i/^r Vereniging Vrienden VAN Slovenie Združenje Prijateljev Slovenije Indien onbestelbaar retour aan: FAGOTSTRAAT 47 2287 BC Rijswijk (ISSN 0928-8376) INHOUD Inhoudsopgave en Colophon 1 Woord van de voorzitter 2 Sloveense dag in Delfi 3 Jaarvergadering 8 april 4 Nederlands kampioenschap Tarok 4 De laatste ontwikkelingen in Slovenie 5 Doelstellingen van het LIZE 9 Beroemde Slovenen op Tolarbiljetten: Valvasor 11 Bestuur 22 Jaargang 4 numraer 1, februari 1995 werd verzorgd door de redactie, met medewerking van de heren Siem Edink en Willem Roodhuyzen. Uit deze uitgave mag niets worden overgenomen, tenzij met bronvermelding. Een exemplaar is te bestellen door f5,- over te maken op giro 6318199 t.n.v. de Ver. Vrienden van Slovenie te Delfi. Meningen die in Lipa worden geuit, wordcn nict noodzakelijkerwijs gedecld door het bestuur. Spoštovani člani Združenja Prijateljev Slovenije! Še enkrat van želim srečno in uspešno Novo Leto 1995. Vsi tisti, ki smo preživeli Božične praznike v Sloveniji, smo uživali v snegu in soncu. Ne samo, da smo imeli beli Božič, tudi za Silvestrovo je padal sneg in tako je bil vstop v Novo Leto zasnežen in romantičen. Vsa slovenska smučišča so obratovala s polno paro in lepo vreme je privabilo obilo smučarjev na bele poljane. Žal tudi letos nisem opazila veliko tujih turistov in skoraj nobenega Nizozemca (razen mojih prijateljev). Mislim, da bi bil že čas, da bi slovensko turistično ponudbo popestrili in povečali, tudi za zimske počitnice. Iz lastnih inzkušenj vem, da bi nizozemski turist tudi pozimi užival v slovenskih gorah, pa naj bo to na smučanju, teku na smučeh in tudi sprehodih po zasneženih gozdovih. Upam, da bomo skupaj našli način, kako Slovenijo približati nizozemskemu turistu tudi v zimskem času. Na koncu bi vas vse rada povabila na naš letni članski sestanek, ki bo 8 Aprila 1995 v Delftstede v Delftu. Povabilo za ta sestanek boste pravočasno dobili in upam, da se takrat vidimo. Lep pozdrav, Judita Strohmaier Geachte leden van de vereniging "Vrienden van Slovenie" Nog een keer mijn beste vvensen voor het nieuvve jaar 1995. Wij, die onze kerstvakantie in Slovenie hebben doorgebracht, hebben kuimen genieten van veel sneeuw en zon. De witte Kerst was prachtig en ook met Oud en Nieuvv heeft het er gesneeuwd, zodat het nieuvve jaar is begonnen als een romantisch sprookje. Alle skigebieden in Slovenie vvaren volop in bedrijf en het mooie weer trok veel skiers naar de Sloveense pistes. Helaas heb ik ook deze vvinter vveinig buitenlandse toeristen gezien en bijna geen Nederlanders (behalve mijn eigen vrienden). Ik denk dat het toeristische aanbod voor de vvintersport in Slovenie veel heter en aantrekkelijker gemaakt moet vvorden. Ik vveet zeker dat de Nederlandse toerist zou genieten van de Sloveense bergen en bossen, ook in de vvinter (skien, langlaufen en ook vvandelen). We moeten proberen om Slovenie bij de Nederlandse vvintersporters heter te promoten. Ik wil U tevens uitnodigen voor onze jaarlijkse ledenvergadering op 8 april 1995 in Delftstede te Delit. De uitnodigingen voor deze vergadering vvorden U tijdig toegezonden. Tot ziens en vriendelijke groeten, Judita Strohmaier SLOVEENSE DAG in DELFT 8 april 1995 13.00 - 14.30 uur Jaarvergadering 15.00 uur Opening 15.30 - 16.15 uur 1-ste serie Lezingen 16.30 - 17.15 uur 2e serie lezingen 17.15 uur Borrel 18.00 - 24.00 uur Muziek, dans en eten Sloveens buffet met muziek en dansgroep buffet + feestavond f 32,50 p.p. voor leden f 40,00 p.p. niet leden reserveren verplicht secr. P. Iskra 070 - 3942435 feestavond gratis voor leden niet leden f 7,50 DELFTSTEDE, phoenixstraat 66, 2611 AM DELFT J aar vergader ing Onze Algemene Ledenvergadcring zal worden gehoudcn op 8 april a.s. ora 13.00 uur in Delftstede te Delft. Aangezicn drie leden (te weten Pavel Iskra, Frank van Krevel en Vesna Mamit) aftreden en nict ieder zich hcrkiesbaar stelt, roept het bestuur u op zich aan te melden voor een bestuursfunctie. Kandidaten kunnen zich schriftelijk aanmeldcn bij het secnetariaat (liefst voorzien van een korte profielschets die we kunnen opnemen in de volgendc LIPA, maar noodzakelijk is dit niet). De agenda voor de jaarvergadering zal u tijdig worden toegestuurd, of zal bekend gcmaakt worden in de volgende LIPA (eind maart). Houdt