronam iplam xbIm*p' domumreportavit: quacum maVimacelebritatecoronatusMa- deten- thias in Regali habitu ,&puhlico confeflugratiam Joanni rctulit, donatoipfi &Ecclefixeius VihornenfiComitatu. Necfatistva- r E gi re- cantian. : 1473.Sedi Strigonienfi JoannemRex impofuit Archi- P ^ TAT - praefulcm,utnil effe videretur,qudarčlius{ibi eumobligarepol- ttADUIAI) feL. /.RCHISP. Verum ipfe magnis beneficijs obftriftamfidem non ferva- SlRIt,ON * vit. lllcčEus majoribus promiffis ab Imperatore, adeiuspartes, &eglečloRege,tran{iit. Caute id egerat Fridericus, non ignarus, ratorem. quantum momenti llliusperfona fuisrebusaccederet: quod ma- gnaingenij & opum vi plurimum polleret, Anno ergo 1477. ^iennam cum optimis rebus & divitijs fuis venit ad Caefarem, tpiimagnis honoribus illum coluit: nec gratis,Joanne pro nuptijs Maximiliani filij 1000. aureorum fuppeditante, cuiadgratiam referendam Caefar urbem arcemque cum dominio Stvrenfi in Auftriaaddmt, Qusefitus cur Regem deferuiffet, facete dicebat Archiepifcopus : nonpotuifle fediutius ferre pulverem , quem Monachus ille in Hungaria longo fy rm ate excitafTet. Erat is Ga¬ briel familiae MinorumS.Francifci, quicum JoatineCapiftra— C’ ^ S s s 2 no in Causam FACETE IN GABRIE¬ LE*.! VlO- NACHUM CONIICIT. yo8 Hiftorise Salisburgenfis in Hungariam appulfus, major opc Regis, nempeS. R. E. Gardi« nalis,eyafit. Archipraefulatum Joannis Rex in affinem fuum Car« dinalem de Arragona contulit, dum in oppofitum Joannes Vite- 0cCAS, ° fius eundemfibifervarenitebatur. Tandem RomanusPontifes a d c a- incer litigantes lententiam dixit, & Arragonio adjudicavit. Hinc thedram Imperator exuto Archiepilcopalidignitate Joanni, de alia pravi. V£NDI dere fenocogitabat, ecopportune oceurrit minus cogitatepro. miffa Bernardi ceffio Cathedrae Salisburgenfis jquamfacilejannu- ente ad fuas precesfummo PontifieejficutimemoravimusbnJo. annem Caefar tranftulit. Voluntati Imperatoris accefferunt fuf. fragia Capituli, magis armatis precibus, quam fpontaneo arbitrio coliata. Joannes porrb, terrius hocnominc inter Archiproefules noftrosdi6bu$, deliniendos efle animos, qui nonfponteadeoin Joannes f ua obfequia conienfiffent ratus,humanu fe&beneficumprinia in Salisb* Rome exhibuk. Cives maxime fibi devinčtos voluit,quibusper. Civi bus miiitjUt a Crulare proprium fibiMagiftratum, Confulemqueim. —- petrarent. Ipfeveroillata Antecefforis temporeProvincisdam- stratum nafarciendaanimoreputans, annuente Caefare, falivečligal im- permit- p 0 { u it,quod annuadm quater mille florenos reddidit. Mortuo ad an. 14S7. Bernardo, lis ipfi cum CapitulariCoi legio incidit, defupellečlili Archiepifcopi memorati, quamCa« Šali v e- noniciex antiquo more libi vendicare eonabantur. Renuentejo« Tipo*- r anne pfr r frl ae Canonici, excepto Andrea Decano, & Friderico Lis inteb ScfraumburgioPlebano,adPraepofitumexulantem,utianteme- 1 iLUMET minimuSjMuldorffiumfecefsere; &,abdicato Joanne,novuni Ar- co r SI ' chiprjefulem, eundemPraepofitum, ChriftophorumEbronem, Hi Ioan- elegerunt,irrito tamen conatujmoxenimanathematepercuHVm —- exilio, doneč Joannes yixit, biennionempe, maneredebuerunt. rant, i*- Cum Imperatore non minor, quamantea,Joanni ArcKiepifcopo k 1 to co. neceflitudo fuit, lilo in mag-nis negotijs & gravibus legationibus ideo ex- ulus, eum lemel in Burgundiam ad filium Maximilianum , & communi* altera vice Francofurtum & Aquisgrajmm pro elečtione & coro natione eiufdem Maximiiiani mifit. In quibus non folumfi- dem,(ed magnificentiam fuam Csefari Joannes probavit, utram- »aLb. que legationem fuo aere, fine Caefaris & fuae Ecclefiae adminiculo he T pr o p ere gfr- Secutae quippe,cum Sedem Salisburgenfem adiret,euin Imp.ma« funt fuae opes,quibus hauddubie inopulentumfiatumSalisbur- puNGiTUR. g um r eduxiffet, fi vita illi fuperftes fuiifet. Aedificavit tamen sumptu quaedam nova in urbe aedificia, antiqua reparavit, Ecclefiae Me- proprio. tropoliticae auream & gemmis ornatam Crucem , infulamque Liber IV. Caput XLIV. r o9 marsaritis & lapidibus pretiofis gravem, Aulaefuae exgemmis MuitiF5> 1 - 1 J* 1 • I* * -EJNTIA at(jueargentomuItas opes vivus dedič * vel monens rdiquit* EIUS IH Dum pneeffet,anno ^S^.B.LeopolduSjMarchioolim Auftriae, Ecclb- ablnnocentio VIII. anno PontificatusprimoadCaefaris & Prin- Aulam T dpumprecesSančtorumalbo infertus. spenda»us, Annolequenti Maximilianus Archidux Francofordiae in Komanorum Regem communibus Elečlorum fuffragijs ( quae austm* loannes ipleconeiliaverat) eledlu s, & Aquisgrani, coronaCaroli CAM0NI * M,ex SacrarioNorinbergenliprolata } annuenteeodeinPapaIn- Maximi- nocentio m{ignitus.Quem bieanio poft rebelles Fkndri, infuper ’ t;ANUS fit kbitoCosfareasdignitatis refpečtu, Brugae in cuftodiam indigne ^ifo- dederant,& tribus menfibusfervatum,interventu Ferdinandi & rum. lfabellgsRegumHifpaniae,liberarunt. Ita tum variantis ibrtunae A Flan- primordiaMaximilianusfenfit. Faventem antea contraGallos belubus S cFlandros minori licet exercitu fuo fcliciter profligatos, collatam custodmj abElcdoribus imperij coronamttunc vero iniquam, imopene infultantem:poftea in nupti js Philippi filijcum filia Ferdinandi Mart™« KegisHifpani,muitisque occafionibus alijs pace Sc belic,riden- temfenlit. Jpdn. loannes nofter anno ^S^.die i9.Decembris ex hydropifi v A ri a gnis negotijs & dignitatibus t inmajori templo,terr 3 e redditur. magnis negotijs & dignitatibus defunčlus, ante S. Ruperti altare ^^ 0 l ’ CAPUT XLV. deArclnepifcopisFriderjco K&Sigijmundo IL Mate S. Petri Virgitio II. O BdifcefTumaliorum Canonicorum, & latam in eos cenfu- ram,ut fupra retulimus,adeligendumloanni Succefforem loliex Collegio Capitulari lupererant Salisburgi Andreas Deca- nu $A Fridericus de Schaumburg Plebanus, Qui cum eligi mal- lent,c[uanieligere, compromiffum fecerunt in AbbatesS.Petri Rupertum,& Tacobum S.Micbaelis in Beurn,ac Leonardum An- g er erjCaufarumProcuratorem,quorum fuffragio prodijt Arehie- pifcopus Fridericus. Is anno i490.confirmatus ab Innocentio Vlil. in Dominka poft Pafchaaltera ( quae Iubilate dicitur) fo« lenni in urban ingreffu fačlo, dataque populo benedičlione, Lu- n ' £ 4 ieprox\mo abOrdinibus Provinciae praeftitamfidem fufce- S s s 3 pit: TUNA. JoANNKS IKP. TITA FUN- GITUR. HUIC PER COMPRO- MI5SUM SUCCRDIT Frideri¬ cus DB ScHAUM- BURG. yio Hiftorke Salisburgenfis Salisbur- GUM DAM- NA PATI- TlIR. Spondan. an.i^Z. Detectio BUM. * Senec. uiti , i. in fin. Chori. pit: tertiaDominica, Cantatedičla, confecratus, Pallibcjue infi. ab^Ele- gnituseft. Annusille minus profper Salisburgovifus. Nixaltif. m e N t i s fima in hyeme terras non tam operuit,quam obrnit. Ver tcrribi« C lis grando, lapidibus inftar ovorum gravis fcedavit: cuiinNo- vembri ingensventorumturbo fucceflat, quiaedes > &Ecclefias ipfas partim concuffit, partim ftravit. Aulpicatior orbi & Ecclefiae,Domm prasfertimHifpanicse, extitit annus i492.quoColumbus}five,ut aliquitradunt,aquo- dam Favarcho,quicafuinpercgrinas infulas Oceani Atlantic! in- rideratjtdočius^fivefuoingenio Starte,ac veterum lečlionein- novi Or. dučlus, impetratisja Rege Ferdinandonavibus regijs 6 cfumpti- bis per bus ncceffarijs, Canariaspraetervečlus, poftduoram&lius menfium navigationem, novi, utvocant,Orbis infulasad littora Fioridae regioms, & in his Hifpaniolam auri praedivitem detexit, domumqueaffumptis aliquot incolis revečtus, fecutse Americs occupationi,quam Hifpani poftea fecerunt, praelufit. Hancocci. dui Orbis detečbionem praedivinafife vifus Poeta , aut quafi Pro* pheta, Seneca Cordubenfis Hiipanus in Medea. * -_ Vrnient annis Sacuia feris , qmbm Oceanu* Vincula rermn laxet, &ingcm Pateat tellas, *lyphisque novos Detegat orbes , nec fit tenis Vitima V bule . Rex Hisp. Eodem feretemporeRexFerdinandusCatholicititulum}ionoris ~ ergo ab Innocentio Vlil. recepit, eumque confirmavit,acinfuc- ci a p apa ceffores Reges traduci ftatuit Alexander VI. fuccelTor. E x ten m Proxim um annum mors Friderici Imper. notavit. Linzij is tur r n e vita difccllit, annos natus expletis Imperij annis ^.Mortis cauiam fuilFe ferunt,quod enato in crurealtero carcinomate,& ne malum latius ferperet, crure illi defedto, dolor inderecruduit& jam effaetum fenem extinxit. Deceflit Sacramentis Ecclefias ri- cusTmp* ^ niunitus,fclici,utcreditur,morte: cuius & alioquinvotumfuit, Nattcier.in Bene mori. Interrogatusenim aliqDando,quidhominioptimum £ij^k- * n hacvitacontingerepofifetdrefpondit: Bornim exhac vita exi* tentia : tum. Parentalia eidem peregit,pr*cfente filio Maximiliano,Ar- M.m 0 H p°* c ^ ic P^ co P us nofter Fridericus. Quibus pcraČtis,aMaximiliano jamImperatore,magna cum celebritate Regalium inveftituram fufcepit, quam antea a Friderico Patre enixe petitam nondum impetraverat. Domi SUCCE5SO- JRES. MCDXCtl . Mouitur Friderj- MINt OP TJMUM. Liber IV* Caput XLV. i DomiFridericus idinter alia fingulareprasftitit,qudd arcem Redimit acditionem Frifacenfem, Regi Hungar. Matthise a Bernardo Ar- a Wladis ' chiep, oppignoratam,ab eius fucceffore Wladislao redemit. Nam H un G . Matthiasjam anno 1490. mortem oppetijt, cui hoc affičtum e- R.Frija- pitaphium ab Antonio Thebaldeo: gnoraT 1 * Corvini brevis hacurna ejl 5 quemmagna fatentur tum Mat* Fačla fmffeDeum: faiafm[p hominem. h^ius o Magna geftit contraTurcas, majora fačlurus, fi cum Friderico B itus. Cdarepacem tenerc noviflet. Culpampro varietate geniorum Af r 1- dtnationumalij Caefari,alij ipfiadfcribunt* Ultimisannisipfam " U “ A . SI Viennamcum inferiore Auftria occupavit, quam, ipfomortuo, phium. brevi Maximilianus recuperavit, IL ’ Porro Fridericus Princeps nofter antlo 1494. nondum exple* Mors Fri* toregiminisquinquennio, ipfe etiampofito carnis onere,quod hydropsauxerat,poftmemoratos Regesabijt,fepuldirumdedit' Sacdlum S. Anuse inAedemajori S.Ruperti. Eundemnon minus celeri fato^uamdignitateinfecutuseft SigifmundusdeHolenegg StvrusDecretorum DočtorexCano- Eundem nico Metropoliti HGfpitalisSali$b.Prsefečlo,elečlus Archiepi- >Sigismun* fcopuseodem anno,biduo poftquam Anteceffor dcce{Terat,die 1 6* n u s D E O&obris. Archiprseful elečlus placitum Alexandri VI. 15*. No- vembrisproximiobtinuit. Urbem folenniter ingreffus anni fe-j quentisfexto FebruarijjConfecratus quinta poft Epiphaniam Do- Abit a d minica, brevi poft ad Comitia Wormatienfta abijt. In eo itinere Salisburgo abiens comitem fibi junxerat Georgium Chiemen- tiensia. fanEpi(copum,qmvixuna bora abbinc adpontem Saalse apo- plexia tadlus, fexto die Salisburgi vita exceflit. Sigifmundus Wormatiam feliciter appulfus, a Caefare Maximiliano in ipfb Pnncipumconfeflu Juribus Principom fplendideinveftitur.Sed, beml brevem glorise mortalis ufuram! poftpaucosdies in mor* Ubi mor * bumlapfus , cum Salisburgum magnis itineribus properaret, PTUS , K * Miildorfijextremum diemelaufit}. Julij an.i495\Prsefuitquin- REDITU qnetantum menfibus: Ecclefise noftrse magis oftenfus , quam datusaSuperis. Sepukus eft Salisburgi in Ecclefia Majori,coram tingui- altariS.Crucis, Quinque poft menfibus etiam ex humanis abijt TUK * RupettuSjfupralaudatusS.PetriAbbasper29.annos,inatrioSa- celli S. Viti fepultus. Marmor fepulcliralehac inferiptione no- ' 0 ‘BITUS tatum. epita- 4}kt : Rudlertiis cukat lote , vene rabi lis Alb as^ mi UM ‘ O&avaAndre# qmm tulit atra dies * Et sv Eidem SUCCEDIT Vugi. HUS. Eius me¬ rita; MORI, COLLE- CTA PRO S. Petri Monast. PIERI SO- iita. Leona r.« D U S D E Kiht- f 12 Hiflorise Salisburgenfis Et monet hocfaxum , precibus q udd fedulm adfu, Scamlat ut athereos concitm ipfe Choros. Ipfe 5*. elečtionibus Archiepifcoporumpraefensfuiti & demunt in elečtione Leonardi, qui Sigifmundo fucceiTit, cum vocatusin. terefle ob infirmitatem nequireC,Virgilius Prior, mox Abbas, id negotij peregit. Mortuo Ruperto non diu vacavit fedes Abba. tis: quarto decimo enim die viginti duobus de Con ventu fuffra. gantibus elečtus eftunanimi voto ScplaufiiVirgilius, cognorai. ne Schedel,Prioris perfedecim annos funčtus officio ,non minori fuorum omnium affečtu, quam fručtu. Confirmationemlocožc nomineabfentis Archiprsefulis Leonardi fecitRudolfus de Kiien< burg Canonicus & Plebanus Salisburgenfis, cum Henrico de Pe. gniz, & Joanne Waginger Decretorum Licentiatis. Anteceffort non inferior, exemplo & vita plus docuit,quam verbo. Rem fa. miliarem utililfimeadminiftravit. A WolfgangoNusdorfiio J & Chriftophoro Straflcrcoemptispraedijsetiam auxit. Ambonem novum Ecclefiae Majoris conftruxit, & duo altaria in S.Viti Sacel- lo. Rona,privilegia,]ura omnia confirmari ab AlexandroVI.PP. obtinuit annoi49$.Unum Patri optimodefuit,vita lcngior. Se. ptennioenim regi men abfol vit, jam fexagenariusquidem,&ad prsemiacoeleftiamaturus. Sacellum S.Viti fuofinu corpusVir- gilij excepit,juxta altare S.Mauri,quod ipfe ftruxerat. Hoctemporemoriš adhuc erat,ut fingulis Dominicisdie- bus in Ecclefia Parochiali,in antiqui Juriš memoriam,pro Cce/io- bio S.Petri collečlafieret. Collečlam pecuniam annuatimadAb- batem perferebatD.Plebanus in odtava fefti SS,Petri &Pauli.Hu- manitatisofficiumliberaliordeinde menfa Germano more fecu* ta. Obijt Virgilius an. 1 ^ 02 . jam regente Archipraefule Leo- nardo. CAPUT XLVI. Depromoti one Leonardi slrchiepifcopi , fi? eius mtritis in Ecdefiam Salisburgenjem. L Eonardus de Keutfchachnobili eCarinthis ffcirpc natus, per plures honorum gradus ad Salisburgenfis Sediš faftigium afcendit. Anno 1460. Monafterium Canonicorum Regula* rium S.Auguftini Oberndorfenfe prope Gentiforum in Carin- fihist Liber IV. Cap. XLVI. j-ij thiaingreffus,Qeconomimunus(ufcepit. ExhocPraepofituspri- schacb mumS.Laurcntij,deinde fuiCoenobijdičlus, an.no ejufdemfae- '** J q a ' culiSl.virumfe inrerumdomefticarum adminiftratione often- NO RUM dit. Namincendio,quod illapfum fulmen fufcitaverat, confum - ptumefundamentis reftituit,* & interTurcarum,Hungarorum- cathe- queincurfusufqueadannum5>0.viriliterdefendit. Vacantc polt »ram a- hsecPraepofitura Salisburgenfi, inquamfefejamCardinalisS.R. SCENDI1 * E. Gallusvigil Romano nutu infinuarat,Leonardus Romam pro. feftus,ope Csefaris, hanc dignitatcm obtinuit, repensa Cardinali infolatium 3000. aureorum fumma. Ex illo gradu in ArchiprEe- fulem elečtus ,triennio adhuc Praepofituram tenuit, quam tan¬ dem Rudolpho Kiienburgico cumCapituliafTenfuceffit,adebi- tis,quibuserat innexa,liberam,auro argentoque bene inftručtam. Tališ igiturvir, qualem Ecclefia muitisdebitis&difficultatibus implexatuncdefiderabat, an. 1497.7. Julij elaplo lolum amorte AnteceiToris triduo in Archiepifcopalemfedemevečluseft. Ele- patuere,aliae mgrge,rubrte aliae,aliae guttis fanguineis rorantes, id- Monum.^ ftueintemplis,in aedibus St parietibus privatis,quibufdam in ipfis veftibus, praefertim albi coloris. His fucceiserc liorrididuo Co- f. 2 . 1 . 9 . inetaedcctElo minantes. Salisburgi infeftoS.Lucaevifumeft in aere caput D raco ni s lub vefperum poft horam quintam urbi im- *oktew- nlinere, Wktenbergae in Saxoniaanno I4.vifi innt tres foles,gla- diocruentoijsiniečtominacesjRottwilaequoque lol horrendo a- mdiu. Ttt Z ipečlu, f 1 6 Hiftorias Saiisburgenfrs * sponda. fpe nardus Arcbipr3elulnofier,Bambergenfis,Herbipolenfis& Aicb- fttttenfis Epifcopi,aliique complures. Tračtatum dc auxilijs Albertopingendis: fednoluit Leonardus bellonon neceffario fe imp\icare 1 eiusque fententiae etiam ali j Principes & Prcefules ac- cefsere. Continuatum nihilommus bellum, & oppidum muni- vid. a. tumKueffftainiuminfinibusTyrolis aCxlareexpugnatum:do- necanno l^o^.demum pax conciliataeft. Authores pacis fuere p AX , NTER Leonardus nofter, Frifingenfis quoque, Aichftadienfis & Pafla- Bav**o* vi$nfisEpifcopi. Condufioplena,dičlatiscertis conditionibus, co L omx. T 11 3 fačba y i g Hiitorias Salisburgenfis fačheft inComitijs Colonienfibus, magna Principumfretjuen. ti a. Inter has fuit,ut pro Ruperti pupillis novusPalatinatus Nori. cus,a Sede Neoburgi Neoburgenfis didus, erigeretur. Relitjua Boiaria fere ceflit fratribus Alberto & olfgango, Quasdam ta. men ex ditionibus Boicis Caefari in compenfationem expei 4 rum attributa. Tandem aflenticntc Wolfgango , totusBoica; Jus Majo- p r j nc }p a tus in Albertum tranfiit. Atque inde puhlica lege (an. eitum,utimpofterum cavendis perniciofis difcordijsfamiliaeher. cohstitu- ^iJcundae ačtioni plerumque coniečtaneis, unius natu majoris T " M ' cun&arum ditionum impcrium cflčt, reliqui Comitum, hodie Ducum, titulo contenti, congrui census portione contentivive. Aebatis- ss Nun- *ER6EN* 6KS. Tramsia- T I O S. Leopoldi Clau- S T K O- ISeobur- «I. Oppidum Monsee REDIMI- TUR PER Leonar¬ du m. Inunda- trio. Conspi- RATIO Cl- VIUM Sa- LISSUR- GfcNSIUM BRTECTA ! ET ASTUTE DEItUiA, rent. Salisburgi anno fupra memorato in fefto S.Mauritij pons Salfe,una cum macellis, nefcio quo infortunio,confumptuseft, Obijtetiam inOčlobri Daria Panicknerin AbbatiffaNunbergen- fis, cui fuffečla Regina Pfaffingerin eiufdem loči fan&imonialis: qua poftfeptem annos cedente, eiusloco impefitaeftaLeonardo UrfulaTraunerin Monialis S. Petri, aBerchtoldoChiemenfi fo. lenniter benedi&a. Anno fubfequenti Leonardus Arehiprte. ful interfuit translationi S. Leopoldi 1 6. Februarij in Coenobio Clauftro-Neoburgenfi celebratae, Quo eodem anno Leonardus oppidum Monfee,ut fupra innuimus,pro i 200 .aureorumaCse. (are Maximilianorademit. Anno 15-08. poft Pafcha c vita ceflit ChriftophorusChiemenfis, ineuius locumpromotus BerehtoJ- dus Camerae Arcliiepifcopalis Magifter, Acceflit morsErkrdi Lavantini: cui Leonardus fuftecit Leona&dumPeieti,Decanum Salisburgenfem. Fuit iterum grandis aquarum inundatio, lio- minibus,frugibus,sedibus, pontibus pemiciofa. Biennioindela- pfo,nova 6c fančla devotio in Odtava Sančtorum omniumaučlo- ritate Leonardi inftituta,- ut in tem pilo Paroohiali, fingulisferijs quintishebdomadalisfupplicatio,feu Proceflio, utvocant, in ho- norem divinifli mi EuchariftiaeSacramentiageretur. Anno 15-11. Salisburgenfium civiumconfpiratio Leonardo detečta. eft. Sperabant illi & fpirabant libertatem a jugo fui Prin- cipis: nefcij nonmeliorern libertatem efle,quambono Principi fervire. Occultasmolitiones ubi refcijt Leonardus, ut arteartes falleret,rem penitus occultavit,civesquepraecipuosdeSenatuu. na cum Confule adprandium in Aulara invitavit. Hinil fini- itrum fufpicati, frequentes conveniunt viginti numero,lauteque tračlantur, Clauduntur intčrim portse : & bene kcuratis juflfu Prin- Liber IV. Caput XLVII. T i 9 Principis repente vincula inijciuntur, ipfo Leonardo praelente & ingratisperfidiam exprobrante. Antecoeptum prandium adhuc jeiunosvinculisconftričlos Fuifle., alij tradiderunt. Unusexcon- vivis tardior fupervenerat, cui nomen Smeckemviz: quiclaulas fbresreperiens,irafci,ftomacliari, cum janitore eipoftulare^ubd aditus ad convivium Archiepifcopi fibi, invitato cum alijs convi- V3e,negarecur. At janitor fubmifiius agere juffum,in aurem mo- nuit,malamGffamconvivis praeparan,proriperet fe mature, fibi- queconfuleret. Hoc audito Schmeckemviziusparuit, & praeci- Facetum piti fuga exurbeabijt. Eius abfentiam advertens Princeps, non p*°y U A ^ DE fine causa,inquit,hoc nomen gerit: nam longo nafo rem fubodo- ratuseft. Porro miferi convivae rbedis inarcem(hyemsenim e- rat)ave6lijensere luis fe Jaqueiscaptos. Sparsa eiufce rei in vul- gus farna, plebs concurrere, tumultuari, ad arma provolare. Sed feditiofos iua praefentia, verbisque bonis compefcuit Archiprse- fulpiičioresconfpirationis a (e jam tenericomprehenfos,quiefce- rent ipfi,prseter illos nemini quidquam noxse fore. Ita conquie- vittumultus. Captivis interimcoena fat iiberaliter dara, quan- quamcrexin infaufta vincula coercerent. Deindenočlu eorum priirtipili, a poftica arcis parte,rbedis alligati in W erfi en,indeque Radftadium abdučli, comite carnifice, additis mandatis,ut extre- mofupplicio afficerentur. Veram preces Magnatum Salisbur- genfium, praefertim prtefulis Chiemenfis & Abbatis Petrenfis Woifgangi id potuerunt,ut Arcbiepifcopus reis vitam indulge- Fot n ^ ret:impofita loco fupplicij magnamulta pecuniaria, ademptis ” u Vium" ctiamnonnuliisprivilegijsCaefareis, quibus antea cives gaude- bant: fed ei s abufi, pri vari meruerunt. IndiČlum fingulariter,ne impofterum ConfulemcrearentautSenatum cogerent, Principis injuffu. Praedičti Epilcopus & Abbas nuntium grafite Radila- diumipfiattuleruni,mirer6sque e vinculis liberarunt. Sed exilli$ plerique ob frigoris afperitatem 3 quo in itinere illo male veftiti & tefti(utpotequi non aditer led convivium venerant,nefcijtam Ctigidum fibi balneum parari) affličfi fuerant, poli breve tempus vkaexceisere 5 Numine non parcente perfidis, quibus pepercit ira Principis. Extinctabac molitione, quadriennio poli alia coitio ruftico- rumeontradominosluos & nobilitatem maxime in Illyrio,Ca* rinthia 5 Styria 6tCarnioliafačla,magnamturbationemetiam in $ 0VM A dominijs Salisburgenfibusfecit. Expugnatis complurimis urbi- RUST1C * S bus&arcibus,WiettinPaetiam $. Petri in rebeHium deditionem TUEB *‘ Venit. po Hittorice Salisburgenfis venit. Contračlis demum a Principibus militaribus copijs, ar- mis exterm inata,& ad quietem com pulfa eft ruftica & turbulenta DAM eet prog enies * Hifcetemporibusignis incivitatesHallenfem&Rei. A qua. chenhailenfem delaevijt,& paulo ante Coenobium S.Zenonisab aquis inundantibus gravia detrim enta paflum eft. Mutatio Annus 15" 14. memorabilis eft mutatione ftatus DD. Cano. Canon*- n i corum EccleftseMetropolitanae,quiPontificiaaučloritate,per coiuim MattbaeiGurcenfisEpifcopi& Cardinalis operam, a RegulaD s a l 1 s- ^uguftini abfoluti, e Regulari,ad ftecularium Canonicorumordi. rTmat- nem tranfierunt. Trecenti nonaginta duoannifluxeranC, nem. th mi peabanno H22.quoConradus I. inftitutumCollegiumMetro. Langi1 ' politicum in familiam Religiofam redegerat. Verum longeim. mutata temporum ratio, & mos aliaruminfigniumCathedra- c a u s je lium Ecclefiarum,vix amplius antiqua inftituta patiei)atur. Ac. MUTATio- cec l e bat paucitas CandidatorumReligionis,etfimultiforent,qui dignitatis eflemallent. Novem tune fupererant. Matthteusi. gitur,utgratiam iniretapud DD.Canonicos,quippequi jam Ar* chiepifcopale faftigium meditabatur, gratiam a Leone X. Roma¬ no tune Praefule hancimpetravit, ut folutis vinculis regukiks ftatum liceret capeffere,& impofterum tenere, qui illuftris nobili- tatis & tantae Ecclefiae dignitatem aequaret. Diploma Pontifi« dum datum 22. Septembris anni prsefati. Quodeodemanno$ai lisburgiexecutioni mandatum. P Rioribus annis regiminis Leonardus Princeps prseter ple- rorumque Anteceftorum morem , minus favere Petrenii Coenobio & Abbati,nefcio qua de causa,videbatur. Sedpofterio. ratempora, ut videbimus, pronum eius affečlum declararunt. Dum Virgilius prseeflet, reperiebantur in ConventuReligiofo- Status rum očtodecim Presbyteri, tres Diaconi, quatuor Novitij & toti- spetm! 1 demConver{ i s utvocant. Inconventu vero San&imcnialium profeflae Virgines feptemdecim, Novitiae tres, & totidem tyroci* nio deftinatae: perfonae univerfim facrae quinquagintse duas, de penu Abbatis fuftentandae. Nulla erat rerum familiarium penu- XLVIII. Dea&is adS.Petrum , & AbbatibwWolf- gango ac Simone. Liber IV. Cap. XLVIII. ria,dum religiolaobfervantia vigeret, Deoalfatim fuis afimenta fuppeditante. Hune Monafterij ltatum moriens Virgilius reli- quit. Succeflbridehinceligendodeftinatadies odtava conceptae VirginisDEiparae. Inquaubiinluifragiaeundum erat, ipfe Ar- chiprseful Leonardus cum Epifcopo Chiemenli prsdentiam commodavitjproteftatustamen 5 ncutiquam fevenifle,ut liber- tatcmfufFragiorum adimeret, led potius inbonumfuccefium a« nimaret. Etitaevenit. Magno confenfu eledtus Wo]fganguš Walcher,Monachus loči, & Monialium S. Petrifex annis Confef' vi rciuo fariusj humiliquidemgenereoriundus,led virtutereligiosano- Apbati biiiSjhumanitatepraecipue,manfuetudine,patientia,erga{uos a- TI)R more:unde omnium animos traxit,tulitque amores, *- Perplacuit pulehra cpricordia Leonardo: neccunčtatus, re- GANGUS ' luftaMemlicet,ele«. Pakochia H3llen* SZS PLENO Jure in- CORPORA* tur Coe- NOB IO S. Petri. j-22 Hiftori* Salisburgenfis mutationemfccit, &decimis fufGcptis, integram patellamcum fuis adpertinentibus, fumptibus Coenobij colendam, tradidit, Pofthaec plures patellae accefferunt: nam Adalbcrtus Archiepi- fcopus, ut in privilegio Eberhardi II. mcmoratur, addidit aliam patellam,quam deinceps idemEberhardusII.Archiepifcopus u. na cum patella, qux habcbatur in praedioVeGhen,Monafterio confirmatam voluit 5 unamque ipfe fuperaddidit, cum oncre, ut dum viveret, proipfius avunculo Dienthclmo , Conftantienfi auondam Epifcopo,poftmortem verofuam profeipfo Annivcr. farius dies celebraretur. Ačlum an.l2IO.Verum fucceilutcmporis aliae patellae rurfus Coenobio decefferunt,& manfit ufqueadtem. pora Leonardi fola patella,quaedičlaeft a iocoTackingenfis, Et hancan. 1431. Georgius Abbas Joanni Archiep.pro 600.florenis pignori dedit, fucceflbr Petrus redemit. Esttidemtamcn rurfus defideravit Sigifmundus Archipraeful, pro congrua reddituum aliorum cornpenfatione Elbi tradi: fed tergiverfante Abbate Con- ventuque, a petitione deflitit. Tandem Leonardus id negotij perfecit, & traktatu habito, pro traditione patellae conffituit an* nuos undecim afles falis, * opera Praefedli HallenfisMonaftc- rio fine iliius expenfis quot annis aflignandos & advehendos. Caufae permutationisin diplomate Archiepifcopali rccenfentur, Nec difficile creditu, falis cočturam Monafterio nonnunquatn ob incuriam vel infidelitatem miniflrorum & colonorum plus fumptuum & litium,quam emolumenti prseftitifle^etfiqoidam Abbates Antecefloresaliterfenferint. ExemploPetrenfibusprs- ivere Nunbergenfes Sc Raittenhaslacenfes, qui pro certa quanti- tate falis, ipfi quoque patellas fuas Archiepifcopis Sigifmundo & Bernardo cefsere. Per eadem tempora Wolfgangus Abbas ab AlemdtoVI. PP. Ecdefiam Parocbialem Hallenfem (cuius JusPatronatuspri¬ de m antea S. Petro adfcriptumfuerat, neefinenonnullislitibus, quasobpraefentationem Plebani intercefferant,hačbenuspoifef< fum) pleno Jure Coenobio uniri, feu,ut vocant, incorporari obti- nuit, & privilegium Leonardus fuo nutu & aflenfu firmavit. Plu- ra alia adta Wolfgangi cum Leonardo brevitatis causa praetermit- timus. Miffus efl idem Abbas cum alijs annohuiusfeculideci- mo fexto ad DucemBoicse Guilielmum pro componendisdil* cordijsjdeforeftisadcočturasfalis Halaedivitis fpečlantibus, a- orris. Is Muldorffij a Matthaeo Langio Cardinali humaniterha- bitus & mula donatus: eidem vas vini praeftantis in i animi fignum Liber IV. Caput XLVIII. P? fignum rcpofuit. Per eadem tempora Georgius Etlpacberus Do- dorDecretorum & Curiae ArchiepifcopalisMagifter, novam in EcdefiaS.Petri Capellam ftruxit, S.Gcorgio facram,altari exorna- vir,&conftituto fibi anniverfario,ele tu rebelles non param perterruit. Verum cum pledque eorum latebris montium muniti perfifterent,pr®terlevesvelitationes, &eonfli&as,nihil ačbum. Tentatistamen ferociumanimis mi- X x x 3 tiori Ludovi- cus Boius IN SUBSI- Dl UM V E- Nir: pa- CEMQUE COMPO* NIT. SCHLAM- MINGEN- S 1 UM PER- F1DIA PU- Nli A. U tv BS E- versa: Ja- RIBUS Cl- V1TATISIN FEREETU- UM ADEM- T I S* Rf, belli- um Salis- EURS.SE DITIORE- CRUDES. CIT AC1U- US. Metalci fossorum CONSTANS FIDES. SUBIGUN- TUR ET PUNJUN- TiiR RE" EELLES. ^34 Hiftorise Salisburgenfis tiori via res eo fucceffit, ut mediatori Ludovico Boio pacificatio. nem concederent, qu'deinter MatthaeumPrmcipemStfeditiofos ita conclula: ut eorum antefignani traderentut ad fupplicium, belli vero expenfae 114000. florenorum penfarentur. Ludovico proreconfečtaLangius Archiprselulprolkas gratiasegit. Schlammmgenfium perfidiam graviter poftea ultus eft Arcliidux Ferdinandus, miffocum exerdtu CapitaneoProviti- cise Salmenfi Comite,qui civitatem cepitftncolascomprcheiulit, incensoqueoppido univerios inignemconijcijufTit. Quievafe. runtftgne & aqua per Principes interdičfi. Loco tuncpenitusde. ftručlo,etiam juracivitatis in deteftationcm fceleris inperpetu. um adempta. Nune reparatus vici nomen habet. Debellatum erateum rufticispiifi perfidis, plusquamopor. tebagcreditumfuifiet. Ludovico enim cum exereitu,antcquara executioni dataeffct pačlio, rebelliumque principes comprelicn- fi, domum reverfo, *anno fequ.enti, Chrifti 15*26. aerius tumultus reeraduit, rufticis promiffa fervare & tradere aučtores tumu/tuo abnuentibus. Miffus in Pinzgoviam cum militari cohotteWi- guleus de Turri,Marefchallus aulae,ut reos Salisburgumakki- ceretjconcurrentium agreftium multitudine, non fine jafturare* pullus in fugam convertitur. Inde conclamant ad arma, Rauri- fenfieSjPongovienieSjGafteinenfes ad figna coeunt, bellum denuo inardelcit, feviunt undique infani, eaedibus, rapinis, incendijs. Vocatitamen in iocietatem impiorum metalli fofforas, negarunt conftanter belli commerciaj&in fidefui Principis permanferuat. Michael quoqueGrueberusantea rebelliumdux aperfidisadca- flra Archipraefuiis tran(iit,nonexigua partisadverfsjaftura.il* li tamen auxilia primum ex Suevis contraifta audafter rejece. runt, arces ohvias in Alpibus Miterfilse, Caprunse, Fifdiernas, Taxenbachi, & Liechtenbergae, Engelfpergse& ltteras in Tyroli ferociteraggreiIi,expilarunt&incenderunt, aliaquepaflim era- delitatis inauditae monumenta relkjuerunt.; doneč a Schcrenber- genh cafiiromanufortiChriitopIioriJoci dy naftae, repulfi, deni- queadventantibus undique exSuevia,StyriaquenovisfubfKlijs circumventfiarma abijcere,pacem poftulare coeperunt. Data eftiliis}fedaliolQnge,quamantea,ritu. Adduftisun- diquearmatis dies dičlatur,ut Dominka fedum S.Udalrici afl- tecedente Taxenbachi omnes Pinzgovienfes cumarmis, uti in belk) accinčf i erant, (e fiftant. Comparent quidam,pluribus ema* nentibus; prsefentes jubenturarmis depofitis fidem novam ju- rare, Liber IV. Cap. L. rare$odoflorenisincendiumfuarumdomuumredimere. His, qui parebanc, crux rubra datur pro figno fecuritatis domeflicis fo- ribus aifigenda. Abfentes, quorum multo major erat numerus, citantur ad diem S. Margarethaefeflum. Qui cum compulfi tan¬ dem etiam convenirent, primum exarmantur, deindc viginti le« ptemex omnibus rebeilionis primipili e medio produčli quatuoc prsfentium carnifkum mambus capite plečluntur, Superftites jurataPrincipum fide & obedientia,domum dimiffi. Quod in Pinzgcvia, idem in alijs dynaftijs fačlum. Non defuere complu* res,qui ex rcbellibus una cumduceGaismario fe ultraTaurum Raurifenfem profugi in Italiamfubduceretentarunt. Hitameu miflis cpjatuor militum cohortibus Brauneckij inTyrolidepre- henfijCumfe opponerent^partim csfi,aut capti 3 partim in fugam dilperfi. Itahuiebello rafticofinisimpoBtus.iSlecdiflimili exitu,rufti« canas feditiones & molkiones Principescompefcuerunt. Ferun- turin German« paffim rebellium hujufcemodi casfa adcentum quinquagrntamillia. Tales funtfručlus novi Evangelij, Ad initia memoratse rebellionisMatthaeus publicaslitteras Mavi Ft- edidit,quibus toti provinciae palamfecit,fepadlapriorafervaffe, ” u “ ^ nullamque rebellioni caufam dedilfe , irifidelium fubditorum lasuii. perfidia ac infolentia ruptam paceiTqillasrefertGewoldusexau- thenticisdelcriptas. * Bella porro ifta adebaerariu Salisburgenfe * innlht. exhausere, ut opus fuerit a JoanneTenniomonetarum praefečlo mutuas pecunias accipere. Quaram partemcumTenniusulti- e a D iick e- Navoluntate Ecclefise Salisburgenfi legaflet, in grati animi li- gnumArehiprseful, adftipulanteCollegio Metropolitico, herc- j OAN f desillius mfingularemprotečlionemfufceptos 3 ab omnidebito, Tenn NK IS I I quoparens Camerae Archiepifcopali rationegefti muneris obli- IN SIAM S A gatuseffepoterat,liberaliter abfolvit. Quietiori deinde ufustem- lisb tisn< pore operibus dom efticis fededit, quibus civitatem xr//. l°gi£,gravi s & prudens,Religionem Ercraitarum S. Auguftini Elus ° R - pridemprofeflus, & Prior Provincialis Martini Lutheri, dum ad- s “] J” 8 - hucinreligiosa familiaverfaretur. Poftquam vero Lutherus ab Pro- ordine,&Ecclefiadefcivit, Joannes vifus nonnullisaučlorlissre- luthe*. fis (quod Luthero mandaffet contra Indulgentiarum abufum, r* noncontra iplaslndulgentias.,utiftefecit,fcribere) ideoaue mul- lNIQ i 1E su * tis invifusadobfequium MatthasiCardinalis venit, &Ecclefia- dbmre- ftisAulicimunusaccepit, Sufpicioerat,]oannem,tanquamolim S! » ET CUR: iiserefiarchs Luthero addičtum, facileinrečla fide vacillare pof- ^° N 0 F B U S ^ T fe, fi Salisburgo dimitteretur, nec aliquo ftabilihonore & officio quium lirmaretur. Itaque amoto jam Simone, confiliuminciditMat- Langi1 * thsEO,mfedc S. Petriillumlocare, quofirmiusperftaret- Romaš res cito compofita, impetrataaPontifieeSS.Canonum relaxatio, ut liceret illi exD. Auguftini ad D. Benedičli familiarntranfire, novam bane regukm profiteri, Abbatem efle. Deinde ačlum e- tiameum Conventu,ut fuftragia darent. Elečlionis ordinem Jo¬ annes fuomet feripto teftatum reliquit Kis verbis: Ego Joannes S10NEM AD deStaupiz, poftulatusab OrdineEremitarumgloriofiPontificis d ISPE nsa- Auguftini ad Ordinem D. Renedičli, accedente &interveniente tus aPA- Apoftolica aučloritate , difpenfationeque profeflus fum in hac PA * Ecdefia S. Petri, prima Augufti annoi^ž. Deinde alteraeiuf- mtAbba*. demcanonice Stconcorditerelečlus in Abbatem, <5c confirmatus fexta die eiuldem, ac decima feptima confecratus. Porro utieruditione, prudentia & probitate alioquin polle- Rem Mo* batjitaMonafterij utilitatempromovere proviribuslategit. Sed res etatmagni moliminis. Abbatis opes partim Simonis, par- BUS CU timeorum,qui ineiuslocum fuftečtierant, adminiftrorum fini- RAT Moperaaut negligentia confumpt 3 e,eumadegerunt, ut pecu- niasperPetri & Ruperti Abbatum folertiam in faerario Eccleftse fepofitas,ad communes ufus repofcere, exponereque opus fuerit. Nonnullabona alienavit, duas viciffim vineas in Dornbach, ex pecunia a Michaele Haffter eius Curise prsefečlo Cosnobio lega¬ ta,coemit. Ipf e Manufcriptorum LutKeri magnam partem, Yyy quam Facit so« LENNEM PROFE5- NASTERII PRO VIRI- 53 8 Hiftorias Saiisburgenfis M ANU- LUTHER1 A Staupi- XJO A LEA* TA PER Marti¬ nom Ab- Tt AT E M CREMAN'* tur. Staupi- TII M0RS RT EPITA- PHIUM. • Eum in Abeatia EXCIP1T ChUI A- nus Prior et Rom .e IN CON- TROVERSIA PRjECK* CENTI,* Procuka- TOR, Vir ma- GNARUM V IRTU" TUM. Gravia DAMNA A RUSTICIS, Turcis- QUE PATI- TUR. M D XXX. COMMU- TATTO PA- ROCHI JE HAltfcN- SIS. quampenes fe ante fervaverat, ad Coenobium attulit, necfine periculo,quo Religioforum fimplicitati venenolorum huiufmo. di librorum lečtione imponi poterat. Atqueobhanc caufam,de. cretaque Apoftolica,quaelibroshxrcticos comburi jubebant,fuo ceflor Martinus totam illam Lutheri Bibliothccam in area pu* blica Monaftcrij i ncendio tradidifle memoratur: pro merito qui. dem auftoris,* confukius tamcn fačlurus, fi ar&a cuftodia fer- vaflet, ObijtStaupitiuspoft biennium inregimine exačtuminfe. fto SS. Innoeentium anno 1524. fepukus in Ecclefia S. Viti, Epitaphio honoratus: AJpke mortalis pr sferni a bufla jacenium , Quid valeat faflus , divitiaque 3 vidc. Arida comperks exioauftis ojja medullis ? * Fidere quid pojjis , ipje videre potes. Quem p robit as } quem canafides , qmm cinxitbonejlum$ Qui tenmt , quidquii Vagina facra docct j Abbas Stavpicim tumulo rcquiefcit in ijlo: Sit precor huic requies in regione poli. Joannemin Abbatis munere €xcepitChilianus Pitrieher, Prior, Ccenobij, ScRomse incontroverfia fupra relata ačtor, vir vita candore,religionis cura,rerum gerendarum dexteritateconfpicu. us, privilegiorum & immunitatum Monafterij imperterritus propugnator. Praefuit varia ec fere iniqua fortunaannisdccem, lnip{isregiminisiiiiti]scoortxturbx rufticorum rcbelliumgra- vitereundemafflixerunt. Coačlusprimum a rebellibus Goeno. bij direptionem nongentorum florenorum penfione redimere, & ftatam quotidie annonam cum vino fuppeditarc,- idque tam* diu, doneč obfidio arcis Saiisburgenfis duravit, nempeafefto Pentecoftes ufcjue ad fefium D-Virginisaffumptse. Annispoft quatuor a belloTurcico majusdamnum fuccefiit, Turcaj, qui Viennam gravi obfidione preflerunt, curiam&pagum Dornba- cenfemunacum vineisnonprocul indc finum,& S.Petridomi- nio fubiečtum, igne& ferro cxciderunt. Secuta anno fequenti a Ferdinando Romanorum & Hungariae Rege pro belli eiufdem fubfidio grandisexačlio, qux non folumpecunias exhaufit ,fed facrarij quoqueopes attrivit. Denique quod non minus Abba- tem optimummalehabuitjParochiam Hallenlcm,qu3elia6lenus aliquot faeculis Juriš Petrenfis fuerat, urgente Cardinale Langio cedens, in vicem eius, inxquali licet commutaticne, Ecclefiam S.Bla« Liber IV. Caput LI. H9 S Blafijin Abbtenau recepit. Locum pridem anteplura faecula Ru,s tradiderat Conradus 1 . Archipraeful anno 1124. gaudebatque TatZT Monafterium JurepatronatusEcclefige ac decimaram tertia par- te. Huius ergo Ecclefiae pleiiam uniortcm ficri curavit Romre Matchaeus j fcd fumptibus Coenobij, iisque n on modicis, Ita cefliocedentibus ipfis (atis caro conftitit. Hisvitse & regiminis flu&ibus multum jadlatusChilianus, etfi aliasfolido auroconftaret. Dum lisec in Italia geruntur, inGermaniahaerefis abfente Luthera« Casfare magnas vircs fumplit. Undc properandum illi fuic ad CotoitiaAuguftana, jam Bononiae iftic indičba,qubperBoicam no. venitl2.Junij in profefto facratiflimi Corporis Chrilbi,ipsumque feftum,nudo eapite lolennem fupplicationem comitatus^rdigio- augusta- fiflimecelebravit. Comitatifunt PrincipesCatholicimagnonu- NA PR0?E " mero & Iplendore, SS.Euchariftiam defercnte Alberto Mogunti- ^ t T 1resT noEkdore dtCardinale, latus eius claudentibusipfo Rege Fer- solem ni dinando, & Joachimo Brandenburgico, alijs Prindpibus fenis per vicesumbellam , fubqua ferebatur fančbiffimum Sacramentum, Corporis ferentibus, AcathoiiciPrindpes comitatum detrečbarunt; Saxo Christi ' tamen Elečbor die polbero Csefari rem divinam audituroenfem C i C omita* de more (fic confulentibus cius miniftris)pro officij debito por- R1 DFTRE * . c CTANT. CoMITIO* nbiadComitiorumconfeffumventum , prima de Religio- rum i»i- nisunionea6biofuit: inqua Melanchton communiLutherano- TIUM,ET TRA CTA* ramnomine , formulam Religionis quamnunc Auguftanam tus de C onfeffionemvocant,Caroloobtulit,fubfcriptam a SaxoniaeE- Relig10,# ledore,aiiisque Principibus & Civitatibus Luthero addičlis. A* Oblata liam Zvdnglij afleclse porrexerunt: utramque examiniTheolo- Gonfes- gorum Imperator com milit. Tračbatum cuiii Lutheranis , & s s ! T 0 ANA u . s i conventio in pluribus articulis deri poffe videbatunfed in majori- Zwms* bas concordari non potuit, & vetante Hoerefiarclva Luthero, ne j r a ” tra C atholicis quidquam cederetur, eoncordia difliliit. Zvdngliano- tentatuR rnmcontelfio communi Principum fufFragio reiečba. Tandem eoru ^ a cditlum a C se fare ad finem Comitiorum, ut prifca fides Ecdefiae T “ 0UCIS fervaretnr, doneč in Oecumenico Concilio brevi cogendo, con- concor* troverfise definirentur. Ab ifto tamen tempore > ceu receptaž DIA ’ primum (um Confdfionis initio,aeram luae no vas Ecclefiae com- Reiici . putantLudierani. tur Reli* Nec in verbis res Hetit: in majora molimina contravetu- o . J ta GOTIUM 12* ltamoc veram Religionem moxalteroannoventum. Inter Aca.. rum rum tholicos (Proteftantes etiam dicuntur) inituiii foedus contra Csefarem & Catholicos, fub libertatis quidem Germaniege obten- F 0E D u s tu,qnamviolaffequidem Carolus credebatur, Ferdinandum fra-SMAtcAL* trem Coloniae inRomanorumRegempromovendo$ reapfepro DICU p R * S4 novte religionis defenfione. Smalcaldbe congredientium locus erat. Foederi adfcriptus ipfe Rex Francise Chriftianilfirnus: te?. Xyy 3 Gui - H 2 Hi ft orise Salisburgenfis Guiliel- Guilielmus quoqueDuxBoiuscumhocRegemfaedusivit,fpe. MUS Bom ciofolibertatis titulo deceptus: fedcumaliacogitareRegemcon. cuMGAt- traImperijfalutemcomperiflet,prudentiusrenuntiavit. Suevica lo ihito gentisfocietas, anteannos jamquadragintaquinquecolleftaha« rec;edi t . ^ ;enus g e fbi s &bellis inclyta, novo faedere Smalcaldise foluta e. vanuit. Veruminter illosbelli religiofiapparatusincideruntTurci. cae in Hungariam impreffiones. Solimannus Imperator jaman. Scuman- tea anno iy2 9. pofl: occupatam Hungariae magnam partem, Viennam ipfam Auftriae regiam immensa cum mukitudineci federat 3 fed fruftra, fortiflima Philippi Comitis Palatini,aliorum. que ducum defenfione repullus. At triennio poli majori cum exercitu in Hungariam reverfus, maximum terroremChriftianis incuffit. At Carolus Imp. pacc interim cumProtcftantibus No. rinbergae conftituta, ingentem exercitum,qualem vix ullus Im. peratorumduxit,exGermanis, Italis,Hifpamsque contraxic(ad c.entum viglnti miliia peditum cquitumque fuiflč feruntur, aJijs spoldlnn ultra 200000. numerum extendentibus) famaquc fui adven- tus potentiaeque lic Solimannum perterruit , ut rebus irvten- tatis Conftantinopolim redirct. lllius inlperati recefsuscaufam quidam Ibraimo/upremo Vifiriorum St Praetorij Prasfedlo tribu. Qu^ecau- unt^mcumoccultusChriftianuseflet, in eammutationemSo. limannum deflcxcrit. Alij in Venetos detorqucnt, qui nimis Caroli magnitudini, fi. etiam Turcas profterneret, timentcs,mira arte illos averterint, Chriftiani nominis gloriae acIaluti,Intcrei 3 e, ut vocant,ftatus, Politicorum idolum prseferentes. Pacatis ita ,rebus 3 & Imperatore in HiIpaniamreverfo,inde- que in Africam tranfmiffo exercitu,ubi contra Turcos&Barkros Angli/e alios magnis fuccefllbus triumpliavigSmalcaldicos tračlatusPro- GE C °* ec- teftantes refumpsere. Quae dumagerentur,in Anglia Henricušj clesia olim fidei defenfor a Romano Pontificedidlus 3 divortium pri. umfacit m dmaCatharina Jegitimaconjuge contra Romanre fedis in ter. Catholi- didumjdeindeabipsaEcckfias unione fecit3eiusquefidele$,Fpi* c° s * E0 ' fcopos praefertim ač religiofos* graviffima perlecutione opprrikj bonafer- tempk St Monafteriaexpilavit,vaftavitque; totam Angliam afi. sequitur; tiuMatris Ecclefiae abftraxit, ut paffim ex Scriptoribtjs notam ihCon. e ft* Carolus Imp. interim tricis & bellis cum Rege Franck di- ciLiuMiN- ftentus 3 tantd minus labanti in Imperio religionis caufae intende- Ma»tu re P oterat * lndixeratPaulus II 1 . Papa fucceflor ClementisCon- AM> cilium Mantuae ad abolenda religionis diffidia: quidquidtamefl per HI IN Hunga- RMM A D VENTUS. Carolo Imp. ei- DEM OB- VIANTE, D0MI1M an . 1/32 » J. SA RECES- S US. Henricus Vlil. Rex Liber IV. Caput LIL T43 pcrCasfarislegatum Acatholicis fuaderetur,ilii nullatenuscon- o PP0 . fciicirein fynodumextra Gcrmaniamcelebrandam , &quidem NI,NT se fub Judicc Pontifice, voluerunt. Mancntibusigiturdiffidijs, nil prastcrbcllum fperari potcrat. Hinc Catholici quoque Principes contraSmalcaldicumalio * D xxxm. fcedcre fepraemunirecupientes Norinbergae convenerunt. Au- c DNV . ftores fuerc Casfar & Rex Ferdinandus,qui per Canccllariu m Hel- * u« No. dumnegotium urgebant. Fidem addixere pro fvncerae & anti- RINBER ‘ qiwefidcitutela cum Ele&ore Moguntino Archiepifcopus & GS ^ SIS ‘ CardinalisnofterMatthaeus. lndtGuilielmus& LudovicusDu- cesBokae,Georgi us Saxo,Ericus & Henricus Duccs Brun(wičen- ics. Belli praefcčt ura Ludovico &Henrico delata. Foedus iftud Foed,:s $**Sm vocarivoluerunt, non immerito j quod eoproavita & on™ ian&ardigione tutanda pro viribus agi, decretum eftet. TUM FO£- Vcrum antequam illud effcčtum produceret,morte prše ven- ? ti,difcefleruntllrenuiViri,GeorgiusSaxo,& Arehipraeful nofter dico. CAI * 'Langius. Pluribus poft annis foedus Smalcaldico Acatholicum dillipavit vičtoriofo enic Carolus Imperator. Caeterum tam in bclloTurcico,quam alijsImperijnegotijsmultam opem&ope¬ ram Carolo navavit nofter Cardinalis. Euntem inltaliam cum fratre Rege Ferdinandu per Carinthiam obfequiose Frifaci exce- pit,&comitatus Villacum multis imperialis gratise fignis hono- iatus,illicvaledixit. Motaš quoquecontra ipfum ab Ordinibus Carinthiaecontroverfias idem Ferdinandusamicecompofuit. Tandem poft tot magna magnificaque gefta, innumerosquc ciantlatos labores annus huius feculi quadragefimusMatthseo fatalisfuit. Eius anni quadragefimali temporc circa Dominicam Juiica, Zingari, quos vocant, ditionem ingrefli, vieum Straswal- ZlNGMI chenlemineendiovaftarunt. Nec muko poft feria quinta Coe- dukt^a. naeDominicae Matthaeus aetate jam gravis,exliauftusque labori. gum busaegrotare ccEpit: &feriatertia Pafchaepie & religiose vitam pokat,aetatisannumagens72. Archiepifcopalis muneris 21. Corpus eius in Metropolitana Bafilica ante S.Ru- pertiaram digne tumulatum. St RAS- W A LCHEN. jMATIHffil 1 ANGII PlUS 0»I- TUS. CAP. f(r 44 )H jJ^S' k cvži v/ mi’ tt'-rn>‘ ai^f &M2/- Ernestus Bavarus AUCCEDlT Lancio. Ernesti indoles. 7 /-'Vri. 'Boic, AdcUr. * Addzj* rtit. FitEpi- scopu* Pata?. MDKL. Er Archi- episcopus Salisb. Dud^er in Ch ren. Sa- It v £. CAFUT Lili. De Archiepifcopo Eme/ioJBavariceDucefe- bksqueJub regimims initiumgeflis. V Acanti per mortem Matthaei Langij SalisburgenfiCatlie. drse praefečluseft Erneftus Bavarustfilius Alberti,cogno- mentoSapientis, &Chunegundis FridcriciImpcratorisfiliaetfra- ter Guilielmi ac Ludovici Boicae Ducum, natu minimus. Con. tendentibusde principatu germanis,ipfe pacis amantiorditerario fefeotiodedit: abineunteaecate liberalibus artibus fobmagilta rio Joannis Aventini Hiftoriographi eruditus. Anno pojimo, dum huius feculidecimo fexto lngolftadij Magiftratum Acade. micumgeflit: profečtus indeTicinum, cum ibidcm JafoniMa. yno (alij,Mayo * )eximio cumfručlualiquamdiuauresprav buiflctjVarias, fubNobilis percgrini fchemate Ducis pcrfonarn tegens, rcgionesluftravit^ comite Joanne MalcntinoViroecrae. ftri, ac poftea Epifcopo Scccovienfi. Cum hoc Lutetiam Pariiio. rum venit} quiaverd fe aFrancifco Rege, quodErneftum fixius mcuitusfuiflet,agnituL credcbat,hinc brevi in Saxoniamabijt.Re. verfusadfuosdecimo feptitnoaetatisano,qui&part3efalutismil. lefimusquingentefimus decimus fepfimusfuit,impetrataaLeo* ne X. aeratis venia,& remifsafaerorum Ordinum(ufccptione,ad Patavicnfem Epifcopatum affumitur : cui poftquam annis 23 . fumma cum laude praefuifTet, adjuvavienfemcathedram trans«, latus eft , anno Domini M D X L. Pallium a Paulo III. Leonis X. poft Hadriani VI. unius duntaxat anni, &Clementis Vil.undecennale regimen, fucceiTore rccepit per Procuratoresj qui fuerunt exOrdine quidem equeflri Chriftophorus a Traut- mansdorff^Eberhardus ab Hirnhdm, & ChriftophorusTrauner; c Civico autemBerchtoldusTenn. Urbemfolennipompa&co- mitatuampliffimo, ftipantcErnefti latus fratre Guilielmo,pro ten', poris illius more, ingreflus eft eodem adliuc anno, pacificam Archipraefulatus, & a labe Sedariorometiamnumimmunernj pofleflionem capiens*duminterea alibi & PaxChriftiana,&or- thodoxa fides periclitabatur,ut fequentium annorum Ada doce- bunt. Sub idem tempus Proteftantium Legati convenere redu- cem Liber IV. Caput Lili. m cemeGalliainBelgiumlmperatorem Carolum:qui praevia fau- flireditus congratulatione, fufpicionem pcrtinaciae & motaš in- a ‘ an ' quietudinis ab Acatholicisamoliendo , inpartem adverfam de- torcjuerent. CongregaddemSmalcaldiamdfti jamanteannos aliquotin Co»ven- Doftrinx Catholicae ruinam fosderis locuirgvocatiseo Philip po TESTAN . Melanchtoni,Martino Bucero, aliisq* fuae fedae praeconibus ma- *ium darunt: Formulam conciperentaliquam, quafpesefletj fe inter ^ fALCAt ’ atqueCatholicos , dočtrinae quandam concordiam conciliandi. Paruere illijedideruntquelibellum, fubTitulo: Artkulorum Smal- Ar ticuli taliicorum Anno 15*40. ac concluferunt $ ne latum quidem un- I ^ CAL ' gue ab Auguftana Confeffione difeedendum, Quem Caefari quo- queobtulerunt, adjedaProteftatione(fed fado, ori, lcriptisque contraria fibialiumnullum, quam pietatis, pacis ac religionis fartteteft3equefervandx fcopumeffe. H$c dumLegatusPontificius, AlexanderFarnefius, Coe. faris inBelgiumcomes,agitari vid.it ^ le promuneris fui ratione, ne quid hic Caefar definiret, fervide oppofuit. Caufam nempe Religionis & Fidei fphaeram Caefareae poteftatis excedere: foli il- licompetereventilandam,& determinandam,cuiClaves Regni Coelorurntradit^commifTa Ecclefiae Univerlaliscura^creditum Ovile Chrifti. Imperatori conceflum equidem pro Ecclefia gla- clium: non tamenut ControverliarumdeReligione nodos ipfe decidat5 fed ut a fucceftore Petri decifa, adversus fchilmata, hoe- resumque fciflurasdefendat. Mhil fperari pofiecertae concor- febijs,qui calidum frigidumque eodem in ore gererentjačH- epein vertiginem a privato fpiritu,quod affirmarunt hodie,quac- fitis novis coloribus , cras negarent. Imitandum potius anti- qucrumtemporum morem: quo fufpečbe dodrinae, emergen- te$q- errores non pri vato,fed puhlico Concilij Univcrfalisjudicio examinati: {alubriusmeliusqueeiufmodi Hydrarumcapitanon faro politicae poteftatis, fed igne Ecclefiaftici fulminisemedio Vemrn Imperator non propterea defiit, omnemtentare vianij qua utraque pars in uniusdočtrinoe fententiam trahi pof- fet. ldeo Spiram primum indičlus Conventus: qui ob graflan- Comvem- tempeftemHagenoam,dein Wormatiam translatus eft.Edcon- VenerefrequentesPrincipumLegati: Pontificis,ThomasCam - $is abs- pegius: Imperatoris, Nicolaus Perenottus Granvellanus: Regis ^ rRU ' Galiiae,PetrusPaulus Vergerius^, poftea perfidus apoftata, Zzz Infti- MTDZLh COMITI A Ratisbo- NENSIA. Libellus CONCOR- PI.*, DO- tOJE COM» POSITU*. * McU reit. Comiti o RUM ET COLLO* QUII DE RELIGIO* SE FINIS, SINE FINE SPERATO. Expedi- tio Afri¬ čana l M* PEUATO- RIS. 5*4 6 Hiftorias Salisburgenfis Inftitutum bic de Religione Colloquium cum 2.fere menfi. busduraflet,necvotis refponderet ? * revocato adCsdarem Graa. vellano, abruptumeft, totumque negotium in futura Comitia Ratisbonenfia dilatum. Gelebratafunt haecanno fequenti,videlicetMDXLI.prasfen* te ipfomet Caefare, Legato Pontificio Gafpare Cardinale Conta* reno,multisquePrincipibus tamEcclefiafticis, interquosErne* ftus quoque Archipraeful nofter comparuit:quam fecularlbus Ca* tholicis& Proteftantibus necnon Civitatum utriusqj partisLe. gatis. RefumptaReligionis controverfaetela; eumque in finem libellus 22.capita defideiarticuiiscontinens fubje&usexamini, Adlioc deputati funt eCathoiicisJoanes Eckius, JoannesGrop. perus, & Julius Pflugius: ex adversa parte PhilippusMelanch. ton,MartinusBucerus,& Joannes Piftorius: praefidere jufstFri* dericus Palatinus & Granvellanus.Scribunt, * dičlum iibellum adeb fubtili hsereticae pravitatis toxico fuifife tindlum,- ut, nili Eckius detexiflet fraudem, ipfi etiam Dočlores Catholici dece- ptifuiflent. Menfisabijt,nectamen ullafpesobtinendseconcor* dias afFulfit: cum facri Antiftites conciliationem quorundam articulorumreprobarent; Legatus Apoftolicus omnia adOecu. menicam Iynodum remittenda contmderet: ProteftantesAu- guftanae fuae Confeffioni mordicus inhaererent. Fruftratis ita Csefaris votis,ea in caufa principali con clufio fačla efl:} ut infra iS. menfes vel generale Conciliumindiceretur: vel in huiusdefeftu Synodus !SIationisGermanicae,aut Diaeta Imperij Ordinumco- geretur; fimulque Comitijs impofitus finis. Religionis causa fic in fufpenfohaerente, Caefar in Infideles, fuisex Africaexcurfionibus Oram Hifpanicam infeftantes,arma converteredecrevit: Paulo Pontifice, obtempus maritim£ex* peditioniiniquius (jam enim hyems prae foribuserat)necquic* quam difiTuadente. Quare e Liguria folvens Claflis lmperatoria, varijs jadlatatempeftatibusjlittus Algerij io. Cal.Novembres te* nuit,* poteratque fauftus navigationis eventus fperari^nifiipfoin portu elementa ab irata Fortuna in Caefareanorum exitium con- citatavifafuiffent. Siquidem exfcendentes tantus frigentiu nim- borum excepit impetus, ut ad tračlanda arma inepti facile liofti. businprgedamcederent. Enavibus 130, e triremibus if.periere: atque ex tota ClafTe,vix fuperfuere cy mbae,qnas militibus refiduis in naves fuperftites tranfvehendis fuflicerent. Praeter fecumad- vedlae annonae , etiam tormentorum impedimentorumque ja- &u- ARI« C U M ET DiE OB« I N- Liber IV. Caput LIII. 5*47 fturampaffi funt. Emicuit interhoscakmitatum turbinesmens generofa Caroli: nam & (ortis adverlse cafum forti animofufti- i?uiq&qcb fuosadhucrcliquoslcrvaret, equosadunum omnes' E,u * * prsecipitari juffit in mare, ur na ves fuppeterentmilitibus recipie« ™* t R a« dis.Ergo&hicinfe&areinHifpaniam remeare coačlus,fenfit;A« bilis. fricam,e veteri proverbio,femper novi aliquid parturire. Nec feliciori alea pugnavit inHungaria frater ipfius Ferdi- Biatim nandus. MiffoenimiHuc eum fatis copiofo exercitu Guiliclmo HuNG - , 1 C tl v* c Rogendorfo (feu Rochandulfo) Budam obfedit. Tenebat illam b« IfabeilaRegina Sigifmundi Poloniae Regis Filia, & Joannis Vai- SiD ‘° vodae(qui ad manutenendum contra FerdinandomHungariae FSLIX * RegnumTurco fe tributarium fecerat) vidua, cum Infante regio Joanne Sigifmundo. Porro dum Rogendorius contra fuorum cenfilium obfidioni diutius ineumbit^ a fupperijs Ottomanni- cis,ipsoqueSolimanhoopprcffus,&: ipfeexaccepco vulnere,do- lorequpanimiextiiičtuseft,&; 20000. Chriilianorumdefiderata. Sigifmundus ad Caftra Turcica evocatus, humaniffime a Soli- mannoexceptus 3 adfiliorum fuorum ofculum(quodfingularis apudlurcasamoris tefTcraeft ) admifius 1 atquead matrem remiR fusfuititotius itinerisGomile primario Georgio Epifcopo tiara« dienfi.dičto Alonacbo. Fuit hic a Vaivoda teftamento reličlus f EOR tranfgrefibs^ačfu deliterinteremit. Aaaa % CAR !®‘-(5T4) : «ii GAPUT LV. IndiBio Concilij Tridentini , & Belli Smai caldkk P AulusHI. fa&usper Legatum ftuira certior,Csefareanisat< queCatholicis non difplieere pro generali Synodo Trden, tinam Urbem: ne moram ipfe in re tam ardua faceret, eodemad* hucannoxl.Cal. Junij eam indixit,editaBulla,quaadCalendas Novembics omnes Ecclefiafl-ici, quibus de jure vel privilegio Ivdicitvir C 0 n C ilij S interefle competeret, Tridentum fe conferrejubeb; an- DENTl- KUM. lium Tri- tur 5 Csefar vcro,c3etenque Reges ac Princi peš rogabantur,ut vel ipfimet accedercnt, vel faltem Legatos idoneos cum plena au« thoritate ed deftinarent. Mifsi a Pontifice Tridentum ad Coo- ciliumfaciliusmaturandum acdifponenda pradiminaMjoanes Tomafius Cavenfis, Sc JoannesMatthaeus Veccnenfis Epifcopi. Defignati mfupcr paulo poft 3. alatere Legati, fururi PrveCides, Petrus Paulus Parifius Confcntinus, Joanncs Moronus Medio- lanenfis, Sc Reginaldus Polns Anglus, viri ®mnicxceptione ma r jores. Emanaverunt quoquc alise pro Italia alabe Lutheri pur. ganda Sc prsefervanda eonftitutioncs 3 conftitutaRomas6.Car. dinaliumCongregatio,quiinh3sretieos &de fidefufpcdlos fum- ma cum poteftate inquirerent 5 monitis eaeteris per Italiamfidei Inquifitoribus,ut contra omnes, etiam Praslatos,fi quiinliaErefeoš lufpicionem venirent.proccdcrent^ exceptis tune Epifcopis Re- gularibus: ad quos tamenpoRmodiim a Pio IV, poteftas illaiti* dem extenia fuit. indičiioni Pontificiae obftitit Caefaris Gallique diffenfio: qua in plenum belli incendium brevi erumpente,Conciliumfufpen. cum Gal* Ji debuit. In cuius locum lucceffit anno 15*44. Conventus Im¬ perij frequentiffimus Spiraš habitus. Praster Csefarem, Regem Ferdinandum,Septem viros omnes, plurimi fe fiftebant Principes utriusque Religionis. Et quia Pontifex facile fufpicad poterat, caufam quoque fidei hic motam iri, Legatum fuum eo mifit Francifcum Sfondratum EpifcOpum Amalphitanum : ne vero fine Numinis aufpicio tantum inchoaretur negotium 3 prioris anni menfe Decembri per univerfum Orbem & Urbem fupplb cationes indixic 5 conccflis, qui pro puhlica Ecclefiao, intertot lisere SuJPENDt* TUR OB CLARIS 1,0 DISSKN SIOSEM, 1 Liber IV. Caput LV. m terefum fchifmatumque procellas gravitcr flučluantis, necefli- tateprecesad Deumlunderent, ijldemindulgentijs, quae Jubilasi temporevifitantibus Apoftolorumliminadari lolent. Promovendae hominum compunčtioni coelum ipfum eo- ecivpses operari vifum ,quando24. Januarij Eorrenda Soliš edipfis toto horrem- fere,acpleno>die, vix nondiemdieiabftnlit. TriaquoqueLun3e DJE ’ fecutadeliquia,primum eodem menfe^duo reliqua,& qux tcturo Planctae corpus oblcurarunt, menfibus Julio & Novembri. Eventus Comitiorumapud Nemetesdoeuit,quod Paulus ActisCo- autmetuit,autpraefenfit: inhac enim diseta , praeter belium in ^ I»s. r i nd. Apoftolicammalevolentiafuggcftacrederet. iVloddte adha$ Csefarrefpondit, nega tis tantummodo generatim aCcufat ionum responslv capitulis,earumque causa inalios dedinata: unde & delala Pro- teftantium eoncepta fpes,qui illum magis exinde in Papam exar- ELa ,i j. Aaaa 3 lu* Sit Hiftoria? Salisburgenfis P At CUM Gallo. COHCILII RESUMEN- Dl0C6A- 910. Sessio I. HUSQUE Acta. Lipidu* Lutke*i ItOKCiS- ilUJ, furum prasfumebant. San«sita paulo poft Gallum inter&Caefa- rera pax, quam Pacertt S. loannis de vincis nuncuparunt, quod eo tem pore Imperator in Abbatiaeiusnominis moraretur, Conci. liatrix eius praecipua fuit EleonoraCaroli foror, Francifci con. junx: conditio, praeter alias , connubiale foedus Ducis Aurelia. nenfis cumlmperatorisvelRegis Ferdinandi filia. Magno id gaudio Pontificem perfudit, cum fopito hocbello rurfus aditum ad Concilium patefieri cerneret. QuapropteriUud moxrellauravit, atque in fignum conccptae lsetitiae obfublatum fynodi impedimentum in Dominicam quartam Ouadragefimas (quamL ' fon pit, Imperator, neacceptis quidem, alias remifit, profcri- ptionem Authorum belli iftius continentes: additis minis* eum /tdepeit,, qui denuo iplum e Smalcaldicis accedetet, funem pro torque tecepturum. Hsec inter Schertelius, ut Copias Italicas Caefari UENBER- lubventurasRoic3eadituproliiberet,cumfuis turmis inTyrolin GAM oC - contenditacptaeter FuffiacumErenbergam areem in Alpium CUPATi A člau- JT8’ Hiflorise Salisburgenfis clauftris tam arte,quam natura, munitiflimam, fa&a ah eius Prae. fe&o ( metu,an perfidia^inccrtum) deditione,in poteftatemacce. pit. Hac via Italis fačla invia,ne & alter in Bavariam accefiuspej Oenipontum fccundum Oeni fluvium prsecluderetur, Hifpani prohibuerunt,Kopfftainio Sc Oenipontodcjufto praefidio provi- dentes. Profuit tamen Imperatori confiliorum in Caftris Šmal- caldicis diflenfio: dum Schertelius belil maturationem urgeret; G iliemi Saxo&Haffus I 2 .dics integros Gonfultando&cunčlandoperde- Bavar-i rent. Eminuit interea rursus Guilielmi Bavari inCatholicosfi. coNSTANs des: namvenientibus ex Italiafuppetijs nonmod 6 aditum,fed & čommeatum(quiequid contrapeterentVelminarenturSmal. caldici)liberaliterpr 3 ebuit. Hune ut Carolus ardiori adhuc ne- fnucA 0 * ^ufibidevinciret, eius filio Alberto cum Vellere aureo, Annam kubit Ai- quoque Ferdinandi fratris filiam nuptui dedit. Peračlis nu* berto pt ij s> Ratispona Landishutum petijt, acceflu Italorumaudusj cum prius nonnifi očlo milila tumllngarorum, tumGermano- rumjCum^Oo.HirpaniSjincGmitatu haberet, folapeneDeipro. videntiatečlus. Crefcente poftmodum per aliorum quoquead- Casarin ventumequitatu, virtute tamen magis fuorum, quamnumeto, nixus, campo fe aperto commifit 5 hoftibusque Monachiura in. ter&Ingolfladium confidentibus in confpe&um dedit, Hi pri« mo Ratisponam fibi oppugnandam decreverant; mutato tamen confiliojlngolftadium iterinftituere. Properavit Scilluc Caefar: utriusque partis caftra pofita juxta Urbem, foli tamen Caefari a. pertam:quam ante očlennium, anno videlieet l 5 * 3 $.Guiliclmus Uux follis vailoque munierat, Alberto filio tune ibi ftudijs vacan- teprimum pro illisponente lapidem infundamentum, Pridie CaJ. Sept. aaeo in Caftra Casfarea a Smalcaldicis fulrninatum,ut nufquam fere fecuram ftationem miles inyeniret. Tempeftas lisec quatriduo integro detonuit, tam exiguo tame damno.ut vix lOO.eC3efareanisextindli fuerint, totidemfauciati. ldfingula> re: quod globus tormentarius 36 .pondoMaximiliani Archidu. cis tentorium,cum armaretur,fine noxa per ru per it; quem p&ftea bile de A " fbrori fuae Annae, de qua fupra^tranfinifit. Necminori vi tor- mentorumjtum e caftris,tum exlIrbe,emsqueTurri in sede B. V. (ubi bafilifcus, quemficumnominant) petebanturhoftesnon fi- ne magna ftrage: qui pridie Nonas Septembris, fublatis caftris, Donawerdam fe receperunt. Imperator tranfmiflo Danubio Neoburgum fe contulit: quod ulrrd eius fe poteftati fubdidit. Confultius porro vifum, annonae comparandae vias hofti pras- clu- HOSTES MOVET, Adelzjeit. Apud ih. oolsta- B I UM SE MUTUO TORMEH- TI S PE- TUMT. Maximi- LIANO Ar. CH I DliCE. Hostes D1SCE« TUMT. »ANT NOtf IMPE- Liber IV. Caput LV. cludere,quam totis viribus in eum invehi. Itaque claufis jam Da* nubio & Bavaria, e Suevia quoquecommeatui recipiendo adi- tumintercepit. IntereaOčtavius Farnefius Copiarum Pontifi* ciarum Dučtor Donawerdam fuae poteftatis fecit; Caefar dein- Pacem o cepsDilingam, Lauingam & Hoechftadium. Quicum fe tam profperoVičfcoriarum fuccefliiformidabilem feciflet, folicitatus trakt. dePaceabhoftibus fuit. Quiavero non aliaconditione, quam ut armis pofitis fe fuaque omnia eius arbitrio plene fubmitterent, concedere voluit ; illi (utpote coelo jam hyemantc) divifis agmi- nibus inhiberna abiere. Imperator capillatahac occafioneufus, FelixCa!> eofdemperfequens,brevi Nordlingam,Ulmam, Auguftam., plu. SARIS ,H resque urbes alias, ^irtenbergiae infuper portionem, necnon o UE ndis R henitračlum in fuapoteftate habuit: recepto in gratiam Fride- PR0GRES * ricoPalatino Rheni Comite,ad Caefaris pedes culpamdeprecan- sus ‘ te. Siccumanni 15-46. fine bello tantifper Smalcaldico interfti- tiumfaftum. Eodem anno Beatifs. V.Lufitanis in Cambaja, quae eft Indige s P ond ’ ^ Regnum,infignisetiamcaufavi6loriaefmt, Cumenimiftiinar* ceDienfi a Sofare,Malmudij Regis Cambajae Duce,obfiderentur, fieretq;perJoannemCaftrium Indise Praetorem irruptio inBar- baros: vifa eft fupra arcis aediculam mulier, infolito fuo fplendore hoftium oculos adeo perftringens; ut Andabatarum inftar, quid agerent, ignorarent. E Lufitanis60.circiterdefiderati:exhofti* bos4000.caefa. Diciturque Caftrio Vičtori propterea aLufita- niše Regeprimocollatus titulus Proregis \ndianmi, Accidit in- lND!A u RL1M fiper ejufdem anni 6. Augufti horrenda illaMechliniaeinBra- Prqrex» bantia ruma; lapfu fulminis in portam Arenariam, ubi vis plu- rimanitrati pulveris aflervabatur, excitata. Tanto enim impetu ipfaquoque fundamenta aedium con vulfa funt, imo & per aerem ja&ata j necnon plurimi mortalium oppreffi: ut nonnemo poft triduum e fpecu,quo fe abdiderat, progreftiis qusereret; numad- * Smus h boemundusfubfifteret. * Comment. h. an. C A P V T L V I. Exitus belli Smalcaldici : ViciJJitudo & tramlatio Concilij 'Tride.ntim, E coeptseVičloriae curfum longiori interruptione fifteret Imperator, anno 1^47. huic bello coronidem, fibi vero im. B b b b morta* N Cjksar K ELLLlM P^OSEQUI- TUR. jideUreit. Šmitu. Injsigne Hjsrano- ruib FACI« B.ATU 1 S a- IIORUM AUSUS. C^SAR Albim transiT CUM EXER- ciru. Pr /flio 5. ftORAIUlM Saxonem VINCIT. Bonum 0- MEN a CtUlClFI- ** rULNI- f6o Hiftorise Salisburgenfis mortalem vindicatae Religionis coronam impofiturus; Frideri. cum Saxonem, qui lolus fupererat devincendus, infcqui ftatuit, PraemifTum itaque cum exercitu Ducem Albanum iple poft P a , fchae ferias fecutus, cum 3. tantum palTuummillibus Mifnia, quam Urbem Fridericuspatruelifuo Mauritio a Csefare ftanri e« ripuerat, abeflet} illum Wittenbergam, quae Ducum Saxonis Sedeš eft, conceiTiffe comperit. Ne vero Ducem moxCaefarin. vaderet, Albismedius impedivit. Stabat utrumque agmcnad utramque fluminis ripam 5 hinc Cselareani, illinc Saxonici,pro. hibituri tranfitum, fiauis ab illis tentaretur: unde ncc reperiri vadum, nec pons navališ fterni fecure poterat. Praevaluit nihilominus Hifpanorum infradta virtus: mille namq ? * exeis in flumen profilientes, ac brachiorum tenus per a. quas incedentes oppofitos hoftescontinua bombardarumexp!o. fione adeo terruerc} ut,Ratione deferta,pontisque,auem tueride. bebant,lintribusfuccenfis,infugam fint verfi. Imperator,uttran. fitum non modo militibus,fed & impedimentis,facemqpontem enavibus extemporaneum moliri juffit .* quia tamencjmbae, qusead manuserantjlatitudinem fluvij non aequabant} hortatus ell fuos,propofito etiam pnEmio,ut priorum velbgia fequentes, hoftiumnavkulas,qu3evacuae fluitabant,captasadferrcnt. En, infigne rurlus Gentis Hifpanse facinus I lVloxaliquotveftes ab. ijcere, transversisquegladijsoreexceptis,natatu defideratos lin- tresadCaefaremadducere. lta pons abfolutus, acpereumpedi. tatus cum tormentis curulibus ire juffus. Equites vero, fmgulis ad ju neto in fefforem felopetario, Albin vado traiecere,quos & Cselar^praeeunte ruftico,eit lubfecutus. Saxo,quituncConcio. natoremfuumfrequentaverat, de hoc certior fadlus,Wittenber* gamfe conculit: Caefarjnoncunčtandojfedfeftinandohic opus efle ratus, peditatu non expe< 5 tato, hoftem perfequitur :tertioque ab Albi lapidead Loclianamlylvam 3 propeMilburgum,ineum incurrit. Difpofitis hincindeequitum alis,quorumunam Imperator ipfe,alteram Ferdinandus frater duce,bat, initiumpugnss datum: tantoque fervoredimicatum eft,ut in nočtem ufque per 9. horas integras praelium duraret: & Saxo tandem cum fuis herbam Cae- fari porrigeret. Accenditiltius animum,acfpem Vidtorisecom- parandas dedit confpedta forte in via Chrifti e Cruce pendentis imago}quam ubiCarolusimpijmilitisSmalealdici glandejuxta pedtus trajedtam vidit/ic levatis in coelum oculis locutus feribi- tur: Liber IV. Caput L VI. ?6i KATA Ico* PORTENTA VlCTO- RlAi. tur: DEU S, in trn fitum efi potejlate , hodie tuam hanc rnjuriam de ini mehdrifei. Caeterum nonmodo hollilis exercitus aut fufus, aut NE ‘ captus,aut in fugam ačlus: verum & Elečtor ipfe,acccptoingc- nafiniftra vulnere, in manus Caefareanorum venit, Imperatori dein oblatus. Quem ex equo defcendere> manumque chirothe- ca exuere parantem Caefar prohibuit, Tum ille, detečlo capite *. spondams. farnim , inquit, inimica fors in tuas me manus tradidit : Eni ; ' AXO ca ‘ puntijjimeac clementijjime Caf ar,me tihi captivumfifto. Repofuitlm. ca-sari perator; itcine tihi Jerio nune Caf ar [um , quem nuper per ludibrium SISTITUR * mnnifiCarolum de Gandavo verhis &Jcriptis vocitahas ? Tuo profečlo mntomne ipfe fortuna ludibriumes % Cum ille fupplici , quo po- tuitjeorporis habitu flagitare pergeret, ut faltem traČf atetur more captiviPrincipis: Caslar refpondit: tračlaheris pro merito. fimul incuftodiam duci juilit,luiturum elatapbftfententiacapite,mfl vitamcaro admodum redemiflet. Sic tandem bona caufa trium r bavlt.* neclineprodigijs sether ipfepro Carolo,ut quondam proTheodofio,militarevilus. Siqui demante praelium vifam fuilfe Aquilam feribunt, qure ovanti H miliš totalmperatoris caftra circumvolaret, Nebula quoquece- latumhoftibus adventumOsfaris admeridiem ufque. Quin& lolempallidumaclanguinolentum, redivivojofue Ducis mira- culo,tardiori,quam folet,curfu longius Vidtori fpatium indulfifle. •AgnovitcoelibeneiiciumgratusCaefar, & correčfaakeriusCm- ^ orkmk faris, Julij, ambitiosa jačbantia,dicerefolebat: Veni, vidi,jed DEUS c^rou vicit. Protantobellicaevirtutis intutanda Religione orthodoxa SRNTEN ' merito a fummo Pontince perCardinalem Sfondratum Maximi c * (unotamenminorMAGNo) atq$ Fortissimi titulam accepit. tituwm Indičtis poftmodum Auguftam Vindelieorum Comitijs, Maximi fub finem Julij triumpbanti fimilis eam urbem ingrefius, Reli- ^ k 11*1 gioneminfuper Catholicam poftliminiofeoum reduxit;induxit- accipit. que,omnitentata perfuadendi via,etiam Ptoteftantes, licet nun- quamnonverfipelles,ut tuncfeCtefarisfidei in recipiendis Sy- religio nodiTridentinae Decretis committerent: adeuius proin conti- Cathou- nuationem atque viciflitudinem enarrandam nos quoque gra- STj£ RESTIa dumrcvocamus. Annus porrd reftitutae Catholicse hre Religionis tuitur. hocdiftichoexpreflus: ' „ CmfarVt ArCtoos sVperaVItCaroLVs hoftes, rer [ j g ' TranstVLIt AVgVftaM faCra VIrosqVebonos. g»fi.p.uc; Celebratae fuere Tridenti an. 15*46. quatuor Seffiones,in quo- *Um tertia fidei fymbolum, utpote omnium deinceps tračfando- Bbbb 2 rum TIK^, bt IN lis ACm TA. Sportdamtt ad hmc an. Bened. Jo- nontu in Chron. Deip. Notabi- tEDE Im- MACULA- TA DEI Matris CONCE- IfTIONE. yid. p (tilu- vic.Hijl. 7ridj.g, c. 14-0* If. CONCILI- um Tri- DENTiNUM DISSOLVl- TUR OB TESTIS PB- RICULUM. P0NT1FI- CII Bono- NIAM MI¬ GRANT : C/SSAREA- NI SUBSI- STUNT. CONCILI- UM CE5SAT USC^IE AO f 62 Hiftorise Salisburgenfis rumfundamentum, recitatumraliainfuperpoftmodum Deere, taac Canonespromulgati: prsecipuus fuit depeccato originali. In qua controverfia id memorabile accidit, quod Gononns refert, Ventilabatur illa quaeftio. An Beatiffima Virgo,DEi Mater, ean* dem infui coneeptione labem contraxerit. Difputatum aeriter in utramque partem : aderat inter Dočtores aliosJacobusLaines SocietatisJefuPraepofitus Generalis: hiefententiam rogatus,etfi quartanaiebri graviter affliclaretur, adeo tamen feliciter(altiori utique roborante virtute) & nervose per 3. ho ras integras Matris Virginiseaufam egit} ut &ipfe, finitaimmaculataeConceptio. nis defenfione, fe corpore validiorem fentiret: Conciliumcjue hanc Controverfiam in cerminis Conftitutionis a Sixto IV. edi. tas, eandem confirmando , reliquerit. Refert autem Amcricus magni tune Nominis Dočlor^ piures Concionatores vel gravibus morbiSjVel morteipsaoppreflbs,quod c pulpitis Ecclciiaiticis fe- fe huic fine labe conceptui oppofuiffent. Anno porro 15*47. refumptae funt Sefliones, in qnammd[ja. busprimis decretafuere, quxmateriam Juftificationis, necnon Sacramentorum tum ingenere, tuminfpecie Baptifmi&Coa- firmationis} refidentise quoque & beneficiorum concernebant. Cumvcrbobaeris intemperiem,periculofi femorbiinfinuarent, nequeleviš fubefTet timor fecuturse pefliferse luis 3 in Seflioneo. dtava diu, multumque difceptatum, sitnepropterea ConciJium alio transferendum. AfTerebantconftantendPentificijcumLe. gatis: negabant, id fieri pofle acdebere, Csefareanp inter quos pr&cipuus erat Cardinalis Paciecus .Hifpanus. Utrinque gravia rationum pondera fuppetebant. Requifita infuper tum Mcdi- corum, tum aliorum teftimonia: e quibus cum de peftispericulo fatis conftare videretur^ prolato Diplomatc,quoplenamineius. modi cafu drfcedendi licentiam Pontifex eonceflerat, fequenti die Legati cum alijs Pontificijs Tridento Bononiam, tanquam locum fčcuriorem, difeefsere: Casfareanis Tridenti remanenti- bus3quosCaefar, laudandoconflantiam, porro fubfiftere juffit. Fuit quidemetiam Bononiae duplex Seflio habita 5 in quibus tamen nil,quam de Seflionumprorogatione,tračtatum :cumque rumoresbellici paflim ingravefcerent,atqucinter ipfos Pontifi* cem & Imperatorem ob caufas partim privatas 3 partim quod illa Caefaris relučlatio adversus Synodi translationem Dignitati Pontificiaederogaret, fimultas nonexigua intercederet, Conci- lium penitus conquievit, Et licet confečb bello Smalcaldico, Liber IV. Caput LVI. illmsTridentum. revocatio per Epifcopos Auguffae in Comitijs Julium congregatos aPontifice follicitataeflet$ obvaria tamenimpedi* IJI * mcntanonnifi poftobitum Pauli Hl.fub Julio lll.eiusfucceflbre, cjuiLegatititulo(dičtus JoannesMaria de Monte) jam ante ei- dempraEfederat,edečlum habuit. Subhoc 6.habitae funt feffio- Sub hoc nes:inquibusde reliquis Sacramentis, Euchariftiae, Poenitentiae tatremsellnčHonis Decretafunt promulgata, Multae his tri- T * : IN " C2ejUtfolet,feinterferuere 3 praelertim a Proteftantibus,acbello- < 3 tL ,:BUS a- ium flamma paffim Germaniam depopulante. Quamobrem s A ca A -* plerkpGermaniaeEpifcopi,abaccelTuTridentuproliibiti:doneč mentis. annoi^5 ; 2.fynoduseousquefuipenfa fmt 3 dumpacatius tempus fccuritatem prasftaret. £ RMI * 1M " Cecidit hoc anno a fatali mortis falce Ecclefias An. tibusSt- glicanse Caput Henricus VIII. anno aetatis 77. regni 37. menfc9.dk 6 , dignusfane imperio & intersevi fui Reges facile futurus Princeps,fifibi imperare potuiffet3nequecoeptumadeo q 3 i TUS glorioseregimenturpiffima fualibidine, &atroeiflima crudeli- tatctamfoedecorrupiflet. Pr£terquam enim quod vagaeVene- ripluresimmolavit pellicesjfcribitur hic{anguiluga } ad tuendum fuum contra Pontificem prirnatum,& inlaturatam luxuriam, e Catholicis 2. Cardmales 3. Archiepilcopos lS. Epifcopos 13. Abbatesj Priores, Monachos & Sacerdotes 5-00. Decanos 30. Emscau« Archidiaconos l4.Canonicos 60. SS.Theologios Dočlores lupra DELITAS * fo.Duces, Marchiones, Ccmites i2.Barones &Equites 29. Infe- riorcsNobiles 336.exCivibus & Iimilibus 124. exfeminis uo. neddediffe. Quin & pauloante obitum Thomam Hawardum San - eiusquefilium Catholicos> alias bene de Rege meritos, illum per- petnocarceri,hunc fecuri addixit. Caeterum praster fchifma,& A»glic.l.\ lapinamBonorum Ecclefiafticorum crudelitati conjundlam, vix ULTIMi inaliquo a dočlrina Catholica difcelTit. Cupiebat reconciliari ERGA ss. «umPontifice ? *Ecclefiamque Religioforum S.Francifci,ha6temis EucHARI claufam, referari, ibiqueDeo litari jufferat: fedprimum fečtarij impediverunt. Sum pfit in extremis S. Synaxin magna cum de- Votionedubunatantumfpecie, 6c genibus flexis. Anverofera_, Sera eiu$ hxcp(Enitentiafueritveraac (eria;&tantillo pretio totcladibus foeniten- rapimsqne{atisfacere,coelumque mercari datum fit,dnter occulta VERA ? Dei judicia cornputamus. Contrarium fuadet id , quod a Sandcro * retertur, Henricum nempe , fub ultimam vitae * 1. e . 'linčam , pctita vini albi phiala , um adflantium dixiffe; Herici Omni a pcriidmm. Si ex propria confeffione , Omni a } ti- TiMAi mendum , ne animse quoque aeternam falutem. Dein in. Bbbb 3 gemi- 1. ST t A M RE« VEREN* TIA. Ecclesle AB EO E- VERSjE. Successo- RES ŠIBI CONSTI- TUIT, Spondamts. Mor* Francis- ci 1 . Re¬ ci* Gal» ti-*. Parevs tlTTERA- RUM DI- CTUS. Rex Polo¬ ma vita EKCEDIT. POLONO- RUM RELI- G IO I.V SERVANDO IEIUNIO«. f 64 Hiftoria? Salisburgenfis geminato faepius Monachorum ( quorum nimirum fimbrise, ut Sacerdotum quondam Saulem,ream tcncbant confcientiam) nomine expirafle. Computum Ecclefiarum ab ipfo cverfarum in metricum huncnumerum nonnemo rcdegit. Millia dena mm templorum (ujiulit anmt&i Quam timeojn poznaš non Jam unm erit. Subftituit fibi haereditarios fucceflores (permittentibns Regni Ordinibus) hac ferie: Eduardum e Joanna Semeira fufceptum, 9. tune annos narum: Mariam prolem Catharinae repudia^? Elifabetham demum Annae Bolenae lobolem. De quibus plura inferius. Demeffuit eadem falx pod menfes duos liliorum verticem Regem Gallias Francifcum } ex Henricianae mortis nuncio non pa. rum condematum,lentaquefebri e maligno ulcercortaconfum. ptum,*cum natuseffetannos 5-2.menfesč>. dies i^.regnafletan- nos32. menfes3. Fuit is fcientiarumamator, & DoŠorum vi. rorumMecaenaspraecipuus: ideo Parens litterarum&iftus. M. gnem in aedibus Fontis bellaqueis (Fontainebleau) afeconftru- čtis Bibliothecaminftnixiiconquifitis pcrItaliam,Grxciam?iC Adam ad illam libris. Summam encomiorum complcxus eft Joan.Bellaius Card- Parifienfis hoc epitaphio. Grati a y farna, decus , probitas, facundia, candor , Relligio , Charitum Špes , Amor Aonidum. Ingenij atcpie onimi vis admirabilis y uno Cunčla hoc juh tumulo y Rege jacente, jacent, Corpus regium MajorummonumentoadD.Dionyfij illatum. Succefforem haeredem reliquit Henricum filium huius notni* nis 1I. Sequenti annomors Regem quoq ? -Poloniae Sigifmnndumfu« dulit: cui jfucceflit cius dlius Sigilmundus Auguttus. Utriusque Regis memorabile id exemplum : quod cum fuaderetur eis de caufa Sc puritate Religionis ac Evangelij cognofcere,dixiflefefan* tur: Regem fe,nonPontificem,agere velle,Epilcoporumq; Judi- cium in omnibus falvum efle. Nequeilludpr2etereundum,qudd, cum pod exequias Regi defunčto perfolutas diexVIercurij in me- faregia ob praefentia Legatorum Regis Romanoru,Principumqj Germanorum carnesapponerentur, Poloni (edquodliuncdiem Chridiajudavenditimemoria abdinentia abijfdem veneraren* tur j graviter offenfi fint:excufatione tamen holpitu, St ciboru efu- rialiura Liber IV. Cap. L VI. r 6y iialium appofitione poftea plačati. Tanta erat quondam Cliriflia- noruroin jeiunio,ptiamnullalege prsecepto 3 obfervando Religio. De CiafTcVirorumilluftriumdo$:nnaque praeftantium his Virorum temporibuse vivisabiereduoCardinales,Petrus Rembus&Jaco- H0CTČM - bus Sadoletus, raras (apientise & virtutis, & propterea. uterque lustr!«« Leoni X.abepiftolis. Ferdinandus quoque Cortefius Mexicanse f ' ATAU v- domitor Provincise, & no vse in Orbe novo Occidcntali Hifpanise T1 u t fundator. Francifcus Vatablus Ambianenfis 3.linguarum pe- ritiflimus, prsecipue Hebrseae j ac propterea ab iplis He.brseis fin- gulariterlionoratus. Scripto nih.il edidiiTe fertur: unde Biblio- rum Vcr{io,quse eius nomine circumfertur, tanti aeftimanda non eftjutpote ab alijSjCtiammalsefideijConemnata. CAP UT LVII. Demrijsgejiis adannum ufque M.DJJI J <5 in fr m E GeratapudPontificem Imperator per Legatum fuum Di- dacum Mendozam, ut ConciliumBononiaTridentum re. vocaretur. Quia vero Pauli mentem adverfari videbat*, ipfe rur- lushocanno I/4$. caufse Religionis componendse animum ad- jecit. Convocatis itaque Auguftam Imperij Ordinibus, ut mo¬ dus conciliandi Proteftantes cum Pontifkijs inveniretur, propo- fuitj qui totus demum Caefaris arbitrioeft reliclus. Commifit is Mozmit- negotium iftud Joanni Pflugio, Michaeli Heldingo, & Joanni c Agricolse Islebio 5 quibus authoribus libellus ille tandem pr o- augusta- dijt,l»/e»wappellatus j edquod 26.eaque prsecipua Religionis na. controverfse capitacontineret, quae interim , dum Concilium Oe- eumenicumaliquiddefiniret,obfervandaelTent: idtd anonnul- lis etiam Inurreligionis titulo infignitus. Acerbiori farcafmo ali ]Migionis Interitum infcripsere. Etfienim is Imperatoria Au- spondamt* thoritate firmatuseflet, nec cuiquam liceret eundem impune Impera- transg*edi, ut propterea quidam etiam folum vertere cogeren- ™ t R er -„ u primamtamen cenfuram a fummo Pontifice tulit $ ut-PROM«,- pote neglečla eius authoritate confečlus : prsecipue ob Z. ca- GAT * pita} conjugium fcilicet Sacerdotibus , in eodem ftatu con- Reproba« trahendum j Laicis vero communionem fub utraque fpecic ** * * conceffa: quorum primum dicebatur merito inauditum } alte- aum Jure optimo ab antiquo inhibitum. Invenit quoque Anta- goni« Im*ugna* Tlim AB AL tis U- triu*;quB Relisio- Nis. Caesarea Ecclesi« REFORMA* T X O. SEDtTIO R RIMGA- OB VtCUGAL SALIS. Gravi- 1 ER PUNI* TA. jT 66 Hiflorias Salisburgenfis goniftas non modo exAcatholicis, fed & Orthodoxist atqueejč his vel contentionibus, vel di verfis interpretationibus natx infu« per diverlae Lutberanorum fečfae. Eorum aliqui AdiaphorifU & Molle s dičli j quod cerae inftar inutramque partemflexibilcs, qi33edam Fidei controverla pro lubitu obfervari pofle concede. rent: alij Rigidi fuere indigi tati, quod Confedioni Auguftansead literati obfervandte tenacidime inhaererent. Carolus porro poli hanc de Fidei articulis determinationcm, novam quoque Ecclefiafticae Reformationis formulam 22 . capi* ta complečlentemedidit: pr3ecepitque,ut intra tempusafedefi. nitum fynodi, ab Epifcopisdioecefanas, ab Archiepifcopis Pro. vincales celebrarentur j atque in ijspraefatas Conftitutionesexe. cutioni mandarentur. Veram hi,neapudGermanosPotclhti Pontificiae nimium decederer,Papam de hoc certiorem fecere:qui prudenti difcretione ufus, fuos eo Nuncios deftinavithaud e- quidemutEdi£la Imperatoria firmarent^fed ut authoritatePon- tificis fubcertisconditionibus llfum Calicis indulgerent, aliaquc difponerent, Germanis in antiquae Religionis obfervantia con- tinendis, vel ad eam reducendis falutaria. Legatio tamen ifta praecipue ob Haercticorum pervicaciam, param profuit. Inciditin hunc annum gravidima illain Aquitaniaobno* vum falis večtigal tributaque alia excitata fcditio. Hseceo in. valuit,utePr<£iečdsoccifi plures, inter quosTriflanusMoneni* us Legatus Gubernatoris Provinciae non modo trucidatus,fed & dilcerptus,fale confperfus,nudusquein eoenum proie&us fuerit. Juftas tamen Burdegalenfes dederepoenas AnmEoMonmoran- cio, a Rege Navarras Henrico ad ultionem immiflb. Nam fedi- tioniscapita prodatus conditionediverdsaffe&afupplicijs} Ci* vitas pri vilegijs & i m munitatibus (quorum volumina igni, ipfis Orbis Dccurionibus eum accendere judis, tradita) armisque fpo« liata^campanse,quibus tumultui fignum datum, c turribus iub* latae j ac demum Monen i j cadaver non alio ligone, quam tivium unguibus,digidsqueefuperiniečlaterraerui imperatum. Memorabilisquoque eft MaximilianiEgmondani Impera* toris in Angliam Legati obitus. Elic enim eBritannia redux, cumab Andrea Vefalio, Medico tune celeberrimo,horamacpe- rte momentum vitae ultimum didiciflet, lautidimum inftruxit convivium, invitatisque amlcis omnemfuam auream argente. amque fupellečtilem non modo expofuit, fed & inter illcs didrri- buit:podmodumfe m lečtulum fatalemcoiligens, receptisde* vote Eccledge Sacramentis horaprgenunciata vitam claufit. Anna Liber IV. Caput LVII. j - 6 7 Annofequenti 15*49. ArchiepilcopiMoguntinus,Colonien- fis,&Trevirenlis oblecuturi Csefaris votis lynodos Provincia- Stnobi lesconvocarunt, ftatutaquetumadarcendum.,tumadeliminan- £*°*** m dum Lutheranifmum condiderunt. Cumque Erneftus Archi- prasfulnoftcr ammadverteret, abeodemfuosquoquefinesinva- MDXL1 *‘ di • dcfimili remedio Provinciae IhaePaftor lollicitus providit, Congregata illa fuit Salisburgi hocannodie Fcbruarij 18. Inea Saihbu*. comparuerc praster i plimiArchiepilcopuni, Collegiumque Me- CEN,iI ** tropoliticum, ex Epdcopis in propria perlona Ratisponenfis 3 Pab (auienfis, Chiemcnlis, Seccovienfis, 'Lavantinus, &Brixinenlis. Frifingenfis & Gurceniis Procuratores miferunc, Adfuere prae- terea Abbates 5*.inter quos primatom tenuit Abbas S.Petri: Prae- pofin 8.aliiquequamplurimi 3 quorum nomina Gewoidus * re- * 4W4j j fert. SedČcErnefti fraterGuilielmus, ciim eam luem Ingolftadiu Hundjit* * , o uiipferperecomperilTet, miflb Cancellario fuo Leonardo Eckio, Guimi. a fummoPontifice,acSocietatis JefuPrsepolito D.Ignatio Viros mus 8 a- petijtj qui huic malo remedium ferrent. A nauk uterque, milsK]- ™* u * funt 5 .c Societate, Claudius Jaius, AlfonlusSalmeron & Petrus higandb C anifius: magfco cum plaulu primum. Monachij a Duce & Aulaj ® dein Ingolftadij ab Univerlitate excepti, Immortuusefteidem MA IJ4PI , zeloDuxpiiftimius annofubfepuentejaetatisfuae^/.pridieNo- * KAT - nas Marti): mertiflimus, ut Conilantis nomen etiam poli funera f e ^ ii,rt,h - ferret: filius Alberti Sapkntis , Alberti Pij nepos, Sc Magnanimi, eiusobi « quem regiminis hseredem habuit, Pater: non vana nominum *u$. umbra,fed virtutum foecunda profapia.Iplius opuseftmirandus buctu#*" illeaqu3cdučtus Hakedivitis: cum enim copiofa illic Salis leate- Hit® dj, braevicino aquarum dulcium affluxu periclitaretur ? *has per con- ynit * cameratialveidučlumfuburbe raro artidcio coliečtas fegregavit, penculurnquelubmovit. Fuitquidemfuneftusannus ij*49.0ccidenti:partimobno- Noti vaheterodoxorumincrementa,interquos fuereTheodorusBeza RESIAR " & Andreas Ofiander. Partim propter Pauli Pontificis obitum, spvrMnuu quilV.laus Novembrisaccidit. Oiientitamen fortunatus illu- p^^pp xit^duminoram eius exCremamJaponiaro,poft iuftratas acvera d. Xave« fide illuftratas Indias, eandem in vexit D.Xaverius. IN J A “ AdClavum Vaticanae Sediš luo orbatae paftore evečlus eft ^dvintujJ anno 15-5*0. vi. Idus Februarij joannes Maria de Montej qui cum M. D. L. J u |>] tlveftigijs inliftere lecum ftatuiffet, eiusquoque nomen, ^” 1 L r ° u s R u, “ aftumpfit, dictus julius II [.pro lymbolo autem. illu.dDavidis! juuus UL V/as fuas, Domine , demontira mibi. Atque ne ab his aberraret, Cccc prima f6 8 Hiftorias Salisburgertfis pRIMA PROHIBt- tio Gene¬ ralu LI» B RO A UM H AS R E T l ' COAUX*. CONEILI- um Tri- Den m ni RHVOCA- TUR. Mauri- prima ei cura fuit, Deumhaberefaventem:idcircoriioxinlta giminis exordio Jubilaeum promulgavit. Dicitur quoque pri, mus tulifie Conftitutionem* qua univerfim prohibebatur$ ne quis fub prastextuetiamcuiuscunq 5 facultatis aprieribusPonti- ficibus coneeffae, haereticoru libros legeret,aut penesferctinerct. Concilium infuper hačdenus fufpenium Tridentum revocavit, Haec dum inltalia egit Pontifex, Imperator in Germania Convcntum Auguftae indixit,cui ipfe prsefens^ de negledaha. čfenus fui interim obfervantia conqueftus, sitne Concilium gene¬ rale profequendum,propofuit. Major pars profecutioni confen- tius Saxo f lC> Mauritius vero Saxo,quanquam a Caefare folemni ritu in E. onohiT. lečlorem ante inauguratus,non alicer fententiae huicaccederevo. luit^quamfi ea, quae hačtenus funt gefta inConcilio, refcinde. rentur: Auguftanae Confelfionis Theologi Jus decidendi habc- rent} Pontifex ipfeConcilij {cdcfinitionibusfubijceret, Veruni h3ecacallidoSaxoneideoeffefa<5la , ne fatur fperatis jam & ob. tentisaCaefare beneficijs, inalteram Protcftantiumpartemim- pingeret, tventus infra memorandus docuit. Accidithocanno x.Cal. Aprilis memorabilis illa frumenu pluvia in Carinthia non procul Villaco Sc Clagenfurto, ad 2. milliaria , per tot horarum fpatium feextendens: panis exin- c - hr0m dcoptimus ab incolisconfečfus^de quocrudkquegranis etiam miog. Mo - Csefari oblatum fuit, Plura biennij iftius prodigia metrice enu. “moka™' merat Brufchius: videlicet aliumimbremfrumentidum ad Ur fin. ’ Salam Franconiae fluvium/a quo Franci ereduntur vocad Salici, ubi & fontes vifi fanguineo colore tindfi: quadrupedemcolum- bam ad Lacum Acronianum: plures prope Nordlingam foles, in territorioBrunfuicenfi confiigentese fublimi acies:Helvetia infuper concurrences in aere leones vidit. Sčqucnti veroanno I5yi. i4,Martij inoppidofuperiorisS*. xonise Bernburgcnfi fub Concioneftatuam ChriflteCruce pen- dentisfanguine manaffe, Surius * referc. NecdiupoftClaffis Turcica,ultura injuriam, induciarum ruptura, ut Solimannus praetendebat, illatam, Siciliae littus ccnuit ,*inde Melitam navi- gans,eafruftra tentataiGozamdiripuit: ubiSiculusquidam,cum oppidum jamjam inmanus hoflium venturucerneret,uxore r . fL term. btempacfa Paffavij, liberatione l.antgravij, aliisque Proteltan- tiumMgionifaventibus in pačfum dedučlis} unaque Interim Christi- illud Auguftanum interiit. Funeftior aTurcis Chriftianorum **°* g ! *' r clades in Hungaria fuit t nam prope Segedunum pugna ab his in Hun- infeliciter commifsa , auinouies mille cadaveribus prsecifi nafi, ° AR1A - ... 1 . 5 / • n • 1 Nasorum ac eumqo.vexillis, praecipuisquecaptivorum Conltantinopo, SP0UAt in miffi, Vi£tores poftmodum ultra progreili, Vcfp'$rinum,Te- C c c c 1 mes- LUBURGt. « 9 . Pax Mau* Irrita ^ETIS OBSIDiO. * in Lh~ cullo. In E A M IUSiO. * rtfert Piccardtu in fuis dif■ fert.Hifto ricopolit. dif if . f.i8. Ad Supe- BOS EVO- IAT S. XaVER!US JkPUD S I- NAS. VlVERE DESINUNT Jo A f^NES CoCH- LjEUS et Ferdi- NANDUS Nonius. E A 'S A BtR B. V. Laure« tanae o- P E M MORTEM EVA DIT. Bened. Ca¬ non. in Chren. Deip. f 76 Hiftorias Salisburgenfis mesuarium , Lippam,aliaque oppida fubjugarunt: Agria fola quam3^,dierumobfidioncarčlaverant, impetumfiftente. Fer. dinandus Rex fortunse iniquitatepreflus , miffo Augerio Gisle. nio Busbequio , cuius 4. infignesepiftolasde hac legatione ex- tant, pacemaSolimanno petiit. Sed& Imperatorhaudfeliciori alea Metin, cui Francifcus DuxGuifius praeerat,obfedit:quatn. visenim in exercitu haberet ultra 12. milliaequitum, peditum 100000. foflorum 7000. tormenta 114. obfidionem tamen/ol- vere coačtus, hic Plus ultra, progredi prohibitus eft: propriodo- < 5 lusexperimento j Volitici (juocjuc Curjus ,utait Plutarchus, * ejj; alkfutm terminum ? * & non minus civilia certamina , quam athletk« vigore tandem deUitui, Lufum & allufum in & ad Caroliniimljin. bolum a nonncmine hoc carmine fuit. * Herculis optafii longas tranjire columnas \ Šiite gradum j Meti s hac ti bi meta datur, Abfolvit quoque hocanno fuse peregrinationis,&difiemi- natae perannos n.in Orientefidei $ curriculum magnus iiJiusA. poftolus Xaverius:eumenim e Japonia adSinas ulqueEvange« lium proferre pararet, in Sinenfi infula Soneiano ultimo corre. ptus morbo fančliflime vitam claufit annos natus 55 .ante & poft mortem prodigijs llluftrillimus. Corpus eius poft 15*.men. fes incorruptum,etft vivacalce perfufum, Goam Indias Metro, polin delatum, intemplo Soeietatis tumulatum eft. Eialijsvi- ris illuftribus vita excefferunt Joannes Cochlaeus, obfuainCa- tholicam Religionem merita nottffimus : & Ferdinandus No. nius, quondam Cardinali Ximenio in ComplutenfiSS.Biblio. rum edicione adjutor. Hic luo monumento liladuntaxat verba adferibi volu it: 'Maximurn Vita Bornim, Mor s. In capitis liujus mantiflam aiddere lubet rarum magnas Matris in Turcam beneficium. Laborabat Conftantinopoli pe* čloris occuko ulcere Balla quidam,ut conclamacum de vitaeflec. Erat ei mancipium Chriftianum * quod capillata hac nancifcen- dae libertatis occaiionenfum, herum adijt, 2 c B. Virginis Laurera* nae potentem opem propofuit. ErečFus lervi confilio infpem morihundus vovetmanumiffionem, fifalutem recuperet. Etec. ce! ačlutum rumpitur lethalis vomica, & segerfanitatem recipit. Solvitmox fuumvotumBafla, & mancipium afervicuteablolu. tum cum multismuneribus&chirographo reeeptaefanitatistefte Lauretum mittit. Adeo Confolatrix Deipara pietatis fuge finum pandit omnibus, auicumfiduciaadhunGGratige thronumacce. dunt. CA. Liber IV. Caput LVIII. T7 l cns CAPUT LVIII. Rejlitutio Fidei Cat h o lic ce in Anglia: &R.C- fignatio Ernefti . O Ppreffa haftenus ac pene extinčla intcr Britannos Fides Emu Catholica, caput erigererurfuscoepit, mutatoper Eduardi Rex An- obitumRegni ftatu. Hic, ut fupra dtčlum, Patri Henrico fuc- r^ r m °' ceflerateo eventu, quem praedixit Salomon : * Va tihi terra,cu- * Ecclef. jm Ra fmr eH. Cum enimipfe per aetatem regni negotiatra. Iai6 * clare non poflet, heterodoxi eius tutores, regiique mjpiftri habe- nasinOrthodoXcE Religionis perditionem laxarunt, CumqueE» duardus tabe quadam venenata infici coepiffet, ut de falute fpes ndiafuperefTegjoanneslJudleiusNorthumbnas Dux, penesque Duclhi ( fublato percalumniam aemulo EduardoSeimero Sommerlctti ARTE 1N * Duce)fupremaadminiftrandi authoritas erat, quique folium i- 1MTHR0> . pfum affečtabat • author Regi fuit , utneglečlis Henrici Patris * UM J°* tcllamentarijs tabulis, quibus fucceffio Mariae &Elifabethse de- S A UFF N Q *. fercbatur 3 Joannam Henrici Ducis SufFolciae filiam, ac filioDu- c *a. dlaei nuptam , regni haeredem inftitueret. Succeflit equidem confilium } & mortuo eodem menfe & die , quo Thomas Morus de Schifm, a Patre Henrico decollatus fuit, Eduardo, Joanna Regni folium ^ n l lic ^2. confcendit, faventibus quidem regni primoribus; populo contra, csteraouenobilitate id indignc ferentibus. Verum ubihocMa- Pr *va- riaCatharinaerepudiatae foboles, utpote hseres iegitima&poft HJ J" Eduardum immediatedefignatainaudiit-moxad primariam An- res legi- glbeRobilitatem,a]i6squeamicosliterasdedit, legitimaeReginae llMA ’ npmenfibivindicans, populumque omni humanitate devinci- čnsptaut nonexiguiscopijs contra omnem fortisadverte inful- tumrnunita elfet. Dudieiusquoque, joannamfuamuttueretur, e xetcitum in Mariam duxit: at malis avibus. Ipfimet namque Regni broccres Mariae potentiam advertentes animum muta- runc^verfojUtajuntj pollice Northumbrium proditionisReum declarantes,Joannam cuftodiae manciparunt: quae poftea (cum suffolcu V lx lO.dies regiam dignitatem delibaflet) cum Dudleio , Ma- secusi ria rerum potita, capitis damnata fuit. *’ EnmaMariae regnantiscura de vera Religionepoftliminio Fides Ca- Cccc 3 redu- 5*72 Hiftorise Salisburgenfis »holica teducenda fuit: ideo exautlioratis Pfeudoepifcopis, legitimiab iuctluR* Eduardo incarceremcotljcčli (ms fedibus refbituti: omnia,^ ih amga « inCatholicorum perniciemdccrctafuerant,refci{la. Atcjueutfc a m ^, tis JegitimumRegni Caputoftenderct, CapitisEcclefiae Anglicanse Fcclesjje hačtenus per (ummum nefas ufurpatum titulutn abiccic. Sc* i ituliim q Ucn (;i deinanno cum Philippo Hifpano Caroli Imperatorisfilio A nueit matrimortium contraxit: obquod initio quidem gravesin An. Philippo gliamotus exoitip fumpto tamen de Authoribus fuppliciobrevi r/gihal- ext ‘ n ^i funt. duiCard. ReginaldusPolusCardinalis, rmfsa honorifka lcgationeal) Potus i m revocatus: atquc ex Ordinum Decrcto familice, bonispc • »estitu- per Henricum ereptis, in integrum reftitutus eft. Is ačbispro. itur. pterea prolixis gratijs , datam ilbi a Pontificcpoteftatem abfot vendi refipifcentes a fckifmate infinuavit${uaquefacundia idef. fecic, ut ab Ordinibus fupplex libeilus Regibus porre&us fuerit, quo fuae ab Ecclefia Romana feceffionis poenitentiam teftatiro. gabant- utillis Mcdiatoribus per Legatumbc abfolutionis bene. Absolu* fidum in Ecclefiae Romanas grcmium reciperentur. Facile id s cm* m a- i m petratum. Igiturdie D.Andrese Apoftolo(acraCardinalis,Re. »e. gibus& Ordinibus in genua provolutis ,hos folenni rituablolvit: quod per totius Regni paroecias eodem modo fačtum. Magnifi. ca demum Legatio Romam deftinata,qu 3 sRegum Ordinaraq; nomine Apoftolicae Sedi atque Romano Pontifici obedientiam profiteretur. Mirum,quanto Kine gaudio Pontifex perfufusfue¬ rit t illico per totam kaliam inflitutis lupplicationibus pubJicis Cratja Deo gratiae relatne. Remse Julius ip(e divina myftcria peregit, tifi c °m l ar giflima Jubilaeiinftarindulgentia univerfoOrbkoncelsa. Ad. totam- mota deinceps manus reformandse ad Orthodovs Religionis amuflim Ecdkfise Anglicanas , Polo luam operam adidftrenue d so Deo conferente« Aliqna tamen ad cavendos gentis ad feditionem act,e. pronae graviores raotus indulta. Nimirum Bona Ecclefiaftica CViaedam p ri ds a Eaicis poflefTa retineri permifTa 5 decimis tamen aprio, a Pont. ribus Regibus fifco addičtis deinceps Ecclcfiafticis perlolvi juflis: A"«« matrimonia in gradibus prohibitis contračla cum liberis inde ter in- fukeptisprolegitimisagtiita : Epifcopi, quipendente (chifmate •ulta. ad fuas fedes promoti fuerant /modo Cathoiicse Religionis ef* fent, confirmati: atquehaecomnia ab ApoftolicaSederatafunt habita. Ita expun<5tis Religionis heterodoxae rugis, Angliano- vam fidej (jncersefaciem induit. Sed ; piodolor! Maria vivis e« repta Liber IV. Caput IVIIL m repta,brcvi turpioribus novarum haerefum , & exercitae in Ca- thoJicos acrcmae crudelitatis naevis eft deformatai utdocebunt £quentia. VideturafFulgerehoc, dumifta feribimus, tcmporc /pesalkjua, jacobo Catholico habcnas rcgias moderante: faxic Deus,ucredivivoM.Grcgorij oraculo, ob reftitutam Britannke jiiibatam fidem Anglosdcftud liceat appellare Angeles. Turbata etiarnnonleviterper hoc tempus Cohftantinopd- iisfuit, crudeli Roxolanse, ex ferva ad Imperij confortium a Soli- «• manno affumptse, machinationc. Erat Imperatoriex Circaffa IH concubina filiusnatumaximus, Muftapha: tum obpraerogati- fiuhm m- vamsetatis, tumobconceptamdeillovirtutis militaris opinio- ncmfccptrodeftinatuš. Erantalijquoque liberi e Roxolanafu- fccpti. Hsec ut e luis aliquem in (oliumintruderet,Muftapham apudPatremcaiumniosedetulit, quafi cum Rege Perfarum in eiusperniciemconfpiraret. Solimannushinc in furorem ačlus, moxcumexercituinSyriamcontendit} citatumquead fe Mu- ftapkm,qui fretus (ua innocentiaftatimadfuit, ftrangulari ju- bet. Per jocumdein Giangirie Roxolananatu minimo,ut fratri obviamveniat,mandat. Is tentorium ingreffus, crudeli hoc fpe« člaculoaded coinotus eft, ut exprobrato patri t&m impio facino- re,acpugionein pečlus adačto.fuper occififratriscadaver exani- mis procubuerit. Solimannus paulo pdft novis Roxolanae ar- tibus indučluSjMuftaphae quoquc filium, vix 14. annorum ado- kfcentulum interimi imperavit. Quam vere Siraeides: * No« e H * EaU.if. caput nccjurn Juper caput colubri : mn zH ir a fuper iram mulierh. Bre - visomis malitia fuper malinam mulieris, Blaga cordis muliernecjuam. Hic novi Evangelij faber, ut thaumaturgi quoquefibi fa- eiusa D i- mamcuderet, huiufmodi technam exeogitavit. Cumpaupere vihitu* quodam Gallo Geneva profugo, fačta penurise fublevandae pa- &ione,rem ita compofuit^ut ille fe mortuum fingeret, ad Calvini verovocem mox exfurgeret, quafi abipfo refufcitatus. Placuit spo»da»*s* conditoBrulleo (hoc enim Ačlori fabulae nomen)condi£laque hotafimulavit,quodfpoponderat. AcceflitCalvinus,preces fu« d^mortuumfurgere juffit:fed mifer Lazarusrepertuseftad o* iTmialurdus, acpro fabula animam egiffe. O folidam, fcilicet, & ftolidamdo6lrinam 3 *qu3e tam praeclaro miraculo firmari debuit l Vife p t£ terea funtanno arborum foliaguttisfanguineis arborum infefta:auditilatratus canum& equorum fremitus infoliti, ar- »oliasah* morumcjue concurfus : quo terapore immane illud praelium COm» Šmitu tit, m Hiftorix Salisburgenfis mi/Tum fuit inter Mauritium Saxonem & Albertum Brandeii* burgicum, e foederatiffimis pro Germanica libertate amicis,ho* ftes pofteaanimis disjunčliffimos. Cecidit in eo, praeteraliquot raillia gregariorum,pars magna praecipuae nobilitacis: ipfeMau. ritius, etfi vičlor, lethali tamcn accepto vulnere,exillooccubuic: bI!n- Deoque & Casfari ob violatam utrique fidem ingrati animi poe. nas dedič. Lues infuper peftifera in autumno SalisbnrgUm invafic: quamut effugeret Archipraeful nofler , cum aula inproximum rEjTi* S a- J-Jall eri f e oppidumfeceriic. Ea cefTanteadfuam Metropolam- iTSmiBC. . f diens, cum ajulio lll.urgereturad SS. Ordines, ti Archiepifco. palemdignitateinretinere veiiet,lufcipiendos} ipieanno 15*5-4 renunciare eidem maluit: abdicatoque Archiepifcopi muncrc, atque in Michaeicm Kiienburgicum translato , aliquandiu in Hallen commoratus, tandem in Bohemiam & Comitatum Gkf. fenfem a fe cočmptum difceffit: ubi iexennio poft, anno videlicet 15*60.etiam vitaexceffit. Vir fuit eximisenonminusdodring, quam virtutis:dilcipiinas mathematicas & rerum metallicarum fcientiamapprime caliuit: multi etiam taboriš Če rarae manCuttu- dinis: fubditos tam fuaviterregebat,ut nuiiis novisoneribusgra. varet. Libellosfupplices ipfe legit, refponditque,autalijsdecreta defuper fcribenda dičbavit: templum cathedrale facris veftibus ornavit: 12. eiusVicarijs reditus auxit: aulam nonamplama- luk, unico tubicine contentus. Arcem Mattfeenfem aedificare esepit: aiikpiesedifictaruinaevicinareparavit. EiuscorpusMo- nachiumdetatum,Majorumquemonumentoillatumeft. Eum praeceflit menfe Decembri ^Egidius Abbas S.Petfpcu- Mors M- * jusbocelogiumextat: fuiflfe nempe bonumOeconomum 5 nec idi^ab- minus adReligionem* (Jtiamcuramdomefticamnatum. Eius- ATIS ' 'dem verbmenfis diedecimotertionatuseft Pali inBearniaHen. ricus Borbonius ex Antonio Vmdocinenfi & JoannaNovarrena, fuis Heroicis poftmodum facftis Regnum Gallise & Magni no. menconiecutus. Viri il- Ernefti noftri regimen adornent exflorido BenedidliniOrdi- tmu R S TEu., n ' ls ^ orto diverfi in utroque fexu probitatis odore & farna fra- roRis e x grantesliores. Equibusaliquosduntaxat,&quosGermaniade. ?b*nedi dit, delibabimus. Dedit Coenobium W‘eiflenburgenfe Geor. cii. gium a Reichenbach, Abbatem poftea Ebersheimenfem, a Viris principibus,& inprimis Carolo V.eiusque fratre 3 magni habitus: interrufticorum tumuituantium turbas, mirus Monafterij fut con- Mauri¬ tius Sa- ICO IN TRM HO DBNBURGI CO OCCUM »IT VI* CTOR. TeJTI! iISBUR©. Esnestus ArcHie- PISCOPA' TUM RESI- cn at Mi¬ chaeli KiiNBUR.« GICO. Moritur im Boke- MIA. Eius ELO- OIUM. jidel%reit, Dkcktr. Monachii »EP. LIT UR. V e BATIS TRI. H EN RICI IV, Nata- XI*. Lib. IV. Caput LVIII. m confervator& aučlor tantse demiiTionis,ur mortuusfub pedibus rebejlium fuorum pifcatomm tumularivoluerit. Coaetanea ei- dem fuit Hildegunda Divi jEgidij Monaffccrienfis AbbatiiTa } humilitate Georgio nori inferior : Nam licet genere illuftris, fu- fceptatamen Religione,nonnifi converfis,ut vocant,fororibus aocenferi fe paffa elb. Virtutis eius conftantiam motus Anaba- ptiftici probarunt. In Hannonia inferioris Germaniae Comitatu Martinus Cuperus Abbas Crifpinienfis emicuit, Ludovico no- ftro Blofio Laetienfi Praefuli perquam familiaris, difciplinre Mo- nafticse inftaurandae zelofillimus. Vinese quoque Weingartten- fes infignem tulere botrum Gervvicum Abbatem : hic vino ge- nerofiitimi pro Cathoiica Religione zeli ebrius omnem cona- tumin avertenda & eliminanda e Suevia hserefi adhibuit: quod feliciter alijs etiam in ditionibus praeftidt 3 & Caelaris Legatus Juramentum fidclitatis exegit. Adfuit tandem publicae, eique ultimae Ulmenfi fupplicationi,infolemnitate SS. Corporis Chri- fti jubi praefente & comitante ImperatoreCarolo SS. Sacramen- tum ipfe circumtulit. Huic fynchronus Paulus Neccarus, Urfi- nenfis Abbas ^ftudiorum aeque ac ccenobialis difciplinae promo- tor eximius, dicere folitus: Monacbumfine libris & lečlione j efje mi- litem fme armis , armorum exercitatiom. Atque lisec carptim in quarti libri appendicem pro Germano - Benedičtini Nominis honore fabnečtere placuit: qui aliaram Nationum Bene- dičtina fidera defiderat ^ confulat* Bucelinum. Modo ad Salisburgenlia redeun- dum. * In Btue» di&.o rtdi« nivo. FINIS LIBRI IV. Dddd LIBRE HISTORliE SALISBURGENSIS LIBER V. De geflis in Ecclefia Salisburgenfi ab Archiepifcopo Michaele de Kuenburg usque ad obitum Maximiliani Gandolphi Cardinalis & Archi- epifcopiSalisburgenlis, ab Anno videlicet Chrifti 1 555- usque ad Annum 16 $ 7 . SYNOPSIS LibriV. Ligitur in Archiepifeopum Michael Kuenburgicus . Interejl Comhiis Augujlanis: ubifancitapaxReli- gioja. Ibidem Fridericum Sta- philum creatSS. Theol. $£$> Ca- normm Dočtorem ♦ Carolus V. abdicat regna 3 imperium. Obitus D . Ignatij Lojolce . Collo- quium Wormatienfe . Gallorum & Hiftano- rum reciprocoe cla de s* ArchiepifcopiMichaelis c Interfuit hifce Comitijs nofter Archipraeful Michael, pri- tnummenfeFebruariOjdeinde Novembri ad ijkprofedtus, Fer- dinandol. tune Regi Romanorum, prae alijsGermaniasPrinci- pibus ob agendi gratiam & comitatem acceptus : Ubi Frideri- coStaphilo,quem ut virum facra dodtrina apprime excultum,& Catbolicte Religionis propugnatorem eximium,in paucis cha- ramtiabuit, Dočtoralia infignia tam in Theologia,quam jure Ikntificio vivte vocis praeconio contulit. * * vdmt. Interea dum Romae Pontifex in moram corredlionem in- te ntus,Judaeorum licentiam inexigendisprsecipueufuris com-^, pefcit,novaijs tributa imponitjcrocei coloris pileum,quo inter- stemhmftr uofciab alijspoffint, geftare cogit, multaque tam ad juftitiae, Sfiriutm * qcam moram reftitutionem utilia decernit, CarolusV. Imp c-spondanus ? atorhumanarum curarum feffusj, & glorite fatur,ferib cjepitd e * rf ****** 1 Ffff 2 abdj, } 2 5^4 Hiftorise Salisburgenfis CARoius a bdicandis regnis, &provincijs cogitare, idque tandem S. Cal IeonTm-N ov.perfecit:quo diepleniš BdgicarumProvincialnimConi mditaua. tijs, & praefentibus legatis ecunčlis Burgundicae Domus doni T*m str 4 n ij s / uos P ro puhlico labores cxantlatos copiosa, graviqueora- d*. done expofuit,conteftatus, quod nemini fams &'prudens jujiitkn * s " riM negajjet. * Inde inter praefentium lachrymas & ipfe lachrymans Philippo filio haeredltarias omnes ditiones deinceps gubernan. das tradidit,fervata folum lOOOOO.aureorum penfione Sicaue peračlo ceffionis negofio,Guilielmi Principis Aurangij,&Bure. nij Comitishumeris fuccollatus ex confpečtu amplillimi tlica- tri abfceiTit. Impzi.iox.i- Mox etiam ad AuguflaeMajeftatismolem , quam 37.M. J™nos, duosque menfes indefeflis humeris interinnumcrabelli, »amabit. pacisquenegotiageftaverat,amoliendamanimumadjecit. , Ided delečli amplillimi Legati,Guilielmus NalTovius Princeps Au- rangius, & Georgius Selius Auguftalis ViceCancellarius cum Wolfgango Hallero Secretario,quiCxfaris nominc Imperato. riam Majeftatem Elečtorali Collcgio refignatam , in Fratrem Ferdinandum transferri pofcerent, quse auidem Legatio nomi fi poft biennium (ucceflu potita fuit. Ipfe interea ab exortore- cens Cometa quafi imminentis fati admonitus e Seelandia in • Hifpaniam folvit,& adLaredum Cantabriae portum afcenfio* ne £ačta,terram,velut optatillimam matrem exofculatus (quan- qnamnatale folum Gandavum eflet Inferioris Germanias civi- I* Mona- tas) denuo regni celTionem repetijt, Jufti c D. Hieronymi faera familia in si« vira. durae fitum, loco neque amaenidimo ac faluberrimo, ubi Serto- riumfortiflimum Romanorum Ducemquondam exulaffe, fa¬ rna c{l,concdriL Hic maximus Imperator ampliflimumAugu* fine Aulae,imdipfius orbis minifteriumad 12.minidros redegit, & reliquum tetatis magna vitse temperantia , D e o fibique va- cansin faero otio exegit. Tertius Imperatoram, quipoitDio- eletianum,& Lotharium Ludovici Pi]dlium,ad curandamani- mi vel quietem,vel falutem Auguftum Imperij dominatum rc- liqu.it 3 tam deinceps privatus, ut cum Philippus filius aliquan- * do rationc belli Gallici conlilium expeteret, non aliud reljpon- fumacccperit, quam, habere ipfumad manumviros expertos, fidosque confiliarios} illorum opera &cQnfilio uteretur 3 fe hifcc curis nunciummififie. atque ad Monafterium S. valle provinci# Extrama- Ei Lib. V. Caput I. Etlisec quidem anno quinquagefimo fexto prssfentis (teča¬ ja qncm Romse fuo facratiffimo obitu confccravit D. Ignatius LoioJa Societatis JefuFundator fančtillimus, anno astatis 65% tranfmiffus in Coelum. Inter hxc majora in dies damna in intimisvifceribus ab haerefeosvenčno Gcrmania patiebaturJam r N mE*ci* OttoHcnricus Palatinus Elektor, jam quoque Carolus Marchio Badenfis a vera,& avita fide defecerant. Nova identidem mon- ftra edamnato Lutberanifmi caeno pullulabant, Anabapcift^e, Z^ingliani, Obandnni &c. infemutub acerrimis verbis & feri- ptis invečti, cum nihilominus iimplici plebeculae concordiam mendrentur. Rex Ferdinandus cum adversus Turcam, (qui tuncSigcthum Kungari3e,HaliBafiae dučlu,in tertium meniem oppugnabatjorti tamen propugnatione Marci Horvathi tan¬ dem recederecoačtus) afubditisflatibus fubfidium peteret} ilii viciffim liberam Pfeudo - Evangelij permiflionem petierunt. Colloquium Wormatienfe injuffu Summi Pontificis inftitu- c tum,inquo exparte Catbolicorum praecipui PetrusCanifius,& um F ridericusStaphilus,e Parte Acatholicorum Melanchton, & Pi- ftorius&c. fucceflucaruit, cum ipfi Acatholici ftatim initio in pundo peccati Originalis inter fediifentirent, & Melancbton verfipellisllle chamaeleon(quempropter inconftantiam dočlri- n2ecothurnumnominabant)nollet fe a Z g/inglianis, dcOlian- driftis,ut Catholici petebant,fecernere. Bellica quoque flamma Kis temporibus tum in Italia inter Pontificem & Hifpanum,tuminBelgio inter Gallum,eundem- Hi SPA „ queHifpanum graffabatur. Et quidem cum Pontifice pax cele- M nterredintegrata^ cuius conclufionempoftera nočte loco feili- vorumignium fecutaeft illa prodigiofa Tibris inundatio, qua A^igio- iggeresfupergreflus totam Urbemnavigabilem fecit,nonnullis TnI*Z! 1 g pontibus deječlisjtemplis sedibusquequamplarimis everfis,edi- ta ingenti hominum pecudumque ftrage,&bonorum omnis gc- neris jattura. In Belgio Gallis res minus profpere cedebant: namadS.Quintinumin Fefto D.Laurentij (cujushonori deinde - Mi ; m P mlippusII. celeberrimum &fumptuoliflimum illudtemplum sais ce A . DJLaurentijinEfcurialiunacumpalatio extruxit) ducc excrci -TuulTt tus PKiliberto Sabaudise Principe memorabili clade caefi ; tor- Q.m N D TI ‘ mentabellica,& omnia fere figna militaria vičlori cefferunt. NUM - Captivorum ingens numerus,8t inijs principum,ac nobi- lium. Comeftabilis ipfe cum filio in Hifpanorum manus ve- ait, Mqx civitas S. Qnintini,vi expugnata, k direpta, fumma Ffff 3 tamen IT Gr A VE. I1NGAM, Gaili Ca- IETUM E X • IUGNANT. MlCHAEE Archiep. SOLLICITUS JPRO EXTIR* PANDA HJ£- MSI. Urbem je- DIFICIII ORNAT. Munificus IN 1ITTI- RATOS, 1 1 *AUPE*JEJ. f9& Hiftorite Salisburgenfis tamen 5 acmerriorabiliKegisPhilippi in vičios clementia, & pi c . tate$ quippequi anteexpugnationem,ne quae res autperfon$ Deo faerse, fenilis quoque & imbellis turba vim paterentur, c. dixit,Germanos milites bello vidfcos ingratiamreeepit,&fingu. losfingulis aurcis donatos , adhibitis contra vim cuflodibus in patriam remifit. Sequenti rurfus anno prope Gravelingam a Duce Comite Egmontio Galli magna ftrage affč&i, bučen- burgofruftra tentato plerosqucmilites,figna, tormenta 3 ip(am quoque urbem Dunkerkam amisere: magna tamen atot infor. tunijs conlolatione propter Caled interceptionem reereati. Nam DuxGuifiusfimulansD.Quintini oppugnationem,cum per exploratores intellexiiTet, Caletum non fatis firmo Anglo- rum praefidio teneri (erant tune Angli Hifpanis focietatejunčli;) derepente converfo itinereeo cum exercitucontendit,&urbem omnium opinione inexpugnabilem feptimo obfidionis die ad deditionem coegit: cum anno 134 6. ab Eduardo III. poilxi. rnenfium obfidionemPhilippo IV. fuififet extorta, & Angli glo- riari folerenghae munitione le claves Gallits in cingulo circum- ferre: tanta infuperfuerint cius retinendae fiducia,ut fummisfo ribusarcisCaletanae mfcripferint,tumFrancos Caletumobfeffu- ros,cum ferrum plumbum nataret. Dumifta in Germania, aliisque Europas partibus aguntur, Archiepifcopus nofter Michael domi omnia Paftoris Opitimi munia explevit. Invalefcenti per Germaniam haerefi, & aban- nis prseteritisinmultorurnfubditorumanimos altius infinuatae, nelatius ferperet,obices 5 ut evelleretur,mediaprovidebat.Hunc in finem in diverfis Gcrmaniae fcholis (cum eo tempore Mufe Salisburgo forent peregrinas) compluraalebat meliorisnots in- genia,fuo tempore Ecclefiaefuae,&Catliolicaefidei bono confe- cranda,aquibusApoftolico Zelo, fcientiaque inftra&is rudes c- rudirentur, fedučti rcducerentur, ftantes firmarentur, Varijs quoque infignibus aedificijs tum civitatem,tum Archiepifcopa- lemAulam ornavit,nihil tantis expenfis abftcrritus,quinprofu- samunificcntia viros eruditoshonoraret,corumaccefTu,alfelfu, colloquijs, & concertationibns Theologicis laetari folitus, nec quenquamindonatumabirepafTus. Suma fuitinprimisdepau- peribus reereandis cura: in quos(loquitur Valen tinusRottma- rus,& ipfePrincipissere in FriburgenfiLyc3eo bonO puhlico e- nutritus) tant um elcemoJynarumquotidže erogabai puhlice, cfuantm Frincipum(abfif dičlo jnvidia) Germani# nemo: ilU verb,quaipr tdkm Liber V. Caput II. T97 ftrims manus alknojuh titulo 'diftribucbat^ut vix uni & alicri m- tojtupublicis^fi non fuperiores,majoresque,certe #quales &'c. Vi- Diker in. dcbaturcumpiaPrincipismunificentiac^elumasmulari, Affliie« fotcjuippererum omnium abundantia; res Salisburgenfes mi- trop. Mat-. rum inmodumindiesaugebantur* acpraecipue fodinaemetab licas emineralibus venkmajofem, quam mukis retrb annis, au- m. s. r, ri copiam afFundebant. idtefnporis Albertu sBavariae f)tix, cum Ačadiolief-Prihci- Fo®»u* pes in Unienempro foa religioae tuenda coirent, vicinis Princi- pibusauthorerat communis foederis jpro puhlica trancpiillitate ineundi. Conventum Landfpergffi, & nofter Archiepifcopus, ^debnit- unaque Epifcopi Ratis ponenfis, PaffavieniiSjFrifingenfiSjAicli- ftettenfis,0ttoAuguftanusCardinaIiš&bfcrij3sere:q-jibuspoft- liminio aoceflerunt Herbipolenfi Bambergenfis Antiftites, nec nonAugukana & NorinbergenfisRefpublica. Eo foedere uvebatur, uc contra quemcunque invaiorem uriusaltenfubfi- dio foret. 5« m** CAPUT 11 De Hragico re; um in F.uropajlatu , cf obim Michdelis ArchiepifcopK M Agftarum mutationum sragicam laciem quinquagcfimus spinditntu oftavus annus exhibuit, cUi trike fidus Cometa Minut ^divui”* Augufti fub coma Bercniccs exortus ufqUe ad nonas Septem- bres prsefulfit, Jam merife Februario Elečtores Francofurti ad AuausTA Maenumcongregati Imperij abdicationem a Carolo V. p er Le~ IN Fekdi- S gatos fačtam acceptaverant, dtpridie Idiis Martias Auguftam^NDim I. Imperij Majeftatem in Ferdinandum I. folenni cberimonia TiUNStATAJ tranftulerant. Cum iniequente autumno,CarolUs V. poli de- Garoli V; vmelum immortalibus meritis Cbrikianum orbem, ac bienni- 0ItlTUS * tmfere in religiosa folitudirie expletum, aduta febri confum- ptusin D.Matthaei fefto 21. Septembris,recepds S Ecelefke Sa- cramentis, & Imaginem Crucifud manu teneris, pronunciatis exfpirantis Chrifti Domini verbisi Innianus tuas commendo Spi- fitmmtm, placidifllme Spiritum Deo reddidit, expleto aetatis anno t|Umquagefimo o6lavo,menflbusfex, diebus 2 J. AdfuitŠutiuii tnorienti lupremas devotionis adjutor Bartholonueus Caranza im 8 Hiftorias Salisburgcnfis a Miranda ex Ordine Divi Dominici ArchiepifcopusToletanus Loči Ordinarius Corpus translatitio funere in loco, quo mor- tuuseft, ad tempus reconditum,a Filio Philippo, qui tuncma. gnificentiffimisexequijsBruxellis parentavit,ad D.Laurentij ia Efcuriali fuo tempore translatum,ac depofiturn. fuit. Itafiniit terum geftarum & virtutum magmtudine vere Maximus, & nulli fuperiorum Caefarum fecundus Imperator, maidraetiam pr 3 eftiturus,nifi vicinorum Principum 3emuktiones,& odia,in- teftini quoque motus & diiBdia perenni Vičtoriaram curfni o- bičem pofuifTent. Moritur. Venim propter confequentem ingentium maiorum ap. MakiaRe pendicem multo funeftior fuitobitus Marias Anglice,&Hifoa« CINA A N- r . v „. n - . i.i ... 9 -E niarum Regmae longc piiiiimae,qu 3 e mcreaibiii virtute, & ani. mi magnitudine plurimas difncultates eluclata, breviquatuor annorum fpatio rem Catliolicam in Anglia jam pene in inte- tegrum reftituerat. Sed partim atrae bilis exuridantia.(|uainCa- leti amilTio, & longa Philippi Regis, conjugisque abfentia nori modicumfovebant 3 partim ex hydropifis initio a Medicisrion intellečtae neglečlu in febrimincidit,quse magnisaii&aincre- mentis Reginam pientiffimam magno BritanniciRegm,majo- riCatholicae Ecclefme detrimento iub finem Novembris confe- EtRegi- cit. Secutus eft Reginam Reginaldus Polus Cardinalis, Regio naldus Po- ftemmate,tam ex paierna,quam materna liriea clarus. Is in lila Leva Anglise tempeftate, quamRexHenricus Vlil contra boiiošomnes excitaverat,quinolebantvšfaniscupiclita. tibus ipfius vela vertere ,tantifper cedendum ratus inltaliam fe recepit, ubi brevi aPauioIII.inPurpuratorumPatramnume- rumadfcituSjinGalliam&Belgium mittitur. Venim ncutrolo¬ co poteratfecurus coniiftere, eo qeod RexHenricus ipfumMa- jeftatis reum puhlice procIamatum,& profcriptumtam a Rege Galliae,quamBelgij Ordinibus depoiceret^ iniiiper ipfius inter- fečlori^o millia aureorum in prsemiumconftituiflet:,matreni- que Margaritam nobiliflimam matronam, quod a vera Religio- nenollet deflečlere, jam feptuagenaria majorem capite mukal- fet. Idcirco in Italiam redux aliquandiu Concilio Tridentino Pontificia authoritatcLegatus pr 3 efuit,deindeinMaguzano iri- ftituti Beriedidtini csenobio tranquillus vixit, quoufque Maria exHenriciVIII. cum Catharina conjugio nata Eduardo VI. fra¬ tri legitima haeres in regno fucceflit« Tum vero novaiuceCa- tholicorum rebus aifulgente, Polus cum Pontificiae Legationb autho- Liber V* Caput II* tfdtotitatč in Angliahi navigavit, & antiquato regice proicn- ptionisdecreto ubivis Tumo cum honore exceptus,congregatos Anglise Ordines ad redintegtandam cumEcckfiaunionemeft cobortatus.Cumque illi re intcrfe confultataunanimi voto cum Potus A*- EccleliaRomana in gratiam redite peterent, vetliam fchisma- tis, & acenluraabiblutionem felenniter impertiit, Ariglis vicif- cokciua*. fim Romano Pontifici obedientiam promittentibuš.proutad fi¬ nem prioris Libri meminimus. Hoc negdtionon minus glo- riose,cjuam feliciter peračlo, dum propaganda magis magisque Catholicse pietatiindefeffusinftaret, dupliei quartana febri cor- ripitur, qua indies ingravefcente le moriturum prcefeiitiens, omnibus Catholicse pietatis ofhciis fe ad fančtum obitum com- paravit. Is fecutus ell 1 6. horis, poftquam Maria Regina e vi- visexcelTerat: cujusexitusnUncium cum Polusaccepilfet ,niox quafi laethali telo confixus , & impetidentium lUalorum prsefa- gus,extremis appropinquavit, & ad ukimumusquefpiritum mentiscompospiacidiffime obdormiit ,ahno fuce cetatis 5*5). Conleftim veluti lubtračlis duabus firmiffimis columnis fi- des Catholica in Anglia c cepit corruere. Jam quidein Maria Sco- tiseRegina eodem anno Francifco Gallits Delfino nupta, formce elegantia prcefkntiffima } at pietate, & fidei čOnftantialongd prceftantior ^ defečlu propioris legitimi hcefedis fuccefiionem prsetendebat, affutnptis illico poft AnglicceRegince mortem ti- tuiis & infignibusRegum Anglice : vercm Antiče Ordines tna- luerunt fpuriopartuiiefubjicere, & fceptriim deferre, quamde nativa in Scoticam gentem cemulatione, odioque remittcre* nam 15- .Januarii anno i^^.Elifabetham, quam Henricus VIII. Eiišabi exAnnaBolena pellice,con jugi Catharinceadhuč viVenti fuper~™ A indufta, lufceperat> Reginam conftituunt. lila priiis fimula- NA CO nsti 1 re, quam regnare doda, quanquam liasreticorum partibus ad- rmnan. dietam effe palam conftabat, taltteh CatholicO ritu le inaUgurari paffa eft, fuamaue inaugurationeni S. Pontifici per Eduardum Larnum Sororis Marice quondamLegatum voluit iignificarh Sedbtevi polita limulationis larva, latentem fub vulpe leaenam Ckvaou- o»d*ntu caCatholicam plus quam tribus fuffragiis luperavit)obtinuit, ut ačht, decreta Marice de religione omrtia refeinderentur, Eduardi fiatris reftitucrentur. Eačba dem fan&ione, ne ullum • ; ~ £ggg ara * 600 Hiftorise Salilburgenfis mon^tro- amplius Romano Pontifici praeftaretur obfequium, ipfafummi EccL^i ‘ m Ecclefia Anglicana capitis authoritatem affumpfit, Vicarios, caput. & Commiffarios inSpiritualibusconftituit, utvelexcapitefpu. rio &monftrofo Monftrum AnglicaeReligionisagnofcas. Eli« minatis deinde & exturbatis facris imaginibus, utumbramta« men alicujusEcclefiafticaeHierarchiae & pietatis retinerec,vo« luit fumma rerum facrarum arbitra retinereEpifcopos, Presby. teros, Diaconos, Cruccm, can delaš, fefta, expundo tamenfeifo Sančtiffimi Corporis Chrifti, Qui nollentimpioe Sančlionifub- fcribere, depofiti, cuftodiis traditi, profcripti,bonis,& vitamul- dati. Adeo deinceps repetitisin C atholicos edičlis, diris inqui« fitionibus, &tormentistevitum, ut nemini bonorum dubium eiTe poffet, ab hac impia lezabele non tantumfeviendicrude- * EN0VAt p tate f ec | C Q am diuturnitate, Neronis acDiocletiani tem Dora Diocletia- r -rT , r ‘ r *■ ni tem. nontamiuiiierevocata,quamuiperatai quippequsiangyina« pora. riam Tyrannidem ad qnadraginta quinque annosproduxit. Hoc ipfo anno, cum videretur Ely menseus in GalJia ingen- HenriciII. t j s Jjetitiaetheatrumaperire,Libitina lugubremtragcediamlufit. Regi!* Magno primum totius orbis gaudio interpotentiffimosPbilip- mom. pum Hilpaniae,&Henricum II.GalliaeReges pax erat compofita, Inter pacis conditiones erant nuptiae Philippi Gum Elifabetha fi. liaj & Philiberti Allobrogum Duds cum forore HenriciMar« gareta. Nuptiae Philippi Regis 2Z. Juniimagniftcentiflimoap- paratu celebratae } Cujus nomine aderat Dux Albanus, cum Principe Aurangio, ScComiteEgmondano. Dies, qui inter nuptiale Regis, ac Philiberti Principis feftum intercedebant,e- queRribus certaminibus,& haftiludiis confecrati: interqua:Rex ipfeHenricus cqueftri fortitudine omnium in fe oculos, (kora converterat. Sed ecee / inpoilremse diei concurfu, aquoRe- gem tum amici, tum praecipue conjux fruftra retrahere cona- bantur, fatis contra urgentibus, lancea Comitis Mongomeriiin Regis thorace frangitur,cujus fragmentum per regise galese buc« culam in dextrum Regis o c ul um adačlum ad cranium usque penetravit. Ex quo vulnere tertio poft dieRexaetate,opibus, ac robore florentiffimus poft expletum 40. aetatis annum ex- tinguitur: fuo exemplo comprobans,etiam SummorumPrin- cipum fortunam humanis viciflitudinibus obnoxiam, in quibus plerumque extrema gaudii ludus occupat, & furgit amari ali* quid medio de fontelepori«, Sub- Liber V. Caput HI 601 Succdnt FrancifcusII.annumagens 1 6 . Cujus adolefcen- Succmt tiafe&ariis majorem praebuit fuae haerefeos per Galliam diffim- Francu- denMdociam. Germania eodemannoinfrequentiffimis Comitiis 24.FC. c©mitxa bruarii Caroio V. glorioltffimae memoriae Imperatori magnifi- Auguj- centiffirris exequiis parentavit^ poftea pax religionis, utante TANA * quadriennium firmata. InterfuitpraeteraliosSummosImpe- riiProceres Illuftriffimus Princeps Michael medio fere anno ibi- dem commoratus. iEftate fecuta Roma lučlum induit $ quippe Paulus IV.animicEgerfoperHenrici morte, accedenteaquain- Pauli iy. tercute 15*. CalendasSeptembrisdeceffitanno 32 tatis S4. Ponti- M08,s * ficatus 5*. cum paulo ante omnem erga Nepotes affečtum, ipfos- queNepotes fummis, queis mEcclefia potiebantur,honoribus cxuilfet. Moribundi liiprema verba fuere: Latamjkm inbis 9 Udafunt mihi , in domum Domini ibimta. Poftlongas Cardi- nalium akercationes, tandem 4. menfe, & feptimovacationis dic, nodle fubfequenteNatalem Domini, Succeffor eligitur Joannes Angelus Mediolanenfis, quem aliqui nominant Me-SuccEDix dicen, alii Medicinum , Mediolano oriundum, fratrem Ma-^JJ^ rimani Ducis, qui quadriennio ante Senas in Caroli V. pote- ftatemredegerat, annosnatumčO.&^.feremenfes. IsFerdi- nandi I. Imperatoriam Majeftatem ab Elečtoribus collatam, quamAnteceffor approbare hucusque nolebat,anno proximo nempe l^čo.ratam habuit, eodemcpie C-arolum BorromaeumC akolus S ororis Margarkae e Giberto Borrom^eo Aronae Comite filium, & 0 *- 8 - 0 - tunc agentem annum aetatis 22. Cardinalem creavittitulo SS. Viti & Modefti pridie Calendas Februarii. dinalu. Annus l^Ao. etiam Salisburgo funeftus fuit; cum enimFiAvcis- prioribus annis mors fumma Orbis capita mejfiTuiiTet, hocipfo cu * quoquc anno Francilcum II. Galliae Regem cerebri apoftemate aggreffanonisDecembris l7.annorum adolefcentem (& ided kegem innocentem cognominatum a fuis ) e regali folio detur- Er- baffet,Erneftum Bavariae laudatiflimum Ducem, &Illuftriffitni Micbaelis Antecefforem abftuliffet, etiam Archipraefulem no -AdeUnit- ftrumMichaelem a devinčliilimislibiiubditis violenteravuliit. ur ' Abieratllluftriffimus Princeps jam hyemante fub Novem- Michaelis bris initium c3elo,ad Sereniffimum Bavariae Ducem Albertum, * 4 110 ) bngularis amicitiaefinceritate conjunčto, faepiflime crat BITUS AX> -invitatus; ibi cum nerdiescompluresaprorumvenationeani- DuCfMB A.- 1 * A VAMA, Gggg 2 mos 602 HiftoriseSaJisburgefifis Steinhau- mos recrealfent • decimo feptimo Novembris in Geifenfeldenli Akt* Monafterioprandiofimuldiimpto,&fummauttinqueamicifli. MS, R . mi affečtus expredione valedicunt. Archiepifcopus Michael confcenfo curfu rbverfus, vix proximum ilemus '(#olbetlljo| vocant) attigerat, cum apoplečtica defluxoine occupatus,in ipsa Ob it us. fylva extinguitur. Funus Alberti Ducis juffu totaBavaria,lugu, bri,utArchiepifcopumdecebat,cultu exceptum, 23. Novembris Salisburgum pervenit, ubiiummo omniumordinum obvisim effuforum plančtu primb in Spiritus Sančli feuXenodochii tem. plo collocatum, deinde inaulam proceflionaliterdeportatum, SEPutTuRA.inCapellaS.Joannis depolitum, atque Archiepifcopalibus pa- ramentis indutum, proxima Dominica a meridie folito more, in fumma JE de Cathedraliantearam S. Erntrudis, quam fibivb vens e candido marmore inmonumentumerexerat, fuitdepm litum. PrsefuitEcclefiaeSalisburgenli annos5*.mcnfes 10.id elogii omnium fenfu & ore promeritus,qudd fuerit Princeps hu- manifiimus ,Religionis Catbolicae prbpugnator, & eonfmtot fideliilimus, inomnesbeneficentiifimus. CAPUT III. De Archiepifcopo Joanne Jacobo , £F conti - nuatione Conciki Tridentini. S Edes Archiepifcopalis a morte Michaelis paucos dks vi- duata 5-. Cal. Decembris fuccefforem accepit Joannem Jaco* bum e perilluftri ac pervetufta ftirpe Dommorum &Equi» Decoia tumKuen deBelafiin Tyroliprogenitum. Refertktecnobi« DD*Kuen Mma familia fuamoriginemadEgonemKuenEqukem,Do* de Relasi. nius Habfpurgicae vafallum,qui ante plurafocula Principes Au* ExDipLOM.ftriacos e comitatu Habipurgico in Tyrolim fecutus, ibidem if e^Ferd C0n ^ e ^ c - E j us poften deinceps in Imperatorum & Archidu- II. et mo- cum Auftriacorum, Principum quoqueBoicorum acSalisbur- kum. um- genlium honoratidimis minifteriis bello & pace claruerunt. E quibus Matthias nodri Archiprasfulis proavus Sigi&mundo Archiduci a confiliis fuit, & fupremus Aulae Praefe&us. Avus Pancratius Maximiliani I. Imperatoris Confiliarius, & Guberna* tor in Nambs, Pater Jacobus Maximiliani Csefa-risjacFerdinandi Archi* T ib. V. Caput III. 603 _Archiducis fupremus Camerarius, nec non Ardiidiičiflae Su- .premus AuleePraefečlus. Huic Potentiana cohjuxBarorliflade Firrtiian tredecim filios, & quatuorfilias foecundo partutulit, cquibus tamen očfco aetate nondum adulta obierunt. Illuftrio« resfiiere noder Archipraeful Jo. Jacobus, ac Rudolfus Csefaris Maximihani II. Confiliarius Intimus, & fupremus ftabuli Prše. feftus: item Jacobus Kuen in Gartenau Archiepifcopatus Salis- burgenfis Camerarins haereditarius, PrincipisConfiliariusInti* mus, ProVincias Capitaneus, & Praefečtus inltter &Mitterfil j cui cxElifabetha Raroniffa de Tonhaufn natus eft Ferdinandus, pofteaSereniil. ElečlorisBavarise MaximilianiConfiliariusInti- inusj& VicedominUs Regiminis Straubingatii. Rudolfus vero eMagdalenaPalfia fuftulit Joannem Eufebium Matthife Caefa* fis Confiliarium Intimum, Camerarium, Comorrse Colonel- ium, Bohemici exercitus CommilTarium Genefalem j & quon- daraapud Portam Ottomannicam Caefaris Oratorem. Familia jam anno 1573. a Maximiliano IL Imp. inBaronum dignitatem eveda, deinde a FerdinandoII. Augufto,annohujušfaeculitri- gefirnoComitum deLiechtnberg,&Gandegghonorem &ap« pellationem ačcepit : quae tum in haeredicariis Auftriacse Do- musprovinciis ,tum in Salisburgenft DioeCefi ,in fuispofteris (e quibus permulti facris honoribus in Canonieatu Salisburgenfi, Mavienfi,aliisque potiti} aliquiTeutonicoGrdini,facraecpie militise initiati fuere) gloriose perennat. Ex hac itaquenobiliffi.maprofapk oriundusjoannesJaeo-JoANN*s bus, cum fangvinis claritati infignem moram modeftiam ac 1^°^* probitatem „ bonarum quoque artium peritiam junxifTet, pri- lx.Arcki« ttum CanonicusSalisburgenfis, tumDecanusBrbdneniis, de- ™ scopus toumanno 15*60. fexto Cal.Decembris Juvavieiifis Archiepifco- pus virtutis merico renuntiatur. Sequenti anno cdm Pallium Archiepifcopalis honoris infigne demanibus WolfgangiPafTa' Vienfis Fpifcopi accepilfet, urbem magnaEpifeoporum , Praš¬ kim, & fplendidiffimse nobilitatis frequentia comitatus in* travit. Praeibat poft praeambulas meclianicotum tribus Ecclefiafti- Soievnij cor um pedeftre agmen ufitato ordine,quodclauferUnt novem rn ytrati vidnorum csnobiorum Antiftites. SeqUebantur m m. Mss.& e quis tresex Grdine equeftri Provinciales: poft illos tubicinum tu rba cum aheneis tjmpanis. Inde Canonicus Pontifiealem 1 u 9 Cru- 6o 4 Hiftorias Salisburgcnfis Cruccm prseferens equitabat. Tandem ipfe Archiepifcopus ta- kri purpurea & galero confpicuus. Ad cujus latus utrinquc pedites ibant quatUor officiorum haereditariorum MiniftriPrn. vinciaies. Paulo remotius Archipraefulem ftipabat fatellitium c viginti quatuor civibus 3squali amidu excultis. PoftPrinci. pem ibathonorarius comitatusEpilcoporumGurcenfis, Chie- menfis,Seccovien{is & Lavandni. Mox JoachimusComesdc Ortnburg, Jacobus Kuen de B elafi L. B. in Neo- Lempach llluft, Principisparens,Fratres ipfius germamRudolfusCaCMajeft, Camerarius, & Jacobus Principis Illuftriff. Salisburgenfis Confi. liarius Intimus Scc. Ex agnatisquoqueaderantBlafiusKuen, L.B. CsefareaeMajeft. & Archiducis refpečlive Confiliarius Inti- mus, fupremus Camerarius, & in fup. Auftria Cameras Prsefes, PancradusKuen in Regiminefup. Auftriae Confiliarius,&Gu. bernator Tridenti. Carolus militu m tribunus Pancratii germa- nus. Daniel Kuen Archiducis Caroli Camerarius. Addiditexi- mium decus tum domefticae, tum peregrinae nobilitatisnume* Tofus cumprimis comitatus, quem hoc ordine Salisburgenfia documenta reccnfent: ComesLodroni, DD. deSchvvcndi,^ deKneringj Chriftophorus de Wolcknftem, Cafparus aVels, Dominus aPrag* Cafparus a Wolknftein, AchatiusabHerber- (tein,Georgius ŠtPaulus a Thonhaufn,Georgius aFreiindfperg, Sigismundus a Lamperg, Dominicus de Maxlrain,Chriftopho rus a Grelih, Joannes Georgius de NulsdorffjDominusdeSinzn- dorfF, Dominus de"Welfperg, Dom.deEizing,Sebaftianusdc Windifchgr'az, Georgius ab Herbcrilein , Georgius a Thurn, Joannes Vitus deTorring, Georgius deKnering,Martinusdc Beirsfperg, Balthafarus de Lamperg, Jofephus ab Egg,Hor var* tusab Aurlperg, ChriftophorusFux, Wolfgangus de Lamperg, Henricus de Daxberg, Vicedominus Leibmcenfis,Vicedominus Frifacenfis, Erafmus &Gandolfus, Chriftophorus, Georgius, Maximilianus,Balthaf omnes DD.deKuenburg,Degenhardu$ Fux, Jacobus Trapp, Joannes Wafch, Joannes GeorgiusTrau* ner, ChriftophorusFrankinger, Wiguleus ab Elreching, Chri- ftophorus Refch, Marius Lang, Wolfgangus abHaunfperg, Georgius Abamer, Sebaftianus Uberackcr, Joannes Petrus a Preyfing, Chriftophorus Auer, D. Dodtor Furtemair, Joannes Vidtor a Stain , Wilhelmus Ramfeider, Chriftopliorus Graf, Bernard us Pofch, Cafparus Lueger,Francifcus H*ndl,Helfre&a$ Liber V. Caput lil 6of aKainach, Gebainus Trauner, Cafparus Panichner, D. Noppin- ger Jofephus Frofchl, Jacobus Graf, Conradus deTbonhaufh, Joannes HenricusSchenck, Sigismundus Hendl, Andreas Pe- ninger, Jacobus Rainer, Maximilianus Keizl, Philippus Stral- fer, Vitus Graf, Capitaneus Hobnftreitt, Ludo vicus Rainer,Bal- thafarus Graf, Joannes Herzbamer, Clemens Minich, Gottfri- dus Peninger, Georgius Auer, Joannes Hakl, Os waldus Fran- kinger, Georgius Regauer, Burkardus Koldrer, Wolfgangus Minich,Euftachius Gold, Onufrius Reiner, D. Weirmofer, WolfgangusStralfer, JoannesPerner,SebaftianusPfliegl, Pau- lusRedngcr, Georgius Kolderer, Sigismundus Schottinger, Rupertus k Enieramus Guetrather, Fclix Altman, Georgius Vorftainer, Capitaneus Hbrdt, Capitaneus Geyer. Ita quidem fehabebatfolennisPrincipis JoannisJacobiin- Opera greffus. Mox ipfe primafuiArchiprsefulatusinitiamagnis,Sc J 0ANNiS animofis operibus honeftavit: nam ihgenti provinci* bono ru- s pesantehac invias perlocum,quiLuegdicitur,patefecit j itemvns. viam Gollinga in W erfn v k perFericiam,(^tt($)qua valle Rafta- dium itur, alfam que novam per excifos majoris Arulae montes, nec nonOberrain inter k Lofer non ldnge amunJmentoKnie- pafs,prouc infignia Archiepifcopaliaibidemin marmoreteftan- apcruit. Hinc ad majora converfus, ut Salfam intra mon- tesnavigabilem redderet, prope prsedičtumlocumLueg C eku- ftram natura &arte perquam munitum) qua per fauces Gollin- ganas ad collemPruneggSalza inanguftiascompulfaviolento calii perrumpit, petram ferro aperire ftatuit. Tanti operiš mo. kmChriftophorus Berner, vir tune temporisperquam opulen- tnsfhiceft, quiarces Prielamadlacum Cellenfem 3 Rettenwerdt inhmdoSalfeldiano, Rif, locumArcliiepifcopalium equorum educationi nune deftinatum, denique hanc inter k Hellprunn nobilem fibi fedem Anif extruxit) ex locato in fe recepit, V e- ^mconatus eventu caruit,non tamfaxorum duritie,utDiikerus cenfuit, quam Berneris obitu interceptus : poft quem nemo hut, qui tam operofo aufui bumeros lubmitteret. Ipfe etiam Arcbdepifcopus, aliis publicis urgentibusque negotiis implici- tus, cum infuper reparatio damnorum, quse inufitataSalfte in* 5alSAM m- i . v r r u traajlpes u naatio anno 1567. intulerat, mgentes lumptus expolceret, AD ALVEUM °pcm-profequendi cogitationes ponere coačlus fuit. Nihilo- reducit,et minus Saliam ex loco prope Millbach fupremue Pinzgovhe, Cro- fACIT. 606 Hiftori* Salisburgenfis Cronau diflo (ubi ex uno & eodem lapide fulphur,vitriolum,« deniquc cuprum non fine curiofa vifentium oble&atione educb tur )per crebras inundationes magno Pinzgovii detrimento, in plurimos anfračtus dilapfam, quamre&i{fimopotuitalveous« que inGriefs infra Pruggprse£ečturseDachfenbachianšadqua* tuor milliariaGermanica minoribus cymbis, & adlacumCel* lenfern ufitads , navigabilem fecit: foilam ex lacu Cellcnfipro- peVifchoren, qu« arx eft &(ut vocant)HoffmarchiaEpifcopa. tu s Chiemenfis, exintegro ac de novo aperuit,&praedičbmla* cum contra confuctas Salfae irruptiones,&damna infigniaggere j* Montt - communivit. Arcem quoquc W erfenfem c ruinis, ad quasil* mntisPrA- f U perioribusannis rufticitumultusredegerant, vindicavit, / eff ^ ai 'cxftruxit,atque ad Salisburgenfis arcis aemulationcmcommu. ArxW* nivit,ultra5*0.tormenta curuliaintulit,&infignemcampanam fiNšis re- 6o cent ipondiorum in magnse & rotund« turris fummitatc appendit. Undevideas, Joannem Jacobum nonfoldmmuka cta. &raagnacaepifle, fed etiamperfecifie } utcrediderim,Dukero oppofitum fcribenti, neceifaria & fufficientia documenta de- fuilfe. FodinaJo Ad falis quoque commercla promovendamtentusingen- Jacobt. temfodinam in^UtnbCfg excidit, quae etiamnumliodie Joan- nis Jacobi appellatur. Quo locoidmemorabileacciditjUtdie 26 . Novembris Anno 15*73. intra montis Salirtarii profundita. Viri čada,- tem ^ ČJOO.pedes una cumLapidibus erueretur cadaverviri vir e saus novem fpitamas longi , čarnem , ofia, pilos, veftesintegri- etfi corru* IN * ca P ut incumbentium faxorum oppreffione in majoremlati- nuM erui- tudinem diftentum apparebat. Caro penitus exficcataflavedi- TUR- nem, & duritiem ad inftarlalpaeinduerat. Jacuitperaliquot feptimanas prope templum oculis omnium expofitum: tan- Hmdius in dem vero cum falis beneficio cefiante corrumpi csepifiet,terrse Metrop . mandatumfuit. Instaura- Altero fufcepti Principatus anno Venere a Summo Pontifi- TioCoNci-cePio IV, litterae , quibus ad Univerfale Concilium Tridenti m Tri- inftaurandum nofter Archiepifcopus invitabatur. Decennium ° ENTXNr ’ effluxerat, ex quo fančta Synodus bellicis tumultibus Interpola- ta cefTavit. Interea Summoram Principum vota, vel novi Con- cilii indičtionem,vel veteris inftaurationem urgebant. Ipfi etiam SečIarii,Ut concordi« & pacisChriftianae ftudiu fingerent,iden* tidem Concilium in ore, nil minus autem in animo habebant, quam > Liber V. Caput III. 60 7 quamquod fefuasque opinionesfuturi Concilii judicio veli ent fubmittere. Accefiitreeense Galliametus,ne diutius dilatoCon- cilio Gallici Prsefules nationalem Synodum celebrarent, quas uiuin debiroSummiCapitis inflaxu deftituta,magis excicandofcKif-'^- mati,quamhterefibusdomandisprofuturatimebatur. It;aque SECTARU Pius Pontifex Apoftolicos Nuncios, viros dočlrina, & virtute^^,^ confpicuos in varias orbisChriftiani partes ablegavit,qui denun- umiATi, tiata Concilii indičlione, Principibus aeque* AcatholicisacCa- tholicis invitatorias confignarcnt. Ex illis duo Delfinus, Sc Commendonus adPrincipesProteftantes, qui tuneNaumbur- gi inTuringia celebremConventum infbtuerant, utmonftro- fam fu.Gheufn,qui cum Bufciducis D. Antonii imaginem in puhlicam viam ra- ptam concidiflent,utflammisdi(perderent,talionisp3enapr». venti ,facrum ignemtoto corpore inftar granorum piperis ebul- lientem icnferunt, poftridie exanimati. M--; Mitius non tam in fuoshoftes animadvertit,quan] afe ^.v.iN.suosContumeliam avcrtitD.VirgoCarnotenfis, quse urbemfibidi- catam abHugonottis anno6T£ctto- Acatholicisrebellibus folennc)nec erubueruntad impetrandum ““ confenfum dicere, fuam, quam profiterentur,religionem effe carum. Turcicse quam proximam: unde videas, quam illa vero Clirifli Evangelio fit propinqua. At verdSultanus fupplices averfa- tusrepofuit, fupremo Turcarum Im peratoriufitatum efle,non cumRegumfubditis St rebellibus ,fed cum iplis Regibus fledera inire, nec pode fanam illorum efle fidem, qui proprium Regem oppugnarent. Et ita tune quidem ex fua re St utilitate dixit, alitercerte dičturus, fi fubditorum quam Regis Gallite amici- tiam (jam cumFrancifco I. contračlam) fibi utiiiorem judi- caflet. Infeiicibus HugonottorUm fucceffibus tandem nova cla- Matutuja des a Matutinis Parifienfibus acceffit j nam anno 75“. eRegis PARlstEN - Caroii nutu conventum fuit, ut poft celebratas Regis Navarri nuptias 24. Augufti D. Rartholomceo facra, fummo mane ad fo- num campanae EcclefiaeS. Germani, St tintinnabuli horologil palatini quotquot liaheri poterant, Hugonoti interfleerentur* Atcjue ita fačtum : ceciderunt interempti ad -JOOO. & cori- phseus ipforum Colignius Admiraiius,etiam poflmortem ape- tulanti vulgo turpiter lllufus, St fasdatus, quod ipfi fadhim cele- Ris e D. Francifei Ordine Concionator, cum ipfius juflu ad fiifpcndium raperetur, prsefagiit. Belgicis turbis annus 68. maxime famofus, Stinlongam Aibans annorum fequelam Hifpaiiico dominatui perniciofus cxtitit. Vifum fuit Pluli p pi o II. Hifpaniarum Regi, ad compefcendas PR.OFECT lO a Helgii turbas, quas aMargaritafororeGubernatricef 3 £piusper- ET ceperat, cum exercitumittere Ferdinandum Toletanum Albas Huceta,beiicis expeditionibus inclytum.,fed,cum eflet feve- k«io* liii Z riori 6i8 Hiftoriae Salisburgenfis TUM. CAR-Otl riori ingcnio ,adpacisnegotia, prselertim in liber o populo, mi¬ nus natum. Severitate isremaggrefTus,fufpe&orum,autno. Supplicium x j orU]tn fangvine, inprimis Egmontii& Homani ,quorumillc »Egmon fubRcgisPhilippi aufpiciis ad D. Quintini,&adGraveIingam tuComi- ingenti cladcGallos fuderat, incendium reftinguere cogitavit. Sed res fecus accidit: namtantorumvirorumfangvineoleum affudit incendio, & caeforum commileratione auxitHifpankas gentis odium, quod eousqueaccrevit, doneč major Belgiipars non tantum DEO, fed &Regi fuo fidemejerarct, nullistem- poribus recuperandam. Eundem annum CaroliHifpaniarumlnfantis obitus no- tabilem fecit. Nam infelix ille Princeps cum aperte aPatredif- H = fideret, & inBelgarum faederatorum favorem tumultuofaconfi- Tis^BiTus.lia animo volueret, ex infperato aPatrecuftodisermncipatus, spondantu, p Q ^ {' cx m enfiuin detentionem vitam abfolvit, quam etfivio- Fa ' **'"* lenter abruptam fuififecomplurestradiderint, malim tamen mi- tiora referentibus affentiri : nempePrincipem ob alimentaex vita: taedio aliquamdiu pertinaciter reculata, poftea intempe- rantcr ingefla, ac pnefertim continuam frigicbe potationem ,ni- Tiumc|ue refrigerationemdyfenteriamcontraxifle: exhkcum indies debilior, quarto demum ante obitumdieConfeffarium fponteaccerfiiffet, expiata rite confcientia,perceptisquefacra- mentis, mififfe, qui erratorum veniam a patre peteret,ficquc tandem facrum cereum manu tenentem in D. Jacobi pervigiJio mortem placide oppetiifTe, cumageret annum astatis 24 Mor- tem Caroli paucis poft menfibus fecutu sefi obitus Ifabellae Phi¬ lippi conjugis, Albani inBelgiumprofečlio,&populorumde- fečlio, de quibus jam memini. Strad*. JfJIlli CAPUT V. De Turcarum hoc tempere contra Chriflianos progrejjibu !, (jf clade memorabili ab iti adLepan- tum accepta , Piique V. pontificatu. Tune* TV TEcdum Pius IV. fatis concefTerat: cum Solimannus Tur. Melitam I carum Imperator, oblata per inteftina haerefum dilBdij ^oportunitate, Chriflianos fines terra, marique infeftarc deerc- OVPUGNANT, Liber V, Caput V. 619 decrcvit. Prima fuit expeditio in infulam Melitam, Religiolo- rum cquitum D. Joannis, quondam Rhodiorumfedem, ma- gisrefiftentiumfortitudine, quaminvadendum potentia & ter- rore mcmorabilis. Clailis Conftantinopoli folvens (ub maris Sp«»d*»us, Prsfečto Piali nationeHungaro, conftabat plus quatn 200. na- ftris viri (D. Joannes Baptifta Ordinis Patronus notabatur) fuiiTe perterritos. Adtae propterea toto Orbe D FO gratite, & in me. moriam acceptornm in ipfo Natali DEIparse auxiliorum,a Ma- giftro Ordinis decreta pro illo fefto perennis fupplicatio, lermo inlaudemD. Virginis perorandus, atque fexpauperum Virgi- ituminConventuMelitenfimaritatio. Eodem anno cum Pius IV. ex liumanis abiiiTet,feptirno Surtw in Idus Januarii infequentis anni votaCardinalium,praeter omniu, p* I ”v* ia. & P^fertim ipfius Ele&i cxfpečlationem, convenerc in Car- eno. dinalem Alexandrinum e tenui Ghisleriorum familia oriun- dum, qui in fefto S. Antonii natus, idem in faeculo nomen te- nuit: 62 o Hiftorise Salisburgenfis tJITUS PRO »SATA. nuit: in D.Dominici, quam adolelcens 14, annorum intra« vit, familiaMichael nuncupatus, poft variamunia tuminOr- dine, tum in Curia laudabiliter gefta, a Paulo IV. facropileo de- coratus, nune Pontifex elečlus, ad D. CaroliBorromsei petitio- •nein, Pii V. nomen aflumpfit, & pro fymbolo illudpfalmi 11 S. litinam dirigantur via meče ad cujlodiendas jujlificationes tuas, Pie« tatem Pontificis prima mox tempora declararunt. In feflo PietasPon- SandliffimiCorporis Chrifti,licet dlet fra&is viribus,&medico. ikitio e- 3 ° rum opera uteretur, non tamen feilapro more geilatus ,neque TiAMDivi- CoronaPontificia redimitus, led nudo capite &pedibusinee- dens Eucharifticum faeramentum circumfcrrc voluit. Cate- chifmum, cujus curam SynodusTridentinaPontificirelique- rat, ipfe edidit. Cum hoc temporeMaximiliarwsCaefarbel- lum contra T urcas pararet, triplicem fup plicationem indixit, in quibus ipfeuniverfumiter pedibus conlecit,DEUM apertoca¬ pite, )unčlisque manibus attentifiime deprecans. Devotio- nem Pontificis prodigiofa energumenorum curatione DEUS honoravit. Nam quinque mulieres, quae ab infidentedsmo- ne crudeliter vexabantur, inter fupplicandum ad feaddučtas, precibus & triplici benedičtioneafl:ygiohofpite&}ioftelibera- vit. Plurimi integerrimae vitae exemplis p ermoti ad meliorem frugem redierunt, aut ad veram fidem acceflerunt. E Judaeis amplius centum opibus & dočlrina prteftantes Chrifti nomen & dočtrinam receperunt, quos inter lepidainprimisfuitElias/u- dsei converfio. lilum inter fuos non minusloco,quamopibus & eruditione eminentem ( Synagogae praefe&us erat,&facro- rumPrsefes ^)Pius ante Pontificatum fsepius hortatus fuerat,ut ad Chrifiiana faera tranfiret. Is per j o cum repofuit,tuncfeChri- Itianis acceflurum, cum ipfe Pontifex foret. Itaq uePius jam Pontifex Judaeum promiifi admonuit, & pro ipfius converfione preces obtulit. Nec ille diu obludatus baptifmum petiit, & poft lufficientem inftručlionem tertiadie Pentecoftesunacum tribus fiiiis & nepote de manu ipfius Pontificis accepit, dein« ceps Michael appellatus, & cum fuis in Ghisleriorum gentetn adlečtus. Cujus exemplo mox alii triginta Judcei ad cate- chifmum aceefsere. Inter hxc Solimannus Melitenfi probro irritatus, Chion prasdiviteminfulamin maridEgeo fitam, a ducentis& amplius anms a Genuatibus poftelfam , Turcisque tributariam, aPiali juffift SMnttt trt Lipida CONVE RSIO JuiMEI, SotTMAN- nus Chion OCCUPAT. Lib. V. Caput V. €2 r jttflir eecupari. Illic Juftinianorum familia, qu©ndam Orien- talis Imperii moderatrix,fedem fkerat: quam barbari in Turci- camCherfoncfum deportarunt, & ex ca vigintipucroscirciter deccnncs, qui forma & indoleeminebant,Conftantinopolim adduxerunt,inSolimanniephebeoeducandos. Mirafuitillo- rum in fide conftantia: nam cum per vim circumcifi adigeren- turadabjurandamChriftifidem,nequaquamadducipotuerunt: no&um c*- undc virgis crudeliflime csefi pene omnesinterierunt. Unus NI10snAS ” jammorti propinquus, adftričtus in fignum eieratae fideidigi- cum attollere, tam fortiter digitos ftrinxit in pugnum, ut ne mortuo quidem manus aperiri potuerit. Inde fufcepta in Hungariam expeditio, qus ut majori fie- Souin*. ret compendio , Hamfa Quinqueecclefien{isPrsefečlus deere- nusH un- tumaccepitpontis Dravo fluminipro excrcitutrajiciendo apud Effekum imponendi. lile rei difficultate abfterritus dum fe ex- cufat, confeftim Turcicum mantileTyrannus transmifit, quo aureis litteris inferipto fignificabatur, nifiadSolimanni adven- tum pons effet cxftru£tus, eodem ipfo linteo ad fluminis ripam fufpendendum fore. Tantumpotuitinfervilipečfcorefuppli- p 0NI AB ciimetus,utintradics 12 , ftupendioperišpontemper fluvium, Ejsejcium. paludes, & ftagna in longitudinem unius milliaris Germanici, & 14 cuDitorum latitudinem perfecerit. Hune Solimannus cum toto exercitu transgreffus caftraadSigethumfmt, inqui- busdicebatur habere 200. armatorummillia. ISiicolaus Comes Scrinius urbi prueerat cumduobus milli- SlGET,rj M bus,&qumgentis, quamdiufortiter tutatus,cumigneininte- TU1L . F0JL- noremarcem inječto ultra fervare non poflet, una cum 300. rc- TIT£ * fiduis 5 mori certus, in hoftes crupit, & fačta grandi hoftium ftra* ge, lpfe etiam glorioseoccubuit,fervatae fidei, &ingentisforti- tudinis farna immortalis. Hujus tamen expugnationi$ gaudium & fručlum Soli- MomS«- taanno tata interverterunt: nam triduo ante apoplexiaextin- &us eft anno aetatis 76. Imperii 4 6 . quammortemfummo aftu ^ MteMahometes militum Tribunus, & Selimi gener occuluit, ut prius Selimus unicus Solimanni filiusin caftra advenerit, quam mors Imperatoris militibus innotuerit. FuitSoliman- nus praeclaris regnandi dotibus inftručtus, aeprseterbarbaro- *utn Imperator um morem rečbi & sequi amans: cui tria ad fun> mam felicitatem ( qui nimirum illam hujus vitae terminis inclu- 622 Hiftorias Salisburgenfis Seiimi in- CUCUE CUM Maximijl. Cas. Cyprus in- VADITUR. Nicosia J£XPU6NA- TUR. FATCRATJfc Ghristia- n®rum CJLASSIS IR- RITA EXPE- ©ITI0. Arctior (SONEJEDE- RATIO, Au- SHORlPlO PoNTIFICI, SuPREMO DuceJoan- AUST« dunt)defuiffememorant: Viennae occupationem,templi Seal ftantinopolitani, &aqu3edučtuum, quosibidemRomanorum semuktione inchoaverat, perfečlionem. Selimus fucceffor, Sigethi & Giuias acceflione contentus, očtennnales cum Caefa. re Maximiliano inducias fecit. Non idco ChriftianamRem puhlicam dmpaffusquiefcere, anno feptuagefimo ingenti clalTe Cyprum Regiam infulamin faucibus Ottomaanici imperii fitam , tune Venctis parentem per Muftapham adorfus, quinquaginta peditum millia, inqui- busfexPrsetorianorum( Janizeros vocant)bismille&quingen- tos equites cxpofuit. Prima vis verfa inRegni caputurbeni Nicofiam, in piano & meditullio fitam, quge 7 . Cal. Augufti op- pugnari cacpta,poil: quadragintaquinquedies5\IdusSeptem» bris vi expugnata eft, ingenti hominumftrage, quaad 20 . ho- minum millia omnis generis &conditioniseadiececidiffeme- morantur. Muftapha Nicofiae impofito prsefidio, & reliqua infula per tranfitum. iubačtu F amaguftam(antiquis Salaminam) jam foiam fuperftitem contendit. Venim certior fačtus dc Chriftianae clafUsadventu, dilataobfidioncadLimiffumoppi- dum Chriflianam claffem opperiri, & cum ea praelium comrmt* tere decrevit. Et quidem faedcratae Chriftianorum ClafTIs,ad quam cen* tum viginti tres triremesVeneti, duodecimPontifex,quadra« ginta quinquePhilippusRex contulerant ,praeter i 2 . galdtias, onerarias 14. ac minoris formse navigia bellico apparatu,& commeatu referta, poft multas ducum altercationes tandeme Creta folvens ad Cbelidonium promontorium pervenerat 4 Sed ibi percepto Nicofiae excidio duces reditum in Occidentemde- creverunt non modo ingloria, fed Scperniciofa expeditione, in qua cunčlatione & diflidio ducum Nicofiaperdita, nullo operas pretio immenfa vis auri profufa , & cum plurimis triremibus, ad 40 -bominum millia morbis & variis caeli marisqueinjuriis amifTa. Unde & Muftapha intellečlo Cbriftianorum reditu fuam claffem Conftantinopolin reduxit,ibideminftaurandam. IntereaPiusPontifex non minus, quam Veneti de Cypn confervatione follicitus,pro faedere ardlius &potentiusineundo laborabat. Id tandem fuperatis quam plurimisdifficultatibus conclufum fuit decimo tertio Calendas Junii, interSummum Pontificem, Philippum Regem, Sc RempublicamVenetam, inquc Liber V. Caput V* 62 ] inqueBafilica D. Petri ingenti omnium laetitia publicatum. In- de triduanae in urbe fupplicationes indičlae, quibus Pontifex pe- desinterfuit, cum ampliflimo per totam orbem Jubilmo. Fae- deristotius Imperator nominatus eftjoannes Auftrius, qui 6. Idus Augufti Neapolim appulfus, ibidem 19. CalendasSeptem- bris lceptrum, lummi imperii infigne, a Pio miiTum una cum venilo caurulei colorei, in quo Crucifixi imago auro argentocpie intexta, inter Miffarum lolennia a Prorege Cardinaie Granueila- no accepit. Venim tarditas fbederatorum ,qu3eprionannoNicofjam, FA ^ GU - etiam hoc vertenteanno Famagudam ,unaque totam Cyprum C y pRO perdidit. Jam circaMaji medium, poftquam Turcica clailisTuKcis ce«. omnem orani maritimam usquein ipium Adriaticum finum D1T * magna infuiarum direptione, & oppidormm vaftationc, incur- iaiiet, fumma vioientia Famaguftse obfidio urgeri caepit, quam M, Antonius Bragadenus patriciusVenetus non minoriconfi- lii, quam virtutis & fortitudinis laude propugnabat. Nullus eratlabor, quem non obledi indefefio ftudio iubirent} ipfee fe- minae manipulatim dillributm aquam, iaxa,ligna,& qumcun- quevel offendendo hofti, vel defendcndis vallis fervirent, com- portabanc: quandoque etiam arreptis armis militaria munia obioant. Tandem vero , Gum obfeiTi ad magnam paucitatem re- dadi, puiveris nitrati, rerumque omnium penurialaborarent, fpe iniuper iubfidiorum, qum iupremum folet effe obfeffis fola- tium, dedituti • Bragadenus civium precibus & ducum volun- tati,deditionem fuadentium ceffit$ atquelibertatem religionis, Vitam, & opes falvas pačlus quarto nonas Auguftideditionem fecit. SedMuftapha per fummum fcelusfradbafidededititios^™ 1 ^ jugulari, & Bragadenum exquifitis antc contumeiiis illulum,vi* vum excoriari milit. ’ rios ‘ Cauiatantse faevitiae in incerto eit, aliquiexifl;imant,vo- luiile barbaru m hac ultione fuorum manibusparentare • nam f-rma eft ultra 60. millia periifle: alii ofFenfumputantfuperbiori ad leacceffu, nam Bragadenus talari purpurea indutus, iub um« bella,^armatis cinčtus advcnerat,nontamvičli,qua.mvitdo- ns ipeciem pršeieferens. Atque hic exitus fuit alterius fioren- tiffimaein Cypro Urbis, in cujus oppugnatione centum & quin- q u agintaidluummillia e majorib^ tormentis fuerunt numerata. Iykkk Cum &24 Hiftoria; Salisburgcnfis GaiisfiA- VA CUSSIS BR.APA1A- Tal a© BUGNAM, Sfsnd. Šarim. Cum Čhriftiana claffis, tune in Meffanenfi Sicilije portu eollečba, nuncium Famaguftae, adeoque totius Cypri amilfe accepifiet, param aberat, quin pugn^ conlilium deponeret, Venim JoannesPaulus Odcfcalcus, Nuncius ad hoc aPontifice miflus, eertam vičloriam, divino inftinčfucideminfinuatam, pollicitus, adnitentibus maxime Venetis, evicit, nc perpetuo Chriftianorum dcdecore claffis Turcicse inpropinquoexidcn. tis certamen detrečlaretur. Prseparatis itaque per publicas lup. plicationes, triduanum jejunium,lačne exomologdeos6dym- xis faeramenta cun&orum animis, & accepta per Nuncium pfe. niffima indulgentia peccatorum, claffis omni apparatu inftru. čliffima e portu edučla, & in acicm,quammcertamineordi- narc dccreverant, explicata fuit. Indc cum Apoftolicam be- nedičtionem Odefcalcu s impertiiffet, 1 6 . CalendasOftobrisver. sus Orientem foluit, atqueNonis Odlobribus ad lolis ortum ho- ftilem claflem prope Echinadas hserentem in confpe&uliabuit. Itaque eadem dic, qux tune erat primaDominicaO&o- bris , commiffum prselium infinu Corinthiaco propeNaupa- člum, quodnuncLepantumappellant, nequcproculilloloco, ubi Auguftus Ačliaca pugna ante milic & 600 annos Antonima debellavcrat. Initium pugnae fačlum a Venetis circa meri- diem 5 ncquc amplius quam quatuor horarum fpatio, acerrim* tarr.cn pugnatum. Vi&oria aChriftianis Hetit, caquc tanta, quantam ab urbc condita nullus hiftoricorum meminit. Cae/a feruntur hoffium prope 3 OOOO. capti termillequingenti. Pic« rique duces, quos interHali Baffa, interempti. Triremescen* tum & feptcmdecim captas, biremes trcdecim! quinquaginta fere evaferunt, caeteris vel aqua hauftis, vel igne abiumptis. Chriftianorum captivorum quindccim millia in libertatem af- ferta. Ex parte claffis faederatae defiderati 76 00. Magnum ad vidloriam momentom ferunt contufiflc ma« Mantfh jora Venetorum navigia, quas galeatias vocant: ex iis quippe ik pugsa^ tanquam e mobilibus caftellis ingentium tormentorum ičtus adj.to- hoftiles triremes afronte, a tergo, a laterefulminabant. Atnc- WUM * mini dubium fuit, Divinam elementiam Chriftianis ccrtantibut praefcntiffime adfuiftc. Vix caepto confli&u ventus noftris ante contrarius quic« vit 5 6c contra aura ab occafu confurgens fumum in Turca* rum oculos detulit, etiam folarium radiorum obječtu offenfos. Ture* Pugna committi- TUR ; IN- erNTi Chujtia- RUM VI. fiTOJUA. Liber V, Caput V. 62 f Tutcae captivi afleruerunt, durante praelio ab fe confpečlum in .fublimi Chriftum, Divis ApoftolisPetro, &Paulo, magnoque Angelorum agmine Itipatum, omnes ilričlisgladiisinterituin jninitantes. Aliqui memorant, eodem terapore Conftantino- poii vilas in aere cruces fupra templa T urcarum,tanquam Cru- cis virtutem omni potentia fublimioremindicantes. Aliite- ilantur ,praelii tempore confpečlos frequentes in aere caetus, po - neRofariiLabarum, StDeiparse iconem,unamanuRofarium, altera cereiim praeferentes, ad imitationem noilrarom lolen- nium fupplicationum , quo notaretur, tam nobilem violo rise fucceffum non minus potentiflimae DEIparte interceiHom, de- votiscpe Rofarii confratrum interpeliationibus, quam miiitari fortitudini effe adfcribend um. Pius quoque Pontifex vičloriam cselitus (lbi manifeflatam F * r o Pont. vidit. Nam ipfa confiičlus hora cum fuis miniftris, praefertim civ^mjs Bartholomaeo BufToto dErarii quseftore fuper variis negotiis col- reveiata, locutus, derepente fermonem abrupit, iisque rciičus teneftram apcruit, cumque aliquamdiu fixis in cadumoculisftetifTetim- motus, rursus elausa feneilra ad Boifotum reveriusdixit: non jam eft tempus de negotiis agendi: vade & age DEO gr ate s: um clajjis noftra cum d urcka congrejja hac ipsa hora vlčlo iam re- tulit. Utqueuniverfus Orbisvičtorise tantreauthoremagnofce- ret, mox edita Bullafellum B. V. de Vičtoriafub nuncupatione FEs Tu ** Rofarii annuatim celebrari inftituit: quam conftitutionem fuc- victojua; cdforGregorius XIII. confirmavit, & ut illa folennitas prima Dominica Očlobris celebraretur ,decrevit. CeSebcrrima htecTurcarum clades non minori laetitiato- Victoua tum populuinChriflianum perfudit, quam hoftesterroreper- tulit: nec dubium crat, magnam Ottomannico imperio partem dstrahi potuiffe, fi in partium faedcratarumducibus quantum animi St fortitudinis fuit ad periendam } tantum conftantiae Sc concordias fuiflet ad profequendam vičloriam. Sed praema* lilarum difcdfio , quae pofthac nunquam amplius in tir- ffiamunionem coaluere, caufa fuit, ut Sc Tutca vires colligeret, ocVeneti unionis infidre diffidentiabienniopoftcondicionibus ma gis neceflariis, quam honeftis cum 1 urca paccminirent. dude feruntTurcarumlmperatori prše rabie Sc mrerorc iHatre ckdis frementi,Koc fclatii a fuis non infulse adhibitum : Chriftianos ipfi barbam tantummodo abrafiife, quse facilc rur- Kkkk 2 fun^ 626 Hiftorias Salisburgcnfis fum crcfcerct: ipfum vero Chriftianis brachium abfcidiffc (Gy. prum notabant) quod rcftitui non poflfet. Ajunt etiam Ta- mafumPcrfarumRegcm pcrccptaChriftianorum vičloria non eontinuata, dixifle: parvi refcrre ligneas fcutclias dmerftf]t,ium e/Jent incolumts Sylv*, unde ali* pofantfari. Nihilominus ingcns fuit partae vičtoriac fručtus, Italix, ac vicinorum rcgnoruma metu barbari hoftis, ex Cypro recens occupata iuperbientis,li- beratio. Pluribus quoque annis deinccps Europa ab Ottoman« nieis armis relpiravit. CAPUT VI. £11 V. o*i- TUS. SvondAntti De reliquo vitce Jo annis Jacobi , ejusque Coadjutore Georgio de Kuenburg. P Tum V. Pontificem brevi po ft rclatam de T urcis vi&oriam ad cselcftem triumphum fuperi evocarunt. Nam annu feptuagcfimo fecundo, qui eratPontificatus ipfiusfcpti- mus, caepit vehcmcnti renum dolorc vcxari ,fub quo convcrlo in Crucifixi imaginem ore hsec verba idcntidem rcpctcbat: Do - mine adauge Moreš y ftd ange etiam Patientiam. Dcmum Kalen« disMaji cum quatriduo antefančHflimumviaticum,&pridic •Extremam Unčlionem rccepiffct, manibus formatisin modum Crucis, & intermortuis vocibus pafchales illos verficulosrcpc- tens : qmfumus aučlor omnium , in boepafchdigaudis , ab omni mortis impetu tuum defende populum , placidč obdormiit, aetatia arino fcxagefimo očtavo. Cujus fančtitas ctiamhaereticisve- nerationi, Turcis terrori fuit: qui propteripfiusobitumCon* ftantinopoli pertriduumpublicae l^titiaefignaediderunt/aili* fe plus a Pii precibus, quam armis faederatorum fibi timuiffe. Sublečtus eft aSacro CollcgioHugoBoncampagnusjurisfcien« tia infignis, jam annum aetatis fcptuagefimum cmenfus,qui, SueciDiT q U bd D. Grcgoriutn a prima actate Patronum coluilTct, Grego- Gieookm« r --XIII. nomen,&illudexpfalmofymbolumaflumpfit: Cok« firma boe DEUS t quodoperatus esin nobis : očtavo Calendas Junij in dic Pentecoftcs coronatus. Hujus pro Catholica Rcligionc promovenda follicitudo maxime cnituit in variis Collegiis partimrcilitutis,partimno- xm. Lib V. Caput VI. 627 viter inftitutis. Inter quae Collegium Germanicum, Graeco- Q«i mui* ium,neophytorum, Armenorum,Anglorum. Sub finem an- l A , Cou “~ ni leptuageiimi quarti in vigilia Dominici Natalis Januam San- a d promo-' fiam aperuit & Jubileumpublicavit, tanto ex omni gente afflu- ^ xu & frequentia celebratum, utfere totius annifequentistem- c je. fidej. pore adcentum milliaperegrinorumfiierintnumerata, &intra jtmcnfesin unico SS.Trinitatisxenodochio nonagintafexmil- lia, odingenti & quadraginta odo bofpitio excepti & refečti fue- rint. Quo tempore etiam D. Philippus Nerius in Ecclefia S. I ni ti a Mariae V allicellae a Summo PontificeconceflaOratoriiConpTe- c ° NG ‘ u "' gationem mltltmt. Oratorij. In Germania hoc ipfo anno Jubilci fuernnt celebrataRa-Rupoims tisponae Comkia, in quibus Rudolfus Maximiliani Caefaris fi-^ G0 ^ A " lius inRegem Romanorom eledus, & Caiendis Novembribus rimano. annum setatis agens vigefimumquartumfolennitcreftinaugu- RUM - ratus. Adfuit hifce Comitiis Archipraeful nofter Joannes Ja- cobus 5 idque officii totius Catholicae Rcipublicae bono praefti- Autono - cit, quod autonomise publicationem, pro quaPrincipes pro- MIAINCo “ teftantes omnem movebant lapidem, una cum Alberto Bava-^p“ s A m ~ rise Duce, aliisque Principibus Catholicis adverfantibus votis impediverit. F uneftavit C omitia morsCsefaris Maximiliani ,Maximi- qui cum duodccim annis imperii gubernacula tenuiffet, quarto Idus Odobriš Anni M D LXXVI. vitam quadraginta novem mors. annorum in Comitiis abfolvit,Princeps clcmentia & humani- tate prseftantifiimus. Litteras & litteratos fingulari affedu co- luit, ipfefeptem lingvarum Germanic3e,Latin3e, Italicse,HiIpa- nic3e,Gallic3e,Hungaric3e,atqueBohemic3eperitus. Magnam quoque inDEUM pietatem & Religionem variismonumentis teftatam reliquit. Bodem anno cum faeviflima lues Tridento exorta ,totam- Pestimns queltaliam late pervagata plurima hominum milliafterneret,j:^i N virorum Zelo charitatis ferventium pietas inclaruit. In qua eminuerc tres Infubriae Epifcopi & Cardinales, Carolus Bor- romseus Mediolanenfis, Nicolaus Sfondratus Cremonenfis,D.CA*ow Hippolytus Roflius Papienfis, omni humanitatis obfequio in® 01 ^ mnerorum iolatium & levamen intenti: praecipuc Carolus, W£XAS . miniftratis propria manu Sacramentis & obicquiis cum evi- denti vitse periculo« tune maxime boni paftoris munus im- plevit. Anno 628 Hiftoris Salisbnrgenfis famanm Strada. JOANJHS Austriaci INSIGNIS VICTORiA COMTR.A BfEGA* RS- utiLia. €omeu> Anno feptuagefimo (eptimo Cometes cauda versus Oricn- tem porrečta horridus mcnfe Novembri viius dl, Sequenti anno rebelles Bclgarum Ordmesin Catholicos, eorumquefacra aliquamdiu crudeliter debacchati fevitiam ingenti clade lue« runt. Joannes Aullrius Lepantina nuper vičkma inclytus Gu¬ bernator Belgii biennio ante conftitutus, ciira fe ah ordinibus delpici, & llludi ccrneret, HKpanorum & Italorum copias con- tra Gheufios eduxit, & regio vexillo Cruccm infermt, hac teffera adfcripta : In hoc figno vici Turcos : in hoc Jigno vincam kanti. cos: ncc Vanafiducia. AdfuitpugnanriDcus,curncirca finem Januarii hsereticorum cxercitum portentosa ftragefudic,esefis hoftium terme I O. millibus } iuorum non plus dccem defidera- tis. VerumPrincipem fcrcniflimum ad lumma natum, Ger- manam Caroli V. fobolem (quippc Ratisponae genitam)m medio vičloriarum curfiu prasmatura mors' abripuit. Nam in Et bslevi caftris apud Namurcum pofiris febri peililente deceffit anno ™ aetatis trigefimo lecundo, illa ipsa die, quamob Lcpantinam, ae Tunetanam vičlorias feilam agere conlueverat; utncmpeca- dem die tertium in eselo triumphum jungeret. Succciiit in officii & glorix miiitaris vefligia Alcxander Farnefius Parmgt * Dux e forore filius. Quo tempore Scbaftiani Regis juvenilis ardor magnaro Lufitanise regno mutationem attulit. Nam is negieclis pru. dentum & amicorum confiiiis contra Mauros eipeditionen* fufcepit, ad Mahumctem in regnum Fcflfas & Maroci reftituen- _ dum. Ubiin prseliogeneroscquidem, fedinfelicitercommifi fo vičtus, captus,multisqueičlibusconfolTus interiit anno aeta¬ tis 24 atque alienis fiiccurrens fua amifit. Inds cumRegni fceptrum Henricus Cardinalis magnus Sebailiani patruus jam annum 67. agens ferc bienniogdlififetjiUudiummorumcom. petitorum ( quorum potiflimiCatliarina JoanniBragantiaeDu- •i nupta, Eduardifratris Henrici filia, & PhilippusII. Hifpania* rumRex itidemllabellae fororis Hcnrici filius) contentionide* funčlus reliquit. Lufitani quidcm poilHenricimortein,An- tonium nothum mortui Regis fratrera , antcarejeftum,Caftel- lanorum odio Rcgem proclamarunt: at Philippu/dubio juri arma conjungens per AlbanumDucem debellavic Antonium, totumque Regnum intra 5*S.dies in Guam poteftatem redegit, atque exindeTunetaniRegni amiflionem, quse triennioprse- 4'cilcratj abunde conipeniavit. * Venim Spttidauus Cluver. BstmuCi PK.AU.IO IT MORTESl- BASTIANl Regis, Lu SITANIA Phieippo Hispania- rum Rigi ACQUIRI- TtlR, Liber V. Caput VI. 62$ m Veram ut ad noftra rcdeamus. Jam pcr annos 15?. fub provida Joannis Jacobi curamagna tranquillitate SalisburgenRs provinc.ia fruebatur: cumecceipfimet Archipraefuliannohu- jusfseculi feptuagefimo nono gravis &inexfpečtatatempeftas incubuit. VigefimoquartoFebruarii,D.Mai:diiaeApnftolife-^ 5 . <£*- ftodie, dum ad animuminBacchiferiisdivertendumComoe-^^*^ diam in aula fua exhibitam aulcultat, apoplečtica defluxione»copas corripitur. Quae cum omnem Medicorum operam luderet, vilum fuitReverendiilimo Capitulo Metropolitano Coadjuto-p OI ,jr SXIA rem jungere, quiIlluftriffimo Joanni Jacobo in ferendis Princi- COiK,w - patusSacri muniisfuccollarctT' ItaquefequentiannoOčloge- fimo, decima odtava Julii unanimi confenfu in Coadjutorem Coadju- datus eft Reverendiflimus D. Gcorgius dc Kuenburg Metro- politanae Salisburgenfis, & Collegiatae Ecclefiae Oettinganoe gius de P raepofitus, & poftquamRomanusPontifex eledtionem ratam KlliNBU *' € i habuit, in aulam affumptus, ut in expediendis negotiis Illuftrii- fimo Joanni Jacobo pnefto elfet. Paulo poft, quam cafus Jacobi ArcbiepifcopiSalisburgum -ddelsrtk* afflixerat,vicinaBavarialu6luminduit exfunere Alberti Ducis,M 0Rmil5 qui morbo tentatus, noluit medicos noriva adulatione Reta Ax.eer.tus * * 33 Ba. proraittentes audire, fed Philippum Menzelium, cujus non arti VARIjt g tantiim, fedetiamintegritatifummopereconfidebat, accerfiit. Ab illo periculi veritatem candide edodtus, rite fc ad extrema compofuit, & gcnerofam animam fine doloris ienfu* efflavis nono CalendasNovembris anno aetatis 5* I. Parentaruntmeri- tiflimo Principi certatim Mufarum, Muficteque cultores: ne- Etoaiiu mo quippe hoc feculo Mufas & Muficen impenfius coluit. AwF1IIi ’ Ipfius opus eft ampliffima Monacenfis bibliotlieca. Illo Me- ranate floruit Orlandus Laflus fui faeculi Orplieus, cyjus pofteri ttiamnum Monachii perdurant. Reliquit etiam prseclara Ca- tbolicae pietatis monumenta: namD.Bennonisfacralypfana& MifniaBavariae ipfeinvexit. Piorum,dodtorumqueYirorum eV JESll indudlione patriam adversus"haerefum erroresmu- ^ niit,ingentia Divse Virgini OEttinganae donaria obtulit. ^ AdeorJt?: Turbaverat ea tempeftate non minus Germanioe tranquil- Sedeš Co- litatcm, quam Catliolicae Religionis fanaitatem faeda Gebhardi g™* c ^ alpurgenlibus Truchfcliis Archiepifcopi Colonienlis a fi- DEFECTIOMS de defe&b. Hune AgnctisMans&ldite infanus amor adeo de- ac- menuvit, ut eandem Bonnx clam in uxorem ducerct, & rejedta JAILIA Du ‘, vera cnmi. Hiflorije Salisburgenfis ClR-CULA- RIBUS Ra- VAKIA. vera rcligione protefkntium dogmata amplexus, eactiamper diaecefin publicaret. Primo monitus, dcin juffus a Summo Pontifice, & Casfare ab errore defiftere,eontempfit. IdebGregoriusXIII.tantoIm- perii &Ecclcfiae non minus probro,quamdamnointcmpore occurrcndum ratus, facro fulminecontumacem feriit,&Eccle* iiafticis honoribus exuit. In ejus locumannoočlogefimoter- tio Capitulum Colonienfe Gommunibus fufFragiis iubrogavit Erneftum Bavariae Ducem, jam anten Epifcopalibus Infulis Fn- fingenfis,Hildefienfis,& Leodienfis Ecclcfiaeinfignem. Trudi- iefius vero dum arma opponcrct, armis ejectus per Ferdinan- dum Bavariae Ducem, cum lua Agncte & conuaiatis lacrilege thefauris Hagae apud Batavos inglorius exulavit, ubi denicpue rerum omnium inops infeliccm vitam abiolvit, Hundins m ]q oc eo dem anno, quo Gebhardum exauthoravit, voluit Stnodus exG regorius Pontifex , ut omnes Epifcopi, qui Circulo Bavariae Epi copis comprehenderentur, Monacbii convcnircnt, ad delibcratio- nem in Ecclefiafticae Difciplinae &immunitatisnegotioconci- piendam. IpfeNuncium eo deftinavit FelicianumNinguar- dam Scalae Epifcopum : Salisburgo aeceiTerunt DD. Georgius a KiienburgCoadjutor, Sigismundus Fridericus Fugger Deca- nus Capituli, P. Sebaftianus Cathancus c D. Dominici familia, &BalthafarusHofinger JuriumDobtor, IlluftrillimoPrincipi i Confiliis. Alii quoque Epifcopi fuos quique DeputatosmiJe- runt, quibus Bavariae Dux c fua parte addidit D. GcorgiumLau- ter S. Th. D. Praepofitum Monacenfem, & CanonicumPaffa.