KRALJEVINA SRBA, HRVATA I SLOVENACA

UPRAVA ZA ZAŠTITU

Klasa 36 (1)

INDUSTRISKE SVOJINE

Izdan 1. Septembra 1926.

PATENTNI SPIS BR. 3798

Aleksandar Zuberbuhler, inž., Lozana.

Aparat za grejanje s potpunim sagorevanjem.

Prijava od 23. aprila 1923. Važi od 1. juna 1925.

Pravo prvenstva od 1. maja 1922. (Švajcarska).

Predmet ovom pronalasku je aparat za
grejanje s potpunim sagorevanjem, nazna¬
čen time, što njegovo telo obrazuje kutiia
za kruženje vrelih gasova, koja ima cev,
što prima izvor toplote za upotrebu, ova
cev je više ili manje opkoljena s navlakom
za vazduh, koja stoji u vezi sa atmosferom.
Gornji otvoreni kraj ove cevi završava se
u kutiji za dim, tako da odvodi tople ga-
sove, nakon što su se isti pomešali sa
vazduhom iz navlake za vazduh, u gornji
deo kutije za kruženje, pod čijim poklop-
cem se ovi gasovi rasprostiru dajuči mu
jedan deo svoje toplote, da se zatim spu-
štaju sve niže u kutiju u srazmeri sa njiho¬
vim rashladivanjem dok ne stignu na njeno
dno, gde se izvlače kroz otvor cevi za
izlaz.

Priključeni načrt predstavlja, primera radi,
pet oblika izvodenja aparata, koji je pred¬
met ovog pronalaska.

Sl. 1 i 2 su dva vertikalna preseka po li¬
niji III—III sl. 3, pokazujuči u dva različita
položaja rada, jedan prvi oblik predmeta
pronalaska, kad treba da dejstvuje kao spo-
redni aparat za grejanje, u kombinaciji sa
glavnim aparatom za grejanje (koji nije pri¬
kazan) prema kojem on obrazuje kutiju, u
kojoj se uništava dim, regulator promaje
ili ventilator.

Sl. 3 je horizontalan presek po liniji
II—II slike 2.

Sl. 4 i 5 su dva slična preseka prese-
cima sl. 1 i 2 i pokazuju dva druga oblika
predmeta ovog pronalaska, koji imaju, da
dejstvuju kao sporedni aparat.

Sl. 6 i 7 su preseči po liniji VII—VII
sl. 7 i po liniji VI—VI slike 6 jednog o-
blika predmeta pronalaska koji treba da
dejstvuje izolirano poput peči.

Sl. 8 i 9 su slični preseči onima u sl.
6 i 7 jednog poslednjeg oblika predmeta
ovog pronalaska, koji treba da dejstvuje
izolirano poput kazana.

Oblik izvodenja (sporedni aparat za gre¬
janje) predmeta ovog pronalaska, koji je
prestavljen u sl. 1 do 3 ima kutiju za kru¬
ženje vrelih gasova 1, koju spolja ograni-
čava omotač 2, a s druge slrane zatvara
od gore poklopac 3 i ozdole dno 4.

U unutrašnjosti te kutije montiran je ci-
lindričan kanal 5 sa vertikalnom osovinom,
u koji ulazi dim, koji izilaze iz glavnog
aparata za grejanje (koji nije prikazan.
Ovaj dim je prvo doveden u dodir sa elek¬
tričnim otpornikom 6, ili ma kakvim po-
desnim uredajem za paljenje, a posle su
mešani sa vazduhom, koji je prethodno za-
grevan na svom prolasku kroz navlaku za
vazduh 7.

Ova navlaka sasvim opkoljava kanal 5,
i produžava se osim toga na izvestan raz¬
mak pod dno 4. U pomenutom produženju
spoljašnjeg zida 8 navlake za vazduh 7
umeštene su rupice za propuštanje 9, čije
otvaranje se može regulisati pomoču re-
gulatora 10.

Gornji otvoreni kraj navlake za vazduh
7, predaje gasove, — koji dolaze iz cevi
5, koje ta navlaka obuhvača, kao što je
bilo rečeno, nakon njihovog mešanja sa
zagrejanim vazduhom, — u kutiju za kru-

Din. 20.

ženje, tačnije, u neposrednu blizinu njenog
poklopca 3. Ovi gasovi se šire pod poklop-
cem 3, o kojem je reč, pa se zatim spu-
štaju po celom prostoru, koji im stoji na
raspoloženju u unutrašnjosti kutije za kru-
ženje sve dok ne dodu u bližini dna 4. U
ovaj deo kutije za kruženje izilazi donji
deo kanala za uvlačenje dima, 11 koji stoji
u vezi sa dimnjakom (koji nije prikazan).