u dus de datum van 8 april vrij, want we rekenen op een grote opkomst!! Het bestuur Nederlands kampioenschap Tarok Iederecn die houdt van gezelligheid, een bectje fanatick tarokken (maar niet te), een kletspraatje met (andere) Slovenen en een lekker glas, en die niet aanwczig was op 22 januari in Delft, die hceft echt iets gemist! Hoewel we gehcx)pt hadden op cen grotere opkomst -maar het starten van een traditie vergt nu ecnmaal wat tijd- was dit eerste kampioenschap zonder meer een reuze succes. Gloricuze winnarcs was Marica Iskra, die zich een jaar lang Nederlands kampioen Tarok mag nocmen. Volgend jaar zal zij onge-twijfeld haar titel verdedigcn. Wie neemt het dan tegen haar op? HELAAS is in het kerstnummer bij het artikel van Diaken Pceters over de klokkcn voor Ivancna-Gorica op blz.6 een foto, voorstellende drie kerkklok-ken, niet afgedrakt. Hiervoor onze excuses. De laatste ontwikke!ingen in Slovenie Enquete EU. Op 3 december j.1. liield de krant "DELO" een enquete over de toetreding van Slovenie tot de EU. De uitslag vvas: 67,8% voor toetreding, 16,8% tegen en 15,4% weet het nog niet. Een andere vraag die gesteld werd, was: moet Slovenie deel uitmaken van een nieuvv soort Joegoslavie? Tegen vvas 89,0% van de mensen, 6,1 % vvas voor en 4,9% had geen mening. Verkiezingen voor gemeenteraad en burgemeester. Op zondag 4 december vvas het zover: er vvaren ge-meenteraads- en burgemeestersverkiezingen. Deze moesten gehouden vvorden vanvvege het feit dat eerder in het jaar een enquete vvas gehouden over de vraag of er meer gemeenten zouden moeten komen dan er op dat moment vvaren. De uitslag heb ik eerder geschre-ven: er zijn nu 147 gemeenten. De resultaten van de verkiezingen vvaren als volgt: De opkomst vvas 61,9%, de laagste van de laatste 4 jaar. Er vverd gekozen voor 2784 raadsstoelen en 147 nieuvve burgemeesters door 1.520.000 stemgerechtigden. De uitslag voor de gemeenteraad vvas: SKD 18,43%, LDS 17,25%, SDSS 13,86%, ZLSD 13,31%, SLS 12,70%; de rest kreeg minder dan 10%, te vveten: Onathankelijke kandidaten 9,47%, DeSUS 3,99%, SNS 3,35%, Zeleni 3,04%, Zveza za Primorsko 1,58% en DS 1,31% van het totale aantal stemmen. De resultaten voor het burgemeesterschap vvaren als volgt: SKD vvas 29 keer eerste en 28 keer tvveede, SLS vvas 27 keer eerste en 24 keer tvveede, LDS 23 keer eerste en 36 keer tvveede, SDSS 20 keer eerste en 18 keer tvveede, ZLSD 16 keer eerste en 14 keer tvveede, DeSUS 2 keer eerste en 2 keer tvveede, Zeleni 1 keer eerste en 4 keer tvveede, ZZP (Zveza za Primorsko) en N D beide 1 keer eerste en 1 keer tvveede. SNS, DS, SND en SED hebben met hun kandidaten geen eerste of tvveede plaats behaald. Het gevolg van een en ander vvas dat er in 90 gemeenten op zondag 18 december j.1. opnieuvv moest vvorden gestemd voor de burgemeester, omdat geen van de kandidaten de absolute meerderheid had. De opkomst vvas ditmaal slechts 48,5%. Na de tvveede ronde zijn de uiteindelijke resultaten als volgt: Onathankelijke kandidaten hebben 29 burgemeesters, SLS 27, LDS 23, SKD 21, SDSS 18, ZLSD 13, Gemeenschappelijke kandidaten 13, ZZP 1 en SOPS (Slovenska obrtno-podjetniska stranka) 1. In Ljubljana is na de tvveede ronde Dimitrij Rupel (LDS) burgemeester geworden. Verkeersinfo. Het traject Gornja Radgona-Lenart-Maribor vice versa, is praktisch helemaal klaar op een kort stukje na, ter hoogte vati Lenart, waar nog de oude weg is (deze moet nog opnieuvv vvorden geasfalteerd). Verder is op dit traject de weg verbreed en opnieuw geasfalteerd en er zijn ook bochten uitgehaald. Veel plezier in Slovenie als u nog mocht gaan. Sloveense skiprestaties. Op 20 december j.1. behaalde Jure Košir in Lech (Oostenrijk) de 3° plaats bij het onderdeel slalom. Van de andere Sloveense skiers werd Miklavc 17°, Kunc 21° en Grilc 25°. De dagen ema presteerde Jure Košir redelijk, hij belandde steeds in de top 10 van het eindklassement. Het gevolg hiervan is dat op de ranglijst voor de vvereldbeker de Slovencu de volgende plaatsen bezetten: Košir de 4°, Grilc de 21°, Kunc de 41°, Miklavc de 56° en Koblar de 100° plaats. Jure Košir had toen alleen nog Tomba, Aamodt en Von Griinigen (resp. de nummers 1, 2 en 3) op de wereldranglijst voor zich. Bij de dames gaat het tot nu toe redelijk. Op 21 december j. 1. was in