KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 57
f INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 OKTOBRA 1937.
PATENTNI SPIS BR. 13576
I.	G. Farbenindustrie Aktiengesellschaft, Frankfurt a. M., Nemačka.
Postupak za spravljanje slojeva emulzije halogensrebra za fotografisanje u boji i za
primenu istih.
Dopunski patent uz osnovni patent broj 13240.
Prijava od 14 jula 1936.	Važi od 1 maja 1937
Naznačeno pravo prvenstva od 19 maja 1936 (Nemačka).
Najduže vreme trajanja do 30 novembra 1951.
U osnovnom patentu br. 13240, kao i u dopunskom patentu br. 13241 opisan je postupak za spravljanje fotografskih slika u boji na način hromogenog razvijanja, pri čemu se u slojevima halogensrebra od početka nalaze sredstva za stvaranje bojne materije i koja reaguju sa oksidacionim produktima razvijača, koja su postala uvođenjem jednog lanca ugljenika sa više od 5 atoma uglenika, otporna prema difuziji u stvaraoce slojeva.
Sada je pronađeno, da je sasvim opšta mogućnost primene takvih meduprodukata bojne materije, učinjenih na taj način otpornim prema difuziji, za ciljeve fotografi-sanja u boji i to za sve postupke u kojima se izgrađuje fotografskim putem slika bojne materije iz komponenata, koje daju bojne materije.
Već je samo po sebi za više takvih postupaka predloženo dodavati emulzijama halogensrebra pre osvetljavanja teško di-fundirajuće međuprodukte bojnih materija i to ovi produkti trebali su, da se nalaze u stvaraocima slojeva u obliku nerastvorlji-vih taloga ili kompleksnih jedinjenja, ili kao komplicirana organska jedinjenja, kao što dokazuje iskustvo kod bojnih materija, koje imaju srotstvo prema pamuku. Prednost našeg sredstva za stvaranje bojne materije, koje je učinjeno otpornim prema difuziji pomoću uvođenja jednog dugačkog lanca ugljenika sastoji se u tome, što su
ova tela apsolutno otporna prema difuziji i pri najlakšem rastvaranju u vodi i što se takvi lanci ugljenika mogu u svaki molekul međuprodukta bojne materije uvesti lako i bez uticaja na reakcionu sposobnost ovog molekula.
Primer 1
1 kg emulzije bromsrebra dodaje se vodeni rastvor od 15 gr. natrijeve soli 4”-stearinoilaminobenzoil-3’-aminobenzoil - 1-amino-8-oksinaftalin-3, 6-disulfonske kiseline i ova se emulzija razlije. Po sušenju, osvetljavanju, razvijanju i fiksiranju pretvara se slika srebra na poznat način u sliku dianizidin-antitetraazotata. Prilikom unošenja ove slike antitetraacotatsrebra u jednu razređenu kiselinu nastaje plava slika aco-boje.
Ukoliko se umesto navedenog derivata H-kiseline upotrebljava 4”-stearinoilamino-benzoil-3’-aminobenzoil-2-amino-5 -naftol-7-sulfonska kiselina, dobiva se plavičasto-crvena slika bojne materije. Upotrebljava li se na protiv kondenzacioni produkat od bromida bromstearinske kiseline sa anili-dom p-aminoacet-sirćetne kiseline, koji je kuvan sa natrijevim sulfitom, onda se do-bija žuta slika bojne materije.
Sada je lako ustanoviti, da se povoljnim senzibiliziranjem i nanošenjem ova tri sloja na jedan nosač slojeva dobiva mate-
Din. 10.—
rijal za fotografisanje u prirodnim bojama, pri čemu nije potrebno za sva tri sloja upotrebljavati emulzije, koje su prethodno na pokazani način obrađene. Mogu se n : pr. slojevi izrađeni prema gornjem primeru, koji daju crvenu sliku i žutu sliku, postaviti na jednoj strani nosača slojeva, dok na drugu stranu nosača slojeva dolazi jodna emulzija, kojoj nije dodata nikakva komponenta i u kojoj se slika bojne materije izrađuje prema jednom poznatom postupku na pr. procesom tonovanja. Za povećanje oštrine razdvajanja mogu se u ovom slučaju višeslojnog materijala umetnuti između slojeva, koji daju sliku bojne materije, povoljni slojevi za filtriranje svetlosti ili obojiti .sami slojevi bojne materije sa jednom pogodnom bojnom materijom za filtriranje svetlosti. „Višeslojni fo tografski materijal se celishodno snabdeva sa jednim slojem za zaštitu protiv kruga svetlosti”, koji je postavljen na zadnjoj strani nosioca sloja”.
Primer 2.
Jedan dalji primer u smislu ovog postupka dobiva se na tai način, ako se u želatinu odn. u emulziji halogensrebra nalazi jedan amin, sposoban za diacotiranje, na pr. p-aminododecil-benzol ili o-aminosulfo-oleilbenzol i što se zatim slika srebra na poznat način pretvara u jedno nerastvorlji-vo jedinjenje nitrita. Ako se sad krene na poznat način diacotiranje dobija se u prisustvu neke druge aco-komponente za vezivanje, slika bojne materije. Ova druga komponenta za aco-vezivanje može da se nalazi već od početka u sloju uz amin koji je sposoban za diacotiranje i koja je na jedan proizvoljan način učinjena otpornom prema difuziji.
Primer 3.
