KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 72 (1)
INDUSTR1SKE SVOJINE
Izdan 1 januara 1935.
PATENTNI SPIS BR. 11317
Ogrič Filip, dentist, Novo Mesto, Jugoslavija.
Prednji nišan za puške.
Prijava od 13 novembra 1933.
Važi od 1 jima 1934.
Sada uobičajenim šiljastim prednjim nišanima na puškama oteščano je nišanjenje uslijed toga, što u kratko vrijeme, koje stoji kadkad na raspolaganje za nišanjenje, nije moguće, da se uslijed oštrog sunčanog svjetla ili ugrijanja puščane cijevi slabo vidljivi prednji nišan stavi brza i sigurno s jedne strane vertikalno u istu visinu sa gornjim bridom zadnjeg nišana a s druge strane u središte zadnjeg nišana. Posljedica tog teškog prosuđivanja relativnog položaja tankog vrha prednjeg nišana napram srazmerno širokom izreza stražnjeg nišana su često loži rezultati gađanja.
Te mane uklanjaju se na prednjim nišanima prema ovom pronalasku na taj način, da se prosuđuje pravilno prihvatanje mete samo po relativnom položaju širokih bridova, koji su dobro vidljivi jer se jasno odižu od mnogo tamnije mušice prednjeg nišana.
Nacrt prikazuje na fig. 1 perspektivni prikaz djelova puščane cijevi sa sada uobičajenim šiljastim prednjim nišanoml i sa zad-'jj*111 ^‘šanom, dočim prikazuju fig. 2 4 način nišanjenja sa šiljastim prednjim nišanom i pogreške, koje nastaju odstupanjem od pravilnog položaja. Fig. 5 7 prikazuju nišanjenje sa prednjim nišanom prema ovom pronalasku kao i odstupanje istog od pravilnog položaja dočim prikazuju fig. 8-12 različite oblike izvođenja prednjeg nišana prema ovom pronalasku.
U utoru Đ stolica B odnosno u utoru stolice G, koji su utori izrađeni u vidu Ja-stinog repa na pojačanju B odnosno C puščane cijevi A, koja pojačanja služe kao podloga (stolica) nišana (fig. 1), sjedi podlož-
ložna ploča E šiljastog prednjeg nišana F odnosno 11 zadnjeg nišana J. Ako se nišani tako zvanim pravilnim nišanom, treba da se postavi vrh prednjeg nišana F tako (fig. 2), da dođe s jedne strane tačno u istu visinu sa gornjim bridom zadnjeg nišana! J a si druge strane tačno u središnju liniju izreza zadnjeg nišana. Leži li vrh nišana F iznad iznad gornjeg brida zadnjeg nišana (fig. 3, grubi nišan), nastaju pogreške u gađanju, t.j. meta se pogodi previsoko. Leži li vrh nišana lijevo (fig. 4) ili desno od sredine zadnjeg nišana (lijevo ili desno priljubljeni nišan), [pogodi se meta odviše desno ili lijevo. Trouglasti međuprostori između vrha prednjeg nišana i izreza zadnjeg nišana srazmerno su višeputa veći od poprečnog presjeka vrha prednjeg nišana tako, da je za strelca vrlo teško, da bi mogao brzo i sigurno prosuđivati, da li se nalazi vrh tačno u središnjoj liniji' i u istoj visini sa gornjim bridom zadnjeg nišana (fig. 2) ili postoji nadvišavanje (x, fig. 3) ili postraner. premaknuće (y, fig. 4) nišana. Ta greška nastupa lako napose ako pada oštro sunčano svjetlo sa strane na nišan.