Alta Badia (Italie) de slalom voor de dames. Het eindresultaat voor de Sloveease vrouwen was: Urška Hrovat op de 7°, Špela Pretnar op de 12°, Katja Koren op de 16° en Alenka Dovžan op de 25° plaats. Op de vvereldranglijst bezetten zij de volgende plaatsen: Hrovat de 13°, Pretnar de 25°, Dovžan de 47° en Koren de 58° plaats. De resultaten van alle Sloveense skiers en skiesters zagen er beter uit dan vorig seizoen. Dat belooft dus nog wat voor dit seizoen. Wintersport in Slovenie. Op woensdag 21 december 1994 was er in Slovenie veel sneeuw gevallen, waardoor iedereen last ondervond. In de omgeving van Celje was 60 cm gevallen, in Pomurje 30 cm, Idrija 25-30 cm, in de omgeving van Tolmin 45 cm. Dolenska 30-40 cm, Posavje 25-30 cm, en op Čmomalj weg ongeveer 35 cm. Door de hevige sneeuvvval, die vrij plotseling kwam, had alle verkeer vertraging opgelopen. Zo hadden de bussen en treinen een vertraging van 30 minuten tot een uur en soms nog langer. Voor de vvintersporters onder ons geef ik de sneeuvvhoogte in de belangrijkste wintersportgebieden van Slovenie: Karavank en Savinjske alpen ongeveer 30 cm sneeuw, in de Julijske alpen lag op ongeveer 1000 m hoogte ca. 45 cm en op 2500 m ongeveer 65 cm. Pohorje had op 1500 m hoogte een dikte van ongeveer 60 cm. De dagen erna was er nog meer sneeuw gevallen en er werd nog meer sneeuvv voorspeld voor de wintersportgebieden. Slovenie had een witte kerst. In november 1993 was er zoveel sneeuw gevallen dat men er aan twijfelde of er in 1994 ook sneeuvv zou vallen. Met deze laatste sneeuvvval is het vvintersportseizoen geopend en zien veel organisaties hun vvinsten in de vvintersportgebieden stijgen. Ook in Oostenrijk en Kroatie is er veel sneeuvv gevallen. Sloveense aktualiteiten in januari 1995 Brief Paus aan Kučan. Op 5 januari j.l. schreef Paus Johannes Paulus II een brief aan president Milan Kučan. In de brief stond onder meer dat de paus in mei of juni van het komende jaar een bezoek brengt aan Slovenie. Sloveense skiprestaties. Op 6 januari j.l. heeft in Kranjska Gora voor de vvereldkampioenschappen de slalom plaatsgevonden. Er vvaren ongeveer 15000 toeschouvvers. De einduit-slag voor de Slovenen was 2° Kunc en 4° Košir. In het vveekend van 7 januari was in Garmisch Parten- kirchen het beste Sloveense resultaat 5° Košir en op de 9° plaats Miklavc. In het vveekend van 14 januari vvaren de beste resultaten 2° Košir en 8° Miklavc. In het vveekend van 21 januari bezette Košir de 3° en Miklavc de 14° plaats. Hiermee komt Košir in het totaal klassement op de derde plaats na Tomba en Girardelli. Dames De beste resultaten door de Sloveense dames in de maand januari behaald zijn een 3° plaats voor Pretnar en een 10° voor Katja Koren, op 23 januari in Heren Gortina d’Ampezzo. Het totaal klassement zag er op 24 januari als volgt uit: 14° Pretnar, 17° Hrovat, 36° Koren en 39° Dovžan. Olympische winterspelen 2002. De negen kandidaten voor de 01ympische Winterspelen zijn Graz (Oosten-rijk), Jaca (Spanje), Ostersund (Zweden), Poprad (Slowakije), Quebec (Canada), Salt Lake City (VS), Sion (Zvvitserland), Soči (Rusland) en Trbiž, oftewel Tarvisio (Italie, Slovenie en Oostenrijk). Voor Tarvisio zijn Planica en Kranjska Gora kandidaat gesteld, alsmede een paar andere Sloveease plaatsen. Milan Kučan in Oostenrijk. Op dinsdag 10 januari j.l. was de Sloveense president Milan Kučan voor anderhalve dag op officieel staatsbezoek in Wenen. Hij sprak o.a. met de Oostenrijkse president Thomas Klestil en minister van Buitenlandse zaken Alois Mock. Oostenrijk steunt en helpt Slovenie bij het toetreden tot de EU. Milan Kučan sprak ook met Franz Vranitzki, premier en voorzitter van de Oostenrijkse Kamer. Kamervragen aan de minister van defensie. Op vrijdag 20 januari werden in het Parlement vragen gesteld aan de minister van defensie over de besteding van de defensiegelden. Dit duurde de hele dag en was ook live op de Sloveense tv te volgen. De minister van defensie, Jelko Kacin, had op alle vragen geantwoord met bewijsstukken. De vragen liadden ook betrekking op de laatste periode van zijn voorganger Janez Janša. Jelko Kacin heeft deze vuurproef doorstaan. Nieuwe Sloveense ministers. Op donderdag 26 januari werden twee nieuwe ministers gekozen, namelijk die voor Buitenlandse zaken