LIPA
Letnik / Jaargang 29 December 2020
Združenje prijateljev Slovenije Vrienden van Slovenie
VRIENDEN VAN SLOVENIE
ZDRUŽENJE PRIJATELJEV SLOVENIJE
Glasilo LIPA Letnik / Jaargang 29 December 2020
Izdaja / Uitgave:
Združenje prijateljev Slovenije De Vereniging vrienden van Slovenie
Pri sestavi te Lipe so sodelovali /Bij de totstandkoming van deze Lipa hebben meegevverkt:
Marie-Louise Bemelmans-Videc, Mojca Čušin, Keimpe Dijkstra, Viktor Klemenčič, Tanja Mlakar, Mojca Nodelijk - Guštin, Danica Novosel, Katja Sečen, Neja Morato Štucin, Toni Klančnik, Jana Kulevska Črepinko, Uroš Malnaršič, Aleksandra Pekošak, Margreet Iskra, Ank Selan, Metka Dijkstra - Murko.
Fotografija na naslovnici/titelfoto:
Saša Kos-Battelino
Ilustracija na zadnji strani/ lllustratie op de laatste pagina: Marko Horvat
Uredila/redactie: Metka Dijkstra - Murko Grafično oblikovanje/Vormgeving:
Marko Horvat (markohorvat.si) Tiskano/Drukvverk: De Leest Tragelzorg V nakladi 100 izvodov / Oplage 100 exemplaren
Združenje prijateljev Slovenije na Nizozemskem je bilo ustanovljeno 1. julija 1991 in je samostojna, neodvisna organizacija na državni ravni. Člani so Slovenci, potomci Slovencev in Nizozemci, ki jim je Slovenija blizu. Cilji združenja so povečati znanje in vedenje o Slovencih, Sloveniji in slovenski kulturi na Nizozemskem.
De Vereniging vrienden van Slovenie werd opgericht op 7 juli 1991 en is een zelfstandige, onafhankelijke landelijke organisatie De leden zijn Slovenen, nakomelingen van Slovenen en Nederlanders, die zich gebonden voelen met Slovenie. De doelen van de vereniging zijn het vergroten van de kennis over Slovenie, Slovenen en Sloveense cultuur in Nederland.
Odbor/Het bestuur:
Prosto mesto / vacature (predsednik-ca/voorzitter-ster), Peter van Leeuvven (blagajnik/penningmeester), Metka Dijkstra-Murko (članica-lid), Jana Kulevska Črepinko (članica-lid), Viktor Klemenčič (clan-lid)
info@vrienden-van-slovenie.nl
http://vrienden-van-slovenie.nl
Zahvaljujemo se Uradu Vlade Republike Slovenije za Slovence po svetu za finančno
podporo v letu 2020!
Wij danken het Sloveense ministerie voor de Slovenen in de vvereld voor de subsidie in het
jaar 2020!
KAZALO /INHOU D
Dragi bralci / Besteiezers 4/5
Poročilo odbora /Bericht van het bestuur 6/8
Slovo predsednika /Afscheid van de voorzitter 10/11
Predstavitev novega člana odbora / Het nieuwe Ud van het bestuur 11/13 Kulturni dan/Cultuurdag 15/17
Sila spomina/De kracht van geheugen 19/19
Kurent v Rijswijk-u / De "Kurent"in Rijsvvijk 20/21
Praznovanje na spletu / Viering via internet 22/23
O svetovnem dnevu čebel / De vvereld dag van de bijen 24/24
Slovenske šole / Sloveense scholen 25/30
Slovenske maše v Rijsvvijk-u / De Sloveense missen in Rijsvvijk 35/36
Društvo VTIS / Het vereniging VTIS 38/39
O koroni / Over corona 41/43
NUK slovenskim bralcem / Het bericht van NUK voor de Sloveense Iezers 46/46 SLOVENI VIDI VICI /SLOVENI VIDI VICI 47/49
Knjiga naše članice - načrti za ZDA/
Het boek van ons Ud - de plannen voor de VS 50/51
Citre v Sloveniji / Citers in Slovenie 51/52
V spomin Mici Michon - Čebin / In memoriam Mici Michon - Čebin 53/54
Kuharska delavnica 2020 / Kookvvorkshop 2020 55/56
Recepti / Recepten 58/58
Čestitki / Felicitaties 73 / 74
Vabila za 2021 /Uitnodigingen voor 2021 75/75
Dragi bralci!
Uvodnik pišemo vedno na koncu. Mogoče zveni malo protislovno, ampak ko imamo po dolgih tednih pisanja, prevajanja, lektoriranja zbrane vse tekste in fotografije, ko so sklenjeni dogovori z oblikovalcem in s tiskarno, se ta kratek nagovor piše sam od sebe...
Najprej se moramo zahvaliti vsem sodelavcem - kar poglejte številna imena v kolofonu! Med njimi dolgoletni in novi člani, bivši (in mogoče bodoči?!) odborniki, slovenska in nizozemska imena. Letos tudi dve iz Slovenije, naših 'povratnikov' Mojce in Uroša. Pa oblikovalca imamo tokrat iz Maribora. Za Marka bomo naslednje leto še več slišali, upamo, da se bomo lahko z njim srečali na Likovni delavnici.
Lipo kot ponavadi prejemate konec leta, s čestitko k decemberskim praznikom. Lani smo vam zaradi spleta okoliščin čestitali po Lipovem listu. Tiskana Lipa je padla v nabiralnik komaj februarja. Pa je že moralo tako biti, večinoma smo jo prejeli prav v soboto, 8. februarja - kako primerno darilo za Kulturni dan!
Upamo, da boste med prazniki našli čas, da prelistate skozi to našo kroniko slovenskih dogodkov na Nizozemskem. Da mogoče obudite spomine na katerega, ki ste se ga tudi sami udeležili?! Naj spomnimo, da Lipo za zanamce hranijo v digitalni knjižnici Slovenije - www.dlib.si - iskanje pod Lipa (Den Haag). Prav v tem času pa se dogovarjamo tudi s Koninklijke Bibliotheek Den Haag, da pri njih založene izvode Lipe iz preteklih desetletij odslej tudi dopolnimo z digitalnimi izvodi iz zadnjih let. V prihodnjem leto o tem več v katerem Lipovih listov.
Vsebina se letos pač mora vrteti okoli korone. Za naslednje leto pa upamo, da bo Lipa, ob svoji 30. letnici, polna navdušenih poročil in fotografij z naših praznovanj 30. obletnice samostojnosti Slovenije in 30. obletnice našega združenja!
Bes te lezers!
Deze inleiding schrijven wij op het laatst. Klinkt misschien tegenstrijdig maar nadat wij na de lange weken van het schrijven, vertalen en nakijken alte teksten en foto's bij elkaar hebben, er afspraken gemaakt zijn met de vormgever en met de drukkerij, schrijft deze zich gevvoon vanzelf...
Wij beginnen met de dank aan alle medevzerkers - kijk maar hoeveel namen er te vinden zijn in het colofon! Onderdeze de namen van jarenlange en van nieuwe leden, van de voormalige (en misschien een van de nieuvve?!) bestuursleden, Sloveense en Nederlandse namen. Dit jaar zelfs twee uit Slovenie, van onze 'remigranten' Mojca en Uroš. De vormgever komt deze keerook uit Maribor. Van Marko gaan wij in het volgende jaar meer horen, hopelijk zullen wij hem kunnen ontmoeten op de Tekenvvorkshop.
Zoals gevzoonlijk ontvangen jullie deze Lipa aan het eind van het jaar, met de felicitaties voor de feestdagen in december. Vorig jaar hebben wij door samenloop van omstandigheden deze moeten sturen met ons nieuvvsmail Lipov list. Lipa viei dan pas in februari in de postbus. Maar het moest wel zo zijn, de meesten van ons kregen Lipa juist op zaterdag, 8. februari ji. - een toepasselijk cadeau voor de Cultuurdag!
Wij hopen dat jullie tijdens de feestdagen de tijd gaan vinden om deze kroniek van de Sloveense evenementen in Nederland door te nemen. En misschien de herinnering ophalen aan een van de vieringen waar jullie zelf ook bij waren?! Laat ons jullie dan ook nog herinneren dat de digitale versies van Lipa voor het nageslacht bezvaard vzorden in de Digitale bibliotheek van Slovenie - www.dlib. si - zoeken onder Lipa (Den Haag). En juist nu zijn wij ook in gesprek met de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, om de reeds aan vzezige papieren exemplaren van Lipa uit de verleden decennia voortaan aan te vullen met de digitale versies sinds 20 i 5. Meer hierover volgend jaar in een van de nieuvzsmaiis.
De inhoud van dit jaar draait noodgedvzongen rondom corona. Voor het volgende jaar hopen zvij dat Lipa, dan zelf al 30 jaar oud, vol zal zijn van enthousiaste verslagen en foto's van onze vieringen van het 30e jubiieum van de Sloveense onafhankelijkheid en het 30e jubiieum van onze verenigingi
Poročilo Odbora
Dragi člani!
Žal ne gre drugače, tudi Lipo smo prisiljeni začeti s korono. Pandemija je ohromila ves svet, povzročila ogromno gmotne škode in zahtevala veliko žrtev. V primerjavi s tem so bile težave našega združenja zanemarljive, zato se gotovo ne bomo pritoževali. Tudi zato ne, ker k sreči nimamo slabih novic o bolezni pri naših članih. Tudi nam je kljub negativnim okoliščinam uspelo prek spleta najti alternative za naše aktivnosti. Zaradi korone smo bili pravzaprav še bolj povezani, saj smo vas morali pogosteje obvestiti in smo odborniki dobili še več razumevanja in podpore članov. Najlepša hvala za to!
Članstvo in članarina
Žal moramo na tem mestu spomniti na plačilo članarine vse tiste, ki je še niste poravnali za leto 2020. Mogoče ste na to pozabili? V tem primeru vas prosimo, da to popravite čim prej in da nakažete 20 evrov (za posameznike) oziroma 25 evrov (za družine) na račun NL60 INGB 0006 318199
t.n.v. Vereniging Vrienden van Slovenie. Pri tem prosimo navesti ime (glavnega) člana in leto 2020.
Predstavljamo pa si, da se bo kdo vprašal, zakaj bi plačal(a), ko pa se zaradi korone tako nič ne dogaja?! To drži le delno. Naši stalni 'poslovni stroški' (za spletno stran, prek katere tudi pošljemo Lipov list, tisk in pošiljanje Lipe) tečejo naprej. Dve prireditvi smo lahko izvedli, pa tudi z virtualnimi dogodki imamo stroške. Res da dobimo tudi podporo Urada za Slovence po svetu, vendar je ta pogojena z znatnim lastnim prispevkom. Brez prihodka iz članarin, to v prihodnje ne bo mogoče in delovanje združenja na daljši termin ne bo mogoče. Torej še bolj pomemben razlog za plačilo članarine. Vnaprej hvala za razumevanje!
Naše leto 2020
Po tem neprijetnem sporočilu sedaj bolj optimistično nadaljevanje. V začetku leta smo lahko kulturni dan in otroško pustovanje izvedli kot običajno. Zaradi korone po marcu nismo imeli fizičnih srečanj, kar pa je za odbor povzročilo več dela in usklajevanja kot kdaj koli prej! Skupaj smo iskali alternative in vas vseskozi obveščali o dogajanju. Medtem pa smo še naprej prejemali običajne prošnje za sodelovanje. Tako na primer smo pomagali iskati dva prevajalca za gledališki festival
www.springutrecht.nl. Maratonska predstava je bila konec maja seveda odpovedana, mogoče bo v prihodnje vseeno izvedena. Več uspeha je imela Fleur is Winterswijk, ki nas je prosila za pomoč pri njeni diplomski nalogi. V okviru le-te je izdelala turistični paket za potovanje v Slovenijo, ki ga je popestrila s prospekti in drugim gradivom od veleposlaništva in od našega združenja.
Spletna srečanja združenja
Sprva smo še mislili, da bomo korono hitro prestali in da bomo občni zbor in prvenstvo v taroku kot običajno izvedli v Rijswijku. Pa vemo, kako seje to izteklo. Kot ves ostali svet smo morali tudi mi presedlati na splet, kjer je bil prav občni zbor naše prvo virtualno srečanje. Na žalost nimajo še vsi naši člani možnosti vključevati se preko spleta. So se pa lahko vključili člani, ki se zaradi razdalje sicer ne bi udeležili zbora. Tako smo imeli tudi v letu 2020 uspešen občni zbor, na katerem smo po poročilih odbora izmenjali ideje za delo v jubilejnem letu 2021. Ob tej priložnosti smo se morali posloviti od našega predsednika Uroša, smo pa pozdravili Viktorja, ki je nov član odbora.
O teh spremembah in o naših ter drugih s Slovenijo povezanih dogodkih v letu 2020 lahko berete v nadaljevanju. In čeprav nimamo pojma, kako bo v letu 2021, že načrtujemo praznovanje naših treh jubilejev - 30. letnice samostojne Slovenije, 30 let obstoja združenja in kasneje tudi 30. obletnico izhajanja nase Lipe. Srčno upamo, da vas bomo lahko takrat povabili na 'fizične' proslave in srečanja!
Van het bestuur
Beste leden!
Het is niet anders, wij moeten Lipa beginnen met het noemen van corona, in 2020 konden en kunnen wij hier niet omheen. De pandemie heeft de hele vvereld lamgelegd, enorm veel materiele schade aangericht en vele slachtoffers geeist. In vergelijking hiermee valt de overlast voor onze vereniging in het niet, wij gaan hierover niet klagen, Temeer omdat wij gelukkig geen berichten hebben over ziekte onder onze leden. En ondanks alles is het ons toch gelukt voor alle geplande evenementen een alternatief te regelen via het internet. Sterker nog - door corona hebben vvij jullie nog vaker benaderd met allerlei informatie en hebben wij als bestuur nog meer begrip en ondersteuning van onze leden ervaren. Hartelijk dank hiervoor!
Lidmaatschap en contributie
Wel moeten vvij helaas melden dat niet alle leden tot nu toe de contributie voor het jaar 2020 hebben betaald. Misschien hebben jullie dat vergeten? Dan kunt u het alsnog doen, met het overmaken van de 20,00 EUR (voor een individuele lid) of 25,00 EUR (voor gezinnen), op de bankrekeningnummer NL60 INGB 0006 318199 t.n.v. Vereniging Vrienden van Slovenie. Dan bij betaling graag naam lid of hoofd-lid in het geval van een gezinslidmaatschap en jaar vermelden.