Kanal za uvlačenje 11 je sasvim opko-
ljen navlakom za vazduh 12, koja stoji u
vezi s jedne Strane sa navlakom za vazduh
7 pomoču spojnika 13, a s druge strane s
atmosferom kroz rupice 14, koje su regu-
lisane pomoču regulatora 15.

U proučavanom obliku izvodenja kanal
za uvlačenje 11 smešten je u unutrašnjosti
kutije za kruženje vrelih gasova a rupice
14 su napravljene u produžetku tog kanala,
koji se nalazi nad poklopcem 3.

Naravno može se predvideti kanal 11 i
navlaka za vazduh 12, koja ga potpuno
opkoljava izvan kutije za kruženje.

Dejstvovanje opisanog aparata je sledeče:

Gasni ostatci goriva, koji proizilaze iz
glavnog aparata za grejanje i dolaze kroz
cev 5, sadrže sagorljive sastojke i izvesnu
količinu slobodnog kiseonika. Oni se mogu
dakle, u dodiru sa uredajem 6, ili upaliti,
ili dovesti na odgovarajuču temperaturu za
njihovo oksidisanje, kad se pomešaju sa
toplim vazduhom, koji se dobija iz navlake
7. Oni se zatim šire, kao što je to bilo
rečeno, u gornjem delu kutije za kruženje
1. U dodiru sa poklopcem 3 gube kroz
ovaj jedan deo svoje toplote, koji se pre¬
nosi na okolnu sredinu. Povečanje gustine
gasova, koju ovo ohladivanje izaziva, opre¬
deljuje kretanje na silaženje u unutrašnost
pomenute kutije za kruženje. Pošto se pre-
nošenje toplote gasova na okolnu sredinu
vrši kroz ceo omotač 1, gasovi stižu na
dno aparata znatno rashladeni. Pošto su
preseči prolaza, kroz koje oni kruže za
vreme svog spuštanja relativno veliki, sile
trenja koje se protive kretanju, smanjene
su i oduzimaju samo slab deo pritiska koji
stoji na raspoloženju za promaju, poveča-
vajuči u isto vreme trajanje dodiravanja
gasova sa zidovima za prenos toplote.

Kroz dimnjak vaspostavljena promaja o-
predeljuje uvlačenje gasova kroz kanal 11
s presekom, koji je relativno malen prema
ovima gore pomenutim, i kroz a nj gasovi
prolaze posle svog spuštanja. Sile trenja su
svakako veče u ovom delu hoda gasova,
ali izmene toplote su tu slabe. Gasovi sti¬
žu tako na izlaz aparata s temperaturom,
koja osigurava pravilno dejstvovanje pro-
maje, ako su srazmere preseka prolaza
kroz prostore, koji stoje na raspoloženju
u kutiji za kruženje, u kanalu za ispraž-

njivanja 11, kao i višine sastavnih elemenata
aparata, podesno usrazmerene. Tako pro-
mena gustine dima u kutiji 1 može opre¬
deliti povečanje pritiska u nižim zonama,
u srazmeri prema onom, koji vlada u gor¬
njim zonama koji je dovoljan, da osigura
potrebnu promaju.

Naravno, podešavanje funkcionisanja a-
parata u svakom momentu prema atmo¬
sferskim uslovima i potrebama grejanja,
može se vršiti pomoču prikazanih uredaja
za regulisanje. Ovi uredaji, u krajnjim po-
ložajima, koji se njima uopšte mogu dati
dejstvuju na sledeči način:

Za vreme dok su rupice za propuštanje
vazduha 9 i one, u ovom slučaju, za ispra-
žnjivanje 14 otvorene (sl. 1) u isto vreme
nastaje u 7, 13 i 12 vazdušna struja, koja
se penje. Zagrejani vazduh izilazi onda kroz
rupice 14 i proizrokuje neposredno preda¬
vanje toplog vazduha u sredinu, koja se
želi zagrevati.

Dok su pak rupice (u ovom slučaju ru¬
pice za propuštanja) 14 same otvorene (sl.
2) nastaje u 12 i 13 vazdušna struja, koja
se spušta i dolazi da snabdeva navlaku 7
s toplim vazduhom.