en voor Economische zaken. De nieuwe minister van Buitenlandse zaken, Zoran Thaler, werd gekozen met 53 stemmen voor en 24 tegen. Hij is Iid van LDS en is geboren op 21 januari 1962. Hij is gediplomeerd politicoloog en heeft vroeger Dimitrij Rupel gehol-pen op dit ministerie. De nieuvve minister van Economische zaken is Janko Deželak. Hij was directeur van het Agentschap voor Bank Sanering, is geboren in 1945 en is gediplomeerd econoom. De stemming was 42 voor, 34 tegen en 3 blanco-stemmen. Hij volgt Davorin Kračun op die zijn ontslag indiende. Sloveense president naar herdenking. De Sloveense president Milan Kučan was op 27 januari aanwezig bij de herdenking in het concentratiekamp Ausch-vvitz-Birkenau, Polen, waar hij tevens een krans legde. Aiexander Vink, vanuit Slovenie Doelstellingen van het LIZE ttspraakorgaan Zuid-Europeanen De centrale doelstelling van het LIZE is het verbeteren van de positie van Grieken, Kroaten, Slovenen, (voormalig) Joegoslaven, Italianen, Kaapverdianen, Portugezen en Spanjaarden in Neder-land. Hieraan ligt een algemene visie ten grondslag. Minderheidsgroepen moeten zelf actief en daadvverkelijk betrokken vvorden bij het formuleren en uitvoeren van beleid dat hen aangaat. Inzet daarbij is integratie in de Neder-landse sanienleving met behoud van de eigen culturele identiteit. Voor integratie is niet alleen de positie op de arbeidsmarkt en binnen het ondervvijs van belang, maar ook de mate van maatschappelijke emancipatie en participa-tie. Er moet bovendien specifieke aandacht uitgaan naar groepen die op bepaalde terreinen een achterstand hebben. De vverkvelden van het LIZE in 1995-1996 zijn: * de positie van de Zuid-Europeanen binnen het algemene minderhedenbeleid * de positie van landelijke en lokale zelforganisaties * de positie van ouderen in Nederland * de beleidsontwikkeling ten aanzien van voormalig-Joego-slaven in Nederland * Europese ontwikkelingen * de arbeidsmarktpositie van vrouwen * de positie van het ondervvijs in eigen taal (OET) * de positie van jongeren in Nederland. Beleidsontwikkeling voormalig Joegoslaven Het LIZE heeft tot nu toe geen specifiek beleid ontwikkeld voor de doelgroe- ™ pen uit het voormalig-Joegoslavie. De situatie voor de voormalig-Joegoslaven in Nederland is echter dramatisch en blijvend veranderd. Het LIZE heeft door haar statutenwijziging de mogelijkheid geopend voor deze groepen zelfstandig het lidmaatschap van het LIZE te krijgen. Op grond daarvan kan het LIZE specifiek beleid voor deze doelgroepen gaan ontwikkelen. Hierbij zal betrpk-kenheid en samenwerking van de zelforganisaties van Kroaten, Slovenen en Joegoslaven en van maatschappelijke instellingen die met deze groepen vverken, gevraagd vvorden. Het LIZE is voomemens in 1995 een verkennend onderzoek te laten uitvoeren naar de gevolgen die de oorlog in het voormalig Joegoslavie heeft voor de positie van Kroaten, Slovenen en de overige (voormalig) Joegoslaven in Nederland. Hierin zal enerzijds aandacht geschonken vvorden aan de gevolgen voor de reeds langer hier verblijvenden en anderzijds aan de positie van zgn. nieuvvkomers. Gezien de complexe aard en de omvang van deze problematiek zal ten behoeve van dit onderzoek exteme deskundigheid ingehuurd vvorden. De uitkomsten van dit onderzoek zullen aanleiding vomien voor verdere beleids-ontwikkeling en advisering door het LIZE. Overgenomen uit:"LIZE-bulletin". Ladinski Mode De door ons gevoerde merken garanderen U exclusieve en betaalbare mode. o.a. G.Weber - Frankenvvalder - Baruch - Kerko - Seda -Roberto Sarto - Finn Karelia - Marianne Pariš. van Baerelestraat 41 (schuin t.o. Concertgebouw) Amsterdam telefoon 020 - 679 37 68 Lada de Jong - Sremec Znameniti Slovenci na tolarskih bankovcih: Janez Vajkard Valvasor Cilj ene izmed ekskurzij v osnovni šoli, mislim daje bilo v šestem razredu, je bil grad Bogenšperk (slika). Ta grad se nahaja približno 25 km vzhodno od Ljubljane, v bližini Litije. Po ogledu grajskega muzeja smo se do odhoda lahko podili po gozdu okoli gradu. Spominjam se, da so grad takrat obnavljali. Pred nekaj leti sem spet obiskala Bogenšperk. Ima enkratno lego na vrhu griča, obdan je z gozdovi. Grad je danes obnovljen. V nadstropju je še vedno muzej, v pritličju pa se nahaja prijetna restavracija in za