LJUBLJANSKI
SKOFIJSKI LIST
St. II.
Vsebina: 17. Dccretum S. Congr. Indulg. et SS. Hcliqu. de regulis ad dignoscendas veras Indulgcntias ab apocryphis. — 18. Kdo morc doma dobiti odpustke sv. leta? — 19. Kedaj je pokopalisöe ccrkveno, kedaj obcinsko? — 20. Shod p. t. gospodov dekanov. — 21. Sv. birma in kanonicna vizitacija. — 22. C. kr. konservatorji za Kranjsko. — 23. Zanesljivo masno vino. — 24. Kon-kurzni razpis. — 25. Kkofijska kronika.
1900.
17.
Urbis et Orbis.
Decretum de regulis seu normis ad dignoscendas veras tndulgentias ah apocryphis.
Inter cetera quae huic S. Oongregationi Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae munera sunt tributa, illud supereminet secernendi nimirum veras Indulgcntias ab apocryphis easque proscribcndi. Cui quidem muneri satis ipsa fecit plurimis editis ad haec usque tempora decretis de apocryphis Indulgentiis in authentica Deeretorum collectione contentis. Verum etsi haec S. Congregatio vigilans ab ipso suae institutionis exordio semper exstiterit quoad Indulgentiarum publi-cationem, ne falsae in Ghristianum populum irreperent, nihilominus, quum hac etiam nostra aetate non desint, qui, vel mala voluntate, aut etiam irrationabili zelo per-culsi, falsas, vel ut minimum valde suspectas, Indul-gentias sive orationibus, sive piis exercitiis adnexas propalare inter fideles non vereantur, hinc factum est, ut plures Antistites hanc S. Congregationem adiverint, ut de aliquibus Indulgentiis suum iudicium ederet. Id potissimum praestiterunt ea causa permoti ut non solum verae a falsis Indulgentiis discernerentur, sed praesertim ut Ecclesiae hostibus via praecluderetur eam calumni-andi, et aspernendi coelestem Indulgentiarum thesaurum.
Porro S. Congregatio ut huic malo, quoad fieri posset, praesens remedium adhiberet, regulas seu normas quasdam statuere excogitavit, quibus prae oculis habitis nedum locorum Ordinariis, sed et ipsis Christifidelibus facilis aperiretur via ad dignoscendum quodnam sit fercndum iudicium de aliquibus Indulgentiis, quae passim in vulgus eduntur, dubiamque praeseferunt authenti-citatis notam.
Hoc vero S. Congregationis propositum SSmo Dno Nostro Leoni XIII. delatum, eadem Sanctitas Sua
illud approbavit iussitque quam primum executioni mandari.
Quare 8. Congregatio, adhibito Studio Rmorum Consultorum, Indicem praedictarum regularum elucu-brandum curavit; quem deinde in generali Congrega-tione ad Vaticanum coadunata die 5. Maii 1898 examini Emorum PP. Cardinalium subiecit. Hi vero postquam praefatum Indicem mature perpcnderint, eumdem in aliquibus immutatum, in altera Congregatione denuo ex-pendendum sibi reservarunt.
Quod quidem actum est in generalibus Comitiis ad Vaticanum habitis die 3. Augusti 1899, in quibus Emi et Rmi Patres Indicem uti infra proponendum cen-suerunt:
Regula I.
Authenticae sunt omnes indulgentiae, quae in noznssima Collectione a S. Indulgentiarum Con-gregatione edita continentur.
Regula II.
Indulgentiae generales, quae in supradicta Collectione non exhibentur, vel quae concessae feruntur post editam Collectionem, tune solummodo habendae erunt ut authenticae, cum earumdem concessionis autographum monumentum recogni-tum fuerit a S. Indulgentiarum Congregatione, cui, sub nullitatis poena, exhibendum erit antequam publicentur.
Regula III.
Authenticae habeantur Indulgentiae concessae Ordinibus et Congregatiönibns religiosis, Archi-
confratcrnitatibus, Confratcrnitatibus, Archisoda-litiis, Sodalitiis, piis Unionibus, piis Societatibus, nonnullis Ecclesiis celebrioribus, Locis piis et Ob-iectis devotionis, quae continentur in Summariis recognitis et approbatis a S. Congregatione Indul-gentiarum, eiusque auctoritatc vel venia typis editis.
Regula IV.
JVon habcantur nt authcnticae Indulgentiae sive generales, sive particulares, quae continentur in libris, in libellis, in summariis, in foliis, in chartulis, sive etiam in imaginibus, impressis sine approbatione auctoritatis competentis; quae appro-batio concedenda erit post diligentem recognitionem et distincte exprimenda.
Regula V.
Apocryphae, vel nunc prorsus revocatae, sunt omnes Indulgentiae mille vel plurium millium annorum quocumque tempore concessae dicantur.