- vienfem,D. Chriilophorum ElfcnhamerinHamersbergJur.D. Cancellarium Aulicum, aliosquc complures de Confilio. Pun- čla inibi ventilata erant de Vifitatione Cicricorum bonorumquc Hunditu. Ecclefiafticorum, elebtione Praelarorum, concefiione benefi- ciorum, de paenis, decimis, teftamencis Clericorum, aliisque. Confilia Salisburgi diu agitata de introducendis e D. Fran- ' cifcifamiiiaReligiofis jfedhačlenusfulpenia, quoddelocoipfis aflignando non conftaret, hoc denuim anno effečtum obtinuc- runc, dum monafterium fančtimonialium ad D. Petri, non tan« tum annuente, fed etiam adnitente Abbate Andrea,duabus,quae fupererant, monialibus in Partlienonem Nunbergenfem trans- pofitis, Patribus FrancifcaniSin habitationcm cclllt, decpaccf* Bone capite očlavo, _ y ' _5 Iatc- PP.Fhan- ciscani in TK.ODUCTU Liber V. Caput VIL 6ji interea Archipraeful Jacobus fenio fimul & morbo ingra- Mss. vefcence oppreffus, podquam Arcbidiaecefin viginti quinque J°-J AC0B * annis,ac dimidio fumma cum laude rexilfet, vitam piiflime 0BITJSjEi: claufitquarto Maji anno millefimo quingentefimo očtogdfimo lexto, CujusCorpus omnium Ordinum comitatu lolennifli- rac elatum intemplo Cathedraiiante altare S. Crucis iepulturag locumaccepit. , FuitPrineeps pro fide&ReligioneZelofus,domifbrisque Eiogium. 1 fummis &imisacceptus. Illiuspraefentia&alioquioImpera- tores,Principesque Auftriaci, nec nonS.Imp.Elečtores dele- ftabantur; praeiertim Aibertus Bavariae Dux, cujus omnes fere nepotes ex Wilhelmo filio fua manubaptizavit, iilumamiciffi- me coluit. Archiepifcopale aerarium eo Principe magnis in- crementis au&um, tum propter oeconomicam ipfius folertiam, tum propter diviteme veniš mineralibus auri affluxum. CAPUT VIL De Archiepifcopo Georgio a Kiienburg . M Ortuo Joanne Jacobo Georgius aKiienburg hacdenus ^ ^ per £exennium Coadjutor, refignata Praepofitura Salis- Ku*nbur.g.' burgenli ,faftigium Arcbiepifcopale confcenditexEpi- fcopis 6 i. ex Archiepifcopis quinquagefimus fecundus. Quin* to Odobriš ab Urbano EpifcopoPaflavienfiin Archiepifcopum confecratus, alfiftentibus Cbiemenfi, Seccovienfi, & Lavanti- no,poftridieurbemmore majorumfolennipompaingreflusefi Rmm Adhunc honoris apicem pervariosmeritorumseque, acliono- in AhmaI, rum gradus evafit. Natus Patre Cbriftophoro a Kuenburg Hoijtad. Praiedo in Mosheim, & Archiepifcopi Michaelis germano, ^ a "~ urbidecimum quintum aetatis annum attigit ,a patrno in Aulam affumkur, humanioribus litteris fub magifterio Bartbolom'aei Efterii,&Georgii Agricolse imbuendus. Deincumdifpenla- Adoies, tione aetatis aReverendifiimo Capitulo inCanonicum alfam- ptus adPhilofopbiam perdifeendam Friburgnm abiit, nomina- tis ibidem Profefloribus Henrico Lorito Giareano 9 6c Chrifto« phoroHartungo commendatus. Lili Ibi 6 ] 2 Hiftorise Salisburgenfis Inboiis. rc Ibi fupra aetatcm maturus fibiipfi vivendi leges praefcribe- 7 diei ncgotia certo per horas ordine parciri, quarta matutina fomnum abrumpere, tres quotidie horas publicis praelečlioni- bus, unamS. Scripturae, altcramphilofophis,tertiamhifl:orise impendere. Horas fubfecivas, quae e lečlionum ftudio, ac me. ditatione fupercrant, addifcendislingvisGraecaSj&Gallicaeda- bat. Priusquam tamen ad ffcudia accederet, unam, vel (i diei Sančlitas fuaderet, ctiamalteramhoram remotis arbitri sprimo mane faeris ad DEUM precibus conlecrabat. Vini, cibique parcus, & a conviviis abhorrens, modieum temporiscorporis refocillationi permittebat 5 cum caeli ferenitas ad camposinvi- taret,ambulationem cum fodalibusfere difputando tranfigebat, esetera in colloquiis ergafocios comis, facetus, dchilaris. Ita exačto Friburgi biennioad celeberrimum toto orbe fcientiarum emporium Lovanium a Michaele deftinatur, quo locototum fe SS. Theologiae dedit, Scintegrum quadriennium in excipien- dis publicis praelečtionibus ,ac difputationibus, quas modo cum fuis contubernalibus, modo cum dočlioribus identidem frc- quentabat, abfolvit. Kiditus in Poft luftratas indeBelgii provincias domum reverfus, illa _ vitae, dočlrinscpiefpeciminaexhibuit, utaJoanneJacobo Ar- chiepifcopo in lntimum. Confiliarium, &Camerae Prsefečtum fuerit affumptus. Quin etiam ultra patriae limites diffufus vir- tutis odor, AlbertumBoicae Ducem ,prudenti{Timum fane ve- rae virtutis aeftimatorem, ita attraxit, utGeorgiumpofthabitis domeflicis, opulenta Oettings Praepofitura, & ((i Rottmaro fides) praeter 1'uam opinionem donaverit. Pofthscinlocum demortui D. Chriftophori a Lamperg MetropolitaniPraepofiti lS. Julii anno MDLXXIX. elečlus ,alteromoxanno Coadju- tornominatus, fexennio poftin D. Ruperti throno confedit. Zeius in Eluxit ineoingensfideiCatholicteZeluspercomplurafa- sidepro- mberrima decreta,quae primumCoadjutorjoannisJacobi no- movjnda, mine edidit, deinPontificiadignitateaučluspropria authorita- te firmavit, Vetuit inprimis nuptialem conjunčtionem, nifi prius conjuges Catholico rituconfeflibnem, & communionem praemifilTent. Civium filios e Proteftantium fcholis revoca- vit. Nullos compatres admifit,nififačlaprius fufficientifidc Catholicae Religionis. Sufpe&ospsdagogoseliminavit. Li- beros catholice inftitui curavit,&de debita catechefi providit. Prste- Auiam et PR.OMOTIO Liber V. Caput Vlf. 63 ] Praeterea intentus non tantum ad reformandos clerimo-E-rMoiujiut res,fed etiam ad luxum abolendum, quo populusinnuptiis, ilEF -' R ' Mv “ conviviis, veftitu utcbatur,ipre prseivit exemplo, aulam habens perquam modeftam, a pompa alienam, mcnfam frugalem & fobriam: cum interim venae metallicae non minus quam fub Liber.au« Michaele abundarent, &ipfeinomnespr3eferdmlitteratosbe- TAS ' neficus ac liberalis, neminem illorumafeindonatumabirepa- teretur, multumque argenci in ftudiolbs per varias Univerfitates alendos effunderet. Jam antiquae fančlitatis imaginem in novo Principe Salis- burgum venerabatur , haud dubia fpe ingentium bonorum: ciim ecce! fummam populi exfpečtationem praematura fata primatu« interceperunt: nam vigefimo quinto Januarii fequentis anni M(JKSa LXXXV1I. dum Archiepifcopus maneintra 6. &/. ho ram ma- tutinas horas recitat, repente viribus deftitutus, deficiente hali- tu inter duorum epheborum manus extingvitur, paulo ante ra¬ men & lacra exomologefi expiatus ,& Euchariftico epulo refe- dus. Tota civitas per multos dies ingentiplančlu optimo Pa- tnse Patri parentavit. Funus triduo poft frequentiftimo omnium Funta, Ordinum, totiusque fere civitatisconcurfuadtemplumcathe- drale delatum, atque ante S. Euchariftiae reconditorium (taber- naculum vocant) terrae mandatum fuit,hac brevi adječtaepi- graphe. Georgius a Ruenburg palho ornatus anno M D LXXXVI. e p rr a- hterefes exurbeprofligavit, majora etiamfačlurus,nififolosfe- phium. ptemmenfes, ac dies cotidempraefediflet. CumprioratemporafuofančfoobituD.Terefia^D. Ca- obitusSS, »plus Borromasus confecraffent, illa quarto Odlobris anno očlo- gefimofecundo } ide tertio Novembris anno očlogefimo quar- Bor.k.o- to Caelitibus fociatus: hoc anno Maria Stuarta Scotiae Regina, MiEI * Angliam fangvine pro fide Catholica fortiter fufo nobilitavit. spo»dams n HcEc primumFrancifco II. Galliarum Regi nupta, poft ipiius prtematuram in juventute mortem, rever(ainScotiam,regnum illud gubernavit, fed ab hsereticorum fačlionibus turbulentum. Oporumtandem ut violentiam infidf.sque efFugeret, fub Elifa- bethte Reginse Angliae patrocinio aiylum qu 2 eftit. Sed ex Cha- rybdi inScyilam incidit: quantocius in cuftodiam tradita, Sc integris lS.annis detenta, inodiumCatholicae fidei,quamus- que ad fupremum fpiritum conftantiftime tenuit ? tandem ca- L1U 2 pitis BiJilDI- CT i> A*. »as 67. PlLOVIBUS f.VSTOK. TIMfOlK ftUIS. VaE-ia*: Jt - OES COND1T OfTIMUS Oecono- MU». 634 Hiftoria: Salisburgenfis pitis damnata I S. Februarii hujus anni LXXXVII. setatis anno XLV. fortiter cervicem dedič: Princcps ob innumeras, quas pcrtulit, calamitates,merito miferanda, nifi caufapatiendi,& invičbe conftantiae immortale praemium nomen miferiis abftu- liffet. CAPUT vin. DeStatu MonaJleriiS. PetriJitb slhbatibus Baudičto , (š Slndrca , ac Monialium Mona- Jierii ad S. Petram extindic ne. S Ub duormn Abbatum Benedičli, & Andreas diipari prorsus regimine diflimilis quoque fuitS.Petrifacies, nec omnino abfimilis fomnio Pbaraonis , in. quo pofteriores macilenti boves, qui'bus totidem anni fignabancur, priores praepingues devorarunt. Benedičlus Obergafsner eTyrolioriundus,poft novem hebdomadarum vacationem a morte Abbatis Algidii, nona die Februarii anno M D L 1 V. elečlus , pridie Calendas Martii Confirmationem, & 4. Marcii a R. D. Hierony mo Chie- menftEpifcopointemploCsenobii benedičtionem Abbatialem recepit,in ordine Abbas 67. Mox pater na follicitudine non mi¬ nus adReligiofam dilciplinam, quam rem domefticam fervan- dam,& augendam gnaviter advigilavit. Cum peftiferalues ann® LXXI. urbem late vaftaret, adeo provide Monafterio cavit, us fcrpens malum intracsenobii {eptanunquamirrepferit. Varia quoque asdificia aut reparavit, aut nova condidit. Hsec inteu ' Cancellariam e fundamentis eduxit. Domumvillicanammonti Monachorum adjacentem cxilruxit. Ditmaninganam sedem cum horreis majori ex parte igne abfumptam reftituit. Praete- rea vir fuit (Martini Abbatis elogio) multapictate, religione, & devotione commendabilis , qui Zelo animarum gregis fibt commifli feruenter seftuans, largus, mifericors,difpcniator fi- dclis, provinciam fibi commcndatam optime adminiftravit } & res omnis gencrislaude dignasMonaftcrio tcftatas reliquit. Ita meritorum plcnus, cum Abbatiam omnibus rebus neceiTariis vino & frumcnto rcfertiffimam reliquiiTct, plač ide obiit 3. Idua- Aprilis anno fuse aetatis ^4. Advcfr Liber V. Caput VIII. 6 h ~ Advertunt noftra monumcnta Pctrenfia, hoc Abbate Fri- x CONFJLA- lacum civitatem Carinchiae Salisburgenfis ditionis partem, una GRAT cum tcmplis, turribus, & fuburbiis conflagrafle. Annum ta- men notatum non invenio. Succeffit Benedičlo Andreas Grafer Bavarus ex gremio Andreas concordibus calculis elečtus, 6 . Maji prasfidentibus Commiffa- Grašek. riisChriftophoro Epifcopo Chiemenfi,& Cbriftophoro deLam- Amai68, pergPrsepofito Cathedrali,Abbas 68. Confirmationem ipfelllu- ftriilimusPrincepsJoannes Jacobus impertiit in aula fuapridie Cal. Junii, praefentibus Epifcopo Chiemenfi., Praepofito, Cano- nicis Cathedralibus, magnaque aulicorum frequentia, fecunda deinjanii in fefto &S. Trinitatis in Superiori Capellaparochialis Ecclcfiae benedičlionem & abbatialia infignia ipfi contulit,8c convivio nuptiali ad S. Petnim interfuit. Nec eratprimis tem- poribus ingrata ipfius perfona tumPrincipi, tum Magnatibus, namfermonis comitate &lepore,quibus ipfam natura donave- rat, facile aliorum animos conciliabat. Acceiiit & largitas, fed major, quamMonafl:erii vires paterentur. Unde jam brevi cae- Nimia pit res domeftica nutare, & Abbas de craftino parum follicitus, aitius in dies fe, fuumque monafterium dcbitorum labyrintho intricare. Subinde tamen cogitanti, qua via poffet creditorum im- portunitatem evadere, de extinguendo Petrenfium fančtimo- nialium parthenone confiliumincidit. EratCaenobio S. Petri Co^suia contiguum monafterium fandlimcnialium. ejusdemReguke a DE Ex ~ Wezelino Abbate fub Archicpifcopo Conrado circa annum Monast. 1113.inftitutum( proutl. 4.c.6.meminimus)regiminiAbbatis MoNI ^ Petrenfis lubječtum ,in quo hačtenus facrse DEO Virgines mo- ' lumdifciplina, ac Regulae Obfervantia commendabiles divinis laudibus diu nočtuque vacarunt. Id porro Monafterium fi. ex« tingveretur, etiam seris alieni a fe contračli chirographa facilc cxtingvi pode Andreas fibi perfuafit 3 quippe Monafterii bonis adU.Petricaenobiumredituris. Ideofupprimendipartheno- nis cupidus occafionem captabat, qua meditatum opuspe-rfi« eeret. lilafeduplicivia peropportune obtulit. Nameodemtem- A pore in Aula Arcbiepifcopali confultabatur, quislocusRR. PP. Minoribus e D. Francilci familia ftridlioris obfervanttae advo- oandis commode affignari poiTet. Nec aliuscommodiorap- pare* Pa učit as Monia- IIU M. M at timu 6 } 6 Hiftori® Salisburgcnfis parebat, qudm illud Virginum caenobium: ubifumptibusalias in novi templi & habitationis aedificationem profundendis parci poterat. Acceffit Monialium paucitas. Totus earum nume- rus annoiy$o. ad feptem redačtus erat, & ex bis intra exiguum temporis lapfam etiam quinque obierant, quarum qu 32 libet, dum extremis appropinquaret,alteram fuo nomine adfeque- lam vocaverat: undc duae folae crant fuperftites, quarumuni in ms. R. nomen Scholafticas Gftattnerin, alceri Cordulas Munterbaiine- rin. Abbas, qui de numero Virginum reparando cogitare de« buerat, hac apprehensa occafione promptum fead Monafterii traditionem fignificat, Conventu nequaquam requifito, quem fuis confiliis adverfantem probenovcrat. # Conventus Mox per Felicianum Ninguardam Nuncium Apoftoli- S. Petm res Romam perlcripta, & aSedcApoftoiica confenfusde thansia. Monafterio RR. PP.Franciicams tradendo lmpetratus. Inde TI0NI - anno S 2. a memorato Nuncio, Georgio Coadjutore, & Sigis- mundo de Arzt Officiali praefentibus , totum negotium Con- ventui propofitum: qui cum illud non amplius integrum,fc- que contra torrentemfruftraniti confpiceret, fubfcripfit. A Conventuitum adMoniales, iisque dcnuntiatatrans- a6lio, indi&a migratio. Illae ingenti eiulatu exceperunttriftc imperium, ex eo potifTimumaffličl2e,qubdAbbatem, quem Patrem Sc Patronum fperaverant, fuae caufae defertorem cerne- rent, atque infuper e dulci patriaefolo in Nidernburgenfe caeno¬ bium tanquam in exilium fe deportandas effe, audirent, Et babueruntlachrymae pondus. Adnitente potiiTimumR 1 " 0 -Co¬ adjutore conceffum illarum calidisprecibus, utinNunbergen- fem parthenonem commigrarent, ad quem 12. Auguftbanno 15-83. curru vedfcae, atque Abbatiffse , totique Conventui pec inNunber.- duos Commifiarios ex mandato D. Coadjutoris, omni meliori genseMo- forma fuerunt commendatae. Ibi Senior illarum Scholaftica cta. DJ ' p°ft 40.annosProfeffionisinpriori clauftro expletosadhuctres fupervixit: altera Cordula circa annum l^SS. inter Profeffas Harumai- Nunbergenfes adfcripta, ita vitae merito fe commendavit, ut «ra po- p 0 fl. obitum Annae Pitricbin fuerit in Abbatiffam elečta, & anno stea Aeba- prgefentiallluftriirimiPrincipis^VolfgangiTheodorici a D. Laurentio Mongioio tune temporis Suffraganeo folenniter benedičta. Resido* Moniai.es TIŠJA. Lib V. Caput IX. 6 37 Pofthac dc fcx Religioforum fuftentatione e©nventum, ac Comm- csenobiumPP.D.Francifci ftrictioris Obfervantise habitationi™^ 0 traditum fuit, circa D. Martini feftum anno 15-83 quodtantisFR A Nciic. crevitaugmentis ,ut modo plus quam 40= Rcligiofos numeret. SUSTENTA * Veriim pertufum Abbatis An drese serarium'fačta parthe- TI ° NE ' nonis translatione nihilo magis csepit ditefce^e. Secuta brevi Andkeas alienatio boni prope ChiemenfisEpifcopi palatium liti, mille CEI)IT florenis venditi. Moxaliaexaliisdebita. Undecumnullalpes affulgeret melioris oeconomise fub Prsefule, qui debitis fecurus indormifceret, & inftituta perCommiflariosPrincipisvifitati© magnam debitorummolemdetexiflet, officio Abbatialiabfolu- tus eft, pofthac ad D. Lamperti in Styria hofpcs. Ibi quoque ad (Economica adhibitus iemper femeliorempromura,quam condum probavit. Tandem vero ad Cellas Marianas,celeber-Monmj& rimam ejusdem Monafterii peregrinationem jFcclefiaftenfeli-^T^^ citer egit, Stphiribusannisadanimarumfalutem perquamuti-ssM. lem operam navavit, anno l605>.ibidem mortuus Sc tumula- tus. p*s i + i m CAPUT IX. De Archiepijcopo JVolfgango Theodorico , fačidper ipfum mutatione Brovincia. I N locum demortui Georgii per majora fecundo Martii fuccef- fit Wo!igangus Theodoricus in ordine EpHcoporum LXII. enobiliftima prolapia Dynaftarum de Raittenau Patre Joan-W ois«ak# ne Wernero a Raittenau in Langenftain, Matre Altaempfia Co- mitiisa non procul alacupotamico oriundus,CanonicusSalis- ctioft burgenfis. Bafileenfis, & Adminiftrator Murbacenfis, complu- comrcuč rium lingvarum peritia, ingenii & animi magnitudine prsecel- f lens. Confirmationem cum difpenfatione setatisRoma attu- litOtto Pancratius Kuen, difficile a prsedonum manibus, qui ipfum in reditu fpoliaverant, fervatam. Hac aecepta Princeps pridieAfcenfionis Domini fub cxplofionetormentoruminAr- chiepifcopalem Aulam folenniter eft introdučlus. Confecra- tionem accepit 1$. Očtobris ab Urbano Epifcopo Paflavienfi, cum antea Chriftophorus Epiicopus Chiemenfis facros Ordi- 6 ] 8 Hiftoris Salisburgenfis SoiENNIS INGK.ESSUS IN UBJ4EM. fffconci- scnmMo- f&CKIUM, nes Dkconatds, & Presbyteratus ipfi contuliflet. Palliutn impofuitMartinusEpifcopus Seccovienfis, allidentibusChie* menfi,& Lavantino Epifcopis. Primumfacrum infecuto Do¬ mini co Natali dccantavit. - Poftridie confecrationis Urbem magnifico apparatu ac co- mitatufolcnniterfuitingreflus, cui fummumfplendorem Wil- helmi, & Ferdinandi Bavariae Docum praefentia prae caeteris conciliavit. Principium ingrelTus fecere denfae Mechanicorum tribus & variarum Confraternitatum Ordines. Pod quos aderafi Civiumturba equiseleganterindratispraecedentium.Quoslon~ ga ferieexcipiebantinferioris conditionisnobilcs cum numero- fofamulitio. Sequebatur Cicrus Civitatis, &Canonici Cathe- drales. Inde Conventus Monacborum S. Petri. Pod illos Prae- latorum Capellani cum baculis padoralibus. T um Prsepofitus Capituli Cathedralis, & Abbas S.Petri, aliique tum Abbates, tum Praepofiti. Ex Abbatibus Seonenfis, Lunaslacenbs, Raittn- haslacenfis. Inter Praepofitos erantBerchtolsgadenfis, Paum- burgcnfis, Auenfis,Garfenfis, & S. Zenonis. Quorum agmen Capellani Aulici, St aliaPrselatorum familia claudebat. Suc- cefferunt in equis tubicinescum aheneis tympanis, Scpofthos Comitum StBaronum, aliorumqueexilluftriNobilitateEqui- tum ingens multimdo. Tandem praenominati Epifcopi fuis Rochettis induti,cumCapellano honorisCrucem Archiepifco- palem praeferente, & mox ipfemet Archipraeful fupra candidum equum purpureoamičluSt galeroinfignis. Ponea tergo equi- tabant Sereniflimi Bavariae Duces, quos iterum confertiffimus Aulicorum & Minidrorumnu merus fequcbatur. Latus Prin- «ipis utrinque ftipabant quatuor haereditariorum Officiorum ieliififtriProvincialcs,5lug&orff/?&Um/St)On&ai?fcn/Sl»en: praeterea haftati fatellites, & ephebi cxquifita elegantiaveftiti. Tam feftivae folennitati ( ut nihil eft ex omni parte beatum) una dccrat caeli ferenitas, nam copiofae pluviae tune intempeftivc dclapfe,gaudio & fplendori folennitatis non modieum detraxe- runt. Vix Archicpifcopali dignitate ornatus Elit Wolfgangu$ Theodoricus, cum varia itinera tum fua, tum boni puhlici causa (iifcepit. Prima, & adhuc ante folennem ingrefTum profečtio fuit Monachium, ubi magnifica pompaacceptus, interfuit fup- plicationi, quotannis fumma cum cdcbritatc inftitui folitas. Pod- Lib. V. Caput IX. Poilliaec finita Ingreflus & homagij a civibus praeftiti folennita- tc, ipfe totius provinciae urbes luftravit, ac fubditos in fidcm acccpic. Sequenti anno LXXXVIII. Majo menfe, afTumptopau-£ T £ 0MAi!j corum nobilium & miniftrorum comitatu , Romam mutatis equis pctiit, haud dubie in concepto reformandae Religionis propofito, & confilium, &benedičlionemab ApoftolicaSede petiturus. Forte etiam, utin Summi Pontificis gratiam fe tan- co altius infinuaret, quanco promptiusEjusdem^oluntatipcr noviffimam Conftitutionem fignificatte fatisfaceret. EcclefEeRomanae ScCatholicse clavumeo tempore tene-SixTui v. bat Sixtus V. ex Ordinc D. Francifci ,folius dočtrinse, & virtutis R - OM * p °wr»' merito ( origo ipfi & parcntes humillimae fortunse ) per pluri- mos honorum gradus ad SummumPontificatum poft Grego- rium XIII promotus, & Calendis Maji anno hujus faeculi LXXXV. coronatus. Is paulo poftUrbeminfignibusaedificiis, ac magnificis operibus exornavit. Eminct inter haec obelifcus 180. pedes, palmum, & quadrantemaltus, ex folido marmorc pyropscilo in Thebaide dEgypti quondam cxcifus, pondcrcE««* 9 y 6148. librarum: quem opera DominiciFontante No voeo- 0Bw - lscuMj menfis in aream D. Petri tranftulit, erexit, atqueS. Cruci dica- vit: de quo ifti verfus: iEgyptus foli 5 binis me Roma dicavit Auguftis^ facras tu pie Sixte Cruci. Edidit diver(as pro ccclefrae utilitate Conftitutiones, quibus spandanm, damnavit Aftrologiam judiciariam, conftituit feptuagenarium Va&ije s«, numerum & quindecim Congregationes Cardinalium. D. Bo- naventuram EcclefitE Dočloribus, Didaeum ex eadem D. Fran¬ cifci familia Sančlorum numero adfcripfit. Inter alias ,primo iuiPontificatus anno conftitutionem edidit,qua jubentur Epi- fcopitertio quoque(fi in Italia) vel quarto (fi extra Italiam) an¬ no adiimina Apoftolorum per fe, vel per alios venire. Gratus igitur cumprimisfuit Romano PontificiPrimatis c gratus G ermaniaArchiprsefulis adventus,iuam ergaApoflolicamSe- uem obiervantiam, poupofitis mgentium expeniarum, itinc- \^ 0U . G> risque longinqui incommodis, in propna perfona conteftan- Theobo- tis. Ideo ,cum Principis Zelum crgafideiCatholicae dilatatio- KlC1 ' nem ,ac reverentiam erga Romanam Ecclefiam collaudafifet, eumque perhonorifice habitum in reformationispropofitoro- M m mm baraf- ^4° Hiftorise Salishurgenfis boraflčt, ampla cum benedičlione ab fc dimific, Is inter feiti. vas Italorum apprccationcs, qui Principis munificentia longč diutius fruioptarant, Romadigrefliis, Salisburgum ' taniš icentidem excitatis ,tere mediam civitatis raciem mutavit JMAM 0R , multiscpe in locis novumfplendorem conciliavit. LaudeniNAT, # inter profana aedificia prsecipuam meretur dortms Capindaris ut vocant, sedes Reverendifllmi Capituli Metropolitani con -RICIitBI* ventibus, & Archipraefulum, Praepofitorum ,Decanorum ele-* 1014 * ftionibus deftinata • nec non fplendidifFimum equile ad latus montis Monachorum magnifice conftručtum, ubi ingensaii- tur equorum numerus, tam qui exercitiis equeftribus , quum qui vedurae ferviunt, diftinčti per areuatas ftationes, & lateri- tiosfornices, quos pilse c quadrato lapide conftručfoe fuftentant* Superior contignatio granaria complečlitur. Necdefuntpro diverfse conditionis miniftrishabitationes percommodae, un» ) cum omnis generis tabernis & officinis ad quotidianum aulae & ; jkbuliufum neceflariis. Ipfo quoque autbore furrexit pala- a dum Archiepifcopale, in extremo civitatis versus Occidentem • ' J fitum, quod nune Mirabellam vocant j amaeniffimo circum, horto, rariscpie ac peregrinis tum fioribus, tum fručlibus prae- ctivite, liberiori quoque aura & prolpečtu ad abftergendas Prin- cipum curas apprime idoneum. Jam pnmis quoque tem- poribus Aulae Arcbiepilcopalis vetullate oflrenfus novum (i- bi paktium e regione Onentali oppofitum condidit, quod^ l j^^ tamen, neicio qua de caufafubeunte faftidio, imperfebtumreli- qmt, & ejus loco, antiquum palatium in auguftiorem, qua nune 644 Hiftorias Salisburgenfis nune vifitur, formam cduxit. Inaliisquoqueminoribuspro. vincix oppidisLauffingx, Hallx, St in Mattfeedomos prxto- rias cxcitavit. Id tamen a multis Principi vitio datum, quod praecoci quo- dam impetu fervidx mentis abreptus, in maturandis confiliis nimis param tempori permitteret. Linde multorum operam, Stquandoquc fera,fubiit pxnitudo , aliqua inclioata,&medio in curfu dedituta ,non pauca asdificia rursvU deječla, St folo se¬ ji. &ms in quata, lumptibus in vanum profufis. In lacris aedibus exci- TiiR.NB£fi.G. tanc Ji s ^ au£; reparandis St fciiciorfuit, St condantior. Anno 96, Sacram D. Virgini aedem inTurnberg, Sc a peregrinationibus celcbrem, veteri ddtručla, e vivo marmorc una cumturnex- ftruxit. Eodcm anno RR.PP. CapucinisSalisburgum accitisvctu- ftam arcem(ferunjp. JulioCsefarc xdificatam contraGermano- rum irruptiones )in montclnnberg,quinuncabincoiismons Capucinorumdicitur, habitandam dedit,eaquc in formam Mo. naderii eleganter mutata templum addidit ,Stpodanno5> & quadrato pcridylio in fepulebrales concamcrationesclc- to o Ga- ganter didinčlo circumdcdit, inque medioSacellum adD. Ga- »luius. briclis Archangcli honorem magnificis cxpenlis figura rotunda asdificavit: parietes infignibus ftatuis interpofitis, opere teflel- lato ,ct,utvocant,mofaico veftiit, pavimentummarmorc va- rio inftravit,totam aedem cupro texit,inquc ipfiuscentrofibi tumulumdelegit. Opus cxptum anno 9/. fcqucnti anno 16O3. ad finem perdučlum. Sacellum fedo D. Michaeli dic, pra- Ičnte Archiprafule in honorem D. Gabrieli s Archangcli,&SS. Apoftoiorum Simonis, St Judse dedicatum a Rcvcrendiflimo Joan- Liber V. Caput X. 6 4 f Joanne Jacobo dc Lampcrg, Barone in Ortenegg, & Ortenftdn, Canonico Salisburgenfi, & Epifcopo Gurcenft. Csemeterium benedixitD. Carolus Grimmingin Niderrain Praepofitus &Su£ fraganeus Gurcenfis. Multse alix tota provincia facrae tedes Principis munifi-MuwiFi-? camPietatem liint expertae : Inprimis Monaftcrium S. Petri CENTIA tanto uberius, quanto propius, Magna illud benevolentia^ gTmo; complexuš,plurimisbeneficiisimmortaliterdevinxit. Anno istemu« 1^3. quintoNonasMaji parens Archiepifcopi Joannes Wer- S ‘ P£TJLI ' nerus aRaittenaumilitumin exercitu Caefareo Tribunus,in ca- ftris eontra Turcam in Croatia pofttis ex morbo deceflerat. Ca- daver sneo inclufumloculo&Salisburgum advečlum ingenti pompa & apparatu ad D. Petri dedučf um, atque in medio tem- plitomulatum fuit. Triduumfolenniftimis exequiis datum, proquarumma* jori fplendore facer veftitus tum Altaris, rum Pontificis & Mini- ftrorum e nigro holoferico confečlus, qui totus poft finitas exe-Ex£QuiA quias iiberalitate Principis Monafterio ceffit. Progenitoris quo-“^JJjT R quememori 3 sfplendidum e marmoremonumentum pofieum, »m iuit- quod fequentibus annis, cum D. Ruperti facrae reiiquise le varen- T£WAVU - tur, eoqu6d erigendo altari obftaret,amotum ,&loco commo- diori repofitum fuit. Redeunte poft annum anniverfaria fune- ris paterni memoria novum altare S. Crucis in templi medio erexit, atque variatumexargento, tuinfaeris veftibus donaad- didit. Pofthsec duo prsegrandia candelabra aurifabri manuper- quam artificiose ex aere fufa templo donavit} cumque Abbas Martinus juflu Principis ecelefiae chorum transferret, ipftusque ckuftrihabitacula novo aedificio efundamentis edučlo innova- ret,magnam auri copiam ad 6800. florenos praeter marmora ad flernendum chcri pavimentum, aliamqueneceflariam2ediftdo materiamliberaliterfuppeditavit. Multis etiam ex aliis geftis Religionis ardor & Zelus in Principis Principe eluxit. Sexto fui Regiminis, & fingulis pofthac annis, diebusCasnam Domini antecedentibus, in faeramfolitudinem fe recipiebat, piis exercitationibus intentus, & primo quidem triennio, priusquam commodiorem libi in proprio palatiolo- cumftmxiffet, ad D.Petri Monafterium conceftit,exiguo fa- muiitio ftipatus: ibiusque adPervigdiumCaenas Domini per- MS* manij t. < CONCIO* NATUR AD POPUJLUM. Jnstaurat DEVOTIO- NEM FR.GA S. Eucha- RISTIAM. Liberaus (N MISEKGS Ordinat tres Epi- SCOPOS. 646 Hiftorias Salisburgenfis manfit, fingulis diebus inCapelladomefticaD.Paulii.acratifii- mam litans hoftiam. Cibum fumpfit in communi triclinio, lečlionem menfalemfub filentio aufcultans: unicumque efiiis miniftris cubicularium admittens. Cibum sequaiiter omni¬ bus ficut & fibiexaulaminiftratum voluitapponi. Abfoluto •a Religiofis Completorio Mufici Aulse Antiphonam Salve Re¬ gina cum Pfalmo 5*0. circa Altare S. Crucis decantabant,A r chie- pifcopo fcmper prsefente. Pridie Caenae Domini ad palatium reverfus,pofteraluce divina Solenniaperegit,& anno <>3. a mc. ridie in Cathedrali Ecclefia dočlifiimam Concionem, polica ty- pis cditam, adpopulum, quifrequentifiimusconfluxerat,ha- buit, fumma omnium admiratione & plaufu, collaudantium fui Prsefulis facundiam & eruditionem. Die Sančlo Pafchae peračto divino Officio rurfus in TricJinio Monallico D. Petri lautiffimum epulum inflruxit, cui prseter Epifcopum Cbie- menfem , ac plerosqueCanonicos adcrant quoque Confiliarii aulici, & nonnulli e Civico Senatu. Hoc etiam Principe inftaurata erga Divinam Eucbari- ftiam devotio. Solennem fupplicationis ordinem in feflo Cor- poris Chrifli, etiamnum hodie obfervatum, ipfe inftituit,utque fingulis deinceps feptimanis quavis feria quinta in templo Ca¬ thedrali VotivoOfficio & folennicircumgeftationeS.Eucbari- ftia coleretur, ordinavit. Oratio 40. horarum anteSančlifii- mumSacramentum puhlice exporitum anno i^c^.abipfoin- trodučla. per praeviam exh.ortationem populum ad fervorem excitante. Maxima infuperfuit erga inopes charitate, nam & in 'pauperes vim ingentem pecunise quotannis effiidit, cumque aliquando urgente caritate annonae valor tri tiči ad tredecim flo- renos afcenderet, ipfeaperuit granaria, atque paupertinae ple- bi non nifi S. florenis fcapham divendidit: exindenonmino* rem in populo amorem, quam venerationem meritus, & pro. patre pauperum habitus. DuosEpifcopos Chiemenfes, & unum Gurcenfem ordi¬ navit. E Chiemenfibus primus fuit Sebaftianus Cataneus Me- diolanenfis e D. Dominici familia, Tbeologus, & Confiliarius Archiepifcopi, ab ipfomet 2.5. Augufti confirmatus, & 3*Se- ptembris confecratus, nontamen diuturnafufcepti bonorisfe- licitate,&gaudio. Namfextopoft anno, nempe 95*.ab Epifco- fcopatu difceflit, nunquam deinceps reverfus. Caufa eftin incer- Liber V. Caput XI. lenni ritu confecra^ Kuenbur®. vit. In Gurcenfem Epifcopum anno 1603. 25*. Septembris Gurcen- confecravit D. Joannem JacobumBaronem de Lamperg Salis- co B \J s °b^"e burgenfem & Pafiavienfem Canonicum, qui quarto poft dic in l^meerc. dedicanda CapcllaD. Gabrielis primamEpifcopalem funčtio- nemexercuit. Ipfiusquoquetemporibus,annonimirum 1596, S.Augufti in Canonicum Salisburgenfem aflumptus eft Sere- niiTimus Princeps Lcopoldus Archidux Auftriae, cujus Procura- Leofoidus torem egit Melchior Clofelius Neoftadienfis Epifopus, poftea Ak.chidux C ardinalis. Praepofiti Capituli Metropolitani fuerunt Michael m Cano- de Wolknftein, & AntoniusComesLodroni. Dečani Sigis- NICUsSA - mundusFridericus Fugger, Joannes Antonius de Thunn, & ussa *‘ < *‘ Joannes CrafFt de Weitting. CAPUT XI. De vuriis motibus fi? inf or tunik fub Wblfgango Theodorico. V Arii motus & inFortuniafubWolfgangiTheodoriri Ar- chiprsefulatu tum domi, tum foris exorta Salisburgen- Fem provinciam inFeftarunt, quorum muka cum Prin¬ ceps animi magnitudine & prudentia velpropulfaiTet,velmiti- gaffct: ; podremo tamen, dum pertinacem animi fenfumpotius, quam fapientum confilia fequitur, & fruftra contra torrentem matur, ipfemet opprdTus fuccubuit. Bellicos tumuitus ab Amurathe in Hungaria cxcitatos pras- 1veruntR0m.ce iterataSummorumPontificumfuncra. Očti- Nnnn duo 64 8 Hiftorfe Salisburgenfis PeURIUM SS. PoNT. eiiTus:Six- XI v. tk- »ANI VII, Grbqoi.ii XIV. duo poft obitum Sixti V. qui nondum abfoluto Pontificatus quinqucnniofatisconceffit, Petri claves accepitdie I^.Septem- bris anno XC. Urb0ius VII. antea dičlus Joannes Caftanea: fed dccimotertiopbftdie, priusquamCoronationisinfigniacape£ feret, c vivis abiit, in extremis fibi gratulatus, quddfine alicu- jusgraviorisnegotii,intantomuneregefti,farcinaadfupremum Judicem accederet. Succeflit Nicolaus Sfondratus Mediola- nenfis quintaDecembris poft diuturnasCardinalium altercatio- nes ele&us, qui nomenGregoriiXIV.afTumpfitj&cum inter morborum afliduas jačtationesannum nonintegrum exegiffet, Ecclefiae fafces I f.O&obris anno XCI reliquitJoanni Antonio Fachinetto Bononienfi, qui biduo poft conclavis ingrefliim quarto Calendas Novembris in Summum Pontificcin aflum- ptus, adfcitoInnocentii IX.nominc, adbuc anteiftiusanni fi¬ nem ex febri vitam finiit. Hune in Summo Pontificatu fecu- tus eftHippolytusAldobrandinus originc Florentinus, quaf ta Idus Januarii fequentis anni unanimiterele&us, dcincepsCle- mens VIII. appellatus, qui eodem anno perennes prcces40. horarum per Urbem inftituit. Ita manifefto humanae f ragilita. tis cxemplo quinquePontificesintraquindecimmenfiumbre- vemlaplum in Petri cathedra Orbis vidit. Annus 91. etiam totamltaliam dira farne, &pcftc vcxivit* quaRomae tantum uno anno 60000. bominum occubuerc. Eodem annoSinanTurcici praetoriiPraefečtus (primum Vifi- rium vocant) Amurathi author fuit, uthelluminHungariam moliretur. Cujus periculum fentiens Rudolfus Caefar aGer- manisPrincipibus per legatos auxilialdllicitavit. lila utopor- tune fubmitteret Arcliipraeful Wolfgangus Thqpdoricus, fta- tuum ex tota provinciaConventum indixit. Erant ex partc EcclefiafticorumEpifcopusChiemenfis, Praepofitus, & Revc- rendiffimum Capitulum Ecclefiae Metro politanae , Abbas D. »isiuRGiN- Petri,PraepofitusBerchtolsgadenfis, Adminiftrator in Beurn, Praepofitus in Hbglwerth, Abbatiffa in Nunberg. Ex Ordia« Equeftri inprimis comparuere,qui Haereditaria Munia obibant, 'Wilhelmus David de NusdorfF Marefchallus Haereditarius, Achatius de Thun pincerna, Paulus L. B. de Thonhaufen Da- pifer, JacobusKuen deBelafiL.B. Camerarius. Praeterea co- jpiofa nobilitas 6 1. Provincialcs complexa una cum Cancella- jjo Jeremia Knoll U. J. DočUtfe^ & Alberto GlofT Secretario. Plebe- Innocen« TU IX. RlIGITllR ClEMENS VIII. Roma n - 3 TIS. BttiuM Turcicum IN Hun. eARIA. CoNVEN- *us Sta- f UUM Sa- QI Liber V. Caput XI. f>\9 PlebejumStatumrepraefentabant 6 . Civitatum,& 22. vicoramC ontribu- deputati. A&um in hoe pro vinciali Conventu, & conclufum Tro IMP0 ‘ de impofitione novae contribucionis per totam provinciam. Et quidem plebejo datuiprsefcripta 6. aifium* de IOO. florenis R. capitalis fummae iolutio. Ecclefiaftico vero & Equeftri ilatui @c ^ ia ‘ nfl ' permiffum, ut pro fuo arbitrio contribuerent. Colligendae per provinciam fteurse prsefečli funt JacobusFridericus Riz, &Se- baftianus Lueger, qui ciim intra alpes fubditis mandataexpo-T umultus luident, illi eiusmodi impofitionum infveti arreptis armis tu- RUiTICO ' « A . • • • r /* 1 i .\ R.UMCOM- multiim movere. At is lmmilsa armatorum cohorte cito com- P0NITUR> pofitus, ruftici exarmati, & denub infidemrecepti: feditionis capitain vincuia addučfci, equibusipfePraetorCalparus Vogi, nonfatispatrocinante 30 annorum fidelifervitio, cum duobus rufticis extra arcem Salisburgenfem capite mulčlatus, alii aliis fuppliciisaffecti. Mox pedites confcripti, quorum tres cohortes a Jacobo Hannibale de Raittenau anno p 3. in Croatiarn dučfoe ibidem ad PettaviumStyrfIUM Ž FLAMMIS SERVATUM. Martinu Decembrls nokturno tempore flamma in fuperiore templi par- Ms. n. te (farna ferebat, neglečlu famulorum in Principis Oratorio ex- “ °rtam ) invalefcens, tečlum in valit 3 non ante animadverfa, thedraiis. quam defluentibus tegulis, quas e plumbo olim anno 14S8. Pilgrinus dePuechaim impofuerat, & Joannes III. renovarat, nočle jam concubiain altum erumperet. Tanta erat vis incen- dii, ut candentes titiones etiam nullofpiranteventofolaflam- marum evomentium vehementia ultra Salfamprojiceret. Summa tamen incolarum diligentia tam ab aliis sedibus, quam ab Aula & Prsepofitura, in quas, utpote contiguas, ar. dentes lubinde trabes e turribusdecidebant,incendiumprohi- buit. Eadem civium concurrentium follicitudine interius tem¬ pli sedificium, una cum organo, cunčlisque aris aruinaferva- tum. Itaque folum tečlum una cum turribus ablumptum, campanae quoque omnes vi ardoris refolutae. Eminuit DEI etiam dum irafčitur miferatio } nam ludo, & tranquillo caelo, lunaque clare fplendente, cohibita omni ventoruminfolentia, jibbas ignis rečta lurfum ferebatur, nullam in partem declinans, qui a ^ as totam civitatem communi incendio involviiTet. ItaD. ProtopafcorRupertus, quafi. fuae lblius tune sedis immemor, lu- pra gregis commifli tečla vigilavit. Poftera die Chorus & Cle- rus Summi templi ad parochialem Eccleiiam eft transpoiitus, Sacramenta per Capellanos ibidem miniftrata. Conciones ta¬ men diebus feftis & Dominicis ad D. Petri habitas, ubi etiam Archiepifcopus folenne Officium fepiiis celebravit. ^ Quarta lisec fuitSummae A£dis ad D. Protoprsefulis & Fun- Cathfdra- datoris Ruperti honorem primitus aS. Virgiiio excitatae, confla- lEDESTRui-gratio. Cujus tamen damnum, cum tota templi concamera- tio falva manMet, brevi inftaurandumpopulusfperabat, & ar- dentibus ftudiis optabat, fedirritis: namWolfgangusTheodo- ricus depofita voluntate reparandi Cathedrale templum , fe- quenti mox anno 99. die decimo očtavo Januarn iplius de- flruendi initium fecit. Remota inprimis altaria, & Capellse maxim is i mp enfis ab Antecefforibus conftru&se. Mallei ičtum illa ipsa die fubiit Altare D. Virgilii. Is feptimus a D. Ruperto Epifcopus in hac ./Ede, quam adEjusdembonoremi3.annorum labore excita- verat ,anno C. 784. depofitus ,inde anno 123 2.9. JuliiSan&o- rum numero adfcriptus fubArchiprsefuleEberhardoTruchfefio, TUR, Altaria et Capel- 1 a. VARILE DIRUUN- TUR. Lib V. Caput XII. SUVATA SACR.A ©ISA poftea aKudolfo deHohenegganno l2$8.folenniflimceIeva- tus (translationi aderantEpifcopus Frifingenfis, HenricusRa- tisponcnfis,BernardusPaffavienfis,HartwicusGurcenfis,Con- Ms,5% radus Chiemfecnfi's, Bcrnardus Seccovicnfis, & ConradusLa- vantinus Epifcopi) ac demum a Wichardo de Polheim Archie« pifcopo, adiftud Altare, ab AntccefforeConradodeFonsdorfif D.Virgilio dicatum, translatus fuit, ubiadpraefentemannum fcdiem quieverat. Eundem ičbum & fatum fubiere 2. Martii Altare D, Sebal- di, ubi D. Arnonis I. Archiepifcopi monumentnm, 22 . Ara marmorea D. Erntrudi lacra,opus Michaelis Kuenburgici,& lo- cus fepulturse. Aprilis 27. D. Urfulae, biduo pbil S.Crucis, 22.Maji D. Colomanni ,28 Junii Pilgrini de Puechaim Capeila cum 6. Altaribus, undecimo Septembris D. Thomse Altare. Anno 1601. Altare VirginiDeiparae ab ipfo Wolfgango Theo- dorico conditam, depofitum, atque ad iEdem parochiale^pin Hallen trans pofitumtuit. Aperta quoque Sančlorum & Celeberrimorum Antifti- iNVENTist tum fepulchra. Vigefimo fecundo Junii in D. Virgilii monu- mento reperta facra ipfius olfa ftanneo farcophago inclula. In- D. Vi&. ventse fimul aliquot fcripturae cumargenteisnummispraeve- G,tH * tuftatc nigricantibus ,item figillum exargento, forma orbicula- 11 & medii ferč digiti longitudine xqualiter denfum, cui unica litteraV. incifa: nec nonfumculus precatorius e piuribus minu« tis cburneis annulis contextus} (Unde noveris, morem preca- torios globulos volvendi, quo nune in Rolario precando ud- mm’,effeantiqui{Timum) qux omniain Aulam Archiepifcopa- lem delata. Anno 1600. 20. Decembris in fubterranea tem- Er pii crypta inventa, &adfacriftiam repofitafuntoilaclariflimo rumArchiprxfulum Ammilonii, Adalrami,Luitprami, Adel- ujm. vini,Ludeberti,Odilberti, Egilolfi,Herolfi,Gunteri,Balduini, Adalberti, Pilgrini,Dietmari, Anno 1602.26. JanuariiOrtolfi deWdfenegg, 24. Martii Hdrt^ici de Polheim monumenta referata: 28. D. Eberhardi Comitis deHilpoldftein ex Abbate Biburgenfi Arehiprxfulis Salisburgenfis reclufo tumulo corpus monachali cuculla indutum, & corio involutum apparuit. JJ* Biduo anteinD. Ruperti Fundato ris Sančliflimiprofefto, K.UMQUS Archicpifcopo ipfo cum duobus facerdotibusprxfente,aper- San * to - lum cftDivi Patroni Ruperti conditorium, unaque fepulera D. ^sana^ RudgR Wvwy 4 i R.UM Ar.- CHIPRAS3* CotJTUO- VfJL'IA h TO L’GA* DEN tS, AicnumtH tA Saltt- 6f4 Hiftoria: Salisburgenfis Rudolfi dc Hobenegg, & Eberhardi Truchfefii. Poftridiejuflia. Principis parics mcdium Altaris tenens altius perfofliis tum* bam e quadratis lapidibus ilrubtam detexit,hisvocibusinfcri- ptam : feptem invenias. Remoto lapide Tepcem arculse ade- rant, quibus lacra lypfana SS. Ruperti, Martini, Vincenti! ,Chry- fanti, Hcrmetis ,Dariae, atque Gifilarii Tuerunt inclulae. Ho- rum omnium facra lypfana, & Archiantiftkum ofTa in Aulam Arcliiepifcopalcm perSacerdotes iilata,&, doneč debitaiolen- nitate fummo templo reftitui poflcnt, religiose lunt affervata. Deftrublas quoque turrcs, & horologium fecuta eftreiolu- tiocclebcrrimiOrgani, inquonumeratifuntitubi, equi- bus majores viginti quatuor pedum&dimidn,minoresobto- decim pedum longitudincm adaequarunt, Amplitudo erat duorumpedum&dimidiifolles.fuere28. Tandem Anno 16C6. etiam exteriorihusmurisadfundamentaredu< 5 lis, cckbrisilkSc ingedš fabrica fuo quoqucfato defunčlaell: dolendofane,n fi fequentium Archipraefulum religiosa munificaque opera longe fplendidior phtenicis inftar e fuis cineribus iurrcxiilet. C A P U T XIII. De mijg angi Iheodorici emtu . A Nimi impotcntia in magnapotentiaingentcs excitattem- peftates. Ita W olfgango Thcodorico contigit, qui dum fuos affebtus aut nimis impotcnter fequitur, aut nimis po- tenter excquir.ur, fibi inclučtabilem calamitatem accerfiit, Tutu- rus documentum, tencndae etiam in fumma fortunamodera- tioms. Jam ex diuturnae potentiae abufu compluribus gravis cfle caeperat, Boicis quoquePrincipibus, ob perpetuas infalis commercio tricas odiofus, cum e vidno emergcnsprocella flu- bluantem penitus opprefiit. Anno 15*5) l. PraepofitusBerch- tokgadenfis Jacobus Pitrich fcnio, ac virium imbecillitatc ad- monitus, de adfd(cendoffDiCoadjutore,&quidernFerdinan¬ du Bavarise Duce,ColonicnfiCoadjutore,& Canonico Salisbur- genfi cogitavit. Difplicuitconfilium Capitulo,qui faeile prae- videbant, ingentem pecuniam Praepofiti parfimonia colle- člam,Coadj utori ccfTuram, Piures c Capitulo fablafeceffionc ad Liber V. Caput XIII. 6ff ad Archiepifcopum convolant $ ipfius defenfionem noti fine fpe & promifiione Praepofitarse implorant. Is liane optimam oecafionem ditionem Berchtolsgadenfem Salisburgenfi Ar- chiepifcopatui uniendirar.us,ambabus illamulnisampiexatus 5 Canonicos to to fere anno fuis fumptibus lauteSchanorifice ha« buit* At Praepofitus eumpaucis, quos in fuas partes trascit, Mo- nachium. adiit, & Coadjutoriam Fcrdinando Dud obtulit. Hsec origopotifTimidiftidiiinter Wolfgangum Theodoricum, • &Boicam domum, aliquamdiucalamocaiideagitati. At de« funcloPr3epofito,cumFerdmandus jam Apoftolica Clementis vToif«, VIII.bulla acceptatus, & confirrnatusPitrichiiSucceflbr,pof- J“ F c 0I> ' feifionem Praepofiturae Berchtolsgadenfis adirc vellet, Archie- toisgad. - pifcopus bolum tam lautum e faucibus eripi indigne ferens,cum DITI0N£ ^ & iple a deferentium pluritate jus praetenderet,iliud armis pro- 0CCUPAT> fequi ftatuit. Mox leda luoram manu omnem Berchtolsga* denfera ditionem, quippe refiftendi impotem ,in fuam pote- ftatem redegit, infelici fane & praecipitiaufu, quo ScSummi Pontificis, & MagnorumPrincipum, quidifluaferant, ammos a fe alienavit, & vidni longe potentioris in fe arina concita vit* Nam Maximilianus Ferdinandi frater colledo aliquot millium Dux I?a- cxercitu anno 1 6l 1. 26. Odobriš adversusprovinciam movetp ARTjtMA “ ArceDitmanmngma una iolum diereliltereausa, moxLaurniv- civitatem gam &Salisburgum per portas ultro apertas eum mille p>editi-\ CUM copu ^ bus, & 200. equitibus ingreditur, &arciprsefidium imponit. ii>TRAY * Archiepifcopus percepto Adverfarii potentioris adventu i fuis tam viris, quam Viribus diffifus triduo ante odava nodis Aachiiči* Kora,comitantibus Polis 14 miniftris fugam in Carinthiam arri« ^ u * puit. Cui perfequendo Bavarus duas equitum turmas, & du- tkahitu&j centos pedites mifit. Ab his non proeul Gamunda depre- henfus k captus, primo in arcem Werfenfem, poftea inSalis« burgenfem abdudus eft» - Feruntab epiftolarum Prsefedo fuo proprio fubditoRichardo Schiltl proditum * quemtamen divi-? na uluo nequaquam tranfiit, i 643. anno a quodam milite Sa- !isburgi,nvillaferedatacausa,hafta transfoffum. Wolfgangus Theodoricus refignato Archiepifcopatu co-Inajlcž; ramNuncio Apoftolico,cum paucis miniftris,fuoqueCotifefta. no 5". annis, ac bimeftri in Arce Salisburgenfi fupervixit, quo tam r.elj« lempore inter pia devotionisexercitiaperquamreligiOsetrans-Qi ,AMPl * Oooo ado/ BS0,tvITj Epita- PHIUM WojLEG. Theodo- jlici. '6f 6 Hiftorife Salisburgen{is ablo, tandem 1 6 . Januarii anno 1617 . diem fupremum pientif? fuue claufit. Funus Pontificali pompa ( fecus, quam ipfe difpofuerat) curatum,StaClero ad D.Gabrielis Capellam ab ipfo olim aedificatam elatum, ibidem,locoquem{ibiinvivisdele- git,depo!itum fuit. Epitaphium boe ipfe fibi fcripfit: Wolf* gangusTheodoricusRaitenauiusSalisburgenfiumArchiepifco« pus SePrinceps, Sacellique bujus Stc3emeteriiFundator,ple« bemfuam, dum viveret, enixe fovens, amansque interean- dem pariter in hac aedicula mortuus, fepeliriDEO ficpermit- tente placuit: ideoque St eos, penes quos pod ipfius obiram fuprema rerum hujus provinciae erit, vivus hoc epitaphio St in Domino rogat, uti defunčti cadaver ne exenterent, neve ultra 24. horas fpečtandum puhlice proponant,{ed ftatim conditio- nibushisfepulturtemandent. Nimirum nonaliis, quam quo~ tidianis viventis veftibus induunto: famuli a cubiculo obfcu- rioris fortis ,quod vivum curabant, corpus terrae in Teru n to: fe- retrum uniusfignumcrucis 011114. tantum cereis praecedunto: illud ipfum fex omnino Religioii Ordinis D. Franci!'ci de Obfer- vantia, nec alii comitantor, idcpie non interdiu, fed noblu abs- que campanarum pulfu, excepta ea, quaepropeSacellumde- funčti apud S. Sebaftianum eft : nemo vedem lugubremfune- ris hujus causa fumito: fed potius DEUM Opt.Max. pro De- funčli anima, peccatisque exoranto, Sc deprecantor. Singula tecita Integra, obitefaque funto, Sc a pofteris cuftodiuntor, at- que confervantor, ficut D. O. M. Sc ipfi poft fata fibi propitium ©rant, exoptantque. \ Ita finiit fumma animi modefh, Sc poenitentis fignifica* tione Princeps non minus asrumnis, quam geftis nominatus. Vir exce]fi, fed praecipitis animi,fummis negotiis par, fiaffe- čtuum immoderatio confilia non turbaffet: quam ultra mo dum humanus Sc liberalis inaddičtos,tamrigidusinadverfos. In pauperes pene profufus 3 in Religiofos munificus ,Sacrae fi- dei, ScCultus divini, qui ut Romano more in Ecclefiis fervare- tur, ipfe Author fuit, ftudiofiffimus. Qua pietate me* ruit, ut adverfam fortem/ortiter ferret, Sc beato fine clauderet. CAPUT Lib. V. Caput XIV. CAPUT XIV. De Martino Abbate S. Petri. L Abefadlatum per iEgidii Abbatis incuriam Monaflerii fta- tum DEI benignitas per kicceflbris Martini indufiriam. reflituit. Is ex oppido Brunenfi inMoravia honeftis or- tus parentibus, ac litteris tam Graecis, quamLatinis apprime itnbutus j cum V krnite aliquamdiu moraretur, S. OrdimsBene- dičfini in Monafterio Tegernfeenfi fufcipiendi propofitum eoncepit. Hac mente ieie itineri dedit. Sed in tranfitu Salis- burgum luftrans, fubito confilium mutavit ,acMonafi;eriuni S. Petri ingrefliis, evoluto Tyrocinii anno ,in praefentiaFelicia- Martinuj niApoftolici Nuncii, &Ouirini Abbatis Tep-ernfeenfisfolennia ¥UU0 ViX 1 . 1 o Abbas ap Religionis vota emifit, menfe Aprili ,anno 1579, eodemanno d. Mi inAutumno presbyter ordinatus, mox annofequenti 13-Re- chaemu# bruarii inMonafterioD.Michaelis inBeurnloco Abbatis Dul- cii adminiilrator, & (atiscompertaprudentiaipfiusoeconomi- ea, anno 1. tcrtia Julii per Archiepifcopales Commiffarios Abbas efle jubetur. Prasfuit magna follicitudine & diligentia, 1 eidemMonafterio usquead 3. Septembrisan.no 15’$4 quodie, poilquam ab amotione Aigidii Abbatia per S. mcnfesvocaffet, novi Abbatis fuit elečlio inftituta, Commiflario Principal! D. AntonioComiteLodroniCanonico dcOfficiali. Ibi cum vo- Dsinss a» ta dnperia redigi non poflent in viam fcrutinii, Martinus ex Bu- 1 rano, Petrenfis Abbas renunciatur, & in Arcbiepifcopali Aula a Cbriftophoro Epifcopo Cbiemenfi, praelente D Coadjutore Georgio aKuenburg, magnaqueCanonicoruiii &Aulicorunx bequentia 22 Septembrisconfirmatur. Mox animum adjecit ad difloivendum sesalicnum, quo antcceflbr Monafterium oneraverat. Eo fine cum Arcbipras- Dissom® fulisGeorgii, & Convcntus aflenfudominium Absdorff in Au- ftria inferiore nonprocul GottvHeo fitum,atquecreditoriCliri- fiophoro Kuen pro 6600. florenis hypothecatum, eidcm 10600, florenis vendidit anno i^S^.Oeconomicadeinfoler- fia, & čuti quotidiana exiolutis brevi debitis, variis iylvis, colo« Jais,villis,& prtediis coemptis Monafterii reditusauxit>& Abs- dorffenfls dominii jačturam abunde compenfavit. Eminefc Oooo 2 intes 6 f 8 Hiflorias Salisburgenfis PK.ALDI11M %)ctew Hiui. MS, KK. Compakat inter hxc fuburbana villa, 53eter$ £int> / alias dičtaa nobilibus quondam pofteftoribus, qui fe $l\$\ Ul £ttlfc nuncu- pabant. Hanc cumpratis ,fylvis,colonisadpertinentibus Ab. basMartinus pluribusflorcnorum millibuscoemit,anno 1604. ab haeredibus D. Michaelis a Wolkenftain Prtepofiti Salisbur- -genfis. Mox illius prsedii ruinasinftauravit,hortumadjecit, quem muro circumdcdit, & arboribus propria manu implanta- tis excoluit ,in fineaedicula claufit,inqueipftus pariete marmo- Tcam tabuJam cum hac infcriptione pofuit : Hanc villam cum f.radii?, pratis & alpilms comparavit , m ur o epe pomerium ijlud cin- xit Mart inus Abbas S. Petri anno IVI D C. Vlil. Si tiihil adificas, qut fpetias ifla viaior , Jut mea ne carpas, aut meliora JlrucK. Si meliora tenes , id Divospofeito mecum : Ne quod uterque tenet ,jajcinet invidia. €iancr £erD ift vil ®oLD tuerD. Intcr hasc variae Monafterii pofleftiones in obfequium Principis Wolfgangi Thcodorici aut venditse,aut permu tatse, nulla Mo. Vam^bo- nafterii jačtura , fed potius acceflione t anno 15^91. xenodo« ehium alendis emeritis Monafterii famulis deputatum, & prope aediculamD.Laurentii(nuncS. Annsedicitur) fitum,bismille florenis vasniit, Principe ibidem Seminarium juvenum Cleri- corum defignante. Anno nonagefimo nono hujus fteculi fpa- tiofum illud pratum^tOU^CtftCtt (nuncilludfpatium corrupto nomine §t(UUiqAVtCU appellant) diftum, quod a monafterii feptis usque adXenodochium civicum porrigebatur, dccujus aream majori ex parte nune fplendidum equilc Principis, & Uni- verfitas cumCollegioPP.Benedičtinorum occupant, cum per- amploprato in Stokaunuucupato commutatum. Rursus an¬ no 1605-. cum Princeps PP. Franeifcanis habitationem nimiš anguftamin majorem commoditatcm aptaret, Abbas Martinus Kortulum luum cum platea contigua ceflit, recepto in vicem prato inRiedenburg ,quod JPKUtKdttifjcn dicitur: & refervato fpatio Principis equili contiguo,pro horto ad quotidiana cuiinae fervitia illic plantando, quodPrincepsvi contračtusinitimuro fuis fumptibus exftručlo a platea & horto PP.Francifcanorum diftinxit. Varia quoque Monafterii aedificia a Martino aut excita- ta, aut renovata. Abbatiam veterem fupra cellam vinariam exftru- MOIUM COMMUTA T19NS1 /Edijicia Maitini Abbatis. Dbcr V. Giput XIV. 60 £xftruxit. Sacram D. Vito sedem inflauravit, muris versus cse- nneterium produčtis. Profummo altari, quod novum c ondi- dit, fpatium ampliavit. Chorum e finiftra parte in fublimi collocavit. Triclinium Religioforum,aliasque plures in Clau- ftro habitationes prsecipueMonafteriiCellas cumpcramplis^C arcuatis ambulacris(dormitoriavocamus)aedificavit, acceptis ad sedificium liberalibus ( ut ante notavimus ja Principeadju- mentis, qui etiam pro ambulacro fumptus fuppeditavit. Por¬ to dum Altare Summum ad 6. pedes longius promoveretur, fub illo inventafunt facra ofla D. Amandi V angionum Epifcopi hu- Inveniun- jas nominisprimi, &inOrdinequarti, quae D.Rupeitus odla-™^ S p CKA ' vus Wormatienfium, & primus Salisburgenfium Antiftes fubAMANm, annumChrifti ^So.V^ormatiainligneatumba (quse etiamnum in D. Viti Capella vifitur ) fecum Salisburgum advexit, atqu e in D. Petri facra AEde a fe conftručtadepofuit. Abbas Martinus- tanti thefauri inventione lsetus, ad majorem venerationem, po¬ pulile devotionem foris retinuit majorem pedis tibiam ,infe- riorem maxillam, & lacertum, quse facra lypfana argenteis the- cis inclufapublicocultuifuistemporibusexponuntur. Caete- ra offa in cuprea arca,anno 1606.Martinus fubfummo Altari religiosecondidit,doneč ab AbbateAmando anno \66\ .denud inventa, & iupra Altare D. Joannis Bapt. collocata fuere, utfuo locodicemus. Templi sedificiis addidit facra ornamenta. Ab ipfo fexSAc&A su- candelabra, & hierotheca Euchariftica ex argento, my tra mar ga- ritis intexta , aliaque copiofa, & pretiofa pro cultu divino fu - CA COMPA- pellex. Cumque minime ipfum lateret,riecelTariam effe fcien- llATA * dse,ac pietatis conjun<5Honem,&utrisquetanquamcolumnis niti monafhcse difciplinse firmitatem , cultiffimam bibliothe- eam piuribus florenorum millibus comparavit, in cujusevol- vendis libris fuit afliduus , quoties a quotidianis curis aliquid fubfecivi temporis ipfi fuppeteret. In fugiendis vero & exauthorandis hsereticorum libris 8t M' KK. fcriptis etiam fcrupulofus fuit. Editus erat id temporis recens c Catalogus librorum prohibitorum, in quo anathematisreifie-L uther.* bant retentores quoque librorum hsereticorum. Confeftim Martinus ingentem rogum accendi imperat, & cuncta Lutheri manufcripta, quse Abbas Staupitius ol im Lutheri Prior &Pro- vincialis lecum attulerat, in eam diem ipeciali loco aiTcrvata Vulca> Pitmcm JUBENTI E- SUM CAS.- NIUM 1N- VITUS A.N- HUIT. 660 Hiftorias Salisburgenfis Vulcano confecrat, confultius pro confutatione Novatorum, ulteriiis adcrvanda. Nbn intra folosMonafteriiPetrenfis parietes fe continuit Martini provida Oeconomia. D. Michaelis Buranum časno, bium, ipfo ad S.Petri regimen translato, perannos i3.primo ieptennali Wolfgangi Abbatis , tum plurium aliorum admini- ftratorum infelici oeconomia magnum aes alienum contraxerat: Anno 1 59 S. Adenfe Majo Martini adminiftrationi denuo com- mifTum brcvi refpiravit. Nam is absque bonorum immobi- lium alienatione multa florenorum millia c debitis difiolvit, fi- mul compiura sedificia vel reeens exftruxit, vel renovavit, tem- plum Sc facriftiam exornavit, regularem obfervantiamindau- ravit, Praefuit Monafterio usque ad annum 1 6 13. quo, fenio ingravefcente, onus in P. Udalrici Hofpauer Prioris ad S. Petrum humeros rcleinavit. EffloruitAbbate Martino D. Petri Monaderium non tan- tum opum acceffione, fed etiamRegularis difciplinae obiervan- tia. Deerat tamen felicitati competens Religioforum nume* ms,ad tredecim folos redačtus. Quae caufa fuitWolfgango Theodorico Principi Anno lč>03.mittendi fuum Confiliariurn. Joannem Curtium, qui Abbati tria poftulata proponeret. Nem. pe utReligiofi deincepsfaltem ter infeptimanacarnibus, more per univerfam Germaniam jam recepto, vefcerentur. Quot {eptimanis una alterave vice in campos animi recreandi causa esirent. Tertib ut monafterium ampliori forma ftrueretur. Neque enim aliam tam exigui numeri, & frequentium morbo- rum caufam efife pofTe, quam abftinentiam a carnibus juxra S. Regulas rigorem hačlenus obfer vatam, clauftri anguftias a vi* cino monte obumbratas, ac rariorem ufum liberioris aurse. Hiice auditis alteri, tertioque petito facile Abbas annuit^ fed primum, ut erat S. Regulae zelantifTimus, tum inftantiffi- mis precibus, tum Sacrae Regulae & antiquiffimi moriš obtentu amoliriconatus eft. atirrito conatu: nam Princeps infententia perftitit, & per eundem Confiliarium repofuit: omninohanc efle fuam mentem, cui parere oporteat. Itaque in fefto S. Bar- tholomaei eodem anno 1603. prima vice carnes in triclinio fuere appofitae. Lamentis hanc mutationem Martinus profequitur (unde viri religiofam pietatem agnofcas) 0 tempera (inquit) olim Monachi adJiričliora comptdfi , modo ad laxiora refolvmtur. Ceni Lib V. Caput XIV. 661 ’ Certe fratres hanc licentiam nec JJjerare , me petere unqmm fiijjent aufi. Sed de motivu Domini Archjepifcopi hk dijjmtandtim non eji. Et quia ipfi tcmcpucm Ordinario Domino Noftro nMfcum ita dipnfere vifirn fuit , objequendum certe fuit , nec cogitandum, ifta te;nere,aut in c nf 'd. ran ter eumfecijje. Nobis quoque f'alubrm & mvenuntm hac permijjio obtigit, quod non requi]itm J fedpr oprto & deliberato motu eam nobis impertivit. &c. Caeteium Martini prudentiam & eruditionein Princeps Variis veneratus eundem impense fovit,& magnoinhonorehabuit. Pra s u «- Ideo,quodanteinufitatum,dum SufFraganeusabefTet, voluit, ut Abbas Martinus pluribus Abbatibus & Praepofitis neo- elečtis signiaPon- infignia Pontificalia conferret. Contulit illa anno I6O4 Ka- TU?1CAiIA * lendis Februarii in Capeila S. VitiN.Pr^pofitoChiemenfi, & nono Maji Balthasaro Praspofito in Au, Raphaelem quoque Abbatem S. Viti, & PrsepofitumS. Zenonis lblennitermaugu- ravit. Viri tum induftriam, tum pietatem Sc eruditionem muka, Tfhus scju- &varia kripta propriaipfiusmanuexaratateftantur. Iniislunt PTA * libellus precatoriusf^cjuo continentur preces afFeftuofae infin- gulos hebdomadae dies diftributae ,tračbatus de S. Amando, Li¬ ber deOrigine acprogrefluMonachatus, acpraecipueChroni- conMonailerii aS.Ruperto adannumusque 161 i.quo tesge- ftas maxime (ui temporis diligentiflime pro(equitur. Ab hoc vero anno, quo morbis tentari vehementius caepit, a feriptione abftinuit. Jam quippe curis aeque ac fenio feflfus,annum agens aetatis 60. Abbatias trigefimum pofthac aliud nihil,acrationes datorum & acceptorum, proprium epitaphium fcripfifle reperi- tur. Memor itaque mortalitatis Capellam S. Bartkolomsei, cui fmgulari cultu addičtus erat, rcnovatam, & exornatam fi- bi in fepulturae locum elegit, atque hoc epitymbion ipfe in- fcripfit; D. O. M. Martinus Hattinger Marcomannus Abbas hujus Caenobii, no- Šibi tumu. fcens terram terrae fe redditurum , ob certam Refurrečlionis fpem,Ccelituum ac in terrisadhuc degentiumPiorum omnium condit. eupiens fufifragiis adjuvari, facellum iftud cum fuo altari ere* xit, fundavit, dotavitque in honorem Omnipotentis D EI, fpecialiter autem ad memoriam omnium SS. ./Etatis agens an- num LX. Regiminis fui XXX, St humanse falutis M DC XIII. ; ’ ftatuens 662 Hiftorias Salisburgenfis Ilatuens cadaver fuum defunčtum Koc in facello fepeliri • ani* mam DEO commcndans. Inde non integro biennio fuperfles, anno 1 6 \fuprema Martini segritudine fenfim conJiimptus, ciim SS. Ecclefias Sacramentis wor.s, se- f e ac [ 3Eternitatem. quam optime comparaffet,ac valeFratribus PiiiTUKiV* *- 1 *• dixiffet, pientifTime animamreddidit23.Aprilis. Corpusle- quenti 26 r . ejusdem menfisfunerali pompafolenniter circumla* tum,loco,quem viVas defignaverat, conditumfuit. Sepul- chro marmor impofitum, viventis vultum de ftaturam repnE«. fentans, cum hac epigraphe: Reverendus in Cbnfto Pater, 5 c Dominus,D. Martinus Hattinger elečlus & confirmatus Abbas S.Petri. Obiit anno M DCXV. dieXXIII. Apriiis. Prsefuit laudabiliter annis XXXI. Defunčtum non fui tantum, fed &omnispopulus,prae- fertim pauperes luxere,qui ipfum ut Patrem coJuere. Elogium non addo, quodipflus vitse contextus fatisloquitur. 1 ]Jud Ab** Eeogium. basAlbertus in Catalogo Abbatumdedit: Martin us fingulari- ter dočlus, Gr 32 C 3 sque lingvse peritiflimus, & libris, quorum magnam copiam, expenfis aliquot millipfcsflorenorumcom- paravit, die, nočleque incumbens, tottantaquelegifleexejus annotationibus deprehenditur, ut mirari quis merito poflit: ad Religiofam obfervantiamzelofus, Monafticam difciplinam ri- gide inMonafterio obfervarifecit, infuper oeconomus bonus, & induftrius monafterium gravi debitorumpondereliberatum priftino flori reftituit. Hsec de Martino Albertus. CAPUT XV. De v ariis, cpuce in Kcclejia, & imperio hi's temporihm acctdermt. P Rmsqustm Clemens VIII. ad anni 1600. initium Jubileum folenne aperiret, varia tumfaufta, tum infaufla praecefle- runt. InHungariaSinanesTurcarumPraetoranno IS'94. Javarinum Javarinum deditione occupat,quod noftri pofteaanno 98. du. ^TKEcuPK- ce Sc Warzenbergio per portam minus cuftoditam, dcpulverc ftATUM. nitrato apertam ingrefli recuperarunt, cum pf. anno Polonis ftuftra ad faedus follicitatis, Matthias Archidux Strigonium de¬ ditione Liber V, Caput XV. 663 ~>LADES ditione accepiffet, & Sigismundus Bathorius re feliciter gella Si- nanem in iugam conjeciffet. At fequensannus, quamVisob Henricum Galliae Regem Ecclefiae Catholicae reconciliatum felix, Hungariaetamenfuneftusfuit, SigismundoaTemeswa- rii obfidione depulfo, Clifsa & Agria amiflis, ac noftris, dum pod: cladem apudKereftium Turcis illatam neglečtis ordinibus Cj prasdae incubant,ab hoftibus per Alfanem Cicalam colležtis ad EXEKCI,rus 1 20 op. caefis. Chustu* NI« Annus quoque 9 5. D. Philippi Nerii Fundatoris Congr e-sponda»ut. gationis Oratoriji beato ad Caelum tranfitu infignis fuit. Anno Obitus d. nonagefimo feptimo occiditpraeclarumEcclehae, litterarum &^ £ I ^ I I>PI ET Ordinis Benedičlini SydusGilbertusGenebrardusAquen{is inPrnuppi GalliaArchiepifcopus edito Chronico notiffimus, apluribus, I I [' E ^ sp * praefertim a Poffevino in Apparatufacro celebratus, fepultus in BucelL. in Semurienfi Monafterio Ejusdem Ord. ubi Priorem egerat. In BeHed - monumcnto medio lcgitur hic verfus: Urna capit cineres , no- 1 * mm mn orle tenetur. D. quoque Francilcus de Sales ipfius lionori lios verfus fcripfit: Abjluiit una dies avi decus , ičlaque lučlu, Conticuit facrce triflis facmdia lingvte. Anno 98. RexHifpaniae Philippus II. a GarfiaLojafa fuo quon- dam praeceptore, tune Archiepifcopo Toletano Sacramentis Ecclefiae rite munitus fceptrum & vitam pofuit, 13. Septembris setatis 7 1. anno, regni 43. Summis Principibus tum proptet conftantiam animi ad quamvis fortunae aleam, tum propter po- liucam in rebus adminillrandis prudentiam, & exequendis rigo- rem adnumerandus , de quo dičlum, quod nemo unquam ahsque motu plura moverit, dum domi confidens negotium caeterisper cunčlas fere Orbis partesfacefleret. In eo tamen in- felix, quod tres Hifpanici imperii claves magnopere a Carolo patente aefhmatas ,&commendatas( dumomniaperfuosagit) amiferit: Guletam Africae a Turcis, FlefTmgam Belgii ab Or¬ dinibus,& Gades Hifpaniae ab Anglis. Regni habenas reliquit Philippo III. unico filio, vigefimum annumagenti. Hoc eodem anno nuptiae Philippi III. per Albertum Au-Nuptia ftrium repraefentati cum Margarita Auftriaca,ipfiusque Alberti ni L CU P ^ cumClaraEugeniallabellaPhilippifororeab ipfoPontificefue-MARGx- runtFerrarice copulatae, ad quam urbemClemens paulo antc E ^ BERT , conceiferatjUt Ducatum F errarienfem ftatui & CamerseApofto- austhu Pppp licae 66\ Hiftorias Salisburgenfis MLODIGIO- 6 E EXUN- »AT. cumIsa. ll C x uniret, quo perAlfonfi obitum fineliberisdevolutuserat. Ferka- ClementemPontificemingenti applaufureducem,moxmgens s.iENsisDi lučlus excepit: nam triduo poftquam inUrbemredierat,Ty- 710 * CCE ' bris ultra omnem retro memoriam adeo exundavit, ut maximo DIT OTATUI . t . Ecclesive. hominum, aedinciorum, oc annonae damno, non nin editiora Tvbris j oca a quis exftarent. In cujus exundationismemoriamad »p omnin. A 7 ^ cxterk>rem murum arcis S. Angeli hi verlus inlcripti nomine Joannis Francifci Aldobrandini S. jR. E. Cardinalis Copiarum G eneralis Prasfečli; Eridcmi imperio Clemens , & pace per orhem Aurea reddideratjeecula Roma Elbi, Cum /ubito ( Iybris ajjurgens huc extulit unda$ 9 Et te p tenefuis contumulavit aauis. Scilicet extollant animos ne gaudia nojiros , Temper at adverfis pr o/er a quaque D EU S. ° B1 ™ S n* *P^ e annus ^ ata ^ s vdis celeberrimis , Benedifto Arias tani", Sta- Montano Hifpalenfi, lingvarum ac fcientiarum peritia, pieta- pi.ETONi,ETte, Bibliorum quadrilinguium editione clarifllmo , Thomae Orteeii. q UO q Ue Stapletono S. Theologias Do6lori Lovanienfi pro fide ab Anglia exuli } nec non Abrahamo Ortelio Antwerpien(i Cofmographo nominatiflimo, qui anno aetatis feptuagefimo primo kethaliter decumbens frequenter repetebat, nihil fe in hac vitarelinquere, quo non poffet, ac vellet carere: ufus quo- que poftremis vitae annisSymbolo globi terreftris cumepigra- Sponinnm. phe, Contemno, bmam & memoriam ampliavit. Celeberrimum eft Tufcula- Ciaki foh- num uno lapide Salisburgo diftans, quod a viva fontium irriga- ^lucrio. tione placuit Clarum fontem * appellare. Amplum illic viri. * darium ambulaeris umbrofis diftindlum, fubdialibus caenatio- nibus & paraethris amsenum ,vernasFlorae, &autumnalesPo- monae delicias explicat. Pifcinae e pellucido undarum fpecu- lo pretioforum pifcium copiam oftentant. Aquae evivufca* turigine exceptae in varia cogunturartificia: Scperlatentesfi- pliones dedudlte, modo a marmoreis ftatuis vomuntur, modo animalium fibila, &avium cantus imitantur, modo ad libitum dirigentis (ubito cmifls, hydraulicos lufus cxhibent, & inex- pertofpedtatoriinnocenter illudunt: modofolaribusradiisper- cuflas vivis coloribus iridem depingunt. Adfunt e candido marmo- &J0 Hiftoria? Salisburgenfis marmore ad animi oculique delicias artis ftatuariae exquifita monumenta. Hortumambiuntvivaria. Efmiftrolaterecol- lis peramsenus & arbuftis confitus eminet: in cujus afcenfu ca- ftellum vifitur, quod jucundum prsebet versus civitatempro- fpečlum. Ultra progredientibus Theatrum confpicitur e ru- pis vivo lapide excifum, ubi theatralibus fpečtaculis Principum. animi recreantur. Planities rupi adiacens damplasnutritmagno numero,quibus monticulusquoqueumbram prsebet&pafcua, ipfše vero Principibus venatoriain recreationem. Villa tota ltalici milliaris fpatium in ambitu complexa muro includitur, Quam intra quindecim menfes cum omnilabore murario, lapi- cidario ,cunčtoque pi&orio,ftatuario,hydraulico artificio Mar- cus Sitticus abfolvit} cumque ab atras bilis prsedominio, & fic- ciori temperamento amaret loca palufiria, autaquis irrigua, animi recreandi causa, perfsepefrequentavit. Altera efttempliCathedralisfabrica,utliodie confpicitur* .Jampridemanno i6ii.WolfgangusTheodoricus, cumquin- quennio ante antiquum Cathedraletemplum penitiis folviffet, pro novo conftruendo fundamenta cseperat collocare. Et ut eflfet ajove pnncipium,operae&archkečliomnespriusquam operi manus admoverent, divinis, in D. Michaelis aede pro beli¬ ci fucceffu peračbs, interfuere. Decimo očtavo dein Aprilis Epifcopus de Polo Salisburgenfis tune SufFraganeus primum lapidem e rabro marmore pofuit, cui inerat lisec inferiptio: Anno a Nat vit at e Domini Noflri J ESU ChriftiMDCXl. temp or e llluf. & ReverendiJJmi Domini Domini Wolfgangi Iheodorki Ar chiepij čo¬ pi fs* Prmcipis Salisburgenfis. V enim una cum W olfgangi Theo- dorici Principatu totufn aedificii opusturbsepriusenarrataeab- ruperunt. Marcus Sitticus in Pontificatu lecutus, fecundo illius anno fabricam nontampromovit, quam recenterincepit: nam mutata penitus fundamentorum & fitus deferiptione, de novo polnit primum lapidem 14. Aprilis, anno 1614. & intraquin- quennium, quod vitse fuperfuit, principales muros ingentis denfitatis ad tečhim usque perduxit: ubi Superi quiefcere juf- lum ad Cselifedes evocarunt. Ipfius quoque opus fuitEcclefia D. Marci cum adjacente Monafterio anno 161$, Fratribus Joannis Dei vulgo D. Marci, ^tUbCttl) donata } &cumab iisdem recedentibus fuiffet fponte deferta , anno 1624. Arcbiepilcopali Seminario illuc trans- Et f.x ti¬ ri or F A- BRICA TEM i>x,i Ca* THEDRALIS UŠQUE AD TECTUM. MSS. Sn- mtitirg. Ecciesia Liber V. Caput XVI. 6ji transpofito junfla, tandem vero anno 1 669. vicinae rupislapfu totaliter everfa. Eundem Authorem agnofeit S. dEdes Corpo- ris Chrifti, inPrincipispraefeatia a JoanneZiurlettaSuffraganeo 7. Aprilis anno 1 619. confecrata. Neque Juvavienfibusgon- tenta limidbus religioiaPrincipis munificentia,etiam procul a noftris finibusilluftrempoftiit memoriam. NempcD. Virgi- s * nis Thaumaturgae in Eremo Helvetica aediculam, divina Chri- ^IkLmo fti manu, fpedlatore & tefte Divo Conrado Epiicopo Conftan- Helvet. tienfi, conleeratam, n igro marmore procul magnis impenfis NIG *° advečto veftiit, atoue elegandbus e candidilfimo marmore fta- vestit. tuis exornavit • quo illa Sacratiilima aedes ab innumeris peregri- nishonorata , & Principiim opimis donariis ornata, etiam ab Altaempfia familiaHdvedse contermina perenne haberetpie- tatis, & munificentise monumentum. Verumhoc ipfotempore, quo fubPacifico Principe Salis- burgum pacis beneficia delibare casperat, varia incidereprselm Mattihas diabellorum civilium, quse longa dehinc annorumferieGer- RUM i MPE l maniam afflixerunt. Matthias Romanorum Imperator inau- RAT0R guratus, anno C. M DC. XIII. poftridie Idus Junii, mox Ratis- ponam in fequentem annum Cdmitia indixit. In iis neceffa- Comitia ria communi defenlioni fubfidia contra T urcam petiit, a quo id 'temporis grande Pannonias periculum timebatur , cum ope Brachel. Turcarum Gabriel Bethlenius, exturbato & interfečbo Gabriele Bathorio , Tranfylvaniam occupaflet, seque Ottomannicse iV' dientelae fubdidiflet. Negarunt principio Acatholici,nifi Cte- far auerelis, vodsque, quse in Catholicorum perniciem pro mo¬ re cumulabant, fatisfeciffet. Tandem vero &ipfi Catholico¬ rum 1'uffragiis, qui expeditionis Romanse (ut vocant)triginta menfium collečtam confenferant, accefsere. Majorem tamen fuiffe metum, quam periculum belli eventus docuit, Achmetes quippe pacis, quam belli ftudiofiorpauldpoRannoMDCXY. vigintiannorum pacem cum Caelare firmavit. Ingolftadienfis Univerfitas eodem anno amifitPhilippum Pmilippi Menzelium(liceat inAvi materni piam memoriam e puhlice decantatis, editisque elogiis hiftoriae noftrae alicjuid attexere) jacobtu tam a fdentia, quam vitre candore viris imis ac iummis proba- tiflimum. Lauream ipfi poeticam Martinus Eifengreinius Prsepofitus Oettingenfis, Theologus, & Procancellarius Ingol- ■ftadienfis anno prioris laeculi lexagefimo očlavo iinpofuic. - - Q_q q q Inde 6j2 Hiftorise Salisburgenfis Inde jam abfolutoMedicimeftudioinvitatuDucisAlbertiVe- tcrum poetarumvoluminabiennio juventutuecathedrapoeti- ca expofuit. Hinc in Italiam digreffum, & uno anno Patavii, lesqui anno Bononi« in medica experientia fub Arontio , & Ai- drovando celcbcrrimis Medicis verfatum, Academia Bononien- fis Medicin« laurea coronavit. Cum qua reducem Cathedra medicin« Ingolftadienfis a Sereniffimo Alberto Duce oblata excepit, quam tandem filio Alberto prope fexagenarius cefTit. Ipfius operam ampliflimis ftipendiis oblatiš C«far Rudolfus, SerenilTimi Ferdinandus & Magdalena Auflri«, Albertus Bo- ic«, aliique viri Principes expetierunt. At ne illorum votis obfequeretur, quietis amor, & animi m odeflia fecere, quam vel ex ifta inferiptione «ftimes, quam infuoMufseopofitampr« oculis habuit: Noli facere omnia , qux potesp quia ejlfuperbia. Noli inquirere omnia, qux ruja s q qma eft curicjitas. Noli di- cere omnia, quafcis, quia ejlJi uit iti a. Noli crcdere omnia , aua audis- quia eji levit as. Noli dar e omnia, qua habes, quia eji pro- digalitas. Noli judicare omnia, queri majlijjmi monumentum hocparentibus defnleratijfmis PP. Saxea ni vena efl, plomb is ipfe Viator. Extant abipfo4.Carminumlibri, quorumpleraque panegyri- ca, aut gratulatoria. H«c liberi pio furto, parenti pr« mode- ffcia occultanti, fubtra&a ,poft ipfius fata puhlico bono, & pater- ni nominis honori typisvulgarunt. Reliquit tres filios, Leo- nem, Albertum , Pbilippum , fine mafeulis liberis mortuos. Duas Liber V. Caput XVI. 673 Duas filias, c quarum altera Maria Elifabetha Joanni Chrifio- phoro Mezgero ,tum Confiliario Neoburgico nuptanati tres in D.Petri monafterioReligiofi germanifratres,quihuichifi:oriae inchoandas & perficiendte operam impendere. Anno decimo quarto manifefta eruperunt diffidia inter Septemvirum Brandenburgicum, & Juniorem Palatinum Neo- Dissmu burgicum,excitataexpraetenfione Juriš haereditariiinDucatum Juliaccnfem, ciimquilibeteorum natusefletexconnubio cum burg. et iororeJoannisGulielmiDucis Juliacenfis abseue liberis delim- ^ £0BUKG ‘ 1 PlLINClPES* di. Auxit diiTenfionem mutatio Religionis 5 nam Brandebur- gicus exauthorato Lutliero , fubditos in Calvini verba adegit. Brands- At contra Neoburgicus ,poftquam in exquirendo verae fideilu- ,^^1- mine diuturnum ac indefeffum fiudium adhibuifiet ,ad Ortho- nista doxos accefiit,& dučta in con jugem Magdalena Bavarica Maxi- Neoburgi * J O O CllS DUCTA miliani forore Dulleldorpii lolennem Romanae Catholicae fidei conu ge profeflionem edidit, eamquepoftparentisobituminNeobur- Magda«- genfem Palatinatum poftliminio reduxit. Ducatus Juliacenfis fxtCatho* interpartes litigantes etiamipfe in partes diftračlus, dum negle- ncus. do Caefaris arbitratu alias urbes & munitiones Brandeburgico Mauritius NalTovius, alias Neoburgico Spinola Belgicarum Le- gionum Imperator armis vindicat. Memorabilis fuit cumprimis hoc & fequenti anno Cleri Gallicani erga Romanam Sedem reverentia. Poftquam Rex Ludovicus XIII. decimum quartum aetatis annum ingrefius regni adminiftrationem fufceperat, fuereex omni Gallias Ordi- ne inftituta Comitia. Ibi plebejus ordo de SummiPontificis in Reges authoritate propofitionem ingeflit. At mox gravifil- me contra perorante Cardinale Peronio, tam Ecclefiafiicus, Cierus cpam Equeftris Ordo, ne illa inquaeftionemdeduceretur, ob- ftitit, & evicit, ut illa a SančtioriRegisconfilio penitusfuppri- pro reve- meretur, quodgravesinde diflenfiones & fciflurae meritotime- rentur. Nunquam hačlenus a Regibus obtineri in Gallia po- p 0 ntif. terat, utConciliumTridentinumRegia authoritate publicare- etample- tur, quamvis ftatim a conclusa fynodo Pius lV.Caefar &Rex Hifpaniae Philippus per Legatos , totusque Clerus Gallicanus Trident*. id anno prioris Rjculi nonagefimo fexto,& nune anno 15*. in- num. ftantiffime pofceret,dum Regis Miniftri caufarentur, Synodum Pridentinam Regiis juribus ac privilegiis adverlari. Neglečla tamen Politicorum contradiclione hoc eodem anno i^.totus Q_qqq 2 Clerus Bbiaum Venetum cum Fer- DINANDO Styr.ije Archj- DUCE. Turcarum čeades. CoMITIS Ancrei CAS ll J • SpOfuUmts. Acatholi- COKUM QUER.EI.Ai, ET CoN- VSNTUS« 674 Hiftorias Salisburgenfis Clerus Gallicanus menfeJulioLutetiae congregatus, fatagchte imprimisFrancifco Cardinale Rupifocaldo, feie jurisjurandire. ligione obil:rinxit, ad fcrvandas infuisfunčlionibusTridentini legcs, Annus decimus fextU9 Venetos cum Ferdinando Stvriae Archiduce collifit. In caufa fucre llfiochi gens Croatica, quo- rum incurfiones&prsedationes Lepe accufatas,nunqunm cmra- datas Veneti indigne ferentes, & ipfi Archiducis cutionem ni¬ mata manu invaierun t. Bellum varia fortund bien nio gel tu m, anno demum decimo odlavo quievit, quo item S ■> = :idum in- ter <6c Hifpanum pax coaluit. Ture as vix alium an n-, m ma ds infauftumfensere,ternimariquemagnis cladibus attriti. Kam in mediterraneo primiim Hifpanicas tum Fiorenfinorum & Melitenfium claffi palmam cefsere. In Afia a Pcrfis fucre lupe- rati, Coflacci ingenti grafTationecirca pontum Eiixinumipfa- que Conftantinopolis confinia integris provinciis vaftitatem intulere. Sequenti anno invidiofa Comitis Ancrei Florentini ad Summa promotio turbas excivit in Gallia, Principibus contra externi hominispotentiaminfoeduscoeuntibus. Veram ne- ce Ancrei( qui in adituRegiae, quddVitrio exregio mandato fubfiftere jubenti parere nollet, confeftim a praetorianismiliti- bus trucidatus eft)turbse compofitse ,Principesfccderati petita veniain gratiam recepti. Corpus Ancrei abinfblenti plebecu- la exbumatum, Pade illnfum ac laceratum, tandem ignitradi- tnm eft. Uxor Leonora Galigaja mariti fatum fecuta fuit: q us variorum criminum magis acculata ,quam con vičta, conifan- terperlato capitali lupplicio, popularisinvidiae vičlimacecidit. Adebpropinquuseftprascipitionimisprascepsad iummaaicen- fus, praslertim in exteris, quorum luce fefe domeilici obtene- brariexiftimant. Kunc propius ad noftra. Acatliolici peffime contenti, quod nihil eorum quximprobepetierant, innuperisComitiis impetraflent,varios ipfiGonventus nune Haidelbergse,nune Norinbergx(ubi praefentesaderant Francise, Anglias, Daniae. dc Batavorum Legati) rei iu$ permutuafoederaftabiiiendae, au- gendseque celebrarunt. Cselari,cui facileeratintel bnse difcor- dise flammam exinde fufpicari, ab ejusmodi pačtis communi tranquillitati adverfis dehortami ,prxter antiquas querimonias, -J &in- Liber V. Caput XVI. dis, de Brunovienfium captorum liberadone confilia inire. CA *‘ 0tIN0 * Reprehenfi aCsefare, quod feinfcio&invitofeditiofeconven- ticula haberent, eo infolentise vencrunt, ut iO.Cal. Jtinii, cum pridie perluos prsecones publicisGoncionibusadlibertatemSc licentiam populum vocaflent, in arcem & Cancellariam Pra- P “ CI »- ■genfem armad irrupcrint. Aderant illic regni negodis occu- pati e Miniftris Regiis Adamus a Sternberg Supremus Regni ministao« Burggravius, Guilielmus Slabata fupremus Cameras Bohemi- ese Prasies, Jaroslaus Borzita a Martiniz Caroloftadu Burggra¬ vius, Baro Popelius, Magnus Prior ad S. M. & Philip pusFa- bricius Caefaris Confiliarius ,& in Regno Bohemias Secretarius. Adhos delatae querelae, pedtaimportunc liberatio capdvorum. Et quidcm Burggravius cumPopelio lenius } caeteri tresacrius reftitere tumukuandbus. Ideo confeftim a furendbus com- prehenfi & raptad per feneftras in fub ječlum vallum praecipi- tantur, aldtudine minimum quadragintaquinquc pedum(alii spimidum, feribunt 5-0. cubitorum ) frequendbus infuper piliš, qaas fedi- tioficonfertim efelopeds jaculabantur,impetiti. Ab utroquc »eivantu*. tamen periculo divinum Numen, non fine grandi prodigio, il- IU *“* laefos & incolumes fervavit. Burggravius cum Popelio tan- quam modeftioresinfuas domosabdučli, &cuftoditi. Vulgato per urbem facinore cum Catholici ad vindidlam arma pararent, Henricus Matthaeus Comes Turrianus, fačtiofcrum Princeps equo per fora & compita večtus, cives, quorum major parspro- cerum rebellium ftudiis favebat, ad quietem compofuit. Inde ex omni Procerum numero creati triginta Direčlores, tanquam ephori, quibus rege abfente regni curaeffet. Inho-j rum verba jurare coačti cives & praefidiarii. Occupata & cu- ftodita arx Carolfteinia, ubi Regium diadema, thefaurus, Ar- chivium affervantur. Apertis carceribus dimiffi Brunovien- fes. Jefuitse ad unum omnes toto regno cxturbad. Militum dele- KtCtOSJi*. 67$ Hiftorias Salisburgenfis Grešak. CONTR.A REBEI.LES Bohemos AHTTIT Bucquo- IUM ET Dampi« RI UM. Aft£B-tUM SILEilMIN Bohkmia. delečtus habiti, collc&a toto regno pecunia, incitati in locieta- tem Silefii, Moravi, Lufatii, implorata a foederatis Germaniae Principibus auxilia. Edita tandem in vnlgus apologia, qua haec omniatanquam jure gefla praedicabantur. Cadar fačli atrocitate p.ercuiius,quamvis pacis confilia non intermitteret, quibus fcditiofi ad obfequium reducerentur, mox & ipfe quanta poterat celeritatemiiitem confcnpfit,eique Carolum Longovallium Bucquoii comitem , mox etiam am* pliori com Potekate Henricum Duvaiiium Comitem Dampi- rium prasfecit. Midi interes Legati ad Ssptemviros, ali6sque Imperii Principes, pracfcrtim Saxonem AcceditilleJoachimum,fuumconfilium,&Prin- CHIMllS MiTTiTUR. cipis mentem aperit. Hasfit Abbas ad inexfpečlati confilii men- ad Abbates tionem, atque tum difficultate, tum negotii magnitudine terri- cendaPr. 0 - tus,tempusreipenitmsexpendendaepetiit. Abierediesaliquot, f£kos.um C um omnibus rei momentis rite & mature perpenfis, motus goaonia. p ra2c ]p U ^ p r oprii Monailerii, totiusque S. Ordinis emolumcn- to, cujus epublici ftudiiprogreffuhauddubiafpescrat. mamiš dedit,negotiumqueinferecepit. FirmabantAbbatis animum duo e R mo - Capitulo Metropolitan o Inclyti Marquardi } unus deSchwendi, alter deFreyberg, qui omnemadfelicemcpcris progreffumoperamobtulerunt, acreapfep radii ter unt. Lastus Abbatis confenfuMarcusSitticus, mox eidem lit- teras confignat addiverfos Sueviae Abbates, quious Abbati Joa- chimo authoritatem impertitur,&fidemfacitfu3scommiflio- nis, gratioliflimum animum erga S. Ordinem teftatur, propofi- tum exponit detribuendoPP. Benedičtinis Gymnaiao, olim in Academiamerigendojcumprofperifucceffusmajorafvafifrent. Annus agebatur faeculi decimus fextus , quo Joachimus Archiepifcopali commiffione inftru&us vere noto fe in viam dedit,comitc HieronymoReitterciveprimario, quemaffe£tus erga S. Ordinem D.Benedičfi ,criam in pofteris propagatus, fo- cium junxit. Salutavit exitinerc varia Sveviae Monaileria, at- que ad praefentaneamopem ac operampro gymna(io crigendo invitavit, expofita Clementiffima Principis inclinatione, dt tru¬ dita commiifione. Veram refponfa Abbatum tum quidem exlpečlationi dč Ipei Abbatis Joachimi nequaquam feceruntfa- tis. Plcrique dederunt bona verba, & longinquainfutururri promiflfa: in praefens nihil. Quosdam metus abftrabcbat mi- nuendse rei aut difciplinae domeftiese, fi fuos monaclios, eosquc meliorisnotse ,aclioro Monaftico ad Mufarum chorum, & alie- num forum dimitterent. Alii diffidcbant,poflccdiverfisMo- nafteriis, inter fe moribus, inftitutis, aere,direčtione, princi- pum gubernatione adeo diftinčlis, unum corpus conftanti con- Cordia coalcfcere. Verbo: omnes ferealesetentandaepericu- lum in alios transferre,& ab aliorum eventuconfiliumcaptare Gnt"o- cupiebant. Primus dubiam Joachimi fpem erexit Gregorius mus Abbas Abbas Ottoburanus, vir immortali farna memorandus. Isoc- cafio- Liber V. Caput XVIII. 6§f. cafionem inftaurandiS. Ordinis, tanquamdivinitusdatam, &° TT0BU * fi modo dimitteretur e manibus, baud facile amplius preben- mus plcu " dendam, utraque manu complexusmoxcfuoMonafterio CO- mittit loniam promifit,& aliisin Impcrio Abbatibus, ut in foedus con- ^° F “ S0 " venirent,authorfuit. mittit. Itaque firmatus ampliflimis promiflls, jamque fubfidii cer- tusjoachimus ,Salisburgumrepetiit, ubi IUuftriflimum Princi« pem de negotio gefto, & Ottoburani Praefulis men te reddidit certiorem. InteaOttoburanusAbbas nibil operte&induftriae intermifit, quo alios etiam Abbates S. Ordinis in fuas partes tra- hereti Et vero Sangallenfem & Ocbfenbufanum, mox Urfi- nenfem, & Elchingenfem, utfuam quoque operam polliceren- tur,induxit. Sequente anno crefcente Principis defiderio repetkis nun- ciispetituradventus operariorum ,& cum per P. Sy 1 vanum Her- Veniunt zop Ottoburani Caenobii Priorem ad D. Petri cunčta incboando Salisbur - o # A GUM Pa- l>ymnafio fuiuent preparata, menle Oclobri a Gregorio Abbate tb.es Bene« ex uno iolo Monafteno Ottoburano feniPatres deftinantur,qui D1CTINt vadumprsetentarent,acnoviftudiifundamentajacerent. I gi~ st&ue nda tur Salisburgum veniunt RR. PP. Sylvanus Herzog, quiRečlo- JUVENTUTS * rem, Jofepbus Burger, qui Moraiem Tbeologum, Aibertus Keislin ,qui Pbilofopbum, Andreas Vogt, qui Rbetorem, Cbri- ftopborus Cuftos, qui Humaniftamageret,BenedičtusHefs,qui infimas Grammaticas elaffes doceret. Queis in fubfidium pro fcholašyntaxeos exllrfmen{i camobio acceffitR.P. Ferdinan- dusProbftl. Vix dici poteft, quam bilari & ferenafronte novos advenas ClementiifimusPrinceps exceperit, exunius MonafteriiOtto- burarii tam copiofa miflionefpemconcipiensoptimorumfuc- ceffuum. Ačtum deinde de Coliegii fundatione, & congrua fuftentatione. Confečlae litterae fundationis,& die 20. Septem-FuNDATio bris anno I617. ab Iiluftriillmo Arcbiepifcopo, JoanneKraft de^^b Weittingen Decano, Ernfrido Epifcopo Chiemenfi ,nec non Joacbimo Abbate §. Petri , & P. TbomaPriore ibidem nomine iuo & Conventbsfubfcriptae: quibus pro fexProfeflbribus e D, Benedičli farni lici , cjuam D. Rupertusin hdc urhefundavit , deinceps alendis, quorumcurafitT heologiampra6ticam,Dialečticam, & caeteras inferiores fcbolas docere, termillefloreni eCamera Archiepifeopali in fmgulos annos conftituti. Deinceps locus " sedi. 68 6 Hiflorise Salisburgends asdificio Sc Collegio ftruendo defignatus in illa urbis planitie, quam in hodiernum diem^raUn^attcnColimJrOtlgartcndi- Čtum) appellant: Sc fane percomm odo fitu, nempe fere civita- , timediofubfolepuro,Scauralibera, obipraetergratamD. Petri viciniam, fine propinqnarn.m sedlom ruina Sc civiomfoipiriis pro novo Collegio facile fondamenta collocari poterant. Dicatur. Mox primus lapis facello Sc Cellegiofub D. Caroli Borro- honor 1 mxi nuncupatione pofitus, Principe lomptos pro fabrica efuo BoRROM^r. asrario fuppeditante. Dom fervet asdificium, adnitente totis D. Blasu viribus Ottoborano Praefule, Abbas D. Blafii in IvlvaHercinia, r T \Mona- Augoftanse qooqneDiaecefis, acBavariae Abbatespeneomnes ste.ua accefferontinfoeduspro Salisborgenfis Athenaei confervatione. hunt in y er d m trirte a c praematnrom Marci Sittici fatom biennio lobfe- TjEDUS PRO v L conser- cotom sequetimore, acmaerorePatres perculit, ne cteptom opus Athenseo * in kerba opprimeretor. Metom abdolitR 1 ™' CapitoliMetro- Sarisbur«. politici,& fbbfecotillloftriiTimiPrincipisParidisLodronii cle- mentia: namillodonanimiconfenfoftodiorompromotionem conclofit, Sc in Patrom foftentationem 600. florenos adjecit. Huic condofb plorimdm adjomenti foa aotboritate contole- ront dooReverendiffimiCanoniciMarqoardus de Schv^endi 9 Sc Marquardos a Freybcrg, rerom Bcnedičtinarom prsefertim inlmperio apprime eonfcii,qoi non minds incrementum,quam; initium ftudiiBenedičlini inter primas ctiras haboerc. Porrd Iiloftriffimus Princeps Pariš CapitoliMetropolitici vota fačto firmavit, gymnafio in juftam Academiam Sc Univerfitatem ele- vato, ot paolo pod profeqoemor. Inter lisec Abbas D. Petri Joacbimus in novi operiš pro- gre/Tom toto animo intentos, Profefioribos advenis, qoousqus. loco defignato commodam habitationem acciperent, in fuo ABBAtis Monafterio liberale holpitiom praebuit. Nec deftitit rem do- Joachimi me {R cam mapnis incrementis promovere: nam Sc novam in PRACLAR.A. . n ° . 0 . _ r 1 r 10 «ip£ra. Aoitfia vineam emit, Sc miigne prsedium, 53vfprUtt0 dictom, comparavit,eiqne molendinom adjecit. Converfos deinde ad exornandam DEI domum , templi parietes , qoibus antea ligneom tabolatom incumbebat, hoc deftročto ,altiusedoxit, Sc fornice per totam Ecclefiae navim (ot vocant)continuato jun- xit. Sommom altare,prout Kodie vifitor,opere ftatoario magni- ficom Sc fomptoofom, priori ad D. Vitiiacellomtranspofito, erexit,* Sc qod amplioriluce perfunderetur, in fuperiori templi part* Liber V. Caput XIX. 687 parte tholum arcuatum exftruxit, tandem quoquc majus orga- num fieri curavit. Ita decennium, quo Religiofos I4_ad facra votaadmilit'} inter facras curas exegit, poftremis tamenannis,membrisper Dlu ^E8. arthriticas defluxionesluxatisferelečto,aut fcdiliaffixus. Po- jf dagrsc colioecjue doloribus, infigni patientiae exemplo toleratis, cti Prin- tandem quoquc anno l626.febrisacceflit,qualenteconfum- CIPIVALS ' It X DICIT EX ptus, in ipfo D. Patris Benedidti fefto ,llluftriffimo Principi Pa- pie mori- ridi ipfum in tranfitu vifitanti, fupremum vale dixit, ac Mona- Tu ** llerium commendavit: fuosquoque Religiofos pauloanteobi- tum cum tenera valedičtione ad mutuam cbaritatem amanter hortatus, fub Vefpertinis horis, dum adMagnijicat cantaretur Antiphona: Hodit S. Benedičlus g er viam Orientu rech tramite ca- lumajcendit &c. in ejus veftigia properantem animam fenfibus integris pientiffime emifit. Corpus folenni funere, ut moriš, circumlatum ante fumrAum templi altaretumulatumeft,hoG inferipto epitaphio; Joacbimus ad D. Petri Abbas Afcetices . Rejlaurator Sacra JEdis: Tur riti prafertim porniči *, Ara Summa Conditar. Acade- drnia JuvavenJis Promotor. Oeconomm perutilk. Quum Annos X. Mtnjes lil. Dies XXI. commune bonum Jlrenue curobjet , Anno XXVI. Seeculi XVI. Chrpiani,fub aquinočiium Vernum pie'Vitam abfolvit Jubter boe Marmor Judkis Magni Jententiam oper tur m, Qu(m,ne Vi at or occupere ,projjke. CAPllT XIX. De Paridk Archiepifcopi initik , & bello Bohemico. V Iduata Salisburgenfis Ecclefia per mortem Marci Sittici fequenti mox menfe Idibus Novembris novum Archi-^”^' praefulem recepit Paridem Lodronium , primum Tri- PU *. denti,dein Salisburgi CanonicumCathedralem, ScMetropo- liticidemum Capituli Praepofitum. Quem Divina Clementia difficillimis temporibus ad Juvavienfis provinciae clavum ad- n\ovit,utnavini inter communes patrise flučtus pcriclitantem, qua erat,animi fortitudine ac providentiafalvam &integram feryaret. Ssss Origo O&rGO ET ANTIQUl- tasLodr.0- NIAFAMI- IV£. * de migr. gent. in prefat.Na- zar.p.i.e.i, Sanfovin. de or ig- Ul. Dom,ledu. * T. Lrjieti l. 6. * Cie. or. pro Cn. c Pnnco. & 1 . 10 . ep. II. Lodronio- R.UM SEDES OEIM Bjtl- XI*. 68 8 Hiftori^e Salisburgcnfis Origo ipfi ex Uluft. Lodroniorum Comitum profapia,quam eandem elfe cum antiquiflima & Patritia genteLateranorum, corrupta nonnihil pofterioribus faeculis voce, ut frequentcr con« tingit, cum WolfgangoLazio* eprifcishiftoriarum&familkE monumentis complures tradidere. Fuit gens Laterana inter primas & florentiflimas Romanae Reipublicae exFabia proge- nie derivata. In qua anno poft Urbem conditam trecentefimo očtuagefimo nono claruit L. Sextius Lateranus Conful creatus * Ciceronis tempore floruit M. Juventius Lateranus Cn.Planci in tedilitatis munere nobiiis competitor, fidc, & animo erga Rempubl. fingulari.* Celebre fuit inprimis nomen Plautii La- teraniConfulis defignati, quemNero Casfar ipfius ampliftimis opibus inhians,Pifonianae conjurationispraetextu interfecit. Extat etiamnum Romae perennis memoria Laterana; gen- tis inBafilica ac palado a D. Conftantino3edificatis,&di6tis in Laterano, quod ibidem Lateranae quondam gentis celebre pala- tium extitiftet. Ex hac Lateranenft profapia M. Claudium Ap- pium ComitisProvincialis in Cispadana pro vin cia munere fun- čtum} tum eti 2 mParidcm&jEmylium Plautii Laterani Nobi- les liberos metuNeronianse crudclitatis poft patris nečem Ro¬ ma digreflos, in agro Brixienfi confedifte, ac Lodroniampofte- ritatem propagafle memorant. Horum pofteri, cum Italia fub alternantibus Tyrannorum armis gemeret, ad tutiora Rhetiae confiniafe recepere ^ibiduo caftra in Y enetorum finibus exftru- xerunt. Unum iupralacumBenacumvigintipaffuum millibus Tridento diftantem, cui gentilitium Lodroni ( primitus fortc Laterani) nomen impofuerunt. Alterum ab Urbe, a qua ori- ginem duxerunt, caftrum Romanum indigitarunt. Diutur- namLodroniisComitibus fedemBrixiae fuifle, fepuleralis epi- graphe fatisindicat in Caenobio PP. Francifcanorum illiusCivi- tatis anno MCCC.una cum gentilitio leone lapidi incifa,qux lic habet. Hac celebres probitate viri ccnduntur in Uma Lodroni Comites > alt o de fangvine creti, JaJUtid , p:etate , jide , illufirantur ^7° arnik. Lutores Patri# , Veneti jue Corona ‘Triumphi. MCCC. Caeterum Liberi Baronatus jure & praerogativajamadannurli Chrifti ML, Nicolaus Lodronius gaudebat. Cujus filius Syl- vefter Liber V* Giput XIX. 689 velier e bello facro exPala 2 ftina redux inrerumprgeclaregefia- rum gratum memorialu facri Romani Imperii Comes ab Impe- ratore renunciatus, eandem dignitatem iex faeculorum perpe- tua fuccefPione in pofteros transmifit. Ex quibus plurimi avi- tae viftucis aemuliprodiere,quivelt:oga,velfagoinclyti, nune confilio, nune manuSummisPrincipibus, praefertim Auftria- cis laudatiflimam navarunt operam, fuinmisque muneribus perfundti, honorum dcvidtoriarum adoreasavitaedomiintule- runt. Floruic Interalios priorifasculoIlluftrifTimusComes Pariš Rudolfi Caefaris fupremus Camerarius j cujus filius Nicolaus Lodroni,& Caftri Romani,S. CxL Maieft. Camerarius, nec non Serenillimi Archiducis Leopoldi Confiliarius Intimus,fubRege Hifpanias duarumlegionumDux,& Provinciae Tyrolenfis Ca- pitaneusParidem genuit ,quem lioc anno millefimo fexcente{i- mo decimo nono Sacrorum Eledtorum conoordibus votis in Archiepifcopali throno collocatum , jam prope odtogenarius coram gratulabundus afpexit. ItaqueParis exhacIlluftri{TimaLateranorum feuLodronio- rum Comitum prolapia oriundus, accepta aPaulo V. Confir- matione,mox in medioturbarum,quasBohemicusturboexci- taverat, fe conftitutum vidit. Nam Bohemi Caefare Matthia fatis fundto, Ferdinandi jam abiennio legitimi & coronatiRegis jugum excutere cogitabant. Aliter viium Superis,qui eodem tempore, quodeBohemicapericlitabatur, Imperatoriaminfu- Ferdinah- per coronam Ferdinando defignarunt. Quiequid enim per Legatos contra machinarenturBohemi, Eledlorales tamen Se- r. 0 m. ptemviri, opera praelertim Joannis Scinrickardi Eledloris & Ar- chicpifcopi Moguntini Francofurti vigefimo odtavo Augufli concordibus fuffragiis Imperii fafces Ferdinando obtulere anno fuse aetatis quadragefimo primo} qui poftea nonoSeptembris Auguftalibus fuit infignibus ritu folenniffirno condecoratus. Nihilo inde meliores Bohemi quinto Septembris coadlis Comitiis abdicato Ferdinando Fridericum Eledtorem Palati- BoHEUi numfubftituunt, centenis prseferiptis articulis , quorum in uno p RIDERI . fi eiorbitaret Rexprecarius,continuo regnijure excideret. Fri- cum Pala- derieus negledlis amicorum Principom, praeferdmMaiimilia-^^ ^ E " ni Bavariconfiliis, qui tam periculofum & iniquum alea? jadtum gunt. unanimes diffuadebant, tum adulatione Miniftrorum, qui Bo- S s s s 2 hemo- 6?o Hiftorise Salisburgends hemorum rebellionem divinimi quendam inftinčlum nomi- nabant, tum maximeambitiofis conjugisEliiabethaeperfuafio- nibusin praeceps ačtus, oblatam per Bohemorum Legatos Co- ronam acceptat, &Pragam profečtus ibidempridieNonasNo- vembris novo ac folenni ritu Rex j triduo poli conjux Fiifabe- Mutatio thaRegina inanguratur. Infelicia rcgni minime diutumi au- in Bohe- icia fuereSacrorum ScReligioforam hominum abarce&ur- mia. be,moxprovinciatotadepulfio, facrarum quoqucimaginum, Iignorumqueeverfio. Hacidolorum (ficloquebanturinfani) prollratione novi regni initia confecrare, accaeleffes favores (de authorariexiftimabant. Animadverfum eft,Fnderitum,cum ad capeffendas Regni habenas Heidelberga inter laorum aut F&iderici pratulantium, aut miferantiumaccurfusdiicederet, iliacrvma- ominosus 0 rr r • ■ ■ r ■ r c J ■ abitus ad tum Hle, quaii jam tune ingentes milerias* m quas ieleconjicie- Cokonam. bat, atque perpetuam ab avitis ditionibusavulrionem ammus Brasbtlmt. p r 0 e f a gj ret . nam podhacnon nififemel,idqueper iraniennam, patriam revifere lieuit. Gabriel Crevere Bohemis animi cx nova acceflione Gabrielis Beth- ^ke S ^ ranfylvani3e Dyna(l3e. Is jam pridem a Bohemis folli- deeicit. citacus in Partes, copiofum militem confcripfit, quafi pro Cae- fare contra Bohemos dučlurus. Mox vero intellečta Friderici Palatini elečtione, i6to cum Bohemis Eedere in Superiorem Hungariam infeftusirrupit,&Cbarbaraundequaque crudelitatis exempla inCatholicos, prtecipue faeros ftatuit. Transmiffo dein TibifcoCaffoviam occupavit, divi(6quc exercitu partem Bohemis inMoravia junxit } altcrarere partejaurinum dcCo- morram celeriter praetervečlus Pofonium ad deditionem , & Regni Ordines ut fe Hungariae Principem falutarent, adegit. Ferptnan- Si unquam, hoc certe tempere res Ferdinandi Caeiarisin arčto erant. Bohemia cum adnexis ProvinciisSilefia, Mora- cto. via,Lu(atia defecerant: Hungariam Bethlemus no n (olum Bo¬ hemis, fed &Turcishederatusmajoriexpartcavul(erat. Jam & Auftriinutabantin fide. Unionis Acatholicae Principes pri- mumRottenburgi adTuberam, deinNorinbcrgoe congregati, quos inter ipfeFridericus jam feRegem gerens,minas jačlare, & antiqua poftulata recoquere: Caefar, &BavarusCatholica- rum partium Dux arma ponerent : delečlus militum inter- mitterentur , dicafterium Spirenfe & Aulicum Cadaris in for¬ mam a fe praeferiptamredigeretur &c. Secus 3 fefe Bohemo- rum gl |p ji' k i i f j Liber V. Caput XIX. 691 rum defenfioni nequaquam defuturos, neque arma intcrmifi furos. Csefar in his anguftiis deprehenlus ad initium fcquentis an- Inducm ni vigefimi magis necellarias, quam honeftas cum Hungaris in- CUM Hun * ducias pačlus, Legatos cum ad exteros Principcs, tum maximc adGermaniaeElečtores dimifit, perquoscaufaefuae contra Fri- deričum juftitiam docebat,auxiliapoftulabat, vulgato fimulin hanc rem & lenlum libello. Publico quoque edidfco juflit Pa- latinum ante Calendas Junias fubpoenaperduellionis Bohemiae Kegno cedere : & quicunque ipii manu, confilio, opera ad- fuiflent, pro Perdueliibus & reis lxfx Majeftatis habendos e- dixic. Inftituto deinde Eledlorum Conventu Miillhufino in i N Con- Turingia, turbidis rebus aliquid lueis afFulfit. Nam Joannes VENTU SaxonisSeptemvir caufae aequitate permotus, Caefarcis parti- bus fe adjunxit, & Lufatiaeredučtionemin fe recepit. Interea C*s A *i Bavarus quoque federisGatholiciDux veritus,ne Gorrefpon- JUNGlTU *- dentium exercitus in Agro Ulmenfi collocatus aliquid hodile contra Boicam tentaret, ipfe etiam copias ex faedere Herbi- poli nuper conclufo , feriptas, in campum eduxit, casque* caftris adGinsburgum &Lavingampofitis,copiisAcatholico- AMsreitt. mm oppofuit. Parum aberat, quin fsederatae utrinque legio- Pactio im- nesmanusconfererent: rnifiistamenultrocitr6quelcgatistra- ][^®*wcV dado esepta, tandemque conventum,utpaxutraqueexparte ekcitus. fančte coleretur, neutra alteram armis & copiistraducendis of- fenderet, miles utrinque difcederet: h in alienos fines miles transportandus eflet, mature praemonerentur loči domini, ne* que fubditis damnum inferretur. Hac Pačtione Bohemi, SC AuftriaCae Domus haereditariae ditionesexclufseefient. Ita pacata, & metu foluta fuperiori Germania, cum pcc Spinolae cum validisHifpanorum auxiliisadventum etiam Ca- tholicisad Rhenum fatis cautum foret, Maximilianus cumtoto exercitu, cui Joannem TferclafiumTillium compertae virtutis Tiuius & fortitudinis ducem vicaria Poteftate Legatum prmfecerat (fe- runtur univerfim triginta armatorom millia & quingcnti fub supremus fignis fuiffe)versus Auftriam Superiorcm movit. Illius pro- Dux ' vinciae Ordines jam pridem contra Caefaris edidtum Sc datam fi- demBohemosannona,auro,tormentis,pulverenitrato adjuve- rant. Nune ulterius progreffi poft abdicatos Csefareos Prasfi- 69 2 Hiftorias Salisburgenfis des, ipfi aliosmagifiratus intruferant, Casfaris conquifitores mi¬ lite fcribendo prohibuerant: militi annonam Sctranfitumne- garant, arcemLinzenfem occuparant, decimumquemquede plebe armarant, Danubii alveum, neannona, bellicumquein- ftrumentnm e Roiea poffet fubvehi, dučla in utmmque lit« tus catena clauferant. Nuperrime quoque Erneftum Luao- vicum e Ducibus Lavenburgicis , cum Viennam iter faceret, 'Brački fačtiofa agreftium manus crudeliter trucidaverat ,qucdforteiu- per menfamadtemeregloriantes dixiffet: cxultarent modo: brevi affuturos alios hofpites, finem huic laetitiae impofituros. MAxrMj- Idcirco Maximilianus expendens, quantum fačtu rus dlet com- striamsu-* P ent ^d adfeftinandam in Bohemos expeditionem, fi res Auftriae per.redu' Superiofis compofuifTet, priusquam feditiofi cum Bobemis ar- CIT EU ma coniungerent, immifiointra fines exercitu, cum in tranfitu dem Ca* ■ n b ■ i , * er xxrr i r . , ŠARIŠ. varia caltra oppidaque occupafiet, wdiium apeitisultropor- tis., mox& LinziumingrefTus, Ordines ad refcindendum faediis cumBohemisinitum, StSacramentumCaefari de novodicen- dumadegit, &Herberftorffio Provinci« Praefecturam unacum ^OO. equitum turma, qua, cum res pofceret, uteretur ,tradidk. Adjunčlis dein fibi,quos Auflrii fcripferant, miiitibus, aliisque inprxfidia impofitis, celeriter in Bohemiam duxit. BellumBobemicum prše ter opinionem ingenti celeritate confečbim eft. Gum inclinantejamannoannonxdifficultas exercitum premeret, morborum quoque peftilitas indies carpe- £xER.eiTus ret, interMaximilianum &BucquoiumLegionumCaefariana- »ucmiiL d)ucem conventum fuit, hoftem velinvicum adpraelium cogendum efle. Inde cumBragaditio & PifTecaintcrceptis ad Raconitium ultimo očtobris fubfbtiflent, & in confpečlu bo- ftium caftra vallaflent, variis velitationibusad rei furamam prx« liocommittendamfrufirahoftemlacefiivere. Itaquediftribu- ta miiitibus annona, qux tum oportuneadvenerat ,re<5taPra- gam, totiusregnicapbt, contendunt,certi, Bohemos,ne regni cor Scmeditullium fine prxiidiorelinquant, propediem adfu- turos. Nec latuitBohemos confilium, quitamenbrevioriiti- ncre P rxmi ^ ls univerfis copiis montem Album ■ faltumque Regii fuburbani in montis lupercilio fiti, cui a Stella nomen, propePragam infederunt,priusquam noftriadventaflent, ubi loco exipfa fublimitate percommodo,noflrisqueperiniquo,lo- rica opere tumultuario excitata fefe communierunt. v Pubi« Liber V. Caput XIX. 693 Dubitatum aliquam diu a n oftris, an hoftis intra fua m uni- menta efTet invadendus ? Veram, cum pcritiexploratorešrc- tulilfentjcaftra non effe adeo munita, quin absque magno difcri- mine fuperari poflent, antequam diuturnacundfcationein rem fuam ulus, vallum circumduxiflet,decreta DEO auljpice pugna: Pugna de- teflera data a DuceBavariae Sančla Maria , nempe Gentis Boi- CERN1TUR ’ 7 1 TESSER.A, c e, totiusque Catholici excrcitus fummaPatrona&Servatrix,eATus. cujus effigies in Praetoriano vexillo ad pugnam & vidfcoriam prše- lucebat. Pro Duce Bavaro fummum imperium Joannes Til. lius, pro Bucquoio ex vulnere, quodnuperapudRaconitium acceperat, nondum fatis confirmato RudolfusTieffenbachius accepit, Sub meridiem initium pngnae datum ab horrenda tor- mentorum fulminatione. Mox Caefariani confertisagminibus montis declivitatem fuperant,&caftrainvadunt. HicBohe- Pugna mi, jam nulla reličta libertate pugnandi, & ipfi ad vim repellen- C0NSERr ’ dam fuos expediunt. Goncurrunt infeftae acies, & media fere hora mter alternas cadentium vices dubii Martis fortuna flu- ftuat. Pugnabant fumma contentione Bohemi, quos inter JimiorPrincepsAnhaltinus fulminis inftarinCaefarianaslegio- nes ingenti impetu Sc fortitudine animi invečtus, jam Legionis Preunerianae, interceptoTribuno Preunero ,Tieffenbachianc£ i]uoque Ordines turbaverat. Cum Tillius mature certior fa- ftus Crazium T ribunum cum quingentis alariis in Anhaltinum immittit, qui Sc aciem reftituit, Sc disječtis fumma vi hoftium agminibus, ipfum Principem Anhaltinum, ab acceptis vulneri-^ RINaps bus ex equo delapfum, cepit. NUS CAPI , MoxHungarorum quoque fuga noftrisvičloriamaccele-Tu*. ravit. Hi ad očto millia a Bethlemo Bohemis in fubfidium miffi, & Crazianae irruptionis impetu territi, arrepta fubito fuga aciem deftituere. Mox immiffifugientibus Poloni plerosque aut ferro trucidarunt, aut in Moldaviam prseterfluentem prceci- pites egerunt: ubi fpoliis graves magno numero perierunt.^°”‘^ Inde inBohemorum exercitu augerimetus ,&cum metu con- STR.OR.im fufio. Secuta demum, nil proficientibus ducum imperiis/ugavicTOiaA. effuhflima. Grandis adStellatum viridarium ftrages edita. Cumpluribus tormentis centum figna militaria vičfiserepta, inter quae praetorianum Friderici vexillum habens effigiemP R ' DER rci Sphaerse cmleftis cum hoc lemmate: divertinefcio. Cseforum c^tumT 6n Hiftoriže SaJisburgenfis Pappenhei MIUS NECI EREPTUS. Locus,et TEMPUS PUGNjE fa VENT VI- CTORIEE. aJiqui novem millia computant $ e noftris vix ultra ducentos defiderati. Baronem Pappenheimium a prasfentitTima morte fequentium bellorum illuftribus facftis Superifervatum voluere: quippe inter cseforum cadavera jacentem, 8t ab acceptis vulne- ribus feminecem cum Croatae deprdienditfent, jam que pro ho¬ de habitum neci deftinarent, eques quidam Caefarianus torte fuperveniens, agnitum , & equo impofitum eorum manibus eripuit. Captivorum quingenti fere numerati, equibusillu- ftriores Junior Princeps Anhaltinus, & Dux Saxo Vmmarienfis, Comites Stirumius, Rhcnanus, & Senior Schlikius. Dignum memoria- ed,illo ipfo in loco, in ouopriorianno Bohemici Status Fridericum venientem gratulabundi exccpe- rant, nec non illa .ipsa.die odtava Novem bris conflidtum & vi- dtoriam accidilTe, qua (eratnempeDominica vigefimalecun- da poftPentecoften) inEccletiadicoofficioperomniaCatholi- corum templa pcrfonabant illa Evangelii verba: Reddite , qu ‘ A * dem Magnatum , qui centum lexagintaquinque convcncrunt ,nomina- potioribus votis RexHungariae nominatus. Coronatio Pofo. TUR * nium remiffa fuit. Comes Tampirius contra rcbcllium pro-TAMnutu greffus cumfummo imperiomiffus, durnmPofoniioppugna- octuM * n '* tionc fitum loči cogmturusnimispropeadequitat,militisma- gis memor, quam ducis } plurimorum e munimentis explofio- nibus petitus cecidit,virmilitari laudeinclytus,&abipfoBeth.- lemo folennibusexequiishonoratus. Necdefueruntprodigia Hungaricorum motuum ex vulgi opinione prognoftica: nam Clatidiopoli in Tranfylvania tres agniuno capite nati: & Mit-MoNsmo. fchiniae propeNeofoJium infans biceps exuteroprodiit, mon-*""™ ftrofaquidcm, fed vivaHungarici tune ftatusimago 5 ubi unico GAKIA i regno per comitia Neofoli habita praeter legitimum caput & Re- Bmhtl. gem Ferdinandum, novum ac monftrofum caput Bethlemus accrevit. InPolonia quoque fangvine pluiffe memorant. Quam- vismultofuneftior Polonis accidcritilla fangvinis Pluvia, quam effuditMarsThracicus. Nam Polonicse militiae archiftrategvis Poioki Stanislaus Zolkievius in auxilium Moldaviae Palatmi Gratiani contra Turcas profe&us, fubito belli molem in fc convertit: dum Turcae rupta mox pace viribus & numero longe inferio- rem aggrefli, haud proculTyra fluvio cum toto cxercitu fude- runt, moxque Polonis in fequentem annnm bellum dcnuncia- tunt. Tttt Ipfc 69 6 Hiftorias Salisburgenfis IpfePoloniseRex Sigismundus prseter externam cladem, RexPolo- domellicis quoque infidiis appetitus asgre periculum evafit. insidIas kn N am m Warfavienfibus Comitiis 15*. Novembris frcquenti fvadit. cum comitatu ad facram sedem progreflus, in ipfo templi aditu, a quodam nobili Polono, qui repente e forium latebris profi- luitj ferro caput, humerumque non tamen laethaliter feritur. Sicarius interceptus per nulla tormenta ad alium complicem nominandum compelli potuit. Id unumfemper, deteftabilis propofiti inflexa pertinacia, fe dolere dixit, quod Regem non occidiffet. Itacpe-amputata dextera, ignitis quoque forcipi- bus concerptus, tandem in quatuor partes ab equis diftračtus & combuftus meritas fceleris psenas dedit. Hoceodemanno Catholici Vali is Telinse,in ju riarum, qui- tujinval ^ us Evangelicis vcxabantur,impatientes,communi'catisin- x.e Teuna. ter fe conliliis omnes heterodoxse fidei incolastrucidarunt: at cumGrifones infefti vindičlam pararent,MediolaniGuberna- toremFeriseDucem in auxilium vocarunt. Is ad vallis Telinse defenlionem varia exftruxit propugnacula. Hinc non Grifo- num modo, fed6cVenetommindignatio,qu6dItaliseclauifra ab Hifpanis infiderentur. Rex Gallise a Rbsetis invocatus, quanquam domefticae regni turbae diftinerent, tamen vicinae potcntiae perpetuasemulatione, non defuit vocantibus, ex quo deineeps belil perplures annos Hifpanum inter & Gallum in Rheticis finibus gefti origo, quousque tandem anno 1626. in- terpofitione Urbani Pontificis per Francifcum Barberinum fra- tris filium primo inGalliam, poft inHifpaniammilTum,certis conditionibus bellum eompofitum fuit. CAPUT XX. De rejtitutione Domus Provincialis , •variu belit motibus . Pariš Ar- chiep.Do- MUM PRO- VINSIAIEM RESTITUIT, D Um MarsBohemicus prima Paridis Archiepifcopi tem- pora bellicis tumultibus infeftat, prsecipua Principis cu- rafuit, urbem & provineiam fibi creditam in optimo fta- tucollocare,&quantumratio temporum pateretur,abellorum injuriis moleftiiscjue falvam tueri. Idcircd ipfo ftatim anno 1620. Lib V. Caput XX. 69 j 1620 . totius provinci« ftatus convocavit, ctimque Ordinum Conventus a tempore Wolfgangi Theodorici intermiffi, to- tumque Domus Provincialis negotium fufpenfum fuiflet,vo- luit, ut rursus more antiquo convcnirent,atque^tribusOrdi- nibus Ecclefiaftico, Equeftri, & Civili Dcputatos eligcrent, qui rccipiendis c totaprovinciacontributionibuseollcčliscpeprae- eflent, Privilcgia iisdcm tum antiqua rcflituit, tum nova ad- didit, ipforum deinceps curae una cum contributionibus, a qui- bus ncc fua Archiepifcopalia bonacxemptaefTevoluit, debito- rumprafentium molcm commifit. OrdinisEcclefiafticimem- branumerabantur,D.EpifcopusChiemen{is,D.Pr«pofitusMe- 'tropolitanus, R n,um Capitulum Mctropoliticum, D. Abbas S. Petri, D. Praepofitus Bercbtolsgadenlis, D. Abbas Michael-Bu- ranus, D. Praspofitus in Hoglwerth,D. Abbatifla Nunbergenfis. Quatuor haereditaria Officia obibant D.Chriftophorus Comes Lodroni, H«redit. provinci« Marefchallus, D.LadislausL.B. de Torring H«redit.Camerarius, D.Gcorgius L.B.inThur* Pinccrna Haereditarius, D. Balthafar L. B. de Thonhaufn Dapi- fer Haereditarius. Hos fequcbatur copiofa Nobiiitas ex Illu- ftribus familiis. Poftremi erant Civitatum, &vicorum depu¬ tati. Sequcnte anno 21 . cum Palatinus attritas fuperiori anno vircs per Mansfeldium colligeret, & tum aSocero Britanni«, tum a Dani« Rege , vicinisčpc ad feptentrionem Germani« Principibus importunis follicitationibus auxilia contra C«fa- rem pofcerct, Imperator Paiatinum cum Principe Anhaltino aliisque adhserentibusprofcriptionisfentcntiafolcnniterfulmi- seiL , BU navit, Banni^ue, ut vocant, executionem Alberto Bclgarum Gubernatori ad invadendum Palatinatum Infcriorem,Maximi- liano Bavari« Duci ad Superiorem Palatinatum fubigendum. dcmandavit, Saxoni, BambergenfijHerbipolenfi. Principibus poteftas fačla p«nas fumendi deAnhaltino, Jagerndorfio,Ho- Kenloo. In caputMansfeldii IOO. florenorum millia confti- tuta. Perculit fententi« rigor Acatholicos , prsecipuc Fridcri- cum,qui defperatisBohemi« rebus Vratislavia primum in Mar- chiam Brandeburgicam , indc in Hollandiam fugacontendit. Batavos. At tanto magis in felices fucceffus erigebantur animi Catboli- corum, prasfertim, cum id temporis in Moguntiae Conventu Tttt 2 Unio- Hiftorife Salisburgenfis Denegan- TUR. PETr- TAE AB H0- STIBUS IN- BUCIKE. Hnio Unionis Evangclicae Principes, authore potiffimum Joanne coRUM " ScWickardo Elečtore, St Archiprsefule Moguntino, foederi, soivitur. quod ante annos undecim liiagno Germanias motu, St Catholi- corum ftatuum metu inierant ,renunciarunt, atque Palatinipar- .tes deftituerunt. • Nec deerantfuo muneri fententiae Caefareae executores^ PAutiNAT. nam Saxo Falckenaviam, mox& Schlaken\valdamaliaquemi- Superior. n0 ris notae oppidafubegit. Bavarus perAnFoltium Comicem sBavaro il S A- siibigitur, Vigiliarum Pnefečkim, Cambo, St Amberga occupatis brevi Adeisreitt, totum Palatinatum fuperiorem fubjugavit. Cum res Palatini ita indies magis in arčfum cogerentur, Reges Britannias & Danise praeveniendum raci, antequamis omni ditione exueretur, per fuosLegatos Casfarem deindueiis' interpellarunt. Negavit Ferdinandus negotium amplius elle integrum,utinduciislocuseffet, poftquamexecutionijamma- nus admota fuiffet: neque rebelles a reparandis viribus, viris, auxiliisque comparandis defifterent. Importunius deinde in- ftantes ad Maximilianum Bavariae St Albertum Belgii Principes funt remifli. Quibus cum optime cpnftaret, induciarumprae- textu comperendinationes quaeri,qubomiffisarmisnoB:ermi- les otio, morb^squeflaccefceret,omifsareibenegerend^eocca- ^ione \ dum contra boftes tanto fe validius armarent, paratam kabuere excufationem ab koMibusMansfeldiiexcurfionibus, quibus avertendis neceffe foret arma opponere. Nam Emeftus Comes Mansfeldius ( metuendum ab in- gentibus rapinis St populadonibus in Germania nomem unicus e- clade Bohemica fračtas Palatini vireserigere ,Stfuftentareau- lus, nec fulmine profcriptionis quicquam territus, palantes a fuga milites induciarum tempore , quas fub fpe relinquendas ^ohemise cum Caefarianis pačlus erat, coliegit, hisque finitis complura oppida occupavit, praeter Pillnam & Taborinum, quas civitates jam ante firmo prsefidio impofito in Friderici fidc ^ ^ contincbat. Aitis dt- Inde in fuperiorem Palatinatum cum mo videt, pofitis ex terdidt. adverfo Tillii caftris prope Weidhu{ium* adventu Boicarum P^alangum circumventus,adeoquc inclufusfuit,ut,nifiviam Inciusus 4 ferro aperiret, aut farne pereundum, aut inBavari poteftatem ercitu ** conce dendumforet. Venim ut erat non minus ingenio St aftu, EAAUDE quam manu promptus, mod6Ulyffem, modoAjacem,utres £vabit. ’ cxige- Mansfel- BIUS IN- STAURAT REEEUM, Liber V. Caput XX. 699 .exigebat, agere dodtus, seque(utde Anriibale Plutarclius) cru- deJillimusdux, & in fallendis hominibus callidiflimus, dolo pe- riculam evafit. Pedtocolloquiofimulavit,feprocertanurne- BrMhet.^ ratae pecunise fumma militemdimiffurum* cumcpiehabitafi- jidelsrt, *t- de pro -commodiori militum miffione fpatiumacadrisremo- tius impetrafiet, praeter cunčfcorum opinionemcum omnibus copiis ia Paladnatum Inferiorem fumma celeritate contendit, FlUNKEN ' ibidemque Franckentalium a Cordubae, quem Spinola in Bel- SIWONE giumrecedensreliquerat,ar censis sa- jus facra lipfana Paderbornae in fumma habentur veneratione, chiugia. ftatuam auream $0. librarum facriiego brachio complexus, una cum omni facra fupellečlili abfiraxit, Sacrum argentum in monetam pro militum Ripendiis redadtum, cujus una facies ex. hibuit brachium cum enie evaginato, additoPrincipispatroni 'SrAchei. nomine FRIDERICUS , altera inicripta erat his vocibus, *|«unb/ JhnicM D El, hojiis Cltri. * 93faffen< Non abfuit diu divina ultio 3 dumexcrcitumrapinisgra- ClTdes , vem per Palatinatum trahit, MansfeJdio, ut Paiatinus prsecepe- vutNus, et rat} conjungendum, prope Hoechftum oppidum,a vidlore Tii- r::r deprehenfus, vičtus, fugatus, impedimentis & curribus amisiio. omnibus exutus, amiffis fuorum quatuor millibus una cum Styrumio Comite segre ad Mansfeldium Darmftadii hterentem cvafit. Inde in Belgium ad Batavos digreflus (nam Paiatinus, cum nec vires ad bellum profequendum, nec fumptus iuppete- rent, Saxonis & potiffimum Soceri confilio, quiBruxellispcr Legatum Dighbrun compofitionem urgebat, BruniVicenfi, Mansfeld'10, aliisque ducibus honeitam mifiionem impertive- rat) in pugnaFioriacenfi fmiftram manum globulo trajedlus, dum prae pugnae calore vulnus negligit, fubeunte gangraena, totum brachium tot facrilegiis infame chirurgo refecandum prasberedebuit, juftasqueD. Liborio Pcenas dedit. Nequehio finis. Sequenteanno in Weftphaliam cum valido exercitu regreflus, mcdio interAhuiium &Loham campo memorabili Alteka praelio proftigatus omnia tormenta partemqueimpedimento- stkages. ram ^ismilic inacicm caefi 5 fugientiumlongc major a Croatis infequentibus ftrages: Captivorum, & quam maxi- Adelsreitt , me Illuftrium ingcns numerus. Dux ipiecum Comite Tur- riano to ta nodtc fugiens cum aliquanto equitatuinBatavorum fines aegre penetravit. Ajuntinquibusdamtormentisinven- tas fuiffe litteras majufculasP. F. quarum explicationemmone- ta nuper cufa iatis exhibuit. iJEJLGA V) IX»UGNA« fer/itug žSaptn. Liber V. Caput XXI. 705 Irtterea cumirrito eventuBruxelIcnfistra<5latiofolutafui£ {et, TiJlius Heidelbergam Comitum Palatinorum fcdem op- Hurat- pugnandam fufcepit: quo ipfo temporeLeopoldus Archidux v cognitoMansfeldiidifceffuHagenoam, Spiram, Wormatiam, »uk., variaqu e Aliatke locarccupcravit. Obfidio Augufto menfe ex- eunte caspta in medium usque Očtobrem protračla fuit, non fi¬ ne magnis oppugnantium damnis, cum oppidani,ftudiofi,& agreftes, pro luis aris & focis ftrenue dimicarent, ac praefidii paucitatem ( non enim plures, quam mille quingenti e Britanni- ealegione inerant) abundecompenfarent. Tandem verofe- cunda generali aggreiTione urbs utraque ( nam in novam, vete- remque dividitur)vi expugnata,nilproficientibusmunimentis, qu$ in Caelaris, Bavarique ludibrium* multo ante exftruxe- *Sruf5$ rant: arx quoque, ad quam major civium militumquepars con- fugerat, non diu aufa refiftere,corporum&farcinarumiiberta- tempačlaTilliofefubmifit. Magnaillic &opimafpoliainvi- Čtarum manus e Principum maxime thelauro venere, Inter B«hothb- illa eminuit bibliotheca totius Gcrmaniae felečtiflima, cujus iola bergen^.' Manufcripta So.millibusflorenorumaeftimata.Hujus magnam partem Maximilianus Bavariae Dux Sunimo Pontifici dono milit. Ferunt lS.Februarii fuperHeidelbergamtresfoles Iri- Prodigium de inclufos, & in medio Crucem nigricantis coloris confpečlam fuiffe, qualiCrucis de fuis contemptoribustriumphaturaepro- delberg. digium. HeidelbergamfecutumeftMonheimiumurbsmuni- Monhei- tiffima,adRbcni&Nicriconfluentesfita; auae&ipfaunacum MIUMDE ~ ? . * *- DITU&. arce pridie Nonas Novembris in Tillii poteftatem concelTit. Ferdinandus Imperator Superos votis & rebus fuis adeo fa- yentes expcrtus, utfe reciprocis obfequiis gratum exbiberet, de- A Oesare crevit haerefi profligata iacra Catholica per totam Bobemiam De€RETA r o ,f . . . . REFORMA¬ MI* integritati reltituere. ltaque dedit in mandatis Carolo tioReh- Principi Liechtenfteinio Proregi, ut confeftim Miniftros Aca- g 10 ™” 5 * tholici dogmatis Praga, caeteraque Bohemia eliminaret. Ur- gebat maxime negotium Nuncius tune Apoftolicus, Carolus Caraffa Epifcopus Averfanus , oftendens Caefari, conftantem regni quietem & iecuritatem Iperari non poffe, quamdiu feditio- fi blaterortes, turbarumquc incentores in regno confifterent. Et curid Csefari in fuis provinciis non liceat, quodfubditis qui« busque Principibus liceret ? praecipue poftquam jure belli & Vičtori« Bohemis non tantum ut fubditis, fed etiam ut vičlis Uuuu poffit 704 Hiftorias Salisburgenfis Offendit Acatholt- cos Prin- CIPES. poffit imperare ? Rudolfini diplomatisprivilegiumiisnondč« bere amplius patrocinari, quos manifefia rcbcllio privilegiis in- dignos reddidifiet. Hae quidem erant aequiflim 3 e rationes,quibusCsefarBo- hemicae Rcformationis invidiam apud Acatholicos Principes avertere conabatur: non tamen aequis auribus acceptae, praefer- tim aSaxone, qui confiigarum exulum patrociniumfufcepit, & obtentu officiorum, qux pro recuperandaBohemia Caefari praeftitiffet, non fine aliorum fuae religionis coniorcum invidia, miniftrorum liberum in patriam regrefium, & exercitium urge- bat. COMITIA Ratispo- NENSIA. Qu(bus INTERESI Archie- PISCOPUS Pari*. Peračto reformationis negotio fub anni finem Casfar Ratis* ponam Auguflalia Comitia indixit ad J. Calend. Decembrisj quo & ipfe cum Imparatrice totaque aula concefilt. Ut tamen SaxoElečtor adventaret, impetrare non potuit, non tam pro- pter receptamBohemicse Reformationis ofienfam ,quam qudd in hifce Comitiis de transferendo Elečtoratu Palatiniin Catholi- cumPrincipemačtumiriprsenoverat. Adfuitinteralios Prin¬ cipes noftcr quoque Archipraeful Salisburgenfis Pariš Lodro- nius de reducendaGermaniae tranquillitate confilia junčturus. Propofitio Capitum tračlandorum , cum plurium adventus cxfpečlaretur, ad fequentis anni initium dilata fuit. Quinq!« Hoc codem anno Sum. Pont. GregoriusUrbem Sc orbem nonmati cx ^ e ^ us gaudiis perfudit, cum Divos Philippum Nerium, Ignatium, FrancifcumXaverium, Ifidorum, Terefiam Sančto- rum numcro adfcripfit , Petram de AlcantaraBeatum dici Sc co¬ li juflit. Sančlorum Annae Sc Joachimi fefta anniverfaria dein- ceps memoria fub ritu duplici celebrari precepit. Sub anni fi¬ nem in SS.Innocentum fefto, cumadftantesprecarentur: O- ObitusD. mnesSandlilnnocentes orate proeo,innocentcmanimamcae- “ lo transmifitLugduni inGalliis Francifcus Salefius Epifcopus Genevenfis fcriptis, meritis, vitaeque fančlitate confpicuus,hac noftra astate Sančtorum quoque faftis infcriptus. Seditio Ottomannico imperio magnam hoc tempore mutatio- ST nemattulit tumultus militumPrsetorianorum, quos Jannizeros T'lROARUM vocant: nam cdm OsmannusImperator 20. annorum juvenis, ip in- ter quos frater Friderici, & innocentesfilii,quam exterialicujus. habendam efle rationem, idque ex AureseBulke declaratione. Non deerant, qui dicerent /Fridericum non contra Caefarem, fed contra Archiducem Auftriae bdlum gefftfle. Aliqui Cae- faris edičbo, quo Bohem iam ad Catholieos ritus revocaverat, re« clamabant, idque refigi cupiebant. W olfgangus Wilhclmus DuxNeoburgicus, fibi ut innocenti & prosimo agnato ex aureae Bullse conftitutione Eledfcoratum deberi contendebat • namfira* trem Palatini arma contra Ofarem gefliffe • filios vero Patris deličlo implicitos teneri. Sed & Orator Hilpaniae translationi Elcčtoratus in Bavarum manifefte adverfabatur. Uuuu z 7 UK. At DEFENDI' TUR.. 70 6 Hiftoriče Salisburgenfis At potififimi, iique fere e Catholicis cum CaTare fentie- Apeuribus k ant ^ contra adverfaepartis rationesfacilereponebant. Gra- vififimas fuifife Palatini profcribendi, & efife ejusdem abdicandi caufas: quippequiter,quaterquea Caefarejufifus defifl:ere,per. tinaciterarmarebelliatračlaverit, &adhucres no vas identidem moliatur. Tot repetita monita & mandata vicem vadationis Friderico efife debuifife. Bellorumtumultus,armorumftrepi- tus, ac moraepericulum non permififife, ut juriš ordine de Pala¬ tini criminibus cognofci, & de ipfius profcriptione cum Elečfio- ribus tradtari potuerit: puhlicam falutem praefcriptse in Augu- ftalibus pačfiis formas merito fuifife praeferendam: quamvisex Miilhufiano Conventu deElečlorum fenfu &mentefatiscon- ftitififet. Rebus itaconfifitutis, cum nequaquam expediat,Im- perium una a feptemviralibuscolumnisdiutiusdeffitui, atque tam dignitas quam pofifefifionesComitis Palatini, ceulmperii clientelae, & beneficiafiduciaria,rebellioniscrimineadliberam Csefaris difpofitionem fint devoluta,etiamSacrae IpfiusMaje- ftati ( cujus eft Eledlores nominare & inftituere) liberum efife de- bere, ut illum Elečtorali dignitate exornet, in quem&fuavo- luntas, & merita confpirent. Cacterum ,fi Palatinusnullafiui diminutione efifet in integrum reftituendus, nullam amplius £ore Auguftae Majeftatis reverentiam, quorumlibet injuriis im- pune expofitam } aequam,imomelioremkedentis, quamkefi, clientis ,quam Domini ,fubditi, quamfuperiorisfore conditio- nem. Et qui bocfačlumcupiant, caufam reipfaPalatino adju- dicare. Addidit Csefiar, Bohemicae reformationis immerito fieri 4 tr.a- mentionem, quae nullatenus adComitiorum tračlatum perti- ctatuCo- neat,& efife iniquififimumfi bi, quifitImperiicaputStPrinceps, iiv* # . ^ j * . r *•' lmminutam vellepotelratem, haereditarias provincias ad iua la- cra adftringendi, quam quilibet imperii ftatus in fuas ditiones cxerceat. Tandem rebus in utramque partem diu & rite per- penfiis, Caefar ita definivit: Velle fe innatae clementiae Stpacis ftudio, tumEle&orum, Principumqueinterceffionidare,utfi Palatinus depofitis armis, Sc reicififis faederibus fiupplex perpc- ram geftorumveniampofcat,eandemcum avitisditjonibusre- cipiat,excepta Elečloraii dignitate, quam fine Imperialiumfan- dtionum, aut Elečtoralis Collegii prsejudicio omnind in alte- rum Bohemica REFOR.MA- Tio a CTAT MITIORUM EXCLUSA. Liber V. Caput XXI. 7 ° 7 mm transferre decretum {it. Ad hanc cum plares afpirent, Caejar cmorumjura,utpote plerisque eorumabfentibus,liquidb cogno- ELECT0 - P , , p \ • ’ n f* • RATUM lci in prtetens nequeant$ ncque lit e re lmpern, ut leptemvira- transmrt lis locus diutius vacet, fe Elečboratum Maximiliano Bavariae * Paiati - Duci, cujusmaxima &orbinotafinterga fe, & imperium meri- ta, conferre,falvo quorumcunque aliorumjure, quod{iamica numBava- compofitione obtineri nonpofTet, ex Elečfcoralis Collegii fen- ^ Du ' tentia decidendum effet: atque tune poft obitum Maximiliani iile eledtoratu potiretur, cui feptem virali judicio effet addidtus. His conditionibus cum Maximilianus annuiffet, folenni inauguratione prsefcribitur dies vige{imaquintaFebruarii,qua eadem fuperiori faeculo Carolus V. Mauritium Šaxoniae Ducerri pari fere causa modoque Elečtorali dignitate ornaverat. Htec cum illuxiffet, Csefar Auguftali paludamento infignisinterSe- ptemvirosMoguntinum & Colonienfem,LegatumTreviren- iem, Archiepifcopum noftrum Salisburgenfem, Epifcopum Ratisponenfem, duosque Haftke Darmftadienfis,Principesin imperiali iolio confedit, causasque & voluntatem transferendi Eleftoratus in Ducem Bavarise Maximilianum per Procancel- larium expofuit, eundemque ad capelfenda Septemviralia in- fignia accerfivit. Qui e conclavi, in quo operiebatur, medius internoftrum Archiprcefulem Paridem & Albertum germanum fratrem Bokse Ducem ad Auguftalem tbronum proceffit, & acceptis de manuCsefaris pileo paliioque Elečtoralis digpitatis infignibus, Septemvirale juramentum dixit. Mox eniem Cse- lareum deofculatus , Eundem Csefarem in triclinium fecutus eft,ubi primam lancem imperatoriasmenfseimponens, Archi- dapiferimunus obiit, exinde in eadem mensa Caefaris conviva accubuit. In iisdemComitiisJoannesTilliusCatholiciexercitusAr- Tiuiuifit chiftrategus a Caefare Ratisponam accitus S.R. J. Comes crea- cottls. tur, jubeturque hibernantes in Palatinatu copias rečla contra Mansfeldium & BruniVicenfem e Belgio regreflos ducere, quo* rumhicagrum Ofnabrugenfem, ille Frifiam Orientalemmifere vaftabat. Decifis deinde quorundam Principum caufis, Ludo- vicum Darmftadienfem ad Saxonise Septemvirum delinien- dum, apudquem plurimum authoritate poterat, dimifit ,ac fo- luto ConventuPragam conceflit. Ibi Erneftum Comitem ab. Ernestus Harrach virum prudentiaacpietatecelebrem Archiepifcopum renun- mARCHrE- 1'ISCOPUS Pragensis. Urbanim VIII. m PoNTIFI* CATUSUC- cedit Gre G.RIO XV. 708 Hiftoriie Salisburgenfis renunciavit, paulo poft purpureo galero infignitum. Inde rursus profequend' Hic poft invocatum folen- ni liturgia Divini Spiritus Numen, praedičtus D. Chriftophorus Kircher, cum utrumque Diploma & Pontificium & C^fareum altavocelegi curaflet, Apoftolica authoritate Univerdtatis ere- čtionem renovavit, utque deinceps quotannis in folenni ftudio- rum renovatione pridie Nonas No vembris, recurrente D. Caroli pattocinio, dnguli Profeffores in praeferiptam a TridentinoS. Fidei Profeftionem jurarent, praecepit. Pofthaec Magnidcus Rečlor renunciatus fuit Vir clariidmus P. Alfonfus Stadlmayr ^ ex Imperiali Weingartend Caenobio Doffcor Sc primum ante Dečani. Profeflor Theologus, moxque Rečtorali epomide indgnitus. InProcancellarii munere permandt P.CarolusJacobiab emen- fo plus ep. h m duplici Theologiae Scholafticx curriculo ProfelTor pridem emeritus, Monachus Andecends. Facultatum primi Xxxx Dečani Divirso- rum Pro- FESSORUM MERITA ET tUClIBRA- TrONES UTTSRA- RIA. j\ 2 Hiftorias Salisburgenfls Dečani ele^ti Sc nominati fuere in S. Theologia P. Marianus SchwabSchyrenlis, in JurisprudentiaP. Placidus Bridler e San- clo Gallo, inPhilofophia P. Amandus Pachler e Monafterio S. Petri, paulo poli ibidem Abbas. Anno iequente Statuta, Sc Privilegia Univerlitatis amplillima Archiepifcopus vigelima tertia Septembris confirmavit, quae deincepsanno^4.interre« gni tempore nonaFebruariiaR mo quoqueCapituloapprobata Scfubfcripta, decimo očlavo Augufli aSuccelforeEminentilli« mo Guidobaldo 5 rursus anno fexagelimo nono,decimo tertio Juhi a Celfillimo Sc Reverendifllmo Principe Sc Archiepifcopo Maximiliano Gandolfo renovatae Conflrmationis robur acce- perunt. Ab his principiis Salisburgenfis Univerfitas identidem magis magisquc effloruit, tam clariflimorum Profeiforum, quam egregiae Juventutis copiosa prxftantia. Rem Jitterariam a primis temporibus editis lucubrationibus promoverunt duo germani fratres Matthaeus, Sc Thomas Wcifs. lile duodecim annos Univerlitatis Re6lor, Sc antehac S. Theologise ProfefTor Ly ceum Benedičlinum, Sc Commentarios in Ariftotcl em ty pis vulgavit. Thomas Nercsheimenlis Monachus Lingvarum peritia Sc cruditioneclarus,Rhetoricesprofelfor AnnaliumBe- nedičlinorum duos tomosaJepezioHifpaniceeditosLatinita- te donavit ,Salisburgenlis Dedicationis, ac CellenlisThauma- turgx kliloriam fcriplit. Romani Miller per plures annos Pro- cancellarii,tredecim annosRečtoris, podremo Abbatis Seoncn- lis erudkionem fummam ollendunt Sympathcticon, Sc Olor Laureatus, opera Viro digna ,qui a SummisPrincipibus inpre- tjo habitus, Sc ab Emincntillimo Cardinale & Principe Guido¬ baldo inter Intimos Confiliarios adlečlusfuit. ,dEgidiusRam- beck Schyrenlis Monachus SS. Canonum quondam ProfefTor opus inlignejuridicadočlrinarefertumedidit, PanopliamEc- clefiailicam, in Romana etiam Curia commendatum. Ipfc^ quoquc ad Bcnedičtinorum Caelitum icones perNatalitios to- tius anni dies diftributas, Sc indullria Gregorii zcloliffimi Prae- fulisadS.Udalricum Augultae Vindelicorum ,ejusdemque Cae- nobii xre aeri incifas hiftoria exornavit, quam Calendari um Bc- nedičlinum infcripfit, opus illuftre, ScS.Ordini apprime glo- riolum. Celcberrimi viri P. Ludovici Engl Collegium Juriš Canonici quorum non Juriš ftudioiorum manus Sc ora occu- Lib. V. Caput XXII. 7n pat? Huic anteaManualeParochorum, Sc Privilcgia Mona- ‘ chorumpraemiferat. Hermanus Hermes uti tricennali fere Co- dicis & Juriš ProfefTura, aliisque meritis in llniverfitcte, ita edito Juriš puhlici Fafciculo immortale fibi nomen inorbelitterario comparavit. ChridophorusBluemlachermultis annis tum In* ftitutionum Imperialnim, tum Pandcčtarum Profeffor praster compiures minores , celebrcm Tračlatum edidit de Proceflu Criminali. Nec fas eft filentio praeterire germanum Fratrem P. joiephurn Mezger, quippe hujusmet Hidoriae Salisburgenfis Authorem, eique confcribendse immortuum. Is viginti duos annos ,unaque vires per diverfas Humanitatis, Phiiofophiae, SS. Canonum, demum S. Scripturae & Controverfiarum Cathedras bono puhlico docendo impendit, novem prodremis annisfi- muladS. Petrum Prior, Sc UnivcrfitatisProcancellarius 5 novem quoque annis Academicae Juventutis in majori Sodalitate ad Mariamm pietatem indručtor Sc Praefes, quo tem pore inprimis in lucern puhlicam emifit Annum Marianum, quo Divis Bene- dičlinis, pro commodaSančlorum Mendruorumdidributione infingulos anni diesdigeftis,Scelegantieffigieexpreffis,com- pendiofamgedorum epitomen hidorico d^y lo adfcripfit, magno pietatis Sc juventutis bono. * Edidit praeterea inditutiones in S. * Seriptor Scripturam, Sc CornuDanielis. Podremo huic Salisburgenfi Hiftoriae manum admovit, & magno prorsus laboreusquead Mariani Archiepifcopi Ernedi temporaperduxit. Ibi utfcribendi Sc vi- Atfth9re ”* r r r 1 nomtnat P v vendi finem faceret, tata voluerunt. Fraterno operi Sc oneri p. Dan. germani fratres Francifcus Sc Paulus Mezgeri ejusdem Ordinis & Monaderii ,illc in S. Scripturae Cathedra j ide in Procancella- frOffu. rii munere fuccelfores fuccollarunt, Sc reliquum operiš perfi- cenjen*. ciendum fufcepcrunt. Specialis inter praecipua Univerfitatis lumina locus Sc memoria debetur Admodum Rdo P. Alfonfo: Stadlmair W eingartenfi, viro cum cura dicendo. Hujus inde- feflas vigilantise Sc folertiae debet Univerfitas , quod IlludriiTi-' Dedič Ato- mus Archiepifcopus Pariš Juridicae Facultati opulentafundatio- cu ' ne profpexerit. lpfe Academica Auditoria una cum Convi-tl” čtu, ut hodie videntur, oeconomicis fere mediis Sc Abbatum & haiu fubfidiis a fundamentis cxdruxit: exercendae juventuti rarae artis & operišTheatrum condidit} totis viginti tribusannis, openpri. quibus MagnificiRe&oris munere funčlus fuit, maximopere intentus , ut Cathedras viris infignibus, Facultates numerofis e ai to pr«.- Xxxx 2 difci-/^ 714 Hiftorias Salisburgcnfis Alfonsi difcipulis, 5 c fcholafticis exercitiis 5 Univcrfitas totaFaedčra- eiogmm. 11, toruin Praefulum acceffibus magis magisque floreret. Quo fa- člum, ut praeter Sveviae & Bavariae Antiftites, quorum pleri- que jam aprimisinitiispro confervationeUniverfitatisinfaedus convenerant, etiam Superioris Auftriae Abbates anno quinqua- gefimo fecundo faederi accefferint. Iti cana demiim ienečtute domeftica mytra meritiffime coronatus, etiamfubPraefidisti¬ tulo & dignitate fupremamllniverfitatis curam geffit,& jam. feptuagenario major faeculari folennirati anno očtogefimo fe¬ cundo praeferis interfuit. Succefforem in Rečloratu accepit P. Benedidtum Pettfchacher adD. Lamperti in StyriaProfeiium, virum notaeperplures Tračlatus Tfieologicosdo£trinae,&pro~ bitatis. Quem fequutus eft P. Gregorius Wibmperger Cre- mifanenfls poft Philofophiam traditam, & pluribus luculentis Thefibus exornatam, primo Controverfiarum, dein’ Scholafti- caeTheologiaeProfeflor, qui adhucUniverfitatis ckvummeri- tiftime tenet. Praeter memorata Univerfitatis lumina jam alteri mundo & caelo inferta, abundant in hunc diem, qui infignibus lucubra- Iuu'.tb.iss. tionibus Rempublicam illuftrant: quorum nominibus ut par- Princeps caIT1) fuadet ipforum modeftia, & hiftoriae rado. Unum, alte- £ m5IDLt rumque fi tacerem, puhlica farna non pateretur, inprimis Illu- singulare ftriffimum ScReverendiftimum D. AuguftinumReding Abba- versitatk tcm ScPrincipem Einfidlcnfem, noftrum quondam inCathe- Sausb. et draTheologicaAntecefforem, & Profeflorem : cujusincompa- Calesti- ra bil e m Relioionis Catholicae zelum , nec minus profundifft- NUSSFON- . 