slovenske razmere kar neobičajno - poročna soba. Zakaj ravno Bogenšperk? Odgovor se kar sam ponuja. Za vse to je kriv Baron Janez Vajkard Valvasor, najslavnejši izmed njegovih lastnikov in stanovalcev. Valvasor seje rodil leta 1641 v Ljubljani v stari plemiški družini, ki je tedaj imela v lasti grad Medijo. Srednjo šolo je obiskoval pri Jezuitih v Ljubljani. Kot je bilo takrat v navadi, so sinovi plemičev odhajali na nadaljnje šolanje v tujino. Valvasor se je odločil oditi na Nemško. Zanimivo je, da se ni vpisal na kakšno univerzo, marveč je sklenil potovati in se na potovanjih seznanjati z raznoraznimi novostmi, učenjaki, knjigami, navadami različnih ljudstev in se tako čim več naučiti. Še prav posebej so ga zanimale narava s svojimi čudesi in georgafija. Potoval ni le po nemških deželah, odpravil se je tudi v Italijo, severno Afriko, Francijo in Švico ter si na ta način pridobil izjemno veliko znanja. Potovanje je prekinil, ko seje leta 1663 in 1664 s svojimi možmi pridružil grofu Nikoli Zrinjskemu v boju proti Turkom, Usposobiti se v vojaških veščinah, tudi to je spadalo k vzgoji plemiča. Leta 1672 seje Valvasor vrnil s svojih potovanj po tujini. Poročil seje in kupil gradove Bogenšperk (slika), Črni potok in razvaline Lichtenberga. Svoje nadaljnje življenje je, z izjemo dveh let, ko se je zopet boril proti Turkom, posvetil raziskovanju svoje dežele. Valvasorje na svojih dolgih potovanjih videl veliko lepega in zanimivega in se je marsičesa naučil. Občudoval je Kranjsko in njeme krasote in bolelo ga je, da svet ne pozna tako prečudovite dežele, kot je njegova Kranjska. Odločil se je, da z obširnim opisom predstavi vojvodino Kranjsko ne le sodobnemu učenemu svetu, ampak tudi Kranjcem samim. Prav tako je svoje pisanje namenil naslednjim generacijam. Zato je potoval po Kranjskem podolgem in počez in si pri tem zapisoval vse zanimivosti. V tistih časih ni bilo knjig, iz katerih bi Valvasor lahko črpal znanje o Kranjski. Njegova izjemna ukaželjnost gaje gnale v vse kotičke dežele. Povzpenjal se je na gore in se spuščal v podzemne jame. Obiskoval je mesta in vasi, delavnice in kmete, brskal po arhivih. Rad je poslušal pripovedovanja preprostih ljudi in si pri tem vse zapisoval in risal. Med svojimi potovanji je Valvasor opravljal meritve in na podlagi teh meritev kasneje risal zemljevide. Tako je začrtal tudi meje Kranjske. Na Bogenšperku je imel Valvasor zbirko grafičnih in astronomskih instrumentov, umetniško grafično zbirko in zbirko starih novcev. Njegova knjižnica je obsegala približno 10.000 knjig. Leta 1678 je odprl v gradu bakrorezno delavnico in lastno tiskamo. Okoli sebe je zbral množico risarjev in bakrorezcev. Od leta 1679 je izdal različne knjige. Najpomembnejše med njimi so topografije Kranjske in Koroške (albumi in literarna topografija), v katerih je upodobil mesta, trge, samostane in gradove. Izdal je tudi razne geografske karte in mnoge druge knjige. Janez Vajkard Valvasorje zatem leta 1684 začel z ustvarjanjem svojega življenskega dela, svoje zadnje tiskane knjige "Slava Vojvodine Kranjske" (orig. Die Ehre Des Hertzogthums Crain). Ta knjiga obsega podroben opis Kranjske in ozemlja, ki ga je takrat obsegala. Valvasor predstavi Gorenjsko, dolenjsko, Srednjo Kranjsko, Notranjsko in Istro. V Slavi je kar 533 bakrorezov, iz česar lahko sklepamo, kako širokopotezno se je Valvasor lotil svojega dela. Celotno delo obsega 15 knjig in je razdeljeno na 4 vezane knjige, ki jih Valvasor imenuje glavne dele. Slava Vojvodine Kranjske je izšla leta 1689, natisnjena in zvezana je bila v Nurnbergu. Napisana je v nemščini, jeziku, ki ga je uporabljalo plemstvo. Valvasor pa je v knjigi poleg nemških imen krajev, navajal tudi slovenska krajevna imena. V enem izmed poglavij je pisal o uporabi jezika v Ljubljani: da se govori tako slovensko kot nemško, nekateri plemiči pa da govore tudi italijansko. Vendar pa se piše le po nemško. Znanstvene knjige so bile največkrat napisane v Latinščini. Tukaj se jasno kaže rezultat požiga slovenskih protestantskih knjig za časa protireformacije. Trubarjeve knjige so bile skorajda iztrebljene. Valvasor piše, da so 9. januarja 1601 javno sežgali 3 kmečke vozove zvrhano polne slovenskih protestantskih knjig. V uvodu v Slavo je zapisana slovenska pesnitev, posvetilo, ki