izvirno znanstveno delo UD K 595.7(497.12-15 Črni Kal) STENICE (HETEROPTERA) KRAŠKEGA ROBA Andrej GOGALA dipl. biol., Prirodoslovni muzej Slovenije, 61001 Ljubljana, Prešernova 20, SLO laureate in biol,, Museo di storia naturale della Slovenia, 61000 Ljubljana, Prešernova 20, SLO Matija COCALA dr., Prirodoslovni muzej Slovenije, 61001 Ljubljana, Prešernova 20, SLO dr. seien, biol., Museo di storia naturale defla Slovenia, 61000 Ljubljana, Prešernova 20, SLO IZVLEČEK Na Kraškem robu od Ospa in Socerba na severu do Badina in Mlinov pri Sočergi na jugu smo našli 189 vrst stenic. To je kar 32% vseh v Sloveniji znanih stenic, kar dokazuje veliko bogastvo tega območja. 13 vrst ni znanih z nobenega drugega najdišča v Sloveniji (Phytocoris ustuiatus, Phylidea hensehi, Plagiognathus arenicola, Acaiypta parvula, Macropiax fasciata, Hyalochilus dolosus, Lasiocoris anomalus, Taphropeltus contractus, Bothrostethus annulipes, Loxocnemis dentator, Aelia rostrata, Antheminia lunulata, Stagonomus bipunetatus). Večinoma so to mediteranske vrste> ki jim ustrezajo prisojna pobočja. Plagiognathus arenicola pa je nova vrsta za Balkan. Živi na poljskem pelinu (Artemisia ca m pestri s). Znana je iz Srednje Evrope in južne Francije (Wagner, 1975). UVO D Pričujoči seznam stenic Kraškega roba je priča velike-SEZNA M ga favnističnega bogastva tega območja. Večino vrst sva nabrala v zadnjih desetih letih, posebno leta 1990, ko je D1PSQCOR1DAE potekala načrtna raziskava (Proteus 54 (6-7), 1992). V Cryptosternrna alienum (Herrich-Schaffer, 1835) E tem letu je tu nabiral tudi Vincenc Furlan. Upoštevani so Mlini tudi podatki iz članka M. Gogala in A. Modra iz leta HEBRIDAE 1960, vendar le tisti, pri katerih ni dvomov o pravilni določitvi. Razširjenost vrste je podana s kraticami za Hebrus pusillus (Fallen, 1807) EM-SA imenom, pri čemer kratice pomenijo naslednje zoogeog-Mlini rafske kategorije (Gogala et Gogala, 1989): HYDROMETRIDA E E^Evropska, ES~Evrosibirska, M=Mediteranska, EM-Evromediteranska, SM-Sevemomediteranska, Hydrometra stagnorum (Linnaeus, 1758) P JE=Južnoevropska, PM=Pontomediteranska, AM—At-Osp lantomediteranska, P=Palearktična, H-Holarktična , VELIIDAE K=Kozmopo!itska, SA=Srednjeazijska, l = indijska, E " Etiopska Microvelia pygmaea (Dufour, 1833) P Petrinje Po sistemu kartiranja evropske favne nevretenčarjev (EIS) leži obravnavano območje vdveh poljih 10 x 10 km GERRIDA E UTM mreže: Gerris costai (Herrich-Schaffer, 1853) E VL14: Osp, Petrinje, Čmotiče, izvir Rižane, Črni Kal, Osp Socerb, Praproče, Brežec, Hrastovlje, Kubed, Bezovica Gerris lacustris (Linnaeus, 1758) P VL13: Mlini, Movraž, Badin, Sočerga Petrinje, Crnotice Cerris najas (DeGeer, 1773) EM Osp, izvir Rižane, Mlini Cerris pallidum Fabricius, 1794 ES Petri nje wv.rf-a»;'-v -i4 $ — '"'.A jugozahodno pobočje Badina nad Sočergo, življenjski pro­stor mnogih mediteranskih vrst žuželk (Foto A Cogala).Southwestern slope of Badin above Sočerga, where many Mediterranean insect speciesfind their home (Photograph