1 A ■ 1 - . DR.ATUS. mam doctrmam loquuntur lntegriTomnntotam D. Thomas Suirimam,Tridentini,&Baronii defenfionem, alilque piures typis vulgati. Deinde IlluftrifT. & Reverendiff. Caeleftinum Sfondratum, qui cum Juriš Canonici cathedram quadriennio praeftanti dočtrina illuftraffet, infigniavolumina, m defenfio¬ nem jurium Pontificiorum edidit: exinde an. 1 6$6. a Sum. Pontif. Innocentio XI. Novarienfis Epifcopus defignatus 3 fed paulo poft, antequamEpifcopatum adiret,fuorum fuffragiis in Abbatem & Principem Monafterii D. Galli in Helvetia fequen- teanno 1687.17. Martiidigniifimeeveblus. Ileustris Fuit praeterea a tempore renovatae Univerfitatis major —‘identidem Studiofas juventutis , praefertim Illuftris affluxus, et copia. quamvis duplicis Academiae obječtu* vicinae provinciae eun- dem Liber V. Caput XXII. yi T dem inhibere omni conatu contenderent. Inter Illudriores tres* Lindi g? cminuereS.R. J.Principes: PrincepsLubomirskius, Theodo-° £ " , /’ quidubitaret. Nam Hispanle Jacobusfpe veniae genero apudCaelarem Philippi Regis inter- ventu impetrandse^ Philippus rei Catholicse inBritannia pro- movendse,i n hoc matrimonium inclinabant. Jamque obten- to ab Angliae Ordinibus aflfenfu ,Carolusipfeper Gailiam Man- tuamCarpetanorum habitu incognitointerquatuorfolumco- mites, e quibus Comes Bukinghamus, profečlus eft: Regia magnificentia ibidem exceptus, & habitus. Confečfoe dein connubialium legum tabulse, in quibus permulta in Catholicae Fidei bonmn inferta. Caeterum cum difpenrationem Roma obtinendam,quse prima erat conditionum,interveniens obitus GregoriiXV. retardaffet, Carolus non exfpedlato tračlationis line, & Infanta non nifi femel, idque praeferiptis verbis falutata, Angliam repetiit, ab ipfo Rege ad primum ab urbe lapidem, deinde a Cardinale Zapata cum fplendido Procerum comitatu ad portum S. Andreae in Afturia dedučtus. Vix pedem in An- glia pofuerat, mox alia rerum facies : nam Jacobus fp quo Urbanus Pontifex Elifabetham Portugalliae Reginam San- čtis, Avellinum Tbeatinum, Sc Felicem Capuccinum Beatis adfcripfit. Ingens crat ex omni orbepro impetranda generali noxarum verna peregrinorum affluxus, Inter quos eminebant ex Plifpania Dux Acala, e PoloniaUladislaus Sigismundi Regis Filius: his accefiit e Germania SereniiTimus Leopoldus, cui peroportunum erat, eadem opera Jubilei gratiam recipere,fi- mulque refignatis in ipfius Pontificis manus beneficiis hačle- nds adminiftratis, nempe Argentinenfi Sc PafiavienfiEpifcopa- tibus, nec nonPraepofituraConftantienfi, bencdidfcionem pro fecuturo connubio,quod augcndse Domus Auftriac 2 e rationes fuadebant,impetrare. Urbanus S. Pontifex Sereniffimum ad- venam magna admodum bumanitate accepit, 8c quamdiu Ro¬ mee moratuseft, inluo Vaticanopalatiomagnificehabuii,m- fuper difcedentemPontificia donatum benedičlione usquead Hetruriae fines fuis expenfis deduxit. Illie Regia magnificen- StPajus" AulaHetrufcaacceptus,Fiorentiam intravit,Stpofiamica Archie- ultro citroque colloquia conjugium cum Principe Claudia piscopus C onclufit, OEniponti, qua par efict, celcbritate jungendum. domum rcdux fplendidiflimo apparatu ad nuptialia fefla cunčla inftnmt. Noftrum ArchipraefulemParidcmnon folum adprsefentiam, fedinfupet adPaftoralem conjugalis vinculi ne- xum Sc benedičVionem impertiendam invitavit. Is invitantis voto non deiuit } led menfe Aprili OEnipontum profečlus, St ab Archiduce {olenniffima pompa introdučlus, Clauaiam fponfam cumSereniflimis duobusFratribus 15. Cal. Majaš ibi- dem appulfam in fumma Equeftris Nobilitatis non minus extra- nese , quam domefticae frequentia folenni ritu Leopoldo Arcbiduci junxit. Viduati per has nuptias Epifcopatus Suc- cefforem recepere alterum Leopoldum Wilhelmum Archid. CaefarisFilium } cui ctiam Epifcopatus Vratislavienfis, Sc Ordi- nisTeut.Magifterium accrevit. Conftantienfis Prtepofitur* Maximiliano Henrico Alberti Bavariae DucisFilio cefllt. Alteram Auftriacae Domui Sc praefertimFerdinando Cae- Ferdinan- fari laetitiam peperit hoc eodem anno Ferdinandi Filii in Regem coiegna Hungariae unffio Sc Coronatio , pofi: multas contentiones in y-vlRsx Oedenburgicis Comitiis demum, DEO aufpice, communibus H nga- fufiragiisconclufa, Sc confueto rituperačta. Netamcn etiam JŠU no. Liber V. Caput XXIII. 719 hujus anni ferenitas, (utinhumanisrebusafTolet)aliquamoe- ftiiisenubecareretjgravisinprimisFerdinandoC3dari,aliisque Mors C atholicisPrincipibus acciditobitusCardinalis Hochenzollera- Osnabku©. niEpilcopiOsnabrugenfis viri praeftantiffimi, &interfummas fpesprEematureevivisablati $ cuifuccefficFr. Willhelmus Co- mes Wartenbergius. Sequenri anno vigefimo iexto novam moleftiam&peri- An.MDG culam attulit agreftiutn in Auftria fuperiori fcditio. Gens XXV1, • n ■ P. , ^ . . r y AGRESTIUM tam exten Principis, quam Catholicorum ntuum iniueta, cum JN austria segre ferret impofita aBavaro onera(cuipignoririo contračtuea sup.seoi. provincia erat obftričta, quousque belli fumptus refunderen- tur) novo Gsefaris edičfo, quopraeterLutheranosMiniftros& Ludimagiftros, ricus quoque Acatholiciprofcribebantur ,peni- -tus in rabiem verfa eft; neque enim fefe intra privatas coitiones in popinis & vicis tumultuatio cohibuit, fed in apertum proru- pit. Inconditamultitudo epagisBohemisepropioribus egref- k , torrentis inftar plurium identidem acceflu vires nimium quantum auxit. Arma cuique erant, prout furor miniftrabat. Plures pala & farculo , mulci fclopeto & ferro inftručli: non pauci clava ferratis euspidibus radiata ( unde ftellam matutinam nominabant) obarmati. Plerisque inftar armorum erant fche- diasmata diabolicis charačteribus notata, quorum prseftigiis fc contra ferri idtus & glandium ignitarum jačtus durabant. Me- tuendus eratfurentium globus ,undequaqueinpraedas,cxdes, incendia effufus. Catholiei & prsecipue facri homines indignis modis vexati: in eorum aedes ignis inječtus,nobilium arces, Monafteria quoque expilata, facra conculcata, templa defor- mata. Tandem ut juftse militiae formam praeferrent, homi- nemquendam, qui artem pileariamexercebat, interfeditiofos loquendi audacia praeferocem Stephanum Fatingum nomine fibi Ducem eonftituunt. Hujus dudtuHerberftorffium, con¬ tra feditiofos cum mille quingentis Linzio obviam progrediau- fum, in fugam agunt, cum paucisCroatis&quadringentispe- ditibus segre reverfum. Crefcentibus inde animis W elfium, Stiram, Eberfpergam pergraflati, iplius Linzenfis urbis muros, quam fpe devoraverant, pluribus aggreflfionibus tentant, Danu- bio,ne quid auxilii inferri poflet,ingentibus catenis ab utraque ri- pajunčlisconclulo. Sedfruitra} quippeab obfeflis, magnafua clade,pyriis prsecipuemiffilibuscaufata/emperfortiterrepulfi.. : . Yyyy Tandem Gotoma- tusUPap- PENHEIMIO. Sai.isbur.gi PARENTA- tukGui- IIEIMO V. Bavakiaj D UCI. Epita- PHIilM Du c« Gui- 1IU.MI. 720 . Hiftorise Salisburgenfis Tandem deferbuit furor, cum Pappenheimius non minus aftu, quam vi rebelles aggrefTustriplicipraeJiofudic, capcisautcsefis antefignanis} pluribus deinde fupremo fupplicio affedis,: „ex quo tumultuario bello finis. Eo tempore Salisburgum quam plurimis ab agreftium ra- biefe fubducentibns amicumfuffugium, & hofpita tečla prse- buit, jam tune antiquum Juvavii nomen in no vos & futuros eventus renovans. Anno eodem Salisburgum folennibusexequiisparentavit Sereniffimo Principi Bavariae Duci Guilielmo V. querrtab adcii- diflimain DEUMpietate Religiofum nuncuparunc, Landis- hutse anno i^S.tertio Cal, Odobriš natus in fefto S. Michae- lis, eundem Archangelum tota vita impensecoiuit,exftrudo ipfius honori templomagnificenti/Iimo, cui etiam anno odo- gefimo D. Bennonis faera ly pfana intulit, Urbis tutela comm en- data. Anno 97. Principatus molem in Filium Maximilianum inclinavit, toto deinceps pedore in religiofaDEIobfequiain- tentus. Conjugemhabuitlediflimam, Renatam FranciiciLo- tharingi, & CKriftianae Danae filiam, de quamem orise traditur : cum infantula segrotans, jam aMedicisdepofita, exvotoDd- parse Lauretanse fado ad meliorem valetudinem fe colligeret, prima hsec verba cumtotius Regiae ftupore protulifie: Gloria tibi Domine. Vix in aliquo conjugio tantam paritatem repe- rias, adebuterqueinomnegenuspietatisconfpirabant. Gub lielmus e 72. fenecionibus, quotidie duodecim, totidem Rena¬ ta e decrepitis72. mulierculis menfam pofuit: uterque in noto- comia, moribundorum & funerum curamingentiliberalitatc profufi. jEtatistamenmagnafuit:difparitas,narn Renata anno 1 602 . mundo denata dl: Guilielmushoc anno vdefirno (exto. setatis leptuagefimo odavo diemlupremam iande claufit , fe- pultus iub principe aratempliD.MichaelisinCollegio Socie- tatisJESU,quodipfefundaverat,atquehacfepulcraliinicriptio- ne compendio ipfius vitam exhibente honoratus. Gurlklmm V. AlbertiV. F. Coni. Pa/at. Rhe . Utr. BavariaDux , hujus Collcgii y & Templi Fundator , nafcitur anno M D XLV dl. Sept. XXlX.provinciam dPatris mortc regit annos 17. opna XAaximilia- no Filio traditd , in jecejju & fančio otio cum Renata Lotbaringa conjuge agit annos 7 .folus 24. mor it ur anno 162 6. Februarji 7. hord pomeri dianafarne _ Jecundd . Vixit igitur annos 77. menjes 4. dies > 9 . in Liber V. Caput XXIV. ?2 i 9. in ambiguo reliquitpktate , an felkitate major ejjet ? * vidit enim t film Philippum in purpura Romana , Ferdinandum J\ 4 aximi- lianuminOfrolmperiali: illum Elečlione Colonienfi t bane vir*ute militari: vidit Albertam prole fipatum : vidit duos generos , alte - rum Cctfarem , alterum Principem e Lutherano Catholicum ma?no cum ineremento Religionis, Quiejcat ceternump ar s mnmli melioris , 95Wi!< CAPUT XXIV. De BeUo Danico aliisque in Europa geftis memorabilibus maue ad beliumSuecicum. F Ačta cumBethlemo pace etiam a Tarcicis armis tantisper quievit Hungaria : non etiam Polonia, quse eodem tem- p otnN i A 4 pore a duplici hofte, Turca &Sueco premebatur^ & ifte Turca et anidem fačbis in Livoniam irruptionibus bello Germanico prgeludebat: illeinPoloniammagnumTartarorumexercitum an mdC per Walachiam fub Cantimirio Marža immifit, ingenti tamen XXIV ’ & prodigiosa clade profligatum: cum Stanislaus Conjecpolfius cum exiguamanu,nimirumtribusequitummillibus,&pediti- Tartari* bus feptingentis, triginta Scytharum millia aggreffus , praelio PoiONIS p i • . n 1 • i / a €AfDUNTUR* iudit, omni prxdahominumpecudumque recuperata. Anglicae expeditionis major farna, quam exitus fuit. Nec moritur Regi Jacobo illiusprogrelfumvidere licuit,fubinitiumanni vi- Jacobus gefimi quinti astatis 5*5). & regni anno 22.extinčbo. Iplum ^ An-> quoque principium expeditionisutriqueDučloriMansfeldio, An.mdC & Brunfuicenfi inaufpicatum obtigit : Mansfeldius quippe xxv * Fliiffinga in Angliam vela faciensparum abfuit, utmergeretur mansfee- navi in cautes impačba, & foluta, omnique ipfius fupellcčbde e »“ ** fpoliis male partis praedivite , undis haufta : centum viginti g“^ s suu očbo rečbores periere: Mansfeldius lembo proximo una cum censis w. potioribusTribunis exceptus, poftea in Anglicum navigium, r quodforsobtulit, transpofitus eprmfentiflimomortispericulo in Angliam evafit. Ducis quoque Chriftiani Brunfuicenfis milites in Gallia feriptos , cum e portu Caletenfi in Bataviam transportarentur, vix fublatisanchoristantatempeftasoccupa- vit, ut plerisque diffračbis navibus , e bis mille tum peditibus tum equitibus pauci exitium natatu effugerint. Haec finiffcra Yyyy 2 belli FORTU- ’ N1UM. Angiica- NACLASSiS INAUSPICA- TA EXPtDI- TiO. Breda oc- Cl.PATUR.AB H^panis. Danici BELLI PRI- MuRBU. Rex Da¬ ma EX tAP.n p£. RICLITA- TU&. Ober,- TR.A »T<* DICTUMa 722 Hiflorise Salisburgenfis belli aufpicia prasludebant Anglicanae clajffis infortunio pauB polt fecuto. Haec quippe centum quinquagintanavibus, & omni bcllico apparacu contra Hilpanos inftručta,cum milites pod tentatam Gadibus exlčenfioncm, a Ferdinando Gironio toto littorc depulfiScadnavesreječlifuifTent, inreditu .procel- lis Sc tcmpeftatibus jačlata paucos admodum de decem pedi- tummillibus,inAngliam revexit. Hispanisfortunabenignius arrific, qui eodem anno in Belgio Bredam AmbrofiiSpinoiae aufpiciis, in Brafilia portum omnium SS. Friderici Toletani du-> člu Bata vis eripuerunt. Major Imperio Romano tempcftas imminebat a Rege Da- nix, qui id temporis partim follicicationePaiatini & faederato- rum, partimaemulationeAuftriacae poten tise St UnionisCatho- ii cx , bellum contra Caefarem machinabatur. Hoc fine ingen- tes militura deltčtus in Pomerania Sc lnferiori Saxonia habe- bantur, St neglečto Duce Luneburgico, apud quem ea dignitas hsercditario jure refidet, Rex Dania 5 in Circularibus Comitiis Inferioris Saxoniae ,fefe illius Circuli Ducem renunciari curavit, CaFare irrito conatu per htteras dehortante. Et quamvis diu praetendcretur fola Circuli Saxonici fecuritas a religionis pericu- lo , & itativis militaribus, tamcn hoftilis machinatio primum cx interceptis FridericiPalatini adRcgemDaniae littcris, mox etiam ex Mansteldii Sc Chriftiani Brunlvicenfis juratorum Cae- faris hoftium conjunčVioneapparuit. Undc Tillius, cum mm nitioribus in^eftphalia oppidis Sc caftcllisprsefidiumimpo- iuifiet, rečta contra Regem Danise ad Vifurgim in ftativis con- fidcntem movit. Illuminfortunatus cafus de finiftro belli even- tu ominose admonuit} nam Hameliae (quae urbs eftlnferiorisi Saxoniae) cum nočlu vallum obequitat,tenebris eonfpečtum praeripicntibus, una cum equoinfofTam vallo interječlam prae- cepsruit, exinde toto biduo elinguis, Sc moribundo fimilis. Danifui Regis nondum fatis confirmati pcriculo mctuentes Ha* meliam Sc MindamTillio a tergo infequenti reliquerunt. Indc quam plures utrinque velitationes vario Marte. In his una vi<* ceTillius bis mille equeftres fclopetarios delevit, caefispraeci- puis Dučtoribus ,Friderico AltenburgicoSaxonixDuce, priori anno in gratiam Septemviri ejusdemSaxonix, eNeoftadienfi cuftodia dim iiFo, Sc Joanne Michaele Obertrautio,quii6lufclo- peti ledialitcr (augius,cumrogareturin praeliiloco, quomodo Lib. V. Caput XXIV. 723 ipfi liocinforcuniumaccidifTet, dixiffefertur: Ex talihorto t ta* M DC les roja. Et jam novus aCaefareDux Albertus Wallenfteinius XXVI ’ cum valido fubfidio in inferiorem Saxoniam penctraverat, to- tamqueMagdeburgenfem ditionem invafcrat, cum hyeme in- tercedente fufcepta fuerunt in civitateRrunfvicenfi pacis con« dilia, Commiftariis ab utroque cxercitu convenientibus, Saxone quoque & Brandeburgico lefe arbitros offerentibus. Sed ob im« probaDanorum poftulata breviabruptatrawi fubfidiis, quibus ab ora maritima liber patebat accellus, quoties lracheliHS - Oceani aeftusrediret, aditusclauderetur,inmedio&procellofo mari lapideum aggerem abuna parte continentis ad alteram ex adverfo conftruxitquingentoru'mpaJTuum longitudine, vigin- tipedum in imo latitudine, qui in tali fpeciem exurgens in fum- iro quindecim ped um latitudine extabat. Reličtum in agge* ris medio fpatium , quantum navibus admittendis fufficeret} adeo tamen fcaphis, navibus, omnisquegeneris infhumentis, machimsque obftru&um, ut nulli violentise pervium videretur. Unde oppidaniAnglico fubfidio exclufi, jamque magis mtefti- na farne rerumqueomniumpenuria 5 quam vi externaoppugna- ti,poft quindecim menfium obftinatiflimam propugnationem, amiffis fuorum plusquam 13. ffiillibus,Regis clementiaefeper- miierunt. Qui anno 162S. Calendis Novembribus trium- phansurbem intravit, eamque in perduellionis pxnam muris & propugnaculis nudatam, cunčlis quoque privilegiis fpoliavit. MoxReligioCatb.olica reftituta, prohibitoufucontrario, &in locumHugonottorurn Magiftratus Catholici fubftituti. Italiam anno vigefimo feptimo ingens terraemotuscon- cuflit,fequentium malorumprodromus,quiin Apuliatrigeb- Ingens mo Julii quinque horaram fpatio integtasUrbes, & caftella fub- ^ F ^ M0 " Vertit, plurima hominum milliaextinxit. Infuperabforptila- Apuua. cuš , averfi fluminum meatus, eradicatse Syl vse, ingentes terrae hiatus aperti. In urbe tamen D. Severi D El miierentis provi- dentia Fingularis apparuit, in Venturio Florentino ejus urbis Epifcopo, medias inter ruinas illaefo, nec non in infante, qui fub Campana integer eft repertus, casteris omnibus circa ipfum lapfu tedium attritis. Eodem anno fineliberis fatis conceffit Vincen- Oeitus tius Mantuae & Montisferrati Dux; unde bello Monferratenfi p^ TU triennium pbft continuato origo. Nam Carolus Gonzaga Dux Mantua- . Nivernenfis jus fucceffioms ad fe pertinere ratus,inconfultoCx- , 0 fare feudi Domino, Mantuani Ducatus poffefTionem iniit. In- BEtu . tercefferuntFerdinandus Gonzaga DuxGuaftalli pro tota bx- reditate ; Dux Allobrogum pro Monferrato, in quod jus ab anti- quo praetendebat. Nec Hifpanis Mediolanenfibus grata erat viciniaNivernenlis, Gallo fubje&i. Inde correptis armis Dux • Sabaudus & Corduba Mediolanenfium Gubernator Monferra- o Zzzz tenfem® NUM m- VADIT. Gailui MO VET J N Sabau* DIAM, ET 728 Hiftorise Salisburgenfis Sabaudus tenfem ditionem inundarunt, Nivernenfi refiftere non aufo. et Hispani HxCit tamen ad Cafale, quod interItalise munitifUmahabetur, batum, " Cordub3eimpetus,qui& loči munitione& Padi cluvioneprohi- Casar. bitus obfidionem irrito conatu tentatam folvic. Csefar cum “ P er J oannem Naffovium Aurei Velleris equitem controverfas ditiones in jfuas manus, tanquam Supremi Domini deponendas Nivernenfem monuiftet,illever6fpeGallicaniauxiliidetreiNAUS * & Magdeburgu niem Archiprsefulatum contulic, refragante SaxoniaeSepcemviro, cujus filium Magdeburgenfes in Princi- pem fibi delegerant: undeSaxonisanimus aCariaredeinceps aiienatus. In hoc ipium tempus.nempeannum 27. incidit,ut a n. m dc! Kdiquiae D. Norberti e Magdeburgenfium Sunimo templo, ubi Archiprselulis faero mu nere fundtus fuerat, Praga m in Mo- nafterium celebre Strohofenfc Prasmondratenfium transferren- q: ,iak -um S* tur. Tarde in eam translationem confenfuscivitatisimpetrari ^ 0KIiER - TI ‘ potuit 3 non quod primores civitatis abhofrerent, quiLuthe. rano dogmatc alte imbutiSS. Re 3 iquiarum veneranonem ido- lolatriam interpretabantur, ideoque maluiffent in undas fparge- re, quam faera offaRomanenfium(ut vocant ) cukuipermit- tere, led quodplebs ribi periuaferat, amifToSandtiPatroni cor- pore, memorabile infortunium imminere. Quam opinionem minime vanam fuifle poftea lecutumurbisexcidiumcompro- bavit, utluolocodicemus. CAPUT XXV. De apertione fepulehri $. Ruperti & S* fft alti ad S. Petrum. A Publicis, ad qute nos temporumratioaliquantdmavo- cavit, ad noftra redeamus. Inter continuatas Imperii Germanici turbas, & nafcentia exbellis bella vigilan tifTi* mum*. mus Princeps totus in eo erat, ut concreditam provinciam a Martis violentia qua confilio, qua prtefidio fervaret indemnem. Jam iiirgebant ab omni civitatis ambitu munimenta & valla} jam rupium urbiimminentiumdeclivia,quapatebatafcenfus, in prsecipitium 3equanda, ingentibus impenfis prascidebantur. Cum tamen primam fpem, ut par erat, in DEI Opt. Max. Di- vorumque T utelarium ope collocafTet,nullis fumptibus(quam- quam & communia Imperii fubfidia, & domeftica aedificia tera- rium premerent) pepercit, utfabricamBalilicse a Marco Sittico caeptam, fed non omnino tečlo tenus edučtam perficeret, in eamque DD. Ruperti & Virgilii Patronorum faera lypfana ex Zzz z % sed*' 7 jo HiftoriceSalisburgenfis sede parochlali, ubi a prioris barilicse delirudtione tantisper hofpitabantur, quam folenniiiimeinferret. Haec animo & opere agitantem inceriitpiacnpiditas,in- fpicicndi facrasProto-AntiflitisRuperti reliquias,quas&com- munis farna, & monumentaantiquain fuo fepulcro, quod in D. Petri templo vifitur, reconditasdleloquebantur: nam etri D. Virgilius pleraque & potiora lančti corporisolfidEdi adipfius D. Ruperti honorem a fe conftručfoeintuIiiTet,tamen{uorum Albertus Monacliorum folatio aliquas minoresparticulasadD. Petrum Abbas AL- re ]iqailTe C onftabat. Eodemtem pore Albertus KeuslinexIIni- TAR.E £>.* 1 Ruperti verfitatis Rečtore novus Abbas S Petri Joacbimo fuffedus, ut a oi it ur. X)ivinis favoribus fui Prselulatus felix aulpicium fumeret , ad D. Ruperti Fundatoris tumulum aram illiuslionori facram erigere cogitabat. Etopportunementera iuam Cclfilumo Principiex- plicuit, ac erigendi altaris facultatem petiit 5 nam is non lolum probavit petentis intentionem, fed etiamtumulum apcriri, 6c in Sacras D. Ruperti reliquiasautlienticeinquirivoluit. Eo ri¬ ne Commiffarius nominatus fuit D. Chriftophorus Scbrerius S.Theol, &J. II. Dočtor, Confiliarius Confiftorialis, Notarius Publicus D. Georgius Reitter U. j. D. Teftes D. M.Melcbior Scheidt, & D. M. JoannesCručg, iile Civitatis, hic Arcis Capel- lanus ,& Joannes w alburgerCivisSalishurgenlis. Aperitur Hisce fibiadjunftis Albertus Abbas 22. Juniilocunl fepul- sepulcrum c ^ r j aecedit. Reclufis ferreis cancellis, quibusobfeptum erat, ’ pervetufta tumba, in arcae modum. eligno fabricata, in qua D. Amandi WormatienfisEpifcopicorpusaS. Ruperto advcčlum fuilTe antiqua traditio eft, ibidem polita decenter removetur. Mox apparuit lapis e rubro marmore quatuor columellis fuf- fultus, incifam gerens D. Rupertieffigiemcumhacepigraphe: Arino ab Incarnatione D ornim DC XXilI. in die Rcfurrečlioms em- tlem obiit S. Rupertm , bujm Monafteru Fuhdatcr , & prhniti Saiis- burgtnjis Epifcopus hic fcpultus. Huic lapidi fubftratum erat aliud quadratum & rude marmor, nulla nota aut charačlere in- figne. Quo pariter remoto detečlapatuit fofiafepulchralis fex pedes & trientem longa, exunafolumparte conftans opere la- teritio j caetera e folido lapide excifa. Et ecce I in medio foffe Inveniun- thefaurus fummis votisexpetitus! Arcuk erat de querno ligno tor ipsms ad duos ferepedesextenfa,quaeremotooperculolacrasD.Ru- S ^ ELI ‘ pertiReliquias fericeaefindoni involutasexhibu\t,veluti adjun- ^ ^ - a* Liber V. Caput XXV. 731 &a lamina plumbea indicabat his notis infcripta : Reliquice S, RuSerti Epifcopi & 1 Confejfiris. Jnnatabat gaudiis Abbatis pe- ftus, qui cum aliquamdiu iuo in Divum Patronum affečtui in- dulfiflet, facras reliquias ofculo veneratus in priorcmarculam repoluit, quas per Nocarium. obfignata a facro Religioforum cae- tu debita veneratione inEcclefise facrarium eft deportata. Princeps dc omnibus edo&minora altaria (quorum ftručtura fequentibus &mi- SAlttburg. tioribus temporibus refervata) decrevit Princepš , Vigefima cbron. quarta Septembris, D. Ruperto urbis ac provinciae Patrono (a- Inutan- cr ^5 Ejusdem ac D. Virgilii ofla, folenniffirnapoinpa, omnium- tuf. ad so- que ordinum comitatubafilicae inferre, dunquepoftridiefefti- =i vo ritu dedicare. Infuper, quo magis confpicuaforet etiam ab Principes extranea pietatc celebritas, placuit Sereniffimos Principes e Ba- et anti- variae & Tyrolis viciniaprseter quam plurimos mytratos Anti* stites. p.- tes a( j imminentemfeftivitatem invitare. Interea tota civitas follicite defudabat,'utpro Divorum Tutelarium tranfitu fplendidifTnnos arcus triumphales etigeret. Quinque fuere erečli, quorum praecipuum in ipatiofa area in- ter aulam & no vum palatium*media ipfe Princeps pofuit, ma- arcus *l eftate » altitudine, pretio caeteris praeftantem. Illius ima pars triumpha- tres portas aperiebat ^ ad mediae intercolumnia augufta DD. Ru« iis Auti- perti & Virgilii fimulacra proftabant: in eminentibus gradatim columnarum faftigiis Sančlorum Caelitum, quos variis titulis Juvavium Patronos colit, effigies cernebantur. Et fumiflo quidem apiciD.Vitalis,alteraD.Ruperto Abbas&Epifcopus infiftebat. Proximi erant, a dextra D. Amandus W ormatia Sa¬ lisburgum. a Protoantiftite Ruperto translatus * alaevaS. Augu- ftinus, ad cujus leges quondam a Conrado I. mftituti Salisbur- genfes PfUMUS Arcus cus. . Liber V. Caput XXVI. 73 f genfesCanonici, IndeS.Thiemo ex Abbate Archiepifcopus & Martyr, S. Martinus, cujus facra ofia Salisburgum in fina fo T vet, & Wolfgangus provinciae quondam thaumaturgus incola, demum S. Eberhardus Archiepifcopus liberalitate fn pauperes celeberrimus vifebantur. Tabulae ex utroque arcus latere in- tercolumnas copiose diftinčbe,infigaiagefta&prodigiahinc D. Ruperti, inde D. Virgilii eleganti pičtura & metro expre£fa ex- hibebant. Princeps infcriptio D. Ruperti Apoftolicum labo- remab ejusmet ore enunciavit: ABritannisad Pannonas usqueper me inclaruit Filius DEL. In poftico pariete arcus triujnphalis fummum faftigium tenebat D. Erntrudis in Parthenone Nun- bergenfiprima Antiftes, D. Ruperti foror} quarn circumin co- lumnarum epiftyliis eminebant D. Maximus apud Juvavien- fes primusS. fidei prasco, & pro fidevičtima, SS. Vitus, Vin- centius, Hermes, Chryfantus, & Daria, quorum facra offa ve- neramur. Mediae portse utrumque latus D. Henricus, ejusque virginea conjux Kunegundis, quorum munificentias fua m- crementa Salisburgenfis Archiepifcopatus in acceptis refert, fa- ftis ad vivum fimulacris occupabant. In intermediis fpatiis reliqua vitse & obitus S. Ruperti hifioriaaeque penicillo ac cala- ' mo exornata fpečlabatur. Alterum triumphalem arcum pereleganti architedlura Secundus infublime eduxit Reverendiflimum CapituiumMetropoleos Salisburgenfis, cujus vertici infillebant tres virtutesTheplogi- usMe- čas. Inferiorem & proximam Arcus aream implevit confpi- T8 - 0l> - CA * cua D. Ruperti ftatua, cui in averfa facie ex aequo refpondit alte- ’ T 1 * ra D. Virgilii imago. Utrique fubječtum in majori tabula ora- culum .* D. Ruperto : Meduditus amo Saluburgenfes y ideo meo- rum oflium haredesfeci. D. Virgilio : MeoJI at exemplo baftlica. Supra oftii limen legebaturfcripturaDedicatoria,totiusoperis argumentum. Ex una parte: D. Ruperto Norici Jpojiolo Šalit - burgenfmm Epifcopo fuis in cineribus triumphanti hanc portamape - mit Caf itulum Metropolit. Salisb. Ex altera : S. Virgilio ultimain Hibernk črto Jideri Salisb urgenftbus clarijjime producenti pofuit Ca¬ pitulum Metropolit. Sahtb urgenfe. Foribus affiftebant in utraque facie bime VirtutesCardinales fuis quaeque fymbolis Sclnfcri- ptionibusinfignes. D. Petri Afceterium infuiProtoparentis & Authoris obfe- quium S. Maximi, fociorumque triumphale certamen amplif- Aaaaa fimoPHAus Monast. S, Pmi. QuARtUS Ablcus TR.IUMPHA- us Cot- JLEGII, 7 ]6 Hiftorise Salisburgenfis . fimo velur theatro explicuit. Surgebat arte pičloria ab imo tnons in varios receflus & fpelaea di dučius, D. Maximi, & quin- quaginta fociorum, qui primi orthodoxae fidei fementem hic locorum fparferant,facrahabitacula. Hos barbara Herulo rum & Hunnorum manus, qui tune ingenti exercitu omnem late Germaniam inundarunt, e fuisfi:ationibusexturbatosagebant in prseceps, D, Maximo castus principe refti in arboremfubla- to. Argumcntum hijftoriae propofuit epigraphe fuperne exara- ta his verbis; A Maxinms , & quinquaginta Sodi in vidna rli¬ pe pr g Chrijio martjrium pajfi, & pradpites ačli anno Chrifti CCC LXXVLl. In ipfo montis cacumine Sapientia manu dextra fchedam tenuit hac Divini oraculi vocenotatam: Vififunt ocu - lis infpientum mori,illi autemfunt inpace. Siniftra laurum & palmam Divis athletis in praemium & triumphum offerebat. Sub portae triumphalis alveo vivus frondium virorSS. Ruperti &Vitalis effigies coronabat. Sub portae triumphalis alveo vi¬ vus frondium viror SS. Ruperti & Vitalis effigies coronabat. In ipfa vero fronte DD. Petri & Pauli ftatute magnifica forma ab utroquelaterecollocatae fubeuntibus occurrebant. Quartum triumphalem ArcumpofucrePP.Benedičtini in novaeUniverfitatisCollegio juventutis Academicae inftručlio- ni addičti. Is totum adjacentis plateae diametrum infiftens ad- verfas civitatistedes cum Collegii fabrica committebat,& quan- quam in tres portas artificiose explicatus, tamen unam folum mediamque ad tranfitum, laterales vero ad fallendum fpečlato- ris oculum optico ludentis penicilli artificio aperuit. Media porta, eaque ampliffima inunicumacumendefinebat,inquo fcutum a fole irradiatum in doctrinae facrae per D. Rupertu m Juvavio illatse fymbolum. Subječla tabula Dedicationem complečlebatur aureis charačteribus inlcriptam : D. Rupertu 2\/Iagno Boiorum Apojiolo , eximio S. Benedičli Monacho pofuerimt Mufe Salisburgtnfcs. Inferne Prasfides Scientiarum Dese, artes« que liberales fy mbolicis infignibus confpicuae, concinno ordine hinc & inde collocatteinDivorumTutelanumobfequiumvi- gilabant. Internum mediae portae penetrale occuparuntuna ex parte DD. Virgilius & Eberhardus, ille bafiliam a fe ftručlam manu geftans cum lemmate: Serva. Ifte in paupertinum men- dicabulum liberaliterargentumprofundens, additaprece: Fove. Ab altera parte DD. Vitalis &Thiemo,ille lilio ex cordeprorum- pente Lib. V. Caput XX VI 737 • pente infignis , cui adfcriptum: P/anta. Ifte cor fuum pro fide evifceratum oftentans, cum epigraphc: Rege. Ad portaelatera ftationeni tcnebanc inde Gloria inter honorum &gaudiorum fymbola lsetum acclamans < 'Iriumf>hanti ; hinc Vidtoria intes. horrida laborum cruciatuum inftrumenta palmam feftivc promittcns & porrigens: Pugnanti. Lateralibus portis immi- nebant bina emblemaca: in dextro folares radii e rarefcente nu- bc diffufi Juvavium perfundebant: manus quoque c nubepor- redba cuppam falinariam monftrabat, cum lemmatc: Hinc/ap¬ nim. In finiftro emblemate fol pleno jubare varia terrse germi- na animabat, cum hoc fcito: Hinc crefcimus. Averfus eredti Arcus pariesD. Virgilio facram infcriptio- nem in hunc modum exhibuit: D. Virgilio Illu/lri Hybernia ju- kri, migno Juvavii Antiftiti LL. V V. D D. Mufa Salisburgenfes. Adornabat utrumque latus emblema 5 in primo navi propitios ventos jačta anchora praeftolanti fepteno fidere affulgebant V er- gilise,quam hortabatur adfcripta epigraphe: Hoc fdere naviga . Ex oppofko, regula feu amuffis vilebamr ad fabricam aptata, & ponedifcus sere gravis, e quoD. Virgiliusparatammercedem operariis expofuit 7 addita vox: Hac amujf adifica. Arcum prasterea exornabant obelifci, & pergulae, quas inter abditi ado- lefcentes mufico carmine Divos indigenas invitabant: platese quoque latera ptdluris, emblematis, carminibus ad usque trium- phalemportam eleganter vedita fpedbantumoculosrapiebant. Quintum Triumphalem Arcum Magiftratus , populus- Oumras que civitatis Salisburgenfis pone curiam ftatuit,in tres facies, ^ us totidemque portas pro tnplicis platese lngrellu , totiaemque uski. prsecipuorum Patronorum honore diftindfcum. Primam fa- VIC0MA - ciem D. Rupertus cseleftibus geniis ftipatus inter circumfluas nubesfcdcntis ,populoque benedicentisbabitu occupavit. Su- periorem partem SS. Trinitas copiofoluminccircumfufainfe*. dit. SubicriptioD. Ruperto addita: Sed &fol terra fui,con~ divi, illufiravi Salisburgenfes. Eodem habitu in fecunda facic D. Vitalis cum liliato corde refplenduit, ita cives alloquens: Non unuj jlos e meo crevit pečlore ; quotquot pii c, ves ftis , niti fiores ejlis. Tfcrtia facies pariter D. Virgilium objecit his voci- bus animatum : Ecclefa in manibus , vita me a compendium ejl. Prseter hofce fpedbabiles Arcus infuper omnesurbis platese,qua- cunque faeris reliquiis acceffus erat , vernabant obdudhsviva Aaaaa 2 frondc Episcopi Ratispo- NENSIS, GURCEN- SIS, Secco VIENSIS. AD TEM- PLUM PA- AOCHIAIE DEEATj*. 73 8 Hiftorise Salisburgenfis fronde arcubus, & in vigintiodopcdumaltitudinemedudis, quos rutilantes abauratis bradeolis corymbi,&fpiratimferpen~ tes adornabant. . Dum in hoc facro app?patu fervet Salisburgum, en [ ad im- minentem folennitatem anniverfario D. Ruperti fefto adven- Adventus tant invitati e vidno Prindpes. Adfuit prim us Albertus Epi- lcopus & Princeps Ratisponenfis eBaronibus de Torring, nu- meransin fuo comitatu viros quadraginta odo, & equos viginti novem. Quem eadem die iecuti lunt Joannes Epifcopus & Princeps Gurcenfis L. B. de Lamberg, nec non Jacobus Epifco¬ pus & Princeps Seccovienfis,cum copiofo aulicorum &lequa- cium numero. Dies altera vigefima tertia Septembris etiam Reeioui^e SereniffimosEledores,Principesque adduxit. Quibusprius- mkade 4 uam P‘ ar ^ s Archiepifcopus iret obviam, lacras D. Ruperti re- D, Petri liquias nuper e pervetuRa urnaad D. Petricrutas, dc inpretio- fam arcam recenter inclufas ex S. dEde D. Petri ad parocbiale templum folenniter deduxit, caeteris DD.PatronorumJipfanis in craftino triumpho fociandas: quasibidemfummo altari im- pofitas Clerus infigniMufica, StSacroramOrdinumReligiofi. Horarum Canonicarum alterna pfalmodia per totam no dem honorarunt. Inde omnis cura converfaad excipiendoshofpites Serenif- fimos. Et primum ex deledu provincix fedecim cohortesa DudoreD ]oanneSigismunde deMabon inEmbsburg, una cum duabus urbanis, per munimentaMillnenfi fuburbio im- minentia, perque aggerum anfradus ab ulteriori Salfelittore difpofita, alia etiam pars in civitatis finum recepta, alia anteBa- filicam ftationem habere julfa. Amidus omnibus recens, dc fere par, provinciaiibus tamen ex toto rubentia erant (agula, quae urbanis candore decuflatim intermicante erant virgata. Mox ipfemet Archiprseful cum duorum Epifcoporum Chiemen{is, dt Secco vienfis, piurim orum Praelatorum, Cano- nicorum, totiusque Aulae fplendidiffimo comitatu obviam ire. Amplius triginta currus antecedebant fenis equis jundi} neG ‘ non quatern 2 e equitum turmae, applaudenteMartiotubarum clangore ,,quem biffeni tubicines alternis accinebant, ar m is, ha- bituque militari quam decentiffime excultae. V entum erat in apertam & fpatiofam media fere ab urbeleucaplanitiem,cum feieSereniffimorum advenarum comitatus in confpedum de¬ dič. App ahat us ad pxa- PIENDDS Serehiss. HOSPITES. Ielorum EXCEPTIO. Lib. V. Giput XXVI. 759 dit. Itaque prsetergrdfo paulatim aulico Principum comita¬ tu, cumipfimet fefevicmiusinferrent,IlluftriffimusPrinceps obviam proceffit, &>cum ofiiciofiffimafalutationeexoptatam bofpitum tantorum pr2sfentiam,adventumquefelicemgratu- latus, confeftim reciprocte falutationisofficiumabiisdemrece- pit. His ulcro citroque peračbis,equeftres turmae concordi ab explofis bombardis fragore novam de Sercniffimis hofpitibus lsetitiam Juvavio nunciarunt. Et Sereniflimi quidem Princi- pes in Arčhiepifcopales currus recepti, quos ipfe Archiprgeful cum Osnabrugenfi, Chiemenfi, & Seccovienfi eodem curru veftus anteibat, ad vicum a D. Maximiliano nuncupatum* pervenere, ubi rursus fclopetariiinfuburbanismunimentisre- ®^ lon ' conditi falutationem renovarunt,quamexcepitfeftivusdemi- etintro- noribus colubrinis & fclopis duplicariis curforioip;nequamce- CUCTI0IM l i o i URBJM« lerrime exoneratis ingens plaufus. E fuburbio civitatemfub- euntibusdato primum eduobustormentis,mox&pcrfclopc- tarios in urbe difpofitos adventus figno, tormenta m ajora in val- lis collocata alternoigniumlufufibi exoppofito reiponderunt, cum tandem inter armatas civiumeatervas,qu2eetiamipfssde minoribus fiftulis applauferunt, fub nočtis crepufculum Princi- pis AulaSerenifilmos hofpites excepit, ubi ab Arce majores ma- chinse repetitis tonitruis, mox & manipuli ante bafilicam in ex- cubiis ftantes bombardarum explo{ionefeftivamcxceptionem •clauferunt. Caeterum Hofpites fplendidiffimi erant R n,us aeSerenifli- mus EiečfcorFerdinandus Archiepifcopus ColonienfisDux Ba- Nomika variae &c. cujus comitatus conftabat viris CXX. equis CXVI. Sereniflimus Eiečbor Maximilianus Com. Palat. Rbeni, Dux Utr.Bavariae &c. cum Sereniffima conjugeElifabetha Lotbarin- gica,& Sereniifimus Albertus Dux Bavariae,cum MechtildeDu- citfa Bavarias nata Landtgravia Leichtenbergica una cum filia Maria Renata , quorum comitatus complečbebatur homines CCXXII. equos CLXXXI. Sereniffimus Princeps Leopol- dus Archidux Auftriae &c. cum Sereniff. conjugeClaudiaDu- ciffa Hetrariae \ in quorum comitatu numerabantur homines CCLXXXVI 1 I. equi CCII. AccefferuntllluftriffimiPrincipes Francifcus Guilielmus e Comitibus Wartenbergicis Epifcopus Osnabrugenfis, cum viris XLIV.equisXLI. & VitusAdamus Epifcopus Frifingcnfis cum comitatu perfonarum XXXII. equorum XXVII. F)D. PRINCIPHM HOiiflTUM« 740 Hiftoriae Salisburgenfis Nomina DD. Abbatum & Praepofitorum, qui ad celebritatem prse- Pajesulum fcntcserant,haec funt nomina: D. Albcrtus AbbasadS.Petrum. tium. D. Quirinusj Abbas in Tegcrnfee. D. Urbanus Abbas Ad- montcnfis. D Maurus Abbas Urfinenfis. D.Hieronymus Abbas adS. Paulum in vallc La vantina. D. GuilielmusAbbas OjGTiacenfis. D. Andreas Abbas ad S. Vitum. D Sigismun- dus Abbas Seonenfis. D. Lambertus Abbas D. Michaelis in Beiirn. D. Joannes Henricus Prsepofitus Paumburgenfis Ar. chidiaconus. D.Petrus Prsepofitus Garfenfis Archidiaconus. D. Antonius Prsepofitus Chiemenfis, Archidiaconus, D.Mar- tinus Prgepofitus Ducoburgenfis, D. Ambrofius Prsepofitus Auenfis. D. Bernardus Prsepofitus S. Zenonis. D. Martinus Prsepofitus Rottnmannenfis. D Philippus Praepofitus Rans- hovenfis. D. Daniel Praepofitus Voravienfis. D. Michael Prsepofitus Polkenfis. Ubi deftinata Solennitati dies Septembris XXIV illuxit, ipfo arridente cselo, qubd totafere seftate in imbres folutum, Descripti® tune primuminferenitatemfeexplicuit,moxhorafepdma ma- tutinafacer triuinphus initium fumpfit. Cujus ordinem com- pendio deferiptum fubjicimus. Triumphalem pompam du- cebant tres equkum turmse ex Aula,Provincia ,Urbe lečtae, fub tribus equitum Magiftris, ad sencorum ty mpanorum tubarum- que feftivum fonitum non tam ad pugnam, quam pompam {plendidiffimo ornatu comparatse. Sequebatur genus omn«' artifieum, Balneatores, Figuli, Vietores,Arcularii,Tinčtores, Fabri lignarii ,Lapicidse, Casmentarii,Pileones,Textores,Suto- res, Coriarii, Alutarii, Pelliones, textores limbolarii,Sartores, Fa¬ bri ferrarii, Laniones, Aurifabri, Naupegi, Cerevifiarii,Molito- res, Piftores, Ligularii, Monetarii. Omnes iftaemsechanico- rum tribus, fuis quseque fignis ,facibus, fertis confpicuse, & in- ter fe diftinftse, e binariis perpetuo ordincfupccdentibuslon- giflimam feriem confecerant: cum facrae fodalitates sequeLa- baris & fignis, atque togato habitu diferiminatsenovum exhi- buere ipečtaculum. Prima DD Sebaftiano & Rocho dicata in purpureis tunicis prsecedebat. In hujus velligiaivitS, Annx Congregatio violaceo amičtu fpečlabilis. Tertia fuit Acade- mica Sodalitas B. V. AiTumptae lacra habitu eseruleo, in qua duo Auguftiffimae Virginis fimuiacra fupra humeros fodalium, no- bilium ephebulorum genios imitantium fervitio ftipata, eminc- bant. SOLEN NIS TK.ANSLA- TIONIS SS. Ruperti etVirgilii. Tribus NICA. SoBAEITA TE«. Lib. V. Caput XXVI. 741 bant, Quarta fequebatur atrata Fidelium Animarum fuffragiis addidhiConfraternitas. Haec machinam vehebat occultis ro¬ tiš agitatam, cujus pars inferior flammeum exhibuitcarcerem, ms/lis defunčtorum manibus habicatum. Superna SS. Tria- dem gloriofb jubarc circumfufam, ac duobus Geniisftipatam, quorum unus Rofarium, ut vocamus, alterS.Calicemmanu tenebat, velut certa ignese captivitatis lytra. Qninta in candi- dis togis fucceflit D. Monicae Congregatio, & ipfa pretiofo vexillo, nec non triumphali curru, in quaDeiparam cum la- čleo infante praeter S.AuguftinumSc S. Monicam etiamDivi Rupertus &Virgilius, cmleftesqueephebiambiebant,infignis. Poftrema ibat SS. Corporis Chrifti Archifraternitas, in qua pras- ter magni predi & argentei operiš vexillum oculos capiebatcu« fulis machina Chriftum fub Crucis pondere torcular non fine langvinis copiofa effufione calcantem, exhibens. Exinde no¬ va a Religiofis csetibus leries. Ibant primi RR. PP. Eremitae Ordines D.A uguftini, moxCapuccini, tumPP.RecolleČti D. Francifci Rl * ieiosr * deObiervantia. QuartolocoReligiofiin Academico Collegio Convičtores , tandem Academici PP. Profeffores. Poftre- mam pompa feriem facer Clerus conftituit, & ipfeinfuasclaf- Cj.er.us. fesdiftinčtus. Primoloco ibant Alumni,Mufici, VicariiCho- riOificiis deftinati, tum Parochi, indeDecaniRurales, & Ar- chipresby teri, mox Aulica Mufica. Sequebantur poft Črn¬ cem Auream Archiepifcopalem inter argenteacandelabrafubli- Canontci, mem DD. Canonici Metropolitani, hos Caetus Religioforum Monafterii S. Petri. Secundum hos očto DD. Abbates & Prae- p ET ju. * poditi, tum D. Praepofitus Cathedralis Ecclefiae D. Joannes Ab ^ s K rafFtde Weittingen, nominati DD. Epifcopi Pontificaliappa- P0HTI .' ratu longe fplendidilfimi. Horum veftigia premebant DD. Episcopi. Praelati, qui aliis fatigatis onerifuecollando fuccederent, ftipan- tibus iatera fex ephcbis ardentes faces praeferentibus. Tan- Sacracor-. dem aderant ipfa Divorum Tutelarium Ruperti ,&VirgiliiSan- Mirna corpora in facra tumba recondita, quam ad Arcae mo- Et Vi&Giui dum ex ebeno fabrefačlam, auro & gemmis decoratam, aureus a mytrati S pannus contexerat. Erat quoque impoiita minor Arca cum Bus p0IU reliquiis D. Ruperti e Monafterio S. Petri caeteris SS. lipfanis tata. jnn&a. Huic divino oneriočlo mitrati Antiftites humeros fub- misere. A fronte, a tergo, a lateribus comitabantur bis novem ephebuli caeleftes genios induti, quorum aliis Divorum prae- . ferre Pariš Archie- piscorus. pRINCIPES ADVENJE SECUTI MAGNA PIETAtE. SoiENNE OFFICIUM. Author Musiča Stephanus Bernardi. Vespera * CONCIO. 74 2 Hiftorias Salisburgenfis fcrre mitras^geftareinfignia,aliis£l.ore$fpargere,adolere thura, aliis mufico coneentu, chordiscpie applaudere curse fuit. Clau- fit facratilTimam poffipam ipfe Archiepifcopus Pontificali Ijplendidusornatu, acPaftoralis zelidevultupromicantisardo. re, mul tam referens Sančtoram Anteceflorum imaginem. Hincfefe e CollegioPP. Bsnedičlinorum (ubifacritriumphior- dinem hačtcnus ipečl:averunt)junxerunt Serenifiimi hofpites Elečlores žt Principes, ardentibus eefeis,&:dete&o{emperca* pite (quod merito, nimium in Caelitum cultu delicata pofteritas admiretur, Sc imitetur) Archiepifcopu m fubfecuti. Ingens deiii atergo, turnadomeftieseaulas, tumperegrmarumcomi- tatu, plurimisqueadvenis Illuftriflimisfplendor, Sc propeinnu- mera fequačium fnultitudo, in pia vota&plauiusardentium. Cum DD.Tutelares folenniflimo triumpho perArcus trium- phales ita dedučli jam propius ad novam Bafilicam accederent, eaeperunt i 6. popularium cohortesinvicinoarcis collelocatae fclopeta in feftivam falutationemexonerare,cuiconfeftimma- jores ab arce machinae ingenti & numerofo fragore plaufum ad- didcre,CapUccinorum monte exadverfo fmgulatonitrua grato cchoile reciprocante. lllatis inBaiiiicamSŠ. Reliquiis,fumm$quear 2 e impofitis Archiepifcopus ad dexteram (Cornu Evangelii vocanOfub can- dida, argenteacjue Umbella, ad finiftramSerenifllmiPrincipes fub Umbella holoferica purpurea, fuas finguli fedes accepere, reliquum Chori mitrati Antiftites čum Canonicis implerunt. Indc IH mus Archiepifcopus facris operari caepit, Muficorum choris (omninb duodenos e variisinftrumentisPhonafcusSte¬ phanus Bernardi Veroneniisinftruxerat) omnis generis vocum, & fonorum amseniflima varietate feftiviffime concertantibus. Summo Oflicio Ambrofianus Hymnus in coronidem fubjun- člus inter buccinarum elangorem & repetita ab arce tonitrua triumphum a feptima ad fecundam diei pomeridianae horam produčtum finiit. Hora fexta fub nočlis crepufculum Vefpe- rte fummarursvts folennitate decantatae,poftquasP. Capučci- nus e fuggefto ad populum dixit. Inde demum D. Ruperti Reliquiae in minori Arca conditse ad D. Petri Afceterium repor- tatae, &profequente rursusSereniBimorumPrincipum comi- tatu in Altari D. Ruperti repofittefuerunt, tormentis&minori- bus felopis jam tertiiim ex Arce applaudentibus. Pode- Liber V. Caput XXVI. 745 Pofterse diei ( Septembris vigefimae quintae) matudnum Dediča*® tempus folenni Dedicatione bafilicae infumptum, quam Ulil- ŽASI “ Cj ** ftriflimus Archipraeful in eseterorum Epifcoporum Sc Praefu- lum comitatu honoriDivorumTutelarium, quosheriintule- rat, confecravit, rem que Di vinam Serenifllmis hofpitibus a fua rurlus praefentia fplendori Screligionimagnumpondusadden- tibus, lieftemo rim Sc celebritate peregit. Inclinante deinin Comadia V efperam die,Principes in Collegium Patrum Benedičfcinorum ™ J T j^' concefsere, ubi in Tbeatro plurium fcenarum verfione Ipečtabi- vehsitati« li,prxtertantorumhofpitumfalutadonem > D.RuperddeDiis& e^hibita. idolis debellatis triumpbum,Tneodonis quoque baptizatihi- ftoriam,Poeticis fičlionibus exornatam Gornica,Mufa exhibuit. Dies cum Ipečtaculo finierat, cum fub primas nočtis tenebras Principes confcenfis curribus pontem, qui Salfae interlabenti impofitus utramque urbem jungit,petunt,ibič[ue locumpen- dentibus aulseis fuperbe apparatum capiunt,novofeftivorum Ss>ecta- ignium & Vuleani Martiam expugnationcm ludentistamard- CULUM ficiofo, quam predofo fpečtaculo intenti. In modicainfula, ar-tihcia* quamSalfa in autumno pro more detumefcens ex arenae agge- tIUM * ftu fecerat, caftellum vifebatur ftellati operiš, quinque vallis in feptempedumaltitudinem edučtis mnnitum, diverfis quoque turribus, quas pyrobolariamilTiiia, globiqueimpleverant, in- ftrudum. Intra munimenta centu m fexaginta praefidiani fta- tionem tenebant. Ad oppugnandum caftrum fedecim co- hortes edučlse, mox munimenta adoriuntur, & aeriter inva- dunt} praeterea in obfeflos de quinque aggerihus (duodena finguli capiebant) tormenta alaeriterfulminant. Refpondent non fegniter obfeffi: volantexomnipartecumingentiftrepita infublime artificiofi ignes, crepantingenti numero minores py- roboli (ad očlo millia cenfebantur) fecant aerem majora mifli- lia, tonant rupto ventre non fineplurimorum ignium vomitu fulphurati globi. Eratmetuenda voluptas cementi, pulcher- que timor. Ita fimulata repulfa duplex repetita caftri aggref- bo, cum ecce duo navigiain triremium nioreminftručta impi- groremigum conatu in op>pugnantium (ubfidium appelluntur. Navium. color Sc antennas ab una parte Sereniffimi Bavariae Eledloris, ex altera Serenilfimi Arcliiducis Leopoldi gentilitia infignia praeferebat. Ipfa navigia, nec non minores myopa- rones, qui pone ibant, praeter remiges Sc balliftarios diverfis Bbbbb pyrix Aureum VELLUS AC* CIPIT AR.- CHIDUX Leopoldus, et Otto Henricus Fuc-ger. CoMES. Venatio et Drama Musi cum IN CLARO EONTE. * .£>«U&tun. Abitus Princi¬ pu m. Arcmie- PISCOPl P1ETAS. 744 Hiftorise Salisburgenfis p yriae artis operibus fcatebant. Ad horum appulfum tcrtia ca* ftelli aggreffio refumpta, ignea miffilia ucrinque denfoimbre Iparfa, cum denique crepantibus undique bombardiSjtormen* tis^ globis 5 pyrobolis j caftrum obfidentibus cedit. Interea medioSalfe alveoplurimi globi innatabant, qui necquicquam frementibus undis falientes identidemignesejaculati, demum ingenti curmftrepitu igneam animam exfpirarunt. Duravit; feftivum Ipečlaculum treshoras,quibuspr3eter Arcis&Capuc« cinorum montem omnis civitas eleganter pidu ratis & expofitis ante fenedras laternis relplenduit. Vidoriae frudus fuit, fine ullius nocumentofummorum Principum oculis & exfpedatio- ni fatisfecide. Poderaluce,quae erat VI. Cal. Odobriš, Serenidlmus Dux BavariteMaximilian.us, facris rursus operante llludrifllmo Ar- chipraefule, Sereniflimum Archiducem Leopoldum in Bafilica ufitatis Equedri Ordini ritibus Aureo Vellere infignivit, tor* mentisab Arce in gratulationem explofis. Idem honorfequen- te Septembris Domino Ottoni Henrico Fuggero Comiti de Kirchberg ab alte praenominatoSeptemviro inparocbiali tem- plo collatus* Pomeridianum tempus in amteniflimo Principis viridario* cul a claro fonte nomen^ * vario venatu, pifcatu adanimorum refociliationem extradum. Quibus acceffit Italicum Drama in Theatro, quod in vivo lapidears elaboravit,fuaviter decan- tatum. Vigefimus odavusSereniflimos Eledores Colonien- fem dcBavarum, nec non Albertam Ducem, cum omniipfo- rum Gy nseceo 6č Aulis Salisburgo fejUMit, qui datis in amicum vale dexterisparifere,qua intrarunt,magnificentiadtapparatu difceflerunt. Triduum fuperaddidit,quousque folennitatisOdavaver- teretur, Sereniflimus Leopoldus, fecundo Odobriš Salisburgo digreiTus. Toto ifto odiduo in novaBafilica folenniffimum facrum ipfus Archiepifcopus celebravit, fua hac religiofilfima in DEUM & Caelites pietate meritus, ut Divi Patroni funedifli* mi belli faces, quo deinceps mifera arfit Germania i quamvis proximusarderetUcalegon,apatriistedis, prohibuerint* civesque a Martis injuria tutos, falvos- que prteftiterint. CAPUT Liber V. Caput XXVII. 74r CAPUT XXVII. De Comitiis Imperii , £? primo bello Svečka. V Idebatur Caefaris & Auftriacae Domus potentia felicitatis Bau augem attigiffe, cum domitis, ftratis, eječtis hoftibusper- f^ ICi petuum vičtoriarum curfum usque ad extremos Ger- An.mdC maniae limites produxiffet, ipfoque inBaltici maris littoretro- xxx# phaea Verum fubita rerum converiio docuit, nullifor - tuna minus čredi , ojudm optima, Gufla v us R ex Sueciae fatis am- plum militaris glorise tbeatrum, qua immensum ardebat, Ger- maniam fibi deftinaverat. Huc exterorum cequePrincipum acGermanorumProteftantiumhortatu invitabatur,in expedi- tioncm valida (ubfidia, conjunčlionem ,populos, nummos of- ferentium: c quibus aliqui Palatini in avitasdignitates&ditio. nes reftituendi curam necdum pofuerant: alii turbato imperio fperabant in turbido fcliciter pifcari. Pler6sque urebat Auftria- cas potentiae aemulatio. Proteftantibus potiffimum Catholi- €3S Unionis progreffus, dtnoviffirneCaefarisEdičlumdebanis Ecclefiafticis juxta Religiofe Pacis normam reftituendis, jam, multis in locisexecutiom datum, rerum novarumcupiditatem, ingerebat. Itaque, cum facilem & fciicemarmorum progref- fumfores magna ex parte jam fponte patentespromitterent, Rex convoeatis regni ordinibus bellum contra Csefarem, & pro transferendo in Pomeraniam milite fubfidia decernit. Belli« p**- caufse, quae juftitiae fpecie vulgo imponerent, per libellos & TEXTUJo litterasadElečlores Imperii datasprsetexebantur,Iibertatis Ger- manicae, contra antiqua jura & padla Caefareisarmis oppreffe, vindicatio, mifla a Caefare Polonis adversus Suecos auxilia, Le¬ gati a Lubeccenfi pacificatione exclufi, Stralefunda fub Regis fi- de hoftiliter impugnata, Regis amici &propinquiavitisditio- nibus depulfi, & plura id genus. Conabatur equidem Imperator amica tra&atione, Dan- Dantišca- tifci inftituta, belli ingruentis pericula praeverterc^ fed majora crantGotbici Regis petita, quam ut absque fuse authoritatis im- minutione Cselar poffet annuere. Igitur foluto re krita con- ventu, aperto jam Marte Rex e Suecia (olvens Pomeraniam pe- Bbbbb 2 tit: 746 Hiftorias Salisburgenfis SCENSIO ET VOX. lirac h d. CjESAREO- RUMPAVOR ET FUGA. tit: ubi fab finem menfis Junii ad portum Rudenfem, haud Regis £x- procul llfidomia claflem adpellit, ac nemine qui exlcenfionem probiberet, invento, eopias fecurus exponit. Ferunt Regem, cum primum pedem in continente pofuit, in genua proci- duum, Divinam opem pro felici expeditioneprecatum,hanc memorabilem vocem ad circumftantes edidifle : non tam ar- ?nis , quam precibm vičloriam comparari , quo p m pietatis , to plm felicitatis in bello fore. Mirum, ad primum hoflisadventumCaefareummilitem quanquam &numero potiorem, & tothačtenus vidtoriis afiue- Melsrcitt. tum, panico timore ita confternatum fuiffe, utdefertispaffim munimentisadtutiora fe reciperet, &ipfisfugae veftigiis ,hofti, qua inlequi deberet, oftenderet: five id accidit Ducis impo- * Brathel. tentia (Csefar Torquatus Contius *iserat, cui jam annis & mor- Comitibtu. bis fračto, haud fane animus erat, eopias quamvis fuperiores Regiis conatibus opponendi) feu potius fatali quqdam metna DEO tot rapinarum & flagitiorum ukore miiitibusinomnem licentiam folutis immiflo. Ideo praeter tresBakici marisinfu- ias, facili negotio pleraque munimenta , & urbes Pomeranise una aeftate acceptse: non faneinvitis incolis, quosRegis comi- tas & militaris difciplinae rigor facile inpartestraxit. Eodem tempore Boguslaus Pomeranise Dux,etiam Sedinum* prima- riam & munitifiimam provincise urbem, futuram deinceps bel- lifedem, Svečo petentiaperuit,& magno reiSuecicaeadjumen- to, Haffiae Landgravia vidua cum Rege fsedus iniit, anno fe- quenteSpondavise confirmatum. Inter hsec Csefar Ratisponae Comitia eelebrabat (ita per- fuaferat nuperus Elečtorum Conventus Heidelbergenfis) qui- bus ipfe cum Rege Hungarise&Bohemiae Ferdinando, magna- queElečlorum &Principum frequentia aderat: Saxo&Bran- deburgicus, utipfimetvenirent,induci nonpotuerunt. Prae- cipua confultationum capita erant reftitutio Palatini, & quies imperii. Illam Carolus magnas Britanniae Rex per Legatos ur- gebat } fed irrito eventu, cum Palatinus abnueret conditiones a Csefare pofitas: ut coram deličti vcniamprecatus,ac partefua- rum ditionum, nec non alimentis Principe dignis contentus, tam Regno Bohemise, quamElečloratui pro fe fuisque haeredi- bus renunciaret. 1 ©tettin. Comitia Ratispo- NENSIA. De resti- TUTIONE Palatini TRACTATUS IRiUTUS. Liber V* Caput XXVII. 747 Quietem imperii non tam ab externo bofte periclitari, quam ^iere lk Wallenfteinii intolorabili ambitionq, & inlolentibus militum C0NTRA ftativisturbaripleriquePrincipes&Ordinesquerebantur. Sc- ° STEINIUM. ABROGA- TURMILI- TARE IM- veram quoque edičti Caelarei cxecutionem de repetundis Ec- etedictum clefiafticorum fpoliorum non nifi novarum diffenfionum femi- 1a ' nariumfore,Saxo & Brandeburgicus cum eseterisProteftantibus bonorum affirmabant: undepraetermilitumredu(ftionem& Wallenftei- EcctfiS ‘ nii miftionem, executionis vel mitigationem, vel fulpcnfionem ad 40. faltem annos importunepoftulabant. Itaque exauthoratis compluribus legionibus exomninu- Copi^ad meroCaefar triginta novem veteranorum millia jfubiigmsreti- MINOK - EM nuit, quibus prseter Italicas Copias abeiloMantuanoreduces, KEDa cuN- ad omnem eventum poterat jungi Catholicae Unionis exerci- tu s, conftans tricies mille militibus. W allenfteinio id tempo- ^^en- ris Memmingss in ftativis commoranti voluntas Csefaris per steinio Weidenbergicum , & Queftenbergicum Barones , qui longa confuetudine & amicitiahominisingeniumtračlarenoverant!, denunciatur. Hanc ille, praeter fuum morem & multornmex- p **- IUM « pečtationem, modefte accepit, & adverfum fortunae idtum, non tamen penitus improvifum, moderate tulit. RedditaigL tur Caslari fuprema Archiftrategi dignitate , ad fuas ducatus Fridlandise & Sagani, queiš ipfum Imperator praeterMegapo- Iitanum fuperiori anno auxerat, in Bohemiam fecefllt. Ejus loco Cacfareis copiis cum fuprema Legati poteftate deinceps praeelfe julTus eftJoannesSerclafiusComesTillius,heros mub PR -* 5ICI - tis vičloriis inclytus, eaque xtatetamfide,&probitate,quam cITUI GoI bellica prudentia & virtute nulli fecundus. me* Ta- At vero Proteftantium querelae & poftulata . Catholicarum partium proceres in diverfas fententias diftraxerunt. Plerique, ommio Ca- qui ex prudenti temporum&periculorumponderationeinte-™ 1 ^ 0 ^ ftinosGermaniaemotusaugurabantur, mitiorafuadebant: non petitione elfe e re & tempore Civiles animos alienari: nufrquam magis neceffariam effe omnium Ordinum concordiam, quam nune, cum Gothicus koftis etiam e veterum monumentis Romano Imperio fepe infeftus Scmetuendus, jam intra Germanise fines penetraffet. Brevi ex iplis Imperii vifceribus adfuturos, qui sere, annona, copiis juvent, qui Sueci Regis caftra fequantur, cum is pro militari figno titulum vindicandselibertatis&reli- gionis ^quo nihil dulcius Proteftantium partibus) cirmumferat, quam BONORUM Ecgles. Eicidioris SSNTENTIV6 MOTIVA. 74 8 ' Hiftorias Salisburgenfis quam periculofum tune ftatum fore Cathohcorum Ordinum, eum externo etialn inteftinus hoftis acceflerit, uterque non tam teliš & mucronibus, quamefferato odio orthodoxae Religionis ar m at us d tetum belil pondus tune in Catholicorum ftatuum humeros devolvendum: nonne fatius elTe eum fpe recuperan- di, bona avulfa in pofleflorum manibusad aliquodtempusre- linquere 3 quam & fpem recuperandi, & Ecclefiaftica bona, quae adhucinmanibushaberentur,manifeflopcriculo expone- rePneminemcogi bellum proferreadrecuperandaamifia^uan- do periciitetur amittere etiam recuperata. Fuiflequidemha- dlenus per continuatam vičtoriarum feriem fecundos eventus 5 at ancipitem efleMartis aleam, quae fi fecus ceeiderit, unius ho- rae dilpendio, prseteritorum annorumlucrafaeileevertipofle, Hsecilii. At contra rigidioris fententiae patroni; nune cudendum efle, dum ferrum ealet, capillatam occafionem, quas nec ha- dlenus fuiflet, nec pofthac facilefperaripoflet ) haudquaquam e manibus dimittendam. Acatholicos non legibus pacifica- tionis, non pačlis &promilfisunquamftetiffe,longiscompe- rendinationibus aliud nil quaefivifle, neque nune quxrere, quam plura indies Ipolia & rapinas Ecclcfiarum. Adeffepo- tentes dcvičlores exercitus, squcdomefticohofticontinendo, •atque externo reprimendo pares. Hune cffegeftorumbello- rum &immenforum fumptuum dulcem fručtum,aquoEccle- fix Romance decus, Summi Numinis honor, & innumerabi- liumanimarum falus pendeat. YidcrctfuaMa'jeftas,ne&futs confcientiae, Sc Religioni inDEUM gravamen accerfat,{i mu* neri fuo defit. DEIIM hačlenus pro jufta & propria caufa pugnanti palmas & lauros cumulafle^ ingratitudinis nota vix cariturum, fi nune caufam pro DEI cultu,pro ejusfocis&arij fortiter geri eseptam in medio curfu deftituat: quin potius fidu- ciamin DEO p o nat} nunquam illum tam bonis & lanclis Co- natibus defuturum. Meminiflet infuper vindicem fe efle & DefenforemRomanae Ecclefiae, qui eo fine Auguftale feeptrum & gladium aDEOacceperit,utejus jura, & bona contra im pro- bos involatores tueatur, ac ubi res exigit, vindicet j non autem judicem Starbitrum, quiabsqueRoman«Ecclefiaeaffenfuilla bona & jura laicae poteftatis immunia, fua fententia A catholi¬ corum pofleflioni aflerere, aut per 40. annos poffit fruenda per- mitte. Lib. V. Caput XXVII. 749 mittere. DemumMajeftatis Csefareae interefle, ne Edičti exe- cutionem jam cseptam adfubditorum..* &quidem devičtorum importunas jpftulationes, quafi metu adačtus, abrumpat. Ita fere rigidior Catholicorum fententia, quae etiam in piifi iMmAfdfc fimi Imperatoris confcientia prsevaluit. Unde ad Protellaii- tium poftulata relponfumfuit; nonefTe,cUrEdičliCsefareivel SU0£DICTdl juftitiaj vel execUtio amplius incontroverfiamtrahatur: rem ex ipfis religiofae pacis Sančtionibus decifam effe. Nihilomi- nus ad replicatam Proteftantium inftantiam Cseiar perfuaderi fe Indici™* pafliis eftabEledtoribus, utnovusSeptemviralis ConVentusad SEPTE ^ vr - iequentis anm rebrUanum indiceretUrj ad cujus compofitio- ventus nem edi&i executio in fufpenfo manfit* Franco« Priusquam comitia finirent, Eleonora Csefads čonjux ab eleonora E lečlore Trevirenli (qui tune e Septemvitis Ecclefiafticis folus i^pera- eratfacerdotio infignitus) in fumma sede coronata effc, prsefeUte ^ur 0 ^ 0 " Caefare, & Ferdinande Filio Hungariae ScBoherniseRege, ttec Comitia nonfrequenti SeptemvirorUm,aliorumque Principum čOiromL S T °^ VUN * Inde folutis comitiis Csefar ab Elečloribusadnavimdedudfcus > lecundo fiumine Viennam defceiidit* Emicuit durantibus čomitiisCaroliAuriaeOtatorisHifpa- AuiuaeHi* niči memorabilis pietas: is cum videret lacram sedem PP. Do- oboriš minicanorum media ex parte a Lutheranis infideri, petiit ab generosa ipfis, quantum pretiipro illapartePatribuscedendaexigerent: “ a b s ekau " illis ^O.florenorum milliadepofcentibus,confe{lim prsefenta - •BrachtU nea moneta numeravit, sicque generofa liberalitate tem pli reli- gionem integritati, fimul munifiesepietatisfamamseternitati faeravit. Hsec Radsponse agebantur, dum interea Rex Šuecise ad Regis Suia CsefarisElečlorumque dehortatorias nil nifipriftinas querimo- nias& grandia poftulata reponens,felicesprogreffus faceret, St adhuc anteanni finem univerfamPomeraniam>GripSNvalda& Colbergaexceptis,fii3epotefl:atifubjicei i et. Necmirum: cum Adeliti ComesSchaumburgicusTorquato vita funčio fuffedlus exer- citam in caftris prope Garcium pofitis recenfens, eundem fri- gore,farne, psedore, penuria>morbis,transfugiisfummopere imminttttim,fibique plane diffimilem invenetit* eomiferise ex- ercitum antea fpoliis hoftium & amicorum rapirtis onufturtl luxusjquoreimilitarinullushoftisinfeftior,redegerat* Uonia jfo HiHorix Salisburgenfis Cardina- Roma hoc anno per Confiftoriale decretum Purpuratos t£s accj- PatresEminentiifimi titulo prae caeterisEcclefiae Romanae pro- “ ceribus infignes elfe voluit: in cujus eommunionem etiam Eminen- Ecclefiafticos Elečtores Germaniae, St Magnum Magiftrum SpoZlmu HofpitaliorumfeuMelitenliumEquitum admifit. Hifpania Mari* quoque pace cumAngliae Rege conclusa novam nuptam Fer- Hispanic/e Ji nan J 0 Hungariae milit Mariam Hifpanici RegisSoro- Ferdinan- rem, quaeBarcinoneNeapolim, indeTergeftum veda- Stab dohuptue. ArchiduceLeopoldo Viennam deducta, adannifequenti3ini- tiumHungarise StBohemiaeRegi per Cardinalem Dietrichftei- nium conjugali vinculo fuit fociata. Venim breviafuerenuptialis tsedae gaudia,dum luftus hoc ip.fo anno in ima Germaniae vifcera uMarteSuecico illatus,St diucurnus St longe funelfiilimus fuit.* namRex Guftavus non folum novis copiis e Suecia St /lnglia, led Sc transfugarum, Sc An. C.M eorum militum,quirecensmiiTionemexRatisponenlisComi- DC XXXI. tiiplacitoacceperant,accelTionefummopereaučtus,inito etiam Galu cum federe cumRegeGalliaejUteosdemhoftes&amicoshaberent, Suecg. & ille arma, ilte pecuniam fuppeditaret, ipsa hyeme oraeter mi- SuecusPo. nores arccs Demminum, quod in horreum Stfedem belli Savel- meraniam lius libi delegerat, expugnat. Secuta ell fub finem Februarii »ubigit. Colberga, poli:quinque feremenlium obfidionem j actandem Gripsvaldia quoque, ne quid in Pomerania extra poteftatem Regis effet, manus dedit. Dum liaec agerentur, Tillius cum Pap p e nheimio Magdeburgu m indies arčbius premebat, civita- tem inprimis opulentam, St quondam Archipraefulari primatu celebrem: at nune adverfus Csefaris authoritatem & mandata refračtariam, ideoque a Caelare proferiptam. Is accepta jam lu- prema militiae praefečtura, St Caelareis mandatis ,ut quanta pof- fet celeritate, Regiis conatibus iret ob viam, cum 4. legionibus in lecundamSaxoniam celeriter movit, interceptoexitinereNeo- brandeburgo. V enim St necelfarii miiitis St inftrumenti belli- ci defečtu Gultavum aggredi non aufus, adMagdeburgiobli- Franco- dionem rediit. Confeftim Suecus abitu Tillii in fuam rem EUR.Tli M F.T Landsper- GAMOCCU- PAT. Tiluus Magde- BURGUM EXP11GNAT. ufus,FrancofurtumadOderamprimaaggreirioneviexpugnat, llrage ingenti edita^Landfpergam vero,alteram e primariiscivi- tatem, honeftis conditionibus deditam, in fidem accipit. Stimulabat amilfarum tamiilullriumcivitatum dolor, ut par erat, Tillium, ideo Magdeburgi obfidioni aerius inftans, cum Liber V. Caput XXVII. 7fI . cum fruftra per litteras obfellisdeditionem fuafilfet, vigefima Maji fadla generaliaggreflione in urbempenetrat} quas five ab irati militis, five, ut creditum eft, adefperaticivismanu con- cepto igne, & late per tečta gralfante, brevi omnis conflagravit. SolaDeiparse facra asdes cum lfO. cafispifcatoriisadAlbimfi- tis urbis fato luperftes manfit. Ingens fuit feu ferro feu igne & farno confumtorum numerus. Aliqui recenfent novendecim Mdsr. millia: quadringenti folum cives, reperto in fumma aedeB. Virg. quam toties contumeliis affecerant, afylo, vidtoris aut ignis iram evasere. Fertur ipfeTillius nobilillimas urbis fato lacryraas, non profuturas, aflfudifle. Fervebat id temporis Conventus Lipfienfis, cx omni Pro- Prote- teftantium Ordine congregatus, inquocommunibusvotisde- ^ ANTIUM creti militum deledtus,addefendendos, ut prše feferebantfua- T us Lt- * rum ditionum limites , & oranem vim repellendam, fi qua vel propter militumflativa, vel facrorumbonorumrepetundas in- ferretur. Magno rebus Suecicisadjumento Proteftantium lfte congrelfus fuit: nam urgente& per litteras & per Oratorem Re¬ ge, fere omnium animi palam in partes ejus inclinabant * Saxo &BrandeburgicusElečlores, ConventusPrincipes reftitare,& Csefarese authoritati deferre vili j fed iftumarmataeRegismi- nae, illum hollilitas a Tillio illatabrevi poit Suecis junxerunt. Apparebat auplex non ab bode folum externo, fed & civi- li ac inteftino perieulum. Huicavertendo Caefar prasteravo- cmariš catorias (ut vocant ) litteras, quibus cunčtisOrdinibusimperii avocato- federis Lipfienfis confortio & ačlis interdixit, etiam militem, Mantuano bello jam confečlo, exItaliarevocat, &peromnes muitaris,’ ditiones copiofum militemfcribit. Bavarus quoqueConven- tuDinkclfpilss habito, in faederato exercitu tam equelfres quam pedeftres copias auget. Praeterea Lotharingiae Dux pro fua, quaBavaricum Elečtorem attingebat, neceffitudine, odfcode- cim millia ledlilTimorum militum habebat in promptu. Non minusLipfienfis federis participes ubique militares dele6tus in- ftituebant, e quibus folus Saxoniae Septemvir ftatibus Dresdse annuentibus i$. milliaconfcripfit. Cšeterum opportuneItali- Superios. cum exercitum Ego Fiirftenbergicus Comes in fuperiorem Germaniam adduxit: nam ejus metu Circulus Suevicus & tur m Franconicus jam jam nutantes deftituto Lipfienli faedere in FIBF - Caefaris fide permanfcrunt, Wirtenbergia Caefareo militi fta- Cccce siva 7P Hiftorise Salisburgenfis tiva praebuit, aliquse imperii Civitates prsefidium aeccpc- runt. tddels.p.j 1.16. NovaSue- Suecus rebus in Pomerania & adOderam profperecom- ciexpej>i- pofitis, ciim &Mep-apolitaniDucesacceptisaRcp;ccopiisavi- TJ O VERSliS * 7 Ol I O i Albim." tas ditiones fere omnes recuperaflent,ludratopropeTumme- nam exercitu , novam versus Albim expeditionem fufcipit, quam prodigiofa in aere fpe S. llse am iP era t, mox totam Lufa- gamoc- tiam, magnamSileliae&Bohemisepartem, ipfamquePragam, c upat« defenforibus fuga ablatis, fubegit. Ita exiit funeftus illelmperio Germanico annus, quan- quam neque exterae provincitE magno aut motu aut lučtu ca- Keapou ruerunt. Neapolis Campaniae 1 6 . Cal. Januarii horrendoter- — rx motu contremuit. Exin V efuvius polt tonitrua & fragores vms ignes terribiles , ingentia faxa ad 100. milliaria ejaculatus, piceam EjAcuLA- fl ammam multo mixtamcinereevomuit, quem ad Archipela- Sfondanm. gum usque delatum memorant. Erupit fimul emontis fau- Srathel. c jb us immenfa ardentis bituminis copia, quodinftarrapidiffi- mi torrentisin7%rivosdivifum,cun£taque obviamomento de- pafcens,fefe in mare praecipitavit,duodecim diesintegrasinibi ardere confpečtum. Ex oppolita vero parte montis, ferventis aqux torrens erupit, multaque loca inundavit. Mare quoque fat magno fpatio a littore recedens naves in licco deftituit. wusmalo Tandem penitus quievitmalum, delatis folenni fupplicatione medetur. SS. lypfanis D. JanuariiUrbis Patroni. In Gallia crefcente apudRegem CardinalisRickelii poten- tia, crevit apud procerespraecipue Reginam matreminvidia& odium,quod, cumutdeponeretperfuaderinonpolTet s fecumin Belgium detulit, fequente pauld polt Galtone Ducc Aurclia- nenfi, Liber V. Caput XXVII. 757 nenfi, unde nova turbarum femina. Sequens annus, quam- vis bdlicis calamitatibus nihilo remiffior praecedenti, ex eo ta- An.mdc men mitior videri poterat, quod variante fortunaadverfos ca- ’ fus inter Ctefareas & Suecicas partes divideret. Tillius poft Rottenburgum & Winsheimium, ex Maximiliani Elečforis vo- CUsariavi luntate etiam Wilzburgum, arcem natura & arte munitam, at- PR0SKRE que excurfionibus inFranconiam percommodam, jam priori AGUKT * anno fubegerat* Pappenheimius in inferioriSaxonia & ad¥i- iurgim } Offa Caefarearum partiumfuprcmus Quaeftorin Alfa- tia rem profpere gerebant • cum Guftavus Rex Francoiurti a Regina conjuge, exuleFriderico comitePalatino,plurimisque Principibus, & variorumOrdinumLegatisfalutatur. Indeex- pugnatis non paucis adRhenum munitionibuSjHornio (ubi- gends ditionis Bambergenfis negotium dedit. Nec iilediu moratus & Bambergenfemagrum ingrdTus, in ipfa civitate tan- tifper quievit, dum remittenterigore brumte, munitioribus lo- cis poflet vim admovere, Venim conatus ipfius praevertit Tillius, quiHornianos in iplis, quxmoliebantur, operibusag- Clades greffus, in fugam conjecit, & fugientes infecutus ad bis mille in- Horni1, ternecioni dedit. Rcx accept?e cladis dolore frendens, Bavariam irxfux& suecus vindi6tx deftinat. Ergo colledlo adtrigintaarmatorummil- lia exercitu,poftquam Norinbergae incredibilipopulilxtitia& riam. pompa fuiffet exceptus, Donawerdam contendit, Danubium &Lycum, quibus fluminibus Bavaria prxcingitur ,transmif- lums. HaecRegis expeditio Tillium quoque, uttegendasBava- rix propioradLycilittorafeftinaret,compulit: iplumquoque' Maximilianum Eledtorem ad patriastutelam &Suecum tranfi- tu prohibendum in caftra excivit. Itaque ftabantexutraque Lyci ripa adverfi exercitus mutuis curulium tormentorum ex- plofionibus fulminantes, inter quas id infortunii accidit ,ut Al- dringerus primum fummus rei tormentarix prxfečlus fecun- Tilliuse* dum verticem faucius, deinde & Tillius, dum ad infpiciendos ^vul^" hoftium conatus propiusLyco adequitat,fecundumdextrum nerantui. genu a pila minoris catapultx grave vulnusacceperit. Inde perculfis militum animis , cum & Tribuni & ipfe 1 illius fua- derent abitum, quod vires nimium forent impares,ad tranfi- tum feu vado,feu nautico ponte hofti impediendum, infuper & nočlis 7T 6 Hiftorias Salisburgenfis to' DEI.DEDI- TIONE AC cuut. Ingolsta BIUM CP- PUGNANS PERICEI- TAT UK. Obsidio- NEM SOL- VIT. nocbis tenebrae faverent receptui, prasmillis impedimentis,le- giones integris ordinibus nulio hoftium infequente Ingolfta- dium incolumes pervenere. RexAugu- Comperto Bavarici agminis receptu, RexSuecia2 pobri- stam Vin- die Augubam Vindelicorum digreflus,urbem peropportunam, bve in Sueviam,bvein Boicam arma inferreluberet,in ejus con- Ipebtu exereitum explicuit, brevi pob a Magiftratu tum qui- dem Catiioiico , fed cui plus ab acatliolico cive timendum, quam abinfrequenti inbrmoque prtebdio fperandumfupere- rat, lionebilfimisconditionibusadmittitur, inbarNuminisali- cujus eselo delapfi ab heterodoxis exceptus. His cumfuafa- cra&templa,pernuperam reforrnationem ademta, rebituidet, Landfpergae transmifToLyco, Ingolftadienfiobfidionife accin- xit. Sed malo fuo: namarepeticisirruptionibuslemperma. gna fuorum clade repulfus, ipie param abinterituabfuit,cum globus ex arcis tormento excubus Rege intačfco equum,cui infi- debat, probravit, Inde Rex defperata expugnatione , &in- dignabundus, qubd ad ter miliefortesvirosamifillet, obildio- riem folvit, & Landishutum versus iter intendit, perditis in reditu 5*00. fuorup, quos Liburni inlequentes deprehenderunt. Maximilianus vero Ele£lor,cognito Ratisponenfium ergaSue- cos &Hornium jam jam adventantem,budio,properecopias immifit, qux civibus exarmatis urbem in bde continuerunt. IntereaTillius Caefaris,ac Bavari,totiusque faederis Cathc- lici Atcbiftrategus ex accepto ad Lycum vulnere Ingolbadii pridie Cal. Majaš generobbimam animam DEO reddidit, ad seternitatem pientiilime comparatus, anno aetatis 73. ut rerum gebarum magnitudine , fic virtute , & maxime Religione in DEum, ac bde er ga Imperium inter primos hujus faeculi heroes numerandus. Suecuslngolbadio digreflus in interioraBavariae promo- vit, eo conblio ,utEleftoremaconjunčbonecumFridlandico exercitu ad domeftica curanda avocaret. Quippe Caefar ho- bium multitudinem,&exhincpericulimagnitudinemexpen- dens,cum etiamRagoziusTranfylvaniaeRegulus, & a grebeš Superioris Aubrias res novas moliridicerentur,validas vires,& ducem,quemopponeret, circumlpiciebat. 'OccurritFridlan- di memoria , a veloci militum delečtu cumprimis commen- dati. lili igitur ru rsus per Comitem Eggenbergicum defertur fumma Moks Tiu.ii. Suecus "Bavakiie intekiora SUBIT. Liber V. Caput XXVII. 7f7 fumma armorum Praefe&ura, quam ille aliquamdiu in fpeciem Wauen- deprecatus, tandem non nifi fubconditioneabfolutiftimaepo- STEINIUS tdktis acceptavit.- Tantus mox fuitad 'W r allenfteinii namen accurfus, ut uno trimeftri triginta millia iub (ignis habuerit. RE vs¬ elim hoc exercitu e MoraviaBohemiam ingreffus, mox Pra- gam regni caput, aliasque civitatesrecepit, Saxonibustotore- gno ejedtis: cum & Pappenheimius, collečf o ex omnibus prae- fidiis copiarumBoicarumrobore,minferioreSaxoniamultipli- cicladehoftesattereret, & ubique vidtriciafignacircumferrec. Itacjue G uftavus haud ex vano metuens ,neBavaricis armis curaFridlando fociatis in fe totabellimolesincumberet, fačta inBoicam expeditione vires & confiiia diftrahere cogitabat. EuntiprimoFrifinga, deinLandisliutum patuit, utriquecivi- RekSus- tati grandis pecunia ad incendium rednnendum impofita. PofthacMonachium, quod feleperLegatospačlaincoluirutate Landishu- dediderat, ingreflus, in Electons palatio cumFridericoPakti- TUM > no aliisquePnncipibusdlvertit,fumma 2 equitatis,&modeftiae laude. Nihilominus ter centum millia imperialium in fpolii MtUr, &incendii redemtionem pendere juffa civitas,očlogmtaprae- fenti moneta numeravit, in reliquae fummse fecuritatem obfb des dedit ex omni ordine quadraginta duos. iErese machinae, quas rci tormentariae curatores, non fatisoculataprovidentia, reličFis lub afpedlu canteriis in terra defoderant, centum quadra- ginta effoffae, & peneomnes Auguftamavečbefuerunt, Suecum tamen fefellit fpes avocandiadluaMaximiliani: Bavama nam is domefticopericuloacommunisreicurahaudquaquam ElectG8 - F TP. 1 r . T^lii CGNJUNGI* fe abduci paffas, Egras in Bohemia iuas copias cum l ridlandi tu*, cum exercitu{ociavit. QuareGuftaVusaccitisundequaque quasin ™ CITU Imperio habcbat copiis,adNorinbergam caftranxit,hoftisad- fridlan- ventum opperturus. Nec diu poft uterque Catholicorum ex- ercitus, ad quadraginta armatorum millia fubfignisnumerans tribus paffuum millibus a Suecorum vallis, aučlis circum ag- geribus conftitit. Poft velitationesutrinquevario Marte com- miffaSjGuftavus pro caftrisaciem inftruxitconfligere cupidust atCselarianispugnamdetrečfantibus, quodmallenthoftem fa¬ rne &rerum , qualaborabat, penuriaconftci, in caftra Catholi- eorum fecit impetum. Noftrinonmodofortiterirrumpentes Norinbe*. rejecerunt,fed &extraVallum emiffoequkatu&tergahoftium ££ eircumvečti, mugno ardore invaierunt. Ibi fumma utnnque,ij.jjg^jj,^ perti- oppuaNAT. CUMDAMNO RiJECTUS. PugnaLu- ZENISIS. RexSoe- CIJE CADIT. 7j; 8 Hiftorias Salisburgenfis pertinacia depugnatum, doneč nox & fylva in quamfeSueci receperant,pugnances diremit. Magna utnnque, fed oppido major Suecorum clades fuit, e quibus Leonardus T orftenfonius vivus in Ctefareorum manus venit, Rex ipfe a prsetervolante globo dex.tri pedis pollicem perftridtus fuit. Wallenfteinii quoque & Vinarienfis equi perfoffi. Paueis poft diebus uterque exercitus Norinberga abiit, & Suecus inFranconiam, Wallenfteimus in Saxoniam, Bavaro ad fua tutanda digreffo, mo vit, qud &Pappenheimius a liberationeTrajedfciinfeliciter ten ta ta eontendit. Rex Sueciae intelledto Saxoni3e periculo Fridlandi premens veftigia,eundem ij. Cal.Decembrisapud Lužam Lipfienfis agri ignobile oppidum eft aftecutus. In- ftrudta dein ex ufraque parte acies, &fummacontentionepu- gnatum. RexSueci3epaulblongiusinIioftium cuneosprove- dtus, fub pugnae initium cecidit, caput & pedfus lethali glande trajedlus. Regis equus cruore perfufus in aciem recurrens Ber¬ nardo Duci VinarienfiRegiae necis indicium fecit, qui &mox fufcepto aciei dirigendae imperio tanto ardore in Cacfarianos ivit, ut quanquam faepius inter noftros dchoftes vibfcoriaalter- naret,demum Csefarea acies iabareinciperet. Adventu tam en Pappenheimii,quem Fridlandus initio pugnae per citatoscur- fores vocavit, reftituta acies , & amiffa tormenta recuperata. Pappenhei- AtPappenheimius in primo aggreffionis ardore lethaliter fau« ciatus, paulo poft, dum Lipftamveheretur, extindtus eft, priuS tamen fupremo folatio&nuncio de nece Regis Guftavirecrea- tus. Magnum ilie ludlum fuique defiderium apudnoftrates reliquit, ob fummam St perplurimas vidtorias expertam Mar- tialis animi fortitudinem, etiam ab hofte probatam, & infigni VicTORiA cum feiicitate pierumque conjundfcam. Nox pugnam dire- Dubia. mit, ancipitem, ex utra parteftaret vidtoria? Wallenfteinius tamen, nulla urgente necefTitate relidtis tormentis canipo ce- dens , vifus eft iilam bofti adjudicaffe. Feruntur in utraque acie cecidiffe ad 9000.pariferme clade. E Caefarianis prseter Pappenheimium Bernardus Abbas & Princeps Fuldenfis cru- cempie in hoftempraeferens,pr2eteraliosmultosilluftresoccu- buit. Apud Suecos Regis occafus inftar plurimorum fuit. Triginta & očlo annorum erat, quorum magnam partem in ca- ftris tranfegerat, Regiis dotibus , praster infignem corporis & oris habitum confpieuus. Feiicitate fuit incredibili, quaunico bien- MIUS EX VULNERE, CCCUMEIT. Wallen- STEINII RE- CEPTUS. CvEBES Bernardi Fuidensis Abb. Erackel. Lib. V. Caput XXVIII. 7T9 biennio aBalticomari in intimam Germaniamvičlricibusarmis pervafit: tandem vero & fuo cafa expertus, nulli diii nubere fe- Jicitatem. Regem Guftavum 5. Cal. Decembris fecutus eft ^ ORS Fridericus Palatinus Comes,faxbelliGermanici,& ludentis for- Palatini. tunte pila, maligna febri Moguntiae fublatus. Auftriacae do- mui ludtum intulitLeopoldusAuftriae Archidux, Caeiaris fra- °bitus ter,Scliwazii inTirolianno3etatis44. & I i.menfibusexpletis, cis C jleo-" brevi morboextinčtus } PrincepsRelig'ioneinDEUM,&pru- poldi,et dentia fingulari. Polonia Sigismundum Reo-em aečatis anno 5 ,< i ismuk - 66,regm 45^°- ex iiumams ereptum luxit,rrincipem omnibus Polonic. regnandi artibus inftručbum, cui concordibus Senatorum fuf- Brandi f *» fragiis fucceflit Uladislaus filius natu maximus, annum agens Tiral* trigefimum feptimum. Hoc anno quoquepercrebrasclades variisSuecorum Tri- Incaa- bunis illatas inclaruit noinen Joannis Werthii, qui e gregario j^J ES milite Martiali virtute adfupremasmilitarespraelecturasevalit. deWerth. < Sueci contra praeter occupatas plerasque Alfatias civitates, Fran- kentalium quoquenobileinPalatinatumunimentumEIifpanis gxtorferunt. CAPUT XXVIII, De Archiepijcopi Paridis vigilantia £? pieta¬ te , Spolii redemptione, fundatlone Collegiatu B. Ad V. ad Nives , Hcjpitalitate erga exules , except:one & repojitione konis D. V. Oettingana. A Trifti Germanise facie, Suecici Martis enfefedum in mo- dum laceratae, (qub temporum ratio nos avocaverat) ad ketiorem provinciae noftrae & urbisSalisburgenfisafpe- &um convertimur, quam in mediis bellorum turbis infignibus providentiae, pietatis &munificentiaemonumentis Archiepi- fcopus Pariš exornavit. Jam fub magnificamoleCathedralis bafilicte quiefcebant Divorum Patronorum Ruperti & Virgilii facra ofla, cum Archipraeful noncontentusCžliteSx\ntecdfo- pAMS Ai¬ res fuosdemeruiffc, etiam de fuccefloribus fuis bene mereri vo- 1IU [ M P '"°.‘ luit. Erat perantiquus mos, (in plerisqueGermani3e Catbe- tatinan- dralibusCollegiis adhuc folennis) ut, Archiepifcopo fatisfun- Ddddd ^to, 100 . IMPE MALIUM. LlGiE Ca- Otholicje ACCEDERE JEECUSAT. PUBtlCAS PR.ECFS IN- STJTUIT PRO COM- MUNl NE- CESSITATE. 760 . Hiftorise Salisburgenfis člo, fupellex aulicamobiliumbonoramCanonicisin fpolium, ut vocant, cederet. Neporroneo-eleclum Archipraelulemin* tra nudos parietes introduci, & vacua in aula regnare, vel primo ftatim ingreflii ingentes expenlas facere neceffe foret, fapientif« limus Pontifex, cum Roman se fedis approbatione,Canonicis quoquepromte in fententiam euntibus,decrevit, utdeinceps abolito ufu & nomine Spolii, quot annisin die anniverfariaEle- člionis Arcbiepifcopi lingulis Canonicis ad Officium Divinum prsefentiBus centumlmperiales penderentur. Dum vero Martius clangor identidem magis magisquc obftreperet, nihil omilit, quo tam communi totius imperii, quam proprise Salisburgenfis patrias bo no vigilaret. Id qui« dem , urgentibus licet ex omni parte Catliolicis Principibus, perfuaderi nonpomit,ut faero fsederi, quamLigam vocabant, nomen daret. Timebat nimirum fapientiffimus Princeps, & belli in longum protrahendi providus, neperimmeniosium- ptus in continuationem faeraeLigae neceflarios, Seprovincise vires attereret, Sc tamen communi bono param conluleret, quod melius maturata pace, quam protračlo bello fervaretur. Nec videbat, cur focietatem inire t, in qua maximam oneris, nul- lam partem commodi elfet habiturus. Alios quippe facrife- deris Principes,ad condicenda onera ac fumptustrahebatfpes communis emolumenti , &vel]ampartatuendi,velamiflare- cuperandi 3 verumSalisburgenfiPrincipi neutrum in mentem venire poterat, ut qui fingulari Divo ram Tutelarium ope nihil de bonis Ecclefiafticis perdidilfet, nihil etiam hoc faero bello acquililfet. Itaque certus, nec alienis periculis necfubfidiisfefuaque mifcere, concreditam fibi provinciam incolurnem & falvam fervare ftatuit, idque feliciter toto tricennali bello prseftitit, nul« lo vel externi hoftis, vel viciniPrincipis metu a propofito di- motus. Nihilo tamen minus, quandocunque res exigebat, transmifTis. ) St copiofa pecunia & militaribus copiis,in Caefaris & Imperii fubfidium promtus St lubens venit. Summa ipfi poftDEUM acDeiparam,inDivis Tutelari- bus Ruperto Yirgilioque fiducia, quos uti nuper maximis, queis poterat, honoribus cumulavit} fic ipfiscommunempatrisela- lutem, quotidianus exorator ardentibusvotisStprecibuscom« mendavit. Fervebant fimul adplacandamSupremiNuminis • o iram Lib. V. Caput XXVIII. 7 iJi kam pubiicae preces tota provincia indičlae, quas Principis ex- emplum,& affluentium indies confugarum Sc exulum miferan- da fors calentius animabat. Stabat feffivis acDominicis die- bus in fumma Ara cunčtorum ut oculis,fic vencrationi expofita C: facra & propitiatoria Euchariftici epuli Hoftia, quam altcrnis ho- ris numerofi comprecantium caetus ex omni ordine frequen- tabant. Ingravefccnte etiam belli procella Principis juflu non tantura in fumma sede, fed in omnibusReJigioforum templis Pfalmi a Paenitentia dičfci majori facro praemittebantur, quo- usque conclufa pace Monafterienfi. bellici tumukus quieve- runt. Ne porroDivinis aulpiciis humana deeffet induftria, ad- versus hoftiles quoscunque alfultus omniaadjuftamdefenfio- Munitci * nem Pariš comparavit. Urbi, quam prius elegantes hord ad C0NFINU . delicias fačli, qua inplanumporrigitur, ambiebant, ingentem foffam circumduxit, vallis Sc aggeribus communivit,montium latera, quibus ex parce urbs conftringitur, partim ferro aequavit, partim muro praecinxit, alicubi munimenta impofuit. Ad majorem arcis Juvavienfis defenfionem nova opera excitavit, eidem ingentem annonae vimintulit, aereasmachinasmagno numero auxit, omnis generis bellico apparatuScinftrumento abunde providit. Limitaneos quoque ingreffus Sc clauftra tum Styriam, tumTyrolim versus,necnonPlainenfemScNeohu- fanam arces munivit, ac neceffario praefidio inftruxit. Inhis utebatur coniilio expertorum belli Ducum Sc Tribunorum, quibus etiam Praefečfcuras provinciae, praefertimlimitaneascon- Deiectuj ferre folebat. Praeter copiofum militem multo aere confcri- ptum,totaque provincia in praefidio difpofitum,fubditiquo- torum. que exercebantur in armis : inter hos illorum erat praecipua aeftimatio, qui in noftris alpibus oriundi, aut ad fignum, aut in kras certifiimae jaculationi a puero affuefcunt, quibus etiam Princeps poftremis temporibuscorporisfuicuftodiam credidit. Nec certe nimia poterat efle providentia,cumSueconon Exuium tantum intra ima imperii vifcera, fed etiam in tota cis Oenum Amuxus * Bavaria boftiliter graflante, jam proximus arderet Ucalegon. Ingens erat fugientium exulum e Suevia primum, mox Sc Bava¬ ria accurfus, quos Salisburgum, tanquam communeafylum & antiquo nomini reftitutum Juvavium, obvio finu complečte- batur. Horum princeps erat Sereniflima Ele6trix Bavariae Eli- Et ^® E v ‘ A fabetha Lotharingica, quae Elečtore con juge in caftris abfente, rijeEie- Ddddd 2 fuae CTRi * 7 62 Hiflorise Saiisburgenfis Salhbus.- fuse fecuritati Salisburgum deftinans, thaumaturgam ftatuam gum venit p Virginis Oetinganas fecum detulit: ataucindomefticoPrin- cumicone ■ ■ r u 1- ° 1- V ■ • 1 • r i- B. V. OE- cipisiaceiioaJiquamdiuprivatimcoluit,lolitaternas,quaternas tingan^e. horas , quamvis idcntidem recurrente febri ephemera, ante me- ^Carolls ridiem iele in precespromaritifaluteeffundere. Tandem ve- Abb/u jn- ro in ipfoB. Virginisin Cselum alfumptsefefto eadem faeraima- kuftn ha- folenniffima pompa & freauentiilimo comitantium csetu Sacra ima- primum in Mullnenfis fuburbii,deinde in Cachedrale templum goCaths- a b ipfo liluftriflimo Principe lllata &cultuipublicoexpofitaad D K. ALI TEM- rt/'" IT-* 1 - r 9lo solen- usque 8 . Lal. Decembris permanht. niter. in- Quanta fuerint eo tempore cum civium tum praecipue Ar- DevoTio chiepifcopi religiofae pietatis erga Deiparentem obfequia , vix brgaean- dici p o teli Lubet referre verbis Scriptoris Annalium Boico- *Adclsreht 5> rura * P er idtemporismirumeft,quantafinceraeReligionisin „DEUM documenta dederintSalisburgenfes nonmodo cives, 3 , vere in optima quasque proclives ac cereij, led etiam regio „circum univerfa. Eorum virtutem accendebat prasfentia „ prodigiofae B. Virginis ftatuse Oetinganae , quam Elifabe- 3 ,tha ab Oetinganis Canonicis commendatam , fecuritatis „caufa eo detulerat, Primum illam frequentiffima fuppli- „cantium ferie , fplendidocjue apparatu ex AEde Metropo- ,,Vitana Pariš Archiepifcopus inter ulnas , Collegio Archie- „pifcopali aulaque cum infigni reverentia comitante detu. „lit, eo cultu ac veneratione , qui permultis verse pietatis la« * ms MHII- „ chrymas exci vit. Duda fuit fupplicatio ad templum PP. Or- *e»fe diti- jjC b n js Eremitarum D. Auguftini, quod eftinMulheiimiano* „ Salisburgi fuburbio , redudaque eadem celebritate in sedem 3,principem, ubi ad usque fenefcentem Novembrem manfit „cultui puhlico expofita. EamcelebravitfrequentilIimusto- „tius Provincise concurfus etiam ex locis remotioribus, unde „ dudi fuere innumeri prope fupplicantium ordines. Ingens ,, frudq extitit in facris tribunalibus peccata expiantium,& ad di- ,, vinam menfamanimosreficientium • cum nemo prope eflet, „qui non cselefti epulo paftus domum reverteret, itauttotos „ prope dies omnia Confeffariorum fubfellia in principe etiam „templo obfiderentur a ptenitentibus, vixque fieri pofletfatis „tantsemultitudini. Tandem cum ElifabethaOetingamrepe- teret, Pariš Archiepifcopus conftanti fuo mDeiparamaffečfn ejusdem Iconem Oetingam, quanta fieri potuit magnificen- tia & veneratione, eft profecutus. Dies difceflui deftinata fuit GANAM 5UAS SEDI RESTI« TlUT : CA« K. E UM FON- TEM JEDi« Liber V. Caput XXVIII. 7 6'; fuit oddava ante Calendas Decembres 3 qua in fumma sede D. Elkabe- Carolus Abbas Anhufanus folenne officium mitratus cantavit, THACUM ^* coque finitoD. Virginis ftatuaminpropinquumSacrariumre- ij^ukco" portavit. Inde cum peračlo prandio in Aula Archiepifcopali »»cedit* cunddifefe itineri accingerent, en! adeft a Bavaro nuncius, Sue- ci Regis & Pappenheimii in Luzendpraeiio nečemferens. Itum dein’ adCathedralem Bafilicam, ubi decan^to feltive pfalmo. 517. Archiprseful ipfe facram iconem multo thure honoratam Menim, effedo impofuit, & p rima nočte in Laufhngano, al cera in Burg- fosili' hufiano templo inter populi applaufus coliocatam j tertiade- oEttin- mum die inOetingana & propria fede fumma cumcelebritatc & affluentium populorum gratulatione repofnit. Vitra pre- tiofa donaria Divse VirginiSalisburgi oblata & firpra millenos LICEM au t aureosteftimata, Princeps magni pretii calicem expuro auro ob- tulit : infuper in perenne monumentum fuse erga Deiparam mak..mo- devotionis, ac folamen peregrinantum, perelegantem ex Pario marmorefontem infigniarte& pretio fieri curavit, quem poftea ficat. anno 1637. erexit, & ad ejus perennitatem congruos reditus fundavit. Ethsec quidemQettinga3. Alf aliud munificae in Dei¬ param pietatis monumentum a Parid.e oflendit ipfa Salisbur- genlisbafilica, Capellam&exporphyretico marmorearamDi- vae Virgini ad Nives dičfoe,, in Cathedralibalilica e finiftro latere facram, & infigne Collegium Canonicorum fsecularium circa haecipfatempora,nimirum$.IdusJanuariianno I6‘3l.ejusdem fundat nomini Schonoriinflitutum. Tredecim Inec Collegiata Cano- Colie- nicos comple6litur,quorum primus fere ex DD. CanonicisMe. Borneo-" tropolitanae Ecclefiae. Illorum nominatio ab Archiepifcopi mmB.V, nutupendet, uno excepto, quemDominus ComesLodroni, ADNirES> qui jure primogeniturse potitur,praefentat. AdeorundemPa- tronorum beneplacitum devolvitur, quandocunque vel qua- cunque ratione locus vacaverit. Neque enim hoc Canonicalc Collegium ex beneficiis collativis, fed Capellaniis manualibus conftare voluitllluftriflimusFundator. Dotem fane divitem tribuit centum & quinquagenta florenorum millia , quae pro cenfu feptem millium & quingentorum florenorum Rhenen- fium ftatibus Provinci® confignavit. Ex hoc cenfu pro ven- tus & ftipendia Canonicorum. Subfcripserefundationi Reve- rendiffimi DD. Joannes Krafft de Weittingen Praepofitus, & Archi« 7^4 Hiftorias Salisburgenfis Archidiacon. Eufebius aTulliers, L. B. de Froberg,Decanus. Wolfg. Willlielmus deSchrottnbach, L.B.deHeggenberg & Oftei 'wiz, ačlufenior, totumque Capitulum. Magnum ab hacfundatione Eccledae Salisburg. decus, & emolumentum : Iidem quippeCanonici in principe templo fecundum Chorum condituunt, laudesque divinas cumulant. Iidem quotidiani > facroD. VirginemPatronam in arafibifaera venerantur, Celfiffimo Principi, Divinis operanti faera mini- deria hic a ceremoniis,illeamytra,aliusapedoPontificio,alii aliter exhibent. Iidem quoque ad Ecclefiadici judicii, (Confi- ftoriumvocant) faerum confiiiumadfcifcuntur,ut adeo fapien- tiffimus Princeps bac unafua fundatione non tantiim Deiparae Caelitumque coltum prom overit, fed etiam Ecclefae Salis- burgenfi in Choro & foro,idque magno Archiepifcopalis serarii levamine, apprime profpexerit. Pluresalias gene* dasiunda- tionesacdifpodtiones, cap. 3 2. dabimus} nune temporumin- terlapfus ad delibandum Germaniae datum & belil Gallo- Sue- cici compendiariam feriem nos vocat. CAPUT XXIX. De c vario Germanicejlatu £§ memorabilibtts , qwe acciderunt fub fecundo bello Suecico. An. M DC XXXII. Recr.u- DESCIT BEL* LUM SUE- ClCUM. jinnales ‘Bolet. Hi- flori a, rtov a Chriftoph. Ott. Htfl. »oflr. temp. Brač h el. Theatr. Ettrop. Rege Gal¬ lus sti- MULANTE. B Reve fuit, quod e Gudavi Regis nece Germania cepit, fo- latiumt cumSuecicusLeo'a recenti fuiRegis cruore, an potiiis a gudata Germanicae praedae dulcedine ferocior, bellum totis viribus indauraret. Stimulos addidit Rex Gal- liae, qui eodemtempore, quo Viennse perfuum LegatumCse- fari pacem fuadebat, Suecos eorumquefsederatosadarmorum & animorum condantem confendonem animabat} nonora- tione tantum, fed Sccopiofo sere, cum&ChridinaeGotborum Reginae, renovato faedere, decies centena millia librarumTu* ronicarum in belli fubfidium adjecidet, & Batavis contra Hi- fpanos duplam penfionem promififfet. Itaque cum regni Sue- cici Ordines Chridinae feptenni, uniese a Gudavo reličbehaere- di, juramentum dixident, belli profecutiocommunibusvotis decreta: cujus fummam curam in fe recepit Axelius Oxen- dirna Liber V. Caput XXIX. 7 6f ftirnamagnusregniCancellarius. Tripartito dein exercituagi Oxenstir caeptum: Guftavus HomiusSueviam ScAlfatiam, Bernardus NARRAf£ - * CTUS M T L T « Saxo Dux Vinarienfis Palatinatum & Bavariam,GeorgiusLu- X iv& sue- naeburgicus cumCniphufio Weftphaliaminfefl:abant. Saxo- CICA * mx Elektor feparatim in Silefia agebat: adeo majorem Germa¬ nih partemhofliles exercitusinundabant. Proteftantium Ordines ačlo Heilbronnse Conventu cum An. m DC Suecis fgedus innovarunt. Ut tamen & Saxoniae Septemvir p^ 1 / 1, fsderi accederet, perfuaderi non potuit, cum diceret, bac via Hehbron- non falutem & libertatem, fed ruinam & fervitutem patriae NENSE * quhri. Non paucae , eaeque nobiles civitates armis hoftium Progres- cefsere. Heidelberga Cbriftianum Comitem Palatinum ad- sus SuE ' O COkUM. mifit. Poft direptam Landfpergam,occupatas a Suecis, Neo- burgum,Aichftadium,Neoftadium,etiamRatisponain Wein- r A tispona marii manus venit, quimoxClerumomnempeffirne habuit, CA1>rA * cum & ante Auguftanum Clerum contra datam fidem urbe eje- ciffet. Secuta lunt minoris notaeinPalatinatuoppida: ut ta¬ men traječlalfara ininterioraBavariaehoftisingrueret, Joannis Werthii vigilantia vetuit. Merodius quoque apud Hollen- Merodius dorpium commiisa infeliciter pugna cecidit, amillis ad quin- ^(1kug\ S '' q.uies mille gregariis. Ciadem excepit Ofnabrugae, Hamelise- deditur. c[ue deditio. Hornii tamen impetumfregitConftantia, firma inprimis Hornius Auftriaci dominii ad lacus Potamici oftium inRheni littorefi- ta civitas, a Concilio ibidem celebrato , & Huffiticse fe<5foe dionem damnatione nobilis. Hanc nihil minus opinantem; auippe TENTAT * * -L x X INEELICI«* abunolatereRlieniobječlu,exalteroHelveticofoloprotevuiUs nus Sereniffimas Elifabethae Lotharingicae, utriusqueBavariae Duciffe &Elečtricis, Principis aeque religioiifiimae ac pruden- hoviiEli- tifiimae. Obiit in RanshovienfiAfceterio Regularnim Cano- * ABETHA _ O JLOTHAlUtil* nicorum D. Auguftini, extra murosBruno viipridieNonas Jan. gicaEle- quo cum Maximiliano conjugeevitandae contagionis caufafe- CTiUx Rav - cefferat, annos nata fexagintaunum,poftquamannostriginta xxxv. novem,menfes io.&dies 28.fterilimatrimoniomaritoamici£ fimeconvixerat. FunusMonachiumpofteadedučlum, &in S. aedeD. Michaelis depofitum. Magnum Catholicorum partibus momentum attulitPra- p AC ifica- genfispacificatio Caefareminter& Saxonem conclufa,&4. Cal. TI ° PiEA * Juliifubfcripta: in cujus focictatemmoxElcčlorBrandeburgi- sSone? 1 ^ cus, & plerique imperii ftatus conceflerunt. Cujus laetitiam auxit fummopere inexpečlata Philippoburgi perfclertiamCa- Phuippo- fpari Bambergeri, qui ejusdem munitifiimae urbis praefidio (priusquamSueco cederet)pro Elečtore Trevirenlipraefuerat, mate reci-. recuperatio. Ule e fua legione viros fortes & induftrios habitu P1TUR * rufticano,lignatorum fecuribus armatos,cum venali annona in urbemimmiferat: Ipfe cumvalida armatorum manu> exewi- te tertia nočtis vigilia fubfecutus, tata aiTeribus via per fofiam Eeeec 2 glacic 770 Hiftorias Salijsburgenfis glade adftridam in vallum evadit, ubi confoffo excubitorc, damore lignum datperfonatisrull:icis,quiediverforiisconvo- lantes ad porcam excubias fternunt, & fecuribus portam cf- fringunt. Hac equitcs admiffi femifopitos prsefidiarios par- tim caedunt, partim in arcem compellunt: quae & ipfa dis- jeda muralibus tormcntis porta cito vidores admilit. Prasda ingens reperta. Centum viginti odo tormenta senea ,farinae faccorum centum millia, quatermilledoliafulpbureipulveris, duodecim millia vafa falis ,;Gallicas pecuniae fedecies centena duplonum aurcorum millia , cum duabus ciftis auro rcfertis, muldsque bonis, quse vicini quaquaverfum, & de fua gaza Dux Wirtenbergicus intulerat: praeterea vis prope immenfa hordei & aliarum frugum. Majori tcmporisimpendiocon/fitit Augulteevpugnatio, quam feptem omnino meniibus ,interclufoper Boicas iegiones omni commeatu, tandem cxtremse&plusquam Saguntinaefa- mis necellitas, ut iele certis conditionibus Casfaris imperio fub- mittcrct, adegit. Cseterum Gallis praster amifllonem Philip- poburgi nova accelfitirritatioaTrevirenfis urbisoccupatione, & Archiepifcopi Eledoris dctentione. lile jam anno trigeli- mo fccundo, invitis Ordinibus, & Metropolitano Capitulo, fe, fuasque ditiones Regis Galliae protedioni fubmiferat, Gallici militis praefidio in arcem Confluentinam, ipfamque Treviren- fcm civitatem recepto. Saspe a Catholicis faederatis cogita- tum, qua ratione Galli ejicerentur. Id demum praefenti anno Us.BsTft.j- Luxenburgenfis Gubernator Comes Embdanus ho c flratage- ulacuM 0 mate effecit. Militcs cum neceffario inftrumento adfubitam Electore impreffionem navi imponit, quinodufecundoMofelladeve- ab Hispa- p ue annonam y e Eere mentiti, fortunata fraude exfcen. KIS G Ari* 7 L vinu dunt, per enractam portam in urbempenetrant,praefidioaut caefo aut capto: Eledorem ipfum primo Luxenburgum indein Belgiumabducunt, poftea Viennam perdudum, Sc fcre decen. nio in cuftodia habitum. Haec caufa fuit, utGalliac Rex non jam fsederatorum nomine,ut antehac 5 fedfuisdeincepsaufpi- GALtas ciiscontraCrefarem&Hifpanosbellumgereret,quorum etiam Casailem cxercitum per Caftillionaeum ad Namurcum profligavit. Minor it Hispa- tamen eidem fuit partae vidoriae gloria, quam dedecus turpiter numsuis p 0 | ut3E obfidionis Lovanicnlis. Hanc auippe civitatem, l jkUSPicns, v . . 1 i ’ »ellum Muliš quam Marte cc mummeatis magis celebrem, cum 60. • iut * millium Augusta VlNDEI. fAME ADI- GtTUR KO deditio- NJM. Liber V. Caput XXIX. 771 millium armatorum exercitu aggreflus, jam fpe devoraverat. Hkfan®- Sed cum praeter numerofumpraefidium, etiam litteraria juven- ““ tus promaenibusfortitcrfbtifTet, tandem plurimisfuorumqua murcum. ferro, qua farne amiffis, vafa colligere, & mutilatum exercitum Gaui Lo - abducerecoačtusfuit. Mustra Bavariam primum Succieis armis, moxdiracontagione, obsident. acduarum lečliffimarumPrincipumfunereaffličtam.hacaefta- tc recrearunt nuptiales tsedse Maximiliani Septemviri. Is cum Elect.Bav, Alberto fratre fecundoDanubio Viennamvečfcus, Mariam An- namFerdinandi Csefaris primogenitamldibusjulii conjugem juaAnna. accepit,affiftenteCardinaleDietrichfteinio. Exačtis deinin- ter feftiva Hymcnaei gaudia quatuordecim diebu&, cum nova fponfa inBoicam redux, ubique fiirnma fubditorum laetitia ac Venerationc exceptus fuit. Probaverunt matrimonium Caeli- tes, qui fufpirata a plurimis annis faecunditatc Sereniffimos con- jugcs, & maxime fubditorum vota bearunt: quippe fequenti NAsemut moxanno in lucern prodiitFerdinandus Maria,a Vito Adamo * Frifingenfi Epifcopo facro fontc expiatus, & Caefaris nomine a ma. Duce Alberto levatus, a quo Sereniffima Ducum Boicorum Domus inhanc diem feliciter propagata. Servavit hačlenus Divina bonitas a belli injuriis intačlam Salisburgenfem provinciam, ne tamen & belli ftučlus, nempe An. M DG lues contagiofa, vicinam Bavariam jam fuperiori biennio per- XXXV1, graflata, intra fines, & ipfa civitatis m tema penetraret, nulla quantumvis oculata cautela impedire potuit. MenfeSextili PestisSa« anni trigefimi fexti fumma fuitipfius violentia, qua facileter- L1SBUE - GI tiam incolarum partemabftulit. Primores civitatis ad tutiora TUR . fe receperunt: Aula Archiepifcopalis partim in Clari fontis vi- ridario, partim in Rifenfi arce morabatur. Dilaplis bonarum artium cum Difcipulis, tumPrseceptoribus, tacebantMufae, fquallebat a Libitinae faevitia tota urbis facies. Monafterium Mona- D. Petri fingulari Divorum tutelarium beneficio manfit inta- &um. Inerat cum omnibus Religiofis Albertus Abbas, nullo MANET IN« periculo fe amoveri paffus: claufae erantMonafterii fores, in- tactum* tra quas receptum omne famulitium, & quorumad faera, pro- fanaque obfequia ufus erat. Nulli pedem efferre, aut fi extulif- fet, referre permiffum. Triginta fex feptimanas peftilens ma* lum tenuit, cum afpirante mitiori aura tandem Monafterii & Academici Athenaei fores rursum patuere. Ratis* 772 Hiftorte Salisburgenfis CoMITIA Ratispo- NENSIA. Ferdi- Ratisponse Comitia celebravit Imperator Ferdinandus, praeter pacis confilia inidmaximeintentus,utfeptemviralibus fuffragiis filius Ferdinandus Rex Romanorum crearetur , fibi nandus III. i am annis & curis feflb iturus infubfidium&certamfucceffio« D t.«, D ^ > m nem. Elečtio 11. Cal. Januarii more majorum inltituta, in qua communibus Elečfcorum votis (folus Trevirenffs deerat, nec vocatus, nec admiffus) Ferdinandus III. jam antea Rex Hungarias & Bohemiae Romanorum Rex renunciatus, dein fo- ienniflimo ritu inauguratus fuit. In iisdem Comitiis tum refti- tutioPalatini ab Anglico Legato, tum pacis tračlatio a Danicis Legatis ačlitata,utraque efFedtu caruit 5 dum interea tam in fu- periori, quaminferiori Germania adverfi exercitusmutuis con- fličtibus fe attererent. Csefariani plus cladis ab inedia, & re- rum bello neceflariarum inopia, quam ab hoflibus accepere': C^sareo- baec illos Alfatia depulit, & florentiflimum Gaiaffi exercitum 40. virorum millia Tub fignis numerantem, nulla rememora- bili gefta, majorem partem abfumpfit. Galli tamen a Joanne Werthio primum in Lotharingia, tum etiam apud Novioco- fflum in Gallia inlignem clademaccepere: quietiamaufpiciis Cardinalis Infantis ad usque Parifios late terrorem circumtulit. An.mdc Trigelimum feptimum hujus faeculi annum funeftavit XXXVII. obitus Ferdinandi II. Imp. qui poft Filii coronationem, velut Ferdinan- u ^ m0 negotio per£unčbas,$cfupremo interrisfolatio recreatus, bi II. Imp. cum Viennam affečla jam valetudine rediiffet, 15". Cal. Martii, anno aetatis quinquage{imo nono, fenfibusintegris pientiffime deceffit, cum Auguftale faftigium rerum magnitudine, &vir- tutum vere regiarum quam plurimis exemplis anno sfere odfco- decimilluftralTet. Reliquitex Maria Anna VilhelmiBavariae Ducis filia proles quatuor, Csefarem Ferdinandum III. Leopol« dum Wilhelmum Archiducem, Mariam Annam Bavarise Du- ci,& CaeciliamRenatamhocipfoannoUladislaoPoloniaeRegi nuptam. Ferdinan- Novo Caefari bene aufpicata fuere imperii primordia: nam scitur^i" me ^ seltate fiV ms ipfiViennae natus, cui per Antonium Epi- fcopum Viennenfem Philippi Auguftini nomenimpofitum, & Confluentina arxHermanfteinium Gallis extorta. W einma- rius ad Rhenum a Joanne Werthio caftris exutuSj Sueci poftitc- ratas clades to ta fere Ponjerania eječti fuere. Rex Ro¬ manorum C&EATUR IT CORO- NATUR. Pax ETRE- STITUTIO PAEATINI FRUSTRA TENTAN- TUR. RUM CIA DBS a RE¬ RUM INO¬ PIA. Werthius IN GAL- tlAM EX- CURRIT. JUUS Phi- IIPPUS August. Herman- STEINIUM Galus ERtPITUR* Verum, Lib. V. Caput XXIX. 77; Venim, ut folet, nondiueodemvultuubifortunaconfti- tat. Annus trigefimus očfavusaRheinfeldenficlade&Brifaci 8 -’ USCA - amiffione tanto fuit infelicior. Duci Bernardo Vinarienfi per tur.. exploratores compertum erat, Rhenilirnitemexiguopradidio a n-MDG cuftodiri^ideo praeter opinionem Caefareorum transmiffo Rhe- XXXViff * no, fubito NonisFebruariiRheinfeldam obfidere caepit: incu- jus fubfidium Casfarei cum Boicisuniti poftremo Februarii fub Weinmarii confpečtum venerunt. Ibi acri commiflo prselio Omamah* vicloria aCaefarianis quamfecutaeftRlieinfelden{isob- AD Rhe,n - fidionis exoptata folutio 3 at nequaquam diuturna laetitia: quip- VINCUNT pe dum nimiaducumfecuritate&conniventiamiles, alioquin PR - IM0 » rcrum omnium penuriapreffus, afignisdiffluit, Sctumadpa« bulandum , tam populandum palabundus oberrat, en! poffc paucos dies Weinmarius de noftratum fiatu certiornil opinan- tibns fupervenit. Famse ratio, ut extremum difcrimen prae fuga eligerent, ducibus perfuafit 3 itaque paucas quas habebant •eehortes ratis ordinibus, Weinmaricis opponunt, quae tamen postea F aud dni vim hoftis fuftinuere : cum auingentis alariis (nec VINCUS? x o ^ TU&,* enim plures aderant) Wcinmarius quater miile opponeret. Itaque praeter illos, quos praeceps fuga iubduxit, omnes aut caefi aut capti. In captivorum cenlu fuere Duces prsecipui! Sa- velliusCaefarearum, Sc WerthiusBoicarum copiarum fupremi ^apiu>j- Dudores, cum vigiiiarum fupremis Prsefečlis Enkefortio & Sperrcutero , aliisque Tribunis. Werthius in Vicennenfem Werthuh , euftodiam in Gallias abdučlus magnum fuifpečtaculumprae-^'^ 16 buit, Gallis ad e jus adventum ubique magno numero confluen- tibus. Probrolam clademexcepitRheinfeldae,mox&Fribur- R HEiNFEi> gi deditio, ac tandem fenefcenteannoBrifacumquoquenobi-^"^ !a ‘ < liflfimum illud Germanise propugnaculuni poftdiuturnam ob- capiun^ fidionem annonae defečlu , & extrema farne cxpugnatum, TUK * ^einmario cefl.it. Illud poftea a W einmaricis ducibus mul- to auro Gallis venditum eorundem res in Germania nimium quantiim ftabilivit. Rec mitiorem fortunam in Pomerania GalalTo experiri Gkimrn licuit, qui tentata improfpere infula Rugienfi, fubinde etiam a p^ R * A * Vrangelio& Dorftenlohnio male exceptus, Wolgafto perfa-Nu. memaSuecis occupato, militcmmorbis&inediafummopere imminutum, cum recentibus Suecorum copiis (14. millia Ban* nero nuper advenerant) committere non aufus,periculofub- duxiL v 774 Hiftorias Salisburgenfis duxit. Ad Vifurgim tamen in VFeftphalia fors meliorCaefa- rianis arrifit. Ubi Comes Hazfeldius duos fratres Palatinos,qui cum copiis Anglico ftipendioledlis,inagrumMonaflerienfem Comites irruperant, fudit & debellavit, fignis militaribus, machinis & Palati * impedimentis exuit. Tabolarium Palatinum cum 2 o. impe- Rupertum rialium millibus, &perifcelideAngliciOrdinisgemmispretio- capit. f ls diftinčla vidtori cedit. Carolus Ludovicus Comes Palati- nus per Vifurgin segre evafit j alter Comes Rupertus cum ma- gna Anglicorum nobilium manu in manus Caeiareorum venit, dein’pofcente Caefare cum honeftiffimo comitatu Viennam dc- Necgeni- dudfcus. AnnusifteMagnisPrincipibusfecundus,&ferenif- TiPRme 1 - fj moram libcrorum partu fortunatus extitit, nam Ctefari fe- cundogenitus Maximilianus Tiiomas , Eledtori item Bavarias Maximilianus Philippus Hieronymus, Regi Hifpaniarum filia, Ludovico Gailiarum Regi Ludovicus XIV. nad fucre. Hispani Eodem annoBatavi apudCalloum, Gadi apudFontera- GA T t ° L 0RuM biam ab Hifpanis cladem accipiunt. Calabriam ingens terrse et Bata- motus concuflit, in quo Nicaftri folusEpifcopus cum fuo Vica- VOR.UM. rio, &Capucinorum Generali fuperftesmandt. Princepsquo- i. ERR-ZEMO- * J- 1 -L tusinGa- queEggenbergicus adprseftandamRomanoPontificiaGaefare t abria. obfervandam miiTus, menfe Odtobri fummo fplendore & ma- Eggenber- gnifica pompa,quanta nullusantebac ,urbem ingredus eft. cicusRo- Poft Paladnorum hoftilem potendam velut in herba op- sarts^e- P re ^ am 5 andquo & praevalido kofte AuftriacamDomum be- 6atus in- nignum Numcn liberavit, Bernardo Duce Vinarienfi, feu CRE ^j r ^ Weinmario. lllum aBurgundica expeditione reducem ,ubi XXXIX. magna undique faevidae veftigia reliquerat, Neoburgi in Alfatia Mors maligna febris (aliaui apropinato venenoduxidememorant') DucisVi- corn P ult > &m aetatisnorc,necemmtngeiimumquintuman- nariensis. num excederat, confecit. Moriturus exercitum cum occupa- tis civitadbus, Ducum primoribus Erlachio, NafTovio, Rofe, h. Ohemio commendavit, fingulisque dena Imperialium millia ^ RIS p^ M ^ e g avit< Porro4.Uucumvenalesanimosbrevi-RexGalliaeau- burgo ro fubegit, ut & ipfi cum exercitu addgnaGallica ,didlo Regi Gallis facramento cum certis conditionibus, tranfirent, & Brifacum vencitur. cum Fribuirgo ,aliisqueinBurgundialocistraderent. Bannerius Interea Bannerus cafo exercitu Caelariano ad Chcmni- PRAGAM CPPUGNAT, dum & Galafficis feptem legionum fuppetiis, infeftus m Bohe- miam irrupit,ipfam Pragam regni caput aggreffus: fed incaf- fumj Liber V. Caput XXIX. fum • dvitateadpropugnationemfbrtitercomparata. tlnde Bannerus ioluta obfidione Brandifium difceftit. Mutata re- Lecpoious rum facie Pragam intravit Leopoldus Archidux Caefaris fra- ter, qui antea Viennas Teutonici Ordinis inflgnibus & Prin- Ca-akea cipatu donatus , nune etiam poft Galafli ex adverfse fortunae GENEiU, - lS! ' tasdio Ipontaneam abdicadonem, ab exercitu 20. millium in Albo monte congregato , archiftrategus falutatus fuit: ipfl Očtavium Piccolominium a conftlio & manu Casfar e (Te julfit. Bellicis infortuniis Viennae longe acerbior fuit ludlus ex Ca-saa obitu duorum filiorum, quos in fummam fpem genitos, Ferdi- AMITTIt nanduslmp. intra odfciduum extuiit. Obiit eodem anno An- fihom. toniusEpifcopus & Princeps Viennenfis,Vir ingentium merito- ° BITas tum,abHilarienfi infulaad Cremifanenfem Patfum eligentium £ PISC0I>I voto,& Matthiae Imp. placito translatus. Is fingulari prudentia Vienn. et tion fuum tantummodo, fed & vidna Glunici &Schlierbachii Cre " Monafteria ita erexit, ut ipfumCaefar in arcana confilia voca- Ejus elo- tum, Aerario quoque prseelfe jufferit, cui quidem illa difficillima GIUM * setate tanta fide &induftriaadvigilavit, utaPerd. 1 1. in puhli¬ co Decreto hujusaeternum teftimoniumfuerit promeritus, ver- bis tranferiptis: Cum Odmera noflra Julka rationihm , quas admo - dim intricatas ac difficiles reperiebamm, Prajes prapofitm ejjet , tam C p* jidem indujlriam , laboremque in m explkandis ac rejiaurandis Rcttenp** integro pene feptennio immortali tud laude acpLnijjtmd nofirdfatis* chtr ' fičlione adhibuifti , ut non ita pridem computum inftirientes admi- nfiratmis tua , tuni ejmiem Camera nojlra annuos redit m facile ad muha antenamiHiaamplificatos repererimm , In meritornim cogni- tionem Imperator aequifllmus Viennenfem Epifcopatum poft ©bitum Cardinalis Clefelii contulit, in quo unius feptennii brevi tempore Ecclefiae cenfus multis millibus auxit, aedesqueEpi* fcopales, ut nune vifuntur, magnifica fane ftručlura a funda- snentis erexit. Poft taec ArchiduciLeopoldo curse fuit ,Banneiium e Bo- An^MDC Kemiafubmovere, quod & per repetitas clades & interclufam Bannear1 , annonam vehementer accifis Suecorum copiis ,feliciter praefti- Bohemia, tit. At Ferdinandus. Casfar Ratisponam menfe Junio ad Co- mitia indifta conceftlt. Eodem venerunt Eledtores, Princi- Ratispo- pes,Ordinesque Imperiivel per fe, vel per Oratores: nofter Ar- chiepifcopus per Legatos interfuit. Confultationum capita /. . Fffff per 77 * Hifloris Salisburgcnfis AmniSTIA JJEGOTIUM, PAC TUM. per Guilielmum Marchionem Badenfem propofita erant,prae- d UN beila- cipue de ratione pacis,tranquillitatis Stconcordias inImpcrium TiONUM. reducendse, de mediisbelli,quousquepaxconcluderctur,pro- fequendi, de modo reftituendae juftitiae. Plurimum negotii faceffivit Amniftia , quam univerfa- lem, illimitatam., & omnibus claufulis abfolutam ii maxime ur- gebant, qui tanto videri volebant innocentibres,quantbplu$ Negotium inCasfarem & rempubl. peccaverant. Ne etiam in pacis tra- PAC ' čtandse negotioaliquiddeterminatum concludipoflet,eftecere repetitae Acatholicorum Ordinum quereke, &exquere!isdiffi- cultates,dumnonminores,necpauciores Catholici ftatusrepo- AN.MDC nerent> Is tandem feauentianno Comitiorum fručfcus St con- I5ecer.ni” clufum fuit, ut univerfalis Amniftiapublico diplomate propo- turamni- neretur: certistamenconditionibusStexceptionibus,proutju- versm«* ^dae St Caefareae autboritatis ratio poftulabat, temperata* Con- Protesta- tra illam Cafpar Athenarum Archiepifcopus, Nuncius Apofto- ^^ UNCI1 licus,quodEcclefi 2 ejurapraefertirnin ArchiepifcopatusMagde- burgenfis ceffione laederentur, folenniter proteftatus fuit. L u- Lunabur- naeburgici vero, qubd in adječtione conditionumip forum vo- gicire- tis n0 n latisfieret, eandemreipuerunt. Conftitutaeinfuper ad AMNisTUM pacem cum Regibus Galliae St Suecke tračtandam civitates, Monafterium St Osnabruga * decretse pro Legatorum libero commeatu litterae feeuritatis • muka ad rečlam juftitiae admini- ftrationem , & militum difciplinam ialubriter ordinata : pro CXX.men- inftaurando & confervando exercku I20,menftruarum expe- ditionum penliones impoiitse. Tandem Ctefar creatis tribus S.R. J. PrincipibusEggenbergico,Hohenzollerano,StLockovi- zio Viennam reverfus, Comitem Palatinum Rupertum libertatc donavit. Rei tamenPalatinae tračlatio a generali amniftia ex- clufa, St a Comitiis Viennam remiffa, inirritumabiit,obnimis exorbitantesTbomae Ro\*raei Legati Anglicipoftuiationes. Caeterum uterque Comitiorum annusmagnasprasfertim in Hifpania mutationes tulit. Et quidem annus quadragefi. Hispano- rnusHifpanis plane infauftusfuit, nam & in SabaudiaabHarcu- kum cla- infigni clade aflfečb, atque ab obliaione Cafalis depulii lunt: Amittunt & in Belgio Attrebatum amiferunt. Attreba- Oppidd funeftior fuit duorum regnorum ex inteftino motu Catalonia defečlio. Primi fuere Catalauni, qui tum militis hibernantis DEFicrt ab i n f 0 l eix tia, tum tributorum, ut caufabantur. freauentia in i> Hipasnis. 7 - 7 - 9 , i % i .. , biem STRUAPIN SIONES IM* »OSITJE. Ckeantur pRINGPES Imp. Rupertus Palatinus RIBERTATE DONATUR, Lib. V. Caput XXIX. 777 biem afti j cum militare praefidium Barcinoiie ejecident,mox Proregemad compefcendum tumultumadvolantem,cumpri* moribusinterficiunt,regiumque3ErariumdiripiunC. Indede- fperata venia, ut mos eftrebellibus, RegisGallisepatrocinium impiorarunt, quod ille lubentiiTime fufcepit, multis exin muni- tiilimis lo cis, in ter qua:Perpinianum & Comitatus Roffilionen- Lusna*-«* lis emincnt, in fuam poteltatem redačtis. Secuti funt Lufita- ni. Ex bis aliqui conjurati (trecentos fuifie memorant a 6 * jnenfibus in fedus juratos, ubi merico mireris intantonumero potuiffe tantam efiefilentii fidem )tum CaRelJanae dominatio- nis, tlim Vafcortcelli, qui Proreginae afecretis, tius Duellii gubernator in extremum Monafterii exitium & va- ftitatem cum paratis jam incendiariis immineret, in aere fpcbta- bilis admodum VirgoDeipara fupra ipfum Monafteriumma- Virgo nu vexillum rotare in fignum protečlionis, non tantum ab ftibus, fed etiam aplurimis Catlio 1 i c o r u m vi fa eft, quorumad ctrix trknita requifiti. id ipfum foleiini juramento fe vidiffe connr- MoNAST - o ^ ’ r ' Weingar.t, marunt. Ipfum fuum Cafinenfe Archi&erium memorabili inprimis i^ SIGNE proaigio S. P. Benedičtus anno 1627. exornavit. Agebatur miragu- de extollendo in majorem fplendorem fančiillimi Patriarclise fepulcro: obftabat major ara, quam transferri placuit ,ied inde- sterig ftruclanij quippe aram comminuere, quam Chrifti Yicanus GA ' siN£NS ^ Alexander II. in decem Archiepifcoporum , & quadraginta triamEpifcoporum prsefentia confecraverat, piaculo duceba- tur, Vocantur itaque architečli peritifiimi, qui omnem mo* vent lapidem, ut aram integram & incoriuptam ioco moveant, Sedačlum agunt. Aitiori manu, faciliori negotio id Sandri(lk musPatriarcha egit, cuius etiamnum viventis imperio grandia faxacedere didiccrunt. Nočleconcubiacum totus mons pro- digiosaluce circumfufus fplendefceret, organis absque humana opera complaudentibus, ara fuo loco divinitus mota, fpatium qiiodS mi Patnarcbte monumentum fuo ornatui pofcebagreli-TUK., quit,unde& loco,& lociPatrono nova veneratio & admiratio. Grandisprodigii inftarfuit, quod dum alieubi faeriparthe- nones, & afceteriaabhoftiliflammain cineresliibfiderent, auts.CkDo aSacroOrdine avulfa in haereticorum poffellionem abirent k UGET “ R L . ^ . N 0 VIS AjOE« uunquam reditura : alibi nova Monafteria, Congregationes , LEGns , Collegia,ftudia furgerent, totidem fančlitatis & fapientias gy nafia, unde heroin« utriusquc lexus anim«maximo numero prodiere. Philippus Cavarellus C«nobii Atrebatenfis Anti-Panimi* Pes CoiiegiumVedaftinum Duaei extruxit, ubi Monachi ftriab ipfallniverfitatis fundatione lingvas Latinam ,Gr«cam ,TOR COL- Hebraicam, Pbilofophiam, Theologiam, cseterasque liberales“^g artes 7§2 Hiftorise Salisburgenfis Roma COLLE- gium Gre de origtn Mondjl. artes profitentur. Sublisec ipfa tempora praeternoftramSalis- burgenlem florere csepitUniverfitasRhintelenfis Anno 163 2, Patribus Congrcgationis AnglicanaeRomseCollegium erexit, Rev mui " D. Conftantinus Cajetanus Abbas Congrcgationis Cafi. nenfis D. Gregorio dicatum, quodexinde Gregorianum dicitur. 60 RIANUM. Cathedras Thcologicas ac Philofophicas diverfarumUniverfi- tatum & viva voce, Scilluftribus voluminum monumentis No- ftri Dočtores illuftrarunt, prseter loca jam nominata,Hiraciin regno Navarrse, Salmanticss & O ved inHifpania, Coloniaeia infer. Germania. Et lisec quidem ad primsevi inftituti imita- OnMCLUoT } ,tionem: nam (utor Joannis Marianae verbisj Antiqua, Bene- stoua' «di£linorumprseferdm, Monafteria Sdiolsepublicaeeramgad totscho- „ juventutem erudieiidam a viris landfciftimis conftitutae, un. lA 'd a b de liaiid leviš publica utilitas cxbtit i ipjfi msgois di vitiis atquc MjreHm * „ ingentibus creverunt, omnibus certatim pios eorum conatus „ juvantibus re, opera, confiiio. Ex iis Monafteriis velut ex „ arce fiapientise innumeri viri prodierunt, utriusque philofo- „phitecognitione praeftantes,divinae atque humanae} ut editi „eo tempore, ab eaque natione bominum libri muki Scexcel- „ lentes, in fuo quisque genere mirandi, argumento func. Ut etiam in Archipraefulatu Juvavienfi S. Ordo D. Benedi- ^ £li novo decore Sc incremento efflorefceret, Archiepifcopus Pa¬ riš, qua erat ergaBenedidtinam familiamperpetuabenevolen- tia, gnaviter advigilavit. Hoc fine Univerfitatem aferecens conditam, in qua decusScbonumOrdinisnonmodicum verti optime perfpiciebat, adversus quorundam potentiam Sc ma- chinationes, qui nafcentem in cunis opprirnere, aut falterli, fubtračta vicinorum Abbatumconfaederatione,nervosiiicidere laborabant., lua audioritate tutatus eft. Infuper, ut iuae Diss- cefeos monafteria in unum Congregationis corpus coalefce- rent,liistemporibus eftecit. Cuiquidem confiiio anfamdedit Ratisponenfis de Benedičlinorum Monafteriorum per totam Germaniam unione inftituenda tra£tatio,quampaucismemo- rare operse pretium erit. InterOrdinisBenedičVini Abbates tum prudentiaScpieta- te, tum potentia eminebant hoc tempore Joannes Bernardus Abbas acPrimasFuldenfis, Sc Antonius AbbasCremifanenfis, mox Sc Epifco pus Viennenfis. Hi cum animo expendercnt, quam multa Sc prseclara Monafteria S. Ordini, quam muka etiam Archiepi scopi Pa- R.1DIS VIGL' IANTIA PKO SACRO Ordine. ČONS-ILIA deIIni- VERSAU CoNGRE- GATIONE OR D-S. Bened.per Liber V. Caput XXX. yS 3 NIAMIN- D UČEN DA. etiambona ipfisMonafteriisabaliquo temporelupirapacesab- Germa- ftuiifleiit, & jam infatiata cupiditas in pluriiim prsedam dcntes ? & uiigves acueret* ferio cogitabant j quarationefinonperdita reciiperari, falteiii a fimilibus dilpendife facroOrdirii deincepš caveri polfet. Optimum fačtii judicarunt j f! eunčtaGerma- ExM s. iiiasMonafteriafiibuno capitefeii Generali iri uniim corpus fir- iiia uniorie coaieicererit, uiiadeinčeps difciplinaj iisdem mori- kk. &ht. buSjhtibus * legibušdirigenda i nammtaltiplicisruinaecaufam h,v ”• potiffimam hačtehus extitifTe Moriafteriorum divifionem^ hsc, fi quando temporum vel bellorum injtiriis ad penilriarn, &Religioforum paucitatem redačtafbiffeiit * facile cupidorurii. infidiis patuille, quippefraterhisauxiliis, & mediišjquibus fe op- poiierent * vel in priftinum ftatum reporterent 3 deilkiita: facile proih’ fiiifle effieni ctipiditad, iriter divila MonaBeria, veliit fco- pas diffipatas pfo libitii grafiki} & qtiae Omnia noti potuifiet * evertere fingula : at viribtis uriitis hoftiles rrtachinas depelli, nutantia firmari, jam jam cadentia Motlafteria erigi pdfie: pet eademunioneminftauratadifciplinanovumŠ. Ordini decorehl & vigorem cohciliaiidum, nalceriti Univerfitati pčrerines iup- petiaš k munimen fuppeditatum irh Vifumigitur, impetraibi a (um nio Poritif & Caefare Ferdi- ččnven- iiando conveniendi facultate, Ratispotae prteliminarem Goii- TUS R - Al ‘^ s „ . 0 . , ^ . . n i i?ONENSlS Ventum exCongregationum ec provinciarum Deputatis miti* AisBAtuMi tuere. Adhunc,utcondičlumerat,anno 1630. menieOčlo- briconveneruncRatisponaeRevereiidiffimiAbbateSjDdminus Joannes Bernard us Pri n c ep s & AbbasFuldenfiš nomine Con- gregationisKurs 'eldenfis,cujusPracMdentemagebat,Dominuš Antonius Abbas Cremifanenfiš no mine Gongregationis Au- ftriacs 3 D. Michael Abbas Andecehfis,&D. Lucas AbbašPri- Veningenfis nomine DD. Abbattim utriusque Bavariae, R,P„ RomatUisHay, vir infigniterdočltis 3 nomine Gongregationis Suevicse. Ibi praeterpunčlaprselithinariadeliberationum pro- xime refolvenda, novus Coriventus inannifequentis, menfis Janmriidiem vigefimum indičbus,adquemetiamaliarumpro- vinciarum, Sciioftrte quoque Archidiaecefios DD. Abbates, in- Vitatl. Rč ad Celfifidmum Archiepifcopum delata, is non tantum A Ibertuš facile annuit, ut fui Abbates Deputatum mitterent plena pote- p“ BAS ** t ftate iaftruftum j iedinfuperpropofitumlaudavit, atqueauxi- titurao G g g g g iiatrb 784 Hiftorise Salisburgenfis Conven- liatriccm operam promifit. Noftri Salisburgenfes Abbates de- tum r.a- legerunt Albertum Abbatem S. Petri, qui omnium nomine ple. naria poteftate negotium gereret, adjunčto Clariffimo viroP. Romano Miller SS. Th?.Dočl. Cafuum ProfefTore &Seminarii Archiepifcopalis Regente. Ivitillefaeviente bruma, animatus favore Principis, & noviffime amiciffimis litteris llluftriffimi Antonii Abb, Cremifanenfis Princ. & Epifcopi Viennenfis, qui- bus rogabat, ut & ipfe fuam prsefentiam ad Conventum Gene- ralem conferret. Adfuerunt prsefentes, inprimis Autborpo- tifiimus fančli operiš praedičtus Jo. Bernardus Abbas & Prin- Abbates cepsFuldenfis,Martinus Abbas S Mauritii, Fridericus Abbas et pK-ocu* pj a {Tefeldenfis Protonotarius Apoftolicus nomine Congreeatio- HATOK.ES i 00 rRASENTEs.nis Bursfeldenfis. ProcuratorPrincipis & Abbatis Jo. Eucharii Abbatis Campidunenfis erat P. Joannes Georgius a Langenegg. Suevicae Congregatipnis nomine aderatBartbolomsus Abbas ImperialisMonaftemOchfenhufani, ejusdem Congregationis Vifitator. Antonius Abbas Garftenfis S. Casf Maj, Confilia- rius, ScStatuum fup, Auftriae Deputatus, totius Auftrise Abba¬ tes; P. David Gregorius Cornerus S. Th. Dočtor & Prior Gott- ■vvicenfis Conventus utriusque Auftris reprsefentabat: quibus> nofter Albertus Abbas S, Petri cundtorum Monafteriorum Sa- lisburgenfium nomine, & pro Univerfitate ibidem diČlus P. Ro- Conclusa manus accefsere. Ibi conclufum, ut fefe caetera Monafteria Conven- (^intermifsa Germamcae Congregationis nomenclatura, quse fu- fpicione & invidia. non careret) Congregationi Bursfeldenfi, juxta indulra Apoftolica eidem concefla, unirent, interea fuis confuetis legibus viverent,donec ad indicendum proxim e Con¬ ventum e fmgulis provinciis duo ad minimum comparerent Abbates, &, quae ad Religiofas difciplinse inftaurationem, & morum uniformitatemfacerent,inmediumconferrent. Pro- curatoribus quoque non tantum in Romana, fed etiam Caefarea Aula conftitutis, Apoftolicos Nuncios & locorum Ordinarios per certos Deputatos de toto negotio candide informandos effe, vifum fuit. Opus Con- Et haec quidem fančlo Ordinis zelo diu meditata, & Ratis- n^spatitur P on3e a & a diere. Veram partim malevolorum invidia, par- ciFEtcuL- tim SueciciMartis faevitia vix caeptum. negotium brevi in fu- tatem. m um abiit. Etfi pmer CelMimum Archiepifcopum Salis* burgenfem etiam pientiffimusImperator, idque confiliisAn¬ tonii Principis & Epifcopi Viennenfis, unionis negotio faveret, Ele- Liber V. Caput XXX. TITUR AD Episcopoj* Ble&or quoque Bavatiae protium animummon:fl:raret,Petrus CarafFa in partibus Rheni Nuncius Apoftolicus etiam litterisad PrincipemFuldenfem datis ftimulos adderec • tamen non defue- re maligni ingenii homines, qui fibi defuturum veriti * quod ex ifta unione S. Ordini Benedičtino accederet, Ecclefiaftico- rum Principum aures calumniis, animos fufpicionibusimple- verunt. Adiit quidem diverfos Germaniae Epifcopos Alber- tusAbbas S.Petri totius Unionis Deputatus,commendatitiis ad Amertu* Ratisponenfem & Frifingenfem.Epifcopos a Paride Archiepi- p^^rr. fcopo adjutus, eosque de habitae Congregationis n otio edo- euit, fu 3 eque Jurisdičtionis fecuros reddidit, oblato etiam jura- mento ab Abbatibus prteftando , quod hac unione nuilam exempcionem intendere, vel admittere velint. Sed operam perdidit, ubique fufpenfus ambiguis refponlis , & in caetero- rnm beneplacitum remiffis. Interea dum in impetrandafub- tditis Abbatibus rursus conveniendi licentia teinpus fruftra te- ritur, en! Suecus aLipFienfi. vidloria fcrox in ima Germanias infunditur} ubi quiiibet Abbatum{ibifuisquefalvandisinten- Tumuituš tus, facile Unionis agitatm cogitationes depofuit. Paulb poft etiam totius negotii principes e vivis fublati funt t quippe ie- TOTUM NI* quenti anno dumllluftriff.PrincepsFuldenfis inLuzenfi prae- G ®' riuM ’ lio prselata Cruce militem noftrum in hoftes animat, illorum teliš occubuit* AntoniusEpifcopus Viennen{is& Abbas Cre- mifanenfis fexennio pcMl fatis conceiTit 4 Archiepifcopus cum cerneretuniverfalemS.Ordinisutiio- nem inGermania temporum injuriis interverfam, ipfetamen, defuoerga tam laudabij^ inftitutum afFečtu nilremifit,fedut faltem fuse Dimeefeos Monafteriautlocorum intervallisj fic ex-> temo vivendi ritu hačtenus interfemultumdiikntiajinunam & uniformem Congregationem coirent ,author fuit. Nam ad ipfius Decretum , datum a. Epifcopus Ofcenfis, pluresque Pontificali my tira infignes. De- ^Viila- dit&ItaliaeAlmaCongregatioCafmen{isilkiftrefydus,D.Joan- r-oel. nemBapt. Nanum exPatritio Veneto, poft peragratas Europae Joan.Bapt. provincias, St datam in publicis muneribus Reip. operam usque Nanus * ad annum setatis trigefimum fextum> ad D. Georgii Majariš prope VenetiasMonachum, ut vitae integritate, iic felici fine conlplcuum. Tulit etiam fexus imbecilliorheroicasviragihes, quaram Sangti- inGalliis chorum ducit Margarita Arbufia beatae memoriae Ab- batiflaVallis gratiarum, non tam fanguine,quam vitaefahčfi- Marga- monia & auileritate celeberrima, fua aetate altera Gertrudis lia- RITA Ar -" bita. Novennis tyruncula facrae Retigioni fe addixit, in qua nullo pietatis detrimento lingVasGallicam,Latinam,Hifpani- Cam, Palicam, practerea Architečhiram, Muficanri, medicinam m : ra fecilitate addidicit. Abiit ad Šponfum anno 1626po* ftridie Aflumptionis B. V. de qua memorant, nonfolum ex ejuš corpore, fed St Veftinientomni partictilis prodigiofUm bleum tuctlinm dimanare. Seciitae funt praceuntisexemplumlečliflimse Vir - in Besedi. ginesCatharina AbbatiflaMontis Romanci j & FranciicaRena' ta AbbatiffaRemenfis, utraque exfereniffimaDomoLotharin- Cathari- gica, aliaeque quam plurimae, quae (ančlitatis radiistotamlate p AEE CISC4 Galliam colluftrarunt. In Hifpania claruit Marina de Efcobar, Renata fai fclicis obitus, quem anno trigefimo tertio oppetiit praenun- LoTARIN * cia,S. Patris Benedičti apparitione & adhortatione in vivis nobi- Marina de litata, Romee cum eximia Šančlitatis opinione. in Monafterio Efcobar. Turris fpeculomm anno 2 j. obiit Venerabilis Virgo Maria Bo- naventura e Patriciis Romanis orta ,quae concepto per fpiritua- turAi lia exercitil (ut vocainus) fervorefintrapaucosmenfesadmai^Vi^.Ed«- r ~ y . x cic. in lib. gnamperiectionempervemt. deEtcrc. Claudat iftud caputCruxŠ.BenedičVi, cujus veneratio ufus cdm pene intercidiflet, bifce temporibus praeter opinio- nem in hominum notitianl venit j novumque Sandlo Patriar- noviter chae cultuni St honorem cortciliavit. Res anno 1 647. ita eve- nit. InBavariae cafiro,cui nomen Nattrnperg,venefica£, vipe- teum genus, in vmcula datae, St quaeftioiii fubječtae, fafiae lunt> nulli- 788 Hiftorise Salisburgcnfis nulJibi fuis artibus & maleficiis acceflum patuifie,ubi ejusmodi Crux affixa, vel defofia fuiflet. Addidere,ideo fe Mettenfi Mo* magic™ na ft er lonihilnocumentiinferrepoire,quddibidemfimilisCrax insidiis et latitaret. Hac edita confeflione loči Prsefedtus Religiofos Met- mastit« tenfes fuper rei veritate convenit. lili Cruces quidem chara- GIISl čfcribus certis infignitas pafllm affixas invenere, ignari tamen aliquamdiu originis & fignificationis} doneč,fadfca induftria in- quifitione, liber inventus fuit in didfcse Crucislaudemconfcri- ptus, quo & ipfius myfieria & charadteres explanati, &fimul oftenfum fuit, hanc Crucem S. Patris Benedikti nomini dicatam ad arcendas vel fugandas dsemonum prasftigias, pridem in ufu & cultu fuifie. Exinde magno numero csepere fo rmari Cru¬ ces, vel numifmata ejusmodi facra Cruce infignita, quse turrt ob ipfius triumphalis figni virtutem, tum ohfingularembenedi- dlionem & effi cax fančliffi Patris Benedidli patrocini u m, m ultos dtmirandos effedfcus operabantur: nam vel acollo fufpenfa, vel potui injedta pellebantab humanis corporibus veneli cia& liga« turas, prohibebant fagis accelTum, medebantur pecoribus ali- quo maleficio affedfis,reftituebantimpeditumladtis, vel butyri conficiendi fucceflum^ verbo, omnes diaboli artes,& pršeča« vebant ftruendas, Sc ftrudtas folvebant. Extant hujus rei au« tbenticateftimonia, variiquelibelli in lucern editi. ItaSandlifi fimusPatriarchaBenedidtusfandfseCrucis figno etiamnum glo- riofus inCselis de ftygiis artibus triumphat,quas anteundecim fsecula eodem triumphali figno £requenter debellare confuevit. CAPUT XXXI. De vario imperii Romanijlatu , & rebus geji is usque ad armiftitium Bavaricum. Airaus C. M DG XLII. DoRSTEN- BONII PRO- GRESSUS. 2? rachel. uinnalts “Boici. Spit. Clttveri. Chrtji, Ott. A Nnus quadragefimus fecundus Suecicae militise novum imperatorem Dorftenfonium , & profperos progrefliis dedit. Initium fuit a clade Lamboij: is in agro Kem- penfi intra caftrafoffadupliciprsemunitaHazfeldiiconjundtio- nem opperiebatur. Quam ut prseverteret, Gebrianus Vina- rienfes copias magnis itineribusadduxit. Superatautraquefof- fa , Sc complanatis aggeribus limitaneis, priusquar^ legiones Scho« VU EXPU« GNATUR, Liber V. Caput XXXI. 7 8p cxhofpitiis nimio inter feremotisin aciem colligi poflent, caftra Lamboji expugnavit. Lamboius ipfe cum pr3ecipuisTribunis,tribus CJLAD£S * gregariorum millibus, impedimentis & magna bellici appara- tus copia in poteftatemhoftium veniti CaeteriaUtprofligati, aut csefi, muki etiam in fuga intercepti. Alteram cladem no- Cii ftris Kbnigsmarkius intulit, oppreffis 4. legionibus, &C®fa- reo milite tota pene Saxonia depulfo. Dorftenfonius cum po* tentiori exercitu fecutusSilefiam invalit; Gloggoviammagni Clocgo * momenti civitatem,intra 4. horas majorifortuna,quam fortitu- dine expugnavit, quam confeftim fecuta funtpermulta mino* ris not® oppida, Mox a novo cafu & favore fortunae major fuccefluum occafio. Francifcus Albertus Dux Saxo Laven-* burgieus fuppetias Schweinizio illaturus 3 Konigsmarkium ob- viamfačfum feliciter in fugam conjecerat} quem dum Martio caloreabreptus, cum7000.fuorummfequitur,inciditin Dor- Lavbnbur- kenfonium cum toto exefcitufequentem, a quo poft breve cer* ^ CA ' tamen vitftus, captusque,ex duplici vuinere paulo poft Sch\vei- nizij deceftit. Hoftis exinde in Moraviam deflečtens 3 01omu* zium deditione accepit, a Brun® tamen obfidionepropugna- BRiiNA torum fbrtitudine cum fuorum bis miiie jačlura depullus. PofthaecLeopoidus Archidux, ut rebus nutantibus fubve- Leopoidus niret, ud exercitum reverfus, collečtas & recenfitasad Branam ^ekciI’ copias fttpendio recreavit. Gloggovia dem reličla, quam in* tum venit. tegrum menfem irritoconatuoblederat^SuecosabingrefiuBo* hemite caftris interpofitis arcuit: at cum Dorftenfonius in Saxo- niam moviffet, jamque ad obfidendam urbem caftra ad Lipfiam Do*.sf en* fmflet, Archidux confeftim ,audtus Enkefortii copiis terga ho* S0WuMIN * ftis infecutus eft* quo intellečto, Dorftenfonius edučtoinčam- SECLUITUR ' pum exercitu fui copiam fecit. Vixin mutuum confpečtum Venere acies,(erat dies fecunda Novem bris jcum initium pugnas PrAuum datum. Concurritur®quis viribus,fummapugnantium con- AD L!PS1AM DITUR. EiUiSTRA CBSIDETUR. Cajsaria,- STUM. tentione. Et principio Cseiarianis dextra aulpicia jam palmam NIS INFAU-* promittere videbantur, dum & peditatus lzevus Caefarianorum devtrum koftium cum clade premeret, obtentis jam aliquot fignismilitaribus, & machinis bellicis: dextrum quoque cornu, in quo Arckidux, fmiftram koftium dejeciflet. Sedpmmiffaa Dorftenfonio fubfidia inkevamCaefareomm tanto impetuiunt invečla, ut equites in fugam verfipeditem fortiftime dimican- tem deftituerint. Fuga ab Hungaris 6c Croatis equitibus cx* pta, GaiiiPer llNIANUM *XPU- GNANT. 7^0 Hlftoria; Salisburgenfis pta, caeteros in exeniplum traxit * & Vičloriam hofti afferait* Archidu* nullum praBtermitteiis optimi Ducis officium» vix perfuadeti a Dučtoribus potnit, ut fačta cum fuis praetorianiš per medioš hoftes Via * 'fefe finiftrae fortiinas ičtui fubduceret. Cefsere hofti impedimenta, & tormenta omflia čum fignis mili- taribus3 capti ultra quater mille gregarii, Cum multis Tribuniš & centurionibus. Nori eadefti, qua Suecos, conftantia fortuna Gallos refpč- xit. quippe eodem anno vičlores, & vičtos. Vičlores vidit Perpinianum, munitiffimum iii Catalonia caftrum, quodex« trema neceflitas poft^. meiifium obfidionein Galličo jugofub« Vincuntur militi Vidi fuere duplici praelio* femel aDuceLotharingiae tamIlo* a dMottam: u bi Hallierum Gallid exercitus dučem omnibus thamngo* Vexillis exutumj amifsa infupercasrulea, dtaureacrucefignata fafcia, regiiOrdinis infigni 5 Dux fudit&delevit, tantaftrage, Ut neHallieruš quidem mariuš vidorisevafiffet, nifiLotliarin- gici militisprgecipitatairiprsedameflufio fjpatiumfugiendi con- ceffififet. Deinde aFrancifčoMelo novo BelgiiGubernatore, qui inPiccardiam movens, Gallicas copias prope Caftelletum aflecutuš, duo millia ex iis deleVit * totidem cepit. Hič iderrt annus fato conjuiixitaiiimos inhac vitainfoda- bileš. Praeivit Maria MeditCaGaUiarum Regina mater, quae aulicis procelliš diu multumque jadata, demum odio & in* dignatione Richeliani minifterii,anregiminis ? modo apud Ba- tavos j modo apudBritannos ^ tandem apud Ubios voluntaria exul, Colonise diem fupremum claufit, magnopietatis exem- plo, fadaque fuis perfecutoribus omtii offenfsevenia. Seeu- ŠEouiTUR tus eft, qui ejus potentiae obftabat, Armandus CardinalisRi- cbeliusMiriiftet primarius^uihodiernse Gallid Regni politih primaš lineas duxit, menfe Decembri vita funduSi Nec ipfe Rex Ludovicus diu fuperfuit, menfe Majo fequeritis anni eo¬ dem die j quo ante 3 3. anrtospatrem Sicarius interfeeerat, mor- tUUSi Anrio quadragefimo tCrtio fpes aliqua pacis veiut e longin- Praelimi* quo affulfit* nam eidem conciliandaC operam ftudiose confe* »arisTra- rente Rege Danise, Hamburg! in praeliminares pacificationis ar- ticulos Cottradus Lužovius Ctelaris Legatus, ClaudiusMem* mius Gallise, & JoannesSalviUsSueciaeRegum Legati conve- ftlrCj quos etiam Lužovius ifi publieum dedit. Ordines quoque im|)^ It ab Hi- spanisad Castee- tETUM, MorituR. Maria Medicea Regina Gauia- Ilum. CardinA' JtLIS Riche- IIUS. et Ludo- vicusXIlii RexGal- IlAE. An. MDČ XLIH. CTATUSPA C1FICA- TIONIS. Lib. V. Caput XXXI. IftiperiiLegatos Francofurtum mifere, qui ibidem de propo* nendis in commune pacifieationis capitibus inter fe conferrent, Verdm cumSaxonis Legati primuin in Decembri adpulillent, & profperi fucceffus prioris anni Sueciae & Galliae legatos ad tra- čtandum difficiliores reddidifient > negotium pacis teftudineiš pedibusprocedebat. Dorftenlonio a prioris annivičtoriafacile Lipfia, &moxSi- DsrstIn- 1’efia patuit, arma vičtricia ad usque Vratislaviae maenia latepro- solema ferenti. E Pomerania Konigsmarkius Caefarianoš * vičto ad potjtur. AlbimCracovio fupremo vigiliafumPraefečto j ejecit > & Šaxo- Caefafeis Halberftadiunt ademit. Gallo-Vinatienles lubGe- Gaiio- bnano seftatem praedando cxegerunt in Franconiam & Wirten- ^ s n ueNA J*. per ičtum miiioris tormenti confračli vulnere vita excefiit* ex- ercitiis čirca Dutlingam in hibefna feceflit. In ipfa civitate Dutiingana erailt ftativaprsetoriana. Quod cum CMareo-Ba Ipjorum varicis exploratum effet, occultis itineribus per angulia fvlva- ctADES .. i. . 1 O J MEMORA** rura^ad Dutlingam propinquafit, alta nive oppottune tegente S ms. ‘ - adventtim. Primum agrnen ducebat WerthiUs priOri anno DuxT£r.- a Vicennenfi cuftodia Hornii permutationc Ubcratus. Hune Tmus 1I_ totusexercitusfecntus efi:, nonpriusabholle obrervatus,quam seneas machinas fub maenibuspofitasfurepoteftatis r eci{fet ,6č praselufa oftini adeundi, vel exeundi fačultate Dutlingam coro- na cinxiffet. Eadem fuit fors ieptem Gailicarum legionum, quas ultra Mae ringae rnaenia deprehenfas circumfufoequitatu Cafparus Mercius conclulit. Itaque cum nec evadendi neque pngnandi Confiliumfuperelfet, tam quiitiDutlingarta, quam Maeringana cavea hserebant, alteramoxiuce,vigefimaquinta Novembris fele dediderunt. Fugientium veftigia Wertbius, Sporkius, Cafparus Merciusinfecuti diverfis in locis magna cla- de affecerunt. Haec memorabiiis, & vičlotibus pene ineruen- ta viftoria compenfaVit cladem, quamHifpani aRocr03s obfi- Hispani dionedepulfi, amifla infuper TheodonisVilla no biliinprimis LuxertburgiciDucatuspropugnacu!oadMofellamfito* a Gal * VltlAM, lis paulo ante acceperunt. Captivorum numerus longe excef- % »J cn# fit fex millia, caeforum iniri non potuit. In captorum cenlu fuerunt quinque pcimarii caftrorum Praefefti, novem Tribuni, '• ' Hbhhh quatuox 7$2 Hiftoriae Salisburgenfis quatuor fupremi vigilarium magiftri, nonaginta hipparchi & centuriones, cumplurimisminorisnotaedučtoribus. Ingcns omnis gcneris praeda, cum fignis militaribus prope omnibus, ceflit viČtoribus, mox etiam Rottwila recepta. An.MDC Sequenti anno Urbanus VIII. Pontifex Maximus, cdm biennio bellum cum Duce Parmenfi gefliffet, pace Venetiis fancita, bellandi, mox St vivendi finem fecit, tertio Calendas Sextiles, anno astatis feptuagefimo feptimo,Pontificatusvige- fimo primo, vir omni litterarumgenere,praefertim}iumanio- rum excultiflimus. Vacavit Sacra fedes dies quadraginta o6lo* poft quos fucceflit Jo. Baptifta Cardinalis Pamphilius Roraa- nus, multisanteEcclefiafticis muneribusSdegationibuSjfunl« ma cumlaudeacintegritateperfunčlus, quiInnocentiinomen afcivit, Sc in fecunda Cardinalium promocione, fačla fequenti anno quadragefimo quinto, Sexta menfisMartii,practeralio$ complures creavit Aid. Cybo referendarium fignaturae, ScBe- nedičtum OdefcalcumClericumCamerae, quorum ifle portea in Cathedra Petri Succeffor , aflumpto in gratam memoriam promotoris nomine, etiam nune adS.Ecclefiae clavum meri. tifllmbfedetjde quo fuo loco. Sueci Da- Refpiravit nonnihil a Suecorum armis Germania , cum NUMBEtto Dorftenfonius bellum inHolfatiam tranftulilfet, Regis Danise PJiTUNT. 7 O ditiones ho ftiliteraggrefius. Caufe belli vulgabantur, quod Rex S. Suecicas triremes infreto Orefundico attinuifFet, federa cum Suecicae Coronae hoftibus iniifiet, aliaque multa. Non fuitSuecis difficile, varia locainHolfatia, ipfaque Scania occu- pare, Rege ad belli inopinati, &nunquamdenuntiatidepulfio- nem penitus imparato. Csefar laboranti auxiliares copias per GalafTum contra communem hoftem fubmilit: qui tamenfe« nefcente jam anno a Dorftenfonio ab Holfatise finibus depulfus, laceras exercitus reliquias aegre in Bobemiam traxit. Caeterum bellum repente exortum, brcvietiamfopitumfuit, & fequente moxanno Brandeburgico, Sc Batavis operam interponentibus, paxcompofita. Inter haec Caefarianis Sc Saxonibus otium fuit, varia loca per Saxoniam ) Silefiam, Moraviam recuperandi.. Ragotzium quoque Suecorum inftinčtu hoftilia molientem Comes Bue- chcimius haud magna manu fufiinuit, Sc ad pacem fequentc anno redintegrandamadegit. 4 * At XLIV. Urbani SUMMI PONTIF. OBITUS. Htnric, Sptndan. HrachcltHS, Succedit Innocen- TIUsX« Creat Cardina- Ies Aid. CYBO, ET Benedi- CTUmODE' SCAICO. Bellum Danicum BREVISO- riTUR. CitSARIA- N1RESPI- RANT. Raggzto OKSISTIT Comes Buechei- MIDI. Lib. V. Caput XXXI. 7 n At Gallo-VinarienfesDuceEnguienno novis copiis Hr- mati, interni erant, quarationeDutlinganaB cladisignominiam delerent: unde aceepto nuncio Friburgi aMercio expugnati, DuxENGi quem nuper loco Comitis Wanlii Bavariae Elečtor fuo militi Mekcium praefecerat,,Enguiennusfeftinatisitineribus Merciumaffeeutus suo bAMN & fumma contentione & totaprope die in caftris oppugnat: fed oppugnat! ingenti fuorum jačtura, cumepeditatu vixmilleintegri luper* effent, atque tum occifomm,tumvulneratorumnumerusfex millia fuperarent. Verummilitis jačluramGallisabundefup- GAiiIEX * plevit Philippoburgi expugnatio. Noverat Fngviennus lo- p H ilippo* cum aeque iufficienti praefidio, ac munitionisinftrumentode- surgum, ftitutum 5 ideo admota obfidione omnia tandem ad generalem aggreifionem comparavit. HancBambergerus fuorum pau- citati ac prtefidii nuditati diffifus noluitexperiri,fedlionell:am deditionem pačlus, damnata militariumcuratorum ieu fraude, feu negligentia, ( qui in tempore monitineceffariammunitio- nem mittere omilerunt) munimento exceffit: ita militaris di- fciplinas & providentiseneglečlusj exiguoannorumintervallo Germaniam duobus potentilTimis propugnaculis Brifaco ac Philippoburgo exuit, Galliamauxit. In Weftphalia inehoandse pacifieationls koc anno propiot Legati lpesaflfulfit: nam & 17. Calendas AprilisLegatus Francise Clau- dius Memmius Comes Avellius Monafteriiappulit, poftridie osnabru* expečlabatur Fabius Chifius S. Sediš Apoftolicae Nuncius , & GAMVE - menfe Septembri Acatholicorum Legati Osnabrugae fuaman- data ediderunt. llndecimo Calendas Maji publica 4,0.hora- rum comprecatione DEtlS pacis &Unita:is inauxiliumvoca- tus fuit, Galli in primo čongreiTu novam ditr cultatem obje* cerunt,cumrecularentantea m tračlationem venire, quam Tre- Gaixi pe " 5 6 t • 1 *1 TUNT BLE* virenfisElečlor reftitutus in integrum, & Legati ab omnibus STITUI Imperii Elečloribus & Ordinibus adfuiiTent. L LECT> JL i TrEVI- BinasexAuftriacaDomo Serenidimas gemmashic annus kMseM> immortali vitse tranlčripfit, Ilabellam Hifpaniarum , Sc Caeci- Obitus liamRenatamPoloniaeReginaSj quarum illanonomninoqua- draginta duos, ifta triginta tres setatis annos explevit, manifefto rum ex documento,quamcaducafint etiam fumma fortunae bona } quse pendent a fragili mortalis vitse filo. Dum Ecclefia Catholica inter cruentas belli procellas in An. MDC Germania ad pacis portum lulpirat: en! nova aborientetem- Hhhhh Z peftas! 7^4 Hiftorias Salisburgenfis Turcica peftas! Turcarum Imperator a multo temporevindičtamme« et invasio ^ ca ^ atur versus Venetos, eo quod Martinus Capello Venetse CmjE. Claffis Praefedus fuperioribus annis, Turcis bello Perfico impe- ditis, aliquot tum piraticas tum onerarias Turcarum navesin ipfo portu Apolloniae Ottomannici imperii partim merfiffet, partim cremafiet. Hoc fine magnam clafiem ad Grgeciae lit- tora parari jufllt, fparfo rumore, petiMelitenfemInfulam,ad Meutbn* ulcifcendampiraticam, quam Melitenfes priori anno exercue« »untSue- rant: fi u TP e navigium, quo Agatembis Seralii Prasfečlus una tanam cum Sultana ejusque filio Osmanno (ispofteaCbriftianae fidei Osmanno f acr * s inftručtus, & initiatus, S. Dominici nomen, deinde etiam is baptiza- religiofum habitum afifumpfit) &tribus aun millionibus vehe* turjet fit b atur interceptum, in captivitatem abduxerunt. Veram claf- canus. vela repente verfus Cretam vertit, & expugnato S. Tbeodori Canea ex- propugnaculo, moxCaneamUrberri portu&munitionibusce- pugnatur. lebrem terra marique oppugnavit, & poftbimefirem obfidio- 1 ' nem, priusquam Veneti cum auxiliis advenirent, expugna- vit. Generali® AMN 15 TIA PUBLICA- TUR. Tr.eviX.en SIS I.IBER- •jatiresti- •tuitur. FeRDINAN. dus Imp. Pragam CONCEDIT. Pr jelium a d Tabo- rem. Gozius CAD1T. Veneti tam potentihofteprefii, nilmagisquamChriftia- norum Principum pacem defiderabant, eandem urgebat per Nuncios Apoftolicos Sum. Pont. ejus quoque maturandae Au¬ dio 6.1dus Odobriš Caefar per Comitem Trautmanftorfium, ad pacis conventum cum plena poteftateLegatum ,generalis Amniftiae edidum publicavit: Eledorem quoqueTreviren- fem libertati, ho nori, urbique, dimiilis inde Hifpanis praefidia- riis, reftituit, Veram ab ipfa Csefaris tum benignitate tum fi* niftriore Fortuna hoftes novosfpiritusfumpFerunt, duriorapo- ftulandi, & pluraCatholicis extorquendi. Mirum in modum illorum animos infiavit Hazfeldii cla- des prope Taborem inBohemia. Ferdinandus Imp. quo re¬ bus bellicis effet propior,Pragamfecontulerat} illic Archiduci fratri jundo Hatzfeldio fupremam exercitus curam commen- darat. ESecproculaberatDorftenfonius, qui Februariomenfe mutatis identidem ftationibus Caelareos fatigabat. Demum 6 . Martii uterque exercitus in mutuos confpedus,mox etiam ad manus venit. Primam cladem e Caefarianis pertulere Gotzia- ni, loco iniquiore pugnantes,e quibusDux ipfeGotzius inter primos fortiter depugnans cecidit. Polt mutata prselii alea Hazfeldius Suecos pellit,fedecim vexillis, & aliquot eqneftribus firais - Liber V. Caput XXXI. l9 f fignis potitus; Et jam Suecicte Legiones a Caefareis prelte nu~ tare caeperant, haud dubie in noHrosinclinantevičtoria, cum equitatus in praedam tmpedimentorum effufus DorHenfonio fpatium reliquit colligendi diflipatum tnilitem : quem cdm fummo impetu in Cselareum equitatum finiHrse ate immififfet, alariisin fugam effufis peditatus hoHium telišpatuit. Dextrum Cjesaria* quoque cornu, quodSanfelicius diufortiterluflentavit.cuma NI VIN ' i I t ^ * cuntur Duglalfio disječtum fuiffet, tota vičloria ab hoHibus Hetit, IpleHatzfeldius cum pluribusTribunis, eorumque vicariis in Hazfei- manus vidorum venit. Non pauci gloriofo exvulnerececi- DIUSCAi L o PITUR. derunt, e gregariis occubueread tria millia. Victoria, etfi non modico fanguine Hetit vičloribus , quippe qui iuorum lupra milledefiderarunt,tamenhoHimoxomnemBohemiam, Mo- Moravia raviam, & ds Danubianam AuHriam aperuit. Indeplurimas INVAmTURi itiunitiones & oppidacontinubtračluoccupata^demumStei* nio &Cremfio,ScComeoburgo,quodduabus leucis fupra Vien- Steinium, nam fiturrt, in poteHatem redačVis, ad usque Viennenfem pom corneo^* tem excurliones fecere. Imperator tamen, liberis ad majorem burgum fecuritatemGrsiciumdimiffisjCumAuguHaViennsperHitit. CAP1UNTUR * Demum hsefit DorHenfoniifelicitas ad msenia Brunae*cu- Dorsten- jils obfidionem etiarn ante tflennium irrito conam tentaverat, so f ( x ' ,s llrbem tuebatur Soufms homo Gallus, eafolertia & fortimdme, “ \it, cum hoHis ab Aprili ad exeuntem fere AuguHum moriš alfi- dens omnem in expugnanda tlrbe operam perdidiffet,amifso infuper vidlorte proferendse tempore Sc occafione, ingloriam. obfidionem folverit. Nec multum temporisinterceffit, cum leuadverfe valetudinis, ut caufabatur, feu rei improlpere gdte Vj^ngeuo tsedioj imperium militare pofuit, atque in Vrangeiium redi- navit. PEiUUM. Interea Galli a Mercio frequerttes clades accepere. Čele- Mercius bris fuit illa adMergentheimium, in qua totus peditatus pro- tritus, equitatus in fugam datus fuit. Capti * praeter minoris Mergent- notte dučlores plurimos, quatuorGenerales,&interiliosRofap H£IM1UM « quem fugiendi ignava felicitas manibus vicfeorum tepe numero fubduxerat • e gregariis bismillequingenti. Gaeforum nume- rns conječlura ingens, fed incertus, Succelfit Allerheimenfe prcelium, in quo F rancorum quo- PraeliuM que totus fere peditatus opprefius, captis feptuaginta quinque niilitaribus fignis, cteiis fere fex millibus. Inter vulneratos [uit * Dux 7 9 6 Hiftoria? Salisburgenfis Boki. Mercius cadit. Dux ipfe Enguiennus, inter captos Gramondus Marefcallus. »Anales ]sj e porro legiones Bavaricae integra vičtoria gauderent, feeit GleeniDucis abhofte intercepti captivitas, &praecipueinteri- tusMercii fupremiDucis, quem fortitudine&prudentiamili- tari id temporis prseftantiffimum, pila a proprio milite infelici* ter exculTa iiib ipfum certaminis initium proftravit. Unde ctim amiffo utroqueDuce &fublatisplerisquetormentorumvečl:o- ribus per fequendi hodiš confilium deedet, jamque legiones to- tam prope nočlemincampodetiflent, citraordinumconfufio- nem receflerunt. Rebus cum Ragotzio compodtis, Comes Buecheimius co- An.MDC XLVL Austri/e civitates RECUPE- rantur a Buechei- MIO. ImperA- TRIX MA¬ RI a Hi - SP ANICA MORITUR. MorsPhi- pias ex Hungaria reduxit, &,bre vi recepto Cremfio,Corneobur- go, alixsque civitatibus, Audriam SuecisinfefToribusliberarit. CasfarLincii Mariam conjugem erepentinocatharromortuam mterens extulit. Aulam Hilpanicam fummopere afflixit obitus Philippi V. Infantis, in maximas fpes & regiamfucceflionem geniti, qui 1 6. annorum adolefcens Caefaris filias jam defignatus in fponlum, Sagunti epueriliumpapularummorbo qaatriduo decedit. Succeflere laetiora, cum Ferdinandus Caefaris Filius Bohe- lippiV.In- mici regniCoronam de manuCardinalisHarrachii fumtna ce- bTm. l ebr itate in 16. EpifGOporum Sc my tratorum Prcelulum corona spondtMtu. Pragaerecepit. Ferdihan- Arcbidux Leopoldus interea Vrangehum e Wedphalia DllS INA.U- o L guratur adventantem fuperioris Germani« acceilu proliibere conaba« RexBo- tur. Sediš, quaeratceleritate, eonatusArchiducisprševertit, VrangeFu & Maeno transmiflo primum Franconiam , deinde Sueviam pergralTatus, occupata Raina ScDona^srerda inBavariaminfe- dus irrupit 3 & cum Frifingam miferum in modum diripuiffet, Frisingam Augudamcoronaobfidionalicinxit. Hujusdefenfionemdre- diripit , nu £ C urabat Francifcus Roverus .Bavaricarum partium Tribu- Augustam .j J r obsidet. , qui adverlis conatibus repuliis, aut delulis, Vrangelmm adegit, utinfelicem iS.dierum oblidionem, imminente jam solvitob- cum exercitu Arcbiduce Leopoldo,die 13. Očlobris, D.Sim- perto urbis Patrono facra, folverit. Uti obfidio Suecis, fic eo- rum receflus toti Auguftanae vidni« funedus fuit, dum &* Frid- berga, & circumjacentes pagi hodili flammalatefumantesfuo bubo Suecorum funeribus parentarunt. IRRUPTIO inBava- riam. sujionem. Idem o TIMNUM £T OVIGRA- DUM. Liber V. Caput XXXI. 797 Idem annus Hifpanis in Belgio amifsa praetef alias Urbes Hispai« Dunkercha celebri Flandrije portu, infauftus fuit $ felicior in AMITTU ^ Catalonia, ubi expugnatis cruentaaggreflione Gallorum caftris cham.^ Ilerdam obftdione liberarunt. Veneti Tub Archithalaflo Tho- Vaneto- maMorefino claflem Turcamm duplici praelio profligatam to- to Archipelago ejecerunt. Hi tamen reparata & majori clalTc mco«. mcn fe Očfobri in Cretam reverfi.Canea V enetos obfidentes de* TIU Tur *' y CAS pulerunt, & Retimnum oppidum feptem miiliaribusdiflitumTuRCJE ca 3 ceperunt. In Dalmatia quoque Bofniae Praefečhis Novigra- PIUNTRE dum celebre munimentum,Žara non mfi quinque milliaribusNr^ ^ * diftans, Turcico dominio fubjecit. Novam rebus Imperii faciem anno lč>47.induxeruntin-AN.M DG duciše aBavaro &Colonienii Elečlore,feorfima Csefarelllmae ^ LVI1 * eum hoftibus init®, in quibusMaximilianus medias, feu, ut vo- Bavamga cant,neutras partes amplexus,pro reeipienda Raina, Donawer- cumGal * da,Mindelheimio, aliisque,tres Imperii civitatesMemingam/ 0 ’ UE1 * Hailbrunnam & Uberlingam Gallo -Suecico praefidio & poffef- fioni cedere, fuasquecopi.asabexercituC®lareo fevocaredebe- bat. Caelar hanc feceflionem ®gre admodum accepit, cum fe tot annorum amica focietate,tempore, quo maximeindige- bat, deftitutum cerneret, & a legionum fubtračbione, qu® ta* inennonioliusBavari ,fed etiamOrdinum Imperii bono&®rc militaverant, fuas provincias debito prgefidio nudari, & pericu* lo cxponi confpiceret. Ideo avocatorias ad prcecipuosLegio¬ num Duces mifit, quibus illos ad fuas partes, tanquam libide imperiodevinčbos hortabatut. Werthius, Sporkius, Cruzius, aiiique nonnulli Tribuni Jo. Ver.. paraere, ad C®faris partes transgreffi, ut tamen & legiones fe- querentur, vigili conatu Maximikanus impediit, V enim in- j?uni duciae illaeminori tempore fervat®, quam pači® fuerunt: quip- TR ^ aKt peMaximilianus conipicatus, illas maturand® pači, &reiCa- feEM> tholic® bono plus obeffe, quam,ut fperabat, prodeiie,frequen- Maximu tibus etiamOrdinum imperii litteris perfuafus, decimaquarta£ LE c*or. Septembris Illmenfes inducias Sueci® Regin® & 'Vrangelio per renunciat! litteras renunciavit, moxque Memmingam aliquotfeptimanis INDUCIAS * obfeffam recepit. G®far iplemet in caftris pr®feris, Melandrum, alias Co* Mbeander, tnitem Holzapfel, diuturnum antea Hafticae militi® Pr®fe- dlum, mulcis infignibus geftis clarum, pro Galaftio fatis fun* EX ercitu«. čla Vrange* iius Bri- GANTIO POTlTUR , VlNARlEN si um a Gauis Secessio. Seditio Neapoei« tanaMa. SANIEUU 79 8 Hiftorias Salisburgcnfis &o exerckuipraefecit, & Variaper Bohemiam &Moraviaftiloca recuperavit. VrangeliusBrigantio perignaviam praefidiariorum occu- pato,magna vi Lindavium & terra & lacu oppugnare caepit, ve. rumfortiterilludpropugnanteMaximiliafto Wilibaldo Trnch* Lindavium f e fl] 0 Comite Wolfep;gio, priusquam vel extimo ad pontem ERUSTRA . 