je hkrati tudi prva slovenska posvetna pesem, napisal pa jo je Jožef Zizenčeli. Vsebina petnajstih knjig Slave je naslednja: 1. ljudstva na območju Kranjske v prazgodovini (Francisci) 2. topografija Kranjske, nekak pregled celotnega dela 3. gore, reke, podnebje, rastlinstvo in živalstvo, rude in rudniki 4. naravne znamenitosti in redkosti, kot so podzemske jame in podzemske vode ter podroben popis Cerkniškega jezera. Prve 4 knjige sestavljajo prvi del. 5. ljudstva na Kranjskem (Francisci) in priloga o rimskih naslebinah na Kranjskem (Valvasor) 6. jezik, ljudska noša, navade in običaji. V prilogi navaja Valvasor pisatelje, ki so bili doma s Kranjskega. 7. vera: od poganstva do pokristjanjenja, protestantizem in protireformacija; o verskih običajih in praznoverju. 8. svetniki na Kranjskem, Oglejski patriarhi, škofije in župnije. Tukaj se zaključi drugi del. 9. ustava, ureditev države, sodstvo in plemstvo 10. zgodovina vojvod in knezov 11. znamenita in hkrati najobsežnejša knjiga, imenovana tudi Knjiga gradov. Valvasor opisuje mesta in ostale kraje, gradove in samostane; pri tem se poveti imenu, legi, gradnji, okolici in zgodovini. Opiše tudi pomembnejše dogodke. Ljubljani je posvetil posebno prilogo. Tukaj se zključi tretji del. 12. Hrvaška, Morska krajina v 13., 14. in 15. knjigi je opisana zgodovina Kranjske od prazgodovine, rimske dobe, preseljevanja narodov, do avstrijske oblasti in Kranjske pod avstrijskimi vladarji. Valvasorjevo delo je neprecenljive etnološke vrednosti in prava zakladnica za etnologe. Valvasorje na primer v bakrorezih upodobil prebivalce različnih krajev v tradicionalnih oblačilih, podobe vasi, ljudi pri delu in običajih ter jih tudi podrobno opisal. Veliko pozornosti posveča Valvasor svoji veliki ljubezni - naravi. Z veliko občudovanja opisuje podzemne jame. Cerkniško jezero pa ga je povsem prevzelo. To jezero je enkraten kraški pojav. Nekaj mesecev v letuje veliko jezero, potem pa začne voda izginjati skozi požiralnike v podzemlje in jezero izgine. V jeseni pa začne voda bruhati iz podzemskih jam in jezero se spet napolni. To naravno čudo je Valvasor obširno opisal v posebni študiji, ki jo je leta 1687 poslal v London skupaj s svojim izumom o novem načinu kovinskega odlivanja. Na podlagi tega je bil izvoljen za člana angleške Kraljevske Družbe. Pri pisanju o zgodovini Kranjske se je Valvasor naslanjal na delo Janeza Ludvika Schonlebna, s katerim je sodeloval pri pisanju knjige o zgodovini Kranjske. Schonleben je umrl leta 1681, v letu, ko je izšel prvi del te knjige. Ker Valvasor sam ni imel dovolj gradiva, je pritegnil k sodelovanju Erazma Franciscija, nemškega znanstvenika, ki je napisal prispevke o starejši zgodovini. Njegovo delo je zaradi svoje nepreglednosti Slavi žal bolj v škodo kot v korist. Zanimivo je, da prispevki Franciscija kasneje tudi niso prevedeni. Da bi lahko uresničil svojo zamisel, je Valvasor za nastanek Slave žrtvoval vse svoje bogastvo. Prodal je celo grad Bogenšperk in svojo hišo v Ljubljani. Ločiti seje moral tudi od svoje knjižnice. Leta 1693 seje preselil v Krško, kjer si je kupil hišico in kjer je še istega leta umrl. V gradu Bogenšperk je še danes ohranjena Valvasorjeva tiskarna. Čeprav tam njegovih bogatih zbirk ni več, ostaja Bogenšperk pomemben kulturnozgodovinski spomenik. Osebno rada prebiram Slavo Vojvodine Kranjske, slovenski prevod Mirka Rupla. Zapisi v stari slovenščini so zelo zanimivi in so včasih, ne le zaradi jezika, ampak tudi po vsebini, prav zabavni. Iz celotnega dela diha Valvazorjeva neumorna zagnanost, da bi o vsem kar ve bralcu čim podrobneje poročal. Poleg znanstvenih pričevanj so v knjigi opisani dogodki in navade takratnega časa. Tako so na primer ljudje in tudi Valvasor takrat še verjeli v čarovnice. Valvasor nam opisuje kje se nahajajo, kako jih človek spozna in se jih obvaruje. Kot ste že lahko razbrali iz vsebine Slave, opisuje Valvasor mesta na Kranjsken, med katerimi je Ljubljana dobila častno mesto. Med drugim omenja najpomembnejše dogodke od leta 1000 naprej. Leta 1609 je na primer zapadlo toliko snega, da ljudje niso mogli več odpirati vrat in so hodili skozi okna na cesto. Že takrat pa so se ljudje tudi spraševali, če ni ljubljanski zrak nezdrav in to še posebno zaradi megle. In do kakšnega