Regula VI.
Suspectae habeantur Indulgentiae plenariac, quae asseruntur concessae recitantibns pauca dum-taxat verba: exceptis Indulgentiis in articulo mortis.
Regula VII.
Reiiciendae sunt ut apocryphae Indulgentiae, quae circumferuntur in libellis, foliis seu chartulis
impressis vel manuscriptis, in quibus ex levibus aut etiam superstitiosis causis et incertis revela-tionibus, vel sub illusoriis conditionibus promi-tuntur Indulgentiae et gratiae usum et modum excedentes.
Regula VIII.
Uti commentitia reiieienda sunt folia, et libelli, in quibus promittitur fidelibus unam alt er an wc precem recitantibns liberatio unius vel plurium animarum a Purgatorio: et Indulgentiae, quae dictae promissioni adiici solcnt ut apocryphae lia-bendae sunt.
Regula IX.
Apocryphae, vel saltem ut gravitcr suspectae, habcantur, Indulgentiae recentioris assertac conces-sionis, si ad inusitatum numerum annorum vel dierum producuntur.
Quas quidem regulas per me infrascriptum kardinalem eiusdem S. Congregationis Praefectum SSmo Dno Nostro Leoni PP. XIII. relatas in Audientia diel
10.	Augusti 1899 eadem Sanctitas Sua approbavit, man-davitque per generale Decretum publicari.
Datum Romae ex Secretaria eiusdem S. Congregationis die 10. Augusti 1899.
Fr. Hieronymus M., Card. Gotti, Praefectus.
L. f S. f A. Sabatucci, Archiep. Antinoen., Secr.
Commentarii in snpradictas regulas, approbante S. Congregatione Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praeposita ad opportunitatem adiecti.
Ad Regulam I.
Haec regula respicit collcctioncm vulgo: Raccolta di Orasioni e pie Opere per le quali sono state concesse dai Sommi Pontefici le SS. Indulgente. — Roma, Tipografia dclla S. C. di Propaganda Pide, 1S98. — Regulae vero fundamentum ex ipso fine, quem sibi S. Congregatio in edendo illo libro praestituit, manifeste patet. Iam enim anno 1877, quando prima editio Collectionis, de qua agimus, ex officio ab ipsa hac Sacra Congregatione publicanda praeparabatur, in Decreto praevio haec legebatur declaratio: „Summus Pontifex benigniter annuit, ut authentica omnium et singularum precum piorumque operum, quae usque ad praesentem dicm indulgentiis ditata vel aucta fuerc, sylloge seu Collectio per Secretariam eiusdem S. Congregationis, quam diligentissime conficeretur.“ Ideo illa prima, et postea anno 1886 pariter secunda editio ab eadem S. Congregatione declarata est authentica; nunc vero in Decreto tertiae editioni anni 1898 praefixo ita
legitur: „Huiusmodi Collectionem typis S. Congregationis de Propaganda Fide cusam idem SS. D. N. Leo Pp. XIII. sua apostolica auctoritatc approbavit: eaque proindc uti genuina et authentica Sylloge Indulgentiarum hactenus pro universis Christi fidelibus et pro qui-busdam eorum coetibus ibidem designatis conces-sarum ab omnibus est retinendal
Ad Regulam II.
Approbantibus Benedicto Pp. XIV., et Pio Pp. IX., a S. Congregatione Indulgentiarum diebus 28. Ianuarii 1756 et 14. Aprilis 1856 Decretum est promulgatum huius tenoris (Dec. Auth. S. C. Indulg. n. 205 et 371): „Cum experientia quotidie comperiatur, complures indulgentiarum concessiones generales expediri inscia
8.	Congregatione, ex quo multi promanant abusus ac confusiones, re mature perpensa, praesenti Decreto de-claravit, impetrantes posthac huiusmodi generales concessiones teneri sub nullitatis poena gratiae obtentae
exemplav earumdem cuncessionum ad Secretariam eius-dcm S. Congregationis deferre.“ Id tarnen valet tantum quoad indulgentias omnino et sub omni respectu generales: quae scilicet concessae sunt Omnibus fidelibus pro quibusdam precibus vel piis operibus, et quidem in perpetuum; non valet de iis, quae requirunt insuper adscriptionem in piam Unionem etc., vel Visitationen! determinatae ecclesiae, vel quae Obligationen! imponunt deferendi certum scapulare vel numisma etc., vel quae ad tempus quoddam determinatum conceduntur: istae omnes indulgentiae potius particulares censendae sunt, ad quas Dccretum Benedicti XIV. et Pii IX. non sese extendit.
Constare autem poterit de recognitione indulgen-tiarum novarum generalium a S. Congregatione peracta, si indulgentiae istae exhibentur a libris vel auetoribus omni fide dignis qui ab ipsa S. Congregatione eiusmodi eoncessiones aecipiunt, vel saltem, eadem permittente, eas leetoribus suis communicant.