1 kg. emulzije bromsrebra dodaje se vodeni rastvor natrijeve soli 6-undecil-2-oksi-l-benzoe kiseline i ista se razlije. Po razvijanju, fiksiranju i belenju neke slike srebra, stvorene u ovom sloju, adsorbira se na poznat način u ferocijanidu srebra diacojedinjenje od 4-aminodifenilamina. Po pranju sa vodom uvodi se u 1%-ni, rastvor sode i dobiva se žuta slika bojne materije. Emulziji se može u proizvoljnom trenutku pre razlivanja dodati i amid masne kiseline nekog amidiranog leukojedinje-nja, na pr. nekog aminoindoksila i ovu e-mulziju zatim na poznat način preko slike olovnog hromata na mestima metalne soli oksidirati u bojnu materiju
Ove reakcije prema navedenim prime-
rima ne moraju biti neposredno izvođene preko slike srebra. Može se želatin odn. e-mulzija halogensrebra, snabdevena sa me-đuproduktirna bojne materije, koje su otporne prema difuziji i na poznat način na mestima slike ili na mestima slobodnim od taloga metala, stvrdnjavati i zatim pomoću aco-vezivanja ili pomoću oksidacije ili na drugi inače povoljan način, stvoriti sliku bojne materije u stvrdnutim ili u ne-stvrđnutim mestima.
I
Patentni zahtevi:
1) Postupak za spravljanje fotografskih i kinematografskih slika u boji, po osnovnom patentu br. 12340 naznačen time, što se upotrebljavaju emulzije ’sa stvaraocima bojnih materija, koji sadrže alifa-tični lanac ugljenika sa više od 5 atoma ugljenika i štase po osvetljavanju izrađuje neposredno ili posredno preko jedne metalne slike fotografska slika, bez primene hromogenog razvijanja.
2.	) Postupak po zahtevu 1, naznačen time, što se emulziji u nekom proizvoljnom trenutku dodaju stvaraoci bojne materije, koji sadrže jedan alifatični nezasićeni lanac ugljenika sa više od 5 atoma u-gljenika.
3.	) Postupak po zahtevu 1 i 2, naznačen time, što se emulziji u jednom proizvoljnom trenutku dodaju stvaraoci bojne materije, koji sadrže proizvoljno supstitu-isani alifatični lanac ugljenika sa više od 5 atoma ugljenika.
4.	) Postupak po zahtevu 1-3, naznačen time, što se emulziji u jednom proizvoljnom trenutku dodaju stvaraoci bojne materije, čija aminogrupa nosi neki alifatični ostatak kiseline sa više od 5 atoma ugljenika.
5.	) Postupak po zahtevu 1-4, naznačen time, što se umulziji u jednom proizvoljnom trenutku dodaju stvaraoci bojne materije, koji sadrže jednu kiselinsku grupu, koja je vezana sa alifatičnim aminima sa više od 5 atoma ugljenika.
6.	) Postupak prema zahtevu 1-5, naznačen time, što se emulziji u jednom proizvoljnom trenutku dodaju stvaraoci bojne materije, sa lancem ugljenika sa više od 5 atoma ugljenika, koji u ovom lancu nose supstituente, koje čine rastvorljivima u vodi.
7.	) Postupak po zahtevu 1-6, naznačen time, što se emulziji halogensrebra u jednom proizvoljnom trenutku dodaju takvi stvaraoci bojne materije, koji su pogodni za stvaranje aco-bojne materije.
8.	) Postupak po zahtevu 1-6, naznačen time što se emulziji halogensrebra u jed-
nom proizvoljnom trenutku dodaju takvi stvaraoci bojne materije, koji nose jednu ili više amino-grupa sposobnih za diacoti-ranje.
9.	) Postupak po zahtevu 8, naznačen time, što se emulziji u jednom proizvoljnom trenutku uz stvaraoce bojne materije, sposobne za diacotiranje, dodaje još jedno telo otporno prema difuziji, koje je pogodno za aco-vezivanje.
10.	) Postupak po zahtevu 1-7, naznačen time što se emulziji u jednom proizvoljnom trenutku' dodaju stvaraoci bojne materije, koji putem oksidacije daju bojne materije.
11.	) Postupak po zahtevu 1-10, naznačen time, što se upotrebljava višeslojni fotografski materijal, kod kojeg su emulzi-oni slojevi postavljeni na jednoj strani ili na obema stranama nekog nosača slojeva.
12.	) Postupak po zahtevu 11, naznačen time, što se upotrebljava višeslojni foto-
grafski materijal, kod kojeg su između slojeva, koji nose komponente bojnih materija postavljeni pogodni slojevi za filtri-sanje svetlosti.
13.) Postupak po zahtevu 11, naznačen time, što se upotrebljava višeslojni fotografski materijal, kod kojeg slojevi, koji nose stvaraoce bojnih materija sadrže pogodne bojne materije za filtrisanje svetlosti.
14.) Postupak po zahtevu 11-13, naznačen time, što se upotrebljava višeslojni fotografski materijal, kod kojeg su slojevi halogensrebra, koji nose stvaraoce bojnih materija, senzibilisani na jedan za postupak sa više boja pogodan način.
15.) Postupak po zahtevu 1-14, naznačen time, što se upotrebljava fotografski materijal, koji je snabdeven uz slojeve, koji sadrže jedan ili više stvaraoca bojnih materija, još jednim slojem za zaštitu protiv kruga svetlosti.