VVij kunnen ons ook voorstellen dat iemand zou kunnen denken - vvaarom zou ik betalen, er gebeurt nu toch niets vanvvege corona? Dat is maar deels vvaar. Onze vaste 'bedrijfskosten' (voor de vvebsite, via vvelke vvij Lipov list versturen, het drukken en het versturen van Lipa) lopen gevvoon door. Ook hebben vvij tvvee evenementen wel gehouden en hebben vvij ook kosten moeten maken met de
virtuele evenementen. Wij krijgen weliswaar ook subsidie van het Sloveense ministerie voor de Slovenen in de vvereld, maar hier tegenover moeten wij een eigen substantiele bijdrage inbrengen. Zonder de contributiegelden zal dit niet mogelijk zijn en gaat de vereniging het financieel niet redden op de lange termijn. Nog meer reden de contributie wel te betalen. Alvast hartelijk dank hiervoor.
Ons jaar2020
Na deze sobere boodschap wat meer optimistische berichten. In het begin van het jaar hebben wij onze Cultuurdagviering en Kindercarneval nog gevvoon kunnen houden in de beproefde vorm. En hoevvel wij na de lockdovvn geen fysieke evenementen meer hadden, betekende dat voor het bestuur meer werk dan ooit! Er moesten alternatieven gezocht worden, wij moesten vaker onderling overleggen en jullie informeren, tervvijl de aanvragen voor informatie en voor de samenwerking maar binnen bleven komen. Zoals bijvoorbeeld voor het zoeken naar tvvee live-vertalers voor theaterfestival www.springutrecht.nl . De geplande marathonvoorstelling is eind mei uiteraard niet doorgegaan, maar dat kan ooit nog wel gebeuren. Meer succes had Fleur uit Winterswijk. Voor haar afstudeerproject heeft ze een reispakket samengesteld over Slovenie. Om deze te kunnen opleuken, heeft ze ons gevraagd om materiaal over ons land. Samen met de ambassade konden wij haar helpen aan toeristische brochures en kaarten, waarvoor ze ons na haar afstuderen uitgebreid heeft bedankt.
Ontmoeting op internet
Hebben wij in het begin nog goede hoop gehouden dat wij de ALV en taroktoernooi gewoon kunnen verplaatsen en alsnog houden in Rijswijk, bleek dat in mei een ijdele hoop. Zoals de rest van de wereld, hebben wij toen overgeschakeld naar internet waar juist de Algemene ledenvergadering (ALV) onze eerste virtuele ontmoeting werd. Het is jammer dat wij leden hebben die geen mo.gelijkheid hebben om hieraan mee te kunnen doen. Voordeel was wel dat wij deze keer weer leden konden begroeten die anders vanwege de afstand niet mee zouden kunnen doen. Zo hadden wij uiteindelijk ook in 2020 een heel succesvolle ALV, waarbij na de verslagen over afgelopen jaar de ideeen zijn uitgewisseld voor het naderende lustrumjaar 2021. Wij moesten dan wel afscheid nemen van onze voorzitter Uroš en wij konden Viktor begroeten als het nieuwe bestuurslid.
Hierover, over onze en andere, met Slovenie verbonden evenementen in 2020 kunt u lezen in het vervolg. En hoewel wij werkelijk geen idee hebben hoe de situatie in 2021 zal zijn - wij zijn de vieringen van onze drie aanstaande jubilea, te weten 30 jaar onafhankelijkheid van Slovenie, het 30 jaar bestaan van onze vereniging en 30 jaar uitgifte van onze Lipa alvast aan het plannen. En wij hopen uiteraard dat wij jullie dan gewoon zullen kunnen uitnodigen voor de 'echte' vieringen van de Cultuurdag, ALV, piknik enz!
Slovo predsednika
O slovesu našega predsednika Uroša Malnaršiča, ki se po 12 letih življenja na Nizozemskem z družino vrača v Slovenijo, smo poročali v majskem Lipovem listu. Odborniki in drugi člani Združenja smo se mu za njegovo požrtvovalno delo s šopkom zahvalili med Občnim zborom. Pa tudi udeleženci praznovanja slovenskega državnega praznika na spletu so se mu zahvalili in so njegovi družini zaželeli srečno vrnitev v domovino.
Tukaj posredujemo še zahvalo veleposlanice Sanje Štiglic. V imenu Veleposlaništva Republike Slovenije in v svojem osebnem imenu seje Urošu zahvalila za odlično sodelovanje med Združenjem prijateljev Slovenije na Nizozemskem, ki ga je vodil od leta 2015, in veleposlaništvom.
V svoji zahvali je izpostavila: "Z Združenjem smo z veseljem vzpostavili tesno sodelovanje in organizirali vrsto dogodkov, saj nas druži želja, da povezujemo vse naše rojake na Nizozemskem ter ohranjamo enotnost in slovensko identiteto.
V času korona krize smo še posebej dokazali, da smo si vedno pripravljeni medsebojno pomagati. V vseh teh letih pa smo stkali tudi iskrene vezi, brez katerih tovrstno sodelovanje niti ne bi bilo mogoče. K temu si veliko prispeval prav ti s svojo odprtostjo, odkritosrčnostjo, dobro voljo ter profesionalnostjo." Temu seje pridužila tudi celotna ekipa veleposlaništva, ki je Urošu in njegovi družini zaželela veliko sreče, zadovoljstva in uspehov ob vrnitvi v Slovenijo.
Afscheid van onze voorzitter
Over het afscheid van onze voorzitter Uroš Malnaršič, die na 12 jaar verblijf in Nederland met zijn gezin is teruggekeerd naar Slovenie konden jullie lezen in Lipov list van mei. Het bestuur en de andere leden hebben wij hem op de Algemene ledenvergadering met een bos bloemen bedankt voor zijn onvermoeibare werk voor de vereniging. Maar ook de deelnemers van de internetviering spraken hun dankbaarheid uit en vvensten hem en zijn gezin een gelukkige terugkeer naar het vaderland.
Hier nog het bedankje van de ambassade. Namens deze en namens haar zelf bedankte Sanja Štiglic hem voor de uitstekende samenvverking tussen de ambassade en de vereniging, die hij sinds 2015 leidde:" Met de vereniging zijn vvij tot een nauvve samenvverking gekomen, samen hebben vvij een reeks van evenementen georganiseerd op basis van de gezamenlijke vvens om de Slovenen in Nederland te verbinden, de eenheid en de Sloveense identiteti te bevvaren. Juist in tijden van deze crisis kwam dat tot uitdrukking in de vvederzijdse hulp. In al die jaren hebben vvij een band gekregen zonder vvelke dit niet mogelijk zou zijn. Hierbij heb jij, met je openheid, eerlijkheid, met je goede wil en professionaliteit een belangrijke bijdrage geleverd.” Deze mening deelt het hele ambassadeteam, ook zij vvensen Uroš en zijn gezin veel geluk, tevredenheid en succes in Slovenie.
Predstavitev novega člana Odbora
2020 je bilo leto sprememb, Covid-19 nam je vsem primazal klofuto. Morali smo se navaditi na socialno razdaljo med ljudmi, kar vpliva na poslovno in zasebno življenje. Tudi v Združenju prijateljev Slovenije je prišlo do sprememb. Predsednik Uroš Malnaršič, ki se je preselil nazaj v Slovenijo, je povabil dokaj novega člana Združenja v Odbor. Mene.
Da se vam na kratko predstavim. Ime mi je Viktor Klemenčič, sin slovenskega očeta in nizozemske mame. Stari oče po mamini strani je nekaj časa delal pri Nizozemskem plinovodu in ker je le-ta gradil plinovod po bivši Jugoslaviji, se je ded ob koncu 70 ih let odločil prebiti poletni dopust z družino ob Jadranu. In ker je to davno poletje tudi moj oče dopustoval v istem avtokampu, seje zgodilo kar se je pač moralo zgoditi. Stajerc in ženska iz Gelderlanda sta se zaljubila in se odločila, da skupaj zakorakata v zakonsko življenje. Čez nekaj let se jima je rodil edini otrok. V prvih letih življenja v Sloveniji se je mama pretežno prehranjevala z mlečnimi izdelki, saj ni bila vajena domače štajerske kuhinje. Tako tudi med nosečnostjo. Stara mama, prava domača kuharica, je bila zelo zaskrbljena, kakšen bo ta otrok, saj brez določenega vnosa kalorij se zarodek ne more razvit kot treba in jo je bilo strah, da bo otrok telesno slabo razvit - po domače "vitamin kripl". Zgodilo seje ravno nasprotno. Ob rojstvo sem tehtal slabih 5,5 kilogramov in bil velik 54 centimetrov, kar je za tisti čas zadostovalo za članek v lokalnem časopisu.
n
Po očetovi rodu smo bili vedno obrtniki in podjetniki. V 80 ih letih prejšnjega stoletja se je oče ukvarjal pretežno z izdelavo drobnih kovinskih predmetov, preprodajo strojev za njihovo izdelavo in pa z zbiranjem in preprodajo bolj nenavadnih avtomobilov in motornih koles. Leta 1990 je oče ustanovil prvo mešano podjetje v takratni Jugoslaviji, z jugoslovanskim in nizozemskim lastnikom. V tem času sem se sam začel bolj intenzivno ukvarjati z Nizozemsko in njeno kulturo ter z njenim poslovnim življenjem. Kar nekaj počitnic sem preživela tukaj. Po svoji končani izobrazbi ob koncu 90 ih let sem v Sloveniji z naivnim mišljenjem skočil v lastno obrt in kasneje tudi v lastno podjetje. Ker pa je bil vpliv Nizozemskega načina poslovanja in življenja na mojo možgansko skorjo prevelik, žal moj trud ni bil poplačan z uspehom. Ker ne vržem puške v koruzo kar tako, sem pač vztrajal in upal na boljše. Tako pa mi je leta 2016 zdravje na jasen način pokazalo, da je bil ves trud zaman in da je stres verjetno človekov najhujši sovražnik. Po letih neprespanih noči in stresa je želodec rekel, da se mu ne ljubi več. Nekaj obiskov zdravnika in gastroskopija sta pokazali, da bo treba spremeniti način življenja. In tako sem ugriznil v kislo jabolko, spakiral kufer in si konec leta 2016 poiskal službo v mestecu VVaalvvijk v Noord Brabant.
V začetku sem živel v majhni sobici pri stricu v Nijmegen-u. Postelja je bila tako drobna, da če bi se med spanjem obrnil, bi padel iz nje. Dnevno sem prebil več kot 3 ure v avtu, da sem se vozil v službo. Zato je bilo jeseni 2017 čas, da si poiščem svoj dom. Hvala bogu mi je moja zagnanost v službi omogočila podporo lastnika in uprave podjetja, ki so mi pomagali najti lasten dom v Kaatsheuvel-u, kjer še vedno živim. Zelo hitro sem navezal stike z Slovenci v svoji okolici. Ker
pa v Noord Brabant in tudi v Gelderland, kjer sem prvo leto živel, ne živi veliko Slovencev, sem iskal tudi družbo Nizozemcev. In hitro ugotovil, da so razlike v kulturi, izobrazbi in v splošnem mišljenju zelo velike. Tako sem se trudil z pikniki in igranjem taroka držati Slovensko zastavo pokonci. Vpisal sem se tudi v večerno šolo nizozemščine, ker ima le prednosti, če govoriš jezik tiste države, kjer živiš. V šoli sem bil kot 9. svetovno čudo! Večina učiteljev in učencev se ni nikoli slišala za Slovenijo, kaj šele da bi videli Slovenca v živo! In tako je lepega dne naneslo, da smo v šoli dobili nalogo za ustno predstavitev. Temo predstave smo si lahko sami izbrali. Sošolci in sošolke so izbrali kratke in enostavne predstavitve. Sam sem pripravil obširno predstavitev našega literarnega junaka Martina Krpana, seveda s domačimi prigrizki, kaplicami domačega vina, slikami literane osnove ter knjigami o Sloveniji. Združenje prijateljev Slovenije je bilo obveščeno o tej predstavitvi in me je povabilo, dajo, tokrat v angleščini, ponovim na proslavi slovenskega kulturnega praznika, 8. februarja v Rijswijk-u. Reportaža kulturnega praznika je tudi bila objavljena na spletni strani ROČ Tilburg, kjer se učim nizozemščine. In tako sem se, dokaj nepričakovano, znašel v odboru Združenja.
Kennismaking met het nieuwe bestuuslid
2020 was een jaar vol veranderingen en COVID-19 heeft ons allemaal een klap gegeven. We moesten vvennen aan afstand tussen mensen wat veel invloed heeft, zovvel op ons vverkleven als op ons prive leven. Ook in de Vereniging Vrienden van Slovenie zijn veranderingen opgetreden. De voorzitter Uroš Malnaršič die naar Slovenie is teruggekeerd, vroeg een nieuvv lid van de vereniging om bestuurslid te vvorden. Mezelf.
Ik wil me in het kort aan u voorstellen. Ik ben Viktor Klemenčič, zoon van een Sloveense vader en Nederlandse moeder. Mijn opa van moederskant heeft een tijd bij een Nederlands gasbedrijf gevverkt en omdat dat bedrijf een gaspijpleiding heeft gebouvvd in voormalig Joegoslavie heeft mijn opa eind jaren 70 besloten om zomervakantie met het gezin bij de Adriatische Zee door te brengen. En omdat in die verre zomer ook mijn vader zijn vakantie vierde op dezelfde camping is het gebeurd wat er blijkbaar moest gebeuren. Een man uit de regi o Štajerska (Stiermarken in Slovenie) en een vrouvv uit Gelderland vverden verliefd en besloten te trouvven. Een paar jaar later kregen ze hun enig kind. Tijdens haar eerste jaren in Slovenie at mijn moeder voornamelijk melkproducten omdat ze de keuken van Štajerska nog niet gevvend was. Zo ook tijdens haar zvvangerschap. Mijn orna die een echte keukenprinses was, maakte zich zorgen over het kind vvant zonder genoeg calorieen kan de vrucht zich niet behoorlijk ontvvikkelen en ze was bang dat het kind lichamelijk onderontvvikkeld zou zijn - in de volkstaal »vitamin kripl«. Maar het tegendeel gebeurde. Bij de geboorte vvoog ik bijna 5,5 kilo en was ik 54 centimeter lang wat in die tijd genoeg was voor een artikel in de lokale krant.
