y.V.V, YiViV.v.Y,y.v,v,v.y,y,y,v,yly i V, Y , V AA Vt v 1V1Y1 V.ViVjV.V lYjYiY ■Cv. CLASBENA / MATICA p V ^ * LJUBLJANI Hs»------ iT7TrxT7wxTmTx'wrocT^ b. < -< -< < < -< < -< < < < < < < < < < < V.Y. Maciej Hubad, dyrektor paüstwowego konserwatorjum i szkoly Macierzy Muzycznej w Lublanie, dyrygent ch6ru öpiewaczego Macierzy Muzycznej w Lublauie, poswi^cil wiekszosd czynnego žyeia swojego rozwojowi sloweöskiej Muzyki cliorowej. Z chörem swoim najpierw wykonal wszystkie znakomitsze dziela rodzimej literatury, a zapoznal nas tež z wielkiemi dzielami obcych literatur. Jest zasluga Hubada i chöru spiewaezego Macierzy Muzycznej, že Lublana uslyszala tyie najwi^kszych dziel literatury äwiatowej. Jako dyrygent jest fachowcem o wielkiin srnaku špiewackim i uczuciu artystycznem, jako interpretator zaš bezsprzecznie jednym z najwybitniejszycli. Wybör jego programu jest bardzo szereßliwym, bo kieruje sie zawsze wzgledami artystycz-nymi i wzgledaini 11a stuchaczöw. On pierwszy wprowadzil slowetiska piešn ludow<\ do sali koncertowej. Urodzil sie 1866 w Skarucznie przy Lublanie ali kolo Lublany. Glasbena Matica v Ljubljani je bila ustanovljena leta 1872., potem ko so bili Slovenci popolnoma iztisnjeni iz Filharmonične družbe, ki je bila do takrat po svojem ustroju in delu namenjena slovenskemu in nemškemu prebivalstvu Ljubljane. Prvotni namen Glasbene Matice je bil izdajanje slovenskih posvetnih in cerkvenih skladb ter zbiranje narodnega blaga. Leta 1882. je otvorila svojo glasbeno šolo. Jeseni 1891. pa je bil ustanovljen pevski zbor Glasbene Matice, ki ga je prevzel 1. decembra 1891. ter ga vodil le s presledkom par let ves čas njegov današnji pevovodja ravnatelj konservatorija g. Matej Hubad. Po prevratu je razširila Glasbena Matica svojo šolo v konservatorij, ki je prišel dne 1. aprila 1926. v državno upravo. Leta 1919. se je ustanovil v njenem področju tudi lastni orkester. Pevski zbor Glasbene Matice je izvedel tekom svojega 361etnega delovanja nad 200 velikih koncertov, na katerih je izvajal poleg del domače literature tudi veliko največjih in najpomembnejših del svetovne literature. Danes v desetem letu slovenskega in poljskega nacionalnega osvobojenja stopijo slovenski pevci, člani Glasbene Matice, prvič na svetla tla poljske zemlje s pozdravom, skromnim, a toplo občutenim: s slovensko in jugoslovensko pesmijo. Ako ogreje poljska srca, bo še bolj zbližala brate z brati. «Glasbena Matica»* (Macierz Muzyczna) w Lublanie, glöwnem miešcie Sloweniji, najbardziej zachodniej dzielnicy Jugoslawji, zostala zafožona w r. 1872. Wtedy byli Sfowency zupelnie wykluczeni z Towarzystwa Filharmonicznego, ktore uprzednio swoim ustrojem i swoja praca rozdzielalo sto-wenskich i niemeckich mieszkancöw Lublany. Pierwotnem zadaniem «Glasbenej Maticy» bylo wydawanie slowenskich kompozycyj swieckich i koscielnych oraz skupianie muzycznegodorobkunarodowego. W r. 1882 «Matica» otworz-yla swoja szkole muzyczna. W jesieni zaš 1891 zostaf za-lozony chör spiewaczy «Glasbenej Maticy», ktörego