Ad Regulam III.
Agitur hie de indulgcntiis non omnino generalibus, de quibus in regula praecedenti, sed aliquo modo par-ticularibus, ut patet ex ipso tenore huius regulae. Iam-vero quaedam ex Summariis hie nominatis, uti statim in regula sequenti dicetur, a solis Episcopis recognosci et approbari possunt; alia vero S. Congregationi Indul-gentiarum necessario sunt proponenda pro recognitione et approbationc. Patet autem huiusmodi Summaria omnia, si certo ab ipsa 8. Congregatione recognita et approbata fuerint, ab omnibus ut certo authentica ha-benda esse neque alia recognitione et approbationc Episcoporum indigere, etiamsi forte recognitio et appro-batio Episcopalis per se sola sufficiens fuisset.
Ad Regulam IV.
In nova Constitutione de Prohibitione et Censura Librorum Uecretum XVII ita habet: „Indulgentiarum libri omnes, summaria, libelli, folia etc., in quibus earum eoncessiones continentur, non publicentur absque com-petentis auctoritatis licentia.“ Et in Decreto XV. legitur: „Imagines quomodocumque impressae D. N. I. C., B. M. V. etc., sive preces habeant adnexas, sive absque illis edantur, sine ccclesiasticae auctoritatis licentia non publicentur.“ Eine patet, de authenticitate indulgentiarum generalium sive particularium, quomodocumque impres-sarum non constare, nisi adsit approbatio auctoritatis competentis; deficit enim elementum necessarium et praescriptum ad authenticitatem cognoscendam et sta-biliendam.
Dicitur autem probatio distincte exprimenda, id est cum nomine approbantis, cum loco et tempore approbationis datae.
Auctoritas competens in genere est ipsa 8. Con-gregatio Indulgentiarum, exceptis tarnen casibus sequen-tibus, in quibus etiam approbatio Ordinarii loci sufficit (Decr. auth. n. 383):
1. Si agatur de edenda concessione alieuius indulgentiae particularis, vel de edendo Summario indulgentiarum, quod ex uno tantum Brevi Apostolico vel Rescripto desumendum est;
2. Si agatur de Summario ex auctoritate 8. Congregationis iam vulgato, excepto tarnen elencho indulgentiarum, ut aiunt, Apostolicarum (pro coronis, numis-matibus etc.), qui ubicumque et quovis idiomate edatur, approbationem S. Congregationis requirit; excepta etiam quavis versione integrae Collectionis Indulgentiarum „Raccolta“ dictae; singulae tarnen indulgentiae in eadem contentae auctoritate Episcopi, ut patet, publicari possunt;
3. Si agatur de Summariis illarum Confraternitatum, quae ex concessione S. Sedis ab Institutis Religiosis eriguntur vel ab Archiconfraternitatibus aggregantur; tune enim sufficit recognitio et approbatio Episcopi illius loci, ubi eiusmodi Instituta religiosa vel Archiconfra-ternitates sedem principalem habent (Decr. Auth. n. 388).
In omnibus aliis casibus recognitio et approbatio ipsius S. Congregationis requiritur, praesertim si agatur de Summario indulgentiarum vel antea collccto, sed numquam approbato, vel nunc Iprimum ex diversis con-cessionibus colligendo.
Patet denique, huiusmodi Summaria omnia, si certo iam ab ipsa 8. Congregatione recognita et approbata fuerint, ab omnibus ut certo authentica habenda esse, neque alia recognitione et approbationc Episcoporum indigere, etiamsi forte ex dictis recognitio et approbatio episcopalis per se sola sufficiens fuisset.
Ad Regulam V.
Indulgentiae huius generis a gravissimis aucto-ribus semper iudicatae sunt alienae ab usu Sedis Apo-stolicae. Revera si concessae referantur ante saeculum XIV., stare non possunt cum antiquiori Ecclesiae disci-plina (ita Theodor, a Spiritu Sancto de Indulgcntiis II, 247): manifesto enim constat saeculo XIII. et etiam XIV. adhuc indulgentias fuisse valde exiguas (v. g. 10, 20, 40 dierum, unius anni, raro 5 annorum vel 7, rarissime 20 annorum). Quod si posterioribus saeculis attribuantur, multa quidem extant authentica Decreta, quibus eiusmodi indulgentiae reprobantur ut apocryphae, sed ne unum quidem adhuc afferi potuit documentum talis conces-sionis, quod sit certo authenticum. Si vero aliquod dubium de quadam huius generis indulgentia extare posset, nuper Decreto huius 8. Congregationis d. d. 26. Maii 1898 omnes indulgentiae mille vel plurium millium annorum sunt revocatae: ita ut hodie ne una quidem admitti possit.