00 , 7 r r a a . J. oppuGNAt. niummento potiretur, delperata expugnatione receilit, vam tamen locaPotamienfem lacum circumjacentiapartim deditio- ne accepit, partim vaftavit. GalJicas molitiones adRhenum impediitpertinatfecefTio Vinarienfium, qui Gallicum imperium Turrenii indignati, & nulla radonu ad unionem reduci fe padli, adSuecica fignaKo- nigsmarkij, fub quibus olim militaverant, redierunt. Hilpanis grandepericulumaccerfiitfubitaneapopuliNea* politani feditio, conflata abje&ifllmi de plebe hominis opera. Is vocabatur Thomas Agnellus , vulgo Mafaniellus , in foro pifcario vili funčtus officio. Is cum aliquamditimurmura po¬ puli de tributorumfrequentia , fua quaeratfacundia foviflet, or- ta femel rixa inter frugum inftitores & exa£fcores tributorum, ex editiori loco populum ad libertatem,&privilegiorumrecupe- rationem hortatus,fe ducem obtulit. Tantum valuit viliflimi hominis oratio, ut brevi 5*0. millia } die akero centum fibi ob-: fequentia numerarit. Cum hoc cornkatu tabernas, rum,qU 2 eFerdman- dus & Carolus V. conceflerant, ac tributorum abrogationem podulat. nec potuit nifi manifefto totius regni periculo obfi- ftereProrex armatisprecibus. ArchiepifeopusPhilomatinus, qui nihil operaeintermifit, quo fedaretcoortamtempeftatem, Proregis confenfumadMafaniellum cum retuliffet, is popu¬ lum deinceps quiete vivere, fed arma tamdiu retinere voluit, dum ab aulaHifpanica, quae inter fe & Proregem ačfca fuerant, rata haberentur. Ipfe interesi dum nihdominus dičlaturam exercet, & muka iis qu3e ante ftatuerat, pugnantia infolenter imperat, haud obfcura delirii figna edidit, five id exveneno oblato, fiveex očHduanainfomniavenit, undebreviin defpe- čtum abiitj& odiumtumultuantis populi. Qua occafioneper nobi* Liber V. Caput XXXII. j$$ nobiliufflconfpirationcm interfedtus , & caput refedlum,lon- Masani. gaeaue perticse impofitum diu oftentui fuit. Tumultuarium ELLUSIN - imperiumvix undecim diesj motusveropopularis,adversus TUR , nobilitatem & miniftros diutius tenuit, accedente c Gallia ad fovendum incendium Duce Guifio. Demum vero ipsa mora ’ (ut in feditiofis motibus folet) redeunte nativi Principis & pacis amore, promifsaque aJoanneAuftrioerratorumvenia, popu- lus quievit. Dux Guifius in fuga deprehenfus, & ab Hiipanis abdučlus juvenilem ambitionem captivitate luit. CAPUT XXXII. De ultimis temporibus ,fundationibw , fif obitu Archiepifcopi Pandu. H Ačtenus Ctelitum favor externi hodiš injurias aSalisbur- genfiumfinibusprohibuerat: inteftinis tamen motibus Tumultus provincia non orrminb caruit. Communis neceffitas AG:a ^ UM T •• -n INAIPIBUS Imperii,& patriae defenuo ingentes expenfas j iftae majoraiolito compesci- eontributionum onera poftulabant. Hincvicinarumalpium™ R ^ rjw incolae,* crudum genus, neque tantisexadUonibusa{Tuetum, m£. a' cum anno 45*. Praefedti nova onera denunciarent, reftitare & mandiAbb. coire infeditiofos caetus. Ne mora malumcrelceret, Scferpe- jiousc $en* ret inplures, Pariš Archiepifcopus confeftim immiffo milite tu- saw ‘ multuantes compeicuit, & punitis authoribus, caeteros facile ad quietemreduxit. Quamvis vero bellicae expeditiones aliquot florenorum millia abfumpfiffent, non tamen deerant fumptus, quos ad or- nandam, uti p rius ad mu n ien dam ci vitatem Princeps im pende- ret. Tranlpontana pars civitatis, qua Principis hortiaSphas- rifterioversus munimenta porriguntur,ingens habebat fpatium, bocipfc deforme, quia inane, nullis aedibus inftratum, nullis in- colishabitatum. Id enimvero tumfacris, tumprofanisaedificiiš Princeps fplendide impleri Princeps curavit: quippe infignia duo paia* tia inLodroniorumComitum habitationem efundamentis ex- Lodr.on. ftruxit, quae una cum adjacente horto meridionale latusoccu* pant. Partem feptemtrionalem exornat Monafterium Sandfci- Novum monialium tertiae Regulae D. Franciici, vulgo Lauretanum uhi Iiiii Nobi- ETPK.O- §«$SUS. 800 Hiftori® Salisburgenfis Sanchmo- Nobilcs ac tenerae Virgines, ealcatis mundi delitiis , magno nuuum v j tge r ig 0re # dies nočlesque in divinas laudes incUmbunt. Ea- Reg. S. rundem, imo totius civitatis devotionem accendunt tria conti« Franc, gua Sacella Virgini Deiparenti dicata, & ad normam acimita- tionem Sacrarum aedium Lauretanae, Oettinganae, & Einfid« E j us orlgo lenfis aedificata. Occafio 6c initium Parthenonis eft a Ludovi« eo Friderico Grimming, c pervetufta Salisburgenfis nobilitatis profapia. Is cum anno trigefimo primo fefe SeraphicaeReli* gioni D. Francifci in Capuccinorum familia addixiflet, prius- quam facra vota emitteret,teftamentum condidit, inquopro aedificando Salisburgi monafterio Virginum ex OrdineD Fran¬ cifci, & Sacello Lauretano ( fi quando Iilufbiiiimus Ordinarius aflenfumdaret)quinque florenorum miJJialegavit. Sequenti anno cumBernardus DuxVinarienfis infeflis armisLandishu- to immineret,decemReligiofaeVirginesejusdeminftituti,qu3e Lauretanum monafterium ibidem incolebant, Vifitatoris fui juffu Salisburgum versus in fugam fe dedere, ibiquecxeunte Se¬ ptembri appulfae,cum piorum eleemofynis aliquamdiu vičli« taflent, fupplicilibelio Archiepifcopumrogarunt, utexGrim- mingani legati deputatis quinque millibus pateretur pro fuis eonfororibus Monafterium aedificari. Haud difficilem aflen- fum dedit Princeps iančlo operi, unde certum fperabat aug- mentum Divini honoris, & falutis animarum. Mox etiam Epifcopus Frifingenfis, Landishutani parthenonis Ordinarius requifitus, licentiam dedit, ut eSančtimonialium denario tres Salisburgi remanerent, in novi Monafterii pofieflionem, &: plantationem. Illarum nominaerant: Maria FrancifeaStro- blin Monacenfis, Maria Thecla Schrenkinab OEgcnmill, & Maria Martha OEgerin Rofenheimenfis. Ipfe Celfifs. Prin¬ ceps anno 33.fpatium aedificando caenobio, a Domino Henri« coKnoll, Jur. Dočbre,& Confiliario Aulico prsefentiaere com* paratum, liberaliter donavit. Inde quinto Septembris eodeirt anno primus lapis aedificii pofitus fuit. Sacrae vero aediculse Lauretanae primum lapidem. anno 1636. decimonono Maji pofuit Chriftophorus Liechtenfteinius, Epifcopus Ghiemenfis, quo anno decima tertia Julii Caenobium a praedičtis m onialibus etiam habitari caepit. iEdiculae Lauretanae fuccefllt OEtinga« na, quam fuis fumptibus exftruxit Archiepifcopus,& tertiaEin- fidlenfis. Has omnes ipfe confecravit, Sc primam Dominica fecun- Lib. V. Caput XXXII. 801 fecunda poft Pafcha anno 1 637. Oettinganam anno 1 63 9. in fefto Nati vicatis B. M, V. Einlidlenfem demum 14. Septembris, anno i 64 $.LauretanumSacellumcryptamfepulchralem con- tinetllluftriilimae familixComitumLodroniorum, quampri- nia fubiit Domina JuniperaDorotheaComitilfa ab Arcu, nata Comitifla Lodroni intra očto dies Sponfa, žcpraedaLibitinse, hoc epitaphio honorata: Quam cico orimur flores , & morimur! Fui ah ! fui Veris delicium , nune Vermis. Junipera Dorothea Lodroni Comes Profpero ab Arcu Comiti intra VIII. Dies Sponfa , Conjux, Umbra. A thalamo ad tumulum rivalis Arcus Mors duxit. Heu 1 ut profperitas nulli nubit diu. Obiit i.Die Julii. A. M. • DC XXXVI. Addita quoque competens fundatio, ex qua quotidianum Sa- Fundan- crum celebratur pro piis manibusllluftriflimae iamiliae. Prseterea, ne unquam deeiTetingenuorumadolefcentum ALUMNO _ copia,qui in fpem boni puhlici & fideliatum patrise, tum Lodro- »-um, Ma- nise familias fervitiafuccrefcerent, duo adolefcentumalumno- rumCollegia Archiepifcopus fundavit, unum in ulteriori civi- tinum. tateanno 1645 . II Septembris -alterum in citeriori,anno 165*3. vigefimo fecundoSeptembris. lltrique eaedem& optimse le- ges,eadempietatis ,& ftudiorumexercitia,fub Sacerdotis faecu- laris prsefečtura Sc moderatione. Illud B. V. Aflumptae hono- ti dicatum, nuncduodecimalumnosnumerat, quorum, utSc Pr^efedti nominatio, pleno jure competit Domino Comiti Lo- dronio, id temporis primogenitura potienti. Iftud, quod Ru- pertinum nominant, quippe D. Ruperti patrocinio faerum, nu- • sneratAlumnos quatuordecim, quorum mediam partem fta- tus provinciales, alteram fecundogenitus e Comitibus Lodro- niis recipiunt, Celfiflimus Princeps Maximilianus ad vicena- rium usaue numerum fenos ad]unxit fuo libitu nominandos. Iiiii 2 Hk %02 Hiftorise Salisburgenfis Hic de repnblica, deque Lodronia domo bene meritorunt liberi, etiam ex Iliuftri nobilitate, cunčfis rebus necelfariis inftručti, optimis moribus & difciplinis informantur, &proutcujusque fert genius aut capacitas, linguas peregrinas,artes liberales,mufi- cas, & mathematicas addifcunt. Habet utrumque Collegium fuos Infpedtoresdnter quos Redko r llniverfitatis: illi junčta ope. ra certis temporibusCollegia vifitant, rationes expenfarumac- cipiunt, in alumnorum moreš & profečtum inquirunt,bono ftatui ipforum provident. Liberum eft alumnis, laicali> aut CJericali ftatui fe addicere, modbproannisinalumnatuexadis dupiicem annorum numerum inluorumPatronoramfervitiis impendant, nifi ipfimet obligationem gratiose remiferint. Mss. KK. Mars nunquam infeftior^ nec propius Salisburgo minitari Swis C . UiUM v ^ us j bubbelli Gallo-Suecici finem. Primum periculum SUK.6I, e vidno fuit, cum anno quadragefimo fepdmo poft eonclufas belli inducias, Boids legionibusinSalisburgenfi folohyberna, aut in illorum redemptionem ingens pecuniae fummapeteretur. Utrumque gravamen a cervidbusprovinciaetotjam contribu« tionibus exhauftse, Princeps fua magnanimitate depulit,certus prids vim experiri, quam petitis annuere : quam tamen ad- movere antiqua amicitiae jura , & religiofa Bavari Elečtoris conlcientia vetuere. Eodem anno gramina & fata a Jo ve plu- Maghjl vio , cui alias Salisburgenfe clima obnoxium , multum detri- inunda- menti accepere , cum continuatis fere per 30. dies imbribus maderent campi, & ex amnium inundatione ftagnantibus aquis fegetes innatarent. Verum 10. Julii inftituta puhlica fuppli- catione caelum mitigatum, (equenti mox die ad priftinam (ere- nitatem rediit: adeo fernperpromtus&propinquuseftadfup-. plieum votaDEUS. An. MDC Annus quadragefimus očlavus uti Germanih, & potiftl- Vrance vicinaeBavariae funeftus, ita & Salisburgo ab hoftilis ex- jliusib.- ercitus appropinquatione periculofus fuit. Vrangelius cum — Turrennio , cado prope Auguftam Melandro , & ex vulnere mortuo, Lycum aGronsfeldio defertum tranfierat: moxFrir finga StMosburgo potituslfaram transmiftt,&reličtisubique hoftilis faevitise veftigiis ad Oenum contendit,praedae cupidine illečlus, quamcis OenanseBavariaeinquilinitotaprovincialate fugientesin partes trans Oenanasavexerant. Venit Liber V. Caput XXXIf. 803 Venit primo Wafterburgum, elegans Bavarias oppidum T E NTAt mediseamplitudinis, quod majorem partem Oenus in orbem ° ENI , •ircumfiifus aliuit. Urbcm tuebanttir non tam vetuftae arcis in wassea- editopofitas propugnacula, quam exercitus Caelareo-Bavaricus BURGI * exoppofita neque Academicum Athenseum filuit* Ad majus pietatis incrementumArehiepifcopus Pariš celebrem peregrinationibus asdem D. V.inTiirnberg hoc annoRR.PP* turnbers E remitisD. Auguftini confignavit. concedi- Lučtuofus cumprimis tori čivkati extitittriumle6liffimo- J^mitis rum adolefcentulorum, fuit, poftea in LiberiBaronis gradum fublimatus) Mufistene- rioribusinSalisburgenfiLyceofacri. Hi 19.JuniiexarceWin- kel duabus leucis aSalisburgo fita,ubiremittendianimicausa infuburbanisHallenfibus fuere dimorati,fecundo Salfasflumi- ne defcenderunt } & jam navis lapidibus onerata, qua veke- bantur, infra pontem littori propinquabat, cum navirepente eversa in ipfo portu naufragium faciunt, & e regione Arckie- pifcopalis palatii * quod Mirabellam vocant, gurgitibus hau- riuntur. Oprimi tamen parentes triftem cafum moderate tu- lerunt, quibus poftea altero trinomafeulaefobolis, triumfilio- rumja&uram divina bonitas compenfavit. Hic ipfeannuseft, quo Anglia crudeli, dcanteinauditain proprium Regem animadverfione totam Europam in Rupo- rem dedit. Carolus Stuartus Mari as Stuartas Scotias Reginas (quamElifabetha interfecerat) nepos,cum patri Jacobo, quu p UI u- primustria regnaAnglias, Scotias, & Hibernias fub unum im- TANIS * perium & Magnae Britanniae nomen junxerat ,fnccefliffet, in id intentus erat, ut faerorum inRitutionem , qualem Catholica Religione proferipta, Elifabetha Regina quondam ordinaverat, &parensJacobus editoRituum libro firmaverat,contrairrum- pentes undequaque fečtas Rabiliret. Eo fine librum edidit fub Liturgij nomine, quem ut fupremus faerorum in Anglia Anti- ftes, obfervari praecepit, fpecialem magiflratum inRituit, qui Kkkkk in 8o8 Hiftorias Salisburgenfis Scoti Se¬ di tionem MOVENT. Edinbur- GUM OCCU- PANT. REGIS CA- KOtI BR,- ROR IN CONFIK,- MANDO PAELA- MENTO, Parla¬ menti Londi- nensis IN- SOLENTIA. Rex Lon- dino exce- dit, Regi¬ na in Gal- liam eu- GIT. Spondart. Rex pra¬ ho victus seseSco- TIS DEDI?. in refračlarios animadverteret. Puritani numero fupertores (ita appellant Calvini afTeclas, quos Germani ReformataeReli- gionis vocant) hoftes Anglicanas Religionis, qute in quibus- dam ritibus, Sacramentorum miniftratione, & Epifcoporum per fubordinatos miniftros regimine, quandam antiquge Ro- manae Religionis umbram fervat, pro defenfione fuasfečfoein, fgedus eunt, libram vulgant,Harmonia confeflionum,inferi- ptum, Regias liturgias plane contrarium, mox & militem le* gunt, & exturbato Regis praefidioEdinburgumScotiaemetro- polin oecupant. Pisec inicia malorum, quae anno trigefimo nono contigere. Rex cum parva manu obviamprogreflus, congredi tamen non eft aufus, fed exercitu Thomas Farfaxio commendato, pro turbis componendisParlamentumLondini convocavitan* no 41. & ut tamdiu permaneret, ne Regis quidem voluntate fol- vendum, quousque regno quies effet reRituta , confenfit 5 at malo confilio, fuoque exitio. Nam exindeParlamentarii, in- ter quosPuritani praevalebant, palam exuta in Regem reveren- tia, omnia pro libitu agere ,renovatis contra Catholidos edičlis, Scoticum faedus approbare, Satellitium armatura in fuicufto- diam conftituere, portuura , arcium, copiarum praefedfcos in fua verbaadigere ,Epifcoposomni gradu dejicere, večligaliaad fe trabere, regiis partibus addičtos in v incula dare, jus vit te & ne- cis exercere: quippe &ComitemStrasfordiseHiberniaeProre- geminauditum, denegata per Juriš confultos defenfione, capi- tis damnarunt, Rege adfubfcribendum compulfo, &Wilhel- mumLaudum Cantuarienfem Arcbiepifcopum cuftodiae man- cipatum, poftea anno 45'.obdefenfajuraregiaextremofuppli- cio afiecerunt. Rex interea fecuritatis causa Londino digredi. tur, & Henrietta Borbonia conjux in Gallias folvit, in ipfo Oeea- no tormentis muralibus a rebellibus petita. Mox fimultati* bus inapertumbellum erumpentibus ,pars utraque milites fcri- dere , & in campum educere. At Rex haud paulo inferioris conditionis erat, utqui, accifisaparlamentomediis,copiastu- multuarie congeftas adversus duplicera exercitum, inde An- glorum, inde Scotorum, opponeret. Ideo commifTo propc Eboracum praelio fatalem cladem pertulit,inde Oxonium, quod unicum in Scotia regio praeiidio tenebatur, profugus. Cum vero Parlamentarii etiam Oxonio propinquarent, propediem obli- Liber V. Caput XXXII. So 9 obfidiofie cin&uri, defperata fui defenfione, ad caftra Scotorum profugit, seque ipforum fidei credidit. lili vero turpiori qu?e- AScotis ftu, an perfidia? Anglis pecuniam ofFerentibusRegem tradi- tRADITU& 1 1 A .-1 1 1- A „ O , - 1NMANUS derunt, ea quidem addita conditione, ut cum Rege honeftis Parla- conditionibus tranfigerent $ eumquein regnum Scdignitatem MENTr * reponerent. Sed alias longe cogitationes animo volvebant Parlamentark cxercitus fupremi Dučtores Farfaxius ScCrom- ^vellus, qui fui fceleris impunitatem in Regis nece collocave- rant. IlliRegem magnificeacceptumprimoliberaliter, moxin Arcte diesarčtius habuere,SccumLondinenfeParlamentumdepacis ^^ T0DI " conditionibus St Regis reftitutione tračlaret, libello crimina- tionibus referto in ipfum jure cognofci, St agi poftularunt. Cum nihil refponfi a Parlamento redderetur, arraati Londinum advolant, pullis, qui tequiorafuadebant,fuaeconditionisScfa- Čtionis homines intrudunt. Ex iftis, Sc militiae antefignanis novumjuftitiae tribunal conftituitur, quod decriminibusregi objeriis cognofcat. Rex in jus citatur Sc ducitur, dumque ll- lud, ceu e fubditis rebellibus St accufatoribus conflatum de- dignatur, tanquam Tyrannus St hoftis patrise ad capitis fuppli- cium condemnatur Triduo elapfo,quodanimoadmortem comparando crudelitas indulllt, in fanguinarium theatrum, quod ante regis palatium extručlum erat, educitur , Sc pauca prolocutus, quibus fuam innocentiam ,Scin Anglicana religio- ne, quam a patre Jacobo acceptam femper defendiffet, con- ftantiam teftabatur, 9. Februarii fecuri percuffus eft. Truci- Securi datoCapite, mox in minora capita Levitum 3 plures regiarum PER ti, Scperpetuo profcripti, regia infignia undequaque avulfaSc confrafta. Inde fuperioriDomo peredičlumfublata(fic vo- cerss. cant fenatum e nobilibus Anglise proceribus aggregatum ) im- perii iumma, ad inferioremDomum, quam populorumcapi- Cromvee- ta , & rivitatum Legati conftituunt ; ac brevi poft ad Oliverium Cromvellum lub titulo Protečloris, utambiebat, devolvitur: NGMIftE quipretium fceleris diadema načlus, fubfpeciofohocnomine summum lat diuturnam poftea Tyrannidem ad obitum usque perenni fe- q^ IUM licitate perdaxit. Si tamen felicitas effe potuit, cum nuh fit Dt AftgH ^ major in^hcitc^fdkitate peccandL Kkkkk 2 Vien- Kkkkk 2 Maria LeCPOL- DINA Im- P£RATRIX. Tertium Ca.ajus 81 o Hiftorto Salisburgenfis Viennse Auftriae laetitiam, quam prioriannoconceperat, Moritur tum ex pacis nuncio, tum ex fecundo Caefaris connubiocum le&iflima Sponfa Maria Leopoldina, patrui fui Leopoldi Comi- tis TytolenfisArchiducis, & ClaudiaePrincipisHetruriss filia, turbavit prsematura mors ejusdem Imperatricis: nam menfe Augufto Carolum Jofephum Archiducem enixa, eodem adhuc die magno todus aulaelučlu repenteextinčla fuit. Imperator. amilTaefuaviflimae conjugis dolorem tarde pofuit, tandem vero anno quinquagefimo primo tertiam conjugem Eleonoram DucemMantuanam a JoamleMaxim.Comite de Lamberg ex tumEieo- Itaka adductam pfidieMajilibimatnmomojunxit. coraMan- pacis W eftphalicae fručbus anno demum quinquagefino Amo U Germania degulfavit, quando Norin bergae per iupremos par- DC L. dum Legatos, peračtis, quas ad Pacis execudonem perdnebant, berg^" am otisque obftaculiSj hoftilia praefidia e civitatibus abducba, CONCLUDI- mifllo militi data, expulfi poffeiTores in fua repofid fuere. Fc- turexe- p x conclufio pacificationis Norinbergae inprimis, prnisauam Legati difcederent * fplendidiflimo convivio, & jfeftivis ignibus , moxtotaGermania, variismodis quosl3etitiafuggerebat,cele - brata foit* v Salisburgi Archiep. Pariš in D. Laurentiifefto pro reflitutae PacisbeneficioDEO pacis folenniffimasgratiasegit. Initium s de con fecit longa čomprecantium feries e piis fodalidis fubfuafigna ceusavace* & labaradiftributis, nec none facrisReligioforum famiiiis, quae pkonafcis feftivas DEO laudes perfonantibus, fimulque cam- panis omnibus e templorum turribusadplaudendbus. perur- bem dedučba,in cathedrali demum bafilicaconftitit,ubi Sacrum Liturgiae officium fummacelebritatcperačbum,moxHymnus Ambrofianus inter buccinarumclangores,&tormentorumex arce reboantium fragores decantatus fuit. Artificialium ignium fpečlacula inSalfe ripa fub initium nočlis exhibita communi laetitiae coronidem impofuere. Eundem annumltaliae* prteferdmRom^feftivumreclcii. dit Jubilseum Univerfale magno populorum & peregrinorum cx omni orbe affluxu celebratum. Neque pršec eden s anuns magna laetitia caruit, cum Jacobus deRivaVenetorum arcki- thalaffus Turcarum claffem in portu Foggiano non procul Smyrna exuflit, damno ad‘vicies centena aureorum millia aeffi- matoaTurcis. CUTIO Pacis. Sausbur- ClSOLEN- NI' PL\U- JllBILALUM UNIPER- SA1E. Mori- Liber V. Caput XXXII. 8n Moritur hoc anno decima tertiaSeptembrisFerdinandus Obitus EledtorColonienfis cumannosferetrigintaodloeandem Eccle- ^ DINA ^- {iamcum 4. EpifcopatibusLeodienfi, Monafterienfi, Hilde- risCoio-" fienfi, & Paderbornenli adminidrafTec, ac paulb ante tumul- N,ENSIS - tuantes Leodienfes in ordinem redegiiTet. Succeffit Maximi- $ UCC£Dit lianus ex fratre nepos, jam prius cum jure fucceflionis in tres Ec- Maximi- clefias, Colonienfem, Leodienfem, & Hildefienfem Coadju-^^“* u tordedfcus* tor. VieinaBavaria tota in tripudiis fuit ob nuptias Ferdinandi Naprr^ MariaeElečloralis primogeniti cum Adelhaide AmedeiSabau-^ 0 '^*" i q JJuCIS diae ac Pedemontii Ducis, & Chriftinas Gallicae filia. RitusB A v. cum nuptialesAuguftasTaurinorum lumma magnificentia celebra-^ DEiHAIBE ti ,Legato ad id negotiiMaximiliano ComiteCurtio fupremo baudi^. Bavariae Praefedlo. Sponfa primum anno 5*2. eodem Comi- te deducente iter ingreffa, St fummis ubique honoribus exce- pta, vigefimo fecundo Junii Monacbium, & poft diverfa Regia laetitiae argumenta triduo exhibita, repetitis in AulicoSacello conjugalis contračlus ritibus, in thori focietatemvenit, vige- fimaquinta Junii. AtElečlori Maxlmiliano hšec poftrema nuptiarum gaudia Obitus videre non licuit} Is quippe, poftquam connubialia padla in Pedemontio feliciterconcluiafuiffent, StBavariseOrdinesfidei ctoris Ba- Sacramentum Filio Ferdinando ceulegitimo Succeffori dixif~ VAEJAU fent,tanquam rerum humanarum fatur, poit brevem mor- bum,ab atrse bilis redundantia excitatum, Ingolfladii evivis abiit,adaeternitatem fandliffime comparatus, vigefima feptima SeptembrisDivisCofmae ŠcDamiano facra, quorum lypfana a Divorum Bremenfibus muko sere redemta magnificendiEma pompa an- no quadragefimononoMonachiointulerat. Fuitabfolutifli- SACKA ossa mumperfečliPrincipis exemplar. cujuselogiumtexerefuper- MoNACHI ° vacaneum duximus, quippe opus, a Rerum Boicarum lcnpto- Anna i es ribus abunde praeftitum. Sepulcralem tamen epigraphen BohiTbea- ipfiustumbae incifam, quse praecipuorum geftorum fummam J complečlitur, fubjicere vifum fuit. 'Boh*. EPITAPHIUM. _ _ »Maimilianus, Guilielmi V. Filius, Utriuscjue Bavarke , & Maximi- „ Superioris PalatinatusDux, S. R. J. Archidapifer, &Elečlor, ham. „Lciditenbergenfis Landgravius, natus Landišhuti, M. D. „ LXXIII. XVII, Aprilis, vivo adhuc Sereniff, Parentc XXXI. 8 l 2 Hiftorias Salisburgenfis j, poli ejus obitum XXV. annis, univerlim LVI. Bavariam rexit, „Poft Elifabetham Lotharingicam Anno M DC XXXV. fine „ prole defun£tam,e Maria Anna Auflriaca,Ferdinandi Il.Impe- „ratoris, & Mariae Annae fororis fuae filia, Ferdinandi III. Imp. „ Sorore, Ferdinandum Mariam, ac Maximilianum filios ha« „buit. ObiitlngolftadiiM DC LI. XXVII. Septemb.mane „poft tertiam, mitannos/S.Menfes^.dies PO. Fuitpruden- „tiatemporis fui Salomon, militari gloria,pietate,famaqueto- 5 ,to orbe celebris. Cum 4-Regibus bellageflit; duosarmis, „ omnes vivendo vicit. Elečloratum cum fuperiore Palatina« „tu, poftliminio ad Bavariam,fummis inRempubl.meritis,& „in Caefarem focerum fide,reduxit. PoR tricennale bellum „Germaniae Pacem promovit ac vidit. Dicionem ac titulos „LeichtenbergenfiComitatu, aliisqueDynaRiis auxit. Fer- „dinando Filionatu Majori Conjugem Sabaudam dedir. Tan- ,, dem tot rebus in terris clarusPrinceps, magnam animam Su- „peris ,utfperamus, gratulantibus oRendit, eni omnes vel mor- „tuo applaudent: aeternum vivatMaximilianus. Archiepifcopus Pariš folsnnibus exequiis pientiffimoPrin- Basiliga c jpj parentavit: mox etiam ad Metropolitanae bafilicse fron- TuiiRES tem > & utramque turrim perficiendam, quod hačlenus Mars adihcan- Suecicus impediverat, animumadjccit. Annoy2. Univerfi- Anno M tatem Salisburgenfemin fuas claiTes diftin&am, fundato pro Ju- DCLll. ris Civilis Profefforibus competenti falario , renovari voluit, Universi- proutfuperiusmemoravimus. QuoannolnnocentiusX.edi- vATu*r* t0 diplomate, quosdam mino res Conventus diverfornm O rdi- Innoc. X. numReligioforuminItaliaextinxit. Menfe Decembri feptem continuis nočlibusCometes fubobfcura luce & magis crinitus, quam caudatus Salisburgi fe vifendum dedit. Caelar Ferdinandus ad Comitia Ratisponas CalendisNo- vembribusincboandaGermaniae Ordinesperlitterasaccerfivit: Summos tamenlmperii procerespriusadamicumcolloquium miffis legationibusPragam invitavit, quo ipfe cumFilio cogno- mine Bohemiae Rege praeceflferat. Advenere Pragam Ele&o- rum plerique, & poftmutuatumcolloquiaaliquiperLegatos, Vr.agense. aliqui ipfimet ad Comitia Ratisportenfia acceflere : illuc & C Lim 2 D. Ruper- TO ARAM ERIG1T. S. SEPUE- CHRUM APER.IT, CULTUM D.Vitahs. 818 Hiftoriae Salisburgenfis Quam confaetudinem ad extremam usque setatem tc« nuit, adeo ut cum fračlas fenio vires a templiaccefluprohibe- rent, tamen ad perfolvendum matutini penfum media no&e foporem abrumperet, quod & ipfa nočfce, quse fatalem, uiti- mamque prseceflit, fačlitavit. Divorum quoque Tutelariuirt culturn mfigniterpromo vit. Sančto Fundatori & Proto-Antiftiti Ruperto aram erexit, *dthupin. in eaque lacras ejusdem reliquias decentiiHme coilocavit.* ra vid. Cum pro erigendo novo altari oporteret marmoreum tumuluru sviTAiis S.Vitalispauldlongiusaparietedimoveri,annuenteArehiepi- fcopo monumentum aperuit, & liquidiffimoanimigaudiofa- cri corporis oflaintegra, cum aliorum trium Anonymorum cor- poribus invenit, quae omnia ftanneis loculis inclufa , debita Promovet cum veneratione in priftino loco repofuit. Exinde animum novus ardor inceilit ampliori cul tu Divum Patronum deme« rendi. Nimis angufta videbatur devotio, qua dies NataJitia B. Vitalis exLeonisX. conceflione (bitim intraMonaReriiparie- tes fub ritu duplici colebatur: ideo apud Paridcm Ardiicpiico- pum Albertus preces interpofuit,ut conceflam Monafterio D. Vitalis venerationem ad to tam Archidisecefin extendi a Sum. Pontif. impetraret. Annuit Princeps, & mox Pontificio Di¬ plomate Urbani VIII. Anno 1 6 28, cultus D. Vitalis fub duplici officio ad totamDiaecelinpropagatusfuit. Marianse quoque pictatis merementa magnarn partem Al- tfcs s. Sca- berto Salisburgum debet: iplius quippe opera pium S. Scapula- ~ r *s Sodalitium anno 163 O. in S. .Edem D.Pctri, Patrum B. V. de Carmelo communicationeimmigravit: eodem adlaborante an< no fequenti S.Rofarii Archifraternitas in Oratorio Collegii PP. Profefforum inftitutafuit. Ab eo tempore Juvavienlis civitas innumeris ergaDeiparam feruentis devotionis obfequiis efflo- ruit * yamque utraque Sodalitas ab omnis ordinis hominibus avide prenfata, multa hominum milliafub fuis fignis numerat, Poli hxc Albertusetemeterio muratumambitum in fepulerales concamerationes eleganter diflinčtum, circumduxit i Vicini montis antrum vetuftiffimum D. Maximi & 5*0. Sociorum Martyrum habitatione faerum, quo devotorum accefliii facilius pateret, reparavit: templi quoque parietes variis pičiuris exor- Sacram navit. Pr0ecipuefacrafupellexflap;rans Alberti ftudiumad or. ctu cm nandam D El domum apertiifimis monumentisteftatumfacic k »IT AT.' I Ibl Sodalita- INTRO BUCIT. CjEMETE- RII AMBI* tum adi - FICAT. Lib. V. Caput XXXIII. 819 Ibi pretiofa varii gencris ornamenta my trse, pallia, vedeš, auro, argento textae,autphrygiat3e; facradgna,hierothecse,cande- labra, monilia, calices, ex argento, aliqua etiam ex auro non minori artis, quam materiae pretio fedta, & ornata 5 unde Divi- nisOfflciis non tantum decor, Ted etiam fplendor conciliatur. Celfifs. Princeps Alberti zelum, prudentiam, & dextram Principi in agendis folerdam confpicatus, eundem in pretio, & inter primse admiifionis familiares babuit: anno 1629 . Generalem Monaste- Vjfitatorem Benedičlinorum Monaftcriorum utriusque fexus RI08 - unB £- dfejuflit, quod munusutmagnolabore,proprixsqneexpenlis, N£X>ICT ‘ fic iumma integritate duodecim fere annis gedit, doneč anno quadragefimo primo, recens erečfoe Congregationis Salisbur- Estprimus genfis primus Prtefes nominatus, Vifitatoris munus Domino cgngTe- Urbano Abbati ^dmontenfi cedit : fsepius deinceps eodem gat. Sa. Prasfidis ofbcio per funčtus, i,ISBL1RG ‘ Casterum non ignorabat Albertns, quam amica,imo ne- Studia ceffariaMonaderiis foret pietatis & dočlrinte focietas, quibus LlTTtRA - veluti columnisReligiofi ftatusincolumitasnititur: idcircoju- monasm- niores, quos non paucos ab^Anteceflore primum in gremium RI ° 1>RO ‘ eaenobii adledtos invenit, cum pbilofophicis, tumTheologi- M0VET ’ cis ftudiis imbui curavit. Et favebat indituto novte Univerfi- tatis Salisbur genlis propinquita$, qua minuebantur expeniae, Sc fub Abbatis infpečloris praefentia augebatur ardor ftudiomm. Ut magis acuefentur ingenia,a publicis difputationnm exercitiis totem addidit 5 iisque, qui in Litterariis 01 ympicis impigre de- fudalfent, iaboris infigne coronamentum, Gradum Dočtora- lem, non tantum inPhiIofophia,fedetiamTheologiaconferri liberaliter conceffit: unde junioribus, ut in priorum vedigia promptius fequerentur , honorum dimuli addebantur. Pri- inusS.TlieologiaeLicentiatuinfignitusfuitanno 1 ^o.P.Tbie- Piures£ mo Steinhaufer 5 poftea anno quadragedmo fexto fuprema ^ TkeologiaeLaurea decorati fuerePP. Chriftophorus Kleinmair, GIA. Do« & Udalrieus Freyberger, uterque deinceps Monafterii Prior,& CT0RES anno demum quinquagedmo quarto eodem honore exornati PEILM i TT i r , PP-AmandusPachler, & Bernardus Moli tor, illedein’Abbas, idePrtepofitus Wiettingae in Carinthia. C te p it itaque D.Pe- tri Monafterium deri do&orum virorum feminarium $ unde etiam in Univerfitatem 5 ab hac in rempublicam littcrarii fcu&us copiose promanarunt: quippe Eloquentise claflem P,Aemy* Dat TImi- VEK.SJTATI Profes- SORES. Bibiiothe- CAM jEDI FICAT ET HBR.IS AU- get. AmatLiT- TER.ATOS , ETEXER.CI- TIAEITTE. RARIA. In Unn VER.SiTA'* TEM BE- NEFICUS. 820 Hiftorise Salisburgcnfis P. Aemilianus Pukl, ŠC P. Virgilius Guggnpergcr pluribus an« Disinfigniter docUere. Stagyraeaplacita P. UdalricusFreyber- ger expofuit , idem poftea praeter officium Priorale Caiuum Confcientiae, Controverjfiarum fidei j Sc S.ScripturaeProfelToE publicus. P. Amanduš Pachler Pliilofophicum ftadium do* cendo bišemenfuSjMoralisTlieologiaecathedramjabliac Ab* batialem dignitatem conlcendit* Haec pietatis St dočtrinae incrementa Alberti felfam fene* &utem fummopere recreabant} cumplantasfuamanulatasin tam copiolam frugem maturuilfe, jamque alias Staliasidenti- dem fuccrefcere cerneret. Nec paenitebat fumptuum, quos in litteras Stlibrosprofundebat: triamilliaflorenorumlibriscom- parandis expendiffe , teftatum reliquit Amanduš Abbasfuccef- lor. Poftreffiis temporibus notfam bibliotbAam,peramplam, iuci Sc aurae perviamcon{lruxit, qua libri antehac tribusdiver- fis receptaculis diftinčli in unum locum* St coiicirtnum ordi- nem redacti fuere. Inde D. Petri bibliotheca, pnmum Knol* lianae (hanc anno 1635» Henricus Knoll, J. Utr. Dočtor, St Con- filiarius AulicusMonafterio teftarhento iegavit)dein’Abbatia* lis, demum etiamKonigseggeriansebibliothecae(quam Abba* tes Albertus St Amanduš praelente aere compararunt)accefiu vehementer aučU, lečtilTunorttm librorum copia kodie ex* cellit. Ut litteras, licScLitteratosamabat Albertus, illorumcon* greffu, alloquio, Sc dočtis commentationibus cumprimis dele- čbatus. Aderatcum voluptate Academicisačlibuš,nullaipfo- tum prolixitate abfterritus, illic avide fpečlabat in arena Littc* raria concertantium ingeniofapradia,faventibusoculis 6>Cauri- bus excipiebat Academicorum orationes, Sc progymiiafmata, jucunda erant juventutis poetice declamantis ,aut in fcena co- mice ludentis fpečtacula. Kine magnum St Celebrefuit Muliš Alberti nomen, cujus patrociniumfrcquenti Thefium librotumque infcriptionefolli- cite prenfabant, nurtquam paflae repulfam * fedliberalemMe- caenatem femper expertae. Salisburgenfis Univerlitatis qua* diiennio Re6lor,pbftin Abbatiali dignitate Affiftens perpetuus, nomed fačlis implevit, Temper confilio Sc manu promptus. OnusReligioli ConvičlusinfuoMonafteriofermedecenniotu* lit j eoque in Collegium translato oranem fupellečhlem libera- Liber V. Caput XXXIII. 821 liter addid.it : in Aulse Academicse ftručturam fexcerttos fexa- gintaodo, in fabricam Scholarum Academicarum, novique Convidus bis mille florenos contulit. Venim Alberti beneficam & liberalem manumnonfolae etiam omnis gcneris seque indigense ac cxteri fenfere, quicunque captandi confilii vel opis causa fores pulsafTent • ho- fpites prgefertim, quos bellicusturboinfeftisillistemporibusin LlEEE - AIIS ailium ejecerat: hos enimvero magno numero accurfantes ho- tIus° iT fpitali tečlo, mensa, pecunia Abbatis humanitas recreavit. Ad- profugos, fuere anno trigefimo fecundo perquam muhi Religiofi ex Fran- ET EXUtti ‘ conia, Suevia,Bavaria,in quasGuftavusRexSueci3ehoftiliafi- gna intulcrat: anno quadragefimo quinto affiuxeruntex Au- ftria, ubi Dorftenfonius Moraviam pergraflatus Cremfium St Corneoburgum expugnavit. Rurfus ex Bavaria anno quadra- gefimo očtavo, dumVrangelius poft armiftitium aBavarore- nunciatum usque ad propinquaOeni littora pervafit: horum nomina, ne beneficia exprobrare videar, confulto prastereo. Sandimonialibus quoque Tub umbra Alberti optatum afylum invenire licuit. Iple Holzenfes Virgines fedecim annis, qui- busSalisburgi commoratse fuerunt, nummis, annona, vino, aliisque neceflariis perquam liberalicer juvit \ poftremis quin- que annis etiam intra Monaflerii tečta Sc Teptarecepit. Imba- cenfibus ex Auftria in fuburbano prsedio,fonsPetri*di&o,fes« quianno hofpitium, multaque viduiopportuna conceflit. No¬ vem Virgineese Chiemenfi Bavarige parthenone,per duos men- fes inMonafterio aluit. Pr3eteraffluxum tothofpitum, quos neceffitas fubmifit, non defoere Alberto ex amicis familiaribus, magnatibus, quotidiani fere hofpites, quos ipfe liberali, frugali tamen menfa, cui fuper omnia vultm accefsere boni, nec inoPspau* ftrcpmluntds, hofpitaliterexcipiebat. Menfe hofpitalisfymbolam abundefolvitDivina benigni- Senti* tas • cujus benedičlione non tantum neceflaria fine defečlu fup- petebant, venim etiam vini ac frumenti copia adeo redunda- ctionem n? bat, ut cellam vinariam ac horrea ampliarinecefsefuerit, Sed TEMP0B - A - neque res nummaria detrimentum lenlit: nam partim ceco* nomicaAbbatis induftria, partim fundationibus Sc hgereditati- Bonus bus monafterio illatis, ipfius reditus non modicum accrevere. °^ 0N0 * Infuper tantum praefentanei te ris Abbati ad manum fuit,ut prše- : ter fumptus in rem Tacram & litterariam largiter fados ( de qui- bus 5 22 Hiftorias Salisburgenfis bus ante J) Conventui liberalius quam ante in more erat, de vi&u 6 ami6tu profpexerit: menfam quoque tum Abbatialem ,tum Conventualem vafis argenteis infigniter omaric, hofpitum cellas in meliorem formam redegerit, fuburbanum praedium * Petrini fontis* oppidoelegans, cumadjacente sede Sevilla com- bronn. . r A paravent. ♦ Omnibus Ita Albertus ob perpetuum benefaciendi ftudium, Sc ger- cha&us« manum candorem, quem innocentibus facetiis condire ama- bat, 3eque fummis ac imis charus , Abbatiale regimen quam plurimis meri tis exornatum in tricefimum annum produxit, quo temporeMonafterium non tantum a rerum temporalnim abundantia, fed etiam a novellis plantationibusfublaudatiffi. An. xxxr. ma difciplina inftitutis, inoptimo fiatu collocavit. Annus de* sui regi- m ^ m Cbriftimillefimus quinquagefimus feptimus, qui eratre- XI o anni giminis trigefimus primus, vixdum exortus Alberto vitae oo Chjustia- ca fum indixit. Ipfis Calendis Januarii prandebatin rrrenfa Cel- LVif Principis, cum fubita naufea Sc alteratione correptus «k.otat. difcedere cogitur: exin’ ftomachoomnemcibumpertinaciter refpuente, poftridie totis viribus deficere coepit. Praefenfit ad mok- mox ipfe inftare vitae terminum, & accerfito confcientiae arbi- tempie tr0 . nune finauit, tem pus, nune diciturmihi,difpone domuj COMPAB.A- . • • m • O • • -J xus . tuae,quiamoneris: tibimeccmeamammamcommito} Vide, age, ne quid in me negligas, quia de hocintremendo judicio rationem reddes. Itaque faera exomologefi expiatus,eodem vefpere inter fuorum Religioforum comprecantium lachry- mas,facro viatico, oleoquemunitur: dein’intercifavocepetka crratorum venia, omnibus fupremumvaledixit, Scpaulopbft loqui$ fub finem matutinarum vigiliarum, quas tota vita tam follicite frequentare confueverat,viverepientiffimedefi.itanno MOK.it ur. aetatis 66 . Abbatiae 3 I . magis caloris vitalis defečlu , quam mor« bo, ut medici vifcerum infpečtores teftabantur, extinčlus. FunusPontificali amičlu indutum, in Capella D. Vitiex* pofitum fuit usque ad o&avum Januarii, quo fub horam očia- yam matutinam funebri pompa circumlatum,frequentiffimo omnium ordinum, Sodaiitiorum, St Religioforumcomitatua Funeris Domino Michaele Abbate S. Michaelis in Beiirn antemajorem aram templi e dextrolatereAbbatis Joachimiterraemandatum fuit. Concionem percelebrem, Sc poftea typis vulgatam, in defunčli memoriam dixit P. Romanus Miller tune Univcrfitatis Pro* Liber V. Caput XXXIII. fe, Procancellarius, & poftea Abbas Seonenfis. Juftis funebribus jpfe Archicpifcopus cum Metropolitico Capitulo, & omni aula jaterfuit. Lapidi Sepulchrali lisec incifa epigraphe; Sta Viator, & lege* Sub hoc marmor« quiefcie Albertus III. Hujus Afcetcrii Abbas L XX. RT EhTJ« PHSUI^ XXX. annis & VIII. menfibus Communi bono prsefuit, & profili! Suorum columen, Litterarum Mecsenas, Pauperum pater. Depofuit onus feflus Atlas III. Januarij A. M DC LVII. setatis fuse fere LXVI. Animam D E O, fui memoriam poftens s corpus bic terrse commendavit. Tam bene merito , quam emerito Prsefuli Bene prccare. CAPUT XXXIV. De Archiepifcopo Guidobaldo , ejusque rebus domigeflis. S Edes Archiepifcopalis ab obltu Paridis Lodronij fex feptlma- Status im- I nas vacavit: quo tempore Rem puhlicam adminiftrarunt Senatus Metropolitici Reverendiffimi Procercs^ in Aula ghnsu. AdamusLaurentius Comes de Tdrring Praepofitus, & Guido* baldusComes deThunnDecanus, in arceSalisburgenfiFran* cifcusVigilius Comes de SpaurChiemen{isEpifcopus,inCa* ftro WerfFenfi Carolus Philippus L. B. de Uim, GanoniciMe* trop. Interea poft parentaliaArchiprsefuliParidipientifs.mem,. perada,inftitutse ad faeras urbis aedes & aras cunčlis Domini* cis & feftivis diebus Religioforum. caetuum & Sodalitiorum * ©mniumcjue ordinum devatiflimae fupplicationes pro eselitdš impetrando quam optimo Succeffore. Hune Sacri Senatds Metropolitan! podora fuffragia dedere anno 1^4. tertio no- M m m m m ms 824 Hiftorise Salisburgenfis Eligitur rtas Februarii Guidobaldum Comitem de Thunn ejusdemHe* Guido- verendiffimi Capituli Decanum Illuftriffimum, virum fummi Thunn DE ingenii, expertse prudentise & dexteritatis, nec minus vetuftif. Dečan, {imse & ccleberrimse apud Tirolenfes profapise • quippe quam McHtEp* documenta fide digna perhibent, cum D. Vigilio ad annum comes de Chrifti 383. ex Italia in Tirolim migrafife, apud eundemDivum Epifcopum pincernae officib fundtam. Tirol. Protulit ftirps NobililTimaheroes toga& fagoclariflimos, Prosapm ac prsecipuis in Republica tam facra, quamprofanamuniisin- DEcoK cly tos. Exhis Vidlor de Thunn anno 1487. usque ad annum Arbor J 49^. Tirolenfis provinciae Capitaneum egit, Chriftophorus Gened. Si mo nMelitenfis Eques apud Ferdinandum I. Csefaremfupre- mus AuhePrasfedtus fuit. AnnalesEinfidlenfium ad annum C. M. CCXlV.infuo- rum Abbatum &Principum catalogo ponuntConradum I.ex Comitibus Dunenfibus : quem exeadem profapia extiti£fefua» detgentilitii fcuti (additatanturamodbftella) conformitas,ex qua potiiTimum in familiis argumentum: nec primseiitters difcrepantia magnum momehtum affert, quippetemporum & locorum mutationi obnoxia, utideLodronia(quondamLate- rana profapia) fuprain Hiftoria Paridis Archiepifcopi adverti- mus. • Gutdorm- Habuit Archiprseful nofter parentes Illuftriflimos Joan« dipr.oximi nemSigismundum ,&BarbaramComites de Thunn, equibus agnati, . ^ g erma nus frater Chriftopho rus Simon, qui pršem aturofato juvenis occubuit, & foror Juditha Anna, Virgo DE O facra, primum inRegulariDomo,ut vocant, Oeniponti,pofteainfa- ero Benedidfcinarum Sandtimonialium parthenone Nunbergen- fi; ubi in folennium votorum emifiione Marise Jofephseno men accepit, & magna tum prudentise tum Sančlimonise com. mendatione Prioriffse officium pluribus annis geffit. Alium exutroque parente germanum neminem} at plures ex patre fratres,ac fororesPrinceps numeravit, quospofterioresconju« ges, Anna Margareta Wolkenfteinia, & Margareta Anna Oet* tingana Comitiffse fecundo & tertio matrimonio tulerunt. In- terhoseminuit quondam Wenceslaus,triplici nry tra Paflavien- lis StGurcenfisEpifcopatuum, nec nonPrsepofiturae Salisbur¬ genfis inhgnis. j Lib. V. Caput XXX|V. 82; Eminet etiam hodieprae cunčdis Joannes Erneftus Secco- Joannes vienfisprimumEpifcopus StPrinceps, Salisbure. &PafTavien- Ernestu * fisEcclefiasCanonicus} at noviflimeannoM DC LXXXVII. skccovien- 30.JunijinJuvavien{isArchiprgefulatus throno fuis meritis St siArchie- SacrorumElečtorum votis confpicuus. Cuifelicitas pleno finu ^ Prin- fiindataureas horas ,feftos & fauftos dies, multos St pacificosan- cn-s Salis* nos, in folatium civium Sc fubditorum laeta omnia acclaman- ,UkGENSIS * dum,& vota nonfubcuftodenuncupantium! Suntpraeterea in oculis St ore llluftriffimi Fratres Francifcus Sigismundus S. Equeftris Ordinis Melitenfis Eques, Prior, St Commendator Kleinolfii, Grobingas, St Viennae, S. Cxf. Maj. Camerarius, Confiliarius bellicus, St ad Aulam Elečtoralem Bavarise Legatus «xtraordinarius. Michael Ohvaldus S. Caef. Majdi Camera¬ rius, Confiliarius Intimus ačtualis, RegiusVices-gerens,Stma- jorisjudicii provincialis AffdTor itiRegno Bohemix, Maximi- lianusS. Caef. Majeft. Camerarius ačlualis, Romedius Conftan- tinusS. Csef. Majeft. ačlualis Camerarius, Sc Crudinenfis Circu- li Capitaneus Regius Scc. Sed Sc eodem tempore, quo Guido- baldusSalisburgenfisScRatisponenfis,WenceslausPaffavien{is Ecclefiae clavum rexit j etiam Brmnenfis Sc Tridentina Cathe- drales Eccleliae cx Thuniana profapia Illuftriffimos Antiftites lcgere,ut merito mireris,una eademque astate tot Sc tanta decora in unam familiam immigraffe. Id omni memoria dignum Sc prorfus fingulare, tria ex uno parente capita feptem omnino Sa- Tres mn erorum Principatuum ScPIonorum infulis effloraiffe. Vidi- ABUN °p*.- mus enim vero noftris oculis,ab uno eodemqueIlluftriffimo pa- rtmEcT trejoanneSigismundo progenitos,Guidobaldum Archiepifco- clesjastiJ patus JuvavienfisScEpifcopatus Ratisponenfis, Wenceslaum Paffavienfis Sc Gurcenfis Epifcopatuum, nec non Praspofiturae leo Car- Salisburgenfis * Joannem Erneftum primd Seccovienfis Epi- ® ! ^ s ' IN ’ fcopatus, nune etiam Juvavienfis Archipradulatus Infulis deco- ratum. Quibus coronam addit pileus purpureus Guidobaldi Cardinalitii honoris infigne. Adedin eademDomo Virtus Sc Felicitaspulehra aemulatione interfecommiflaecertabant,illa- ne meritorum, an ifta honorum cumulis fuperaret ? EledEoPrincipi, Sc ArchiepifcopoPalliumacConfirmatio pauld poft ab Innocenlio X. Romano Pontifice transmiffa. In tutelariFeftoD.Ruperti, quae eftvigefimaquartaSeptembris, Archiepi^ Eundem folennillimo rituEmeflus Adalbertus Comes ab Har- sc ^^; m mm m 2 radi 82 6 Hiftorias Salisburgenfis rach S.R.E. Cardinalis & Archiepifcopus Pragenfis confecra. ' vit: afliftentibusFrancifco VigilioComitedeSpaurChiemen* fi, 8tJoanneMarcoLib.Bar.de AldringenSeccovienfi Epifco- pis. Adfuere etiam Sacro Ačtui F rancifcus Albertus Dux Saxo Lavenburgicus, 8t ex mytratis Praefulibus Albertus D Petri, PlacidusLambaci, 8t Michael D. Michaelis in Betirn Abbates, BernardusBaumburgenfis, 8t Bernardus S. ZenonisPraepofid. VlNCEMIA divbs. pra liominummemoriamvindemia: cumrnuftocapiendova- fa deficerent, ampliorse vini non jam sere, fed lignoejusdem menfurse capaci vsenibant. Ideo noftris dolia magno numero inAuftriam vehentibus,vina optimarevebentibusmagnalucri mefiis. Chimstina Coronidem puldierrimam anno^. impofuit Chriftina Regina Suecise Regina, Guftavi Adolfi quondam Regis fiaeres unica, transit ad memorabili ad caftraReligionis Orthodoxas tranfitu. Hasc na- cam Reli c * va an * m * p er ^pi cac ^ l°nge etiam aetatem 8tlexum fiipergreffa, •ionem, cum in optimarumartiumftudiisadoleviflet, regnum fumma fapientiae 8t moderationis laude aliquot annos adminiftrarat. Tandem e Catholicorum librorum 8t virorum, quos clancu- lum acciverat, confuetudine Romance fidei veritatemedocfia, T Uttr. coronae fplendorem pod fidem 8t falutem babuit, 8t convocatis £urop. Ht- com ^ t ‘ 1 - ls r egni fafces in Carolum Guftavum Palatinum eleclum rum mem. regni hoeredem tranftulit. Mox inBelginm perWeftphalos ■ Htn.Brc- peregrinata , ipsaNatalitia Chrifti nodte, quaBruxellam vene. rat, hserefeos abfolutionem a Jo.BaptiftaGuemes e D. Domini- kift. ci familia viro clariflimo (is antea cultu faeculari diflimulatus ,in SueciaReginse ab epiftolis fuerat) accepit, facra Synaxi Catholi- co rim refečta, folenniori fidei profeflione in commodiorem occafionem 8tlocumdilata. Piincipis Interea Archiprseful Guidobaldus ratus,non digniore,aut in su E w IA P u ^ c ^ ri ore aufpicio fuaprincipia dedicari, quamfiamorici* 7 »s. ' vium, bonoque publico conluluiffet, acciforam 8c exaČtionum oneribus (invifa fubditis nomina) ad 1 00. fere millialmperia- Jium partim fublatis, partim mitigatis fuiPrincipatus primor- dia infigni clementia confecraverat: undejuvavienfium plau* fus, 8t vota, Pylios annos novo Principi acclamantium. Sta* tus quoque Provinciales gravi sere alieno obftritfios multoruffl millium imperialium debito liberavit. Ferri fodinas in Len¬ ti nt i SKe ^orbite efacciatd kv $)t$fuffUlf^ntnS S £irc$m -$mqc unb fcknt ffallcria ht ^ocf)fur(f £n^^kxy Z.Qallcrien uu^^iiu^ J o/n/tu Subylla fCu^l/cn jC -p,. 6- heu ~ er&urfe £ ‘■cjtmtffi r. '^apifitf=(£ ' - ‘ ; v m m I = $) mu'( l:s(ah )- 2,. S&a 5 <>c(rfut(t 4 cS^esu)cn^ 3. 3 >te falična unk ^Sm^ in fe^tlumf^fecl. ^.OTeuPatt. £yttu$$Mt/!> quambippotami quaterniprgegrandimole e continuo lapide exciii hinc ore, inde naribus evomunt. De medio lacus fcopulus modicumaflur- ' git, eni tres immanis ftaturge gigantes iniiftunt, cruribus invi- cem artihciose interjunčli Hi preffis Kum e ris Sc elatis in altum brachiis fuccollant peramplo labro, cui aqua a fuperiore concha depluens infunditur, moxque marginibus fuperfufa in irmim voluitur. Aquam marini pilces lambunt, quorum fquamniatis Sc arrečtis in altum caudis concha paulo contračfiorincumbit ftriatis curvaturis repanda. Ex illa eminet maritimi maris monftrum ab umbilico in pifcemdefinens,quidepaterautra- que manu inlublimelevataundasperfiphonescommunicatas ad očto pedum altitudinemejaculatur ,moxamgenofl:ridorein fubje&as conchas, Sc labra deciduas. Aqua fontana primo a Vidno monte 33ntetf}Ktq fesqui horge itinere addu&a ,nunc Ion ge minoribus expenfis a claro fonte * per lariceos canales ad- * $tm>, vehitur. Poft hgec cqueftri palgcftrae, St hippodromo in fuo equili, Hippomo« prgecifis vicinge rupis obftaculis ampliora Ipatia Guidobaldus MIN0VUM adjecit, Sc locum ambulacro,quod marmoreicancellilepiunt, " lDIHCluM * exor- Ceha vi¬ narja in CLAR.0 fONTS. £T IN Kaltn- hausneX- STIU1CTA. 828 Hiftorias Salisbur gcnfis exornavit. In hujus medio fub cuprei equi generose infaltum affurgcntis fimulacro legiturhaec fcriptura marmori incifa. Hoc age deTrojano ovo languis nobilior, & dignum equeftri fangvine te proba. Ecce ! etiam loco faxa cedunt. Quidquid hic calcas, quantus dorfo porrigitur Mons fuit. Superftat memoriae utriusque parietis vivum latus. jPerlucetque circum admiffo lumine faxi rigor. Exerce, &: exere vires. Nullo in ftadio fortius potes. Virtuti cedunt ojnnia. Demum ne ipfam moliš magnitudinem Interpres vilior iuxum putes, Abfciffam rupem p er frufta ingcntia In aedes publicas difpenfavit Anno Domini M D C L XII. GUIDOB ALDUS Archicpifcop us & Princeps. Viridario Ckrofontano ad honeftiffimas voluptatis illecebteš haČlenus nihildeerat,quam cella vinaria, ex qua Bacchus hofpi- tes a jocofa undarum afpergine madidos, etiam grato merili- quore perfunderet. Hanc addidit Guidobaldus excavato in cellam lapide. At longe illa praeftantior, quam fecundoa Sa- lisburgo lapide, propeHallenfe oppidum in Kal tnhaulh in tra arenofi montis vifceraaedificavit} ita frigidam, utavinorecens propinato dentes ftupeant, & gelidiflimusvaporper montis fo- ramina rimasque tranfpirans accenfas etiam taedas extinguat, Ejuselogium junčta Infcriptio compendio exbibet. Salvum Te Holpes jubet Loči Genius, & Holpitalis Deus, Si cales, aut friges plufculum Hic seftates hyemant, Ut uno calere , & frigere pollls calicc,, Denique hanc Cellam Cselum puta, Nam nečlar impluit totis cadis, Et nemo folvit fymbolam. Tu falutem liba gratus Autbori Qui Naturse donum aeftimans Arte juvit. Lib. V. Gaput XXXIV. 829 - Atque ut loquerentur lapides, In hanc liquidifTim 3 e echus facundiam excavavit GUIDOB ALDUS Archiepifcopus, & Princcps Salisburg. £x Comitibus de Tliun. In curandis quoque & reparandis propeoppidumHallcnfefa--*DmciA iisfodinis magnae expenfae a Principe Guidobaldo fa&ae. Ibi Halun ' domum prsetoriam, & complures aedesfali coquendo deftina- tasinilauravit: eodemque fere tempore Jnvavii novum & pere- legantein pontcm Salias impofuit, fic fuadente communi ne- cclfitate, quam binse inundationes invicem confeeutse induxe- runt. Nam anno 1661 . cum ab očtavo usque ad decimum Inundatio quartum diem Augufti primum pluvite , dein’ altae nives in GR - AVIS » aipibus cecidiffent, fequenti biduo tepidi imbres aflidud de* DAMNA , lapfi, iisdem repente folutis, Salzam, aliosque montanostor- rentesimmenfumauxere, qui tranfcenfis ripis, Scaggeribus la¬ te campos inundarunt, &Ipeciem ingentis lacus prsebuerunt. Hinc ubique damna ingentia: multse sedes vel aquarum impe- tu everfe, vel diuturna ftagnatione (ad vigcfimum očlavum. Usque pluvias continuaruut) luxatse, disječti aggeres, rupti pontes nullo reličfco. Ipfe pons Juvavienfis, cxteris ut pulchri- Pohtis tudine fic robore prseftantior,irrumpentium uridarum furori ceifit: ubi res accidit digna memoria. Stabatfuprapontem Ar- umna. ebiepifcopalis fatellitii decurio , cum is ingenti fragore difli- liens iret inpartes. lile fubitaruinaoccupatusuna cum pontc in flumenpraeceps, mirum! nullafua induftria vix genuum tc- nus madefačlusiuprapontis tečlum extitit, quo tanquamnavt usque ad arvalslingenfia delatus ,ab agricolis infcapham acce- ptus, & periculoereptusfuit. Faflasefthocbeneficiumfede- bere Deiparenti Opitulatrici in S. sede Paffavienfi, cujus in illo articulo opem implorarat, & praefentiilimam fenferat. Denique iuundationi finem impofuere DivorumTutela- Sumici« rium implorata praefidia. Indičta foienni fupplicatione Divi ™ NE m '- Proto-Antiftitis facraly piana,quae adD.Petrireligioseiervantur, PE tratur Sacerdotum ejusdem Monafterii humeris in facram sedemNun- Seuwta V bergenfium Moniabum portata,& penesReliquias D.Erntru- dis in fumma ara publicse venerationi propofita fuere. Senfit moxJuvavium a cognatis prsefidiis opem promptiiTimam: -- mox- Nova m- HNDATIO. VlilTA- TIONEM TRIBUIT TlAOBENS. Aacmiduc, ET VICU- SIM A C* CifiT. t35lfom* bad). VtSITAT EtECtO- *lem Ba- VAK-IAi, R.E- CIPUOCE VISITATUS, PgJMOGE« nitA ElE- CTOR.IS Ba- VAR.I.& BA- PTISMO Cj*K.EMO- F(A$ IM« fSNJMr. 830 Hiftorias Salisburgcnfis mox quippe nubes diduci, caslum ferenafi, detutnefcererapa« ces undte, tandem rarefcere, & Colono fuos agroshucusque vio« lenter infelTos reftituere. Nec benignior fuitannifequentisin« undatio, ubi quinto Julii Salfa ab eliquatis alpium nivibus nimio auda , prope oppidum Hallenfe lapideum aggerem , quo a lignis ,fali coquendo aggeftis, arcetur, rupit, multadeinceps cura,& impenfisreparandum. MiraPrincipis liumanitas vidnorumPrincipum affedui & amicitiae Ipfum altius infinuavit: unde mutua invitationum, & vifitationum officia. Anno 165*7. Serenifs. Archidueem FerdinandumCarolumincervornmvenatione,&iequentean- no in feftis Hilariis convenit, quoipfo Archidueem cumomni fuaAula hofpitem pone vicam Salfeldn excepit, &perjucun* das cervomm venationes exalpibusSalisburgum deduxit Obi¬ dem dies complures variis obledamentis reereatum: quam vi« fitationem anno 1660. idem Arcbidux una cum Fratre Fran- cifco Sigismundo, Conjuge Anna Sc feniore Filia iteravit,ac ve« nationi ad rivum floridum* inftitutae interfuit. Necminora fuere cumEledorali AulaBavarica reciprocae humanitatiscom- mercia* Anno 1 6$%. Princeps cum nobili comitatu in Boi* cam abiit, ad aprorum venationem ab Eledore Ferdinando Maria invitatus, Sc per aliquot dies magnifice habitus. Re» pendit vifitationem proximo dein anno omms AulaBavarica, pompainfigniSalisburgifplendidifiime excepta, Scper dies ferc 14. inter varias animiSccorporisobledationes(quasinterCo* moedia in Theatro Academico PP. Benedidinorum eihibita) fuaviter commorata. Cum dein’ anno 1660. SereniffimaEledrix Adelhaisfelici partu filiam, nune Galliae Delfino nuptam, fuiflet enixa,nofter Archiprseful ad peragenda luftrationis facrae folennia menfeNo- vembri Monachium difceffit. Quem vigefima tertia die ejus- dem menfis Bavariae Eledor una cum Serenifs. Ducibus Alber¬ to Sigismuudo, Sc Maximiliano Philippo , tribus cohortibus equeftribus, Sc centum Illuftrium lediflima manu praeter tri- cenos Sc ampliusfejuges currus obviam progreflus, mediaab ur- be hora humaniffime falutavit, Sc poft quartam vefpertinam per armatas civium Sc prsefidiariorum ftationes, repetita tam ex tormentariis machinis, quam felopetariis tubis falutationein urbem deduxic. Sacrse lufrationis eseremonias die 28. No. vembris Liber V. Caput XXXV. 831 « vembris nofter A rchiprseful quam folenniflime peregit. Prin¬ cipi neo-genitas nomen impofitum Maria Anna , Chriftina, Francifca, Jofepha, Terefia, Antonia, Cajetana, HyacintLia, Felicia, Vičtoria. Ita profpere finitis folennibus Sc vale reci- procedatoPrinceps/.Decembris ad fuosrediit. CAPUT XXXV. De Amctndo Abbate S* Petri , novo Monnjle - tli cedificio, (jf elečlione nov a AbbatijF& Nunbergen- fis , & transačBone cum DD. Canonkis ratione dignioris loči in Frocejjionibus . P Oft Albertum clavum ad D.Petri capeffiit Amandus Pacli- Absatis ler Abbasfeptuagefimus primus,vir vitae innocentia,mo- Amandi mm fuavitate, Sc dodrina laudatiffimus. Sol um natale EOUCA tio. ipii fuit in vidno Halbe divitis oppido: parenteshoneftillimi civicae eonditionis, “NVolfgangus Pachler, Sc Martha Loderin, Nomen a facro fontehaufitHieronymi. Indepuer 12.anno- rum digreffus venit Salisburgum, Sc in D. Petri Muiicam, fi- mulque famulitium Alberti adledus, ob amaenitatem vocis, optimtegue indolis candorem Abbati apprime gratus fuit. Ali- quot annis m Salisburgenfi gy mnafio Muliš humanioribus ex- eultus, in facram D. Petri familiam cooptari obtinuit, anno 1641. in tyrocinium receptus, St anno fequente ad folennia vo- Fit Reu * ta admiiTus. Philofophici ac Theologici ftudii curriculum ea s, p WiU . ingenii St dodrinse laude emenfus eft, ut inter complures aemu- los Philofophicae laureae primas tulerit, St poft Tlieologicas fcientiae experimentum puhlica defenfione iub oculisStaufpi- eiis Celfiif. Principis Guidobaldi fadum, ejusdemS. Theolo- Acctm giae Dodor folenni ritu inauguratus fuerit. Sub finem anni ^,* E o AM i649.TyronumReligioforum inftrudionem, proximo dein’ RAUM . anno Subprioris ofiicium luicepit. PosT VA * Inter Academicos demumProfefTores affumptus,bisPhi- ciaeTcL lofophica dogmata magno Auditorum trudu prselegit : quo THEDR.AS, tempore ulus eft epiftolari confuetudine Joannis Cottunij, tune su ' in Patavino Athenaco Philofophi celeberrimi. Pofthac Mora- lemTheologiara docere julfus, vix trimeftrem operam cathe- Nnnnn dr* Insignis MODESTIA t't DEMIS- SIO ELECTE 8 3 2 Hi(lonx Salisburgenfis drae impendit, cum anno 1 657. pofl: fatalem Alberti cafurn, odtava dieFebruarii fedecim fuftragiis inter I 57 - quoSS.Ecclelive Sacramentis devoriflime praemunita , cum St amantiftimum vale non fme religiofis documentis Sc maternam benedidio- nem circumfufts lacris Virginibus impertiiffet, inter precato- rias voees, piaque fufpirialrationisStfermonisadultimumus- que Ipiritum compos) placidiffime exlpiravit, pradente St fu- premos affečbis adjuvante confcientiae arbitro P. Alfonfo Stadl- mair Redore Magnifico. Yixit annos fexaginta duos,incae- nobio triginta, Nnnnn 2 Elapfts Eligetur. IN AbBA- TI5SAM M. JoANNA Francisca Rehlin- GANA. Illustris Famili# Rehlin- GANA ELO« Gl UM. Mebia PAAS LIBE- JLORUM DEO, AL- TERA ReI- BUBL.Dl- CATA. « 834 Hiftorise Salisburgenfis Elapfis abhinc quatuor feptimanis viduato ctenobio lu- člum abfterfit 23. Aprilis concordibus votis in Abbatiffam elečla Domina Maria Joanna Francifca de Rehlingen, tune tem* porisSubpriorifla,quae etiamnum hoc annoočtogefimofepti. mo, quo haec feribimus, poft millefimum fexcentefimumfa- ero parthenoni digniffime prteeft, magnis religiofillimsevitse meritis & exemplis Antiftes abfolutiffima. Hanc faecundo conjugio genuerellluftris virD.Fridericus a Rehlingen, in Gollftein, Radegg & Millhaim, Archiepifcopi Salisburg.Confiliarius&c. nec non Illuftris Domina MariaBa- ronifla abHaunfperg, par conjugum nobiliffimum, qui prae- claras animi dotes, prsecipue animi modeftiam,& fingularem in DEIIM Sc Caelites pietatem optima inflitutionc liberaliter in pofteros tranbniferunt. Duodena prole D E U S conjugium beavit, e quibus Marcum Sitticum in teneris annis abreptum fi. bi caelumafferuit: MariaRofmaprimogenitafub veftefaecula- ri religiofam St caslibem vkam ad obitum usqueperduxit. Re- liqui denarii unum fcmilTem optimiparentes in ftacuReligiofo DEO dicarunt} alterum addixere Reipublicas. Floruerenon pridem in Aula Salisburgenfi Ferdinandus TheophilusCelfiff. Principis Intimus Conliliarius , Camerarius, St Rabuli fupre* fnus Vice-Praefečlus, FrancifcusLudovicusIntimaeCancella* riae Direčlor , & Celfiff. Camerarius, ac Confiiiarius Intimus. Aula BavaricaConfiliarium Aulicum, ScSereniffirniEiedloris Dapiferum habuit Carolum Henricum: CJiriflophorus Fride* ricus in militiaSigniferum egit} omnes nune exmortaliinim* mortalem vitam tranferipti. Supereftinvivis Joannes Pariš Ar* chiepifcopi Salisburg. Camerarius St Granarius quondam in Ju¬ denburg. 0 lnter Sacras DEO proles prima mundo nuncium milit Barbara Catharina , nune Maria Angelina, San&imo- nialium tertii Ordinis S. Francilci in Lauretano esenobio jam fe* pius Praefes meritiflima: Nunbergenfem Partbenonem illu* ftrant Maria Catharina Benedičta,St, dequa anteprincepsmen* tio,Maria Joanna Francifca anno quinquagefimo fe’ptimo,dum aetatis annum trigefimum tertium ageret, in AbbatifTam eledba: cujus Abbatiali tricennio Divinum Numen feros,ferenos, mul* tos Se felices annos adjiciat! E mafcula prole lacrumDEOpi* gnus Ordo Divi Benedikti in nobiliflimoStyrise AfceterioAd- montenfi accepit Ray mundum } in Antiquiifimo T egernfeenfi Seba* Liber V. Caput XXXV. 83 r Sebaftianum: Kunc Subpriorem 5 illum Priorem • at biennio r A ymu»- poftAmpliffimum adMontes Abbatem, quem vertentežnno dusAbbas quinquage(imo nono in ipfoD.Patriarchae Benedičli feito Prin- cepsGuidobaldus in S. iEde Divi Petri Abbatialibenedičbione, Alchcek. &'PontificaIibus infignibus donavit. At nune ad D.Petrum undenos chara viciniapaululum abftraxit, redeamus. *enedi- AmandumPraefulem in ipfo Abbatialis dignitatis limine CTI0NEM , . a Arr accipit. jnox araua negotia excepere. Ceiiionemdigniorisloci, quem Petrenses anteDD.Canonicos Metropolitanos in faeris conventibus & urgentu*. proeelTionibus Petrenfes , (ut etiam iplum Inftrumentum ^***£“ Transačlionis fatetur ) Jure, confuetudine ac longa pofleffione gepentiaš. ©btinuerunt, Princeps vehementer urgebat, ejusque delide- rium jam interregni tempore per Balthalarum Zauchnperger ConliftoriiDiredloremConventuiinTinuaverat, Hujus prae- rogativae fundamentum, quanquam alibi indicatum, hic com- pendio repetere confultumduxi. MonaifceriumD. Petriaban- IInde ma- nofuae fundationis primo,8caChriftiadventuquingentelimo jas očbogefimo fecundo usque ad annum 988. cumSedeEpifco- PR./ECEDEN« pali etiam jus Cathedrale obtinuit, nec aliosnumeravit Abba- TIjtMo * * x ’ , r -n • ^ r 1 r NACHORUM tes, quam Epilcopos. rrimum lubannum nongenteiimum s. Petru očbogefimum odtavum Fridericus I. Archiepifcopus, ut feali- qua eurarum parte levaret, Titum exPnepofi.to Ecclefiae S. Ru¬ perti, nuncMetropoliticae, Monachum S.Petri liio loco Ab¬ batem conilituit ,a quo tempore Monafterio praeerant Abbates ab Archiepifcopis diftinčli, caeteris juribus in antiquo fiatu reli- čtis usque ad annum 113 9. quo Conradus I. de Abenfperg Ar- GhiprsefulMonachis author fuit, ut jus tam Cathedrale, quam parochiale Canonicorum Collegio cederent , quos ipfe pri- miim ad inftitutum Canonicorum RegulariumefFormavit, Ti- ‘ mulque fuam aulam & habitationem a D. Petro ad aedem Ca- thedralem tranftulit. Sančla fmiplicitas,& folitariae vitae amor perfuafitMonachis, ut non admodum in viti cederent, erečlis defuper inftrumentis. In qua tamen ceffione in fuae antiquitatis, primaevae originis & dignitatis cognitionem,praeter quaedam alia, etiam praerogativam dignioris loči in faeris conventibus & proeelTionibus publicis fibi refervataminperpetuumvoluere: quss £rasrogativafepius,&praefertimanno 1520.inCuriaRo¬ mana lub Cardinale Matthaeo Langio impugnata, fubfequentč an.no per tres coniormes fententia&D. Petri Monachiseftadju- DiFFfcrns APPARET CESSIO ANT/QU| JURIJ. ,/EdiFI- CIUM VER- sus Mona- STERIUM S. Petri captum, Asba* • Principem rogatpro CESSIONE VEDIFICII. 8 3 6 Hiftoriie Salisburgenfis dicata. Hanc igitur tam antiquam pofleifionem abdicareRe* ligiofis vifum perquam difficile : itane liane unicam prillinas dignitatis in Ecclefia matrice memoriam ohlitterari paterentur? dimitterent prserogativam fibiirrefragabili jurepropriarrii tan- to magis aeftimandam, quanto rarior, imo in toto Romano im- perio efiet unica ? qua erga anteceffores gratitudine, qui eandem tam fortiter propugnaflent ? qua erga Romanam fedem reve- rentia, quae illam loleniii fententia adjudicaflet? quaapudpo- fteros ignaviae nota, quodtam vetufta,&perenniPatrumh3ere- ditate Iponte ceffilfent, quorumPatresacerrimeimpngnatiea- dem nec cefliffent, nec excidififent r 3 V enim ut luiie pršrogati- V3L* in Celfiff. Principis obfequium MonafteriumS. Petri renun- ciaret, evidens utilitas, imo neceflitas omm fuada ekupentior, .perfuafit. -• ' \ HačlenusD.Petricaenobium e regionepalatiiArchiepifco- palis muro praeaito clau.debatur,cuyusloco vifum fuit Archiepi- fcopo, novum sdificium excitare, quodaltitudine & archite- člura cum Archiepifcopalis palatiilateralifacieundequaquefe- fponderet, ut hac ratione marmorea frons bafilicae Cathedralis, sequalibus utrinque aedificiis claufa, competenti majeftatefub afpečtum veniret. Jačla fuere jam iub Alberto Abbate princi- palis muri fundamenta, Sc fabrica versus Religioforum cellas pfomota, ea propinquitate, ut alieubivix trigiuta pedes difia- ret. Quam triftibus o cuVisVuec Petre nfes afpiciebant, fimuiir- reparabile lucis Sc aurge dilpendium a tam alto aedificiointuiti, omni quoque (pe praecisa,Monafteriuminarnpliorem&rne- liorem formam aliquando redigendi,quamtamen nimiaeipfms anguili32,Scavicinomontenoxiahumiditaspoft:ulabant 1 Ne- minem magis follicitum tenuithaec fabrica, quam Amandum Neo- Abbatem, qui diu nodtuque confilia animo agitabat, qoi- busmodisa Monaiteriopericulumaverteret} interea totumrie- gotium D. Jofepho, quem in omni vita impenfiflime coluit, calidis precibus commendabat. Nec fefellit fiducia: quippe cum l6.Martii AmandusPrincipi gravamenMonafteriiexpo fuiffet, pollicitus eseptam fabricam ad leges architečlonicse a Principe didtatas fumptibus Monafterii profequi , modo ipfe fpatium, & inchoatum tedifieiimurumpro ftruendocaenobio clementiflime donaret, Guidobaldum haud difficilem eft exper- tus, qui infupertriduopbftinipfoD. Jofephifeftoj cum Abba¬ tem Liber V. Caput XXXV. 837 tem remotis menfis ad colloquium admififfet, cseptumaedifi- Pm NC epj cium cum adpertincnte fpatio, cunčtisque adjaeentibus mate- ^' AT rialibus repetitis vicibus viva voce donavit. Priusquam ta- sjoc^-^* men donationis tabulte conficerentur,per DD.Commiflarios ptumjedi- Ludovic.FrancifcumL.B. a Rehlingen,& Balthafarum Zauchn- conditio- perger Abbatem &Capitulum moneri juflit, ut fi ipfivellent NECEDEN- fibi sedificium cedi, vicifiim jus praecedendi hačlenus obten- tumMetropoliticoCapitulo cederent. Conventus cum cer- ncret, depofita fpe obtinendi aedificii una ftatum Monafteriipe- jiclitari, fiantiquoprivilegiopertinaciterinfifteret, confultum Conven- cenfuit, fervire tempori, & confervando, imo in majus tolien- ™ doMonafterii ftatui & vigori haecantiqu3e dignitatisruderafa- sintitin crificare, modo, utPrinceps promiferat, aeguis conditionibus CESSI0NEM (, 0 . i s t . PRjECEDEN- tranligeretur, & in praecedentiae (ut vocant) vicem, congrua tim . aliquaantiqu 2 e originis memoriafubiret. Nec forelocum que- relae ,quam contra obtendantfive pnora.iive lecutura tempora. jion priora: nam qur vitio vertantpofteris,fifignum aliquod priftinae dignitatis deferant manifefta utilitate,&neceflitatein- dufti, quando ipfam dignitatem defereretemporum rationo- ftris majoiibus perfuafit? nonetiam pofteriora: debebit quippe pofteritas potius gratias ampliatae lucis, aurse,horti,habitatio- nis, falubritatis i quibus caeteroquininunius anniverfariifplen- doris gtatiampofteri fuiffent perenniter carituri. Itaqueeodem te m p o r e ačtum cum Re v er endiffimo Capi- Tabuejb tulo de ceffione dignioris loči, & cum Celfiflimo Principe de ^Tfact^e capienda inchoati aedificii pofieflione : confcriptae donationis a Principe. Scceffionistabulas. Ulis PrincepsMonafterioD.Petrifpatium & exftantem muri partem ex inchoatoaedificio donat,adfabri- cam deinceps Monafterii (umptibus profequendam, juxta for¬ mam Archiepifcopalis palatii e regione oppofiti. Ambula- crum, quo ab aulaadtemplumCathedraleacceditur, necnon infimam contignationem, quse hypogaea & fornices aulam fpe- aantes comple&itur, fuo ufui Princeps fervavit. Marmorea porta & pergula cumaliis extrinfecis ornamentis, ncc non inte- rior ambulacr i ftr učlura fe u ornatus Archiepifcopalibus expenfis reličlus. Pofteriores tabulae continebant cefiionem dignioris loči Tabula praeDD. Canonicis, fub fequentibus refervationibus & condi- tionibus. Primo refervatur Domino AbbatianteDominum Conven- Deca - tosS,P * iw 838 Hiftoriže Salisburgenfis cumCapi- „Decanum Cathedralem in omnibus Proceflionibus, locis Sc tulo Ca- conventibus in vel extra Ecclefiam prsecedentia eo modo 5 quQ m£W " „ prius obfervatum fuit. „ Secundo refervatur Abbati & Conventui Jus & facultas „ comparendi in fefto Corporis Chrifti in Ecclefia Metropolita* „na cum paramentis confuetis, id eft, cum fuperpelliceo feu „ cotta, & pluviali, & accipiendi locum in choro alatere finiftro, „feu ex cornu Epiftolae infubfelliisDD.Canonicorum, acpo« „ ftea in ačtuali Procefiione incedendi immediate ante ipfos jam „dičtos Canonicos poft CrucemPontificalem. Tertio,ut ex« „tra feftum Corporis Chrifti Conventus folum comparere te. Factjs „neatur in morte & condučfcionefuneris Archiepilcopalis} in tiowes A * » exceptionibus Sum mi Pontificis, Legati a Latere & Imperato- ,, ris: nec non in folemni ingreftii Archiepifcopi in urbem, ac in 5) translatione Corporis feu Reliquiarum cujusdam Sančfci; in „quibus tamen Proceffionibus omnia Conventui competent:, 5) uti in fefto Corporis Chrifti. Refervatur quarto, ut cafu } quo» DD. Canonici contra pofitas conditiones ac refervationes ali« „quid agerent, aut tentarent, fačfa renunciatio «»* natum. Effentiam Verbieffe generatam Scfiliatam &c. Per- niciofum tamen errorem m Herba oppreffit S. Inepiifitionis vi- gilantia: nam BorriusRomae in jus vocatus, cum vadimonium defcruiiTet, abfens condemnatus, ejusque cffigies in foroRo¬ mano carnificis manu combufta fuit. Ipfe varias urbcs & pro- Tincias per plures annos exul oberrans,poftquam auri conficien- di promiffis multis impofuerat, tandem Viennse detentus , & Romam abdučfcus, poft ejuratos errores inhoneftacuftodiain hunc usaue dkm affervatur, ubiinfigni medica artis commen- dationePrincipibus viris perfepeutilem operam impendit. Et hsec quidem Ecelefise ab Orco pericula. Aft magnum Chmstin* lili decus & emolumentum attulit Chriftina Regina Sueeias, Suhcih quam anno hujus faeculi quinquagefimo quarto pofitis regni fafcibus in Belgium pcregre profečbam , Bruxellis clam Itaiiam. kserefin ejurafle paulo ante memoravimus. lila, quo ar- dentem fidei zelum manifeftius commonftraret, anno quin- cpiagellmo quinto iter in Italiam adPontificem kis iplistem- poribus Eccleliae Univerfalis gubernaculis admotum, fufči- pere , & puhlico ritu Romanae Ecclefite rcconciliari decrevit. Initio bujusanni InnocentiusX.SummusPontifex, poftquam Ihnocžw» purpuratosPatres ad fublegendum Succeflorem quamdigniffi- mum cohortatus, fefeadalterius vitae rationes piiffime compa- SANDER, raffet, fenio gravis, nondum expleto undccimo Pontificatus Vil.n* anno, ex aqua intercute, cui demum acuta febricula acceflit, J,™™ 1 * feptimo Januarii placide deceflit. Očtoginta dies inter varias Ppppp 2 Gonfuj- Qui PER. L EGATUM Reginam Suecije CLESIAM lSClPIT. 8^0 Hiftorias Salisburgenfis confultationes Sc difceptationes cum duraflet intcr regmim, tan¬ dem concordibus fuffragiis ad fupremi in terrisHierarchse & gnitatem eveČLus eftFabius Chifius Senenfisanno 2 etatisquin* quagefimo fexto, antehac prneter complura Ecclefiafticamunia Apoftolici Nuncii ad Ubios, Sc ad pacem Monaftcrienfem arbi¬ tri officio fiinčlus, Sc poftremistemporibusSecretarius Status, Cardinalis ac Epifcopus Immolenfis, qui mox Alexandri VIL nomen aflumpfit. Fuit Pontifici inprimis volupe ,Reginae iter adfe dire&um intelligere, Ideo Lučam Holfteinium Vaticanae bibliodiecas Cuftodem, Canonicum S. Petri, Hamburgenfem, virum Grse* ti^nEc N " c * s ^ Lacinis litteris eruditiffimum, poft peragratas fuperioris Germaniae diverfas provincias Oenipontem venienti, obviam milit, fimulhumaniflimis litteris paternafaluteimpertiit. lila pridieCalendas'NovembresabutroqueArchiduce Sigismunda Erancifco , Sc Carolo Eerdinando obviam progreilis magnifi- centidimo apparatu Oenipontem dedučla, tertio nonas No* vembres in templo aulico, publico rituabHolfteinio in S. Ko¬ mande Ecclefias gremium recipitur, Sc facra Synaxi reficitur. Religiofas funčliones excepere ingentia publicae laetitise argu¬ menta, mufici Sc comicilufus aliquot dieshilaritercontinuati. Promoto deinceps ad fines Pontificiarum ditionum. itinere, per Legatos aS.Pontifice deftinatos ubiquefummisEonoribusex> cepta, D. Virginem Lauretanam in via falutavit, auream ipfi Coronam, Scfceptrum} illudadamantibus, hocpyropisfum- mi predi diftinčlum,regiumfanedonum,obtulit,demumque per Cardinales Medicaeum ScHafium in ipfam Urbem vigefi- mo tertio Decembris dedučfca, inNatalitio ServatorisFefto ab ipfius Alexandri manu S. Hoftiam, Sc Sacramcntum Confirma- tionis, pariterque ad priftinumChriftinae,etiamMariae&Ale- nusAugu* xandraenominaaccepit. SecutuscftexemplumCliriftinsSe- stusPrin- reniff. Princeps Chriftianus Auguftus ComesPalatinusSulzba* baceni«" cenfis, ab Archipraefule Moguntino trigefimo Decembris in ad Catho- Herbipolenfis arcis faceUoadCatholicorumfacrorumcommu* 1,1 ca m fi« n ionem admiffus, feauenti Januario Neoburgi inlacraaede So* vertitur.. cietatis JESU orthodoxam fidem publice profeflus , Sc euchari* Jubireum, ftico convivio refečtus. Hoc eodem anno indičfcum a Sum* str ata* mo Pontifice Jubilaeum fuit, Sc textilis Chrifti runica ingentiho* Christi minum concurfu ac devotione (ferunt a Diva Helena Agricio tunica. prcvi* EtRoM JE SOLENNITER ERCIPIT, Liber V. Caput XXXVII?. ffj-j Trevirorum Epifcopo una cum clavo dextri pedis, &S.Mat- thise Apoftoli corpore dono mififam) per plures dies oftenfa; S.Thomas A nno quinquagefimo o&avoThomae Villanovano,quem cx Auguftinianorum Eremitarum familia Archipraefulem Valen- cmTosl tiapriori feculo {iifpexerat, Divorum Caelitum honoresPon- ,NSCU - tifexKalendis Novembribus folennilfimo ritu decrevic. Quam PTU *‘ folennitatem etiam Guidobaldus Archiepifcopus inftituta ad jedem MullnenfemPP. Auguftinianomm frequentiflima fup- plicatione, Officio, & Hymno Ambrofiano non finefeftivo tor- mentorum curulium applaufu celebravit. Et base quidem circa ftatum Ecclefiae. Impcrii Romano- Germanici facies alternantibus viciffim laetisactriftibusrerum cventibus admodum diflimilis fuit. Ctefar jfolutis Ratisponae Comitiis, cognominisFilii Ferdinandi IV. in Romanorum Re- Fjerdinan* gem recenti coronatione Retus , Viennam redierat, fummo r 0 s ^ 0 omnium Ordinum plaufu exceptus. Veram vix quadragefi- rum r. £X mus abingreffu dies abiit,cumRexRomanorumcaepitpueri-^^ 01 ^* libus variolis (morbus eft adultiori aetati ominofus, &periculi 'plenus)totum corpus mfpergi. Nihil induftri2e,nibilartis me- dicae omilfum : praevalente tamen malo,feptimo IdusJuliiSS. e*mori* Sacramentis rite praemunitus excefTit e vivis, eofelix, quodin- TUR * gentis moliš adhuc inexpertus, liberam gravioribus negotiis & ratiocinns mentem ad divinum Tribunal deferret, innocenti- bus {ludiis excultam. Ctefar tam a trifti fato filii, quam pro- Leopold© pria debilitate fuae mortalitatisadmonitus, cum paulum alu&u Fino o*!* refpiraffet, Auftrias Ordines convocavit, ut Leopoldo Ignatio dines iidi- fecundogenito tanquam legitimo hasredi ac fuccefTori futuro faeramentum dicerent. Id 26 . Januarij Viennas ab Auftriae Ordinibus prasffitum: ceterm ditionum haereditario jure fubječtarum per Legatos in Leopoldi fidem acceptae fuerunt. Rebus in Auftria fic com- politis, ineunte vere Caeiar in Hungariam conceilit, ubi con- gregatisPofonii Comitiis primum SereniflimaConjuxEleono- ra in Reginam, mox etiam vigefimo feptimo JuniiLeopoldus in Regem Hungarise ungitur Sc inauguratur. Sed ne huic qui- Leopoidus dem diei intaminatam ferenitatem permifit occafus Eleonorae Auguftae viduse, quam Ferdinandus II. fecundis tsedis junxerat, m*, hoc ipfo die Viennae in alteram Vitam tranferiptte. F uit fae- mina contincntiffima , Sc multis virtutibus clara j cujuš de- mortuje 8 ? 2 Hiftorise Salisburgenfis mortusefunus in Virginum T herefianarum Parthenone, quem ipfa ftruxerat,fepultum$ corGrsecijjponeprimam Ferdinandi Liopoldus II, conjugem Mariam Annam depofitum fuit. Leopoldus turBohe- jamHungaricodiademateinfignisannoinfequentiquinquage- $uaRix. fimo fextopoflcoronationem ImperatricisEleonorseidibusSe- ptembris aStatibusBohemisejuramentumfidelitatis, &poftri- , die in Pragenfi sede Metropolitana D. Vito Sacra, regni Coro- nam de manuCardinalisHarrachij Archiepifcopi Pragenfis ac- .cepit, Quo anno incendium in piftrino exortum majorem par- temlIrbisAquisgranenfis a monumento CaroiiM.percelebris Aquisgr.a- abfumpfit, ubiid mirandum contigit, quod csenobiumPP. num con- Capuccinorum , medias interflammas , DEO divitem pauper- tatem fartam tečlam fervante, intadlum perftiterit, dum late circum facrasequeac profana sedificiafsevienti Vulcano in prae- dam cederent. In Italia lues contagiofa Campaniam depo- pulata ipfam quoqueRomam invafit. Emicuit illo tempore prsecipue PP. Theatinorum in segros pietas, qui multos fuorum ardenti charitate in miferorum neceflitates impenfos amiferunt. lp forum indefeffse curse & vigilantise,nec non Divi Cajetani cae- lefti auxilio & patrocinio finemilliusfe debereNcapolis confefia cft. Multi quoque D. Francifci Xaverij implorata ope a le- thali peftilitate fanitatem vel fervarunt, vel reftitutam grati agnoverunt. Annus quinquagefimus feptimus Imperatori Ferdinanda prolem mafculam dedit, cui in piaculari facri fontis ablutione Ferdtkan. nomcn inditum Ferdinandus, Aloyfius, Jofephus. Fuit hoe Leopoldo ipfi podremum interrisgaudium } nampaulbpbftinvalefcente Archiduci morbo extremsehoraefepropinquarefenfit. Idcircbcumcer- neret, LeopoldumHungarise, Bohemisecjue Regem nondum id setatis ingreffum, quod utriusque regni adminiftrationifuf- ficeret, Archiduci Fratri Leopoldo Guilielmo commendavit. Mox etiam praecipuiMiniftri&OrdinesadC3efarisjubentis i & decumbentis lečlulumfideiSacramentum eidem Archiduci di- xerunt, quousque Leopoldus Filius setatem legitimamattigif* fet. Exinde totum fe ad animae curam convertit, & fub Pafcha- lis diei vefperum aViennenfiEpifcopofacro infirmorumole® inunčlus, poftridie, quse erat fecunda Aprilismane,poftacee- ptam a Sacerdote, ho ra quarta matutiaa celebrante, benedi&io- nem GOMMItTIt ADMINI- STR.ATIO- KEM Et MORITUt. Liber V. Caput XXXVIII. 8 j-j nctn rebus humanis placide valedixit, annos natus quadraginta novem. Ipsa nočle obitum prgecedente magno periculo in- cendium in Aula eruperat ,ab Arcbiducetamen Leopoldo cele- ricer animadverfum, & priusquam adtečbapertingeret, confo- pitum. Demortui Imperatoris corpus biduo inprocaetonevi- fitantum cnnipečbui expofkum, poftea ab Aula ad sedem PP. Capuccinorum , Illuftrium Cubieulariorum humeris elatum, in Csefareo hypogseo reconditum fuit. Tenuit Augaftale fceptrum fupra viginti annos ab anno M DC XXX Vi. quo Ra- Eiogium tisponae Rex Romanorum eft renunciatus. Belio & pace in-^ clytus. lili Rrmiora , huicpoftrema secatis tempora impendit: adverfa expertus & prolpera,iniisnunquam depreflus, necab iftis elatus, inftgnem inCselites pietatemacReligionisCatho- licae zelum cum indefeffa juftiti® cura junxit, prout fuo familia- ri iymbolo expreftit: Pietate Interregnum ab obitu Franco* Ferdinandi III. in fecundumannumprocefferat, cum Franco- furtum,qui eligendi Romanorum Imperatoris locus eft, anno ad eie- 165*$. S. Romani lmperiiElečfcaresRegumque exterorum Le- gati fe contulere. Leopoldus Rex & Elečtor cum natalem Hi- ipanici In »anu s Philippi Quinti, quem parensPhilippusex Ma¬ ria Anna fecunda conjuge quarto Calendas Decembris genue- rat,in.Pragenfi. regiaiummafeftivitatecelebraffet, fubFebrua- rii fequentis mitium una cum patruo Leopoldo Francofurtum, iter inftituit, via ob nives tepentibus Auftris repente folutas per- difficili, & decimo quarto Calendas Martias in cognominisPa- troni San&iffimi Jolephi Fefto Regia pompa Urbem intravit. Secuti funt paulo poft Trevirenfis & Saxo Očtoviri: Bavarus, & Brandeburgicus per Legatos adfuere. Decimo fexto Junii Re- gisLeopoldi Natalis Magno applaufu celebratus,quemipfum tamen natu minimo unicumaetatisannum&quadrimeftre na¬ to Fratri, Ferdinando Aloyfiojofepbo fatalemVienn®Superi voluere. Poft praeliminares aiiquo§ čonveiitus coticeptaab Eleclo- CArrruti« ribusCapitulatio • fimul difeuftis obftaculis animi oculiquein DeopoldumRegem converfi. Appropinquabat decima odtava JuliiImperatoris elečlioni & totius Germani® folatio deftinata dies: cum triduo ante per vocem prseconisomnes exteriexefTe Leopoidus jufli. Elečlione in D. Bartholomsei Sacrario inftituta fufFragia Očloviralia Leopoldum, Regem in Auguft® Majeftatis fafti-I mperator. gium extulere. Quinto 8f 4 Hiftorise Salisburgenfis Romano- rum ejli- gitur e t CORONA- TUR. Redit Viennam, Quinto dedmo pod dic, quieratKalendaramSextilium, Archiepifcopus Colonienfis neo -elečlum in baiilicam D. Bar. tholomaei folenniflime dedu< 5 lum,inunxit,atqueinfigr.ibusau« guftalibus decoravit. IndeRexRomanusCorona,Regioque paludamento infignis inter Moguntinum Sc Colonienftni in Curiam, Romanum * dietam, proceffit: ubi Očtoviri fuo quis« qne officio funčli, in fuis menfis poft Regem accubutre. Num- mi aurei, argenteique in vulgus fparfi una parte continebant Symbolicumlemma: €onftlio } & induftria^ exalterainicriptio- nem Imperacorio diademati fubjunčtam : Leopoldu*; Hmgarice & Bobemia Rex , coronatus in Regem Romanorum primo Au^ujli Anno 1 6$$. Elečtioni to ta Europa, fi Auftriacae potentiae ae- mulos excipias, applauiit. Caefar poft homagium ab urbere- ceptumfextoIdusSextilesFrancofurto digreftus, undique,prse- fertimNorinbergae, Auguftae,ScMonachij fummishononbus exceptus, in fuas haereditarias ditionesLinzium } deindeVien- nam autumno jamadultopervenit. Hujus annilastitiam, moxaiia ) Scnullimagis quamBelgio Hifpanico, Sc Supremo Ecclefiae Principi defiderata, fequenti anno 1 659. excepit, pace nimirum inter Hilpanicam St Galli- cam Caronam die7. Movembris in infula Vidaflonis, alias pha* fianoram dičta, propeFonterabiamconclusa, opera Cardina- lisMazarini, Sc ComitisMendozae deHaro,Po\rdcVminifterij farna tota Europa celeberrimorum, quipacemvigintiquatuor fefftonibus in eadem infula tračlatam 124. capitibus funtcom- plexi. Lotharin- Eadem pax Lotharingum Ducem e cuftodia Toletana li- GUS L Con' bertati, 8c Condseum ducem ab exilio Belgico patrEe,Regis Gal. li gratiae priftinisque honoribus reftituit. Ad pacem jureju- rando firmandam uterque Rex in eadem infula Vidaflonis, qus Hifpaniam a Gallise regno dirimit, ipfimet convenere. Ac- ceflit ad majorem nexum Sereniff. Infantae Marias T erefise cum Rege Ludovico connubium eodem loco poft utriusqueRegis amiciftimam confalutationem, Sc pacem utrinquejuratam, Re¬ gi a parentePhilippo traditse. Nuptiarum celebritas inoppi* do Lugienfe a Bajonenfi Epifcopo peračta fuit. Inde pec triumphales arcus Scplaufus Regii Conjuges,fumma, quse qui- dem excogitari poterat, pompa Lutetiam Parifiorum intra- runt. PaX INTER, Gauos ET Hispanos IN MONTI- BUS PyRE‘ NA.IS CON- CI.USA. TATI DAUS PA- TRI K . RE- STITUTUS. Nuptije Regis Lu¬ po vici cum Maria Theresia Infanta* Britan- Liber V. Caput XXXVIII. 8 rr Britannia eodem quoquc annoRegem ultra decennium Crom^i* cxulem, & cum illo quietem recepit. Olivarius Cromwelus tus MOm optimi Regis parricida fere novennio fub Proteeioris extorto ti- R1TUK * tuloTyrannidem exercuerat, eo aftu&potentia 5 ntcircurnje- &iPrincipes,etiam neglečta cognatiSanguinisultio/iedunge- Caroius tcntfocietatisdexteram. Decimustertius tamcn dies Septem- n * 1nBb - 1 - bris viramacuta febriconfumptumficcamorte, quodTyran- Iegnum noram paucis concefTum,adinferos milit. Sublečlus fuitdc- ^»ucitur, mortno Richardus filius, qui necconlilionecauthoritatepatri fuppar, brcvi costemptuifuigacfpontaneaofficiicefllonepo- pulari & potentiorum invidiae cervicem fubduxit. Inde Hri- tannia lbb vano Reipublicae titulo Oligarchise fpeciemnačla, paucorum arbitrio varie jačlabatur, doneč Georgius Monckius Supremus copiarum in Scotia Praefečlus, jam pridem in Mo- narchic® gubernationis reftitutionem intentus , non minus fummo confilio , quam potentia primb llluftrem Senatum* * poftea Regii nominis amorem, mox ipfum Carolum Principem. adjutore Archithalaffo Montacuto in Urbem Londinenfem, ČC regnum reduxit. RexCalendis Juniis c Belgio folvit, a Mon¬ tacuto in cognominem fibinavemacceptus: poftridieCalen- dasDoverse appulfumMoncusGeneralis, & indeCantuariam digreffum, nobiliumBritannorum adio.milliaconfertiflimus numeras Calutavit, & fcxto pod dic Senatus populusquc Lon- dinas foienniffimo plaufuacpompaexcepit. Pofthacamplif- fimi honores in bene de Rege meritos decreti, de Regis Caroli parentis parricidis fuppliciafumpta. Hoc eodem annoFrancifcusGuilielmusRatisponenfis& J ’ PISCOpas Osnabrugenlis Epifcopus e Coinitibus Wartenbergicis, Caefare FI J car- N * viri merita commendante, Romx inter purpuratos Patres ab dihalu e* Alexandro VII. aflumptus, fecunda pentecoftes feria quadra- tum pileum faeri honorisinfigneaccepit in Cathedrali Ratispo- nx bafilica de manu Ferdinandi Furdenbergi j e primaria W eft- pbaliae nobilitate , poftea Padcrbornenfts & Monafterienfis Epifcopi, quem fuumCubiculariumPontifexadidmunerisin Germaniam miferat. Succeftit menfe Junio Synodus fum- ma Cleri Ratisponenfts frequentia abEpifcopo jam Cardinale celebrata. Q.qqqq CAPUT PotOOTA a VARJI S HOSTIBUS INEfiSTATA Caroii Regis SUECI^E BREVIS IN •Eli. o fe« UCITAf. Rex Ca* SIMIRUS REGNUM etIIrbes UECIPIT, 8 f6 Hiftorice Salisburgeafis CAPUT XXXIX. De bello Poloni c o & Turcico , ComitiisRa- tuponenfibm , & kdrcbiepifcopi Guidobaldi ibU dem gejlis , dequeineendio PaJJavienfl. A VicinasPoloniseincendio Hungaria quoquebelli flam« mam concepit. lllam primo rebelles Cafacci ducc Chmielnicio ; poftea Mofci per utramque Boryfthenis ripam boftiliter gralfati occupato Smolensko , Vilna quoquc direpta in interiora Lithuaniae infufi miieruminmodumattri. veranc. Acceflit anno quinquagefimo quinto tertius &ino- pinatus hoftisCarolus Guftavus RexSuecias. Huc illum poft regni habenas nuper a Chriftina renun« ciante acceptas, gloria militaris&ingenitaanimi ferociaimpu. lit. Initia, ut&caufae bellinonabfimilesiis, quibus Guftavus Adolfus quondam adversus Germaniam ufus eft 3 inteftina dif- fidia, civium infidelitas, & ftudium novitiae religionis. at exi- tus difpar: quippe Adolfum prius vita, quam fortuna & fides federatorum } at Carolum prius fortuna & fides, mox$tvita deftituit. Poloniae fines ingrefTo magnatum Sc populorum de/e* £lio oppida, arces, munimenta aperuit. Unius nonintegri anni fpatio majorem regnipartem,Varfaviamquoque&Cra- coviam primarias Regni llrbes obtinnit. In regem coronan- ] dus putabatur, nifi regium diadema Georgii Lubienii vigilantia mature fubdučtum in tuto pofuiftet. Rex Cafimirus non tam hoftilibus armis, quam fubditc* mm defečtioni & tempori cederecoačtusinSilefiamabiit, ubi vires quantas poterat collegit, adjuvante Stephano Csernecio ftrenuiffimo duce, qui poft Cracovias deditionem aegre in Sile* fiam evadens, Regiconfilia& manum ]unxit. Anno fequen- ti rebus turbidis lux oborta: Caerneeius cum feledbiscopiisin Poloniam ingreflus, Suecos aggreditur, & in Divi Gregorij Magni fefto magna clade affečtos vinci pofle docet. Secuta eft brevi ingens animorum converfio nativum Principem re- /picientiuip. Accedcntibus auxiliis Leopoldi Casfaris recepta Lib. V. Caput XXXIX. 8 j7 poft Warfaviam Cracovia, Sueci multiplici clade attriti', rpfc Rege graviterpericlitante: Rex Cafimirus regno reftitutuš. Ita mobilis eflrebell ionis genius, idque inter plurima mala boni ha- bet, facilem poenitentiam. Suectts ePolonia in fua regreflus, pari ferocia Danum Regem nil hodile metuentem in ipfaHaf- Rfx Eu« nias regiainfeftisarmis adoritur, copiis tradučfis per fretum eelu NIA op “ 1 P • • 1 • A t-. PUCNAIU*. hyemis, tune praster morem .igentis, glaciatum. Regem Da» nias tamen fortiffime refiftentem Bata vi opportune in auxilium advečli periculo librearunt. Demum praematura mors Garoli Rex Suti intempeftivis expeditionibus accita,turbas čompofuitj feeuta CIj€ M0 ” mox pace Oli venCi anrto fexageftrhO. rAX co ’^ Reliquise belli Polonici ad Hungariam pervenere. Rago* ttopniuu ziusTraniylvani3ePrincepSj dum utrpque&Chriftianorum& Turcarumlmperatoreinvitis, cumRegeSuecorumcontraPo- Ragožio lonos atma fociat, in fuam perniciem iram &armaSultani accer- * N TRAff * inf. is quippe iua jutla negligi indignatus, Kagozio Achatium suBSTitu- Botfcajum in principatu iubftituit, militari auxilio ftipatum. TusBot * Oppofuit fegeneroseRagoizius, & celeriter collečtafuorum ma* 5 nu non procul Claudiopoli Turčatum agmina ingenti cladč affecit: ipfe tamen a quinquevulncribus graviter faucius,poft- quam feptendecim hoftes fua manii trucidaverat, Varadinum deportatus, ibidem intra paueos dies extinčtus eft. Miferrima exmde faciesTranfylvaniae, plurimis caefis,pluribus infervitu- tem abdučhs. Quater mille Cbriftianorum capita haftilibus affixa , velut intriumphalempompamAdrianopoliillata, cru- dele & dignum Ottomanica barbarie fpečfaculum praebuere i non tamen absque divina ultione, cumeodeiriannoByzantij triginta sedium millia quinque dierum incendio conflagrarertt. k farnu Barczajus non diu in hacfčenaPrincipisperfbnamgeflit: Kimenio namJoannisKimenij* artibus perfuafus fafces ultrdpofuit: at T0 Tmufu paulo poft, tanquam in rempublicam peccaffet * ima cum fratre * vita exu tus eft. Kimertius exirtde in principem aifumptus fata 1 an0Si niKilo mitiora expertus fuit. Ceftuš de offenfis Turcarum animis, fe, fuaque fidei ac tuteke Caefaris Romani fubmiferat, a quomoxcopiasauxiliaresaccepit. AtT. urcaelVlicliaelemA- Kimenium baffium Principatu donatum (quoadhuc potitur) oppofuere. Qui nih.il moratus & Tutcicis fuppetiis aučf us Kimenium irt pa- C£DIT go Reles Kaerentem obrnit & trucidat. Ejus cadaver in quatuor Michae* partes fečtumj caputatruncorevulfumAdrianopolidiuoften- ABAreIUf,i tui fuit* Qqqq q 2 Duni 878 Hiftori# Salisburgenfis Časar ffETlT AUXii« ciuwar, Dum hsec inTranfylvania gererentur, Csefar immlncnds Hungariae belli haud immerito metuens, pacis prorogationern per internunciosapud Turcarum Principem, ejusquePraetores urgebat. Fsederacos quoque Germaniae Principes hortabatur, utFrancofordienfemConventum, cui perLegatos mtererant, Ratisponamtransferrent,ubi quid decommunibonoforet,jun* noFicisci- 6tis animis commodius confuli polTet,. His cunčlantibus, iiiis So*k U m ^P e con dnuanda3 pacis dolose lačlantibus, Caefar in Styriam, Carintbiam, dcCarniolam iter fufcepit, Tergeftum usque pro* gre/fus, & ubique dignis Augufta Majeftatc honoribus faiutatifc, homagium a fidelibus fubditis, fui Principis afpečlu mirumin Tuicarum modum recreatis, accepit. Interea Turcse novis copiis exer- « citum in diesformidabiliorem reddere,iniquapoHulata$cgra- dio,etex- viores pacis conditiones ponere, omnium, quae Ragozius Cte- pivgnatio p ar j s i n ci u lgentia.poifederat,domimorumjuspr3etendere, mu* t Sfteu ©** mmenti Ser imam nuper contra 1 urcarum excuriiones m Mu- rae ripa excitati, demolitionem ,unaque ingentem pecuniae vim pofcere, demum Varadinum, urbem D.Ladislai tumulo, £r- misque munimentis celebrem, quadraginta millium exercitu obfidere. Cum Caefariani exiguam manum tam potenti exer- citui opponere non auderent, obfefli pars Pannones, pars Ger¬ mani poftquatn in tertium menfem obfidionem fortiter fufti- nuerant,urbem lioneftis conditionibus, nontametiftdeViter fer- vatis, dedidere. Itaque & Casfar militem per omnes prOvincias fcribere (isquiinPannoniamdu6lusfuerat, quartapartehofti- li exercituinferior erat, etiam annonae defečfo, ab indigenisim- CloMmA probe denegat3e,admodumimminutus) auxiliaquoqueaGcr- manisPrincipibus follicitare. Plerisque refponiimiadComi- tia , quo ex prifco more pertineret fubfidiorum per iibera Ha* tuum fuffragia determinatio,remittentibus, ComitiaRatispo* nam indičta. Vienna Salisburgum miflbs Maximilianus Co- mes Dietrichftainius , qui Cacfaris vices, feu PrincipalisCom* miflarii Caefarei partes ad proxima comicia Archiepifcopo offer* ret } quippe cujus prudentiam & in tračtandis negotiis foler- tiam indefeffse induftriae junčlam, farna prte caeteris commen* sAB-ius ad daverat. Ipfius Caefaris praefentiam etiamnum diftinebanc fioMMA. £ om ^j a ex HungariaeStatibus Polomi congregata, magnis ta- men altercationibus, & exiguo fručtu peračla. Conllantino« polin quoque ablegatus fuit Perezius Imperatorias Cameras Secre- Ratispo HAM IN- C 1 CTA* Akchiepi- 5COPUS GuiDOBAf DUS EIT PR.IMAR.IUS CffiSARIS CoMMIS- Lib. V. Caput XXXIX. S r9 Secretarius, ultima remedia, St viam pači confemndas tenta- taturus. Guidobaldus Arckiprsefu!, qua erat erga Csefarem Do- Archiep^ mumque Aukriacam propenfione, onus quanquam perdiffid- SC0PI So ~ le in fe recepit, anno fexagefimofecundo quarto€alendasSe-cSsusm ptembris e CarthukaPr uelenk, ad quam biduo ante diverterat, Katisponam folenni pompa ingrekus. Ejus feriem compen- TISP0N ' AM ' dio accipe. Praemikis jumentis St eurribus infigniter kratiš, quibus varia fupellex, St minoris notae famulitium vehebatur, praeibant duo veredarii, fequebatur imperiaiis defignator hofpi- tiorum, Marefdiaili inligne baculum prseferens. Inde minor cquifo Salisburgenfis, feptendecim equos nobilioiis coniitatus ad manum dudos prascedebat, quos exccpit Pappenheimij Co- mitisMarefchalli Imperiaiis Curator rei equekris. lili ibat ad manamequos muko auro St phtygij operiš Tella fuperbus: pok kune fexlllukres equites, quie'jusdem Comitishonoraiiumfer- vitium conftituere , una cum equekri famulkio in duodecim equis. Tandem ipfe Marefchallus Wolfgangus Pkilippus Co- mesPappenkeimius ,una cumJoanneCkrikophoroL.B. Rub- laud Generali VigiliarumPrsefečlo curru vedus, ad cujuslatera prgeter famulos a pedibusduobipennigerifatellitesincedebant. Deinceps quaterni currus fejuges vehebant Celfiff. Principis Salisburgenks Confiliarios , tum Ecclebafticos tum Aulicos. Pok kos in copiofi famulitij comitatu , iniigni ve kitu iplenden- tis, a ve&oribus nigro koloferico indutis ducebanturalijqua- tuor currus intus quoque koloferico vdkiti,quos infidebant Ar- chiepifcopalesCamerarij StConfiliarij intimi,acCanonici Ca- tkedrales. His a tergo pok binos tubicines folus equitabat kabuli fupremusVice-PraefedlusFerdinandusT keopkilusL.B.aRch- lingen una cum fex Illuftribus ephebis, queis omnibus vekis a nigro koloferico, quam limbuk c rubro attalico marginabant. Dein ad manum ducebanturcompluresgeneroficaballiinkra- ti purpureis ex koloferico ftragulis, quorum extrema auri argen* tique fegmenta decorabant, una cum ternis equis Principis perfonae deputatis, quorurn terga pretiofis epkippiisac kragu- lis muko auro intextis fuperbiebant. Proximi incedebant Su- ,Inkrumenti equekris curator, necnonCamerališ tolpidorum, Hos excepere corifertus numerus Nobi- perior equifo defignator 1: G Ul D OBAL rms Ar.- chiepisco- pus Mona- CH1I Ba.- PT1SMALI- BUSC.&K.E- MONIIS INI TIAT NA- TUM PiUN CIPEM. 8 60 Hiftoriae Salisburgenfis Nobilium Dapiferorum, & Illuftrium Camerariorum, quos fs, quebantur o£bo tubicines in duas lineas diftinčbi medio calco. triba. Demum in curru nigro holoferico intrinfecusveftito, quem fex equi fufci coloris traliebant, adfuit ipfe Celiiif. & R c . verendiiT. Arehiepifcopus Guidobaldus. Prasibant famulij pedibus. Lateri adequitavit Supremus Ibabuli Praefečbus & Cu. ibodum corporis Capicaneus Georgius Vigilius Comes deThun Camerarius Ctefareus. Ibanc ab utroque latere pr as ter duos pedifl'equos viginti Cuftodes corporis bipennigeri. A tergo equitarunt quatuor ephebi, & odbo famuli a cubiculo, binitubi¬ cines , equeftris cufbodiae vicarius cummanipulo trigintaduo- rum equitum, & prsefedbo vigiliarum. Sequebatur in fejugi curru Supremus Aulas Praefedbus JoannesFrancifcusComesa Preyfing Salisburgenfis & Paffavienfis Canonicus. Claufit agmen currusviridi holoferico veftitus,& vedbus quatuor equis, Gallico more junčtis, una cum ledbica Principis. Plures alii currus & vehicula, quibus annona & necelfaria fupellex vehe* batur, jam plures ante diesprasceflerant. Principem urbi propinquantem odbodedm tormenta bel« lica fupra aggerem portae D. Petri plantata, & una civium tur- ma trina explofione falutarunt. Intra maenia in vico D. Petri, ScareaS.Emmerami quatuor cohortesin artnis Hetere. E cur- ra defcendentem Cteleftinus Abbas S.Emmerami una cum Clero excepit, inque templum deduxit. Ubi cantato D. Am- brofijHymno ultima falutatio e bombardis, dcmachiniscuruli- businfonuit. • NecdumComitiacseperant, cum Guidobaldus abEledto« re Bavariae per Lib. Bar. de Neiihaus ad peragenda piacularis fon* ■ tis folennia pro recens nato Elečborali Infante invitatur. Hen- rica AdelhaisEiečbrixBav^riae i p, Julij maximo totius provin¬ ci« gaudio mafculum liaeredem enixa fuerat, quem confeftim * facris undis abluit Udalricus Abbas Tegernfeenfis • aft ufitata caeremoniarum folennia usque ad noftri Archipraeftilis,aliorum- que Magnatum adventum fuere dilata. Difceffit Ratispona Arehiepifcopus decimo očbavo Septembrismodicocomitatu! quem deinde vigefimo die in Monacenfi agro adventantem SereniflimiPrincipes, ipfeElečbor, &parens ViduaAnna Ma¬ ria, Dux quoqueMaximilianusPbilippus cum fua Con juge, & EpifcopusFrifingenfisamiciirime exceptum, magniftcapom- pa & Liber V. Caput XXXIX. S61 pa & Comitatu y2. curruum, centum quinquaginta eque- ftrium fatellitum recentibus fagis niddiffimeincedentiuin,ad" plaudentibus feftive duabus & viginti buccinisprsetertriaserea tympana, intra msenia & regiam Monacenfem deduxere. Centum curulesmachime, &confertaeciviumcohortesdemi- noribus tubis lceta tonitrua in plaufum addidere. Emicuit inter caeterasmercatoria & cauponariaturma, du* centa capita complečlens, aequali & eleganti habitu : quippe omnes erant pellitis tlioracibus induti, quos ftringebat cseru- leus e ferico baltheus 5 pileos ornabanc ftruthionum plumae albo & caeruleo coloreBavariae gentilitio intermixtae. Sacri fontis cseremonias in Deiparentis bafilica vigefimo Peragit primo Septembris obiit Guidobaldus, prsefente tota Sereniflima BAPTI Domo Bavarica, oC Principibus PalatinisNeoburgicis. Neo- natus Princeps nominatus Maximilianns Emmanuel, quem nune heroicis geftis &Mattia fortitudine adversiis Ottomani- cam potentiam inclytum totus Orbis fufpicit. Sub ipfafacra folennitate centum tormenta circum civitatismasniaterfoluta feftivum intonuere. Inde dies aliquot inter convivia & fpe- člacula tum cqueftria tum comica & pyrotechnica divifi pu- blicae laetitiae fefta complevere. Archiepifeopus tertio O6I0- Redit Ra. bris, pari, quo intraverat, apparatu,Monachium reliquit, fexto tisponam. ejusdem menfis dieRatisponse adpulius: quo etiam major in dies Princip um ScLegatorum affhmis. Inter hxc Tranfylvaniam hoftilium partium fere quoti- diani congreffus faedelacerabant: inadjacenteviciniaperalter- nas velitationes modo Turcae, modo Chriftiani praevalebanc. Fortunata feiicitasNicolai ComitisSerinij tuncinclaruit,qui ere- Nicoe. brisexcurfionibusTurcarumterrasdc agminainfcftabat.Sequen- ti hyeme in quadragefimalis jejnnij feftivis prseludiis Viennte clareicit" Aulse proceres equeftrern ludum inftituere, in binas turmas di- vifi, quarum illa /Ethyopico , ifta veterum Quiritum habitu perfonata fuperbiilimo apparatu in equis comparuit. Certa- minisfumma erat, continuo & eftufo curfu quatuor effičla & pa- lis fuffixaTurcarum capita, unumhafta, alterumtelo ,tertium Ludicrum felopo petere, quartum gladi j mucroneattollere; felicius tan- genti podora pnemia decreta. Invitatus foit ad fpečlaculum Turcicus internuncius ( Chiaufium vocant) qui in equeftri ludo fuse genti illudi ratus, eum 8 6 * Hiftorfe Salisburgenfis cum bile, at non fincfaleadlnterpretem convcrfusdbdt: hic de fičlisTurcarum capitibusludi, atfuumpotentifllmumlm* peratorem interea de vidtis & veris Chriftianorum capitibus, magno numero demeffis, ferium lufuminftituere. Ingens fuit illo anno fexagefimo fecundoUrbisPaffavien« fis calamitas. Ineendium circa Xenodochiumparvis initiisex« ortum vigelimo feptimo Aprilis hora fecunda pomeridiana ■lag&atjo ventus primum ab occafu, dein’abortuingraens,tantavehe- UrbuPas- xnentia per pleraque civitatis tečla unius horae fpatio propaga« samm*. g av | t ^ ut v ] x fexaginta sedcs intadbe permanferint. Bafilica Cathedralis una cum temploparochiali,Collegio PP. Sode ta. tis, vicinoque Parthenone Nidernburgenfi conflagravit: ubi tumen infigniprodigio celebrcDeiparentis fimulacrum medias inter flammas una cum votiva cera fine omninoxa&nasvo in* tegrum perftitit. Vis incendij etiam pontemOeno impofitum & trans Oe* nanamCivitatemcorripuit. Miferandafacies! cumutraque civitate late flagrante confternati incolae per pontem falutem cjuaelituri difcurrerent, intereaignis extremapontis,&utrius« que civitatis portampopulatusmiferisexitumdencgavit. Un- de inter laethales anguftias deprehenfihorribiliululatuprsefen- tiflimam mortem vel ab igne ,vel aqua, utroque implacabili ele* mento inferendam, in momenta exfpe6labant. Poftera nočle infatiabilis danima ultra ducentos & quin - quaginta gradus in ipfum proximi montis verticem evafit, & Sacram D.Virginis sedem, abejusdemiconethaumaturgaper- celebrem, ac peregrinistotoannonumcrosefrequentatam,li- mulque Monafterium PP.Capuccinorum exuflit. Ipla vero imago una cum lacra lupeilecliie & votivis donariis mature fubdučta ignis violentiameffugit. Auftriacam Domum hoc tempore graviter afflixit obitus duorum Sereniff. Archiducum. Leopoldus Guiiielmus cum poldiG ui* bello & pace utiliflimam operam Imperiodt Domni Auftriacse Humi. viribusdefe6lus,&exhauftuslabonbus, poftdiu- tinam gsgritudinem vigelimo Novembris e vivisabiit. Paulo poft fucceflit trifte nuncium de prsematuto fato Archiducis Fer¬ dinandi Caroli. Is ut venatuaprorum euras relevaret, in Athe* linam Vallem profečlus,acuta febri in Kakem repentc attinetur, cjusque maligno ardore intra paucos dies extinclus, lit ipfe Cbitui Archidu cis Leo- tr Ferdi NANDI Ca&oai. Liber V, Caput XL. ' 86j pt-sda Libitinac. Obiit vigcfimo fexto Decembris, cum noa nifi triginta quatuor aetatis annos & feptcm menfesexpleflet, magno fubditorum plan&u, quosmiracomitate&Uberalitate Coma fibi devinxerat. Reliquit ex conjuge Anna Magni Ducis Etru- Brandis ** rias filia duas Faemineas prolcs ClaudiamFelicitatem,poftea Leo- roi/Bnful poldiCasfaris nuptam minime diuturnam, & Mariam Magda- lenam^useinjuveniligetatisnorederioruit. Succeflltinprin- J ' cipatu germanus Frater Sigismundus Francifcus, relikis,qui- bus potiebatur, Auguftano,Gurcenfi,<5c TridentinoEpifcopa- tibus. CAPUT XL, ABa m Comitiis . Nov arini amijjio . Canifk obfidio. Galltcorum ^4uxiliorum tranfum. Felix pugna 3 C? J vtčloria contra z l~urcas. Pax invifa Hungaris. Cometa . Legat ione s. Mor s Serinij. Compojitio inter Gal- Inm , dr* Pontijicem . A Nno fexagefimo tertio tepens Aulter fubito exdtatus in hyeme, S ali sta ur go muka damna intulit: quippe deci- InGe ^ 3 mo ot\a v o Februarij infeftiflimus turbo turrimin D. lisblirgo" Joannis facra sediculatečlonudavit* alteram Divi Andreseuna damna cum campanis in adverfam domum conjecit, illius teko & lacu- INEErr * naribus, fine cujusquam tamen hominis noxaperfrakis} par- tem cuprei tetki bafilicse Catkedralis a muro avulfam fuftulit, & inftar chartse complicuit $ mercatorias tabernas pronundinis erectas magnam partem evertit, agrorum &liortoruminfub- urbiis fepta proftravit, plumbeastegulaseturriD.Petridejecit, in vicinis nemoribusprocerasarboresradicitusevulfit. Ratisponenfibus Comitiis prifco & oprimo more fakum initium ab invocatione DiviniNuminis. Omnium Statuum RUMABIN- Legati vigefimo Januarij ArchiprseiulemGuidobaldum abEpi- tocation« fcopali palatio, quoanteconcelTa'at ,infuinmam. 2 edemcomi- tati,folenniSacro, quod AdamusLaurentiusde TorringCathe- dralis Praepofitus cantavit, interfuere. Itum exinde in curiam per ftratum eo usque pontem, civibus fub fex explicatis vexil- lis ad latera excubantibus. Ulic {uas quiquefedes,$cfubfellia Rrrrr occu« 1 * Fit Pro* POSITIO Casarea. Iiiius TUNCTA 864 Hiftorias Salisburgenfis occuparunt. Princeps in throno fupra quatuor gradus emi* nente, fub umbella confedit. Tum Caefareas propofitionis ca- pita a Georgio Udalrico Comite deWolkenfteinConfiliiAuli. co-Imperialis Proprasfide, StCommiflario Csefareo toti Comi* . tio explicata, mox a Bartholomaeo Oexelio SalisburgenfiCon- filiario e fcripto perlečta, tandem abipfo Archiepifcopoium* matim repetita, ScStatibus imperij elegantidičtionecommen* data fuere. Propofitionis pun&a erant. I. Turcicojumarmorum maturata depulfio. 2. Securitatis,&pacis WeftpKalicaecon.- fervandae media. 3. Modus & via illa exequendi, quorum executio ad Imperii Comitia remifla fuiflct. Primi capitis pri- ma&potiflima} partibustamende quantodifceptantibus,kn* ta fuit tradfcatio. DemumGuidobaldo Principe omnemmo* Decerni- vente lapidem, pro pecuniario fubfidio quinquaginta portio- nes menftruas Romance expeditionis, pro militari triplumOr- dines confensere, adječbs variis conditionibus, quibus miles fubfidiariusali, duci,in fiativadiftribuideberet. ConclufiComitialis ratificatio fubfcripta 11. Julij, Ipfoad- huc anno fexagefimo tertio, priusquam Circulares Imperij co* Faderati P 13e fignis effent. Legati PrincipumFrancofordienfi fae- Principes dere junčlorum de amdliari milite adfinesHungarkemittendq convenere: quem vergente anno adStyrke limiteseum fum- mo imperio adduxit Wolfgangus 3 uliusComes ab Hoiienloč, Decretum infuper, ut indičtis totaGermaniajejuniisacprecU bus DiviniNuminis ira flečleretur, inquehunc finem quotidie campana fignum fieret: ab exterisquoquePrincipibusfuppe- tiaepofcerentur. Ita fane tempora poftulabant: quippe omnem fpem pro- rogandae pacis,quamhucusque dolofis tergiverfationibusTur- cae fuftentaverant, tandem fuftulit bellica expeditio Summi PraefečliPraetorij (Magni Vezirij) Is Belgrado movit fpečlante Barone Goefio (quem poftRemigerum&PereziumCsfar Le- Exercttus gatum adPortam deftinarat)cumexercitufeptuagiesmilkbel* mo vet in lu.tornm, non computatis lixis & calonibus, magnumque qua* quaversum terroremintulit,Caefareoexercitu, duarum legio- num in Italiam miflione recens imminuto, & tanti hoftis con- Ipečlum nequaquam lerente. Secuta brevifuit Novarini mu* nitiffimse adfluviumVagamUrbis, deditio, accelerata perin- conful- TUR TRI- PEUM Sub SI Dir IN Hunga« R1AM. ‘JDikfr. Thca.tr. MITTUNT AUXIL1A su* Ho- HENEOE. Hunga- |UAM. Lib. V. Caput XL. S6f confultam Comitis Forgatfchij, qui Hungarico prafidio ibi- Fokoa*. dem praeerat, in hoftes prope Barkanum irruptionem. Tur- scmus Co« c33 quippemuko, quamForgatfchius perexploratoresaccepe- ciTc^di^'' ‘rat, majore numero, irruentem grandi clade m urbem repule- tm. runt. Germ ani milites, ab Hungaris cito deferti, fere omnes ab hoftili acinace obtruncati. Mox hoftes fugientium veftigia fecuti, caftra antcNovarinum, cujus praefidium recenti ftrage extenuatum noverant, pofuere. , Obfidio a decimo fexto Ca- lendasSeptembresprotračlausquead očbavum Calendas Odio- Novarinu bres, quo demum Ducesmilitum precibus vidti honeftis condi- 0BSIDETim » tionibus urbem dedidere. Exiere miiites explicatis fignis fe- tur. ptuaginta duo fupra bis mille ducentos, fani & integri, cum qua- ternis curulibus tormentis, reličtisin llrbe fex &fexaginta. Ma- gnus Vezirius padbas conditiones fančle fervavit, & mox impo- fito plus quam fex millium pr?efidio,.diruta opera fummafefti- jiatione reparavit, Durante obfidione Scythse , qui in Turcarum comitatu Tartaro^ erant,Vaga trajedlo Pofoniumusque omnia ferro &flamma va* RUM EX * ftarunt$ inde per montem album in Moraviam limitaneo prše- MoS,™ fidio deftitutam torrentis inftar infuft, totamque provinciam VIAI *- late populati ultra triginta Chriftianorum millia in miferrimam fervitutem abduxere : nec vicinaSilefia aTartaricairruptione tertio repetka indemnis fuit. Tampropinauum periculum mo vit Imperator em, utad. c*sar huc ante anni finem Ratisponenfia Comitia ipfus accederet, PA0SICl * maturandis augendisque (ubfidiis pondus additurus. Intra- Golimi vitRatisponam vigefimo fecundoDecembris, obviam effufis omnium ftatuum Legatis, praecipue Archiepifcopis, Mogun- tino Eledtore, qui biduo praevenerat, & noftro Salisburgenfi. Secutus eftCaefarem anni fexagefimi quarti initiononadie Ta- nuarij Eledtor Bavariae, comitante eonjuge&fplendidiftimo ap- paratu ingreffus urbem, quatridud poft Epifcopus Monafte- Adventi rienfis,quifuis duntaxat aufpiciis mille peditum & ducentorum equitum inftgnes fuppetias dedit. Exiguo abhinc intervallo PR. INa , comparuere Eledtores Trevirenfis & Saxo , Epifcopi quoque Argentinen{is,Spiren{is,&Paderbornenfis. ArchiprsefulGui- dobaldus, ut erat cundtis Statibus demerendis intentus, decimo tertio die Aprilis praefentes ad Comitia Eledtores &Principes, poftea quarto Maji ipfum Caefarem lautiflimo epulo excepif, Rrrrr z &con- G/esar REDIT VlENNAM. 866 Hiftorfe Salisburgenfis & conteftandae obfequiofilftmsedevotioni,tribusliorisviniim rubrum ac album perfiphones populo propinavit, aureamli« mul argenteamque monetam in vulgus Iparfit. Praeter lisec očtavo Aprilis Weinhardum Canonicum Cathedralem, Suffra« ganeum & Epifcopum Liddenlem inauguravit. Sexto Maji in fplendidiflimo confelfu totius Imperialis Comitij Joannem Comesde Ferdinandum Comitem de Porcia Aulse CaelareaeSupremum Porciafit p rae f C( q; Um ejusdem S.Majeftatis nomine inter Im perii Princi- Imperii. pes accenfuit. At Caelar poft acceptum a fen atu populoquc Ratisponenfi fideilacramentum,&obtentis, utdefideraverat, auxiliis, očtavaMaji fecundo Danubio Auftriam repetiit5 reli- Eto in fai vicem * & inPrincipalisCommiftarij munereconfir- matonoftro Archipraefule. Inter haec fub medio hyemis rigore nulla quies permiffa Nostri Chriftiano militi. Serinius Hungaro-Croaticae militiaePole- in Tur- nvarchus non pridem aL*kre renunciatus , junctis cum Ho- ciam, ex- henloo confiliis & armis Turcicas ditiones invaait, expilatis ad TT ^ IT bemQuin- 20 ’ niilliaria pagis & caftellis, urbem QuinqueeGclelienfem oc- oueeccles. cupat & praedatur, haud difficile etiam caftello potiturus, li Hungaris tantus pugnandi, quam praedandi animus faiffet. Inde ulterius provečti pontemEffekianum, nobile opus Soli- manni, ad impediendum T urcicarum copiatum traje&um, ex- urunt. F avit c onatibus ctelum, nam perftante ad p\ur es lep ti« manas frigore , paludes glaciatte facilem noftrse militise rece- ptum in hybernapraebuere. Vere adulto placuit obftderiCanifaminferioris Hungaris® obsidetur. ur | Z)em ? f ltu gc arte munitiftlmam, fub initium hujus faeculi prse- fidiarij Praefečti ignavia pcrditam, undeTurcisquotidianaeex- curfionesinStyri3e&Croatise confinia. Etiamaliaeluperalias fuppetiae ad augendum exercitum in caftris adventabant. No- fter quoque Princeps duce Joanne Flettingero fub quatuor fignis milit 600 .pedites,binistormentislegiGnariis,omniquc necelfarioinftrumento bellico inftručtos, qui 13. IVIaji Salisbur- go moverunt, & junčta vexillatione PaiTavienli, fequenti menfe in caftris faederatorum anteCanifam nxisadpulerunt. Circu« lares copias exImperio fub idemtempusadduxitComcsWal- d učit Cir dekius. Nec procul fequebanturGallica lubfidiafexmillium fub dučtu Colignij. Horum pars bismille capitumDuceGaf. ftpneSuillio perSalisburgenfem ditionem (caeteriperlnferio- EXUR.UNT PONTEM Ejsekia- SUM. Canisa Archiepi SCOPUS MITTIT AURIJLIA. 0 CoMES Wai.de- KIUS AD- CULARES COPlAt rera Lib. V. Gi p ut XL S6j rem Auftriamprasceflerant) tranfitum in Styriamqusefivit, & Pars Gal, quinto,quarto, actertioidus JunijSalisburgumintravit; mili- tIclSuB - tia lečtilfima, & omni apparatu ad luxum usque cultiffima. burgSm 1 ** PrincepsGuidobaldus, pauld ante Ratispona adfuosreverlus, venit. majoris notae Praefečtos & Tribunos fuae menfae adhibuit, imos a c lummos variis humanitatis indiciis perquam liberaliter ho- noravit. Gallicae quoque militi® Prade&i, ut gratolpečtacu- loPrincipem oblečlarent, copias in Walfenfem planitiem du- 0NAM ' ad modicum tempusSalisburgum reveilus, cui Legati Comi- tiorum cum preče & votoaccelerandireditusiterfelicillimum funt adprecati. In fuperiori Hungaria Soufius, homo Gallus, Caefariani Sousms exercitus illo in campo imperator rem profpere gerebat. Neu- RECUPERA * tra mox &Leventium hofti extortse, Turcarum exercitus, libe- e/uveT,* rando Leventio intentus , ingenti clade proftratus, numeratis tium.ca- qui cecidere ad minus Tex millibus. Mul to difparCanilianae oblidionisfortuna: hanc a circum.fufis,&: inacceffispaludibus, copiarum paucitate, annons penurra in dies difficiliorem, ut tandem TolverengSupremis Ducibus perlualitadventus Magni Obstdio V ezirij, qui cum grandi exercitu (litine ad centum millia farna Canisa vero major attollebat) urbi liberandae imminere nunciabatur. Itaque cum nulia Tpe potiundse urbis, militem iniquiflimo lo* co certs neciobjicere, nec confcientiae, necbellirationesper- mitterent, communi Ducum placito bellieum omne inftru- mentumabducitur,milesnullofuo damno inldručtis Ordinibus Muram trajicitur, & in infula Seriniana caftra metatur, reličlis in Serirvwariano munimento adprcefidiummiiie quingentis. Hoftis 868 Hiftorice Salisburgenfis Stroza T URCAS CJZDll, fess mox CADiT. Hoftis haud diup6ftinfecutus,trecentospraetorianos(Ji. nizaros vocant) in modicam Murae infulam concubia nočie trajicit, indc ulterius in Serinianam infulam promoturus. Aft impediit vigilantia & heroica virtus Comitis Strozij ,qui trans. mifTo vado cum paucis fuorum fulminis inftar inhollesinve. čtus omnes ad internecionem delevit. Sed 6 quam feftino pede adverfa profperis haerent, & medias inter lauroscuprefli furgunt! Vičtoriae gaudium corrupit improviia ctedes gene- rofidimi ftrategi Comitis Strozij. Is dum ejedio hofte mili- tum fuorum virtutem gratiis Sc laudibus attollit, repente e vi¬ dno monte globus fclopeto excufilis advolat, Sdaureatum ca- put laethali idtu tranfverberat. Ingens fuit militum ludtus, mortuumDucemutpatrem deplorantium. Funus Viennam delatumin Aulicotemplo PP. Eremitarum D. Auguftinicondi- tum fuit: at virtus Sc farna perennant. Exinde Tu rca ad Neo- Neo-Seu* Serinianum caftrum oppugnandum convertitur; idquetrige« fimo Junij tranfcenfis undequaque operibus viarmatafubocu- lis Chriftiani exercitus expugnat. Miferandum ipečlacuJum [ Turck. c dm de iedtiffimis militibus plus quam mille ducentos aut lio- Grandi {F\ e ferrum, autMurainter jedla crudeli nece abriperet. E mille „ feptingentis vix trecenti, uque magnam partem faucij fati afpe- ritatem evasere. Poterat Chnftia.no fanguini caveri, fi rr.iles praefidiarius pndie faventibus tenebris ultra Muram edudlus fuiffet, cum & ipfi Duces Serinvarium,neque natura, ncque arte fatis munitum pro perdito haberent: fedrefpečhbus,Sc x- mulationibus quorundam Ducum debebat cedere, Sc in vidfi- Evertitur mam cadere falus militis. Turcse protinuseverfomunimen* to 3 nulliufuifuturo,Canifam ad curanda corpora fereceperunt: paulo tamen pbft, cum noflri ad Arrabonem haud procul D. Gotthardi pago caftra pofuiffent, ex oppofito conftiterunt, Inde faepius tentato , tandem tranfuadato amne impetum in Circulares impefij copias fecere. Conftabant illse maximam Ar.ra.bone partem Tyronibus nuper confcriptis, qui bellici furorisinex« perti,Ducibus necquidquamhortantibus, breviordinesfolvc« runt in fugam prsecipites j unde aliis quoquelegionibusme- tus, aut confufio. Periclitabaturfortuna Chriftiani exercitus, cum plures legiones aiiae aliis divifim in fubfidiummiifae parum feliciter confligerent. Et jam Turcse triumphum canere incipie- bant; NUARIUM EXPUGNA' TUR a NOSTRO' RUM &TR.V GE. »Turcis. Turca transito NOSTROS INVADUNT ET TUR-. »ANT. Liber V. Caput XL. 869 bant; cum optimo confilio inter Duccs conventum, confertis ordibuuis plenum agmen inhodem ducerc, & juftaaciedecer- nere. Reftitabat initio Colignius Gallici fubfidij polemarcbus, caufatus nullum fe confligendi, fed confervandi militis impe- rium a Rege accepilTe: fed aliorum denique, etiam fuae gentis Ducum perfuadonibus cedit. Itumigiturin bodem eavirtu- te & fucceffu, ut invadentiumroburnecintegraborafudinue- rit, fed in fugam verfus vadum repetierit, equotamenutfalvi evaderentjfugientium confudo,&tergaprementiumtelapau. ds concdferunt. Odo milliaTurcarum cecidide farna fuit: quos inter quatuor cbiliarcliae, (Baffas) minores militiae Prgefedi triginta: praeda fuit opulenta, equorum captorum numerus ad tria millia. PodhaecTurc2ebreviconfinia,noftrihybem3 refpexere. Nec multum temporis interceflit, cum pacis inter Caefa- rem SeTurcas conclufae nuncium late perfonuit, omnium ad- miratione,PIungarorum etiam indignatione, quodinejustra- datione fuiflent praeteriti, quas nune quidem preda , podea tamen in efferatam rebellionem erupit. Cxfar acceleratae pacis caufasprimumImperialibusRatisponae,deindeHungaricisCo- mitiisPofonij expofuit. Praecipuee ferebantur: ditionum bee- reditariarum ni.rn.ia exhauftio ab ineumbente ipfis belli mole: e:xpenfarum magnitudo, fumptuum, annonas,ftativorumin Hangaria maligna fuppeditatio, Imperialisfubfidijdifficultas, prseter alias, quasCaelar fuae confcientkefervata$,quaminpu- blicum vulgatas maluit. Inter pacis articulos erat, ut TranfylvaniaCcefareo milite evacuata in Ragoziani Regiminis datum reponeretur, efeptem Ragozij comitatibus ternio trans TibifcumHungariaeRegi ce- deret, alter quaternid^elut dcNovarinum cumNovigradioin Turcica potekate permaneret: bonorificseLegationesexutra- queparteindituerentur. Ideo Csefar Comitem Leslssum cum magnifico comitatu & pretiods donariis ad Ottomannicum Im- peratorem Oratorem mittit, toto Impetio Turcico maximis bo- noribus exceptum. TurcicusLegatus in vicem milTusnonis Junij per Comitem deStarnberg inter quatuor cobortes Vien- nam introducitur. Ut etiam pacis frudibuscommerciagau- derent, iisdem temporibus inddtuta fuitViennaeOrientalisSo- ^ ' ’ cietas, A NOSTRIS FUGANTUS., IISQUF MAGNA SUA STRAGE CEDUNT VICTO- RIAM. Pax CON- CLUDITUR cum Tur« cis. CauSjS accelera- TlONIS. Pacis Condi- TIONES. EESIjEUS CoMES MITTITUR Orator AD PORTAM Ottoman- NICAM, 8 7 o Hiftorias Salisburgenfis Orienta- tis Socie- TAS VlEN- NJE INSTI¬ TUTA. čietas,Caefarea authoritate probata,quae adhaecusquepoftre» ma Sc funefta Auftrise tempora diu floruit. Dum Mars Thracicus campos funeribusinfternit,neque togatis SsC pacificis Principum aulis a mortis falce parcitum. Sub ipfis Comitiis diem fupremum obiit 12. Junij anno 1663, *c° R iR PI * ^ oannes Georgius Comes ab Herberftein Epifcopus Ratispo- TtspoNEN- nenfis, cum dignitatem Epifcopalem vix delib-aflet. Succei- fit Capitularium procerum fuffragiis 10. Augufti Adamus Lau- rendus Comes de Torring Salisburg. & Ratispon. CapituliPrae- pofitus,* qucm anno fequente decimo tertio Aprilis inCatbe« dralibafiJicaEpifcopum confeeravkArchiprseiulGuidobaldus, cum celeberrimo ačtui adeflet ipfa S. Caeiarea Majeftas cum Ele« čfcoribusMogundno, Trevirenfi, Bavaro,Sc compJuribusim¬ perij Principibus. Aftitere conlecrato Lotharius Spirenfis,Fer* dinandusFurftenbergius PaderbornenfisEpilcopi.Radsponen- iis Praepofitura poftea. ceffit WolfgangoSigismundoLib.Par. deLeiblfingSalisburg.&Ratispon.Canonico • atSalisburgenfem Romani Pontificis indultu fibi Neo - Epifcopusretinuir. Eo- MorsAi- dem anno fecundoFebruarij fatis conceflerat Joannes Marcus EpisTsec- Gib. Bar. ab AldringenEpiicopus Scccovienfis * cujusEpifco- cotiensis. patus adminiftradonem St fequend anno confirmadonempe* Raymundum Abbatem Admontenfem Arcbiepifcopus contu- MaTgL' ^ Maximiliano Gandolfo e Comitibug, dieKuenbuvg tune S;?. dci Tuš k lisburgenbs ArchiepUcopahsConfiftorrjPraefidi, Sc paulo pbft Comit. df. Celfiff. Archipraefuli , qui jam anno quinquagefimo quarto pod antfEpisc. Albertum Priami Lavantinum Epifcopatum confcenderat, ab Lavant. ipfomet Guidobaldo in principe templo Salisburgi confecratus. MaximilianoSucceflorem in EpifcopatuLavandnoGuidobal- dus nominavitSebaftianum Comitem de PčkdngPraepofitum, poftea Epiicopum Pafiavienfem , cui Archiepifcopi nomine confirmationem Sc confecrationem imp^rdit WenceslausEpi¬ fcopus Paflavienfis. Caefaream Aulam cumprimis a£flixit prsematurum fatum Sereniflimi ArchiducisCaroli Jofephi, ex AuguftaLeopoldina prolis unicac,quem a rormae grada,moram fuavitate St innocen* tia merito delicium generis humani dixilfes. Sed tenerrimus Princeps in primo setaus flore pluribusmorbisarietatus, deni* que occubuit in Caefarea urbeLinzenfi anno 1664. vigeftmo primo Februarij. Funus navigio lugubriter veftitoimpofitnm Sc Vien* OlUTUS cArhidu- cisCaroii Josephi. Liber V. Caput XL. 871 &Viennamdedučtum,inCaefareo hypogaeo apud PP. Capu- cinos conditum fuit. Vacarunt exindc plures praegrandium di- Vacantes gnitatum infulae, in plures diftributae. DIGNITA ' O * x TE-S K£« In magno Magifterio Ordinis Teutomci fucccfiTit Commen- rlentur. datorAmberonius, Uradslavienfi mytra potitus eft Cardipalis Theatr. Hafllas, ad Olomucenfem cathedram facrorum Elečtorum EtiU jfuffragia evexere Carolum Comitem Lieclitenfteinium antea Salisburgenfis CapituliMetropolidci Decanum.Ad Pafiavien- fisEcclefiae gubernacula admotus eft potioribus vods Wences- jaus Comes de Thun Salisburgenfis & Pafiavienfis Canonicus. Deniquerecens firmatte pacis gaudia turbavit lučluofus cxitus NieolaiComids Serimj,mulds adverfusOtcomannicam Nicolaus eentem heroicis geftis inclvti. Hune pridie idnerisJad Vien- CeM£S Se " 6 r tt ■ ,1 . RINIUS AB nememConventnm Hungaricorum Magnatum deitinati,ve- A ps.o cca- nandi ardorad pcrfequendumingentisferociae& moliš aprum mTUR ‘ abripuit,qui triplici jam telo iaucius per obftantes hinc & inde nonfinevulnereproftratosjin locumpaludofum arboribus in- umbratumeruperat. Ibi Comes feramrecubantcm conlpica- tus,8t afufo (anguinevulneribusquedebilitatam ratus,equum deferitžt unico epbebo comitatus venabulo petit,beftiam con- fe 6ctotidem cohortespedeftres. Sssss Ad h Z Hiftorte Salisburgenfis COMETA APPAR.ET £X INTER- VmORE- mx. Adplauseremultiplicifragore trccentse & viginti majores mi chinae. Additi omnis generis honores, & in Univcrfitate PP. Benedičtinorum Theatralis exccptio. Eodemmenieomninm oculos,animosque in feconvertifc Cometa , non folum to ta Europa,fed etiam in Indijs confpe« čtus. Salisburgo 12. Decembris fefe primo videndum praebuit ufquead l7.Februarij colore pallido , cauda in 17. graduum longitudinem proječla. Novo afpedtu , & longiori fyrmate, quippe 20. gradus aequantc,redijt očlavo Aprilis^five idem, fi- ve abus (dc q>jo interAftronomo smuka iitigatio)adverfo cus- jfu:quippeprimum abortuin occafum * pofteriusaboccafu in ortum obverfo* Non vanas fuifTc cceleflis o/lemi minas» fe- ^uentium temporumtriftes eventusdocuere. CAPUT XL1. De morte Archiducis Sigžfmundi Francifci , Gajaris in Tzrolimprofečlione,folemii ingrejpt, & txcef (zo¬ ne Salisburgenji. R Ebits inHungafla compofitiSjCaefarem innata erga C32* lites pietas ftimulabat, utapud Cellas Marianas (tem* plum eft a tbaumaturgaDeiparentisicone, & {umma peregri* nantium frequentia ex omni gente ce\eberrimum, Benediki* no Monafterio D. Lamberti in Sty riaadpertinens) pia vota fob veret. Et jam iter ingreffus advicumKonigftettenfem perve- nerat: ubi trifte nuncium de obitu Sereniffimi Archiducis Siois* } o mundi Francifci redire,& rebus Tirolenfibusprofpicerecoegit. Vixbiennium abierat, ex quomemoratus Princeps ditionum Tirolenfium regimen a Fratris Ferdinandi Caroli morte vi* duatum adijt. Provincise dČ totius Auftriacas Domus bornim liUTi- podulabatjUtlečliffimam conjugem circumfpicerct,exqua fse- rtlsnfK cundaproletotpopulorumvotarecrearet* Ideoabdicatis,qui- busin ftatu Clericali cumulatusfuerat,Epifcopatibus,cumSere- niflima Maria Hedvnge Augu(ta,Sulzbacenfi Comite Palatina Rlicni Anno 1 6 6$. in regia Sulzbacenfi per Comitem Kdnigs- eggium conjugalem concračhim inijt. Sed ecce I dum fervent apparatus dc ftudia coijnubialis fefb, .. ' Hj- O BITUS Ailchidu- cis Sigis¬ mundi FRAN¬ CISCU. Lib. V. Caput XLI. 875 Hymenso Libitina fupervenit: Princeps infolitam totius cor- poris defe£tionemqueritur,eaquecontinub invalefcente fubito extinguitur 24. Junij, cum triduo antecedente Cometa, fupra Regiam Oenipontanlim confpečlus, trifti coma velut ad fere- trum praeluxifTet. Nondum trigefimum quintum setatis an- num expleve rat, atque oeconomica fuaprudentia inmagnae- molumentaProvinci3efpemfecerat,quaminopinata fati celeri- tasmomento praecidit. Delapsa igitur ad fuam perfonam Provinda, eius poflef- cVllas Fonem Caefar ipfus capdfere decrevit, St poft perfoluta prius Maria- D. Virgini CelknCi initio Sextilis vota,die dedmo Septembris J^, P0STBA Vienna digreifus iter Tirolenfe inijt. Princeps Guidobaldus, tIM PBL0F1 . utadtanti Hofpitis exceptionem cunčta rečfce difponeret, jam ci scitur. fecunda eiufdem menfis Salisburgum pervenerat. Is, ut intel- lexit,C3efarem haud proculSalisburgenliumfinibus in arce Ča¬ rnem divertilfe,illuc cum paucis fuorum citatis equis profečlus, Dikertu , & manus ofculo obfequio{iflime veneratus , confeftim ad fua & Lambt - redijc,ac poftridie Caefarem a prandio in Frankenmarkfum- ‘bibimhf' pto propinquantem,in limine Salisburgenfis Provinciae iplen- Claris dido apparatu fub dio excepit. Praeter Aulicum fervitium, Stcorporis cuftodes, aderant in armis^ftatuum provincialnim pno. St civium equeftreš turmae,duČtu Wolfgangi CafpariUberaker, St joanmsFlettingeri belli Ducum. Accefsere mille capita po- pularium, duas cohortes catapliračborum,& una dimacharum, cum duabus vexillationibus peditum. Itum exinde in vicum Stratsefylvae: * IbiCaefar integrum diem fubftitit,qudd medi- * Sttafr civaletudinicurandae venam aperuiflent. Poftera luce in vici - m ^ en * novico Neoforenfi pranfus, fub primas no&is tenebras, quas nluviatempeftasauxerat,Salisburgum venit. Media extra por-A™ 81 "«* tas civitatisyia ftabant in oblequium vementispopulares co- pis 1800 cap itum, in quatuor peditum, &fexequitumfigna diftributae. Linzenlem,quseSt D.Sebaftiani,portamprsecin- xerat Arcus triumphalisterno aditu.Eius apici infiftebatlmpe- rialis Aquila expanfis alis: fub cuius medio feminea imago dex- tra clavium fafcem,fmiftra laureufertumcum ramo palmaete- PoRTJ!t nens,feipfamnominabat,fubfcriptis verbis,P ax Augusta. Sti-L inzensk pabant utrumq^ latus fimulacra Csefarum, Julij, Hadriani, M. Aurelij Antonini, Caroli M. S.Henrici, & TheodonisBavariae Ducis. Majoriarcui fuperfcripta epigraphe. Sssss z HrgQ 8 74 Hiftorias Salisburgenfis Ergo ades Divam cura Leopolde Augufic . Sicfalutant de ftium* phali arcu Laureati vertiees, quibusab annis MDCC. ccepta , aučit Jacrafa Juvavij caflra &“ arces: ajjurguntque Augufta imaginesfa ad pr imaš alpiumfances,quas olim ad propulftmdos Barbaros,<&* Im¬ perij Romani'fecuritatem occludi,obfirmariquedocueruntprafentmi claves. Perge ad imperia antiqua , Regiam monjlrant viam. UnuttiEpigraphes latus tencbat Europa, alterum Afia, u. traquepalmeafrondeinfignes. In imoportas adextris reniten- dcaballo frasnu induebatur a Pannone adfcriptis verbis: Difut frtena pati. Afiniftriscurrasuiumphalis cervis junčlusCornu. copiam vehcbat infcriptam: Pax nntrit , or nat. SsmsGjE- ALinzenfiporta ingreflus in urbem fadlus fequenti ordi. GKEssus^N ne * Pdmo loco cum fuis tubicinibus ibat civium, dein’ ftatu« umM. umProvincialiumequitatus. 2. Salisburgenfis tabellarius cele- tarius. 3. PrsefeČlus celetum(feu poftarum) 5*. DD. Canoni- corum Metro politicorum. & Illuftris Nobilitatis famulirium, eorumque 4. equi admanum. 6 . Csefareorum Camerariorum, &qui abintimis Confilijs funt, famulitiura 7. cum equis ad manum. $. Bini Salisburgenfes tubicines,&9. toddem inferio- res equifones. 10. Archiepifcopi generofiores equiduodecirn holofericis ftragulis acupictis & pretiose limbolatis inftrati. II. Major equifo cum curatore equeftris inftrumctiti. 12. Sa¬ lisburgenfis defignator Cameralis hofpitiotum. 13. O&lo tu« bicines cum aeneatore. 14. Ocfo liluftres ephebi SaVisburgen- fes,cumDapiferis, Confiliari js, št Provincialibus. 15*. Duo ve« redarij Caefarei. 1 6. Totidem tubicines. 17. & curatores rei e« queftris. 18. Equi Caefarei ad manum dučti. 1 Eiufdem tu¬ bicines, cum medio chalcotriba. 20. Canonici Metropolitici Collegij cum Camerarijs tum Salisburgenfibus, tum Csefareis intermixti. 2f. Confiliarij Csefaris intimi. 2 2. Palatij Csefarei Magifter PrincepsLobkowbzius,cumfupremo {fibuli Caefarei Prsefečlo Comite Dietrichfteinio. 23. Quamplurimi utriusq* Aubefervi circumpedes.24.S.CaefareaMajeftas equo lublimis fubpredofa umbella,quam civium primores portabant a civi- tatis porta ad ufque fcres bafilicse Metropolitanae. Ad utrum* que latus ibant taeduchi ex Hluftribus ephebis, & fatellites bi- pennigeri. 27. Sequebatur Archiprseful Guidobaldus fttis pa« riter ephebis, & bipennigeris ftipatus. 26 . Atergoequitabat fupremus Camerarius Caefaris Comes Maximilianus a Lam- perg. 2/. Inde Csefarei Corporis Cuftodise Capi taneus, Fran« cifcus Liber V* CaputXLL 8 7T 't in cf flfl sl isf iti U ieifcus AuguflinusComes a^allnftein. 2 $. Quaterni c Csefa- reis, f & totidem eSalisburgenlibus ephebis inequis. 25». Caefa- rei corporis Cuftodes poft tubicines , & aereum tympanum. 30. ArchiepifcopalesCuftodiae corporis cumtubicine.31.Cur- rus & Icdica perfonae Caefaris. 32. IndecurrusNoftri Principis propriuSjtum ali j quam plurimi utriusque partiscurrusfejuges, Scpoft illos ingens bigarum numerus, Ad pontem ab omni, partc pičturis ornatum, taedisque illuftratum triumphalis por-^oT™* tainvitabat, in qua Atlas barbaris gentibus circumleptusOrbi IN ADiTU fuccollabat, adfcripta voce: Gerendo. Atlantem aquila laurca.* 01 ” 11 * tumfceptrum gerensexplicatis alis obumbrabat,cum anagram- mat ^regendo. barbaris circumfiifisadječtumlemma: Vindkati - do,non concupifcendo. Subječta tabula, quam a dextris Pax & Ab- undantia, a imiftris Pallas Auftriaco armata fcuto,& gloriofo pe- de Turcas captivos premens, ftipabant, hac Csefarem compel- labat infcriptione. Salve onomen, quod mundus amat , Leopolde Atfiriace.hi pinum de utrdqut ripd Juvavus accipit,femper devotus tuis obfeqmis , nune curoe etiam & tune caufa, Qmnto major , tanto tnelior , Pktatis Au- ftriaca avitum fignum eft. Triplicem Arcus triumphalis,ut prior, pandebat aditum, Medium & auguftiorem coronabat gentilitium Auftrige fcu- tum Aureovellere exornatum. Supra dextram portam vifeba- tur brachium Salinaria cuppa grave,animatumhoc fcito, N on nomine tantum : fupra laevam alterum brachium aureum glo- bum oftentabat, inferiptum: Divhijs devotaj ms. In exitu pontis honoraria machina rurfus in triplicem portam diftinčla ita Csefari applaudebat. Hac mercede placct pontem Juvavj mn din ante aouarum impo - tentid revulfkm d fmdamantis Pontificem rejiaurdjje , ut decentiori mitu hnperatori Leopoldo fnbjiermret, &* pio ubi\m fjmbolo nil fo. re imitrn dejignaret. In eadem porta vifebatur littera L.decUmano chara6te-Ai.TF.su re exprefla, & Impcratorio diademate coronatat fub illa prona l ’ 0B - TA AB cervice flores cum lemmate: Inclinando regunt. Platese quibus Tls VEB , S u S " * Caefar intrabat,kternis eleganter pičlis,t3edis,acfonalibus col* Gumam, lucebant. E vallis 6c monte utroque circumiečtis nongenta & quinquaginta feftiva tonitrua de mortarijs & curulibus machinis adplauferunt. Ubi Caefar tranfpontanam civita- tem Obircia- MENTA IN Obsfqui- um Časa.* RIS EXH1BI> TA IN AR- CE.* In cearo EONTE.. * !>eUe< fecurm- SpECTACU- lO I'YRO- TECHNICO. 8j6 Hiftorias Salisburgenfis temfubijt,eforipifcarijaggere quinquaginta>& ubi mmedium civitatis forum pervenit,totidemalia exaggere arci fubje&o in plaufum foluta fuere,dum interea totius civitatis templa omni* um campanarum clangorem in obfequium demiflifsimumof. ferreut. Sic tandem ad Metropoliticam balilicam Ventum, in cuius porticuChiemenlisEpifcopus cum Cathedrali Capitulo, tot6queClero,ornatuEcciefiaftico infignibuSjCasfarem ialuta« runt,mox Eundempoft impreflum falutiferae Cruci,ab Epifco po oblatas ofcuium , ArcEiepifcopales Camerarij fub auream umbellam acceperunt, atquead Principem aram deduxerunt; ubi per Ambrofianum Hymnum folenmffima Mufica decan* tatum ačlse Deo gratiaerdein Casfar in Arcbiepifcopale palatiu dedučlus, repetitis ex arce majorum tormentorum fragoribus poftremo falutatus fuk.. Nihil adpompaemagnificentiam defideraripoterat,quam cceli ferenitas} hanc tam en fuperi negarunt: quippe effufifli- mae pluviae, ficut a Neoforenfi vico iter Salisburgum faedarunt, ita & triumpbalis ingrefsus fplendorem plurimum obfufcarunt. Quinque integridies, quos S.Cacf Maj. Juvavio indulfit, intervaria oblečbamenta abiere. Afcendit Casfar arcem con- tiguo monti impofitam, perluftravit armamentaria & penua« ria^inEius obfequiumde grandiori mortario (bubalum voca* bant) proječbi mapres globi , quorum dno trecentas libras ’ sequabant. Spečbavk deinde aelbivum pa\atium,§c viridarium Clari fontis * & in illo pifcinas,hydraulicos lulus,hypastliria, fubdiales caenationes, ftatuarum artificia: aufcultavitMuficalc drama in Theatro, e vivo lapide excifo, decantatum. Rede* untemcentum očboginta aeneae machinae, Kine ab arce, illinc amonteCapuccinorum alternisexplofae,feftivo fragore faluta« runt. Luftratum etiam Rifenfe Principih equile&equitium^ in via amaenum diverticulum praebuitKaltenhufana cellavinaria haud pride exftručba:(cuius fupra mentio) nec dedignata eft Sa« era Majeftas fpumantem opimi pateram libare loči genio. Poft- ea in arenario aggeftu feu parva Salfae infula fpečbaculum py. rotechnicumadduasfere horas exbibitum, cuius forma erat ca., ftellum msenibus turribusque ad murorum imitationem cir- cumdatum: fupra mediam eius portam eminebat Aquila in- feriptum gerens S. Caef Majeft. nomen: binis turribus infifte- bant leones, pyroboliš,aliisque igniarijs artificijs referti. Late¬ rn ca- Liber V. Caput XLI. ra caftelli ckudebat arboretum, ubi ex interpofitis mortarijs eje* ftiglobi pynj innocuoigne per aera ludebant: quibus c vidno jnonte Monachorum accelferunt plures igneorum jaculorum artifieio/i volatus. Salfa etiam praegrandes globos fpečlaculo addidit,quitrium,8c quatuorcentenariorumpondere longafpa- tiaiiatandoemcnfi, identidem contemptrices aquarum fiam- mas ejaculabantur, doneč demum confumptis ruptisquevifce- ribusiiilfureum fpiritum cum fragore eijcerent. Magna pars temporis etiam data pietati. Incidit vigefi- AWS mo quarto die Septembris Divi Proto-Antiftitis Ruperti Fe- ^etas^* ftumabipfometArc.hiepifcopo quam folenniffimis veiperis & officio celebratum. Utrique Auguftdlimus Caefar religiofiili- mapietate adfuit: eademaue die polt fumptum inAula pran- ^ * * 1 JL X- C OVfOFDlJL diumComcediamin Academico Theatro a PP.Benedičfinis re- šibita. praefentatam clementiffime fpečtavit, cuius argumentum erat: Pax condiiants Auguflijjimo Lmperatore Leopoido Auftriaco Tellurt reftitHta, ;t TototemporequoSua Majeftas Juvavij fubfiftere dignata cfl,in puhlico menfe accubuit, & a folis Salisbu%enfibus Au* licis menfe fervitia accepit. Wol 'gangus Cafparus UberakcE baculo geftato Marefchalium obibat, Vigilius Comes de Thun. S.Majeftatipoculum praelibabat,Archicpifcopi paulo inferiore gradu affidentis pincernam egit Antonius Comes de Thun, Raymundus Comes de Lamperg Dapiferi munere fundlus fuit„ Ubi 27 - dies Septembris illuxit,iterOenipontum versus a Cae- fare promotumminore apparatu (ita Ipfe juflerat) at nonmi- nore Coeli intemperie, quam cum intrarat. Civium Sc Pro- vincialium equeftrestunna£ ufque admontcm Walfenfem in- ferviere: Arcliiepifcopus in ipfius Caefaris curru Comes,ubi ad C^saris H alkmdivitemperventum,adtempus difcedens,inGmein,qui ABItus ‘ locus eftSalisburgenlis domini),pernočlavit: poftera luce Cce- fareminvicumLoferfub folis occafum venientem,pluvia licet tempeftate obvius, rursum cumduabus fubditorum vexillatio- nibus falutavit. Eique poftridie ,qui erat dies S. Michaeli la- cer,levicam confcendendvaledixit,cum SuaMajeftas ulterius Varedi- eomitari parato clementifllmas gratias pro omm exhibita hu- Gasarem manitate ageret, nec ulteriorem comitatum admitteret, Ad et Archie* ultimastamcn confmiorum metas fupremus ftabuli Prasfedlus PiSC0PUMj cum duobus Canonicis Cathedrakbus,& Aulia ferviti) parte CSB- Leopoiduj Cesar ve¬ nit Oeni- PONTUM. In reditu Salisburgi SXCll>ITUR. UMPHAUS PROPE Xfi NODOCHI- UM. 878 Hiftome Salisburgenfis Caefarem iuntcomitati: ubi in anguftijs Strubcnfibus čmajori* bus tubis quadraginta explofionibus eft (alutatus. Imperator Lcopoldus fecundo Očlobris Regiam Ocni. pontanam magnificentiffimeingreiTus,diesviginti tres ibidem perftititjtmdeacceptoab Ordinibus fidei $acramento,rebusquc omnibus ordinatis,vigefimo nono Očlobris redijtadlimitesSa* lisburgenfis provinci3e,ibidem a Guidobaldo obfequiofiflime exceptus. Suburbium Millnenfe fubeuntem maiora tormen. ta primiim ex aggeribus montis Monaehorum, ficm e vallis as/livoMirabelias palatio circumiečlisfoJuta falutamnt. Prat* bdiarijmilitescivitatis ex utroque latere inarmis flabantapor- ta clauftri(utvocant) ufque ad portam xenodochij, quam Ar* Arcus tri- c us triumphalis ambiebat ftipatus binis Numinibus indeflu. •umu. rt« . f. . r - , 11 ' • fninum, hincmontium, prout denotabant adlcnptte voccs! Flumina,Monter Supraintroitum legebatur patent omnia. Ma- thinae facies erat bipattita in dno s ordines*. in inferiori erant a dextris Flora, & Dočlrina, fuis quseque infignibus fpechbiles.* illapedibus a^fcriptas habebat voces: fiorebit virtus, iftai Con- ftlio . Siniftrum latusquoque occupabant duae ftatU3e,una ge* ftato alveari, & fubfcripto nomine feipfam fignans 5 Indifiria. Altera frugiferam fsecunditatem indicans fub agnino vellerc fcriptumliabebat*. derorc coeli. Infcriptio fimulacrisintcrmedia legebatur t Salve iterum o Augufia falus Leopolde Cafa?: jam major a rt* dhu focidfli utrumcjue Nori. um. 0 ut gaudet tmjuvavia: nam vi* detfe amart . firmantur gratiquamafn3enitate mire affecit Imperatorem. Locus eft non ultra fe$qui ko ram Salisburgo diftans,ubi mons Unterfperg j UCUNDA interduopraerupta & praealta latera amplum veluti tbeatrum jnvicino explicat. Hinc fedecim omnino rupricaprae a venatoribus ad- ^ CA £ P * A * ačtag,& undequaque caflibus obfept 3 e,S.Ca 2 £Majeft.obledlatio- tio. ni vitam facrarunt. Ut tamen etiam ferae Caefaream clemen- tiamfentir ent,quatuor ex ijsvivseinpoteftatemacceptae funt. Quarto die Novembris illucefcente Caefar Juvaviodifcef- fit, comitante ufque ad fines Guidobaldo.Curiam prsetereunti rurfus obi\debatur porta triumphalis kac epigraphe infignis. Lucetefeftivi igr.es mmxi Atckiepifcopitamen expenfis,viginti očto ffcerneban- T tttt tur. 88o Hiftorise Salisburgenfis tur. Infcrioris conditionis famulipro competente vičlupara- tammenetam ad unumomnes accepcrc- quibusdifcedentibus in vico Stratse fyl vx ( vulgo ©trafjftNJlC&Cn) qui ditionis Salis¬ burgenfis poftrcmus eft,etiamosnophora in viaefolatiumrcple- ta vino,idque tamliberaliterpropinatum,ut compIures,tcnc* bris ante nočtem obortis, mentem viamque amiferint. Moituji Fodem autumno judu Principis in Metropolitana sede * ma g n ^ c ^ parentatum fuit Serenifs. Adariae Annte Elečfcrici Ba* Bavar-ia varite,viduas, quondam Maximiliani Elečloris conjugi lečliffi« pa renta- in;E,cui multo temporc improli in Ipem nunquam deficientiu Nepotum tulit duosmafGulosPrincipcs Ferdinandum Mariam & Maximilianum Philippum. Erat Divi Ferdinandill.Impc- ratoris filia,animimagnitudine &prudentia fupra /exum. Ut in omni vita religiofae pietati addičtiffima , ita & pientifiTimc Monachij ex hydropedece{Iit, jamfenio gravis,anno 6^.^. 