In de familie van mijn vader vvaren er altijd veel ondernemers en zelfstandigen.
In de j aren 80 van de vorige eeuvv was mijn vader met name vverkzaam in de productie van kleine metalen producten, in de doorverkoop van machines voor metaalindustrie en hij verzamelde en verkocht bijzondere auto's en motoren. In 1990 heeft mijn vader een eerste gemengde bedrijf in voormalig Joegoslavie opgericht, met een Joegoslavische en een Nederlandse eigenaar. In die tijd begon ik me ook zelf intensiever bezig te houden met Nederland, met de Nederlandse cultuur en bedrijfsleven. Ik was vaak op vakantie in Nederland. Na de opleiding heb ik eind jaren 90 in Slovenie vrij naief de sprong gemaakt naar zelfstandige praktijk en later naar een eigen onderneming. Omdat de invloed van de Nederlandse vverkvvijze en leefvvijze op mijn hersenen te groot was, heeft mijn inspanning helaas niet tot succes geleid. Omdat ik niet zomaar opgeef bleef ik mijn best doen en hopen op hetere tijden. Zo heb ik in 2016 een duidelijk signaal van mijn gezondheid gekregen dat de inspanning zich niet zou uitbetalen en dat stress vvaarschijnlijk de grootste vijand van de mens is. Na een paar jaar slapeloze nachten en spanning zei mijn maag dat hij er geen zin meer had. Een paar bezoeken bij de dokter en een gastroscopie hebben me laten inzien dat ik mijn leefvvijze moest veranderen. En zo heb ik door de zure appel heen gebeten, de koffers gepakt en eind 2016 een baan gevonden in het stadje VVaalvvijk in Noord-Brabant.
In het begin vvoonde ik in een klein kamertje bij mijn oom in Nijmegen. Het bed was zo klein dat ik eruit zou vallen als ik me in mijn slaap had omgedraaid. ledere dag zat ik langer dan drie uur in de auto om naar mijn vverk te gaan. Daarom was er in de herfst 2017 hoogste tijd om een eigen huis te zoeken. Godzijdank heb ik dankzij mijn enthousiasme op het vverk de steun van de eigenaar en directie van
het bedrijf gekregen, ze hebben me geholpen een huis te vinden in Kaatsheuvel waar ik nog altijd woon. Vrijvvel meteen heb ik contact gezocht met Slovenen in mijn omgeving. Maar omdat er in Noord-Brabant en ook in Gelderland waar ik het eerste jaar vvoonde, niet veel Slovenen zijn heb ik ook gezelschap van Nederlanders opgezocht. En ik heb snel ontdekt dat er grote verschillen zijn voor wat betreft cultuur, opleiding en algemene opvattingen. Zo heb ik mijn best gedaan om met barbecues en tarok de Sloveense vlag hoog te houden. Ik ging ook naar de avondschool om Nederlands te leren omdat er toch veel voordelen zijn alsje de taal spreekt van het land waar je leeft. Voor mijn klasgenoten vvas ik de negende vvereldvvonder! De meeste docenten en klasgenoten hebben nog nooit van Slovenie gehoord, laat staan dat ze een Sloveen in het echt hadden gezien! En zo hebben vve op een dag de opdracht gekregen om een spreekbeurt te houden. Het ondervverp mochten vve zelf kiezen. Mijn klasgenoten hebben gekozen voor korte en eenvoudige spreekbeurten. Zelf heb ik een uitgebreide spreekbeurt voorbereid over onze literaire held Martin Krpan, natuurlijk met de erbij behorende hapjes, Sloveense vvijn, beelden van deze literaire held en met boeken over Slovenie. In de Vereniging Vrienden van Slovenie hebben ze gehoord van deze spreekbeurt en ik vverd uitgenodigd om die in het Engels nog een keer te doen tijdens de viering van de Sloveense Cultuurdag op 8 februari in Rijsvvijk. Een reportage van die dag vvas gepubliceerd op de vvebsite van ROG Tilburg vvaar ik Nederlands leer. En zo kvvam ik nogal onvervvacht in het bestuur van de vereniging terecht.
Praznik slovenske kulture
Za vse, ki smo se šolali v Sloveniji, pomeni 8. februar lep spomin na šolske proslave, na deklamiranje Prešernovih sonetov in drugih umetniškov nastopov, brez katerih si ni mogoče predstavljati Kulturnega dne. Na daljnem Nizozemskem podobne tradicije ni, zato si nase Združenje prizadeva posredovati to tradicijo nizozemskim prijateljem naše domovine, predvsem pa jo predati mlademu rodu. Proslave v kraljevini Nizozemski se iz leta v leto sicer zelo razlikujejo, pripravljamo jih namreč na različnih prizoriščih, za različno občinstvo. Rdeča nit pa ostajajo nastopi učencev slovenskega jezika.
Letošnje praznovanje je bilo prav na praznik, v soboto 8. februarja. V Rijsvvijku poleg rezidenčnega Haaga, v okolici katerega je največ tukajšnjih Slovencev, je odbor Združenja skupaj z učiteljicama Danico Novosel in Nejo Morato - Štucin pripravil bogat kulturni program, kateremu je sledila zakuska s slovenskimi dobrotami in klept v v vseh treh jezikih, v katerih je bil tudi program: v nizozemščini, uradnem jeziku Združenja, v angleščini in največ seveda v slovenščini.
Po pozdravu predsednika Združenja Uroša Malnaršiča in po Zdravljici je navzoče pozdravila slovenska veleposlanica Sanja Štiglic ter spomnila na pomembne
kulturne obletnice v letošnjem koledarju. Že nestrpno so svojih nastopov čakali učenci slovenščine iz primarne stopnje Evropske šole v Haagu. Pod vodstvom njihove učiteljice Danice so pripravili vrsto govornih, pevskih in glasbenih točk, s katerimi so navdušili občinstvo in si zaslužili gromozanski aplavz.
Vrste učencev Dopolnilnega puka v Haagu je tokrat zastopala Ank Selan, Nizozemka, poročena s Slovencem. V slovenščini je prebrala Prešernovo 'Silo spomina', ki jo je prevedla tudi v nizozemščino.
Levstikovega junaka Martina Krpana in njegovo Kobilicoje navzočim živo predstavil Viktor Klemenčič. Po dvorani je med tem krožila Slovencem dobro znana knjiga z ilustracijami Toneta Kralja.
Na spletni strani občine Cerknica pa je najti bolj moderno, 'koroni prirejeno' pobarvanko za otroke:
https://cerknica.si/files/other/news/31/246465FranLevstik_MartinKrpan_
BozidarStrmanMiso.pdf
Prireditev smo tudi sklenili z Zdravljico - ob kozarcu domačega vina in tradicionalnih dobrot. Le-te je v veliki meri pripravil Viktor, podobno, kot jih je že ob predstavitvi Krpana za svoje sošolce na M BO Tilburg. Vključno z lastoročno tiskanimi slovenskimi zastavicami.
Viering van de Sloveense Cultuurdag
Voor iedereen die in Slovenie naar school is gevveest betekent 8 februari een mooie herinnering aan de viering op school, met voordrachten van sonnetten van France Prešeren en andere artistieke optredens, zonder die kan men zich geen Cultuurdag voorstellen. In bet verre Nederland kennen ze deze traditie niet, daarom probeert onze Vereniging deze traditie bekend te maken bij Nederlandse vrienden van ons vaderland en vooral ook over te dragen op jonge generatie. Viering van de Cultuurdag in bet Koninkrijk der Nederlanden is ieder jaar anders, we organiseren die op verschillende plekken voor verschillende bezoekers. Rode draad blijft echter bet optreden van leerlingen van de Sloveense taal.
Ditjaar was de viering op de feestdag zelf, op zaterdag 8 februari. In Rijsvvijk naast Den Haag, in de regio vvaar de meeste Slovenen vvonen, heeft bet bestuur van de Vereniging samen met de docenten Danica Novosel in Neja Morato-Štucin een omvangrijk cultureel programma voorbereid met aansluitend een borrel met Sloveense lekkernijen en praatjes in alle drie talen die ook in bet programma gebruikt vverden: in bet Nederlands, officiele taal van de Vereniging, in bet Engels en uiteraard heel vaak in bet Sloveens.
Na de begroeting door de voorzitter van de Vereniging Uroš Malnaršič en na bet Sloveense volkslied Zdravljica heeft Sloveense ambassadrice Sanja Štiglic alle aanvvezigen vvelkom geheten en belangrijke culturele jubilea in dit jaar
gememoreerd. Leerlingen van het Sloveens in het basisondervvijs van de Europese School in Den Haag hebben ondertussen al ongeduldig gevvacht op hun optredens. Onder leiding van hun docente Danica hebben ze veel optredens met gedichten, zang en muziek voorbereid die door het publiek enthousiast en met een daverend applaus zijn ontvangen.
De leerlingen van de aanvullende lessen in Den Haag vverden dit jaar vertegenvvoordigd door Ank Selan, een Nederlandse die met een Sloveen getrouvvd is. Ze heeft het gedicht Sila spomina voorgelezen in het Sloveens en in de Nederlandse vertaling die ze zelf heeft gemaakt. Viktor Klemenčič heeft aan het publiek de literaire held Martin Krpan met zijn Kobilica van de auteur Fran Levstik voorgesteld. ledereen in de zaal kon ondertussen een kijkje nemen in het voor Slovenen bekende boek met illustraties van Tone Kralj. Op de vvebsite van de gemeente Cerknica is echter een modem aan corona aangepast kleurboek voor kinderen te vinden: https://cerknica.si/files/other/news/3f/246465FranLevstik_ MartinKrpan_BozidarStrmanMiso.pdf
De viering hebben we beeindigd met een toost - met een glas van Sloveense wijn en met traditionele hapjes. Deze zijn grotendeels door Viktor voorbereid zoals hij dat ook heeft gedaan voor zijn klasgenoten bij de spreekbeurt over Krpan op MBO Tilburg. Inclusief eigenhadig gedrukte Sloveense vlaggetjes.
SILA SPOMINA DE KRACHT VAN HERINNERING
Drug ti je v skrbno nastavljene mreže nestanovitno zasačil srce; vender na mene še nekaj te veže, kaj de je, komej med nama se ve. Marsikdej se govorica ti zmeša, ko me zagledaš med drugmi ljudmi, marsikdej tvoje oko me pogreša, išeš okoli me s plašnim'očmi. Večkrat, ko utrudena praznega hrupa, v misli zamaknjena sama sediš, vsili v spomin se ti pevec brez upa, stari čas skorej nazaj si želiš. Marsikdej, ko ti tvoj ljubi zapoje, sreče v ljubezni se baha vesel, v srcu te zbadajo pesmice moje, kijih od njene nesreče sem pel. Sama sodila si pred me nemilo, sama me zmeram še sodiš ojstro; pravijo vender, de slabo plačilo, kdor me pri tebi zatoži, dobo. Trdna med nama vzdiguje se stena ‘z brezna globdc'ga do strmih nebes; vender ne vdrža želj skrivnih plamena, de bi ne mogel on švigniti čez.
Ne pozabiti jih, so te prosili drugi, ne moje prevzetno srce; v mislih ti niso, al mene posili pomnila boš ti do zadnjega dne.
France Prešeren
De ander heeft jouw onbestendig hart zorgvuldig in zijn netten gevangen; echter, naarmij, is nog iets watje bindt, wat dat is, tussen ons, we vveten het amper.
Vaak raakt je spraak in vervvarring, als je me ziet tussen andere mensen, vaak mist jouw oog mij, zoekt, om me heen, met schuchtere ogen.
Meermaals, als je vermoeid van het lege geluid, in gedachten verzonken, alleen zit, dringt in je herinnering, de zanger zonder hoop, oude tijden, je wenst ze bijna terug.
Vaak, als je geliefde jou bezingt, blij opschept over het geluk in de liefde, steken mijn liedjes jou in het hart, die ik over haar ongeluk (in de liefde) heb gezongen.
Zelf, heb je me voorheen genadeloos veroordeeld,
nog steeds veroordeel je mij scherp, ze zeggen echter dat, wie mij bij jou aanklaagt, een slechte beloning krijgt.
Hard tussen ons, verheft zich een muur, uit het diepste der diepte tot de steile hemel, echter, het houdt de wens van geheime vlammen niet tegen, zodat hij niet over zal kunnen overslaan.
Vergeet hen niet, hebben anderen je gevraagd, niet mijn trotse hart,
in gedachten, bij jou, zijn ze niet, maarmij zal je met
kracht herinneren, tot de laatste dag.
Prevod: Ank Selan
Kurent v Rijswijku
Kurenta kot preganjalca zime po štajerskih poljih in gričih poznajo najmanj nekaj sto let, na Ptuju so med pustom praznovali že 60-letnico Kurentovanja, kurentove maske po svetu popestrijo marsikatero športno prireditev, kjer slovenski športniki zastopajo naše barve. Naši člani pa veste, da tudi na Nizozemskem postaja že tradicija pustovanje s kurentom.
Začelo se je z odkupom kurentove maske, ki jo je po vseh znanih pravilih za svojo diplomsko nalogo sešila nizozemska študentka etnografije. Potem jo je ponudila v odkup Združenju prijateljev Slovenije na Nizozemskem, ki tega kurenta uporablja pri predstavitvah Slovenije. Jasno pa tudi - ni pustovanja brez kurenta!
Naše pustne šeme so letos zimo preganjale v nedeljo, 8. marca. V Kulturnem centru Don Bosco v Rijsvvijku so se zbrale od blizu in daleč, celo iz Nemčije so se nam pridružili dve slovenski družini. Okoli 20 otrok je z voditeljico Špelo Božnar rajalo, se zabavalo in se mastilo s krofi in slovenskimi piškoti.
Medtem se je eden od očkov v sosednjem prostoru preoblačil v kurenta. Tokrat je ta dolžnost doletela Nilsa Boogaardsa, ki navdušeno opisuje svoje prvo kurentovenje:
"Odbor Združenja meje povabil, da prevzamem vlogo kurenta na našem otroškem
pustovanju. Za mene je bila to velika čast, pa tudi odgovornost - kot Nizozemec nisem se nikoli doživel pravega kurenta. Zato sem si na VouTubu ogledal vrsto posnetkov kurentov v akciji. Potem je bilo že oblačenje opreme doživetje zase, saj je v težki maski zelo vroče. Po moje smo imeli lepo praznovanje in upam, da je bilo tudi otrokom všeč. Mislim, da so se me nekateri majhni otroci bali, ampak tudi to sodi zraven!"