kierow-nictwo objal l.grudnia 1891 p. Maciej Hubad; kierowal on nim przez caly czas až do dnia dzisiejszego — z przerwa zaledwie kilku lat — bedac nadto obecnie dyrektorem kon-servatorjum w Lublanie. Chör spiewaczy «Glasbenej Maticy» dal w ciagu swojej 361etniej pracy przeszto 200 wielkich koncertöw, na ktörych obok dziel literatury rodzimej produkowal tež dužo najwiek-szvch i najznakomitszych dziel literatury wszechswiatowej. Dzisiaj w dziesiatym roku wyzwolenia narodowego i pan-stwowego Polski i Jugoslawji spiewacy slowenscy, czlon-kowie «Glasbenej Maticy» przycodza pierwszy raz na ziemie swieta polska, pozdrawiajac ja goracem sercem: piešnia slowenska i wogöle jugoslowianska. Ješli jej sig uda ogrzač serca polskie, zblizy ona jeszcze bardziej braci z bracmi. * «Glasben>, przymiotnik od «glasba» = muzyka (glas = glos). SPORED KONCERTA PEVSKEGA ZBORA «GLASBENE MATICE» LJUBLJANSKE ZBOROVODJA: RAVNATELJ MATEJ HUBAD I. Jacobus Gallus Carniolus, 1550—1591: 1. Musiča, noster atnor. 6glasni madrigal. 2. Ave Maria. 8glasno v dveh zborih. 3. Laus et perennis gloria. 8glasno v dveh zborih. Anton Lajovic, * 1878: 4. Bolest koval. 5glasno. 5. Lan. 4glasno. 6. Napitnica. 5glasno. II. Jakov Gotovac, * 1895: 7. Jadovanka za teletom. 8glasno. Josip Slavenski, * 1896: 8. Molitva dobrim, očima. 4—8glasno. Anton Lajovic, * 1878: 9. Zeleni Jurij. 4—6glasno. Emil Adamič, * 1877: 10. Igra na nebu. 6—7glasno. Emil Adamič, * 1877: 11. Mlad junak. 4glasno. Poljudne in narodne pesmi: Stanko Premrl: 12. Zdravica. 4glasno. St. St. Mokranjac, 1855—1914: 13. VIII. rukovet srpskih narodnih pesama. Narodne pesme sa Kosova: a) Džanum, na sred selo. b) Što Morava mutno tele. c) Razgrana se grana jorgovana. č) Skoc kolo. Anton Schwab: 14. Zdrava Marija. Narodna — Hace: 15. Čer go moja Čergice. Narodna — A n d e1: 16. Igra kolo. Narodne — Hubad: 17. Je pa davi slanca pala. 18. Oor čez jezero. 19. Miška. 20. Škrjanček. PROGRAM KONCERTU CHÖRU SPIEWACZEGO „GLASBENEJ MATICY“ (MAC1ERZY MÜZYCZNEJ) LUBLANSKIEJ. DYRYGENT CHÖRU: DYREKTOR MACIEJ HUBAD. I. Jacobus Gallus Carniolus, 1550—1591: 1. Muska, noster amor. Madrygai na 6 glosöw. 2. Ave Maria. Na 8 glosöw w dwöch chörach. 3. Laus et perennis gloria. Na 8 glosow w dwöch chörach. Antoni L a j o w i c, * 1878: 4. Böl kowal. Na 5 glosöw. 5. Len. Na 4 glosy. 6. «Napitnica» (= Toast). Na 5 glosöw. II. Jakob Gotovac, * 1895: 7. Piešn žalu za cielgciem. Na 8 glosöw. Jožef Sl a venski, * 1896: 8. Modlitwa dobrym oczom. Na 4—8 glosöw. Antoni Lajovic, * 1878: 9. Zielony Jerzy. Na 4—6 glosöw. Emil Adamič z, * 1877: 10. Or a na niebie. Na 6—7 glosöw. Emil Adamič z, * 1877: 11. Mtody junak. Na 4 glosy. Stanko Premrl: 12. Zdravica (Toast). Stefan St. Mokraniac, 1855—1914: 13. Serbskie piešni ludowe. Piešni ludowe z Kosovego Pola: a) Džanum, na sred selo (Duszo, wšrod wsi). b) Czemu Morawa mgtna plynie. c) Rozgatezita sie ... d) Skocz, koto! Antoni Schwab: 14. Zdrowas, Marjo! Jožef Hace: 15. Čer go, moja cergice (Corko, moja cöreczko). Andel: 16. Tanczy kolo... Maciej Hubad: 17. Dzisiaj rano szronik padnie... 