Dobro je, da se napomene da se kutija
1 može smestiti bilo direktno iznad glavnog
aparata za grejanje, da bi mu se povečala
površina koju zagreva bilo ma na kojoj
tački dovoda koji spaja ovaj aparat sa
peči za grejanje n. pr. da se lokal nalazi
za jedan sprat više od prostora, u kome
je montiran rečeni glavni aparat.

U drugom obliku izvodenja sporednog
aparata za grejanje ili za uništavanje dima
(sl. 4) cilindrično telo 1 aparata je telosko-
pično i sasloji se iz jednog gornjeg verti¬
kalno pokretnog dela 16 i jednog učvršče-
nog donjeg dela 2.

U proučavanom slučaju kanal za ispraž-
njivanje 11 je prikazan kad je isti smešten
izvan kutije za kruženje 1 i da polazi iz
bližine njenog dna 4. Navlaka za grejanje
vazduha koja je opkoljavala kanal 11 u pr-
vom obliku ispitanog izvodenja može se
ovde zameniti teleskopičnom cevi, koja ima
jedan učvrščen deo 17 spojen za 8 pomo¬
ču spoja 13 i jedan pokretan deo 18. O-
vaj poslednji je čvrsto vezan sa poklopcem
16 i iznad njega ima rupe 19 za prijem
vazduha.

Treči oblik izvodenja (sl. 5) predstavlja
sporedan aparat za grejanje, kod kojeg je
kutija za kruženje 1 obrazovana kao kod
drugog od proučavanih oblika, od nepokre-
tnog dela sa cilindričnim zidom 2 i dela
22, koji se pokreče u vertikalnom pravcu.
Cev za vazduh, koja je sastavljena iz učvr-
ščenog dela 17 i pokretnog dela 18 izme-
njena je prema primeru u sl. 4 u smislu,

da ova cev umesto da se neposredno veže
sa navlakom za vazduh 7, ulazi sa svojim
delom u navlaku za vazduh 12, koje obu-
hvača cev 11 za ispražnjivanje dimova.
Ova prima dim od 1 ali može biti uprav-
ljena vertikalno u unutrašnjost te kutije na
visinu koja odgovara konstrukcionim potre¬
bama, i može odande sa strane iziči, da se
priključe dimnjaku. Pokretna veza 23 orno-
gučava, da se izabere najpodesnija višina
otvora za uvlačenje cevi 11.

U principu funkcionisanje gore opisanih
oblika predmeta ovog pronalaska, koji su
predstavljeni u sl. 4 i 5 ne razlikuje se
ni u čem od onog prede opisanog. Ipak
teleskopski uredaji, naznačeni u primerima
primenjivanja, i ostvarivanja na koje se o-
dnose ove slike omogučavaju da se može
menjati zapremina komore za kruženje ga-
sova 1, i sledstveno površina prenosa to¬
plote. Ovi teleskopski uredaji, kombinovani
sa regulisanjem otvora za prolaz vazduha
sačinjavaju jedno od sredstava, koja se
mogu iskoristiti za menjanje načina pre¬
našanja toplote, proizvedene u unutrašnosti
aparata, koje se vrši pomoču sprovodljivosti
omotača zračenjem istog i odavanjem to-
plog vazduha u sredinu, koja se zagreva.
Prenos pomoču sprovodljivosti i zrečenja
omotača zavisi, pored ostalog, od njegove
površine. Odavanje toplog vazduha zavisi
od regulisanja rupica, kroz koje protiče.
Način, kojim usvojeni uredaji deluju na na¬
čin prenosa toplote vidi se jasno iz primera
prikazanih u sl. 4 i 5. U stvari sl. 4 pred¬
stavlja aparat, na koji se ona odnosi u tele-
skopskom položaju kad telo 1 ima svoju
minimalnu zapreminu i kad je površina za
prenos toplote sprovodljivošču i zračenjem
svedena na svoju najslabiju vrednost. S
druge strane u ovoj slici 4 rupice za pro-
puštanje vazduha 9 koje su niže smeštene,
otvorene su i vazduh izilazi kroz 19 u sredinu,
koja se želi zagrevati. Prenos toplote spro¬
vodljivošču i zračenjem sveden je na mini¬
mum, dok je prenos toplote osiguran pro-
pušianjem toplog vazduha iz aparata. Sli¬
ka 5 naprotiv predstavlja aparat, na koji se
ona odnosi u teleskopskom položaju, koji
odgovara maksimalnoj zapremini tela 1 da-
kle isto tako i maksimalnoj površini za pre¬
nos toplote prenošljivošču i zračenjem, ali
u kojem položaju su otvori 9 sasvim za-
tvoreni pomoču regulatora 10. Promaja,
koja dolazi kroz rupice 19, stvara se kroz
18 i 17 prema navlaki za vazduh 7 tako
da se ceo prenos toplote vrši kroz zidove
omotača prenošljivošču i zračenjem.