0- 6lobris,adlatus conjugis intemploS.Michaelis tumulata. CAPUT XLII. De Ccefareis nuptiisRatisponerifis Epifcopa- tusJŠ dignitatis CardinalitU ad Archupipopatum G ui- dobahli acccjjione, Pontificatu Clementis IX. rtfotu<&* cbitu GuUobaldi. Guidobae- DUS BENE * #XCIT A*« SATEM SE- ONENSIM Romanih« Mileir. Abbo MDCLZTI. Adventus IT EXCEPTIO Margari- tji Hispa- NICAt.SPON- SA CjiSA- P Riusquam Guidobaldus Ratisponam repeteret, voluic Romanam Miller,multis antea annis Univerfitatis Salis¬ burgenfis Rečtorem & Procancellarium , nuper in fuo Adonafterio Seonenfi elečlum Abbatem ipfemet in S. ade D. Petri XI. N ©vembris Abbatialibus infignibus decorare. Infuper in amplioris gratite conteftationem^uam rara viri eruditio,pru- dentia,& lermonis fuavitas conciliaverant,omnes expenfas,quas facer benedičfionis Abbatialis ačlus de more poftulat, in fere- cepit. Dem’ vigefimo quinto eiufdem menfis ad Comitia rc- dijt. Vienna aCaefaris reditutotadefudabat in apparandis Cse-* farei Hymenaeifefi:iscumMargaritaHHpanica,quae annofexa* gefimo (exto decima nona dieMartijpoftperačlas cum Barone delfola Csefareo extraordinem Legato, matrimomj mi caerc- » 10 - Liber V. Caput XLIL 881 monias, vigefimo očtavo Apritfs Mantua Carpetanorum dif- ceflit, &quacunque divertcrat, Regijs honoribus excepta, 17. Očtobris Rovoretum in Germaniae finibus pervenit: ubi a Duce Albuqucrquio, quem a Rege parente idneris comitem &du- eem hucufqueac.ceperat,CardinaliHarrachiotunc Tridentino Epifcopo,acPrincipiDietriehfteinio novo fuse AulaePraefečlo (’,onfignata,perTiroiis &Styriaealpesiterin inferiorem Auftri- ampromovit, & 5". Decembris in Viennae fuburbana planitie,in qua Caefar cum fplendidiffimo Optimatum omniumque Or- dinum comitatu praeftolabatur, eomparuic. Venientem Cae- farfuaviflime excepit, & per T urcicum tentorium perquam pre- tiofi operiš, inhypaethrium huicfini magnifice paratumdedu- xit. Ubi fimul aifedere,primo Hungaricas, tum Teutonicae co¬ li o rtes longiflimo tračfcu prastervečtae/uperbo cultununquam antebac conipečfco ? dc in mutuam semuktionem compofito, longe 'jucundiffirnum lui fpečbaculum prsebuere^ cum immen- fa aurigemmarumque copia, folisprseter folitum ferene afful- gentis radijs percufla,intuentium oculos dum recrearet,pene of- fenderet. Itum dein’ eodem ordine per armatas civium ftatio- nes inter tubicinum clangorem & tormentomm fragoremad templum Aulicum apud PP.EremitasD, Auguftini. Ibi Spi- Insressus nolaNuncius ApoftolicusSummi Pontificisnomine facrasEc- ^ CI ™ TA " clefiae preces,V>enedičtionem & piavota addidit. Inde a toto lennitas Magnatum czetu in Aulam dedučti Augufti Coniuges geniali -nuptialis. convivio accubuere , quod feftiviflimae choreae exceperunt. Succeffit $.Decembris fpedtaculum pyrotechnicum,m quo ex- ^ SCT p ACU * ritatum Hymensei fanum praeter Auguftorum nominum ini- techni. tialeslitteras, edam lymbolicas Auftriacae Domus vocales igneo CUM - fplendore repraelentavit,quas aliqui quidem interpretantur,^- JbriaErit InOrbe Ultima: at eruditiffimus Lambecius * ex ipfius * Maximiliani I. Autographo exponit: dujhia Eft Imperare Orbi heea - Univerfo. Sequenti anno jam jamferventibusBacchi ferijs inftitutus M D ^“° vn iariflinao apparatu ludus &faltus equeftris,ipfisequisadMufi- Lu D US ET C se artismoduios pedes ja&are, & in faltum formare edočlis. Va- £ riae quoque Comcediae, & alia ex alijs fpečlacula genialem laeti- tiam ad quadragefimam ufque perduxere. Acceflit novum Inetitiae argumentum Archiducalis Infans pridie fefti D. Michae- lis felici puerperio in lucern editus, Sc in ipfcmet fefto fuperau- CA1.1S Pjlin- Ttttt 2 ream csm. 882 Hiftorias Salisburgenfis Sfquente Januario DENASCI- Tur. Atino rcam pelvim,folcnnc Archiducum Auftriacorumbaptiftcrium, abEpifcopo Viennen{ifalutaribusundisexpiatus.Nomcnaccc. pit: Ferdinandus,Wenceslaus, Leopoldus, Jofephus, Michael, Elzcarius. Patrini fucre Rcx Hifpaniarum & Impcratrixvidua, Compatrinus Dux Lotharingite. Exin’ tota Auftria & Impc- rio,& quacunquenomen Auftriacum gratum fonat,acbeDco grates, edita publiese laetitiae figna, cxhibiti Comicilufos & fpc- člacula ; fačbi quoqueper Regum Legatos applaufus,& vota. Sed 6 incertas mortalium fpes! fereniflimum germen, in tot populorum exlpe6Fationem genitum, fequente annofexa- gefimo očtavo die vigefima tertia Januarij mors crudeli falcc dclxviii, rnefluit: nimirum fupremoNuminefolidioresconjugi) iručbis in maturiorem setatis autumnum Auguftiffimo Csefari idcr- vante. Gravem funeris lučlum cumulavit incendium Regiae: Incendium quippe paucis poftfeptimanis ,fcriniarij,utproditum ,incuria, KS.GIM Vi- recens exftrudhampalatiipartem,viduas Imperatricihabitatam ENNENiis. £ amma corripuit,&quinqucborarum ipatio abfumpfitJmpc* ratrix c um binis Archiduciflis flammarum furori aegrcfubtračla; cimeliomm,Sc omnis generispretiofae fuppclledlilis, iadtura in* gcns,seftimataad quinq&ies centenaaureorummillia.Ne flam- ma vetus palatium CaefareisMajeftatibus regnantibus Rabita* tum corriperetjfummus laboranuum corvatus 'mtenedla per- Probigio- vetuftaturricula e denfioribusmnns conftans vetuere. Necjtic omni tamen utilitate hoc infortunium caruir, aliqutscfue malofuft tifus inillo. Servijt flamma illuftrandae falvificse Crucisviimti. Habuerat Imperarrix interfaera cimelia particulam de S, Cruce,quamServator fuocontačlu&pafilone facravit,inaurea thcca cryftallo decenter inclufam. Hanc rapacitas ignis,pri¬ ti squam fubtrahi poflet,involuit, Defperata erat tam fančbe re- iiquiae recuperatio: at Deus prodigio reddidit* Cum remotis ruderibus & cineribus inquireretur , quid cx conflatamoncta, auro , argento reliquum foret ? cn! apparet crucula illatb,to¬ ta integra,intaminata : cum tamen violentia ardoris cryftallu$ difTilijffet, & aurum liquefačtum diffluxi{Tet. Audla ex prodi¬ gio devotio: & Imperatrice preces interponenteSummus Pon- CONGR.E- tifex in Exaltatae Crucis fefto apud Domum ProfeiFam PP. Soc. Ouas Vi Congregationemin S.Crucismemoriam & venerationeineri* »nna. gtcumCrucularum diftributione conceifit. Intcrea, saS-Ceu SIS SUB ILAVIMIS CONSERTA- 110 . Liber V. Caput XLII. 883 ABDICAT, Interea Hungari,alia$ vcjut nati va malignitate a Germanis Hungari alieni,nuncetiam pace fe inconfultis compofita exulcerati,fo- C0N * vcbant latenten* fub cineribiis ignem rebellionis, frequcntatis iiiterfecohventiculis, follicitatis quoque infceleris communio- ncm & fubfidia Turcis, prout lequcntia tempora docebunt. At PoJonia alternis procellis modo abhofte externo,modb ab inteftinis turbis , jačtabatur. Illam poftSuecos Mofci, & Co- facci fub duce Chmiclinskio mifere vexarunt. Mox cum foederato , & a Regijs fcparato exercitu 3 rurfus cum Lubo- p °toNic>e mirskio , quia Gailicae fačtionis adverfano , novse tric^. TJRB " S * Tandem ab anno 66. Tartari ruptofoedere una cum Cofac- cisllcrainam irrumpunt: ipfi Cofacci Turcicse protečlioni fc fubmittunttundenova bellorumfemina , Scdiverfae ad Gaefa- rem Jegationes, nune Poloni petentis, nune Turcae inhibentis auxilia. Rex ipfePoloniae Cafimirus curarum & turbarum fef- Casjmruj fu$,poftquafh priori anno Reginam extulerat, invitis licet pro- regno ceribus,inRegniComitijsfa{cespofuit,futurus deinceps ex Re¬ ge Abbas , ut olim ex Jefuita&Cardinale Rex: quippemox in Gallias abijc, ut ibidempinguiAbbatiafibi aRegedonataquie- teinfeniofrueretur. Varij deinceps Candidati Coronamambi- crunt,Condxus,Lotbaringus,Neoburgicus Duces,quilibet pro- nviffisdivestfed prseter opinionemdeiertisexterisprodiit exur- naMictael Thomas Coributus ex Piaftorum gente DuxWies- ni\yicius, nih.il de hac fua fortuna fufpicatus,nihil aucupatus. Cuius regium decus poftea anno 70. auxit connubium cum E- leonora Archiducifia forore Caefaris CenftochowiE initum, Sc faera pro morebenedidlioneaNuncio Apoftolico firmatum. At nuncRatisponam,& indeSalisburgum redeamus. ComitiaImperialia,indefefsaGuidobaldi opera de remone- Ac ^ taria emendanda , mercatoria promovenda , aliisque politicis Comitiis. confultabant, & decernebant: interea Monachio adfertur, Al- bertumBtvariaeDucem jamannisgravemf Julij diefatiscon- ^ ceffiffe. FuitPrincepsantiqui,& Germani candoris,in Superos b^Du-" teligiofiffimus, quem depontaneum paucorum dierum segritu- cis Rava- doconfceitrfunus inS.aedcVeterisOcttingae terraemandatum. RIA * A propiori caufa,(i non cafu,Ratispona luxit eodemanno funus fuiPrmcipis & Epifcopi Adami Laurenti), quem in fuo cailro Et Adami Bertenfteinsellivumdiverticulum quaerentem acuta febris lecto adjxitjSc ‘mtra 14. dies abfumplit. Ratifponenfes Canonici E- Ratispon. pifco- 884 Hiftorise Salisburgenfis £t CaRDI- NAEIS. pifcopatus gravamina tum a bello fluecico, tum a trium Epifco. Archiep. porum tam propero fato, maturo judicio arbitrati,Archiepifco- pum Guidobaldum,quinutantem Ecclefiam opibus & confi- PISCGPUS lio fuftentare poffet, communibus votis petiere. Affenfitpoftu- Ratispon. i at - s SummusPontifex, & mox Archiepiicopus novadignitate audlus in Epifcopatus emolumentacuras omnes intendit. In- ter has praecipua fhit,utdominium 'NVbrthfufficientibus indi- genis deftitutum inpriftinum fiorem reponeret. Ideo accota promifsaaddecennium immunitate contributionum, quicun« que ibi fedem fbdiTent, invitati. Novae My trae digtiitatem paulbpbft auxit honor Roma- nse purpurae. Alexander VII. Pontifex Max. Crequianis mo- leftijs, quibus ipfiuspoflrema tempora infeftabantur,expeditus, inultima Cardinalium nominatione Archipraefulem Guidobal- dum^praeter ViennenfemNunciumMarchionem Spinolam in Purpuratorum Patrum Ordinem adfcivlt. Honoris Cardina- litij infigne, rubrumpileum Ratisponam attulit AbbasFako- neriusfummi Ponti£Camerarius,actertio Aprilis,quaseratDo- minicaPalmarum, in bafilica Cathedrali,prse£enteeiufdem toto Capitulo,nec nonRegis Gallise, & Imperij OrdinumLegatis,S, Purpurae decus adplurimos annos adgratulantibus, impofuit. Eundem honorem Cardmali S pinota 12. Aprilis Vienme Cae- far prasftitit. Alexander. Fuitlioc Alexandri VII. pene ultimum in terris negotium: nam paulo poft a morbis & medicinis feflus vigefimo lecundo Maij e vivisabijt, ad alterius vitae rationes fandte compofitus. Vacavit fandta Sedeš dies undetriginta,quibuselapfisPurpura. ti Patres,temperantefortes Divino Špiritu,convenere in Julium Cardinalem Rofpigliofum, magna integritatis,Religionis,&mi- fericordise inpauperes farna celebrem,qui Clementis IX.nomen affumpfit. Applaufit totus Catbolicus Orbis novte elečlioni: Cbriftinaquoque Regina Suecta, quse tune Hamburgi mora- Regina batur,addiditpublica tatitta figna: quippe infignia Pontificia Suecial ap- fuo palatio affixa multolumine coronavit,viniimque e fonta- prrIcuia- n * s bphonibusin populumliberaliterprofudit:fednon finefuo tur, periculo: nam plebs mente per liberiores hauilus jam jam emo- ta adverfus Pontificios honores,tanquam fuis faeris contrarios tumultuari, lapidibus in feneftras debacchari, vim palatio mini- tari: undeReginaplebeiofurori,dumdetumuilTet, cedendum rata,adtempus in tutioraferecepit. Clc* V11. MORI TUR. Succedii Clemens IX. Liber V. Caput XLIf. ser ClemensPontifex nomcn fačlisprobavitfummainfubdi. p°ntifici S tos clementia: quos confeftimpublieis oneribuSjaccifis^ontri- butionibus fublevavit,&ut annona Temper abunde Tuppeteret, gnit as in providit. Paupertinte & infimas conditionis homines lubens PAUP£iUŽS * ad aures', eorum fupplices libellos admanus admifir.femel in- terpejlanti mulierculae in D.Petri bafiltca,feorfim a famulitio in- tegro Torte quadranteaures liberaliter indulgens, eiusque lup- plicemlibellum iuometfmu recondens. Senfit inter plurimos liberalemPontificisdexteram, & opemRagufanobilis & Jibera PaimatiaecivitasTurcis tributaria, illo anno fexagefimo fepti- Terr^e mo terrsemotuin extremasmiferias redačta: isquippeItaliam pervagatus,maritimascivitates Anconam & Neapolim graviter vertit. concuifit^atRagufamtriduo continuatus,flammis quoqueper didudbos petrarum hiatus & rimaš erumpentibus , penitus e- vertit. Jubibeum pleniffimummoxabaditoPontificatutotQ or- Jubiiaum. beChriftiano aClemente indičtum, ad avertenda potiffimum pericula,quaetoti Ecclcfiae tune graviter incumbebant:quippe Turcici prsetori) Prsefečtus (magnus Vezirius) Candiam Cre- tenfis Iniulse primariam Sc munitiflimam urbem(unde nune totilnTutanomen) validiflimoexercitu,&arčt;iori indies obfi- dione premebat. Veneti lollicitabant quidem a Chriftianis Prin- c A N D1 * cipibus au.xi\k, Ted illa vel nulla erant, vel rara: ipsifmet Principi- TUR> buspereruentadiffidia & bella inter feeollifis. Quippevix g vivis exceflerat Philippus IV.Rex HiTpania-R^GAt, rum (fupremus ipfidies eratdccimus feptimus Septembris an-“*, *° u s ^ no 1665*.) cum Rex Galliae edito libello jus partim haeredita- Phiuppi ritim,partimdevolutionis (utvocant) in HiTpaniciBelgijpro-^; 1 ™ 11 vincias uxorio nomine periuadere conatur! St calamo arma,in cumBea* quibus forte major,quam in jure fiducia,jungit. Ducitur in Bel- GIUM - gium imparatumfuiquefecurumpotens exereitus, jamantein Kunc finem confcriptus, occupantur urbeseximiae & opulen- t 3 e,aliquae vi & ferro,plures deditione,auro,proditione. SummoPontifici,nec non Caefari aliisque Principibus cu- Pax Appis . rae fuitftučlus componere; illi quidem,ut Ottomanicisprogref- grani con. fibus validius obfifti poffet: iftis,ne Galli potentia nimio aučU CUU>ITW ‘ in ipforum perniciem verteret. Igitur cunčtis communem o- peram conferentibus,pax Aquisgrani redintegratur,& Mantuae fearpetanoium decimo feptima Marti) promulgatur,qua Gal- 8 86 Hiftorias Salisburgenfis ■Pax inter Angios Batakos, BuSlTAHOS 3 T HliPA- NO S . A n n a s 1667. Ste- suus. „ Et FATfttfK Cardina- 1 ' El Dg HaR- &ACH. SilCCEDlINT ComesKo- I, WK.ATH, et Emseo* rus Regi- NOHRADE- CF.NS1S. Guidobal- DUS REDIT Salisbur- GUM,AEGRQ- TAT, MORI TUR. Ipsius fu- NUS. lise Regi terrae hačlenus occupatas in perpetuum cedunt, Paulb ante etiam inter Batavos & Britannos , poftquam duplici navali praelio & alterno Marte inter fe acerrime confli. xiffent,nec non inter Lufitaniam &Hifpaniam paxcoaluit 3 bello per plures annos abHifpanis infelicitergefto. Fuit ifthsec ab optatce pacis fručluanni i66/.fumma fer- tilitas * Caeteroquin Autumnus,a nimio praeteritas aeftatis rigore 'oppiddinfrudluofuSje racemis liquoremaceto,quamvino pro. pioreffipropinavit. Is ipfefatalis fuit viro prgeftantiffimo Er. nelk) Cardinali Comiti de Harrach Pragenfi Arcbkpilcopo & Epifcopo Tridentino,vigefimo fextO Očlobris facris dignita- tibus,& vita religiofiffime defunčto, eum annos aetatis feptua* girttaduos, facraepurpUraequadragintaduos numerafTet. Poft ipfum a Gdare nomiivatus Comes Guilielmus de Kolowrath, fed vix delibata dignitate, priusquam Confirniationem accipe- ret.vivisereptus. Succeffit Matthaeus Ferdinandus a Bilen- bergOrdinem S. Benedikti BraunaeProfeffus ,qui ex Abbate ad S. Nicolaum Pragae promotus ad Epifcopatum Reginebrade* cenfem,& dehinc Archiepifcopus Pragenfis eandem Eccltfiam fex annos fumma cum laude rexit: ad asterna praemiaevocatus 29Aptilisan. i 67 ^. Veram o quantobreviori periodo nofboEminentiffima Gnidobaldo S. Purpurae decus afpera fata citcumlciipfau n t! Redieratille RatisponaSalisburgum 17.Marti)bora lo.noft« ■ fatcommoda ufus Valetu dine. At menfe Majo coepit acutafc- ‘ brivcxari, quae per quatuordecim diesnilproficienteMedico- rum induftriapiovis lemper incrementis inhoras invaluitlub tima demum Maij cumtoto corpore viresdeficerentjexpetita S.EcclefimSacramentapientiffime recepit, Stpaulo poftfemi- fopito fimilis novem horas pcrmanfit, absquealiquo firmo & conveniente refponfo,doneč Kalendis Junij hora quintamatu- tinaabsque gravioribusfymptomatibus,quae folentadeffemo. ribundis ) placidiffimcexfpiravit. Corpus a medicis infpečlum exhibuit corfiaccidum,extenuatum,vacu2e crumense perfimi- lc,aliasque vifcerumpattesmalignis homoribusopplctas. Indearomatibusdt balfamo conditum, acPonuficiohabitu eum Cardinalitise dignitatis infignibus vefbtum,in Aulae Ar* chiepifcopalis majori feu veteri Oratorio prope templum PP. Francifcanorum populi confpečlui inter funebres Ecclcfiae can« tus I Liber V. Caput XLII. 887 ' tus & prcccs expofitum fuit. Die S. Junij folcnni dedu&io* •ne &ommumOrdinum comitatu Sacrorum Paftorumhume- ris ad Mctropolitanam bafilicam deportatum, atque ante a- ramB.Francifci indextra Capella reconditum fuit. Concio- nem fonebrem dixit Romanus Abbas Seonenfis. Ipfius vir- tures &geftacompendio exhibenttum lapisfepulcliralis , tura Sepul tu *- a monumentum a dextro altaris latere vivam ipfius effigiem ex» " U E ^ C ° : liibcns. Lapidis fepulchralis hsec efi infcriptio. Guidobaldm Comesde fhun, S. R. E . Cardmalis, Archiepifcopm Saliiburgenfis,Epifcopus Ratisponenfisjufti eb° Placidi amanspojire - lih ulnqu: magni animi monumtnta Legat m Summus Caf ar is , toto prope \txennio S. R. I. & Cbrifiiana Reipublica ingentibus curis con- Jlannr immormm y nunquam intermoriturdgloriafamafeicfine am - bitu concpuiefcit. Obijt die 1 Junij. Anno MD£LXVIII. Laterali monumento incifa eft liaec cpigraphe. Guidobaldus Comes de Lhun S, R, E . Cardinals t Salisburgenjis ArchEpifcopus Ratisponenjis Epijcopus Heic jacet. Vrinceps ctcri ingenio , par magnis negotijs, &*per raras natura fic virtutis dot e s ingentis animi , ad exteros propaganda farna. Poji enčh domi 3 finsque illudriamonumtnta JcijJo in partes S, Rom Imp, &cade > Jpolio 9 bufto perfultanttLurcahofie , magnis Rati sporne Lo- ntitijs cumfummapoteflate CafarisLegatuspoto progefexennio(tan- tofletitj dum con/iantijjimc prafensfsP Pr a/e s Pači & Concordia im - mor at ur, immoritur. Eejiatusfc defunčlum publicis curis. Neque po - tuitmajore intheatro immortalis glorictfata & vota implere.Eiuj « demJucceJJor & Amicus bAaximilianus Gandolphus Lome s de Kum - burg Archiepifcoptts & Princeps SaUsburg, S.Sediš Apoji olic a Legatus pojuit anno M.DC. LXVI11. Luxit omnis Ordo pientiffimum Principem, ctiara cum Guidobai,; per Comitia abeffet, indefefsa cura prsefentem, & in provinci« C U * A bonum pervigilem!eiusquippePauorali cleraentix inacceptis PU Bnco 5 Ex tulitexačbonum,quas antea pendebat,mitigationem, & aeriš a- A “°* M0A lieninonmodicam imminutionem. Luxerunt prascipue Mu- ’ fie Benediftinae Clementifiimum Mecsenatem & Patrem,fub eius purpura nontantumperennis tutelae, fed& benevolentix fecmse. Sxpiuslitterarijs certaminibus,quibus mi Nominisau- Yuuuu dpi- 888 Hiftorias Salisburgenfis fpicia lubcns indulgebat, aderat, haud indignumratus fusedi, gnitatis faftigio,{i illa fua praefentia, quandoque etiam gratiofifv fima interlocutione dignaretur. Duos Univerfitatis Reclorcs Romanum Miller & Alfonfum Stadlmayr in paucis charosžc inter Intimos habuit. Ideo gratse Mulae Pientiflimo, Clemen- tifllmo Principi & Patri, erečto Maufolseo & varijs Emblemati- tibus lugubriterexornato, jufta funebria maefbe perfol verunt. Maximi- H ANUS GaNBOJ> l>HUS TER. Iius c Kii- INBURGI*: CK Archi- MI5COPUS. Ant iqhi- TAS FAMI- ti Jt. Kuen BURGIC./E. Sx menam, famil. Georgius. lazius dt g‘»t. C A P U T XL1II. Kiienburgicce familice decora. Sirchiepifcopi Maximi liani prima tempora ;jam tune munijica;p dir* tim Uta , partim adverja. P Od: optimosPrincipesMichaelem &Georgiumpriori/ae« culo cselitus datos atpraematureredditos,tertius exeodem Kiinburgicorum Comituinlbemmate Juvavienfiprovin* cine Archiprseful exoritur Maximilianus Gandolphus, casterij utdiuturnitate Principatus, lic gloria, & multitudine geftorum illuftrior. Itaintra unius feculi & H.annommlapfumuniusKuen- burgicas domus tam vir tutibus ,quam dignitatibus feta Micitas in llluftridimum. Tnmim Celfiibmotum AtcLrpraefulumibbi fuffecit. Ipsa fenečtute fecundior pariendo leuncu/osdidi- cit leones gigriere, dum raro cumprimis CelfiiTuni Temionis partui plurimorum Inferioris Ordinis Antiftitum, ac Illuftrmm Heroum,quos non minus facrae,quam profana bonoruminfu. las decorarunt, numerofa propagine praelufit. Er illis fuere,quos abhinc amplius quam ^.feculisin anti- quisdiplomatibusLiberosDominos de Kuenburg, &Nobiles ‘Equites nuncupatos,atquein fundationum litteris proteftibus fubfcriptos adannum Chriftimillefimumcentefimum,& cen- tefimum očfcogefimum Wolfg. Lazius memorat. Georgius Kuenburgicusadceleberrimum ludum equeftrem,feu tornea- mentum Tiguri inftitutu,quo major parsGermanisePrincipu, & equeftris Ordinis confluxerat, Guelfonem Bavarias Ducem comitatus, ibidemin decimohaftiludio,feu torneamento cum Rudolfo Comite Rappersvrileniicongreflus legituranno u6f. Ge. Lib. V. Caput XLI1L 88p Gcwolfius ad annum 1262. Caiparus Kiienburgicus ad an-^Ewo,u num 1485'. Styrise procuratorcm * gefsere. p,us * Familis amplitudocumuniusProvinci® iimites nonna- »RinCo«* tereturpn pluresconterminas,Auftriam,Styriam,Comitatum Goritienfem,Carinthiam,&Provinciam Salisburgenfem ramos €xpJicuit,tam Ista, quam lataubique propagine, &virorumll- luftrium feraci,quorum magnapars pneclaris munijs & mini- fterijsinfummorum Principum,ipfiusqueCaefaris Aulis incla- ruit. Burkardus de Kuenburg anno 14^0. cum pnefidio Cor- Burchar. neoburgico praeeffet, civitatem contra yim & arma Mattbise HungariseRegis pari fidelitatis^fortitudinis laudepropugna- vit,atquein fidc Caefaris Fridenci continuit. Joannem Geor- giumdiKuenburg Rudolphus II. pincernam habuit. Joannes giu? 0 *" Jacobu^.B. de Kuenburg Archiepifcopalis Aulse Salisburgen- 1° AN - Ja- fisfuptemus Prsefečlus* deincepsapud ArchiducemFerdinan- C0BUS ‘ dumCamerse Vice-Prsefes, Camerarius & Aulse Marefchallus cxtitit.Joannes CafparusL.B. de Kuenburg Arcbipraefulis Salis- j Q c burgenfis Camerarius,primd venationum:dein anno 1 600. Au- ruj. lx fupremaprsefedfuraornatus, Aulico quoq* confilio praefuit. ReinbertusMauritius L.B.de Kuenburg anno 1612. in Styriae p ExcelfoRegimine aConfilijs,poftea anno 1616". Serenifs. Ar- tusmTu- cbiducisFttdvnandi Camerarius, &Styriacae Provincise Vice- *-mus. dominus fuit. Joannes Ferdinandus L.B. de Kuenburg-pri- j o p rnuinStatuumprovincialiumPrsefidemegit,deinanno163 $, nandus”" Styrise Procurationem geilit. Chriftophorus Comes de Kiien- Chr burg,& alter Chriftophorus Sigismundus apudtres Archiepi- moms”* fcopos,rara diuturnitate, Camerarij honore potiti funt. Sigis- Christo- inundusLudovicus, nec non Joannes Maximilianus Comites c”°smun!" deKuenburo- a Caefare Leopoldo aurea clave donati Interioris »us. Auftrise CameralibusConfilijs fuereadmoti. FranrifcumGui- liclmum Comitem de Kuenburg Imperatoris Camerarium ac- vicus. tualem,& Celfifs. Principis Salisburg. SupremumftabuliPraefe-J°* Maxi - ctum ac Cuftodum Corporis Capitaneum iuipexit Juvavium; Francis- cui nuperineodem Archiepifcopalis AulaemunerefucceffitJo- cus Gui. annes Jofephus Comes de Kuenburg S.Csef.Maj. Camerarius. Joannes Jacobus Comes de Kuenburg, fubCandiae obfidione Josepha, anno i669.fuprenvusVigiliarumPrsefe&us,nune Juvavienfis Caftri prsebd'10 pneeft, Vuuuu 2 Ne* 89 o Hiftorke Salisburgenfis Neque fequiori fexuidefuereinfignes Konorumcorolls: SiD0NU * donia L. BaronifTa de Ktienburg Chriftophori Styrck de Plan- cken warth reličta vidua fub Imperatrice Maria Hifpanica anno 1637. Aulicigyn2eceifuprema Praefečlura floruere. Ecc?estI NE Major illoramnumerus,quosEcclefiafticiOrdinis,& facra* stico x!v* rum dignitatum fplendor extulic. Quatuordecim Uluftna Ku- Canonici enburgicae Gentis nomina inter facri Senatus MetropoliticiPro- Mstagf. ceres no ft rx ephemerides recenfent. Quos inter anno 1497. e- minuit Rudolpbus Prsspofitus Cathedralis. Prioris feculi fi¬ nem,& praefentis initiumilluftairunt JoannesL.B.dc Kuenburg Joannes Senior &CullosCapituliSalislmrgenfis, acErnfridusan. 1609« cuToi” * n CbiemenfemEpifcopum digniflimč eve&us. Quosiamen, Er.nfx.idus ceu uiinores ftellas,offufcant fuo fplendore tres Kuenbu® ici So* E p 1 s c. les, Celfifiimi Archipraefules in iu mma; ] uvavienfis Pontifica- Schace au g c conftituti,Michael, StGeorgius/uperiori faeculo ano- Gedrgius, bis memorati, & MaximiIianusGandolphus,profequendcede* Max.Ga.n- i nce p S biftoriaepotilfimumarp-umentum, odlphus r r o Archiepi* Floruit infuper,imb defloruit haud ita pridem Kuenbur«. Po°Lyc s. S' 1C2£ ^ ent * s decus inclytum Polycarpus, utriusque tam profa- PUS e pis Č. ni,quam lacrifori honoribus certatimexcultus. UlumEminen- Gurcen- tiffimi Catdinalis &Principis Guidobaldi, nec nonSetenifs. E- Prjeposi- kčloris Bavariae Camerarium Maximilian\is Aichiepifcopus tus M e- Confiliarium Intimum, Sc Supremum Stabuli Prxfečtum no- tr.°p. jninavit, Haud multo poft, cum is cslibem hucusque vitarn Ecclefiaftico Statui in Metro polis Salisburgenfis Canonicatrt addixijTet,CsefareusCamerarius,& in Aula Salisburg.Supremua Camerarius & Vice-Dominus Frifacenfis,vacante etiamHsere- ditarij Pincernse officio per mafculse Pdrpisdefečtum infamilia kSbur- LL. BB. de Thurn, primus ex Kuenburgico fanguine Salisbur- gicjs p in- genfis Archicpifcopatus hsereditarius Pincerna audijt- Acceflit °kku ^enceslaiEpifcopi PafTavienfis Metropoliticse Prše* S/jusburg. pofituraemytra,&demumanno 16'74Epifcopatus Gurcenfis, quo tamen vix a limine falutato, virum longaeva incolumitatc digniflimum calculi dolores in medio annorum & honorum curfu praemature abripuerunt, magno omnium lučki,quippc quorum peČtora fumma oris gratia 5 cfuavitate,rju:aeprudenti 2 P iociata,fibi devinxerat { Exor* t 3 'a I I* & 'S' & t$ ud ‘P? D«* Liber V, Caput XL11L 8$i Exornant in hodiernum diem Metropolitici Collegij cee- Fuifc *' tumFrancifcus Ferdinandus & Joanr^s SigifmundusComites de Kueflburg,ilieCae£Majeft.Camerarms&FriiaciPr3epoFitus Jo- Šigh- 2 Hiftori^ Salisburgenfis lenni ritu accepit de manu Francifci Vigilij CbiemenfisEpifce« pi,qui officiumcelebravj;, affiftentibusAbbate S.Petri,Sc Pras^ pobito S,’Zenonis. Officio fuccdlk Hymnus Ambrofianus in- ter adplaudentium tormentorum fulmina decantatus. Cie. Munifi- mentimmaemunificenti3eveftigiaraox inprimofuoadD.Petri caTpe*"' Monafterium,&Univerfitatis BenedičlinseCollegium aceeffu tihim jet impreffit. Marmoreum fontem in perampla Monafterij area Collegi, Amandus Abbas excitaverat, cuius expenfas bis mille florenos bict. ' aeguabant^liisPrmceps in fereceptismarmorisgravitateD. Pe¬ tram fublevavit. In dičlo PP. Benedidtinorum CollegioSacri • Rofarij Arcbifraternitas rnagno populi concurfu frcquentata ca* rebat honorario argento,quod vel Arae Miniflros, vel ipfam A. rampro dignitate ornaret. Princeps Miniftros textili argento veftiit,aram argenteo Servatoris Cruci£Ixi fimulacro,fenis exeo- dem metallo candelabris , ac quaternis floritbecijs exornavit, Haec fuereprimatumreVigiofilllmas pietatis,tum Clementiffi. ,mse erga Benedidtinam familiam benevolentiae initia, deinccps® inmajora incrementaprove&ae , prrout paulopbftprofeque- mur. Serenis initijs faert Principatus annus fubfequens fexagefi- mus nonus turbidos cafus fubtexuit, cunčtis fere elementis in Nau*xa- perniciemarmatis. Primumiuitabaquisinfortunium* Copio« gium ps.opE f us vicinorum aereftium rmmerus peresne ivetat aAD.Vi.roi- «um. nem,quaeinTurnbergedito fupra oppidumHallenfeloco ma* gnaperegrinorum frequentia colitur. Horum permulti undc- cima dieMaij vise compendium fačluriin reditu navim.con- icendunt,§c fecundo flumine Salisburgum petunt.Necprocul aberant, cum navis undam impetu, quae tune -a continuatis im* bribus erant folito vebementiores,in aggere ripae objc&um im- padta evertitur • miferi večtores,ipsa multitudine,neevaderent, impediti,ad fexagintacapitaflučlibus hauriuntur. Aeftasquo. quepraeter morem torrida, noeivis fuit tempeftatibus infečh. CoHttA- Harumfurorem fenfit parochiale templum in Seekircben ad tempu See. lacum Wallcrfee fecundo a Salisburgo lapidefitum,primafede *irchenjis. Divi Proto-Antiftitis Ruperti, eiusque fubterraneo facello cele- bre r quippe fulmen nubibus excuflum intempefta no&e tefta corripuit,&nequicquam accurrentibus infubfidiumparochia- nis ad nudos ufque parietes exuffit3 eo tamen commodo,quod Maximiliani Principis pietas non tantum faeram sedem priffi- no Lib. V. Caput XLIII. s 93 no fplendori reftituit,fed additoprsterea Canonicorum Colle. gio,&Parochiain Decanatum evečt£, novum contulit. Ivlajusillud & famolius a rupifragio Salisburgo damnum. R-umfka- MontisMonachorum latus,quodplateae Gftottenli imminet, pedeper accolarum excavationes in diesmagismagisq$ debili- die 16. Ju- tato,intra fecundam & tertiamhoram matutinam diei 16. Julij ul ' rcpentefolvi coepit,& ingenti fubfidentium laxorum ruina to- tum ArchiepifcopalaSeminarium cum aede D. Marco facra, ac anteriori parte Sacelli B. Virg. fimulque tredecim domosever- tit. Ultra ducenta capi ta haec ruina involuit,inter quae Alum- nifedecim,& tres PP. Benedidtini: quatuor ex Alumnis vivi e ruinisext radii, & lervati fuere. Nec uno adlu tragoediam Lihi- tmaabfolvit; duplici idlu opus erat in tot funera,primum quip-* pc montis lapfum , exiguo poli intervallo confecuta eft nova faxorum depluentium grando, quae compiures fpedtandi, aut juvandi gratia praefentes oppreffit. Moefti concives hoc epice* dionpijs cseforum manibuspofuerunt. Sta Viator, nec mirarc Si in faxum obrigeas. Sinufpiara,heic dura cemunturfata, Heu! Quanti cafus humana rotant, Prafertim ubi Mors & Mons (imul irruunt Saxeo agmine, Hi pefllmi Aediles Exftruunt ubi deftruunt. Hem! artis edlypon! 1 6 . Julij in platea Gftottn Per eflufa montis vifcera Saxorum rudis,indigeftaquemoles ruit Et omnia diruit, Mediampartem e medio tollens. Deiparse Sacellum mortis refert macellum, fDomibus domeftici Cum \ Parentibus liberi iDominis famuli Vitaliprius, tum ltethali fomno fepulti T erram premunt, Aequali forte, inxquaii pondcr« Suis heu l fatis obruti. Coa® £wcedi©m IN OPfJR.ES- SOS a MON- 71SK.UIN.tr. Ss>4 Hiftorias Salisburgenfis Conjugibus thalamum in tumulum, CuniSj Canis lečtum in laethum Vcrtit dira fors, Quam pofteritati faxea farna loquetur. Tu Qui montishiatus, & inclufa fpečlas funera, Dic adgemifcens: Judicia Dei abyffus muka. 1 6 “ ^fEcSalisburgo tantum gravismalorum tempeftas incubuit; rium con* x Eodem anno S.Montis Andecenfis a facratiffimisReliquijs siacrat« f amo f um Benedidlinae familias Csenobium fuimenfumms tur« ri illapfum abfumpfitj facro tamen clmcliarchio medios inter ig« ncsillaefo, quod, cumliumanaeopi propterclavesMonachijaf« fervatas negaretur acceffuSjCaelites libiipfis ad tutamen fuffici« entes fetvarunt. In eius locum deinceps opera Mauri Abbatis Schwacen- novi Monafterij perelegans ftručlura fuccrevit. MenfeJulio in infortu - 1 oppido ScWacenfi tribus leucis Oeniponto dikante ignobilis mum rivus illud interluens a nubium fubitanea refolutione in proxi« snis alpibus ita intumuit,ut ingenti cum fragore faxa praegrandk fecum volvens ad triginta aedes fubverterit magna hominum drage* Amna t- Eodem anno Aetna menfe Mattlo mgentem tetrorcm, ones rvo; ftec m ‘ mora damna Sicilias intuVit. Poft tembvles terrae motus, faxa, & cineres ejaculatos, e montis ver tiče adcentumpertica« rum altitudinempicea flamma emicuit: mox ignea fluenta c cavernis evoluta longe lateque, quacunque fe infuderant,vaffi« tfatem attu lere,exufta vineta,diruti pagi, fata.cineribus Scmetalli« cis petris,quas ignis podfe reliquerat, fepulta,folo aequata aedifi- cia,templa, oppida. Dirfugientibus tota circum regione co ■ lonisCatana aliquamdiu hoipita tedfa prasbuipdonec illam quo« quecivitatemfulfureiamnis adventusperculitjunde ingens in- colarum fuga} de viginti vix tribus millibus refiduis. Voffl flamma ducentarumaedmm mina faturata,in maredeinceps ex* onerata cives metuabfolvit: ex quo ačfoe DEO,&B.Agath3efo< fpitatricigratiae, Yefuviusquoque tumultuaricsepit} atmajori terrore,quamdamno} fecuta poftDJanuarij opem invocatam quiete. Denique fenefcens annus , velut ačlorumposnitens praeftantiffimi vini copia in autumno produčta mala generibu* mano illata emendare conatus eft, CA- Liber V* Caput XLIV. CAPUT XLIV. Turcarum contra Chriftianosprogrejjits in Gre¬ ta. Obitus Clementis IX. PluriumSančt or um Canonu &atio. Magna mktationes Viennce. Proditiones detečia &punit#. IterMonacenfe Archiepifcopi Maximiliani. A B Obitu Guidobaldi Ratisponenlis Catbedra Epifcopo Frifingenfiacceffit. Comitijs Imperialibus vice Caefaris a. li^uamditfprsefuitComesVeiffen^olfius: aft anno 69. Mar- ten si s” quardus Princeps & Epifcopus Eyftettenfis Principalis Com- Pmncipa- milTarij partes in fe recepit,urbem 29. Augufti magnifice in- *, s s Com* greffus. Hifpania, pace ab externo hoftereddita, internis fi- mis.Ratis- multatibus inter Joannem Auftriacum,nihil Variasu*. eprofanis medijsintermifit , quo urbi periclitanti fuccurreret, sidia. Moder Princeps Maximilianus mifit pulveris nitrati trecenta centumpondia. Porro edm Turcse per du&iles foffas propius : in boras intra munimenta penetrarent jam telorum fecuri, i- psosque obfeflos quotidianis pugnis exhauftos vires deficerent, unica in Gallico fubfidio remaniit fiducia. Illud fub Architha- Succuksus iaffoBeaufortio 19.Junij inCreta fecundis ventis appulfum con- G a ti 0- “ ~ ' Xxxxx " " ftaba £ lu * 8 OOROR.E cio Apoltoiico,27 r . r ebruanj inconjugemaceepit, poftea deci- Cas. mo nono Očfobris Warfaviae ingenti pompa coronatam. In- termediaHymengei negotianonmodoaulam, fed llrbem Vi- ennenfem,omnemque circumRegionem maerore de follicitu- dineafflixitpericulofa S.CaefMaj.aegritudo. Exponebatur to- C*saa« tosdies peromniatemplapropiriatoria Euchariftici cpuli-Ho- '* G * ,1TUMk ftiafindicebantur ad Divorum pulvinaria omnium Ordinum confertiftimae fupplicationes 3 nemine ignaro,omnium falutem inunius Caefaris (alute verti, Denique Caelum tot precibus ex~ oratum populorum votis Ctefarem,Caefari falutem reddidip co- licae & febris periculo poft duplicem venae fečfionem fublato. Undefupplicespreces converfas inplaufus dcgratesDfio fofpi- tatori folenniftime cantatas. Anno feptuagefimo die 17. Julii intra tertiam&t quartam Terra matutinam ingens terrae motus omnem fere fuperiorem Ger- M0TUS * maniam,praecipue Noricum concuffit, Salisburgi Stalijspleris- que incivitatvbus modicaagitatione,nonubique tamenamuali, Tirolenfem viciniam & diutius & vehementius non fme gran- di damno perculit. Oenipontum 8c Halla in quintum ufque Oejjiponto diem repetitis concuflionibus tremuerunt } Halla tamen gra- vius, ubiplures acdes cum turri templi parochiani concidere, sus. alise atečload imumufque rimaš egerunt,pleraequeomnes lu- xatte ruinamminabantur, Inquilini fuga dilapfi 3 fub dio in a- pertis campis aut viridarijs fuburbanis falutem quaefterunt, e- tiarn hicfolliciti, ne terra iteratis fuccuflionibus fubitohiante forberentur. Terrae motus Venetias ufque, at fme urbis no- cumento pervenit, &menfe Augufto Schwazenfe oppidum nonfmefodinarumadjacentium damno quaffavit. Nec fane mirumfaiflet,terram contremifcere,vel dehifce- Prodito- re,horrore fceleris & periculi, quod eodem anno ab Hunga- rite con juratis patrias, & Patri patriae ipliCaefari Leopoldopro- traC^sa- ditorie cudebatur. Antefignani erant prsecipua & illuftriaquo- ““ MTI ’ rundamMagnatum nomina: e quibus tamen Princeps Rago- TA> Xxxxx 2 zm Moscovi/e. REBEUIS Stanko Ratzin PUNITUS. llECTOR B a varite Saliseur- CUM VENIT. ElUS EXCE- PTIO* fcac&. 89 8 Hiftorise Salisbtirgenfis zius in tempore refipuit, acdeferta rebellium fačlione,in fuas arces Caefareum prsefidium aceepit 3 quem fecuta eft W eflelenia Murani Domina. Cseteros fuapertinacia judo fupplicio ferva. vit. Cum conjurationis ada , de nominaproditorumpartim ex interceptis,partimab ipfoTurcarumlmperatorecommuni. catis litteris (ita fnis pleramque artibus produntur proditores) nec non fubadis arcibus& tabularijs Csefari abunde conftarent, rebellioniscapitamilitarimanu incuidodiam abdudafuererubi cuiidisliquido,matur6que judicio difcuflis, fequendannO fe- ptuagefimo primo cervices, quas fuavi Auftriacorum jugo fle- dere noluerejuftafententiavindici gladiofubmiferunt. Jdem eventusfamofumMofcoviae rebeliem Stanko Ratzin excepit: quiAftracanum& omnem late regionem populatus , tandem incafles incidit Mofcovise innumerascaedes&rapinas rotse iuppliciolmt. Inferiori Auftriae anno feptuagelimo etiam a- quarum,praefertim Danubij exundatio,quabs ab bominum me- moria nulla conflabat, ingentia ubique damna intulit. Laetiora fuereSalisburgi tempora,quibusinasfkteferenita-« temattulit Sereniffimi Eledoris Bavarias cumconjuge, liberis- que adventus. Hos Princeps per Commillarios in confinijs {alutatosvigefimoquarto Augufti anno fepmagefimoin Wall- fenfi planitie officiofiffime ex Seduutas. mus in patienthepalaeftraindiesproficiebat: quidquidtempo- ris doloresreltquerant, pijs laboribus confecrare , in ipfo lečto mufaeumerigere,librosvolvere,fcribere, aut fi chiragra digitos implicui/Tet, dičtare jfolicus. Prodiere ab eius manu in lucern Tract/itus puhlicam compluresTradtatus: Hiftona S. Vitalis lecundi E- Scm pifcopi & Abbatis ,Hiftoria S.Eremi in monteMonachorum, m, Difquilitio de S. Amando Epifcopo Wormatienfi, deque S. Martini Epifcopi Turonenfis Salisbnrgum fadfca translatione. Scripfitprasterea vicam 6c gefta Alberti Abbatis,& faftos Mona« fterij Admontenfis: poftremus ipfius labor fuit liber inlaudem D. Jofephi, cuiuserat ftudiofiffimus, concinnari coeptus, fed morte intercedente abruptuS, Perfedta Monafterij fabrica, ad B. Virginem Eremitanam Perugii « in Helvetia iter fufcepit, Comitibus Michaele Abbate S. Mi- KATI °* chaelisinBeurn,Alfonfo Stadlmairllniverfitatis Salisburgenfis Resore, & P.Edmundo Sinhuebertunc Petrenfi Oeconomo, nune Abbate. Erga fandlum Chrifti Nutritium miro pietatis affedtu ferebatur. Eius honori & nomini quotidianas Lyta- Devotio • niaspoft Vefpertinum penfumaConventurecitandas inftituit, E&GA s * atres araS excitavit}pnmain Uauitn mrerion ambitu, de qua fuperius fačbi ruentio,alteram inipfo S.Petri templo muko auro radiantem, & elegantibus ftatuis excultam, ad cuiuspedes fibi fepulciirum delegit^tertiam in S.Aede Plainenfi D. Virginis Confolatricis e finiftro latere. Familiarem fute devotioni, & aprimis Religiofe vitse initijs ufitatam tabel lam, qusefacrati{fi- fflum Trinum Chrifti Servatoris,DEipar3e Virginis, & Divi Nu- mtijrefcrebat,fiiae morientis manui inferi,fecumque tumuloin- ferri voluit, & inter ipfam compofitionemde laudibus Sandli, ut ante memini, vitam finijc. Sub illius ReligiofilTima pietate totum D. Petri templum novo fplendore effloruit. Omnes Tempu fcahrumgraduse marmorepofiti,pavimentumquoque teflel- lato lapide conftratum. Prseter aram B. Jofephi modo di&am nova ara Sandliffimo Fundatori Ruperto ab honeftiffimo viro Wolfgango Sinhueber eredta } alia e regione a Chriftophoro Wolgschaffh quondamPetrenfi. granario S.P.Benedidto collo« catatillaD.Rupertijhsec S.Benedidti triumphalem obitum re- praeknut, AcceRit quarta Deipartc Virgini faera, in qua co» TAS ET SUA« VITA*. TE&AAUM AMORJET N.OMOTI0, poz Hiflorias Salisburgenfis lendumpropofu.it elegantis, Sc perantiqui operiš fimulacrum lapideum B. Virginis Chriftum Infantem fuftinentis, quod D. Tliiemonis Arcbiepifcopi,Sc Martyris flatuarise quondam artis peritiffimi opus effe,fert farna co munis.Novum quoq} Oratoriu cum fuggefto concionatorio ,asre StephaniHueber permultos annos Cellerarij additu ,fupellex argenteis candelabris & arma* rijs,quibus SS. Ruperti St Amandi Reliquiae affervantur, aufta. Ems comi- Morumvenuftas,Sc furnmaanimi modeftiaAmandoper* ITr-* ennemgratiam Celfiffimorum Principum Guidobaldi Sc Ma- ximiJiani conciliarunt,aquibus Intimi Confiliarijhonoreeftde- coratus,St complures in bonum Monaflerij gratias impetravit. Nemo erat vel tenui Abbatis confuetudine ufus,qui noninge- nue fateretur, Abbatis nomine Vitam exprimi,Sc efle Amandum omnibus,qui dicebatur: adeo inculpatse vitae candor Sc oris fua- vitasipfius morešadomnemgratiam formaverat. Utmens ,fic menda Abbatis aperta etatbofpitibus, quam fabbus, Sdepore (ut crat feftivo ingenio) condiebat,laetis colloqui)s Sc facetijsdele- člarifolitus,aquibustamen fefcennini jociperpetud exulabant, profcripti apečIorepuritatisRudiofifllmo, Litteras,quasapue* ro coluit,inTbeologicls teque acPbilofophicisprofundeverfa« tus,femper in finu amavit, fuis Religiofis, quorum ferebat inge- nium, publica Difputationum exercitia, Sc fupremos Graduum Konores libenter induigens , quibus ipfe fi vkes petmittereuf, promptus intererat ,a\iquando non tantum Cpečtator, fed etiam ačlor, cum a iuo ore Sc fpiritupublicarum concertadonumfer- vorem accenderet, easque do&ilfimis argumenti* animaret, Vidiffes illumarguentem fine fupercilio,ferientem fineaculeo, fulminantem fine nube Sc tonitru, cum ferena fronte, modefta voce,nullo affečlus Caloreturbata,folidiffime in imadifficulta- tum fundamenta inquireret, folo invefligandte veritatis ftudio armatus. Ideo D.Petri Csenobium viris in omni litterarum genere eruditis abundabat. Diceres illud Gymnafium fapien« tise, quippead omniumclaffium catbedrasfeuno fufficiens. Crefcente interea virium debilitate, cumadpodagram, e* tiam renum, Sc ifchiatici dolores, cum majori in dies ventriculi tio naufea peflimo contubernio accederent, brevemvitas perio dum eft emcnfus,fi tamen brevem, quam immortaliageftorun Jtierita etiam diuturnis fpatijs adsequarunt. Ha&enus quidemthermatum Sc pbarmacorumperpetuo uiu SurHeuA JEGROtA* TIS, Lib. V. Caput XLV. 9 oj ufu caufarij corpufculi querclas utcunque compefcuerat5 at no- vum denique malummedicorum coniilia exhaufit. Die 17. Aprilisfub crepufculum matutinum paralyfis dextri lateris ner- vosfubitoftuporecorfipuit,motumque inhibuit, quilicet fre- quentatisjnedicinis aliquantum revocatus , nunquam tamen tamintegre redijtjUtseger fuispedibuspofTet incedere,fed fella- ria tantum ope,& baiulorum manibus portabatur. Tandem & phrenefis minime exlpečlata fupervenit, quae repetitis aflulti- bu/femperque fortioribus corpufculumjamfua fponte in rui- naminclinans proitravit. Die Virginis BeatiflimasNatali fub velpertino crepufculo prius fančle praemunitus caepit cumagonali lučta confličtari, vocisque acmotusexpers, oculis inSacratiflimi Trini JESU ET omu ** MARICE & JOSEPHI iconem defixis,fpiritum traxit ad fe- quentis dicimeridiem,quo demumin mortisfomnum placidif- fime defiit,annos natus 4$. menfes undecim ,anno Abbatiae de- cimofeptimo. Corpus pro more apertum & evifceratumpleraque vifce- ra morbida & vitiata exhibuit,fed, quod mirere, interilla folum cor undequaque floridum & integerrimum apparuit, vivax fymbolum femper inter tot turbida ferense mentis, & fub fračtis corporis viribus infračfoe.Pontificalidein veftituexcultum,mo¬ re maprum inSacelloS.Vitiquinquedies puhlico confpečtui cxpoiitum fuit,funebricantuprecibusquetotos dies nočlesque continuatis. Sexta die , hora odtava matutina Religioforum Deductio Eumeris per viciniora urbis fora & compita circumlatum, co- FUNEKIS - mitantibus omnibus facrarum familiarum Collegijs, pijsque fo- dalitijs,fequentefunus ipio Celfiffimo Principe, Capitulo Ca- thedrali,omniumque Ordinum Statibus,piequeapprecantium Sepu * tu s eonferdflimaferie,ante D Jofephiaraminhumatum fuit, Cor & vifcera in crypta Conventualis fepulturse depofita fuere, indicio cordialis erga fuos affečtus.Concionem funebrem perelegantemadpopulum dixit P. Defiderius Schapperger in Univerfitate Salisburgenfi. S. Theolog. Dočtor, & ProfefTor Or** dinarius. SolenniaStfunebria peregit D- Michael Abbas S.Mi- chaelis in Beiirn. Epitaphium marmori incifum Edmundus Abbas fucceffor iftud pofuit, Antecefforis merita in illo laco- nice complexus. Yyyyy Viktor I I £0 4 Epitabhi- UM. Hiftorise Salisburgenffs Viatorheic pedem Simul genua in preces fige. Ad JESU, MARIA:, JOSEPHI Amatos pedes, en! jacet Hujus Monafterij Caput, Sc Praeful LXXI. A M A K D tl S IlliusS.Triadis, Sc Fratemaellnitatis Amator fingularis ,amatus omnibus, Vin’ tefieram amoris? Hane Sc alias aras Superis, Cellas no vas Religiofis filijs, Šibi hic ultimam firmit. In qua Oior undique Candidus A dolorum gemitu,Sc Amoris lefiu Inter lilia coronandus quie{ceret. Praefuit annis fere XVII. Bonus Paterfamilias, Sc Pater Optimuš. Yixit anno M.DC.LXXIII. IX. Septembris, Annos natus IL. Monimentum pijflimis manibus P. Amans A M AN Dl Succeffor EDMUNDUS. •s CAPUT XLVI. Obitus Placidi Buechau- ek. AbBATIS C&EMIFA- N E N S I S, SIUSQUE E- EOGIUM, De vario SalishirgenJisfH Romana Ec- clejiič St atu. |N Monafterio S .Petri lasti tiamT utelaris fefii SS.Petri & Pauli anno 16 69 . turbavit funus praeftantiflimi viri Placidi Buech. auer Abbatis Cremifanenfis. Is Medicorum confilio ad ther* masGaftinenfesin noftris alpibus profečlus,inKudh.lenfivico tribusleucisSalisburgo diftante nimijs doloribus obrUtus,inter manus fuorum filiorum, quoscomites fecumduxcrat, defecit ‘5*.Cal. Julij,anno setatis 5 *S.Abbati 3 evigefimoqmntonondnni expletCg Cbriftianis faeris optime prxparatus,mortis intrepidus. Sc ad ultimum fere momentumfibi prsefens. Foaus-adCaeno- » 1 biura Liber V. Caput XLVI. p 0 y biumCremifanenfe redučtum, incidente SS. Petri & Pauli fefto inCapellaS.Viti apudD.Petfi tantifper repofitumfuit, doneč jfolennitas feftiva tranfiiflet. Magna fuere liuius viri merita. E Ann * 1 ' ProfdTorePhilofophiae in Salisburgenfi Athensso, Abbas crea- KSimZ\ tusMonafterium sere alienolibera vit,varia & utiliflimaaedificia Rette ”P*- inCasnobioexcitavit,ftručlis,erečlis, ornatisaltafibus, Sc tem« plis,D.Agapiti lypfanisaUro argentoque decenter inclufis, in- troducia S. Rolarij Archifiaternitate, aučto Religioforum viro- rum& officiorum numeropietatem maximisincrementis pro- movit. Litterarum ainantiflimus inftruendas juventmi gym- nafium apcruit/eminarium auxit,complures in Academijs ftu,- diofosaluit,Bibliothecamraris&infignibuslibrisinftmxit:fem- per apertam pauperibus manum,hoipitibus menfam & penam habuitjVirinomnivitafuaviflimus. Poft illumMonafterijha- benas fulcepit Ernbertus Schrevogl 17. Cal. Očtobris eodem anno concorditer eiečlus.,quemmenus undequaque confpicu« im fuperi diu fofpitent. Annus feptuagefimus primusRomano Miller Abbati Seo- Rb3aANI ncnfi fupremus. fuit, viro rarse eruditionis Sc eloquentiae , ač Abbatis G uidobaldo Principi in paucis charo. Cum Benedičtinam U- Seokensis niverfitatem multis annis fua aočlrina Sc authdritate ornaffet, ^ogiuvi* Re&oris &Procancellarij munijs gloriose funčtus,duosqueinliu gnes Vibros Sjmpathtticon Sc Olorem Laureatam in lucern edidit* iet.jam fevagenario major in fuo Monafterio Seonenfi, Abba-r tiali mytraefi; decoratus 1665\ut fupra meminimus. Sevennia elaves tenuit, quo tempore Sc Vilitatoris in Congregatione Sa- iisburgenfi,Sc Prsefidis in Univerfitate officiadignifiimegeflit: aft anno tam faeculi,quamsetatis feptuagefimoprimo,brevi at acuta febricula confečtus , diem iupremum pientiflime obijr* lnutrumqueSc Abbatis 6c Vilitatoris munus iiicceffitAdalber- tusGrueber,antea per plures annosPriorali officio laudatiffime gefto,adhunc dignitatis gradumprteparatus. In ipfa Ecclefia Salisburgenfi exiguo annorum lapfufato- Ecci.es ja« iumvice»induxere magnas honorumSc dignitatummutatio- nes.Celfifs.Principi Maximiliano, cum fub Anteceffore Guido “TUM MUTA« baldo Secčovienfi Epifcopatui pfaeficeretur, in fedeLavantina TION£S «* fuccefferat Sebaftianus Comes de Potting Canonicus P affa vien- s aiTsbup - fis. Huic quoqueinPaffavienlem Epifcopum elečfco,anno fe- G «&si. ptuageCivmg teru© Archiepifcopus fubrogavit Franufcum Yyyyy Z fp^ 906 Hiftoria? Salisburgenfis EEPSftiNG fp arum *^ e Stadion Salisburgenfis Metropol. & Cathedrallurtl Lavasti- Ecclefiarum Bambergenfis,ac Herbipolenfis Canonicum, eum. tinus. q Ue fiie trigefima prima Martij confirmavit. Ad Seccovienfem FranJcv verbEpifcopatumMaximilianusjamin Archipraefulem affum- sparusde ptus nominavit , ac inftituit Wences]aum Comitem deHof- We° cesI kirchn, fi uem & nono Augufti confecravit. tAus Co- Poft Adamum Laurentium Comitem deTbrringfimulE- m e s d e pifcopum Radsponenfem , & Praepofitum Ecclefise Salisbur- iiOFKIE-CHN A A * * L Episc. Sec* genfis,anno fexagefimofextoe vivisablatum,dičkmPr3spofi. coviensis. turam tenuit Wenceslaus Comes de Tbun Epifcopus Paflavi* us Comm ' en ^ s & Gurcenfis. Quodefunčto in utraque dignitate &Epi- de Thun fcopatus Gurcenfis & Praepofiturse Salisburgenfis fucceffit Po- Gurcensis b caf P us Gomes de Kiienburg, 13 Januarij anno 1673. Prsepo- et PiLApo- fitus elečfus, & anno fequente in ipfa Dominku Pafchali ab Ar- Saus ECCL ' c ^P r2e ^ e ^- ax ^ m ^ ano conlecratus Epifcopus Gurcenfis. Post hunc Carolo quoque Comiti LiecKtenfteinio anno 1665. a Dečana- PoivcAs.- tu Capituli Metropol, ad Olomucenfem Infulam translato, per Canonicorum furfragia fucceflbrdatusFrancifcus Vigilius Co¬ mes de Spaur Epifcopus Cbiemenfis: fed cumisanno 1670. nonadie Januarij diem ultimum obijflet } Epifcopatus ceffit Jo¬ nas Comes anni Francifco Comiti de Preyfing Canonico & Seniori Capi- d k Spmir. tu p Salisb, qui eodem anno die 27. Junij conlecrationem a Cel- emensiseit fiffmao Principe accepit. Dečani vero dignitatem obtinuit Decan as Jo .BaptiftaComes Lodromus*. cpaamanno {eptuagefimo quin- succedit* tc S ctUTl die 15*. Julij Polycarpus praematuro fato deceffifiet,Prše- in Episco- pofituramutavit.fuccedente fibi in Decanatu WilhelmoLib. FiLANc°Co* ^ afone d e Furftenberg. In Gurcenfi Epifcopatu Polycarpum mes de excepit JoannesL.B. de GoesvarijsLegationibus,geftisquene« Pretsing, gotijs in Aula Caefarea clarus, quem aCaefare, ad quem nomi- nandi vicespervenerant,prae{entatum,anno 1676, die decima fexta Januarij Archiepifcopus confirmavit. Lodronio quo- queanno 168 l. vita fun&o,Praepofitus elečtus eft die 22. Fe- bruarij Carolus Comes de Caftrobarco , qui etiamnum ifthac honoris infula decoratur. Sie antecedentium veffigia mon- Wjlheimus ftrabant fuccedentibus celerem honorum fugam ,&diuturnam Jr B ' DE in rebus humanis exfpečlationem bonorum « ufum vero bre- PllR STEN- 1 vem. Romaš novus PontifexClemens X. anno 71. Beatos Geli« episc.Gur. tes BorgiamJkrtrandum,Cajetanum,Benicium,Rolam folenni sensis. ; ata DE EUR.G. Francis« CUsVlGI- Dečani Capituli J o. Bapti¬ sta Comes DE LODRON P OSTE A Pr^eposi« T U S. ET BERG. Joan. L. B Liber V. Caput XL VI. 90 7 rim inter Sančtos 8c paulo poft AntecefToremPium V.interBea-c AN o N i: tosrctuiit.Annofequenti Serenifs. Principem Bernardum Gu-z^tio San, ftavum Marchionem Badenfem,antea in D.Benedičtifamiliamp [° U R S U y &Principale MonafteriumFuldenfefolenni votorumemiflio^BeATis AS- ne adfcriptum, ac paulo poft in eiufdem Monafterij Abbatcmg"®"^ &Principem, nec non Campidonenfis Caenobij Adminiftrato-G ustav^ rcm cooptatum,S.Purpurae ftonore donavit. Caefar ipfe S. Di- MARCHI(> gnitatis inftgne rabentempileumijr. Aprilis Viennae impote^clm.' Venithoc eodemanno poft luftrata nonnulla Auftriae Styrisecp NAlI s* CaenobiaErninentilfirnus Princeps Salisburgum, io. Maijaby j [rS Archiepifcopo Maximiliano fub arce Ncohufana exccptus, &eisbu* inter feftivostormentorumfragores,civiumquearmatorumex- cubias magnifico apparatu in palatium dučtus. Manftt dies a - liquot,vana honoris demonftratione, & oblcčlamentisrecrea- tus, inter qute PP. Benedičtiniin Academise Theatro Comieum fpe&aculum exHibuerunt: cui. magna animi voluptate inter- fuit. Poft haec Calendis OčfobribusadfuitSerenilTimusSigis- 51018 * 111 *- jnundus Albertus Frifingcnfts Epifcopus Bavariae Dux, invi-Ep I fcop E I *‘ TI tatus a MaximilianoArchipr3efulead recreationem & aernula-^K^GEM- tionem jaculatoriam, ad quam complurcs cius artis peritiores^ 0 ^' magno numeto confluxerant. Eodemannoingentia damna pertulitRespublicanon tan-DAMNA tumPolonvca, fedetiam Chriftiana aTurcis & Scythis inVol. hiniam & Podobam infufts } at longe graviflimum vulnus ab Caminie- intercepto Caminiecio celeberrimo Podoliae propugnaculotun - c ‘um detota circumprovinciafubjugummifla: Leopolis Ruftiae fu- SUM ' um periculum & obftdionis moleftias magna asris profufione redemit. Pudorem tamen amiffte Urbis memorabili Turcarum eladc fequenti anno ultuseftPolonicae Coronse Polemarchus Joannes Šobievius : cum illos adBoryfthenem nonprocul Cozi» Victoha mo in caftris agereflus,omnibus impedimentisipsisquecaftris J 0ANNIS exuit. Prsemium vidlonae Regm eoronam tulit : Rex quippe g LECTIO IN Michael Leopollab exulccratis vifčeribus reger fub ipfo belli ar-R ešem doretriennale regnum prsematuro fato claulcrat. R e g ni p r °ce- TIOt fes anno 7 q recentiadhucin omnium ove animisque praecla- tsevičf orisefarna,absquediuturna altercatione SobieviumRe-p A xPotoN. gemproclamant, poftea anno feptuagefimo fexto coronatum. TuiU Succeflit eodem anno paxcum Turcis , ceflione Caminiecij, liiagt\atumque terrarum fancita, < Yyyyy 3 tting $o8 Hiftorfe Salisburgcnfis flJMOCEN- TIUS XI. Sum. Pont. cu- VIT KESCiN' n PACEM Poion. Tkeatr. Eurtp.Tf r e~ berut. Bufsier. KbgisGal- LIAi expe- DITIO CON- TK.A BaTA- ros. CoN?USIO Batavo- k.um: Hille omniumadmiratio, Romaš etiam indignatio, qu64 Rexabhoftibusnonuno tantum prseiio vičbis, inter ipfas Lan. ros tam duraspacis legesaceepiflet. Tencbat jam claves Petri Innocentius XI.antebac Beiiedi« Čtus Odefcalcus,patria Comenfis,quem Purpurati Patres 21 .Sc« ptembris anno feptuagefimo fexto ad fummum Pontificatum eveXerant,pofteaquam Clemens X.fexennio in Apoftolico mu- nere exadto, 22. Julij rebus humanis valedixerat. Is perfuunv Nuncium multa con tra pr obrobam pacem proteftatus,tamen u$ reicinderetuf a Polonis impetrare non potuit. Belli moles de< inceps boliš Mofcis incubuit,frullra inbuaspartes Csefarem & Polonostrahereconatis. Dubia ipfisfuit bellialea,amiflbpeg Ducum &prsefidiariorum incuriam EzecErinio, quamtamen jačluram pauld pofteruenta rursus de Turcis vičioria cumom, nibus bellicis impedimentisparta excepit„ n! ' redu-" 9 1 o Hiftorise Salisburgenfis Bonma «- reducunt. Monafterienfis quoque Epifcopus cum Batavis re< 6gp,&ATA ’ eonciliatur. AtGalli mutata bellandi ratione urbes Belgij faederati tan- ta,qua ceperant,celeritatc evacuant,Gravia & Traiečto tandfper exceptis,quae 8c ipfas paulopoft in poteftatem Batavorum redie* Cawi Co- re# Mox omnes fuas vires in Hifpanum, Imperiumquecon. Buigun- vcrtunt. Comitatus Burgundiae ab Hifpanis avellitur , & ad »ia et va- prsecludendum aditum Germano militi Mimpelgardia fpecie occupant! neutralitatis delufa intercipitur : praecipuisAUatiae civitatibus CoNFir- Colmarix & Hagenoae prasfidium imponitur. Ad Senefam Hannoni3e,Condaeo fcederatos ex iniidijs adorto,cruento con- fličtu concurritur, aequo fere Marte: ex parte Batavorum clades & jačfcurapotiffima. Condasus beneficionodlis in tutiorare. cefsit. Conftat,ab illo conflidtu tantum Galliae terrorcm inje- člum,ut oportuerit Nobilitatem ad armacieri. Inter hxc conftuxere Coloniam partium & Principum diverforumLegatiadineundas pacis& concordiae rationes^ ve« rum capto per milites Marcbionis de Grana Wilhelmo Princi¬ pe Furftenbergio, & Viennamabdudlo, omnis abrupta tračh. tio,Gallis illam recufantibus,donee Princeps in libertatem repo. f r — fitus fuiffet. In Alfatia, qux tune belli fedes, uno eodem que anno feptuagebmo quarto cum T urakuobis p ugnatum:, prirno ad Sinsbeimum,d e mde adEnksbeimium. In pnmo c o n flida noftrilocorumopportunitate muko inferiores pedemretuiere, ordinibus integris,& fal vis impedimentis. In (ecundo,qui no¬ vem horas duravit, Galli fignorum & capitum amifforum nu- mero fuperiores noftris campum&Vičloriam cefierunt. Brandb- Cum Brandeburgicus quoque fuas copias junxiffet,Turai- CaSSis nius diligenter evitata pugnandi copia in tuta & inacceffa loca iungit ur militemreduxit,donec hyems utrique parti byberna imperaret, primoge- Ba in expeditione Ele&or Brandeburgicus primogenitum ami- nitum. fit, acutafebri extin6lum, qui Patri ad bellum cOmes vix dum 1i26*di* 4 ‘ v ig e ft mum ^etatisannumattigerat. Novemlr. Succefsere nova ingrata St inopinata de Suecorum in Mat- chiam Brandeburgicamlub Vrangelijdučlu irruptione. Sueci uEer ir- quippe Gallicapecuniacondučtginditiones Eledtoris,tum ad in Mar- milliaria abfentis,copias ducunt} hyberna pro fuo libitu fi- c h i a m gunt, civitates St arces obniti aufas vi fubigunt 3 conati nihilo- iukgicIm, minus per evulgatos libelios idsefam cum Brandeburgico pacc Europ* 1 f 3- S v Jt Bit Jit [it >t. bitui iub| cof Emi Liber V. Caput XLVII. Europse perfuadere. At fuo malo Elečtorem a Marte Alfatico abftraxerunt. Is quippe copias/quahta poterat eeleritate contra Suecos,jamhodes Imperij inComitijs Ratisponenfibusdenun- ciatos,duxk$ a'ntequam peditatus 'accederet, manus conferuit, c * D11N * Vrangelium feptimedrem fuarum ditiohum infeflorem feptcm U wtur. U ^' diebus eieeit. Neque hi c dčtit Suecici Martis infelidtas. Do- Amittunt mi/onsque preffa Suecia,hinca Daniš in Scania, inde aBrande- germTni- burgico, aliistjue faederatis inGermania ,utrobiquenovercam CA s* feoiitfortunam,unico triennio amiHis urbibus,in{uJis,Principa- tibasGermaniae, quos tricennalis bellibidorequondam com- paraverac, Dani quoque terra manque 'vičlores vičtricia figha Vincuntkr, per Norwegiam& Scaniam late circimiferunt glinicaMalmoa aDANISi Vidorisimpetum fudinere&fidere ausa, InGermaniaqaoque fortuna hodrisadversusGallosbeni- gnius arridere cacpit. Turainium Gallici exercitus imperato- Turmnios remplurimis annis tamHe£torisgquam.Ulyffis artibus nomina- CAmt ‘ tum&expermmducemcafus abdulit. Explorabat ille Ctela- reiexercituscaftra 5 &fitumfubumbrosaquercu paucis fuorum ftipatiis} cum globus e majori tormento excufiu$, & a glebse fuperticie fepiuš rasareflexus,mpe6lus cqno infidentis impin- gitur,prollratumque momento exanimat. Eodem anno ciirtf federatus exercitus Treviros obiideret 5 Chrecquius adledven- pudTrevi- dam obfidlohem a c e el e r ari s c ac dim r ,to t o tere peditatu ad inter- K0S * necionem deletogipfe cum paucis aegre Treviros evafit,undeta- men urbepaulb pod dedita ,captivus abducitur. Sequentian- Plialpp0 ‘ noPhiiippoburgum metuendum Rheni fraenum trimedri obd- EXPUGNjii . dione arčtatum , frudra. liberationem & fuppetias tentahtibus TI °- GalVis, tandem epulveris nitrati inopia in Caefaris potedatem tranfire cogitur. SorsHifpanorum longe alia:quibusmultasmunitifrimaš Hispani« urbes&imgnam ditionum partem MarsGalličusextorfit. Va- RelG11 in ' , n . S T . .5 FORTUNIA, ienceu3e,Cameracum, S. Audomarus,lpr 2 e,quanta nomina \ u- no anno Galliciim jugum recepere. Auxit calamitatein fub i- dem tempus defečtio Meflinenfium. Famis rabie in furorem Messinen- JO.-/ H r v r 1 t ■ • • sium SECi- acti( lila non tantum Siciliam, led plures vicmasregionespre- TI0> mebat)primum in mino res Magidratus armati,podeaomnem ©bedientiam erga ipfumHifpaniae Regem exutint,cumque in fe ipfisnecfarni pellendae,nec tebellioni tuendae fat praefidij in- venirent^egisGallisenomen&tutelamimplorant ^ raro quip- Zzzzz ne p IZ Hiftorise Salisburgenfis GNA NAVA J.I SAUCIAr TUS MORI* TUR. Dux»eVi- pecontingitjUttumultuariumopus & corpus feditionis diuftct Messinam fuispedibus. Rex pro fuo more feditiofis non defuit. Duxdc hitrat. Vivonne ut praeeffet miflus, militem & annonam fed nondiu fuffeČturam intulit,urbisque gubernationemeertisconditioni- bus accepit. Hinc crebra, & alterna Hiipanos inter & Gallos certamina. Bata vi partem fuae clailis fub famofo thalafliarcha DeRjut- d e R u itteranno 7’5. Hifpanis auxilio mittunt. Isinacerrimo cum Gallis conflidlu laethaliter fauciatu-s,Syracufis ex vulnere deceflit. Non tamen ij fuereGallis, quos fperaverant, luccef- fus,nutante tum fortuna, tum Mefllneniium affečlu, inquibus fenfim antiquas obfervantiae fcintillse erganativumPrincipem recalucre^ praefertim cum experientia difcercnt, nonablatam fervitutem,fedmutataminpeius. IdeoMarchiode Vivonne nonexfpečlatofignoadfecundas Velperas explicatis veliš Sici- liaevaledixkan.no feptuagefimo očtavo: Meffina ad fui Regi* obfequium redijt. Inter haec AraufianenfenfL, Gentilitium Auriaci, Bve Oran* gij Ducisin GalliaprincipatumjnecnonBipontinum Ducatum Rex Galliae occupat. Mifera erat Regionum facies 3 quacun- que Gallicus milespedem fixerat,ardebant,fumabantlate om- nia. Nulla aetatis,nullafexus habita ratio. Ea crudelitatis plus quam barbarae reličla veftigia, quae poberi no n Chriftianis mili« tibus, fedHunms,Getis, Scytbis imputabunt. Carolus Dtix IxvEDtTio Lotbaringiae, Caefareae militkeImperator,anno feptuagefimo 1N ° H feptimo expeditioneminLotharingiammolitus,parumabfuit, quinareditu intercluderetur, dum Bata vi, qui excondi&o ad diftrahendas hoftis vires & confilia Charleroam oppugnabant, fide jam tuncnutante,ob{idionemintempeftivefolvunt. Inde Lotharingus, priusquam reditus interciperetur, pedem propere referre cogitur,milite tamitinerum iniquitate, quam annonss penuria multum imminuto. Acceflit novum infortunium ab amiflione Friburgi. Civitas eft Auftriaci dominij, Brisgoia primaria,& Academicoftudio famofa,quam rebus omnibus in* ilručtam, Scinopinata, fedočliduana tantum obfidione tenta- tam, fivc ignavia,fiveperfidia militarium Praefe&orumperdi- dit^eum nofter miles adfolvendamobBdionem jam in protin* Člu foret. Hanc fibi propter viciniam Brifacenfis fortaliti j per* sommodam Gallino vis operibus mex munierunt Lit* Caui Si CILIAM SE »ERUNT. Arausia- UENSIS E T Bieonti- nus Prin- CIPATUSOC CUPATI i Guliš. RiNGIAM. Friš ur* «UM AMIS' SUM. Lib. V. Giput XLVII. 9 l 3 Inteerapacis TračtatusColonise abruptiNoviomagi refu- Novioi **a- mebantur.Foederatis fpembonieventusfaciebantinfignes pro- tracta! grcffus contraSuecos: fed hancrepente evertit Batavorum fe* T1 °* ceffio. Hi amicitiasutilitateprobare faliti,cumdeamifTorum re-BATAvt cuperatione jam fibi fatis cautum cernerent, fpecialem cum Gal- lis traftatum inierunp portumtenuifiecontenti,quantumcun- katis par- queFcederati ako jačtarentur. »Hinc etiamHilpanis,fireliquas T,CUiARI * fui Belgij ditiones fervatas vellent, impofita ncccffitas, quan- sigunt. quaminiquis conditionibusjmultarumurbium, dominiorum, totiusqueBurgundiae jačtura,cum Gallis tranfigendi. HsecBa-^ tavi raenfe fextili anno feptuagefimo očtavo. NequeGsefari^Ti, ultra Februariumfequentis anni finepraefentiflimo periculo tra- ftationem pacis differre Jicuit. Ita foluta fsederis catena, csete- ri quoque vidloriofi confederati, Gallo jam m ipforum ditiones involante,ad pacem ineundam, & qux tanto labore evicerant, vi&isreftituendaada&bunicumvičioriarum fručlum habuere fortitudinis perennemfamam , & aliquanti seris refufionem. Hanc gradam federati retulere a Batavis prseftitse in naufragiop AXINf i DA , tabulae. Pax ipfa plus nominis, quam rei habuit,Gallis fub eius fallacifronte, Scprofuo libitu interpretatione, tanto fecuriores prtedasagentibus. Sed nuncrurfusadnoftra. CAPUT XLVIII. Fundatio, cedific ati o, dedi c ati o £? progrejjus Ecclefue Plainenfis. T Amliberalis fuit devotio erga DEiparends Plainenfis ima-FiMirau ginem,ut non folumacontinuatis oblationibuspro S. Ae- 0BLMI0 ‘ deconftraenda seris abunde fuppeteret, fed etiam ingens lapi- dumcumulus,quos fuisipfiliumeris adportabant^accrefceret. jdcirco jam Guidobaldo Cardinali propofitum erat, DEiparse Virgin!fub titulo Confolatiicis templum decentiffimum exci- tare 3 idtamen ut exequeretur,primb Comitiorum negotia,dein- deinfperatus fatorum rigor impedijt. Intereanihil intermifliim , quod fundandse & dotandae ©limEcdefae Plainenfiferviret: in eum finem tam ipfe fundus Zzz zz 2 cui p 14 Hiftorias Salisburgenfis Compara.* CU ^ fecratedes deputata, quam adjacenspraediumJfjOfjlčtfRati. tum PRA- no quinquagefimo feptimo Plainenfi sere comparata, eiqueS. Fund us Aedi dotandae deputata fucre, Cseterum ipfius fundationis faciendte, & templi erigendi gloriam Principi Maximiliano Superi fervatam voiuere , cui quarto fui Principatus, & prim o fupra feptuagefimum huius faeculi annoprimam manum admovit. Vix Ecclefias excitan- das, & competenti Sacerdotuiji numero inftruendae farna per« crebuit,mox plurium Religiofarum familiarum ftudia in huius tam nobilis fponfae amorem exarsere, eandem per internuncios m anus" ^ ^ippliceslibeiios certatim a Principe follicitantium. Veram Princeps Virgo Benedičla Benedičtinis,qui minime fperabant, aut fpera« semAed-i ^ antur °htenturi,addicivoluit. tribuit * Anno prasdičto die odtava Februarij Archipraeiul Adaxi- Benedicti- milianus mentem fuam. & propofitum de Plainenfi devotione PP.BenediČtinis, & immediate quidemllniyerfitatis Salisbur« genfis Collegio tradenda atque donanda,P. Alfonfo Stadlmaiu rune Rečlori Magnifico aperuit, & paulo poft die vigefima A- prilis in ipfo colle Plainenfi, ubi ab ipfomet ritu folenni primui lapis pofitus fuitjViva voce do navit. Tabui* Tabulae donationis anno fequenti expeditae & fubfcriptsS conatio- 20.]anuarii. Alfonfus Rečlor extemporalem aediculam confe- CTA _ ftim excitavit, opere lateritio per tigna parietibus decuffatim interiunčla fuftentato, quae Patribus neceffaria tečla prasberet, HABitAtio quousqueproamplioriSacerdotum Collegio competens fabri- coNSTRu- ca eonfurgeret. Hancufquead requifiti Superioris adventum primus habitate caepit P. GregoriusWibmpergcrSTheol.Bo« čtor,& tune ConttoverfiarumFideiProfeffor, nune Rečlor lini- Pr’mus Sij- vcr fc at i s Magnif una cum P. Anfelmo Mavlifer eMonafterio PF P ZOF P. O * Ber.nas.dus S.Petri. Paulo poft adfuit e D. V. Eremo, feu Einfidlenfi Cae- Waibl nobio exHelvetiaP.Bemardus’Waibl SS.TheohDočtor,&an- sxi^ SiWEN " tehac inUniverfitate Salisburgenfi ProfelTor ac Procancellarius, unacum fratre Converfo Chriftophoro Santholzer,qui primi Superioris Plainenfis officium fufcepit. Fapr;ca Jam quoquc fervebat ftručlura novi templi. Ordinariat T£i:w ' expenias fundebat terarium Plainenfe, e fideliumobhtionibui conflatum. Ara Princeps, totus marmoreus frontis ornatus, five triplicis portae aditum, five prsegrandes e Pario marmorc Deiparentis & SS. Evangeliftarum ftatuas fpečles, teffellatum quo- Lib. V. Caput XLVLI. pij- •quoqueerubro & candido marmorepavimcntum>& quidquid demum marmoris intemplo dcfacrarijs fplendet,Archiepifco- palismunificcntise opus ed. Quibus podliminib addidit podia ieu laterales pergulas,& inauratos elegantis operiš cancellos,per quos interius templiadytum clauditur. Suinmum altare Dei- 0 * scR r ‘ parasmcodosdiumptae triurnphaleiTi ingrefium exhibet: cir-^iaM, cum columnse cum epidylijs, coronis & intercolumnijs fcrinia- rioopere fabricatae,mukoauro,interlucente fubinde cseruJeo, iplendicant. Adfunt ex utroque latere varia Divorum Patrono- rum fimuiacra, multo auro obdučfu.Superioremaltaris faciem illuftrant S. VitaJis & S. Maximilianus , magno artificio cx- fculpti. Dextri laterisaraServatorisin Cruce pendentis effigiem continet,quse a finidris ed, Virgineum Deiparse cumD .Jofepho conjugium reprseientat. Illam Polycarpus Comes a Kiienburg EpifcopusGurcenfis &cPr2epofitusSalisburgenfis,l:ranc Aman- dus Abbas S.Petri erexerunt. Quatuor facella late ral ra fuas quo- que elegantes aras ex intervallo acceperunt. Primum D. Bene¬ dičič) facrum Ernberti Abbatis Cremifanenfis • alterum ex op- pofito Sančliflimse Chridi familise dicatum Placidi Abbatis Lambacenfis liberalitas pofuit. Tertiam D. Annse cultui Ci- vilisMagiftratus Salisburgenfis$ quartum adhonorem 14-San- čbotum Auxiliarium (ut vocant) Domina Juftina Comitiffa de Lamberg in Amerang liberalimanuexcitarunt. Cumtota jamAedesuna cum primis tribus altaribus,om-^ nique primario ornatu anno feptuagefimo quarto perfečla lub LES1/i ' tečloconditiiTet, dus confecrationi defignata dies Domimca proxime antecedens fedum Beatifs. Virginis Aflumptae , quae Ta *ysiA- tuncerat12.Augudi. LateraliaduoaltariajamundecimaJunij cTn^sao" PolycarpusGurcenfis Epifcopus confecraverat,cum vero dedi- novum nataDominicailluxit,facram sedem unacumfumma Ara ipfc T£X4?LUM * Archiepifcopus cenfecravit. Pod abfolutas Dedicationis leu Confecrationis caeremonias , comitante AcademicaSodalitate Beatifs. Virg. A ffumptt£,ad ligneumfacellum,inquo hucusque B.V.Confolatricisimago precibus &facrificijscolebatur,indi- tutaproceflio: ipfum fančliffimse.Eucharidisetheophorion * *£**«'#» Archiepifcopus , pod ipfum B. V.facramiconemEdmundus Abbas D. Petri gedatam,in templum recenticonfecrationeini- tiatum trandulere. Inde cantato S. Liturgise officio,praete£ muficos p\aufus,etiam ab explofis mortarijs addita pufdicae lae- 2zzzz 3 ticias p1 6 Hiftorise Salisburgenfis titisefigna. Caeterorum altarium confecrationempoftea anno feptuagefimo nono Jo.FrancifcusComes de Preyfing Epifco. pus Chiemenfis peregit. Anno feptuagefimo quinto ad Alfonfi Abbatis Weingar- 1 tenfls adventum,qui tune in Univerfitate Prsefidis munerefun. < fundatio. gebatur, fufceptum fundationis negotium.lndičla conferentia ms sonfi. infextamdiemMaij, ubi ex partc Principis aderant Francifcus j clUNm * Ludovicus L. B.aRhelingen,Camerarius , & Confiliariuslnti* mus,Jo.Henricus Pafcba Confiftorij Direčlor,&Jo.Guilielmuj Turner Confiftorij Cancellarius^ ex parte Univerfitatis Alfon. fus Abbas Weingartenfis Univerfitatis Praefes, Edmundus Ab- bas S.Petri,eiufdem Affiftens perpetuus, Adalbertus AbbasSeo- nenfis Affiftens exProvincia Salisburg. P. Bencdičius Petfcha- cherRektor Univerfitatis, & P. Bernardus W aibi Superior Plai- j nenfls. Pun£Bsutrinque maturo judicio ventilatis, conferiptas fundationis tabulae, quibus Celflfs.Princeps cumlliuftrifs.Capi- tuliconfenfuOrdiniS.Benedičli ex fpeciali erga eundem S. Or- dinem benevolentia,&propter ipfius tumantiqua tum nova in provinciam merita,cum omnibus adpertinentibus bonis lo- cum,$cEccleflamPlainenfeminperpetuu donat,eique in dote partim pro coniervatione,& augmento Ecclefiae,partim pro fu- ftentatione quatuor ad minus PatrumBenedičlinorum, 24.mil. lia flor enoru affignat.Locus incorporatut Univ etfltati, & fu bij- citur tumP.Re&oris gubernation'qtumD. Abbatis ad S.Petrum infpečlioni,fi quo cafu,aut injuria temporuUniverfitas ab infti- tutoBenedidi:inodeficeret,adD.Petri Monafterium devolven. dus. In affumendis Sacerdotibus illorum eonfideratio praeci- pue comendatur, qui docendo de bono communi & Univerfi- tate bene meriti fuiflent, & interquaternosuni eD.PetriMo* nafterio locus deputatur: publica & quotidiana S.Rofarij ant Lytaniarumrecitatio in templo ordinatur. Ipfa quoqueUni- verfitas&lacerOrdo infe recipit obligati onem, quotidie, dum Pirpst uus Celfiflimo Principi vitam Superi fervaverint,apud B.Virginem Anniver.- Confolatricem celebrandi unum faerum ad fuse Celfitudinis in- SACK.A pro tentionem,abeiuldemvero obitu linguiis leptimanis mperpe« Principe, tuum offerendi duo facrificia, unum pro refrigerio animae fu« Celfitud. alterum pro vivis & defunčtis ex familia DD. Comi« tum de Kiienburg: promittit quoquepofl:prsedi&um eiufdem obitu m Liber V, Caput XLVIIf. £17 ©bitum in Confederatis Monafterijs offcrre bis mille facrificia, ■& antc initium Junij cum quatuor facris celcbrare perpetuum Anniveriarium. S(,cuta eft anno feptuagefimo die 21. Aprilis traditio ratio- Domicili- ciniorp 3 ,mitrumentorum, litterarum, pccuniarum. Interea “ s °^ novum'quoque domicilium Patrumhabitationi adextrotem- ST&UCTUM, plilatere inamaemilima collis planitie ab Alfonfo Rečlorc ex- ftrudum, l *). Martij anno feptuagefimo fexto babitari caeptum, quod Pnnceps‘;Celfiffimus anno fequentidie duodecima Julij liberali(Tirno epulo cunctis Patribus & Profefforibus Collegij tune prjefentibusexhibito’,aliisque luculentis benevolentiae in S.Ordinem & Univerfkatem demonftrationibus initiare cle- mentiffimedignatus edi Csetemm Principem in omnem occafionem extollendse apud B.V. Confolatricemdevotionis intentum piumfubijtde- B.V.Con- fiderium,prototypon leu Originariam eiufdcm imaginem, qua aRudofo Grimming c colle Plainenfi. ablatam, & in Augufta. etreponi- nam Dioscefin portatam ante meminimus, in primam fedem TU * IN Sa - reponendi,fuoqueečlypofociandi. Nec mora: litteris ad Suf- fraganeum & Vicarium Generalem Auguftanum datis imago petitur,& confeftim obtinetur. lllam capsa debite conclufam & obfignatam a Suffraganeo Romanus Abbas SS. Udalrici & At- , frae, ab ifto Alfonlus Abbas W eingartenTis in fuo tranfitu, quo Salisburgum petebat,accepit,atque PrincipiCelfiffimoattulit, qui eandem in Plainenfi Sacrariocoliocavit,ubi inhunediem frequentiflima populi devotione colitur. Nova deincepsaugendaepietatisvia occurrit,erečVionovi Confka. Sodalitij,Teu Confraternitatis fub titulo B. Virginis Confolatricis infolamentam modentium quam mortuorum,cuius Sodalium inter v j* itkfitiunčlio,utquotannisduo Sacra celebrent, aut celebrari vo s £T 1 • • r' r 1 1"1 O MORTDOS curent,unumpro defunclis,alterumprovivisConiodahbus,ct , W Titui-. prsecipue Telici illorum obitu^fručlu(acrificiorum etiampofto- bitum,cumilla Sacrificia non amplius peragentur, nihilomiaus defun&is Sodalibus obventuro. Sitnilis aliqua Confraternitas in Lufitaniaere&a legebatur, Stplurium opinio erat,etiamad GermaniamfuHTepropagatam. .Vcrumcum Roma fuperhoc a Principe confultanegaret, eius- modi Confraternitatis extenfionem a fe aliquando emanafle, Maximi\\anus Archiprseful praedi&ae Confhterniuti a fe in S. Aede SOIENNI- TASISTItlS 1NSTITU- TIONIS DE- SCKIPTA. DoNARfA B.V.Con- SOI. ATKJCI IN Plain OHLAIA. 5? i8 Hiftorise Salisburgenfis Aede Pkiiienfi erigendae Apofblicae authoritatis robu.c &In- dulgehtias ab Innocentio XI. impetravit: inter quas ,_prctet eompluresalijsquoqueConfraternitatibuscommunes,funt ter- n x perannum Indulgentise plenarnem tribusDeipargeft ; ftis,vi. delicet Affumptionis, Pnriiicationis, & Vifitationisceffae, omnibus,qui iacra exomologefi riteexpiati & Eucliariilico e- pulo refečli pias precesin facra B. Virginis Conlolatricis Aede obtuMent,utvidere edin Diplomate Pontificio,datodie3.A- pnlisannoi68l. Hanc Confraternitatem die 7. Julij VifitationiB. V.facri Archiepifcdpus folenni ritu in templum Plainenfe introduxit, Ipfe maturius urbeegreflus in fumma Ara lacrum praemifit.Cui fucceffit devota fupplicatio,numerofa munuseftpretiofum efolido argento armariufn e quaternis laminis in tabulae quadratae fi¬ guram Jpereanaglyptico formatom, quo B.Virg. Confolatricis Imagineffi recepit, a duobus genijs pariter argenteis fuftentato. Alteram & Archetypam B.Virg. iconem, quae in facrario colitur,argenteo corde excepit& ciaufit religioia liberalitasD. Comitis Maximiliani de Thun^nec potuitinfignis Iiiuflrifli- maefamiliae ergaDEiparamdeVodocordialius exprimi* lnterprimos,quifacrumVcftiarium ditarunt, eminuitD* Raymundus Abbas Admontenfis, cuius oblado eft facerdotalis amiftus (cafulam vocamus) ex\Attalicopbrygia acu ad peni¬ ci Hi aemularionem elegantiffime pičlo. Obtulit & Regia Con- jux Serenifs. Ducis Lotharingiae Cafulam una cum antipendio, nontninoris preti) quam elegandae, manu fui gymeceielabo- tatum ,auroque diftinčlum. Nec fuam liberalitatem defideraripalfus eftD. Alfbnfus Ab« bas ‘VVeingaitenfis, qui Mufico & pneumadeo organofuis& non modicis expenfis fabrefa&o S.Aedem ornavit, Sc Divina Officiaanimavit. Munificammanum D.Decani Metropoliti* ciGuilielmiL. B« deFurftenberg oftenduntduo grandia ex ar- gento candekbra,quibus quatoor paulo minora )unxitD,Jofe- phus Comes a Kuenburg. His acceffit argenteum Chrifti Cru- s Sr'rf 4 ^ cifixifimulachrum magni ponderis aliberali oblatione D. Fri- Tr/Jiph derici L.B. de SeeaU. Honori Sančliflimae Eucharifliae funda- C4Wr4 * tione 600 , florenorum perpetuum lumen accendit D. Franeif- cus Ferdinandus Comes d Kuenburg Canonicus Metropolit* Salisburgenfis* Ad Domicili) Plainenfis sedificiutn promovendum Prae« nobilis D. Maria Stadlmairin fub obligatione trium annuorum facrificiorum domum, quam in urbe habebat , contribuit. Ta« ceo minora,ne biftoriae limites nimio excedam, Poftremis annis,collis quo ad B/Virginis Aedem afcenditur s MonsCai- ad fovendam peregrinantium pietatem,inmontem Calvariae efformatus fuit,pi)s facellis per intervalla exftručlis,quibus Chri- Puunenh. 'ftipatientis faera myfteria ad vivum repraefentantur. Inhorum venerabnnda contemplatione pij advente eadem opera & de- Votos affe&usaccendunt, & alcensus laborem ac asftum inter- polita quietetemperant. Aaaaaa CA- 920 Hiftome Salisburgenfis CAPUT XLIX. Tie Maximiliani Archiepifcopi ali is Fun&atk- nibuspionummtis, gejHs & %jb Rehgionis. ■O Eligio ut in omni Principe, fic maxime infacro 6c Ecclefia* ftico virtutum chorum ducit.Eaquidematenerisunguicu« lis jamajiimoMaximiliani alte infederat,tunc vero maximefe- fe in conlpečtum dedit,cum infacri Principatus faftigio pofitus illiusradiosundequaquediffudit. Prima fui Anti/btispietatem fenfit, quae & facrarum Aedium prima, bafilica Metropolitana. Han c al ceru fta tim anno ah inku Pontificatu in lateralibus Ca- Capella pellis fex infignibus aris enit idiflimo mar more excitatis ornare tempu C a- coe pit: in quibus deinde (\it fuo loco profequemur) caraurbis ornantuk Juvavienfispignora & cimelia,DD. Martini, Vincentij,Horne- makmo- tis,Cbryfantlii & Darise facra liplana, pretiofis armarijs inclufa, J!d, s ,« AI,TA " folenniffima translatione collocavit. Accefsere facrarum ve- ftium tam pretiofa quam copiofa ex aureis argenteisque filis Pretiosus con textaornamenta: quibusPonufexcumMiniftris,totusMe- Ornatus. t - ro p 0 Ht:i C i Collegij C3etus,cun6la templi altaria,&non exiguus facrificanuum numerus veftiuntur. PtuNciPis Nulla erat celebnorfeftivitas,in qua notv oves concieditas freouen- vu \ tum f u i paftoris agnofcerent. Intererat Divinis tanauam cRis solen- fuis,frequentiilimeiacrum iacere,ot ordinandos lacro chara&ere nitatibus. i n i t iare ipfefolitus. In alijs quoque Ecclefiis nullam alicuius nominis celebritatem praetermifit, quin illam fuas praefentis Sr totius Anke fplendore,fuorum phonafcorum vocibus,buccifiis, tympanis redderet celebriorem. Menftruas fupplicationes S* Kofarij (cuius Archifraternitatis Albo fua fe manu infcripfit) diligentiflime comitabatur, quanadiu vires, & anni permisere, Haec orditiarla. Fraterni- Infuper nova religiofae pietatis officia Principis ingeniofa iates ere- devotio Salisburgo intulit,lu6que exemplo folidavit. Prsecla- Perpetua rum illud efl,quo horariam,perpetuamqueperviceš adoratio- adoratio- nem fančtiflimiAltaris Sacramenti,horisforte eligendis,infti- j gramentT tuit,ut hocEucharifticum immenfaeDei charitatis monumen- Liber V. Caput XLIX. 921 SPA- TR.IAE K.E« NUNCIA- phemis,modo ab li3ereticis,modo ab initiatis Orco ftrigibusSc lamijs eidem Divino rayfterio inferri folita. B.Virginis Plai- ncnfir. afefundatse cultumauxit (ut ante meminimus) pio fbe- dere,quo vivi tam defunčtis, quam vivis duobus annuis Milite s j 0SEV . u ’ facrifcijs in fubfidium junguntur. Sančtiffimum Chrifti Nutri- qui PatrgI tium Jofephum, a S, Casf Majeftate eotius S. Imperij Patro- NU num jam ante renunciatum, etiam ipfe fuaeprovinciae, tan- quam pjrsecipui in Irnperio membri Patronum declaravit, fa- erum eius lignum admodum folenni omninm Religioforum castuum & Sodalitiorum comitatu per urbis compita eircum- ferrivoluit, moxque eius honori Sodalitatem, multislndul- gentijs ab Apoftolica Sede donatam , erexit. Ipfius etiam tam ai$horitate, quam liberalitate B.'Antonij Paduani pium S Antonu fodalttium apud PP. Francifcanoseffloruit, Acceillc poldre- DS Padua * mo Confraternitas Ciiriito Servatori Crucifbco devotorum, Parochia nutu Principis in templo S.Spiritus inftituta, Sacra aedes See- s e e k i k.- kirchenfis a Proto - Antiftite S, Ruperto ad lacum Wallerlee m ad honorem D.Petri ceu primum S. Fidei propugnaculum ere- Couegia- čhg&Epifcopali fede nobilitata,ab incendij injurijs a Maximilia- novindieata, & exParocbiali in Collegiatam fuit mutata kius-et domus que Coliegiatse Canonicis nova domus ad habitandum per- commoda a fundamentis exftručta. Altera quoque Eccitfia j parcecialisb.MicKaeiis in Lungavia una cumaede parocbiali fi- s.Michab. milem injuriampaffa,munificaPrincipis manu e cineribuslu-^*® 1 * 1 * /citata,in novumlplendoremfurrexit. Lungau, Porrocumcerneret.alpiumnoftratum incolasalicubiaSa- DrcEM V i- 3 r . r • CAE.1ATUS crorum Curionum raritateinReligione lylvelcere,mmonbus instituti. fordefcere, ipfis fuis rupibus incultiores, Curionum numerum Eorumno*« auxit,faluberrimo confilio: quidenim inRepublica integri fpe- MJNA * res lacerata Religione ? Duodecim Vicariatus recens erečfi nu- merantur. S. Ruperti in MunvinckL Sc S. Joannis in Zeder- haus fub prtedičla parochia S. Michaelis in Lungau,Vicariatus in NusdorfF, & Vicariatus S. Viti in HendorfF, adpertinens ad pa- rochiamKoftendorffenfem, S.Georgij in Fiizmos fub parochia inAltnmarck. Sub parochia S. Viti funt Vicariatus: S.Georgij in Goldegg,ScS.Jofephi in Arula majori ad locum Huttfchlag: ubiprster Vicarij aedes novum quoque templum a Principe exftručhim & dedicatum; Sub parochia Bifchofshofh vilitUE novus Vicariatus S.Sebaftiani in Millpach: lub parochiaBram- bergenli S. Kicolai in Waldt; fub parochia Zilleriana S. Lam- Aaa aaa 2 berti , EXSTKU* er a. Templum 922 Hiftorise Salisburgenfis TAS CIPISE8GA sachas ®ss. C TNOB J A berti inGerlas,&B.M.Y. inMairhoFn: Tub parocbiaKudilenft S. Joannis Baptifbe in Golling. Infuper novorum Vlcariatuum Ecclefise facra,Vicariorum3edes profana iupellečbile inftru&ae, Admajus devotionis incrementum inftituta fimul Sodalitas,& undique propagata SS. Rofarij titulo BeatiffimseVirginidevo« ta, caque {acrisfignis,labaris,alusqueinftrumentis&infigmbus pietatis exculta. Yix aliquam facram sedem, caetum,fodalita. tem in provincia reperias,quse non a manu Maximilian ; aliquod LlBE p r 1 /* mun ^ c3S pietatis argumentum poffit oftendere, Inter quaspa- rochiale templum S.Blafij in Abbatis Augia Monafterio D.Petti fubje£fcum,fiimmam eamqueperelegantemaram exhibet,eius- demPatroni D.Blalij honori ere<5lam,ftatuis muko auro fplen« didis decoratam, Principis Maximiliani munus & mq$iimen- tum. Eiufdcm munificentize & pietati, perpetuseque erga fc propenfioni prseter alias quamplurimas gratias debet facrafa- miliaEremitarum S. Auguftini duo csenobia,unum inperamse- PP.Eremi- noc °deftipraHallam,alterumin Titmoninganaurbe fitum,a(i tis s. Au- illud facram sedemD, Georgij attribuit, in ifto etiam novum ™ - templum, fummatnque AramfuisexpenfisMaximilianusex- ftnrnt:, utrique congruos provcntus attribuit. Nec intra Juva- vienfisprovincise limites ftetitReligiofa Principis munificentia cuius monumenta etiam extant mStyria. Hanc in fummo ip\et\didbque Altan,quod ipfe po{uit,oftendit templumLeobi- enfe PP.Societatis ]eiu, & teftatamfacitVirginis DEiparse Cel- lenfis facrarium in pretiofo altariolo 3 quod exlapide lazulo,jaipi- de & elečtro eleganter fabrefačlum ipfe obtulit. d^Avuno Erat his temporibus a vitse fanctimonia celebre nome Vene- GRATasAD-rabilis P. Marci de Aviano, quemadfumonim Principumpcti- riiNTus. tionem a PontificeRomano in Germaniammifsu,quaternisvi- cibusArchipraeful ingenti benevolentiaexcepit, &quo pietatis plurimos fručlus in populoproduceret,(ua cura&exemploin« duftrie juvit.In primo adventu Princeps ipfe ad Mullnenfemuf- que portamprogreffus obviam, gratum hofpitem in fuamAu- lam acparatum conclavededuxit. Iius pije- Si quandoad aliorumfolatium inurbem exeundumforct, pijnct o- fuos corporis cuftodes adversus plebis importunitatem illila. terones attribuit. Prsecipua P. Marci funčtio erat, Auditores ad feriam poenitentiam & perfečlam contritionem bortari ^poftea inpienamerpaDEum fiduciam animatos donarefacra benedi- dione. NESBTBE- NEB1CTIO. Liber V. CaputXLIX. j> 2? čtione. Utrumque utnonminori utilitate,quamcommoditate •praftaret, datum mane & vefperi majori campana fignum, & mane prgeeunte ipfo Archiepifcopo cum Aulico comitatu itum ad bafilicam: ubi poftquam P.Marcus in Ara Principe Sacruin peregerat,ad eliciendam contritionem circumftantes hortatus, ipfemagna omniumaediiicatione exemplum praemifit in ple¬ na doioris fu{piria,gemitus &lachrymas effufus: poftea bene- didionsm impertijt. Vefperi quoque primitus in templo ca- thedrali,deinde utfručlus adpluresperveniret,inpergula extra, palatium Archiepifcopale proieČta Archiepifcopo lateri proxi- mo,eademcohortatione & benedičtionepopulumeftprofecu- tus. Bis e fuggefto in bafilica magno zelo & pietate Italico i- diomate ad populum dixit. Abeuntem Princeps curruaut na- vigio,utresferebat,inlfmčl:um,addito inviam comitehumanif- fime eft profecutus,epiftolari deinceps ipfius confuetudme ali - quandiu ufus. Qtiemadmodum vero ad. fovendam & promovendam Re- Ingram* ligionem ac pietatem liberalem manum Maximilianus Prin- JLTrsTo' ceps femper aperuit} lic eidem tutandae vindicis juftitiae gladi- in v*n«e* um ftrinxit. Aliquot devota Orco capita tum e noftris, tum e cos * vicinisalpibus,poftejurataomniafacra 5 d 32 moni mancipata 3 non tantumfuisftygijsartibus Šcveneficijs viciniam infeftabant, fed etiampeftdens virus infimplicempueritiam ,eamqueautmen- dicariam,aut paftoritiam fparferant. Hinc multip.licata facrile- gia,frequentatse ftrigum choreae > demoni cultus impie prsefti- tus. EradicandopeftiferomaloPrincipis juffucura omnisadhi«* bita.pars ferri, pars reftis, aut ignis fupplicio vivere fimul & no¬ čete defierunt:parspueritise,quorum malitiam mtatis imbecil- litas dcfimplicitas fublevabat, folo extremifupplicij fpečlaculo puniti,deinde inftručloribus fuere traditi, fub quibus malas artes dedifcerent, Brevi malum elanguit,Reipublicse quies dc fecu- ritasreftituta. Ne porro mendicaria pueritiavagm inertim dc otij affuetudineinvitiapraeceps iret,orphanotrophium inftitu- tum, inquo inopes pueri dt puellaebonis artibus imbuerentur, quousquefibiip{isfuftentandisfufficerent, optimoprorfus con- filiOjCum mendicabularium pueritiseotium foleat effe furum dc # maleficorum fsecundum feminarium. Plura quoque aedificia pro decore dc bono puhlico a Ma- Aedihcia » miliano Principe edu&a confpicies: Duas infignes domos OTI * Aaa aaa 3 Capi- Ex*en sm tRO BONO Impe&ii. 924 Hiftorias Salisburgenfis CapituloMetropolitano,tertiam ComitibusKiienburgicis cx- ftruxit. Arcem novo opere & munimento mirte altitudinisfor« tioremreddidit. Fora, quibus Metropolitana bafilicaambitur, lapide conftravit. E regione aeftivi palatij, ubi Corporis Cufto- dia equeftris antea in ligneo ftabulo equos curabat,lapidei operiš equile lateritijs fornicibus concameratum fubftituit. Arcem Titmoninganam, quo animi divertendi causa concedere ama. bat, in com modam habitationem redegit. Intermedioitinere baud procul Lauffinga fupra Salfae ripam pro jucunuo Princi- pum diverticulo arcem exftruxit a luonomine Gandolfi caftra fflaitbclftitvett appellatum. Cumquefu3eprovinciaebonovi. gilaret,nequaquam Imperij falutemcuramquepoftpo{uit. Sen Gallico ,feu Turcicobello Casfar premeretur, magnisfaneex« penfisfuppetiasmific,milke,pecunia,puIverepyrio opituiatus. Famofum inter aiia Maximiliani Princ, opus fuit SS.Cor- porum translatiOjdc anni fecularis folenniflima celebratio,quam Capite LI. mox enarrabimus. Moddad externas quoque,fed potifFimum vicinas Auftriae, Bavariaeque mutationes levi cala- mo delibandas temporum rado nos invitat. CAPUT L. Controverfioe GaUicce . Novimi & duplex G?« {ari s Connubium. Vana in Hungarta, & Atila Cafarea mutatioms, Vtjiilens Contagio. Elecirkis& Elečloris Bavtt- rite aliorumque llluftrium Vir or um Obit us. Lues con~ Q tagiofa. Duplex Cometa. T^\UmRexGalliseC3efari&i:2ederatis, etiam Senatus Parifien- (Parlamentum vocant) imo (pudet dicere) & Clerus Gallicanus Ecclefiafticae libertati ac Sediš Apoftolicae authori- tati bellum movit. Initium a Regalia:fic vocant jus Regiumper- cipiendifručtus vacantiumCathedralium Ecclefiarum,&inillis tempore ledis vacantis beneficiaconferendi. Hocab anticpiis temporibus Sum.Ponti£ &prascipue Concilij Lugdunenfis in- j dulgentia babebat Rex Galliae in quibufdam certis Epijfcopati* bus, ubipariter jus eligendiac nominandi Epifcopum obtine* bat ; quod nune in omnes prorfus Ecclefias extendi c cepit. Han 1 • Liber V* Caput L. Haftcestenfiortem Aulici aflentatores fuo magisquam Re- guntbonofepius funt moliti, fed irritoeventu 5 quippeCleri Gallicani adverfantis conftantia, im o Regum ipforum confci- entiaimpedito. Primumifta infelici tempellate RegiorumMi- niftroram conatus vicere,dum Clerus Gallicanus Edičto Regio, cjuoinomnes EcclefiasadCoronamGalliae pertinentesjusRe* galias atr jiditur, anno 167%. St 1675*. publicato,fen metu, feu adukionGmanus dedit. Ex omni Epilcoporum numero foli Apamienfis & Alečtenfis Epifcopi fufcepto Canonum&Eccle- fiafticas libertatispatrocinio refidereaufi,tanquam Janlenifmi &contemptseMajedatis reiindignapertulere. SummusPon- tifexdumiuo muncre fungitur,& ClerumEcclefialbcae liberta- tis propugnandae,Regem nonviohndse admonet.furdis canit fa/mlam: & m ox magno animi moerore confpieit, quatuor pro* pofitiones a Clero Gallicano inmagnam Pontificiaž authorita- tisimminutionem &praeiudicium editas, ac velut nova 4. E- Qh atuor vangeliaincunctis Gallias lcnolis a cathedris tradi ju(ias,ijsqui t/ones Ec« contramuflitarent,gradu (no deiečlis,pulfis, profcriptis* Illae “ propofitiones erant: I. B. Petro, e&sque Vicario non fuifle tra- " ditam civilium & temporaiium rerum poteftatem. 2. Conci- lium effefupraPontificem. 3. Canones tota Ecclefia receptos habere propriam ftabilitatem Apoftolica autboritate non con- cutiendam. 4, In fidei qu?eftionibus prascipuas effe Summi Pontificis partes , eius tamen judicium non ede irreformabile. Quidad hsec Sorbona ? Ingemuit linguae fuae {ervitutem,non jame SS.Scripturarum&Canonum,led Regij edičli praifcripto loqni juffa,ut vivam Veritatis vocem jamnon nifi a mortuis Gal- lise &Sorbonx Dočtoribus petere debeas. At non dc in exteris ^ EFU ’ i ’ AKa ' regnis,ubiVeritas & aura iiberior, ab Aulae aflentatione procul. Sufceperepatrociniumveritatis publicis iucubrationibus tres ex ordine Benedičtino Jofephus Saenz de Aguire Dočtor Sal- manticenfis emeritus, & pluribus tomis tamTheologicisquam. Philofopkicis in lucern datis famofus, qui pro Apoftolicae Sediš Autboritate infigne volumen eonfcripfit, & laboris impenfi praemiumtulitab Innocentio XI. Galerum purpureum. Dein- de duo Doftofes & quondam Profeflores Salisburgenfes,Augu- dinusReding Princeps & Abbas Einfidlenfis in Helvetia * nee non Eugenius Lombardusafckitio nomine, qui &Galliam vin- dicatam,&Gavardini legationem icripdt, quee nune in Do&O- TUR.. rum 926 ' Hiftoriže Salisburgenfis Cl.AUDIA Feuce. * rum virorum ore & manibus fummo cum phufu verfantur, Mois Im. Caeterum nihil adeb mutationibus efle obnoxium,ut Aulas Principum,ceuproprium fortunae domiciliutti ,docuit histem. poribus fuprema Caefaris Aula miiltiplici experimento. Au< guftum conjugium Leopoldi cum Margarita Hifpanica poli očtennium folvit ffiors implačabilis : Imperatrice 12. Martij annofeptuagefimo tertio in ipfoaetatis flore decerpt-'; acfolen. niffimis funebribusinCaefareo hypogeoapud PP.C.pučcinos Coniugi- depofita. Subrogata fuit in Auguftalis thori focietatem Sere- um secun ni [jj m , d Ardiidux Claudia Felicitas, Caroli Ferdinandi feLmem saris cum & AnnaeFlorentinasfilia, ut forma fic ingenio pras/kmUEma, Hanč eodemadkuč annoab Archiduce Matre addudtam, Grae« cij,Styrise Metropoli 14. Očlobris 1 n {plendidiiTimo Proceruni & magnatum comitafcu ad folenncsEcclefise apprecationes d Apoftolico Nuncio peradtas , Conjugem Leopoldus accepit: brevitamenufu conjugij,£tmajore lučlu,quam fručlu. Impera- tricem paulbpbftvaletudodeferuit,lenta tabes formam vires^ depafta quarto infaecundi connubij anno ab Attgufto conjuge Moiutus. avulfit. Ut moritura prše ccjfcerat, S. Dominici habitu induta,in Im p er 1 a e iufdem ^ 1VI ^ G) r dini s iacta Acde magnificam iepul turam ac¬ cepit. Hungarlse novus Gubernatorprsficitur fupremusTeu- tonici Ordinis Magifter,& Princeps ftirpe Amerongius * tepe- tunturab AcatboVicispoffeffonbusEcc\efix Sc bonaCatfo/ico- rum vi ablata: unde novi inHungaria motus & turbse. Interea Lobkowicio Principi Comes LambergicUs in fuprema Aulse Praefečlura aCsefare Succeffor datur. Bonuifius in Albricij vi- " cem NunciusApoftolicusanno 75*. Viennam Iplendido app- mus Aula ratii intrat, Časar. Imperator vero ad tertias nuptias animum adi jcit, & anno feptuagefimo fexto decimaquarta Decembri^EleonoramMag- Bonuisius dalenamTerefiam Neoburgid Paiatini feniorem filiarri, čopu. Apo1t US l anCee i Us nrbis & Dioecelis Fpifcopo, Conjugemducit. Quo Tertium anno Ferdinandi Caroli vidua Anna Archiducilla I i .{Sept. fatis coniijgium conce {Ut. CarolusDuxLotharingiaeiamCaefarexmiliti3efuni- Casaris . ... A ’ 1 A cum NEo-mus Archiltrategus, Lieonora Polomae quandam Reginanu- pbali foedere junčla, Csefaris gener Anno M.DC LXXVIII, .Ducis Lo- adfcifcitur. Novo Hymen2eo Neoburgici Ducis primogeniti thar.!ngia cumaitera Csefaris forore Maria Anna Domus Palatina Auftria- et Neg- c3S ar( q ll | s inne^litur. Tandem etiam Auguih Chriftiani Orbis vott *RIX. Guberna¬ tor. Hun C ARI A Princeps Ameron¬ gius. COMES Lambergi 2URGIC1 Lib. V. Caput L. 9*1 votaimplevitfelici parni,26.die Julij anno l678.hora fecunda triatudnamafculum infantem formofiifimum enixa,cum paulo ante Sereniflimi Parentes Vienn« appuliflent. Hune Nuncius Apoftolicusfaerofonte ablutumnuneupavit Jofephum, Jaco- bum Igna/um Joannem,Antonium,Euftachium. Patrinus fuit KexHilpafii3e,cuiusvicesobicre Princeps Palatinus Neoburgi- cus & lir *ratrix vidua. Lmtifrrriftia fubtexuit annus feptuagelimus nonus , quo Pestis Vi, contagiofalucs Vienn« exorta,ibidemmulta hominum milih e medlo fuftulitj inde per Auftriam,praecipue Inferiorem,& S ty- riam grafika ingentem dragem edidit. Caefarcumomni Aula Caliarabit ( nec ipsa immuni a peftilenti malo) primo Linzium , deinde Pragamferecepit,Divinaprotečlus manu,cum ubique a tergo fequereturcontagio,&poftC«fiirisadventumBoliemiam quo- quecorriperet. Ingenti cautela & rigidufinium. cuftodiama- lum aBavaria & provincia Salisburgenliprohibitumfuit, quo denique poft biennium penitus extinčto Maximilianus Archi- epifcopusin grati animi anathema DEiparae Virgini Confolatri- ci in Plameni! sede argenteam lampadem fufpendit, Praluxitpublicae calamitati ,an etiam prxfagijt ? Cometa cometa anno feptuagenmo feptirno fubfinem Aprilis conlpedtus ,fub- Anno oblcufaluce & trifti comafcoparum fafeinon ablimilis, vlgefi- LXXVII ‘ mo fexto & feptimo Aprilis fub Zona Andromedae bora tertia matutina in Germania confpečtus: Salisburgi turbidse tempe- ftatis & nubium interventu exiguam fui copiam fecit. Formi- Aiter Co . dabilior Ion ge afpečlus fuit infequentisComet 3 e , qui anno o- meta anno clogefimodie 26.Decembris,hora quinta vefpertinatam Salis- LXXX * burgi quam Viennae, aliisque in civitatibus Germani« prodi- oioiafyrmatis longitudine omnium ora & o culo s in fe con ver- tit. Corpus Comet« non fuperabat ftellam fecundae magni- I tudinis,colore pallido^nter equuleum & os Pegafi primitus no- tatum. Caudammeaiam inter Cafllopeam & Andromedam, projecit verfus OrientemadPerfeumnlcpie , longitudine plus quam 60.Graduum, colore albicanti. lta poft iolis oecafum menfe Januariofequentisanni očtogefimi primi oriri folitus ci- tato curlu ad decimam nočlis horam durabat, doneč magis ma- gisquevanefcente cauda tandem difparuit. Bavariatotobello Galliconeutras partes fecuta 4 a belli mo- Incendium leftijs, noneuam adomeftico lu&u immunis fuit. Annofe- J"*™ Bbb bbb fepeua- 928 Hiftorise Salisburgenfis fcptuageflmo quartodie p.Aprilisfub ipfismediaeno&istene* bris,cum altofoporc tora aulafepultaquiefceret,fevumincen* dium in Elečtorali palatio erupit, Elečtore tune abfente, ma* gnamqueeiuspartemabfumpfit. Periereilloincendio ingen- tis pretij artificia,aula 3 cimelia. Aula Caefaris (ut v^eant) ab i- [ gnis violentia multo labore fervata. Hominum ve b nonpau- ci pars op predi, pars laefi fuere. V $• Mcb.sEj.i- Sereniffima Elečfcrix Adelhais cumdiuturnomc .noconfli- CI1LlC15 * £lata,Monachij decimo očlavo Martij Anno feptuagcfimo fex- to faeris CjiriftianispientiflimemunitainterReligioforumpre. cesvitseperioduabfolvit,apudClericosRegulares, quosThea- tinos vocant.ipfius opera introdučlos, depofita. Fuit virilis a- nimifoemina, magnaeinOelitespietatis&munificentiae. Do- mum Bavaricam quaterna proie, & bina quidem mafeula bea- vit. Oiitus E- Lu£luofius Bavari2e accidit funus Ipfius Elečtoris Ferdi. Batauje. nandi Marine quadriennio fecutum. Jampax cumGallis No« viomagi erat conclufa, cui Ipfe omnes cogitationes & confilia follicite impenderat: cuin ecce! pacis fručlus delibare cupien- temin Schleishemiana arce 7. Calen. Junias repentina virium defečtio intraunicumhorae quadrantem abbumanisavocat, an¬ no aetatis temo fupraquadrage{imum. Magnum. fui debdo riumapud fubditos re\iquit, quos perpetno pacis ftudioacvi- gilantia a Martis in juri js iecuros prneftitit. Funus penes Con- jugem. Adelhaidem in templo PP.Theatinorum,quod ipfe con- diderat, fepulturae mandatum fuit, hac inferipta epigraphe: Ferdinandus Maria Utr. Bavarice ac Palatinatm fup, Dux, Comss Valarinus Rheni,S. R.J. Archidapifer,&Elečior,LandgrctviusLtih • ienberg, nat us anno 1636.3 1. Oclob. dmatusanno 1 6pq.die Vmk Z6.Maij circa mcdiam tertiampomeridianam . Fuit Prineepspw ac ttemens,faluti fubditorum fuorum unice 'mt^.tus,d qmbus &ttwi amatus,qui pojiquam t ant mn pr o reducenda pace in Imperioab ultimn JepPem annis laboravit , patridmque ab externi bedi motibus omnm confervavit , in Deo requufcere promeritm eji : mveftijjimce patriafao- i>u~ jilijs Principibus , totidemquejiIiabus ex Henrieta Adtlaide SAan- dica ante triennium prius defuncla in folatiumfuptrjiitibus reliSlis, Salisburgum noftrum,utrique vicinorumPrincipumin fumiiia Aede,pijs, juftis,magnificis exequijs folenniffimeparentavit. Lib. V. Caput Ll. 929 mi M »SE CAPUT LI. Arni facularis Salisburgi folenmjjima cele - f bratio & SS.Corporum trans latio, N Un jjpbatur annus hujus faeculi odtogefimus fecundus idefiue undecimifaeculi poftremus,ex quo Juvayienfis M ass£cuMi ArcbidicsJefeos,{imulqueCsenobijad D.Petrum fundamenta DUSS - ,ECU * a D. Proto-Antiftite Ruperto jačla fuiiTe,monumenta note per. uissu&c. hibent:anno quippe reparatsefalutis quingentefimoočlogefi. mofecundoD. Rupertuminbafceterras appulfum, Epifcopale fedem Juvavij frnfle inhuius operiš liminemulti-s oftendimus. Operse predirni merico videbatur Ceififfimo Principi Maxi- miliano , faecularem annum a. tanta antiquitatememorabilem fingulari celebritate pofterorum memoriae commendare , & quanta poffet folennitate Deo Opt.Max. DivisqueTutelaribus tam diuturnse clementi(Timseque confervationis grates perfol- vere. Placuit eadem opera ad maius tam pompae, quam pleta- tis augmentum quorundam fančtoram Patronorum faera ly.CoNSTifa<* piana Capellis & Altaribuseorundem receptioni jam fplendide^^g** ./ comparatis, Nomini & honori dicatisinferre.Eranthaec faera eroKUM. offaDivorumMartini TuronenfisEpi teopi, Vincenti), Herme-J^ K0N0 "' : tis,Cliryfanthi 3c Dariae, MM.qu.se, cum prior Aedes Metropo- litica fub Wolfg.Tlieodor. Principe a tečlo ad fundamenta ufq$ deftrueretur, inArchiepifcopalepalatium deportata, St indo- mefticoPrincipis Sacello,feu Oratorio, quodtemplo PP.Fran* cifcanomm contiguum eft, afiervata fuerunt, doneč Bafilicae eongruo honore poflent reftitui. HcA^juaternis & preboliš armarijsMaximilianusPrinceps inclufit^ipfa Eecularis folenni- tatis luce intra marmoreas akarium tabulaspoft folenne trans- ktionemreponenda. Porro inchoandse folennitati dies deli- gnataDominica tertia Očlobris, tune decima očlava menfis ,IX brniš* Lucse faera, a qua in totum očliduum partim in Aede Metro- o- T0 **is politana,partimin cognatis D.Petri, ScD.Erntrudis Ecclefiis r ZlZZlt rat producenda. Intereanihil omiflum, quod vel ad devotionettljVe^P* en - dorem inftitutse celebritatisfaceret. Impetrata a Sum r ‘° donriv rice pleniflima peccatommvenia, quicunque intr^olenmAatis Bbb bbb a oftb fNOULSSN- t i/£ Plena RI* PR O TOTAOCTA- VK Appar atus AD FEiTIVI* 3TATEM.- Aicnu« *>*! i:>iPHA» IIUM. PE- SCRIPTIO. Ar.custr.1 UMPHALIS AB AiLCHt. EPISCOPO POSITUS. 9 3 o Hiftorias Salisburgenfis o&iduum facra exomologeii expiatus,dc Eucharifti. lepulore. fečtas in Cathedrali, velPetrenfi templo pias ad D9 im precej proEcclefise Catholicae communi bono fudiflec. Sacrarum aedium parietesin decentem formam redačti^ concinneexculti,pretiofalabara,vexilla,feretraador' i ata;pro e. phebis&genijsnovse eferico veftes, fagulatk tunicn elegantet concinnatae. Prseterea mytrati Prsefules Dioecefec-merCoiA ftoriales litteras vocati, complures extra Dioecefin. 1 '^ Auftria, Bavaria,Suevia per litteras a fecreta Cancellaria exp ,1 ltas invi. tati: Confcripti ad geftanda facra Tutelarium DivofSm lypfa- na rurales Dečani,Parochi, Canonici: in Gornica de pyrotechni< ca fpeČtacula gnaviter laboratum: faginati duo inufitatae ma- gnitudinisboves,alter ad metam in certioris jaculationisprse- mium,alterad veru &ignem in augmentum popularis lastiti« deftinatus. cufa diverfe formte aUrea argenteapue numifimta honoraria in faecularis anni memoriam* Tnd cti quoque per praecipua civitatis fora & compita triumphales Arcus, qui im* pigrefabricati pridie feftivitatis fuo quique loco conftitere 3 quo* rum alpedfom iconesaeri incifaeoculisadvivum obijcientjnoj illum calamo delcriptum fubijcimus. Arcus triumphalis, quem Celfiffimus Princeps pofuit ,fta* bat fronti bafilicas Cathedralis adverius ioliq} Orienti obverfus, irn\\a parte pa\atq AtcViiepifc opalis,quae pttealustubftr učh por- ticibusMonafterio S. Petri committitur. Illius fabrica in tri- plicemaditum diftinčla,totidem arcus,in quosporticusdiftin- guitur,eXutraqueparteambiebat,qu3e ab inferiori in fuperio- rem contignationemufqueadfummum faftigium leni ter affur« gens in ipia faftigij area triangularem fplendorem late funde- bat: in eius medio legeLmtur haec verba: DEO Ter Optim Ma¬ stimo, mox infubiečlo ffvpeo: Eiuscjue dilečiis drdoiepifcopatih SalisburgenfisPatronis Primarijs , SS.Ruperto,Virgilio , ob Relighm intrcL čiam , & perennotam,patriotuJervatam & aučlampatmi- niam benigne imperfum^acperpctuandum hunc Arcum Trimnphahi prat# memoria ergo FF. ^. J Ii-ilL (^iiiiiiiiitiiiiiii ?A._M.efc£ior ^usrll Scaljhf: Liber V. Caput LI. Patrcni Primarij occupabantSS.RupertusScVirgilius. lili im- minebat fuperfcriptio: Ego plantavij huic: Ego rigavi. In me- dio refulfit SS. Trinitatis expreffio cum fubfcriptione: D EU S mcnmentum de elit. In fuperioris fabricae corona legebatur Chro- nographica doxologia: GLorla Patri 9 & FILlo , & SpIrltVl SanCto , slCVt erat In prhtClpIo , nVnC & felvlper , <& per saCVLa. D. Rupertum a fuperiori parte ornabat fymbolum manus adfodiendummontem ligone armatas, cum lemmate: Dimit jut trrnt. Ad pedes alterum erat fymbolum: olla afubiedto igne fervens,haudproculdiftante cuppa falinaria,cui manus e nube promida lalem infternebat,adfcnptis vocibus: Ujm nen vi- jni. D. Virgilij fymbola afmiftriserantjupernesedificiumafun- damer,tisadiirgens,animatum hisverbis, per dura & duratura. Inferne pluresmanus exapertalancemonetamcaptantes,cum lemmate *. Cuicgue fuum. Mediam portam eseteris excel{i.o- rem ornabant Archidioecefeos Sc Principis Maximiliani infi- gnia: minoribusadextralxvaq* palma imminebat$uni grande laxum fuftinenti fubfcriptu erat 'pr jja crevit } alteri: adhnc viret. Ex adverfa facie aulici xdificii Occidentem versus triumuha- A&terata*< ' a CiPS X K1» lis Arcus fupra mediam portam exhibuit D.Proto-Antiihtem UMPHAU Š Rupertum pedtore tenus effigiatum, hac cum adfcriptione:«S,jR&- arcusau, ptrtus primm Epifcopus & Patronus Etdefta Salisburgerfs arino LICI ' y$2. A dextris cernebaturdimidiataeffigies S.'Virgilij ficinfcri- pta: S.Virgilius Očlavus Epifcopus Salishurgmfis,primus exjiruSor lafilica Stdishurgenfis anno Domini yy6 . A fini ft ris S. Arno pal- lio Archiepifcopali 3 Sc hac epigraphe iniignis: S. Arno Decimm EpifcopusPrimus ArckiepifcopusSalisburgenfis anno 75)8. Me¬ diam Sc majorem Portam hxc coronabat Infcriptto : Porta lanCthslMce T? IaDI,& Beatls RVperto VlrglLlo AVtoribVs Inltlata . Supra columnarum epiftylia in ipfa Corona exaratus legebatur verfus : Laudemus viros gloriofos & parentes no - fros in generationt fua. Dux minores portx fuftinebant 1 imagines duorum Archiprxfulum } inde B. Gebhardi 3 hinc B.Ebcrhardi. Illum decorabant adnotatse prxrogativx.“ B. Gebhardus Comes de Helfenfein , Archiepifcopus SaMsburgtnfs, Pri - musS.Sedis Apoflol. LegatusNatus , Eundator Epij copatu s Gur.ce.nfis , & Monafterij Admontenfis. Anno Domini 1068, Inalteriusam- bitu lisec legebantur: B. EberBardus Dcminus de TrugfenA chi - (pifMlislurg. S .Sedi s Apofolica Legatus ISatus fundater Epifcopa - B b b b b b 3 tmm AnCUS T&.I' UrnttHALlS JvIeT^0i'0- i,it. Capi* TULI D. Martino Sacer. Altera fa- CIES AR.CLIS TR.IUMPHA- US. 93 2 Hiftorias Salisburgenfis Chkmenfis , Seccovknjis , ^ La-vantmi , flor uit Anvo 1200» I11 platete Capitularis aditu pone PrsepofituramReveren- diffimum Capitulum Metropolit, infignem & bilaterem erexit molem, tripartita ftručlura&contignatione, quae Divi Turo- nendum Antiftitis Martini prteclara gefta calamo & penicillo exprefla obijciebat. Apici infifrebat D. Mar tinus, in priori facie EquitisPannonicicultu,chiamydem mendicopartientis,in ad- verfa facie Pontificali ornatu confpicuus. Bafmfuhlimeftan- tis ambiebant hinc inftrumenta militiae j inde Sacri Pontifica- tus indgnia. Affidebant ad utrumque latus militis paulo infe- riore gradu, Religio& Mifericordia,quammiiia notabaturfub- fcriptis vocibus: Jd DEUM^& proDEO * ifta :pio emu /more. Medium tenuere Capituli Metropolitici indgnia. Quibus in fpatiofaarea,quam Laurea Coronaambiebat,adjecla inferiptio in lisec verba. . Martinusvduti Marii nat us pr Imos Cimos militi#Redit \ bicubt cajhia, mox expugnavH aflra Jaccr Euronenfium Dux, Šali.; burgen- flum Lux. DumJacri Corporis Rdiquias nlieguit vene utioni Ecde- fl# Metropolitan a, ut gratiosejuflipiat , eadem gr at o animo fufpicit . Hinc amo , ut infra leges\ Supra portte ingreflum clypeus pro- minebat,quem duo Genij geftabanthoc chronographicbfigna- tum: SanCtj PrflVLl Martino d CapltVLo SaLLsbhgensl baC portiCVs ercCtajVit. Ad latera quaternse Caryatides columnarum vice fuften* tandototius moliš faftigio verticem fuppoliicre. iMediamasgue ac imam partem ornabant diverfse ftatus. In imo aditum Jli- pabant Pietas & Generedtas, illa acerra & pileo Clericalq ifla caf* fide & enleinfignis. Ad balin adfcriptae voees: illic^o arls& focis : hic, DEO Duce. Inparte fuperiori quatuor virtutum. ' Gardinalium dmulachra in medium accepereduosgrandiores clypeospendulis utrinque encarpis , & vernantibus corymbis exornatos,queis bini Telamones fuccoilabant. Unus iftorum D.Martini funebremdepodtionem,alter gloricfam transkno- nem vivis coloribus exprnnebat. lili fubfcriptum ,ferva a Vah* hunt. Idi , utvideant glorifcmt. Proiečturae intermedi^ du» plici fymboloornabanrur: Inde fol renafcens matutimsradijs vineam perfundebat nonfncgr^tia: hincciconiarevifebaf anti- quam turrim,gratus bojpes . Adverla facies Arcus triumphalis pari per omnia dručturae artidcio conftabat. MAJOTN1TS VELUT MARTI HAT US ECCEESLE METROPOLITAN A. "UT GRATIOSE SUSCIPJAT, EADEM GRATOANIMO SUSPICIT. H INC AKNO UT INFRA LEGIS jPjl/SANCTdt^j 'prasVLI } MartIno a CapItVLo ' AALIsŽfeGENSr 'haCpcktICW eriCta A [f7'iPT 1 TPff u t Fr nTJTrnrp | i]|H|i|ij|i|i!!|| | H|!!!T!|!|D)Dn p#ni rn J. 7. Prret dd. \ i r^r WamuitienjiiiS&< ■trr 2ES5S —~... ui ni c 1 liatv scuiv uiiiiimiilMmm .M' \ Liber V. Caput Ll. 533' Media tabula obijciebat D.Martinum in fatali lečtulo fu- pitnim, & ad filiorum adgeniculantium preces illas heroicas voces fundentem: mn recufo taborem : fpondam lečlulifignabant hsec verba: adutrumqueparatus. In dextra partc cerncre erat, eundem S.PraefulemCrucisfigno idola evertentem,cum lem- mate: ut dejlruat &adificet : In lseva fervatorem dc donata <*hla~ mydis fciffura Martino gratulantem: mihi fetifti: fupra ingref- fum emblema in tabula depičtum genij monftrabant, in quo de nubibus prominebatmanus benedicentis ritu formata 5 infra il- lam fco pa & enfis deculfatim jundti. Emblema ambiebat fcri- pmra,Iuperne } y^o trud s mn cljpeo : inferne: d Marte & morte liber a nos S. Martine. Afceterium D. Petri in debitam venerationem fuorum SS. Auus tu* Patronorum ad extimum caenobijaccelTum,quaPP. Francilca- norum clauftro jungitur, peramplamtriumphalem portam ape- DD. Ru- ruitjUtrinq^ porticu columnis eleganter diftinčtapraecinčlarn* pi uo,Vi- Supraporticuumcoronasinutroquektereeminebantdecerna- m ^do Vi- latiephebuli, quorum cuilibetfcutum crat,6c in fcuto numerus, catus. quo decem fasculorum fuccefllo fignabatur. Undecimum faeeu- lumfublimiorilocointerMonafterij & Abbatis D. Petri infignia medium ab alatis utrinque genijs in fcuto monftrabatur. Ad portte medium aliumclypeum penblemvidilTes, cui coeleftis aligerpenicillo infcribebatalterumnumerum Sditteram I,jam inclioatam,cuius fignificationem, noviquefseculifelixomenae prognofiicon expofuit adjunčta vox plus ultra. Supra totins machinse introitura,cuius latera SS. Apoftolorum Petri & Pauli gtandioribus ftatuisclaudebantur, capax areain campo fuperio- 11 continebathanc dedicationem chronographicam. Regi S(tCuLorVM , Deo , VIPo, Ve/ocfe. inpauld inferiore, & explicatiore campo fic continuata: Divis- que Rutdaribusprofundatd , Jervatd,auMd Peligione,Ordim,MonaJle- rio,protutelafideliter habita i t & porro continmnda,in hdc grafa memo- ria t jjerapublicos honores deeernit undedmo jkculo Edmundus Ab - bas&€onventus S. Petri. Paulo infra in periftylij tedto confpiciebanturduarum ma- tronarumeffigies,quarumunaadextris Religionem,altera afi« niftris Antiquitatem (illuftria Monafterij Petrenfis encomia) lepraefentabat. Ad latus Religiortis affidebat cano capirejuva- 934 Hiftoriae Salisburgenfis vj^s: Antiquitatis lateri hserebat hifpido vultu,& armatus falcc Saturnus lomnes catena circumplexa junxerat, his verbis nota- ta: coniunčlapcremant . Interiucebant ab omni parte encarpa, fručlus penfiies,St floram vario colore ludentium hortenfia re- ccptacula hinc inde concinne difpofita. Portae faftigio fupra columnarum coronas infiftebant DD. Patroni Rupertus& Vi- talis,ille falinariae cupp3e,bic lilij infignibus notati. Infummo apice fupra marmoream bafin eminuit pečlore tenus exprdfa D. Amandi effigies. Intra ipfius Monaftici introitus fornicem pendula ab utroquc pariete & eleganter pičla fymbola allude* bantad antiquitatis praerogativam,quae in medio jungebatobe* 1^ CUS a P lce ^ em ptaeferens. Alteram faciem & exitum Mo. Emblema- naftici ingrefsus ornabatporta e binis tantammodb columnis, quarum intortum & flexuofum fcapum fcanfiles foliorum co« rymbi ambiebant,in faftigium aflurgens ,in cuius campolegc- baturhaec Chronographica Dedicatio. SctnCth RVperto, VltaLl , JManDo IVglter <&* pic tVtantlbVs. Prše ipfo templi veftibulo ars pičloria machinatn columnis elc* ganterfuftentatam obieeit,quas penfiles fručlus, fafciae/rondes ©rnabant. In huius vertice Abrahamus exerto enfe infilijcer- vicem armatus Religiofae obedientiae votum adumbrabatad* junčlolemmatedefignatum. Votum vovi Domino : Adutrum- ' que latusftabantCharitatis&Patientiaefimulacra. Totiusma* chinas latitudinem elauscre duae pyramides. Media areacom- plečlebatur hanc Dcdicatoriam epigraphen: Regi fdoulorum, Divi s Calitibus Petrenjibus■ JacularmiMM, DD. uintlftes, Fratres i atqVe Patre s antlcjVlfslMI afCctdl DIVI Petri ŠaLlsbVrgensls. Interiores parietcspraeliminarisporticusvefticbait trigin« iiErnblematum ingeniofi conceptus,artificiofopcnidlloelc- ganterexprefli,quos particulatim referre nimisprolmmforet. Nunbergenfes Sančlimoniales honori fuse p rima Amidi- tisDivae Erntrudisad Riziani fornicis ingreflum, perjem ad gensis a » forum Univerfitatis acceffus patet.portam triumphalem pofue- HONOREM I i A , s. Ehnijui- A? nt - Huius latera claudebant Divorum Henrici &Kumgun- djs Caefareorum ac Virgineorum Conjugum fimulaera,quo- f um liber ali manu,quondam Nunbergenfisparthenoiislabrici ArCUS TM UMPHAEIS Nunber,- ns. e. nnC- Al . Kurdi, j-. Wilhelt m njttuib &tyrr J,eL rt- jtir>x v s . Liber V. Caput L L 93 j* e cineribus,quo Vulcani injurixipfamredegerant*fufcitata. IL triusque capiti immincbat fcutum fymbolice pidtim. In uno canalisfontem a petra hauftumliberaliterpropinabat,cUmlem~ mate: Reddooptodacctpi^ notansliberalemD.HenriciergaMona- fteriumgratitudinem,propter acceptam ad D.Erntrudis fepul- chrum divinitus fanitatem. Infiniftro Luna medias inter cse- li faces corufcabatinfcri pta: C.oniunclolamine • alludcns ad co- ’ pioiumatotconjundisSandorumTutelariumfideribusfplen- dorem. Pars fuperior portae velut in aram effbrmata, annum isecularemhacinfcriptionedcfignabat: HanCportaMpro Vene - r ‘Vont beata VIrginls Erentr VDhpoJVerVntf lLla. Sub qua cer- nebatur columba ramum olivaedcferens ad Arcam fubfidente diiuviohaerentemin Armenisemontibus,quam pone haec ver- ba: Hcec num.ia primafaUtis. Faftigio infidebat D.Erntrudis, S. Ruperti Proto Antiftitis foror fub pretiofo tentorio,cuius cor- tina pertotum muri parietem late alas explicuit,utrinque a cce- kitibusaligeris luftentatas. Tholo,inquemtota veli expanfio coibat, Genius infiftebat,Nunbergen{ium infignium fcuta utra- quemanu oifentans. Ad latera adgeniculabatur hinc B. Mafe- linus S.Erntrudi quondam devotiffimus Abbas S.Petri, inde RegintrudiseiufdemD.Erentrudis Regia foror fanditatis farna celebris. Abliac porta proxlmus eratafpedus &acceffus ad Arcum Arcus trt« triiimphalem,q’aem Gloriolo Levitse &Martyri D.Vincentio Univer(itaserexit. Isaporta,quaintratur in Academiam^dvi- tatis a» cinasaedesper totam plateae latitudinem porredus fumptuofi palatij (peciem refercbat,altuspedesfexaginta,quinque & qua- TI i EREC „, * dragima latus. Dextra l3evaque furgebant decem columnas tus. inperegrinimarmoris formam colore cseruleo, candidis veniš peramaene interfedo , fenfim ad opticae regulas decrefcentes. Juxtahasaliae quatuor ex Pario marmore fitu & gradu nonnibil remotx,quaet.otammachinamin latam dcfpatiofamportam a- peraerant. Infternebatur porticus ctpidido lapide, cui fuperio- nsftrudurae vaftamoles incubuit. Haec in tres tabulas fciffa, in qualibet campumintra marmoreos margines explicuit, in ex- tremis quidem ac lateralibus quadratum,in media vero ad ovi figuram ampliffimum. In fupremo apice medi# tabulae vifebatur S. Vincentius Ccgccs pata Hiftoriae Salisburgenfis palma in dexfcram inferta, acaureavefte, qualis Levitafum efTe folet, oculis in coelum placide fublatis.Sub eius pedibus Tyran- nis proftrata & catenisvin&a: quamcircum fcorpiones,craticu- lse,carbones ardentes, aliaque id genus inftrumentaMartyrij, Ad dextram Sančti inbafi non nihildepreffa imagoConftantise, ad finiftram Fortitudinis fignum. Incampo expre£fa trat mors Martyris,quam in craticula juffu Daciani cxceperat. Pidlurae caput fymbolice exornavit adpidlum alembicum, rofas in a« quam odoriferam eliquans, cum lemmate: Uritur ad pretim, Adpedes hi verfus: Carnijices , Imtosauc tulit Vincentius ignes, Et cecidit Jkmmo vičlima gr at a DEO. Scilicet adpretium,quemflamma hac corripit, urit. Pulchrior in medijs ignibus ar det amor, Tabulas ex utroque latere ftručlas implebant miracula,quibus facrum corpus jam mortalitate exutum DEUS ornaverat. Iti dextra videreerat Sančli cadaverinpraedam eXpofitum,ab in- fidentc corvo Numinisimpulfucontrafetarum&volucrumra* pacium injurias defendi, Ad cuius hiftoriae expofitionera k crnatum in fronte tabulae vifebatur bellicum tormentum k proptignaculo globum inter ignes & farni voluminaevomens, addita inknptionr.Arcendotuetur.Ad calcem fubfcriptumdiilv. chont Ne noctant Jacris infeftus ab ojjtbus arcet w Alituum , corvus, quadrupedumque genus. In faftigio tečEi aurea concha imaginem S.CaroliBorromsri Pa¬ trom Univerfitatis inter duo vafa lečlifliniis floribus plena,cen pretiolam margaritam incluferat. Infiniftrapari opcre&or- natulate expanfummarefacrum corpus aerudelibusnautisap- penfo ingenti faxo in mare praecipitatum mitifTiniišfiudibiis yelut in lečlum expanfis ad littusofficiosedeferebat. Miraculum fymbolice expreffam pila lignea,qti2vio(cn- ter in undas merfa ad fumma rursus aquarum labravi&be- mergebatjfenfum aperuitlemma :Qyamvis immerfa (čripti verfus: : Qttod prim in medi is corpus fulmerferatundis Dum redit, in ficcolittore nauta videt. Concha in tefli faftigioeminens D. PatriarchseBenedidi cffigi' cm complečlebatur« Porta in medio machinae viginti trespe- dei 5 awsb.-^ 1 0&EPUnonmanu. Adpedem vifebatur a« ftronomuscceleftem fphseram examinans : in coelo obijcieba- turfpeciesComet3e,proje6lo inlongum fyrmate comminanti|;. Defuperadfcriptum: Vrctvifa minusferiunt. Medium propy- Eei aperiebat amphffimum tranfitum, če ipfum penfilibus en- carpis coronatum: cuius laterales columnse denfiori ordine fti- parce.&caetensbrevioresakiorebafi fulciebantur. Reliquse ve¬ ro, ampboribus intervallis fejunčtse, in hemicyclum explicatae fupratriplicem graduum afcenfionemfundabantur. Dextmm latusintroitusftipabat {imulacrumRorme galeatts,ad cuiuspe- des lupus fcutum gentilitium tenebat, illis quatuor notis infigne S.P.OJv.Cui inlasva ftabat oppofitaimago SalisburgenfisDioe- cefis,propria quoq}eius infignia manu finiftra fuftinebat, nem- pe fcutum in medio divifum,cuius una pars continet nigra leo- neminaureo campo , alterum dimidium exhibet argenteum campum rubro interfežlum. Utriusque ftatuse bafis velut in- fculptam. monftrabat coronam lauream, & utrobiquefymboli- . cam adfcriptionem: primo loco, Vet er is fei itatis imago. Secundo: Vuneribus pretiofafuis . Averfa Theatralis machinse facies fupra ingreffum in medio fuperioris ftručlurse exhibuit D Luipra- mum Archiepifcopum in throno Pontificio confiftente, dex« tra ad populi benedičlionemlevata,& Archiepifcopalibus orna¬ mentis decoratum: adcuiuspedeshsec in tabulamajoribus lit-' teris exaratainfcripdo. B. Luipramo Archiepifcopo Salu burgenfi ob ddatttm Roma corpus S. M. Hermetis grata memom etihibetur. -C c c c c c 3 Ad 940 Hiftorias Salisburgenils Ad cius eaput inter diverfas ftatuas medium cernebaturfcutum gentilitiumBeatiPontificis , quod caeleftes alites fuftinebant. Pegafo infummo apice fubfcriptum: NoUlitasfola efi atcjucH- nka vhrtus. Ab.gus tri- Civicus quoque Magiftratus baud procul curia infignera — macbinam excitavit honori SS.MM. Chryfanthi,& Darisedica- kem ss. tam. Duplexiliierat facies,nec minus duplicata compages. In- Gh^k- f er i or complečlebatur portam fpatiofam, quammediamrecc. posi- pereduplices utrinque columnse e caeruleo marmore tortsefc tus acm- flexuof3e 5 per quarum fpiras pampinei corymbi &fcanfilesvitet stratij. 1 * uv * s gravidae peramaerie lerpebant. Intercolumnia implebant duodecim partim emblematicae, partim fymbolicae pičtos, quse Divorum modo virmtes, modo gefta & martyrimn expri. mebant. Supra portae ingreflum inmedioproieclaras,qusin< feriorem a fuperiori fabrica diftinguebat ,'cernebanturCivk« Salisburgenfis infignia. Superior compages ad imitationemin. ferioris compo{ita } & in anguftiorafpatia fenfim fe colligens fub media apertura exhibuit: DD.Patronos Cbryfanthum &Dari. | am Romano babitu laureatos, palmisque triumphaliter in!k- ! Člos. Ad utrumque latus ftabant Coeleftes Genij, quifcuti i fymbolice pičla ad extremos fabricas angulos fupra cancellorom | prsecinčlurammonftrabant. Inprimo videre licebat in ara k § crumignemmanucxlitusemifsaagitatumcurn,lernmate:Ftf- I vongaLnni. Inaltero corona e cordibus conferta paiifenfed | vium votaconu'nebat,&media infcriptione fignificabatA J manimi, Tečlum>quod fupra columnurumcoronasemirnkt, j bane in media quadratura repraefentabat epigraphen: Porta Honorls B. Chrjfantho & DarU VJiorl j MaglJlratV SaLUVrgl potita.. Totius demum macbinae apcx definebatin concbyliatam» 1 i pedinem,cui grandioricbaračlereinferta legebatur inferipio: Vincitur baud gr ati s. Huic ab utroque latere aflidebant Gelih aligeri, una manu geftantes palmae ramum ,altera fertunui- reum in fublimeferentes, fupra quse totius operiš Corona {a- ftigium emieuit, radiofus Circulus fymbolicum SS.Trinittis trigonon in fe complečlens. Altera faciesTriumphalispcts priori undequaquerefpondebat, mutatis folummodbfjmblii & quibufdam feripturis j quippe in fuprema tabula legebatat } 1 .\\COdUta, rcoiC^ NUBIO IUNGAM STAJ3 I /x y kil. >4 P OPJTA HOUOTllS B: ChRYS ANTHO TT DARlk AXorI , A MagIstratV saLIsbVrgensI p osIta >^/ 5 . 5.1 f G/ClIRp, »M ‘SAATHE M E T 'T§fiARlAj Lib. V. Caput LI. 941 : Conmgio 'jungam Jlabili. In minoribus fcutis, quae duo aligeri iuftinebant: Juvate Juvavienfe^ SS. Cbryfatithe Dcuia, Haec *erat Triumplialium Arcuum 'to ta eiteriori civitate difpofito ram facies, haec ftručtura operofa. Itaque cunčlis ad triumphalem pompam rite compa- ratis , die 17. Očtobris poft fummum Šacrum in aedč Me- tropolitana peračtum , quatUor conditoria feu armaria pro reporiendis ibi facris lypfaniš Hivorum Martini Vinčen- ss - TRAl ^* tli , Herrnetis , Chry(anthi & Dadas iub lateralibus aris Pon- tificali benedičtione fuerunt initiata. Quo ritu abfoluto to- na ad ec- tus Clerlis a fcendit in Aulx vetus oratorium, ubi iacra ofia 'b p L p p***,.. cifta& cupreis loculis, quibus antea čontinebantur, exempta, ciscANn. Notario prsefente deb^:e recognita^ ipfe Atchičpifcdpusin prae- RUMP0Ž "" dičbaarmaria,feu arcas pretiofas impofuit.Has deinde fuisferetriš aptatas Sacefdotes ad id muneris ifi iacro amieba praefentes irt humeros recepere,atque inter Lytanias;de omnibus Sančtis ab ArcKiepifčopali Mulica cantatas, comitantepr-čter S. Antonij, & S. Sebailiatii fodalitia PP» Francifcaftorum caštti , dein oinni Clero,ipsoque Archipnofule ,in eorundem PatrumP/ccleliani detulere : ubi fumma cum veneratione ininteriori templiadytč> inter clatrata fepta fupra diftir dtiS quatuor meiifas ante fuitl- mum altare lunt collocata. A prandio hora fecunda rurfum aliusfupplicantiumordo d.Er*#* e D. Petri ad Nunbergenfis parthenonis templum inftitUtuS. tR - ums b Ai Poft tresSodalitates D Jo{ephi,Beatifiimae Virginis AiTumptae, pus ^ ^ dN . & Corporis Cbrifti,hicedeba*it Religiofae fatniliae DAuguftini, sek.ga ad PP. Capuccinoruffl & Francifcanorum: inde RR., ConVičloreš, PP.Profeffores,&Conventns D.Pčtri,una cumMuficiS Lyta* niasomniumSančlorum cantantibus.Proxirne ibat inter Mini* ftros ftiedius in facro Pontificali habitu Edttttuldus Abbas S. Petri t fequebatur confertapopuli multitudč* Ubi veiitum ad Nunbergenfe templurn, San&imoniales eius loči D.Patronarrt Erentrudem Lytartijs de eademfuaviilime cantatis bonbiamnt. Exiride fančhe Antiftitis tiimba a fex Sacerdotibus elevata,atqtie ad D. Petri portata fuit. Hanc prseibant quatiior aligeri fericife ami gilii." das vicespraecedentibus. Poftremum& digniflimum Iocubj f in totius dedučbionisordinefibivendicaruntSS.Patronipatk Rupertus & Virgilius. Praeibant duo geni} cum eorundem ■ Divorum argenteis labaris,quosalijquatuor fequebantur,Mii. i ficali cantu in eorum prgeconia fonori. Plorum veftigiapre- mebant ali} quatuor, quorum munus erat Pon tificium Pedi® & acerram prseferre : idem omnibus veftitus e rubro candido. que ferico intermixtus. Poft hos in habitu Pontificio iheede. bantquatuormytratiPr£fules} moxilluftres ephebi fexcaii dis facibus prselucentes. Tandem facra Patronorum Corpo- ra in feretro aureo panno undequaque obdučtoportaruntofb Infulati Antiftites} queis aderant quatuor genij fulcra in iacri o- neris fublevationem geftantes, & adutmmquelatusAlumnii} Archiepifcopalis facra pignora muko thure fuffumigans. \ tergoibant duo genij Divorum Symbola, vas ialmarium^k CelTiss* ^ ICX f imu kcrum gerentes. Ciaufit totius dedu&ionisorii PiuNciris. nem Celfillimus Archiprasful,poflPaftoralem baculumabio eCapellanis prselatum flipante hinc inde haftata corporisca- ftodia, Pontificio ornatu confpicuus, & interfacros miniftros, qui defiuas pluvialis alas fuftinebant medius,dextra circumfu/b lpečlantum multitudini facram benedičtionem impertijt,)m | ardentem cereum geftans. Sequebantur parati ad obfqiiia Archiepifcopales Capellani : exindeAula, &populus ingens. Celebriora urbisfora inde militum prasfidiariorum, hincdvi- um armatorum turmae fulftua figna diftributse implevcrunt, cundfisintereacampanis per omnia civitatis templa complau* Nomina dentibus.* Nomina DD. Abbatum & Prsepofitorum, qnie ^ iEA ' templo Cathedrali facram proceflionem funt comitatfmnt Praposi- Edmundus Abbas S. Petri, Alfonfus Abbas Weingartenlis,E- toruaipra- ren b er tus Abbas Cremifanenfis,Severinus Abbas Lambaccnfis, Caeleftinus Abbas Monfeenfis, Rupcrtus Abbas Glunicenfe, j Dionyfius Abbas Priflingenfis,Antonius PraepofitusReicfcs- pergenfis,& Praepofitus Stanzenfis. Qui vero facroorjmp humeros commodarunt, juxta alphabeticum ordinen. Gno* ; biorum, queis praeerant,fequentes numerantur: MaumsAb- p bas Andecenfis,AlexanderPraspofitus Augienfls,PatritiusPR‘ I. pofitus & Archidiaeonus Baumburgenfis, Placidus AbbasBc* itr-^'•**«»■* a. Chriftoph: Lcdn^ajrh det: riJ.fojfTv^, f Ptičje ntttc^dE^tC&n-C) Kx^rocečnoti^> <£n JS. Ociobns^m c čWir CbnjiuGsz. / c ‘Von ^r{K(uw£ afct^ c 5 vntimf). t. zdrompcttcr Z. j. ^orpauctcr. 3 . z .‘Cronvpcffcči* 4*. r. uw '.^Kutlcr dDomsc/Karia’ / au^) Hren mt^erm j).A.anat? mo jv cn flcbalUit tvorom uuttfjftit. 36Mt$cckntimecftt. f ?st du Ittftfer. ^ c fficlit/iosi * ^ zA^3ii Sjuckt ■ ktc\5c()«tt^. 5/. DtcTltefMer. 3ii)tc\5cbc|wcr. ?+.i)tc $tctwit. 3«.^3ccfctt#nčc6t. , 57 S)fc lftftfer 37i)tc^cckn , Isj. Dtc-'llturt^cr. j * 9 .!jDi^)crnt pT. Au^ušk \rt , , | it). ŠHcfittrtt S6PCa/>ucitK't (f^rUCdCrl C^MJIU ru j ' ttfrfmfH o.tfr&ncičd b^S An., .(OktfccmmcJjujtltaurcf. 1 77 iiTUtllftcr ■ 44.i)tc ttl) «W? aljjtt. 77 ^i$ruwctfcfjafft fB 7 ^M in Collcjio. +6! ihi?) ruc ()ct | cbafjt aCler occlcft. 77. JHcSmihafacifjidlA/omat. 77 .Otc^tUCvVrjcK# ddCorpord Chruiii. \S& S)tt r uUajniftciis j\Acclo y» : . - Gl čud cm). 3ktui . ^ , ‘3ic Jfltt r n J-d' lapiu-t tiče l ?he f?ttxnS\clmosi m iSffiorrodčfn ^cvApcne, S).m tyrnt J^Jrvutascanvi. nn,n>dc8du kncnŠfnfuln bcftnAcrrn-^ sz. Dti y)trrn cTcJ" tonuicloret. ten rcrc>r t^nicnC/ena mUkiitbcn /n/u/nSiKn >Z;!rT ’ Jniuemta -^mSam-SMaTm,unt> Bdm^utttfc. 75. Z H\’lcnC(,'tC7 ( Jcc^tra l niucrsvbi,, vcttc^itd Cjcrocft :wctcr/ uit^ te. L inJftabvtu. £cui o-r. v rvjuivTM wnjciu>ru unoid.ru iteočt JrcSPutcraLi £f:T>tc J): 55. čProfasoru Uv tAzcultden fi) jjj^auat^un^ jz jjoc^fuvft '(T^mpcUcr opomictaliter _ _ !^:.IW S)^fuvft <^uak(V. . ■' -» - ■ j (Subdiaconui m (fdalmcrticl mit bcm 7^ i)te cSd-ttp OCSS) c /incentii M. tBntvfica I3ixeix§ / ^antebm ^7 'z.Cdlumni >\o %.Vivgdfc$xofjtčcucfykv gaxct7 wMen c &orf>en'. ■. 6^rt\ T AJaJforal votgj&rogin . „tifutji ttt tAgtmJdabit Aontificalittr angethert/ mit cmer btettitctt btnlMv^K in ba Uitcle« 6an6/ mit fec ^ccgtCft biid&tnediction gScnbc. &/. ŠctmcScn zfdmn<*fium({)tnn inAfabihi Jdeuit: fb^cttVfotttft bisAtuuiah otftt-tdioct)* 3 ur ft. (3rt^.£e5etfcti? empcv^cl)^^ (9z. ^tc $0č()futft: o dno niči &S/VčMaria! addtducz/ foy()u,m <^bt^tften S)ettn ais GapeUani OitfgetOAttd. ~ . 55 Vdtcutf £n e faatnSlartt Gaua/a&i,unb gan(y S)off)6xtt. m Liber V. Caput LI. Hf PROCESSIC NEM. E.ECOND!- TA, 'dičloburanus, Romanus Abbas Ettalenfis, Athanafius Prše- fitus 6v Archidiaconus inGarfch, Aemilianus Abbas S.Mi- haelis inBeiirn,Edmundus Abbas Ofsiacenfis, Albertus Abbas .Pauli,Malachias Abbas Raittenhaslacenfis, Adalbertus Abbas eonenfis,Bernardus Prsepofitus S.Zenonis. Spečlator totius SERtNm ‘ Iipplicationis fuit Serenifs. & Reverendifs. Princeps Albertus ET Sigismundus DuxBavarise, Epifcopus Frifingenlis StRatis- Frisingen- Donenfis, quemreligiofacuriofitas lpečlatum adduxerat. Fa- ■i do in templum Cathedrale reditu, Celfiiš, Princeps Divorum ctandam Vlartini, Vincentij, Hermetis, Chryfanthi ScDarrse Reliquias fluis Altaribus & reconditorijs inter lacros cantusaptavit. In- /|le adfummum altareprogreflus SS.Ruperti & Virgilij corpo- Sancto- |a fuse fedi reftituit. Mox Hvmno Ambroliano initium fe- RUM Re “ :it,quemdum inter omnis generisvocum & inftrumentorum altaribus ' ertamina Aulici pbonafci profequuntur , tormenta ex arce 'enties foluta feftive applaudunt. Sic peradla gratiarum ačtione, elfifsimus Pontificali benedičtione populum donavit % publi- ads'radulgenri/s,mox in Mecropolitici CapicuJi comitatu ad alatiam regrefTus. At reliqtms omnis Clerus cum fodalitijs Religiofisfami- 'js,eodemquoprius ordine Petrenfes D.Ruperti Reliquias, nec ^nus^s. 1 *on SS. Erentrudis & Araandi facracorpora ad D. Petri fuere b UPFRTI » omitati. D. Ruperti tu m bas fuccollarunt quatuor Abbates, ^et^A* . Erentrudem quatuor Dečani, &D. Amandum quatuor Pa- mandi a o ochi geftarunt. SequebaturadclaudendamdedučtionemEd- s,p£TRUM lundus Abbas in Pontificalibus,qui ubi ad sedem D. Petri per- entum , SS. Ruperti & Amandi Reliquias in fuis altaribus riftinxsque conditorijs repofuit. D. Erentrudis tumbam fu- er aramS. Benedičti e regi one altaris S.Ruperti eollocavit, ac ontificab benedičlione toti antemeridianse, devotioni finem mpofuit. Lautiflimo deinde convivio CelfiiTimus Princeps Serenifs. ofpitem Epifcopum Frifmgenfem cun£losquePrsefules prss- entes excepit. Aprandio refumptadevotio. Abborafecum ^ F °^ 0 a a ad tertiam ufque P.Wunibaldus Capuccinus pie copioseq^ Vesi-er^. d popaiumdbdt: atertiaufquead*quartam cantatae Vefperse, coramEuchariftico Numine infumma ara expbiito peračlse £ XP0Jmo irecespublicse. Continuaviteadevotiodekicepstotoočliduo, ooctidia- t ad folenne officium ab hora n ona ufque ad decimam ante ckambIti. '\ L Dddddd 2 pro- Reditur. CUM RELI- FfiSTlVITAS a»ud S.Pe- UHM, Concio. 946 Hiftoriae Salisburgenfis propitiatoriamHoftiam populi confpečlui expofitajai publicas preces funderentur. Cui ornandae & augendse devotioni qua- libetvice aderat una faltem exUrbanis fodalitatibustipfi quo. que civitatisvici,Sc circumie&ae extra masniaparochiaeinfin- gulos dies diftribut3e,aflignato tempore fupplici ritu fcequentes comparebant. Sequenti tridup potiffima pars devotionis in D. Petri tem* ploperačta,quod in iiunc finem fplendidius ornatum: nova in fummo altariexargento candelabra,novain mediotemplolam- pas argentea,novi facrorum Miniftrorum, & Al tari um eferico argenteis filis,aureisquefloribusintexto vellitus: omniatamex» fpečlatae folennitati refpondebant. DieLunae praeter Officium bora feptima ab EpifcopoCiiie- menfi. in fummaaedecantatum, Abbas D.Petri in fuaEcdefia primum Officium lolenniter celebravit. Hora odtava praefen- te CeiriiTimo Principe, totkpue Au\a fuggeftum confcenditP. DefidefiusSchappergerS.TbDo&or,eiuiqueantebac in lin i- verfitate Profe/Tor,e Monafterio Seonenfgtunc ad B. Virg. Auxi- liatriceminEggSuperior,atque in laudemDivorumPatrono- rum admodum eloquenter peroravit.Finita.cor^ioneFpifco- Officium. pus & Princeps Seccovienfis inbonorem SS.Ruperti & Virgi- lij facris folenniter eft operatus. Subfequebatur Hymnus Am« brofianus, ad cuius Muficalem plaufum quadragintaquatoor aeneas machinae ab arce explofae feftivum fragorem addiderc. Comoe»ia. A prandio itum ad Collegium Umverfitatis, ubi Comoediaab horatertia ad odtavam ufqueexhibita, cui titulus : Sacttlm im- reum Ecclefue ac provinci* Salisburgenfi a S. Rupert o primoEpifcopo, ac Boiaria Apoftolo/cdučlmn. Summa operiš erat, Theodonis Principis ac Boicae gentis ad orthodoxam fidem conyerfio,fe- disquePontificalisinfolo Juvavienfi d D.Ruperto faita confti* tutio,Tartaro nequicquam frendente, & furiales machinas op- . ponente. Festum D. DieMartis,quae eratvigefimaO&obriSjDivo Vitali fecun- do Dioecefis Salisb. & D. Petri Antilbti facra, bora feptima in templo Catbedrali d Domino Carolo Comite de Caftribarci PraepofitoEccl. Salisb. intede vero D.Petri Officium catitaba- tur a Domino Adalberto Abbate Seonenfi. Succeffit ibidenci concio panegyrica, quam in D. Vitalis laudem dixit P.Paulu* Mezger eiuidem Monafterij Profeflus,SS. Thcol, Doftor &in lini« Vitalis. C irO' im iD. ito: Liber V. Caput L L P47 fitajTip Univerfitate Salisburgenfi Profeffor ac ViceRečtor. Hanc ex- evo&ii cepit fummum Officium cantatum ab Epifcopo & Principe La-* vant i no . u crique tam officio quam concioni,praeter Celfifs, no« ftrum Principem,aderat Serenifs. Epifcopus & Princeps Frifin- genfis. A prandioinforopanariofonsadpedem Archiepifcopa- Fons viur. iispalatij exftručlus quinquagenas albi &rubri vini urnas largi- ter efipbonibus propinavit,magna quoq} triticeipanis copia in populummifTa. Jucundum erat fpeČtaculum pro Baccbo & Cerere concertantium, in quo complures, e liberiori Liberi ufu ligatopedum ufu,interaliorum manus domeificos lares repe- tiere: interfuere ad fpečhndum invitati Domini Abbates poli fumptum ad D, Petri prandium. Vigefima prima Očfcobris rursus hora feptima infummo templo per Edmundum Abba- tem S. Petri, in Ecclefia vero S. Petri per Diony lium Abbatem PriflingenfemdeD.VincentioprimumSacmm cantatum. Cui fucceffit concio in Petrenfi. lbggefto eloquenter perorataa P.Va- leriano Wmcklman Ord.Eremitarum S.Auguftini. Poft hanc alterum & fumrfium Sacrum fecit D.Severinns AbbasLamba- cenfis: ubi toti rursus ačlui fuam praefentiam indulsere Serenifs. & Celfifs Principes. A prandio bovis mačfcati ( očlingentas ponderabat libras ) concifas carnes in plebem fpargi Princeps F£STlvl I - juifit. Sub no&urnum crepufculum Principes in Montcm Mo- BITI . 'o nacborum afcenderunt, ibique feftivos ignes in agro Rieden- burgenfi propelaterariasaccenfos fpečlarunt. Die Jovispublicae devotionis officia tota rursus ad bafib-M issiua cam Cathedralem rediere* Ab bora očlava ufque ad nonam concionatus eft P.Caflianus Capuccinus : fummum officium | peregit Epifcopus & Princeps Seccovienfis. A prandio diverfi. | generis miffiliain vulgus fparfa: inter quse erant gallinas.nefren- V des, cuniculi, anferes, anates, nec non quingenti floreni novae I monetse argenteae. Hora fecunda pomeridiana S* Erentru« tRUBIS RE> I dis Reliquiae,una cum Arca Reliquiarum S.Ruperti, quae ad D. t or t At a Petri attinetur,ad Nunbergenfe caenobium,eo,quo nuperacce- ptae fuerungordine & apparatu reportatae. Quam primum fa- cra lypfana fummam aram in Nunbergenfi templo attigerunt, mox illas facraeVirginesHymno Ambrofiano fuaviffime can- tato excepere: Hymnum fecutse funt Vefperae ab Edmundo Abbate S.Petri una cum tota Proceflione peračtae. !VigefimatertiaOčlobris, quae eratdies Venerls,bora fe ptl- Nm SPARSA Irt POPUEUMi S. Eren- Dddddd 3 ma A BERGENSl TEMPLO OF F1CIUM DE S, Ejlen- TKUDfi Theses PhIlOSO- FHICJE. Emblema Thesium. 948 Hiftorias Salisburgenfis . ma votivum officium in templo Cathedrali ad D. Ercntrudis honorem cantavit D. Adalbertus Abbas Seonenlis. In templo Nunbergenfi horaodtavafucceffit concio,dičta a D.^oligan. go Grezinger DecanoTittmaningano-concioni fummumfa. eram, celebratuma D. Alfonfo Abbate Weingartenli } facro Hymnus Te DEUMlaudmus, cuius plaufum cumularunt qua- tuor&quadragintatormenta senea a vidna arce feftive tonan« tia. Eadem die P.Carolus Schrenkh Sacerdos Profeffus ad S. Petram in Aula Academica Philofophicas Thefes in magno* Emblemateseriindfas/ubprselidioP. Honorii AignerCremifa- nenfis PEilofophiae Profefforis, defendit. Aderat defenfioni Cel fifs. Princeps cum omniAula: aderantdiverfiDD.Abba- tes,praeter Senatum Academicum epomidaliter ornatum.Ar« gumentum Emblematis erat brevis demonfiratio vetulbds MonafteriiS.Petri,eiusque perpetuandtevotum. Id paucis ex- plico. D. Ru p e rrns fublimi nube v ečlus inter cceleftesaligeros, qui quatuor provincias abIpfo S. Fidei Vumine iiluftratas L od - demfcutisgentilitijsfignabant,una cumaeternitate luminibus in asternam Numen defixis catenam tenebat, quae circumple- člebatur fubiedumsedificium tot columnis, quot faeculis di- ftinčtum. Incolumnarum fcapo defcripta erant nominaAb« batumS.Petri,laureisGorymbis per calumnas ferpentibusyeluc coronata. Epiftylia & coronae in fymbolis fuperpofitis ehrono- graphicum continebant lemma, quo Eeculorum Sctemporum diftinčlio notabatur, addita in bali emblematica mcinorabili- um,qute fingulis faeculis contigerant,expreflione. In totius fa- bricae extremitate ab una parteiuperioris proiečluraelegebatur: Serosque dat ur a nepotes. abaltera; Hisego nec metas r er um mc tem¬ pom. Supra fadigium lidereas fedes incolebat magnus fando- rumPatronorum &Beatorum Archipraefulumnumerus,quos pariter indicabat adie&um in fcuto chronoftychon. ScX qVater ternos feDes SaL&bVrglGa poji H RVpertVM Pams Inter tenet ajlra Beatos. Adječlus ad aedificij coronam verfus: Notnim eomn vivmt in faculum Jkculi. Catena,q uam alati fene s (lasculorum fpi- bola)toti ftrudurae drcumplexammagno conamineversiiss* ternitatem porrigebant,notabatur hoc chronoftyclio: Non InterrVptl DVoDena aD faCVLa neXVs. E Jatere obijdebatur MonafteriumD. Petri, &pauloremo* Liber V. Caput L*. 9\9 tius ab očulo Religiofa loca & facrse sedesD. Ruperti fančfitate vel fundatse, vel illuftratse. In fronte emblematis Monallicse virtutes fuisquoque fymbolicis infignibus & lemmatibus no tatae.hincDedicationem ergaD.Rupertum, indeThefes ipfas inlcriptas fuftinebant. Hsec Emblematis forma. Die Sabbati D.Hermetem infumma sede Pontificali offi- Oeeicium cio honorabar D.Comes deTraucfon Salisb. Canonicus & In- de S.He&. fulatus Praepofitusin Zvvetl. In templo vero Nunbergenfi con- WETE ' cionem P.Petrus Staudach e familia PP.Recoile&orum D.Fran- cifci^ lolenneofficiumperegitdc eodemS.MartyreD.Edmun- dus Abbas S Petri. DiesDominica& odtava foknnitatisfančlis ° eTAVA Martyribus Chryfantho & Darise intemplo Metropolitano fa- crafuit. Concionabatur P.Leo WolfFex prsedičta familia PP. UM DE ss. Francifcanorum,facris folenniter operatuseft Epifcopusdc Prin- tho Tol- cepsLavantinus. AdprecescoraVenerabiliEuchariftiseSacra- *.i*. m en to fundendas,prseter civitatisvicos& fodalitates,adfuit nu- merofo precantiu ordine addučta parochiana multitudo civi- t-atis Lauffinganae.Hora fecunda pomeridiana ArcaReliquiaria S.Ruperti, triduo fančtimonialium Nunbergen/ium Iio/pes, confueta dedučlione redijt ad D.Petri,(acros ritusin Pontificali- bus peragente Domino Benedičlo Abbate Ottoburano,qui nu- pertertiodiepoft caeptam feftivitatem advenerat. Sacra Arcain luafedem repofita,Ve(peras cantavitintemploS.Petri P.Caro- PhihmS. lusSchrenckeiufdemMonafteri)Neomy{ta,quipofteraluceD. Amandi * Amando Csenobij Patrono facra primumdc fummumfacrum cantavit. Concionem bora odtava prsemifit P.TgnatiusMayr ProfefTusSt Prior ad Š.Paulum in Carintbia. Sicabijt feliciteranni fsecularis folenniffima celebratio ,in cuius memoriam ( cum integram Hifloriam Salisburgenfem abfolvere non poffet) prseliminaremTračtatum deAntiquita- Tracta. teEcclefise Salisburgenfis typis ediditP.JofephusMezgerPrior TUS DE AN* jMonafierijadS. Petrum St Univerfitatis Procancellarius, quem hoc ipfo tempore Celfillimo Principi dedicatum obtulit. Ean- Saiissur.* dem memoriam Cclfifs. Archiprseful Maximilianus copiosa moneta tam aurea quamargentea inplures Stpofteros propa- honou- gavit. DuplexeratNumifmatumformat In uno numifmate RIA * cernebatur triangulare jubar, cuius medio infcriptum D£0,St ad jmarginem Ftindatori, duclorij, 'ovferv tori, fubfcriptum; progra¬ ma gr ati as 16 $2. fubiečta Celfifs.Principis infignia. Altera num- Jacuutio- NIS AD ME¬ TAM PRE¬ MIUM BOS ItfGENS. PRINCIPIS HOSPITAU T At. 9?o Hiftorias Salisburgenfis mifacies hanc ofFerebat fcripturam : Max. Gani. ex Comit.it Kuenburg, Archiepifcopus & Pr. Salisb. S Sed. Ap. Leg. Jaculo trnki, mo fundati Arcbiepifcopatus. In alio numifmate prima facics continebat effigies quinque fančtorum Patronorum, quorum facralypfana in bafilicamfuere translata, fubfcriptis adbafmco- rumnominibus.marginemhaec fignabatinfcriptio: LramktU Max.Gand. exComit.de Kmnburg Archiep.&Pr.Salisb.SM.A . poj}.Leg. Inaltera racie videbaturadumbrata Tri-lina Divini- tas in triangulo radijs circumfufo, atqnein fuo centro continen- teoculum. AdlaterailabantSS.PatroniRupercus & Virgilius. Medium fub triangulo occuparunt infignia Archiepifcopalia. Circumfcriptae ad marginem voces; Arno M. DC. LASXII, fundatiArcbiepijcopatus Salisb. undecimofeculo. Infra folennitacis oČViduumcoepit celeberrimajaculatioadmetam očlo diescon- tinuata. Praemiumvidtori propofitum bos crat immani mo¬ le,fericopannoitiftratus. Aeftimabatur eius pondus o&ode- cimcentumpondiorum: longitudineundecim pedes & J/mi- diumjakitudineieptempedesa^uabat. Alterum bovcmprio- ripeneaequalemmacello & rogojamde/bnatum (quippea/Ta- tum populo in praedam dare animus erat) Princeps Sereniifimo Hofpiti Alberto Sigifmundo dono dedit. lile qui certioris ja- culationis praernium erat 5 cefTitIlluftrium epheborum in fodijs moderatori VitoHofer, quem ipfum quoque, ut potireturu- troque,praefentaneoaere 230.fl.orenorumPrinceps Frifingenfis comparavit. lnterminora prsemiajaculationum fucreargen- tea vafa/cyp]ii,pateraE,pbialaE .Jacuiatores qui confluxerant,nu« merabanturducentiquadragintaquatuor, a quibusdeponeba- turfummafexflorenorum , non ultra duasvices deponi con- cefTa. Cunčta igiturad faecularem iaetitiam pertinentia profpere dc magnifice peračta, Principe nuliis parcente fumptibus,qud tantae feftivitati tam in facris, quam profanis Iplendor accrefce- ret. Abbatibus & Praepofitis adventantibus humanitas omnis ' exhibita. Cum primum aliquis Praefulum urbem intraverat, confeftim adventusin Aulailunciabarur,indeaderat a fupretn«? ftabuli Prasfečlo qui Principisnomine falvu efle juberet, Eiusq3 mentam 3 pro famulitio vero vičtum ,pro equis pabulumindi- verforio Principis aere fol vendum, offerret. Difcedentesquo- que a fequam humanifPme Maximilianus Princeps dimifir, c C. din 'im I 4 d ::: te i j ; r. ) Liber V. Caput LI. pfi Difcedentesquoque a fequamhumamffimeMaximilianušPrin» ceps dimifigfingulosimoaureo, tribusque argenteis mnemofynis huius faecularisfeffivitatis muneratus. Coelum ipfum conftanti praster morem ferenitate fefti celebritatem promovit: inde quippe tam quotidianis fupplicationibus, quam areubus triumphalibus major gratia & amaenitas: qui pro diuturniore folennitatis memo¬ riale oculorum iilecebraad Decembremufqueperftitere. Ipsa die očfcava faecularis feftivitatis, nempe 25*. Odobriš, venit cum Regina con juge Serenifs. DusLotharingiae c vico Neo- Ducis La* forenfi,ubi cum omnifua aula & comltatu Archiepifcopalibus ex- THARIN “ penfis prandium fumpferat. Archiepifcopus obviamvečfcus u- trosque Principes in agro Gniglenfi falutavit, 6c fub militarium tor- mentorum applaufu, civiumque armatis ftationibusinpaladum deduxit, Perftitere Salisburgi ad 30. diem Očlobris, varijs animi diverfionibus reereati. Videre nonfine admiratione,immanem illumbovem (de quo ante mentio) inter tympani & tibiaeplau* {us ex area jaculatoria reduČtum. Interfubre etiamComico fpe- Člaculo de D. Ruperto,quod in PP. Benedičtinorum tbeatro Sere¬ nifs* Conjogibus poftridie fui adventus iterato fuit exhibitum. Abeuntes Maximilianus Princeps mediafere hora comkatus,fub tentorio valedhdt, profequente ufque in pagum Lofer metatore hofpitiorum , cun£t6que commeatu Salisburgenfibus jumentis vehiculisqueadve£to. ]bi SereniftimiPrincipes cum omni co¬ mitatu poftremointra]uvavienfmm fines epulo refečti>poftridie cum faerse Liturgij maxima,qua folent,devotioneadftitiffent,fui| deinceps curribus,jumentis,& ierviti js Oenipontum petiere. CAPUT LIL De TLdrnundo Abbate S* Petri , St atu Monafle - rij\ Univerfitatis > (jf S.Ordtnis Benedičtini fub his temforibus . P Oft Abbatem Amandum D. Petri clavum eapefsijt Edmun- Eduundui dus Sinhueber Salisburgenfis,quiabhumaniorumlitterarum s * cuftura magna nonminds induftria , quam felicitate peračta, ad Monafticam vita tranfgreftus, vigefimo tertio die Novembris,an- n o M. DC. Lili. folennibus votis fe D e o,& S. Ordini D.Benedičli mancipavit. Vivente adhuc Alberto Abbate,Wiettinganae Prae- Eeeeee — poft- Oecono- M 11 S , E t Prior. Aebas ELE CTUS. Ab Archi- PR.A.SULE INAUGURA• TUS. Opera Ab- EATIS. Sacra su- PELI.EX AU- CTA. Nova Ex- terior MONASTE* Ril FABRI- CA* 9^2 Hiftorias Salisburgenfis pofiturae adminiftrationem geftit. Ab Amando Abbate poftea domefticseOeconomiae admotus,decemannos eandemfumma induftria & Monafterij utilitate curavit. Ab Oeconomo inPrio- remeve6lus,quantum antea rei domefticse,tantumdeinceps4 fciplinse monafticse invigilavit, Periftos graduum afcenfus, & expertiirimamtamoenocomic3S rei, quam difciplinae confervan- dseperitiam, qua Amando Abbati, majorem partem Regiminis morborum moleftijs fra vino cellas inregulari Sc quadrata forma cumdecentidecore cir- cumprsedičtam aream pofuit. Sic in ipfa fua undecim fseculo- rum canitie D.Petrus-refloruit,eo maxime tempore, quo Salisbur- gicelebrabaturundecimi faeculi folenniiHmamemoria: quam in fuo quoque Monafterio (quippe ubi D.Ruperti Epifcopalis fedes, & omnis JuvavienEs boni origo) non Ene magnis expenfis per- quam ieftive celebrari Abbas Edmundus curavit. Paulb poft barbarus hoftis obfidionali corona Viennam cin- Reparatu* xit: ubi hoftilibus flammis circumquaque fumabant arces, pagi, oppida. Eandem fortem fubijt vicus DornbacenEs a Viennse csusis* murishoradiifitus,ScD.PetriDominio fubječtus, facra Sc profana cverfa omnia : lubditi pars caefi , pars in miferrimam fervitutem abdučfi, pauci fugadifperfi: vinese equorum Sc camelorum un« guliš protritsc Sc vaftatae. Ut facra parochialis aedes cum prsefe- člura contigua, pulcbrior ecineribus furgeret,novis inftručtaAl- trribus,utvineisviteS,vitibusuvae,Sc {pes bonse vindemise redde- rentur,ut coloni exultima egeftate emergerent, Sc nudi parietes aediumrursus fub tečto ftarent, Edmundus Abbas non paucaflo- renorum millia fuppeditavit. Vicina quoque Univerfitas fem- per paratam Sc prsefentem Abbatis Afliftentiam experitur , cui complures c fuo Monafterio Religiofos ad variadocendi Sc con- cion-andi munia fubinde quaternos Emul fuppeditavit $ non i- gnarus,bono communi datum , quod in Univerfitatem contu- liifet. Hsec jam a multo tempore, fed praefenti potiflimdm magnis incrementis inclaruit, Eve Dočlores, Eve Difcipulos fpečtes, ex quo etiam OrdiniBenedičbno plurimumdecorisSe emolumenti. E Profeiforibus perquam multos numeres, qui perexantlatos in I.ISBHRGEK« no Ero Atbenaeo labores Sc merita fibi viamad Abbatiales hono- »hincm. res ftruxerunt. Unde Eminentifs. Cardinalis Sc Princeps Maxi- Jva!NTA * milianus fepius auditus dicere,Univerfitatem Salisburgenfem elfc Eeeeee 2 Abba- 9f4 Hiftorire Salisburgenfis * Abbatum {eminarium. Nimins Hm, fi illos recenfeam,qui i« ' bidem bonisartibus&fcicntijs exculti ad Monafteriorum regi. Var.ii Ab- men funt promoti: paucosquippe in vicinisprovincijsBene. sumpti ex ' dičlinos Antiftites numeres,quihauftumfapientiaifalemSaii$. Professo- burgo non debeant: illos breviterpercurram,quia Cathedraad ribus. ' Abbatialem dignitatem pervenere. Dedit FacultasTheolo- ' gica poft Albertum Keiislin ex Cafuum Frofeffore &Univerf Rečtore S. Petri Abbatem,de quoantea repetitamentio,Roma« num Miller 5c Al fonfum Stadlmayr e Rečtoribus Abbates, il* lum Sconenfem, hunc Weingarttenfem, Dedit Einfidlenfi 'Casnobio in Helvetia AuguftinumReding Abbatem &Princi- pem. Dedit Afceterio Petrenfi Amandum Pachler, Zmfal< tenfiChriftophorum Rafsler,Admontenfi Adalbertum Heif- fler,Lunaekcenfi Maurum Oberafcher, Seittnftettenfi Benedi- čtum Abelzbaufer. Catbedra SS.Canonum ArchiRerioD, GalliinHelvetia tulit Abbatem &PimcipemCaa!eftinumSfon* dratum.Tulitduosclarifsimosgermanos FratresGregorium& Rupertum Kimpflcr,illum Schyrenfis in Super. J3avaria,hunc GluniccnfisMonaft.in Super- Auftria Prsefules. NecPliilofo. phiae ad gignendos Abbates fecunditas defuit:quippe Michael quonda Abbas D. MichaelisinBeum, Placidus Cremifanenfis, Gregorius Heller Gottwieenfis,Romanus Garftenfis, Cde/li« nus AndecenfiSjDominievis Obcraltacenfis,BernardusTcgem- feenfis,Scverinus Lambacenfis, Abbates aCathedra i J iiiiofophb ' ca,5tfereomnes inmedio dočirinx curiuad fuorum Cznobio - rum regimen funt avocati. Virorum infignium,qui de Univeifitate optime meritifue- EtocruM i j*e,nec nonllluftrisjuventutis, fuperiusmentionem fed. His Jo.Baltha. juug C nduseft virclarifsimus, Joannes Balthalarns Braun, qut feptendecim annis in Salisburgenfi Athenaso docendae juriš- prudentiae animura viresqueiimpendit ) &novem abhincannis pofUnftitutiones Juftiniani &Pande6las kudatifTirneexpolitas ad Codicis, JurLsque Publici Cathedram per gradus evafit, Her¬ manni Hermes Juriš Confulti CiarifTuni fucceffor meritiilin®. Venim cum gradibus honorum & laborum crevere gradus morborum. Dum in Vitis Imperatorum luči publicse (b- nandisdefudat, nephritici dolores ,quibuscum identidemcon- flio&. ad D.V.in Almat,poft pubVicatum extota Theologta Thefium, infignem defenfionem fuprema eiufdem facultatis Laurea prse- ienteadutrumque ačlumcumomni AulaCelfiilimo Principe Archiepifcopo Joanne Ernefto condecoratus. In Juridica Facultate non pauciora fuere dočfrinse fpccimina, per multos ^ tračtatus & prseftantes in publicis Qlympicis pugnas etiam ab Illuftribus Difcipulisdemonftrata. de quibus non pauca prše- mifimus cap. 23. Acceflit haud pridem a S. Csefareae Maje? ftatis gloriofis aufpicijs duplicatus iplendor,Gum poft certamen Juridicum in Academica arena generose depugnatum,ejufdem Sacrae CsefareseMajeftatisnomine Magnificus Rečlor Univer- litatis P. Gregorius Wibmperger , Prsenobilis propugnatoris Antonij Eufebij ab Halldn,& Illuftrifsimus ac Reverendifs. D. Comes Maximilianusa Scherffenberg Canonic. Salisburg. alte- rius Prsenobilis defendentis Andreas Theobaldi a Mayern hu- meris auream catenam Auguftae Majeftatis numifmate infi- gnitam injecit,exantlati laboris coronam fplendidiffimam. Qui lup remi gradus honore in hac Juridica Facultate fuere potiti, a viginti annis facile triginta numerantur. Philofophia recon- Disputa- Aitas naturse difficultates non tantum permultis pretiofis & am- Tl0:,£S Phi * plifsimisEmblematibusinapricumprotulit, fed etiam vari js e- I0S0PHIC ^ ruditis commentationibus & libellis clucidavit *. quibus unus P. Henricus Heinlin intra brevem biennij periqdum,omnem Phi- lofophiam complexus typis edidit. Et hsec inllniverfitateBe- Eeeecc 3 nedb 9rf Hiftorise Salisburgenfis BI nedidlina Salisburgenfi: nune quse to tu m S.Ordinem D. Ben:« diaper triumphales Arcus, quibus celebriores aditus ornaban- mfani. tur,circumlata. Inde facra Concio appofite & eleganter dičta a P, Donato Capuccino. Officium folennifTimum. Hymnus D. Ambrofij iub aeris campani St seneorum tormentorum com- muni applaufu cantatus: a prandio lufus Comicus. Poftridie difputatio e tota Theologia amplifsimo & pretiofo foiio expli- cata,&dočlifsimepropugnata,prsefente ad omnia Celfifsimo Principe StEpifcopoPaflavienfium Sebafliano e Comitibus de Potting. Omnem pompam St ačtum defcripfit St Annalibus Cremifanenfibus eodem anno a fe editis attexuit Admodum Rev. P.Simon Rettenpacher eiufdem Monafterii Profeffus cum seri incifis St explicatis Arcuum triumphalium ečtypis>. Viri quoque prseftanrifsimi cirea haec tempora velut quse- dam fvdera coelum Benedictirmm illuilrarunt. In bis cum- J primis memorandus Adatthseus F erdinandus a Bilenberg,patria Moravus, Is juvenilisetateOrdiniS.Benedičli in 'mfigni cco ftobio Braunenfi in Bohemia initiatus , cum abfolutis ftudijs prsecipua eiufdemA4onaPcerij munia cumlaude obijfTetdAagse ad Abbatialem Infulam S.Nicolai evečlus,in pubiicis egregiam operamprsetbtit,&S.Caei.Majeft.todusque Regni Magnatum fangularem benevolentiam fibi conciliavit. Unde fačlum, ut re- center erečlo Epifcopatui Reginohradecenfi aCaefare prsefice- Episcopus retur. Deinde Romam ob fuas Dioecebs negotia profečtus, hrade°sis. gratifsimus fuit aulse Romanse, St aClementeIX, fupradičti Monafterij Braunenfis Privilegiorum confirmationem impe- travit. Eo inirinei:eSalisburgumtran{iit,Stmemorabiliaqu3e- que luftravit. Vacabat interea per obitum Eminentifs. Car- dinalis abHarrachArchiepifcopatus Pragenfis: adquemprae- Archiep- ter omnem fuarn expečlationem aCaefareregnitotiusapplau- ® t0I>us ^ fu promotusfuigSt folennifsimapompaPragammtrodučlus. Sexennio rexithancEcclefiam,nullum omittens oprimi & vi- gilantifsimi Paftoris officium. Eo temporetempli S.Adalber- to dicandi fundamenta jecit,Stparietes in confpicuam altitudi- nem (morte tameninterceptam) perduxit. SacellumS.Wen- ceslai Martyris,quemtenerrimapietate colebat,inMetropoli- tanq.templo fitum ,'argenteis eiufdem S. Alartyris St duorum Angelo rum ftatuis nec non candelabris cx eodem metaJlodita- - ' vit, Funiius. 