KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 12 (3)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1 februara 1933.
PATENTNI SPIS BR. 9536
Lonza-VVerke Elektrochemische Fabriken G. m b. H., VValdshut,
Nemačka.
Postupak za spravljanje aluminijum oksida.
I Dopunski patent uz osnovni patent broj 9212.
Prijava od 18 avgusta 1931.	Važi od 1 marta 1932.
Traženo pravo prvenstva od 21 avgusta 1930 (Švajcarska).
Najduže vreme trajanja do 30 novembra 1946.
Predmet patenta br. 9212 je jedan postupak za spravljanje aluminium oksida iz aluminata zemno-alkalnih metala. Po ovom se postupku prvo rastvore aluminati zemno-alkalnih metala podesnim sredstvima za rastvaranje, našta se dobiveni rastvor prerađuje dalje na čisti aluminium oksid i soli zemno-alkalnih metala. Za rastvaranje zemno-alkalnih aluminata upotrebljavaju se korisno u okviru ovog postupka rastvori alu-minijumovih soli kao rastvarači odnosno kao sredstva za izmenu, pošto je rastvor-Ijivost zemno-alkalnih aluminata u ovakvim rastvorima znatno veća nego u drugim rastvarsčima. Pri upotrebi ovakvih rastvora aluminiumovih soli aluminium-oksid se rastvara kao bazna so alminiumova a zem-no-alkalni metal kao zemno-alkalna so, na pr. po sledećoj jednačini:
CaO, A1203 -f 2 Al (NO,)., + 4 H..O = Ca (NO.,)„ + 4 Al (OH), NO,.
Nađeno je, da se napred pomenuti postupak može naročito korisno da izvodi i bitno uprosti, ako se za izmenu zemno-alkalnih aluminata ne upotrebi gotova alumi-niumova so odnosno odgovarajući rastvor ove, nego ako se u mesto ovog ova alumi-niumova so sama spravlja pomoću kiseline u jednoj prvoj fazi procesa, na pr. po jednačini:
CaO. Al.,0, + 8 HNO, = Ca (NO,), + + 2 A1 (NO,), + 4 H,0.
Na ovaj način nagrađena aluminiumova so onda dejstvuje kao kod u početku po-menutog postupka glavnog patenta dalje na zemno-alkalni aluminat gradeći baznu alu-miniumcvu so i zemno-alkalnu so na pr. po sledećoj zbirnoj jednačini:
CaO. A120, + 4 HNO, = Ca (NO,)2 + + 2 Al (OH), NO,.
Primer:
59.4 kg samlevenog kalcium-aluminata sa jednom sadržinom od 25.5 kg CaO i 32 kg A1,0, rastavljeni su sa 262 1 azotne kiseline spec. tež. 1.15 (odgovara 75 kg HNO.,) na temperaturi oko 80° u jednoj napravi za mešanje. Posle jedno 30 minuta postignuta je bila krajnja tačka prve faze kod pH 4.1, t. j. celokupna kiselina utrošena je bila za građenje neutralnog A1 (NO,), pored Ca (NO,)2 našta je nastala druga faza građenja baznog aluminium nitrata. Posle filtrovanja od nerastvornih primeša dobiveno je 248 1 rastvora (spec. tež. 1.33) = 330 kg, koji je sadržavao 22.2 kg CaO vezanog za 50 kg HNO, (— 65 kg Ca (NO,),) i 29.6 kg A120, vezanog sa 25 kg HNO, kao bazni aluminium-nitrat odgovarajući jednom molekulskom odnosu A120, : HNO, = 3:4. Ovo predstavlja prema formuli A1 (NO,), jedan višak u A1„0. od 350%. ili bazni aluminium-nitrat š’drži samo 22.8% NO, one azotne kise-
Din. 5.
line, koju sadrži neutralni Al (N03)3, tako da je manjak u kiselini iznosio 17.2%. Rastvor je sadržavao Fe203 u odnosu na A1203 manje od 0.1%,. Taloženje aluminiuin-hi-droksida iz dobivenog rastvora može se isto tako kao kod postupka glavnog patenta izvoditi svakim podesnim postupkom, kojim je moguće odvajanje kalciuma od aluminiuma.
Patentni zahtev:
Postupak za spravljanje aluminium oksida iz zenmo-alkalnih-aluminata izmenom i rastvaranjem istih pomoću soli aluminiu-movih odnosno rastvora alumiuiumovih soli i prerade dobivenih rastvora na čist aluminium oksid i zemno-alkalne soli po patentu br. 9212, naznačen time, što se alu-miniumova so, koja služi za izmenu sa zemno-alkalnim alumiuatom spravlja iz samog zemno-alkalnog aluminata pomoću kiseline u jednoj prvoj fazi procesa.