Vereniging Vrienden van Slovenje Združenje Prijateljev Slovenije jrg. 9 nr. 2 juni 2000 (ISSN 0926-8376) INHOUD Colofon + redaktioneel 1 Van de voorzitter - Predsednikova beseda 2, 3 Uit eten in Sloveniš 4 Ik ben juf gevvorden M 5 Frelih per pen 6,7 Sloveense cursus in Arnhem 8 Vakantie in Sloveniš 9 VVoordenboek Slo-Ned interactief in vvording 10, 11 Avsenik 2000 Show in Nederland 12, 13 Oproep via E-mail uit Australiš (sloveens/ned) 13 Recente Ontvvikkelingen in Sloveniš 14, 15, 16 Sloveense VVetenschappers en Uitvinders 17, 18, 19 Slovenski znanstveniki in Izumitelji 17, 18, 19 Met het oog op Sloveniš... 21 t/m 24 Oproep Z Vervolg Vici - Moppen 24 Nasa Gruda in het kort (sloveens/ned) 25, 26 Koken met Bojan /Kuhajmo z Bojanom 27 Kinderen onder de linde 28, 29 Otroci pod lipo 30, 31 Vici - Moppen (sloveens/ned) 32 UPA is het verenigingsblad van de Vcreniging Vrienden van Sloveniti en verschijnt 4 x jaar. Rcdaktie: Wisselt 75, 7021 EH Zelliem. Meningen die in de Lipa worden geuit worden niet noodzakelijk gedeeld door het Bestuur. Kopij voor Lipa nr. 3 inleveren bij de redactie v66r I augustus 2000 LIPA - jrg 9 nr. 2 Juni 2000 Hoofdredacteur: Fred Wolsink Lay-out: Andrč Soomers Medewerkers: Jan Bongenaar, Walter Bril, Rene Frelih, Bojan Gorički, Irena Gabrovšek, Silva Hagen-Škoda, Lucree van den Heuvel, Leon Kirn, Dirk Leentvaart, Antoon Oosting, Willem Rootlieb, Alexander Vink, Irena Vreček Rcdactieadrcs: Wisselt 75, 7021 EH Zelhem 0314-623195 Drukvverk: R&M, Tiel Oplage: 160 exemplaren Uit deze uitgave mag niets worden overgenomen, tenzij met bron ver-melding. Losse exemplaren h f 5,- kunnen vvorden besteld door overboeking naar giro 6318199 t.n.v. de Vereniging Vrienden van Sloveniš te Delft. ~ VV1 Beste lezers, dit nummer van Lipa is, zoals u ziet in een ander jasje gesto-ken. De opmaak doen we nu met een speciaal daarvoor ontvvikkeld, pro-fessioneel computer-programma. lnhoudelijk zal er wel niet te vecl veranderen, bet gaat immers over ons dierbaar SloveniS. Het gezicht van Lipa zal met de nieuvve mogelijkheden wel iets veranderen. Ook zijn er in de samenstelling van de redactie veranderingen zoals u zelf kunt zien in de colofon hier-naast. Veel respect en waardering verdient de vroegere redactie vvel, zonder al te beste hulpmiddelen is jarenlang de Lipa op uitstekcnde vvijze bij elkaar geschofteld, geknipt, geplakt en in elkaar gezet. Hulde !! Natuurlijk hopen we dat we veel kopij van u kunnen vcrvverken. Getypt of als platte tekst op diskette naar Zelhem..., het is uiteindelijk het blad v66r u en v£n u....... AHS VAN DE VOORZITTER Het is ongelooflijk hoe snel de tijd aan ons voorbij gaat, Ik kan mij herinneren, alsof het gisteren was, dat we een jaar geleden de algemene ledenvergadering hadden en dat we afscheid hebben genomen van de toenmalige voorzitter Stian en ik tot de nieuvve voorzitter werd gekozen. Nu hebben we afscheid genomen van Silva, die heel wat jaar-tjes ervoor gezorgd heeft dat Lipa gevvorden en gebleven is zoals ze nu is. Silva, nogmaals bedankt voor alles vvat je gedaan hebt voor de vereniging en “jouw” Lipa. Op deze algemene ledenvergadering mochten we ook mevrouw Metka Ipavic van de Sloveense Ambassade in Brussel begroeten. Zij kon ons onder andere mededelen dat Sloveniš de ambassade in Den Haag gaat openen Ga, echt waar) op I juli 2000. Als nieuw lid van het bestuur is Leon Kirn toegetreden, een Sloveen uit het westen van Slovenie, die ook al bijna 30 jaar in Nederland woont. Leon, welkom en ik ben er van overtuigd dat we op een uitstekende wijze zullen samenvverken. Wegens onder andere financiSle (on)mogelijkheden zal de Lipa nu nog maar vier keer per jaar uitkomen, mogelijk in een vvat dikkere versie, maar hierover ligt de beslissing bij de redactie. Vergeet vooral niet op 13, 18 en 21 juni te duimen voor Sloveniš op de EK. Zoals al jaren, zullen we ook ditjaar de onafhankelijkheids-dag van Sloveniš vieren. Dat gaan vve doen op 25 juni 2000 vanaf 14.00 uur op dezelfde plaats als al de andere jaren. Voor eten en PREDSEDNIKOVA BESEDA Neverjetno kako čas beži. Kakor, da bi bilo včeraj, se spominjam letnega zbora Združenja Prijateljev Slovenije pred enim letom. Takrat smo se poslovili od tedanjega predsednika Stiana, izbrali ste mene za novega predsednika, letos pa smo se poslovili od Silve, ki je kar precej let skrbela, daje Lipa postala in ostala to, kar je danes. Silva, se enkrat hvala za vse kar si storila za Združenje in “tvojo” Lipo. Na sedanjem letnem zboru pa smo lahko pozdravili tudi gospo Metko Ipavic, predstavnico Slovenske Ambasade, ki nam je povedala, da bo Slovenija ( sedaj pa prav zares) odprla Ambasado v Den Haag-u L julija 2000. Do takrat pa se lahko s vsemi vprašanji obrnete na Ambasado v Bruslju. Kot nov član odbora se nam je pridružil Leon Kirn, Slovenec is zahodne Slovenije, ki tudi že skoraj 30 let živi na Nizozemskem. Leon, dobrodošel in prepričan sem, da bomo odlično sodelovali. Med drugim tudi zaradi finančnih težav je odbor enoglasno in na žalost sklenil, da bo Lipa izhajala štirikrat letno, morda bo pa debelejša toda o tem bo odločila redakcija. Ne pozabite 13., 18. in 21. junija navijati za Slovenijo. Kot vsako leto, bomo tudi letos praznovali dan neodvisnosti Slovenije in sicer 25. junija 2000 z začetkom ob 14. uri na istem mestu kot vsa prejšnja leta. Lačni in žejni ne boste. Pridite vsi...! B.G. drinken vvordt gezorgd . Komt allen !! Foto rechts: Uit handen van Bojan ontvangt Silva een fraaie plaquette.... Foto links: Trots toont Silva Flagen-Škoda het namens onze vereniging aangeboden kado... iF In GASPAHIN stf OBIJUBEK Sniafi 'celkir undor the big os k 1997 MERLOT-CABERNET Sclect wine - vrhunsko rdeče vino ItMU«! by llie prodnem UMperlo OMlubeli. Neblo • Omovlj, OOHIŠEA BRDA, 6LOVENIIA l.l-aB-sg-Strle« i/aaoo l2,5%aIb/voI UPA H72 0,75 I. SCHERMER WlJNKOPERS & DESTILLATEURS Geldelozeweg 17 Tel.: 0229-217 777 1625 NW Hoorn SEDERT 1782 fax: 0229-218 765 SPECIALIST IN SLOVI:HNSi: WI.INKN Ook in Slovenig staat de tijd niet stil. Tijdens een wandeling langs de rivier de Drava, die door het centrum van Maribor loopt, ontdekten wij in het in aanbouw zijnde winkelcentrum een Chinees restaurant. In Nederland niets bijzonders, maar in Slovenig heb ik er niet zoveel gezien. Wij besloten het te proberen. Bij binnenkomst werden wij vrien-delijk ontvangen en daar het nog redelijk vroeg in de avond was konden we de beste plaats uitzoeken. We von-den een plek bij het raam met uitzicht op de Drava. De inrichting vvas typisch Chinees. Prachtige drakenpatronen in het plafond, chinese lampen enz. Alleen de ramen waren wat kaal en het licht vvas iets te fel. Een pluspunt vvas het toilet, dat schoon en verzorgd vvas. De menukaart vvas uitsluitend in het Sloveens en onze suggestie vvas om deze uit te breiden met Duits en Engels. Wij bestelden een menu voor 4 per-sonen. Maar eerst een aperitief naar keuze: rijstvvijn met honing, lychees of een mandarijnenvvijn. Vervolgens soep (kippen, champignons, garnalen en pikante zoetzure soep). Na de soep vverden er kleine knapperige loempia’s met vlees en groente opgediend. Kip en eend in een zoetzure saus en een frisse salade van sla, tomaat, taugg en zeevvier in een aparte dressing. De eigenaar, die overigens redelijk Duits sprak, legde uit dat hij telkens een gerecht zou serveren, net zolang tot vve een teken zouden geven om te stoppen. Het eerste gerecht: vvitte rij st en pekingeend. Daarna gestoofde zaim in een heerlijke saus. Toen volgde er nog een rundvleesschotel met prei, tange en geraspte vvortel. Goed van smaak, maar ietsje te zout. We besloten maar te stoppen om nog vvat ruimte over te houden voor het dessert. Onze keuze bestond uit: een royale coup ijs met vruchten, vvarme vruchten in loempiadeeg met chocoladesaus en slagroom of lychees. Tot besluit koffie en jasmijnthee. Kortom