In res - večji otroci so se kurenta že veselili, ta mali se najprej niso mogli odločiti, če jim je všeč ali naj se ga bojijo. Ko pa je ponehal hrup ogromnih zvoncev, so si ga upali celo malo pobožati in se slikati z ogromno masko. Poslej vedo, kdo je kurent in kaj je njegova naloga. In bodo znali to razložiti tujcem, ki pa
so praviloma tako ali tako zelo navdušeni nad vsakim nastopom našega kurenta!
Kurent in Rijsvvijk
Kurent staat al minstens een paar honderd jaar bekend als een vvinterverjager in de velden en heuvels van Štajerska. In Ptuj vverd tijdens het carnaval ditjaar al het zestigstejubileumvandetraditievankurentovanjegevierd. Kurentmaskers vvorden vvereldvvijd gebruikt om menig sportevenement op te vrolijken, vvaar Sloveense sporters aan deelnemen. De leden van onze vereniging vveten te vertellen dat het carnaval met kurent ook in Nederland een traditie aan het vvorden is.
Het begon met de aanschaf van het kurentmasker dat volgens alle bekende regels door een Nederlandse etnografiestudente voor haar proefschrift vverd genaaid/ gemaakt. Ze bood het namelijk te koop aan de Vereniging van Vrienden van Slovenie in Nederland, die deze kurent sindsdien voor presentaties van Slovenie gebruikt. Bovendien staat het buiten kijf: geen carnaval zonder kurent!
Ditjaarjaagden onze camavalsmaskers de vvinter weg op zondag 8 maartjl. In het
Don Bosco Cultureel Centrum in Rijsvvijk kvvamen ze van heinde en verre bijeen, zelfs twee Sloveense families uit Duitsland sloten zich aan. Ongeveer tvvintig kinderen, geleid door Špela Božnar, dansten, hadden lol en smulden van donuts en Sloveense koekjes.
Ondertussen kleedde een van de vaders zich in de kamer ernaast om tot kurent, Dit keer nam Nils Boogaards deze taak op zich op. Zo omschrijft hij enthousiast zijn eerste kurent-zijn (kurentovanje):
"Het bestuur heeft me gevraagd om de rol van kurent tijdens het kindercarnaval op te nemen. Dit was voor mij een grote eer, maar ook een grote verantvvoordelijkheid; als Nederlander heb ik nog nooit een echte kurent meegemaakt. Dus keek ik ter voorbereiding naar een reeks beelden van de kurent in actie op VouTube. Het aankleden van de uitrusting was al een belevenis op zich, vvant het is erg heet in dat zvvare masker. Ik denk dat we een leuk feest hadden en ik hoop dat de kinderen het ook leuk vonden. Ik denk dat sommige kleine kinderen bang voor me vvaren, maar dat hoort er ook bij!"
En zo was het inderdaad: de oudere kinderen keken al uit naar de kurent, tervvijl de kleintjes niet konden beslissen of zij hem leuk vonden of zij er bang voor moesten zijn. Maar toen het geluid van de enorme klokken stopte, durfden ze hem zelfs eventjes te strelen en met het enorme masker in de foto te staan. Zo vveten ze wie de kurent is en wat zijn taak is en zullen ze dit kunnen uitleggen aan buitenlanders, die in de regel sovvieso erg enthousiast zijn over het optreden van onze kurent!
Praznovanje Dneva državnosti na spletu
Ja, korona nam je zagodla tudi za piknik. Čeprav se je situacija konec junija ze malo sproščala, zal ni bilo misliti na kako množično druženje. Tako smo tudi praznovanje Dneva državnosti 'preselili' na splet. Pozitivno pri tem pa seje izkazalo dejstvo, da smo ga tokrat lahko pripravili na sam praznik - četrtek 25. junija.
Z pozitivnimi izkušnjami z Občnega zbora je tudi spletno praznovanje potekalo brez tehničnih težav. Na povezavo, ki smo jo delili tudi z drugimi Slovenci in prijatelji Slovenije na Nizozemskem, se je javilo lepo število posameznikov in družin - večina od doma, nekdo celo iz vlaka. Čestitko in pozdrave nam je poslala tudi slovenska veleposlanica Sanja Štiglic. Skupaj smo zapeli slovensko himno in nazdravili domovini. Potem smo si povedali, kako se imamo in kako premagujemo izzive teh čudnih časov. Prevladal je optimizem, da bodo omejitve kmalu odpravljene in da nam bo ta preizkušnja prinesla nekaj dobrih izkušenj za prihodnost. Veliko je bilo govora o karanteni, ki je v tem času še čaka naše nizozemske družinske člane in prijatelje v Sloveniji. Največ pozornosti pa je vzbudila optimistična zgodba našega predsednika Uroša Malnaršiča, ki se s svojo mlado družino v teh dneh vrača v domovino. Velika izguba za Združenje, dobra novica za Slovenijo - mladi
vidijo perspektivo in se kljub dobrim pogojem v tujini odločajo za nov začetek v domovini.
Po kovanju novih načrtov smo se v dobrem vzdušju poslovili z obljubo, da se kmalu spet res srečamo. Upali smo, da že septembra, ko so bili na programu Embassy festival v Haagu, slovenska maša v Rijsvvijku in Prvenstvo v taroku. Pa vemo oziramo beremo v nadaljevanju, kako seje to izteklo.
Feest op internet
Ja, de corona heeft ook onze jaarlijkse piknik verpest. Hoevvel de situatie eind juni al een beetje verbeterd was, was bet helaas nog niet te denken aan een zo grote bijeenkomst. Daarom is ons feest verplaatst naar internet. Wat dan goed uitkvvam qua datum - wij konden deze keer samen prosten precies op de datum van de Sloveense nationale feestdag - op donderdag 25 juni ji.
Met de positieve ervaringen van de Algemene ledenvergadering konden wij ook deze feestelijke bijeenkomst uitvoeren zonder technische problemen. Op de link,
die wij ook gedeeld hadden met andere Slovenen en vrienden van Slovenie heeft een mooi aantal gezinnen en individuele personen ingelogd. De meeste van thuis, een aantal van ondervveg, iemand zelfs uit de trein. Felicitaties en groeten kregen wij ook van de Sloveense ambassadrice Sanja Štiglic.
Eerst hebben wij samen bet Sloveense volkslied gezogen en geproost op hetjarige vaderland. Hierna hebben wij elkaar verteld hoe het ons vergaat en hoe wij de uitdagingen van deze vvonderlijke tijd meesteren. Flierbij overheerste optimisme en de hoop dat de beperkingen gauw opgegeven zouden kunnen vvorden. En dat ons deze ervaringen iets goeds zullen brengen in de toekomst. Er vverd veel gesproken o ver de guarantaine, die op dat moment in Slovenie nog verplicht was voor onze Nederlandse familieleden en vrienden. Maar de meeste aandacht kreeg het optimistisch verhaal van onze voorzitter
Uroš over zijn terugkeer naar Slovenie. Een groot verlies voor onze vereniging, goed nieuvvs voor Slovenie - de jongeren zien perspectief en kiezen ondanks betere materiele omstandigheden in het buitenland voor een nieuvve start in het vaderland.
Na het smeden van de nieuvve plannen hebben vvij van elkaar afscheid genomen met de belofte dat vvij elkaar gauvv vveer zien, Wij hebben gehoopt al in september, dan stonden op het programma het Embassy festival, de Sloveense mis in Rijsvvijk en ons taroktoernooi. Maar vvij vveten allemaal en kunnen verder lezen in deze Lipa hoe dat is afgelopen.
Veleposlaništvo ob svetovnem dnevu čebel
Svetovni dan čebel je veleposlaništvo v Haagu na Facebooku objavilo zmagovalna likovna dela nagradnega likovnega natečaja za otroke in mladostnike "Bee engaged” / "Angažiraj se za čebele". Vsa ostala prečudovita dela krasijo prostore veleposlaništva v Haagu.
V kategoriji do 6 let je tričlanska komisija veleposlaništva izbrala in nagradila likovno delo Ive, v kategoriji od 7 do 12 let pa likovno delo Elize. Nagrajenkama še enkrat iskrene čestitke. Vsem otrokom pa najlepša hvala za sodelovanje in za čudovita (čebelastična!) likovna dela.
Wereld Bijendag
De Verenigde Naties hebben 20 mei uitgeroepen tot 'VVereld Bijendag' .Hiermee vvil zij de bevvustvvording vergroten van het belang van de bijdrage van bijen aan
duurzame ontvvikkelingen en de bedreigingen vvaarmee zij worden geconfronteerd. In Slovenie is veel aandacht voorde bijen. Ditjaar vverden de kinderen en jongeren uitgenodigd om een tekening te maken in bet kader van "Bee engaged" / "Angažiraj se za čebele". De Sloveense ambassade heeft op facebook de foto's hiervan geplaatst. De mooie vverken zij n opgehangen in de ruimtes van de ambassade in Den Haag.
Er vverden ook prijzen uitgereikt. In de categorie tot 6 jaar heeft de jury van de ambassade een p rij s toegekend aan Iva en in de categorie tussen 7 en 12 jaar aan Eliza. Aan beide felicitaties ook van deze plek. En hartelijk dank aan alle deelnemers voor hun prachtige 'bijprachtige' knutselvverken.
Slovenske 'šole' na Nizozemskem
Na Evropskih šolah v Haagu in Bergnu poteka pouk slovenščine kot maternega jezika. Za druge otroke in odrasle, ki se želijo učiti slovenskega jezika, je v Haagu že vrsto let dodatni pouk slovenščine. Na naših kulturnih proslavah jih imamo priložnost spoznati in slišati, kaj so se že naučili. Tukaj pa predstavljamo njihovo delo v letu 2020, na katerega je tudi malo vplivala korona. V lepem spominu nam ostaja njihov prisrčen nastop na naši kulturni proslavi, upamo, da jih spet srečamo, vidimo in slišimo na kulturni proslavi v februarju 2021!
Evropska šola v Haagu - primarna stopnja
Učiteljica Danica Novosel ima na Evropski šoli v Haagu 12 učencev - šest na
predšolski in šest na primarni stopnji. Tako sporoča: "Zelo sem vesela, da smo dobili novo učilnico za pouk slovenščine. Je prostorna, svetla, opremljena z računalnikom, s telefonom in s sodobno e-tablo. Več prostora bo posebej dobrodošlo v predšolski skupini, saj je letos v njej kar šest učencev. Po nekajmesečnem delu na daljavo pouk spet v celoti poteka v razredu, po ustaljenem urniku. Seveda pa ob upoštevanju varnostnih navodil za preprečevanje okužbe s koronavirusom (večkratno temeljito umivanje rok, razkuževanje površin, upoštevanje medsebojne razdalje 1,5 metra ...)."
Tukaj pa še 'anonimke' njenih učencev:
»Pri slovenščini mi je všeč, ko ustvarjamo in rišemo. Ni mi všeč, ko pišemo in delamo v učbenike. Želim si, da bi več delali (interaktivne vaje) na (pametno) tablo.« »Pri slovenščini mi je všeč, da je učiteljica prijazna in dobro razlaga in da je snov lahka. Vaje za sklone so zabavne. Všeč mi je, da za praznike kaj izdelujemo in kadar uporabljamo pametno tablo, ni pa mi všeč, če preveč pišemo. Ker sem pri pouku sam, mi je večkrat dolgčas.«
»Pouk slovenščine mi je všeč, ker se veliko učimo in ker imam rada Danico in imam rada svoj materni jezik. Všeč mi je vse, kar se učimo, A bolje bi bilo, če bi lahko ostali dlje pri tem pouku.«
»Najslabši del je, ker so pri pouku same punce. Dobro pa je, ker zelo hitro mine in je samo 45 minut. Slabo je, ker veliko delamo in imamo domačo nalogo.«
»Pri pouku mi je všeč, ker se veliko naučim in ker mi je zabavno in ker se učim o živalih.«
»Pri pouku mi je všeč, ko kaj barvamo, ni pa mi všeč, ko pišemo. Želim si, da bi imeli pouk vsi (razredi) skupaj.«
»Rad se igram v šoli s prijatelji. Všeč mi je, ko barvamo ali izdelujemo Rdeče kapice ali čarovnice.«
»Slovenščina mi je všeč, ker se zabavamo in delamo stvari.«
»Všeč so mi knjige, ježki in princeske.«
»Všeč mi je, da se zunaj igram, pogovarjam s prijatelji, rad jem kosilo v šoli.«
Evropska šola - sekundarna stopnja
Na sekundarni stopnji v Haagu in na Evropski šoli v Bergnu poučuje Katja Sečen. Na našo prošnjo nam je prijazno posredovala 'koronske' izkušnje njenih učencev:
Zoja, Sl Evropske šole Haag: "Ko se je marca po Nizozemski urno širila korona, je občina razglasila, da bodo zaradi preveč okužb zaprli šole. Jaz sem bila že teden dni doma, ker je bil moj ati v stiku z okuženo osebo. Nismo bili presenečeni, ker so se številke hitro višale in so bile vse bolnice polne. Ko smo se začeli učiti od doma, smo imeli enkrat na teden Zoom pogovor z razredničarko ter neskončno dela in nalog. Ko smo se končno navadili na tak sistem, so se majske počitnice začele in šola končala. Ko smo ponovno začeli s šolo, seje šolski sistem spet zamenjal! Tokrat smo v šolo hodili 2 dni na teden in preostalo delali od doma. Imeli smo tudi nadomestnega učitelja, ki ni skoraj ničesar vedel. Nisem hodila v šolo ob enakih
U to
dnevih kot večina mojih prijateljev in mi je bilo zato zelo dolgčas. Slovenščino smo imeli preko Zooma, ampak nismo veliko počeli, ker smo imeli samo eno uro časa in ogromno stvari za narediti. Veliko smo se pogovarjali in zelo malo pisali in delali. Ker smo imeli tako veliko drugih domačih nalog, se mi slovenščina ni zdela tako pomembna. Ko pa sva z Vidom skupaj začela slovenščino v srednji šoli, pa mi je bilo zelo žal, da je nisem nič vadila. Pozabila sem, kako sklanjati in vse vrste pridevnikov in samostalnikov. K sreči sem se kar hitro naučila vse znova in se zdaj že učimo novih stvari."