by A. Cogata). Gerris thoracicus Schummel, 1832 P Petri nje SALDIDA E Chartoscirta cocksi (Curtis, 1835) ES-M Mlini Satdula melanoscela (Fieber, 1859) ES Mlini Saldula pallipes (Fabricius, 1794) K Mlini NAUCORJDA E Hyocoris cimicoides (Linnaeus, 1758) ES Petrinje, Movraž NOTONECTIDA E Notonecta glauca Linnaeus, 1758 P Movraž PLEIDAE Plea minutissima Leach, 1817 P Movraž CORIXIDA E Corixa punctata llliger, 1807 EM-SA Petrinje ANTHOCQRIDA E Orius niger Wolff, 1811 EM-SA Črni Kal NABI DAE Anaptus major (Costa, 1842) EM Badin Aptus mirmicoides (Costa, 1834) EM Badin Nabisrugosus (Linnaeus, 1758) E izvir Rižane, Črnotiče REDUVÜDAE Emesinae Metapterus caspicus (Dohm, 1863) M Črni Kal Stenopodinae Oncocephalus acutangulus Reuter, 1882 M izvir Rižane Harpactorinae Co ran « i griseus (Rossi, 1790) M-SA Črni Kal Coranus tubercuiifer Reuter, 1881 M-SA Badin Rhynocoris annulatus (Linnaeus, 1758) ES Črnotiče Rhynocoris iracundus amabilis Stichel, 1959 E Badin Phymatinae Phymata crassipes (Fabricius, 1775) ES-M Črni Kal, Socerb, Praproče, Brežec, Badin TINGIDAE Acalypta nigrina (Fallen, 1807) ES Hrastovlje Acalypta parvula (Fallen, 1807) H Kubed Agramma minutum Horvath, 1874 ES Socerb Catoplatus carthusianus (Coeze, 1778) EM Črni Kal, Brežec, Badin Catoplatus fabricü (Stal, 1868) E Socerb, Črnotiče, Badin Catoplatus horvathi (Puton, 1879) E Bad in Copium clavicorne (Linnaeus, 1758) JE Črni Kai, Badin Copium teucrii (Host, 1788) M Črni Kal, Badin Diciyia echii {Schrank, 1782) P Črni Kal, izvir Rižane, Socerb Dictyonota strichnocera Fieber, 1844 E Črni Kal Lasiacantha capucina (Germar, 1836) ES Kubed, Črnotiče, Badin Oncochila scapularis (Fieber, 1844) E-SA Črni Kal, Badin Tingis auriculata (Costa, 1847) M Badin Tingis cardui (Linnaeus, 1758) P Brežec, Badin Tingis reticulata {Herrich-Schäffer, 1835) E Črnotiče MIRI DAE Deraeocorinae Alloeotomus germanicus Wagner, 1939 E Črni Kai Deraeocoris ruber (Linnaeus, 1758) H Badin, Petrinje Deraeocoris rutilus (Herrich-Schäffer, 1839) PM Črni Kai, Badin Deraeocoris sererius Dougias & Scott, 1868 M Črni Kal, Badin Deraeocoris trifasciatus (Linnaeus, 1767) EM Črni Kal Dicyphinae Dicyphus epilobii Reuter, 1883 E Petrinje Dicyphus errans (Wolff, 1804) EM Osp Dicyphus geniculates Fieber, 1861 JE Osp Mirinae Aclelphocoris üneolatus (Goeze, 1778) P Črni Kal, Badin Aclelphocoris seticornis (Fabricius, 1775) ES Mlini Adelphocoris vandalicus (Rossi, 1790) M-SA Petrinje, Badin Alioeonotus fulvipes (Scopoli, 1763) PM Petrinje, Badin, Brežec Calocoris annulus (Bruiie, 1832) PM Badin Calocoris striatellus (Fabricius, 1794) E Črni Ka! Calocoris angularis (Fieber, 1864) M Črni Kal Capsus ater (Linnaeus, 1758) H Črni Kal, Brežec, Badin Charagochilus gyllenhali (Fallen, 1807) P Črni Kal, Badin Leptopterna dolobrata (Linnaeus, 1758) H Petrinje Leptopterna ferrugata (Fallen, 1807) H Črni Kal, Petrinje, Badin Uocoris tripustulatus (Fabricius, 1781) ES-M Osp Lygus pratensis (Linnaeus, 1758) P Bezovica, Brežec Myrmecorisgracilis (Sahlberg, 