U oblicima izvodenja, prethodno opisa¬
nim (sl. 1 do 3) kao i ovima, koji če biti
dalji opisani, podela načina prenosa to¬
plote vrši se na konstruktivno jednostavniji

način, regulisanjem kruženja vazduha i nav-
lakama za ponovno zagrevanje.

Sl. 6 i 7 donosi četvrti oblik izvode¬
nja predmeta pronalaska. Aparat je ovde
peč 24, koja dejstvuje kao glavni aparat
za grejanje. U unutrašnjosti peči 24 nalazi
se ognjište podeljeno na dve komore 25 i
26, koje su odeljene jedna od druge ne-
prekidnim spojem 27 delimično zatvore-
nog pomoču levka 28 kao i drugim sred-
stvima, koja nisu prikazana. Punjenje og-
njišta se vrši kroz otvor, koji je snabdeven
vratima 29. U prestavljenoj konstrukciji peč
i ognjište su pravougaonog preseka.

Gornja komora 25 (komora za potpalji-
vanje) spojena je sa telom za kruženje
toplih gasova otvorom 30. Donja komora
26 (komora za lagano zagrevanje) ograni-
čena je na svojim stranama oblogom 31,
a na dnu učvrščenim roštiljem 32 ili okvi¬
rom za nošenje rečene obloge. Navlaka za
vazduh 12 koja opkoljava cev za izlazak
dimova 11 spojena je jednim ili više otvora
33 sa komorom 34 pepeonika 35 bilo dakle
takoder i sa navlakom za vazduh 7, koja
opkoljava oblogu 31, pomoču prolaza, koji
mogu biti regulisani samostalnim regulato-
rima, ili pokretnim roštiljem 36, koji vrši
funkciju regulatora.

Rupice 37 stavljaju u neposrednu vezu
gornji deo tela 1, koje se nalazi odmah
nad komorom 25, sa kanalom 11 posred-
stvom cevastog regulatora 38, koji je u-
pravljan pomoču šipke 39.

U koliko se razlikuje od prethodno opi¬
sanog funkcionisanje proučavanog aparata
je sledeče:

Postoje dve različite perijode, koje za-
vise od dva isto tako različita načina funk-
cionisanja ognjišta. U perijodi potpaljivanja
bilo dok gorivo namenjeno naročito za to
potpaljivanje, gori u komori 25, gasovi pro¬
izvedeni usled sagorevanja i koji izlaze iz
ognjišta kroz otvor 30, upravljeni su direkt¬
no u kanal za izlaženje 11 kroz rupice 37,
dok je regulator 38 u otvorenom položaju.
U perijodi normalnog funkcionisanja, upo-
trebljeno gorivo sagoreva sasvim u komori
26. Kruženje vazduha može da bude u raz¬
nim srazmerama u raznim pravcima prema
položajima udešavajučih regulatora. Kru¬
ženje može n. pr. da se vrši iz komore 34
pepeonika u navlaku za vazduh 7, odavde
prema zglobu 27, iz komore 34 pepeonika
u komoru za sagorevanje 26 kroz roštilj ili
roštilje 36, 32, iz komore pepeonika u nav¬
laku 12, a odatle u okolnu sredinu, ili iz
okolne sredine kroz 12 i 33 u komoru 34
pepeonika, odavde u 7, 27 s jedne strane,
i u 26 kroz 36 i 32 s druge strane. Koje
god puteve prošao vazduh za vreme peri¬
jode normalnog funkcionisanja, gasovi pro-

izvodeni usled sagorevanja kružiče kroz
otvor 30, da dospu u gornje zone tela 1,
da se spuste u njega i da se izvode o-
datle tek onda kad stignu na dno tog tela
1 kroz kanal 11 kao što je prethodno opi¬
sano. Rupice 37 su onda zatvorene regu-
latorom 38.

U zadnjem predstavljenom obliku izvode-
nja (sl. 8 i 9) aparat je kazan, koji dej-
stvuje kao glavni aparat za grejanje.

Telo aparata, označeno sa 40, opkoljava
prostor sa prstenastim odeljcima 41, o-
brazujuči telo kazana, u koje ulazi hladna
voda kroz 42 i čija para, ili topla voda
prema slučaju izlazi kroz 43.