een geslaagd etentje. Restavracija Kitajska Hiša Loška Ulica 10 2000 Maribor Tel. 062/22-22-42 Eigenaar Tang-Gao W.R. Cursussen Sloveense taal en cultuur De bclangstelling voor de cursussen Sloveense taal en cultuur neemt toe. Dit semester worden ze op 3 locaties in Nederland aangeboden. Landgraaf, Utrecht en Arnhem zijn de plaatsen waar tal van mcnscn zich inspannen oni bet Sloveens te leren. In de vorige Lipa heeft de docente uit Landgraaf, mevrouw Metka Boon-Pleterski vertelt over haar bcweegredenen. Thans is het de beurt aan de docente uit Utrecht om iets over haar ervaringen te vertcllen. lk ben juf geworden! Rrriiing! Rrriiing! “Met Lidija Oosting!?” “Met Stian Krook. Jij bent werkzaam als tolk en dus met de taal bezig, zou je het niet leuk vinden om een cursus Sloveens in Utrecht te leiden?” “lk vveet het niet, ik heb geen ervaring met les geven.” “Maar we kunnen niemand anders in je omgeving vinden!” “Nou...” En zo begon het. Ik ben juf geworden -bij gebrek aan een hetere. Want bchalve tolk en vertaalster te zijn en laatste twee jaar secretaresse bij rechts-hulp asiel, heb ik niets met de taal te maken, laat staan met ondervvijs. Eigenlijk begon het verhaal zo’n eenentwintig jaar geleden: vakantie, een zwoele avond in de baai van Hvar, rokerige sfeer in een cafiž, een blonde, door zon verbrande vreemdeling. Vast en zeker een Noordeling! “Ken je toevallig een tandarts hier?” in het Engels.Wat krijgen we nou!? (Ik viel bijna van de barkruk af.) “Ik heb een vreselijk kiespijn.” na-tuurlijk nog steeds in het Engels. Ik ben altijd heel makkelijk murw te krijgen. En aan de andere kant doe ik ook mijn best: de kiespijn van toen was na tvvee dagen verdvvenen (zonder tandarts) en ik heb vandaag de dag negen zeer gemo-tiveerde leerlingen (mijn man Antoon hoort er niet bij). Maar dan ook zo gemotiveerd, dat ik zelf helemaa! verhit ben geworden. “En vvaarom is dit dan in de tvveede naamval en niet de vierde?” “Dit is toch een onregelmatige vverk-woordl?" “Hoe zeg je ...?” “Gelukkig is er ook iets eenvoudiger dan in het Nederlands (de tijden), maar dat tweevoud...!" “ Ik krijg die ,...šč.. niet door mijn strot!” “Hoe zo ‘iti’ en dan grem, greš, gre...?” Ik wou dat ik talen en niet rechten ge-studeerd had, dan kon ik de dorst naar de Sloveense taal van mijn leerlingen beter lessen. Maar vvat ik ook ontzettend leuk en nuttig vind, is dat ik zelf ook veel er van leer. lk verbeter mijn Nederlands, leer nog meer van de Nederlandse gevvoontes en ontmoet regelmatig dierbare vrienden. Dat laat-stc zou ik echt niet willcn missen. 6 et was een mooie zomermiddag, n ergens in de jaren zestig en mijn J U buunneisje Annelies zat naast me op de stoep. Ik vroeg dapper verkering, Annelies giechelde, hield daarbij haar band voor de mond, want belachelijk! Verkering! Zij keek mij aan, proestte het uit, stond op en zei: “Meisjesgek, ha, ha, ha, ha”. Ze rende weg, onbevangen en ik, dreumes, bleef wat hulpeloos achter, opnieuw afgewezen. Even later sjokte ik richting huis en op het tuinpad liep mijn vader me tege-moet. Hij oogde vrolijk, was zich niet bewust van mijn ongelukkig liefdesleven en zei: “Ah, daar ben je. Kom, je moet in bad.” In bad? Nu al? Het vvas amper vier uur en ik vvilde nog spelen! Ik sputterde nog wat tegen, maar haastte mij het vvarme sop in, nadat mijn vader zijn commando nader verklaarde: “We gaan op vakantie. Om zes uur, met de trein. Naar Sloveniš.” Of dat op de Veluwe lag, vroeg ik. “Nee”, vvist hij, “de andere kant op en effen iets verder”... Pakweg 24 uur en heel veel indrukken later stonden vvij - paps, mams, mijn grote zus en ik - op het station in Jesenice, waarna een bus ons verder vervoerde naar Bohinjska Bistrica. Ik keek mijn ogen uit, die bergen, die bossen en dat groenblauwe vvater... Wij logeerden in hotel Črna Prst en mijn vader (Sloveen van geboorte) vroeg aan een natakarica die ons wat te drinken bracht, vvaaraan die naam ontleend vvas. Fascinerend: mijn papa die ‘zomaar’ een eind weg babbelde in zo’n rare, vreemde taal en ook nog snapte vvat die juf hem ant-woordde! De Črna Prst bleek een berg te zijn, en omdat mijn vader begreep dat ie niet moeilijk te beklimmen vvas en een gemarkeerd pad naar de top leid-de, stonden vvij de volgende ochtend vol goede moed aan het begin van onze allereerste bergvvandeling; een hele mooie, bleek later. Ondervveg kruisten zvvarte salamanders en vvitte schapen ons pad, tervvijl vvij tegen een decor van kleurrijke bloemen Bohinjska Bistrica steeds kleiner zagen vvorden. Op de top stond een koča, die in een asgrauvv verleden dienst had gedaan als bunker. Wij dronken er mierzoete thee en staar-den even later sprakeloos naar het meer van Bohinj dat zich in de verte onder ons manifesteerde als een blauvv majestueus vvatertapijt. En toen vvij vveken later vveer gevvoon thuis vvaren, in Nederland, zei ik Annelies waar ik was geweest en vertelde ik haar dat ik woeste bergen had getrotseerd, moedig beren had bevochten, dagen door ijs-koude riviertjes had gewaad en weken in de open lucht moest slapen en at vvat de natuur mij voorschotelde! Een held was ik, vond Annelies, en zij vond die verkering bij nader inzien zo gek nog niet... Er zouden nog heel veel vakanties vol-gen in dat land waar mijn vader altijd optrad als onze gids. En telkens vveer ontdekte hij nieuwe bergwandelroutes. We kuierden dwars door de Julische Alpen van koča naar koča, door sneeuvv, langs bruisende riviertjes, van de Komna naar de Krn en terug, van de Uskovnica naar de Rudno Polje en verder, de Triglav op, de hoogste berg die Sloveniš rijk is. Van de Dolič naar het sprookjesachtige gebied van de zeven meren. Wij liepen vanuit Kranjska Gora de pas naar de Vršič op en aan de andere kant vveer af, richting Bovec. Vanaf de Škarlatica, de Špik en later vanaf de Jalovec en Mangart lieten vve onze ogen beduusd en vol bevvondering afdvvalen naar al het moois dat ons omringde. Trots verza-melden vvij stempeltjes die je in elke berghut kon krijgen; een bevvijsje dat je čcht daarboven was gevveest. Natuurlijk was mijn vader ook nieuvvs-gierig hoe de Kamnische Alpen eruit zouden zien en dus nam hij ons ook daar naartoe op sleeptouvv. Later herhaalde ik al die tochten, eerst met vrienden, daarna met mijn eigen gezin en nam ik min of meer de taak over die mijn vader vroeger voor ons had vervuld. De laatste jaren van zijn bevvogen leven bezocht mijn vader zijn geboortegrond niet meer: hij was oud, čcht oud; van het vuur dat altijd zo in hem had gebrand was nog slechts een schemerend vlam-metje over, net genoeg om nog eventjes in leven te blijven. Hij stierf begin vorig jaar en bij vvijze van eerbetoon namen vvij zijn as mee naar het land dat hij ons leerde vvaarderen en vvaar hij ons zoveel prachtige momenten heeft bezorgd. Bij het imponerende standbeeld van dr. Julius Kugy, vlakbij het ontspringen van de Soča in het ruisende Trentadal strooiden vvij de as van Onze Gids uit. Pap vloog met de vvind mee, de bossen door, de bergen over en vvij zullen hem daar nog vele malen tegenkomen, vveten vve zeker. Rene Frelih Se boste selili? SporoCite nam. Secretariaat "Vereniging Vrienden van Slovenie" Teldersweg 185 3052 TG Rotterdam 6 Cursus Sloveense taal en cultuur Onlangs sloten in het gebouvv van de Volksuniversiteit te Arnhem 14 cursisten de winter cursus “Sloveense taal en cultuur” af. Lerares Draga Rinkema-Rapuš mocht namens het Sloveense Ministerie van Ondervvijs en Šport aan het merendeel van hen een diploma uitreiken. Foto boven: De cursisten met in hun mldden lerares/cursusleidster Draga Rinkema-Rapuš In ac cursus wcra gcoruik gcmaakt van de methode “Slovenska beseda v živo”. Het Slovcens is en blijft voorde mecste Ncdcrlanders toch een moci-lijke taal, maar door de gczellige sfeer vloog de tijd oni. De gcz.clligheid bin-nen de lessen en dc bercidhcid om elkaar te