Vid, Sl Evropske šole Haag: »Začelo se je konec februarja, ko se je korona virus začel. Najprej smo videli korono na Kitajskem. Ljudje na Kitajskem so mislili, da virus ni nevaren, torej niso prekinili letov v druge države. V Evropi se je najprej pojavil v Italiji. Italija ni prekinila letov v druge države za par tednov, ker niso vedeli, da je korona v Italiji. K sreči ni bilo veliko ljudi na Nizozemskem s korona virusom. Šole na Nizozemskem so se zaprle. Šolo smo imeli na daljavo. Torej smo morali imeti klice preko Zooma. Z Zojo sva imela veliko naloge, razen pri slovenščini. Za slovenščino sva dobila samo okoli 2 do 4 strani domače naloge. Pri slovenščini smo delali naloge v zvezek. Včasih nama je učiteljica Danica brala iz berila. Veliko časa nismo nič delali, razen se pogovarjali. Za nekaj časa smo morali biti v hiši cel dan. Čez par tednov, ko je bila korona, smo lahko šli nazaj v šolo. V šoli se nismo smeli dotikati veliko stvari. Morali smo imeti 1,5 metra razdalje do učiteljev
in učiteljic. Ko je bilo konec pouka, smo se z učiteljico morali rokovati s komolci.«
Julija, S5E Evropske šole Bergen: "Na Nizozemskem se je karantena začela 13. marca 2020. Od takrat seje začel pouk na daljavo. Na začetku je bilo zanimivo, ker smo si sami morali načrtovati dan in nam učitelji niso dajali preveč naloge. Ampak sčasoma so nam učitelji začeli dajati izredno veliko naloge, dvakrat toliko, kolikor smo bili zmožni. Skoraj pri vseh predmetih je je bilo preveč, ampak pri maternem jeziku sva jo imela ravno prav. Ni bilo preveč in ni bilo premalo. Pri slovenščini smo imeli veliko videokonferenc, ker je tako bilo lažje za vse, saj če smo imeli kaj vprašanj, smo jih lahko vprašali. Vsakič, ko smo imeli pouk slovenščine, je bila učiteljica prisotna in smo se učili. Pri slovenščini sva samo dva učenca. Med poukom sem bila edina, ki sem bila vključena, in to mi ni bilo preveč všeč, saj moramo vsi biti vključeni med poukom. Kdaj pa kdaj je komu internet delal malo težav, ampak to ni ustavilo našega pouka slovenščine. Junija smo spet začeli s poukom v živo, ampak je bila šola razdeljena v tri skupine, vsaka skupina je hodila v šolo na drug dan. S sošolcem nisva bila v isti skupini, kar pomeni, da nisva imela slovenščine istočastno. Ampak je naša učiteljica rešila problem. Medtem ko je bil eden pri pouku, je drugi bil na videokonferenci, torej smo bili vsi skupaj, nekateri od doma in nekateri iz učilnice. To seje nadaljevalo do konca šolskega leta. Takrat sem ugotovila, da ko si med sošolci v razredu, je stokrat boljše kot pa biti sam doma pred računalnikom. Mene osebno je karantena naučila nečesa novega, kot na primer, kako uporabljati računalnik še bolje, kot sem ga doslej."
Tristan, P5 Evropske šole Bergen: "Januarja v začetku tega leta seje korona pojavila na Kitajskem in je prvo napadala Kitajsko. Kitajci so mislili, da ni bilo nič, torej so dovolili, da se za novo leto potuje. Konec februarskih počitnic je virus prišel v Italijo in druge države v Evropi. Novica o korona virusu je krožila po celi Evropi. V šoli so učitelji že začeli paziti na učence in poskušali smo biti čim bolj varni. Ampak vseeno so se eni okužili, razen nas, in so zaprli šole po celi Nizozemski. Rekli so, da bomo do velike noči odprti in sem se veselil, ampak vseeno so se eni okužili in smo šolo zaprli. Lažnivci!
Pouk na daljavo je bil tečen. Preveč naloge je bilo. Nisem imel časa se igrati ali kaj takega. Slovenščina mi je bila v redu. Ni bilo preveč naloge. Super mi je šlo, ampak ni bilo enako kot v šoli. Zelo tiho je bilo. Probala sva napisati daljšo zgodbo, ampak je nisva končala. Doma je bilo vse enako, razen da smo bili vsako sekundo vsi doma. No, vsaj lovili smo se s prijatelji na kolesih, torej nisem bil vseskozi noter. Medtem ko seje ati vozil iz Slovenije, mi je rekel, da ima nekaj za mene in sestro. No, veš, kaj? Sestrična je bila! Presenečenje! Čudno je bilo, ko smo prišli nazaj v šolo. Dolgo nisem videl šole in dolgo nisem videl prijateljev. Vsaj nekaterih. Nismo imeli dolgo časa, da se pogovarjamo, ker so bile že takoj počitnice. Novo šolsko leto! Nič razlike. Korona je še kar tu. Novi učitelj ne mara domačih nalog, ampak jih še vedno moramo imeti. S slovenščino je vse enako. No, razen to, da nismo doma. No, zakaj smo to sploh začeli pisati? V redu je bilo, medtem ko smo bili doma."
Dopolnilni pouk slovenščine v Haagu
Tako pa učiteljica Neja Morato Štucin poroča o njihovem doživljanu pouka v času korone: "Ah tale virus, tako majhna stvar, ki je posegla v naša življenja in povzročila tako velike spremembe v našem vsakdanu. Toda naš Dopolnilni pouk slovenščine v Haagu kljubuje tudi koroni. V marcu, ko so se zaprla vrata večine izobraževalnih ustanov, je svoja vrata zaprl tudi Couvehuis, četrtni center, kjer gostuje dopolnilni pouk slovenščine. Naše tedensko druženje smo kar takoj preselili na splet, kjer smo v Googlovi učilnici v kombinaciji z Zoom učenjem nadaljevali naše druženje. Seveda pa virtualno druženje ni tako prijetno, kot če se lahko srečamo in si pogledamo v oči. Prav za konec šolskega leta nam je vendarle uspelo, da smo se spet videli tudi v živo in si zaželeli prijetne poletne počitnice.
Po poletnem premoru se je dopolnilni pouk spet pričel v Couveehuisu. Kljub nekaterim omejitvam, kot je nošenje mask na hodniku preden vstopimo v učilnico in rednemu razkuževanju miz ter prezračevanju, pouk poteka precej podobno, kot je v predkoronskih časih. V letošnjem letu imamo okoli 9 odraslih udeležencev, nekateri izmed njih se pouka v živo zaradi zdravstvenih razlogov ne udeležujejo, vendar smo dogovorjeni, da takrat, ko je epidemiološka slika v Haagu nekoliko slabša, naše druženje kratkoročno preselimo na splet, kjer se lahko srečamo prav vsi. V otroški skupini imamo v letošnjem šolskem letu vpisanih 11 otrok. Najmlajši del skupine letos sestavljajo 4 in 5-letniki, ki uživajo v igricah, pesmicah in zgodbicah, ki jih slišijo na dopolnilnem pouku. Na lep jesenski dan smo se tudi odpravili na sprehod v naravo, kjer smo uprizorili pravcati jesenski lov na zaklad. Pouk obiskujejo tudi štirje starejši otroci, ki se radi igrajo komunikacijske igre in seveda tudi bolj resno učijo."
Sloveense 'scholen'in Nederland
Op de Europese scholen in Den Haag en Bergen is Sloveens regulier vak voor de Sloveense kinderen. Voor alle anderen - kinderen en volvvassenen - die de Sloveense taal vvillen leren is in Den Haag al enkele jaren extra les van het Sloveens. Op onze viering van de Cultuurdag hebben we de gelegenheid om te zien en boren wat men al zo geleerd heeft. In dit artikel vvillen vve echter hun vverk voorstellen, het vverk dat dit jaar tevens door coronavirus werd befnvloed. Een mooie herinnering blijft hun lieflijk optreden op de viering van de Cultuurdag en vve hopen dat vve leerlingen van het Sloveens vveer gaan ontmoeten, zien en boren op de Cultuurdag in februari 2021!
Europese school in Den Haag - onderbouvv
De lerares Danica Novosel heeft op de Europese school in Den Haag 12 leerlingen - zes in de voorschoolse fase en zes op de basisschool onderbouvv. Ze vertelt: "Ik ben heel blij dat vve een nieuvve ruimte voor Sloveense les hebben gekregen. Deze is groot, licht, vve hebben een Computer, telefoon en een modern digitaal schoolbord. Een grotere ruimte vind ik met name fijn voor de voorschoolse groep vvaarin dit jaar zelfs zes kinderen zitten. Na enkele maanden van het ondervvijs op afstand vinden nu vveer alle lessen in de klas plaats, volgens het normale schema. Uiteraard respecteren vve alle veiligheidsmaatregelen om besmetting met coronavirus te voorkomen (vaker grondig handen vvassen, ontsmetten van alle plekken, afstand van 1,5 meter houden ...)"
Hier nog een paar anonieme citaten van haar leerlingen:
»Ik houd ervan dat vve bij het Sloveens iets creeren en tekenen. Ik houd er niet van dat vve schrijven en met het leerboek vverken. Ik vvil graag meer (interactieve oefeningen) doen op het (digitale) bord.«
»Bij het Sloveens houd ik ervan dat onze lerares vriendelijk is en alles goed uitlegt, zodat het leren makkelijk is. Oefeningen voor naamvallen zijn grappig. Ik houd ervan dat vve voor de feestdagen iets maken en vvanneer vve het digitale schoolbord gebruiken, ik houd er echter niet van als vve te veel schrijven. Omdat ik bij de les alleen ben verveel ik me vaker.«
»De les van het Sloveens vind ik fijn omdat vve veel leren en omdat ik Danica leuk vind en ik houd van mijn moedertaal. Ik houd van alles vvat vve leren. Maar het zou beter zijn als vve langer bij deze les mochten blijven.«
»Het slechtste is dat er bij de Sloveense les alleen maar meisjes zijn. Wat ik goed vind is dat de les snel voorbij gaat en alleen 45 minuten duurt. Ik vind het slecht dat vve veel doen en huisvverk krijgen.«
»Bij de Sloveense les vind ik het fijn omdat ik veel leer en ik vind het gezellig en ik leer over dieren.«
»Bij de Sloveense les houd ik ervan dat vve kleuren en ik houd niet van het schrijven. Ik zou vvillen dat vve bij de les allemaal samen zouden zijn (alle klassen).«
»Ik speel graag samen met vrienden op school. Ik houd ervan als vve kleuren en een Roodkapje of een heks maken.«
»Ik houd van de Sloveense les omdat het gezellig is en vve dingen maken.«
»Ik houd van boeken, egeltjes en prinsesjes.«
»Ik houd ervan dat ik buiten speel en dat ik klets met mijn vrienden en ik heb graag lunch op school.«
Europese school - bovenbouvv
Op de bovenbouvv in Den Haag en op de Europese school in Bergen vvordt les gegeven door Katja Sečen. Op ons verzoek heeft ze ons vriendelijk vvat corona-ervaringen van haar leerlingen gestuurd:
Zoja, Sl van de Europese school Den Haag: »Toen zich in maart in Nederland corona heel snel aan bet verspreiden was, heeft de gemeente bekendgemaakt dat scholen dicht gingen vanvvege te veel besmettingen. Ik was toen al een vveek thuis omdat mijn vader in contact was met een besmette persoon. We vvaren niet verrast toen de cijfers snel stegen en alle ziekenhuizen vol vvaren. Toen we thuisondervvijs kregen hadden we een keer per vveek via Zoom een gesprek met de lerares die verantvvoordelijk was voor onze klas en daarnaast hadden we eindeloos veel oefeningen en huisvverk te doen. Toen vve eindelijk gevvend vvaren aan dit systeem vvas bet begin van de meivakantie en vvas er geen les meer.
Toen vve opnieuvv naar school moesten vvas bet systeem vveer veranderd! We gingen tvvee dagen per vveek naar school en de rest deden vve thuis. We hadden een vervanger als leraar en hij vvist bijna niets. Ik ging niet naar school op dezelfde dagen als de meeste van mijn vrienden en ik verveelde me enorm. Sloveense les vverd gegeven via Zoom, maar vve hebben niet veel gedaan omdat vve slechts een uur tijd hadden en heel veel zaken om te doen. We hebben veel met elkaar gesproken en heel vveinig geschreven en gedaan. Omdat vve zo veel ander huisvverk hadden, vond ik Sloveens niet zo belangrijk.
Toen ik samen met Vid Sloveens in de middelbare school ging volgen vond ik het vvel jammer dat ik niet meer had geoefend. Ik vvas alle naamvallen vergeten en alle soorten van bijvoeglijke en zelfstandige naamvvoorden. Gelukkig heb ik alles redelijk snel opnieuvv geleerd en nu leren vve nieuvve dingen.«
Vid, Sl van de Europese school Den Haag: »Het begon eind februari toen de coronavirus zich begon te verspreiden. Eerst zagen vve corona in China. Mensen in China dachten dat dit virus niet gevaarlijk vvas en daarom hebben ze vluchten naar andere landen niet gestopt. In Europa is het virus eerst in Italie begonnen. Italie heeft de vluchten naar andere landen enkele vveken lang door laten gaan omdat ze niet vvisten dat corona in Italie vvas. Gelukkig vvaren er in Nederland niet veel mensen met het coronavirus. Scholen in Nederland gingen dicht.
We hadden ondervvijs op afstand. Dus hebben vve ingebeld via Zoom. Zoja en ik hadden veel huisvverk, behalve bij de Sloveense les. Voor het Sloveens kregen vve alleen ongeveer 2 tot 4 pagina's huisvverk. Bij het Sloveens hebben vve oefeningen in het notitieboekje gemaakt. Soms heeft onze lerares Danica gelezen uit het leesboek. Veel tijd hebben vve vveinig gedaan, alleen met elkaar gesproken.
Enige tijd moesten vve de hele dag thuis blijven. Enkele vveken later konden vve
in deze coronatijd terug naar school. Op school mochten we niet veel dingen aanraken. We moesten 1,5 meter afstand houden tot leraren. Aan het einde van de les hebben we aan de lerares een elleboog gegeven in plaats van een band.«
Julija, S5E van de Europese school Bergen: »In Nederland begon de guarantaine op 13 maart 2020. Vanaf die dag begon het ondervvijs op afstand. In het begin was het nog interessant omdat we zelf de dag moesten indelen en leraren ons niet al te veel huisvverk hebben gegeven. Maar mettertijd begonnen leraren ons heel veel huisvverk te geven, tvvee keer zo veel als we aan konden. Bij na bij alle vakken was het te veel, maar bij de moedertaal was het net oke. Het was niet te veel en niet te vveinig.