1848) ES (HETiROPTEOA) KRAŠKEGA ROBA, 37-42 Črni Kal Notostira elongata (Geoffroy, 1785) P Petrinje, Movraž Orthops kalmi (Linnaeus, 1758) P Bezovica Phytocoris parvuius Reuter, 1880 M Črni Kal, Badin Phytocoris ustulatus Herrich-Schäfter, 1835 PM Črni Kal, Petrinje Phytocoris varipes (Boheman, 1852) EM-SA Badin Polymerus asperulae Fieber, 1861 M Črni Kal, Petrinje Polymerus brevicornis Reuter, 1878 E-SA Črni Kal Stenodema laevigatum (Linnaeus, 1758) H Črni Kal Stenodema sericans (Fieber, 1861) H Badin Stenotus binotatus (Fabricius, 1794) H Badin Halticinae Halticus luteicollis (Panzer, 1805) EM Osp Haiticus pusillus (Herrich-Schäffer, 1835) ES Črni Kal, Sočerga Strongylocoris leucocephalus (Linnaeus, 1758) P Badin Orthotylinae Clobiceps horvathi Reuter, 1912 JE Črni Kal, Črnotiče Heterocordylus farinosus Horvath, 1887 PM Badin Pilophorinae Pilophorus cinnamopterus (Kirschbaum, 1856) H Osp Pilophorusperplexus (Douglas & Scott, 1875) H Osp Phyiinae Atractotomus tigripes (Mulsant, 1852) JE Črni Kal, Petrinje Criocoris sulcicornis (Kirschbaum, 1856) ES Črni Kal Macrotylus herrichi (Reuter, 1873) EM Črni Ka! Phylidea henschi (Reuter, 1888) SM Črni Kal PJacochilus seladonicus (Fallen, 1807) EM Črnotiče Plagiognathus arenicola Wagner, 1941 E Badin Psallus perrisi {Muisani, 1852) EM Badin ARADI DAE Aradus cinnarnomeus Panzer, 1794 H Bad in PIESMATSDAE Piesma maculatum (Laporte, 1832) ES-M Badin BERYTIDAE ßerytinus clavipes (Fabricius, 1775) ES Badin ßerytinus hirticornis (Brülle, 1835) EM Badin ßerytinus montivagus (Meyer Dür, 1841) EM-SA Badin ßerytinus signoreti (Fieber, 1859) E Petrinje, Badin Gampsocoris culicinus Seidenstücker, 1948 PM Badin LYGAEIDAE Lygaetnae Lygaeosoma sardeum (Spinola, 1837) M-SA Kubed, izvir Rižane, Osp Lygaeus equestris (Linnaeus, 1758) P Crni Kai, Osp Nysius thymi (Wolff, 1804) H Badin Orsillus depressus Dallas, 1852 M Črni Ka!, Badin Spilostethus pandurus (Scopoli, 1763) K Črni Ka! Spilostethus saxatilis (Scopoli, 1763) EM-SA-I Movraž, Badin, Praproče Cyminae Cymus glandicolor Hahn, 1831 P Črni Kal, Movraž, Badin, Praproče Cymus melanocephalus Fieber, 1861 EM-SA Petrinje, Movraž Blissinae Ischnodemus quadratus Fieber, 1837 AM Movraž Geocorinae Geocoris erythrocephalus (Lepeletier & Serville, 1825) M Badin Geocoris megacephalus (Rossi, 1790) M-SA-E Črni Kal, izvir Rižane (HETFROPTBRA} KRAŠKEGA ROBA, 37-42 Heterogastrinae Pjatyplax salviae (Schilling, 1829) EM Črni Kal, Socerb, Črnotiče, Brežec, Badin Oxycareninae Macroplax fasciata (Herrich-Schäffer, 1835) M-SA Črni Kai, Osp Macroplax preyssleri (Fieber, 1836) E Praproče, Brežec, Sočerga, Badin Oxycarenus patfens (Herrich-Schäffer, 1850) M Črni Kal Rhyparochrominae Aellopus atratus (Goeze, 1778) EM-SA Badin Beosus maritimus (Scopoli, 1763) EM-SA Socerb Beosus quadripunctatus (Müller, 1766) M-SA Črni Kal, Badin Embiethis verbasci (Fabricius, 1803) EM-SA Črni Kal, izvir Rižane, Badin Eremocoris podagricus (Fabricius, 1775) JE Socerb Gastrodes grossipes (DeGeer, 1773) ES Badin