Ad Regulam VI.
Christifidelibus in articulo mortis constitutis Siimmi Pontifices magna liberalitate indulgentiam plcnariam concedere consuevcvunt, ca sub conditione, ut saltcm contriti corde (si SSma Sacramcnta Foenitentiae et Com-munionis recipcre non potuerint) nomen Iesu ore, vcl saltcm corde, devote invocaverint, et mortem ut Stipendium pcccati de manu Domini aequo animo susce-perint. Sed praeter articulum mortis indulgentiam ple-nariam fidelibus pauca dumtaxat verba recitantibus concedere nunquam mos fuit Sanctae Sedis. Rcvera in tota Collectionc authentica precum piorumque operum, quae „Raccolta“ dicitur, ne unum quidem exemplum huius generis invenitur; si forte excipias orationem illam notissimam „En ego, o bonc et dulcissime Iesu“, ante imaginem Crucifixi recitandam. Sed in primis ea oratio non adeo paucis verbis constat et in ea supponitur aliqua meditatio dolorum ac vulnerum Iesu (Christi Crucifixi, ac praeterea ad plcnariam indulgentiam lu-crandam confessio et communio et etiam preces ad mentem Summi Pontificis requiruntur. Quare hic repeti potest, quod in praecedenti regula explicanda dicebatur, nullum scilicet extare documentum certo authenticum, quo Christifidelibus pauca solum verba recitantibus conccssa fuerit unquam a Summis Pontificibus indul-gentia plenaria; multa vero Decreta certa tales indul-gentias ut apocryphas vcl suspcclas repudiant.
Ad Regulam VII.
Haec regula cxplicatione vix indiget. Cum enim indulgentiae cx piis solummodo et rationabilibus causis conccdi debeant, S. Scdes nunquam eiusmodi naenias vel ridicula vcl impossibilia promisit in elargiendis in-dtilgentiis: immo ne fallaci spe et noxia praesumptione fidclium mentes dccipcrcntur, plura Concilia opportune cos monucrunt, ne libellis vel scriptis huiusmodi temere fidem haberent (Cfr. Theodor, a Spir. Sancto II, pag. 327). Sane catalogi indulgentiarum a Summis Pontificibus proscriptarum id manifeste evincunt. Sufficiat ex multis citare orationem quamdam, quae inventa l'uisse dicebatur in sepulcro D. N. I. C. et revelata olim Sanctis Elisa-bethae, Reginae Hungariae, Mcchtildi et Birgittae, quae quidem cum Omnibus suis promissionibus extravagan-tibus iam anno 1678., et nunc iterum Decrcto 26. Maii 1898 ab hac S. Congrcgatione ut apocrypha repro-bata cst.
Ad Regulam VIII.
Etsi Summi Pontifices praeteritis saeculis ea etiam formula in indulgentiis concedendis usi sint, ut Christifidelibus certas orationes (non pauca tantum verba, uti supra in regula sexta) recitantibus, vel pia quaedam opera peragentibus liberationem unius animae ex pur-gatorio promitterent, id tarnen communiter alio sensu intelligi non debet, quam ut indulgentia quaevis plenaria fidelibus viventibus a Summis Pontificibus oblata, etiam animae cuicumque in purgatorio detentae appli-cabilis declarata fuerit, uti fert stylus Curiae hodic usitatus. Certo autem ex authenticis documcntis probaii nequit, quemquam illorum liberationem plurium simul animarum a purgatorio unquam promisisse, multoque minus pro recitatione unius alteriusve precis tantum.
Quemadmodum igitur assertiones eiusmodi uti male l'undatae haberi debent, ita etiam indulgentiae promissionibus talibus adicctae, ut apocryphae nulliusque valoris reiiciendac sunt: eo vcl magis quod eiusmodi indulgentiae plcrumquc iis inusitatis modumque excc-dentibus sunt accensendae, de quibus in regula praecedenti dictum cst.
Ad Regulam IX.
Ecclesia ex multo iam tempore indulgcntias partiales, ut notum cst, eertis quibusdam formulis stabilibus concedere solet, uti v. g. 50, 100, 200 vel 300 dierum, vcl unius anni, vel 3, 5, 7 annorum et totidem quadra-genarum; sed a praxi Sedis Apostolicac omnino alienae sunt indulgentiae v. g. 1080 dierum, quemadmodum lege-bantur indicatae in quibusdam numismatibus B. M. V., quae ante quadraginta fere annos Laurtti vendebantur: quae idco ab hac S. Congrcgatione die 23. Fcbruarii 1856 declaratae sunt apocryphae (Decr. auth. n. 370). Nostris hisce diebus saepe in foliis idco indulgentiae maximi dierum numeri indicantur, quia auctores seu cditorcs numeros annorum et quadragenarum proprio suo arbitrio in correspondentes numeros dierum convcrtcrunt; ita ut calculo huiusmodi facto statim millc vel plura millia dierum indulgentiae pro-dierint. Quod quidem ex aemulatione quadam non lau-dabili provenire indubium cst: ita enim demonstrare ad oculos volunt, indulgcntias v. g. unius confraternitatis vcl pii operis esse maiorcs illis, quae aliis similibus fuerunt concessae. Desiderandum valde est ut Ordinarii locorum eiusmodi schedas vel libcllos minime approbent, etiamsi calculus veritati undequaque respondere videretur.