hclpcn en te stcunen maakten dc wekelijkse bijeenkomsten tot een waar genoegen. Daarvoor hebben de cursisten de rcis naar Arnhem graag over. Mocht u na de zornervakantic zin hebben om aan deze cursus dccl te nemen, kuni u zich het best in verbinding stcllcn met: Fred Wolsink, Wisselt 75, 7021 EH Zelhern. telf. 0314-623195 W@,$Ea,se,tl© Im, esiovonid " ■ -iL:- Mcnscn makcn soms hccl inleres-santc vcrslagen van hun vakantic. Op internet kwam ik cen rcisverslag tegen van Wim van Wegen uit Bant (Noordoostpoldcr). Een telefoontje dezerzijds maakte zijn motieven snel duidelijk. Zijn doel was om een goede impressie te geven van het voor het leeuwendeel van de Nederlandse bevolking nog onbekende Slovenie. De hotnepage is geheel ge-wijd aan de vakantie die bij samen met 2 vrienden heeft ondernomen naar Slovenie in augustus 1999. Ten tijde van de reis was Wim 18 jaar oud. Door middel van een zogeheten Superretour kwam het drietal in Villach aan, waar-na ze per trein via Jesenice naar Ljubljana zijn gereisd. Het fenomeen “superretour” van de N.S. is overigens een interessante vorm van goedkoop reizen voor meerdere personen. Vanuit hun verblijfplaats Šentjošt (25 km ten vvesten van Ljubljana) hebben zij het land uitgebreid verkend. Op de homepage is van alles te vinden, een gedetailleerd verslag van de reis, een logboek, talloze foto’s, tips en nog veel meer. Ondanks dat ze veel gezien en vastgelegd hebben is het de samen-stellers van de homepage duidelijk, dat zij nog diverse malen terug moeten naar dit paradijselijke land, omdat ze nog lang niet alles gezien hebben. Het is een van de betere homepages die ik op dit gebied gezien heb en de samen-stellers zijn er zeker in geslaagd om mensen die Slovenie nog niet kennen nieuvvsgierig te maken en hen enige basis-informatie te verschaflfen. Neem ook een kijkje op: http://come.to/sentjost FJW VVOORDENBOEK SLOVEENS - NEDERLANDS In de eerste week van juni verschijnt cen clektronisch woordenboek Sloveens -Nederlands op cd-rom. He( is levens de sleutel fot cen interactief project, waar-bij samensteliers čn gebruikers samcmverken aan cen groeiende database van Sloveense woorden en voorbeeldzinnen met hun Nederlandse betekenis. Op dit moment bevat het vvoordenboek zo’n 7.000 ingangen, aangevuld met 8.000 explicaties en voorbeeldzinnen die de woorden in een context plaat-sen. Zo kan je zien op welke manieren een woord wordt gebruikt. Het pro-gramma geeft gebruikers de mogelijkheid om gratis updates van vvoordenlijsten te downloaden. Ook kunnen gebruikers met het programma opmerkingen en aanvullingen bij ver-talingen aangeven, en zo actief mee-werken aan de groei van het vvoorden-boek. Bedenker en samensteller van het geheel is Arthur Clemens uit Rotterdam die zich beroepshalve bezighoudt met information design en multimedia, naast zijn werk als beeldend kunstenaar (Computer- en videokunst). Hij verplaatst zich in de gebruiker en zo is er een zeer toeganke-lijk vvoordenboek ontstaan. Je typt de eerste letters van het woord in dat je vvilt vertalen en de infonnatie verschijnt op het scherm. Heel wat sneller dan het bladeren in een papieren woordenboek. In de afgelopen jaren ben ik verschil- lende mensen tegcn gekomen die een vvoordenlijst opgesteld hebben en die beschikbaar was voor derden. Persoonlijk heb ik bijvoorbeeld dankbaar gebruik gemaakt van de lijst van Stian Krook uit 1992 bij mijn pogingen om het Sloveens te vertalen naar het Nederlands. Jan Bongenaar en Albert van den Brul zijn ook nog steeds bezig met het opstellen van woorden- S t /ik I.•)n«juri■ • ! t UMI .milOf illlNS zavltl_ zaviti zavoj zavojček zavora zavpiti zavreti zavrniti zoek wls zaviti -jem gl d 1 ali vam ge zavijem? 2 lam zavijta na levo In pojdite približno •to metrov naravnost pa ste tam 3 zavil Je v napačno imer draalen, keren, Inpakken 1 zal Ik'm Inpakken? 2 daar draalt u naar links en gaat u ongeveer honderd meter rechtdoor en u bent er 3 hij glng de verkeerde kant op nnnotou i z»vltl_ zaviti zavoj zavojček zavora zavpiti zavreti zavrniti zaviti -jem gl d 1 ali vam ga zavijem? 2 lam zavijta na levo In pojdite približno •to metrov naravnost pa ste tam 3 zavil Je v napačno smer draalen, keren, Inpakken 1 zal Ik 'm Inpakken? 2 daar draalt u naar llnks en gaet u ongeveer honderd meter rechtdoor en u 3 KIJ glng de verkeerde kant op VOlISlKI slllit(‘ll vocg voorbeeldzln toe aan: zaviti geef hleronder een Sloveense voorbeeldzln met Nederlandse vertallng: lijsten en mogelijk zijn er nog meer mensen met iets dergelijks actief. Indien deze mensen ook bereid zijn oni hun werk in te brengen in het interac-tieve project van Arthur Clemens, Jan Bongenaar is hen nu voorgegaan, kun-nen we over een aantal jaren spreken over een standaardvverk Sloveens -Nederlands. De drijfveer voor Arthur Clemens om een vvoordenboek samen te stel len is uiteraard niet commercieel. Economisch gezien is het onrendabel om zo veel tijd te steken in zoveel werk, dat uiteindelijk maar door een zeer beperkte doelgroep gebruikt zal gaan worden. Mogelijke gebruikers zijn die Nederlanders die Sloveens willen leren en mogelijk ook zaken-mensen die de markt in Slovenil willen verkennen en officičle brieven willen ontcijferen. De drijfveer voor Arthur was vooral de drang om te kunnen begrijpen waarover men het had, wan-neer hij bij vrienden in Slovenie op bezoek was. Verder was hij gefasci-neerd door de voor hem tot dan toe onbekende klanken. Hij begon de taal te studeren via Engelstalige cursussen, vvaarvan hij echter het gevoel kreeg, dat deze niet geheel aansloten op de Nederlandse beleving van de Sloveense taal en cultuur. Dat was de eerste stap om een eigen vvoordenlijst op te gaan stellen. Al snel bleek de opsomming van woorden alleen niet genoeg, want je gaat een taal pas begrijpen als je ziet hoe de vvoorden in een context staan. Arthur hoopt dan ook dat door de bij-dragen van gebruikers het aantal “voor-beeldzinnen” flink zal toenemen. Met de aanschaf van de cd-rom krijgt u nu al een perfect vvoordenboek en voor de toekomst de mogelijkheid om mee te blijven groeien. De cd-rom is zovvel voor Windows als Apple beschikbaar en kost voor Lipalezers slechts f. 25,— excl. verzendkosten !! Te bestellen via: 010-2400618 (telefoon/fax) of cdu@dekko.nl. Recente informatie over de cd-rom is te vinden op de vvebsite van Dekko: vvwvv.dckko.nl mm\L - 2ooo wow im Mej>emMD lilgiEF Slavko Avsenik, Gregor Avsenik en “die jungen original Oberkrainer” (Gašperji) komen op 1 september 2000 naar Landgraaf voor een avondvullend concert. Slavko Avsenik behoeft geen introductie, dezc uitvinder van de oberkrainer sound is meer dan bekend. Hij draagt met recht de titel “Polka-koning van de werekl” Over zijn zoon Gregor is wel het een en ander te melden. Als jongste zoon van Slavko vverd Gregor het muzikale talent mee in de vvieg gelegd. Wat voor de vader de accordeon is, is voor Gregor de gitaar. Oberkrainem” nam hij veelvuldige titels op en was bij ontelbare T.V.uitzendin-gen met de groep van zijn vader te zien. Nadat vader Slavko zijn muzikale loop-baan eigenlijk wilde stoppen, besloot Gregor in 1997 om een eigen ensemble Op 12-jarige leettijd begon hij les te nemen en won in de loop der jaren ontelbare onderscheidingen op natio-naal en internationaal niveau. Sinds zijn 16e levensjaar is Gregor op het gebied van de volksmuziek actief. Met “Slavko Avsenik und seinen original Original Oberkrainer"... te stichten en de familietraditie voort te zetten. Eind 1998 verscheen het debuut-album “Neuer Schwung aus Oberkrain” op de Europese markt. Wegens drukke werkzaamheden van alle muzikanten besloot men gezamenlijk oni eind 1999 de activiteiten van “Ensemble Gregor Avsenik” te stoppen. Vanaf 2000 zal Gregor regelmatig als gastmuzikant optreden bij “die jungen original Oberkrainer” (Gašperji) en deelnemen aan de Avsenik-2000 