Bij de Sloveense les hadden we veel videocalls omdat het zo makkelijker was voor iedereen, vvant we konden vragen stellen wanneer we die hadden. ledere keer bij
de Sloveense les was de lerares aanvvezig en gingen we aan de slag met leren. Bij het Sloveens zijn er maar twee leerlingen. Tijdens de les was ik de enige die aanvvezig was in de videocall en dat vond ik vervelend omdat we allen bij de les aangesloten moesten blijven. Soms vvaren er problemen met internet, maar dat heeft onze Sloveense les niet doen stoppen.
In juni begonnen we met het ondervvijs op school, maar de school was onderverdeeld in drle groepen, iedere groep ging naar school op een andere dag. Met mijn klasgenoot vvaren vve niet in dezelfde groep, vvat betekent dat vve niet meer tegelijkertijd Sloveense les hadden. Maar onze lerares heeft dit probleem opgelost. VVanneer er een bij de les vvas was de ander aanvvezig via videocall, dus vvaren vve allen samen, een thuis en de andere in de klas. Zo ging het door tot het einde van het schooljaar.
Toen heb ik ontdekt dat het honderd keer beter is als je in de klas bent met klasgenoten dan alleen thuis bij Computer. Persoonlijk heb ik vanvvege guarantaine ook iets nieuvvs geleerd, zoals hoe de Computer nog beter te gebruiken dan ik tot nu toe gedaan heb.«
Tristan, P5 vari de Europese school Bergen: "In januari aan het begin van het jaar was corona tevoorschijn gekomen in China en het virus sloeg toe in China. De Chinezen dachten dat het niet erg was en hebben voor het nieuvvjaarsfeest reizen toegestaan. Aan het einde van februarivakantie kvvam het virus naar Italie en andere landen in Europa. Het nieuvvs over het coronavirus verspreidde zich door heel Europa. Op school begonnen de leraren beter te letten op hun leerlingen en vve hebben geprobeerd zo veilig mogelijk te zijn. Maar desondanks vverden sommigen besmet en gingen scholen in heel Nederland dicht. Ze hebben eerst gezegd dat vve tot Pasen open zouden blijven en daar vvas ik blij om, maar er vvaren te veel besmettingen daarom ging ook onze school dicht. Leugenaars!
Het ondervvijs op afstand vvas vervelend. We hadden te veel huisvverk. Ik had geen tijd om te spelen of iets dergelijks. De Sloveense les vvas oke. Er vvas niet te veel huisvverk. Het ging me goed af, maar het vvas niet hetzelfde als op school. Het vvas heel stil. We hebben geprobeerd een langer verhaal te schrijven, maar vve hebben het niet afgemaakt.
Thuis vvas alles hetzelfde, behalve dat vve iedere seconde met z'n allen thuis vvaren. Nou ja, ik ging vvel met vrienden fietsen buiten, dus vvas ik niet de hele tijd binnen. Toen mijn vader ondervveg vvas uit Slovenie met de auto zei hij dat hij iets bij zich had voor mij en mijn zus. Nou, vveet je vvat? Het vvas onze nicht! Verrassing!
Het vvas vreemd toen vve vveer terug naar school gingen. Ik heb school en mijn vrienden hele lange tijd niet gezien. Tenminste sommige vrienden. We hadden niet veel tijd om bij te praten omdat er al gauvv vakantie begon.
Een nieuvv schooljaar! Geen onderscheid. Corona is nog steeds hi er. Onze nieuvve leraar houdt niet van huisvverk, maar vve moeten het nog steeds blijven doen. Ook bij de Sloveense les is alles hetzelfde. Behalve dat vve niet thuis zijn. Nou, vvaarom begon ik dit eigenlijk te schrijven? Het vvas best oke toen vve thuis vvaren."
Extra lessen Sloveense taal in Den Haag
Zo vertelt de lerares Neja Morato Štucin over hun ondervvijs in de coronatijd: »Ach, dit virus, een zo klein ding dat in onze levens ingreep en zulke grote veranderingen in ons alledaagse leven heeft veroorzaakt. Maar onze lessen van de Sloveense taal in Den Haag gingen ondanks corona door. In maart toen de meeste ondervvijsinstellingen hun deuren hebben gesloten ging ook Couveehuis sluiten, het buurthuis vvaar vve met de Sloveense lessen te gast zijn. Onze vvekelijkse ontmoeting hebben vve meteen verplaatst naar internet vvaar vve in Google-klas in combinatie met Zoom-lessen door konden gaan. Uiteraard is virtuele ontmoeting niet zo prettig als in het echt vvanneer vve elkaar in de ogen kunnen kijken. Aan het einde van het schooljaar is ons toch nog gelukt om elkaar te treffen en elkaar fijne vakantie te vvensen.
Na de zomerpauze begon in Couveehuis vveer met de Sloveense les. Ondanks enkele beperkingen zoals het dragen van mondmaskers op de gang voordat vve naar de klas gaan en regelmatig ontsmetten van tafels en vaak ventileren, gaat de les door op bij na dezelfde manier als voor corona. Dit jaar hebben vve 9 volvvassen cursisten, sommigen volgen de les niet in de klas vanvvege gezondheidsredenen,
maar we hebben de afspraak dat we onze les voor korte tijd naar internet verplaatsen vvanneer epidemie in Den Haag sterker wordt en op internet kan de bele groep erbij zijn.
In de groep voor kinderen zijn er dit schooljaar 11 kinderen ingeschreven. Het jongste deel van de groep zijn ditjaar vier- en vijfjarigen die genieten van spelletjes, liedjes en verhaaltjes die ze te boren krijgen bij deze les. Op een mooie herfstdag hebben we ook een vvandeling in de natuur gemaakt waar we een echte herfstjacht op schatten hebben beleefd. Bij de les zijn ook vier oudere kinderen die graag communicatieve spelletjes spelen en uiteraard ook serieuzer leren.«
Slovenske maše: začasno na spletu
Slovenske maše v Limburgu potekajo že skoraj sto let, vse odkar so slovenski rudarji prišli služit kruh v tamkajšnje premogovnike. Stalnega duhovnika v tej regiji že dolgo ni, občasno pa je v cerkvi svetega Kornelija v Heerlerheide še slovenska maša, ki jo vodi Gregor Šemrl, slovenski dušni pastir za belgijski in nizozemski Limburg.
Pred enajstimi leti so se začele slovenske maše tudi v cerkvi svetega Bonifacija v Rijsvvijku, v južni Holandiji na Nizozemskem. Vodi jih dr. Zvone Štrubelj iz Bruslja in običajno potekajo enkrat na dva meseca. K maši se zberejo Slovenci, njihovi družinski člani in drugi prijatelji Slovenije iz območja Randstada, zato je delom bogoslužja mogoče slediti tudi v nizozemščini. Po maši je ob kavi, čaju in doma pečenih slovenskih dobrotah priložnost za pogovor v različnih jezikih.
Srečanja na Facebooku
Po februarski maši se tradicionalno obeleži kulturni dan; letos je to bilo 1. februarja. Zbrani verniki takrat niso mogli vedeti, da bo to za nekaj časa zadnje srečanje v fizični obliki. Slovenski dan družin, ki ga je duhovnik Štrubelj organiziral v Bruslju, seje 7. marca 2020 še zadnji trenutek lahko odvil, vikend za tem pa so se Nizozemska in sosednje države zaprle. Zaradi izbruha koronavirusa je aprilska slovenska maša na Nizozemskem odpadla in počasi nam jepostalo jasno, da bo najbolje, če po vzoru drugih držav najdemo možnosti za nadaljevanje praznovanj na daljavo. Tako smo prvič praznovali cvetno nedeljo in veliko soboto skupaj s Slovenci iz celega Beneluxa in Pariza, kamor duhovnik Štrubelj običajno prihaja obhajat slovenske maše. Maše so potekale na Facebook profilu Slovenskega pastoralnega centra Bruselj. Po Facebooku smo tako prejeli virtualni blagoslov naših butaric in tradicionalnih velikonočnih jedi.
Povezovanje Slovencev v Beneluxu
Zdaj ne znamo več drugače. Ni enako, ni bolje, je pa na srečo vendarle mogoče slediti mesečni družinski maši iz Bruslja v živo ali z zamikom. Na spletu lahko spremljamo tudi maše v Sloveniji ali na primer slovensko mašo na Švedskem.
Tako ostajamo povezani med sabo in s svojimi rojaki v Sloveniji in po mnogih drugih državah. Zaenkrat ostaja tako, vendar imamo trdno upanje, da se bomo prihodnje leto ponovno redno srečevali v Rijsvvijku.
Informacije o maši in drugih verskih srečanjih so na voljo na Facebooku in v Lipovem listu. Kdor jih želi prejemati po elektronski pošti, naj se oglasi na metkamd@gmail.com.
Sloveense missen: nu even op internet
In Limburg hebben ze Sloveense missen al bijna honderd jaar, net zo lang als hier Sloveense mijnvverkers hun brood kvvamen verdienen in de kolenmijnen. Een vaste pastoor hebben ze al niet meer, maar bij gelegenheid is er nog een Sloveense mis in de Sint-Corneliuskerk in Heerlerheide, die voorgegaan vvordt door Gregor Šemrl, Sloveense zielzorger voor Belgisch en Nederlands Limburg.
Sinds elf jaar zijn ongeveer om de twee maanden ook Sloveense missen in Rijsvvijk Z H, in de HI. Bonifatiuskerk. Deze vvorden voorgegaan door dr. Zvone Štrubelj uit Brussel. Hier verzamelen zich Slovenen, hun familieleden en andere vrienden van Slovenie uit heel de Randstad. Daarom is in delen de viering ook het Nederlands te h oren. Bij de koffie, thee en zelfgebakken Sloveense lekkernijen is er na de mis gelegenheid voor het gesprek in diverse talen, ook alles door elkaar.
SLIVENSKE . MAŠE,'
in t|)
Ontmoetingen op Facebook
Na de mis in februari vvordt traditioneel onze Cultuurdag gevierd. Dit jaar was dat op 1 februari. De verzamelde gelovigen konden toen nog niet vveten dat dit voorlopig de laatste fysieke ontmoeting zou worden. De door pastoor Štrubelj georganiseerde Sloveense gezinsdag in Brussel is op de valreep op zaterdag 7. maart gevvoon nog door kunnen gaan, maar het vveekend erop gingen Nederland en de omringende landen op slot. Door uitbraak van corona verviel de mis van het begin april en langzaam werd ook wel duidelijk dat wij beter de rest van de vvereld zullen gaan volgen en dat wij andere mogelijkheden moeten vinden om vieringen door te laten gaan. Zo werd het heel bijzonder dat wij Palmpasen en Paaszaterdag voor het eerst samen hebben gevierd met de Slovenen uit heel de Benelux en uit Parijs, waar onze pastoor normaal gesproken langskomt om voor te gaan. En wel op Facebook, op het profiel van Slovenski Pastoralni center Bruselj vvaar wij een virtuele zegen voor onze palmstokken en het traditionele Sloveense paaseten hebben ontvangen.
Priloga NaSc luči | Bakla-Med namil OKTOBER 2020
BRUSELJ, liiin.1 Slovenskega pastoralnega centra,
Av. ilc la Couronne 206. 1050 Bruselj
OKTOBER 2020
NEDELJA. 4.10.20 - 27 nedelja med letom, mata ob 10. un.
NEDELJA. 11.10.20 20 nedelja med letom, mata ob 10. url.
NEDELJA, 18.10.20 29. nedelja med letom, misijonska nedelja, družinska mata ob 10. url. Matu bomo « kapele SPC v Bruslju prenatali po facebook povezavi: mifi».//nww.f«MfiOOk.t.om/SI,C8RUStU Tako sr bomo povezali tudi s skupnostmi iz Luksembuiga. Rljsvvijka Haaga In
NEDELJA, 25.10.20 :I0. nedelja med letom, slovenska mata ob 10.
BELGIJSKI IN NIZOZEMSKI I.IMBUKG - oskrbuje Gregor
GENK. 10.10.2020 • J H nedelja mrd letom, mata v italijanski cerkvi ob 18.
EISDEN, 11.10.2020 • 28 nedelja med letom, mata ub 11. url v prosim ih Slovenske katoliike misije v blsdnu.
Verbinding met de Slovenen in de Benelux
Inmiddels vveten vvij het haast niet meer beter. Het is niet hetzelfde, het is niet beter, maar het is gelukkig wel mogelijk om op Facebook elke maand de gezinsviering uit Brussel live of vvat later te volgen. Op internet zijn trouvvens ook gevvoon missen in Slovenie te volgen of bijvoorbeeld de Sloveense mis uit Zvveden. Zo blijven vvij verbonden met elkaar en met de medelanders in Slovenie en in vele andere landen. Voorlopig zal het zo blijven, maar vvij hebben goede hoop dat vvij volgend jaar elkaar vveer regelmatig treffen in Rijsvvijk.
De informatie over de missen en andere kerkelijke ontmoetingen is te vinden op Facebook en in Lipov list. Wie de info per mail vvil ontvangen, kan dit aanvragen bij metkamd@gmail.com.
VTIS-ov spoznavni večer na Nizozemskem
Nizozemski odbor društva VTIS (V tujini izobraženih Slovencev) je po uspešnem pomladnem virtualnem srečanju Slovencev, ki se izobražujejo ali raziskujejo na Nizozemskem, gostil že tradicionalno jesensko srečanje ob pričetku novega študijskega leta. Tudi tokrat seje dogodek preselil na primerno virtualno lokacijo. Namen srečanj je spoznavanje, mreženje in izmenjava izkušenj Slovencev, ki se na Nizozemskem izobražujejo, raziskujejo ali tam kako drugače delujejo. Da bi se tovrstne vezi tkale kljub današnjim ukrepom, so se člani in prijatelji društva VTIS zbrali in povezali virtualno v četrtek, 29. oktobra 2020. Srečanje je otvorila Aleksandra Pekošak, članica upravnega odbora društva VTIS in koordinatorka lokalnega odbora za Nizozemsko, s predstavitvijo misije in pestrega seznama aktivnosti društva, vključno s programom mentorstva in predstavitvenim dogodkom o študiju v tujini VTIS Roadshovv. Predstavili so se tudi člani VTIS-ovega odbora na Nizozemskem - Nejc Geržinič, Nik Gerbec, Ana Šemrov in Žiga Malek.