18.
Kdo more doma dobiti odpustke sv. lcta?
V	skolijskem listu 1. 1899. sem na str. 118 objavil breve sv. Oceta, kjer nastevajo osebe, katere morejo ze letos dobiti odpustke sv. leta, akoravno ne potujejo v Rim. Katere so te osebe?
1. Vse redovnice, naj imajo slovesne ali pa samo proste obljube in sploh vse de-vice, ki so se posvetile Bogu in zivd skupno pod eno streho po odobrenih svetih pravilih; ravno tako njihove kandidatice, novinke in sploh vse osebe, ki v njihovih hisah prebivajo, torej vse gojenke in slu-zabnice.
2. Ujetniki, namrec vsi, ki so v vojski ujeti in kakorkoli v rokah sovraznikovih, in kaznjenci, od visjih oblasti radi prestopkov in zlocinov zaprti; tudi „viri religiosi, qui suis in coenobiis sub custodia retinentur, vel qui ex rectorum praecepto certam habent sedem, quasi exilii aut deportationis loco assignatam“.
3. Bolniki in r e k o n v a 1 e s c e n t j e obojega spola in kateregakoli stanu, kateri po sodbi zdravnika ne morejo brez posebnih tezav v Rim popotovati; potem tudi vsi, ki so sploh toliko oslabeli, da ne morejo potovati; na-zadnje tudi vse stare osebe, ki so 70 let do vrsile, ce bi bile tudi se dovolj trdnega zdravja.
Pogoji za odpustke so sledeci:
1. Pravo kesanje radi storjenih grehov in spokornost srca.
2. Vredni prejem zakramentov sv. pokore in presv. Resnjega Telesa; ne more se s tem pogojem zadovoljiti tudi cetrti cerkveni za-povedi; dolga spoved ni zapovedana, ako ni sama po sebi potrebna.
3. Molitev po namenu sv. Oceta, namrec: da bi sv. cerkev napredovala, da bi se izko-
reninila krivoverstva, da bi bili slozni katoliski vladarji, da mirno in srecno zivi vse krscansko ljudstvo. Ni pa treba, da se mora ta namen vselej izrecno ponoviti. Zadostuje, ako se moli petkrat Oce nas, Cescena Marija in Cast bodi Ocetu.
4. Namestu desetkratnega obiskovanja rimskih cerkva morejo se opraviti druga dobra dela. Pooblastim spovednike, da jih doticnikom odlocijo, n. pr. da obiscejo nekolikokrat zup-nijsko ali kako drugo cerkev, da dajo milo-scino, ali störe kako drugo dobro delo usmi-ljenja. Svetuje se jim, da naj si tudi sami kako pokoro naloze.
Vse te osebe morejo dvakrat dobiti odpustke sv. leta, ako te pogoje dvakrat izpolnijo. One osebe pa, ki so zacele pogoje izpolnjevati, pa so potem obolele, da jih vseh izpolniti ne morejo, dobe ze s tem odpustke sv. leta.
5. Redovnice s slovesnimi obljubami si morejo za prvo jubilejsko spoved izbrati kateregakoli spovednika, naj bo svetnega du-hovna ali redovnika, samo da je od skofa za spovedovanje redovnic potrjen; vse druge pa si morejo izbrati kateregakoli, samo da je za spovedovanje sploh potrjen.
6. Izbrani spovedniki morejo pri jubilejski spovedi odvezati od vseh pridrzanih grehov in kazen, tudi od onih, ki so pridrzani sve-temu Ocetu speciali modo. Izvzeta je samo haeresis formalis externa, peccatum complicis, attentata absolutio complicis in falsa accusatio sollicitationis.
Spovedniki morejo tudi redovnice odvezati od vseh obljub, storjenih v redu, morejo pa drugim vernikom vse, tudi s prisego po-
trjene obljubc spremcniti v druga dobra dcla.	osebe in	storjene	od vitanda pcccata ne	smejo
To pa morejo storiti samo enkrat in pri jubi-	odvezati.
lejski spovedi. Samo od obljubc vcdnega de- Dam	jim	pa	tudi pravico odvezovati	od
vistva, stopiti v red, storjene na korist tretje	grehov v	nasi	skofiji skofu pridrzanih.