show. Naast zijn muzikale carričre is Gregor chef van “restavracija Avsenik” in Begunje, daar waar de Oberkrainer muziek ontstaan en thuis is. “Die jungen original Oberkrainer” (Gašperji) treden nu alweer 10 jaar in de voetsporen van Slavko en vieren op 3 juni 2000 hun jubileum met een Open Air Conceit in Preddvor in de buurt van Bled. Ter gelegenheid van dit jubileum zal er ook een nieuwe CD verschijnen. Al deze ingrediSnten zullen 1 september garant staan voor een gevveldige avond oberkrainer muziek in Landgraaf. Inlichtingen over deze Avsenik-2000 avond zijn te verkrijgen via: Eurode Musič, telf. 045-5460596 en/of S.Adema, telf. 046-4425654. E-mail / \ lui_l@>hotmail. com Beste mensen, lk heet Louis Berglez en woon in Australie in de stad Adelaide. Ik ben voetbaltrainer van de 2e liga hier. Mijn vriend in Canada en ik hebben bet idee opgevat om in juni 2001 een voetbal-toernooi te organiseren tussen Slovenen uit Sloveniš en Slovenen die daarbuiten wonen. En nu komt mijn vraag naar jullie toe: Hebben jullie in Nederland een voet-balteam(s) van Slovenen? Of hebben jullie genoeg voetballende Slovenen die aan dit toernooi mee kunnen doen? Tot nu toe hebben wij alleen vertegen-vvoordiging vanuit Australie en Canada. Ik hoop dat buiten deze deel-nemers er nog meer zullen inschrijven! Graag een spoedig bericht. Hartelijke groeten uit zuidelijk Australie van Louis Berglez.” Pozdravljeni ime mi je louis berglez in živim v avs-traliji, v mestu Adelaide. Sem nogometni trener tukaj za 2 ligo.Moj prijatel iz Canade in jas srna imela idejo. Radi bi imeli v junijo 2001 en nogometni turnir v Mariboru. Taj turnir bi bil za vse Slovence kiri živijo v en Slovenije in tudi za Slovence kiri živijo v Sloveniji, tak zdaj pa pride mojo v prasanje na vas??????????? Ali vi imaste v vasi državi Slovenski klub ali pa nogometno ekipoali pa ce imaste dovol ljudi za taj turnir da lahko igrate na turnim do Zdaj ekip v Sloveniji avstraliji in canadi in upamo da jih bomo lahko imeli vec. Prosim javite se mi na E-mail cim prej. Lepe pozdrave iz južne avstralije od Louis Berglez. NIEUVVE TELEFOONNUMMERS IN SLOVENIE tniiNets genoteerd en verstuurd vanuit Slovenič door Alexander Vink trafo@vink.zzn.com Met ingang van 1 april j.l. heeft heel Slovenič niemve telefoonnummcrs gekregen. Van 1 april tot 1 november kan men zovvcl het oude nummer als het nieuvve nummer bellcn. Vanaf 1 november zal voor 6 maanden cen antvvoordapparaat aanstaan met de nicuwc nummers. Dit in verband met de komendc toetreding tot de EU. Dus gcef deze infonnatie door aan uw kennissen en vrienden dic familie, vrienden of kennissen in Slovenič hebben vvonen. Oni te kijken wat het nieuvve nummer is kan men zoeken via INTERNET: http://tis.telekom.si of in Slovenič gratis bcllen: 086 - gevolgd door hetoude netnummer en abonnccnummer; men krijgt in dat geval automatisch het nieuvve nummer door. DEZE DIENST IS IN HET SLOVEENS ! Of ook vanuit het buitenland deze mogelijkheid bestaat vveet ik nog niet. Iederecn krijgt nu cen 9-cijfcrig nummer. De nieuvve regionummers zijn tvvce cijferig begin-nend met 0. Het landennummer blijft 0386. Op INTERNET komt cen spcciaal (klein)bcstand dat men kan dovvnloadcn. U kunt dit installercn op uvv Computer, het programma rekent allc oude nummers dircct om naar de nieuvve. NIEUVVE BENZINE PRIJZEN De benzinc prijzen zijn per 7-4-2000 als volgt: 98 GELOOD 146 SIT (/1,61) 98 EUROSUPER 140,30 SIT (/1,54) 95 EURO 132,80 SIT (/1,46) 91 NORM A AL 136,40 SIT (/1,50) DIESEL 136,20 SIT (/1,50) NIEUVVE POLITIEKE PARTIJ IN SLOVENIE Zoals onlangs is aangckondigd heeft Slovenič ecn nieuvve partij erbij. SLS+ SKD SLOVENSKA LJUDSKA STRANKA. Dit is de nieuvve naam voor de partij dic is opgcricht na de fusic van SLS en SKD. Hierdoor ontstaat er een nieuvve centrum-rechtsc partij. Zij zullen aan de koincndc verkiezingen meedocn. De partij vverd opgcricht op zaterdag 15 april ji. ARLEMENTSCR1SIS IN SLOVENJE In maart wcrd bckcnd dat SLS (VOLKSPAR-TIJ) uit dc coalitic stapt vamvegc dc samcn-voeging met dc SKD (CHRISTEN DEMO-CRATEN). Dc nieuwe naam is nog nict bckcnd. In dc hcrfst vvordcn in Slovcnic par-lcmcntsverkiezingen gehoudcn. SLS zal samcu met SKD als cen partij deelnemen aan de verkiezingen. Doordat SLS uit de coalitic trad ontstonden cr 8 open ministersposten, dc premier wist dic vrij snel in te vullen met 8 niemve ministers tot aan de verkiezingen. Hij \vildc tot dan een technische regering hebben. Op vrijdag 7 april wcrd gestemd. Premier Drnovšek hceft gezegd als deze niet wor-den aangenomen hij dircct opstapt. Of te wcl als men nict goedkcurt konten cr vervroegde verkiezingen en Drnovšek bcvveerde zich niet mecr verkiesbaar te stellen. LJUBLJANA AIRPORT Eind April opendc dc luchthaven van Ljubljana liaar splinternieuwe terminal van 625 m2. Voor ruirn 8 ntiljoen gulden kreeg de luchthaven een facelift die naast dc bouvv van dc nieuwe terminal ook nog bestond uit cen ingrij-pende rcnovatie van tvvee transport-banden en vcmicuvving van dc vei-lighcids-systcmcn volgens interna-tionale maatstaf. Bovcndicn wcrd er cen nieuwe hangar bijgcbouwd, spe-ciaal voor vliegtuigonderhoud. Tol slot wcrd de parkecrplaats uitgcbrcid zodat daar nu plaats is voor 400 auto’s. 40 M1LJOEN GULDEN ASFALT In dc regio Rudnik aan de Zuidoostclijke zijde van Ljubljana werd onlangs het grootste infra-struc-lurcle project dat de lokale overheid van Ljubljana de laatste jaren uit- voerde, geopend. Ruim 5 km2 asfaltvveg en parkecrplaats met een tolalc lengle van 4,65 km. Op kortc termijn wordt cr cen groot handcls-ccntmm gebouvvd waardoor de zuidelijke toegang tot Ljubljana een heel nicuw gczicht krijgl. I ŠPORT SKIEN Dil jaar vvas succcsvol voor Slovenie. Pretnar eindigde op dc le plaats bij dc slalom en bij dc nrannen Vrhovnik op dc 3c plaats. Dc eindstanden aan het einde van het scizoen vvaren: VROUWEN Wercldbekcr: 7 Pretnar, 16 Suhadolc en 37 Bokal Slalom: 1 Pretnar en 9 Bokal Rcuzenslalom: 30 Suha MANNEN ŠPORT HANDBAL Wereldbeker: I7 Vrhovnik, 19 Kunc 32 Košir Slalom: 3 Vrhovnik 10 Košir Reuzenslalom: 8 Kunc VOETBAL Alles is voetbal wat de klok slaat......Ook Slovenie is in de race en alhoevvel ze als jonge voetbal-natie, naar kenners vermoe-den, geen belangrijke rol zullen spelen, hebben ze wel een knappe speler aan boord. Zlatko Zahovič, middenvelder van Olympiakos Piraeus, is de prominente spil van het Sloveense team. Bondscoach Srečko Katanec geeft hem in zijn tactiek (gewoon d'r op) een hoofdrol. Sierlijk in zijn bewegingen, gevoelig aan de bal en exp!osief in de demarrage. We zijn benieuwd...! Op voor deelname in Sidney omdat Slovenie tijdens de EK in Kroatie eindigde op de 5e plaats. ECONOMIE ELAN SLOVEENSE SKIPRODUCENT VVEER IN SLOVEENSE HANDEN Sinds half februari is de bekende skiproducent ELAN vveer terug in Sloveense han-den. Elan was sinds 1989 in handen van de Kroatische Bank, Pri vredne Banka Zagreb. In 1990 werd ELAN failliet verklaart maar er werd succesvol doorgestart. Men heeft inmiddels weer een aantal orders binnen nadat zij zich sinds jaren weer op de grootste wintersportbeurs van Europa presenteerden. De SRD (Sloveense Ontvvikkelings Organisatie) heeft hiervoor I4 miljoen DM betaalt aan de Kroatische Bank, vvelke 10 jaar de grootste aandeelhouder was. Elan moet nu verder gesaneerd worden en daarvoor heeft men +/- 45 miljoen DM nodig. Inmiddels is het manage-ment vervangen. NEDERLAND IN SLOVEENSE DAGBLADEN In het le kvvartaal werd zeer veel geschreven over Nederland in het Sloveense dagblad DELO en de zondagskrant NEDELO. Dit in ver-band met EURO 2000 in Nederland en Belgie NIEUVVE TOLPRIJZEN De nieuwe tolprijzen voor de auto zijn Šentilj/Sp. - Maribor 150 (vvas 130) Hoce/Maribor - Arja Vas 470 (430) Arja Vas - Vransko 180 (170) Ljubljana - Divača 640 (580) Divača - Fernetiči 110 (100) Naklo - Ljublijana 230 (210) Vinava -Vrtnhlie 240 (770) SLOVENSKI ZNANSTVENIKI IN IZUMITELJI SLOVEENSE WETENSCIIAPPERS EN UITVINDERS Svetovni Slovenski kongres namerava letos na Bledu organizirati srečanje slovenskih znanstvenikov in raziskovalcev iz Slovenije in sveta. Število slovenskih intelektualcev v tujini sploh ni zanemarljivo, kakor tudi ni zanemarljiv njihov prispevek k razvoju držav, kjer živijo. Slovenski humanisti so se že v 15 stoletju uveljavljali v Evropi. Tedaj so začeli delovati po različnih Evropskih univerzah. Zgodovinar Janez Vajkrad Valvasor, kije 1.1689 objavil svoje znamenito delo Slava vojvodine kranjske, je bil član britanske kraljeve družbe. Tudi zdravnika Marko Gerbec (utemeljitelj moderne medicine) in Marko Plenčič, ki je sto let pred Pasteurjem odkril mikrooorganizme, povzročitelje različnih bolezni, sta se uveljavila v tem času. Konec lS.stoletja je matematik in topniški major Jurij Vega, rojen v preprosti kmečki družini v Zagorici, izdal zbirko logaritmov. Bili so tako natančno izračunani, da je za vsako najdeno napako obljubil cekin. Avstrijska oblast je tako cenila njegovo delo, da mu je podelila naslov barona. V 19. stoletju so Slovenci študirali na dunajski ali na praški univerzi (Univerza v Ljubljani obstaja šele od I. 1919). Tam je bil kot cenzor zaposlen jezikoslovec Jernej Kopitar, znani Prešernov kritik, ki je 1.1819 napisal prvo znanstveno slovnico slovenskega jezika. Njegova bogata knjižnica še danes vzbuja pozornost, tako po De organisatie "Sloveens Wereldcon-gres" is van plan om nog dit jaar een bijeenkomst van Sloveense vvetenschap-pers en uitvinders te organiseren in Bled. Het gaat hier ook om Slovenen die in het buitenland wonen en werkcn (een niet te vervvaarlozen aantal) en zij hebben al een aanzienlijke vvetenschap-pelijke bijdrage geleverd aan hun nieuvve vaderland. Sloveense humanisten waren al in de 15e eeuw beroemd in Europa, vvaar ze werkzaam waren op verschillende uni-versiteiten. Ook de historicus Janez Vajkrad Valvasor, de auteur van het boek uit 1689 "Roem van het Hertogdom Kranj", was lid van het British Royal Society. Toen waren ook Sloveense artsen beroemd, te noemen Marko Gerbec (kan beschouwd worden als grondlegger van modeme genees-kunde) en Marko Plenčič die voor verschillende ziekten verantvvoordelijke micro-organismen ontdekt heeft (al hon-derd jaar voor Pasteur die de \veten-schappelijke roem op dit gebied geniet). Jurij Vega, vviskundige en majoor in het Oostenrijks leger, heeft in de tvveede helft van 18e eeuw de verzameling van logaritmen uitgegeven. Zijn berekenin-gen waren zo foutloos dat hij een gouden munt heeft beloofd aan diegene die er een fout in kon vinden. De Oostenrijkse regering beloonde zijn vverk met een adellijke titel. De simpele boerenzoon uit Zagorica heette sinds-dien baron Jurij Vega. In de 19e eeuvv studeerden Slovenen aan de universiteit van Wenen of aan de uni-versiteit van Praag (de universiteit van vsebnosti kot tudi po številu knjig. V tem obdobju je med severnoameriškimi Indijanci prebival in delal misijonar, etnolog in škof Friderik Baraga, pionir na področju indijanskih jezikov in kulture (poleg člankov o indijanskih običajih je napisal tudi prvo slovnico in slovar jezika indijanskega rodu Ocpiwc). Uveljavili so se tudi na tehničnem področju. Slovenski fizik Jožef Stefan je 1.1879 odkril zakon termičnega sevanja. Na področju aviatike sta se uveljavila Valentin Živič in Edvard Rusjan. Živič je izdelal načrt za helikopter s horizontalnimi motoiji in kasneje vodil prvo podjetje, ki je te naprave izdelovalo. Rusjan pa je prvi poletel z letalom. Albin Bclar je eden izmed utemeljiteljev moderne seizmologije, po ljubljanskem potresu je ustanovil prvi moderni seizmološki institut. Delo kemika, Ljubljančana Fredcrika Pregla na področju organske mikroanalize je dobilo celo svetovno priznanje, Nobelovo nagrado za kemijo 1.1923. Maalcmatik Josip Plemelj je 1.1906 rešil Riemanov problem. Tudi astronavtika sc je poslužila dela slovenskega inženirja. Stotnik Herman Potočnik je izdelal projekte vesoljskih plovil, po katerih je VVernervon Braun 1.1938 zgradil prvo raketo na tekoče gorivo in v ZDA vodil izstrelitev Apolla. Ali ste vedeli, da so motorji z napisom Puch izdelani po načrtu Slovenca Janeza Puha, ki je eden od ustanovitclejev podjetja Daimler-Stcyr-Puch v Avstriji? Ljubljana bestaat pas sinds 1919). Daar vverkte ook Jernej Kopitar, een van de grootste filologen van de 19e eeuvv. Slovcense scholicren leren met name over zijn slcchte bcoordeling van Prcšcren's werk maar hij hccft een aanzienlijkc bijdrage gclcverd op andere gebieden; in 1819 hccft hij het eerste grammaticaboek van de Slovcense taal gcschrcven. Zijn per-soonlijke bibliothcck lrckt nog steeds aandacht doordat ie zo rijk en veclom-vattend is. Tocn kregen ook de Amerikaansc Indianen hun eerste woordenbock dankzij Frederik Baraga, Slovcense missionaris en bissehop. Hij leefde en wcrkte tussen de Ocphve-Indianen en hccft naast hun taal ook hun gcwoontcn beschreven. Slovcense vvetenschappcrs hebben hun sporen op het gebied van natuurvvctcn-schappen en technick nagelaten. Zo heeft Jožef Stefan in 1879 de wct van thermische straling ontdekt (Stefan-Boltzmann vergelijking). Het vverk van Valentin Živič en Edvard Rusjan rcsultecrde op het gebied van luchtvaart. De plannen van ingenieur Živič met bctrekking tot een helikopter met horizontale motoren resultecrden ten slotte in een toepassing door een bedrijf dat zulkc vervoermiddelen pro-ducccrdc. Rusjan vvas een van de eerste piloten. Albin Belar hccft de modeme scismolo-gie geintroduceerd. Na de aardbeving in Ljubljana heeft hij het eerste modeme scismologische instituul opgezet. Het wcrk van chemicus Frederik Pregl, afkomstig uit Ljubljana, hccft zelfs een vvereldprijs gekregen. Hij kreeg in 1923 de Nobel prijs voor scheikunde. OPEROSORUM Al in 1693 werd de Academie voor Wetenschap en Kunst opgericht in Lubljana,_______ Po drugi svetovni vojni so se mnogi slovenski znanstveniki izselili in uveljavili v svetu. Svetovni slovenski kongres poizkuša s pomočjo zgoraj omenjenega srečanja osnovati trajno in plodno sodelovanje vseh slovenskih znanstvenikov. Vcc podatkov o omenjenem srečanju je na spletni strani http://www.ssk-krs.si De wiskundige Josip Plemelj liceft in 1906 het Rieman probleem opgclost. Het wcrk van Slovcnen is ook op het gebied van ruimtevaarl te merken. Luitcnant Herman Potočnik hceft de eerste projeeten van de ruimtc-vaartschcpcn gcmaakt. Dic heeft Wcmer von Braun gebruikt voor zijn eerste ruimtcvaartschip en later voor de Apollo in Amerika. Wislcn jullic cindclijk dat de brommers met het opsehrift Puch naar de planncn van de Sloveen Janez Puh gemaakt zijn? Hij was cen van de grondlcggers van het bedrijf Daimler-Steyr-Puch. Na de twccde vvereldoorlog zijn vele Slovccnsc wetcnschappcrs naar het buitenland vertrokken. De organisatie "Sloveens Wcreldcongrcs" is van plan oni met behulp van deze bijeenkomsten cen langdurige en vruchtbarc samen-werking tussen alle Sloveensc wcten-schappers te creeercn. Mcer informatie over deze bijeenkomst kunt u vinden op Http://www.ssk-krs.si I.V.B. Euro House Nederland Viktor V.Solar Buitenkamp 27 7214 BH Epsc, Holland Tel. 0575-494703 Fax 0575-491005 Autotcl. 0653118079 Import- en Export-bemiddeling Leden1 van de Vereniging Vrienden van Slovenie kunnen met het vliegtuig voor: /450,- (ex. Luchthaven belasting) REISBURO "SLOVENIE" Retour Amsterdam - Ljubljana Kinderen t/m 1 jaar 80% korting Kinderen van 2 t/m 11 30% korting Voor informatie en reserveringen: Doelengracht 4e, 2311 VM Leiden tel: 071 - 5665845 Fax: 071 -5665847 * Het betreft hoofdleden en kinderen, eccn gezinsleden van 18 jaar en ouder. hoewel ieder gezinslid naluurlijk ook zelfstandig lid kan wordcn Prijsvvijzigingen voorbehouden Dat de gang van zaken in Slovenig nict de allerhoogste prioriteit hceft voor dc Nederlandse journalistick en dus ook de koloinmen van de Nederlandse kran-ten nict haalt, hebben wc bet afgelopen decennium tot onze teleurstelling wel hecl vaak geinerkt... Maar toch verschijnen er op de data-nctten van de grote persburcaus geregeld berichtcn ovcr Slovenie die voor ons, lezers van de Lipa wel interessant zijn. Antoon Oosting inaakt hieruit een selectie. 