Prednji nišan prema ovom pronalasku trouglastog jc poprečnog presjeka L (fig. 8) i nešta manji od izreza K zadnjeg nišana J te sjedi, jednako kao i šiljasti prednji nišan K (fig. 1), na podložnoj ploči E, koja je uturena u utor D stolice B na kraju puščane cijevi. Ako se nišani pravilnim nišanom (fig. 5) dođe gornji brid L prednjeg nišana u finiju gornjeg brida zadnjeg nišana J, napram tome leže kosi bočni bridovi prednjeg nišana paralelno sa kosim bridovima izreza K zadnjeg nišana. Pri tome na-
Din. 15. —
stajuća oba svjetla proreza 9t i S, (fig. 5), koja su za strelca vazda brzo i oštro vidljiva, postave se na jednake širine, što je prirodno mnogo jednostavnije i sigurnije od prosuđivanja na šiljastom prednjem nišanu da li se nalazi vrh nišana tačno uvisini gornjeg brida i u središnjoj liniji stražnjeg nišana. Najmanje nadvišavanje (x -, fig. 6) gornjeg brida prednjeg nišana nad gornjim bridom zadnjeg nišana odma se može lako 'prepoznati, jer dosižu bočni vrhovi prednjeg nišana do blizu gornjeg brida zadnjeg nišana. Sem toga, takvo nadvišivanje može se lako još prepoznati i po tome, da je širina obih svjetlih proreza Sj i S4 nešta veća od širine pri tačno pravilnom nišanu (fig. 5). Isto se tako može prepoznati lako odstupanje na strani (y, fig. 7) središnje linije prednjeg nišana od središnje linije zadnjeg nišana po različitoj širini svjetlih proreza S5 i SG (S(l je širi od S5). Uspoređivanjem figi' 3 i 4 sa fig. 6 i 7vidi se, da se premaknuće prednjeg nišana na stranu napram zadnjem nišanu može mnogo lakše i tačnije konstatovati na njšanu po ovom pronalasku nego na šiljastom prednjem nišanu (fig. 3 i 4). U svrhu lakšeg uhvaćenja nišan ske tačke proviđenja je glava prednjeg nišana uzdužnim žljebićem M (fig. 8), koji se prikazuje strelcu pri nišanjenju kao mali tro-uglasti izrez M (središnji urez) (fig. 5—7). Mnogobrojnim pokusima dokazalo se je, da se postignu nišanom prema ovom prolasku za 20°/o bolji rezultati gađanja nego sa starim šiljastim prednjim nišanom.
Oblici izvođenja prednjeg nišana prema ovom pronalasku, kako su prikazani na fig. 9—12, omogućuju njihovu upotrebu i na šiljastom nišanu, koji se već nalazi na puščanoj cijevi.
U tu svrhu iskovan ili izbijen je prednji nišan V sa poprečnim mostičem NJ i obim bočnim jezicima 0 0 (fig. 9) iz čeličnog lima koji ne rđa, a oba jezika previnuta su međusobno paralelno u onoj širini, koja odgovara tačno širini stolice B prednjeg nišana (fig. 1) na puščanoj cijevi A. Po fig. 10 nataknuta su oba jezika 0 0 sa sa stražnje strane na stolicu B te suispilje-njem tačno prema njoj pomjereni. A to se može izvesti i sa prednje strane. Da bi se učinio vidljiv i izvana onaj položaj nišana, u kojem je on bio tačno pomjeren prema stolici nišana, pričvrstljiv je jedan od oba bočna jezika 0, pomoću jednog malog vijka ili klina, na stolicu B.
Kako se može razabrati iz fig. 1, proviruje podložna ploča E prednjeg nišana nešta preko stolice B. U tom slučaju jnožebiti, bočni jezik 0, koji leži ispod provirujuće ploče E nešta uži od na suprotnoj strani stolice B ležećeg bočnog j( rika 0, čime se postigne,
da se prednji nišan, može nataknuti na stolicu B samo sa one strane, prema kojoj je bio podešen prigodom upucanja puške. Uturivanje sa ustne strane cijevi nije moguće, jer se onaj jedan široki jezik 0 ne može u-turiti pod provirujući! ploču E (fig. 1 i 10).
Na fig. 12 prikazan je jedan primer izvođenja prednjeg nišana od čeličnog lima, gdje se postigne neko pojačanje nišanskog jezika L’ time, da se njegovi bridovi zarub-Ijivo nešta previnu. Da bi se sprečilo neželjeno izvijanje nišanskog jezika L’ napram središnjem mostiču N, može se u njega u-presovati jedno šuplje rebro L”, koje dosiže od gornjeg do donjeg brida ili se to postiže prelazom previnutog brida L’” jezika L' u previnuti gornji brid središnjeg mostiča N.