5>5r8 Hiftorise Salisburgenfis vit, ornavit. Palatium Archiepifcopale reftauravit& ampliavit. Bona Arehiepilcopalia inoptimumftatum redegit, & oecono- miam reliquit inftručtifsimam. Hofpitalitatcm fiquis alius fplendide coluit,mensa femperholpitibus aperta & digna Prin¬ cipe . Haec agentem & majora meditantcm,mors omnium lu. &u fuftulit29. Aprilis, anno 1 6/^. poft tumorem & dobrem brachij dexteri ultra menfes 17. invičta patientia toleratum- cui & fuccubuit. Cadaver ex teftamento delatum ad templum AbbatiaeBraunenfis:cor,ubi thefaurus,manet adpedesSJbn- ceslai in praedičta ipfius Capelia, Funus per triurbium Pragen- Deductio fe foli(ficukima voluntacc prseceperat) comitati funt paupe* res,coronam precatoriam B, V. recitantes,pompa ad Coeleftem triumphum pulcherrima$quorumfmgulislargam ipieftipem legavit. *In loco fepultur® Celfifs, Principis memoris infi* gne Maufo\a£umexcitavit D, Thomas AbbasBraunenfis, Nominis fui farna Sc fplendore Otdinem cpiocpie Bencdi- BrKNAKDus ČtinumdecoravicScrenifs.Princeps Bernardus GuftavusMir- Gu^tavus chio Baden/is, quiprimo faecularcm mil itiam fccutus, poftca fub D.P.Benedicfti fignis facrae milititeinitiatus in Principal! A$ batiaFuldenfi annuumTyrocinium cxegit: ubi adChorfalM- queonerapromptus,nullainre prsecasteris eximium fe haberi voluit. Paulo poft facrorum votorumemifsionem Campido* nenfisDucalisMonafteri) Adminiftrator aflumitur tnon.bngo abhinc intervallo etiam vacantis Abbatise Fuldenfis AbbasŽC Princepsinauguratus,infuper purpureo galero a SummoPon* tifice decoratus, S.Ordini, quamdiu vixit, modis omnibuspro* CjIdina- defle adlaboravit, ut diutius Sc copiofius non poflet, fata inter« 1IS * ccflerunt, quse Principem morbis identidem quaflfatum,xtite nondum provecla, e vivis abftraxerunt. Joiephue ^ Extin tam offenfivis , quam defenfivis agendi in quinquennium contra comniunem Chriftiani nominis boftem. Sexta die tur. menfis Maij luftratus exercitus in campis Pofonienfibus in- Lus ™ AT[0 fpedante Caefare, ubi lacris fub tentorio folenniter peradis in- r Ffffff 2 voca- 9 62 Hiftorise Salisburgenfis O B SI Dl 0 Novarini Mo RS W0IFGAN- ct Georg Princ. Necburgi c i. Adventus EXERCITUS Turcici. Casarsi M lims RE CEPtDS. Irruptio T URCA- 8. UM. CLARIS AB 17 US. vocata Divini Numinis aufpicia, publicata pro militaturis ple- niflima a Sum, Pontif.peccatorum venia,flipendium menftru« umviritimdiftributum. Recenfebantur fex ultra tricies mil« lecapita, non comprehenfis Hungariae alarijs, fpaEsisqueper Hungariam &Germaniam praefidiarijs. Habito dcindecon« . filiobellicoconclufaNovarini obfidio,cuius praefidiiimduo. rum. millium abdudlione imminutum fuiffe rumor lparferat. In ter haec W olfgangi Georgij Principis Neoburgici mors ex a- čuta febri Neofladio nunciata Caefarese Aulas ludtum indirit, totiusque exercitus Turcici appropinquatio coeptam obfi- dionem foIvi,& noftras copias in tutiora reduci perluafit. h Juniusinter fpem&metumabijt: a menlejuliomoxtriftia& funefta. Supremus Turcicse militiae Dudtor, Praetorij Pra« fechis, ineuntevere mfttudtiffimum exercitum AlbamGrae* cam adduxerat,Adrianopo\iilluc ufque profequente Sukano. Inde progreffus EfekijTekeVram cum rebellibus Hungaricis prseftolantem,moxBudae eiusUrbis & Provincke Pnefidem cum limitaneis copijs fibi junxi t, & fub initium Julij ad Airabo- nem,in cuius ulteriori ripa nonlongids quam horaequadran- teCaefareusmiles aberat, caftrafixit,certusvelconfligere, vel perfequi cedentes. Dux Lotbaringiae Supremus militiaepro Caeiare Legatus Chriftianum militem nimio imparem(addu- centa millia bellatorum exetcitum Turcicum afcendere farna fuerat) refixis caftris peditem Pofonium,equitem Altenbur- gumverlusin tutioraabduxit Comarovio & Jaurino,paci- puis Schuttenfis Infulae propugnaculis, praefidiario milite k omni bellico apparatu abunde inftrudVis. Premit hoftis cedentum veftigia ad quartum ufque Vi- ennalapidem,eiusprimores turmaefadlo impetu innoflrosa* larios , qui magnam partem c novis deledtibus conllabant, turbatisque ordinibus, nonpaucos profternunt, partemque impedimentorum diripiunt. Inde tres ftrategi citatis equis Viennam profečli,Caelarem periculi admonent, & maturam receptum fuadent. Odtavo Julij adeft ipfe Dux Lotharin- gus,& tradudloperDanubium equitatu, in eius Infulacaftra metatur:quodieCaefar cum omniAulahora feptirm velper- tina,celernme convafatis,qu3e inftantis periculi metus permi- ferat,urbe exceffit,ulteriori Danubij ripa, nam citerioremho* lies ufquequaq} diffufi infeftam reddiderant, Corneoburguni, inde Einzi um versiis progreffus, P°‘ Liber V. Caput LIII r P 6 3 PodridieRudigerusComesStarenbergicusopportune in VlENNA A » urbem venit metu&confuboneplenam, utfieriaflolet, cum neaTin- inter pavoris nebulas conblij lumen fiučfcuat. Is confedim itmciA. Danubijpontesdeijcgportascivitatisoccludi,valla cufpidatis fudibus dupliciter praemuniri, quantus incolarum numerus miferrime peremptUs, vel abdučlus, nullus calamus fufficienter expreflerit. Graflantium terror Anafumlateper- culit: ideo & S. Majeftas Csefarea, praefertim accedentibusno* Cvesar vseproditionismagnisindicijsjfummacum feftinationeLin- Pasiavium 210 Paffavium conceflk, ab urbis Principe & Epifcopo, omni quo pareratcultu excepta. Screniffima vero lmperatrixVi- dua Afylum Oeniponti, apud filiam Reginam Lotharingis Impera« Duci nuptam deftinansSalisburgumversus iter inijt. Fok- “ labrugam profečla 17. Julij praemifit Camerarium Comitem iisadrgum deGeyersperg,& perillum ab Archiepifcopoholpitiumroga* vit.Illepromptiflima humanitate per D. PraspofitumMetro. pol.Comitem de Caftrobarco & poftea pef D.Theodoricum Etus ixce- KuenL.Baronem & Cameratiumplurimum faiverejulfit. Vi¬ ra©. gefimo Julij ipfePrinceps cum omni Aulico comkatupro- greflus obviam,in campis Gniglenfibus lečbicaadventantem falutavit, arque intersenearum machinarum fragores abarce Neohufiana inchoatos, & e vicinismontibus acmunimentis reciprocecontinuatos, tandem a caftro Juvavienfi condufos in Archiepifcopale palatium deduxit. Quatuordecim dies Auguftajuvavij fubftitit, tertia dieSextilis, poftquam diverfa civitatisloca praefertim Religiofa luftraverat, fefe rurfus in vi* am dedit, rebus omnibus Oeniponti jam debite comparatis: quam Princeps ad mediam aburbehoramcomitatusJunij Jubilasumpublicavit, cro^elo^ seque Cas fari ac Polono nummarias fuppetias copiosefubmi- niftra vit 3 ut Res puhlica Veneta in facrum faedus accederet,au- thorfuit, ut vicennalibus inducijs, inter imperiumScGalliae Kegem fancitis, omnis belli moles in Thraces devolveretur, omne*n lapidcm movit. Necfanemirum eflepoterat,fi ignesin diverfis Europae Gaihc* partibus a Gallisinie$:i,pace Neomagenfi infuperKabita,no- IGNES * vum belli incendium fufcitarent. Ab his magna pars urbis S. AuJenardi conflagravit, fuburbium Carolo- Regijmifere va- ftatum concidit. Lucenbjp-gomunitiflimo in eius nominis provincia propugnaculo htmma vis repetitis vicibus admota, doneč fexta Junij in Regis Galliae poteftatem concederet, quamfecuta eftTrevirenfium munitionum demolitio, quafi Lucenburgenfis propugnaculi gioriaeobftarent} etiam diruta parte maenium,qu32 vel veneranda antiquitas tutari debuerat. lis expu- Genua quoque nobiliffimum Liguriae emporium Gallicos i- eNA ? u ** gnes fenfit: quippeChrequius cum ClafTe advečlus,praetento fui Regis contemptu,in ultionempunicos globos ingenti mo¬ le §cnumeroeiaGulatus,tam facrisquamprofanisaedifiGijsmi- ferandam intulit vaftitatem,urbe turpiflime deformata. Gggggg CA- 968 Hiftorias Salisburgenfis CA PUnMLI\? De varijs in Imperio čf Europagejih. De Progrejftbm Cherifitanorum contra Tur c as. De poftre- misačBrfurpura Cardinalitia,&’ obitu Maximil. Gan - dolphi hincipis. AnN ° A N nus o&uagefimus quintus compluribus Principibus Obit aT^ v jfi s P°ft remus fi ; fit' Ratisponse rebus liumanis ! pientif- Marouar. fimevaledixitMarquardus Epifcopus & Princeps Eylfetten- m Kpisc. E s a d Imperij Comitia Caefaris Commilfarius Principak SIS . anno Tuše aetatis očluagefimo^uorum^uadragintaTeptem in facro principatu expleverat: cpaippe anno Servatoris 1605, natus, anno 1635'. die 15”. Januar!) in Decanum EcclefoeG* tbedralis Ey ftettenfis aflumptus,eodem anno 21. O&obris in fefto S.llriuke Coadjutor EpiTcopi Joannis Giriftophorie/e- člus,annofequente &dieočfcava Decembris, acceptaabApo- {lolicafede Co nfirmatione,anno dein'trigefimo očb-avo,deci- ino Janu arij in EpiTcopum confirmatus fuit. Accefc.No- vembris anno 1 675 ** dignitas Prsepofiturse in Metropoiitana Moguntinenfi. Rarumhuius sevi exemplum erat, in tan- tumsetatis fpatiumdurarePrincipemanimo Temper prsefenti 6c integro, inter tot pacis belbque negotia, ac MartisSuecici turbas,cum etiam a confiagratione Epifcopajis pakti j, cuius vix tertiam partem vorax flamma reiiquerat, nova calamitas ante biennium acceffiffet. Sed hsec erat prserogativagenero- fse mentis,quxTupra fortunse turbidu conftituta,sequali fron¬ te prolpera &adverTa Temper afp.t^it. Luxit ImperiumPrin* cipem de Republicameritiifimum,cuius funus očtavoFebru- arijprseter lummamaram templi Cathedralis EyibettenTis in- ObitusAr- hu.matum.Tuit. ^ ckifp.Stri- ArhiepiTcopus StrigonienTis a recuperataTedePontincali goniensis, cx Eilaratus,anno aetatis očtogefimo primo grandaevus decei- fit $ reličta in facri belli Tubfidium magna pecuniae fumma. Funus ad B.V. CellenTem, ubiaram & monumentumTihi ftruxerat,advečtum & depofitum Tuit. ViennafuumEpiico- Eme r 1 c 1 pum Emericum in Februario extulit, cui Tuccefior datusaCse- Viennens, fareErneftus Comes deTrauthion , Ecclefise Salisburgenfis Eriaun. (^ nomcus ^ r ^p 0 fl tus %°‘ Liber V. Caput LIV. 969 Eodem menfe die 1 6. Londini regni fafces cura vita po- fuitCarolus II.Magna2Britanni3eRex,cui e veftigio fucceffit Jacobus II. Frater germanus, antea Dux Eboracenlis. Dux Monmuthus CaroliJI. nothus,unacumComiteArgiliocon- troverliam St arma in Regemmovere aufus, mox profligatis copijs captus,ac Londini capitali fupplicio afFe£fcus,fuo fangui« neciviles difcordias extinxit. Haidlbergae, Elečtor Palatinus diem ultimum claufit, ex quo Rhenenfis Paiatinatus ad Ducem Neoburgicumdevolu- tuSjhaeredetamProvinciae^uamElečloratus Philippo Guiii- elmo Principe Neoburgico. Quarto demum Novembris e vivisexceflit Albertus Sigifmundus Bavariae Dux,Frifingen- lis & Ratilponenfis Epifcopus: tam pretiofa erat boe anno e magnisCapitibus Libitinae mediš. Aulam Csefaream modonuptialibus, modo militaribus coronis Mars &Hymenaeus certatim cnmularunt. No vari- nora munitilTimurn ad Nitriam amnem propugnaculum, priori belio anno 1663. die 2 6 . Septembris amilTum,decima nona Augufti praefentis anni vi expugnatum ad Caelarem re- dijt,cumtriduoante Turcae ingentem cladem a noftris acce- piffent die decima fexta Augufti amiftis quater miile legionarijš & bis miile alarijs. Sequens Autumnus Eperiem Caffoviam primarias Superioris Hungariae civitates ad Caelaris obfequi- um reduxit. Zolnokium (^Civitas ab alluente Tibifco perop- portuna & munita_) a Turcis deftitutum,noftros admifit. Haec militaria. Nuptialcs corollasnexuit Hymenaeus,cum Maximilianus E manu el Elečto r Bavariae M ariam Antoniam,C sefaris ex Mar- craritaHifpanica filiam Viennaeconjugem accepit,folenniad- precatione ab Epifcopo Jaurini Comite de KolonitCch fačla, copulatam die decimafexta Julij, <$t fequenteAutumno inter popnlorum plaufus,& feftivas acclamationes Monachium de- dučlam. Aučlarium laetitiae Caefari Deus addidit neonatum Principem Calendis Očtobribus , qui a Nuncio Apoftolico piacularibus aquis tinčlus, nominatus eft Carolus 5 Francifcus, Jofephus, W enceslaus,Balthafar, Antonius. Venetisbene aufpicataprocellitadversusTurcas expedi- tio,quippe poft captam priori jam anno fubFrancifco Mauro* tieno thalaftiarcha Infulam S.Maurae, deinde Prevefam, clalTe Gggggg * is Mors Ca- R0E1 II. Regis Rri*. TAN. SUC- cessio Ja- COBI II. SumiciHM Monmu. EHI. Paeatina« tusIot. ob« VOEVITUR. adDuce m Neoburgi- CUM. Oeitus Se - reniss. Epi. scopi Fri- SENGENSIS. N OVARI« HUM OCCU' VATUM, Cum Eps- Rie,Casso* via Žolno* RIO. EtECTORiŠ BaVARIjE CONIUGIUM CUM CLA¬ RIS PrI- MOGENITA. CjESARI Fl. EIUS KASCP* EUR. 970 Hiftorise Salisburgenfis Veneti oc« in Pelopontiefumpromota,Ionga & acriobfidioneCoronam cupantIns. ceperuntjinfignem illiusregni urbem dcportum} ab ipfono. ’ mine ad fecuturas Lauros bonum omcn, coronam. Gallia Nantenfis & Nimenfis edičli revocatione Hugo« Hugonot* notticam fedlam extremis fatis admovit. Eadem viditGenu« enfemDucem inter comitesSenatores, St praetentse offenfe Gajleia. veniam,St fuse Reipublicae quietem ,fubmiflione in Varfagli- DucissT en ^ P a ^ at *° Gallorum Regi exhibita, mercantem. Inter hos missio, bellicos motus diverfi Magnates ab Imperatore Salisburgum Subsidia ablegatiab Archiepifcopoauxiliafollicitabant. Nec illepeti- g^nsiaT' tisdefuit,milite,pecunia,pulvere nitrato copiose fubmiffis. Caeterum nonignarus,magisdivina ope quamhumaniscon« Preces pu- filijs St armis bella felicitergeri, tota urbe St Provincia partim tticA. hebdomodarias partim quotidianas preces inflituit. Praet^ cpiotidianum aeris campani pulfum, cpiomane hora feptuna populus moneturimplorare dvvinum auxi\ium adv er sds Chri. ftiani nominishoftes,Sacrificium incruentum eadem hora in CathedraJi bafiiica quotidie oblatum : poftcompletum Vc« IpertiniOfficijpenfum,ineademfumrna sede Ly tanine coratn expofka fandlillima Euchariftia decantatae. Sextis quibusq 5 ferijs publicae fupplicationi, quam praeter Clerum ReligioR C3etus,& piafodalitia comitabanrur,adjunčlumSacrumfolen* ne votivum,more inhodiemumdiem continuato. Agrestium Non minorem,quambellici tumultus, curam inpedorc onoRUNDAM zelofiiTimi Principis exci ta vit m ul tor um agreiliumpartimin claudica- fodinis,partim in extimis alpibus degentium diu preffa, nune tandeme cinedbus erumpens aborthodoxafidedefedio,af- fricata fimplicibus animis a converfatione St confuetudine cumAcatholicis, in quorum terras ad peragendos ruliicanos labores noftri agreftes fingulis seftatibus peregre commeareaf* fueverunt. Monftrum deprehendebatur erroris (quanquam emnisin fideerrormonftrofus)dumfuarum imaginationum du£lumfecuti,Cadholicosritus 6c confuetudinescumnovitijs dogmatibuspugnantes retinerent, eosque cum avitae &verae Religionis contemptu jungerent. Archipraeful nofter per fe- dulos CurionesStmiflionariosnihil operae intermifit,quder- rantes oviculas ad verne Religionis pafeua reduceret. Multi paruere/ed non pauci alpibus fuis duriores, malueruntfolum, quamimbiblUm opinionem vertere,nullius boni confilij, auc TIO IN EI- DE CORR.E- CTA AB AH- CHIEB. Lib. V. Caput LIV. 9 71 rationis patientes, quiproindeinalias terras digrefli provinci- am metu virulentse contagionis liberarunt. Poftremum Principis opusfuit fplendidum templum ad Snuntn. D.Cajetani honorem in extima civitatis parte prope portam J’™ 0 ** D r 3 . . . , r rr . r v, D, CAiEtA- .Erentrudisexcitatum,multoquemarmore, prsecipuedua- ni honori bus columnis raraemagnitudinis ePario & continuo lapide cuM ornatum,addito peramplo Collegiopro Clericis Regularibus, cSriciT quos aborigineTheatinos a Principe Patrono Caietanos vul- Theatinia gonominant, cui tamen operi, ne fuam coronidem Sc perfe* člionem confequeretur,Principis obitus interceflit. Subidem £emp.us in fuburbio Nunthalenfi ad pedemMontis Nunber- LE NSE x "m genfis fito,in medio Xenodochij,quod Metropolitico Capitu- honorem lo fubeft,nuper in elegantem formam redačlum,furrexit nova StiiKWAKJ}I * aedes Divo Erhardo Ratisponenfi quondam Epifcopo facra* opere nitidifsimo,Sc e trina teftudine,quibustotidemarse con- tinentur,inarcuatumth.olurri faftigiato. Frontem facrse ae- dis praecingitnobilepropylagum,quatemis e candidoSc con¬ tinuo marmore columnis. Annus očiogefimus fextus eodem tempore toti Chri- anno ftiano Orbiab occupata Buda $ urbi Sc Aulse Salisburgenfi a la- Buda o*-* craPurpurafui Archipra2fulis,magnaml2etitiamScdecus attu- siwo. lit. Ad initium menfis Junij totus exercitus Chriftianus ab omni parte ad Budx obfidionem dučtus, die decima odtava in urbis confpečtu conftitit. Eft illa antiquifTima Hungarise Regunt fedes, regnique Metropolis,dičta antiquis Sicambria* fedBudaenomen aBudaAttife HunnorumRegis fratreforti- ta,fitus opportunitate ad omne genus commerciorum com* modifiima, non minus natura loči, quamarte munitiffima. Quippeinedito fitu,duplici muro,prseter praealtam fofTam,S£ - circulares munitiones,contra vim pr2ecinčta. Vigefima pri* ma Junij perprodudlas vineas initium datum obfidioni. llrbs ex omniparte atripartitoexercitucircumvallata;magna pafš maenium Sc operam partim fulminantiumex aggeribus tor- mentorum muralium violentia,partim cunieulerum artificio everfa: magna non modo hominum, fed Sc sedium ftrages pet inječlospyriosglobos, Sc punicaspilas edita: praecipue cum vigefima lecunda Julij eiufmodi globus inpulveris nitrati re- conditorium incidens,horribilifragoreadcentumviginti pafi Obsesso. fus are is Sc muri latu$ disjeciflet- V eram obfeffi quoque, in- Cggggg 3 " t« 9 72 HiftoriseSalisburgenfis terguos duodecim miUia beJJatorumprimitus numerata,futn- mapertinaciarefidere,nunc crebris eruptionibus,nunc fubter- raneisfurnis,&cuniculis,nunc ejaculatis ignibus oppugnan- tes fatigare } unde obfidio ad Septembrem uique dubio eventu pertračla. lile demum menfis, ficut priori anno ad occupa* tionem Novarini, ita anno praefenti ad expugnationem Budae, Chridianae militiae bene aufpicatus afiulfit. Duplici jam af- fultu tentaca fuerat expugnatio. Primus 14 . Julij infeiiciter cefiitmagna nodrorum drage, alterfelicius vigefima feptima Julij,occupata &firmatafupracircularismunimenti ruinasfta* tione,quanquam caro & bismille legionariorum caede empta, t quos veleiečfca per cuniculos terra fepelijt , vel erumpentes hinc inde e fubterraneis furnis & accenfis pulveris nitrati fac- Tertu ag- cis, flammx miferrime udularunt. Tertia demu m aggredio ubbs imu- f ecun ^^ ie beptembris generose refumpta,arduo laborifinem •natus,. impofuit,& diuturnam exfpe£tatLonemtouus Cbrdbam Orbis explevit. Datum affultui fignum trina tormentorum explo- done: inde miles incredibili fortitudineper obiečta hoffium fepimenta,opera&igneselu<5latus in ima urbis penetravit, in« genti quaquaversum drage edita. Magnapars Turcarum Hi¬ tra arcis receflus confugiens,abiečlisarmisvitceveniamimpe« travit,in fervitutemaccepta: at urbis Gubernator fortiterpu- gnans mter primos cecidit. Spečlator expugnatae urbis fnit Magnus jpf e militise Turcicae Dučtor, magnus ut vocant,Y ezirius, qui Spectatoe. cumadurbem liberandam quadraginta bellatorum mihd- »pugna- duxififet,bis a nodris magna clade adeUGNATI0. Pelopon- nesimagn* Liber V. Caput LIV. 973 fecutanova Turcarumclades, hincadSegedinumab Archi- AD SeP£d1 “ ftratego Caraffa , inde a Ludovico Principe Badenfi ad flu- men Dravum, deinde ipfius Segedini, Urbis Quinqueecclefi- enfis, ac prsefidiorum Simontornae, Siclos&JDardsededitio j pontis EiTekiani vaftatio. Veneds quoque repetitse vičtoriae luČtum,quem agravi incendio Kalendis Julij exorto fuere perpefli, abfterferunt • quippe hac seftatepoft csefasTurcarum fuppetias, Novarino, pars occu- Modono,&Neapoli Romaniae prsecipuis in Peloponnefo ci- vitatibus potitis. Hinc ingens Chriftiani Orbis exultatio, & quam follicitae prius fupplicationes, tam feftivae nuncgrates £)eo exercituum cantatae. Has inter centenos aenearum ma* Grat,a - . SOI.ENNES chmarumapplauius, & buccinamm clangorem in lpio Natae saiisburg*.’ Deiparse fefto Hymno Ambrofiano in CathedraliBafilica no- ftrum Juvavi m quam folennvftime peregit Vix triurn phali Affertur. fefto datum latis, curo poftridie accedit no v us lsetitise cumu- gen^asu lus Adeft nonadieSeptembris paulopoftmeridiem expeditus chiep.insi« Roma tabellarius , qui rubentem pileolum Eminentiilimae ^Cardi* Pur purse infigne a Sancftifs. Papa Innocentio defert Principi nautj^s. Maximitiano Gandolpho,dignitatem tantomagis conipicu- am,quantominus aucupanti&opinanti,ob ingentem cumu« lum meritorum in rem Ghriftianam,aSummo Pontif.proprio motu oblatam. Res fane prodigio ftmilis. Ipsa die qua Di¬ vina Clementia abarbarico jugo centum & quinquaginta duo- rum annorum Budam liberarecogitaverat,iummusOrthodo- xae Ecclefiae Antiftes, velur Divino afflatus Numine,viginti o- 6I0 Cardinales ,& interprirnos Maximil. Gandolphum Juva- vienlem Archi-Antiftitem in apricum dedit, quorum nomina inhunc diem nullius potentia aut favor ex abdito pečtoris e- volvere poterat. Opportune poftridie ejusdiei,quo feftivum Purpurje nuncium Salisburgi infonuit,Comicus lufus a Mu¬ liš Benedičtinis Archiprsefuli parabatur. Idcirco extempora« nea gratulatio Muficis concentibus,tympanis,buccinis ani- ma ta,rpe< 5 laculop r aemifla,& Princepsiam fubEminentiftimi Cardinalis nomine tam feftivequam tempeftivefalutatus, Triumphalis anni gaudia nonnihilinterruptaperobitum Obitu* E- Eleonorae Imperatrieis Viduse , qusequintadie Decembrisex hydropepientiflimedeceffit. Jufta funebria Eminentiilimus CIS , Gard. Maximiiianus in sede Metropolitana quinto Januarij fequen- 974 Hiftorias Salisburgenfis ACCiVIT PUK.PaK.AM fecjuentis anni exfolvi curavit. Exlpečlabatur Juvavij in dies fummi Pontificis ablegatus,quipro more ritu folenni quadra« tum pileum purpura rubentem confignaret. Verbm is, fen itinerumcoeliqueinjurijs, feu adversa valetudine ad Fcbrua- riumufqueanni 1 6 $7\ moraš nexuit, cuius decima demum dieSalisburgum intravit, MakchIo EratLudovicus Marchio Cufani,San£bfs. Papne Innocen- Gu^aniaf-^J Camerarius honoris,&EquesMelitenfis, qui poftridiefui fertqua- adventus fejugi curru in Archiepifcopale palatium adve&us, pukpuoum. Obidem, utPrincipum Legati folent, fplendidiflimumhofpi. tium accepit,decima quarta Februarij (ne citius fieret, obftitij adverfa valetudo Eminentifs. Principis) a totius Auke comica. Bkinc s tU a< ^ a ^ oc l u ‘ um Pdncipis addučlus, ab eoque in ipfo procm M a iM,L nisadituexceptus. Dies lacrae caeremoniaedefignatafuitid, sclennitek Februarij ,prima dominica Quadr-age{imae, fub cu.us Kotam nonammatutinamEminenufs.Princeps, poftquam con/tie- tum juramentum in fuo conclavi coram Marchione Cuhno & EpifcopoLavantino dixerat, violaceo habitu, tota Auia in- j(erviente,adD.Martini Sacellum(vetus Oratoriumappellant) proceflitj & Miffe facrificium audijt, praefente etiam Cacfareo Ablegato Joanne Philippo Comite Lambergico. Ulofinito, pofito violaceo amičtu , Princepspurpuram induk,moxquc Pontificius Ablegatus quadratum Clericalem pileum, oftro ru¬ bentem,prius aureo velo in proximamenfa contečhim, Princi¬ pi in patera deaurata obtuiit- Ule reverenter fublatumipfus vertici impofui t, fed mox in m an u s recepi t, & Hymnura Am* brofianum exlpečlavit: quiconfeftim incontiguaPP.Francif* canorum sede inter vocum & fonorum muficorum feffivacer- tamina decantatus, facram funčbonem claufit. Paulopdll confueta pietate Eminentifs Princeps utrumquepurpureum capitis infigne B. Virgini Plainenfi dono obtuiit. Venim 6 fugaces honorum fručlus, quibus veliplama- turitas cafumaccelerat. Principi Maximiliano poft plurima virtutum merita in ferodeclivis aetatis autumno effloruittan- dem purpurata dignitas, fed flos & fru&us non abfolutointe- gro tnmeftri brevi in funus & lučtum emarcuit. PoftMedi- coram operam ab aliquo tempore contra aquam intercutefli ufurpatam,videbatur fibi Princeps fub amaenum veris initium , frui commoda valetudine. Imminebat tertia dies Maijln-, 1 v i| ■:'f s « n >\ q a ■ c Liber V. Caput LIV. 97 f ventionifalutiferse Crucisfacra, &in noftra JuvavienfiDioece- fi feftiva, Hanc utPrinceps impenfiori pietate peragerec , ut eratReligiofiffimus,matutini officij peniumpridiano vefperc prsemiferat. Veram fub ipfum nočtis exitum apoplečlica defluxio fcnfus ftupefecit,& ufiim loquelae abftulit,vix tantum Apopi.exia virium relinquens, ut facro Viatico praeter caetera Ecclefiae COKKfcPTUS< pracfidiamuniri poffet. Aprandio vero cum laethalilučtacom- miffus, fub fextam denique vefpertinam inter Sacerdotum preces fpiritum pientifTime reddidit„ annos natus fexaginta quatuorcum femeftri, e quibus annos ferme novendecim in Arcbicpifcopatu expleverat. FuitPrincepsmoderatiffimi ingenij, amans tranquillita- tis,comis &humanusinomnes: reiChriftianae & orthodoxae ftudiojfiflimus , quam permagnis adversus Turcas fubfidijs promovereadlaboravit. Indivinis accuratiflimus, momenta quoque facrarum fun£lionum obletvare folitus : nullam ferč facram aedem aut pktatem indonatam reliquit, multas cxtm- xit, inftituit. Adeo dilexitdecorem Domus DEL Ut erat dočlrinis alte imbutus, ita amabat dočlos 3 Academi- cis exereitijs lubens & frequens intererat, ftudiofae juventutis flore & incrcmentoketus,fu2e inlitteraspropenfionisperenne monumentumreliquitbibliothecam aleerečlam,& omnige- nsedočtrinse libris inftručliflimam ErečViffima fuit in D e u \t fiduciaj abeius fuprema manu acciperefdli omnia «ommit- re etiam a tenerisafluetus, ac faepenumero faffus,fefe a Divina Providentia plura&majora beneficia accepifle, quam ab hu* jnanis pr 3 efidijsfperaflet,autpropriainduftriaquaefiifIet. Ma- gnamDEJMatremjpraecipue inS. Icone&AedePlainenfi a fc exftručla,religiofiflimecoluit,cui etiam propri£ manus fub- fcriptione inipfaIconistabulainclula,& fe & communes pa« triae neceflitates commendavit. In animarum falutem per« vigil, aučtisCurionibus, crečtis novis Vicariatibus , inftitutis pijs fodaliti js,& ftatis precationibus,noxiam in fančla fide igno- rantiam agreftibus ingcnijs abfterfic. In pauperes liberaliifi- mus,poftremis temporibus orphanotrophium erexit. Ita pes facras piasque curas produ&a in feram aetatcm vita, Principi nulla nondie, (ut ipfus affirmabat) ad evocantis DEinutum comparato, brevis lučU lučluofae & laboriofae Jbuius vitae fi- Hhhhhh nem, Funeris Auchiepi- PISCOPAUS XXPOSITIO, »EDUCTIO, SEPUITURA 97^ Hiftori^ Salisburgenfis nem,aetem 3 e,quod fpes eft,quieti$ aujpiciumindixit,amiQ£. tatis 6$. Archiepifcopatus 19. CorpusDefim&iaromatibus infertum & balfamo condi- tum,facroquePontificalihabitu indutum,adpofitis Parpurati honorisinfignibus,in eodtmoratorio& loco, ubi nuperfacra , Purpura recensrefplenduit (6 miferas rerum humanarumvi. ces!) perfexdics accedentium oculisinterfunebrescantmfuic cxpofxtum, celebratis tam in eodem Oratorio quam AedeCa- thedrali plurimisfacrificijs. NonadieMaijboratertia Vcfper- tina inter adgementes lugubriter buccinas Funus, Decanorum ruralium humeris fublatum , omni aula pulio veftitu fubfe- quente, praeeuntibus poit cun so - gnum dabatur. Hora fextaad Principispalatium convenere electionis M etropolitici Capituli Illuftriffimi Procercs, & horafeptima NOVI Ar -- ftipanteadlatera haftataCorporis cuftodia,quaejamdepofito J“ uwsco * lučtu pulla fagulainpuniceamutaverat, inbafilicamproceire- runt. Sequebantur DD. Praelati,Adalbertus AbbasSeonenfis, Patritius Baumburgenfis, & Bernardus S.Zenonis Praepofiti. Podremo loco ibat D.Henricus Pafcha S. Th.D.Confiliarius Ecclef.& CanonicusadNives,Procurator nominatus,medius inter Reverendif Brni Capituli Syndicum D. Georgium Udalri- cum a Schittnhofen, & Dominum Francifcum Reitter Eiuf- demNotariun^ConfiliariosAulicos^folenne & votivumOffi- cium de Špiritu S.cantavit D,Edmundus Abbas S.Petri,fingu- losque Eligentes facra Synaxi impertijt. Interea cives per pro¬ si ma urbis compita in armis difpofiti fuas ftationes fervabant. Finitis SJLyturgiaemyfterijs,ad Aedem Capitularem Me- tropoliticiEligentes procefsere, eo ordine, quo expalatio de« fcenderant,quos infuper omnis au!a folcnni comitatu praeibat. Poftbrevemexhortationema R,P.Dionyfio Capuccino ordi- nario Concionatorepraemiflamitum in fuffragia:cumque D. CarolumFerdinandumComitemdeMuggnthal Capituli Se- niorem pridie catbarrus apoplečticus lečlo affmfletjtres ex Col- legioMetropolitico fuere deputati, quiunacumProcuratore teftibus in eius aedes digre{fi,mentem & votum exquirerent. Sedačlumegerer quia vismorbi nontantum loqueiae,fed e- tiam omnis nutus &figni exhibendiimpotemfecerat. Itaque fine ulteriori mora continuatum fcrutinium,cui ad Affifien- tiam fpecialiter requifiti aderant AflefTores D. Edmundus Ab- Assisteh- bas S.Petri,D. Adalbertus Seonenfis , & D.AemilianusAbbas Michaelburanus.T eftes erant DD.Pr2efules,&Praepofiti Patri- ctignis. tius Baumburgenfis & Bernardus S. Zenonis, Peračtis omni- bus,quae jura praefcnbunt,vota demum convenere in llluftriB smus et ( imum & Reverendiflimum D.D .Joannem ErneftumEpifco- pum Seccovienfem ex llluftriffima familia Comitum de j 0 . e&ne- Thun,FratremEminentiffimiquondamCardinalis &Archie» STUS « Co - pifcopiGuidobaldi pientifs.mem. Inclinantejam inmeridiem ThunE-* die,laetus peračtae ele&ionis nuncius ad Cathedralem bafili- pjsc.Sk- # campervenit. MoxomnisClerus adtemplipropylaeumexijt, comms • ubi D.FrancifcusReitter induoruDD.PrsepofitorumBaum- Hhk hhh 3 bur- Deducho PrINCIPIS AD BaSUI- CAU. CONFIR.- MATIO Al- I A TA EX II JUS. Patkcipis INGR.F.SSUS IN AULAM. PlAUSUS »IURNUS. /ppiausus MOCTURNI. 980 Hiftorias Salisburgenfis burgenfis & S. Zenonis praefentia ačlumelečlionisclaravoce praeiegit,deiiiceps,ubi omnes in templumredierant,aCapella« no civitatis e fuggefto publicatum. Inde Clerus praelato ar- genteo S. Crucis figno Neo-Elečto procefllt obviam, eumquc mednim interD.Decanum & ComitemdeSpaurCanonicum per armatorum civium excubias,sere campano per omniatem- placonfonante, inbafilicamdeduxit: ubi Hymno Ambrofia- no folennifiime gratiae Deo pera&m. Ingens fait tota civitatc gaudium,plaufus,tripudium,cunčlis fibi gratulantibus,illum caeloplacuifle,inquem ipfi luisvotis collimaflent. CeJfiffimus Elečfcus deinceps aeftivum palatium Mirabellas incoluit, doneč a Sum. Pontif. Breve adminiftrationis Salisbur« gum pervenit. Attulitillud Nobilis Aulicus D.FrancifcusMa¬ ria Raffaelini fecunda menfis Augufti, fub crepufculum no* čtumum. Unde per omnia civitatis compita novi pJauks, feftiviciamores,& in {eramno&emfineerae & vivacis laetirias figna. Poflridie,quas erat tertia Sextilis,alterahora poft mcridicm Celfifs.čcReverendifs. Archipraeful ex Mirabellano diverticulo in Archiepifcopale palatium magnifica pom pa inve&usell. A D. Andreae porta ad Aulam ufque ftabant viritim & utroquc latere tam militum,quam civium excubiae. Anteibat Principem AuVicumomne fervitium , plurimis curribusveftum. Ubi ad Aulam ventum,Pr‘inceps a DD.Prs- pofito& Decano,totoqueCapituloMetropolitico inerterio- rem procaetonem dedučtus, inter cofdem Praepofitum & De- canum in umbeliato throno confedit. Cui Decanus Archi* praefulare faftigium adgratulatus, ac diuturnos Caeli favores adprecatus,clavesconfignavit. MoxReverendiffimumCapi« tulum,deinde omnes Ordinesiverein debitae fubie&ionispro- feflionem, Clementiffimammanumdemifsiflimoofculove* nerati. Inter haec civium militumque turmae ante palatium conglobataeexoneratisfclopetisplaufum addiderunt/ Quem excepere feftivamajorummachinarum ex arce tonitrua,qu« fingularem huius diei lsetitiam etiam inremotiora loca&op- pidaadaliquot ieucas propagarunt. Nočlurnalaetitiae figna facilediurnispraecelluere. Piinceps liib vefperum in Clarifontis viridarium exierat, ibidemuna cum Metropolitano Capitulolautiifima caenarefe&us, Intc- Liber V. Caput L V. 981 rea omnes vici čtcompita,per quamplurima luminaria difcufi fis latetenebris,feftive collucebant. In utroque clivo, quo urbs claudi tur, hinc arcis, indcCapuccinorum, pičturatae laternae per omnesMonafterij & arcis feneftras difpofitse gratifllmum fui fpečlaculum praebucre. Nobiliores habitationes ardentibus c candida cera tsedis plateas illuftrabant: quarum centum tri- ginta quatuor ante fui palatij feneftras Illuftriflimus Comes F rancifcus Lodronius accendit,poft Principis tranfitum popu- 10 in praedam proiečtas. Certabant ingenia,quomodo varijs fymbolis& emblematis modo Thuniani ftemmatis , modo Celftfs. ArchieprsefuJis dotes,nunc animorum vota,nunccae- 11 favores exprimerent. IpfeArchipraeful cum fubprima lunae filentia coelo unde- quaq$favente, St ipfo quoque innumerasfyderum faces in plau- ium accendente,civitati propinquafiet , reličlo curru fejuge minuseffedumconfcendit,eoquecircumvečtus per llrbis vi* cos fuorum fubditorum gratulationes laetus afpexit. D. Petri uum a«.- Monafterium tranfeuntiThunianaeprofapiae Iiluftriftlma No- mina St genealogiam confpiciendam ante feneftras obtuJit. X um, Collegiumllniverfitatis ante portam Parnaflum exftruxit, qui totam plateas latitudinem occupavit. In apice Gentilitius Mo- nocerosinPegafumformatus eminuit. Depreftiori incolleA- noctena- nollo cum fuis Mufis feftivo cantuapplaubt. Phonafci inpro- TAtIS D * ximis odseis difpofiti plus quam triginta cheles in demiffifsi- lAXI0 u N j. mae gratulationis obfequia animarunt. Celfiftimus Princeps vssjiTAm media ferehoraplaufum clementiflime aufcultavit, quofinito alioscivitatisvicoscircumvečlus, adMirabellae palatiu rever- tit. Archiepifcopalis Confirmatio St Pallium in dignitatis co- ronidem adhuc deerant: utrumque, fed exfpečlatione ferius Roma attulitD. Dionyfius deRuitte,nona Decembris,iftudin ipfa Dominici Natalis nočte aD. Decano Metropolit. LJB.Fiir- ftenbergio obviam allatum in fine nočturni officij Archiepi- fcopus accepit, humeris impofitum ab Epifcopo Lavantino. Univerfitas Salisburgenfis,poftquamdecimaSeptembrisTlie- atrali fpečtaculo St Comica exhibitione humillimae gratulatio¬ nis obfequia depofuerat, nune etiam in diuturniorem applau- fum gratulationem typis impreflam & compluribus emble- matibus diftinčtam, prosa Sdigato ftylointermixtamdemi£ fiftime obtulit. CHIEPISCO« PAEE UA' DEUS Miftorae SaUsburgenfts DEUS %undet votafideliumfubditorum,&CL£ME^- S tISSIMO PRINCIPI adhocdignitatis faftigium plurimis intaminatae ac Religiofiflimae vitse meritis,fubdicorum fufpiri- is,Coeli favoribus eve6lo,Pyliosaddatannos,c6squeomnico. ronet profperitate,totius Ecclefiae, Imperij, Provinci« eommunibonojbonorumomnium folatio! Cum quo voto hunc SalisburgenfisHiftorise Librum claudo. FINIS libri v. » «0€(s$})S* H I S T O RIM SALISBURGENSIS LIBER VI. ET ULTIMUS. E prcecedentis Hiftorice feries redderetur hiulca,acperjrequen- tiores In/lrumentorum , aliorum- que parergorum interpolationes Ifdepius interrupta Leliori fafli- dium crearet^confultius Afumeftjalia inhunc Librum ultimum, veluti in mantijjam conijce - rejtndque totiOperiHi/lorico Colophonem im - ponev e. DiJlingiiimm autem ea,quce hic con - tinenturjn tres ClaJJes . In pr ima collocantur Documenta Archiepifcopatum Šalisburgen - fem concernentia. In alt er d ? quce Ccenobium S. Petri JSunbergenfe,&Univerfitatem eontin- gunt . Tertiam inftruunt Catalogi tum Epi- jcoporum0 Arcbiepifcoporum^Procpo/itorunu Decanorum fif Canomcorum Salisburgen/P tim; ne c nonEpifcoporum 4 . Epifcopatuum ad Collationem Are hiepifcopi Salisburgenjis pef- tinentium :tum Abbatum^PrccpoJitorum , AbbatiJJarumjam exemptorum^qnam non ex* emptoruminDicecefiSalisburgen(i^kinisque Styrid Carinthid exi/lentiu?n+ Quibmaiitt qucedam parerga accedunt. i Iii iii CLAS« Vid.Hiflor, HM** 984 Hiflorias Salisburgenfis CLASSIS PRIMA. CompleBens In/lrumenta Archiepifcopatum Salisburgenfem concernentia: necnonofficia h&reditaria &Nobiliumfarnili as Matricu- kc Provinci# Salisburgenfis inf ert as* COPIA BULL^E. QuaNicolaiu PP.VconfirmatPrcedecejforun fuorum Privilegiafuper ereBione , coh* tionefeu provijtone Gurcenjis , CJnemenf Seccovienfis , <£? Lavantince Ecclejiarum concejfafluorunt tenores funt inferti de An. no 144 6 m jlcohusEpifcopus Semiš fervorum e 1 , ad perpetuam rci mcmoriam. Decens k - ^ putamus & congruum , ut Romanorumgelk ( s Pondficumjicet fuper eis Apoflolicae noncon* fe£lx fuerint litterae, plenarium fortianturdJe- čtum. Dudum ficpiidem felicis recordationis AlexanderIII. LuciusIII. Innoccntius III. &Honorius III. Praedcccffoitsno- ftri pro Ratu,utilitate,indcmnitateacincrementoEcclefenec non Archicpifcoporum Salisburgenfium pro tempore eiiften- tium nonnullas fuas litterasconceflerunt. Etdeindeproparte Vcnerabilis Fratrisnoftri Frcderici Archiepifcopi Salisburgen¬ fis bonae memoriae Eugenio PP. IV. Praedece flori noftroexpo- iito,quod ipfe litteras praedičtas pro firmiori illorum fubfiibn- tia ac Cautela podori Apoftolici muniminis affečlabat roborc folidari, prsefatus EugeniusPraedeceffor ipfius Friderici Arcbi- cpifcopilll.eapartc fupplicadonibus inclinatus,videlicetCub 4au diei Id’ Februarij Fontificatus fui Annofexto dccimodi- Liber V L p8y člaslitteras,quarum tčnoresfuis, fi defuper confeftae fuiffent, litteris inferi voluit,& nos inferius annotari fecimus, charačleri- buSjfignis&fubfcriptionibus omiflis A poftplica authoritate Sc excertafcientiaapprobavit & ratificavit, ac illas juxtaomnimo- das earumcontinentias&c formas,roborisfirmitate plenarijde- crevit88 Hiftorias Salisburgenfis miflafeRomanisPontificibus exhibuerit,nihilominus co^itan- tes prsecer commune .debitum te & Ecclefiam tuam quadam prasrogativa dilečtionis amplečfimur & vobis noftrum tam ii. benterquam benigne patrocinium impertimur. Ea propter tuis juftis poftulationibus clementerannuimus, & felicisme- mo rise Alexandri II. & Alexandri III. Romanorum Pontifi- cumveftigijsinhaerentes Salzeburgen: Ecclefiam, eni Deoau. Hg LemensEpifcopusServus Servorum DEI ad perpetuam reimemoriam: In eminenti militantis Ecclefias fpecula conftitutus Romanu? PontifexbeatiPemC‘3ekftisckvigeri Succeffor in cunčlas Orbis Ecclefias, terraecpe amplitudinem praecipuum facultatis primatum tenens, ea quas per Praedeceffores iuos laudabiJi dcprovida ratione, pro Ecclefiarum omniumprc- fertim Mecropolitanarum infignium & illis praefidentium fe- licifuccefTu & decoregeftafunt, ut majorem obtineantrobo- ris firmitatem , quo faepius fuerint Apoftolico praefidio com- munita, tui prasfidii munimine roborat & confirmat, acetiam lila Sealia de novo concedit, proutrationabiles caufe fuadent, & id San£laeRomance EcelelkeCardinalium, quos in partem Apoftolicne follicitudinis evocavit Altiflimus, votaexpo- fcunt, & etiam id iri Domino confpicit falubriter expedire. Sa¬ ne pro parte dilečli Filii Noftri Matthaei tit: Sančli Angeli Presbyteri Cardinalis, qui Ecclefise Salzeburgen:ex concellio- ne& diipenfatione Apoftolica pr3eefledignofeitur,Nobisnu- per exhibita petitio continebat. Quod licet felicis recordatio- nisHonoriusIII. & Lucius. etiam III, & Innocentius fimiJiter III. Romani Pontifices Praedeceflores Noftri nonnullafpecialia privilegiadičlaeEcclefiae Salzebtirgen: tune OrdinisS.Augu- ftini, nune vero ad Statum Saecularem redučtae & Archiepi- fcopo Salzeburgen: pro tempore exiftenti continentia: qudd >quotiescunque Gurcen: Seccovien: Chiemen: & Laventin: Ecclefias dičfci Ordinis, quae de Provincia Salzeburgen: fore nofcebantur, Sc tune de novo creatae ac de bonisad Menfam Arcbie* Liber VI. fj ioof Archiepifcopalem Salzeburgen: fpečlantibus dotatae&: in Ca- thedrales erečlae fuerunt, paftoribus carere.contingeret, Ar¬ chiepifcopus Salzeburgen: pro tempore exiftens praefatis eifi demEcclefiis erečlisMetropoliticaaučloritate de paftoribus li- . berepoffet providere, per eorum litteras fucceffive conceffe- rint ,ae piae memoriae Bonifacius Vlili, in fua obedientia, de quapartes illae tune erant, nuncupatus etiamPrsedeceilor no- fter, litteras praedičtas, ac omnia ineis contenta approbaveric, & cum tune Archiepifcopus Salzeburgen: praefata? Ecclefiae Laventin: tunccerto modo vacanti de perfona bonae memo- riae Conradi olim Epifcopi Laventin: praefata au6loritate Me- tropolitiea providilfet, ipfumcjue illi in Epifcopum & pafto- rem praefecilfet, ac fibi munus Confecrationisextra Romanam Curiamimpendi feciflet,polTeflione fubfecuta, idem Bonifa- cius provifionem & praefečVionem de perfona Conradi Epi¬ fcopi fačtashujulmodi&inde fecutaquaecunque perquasdam confirmaverit: & deindeeumdičtus Bonifacius ex certis cau- fis motu proprio tune Archiepifcopo Salzeburgen; conftituen- di& deputandi bonse memoriae Joanni Epifcopo Seccovien: tune inhumanis agenti perfonamidoneam in Coadjutorem, quae hujufmodi Coadjutoriae Officium ufque adipfius Archie- pifcopi beneplacitum perfe vel alium, tam in fpiritualibus , quam etiam in temporalibus exerceret, fub certis modo & forma per alias conceffiflet, dičlus Bonifacius voluerit, quod proptereaPrivilegiis Ecclefiae Salzeburgen: provifionem Ec¬ clefiae SeGCOviemhujufmodi tangentibus nullumimpofterum prsejudicium generaretur: ac fucceffive cum bonae memoriae Gregorius tune Archiepifcopus Salzeburgen; dičtae Ecclefiae Chiemen.* tune per obitumEckhardi olimEpifcopi Chiemen: extra Romanam Curiam defaflčti vacanti de perlona Engel¬ mani olim Epifcopi Chiemen; quem antea praefatus Bonifa¬ cius praefato Eckhardo Coadjutorem, fic tamen, qudd pro- pterea Privilegiis difpofitionem ipfius Ecclefiae Chiemen: cOncernentibuspraejudicium non generaretur, fubječtis mo¬ do & forma deputaverat, Aučfcoritate Metropolitica providif* fet, praeficiendo ipfum illi in Epifcopum & Paftorem, praefa¬ tus Bonifacius provifionem & praefečlionem de perfona En¬ gelmani Epifcopi fačlashujufmodi, &quaecunque' indefecu- ta per alias fuas litteras confirmaverit, ac pro potiori cautela de 1006 Hiftori# Salisburgenfis de perfona Engelmarii Epifcopi Eccleliae Chiemen: hujuf. modi providerit, 6c fubfequenter per recolendae mem: Piš PP. II, fimiliterpraedecelforcm noftrum accepto, qubdBonse memoriae Burchardus tit: Sančtorum Nerei & Achillei PresbyterCardinalis, qui tune dičtae Ecclefias Salzeburgenfi praeerat, proponebat alicui dičlarum Cathedralium Ecclelia- rumadejus collationem fpečlantium, quamprimum iliam Paftoris regimine deftitui contingeret, de perfona Rudolphi de Ruedeshaim Dečani Ecclefise Wormacien: ipfius Pii Prae- decefforis Subdiaconi & Referendarii providere, dummodo perprovifionemiiujurmodiipfa Ecclefia poflmodum per cef- fum veldecelTumdičliRudolphi, etiamapud SedemApofto* licam, non efifet difpofitioni Apoflolicae generaliter vel fpecia. liter refervata, & idem Archiepifcopus pro tempore exiAens 'lih Ec vacanti, poffet de perfcnaidonea providere, dičtus Pius Prtedecellor motuproptio, utidem Burchardus Cardinalis vel Archiepifcopus pro tempore exiftens, E eum uni ex Cathedrs. libusEcclefiis prsedidtis de perfona ejufdem Rudolphi provi- dere contingeret, eidemEcclefiaepoflmodumper celfumvel deceflum ipfius Rudolphi etiamapud Sedem Apoftolicamva- cantibus de perfona idoneaquibusvis Ipecialibus vel generali- bus Refervationibus per Sedem eandem de Cathedralibus Ec* clefiis pro tempore fačlis nequaquam obftantibus providere polfet, per fuas litteras indulferit, dc demum cum S. memorise SixtusPP.lV.Emiliter Proedeceffornofter dičheEcclefiaeSec. covienrde perfonaMatthiae Scheit providere, eumqueilliin Epifcopum prteficere intenderet, idem Sixtus PraedecelTor Privilegia Indultahujufmodi in fuo pleno robore alias per- manerevolens, motu proprio per provifionem & prsefedio- nempraedido eidem Archiepifcopo nullum praejudicium af* ferripotuiffe, quo minus prnedičtus Archiepifcopus pro tem¬ pore exiftens Ecclefiisprnedičtis, cum inantea vacarent, de perfonis idoneis juxta privilegia 6c Indulta praedičta, quse ple¬ num firmitatis robur obtinere decrevit, val ere. Similiter per fuas litteras declaravit, prout in fingulislitteris praedičlis ple- niuscontinetur, ut Archiepifcopus Salzeburgen: pro tempore exiftens prnefatus in pacifica poffelTione feu quafi Chiemen:& Laventin: Ecclefiiis praedi&is pro tempore vacantibus didas Metropolitica Aučloritate providendi forc nofcatnr: tamem cum Liber VL 1007 čdmatemporeclarae memoriae Federici Roman: Imperatoris velforfanantea aliquahdo dičfcus Archiepifcopus in provido- heearundeinGurcen: & Seccovien: Ecclefiarum aliquo mo¬ do turbatus extiterit j & Gurcen: & Seccovien; Ecclefiis prae- dičtisforfan apud Sedem praedidtarri tune vacantibus per Se¬ dem eandemdePadoribus provifum, aut alias de: illis difpod- tumfuerit, ckanonnullisprsetendi poflet, per hujufmodi tur- bationes, Provifiones feu difpodtiories Privilegiis prsedičtis praejudicatum aut alias derogatum fuifle 3 praefatus Matthteus Cardinalisprivilegia&litteras hujufmodi, ut ed drmioraper- dftant, quo frequentiori Apoftolicomunimine funtdabilita $ noftro & ejufdem Sediš prsefidiocOmmuniridedderat. Opa¬ re pro parte didti MatthaeiCardinalisnobisfuithumiliter fup- plicatum, ut Privilegiis, Induldsac litterisHonorii, Lucii, In- nocentii, Bonifacii, Pii&SixtiPraedeceflbrumEcGlefiae& Ar- chiepifcopo Salisburg: praefatis concedis hujufmodi robur Apoftolicae Confirmationis adjicere,aliasc[ue in prsemidisop- portune providere debenignitateApoftoJica dignaremur. Nos igiturprasfati Matthasi Cardinalis ob iuorum ma- gnitudinemmeritorum, quibus eadem RomariaEccleda per« amplius illuftraretur,defiderio annuere, Stinpraemidis falubri- ter providere volentes, hujufmodi fupplicatioriibus inclinati Authoritate Apoftolica, teriord prasfentium, privilegia, In- dulta & LitterasHonorii, Lucii, &lnnocentii,& d opus fuerit Bonifacii, Pii 6c SixtiPraedecedbrumEcclefiae & Archiepifco- poSalzeburgen:praefatis } utpraefertur,coriceda hujufmodi j il- lorum omnium veriores teriores ac d de verbo ad Verbum prae- fentibus infererentur, pro fufficienter expredishaberites,ac iri eis coritenta quaecunque approbamus &inriovamus, ac illa perpetuaedrmitatis robur obtinere & dr mi ter o bfer vari & fuf- fragari debere ,ipfumque Matthaeum Cardinalem, & pro terri- pore exiftentem ArchiepifcopumSalzeburgen: illis liti ac Gur¬ cen: Seccovien: Chiemen. & Lavantin: Ecclefiis prsedičlis, iuxta earundem litterarumtenoremMetropolitica AuČiorita- te de Padoribus providere, & alias de illis difponere libere & li¬ čite pode, necnonprovifiones & alias difpodtionesde illis a- lias canonice fačtas validas&efficacesexiftere,& fuoseffečlus fortiri pode & debere,nec per providones & difpodtiones de Gureen.& Seccovien. Eccledis prsedičtis per Sedem praefatam, Mm mm mm / _ ' . 'V / ioo 8 Hiftoria? Salisburgenfis ut praefertur i fačfos, praejudicium aliquod Archiepiftoptij privilcgiis &lictcris ApoftoJicisprasdičlis generatumfuiffe^e- ccrnimus & dcclaramus. Et nihilominus potioripro caute- la praemifTa omnia ita ut di&us Matthaeus Cardinalis, & pro tempore exiftens Archiepifcopus Salzbufgen: eisdem Gur- cen: Seccovien: Chiemen: & Lavantin: Ecelefiis pro tempo* rc etiamapudSedem eandem vacantibus de paftoribus dičta Metropolitica au&oritate libere iuxta dičlarurh, litteraramcon* tinentiam & tenorem providere & de illis difponere pofiitper* petuo, denoVoconcedimuspariter&indulgemus, ac Ecde* liani Salzebarg. & Arcbiepifcopum prasfatos, adversus pro* vifiones & aliasdilpofitiones, dediči is G urcen: & Chiemen; iaftas praedi(5tas in priftinum&eumftaturn,inquoantequam illx fierent,quomodolibet erant, reftituimus, reponimus, & plenarie reintegramus, aereftitutos, repofitos Streincegratos effe,& Hc in praemiflis omnibus per quoscunque3udiees & cau- farum Palati) Apoftolici Auditores, nec non prteiatre Roma* nas Eccleliae Cardinales in quacunque inftantia , iublata eis quavis aliter iudicandi&interpretandifacukate, judicari,fen- tentiari & diffmiri debere, nec non irritum St inane, fifeciis fuper his a quoquam quavis aučloritate fcienter vel ignoran- ter contigerit attentari,decernimus. Non obftantibus prae- miffis ac Conftitutionibus St Ordinationibus Apoftolicis,nec non quibusvis de Cathedralibus Ecclefijs per Nos St Sedem eandem pro tempore lačtis fpecialibus vel generalibus re/er- vationibus ac prasdidlarum Gurcen; Seccovien; Chiemen,'& Lavantinen: Ecdefiarum etiam juramento, confirmadone Apoftolica,vel quavis firmitate aliaroboratis,flatutis&Gon- luetudinibus, caeterisque contrariis quibuscunque. Nuiii ergd omnino Jiominum liceathanc paginam noflrae Approba- tionis,Innovationis, Decreti,Declarationis,Indulti,Reilim- tionis Sc Repolitionis infringere,velei aufu temerario contrai- rc. Si quis autem hoc attentare praefumpferit, indignado* nem Omnipotentis Dei & beatorum Petri St Pauli Apoftolo- rum eius fe novent incurfurum. Dat. Romx apud S. Pe- trum Anno Incarnationis Dominicx millefimo quingentefi- mo vigefimo tertio. Pridie Id. Marti), Pontificatus noftri Annoprimo, CO* Liber VI. 1009 C O PIA BULLiE LE0N1S 111. con • Vide Hill pag 106. -> & pag. Ilečliffimis nobis AJim Ecclefise Sa* 3 ° bionenfis,quinunc*Brixinenlis.- feuAttoniEc- * H ^ in clefiae Frifingiae, ^ fimul Ecclefiae Reginenfis, »afg. /e/, nec non Waltericd Ecclefiae Patavienfis,& Sym- 4< fic k &' berto Ecclefiae Niwenburgenfis, Provinciae Bajoariorum E- %ZLnGs t pifcopis, Leo ServusServorumDei. DilečVtanisveftrae,quas Attoni Ec- nobis petitorias emififti$fyllabas libenti fufcepimusanimo, in S*g?" quibus ferebatur, ut in Provinda velita Archiepifcopum or- aE™ dinaremus,quo Provmciaipfa mirificeafilio noftroDomino Eccldia: Carolo excellentiftimo RegeFtancoruni&jLongobardorum, &cf & Patritio Romanorum penitus ex omni parte ficut decuit, ordinata eft. Idcirco convenitnos ipfos,nempe Ecclefiafti- co moderaminein facro ordine fideliter atque fpititualitdr fe¬ cundum cenfuram Canonicam, ipfam ordinate Bojariorum provinciam: St quia, Deo aufpice , reperientes virum Almi- ficum & in fcripturisDivinispericilTimum,6cinomnibusmi- fericordiffimum , fpirkualibus moribus comprobatum, uni- cum confenfu St voluntate praedi&i filij noftri, Domini Ca- roli prsecellentifllmi Regis , vobis ordinavimus, fecundum fandiones Patrum Archiepifcopum, videlicet Arnonem Ee- clefiae Juvavienfium,quaeStPetena nuncupatur,quaein ho- nore B. Petri, Principis Apoftolorum venerabiliter eft confe- crata, ibiquerequiefcit corpus facri Pontifids Rudperd,und- cum venerabilibus fuis fodalibus, fcilicet Chunaldo St Gili- lario,quorumcorpora ibidem a fidelibus honorantur$ quidu- dum nofter fuit Coepifcopus, nune autem frater St Coepifco- pus nofter, vefter autem Archiepifcopus, & venerabilem Se¬ dem ejus Metropolitanam babentes, ad quam Sando Arno-* ni, Archiepifcopo veftro, ufum Pallij cribuentes dedimus in mandatis, ut fecundum Canonicas inftitutiones , omnibus Mm mm mm 2 Eccleflis Qua Amoni Archiepifcopalis Dignitas fertur . ioio Hiftorise Salisburgenfis Ecclefiis fuperius nominatis,in Dicecefibus illi fubje Eccle* fias, Monafteria, Sc alia loca prsedičta in priftinam Ordinano- rum jurisdičtionem reducentes: caeteris autem £xemptioni* bus ante obitum dičti Gregorij habitis,vel conceffis, nullum volumus per hoc pnejudicium generari. Infuper non inten* dimuš Exemptiones de castero facere, nifi causa cognita St vocatis, quorum intereft. Volentes igiturSteademaučIorita* te decernentes, qudd tenor huiusmodi plenam vim, plenum* que robur Sc vigorem per omnia babeat , Sc ei ubicunque St quandocunque five in judicio vel alibi, ubi fuerit exhibitus vel oftenfus,in omnibus ftetur firmiterScadhibeaturplenafi* des. Nulli ergo omnino hominumliceathanepaginamno* ftrte revocationis, extin£Honis, redučlionis Sc voluntatis in* fringere, vel eiaufu temerario contraire, fiquisautemhoeat* tentare praefumpferit, Indignationem Omnipotentis DEt & Beatorum Petri Sc Pauli Apoftolorum eius fe noveritincur- furam. Dat. Conftantiae Non. Maij Pontificatus noftri Ah* no p rimo. 1012 Hiftorise Salisburgenfis COPIA ALTERIUS BULLdE E1USDEM MARTINI V. pag. Revocatoria Exemptionis a Joanne XXIII, Epifcopo PaJJavienfi cvncejjce. jArtinus EpI/copusServus Servorum Dei , ad perpetuam rei memoriam. Interna femper falutis operibus Apoftolicae Sediš circum* fpe&a benignitas induka fibi defuper poteftatis plenitudine Ecclefiarum ptcefemm Cathedrakum Žc Metro* politanarum invigilans profečtibus, fic temporum vicibus praebetexcubiasdiligentes, ut earundem Ecclefiarum difeuf- lis qualitatibus, quse in ipfarum Ecclefiarum & Praelatorum cis praefidentium detrimentum, ac Juriš elifionem & prseju- dicium, per eandem Sedem, aut alias minus debite concelfa reperiuntur, revocet & irritet,proutid in Deo & Ecclefiarum ipfarum ftatui falubri confpicit meiius expedire. Exhibita fiquidem Nobis nuper pro parte Venerabilis Fratris Noilri Eberhardi ArchiepifcopiSalzeburg. petitio continebat,<]ud liberatio, fufceptio Stin- dultum, St alia iii eiidem litteris, ut prsfcfertur, contenta, quas etiam, aliqua causa legitima, quare fieri deberent, non ex- pre/Ta * per ipfum. Balthafarem Epifcdptim* tune Joan- nem XXIII. fadfca St gefta effent, fi efFedtum fdttirerttur, iii tnagnum ipfius Eeclefias Salisburgenfis dedecus ac ftatus St bonoris tendefeilt detrimentum. Nos ad ipfius Eberbardi Ar- cbiepifcdpifopplicationisinftarttiam * peraliasnoftras litteras exemptionem* liberationem, fufceptionem, St indultum, prsedidta ac alia in prsefatis litteris ipfius Balthafaris Epifcopi tunejoartis XXIII. contenta,Ut puta per ipfum abfque legitima caufa in praejudicium ipfius Ecclefiae Salisburgenfis, ut prae- dicitur, minus debitefadta St concefia,ac etiam ea, fi qute pec Nos circaapprobationem, & confirmationem, feu conceflio- nem earundenl, fub quacunejue etiam forma verborum con- ceffa feufadla reperirentur, tanquam inadvertenter, aut alias Nn nn nn z cit- 1018 Hiftori* Salisburgenfis circumventi, ad alicujus Teu aliquorum importunam inftan* tiam concefla & fačla, excertafcientia revocavimus, & irrita- vimus, acnulliusdecrcvimus efle valoris, vel momenti,di- čloscpie Archiepifcopum & Ecclefiam Salisburgenfem in ftatumpriftinum, inquo anteConceffionemhttcrarum ipfius BalthafarisEpifcopi tune Joannis XXIII. praedičhrum erant, reftituimus & repofuimus, prout in eisdem aliis noftris litteris plenius continetur. Cum autem, ficut cxhibita nobis nuper pro parte dičti Eberhardi Archiepifcopi petitio continebatj praefatus Georgia? Epifcopus fe jaČIare, ipleque & diverfialii aflereredicantur, quod Georgius Epifcopus, ejufque fuccef. fores , acEcclefiaPatavicnfis, nec non Praelati, Clerus & Po- pulus hujufmodi ab omni Jurisdidtione, fubječtione, fuperio- litate j Dominio & poteftate prgedičti Archiepifcopi & Succef* foramfuorum praedi&orum, nec nona Jure Legationis hu¬ jufmodi, juxta formam eatumdemhtterarumBakhafaris Epi¬ fcopi tune Joannis XXIII. prout fuperius exprimitur, auftori- tate Sediš ApoftoJicas vel Legatorum ipfius de novo exempti, ac etiam iiberati, nec nonin Jus & proprietatem beati Petri & Sediš prsedičlorum, ac fub eorilm immediata fubjeftione fufceptiexiftant, nec non Georgio Epifcopo & Succefforibus pr2edičVis,qubdpallioutipoflint, fit indultum, in magnum detrimentum Eberhardi Archiepifcopi, & Ecclefiae Salisbur¬ genfis prsedi&orum, ac praejudicium & gravamen, pro parte } ipfius Archiepifcopi fuitNobis humiliter fupplicatum,utjibi & eidemEcclefiaeSalisburgenfi fuperhocopportuneprovide- re de benignitate Apoftolica dignaremur. Nos igitur hu- l jufmodi fupplicationibus inclinati, exemptionem, liberatio* nem, fufceptionem & indukum, ac alia quaecunquecirca to exemptionem, liberationem, & indultum hujufmodi, polt & H contrarevocationcm, irritationem, reftitutionem, repofitio- h nem, &litterasnoftras hujufmodi aučloritate Apoftolica, vel Legatorumipfiusquomodolibetačla, gefta, feu innovata aut concefla fub quacunque etiam verborum forma reperiantur, au&oritate Apoftolica, ex certa fcientia tenore praefentiu revo- camus, quatenus poft & contra irritationem & reftitutionem, repofitionem, & litterasnoftraspradičlas proceflerunt,irrita- mus, Scnulliusdecemimus efle roboris vel momenti, diftof* que Archiepifcopum & Ecclefiam Salisburgenfem in ftatum pri- Liber VI. iqi9 priftinum, in quo erantante Balthafaris Epifcopitunc Joannis XXIII. litterarum praedičtarumimpetrationem, reftituirnus, Screponimusper praefentes: nolumus tamen fub hujufmodi noftrapraefentirevocatione, irritatione, Stdecreto Georgium Epifcopum Sc Ecclefiam Patavienfem praefatos, quamdiu idem GeorgiusEpifcopus vitam duxerit in humanis,St eidem Ec- clefise Patavienfi prsefuerit, ex certis St rationabilibus caufis t animumnoftrumad idmoventibus, comprehendi, fedipfos ab omni Jurisdičtione ,fubječtione, Dominio St Superioritate, quibus eidem Archiepifcopo fubje<5ti exiftunt, volumus efle exemptos St penitus liberatos, nec non Apoftolicae Sedi im* mediate fubječtos: praefato vero Georgio Epifcopo vitafunčlo, Epifcopos, qui erunt pro temporc Sc Ecclefiam Patavienfem praedičtos, eidem Ecclefiae Salisburgenfi dccernimus cffe in omnibus Sc per omnia fubjeftos, ficuti ante Balthafaris Epi* fcopi tune Joannis XXIII. litterarum hujufmodi conceflio- nem , utpraemittitur, exiftebant, ac Eberhardum Sc Succefi fores fuos Archiepifcopos Salisburgenfes praefatos, qui erunt pro temporc, ad omnem fuperioritatem, Jurisdičtionem, potefiatem, St Dominium, quibusgaudebant, quoad Epi« Icopos, Sc Ecclefiam Patavienfem prsefatos ante exemptio- nem, liberationemSc fufceptionem hujufmodi in ftatum pri« ftinum integre fore repofitos, pariter Sc reftitutos. Nulli er- go omninohominumliceat hanc paginam noftrae revocatip- nis, irritationis, reftitutionis, repofitionis, voluntatis Sc con* ftitutionis infringerc , vcl ei aufu temerario contraire; fi quis autem hoc attentare praefumpferit, indignationem omnipo- tentis Dei, Sc beatorum Petri'Sc Pauli Apoftolorum ejus fe noverit incurfurum. Datum Romse apud Sančlam Mariam Majorem lili. Kalendas Augufti Pontificatus noftri anno fexto. C O 1020 Hiftorias Salisburgenfis C O PIA BULLjE JLxcommunicaUonem & hterdiBum ah Ar* chiep . Salisb . ejusque Suffraganeis kta concernentis ♦ gH Oannes Epifcopus Servus Servomm g DEiDilečiis filiis inRajtenliaslach, čcinRcuna, acVičlorienfiumMonateiorUmAbbatibus Salis¬ burgenfis Dioecefis falutem & Apoilolicam be* tiedičtionem. Sediš Apoftolicae circumfpečta beilignicas, defideriajufta petentium čongrao favore ptofequkur, & circž ca, qux Libertatis Ecclefiafticae favorem refpkiunt, exhibere fe propitiamconfuevit.Sane,Venerabiliurn fratrumnoffrortf/ii Friderici Archiepifcdpi Salisburgenfis, & Ratisbonenfis, ae Fatavien/is, Sc Chicmenfis Epi fc o poram, ejufdem Archiepi« fcopi SufFagdneOrum petitio Nobis exhibita continebat,(|u6d jpfiolimunacunldilečtis filiis Capitulo Ecclefiae Frifingenfis tuiic Paitore carentis, in dilečtos filios NobileS viros Henri- cum & Oitonem fratres, ač Henricum eorundem Fratrum Fatruuiri ComitesPalatinosRheni & Duces Bavariae, pro eo # quod ipfiNobileš ab Ecčlefiis& perfonisEcclefialticisDioece^ fis Archiepifcopi, Sc Su/fraganeofUm praedi&orum noimui- las exačliones & collečlasgfaves&indebitas violenteirccepe- rant, excommunicationis, & in eorum terfas interdidi fen* tentias, exigentejufbria, audloritateordinariapromulgarunt: quodcjuepollmodurndičfi Nobilesadcorreverii, pfomittcri- tespro fe, fuisque haeredibus, &fuccefforibus, idcjiiefiriMfl* tes propriis Juramentis,fuas quoč[ue patentes litteras eorum figillismunitas, ditftis Afchiepifcopo & Suffraganeis inprse- mifforum teflimoninm conccdentes, qudd nulla ratione vel causa taliavel fimilia committerent, fuerunt a fententiis hu- jufmodi abfoluti, dičtumque interdičlum relaxatum exilBt, praut haec humiliter petierunt. Quare praefati Archiepifco* pus Sc Epifcopi Nobis humiliter fupplicarunt, ut hujufmodi promilfa Sc Jurataperdičtos Nobiles confirmare aučboritate Liber VI. 1021 Apoftolica dignaremur. Nos itacpie de prasmiflis iiotitiam non habentes, gerentes quoque de noftrae circumfpečtionis induftriafuperhis&aliisfiduciam in Domino fpecialem, hu- jufmodifupplicationibusinclinati, difcretioniveftrge perApo- ftolicafcripta mandamus, quatenusvos vel duo aut unus ve-, ftrum, vocatis, quifuerintevacandi,ft limpliciter & de pia¬ no line ftrepitu & figura judicii repereritis ita efle, & aliud Ca- nonicum nonobliftat, promiffa& Jurata hujufrtiodi per eof- dem Nobiles, curetisaučloritate Apoftolica confirmare, illa- quefaciatis inviolabilicer obfervari. Contradičlores per Cen- furam Ecclefiafticam,appellatione poftpofita, compelcendo. Nonobftantibus, fi eisdem Nobilibus vel quibusvisaliiscom- muniterveldivifimaSede Apoftolica fit indultum, quod in- terdici, luipendi vel excommunicari non poflint per litteras Apoftolicasnon facientesplenam&expreffam ac de verbo ad verbum delndulto bujulmodi mentionem. Datum Avinio- ne III. Non: Aprilis. Pontificatus noftri Anno quinto de- cimo. C O P IA INSTRUMENTI Confiederationis inter Archiepifcopum Salis- burg: ejusque Suffraganeos contra Vio * latores Immunitatis Ecclejiaflicx. )s Eberhardus Dei gratia Archiepi- fcopus Salisburgenfis, S. Sediš Apoftolica Lega- tus, &c. Nos ejufdem gratia Hermanus Frifm- genfis, Albertus Ratisbonenfis, Georgius Pafta- vienfis, Bertholdus Brixinenfis, Erneftus Gurcenfis, Engel- manus Chiemenfis, lllricus Seccovienfis, & WolfFgangu$ Lavantinus Epiicopi Provinci* Salisburgenfis Suflfraganei, bifce patentibus atteftamur pro nobis & Succefforibus noftris: poftauam pro bono puhlico prasuft* provinci* ad recupe- r rali- 1022 Hiftorias Salisburgenfis lindam immunitatem Ecclefiafticam, & bonum Reglmcn Concilium Provinciale odtava polt Feltum S. Martini die in Urbe Salisburgenliper Nos Archiepifcopum Eberbardumcon* VOcatum, & ritecelebratum fuit, ubiinter coeteraad di&um Concilium diverli defečtus, gravamina, & importunitates delata fuerant, qu;e Nobis, noftris Praslatis, & Clero a qui- bufdamfecularibus Principibus, Dominis, & Equitibus V a . fallis, eorumque Officialibus, & fubditis in dičta Provincia commorantibus contra Pontificia, & Caefarea Jura, Clerique immunitatem attentantur. Quapropter etiam Nos, & iilud Concilium, Serenitfimum Principem noftrum Clementiffu mum Dominum, Dominum Sigismundum Romanorum Regem pro afliftentia contra dičta gravamina humiliter invo* cavimus, & cumNos ipfe nofter Clementiffimus Dominus Romanorum Rex fuis Regiis litteris defupet aflecuraverit, quodNos matura deliberatione, St Capitulorum. noftrorum Confilio confoederaverimus, nofque etiam vigore praelen. tium confoederamus fequentimodo , & promittimus etiam hoc foedus fervare,nobiiqueinvicem(uccurrerefubFideprin‘ cipalifideliter, & candide, Primditaque, li aliquis ex Saecularibus cujuscuncpiella. tus, 6c conditionis contra unum, aut plures noltrum, vel Pralatoš, Clerique immunitatem inique egerit, tune grava- tus, veVgravati lecundum jura, aut ftatuta hujus Provinci^ contra talem interdičtis & excommunicatione procedat, vel procedant,donečrefipuerit, &parti gravatre fatisfecerit; ejufmodrfecularis perfona reniteretur, nec fatisfacerevellet, & fic in fua temeritatepermaneret, polt fex feptimanas incepti procefsus Nosinvicem invocabimus noltri, noftrorum Prae* latorum, &Cleri causapro afliftentia contra talem fecularem perfonam, &qui itainter Nos invocatus fuerit, is fine mora proceflum & excommunicationem patentibus litteris infua Dioecefi contra talem faecularem publicareteneatur,juxtate* norem procefsus fideliter,& candide continuando ufejue ad reorum refipifeentiam. Siautem, quodDEUSavertat,ta* lesperfonseincontumaciaperfeverarent, & gladium fpiritua- lemcenfurarum fpernerent, deberetque invocari gladiustem- poralis, prsefertim noftri prsenominati ClementillimiDomini Romanorum Regis, id fieri debeat noftrum omnium,aut Liber VI. 1033 potiorttm e nobis confehfu & confilio: ita tameti, ut Nos, 6e jnoftrum quilibet, quiitainvocatus fuerit, ut praemittitur , afc fiftentiam, confilium s aut confenfumfine mora impertiri te- neamur, & teneatur, prasclusa omni omnind tergiverfatio* ne } aut dolo. In quorum omnium fidem, & perpetuam re- rum fcriptarum memoriam hafce litteras fieri, & noftris, no- ftrorum Capitulorum dependentibus figillis roborari curavi- mus. Datum poft Nativitatem Chrifti Anno 1419. Domi¬ nka immediate ante Feftum S. Antonii, (L. S.) (L.S.) (L S.) (L.S) (L.S.) (L S.) (L.S.) (L.S.) (L.S.) (L.S.) (L,S.) (L.S.) (L.S.) (L.S.) (L.S.) (L.S.) (L.S.) (L.S.) cr.O, COPIA DIPLOMATK PHILIPPI II. Koman: Regis Adalberto Archiepifcopo Sa lisb\ Anno MCXCIX. concejjum quo dona~ ti one s &c. AnteceJJorum eonfirmau N Nomine fančte & individuse Tri- nitatis Pbilippus divina favente clementia Ro.&pag.^V« manorum Rex, & Temper Auguftus. Si ratio- nabiles Ecclefiaftieorum petitiones Prselatorum ad Eeclefiarum fuarum tenderttes proficuum clementer ad- mittamus, Tperamus Nobis apud Regem Regum, ad aeternas vitse meritum & temporalis imperii profperiorem decurTum proficere, &eos, quos benigna exaudicione honoramus, de čaetero Nobis devotiores ac magis benevolos fore. Noverit igitur omnis Chrifti & Imperii noftri fidelium prsefens aetas & futura, qualiter dilečlus confanguineus nofter AdalbertuS Juvavens; idem Salzburgen: Ecclefiae Ven, Archiepifcopus honori & ufui Ecclefise fibi cteditae ftabilitatis & inerementi profečtum addere intendens noftram adiit Celfitudinem, & r- Oo 00 00 brcM* 1024 Hiftoriae Salisburgenfis proferens divorum Auguftorum noftrorum Praedecefforum Regum fcilicet St Imperatorum vetera & recentiora privilegia fecundumdiverfa regnantium tempora Ecclefias Salzburgen: ab eis collata, poftulavit inftanter, ut eadem privilegia noftri munerepraecepti renovaremus, jura quoque St pofTefliones, quibus eisdem faventibus praefataEcclefia munita videbatur & aučta, eipernoftram au&oritatem concederemus atque con. firmaremus. Hune itaque ut clarum Principem Imperii Re- ligionisque St prudentisedonovenerabilem, St Nobis natura* lisaffečtudilečlionis familiarem infuistam congruis Sthone- ftis pecicionibus honorarc cupientes, noftrascjue lal uti Sc paren- tum noftrorum confulentes, per/peeftis diligenter St intelleftis prsefatis Antecefiorum noftrorumprivilegiis, traaitiones, in- dulta, prscepta, quceillisfunt feriptis reperta, ficut ibi conti* nebantur, itaNos ea prtefentmoftr^e Majeftatis privilegio in* feri juflimus, aeea fecundumbenignitatem St 'mftituta Prač- deceflorum noftrorum praenominatoArchiepifcopo, ejusgue in perpetuum fucceftoribus, St Ecclefise Salzburgenfi (radi- m us, Sc nofttse audloritatis roborc confirmamus: inter quae principaliter conftituimus ? quod ex prsecepto Ludovici Im« peratorisagnovimus, cujusprsecepti exemplum ipfe quocjue d fuigenitorisfaeratiflimsememoriae Domini Caroli prsecepto traxerat, ut fcilicet Ecclefiam Salisburgen: ipfam Sedem, quae eft in honore fančli Petri Apoftolorum Principis, in qua etiam fančtus Rudbertus corpore requiefcit, cum cellulis, Ecclefii?, perfonis Ecclefiafticis,Stc3eterisjiominibusSt rebusacpoflef* fionibusad ipfam pertinentibus, fubnoftratuitione conftitu r tam fpeciali patrocinio propenfius defendere debeamus. Quod conftanter obfervare intendentes, Sc fucceflbribus noftris in Imperio Romano pro legeimponentes eandem immunitatis gratiam, qua illi inclyti Imperatores Sedem illam honorare & fublimare dignati funt, eidem Sedi St Ecclefise noftri vigore edičli in perpetuum confirmamus, ftatuentes, ut videlicetea, quseprsetaxata Ecclefia hačtemis rečlo titulo pofledit & tenuit, Sc ea, quse noftris diebus poflidetac tenet, St quse in futarum DEO annuente rationabiliter acquiret, in quibuslibet pagis vel territoriis infra ditionem Imperii noftri conftitutis,pet hanc confirmationem noftramabsque alicujus contrarietatede caeteropoflideat acteneat, ita Ubere ac cum jurisdiftione, Liber VL ic2 f quddrtullus judex publicus, necquisquamjudiciaria fungenš poteftate adcaufas audiendas, vel ad freda, aut tributa, aut telonia(quas a vulgodicunturmuta)exigenda, autmanfiones vel paratas faciendas aut fidejuffores tollendos, aut homines ipfius Ecclefiae tam ingenuos quam ferVos, fuper terram ipfius commanentes injufte diftringendos,necad ullas redibitiones autillicitasoccafionesrequii , endas, noftris[aut futuris tempo- ribus praedičtae Ecclefiae pofleftiones ingredi audeat. Sed lisec juta Sc caetera fimilia emolumenta , quae fifcus regalis inde fpe^ rarepoteritautexigere, inufum & facultatem Archiepifcopi, quicunquepr3edi<5laeSedipraefuerit, in integrum cedant* ut ipfc eo quieriusRegEcclefi£efuae valeat dilpenfare, Sc noftro Imperio fideliterparete, Scquodpro noftraincolumitateSc bo- no Imperii ftatu delečlet eumimpenfiusorare * Scorationesin commiflo lihi clero conftkuete* Item fecundum exemplai praecepti, quo divus Auguftus Otto praedičtam Salzburgen: Ecclefiam munivit, acditavit, Nosdonationes eidem Eccle¬ fiae fa&as, Sc quoslibet contračluS * quibus aliquid poflidere caepit, legitime per noftrae aučfcoritatis clementiam tenova- mus & confirmamus, inter quae pofleflionesin ipfius Regis Ottonisprivilegio propriis expreflas vocabulis > Nos quotjue ipfum in hoc fequentes, huic feeimus paginae annotari. Pri- mitus caftellum fančfoeErndrudis cum omnibus eidem caftel* lo jufte & legaliter attinentibus cum curtibus, venationibus * pifcationibus, id eft, ab Ecelefia fančti Martini, qux refpicit contramonticulum, qui vulgd Nochftein nuncupatur,fur- fumcx utracpe parte fluminisLuaris, ufquc in rivulumQuar- tinesbach. Infuperetiamde rivulo, venatione, pifcatione* ex utr4que partc praevocati fluminis ad S. Maximilianum * nfque dum Tunta ex aquilonari parte perfluit in praedičturti flumen, atcpie rivulus Gaftuna ex Auftraliparte, Item Fo- reftumatermino, quiinPifonciaincipit, hoceftderivuloEri« lipach, ulcpieadmontem Waflenburch prope Ifcalaitiih illo loco , ubi terminus Forefti Rapotonis quondam Comitis ab ifto fe disjungit, Sc in aquilonari parte de rivo Tinnilmbach ufque in fummitatem montis Cirnencus nominati, Sc jam diČto montc Waflenburch ufque ad praefatum monticulum Nochftein illa montana omnia, quae in poteftate Anteceflo* rum noftro rum fuerunt. Item Kiemfe Praepofituram Regu- Oo oo oo % lariuna 1026 Hiftori# Salisburgenfis larium cum omnibus jufte ei attinentibus. Curtem quoque BifchoffesdorfF cum omnibus jufte ad eandem Curtem perti- uentibus atcjue pifcationem in lacu Aterfee, fine omni con- tradičlinne illos quondam Imperio pertinentes xii. privatos tračlu s fagenarum ficut Dominicalis terra in Boumgarten ipfi lacuifeadjungit fine alia communi pifcatione Aterfee ad At- terhofpertinente^ in illisquoquecurtibus, quae olim inibi in feudo five ex parte Imperatoris, five aliundc beneficiata: fuif. fent, proprietatem , quarum haec nomina funt. Stafore- velt, curtem &Ecclefiamcumdecima, & ficut terminus ille inAuftraJiparteincipit, qui Wachrein dicitur ultra Ibifam, & in Occidentali ufque dum dicitur, ubi Urh fe dimittit in praefatumamnem, & quidquidinOricntalipartejamdicfti flu- minis regalibus attinere videbatur. Infuper ad Magdike tertiam partem dvitatis , Sc ficutllle terminus fe disjungitde lllis rebusin occidentali parte quasquondamad fančtumEm, meramum Anteceffores noftri dederunt, exceptis tribus hubis- Praeterea ArnesdorfFidem in Wachovva, quidquid illisim- perium habebatinvineas& faginatiorte & monte quereeato, pratiscpe inter ipfum querceatum montem fitis & inter di¬ vam cum omnibus ad cam pertinentibus. Adhasc apud Gmnzatam quidquid fuperfuit quinque hubis, quod fideli fuo cuidam Dietero Anteceffores noftri dederunt, hae funt kubx L. Infuper Lubinam Sc ad Holemburg tertiam partem civitatum cum vineis XXX, & hubis XV. fine curtili terra. Item Treyfinam civitatem &£cclefiam fandli Martini,cum dccima, & furfum in auftrali atque orientali parte fluminis Treyfine ufqueadPotilinesprunnem, 6c ficut Dietericlispach fluit contra duos acervos exteri‘ores, qui in orientali parte cam- pi funtpofiti, &exindeuiqueadDanubium in illumlocum, quiTribolizdicitur, ScitafurfumpropeDanubium cumagris cultis & incultis, pratis, aviis, locis pifcationum, quae teu- tonice Arihftettevocantur, Scita furfum ufque ad illammar* cham, quae inter Trey finam & Holemburg utrafque res difcer* nendo dividitad Bennemsranch: quidquid PrasdecelToresno* ftri Reges habuerunt illicad EcclefiamAnzonis.*quidquidil- lichabuerantad Witenesberch: quidquid illic habuerunt ex* cepto, quod cuidam Mofogoboni datum eft, hoc eftliubs ce itum,Ellodis Ecclefiam, Ecclefiara Mirtigonispresbyte- Liber VI. 1027 ri ad GumpoldesdorfF quidquid illic Reges habuerunt. Prae-; tereaRapamSabariam civitatem, Sc Ecclefiam cum decima Sc teloneis, vineis, agris,pratis,pafcuis, foreftis, montibus cun- €lis ad eandem civitatem legaliter pertinentibus. Infuper ficcam SabariamStPennichaha Sc Mofaburch Abbatiam, ubi fančtus Adrianusrequiefcit, nonam quoque de omnibus cur- tibus regalibus inibi cumteloneoin civitateSc pifcinaadSala- bingam curtem cum trecentis manfis Sc totidem manfis, Sc quidquid illic Reges attinebat Ecclefiam de Quartinaha, Eccle- fiam ad Ghenlem, Ecclefiam ad Therenberch, Ecclefiam Gundoldi$ locumquemvocant quinque Ecclefias cum telo« neis,foreftis, &cum proprietate omni, quse ab Anteceflori- bus noftris ibidem ante beneflciata erant. Ad Ruginesfeld quidquid ibi regalibus pertinuit. Ad Turnowa Ecclefiam quae eft conftručla in honore fančti Rudberti cum monte Barwoz dičto cum. vineis., pratis, fikus, St cum omnibus, quse ibi funt circamontem fita. Ad Pettowa Ecclefiam cum de¬ cima, St totam civitatem cum Bannis, teloneis, Scponte, Sc omnibus adillumlocum pertinentibus. In Ciftenesfeldficut duoacerviprope Travum politi funt ex fummitate luperioris & exterioris termini, qui Wacrein dicitur, St ficut ille Wac- rein tendit ufque dum Trevina fluit in amnem Travum. Ad Sulpam civitatem St Zuip omnia, quae jufte St legaliter eo per- tinent. In querccis campis, ficut illa foflaincipita Mura , & tendit ufque ad Louizknick, St ut Louczwiza Sc Sulpa de alpibusfluunt, Sc Foreftum Sufel cum Banno, ficut in pote- ftateAnteceflorum noftrorumbaec fuerunt. Venationem quoque in Suozzentale, quam populus cum facramentis in poteftatem AntecefTorum noftrorum firmavit, ad venandos apros illic St urfos pertreshebdomadas ante asquinoSlium au- tumnale, Sc poftea ufque ad feftum fančli Martini. Ad Lui- mingga juxtaRapam quidquid illic Praedeceflbres noftri ha¬ buerunt, Item Nezzilinpach Sc ad Sabnizam Ecclefiam & curtem cummanfis L. ItemRapam acTudleiben adLaban- dc Ecclefiamfančli Andreae cum decima, ut ibi confuetudo eft, Sc decurtibus, quas Anteceflores noftri ibi habuerunt de- cimas, ut in canonibus habetur, nec non faginationem in omni Labandae valleexcepto monte Forft nominato. Ligna quoque fccanda ad Ecclefiam, Sc ad aliud fervitium Epifcopi, Oo 00 00 3 tam 1028 Hiftorke Salisburgenfis taminipfomonte,quamin aliismontibus omnibus, Scunam foflamlapiduminmonteGamanar femperpet totum annum habendam. Item ad Gurcizam beneficium Ertgilbaldi ad Carantanam Ecclefiam fančfoe Mariae cum decima, ficut Ecclefiafticusordo prascipic de omnibus curtibu$,quže adCa* rantanamcivitatempertinent Trahof, Garuindorf, Gurituz, AdStrclizoperarios fervosduos in montecum hubiseorum, Ligna feeanda inipfo montefinecontradičlionc omniumlio- minum cum faginatione. Item Trebenam, Ofter^iz, Gra* bukatfche, Belifa, Kumbenza, Undrima,Linta, Lieznigga, Brugga, Muriza,Liubena. AdStrazmuJam duo Joca. Pr3etaxacasitaquepo/ie/Iioues, quemadmodum inpri- vilegioRegis Ottonis Augufti flgnatse reperiuntur, & ea lege acratione Salzburgenii Ecclefvae confirmatse, ut nullus Im - peni Romani Succeffor, nec Dux, nec Comes, nec ulla alia poteftasaut perlona de praedičbis rebus audeat quicquam fub- trahere, fed jure perpetuoad fančlum Petram, fan&umque Rudbertum ftabiliter abscjue omni contradičlione perma* neant, ita Nosqu6quenoiiriaučloritate praecepti confirma- mus, confiderata tamen temporum & evcntuum varietate, utfua cuiquejuftitia falva permaneat; quod ided adjungen- gendumdecrevimus,utfiquishocforte noftro moderno tem* porealiquid ufquam de praefatis bonis contra juftitiam Salz¬ burg: Ecclefias praefcriptam videatur tenere, is eidem Archi- epifcopo StEcclefiseSalzburgenirecognofcat dereftituat, auc eafe legitimo contradlu auc jufto poffediiTe titulo rationabili* ter oftendat. Prseterea ex privilegio Ludovici Regis Augufti patenter intelleximus, qudd idem Ludovicus Auguftusprae- fatse Salzeburgen: Ecclefoe, amore Dei, & beati Petri Apoftoli & fančti Rudberti in pago Salzburgoe didlo curtem Salzburg- hoven, quamPilgrinus Archiepifcopus anteain minifterio ab eo tenere vifus eft, in proprietatem &plenam poteftatem con- tradidit integraliter cum curtilibus omnibus, aedificiis, cam* j pis, pratis,agris,pafcuis , filuis, lacubus, aquis, aquarumde- curfibus,venationibus,molendinis,pifcationibus, viis,inviis, cxitibus & reditibus, quaefitis & inquirendis,terris cultis & in* J cultis, mobilibus & immobilibus, mancipiis quoque pluri- bus utriufque fexus, parfcalcis, cum omnibus cenfibus inSa- lina, &cxtta falinam inter fluvios Sala, &Salczahavocatos,in auro 9 i / Liber VI. 1029 auro & Tale, ac peeoribus cum teloneis duobus, quaevulgo mutavocantur, cum omnibus adjacentiis & rebus adeandem terram pertinentibus, Hanc igitur traditionem & donationem, quam & poli ipfum Ludovicum Auguftus Otto Imperator fuo privilegio fubhoc dato confirmavit: Nos quoque praefenti noftrae au- čloritatisfcripto confirmamus Salzburgenfi Archiepifcopo & fuae Ecclefiae, ftatuentes & firmiilime praecipientes, ut prae- dičta cum omnibus pertinentiis ejufdem curtis, & quaecun* que utilitasin hujufmodi catenis feu fodinis falis vel metallo- rumin quibuslibet fundisEcclefiae, & fluminibus fluentibus perfundos Ecclefiae meantibus, perpetuis temporibus a Salz¬ burgenfi deinceps Ecclefia, & ejus Archiepifcopo abscpie om- ni obftaculo inconvulfo veftitu quiete poffideatur, Dignum praeterea duximus praefenti inferere privilegio, qualiter exfcripto Domini Alexandri Papae hujus hominis fe- cundi,infuperex privilegio Henrici Regis venit Nobis in co* gnitionem, quod Gebebardus Juvaven: idem SaJzburgen: Archiepifcopus decommiffarum fibianimarum provifionefo- licitus, eo qudd Epifcopatum fuum in montanis fitum prše nimiaparochiaeamplitudine,&viarumdifficultate, perfe fo- lumregere non fufficeret, ab utraque dignitate, Apoftolica fcilicet ScRegia impetravit, quod liceret ei intra parochiam fuam, adjutorem fui operiš Epifcopum & Sedem Epifcopa- lem conftituere. Placuit igitur eidem Archiepifcopo Gebe- hardo, ut indulto Apoftolico & regioutens, in loco, qui dici- tur Gurca apud Ecclefiarn fan&ae Mariae Cathedram Epifčo- palemfaceret, ScconcefTum efteiperutriuftpie poteftatis Ec- clefiafticae fcilicet acfaecularišclementiam, ut eidem novae Se¬ di, poteftatem parochiaefuae Scdepraediis ac deciniis, quan- tum conveniens videtur, attribueret, & ad eandčm Sedem Epifcopum exfuaconfiderationeordinaret, eavidelicet ratio- ne, ut Epifčopatusille Salzburgenfi Ecclefiae & ejus Archiepi¬ fcopo nunquamfubtrahatur, Scnullusibi unquamEpifcopus five per inveftituram, five alio quocunque pačlo conftitua- tur, nifiquem Archiepifcopus Salzburgenfis, quicunčpie pro tempore illic fuerit, eligat, inveftiat, & confecret, quod quomodo facra praedičti Papae Alexandri & Regis Henrici aučtori- 1030 Hiftoria^ Salisburgenfis aučlorkate firmatum dignofcitur: Nos ipfum ex praemiffas conditionis integritate , noftra quoque Imperiali aučloritate eonfirmamus, & ita ratum ac inconvulfum omni deincep- sevo permanere jubemus, ut contra hunc honorem & coms ffloditatemSalzburgen: Archiepifcopi nulli unquam Ecclefise, autperfonaeliceatfe erigere,autfcriptum aliquodhuic rei ad- verfum impetrare, velproferre. Hxc igitur univerfa & in praefenri pagi na čonfcriptaSalz- burgcn; Ecclefiae & ejus Archiepifcopo perpetua ftabilitate per noftram audtoritatem inviolabiliter eonfirmamus, fta- tuentes, ut,fiquis>quodabfit, hujusnofiriprtecepti violator apparuerit, & Ecclefiam Salzburgen; ullo fupra pofitorum in* violenter gravare attemptaverit, Banno Imperiali fubjaceat, &pro paenacentumlibrasaurioptimi, medietatem Rfco no - ftro, medietatem Salzburgen* Atcbiepifcopo perfolvat, prx- {umptionis tamen aufu in vrritum ceffuro. \lt autem omnia fupradičta memoriter fciantur, Scinconvulsade caetero firmi, tate obferventur, privilegii paginam fecimus confcribi,& appensa Maje/ia tis noftras Buiba roborari. Hujus rei teftes funt, Treveren: Arcbiepifcopus j Auguften.* Epifcopnsj Conftanticnf Epifcopus} Argentinenf. Epifcoous} Herman¬ nu s Landgravius Turingi«} Rudolphus Palatinus de Tu* wingen, Sifridus Comes de Orlamunde, Fridericus Comes de Zolre, Ulricus Comes deBerge,Emicho Comes deLinin* gen, Godefridus de Eppenftein, Calochus de Kirchberg, Hartnidus deMerenbcrch,HeinricusMarfcalcus deChalandin, Ulricus Marfcalcus de Rechberg, Chuno de Minzenberch, ■Warnherus de Bolanden, Tiedo de Rauenfpurch, & alii quam plures. Signurn Domini Romanorum Regis invidijjimi. PHILIPPI II. DE Liber VI. 1031 c ”0 DE IV. OFFICIIS H^EREDITARIIS Provincice Salisburgenfis . Abet Salisburgenfis Archiepifcopa- tus fub fe quatuor officia, quae hasreditaria (ed quod in hacredem, nimirum fiJium natu maxi- mum illius, qui antea ejufmodi officium te- nuit, tranfeant ,juxta conftitutionem Rudolfi Regis de anno 1 281.) appellantur } videlicet: Marefchalli , Camerarii, Pincernae, Dapiferi. H'<£c ab Archiepifcopo Salisburgenfi dantur immediate in feudum Ducibus Auftriae , Styrite, Carinthhe & Bavariae. Ita fibi a Friderico Archiepifcopo tria priora munia fiiifie in feudum collata teftantur Albertus & Otto Duces Auftriaej &c. in fuis litteris de anno 1335^. Item Rudolfus, qui ab Archiepifcopo Ortolfb tanquam Dux Carinthiae accepit officium Dapiferi anno 135*5). Hi porro rursds alios fubinfeudare pofiunt, fed eos, quos Archiepifcopus Salisburg: ad tale officium nominave- rit. Sic in ačlis Salisburg: habetur, quod Joannes& Wolf- gangus ex familia de Albm acceperint officium Dapiferi ab Archiepifcopo Pilgrino: nec non Wolfartus ejufdem fami- lise pro fe fuifque haeredibus ab Eberhardo anno 140$. Cum anno 135)6. inter familias btr 5 ^UCf)Icr Sclbct’/ lis fuiflet orta in punčlo Marefchallatus , fuifsetquein 7. ar- bitros compromiffum} ifti omne Jus ad praefatum officium abjudicarunt Felberianis} folisque Kuchlerianis adiudica- runt: qui deinde (tenoreReverfalium ipforum) illud a Gre- gorio Archiepifcopo acceperunt,&c. Plura alia documenta, quibus in ejufmodi fubinfeudationibus Archiepifcopi Salis. burgenfis non tantum recommendatio perfonae, verum etiam nominatio, imo & collatio, cum confenfu tamen Va- falli immediati, probatur, in promptufunt. Sed de hocfatis. Pp pp pp PRO- i c 3 2 Hiftorfe Salisburgenfis mim *.PROVINCIA SALISBURGENS 1 S, g t J nc ]y t j e j u f c j em Status. Status Provinci ce Salisburgenfis tre s funt. Primus eft Status Ecclcjiajiicus, & cotnprehendit Uluflri/Iimus, &Rev. mus D.Epifcopus CJiiemenfis. Rev. mus & Ill. mus D. Praspofitus Capituli Metropolitici. Reverendiffimum Capitulum Metropoliticum. Reverendiffimus, & Ampliffimus D. Abbas S. Petri. ReverendiffimusD. Prsepofitus Berchtosgadenfis. Reverendiffimus D. Abbas adS. Micbaelem inBevitn. Reverendiffimus D. Prsepofitus in Hogb# ertb* Reverendiffima D. Abbatiffa in Nunberg. sim« /Jlter Status efl TLcmeflris , P? comfileBitur e?ant> c Ter ti us Status ejl Civicus, in quo continentur ©fd&f nnD OTarcft. Urbes . ©dlgbllfg. Salisburgum. Lauffinga. £dUtn. Halla. Titmoninga. ©tmantttfl* aBufeloorff. MulldorfEum. Radftadium. Liber VI 1033 Golling. Tambsvreeg. A d S. Michaelem in Hopffgarten. Lofef. Waging. Strasv^alclien. Werfen. Lungau. Mautterndorfk Ad S. Joannem inPongau, Neoforum feu Neiimarkc. CATALOGUS * Familiamm > quse fub Incljrto Statu Equeftri continentuiv Antiqua Tabula Provintialis de anno 1494* continet fequentes * Officiis hsereditariis fungebantur* Marefchalii DD. de Nufdoi€ Camerarii. DD. a Thurn. Pincernae. DD. ab Alm. Dapiferi. DD. a Wpokh. Ad S. Vitum. Gaftein. Zeli. Mitterfil, Salvelden. Taxenbach. Deifendorff Abbtenau. Win di fehma terey. Kuchl. Hos fequiintur familiav A Turing. A Weifpriach. Ab Haunfperg. Hohenielder. Trauner. Strafler. GrafF de Schernberg. Rambfeider, Uberakher. Felbmer. Grabmer. Panicher. • 'J Pp pp pp 2 Scbetinge Hiftori# Salisburgenfis JL Schetinger. Hundt, A Tanhaufem A Moshamb. A Waldeck. RehrdorfFer. A Laubeneck* A Lairipating* Prininger. A Daxperg* Noppin gen A Neukircherh A Purgftall. Rofenhamer. Afehacher. A Truchiafs* Hamperger. I numperger* Reicber. Fin/lerwalcer* Pais, ’ ; Staller. Sekemef, W embs. Gr'asweifl. ; Oeder zuKapfsperg Strohner. Ab AufFhaufen. Stulfelder. O ! ■on 'r ' 1 Wt . r ■ Kolderer. Reutter. KeuzL Praži. Schorn. x Schettiriger (n far 3eflL Feurfinger. Sankkofer. Engelshamcr. Grembs. Aigi ju gfnh SagmaiRcr, Schdmer. Afenhofert. Kulmair. Zekentner* Grim. Mofer. Gauckfpčrgef. Lacber. Pabenfchvrandnef. Pauman. Ramblauer. Haylperger. Paumburger. Piccicliinger. Gerllettcr. Hackl. His annis fequentibus accefferuntk t j ^ Urftorffer. Forftauer. Goltinger. Perghofer. Dietherra JU Schetingen. Haider. »i> Jlij Ksi. liber Vt I Daxl. Fieger. Freihammer Fridenbacher, Moffenbbck, Auef. .m. Dorffbock. Ottenhofei. Regauer. Vorauer, Griming. Pfunmaiftef. Hirfchauen Mandl. Achambc^ Heller* , : Zoten. Monclii, Goldetl* Pfliegl. Cammer $U Drittenbach, Elfenhamrtier. Hbfflinger. GreifFenfeer* Nothaftk Anno in Dioeta Provineiali ex Incljtf) Statu Equtftri convemrani . OfKciales hasreditarii. MarefchaliuS. Wilkeinius David a NufdorfE Pincerna. Achatius a Thurn. Dapifer* Paulus a Tanhaufen. Camerarius. Jacobus Kuen- t * Haushambcf. ji i< Collčnauer. \ifeithaufef. Lampreehtsliatifgr Franckinger. Rothkofer. Apfentaler* Frdlchh Herzbammer. Lamberger. KiienbergerJ Langen. Thor. Tauflkircher. Guetrater Altman |U Urllais* W eidmofer, Berner. Strafler. Riz. Rainer. Rigler. Laffer. L; > - /■J 10^6 HiftorfeeSalisburgenfis { f- ' ■ Ab hoc Conventu, nullus per 2$. annos eft celebratus. REKO VATIO Matric ulit feu Tabulas Provincialis fačia • " anno 1620. v - ■ . ' * '_-‘s _ ■ ■ * f Status JLeclejtaJlicus . Ulu(lriflimus,6c ReMerendiflimus D.Epifcopus Chiemenfis Rev. mus & Uluft. mus D. Praepofitus Capituli Metropolitici. ReverendidimiirnCapitulum Metropoliticum. Revercndiflimus D. Abbas S. Pem. Reverendiffimus D. Praepofitus-Bertholsgadeflfis. Reverendiffimus D. Abbas adS.Michaelem ifrBeurn. Reverendiffimus D. Praepofitus ih HoglVetth. Rev.erendiffima D. AbbatilTa inNunberg. • ■z 4d r ^ 1037 Liber V L Status Equejlris • Officiales Hsereditarii. Marefchallus. Wilhelmus David a NufdorfL Camerarius. LadislaUs L. B. ab & in Toring. Pincerna, Georgius B. in ThunU Dapifer. Balthalarus a Tanhaufen. D. Albertus L. B. a Toring. Epifcopus Ratišbonenfis. D. Ferdinand. L.B. aToring.Comendatorin Lotharingia. Georgius Conradus i I Tir) Joannes Sigifinundus [ T _ u . —a . UU - Joannes Vitus LL ‘ BB ' ab & mTorin & Ferdinandus J D. Alexander L. B. in ThUrn. joannes lacob. Epilcop. Gumen.] DD. Georgius Sigifmundus |> LL. BB.aJUmberg Chriftophorus j D. Joannes Albertus a Lamberg, Sigifinundi FiliUs* Joan. Sigifmund.l DD. Conftantinus \ LL ' EB ' i Lamberg, FiliiRaymundi. Vi&or J D. Chrldophorus Hartneidt ab Haunlperg. Filii D. Wilibaldiab Haunlperg. Haeredes D. Wolffgangi Sigifmundi ab Haunlperg,, Reličla Vidua D. Sebaltiani ab Haunlperg. D. Magdalena nata Altin. D. Abrahamus Uberacker. D. Burghardus Trauner. ■ tii id dm 'j ... D. Joannes Chriftophorusj Tramer Fratte8 , p. ^ilkelmus j \ [K:l , C: I / |i Georgius i o j 8 Hiftorfe Salisburgenfis Georgius, J Carolus, J DD. Erafmus, !> LL. BB. a Kuenburg. Reinhardus Chriftophorus D. Theodoricus Kuen L. B. D. Carolus Kuen. D. Erafmus Kuen. D. Jofephus Hundt. D. Woiffgangus Fridericus a MosJiamb. D. GrafF a Schernberg. Cafimirus, DD. Hohprandus ). a Tauffkirchen. W olftgangus Chriftophorus, ] Joannes Jacobus, 'j DD. Georgius Wilhelmus, } Auer Fratres. ErneRus, \ . * D. Joannes Georgius Regauer. ■ Balthafar. Alexandcr. \ DD.Ludovicus. > Grimming. Fratres. Joannes Adamus. Carolus. ' 0 D. Joannes Chriftophorus ab Achaimb cumFiliis, D. Chriftophori Kuen in Zillerthal relikti hseredes. D. Georgii Stephani Nothafft hseredes. D. Joannes Chriftophorus Perner. D. Joannes Ludovicus Riz. D. Bernardus Wilhelmus Ril. D. Caroli Riz. hseredes. Joannes Sigifmundus. ] Sebaftianus. Georgius Ernricus. J Schettinger Fratres. Chriftophorus . 1 * Wolffgangus. £ Liber'VI. Lafler Fratres. D. Matthaei Lafler hseredes. D. Martinus Strafler. D. Joannes Ulricus ab Elfenhaimb, D. Henrici ab Elfenhaimb hseredes. D, Ifaaci Zotten hseredes* Ah anno 1620. Tabulcz Provinci ali inferti Jiint . Anno 1620* D. Francifcus Rohr\rolfFcumhseredibus. D. Fridericus Rehlinger. D. Carolus Jocher. \6l\ D. Levinus Mortaigne. i62£. D. Chriftophorus Comes Lodronius. D. Thomas Perger. D. Albertus Saviol. D. Jo. Chriftophorus Teuffl. " 1647'. D. Joannes a Plaz. 165-1. L). Francifcus Diicker. 165*4. Duo FiliiD.Marinae Catharirise L. B t a Pranckv D, Joannes Jacobus a Roft. 1 6$6. D. VolpertusMozl. D. Michael Burglehner. 1 6$7. D, jofephus Ciurletta. 1661. D. Joannes Ulricus Gold. 1662. D. Francifcus Camerlohr. D. Balthafar Staudacher. y 1 67 1 . D. Francifcus Feyrtag. \679. TresDD. Maij Fratres. m . 1 690. D. Godefridus a Buecholz. D. joannes Jacobus a Lb^enheinv Q.q qq qq CLAS- 1040 Mftori* Salisburgenfis CLASSIS SECUNDA. ContpleBens e a , quce Ccenobium S* Petri , Mo- nialium in Nunbergt&UniverJitatemcm- cernunt, INSTRUMENTOM Antiqiiifjimimifliper Harris donatiorabus frit- fertimTheodonis & Svcce(forum , Mona- Jierio S. Petri fa&is , eretlum anno Lhr jli 7 ndmodim Jimplici, rudi S pa- rum grammaticali, ab Amone Ar c hlepi- fcopo: Tenor ipfius eji tališ, utfequitur. Anno 798. congeftum. »Ehoc quod ad Epifcop atum B. Pe¬ tri primi Paftoris Ecclefiae, fančtorumque Apo- ftolorum Principis, quod conftra&um eft infra oppidum Salzburg in pago Loboacenlium fupei fluviumlgonta, qui alio rlominc Salzaha vocatur, ubi&Do- •mnus Hrodbcrtus Epifcopus atque Confeflor cum fociis cor* porerequiefcit, & inibitraditumfuit,&ubipraeeft Venerabi« JisVirperdivinam Mifericordiam& mercedem Domninoftri Caroli, Excellentiflimi Regis, Arn Epifcopus. Primum quidem tradidit Tlieodo Dux pr&di&um op¬ pidum, fimulque& Caftrum fuperiorem Domno Hrodber. to cumterminisdenominatis&confinibus, vel omnibus ap- penditiis, fuisqueadjacentiis, una cumcampis, fyluis, alpes, aquis, aquarumque decurfibus, licut ad fupra memoratum oppidum vel caftro& feliqua |oca vel poflefliones, ficutinfe- riusfcrrptumefle videtur. SimiU Libef VI. 1041 Simili modo tradidit idem Dux villa* nunčapante Pi- dmga in pago Salžburgaoe juxta ftuvium Salam inanfos XXX. interveftitos dtapfos* velquicquidadipfos manfos afpicitUr. SimulqUe etiam tradidit jam dičliis £>ux ineodempago, in loco, qui vocatur Salinas fornaces XX. & totidem pareilis, 6čtertiam paftemdčptitiatorio ibidem conceftit, quod barba- tice dieitur Galgo. Infuper & in jam dičlo loco ConCeflit de- čimam de fale dt telonio , quod datur in cenfo Dominičo. Nec nott dt praefatus Dux tradidit Romanos, dt eorum tribu- feales Manfos LXXX. inter veftitos dt apfos eommanentes in fupradičlopago SalžbufgoenfeperdiVerfa loca. Sinnil etiam jam fačlusDu* tradidit ih pago AtragoefecUš torrentem Fechilefaha Romanos dt eorum manfos tributaleš V. inter Veftitos dt apfos. Itemque tradidit fupradičlus Dux in prsdctipto pago Salžburgaoe duas Alpes > qui Vocantur Gauzo Št Ladufa ,, in quo funt tantumrr.odo pafoua oVium. In pago veroDrunenfe tradidit memoratus Dux villulam, quae Vocatur Pahrtiart, cum mahfos X. inter Veftitos de apfos cum fyluadc prata Vel pafoua adeandem villulampertinentefti* Ec in pago etiam Donahgaoe tradidit ipfe Dux fecus amne Danu- bio jugeres vinearum duasptope čivkate Regansburch dičla. Succedenteverd filio ejusTheodberto Dače* qui tradidit villulartl nuncUpante Utžhilinga in jam dičlo pago Salzbur- gaoe fecus ftuvium Salzhaha manfos XX. inter veftitos dt apfos cum omnibus appenditiiš ad eam villulam pertinente* Itemque tradidit ipfoDuXin loco, qui dieitur Cuciillos in fu* pradičto pago Salžburchgaoe fuper ftuvio Salzhaha > id eft, manfos III« veftitos dt prata vel pafoua ibidem pertinentia* IpfequeDux tradidit villam, nuncUpante Walarfaeo,. in eo* dem pago tectis Stagnum Walarfaeo manfos X. inter Veftitos dt apfos, dt fyluam Vel aqiiarum decurfione in fluenta, quae Vocatur Fifchaha* dt quicquid ad eandem villulam pertinere hofountur. Simulque dtlocellum, qui vocatur Talogaoe in fopradičlo pago Salžburchgaoe, in quo eft fylua, prata Vel pa- feua. Pari modo praefatus Dux in fopradičlo pago tradidit Villulam nuneupante Titamaninga, in qua funt ffianfi XXIV. inter veftitos dt apfos ,unacumfyluis, campis, pratis, pafouis feufarinariis, vel quicquid ad ipfom villulam pertinere vide- tur. In pago vero Ifanagaoe fuper rivulum Ifana tradidit Qqqqqq 2 idem 1042 Hiftorise Salisburgenfis idemDux Villa, nuncupante Eharding, cum manfos XV. inter Veftitos & apfos cum campis & pratis, vel fyluas atque farinariisadeandemvillampertinente. Aliamverb villamin eodem pagotradiditipfeDux, nuncupante Tutzhilingacum manfos XV. inter veftitos St apfos unacum terminis Sc confi* nibus fuis ad eandem villam pertinente. Tradiditque me* moratusDuxin pagoOpingaoe villa, nuncupante Opingao, in qua funt manfiXX. inter Barfckalchos St fervos, & inter veftitos Stapfos, cum campis, pratis6cfyluis St omnibusap- penditiis fuis. Succeftor namcjueFiliiis ejusHuebertusDux tradidit in pago Rotagaoe villa , nuncupante Saverftedi cum manfos XX. inter veftitos St apfos, St cum terminis vel appenditiisfuis. In pago vero Salzburgaoe tradidit idem Dux in loco, qui di- | citurCondorff manfos veftitosIII. & apfo I. & terminum fylus qu x adjacet fecus fluentaFftcIiaha in pago etiamMatagaoe tradidit praefatus Dux in loco, qui vocatur Itinga,manfos tri- butales IV. apfos, Poflhunc extitit Otilo Dux, qui tradidit in pago Ifanagaoe villa, nuncupante Metumuchaim fecus fluenta Ifana St in ea manfos XX. inter veftitos St apfos cum terminis St appenditiis fuis. Tradidit idem Dux in pago Salzburchgaoe locellum , qui dicitur Ellesnawanc, in quo pr ata & fylua confiftitur, vel ftagnumqui vocatur Lacufculus, fimulque St Abriam lacum, in quo conftat pafcua St prata vel fylua, pifcatioatquevenatio, & inibi aliquanti Fratres propriis laboribusvivunt, v Poft huncvero fucceflitFliusejus TaftiloDux, qui tra¬ didit in pago Tonagaoe villa, nuncupant poh. cum manfos XXXVIV. inter veftitos & apfos vel cum omnibus appendi¬ tiis fuis feu terminis ad eandem villam pertinente: feu territo* riumin eodem pago, qui dicitur Cbruchunperck, quiadja- cet fecus amneDanubio, inquo nune funt plantaginesvinea* ruminftitutae. Idemque Dux tradidit in pago Filusgaoein loco, qui vocaturRiutt, manfos veftitos 11. Infupertradidit praedičtus Dux in pago Salzburchgaoe villula, nuncupant campus Romanos cum manfos tributales XXX. inter veftitos & apfos. Similiter tradidit ipfeDux in pago Ifanagaoe in fifeoDo- minico, qui dicitur Pohananfum, veftitum unum. Itero? Liber V L 1043 que tradidit prasdičlus Dux in pago SalžburckgaOe in locO, nuncupant Ital, unum putiatorium integrum, qui vulgaritef dicitur Galgo. Tradidit fiquidem pfaefčriptus Dux in fupra- dičlo pago Salzburchgaoe in loco,qui dicitur .... Regribertu fervum, nec non St presbyterum cura oitini domo vel pob feflione fua cUm omniaquicquidinipfo loco kabuit. lpfequd Dux jam foriptus tradidit cellam* quae vocatur Garosk fuper ripam Eni fluminisirt pago Ifanagaoe, quam conftraxit Bofo Clericus per lieentiam jam dičtiDucis inhonore S. Petri Prin* cipis Apoftolorum, St ipfe Taffilo ipfum clericum comraen 4 davitad fupradičlum Monafterium una cumipfacella. Item de hocquod tradiderUnt Liberi Bajoarii perlicen- tiam Taflilonis ad fupradičlum Epifoopatum , quodfuiteisex caufa Dominica beneficiatum. Similiter Št de illis potefta* tem non habentes de fe, Bofo Liber, qui & presbyter, Sc Jean- nes Frater ejus tradidetunt per lieentiam Taflilonis in pago Pinuskgaoe loco, nuncupantes Bifunshio Št Salafelda, St in alio loco, qui dicitur VicorOmanifco iri pago SalzbUrgaoe juxtafiuvio Sala, id efi, in totum inter tributales St fčrviles manfos XV. & inter veftitos St apfos i quod ficut fupra memo* ravimus, ex caufa Dominica fuit ipfis beneficiatum.* št ipsa traditione praefatus Dux ab ipfo loco plenius & firmius feciC confinnare, št infupramemoratoločoBifonskio aedificata eft cella, in qua Monacki labore manuum fuarum vivunt. Onno St fikus ejus SigilwolfFSt Sigibaldus ]udex tradide- tunt per lieentiam, ut fupra, irt jam dičto pago Salžburgenfe in loco, quia dicitur Vicoromanifco manfos apfos II. Simili modo ex caufa Dominica, ut fupra. Mazho Sc Appo St Ar- bertus nort poteftatem habentibus tradiderunt pet lieentiam inpagolfanagaoeloca nuncupantes Mamfinga St in Widin- pah, St ad Hottinkufir, id eft, in totum manfos VII. inter ve* ftitos St apfos. Hrodkaer St Godefcale Št Epatachar tradiderunt per lb centiam,ut fupra, in dičlo pagoSalzburgaoe loca nuncupantes in Wangiii št in WalordorfFfeu ad fitratzku, koc eft, in to* tum manfos Vlili, inter veftitos St apfos. GrimbertUs Comis tradidit una cum permiflione,ut fu¬ pra, in jam dičlo pago invillula,qui vocatur Popinga, manfos IV. fimiliter cx caufa Dominica. Alexander Sč Jacob Filius Qq 44 i «jus 1044 Hiftoria Salisburgenfis ejus tradider untper licentiam,ut fupra, in pago Atragaoe mati* fosVI. inter veftitos dt apfos; quod& fuic ex caufa Dominiča eis beneficiatum. Baerod tradidit per licentiam, tir fupra, in pago Šalžburgaoe in loco qui dicitur Totinhufir manfos III* apfos fimiliter at fupra* Helmoin^ per licefitiaffi, ut fupra, tradidit in pago Brun- gaoe in loco qui Vocatur Chronnibah territorium quatltutn- cunque poffidere vifuš fuit^ quod nune jacet apfum,tpt fuit fimiliter u t fupfti BignoJustfadiditper licentiam, Ut fupra, in pago Šal žbur* gaoe, in loco qui dicitur Liveringa, manfos III* apfos , qui fuit fimiliter Ut fupr4. Egilulfus tradidit per licentiam, ut fu* pra, in pago Mategaoe ift loco qui nominatur Stempah man« fos V. apfos, qui fuit fimiliter ut fupr&. Tifa Libera tradidit per licentiam Ottilonis Ducisin pago Saltburgaoeiriloco mul- cupante Monticulus fuperfluvio Saltzhaha manfos VE V& ftitos, qui fuit fimiliter u t fupra* Joannis Servus tradidit per licentiam Taflllonis in pago Šalžburgaoe in loco qui vocatur Suramanfo 1* veftito quifeic fimili modo ut fupra ex caufa Dominka* Erinlint DEO faerata tradidit pet licentiam, Ut fupra, irt pagoRotagaoe in loco qui vocatur Malakingfuper ripam Eni fluminis manfos veftitos III. fimili modo ut fupra. Bertevosh dt Guermunt dt Patto vendidetunt fes eorum per licentiam Taflllonis ex caufaDominicainpago SalzbUr. gaoe villa nuncupanteWildorfF, id eft, manfos XXV, int« veftitos dt apfos. Theodofk tradidit per licentiam, ut fupra, in pago Ifanagaoe, in loco qui dicitur PerinpacH, manfos daoš fimili modo, ut fupra ex caufa Dominka. Hitdolflftradidit per licentiam,Ut fUpra,irtfupradi&opa- go Ifanagaoe in loco nuneupantes Rota, & ad PerckmanfdJ X. inter veftitos dt apfos firniliter ex caufa Dominiča. W alto tradidit fuum filiumOdalhardum pef licentiam,ut fupra, cumomnifuahaereditate in pago Šalžburgaoe ifllocb qui dicitur Dundilabrunna, id eft, manfos V. inter veftitos& apfos fimili modo ut fupra. Hrodbert tradidit per licentiem,ut fupra, in pago Chimingaoein loco qui dicitur Pon cena manfos V• inter veftitos dc apfos, qui funt fimili modo ex caufa Domi¬ nka. ' - : Tra- Liber VI. i nomen unius Tonazanus, & alterius no¬ men Urfo, in venatione Sc ad aurum faciendum, & viderunt illic multalttminariapluribus nočtibus,&alia{ignamulta,& venientesadDominum Hrodbertum Epifcopum, dixerant, quodipfiibividerunt; Scipfe pergens Cumeis, vidit ibifimi* liter. TuncquoqueperrexrtDominusHrodbertusadTheo- donemDucem&dixiteiip/amiracuia, roganfque eum ličen- tiam fibi dare, ut cellam ibi conflrueret, & ita ei Theodo Dux licentiamdedit. Veniensque Domnus Hrodbertus ite* rum ibidem cUm bominibus fuis & cum fuprafcriptis Fratri, bus, StcepitibiftirpareSdocummundare Scoratoriumfacere, Fa6fc> autem Oratorio venit iterumad TheodonemDucem& roga vit eum fecum ibidem venire. V enientes autem ibidem Domnus Hrodbertus conferva vit ipfum Oratorium, & Thco- doDuxtradiditipfum locum ad S.Petrumad SalzpurdiMo* nafterium, &exomni parte milliarios III. & ipfipraedidiFra. treseumlicentia Sc cum confenfu Theodonis Ducis tradide- runtibidem omnem rem eorum, quamcunque habebant, & ' Nepotes eorum commendaverunt ad difcendum & ad ton- dendum ad SalzpurchMonafterium, nomen unius VuMa- ri Sc alterius nomen Cillimo , Sc Domnus Hrodbertus milit ibidem fuos Monacbos ad officium DEI faciendum, &ad ipfam cellam conftruertdam. Cum autem Vurinhari & Cit fimolitterasdidicerunt, ceperuntrogareDomnum Hrodber¬ tum * Sc medietas ipfius rei, quam parentes eorum ibidem tradiderunt eis ad ulumfručluarium praeftarctur ufque adobi- tumeorum.* & ita fecit Domnus Hrodbertus & illamaliam medietatem juflit fervire ad S.Petrum ad SalzpurcL Ipfi autemfuis nepotibus illam aliam medietatem complacitabant ufque adobitum eorum* ;'4 l ' Etitaindefuithoc in beneficio de Monallerio Salzpurch ufquead tempora Otilonis Ducis. Tune quoque Urfo Ca- pellanusOtilonispetiit, ut ei ipfas res exintegro daretinbe- neficium, & ita Otilo fecit, & tulit hocper vim de Monafte- rio Liber VI. 1047 bo Salzburcb. Cepit autem Virgilius Abba hancipfam cau- fam qu3erereadOtilonemDucem: & Otilo voluitilludconi- pararecumeo,quodhabuitadLaufdor,&hoc Virgilius nulla- terlus eonfenfit, & ita Otilo permanfitretinendo ihjufte, quod deSalzburch Monafterio fubtraxit. Notitiam vero iftam ego Arn, una curri confenfu & ličen- tia Domni Caroli piiflimi Regis eodem anno, quo ipfe Ba~ joariamRegionemadopusfuumrecepit, a viris valdefenibus & veracibus diligentiflime exquifivi, a Monachis & Laicis, Sc confcribere ad memoriam feei; Ifta funt nomina Monacho- rum : Vitalis, Amandinuspresbyter,Latinuspresbyter,Cuf» fuluSjZiflimoj Dignolus, Bertedičlus Diaconus, Sindo Dia- conus, Evo^presbyterj Baldo presbyter, Letzho* Kaenlieri * Reginprecht presbyter, Matermnus, Arnbelm, Tazho, Emi- co > Germanus. Laicoratn Nomina ifta funt, qui per Sacra- menturn fačtum ab Antecefforibus fuis 'ita fe audiffe teftifica- verunt , ut fupra fcriptum eft. Immino Gomis. Cimo Co- mis. Kerrad Judex. Sigibald Judex. Tparo.Jubianus. Egiolff Elelmum. Ambrao, Amalgen Linphram. Juvinan. Attc^ Kislolff. > . * i ' » ■ ' f ■ r. Et ego BenediBus Diaconus hanc no * titiam diSavi & ConfcriberejuJJu 'Reliefa bona primi s Seculis ab omnis generis Fidelibus Monajltrio S, Petri oblata, kontinent ur in libro vetufiijjimoin pergameno MS. M. jcripio cum boe exterim exprejjo titulo: Annotatidnes, Fundatiohes & Dotatiohes Ecclefise S. Petri Salzburgas. Liber primus. Anno 1004. zdhm> Rr rr rr IN- 1048 Hiffcork Salisburgenlis INSTRUMENTUM ■ *. Conventionis inter Conradum Archiep. $$ Gonventum S. Petri Juper translatione ha • bitationls Archiepifcopalis. Tid. Hift. pag. J 60 . |N Nomine Sand:* & individus Tri- nitatis. Conradusfelicis mcmorise, divina faven* te clementia, Salisburg: Archiepifcopus. Sifa- culcadbus matricum Ecclefiarum, qu3efuntelec- mofynae pauperum, vota fidelium , redemptiones anima. rum, Coenobia Monachorum, & Xenodockia, locupletarc ftuduerimus, peradlo hujus vits curfu indeficienti mercede Nosremunerari non diffidimus. Super Kis omne quodfcri< bitur teftamentum^ cum memonam, fidem, itotitiam gefta* rum rerum contineat firmamentum, ne pofteros laterc queant ea, quae noftri Praefulatus gefta funt diebus, officiofijr. li confignari in Kunc modum juflimus. Ego Conradusju« vavienfis Ecclefiae poft S* Rodbertum XXVII. MiniHer, dum coenobii S. Petri clauftrum rupibus montis defuper im« minentis perpenderem cafibus frequentiflime quaflari, & ve. šari*, fratribusejufdemcharitate compatlens, inMonafterium idem fideles noftros convenire precepi } afcendenfque ad fummum Altarecaufam Kanc omnibus patefeci, dieens: Univerftfcitote, qualiter amplificare & fpatiofum facerelo« eum iftum difpofuimus. Itaque Kabitationi noftrae vidna sedificia, qu3emuris funt fepta, fliper Altare S. Petri hodie tra- dimusfimul cum inveftiturafratribus in habitationem perpe- tuam. Etne hoc SuccefToribus noftris pofthac fortafle grave videatur, noftrasmanfioneshonorifico cultu matrici Ecdefis convenientius adjungi. & ordinari confilium eft. Quod ita traditum&confirmatumefta nobis omnium confenfiianno Dominicae Incarnationis MCX. Indičlione III. Idibus Ja- Idcmcft nuarii. ^ehilino Abbate hanc donationem cum teftibul cum adnotatis fufcipiente. Udalrich de Sekirchin, & fratres ejus, \x czdino. ^ onrac [ Sc Reginperth & nepos eorum Otto de Hegcliti, Hartnit, Sigebot, Meginhard, Lintolt, Jagni Harbune, Gi« filhere, Rodperth. Teftes Inveftiturse Udalrich Volmar, EberKart Dietmar. IN; Liber VI. 1049 INSTRUMENTUM Concernens ceflionem Juriš Plebefani & alio - rum Monachis S\ Petri competentium Jub Conrado L Archiepifcopo . Go Conradus DEI gratia, &c. Bal- v&hmou derico Abbati & fratribus Monafterii S. tri, &c. Quamyis ex debito palioralis officii teneamur Ecclefias & perfonas Ecclefiafticas fovere, &cukum divini Numinis fideliter am- piiare, fpeciali tamen affečbione circa veftrum Monafterium, quod primum noftrae Civitatis & Epifcopalis Culminis nofci- mus effe fundamentum,movemur, & diligenti follicitudine vigilare cupimus, utibidem Religio jugiter vigeat,&c. No- tumigitur efTe volumus Ecclefias noftrae Filiispraefentibus & futuris; cum S. Rodbertus, fančtae memoriae PrsedecefTor nofter, Civitatem Juvavienfem denuo erigens, Sedem fuam Epifcopalemin MonafterioS.Petri collocaffet, ac Fratribus, quos ibidemfub RegulaS. Benedičli fibi perpetuos Succeffo- res ineadem Sede Epifcopali inftituerat, & curam parochia- lem commifilTet&tradidiflet, quamufqueadprsefens fideliter exercuerunt- Crefcente autem populo ejufdem Civitatis ctiamiabor parochianusaugebatur, adeo utipfinon parvain regulari oblervantia & inftitutione impedimenta fentirent, Eapropter elegerunt, quod ipfis utilius& Deoacceptius ef- fet, fcilicetvitam quietam &contemplativam in otioMariae, atque ad petitionem noftram dičfcum Jus plebefanum cum omni Jure & utilitatibus in manus noftras refignarunt, utin noftros Canonicos, quorum Ecclefiam, ut ab initioplanta- verant, ita etiameosampliori munereprofequi volentestrans- ferre dignaremur, refervatis tamen fibi decimis & liberafepul- tura cum omnibus attinentiis fuisacaliis nonnullis praerogati- vis} quae omnia noftrae Authoritati unacumprivilegiis&aliis libertatibus eorum confirmanda & manutenenda propofue- runt. Nos vero fidelem, piam & juftam eorum intentionem Rr rr rr 2 atten- lOfo Hiftorise Salisburgenfis attendentes, & quo Deo liberius & tranquillius vacarent, omnia Nos fačturos, firmiter promifimus* collataque no* ftrisdilečlisFiliis CanonicisRegularibus Ecciefiae S.Rodberti, praefata Ecclefia plebefana didlse nodrae Civitatis, cumfuis Capellis&utilitatibus ad eam pertinentibus, obviare volen- tesomnibus damnis, litibus atque aliis incommodis, quge didtis Fratribus ob talem refignationcm & nodram coUatio- nem, feu aliasoccurrerepoflent, acproperpetua Juriumfuo- rumtonfirmatione, Pontificali nodra authoritate datuimus & ordinamus inprimis, uc fingulis eledfcionibus, pro Archiepi- fcopis Salisburgenfibus per Canonicos nodrosjuxta Apofto* licas ordinationes faciendis Abbati cjufdem Monaderii pro tempore exidenti loco Fratrum faorum ( ad quos priiis femper elečtio ejufmodifpečlabat) intereffe competat perpetuo,& quemipfeuna c^mCanonicis prxfat\sex ipfis vel ali-as elege- rint, Archiepifcopus cenfeatur, bcc. Ac 'm memoriam &ho. noremfui Juriš plebefani debeant, fivolunt, inSabbathoPa- fchae vel Pentecodes , duos vel tres parvulos baptizare, & k. guliš Quadragefimae& Pafchx temporibus omnem familiam fuam cum fcholaribus Sacramentis Confelfionis & EucliariUis providere, &c. Decernimus etiam, ut in Conventionibus & Proceflionibus praefatae Civitatis nodrae iidem Fratresperpe* tub gaudeantbc fruanturloco podremo & digniori. Ingra- tifiimum enim &indecens eflet, illis honorem & prserogati- vamnon tribuere, dequorumlaboribustot Provincias & Po¬ puli Fideiincrementafufceperuntj & Ecclefia nodra inllituta fuit, dcredditibusampliata. Praeterea volumus & mandamus, ut libera& firmama« neat fepultura, recipiantque oblata quaccunque, absquecu- jusvis contradi(dione,&c. Indignumenim judicamus,eam violare fepulturam , quam idem S. Rodbertus inftituifle & confecraiTe nofcitur, <3tc. Neautem contrahsec nodra inditutaSc ordinationes in genere vel in fpeciedidti nodriCanonici, vel perfe, velalios attentarepraefumerent, volumus eos pro futuris temporibus obligare lubpoenaprivationis&reditutionis omnium bpno- rum, quxipfiFratres una cum Epifcopatu ac plebefano Jure perNosin eos fingularigratia trandulerunt, di Cemimtts vexari } neceffatium exiftittiaVim\iŠ, precibus di- lečfci Fratris nofth Heinrici Abbatis de S. Petro annUere.Scilicet ut Bona cpiaedartt > qtiae in noftra prieferttia eidertl Monafte-* rio funt coliata, vel recognita, Vel per čommutationertl acquF fita , praefenti pagina comprehertdamus, & notitiaePoftero* rupn cum Sigillinoftri impfeflibhe rdbofatam transmittamuš, Anno igitur Dominičae Iflcarhationis M. C. XLVIL Epifco* patus vero noftri primo* qUidam ex Minifterialibus fančli Rodberti, Gotefridusnomine fDElinfpirarttegratia, univer- fapraedia fua&farailiarrt, exceptis očlo hobis & 15 % mancipiis Monafterio S.Petri Salisburgae, cortfenfuconjugis fliae Adalae* inpraefentia noftra &Ven: Fratris noftri Gurcenfts Epifcopi Romani tradiditl ea tamen coilditione, qtia prids in con* fpečlu praedecelToris noftri p. m. Chonradi Archiepifcopi ei- dem Eccleftae illa tradiderat: fcilicet, ut ftabs^ue legitimo haerede vita decederet, in prirtcipali eorunderrt praediorum loco, Wiettingin dičfo, ex confilio Salisburgenfis Archiprač- fulis & Gurcenfis Epifcopi, Abbatis qu 6 queS. Petri divinum fervitiurn ordinetun Hujus traditionis Teftes funt; Luitol- dus Comes de Pleigin, Heinricuš de Hegilin, Engilfealcus deFriefach, Rudolfus de Tenifperch, Hartnidus Fraterejus, MarcWardus deViskaha, Liut^inus Prsepofttus, Wol- frammus de Offinwanč, Wolfraiftus de Walpholtishaim, Ekkehardus de Tanna, Sigefridus de Friefac, Luitoldus de Salzpurch. S s s s s s A - Ml BUL 5 I X T I • \ .< 1 Continens Privikgium lxtus Epifcopuš Servus ServoruriT^.H,ft 0 n DEl. Dilečtis Abbati tkConVentui Monafteriir^l- fooi. S. Petri Salzeburg: Ord. S, Benedifti > falutem 6 Apoftolicam benedičtionemu Cum a riobis petitur, quod jufturri eft & hoiieftum, tarfi vigor &quitatis j quam ordo exigit ratidniš j ut id per folicitudineiri Qffi- cii Noftri ad debitum perdueatur effečlurru Eapropter di- lečli in Domino Filii veftris juftis poftulaCionibus grato eon- eurirentes affenfu, praefentium vobis authoritate concedi- mus j ut in iis parochiis * in quibus Vetetes vobis dec im® funt conceffe i Novalium quoque deeiinas, de qtiibUs ali- quis hačlenus non perčepit*pro ea portiorte * pro qua vetc- res vos contingUnt, juxta declarationem a felieis recorda* tionis Alexandro PP. IV. Praedeceifore noftro fuper hoč editam fine Juriš praejudicio alieni percipere valeatis. Nul« li ergo omnino liceat hartc pagiriam noftrae concefilonis in* frlngere , vel ei aufu temerario eontraire; Si quis autetti jhoc attentare prsefumpferit, iiidignationem Omnipotentis DEI, ac beatorum Petri & Pauli ApoftolorUrri Ejus fe no- verit incurfurum. Daturh Romae apud S. Petram Anno Incarnationis Dominicae MCDLXXVII. Pridie Idus Febr, Pontificatus noftri anno feptimo* »up f, 2 i ? • » f * 18 6 2 Hiftorias Salisburgenfis sBSisw@gss^g©s^§s{i^s®ifM!M DE Sepulchro & varijs Translationibus S. RUPERTI Epelitur mEcclefia S. Petri, jacuitque ufque ad annum circiter 777. quo temporc S, Virgilias in novum fuum Templum tranftulit ejus SS. Oila, quas a pcčiorc furfum funt, reliquis adŠ.Petrum reličlis. jacuere hae SS. Reiiquix in Ecclefia Cathedrali in tumbi tnarmorea ufque ad tempora S. HartVici, qui eas levavit dc tumba, eifcjue S. Martini Corpus conpimdt, Quibus poftea etiam adiunčta funt Corpora SS, Vincenti), Hermetis, Chiy- danthijDariae, Gislarij & probabiliter S. Chunialdi, quaeCbr« pora prids ciint Corpore S. Martini aflervabantur in Ecclefia Cathedraii in cryptaad AltareS. joanni$, QuieveruntficSS»Pignorafimulufque ad annum 13 quo V 7 cichardus Archiepifcopuš Calendis Augufti tumbam S. -Ruperti apetuit, dc juxta antiquUm MS. K. inVenit Rdi« -quias primum B. Ruperti cum Capite: ite B. Martini in magna quantitate: ItemB. Hermetis M. itemB. Chryfanthi > Dariasfc Gislarij* quašReliquiaseodemanno in fcfto NativitatisB.M. *V.oftenditpopulo,atque in fequentiproximo fefto Transla- tionisB. Ruperti dedicavit novum Al tare B. Ruperto, didas* cjueReliquiaSibidem repofuit, appofito tumbae illolapidclc- pulchrali, qui hodiein Ecclefia S. Petri juxta Altare & fepul- chrum S. Ruperti aflervatur,cum hac infcriptionein circum- ferentia. * v AntlO MGCGXV. Vlil. Calend. Očlob. recondita funt huba ■ Reliquice d D. Ifichardo Archicpifcopo Salisburg. In piano huius lapidis irtcifa videntur Nomina San&onim, quorum Reliqui 3 e hic condebantUr : in medio S. Rupertus & S. Martinus, in primo angulo S. Vincentius, in fecundo S.Her- mes,in tertioS. Chryfanthus,inquartoS.Daria. Erantfubhoclapide & Altari S. Ruperti SS. Ofla ad an¬ num -Ih Liber VI. 1063 num 1602. quojuxta MS. C. fbl. 109. & 1 13. Archiepifco- pus Wolffgangus Theodoricus obanno 15-9$. die 11. De- cemb. anteccdens incendium di&um Altare S. Ruperti de- ftruxit, & juxta fuperius di&a ex tumba in illo Altari &fub dičto lapidtSinventa defumpfit SS. Reliquias. Quas per Sa- * cerdotes deportari fecit in Aulicam Capellam S. Mari« Mag¬ dalen« , ubi decennio quafi delituere * doneč Archiepifcopus Marcus Sitticus23.Septembrisanno i 642 .folenniproccflio« ne Corpora lančtorum Ruperti & Virgilii e dida Capella S. Marise Magdalen« levavit, & (reliquis Reliquiis adhuc ibi- dem relidis)inEcc]efiam Parochialem feu Francifcanorum, I2.Sacerdotibuspcrvices fuccoljantibus,intulit, fumraoque Altari inclufic , decantato Hymno Ambrojiano. Man- fere bic Reliqui« SS. Ruperti Šc Virgilii, doneč perfedo Templo novo Catbedraii 24. Septembris anno 162$. a Pari- deLodsonio Archiepiicopo folermilRmo & nunquam Salis- burgi antea vifo triumpho in candem Cathedralem Eccleliam illat« & fub fummo Altari honorificentiftime recondit« fuere ; ubi in hodiernum diem maximo honorc & venerationeafler- vantur. INST RUMENTUM Concernens bvventionem fif elev ati onem Reli - quiarum S. Ruperti . In Nomine Chrifti, Amen. 1 Niverfis & fingulis pr«fens hoc publicum Inftru- yid Hi(fer mentumvifuris,ledurisautlcgiaudituris notumpag. 7J0 . * lit & pateatevidenter: quod a Nativitate Chrifti & 7 J I * _ anno millefimo, fexcen telimo, vigelimofepti- mo,Indidionedecima,PontificatusSandilIimi D.|N. D.Ur¬ bani divina ProvidentiaPap« Vlil. anno quarto , die vigeli- mo fecundo menfis Junii, hora circiter prima pomeridiana, coram me infrafcripto DozoreNotario, in antiquiflimo Mo- nafterio ad D. Petrum Salisburgi Ordinis S. Benedidi perfona- liter comparuit Reverendus Nobilis Clariflimus Vir D. Tt tt tt Chri- 1064 Hiftorias Salisburgenfis ChriftophorusSchreph, SS. Theologisc Licendatus, Revcren- diflimi & Uluftriffimi Archiepifcopi, Principis Salisburgenfis Commilfarius ,ordine legitimo infinuans, placuifie eidem Illuftnilimo Principi, ut inReliquiasD. Ruperti Bavarorum Apoftoli,ab admodum Reverendo DJoachimoS.Petriintra Salisburgum Abbatc, non folum ad promovendum piaeple- bisdevotionem, verumedamadfančiiipfius amplificandum honorem penitius inquireretur $ idque tum ob variahincinde animad verla reftigia, tum ob tabulam quan dam pervetuftam, očtopedeslongam, unum latam ^ quse penes andquiflimum Polyandrum, fuggeftui ejufdem Ecclefias proximum fufpen- fa, his antiqui & Germani moriš charaderibus iniigniebatur*. ©t. SKuprec&tS ©rak Hoc e/h S. Ruperti Sepulchrum. "E quibus vabiš conje&urae locus patuit, B.Rupeitum il« lic locorum aliquandofitum fuiffe. Cum veto praefatusD. Ab- bas Joachimus mortem,antequamrei Veritas inveftigaretur, oppetiiiTet* SuccclTori cjus admodum Reverendo D. Alberto Abbati eadem provinciaab eodem Principe commiflafuit, d cum licentia, ut juxta D. Commiflarium D. Ruperti Sepul« clnum, quoad ejus necefle eflet, rimaretur, inventafque B. Confefloris Reliquias exaltaret ac recognofceret. Convocatis igitur a meNotarioad X.Cal. Julias ejufdem anni conllitotis opificibus Mardno SlltCnbUtflCt / Martino jf) 0 l£ncr/ Volff gango 33lKd)Cttt>CfgC? &]oanne(£g§et/ mandatumeftaU Commiffariopraenominato in praefentia admodum Reveren* di D. Alberti Abbatis, R. P. Melnardi Prioris, P. Pauli Friie* auflfSubprioris, multorumquePatrum ae FratrumConven* tualium} utpropefuggeftumverfus Meridiem inmediofer* meTempli, marmorea Epitaphiafubforniceremoverenr. Amovere igitur tumbam illam vacuam, ferreis cradbus feu cancellis infiftentem, in quaS. Rupcrtus B. Amandi Cor- pus Wormatid Salisburgum tranftulit: quo fačfo marmor quoddam apparuit, pedum 7. & quadrantis inlongitudine, 3 . latum pedes, dodrantilis vero profunditatis, cui incifa erat virilis effigies S. Ruperti, cum Inngnibus Pontificalibus, Ipfe lapisquatuormarmoreis 6 cquadrads columnellis ad fescpiiul- namaterralevatis dve erečtosfuftentabatur, cum hoc in mar- ginibus epitaphio: ANNO * Liber VI. 1065- ANNO AB INCARNATIONE DOMINI DCXXIII. IN DIE RESURRECTIONIS EJUSDEM, OBUT S. RU- PERTUS, HUJUS MONASTERII FUNDATOR, ET PRIMUS SALISBURGENSIS EPISCOPUS HIC SE- PULTUS. I . • % Hoc marmore & prsedičfcis quatuor Cčlumnellis amotls, gravius adhuc, impolitum tamen, &ip(is fan&is Reliquiisin- cumbens, faxum removendum erat elabio fepulchri * fexpe- des cum triente longi, duos lati, ad fesquipedem profundi, folidaeque petrse incifi, nifi. qudd quartum latus e laterculis conftabat. In fofTas hujus medio videndam fe obtulit arcula quaedameligno 4 efolido trunco cavata, duos fere pedes ion- ga, dodrantem vero 6c lata & profunda, cujus e querctt ident operculumerat, dcligaturae ferreae,{ic tamen a rubigine con- fumptaa 4 ut ex attačlu in pulveres & limaturam pene delie- rint. Hxc capfa cum debita reverentia in Aram cunčlis codi- tibus dicatam, accenfis cereis lublata & referata eft: in ea os quoddampraec3Eteriseximiumfuit, palmam aequans magni- tudine; deindequatuor alia minora]uxta lacinias tindlsefyn- donis &fragminaligni‘ unde coHe&umeft, lacraš bas Reli** quiasauguftiorequondam pompa intra querceam illam ca- pfam reconditas fuiffe. lllud inptimis magni ponderis erat, quodplumbea lamina cum SS. Lipfanis tepena lit his exa- rata no tis t RELIQUIE S. RUBERTl EPISCOPI 7. CONFESS. Quibus a Commiffario citate, k me Dozore Notario in praefentiarequifitorum teftium inveftigatis, vifis& recognitis, eaedem facraeReliquisefeorfim, alitefericispannis,aliaemun* dis linteaminibus involut 2 e,in prioreitt arculam per me Dočlo. rem Notarium prius obfignatam fummo ftudio repofitae ad Sacriftiam fuperiorem, ubi caeterafančlorum Lipfana fervan« tur, cum digna veneratione k proceflionetranslatse funt. Ut veroadTabulamillam, de quaprimitus, k quseInquilitioni huic anfam praebuerat, veniamus, hunc ea lenfum con* tinuit. Cum S Virgilius anno ChriJU 764. Salisburgum veniffet , * Tt, tt tt 2 ac ic 66 Hiftoriže Salisburgenfis ac hitnnio poli Epifcopus inanguratm eflet, ocyus anmtmaita- thedrakm Ecclefiam adificandam adjecit , cui decimo tertio demum an¬ no fupremus Colophon impofitus fuit. Hanc quod S. Ruptrto ii- cajjet , ex hoc fepulchro Apoftoli nojlri i ojja , qutedpečlore afcmiunt^ exemit , rituquefolenni dr* Ecclefiaftico nova Bafilica importavit. Super his omnibus Stfingulis praemiffis, prsedičtus Do- nfinusComiflariusnomine Illuftriffimi Principisa me Notario publico infraferipto publieum fibi confici Inftrumentum pe- tijt. Cui3equiffimas petitioni cum e commifTo mihi officio refragari non debuerim, ideo praefens hoe publieum Inftru- mentum fuper fufceptione, exaltation e{& recognitione prs- inlerta , modis, quibus poteram , optimis ac vaJidiflimis lu- bensconfeci, & expedivi. Ačia funt haec in faepenominato MonafterioS. Petri fub Anno Jndi&ione, die, Menfe, Po n ti* ficatu Sttempore, quibus fupra. Prtefentibus ibidem Reve. rendis StDočViffimisVirisD. M.Melduote Scbeidt Capella- no Civico., & M. Joanne Krueg Capellano m jr> 0 t)en ®a lfp / utrifquepresbyteris , necnon etiam honorato Viro D. Joanne \^aiburgerCive &fcuIptore Saiisburgi, teftibusad id ipecialitervocatis & fide dignis. (L.S.) Georgius Reitter J.U.D. N otarius. Ut vero CelMimus Princeps Pariš erga S. Rupertura, quem femper peculiari honore & devotione prolecutus eft, iuum affečhim magis oftenderet, pretiofamilIamtumbamex ebeno argento ornatam fieri curavit , eique illam ligneam tumbulam, cumSS. Keliquijs, quasargenteiscapfulisinclufit & obfignavit, impofuit, & fub tribus clavibus (quarumuna penes Celfiffimum Principem , altera penes Capitulum Ca- tliedrale , tertia fub cuftodia Monafterij alfervatur) occlufit} cre< 5 toque interea Altari portatili cancellis ferreis cuftodiii & a.ffervari fecit. Anno deinde 162 S. eafdem Reliquiasin illa folenni Transl^tione, cum reliquis, quae in Ecclefia Ca- thedrali funt, circumferri precepit. Poft Liber VI. 1067 Poft fupradičtam Inquifitiortem, una parcicula digiti ma- gnitudine cum dente S. Ruperti extra Arculam illam in papy- ro, figillo Archiepifcopi obfignata, in Sacrario Petrenfi afler- Vatafuit,* quae hoc tempore Reliquiario argenteo inclufa ibi- demmagno honore aflervatur, Sc devononi Fidelium inFe- ftis S. Ruperti exponitur. L I T T E R -JE EUGENII PP. III. Deanno 1149* in quibus X Rupertus Abbas vocatur . ►"Nterventu Ven; Fratris noftri Eberhardi Archie*>Vi&Hiftor. pifcopi Salisburgenfis, veftris ( Abbatis Sc Con-P 3 §‘ ia8 * ventus) rationabilibus poftulationibus duximus annuendum; ftatuentes, utRegularisOrdo, qui fecundumDeum & B. Benedičli Regulam per S. Rupertum, quondam vedrum Abbatem Sc Epifcopum Salisburgenfem in eodemlocointrodučlus Sc inditutus efle dignofcitur, perpe- tuisibidemtemporibusinviolabiliter obfervetur, Scc. DE SEPULCHRO S. VITAL1S. Vitalis anao 646. defunčius fe peli« tur in Ecclefia S. Petri ad angulum meridiona- lem, ubi in hodiernum diem fepultura rpfius videtur. Hoc fepulchrumante 200-annos ha* buitaliam formam Sc diflimilemmodemaernam erat in moda lapidis monumentalismurus in fuperficie planus adaltitudi- nemmediicubitieterra erutus, duabus partibus murum Ec* clefise contingens: muniebat eunde monumentalem murum, feu iepulchrum illud, quaedam cancellatura ferrea altitudinis Tt tt tt ^ cubi- to68 Hiftoriie Salisburgenfis mibitoium trium femiquadrata, duabus etiam partibus Ec* clefiaemuroinfixa, per quamcancellaturamoftiolumpro in- greffu & egreflu habebatur. Inter candcm cancellaturam pendebat Lampas jugiter ardens, & fuper tumbam pofita erant candelabra pro cereis & candelis .* Intra tumbam in mu* ro Ecclefme cernebatur qu 3 edam piČtura vetuftiffima pulchra Scartificialis, qua oftenditur, quodfunusB. Vitalis ibidepo« nitur coram circumftantibus Sacerdotibus. Item intra can* cellaturamdiftam politus eratacetvus baculorum, lororum, cifculorum ferreorum , compedum, folearum, equorum: aderantetiam excera, ferro&Iignoplurimze imagines homi* Hum, capitum, oculorum, dentium, mandibularum, ma- nuum, brachiorum, crurium, pedum, &c. in fignum datas fanitatis oblatse. Item fupra tumbam in muro una tabula (quae adhuc bodie ibi videtur) bipartita, artificialiter con* fečta. Haec fuitconftitutio antiquaSepulcbri S.Vitalis. Anno 1627, Lupiš marmoreus, qui modo jacet fup« fepuldirum S.Vitatis, erat innixus 6. columnis, fub qui- bus homines poterant devotionis grada irrepere, & pavimen* tum interius fepulchri deolculari* At cum D. Albertus Ab* bas novam aram ftatuerevellet, Sdapis illemonumenti in an- gulo obftaret, retrdad duospedes amotus eft} hanc amodo. nc, item inventionem Sc repofitionem Corporis fančti Vita¬ lis defcribit confečlum publicum inftrumentum itafonans; . In NomineChri/li^Amen . Univerfis & fingulis praefens hoc publicum inftrumen¬ tum vifuris, lečturis, aut legiaudituris, notum fit, & pateat cvidenter.* quod, cum anno a Nativitate Chrifti millefimo fexcentefimo, vigefimofeptimo, Iudičlione decima, Ponti* ficatus fančliflimi in Chrifto Patris ac D.D. Urbani divina Pro- videntiaPapae Vlil. annoquarto, die nonomen{isJulii,Ad« modum ReverendusDominus Albertus Abbas ad S.Petrum Salisburgi verfus plagam templi fui Auftralem Deo vero, in memoriamS. AndreseApoft; renovatam aram ftatucre decre- viflet, inopina locianguftia, ut judicarant opifices, impedi- tusfuerit, eo quod in angulo ad cornu Epiftolae lapis monu* menti obftiterit e rubro marmore, fex columnis aeque marmo* Libei VI. vij,; 1 to6 p reis, & per intervalla diffitis innmis, quartO latere parietem attmgens, novempedes longus, quinque latus, profundita* tepedisunius, cuiopere anaglyptico infculpta vifitur Imago S. Vitalis, temporumtenusirradiata,cu]usquemarginifecun- dum latus, quod populum reipicit, haec incifa legitur Epi- graphe. Pričfiil Vit ali s cubat Me , ce^nsque medeiur* Arino 646. XIIL CaL Novemb . Ut igitur altare decentius con/htui poiTet, relro ad duos fere pedes amotum eft marmor, & hoc, nc circa fervitium. Altarisnoviter erečtiimpčdirentUrminiftri. Pofthaec apud animum fuum reputans admodum R. t). Alberras Abbas, quantum devotioni pkbvs accJrefčeret, fi B. Vitalis Relicpiias piorum Venerationi exponerentur, fuppUcandum cenfuit Illuftriflimo Principi, ut monumentum, beria ipfius veriia refignaretur, & ofla faera, fiquae fupereflenc, fulciperentur, Impetrato a procliri Principe co.nfenfu, Stadbibito admodum R. Nobili & Clariflimo Viro D. Chriftophoro Schrefio Ulu- ftriflimi Principis Confiliario, & Commiflario ad id deputa- to lapidem illum marmoreum gravifllmum attifices & mu- rariilaboremagnorevolveruntuna cum 6. columnis , quibuš fuilentabatur. Amolitifunt etiam pavimenti lapidem, qui praeta&as columnas fulciebat. Deinde edm omnia impedi- men ta de medio fublata effent, {udari casptum eft in legendi feriptura anticpiiflima , notarunt enim artifices, litterarum aliquid e esementitio fepulehri piano emicare, ut fane erant gypfei charačteres per lateritiam ineruftationem depidfci. Ad hanc famam accurrere prudentes dočtiquc Viri complures, multumque operge in eruendo feriptutae fenfupofuere, oleo pavimentum leniter macerantes, quoad haec inferiptio lucu« lenter exfeulpta fuit. SCS Vitališ Epifčopus & alti Tres. Fodcredehirtcpergentibus duo faxa,fed rudk, & irripo- lita occUrrdbant i fubmotiš illis optatse Reliquiae fe fe oftende* runt, Cdrptts quidem unum (haud dtibie S*Vitali$) hone* 1 ~~ ' ftiore 1070 Hiftoriae Salisburgenfis ftiore &feparatoloco verfus altare duobuslapidibus a caeteris corporibus divifum. Trium vero anonymorum corpora fi. mul ac velut ad pcdesS, Vitalis decumbebantj ea cum Reli- quiis S. Vitalis in Aram D. Andreae fublevata funt, rurfum* quepurae fyndoni involuta, ipfas fyndones ego Do&orNo* tarius meo Sigillo obfignavi. Corpora demum praefataprio* ri fepulchro, diftin&e tamen, ut ante jacuerunt, remandati fuerunt, Interea dumhocinaeftimabili tbefauro publice gau- deretur, dubitare fubiit, num pfaedičta Corpora fecundum omnes partes conftarent. Proinde ex Illuftriilimi & Reve* tendiflimi Prineipis Salisburgenfis mandato, admodum Rc* verendus D. Aibertus Abbas & D. CommiSkrlus fupraallega* tus Nobilem & Clariffimum Virum D. Antonium a Collc Medicum Aulicum ad S. Idus Augufti anni ejufdem advo* carunt, utfmgukoffapattesque fuislocis componeret, ferio- que numquid requifitorum offium deftderaretur, ediceret- id,quod etiam fideliter prseftitit, atteftans, deCorpore qiij. dem S. Vitalis praeter radios brachiorum, partem maxilkia- feriorismediam, osjugale,aurium, temporum, & capitisin- teriora, dextrae Ipatulse particulam, &ambasclavicuks, nil deefle $ nec etiam dubitandum, quin omnes praediČtse partes & membra totius Corporis fimul fuerint recondita, nec un- quam imminuta, nune vero per diuturnitatem temporis at* tritaefle, qusead fupplementum defiderantur, ut e pluribus fragmentis conftitit, judicio Medici ad seqtiando$ defeftus fufficientibus. Adbaec ab eodem Medico tria reiiqua Cor¬ pora in ordinem digefta funt, & per omnes partes integra re- perta, quse, utdc reliquiae S, Vitalis, doneč folenniusexal* tentur, in facrophagum ltanneum ex ordine ut prius jacuerunt, repofita, & mei Dočloris Notarii Sigillo aliquot locis denuo obfignata fuere. Super his omnibus antedi&us Dominus CommilTarius a me Dozore Notario publicum fieri Mru- mentum petiic; cui aequiflim3e petitioni, cum e commiffo mihi officio libens annuerim, prsefens hoc publicum InRru- mentum fuper fufceptione, exaltatione, & recognitione prseinferta merite confeci & expedivi. Ačta funt haec in faepe dičlo Monaftcrio ad S. Petrum Salis* burgi,anno,Indičtione,Menfe,die, Pontificatu, & tempore, quibusfupra: Prsefentibusibidem multum Reverendis Ženo* bilibas, Liber VI. 1071 bilibus, DoČliffimis VirisDominis Jacobo Kneifsl SS. Theo- log, Licentiato Capellano Salisburg. Domino Auguftino Fa^ bro Parocho in Keftendorff, & D. M. Melchiore Scbeid Ca¬ pellano Civico, teftibus fidedignis, &adpraemifla fingulari- ter accerfitis, rogatis, & vocatis. Et quia ego Georgius Reitter J. U. D. Caufarum forenfium Salisburgi advocatus, nec non utraque authoritate Notarius publicus prasinlertae Sepulchri refignationi, S. Reliquiarum iufceptioni, Exaltationi,acRecognitioni r omnibusque aliis & fingulis, dum fic,ut pr 3 emittitur,fierent, una cumpras- tačlis Dominis teftibus femper interfui, depičlae, (infol. 11. in originali)figuram ad vivum, quafi abipsa incruftatione la- teritiaipfemetadumbravi, fitum, locumque fepulchri accu- ratedeprehendi,ac demumfacras Reliquiasin ftanneum Sar- copbagum ex ordine repofkas proprio figillo aliquoties obli- gnavi, ideb praefens boe publieum inftrumentum , manu quidem alterius fideliter ingroflfatum, exinde confeci, publi- cavi, & manu hacmea propria fubfcripfi* nec non etiam fo- lito Notariatus mei figno & Sigillo communivi, in fidem & te- ftimonium prsemiflbrum, fpecialiter vocatus , rogatus & re* quifitus tempore & loco fupra notatis, Georgius Reitter J. U. D Notarius publicus » Uu uu uu CO- 1072 HiftoriaeSalisburgenfis ss«^«»ss COPIA BULLjE PIJ II. Concernens Procejfum Canonizationh S. Vitalis . Ius Epifcopus Servus Servorum DEl. Vencrabiiibus Fratribus Frifingcnfi , & Secco- vienfi & Chiemenfi Epifcopis Salutem & Apo- ftolicam benedi&ionem, Ut corda Fidelium in j[uiamoremRexc2eleftisaccendat, Scincredulos convertatad fidera,Sančlos(uos miraculis tnagnifieat gloriofis. Devotio- resetiam fidelesipfiredduntur Akiffimo, dumvidentele&oj ipfiuspoftexitumhujusvitaefelicern virtutibus coruicate ;ac reliquieumfequidefiderant, cum fe fequentibus aeternaprae- mia Jargiatur. Sane demeritorum excellentia, quibusS.Rud- bertus quondam Salisburg. Antiftes &Confeflor Domini glo- riofus fub noftrte mortalitatishabitu vitam duxitfančhftimam proceflit} qubdipfampoft obitum fuum erebris corufcantem miraculis Apoftolica Sedeš CatalogodefcripfitBeatorum. Et ficutdile&usFilius Burchardus Praepofitus & Archidiaconus Salzeburg. nobisexpoiuit, felicismem. Vitalis, quernDeus, quiEcclefiam fuam femper nova p^ole fiecundat, in.Eccleiia Salzeburg. praedičla, immediatefeeitfacccdere,* cum pie vi> xiflet in hoc faeculo viam falutis docendo verbis pariter & exemplo, tandem praefentis vitac curfu feliciter confumato, ipultisabeo tempore miraculis DEUSdecoravitj ac in prat- inium fančEitatis ejus Chrifti FidelibUs ufque in prasfentem diemminiftrare dignatuseft: ita ut remanentibus adhuctam fančlitatis ejus, quamoperum fuorum veftigiis Chrifti fideles ipfi Reliquias fuas devota & aflidua devotione frequentcnt, ac fi Catalogo praedidto jam haberetur adfcriptus. Cum itaque non deceat eum apud homines fine veneratione rclin- qui, quem merita fančtum oftendunt & miracula, Nos, quos providentiadecetfeftinosincertis, &lentosin dubiisinveniri, dičliBurchardidevotis in hacpartefupplicationibus inclinati, i * • r rj Lfi -UiJ p ra , * s Liber VL I M M d ti it; D tf Fratetnitati Veite, dequagerimus in Domino fiduciam ple- fiiorem,praefcndum autlioritate committimusj* quatenus, fj, adeoiiiperhoc puhlica farna in partibusillis invaluit, quod de ipfius Vitalis, cujusCorpusinEcclefiaMonafterii S. Petri Sal- žebufg: requiefcit, vita 8c miraculis iriquirendum videatur j devirtute morum & vetitate fignorum, operibus fcilieet & miraculis fecundum Interrogatoria > quae vobis fubBulla no-* ftra intus inclufa mittimus, diligenter inquirentes, quod perpraemiffis invenietis: confcriptis fideliterfub veftris Sigib lis, & cum veflrarum Litterarum ierie tefhmonio remittatis^ Datum Setiis Arino IncamadonisDominkse millefimo qua* dringentefimo quinquagefimo očkovo XII. Cal. Maij, Pontifi« catus noftri anno primo. Porrd Inftrumentum integrum procefsds fupet inquifi- tiorve in vitam & miraculaS. Vitalis a Judicibus delegatis ČG fubdelegatis £a£ta ,habetur defcriptum in MS. Monafterii S* Petri Salisb. fub Lite. mi DE Allailone (k Translatione Corporis S. AM AN Dl. Xtra Controverfiani eft, Corpus S. Amandi (quieratfecundusEpifcopus wor- matienfis ) fuiife V^ormatia a S. Ruperto Sa* lisburguni translatum. Veriori opinione aRu- pertoCorpUsS. Ariiandi in Ecclefia S.Arnan* di ( nunč vulgd S. Margarethae) in Caemeterio fuit depofitum* poftea vero reno vata tumba ab Arno ne primo Archiepifcopo fupra c&ncellos fepulehriS k Ruperti locatum, inde a Petro Ab^ bateanrto 1443. fub fumnio altari reconditum,& a Martino Abbateanno 1606. ibi inventum, & fub novo Altari rUrfus poiitum, ac deniqueab Amando Abbate anno 1661. eleva* tum > & ad altare S. Joannis deeollati translatunu ibrii Uu uu Uti Z De 1074 Hiftorias Salisburgenfis Delnventioneanno i6o6.fačla fcripfitanno 1613.Ab- bas Martinus interalia fic; anno Domini 1606. dum fum- mum Altare cum ambitu ejus, qui tuncrotundus erac, loco antiquo 6.pedumfpatiolongiustransponeretur, repertum eft fubterilludin lignea arcula penitus quidem putrefačla, & Ja- pidibus quadratisundique contečta, Corpus five ofla tamenad- huc integra & incotrupta, caput videlicet, dentes maxillae candidi, fpina dorfi cum coftis, tibiae, 6c aliae junčlurae ma- nuum ac ped um S.Amandi, ejus nominis primi, & inordi- ne fecundi Epifcopi Wormatienfis, quaeS. Rupertus itidem Vangionumfeu WormatienfiumEpifcopus ocftavus & hujus Monafterii ac Epifcopatus Salisburgčnfis Funduor & Paftor circaannum f8o. Wormatiain rumba portatili buc fecum attulit, &iniftamEccleGamdepo(uit, ubi ufque in hunc an- num 1613. aereo loculo inclufa refervantur. Altare autem iftud conlecratumeft ad glotiam & revetentiam fančtiflimas & individuae Trinitatis, beatiflimae DElGenitricisMaria?, ljpecialiter autem in bonorem SS. Apoftolorum Petri & Pauli, ac SS. Confeflor umac Pontificum Ruperti & Amandi, cujus ofla incorrupta majori ex parte fub boe Altari depofita quie- fcunt, adjunčtis aliis fančtorum Reliquiis. Fačta eft haec con* fecratio anno Domini 160$.ipfo dieTranslationis S.Amandi, quse erat dies Domimca 26.MenfisOčlobris. Antequam ofla D. Amandi in aereum loculum reconde. rentur, refervata funt foris major & longiortibiapedis, & la- certus(bicSpinM t)0nt)cm 2Jnnb)quaepofteacum articulo tmius digitiper Maitinum Abbatem Anno 1611. in rotun* dum cryftallinum vitrum argento deaurato, & gemmis af- fabre exornatum, & in formam Monftrantiae fabricatum in¬ clufa funt. Depraedičtis etiam offibus foris retenta eft infe- riormaxilla ejufdem S. Amandi, aliquot adbuc candidis infi- xisdentibus, quaepoftea anno 16"! 2. per eundem Mardnum Abbatem in imaginem pečfcoralem ligneam unionibus&gem* misfatis decenterornatam & opertkm arculae preriofae inclufa, recondita eft. Hucufque Martinus Abbas, Modo dičts partes, nempetibiapedis,lacertus,&maxilla adbucalfervan- tur in Sacriftia Monafterii. Anno 1661. DominusAmandus Abbas denuo invenit, elevavit, Sctranftulit ofla S. Amandi, quae inventio, eleva- Liber VI. 1077 tio & translatio diftinčte defcribitur in confečto puhlico In¬ tel mento ita fonante. In Chrifti Nomine , Amen. Tenoreprsefentis puhlici Inteimenti cunčlis idipfum iti- tUentibuspateat evidenterScfitnotum, qubd anno a Nativb tate ejufdem millelimo, fexcentefimo, fexagefimo primo* Indičtione decima quartaj Pontificatus fančliflimi Domini noftri Domini Alexandri hujus nominis Divina Providentia Papae feptimi anno fexto, Reverendiffimus in Chrifto Pater Amandus Abbas Monafterii S. Petri Ordinis S. Benedičli Salis- burgi,poftquamexHde dignis documentis, Variisque aliisan- tiquisičripturisdeprehendilFet> jamolim OfTaS. AtnandiEpi- fcopi Wormatienfis a D.Ruperto in Kanc Urbem Salisburgen- fem delata fuiffe, SDibidem in hutic ufque diem religiose affer vari, imo anno millefirno fexcente(imo fextoa Felic. Re- cord. Domino Martino ejufdem Monafterii Abbate (prout in fcriptmaquadam in membraniš exarata, propria illius manu fdblcripta videre eft) iilud ipfum Corpus * reličtiš exterids iion- nnllis particulis fidelium venerationi exponendis, fub Altari majoris Ecclefiae praedičti Monafterii conditum fuiffe, locus Vero ipfediuturnitate temporis ignoraretur, his fion parum excitatus pro fua in eum Religione , cUmaliaš pavimentum circa fummum AkareantedičlseEcclefise novitet fterni debe- ret, adfančtum Corpus indagandumartimumadjecerit, qtio divini Cultus augmentum, majorem ipfius Sančti honorem provocaret, ac fidelium devotionem accenderet} cujus rei gratia, ut ottittiaacfingula rite procederent, Celfiflimo & Re- verendiflimo Principi ac Domino, Domino Guidobaldo At- chiepifcopo Salisburgenfi, fančbe Sediš Apoffolicac Lega- to, &c. ceulociOrdinariOjhumillimasptecesporrigendasdu- xit, ut fi bi Sc licentiam tampium propofitum exequendi ele¬ menti Rime concedere, Sčaliquem, qui Celfitudinis fuae No¬ mine huic operi praeeffet, benigne conftituere feu delegare digharetff quibus impetratis, anno fupradi&o, dieverovi« geFima nona Martiiin Nomine DominifančtumCorpus circa S: fubtus fnmraumAltare qiiaed inceptum, ac triduo labore Continuato, denique trigefima prima antedi&i menfis,in prxfentia plurimum Reverendi, PraenobilisSc Clariffimi Do- Uu u.u uu 3 mini 1876 Hiftorfe Saiisburgenfis mitii Ralthafari ZaUchenperger J. U. D. antefatae Revcrendiffi- maefuse Celfitudinis Coufiliarii intimi, Mctropolitici Confi* ftorii SalisburgenfisDirečtoris, Praepofiti ad S. Virgilium Fri- faci, & B. M. V. ad Nives hic Canonici, ceu adhunc a&um fpecialiter deputati CommifTarii, nec non mea Notarii) & infra fcriptorumDominorum teftiumpoft Altare duobus fere pedibus iubterra tabulae marmoreae repertse, & his remotisfub ipfo Altari inVenta eft Arca feu tumba ex cupro figurae ohlon*. gae, qusepoftquam per fupranominatum Reverendiffimum. D. Abbatem elevata, atque per Saccrdotem dičli Monafteri cumJuminaribus &toto Con ventu infloccis comitanteintra horam decimam & u ndceimam antemeridianam Sacriftias ejufdem Ecclefise illataac ftatim referata fuiiTet, in ea S.Cor* pus panno holoferico ^ampenitus corrupto involutum reper- tumfuit, quod deinde cum ipla Atcain fuperius Monafterii dormitorium translatum, ibidem in quadam Ceila colloca- tum acdereličlum, & tam ipfa tumba, quam ceila imprdfc D. CommifTarii Sigilio munita & obfignata ftiitt, Die pofleaquarta Aprilis denuoD. Commifiarius, Ego Notarius&DD. Teftesinferius nominati adprsefatumlocuia nos contulimus, &primdinfpečto ac recognitoD. Commif* farii Sigilio Celloe januae impreffo, illoque integro & illaefoin* vento, cellam in gr efii, akerumetiamfigillumfupratumbam esiftens infpeximus, illud recognovimujs > ac integrumparitet ac ilkefum reperimus 3 tumba ipfa apertafuit, & cum neceiTa* rium videretur,fančta OfTa, quod humida eflentjlibero aeri exficcanda, quo melius manibus tračlari,infpici & defcribipof* fent, exponere,ex tumba extračla, ScperNobilemac Clariffi* mum D. Khicnne Medicinae Dočtorem altememoratšReve* rendiflimae fuge Celfitudinis &c. Confiliarium & Archiatrum, quantum tune fieri pomit* in mefifa fimul compofita, celli antiquo Sigilio obfignata, ibidem dereličta fuerunt. Subiequenti die vigefima ejufdem Menfis denuoD* Commifiarius, ego Notarius, & DD. Teftes faepe didam cellam acceffimus, Sigillum recognovimus, ac immotum dc integrum invenimus, cellam reclufimus, & ut fandum Corpus feu Offa ordine defcribcrenturpraelibatiDD. Commif*! fari us & Abbas prsefatum D. Dočlorem Khienne requifive- runt derogarunt, qui libenterlabore fufcepto, omnes & fin- Liber VI. gulas partes infpexit, St examinavit, St integrum fere Cor*- pusadeflealTeruit, illudque fequentespartes,nimirum in ca- pite cranium integruin feptem ofllbus conftans, cum utra- cpie maxilla integra, quarum fuperior omnes fedecim, infe- riorverdfolummodoquatuorderttesmaxillares enumerat, In trunco feuthoraceSt infimo ventre prseter os fcapulse, & cla- .viculse utrinque unum, totam fpinam, St omnes coftas, fex nimirum integras, cseteras vero aequaliter fraČtas , unacum 24* fpondilis aut vertebris, atque offe facro , St utroque late- rali coxendicis. In fuperioribus artubus utramque manam feubrachium, os unum humeri, duo ofla cubiti, una cum Iingulisextremse manus feu digitorum requifkis articulis, at- que ferme omnibus carpi Stmetacarpi olficulis. In artubus lnferioribusin quolibetfcilicetpede femoris os unum, patel- lam in utroque genu unam, tibi-ae ofla duo, atque os navi- forme tali Stcalcis, cum aliis tatfum, St metatarium confti« tuentibus, digitorumque extremis articulis, St plurimis St Variis aliorum ofTium Sc ofliculorum fragmentisSt particulis contmere. Quae partes polleafeparatim involutse, numerisfignatse, in tumbam Sigillo D. Commiflarii munitam repofitse, St itt Sacriftiamtranlportatse Stinclufae fuerunt. Tandem vigefima fexta OČlobris ejufdemanni, praedičla Offaproceilionaliter cum omni folennitate circumlata, St in arca exlignis lsevigatisnigrocolore infečtis no viter compa&a, compofita, ac fupra Altare S. Joanni facrum in eademEccle* fia exiftens collocata., Streconditahonorifice fuerunt. Ačla funt lisec, Indičtione, Pontificatu, lpco St tempore, quibus fupra Scc. Praefentibus admodum Reverendis, Magnificis, Prsenobilibus, clariffimis, achonoratis VirisDD. P. Alphon« fo Stadlmayr, Sc P. Romano MullerOr 4 . S. Benediki, SŠ. Theologise Dočloribus,altememoratseReverendilIimse Suše Celfitudinis Confiliariis intimis, Univerfitatis hujus Salisbur- genfis Rečlore St Procancellario, Joanne Andrea 'Weickh j u p). Caufarum Advocato hic, Joanne BaptiftaMayr, Ty- pogi apho Aulico St Academico, Sc Wolffgango Braunmiller, Univ erfita tis Pedello, Teftibus fide dignis, ad prsemilfafpe- cialiter rogatis, St requi(itis, Et ego Joannes Guilielmu$ Turner J.U.D.Metropolitici Confiftorii Salisburgenfis Con- 1078 Hiftorise Salisburgenfis filiarius, ejufdemque nec non Publicus Notarius, quia prae. infertaerefignationi, facrarum Reliquiarum fufceptioni, Exal- tationi,Recognitioni,omnibufque aliis & fmgulis, dumTic, ut praemittitur, fierent, & agerentur, una cum prsenominatis DD. Teftibus praefens interfui, eaque omnia & fingula fic fierividi, &audivi, ideohocpublicumInftrumentumexinde confeci, manu propria fubfcripfi, & Notariatus mci figne- tumappofui, rogatus &requifitus, tempore& loco, quibus fupra,&c. (LS) Joannes Guilielmus Turner s J. U. D. qui fupra. Vid.Hiftor. pag. 50$. LITTERJE Donationis £ Henrki Imperatoris Partije- noni Nunbergenjifadae. ^NNomineSančtae & Individualn¬ ih nitatis. Henricus divina favente Clementia Rex. Notum fit omnibus fidelibus noftris, praefentibus fcilicetacfuturis. Qualiter Nos, fuppliciterinter- vcniente nobis dile&iflima conte&uli noftra & Regnorum conforte , videlicet Cunegunde, Vencrabili Salzburgcnfis Ecclefiae Epiftopo, nominc Hartvngo, per hoč regale pra- ccptum tradidimusquoddam noftri Juriš praedium, in comi* tatuBerchtoldi Comitis fitum,ideft, quicquid Hazoinpago Lingoweprobeneficio vifuseftha&enuspofTidcre, cum om¬ nibus pertinentiis, reditibus & utilitatibus fuis, cum mana- piis utriufque lexus, areis, aedificiis, terris cultis & incultis, pratis, pafcuis, fyluis, alpibus, runcatis, venationibus, mo* lendinis, pifcationibus, aquis, aquarumque decurfibus, viis &inviis, exitibus & reditibus, quaefitis oc inquirendis,fivc cunčtis, qusequolibetmodo ritevocari, aut inveniri pofTunt appen* Liber VI. 1079 appenditiis, eo tenore: quatenus prsefcriptus Venerabilis Praeful, ipfum illud, quicquid eft, omnibus diebus vitse fuae cum omni integritate, ufufruČtuario libcraliter obtineat atque poffideat: & poft claufum vitae hujus tcminum in ufus Mo- nacharum iančtte Erendrudi fupra Urbcm Salzburg regulariter fervientium , cum omni utilitate & integritate reftituat, pro noftra noftrorumque debitafalute,& regni ftabilitate,* nobis- quedile6li(IlmiSenioris > TertiividelicetOttonis, animae apud Dominum commemoratione. Et ut haec noftrse Traditio- nis authoritas ftabilis & inconvulfa permaneat, hanc noftri prsecepti paginam manupropria roboratam, Sigillo noftro imprimijuflimus. Egilbertus Cancellarius vice W’illigifi Arcbicapellani Regis. DataCal.Decemb. Indičt. I. Annolncarnationis Domi- nicse MIH. Anno vero Domini Henrici II. Regis fecundo. Ačtum Ratesponae. Joannes Stainhaufer in Vita S. Erentrudis germanice fcriptac. 