9/2 EU vrecst Haider-effect bij groci verzet tegen uitbreiding. Brussel - De ergste opwinding lijkt inmiddels enigszins voorbij maar de vrees is nog niet verdvvenen dat de toe-Ireding van Jtirg Haiders FPO tot Oostenrijks regering bet verzet tegen de uitbreiding van de Europese Unie aanvvakkert. De voor de uitbreiding verantwoordelijke Europees Commis-saris Verheugen uitte die vrees in fe-bruari waarbij hij vervvees naar de for-matie van de nieuwe regering in Oostenrijk waaraan de extreem-rechtse FPČ deelneemt. Verheugen wil daarom speciale tnaat-regelen die eventuele nadelige gevol-gen van uitbreiding van de EU verzachten. Hij voorziet vooral proble-men voor de huidige EU-lidstaten zoals Oostenrijk dat grenst aan kandidaat-landen als Hongarije, Tsjechig, Slowakije en Slovenig. Verheugen vervvacht dat als het lidmaatschap straks een feit is, goedkope arbeids-krachten uit de nieuwe lidstaten de arbeidsmarkt in de grensregio’s zullen betreden. Verder voorziet hij daar omzetverlies voor het midden-en kleinbedrijf omdat de burgers hun bood-schappen goedkoper in de nieuwe lidstaten kunnen doen. Wat dat betreft kunnen we Verheugen en Haider gerust stellen. De prijzen in Sloveniš voor spullen in de winkel liggen inmiddels voor vrijvvel alle artikelen op Westeuropees niveau. Alleen als het gaat om werk zoals in het restaurant is het in Sloveniš nog goedkoper. Wat dat betreft hoeven Flaider en consorten zich geen zorgen te maken. Volgens Verheugen zal ook Oostenrijk uiteindelijk baat hebben bij een grotere EU-markt. Desondanks acht Verheugen het verstandig geen risico’s te nemen en bij voorbaat enige financiSle hulp voor de grensregio’s beschikbaar te stellen. Of dat terecht is, is de vraag. Maar wie, zoals ondergetekende, onlangs de tocht naar het voormalige Joegoslavische inkoopcentrum Klagenfurt maakte kan er niet omheen dat de stroom koopjes-jagers vanuit Slovenig, KroatiS en de rest van voonnalig JoegoslaviS bijna volledig is opgedroogd. Tot onze geruststelling overigens, als je althans blij bent dat Slovenig in de toekomst ook tot de Europese Unie gaat behoren, heeft de nieuvve Oostenrijkse regering laten weten de uit-breiding van de Europese Unie niet te zullen dvvarsbomen.. Slovenil is al ruim een jaar bezig om zich hierop voor te bereiden. De verwachting is dat Sloveniš in 2004 zou mogen toetreden sainen met Polen, Hongarije, Tsjechiš, Slowakije, Estland en Cyprus. Bronnen: GPD en ANP 20/3 Slovenie en Kroatiš werkcn aan hetere betrekkingen. De buurlanden Kroatiš en Slovenie zijn overeen gekomen vaart te zetten achter het zoeken naar een oplossing voor problemen die zijn blijven liggen sinds de twee republieken in 1991 uit de Joegoslavische federatie traden. Volgen het persbureau AP heeft de Kroatische president Stipe Mesič gezegd dat „alle openstaande problemen met maar een beetje sterkere wil van beide kanten zijn op te lossen”. Mesič zei dit tijdens zijn bezoek dat bij direct na zijn ambtsaanvaarding maak-te aan zijn Sloveense collega Milan Kučan. Veelbetekenend is dat dit z’n eerste buitenlandse bezoek was na de opvolging van de veelverguisde Tudman. Sloveniš en Kroatie liggen onder andere met elkaar in de clinch over het grensverloop in de baai van Piran. Volgens de huidige grens kan Sloveniš de Adriatische zee uitsluitend bereiken via Kroatische wateren. Andere kwes-ties zijn het beheer van de gezamen-lijke kemcentrale van Krško in het oosten van Sloveniš en de slapende spaarrekeningen van Kroatische ingezetenen bij Sloveense banken. (Bron AP) 4/4 Joegoslavie-aanklager Del Ponte bezoekt Slovenie De hoogste aanklager van het Joegoslavie-tribunaal, Carla del Ponte is begin april in Sloveniš gevveest om bevvijzen te verzamelen tegen de Joegoslavische president Miloševič. De onafhankelijkheidsverklaring van Sloveniš in 1991 was het startsignaal voor de bloedige ineenstorting van het voormalige Joegoslaviš. De oorlog van tien dagen in Sloveniš is tot dusver nauwelijks onderzocht door het Joegoslaviš-tribunaal, aangezien de oor-logen in Kroatiš, Bosniš en Kosovo meer prioriteit hadden. Kroatische media speculeren dat het tribunaal in Sloveniš aanklachten tegen Miloševič probeert te onderbouvven. Del Ponte heeft onder andere een gesprek aangevraagd met Konrad Kolšek, een voormalige hoge oflficier uit het Joegoslavische leger. Hij ging in 1991 i met pensioen en keerde toen C^terug naar zijn geboortestreek i n S I o v e n i š. Kolšek zou Del Ponte informatie kun-nen verschaffen over de rol van Miloševič in de verschillende oorlogen. De etnische Servišrs die zich in Bosniš en Kroatiš verzetten tegen onafhanke-lijkheid werden gesteund door het Joegoslavische leger. Tijdens haar gesprek had ze ook een gesprek met Minister van Buitenlandse Zaken Dimitrij Rupel, Minister van Justi-tie Tomaž Marušič en Procureurgene-raal Zdenka Cerar. 3/5 Nieuwe premier Het Sloveense parlement heeft begin mei de econoom Andrej Bajuk verkozen tot premier. Met z’n uitverkiezing kreeg Bajuk vijftien dagen de tijd een nieuvve regering te vormen, die Sloveniti naar de verkiezingen van komend najaar mag gaan leiden. Bajuk (56) moet de opvolger worden van Janez Drnovšek. Het parlement dvvong vier weken geleden Drnovšek tot aftreden, nadat de conservatieve Volkspartij zich had aangesloten bij de oppositie. Drnovšek is acht jaar premier gevveest. Bajuk werd met 46 tegen 44 stemmen tot premier geko-zen. Twee keer eerder wist bij niet de benodigde meerderheid te behalen. De nieuwe premier is plaatsvervangend voorzitter van de conservatieve SLS+SKD die in april ontstond na een fusie van de Volkspartij en de christen-deinocraten. De nieuvve partij vormde na haar oprichting een alliantie met de cen-trumrechtse sociaal-democraten van Janez Janša. De twee partijen bezetten 44 van de 90 zetels in het parlement. De politieke crisis ontstond begin april toen Drnovšek van het parlement geen goedkeuring kreeg voor zijn nieuwe kabinet. Drnovšek had het kabinet ge-vvijzigd nadat de Volkspartij, de kleine rechtse coalitiepartner van zijn eigen liberaal-democratische LDS, uit de regering vvas gestapt. Het parlement onthield met 55 tegen 31 stemmen zijn vertrouwen aan de nieuvve ploeg. Drnovšek, die premier is gevveest sinds 1992, zei dat de crisis het proces van de door Slovenič felbegeerde toetreding tot de Europese Unie vvaarschijnlijk zal vertragen, De Volkspartij besloot in maart uit de regering te stappen om met het oog op de komende verkiezingen een centrumrechtse samenvverking aan te gaan met de christen-democratische partij. President Kučan had al voor de stemming in het parlement zijn onvrede geuit over het partijpolitieke gekissebis en gezegd dat de Volkspartij volledige verantvvoordelijkheid zou dragen voor de nu ontstane crisis. Politiek mag het dan in Slovenič behoorlijk rommelen, economisch draait het heel behoorlijk. Het bruto bin-nenlands product per hoofd van de bevolking ligt voor Slovenič inmiddels op 67 bij een gemiddelde voor de landen van de Europese Unie van 100. Daarmee ligt Slovenič nog maar net achter landen als Griekenland (68), Portugal (70) en Spanje (79). Volgens het gerenommeerde accountantsbedrijf Priče Waterhouse doet Slovenič het met de aanpassing van zijn economie aan de Europese zelfs beter dan Italič. Dat van Nederland ligt op 107 tervvijl het Verenigd Koninkrijk precies het Europese gemiddelde van 100 scooit. Van alle Midden-en Oost-Europese stalen ligt Slovenič op kop voor Tsechič (65), Hongarije (47) en