Pri organizaciji spoznavnih srečanj lokalni odbor na Nizozemskem že vrsto let uspešno sodeluje z Veleposlaništvom Republike Slovenije v Haagu. Tokrat je udeležence nagovorila Urška Čas, ministrica svetovalka na Veleposlaništvu, ki je v prijaznem pozdravu poudarila pomen ohranjanja povezav med Slovenci v tujini in predstavila vrste pomoči, ki jih veleposlaništvo v Haagu nudi prav tako v času koronske krize.
Na VTIS-ovih srečanjih udeleženci prisluhnejo zanimivim zgodbam Slovencev, ki jih je izobraževalna ali raziskovalna pot odpeljala na Nizozemsko. Tokratni večer je prav tako postregel z dvema uspešnima akademskima in življenskima potema, virtualne okoliščine pa so ponudile posebno priložnost, da udeleženci slišijo tudi zanimivo zgodbo o uspešni vrnitvi domov - v Slovenijo.
Žana Mlakarja je želja po študiju v tujini, iskanje specifične smeri študija, pa tudi dobri vtisi s potovanja po Nizozemskem, po diplomi iz psihologije v Mariboru najprej popeljali na študij ekonomske psihologije v Tilburg in Utrecht. Po študiju in pripravništvu se je vrnil v akademsko okolje in karierno pot nadaljeval še z raziskovalnim magistrskim in sedaj že doktorskim študijem ekonomije in marketinga na univerzi v Groningenu. V predstavitvi je poleg primerjave življenja in študija v treh nizozemskih mestih izpostavil navdihujoče in stimulativno akademsko okolje ter veliko dostopnost in sproščenost profesorjev, mentorjev ter sodelavcev.
Pomembna misija društva VTIS je vzpodbujanje kroženja znanja med Slovenijo in tujino, s tem pa tudi spodbuda in promocija uspešnih zgodb o vrnitvi v Slovenijo.
S takšno zgodbo se je predstavila Nika Žibrat, mlada raziskovalka na Odseku za molekularno biologijo in nanobiotehnologijo na Kemijskem inštitutu v Ljubljani. Po magisteriju iz medicinske biokemije - virologije je svoje delo začela na Univerzi v VVageningenu. Obdobje študija in življenja na Nizozemskem je opisala kot izpopolnjujoči in stimulativni, tovrstno izkušnjo je vsem priporočila kot priložnost tako za strokovno kot tudi osebno rast. V svoji predstavitvi je poudarila, da je mogoče zanimive raziskovalne priložnosti na vrhunskem nivoju iskati in najti tudi doma.
Druga polovica večera seje pričela s kratko anketo, kjer smo izvedeli, da tokratni udeleženci prihajajo predvsem iz Severne Holandije (z Amsterdamom), iz Južne Holandije in iz Groningena. Iz Slovenije prihajajo s Štajerske in z Gorenjske, v temnem jesenskem času na ravninskem Nizozemskem pa najbolj pogrešajo slovensko sonce in gore. Med udeleženci so prevladovali »bruci«, ki so s študijem šele začeli, zato je beseda seveda stekla tudi o trenutnih študijskih razmerah v času koronakrize. Tako smo lahko slišali, da se nizozemske univerze z izzivom spopadajo na različne načine - nekatere so aktivnosti v celoti preselile na solet, druge še vedno omogočajo predavanja v živo v manjših skupinah. Za vaje študentov glasbe je poskrbljeno v dvoranah z več prostora ter s pleksi pregradami. Večerje po nekaj vprašanjih in odgovorih glede formalnosti selitve na Nizozemsko zaokrožil vedno aktualen pogovor o nakupu živil in hrane, ki najbolje pozdravijo domotožje.
Jesenski spoznavni večer VTIS Nizozemska je pokazal, da se nove vezi med Slovenci v tujini še vedno lahko tkejo tudi virtualno, dogodek pa se je vseeno zaključil v želji po čimprejšnjem srečanju tudi v živo,
Kennismakingsavond VTIS op internet
Na de geslaagde virtuele voorjaarsbijeenkomst van de Slovenen die in Nederland
39
studeren of onderzoek doen, organiseerde het Nederlandse bestuur van de VTIS-vereniging (de Vereniging van de-in het buitenland opgeleide Slovenen) de traditionele herfstbijeenkomst aan het begin van het nieuvve academische jaar. Opnieuvv is het evenement verhuisd naar een geschikte virtuele locatie.
Het doel van deze bijeenkomsten is om kennis te maken, netvverken en ervaringen uitvvisselen met Slovenen die in Nederland studeren, onderzoek doen of anderszins actief zijn. Om ondanks de huidige maatregelen dergelijke banden te smeden kvvamen leden en vrienden van de VTIS-vereniging virtueel bijeen op donderdag 29 oktober 2020. De bijeenkomst werd geopend door Aleksandra Pekošak, bestuurslid van de Vereniging en coordinator van het lokale bestuur voor Nederland. Zij presenteerde de missie en de gevarieerde lij st van activiteiten van de Vereniging, vvaaronder het mentorprogramma en het promo-evenement over studeren in het buitenland - de VTIS Roadshovv. Ook andere bestuursleden van de VTIS-vereniging in Nederland vverden gepresenteerd: Nejc Geržinič, Nik Gerbec, Ana Šemrov en Žiga Malek.
Het bestuur van de Vereniging in Nederland vverkt bij het organiseren van introductiebijeenkomsten al jaren succesvol samen met de Ambassade van de Republiek Slovenie in Den Haag. Deze keer vverden de aanvvezigen toegesproken door mevrouvv Urška Čas, minister-adviseur bij de Ambassade, die iedereen vriendelijk begroette. Zij benadrukte het belang van het onderhouden van banden onder Slovenen in het buitenland en sprak over de soorten hulp die de ambassade in Den Haag ook tijdens de coronacrisis biedt. De deelnemers aan VTIS-bijeenkomsten kunnen luisteren naar interessante verbalen van Slovenen die voor hun opleiding of onderzoek naar Nederland zijn gekomen. Ook deze avond maakten ze kennis met tvvee succesvolle academische carrieres en levenspaden. Bovendien hoorden ze dankzij de virtuele omstandigheden ook een interessant verhaal van een succesvolle terugkeer naar huis - naar Slovenie.
Geleid door de vvens in het buitenland te studeren, de neiging een specifiek studiegebied te vinden en de goede indrukken van zijn reis door Nederland, kwam Žan Mlakar na zijn afstuderen in psychologie in Maribor eerst economische psychologie in Tilburg en Utrecht studeren. Na zijn studie en stage keerde hij terug naar de academische vvereld en vervolgde hij zijn carriere met een onderzoeksmaster en een doctoraatsstudie van economie en marketing aan de Rijksuniversiteit Groningen. Naast het vergelijken van leven en studie in drie Nederlandse steden, benadrukte hij in zijn toepraak de inspirerende en stimulerende academische omgeving en de grote toegankelijkheid en ontspanning van professoren, mentoren en medevverkers. Een belangrijke missie van de VTIS-vereniging is de verspreiding van kennis tussen Slovenie en het buitenland aan te moedigen en ook succesverhalen over de terugkeer naar Slovenie te promoten. Nika Žibrat, een jonge onderzoekster bij de afdeling Moleculaire Biologie en Nanobiotechnologie van het Chemische Instituut in Ljubljana, presenteerde zo'n verhaal. Na een master in de medische biochemie- virologie begon ze haarvverk aan
de Universiteit van VVageningen. Ze beschreef de periode van haar studie en leven in Nederland als bevredigend en stimulerend en raadde iedereen dit soort ervaring aan als een kans voor professionele en persoonlijke groei. Zij benadrukte immers dat men ook thuis op zoek kan gaan naar interessante onderzoeksmogelijkheden op het hoogste niveau en die ook vindt.
De tweede helft van de avond begon met een korte enguete vvaaruit bleek dat de aanvvezigen dit keer voornamelijk uit Noord-Holland (waar Amsterdam ligt), Zuid-Holland en Groningen kvvamen. Ze komen uit Štajerska en Gorenjska en missen in de donkere herfst van het vlakke Nederland vooral de Sloveense zon en bergen. De meeste deelnemers vvaren eerstejaars, die net begonnen zijn met hun studie, en daarom werd er natuurlijk veel gesproken over de studiesituatie tijdens de huidige coronacrisis. Zo konden vve boren dat Nederlandse universiteiten de uitdaging op verschillende manieren aangingen; bij sommige zijn de activiteiten volledig online verplaatst, bij andere zijn live lezingen in kleine groepen nog steeds toegestaan. Muziekstudenten mogen in žalen met meer ruimte en plexiglaswanden repeteren. Na een paar vragen en antvvoorden over de formaliteiten omtrent het verhuizen, kvvam het gesprek herhaaldelijk op het kopen van Sloveens eten en voedsel, dat heimvvee het beste geneest. De herfstintroductieavond van de VTIS-vereniging in Nederland toonde aan dat nieuvve banden tussen Slovenen in het buitenland ook virtueel gesmeed kunnen vvorden, maar wij vvaren het alsnog eens over de wens om elkaar zo snel mogelijk te ontmoeten in het echt.
Doživljaji prvega vala korone
Na Facebooku pri skupini 'Slovenci na Nizozemskem' je že od izbruha korone v marcu največ debate o potovanjih v domovino. Bodo poleti v Slovenijo oz. v okoliške dežele? Bo treba doma v karanteno? Kako je s tem ob vrnitvi? Te in vse druge variante dilem polnijo stolpce na Facebooku. Tukaj povzamamo stvarno poročilo Viktorja, ki je bil v marcu, v času prvega lockdovvna, v Sloveniji:
»No, če že vsi toliko pišete o koroni in o potovanju v/iz Slovenije, bom še jaz nekaj napisal. Sem bil namreč prejšnji teden v Sloveniji in na Flrvaškem, včeraj priletel na Schiphol.
Planiranje potovanja seje že začelo okrog novega leta, saj je prijatelj iz Slovenije kupil hiško na enem malem in skoraj neznanem otoku na Hrvaškem. Hiško je treba obnovit in, ker zame prijateljstvo pomeni.sprejemanje človeka takšnega kot je in pomoč v vseh možnih situacijah, sem mu ponudil pomoč pri obnovi. Seveda je pomoč z veseljem sprejel. Letalske karte kupljene in vse splanirano. Letel sem na Brnik v ponedeljek, 9. marca. Nobenih posebnosti glede korone, celo zezali smo se, da sem virus zraven prinesel, saj je bilo število okuženih na Nizozemskem takrat še dosti višje kot v Sloveniji. Že na Brniškem letališču je bilo jasno, da naša alpska domovina vzema situacijo dosti bolj resno, kot pa Nizozemska. Na letališču je bilo
kar nekaj ljudi zaščitenih z maskami in rokavicami. V nasprotju s Schipholem, kjer ne pomnim, da bi videl koga zaščitenega. Tudi na poti iz Brnika do Maribora je bilo znatno manj prometa, kot ponavadi. Je bilo to le naključje ali je bil za to kriv virus? Trije preživeti dnevi z prijatelji ob izvrstni hrani in kapljici, v čudoviti naravi in z družino, so minili kar hitro. Družina prijatelja me je, kot vedno, toplo in prisrčno sprejela. Nobene razdalje nismo čutili, čeprav smo se vsi zavedali virusa. Dobro se poznamo in higieni se posvetimo tako eni kot drugi kar nekaj časa. Spal sem v postelji hčerke prijateljev, ki seje preselila v posteljo med starše. Moralo je biti kar zanimivo videti telo 1,90m in 1 OOkg moškega v otroški postelji med plišastimi zajčki. Gužve ni bilo nikjer. Kljub temu, da je bila nevarnost virusa znana, je bilo prebivalstvo se vedno zelo prijazno in odprto.
V četrtek, 12. Marca, sva se z prijateljem odpravila na Hrvaško. Na poti je bilo v novicah na radiju sporočeno, da se v Sloveniji zapirajo šole, se ustavlja javni promet in ostali ukrepi. Promet je takrat po cestah potekal še normalno. Na radiju je bilo sicer sporoščeno, da so dolge čakalne vrste na mejah z Hrvaško, ampak samo za tovornjake. Google maps je napovedal zastoj na mejnem prehodu Rupa. Ko sva tja prispela okoli devete ure zjutraj, sva bila z prijateljem sama. Zdolgočasena policistka na hrvaški strani je imela roke zaščitene z rokavicami, z ustno masko pa je imela zaščiten le vrat. Po skeniranju osebnih izkaznic sva lahko nadaljevala pot brez problemov. Documenta sva temeljito razkužila z razkužilom za roke. Nadaljna pot je potekala brez posebnosti. Na otok sva prispela okoli druge ure popoldne. Kasneje tega dne seje še en kolega odpravljal na Hrvaško, a so ga na mejo zavrnili. Drug dan, v petek 13. Marca, je prispel na otok sorodnik prijatelja. Mejo je lahko prečkal le, ker je imel v kombiju kuhinjo, kije prišel montirat na otok. Turiste so na meji že zavračali.
V odmorih od dela in ob večerih sem redno spremljal dogajanje okoli korone in tudi glede vrnitve na Nizozemsko. Odločil sem se, da se vrnem v Slovenijo dan prej kot je bilo planirano, saj bi si moral urediti alternativno pot na Nizozemsko, v primeru da bi bil let anuliran. V soboto 14. marca popoldne sem se vkrcal na katarmaram, ki pluje med otokom in celino. Iz celine je prispelo kar nekaj znanih Slovencev, kateri imajo hiške na otoku. So se odločili, da bodo preživeli naslednje tedne v samoizolaciji na otoku. Le na tak način so lahko prečkali mejo. Hrvaška je sicer grozila z kaznijo 20.000 kun za vsakega tujca, ki se samoizolacije ne bi držal. Formularja, katerega bi moral vsak tujec podpisati, pa ni videl nobeden. Na kataramaranu je bilo ob vhodu sredstvo za razkuževanje rok. Le eden potnik si jih je razkužil. Jaz.
Na poti do Mariborja je bilo, kot da bi se vozil po deželi duhov. Do štajerskega konca sem srečal mogoče 15 do 20 vozil. Okoli štajerkse prestolnice seje končno pokazalo malo življenja. V nedeljo zjutraj, 15. marca, sem prejel od Transavie e-mail, da lahko naredim check-in. Meje bilo kar strah, da bo let anuliran, a do takrat ni bil. Nedelja je potekala dokaj normalno, sprehod z psmi v gozdu in nabiranje čemaža. Zanimivo je bilo, da je bilo v gozdu več ljudi, kot pa na cesti. Prijatelj se je ta dan vrnil iz Hrvaške in poročal, da je bil na avtocesti med Postojno in Vrhniko konvoj Italjanskih kamijonov v spremstvu policije. Drugače pa tudi poročal o vožnji po
deželi duhov. Zvečer je bilo razglašeno, da se slovenska letališča zapirajo.