zaključka so prišli? Zrak je zdrav. To dokazuje visoka starost marsikaterega meščana, nekateri so dosegali tudi po 80 let. Prav tako naj bi bil vlažen zrak zdrav za jetične. Redkokdaj najdeš kakšnega bolnika v Ljubljani pa še ta je bolezen od drugod prinesel. Če primerjam to s situacijo danes. Mislim da ni Ljubljančana, ki bi še imel eno pohvalno besedo o ljubljanskem zraku. Prav zanimivo je tudi brati, kako na Gorenjskem delajo medico. Valvasor je ta proces podrobno opisal. Poleg tega pa je povedal, daje kmečka mediva zelo cenjena. Kar človek v mestu pri slaščičarju kupi, da ima bolj okus po zdravilu, kot pa po medici, zato se je tudi ne proda veliko. Priporočeno je torej kupovati medico pri kmetu. Opažam, da smo Slovenci ohranili to tradicijo do dandanes. Pri tem mislim predvsem na slivovko in sadjevec. Tisto iz trgovine tudi ni kaj prida. Še eno zgodbico vam bom omenila. Ta pustolovščina se je pripetila leta 1547, na prvo nedeljo malega srpana, na plesu na Starem trgu v Ljubljani, pri vodnjaku, ki gaje krasila lepa lipa. Prav gotovo ste že uganili. Med plesom je lahkomiselno Urško povodni mož zapeljal v valove Ljubljanice. Za to, da je ta zgodbica vsakemu Slovencu dobro poznana, pa je kasneje poskrbel France Prešeren s svojo pesnitvijo. O njem pa več, ko bo na vrsti tisoč tolarjev. Valvasorjevo delo je tako obširno, da ga je v kratkem prispevku nemogoče podrobno opisati. Upam, da ste vseeno dobili vtis o tem velikem možu in njegovem delu. V Ljubljani je v parku pred Narodnim muzejem postavljen spomenik Janezu Vajkardu Valvasorju (slika). Njegova podoba pa je dobila mesto tudi na 20-tolarskem bankovcu. Poleg portreta sta upodobljena šestilo in pero, v ozadju pa so izohipse, kar simbolizira Valvazorjevo vsestransko izobražnost. Bil je polihistor: strokovnjak na področju zgodovine, geografije in etnografije. Na drugi strani bankovca pa je upodobljena vinjeta z zadnje strani prvega dela Slave (slika): dva angelca, ki nosita napis "Dulcis ex labore fruc-tus" - Sladek je sad dela. Beroemde Slovenen op de tolar-biljetten: Janez Vajkard Valvasor De eindbestemming van een van mijn school-excursies op de basisschool, het was in de zesde klas, was het kasteel Bogenšperk (foto in Sloveense tekst). Dit kasteel bevindt zich op de top van een heuvel temidden van bossen op een afstand van 25 km ten oosten van Ljubljana, in de buurt van Litija. Nadat we een leerzame rondleiding in het kasteel hadden afgesloten mochten we gaan spelen in de bosachtige omgeving. Ik kan me herinneren dat men toentertijd bezig was het kasteel op te knappen. Enkele jaren geleden heb ik weer een bezoek gebracht aan Bogeašperk. De opknapbeurt is iimiiddels voltooid. In het kasteel is een gezellig restaurant gekomen en ze hebben er zelfs een trouvvzaal. Het museum op de boven-verdieping is er nog steeds. Waarom juist Bogenšperk? Het komtXallemaaldoor zijn allerbelangrijkste bewoner en eigenaar, geleerde Baron Janez Vajkard Valvasor. Hij was geboren in 1641 in Ljubljana in een oude adellijke familie, die bezat toentertijd het kasteel Medija. Zijn middelba-re opleiding heeft hij genoten in Ljubljana. Het was gebruikelijk dat hij als een zoon van adel een verdere opleiding in het buitenland zou krijgen. De 18-jarige Valvasor heeft gekozen om te vertrekken richting noorden naar Duitse landen. Hij schreef zich niet in op een van de universiteiten maar besloot om te gaan reizen en tijdens het reizen zo veel mogelijk ervaringen en kennis op te doen. In het bijzonder was hij geinteresseerd in de natuur en haar wonde-ren en in de geografk. Nadat hij met zijn mannen in 1663 en 1664 in het leger van de Kroatische graaf Nikola Zrinjski vocht tegen Turken, ook dat behoorde tot de opleiding van de adel, heeft hij zijn reizen voortgezet. Hij reisde niet alken door de Duitse landen, maar heeft ook Italie, noord Afrika, Frankrijk en Zwitserland bezocht. In 1672 keerde Valvasor weer naar huis. Hij trouvvde en kocht de kastelen Bogenšperk, Črni potok en de ruinen van Lichtenberg. Zijn verdere leven heeft hij gevvijd aan het bestuderen van zijn vaderland, m.u.v. tvvee jaren waarin hij het weer opnam tegen de Turken die in die tijd zuid Europa aan het belegeren waren. Tijdens zijn lange reizen heeft hij veel gezien en veel geleerd. Hij vond dat zijn