Hyalochilus dolosus Horvath, 1897 PM Badin Lasiocoris anomalus (Kolenati, 1845) SM Badin Megalonotus sabulicola (Thomson, 1870) EM Črni Kal Peritrechus gracilicornis Puton, 1877 EM-SA Črni Kal, Badin Raglius aIboacuminatus (Goeze, 1778) EM-SA Črni Kal, Badin Raglius confusus (Reuter, 1886) M-SA Badin Rhyparochromus phoeniceus (Rossi, 1794) EM-SA Črni Kal, Badin Stygnocoris sabulosus (Schilling, 1829) H Črni Kal, Badin Taphropekus contractus (Herrich-Schäffer, 1839) EM Osp, Badin Xanthochilus quadratus (Fabricius, 1798) EM-SA Črni Kal, Bezovica PYRRHOCORIDAE Pyrrhocoris apterus (Linnaeus, 1758) H Črni Kal, izvir Rižane STENOCEPHALIDAE Dicranocephalus agilis (Scopoli, 1763) P Badin Dicranocephalus albipes (Fabricius, 1781) EM Črni Kal, Petrinje, Črnotiče, Badin COREIDA E Eurygaster testudinaria (Geoffroy, 1758} P Coreinae Co reu s marginatus (Linnaeus, 1758) P Bezovica, Movraž, Badin Conocerus acutearigulatus (Goeze, 1778} E-SA Osp, Badin Conocerus juniperi Herrich-Schäfier, 1839 EM Črni Kai, Badin Syromastus rhombeus (Linnaeus, 1767) EM-SA Črni Kai, Črnotiče, Badin Pseudophloeinae Bathysolen nubüus (Fallen, 1807) E-SA Socerb Bothrostethus annuüpes (Costa, 1847) E izvir Rižane, Kubed, Sočerga Ceraleptus gracilicornis (Herrich-Schäffer, 1835) M Badin Ceraieptus lividus Stein, 1858 E Badin Ceraleptus obtusus (Brülle, 1839) M-SA Badin Coriomens denticulatus (Scopoli, 1763) EM-SA Črni Kal, Socerb, Praproče, Brežec, Badin Loxooemis dentator (Fabricius, 1794) M Sočerga RHOPALSDAE Corizus hyoscyami (Linnaeus, 1758) P Črnotiče, Badin Maccevethus corsicus Signoret, 1862 SM Badin Rhopalus conspersus (Fieber, 1837) EM-SA Praproče, Gračišče Rhopalus parumpunctatus SchiSfing, 1829 P Črni Kal, Badin Rhopalus subrufus (Gmelin, 1790) K Socerb, Badin Rhopalus tigrinus (Schilling, 1829) EM-SA Črni Kal Stictopleurus abutllon (Rossi, 1790) ES-M Badin Stictopleurus punctatonervosus (Goeze, 1778) ES Črni Kal, izvir Rižane, Osp, Črnotiče, Badin ALYDIDA E Camptopus lateralis (Germar, 1817) M-SA-I Kubed, Badin SCUTELLERIDA E Eurygaster dilaticollis Dohm, 1860 ES Petrinje, Črni Kai, Praproče Eurygaster maura (Linnaeus, 1758) EM-SA Sočerga, Badin izvir Rižane, Badin Odontoscelis fuiiginosa (Linnaeus, 1761) P Črni Kal Odontotarsus purpureolineatus (Rossi, 1790) M-SA Črni Kal, Sočerga, Badin PENTATOMJDAE Podopinae Graphosoma Hneatum (Linnaeus, 1758) P Kubed, Badin Podops inuncta (Fabricius, 1775) ES-M Črni Kal Sternodontus obtusus Mulsant & Rey, 1856 M Črni Kal Vjlpianus galii (Wolff, 1802) M-SA Črni Kal, Črnotiče, Sočerga Oncocephaius acutangulus, redka mediteranska vrsta ropar­ske stenice, ki živi tudi na Kraškem robu (Foto A. Gogala). Oncocephaius acutangulus, a rare Mediterranian assasin bug, which lives also on the Edge of the Karst (Photograph by A. Gogala). Pentatominae Aeiia acuminata (Linnaeus, 1758) P Črni Kal, Socerb, Praproče, Brežec, Sočerga, Badin Aelia rostrata Boheman, 1852 E-SA Črni Kal, Brežec, Badin Antheminia lunulata (Goeze, 1778) E-SA Črni Kal Carpocoris pudicus (Poda, 1761) EM-SA Črni Kal, Črnotiče, Brežec, Sočerga, Badin Carpocoris purpureipennis (DeGeer, 1773) ES Badin Chlorochroa juniperina (Linnaeus, 1758) ES-M Črni Kal, Badin Dolycoris baccarum (Linnaeus, 1758} P Črnotiče, Brežec, Badin Eurydema oleraceum (Linnaeus, 1758} P Osp Eurydema ornatum {Linnaeus, 1758) P Osp Eurydema veritralis Kolenati, 1846 M-SA Osp Eysarcoris fabricii Kirkaidy, 1904 E-SM Osp Eysarcoris ventralis (Westwood, 1837) K Črni Kal, Kubed Holcostethus sphacelatus (Fabricius, 1794) EM ßadin Neottigbssa leporina (Herrich-Schäffer, 1830) E-SA Črni Kal, Brežec, Badin Nezara viridula (Linnaeus, 1758) K Osp, Bezovica, Badin Palomena prasina (Linnaeus, 1761) P Socerb, Badin Piezodorus lituratus, (Fabricius, 1794) EM-SA Črni Kal, Socerb, Črnotiče, Badin Rbaphigaster nebulosa (Poda, 1761) EM-SA Socerb Sdocoris cursitans (Fabricius, 1794) ES Črni Kal, Kubed, Badin Sdocoris macrocephalus Fieber, 1851 M-SA Praproče Sdocoris microphthalmia Fior, 1860 H Petrinje, Praproče Stagonomus bipunctatus (Linnaeus, 1758) M-SA Osp, Badin Staria lunata Hahn, 1835 M Črni Kal, Praproče, Brežec, Badin ACANTHOSOMATIDA E Cyphostethus tristriatus (Fabricius, 1787) EM Črni Kal, Badin CYDNIDA E Sehirinae Adomerus biguttatus {Linnaeus, 1758) ES Petrinje, Črnotiče Canthophorus dubius {Scopoii, 1763) ES Črni Kal, Črnotiče, Socerb, Praproče Canthophorusmelanopterus {HernchSchafier, 1835) M Črni Kal, Kubed, Črnotiče, Brežec, Badin Legnotus picipes (Fallen, 1807) ES-M Črni Kal Tritomegas sexmaculatus (Rambur, 1842) SM Badin Cydninae Cydnus aterrimus (Forster, 1771) K Črni Kal PLATASPIDAE Coptosoma scuteilatum (Geoffroy, 1785) ES Petrinje, Brežec, Badin RIASSUNTO Su! cigliorte cársico da Ospo e San Servolo (Socerb) a settentrione e sino a Badin e Miini presso SoCerga a mezzogiorno, abbiamo riscontrato la presenza di 189 dpi diversi dsdmici. Esse rappreseniano it 32% di tutte le specie che vivono in Slovenia a dimostrazione delta ricchezza dispede di questa zona. 13 specie non sono presentí in alcun a/íra zona della Slovenia (Phytocoris ustulatus, Phylidea henschi, Pkgiognathus arenicola, Acalypta parvula, Macroplax fasdata, Hyalochilus dolosus, Lastocoris anomalus, Taphropekus contractus, Bothorostethus annulipes, ioxocnemis dentator, Aeiia rostrata, Antheminia !unulata, Stagonomus bipunctatus). Per la maggior parte di tratta di specie mediterranee che vivono nei pendii rivolti a mezzogiorno. La Plagiognatus arenicola é una specie nuova per i Bahani. Vive sull'assenzio (Arthemisa campestris). í' nota invece la sua presenza ne!l'Europa centrale. LITERATURA Gogala A., M. Gogala, 1989: True Bugs of Siovenia Proteus 54 (6-7), 1992: Kraški rob (Insecta: Heteroptera). Biološki Vestnik (Ljubljana), 37: Wagner E., 1975: DieMiridae Hahn, 1831, des Mittel­11 -44. meerraumes und der Makaronesischen Inseln, Entomo- Gogala M., A. Moder, 1960: Prispevek k poznavanju logische Abhandlungen (Dresden), 40 Suppl.: 1 -483. favne stenic Slovenije. Biološki vestnik (Ljubljana), 7: 85-99.