Slovvakije (45). Volgens cijfers van de Europese Com-missie bedroeg de economische groei van Slovenič vorig jaar een zeer respectabele 2,5 procent en lag de inflatie op 6 procent tegen 8 procent in 1998. De staatsschuld bedraagt 30 procent van het bruto bin-nenlands product wat dus wel even de helft is van de Nederiandse staatsschuld die 60 procent bedraagt. Ook het overheidstekort bedraagt een keurige 0,7 procent, een percentage waar onze minister Zaim vele jaren hard aan heeft moeten vverken.Voor de inflatie geldt dat die vorig jaar niet meer dan 2 procent had mogen bedra-gen. Voor de staatsschuld is het criteri-um 60 procent en voor het overheidstekort maximaal 3 procent. Bovendien moet de wisselkoers twee jaar stabiel zijn voordat een land tot de EMU mag toetreden en de euro mag invoeren. Maar vast staat dat Sloveniš van alle andere kandidaat-lidstaten voor de Europese Unie op vrijvvel alle terreinen het beste scoort. De vraag is dan alleen nog in hoeverre Sloveniš erin slaagt z’n wetten aan te passen aan de Europese. Daarvoor is een stabiele regering nodig die in het parlement op brede steun kan rekenen. Een heikel punt is dat Sloveniš onder andere moet toestaan dat invvoners en bedrijven uit andere Europese landen onroerend goed (grond en gebouvven) kunnen kopen. Veel Slovenen hebben daar grote moeite mee. Het openen van onroerend goed-bezit voor buitenlanders is echter een belangrijke voorwaarde voor buiten-landse investeringen die Slovenie nodig zal hebben om z’n economie aan te passen aan die van de huidige Eurolanden. Maar misschien kan onze Nederiandse staatssecretaris Ybema van buitenlandse handel de Slovenen nog eens herinneren aan het belang van aansluiting bij de Europese Unie. Sloveniš kan naast TsjechiS, Bulgarije en KroatiS nog dit jaar een bezoek van hem vervvachten. A.O. EU 2000 Tip: Wie de deelname van Sloveniš aan het WK-fVoetbal in Nederland op de voet vvil volgen moet het volgende internet-adres noteren: www.nzs.si/2000/index.htm De Slovenen maken gebruik van de velden van de FC De Bilt. Vol trots wordt op de website gemeld dat de Sloveense vlag daar al Oproep van uitzendbureau Randstad Amsterdam voor Sloveens sprekende mensen. Voor de wedstrijd Sloveniš - Spanje op 18 juni a.s. in de Amsterdam Arena zijn wij op zoek naar mensen die zowel Nederlands als Sloveens spreken om de bezoekers te begeleiden. Bent u klantvriendelijk, gastvrij en enthousiast neem dan direct contact op met Randstad Uitzendbureau. Het telefoonnummer is 020-3113828. Izseljenski mesečnik Naša gruda Korte samenvattingen uit Naša Gruda (het maandblad van dc Sloveense cmigralic organisatie) Za nami so prvi štiije meseci leta 2000. Te je obeležila tudi Naša gruda v svojih člankih. Tukaj so povzetki najbolj zanimivih. Januarska številka sc posveča predvsem velikemu slovenskemu uspehu na področju nogometa. Objavlja tudi razgovor s slovenskim duhovnikom, patrom Krizologom, ki živi in dela med Slovenci v New Yorku. Tam se je slovenska cerkev obdržala od 1.1916. Pater Krizolog je letos zbral denar za obnovo cerkvenega poslopja. Februarska sc tradicionalno posveča praznovanju Prešernovega dne pri Slovencih na tujem. Matej Kovač, direktor Urada za gospodarsko promocijo in tuje naložbe pri ministrstvu za ekonomske odnose in razvoj, predstavlja program ministrstva za spodbujanje tujih naložb. Marčevska objavlja razgovor z Danilom Turkom, prvim slovenskim veleposlanikom v organizaciji združenih narodov, ki ga je generalni sekretar združenih narodov, Koli Anan, imenoval za enega svojih pomočnikov v političnem oddelku sekretariata združenih narodov. Gospod Turk se z velikim optimizmom in zaupanjem v slovensko diplomacijo podaja na svoje delovno mesto, kjer bo ostal dve leti. Dc eerste vier maanden van het jaar 2000 zijn voorbij hetgeen ook in dc inhoud van Naša Gruda vastgestcld vverd. Hier zijn dc samenvattingen van dc meest interessante artikelen uit Naša Gnida. In het blad van januari staat het grote succes van het Sloveense voctbalteam in het middclpunt. Er is ook cen intervievv met een Sloveense priester in New York. Daar vvoont en wcrkt pater Krizolog alias Martin Cimerman. Dit jaarhccft hij met behulp van een collectc het geld verza-mcld dat nodig vvas voor dc renovatie van dc kerk. De Sloveense kerk in New Yorkbestaat al sinds 1916. Het blad van februar! is traditionccl gewijd aan de viering van Prešeren bij Sloveense emigratie. Matej Kovač, dc direeteur van Het Burcau voor dc Economische promotic en Buitcnlandse investeringen (Ministcrie voor Economische zakon en Ontvvikkcling) spreekt over het jaar-lijkse programma van het Ministcrie voor Buitcnlandse Investeringen. In het het blad van maart is een gesprek met de eerste Sloveense ambassadcur bij dc Vercnigde Naties, dc hčer Danilo Turk, opgenomen. Kofi Anan heeft hem voor twee jaar benoemd als adjunct-anibtenaar bij de politieke afdeling van het secrctariaat van de Vcrenigde Naties. De heer Turk is zeer V aprilski številki poroča Janez Potočnik, vodja ožje pogajalske skupine za pristop Slovenije v Evropsko Unijo, o problemih in olajšavah Slovenije v primerjavi z ostalimi kandidatkami pri postopku vključevanja . Po njegovih optimističnih predvidevanjih naj bi se Slovenija leta 2002 ali 2003 vključila v Evropsko Unijo. im, »<4r U en »in U l optimistisch over zijn toekomstige werk en vol vertrouvven in de Sloveense diplomatie. In de april-cditie spreekt de heer Janez Potočnik, het hoofd van de Sloveense onderhandelings-delegatie bij de Europese Unie, over problemen en vrij-stellingen van zijn land in vergelijking met andere kandidaat-staten . Naar zijn optimistische inschatting zou Slovenie al in 2002 of 2003 deel uit maken van de Europese Unie. I.V.B. (EtoKilismadaimiil m sejlmto tbSmuksmgtihajimiKD uipi^i/ap vranu Ihsd osgrnstorikaul Slovensksa Izseljenska Matica vabi Slovence po svetu, njihove prijatelje in sorodnike na tradicionaino “Srečanje v moji deželi”. Udeležite se številnih prireditev, ki bodo 2.julija 2000 v Bogensperku pri Litiji. In het buitenland wonende Slovenen, hun familie en vrienden zijn van harte uitge-nodigd om deel te nemen aan de traditionele “Ontmoeting in mijn land”. Dit evene-ment (vergezeld met vele optredens en gezangjvindt plaats op 2 juli in Bogensperk bij Litija en wordt gcorganiseerd door de Sloveense Emigratie Organisatie. - Informatie: 010 -461 32 12 iSt*'"* 4 ^anez pride na obisk k Jožetu: “Ti pa več bereš kot povprečen LV» Slovenec. Ali si naročen kar na dva časopisa?” “Dva imam, naročen sem sicer samo na enega... “ “Pa oba redno prebiraš?” “Kje pa - nobenega. Veš, tale je vešji, pa ga uporabljam za podkuriti, tisti, ki ga sunem pri sosedovih, pa je mehkejši in ga imam namesto toaletnega papirja... “ Janez komt op bezoek bij Jože: “Tjee zeg, jij leest meer dan de gemiddelde Sloveen. Ben je zelfs op twee kranten geabonneerd?” “Ik heb er twee, maar geabonneerd ben ik maar op een.” “En lees je ze alle tvvee regelmatig?” “Tuurlijk niet, geeneen. Weet je, deze grotere, die gebruik ik om de kachel mee aan te maken, en die andere, die ik bij de buren jat, is zachter. Die gebruik ik als WC-papier...” KUHAJMO Z BOJANOM KOKENl MEH BOJAN) Francoska-Slovenska solata POTREBUJEMO 4 cele krompirje 6 jajc 1 koz graha 1 koz korenčika 1 koz kislih kumaric 5 jž majoneze 2 jž gorčice poper sol RECEPT Skuhajte krompir in pustite, da se ohladi. Skuhajte jajce na trdo in jih olupite. Grah in korenček iz kozarca odcedite. Krompir, kisle kumarice, jajca in korenček razrežite na zelo majhne kocke (1/2 cm ali pa še manjše) in vse to dodajte grahu v večji posodi. Poprajte in solite po okusu, nato pa dodajte majonezo in gorčico ter vse skupaj dobro premešajte. Nekoliko ohlajeno solato ponudite ob hladnem mesu in s kruhom. Zraven pa lahko popijemo (odvisno od vrste mesa) kozarec belega ali črnega vina. Frans-Sloveense salade BENODIGDUEDEN 4 aardappels 6 eieren 5 el mayonai.se 1 pot dopervvtjes 250 gr vvorteltjes 1 pot augurkjes 2 tl mosterd peper & zout RECEPT Aardappelen gaarkoken en laten afkoe-len. Eieren hardkoken en pellen. Dopervvtjes en vvorteltjes uit de pot laten uitlekken. Vervolgens aardappelen, augurkjes, eieren en vvorteltjes in hele kleine blokjes snijden (ongeveer 1/2 cm of nog iets kleiner) en in een grote schaal aan de dopervvtjes toevoegen. Peperen en zouten naar smaak en als laatste de mayonaise en mosterd door de groentes mengen. Enigszins gekoelde salade serveren bij koud vlees met brood. Afhankelijk van soort vlees - kip of varkensvlees - kunnen vve een glas vvitte of rode vvijn erbij drinken. Dober tek! Eet smakelijk! Beste kinderen. $ i Verige week ging ik met mijn dochter Meta in het Zoelense bos wandelen. Toen we op de bospaadjes liepen hoorden we opeens een vreemd geruis. Wat '; i i j S?