V ponedeljek zjutraj, 16. marca okoli seste ure zjutraj, še kar ni bilo jasno, če je moj let anuliran, ali ne. Klici na brniško telefonsko številko za informacije so ostali neodgovorjeni. Operaterji se le morajo naspati in odpočit, da bodo v naslednjih dveh tednih bili polni energije v prisilnem dopustu. Letalo je navsezadnje prispelo iz Amsterdama in tudi odpotovalo v Amsterdam. Odpotovalo je k sreči z mano vred. Bilo je ca. 30% zasedeno. Nekateri potniki so nosili maske in rokavice, večina ne. Že iz Brnika sem klical shuttleservice na Schipholu, saj drugače ne bi mogel do parkirišča, kjer je stal moj avto. Gospod na drugi strani je bil zelo prijazen in kar malo začuden zaradi mojega klica, ko sem vprašal, kako je glede korone. Zagotovil mi je, da bom brez problema prišel do avtomobila. Po prihodu na Schiphol mi je postalo hitro jasno, da je v Sloveniji panika glede virusa dosti večja. Tukaj je še kar naprej gužva in čeprav vsi vedo glede virusa, se naredi dosti manj za preventivo. V shuttlu do parkirišča se nas je peljalo pet potnikov. Zraven mene je sedela neodgovorna ženska, ki je kašljala kar v zrak, ni dala roke pred usta, ali da bi kašljala v kolmolec. Del njene sline je pristalo meni na desno roko. Malo je manjkalo, da ji nisem stisnil klofute! Kaj narditi?! Roke hitro umit in upati, da bo vse ok. Na poti domov sem se ustavil in nakupil hrano in pijačo za nekaj dni. Gužva v trgovini kot vedno. Prodajalke brez zaščite.
17. marca - normalen delovni dan v službi. Ob vhodu obvestilo, da je varnostna razdalja med ljudmi meter in pol, nič več rokovanja z strankami itd. Na firmi nimamo razkužila za roke. Šefica nam je merila temperaturo. Po izmerjeni temperaturi sledeč bi že moral biti zdavnaj mrtev - 30,6 C. V kantini zdaj sedimo na razdalji. Drugače pa vse po starem.
Osveščenost in panika je v Sloveniji dosti večja kot na Nizozemskem. Kaj je boljše, bomo vidli, bo povedal čas...
PS: V teh dnevih na jugu sem vsak dan razkuževal usta in grlo z alkoholom. Zadnji večer samo z žganicami in z dimom Kubanskih cigar. Seveda iz preventive!«
Tako torej Viktor o prvem valu, o drugem pa bomo, upajmo, brali in se mu lahko smejali naslednjo leto.
Avontuur tijdens de eerste coronagolf
In de facebookgroep 'Slovenci na Nizozemskem', met inmiddels al meer dan 4.700 leden, begon met de uitbraak van corona gelijk een debat over het reizen naar het vaderland. Blijven de vliegmaatschappijen vliegen naar Slovenie en naar de omringende landen? Moetje dan thuis in guarantaine? Hoe zit het alsje terugkeert naar Nederland? Het blijft maar doorgaan, deze dilemma's zijn nog meer actueel vvegens de naderende kerstvakantie. Hier van facebook het feitelijk verslag van Viktor over de reis naar Slovenie net voor de eerste lockdovvn:
"Nou, nu er zo veel geschreven vvordt over corona en over het reizen naar en uit Slovenie, zal ik nog iets opschrijven. Vorige week was ik namelijk nog in Slovenie
en in Kroatie, gisteren vloog ik terug naar Schiphol. De reisplannen had ik al rond Nieuvvjaar. Een vriend heeft op een klein, haast onbekend eiland in Kroatie een huisje gekocht. Bij de renovatie van het huisje had hij hulp nodig en ik help graag. Ik kocht mijn vliegticket naar Ljubljana voor maandag 9 maart. Tot hier nog niets bijzonders rondom corona, omdat toen in Nederland veel meer mensen besmet vvaren maakten wij nog grapjes dat ik het virus mee zou nemen. Op het Sloveense vliegveld werd gauw duidelijk dat men in ons vaderland de situatie veel serieuzer neemt, er liepen al mensen rond met mondkapjes en plastic handschoenen aan. Op Schiphol heb ik nog niemand met een mondkapje gezien. Ook was er veel minder verkeer dan gebruikelijk op de weg naar Maribor. Toevallig of bleven mensen thuis vvegens het virus?
Al gauw vvaren drie gezellige dagen, met het goede eten en drinken in het familiekring, in de prachtige natuur, voorbij. Het gezin van mijn vriend heeft me zoals altijd hartelijk ontvangen. Wij voelden geen afstand, hoevvel vvij ons ergens diep bevvust vvaren over het virus. Maar vvij kennen elkaar goed, met de hygiene zit het ook snor. Ik sliep in de slaapkamer van hun dochtertje, die toen bij de ouders sliep. Wel interessant om een 1,90m lang en 1 OOkg lijf te zien liggen in een kinderbedje. Buiten vvas het nergens d ruk, ondanks de dreiging van corona was iedereen nog gevvoon zeer vriendelijk en open.
Op donderdag 12 maart reed ik met die vriend naar Kroatie. Ondervveg hoorde vvij op de radio, dat in Slovenie de scholen zouden gaan sluiten, dat het openbaar vervoer niet meer reed en de rest van de maatregelen. Met het vvegverkeer vvas nog niets aan de hand. Er zouden lange rijen zijn op de grens met Kroatie, maar alleen voor het vrachtverkeer. Volgens de navigatie zou het op de grensovergang Rupa druk zijn. Om negen uur 's ochtends vvaren vvij er alleen. De verveelde politieagente droeg plastic handschoenen, maar het mondmasker beschermde slechts haar nek. Na het scannen van onze documenten konden we onze vveg vervolgen. Wel hebben vvij onze ID-kaarten eerst grondig ontsmet. Verder verliep onze reis zonder bijzonderheden, het eiland hebben vvij bereikt rond tvvee uur 's middags. Later die dag vertrok nog een vriend naar Kroatie, maar hij mocht de grens niet passeren. De dag ero p, op vrijdag de 13e, kvvam op de eiland een familielid van mijn vriend aan, hij mocht de grens over omdat hij de keuken vervoerde voor het huisje. Toeristen mochten de Kroatische grens niet meer passeren. Wij vvaren aan de slag, in de pauzes en 's avonds volgde ik de nieuvvs rondom corona en ook over de mogelijkheden van terugkeer naar Nederland. Ik nam het besluit om toch een dag eerder dan gepland terug te gaan naar Slovenie om de mogelijk nodige alternatieve terugreis te regelen. Zo nam ik op zaterdag de boot naar de kust. Hier zag ik dat met dezelfde boot toch nog vvat bekende Slovenen arriveerden die een huisje hebben op dat eiland. Ze gingen hier in guarantaine, dat vvas de enige mogelijkheid om de grens over te mogen. De Kroatische autoriteiten dreigden vvelisvvaar met een hoge boete voor iedereen die niet in guarantaine zou blijven, maar niemand zag het formulier vvaarmee je je zou verplichten om in huis te blijven. Op de boot vvas er ontsmettingsgel voor de handen. Hier maakte slechts een passagier gebruik van. Ik.
De weg naar Maribor was alsof ik in een "spooklandschap reed, tot Štajerska zag ik misschien iets van 15 tot 20 voertuigen. Tegen Maribor kwam meer leven op de weg. Op zondagochtend 15 maart kreeg ik van Transavia de mail dat ik in kan checken. Ik was al bang dat de vlucht geannuleerd zou vvorden, maar dus niet. De zondag verliep tamelijk normaal, een bosvvandeling met de honden en plukken van kruiden. Wel vond ik het interessant dat er in bet bos meer mensen vvaren dan op de weg. Mijn vriend reisde dan vanuit Kroatie, hij berichtte dat er op de snelvveg tussen Postojna en Vrhnika een konvooi Italiaanse vrachtvvagens reed onder begeleiding van de politie. En voor de rest reed hij ook door een spooklandschap. Op die avond kwam het bericht dat de Sloveense vluchthavens dicht gaan. Op maandagochtend de 16e was om zes uur nog steeds niet duidelijk of mijn vlucht doorgaat of niet. Op de vluchthaven van Ljubljana nam niemand op, het leek alsof iedereen eerst goed moet slapen om het naderende onvrijvvillige thuiszijn aan te kunnen. Uiteindelijke kvvam er een vliegtuig uit Amsterdam en die vloog ook terug. Gelukkig met mij aan boord. Ca. 30% van de plaatsen vvaren bezet. Sommige passagieren droegen mondmaskers en handschoenen, maar lang niet iedereen. Al uit Slovenie belde ik met de shuttleservice op Schiphol met de vraag of ik straks bij mijn auto kan, De vriendelijke meneer aan de andere kant van de lijn was verbaasd over de vraag, hij verzekerde mij dat ik zonder problemen mijn auto kan ophalen. Na de landing op Schiphol vverd me duidelijk dat de paniek rondom corona in Slovenie groter was dan hier. Hier was het druk als gevvoonlijk en ondanks dat iedereen op de hoogte was van het virus vverden er geen preventieve maatregelen in acht genomen. In het shuttlebusje zaten vvij met z'n vijven, naast mij een onverantvvoordelijke vrouvv die erop los hoestte, zonder de hand voor de mond of in haar elleboog. Zo belandde een deel van haar slijm op mijn mouw, ik was in de verleiding om haar een dreun te verkopen! Wat te doen? Snel mijn handen vvassen en hopen dat het goed komt. Ondervveg naar huis stopte ik om wat eten en drinken in te slaan. In de supermarkt druk als altijd, de verkoopsters zonder enige bescherming.
17 maart was voor mij een normale vverkdag. Bij de ingang de aankondiging dat vvij l,5m afstand moeten houden, geen hand geven aan de klanten enz. Geen ontsmettingsmiddel, vvel heeft de leidinggevende onze temperatuur gemeten. Hierna te oordelen zou ik al lang dood moeten zijn - 30,6C. In de kantine zitten vvij ver van elkaar vandaan, voor de rest niet veel anders.
Het bevvustzijn en de paniek was in Slovenie veel groter dan in Nederland. Wat beter vvas zal de tijd ons laten zien...
NB In deze dagen in het zuiden ontsmette ik mijn keel met alcohol. De laatste avond alleen met sterke drank en met het rook van de Cubaanse sigaren. Alles preventief natuurlijk!"
Zo dus Viktor over de eerste coronagolf. Over de tvveede zullen vvij kunnen lezen en hopelijk ook kunnen lachen in het volgende jaar.
NUK slovenskim bralcem
V Narodni in univerzitetni knjižnici (NUK) so v času korone z gmotno podporo Urada za Slovence v zamejstvu in po svetu začeli s projektom Širjenje slovenske besede med Slovenci po svetu. S tem rojakom omogočajo izposojo leposlovja v slovenskem jeziku v elektronski obliki. Zato vabijo vse Slovence iz zamejstva in sveta, da brezplačno postanete člani knjižnice NUK. članstvo je za vas. Z vpisom lahko prosto dostopate do elektronskih knjig v zbirki Biblos, z več kot 700 knjigami v slovenskem jeziku. Večji del zbirke predstavlja leposlovje. Tu so slovenska klasična dela, nove knjige slovenskih avtorjev in prevodi tujih uspešnic, izbirate pa lahko tudi med strokovno, znanstveno in poljudnoznanstveno literaturo slovenskih in tujih mislecev in raziskovalcev.
Včlanite se lahko prek spleta https://www.nuk.uni-lj.si/splet_vpis Pomembno! Zraven svojega imena za poševno črto vpišite/ Slovenci po svetu, (primer: Janez Novak / Slovenci po svetu) in označite, da ne želite članske izkaznice.
Na povezavi www.biblos.si vpišete svoje uporabniško ime, ki je sestavljeno iz akronima knjižnice in članske številke (NUKXXXXX) ter geslo, ki ga izberete ob vpisu. Hkrati imate lahko izposojene največ štiri knjige, vsako knjigo največ 14 dni.
Obilo slovenskega gradiva najdete tudi v prosto dostopni Digitalni knjižnici Slovenije , ki nastaja pod Nukovo streho. Če tukaj iščete 'Lipa (Den Haag)', najdete digitalne izvode naše Lipe.
Za morebitna vprašanja se lahko po elektronski pošti obrnete na helena.janezic@ nuk.uni-lj.si
Še večotem na Nukovi spletni strani in FBprofilu.
Prijetno branje!
Het bericht van NUK voor de Sloveense lezers
In de Sloveense Nationale bibliotheek NUK hebben ze in begin van de corona met fmanciele ondersteuning van het Ministerie voor de Slovenen in de wereld het project opgestart om het lezen in het Sloveens te bevorderen. ledereen is uitgenodigd om gratis lid te worden van NUK en hiermee toegang te krijgen tot de digitale Sloveense boeken. De meeste zijn literatuurwerken - Sloveense klassiekers, maar ook van dejonge schrijvers en de vertalingen van de anderstalige
bestsellers. Te leen is ook vakliteratuur en vvetenschappelijke boeken van de Sloveense en buitenlandse auteurs.
Inschrijven kan via https://www.nuk.uni-lj.si/splet_vpis Let op - naast de naam graag na het streepje ook vermelden Slovenci po svetu, (voorbeeld: Janez Novak / Slovenci po svetu) en aangeven dat een bibliotheekkaartje niet nodig is.
Inloggen op www.biblos.si gaat met het gebruikersnaam, dat samengesteld is uit de biebacroniem en het lidnummer, en met de eigen gekozen wachtwoord. Tegelijk kunnen vier boeken worden geleend, de maximale uitleentermijn is twee weken.
Veel materiaal in het Sloveens is al te vinden in de open Digitale bibliotheek Obilo slovenskega - als u hier zoekt op 'Lipa (Den Haag)' vindt u ook onze digitale Lipa!
Voor meer informatie kunt u terecht op de website van NUK http://www. nuk.uni-lj.si/> en op het facebookprofiel