8. mentionem facit alicujus Boni dičVi Ehrnmans- dorflfin Lingonia(vulgo Lungaw)fiti, quodcum omnibus fuisappertinentiis didus Imperator S.Henricus huicParthe*- noni a fe reftaurato donavit. Idem habetur in alia antiqua Vitselatinadefcriptione , inqua etiam D. Erentrudis miracu- la continentur. Ubi tamen pro EhrmansoorfFhabetur Eren- prechtsdorf: fed videturerror effeinNomine, vel idem prse- diumduplex nomen fortiri. Signum Domini Heinrici Xx xx xx BUL- Vid.Hiftor. P a S* 7 ° 9 » 1080 Hiftorise Salisburgenfis BULLA URBANI VIII. PP. Concernens Ere&ionem Univerjitatis Salisburgenfis . R B A N tl S Epifcopus , Servus Servorutn DEI, Dilečto Filio Officiali noftro CJiiemcnfiSi- lutem, &ApoiFolicam Benedi&ionem. InSu- pereminenti ApofloJicae Sediš fpecula, meritis li. cct imparibus,difponente Domino confiituti&intra meritis noftrae arcana revolventes , quantum de litterarum Studiis Catholica Fides , tenebrosa ignoranti« caligine,ac Haerefurn pefte expulta, augeatur, Divini Numinis cultus protendatur, V eritaš augeatur, Juftitia colatur, reliqu« virtutes illuftrentur, adbenebeatequevivendum viaparetur, ad eaperque utiliter excitentur, & Studi ofae perfon«,ad excelfum dočtrin« fkftigiu aipirantes, opportun« fubventionis auxilium fufcipiantji* benter intendimus, & in his noftrae follicitudinis partespro- penfids impartimur, prout pia pcrfonarum, Praefulum vota idexpofcunt, vofque, locorum&temporum qualitatibusde* bite penfatis, confpicimus in Domino falubriter expcdire. Exhibita fiquidem nobis nuper pro parte Venerabilis Fratris noftri PAR1DIS Archiepifcopi Salisburgenfis petitio contine- bat: Quodcumalias bon« memori« Marcus Sitticus, dum vixit, etiam Archiepifcopus Salisburgenfis,pia meditationc cogitaflet,quamlonge lateque diffufum undique eflet hsere- fismalum, quantaqueincommoda&damna univerfoorbiat« tuliiTet, illi verdtutius &fortius remedium afferrinon polfe, quamfiubiqueterrarum, dočtorum Virorum Conventuseri* gerentur, quifanadočlrinaimbuti, populos fuos propinquos Catholicamdifciplinamdocerent, qua &fibiprodeflc,&c£- terosinverafidevalerentconfirmare, tantain DeumReligio- necommotus, nec non fcrventiinproximumcharitate,Col* legiumfeuGymnafium in Civitate Salisburgenfi liibinvoca- fcionc feu Titulo S. CaroliBorromaei fundavit, illudque red- -IlŠ diti- 1 r Liber VI* 1 ta&t ditibus Fufficientibus pro Dočtorum & Magiftroram, qui Grammaticam, humaniores litteras, Philofophiam, & Theo-> iogiam docerent, manutentione, felicique gubernio dotavit» acCuraeScregiminidile&orum filiorum Monachorum Grdi* nis S. Benedičii commifit Sc commendavit. Gum autem,{i- čuti eadempetitio fubjungebat, fundatio Collegii feu Gymna- lii prsedičti ufque aded feliciter ceflerit, Ut Studioia Juventus exercitiis hujus generis honeftiffimis allčdfca, alkmde etiam certatimconfluens ad majores aliquando funčliones inEcck- fia St Republica Chriftiana rečle adminiftranda Ipem non con* temncndam dederit j quare pro parte prgedičli PARIJDIS Archiepifcopi nobis fuit Jiumiliter fupplicatum, quatenus Collegium leu Gymnalmmpraedi£fcum in Univerlitatem Stu¬ dii generalis erigete Sc inftituere, aliisque in praermffis oppor-/ tune pro videre de Benignitate Apoflroli ca dignaremur. Nosigitur attendentes, qu6d exiitteratum ftudio aniffia- rum faluti confuKtur, Sc alia fpirituaiia Sc temporalia bona mutido proveniuiitjpraedičlum PARIDEM Archiepifcopusn aquibuscunque excommunicationis, fufpenfionis, Scinter-* dičli, aliisque Ecclefiafticis Cenfuris, fententiisSt pcenis, a Ju* re>velabhomine, quživis occafione, velcaula latis,fiquibus quomodolibet i nnodatus exiftit > ad eflečlum praefentium dun- taxat Confcqusendum , Karam fefie abfolventes St abfolutum> fbre cenfentes * nec non Collegium feuGymnafium acMo* nachoshujufmodi, eoramque difcipulosSc ftudiofos prsefen* tes Sc futurosfubB. Petri Apoftoli, ac noftra ac Sediš Apofto- licsetutela Sc protečlione fufcipientes,hujufmodi fupplicatio- nibus inclinati, Difcretioni Tuse, cdmj ficut ipfe P ARIS Ar* chiepifcopus afleritj Venerabilis Frater Nofter Epifcopus ChicmenfisOrdinariusvicinior exiftat, ex voto Congregatio- nis Venerabilium Fratrum Noftrorum S. Romanae Ecclefiae CardinaliumjDecretorum Concilii Tridentini Interpretum, per Apoftolica fcripta mandamus* quatenus Collegium feu Gy mnafium prsedičlum in generale publicum ftudium, Aca- demiam, acetiamin Univerlitatemcujufcunque FacultatisSe Fcientiselicitse, cumCathedrisFacUltatum eatundem, ac Pcr- teftate Sc Facultatc^capacesSc idoneosin Facultatibus hujuf* modi, fervatis fervartdis, Dočtorandi feu Magiftrandi, Au*- čloritate noftra perpetud, fine tamen alicUjus prsejudicio, eri- vt -.,y Xx xx XX X gas j 082 Hiftoriae Salisburgenfis gas & inftituas, illudque fic ere&um & inftitutum ae ejus Re&orem, aliofque Miniftros pro illius profpero 6c felici regi- mineneceflarios, Monachorum praedičlorupi curae, regimi* ni & adminiftrationi fubmittas, fupponas* & fubjicias: ac eidemftudio, & illius Univerfitati, nec non Rečtori, Dofto* ribus ,Scholaribus& pcrfonispro tempore exiftentibus,acillis, quos inibi, ad quoscunque etiam Magifterii gradus } inArti- bus& Philofophia, Sacra Tbeologia, Jure Ganonico, Civili, & Medicina ab iifdem five Resore Univerfitatis,five Cancel- lario, autProfeftbribushujuimodi, praevio rigorofoExam'me, acaJiisiervaris /ervandis, utpraefertur, promovericondgerit, ut omnibus dcfingulis Privilegiis, Imm unitatibas, Libertati* bus, Exemptionibus, Praerogativis, Honoribus, Favoribtis, Gradis, Conceftionibus, Antelatbnibus, & Indultis tarna Jurecommuni, quamexGonfuctudimbus Apoftolicis &Im* perialibus, vel aliis quomodo\ibet, m genere feu. fpecie, Ita- liae, Germaniae, Galliae,acquibuscunquealiomtn ftudiorum generalium Univerfitatibus > illarumque Do&oribus, Scho/a- ribus ScPerfonis, ac in eis pro tempore promods quomodoli- betconceffisacconcedendis, ac quibufc illi utuntur, podim* tur&gaudent, non folum ad eorum inftar, fed pariformiccr & aeque principaliter ,abfque ulladifFerenda in omnibus&pcr omnia , dummodo fint in ufu, nec hačtenus revocata, aut fub aliquareVocatione comprehenfa, uti,frui v podri, gaude« re> Ubere & ličite poifint & valeant, perinde ac fi illa Unirer- fitatierigendaehujufmodi,& illisResori, Dočloribus, Scho- laribus&perfonis,, acineapro tempore promdtis, quomodo- libetfpecialiter & nominadm conceflaforent, dičta Authori- tate indulgeas, nec nondičtae Univerfitatis Rečlori pro tem¬ pore exiftend, qiiaecunque Statuta, ličita tamen&honefta,ac facrisCanonibus ac Concilii TridentiniDecreds 6c ConRitu- tionibus Apoftolicis non contraria, per Archiepifcopum Sa* lisburgenfem pro tempore exiftentem approbanda , condcn- di, renovandi, & abrogandi licentiam ac facultatem con« cedas. Cives quoque prsedi<£bae Civitatis, & alios quo$cunque, qui inibi ftuduerint, & eorum conclufiones & propofitiones inter Dočtores ejufdem Univerfitaus fuftinuerint, & alias ido* nei & fufficientes, praevio rigorofo examinc, ac aliisfervatisfcr* * jt /> ran- Liber VL H Vandis, ut praemittitur , reperti fuerint, co ipfo in Collegium ipforum Dočtorum & Magiftrorum receptos St admiflbs cfle & cenferi, St pro talibus haberi , eifdemquePrmlegiis, Indul- tis, Immunitatibus Sthabilitadbus ad Beneficia Rcclefiaftica St dignitates, aliifque praeeminentiis, aliis Univerlitatibus St illarum ProfefToribus St membris quomodolibet conceffis Sc concederidis ac praefcriptis, vel praefcribendis ,dumodo Juris- dičtioni pro tempere exiftentis Archiepifcopi Salisburgenfis, ac, ut praemittitur , SS. Canonibus Sc Goncilii praedičli Dccre- tis nonrepugnent, gaudereStpotiri, Stžd lila reeipi St admit- tiftatuas. Nos enim, fi ereliionem St inftitutionetn, aliaque ribi commiflapraedi&apef Te, Vigore praefentium, fieri contige* rit , ut praemittitur, ex nune prout ex tune, St econtra, poft- cpi&mfaSta fuerint,ptaefenteslitterasfernper St perpetuo vali- das St efficaces fore St effe, fuosque plenarios St integros ef- fečlus fortiri St obtinere , ficque ab omnibus St fingtilis cenfe- ri, St ka per quoscunque Judices ordinarios St delegatos, qua* VisaUČtoritatefungeiites, judicari St definiri debere, ac quid- quid fecus fuper bis a quoquam quaVis aučloritate /cientet vel ignorantercontigeritattentari, irritum Sc inane decernimus? Non obftantibus Apoftolicis, acinProvineialibuš ac Synodali- bus editis ,fpecialibus vel generalibus conlVitutionibuš St Ordi* natiornbuš, ac Collegiorum , UniveiTitatum , St Ordinis hu- jufmodi juramento, ConfirmationeApoftolica, vel quavis firmitatealiaroboratis, ftatutis Sc confuetudinibuš cšsterifque contrariis quibuscunque. Volumus autem, quod linguli Magiftri, Dolores St LeSlores Univerfitatis erigendas praedičbe in principio cujusli- bet anni' feu renovationis ftudiorum, fačla priusper ipfos St eo- rum quemlibet in inanibus Ordirtarii loči tanqUam delegati Apoftoliciprofeflione fidei, juxta articulos a Sede prsedičla propofitos, fc nihil,quod eidem fidei quoquo modo repugnet, aut fitcontrabonosmoreš ,lečluros, do&Uros, aut interpre- taturos, folenni juramento, juxta Decreta ejufdem Concilii, fe aftringere debeant. Datum Romaš apud S. Petram Anno InearnationisDominicae millefimo, fexcentefimo, vigefimo quinto, fexto decimo Cal. Januarias, Pontificiinoftri anno tertio. Xx xx xx £ DIPLO- 1084 li t T :i l Hiftorias Salisburgenfis 1111 DIPLOMA mam Vid. Hi flor. pag.708 FERDINANDI If. 1 M P E R A T O R I S Concernens EreBionem Univerjitatis SaUsburgerjfis^ *•' J ’ ^ * J ‘ * 4 i- ’ ERDINAKDUS Secundus Divina faven- tcGlementia Elcčius Romanonuh Imperator Temper Auguftus, acGermanise,Hungariae,Bo- kemiae, Dalmatte, Croatiae,Sclavoniae, &c. Rex, Archidux Auftriae, DuxBurg\mdue, Brabanti®, Sty riae, Ca* rinthi3e,Carniolae, &c. Marcbio Moraviae&c. Dux Luzern- burgise, ac Superioris & Inferioris Silefiae, ^irtepberga: & -Teckae,PrincepsSueviae,Coines Habsburgi, Tyroiis, Fene* tis, Kyburgi & Gorritise, Landgravius AlTatiae, Marcbio S, K. ImperiiBurgovise, ac Superioris & Inferioris Lu£ttiac,Domi* nus Marchiae, Sclavoniae,PortusNaonis& Salinarum. Ad pcrpetuam rei memoriam agnofcimus & noturafa* cimus tenore praeTenriumUniverfis: cpiod cum ddnifscno* bis exponi curarit V enerabilis PARIŠ Archiepifcopus Salisbur- genfis, Legatus natus, Princeps devotus nobis dilc&u$,an* te trienniumcirciterPraedeceflorem fuurri MARCUM SIT- TICUM Archiepifcopumrecolendaememoriae fingulari Or- thodoxseReligionis Catholics, una cum litteris Humaniori* bus,in Archidioecefi fua,aliis<^ue locisfinitimisprQpagancta ftudio incitatum, ad veram divini Numinislaudem &perenne Juventutis commodum in Civitace fua Archiepifcopali Salis- burgenfi Tub TutelaatquePatrocinio S. CaroliBorromseiCol* . legium, (ive Gymnafium, tanquam certum pietaris ChriRia- jiasSeminarium,fundafleat^ue erexiffe, & deredditibusfuffi- . cientibuspro tempore providiffe, ejufque Curam , Regimen ( & Gubernationem Monachis & PP. Ordinis S. Benedidi ea conditionecomraiiilfe, ut ibipraeter Divina OfEcia, & debi- tam difeiplinaa regularis obfervamiam, in bonis edam mori* •C 'J ' r bus. Liber VI. 108? bus , virtutibus Stdiverfis artium liberalium fcienciis& difci¬ plinis, Juventutemaliasque perfonas inftituerent: hac infu- perprpmiffioneadječta, iiconceptaefidueiae fuse optatus ftu- diorum progreffus refponderet, quamprimum pro conditio- netemporum ac virium fuarum fieripoflet, curaturumfe, ut de jam dičtis redditibus in perpetuum, eaque liberalitate pro- videretur, ut quot Monachis ac Patribu s pro Univerfali ftudio, feu Academia omnium Artium ac Facultatum opus foret, congruamilliac fufficientem fuftentationem fuam haberent, necnon effečturum, ut in illa palaeftra ingeniis & difciplinis, debitahonorum ornamenta fuo tempore non dedfent. Quod quidem Inftitutum Jiačtenus ufque adeb feliciter cefferit, ut Juventus exercitiis id genus honeftiflimis illečla, aliunde etiam certatim confluens ad majores aliquando funčtiones, in Ecciefia& RepublicaChriftiana dextreadminiftrandas, fpem non contemnendam faceret. Unde praenominatuš Archie- pilcopus PARIŠ ineundemcum Anteceffore fuo pietatis fco- pumcollimans, & benecaepta ad felicem exitum deduci, Sč fecundis aufpiciis , communi fubditorumfuorum commodo firmari atcjue ftabiliri, magnopete defiderans, demifse nobis fuppiicavit, utprtedičlam adeo profpero fucceffu initiatam, &afe,fuisve Succefioribus quanto citius perficiendam Fun- dationem ,& erečIionemGymna{iiS.CaroliBorrom«i,afu* premaquoque Authoritatenoftralmperiali exnunc, proutex tunc,&ex tune, proutexnunc, non tantum approbare, ra- ufteare & confirmare, Sc in Auguftalem protečlionem no- ftram fufcipere, fed etiam in Univerfitatem ftudiigeneralispro quibuslibet liberalibus difciplinis & licitis Facultatibus ad in- ftar Parifienfis, Viennenfis, Colonienfis, Friburgenfis, In- golftadicnfis, &aliarumtam Italiae & Galliae, quam Germa- niše Univerfitatum ftudiorum generalium erigere, & iisdeni Pnviiegiis, Honoribusatque Immunitatibus Academicis or- nare clem enter dignaremur. Nos fane benigne confideraiites, opus illud non minus ad DeiGloriam, quam communis Reipublicae utilitatem & per* petuam animarum falutempertinere j pro benigno noftro er- ga Devotionem fuam afFečtu, ejufdem petitioni, quippe cui ratio & xquitas fufFragatur, clementčr annuendum duximus, uti vigoreprsefentiumannuimuSi Acproindeexcerta no- 1086 HiftoriseSalisburgenfis lira fcientia, animobenedeliberato, fano accedente confilio^ Sc deCaefareae Poteftatis noftras plenitudine, memoratam, ia Urbe Salisburgenfi bene caepti Gymnafii fundationeiji,& erečtionem (uo tempore competenter ac in perpetuum, uti praefertur, ftabiliendam ex nune prout ex tune, & ex tune pro- ut ex nune,benigne approbavimus, confirmavimus, Ctefa- reaque AutKoritate noftra in perpetuum communivimus, quemadmodum hujus Diplomatis noftri vigore approbamus, confirmamus, communimus, atque idem Gymnafimn ac PP.Benedičtinos quorum Regimini, AdminiftrationiacDi- rečlioni iiiud commiffum eft, nec non eorum Difcipulos & Au- ditoresprasfentes&futurosin Protcčiionem , Tuitionem,De* feniionem , & Salvam Guardiam ImperiaJemclementer reci* pimus, atque infuper idem Gymna{ium in generale publi* cum ftudium, Academiam Sc plane Univerlitatem inftitui* mus, ordinamus, Schoc nomine deinceps perpetuis futuris temporibusab omnibus appellari, Sc iisdem omnino Privile' giis , Sclmmunitatibus, quibusaliae quaecunque llniverfita* tes, uti,frui, atpuepotiri folent, gaudere volumus, itaut omnes & finguli ftudiofi & Scbolares, qui in Albo ejufdem Univerfitatisfive Academiainfcripti fuerint, vel in praefata ap. probataAcademiafiveUniverfitate lečtiones audierint & ftu* duerint, omnibus Sc fin guliš Privilegiis, Exemptionibus, Li* bertatibus, Immunitatibus Sc Indultis, quibus Studiofi alia* rum quarumcunque Academiarum Sc Univerfitatum gaudere, frui Sc potiri folent, re Sc nomine gaudeant, fruajitur, &po* tiantur. Et infuper motu, fcientia & Autboritate , ut fupra,con- cedimus Sc indulgemus, ut iidem PP. BenediftiniSc aliijuris Civilis & Medicinae Profcffores, ejufdem Univerfitatis Studiofi, qui Academiae Al bo inferip ti fuerint, vel in faepe didba Univer- fitate , feu etiam in alia quavis approbata lečtiones audive- rint, Sc digni habilesque, rigorolo Examine pr3evio(inquo confcientias ipforum Profeflbrum onerari volumus) reper(i fuerint, juxta aliarum Uuiverficatum Privilegia, cis per pras- fentesa nobisSc aliis tum fummis Pontificibus, tum Impera- toribusconcefiafiveconcedenda adquoscunque GradusBac- calaureatus, Licentise , Magifterii, Dočloratds in Artibus, Pbilolophia, atque Sacrofančta Theologia, Jure Canonico, Liber VI. 1087 Civili Sc Medicina,ab eifdem, live Re&oreUniverfitatis , li- ve Cancellario, five ProfelToribus promoveri Sc folenniter creari, modo Sc lolemnitate in aliis Univerlitatibus confuetis, polfint Sc debeant, at que tandem taliter promoti five promo- vendi, in omnibus SclingulisPrivilegiis, Praerogativis, Im- munitatibus, Exemptionibus, Libertatibus,Antelationibus, Favoribus, gratiis Sclndultis, quibus alii in Univerlitatibus ftudiorum generalium, Italiae, Galliae, Germaniae, juxta illa- rum Ordinationes, ufus, ritus, confuetudines Sc moreš, pro tempore promoti, de Jure vel confuetudine, aut alias quo- modolibet utuntur , fruuntur, non folum ad earum inftar, fedpariformiterScaequeprincipaliter,absqueulla differentia irv omnibus Sc per omnia, perinde acli gradus ejufmodi in Uni¬ verlitatibus, nec non Collegiis, Gymnaliis, Academiis qui- buscuuque accepiftent, uti, potiri, Sc gaudere re Sc nomine pollint, debeant Sc valeant. Non obftantibus in praedičtis omnibus a\iquibus Legibug, Conftitutionibus, Ordinationi- bus, Praerogativis, Decretis, Statutis Sc Confuetudinibus Sc aliis quibuscunque in concrariumquocunque tem pore facien- tibus. Quibus omnibus Sclingulis, in quantum praelenti no¬ ftrae Conftitutioniobftant, feu obftareinfuturum pollent, ex plenitudinePoteftatis noftrae Caefareae derogamus Sc deroga- tum elTe volumus. Supplcntes omnes Sc quoscunque dc- fečlus tam Juriš, quam fačbi, li quiin praemillis omnibus auc lingulisinterveniflent, velintervenifife quovis modo diciaut allegari poflent, quovis modo, vel Jure, vel confuetudine. Nulliergohominum cujufcunque ftatus, gradus, Ordi- nis , conditionis, dignitatis aut praeeminentiae extiterit, li« ceathancnoftrae Approbationis,Ratificationis, Confirmatio- nis,EreSlionis, Derogationis, Suppletionis,Decreti, Volun- tatis Sc Gratiae paginaminfringere, vel ei quovis aufu temera- rio contraire, quatenus gravillimam noftramSc Sacri Romani Imperii Indignationem Sc paenam Quadraginta Marcharum Auripuritoties, quotiescontrafačlumfuerit, omnifpc veniae fublata, pendendam, Sc pro femilfe quidem Fifco feu aera- rio noftrolmperiali, pro reliduo vero ejufdem Gymnalii uli- bus applicandam, evitare voluerit. Y y yy yy Harum 1088 Hiftorije Salisburgenfis Harum teftimonio Litterarum manu noftra fubfcripta- rum, & figilli noftri Imperialis appenfione munitarum. Da' tumin Civitate noftra Viennse^ die nona Menfis Martii. Anno Domini millefimo, fexcentefimo, vigeftmo. Regno- rum noftrorum Romani primo, Hungarici fecundo, Sc Bo* hemici tertio. Ferdinandus* CLASSrS TERTIA, COMPLECTENS ColleElanea atqueparerga cumCatalogis No- minum & SucceJJionum JerieEpifcoporum Archiepiftopcrum Salisburgenjium^m non aliorum Anti/litum • COLLECTANEA ’ f * i " f • • ' San&orum Epifcoporum & Archiepifcoporum Salisburgen/ium , quce citanturin Htjlom pag. 180. S. VITA LIS. Raeterea , quaein Hiftoria continentur, obfervan* dum infuper, CmgW#wiftiusSan & ad Altare S, RUPERTI fufpenlam, quae LUIPR AMIIM vocabat Beatum, 6c teftabaturde Luiptmo ,Eberhardo\. Rudolfi , Diethmafo <&* Ilarivvigt) Archiepifcopis, quod multis claruerint miraculis , & adbuc miracula patrent. Confirmant Sanditatem pidu- rse, ut fupra. ADALWINVS, Hic a prim a Adolefcentia, tefte MS. QQ^virtutis infi- gnia manifeftavit, in omnivitaprivata, Religione, innocen- tia, pietate, humanitate, JiberaJitate, dadrinaque Ecclefia* Iliča infignis. UndeLuipramus eumadhucin vivisSuccefib- rem defignavit. Jamantiquitus in Ecclefia Cathedrali habuit tadium circa caput, fanditatislnfigne. ALBERTVS feu AD ALBERT VS. Nonintegri anni Archiepifcopus cmn fanditatis opinio* ncobiit, Hinc juxta MS.JoannisStainhauferolim in Ecclefia Cathedrali antiquacum radio circa capuc depingebatur & ejus Nomini prseponebatur S. id ell, Sančlus* Concordac pidura Aulica. DIETHMARVS I. OcčiditurinBelloUngaricopro Fide Catholica, unde ab aliquibus Sančlus Martyr vocatur: & jam olim in antiqua Ec¬ clefia Cathedrali depingebatur cum diademate Sandorum in P 1 LGRINVS. Moritur in opinione Sanditatis. Ita arguit ejus Imago antiquitus in Cathedrali Ecclefia, ut Sandi folent, depida* oualis etiam nune vifiturin fepe dido Conclavi Marci Sittici. LVDBERTVS five VDALBERTVS. Non defunt, quiexuno duos Archiepifcopos faciant: Verum MM. SS. antiqua H. K. & M. nonnifi unum agno« fcunt. Neque accidentalis illa Nominum diverfitas, (quam fepius in eandem perfonam cadere, plurima exempla com* probant )ad plures aflerendos cogit. Fuifle autem pro Beato vel^dfohabitum, arguunt pidurae Veter is Ecdefise Cathe- dralis & Aube Archiepifcopalis. Yy yy yy 3 EGI- 1892 Hiftorise Salisburgenfis EGILOLF VS. Eademindicia, qusepriorem, etiamhunc StmčH&aBcui loco cultum perfuadent-. MARTWICVS. F uit is in vita & poft mortem miraculis clarus. Qu9» re» cenfent antiquumMS. H. fol. 25*. & Joannes Stainhaufer in fuoMS.a fol. 1 n^.ufcpie ad fol. 111 S. & hunc Pontificem vocant SančliJJimm. MS.K. fatetur anno. I iSt.SS.Vitalm, Vtrgilium , HARTWICUM $c Eberhardum Salisburgi fignis claruifte. Undemerito Tabulaillaanno 13 96. fcripta, &olim inEcclefiaCathedraliad altare S. RUPERTffu/penfa, dequ» fuprain Luframo , vocat HARTWICUM Beatmn , & nume- rat inter illos Archiepifcopos, qui patrabant miracula. Etiam hoctemporein Chrtmicis recentioribus Sančli vel Beati Titulo honoratur. GVNTHERVS. Hune Beatum vel Sančlmn probant pičtura in Eccfdn Cathedrali cum radio & prxHxo S., & in Aula Archiepifcopali. DIETHMAR VS II. Iftum quoque Tabula illa antiqua anno 13 69. feripta Beatum nominat, & inter Thaumaturgos collocat. B A.LW IN US. De boe MS. QQ. teftatur quod nxtrh princigatum ita k tegre, ut nihil zriminis , nihil ofjenfie , nec quicquam mali in mo< tat um fuerit. Signa fančlitatis ipfius funt pičturse faepiusad- CaUnocr- dc Calendarium Salisburgenfe. GEBHARDUS. Huncfančtum fatis conteftantur ejus Miracula. Cum enim e Werfenfi arcein Admontenfe Monafterium fepelien* dus deportaretur, mutus ille (qui Gebhardo de fundando dičto Monafterio deliberanti folutooredixerat: 'Humhoabis, DEUS autem confummabit * poftea vero rurfus ufu linguse ca- ruit) primum plene facultatem loquendi obtinuit. Et Mo- numenta Admontenfium teftantur: poft mortem fummiscla* ruiflemiraculorumfignis. Unde&vetus MS. H. & Tabula fupra relata, atque pičturae eidem Sončit vel Beati epitheton tribuunt. THIE- Liber VI. 1093 T H1E M O. Hune pro Sančlo habitum& habendum efle, ipfiusMar- tyrmm , &quseiliudconfecutafunt,fatis fuperqueevincunt: de quibus Vide Hiftoriam noftram. Superfunt adhuc multse Imagines cum radio circa Caput ,cordeque diflfečto in mani- busexhibito. Hincplures Authores, inter quos Radcrus, me¬ rico mirantur, nullam de ipfo in Ecclefia haberi memoriam. EBERHARDUS I. Hujus Arcliiepifcopi fančlam vitam & res geftas ab ejuf- dem Difcipulo confcriptas continet MS. H. ubi ejus quoque miracula recenfentur • ut merito pro Sančlo habeatur ; & Burcbardus Arcbiepifcopus procurare voluerit illius canoni- zationem : morte tamen praeventus ad effečtum deducere non potuit. RVDOLEV S. Eum pro merito fuo inter Sančtos cultum, exhibet,pr 3 e- ter tabulamfuprarelatam, 3t pičturas, MS. QCXjn quohabe- tur, qubd vitajanciitate &miramlorumprodigiUfulJerit. IlJius fepulehrum fingulari obfervantia honoravit Arcbiepifcopus GeorgiusdeKiienburg} qui, cumLapisfepnlchripedibusho- rninum obvius jaceret, illum tamen nunquam pedibus fuis attingere volebat, fed juxta tranfibat. Ejus offa habentuc etiamnum facrophago inclufa, in fuperiori Sacriftia Ecclefiaar Catbedralis ex parte Evangelii verfus fummum altare; aliqua ex his 2. Hierothecis ligneis inferta aflervantur. DeSS. GISLARIO & CHVNIALDO. EIos in fančtorum numero computandos, evincunt fc- quentia: InBulIaLeonis III. Arcbiepifcopatum inftituentis, bsec inter alia habentur; EcclefiaJuvavienJium,qua&Petenanuncu- patur , cf Mce inhonorem B. Petri Principis Apoftolorum venerabiliter ej} conjecrata, ibique requiefcit Corpus S. Pontificis RUPERTI, unacmn Venerubilib usfuis Sodalibusfcilket C HUN IALDO & GlSlLARiO , quorum corpora ibi d Fidelibus honorantur. At fervatur hodie Corpus S. Giftlarii in loculo cupreofubtus alta¬ re Oratorii Auiici apud PP. Francifcanes. In 1094 Hiftoriae Salisburgenfis In MS. H. fbl. 1 o. ad annum 118 6 . ita habetur. Očlavo Galendas OMris fnmslatb S. R UPERTl Epifafi , quafačla ejiabEpijcopo VJRG1LI0 , quifuitoč!avus ob illo t cum quo tranjlulit duos Presbyteros ejuf S. CHUNIA L D UM & G ISLARlUM^ quorumfejlivitas, quia nullo alk die in anno ha. bet ur, eddemdie nominatim inipfa, adquam trans latiJimtfacclt. fia fiat utrni tfi cdebrari, Quorum translatio pojled eodmlie rt- nov at a ejl poji tkinam, &* c onjecratd Ecclefid mutatis Altarhu B. & SančliJJimoHartvvko XXII. Epifcopo &Xll. Archiq ifco- po, eorumque Corpora tmcpofita funt ad Gorpus fai quondam compa- triotoS, Patri s R U PER Tl. InantiquoMS.K.adannum 15 if. Cakndis Augufli uomnus Wekhardus Archiepifcopus Salisburgenfis aperuit tumbam S. RUD BERTI, invenit ili Reliquias. Primo B. RUD BERTI cumcapitt , Item B.Marti- ni in magnaquantit ae. IttmB. Htrmetis Mart. ItemB.Crjfa tbi& Dari' r in Eoclefia Catliedraii cum alns SS. Corponbus mCrypta (qu ? m SaAormm appelja- bant) recondidit; qusOffa deindcJ.Hartvicus ArchiepiRo- pus, cum Corpore S Manini fcaliis Rel,quiis e Crvpta leva- VIC ’'ifwdr P b° n /' ^ u ER r ri m Una tUmba con )“Mit; in qua & Weichardus Archiepifcopus anno 1315-. eandem in- venit, populo oitendit, fub^ue novo Altari S RUPERTI repoiuit: fub quo rurfus jacužre abfcondita ad annum 1602 ubi amoto Altan ( ut fuprade S. RUPERTO di&um )SS[ R e ’ liqui* invents funt, inde translaGE in Capellam d. Mari * Magdalena m Aula,- poftmoddm fub Altari Oratorij Aulici in EcclefiaPP. Francifcanorum affervata fuut in cuprea tumba. cuiincifum Nomen S. HERMETIS: donečnoviffimžj nan . no feculari 1 6$2. a Celfiffimo Principe MmimilimoGandolfo ritu folenni ad Altaie Capellae S. Čarali Borromai in Ecclefia Metropolitana translata, ibiquedepofita fuerunt Brachinm hujus Sančti feribitur B. Gebhardus Ardiiepif CO pusMonaft e - rio Admontenfi (cnjus Fundator extitit) donafle. Ita MS Admont. DE 1102 Hiftorias Salisburgenfis DE Allatione & Translatione Corporum SS. C H R YS A N T HI E T DARI£ a »HRYSANTHUS Nobife Juvetis M Polemii Alexandrini Filius, DARIAM Vefta* H® lem Virginem fibi a Patre defponfatam in fide in« ftruxit ^ qui,fervata pari confenfu caftitate, deFide accufantur, fub Celerino Pracfe&o tormentis excruciantur, & tandem in Čampo, quem Scehratumv ocabant,in foveam miril, terra & lapidibus obtuuntur: ficque Corpora horan Martyrum primitus in hac fcvea fuo inclyto Martyrio fc. pulta fuere. Horum deinde SS, OfTa ab Adalwino Salisburg! Arcliie* pifcopocircaannum 860. Roma Salisburgum tcanslatafuiffc teftanturMM. SS. & Chronica Petrenfia. "Credibile eri, Adalwinum aljatas SS. Reliquias apud re- liqua SS. Lypfana in Crypta depofuifle , quas deinde Harf ^icuselcvavit, &ad Corpus S. RUPERTI in una tumbare* condidit. Translatse funt eodem modo, quo fupra memo* rati S. Hametis Corpus: Doneč anno I682. 18. Odobriš a CelfiiTimo Principe Maxvniliano Gandoifo , in Ecclefia Ca- thedrali in Capella S. Ann. Suelfionc _in GalJia, ibique fcpalti: inde tamen , juxta Martyrologium Komanum 25*. Odobriš, poftea Romam in Ecclefiam Š.Laurentii translati. Jacuerunt Romae US. Offa ufque ad annum$£9. quo ea Adalvinus Archiepifcopus a Nicolaol. Pontifke impetra- vit, cum quibus etiam obtinuit Corpus alicujus Martyris nomine M A UR L Ita Monumenta Petrenfia. Hxc ita- que SS. Pignora cum Reliquiis SS. Cbryfantbi & Dariscirca annum$60. Salisburgumfunt alJata, &juxta MS. E.fol.fe in Sanduarium ieu Cryptam depofita. Quamdiu hic jacue' nnt, nonconftat. A 4 .S, Iv. non ponit borum tnum S Denominatio Beneficiorum , quae olim in Veteri Bafilica crant certis Altaribus annexa, modo autem inno- Va cum Gertis Mifiis repenuntur. rj .j Beneficium S Gert y udis habet Sacra. Beneficium A Martini habet 2. .Sacra. Beneficium S. Joannis Baptift# habet 3. < 5 acra„ Beneficium t>$.Hieronimi & Elijabethceh abet3. .Sacra, Beneficium S. Anna habet 5\ Sacra. Beneficium SŠ. Apoftolorum Petri & Potili habet I. Sa- *■ • ; i • 1 r >: ■ crum. noii Beneficium SS. Vrinit ati s habet unum Sacrum, Beneficium B. M V. habet 1. Sacrurrt. Beneficium S. Gregorij habet 1. Sacrum. Beneficium S. Colomanui habet 3. Sacra. Beneficium £ Gregorij habet t. Sacrum, Beneficium S. Leonardi habet 2. Sacra. Beneficium S. Nicolai habet 1. Sacrum. Beneficium S.Albani habet 1. Sacrum, Beneficium S. Ubaldi habet 2. Sacra. Omnia haec Confert CelD^Princepš, Beneficium adjtdeks animas habet 3. Sacra. Beneficium SS.Jacobi & Bar tbolomdi habet t. Sacrum. Haec 2. behefieiafemper obrinetR.^ji, PrsepofiuisEe* clefiae Cathedralis. Beneficium S. Erafmi habet 2. Sacra. Bb bb bb b Hoc n 1 2 Hiftorise Salisburgenfis Hoc beneficium Temper habet R. raus D. Decanus Ecclc. fiae Cachedralis. Beneficium IVelfpergianum habet 4. Sacra. Ad hoc beneficium Praefentatoresfunt DD. deJVelfperg, Archiepifcopus veroeftCollator. DE Confraternitatibus, alijfque divinis Officijs in Cathedrali Ecclefia peragi folitis. Inftituit inEadem anna 1677. CelT mDS Princeps & At- c\iicp\{copmMaxim2lianus Gandolphus Confraternitatem S.Jo- fephi • quaeinftitutio 14. No vembris ejufdem anni e Cathedra publicata, & 21. ejufdem Menfis prima Infcriptio fadla eft. HsecConfratemitas fecpientiannoin feftoS. Jofephi primam folennitatem celebravit^ cantatis pridie perEdmundum Ab* batemS.Petri primisVefperis, in ipfovero fefto folenni Offi. cio atquefecundis Vefperis .* fucceflit deinde folennis fuppt catioinTempIo Cathedrali & cantatusHymnus Ambrofianus. Eidem Confraternitati idem Celt mus Princeps impetra. vit ab Innocentio Papa XI. Tub data 24. Aprilis anno 1677 Variaslndulgentia6; & pro Altari dičfoeSodalitatis privilegium fpeciale ,utSacerdos ineo die Mercurij & per Odtavam Com- memorationis Fidelium Defunčtorum celebrans poflit ani- mam ePurgatorio liberare. Inftituit idem Princeps 17. Julij anno 16^78. Confratemi- tatem perpettue Adorationis SS. Sacramenti ; motus fingulariter confeflionibusveneficorum, a quibus horrendasblafphcmije, injuriae & contumeliae SS. Hoftijs illatae manifeftabantur. Subeodem caepit in Ecclefia Cathedrali Benediftiocum Venerabili ante poft primum mane oificium. Item die- busSabbathinis ante & poft Litanias Lauretanas vefperi. Cantantur ordinarie fingulis diebus 2. Officia : ornim manehoraquinta^alterumfeu Conventuale hora octava,fa* erabeneficiorumfic ordinata funt, ut omni femihora habea- turcertaMifta. ;' In diebus Dominicis & feftivis hora odtava mane per Ca- pucinum ; a prandio vero hora duodecima per Francifcanum habeturConcio. , Liber V£ 1113 In DominicaPalmarum incipiunt,& proximo dieMercu- rij defmunt Preče s 40. Horarum , fub quibus a diverfisReligio- fis habenturi$. Conciones,feupotiusExhortationes. Diebus Jovis per Ecclefiam fit Proceflio cum Venerabili, cfuam fequitur folenne Officium. Hanc Proceffionem, ap- probante Julio Ii. Poncifice Maximo, incepit VeterumCivi- um Confraternitas anno 15*0.9. in Ecclefia parochiali , nune Francifcanorum,aquadeindein novam Ecclefiam Cathedra- SSru&er/ lemtranslatafuit. Officium vero fundavit. Tertia Dominica cuiufque Menfis habetur fimilis Pro¬ ceflio, & poftprandium horaprimaConcio pro Confraterni- tatc Corporis Chrifti Pulfum , ut vocant, TenebrarumfetA fexta incepit olim SDač Te- Eberhardus JI. quidiupofteaintermiflus, denuo refbtutus eft nc rx ‘ anno 1627. uti & pulfus Agoniae Chrifti hora očlava vefper- S)fe 2 (n 0 ff. tina feria auinta. III. TLccleJia Mona/ierii S. Petri. Ecclefia haecvarias fubiit viciffitudines, partim propteu incendia,partimpropter fačlasa diverfis Abbatibus mutatio- nes. Turrim Ecclefise prius admodum humilem in majorem« altitudinem evexit Otto II. Abbas, qute deindeanno 1493. fub Ruperto V. Abbate te&o plumbeo coopcrta fuit. Ab¬ bas Joachimus Ecclefiae muros in majorem altitudinem ex- tulit, &tabulato ligneo lapideas concamerationes fubfbtuit. Arcuatum quoque fornicem, ubi fumrnum Altare vifitur, con- ftituit, ac latera utrinque altius eduxit. Summum Altare , quod modo cernitur, erexit idem Abbas, antiquiori Arae ftručlura, quamMartinus Abbas anno 1606. fieri curaverat, ad Capellam S. Viti translata. Altare praefens S. Joannis Baptijla a cornu Evangelii re- fpečluPrincipis Arse fuis expenfis exftruifecit fub Abbate Al¬ berto III. anno 1634. D. Joannes Kizmdgl Vice Cancellarius Habsburg: confecratumeft 26 . Očtobris anno i642.aJoanne Chriftophoro deLiechtenftain Epifcopo Chiemenfi. Hodie, poftquam anno 1661. 26. Očlobris fub Abbate Amando Cor- pus S. Amandi a 4 Altare illud translatum fuit, communius Altare S. Amandi appellatur. Bb bb bb b 2 Ere- 1 114 Hiftorise Salisburgeniis E regione ad fepulchrum S. Vitalis , olim Altan erat D, Andrea facrum • cujus Joco poHmodum WollFgangusFlek* hamer anno i627.novum, quod nune eft, poiuit, illudcjug anno 1642, praedičfus Epifcopus Chiemenfis in honorem S. Vitalis coniecravit* Altan B. M. V. fupra columnafn, juxta introitumia* criftise, conftituit Amandus Abbas anno 1673. l ma g°B. V. exiapide fiifocrediturefleOpus & artificium S. ^hiemm Ar- chiep. Salisb. &M. Idem Abbas annd l6A/ c erexit Aram honori S cujus fmgukris Cukor extitit; HabetpriviJegium, quofm- gulis Feriis II. & VI. & p erOčlavam Comm. Fidei. Def.Sa* cerdotesReligiofiS.Petri animapo/Tunt iiberareepurga£Qrio, Altan recensS. Ruperti, illius obitum inpičluraexhibenSj erečlum fuit fub eodem Abbate, expenfas conferente D, Wolffgango Sinhueber, modcrmReverendiffimvD. Abbatis Edmundi parente. Confectaturr 17. Maij anno 1665*, a Franciico VigilioEpifeopoChiemenfi. Oppofica huic cx adverfo Ara D. Patriarchne BettediElops. fitacft sere CEriftophori Wolgfehafen per annos multošOf- ficialis & Granadi Monafterii, quam idem Epifcopus Chie* tnenfis in ejufdem Sančti honorem confecravit anno 1 66$ 17. Maip Altare SS. Trhiitatis primitbs collocavit antto 1326. Con* radus Abbas S. Petri, atque eodem anno confecravit Friden- cus Archiep. in honorem SS. frinitatis B. M. K SS. Apoftolo- rum Petri Andrea ac S. Benedičli Abbatis. PrsefatusAr- chiepifcopus dedit Indulgendas 40. dierumillis, qui adhoe Altare in terfu n t divino Officio in 4. praecipuis Feftis B. M.Y. in Feftoib. Tr/kitat is, & per Očlavas illorum. Indulgentiam quoque I O. dierum ibidem Miffam audientibus. Moder* nam Tabulam&pi&uramfiericuravit Albertus Abbas anno l630.ibique Confraternitatem S, Scapularis introduxit. Ha- bet privilegium, utquilibetbacerdos,fingulisdiebusSabbatlii- nis & pet Očlavam Commemorationis Fidelium Defundo* rum, in eo celebrans poffit animam Sodalitati Seapularis in vita adfcriptam epurgatorio liberare. Altare Apoftolorum , quod e regione priori refpondet,ere- xitanno 1335*. UdalricusKalchosperger, quodeodemanno con* Liber VI. In f confecravitOrtolphus Archiepifcopus in honorem SS. Vrini* tat is, B.M.V.& SS.Apoftolorum Smonis&* Juda: pičluram, quae nune ibi vifitur, conftituit Albertus Abbas huiusNomi- nis tertius* Sequuntur Capellce intra Ccclejiam Maio- tem contenta. Capella (S kitare SS. Sebajliani (S? S. Ad, Magdalena, De ere&ione utriufque nihil reperitur: nifl quod inanti* quis litceris fimdationum dicaturhsec Capella cum fuo Altari nominc£ M. Magdalena antiquitus fuifle appellata. Confe- cravit hanc capellam JoannesEbfer Epifcopus Chiemenfis an- no 1431. Etvice alteraanno 15*06. Nicolaus Epifcopus Hip- ponenfis il* honorem SS. M. Magdalena, Fabiani <&* Sebajliani MM. necnon Dorothea V. & M. CapeUa S Alt ar e omniunt SanBorum > vulgo S. Bartholom&i dičtum . Hanc Capellam cum fuo Altari erexitanno 1613. Marti¬ nu s Abbas, hic fepultus. Confecravit eodem anno Ernfri* dus Epifcopus Chiemenfis in honorem omnium Sančiorum. CapeUa S Altare S. Georgij . Hanc Capellam & Altare pofuit Georgius Erlbach Ar- chiepifcopalis Cancellariu&anno 15*18. mortuus & hictumu- latus. Vocatur in quodam Inftrumento CapeUa SS, Georgija Frafmi & JoJephi. CapeUa & Altare S. Schola/licce . . 4 lila conftrui fecit anno 161 1. D. Maria Rechlingerin, ubi cum fuo Con juge Friderico feniorefepultaquiefcit. Alta¬ re confeeratum fuit anno 1642. a Joanne Chriftophoro Epi- fcopo Chiemenfi in honorem S. Scholajlica. CapeUa & Altare SS. XIV. Auxiliatorum. Utrumque pofuit anno 1625). Junior Fridericus Rech- linger cum fua' Conjuge Maria de Haunfperg. Ara confe- Bb bb bb b 5 crata m 6 Hiftorias Salisburgenfis cratafuit in honorem XIV. d#xiiiatorum a praedičfo Epifcopo Chiemenfianno 1642. 27. O&obris. Hxc pe.rillurtris familia Rehlingeriam fuam elegit fepulturam. Capetta & Alt ar e S- Spiritus. Confecratur anno 1244. ab Eberhardo Archiepifcopo. Reconfecratur anno 15*06. a Nicolao Epifcopo Hipponenfi. Altare,quod hodie cernitur, extrui curavic Tobias Fabritius Pracfečtus in Rafcbenberg anno 1 6o$\ quod in honorem S. Sfiritus Joannes ChriftophorusEpilcopus Chiemenfis confe* cravit 28. Očlobris anno 1642. CapeUa & Alt ar e S. H^olfgangi. Haec Capella conflmkur a Joanne Notenhau^r Abbate S. Petri anno 1424. 2 c confecratur eodem anno a Friderico Epifcopo Chiemenfi. Reconfecratur cum fuo Altan anno l^Od. a faepedičlo Nicolao Epifcopo Hipponenfifuffraganeo Salisburgi in honorem S. Vmcentij M. S, IVolfgangi Pont. & Conf t & SL Barbara V. & M. Alind poftmoduin Altare pofi- tumfuitabHaeredibusTobiae Alt anno 162$. defunfti,quod a JoatlneChriftophoro Epifcopo Chiemeafi confecraturinlio* aoremS .Benedičti Abbatis. Secjuuntur Sacrce cedes atque Capella extra Ecclefiam major etn , ad Monaflerium S. Petri pertinentes. Ecclejta Sl Margarethce in Ccemeterio , H Anc primitus a D Rupertohonori & quietiS.^WiRe* Iiquiarum, quasjecu W ormatia attulerat, sedificata ? *po* ftea a Ruperto Abbate e fundamerttis reftitutalh, & inhono* remSS. dmandi & Margaretha confecfatam, dičium edin Hi* ftoriapag. I2f. Contigitautemhaec reftitutio anno fequentibus : confecratio vero arino I492. die S. Julij taffi. ftentibusPraepofitoCathedtali& Abbate S. Petri. EtribusAl* taribus mediumconlecratum eftin honorem SS.Margard* &2/wfcW/.TateraleversusMontem iti hoftorem SS. Erafmi& Mauritij MM* atque S. Otbilia V. Latmle verstis Civita- tem Liber VI. n 17 tem inlionorem SS. Scbaftiani & Florjani MM. & S, Apolloni* V. M. Teftantur lapides fepulchrales, olim prsecipuas familias hic fuamhabuifie fepulturam. Capella S. Catharince . Eft Ecclefise major! ad latus, ubi fepulchrumS. Vitalis colitur > contigua. Ea a S. Leopoldo Auftrise Duce vel ftručta primitus* vel falteminftauratafuit, in qua anno I2I5T. quo- tidianam MifTam pro defunčtis, concefsa in vicem Immuni- tate fofvendi per Auflriam de certa quantitate vinitelonei, fundavit. Confecrata fuit hssc Ecclefia anno 1227. a primo Epifcopo Cbiemenfi Rudgero in honorem Sahatoris Mundi & eius G en kričiš : nec non S. Catbarin* V. Sc M. atque SS. Confefforum Servatii & Antonii, S. Viti ; Capella lisec olim titulo B. M. V. infignis erat; modd S. Viti nuncupatur: confecrata fuit (uti teftaturvctus MS. K.) anno 1130. In MS. T. fub n. 4. legicur altera Dedica- tio his formalibus: Anno Domini M CCCXlX. hdičlione Ih quarto Mus Aprilis dedkataeli Capella S. M ARI Al. $*SS. Viti & Modejii MM. cum Alt arifuperiori d Reverendoin Chfifto Patri <& Domino D. AlbertoVenerabili Epifcopo Cbiemenfis Ecc/eji* in hono¬ rem SS. & lndividua Trinitatis & VičloriofiJJima: Crucis D. N. J ESU Chrijli, &pr atcipue in honorem beata &gloriofx Genitrkii DEl MARIAH & SS. MM. Viti Modejii. Idem MS. n. 2 6. facitquoquementionemtertiae Coniecrationishisverbis: Anno Domini 15*06.8. Calendas Odobriš Reverendfts in Ckrijio Pa¬ ter EM Dominus D . Nicolaus Hipponenfis Epifcopus bane Capeliam ob honorem SS. & Individu* Trinitatis , e^S. Crucis confecravitl Jpecialiter tam en in honorem gloriojk DEl Genitrkis MAR 1AS &* SS. MM. Viti, Modejii <&• Cr,efcenti*, cpiorum Reliqui* majort inclttj* Junt Altari. Aramedia, quae nune eft, fuitiMartino Abbate confti- tuta pro principe Altari ipfius Majoris Ecclefise ; a Joachimo verbSucceflore, utfupraindicatum , huc translataeft. Arse lateralesmodernse, & gemina crypta fepulchralis, opera funt Amandi Abbatis, Vide Hiftoriam Salisburgcfl- fem pag. 843. j n f \ (% 1 anno 15*25'. cum tnenmoanterefi^ I eodem anno V. Cal. Januarii. Ianno 15*3S’. 13. Feb. fubmerfus in Stym. j eodem anno 17. Martii. J anno I5"53. VI. IdusDecembris. • Leonardu f. Udalricus, Virgilius II. JLolfgangus. Simon lil. Joanncs IV, Chilianus. Georgius II, AEgidius. Btmdičlus. I [anno 1777. III Idus Apriiis. Capella S'• Crucis. Haec asdiculalacra ]uxta MS. T. n. 35”, primitus fundata Stdotata eftaSibotonedeSurberch; quam anno 1170. con. fceravic Henricus Epifcopus Gurcenfis in bonorem D. N. J ESU CHRISTl, B . M. V. priucipaliter autem in bonorem S.Crucis, S.Rudherti,SS. Mauritii& Sociorum & IIOOO. Virgi- mm. Eandemanno 15*06. 23. Očfcobris reconfecravit Nico* lausEpifcopusHipponenfis in honorem S. Crucis, SS .Man- ritii, Ofvvaldi, UrfuU Sc Sociorum. Modernam Ecclefiam exrruifecit, Stineafepuituraefibilocumelegit Antonius Coma Lodronius Praepofitus Salisburg: Erečlum Altare in bonorem S. Antonii confecravit anno 1625*. Arcbiepifcopns Pariš ex eademfamilia. Non eft hic filenda facra illa & diutumo ufu recepta Gr remonia: qua fingulis annis in fefto S. Antonii , boe eft, ijr. Januarii, circa boramprimampomeridianam, plerique Civi- tatisequi, praecipueexEquiliArcbiepifcopali ad bane Capel* lam adduci folent, ubi praefente Stabuli Aulici famulo ( quem abephippio denominanc) & accenfam candidam facem te- nente abuno eReligiofis Sacerdotibus exorcizantur & bene- dicuntur, adverfuspeftem, aliosque morbos ac mala,quibus ejuftnodianimaliainvadi folent. Peračta precatione, prsefa- tus famulus, nomine Celfifllmi Principis oblationem facit 6. Imperialiumincrumenaferica cumface illa e cera alba. Bene* dičtio porro illa eft tališ: I lip Liber VI. 'jfr. Adj utori um noflrumin 'Nomine Domini, JJ2. *hd fecit calum & terram. Exorcizo te dsemonSt admoneo per DEUM vivum 4* pet DEUM verum + per DEUM Sančtum 4. ut exeas atque recedas de iflisanimalibus, necunquam revertaris, nec habi- tantibusin eis, necinfidentibuseis, nec brutis hujufmodipa- vores immittas,aut quodcunque maleficium aut veneficium inferas, per Eum qui te vicit & fuperavit in patibulo Crucis, & poteftatem tuam liga vit, qui cum DEO Patre & Špiritu Sančlo vivit & regnatper omniafoculafeculorum, Amen. 'jf. Dominusvoblfcum. j p?. Et cumSpiritu tuo. Oremus. DEUS, qui laboribus hominum etiam de mutis animalibus folatia Jubrogajli ,fupplices 'Te, Domine,rogamus, ut fine quibus n >n ali « tur humana conditio, no/irisfacias ufibus non per ir e, Per Domi¬ nam, &c. Amen, Oremus. Averte , quafumus Domine, ab his animalibus cunSlas mijeratus infidias, fevientiummorborum, qui gr ajfantur in animaliaha- jujmodi, depelle perniciem , ut quosfuo merito fagellas devios,fo - veas tud mferatione correčlos, Per Dominam nojirum, <&*c, Atmn, Deinde afpergitequos aqua benedičta. S. JEgidii „ Communiseft opinio & conftans traditio, Capellam S. JEgidii in Monte, ad quam per Ecclefiam S. Crucis intratur, fuifle Oratorium & Sacellum S. Ruperti ^ unde & Spelunca S. Ruperti dici confuevit. Legitur in MS. T. n. 34. anno 1168. dedicatum fuifle Altare hujus Capellae, dotante Sibotonea Surberch. Addit Joannes Stainhaufer, confecrationem Al- taris fačlam efie in honorem SS. ALgidii & 1 Helena, S Gertrudis in Monte . ACapellaS. Crucis Via aperitur ad Eremitorium S.Ma~ ximi in qua2. occurruntSacella: primum, quod afcenden- C c c c c c c tibus mo Hiftorias Salisburgenfis tibus objicitur, a S. Gertrude Nivellenfi , in cujus honorem pag «4? r * ip ec i a Ii cer confecrata legitur, nomen accepic. • Primam fui &841. originem > debet D. Rupcrto. Renovatapoftmodum&recon* I? Am^idi ^ crat a fuit perConradum III. drchiepifcopum 27. Martii Abbatis dc^nno u 7$. in honorem S. ‘ibomae Cantmrienfis pauloante hocEremi* m artyrio affečli, & in Sančlorum numerum relati: nec non t0110 ‘ in honorem S. PatritH Ep. fpeci iliter autem S. Gertrudis V, Re* ftauraviteandem Capellam,Wolffgangus Abbas 5 reconfecra- vit Nicolaus Leonardi Archiep. 5 uhfraganeus in honorem^ Trinitatis , S. Crucis , B.M. V. &fpecialiter S. Gertrudis, Altare,quod verfusMeridiem ctrnicur, erexit OttoAb bas, quod anno 1406. conlecravit Engclm arus Epifcopus Chiemenfis in honorem S. Agatba V.&M. Cumlapfutemporispietas erga dičlumEremitoriumer hominum animis cxcidiffet, Amandus Abbas illud renovavit, or navit, & modo certis diebus ibi divina peraguntur. Vulga« vit idem Abbas publico typo integrum dehoc loco tra&atujn, ad quem Lečloremremittimus. Ecclejia S. Michaetis. Templiiftiusorigo, primaquefundatioignoratur. Cir- caannum 98$. liberalitate Friderici I. Archiepifcopi Mona* fter'10 S. Petri accellit. Reconfecratur ab Henrico Epifcopo Gurcenfianno 1 168 . atque 2. Aitaria confecrantur: unumin honorem S, Michael is Archangeli Achatii M. alterumin honorem S. Nicolai Pont. Anno 1313. Weichardus Archiep. alia2. Aitaria confecravit: unumin honorem SS.Mkbaelisk omnmn Augdorum ? * alterumin honorem S. Nicolai. Ecclefiatn poftmodum Albertus Abbas in elegantiorem formam redegit. Noviflime vero anno ičpo.Edmundus Abbas & templumSc aitaria recenti decore & ornatu exculta, vere Angelicaelfecit. Monajlerium Nunbergenfe. Deprima fundatione, nec non perS. Henricum Impera- torem reftitutione hujus Parthenonis, dičfum eftinHilloria pag. 142. & 304. Quibus fequentia addenda. Anno 1642. 21. Julii, apertum fuit fepulchrum S.Em- trudiš , quod erat in crypta Ecclefise fubterranea retro Alttre medium: ibiaue ejufdem D. Virginis Ofla fuere reperta,& funul Liber VI. ii2j fimul lamina plumbea cum haa infcriptione : Depojitio S.Ern- trudis Virginii ■ 11. Cai Julii. Imago quoque alicujus Arehiepi- ipopi , incuius circumferentia legebatur: Ba/devvmus Archie- pifcopus. DefumptaporroSS. OJTa&novofacrophagoligneo impofita , deportata funta Sančtimonialibus cumhymnis& canticis in Monafterium, & in Capella S. Joannis depofita, ubi per 2. Menfesquieverunt. Illucefcente vero die 2l.Septem- bristempore pomeridiano ArchiepifcopusParis, cum Capitu- lo Metropolitico, totoClero, & Religioforum Conventibus adEccleftamNunbergenfem fefe contulit • ubi inftituta fup- plicatione, comitantibus etiam *Sbdalitatibus, SS. Reliquiae epraedičlaEcclefia, ordine pulcherrimo, ad parociiiale tem- plum delatae (nam Bafilica Cathedralis necdum perfečta erat) Sc exinde rurfus in locumprimae quietis relatae funt. Die fe * quenti mane iterum Archiepifcopus, cum Capitulo, Cle- ro &c. inNunbergcomparuit} ubiper Epifcopum Chiemen* fem, qui pridie folennes Vefperas peregerat, folenne Officium, &Hymnus Ambrofianus decantata: indepertempli interio- reni ambitum inftituta fupplicatio • quibus finitis, praedičlus Epifcopus SS. Divaa Erntrudis lipfana facrophago ftanneo inclufa & tumbae ligneae impofitaineutnlocum repofuit,ubi adhuchodiedebita venerationecoluntur.Patronae fuge S. Cor- pus gratae filigeSančtimoniales arca argentea deaurata,multis- que unionibus,ac gemnis condecorarunt. v Monafterium quondam Monialiumjmnc PP. Franafcanorum prope S. Petrum. DeprioriMonafteriovideHiftoriam pag. 372. de extin- člione eius p. ^^.DeintrodučlionePP.Francifcanorumpag. 63O. Porro anno 15*83. quo illa acciderunt, circa feftum S. Martini advenitP. JoannesBernardinus Guardianuscumalijs 5*. Religiofis, & cefium Monafterium Monialium in poflefllo- nem accepit. Monafterium Canonicorum Regularium . Hoc Monafterium erigitur & OrdoS. Auguftini Canoni-^;^ corum Regularium introducitur per ArchiepifcopumConra- duml. anno 1121. Quam introdučlionem confirmat Calix- tus I. & dat anno 1123. Capitulo poteftatem eligendi Prge- pofitum. cc cc c 2 Vulgo Re- vcnt. A Monft, qui dicc- batur 3n* 6«0/mo do autem dapucit nerberg vocatur. Vide Hi- ftoriam pag. 4 96. 3:644. 1122 Hiftorise Salisburgenfis Canonicorum erant 24. qui in communi vivebant;ute- bantur^.famulis, duobusproDormitorio,&2.pro Refe&o. rio,undc nomina illa ®$Ipfb vin. Hoc M A XI Ml L1 ANUS iiem Confejjor habebic Nos precibus bortim Chtifti pia dextra tuetur. IX. O BAPflSTApotem , tirxijliin Jordane Cbrjlum. Hic precibus lava crimina noflra tuis. X. A ra dicata lihi mitat bdeč , Bapti/la JOHANNES t Laudibus bane dignis fempit mentor ejio colendarn » Qui Dominum Jacris meruifi tirtgers in undis f O felix , precibus nfras bič ablue culpas. XI. Hoc Altare tenet Chrifli fnni/laJOHANNES Qui fuper in caena pečiora fančla cubat. Qui Jccretapoli Vita de fonte bibebat> Hanc totam precibusptotegat ipfe domunt. XII. Quew in imprclTis, Semptr fit inimpreff. Redimit id unprcfl. Helens in imprcfT. D EV S tMe : inim- pr dT. 1134 Hiftori® Salisburgenfis XII* . Mac SfEPHANUS čolitur rnagnus Protomartyr in ari Gtandine qui lapidttm regna beata videt, Etprecibus euius i nimiuni mirabile dičlu , Saulus er atfubito Pauluš inOrbe pius. Bejha mane rapax fpolia quee Vejpere tračlat , jjie preces nojifas adjuvet ipjefuiš, XIII. Quifque domum nojlratn vtmenš intrabis amicus , Ante tuos oculos- afpicefigna CRUCIS. Qua contra infidias pcjunt te armare mimici y Si geris illatribus y pečlors afronte t fde. Mor s mala per hominem paradifi ex ar borefuxit , Poji tačtum ligni faradijum clauferat Adam , Perjuc CRUCIS lignum Ghrifius refravit OljmpMiu XIV* Afpice Eu , Lečlor, nofiree piafigna falutis y Ecclefice in medio Chrijli mirabile donum i Pr o mundi vita , rnundi jam vita pependit i Pr o fervis morituf Dominus , qwa JanSla voiuntas , Vivtret utfervus , empfit cam fanguine jervum. Hoc memor ejio , Crucem videasque in lamineJiantem j Et moX ante DElfaciemfeliciter ora i Corpore jhrne jbitmi,Jean de fed pečlore ccelum i Proque tuis culpis lachfjmas ejfunde cahntes. Sit tihi certaJdlutis Jpes pietate petenni. Qui redemitMundum immaculato fanguine totunt , Hič quoque fit nobis jacrae J pes magna falutis, Agmine Apojlolicč quoniam kač Ara refulget y Et Jtmul E LEN AS meriti s vivaeibus almee ; Ouee invenijfe Cfučis feitur mirabile fignum f In quo Cbrjius honor Mundi , Laus ) vita pependit , Dum fuit alti-thronus pr o nobis talia pajjus. Quid nos nune famuli debemus ob eius honorem t Jam nifi nune illi nofmet quoque tradere totos? Sit Dominus nobis čar it at , & tota hlvatas, Laus y honor & virtus , pot us j cjbus < omnia Ciiriftus. XV. la ll 3S Liber VL XV. In Ecclefia S.MICHAEL1S fančhq ud BENEDICTL MICHAEL vethertus Princeps i primufque Minifitf AEterni Regis fitmmus in arče polu ConferVet doniš iftam vivacibus aram , Qua facrata mkat nmnine namque fuo, Ante oculosqm DEl fummi in fecreta polorum 5 Ofitcio no fr as ojferat atque preces. Hdč Pater egregius colitur B ENE D1C Til S hi ara i Qui Vitam MonachisJctipJetat ipjepiam. Ipfius atqueJoror pr Mara E C HO L ASjTlCA Vir go Jungitur hk Fratri nobilis ipfa fuo„ XVI. Hrti’ duo Germani COSMAS^DAMlANUSin ara Jungmitur fquidemJemper honore pares. Quos terris genuit uno de vifcere mater , Par genuit Pattes martyriumque polo 4 XVII. In Csemeterio S. A M A N D L Hkc eequata foto viluit aomitš incljta quondam , ]N Jon tulit hanc fpeciem Čbrzfii devotus h ono te , ARNONUS Praful b timih s , renovare jaceniem Incipit f & mehu s totam confiruxerat xdem f Confecratisfummis intercejforibus illam. Trincipis egregij primo M.chaelis honore $ princ kis Ecclefia nec nok fub komike Petri i Principh & fratrum pr Mari & patris Amandi^ Ut Janclum voiuit poljandrum fratribus ejfčt . fos in pac e DEL čari t.qukfčHefratre s , Doneč ab eethtrea claniet pius Angelus arces i Surgfte nune prumpfim tkr* de puluere Fratres t Vos vocat advtnkns Judex e culmine C celi j Cum meriti s anirnas pr opri) s adfumite vefiras . Ante Dei Chrifti magnum modo fiate tribunal\ Ut condignaJuis capiat quis prarnia fačlis : VoJque timete diem boriš omnibus* Murn. Ee ee ee e Qui *Precorx jn .lmprcif. 113 6 Hiftori* Salisburgcnfis Qui legitis verfus operiš, dum tempus babetis , Ut vos inveniat veniens lux illa par ato s: Jtque mei rnmores ,fupplexrogo ,femper in ort Dicite: Cbrifte, Tuofamulo pius ejio fer eevttm, JLCHUIN dicor ego ; jam vos fine Jine valete. HattenusvetuftiffimusCodexMS. in quo reperiuntorali- qua, quae in impreffo volumine non habcncur. Caeterumnon te oflfendat, Lečtur,haecadnoftriteinpbrisleges merricas mi¬ nus exada Poefis : maluere veteres in fui.s operibus animi firnplicitatem oftendere , quam ingenij acumen oftcntatc, plusfollicicideanimorum concordia&fynceritate dočtrinx, quam de harmonia verfuum & carminum eJegantia; intcrea vclipfavenerandaAntiquitas,Authori£que tumian&itacistum mcomparabilis dočtrinae (cujus gloriofum Monumentuglo- riofiffimus Imperator ejus dddpulus Carolus M. extitit) Vera bma veneranda poemata reddunt. Porro difctimeri in (joj. bufdamvocibus, quod inter exemplar impreffum veniebatur, in margine annotavimus. JT PHIUPPI MENZELH j® 1, * Carmen de S. Wolffgango. D. ^OLFFGANGO Epifcopo cpiondam Ratisbonenfi , plurimis miraculis in sede fua Alpina jam olim hodiequc celeberrimo, iacrum. S UEVORUSd fublime decus ,fedmajor Oljmpi Gloria , magne, DEOjue idem dilečle Sacerdos , Flos, & Pontificum WOLFGANGE, medullafacrcm j Hacne adeo locaJo la , & inhojpita tečlaferarm , Sylvaque Jcopufique ajjueta cacamma nimbis, Pojlbabito luxu Jplendoreque & Urbis & AhU, Ar rij ere tibi? Fajlis nam tejlibus, olim Quum fugeres contagem hominnm , vitdmque profunm Pertafus ,fan£lo veterum de more parentum, Sporne removijli te montes exul in altos, Dijcludens humiles calejli pečlore curas. HIC halopjrgaas inter memorabilis A/pes, _ Pinijcr exb ib uit tibi durmi FAECO c ubile t Šarfa* ii37 Liber VI. Sardanopa/ais pro plumis , murke & auro> Exefi gelidum Montis latus , afperafaxa , Et caligantem latebrofd in rupe recejjum. Hic Jimplex epulis , jelama , vičlus inemptis Conditijcpue farne , creberrima mensa Lenijt atcpue avidam, Bacchifine munere ,fregit Unda Jitim : qua MOSAICO <[ mir ubile j rita 'Te baculo tundente folum , de rupibus imis Extitit j en \fubitb Jaliens * divite vem Purior argento per faxa arentia rupit. NEC Ti bi , qui fančlbfque Patre s ,NatumqueTonantk lpjum adedfolitus deferta per aviajlručlu App eter e infidijs , malta v afer arte fathanas Abfuit ignipotens. Namque , ut forventer ad aftra Erečlos animos nil mortule morantes Deprimeret geiida coiens formidine fanguis : Te fpe&lris maluš Ule canis , imagine falfd Aerrere aggreditur. Videas nutare minaces FALCONlSfcopuloš , adverstque ardua Montis Tefuptr horrendo , jam jam impendentia cafu Convelli , rapidoque tonare fr ogor e ruinas. TALI A mentitis magnum per inane figuri s ^ lmpofior volitunsfijgius fimulaera debat. At nihil his adum : Tu contrd pečlorefirmo Supplicibusplacidum converjus ad athera votis Perfias impavidus : firagemque edentia tergo, Et manibus pajfis, obnitens marmor a fulek ♦ Jamque patent fraudes , & inania vifa fatifeunt lila j prteum valido impufu djfiata tuarum : Ut pice nigrantes quum difljcit athere nubes Obdučias Aquilo 9 folemque ferenaque reddit . , Ipfa etiam cautes veteris vefiigia fačH Admiranda hodieJpečlantibus obvia , fervat lnfignita tui Capitis , manuumque čuvata Apprejfu : diaque Črucis vičlrice trophao , Alte inferipta : omlos pafcens , anim'osque legentum. NEC proculinde , lacum qm Mons FALCONlS Vulgi abernum Ufpicit j erigiturfrondofus in aera vertex Ee ee ee e 2 Unde Nomcn Montis, vulgb gal* efenfiun. i 1138- Hiftorias Salisburgenfis ' Unde mana andpitem ,fians celsd in rupe, bipennim Corrcptam qmtiens , (fandandi illujire facellis Augurium ) es vacuas quondam jaculatus ad otiraš, lila volans , vim Jitpra hominis Jblitumque tenorem Long:us , Divis acla impulforibus ipfis , Vejligando aciem cinam buc iilucque ferenti , Vatli s in umbrofa tandem ¥tbi colle reperta ejl j ¥ atoli depačla Jolo. Nam tanta fecutas Ornim, ccdkolum Regi pr o tempore , parvam Hicprvperam ftruxtijaxis Tadioribus adem. QU1D loquar antefores , temptique in Umne prim Marmonte rttpis tnolem, tndubitatfrue monjlra V Forte fatigatos fomnus Fibi longior artus Prejjerat in fe(li jam dar um mane diet P rodučlus; cum tu domitor i cenjbrqm tuimet Ante alios afper } Tjbique ipje ignofcere dur us Ut Jua tam lentam mulčlaret petna veternum , Hac ad faxa rtims,plantasque , manusque pedesqut Fervidm aggrederis violento allidere pulfu. Ecce anteni (res mira ) manus,plantdjquepedesqae Accipit immerfos , nativum oblita rigorem , Nuda \fdex j ceditque locmn mollijjima tačiu , Dučlitis inmorem argilla,ceraque liquentis. CAETERA quidfando miracula mille nuxmi Sive Tuis obm precibus , dum vita maneret, Seu mundi evečlo le poji me bori s ad arces y Qua potrata fuere , bodiequeftupendapatrantm , . Sign Oti s equidem tabulis tejlibus ilU In luce , inque oculis hominum verjantur & or e. HAZl, omnis umpli pariespofrsqae jadrati tlndiquepičluris frlgentes , ttndique fignis , Qaa fafpenja tbolo y varijs e partibus orbis Votoram pofrere rei , donaria monftrant . SIV plači tam fumnto Divorum , hominumqae Pffltti, Hac elan re (ui mit deliš limina amid Inn umeriš : fr pifdnam BEFHS AID A nobis Hanc bonus ejje dedit, quee non crultlia tantdm Vah ir a mor bor um ,peftesquc falubribns undis Abluat y exbaujias reddens in grifrma vire s : Sed sladcs onimi , Jed qtue Jlant undiqut cinam , .Liber V L 1139 Milk fotis ,fexcenta domi difctimina peli at ; Et pateat cofu s commune levamen in omnes. ElA,age,DIV E PA E E R } Tu nos quoque temporefutho, Jam labente die ,ferojam Vejpete Mundi, Orando ad magni folium immortale Fonantis Rejpice , & in miferis opifer ne defice rebus. Au precibus fac , nofra tuis mala caujajuvetur. NAM quibus atumn s admijfa ob crimina plexi Jačlemar, ccelo dudamjpeculator ab alt o Haad equidem nefcire pote s. Viden, ut pede preffk Relligio veneranda jacet ? pietasque , patrumque Prifca Fides d fds } atque nefas, Jine lege , pet Orbem Vertitur d infelix atrx ima d fede gebenna , AartarUS ut vitijs omnes laxavit babenas? ERGO pharetratus divini Nominis hoftis Ultoradjt , AJiamque , Qrientisque ultima fecum lile mati , terraque poiens, rapit agrnina centum J Eline trepidte bell‘s ardent civilibus urbes , 1 ceder e turbato , cadesque miftrima glifeit. Quid p qubd & ipfe Juas Annus mutdjje vi de tur, GblitusqUs Fiat ; adednec tempota feje Vtifcd lege tenent $ fua nec diferimina norunt. Crebrior hinc latas gtando quatit horrida mejjesz Intempefivisfterilefeunt imbribus agri , Languentes , gelidxque necant vineta prainte . Nec varite dejani vitiato ex aerepeRes * Morbzrumquephalanx invifa prioribus annis. ADS1S, O PAPER ALME } favens $ multoqmpreč atu Iratifeclasplacabile Namen Olympi. In melias converfi animos , &pečiorapleni Mutaa divini jlammd ignefcamus Amoris. Infandum Mahomeiiaden , qui robote Fj* armis Nune fetus exultat , pavidisquefaptema minatuf, Cerrtereftt fufitm, & tetra pelagoque fugacem Immensdm trepidare i faus non Caucafus illum Sat tegat , Atmenij non ardua tot juga Fauri. Eutam avette farnem i contagia dira facejfant - Jeri s : & Jano mens corpore fana fiuatur i Elxc precor * hacjaftis da, Dive LUPAMBULE , votis. Ee ee ee e 3 Aliud, 1140 Hifkorise Salisburgenfis Aliud. Ad eundem D. WOLFGANGUM Haud novus ille mihi mentem nune incitat ardor , Dive Pater JVOFGANGE t DEO gratijjime Prceful % Htec juga ,faxofosque apkes ,fe de s que beatas Miradijque infigne turni luftrareJacellum . Pesne puervidi hac eadern , & jam temporeab iEo t Nejeio qud y moviorJanBa ut delubra revijam , Relligione locijuvat ire & pečlore anhelo , Reptanteni cimi per fumma cacumina montis Mirari latebras , altcquefilentia iuflra. lila aded dilečla Tihi, votisque cupita Pra vano MundiJlrepitu. &popularibus fiuris. Ire juvat , celfis ubi flans in rupibus olim Librdjli ancipitem dextrd epuatiente fecurim. Hla volam longe , non vi Jed, N uminis atfu, In collem , lacui qui proximus accubat alto y lmpačla eji , templique locum foititajdrumdi Monjlravit. SALVE Domus 0 devota Tommti , Parva licet y tamen aufpicijs tam eondita magnis . Vos autem cautes falvete , & marmor a dura , Pr Juli S allifu manuumcpue pedumejue not ata } Dum matldante DEO ( neopue enim fine Numine fatj Innocuos rigidis violare renixibus artus Horretis , c ntračia in vos cedenti.ique ultrd Mollis in argilla Jpecicm cerave (iqmntis. 0 MlHlJi c Upi do tant um bonus annuat athef t Ut brevium feeurus opum ,fecurus bonorum 3 Tutus & d Jpinis alijs Mundi exque peditus > Orania mor tališ Jlabili pede lubrica vita Tranjiliam t gradiens tua pervejligia Vičlor! SANCLE PATER, Tua me pietas , qua vallibus bifet N on pot uit vel tečla tegi ,fed plurima fulfit , Montis ut excelfo radians in vertke lampas: Hac tua me pietas Joletur y bumique jacentem Sublevet , atque DEO precibus commendet amkis. Exlib. l.Carminum cjus anno 16l5", Ingolftadij imprefforum pag. 30. LECTORI H4 1 Liber VI * v L E C T O R I S. N E fortallis in hoc Catalogorum , praecipue Mona- fleria concernentium, fcirpo nodum Te invenik feexiftimes,paueis T Q,amice LeEloi , de fequen- tibus monitum volumus. Inprimis; non aliam aut fcribentium aut fcribi jubentis fuifiTe intentionem, quam ut acceffu Amplikimorum Prsefulum 6c Hiftoria fieret iiluflrior 5 Sc quae inter privatos Coenobiorum parie- tes delituere Monumenta, ad famas honorisque aug- m en tu m publicse quoque Juci exponerentur. Deinde non Te offendat, nec crroris falfitatisuefulpicionemin- gerat, ficubifola pene Nomina fine elogio; in aliisap- parentem Nominum difcrepantiam, aut aliqua ex his etiamomiffa, reperias: memineris , eo anobis Ordine Sc modo, quo communicatifuerunt, illos hic fideliter fuifTe infertos. Caeterum cum edax tempus muka con- fumat,&pluraMonafteriaturnabellicis vakationibus, tum a fortuitis incendiis, aliisque finiftrse fortuna; acci- dentibus, praeter damna alia, magnam quoque veterum Documentorum ac Inftrumentorum jačturam pada {Int^ mirumnon e{l,fitalesfubmdedefe£tusinejurmo- diCatalogos irrepferunt .* quitamen aliquando ex aliis Catalogis fuppleri polTunt. Rurfus nil inulitatum eft, ut idem nomen apud diverfos, vel diverfo tempote,mutatis nonihilcharačteribus,varie leribatur aut pronuncietur: five etiam eade Perlona pluribus Nominibus appelletur. Infuper non rardaccidit,tit ob brevitatemregiminis, vel minus legitimumaddignitatemingrediimunusalit alter in comuni Succefforumferie fit omiffus^ubdparurnprohihilo, annique pauciflimi pro nulliscomputentun SimilitereurriVeteresRe- ligiofi-magis folliciti elTent circaVirtuturii chatačleres animis imprimendos, quam litterarum apicescharris infcribendos ? contigit, at plura ab antiquis geftaadnesnonpervenerint. De- nique Catalogi eo ordine hic politi, quo Religionum Mona- fteria, juxtaannorumfundationisferiemfeprsecedunt velfuh- fequuntur: falvis intereafingulorum Jnribus. Vale & boni confule. SE- 1142 Hiftorise Salisburgenfis SERIES Et SucceJJio Epijcoporum & Archiepifcopo * rum Salisburgenfium . Liber VI. 1143 XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. XXXIX. XL. XLI. XLII. XLIII. XLIV. XLV. XLVI. XLVII. X L VIII. XL1X. L. LI. LII. liii. Liv. LV. LVI. L VII. L VIII. LIX. LX. LXI. LXII. LXIII. LXIV. L XV. LXVI. LXVII. Horum Adalbertus II. Ladislai Regiš Bohemiae Filius. Conradus III. de Mittelfpach. Cardinalis. Eberhardus II. de Traxen. Philippus Comes de Ortenburg. Udalricus. Vladislaus Dux Silefise. Fridericus II. de Walchen. B. Rudolphus de Hohenegg. Conradus IV. de Praitenfurc & FonftorC W"ichardus de Pollheimb. Fridericus III. de Leibniz. Henricus de Birnbrunn. Ortolfus de TVeiflenegg. Pilgrinus II. Baro de Puechheimb. Gregorius Schenck de Ofterwiz. Eberhardus III. de Neuhaufen. Eberhardus IV. de Starnberg, Joannes II. de Reichfperg. Fridericus IV. Truchleffius de Emerberg. Sig ismundus I. de Volckensdorff Burchardus de Weifpriach. Cardinalis. Bernardus a Rohr. Joannes III. Fridericus V. Comes de Schaumburg. Sigismundus II. de Hollenegg. Leonardus de Keutfchach. Matthaeus Lang de Wellenburg. Cardinalis. Erneftus Dux Bavariae. Michael a Kiienburg. Joannes Jacobus Kuen de Belafi. Georgiusa Kiienburg. WolfTgangus.Theodoricus Comes de Raittenau # Marcus Sitticus Comes abHohenembs. Pariš Comes Lodroni. Guidobaldus Comes de Thun. Cardinalis. Maximilianus Gandolfus Comes de Kiienburg. Cardinalis. Cel. mus & Illufl:. mus Princeps D. D. Cleinent. mus JOANNES ERNESTUS ComesdeThun. omniumElogiaVid. in Hifioria Salisburgenjinojlra Fffffff No- ii44 Hiftoria; Salisburgenfis 2 . Ex Brevia- 1. rio Hift. Carinth. Rcvcren- 3 • diflimi D. a Alberti Ab- batis S. 5* Pauli. 6 . 7 - 8. 9. 10 . 11 . 12 . »3* 14. l 5 » 16. 17. 15. 19. 20. 21. 22. 23' 24- 2 f. 25 . 27. 2S. 29 . 3°* 3 1 * 32. ■AS Nomina Epijcoprum Gurcenjium* GUNTHERUS rexit Aano Chrifti 1072. Hildebaldus. Romanus I. 1130. Henricus I. Romanus II. 117$. Theodoricus de Kolniz 11 So. Wernerus II92. Eberhardus. Waknerus Otto. Henricus II, Udalfcalcus iive W encesVaus. Udalricus Comes Ortenburgenfis 12^1. Theodoricus II. Joannes I. etiam Epifcopus Chiemenfis, favit Rudol- pho Habspurgio contraOttocarum. Hertindus Henricus III. interfuit Concilio Viennenfi. Geroldus de Frilaco. 0 Laurentius I. etiam Epifcopus Lavantinus. Conradus Monachus Ciftercienlis. Udalricus de Wilhaus, Paul us. Joannes II. Joannes III. Mayrhoffer. Joannes IV. Regis Hungarorum Sacellanus, interfuit Concilio Con liantienfi. Conradus II. Hebenftreit. Erneftus A ver prius Cancellarius Auftrise. Laurentius II. Joannes V. Nuntius Apoftolicus. Udalricus Hinenberg Friderici tertii Imperatoris Can¬ cellarius. Laurentius III. Freyburger, ex Praepofito Gurcenfi. Raymundus de Perandi poftea S. R. E. Cardinalis. 33. Mat- Liber VI. 1245* 33. Matthaeus Langpoftea ad ArchiepHcopatum Salisbur- genfem&Cardinalitiam digni&atem evečius. 34. Hieronymus Balbus Italus. 35% Antonius ab Hoys Hifpanus. 3 6. Joannes VI. de Schemberg, Abbas Benedičbinus Me- licenfis, & Canonicus Paffavienfis. 3 r. Urbanus Aufiriacus, quondam Puer quinquennis non procul Vienna repertus, a Turcis ex $čtis praedis re- ličlus. 38- Chriftianus Andreas L. B. de Spauer. 35). Joannes Jacobus Comes de Lamberg, 40. Sebaftianus Comes de Lodron. 41. Francifcos Comes de Lodron. 42. Sigismundus Francifcus Archidux Auftrias etiam Epir icopus Auguftanus. 43. Wenceslaus Comes de Thun, Epifcopus Pada- vienfis. 1 6 65*. 44. Polycarpus Guilielmus e Comitibus de Khiienburg, Cathedralis Ecclefise Salisburgenfis Praepolirus, & Vice Dominus Frifaci. 4^. Eminentifiimus&Illuftrifllmus Princeps ac D. JOAN¬ NES L. B. de Goes pofteaCardinalisvariis Imperaco- riis Legationibus clarus. ATALOG Et Series Epifcoporum Chiemenfium. l. n. m. iv. RUDIGERUS de Radegkh, conftituitur anno Domini 1215*. translatus poftmodum ad Epifco- patum Paflavienfem. Albertus Praepofitus Salisburgenfis praeficitur anno 1233. prseeft annis 19. Henricus Theologus Ordinis Praedicatorum infti- tuitur anno 115*2. adminiftrat annis 14. Henricus Theologus Ordinis Minorum inftitui- tur anno 12 66 . obitRomae anno 1274* Joannes deEnstal inftitutus anno 1274- P ofteaa d Infuianci Gurcenlem promotus. Ff ff ff f 2 VI. Con- 114 6 Hiftorias Salisburgenfis VI. Conradusde Hintperg fit Epifcopus anno 1279, praefuit annis 13. VIL Fridericus Fronauer Praepofitus Chiemenfis con-. fequitur Cathedram Chiemenfis Ecclefiae an.ji, unicoqueanno fuumEpifcopatum abfolvit. VIII. Albertus de FondorfF, Frater Conradi IV. Archie* pifcopi Salisb. fa&us Epifcopus anno 1293, prte- fuit annis 2$. , IX. Udalricus de Montparis Canonicus Salisburg, 'm- ditutus anno 1322. rexit annis 8. X Conradus de Liechtenftein Praepofitus Salisburg, indituitur anno 1330. adminidrat Epifcopatum annis 24. XI. Gerhous de Valdekh, Decanus Habsburg, inditui- tur anno 135'S' tenuit Epifcopatum annis 4. XII. Hugo de icherfFenberg Canonicus Salisburg. in/ij- tutus anno 135*9. unoanno Epifcopatumfiniit, XIII. Ludovicus Raikhofer dičtus Visler Canonicus $a- Jisb. inditutus an. 136O. praefuit Epifcopatui an¬ nis 6 . XIV. Fridericus II. Archiepifcopi Salisb. Cancellariusin- ftituituran. 1367.Epiicopatum rexitannis 19. XV. Georgiusde NeitpergCanonicus Salisb,inftituitur an. 1387. tenet Epifcopatum annis 8. XVI. Eckhardus de Perneckh Canonicus Salisburg. in- ftituituran. 13pf.praeeftEpifcopatui annis 4. XVII. Engelma rus Kral Decanus Salisburg. inftituitur an. 13.9.9. Epifcopatum adminiftratannis 22 . XVIII. Fridericus Theis Auditor Rotae Caufarum Romans Curiae inftituitur an. 1422. Epifcopatum tenet annis 7. XIX. Joannes Ebfcr Canonicus Salisb. inftituitur anno 1429. rexit Epifcopatum annis 9. fepultuseftin Ecclefia D. Petri. XX. Sy 1 vefter Phlieger Decanus Pafiavienfis Cancella- lius Ducum Auftriae inftituitur an. 1438. tenuit Epifcopatum annis 16. XXI. Udalricus dc Planckhenfels Canonicus & Magifter Curiae Salisb. indituitur an. 1454. praefuitEpifco* patui annis 12. XXII. Ber. XXII. XXIII, XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. Liber VI. II 47 > Bernardus de CraiburgCancellarius Salisb. inftitui- turan. l467.Epifcopatum admimftravit annis io. Georgius Altorffer Cancellarius Salisb. inftituitur an. 1477. praefuit Epifcopatui annis 1$. Ludovicus Ebner Officialis Salisb. Prsepofttus S. Zenonis inftituitur an. 145)5** tenuit Epifcopatum annis 7, Chriftophorus Wendl Cancellarius Salisb. inftitui¬ tur an. ?5'02* Epifcopatum adminiftravit annis 6. Bertholdus Pirftinger SS.Canonum Licentiatus & Praefes Camerae Salisb. inftituitur an. 15-08. Epi¬ fcopatum rexit annis 12. jEgidius Rem Canonicus Paflavienfts inftituitur an. 15*20. praefuit Epifcopatui annis \ 6 . Hieronymus Meittinger Canonicus Paflavienfts, inftituitur an.i^č. Epifcopatuirrtenuitannis 21. Chriftophorus Schlatl J. U. D. inftituitur an. 15’5‘8. Epiicopatum adminiftravit annis 3 O. Sebaftianus Cataneus Ord. Praedicatorum Medio- lanenfts Theologus inftituitur an. 15*85?. Ehrenfridus L. B. a Khiienburg Canonicus Salisb. St Ratisbon: inftituitur an. 1 6 10. ISSicolaus L. B. a Wolckenftain Canpnlcus Salisb. inftituitur an. 1619. JoannesChriftophorus ex Comitibus deLiechten- ftain Canonicus Habsburg. St Paflavienfts inftituitur an.1627. FrancilcusVigiliusex Comitibus de SpaurCanoni¬ cus Salisb. inftituitur an. 1643. Joannes Francilcus Comes de Preifing inHohen- afchau Canonicus St Senior Salisburg. St Paflavien- fis inftituitur an. 1670. praefuit Epifcopatui an¬ nis 17. llluftriflimus St Reverendiflimus PrincepsacD. SIGISMUNDUS Ignatius ex Comitibus de Wol- ckenftain confirmatur 4. Martii an. 1690. Ff ff ff f 3 HACTE- i j a 8 Hiftoriae Salisburgenfis HACTENUS quidcm Series,gratiose communicata,prout illamin AulaChiemenfiSalisburgi D. SebaftianusCata- neus fupra relatus defcribi & depingi fecit. Alia e cele. berrimo Monafterio Chiemenfi transmiffa, & exqua« dam ibidem tabula defcripta paulo aliter recenfet. Ni* mirum: Radegerus de Radeck rexit annos 15“. Albercus rexit annos 10. Henficus de Ordine Prxdicatorum rexit annos 22 , Henricus deOrdine FF. Minommrexitannos y.’ Joannes rexic annos 4. Conradus Hintperger rexitannos I4. Fridericus Fronauerrexit annos 2. Albertus Fronftorffer rexit annos 28. Udalricus rexit annos 21. Conradus de Lfechtenftain rexitannos 17. Gcbhardus de Waldeck rexit annos 4. Hugo deScherfienberg rexit annum 1. Ludovicus KattikJiofer annum 1 . Fridericus Conradi de Lieciuenftain Epifcopi Notarius annos 27. GregoriusdeNeuberg annos 2. Eberhardus de Pernegg annos 7. Englmarus Krall annos 12. Fridericus Teys annos 7. Joannes Ebfer annos Sylvcfter annos 14. Udalricus Planckenfelfer annos 14. Bernardus Decretorum Dočtor& Cancellarius crium Archiepifcoporum annos i o. Georgius Altorffcr. j Ludovicus Ebner. I c . Chriftophorus Mandl. } Smc ann,s re £ immis - BertholdusPurftinger. J Hic defiderantur aliqui. Sebaftianus Cattaneus. ] Ehrenfridua a Chienburg. > fine annis regiminis. Nicolaus a Wolkenftain. J Joati- Liber VI. 114 9 Joan. Chriftophorus Comes a Liechtenftain rexit annos 1 qui tune Ava vocabatur , eratjue Abbatiti ad Sahatorem ditla JpečLns adEcclefiam Mettenjem , viicommutationis D. Dietmuro Archiepi- Jcopo Seccovienji tradidit , anno CbriftianJErce DCCC. XCl. Jed quamdiudičlum Mona/lerium CHlEMS E E feu /Ivu priu s jle» ter it , & qms ejm Fundator originarius fueritpin ex lit ter is huju stoti nemo colligerevalet* Po/ledeadem dohatio £ 5 ° traditioper Ottomm hnp. II. D. priderico Archiepifcopo Satisb. fub annum Do¬ mini DCCCCLXl r lli fut renovatd, approbetta <&* confirmatai. dtinde fuerunt Clerici Jecu/ares i fed D. Conradus de Abenjperg Ar - cbiep. Saiisb. ex vita Clerkorum Regularium S. Auguflmi mjlituit fub anno faeri Orbis MC & XXXI. locumjue illum Chiemjee % ali d s SBaffcn/ c um omnibus pertmentiis & attinent H s fut s Prapofi- to , & Capitulo Chkmenfi perpetuo futuris temporibus donavit tradidit : Ecclefdmque inhonorem MM. Sixti& Sebaftiani Patro- norurn fierifecit: fub quo etiam Archidiaconatus Chiemenfs origi¬ nem duxit. Anno MCC. primd Eberhardus li. Ar cbiep Jcopus Sa- lisburg. Fpifcopatmn in Infula , qua Chiemjee vocatur ,erexit , Vid. Hiftor. p. 383. & 418. Item Bullam Pontificiam Ere&ionis h. 1. 6 km CATALOGUS Et Series Epifcoporum Seccovienpum. CAROLUS Praepofitus Frifacenfisconftituitur a FundatoreEberhardoII. Archiepilcopo Salisbur- genfi Pritnus Epifcopus Seceovienfis anno Do¬ mini 1220. Henricus I, confecfaturabipfoFundatore Epifeo- pus Seceovienfis Frifaci in Fefto Pentecoftes an» no 1232. III. Udal- 1 IfO III. IV. v. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVIL XVIII. XIX. XX. XXI. Hiltoriaj Salisburgenfis Udalricus I. poftea affumptus ad Archicpifcopa* tum dalisburg. in quo manfit annos 9. poft quos oneri & honori cedens Seccovium rediit, & obiit an. 126S. Pernardus Decanus Patavienfis furrogatur an- no 126$. Leopoldus confecraturSalisburgiab HenrieoEpi. fcopoRatisbonenli an. 1283. Henricus II. Prapofitus Salisburg. fubftituitur an. 1292. Udalricus II. praeficituran. 13 03. Fridericus I. de Mictcrskicchcn Praepofitus Saiis- burg. creatur Epifcopus an 130$. W ocho affumitur anno 1318. Henricus III. prseeffe cxpitan. 1324. Rudmarus de Heideck Canonum Do&or, opti- muspaterfamilias & fecundus quafi fundator k- ceffit an. 133$. Udalricus III. de Weiflfenegg fubftituitur an. 1331. Auguftinus Ord. S. Auguftini & Curiae Romanje poenitentiariusfufcipitur an. 1371. Joannesl. de Neuperg in Epifcopum confecratur an. 1388. Fridericus II. de Perneck in Epifcopum aiTumi- tur an. 1390. Sigmarusde Hollneckfucceditan, 1415". Udalricus IV. Comesde AlbeckCanonum Dodor famofifTimus, Epifcopus Verdenfis,quieMmab Eugenio PapaCardinaliscreatur, Infulam&cco* vienfcmquoqueaccipit an. 14 17. Conradusde Raichfperg furrogatur an. 3432. Georgius I. Lembucher Epifcopus ordinatur an¬ no 1433. Fridericus II. ad Epifcopatum venit an. 1436". Georgius II. Uberacker Decretorum DoftorCa* thedram Seccovienfem adipifcitur an. 1 443 * Chriftophorus 1 . a Trautmansdorff fit Epifcopus an. 1477. XXII. joan. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. Liber VI. 1 1 jr i Joannes II. Serlinger regimen Sečcovienfe inci- pitan. 1480, cuiannofequenti cedit. Matthias Schait* qui etiam fuit Adminiftrator Patriarchatus Aquileienfts ? confecratur Romag an. I4g2. Chriftophorus II. 2 ach Parochus in Knittelfeld ordinatur in Epifcopum & Coadjutorem Mat- thiaean. 15-03. Chriftophorus III. RauberEpifcopusLabacenfis^ fit vivente Matthia Adminiftrator Seccovienfiš an. 15-09. Georgius III. a Teftingen J. II. D. affumptus eft an. 15-36^. Chriftophorus IV. Bato a Lamberg Praepofitus SaUsburg. confirmatur, led poftea refignat anno 1^46. Petrus Perficus Licentiatus Juriš Canonici confe* era tur Epifcopus an. 15-5-O. Georgius IV. Agricola J. II. D. tranftt ab Epifeo- patu La vantino ad Seccovienfem an. 1 972. Sigismundusab ArztCanonicus &Officialis Salis- burg. eodem anno, qud deputatur, moritur s non- dum confirmatus-, nimirum an. 15-84. Martinus eidem fuecedit } de quo nihil extat > quam quddpaflimper Styriam audiat Apoftolus $tyux> quiaeam totam haeretica Lutheri luein- fečlanl rechratad frugem Catholicam. Jacobus Eberlin a Rottenbach ex Parpchia Brug- genfi ad Muram aftumitur ad EpifcopatUm an¬ no 1615-. lili fuecedit Joannes Marcusab Altringen. MaximilianusGandolfus exComitibus de Kuen- burg Canonicus Aalisb. & Aichftett: fačlus anno 165-4. EpifcopusLavantinus: an. 1665*. Secco* vienfis: an. 1668. Archiepifcopus Habsburg, an. 1686. Cardinalis. Wenceslaus Wilhelmus Comes de Hoffkirchen aftumitur an* 1670. Gg gg gg g XXXVII. Joan- 11 y 2 Hiftoriae Salisburgenfis XXXVII. Joannes Erneftus ex Comitibus de Thun Cano« nicusSalisburg.&PaflavienfiSjSeccovienfisEpifco« pus inauguratur an. fit ArchiepifcopusSa* lisburg. an. 16S/. XXXVIII Illuftrifiimus & Reverendifilmus Princeps ac D. RUDOLFUS JOSEPHUSex Comitibus de Thun Canonicus Salisburg. & Paflav. conkera* tur inEpifcopumSalishurgi an. 169 o. Ex Brevia* I. rio Hift. Carinth. Rcvercn- Alberti Ab- hatis S. Pauli. 3. 4 NOM 1 NA PRiESULUM, Quos mitra Lavantina exornavit. Ecclefiae Lavantinte Epifc o pus fuit UDALRICUS e do. mefticis EberhardiSace\\anis,iexit annis 22. moritur AnnoChrifti 125*9 diflimi D. 2. Carolus Frifacenfis praefuit 06I0 annis: extinguitur An* no Chrifti 1259 Amalricusperquindecimannos imperansobiit 1275 Gerardus, prius S. Pauli Abbas, novem annis Inlulam ge* ftans, moritur 12S4 Conradus de Fonllorff & Praitenfurth, Canonicus Salis- burgenfiSj quinque peradtis annis ad Archiepifcopatum Salisburgenfem evehitur. 6: Henricusvigintiannispraefuit:deceflk 13051. -r. Wernherus annos novem regen's,valedixicmundo 132$ Theodoricus ^olffhauer a Friderico de Leibniz Archte- pifcopoadEcclefiam Lavantinam transmifliis, exple* tis viginti regiminis annis vitam cum morte commu- tavit 124$ 5>. Petrus ab Ortolpho Archiepifeopo fubrogatus, egit animam 136Č 10. Hcnricus Krafft viginti &uno anno ufus Infula, e vi. vis abiit 13S7 11. Conradus Torer, deTorlein,Canonicus Salisburgenfis vixit Epifcopus viginti annis ,efflavit animam 141I Ejus Corpus poft 223. annos in fupremitate chori penes Organum, ubi Altare in honorem B. Annae conftm- xerat,inpariete fine tumbaanno 1642. fereincorrup* tum repertum eft. 12. Wol£ Liber VI. Hf 3 12. WolfFhardus ab Ehrnfels Canonicus Salisburgenfis e vi¬ ta abiit 1421 15* 16 . 17 . 19 - 20 . 13. Fridericus Theyfs perunum & dimidium annum Epi- fcopum Lavantinum agens ad Chiemfeenfem Infulam vocatus obiit j429 14. Laurentius pernovemannos poftquam prsefuitjtranfht ad regimen Gurcenfis Epifcopatus. Hermannus occidit A. C. 1439. Laurentius de Liechtenberg, olim Patriarcha Aquilegien- fis,Venetorum malevolentiam declinans ad Alber- tum II. Auftriae Archiducem fugit, qui eum Joanni de Reisberg Archiepifcopo commendavit, fex annis expletis fatis conceffit * 446. Theobaldus feptennio in Epifcopatu laudabilkter per- ačto, vivis exemptuseft. 145*3 18. Rudolpkus Burchardi Archiepifcopi Salisburgenfis prae- cipuus Confiliarius, Boemiae & Alemannise Legatus, evolutis fedecim annis inter homines efie defiit 1469 Joannes debitumfol vit natura; A 1485?. Erhardus Paumgarttner Canonicus Salisburgenfis Eccle- fise, edidit libellum, locos communes facrae Scriptu- rae continentem, reconciliavitEcclefias SS Udalrici& Laurentii, quas Turcarum vaefania exufiit: a mo rte rapitur 15* 10 Leonardus Peyrl ex nobili & antiqua Styrite familia De- eanus metropolitanae Ecclefke Salisburgenfis fato ex- tinguitur 1536 Philippus Renner quievit 15*^5* 23. Hercules Rettinger Brixinenfis & Auguftanae Ecclefiar rum Canonicus, interfuit Concilio Tridenuno: obiit . ISTO. Georgius Agricolapoft duosannos aflumptus efi adEc« clefiam Seccovienlem. Georgius Stobaeus dePalmburgex Prufiia oriundus, Ca- tholicae fidei in noftris Provinciis diktator eximius, Ferdinandi Archiducis Auftriae intim us Confiliarius, ejus^ue in extirpandis Haereticis Adjutor fidelilfirnus, Legationibus ad Regem Poloniae& Principem Fran¬ ic lvaniae peračtis, apoplexia tačlus obiit 1 6 18 Gg gg SS g 2 26 - Lco - 21 . 22 . 24 2 S-. iif 4 Hiftorise Salisburgenfis 26 . Leonardus Gbziusnatione Sucvus ante Uxoratus Ferdi.. nandi II. Imperatoris Canccllarius & intimus Confi. liarius, Lutheri fečta inquinat©s Clagenfurti rcforrrta- vit, dies vitae claufit . 27. Albertus de Priamis Nobilibus Tridentinis ortus,ante Praepofitus Montis Virgilii Frifaci, Archidiaconus Carinthiaefuperioris in Gmint, poftmodum Praepo- fitus & Archidiaconus Gencifori, .dEdes facras Beat« Virginis Lauretanas extra urbem S. Andreas a funda- mentisexftruxit, moritur 16^4 1$. Maximilianus Gandolphus e Comitibus de KiJenbura fub Lavantina mitra per decennium virtutum radios fpargens, deinde Seccovienfi Epifcopatu, ad quem evocatus fuerat, trienn‘10 illuftrato, demum anno 166S. ad Salisburgenfts CarKedrae apicem invita- tus eft. 2. Canonici quilibet unum 5 & dičlus Cardinalis ac Canonicifimulpotuerunt nominare quatuor, & fic erant 24. Canonici. Poft dičios 9. Canonicos fequunturalii ufque ad numerum 70. juxta pičturas in Praepofitura & aliis domibus Capitularibus, hoc ordine. 10. Georgius Comes de Ortenburg. 11. Antonius de Kiienburg. 12. Fridericus Scjoannes de Rifenbach. 13. Marquardus de Stain. Hh hh hh h 14. Ada- li6o S Hiftori« Salisburgenfis 14. Adamus Chriftophorus de RusdorfF, 15". Ambrofius de Lamberg. j 6 . LaUfentiusdeSinzendorf£ 17- Joannes de Kiienburg. 18. Eberhardus deGumbenberg. 19- Eberhardus Peyfcher de Cronftain, 20. Chriftopjiorus de Feiniugen. 21. Eberhardus de Hirnhaira. 22. Jacobus de Scala. 23. Chriftophorus Graffde Schernberg, 24. Henricus de Daxberg. 2f. Wolflgangus Thcodoricus dc Mexelrain, 26 . Joannes de Al ban. 27. Alexander de Halneg. 28. Balthafarus de Madrut. 29. Paulus Lang. 30. Sigismundus de Keutfchach. 31. Martinusde Neudegg. 3 2. Albettus de Sinzendorfl* 33. Erneftus Dux Bavariae. 34; Wicardus de Buecheim, 3 $\ Joannes de Malathairru 36. Paulus Stadler. 37. Seifridus de Oltair*, 38. Conradus de Pappenhaimb* 39. Conradus deAhaimb. 40. Sigismundus de Gleiniz. 41. Joannes de Tannenberg, 42. Fridericus Marchio de Brandenburg. 43. Paulus de Planckenfels. 44. Alexandčr de Haslang. 47. Philippus AlbertUsde Stain. 4 6 . Michael de Kiienburg. 47. Joannes Comes de Schaumburg. 48. Bartholomsfcus de Thanhaufen. 49. Arnulphus de Lamberg. £0. Georgius de »Salm. f 1. Chriftophorus Fuchs de Fuchsjberg. 5*2. Sigismundus de Thun. P \ > 53. An Liber VI. 53 - Andreas de Khiienburg. 1 I 6l 5'4. Albertus Fuggerde Kiirchberg, 5*5'. Georgius de Lamberg. 5 ' 6 . Carolusde Montani. 57* Gothardusde Wolffftain. 5*8. Sigismundusde Herberftein. 60. Onophrius de Preifing. 6 i. Chriftophorus tlngnaa de Sonnegg* 62. Georgius de Weiflenegg. 63. Sebaftianus Kugelhamei 1 . 64. UdalricusdeOrtenburg. 65*. Joannes Fridericus de Siglirigen* 66 . Eberhardus de Hiernhaimb, 67 . Chriftophorus de Lamberg. 68. "W ilhelmus deTrautmansdorC 69. Arnulphus de Sinzendorflf. 70. Eberhardus Peyfcher. Sequuntur alii defčripti ex aliquo MS. JI Pe¬ tri , c um annotatione , cjuo anno cqvrint f & defiermt ejfe Canonki. Ineipii efTcCanonicus dcfiit effc Ganonicus Anno Anno 1H 7 ‘ 1 1 ♦ joannes de Kiienburg 15-84. a * * 72. Joanries AuerPraepofitus veteris Oettingae tce% 1747. 73. Joannes de&hwxndti ijgj 1749. 74. Virgiliiis Uberacker if/o, 7r. ^olftgangus Theodoric.de Trautmansdorflf 1767 tffi. 76. Balthafar de Raunach 1606 ■gffi. 77. Laurentius de SinžendorfF i$7i iffz, 7 8. Joannes Chriftophorus de Fraunberg. is 6 z irfz. 75. Joannes Rudolphus de Hochenegg is€z 1 f j;. 80. Wolffgangus Adamus de Hauniperg 1^ , rf4 . 8 1 . Albertus de SigesdorfF 1/70 if/4. 82. Vitus de Fraunberg ir ^7 iT5f- 83. Georg, de Kiienburg eligitur in Archiep. anno iy$6 t & moritur. 1787 inr . 84. Joan. Jac.Khuen digitur in Archiep, anno 1560 & mori tur 1/86 155*6, 85. Ur- Hh hh hh h 2 u 6 2 Hiftorise Salisburgenfis Incipit cflc Canonicus Defiitefle Canoniom Anno Anno i r? 6 . Sr. Urbanus de Trenbach Praepofitus poftea Epifcop, Paffavienfis lf ^ irjč. $ 4 . Ludovicus de Sigesdorff , ;7t i r r 7. 87, Albertus Volcker de Knoringen ijjS. 88, Sigismundus Fridericus Fugger l(oi 1K5, 85. Alexander de Halnegg X i i rrs- 50. Antonius Comes de Lodron l5l5 ij*i. 51. Joannes Jacobus Khuen deBelafi lm i r 6 2. 52, HiJprandus de Madruz l6o5 ifrf 1 * 53 . Chriftophorus de Mimingen i/66 ij£2. 54 * Joan. Georgius de Fraunberg is8j ij-62. 5f. Simon deThun Decanus Tridentinus if7$ i r 6 ?, 56* Georg. Rudolphus de Leobeneck 1 /7; if64. 57- Joachimus Berner deGottenrad 1601 1566. 58. Erncftus Dux Bavarise ifn 1 366. 59* Michael Baro de Wolkenftain U04 ir67. ioo 4 Nicolaus de TrautmansdorfF ifS$ 1567. i°*- Julius Auer de Tobl if<$ 1 j£8. 102. Joannes Jacobus Uberacker 1/7* 1 r 69 - x oj- Wilhelmus Auer de TobldcKleeberg if7 ! ir7z. 104. Joannes Fridericus de Weiting if 94 1 572. 105. Joannes Sebaftianus de Preifing j578 1 ;7l- io 6 < Cbriftophorus SchurfFdeSchonwdr i/8^ if74. 107. N. de Konigsegg if?6 3574. 108. MarcusSitticusdeHohenembs Cardinalis ir/f if7S. 105. Joannes Jacobus de Lamberg 161J if77. 11 o. Sigismundus de Arzt 1^/ 1/78. m. "V^olffgangus Theodoricus de Raitenau Praepofi- tus Bafileenfis, eligitur in Archiepifcopum an* no 15*8 7. 1178- 112, Joannes Rieger de Wefl:ernach 1 f 79» 115 . Joannes Antonius de Thun i(oj 1575. 114* Hildeprandus de Stain n > 91 Sequuntur reliqui deferipti ex Calendariis imprcjjis ad S. Petrum abanno I f81. ajjervatis. irSo. 1 ir. Joannes a Khiienburg. 1785. 11*- Joannes Wilhelmus a TrautmansdorfF bsf {/8j. 117. Joan. Liber VI effc Canorličuš efle ČarionicuS Anno Anno 15*83 117. joannešChriftophoraš de Seiboltsdorff 15-94 15-83 118. JoannesPilgrinusde Caftelleti 15-96 15-83 1? 9 Erneftus L. Baro de V/olkenftain 1616 15*85- 120 Sbirtco BerkaL.BarO aeTaub ScLelp 1606 15-66 121 . FerdinandusDuX BaVarise §tc» 16 3 0 15*86 122. Philippus Dux Bavariae &C* 15-9$ 15-88 123 i XIdalricusL.B.deK6nigSegg&Atdendorff 16» 8 1588 124. Marcus SittieUs Comes in Jioclienembs & Ga- lera, eligituranno 161 2. in Archiepifcopurti 15-85) 125*. Wilhelmus de Khiienburg 15^96 15-93 126. Albertus L, Bar o de Toring , Stain & Berthen- ftaiii I5-93 127. Joannes Kraffc de ^eitirtg 15-94 EnglkardusdeBoymundadBayfsperg 1595- 129. Cliriftophorns L. Baro de W olckenftain 1 5-9 (5 130. Leopoldus Arehidux Auftriae iy96 131. Georgiusa Khuenburg j5* 9 $ 132. Marquardus a Frejberg ab Eifenjbetg i $97 i 33 > j° aniies Rndolphus Khuen de Belafl 15'98 134 - ErnfridusdeKhuenburgi 1^99 145*. Wolffgang:^ilhdm:deSchrotenbačh 1600 136- Marquardtis deSchwendi l6ot 137 * WdbelmusL.B.de Welspetg8c Primor 1602 138. joatt.StephanušClofeninHaidenburg 1602 139 * Garolus Archidux Auftriae&c. 1603 1 4c* Eitel Fridericus Gomes de Hochenzollern 1626 1604 141. NieolausL.BarodeWolckenftaiii ' > 3624 1606 142; Pariš Comes de LodrOn Domiiius in Caftello no*- vo 5 eligitur in Archiep. anno 1619 1606 143. Michael deLandenbdrg 1606 1606 144. Joaniles Jacobus L. Baro dč Kottigsčgg & Au~ lendorff 1664 545-. WalfFgang:^ilhelm: de Stain 161 i 146. Joachimus de Stain 1635 * 1 47 Gonftatitinus Comes de Liechtenftain 1635- 148. Philippus Ferdinandus L. Baro de Welfperg& Primor 1613 Hh hh hh h 3 1613 14^. Toaiv 1649 I639 1598 I614 1626 1600 1626' 1639 1619 165-5 l6 34 1641 1617 162 $ 1608 1611 1612 1612 i i< 54 HiftoriasSalisburgenfis Incipit cflc Canomcuj Defiit efle Caaonicus Anno - j^ nn o 1613 145>. Joan. Sigismundus L. Baro dc Lamberg 1632 16" 14 I5TO. VitusL.Barode^olckenftain 162$ 1614 15” !• EufebiusdeTuliersL.BarodeFronberg 1537 1616 15*2 Otto FridericusComesdePuechaimb &c. 1664 1616 153. Joan. Chriftoph. Comes de Liechtenftain 1642 1617 1^4. Sixtus Worner de Sumeranin Prasberg 1626 1 61 5 I5T. Carolus Fugger L. Baro in Kirchbergčc Wdfšn- horn lfi42 1619 15*6. JoannesAdamusL.B.de Haslang 1629 1624 1$7- Joan. Bernard us L. B. deHerberftein 1630 I627 15*8. Conradus UdaJricus de Stadion 163 7 1 626 15'9* JoannesFrancifcus dePreifing poftea Comes L, Baro in Altenpreifing 1671 1626 160. Conftantinus Comes de Liechtenftain 1 66} 1626 161. Sebaftianus Comes de Lodron Dominus in Ca- ftello novo j 626 1 62. Rudolphus PJiilippus Landgravius in Leick- tenberg 1629 1527 163. Joan.TheodoricusdeMuggenthal 1677 162$ 164. Georg.Udalricus L. B. deWolckenftain&c. I633 1629 16$. Ferd.Wi]helm. DuxBavarise&c. 1630 1630 166. Adamus Laurentius Baro de Toring &c # 1667 I630 167. Maximil.HenricusDux Bavariae&c. 1644 1630 I68.-Marcus Sitticusde^olfurch&c. 1638 1632 169. Francifcus Comes de Lodron 165-3 1633 170. Guidobaldus Comes de Thun&c. eligitur in Ar- chiep. anno 1674 1634 17 !♦ Francifcus Leopoldus Comes in Hochen* Embs &c. 1642 1637 172. Nicčlaus Comes de Lodron 1637 1637 173. Francifcus VigiliusBaro de Spaur & Valor,po- ftea Comes 1670. 1637 174. Carolus Comes de Liechtenftain - - - 1 6 38 175". Joannes Baptifta Comes de Lodron 1680 1638 1 76. Carolus Ferdinandus L. Baro de Muggenthal, poftea Comes 1684 1639 177 - Albertus Sigismundus DuxBavariae&e. 165-7 - - ' M 1639 17 *- Liber VI. i i6f l6 3 9 16^9 1640 1641 1742 164} 1644 1644 1644 1 644 Inciplt effe Canonicus Dcfiit c{Fc Canonicus ^ nn ° n . _ Aano 178. Francilcus Garolus Khuende Belafi x 66o 179- JoannesSigismundusComesdeWolkenftain 1644 180. Sigismund. Francifcus Archidux Auftriae &c. 1674 i 6 f 4 1657 i 66 v 1660 1 66 Z 1 661 1 66$ ič6r gen 1676 1 . 98 . Hermannus Marcus Comes de Baden & Hoch- berg 1670 1663- 199- Wilhelmus L.BarodeFiirftenberg - * J66 1 ) 200. SigismundusIgnatiusComesdeWolckenftain - - 1667 301. Joannes Francifcus Comes de Thun - . 1667 20*. Joachimus Albertus L. Baro de Leiblfing - - x 669 205. PolycarpusWilhelmus Comes de Kuenburg 167* \669 204. Francifcus Cafparus de Stadion - - 1670 20 ? ♦ Francifcus Gobertus Comes de Recheim 1689 1670 206. Francifcus Ferdinandus Comes de Kuenburg ^ 1671 207. Joan.FridericusIgftatiusComes de Preifing 1^91 167 j 208. Maximilianus Comes 6cD0m.de Scherffenberg - 1675 209. Joan- n 66 Hiftorias Salisburgenfis Incipit cfT« Canonicas Defiit cfTc CanOflicuj Anno Anno 409. JoannesPhilippusConles de Lamberg . . 1 67 6 21 o. joannesSigismundus Comes de Kiienburg * , 1678 411. Carolus Philippus Comes Palacinus RhenijBava* riae, Juliae,Cliviae,&MontiumDux. * * 1678 414. Sigismundus Caf olus Comes CaftriBarci • » 1679 4H. Hugo Francifcus Comes-a Kbnigseck - *. 1680 414. Rudolphus Jofephus Comes a Thun . . 1680 21 j. Maximil. AdamusComesaLiechtenftain * - t6Sz 216. Fridericiis Erncitus Eufebius S. R. I. Dapiferk- reditarius Comes in Fridberg & TrauchburgLB, mW'akhburg,Dominus 168j 2.17. WolfFgangus HannibalComesaSchrottenbach - 1687 ii8.Francilcus AntoniusComesabHarrach 1689 a is. Chriftianus Lothanus 3 oiepkus Comes a Ko* nigseck . . s 6 89 4xo # Georgius Jacobus Antoni us Comes aThun * • 16S9 441. FrancifcusIgnatiusJoIephusComes abOettinoen • 1689 zix. Pariš DominicusComesa^olckenftain * ■ i 65 >o 42^, Francifcus Antonius Adolphus Comes a Va* genfperg • * 1691 424. Francifcus Comes a Liechtenfiain - • 1691 425, JoannesBaptifta Comes ab Arco « * 1691 416. JoJofeph.FortunatusComesaPreifmg&c. - * CATALOGUS Abbatum Monaflern S. Petri, 1. S. RtlPERTUS fit Epifcopus & Abbas S. Petri anno Chrifti $$2 2. S. VTPALIS fit Epifcopus & Abbas 62) 3. S. Anfologus fit Epifcopus & Abbas 646 4. B. Savolus fit Epifcopus & Abbas 674 $\ B. Ezzius fit Epifcopus & Abbas 680 6. B. Flobargifus fit Epifcopus & Abbas 704 7. Bjoannes fit Epifcopus & Abbas 747 a. S. VIR* ' • Liber VI. „6 7 3 . S. VIRGILIUS fit Epifcopus& Abbas 764 9. B. Berthricus conftituitur a S t Virgilio Abbas an .777. qui deinde demortuo A.Virgilio fucceffit inEpifcopatii an. 784 10. S. ARNO fit Epifcopus & Abbas 7$$ 11. B. Ammilonius a S. ArnOne fačto Archiepifcopo confti¬ tuitur Abbas an. 75*8. Hic pofteaanno g2i.dičto Arnoni fucceffit in ArchiepifcOpatu. 12. B. AdalramusfitArchiepifcopus & Abbas 13. B. Luipramusfit Archiepifcopus & Abbas 14. B. Adalwfinus fit Archiepifcopus& Abbas B. Adalbertus fit Archiepifcopus & Abbas 1 6. B. Dietmarus fit Archiepifcopus & Abbas 17. B. PilgrinusfitArchiepifcopus&: Abbas 18- B. Udalbertus five Ludbertus fit Archiep. & Abbas 19. B. Egilolfus fit ArcbiepifcopusSc Abbas 20. Heroldus fit Archiepifcopus & Abbas 21. B. Fridericus I. fit Archiepifcopus & Abbas anno HicFridericus manfit Archiepifcopus & Abbas fimul uf- que ad annum 988. quo Abbatiasprsefecit Titonem. 22. Tito feu Titus fit Abbas anno 988. obiitio25" 23. B.Mazelinus fit Abbas an. l025\quipoftea Abbatiam re- fignavit, & in monte Caprarum, vitam Eremiticam du- Vu, S°d u fF xitufque admortem, fepultuseft inEcclefiaS. Erentrudis kng. in Nunberga , ubi adejus fepulehrum multa contigerunt miracula. 24. Rupertus II. fuccedit Mazelino. 25% Rupertus III. in Abbatiali dignitate fequitur immediate Rupertum II. Z6. Gerwicus venit ad Abbatiam pofl Rupertum IJI. 27. Reginwardus conftituitur Abbas poft Gerwicum. 18. Irimpertus fit Abbas anno 1077. qui biennio poft ob continuas infirmitates Abbatiam refignavit. 29. S. THIEMO fit Abbas anno 1079. qui pofteaanno 1090. in Archiepifcopum elečlus eft, & a Saracenis pro fide Chrifti occifusanno 1102. 30. Albertus I. Thiemone in Archiepifcopum afiumpto, in Abbatemeligituran. 1090. 31. Alberto fucceffit Wezelinus. 821 $36 873 374 397 513 935 * 940 95*3 y « • • • • • II 11 11 l 32. Re- 1168 Hiftorias Salisburgftnfis 32. Reginbertus feu Reinbertus fequitur Wezelinum, q\ii Reginbertuspoftmodum Epifcopus Brixinenfis fačluseft anno 111 6, 33. B. Waldericus fit Abbas an. 1116. oblit an, 1147'.fepul- tus ante Altare S* CrucisinEcclefia S. Petri. Huic derico S. RUPERTUS apparens dixic: quando Lttma tnea extinguetur , Civitas ijiaJubvertetur. Eidem Valde* rico infuainfirmitateallataac{ua terfuit verfa in vinum, 34. Henricus fit Abbas an. 1147. & poft 20. annos Abbaualis RegiminiŠaftumitur inEpifcopum Gurcenfem an. 1167. 35*. Henricus II. primlim Monachus S.Petri, deinde podu« latus Abbas Biburgcnfis, tandem revocatur adAbbatiam S. Petri, cui praefuit 21. annis, tandem fenio & infirmita* te preffuseam rcfignatan. llSS. 36. Wichbotofit Abbas anno 11 oblit II 93. 37. Pilgrinus fit Abbas anno 1193. qui quietem praoptans poft bienniumAbbatiam abdicavit anno 1199% 35. Chunradus I. fit Abbas anno 11.95% & poft triennium Abbatiamfuo Antece/ToriPilgrino iterum refignat, mori- turPiJgrinus proxime infequente anno. 39; Simon I. communi voto Abbas eligitur anno 1199. hic ubi32. anniskudabiliter & felieiter'praefuit, Iponteceflit. 40. Bertholdus de Monafterio Admontenfi poftulatur in AbbatemS. Petri anno 1 231. oblit 1 242. 41. Richerus fit Abbas anno 1242. obiit 1 2 ^ 9 - 42. Albertus II. fit Abbas anno 125*9. praefuit 3. an. «13 k Chuno fit Abbas I2d2. qui poft 5*. annos oaeri & honori fponte renuntiavit. 44. Simon II. fit Abbas anno 126/% Hic eontroverfias quas habuit, pertsefus, refignat an. 1270. 45-. Dietmarus ex Abbate Milftatenfi fit ^bbas S. Petri anno 1270. obiit an. I2$S. 46. Engelbertus fit ^bbas anno I2$S. praefuit ' 9 . annis. 47. Rupertus IV. fit ^bbas anno 1297* obiit 1313. fepultus in Capella S. Viti. 4$. Chunradus II. fit ^bbasanno 1314.obiit 1346. fepultus in Ecclefia S. Petri juxta latus finiftrum Altaris SS.Trini- tatis, nune D. V. fub titulo Scapularis de monte Čar¬ ni elo. 49. Otto Liber VL 11 69 45 >- Otto I. Monachus ^dmontenfis fit Abbas S, Petri anno 134fed hseretids pa¬ ren tibus natus, ad fidem & S. Benedičti Religio- nemconverfus, Abbasque eleČlus virfuitomnium. virtutum genere ornatus: praeter exačtam regularis difcipVmae obfervantiam in Oeconomia plurimum profuit diiTolutis debitis? obiit anno \6$6. ChriftophorusCapponig. Hic praeter alia infignia jfaČta immortalem fibi memoriam comparavit trans- lationeCoenobii, plurimisjam annis ob loči Ofiia- cenfisinfalubrem auramexpetita, in Caftrum We- renberg, quod cum dominio ^allerfperg addita adhuc magna pecunke fumma commucavit anno 16/2* Obtinuit infuper ab utro^ue Orbis Monar- cha ampiiflimam privilegiorum confirmationem. Tandem morbis annifque gravis refignavit, fed de- ntio elečlus triennio adhuc fupervivens, corporalis vitaefarcinamdepofuit anno 16^82. tumulo, quem fibi vivus paraverat, illatus. Reverendiifimus & Ampliflimus D. E D MUN¬ DU S Iblpacher. Ejus merita fubprimis ftatimini- tiis effulfere. Viventis tamen adhuc modeftia ea k- tius referre inhibec. NB. Ab aliis, ut Reverendiflimo S. Pauli in Brc- viario Hiftorise Garinthiacse, dičli Abbates vel non eodem ordine recenfentur, vel quidam ex illis omni- no omittuntur: quod pofterius ob breve eorum regi- men fačlum efle exiftimatur. Nobis fecurius viium eft, feriem certam ab ipfo fonte & Monafterii OfTia- cenfispropriotefiimonio inprsefato hbcllo haurire. Kk kk kk k triers 1176 Hiftorise Salisburgenfis SER I E S DD. Abbatum Monafterii Sednenjis , Ord. S. Benedičii in Bavaria. 1. ADALBERTUS primus Abbas, vocatus ex Monafteri® Wekenburg, Dioscefis Ratisbonenfis, anno DCCCC. LXXXIV. rexit annos 7. obiit autem XVI. Cal. April, anno a nato Chrifto humani generis Redemptore primo & millcfimo. Hic aetate centenarius cum S. Gotktdo *• Altahahenfi Abbate, funus S.Ranmoldiad fepulchram, portavit. Ita refert Andreas Bruner S. J. p. 2. Annalium. -* Boicorum, qui etiam a ddit hoc encom ium: qo6ddignus - maximis virtutibus fuerit, & illis integrum faecuJum illu* ftraverit, &c. 2. Šibo to pius, Sc do&us. 3. Kadalho five Cadalhous fmgularis Amator B. Virginis. 4. Guntherus decus totius Ordinis Monaftici, Obiit anno *• 17. Cal. May. 5". Gamanoldus iive Gaminolfus magnis virtutibus pne* *. ditus»vixiteircaannum Domini M. XXVII. <>. Hardnidus verus Ifraelita, in quod©lusnon eftinventus, #’ Obiit an. - * -14. Febr. 7. Engilbertus Vita quoque nomen expreflit. Obiit an. * • - Cal. Nov. 5. Geroldus Obiit' an. - * 1 j. Cal. Maii. Vir eximi2e pru« dentiae, & expcrientige. p. Eberhardus obiit an. * - 2.Cal.Jan.obpietatan &Zelum religiolum multum celebris. IO. Rudolphus obiit plenus bonis operibus an. * Cal. Aug. tli Gerardus obiit an. • * 12. Cal. Junii. Singularisamatot * Chori. . , NA. Quo anno rexerint Abbates huc'uf(\Utfr ■. fiti(arf cpios etiam fpečlat Abbas b ridericus & aliPjartojati %on piteji. Mi Guntherus hujuš nominisfecundus elečtus circaan.Do- mini M. € 11 . vixitadhucan.MCXXXIX. pro fuis pater- ne follicitusj & tam in lpiritualibus quam temporalibus providus. 13. Haymo.praefuit circa annurtt M. C. XLVII. longiore vita dignus. ...... 14 Alber* w * •*» : Liber VI 1177 14 .Albertus. Nihildeeoextat, nift qubd eumbohum Oe» l conOfnun fuilTe arbitror^ -dedit enim praedia in Stepacb nune forte Scbefach , Alpach , Rudemairshaim. J S. Udalricus I. rexit oprime * 2 6* Andreas I.conftitutus Abbas 13 95 “. praefuit an, 23. 27. Fridericus I. elečlus an. 1418. rexit an. 18. 2$. Jacobus elečtus an. 143 6. praefuit menf. 11. 25). Simon fuccefllt an. 1437. duravit menf. 6 . 3o. Fridericus II. eodemanno fubrogatus rexit annos 7 3 \. Henricus III. eligitur an. 1444- praefuit an. 25*. 32.Martinus Abbas fačlusan. 1471. rexit an. ZfT* 3 3. Nicolaus Humler , eleftus an* 1496. praef. an. 19. 34.Stephanus Dittricb praelaturam fufeepic an. 15*16. & tu« nuitannos 21. 3 5*. Gothardus fequenti anno elečlus 15*3 7. obtinuit Abba* tiam annos 11. 36 Andreas II. eledlus anno lf 4 8. cui datur adminiiktOJ Job. obiit Andreas an. 15*61. 37. Job praedičlus iubrogatur eodem anno, rexkque annis duobus} qUo defunčto, gubematioMonafterii ad annos viginti ufque fuit commiffa, nimirum Gregorio. Hieronvmo* Vito. 3 8 . Modeltus eligitur an. 15-83 .reldtan. 7* 39.Cafparus fubrogatus art. 15*96. praefuit annis 3. menfi- bus 4. 40. Ra* 8-5 Sli l * M Jlii! 4 Liber VI. 1183 40. Raphael elečtus an. 15-94. rexit an. 8. 41. Andreas III. Sappenberger, Abbas praeficitur an. 1602. rexit an.32. 4l.MaurusFrofchl fitAbbasanno I 6 ' 33 .pr 3 efuit annis20. 43. Gregorius ^efterrnajrr eligitur Abbas an. 165*3. die 12. Martii, rexit an. 34. 44. Reverendiffimus&Ampliffimus D. BERNARDUS Hin- dershueber praeficitur an. 1687. qui etiamnum regit. C A TA L O G U S D D. Abbatum ad S. Michaelem in Beurn Ord. S. BenediBi : in Diaecefi iS Territorio Salisburgenfi. P Oft fundatum a Sigehardo Comite de Plain Aquileinfi Pa- triarcha Monafterium Michaeli’Buranum, primus adfa- crum davum ledit J, ¥ E RIG A ND tl S, qui & bic tumulatus efi.Qui genus, undedomo? nonconftat. De ej us tam en folida pietate, praeter manu-fcriptos precatorios libellos, folidum teftatur fepulchrale marmoj his verbis: W E R I G A N D U S Primus Abbas hujusloci, hek eft tumulatus : Qucrn pic c&edimus Beatum, prout Patres nojlri narravermtjiliis eorum. Qui obiit anno Domini M. C. XX. Die Aprilis. Truonto Eve Trunto, fuccefiit Werigando eodem anno Calendis Maij. &ib hoc Innocentius II. P. M. Monafterii Fundationem confirmavit anno 1137. VII, Idus Junii. Cui Trunto biennium fu- pervixit. PilgrinusSucceflorbreveregimencum vita abfol- vit anno 1140* Henricusl.& hic nonnifibiennioclavum tenuit. L1 11 H 1 V. mi¬ li. IH. IV. 1184 Hiftorias Salisburgenfis V. W altcrus mitiorc fato, 5*. luftris in regimineexačlis, cum illo vitam depofuitanno 1167. VI. Leopoldus. iub hoc Abbate Monailerii fundatio denuo confirmacur a Lucio P. M. annO 1187 VIL IdusMaij. Hic,cumfuis ovibus 39. annis diligen* tiffimeinvigilalleti pieobdormivitanno 120 6 . VII. Fridericus 1. Huic Itta ComitifTa de Piam , Gebhar- do Canonico Paflavienfi & Luicholdo germanis Fratribus, nec nonipfomet Manegoldo Epifcopo Paflavienfi confentientibus,parochiam Obffuki^ ferioris Auflriae , cum Patronatusac reliquo pleno Jurc donavic anno j 212. Quam dortationem an« no fequenti Innocendus III. confirmavit. Ex« ceflit e vivis anno 1217. Vlil. Bertholdus. Sub kvtjus tegimine Gebhardus Epi- IcopusPatavienfis donatione Obtrful^nfem a Ma* tre Itta factam confirmavit: eamque decimis, Jure Altaris, inftituendi& inveftiendilacerdotemamat, Idem Abbas anno \2 24. Calendis Decembiibus ricinam Monafterio Ecclefiam in Dorjfbtiim ab Archiepifcopo Salisburg: Eberhardo obtinuic. Mortuus eftanno 1241. IX. Henricus II. X. Conradus I. Huic Abbati, ejuf^ue Succelforibus Eberhardus II. Archiep. Salisburg.* parochiam in Lamprecbt haufen pleno Jure conceflit anno 1241. X. Cal. Septemb. Indičl. XIV. Obiit anno 125*7. XI. Fridericus II. XII. Henricus III. Triftem hic pofteris memoriamre* liquit, Monaftcrii fortuito igne confumpti anno 1274. Vixitadhucanno 1283. Quo vero anno vi* veredefierit, non conftat. ! , XIII- Otto. ExantiquS-$ 4 - XXXVII. Wolflfgangus II. Profeffus Bura; ac Prior III. Cal. Apriiisanno 15*85*. eligitur in Čaput. Veram cum. nimio seri alieno parem fe futurum defperaret, VI. Nonas Martias anno 15*5)2. ad Parochiam Seewal- chenfem feceflit, ac e vita denique difcellit arn no 1612 . XXXIIX. lldalricus IV. ad S. Petram Salisburgi Prior, exdi- Ipofitione Marci Sittici Archiepifcopi Salisburg: Buraeprseficitur; &poft breve prim 6 Adminiftra- tionem pleno regimini VI. Idus Julias anno 1 6 14. adbibetur. In excolendis Religioforum ingeniis, ac Monafterii Juribus, Privilegiis^ue tuendis om« neminduftriam collocavit. Sed tandem aetati, in- firmse valetudini ac muneri cedit X. Cal. Septemb. anno 1626. XXXIX. Lambertus. Succeflit in honores Antecefforis fui per Canonicam elečlionem, fuffragante parium virtutum induftria anno 1627. Veram tot inter munerisfui labores, laboravit&morbis. In redita ex Auftria apoplexia interceptus, tantas tamen re- cepit vires, ut vitam domum, & alteram in annum protulerit. Itaque anno 1 6$7. V. Idus Aprilis, qui eratDiesCoenae Domini, piiflime paftus Eu- charifticoPane, &Sacro unčlus oleo viamuniver- fae carnis ingrelfus eft. XL* Michael. Poft peračla Lamberto Funeralia, per ca« nonieum, purumque ferutinium pridie Idus Ma¬ jaš anno 1637. in Abbatem elečlus eft: cum dlet inllniverlitateSalisburgtpublicus Philofophias Pro- feflor, ArchiepircopaliumAlumnorum Prsefečlus. Vir dočlrina&prudentiainfignis&ideo aMagna- dbusmagni habitus. Proptered in Congregatione Benedičiina S alisburgenft Paridis Archiepifcopi Sa¬ lisburg: aufpiciis inftituta, fecundo ftatim triennali Capitulo, Vifitatorismunuseidelatum fuit, quod perannos32.obiit, faepius interea injunčtisCom- miftionibus folita cum dexteritate funčtus. Ita Li 11 11 1 3 col- n88 HiftoriaeSalisburgenfis colle&is per S. luftra , uno minus anrto, magnis meritis clariffimus ad aeterna praemia cft evocatus VI. Cal.Aprilisanno 1 676. XIX Reverendiiftmus & Ampliilimus D. XMILIA- NUS. Hicfuo ftatim a ^'acerdotio in Oeconomia, Prioratu, k Parochiufimul domelbca, pofteaetiam Seewalchen£ diu acftrenue verfatus V.CaLMaij, anno l676.concordibus iuflfragiis ad Abbatialem apicem eve&useft. Ac eriamnum magnofuoium Bono ad clavumimpigerfcdet. CATALOGUS £)D. Abbatum liberi gP exempti Monajlerii ad SLambertum in StjriaOrd. S. Benediflt. E Sto, ferantqusedam monumenta. Primum Abbatemk* jus Monafterii fuifle Hennmnum Fundatoris Mar^mii Ducis Carinthiae fiJium ; quia tamen nec dc confirmatione Pontificia, nec de profeifione Religioia, quidquam conftat, creditur potius, ipium ftetilTe Fundatoris nomine, utpote Pa- tronum, k AdvocatumMonaftenu Ethabeturcemus,quod fuerit Abbas I. HARTMANNtlS ePriore Monafterii S. Blafri m Hercinia, quod RegulariS obfervantkelaude obre- centem tune Wilhelmi Hir&Ugieniis Abbatis per Germaniam Refbrmatioilem apprime florcbat,‘ad hujus Abbatiž Rcgimen, uti creditur, evocatus, eujus pracfečluram triginta fexannis tenuit, oblit annis ac meritisplenusanno 11 09, tt. Jacobus. Obiit anno 112 f. lil. Okherus. Qui eodem anno 1 1 25*. focCeflit, Miit. IV. UlricUs, Clericus primdm Gardenfis: deinde Cie* ricisab Otoccaro Marchioneinde eječtis,fubBAr- thotdo Abbate ibidem Monachus, Abbas pofteaS. Lamberti, k ab Honorio 11. P. M. confirmatus, re¬ bus diu laudatiilime geftis obiit anno 1149. '“'v. Wol. v. VI, vir. \ VIII. IX. X. XI. XII. XIII. Xiv. XV. XVI. XVII. Liber VI. 1189 VrolfrarmiSjViradmodurtt ReligiofuSj qui ob jura Monafteriicontrainvaforesinfračlo animo propu- gnatafertur occifus anno 115*0. Gottfridus,qui juxta nomen fuum pacificusin Do¬ mino, Vim Monafterii juribus illatam fuftulit, St diuturnislitibusfelicitercompofitisobiitan, 115-6. Otto. quifuorumMonachorumColoniasin varias MonafteriofubječtasEcclefias aučloritate Apofto- lica Adriani IV» P. M. primus introduxit, obiic anno 11 6 4, Magnus. Obiit 1170» Bernberus. Eaudabilitef prsefuit 11 . annis, mor« tuus anno 1181. Beringerus,poft gubernaculaMonafterii diu utili- tergefta* us poftea renuntiatis, & vita privata ali* quamdiu peračla., obiit an. 1208» Ulricus ll. Obiitanfto iztf. Waldfridus. Obiit anno 1224. Wolfkerus> vicae fančtimohia celeber, qui pofl Monafterium laudabiliter aliqiiamdiu adminiftra- tum, utcxpeditiorDEO vacaret, eo honore anno I233. feabdican.s , reliquumaetatis vigiliis, jejuniii^ orationibus, & pio manuumiabore tranlegit, Perinanus a TriichfenCarinthus, frater germanus Eberhardi II. Salisburgen: Archiepifcopi, cujus patrocinio ufum mitrae & Pontificalium pro fe & fucceftoribus .* ab Imp: Friderico quoque & aliis Principibus Monafterio magnos favores obtinuit Obiit anno 1260. 'Gothfchalcus, Sub quo Abbatialis Ecclefia inčem dioperiit, Monafteriicjue difciplina cortimUni eo- rum temporum calamitate paftim in Coenobiis la-* befačlataatičtoritate Fr. Guidonis Card^tit. S. Lau* renti! in Lucinateftaurataluit. Obiit anno 1280. Betnherus II. Obiit 1282. BufcKardus, fub quo Cella B. M. V* in Styria mita- culis caepit inclarefcere; ante cujus mortem anno 1287- f'ecutam,etiam Monafterium confumptum jncendio fuit* XVIII. m 1190 XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. xxvn. XXVIII. XXIX. Hiftorias Salisburgenfis VTilhelmus. Obiic anno 12.92. Rapoto. Obiit anno 1294. Otcherus. Obiic anno 1300* Fridericus* Obiit anno 1307. Henricus Avenione in Concilio per Clem. V, p, M. ibidem celebrato mortuusanno^n. Oto deLaa, virgencre, & cloqucntia prcftans, partesFridericilmp.contra Ludovicum Bavatum lecutus aJoan.XXII. unacum Legato Pontificb ad promulgandam contra eundem Ludovicumbr, communicationis fententiam deputatusfuit, Obiit anno 1 329 . Ortolphus, fubquo Bulla Reformationis Benedi&i XII. ab ejus aučlore Bencdičtitiadi&a. , labentisde* nuo Monafticae difciplinae rubiginem abfteriit, Obiic anno 1341. Joannes Fridperger, S,Th. D. acerrimus panter, acfelixJuriumMonafteriivindex, alterius Funda- toris propterea nomen, & laudem adeptus, a Clem. Vi calices, & alia paramenta Ecclefiaftica benedicendifacultatem obtinuit. Obiit anno 135-8, Petrus de Leobcn,ob do&rinae & prudentiae lamam cumPaulo EpifcopoFrifmgenfi a S. Pont. judeipro inquircnda juftitia nuptiarum Ludovici MarcL’ Brandeburgenfas eum Margarita Maultafcbia de* putatus. Obiit anno 1375". David Krail, fnb quo Eccleiia Cel/evfis , ob inlignem vidloriam Ludovici Regis Hungariae ab infidclibus, patrocinio B. V. M. Cellenfis, reportatam, ma* gnumcelebritatis, & devotionis incrementumac. cepit, ac ctiam libcllus de ejufdem Ecclclke miracu- lisconfcriptus fuit. Obiic anno 13S7. Rudolphus Liechtenegger. Obiit anno 1419. Henricus Meckerus ab Henizhaimb, genere & dočlrina clarus, in Concilio Bafileenfi contra Huf- ficas difputando acriter deccrtavic, acceptus prop¬ terea Eugenio IV. ab eo Privilegiorum Monafterii confirmationem: a Nicolao V. vero iineorum ulum, & efum carniura eatenus kiterdidlum pro liber VI. n$i ttibus iti hebdomada diebus Fratribils S. Lamberti alias, utinquit^ontifex in Bulla ,fatis reformatis > ad folatium magnor um laborum fuorum , obtinuit ? * idem nimirum AbbasMonafterium juxtaDecreta Card. Nicolai Cufani Vifitatoris Apoftolici St fot* mam a Concilio Bafileenfi prsefcriptam jam refor* jmaverat. Obiitanno XXX. Joannes Scbachnerus, vir proVidus Sc induftrius* duas arces contra Turcaš Styri3& pet Auftriam St Carintbiam imminentes, aliaque muka sediflda excitaVit. Varias Monafterii iices excinxit, gracias- que obtinuit : £xamini Miraculorum B.Hemmse Gurceniišj de qua in album fančtorum referenda Fridericus III. Imp. agebat, inter alios Sediš Apo- ftolicas Delegatos adlečlus fuit. Calamitatibus in* cendiorum Sc inundationum, quibus iterum ite- .rumcpie obortis Monafterium peflumibat, contet* ‘ ritus, eaque fuis peccatis bumiliter imputans, com« muni Conventus adbibito Confilio, Šc confenfu, quibusdam abufibus abrogatis i Gonditisque novis Statutis) Monafticam dilciplinam redituit, Obiit anno 147S. XXXI, joannes Sacks, veftigiafecutus Antecefforis 4 Difci* plinarn Sc Oeconomiam egregie promovit ^ pr o* prietatem leu oblaias , communione bonorum in« trodučta, fuftulit. Caftrum prope Cdiam B. M. V. a Turcis devaftatum in Ecclefiam S. Sigismundi convertiU StprofelidoriejtifdemEcclefiae Cellen- lis * eo tempore miraculis, St Peregrinorum con* fluxu magis indies ac magis efflorefčentis, admini- ftrationepluresReligiofosfuosftudiorum eaufa Pa- tavium, Sc Bononiam ablegavit: edidit faluberri« mas Conftitutiones, etiam ab aliis Monafteriis eo« optatas. Obiitplenus meritorurri, cum quadragin* taannisadClavum MonaderiifedilTet,an. i^lS. XXXII. ValentinusPietet, Abbatis joartnis ultimo triennio Coadjutor, virprorfus eximius, bumanus, Sc ma» grtificus, magnuslitteratorummsecenas, quorum non paucorum fortuttam liberalitate fua infignitet Mm min mm m pro* * 115> 2 Hiftoriae Salisburgenfis promovit, praeclaris vicifllmeorundem elogiisce- lebratusrita ut, tefleJo^fieMufchleroinEpiftolis Venetiis imprcflis, rarae nobilitatis vir Joannesa Zeidlizmulcisperagratis provinciis, & tune recčns aJerofolymitana peregrinatione reverfus, fublatis digitis juraverit, fe nunquam integriorem, magij pium, eoque liberaliorem Prselatum vidifle, Fuic a confiliis Carolo V.Imp.&RegiFerdinando. Ru, ftioos Fanatico quodam furore paffim in Germanij tumultuantes a diripiendo Monafterio dexteritatt, & pia ad CaeJites oratione bis avercit. Obiit an- no 15*41. XXXIII. ThomasBernerus, virtenaxre< 5 li, quiqueOecono- miamvariis cafibusdelaplam induftria, & frugali- tateutcunque reftituit. Oblitatmo 15*4$. XXXIV. Sigismundus Kogler, invitus diuque relu&atus/ii. icepit Abbatiam,qua, quoada{Tidu2eejusinft'.mj. tates, corundemque temporum calamitates fere- bant, utiJiteradmini/Irata,obiit anno 15*62. XXXV. joannes Trattnerus, vir laudatiflimus, qui rem fa. miliarem, RegularemqueDilciplinam, dominan¬ te per omnem viciniam haerefi non parum labe- fa&atam, folicitudine, patientia, & exemplo, vi- fitatione quoque Sediš ApoftolicaeNuntii D. Ger- maniciMarchionisMalafpinne adhibita, & Deere* tis S. Cone: Tridentini publicatis atque receptis, erexit,&libercatemElej£Iionis Abbatialis, quorun- dam haeretica labe infečtorum confiliis in diferi* men addučlam, aučloritate Caefarea afferuit, obiit- quecumfummofuorumlu< 5 tu. anno 15*511. XXXVI. Thomas Ederus elečtus, fed confirmationemApo- ftolicam & infulam non confecutus, poft aerumno- fumregiminis quinquenninm, eidem renuntians, ad Vincentium S. Pauli in Carinthia Abbatemex S. Lambcrto illuc poflulatum feceflit, & ibidem obiit anno 1606. lnterim rebus Monafterii ad opre¬ ma pene dedu&is, eidem Joannes Hoffmasus Ab- basAdmontenfis, pariter e S. Lamberti Caenobio eopoftulatus, tanquam adminihraco; ajiquamdiu prše* . Liber VI. ii 91 prsefuit. *Evocatus poftea , feu verius intrufus, c Moravia quidam Chriftophorus Kirm efer Tran fy 1- vanus, CanonicusRegularis,&Parochus Brunen- (is , ac deinde Praepofitus Glacenfis, vir caetero- quin probus & dočtus, fed propterdifFormitatem Profefllonis, quippeBenedi< 5 tinamfacere tergiver- fatus, ac etiam ob fpem Oeconomicae frugalitatis • magnificc de fe fačlam fruftratam, atque ideo fuis exofusfponteloco ceffit, XXXVII.Martinus Alopitius Suevus, ex AbbateGarftenfi ad S.Lambertipraefečturam, adnitente Maria Bavara Caroli Archiducis conjuge lečti/Iima, translatus, res funditus fere collapfas magnopere reftituit. Vir equidemmagnificus, magnanimus, Catholicse fi- dei, & obfervantiae Regularis Zelatoreximius: cul- tum & frequcndam Divinorum Officiorum pro- pemodum antiquatam revocavit: ignorantiam, fuisad fbjdiapublicapromotis,e Monafteriopro- fcripfit. Reformationem aučloritate Apoftolica ad luum inprimis, inde ad alia quoque Monafteria piumejusftudiumaemulata, propagavit: obiit^ue celebri fui memoria reličtaanno 1613. XXXIIX. JoannesHenricus Stadtfeldt Cochemienfis Tre vi- renfis, Sacerdos primum faecularis, indeMona- chus i ac demumprobitatis ac dočlrinae meritoAb- bas fačtus, non folum Monafterio ingenti illius serealieno penitus extinčlo, fed publico quoquc bono confiliis & aučloritate, quibus cgregie polle- bat,plurimumprofuit. Virftrenuus&frugi, aedi- ficiis,fupellečlili facra, fed praecipue Religiofis,& viris dočlis Monafterium auxit, e quibus aliquot Abbates, Priores & Novitiorum Magiftros, ob vir- tutis & dočlrinae famam expetitos, aliis Monafteriis transmifit. Obiit anno 163 S. XXXIX. BenedičlusPierin Forojulienfis: integritate vicae, benignitate & Zelo Religiofo praeftans: exigente Monafterii ruinofa vetuftate, novum funditus ex* truxit, numerum Religioforum auxit, & cultum litterarum egregie promovit. Obiitan. 1662. Mm mm mm m 2 XL. Re- 1 1$>4 Hiftorias Salisburgenfis XL. Reverendiflimus & Amplifllmus D. FRANCI« SCUS a KaltenhaufenStyrus Graecenfiseodeman« no 1662 . elečlus,hodie^uefuperftes. S E R I E S D D. Abbatum Admontenfium, Or d. J. , Benediffi in Styria. A Nno Domini IO74. B. GAhardus Archiepifcopus Salis* burgenfis Comes deHelffenfl: ain, pra smiffo 3. dierum je* P 3 «- $**• junio,in Valle AdmontenfiStyrix fuperioris, ad fluvium Ani* {um, fiindavitMonafteriumOrd. S. Benedičli } cumad hoc ipfum cun&abundumfutdus & rnutus quidam prodigiose lo« cutusaninvaffet, inquiens: Tin inchoabis , DEUS confummabit. Nec plura dixit, doneč poftca ad B.Gebhardi jam defundi facra lipfana loquelam perfe&erecepit. Ex Abbatibus porro I. Primus fuit 1 SINGR 1 NUS ex Monafterio S. Petri Salisburgi acceptus, ab ipfo B.GebbardonovsEc- clefiae Admontenfi prsefedlu^ quem 1 6» annorum patientia, qu 4 ločihorrOrem apaupertatem,itera* . tamvaftationem,plurimas aerumnas tulit,merito canonizavit. Fundatorem B. Gebhardum ipfe fc* pelivitin Admont. II. B.Gifilbertus, calamitatibusplurimis acerrimeve* xatus,B. Thiemonem Archiepifcopum Salisbur- genfem, Ordinarium fuum apud fe exulantem, ho- fpitioexcepit,ci<^uefideliterfervivit. Tandemcum ipfo in Tetram {ančtem profečtus,apudCorozaim Palaeftinae Urbem Martyt cum iplo effici meruit, fnembracim diflečlus, III. \S 7 ecilo, aConrado Archiepilcopo Salisburgenfi Admontenfi bu$ datur, quem MMSS. Admonten* fia laudant a fingulari Zelo. IV. Henricus I. obtinuic a Pafchali II. PP. fingularem Bullam Confirmationis Jurium Adrnontenfium, texitvaldelaudabiliter& {arfčbe ; e cujus fanfta di« fci* Liber VL 119^ fciplinaprodiitSančlus ille Bertholdus,primuspO‘ fteaGarftenfium Abbas miraculis clarus. V. WolvoldusaB.Theogero S. Georgii Hercinienfis Abbatedimiflus Ad-Monces cum dičto propheti- co: D učite eum in gaudio, & fcitote gr o ctrto , quia peretim in divino Jer vitio tota vejlraprojickt Regio. Hic Wolvoldus deinde Archidiaconus Styriae fačfus eftj Vifitator & Reformator omnium Monafterio- rum fub Dioecefi Salisburgenfi 5 excitavit Ad-Mon- tes S. Patthenonem* dedit Priorem fuumReim- bertum Abbatem Monafterio Salisburgenfi S, Pe¬ tri, qui pofteaBrixinenfis Epifcopus fačtus elf, De- s^^^rhar- dit etiam fuos Dietmarum in Oftiach, Engelfehal- di & MSS. cum in BeurnAbbates. ObZelum fuum incidkin odium Comitis CiVienfis, a quo per infidias incar- ceratus, fed brevidimiflus, ab eo in compenfatio- nem injuriae Praspofitura S e Martini in Strafsgang donatus eft. Aliquando turpilfime infamatus, fer* rum candens ex ardenti clibano (fpečtantibus Fra- trum csetu, aliiscpe ) raptum illaefus tračlavit, feq ne purgavit. Mortuus eft inopinionefančfitatis poft 23.annorum regimen. VE Godefridus I. in fpiritualibus & fecularibus traftan- dis dexterrimus, a S.Eberhardo elečto Archiepifco- po Salisburgenfi Romam mittitur ad deferendum Pailium ab Eugenio P. III. Ven: Sophiam Regis HungarorumBelae Filiam in Admontenfi Parthe- noneinterfacrasVirgines velavit$e religiofiftimo fuo Conventu 13. magnos Praelatos diverfis dedit locis. Obiit in opinione fančlitatis anno 11 6s. VIL Luitoldus in MMSS. Admontenfibus a pietate & prudentia laudatus, Conradum II. Archiepifco- pum Ad-Montes fančlillime mortuurU fepelivit. Priorem habuit religiofiflimumRhabanum, qui pet ^O. annos in laboriofiftimo Officio perdurans, tan¬ dem fenio confečlus refignavit. Cui Luitoldus fub- rogavit lfenricum, quem tamen poftea Biburgo, uti &HenricumMulftadio Abbatem dedit. Impe- travitabAlexandro III. Bullamvaldefavorabilem, Mm mm mm m 3 in 1196 Hiilorise Salisburgenfis in quaPont, MonafteriuminfpecialemSedisApo- ftolicae ptotečlionem fufcepit. Confirmavit ctiam BullasLuciill. Innoeentii II. &PafchalislI. VIII. Henricus II. ex Comitibus de Gieche, elečtus qui- demeft, led elečtioni confentire noluit, quamvis amultis Epifcopis & Principibus ad id urgeietur- praetendens infufficientiam fuam ad AbbatiamAd- montenfem, ‘cum vix fufficeret Mulftadienfi, in quaetiam permaniit. IX. RudolfusI. eS.Lamberto poftulatus,cum pnefoif. feti2.feptimanas, rigoremAdmonccnfisdifcipli- nsenon fcrens, ej us ceniporis au/Iericati ceffit, & Ad- moncenfes afua obediencia abfolvit. X* Irembertus elečtus ex gremio ( Frater germanus GodefridiAbbatisVI.fupraraemorati,aquoS.habi- tum fufcepit) cum pro tune Bambergenfi S. Mi¬ chaelu Coenobio Abbas praeeflčt,domum revoca* tus, Praelaturam infigniter geffit, floruit fingulari vircute &dočlrina: fcripiitdočfiffimos Commen. tariosin 4. libros Regum^ Judicum & Ruth, qui hodie dum raonftrancur. Hic in fera fene&uteAb¬ bas creatus laudatiBime gubernavit annis & di* midio. XI. E S. Lamberto iterum poftulatus eft Abbas, cujus Komen injuriatemporisinteriit: fed quia fummus Pontifexin eam poftulationem non confenfit,caf- fata eft. XII. Rudolfus II. Virpiiilimus < 5 t manfuetiflimus, cx alio quodam Coenobio adveniens elečfus eft; fed Abbadambrevidepofuit,quod Adalberto Archie* pifcopo difpliceret. XIII. Ifehricus, primum Prior Admontenfi.s,piox Abbas Biburgenfis, demum Admontenfis, Abbatiam cum laudetenuit: aLucio III. PP. valde favorabilem Bullam impetravit ? * utietiam ab Urbano III, qui Monafterium Admontenfe, in fuam & S. Sediš Apoftolicaefpecialemprotedlionem fufcepit, man* dans» ut Ordo S. Benedičti perpetuis temporibus Ad-Montes fervetur. Hic Ftidericum Imperato- rem XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. Liber VI. 1197 remadBellum facrum in Syriam abeuntem comi« tatus, obiit in Hungaria. Ettune iterum reftitutus eftRudolfusII.qui feliciter adminiftrata Prselatura quievitin bona fenečlute. Joannes 1 . Vir & merito vitae & morum dignitate praeftans, exPriore Admontenli poftulatus Abbas in Biburg, inde ad domefticam Abbatiam capeffen- dam revocatus eft. Accepitcum multis aliis Juribus parechiam 'Jaringenfem ab Eberhardo II. Archiepi- Icopo. jRudigerusconcorditerele8 Hiftorise Salisburgenfis Dc hoc in XXII. Catalogo Abbatum SeoncnfiU n lhil habe- tuf. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. Bertholdus II. cum jam duarum Ecclefiarum Re« &or extitiflet, Biburgenfis nimirum & £eonenfis } domumrevocatus, invičto animo ingentesperfe« cutiones fui Monafterii a Provinciae Proceribus tu¬ lit > perfecutores fingulari manfuetudine fua miti« gavit, pofti6.annorumlaudabile, fed laboriofum, regimen curisattritusquievitin Domino. Fridericus ex Sacrifta eligitur Abbas unanimiter;in fumma ea temporum varietate regit fortiter: led cum univerfa Styria flamma & ferro vaftata dira fa- melaboraret, ipfe cum fuo Con ventu Salisburgum ad S. Petrum per aliquod tempus migrat. Tenuit Abbatiam perannos 4. & tandem pie obiit. ' Udalricusl. ele&us ,cum tamen inter Admontenfes diffenfio qut£dam orta e (Tet, poft annorum 4. St dimidii regimen refignavit, & Mulftadmm abiit. Albertus I. VirapictateStReligione valdecomen« datus; fed difficillimo illi tempori luccumbens, quo Ecclefia Admontenfis in tantum devenerat egeftatis perieulum, ut non videretur adjicere am* plius, ut refurgat ( quemadmodum loquuntuf MMSS. Admontenfia Jrefignavit Abbatiam fpon- te. anno 1275** Henricus III. Calamitatibus Almontenfium velut alter Noe a DEO datus eft. .Valde juvenis ingref« fusReligionem, fačlus ex hofpitalarioAbbas,laben- tem AdmorttenfemEcclefiamiterumlevavit, Fuit Rudolfo I. Imperatori chariftimus, a cujus Filio Duc e Alberto Vicarius Gubernator Styriae conftitu- tuseft: pofieftionesMonafterii redemit,Ecclefiam noviter aedificavit) & a Rudolfo Archiep. Salisb. confecrari fecit * praerogativam mitrae primus intefi Abbates Admontenfes a Gregorio X. Papa accepit, uti & alia plura privilegia: Statum Ecclefiafticum er commiilione Epifcopi Seccovienfts magno Zelo reformavit * pro quo ab eodem decimas quasdam accepit: hoftiles invafiones perpeftiis, expilatio- nem Monafterii fortiter tulit; ipfeinterim cum fuo religioio c»tu, in caftrum Gdknjliin, quod ipfe cuna xxm xxnx. XXIX. XXX. XXXI. Liber VI. 1199 cum licentia Rudolfi Imp:erexit, confugit: raft 2o. fere annos fuse AbbatiaeaproprioNepote ftu fagittaeincautius in feram emiflae periit, magno fuorum ludlu. In epitaphio illius legitur hoc di- ftichon : # A Gebhardo Fundato? Tu diceris alter ? * Cum fragiles njlras trigis Ipfe domos. Engelbertus , exnobili profapia, devotus Religio fus eligitur Abbas. Hicdimifiis fere curis fcculari- bus cotus in ftudio fcripturario & fančla contempla- tione occupatus, fuos ad idemprovocavit. Secef* fitcrcbriusinEremum JonJpacbenf.m ,ubi diutiusin fpecu (quihodiedumI^: j&zge/£emdicitur) delite, fcens, divinas lucubrationes meditatus eft: illic etiamEcclefiolamS. ASgulio erexit. Ex ejus dočlif« fimisMMSS. hodie monftrantur aliqua, qusedam typisvulgatainBibliotbeca Pacrum leguntur.* ut hinc non immerito a quodamRegio Concionato- reHifpano Virjar&tus & /piritu prophetko plenut nuncupetur. ObiitinopinioneSančlitatispoft34« Abbatise annosin dec re pita fenečlute. Ekardus 4 de quo MMSS. Admontenfia: Vir p'ut & 3 egulciris objervanti# rejiaurator maximus , aluit PAonachomm cotonam max i mam , tum in Regula , tmt in bonis & laudatis moribus omnibusque bonarum ar - tiumjhtdiis optimeinflručlam. Fratres quoque fubejufi dem Patris fegimine fummam in confcribendis proprid. manu libris operam dederunt. Hsec MMSS. Obiit piiffime cum lo.annis pnefuifTet. tldalricusll. ex Nobili genere de We/&a ortus. Vit infigni pietate^ ornavit maxime Ecclefiam, & fa- cram fupelle&ilem. Moritur poft 21. annos Prse- laturaE. Leo e Nobili&divite ftirpe rexit folum anno uno cumdimidio. Joannes II. Nobilis & magn# Virtutis Vii obiit 3 antequam benediceretur. N n nn uri ft XXXII. Al- 1200 Hiftoriae Salisburgenfis XXXII. Albertus II. clarus genere, accuratus Oeconomus 6c difciplincE Monafticae exačtus obferVatot, pr#« fuit annis i $. XXXIII. Wilhelmus fummis animi ornamentis praeditus Ecclefiam varieexornat, Dočtrinae &Oeconomis ftudiofiflimus, vix taanen fepteftnio praefuit, XXXIV. Hartnidus, e Nobili genere, Vir infignis pruden« tiae, dočlrinse Scpietatis. Qui tantum valuit apud Sigismundum lmp, ut ab eo requifitus fuerit pto patrinofuiFilii,- incujusincunabula 1000. aureos obtuiiiTe teftaturMS. Admontenfe. ObtinuitaBo« nifacioIX.PP.Privilegium confec randi Altaria in EccleRis fibi fubjcčtis Sc calices, item benedicendi facras veftcs,nec nonconierendi Minores Ordincs fuis Religiofis pr o te & fuccefforibus. Fuit ardentif* fimus Cultor B. M. V. cui famofum. a miracu lis Templumin Monte Culm conftruxit. Aldificavit quoquein honorem S. Erhardi aliam Ecclefiam in Admontin caemeterio parochiali. Maximus difci* plinaeZelator,poft if. annos migrat ad Chriftum in opinionefan&itatis. XXXV. Georgius. Laudaturmaximeamifericordiaiopau. peres } erexit Ecclefiam SS. Cofma & Damicmi in Weng & confecravit: Fraternitatem quoque in Ec* clefia B. V. Culmenfi excitavit, Fere femper aegec poft 9. annos refignat. XXXVI. Andreas e Nobiliflimo ftemmate, muka utilia aedificia in Monafterioeduxit,interquseetiamBi* bliothecam: praefuic annis 4 6. pic moritur fenex annorum? 7 . Joannes III. e Comitibusde Trautmamdorjf. Juve- nis Religionem intravit, fačlus Prseful omni foler- tia Abbatiam adminiftravit} fagax maxime Oeco¬ nomus pro Ecclefia, & aučtor faerse fupellečlilis 5 moritur poft i7.annorumregimenanno 1483. XXXIIX. Antonius, dičlus Deigratia , Sacerdos fecularis, Venetus, Dočlor & Profeflor SS. Theologiaeolim Parifiis, vir quidem Nobilis,& regiae quondam Ma- jeftatisprseceptor,- fed Religioforum minus amans a Fride* XXXVII, t Liber VI. 1201 XXXIX. %L. XLI. XLII. XLIII. IFrideričo Imp. violenter commendatus, thefau- rum Ecclefise Admontenfis Venetias deportavitl quemipfe clam fecutus, fed adhuc in Monafterio Arnoldftainiano deprehenfus & in Caftrum Gab lenfteinredučlus, ibiper diesvitaecuftodituseftin honefto cubiculo , quod adhuc btC mer vocatur. Leonardusex illuftri familia DD. de Stainacb , ele* člus ex gremio, Vir virtute&fapientia clarus, Sta* tum Admontenfium ab Antonio peiTumdatum fe« licitcr reftituit, Monafterium aerealieno opprelTum levavit, ftručluris utiJiffimis ampliavit$ Parochiam InCammerni Turcisvaftatam resedificavit^* Praepo« fituram Zejringzb iisdem foloaecjuatam reparavit: graffante atrociflima pefte Capeliam SS. Ročki & Sebafliani in Wing erexit. Communicationem Pri- vilegiorum cum Congregatione Cafinenfi ab Alc- xandro VI. iiberaliter impetravit; &poft Abbatiam optime adminiftratam anno i^Ol.obdormivitin Domino 5". Idus Julii. Michael Griefauer in difcordia elečlus, poft aliquoc annos regimine cedit, & ad S. Petrum Salisburgi privatus moritur, ibique fepelitur. Chriftophorus Rauber Labacenfis & Seccovienfis Adminiftrator, ‘ in diflenfione Admontenfium a Maximiliano Imp. pofitus eft Abbas Commenda- tarius, exiguo Monafterii bono: de quo MS. Co* dex Admontenfis italoquitur: totum Goenobium hk Adminiftrator nimiis afflixit anguftiis, Acceptis fecum Viennam rebus melioribus ibi moritur , fepultus m Oberburg. Amandus iterum elečlus e gremio, Vir fpečlats Virtutis & fapientias, difficillimo tempore praefuit, & rebus Admontenfium affiičtis valde profuit, poft 9. annos immaturo fato exinčlus, Valentinus Abel, infauftum caput & Admon.ten- fium dolor. E gremio quidem elečlus, ab eo tamen turpiter defecit in Lutheranifmum: cumquenon jam diffimulanterhaerefin foveret, exclufus e Mo- Nn nn nn n 2 nafterio 1202 HiftoriseSalisburgenfis nafterio & exauthoratus, inglorius ultimum diem obiit anno XLIV a Laurentius Lombardo graviter laboranti difcipli- nse fubvenit, elečtils Abbas , etfi Benedidionem folcnnem non acceperit: rexit valde laudabilitei per 11. annos: fcandalum Fidei per Vallem Ad- montenfem iterum lanavit: fed temporum difficul« tate fradus & curis jam feffus Abbatiam refignat. XLV. Polydorus de Montegnan Sacerdos Aulicus fecu« lariseommendatus ab Atila, fadus Adminiftrator, non muJtum ultra 2. annospraefuit,&refignavit. XLVI. JoanneslV. dičlusHoflmann,pofkulatiis eft eMo« nafterio S. Lamberti; quilocum multis calamitati- busfatifcentem reftituit^ Coenobium ampliavit, &omavit\ibris, {acralupelkčVdi, optima difcipli* na: diffolvitcontradadebita, rccuperavit alienata praedia, auxit reditus. Vir fammae authoritatis & prudentiae. Archiducibus Carolo & Ernefto charif* fimus,* a quibus , uti & aPrincipibusSalisburgenfi. bus ad ardua Religionis negotia adhibitus, tanquam Commiflarius Caefareus, Provinciam ab Haereticis purga vit, non fine gravifepiusfui periculo, abiis odio & infidiis appetitus. Mariam Magdalenam Caroli Archiducis Filiam nomine Wolflgangi Theodorici Archiepifcopi Salisburg: e facro fbnte levavit. Carolo Aldobrandino ( quipofteafummus Pontifex Clemens VIII. fuit) per l^. dies in Coe- nobio infervivit. Regimen abfolvit anno 1614. J 4. Odobriš. XLVII. IVjktthias Prcininger, iterato ob gratiftimam Joan- llismemonam e S. Lamberto poftulatus, veftigia Anteeeiloris fui exačle preflit, difciplinamMona- fticam fandiffime &fuaviftime fervavit} auxitnu* merum Religioforum$ fovit maxime in fuis litera¬ tom fapientiam & artes$ aedificavit Admontenfem Bafilicam^ facriftiam locupletavit; Novitiatuma Conventu feparatum conftruxit: Camerae interio- ris AuftriaePraefes conftitutus Ofticium cum laude ttnuit. Demum poft 13. annorum regimen pie moritur. XLVIII. Ur- Liber V L 1203 XLVIIL Urbanus Textor ex gremio aflumptus Abbas, Vir fummae prudentiae St authoritatis, incredibili fo- lertiaPraelaturam fingularipollens induftria Oeconomica, res Admontenftum eoufque promo- vit, ut TertiiFundatoris titulo nonimmerito nun- cupetur. iEtatem egit vel orando vel aedificando j profufusinterimin pauperes, quibus, maxime oc- cultefinearbitris, ingentes eleemofynasdedit. Ju- ventuti ftudiofae Crumlovii St Leobii faepius prše* mia litteraria liberali munifičentia dedit: domi fuae etiam Gymnalium excitavit. Abhonorificis publi- cis officiis modeftiftime abhorruit: Deputatus Sty- riae fačlus p ort biennium ultro refignavit. Ab Imp. Ferdinandolll. Linziumcitatus St Legatus ad Re- gemPoloniae nomiriatus, ab eo honore muneribus fe redemit. In erečla a Paride Archiepifeopo Bene- dičlina Congregatione primus Vifitator elečlus magno Zelo Diiciplinara defendit. Polico, annos in Abbatia laboriofilllme confumptos pie moritur Graecii 3. Jahuarii an. 16 $’9. fepultus Ad-Montes. XLIX. Raymundusex illuftri familia Barorium a Rbelin- gen elečlus ex gremio, prius PhilofophiaeStTlieo- logiae Moralis in Univerfitate Salisburgenfi Profef- for, deinde domi Prior, in fefto S. Scholafticae fačius Abbas, St in fefto S.Benedičli benedičlus, totamcuramvertit ad ornandam Ecclefiam St di- tandum facrarium : erexit Archifraternitatem SS. Rofarii in pluribus Ecclefiis } Monafterium Kaži- vvangenfbus Cuprifodinis auxit; plura aedificia ad utilitatem St decorem excitavit. Archidiaconus in fuperiori Styria repetitas fy nodos magno Zelo con- vocavit. Votum StyriaeProcerum de jejunando Immaculata ConceptiomsB. M. V.pervigilio in ma- nusfuas ipfe excepit: Regularis difciplinae ftudio- fiftimus, auditus aliquando dicere: profervanda di- fciplina religiofa fe par at um mori. Ex Commiftione NunciiApoftolici Parthenonefti m Studenic vifita- vit. Vixit in Abbatia annis \j. Obiitanno 167$. 15. Julii. Nn nn nn n 3 L. Reve- 1204 Hiftorias Salisbufgenfis L. Rcvercndiflimus & Ampliflimus D. ADALBER. TUS ex illuftri familia DD. Heufflcr a Rafen SS. Theologise Dodtor Romae crcatus, Salisburgi an- tehac Philofophiae & S. Scripturse Profeffor, nco non Univerfitatis illius Procancellarius* poftmo* dumEmincntiflimi Card.Badenfis, AbbatisFul. denus & Campidoncnfis, Campidons Locumte. nens: tandem revocatus domum praefle cogitur, eledtus 12. Augufti anno 1675*. Benedičlioncm Salisburgi a Cclfiflimo Archiepifcopo Maximik no GandolfoinFeftoNativitatis B.M. V. acccpit, cum Oificio Archidinconacus per fuperiorem Sty« riam. In fumma temporum difficultate, utpote graflante primum pefte, mox ardcntc periculofo belloTurcico, Ecclebamfuamregitfeliciter: Kail' vvangenjes cuprifodinas magnu folertia multisčjue impenfis ampliavit. EcclefiamB.M. V. Culm- fem 9 quamlateritiam anguftamcjue invenit, dilata- vit& marmorcam effecit. Honorificamuniapubli. ca, adquaefsepecftinvitatus, hadlenus modeftifli. medečima vit; & ctiamnum pro aris & focis dre* nue laborat. CATALOGUS Et Series Abbatum S> Pauli in Carintha Ord. S. Benedi Si. I V^EZILO, aS.Guilielmo AbbateHirfaugienftia novam S. Pauli Coloniam fubmiflus, primus te Moderator, obiit antto Clirifti 1117, II. Bruno. Obiit an. 1140. III. Wernerus. Privilegia Mortaftcrii confirmata, cum novisobtinuit ablnnocentio III. fummoPondli- Cc:vitaexcelHtan. 1 Ifp. IV. Pilgrinus. Obtinuit praeter alia Inllgnia Infuls ufum: Sc in venit inter Eifcnjcs petras di vitem plura* bi Sc argenti fodinam: Vitam claufit an. 1 1 % V. Udal- v* VI. VIL VIII. IX. X. XI. XII* XIIL xiv a XV. XVL XVII. Liber VI. uof tldalricusl. facraindumenta benedicetldi & annu* lum Pontificium geftandi poteftatem adeptus cft. Implevit vitse curfum an. 1 220. Conradus I. de Truxen parochiam S, Pauli SubHo* rcnburgenfern a fratre acquifitam S. Pauli Monafte* rio incorporans, Abbatigfc munus depofuitan. 123 f 9 Leonardus, e vivis exceflit an. 1240. Hartwicus,multiš egregie pro Monafterio Juribus tuendis geftis,obiit an. 1248. Lcotholdus Comes de Pfanenberg pro tuendis rcbui Monafteriietiam contra confanguineos imperterri- tus cellit e vita an. 125*8. Gerhardus. Etipfefemurumprodomo DEI Nobi* lium turbini opponens Monafterium ampliavit» dein ad Epifcopatum Lavantinum promotus an- no 127$. Hermannusl. a Rudolfo I. Habfpurgio conbrma- tione privilegiorumaceepit,mortuuseft ari. 1284, DictricusPruchlerMonachus S. Petri Salisburgi ‘VViettingse Praepolitus, AdVocatiam S. Martini aliaque bona Monafterio acquifivit. Obiitan. t2$5>. Conradus II. deceflit š vita an. 1303. Rudolfus amplas confecutus donationeS cutn Mo- nafteriis S.Petri Salisburgi, S. Latnberti inStyria, & .Sdccovierifibus Confraternitatis foedera iniit, Ar* chiduci Carinthise Iraburgtnfi Caftrum in feudum cortceflit,mortuus an. 13II. "HVcrianduš. Verus Monafterii Pater, ipfis etiam Friderieo & Leopolde Auftriacis eum Rtfmnomi- ne cdmpellantibus, Carinthiaeinfuper&Carniolse Locumtencrttis munere funčlus eft. Exeeftlte vi¬ vis an. 1315*. ■Nicolaus fedandisiitibus clarus obiitart. 1326. Henricusl. ex illuftri Cacorum familia, fancito cum Cremiphartenfibus Confraternitatis foeddrč, pro*- curatabonorumacceffione^ duabus infuper, quae a perfidis Judaeis faerilege perfoflae erant iVblffjpet. ga, elevatis faeris Hojiiir i magnus gubernandi dexte« 1206 XVIII XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. < XXIV. XXV. v * i. * XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. Hiftoriae Salisburgenfis dexteritate , integritate vitse acReligionis zelo, viti fungituran. 13^6. HenricusII. Harterobiitan.l3$8. Udalricus II. eodemanno,quo munus Abbatialeao cepit, etiam cUm vita depofuit. Conradus II. Neiihofer e Monafterio S. Petri af- fumptus in Abbatem S. Pauli, difciplinambello. ruminjuria labantem reformavit, clauftri sedifi. cium igne abfumptum reparavit ; cumTegernfeen. fibus, Altaichenfibus & Eberndorffenfibus Con* fraternitatisfcedus iniit, mortuus an. 1391. Hermannu s 11 , e Nobili familia de ScjbvvamLur^ e vivisabit an. I $.9£. Cafpar.usEurholzer, five Schmugger, Coenobio bačienus Sedi Romanae immediate fubječto, pri- mus Archiepifcopum Saiisburg. Ordinarium ha. buit. Refignavit an. 1401. Udalricus III. 5 chrimpfF, procella, quam Nobiles vaftatisMonafterii bonis, excitarant, fuperata,fa« to concellitan. 1414. Udalricus IV. Eslinger, reparato poft incendium templo, comparato pifcationisJ«reinftumincL»- vant , privilegij & donatiombus Coenobio acquili* tis, oblit an. ^432. Joannes I. Pdichenpeiiter. Sub boe Monafteriura graviflima damna a Ceilas Comitibus padlim dl Ipfe vitam claufitan. 1446. PetrusKnapp, virtute, aliis^ue praeclare geftis ia* fignis diem claufitultimum an. 145'5*. Joannes II. Eslinger, padlo cum Buranis,Odiacen- fibus, Eberfpergenfibus, Seonenfibus, Zenonen- fibus, V oravienfibus, Gryphcnfibus Contraternka* tis foedere, procuratis a lummo Pontifice privile« giis, animam egit, an. 1483. Joannes III. acquifitis S. Achatii faeris Reliquiis obiitan. 1488. Sigismundus ex Nobili famtiizjopftehhergiorum >01* nato templo, ftručtis aedificiis, obtentisprivilegiis clarus, Admontcnfesinfoedus Confraternitatisaf* fumpfit, XXX XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. xxxv. XXXVI. XXXVII xxxux. XXXIX. XL. XLI. Liber VI. 1209 fumpfit, Epifcopatum Lavantinum vacantemad- miniftravit.Humanis exemptuseftan. 149$. Bernardus Trettan , poftquam RomaeMonafterii Procuratorem egifiet, elečtus in Abbatcm immatu- jramortefublatuseftan. iyoO. Joannes IV. Parenpiichler, Abbas fedulus Fomba- cenfes in Confraternitatis foedus admifit. Refigna- vit an. 15*15*. UdalricusV. ex Nobilifamilia de Pfin&ing Patritius Norinbergenfis, Thelaurarius Maximiliani I. Im- peratoris, exmarito Monachus* ex Aulico Abbas, refignavit an. 15*30. Vitus Pifinger ipfo inaugurationis anno 15*3 o. vi- Vere defiit. MatthiasFurtner, bona Caenobii alienis manibus oppreffaredemit. Mortuuseftad. 15*jO. Jacobus Pachler gravia damna ob Bellum Hungari- cumcontra Turcam perpefius obiitan. 1 $5$. Thomas Murdepoluit fpontelnfulam an. 1576* . Andreas Schaffer &ipfe refignavit an. 160 1 . Vincentius Lechner e Monafterio S. Lamberti in Styria evocatus, reftituta Religiofa difciplina, re- demtis quibusdam venditis bonis, recufata, ad quaminvitabatur, S. Lamberti mitra, prudentia & Religioneeximiusobiitan. \ 6 \ 6 . Joannes IV. Pferinger tertio poft elečlionem die honoremAbbatialem depofuit. HieronymusMarchftaller Ochfenhufanus in $ue- via Monachus, deinde S. Lamberti in Styria Prior, in Abbatem S, Pauli alTumitur. ^Edificavit plures Ecclefias, SodalitatemSS. Rofarii introduxic, Ca- rinthiae inferioris Archidiaconatum & Epifcopatum Lavantinum adminiftravit, ac Monafterium in for- tunammelioremerexit. Obiitan. 1633. Paulus MemingerConventus aedificium abfolvit, duas Ecclefias erexit, Sodalitatem SS. Rofarii in Eremo B. V. inStyria inftituit. Quievitalabore, & vitam mortalem exuitan. 1660, Oo 00 00 o XLII. Philip- 1 2 io Hiftorias Salisburgenfis XLII. Philippus Rottenheisler clečtus an. 1667. Tem- plum Monaflerii ornamentis, altaribus & organa inftruxit, trium Ecclefiarum ftručfuram in augu. Itiorem formam eduxit, numcrum Religioforum auxit, Bibliothecam libris locupletavit: alilsque pluribus praeclare geftis vita exceilit anno upp. cui eodem anno CaJendis Septembribusper eledio* nemCanonicam fucceflk XLIII. Reverendiflimus & amplifTimus D. ALBERTUS Reichart: Virinfignisdočtrinae, cujus cxtantpk» lesingenii partus. Hodiedum muneris menfuram fui kudatilfimč impjec. CATALOGUS D D. Abbatum Monaflerii Runen/is Exmfli Ordinis Ciftercienjisin Stjria. Oibem. j Eopoldus Marchio Styriae Princeps illuftris , fcculari gloria -■—'clarus, virtutibus infignis, proavorum fanguinc generofus, & quodhisomnibus praeftantius, in Chrifti Religione devo- * Orientah t j{p imus ^ adfcitis religiofis fratribus d zEJbracb S.Ord. Ciftcr- n C , l 3< ’ cienfis in Fraftcia*, quommfančfam conVerfationem ibidem, coram Romanorum Rege Conrado conftitutus, confpexerat, Abbatiam B. M. V. de Runa ex adjacenti vaile, qus diceba- tur 9 fatt)flU()dU/ appellatam in Chrifli No,mine fideliterin- choavit. Piusvero Princeps immatura mortc praeoccupatus prseclarifTimae conjugi fux D. Sopbi* Auftriacae, illuftriquc Principi Ottokaro Filio fuo adhucparvulo, hoC tam pium opus confummandumfubfideliteftamentoreliquit. QuaeVenera- bilisMatrona pietate, religione, acdevotioAcmaritononin* ferior, Monafterium,prouthodiecernitur,feliciterconfuir nvavit. Ačlalunthsec anno Incarnationis Domini MCXXIX. Inditt. I. fub die 8 . Cal. Martii, praefente ipfo D. Conrado ArchiepifcopoSalisburgenfi, adnitente& cooperanteD.Ro¬ mano Epifcopo Gurcenfi, regente Runmfe Monafterium Ger* lach Abbate, adminiftrante Marchiam Stynae SophiGMvchiO' niisa cumFilio Ottokaro . Primus iguutRun* Abbasfuit I. GER- 1 - • gggu- 121 I Liber VI. GERLACUSde Dinkhenjlain Franco in Coenobio Ebracenfi profeflus, a B. Adamo Ebracenfi Abbate Runam miflus anno I !29,temporibusS Bernardi, virtutibus clarus, tam infpiritualibus quam tempo- ralibus expeditus: e vivismigravit, poftquam gu- bernaflet 35". annis, menfibus 4. Ottmarus Comes deScala eligituranno 11 6$. Praš* cefloris fui aemulator ftrenuus : rexit commifTum fibi gregem 24, annis. Menfibus 11. diebus 12♦ Guilielmus 5 QiUfCg$Cf. Vir columbinae fimplicita* tis, quifuis plus opere quam verbo prasfujt annis 6. menfibus Conradus de Grodno Polonus Jure elečlionis fub- ftituitur anno 11 9?. praefuit laudabiliter verbo & exemplo annis 1 o. menfibus 12. Tbeodoricus ©tetfcggClC canoniee eligitur anno 1205T. Gregem Dominicum 13. annis, menfibus 3. diebus 14.rexit, & tanta prudentia tamque pic cumfuisfratribusvixit, ut ejus memoria in bene« dičfione fit. Engelbertus de Helffenftain Theodorico fucceffic anno I2i 8. cumcpieannis 12. menfibus 7\ diebus 4. praefedifFet j ob praeclara merita Run« ppaeflita Ebraco praeficitur. Ludovicus (gtaDtegfJCrEngelbertofubrogaturan¬ no 1230. qui 1 $. annis & 2. menfibus ita fibi com- mifTos gubernavit docendo ,-praedicando, ut meri- to Monafterii Runenfis lumen & gloria nominetur. Rudolfus dcLandele Abbtitidz cathedram eonfcendit anno 1249. & in ea feliciter annis 6. menfibus 8 . fedit. Almericus ©tdffcnborffcr bane Sedem obtinuit 31, anno I2$'S'. & fumma cum prudentia fibi onus impofitum annis 10. diebus 13. portavit} fervus fidelis, qui fupra plura conftitui meruit; nam poft- quam multa beneficia praeftitifTet fuo Monafterio Runenfi,Epifcopus Lavantinus efi: creatus,& ibi fepultus. Oo 00 00 o 2 X. Ber« Hiftoriae Salisburgenlis Bernardus Oo 00 00 o 3 poft- 12)4 Hiftorias Salisburgenfis poftmodum ftrenuusStyriae CapitaneusSt a Capi. tulo generali omnium Monafteriorum Carinthis Sc Camioliae Vifitator & Vicarius eft defignatus. XXIX. Joannes V. 3 o 0 tlCt/ per vim fratris fui intrufug an. 1507, Prsepofitus in©rtffCIt/ quod Antecefo/ laudis promeruit, boe ipfe demeruit: clam fe. giens ex Monafterio Suffraganeus Ratisbonse de- fignatur* quohonoreobdemerkafpoliatus, paro. chusin MonteS. Vitimifereobiit, XXX. Hippolytus Jp)iettet$ciiw? eidem fubrogatur an, 1 fI2. prius Vicarius in ©niDtlPČIfl} fedpoft 16, feptimanas moritur. XXXI. Ludovicus II. UttfltUtb L.B. deSonneclc, locoFi* lii fuiLudovici(^qui in JuventutefuahuncOrdincm fufcipere promiferat, fed insetate adulta votum re« tračlavit) Commendatorem Runae egtt, feipfunr intrudendo an. 15*15“. Joannis veftigiis infiitens, turpis lucrigratia: tandem jufiu Caelareae Majelfo- tis,poftquam 18 annispeffimegubemalTet,com. pulfuseftrefignare. XXXII. Martinus Duelacker Carniolus, parochus prids in ©lW&fd& poft Ludovicum Abbatiae dignitatem adeptus eft an. 15*31.viriliter admodum annis 10. praefuit., itaque profuit, ut mcrito fecundus Funda* tor appellariqueat. Nampraeterquamqubdomni* bus virtutibus ornatus erat, clauftra reftauravit,& omnia, quaealiorum defidia & Ludovici Utpfl!) voragineabforptafuere, inpriftinum ftatum revo* cavit} Monafteria Campililiorum, SS. Trinitatis Neoftadii, Vičtorienfe in Carinthia, Sitticiumin Carniolia, S.GotthardiinSclavonia, & Topolzga in Croatia ad priorem obedientiam reduxit pel ApoftolicamBullam, quamafummo Pont.Paulo III. obtinuit: infuper apraefatoPont.intuitumeri. torum fuorum Epifcopus Callipolenfis intitulatus eft: paulopdftinintimum Confiliarium Ferdinan¬ di Romanorum Regis aflumptus & ad Epifcopa« tum Neoftadienfem promotus, tandeinob adver- fam valetudinemhoc refignato, hydropicus diem claufit extremum. XXXIII, Bar. Liber VI. 12 \f XXXIII. Bartholomaeus de0nibCttČg$W Carniolus, prius AbbasSS. Trinitatis , virinfignis atque fidelis, de- claratur Abbas Runenfis an. 15*41. prsefidentibus DD. Abbatibus Bernardo deVičtoria, Commifla- rio Ebracenfi, & Joanne |Mierle Campililienfi , Item Joanne Fein SS. Theologise Dočl. Hic vir omnibus doniš naturalibus Scfupernaturalibus cf- fulfit, prseclara sedificia erexit, & fibi fuisčpe (ub- ditis fančlam vivendi normam praelcripfit. Verbo: fuit vir, omni virtutum genere ornatiffimus. XXXIV. Georgius^rci)§dfcnCarniolus, vir rarae fapientise & prudentiae, tantaeque authoritatis, ut in intimum Confiliarium Sereniflimi Archiducis Ferdinandi, necnon Pra&fidem Camerae cum applaufu Procč- jrum Styriae fuerit adfcitus. Elečlus autem efk an. v*-O v«" 1-5-77.utiliterqueprsefuitannis 2$. majorem prae- fentis aedificii partem a fundamentis erexit, obiit pie an. 1605* ipfo Fefto AiTumpt. B. V. Mariae, XXXV. Matthias ©Ulcftcr Belga ad Abbatiam vocatur , non m6do plebi, fed & Proceribus ac Imperatori charus, fpiritualium ac temporalium aučtor egre- gius. Vigilantiflimus & follicitus Vifitator ac Re¬ formator Monafteriorum Styriae, Carinthiae, Car- nioliae ,{uperioris & inferioris Auftriae ac indefeflus Ordinis propagator: fačlus quoque Imperatoris Confiliarius, ac StyriseProcerumDeputatus. De- mum corpore debilitatus, cum gubernaffet annos 22. menfes 3. dies 13. Graecii vivere defiit an. l62$diei$.Maij. XXXVI. Matthaeus 5J2ei)erle Styrus, primum Abbas in £anb(tt'd§ / deinde Sitticenfis, demum Abbas con- ftituitur Runenfis. Singularis amator facri Ordinis, multa praeclara tam intemporalibus,quamin fpiri- tualibus prasftitit: fecit ipfe, quod aliosdocuit: praefuit unico tantum anno & 9. feptimanis: fatis cefiitanno 1629.7. Augufti. XXXVII. Blafius S}T)\%tX Styrus, adculmenhoc tračlus po- tius, quam iua voiuntate du&us, habenas tenere cepit an. 1629. Hic vir totus contemplativus fic Maria otio deditus erat, ut Martba curas potiori ex 1216 Hiftoriae Salisburgenfis ex parte remitteret: Nam quo commodius ipfe contemplationi & folitudini vacaret, curastempo- rales in alios Officiales repofuit. Tandem eo deven* tum eft, ut Abbatia ultro cederet in fefto S. Fran- cifcian. 16^3. prsefentibus DD. Abbatibus San* Crucen{i,Campililienfi& Hilarienfi, cui eodcm die & anno fubrogatus eft XXXIIX. Balthafar 0(pbcr qui ad gubernacula fedit annis 2^.menfibus 7. diebus 19. plenus dierumhomi- nemexuitan. 1673. 23. Aprilis. XXXIX. Candidus@c&iflin^cr StyrusLeobienfis,ad Digni- tatem AbbatiaJem aflbmituran. 1673. 10. Junii. Moderatuseamjufte & pic annis 11. menfibus 3. viam univerfue carnis ingreflus eft anno 16S4 lO.Septembris. CuifucceiVit XI« Reverendiflimus & AmpVdlimus qui hodie adhuc prseeft. CATALOGUS DD. Abbatum Monajlerii Raittenhaslach exempti Ordinis Cijiercienfis in Bavaria. A Bbatia haec primitus fundata eft anno Domini 1143 VI. Cal. Novembris ab illuftri D. JVolfero Comitc de %r»- bach&Hemma ejufdem uxore in praedio fuo, vocato Sebi* zing; ubi amodo eft Capella Abbatialis in honorem SS. An. drese Apoftoli & Udalrici Epifcopi dicata. Quia vero ad babi- tationem Fratrum Ciftercienfium tum obfitumloci, tum etiamobpericulumproximum ruinse a praeterfluente torren- te(vulgo 2(1$) praepropere timendae, praedium iftud minus aptum & congruum videbatur} hinc a Conrado hujus Nomi* nisi. Salisburg? Ecclefiae Archiepifcopo ad petitionem pr x- dičliD. JVolferi translata eft anno Dom: 114 6. Nonis Junii ad Fcclefiam parochialem Raittenhaslach(. Sereniflima Princeps Gerburga, Soror S. Henri doneč aliae abhisinftruerentur: e quibus etiam in AbbatilTam trna, Barbara nomine, elečta fuit. Im- petravita fummis PP* BuUas 4 quibusconcediturli« centia eligendi Confeffarium : & Sixto IV. (qui etiam facultatem eligendi ConfelTarium cOnceilit) licentiam tempore InterdiČti ( cui tamen Monafte- riutti caufarn non dederit) claufis januis čelebran- di divina* Id non lil end Um : qudd cum arino 1480. Turcae in Styriam irrupillent, ferro& igne omnia Vaftantes * 6c in Golš trans Muram m pago £et)tertborff traiicere fluviutn > ubiEcclelk S. Lam- berti Tita pararent * Abbatifla cum Conventu fli¬ per genua cum ardentibus candelis exierint: Tur¬ cae mox 4. Monafterii Patronos B. LambertUin > Blalium, Georgium & Of\Valdum ftričlis gladiis minitarttes viderint • & lic facer ifte Parthenon il» laefus manferit. Sub ipfa etiam fufa eft ex argen- to Statua Beatiffimae V. cumChriftoInfanteihaec, ctim quarta bonoruffidarideberet, aCommifTariis avehi non potuit> & adhuc aflervatur* Obiit an« no 1497. cdm rexiflfet annos 23, XXIV' Margarita I. abHerbach* rexitannis S* tnorituE anno i^o^* XXV. VerOnica aRottmansdorff, Ecclefiam Conventua- lem naajori exparte aedificavit. Sub hač Ecdefia quoque parocbialis ad S. Andreama Leone X. PP 6 incorporata Monafteriofuit,rexitanOis9* defim&a anno 15^ 14- Rr rr rr r A XXVLMa£* 1234 Hiftorias Salisburgenfis XXVI. Margarita II, a Miintor^poft p.annorum regimeti obiit anno 15*23. XXVII. Barbara a Spangftain , commendatur amultis & magnis virtutibus: muka etiam temporalia Mona- fterio contulit. XXVIII. AmaliaLey{crin,magnseVirtutis feminajCxMan* dato Ferdinandi I. mifit pro Abbatiilaad S. Geor- gium in Carinthia Afram a Staudach. Praefuitan- nos 23. XXIX. Barbara a Liechtenftain. Rexit annos 7. defunčh eft anno 15*73. XXX. Anna ab Harrach , r egimen 3. annis abfolvit. XXXI. Fiorentina Putterin. Ad hujus elečlionem prima vice delegati fuere Commifiarij a Principe Terra Carolo. Hoc tempore Conventus multum im* minutus eft, eo quod Nobilitas inbispattibusLu* theranifrno infečta effet: ideo Archiduciffa Mam Caroli Ducis Conjux aliquot nobiles puellas c Germania, Bavaria & Jtalia hucadduxit.earuml8. afliimptae funt ad S.Ordinem. rexit annis 26. mor* tua anno 1602* XXXII. Regina a Schrottenbach. Rexit annos $. commen¬ datur ab infigni Virtute & pietate. XXXIII. Margarita a Ktienburg, Conventum novum aedi- ficavit,fulcepit in Monafterium 44. Moniales,22, ad ftatum Converfarum; 22. ad ftatum Domina* rum, e quibuspleraeque magnae Nobiiitatis^com* mendatur a prudentia, iiberalitate inpauperes^iub ipfa Monafterium in temporalibus magnum acce* pit incrementum. XXXIV. Maria Joanna aColonidch eligituranno 1640. fu* fcepic ad profeiTionemr28. Dominas, magniple* rasque ftemmatis, & i4.Converfas: ConventGs sedificium plusquam mediaparte ampliavit,auxit Coenobij reditus. Obiit anno 1 6/7. cum infigni laude praecipuae prudentiae. XXXV. Reverendiflima&IlluftriftimaD. MARIA BENE* DlCTAComitifla a Schrottenbach, quae jam pet 34. annos magna cum laude clavum tenet^fob '1 . ipfa Liber VI. I2 3 f ipfa ad Profefllonem admiffe funt 3 6. Dominge; e quibus 1 6. Comitiffe, 19. Baronifiae, eaetcraeNo-* biles: necnon25*. Converfseforores. CATALQGUS DD. Prcepojitorum Ccenobiijive Canonice Gar * fenjis in Bavaria . I, Monafterium Garfenfe Canonicorum Regularium Ordinis S.Auguftini a Ven; BOSONE Clerico fuum habetexordium, circa annum 764. vel76$.Idem BofoprimusPraepofitus a S Virgilio Salisburgenfi Epifcopo, fattagente Thaflilonell.BojorumDu* ce, conftituitur. Ab illo temporeufque ad feculi undecimiinitium nulla extat Status Monafterii & Prsepofitorum prsefidentium notitia,tum ob vafta* tionesMonafteriorumBavarige, tum ob incendia, quibusutique’& monumentaperiere. Anno 1107. alter benefačtor A^onaftcrii Garfenfis extitit Coma* dus hujus Nominis I. Archiepifcopus Salisburg; qui circa illum annum Monafterio tradidit deci- mas Garfenfis Forefti. Quis tune Praepofitus fuerit, non refertut. II. Anno 1129. legitur Yber^inus Praepofituram te- nuiffe, qui &fubfcriptus invenitur in caufaEllen- hardiEpifcopiFrifingenfis fub kac formula; ‘fber* vvinus Prapofitus de Gar&e (fic enim variis nomi- nibus appellabatur hoc Monafterium, Gar&&, Gar - Garozs , G ar tj e , Garje , Garofch , G ar s, quod ul- timum modo potiifimum eft in ufu) De quo tamen nil aliud extat. Huic fucceftit circa JU. Annum 1140. Hugo, maximi Vir Nominis & Ju- rium Monafterii vindex acerrimus, fub quo mirum inerementum accepit Monafterium, Conrado I. Archiepifcopo illud multis bonis dotante. Hune fubfecutus eftpoft Rr rr rr r 2 IV. An- Hiftoriae Salisburgenfis Annum 1i^. Fridericus I. quem qtiidem Hun« dius in Metrop. Salisb. to. 2. Henrico poftponit* videtur tamen potius praponendus, quia Henri, cus regi men ufque ad Egenolphum intrufum pro- duxit. Dehocpluranon extant. Henricus fucceflor, primus quoque Archidiaco- nuscreatur: &b Alexandro III. Papa confirmatione obtinuit Archidiaconalis Dignitatis: qui & Členim fubje&um admonuit de praeftanda Henrico obe* dientia & jeverentia, ratihabiturus quoqueSenten- tiam cenfurarum, fi quos in contumaces tulerit. Ab eo Jatam Excommunicationis fententiam in Wernherum de Geppenheim, invaJorem Bono* rumMonafterii Archiepifcopus Salisburgenfis ap* probavit. Firmiter adhtefit eidem Alexandro III, contra Schifmaticum Imperator cm Fridericu/n Ahenobarbum. Floruit circa annum 1163. Hune quidem fecutuseftEgenolfus Imperatoris Capdla« nus: fed quia illegitime intrafus, ideoa Conrado Wittelfpachio Archiepifcopodepofitus, & in cjus locum fufiedtus eft Joannes, de quo nihil fingulare extat. Huic anno I fucceffitBerchtoldusin Pralatura&Arclii* diaconatus regimine. Sub koc a duobus fummis PontificibusLucioIII & Clemente III. confirma* ti funt omnes Monafterii proventus. Meritiflimo huic Garfenfium Antiftiti (uccefiic Adulanus,five Adelwinus, felixJurium Monallc* rii defenfor. Accrevidub ifto Monafterioparochia- lisEcclefia Stephanskirchen dičta, cum filiali,ut vocant,B.V. Ranoldfpergenfi & omnibus perti* nentiis.Vir fuit omnibus numeris abfolutus. Floruit circa annum 1201. Quem in regimine excepic Henricus II. qui tarna pollebatapud Sedem Apo- ftolicam , authoritatc & exiftimatione, ut Hono* rius III, eum CommiHarium Apoftolicum confii- tuerit in caufa Capituli Berchtolsgadenfis. Mona- llerium praediis infigniterauxit. Poniturin Necro- logio(fivemortuorumCatalogo)ad annum 122]. Huicliiccedit IX* Ffi* IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. Liber VI. 1237 Fridericus II. qui & ipfe nova praedia adjecit & opri¬ me adminiftravit: vitafunčlus an. 1239. EppoSucceflbrevivisabiiffe Icribitur anno 1250. Pofthunc poniturabHundio Erneftus five Ernfto: de quo .aliud nil extat. UdalricusErnefti Succeflbr obtinuit ab Alexandro IV. PP. confirmationem omnium Immunitatum 6c Privilegiorum Monafterii. Obiit circa annuin 1274. Eumfecutuseft Chunradus I. Vir devorione eximius. Vita funčlus anno 13 o7. In ejus locum elečlus eft Thomas I. de quo pr^terNomen nihil reperitur. Eum Jaeobus I. in regimine excepit, qui vixit circa an- num falutis 1311. Pofthunc Gundakerus clavumtenuitufqueadannum 13 17. Siffridus, five Sigefridus novennio prasfuit. Sub quoNobiles de Tauffkirchen infignia praedia Mo- nafterio contulere. Huic fuccefllt Hartneidus& deinde Berchtoldus, čui J ura antiqua čolligendi per Archi- diaconatum Garfenfem Fridericus Archiepifcopus confirmavit. Stephanus SucceflorMonaftcrium multis coemptis praediis locupletavit, fibicjue Anniverfarium confti- tuit ac fundavit. Sub hoc publicis Tabulis confi- gnata eft facra Fraternitas inter Garfenfes & Augen- fes. E vivisabiit circa annum 1349. fuccefllt ThomasII. qui ab Ortolfo Archiepifcop Salisburg: obtinuit Jus perpetuis temporibus deferendi biret- tum. Obiit an. 1364. Quem in regimine fecutus eft Jaeobus II. cujus regimen trienniumnon exceflit. Albertus deLeuzendorfF, Antiftes vigilantiflimus, obtinuit confirmationem omnium Privilegiorum: tum a Gregorio XI. Papa fpecialiter Praelaturae & Archidiaconalis Dignitatis; tum ab Arehiepifcopo Udalrico Juriš filiginem colligendi per Archidiaco- natum&PairochiaeinStephanskirchen. Ceflite vi« vis circa annum 13 81. Rr rr rr r 3 XXIII. Za- 1238 XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. * XXX. XXXI. Hiflorias Salisburgenfis Zacharias ejus SuccefTor nonnifi bicnrno prafait, Quem fubfecutus eft JacobusIII. Vir ftudiofus & providus. Obiit circa annum 1414. Jacobus IV. Hinderskircher. Cujus obitus lcgitur inmarmore incidiffein annum 1420. ChunradusII. e familiaDozhameriana, ut gcntili- tiainfignia marmori fepulchrali iniculpta often- dunt, exceflitevitaan. 1435”. Thomas III. Surauer. Hic Canoniam magnis in* crementis, ingentibus beneficiis a Nobilibus de Fraunberg, Pernpokianis 6c Magensreitterianis ac* ceptis,ampliavit. D. Cadiarinas V.& M. inprimis devotus fuit, ad cujus Aram, erečlo marmorcfe¬ pulchrali, condi voluit. Finem laudabilis vitae & regiminisfecit,anno 145-5*. Chriftianus Nadler. Praefuit triennio. Sub i pfo P. Erafmus Werderprofefliis Garfenfis poftulatuseft inPraepofitumSubenfem. Succeflitin Praepofitu- ra Garlenfi Joannes II. Moshaimer, Vir praeclarae Sapientiae: quarePaulusII. PP. eundemconflituicDelegatum in caufa cujufdam Ecclefiae Prien di&ae. Ceffitevi* visanno 14 69. Joannes III. Stokhamer, Vir non Virtute minus, quam prudentia,aliisquepraeclaris dotibus infignis. Sub eo Canonia magnum incrementum accepit. Fuit B. Radegundi loči Patronae addičtiffimus; confignavit miranda,quaeSančta haec Regina in ter* ris noflris patravit. Confirmationem omnium im- munitatum, privilegiorum &c. a Sixto IV. obti* nuit anno 1476. Item jus perpetuum exercendi Pondficalia Infignia in omnibus Prioratibus, Pa* rochiis & aliis ad Monafterium communiterveldi* vifimpertinentibus: Item facultatem benedicendi veftes , pallas, & aliaornamenca ad divinum cul- tum dellinata: &aliaplura an. 1484. Eidemquo* que fačfoe funt commifTiones Apoftolicae tum a praefatoPontifice, tumab Innoccntio VIII, Plenus : meri- Liber VI. 1239 mcritis adSuperos abiitanno 1494. Poft quem ad Infulam promotus fuit XXXII. JacobusV. Zollner: infirmitate confečfcus decimo quarto regiminis fuianno ultro refignavit, anno 15*10. cumaliasVir eflet fpečlatas Virtutis Stpru- dentiae^ideoab Alexandro VI. PP. conftitutusPro- tečforMonafterii Attilenfis. Obiitan. 15*23. XXXIII. Joannes IV. Schambacher Praelatura cellic an. 15*16^. XXXIV. Joachimus, dequo nil memorabile conftat; regi¬ na en ejusbreviflimum fuit. Nam XXXV. Sebaftianus Palcram an. 15*1 6 . Succeflbr datus eft: rexit moderate & prudenter, vir virtute dcfapien- tiapraeclarus. Obiit anno 15*32. cum quadriennio ante Iponte Praelaturae renunciaflet. Hic primus Litteras Confcederationis expedivit. Ei fucceflit XXXVI. Calparus de Leuzenbrun, fed nonnift Adminiftra* toris titulo prsefuit: dičtus eft etiamGeneralis Prae- ceptorOrdinisTeutonici & Rečtor Ecclefise paro- chialis ad S. MartinumMemmingae. Aggrefifus re- gimen an. 15*2$. fponteper refignationem depo- iuitan. 