-.' * '■ -V kon dat nou zijn? Een beer? Nee. Die zijn er in Nederland niet. Een vos? Nee, ook een vos was het niet. Toen we om ons heen keken, ontdekten we achter een struik een grote haas. ook hij zag ons maar was helemaal niet bang voor ons. Hij ging gewoon door met het krabbelen onder de struik. Maar opeens kwam “joost mag het weten waar vandaan” een grote bruine hond aanlopen. De haas zette het op een lopen en de hond liep hem achterna zo hard als hij maar kon. Meta wilde weten vvaarom de hond de haas opjaagde. lk vertelde haar een oude vertelling uit Prekmurje. Wil jij ook weten waarom de honden de hazen opjagen? Lees het verhaal, dan wordt je alles duidelijk. S.H.S. Waarom een hond een haas achterna loopt Eens kwam een haas naar een hond die schoenmaker was: “Meneer de schoenmaker, maak schoenen voor me. Mijn pootjes zijn heel koud.” De hond maakt inderdaad goede schoenen. De haas komt en past ze. Als hij de schoenen aan heeft, zegt hij, dat ze echt goed zijn. Daarna loopt hij door de deur naar het bos zonder acht te slaan op de betaling. En de hond loopt onmiddellijk de haas achterna. Tot de dag van vandaag achtervolgen de honden de vveggelopen haas zo dat deze de schoenen zou betalen maar ze kun-nen hem niet vangen. Waarschijnlijk zullen ze hem ook nooit te pakken krijgen want het komt slechts zeer zelden voor dat een hond zo hard loopt als een haas. H Met een vvortel slijpt hij zijn tanden, door het veld rent hij vveg voor de jagers, zijn oren - radar., zijn sprong - voetstap, in een houten krat is hij een lieve hobby voor de kinderen. Ivan Cimerman ©DS hoDtJjti Ons hondje, waf, waf, hoedt ons voor dieven, jaagt nietsdoeners op, pakt je bij de broekspijp als je hem plaagt. Rust kent hij niet, hij speelt maar door, als hij niets anders heeft dan speelt hij met z’n staart. Fran Ločniškar "Mijn pootjes zijn heel koud...” TWEE VAN DE ZES KALENDERS VERSCHILLEN VAN DE ANDEREN (kijk ook op de volgende pagina). ZOEK ZE OP !! 30 Zdravo, otroci !! Prejšnji teden sem šla s hčerko Meto na sprehod v zoelenški gozd. Ko sva se sprehajali po gozdnih potkah, sva naenkrat zaslišali čudno šelestenje. Le kaj naj bi to bilo? Medved? Ne. Teh na Nizozemskem ni. Lisica? Ne, tudi ni bila. Ko sva se ozirali naokrog, sva za grmovjem zagledali velikega zajca. Tudi on naju je opazil, bal pa se naju ni prav nič. Še naprej je s tačkami brskal pod grmovjem. Kar na lepem pa seje od bog ve kje prikazal velik rjav pes. Zajec seje pognal v tek, pes pa za njim kar so ga nesle noge. Metko je zanimalo, zakaj pes preganja zajca. Pa sem ji povedala staro prekmursko pripovedko. Če bi tudi vi radi vedeli, zakaj psi preganjajo zajce, si pripovedko preberite, pa vam bo vse jasno. S.H.Š. Zakaj teče pes za zajcem Zajec je nekoč prišel k psu čevljarju: “Gospod mojster, sešijte mi čevlje. Zelo me zebe v tačke.” Pes res sešije dobre čevlje. Zajec pride in jih pomeri. Ko ima čevlje obute, pravi, da so res dobri. Nato steče skozi vrata v gozd, ne da bi se zmenil za plačilo. Pes pa jo ubere za njim. Še danes lovijo psi pobeglega zajca, da bi plačal čevlje, vendar ga ne morejo ujeti. Najbrž ga tudi ne bodo nikoli ujeli, ker malokateri pes teče tako hitro kot zajec. DVE SLIKI RAZLIKUJETA OD OSTALIH. POIŠČU JU !! 31 cNf/Š psieek S korenjem brusi si zobe, pred lovci dirja čez polje, ušesa-radar, skok-korak, otrokom v gajbi hobi drag. Ivan Cimerman Naš psiček, hov, hov, nas čuva tatov, podi postopače, pomeri ti hlače, če drezal bi vanj. Miru ne pozna, naprej se igra, če drugega ni, svoj repek lovi. Fran Ločniškar V IKTORS BALKAN RESTAURANT POSTOJNA Grote Oeverstraal 30 -onder 7411 JC Deventer Tel. 0570-619356 Fax 0575-491005 Geopend van vvoensdag t/m zaterdag van 17.00 tot 23.00, op zon- en feestdagen van 16.00 tot 23.00. Keuken geopend tot 22.00. Maandag en dinsdag op afspraak geopend voor groepen vanaf ± 20 personen. Viktor Šolar 32 VICI - AAOPPEN VICI 0 SLOVENCIH / MOPPEN OVER SLOVENEN Legenda govori, da so v peklu ljudje razvrščeni po narodnosti in se v več kotlih kuhajo v vrelem olju, kot so si to zaslužili. Pri vsakem kotlu straži eden izmed hudičev, ki vse tiste, ki hočejo pobegniti, z vilami potisne nazaj - samo pri slovenskem kotlu ni stražarja. Zakaj? Ker ni bojazni, da bi kdo pobegnil. Takoj ko hoče kdo zlesti iz kotla, ga preostali iz zavisti potegnejo nazaj. De legende zegt dat de mensen in de hel op nationaliteit gesorteerd worden en in meerdere ketels gekookt in kokende olie. Naast elke ketel staat een duivel op de wacht om degene die probeert te vluchten met een hark terug te duwen. Alleen bij de Sloveense ketel is geen wacht. Waarom? Omdat er geen vrees bestaat dat iemand zal vluchten. Zodra iemand uit de ketel wil klimmen wordt hij uit afgunst door de anderen teruggetrokken. Vir Z Bron: Najboljše "le o Slovencih, Mondena Založba, Grosuplje, 1999 Dva (še) „— Kaj misliš, kaj dela največ Slovencev?” “Različna dela...” “Mislim, da ne. Po vseh stečajih, ki so prizadeli naše gospodarstvo, kvečjemu iščejo delo.” Tvvee (nog) collega’s: “Wat denk je, wat voor vverk doen de meeste Slovenen?” “Alleriei werk... “ “Ik denk van niet. Na alle faillissemen-ten die onze economie getroffen hebben kunnen ze alleen werk zoeken.” Prijatelj iz tujine vpraga Slovenca: “Zakaj si tega človeka pozdravil z dober večer, Een vriend uit het buitenland vraagt aan een Sloveen: “Waarom heb je deze man met “goedenavond” begroet, het is nog steeds dag? “Omdat het voor mijn ogen donker vvordt als ik hem zie... “ ko pa je še vedno dan? “Ker se mi stemni pred očmi, ko ga zagledam... “ VERENIGING VRIENDEN VAN SLOVENIE Združenje Prijateljev Slovenije Voorzitter: Bojan Gorički, Beethovenstraat 19, 4536 AG Terneuzen. 0115 -613722 Vice-voorzitter: Fred Wolsink, Wisselt 75, 7021 EH Zelhem. 0314-623195 Secretaris: Walter Bril, Teldersweg 185, 3052 TG Rotterdam. 010-461 32 12 Penningmeester: Siem Edink, Otterlaan 13, 2623 CV Delft. 015-256 20 10 Leden: Irena Vreček, Teldersvveg 185, 3052 TG Rotterdam. 010-461 32 12 Leon Kirn, Roos van Dekama erf 96, 2907 EA Capelle a/d IJssel 010 -284 73 30 Vereniging Vrienden van Sloveniš De Vereniging Vrienden van Sloveniš is opgericht op 7 juli 1991. De Vereniging Vrienden van Sloveniš is een zelfstandige en onafhankelijke landelijke organisatie die zich ten doel stelt met name op cultureel, economisch en maatschappelijk gebied de samenweiking tussen Nederland en Sloveniš resp. Nederlanders en Slovenen te bevorderen. De Vereniging beschouvvt zichzelf als de gešigende plaats voor ont-moetingen tussen Nederlanders en Slovenen. De Vereniging wil voorts in bet bij-zonder een ontmoetingsplaats zijn voor de Slovenen in Nederland. (uit artikel 2 van de Statuten) Veleposlaništvo Republike Slovenije: Ambassade van de Republiek Sloveniš vanaf 1-07-2000: Anna Paulovvnastraat 11 2518 BA ‘s Gravenhage 070 - 358 99 20 Louizalaan 179, 1050 Brussel. 00 32 2 646 90 99 ADRIA AIRVVAVS THE AIRLINE OF SLOVENIA Tel: 020-316 42 20