V	Liubljani, dne 27. marca 1900.	ia.lt->	j
J J	f Anton Bonaventura,
_________ s k o f.
19.
Kedaj je pokopalisce cerkveno, kedaj obcinsko?
C. kr. dezelna vlada Kranjska je z odlokom z dnö 5. januvarija t. 1., st. 302, c. kr. okr. glavarstvom narocila, da naj od zupnih uradov tirjajo popis poko-palisc, red za pokopalisca (Friedhofsordnung) in za-pisnik o posamcznih grobeh (Gräberbuch). Pri tem po-pisu je tudi naznaniti, je li pokopalisce cerkveno, versko, konfesionalno, ali obcinsko, komunalno (bolje reci brezversko). 0 pomenu besed „konfesionalno“ in „komunalno“ se cerkev in drzava ne strinjate popolno.
V cerkvenem smisiu je vsako blagoslov-ljeno pokopalisce „res sacra“, podrejena cer-kveni oblasti („Si coemetcria fuerint benedicta, ecclesiae jurisdictioni non possunt subduci." (Comp, iuris eccl. Aichner ed. VI, pag. 686).
V tem smisiu na Kranjskem nimamo nobenega komunalnega ali brezverskega pokopalisca.
Drzava pa ima vsako pokopalisce za obcinsko, katero je v smisiu postave z dne 30. aprila 1870 bilo od obcine na njene stroske narejeno, ceprav je vse ali deloma blagoslovljeno; le v tem slucaju bi se tako pokopalisce smelo imenovati cerkveno, ako je bilo blagoslovljeno pod pogojem, da se je izreklo po posebnem pismu (Widmungs-Urkunde) ali proti reverzu, da bode cerkveno. (Ernst Mayrhofers Handbuch für den politischen Verwaltungsdienst, IV, p. 53). V tem smisiu nckatere obcine tirjajo lastninsko in menda upravno pravico za pokopalisca.
Drzava je v navedeni postavi 30. aprila 1870 ob-cinam podredila napravo, razäirjanje in oskrb polcopaliäc, ter zd ravst veno nadzorstvo cez vsa, tudi strogo cerkvena pokopalisca nalozila.
Ker vlada v svojem smisiu zahteva razlocevanje konfesionalnih in obcinskih pokopalisc, je treba poznati znake, po katerih drzava ta razlocek dcla. Pravi pa drzava tako-le:
Pokopalisce je cerkveno: 1. Ce je v zem-ljiski knjigi zapisano na cerkev, kot cerkvena last-nina. (Upravno sodisce 22. febr. 1895, st. 958.)
2.	Ce je v zemljiski knjigi kot lastnica pokopa-liscu vpisana zupnija „Kirchengemeinde“ ali „Pfarr-gemeinde“. (Upravno sodisce 1. marca 1893, st. 775.)
3. Ce je pokopalisce tik cerkve, ker se tedaj smatra kot cerlcveni svet („Zubehör der Kirche“). (Upravno sodisce 2. marca 1895, st. 1113.)
4. Ce je pokopalisce doslej bilo v cerlcveni upravi, t. j. ce je zupnik, ozir. cerkveno predstojnistvo imelo oblast nad pokopaliscem, nastavljalo grobokopa, skrbelo za red in snaznost, dobivalo grobnino, kjer se je place vala. (Upravno sodisce 22. febr. 1895, st. 958.)
5. Ce je pokopalisce vedno bilo v cerkvenem inventarju kot cerkvena lastnina zapisano. (Upravno sodisce 22. febr. 1895, st. 958.)
6.	Ce	je pokopalisce	bilo narejeno na cerkvene
stroske,	ali	pa s cerkveno	lconkurenco, t. j. ako so za
to prispevali po konkurencni postavi k temu zavezani: cerkev, farani in morda patron. (Uprav. sodisce 8. febr. 1888, st. 186.)
7.	Ce	je pokopalisce	bilo narejeno pred i. 1870.,
v	katerem letu je drzavna	postava z dne 30. aprila na-
pravo, oskrb in sanitarno nadzorstvo obcinam v lastno podrocje izrocila, je smatrati cerkveno, in nasprotno bi se moralo dokazati. (Upravno sodisce 2. marca 1895, st. 1113.)
8. Ce je pokopalisce sicer na obcinske stroske bilo narejeno, pa je v cerkveni namen vknjizeno „Widmung für kirchliche Zwecke“. (Upravno sodisce 19. maja 1882, st. 870.)
9. Ce je pokopalisce na obcinske stroske bilo narejeno, pa bilo blagoslovljeno le s pogojem,da bode cerkveno, in se je obeina s posebnim „reverzom“ v to zavezala.