15*33. anno fequenti nmrtuus. XXXVI. Valentinus, cum eflet presby ter fecularis, nihilomi- nus in eum fuit compromiffum * qui edita folenni Profelfione regimen aggreflus, Monafterium in» figniter, magnisquecum incrementis adminiftra- vit. Obiit anno 15*40. Hune Jure Elečlionis Canonicse fubfecutus eft XXXVII. Georgius I. Oedenhueber vir devotioni & pietati cum primis addičtus 5 cumque 3. luftris optime gu- bernaflet, ceflit e vita anno 15*5*6. XXXIIX. Georgius II. ex Nobili familia Haderfpergcrinorum, obtenta prius dilpenfatione ob defečtum natalium, infulam quidem canonice obtinuit,fed parum re- ligiose fpiritualia adminiftravit. Sub ipfo difei- plina intantum defecit,utpraeteralia,vitiumquo- que proprietatis inoleverit: hinc quisque Sacerdo- tum conducebat fibi domum, ubi volebat non- nifiPrselatus cum quibusdam Junioribus & oflici- um Hebdomadarii agente, in Afceterio commora- ban- 1240 Hiftorise Salisburgenfis bantur. Praefuit 3 o. fere annis, nullumtamen c fuis Canonicis dignum Infulapoft fe reliquit. Obiitan- no 15*21. reličta fui Mempria per operofum & pre- tiofum marmoreum Monumentum. Huic fuc- cellit XXXIX. Michael e familia Wagnereckiorum, poftulatuse Canonia Baumburgenfi : vir generofus & adres magnas gerendasaptus. Hic fuos Canonicosite- rumad clauftrum reduxit, & regularius cum ipfis vivere cepit. Multum ad hoc contulit, quod Statuum Provincialium in Regimine Landishuta« no Deputatus evaferic. Rexic ufque ad annum 1 620. quo obiit. In cujuslocumrurfus exeodem Caenobio Bausnburgenfi poftulatus eft XL. Ven.PetrusMittmarmus,Katione Silefus,quilicet iteratafugahonorisiftius anus decVmare ftuduerir, illud tamen pie tandem coačlus fubijt& paulo poj} Generalis Vifitator Ordinis Canonici pertotamAr* chidioecefin Salisburgenfem conftitutus fuit. Vit hic fua virtutečc iapientia animos etiam Eledo* ruin Imperii in fui amorem traxit, ut in gravifli. mis negotiis ejus opera & confilio uterentur. Suos Canonicos adomnempietatem erudiit, dočlorum virorum amantiflimus, tales quoque fuoseffecu* piit, & allaboravit: sera aliena mira dexteritate diffolvens fere alter Monafterii Fundator extitit. Adhuc vivus pro fančlo habebatur etiam a ma. gnis Viris. Tandem fenio,laboribus,viribusque, confečtus, aetate Beatiflimo P. Auguftino (cujus ftrenuus aemulator fuerat) fuppar, obiit placidif- fime, prima no&is hora folennitatem Fefti illius fubfequente, anno 1643. annos natus 66 , cum biennio ante refignaflet. XLI. Ubaldus fucceffit Petro,Patris non degener Filius: hic licet fabro natus, fibi tamen pedum Praelatu- ne, virtutis, acdočlrinae opera čudit. Dequofa- ne dolendum, eum nonnifi quinquennio praefe- diffe. Obiit fuaeipfiusaugur mortis 4. Augufti an¬ no 1648. in tumultu bellico Wildenwartii. Illud non XLIL Liber VI fton praetereundum : ctim anno t 6 & 2 . 4. Atigti* fti e jus Succeffoi*, pro fabrica novae Ecclefiae, antb quam deftrui fecilTet > & fepulclira Antecelforum Piiefulumaperiri* Ubaldi noftri, non modo veftes PontificaieSjVerum etiarti barbarn & cutem čarnem« que ei inliSerentem> etd copiosacalceperfufa,duo* dennio jam elapfo , itttegra fuiffe inventa* Sue* ceffit ReverendiflimUs & AmpiiflimUS D. ATHANA^ SIUS j dc quo, utpote adhuc in vivis clavum dex- terrime gubernattte, illudduntaxat dixero:fi ora <3t [ibri tacebunt, lapides Joquentur. Quxciinque Uderis iil Moftafterio* dicent» Ipfe fedtnos. im s E R I e S PD. Prtfojitm-tim Cmolii Camrncmm Regularmm S. sluguftimiri.giu in Ba-oana. Q Uod Fundatioiiem & Originem hujus Monarterii eo*. cemit ’ “ , tnba * M onumentis, mmiram pervetufti Keliquiarum SS.hujusloci Defcriptione, libro Tradidohum quem Canonicus Augienfisanno I113. cotifcripfit & Chrn* nico D. Abrahami Ctonperger Prepelici ibidem ,’habentu* fequentia i Edijjina nobililiimo Regum Bntannorum Remmate orb n n da, S. Uriulae V. &M. cognata,principmm Coenobio An* gienfi dediL Nam Romam profečta, cum mulras illie fa. cras Reliquias collegiffet, inde redux , fuperatis Alpibus ad Oertumfluvium delata, fecundis ejus undis devefta & Augi- am appulfa.coepit eam cam frns SodalibUshabitare,ccelum precibuš folicitare5 fačras, quas attulerat,Reliquiaš bolere s DEO Deipar3eque vacare. Cujuš Virtus & pietas Theobar- dum & Hilgardiil Comites de Megdling adeo demeruit, ut Augiae Sacellum B. M. Virgmi facmm, cum .Parthenone Virginum DEO deVotaram, Anno poft ChriRum ttatum 3 $4. conftituerint CaeterumPatthenone vel bellorum cla* žibusjVel alias exhauRo * Chuno Comes d<| Megdling & Ss ss ss s Adej. 1242 Hiftorfee Salisburgenfis Adelhaidis Utor ejus ComitilTa Tyrolenfis de Eppan ann® Chrifti £20. Coenobium Augienfe exftruxerunt>fundaruni & Religiofis viris Canonicorum Regularium S. Auguftini afllgnarunt. Hadlenus praecipue vetuftiflima illa SS. Reli* quiarum defcriptio , quae vel lila antiquitate maximam fi. dem promeretur. Idipfum confirmat vetuftilfimum Mar¬ mor, fub quo Fundatores conditi funt cum hoc epitaphio: Anno 1020. obiitDominus ChunnComesdeNegdling , hujus na/i.rii Fundator bic fepultus , Adelhaidis Lomitijfa de Effm uxorejus. Eidem rubro marmori eciam haecinfcripta funt vet* ba: Anno ab Incarnatione Domini fi^.jupervenit bic EdiJJina ccg* nata S. UrfuU &* S. Felicitatis, cumRe/iquiis S. Felicitatis & S, Vitalis filii ejus , aliis comp/uribus $ quam Edijjinam Coma Theohardus de Megdlingapud fe cum Reliquiishjc fecitpermanen , &primdconllruxitSacellumB.V. Mari*pojledfundavit dan* 1 . Primum Abbateni hujus Monaderii fuifle S. RU- DANDUM, conftans traditioafleric.cujus nosfa- cra lipfana &ofla grandia in Monallerii Hierothe- ca reverenter aflervamus. Pervetuftus Germani* cus Codex ( e quo tot centenis annis SS. Reliquia. ru Nomina populo prae\egebantur)eum nominat Lujus Coenobij Abbatem : ac nemo unquam fa* cras hujus S. Rudandi Reliquias in dubitim voea* vit. Et non tantum non reclamarunt, fed & puh¬ lice conlenferunt Salisburgenfcs Archiepifcopi, cum fuis etiam Diplomatibus & littcris ftatuere certum oftendendis facris hifcc Reliquiis diem,quo populiš certatim confluentibus eorum nomina promulgabantur. Quid porrd rerum geflerit,quo & quanto tempore vixerit, aut e vita migraverit, non conftat} quia temporum,bellorumquecWi* bus multse litterse, codices * aliacjuc vcnerands vetuftatis Monumenta periere , unde plurium Prscpoficorum nomina & res gdte hauriri po- tuiflent* M* Liber VI. 1243 “« Secundo loco Hartvieum collocamus: (|ui yixit & rexit coenobium, ut videre eft in e j us litteris in membrana fcriptis * anno 106$. ubi fenteritjam cu* jusdam viri Nobilis Waltheri declara:urus,fic in- cipit : Ego Hartvvicus Auenfis Eerfejia D El grd¬ ita Prapofitus Archipresbjter nbtum facio om * nibus &e. Linde colligitur, Praepolkos Auenfcs fuifFe Archidiaeonos. De tempore regiminis St obitus nihil habetur. III. Fuit Fritelo, de quo in Archivio noftro habetur tati- tum, quod aliquot prsedia * praeter alias plures do* nationes St legata, obdnuerit. Praeterea nihil. IV* FridericusI.dehocex Archivio habetur,quodmul- tas egregias donationes St infignia Bona iub annis 1123. ufque ad annum 1128. quo plenus merito* fum vita exceflit, Monafterio acquifiverit. V* Hugo % vir magnae Authoritatis, irtterfuit celeberri- mae Synodo apud Zufen coačfoe, St fubfcripfit. Obiit, cum vix regnare cepiflet, magno fuoruut lučtu anno 1 1 29. VI. Herbardus, fuit non folum Monafterii induftri us Reftor ,fed St infignisbenefačlor, magiiae eruditio* nis St Virtutis, VirisSančtis, Conrado UempeSt Eberhardo Archiepifcopis Salisburg: familiaritei tifus, Principibus * Nobilibusquc Viris seque cha- tUS, Oeconomica induftria clarus * de fuo Coefto* biooptime meritus. Obiit, poftquam annosž^. iaudati{Timerexiiret, anrio 115^4. Vlf t Lotharius Vir magnus, Archiepifcopo Eberhardo Sc Alerandro III. iummo Pontifici admodum gra- tus, Augienfe Monafterium St fuisVirtutibus infi- gniterornavit, St Oeconomica induftria non ttic- diocriter auxit. Rexit annis 41. Obiit anno 1 195. l$.Februarii. VIII. Pabo,fuit vir immortali memoria dignus, ma- gnufque hujus ccenobii benefačfcot, cujus tempore St fuffragioEberhardusil. ArchiepifcopusSalisbur- genlis Coenobium in fuam fpecialem tutelam re- eepit, multse^ueEcclefiasincorporatsefunt. Rc- Ss s s s s s Z m- 1244 Hiftoriae SaKsburgenfis xitannos 3O. Obiit an. \ 22 $. poftridie Calendsr. Martii. IX. Coftradus t ex nobili genere de Gicbitig. Ejustem* pore mos Sc devotio increbuit,ut in honorem B. V Mar \m Antiphona Salve Regina fingulis diebus in Choro in perpetuum cantaretur. Praefuit lauda¬ biliter 34. annis >obiitatt. 125*9. X. Henricus, eximius Cultor Ven: Sacrarrtenci:pri- rnusinftitiiitj ut in Ecclefia perpetuum lumenai. deret. Praefuit annos S« mortuusanno 1267. XI. Rudolfus Monafterii jam ante elečlionem bene- facftor, dcvotus in DEIparam,bcnignus inpaupe- fes,piusin defun&os, annonon integro davum tenuiti XIL Eberhardus. Sub i\\o 'an. 1269. X. Calendas Maij, Henricus Chiemenfis Epifcopus Ecclebam una cum Coemeterio confecravit. Rexit laudabiijfrr annos 2l.obiitanno 1289. XIII. OrtwinCus, Vir Zelofus, prudens Oeconomus, vicinis Principibus charus, rexit annos 17. obiit anno 130& Nonis Aprilis. XIV*. Wernherus, fuit diligens rerUm alienatarum recu. perator , acer Jurium ac Privilegiorum Ccenobii vindexSt propugnator. Obiitpiiflime,poftquam praefuit annos 8. an. 13 14. XV. Theodoric-us. Praefuit laudabiliter. Obtinuit pro . Defunčtorum refrigerio perpetua fuffragia & Anni* Verfarios dies. Mortuusan. 1318. XVI. Fridericus II. gravibus temporum injuriis obno* xius, adaeternitatemabiit anno 1326. XVII. Bernhardus, fuit optimus Oeconomus & infignis Cultor B. V. M. Uti colligitur ex ejusepitaphio lapi* di infculpto, in quo haec leguntur; Recordare, V ir go Mater , cumfteteris in confpečlu D El, ut loquafit pro nobis bona , auertas indignationm ejus a nohti Praefuit 35*. annis, obiic anno 1361.15*. Calendas Očtobris XVIII. tldalricus, praefuit 35*. annis, tempore turbulenco, laudabiliter. Obiit anno 138*. 4 junii, XIX. XIX. XX. XXI, xxir. XXIII. XXIV. XXV* xxvi. XXVII. Liber VL 124 F Fridericus III. praefuit optimc io. annis: vita funčtus anno 13 96. Francifcus, Virfrugalis,modefti9einprimis ftudio- fus,amans fuorum, viciflim amatus, cximie pru- dens, optimus Oeconomus. Obiit anno 1422. 2. Julii. Petrus I. praefuit 23. annis, eximiusDElparaeVir- ginis Amator, ut colligicur ex ejus epitaphio, in quo leguntur fequentia: Avc Regina Ccelorum , Ma¬ ter Regi s Angelov um , O MARIAflos V ir gin um, ve¬ la t rofavel lilium ,funde preče s ad tilium , pr ofalutefi- delium , O MARIA. Obiit anno 1445". 4. Julii. Vincentius, rexit Monafterium7. annis: ob ftu- diofam Paffionis Chrifti memoriam repraelentatut mmarmore fepulchrali genuflexus coram Cruci* fixo ,cum hoc epitaphio : Hk ejl fepultus Ven: Pater ac Dominus Vincentius Prapofitm Pa/ior hujus Ec. clefia , Dočlor Decretorum. 145-2. Georgiuspraefuit 11. annis,de Mona/lerio &Eccle- fiis, quas exornavit, optime meritus. Exceflit e vivis an. 1464. indieS. Theclae Joannes l.Vixperannum Praepolituramtenuit, & libere refignavit. * Wilhelmus : praefuit annis 40. fatis diu, diutius tamen in deliderio fuit, Ut viveret. Hic ob plurima beneficia immortali memoria dignuseft. Nam il- lius temporibus Ordo Canonicorum Regularium S. Auguftiniin Auconfirmatus eft, multae Eccle- fiaeMonafterio incorporatae, ufuslnfulae& Facul- tasliberae Elečlionis Praepofiti a4.fummis Ponti- Ecibusimpetrata, ipfe cum fuisinfpecialem tute- lamSediš Apoftolicse receptus: obiit an k 15-05". Chriftianus, Nobili ftemmatenatus,pr3efuit 11. an¬ nis, in B.V. MARIAM maxime pius & Religio- fus. Pieobiitan. I 5 ' 15 '. Sebaftianus, infignis Cceiiobii benefačtor, Nobili ftenimateortus, religiofus, eruditus&eruditorum cultor, cultus divini in coenobio ftrenuus promo- tor, obiit anno 15-24. No vembris. Ejuseffigies S s ss ss s 3 cum 1246 Hiftoriaš Salisburgenfis cum condigno epitaphio infculpta eft marmori cuminfignibus&elevatis ad coelum manibus. XXIIX. Petrus II. Hackl, fub ipfo Coenobium fortuito in- cendio ad extremam pauperiem reda&um , opti. maejusOeconomia reftitutumeft: fuit vir infigni modeftia&animifubmiflione; poftquam i^an. nis optime rexiflet, libererefignavitan. 15*39. XXIX. Chriltophorus Layminger: ejus virtutem umni- mis omnium in ejus elečtionem confenfus teftatur; fed vixincegro annoprafuit, cummagnofuorum Ju&uvita exceflit. XXX. Joannes II. Cron p ergcr, i n fign e m fabricam de novo conftruxit: Infignibus fuis in vitreis fene/Iris depi- 6Vis Kaec lemmata adfcribi voluit: joannes Pr^po. fitus in AutOmnis caro fonum , omnis gloria ejus quafi Jios. Efa. 4O. Et : Eft melius , clarumfieri,qttm tempore nafti ; virtutem ,ft vi s nobilis ejje , cole . Prz. fuic I3.annis. Obiitanno 15*5*3.1 J. Julij. XXXI. Joannes III. Haimoltinger; fub eo difciplinaReli- giofa notabiliterfuit aučla^ arrransfuorum, abiis- que amatus, multum frumenti, vini & pecunia poftfereliquit. Obiitanno i5*$i.3.Augufti. XXXII. Abrahamus Cronparger ,praefuit annis 12. fedfinis princip'10 non refpondit. XXXIII. Matthias Vogt, vir Zelofiffimus, & in Regularis obfervantiae Studio accuratiflimus, quam folertif- fime reftauravit. Obiit anno 1604. inVigiliaS. Matthiae. XXXIV. Balthafar Endres. Praefuit 24. annis, vir omni virturum laudeconfpicuus,fingularispacisaccon- cordiae amator, nunquam nifi vitiis, ac inprimis difcordise irafci folitus, hoc fymbolo ufus .* Ufapa- tientiaftt furor . Nullo non die facris operatus,ma. ximusB. M. V. cultorextitit, dicere identidem fo¬ litus : O MARIA, ft m deftriieris, ero defertijjims. Obiitpiiflime Wafferburgianno 1628. 2. Januarij. Cadavernavigioimpofitum fecundoOenoadAu- gienfem Ecclefiam devečlum,ibique tumukum eft* XXXV. Arn- Liber V L 1247 XXXV. Ambrofius Sumpperer. Profeflus eft Ordinem in Monafterio Dieflen $ Sc cum eflet dočtrina Sc vir. tute confpicuus,ut in Augienfi coenobioDecanum ageret, poftulatus 3 atque hoc munere per trien- ~ nium laudabiliter funčlus, ad lnfulam qnoque pro- motus eft. Difciplinam regularem apprime cu- ravit: praecipuus extitit cultor dulciftimi Nominis JESU3 unde in ejusdem honorem Sodalitatem in- ftituit: muka extruxit aedificia, totam Ecclefiam novisAltaribus exornavitj obiitpiiiTime,poftquam 26 . annis praefuit,anno 1640. 7. Septembris. XXXVI. Georgius Eifenbok, magnis bellorum cladibus ob- noxius,.vir infignis dočlrime, Praelaturam alteri fponte ceftlcan.no 165'!. piiflimeobiitanno 1683. 9. Novembris. XXXVII. Alexander Kaut, praefuit Sc profuic 3 9. annis lauda- tiflime, vir zelofus Sc Juftitiae fingularis amacor Sc propugnator , folitus frequenrer dicere .* fiat JuJli- tia & pereat Mundus. Oeconomus fideliflimus, Monafteriumamaximis debitis, bellorum tempo- re contračlis, liberavit. CcEnobium quidem aedi- ficarecoepit,fed Morsconfummarenon permiftt: Sacris omnibus munitus obiit cum raro Reftgna- tionis exemplo Anno 1689.21. Decembris, Huie fublečlus eft XXXIIX. Reverendifllmus Sc Ampliftimus D. FRANCl- SCUS, quihodiemagnacumlaude fuisovibusPa- ftor vigilans praeeft. NB. c 'irca tftatem Fmdatoris ultra centenariumpro- tenfam , aut ex Baronio propter tempora S. Urfulcefor- tajjisJcrupulummovercpojjent , illinon videbuntur in - credibilia, qui vel longaevas anticpiorum vir or um Vit as confideraverit, vel celeberrimihujusMonafiernautben - tiča DoeumentaperfpeČla babuerit. SE- 1248 Hiftoriae Salisburgenfis 1!5Č] rac* iigili S E R I E S DD. Proepojitcrrum in Rogehrvertb , Canonico* rum Regularmm S. Auguftmt. Vid. Hi- TV/f Onafterium Hogelvverth ad Montana, medio fermžki« flor* pag. **-▼-“ nere interTraunfteinium & Hallam divitem, in Ditione Archiepifcopali Salisburgenfi fitum,circa annumDomini Mil- lefimum a Luitoldo Comite de Plain , & Conjuge ejusdem Comiti/Ta de Neuhaus in honorem SS. Apoftol orum Petri & Pauli primitiis fundatum eft, & Canonicis Reguiaribus 0 r» dinisS. Auguftiniattributum,qui illud cdntinua&quietaSe« rie, paucis annis except\s, de quibus infra, ufque ad moder¬ na tempora poflederunt. Huic ita fundato Monafterio , , circa annumDomini MCXLVJII ■j' C> i J. RUPERTUS e gremio MetropolitanoSalisburgen¬ fi Canonicus Regularis, Metropolitanum nam« que Capitulum anno MCXLVII. ab Eugenio III. {ummo Pontifice Jus praefentandi Prsepofitos ad hoc Monafterium acquifivit. Praefuit ufquc ad annum 1177. EuminPraepolitura eodem annofe- cutus eft JI. Helmbertus. Cui fucceffit circa annum Domini III. EngelbertusI.SubcujusregimineLuitoldusComes de PlainFundatorum Pronepos,annofubIequente, priusquamcurnmultisaliis, velReligionis, velmi* litine (quod magis credibile) causa,contra Saracenos, temporeEberbardi II. Archicpifcopi Salisburgian- no 1217 . abiret, multa praedia & bona Monafterio don© dedit: & infuperomnes Donationes afuisPrjc- deceflonbus & Progenitoribus Monafterio traditas publico Inftrumento confirmavit. Obiit autem Engelbertus circa annum 1236. quem eodem anno inregimine fecutus eft quantum inveniripotuit praeefle cepit IV. Hea- Liber VI. 1249 Henricus. Hicemitpraedium Reithprope Loferfi- tum • & a vexationibusredemit prsedium Stokhaim, quod Conradus Comes de Plain ante Monafterio donaverat. Difceffit e vita ann 1248. & anno fub- fequente fuccelfit Engelbertus II. diČtus abAfchau,qui ftatimprimo fui regiminis anno infignem donationem Forefto« rumfive Sylvarum inMontibus, & aliorumbono* rumaLuitoldoComitede Plain obtinuit,ac perpa« tenteslitterasconfirmari curavit. Erait quoqueprae- dium 283cknt- Huic cirea annura 1274. fucceffit Ortvrinus, dequonihil aliud conftat, quam quod anno 12 $7. regiminis ultimo, in vivisfuerit. Quem anno 12$6. fequendo excepit Fridericus Hager, qui anno 1295 prcedium Utiptfd) / tumemptione, tum donatione Monafte¬ rio acquifivit, confirmanteConrado IV. Archiepi- fcopo Salisburgenfi. Eodem anno commutatione adjunxit Monafterio prsedia fequenda : unum in urnim in (BtagenbCrip unum in fHtcf* fmten 3 in (gtrdj? unum, & unum in jriat pue* Cben. Anno 1304. Monafterii Bona per Albertum Romanorum Regem confirmari curavit. Vindi- cavit etiam Bona quaedam ab aliis injufte poflefla , rnultaque perpeffuseftadverfa} praefertim dumEc- clefia Monafterii, necnon Oelpergskirchenfis, Auffc haimienfis,Mauthaulenfis, St Pidingenfisexpolia- tx St profanatae fuerunt. lllum inregimine fubfe- cutuseftanno 1312. Leopoldus: fub hoc primo ftadm anno & Conra- di IV. Archiepifcopi Salisburgenfis ultimo , fupra dičbe Ecclefias reconciliatse fuerunt. Sed poftea de¬ jmo in exortis tumultibus bellicis profanatie anno 1323. jufiu Friderici Archiepifcopi Salisburg ; al- tera vice reconciliatse funt, ut teftatur Inftrumen- tum perUlricum Epifcopum Chiemenfem defuper erečtum. Leopoldo circa annum 1327. fucceilit ■Wernherus deMitterkirch: decujusačtis, velquid fub eo memorabilegeftumfit,nihil habetur. Eum anno 1340. in regimine fecutus eft Tt tt tt t X. Ste- 12 f O X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. Hiftorias Salisb urgenfis Stephanus. Hic praedium guiflettCn in Parochir SaldorfFenli fitum de confenfu Archiepiicopi Or. tolfi commutavit cum 2. praediis in ^>o!gI)aufcn l quae feuda erant Salisburgenfis Ecclefiae, & exgra- tiapraedičti Archiepifcopi Ubere conceflafueruntin proprietateMonafteriicirca annum l349.Succeffir Udalricus. Praefuit ufque ad annum 235*6. quem in regimine fecutus eft Albertusde Ovvenftetten. Praefuit ulqueadanmim 1365*. Succelforejusfuit Hartnidus de Waizeneck, quem anno 1370. fc- cutuseft r- Zackarias. Huncan. 135?^. in Praepofitura cxcepic Sigbardus Wallcr, ante Canonicus BerchtoJsga- denfis. Huic anno 1406 .vita funčto fublečtus eft Georgius de Sanleneck. Hic Monafterio compa. ravit aliqua praedia ; ut S)\Kb/ & unumin 36 l)Iin$Cn. Mortuuseftanno 1417M- pukus fub marmore ante Aram S. Catkarinae, Se* quenti anno regi men ingreftiis eft Chriftianus de "VVildeneck Canonicus Regularis Metropolitanae Ecclefiae Salisburgenfis. Hic pro Monafterio emitvineas Arnftorfiiin Auftria. Obiit anno 1433. fepultus eft in medio Ecclefiae. Eo* dem anno iucceftit Benedičtus Trauner. Hic emptis nonnullis & Mo¬ nafterio adječlis praediis, anno 1474. ab Archiepi- fcopo Sigismundo infignia Privilegia accepit, quas deinde Metropolitanus Praepofitus Burchardus, pofteaArchiepiicopus, cu Ven:Capitulo compro- bavitanno 145*7. Eodemanno Calixtus Papaom* nia Privilegia, aliaque Bona Monafterio confir* mavit. Mortuuseft anno 1474. & in medio Ec¬ clefiae fub marmore fepultus. Succefllt anno 1475*. Wilhelmus Stainhauif, led an, 1480. fatis concefli t,fepultus in ingrelfuEccIe- fiae Monafterii fub marmore. Poft hunc Praepofi* turam obtinuit Chriftophorus I. dkftus Maxlaincr. Hic aliquot emptis praediis, obiit an. 15*12. conditus prope Altare XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. Liber VI. i2 S i Altare S. Catharinae ad cornu Evangelii, Eodem annofucceftk Chriftophorus II. dičtus Trenpock priusCanoni- cus Regularis Berchtolsgadenfis &Oeconomus, de cujusbonaOeconomia extant litteras teftimoniales Praepo{iti& Capituli Berchtolsgadenfis datae anno 15" 14. EodefunčloRegimenfufcepitan. 15*23. V^olffgangus Grifltetter, interea etiam Admini- ftrator Baumburgenfis, denique Praepofitus Ber¬ chtolsgadenfis. Vir de Monafterio optime meri- tus, qui Oeconomiam in ordinem redegit} & ob mulcitudinem exačlionum, quas Monafterium cum maximo fuo damno propter Villam Nc uen- dorff*in Auftria praeftare debuit, de confenfu Archie- pilcopi Matthaei, eam vendidit, pro aceeptis exindepecuniis praediaalia,&interiila,quae,ab Ar- chiepifcopatu Salisburgenfi. Monafterium adhuc tanquamfeuda retinet, emit, Poftulatus ad Prae- pofituram Berchtolsgadenfem, Hogel^erthen- femrefignavit anno 15*45'. Eum fecutus eft Urbanus Octenhofer, quianno 1^66 impleto vi- tse termino, fepultus eft ante Aram S. Crucis ad cor¬ nu Evangelii, Epitaphio ad parieteminfixo. Eo¬ dem anno Praepofituram adiit Balthafarus ex antiquifTima & nobiliffima Urfino- rum(ber^eern) familia. Huicnimiofenio labo¬ ranti adjunčtus eft Coadjutor Georgius Rofenber- ger Canonicus Regularis S. Nicolai prope Pafta- vium: qui etiam poft obitum dičti D. Bakhafari, quicontigitanno 15*91. Praepofituram adminiftra- vit ufque ad annum 15*5)5?. Poft quam ad illam promotuseft Richardus Schneevveifs profefius Berchtolsgaden¬ fis, quiobiitanno 16O9. 24. Očlobris, & in medio Ecclefisefub marmore fepultus eft. Poft mortem iftius Praepofiti cum tantummodb duo Capitulares Canonici Regulares fuperviverent ? St sedificia Mo- nafterii ruinae obnoxia eflent, Archiepifcopus Salis- burgenfis St Capitulum Metropolitanum Praepofi- turae praefecerunt ReverendiflimumD. Marquar- Tt tt tt t 2 dum 12J-2 Hiftorias Salisburgeniis dum de ScWendi Metropolitanae Ecclefise Salis- burg: item Cathedralium Auguftanae & Paffavien- fis Ecclefiarum Canonicunl & hujus pofteriorisDe* canum, Sereniftimi Epifcopi Leopoldi Archiducis locum tenentem. Fuititaque Praepofitus ordine XXVI. Marquardus de Schvrendi, fub cujus regimine dum fucceflive Capiculares profefti e vivis excefliflait, nullique Novitiifufcepti fuiflent, fun&ionespafo. chialcs tantum in Oelpergskirchen & Piding fti- pendio praefati Praepofiti per Sacerdoces fecularea peradlae funt. Hic D. Praepofitus in honorem B. V. MARIJE Auxilktricis in Monte fupra Paffavium efundamento denovoerexit xdiHcium; ad quod materialia multa > ut calcem, ligna &c, ex Hogel- wertbeo per aquasdevehi cutavit. Tandem exple* to 24. annorum regimine in bona fene&ute pie vi- tam claufit anno 1634.ac de novo fecundum pri - maevamfundationem ad Praepofituram ex Ordine Canonicorum Regulariumpromotus eft XXVII. Leonardus Feiftling in Coenobio S. Crucis Augu* ftae Vindelicorumprofeflus. Hicab exordiofuiRe« giminisnilmagis conqueftus eft 3 quam quodnec clavuminparietCj ex quo veftimenta fufpendereq neclečlum, in quoquietemquaereret,necnonalia ad habitationem & fuftentationem neceflaria inv« nerit. Infuper haeredibus prioris D. Praepofiti ,pro. ut Reverfales Litterae adhuc extant, 600. florenos numeratae pecuniae pro rato temporisfolvere de- buerit. Hinc ardua Oeconomiae principia, ab ini- tioftatim debitoruincontračlionem expofcebant. Ipfe Praepofitus iterumfufcepit Novitios, & Con- fratresfuos comprofeflbs, qui ob continuos Belli Suecici motus a domo fuae Profeflionis exules erant, in peragendis denuo Monafterii fundatis muneribus adjutores habuit. Sed cum Vir fenex eflet, quarto poftanno, nempe 1638. in Domino obiit. Quem anno fequenti fccutus eft in regimine illius comprofeflus ad S. Crucem Auguftae XXVIII. FelixFaber,fuorumconfratrum amantilfimus.Hic vita excdfit anno 1644. Cuiannoiequenti fubrc- gatus eft XXIX. Cafpa- XXIX. Liber VI. 125-3 Cafparus Hofinger ProfeffusBaumburgenfis, prius ibitlem Magifter Novitiorum,poftea hic Decanus. Hicdum boni Paftoris officium exequitur ,zeloani- marum plenus, providens laborantem peftilente lue, ipfe improvidus fui, naturali horrore conccpto , * biduo poftFeftum SS. Apoftolorum Petri & Pauli, in quo adliuc, fed valde aegre, fummum officium decamtaverat , anno 165-0. die 2. Julii inopinata morte extinčtus eft. Poft cujus mortem Mona- fterium capite orbatum manfit ulque ad annuin 16 s 2. quo a Reverendiffimo Capitulo Metropoli- tano praelentatus & confirmatus eft XXX. Joannes WblftgangusZehendtner,ProfeftusBaum- burgenfis. Hic laboravit, ut totum ruinofum Mo- nafterium cum deftručla Ecclefia in priftinum fta- tum erigeretur. In hunc finem ab Eminentiflimo Principe & Archiepifcopo Guidobaldo ad 10. cir- citer annos Parochiam & Decanatum Teiflendorf- fenfem obtinuit, Erečtis igitur e fundamentis Ecclefia,Dormitorio,Refe6torio,aliisque ad melio- rem accommodationem fervientibus, ipfe interim morbisviribusč|ue exhauftus, rebus ad optatum fi- ' nem nondum perdučtis, cum 19. circiter annis re- gnaflet,vitam claufitdie2.Dccembris,fepultus inPa- rochiali Ecclefia B. M. V. Oelpergskirchenfi. Cui anno 1676 a Reverendiffimo Capitulo Metropoli- tano lubftitutus eft XXXI. Joannes Adamus Weber Canoniae Neocellenfis in Tyroli profeflus SS. Theologiae & SS. Canonum X)o6lor, S.C.M.Confiliarius, vir omni fcienti^ & doktrina excultus, fautor ac pater pauperum & in- firmorum, fedulus in vinea Domini Iibrisque ad praelum dandis laborator. Obiit 75-. annorum fe- nio gravisanno i686.ineademparochialiEcclefia tumulatus. Cni eodemad finem currente anno a Reverendiffimo Capitulo Metropolitano ex gremio CapituliHdgelArerthenfis 29.0čtobris fufFečtus eft XXXII. Patritius Pichler. Sub hoc Ecclefia Coenobii a Celfif- fimo Principe & Archiep:Salisburg:confecratafuit; anno 1689. Huic anno 1691.fucceflit Tt tt tt t 3 XXXIII. Re- 1 2 Hiftoriae Salisburgenfis XXXIII. Reverendiffimus & Ampliflimus D. JOANNES BAPTISTA Zacherl, qui ctiamnumclavumteiiet. i^saisaiBggKiMsiKiisgouBBiHisai S E R I E S V jdj-iiftor Prcepojitorum Ecclejice Baumburgenjis P»g.; 9 r. * Cmonkorum Regularium S. dugujtini. 1. EBER WINUS, rexit ab anno 11 oO. ufque ad annum 1125 . 2. GodifcaJcus ab anno circitcr 1127. ufquc ad annum 1182. Subhocconfccrztz eliEccleCn. 3. Meingottus rexit ufque adannum I i 8 f, fuit primut Arehidiaconus. 4. Marfilius ufque ad annum 1192. 5-. Otto I. ufque ad annum 1214. 5 . Henricus I. ufque ad annum 121 7. Ebcrhardus ufque ad annum 125*1. 8. Udalricus I. anni regiminis funt incerti. 9. Otto II. cepit regimen circa annum 1280. abfoldt anno 1284. I o. Fridericus praefuitu{que ad annum 1285 . 11. Marquardus ulque ad annum 1304. 12. HenricusII. ufque adannum 1313. 13. Ortolfus Abbatiam ingrefliisi314.egrdTuseftan. 1317. 14. Arnoldus five Hartneidus I. cepit anno 1318. finiit an> no 1327. 17. Henricus IILpraefuitab anno I 325 .ufqucadannui 327 1 5 . Arnoldus five Hartneidus II. ab anno 13 28. ufque adannum 1330. 17. Rugerus ab anno 1331. ufque ad annum 1349. 18. Henricus IV. dičtus Thann eodem anno fucccdcns, rexit ufque ad annum 13 67. 19. Joannes primus praefedit abanno 1370. ufqueadan* numl38o. 20. Joannes II. rexit ab anno circitcr 1380. ufque ad in* num 1414. 21. Udalricus II. ab anno circiter I4i5*.ufque adannfil42;. 22. Udalricus III. cognomcnto Secman , ab anno circitei 1424. ufque ad annum 1435. 2 ). Ca- • Liber VI. Uff 23. Cafparus Ebenhaufer primus mitratus, rexit ab anno 143 6 . ufquead annum 1479. 34. 'Paulus Pelchinger, ab anno 1472. ufque ad annum 1488. 25". Georgius I. Dietrichingerufque adannum 15715*. 26. Georgius II. Herberger ufque 15*17. 27. Wolffgangus Virgold. ufque 15*31. Gabriel Geflenberger Adminiftrator, curam fuam im- pendit ufquead 153 6. annum. Wolffgangus Grieftetcer ibidem Adminiftrator ufque ad annum 15-3 $• 28. Prsepofitus denud elečlus e/l anno Stephanus Toblliamer.* rexit ad annum uique 15*78. 29. Laurentius Major vel May r ufque ad annum 1587. 30. Urbanus Stamlerufque adannum 1622. 31. ]oannes Henricus V. Tannel rexitab anno 1623. ufque ad annum 1637. 3 2. Joannes BaptiftaZehendtner, ab anno 1637. ufque ad annum 1648. 33. Bernardus Wider ufque adannum !65*8. 34. Patritius Mandl praefuit annis 30. ufque ad annum 1688. Cui fucceflit 35*. Reverendiflimus & Ampliftimus D. MICHAEL Degger, qui etiamnum praefidet. Z>D • Prcepo/itorum TLcclefice S. Zenonif prope Hallam divitem , vulgo pi g '. j # Ab ipfo CoenobiiS. Zenonis Fundatore Conradol. Archiepifcopo Salisburgenfi primus Praepofitus conftituitur LANZO, five LONZO, qui antea in eadem Ecclefia & parochia(quae longe antiquior eft Coenobio, & videturtemporeCaroliM.Impe. ratoris Arnonem Salisburgi invifentis conftručta ) plebani ofticiofungebatur } eum GonradusinLittc- ris fuis Bonum fuum Sacerdotem appellat. Porro n 23. MS. II. lil. IV. v. -1 HiftoriaeSalisburgenfis 1123. MS. aflerit j quamvis litterae Fundationis da. tae primumfintanno 1136. Nonis Aprilis. Henricus I. fucceditLanzoniannoChrifti 1146, Dietmarus praeficituranno 115*8. Eodemannode- dicataeft Ecclefia parochialis ab Ebcrhardo Archi- epifcopo Conradi fucceffore. Alhardus adclavumevehitur anno 1169. Quoan- no ab Alexandro III. fummo Pontifice accipitVi. terbio litteras confirmatorias Bonorum Monaita rii: praefait quinquenio, in cujus locum Adelbardus fubftituitur anno 1174. SubipfoPra- pofite anno 11 Sl. Civitatcnfcs(vcrba funt MS.) de Hall ( nempe Hallx-Divids ) EccleCmm DEO fan£loque Nicolao conftruere volcntes Dominura Archiepiicopum Adelbertum adierunt ^ & ut ea* dem per ejus licentiam tedificaretur, obtmuenmt, Itaque Archiepifcopus precibus eorum annuit, h duntaxat, ut eadem Ecclefia feu Capella femper eflet Monafterii S. Zenonis eo ordine & eo Jure,quo reliquas Capellae, quae funt in procuratione Domi¬ ni Praepofitiipfiusloči. Ad praedifhmEecleliam ( pergit MS.) Henricus presbyter & germanus e- jus delegarunt fuper aram S. Zenonis fundum vel areara Jure perpetuo &proprietariopofiidendam, praefente Domino Adelberto Archiepifcopo & multis aliis. Pracdicfo tempore idem Archiepi- fcopus tribuit&Jure perpetuo conceflit Monafte* rio S. Zenonis admajus incrementum & conferva- tionem vitse Regularis duas parochias, Petting& Kirchdorff De hoc podremo loco adfunt litte¬ rae Adclberti, plenariam cum omnibus decimis& pertinentiis donationem contincntes,Idibus Janua- rii 1180. Depriori locohabentur litterae Friderici Archiepifcopi pridie Cal. Decembris anno 133^ qui hanc parochiam, alias( ut litterae fonant) ad praefentationemPraepofiti& Conventus perdnen- tem , co quod Monafterium ex inopia in alie- num incurrilfet, pleniorilargitate menfaePraepofi- ti & Capituli adnečlere voluit 3 ita ut vacante illa Ecclefia ob ceflionem vel deceflioncmRe&orise- jusdem Liber VL VI VII. VIII. IX. X. XI. XIL XIII. XIV. XV. XVI. xvu XVIII. un cjusdem liceatPrsepofitoS.Zenonis authoritate pro- pria, cujuscunque alterius licentia vel afienfu mini- me requifitis,ejusdem Ecclefiae parochialis poflef- fionem apprehendere,&illam in ufuspropriosre- eipere^refervata tamen de ipfius Ecclefise parochia¬ lis proventibuspro Vicario regulari vel feculariibi- dem locando & ad nutum renovendo congrua por- tione. Hujus Praepofiti obitus incidit in annum 1190. quo $. Cal. Junii dedicata eft ab Adalberto Archiep. Ecclefia S. Michaelisin Inzella. Subrogatus Weichmanrtu$ anno Chrifti 1191 qui fexennio regimcn fuum ablblvit. Ei fuccclfit an¬ no II 97 * Conradus I. qui poft paucorum annorum Prsepo- fituram, quam cum feculo duodecimo ablolvit. Succeffit anno 1202. Erhardus, quem anno 1212. fecutus eft Pabo. Hic cum pro rebus Monafterii ordinandis iret per viam t quae dicitur Clatnm, ex arduo prae- cipitio, in die S. Sebaftiani M. cum fervo deci- dens, in fluvio* quem Gaftein voeant, miferabili- ter eft fubmerfus: fequenti die fub glacie difficul- ter inventus, ad Monafterium fepeliendus redučtus eft:cui OttoPrsepofitus Salisbrgenris elečlus Epifco- pus Gurcenfis exequias in die feptuagefimae peregic, Luitholdus. Rugerlus. Kudolfus. Henricus II. Hic ex Ecclefia Bertholsgadenfi, ubi Ceilerariumagebat,petitus eft: fed brevi iterum refignavit. Hugo. Dehis$\nil ccrti habcturde anms Regiminis fingulorum: fi vero communis annorum conpu* rus ineatur, 3 6 . annos continebic,fiquidem Theodoricus Hugonis fucceflor Praepofituram a- deptuseftan. Chrifti 1247. Hune fequuntur Pilgrinusanno i 27/- Conradus II. anno 1299« Fridericus anno 1309* llu uu uu u. XVIII. Hea* njrS Hiftorise Salisburgenfis XIX. Hcnricus III. anno 132^. XX. Otto I. anno 1 334 * XXI. Udalricus Pachmair. anno 13 4^. XXII. Chriftianus L anno 13^0. qui raro cxcmplo intc- gris 49. annis clavum tenens fuccefforem habuit XXIII. Ottonem II. anno 13 99. XXIV. Hune Tequitur Chriftianus II. Eum Tequitur XXV. Otto III. di&usHegler, anno 1401. CuifucccIUs XXVI. Conradus IIL anno 1412. XXVII. Paulus I. anno 1430. XXVIII. Joanncs I. Kolb diČlus anno 143 2. XXIX. Joanncs II. Prunldctncr anno 146?. XXX. Joannes IIL W einfeJder, anno 1470. q ui Praepoft« turam refignavit. Erat his temporibus ftatus Mo« nafterii in lubrico > mu\tumquc defecerat difcipli« na*. utriqueutfubveniretur, admotuseft adPrs- pofiturae dignitatemanno 14S2. XXXI. Ludovicus Ebmcr, Metropolitan® EccIefiaeSalis- burgenfis CanonieusRegularis,ofticio Cuftos,gra. duDočloraliinfignis} hic murosEeclefiaeS.Zeno. nis reparavit, reditus auxit, mitrae ufum primus a SixtoIV.Pontificeobtinuit: ejus quoqUe opus eft Triclinium Religioforum, uti & Bibliotheca, alia- que nonnulla: reparavit parochias : Tacram fu- pellečtilem thuribulo argenteo, ejuldemque metal. Umalluvio, lituoquePontificio, ac mitra unioni* bus pretiola locupletavit: praedia infuper adjecit; ut merito ei Tecundi Fundatoris Nomen tribuatur & in perpetuam memoriam quotidianum faerum pro eo oferatur, Cum 16. annis tanta eum laude prsefuiflet, ad EpiTcopatum ChiemenTem promo- tus fuit} poftea a Maximiliano Imperatore accer- fitusin Aulam &confiliisejus adhibitusCoenobium quoqueS. DorotheaeTuismeritisdecoravit, in quo fepulturam Torti tus eft. XXXII. Joannes IV. Pcuntekheranno 149S. Ludovicofuc* ceflit. Eum (eeutus eft anno l^O^. XXXIII. OswaldusFerg, Vir cxteroquin bonus & Tedulus, ut ejus loquuntur opera 3 in hoc tamen infelix > quod Tub ejus regimine anno 15*12. $\ Julii Mona- *t j 'J ;ii- ' fteriura Liber VI.' 12f9 fterium grave incendium paflum fuerit, quo te£ta r utenfilia, ornamenta Ecclefiae, libri in cineres abic- re. Hune in Prsepofitura excepit anno 15* 15". XXXIV. Wolffgangus I.LuegerrVir omnilaude Sdongio** ri vitadignidimus. XXXV. PaulusII. Rotthofer Praepofiraram ingreditur an¬ no 15*26. Circa hsec tempora fabricatus fuit artifi* ciofus illcJfubterraneus Aquaedučtus, quo aquae fa- lifersc a dulcibus fegregatse, Opus Serenidimi Bava- riae Ducis Guilielmi. Inejus locum fuccedit XXXVI. Eraftnus Sibenpokh, anno 15*5*5. Poftcujusobitum anno 15*5*9. ad Regimen vocatur XXXVII. Andreas Hard, eMonafterio Dieflenfi podulatus* quibiennio vitam & dignitatem exuit. XXXIIX. W olftgangus II. N eiihaufer (ubrogatur anno 15*62. praefuk annos omnino 3 o. Succedit XXXIX. Melchior Donauer e Monafterio Baumbergenfi anno l5"92.quidifciplinamMonafticam inmelio- rem formam reduxit: cumque feptennio laudabi« liter rexiflet, revocatus domum,30. & amplius annis fupervixit. In hujus vedigia fuccedit XL. Leonardus Agricolaannoi5'99. e Monaderio Rolis Ratisbonends Dicecefis, cui fubdituitur ex eodem loco XLI. Georgius I. Berreuter anno 1613 .Vir litterarum val* deamans. Bienniopodfufficitur XLII. Georgius II. Reitmair ,* fub quo ob calamitola tem¬ pora res Coenobii nutare coeperunt. Eum excipit anno 162$. XLIII. Bernardus I. Pifcator, petitus e Coenobio S. Crucis Auguftae Vindelicorum, qui rebus fedis opportu- nus advenit, & Tub venit: & plenus meritis Vitam cum Praspofitura abfolvit. Cui per Canonicam Elečlionem, propriis quoque meritis plurimum fudragantibus,fudečlus eft XLIV. Reverendidimus & Amplidimus D. B E R N A R- DUS II. Rottenvvalder anno 1 6 5’$. quietiamnum clavum viriliter tenct. Uu uuuuui SE- f Uu UU UU U 3 iz6o Hiftoriae Salisburgenfis fi-8K«8«KS8m» S E R I E S D D. Prepojit or um Eccle/ics Rottenmannenfu Canontcorum Regularium S. Augufltni in Stjrta. Ollegium Rottenmannenfe,infuperiori Styriafitum,Or. ^^dinis S. Auguftini Canonicorum Regularium,ab Augo* fto Cselare Friderico III. qui ad hunc S. Ordincm ( uti Cali- llus III. fummus Pontifex in fuaBulla Confirmationis loqui« tur ) fpecialem ge/fic devotionis affe&um , Anno Domini MCCCGLV. fundatur. Cujas DD S Pr&pofiti fequenti Grdi* ne venerunt. 1. Anno Domini 14$'$% 28. Augufti primus Praepofiruram adit JO ANNES J ang i Dinckbicbl > Artium Magifter, adS. Dorothcam Viennae Cano nicus Regularis »vir DEO & Caefariacceptus. Anno 1463.ad PraepofituramS.Fe- licitatisin AuCann.Reg.a Burckhardo Cardinale&Ar« chicpifcopo Salisburgenfi transfertur. Obiitanno 1450. 2. Anno 1463.14. Novembris. Eidem fucceditlldalricusde Conftantia , Religiofae Obfervantiae Zelator eximius, Obiitanno 1475". 3. Malt. 3. Eodem anno 25% Maii fubftituitur Joannes Kuglpcrger, vir moribus temperatus, vita eaftus ac tobrius, in lege Domini & Difciplinareligiofa inftru&us, Archidiaconus per fuperioremStyriam; Obiitanno iyi2. i6.Junii. 4. Eodem anno 20. Augufti fufficitur Magnus Praitenbau- mer, Archidiaconus ,*fuum Clerum Regularem&Mona. fterii Proventus non modice auxit; Clerum infuperfe- cularem contra invafores acerrime defendit. Obiitanno 15*39.4. Novembris. 5*. Anno 15*40.20. Decembris adPrapofiturampromovk tur Georgius Rizinger, antea Canoniae hujus Procupa* tor fidelis,&prudens,quampoftea multisftru&urisam- pliavic : refignavit anno i^f.fačlusdeindePrsepofitut Voravienfis ininferiori Styria. 6 , Anno 15-46.21. Febr. fucceftit SigismundusKleibefr ftein, qui temporis fui adverfa magno animo toleravit. Obiit anno 15'5'5*. 30. Maii. f 7. Eodem anno 2$. Junii ad Praepofituram bane per Mi- chaclem Liber VI. 1261 ckaelem Archiepifcopum Salisburgenfem translatus eft ex Monafterio S. Zenonis prope Reichenhall Georgi- us Walcher. Hic vitam cum regimine abfolvit anno I S 57 - 25". Maii S. Illum fecutus eft Joannes David a WolkenftorfF Cano- nicus Regularis Bertholsgadenfis 13. Julki anni 15*5:7. Obiitanno 15*74. 21. Maii. • 9. Ei fuccefllt eodem anno 20. Julii Laurentius Reifacher c Cathedrali EcclefiaSeGcovienfi poftulatus. Confumma- tus in brevi explevit tempora mulca. Obiit enim anno 1575 * l5".Septemb. 10. Anno 15 ‘76. 21. Decemb. eligitur Udalricus Rangius SS. Tlieo 1. Baccalaureus, ultimusParochus ad S. iEgidium Graecii. Refignavit anno 15-7$. Obiit anno 15-79. 11. Anno 15*78. 5*. Maii in Praepofttura lufficitur Joannes Muchitsh, ante Canonicam profeffionem Capellanus &EleemofynariusSereniftimi Archiducis Carolirinpro- fliganda Lutberana haerefi zelofiftimus Commiffarius. Obiit anno 1608. 3. Junii. 12. Succeflit eodem anno 26. Augufti Martinus Scrammec Auguftiftimi Caefaris Ferdinandi II. Confiliarius: colla- pfae Canonicae*vitse reftaurator. Obiit anno 162 Z. 12. Očlob. 13. Anno 1624. 29. Januariiin Praepofttum affumitur An¬ dreas Pechinger Philofophiae Magifter, e Secco vienft Ca. thedrali Ecclefia poftulatus 5 virtute & litteris confpicuus, Inclyt3e Provinciae Styrise Deputatus. Obiit anno 1645*. 2. Augufti. 14. Succedit anno eodem 14. Novembris Bartholomaeus Ferdinandus Judex,quifpiritualia&temporalia magno- pere promovit. Obiitanno i672.3.0plurimas ac celebres Reliquias inde re¬ ferenc XXIII. XXIV. XXV. XXVI. *' ' Liber VI. n6p ferens. Regnavitannis 20. menfibus p. diebus 10. obiitan. 14 66. XVII. Cal.Martii. XXXII. Matthaeus canonice elečlus eodem anno regnavit annis 14. menfibus 8. diebus 26 . obiit anno 1481. XXXIII. menfe Decembri. Joannes VI. canonice eleftus rexit annis 1 9. mejifi- bus 8. diebus 18. obiit an. 1301. menfe Augufto. XXXIV. Matthaeus Langius Epifcopus Gurcenfis ac do mum Archiepifcopus Salisburg. Hic tcnuit Mo- nafterium plurimis debitis labefačtatum in fua Commenda cum omnibus Juribus & pertinentiis annis 24. Intereapraefecit Ffatribus Priorem Joan- nem Ranner, quihocofHcioannis 17. funčluseft, XXXV. Polyd orus de Breflanis Epifcopus Oropienfis & Ordinis Ciftercienfisprofeffus eligitur Abbas anno lS’2s^ex\t annis 7. menfibus 16. diebus 17. obiit anno 153 4. fepultus in Monafterio Wernau in Hungaria. Ifte Monaflerium magnis debitis op- prelfum rnultum erexit. XXXVI. Sebaflianus Schenck Carinthus canonice elečlus an. 1534.pnefuitannis£.menfibus 10.diebus i^. obiitan. 1544. KI* Deeemb. XXXVII. BernSrdus I. Taindl Carinthus canonice elečlus an. 'S’ 4 S , ‘ regnavitfeliciter annis 26, refignavitD. Adamo Prugger profeffo Vičlorienfi. XXXIIX. AdamusPrugger Carinthus, canonice elečlus an. 1370. rcxit annis 12. obiit anno 1582. IV. Cal. Augufli. XXXIX. Philippus Dominicus Carinthus canonice elečlus an. 15'$2. regnavit annis 15*. menfibus 7. diebus 5*, obiitan. 15^9 8. IV. Cal. Aprilis. XL. Georgius I. poflulatus ex Nova-Civitate in Abba- tem Vičlorienfem an. i^pS. prsefuit Monailerio annis 10. & refignavit. XLI. Georgius II. Rainprecht canonice elečlus an. 1608. 15*.die Aprilis, regnavitutiliterannis35". obiitan. 1643* die22. Julii. Georgius III. Ding canonice elečlus eodem anno Xx xx xx x 3 dic XLII. 1270 HiftoriaeSalisburgcnfis die 9. Augufti, tegnavit anno uno, mcnfibus S. obiitan, i^^.VI.NonasFebruarii. XLIII, BernardusII.GrielTerStyrus, canonice ele&us eo- dem anno die 24. Febmarii ,regnavit annis 4. men- fe uno, diebus 10. obiit 6. Aprilis an, 16^49. XLIV, Lucas Glattnick Carinthus, canonice eieftus eo* dem anno die 9. Maij, regnavit annis 3. menftbus tf.obiitanno i^5“2.die3.Novembriš. KLV. Chriftophorus SoherCarinthus, canonice elečlus eodem anno die 24. Novembris rexit annis 4. menfibus 4. diebus 11. obiit anno 1 657. die Aprilis. XLVI. ,Wilhelmus Malic Clagenfarten/Is, canonice eJc- &us eodem anno die 26. Aprilis, utiliter praefuit annis 33. mcnfibus X O. diebus 11. obiit anno 1691. If. Martii. XLVn. Reverendifltmus & Ampliflimus D. B E N E DI- CTUS Turek, fed Religione, Pietate ac Difci* plinae Monafticae Zelo Ghriftianiffimus, patrii Gamundenfis Carinthus, ele&us eft eodem anno 1 69L dic 26. Maij. j 1 1 Liber VI. 1271 S ERI ES feu CATALOGUS Prcepofitorum Collegii Porovi en/is Canl Reg: Or d. S. Augujiini in inferiore Styria. ^““''Ollegium Vorauienfe CanonicorumRegularium Anno 1163. abOttocbaro Marchione Styriae, & Chunegun- deejusuxorefundatum numerat Canonicos3'o. Qmnes gra« dibus Philofophicis, plerosque Theologicis infignes, e qui- bus quinquepro fuprema Theologias laurea funt Candidati app robati 5 Prsepofitos vero a prima fundatione ordine fequentes. Fuit ergo ~ I. LUITPOLDUS, Teu, ut in aliis fcriptis reperitur, Lupoldusab Alexandro lil. Pontifice maximo, & Chunrado ArchipraefulePrsepofitusconfirmatus , rexitneo-erečtam Ecclefiam Vorauienfem lauda- biliter 22. annis, exceffit humanis 11. Cal. Ju- lii II $5*. II. Bernhardusaetate, & meritis plenus moritur Gal. Feb. Anno 1202. m. iv. v. VI. VIL VIII. Leotoldusvirtuteclarusreftgnavit anno I217.an- noque infequenti 121S. io.Cal.Feb.pie obiit. Hainricusvir fummemanfuetus , & bene de Ec- clefia Voravienfi meritus,vitas mortali valedixit pridienonasFebraarii anno 1230. Bernoldustertiolaudabilis regiminisanno refigna- vit An. 1232, eodemque anno 16. Cal. Maij aeter- nos annos inchoavit. Cliunradus fecundo Praepofiturae anno vita fun-. gitur y.Cal.Maij anno 123V Maingottus exorto incendio, dum Collegii privi- legia follicitus Pater in Prsepofitura per feneftras ejicit, in igne vivere defi.it circa annum 1137. GebbinusMaingottofuccedens, poftquam rečlo- re caruiffet duobus annis Vorauienfis Ecclefia, poft 30. circiter annorum magnalaude adminiftratum rcgimen refignat, eodemque refignationis anno 1267. adrequiemaeternam migrat. Yy y y y y y IX. Bern- 1272 IX. % X. XI. XII. xra. xiv. XV. XVI. XVII. xvm. Hiftorise Salisburgenfis Bernhardus Regulam D. Auguftini in Metropoli- tiča Salisburgenfi profeflus concorditer in Praepo* fitumpoftulatus,praefuitmagna pictate25\annis. 10. Cal. Decemb. an, I2$2. vitam mortalemcon- clufit, Conradus iS.annismagna virtutum reličla laudc fenio gravis, dum Praepofiturae onusdeponit,bre. videinponit&vitam ij.Cal. Aug. 1300. Dietricus, decrepita quamvis aetate, ob eximianm* menvirtuteminPrsepofitum elečtus, tribus annis adminiftravit Praepofituram provide, ad initium cjuarti xternit2teminchoavit. 15". Cal. Feb. 1304 Hertindus de Noppin Canonicus Regularis Salis¬ burgenfis per comparatos magna induflria com- plutes fundos redditus annuos auxit, tandem. 14 regiminisanno viam univerfe carms cft ingre/Tus 7. Cal. Jun. 1318. Otacharus vixanno praefuit, quo finito Cal. Ju- nii vitam finiit. Ortolphus de Paumburg, oeconomus felix, quinto regiminis, anno Chri/li 1324. deceffit 15*. CaLJun. Marquardus praefuit utiliflime J 5). annis,magnus cultot S Thomx Apoftoli Patroni Ecclefiae Vo- iauienfis,in vigilia quce in Hi/loria burgen/i contineritur. L. defigtlat LibrUm. C, Gaput libri, p. pagiiiam. a. $btenau. Abbatis Augia. Hxcp&~ roehia acquiritur Monafterio ple- no Jure * fačta permutatione pro parochiainHallen.L 4. c. s; 1. p. 5 3g* ACADBM 1 A. Vido Univerjitas. ADALBERO. Epifcopus Herbipolen- iis. Condit Monafterium Lamba- cenfein fuperiori Auftria. 1 . 3. c. z7. P-3 l 5- ADALBERTUS I. Snccedit Adalwino in Archiepifcopatu Salisburg. I, ^ c. 17. p. 2,73. ADALBERTUS Ib Conradi IL Ar- chiep* ex forore Nepos, eidcm in Archiepifcopatu fuccedir. L 4. C; r 8, р. 488. Negantur ei aFriderico Imp. Rcgalia: a qua ctiam deponitut p» 4o5.&4io k pro commuiii pace rc~ fignat pag. 411. Sedi (\ix reftituitun, с. 19. p. 413 ^ feditiofts fubditis per infidias capitur. ibid. ArCi V^erffenft inciuditur. Liberatur. Legatiouc fungitur ad Innočentium Ill.pro Phi- lippo Imp: Hic Donationes priorum Imoeratorum Salisburgenfi Ecclefia: fačias confirmat. EjusMors p. 414. ADALWINUS Luiprami in Archicpi* {copatu Salisburg: Succeflbr, 1 . 3. c. i 6 . p- 2-69. Ejus labores iil Carinthia P-2-7 2 " . ADAMUS LAURENTIUS a Toring. Epifcopus Ratisponenfis. Obit 1 , p c. 4z.p. 8S3. ADMONT. Gcenobilim iftud pcrGcb- hardum Archiep: Salis: eonftruitur I. 3. c. z 9. p. 32,0. Primus ibi Abbasad S. Petnim. profeffus, Arnoldiis fuit * qui iub Heririciano Schifmate refi- gnavitlfengrino :qua: fortaflis caufak, eft, quod in Catalogo Abbatum Ad- monterifiiim nonponatttr. Vid. 1 . 6, р. 1154. Reftauratur Monafterium a Conrado Arcbiep: pra:poftto eidem Wblvoldo. 1 .4. c. j.p. 3 8o.HicPar- thenonem erigit: aučlus a Cohrado honoribus, moritur. Fuit Gano* bium iftud plurimomm Virorum il- luftriutn feminarium. p. 3 81 «& 3 8 z. Gaenobium gravia damna patitur fub Schifmate Fridčrici I. Redditur quies: & exinde ab eodem lmperatore pe- tuntur Moniales pro Parthetione Ni- venbutgenfi. 1 .4. c. 17. p. 407. Cata*. logum Abbatum Vid. 1 . 6. p. 115>4% AaSTAS St AiSTUS infolita 1 . 4. c. y 3. P- 5 49- jETNA. Moiis Sicilije ighcs cvomit. 1 . f. с. 43. P- 854- AGNES. Augufta tutela Henrici IV. mota , fuafu S. Petri Damiani Mun¬ do valedicit. 1. 3. C; 3 o. p. 32-4* AGNES. S. Lepoldi Conju.x, Ejus flani- )( A K meum Index Rerum Memorabilium, mcum a vcnto fubitb abrcptum , poft aliquot annos inventum, omen con- dendi Clauftro Neoburgi. J. 4. c. 8. р. 578. AGONIA CHRISTI. Pulfas in ejus memoriam. 1. 6. p, 111j. AGUIRE Jofephus Saenz. de Aguire. V. BENEDIČTINISMUS. AICHSTADIUMa ditor Monafterii Gottwicenfij. p. 3 13. Sc Canoni^ S. Nicolai cxtra muros Pailavii. p. 317. S. AMANDUS Epiicopus Womurien. lis. Ejus Corpus a S. RUPERTOSa- lisburgum adfertur, qui ei Eccldlam aedificat. 1. 1. c. 1 9. p. 117. & c. 1 r. p. 131. Ejus Inventio, Translatio, Hiftoria tvpis edita. I. j. c. 3 6. p. 842. Sc 843. V.l. 6. p. 1073. AMMILONiUS & ADELRAMUS. Arnonis SuccclTores. 1.3. c. r 3. p. 2 39. AMNISTIA. Ejus negotiuminComi- tiisRatisponrpropoiitum. Deccmi tur univerfalis. Contraillain prote- ftatur Nuncius Apoftolicus. Lune- burgici eam rcfpuunt. 1. y. c. 19. p. 776.Generalis publicarur ante Mo- naftcricnfem Pacificationcm. c. 31. P-7P4- Wnipjl!ig Pugna in campo Ampfin- genfi propc Miilldorfium. 1.4. c. 33. p. 4 6f. Vid. Impenum. AMURATHES- Vid.Turu. ANCR^US. Marchio in Gallia. m cum InHiitoria Salisburgenfi. Gum Conjuge cafus & intcritus. 1 . 3. c. 16. p. 674. ANDECHS. Prodigiofa Inventio Reli- quiarumin monte Andechs, qui pro- pterea Santtm appellatur. 1 .4. c. 55". p. 47j.MonafteriiIncendium 1. 5. g. 43 - P- 89 3 - S. ANDREdSiTcclefia trans Salf« pon- rem conftruitur. 1.4. c. 3 6 . p. 478. ANGELICUS PULSUS meridianus,a Callifto III. cceptus, ab Alexandro VI. rdlitutus extcnditur etiam ad ma- tutinum&:veipertinum.l.4.c. 4 6. p. PL ANGLIA. Vid.HenrieusVlI I. irduardus Rex Angli« Henrici VIII. Succc/for. Sub ipfo invalefcit h«refis. 2?jus obi- tus. Dudlapi arte intruditur Joanna SufFolcia. Prxvalet Maria hsercs le- gitima. lila fccuri percutitur cum Dudbco. E 4. c. 5 8. p. 571. Fides Ca- tholica reducitur in ^ngliam, Ecclefi* Capitis abječto titulo. Maria nubit Philippo Imp. Filio. Cardinalis Po- lus revocatur ab exilio. ^fbfolvitur ✓fngliaa fchifmate. Legatio ad Pa- pam. DEO propterea per totam Italiam ačt« grati«. Quaedam a Pon- tifice fpecialiter ^nglis indulta. p. 5 7 a. 1 . r.c. p. 5 99. Marise Regin« Reginaldi Polimors p. )p8.Succedit £lifabetha. H«c Edem Catholicam eliminat. Monftrofum Ecc\cfix fu« Cap ut. Renovat Diocletiani tempo¬ ma. p- 600. Crudelis Catholicorum periecutio. c. 4. p. 6 j 4. Fcedus An- glicum contra Domum ^fuftria- cam. c. z3. p. 71*. ^nglican« Claffis inaufpicata £xpeditio. c 24. p. 722. Martyres Benedi&ini. c. 30. p. 780. Turb« a Puritanis. c. 32. p. 808* Vid. Carolus Stuardus, Caro- lus II. in Brittanni« Regnum ac Lon- dinum redučitur. c. 3 8* p. 833. £jus inors* ^učcedit Jacobus II. Jupplici- um Monmuthi. c. 54. p. 969. ANNONA. .Ejus ca ritas. 1 . 3. c, 3. p 6 1 1. &c. 32.p. 80 6. ANNU .3 SECULARIS Jalisb: Vid. Sa- lisburgum. B. ANSOLOGUS. •SuccelTor.S’. Vitalis: 1.2.c. 6 . p . 280. ANTIPAPATtlS 1 trium Pontificum. I, 3. c. 2 6. p. 3 12. V id. Schifma. ANTIPODEi. Controverfia inter S. Virgilium & S. Bonifacium de exi- ftentia Antipodum. 1 . 2. c. 9. p. 152. ANTONIU^ DE PADU A. ^acri- legium in cjus Imagine commilTum igne, quem S. Antonii vulgo vocant, punitur. 1. 3. c. 4. p. 6 1 6. ANTONIUS. Abbas Cremifanenfis & Epifcopus Viennenfis. Ejus merita elogium Caefareum &c obitus. 1 . 5.c. 2 - 9 . P- 775 . AQUISGRANUM. Conflagrat. L 3. c. 38 p. 832. Ibi Pax inter Gallum & Hifpanum concluditur. c. 42. p. 883. ^RBORUM folia fanguine manant. I 4.c. 38. p. 373. ARGENTORATUM« Gallis deditur.’ b 5 C * 5 3 - P- 96 . ARNO. Succedit Bcrtrico in Epi- fcopatu Habsburg.- frater ^lcujni. 1. 3. c. p. 222. Ejus dotes: gratia apud Ca- rolumMagnum. Primuscum Pal- lio a Leone III. //rchiepifcopalem ac- cipitdignitatem. c. 3.p, 225». Bullam Leonis Vid. 1 . 6. p. 1 o 09. Carinthiam, ^clavoniam atque Hungariam ad Fi- dem convertit. c. 6. p. 243, .Ejus fa- miliaritas cum ^lcuino Caroli M. Prteceptore, fratre fuo. c. 9. p. 247, / Ejus obitus. Datus eft ei adhuc vi- vo Titulus SanchJJimi. c. 12.p. 2 38. & 1. 6 . p. 10510. ^R NULPHU^ Imp. Caroli Craffi 3ug- ceflor 1.3. c. 17. p. 276. ^ubipfo ca- pitur Roma occafione lepufculi. p. 277. propinato veneno contabelčit, ibid. A 2 A Kr ♦ ♦ Index Rerum Memorabilium AKrsUJLI^HUS, cognomento Malus\ £jus gefta. 1. 3.0,18.p. z8o, ATREBATU.M, AGalliscapitur.l. c* i9.p.77 6 « ATTILA, Hunnorum Rex. 1 .1.0.17, p. 1 z z . ubi dc S. Leone Papa & S. Lupo £pifcopo Trecenfi: nccnon Auibc intcritu. AUGUSTA Vmdclicorum. Comitia fub Carolo V. in quibus tračbatum de Rc- ligionc. 1 . 4. c. ya. p. 3-41. Oblata Confe/Iio Auguftana & £\vingliana. Fruftratentata corum cum Catholi- cis concordia. Reijcirur Religionis ncgotium in futurum Concilium. ibid. Comitia alfa a CaroloV.indida. Cziar triumphans Urbem ingredi- tur, eique Catholicavn Rcligioncm reftituit, c. 5 6. p. 561. Alia Gomitia. 1. y. c. 2. p. 601 c. 3. p. 610. Pratfa* me cogitur fe Cadari dedere, 1 4 f. c. 2 - 9 - P - 77®* S. AUGUSTINUS. Ejus libros de Crvi- tatc DEI ftnguiariter amat Caroius M. 1 .ep. 12. o. AU G USTIN US Red mg. VidzRedtng. AUREA BULL A. Conditur a Carolo IV. L4. c. j 4. p. 471. AUREIVELLERIS Ordo inftituitur. I.4. c. 3 9 -p- 4 * 7 - AURIA.Orator Hifpanicus. Ejusgene- rofa Ratisponz liberalitas. 1 . 5. c. 27. p- 74 9 - AURICULAs ^acerdotum. Vide 7 lisburg: e bina Conjuge 40. libe* ros > &: cx his 3 z. mafeulos , eenuit Hos omnes S. Hentico Imp. ad obk quiaoftert. 1.4.c. i.p. 3f 8. BAB YLON. Expugnatur ab Amuratba, I. y. c. 19. p. 778. BADEN. Marchio BadenEs Bernu fot Guflavus , Ordinein S. BencdiftiFul. dx proiitetur. Fit Abbas Fuldenfisac Campidoneniis, infuper Cardinalis. Venit ialisburgum. 1.5. c. 46. p. 907, . &c. fz.p.pfg. BAJAZETES. Turcamm Imp: capitur a Tamcrlane Tartarorum Imp: & cavez includitur. I.4.C. 37^.481. BALDERICtJS. .fucceditin Abbatil S* , Petri Reginbcrto. I. 4. c. J. p. 370. Rcftaurat Monaftcrium incendio coniumptum. c. 7. p* J 7f- Ejus fanfta Mors. Aqua ei in vinum convertitur. c. 11. p. 387. A S. Ruperte Ebi ap- parenre accipit miram rcvcladonetn. p. 388. BALDM^INUS. Onečedit in ^rchičpi 4 fcopatu ^alisburg: Dictmaro uve Theodcmaro. 1 . 3. c i(. p, jn» Ejus Mors. p. jij. 8AM. In Hiftoria Salisburgenn. BAMBERGA. Bruno S. Henrici Imp: frater ,perfaadcns Conrado II. Hen¬ rici ^ueceiTori, ut Bambergenfis Epi- fcopatus Bona invadat, a fando fuo Fratre, in fomnis cum femidepilata barba apparente abfterretur* 1. 3. c. 30. p. 313. BANNERUS. Dux Pueco- rum. Ejus clades a Piccolominio. 1. y. c. 29.p* 768,Bo&niaminvadit. Pra- gam fruftra oppugnat.EijciturBoemia per Leopoldum ^rchiducem. p. 774, & 77 J. Obitus&:VoX ejusominofa, P- 777- BAPTISMUS. Cohtroverfia inter SS. Bonifaciam Sc Virgiliam circa for¬ mam Cujufdam baptifmi, 1. z. c. 9. р. r5iw BARCANTJM. Expugnatur a Csefa^ reaniž. 1. C. 5 3 • p. 966 . BARON1US Carfar. Ejus obitus. l./\ с. iy.p. 666. BASILEA. Coneiiium eo indidum propterHuffitas. Jo hoc Eugenio IV. PP. Martini V. auccefTori Jis mota. belimi quoque de ^uthoritate Papaž fupra Coneiiium : SC Communione Calicis Laicis coilcedenda. 1.4. c. 3 9. p. 48 8. ProceiTus contra Eugcnium, prius a Jigismundo Imp. adhuc vi- vente impeditus. Eligitur contra ipfum Amadaus > didus Felix. Con- cilium ab Eugenio transfertur Ferra- riam, eui Eccleiia Grabca accedit* Coneiiium Bafileenfe reprobaturt qusedam tamen ex co confirman- tur. p. 487. Coneiiium ob pefteni transfertur Florentiam. ibid. Tollitur fchisma Bafileenfe mortuo Eugenio IY. Sc fuccedente Nigolao V. in cujus mantis Felix Pontificatum deponit, &; in cremo vitam fande claudit. c. 40. p. 4 92. Saneh o Pragmatica Con- ciliipro Gallia, ^uthoritati Pontifi- cise adverfa, a Rege Gallia Ludovi- co XI. abrogatur. c. 41. p. 45>f • BAT AVI. Ediduni illorum feverum contra Clericos Sc Religiofo«. 1. j. c. 20.p. 7oo.Pra2danturClairemHi- fpanicam. ^yluamDucis& Vefaliam intercipiunt. 1. f. c. 24. p. 72 6. Cse~ duntur ab Hifpanis apud Calloum. c. 25). p. 774. Confufio Batavorum a Gallisc. 47. p. 5108. Fcedus defeufi- vum inter Cafarem, Batavos Sc alios Principes. p. 909. Vi .cujus Copia: CaTaris junguntur Brandenburgicis. ibid. BAVARIA,' Bavari. Boica. Boij. Eorura Origo, Gens & Principes. 1.1. c. 9. p. 96. Bavarile hodiernse divifio Sč flatus.p. i00. Ejus Converfio ad Fi- dem. c. io. p. ioo. & c. 12. p. 106. Bavarice Duces, Theodonis Succef- fores.l. 2.c. j.p. 178. HodierniDu¬ ces a Lurtpaldo, Ludovici R. Filii ^rnulphi Imp. Belli *Duoe, defcen- dere fčribuntur, 1. 3. c. 17. p. 278. Bellum Bavaricum inter Rupertum Sc ^lbertum. Jaridta Pax. I.4. c. 47. p. j x 7. jus Majoratus in Bavaria con- ftituitur. p. pi 8. Ducura Bavariapro Fide tuenda conftantia. C. $ 4. p. /f 2. InComitiis Ratisponenfibus aeriter agitatur de transferendo Elccloratt* a Palatino in Bavatum, 1. 5. c. 21. p. 70 p- 3 88- $. BERTHARIUS. Abbas Caffinenfis. Ejus Martyrium. 1 .3 . c. 17. p. 2,74* $, BERTRICUS. Huccedit in Cathedra Habsburg: S. Pirgilio. 1 .2. C. 11. p. 214. BETHLEN 1 US Gabor. A Cafare deficit 1. 3. c, 19. p. 690. Intruditur a Turcis in T ranfvluaniam. e. 16. p.6yi. Rex ab Hungaris nominatur. e. 19. p* 69^. Excurrit in Auflriam. Pacem imt. e, 20. p. 699. mox itertim rum- pit. p, 700» BETONIUS. Cardinalis. Ajus pro Bde zelus. Cades. Indicium fuifle Mat- tvrem.l. 4 - c - 5 4 * P* 55 z - BIBLIOTHECA VATIGANA, Vide Status V. BIBURGUM.Motiafterium Biburgen- fe Ord* S. B. fundatur a familia Ebef- hardi Archiepifcopi* E 4. c. 12* p. 3 90* Cedit poftea PP. Societatis. ibid* , * H, BLASIUS. Ejus CohffatčrhMs in $U)f>tenftu* 1. v c. y redči converli. p. 665. Ejus obitus. p. 666 . CLEMENS IX. Succedit Alcxandro VII. 1, y. c. 42. p. 884. Ejus beni- gnitas 8 c clementia in pauperes, In- dicit Jubikeum. p. 88f. Ejus obitus. c. 44. p. 8 96. CLEMENS X. Succedit Clementi IX. Indicit Jubilaeum. 1. 3. c. 44 p. 896'. CLERICI. Theatini five S. Čaje tam. Eis habitatio Sc templum aftignatur ab Archiep: Maximiliano Gandolfo. I. 3- c. 34. p, 971- ' CLoSELIUS Melchtor , Cardinalis. Ejus cafus. 1. 3. c. 1 6. p. 676. COCHLdiUS Joannes. 1 . 4 . c. 37. p # 370. COLONIA AGRIPPINA. Sedeš illi- us Archiepifcopatus ob Apoftafiam Gebhardi T ruchrefii vacat. Cedit Ba- varise Ducibus.l. j.c. 6 .p. 6zp. S. COLUMBANUS. Venit in Germa* niam cum Difcipulis. 1.2. c. 1. p. 200. COLUMBUS. Novi Orbis detedor. L 4.c«4 f*M IO * )(B z)( CO„ Index Rerum Memorabilium, COMETA. b 3*c. 14.p. 26 3.c.i4.p. 303. c* 34. p. 343 * 1 *4.c* 2.J. p.433. c, 37. p. 481. c. 41. p. JOI. c.47.p, jif.c.yo.p.yi 9 .c.y 4 .p.yj 3 . 1 . 5 .c. i.p. 5 " 5>4 p* 597-c. 3. p. 611. c. 6. p. 628. c. 17. p. 672. e. 31. p. 8n.c. 40. p. 871.0. JO. p. 517. COMITIA. Ratisponenjia. Sub Rudol- fo II. in quibus Autonomia impcdi- ta 1 . j. c. 6. p.627. Alia fub Rudolfb. c. 1 j. p. 667 Sub Matthia c. 16. p. 671. Sub Fcrdinaudo II. c. 2 1. p. 704. &70J.C. 17. p. 74 j. c. 2-5>. p. 772. SubFcrdinando lil. c. 29. p. 77j. c. 3 2. p. 81 2. Sub Lcopoldo L c. f9. p. 8 J 8 .& c. 40.p. S 6 j . Vid. Savana. Gui~ dobaldus. Carolus V. ubi de Comitiis Auguftanis. Norinbergeniia. 1 . 4,0. ji.p.j 43 . jCONCILIA. Francofordenfe.l. 3.e.i.p # 227. Claromonranum. c- 34. p. 343. Guaftallenfe. 1 . 4. c. r. p. 3 j 8. Late- .ranenfe. 1 . 4. c. 49. p. 526. Lugdu- ncnfe II. numerofi/Iimum .* ad quod vocatus S. Thomas Aquinas Doctor Angelicus; &: D. Bonaventura Do- tlorSeraphicus; ille fub itinerc in Mo* nafterio FolFe nova: , hic (ub ipfo Concilio obiit. Concilii A&a. I. 4. c. 2.7. p. 441. Bafileenfe. Vide. Bojite a. Conftatotienfe. Vide. Conjiantia. Fer- racienfe, contra Bafileenfe indidum. 1 4.C.35. p. 485. Florentinum : con- tinuatio 8č finis Ferraricniis. ibid. • Mantuanum, finefucceflu. 1 .4. c. ji. р. J4Z.T ridentinum. V id. Tridentum. CONCIO C ASTRENSIS Lutlien. 1 .4. с. J4*P- rr*- CONCORDATA Germom* intcrFri- derieum Imp: & Nicolaum V. Ponti- hccin. I.4.c. 40. p. 4 92. CONFESSIO Auguflana. Vide* Aug»- (ia Vindclicorttm. CONGREGATIO Benedichno - Salts- burgenjis. Ejus antiquitas. J. 4. c. 17. p. 441. Denuo inftituitur pro Diue- cefi a Paride Archicpifcopo. 1. j. c ; 30. p. 78 j. Idem Princeps Umverfa lem meditatur pro tota Germania.Fi* unt prepara to ria : fed deficit fuccef- fus.p.78i.&: Ieqq. CONGREGATIO S. Maun in Gallii inftituitur. 1. j.c. id. p. 676. CONGREGATIO ORATORIUJ, Philippo Nerio crigitur. 1 . j. c. i.p, 627. CONDORMIENTES. Eorum h zuk 1 .4. c. 21. p. 4 io. V id. SS. EucbmjlU & Conradtts Marpurg. CONJURATIO. Contra Imperato- rem. Vide. Leopoldu* I. CONRADINUS. Hujus DucisSueviz, & Friderici Aull:ria:infelix expcditio. 1. 4.c.25*.p.434. CON RADU S I 4 Succedit S. Tkiemont in Archiepifcopatu ; ad illum, ciim diet Hcnrici V. Cancellarius 1 h* fchale II. defignatus. 1 .4. c. I. p. 3 j 8. Ejus genus. ibid. Reformat. Ecc!efiz facicm. Aulam Arclncpifcopalemz- dificat, atque in eam Sedem Pontifi- ciam e S. Petro transfert. p. 360.C0- mitatur Henricum V.Imp: in Italiam. c. 2. p. eadem. Romsc pro fummo Pont. fe murum obiicit: vix nen tru- cidatur. p. 361. In Schifmate Henri- eiano, ob zel um pro Ecclc(ix liberta- re exulare cogitur: alter Atha*afua,5<3: CRECQUIUS DuX Gallorum. Ejus Cladcs & Captivitas. 1. y.c.47.p 91 j. CRETA, A Turcis invaditur. l.f»c. 3u p* 794« )IB j)( GROM- Index Rerum Memorabilium, CROM^ELUS Thomas. Infignc divi¬ na: Juftitia: ac variantis Fortuna: e- xemplum, 1 .4. c, y 3. p. 549. Oliveri - us Gromtvehus ProteCfons Anglu titu¬ lo fummum Imperium gerit. 1 . y.c. 3 z. p. 809. Morituivc. 3 8. p. Jyy. CRUX CHRITSI. Per Heraclium rč- cuperaturl. z. c. i.p. i6i 4 S. Crucis particula interflammasill&fa. 1. 3. c. 41. p. g 81. Aflervatur aliqua in Eč- cleiia Cathedrali Salisburgi. 1. 6 . p. nzj>. S. Crucis Congregatio infti- tuitur Vicnna: in Auftria. ibidem. S 4 Crucis Monafterium Ciftcrcicnfc a S. Leopoldo erigitur, 1 . 4. c. 8. p* 375». S. Crucis xdicula > in qua cft fpelun- czS. RUPERTI, in caenieterio Mo- nafteriiS. Petri Eta, conlecrarar. 1 . 4. c. i7.p.4o8.Crux£. Benedi&i.Vidc. Benedtcltmfmus. Ctuces portentofac 1 . 4. c. 47. p. S 5 h g. CU NEGUNDIS. Conjux S. Henrici Imp.& Virgo. Monialis. Ejus muni- ficcntia. Caftimoniam miraculo pro- bat. 1 . j.c. zy.p. 307.&309, CYPRUS, Infula. Expugnatur a Selv- mo. Fcederatse Chriflianorum Clailis irritaExpeditio.l. 5 4 c. y. p. 6 z z* D. D AGOBERTUS. Rex Galliac. Ejus vita&:exitus.l.z. c. I.p. i6y. DANIA, DANI. Eorum Convcr- fio.l. 3-c.i 3. p. z 60. Danici Belli pri- mordia. Rex Dania:ex lapfu pericli- tatur.l. 5.0.14. p. 7ZZ. Apud Luthe- ram aTilliocarditur.p. 7Z3. A Wal- lcnfteinio.p. 7Z y. Pax Lubecca:. ibid. Dania a Suecis invaditur. c. 31. p. 791 ' &C.39.P 857. DANTISCUM.Comitiaibifinc fru&u celcbrata. I.r.c. Z7.p. 745. DEFUNCTI. Confraterniras, feu pium fccdus furtragiorum proDefunčlis in- ter Monafteria. 1 .4.c. z8. p. 446. DENS. Aurcus prodigiofus. 1 . 5. c. 1 y. p. 66 4 » DIETMARUS I. Sive Thtoitmortu. Adalberti fucceflor in Archiepifco- patu.l. 3.c. 17. p. Z74. DIETMARUS II. Succcdit Gunthcro. 1.3. c. z 6. p. 311. DlETRICHSTAIN.Plurcs exhacfa. milia perfide occidunturSchlammin. gx. I.4.c. yo.p. 333. DONAWTRDA. Civium rebelliofe tumultuscontra Catholicos. Profcti- bitur& a Maximiliano Bavarofub- jugatur. 1.f. c» iy.p. 667. DORNBACH. Controverfia čira Jus parochialc dirimitur. 1. j.c. 36.p. 84*. DORSTENSONIVS. VideSuecia. DiiKER. Lu&uola fubmerfio 5. germa- notum fratrum filiorum D. Franci' fci Diicker.l. 5. c. 31, p. 708. DUNKERKA. A Gallis Hi (pano eripi- tur. 1. 5 .g. 31. p. 797* DURLACH. Marchio fequitur parres Palatini. Ad \^impfam cacditur.Vid. JPimpfa. E. E BERHARDUS I. dc Hilftlfrn. Sficcedit in Archiepifcopatu On- rudo 1. Ejus ftemma. 1 . 4. 11. p. 388. Adolefcit in optima difriplina, Ejus propofitum de Monachifmo im- peditur. Fit CanonicusBambergen- lis. Omen futura: Dignitatisagal- lina. p. 3 89. Fit Monachus Prifcnin- genfis. p. 3 90. Praeticitur Afceteric Bi- burgenfi. ibid. Archicpifcopatus mi¬ ra ci vifione prcnunciatur. p. 391. Ejus in Archiepifcopatu Humilitas& Studium Orationis. c. 13, p. 39*• Beatiflima: Virg.nomine pctenti ni- liil negat. Heroicum facinus in fum- pta per vomitum perfonari leproli eicda SS.Euchariftia, Libcralitas in Ecclefias. Idco Monaftcrii Salemi- tani (©alttlf flflilDfll) Fundatoraudit. Monialema morbo incurabili faoat. In Hifloria Salisburgenfi. fanat. p. 393. Alexandro III. contra Fridericum I. Sc Vidorem Antipa- pam conftantiilime adhxret. Ideo Imp. grada excidit : ejus iram fua prxlcntia plačat, p. 397. 398. Se¬ dat turbas inter Ducem Bavarix Sc Epilcopum Ratisponenfem. p. 3 99. Ejus Mors mira vifione prxfignata. c. i^,p. 3 99. Ante obitum adhuc Fi- liosS. Leopoldi conciliat. Ad Otto- carum Salisburgo oftenfum proftci- fcitnr. Eoplacato, iri itinere vitaex- cedit, Corpus Salisburgum defertur. p. 400. Ccelo receptum, &č quam charus DEIMarri fuerit, Vido oftcn- dit. In Sc poft viram miraculis ciz - ret. Energumeni liberatio Ipd refer- vata J ex quo dxmonis voce, Pater Pauperumv ocatun p. 40 i. Alia rnira- cula.p. 461. Canonizationis ncgoti- umcocptum, fcd iriipeditum.p^ojj EBERHARDUS II.de Triixe». Succedit Adalbeito II. 111 Archiepifcopatu. 1 . 4. c- 21. p. 417. Bellum inter ipfum Sc Bavarise Ducem. p. 418. Sacrx mi- litise in Palxftinam comes. Celebrat Svnodum: fub hac inftituuntur Epi- fcopatus Chiem. Seccov. Sc Lavanti- nas. p. 418. & 419. Ejus Studium in componendis ^agnatum litibus. p. 410. In S. Petrum beneficia. Itemin alia Monafteria. Capitulo Salisbutg: parochias in Talgeu Sc Gaftein tri- buit. p 41 1 Secum Roma adfert Pri- vilegia Pontificalium pro Prxpofito Capituli, Abbate S. Petri 8c Admon- tcnii: necnon Canonizationem S. Virgilii.c. 22. p. 425. Moritur cum elogio Patrupaupcrum. p. 427. EBERHARDUS III. kNeuhaufs.Siiccc- dit Gregorio in Archiepircopatu. Conflruit in templo Cathedrali Ca- pellam S. Annx. Author eft aliis xdi~ Ecandi Ecclefiam S. Andrex trans Salhun. zEdihcat arcem Neuhaufia- nam. 1 .4- c. 36. p. 478. Impetrat re. vocationem Exemptionis Paftav. p. 484. Celebrat Concilium Provincia- le & SynodumDicecefanam. p. 48 j. Ejusobitus. p. 486. EBERHARDUS IV. Starenbergim . Magnarum Virtutum. Succeftor E- berhardi III. Vix biennio Prxiul» moritur. 1. 4. c. 29, p, 4SČ. EBF.RSPERG. Monafterium Ord. S. Bened. conftruitur. Cedit poftea So- cietati Jesu. 1. 3.0.22. p 196. ECCLESIA UniVerfalis. Ejus Status dr¬ ča Sc poft mortem S. RUPERTI. 1.2, c. p. 1 61. ECCLESLE. Salisburgiexiftentes.Ea- rum deferiptio. 1. 6. a p. 1 1 07, ECLYPSES horrendx. 1 .3 c. 14. p. 2 6 3 « 1.4.c. y j.p. jr 5. EGGENBERGIUS. Princeps. Ejus le- gatio Romana. 1 , j. c. 29. p. 774. EGILOLFUS Udalberti in Archiepi- fcopatu Succeftor. 1 .3. c. 18. p. z 81. EINSIDLEN. D. V. Sacellum divini- tus coiifecratur. I. 3. c. 1 6. p. 271. ELECTORATUS. Inftitutio Septem- Viratds Elečtoralis. 1.3. c. 2 4, p. 3 oj - . Electoratus Palatini perduellis trans- fetturin Maximilianum Bavarum. 1 . 5. c. 21. p. 707. & c. 2 3. p. 717. ELISABEl HA. Anglix Regina. Fce- dus initcumTurcis.l. 5. c. 9 p. 63 3. Vid, Anglia. S. EMERAMUS, Ejus Martyrium Tub TheodonelV. 1 . 2.c. y,p. 178, Ex- ftruitur fub ejus Nomine Monafteri¬ um Ratisponx. p. 179. EMERICUS. Capucinus. Epifcopus Viennenfis* Vide. Pienna. EMINENTISSIMUS. Titulum hunc prirno accipiunt Cardinales. 1 . j. c. 27. p. 7/0. ENTHUSIASTAL Eorurn Scfta in Anglia, 1 . f.c, 3 8. p. 849* EQUI. Eorurn benedičtio 17. Januarii in Fefto S. Antonii Salisburgi ufita- ta. I, 6 . p, u 19. EREN- Index Rerum Memorabilium, ERENBERGA. ArxinTyroli a Saxo- nicis occupatur. Ejus occafio. 1 .4. c. 57 * P- 5 6 ?- S. ERENTRUDIS. Cum fratre fuo S. RUPERTO Salisburgum venit. 1 . c. c. 15. p 141, In rccens aedificatum Parthcnonem introducitur. c. i6 4 p. 141. Ejus Vita &: Sančtitas. Mors. c. 2.7. p- 145. Miracula.p. 148. Ejus S. Caput vcrtici impofitum capitisdolo- ribus tnedetur,p 149. S. ERHARDUS. EjusTemplum. Vid. Nuath.il. ERINACEUS. Vid.Q)(j|. ERNESTUS. Dux Buvarix t Succcdic in Archiepifcoparu Matthxo Lan- gio. Ejus indoles Fit Epifcopus Paf- iav:Sc Archiep: Salisburg: 1 .4» c. 5 3. р. 5 44. Ejus generola pro Fide men¬ da Refolutio. c. j 4. p. 5 5 2. Rcfigna- tio Archiepifcopatus. Mors in Bod- mia. Elogium. Scpelitur Monaclni. с. f8. p. 574 - ESSEKIUM. Pons E(JikbinxRcx Ro- manorum crcatur & coronatur. p. 772.Nafcitur ei Filius Philippus. ibid. Item Maximilianus Thomas, p.774. urcrque mature obeunt. p. 775. Im* perator univcrfalem amniiham pro- mulgat. Pragam fe confcrt. c. 3 r, p. 794. Mors in Hiftoria Salisburgenfi* p-794- Mors Marii primaj Conjugis. p- 79 6. Mors Leopoldinas leeundi Conjugis p. 8x3. Ejus obitus. c. 5 8, p. 8 ja. Elogium. p. 853, FERDINANDUS IV. coronatur Rex Boemih. 1. ji c. 31. p. 796. Eligitur Rex Romanortim. c. 32,. p. 8iz. Coronatur Ratisponas. Ejus Mors. p. 8r 3.&8jt. FERDINANDUS. Infans Hifpani^ & Belgii Gubernator. Ejus Vičtoria a- pudNordlingam. 1,f»c. a«?, p. 768. Obitus. p. 777. FERDINANDUS Maria. Filius Maxx~ miliani Elcčtovis Bavavix nalcitur. L j. c. z9. p. yyi.EjusNuptixcum A- delheide Sabauda. e. 3 a. p. S 11»Utri- usqucobitus. c. J o. p. 9x8. FERDINANDUS. Elečtor Colon.EjUs obitus. Succedir. Maxinxilianus ex fra¬ tre nepos. 1 f. c. 3 2. p. 81 ii FERDINANDUS Carolus. Archiduxiri Tyroli moritur. 1. j.c. 39. p. 86z. FERRARIA. Urbsltaliaž. Ejus ditio Sta- tuiEcclefiiaccedit.l. j.c. 1 j.p. 664. Mid-Concilium. FESTUM Mari^ de PUtoria. Ob Vi* čtoriamdeTurcis apud Lepantum a Pio V. inftitutum , a Gregorio XIII. eonfirmatum. 1. J.c. j.p.čaj. FIDES CATHOLICA. PerApoftolos BenebičLnospropagatur.l. a. c. i.p. 163. & 164* FLOBARG 1 SUS. Epifcopus Salisburg. Succedit Ezzio. 1. a. c. 6 . p. 18 a. FLORENTIA. Vid. Concilium pOEDUS. Sanclum, oppolitum fcederi Smalcaldico. Vid. Smalcaldia . Land- fpergenfe. 1. Jf. e. 1. p. f 97. FR ANCI h.Frdnci. Illius divifio.Horum origo.l. i.c. a. p. 76. 8č 77. Viciffi- tudirieS. 1 . 2 .c. 1. p. 1 6 J. S, FRANCISCA Romana. Canonizatur. I. J-C* 1 J* p* 66 $- FRANCISCANI. Religiofi Salisbur- gunxintroducuntuf. 1. j. c. 6 .p» 630, Conventum de eoram fuftentatione. c. 8. p. 637. S. FRANCISCUS Xaveriuse Soc. JesU mittitur in Indiam. 1 . 4» c. f 3. p. j 4 8. Penetrat in Japoniam. c. j 7. p, j 67» Sančbus illius obitus. p. J70. FRANCISCUS I. Rex Gabite capitur a Corolo V.Pax inter Eum,Cafarem Sš Papam.l. 4. c. fz. p. f40. Ejus obi* tus. Dictus Litterarum Pdrens. c. f 6. p. j 64.. FRANCISCUS II. Rex Gallise moritim Cur Rex Innocens dictus ? 1 . f. c. a. p. f. Concordata inter Pontificem Sc GaUia; Regem. Memorabile di- čtum S. Ludovici IX. c* 49. p. 5 tj. Gallorum cacdes ad S. Quintinum. L 5. c. 1. p. 5 9 S'. Sc Gravelingam. p. 3 96. Galli Caletum occupant. ibid. Sup- plicium Bironii Sc Eftexii. c. 1 5. p. 66 6'. Gallia acceptat Cone. Trident* c 16. p. 673. Afliftit Suecis. c. Z9* p. 768- Contra Caefarem &Hifpanum propriis tantum aufpiciis pugnat. c. 2,9, p. 770 Lovanium fruftra obfidet. p. 771. Nafcitur Ludovicus XIV. Galli eseduntur ab Hifpanis apud Fonterabiam. p. 774. Vincuntur a Lotharingo ad Mottam. Ab Hifpa- nis ad Cafteletum. Moritur Maria Medicsca Regina Gallias. Cardinalis Richelius Sc Ludovicus XIII* Rex. c« 31. p. 7S»o- Caeduntur ad Moerin- gam a Mercio. p. 751. Vid. Suect. Gallorum progreflus. Vinarienfium feceftio. p. 798* Invadunt Belginjn Hifpanicum. c. 4Z. p. 885:. RegisGal- lise £xpeditio contra Batavos. e. 47. p. *»o8.IrrupdoinGermaniam. Ca> fareani in Gallos movent. p. 909. Naumachia inter Batavos Sc Anglo- Gallos. ibid. Vid. Batavi. Galli va- rias Urbes occupant. Catfareano- rum confli&us cum Gallis* p* >10. Araufianenfem Sc Bipontinum Prin- cipatus occupant. p. 91 z. Gallise mo- tus contra Pontificem, ob Jus Rega- line, & 4. Propofitiones Papa: autho- rithatem concernentes. c. 50. p. 9 z y. Gallorum dependentia: Sc ; rogreflus. c. j 3. p. 960. Calalem emunt. p. 961. Incendiarii Gallici. Luzenburgura capiunt. Genuam ignibus vexant. p. 96 7. GARS. Monafterium Canonioorum Regularium S. Auguftini in Bavaria«, Ejus fundatio Sc Prajpofiti. 1 . 6. p. 1Z3 r. GaRSTEN* Monafterium Garftenfe ( vulgo ©feprA^dtUen a vidna Ur- be(StCQCC) in Auftria fundatur ab Ottokaro II. Monachis e Gott\vico adfcitis. 1* 4. c. 3. p. 365. Wirntoni primo Abbati fuccedit S. Berthol- dus Monachus S. Blafii. Ejus ftemma. Sančlitas. Miracula. Morsp. 3 66. B. GEBHARDUS. Baldwini in Archi- epifcopatu fucceflbr. .Ejus ftemma, Probitas* Pueri adhuc cum Adalbe- rone & Altmanno prophetica con- ventio. 1 .3. c. z 7. p. 314, Ejus Archi- epifcopatus Sc Encomium. p. 315'. Cogit Sclavos ad penfionem Deci- maram* Primus accipit ab Alexan- dro III. Titulum Legati Nati, inpo- fteros derivandum. p. 316. Brigit E- pifcopatum Gurceniem.c, z 8. p. 317. Ejus inter adverfa conftantia. c« 31. p. 3 z 9 .Tres arces Salisburg:Frifacens: Sc VF erfFcnfem tedificat.p. 330. Spon- te exulat. Intruditur in ejuslocum ab ImperatoreBertholdus. p. 3 31. Redit ad fuam Sedem ope Welfonis Ba- vari. p. 3 34. Obit in Arce WerfFemr fi, Sepultus Ad- Montes. p. 3 3 y. GELASIUS II. Monachus Cafinenfisi Pafchali II. PP. fuccedit. Trifte au- fpiciumj&impia tradatio aFrangipa- nio. Captivus liberatur. FugitinGaL Jiam, ibique moritur. 1 .4. c. j. p. 3 67. )(C . *)( GENE- Index Rerum Memorabilium GENEBRARDUS Gilbertus. Benedi- čtinus. £jus Chronicon. Infciiptio tumuli.Alogiuma S. Francifco Šale* fio datum. 1. 3. c. 13. p. 66$. GENUA. A Galhcis ignibus vexatur.!. 3. c. 33. p. 967. Ducis Gcnuenfc fub- milfio apud Regem Gallire. c. 54. p. 570 . S. GEORGIUS. Precedit eques agmen Fridericil.Imperatoris in Bello con- tra Turcam. J. 4. c.' 19. p. 413. S. GEORGII Mons. Vi d.Mons S. Ge¬ orgu. S. GEORGII Monafterium Mo- niaiium S. Bcncd.in Cantuhia. £jus Fundatio& Abbariilk I. 6. p. iz 19. GEORGIUS a Khiienburg. Jam prius CoadjutorJacobi in ArchiepifcopatUj cidem fuccedit. £jus Parentes. Ado- lcfcentia. Studia. 1 . 3. c. 7. p. 6 31. In- doles. Reditus in Aulam &: promotio. Zelus in Fide Catholica Sc morum Reformatione promovenda. p. 631. Libcralitas. Prematura Mors. p.633. GEORGIUS MonAchns. Tutor regius inHungaria. £jus vari a Fortuna«!. 4. c. 33. p. 347. £jus ctedes prodito- ria. p. 348* S. GERTRUDIS Elpidtana . £. Familia Comitum de Hakenfort. Sančtita* te &£. vilionibus clara. 1. 4. c. z 9. p. 430. Scribit Legiitum divina Pitutts, P- 43 I- GHEUSII. Eorum in Belgio origo Sc etymon.l. 3. c. 4.p. 613. S. GISILAR 1 US. Difcipulus S. Ruper¬ ti. 1 . 1. C. 11. p. 104. Vid. 1 . 6 . a p. 1093. GOLDEGG. DD. £quitum de Goldegg fimdatio Sc Icpultura ad S. Petrum« E 4. c. i}. p. 4J0. © 60 . Monafteritim Monialium S. Ben. in .ytyria. £jus fimdatio Sc Abbatif. (x.p. 1131. Pugna noftris contra Turcam profpera ad S. Gotthjrdnm in Hungaria. 1 .3. c. 40. p, S 6 S. GOTTWICUM. Monafteriutn hod in inferiori Auftria conditur ab Alt. manno £pifcopo Paflav. 1 .3. c. 2.7. p. 313. GRANDO infolita. i.4. c. 47. p. 316. S . GREGORIUS M. Precibus peftem extinguir. FBercfes profligat. 1 4 r. e« r.p. 73 . GREGORIUS VIII. PapacxMonadio Cluniacenfi, Hildebrando dido. f. jus Zdus Sc adioncs cum Henrico IV. Imp« Depoiitio in Conventiculo Moguntino. Mors. 1 .3.c. 3o.p. 324. Sc fe qq. fum in Pontificatu conti- nua OaccelTione iequuntur tres Mo- na chi: Defiderius, Abbas Cafinenfis; Otto Card: Sc Epifcopus Oilienfis ; Regineiiu$,uterque Monachus Ciu- niacenfis: e quibus ptimus di&us dl Vičtor III. Alter Urbanus II. Terri- us Pafchalis II. p. 3 zj. GREGORIUS VIII. Antipapa. Abdi¬ ča« cogitur. 1.4. c. 4. p. 3 67. GREGORIUS IX. £uminter Sc Fride* ricum II. Imp. difleniio. Fugit Peruli- um« I. 4. c. z z. p. 423. Rclidis ab Imperatore in Syriam abeunteCopiii bellum infett. Cum Imperatore rc- duce certis conditionibus parifeitur. p. 414. lili Fuccedit Codeftmus IV. 17. dierum Pontifex: quem Iequitur Innocentius IV. didus Pjtcr Juru, p. 417. GREGORIUS XI. SuafuSS. Birgittz Sc Catharinar Senenfis Avenione Ro* mam redit. 1. 4. c. 37. p. 479. Ajus brevi fecutum obitum fublequitui # Schifma periculNiHimum p. 480. GREGORIUS XIII.PP. SucceditPio V. £jusSymbolum. 1 , 3.c. 6.p.6i6- Multa crigit Collegia ad promotio nem Catholica: Fidci Sc bononim Morum. p. 727. GREGORIUS XV. Succcdir Paolo V. 1. 3. c. io.p. 700. £)uiobitus.c.li. In Hiftoria Salisburgenn. GREGORIUS Schenck de Ojlertviz,.S\\c- cedit Pilgrino ln Archiepifcopatu. Patellas Salis Hallenfes acqiiirit t E- jusobitus. Sub interregino feditiof« illx littcr«, quas Erinaceum () vocabant, a ProVincialibus edit« funt. 1.4, c. 3 6 . p. 477. P. GREGORIUS FFibmperger. V-, tVibm- perger. GUELFARUM & GIBELLINARUM Fadionum Origo. I. 4. c. z 2. p. 42,$* GUIDOB ALDUS. Comes de Thimn Sucčedit in Archiepifcopatu Paridi Lodronio. ProXimi ejus agnati.). 7. c. 34. p. 8 * 4 - his Cclfilfimus Pvinceps modernus Archicpifcopiis. p. 8 z y. £jus Clementia in fubdkos. p. 82 .6. Tur res Sč Frontem Templi Cathedralis abfolvit, cum marmo- reis porticibus. Fons ab eo eredus defcribitur.Hippodromi novum «di- ficium. p. 82,7. Cella vinaria in Hel- lcbrunn &r Kakenhaufen. p* 8z8. A 2- dificiainHallen. p* 82,9.Vihtationes reciproc« inter ipfum,Tyrol: Archi- ducem & Bavari« Eledorem. Hujus Primogenit« Baptifmi cteremoniaš impendit. p. 8 30. Conftituitur pri- jnarius Cafaris Comiflarius ad Co- mitia Ratisponcnfia. c. 37. p. 8 y 8. i5jus ingreiTus in Urbem. p. 8 f 9. Mo- nachii Solennia baptifmi cfcča na~ tum Maximilianum Emmanuelenl peragit. p. 8č>o. & 861. Auxilia mit- tit in Hungafiatn. c. 40. p. 866 . Sa^- lisburgi Gallicas copias in Huiigaria: jfubfidium milTas Iiberaliter tradat. Redit Ratisponam. p. 867. Vid- Leo¬ poldu^ L. Guidobaldi liberalitas & providentia. c. 41. p. 879. Fit Epifco- pus Ratispon: & Cardinalis. p. 884. Redit a Comitiis Salisburgum. M- grotat. Moritur. £jusfunus. p. 886. Sepultura. Encomium. CuraproBo- 110 publico & amor erga litteras. p. 887. GUILIELMUS Balo ar us didus Confians. .Ejus conftatis in Cadarem kdes. 1 . 4. c. y j. p. y j8. Profligandas lmefiSo- cios Jesu Roma impetrat. Ejus obi- tus. Aquaedudus Hall« divitis opus illius. c. 57. p. 'y 97. GUILIELMUS Baruarus. Didus ob pie- tatem in Deum Religiofus. Ejus pie- tas in pauperes. Fundat Collegium Societatis Monachii. Ejus ©bitus. Pa- rentalia Salisburgi. Epitaphium, I, 43.p. 720. GUISII. EorUm t«des in Gallia, 1 . j\ c-9. p. 64.2. GUNTHERUS. Filius Tfiaffilonis ab api*o occiditur. Hinc origo Ccenobii Cremifaneniis. 1 . z. c. 14. p. z iz. GUNTHERUS. Succedit Hartwicoin Archiepifcopatu. I. 3. c. z6. p. 3 10. GURCA. Epifcopatus Gurcenfis erigi- tur a Gebhardo Archiepifcopo. 1 .3. c. 48 . p. 317. Primus ejus Epifcopus Guntherus. p. 319. Catalogum Epi- fcoporum Vid. I. 6. p. 1144* Bullas Pontidcias illum eoncernentes. 1 . 6. a p 4 984 - GYMNASIUM. Salisburgi fundatur. Primi ProfeiTores ex Ottobura. I. 5. c. 1 8.p. 68 j. Dicatur honori S. Ca- roli Borromad. p. 686. Vide. Salisbur - trum. S. Pet rus. H. H ABSPURGUM. Familte Hab- fpurgic« origo, 1, 4, c. 16 . p. 438 » H2ERESIS. H 7 ERETICI. Novum h«- rcfeos Monftrum in Friiia. 1 .4. c, 54. p. 553* Novi htereitarch« Beza &: Ofiander.c. 5-7. p, 567. Varia e Lu- theranifmo Monika pullulant. 1 . y. c. 1. p. 597. Hscreticorum in Belgio Gallia crudelitas. 1. y.c. 4. p. 61 y. 616. & 6 17. Vid. Luther us. Luther a- nifmus. K C s K HAIL- Index Rerum Memorabilium, HAILERONNA. Fcedus Proteftanti- um ibi fancitum 1. 5. c, 1 9. p. 765. HALLA dives. Vulgo 9 {eicben()afl‘£- jus Aquxdučtus Guilielmi Bavari o- PUS.I.4.C. TJ- p. j 6 7. HaLLEN. Hujus Civitatis parochiar ple- ' na incorporatio fa&a £ Petro. 1 . 4.0, 4 f.p. 5 M* HARRACH. Erncftus Comes ab Har- rachj Archiep. Prag, fit Cardinalis. J. 5. c, 24. p, 728. £jus obitus, Cui liic- cedit Comes CQjowrath. c. 42. p. 88 *. HARTMANNUS. Primus Decatlus CaJionicortim R egularium Salisbur- gi, e Canonia S 4 Nicohi prope Pal- favium. Fit Praepcfitus Cbiemeniis. A S. Leopoldo ad Claulbro-Neobur- gumafčfundatum regendum voca- tur. Fit Epilcopus Brixinenfis. Inter- eft Comitiis Ratisponenfibus Sc Compofitioni Pacis inter 2, Henri- cos. 1 . 4, č. f. p. 37°* Authof eft Reinberto fundandi Canoniam No- va-Cellenfem, cjuam ad Gr*tiam S. Marinc nuncupat. Obit fanftillime. Gravidarum mulieruin Patronus. p. 371. HARTWICUS. Friderici I. in Archi- epifcopatu (uccelFor. £jus ftemma. Merita. Mirum prodigium, J. 3. c. 24. p. 302. & 303. Donationes Sc Privilegia ab Imp. Henrico &: Otto- ne conceHa.p. 304. £jus beatamors Sc miracula. p. joj. HASSUS. Ludovicus Landgraviusmo- jitur, dičhis Fidctis. Cur ? 1 . y. c. 24* p. 724- HEIDELBERGA. Vi expiu*natur. E- jus munimcnta in Gelaris Sc Bavari Iudibriurrt. Bibliothcca. Prodigia in obfidione. 1 . 5 . c. 21 . p. 70 3 . S. HEMMA. Fundatrix Ccenobiorlim GurCenfium. £jus fan&itas. 1 . 3, c. 28. p. 317 Sc Ieqq. Confcrt etiam ad Fundationem Monaftcrii Ad- montenfis c. 25).p. 320. S. HENRICUS Imperator, £jns benefi. cia inEccleiiam Salisburg.Monafteria S . Petri Sc Nunberg. 1,3 . c, 24. p, 3 04, /jus Vita, Virtus Sc gefta. c. 25. p, 303. & feqq. Pomum Impcriale Cluniacenfibusdonat, p. 307. Klors. Narratio de Henrici particulari Judi. cioreiicitur. p. 309. HENRICUS IV. Imp. £ju$ educatio. Depravatur adulatione Adalberti Bremenfis. fjus Schifma ciun Gre. gorio VII. Sc turba: Germanih fubil* Io. 1.3. c. 30. p. 312. & feqq, Exau- thorarur a Papa, Sc Imperium in Ru- dolfam transfcrtur. p. 3 2 6 . A Fride- r/co Filio bdlo ped tur. Codit Impe. rio. £jus Mors Sc virtus bel lica, p. 31$. HENRICUS V.Imp.In Italia cum excr- ciru venit. 1.4. c. 2. p. 3 60. Minit Ro- saam Legatos. Pacia feeteta inrer /. pilim Sc Legatos Pontificis, Haccau- la turbarum inrer utrumque acPrx- fulcs Germanih Imperii Principes.p. 361. Violentia armata Imperatoris in Papam , aliosejue Sacros Anriftites. Romanorum in Germanos debac- chatio. Imperator periclitaturde vi¬ ta : fed Otto Comes fe medium inge- rendo laniatur a furcntibus, Sc Csefar evadit.p. 362. &; 365. Ulcifcunturle Germani, p. 363. Papa ab Hcnrico captivus abducirur. Fit compolitia Henricus coronatur. ibid. Duo con- tra Caefarem Concilia, in quibus ex- communicatur. c. 5. p. 364.111 Ger- mania novx turba:. ibid. Ca far cum Papa paccm init. Hanc fcquitur ma- gna in Ecclefia tranquiJIita.s ) ctiamdi- Vinitus pradignara.c. 4. p. HENRICUS VII. Imp. Dicitur Sarra Hollia venčno infeda perifle. Alii a- lircr. J. 4. c. 32 p. 462. HENRICUS dc Pirnhcim. Succcdit Fridcrico III. in Ardiiepilcopatu. J. 4. c. 3 4 . p. 46 HEN- In Hiftoria Salisburgenfi. HENRICtJS Vlil. Rex Angliat. Gum conjuge & Ecclefia divortium facit. Catholicos, eorumčjue Bona perfe- qnitur. 1. 4. c. 5z.p. 541, Ejus libido atque crudelitas.c. 53. p. 548, Obi¬ raš. Sčvitia. Ultima crga SS. Eucha- riftiam reverentia. Sera ejus pamiten- tia: an vera ?Extrema ejus verba. c, f 6 . p. 563. Ecclefia: ab eo cverfae. SuccelTores fibi conftituit. p. 564. HENRICUS Brunssricenfis. Ab Haffo & Saxone fpoliatur & capitur. Hinc Bellum Smalcaldicum. 1 4. C* M- p- ni- HENRICUS It RcxGallix. Paxinte r ipfum & Regem Hifpanisc. Occum- bitih haftiludio.l. 5.c. 1. p. 600. HENRICUS 111. Pvex Galliac. Oecidi- tur a quodam Monacho. 1. j. c, g;p. 642.* HENRICUS IV. Rex Gallia* halcimr. 1. 4. C, 57. p. 570. Ajus casdes 1. 54 c, 1 y. p. 668. HERACLIUS Imp. Beduin ejus Perfi- cum. Ih hoc vidus Chofroes, & Crux Chrifti recepta. Ajus lapfus in hasrefili Monotelitarum. Vincitur a Mahometahis. 1. a. e. 1. p. 16 z. S& 163. HERMANNUS de IVecU. Archiep. Colon. a fide deficit. Excommuni- catur & deponitur. 1.4. c. 5-4. p. y j 1. HERMANSTEINIUM. Arx C011- flucntia: , a Joantie Werthio Gal- Iis eripitur. 1. 5. c. zg, p.771. S. HERMES M. Ajus Reliquise Salis- burgum veniunt, 1.3.c. 15. p. z 6 y. ifjus Vita, Martyrium, &c trina trahs- iacio. p. 2.68 Ultima translatio. 1. j. c. p. p.943-Vid. 1.6.p. 1101, HEROLDUS. Egilolfi in Archiepifco- patu SueceiTor. Ajus ftcranu. Subillo diftinguuntur limites Dicecefis Salis- burg."&: Laureacenfis ab Agapito II. PP. 1.3.c, ig. p. a84. Comitatur Ot- tonem Imperatorcm in Galliam Italiam. p. z 8 6. Ab Ottone deficit* c. zo. p. z 8 8. De ejus excatcatione. p* z8 8. & feqq. HIBERNIA. Etiam Scotia dida. Ajus divifio. Illius Epifcopi Abbatibus fubjedi. Dani ex ida dolo ejedi. I. 1. c. z. p, 78. Vid. Martyrium. HIEROSOLYMA. A Godefrido Bul., lionio anno iogg. 1 y.Julii Feria VI. bora utraque Paffioni Dominicaš facra capitur. Coronam regiam cum Regno iibi delatam Dux idem re- fpuit, contentus Corona fipinca. Ei fuccedic frater Balduinus. 1. 3. c. 34. R 34 f- HISPANIA. HISPANI. Ejus RegiTi- tulus Catholici a Papa datur. 1 . 4, c. 45. p. 5 io.Claflis Hifpanicsecontra Angliam edudse interitus. 1 . f. c. g. p. 64Z. Maurorum expulfio. c. 1 f. p. 6 68. Mors Ferdinandi Infantis. Vid. Ffrdbiandus. Mors Phiiippi V. Infantis. c. 31. p. 7g6. Motus Poli- tiči intcrjoannem Auftrium & Re¬ ginam Hi (panitc fopiuntu r difccffu P* Nidardi cSocJesu primi Miniihi & Inquifitoris 3 poftea Oratoris Ro m.c & Cardinalis. c. 44. p. 8g3. Hifpa- norum geminum facinus heroieum in Bedo Smalcaldico. 1,4. c. y6.p. 560. iiorum clades ad Namurcum. 1. y.c. zg. p. 771. Alia in Sabaudia. Amittunt Atrebatum & Catalau- niam. p. 776. Perdunt Lufitaniam. p. 777. Aorum clades a Gallis. c. 31. p- 7 gi. HoGLA^ERTH. Fundatur a Comi- tibus de Plain. 1 .4. c. 1. p. 3 fg. Ca- talogum D D. Prtepofitorum Vid. 1. 6. p. IZ48. HOLLANDIA. HOLLANDI. Vide. Batavi. HORNIUS. Dux Suecorum. Urbem Conftantiam fruftra obfidet. Jocus in illutn. 1.3. c. z9. p. 763. j£)0fC0&flntb Perifcelis. A Friderico Pa- latino Index Rerum Memorabilium, 9 > latino in fuga amittitur. 1. y, c. 19. p. 6 9f • HOSPITALE. Vid. S. Maria Magda- lena. HUGONOTTI. forum in Gallia ori- go&etymon.l. y.c. 4. p. 612.Petunt protcčlionem ab Impcratore Turca*- rum, p. 6 17. Premuntur in Gallia, c* T 4 - P- 97 °* HUNGARIA. HUNGARI, Koruni cladcs propc Auguftam, forum Conver/io.l. 3,c. 20. p. 2 87. In Hun- garia a noffris finiltra fbrte pugna- tum.L 4. c. j - 3- p, 347. Chriftiano- rum cladcs. c. 57, p. 569. A Soly- manno invaditur. 1. y. c. y. p. 61 r, Bcllum Tufdcum. c. 11. p. 64$.&: 449, Chriftiani cxduncur. c, 15, p. 44 3. Noftiomm in Hungaria pro- grefTus. Copix auxiliares ab Impe- rii Circulis & Gallo. 1 . y. c, 40. p. 8 6 6. & 2. feqq. Pugna ad S. Gotthardum noftris fclicitercedit.p. %6%.&.%69. Hnngari male contenti. I. j* C. 42. p, 883. Princeps Amarongius, fupre- mus Ocd. Teutonici Magifter fk Gubernator Hungaria:. 1 . f.c. fo.p, 5» 2 S. Vaftatur Hungaria a rebellibus & Tartaris.c. 5 3.p. 963. Noftrorum in ea progreflus Si Vidoria*. p. 96 6 1 Itemc. 34. p. 969. &C 971* HUNNI. forum clades, 1 . 3. C. 6. p* 243 • H U S SIT JE. Hzrefis ifta Wicleffif- mi filia, 1. 4. c. 37. p. 481. forum crudelitas Duce Ziska. Advcrfa Ca- tholicorum fors contra illos. c. 39. p. 4 ^ 7 * I. J ANSENISTAL. Eorum Teda Sc cr- rores damnati. 1.4. c, 21. p. 418. S. JANUARIUS. Neapolina Vefu- vii periculis liberat, 1. j, c, 27. p. 7T4- c. 43 * P* 8^4- JAPONIA. In cam ycra Fides per S. Francifcum Xaverium invehitur. 1 . 4. c. 37. p. y<$7, JAVARINUM. VulgoftaMJrbs Hungaria: amifTa &: recuperata. 1, j, C.iJ. p. 661, Q)g|. Ermacem. Sic didx littera: feditio- fes l, 4. c. 3 e. p. 477. S. IGNATIUS Lojola. fjus obitus. 1, c. i.p. 395- SS. IMAGINES. Ab hzreticis impie Violata:. Sacrilegium hoc divinim* punitum. 1. 5. c. 4. p. 6 16. IMPERIUM Romamm. In Occidentc a Barbaris ruinam patitur. 1. i.c. 1. p. 73. Ejuslhtus circa &poft mor- tem S. RUPERTI. 1. 2. c. 1. p. 161. Transfertur in CarolumM.J. 3^0.7. р. 246. Ejus lnteregnum per annos 2 2.1.4. c. 26, p,436. Milet ftatus.p. 437. Decertatio pro illoin Čampo Ampfingenfi. c, 3 3 .p.46f.Imperij7n. lignia Norinbergse afTervata. c 34. p. 47G IMP£RATRIX. Vidua. Salisburgum venir. fjus exccptio. 1. y, c. 5 3. p. 9^4«Mors c. y4.p. 973, IMPERIUM Orientale Gracnm Turcc obtinent. 1 . 4. c. 40. p. 49 3 . IMPERIUM Ottomanicurn. Ejus fun- damenta ja&a. L 4. c. 31. p, 4 37. IMPRECATIO, Divinicuspunita. 1. p' с. r y.p.644. IMMUNITAS Ecclejiaflica , Fccdus in- ter Epifcopos pro illa, 1 . 4. c. 3 8. p. 483. Sel. 6. p. ro2i. INCENDIA. S. Joannis in Pongeu. 1.4. c. 4. p. 493. In Straswalchcn. Ga- ftcin. Bertholsgaden. Templi Cathe- dralis.l. p. c. iz. p. i.Si 6fi. By- zannnum. c. 3 9, p. 837. Rcgia’ Vi- enncnfis.c. 42. p. 882. Seekirchenle. e. 43. p. 892* Montis Andcchs. p. 894. In Arcc Salisburg. p. 899. Mon nachii.c. yo. p. 927. INCENDIARII. Vid. Gallia. INDIA Ortentalts. Mililo Sacra in iilam.- pri- InHifloria Salisburgenfi. pt;imLc]uc ibi Epifcopi, Puerorum non puerile facinus. Mittitur eo S.Franci- fcus Xaverius. 1. 4. c. y 3 . p. 548. Fi- dei propagatio. Martyrium plurimo- rum. Crux prodigiofa, Nova: Con- verfionis occafio, c. J4. p. j j 3. Pri- rous Indiarum Prorex e. jjp. 759. S. INGENU1NUS. Vulgo OStettftttKin- 1, 3.c. 5.p. 240. INGOLSTADIUM. Smalcaldici il. ludpetunt. Hoililes corum cum Cat- fare a&iones. Urbis Munimenta de- bcnrur Guilielmo Bavaro: Filio ejus Alberto primum proeis lapidem po- nenre. Holtes difcedum. 1 . 4. c. j j. p. y y S. Obfidctur a Sueco. ObGdio fol vit ur. J. e. 27. p. 7 5 6. $S. INNOCENTES. Trium SS.Inno- centum R.eliquiae Salisburgi habitae* 1. 6 t p. I 106. INNOCENTIUS X. Succedit in Pa- patu Urbano Vlil. I. y. c. 31. p. 792.. Creat Cardinales. Conventus mino- res aliquot RR. Ordinum extinguit in Italia. c. 32,. p* 81 z. Ejus obitus. c. 38. p. 845»^ INNOCENTIUS XI. Clementis X. in Papatu fucceflbr. Vuk refcindfpa- cem Polonorum cumTurcis. 1. y.c, 4 6. p, 908* Ejus conatus pro Bello Sacro. c* 5 3. p. 9 67. S. INQUISITIO. Introducitur in Hi- fpaniam. 1. 4. c. 42. p. y ©3. INSTRUMENTA puhlica, vulgari lin- gua confici caepta. 1.4. c. z9. p. 448» Philippi II. R. Romanorum Donatio- nes Salisburg: Ecclefia: fadas con- cernens. 1. 6. p. 1013. Monafterium S. Petri Salisburgi conccrnentia. 1.6. a pag. 1040. INTERIM. Coaftitutio in Comitiis Auguftanis a Carolo V. pronmlga- ta 4 A variis varie traduda, APonti- fice reprobata* 1.4. c. 57. p. j 6 j. Ab aliis impugnata. p, 566. £jus irneri- tus.p. INUNDATIO. Salisburgi. 1. 4. c, 35. р. 474, c. 47. p. 51 6. 518. Infolita Tiberis Romte. 1. f.c. 1. p, j9j.alia ejusdemc. 15, p. 66 4. Salisburgi. c. 3. p. ; 10.c. 12.p. 6yj.c. j2.p. 80J. Alia, qute pontem deftruit ; publica Supplicationeferenitas impetratur. c. 3 4. p. 8 25». Alia, p. 8 3 o. In Auftria. c. 44. p. 898. Rbeui atque Danubii. c. J 3- P- ? 6 °- JOACHIMUS, Abbas Bencdidinus Venetiis. Circa Mvfterium SS.Tri- nitatis ejus error, non perfona ,dam- natur. 1. 4. c. 21. p. 418, JOANNA. Puella Aurehancnfis pafto- ritia Galliain ab AngJis liberat, 1.4 c. 3 9- p- 486. Ab his capta viva crema- tur. p, 487. JOANNES I. Epifcopus Salisburg: 1. 2. с. 8. p. I 87. utrum didus fi tAquila ? p. 188. An frater Alcuini fiieritr* p. 1 85. JOANNES II. Reichenfpergius. Succe¬ dit EberhardolV. in Arclnepifcopa- tu. Toga&fago contra Huflitascla- IUS.I.4.C. 39.P.486'. Comparat Jus pifcandi in Zeli cum aliis bon is. p. 489. Ejus obitus. p, 490. JOANNES 111. Vitefius. Succedit Ber¬ nardo in Archiepifcopatu. Ejusortus. Dotes. In honoribus incrementa. Coronam Hungariae ab Imp. deten - tam Matthite Regi reportat. Fit Ar- chiep. Strigonienfis. Deficit ad Imp: Lepida hujus excufatio. 1.4. c. 44. p, 307. Occafio promotionis ad Cathe- dram Salisburg: Ajus in principio be- neficentia in Salisburgenfes. Civibus proprium Magiliratum permittit. Ša¬ li vedigal imponir. las cum Cano- nicis. Abjiis cxauthoratur, fine ta- men effedu. Gernina legatione pro Imperatore fungitur fumptu proprio. p. j08. Ejus munificentia in Tcm- plum& Aulam, Obitus. p. jo9. JOANNES Jactbas Kuen de Bclafi Suc- )(Dj( cedit Index Rerum Mcmorabilium, cedit Michaeli in Archiepifcoparu. I. 3. c. 5. p. 6 o 2. Solennis ejus in Urbem ingreflus.p. <303. Ejus opera in ape- riendis viis. Salfam intra Alpes ad alueum reducit, &alicubi navigabi- lem facit. p. 6 03. Reparat Arcem Werfenfem. Ejus ialisbodina in Tiirnberg. p. 606. Svnodum cele- br,at. Procuratores ad ConciliumTri- dent: deftinac. p. <>07. Celebrat Sy- nodum Provincialem &: introducit obfcrvantiam ConciliiTrid. p, 610. Apoplcxia eorripitur. Datur ip£i Coadjutor Georgius de Kuenburg. c. 6. p. 619. Obicus Sc elogium p. JOANNES Erncjhts Comes de Thun . PriusEpifcopus Seccovienfis. Succe- dit Majamiliano Gandolfo in Archi- epifcopatu. Preces publicar pro novo Paftore. Oeconomi Capicularcs in Interregno. 1*3. c. 3 3. p. 978. Ele&io- nisAirillentes &Tedes. p. 979. Ded u- čtio Principiseleifh' ad Baiilicam. Ejus ingrelfus in Aulam. Applaufus diurni Sc nočhrrni. p. sSo. Conbrmatio Sc Pallium Archiepifcopale Roma alla- tum. Hocinduitur inNočte Nativi- tatis Chritti. Applaufus Univerlita- tis. p. <>8t. JOANNES de AuJJria. Ejus Vidoria de Turcis ad Lepantum. 1 . 3. c. y. p. 6 24. Alia contra rebelles Belgas. Mors. c. 6. p. 62 8. S. JOANNIS vicusin Pongeu. Iucendio perit.l, 4. c. 40. p. 49 3. JOJOSA. E Capucino Dux Belli, &: rurfusCapucinus. 1.5.c. if.p. 66 fcdci olim Brixia in Tyro- li. Eadem, qu* Latcrana. Cujus ledot Roma:, ubi nune Ecclcila S. Joannit in Larcrano-1 -3-c-t9-p. 688. LOTHARINGIA- Dux ejus Carolusi fupremus Militi« Carfare* Archi- Rrategns - In Hlftoria Salisburgenn. ftrategus, ducit Eleonoram Claris fororem. 1. 3. c. 30. p, 916. , Venit cum illa Salisburgum, c. 3 1. p. 9 3 1. LUBECCA. Pax ibi compofita cum Dano. 1. r • c* 24.p. 725. S. LUCANUS. PalJium e Soliš radio fufpendit. 1.3.c. 3. p. 240. LUDBERTUS. Vide Udalbertus. LUDI EQUESTRES, Vid. chriftofb. Bavarus. LUDOVICUS P/mt, Imp* Ejus vita. Ca- lamitas. Pietas. Mors. Purgatorium. 1. 3. c, 14. p. z6 1. LUDOVlCUSRex. Arnolphi Imp. fi- lius. Occumbit in pradio contraHun- garos : & cum eo ftirps viri lis Caroli M*in Germania. 1,3. c. 17* p. 278. S. LUDOVICUS IX. In Expeditione facra peftc exringuitur. I.4* c. 22. p. 428. Ejus memorabile didtum no- lentis acccptareNominationem Pra:- latorum EGcleiiafticorum* c. 49. p. 527. LUDOVICUS BoVus. Didus Sever ut. Cur ? E 4. c. 35>- P -4n* LUDOVICUS Bavarus. Cum Frideri- co Auftrio eledus Imperator, hunc pradiovincit. 1,4.0,33^.463.Tem- peftasin illum aPapa. Uterquegra- viter collili- p. 466. In Salisburgum Levit. Spuria ejus Roma: coronatio. Legitimo Pontifici exauthorato fchif- maticum opponit. Ab illo conua Lu- dovicum cligitur Carolus Boemus. p. 467, Condit Gccnobium Ettalenie Or d. S. B. Monachij fepelitur. p.468. LUDOVICUS Bavarus* Ernefti Ar- cliiepifcopi Salisb.* frater moritur* E- jus Encomia. 1. 4. c. 34. p. 3 3 2. LUDOVICUS XIII. Rex Galliae mo- ritur. 1. y*c* 3 i.p.790. LUDOVICUS XIV. Rex Gallte. Na- fcitur. 1. 3*c. 29* p.774* Ejus Nu- ptia: cum Maria Terefia Hifpana. c* 38. p. 8/4* LUIPRAMUS. Arcliicpifcopus* Suc- ceflor Adalrami* I. 3. c. 13. p. 264.' Ecclefiam Cathedralem exuitam r&- parat. p. 2 66. LUSIT ANI A* Infaufto pradio & mor- te Sebaftiani Regis acquiritur Philip— po II. Hifpan:Regi. J. 3.0*6. p. 62 8. 1 Deficit ab Hiipanis. Pux Bragantia: Rex proclamatur & inauguratur. c. 2.9* p- 777* Regi Alphonfo Petrus frater fubftituitur.c. 44. p. 85>f* LUTHERUS. Lutheramfmus. Illius apoftafia. 1. 4. c. 25. p. 328* Da- ranatur inComitijsVZormatienfibus* Ejus ha:refis Salisburgum invadit. c. 3 o. p* 3 3 o. Author eit Belli Ruftico- rum. Honim petitio & crudelitas. p. 331. Lutheranifmi propagatio. c, 32. p« 541- IrrepitmTranfyivaniam* c. 33. p. 348. Lutheri Conciocajlrenfis. c. /4* p. 3 32. Ad Lutherum defici- unt Palatinus cum Principatu Neo- burgico&Ratispona. Inficitur Sco- tia, ibid. Lepidus Lutheri Exorcif- mus. c. 3 3 * p* 3 3 6. Ejus impia mors & extrema blaiphemia. Lutherani- fmus plurium hterefum feminarium. P- 5 57 ' LUTHERANUS procco. Ejus blafphe- mia divinitus punita. 1.3. c. 3 2 .p. 81 3. LUŽA. Oppidum Lipfienfis agri. Pu- gna propc ipfam. In hac RexSuccia^ Papenheimius Dux Carfaris & Ber- nardus Abbas Fuldenfis occumbunt* 1. 3.c.27.p.7/8. LUZENBURGUM. A Gallis capitur^ 1. 3. e. 3 3.p. 967. M. M AGDEBURGENSES. Černuti*, tores. Eorum feripta peftifera. I. 3. c.4. p. O 3* MAGDEBURGUM. A Tillio expu- gnatur & mifere devaftatur. 1.3. c. 27.P.730 .&75G ‘ MAGELLANUS. Freti Magellanici ab eo denominatio. 1*4, c, 3 o. p. 3 2-9. )( D 5 K MA- Index Rerum Memorabilium, MAHOMETES. Ejus gcnus. Condi- tio, Artes. Seda, Alcoranus, 1. % c. i.p. 161. MAJOR DOMUS. Officium in Gal- iia. Majorum Domus potentia, J. z. c. i.p. 163. MANSFELDIUS Joannes Comes. In- ftaurat Bellum Foemicum. Inclufus ab exercitu Bavarico fraude evadit. 1. 3. c. io. p. 6p8 t Frankentalium obfi- dionc Jiberac. p. 6p 9. Ejus infortuni- um in mari. c. 24. p. 72r, Cladcm acdpit a WalIcnfl:diiio.p.7a3. Ejus obitus. p. 714. MANTUA- Obitus Vincenti) Ducis. Hinc origo bclli. 1. 3. 0.24, p. 727. Ca;far Ducatum Mamuanum inva- dit, Aftucapitur. Inducioe Sc pax in terPartesbeUi. p. 728. S. MARCI Ecclcfia, & Monafterium Fr tir um Miftticordi*. Mutatui in fe- minarium Archicp: 1. 3. c. 1 *.p. 670. a rupis vidna: Iapfu obruitur. p. 671. MARCHIONES. Quinam ficdidi. f. 3. c. 14-p. 264, & I.4. c. 8. p. 37*. Ducum & PrincipumDignitatem a f- fumunt.I.3. c. 18. p.280. M ARCU S Sitticui. Comes Altempfius. Succedit in Archiep: Wolfgango Tbeodorico. 1, f. c. 1 6. p. 668 . Di» vos T utclares publico cultu honorat. S. Carolo Borromxo, avunculo fuo, Engularitcr addidus. Ejus opus Foni darus, vulgo jf)cQcbrunn. p- 669. Exterior ctiam fabrica TempliCathe- dralis ufque ad tedum. Ecclefia D. Marci. p. 670. Sacram Asdiculam Einfidlcnfem in Hclvctianigro mar- more veftit. p. 671 . Ejus obitus. E- pitaphium & Monumcnrum. c. 17. p. 680. Fundat Gymnafium. c. 18. p.683. P.MARCUSde^/4«^ Farna Pietatis cclebris. Salisburgi honorificc cxci- pitur & tradatur, Ejus nuxinnun negodum in pnsdicanda pocnitcntia. I.f.C. 45. p. 5U2.&92.3, S. MARGARETA. Ei Ecclefia a S. RUPERTO aidificata. V.S.Amn* dus. MARGARITA Hifpana. Leopoldi I, Imp.Conjux Vicnnaeextipitur. Va. ria lxtitix argumenta. 1. p c. 41. p, 8$i. Ejus obitus. c. 30. p. 926. MARIA. Beatiflima: Virginis Imago Roma; circumlata peftem extinguit. 1. r.c. 2. p.73. Ejuseffigicsin 3. glo- bulis.l. 3.c. 11. p. 201, ImaginiTuac illatam injuriam graviter ulcifcitur.l. 4. c. j 3. p. 33 o. ER infignis caufa Vičiorix in Cambaia. c. 33, p. 359. Bafla quidam cjusope mortem evadit. c. 57- P* 57°. Tutatur fuamlmagi. nem. 1.5. c. 4. p. 616. Notabile de ejus ImmuttltiA Conceptione. 1.4. c. j 6 t р. 5 62. Protegit Monafterium\^dn. gartenfe. 1. 3, c. 30. p. 781. Lutbe- ranus pnreo in B. Virgmemblafphe- mus divinitus punitur, c. 32. p. 813, MARIA, Angli* Regina. V ( An^lii. MARIA Anru £ledrix Bavari* mori« tur j eique Salisburgi parentatur. 1.3, с. 41. p. 880. S. MARICE MAGDALENA Ecclefia, A Petrenfibus ad SodalitateinS. An« nae transfermr. 1.4. c. 1 o. p. 3 82, MARIA MAGD: ArchiducifTa, Oenb ponti moritur. I, 3. c. 44. p. 896. MARQUARDUS. Epifcopus Evftct- tenfis. Primarius Imperat.Commif. farius in Comiriis Radspon: 1 .3. c. 44.p. g 93. Ejus obitus. c. 34. p 968. S.MARTINUS EpifcopusTuron:Ejus RcliquiaeSalisburguni veniunt. Qua occarionci’ 1 .3. c. 21.p. 291. Uiti« ma translatio. JL 3. c. 31. p. 54 3, V. 1.6. p. 1098. MARTYRIUM. 40. Monachorum MagknfluminHibcrnia. Prodigium* 1. 3. c. 4. p. 6 14. MASANIELLllS, tivc Thomas A^nellm. Ati? In Hiftoria Salisburgenfi. Author Seditionis Neopolitanaiocci- ditur, l.r.c. 3i.p. 798. MATTHvEUS Langzus. Impetrit a Pa- pa Secularizationem Canonicorum Salisburg: 1. 4.c. 47.p. jzo. Fruftra meditatur Commcndam S. Petri. c. 48. p, j 13. Ejusftemma. Prseclara* dotes j &c binc ad alta promotio. c. 49 • p* 5 2- 3 ■ Legatus Carfaris ad Con- cilium Lateran; p. 52 6. Fic Cardina- lis. Eligitur in Coadjutorem Salis¬ burg: Leonardi Archiep: y 17. I11 Ar* chiepifcopum, c. 5 o, p. j 2 8. Magni- ficus ejus in Urbem Ingreflus. ibid. Ejus Hofphalius. p, jz 9. Sedidoncm ovium lopi c, ingreflus Urbem arma- rus. Quxfeditio Bellum Lttfinum di- dta. p. 5 3 I, Alia leditio, fub qua a Rufticis in. Arce obfidetur. Ejus Ori- go. p. j 3 a. erfen a feditiofis occu- patur. Venit in fubudium Ludovi- cus Bavarus. p. 5 3 3. Acrius recrude* Fcit feditio. In ejus focietatcm voeati metalli fbfTore$,conftantesmfide ma- nent. Subiguntur & puniuntur re- belles.p.f 34. ManifeftumArchiepi- Icopi. Ejus operapublica.p. 533. Obi- tus.c. ja.p. 543. M ATTHI AS Corvinus. Rex Hungaria*. Ejus mors. Affičtum ei Epitaphium. L 4. c,45*P- f 1 «* MATTHIAS Imper: Ejus Sč Coiijugis Anna: obitus. 1. y.c. 17. p. 67 9 4 MATTSEE. Mattfeenfe Sacerdotum Collegium fundatur, 1. 2. c. r 4. p.z 12 Ditio emitur a Pilgrino Archiep: 1.4. c. 3 >'• P* 474- MATUTINifc Partficnjes. I. 5. c. 4, p. 617* MAULTASCHIA 1Margareta. Unde ficdičla? L4. c. 3 J. P- 47 2 - Origo Belli inter Boios & Auftrios. Conci- liatur pax. Ejus conditiones.p.473. MAURBACH* Carthufia fundatur a I ridcrico Auftriaco.I.4. c.33. p.4 66; MAURI. Vid. IJiffania* S.MAURUSM. EjusMartyrium. Re- liquiae Salisburgum portata:, 1.3 .c, 1 6. р. 170. V. 1.6 t p. 1104. S. MAURI Congregatio. V. Congrega- tio. S. MAXIMILIANUS ,Archiep. Lau- reacenfis, Ejus vita & martyrium. 1 . 1. c. 1 j. p. 114. Monafterium fub ejusnoinine inPongen. Ejusorigo. с. 14. p. 13 S. V.l. 6. p. 1046. MAXIM1LIANUS I. Imp: Ejus varia fortuna. Capitur a rebclhbus Flan- dris3& trimclhicaptivusderinetur. 1. 4. c, 44. p. 509. Romam procoro- natione petcns , a Venetis impedi- tur. Hincin eosbellum. Hifuccum- bunt & paeem rogant. c. 49. p 4 j 24. Ejus nominc indicitur Concilium Pi- fanum. p. f 2 J. .Sine fucceflu. p. j 2 £. Jubet confultari: pofsitneidem e/Tc h m ul Imperato. & Pontifex ? p. y zy. Obitus. p„ j a 8. MAXIMILIANUS,Archidux. Prope Ingolftadium globus tormcntarius 3 6. pondo ejus tentorium fine ejus noxa tranfit, 1.4. c. j j. p. j j S. MAXIMILIANUS Archidux. Supre- mu s OrdinisTeutoniciMagifler. O- bitus. 1. j.c. 17. p. 675. MAXIMILIANUSII. Coronatur Rex Romanorum.l.j. 0.3. p. 60 8. Indu- cia: odennalcs cum Selymo. p. 61 ©* Obitus & elogium.c. 6, p. 62.7. MAXIMILIANUS,DuxBavariar. Sai lisburgum capit. 1. f. c. 13, p. 6 5y, Dona\verdam fubjugat. c, 1 j. p. 667. Subfcribit Liga: Catholieorum. p. 66$. Dux hujusLiga:. Rcbelles Bocmos vincir. c. 15». p. 69%. &C69$ % Palatinamm fuperiorem fubigir. p 4 6s 8. Ele&oiatus a Palatino in jllum transfcrtut. c. z 1. p. 708. Neutrali- tatem cum Sueco - Gallis Ulma’paci- fcitur: brevi rurfus dercrtara. c, 31. p. 7 97. Fugit Salisburgum* c. 3 z. p. 804. RcditMonachium,p.8o6. Ejus Obi- Index Rerum Memorabilium, Obitus.Elogium.Epitaphium.p.81 r. Sc 812. MAXIMILIANUS Gandolfus. Comes deKiienburg. Ejus ortus &cduca- tio.l. j. c.43. p .#91. FitCanonicus Salisburg: Confiftorii Przfcs. Epi. fcopusLavantinus. Seccovienlis. Ar- chiepifcopus Salisburg: fucccdcns Guidobaldo, ibid. Ejusinunificcncia inMonafterium S.Petri, Sc Collegi- umBenedi&inum.p.892, AbitMo. nachium: ubi iplendidc cxcipitur. p. 85)9. Redit Salisburgum. p.900. Ec- olelbeCathedralis CapeJJas Altaribus marmoreis ornat. Nova ornamenta pro Culru divino procunt, Ejus frc- qucntia in faeris folennitatlbus. So- dalitatesab Eocrcčhe. L 5. c. 49. p. 910. Sc 911. Parochiamin Seeckiir- chen in Collegiatam &Decanatum clevat. Decem Vicariatus inftituit. Asdificattemplum inLungau. p.9 2. 1. Ejus liberalitas in faerasardes. Fundat a. Monafteria pro PP. Auguftiuia- nis, p. 911. Sc. 91}. Animadverne in veneficos. Ejus zditicia profana. Expcnfz pro Beno Imperij, p. 92. j. & 92. 4. Mittit fubftdia pro bello fa- «ro, Sc preces publicas inftituit. A- greftium infidc claudicantium defe- »ftioni profpicit. c. 54. p. 970. Tcm- plum Sc habitationem ardificarcinci- pit pro PP. Theatinis, fed mor s inter- rumpit. p. 971. Agit folennes gra- • rias proVidoria Ycnctorum. Acci- pit Roma pileolum Cardinalitium. p. 973. Parentalia peragit Imperatrici vidux Eleonora:. ibid. Ritu folenni accipit biretum Cardinalitium, p. 574. Pius illius obitus. Elogium. p. 97 y. Funeriscxpofitio, Dcduftio. Sc- pultura. Monumcntum.p.97^. Cor Sc Vifcera ante fummum Altarc in Plain terra: mandata. Infcriptio, p. 977 . S, MAXIMU$. Ejus&Sociorum Erc- mitorium atque Martjrium,!. 1. c,i 8, р. 114. Ercmitorij deferiptio 1. j.c, 3 6. p. 842. MAZ ELIN US. Abbas S. Petri, Obfut, ro ablatum S. Erentrudn oiliculura carciratc punitur. Vifurn rccupcrans fit Eremicola in ®aifjbcrg. Claret miraculis. Corpus dcfun&i prodi- giofe adCccnobiumNunberg: deter- tur. 1. j.c. 2 6. p. 3 10. & 311. S. ME 1 NRA DUS. Ejus genus. Status. Martvrium.l 3.c. i6,p. 271. MELICUM, Monafterium Meliccnfe Ord, S. B. a Lcopoldo III. Benedi&i- nis rraditur. J. 4. c. 8. p. 377. MELITA. M.tlta. InfuU. ATuccisob- lidetur. Solvitur obfidio protegend- bus prodigrofe Bcauffima Virginc Si S.JoanncBapt.l, 5.0,5.p. 619, Ma- litenfes capiunt Sukauam c um fiijo Ofmano.c. 31. p. 794, MENZELIUS rhUippus< Ejus ob/ruft 1 . j. c. 1 6. p. 67 1. Elogium & epitt- phium. p < *>7i.Carmina.l.6. ap.i 1 jf. MERCIUS Cjfpanu. Dux primarius - Carfareanorum. Frequcntcs elades infert Gallis. Eos fundit ad Mergcn-. theimium. In Praelio Allcrheimciir fteadit.I. y.e.3i.p.7 95. MERGENTHEIM 1 UM. V. Mtrtm. MESSINA. Seditio^/effinendum. 1 .;, с. 47. p. 911. Dux de Vivonne Mcf- linam intrat, Eam rurfus deferit. De Ruittcr in pugna navali fauciatus moritur. .Mcflinae redit ad obfoquiura Hilpani. p. 912. METIS. Fruftra a Carolo V. obfcfli. Lufio in iftum. 1 .4. c. 3 7. p. 570. MEXICUM. In Hifpanorum mantis venit. 1.4.c. jo. p. f jo. S. MICHAELIS Tcmplura Salisburgi. 1.3. c. 11. p. z j 6. TradituraFridc- rico Arcliicp. 3 /onallcrio S. Petri. c. 22.p. 298. « MICHAELIS-BUR A. vulgb Sb3• MONSTRUM. Nafcitur Radftadij. 1 . 4.0,24. p.432. Aliud c, y 4. p. j- 5 3. Ex imprecarione natum. 1 . j. c. 15. р. 664, Aliud c. 15>. p. 6 9 j. MONTANUS. Ari at. Ejusobitus.Ef. с. 15. p, 664. SRotbfdt)- Campus juxta Oetingam. Unde dičlus ? 1.1. c* 1 3. p. 110. MOSCOVIA. RebeJlis Stanko Rarzin rorx Tupplicio luir. I. 5. c. 44. p. 85»8^ MuLDORFIUM. Lati tur inccndium, Capitur ab Henrico Bavaro. Refti- tuitur, Pax inter illum & Rudol- phum Archiep. conciliatur. E 4- 0,24. p-448, MtiLHUSlUM. ConventusElečlorum ibi. Ejus ačla 1 . 5. c. 24. p. 72 5. MiiLLEN* Eccleda Mulicnfis, Fitcolle- giata. Cedit PP. Auguilinianis Ere- initis. 1.4.0,40*p. 4 96. 1. /.c. 10. p. 6 44 - MuLLER Remanm. AbbasSeon: 1 . j. c. 42. p. 880. MuLSTADIUM. V. Millcftadium, N. N ASI, Spolianaforum.l^.c.^. p. 5 ^- NAUFRAGIUM, Peregrinanti- um inTUrnberg. 1. y. c.4 3, p. 8 9 2. NEAPOLIS. V. Š t Janu arin. c. Majiaml- lus. Terramotus. NEOBURGUM, Nuptije Leopoldi Imper: cum Eleonora Neoburgica, Item primogeniti Ducis Neoburgici cum Maria Anna CaEfaris Sororc. 1 . j. c. 16.p.673. 9 ?aB@CttmPar. Caftrum Nicolai Se- rinii. A Turcis capitur &: evertitur. 1. f. c. 46. p. 8 68. Index Rerum Memorabilium, 9?Cltb OTTOBURA. Monafterium Ord. S. B. in Suevia. Primos Profeflbres mit- titSalisburgufn. 1* j. c* 18. p. 68 y. Inveritio B. Ruperti ejusdem Mona- fterii Abbatiš. c. ja.p. 956. OTTOCARUS. Boemih Rcx. Hoftis Salisburgi. Accufatur aFridericoAr- chiep: 1.4. c. 28*. p. 443. Declaratur Imperii hoftis. Cum Gefare pacis conditiones init. Admittitur in illius confpcčtum , infigni faftus Boemi il- lufionei Refumitarma. Caditur. p. 444. & 44 j. OTTOM AN NICUM Imperium. V. Imperium Ottoman: P. I ^AGNINUS Santts. Ejus obitiis. 1, 4-e.r3.p- PALATINATUS Inferiof. De- voiviturad Ducem Neoburgicum. 1 4 F c. j 4- p- 9 & 9 - PALATINIDuces. VincuntilrabHaž- feldio* Rupertus capi mr. I. p. c. 15». n. 774. Dimitdtur. 77 6, PAPALIS SEDES. Roma Avenioiiem in Galliam transfertur. 1.4. c. 31. p. 461. Romae reftituitur. c. 37. p-479- PAPPENHEIMIUS« Dux Caefercus, In pugna Luzenfi ex vulnere mori. tur. 1. j.c. 27„p. 73 8. PARIŠ Lodronius\ SucceditMarco Sit- tico in Archiep: 1 . j. c. 19. p. 687. Domum Provincialem reftituit. c. zo. p. 696. Intereft Comitiis Ratis- ponenfibus. c, z 1. p. 704. Univcrfi- tatem Salisburg: fundat & tradit Or- dini S. BENEDICTI. c. zz. p. 708. Primi ejus Superiores & Profeflbres. p. 705). Fundat Facultarem Juridi- elm, aflignatis ftipendiis. Ejus primi Profeflbres. p. 710. Confirmatio puhlica Univerfitatis. Primus Rečtor Ar Dečani, p. 711. Urbem munit. Bafllicam provehir. Ejus defcripdo. tc. 25. p. 7Z9.& c. 16. p*73 3- Hanc folenniter confccrat. In lllam Re- liquias SS. RUPERTI & VIRGILII transferu DeFcribiTur tota folenni- tas. totoc. z6i a p. 734. ufcjue ad p. 744. Jus /polije ommutat in annuam jpenfionem. c. z8. p.75-9. Liga: Ca- tholicaz accedere recufar. Pro com- muni neceflitate preces publicas in- ftituit. p. 760. Munit CiVicatem ma- gis & confinia. Facit delečlum mili- tum & fubditorum. Salisburgum fit afvlum exulum. p- 761. & S. Imagi- ttis Oednganže. p. 762. FundatCoR legium ad Nives. p. 76 3. Ejus vigilan- tia proOrdine S. BENEDICTI. c. 3 o, p. 78 2. Conftruit z.Palatia pro fuis cognatis. MonafteriumLauretaniun. ■C. 32,. p .799. Ouo Collegia Alu- mnorum Marianum & Rupertinum. p. 801. Duces Gallo-Suecos Miil- dorflij liberaliter traftat. p. 803. Hy« berna a Bavaro petita negat. Solen- nemfupplicationem &r orationem in- dicit. p. 806. Frontem Turresque Bafllicse perficere aggreditur. p, 81 z. Invifitur abEleftoreMoguntino. E- jus obitus & verba ultima. p. 813, Elogium. Sepulchrales Infcriptiones & Exequiar. p. 814. &r 81 j. 3C E z ){ PAS- Index Rcrum Memorabilium PASSAVIUM. Hujus Epifcopatus ori- go. 1,3. c. j* p. z 5 6 . &c. De Archie- pifcopatu Gerardi Paflavienfis And* ftitis. c. 18. p. 281. &: c, 19. p. 284. Impecratur exempdo a Ioanne PP. XXIII. 1.4. c. 3 8. p. 483. Revocatur aMarunoV. p.484. V.l.č.p.ioio. &c feqq. Urbs conHagrat* 1, y. c. 3 9* p. 861. 5. PATRI HUS. Hibcrnix Apoftolus. 1. 1. c.a, p.78. Ejus Purgacorium. ibid. PAULI* MonaftemirnOrd.S.B.inCa- rinthia. Hujus Origineni fcriuscom- municaram placcc luc infcrcrc, qux lic fehabec : Anne chrijfi 10*1. ex- tr/utd pridem d SiGEFRIDO Corntte Lavanttno dr RICHARDA Conjuge S. P.:ulo magnifica temph fibrtca , £/V- € EL B E RTlfS F tli us tam p at er no - rum bonorum, quim virtutum hares , tum fratre HARTFIC Magieburgenft- xm Archiprafule dr HADIV 1 CA Cen ju¬ ge , Henrici Archtducis unica harede, Benedttitnum Domicilium addidtt , ca- Jlro, d quo fe Comitem Lavantinum ap- pe/labat, converfo in clauflrum. Cujtts Monaflertj res Dem per Benedutmos fingularitcr prometai volnit : nam Fundator Ipfe, abjetit fcculifaftu, Mo- nachum tbtdem tnduit: Ur bonus II. P P. Menachus Clunuccnfis, approbatd Fun- dat tone , ab Eptfcopalt Jurisditiione li¬ ber um Romana Sedi fitbjkiens , pluri- tnit prtvilegiis beavit: S. Thiemo Me¬ nacbus Nideralthahenjis drArcbtep: Sa¬ ltih. Ecclefiam confecravit: S . Gutltel- tnus e d tempe (lat e vtta fanti imonid ce¬ le bris, Abbas Hirftugknfisjprtmes Mo- nacbos fubmtft. Fun dat or is vero Fltj, dr mastmi Bernardus , Henricus , Ar¬ ih iduce s Canntbia , & Harnvtcus Epi- fcopus Rattsponenfts , Patris amulati rvirtutem,amphs m Carinthia^tjria dr Carniolta BontsMonafiertum auserunt: iidevuj.omnesfuis m ttrr* bas reliti n cintribus celebrem reddiderunt S. Pan. lum. Nam Sigefridus Fundatoris Pa- ter j n ter Espedittoms fanti* pr o Jero- foljMis recuperandts Comitts domum rediens, m Bulgana extintius 3 dr Ri¬ charda uxor Compoftellam ad S.Jacibi fepulchru peregrinata, rtmenfe it mere Sponbeimj obiens : Fundator Engtlbtr- tus cum Hadtvica Con juge poji conditun Monajlertum vitam claudens; Frater Hartlvicus Arcbiep : Magdeburg: Filii£ Fundatoris in crjtpta fubterranea con- d/t/funt, ejus adttu fequenttbus netata ver J ib us: Hic Fundatores, Cornes t n cip t us Engelber- tus. Hadivigis Conjux hic Comitiffa , jacent- Htc Magdeburgenfts facer Archiepifcopus Harehvig , Atfo Carinthiacum par s generofa Ds- cum. Hic Sponheimenfis Sigfridus, dr almi Ri¬ charda Lavantina, Comes dr Comitiffa jactnt. Hi Ttbi funddrunt , DEUS optirnt, mm- xtrne, Templttm: Hanc dr fantič Ttbi , Paule, dedire Do- mum. Caterum pr eter ali o s , B.lheodortcus Ut, nachus fuo S . Pauli Afceterio illuflrt Ho¬ me n cenciliavit farna beatttudtuu , ejut vulgo celebratur. Htc c»im,probata Su¬ per tonbusfuis vita , m victnum Mona- JI er to 5. p .F $6. Religiofa Auguftse Vindelicorum fancita. A Paulo IV. improbata. l.y. c. 1. p, 391, Nova- rum Diftenllonum feminarium. p. 593 .Monafterienfis. c. 5 o. p.7 78. Prx- limirraria Tračtatus Pacis. c. 3 1. p, 790. Mittuntur Legati Monafterium Sc Ofnabrugam. Prima difficukas a CiaJIis ob Elečtorcm Trevir; p. 793. Pax concludicuv Monaftcrij. e. 3 z. p. 80 j* Ejus executio Norinbergte de- cetnitur, Aguntur Deo gratite Salis- burgi. ibid. Pyrcn*a inter Gallum Sc Hilpanum. c, 41. p. 88 j. Inter Anglos Sc Batavos. Lufitanos Sc Hi» fpanos. p. 886. Noviomogcnjis. V. Noviomagum. Pacificatio Pragenfis. Inter Cse Harem Sc Saxonem, cui ali j Statusaccefterunt.l. 5. c. 19.^.769. TEREGRINATIO. Apud Scotos &: Hibemos olim frequens. Cur ? 1.1. c. 4. p. 8*. PERGER. Thomas. Trium Archicpi- fcoporum fidelis minifter moritur. Cui perpetuam memoriam ftatuitPa- ris Archiep; 1 . 5. c. z 9. p. 778. FERPINIANUM. A Gallis capitur. 1. f.c. 31. p. 790 . TESTIS. 1- 3.c,a4..p. 3o3 J.4.c* 34-P* 469. Immanilfima : qute tamen a tcneriori tetate cura rifu excepta. Cujusdam puellae Boicte Mors mira- bilis&: vaticinium. p. 470. c. 40. p. 493. c. 4%. p. yor.c. 38,p. 574- $a- lisburgi Monafterio S. Petri innoxia. 1. f.ci j.p.« 1 !. Sc c. 19- p-77 1 * A- lia. c. 12. p. 651. Sčc. 3X.p. S07. In Italia, c. 6. p. 617. Roma. c. 1 r. p. 64S. In Auftria. c. y o. p. 927. Vi* etana: &inBoemia. c. 5 3. p. 5> J S>- S. PETRI Monafterium Ord, S.Bened, Salisburgi. Diflertatio de ejus anti- quitate. ap.i. Fundatur a S. RU- PERTO. 1. i.c. 1 9. p. 1 z6. SubRe- gulaS. BENEDICTI.c. 20. p. 118. Ejus ftatus labans reftauratur a Fri- dericoArchiep: conftituto Tito Abba- te. 1.3. c, zz. p, 397, Ab hoc dein- ceps Abbates proprij ex gremioenu- merantur. c. r 6. p. 311, & per tot. Hift. Ccenobium MonialiumjuxtaS. Petrum a IVe&elino Abbate conftrui- tur, 1,4. c.6. p. 3 72., Extinguitur lub Andrea Abbate. 1, p. c. 6 . p. 6 3 o, &C 6 j 6, Wez,elimm Iequitur Rcmpertn-s, Prior Admont: 1.4. c. p. p. 3 69. Cui fuccedit Baldericus. p. 370. Hic Mo- naftcriu incendio vaftatum reparat. c. 7. p. 375. Monachi S, Petri ad ali- as Abbatias promotio c. 14. p. 495. Conftruitur Capella S. Crucis. V. S , Crucis Scc. De Abbatibus VVtchboto- »e,Pilgrino, Conradol. Sc Simone I. c. zo. p. 415.&416. Sub ultimo con* firmata funt Privilegia Sc Donationes ab Innocenrio III. p. 416. Conftrui¬ tur Capella S. Catharinte ibid. Con- trovcrfia de Jure coeligendi Archie- pifcopum inter Canomcos Sc San- Petrenfes. Similis inter hos Sc Elfea- bacenfes. c. z 3. p. 419. Translatio Fcfti Dedicationis Ecclelite S, Petri, ibid. Richero Abbati S. Petri fuccedit Albert tu II. Huie Chuno: Ifti Simon II. quem fequitur Vietmarus , pritis Ab- basMiilftad:c. 14. p.433. EjusElo- gium, Author Confcederationis pto Defunčtis inter S.Petrum Sc Miilftad: c. a 8. p. 446. Vidmar o fufficitur Engelbe*trn , qui sedifcat Capellam Abbatialem. Hune fequitur Ruf er - tmlV. Sub quo fiunt Monafterio va¬ rite Donationes. Turris Templi r, campanisinftruitur. c 30. p. 455. In ejus locum fuccedit Conradus 11 \ quem fequitur Otto, Monachus Ad- )( E 3 )( Jttont; Index Rerum Memorabilium, mont: Pollet fingulari grada liberart- di cncrgumcnos. Obdnet privile- gium ucendi Dalmarica Tubrili & fiindalijs. Ejus obitus. c. 34. p. 472* Succcditjoannesll. Ejus merita, Jus Tepultura: Roma: S. Petro adjudica- tum. Ei Tufficitur Otto II. Ejus inli- gnia merita in Monaftetium, Impe- trat facultatem conTecrandi vaTa Ta- cra. c. 3 p. p. 476. Hune fequuntur Leonardus, lldalrtcus & Joannes III. p. 475). Cui fubrogatus Georguu urget Monafterij Rcformarionem , quz obtinetur per Vifitationem M cliccn- fem. Po ft hunc venit Erhardus bien- nij fpado profefllis, Sacerdos, Prior 5 c Abbas: quo exačlo mor kur. c. 3 9, p. 490. Ejus Succefloris Petri predata merita. MonaAerium viris erudius floret, c. 41.p. 498. Sequitur Ruper- tusV. Ejuselogium. Ornat Ecclefi- am S. Amandi &: Margareth^. c. 42. p. 495. AugetS. Supellečtilem. No- tabiledelituo Abbadali. Augetcen- Tus 8č predia. DecimasNovalium ob- tinet.p. j00. Ejus obitus &cpitaphi- um. c. 4p. p. 511. Succedit Virgilius. Ejus merita &: mors. p. 511. Colle- &a pro Monaftetio in Ecclefla paro* chiali in memoriam Juriš antiquidie- bus Dominicis haberi Tolita. ibid. Pofl: Vtrgi litim,prx fen te Leonardo Ar- ehiep; eligitur iVoljJganguS. Ejus me¬ rita &preclarlmi elogium. c. 48. p. fti. Transa&io de patella Tališ in Hlillen. Incorporado Parochi« Hčil- lcnfis, p. Hoc dcfun&o, Mat- tlreus Langius meditatur Commcn* dam, A Leonardo Archicp: impedi- tur per ele&ionem Abbatis Stmonis . Cui lis magna Roma: movetur. p. j 2 3. Sub ipfo lis inter Canonicos in alium ftatum translatos &c San - Pc- rrcnfes de Preccdentia Romam de- fertur. Curia Romana ftat pro Mo- uachis. Ulamam Tententiamcona- tur impedire Langius. Nihil efficit. Durum Stmonis regfmen.c. j 1 ,p, 35 s. Ei fuccedit Jo.tnnes Staupitm. p. 5 37. V. Staupitius *. Hunc excipit ChilU - nus in Caufa Precedentia: Roma: Procurator. Gravia a Rufticis Tur- cisque damna patitur. Vir magni- rum virtutum. p. y 3 8. Pcrit in mu- fragio. Ei Tuccedit Georgius , qui il, lud evafit, Chiliani Coines, Ted non« nifi 1 r. dierum uTil. Hinc utriusque una Tepulchti inferiprio. Eligitur iu ejus locum JEqidius, Ejus obitus. Commurauo Parochi* Hallcnfispro Abbtcnnu, p. p 3 S. & p 3 9. AEgidit Tuccedit BenedictuS. Providus paftor tempore luis. Varia ejus redi bdi, •Optimus Oeconomus, 1 .5. c. 8. p. € 3 4. Iftum Tequitur Andreas, Nimis largus. p. 633. Sub ipTo Parrhcnoa S. Petri cedit PP. FranciTcanis. p.6]6. Cedit Abbaria, Moritur ad D. V. CellcnTem in Styria .p.637. Ahdrtm excipit Martinus , parna Morauus. Profefllis adS. Petrum. Ab Abbada Micliael-Burana transTertur ad S. Pe« tri. Diflblvit as alienum. c. 14 p.6 j 7. Comparatprediinn$fgg[(}0jf/poltei $>etcrslinb dičhun. Sub ipfo £un's varia: bonorum commutationcs. E. jus adificia. p. 6$ 8. Inveniutitur SS. Ofla D. Amandi. Sacra Supellex & Bibliotheca exornata. Comburit Lu* theri MM.SS. p. 6p9. ETum čarnima pro Conventu indicenti Principi in- vitus annuit. Ejus pro disciplina la- mentatio. p. 660. Varijs Prafulibus ConTcrt Infignia Pontificalia. Ejus Tcripta. Šibi tumulum &cpitapliiiitn condit. p. 66 r. Mors. Scptiltura. E- logium, p. 66 z. Huic Tuccedit Jta~ chtmus , e Monaftcrio WcflbTontano pedtus primo in Adminiflratorem, poftea elečhis in Abbatein, Invigilar ineremento Monaftcrij.c. 1 8. p.681. Mitritur ad Abbatcs pro deducend* Silil- In Hiftoria SalisburgenH. Salisbufgum ProfefTorum Colonia. p. 6 $ 4. Solus Abbas Ottoburanus primus confentit, & 6 t c fuo gremio mictic.p.685. Jeachimi : pi - a,*claraope¬ ra- P - 686 . Diu agcr in 'fefto S. P. BENEDICTI, Principi vale dičto * piemoritur. Ejusepitaphium. p.687. Sufficitur Albertus lil. Aperit fepul- chrum S. RUPERTI. EjusSS Reli- quiasreperit l. j. c. 2^.730. V.l. 6.p. 1063, EjusNatales, Deceunis Ottoburas offertur. Fit ibi Mona- ehus. Ejus fratres. c. 3 3 ,p. S i 6 . Mit- titur Salisburgum ad docendam P hi- lofophiam. Fit Rcčior Acadcmix, 5 č Abbas Si Petri. Ejus Virtuces. p. S17. D. RUPERTO erigit aram. Pro- inovet cultum S. Vitališ. SodalitateS Sc np nians in Monaftetij ; Rofarij in AcademiaF.cclefiam introducit. Cce* meterij Arnbitum adificat. S. fupel- lečiilem ditat. p. 818. Fit Vifitatot Monafteriorum Benedičb Primus Prafes Congregationis Bcnedičhno- Salisburg: Studia littefarum in Cce- llobio promovet ; & e £uis plures ad Theologicum Gradum promoveri curat. p* 8 i 9. Dat UniVcrfitati Pro- feflores. Bibliothecam adificat & li- bris auget. Amat Litteratos & exer» citia litteraria* Beneficus inUniverfi* tateni.p. 820. Hofpitalis & liberalis erga profugos &exules. Scntit DEl bcnedictionem in temporalibuSi p. Sli. Ejus morbus. Pia ad mortent čomparatio. Qbitus.£xequiai p. S 2 2, Epitaphium. p.823. Alberto iuccedit Amandus. Ejus origo Index Rerum Memorabilium, vato, inftigahteConrado Archiep, Salisburg: 1 . 4.-c. io. p. 3 84. * RATISPONA. Boikria: tjuondam Ca- pur. 1.1. c. s>. p-SS. Epifcopatus illius origo. 1. 3. c. y. p. 239. Capitur a Suecis. 1 . y. c. 19. p-7^y- A noftris recuperatur. p. 767. V. ComitU. .P. REDINJG. Augujiimu. InUniverii- tatc Salisburg: SS. Theol. Profeflor. Ejus rara Dodrina. Pro Fide &c Reli- gione Carholica Želu s & opera. F ir Abbas & Princeps Einlldlcn/is. 1, j. c. 21. p. 314. REGAL 1 A. Quid /Ir, Motus proprer eam in Gallia conrra Papaiu. I. j. c. jo. p-i> 24 - REGINBERTUS. Abbas S. Petri Se Epifcopus Brixinenfis. Fundat in Ty- roli Monafter ia Montis S. Georgij &: Wilthinenl'e 1.4. c. y. p. $69. REGINOTR UDIS. TheodonisBava- ria: Ducis vidua. Nunbergenfibus benefica & earum /ocia. 1. 1. c. 26, p- 144 . REHLINGER. Uluftris fam lihe Rch linganse Elogium. Mcdia pars libe rorum Friderici Rchlinger Salisbur- gi Deo in Religione j mcdia Rcip. dicata.l. y.c. 3r.p. 834. REICHERSBERG* Monaft. Canoni- corum Rcgular. S. Auguftini in Ba- varia. Fundatur a Dietburge Gcbhar* di Archiep. forore. Ejus Vir \Vbr- nems 6t ibi Religiofus. 1 .3. c. 19. p. 311. Reftituitur e Laicorum mani- bus per Conradum Archiep. 1 . 4 c. 10. p. 384. REINFELDA. Infclix ad illamBoio- rumpugna. Capirurcum alijs Wcr- thius:&:ipfaUrbs. I. J.c. 19. p.773. RELrGIO. Liberras Religionisconcc- ditur a Rudolpho II, Boemis 6č Ati- flriacis,!. j. c. 1 y. p. 667. V. Pok rc~ Itgiofa. Boeme a. 1'erdenAtidus II, RELIQUIdE Santtorum, Qua: afler- uantur Salisburgi, tum in EccleiuCa- , thedrali, tum in Oratotio Prinripts apud PP. Franciicanos. 1, <5. a pag, 1128. RENATA Lolharinga. Guilielmi V. Bavari Conjux. Ejus adhuc infantu- lx ftupenda ad Deum pro recepta fa- nitate gratiarum adio. Pictas in pau- peres. 1.3. c. 23. p.720. RESTITUTIO Bonorum Ecclefiaftut. rum. De hac difcepcarur in Convcn tu Miilhuiano. c. y. c. 24. p. 713, Quid de illa adum in ComitijsRa- tispon: c. 27. p. 747. 748. Imp: inftftit fito Edidocujus ramen exc- cutioditicrtur ufquc ad Conventum F ra n cofu rt: p. 745». RHODUS. Venit in manus Soliman- ni. I.4. c. 50. p. v 30. S. RICHARDISCaroli CrafTt Conjux. Repudianir. Fit Monialis & Abba- tiha Andlavienfis. Prodigijs c/arer. 1. j.c.7. p. 276. RICHELIUS ArmAtidiu . Cardinalis. PrimuS Gallia: minifter. Moritur. 1 , J-c. si. p, 770. ROMA. Capitur occaftofte lepufculi ab ArnulpnoImp. 1 .3. c. 17. p.277. Gravcspatimr afthdiones. c. r 8. p. 2 j9. Capitur ab Exercicu Caroli V. Ipfe Pontifex obfidetur. Poft dedi- donem duris cum conditionibus di- mitdtur. I.4. C j 1 2. p. 340. P. ROM ANUS Mul!er. Abbas Seon, Ejus obitus & elogiu m. 1 .j. c. 46. p. Soj* ROR. Monafterium Rorenfe Canon. Regul. S. Auguftini in Bavaria. Fun- datnra Magno Babonis Abcnfpergen- fis Ncpotc, Irmcngjrde uxore$: fi!io Alberte i qui in eo fc Deo coniecraL 1,4. c. 10. p. 286. ROSTOCHIUM. A ^allcnfteinio occupatur. 1. j. c. 24. p, 727. £Xottenmann. Monaftcrium Canon: Regul; S. Auguftnu in Srj-Tia. Ejus Fun- Fundatio Sc Abbaturn Catalogus, 1 . 6. p. i z 6o. ROTT^ILA* A St ieds capitur. 1. f. c. 3 i. p. 79A hoftris recipitur. p^ 75>z. Studium Bencdičtinorum ibi erigitur. č. f z. p. S 56. Rudolfu S. Huic, exauthorato HenricolV, Gregorius VII. PP. Im- perium dcfert. Occiimbit in pradio cum Hcnrico inito. J. 3. c. 3 o. p. 3 z 6. RUDOLFUS 11 . Habfpurgefifls Co- mes. Concorditer Sc abfens in Impe- ratorcm eligituh 1. 4. c. 26. p. 437* Sep. 440. Fundator Domus AuJIna- ca ; ciiiproprius cll Thulus Archidu~ ds. Cuufa Sčorigo hujus Pratrogaci- vx. p. 435). Rcligio Rudolphi crga SS. Euchariftiam illilmperium con- ciliat. ibid. Pictašhasč Auftriacisve- iut haneditaiia. Conftantia eorum in Fide Catholica. Rudolphi gcnefis. Progreffus. Elečlio ablentis. S. Crux pro Sceptro ad priftandum juiamen- tuin adhibita, p, 440. Pieras ejtis vi- člrix čontra Ottocarum. Elucet in condendis Se locupletandis facris lo¬ tiš. c. z8. p.445:. EjušfiliumRegem Romanorum faccre EleSlores recu* fant. Rudolfi piusobitus. Sepelitur Spirat. Cur Romam petere pro Co- rona noluctit, Fcecunditas in liberis 4 c. 30.p.451. RUDOLFUS ab Hobetievg. Succedie Archiep: Friderico II. PriusCaiicel- lariuš Rudolfi Imper: L 4. c. z?; p* 447. Hollilitas Heiirici Bavari. Pax inter uttumque. IlaterčlF Comitijs Auguftaniš. p. 44S, Svnodum cele- brat. Decretum ejus, ne viri Ecčle- fiaftici fe nulrietibus fcculanbus im- rnifceant. Occafio turbarum a c con- fiidtus inter Rudolfu m A, Alberturri Auiltiacum. Abillopax fruftraten- iatur. Res S. RUPERTO & Rudol¬ fu Im p: commcndatur. p. 449* S u- fpicio dc propinato venčno. Dicittif In Hiftona Šalisburgenfi* ciaruifTe miraculis. Colitur titulo BA ati. p. 4J o. V. 1 . 6 . p. 1093* S. RUFFUS M. Ejus Reliquix Šališ- burgi. 1. 6. p. 1 107. * RUITT ER. Dux Batavorum in navali pugna cum Gallis in Sicilia fauciatus moritur. 1. 5. c. 47. p. 91 z. runa. Monafterium Ord. Ciftcrc: in Styria. Ejus Fundatio Sc P- Catalogus DD. Abbatumi 1 . 6. i z ib. RUPELL A. Ejus obfidio a Rege Gallia: Sc Dcditio. 1 . 3. c, zg. f>. j2. 6 . Sc7Z71 S. RUPERTUS. DifTertatio de tem- pore, quo vixit. a pag. 1. Ejus patria. 1 . 1. c. z. p, 76. An FrancusjVel Hiber- nus ? p. 79- Ejus parentes. Natales- Educatio. c. 3. p. 80. Peregririatio Cum SS. Trudberto Sc Erentrttde. c. 4. р. 8 z. Epifcopattis ~W ormatienfis. c. 6 . p. S9. Eje&ioeSede Wonnat:at- que exilium. c, 7. p. 9Z. Vocatur a Theodone in Bavariam. c 8. p. 94. Ejus Difcipuli GifiUritts &cchuniddi*s, с. iiip.lo4. V. I. G a pag. 1093. Fuit Cul tor fingularis BcaciffimacVir- ginis.c. 13. p. 1.09. Ejus pradicatio in Norico, Pannonia Sc Laureaci. c. 14 pa 1 z. AdVentusad lacum Wak leriee.c. 1 6 . p. 117. iVligratio Juva- vitim. c. i 7. p. i) 9, Advcntus Salis- burgum. Fundatio Ecclefiat Sc Mo. hafterij S, Petri ac Sediš Epifcopalis 5 alisb: c. i 9. p. j 2,5. Monachatus c. zo.p. iz8, Sc 1Z9, V.l. 6 , p. 10671 Scholani pioefudiendajuventute eri- git. c. I3. p. 136. Revcrtitlit inpa- triaifi, hovosqtie Difcipulos adducit. 'C. if. p. 141. Stpriam atqueCarin- thiam corivertit, A d Illvricds qUdque Sc Sclavos penetrar. c. 2 6. p. 1433 Spiritus ejtis propheticus, Prsevifio; prždidtio , Sc pnrparatid Inortis. c 4 z 9. p. i 5 x, Beata mbi'S. Anni regi- minis, c, 3 d. p. 1 f 3, Šepultura. Mira- cula. Canonizatio, c- 31. p. 1 j 6 : Ad )( E z X Q{c{)Cn. Inčeiiditura Zingaris* 1- 4-c. 52,- p. 343. STRIGONIUM. vulgo (Sfrafl. Eifpu- gnatur a hoftris. 1. 3. c. 53. p. 966, Arcliicpifcopi ibidem mors & dives pro facroBellolegatUm. t. 54. p.51$ g. STR OZ A; Bellidux. Casfis Turcis cafu occutnbit. 1. 3, e.4o.p. 868. STUARTA Maria, Jacobi SčotiajR. Filia, Ejus fortuna varia. I.4. c. z 4* p. 3 ji; Capitis damnatur. I. 3. c .7. p.633. SUECIA. Belli Suecici initia Ščpra-tek- rus. 1 . 3. c. 27. p. 743, RegisSue- cia: exfcenfto 6c vox tnemorabilis. Caefareahorum pavor 6«: fuga. p.746, Suecici progreflus. p. 749- E)us fce- dus cumGallo. Pomeraniain fubi-' git. Frahcofurtum ad Oderam Sč Landsbergam occupat. p. 7 50, Ejuš isxpeditio Verfus Albim. lili Saxo jungitur* Viktor evadit ad Lipfiam* p. 73 z. Irruinpit in Frahconiam; Herbipolin capit. p. 77 3. Alia infu- per loca. p. 754. CaTdreani profpe- rc contra eum agunt,' Horhius ftm- ditur, Suecus ingreditur Bavariam; Tillius & Aldringerus vulncrancur. p. 7 y f. Aiigufta Virideiicolum Sue- co dbditur. Hic pfericillo territus Iri- golftadij obfidioiiem foluit. p. 736. Subit interiora Favaria;. ibid, Civiti- tes plures očcupat Ad Norinbcf- gam caftra Catholica oppugiiat, p, 737. In pugha Luzenfi occumbit. p. 738. Sueci Frankentaiium Capiurit. p,739. Belium recrudefcitftimiilart- tc Gailo. C* p. 764. Suecoruin progrdfuš. p. 765”. PluriumUrbiUtn dcditio. ibid. Landishuium capituh Suebolum ibifarvitia.p. 767. Auxi- lia actipiunta Gailo. p. 768, Eotum 'iniqua fortuna. p. 771. Profpera ad Reinfeldam. ProgfdTus iii Pomerd- nia. p. 773. Suecoriim crtidclitas]ift Sacra & Sačros, c. 3 o. a p. 7 7 8. Pro- greflus illorum fub Dorftenfonio. c* 3 I. p. 78 8. Noftrorum ab ijs clades. p. 789. Potiuntur Silefia&Rotfwi- la. Eorum clades memorabilis.ad t>utlingam, p. 791 . Invadunt Da- niam, p. 7 9'z. Moraviam, Silefiam &: Auftriam. p. 75» 3. Carolus Rex Suecia: Poloniam invadit. c. 3 9. p* 8 3 6. Cito capta * cito perdit. ibid. Invadit Daniam* Ejus mors & fecutd pax. p. 8 37. Sueci irrumpunt inMar- chiam Brandenbur: c. 47. p. £10, Citduhtut. Ejiciuntur Amittunt di- tiones GermahicaS. Vincuntur a Daniš. p. p i I i V, VrangeLius. SULZBACH. Chriftianus Auguftus* PrinccpS Sulzbaoenfis fit Čathoiicus. E f c. 38. p. 830. SYNODtJS Vienriehfis. EjusAčira, 1 . 4. č. 23. p. 434- Alia ex Epifcopis Cirčtilaribus Bavaria: a Gtegorio PP S XIII* indičta. Ejus Ačta. 1 .3, o 6. p* T. T AMPIRIUS. DuxCaefareus dnfb Pdfonium (^>re 05 «rg) occum^ bit. Abipfo hofteexequijshono¬ rar us. 1. 3.1. 19. p. 693. TAR TARI A. Tar turi. Eorum Legi* tiis venit Romam, offcrcns Syriam&: Tetram faiičtam. Speseosconqui- rendi fruftrata. Cur ? 1.4. c« 31, p. 437, A Poleniš cjedtintur. 1. r. č. 2,4* p. 7ir. Hungariatn & Inferiorem Auftriam Vdftant. c. 3 3. p. 9 6 3. TEKELIUS, Accipit d Tured luGgnid Prinčipatus. 1. f. č. 3 3. p, 961 . TELINA Vallis* V. VallisTc//^. TEMPESTATES & T E R R M M 0 - TUs.l. 3. e. 24. p. 303. 1,4. c* 3.p. 166. Villacum inde riiiiiam patitur. g. 34. p. 470. Tertžtiiotus in An- glia. 1. 3. c. 3. p. £11, c. ii. p. 630. In !ndex Rerurti Meraorabilium* In Apulia. c. 24. p.727. Epifcopus Se iman, lervati illatfi. ibid. Neapoli. c. 27. p. 754. V .Fcfuvius t S.Janua * nus. In Calabria. c. 25). p, 774. In Germania. p. 777. Ragufa, c, 42. p* 88f. Alius in Germania, maximd Tvroli. c. 44, p. 8 57. Templarii. Eotum Ordo extingui- tur 4 l. 4. c. 3 i. p. 4 ( 51 . TEMPER AS. bie @(tibung/ Pulfusin Ecclcfiz Cadiedrali. 1.6. p. 1113. TENNIUSJoannes. Ejus inEcclefiam Salisburg: liberalitas remunerata, 1.4* c. jo. p. y 3 p. , S. THERESiA. Ejus obiraš i. j. «. 7. p. ^3 3. TERRA SANCTA. Expeditio in illam contra Turcas & Saracenos, 1 . 3. C. 34. p. 341. Petms Eremita ad eam procurandam caelittrs animatur. In- dicicur propterea Concilium Clarx-* jnontanutn, Ctrlum ftimulat prodi- giis. p. 343. Duces, p 344. Alexii Im p Gneča fides. p. 3 4 p. CapiturHie- tofoIyma. ibid, Alrera Expcditio. £- j us infelix exirus ob Aiexii perfidiam. р. 34^. Alia tempere S. Bernardi, irifti fimiliter fucceffu. 1. 4. c. 7. p, 376. V. fridtricus I. Se II. Lvdovi - e»s IX. Conradus IV. TERRiRMOTUS V. Tempe/latet. THABOR. Ad hanc Boemia: Urbeitt noftrorumcladas.l. p.c. 31.p.794. THABORITAL. Unde fic didi. I. 4. с. 3 9. p. 487. TH AN. Familia de Than de/init. Ejus dominia ad Archiepifcopatum vc- niimt. 1.4.e. 28. p. 44y. THASSILO DuxBavariae. Ejus fortti* na. EJtaiidoratio.Monachatus. Obi* cus, 1.3*c. t.p. 222. THEATINI, Unde fic didi. I. 5.c. i; P- 59b THEODEMARUS, Tite Diet m trti s. A- dalberti in Atchiep: Succcilbr. I. 3. c. 17. p. 274. Donatione* ab Impp, fub illofadae.p. 27 y. Vallis Lavami« na Salisburgo accjuiritur. ibid. Pada* Vio Richarium Epifcopum pratficit, remoto Winechindo ab Imp. pro* moto. p. 277, OcCiditur in prselio contra Himgaros. p. 278. THEODO. Dux Bavarix. Cum fuii Proceribus mult6que populo a S. RUPERTOconvertitur Se bapnza- tur.l, 1, c. io. p. 100. Moritur. Ei fUccedit Theodobcrtus. c. 2 y. p.. 40. THEOPHRASTUS Paracel/us. Ejus Patria.Conditio.Obitus.Epitaplnum. L 4 ,c * Sb P. SSO- S. THIEMO. Fir Abbas S. Petri. i. 3. c. 29, p. 322, Ejus i temina Se Vitx compendium. Excellit in arte icul* pendi &e fundendi lapides. c. 32. p. 3 3 5. PriusMonachus ad Quercum inferiorem. ibid. Iracundia vidus, Monaftcrium deierit: redire perfua- fus pcenitentiam agit. Ei caelitus Mi« tra Epifcopalis &: Martyrii laurea de- iiunciatur. p. 337, Poftulatur ad S. Petrum, Exulac in Genobio Hiriap* gienii. Ad-Montes. p. 3 3 8. Fit Ar- chiepifcopus. p. 3 5 9. A BertheJdo bellopetitur. c. 33. p.3 59, Capirur, Conftantia: non habita ratione cx. discognatorum.Prtedicit D£I ultio. nem. p. 340. Damnatur capitis, led magno prodigio fervatur. A Conra- do Monacho Jiberatur, Robur cor* poris. Confcrt Cc ad S. Gebhardum Epifcop. Conftancienfcm. p. 341. Interefi:SynodoPIacentinx p, 342. Abitcum Guelfonc Bo'10 in Terram Sandam.c. 34. p.346.CapituraSi~ raccnis.ibid.Ejus Ada rempore capa- vitatis.c. 3 y.p.347. & 3 48. Ejuscru- dele Martyrium. p. 349. Prodigi* pofl: mortem, p. 330. Ultimus fuit, qui Epifcopatum & Abbatiam S. Pe¬ tri fimul tenuit. ibid. in append. .THOMAS Aijumu, Dodoris hujuf Angtltti obitus, i. 4. c, 27. p. 44 r. S.THO- In Hiftona Salisburgenfi. S 4 THOMAS de VilLtnova. Canoniza- tur.l. y. c. 38. p. 831. de THUNN. Comices. Profapite Thun- niana dzcota. 1. j.c. 3 4. p. 824. Tres Filii unius Patris 7« Ecclefiafticis In- fulis Sc uno pileo Cardinalitio infi- gnes. p. 8 z 3. Francifcus deThunLc- gatus Ctefaris in Angliam. 1. 3. c. 3 3. p- 959 ' TILLIUS Tserclafius. Boici Exercitus fupremus Dux. Ly. c. 19. p, 691. Intereft pugnte Pragenfi. p. 69 3. Dur- lacenfem ad Wimpfam ctedit. c. z 1. p. 701. Heidelbergam & Moniie- mium capir. p. 70 3. Fit S. R. I. C o- mes. p. 707* Subftituitut abdicato Wa]Jen/lainio c. 2.7. p. 7 47. Magde- burgum occupat. p, 7 5 o. Infelix in pugnaLipficnli. p, 7f j. Ad Lycum vulneratur. p. 75 3. Ingolfladii mori- tur. p. yr6. aToRING. V. Adamu s Laurentins. TORQUES. Ex auriculis Sacerdotam. 1. j.c.4.p. 61 y. TRANSILVANIA. Eam Ture# oc- cupant. 1. 4. c. j j. p. 547. Sc 548. Motus in ea ob Bathorium occifum &intrufum Bethlemium. 1. 3. c. 16. p. 171 .V.Betblemius. Ragozius Bof- fcaiumfibi a Turca fubftitutum bel¬ ic caedic: Sc ipfe ex vulnere obit. Bar- zaiusa Kemen-Janos trucidatur. Hic ab Abaffioper Turcam oppofito oc- ciditur. c. 3 9 - p- 837. TREVIRI- ^tcicr. Urbs cum Eledore fuo ab Hifpanis capra. 1. f. c. Z9. р. 770. Eledorliber dimittitur. c. 31. p-794- tridentinum c o n c il i u m. Indicitur. Sufpenditur ob diflenfio- neminter Gallum& CaTarem. L,4* с , 33. p. 554. Reaflumitur Sellio I.EjusAda. p. 556. Aliac Sefliones: earumque Ada. c. f6.p.f6i. Sc 5 6z. Diflblvitur ob pcftis periculum. Pon- rificii Bononiam migrant. Csdareani fubfiftunt. p. f 61. Ce^at orhnino uf- queadjulium III. Sub ifto habitat. Sefliones. Earum Ada. Silet iterum propter arma. p. 56 3. Refufcitatur. c. 37. p. f 6 8. lnftauratur&Jo. Jaco- bus Archiep. eo invitatur. 1. y. c. 3. p. p. 606. Sedarii fruftra invitati. p. 607. Ejus finis Sc promulgatio. p. 608. Htec impeditur in Gallia. р. 609. Acceptatur a Clero Gallica- no.c. 1 6 p 673. S. TRUDBERTUS. An fuerit frater S. RUPERTI ? l.i.c. 4. p. 84. Ejus Vita Sc Mors. c. 5. p. 86.Miracula. p. 88. TUNICA. chnjii. Publice Treviris oflenfa. 1. y. c. 3 8. p. 8 j o. TURCA,. Eorum brevis defcriptio, I. 3. с. 34. p. 34i.ImperiumGrsecumoc- cupant. 1. 4. c. 40. p. 493. Eorum progreflus contra Chriflianos. 1. 3. c. y. p. 6 1 9. Scc. Eorum clades ad Le- pantum. p. 62.4. alix diverfa:. c. 1 6. p. 674. Rebellio contra Ofmanum Sc, ejus csedes. c. z 1 . p. 704. Amura- thes, cxpugnata Babylone, ex nr- mio vini bauftu moritur. c. z 9. p. 778.Expeditio Turcica contra Ve« netos. Invafio Cretae. Urbs Canea expugnatur. c. 31. p.794. Navali pradio vincuntur a Venctis. p, 797. Eorum Claflis exuritur a Venetis in Portu Foggiano. c. 3 z. p. 8xo. Ex- pugnatioVaradini. SJBarbdn.c. 39. p. 8 3 8. Movcnt in Hungariam c. 40. p. 864. Comiccm Forgatfchium cx- dunt. Novarinum, occu- pant. p. 863. Ctedunturad S. Gott« hardum p. 869- Pacem cum Carfare ineunt. ibid. Irrumpunt in Hunga¬ riam & Auftriam. c. 33. p. 96Z. Viennam obfldent. p. 96 3. Repel- luntur. p. 965. Casduntur ad Eden- burgum. Ad Barcanum. Ad Vaciam. p. 967. AdSegedinum. c. 34, p.971* TURENIUS. Dux Gallorum. Qemi- nus conflidus inter ipfum & Noftros. X G X 1-f, •** Index Rdmm Memorabiliiim K 3. c. 47. p. p ra Globo' tormenta- rio peric. p. 911: ^urnberg. Ecriefia in eo Morite D. Virgini facra aJdificatur. 1 . y. c. 10. p. 644. Cohceditur PP. Ereiriitis S. Auguftirii. c. ji. p.857, TTROLIS. Vi Pacisittter Boios & Au- ftrioš initse , hiš cedit, exceptis qui- busdamlocis* K 4, c. 3 p.p. 473. V. J A 1 LIS TEL 1 NA. In hac motus V inter Cathokcos Sc hxrctico s. Hi ab illis vincuntur. 1. p. c. 19. p, 696, VARADINUM.$Batbein.V. Tutcae. VATABLUS. Francifcus. Ejus obitus. Bibliorum Vcrfio an pura ? 1 .4. c. 5 6. p. j6y. UDALBERTUS. five Ludbertus.Pilgn- ni in Archiep. SuccdTor. Ejus enco- mium. E 3. c. 18. p. 280. Mors. р. 181. tJDALRlCUS. Eiigiturin Archiep. ex* auth&rato Philippo. ViricitUr 8c capi- tur. Copiofo lytro fe redimit. 1 . 4. с. 24. p.431.&43!. VEN ATIO. Infelix. V, Vrangelius. VENETI. Primum fibi Ducem coniti- tuunt Heradianum. 1.2. c, 1. p. 163, Eorum bellum cum Ferdinando D11- ceStyriae. 1 . /. c. 1 6. p. 674* -Confpi- ratio čontra cos dete&a. c. tj. p. €78. Navali pralio Turcas vincunt. c. 3 i.p. 75>r, Occupant Infulam S. Maurae. Prevefam Sc Coronam. Magriam parcem Peloponnefi. c. 34. VEROVITIZA. A nolfris capitur. 1 . 3* c. 33. p. 967. VESPeR^E SICUL^. 1.4. c. NB- VHSUVIUS. MonspropeNeapolin ignes evdmin I* 3.0,17^.734* VEZ 1 RIUS M.@rof-Vezier.Qui Viefi. nam obicderat, ftrangulatur, E 3» - c. f 3. p. $67. . , ! VICTORIA. De Turcis apud Lepan- tum j non continuata. Di&eriadeilla apud Turcas Sc Perfas. 1 . 3. c. 3, p. 6 24. Set. fcqq. Prodigiaeotem- porep, 6 2 ^ de VICTORIA. B. M. V. Fejlum. V. Fejium. Praga. VICTORIA. MohafteriumVi&orien- fe in Styria Ord. Ciltercienlis. Ejus fundatio Sc Cacalogus DD* Abba- tum.i. 6. p. 1263. VICTORIA. Navisfic ftominata, quž in Ex pedi done Magellani in via iiu tcrfedijduccCano, totum Orbem eft citcumveda.l.4.c. 3 o. p 529; VIENN A AUSTRI A. incendiuro Re. gix Imperialis. 1 . 3. c. 42. p. g ii. Invadicur apefte V. Pejlis. Ob ejusE- berationcmerigitur SS.TrinicatiCo- lumna. c. p3. p .9} 9 - EmenciisCa- pudnus fit Epifcopus Vienn: ibid. Oblidetur i Tutca. Defendituri Scarčribergio. p. 96 3» Adveniuin Ii* berandae Urbi fubfidia. Turez invl- duntur. Fugiunt caftris exuci. ReX Polonia: primum , dein Carfar Vien- nam inrrat. p. 96 p. Solennis gracia- rum adio. p. 9 6 6. Emerici Ep, Vien: Mors. c. 34 ,p.96$. vinariensis Dux. $mmm 0- bitus, 1 . 3. c. 24. p, 724, Moritur &C alter Bernardus. c. 25?. p. 774. S. VINCENTIUS M, Ejus Marryrium. Rdiquix Salisburgum delata. Eo* irum trarisiationes. 1.3. c. 17. p. 273« Translationltima.l, 3. cj i.p.$4$* V. 1 . 6. p. 1103. VlNDEMlA. Supra hominum riicmo* riarhabundans. 1,3.C. 34.p.8if. adviNEAs. v. ^Bcingarten. S.VIRGILIUS. Ejus ortus. Vita. Epifcd-' ii In Hiftoria Salisbufgenu.. patus. Sanditas. 1. z. c. 9. p. 15 o* Gum S. Bonifacio controvtrfiše. m 15> 1. & I92. Extruit Bafilicam Š. • RUPERTO. Miraculum in folutio- ne operarum. c. x 3. p. ao8. &1C9* Intereft iyhodo Provinciali, Vifitac Dicecefin & lahde moritur. c. i 4. p. 21 i 4 &c.EjUs miracula. Inventio* Canonizario. c. 1 jr. p. i 14. A d ejus tumuluin muta puella loquelain ac« cipir. 1. 4. c. 28. p. 446. Solemnis Translatio^ 1. j.c.26.p. 740, V.L6 . p. 1696. VIRI ILLUŠTRES. Dodrina Argeftis. V. No mina ftnguloium proprii. S. VlTALIS. Ejus Vita. Epifčopztus. Miracula.. Obifus. 1. 2. c. p, 16 6. Convertit Pinzgoios. p. 168. Ejus fcpulchrum. Miraculum cxcrefcen- tis lilii. Veftes attjue Imagines. c. 3. p. I 70. Ejus beatificatio. Santfi titu¬ lo honoratur. c. 4. p. 174. Proceftiis Canonizationis inftruituf. V. 1. 6. p. 1072. Mors impedit citcdum. Conceditur Officium de Santio. p. 177. Parturientium & Infantium Medicus fingularis. De ejus cingiilo. р. 175-V-l.^.p. 108 8. Miracula poft mortem. p. 176. De apertione fe- pulchn. 1.5. c. 2p. p.731. Invenitur ejus Covpus ctim aliis tribus. p. 7 3 z. Sel. d. p. 1067. VITELLIUS Alcxander. Dux Pontifi- cius. Ipfis Turcis venerabilis. 1, 4« с. 5 4-P- . . SS. VITI & MODESTI Relitpaiarum Invcntio ad S. Ahdream irt Valle La- vantina. IndeSalisburgum translatai. 1.4. c. 21, p. 419- V. 1. 6.p. H o j. S. VITI Monafterium, olim Elfenba- cenfe. Ord. S. B. m Bavaria, Ad Ro- tam fluvium fundatur a Dietmaro Čofnite de Leonfperg. L 4. c. io> p. 386. Catalogum DD. Abbatum V. 1.6. p. u8«. VLADISLAOS. Boieslai Trobi Silefi* Dutis Filius. Udalrico in ArcKiepb fcopatu fuceedit. 1. 4. c, 2 p. p. 43 3* Serenat faciem Ecclefta: Salisburg: 1. 4. c.2 5. p. 43 4. Ob Jut ium de fen- fiohcmvehend petitur a Confangui- neis in dotno paterna. ViVUs adhuc Salisburgum'vehit. MoritUt. p. 4 3 3. Cukor B. V. p. 4 3 6. UNIVERSITATES. Pragenfis. Vieh- 'nenlis. Haidelbcrgcnlis eriguntuf. \, 4. c, 3 4. p. 471, Saltsburgenfis. Fun- 'datur& traditur Ordiiii S. B. 1. f, c. '22. p. 708. Bulla Pontificia eredio- nis. p. 709. Illam> uti & Diploma Carfareuin ihtegra V. 1. 6. p. 1080. i 084- PrimiPtofeftbres & Superio- fes. Primus Status 'Sc Inctmabula. p. '7o 9, Sc 7 i o. EjusRenoVatio lolehnis. p. 711. Primi Dečani. Diverfotum Profefforuin merita Sc lucubrationes litteraria:. p. 711. &2. feqq. IUuftris juventutis affluxus. Ejus publica de haufta dodrina fpecimina. p. 714. UniverfitatisRcnovatio. c. 3 2.p. 812. Ejus inerementa. e. 52, p. 933« Vafii Abbates d ProfeiToribus aflitmpti. Didum Archiep. Maximi 1. Gand. p. 9 54* Freqtientia Diiputationiim. р. 9pS. VRANGELIUŠ. Succedit Dorftenfo- nio in Imperio militari Suecico. 1. 3. с. 31. p, 793. Imrmpit in Bavariam. Frifingam difipit. AuguftseVind. ob- fidioiiem folvit. p. 79^. Brigantium capit. Lindavium fruftra oppugnat* p. 798. Tranfit Ifaram, potitur F ri¬ li nga &c Mofpnrgu. c. 32. p. '802. Fruftra tehtat Oenittanfitum. Bava» tiamvaftat. p. 803. Infelix Venatio. р. Bo?. tJRBANUS VIII. Succedit Gregurio XV. 1. $. c. 21. p. 708. Ejus obitus. с. 31. p. 792. S. URŠULA. D. Reliquiiš SS. Urful* & Sociarum Salisbutgi. 1. S. p. 1107. ).( G 1 )( VULPIS. Index Rerum Memorabilium VULPES. Tempore hyemis Civitatem ingrefla. 1.4. c. 47. p. y 76. W. ALLENSTEINIUS. Dux Frid- landix. Querek conrra ipfum in Comitiis Racispon: Abroga- turei militarelmperium.l.p.c. 17. p. 747. Reftituitur. EijungiturBavaria: Ele&or, p. 75-7. In pugna Luccnfi campum deferit, p. 7^8« Feliciter agit contra Saxonem. Fit fufpedus de fide inCaefarem. Damnaturperduel- lionis. Ejuscolluiiocum Vinarien/i. In ejus cardcm confpiratur. c. 29. p. 766. Trucidatur.p. 767. a W ALLERDORE. L. B. fit Epifco- pusViennenfis. 1 . 5.c.44.p. 8 96. gBafterfee- v.6ecfirc&en. ^ARTENBERG. Francifcus Guiliel- mus ComesEpifc. Ratispon, & Ofna~ brug: fit Cardinalis. Synodum ceJe- brat.l. y.c. 38.p. 8jy. SBetc&enfiepban. Cccnobium Ord. s. B. in Bavaria condirur. 1 . 3. c. j. p. z) 8. SBcingartf tt. Sive ad Vine as. Monafte- riumOrd. S. B. inSuevia. Ibi Mar- tyriumV. F. Ruperti Kuen aSuecis. 1. 5.c. 30. p. 7 79. BeatilTima V 4 fin- cularis loči protedrix contra Suecos. SBcmmar. V. Vinar un/is. SEBeltenburg. Monafterii iftius Ord. S.B.origo.l. 1.c. iz. p. 106. VfENCESLAUS Imp. didus Ignavus. Succcdit Carolo IV. 1 . 4. c. 3>\ p. 474. Deponitur, Succcdit Rupertus Bavarus. c. 3 6. p. 477. B. \^ERNERUS. V. Berncrus. de Wc rt hm Joanncs. Inclarc- fcitl. y. c. 17. p. 759. Vidoriofus in Gallos. Parifios ufquc cxcurrit. c. 19. p. 771. Vinaricnfcm caftris exuit. Suecgs profligat c Pomcrania. Her- meinfteiniumGallis eripit. ibid. Ad Rheinfeldam capitur. p. 773. Pro Hornio dimittitur. Gallo-Succos cx- dit ad Dutlingam. c, 31, p. 751. Tranfita Bavaroad Cafarcm.p.797. WE Y ARN. Carnobium Canonicorum RegulariumS. Auguftini inBavaria. Ejus initium. Prcrpoliti Eledio fpedat aa Capitulum Metropoliucum Salz¬ burg:!. 4. c. 10. p. 385. "V/ICHARDUS de Polhern. Succedit in Archiep. Conrado IV. 1 . 4. c. 31. p. 46z.Ejusobitusp. 463. WlCLEFFlSTAi. Orms iftius hzrelis, HuHicarum hxc mater, J. 4. c. 37, p. 481. ^IETTING. Ejus Donatio S. Petri Monafterio tada 4 Confirmatur. ab Eberhardo Archiep. 1 .4. c. c 4. p. 394. Sel. 6. p. 10 j p 4 Accipit titulum Prt- fofitur Adminiftratur a Monachis S. Petri. p. 395-. B. WILLA. S. WoIfFgangi in eremo Socia. In Nunberg fepulta. l f 1. c.28. р. 149. SOBlItfjcn- Ccrnobii Wilthinenlis in TyroliFundatio 4 1 . 3.C. p. P.141.& I.4.c. y.p. 369. P. WIMPERGER. Benedidinus Cre- mifam: UnivcrE Salisburg: Rcdor Magnificus. 1 4 y. c. 21^.714. WIMPFA. Pugna ad illam. Hic Mar- chioDurlac. a Tillio carditur. 1. j. с. z r. p. 701. WISMARIA. Occupatur a 'V^allen- fteinio. 1. f. c. z 4. p. fz p. S. M^OLFFGANGUS. Ejus ftcmraa Monachatus, Epifcopatus Rarispon. Prophctia. Anachorefis. Miracuk. Mors. I. j 4 c. z 3. per tot. WOLFFGANGUS Theodoruus 2 Rtih temu. Succcdit Georgio in Archicp- 1 . j. c. 9. p. 6 3 7. Solennisejuslngrd- fusinUrbem. p. 6 38. Ejus iter Mo- nachium: in loca ixrx Provin ciz, & Rom itn. In Hiftoria Salisburgcnfi. Romam. Romanis gratus adventus. p. 63 8. 6 35». Edit Edičtum Refor- mationis circa hanefi infe&os. Varile mutationes in Politicis &: Aula. p. 6 41. Pulfum horarium & quadran- tum no&urnum inArcibus Salisburg: & WerfFenfi inftituit.p. 64 2. Ornat Urbcm sedificiis. Domo Capitulari. F,quili (/jotfjlafl j Mirabella. Neo- jedificio ( 9 ?eubatl) c. 10. p. 64 $. ^Edes Sacra B.V. inTiirnberg ejus opus. p. 644. Munificentia ejus in Monafterium S. Petri, Exequiie ibi & fepultura Patris illius Wernčri. Ipfe concionatur. Inftaurat devotionem erga SS. Euchariftiam. Liberaliusin pauperes. p.6 46. Con ventus Statuum propter Bellum Turcicum. c. 11. p. 6 48. Imponitur Contributio. p. 649* Tumultus propterea rufticorum componitur. Mittit auxilia in Hun- gariam. ibid. Seditioni rufticorum in Auftria vicinorum occurrit. p. 650. Templum Cathcdrale incendio lsc- fum deftruit cum Capellis dc Altari- bus.c. iz.p. 652.&6j3.InventaSS. Lipfana DD. RUPERTI, Virgilii& aliorum. p. 653, Controvcrfia Ber- tholsgad. c. r 3. p .654. Ditionem il- lam occupat. Dux Bavaria: Salisbur- gum cum Copiis intrat. Archiepifco- puse fugaretrahitur. In ArceSalisb: vitain reliquam pieabfolvit. p. 65 5". Ejus Epitaphium. Circa flinus curan- dum propria dilpofitio. Sepultura, E- logium.p. 656, a 'W OLKEN ST AIN. FamilisedeW>/- kenftain Antiquitas. 1, 3. c. 3 j. p. 8 3 3. WORMATIA. De ejus Archiepifco- patu & hujus Translatione Mogun- tiam. 1 .1. c. 6. p. 89. & 90. Collo- quium ibi deReligione, fine effe&u. 1 .5.c. 1. p. 323. Fcederatorum Pro- teftaiitium Conventus c. z9. p. 769, 'Z,. S. / ~j^ENONIS. Monafterium Cano* M j nicorum Regularium S. Augu- ftini prope £Xetdjenf)all. Fun- datur a Conrado Archiep. Salisburg: 1 . 4. c. 8. p. 383. Catalogum DD^ Prajpofitorum V. 1 . 6. p. 125-3. ZIS K A Joannes. Thaboritarum Au- thor. Eorum'Symbolum Calix. Mo- ribundi crudele mandatum. 1. 4. c. J?*p.487‘ )(G 3)C MAIORA B*6< I 6< ■ k< t MAIORA ERRATA, Ouce in Hijioriam noflramirrepferunt , Le Bor Be- nevole , emendabis , utfecjuitur : enter a mi nor a tud ipfc prudentid facile corriges . Lirtera p. denotatpaginam. lin. linčam, m. notas marginales. 1. lege. Errata t»ip.77-&7f. • ■ * p. 78. mm. p. So. lin. aff, p. ga. lin. if, p. p/. in m, p !OT. lin.*j. p.iio. p. u», - *■ - eadem lin.ai. p. |i8. lin. 14 . - . eadem lin //• .laj. lin.ai. . eadem lin. $*• txy. lin. 10. • * in m. ng. lin. 16. •- - lin 38. p. 1/3. in m. p. 146. in m. p, 151 . l*n. 6. p. Ii4. lin. !*• p itf. lin. I. .. • eadem, lin. 4* p. ij8. lin. 7, • .eadem. lin. 18. ..eadem lin. 3S. p. Ki. m ml - -eadem lin.a 4 ' p. i<4- l |Di *• p. K4. lin. 7. • > eadem in m. . - eadem lin. il< p. I6f. Im. n« . . cždem. lin. 18. p i<*6. Im. If. p. i«8.| lin. |?. p. I7+. „ ' n m - p T i78. lin. u. f Sic corrigc. j Cap. I. 1. Cap. II, dol o eječto 1. dolo eječli. coroicuir 1, cotaieuh, Ptophctt /. Propheta i Apoftolus Apoftolicus tempoium l.temporura. homicyclos. l.hemicydos. Liber I. Ca- LLiberl. Ca- XVII. XVIII. (ero rede. Errata Sic corrige. * - eadem . eadem p. j?8. p. J93- . .. eadem p. J P 2 * - . eadetn J 93. J 07 « p. S98. p. 6 olj p. 604 , p. 607 . - * eadem p. 609 . p. 6 *}* p. 62J. p. 630. _ - eadetn. p. 6 + 2 . p. 64-9. . -eadem f p. 6 S 7 . - - eadem B » m p. s 60 . p. 661. p. 662. lin. s*, lin. 37, • lin. 1 » lin 7 . lin, iS, lin. 16 . lin. 1 ?* lin. 10 . Itn. 14 . lin. 6. lin. f. lin. a. lin.33. lin. 36. lin. +. lin, 7» lin. 51 . lin- H» in fine lin. is. lin. 3S- lin. 37- lin, 3. liri. 20. lin.if, lin. 1 . lin. 9* p, 669 - in ffi * . 671 . . 67*» , 6 73- . 6SS, .689- •eadem . 7 O 2 . . 70 J. . 707 . . 709 * 7l *‘ 3: ag. 736 . . 74 “ . 743 - • 747 * .75-2. ,761. P . 7 »* lin. 1$. lin. 1. lin. 36 . Itn. 9, Kn. a. # lin, 8. lin 31. in m. id m. in m. lin. g. lin. 36. lin. 20. lin. penult. Im.25. lin. 27. in m. in m. Itn. 13. in m. lin. so. condieo Vifae aiqificia Stngoni a rnprobata ca ptsemtitiitc vinusnovt. 1. conditio. 1 . Vifa. L sedificia. 1 > Strigonium 1. improbata 1. lica, 1. prše mature Herbipolen 1 , Herbipo lis terum defluzofac purpuiea Mif.. Dom. Comitis leniis, J, rerum 1. defluxionc 1. putpura 1 . Midi 1 . D. 1 . Comitiis casrulis colo-1. caerulei co- lotis 1. pariendam 1, cječlus rei periendam ejedfis claulic. affiečtari nipale cabta aEgidii aSgidii yoca(Tet lecleinaTit fuiffent Roma: de Trancifca celeterri- muCn anno CM ‘juvenuttu fgculi Intea 1 , Interes 1. affeifatj 1, ntbale 1. capea 1 . Andreje 1 . Andreje 1. vacaflec 1. reclinavit 1. fuiflent 1 . Rom* Francifca. 1. cclebsrri- mum. 1 . anno M 1. juventuti 1. feculi, 1 . Intetea i. giaram 1, domui 1. in acie 1. obfidione 1. fit 1. Superiores 1 . Palatinus. 1. bafilicam 1. porop*. l.pr*fetebant k T ferclaiias. 1. tpfe 1. ele ab Hipafnis l.ab Hifpanis conftitutc 1. conftinit* Ctfficulta« 1 . difficulta- tem tem n*otio l.tregotio gratum domi in aciem obfidiona. cit Supiores Palatinu balinam pompa pratfetebat Serclafius ipfi clf Errata Sic corrige, p. 821. p. 826. p. 827. p. 840. p. 84 f, p. 847» p. 8*3. p. 85?. P- 8^7. p. 869. p, 870. P- 87 f° eadem« p. 876. • * "** p. 882. MA« p. 886, a n a p. 887. p, 888, p. 890» p. 892. eadem, p. 901. p. 903. p. 905-. p. 906, p. 908. p. 910, p, 913* P. 914 P. 917 ' p. 918. p. 922. P- 923 - p. 926. p. 928. P- 937 . eadem. p. 939 . eidem, eadem. Im. [29, lin. 30 . lin. 17, lin. 20, in ib, lin, 6. Itn. 6. lin. 9, lin. 2-i in m. -lin. 3©, lin. 34, lin. in m. in m, ,'<• - ** in m. lin. gy. lin. 4. lin. 20, lin. 21° in m. lin. 6. lin. 18. in m. lin. 30, in m, in m. w w *> in m. in m. lin. 1.7. lin j> lin. 4. lin. 28. in m. in m. li 0, 3 S’ in m. lin. 8. Im. 2. lin. 6. lin. 32, lin. 33. Ud, ulr», Virgtaccs tiru