Konstrukcija i funkcionisanje ovog po-
sljednjeg oblika izvodenja predmeta prona-
laska razlikuje se od onih prethodno opi¬
sanih samo u sledečem: Obrtljiva pregrada
44 omogučava, da se ognjište za periodu
potpaljivanja (25, 26) stavi u direktnu vezu
sa cevi 11. Ova ista pregrada 44, zapu-
šivši rupice 37 omogučava s druge strane,
a za vreme perijode normalnog funkcioni-
sanja, da se usled sagorevanja proizvodeni
gasovi uprave tako, da udu u kanal 11 kroz
njegov donji otvor. Na kraju jače ili sla-
bije obrlanje pregrade 44 stvara jaču ili
slabiju vezu izmedu navlake za vazduh 7
i gornjeg tela 1 kroz rečenu pregradu o-
mogučujuči tako regulisanje promaje me¬
šanjem toplog vazduha sa gasovima sago¬
revanja. Sio se tiče kruženja vazduha, ovaj
poslednji primer primenjivanja pokazuje,
da navlaka za vazduh 12, koja opkoljava
cev za izlaz 11 može se staviti u vezu sa
navlakom za vazduh 7 ne samo na sličan
opisan način kroz otvore 33, kroz komoru
34 pepeonika, otvore 46, koji se mogu re-
gulisati pomoču pokretnog roštilja 36 ili
samostalnih registara, nego još i kroz o-
tvore 45, što povečava, s brojem pravaca
koji se mogu dati kretanju vazduha mo-
gučnost za iskoriščavanje količin toplote,
koje su joj predate.

Patentni zahtevi:

1. Aparat za grejanje s potpunim sago-
revanjem naznačen time, što njegovo telo
obrazuje kutija za kruženje vrelih gasova,
koja ima cev što prima izvor toplote za
upotrebu, koja cev je više ili manje opko-

Ijena, makar pri svom donjem delu, sa
navlakom za vazduh, koja je u vezi sa at-
mosferom, dok se gornji otvoreni kraj re¬
čene cevi završava u kutiji za dim tako
da odvode tople gasove nakon što su se
isti pomešali s vazduhom koji izilazi iz
navlake za vazduh u gornji deo kutije za
kruženje, pod čijim poklopcem se ovi ga¬
sovi rasprostiru dajuči joj jedan deo svoje
toplote, da se zatim spuštaju sve više u ku-
tiju u srazmeri sa njihovim rashladivanjem,
dok ne stignu na dno, odakle se izvlače
kroz otvor cevi za izlaz.

2. Aparat za grejanje po 1 pat. zahtevu,
naznačen time, što je presek prolaza vrelih
gasova, od njihovog izlaza iz cevi, koja
zadrži izvor toplote, i na svim tačkama
njihovog prolaza sve do otvora cevi za
izlaz, mnogo veči nego presek ove posle¬
dnje.

3. Aparat za grejanje po 4 pat. zahtevu,
naznačen time, da cev za izlaz gasova u-
lazi u kutiju za kruženje gasova na mali
razmak od dna aparata.

4. Aparat za grejanje po 1 pat. zahtevu,
naznačen time, što je cev za izlaz gasova
više ili manje opkoljena navlakom za vaz¬
duh dok su rupice za propuštanje atmo-
sferskog vazduha s presekom koji se može
regulisati napravljene u spoljašnjem orno-
taču ove navlake.

5. Aparat za grejanje naznačen time, što
navlaka za vazduh cevi za izlaz stoji u
vezi sa navlakom za vazduh cevi koja sa-
drži izvor toplote.

6. Aparat za grejanje po 1 pat. zahtevu,
naznačen time, što cev ima ognjište za
čvrsto gorivo, dok se vazduh pušta kroz
komoru pepeonika istovremeno i pri dnu
tog ognjišta: pri dnu navlake za vazduh
te cevi, i to na regulisajuči način.

7. Aparat za grejanje po 1 pat. zahtevu,
naznačen time, što ima sredstva, koja orno-
gučavaju, da topli gasovi, koji izilaze iz
cevi, budu izvlačeni kroz cev za izlaz u
cilju, da se postigne direktna promaja.

8. Aparat za grejanje po 1. pat. zahtevu
naznačen time, što se kutija za kruženje
gasova, cev koja sadrži izvor toplote i cev
za izlaz sa njihovom navlakom za vazduh,
sastoje iz dva teleskopska dela: jednog u-
čvrščenog i jednog pokretnog.

rt f 1.

H 2

B

A d patent broj 3798.
\ . J^L_ A  5

J

1

11

Fip. 2


22

9

*

>-

24