18. IV görze nad jeziorem... 19. Myszka. (Piešn slowenska.) 20. Skowronek. (Piešn slowenska.) Polskie tlumaczenie opracowat univ. prof. dr. Franciszek Ilešič z. Jacobus Gallus: 1. MUSIČA, NOSTER AMOR (Madrigal, izdan leta 1596. — Madrygat, wydany w r. 1596.) Musiča, noster amor, Et Aonidum castra sit fida pedisequa vatum, Poesis amet. Molliter ad cunas Et lacrimas vatum fingere nata melos. colit et suspiria Exulet hostiles acuens Caesar, taratantara motus. Vivat, io magnis Vivat! turba sacrata diis. Jacobus Gallus: 2. AVE MARIA Ave, Maria, in mulieribus, gratia plena, et benedictus frudus Dominus tecum, ventris tui, benedicta tu Jesus Christus! Jacobus Gallus: 3. LAUS ET FERENNIS GLORIA Laus et perennis gloria Deo patri et filio sancto simul paraclito in saeculorum saecula. Amen. Gallusowe chöry zostaty uložone cz^sciowo po wydaniu «Denkmäler der Kunst», czesciowo zaš po r^kopisach partytury. Opracowat i uložyl ich w partytury dr. Jözef Mantuani. Anton Lajovic: 4. BOLEST KOVAČ BOL K O WAL Bolest je kovač za moje srce. Na njenem ognjišču mi strast gori. Vedno strašni vihar v žerjavico srca divje sopiha in grozne plamene pali mi besno. Bolest pa neusmiljeno kuje srce, dokler trdo ni kakor jeklo kaljeno. Dobro kuje bolest! Ne stare vihar in mraz ne požge in rja ne sne, kar bolest je skovala. Anton Lajovic: 5. LAN (Dragutin M. Domjanič.) Dalko polje, beli dan, v polju se zaplavil lan, rosa drobna se sveti, duša draga, gde si ti? Rosu bude sunce vzelo, bu li moje suze štelo? Rekel si: «Kad cvel bu lan, buš vre moja v onaj dan?» (Poeta poröwnywa bol serca z kovalem, a walkQ serca z prac^ kowala.) Böl jest kowalem dla mojego serca. Na jego ognisku namietnošč mi gore. Ciagle straszny wicher do zarzewia serca dziko dmie i grožne plomienie pali mi wsciekle. Bol zaš niemilosiernie kuje serce, až sig stanie twardem jak stal hartowna. Dobrze kuje bol! Nie zlamie wicher i mröz nie spali i rdza nie zje, co bol ukul. LEN (Dziewczyna na wiosnQ, patrzqc na kwitnqcy len, wzywa swojego koclianka.) Szerokie pole, bialy dzieri, na polu blekitnieje len, rosa drobna perli sig, drogi moj, gdziež jesteš ty? Rosg osuszy sloiice, lecz czy osuszy moje lzy? Möwiles mi: «Gdy zakwitnie len, czy juž moja bedziesz wtedy?» Vidiš, sad se vse plavi, zakaj jošče kesniš ti? Z žalosti bledi mi lice, naj pozabit naj bogice! Kaj po boju gde ležiš, za navek pod poljem spiš? Poveč mi: «Kad lan bu cvel, buš od mene senjat štel» Tak ja dragam cvetje lana, tak boli me v srcu rana! Widzisz, teraz wszystko jest modre, dla czego jeszcze spožniasz sig? Od smutku blednieje mi lice — nie zapominaj mnie, biedaczki! Czys ty w boju polegl gdzie, i na zawsze w ziemi špisz? Rzeknij mi: «Gdy zakwitnie len, czy zechcesz o mnie šnič?» Tak ja pieszcze kwiecie lnu, tak mi§ boli w sercu rana. Anton Lajovic : 6. NAPITNICA Moj dom je v treu kočica, a ljubica mojolčica. Nad trsom mlada tička dva se ljubita. Čink, čink, prepevata in s kljunčki se poljubljata! Ah, ta ljubav!... A moja