U svrhu sprečenja nepravilnog naticanja prednjeg nišana na stolicu B, mogu biti previnuta oba bočna jezika 00 na donjem rubu unutar. Time nastajuće obrubne prečke 0’, 0’ uture se u odgovarajuće utore B’ B’ na stolici B (fig. 12).
U svrhu lakšeg prihvaćanja mete (centra) pri gađanju, na kružne mete, možej biti smješten u sredini trouglastog nišanskog jezika L’ (fig. 11) neki prsten T od žice, čiji krajevi T, T2 presižu dolje preko središnjeg mostiča N te su osigurani protiv postranog i uzdužnog promicanja i iskretanja pomoću previnutih rubova PP odnosno RR lima. Tada se prikazuje meta U kao taman krug u-nutar prstena T te se koncentričan položaj mete U može lako konstatovati po uskom svjetlom prorezu V. Prsten T može biti iskovan ili izrezan iz lima iz jednog komada sa nišanskim jezikom L’, a sem toga pojačan jednim prstenom od žice na kojeg je pri-rubljen limeni prsten. Bitno je vazda, da nasjeda prsten T tačno na središnji zarez M’.
U svrhu sprečenja nehotimičnog ili hotimičnog deformisanja nišanskog jezika L’ ili prstena T, čime bi se rezultati gađanja znatno pogoršali, može biti predviđena na kun đaku puške neka udubina, u koju se u-turi prednji nišan van njegove upotrebe tako, da ostaje na cijevi puške samo stalno na njoj pričvršćeni šiljasti nišan.
Patentni zahtjevi:
1.) Prednji nišan za puške, naznačen time, da je trouglastog poprečnog presjeka (L, fig. 8) nešta manjih dimenzija od iž-rcza (K) zadnjeg nišana (J. fig. 1) j da pada gornji brid pri pravilnom nišanjenju (fig. 5) u gornji brid zadnjeg nišana, dočim, kosi bočni bridovi prednjeg nišana (L) leže paralelno sa kosim bridovima izreza zadnjeg nišana (K) tako, da se izravnanjem širina o-bih dobro vidljivih svjetlih proreza (&! i S,,, fig. 5), koji nastaju između prednjeg
(L) i zadnjeg; (K) nišana, postigne brzo i sigurno prihvaćanje mete.
2.	) Oblik izvođenja prednjeg nišana po zahtjevu 1)., naznačen time, da je iskovan nišan sa središnjim mostičem (N) i dva bočna jezika (OO, fig. 9) iz čeličnog lima koji ne rđa a bočni jezici (OO) previnuti su međusobno paralelno i pomjereni prema širini stolice (B, fig. 1) prednjeg nišana na puščanoj cijevi (A) u svrhu, da bi se prednji nišan mogao nataknuti s prednje ili stražnje strane na stolicu (B, fig. 10), koja je stalno učvršćena na puščanoj cijevi.
3.	) Oblik izvođenja nišana po zahtjevu 2)., naznačen time, da su bridovi (L’”) tro-uglastog nišanskog* jezika (L’) previnuti u svrhu pojačanja.
4.	) Oblik izvođenja nišana po zahtjevu 3), naznačen time, da je utisnuto, u svrhu
pojačanja nišanskog jezika (L’, fig. 12), u sredini središnjeg mostiča (N), jedno šuplje rebro (L”), koje dosiže od gornjeg do donjeg brida nišana.
5)	. Oblik izvođenja nišana po zahtjevu 4)., naznačen time, da su previnuti donji bridovi (O’, fig. 12) bočnih jezika (O) na unutar1 i 'utureni u jedan utor (B’B’) stolice (B) prednjeg nišana.
6)	. Oblik izvođenja nišana po zahtjevu 2)., naznačen time, da nasjeda na središtu tro-uglastog nišanskog jezika (J’, fig. 11) jedan prsten (T) od žice, čiji krajevi (T, T2) presižu dolje preko središnjeg mostiča (N) te su osigurani protiv postranog i uzdužnog premicanja i jiskretanja previnutim obrubima (PP odnosno RR), u svrhu lakšeg prihvaćanja kružne mete.
Ad pat.br. 11317




;.v>'

■ >’