Obcinsko ali komunalno pa je pokopalisce, kadar nobenega tukaj navedenih znakov nima; ako ga je obeina dala narediti, v svoji opravi pridrzala, grobnino pobira, grobokopa nastavlja, in bi nasprotno morala cerkev, ako bi to pokopalisce za-se zahtevala, pravo-moeno dokazati. (Upravno sodisce 5. marca 1890, st. 1708.)
Sicer pa ima obeina po zakonu 30. aprila 1870 v zdravstvenem oziru cuvati tudi nad cerkvenimi in kon-fesionalnimi pokopalisci, in se v tem oziru vsaktero pokopalisce smatra kot zdravstvena naredba („Sanitätsanstalt“), dasi je cerkveno pokopaliäce v prvi vrsti verska stvar „Cultusanstalt“. (Cf. Mayrhofer, 1. c. IV pag. 53.)
20.
Shod p. t. gospodov dekanov.
Opozorim na „Skofijski list“ st. 1. str. 28., 1. 1900, kjer sc govori o shodu p. t. gospodov dekanov. Vrsil se bo 18. aprila, v sredo po veliki noci, v veliki dvorani za knjiznico v skofijski palaci; pricel se bo tocno ob devetih dopoldne. Ko bi primanjkalo casa, se bo popoldne po kosilu nadaljeval.*
Za obravnave je prec. gospod Matija Er-javec, dekan v Vipavi, prijavil nastopne tri tocke:
1.	Prepisi matrik naj se primerjajo z ori-ginalom na lici mesta povodom kanonicne vizi-
V	Ljubljani, dne 4. aprila 1900.
tacije in naj se o tej priliki pregledajo, oziroma popravijo tudi matrike.
2. Radi prepogostnih, vecinoma neosno-vanih napadov na duhovnike v „Slov. Narodu“, naj se ustanovf odbor, kateri bi doticne duhovnike opozarjal na napade, in napadenim sei na roko pri zavrnitvi napadov, pri stvarnib popravkih i. t. d.
3. Preponizna prosnja do Presvetlega, naj bi se duhovnikom in lajikom odvzelo, oziroma zlajsalo brcme quoad orationes imperatas.
t Anton Bonaventura,
s k o f.
21.
Sv. birma in kanonicna vizitacija.
I. Red za dekanijo Kamnik mesca maja:
1. V Dob prihod 9. maja popoldne okoli stirih; tarn 1. sv. birma 10. maja;
2. na Gorieici 11. maja;
3. v Mengsu tudi 11. maja popoldne ob treh;
4. v Kamnik prihod 11 maja zvecer med sesto in sedmo uro, tam 12. maja obiskovanje sole in cerkva ;
v nedeljo 13. maja pa sv. birma;	2.
5. v Tunjcah sv. birma 14. maja;	3.
6. v Stranjah 15. maja;	4.
7. na Gojzdu 16. maja;	5.
8. v Mekinjah 17. maja;
9. na Selih 18. maja;	6.
10. v Nevljah 19. maja;	7.
11. v Komendi 20. maja dopoldne posvecenje	cerkve,	8.
popoldne ob treh sv. birma;	9.
12. v Smartin prihod 24. maja popoldne	okoli	petih,	10.
tam sv. birma 25. maja;	11.
13. v Zgornjem Tuhinju sv. birma 26. maja;	12.
14. v Spitalicu 27. maja;
15. v Motniku 28. maja;	13.
16. na Vranji Peci 29. maja;	14.
17. na Rovih 30. maja:	15.
18. v Radomljah tudi 30. maja popoldne	ob	dveh;	16.
19. na Homcu 31. maja;	17.
20. v Vodicah bo ll.julija obisk raznih podruznic,	18. 12. julija dopoldne posvecenje cerkve, popoldne
pa sv. birma.
V	Ljubljani, dne 4. aprila 1900.
II.	Red za dekanijo Loka mesca junija:
V	Staro Loko prihod v petelc 8. junija popoldne okoli petih; izpraäevanje iz krscanskega nauka za otroke Stare in Skofje Loke v soboto dopoldne ob devetih pri cc. ursulinkah, popoldne ob treh v deski soli; v Stari Loki bo sv. birma v nedeljo 10. junija; v Zalemlogu 11. junija; v Sorici 12. junija; v Zeleznikih 13. junija;
v Bukovsico prihod okolu sestih 14. junija, ter sv. birma 15. junija; v Drazgosah 16. junija; v Selcih v nedeljo 17. junija; v St.Lenartu 18. junija, (obisk cerkve sv. Valentina); v Javorjih 19. junija; v Poljanah 20. junija; v Retecah 21. junija;
na Trato prihod v nedeljo 24. junija okoli sestih zvecer, tu sv. birma 25. junija; v Novi Oselici 26. junija; v Stari Oselici 27. junija; v Leskovici 28. junija; v Skofji Loki 29. junija; v Zabnici 30. junija; v Lucinah bo 12. avgusta cerkve, popoldne pa ob treh sv. birma.