ljubica je le majolčica! NAPITNICA Moim domen jest w winorosli chalupka, lecz kochanka majolczyca (= puhacz). Nad winorosla si§ kochaja dwa mlode ptaczgta. Czynk czynk, (Cwierk, cwierk), przyšpiewuja i dziobkami sig caluj§! Ach, ta milošč!... Lecz moj§ kochanka jest tylko majolczyca. Jakov Gotovac: 7. JADOVANKA ZA TELETOM (Satira.) Joj, a-oj, u Mostaru tele poginulo, vas se Mostar za njim ojadio. Da je za čim ne bi ni žalio, no za tele, žalosna mu majka: Sve se babe u crno zavile a djevojke djerdjefe bacile, . a težaci ralo i motiku, dučandžije dučan zatvoriše, domačice u cm lonac vare, popadije emu kafu piju. Joj, a-oj, u Mostaru tele poginulo. Joj, a-oj. * Mostar miasto w Hercegowinie Josip Slavenski: 8. MOLITVA DOBRIM OČIMA (Zvonko Milkovič.) Ja još ljubim oči, dobre oči odane: kao baršun meke, što se miluju, ko molitve lepe, što se smiluju, kad susretnu šutnju, Voja pau PIESN ZALU ZA CIEL^CIEM (Satyra.) iešfi ošmiesza mieszkaüsöw raiasta Mostaru, smuc^cych siQ z powodu šmierci cielqcia.) Joj, a-oj! W Mostarze* cielg zgin§lo, caly Mostar si§ zasmucil. Czegoš innego ani by nie zalowal, lecz za cieleciem bylo mu smutno. Wszystkie baby žalob§ wložyty, a dziewezeta robotki rzucily, a rolnicy radio i motyke, kupey sklepy zamkneli, gospodynie w czarnym garnku warza, popadje czama kaw§ pija. Joj, a-oj! W Mostarze ciele zginelo. Joj, a-oj! v Jugostavji. MODLITWA DOBRYM OCZOM (Poeta stwierdza, že jego žycie jest po-szarzane, ale jeszcze lubi dobre oczy, ktöre by mu mogly przynieöö ukojenie.) Ja jeszcze lubie oczy, dobre oczy oddane: jako aksamit miekkie, ktöre milošd budza, jako modlitwy piekne, ktöre litošč rodza, gdy spotkaja milczenie cierpiace. Jak6b Gallus-Carnio-1 u s (Jaköb Petelin), wsp61-czesny slynnemu Paleatrynie, ulozyt 517 kompozycyj o wiek-szej' objetošei: Ukladal msze, inotety. madrygaly itd. na 4 do 20 glosow w fitylu polifoniez-nym. W dniku wyszly jego dziela w r. 1580—1596 w Pradze. Gallus urodzil siti 1550 w Ryb-nicy, miasteezku dzisiejsrej Slo-wenji. Ksztatcil sie w StycJfcnie. Zwettlu i Melku i byl od r. 1570 do 1574 czlonklem wiedefiskiego nadwornego cliöru fipiewac-zego. Potem zaž objechal Czehy, Mora wie i Szlqsk; w r.6579 wst^pil do služby olomunieckiego bis kupa Stanisiawa Pawlowskiego jako kapelmistrz i pozostat w üloinuficu do r. 1585. Nast^pnie przeniosl sie do Pragi; tu zostal tež pochowany. Antoni Lajovic jest znako mitym przedstawieielem wspöl-czesnej modernistycznej muzyki slowefiskiej. Obiera 8obie wpraw-dzie pošredni** modernistyczn^ droge, leez jego kompozycje: sola, chöry i simfonje odznacza-jq sie glebin myäli muzycznyeh. Hit starannie wypracowane i wy-konane i maju wvrainy Charakter narodowy. Lajovic jest takže znakomitym essayisttv muzycz-nym. Urodzil sie w r. 1878. Po uicoficzeniu szkoly Macierzy Mu-zycznej studjowal w Wiedniu na kompozytorskim wydziale kon-serwatorjum i odbyl Btudja praw-nicze na uniwersyteeie. Übecnie jest radcu sudowyra w Lublanie Jaköb G o t o \v a c jest kom-pozytorem mtodszej generaeji kroackiej, usihij