Anton Bonaventura,
s k o f.
dopoldne posvecenje
22.
C. kr. konservatorji za kronovino Kranjsko.
C. kr. centralna komisija za umetniske in zgodo-vinske spomenike na Dunaju je poslala z dopisom z dne 8. januvarja 1900, st. 47, zapisnik c. kr. konser-vatorjevza kranjsko kronovino,aktivnih zacetkom 1.1900.
Ker so V tem zapisniku navedeni vsi tisti in samo tisti gospodje, ki so bili v lanskem izkazu, objavljenem v „Lj. skof. listu“ 1. 1899., st. H., str. 43, se opozarja na doticni zapisnik.
23.
Zanesljivo masno vino.'
Knezoskofijski ordinarijat priporoca cc. gg. duhovnikom pri nakupovanju masnega vina obracati se na „ Slovensko vinogradniSko dru&tvo na Glincah pri Ljubljani“. To drustvo ima na prodaj dobra pristna vina iz Kranjske, Stajerske, Gorisko in Istre. Nekoliko tega vina je v domaci kleti presanega iz grozdja od vinorejcev kupljenega, drugo vino pa je drustvo nakupilo naravnost od vinorejcev, kjer
so doticni mozje sami poroki za pristnost svojih vin.
Drustvene kleti st oje pod nadzorstvom odborovim in vodstvom spretnega in vestnega kletarja, ki je zavezan s prisego, da bode dajal duhovnikom za masno vino le tako vino, o katerem je osebno preprican, da je resnicno, pravo nepokvarjeno vino s trte.
24.
Konkurzni razpis.
Razpisuje se zupnija Menges v kamniski deka-niji, stojeca pod patronstvom verskega zaklada.
Prednost do te zupnije imajo v prvi vrsti duhov-niki, ki so v sorodu z ustanoviteljem Josipom Schifferjem pl. Sehiffersteinskim, ako bi pa takih ne bilo, duhovniki, ki so se porodili v Kranju.
Prosivci za to zupnijo naj naslovö svoje prosnje na veleslavno c. kr. dezelno vlado v Ljubljani.
Zadnji rok za vlaganje prosenj je 26. maja 1900.
C. kr. dezelni solski svet razpisuje z razglasom z dnö 28. februvarja 1900, st. 498, sluzbo verouci-telja na c.kr. drzavni nizji gimnaziji v Ljubljani s placo, doloceno v §4. zakona z dne 19. sep-tembra 1898 (drzavni zakonik st. 173) in z aktivitetno doklado devetega cinovnega razreda. Sluzba se ima na-dopolniti s pocetkom solskega leta 1900/1901.
Pravilno opremljene prosnje so vloziti do 10. aprila 1900 pri c. kr. dezelnem solskem svetu za Kranjsko.
25.
Skofijska kronika.
Pravim konzistorijalnim svetnikom je bil imenovan velecastiti gospod stolni kanonik Ivan S a j o v i c.
Premeäceni so bili cc. gg.: Valentin Oblak, kapelan v Poljanah nad Skofjo Loko, v Borovnico; Andrej Azman, kapelan v Rorovnici, v Poljane nad Skofjo Loko; Josip Erker, kapelan v Crmosnjicah, kot zupni upravitelj na Toplo Reber (Unter-Warmberg).
Stalni pokoj je dovoljencc. gg.: A n -dreju Drobnicu, zupniku in dekanu v Smariji, in Alojziju Jersetu, zupniku v Kresnicah.
Umrli so p. n. cc. gg.: Jakob Gruden, vpoko-jeni zupnik in zlafomasnik, v Leoniscu pri Ljubljani,
dne 2. novembra 1899; Jakob Dolenec, zupnik na Igu, dn<5 26. decembra 1899; Ivan Pavlic, zacasno vpokojen zupni upravitelj, na Primskovem pri Kranju, dnö 28. decembra 1899; Francisek Horvat, vpo-kojeni duhovnik lavantinske skofije, dnö 19. januvarja 1900 v bolnisnici usmiljenih bratov v Kandiji pri Novem mestu; d r. Anton Jarc, infuliran prost, c. kr. dezelni Solski nadzornik v p. in zlatomasnik, v Ljubljani, dnö 13. februvarja 1900; Janez Zorec, zlatomasnik in nadzupnik v Mengsu, 19. februvarja 1900.
Priporocajo se v molitev cc. gg. duhovnim so-bratom.
Knezoäkofijski ordinarijat ljubljanski, dnö Z. aprila 1900.
lzdajatelj in odgovorni uiednik Josip Siska. — Tiskala KaLoliika Tiskama.