eigen vaderland met haar vvonderbaarlijke natuur en mensen niet ouder deed voor de rest. Het deed hem pijn dat men in Europa een prachtig land zoals zijn Kranjska (1) niet kende, hij besloot om haar niet alken aan de geleerden in het buitenland voor te stellen, maar ook aan mensen thuis. Hij wilde een boek maken dat de volgende generaties nog zullen lezen. Alle informatie over Kranjska diende Valvasor zelf te verzamelen, er waren in die tijd geen boeken waaruit hij de nodige keimis zon vergaren. Hij ging alweer op reis, ditmaal in zijn eigen land. Hij noteerde daarbij van alles. Valvasor was buitengewoon leergierig en nam de moeite om alles van dichtbij te bekijken, geen berg was hem te hoog en geen grot te duister. Hij luisterde graag naar de verbalen uit het volk. Valvasor heeft tijdens zijn reizen zelf het land gemeten om landkaarten te kunnen tekenen, zo heeft hij de grens van Kranjska opgemeten en in kaart gebracht. Op het kasteel Bogenšperk had Valvasor een grote verzameling van grafische-en astronomische instrumenten, een verzameling van grafische kunstvverken en een oude-muntenverzameling. Zijn bibliotheek omvatte 10.000 boeken. In 1678 heeft hij aldaar een eigen kopergravure vverkplaats en drukkerij geves-tigd. Om zich heen had hij vele tekenaars en kopergraveerders verzameld. Vanaf 1679 heeft Valvasor vele boeken uitgegeven. De belangrijkste daarvan zijn de verschillende Topografieen (albums en literaire topografie) van Kranjska en Koroška (Karinthie) vvaarin hij alle sleden, marktplaatsen, kloosters en kastelen heeft afgebeeld. Verder heeft hij de geografische kaarten van Kranjska en Koroška uitgegeven, de verzamelingen van kopergravures en andere boeken met verschillende ondenverpen. Janez Vajkard Valvasor begon hierna in 1684 aan zijn levensvverk, tevens zijn laatste gedrukte boekwerk: "Die Ehre Des Hertzogthums Crain" (orig.), "De Eer der Hertogdom Kranjska". Dit boek, verder in de tekst afgekort Die Ehre genoemd, bevat een zeer uitgebreide beschrijving van het land, verdeeld naar verschillende streken zoals Gorenjska (ten noorden van Ljubljana), Dolenjska (ten zuiden van Ljubljana) , Notranjska (ten zuid-westeu van Ljubljana), en zo voort. Die Ehre bevat niet minder dan 533 kopergravures, een teken van hoe grootschalig Valvasor bezig was. Het totale werk omvat 15 boeken die in 4 hoofddelen (boeken) vverden uitgegeven in 1689. De boeken zijn gedrukt en gebonden in Nurnberg. Dit werk is geschreven in het Duits, de taal die adel toen gebruikte. Valvasor heeft echter gezorgd dat bij de plaatsnamen naast de Duitse ook de Sloveense namen vverden genoemd. Valvasor zelf vertelde over taalgebruik in bijvoorbeeld Ljubljana dat er zowel Sloveens als Duits gespro-ken vvordt, sommige edelen en kooplieden spraken ook Italiaans, maar dat men alleen in het Duits schrijft. Veelal werden wetenschappelijke boeken ook in het Latijn geschreven. Het blijkt nu hoe grondig de taalboeken van Trubar tijdens de antireformatie uitgeroeid vverden. Valvasor vertelt o.a. dat in Ljubljana op 9 januari 1601 drie boerenkarren vol met de Sloveense protes- tantse boeken openbaar vverden verbrand. In de inleiding van Die Ehre is een Sloveens gedicht opgenomen, bet eerste Sloveense wereldlijke gedicht, geschreven door Josef Sisentschelli. De 15 delen van Die Ehre hebben het volgende inhoud: le: de volkeren die op grond van Kranjska in de oudheid leefden (door Francisci), 2e: topografie van Kranjska, een soort overzicht van het totale werk, 3e: bergen, rivieren, klimaat, planten- en dierenvvereld, ertsen en mijnen, 4e: natuunvonderen en zeldzame natuurverschijuselen zoals grotten, onder-grondse wateren en een grondige beschrijving van Cerkniško jezero (het meer van Cerknica). De eerste 4 boeken vormen het eerste hoofddeel van Die Ehre. 5e: volkeren in Kranjska (van Francisci) en een bijlage over de romeinse nederzettingen (door Valvasor), 6e: de taal, klederdracht, gevvoonten en gebruiken. Als bijlage noenit Valvasor de schrijvers die uit Kranjska komen, 7e: het geloof, van meergodendom naar christendom, protestantisme en antireformatie; over voor die tijd hedendaagse rituelen en bijgeloof, 8e: de heiligen in Kranjska, patriarchen van Oglej, bisdommen en kerkge-meenschappen. Hier sluit het 2e hoofddeel. 9e: grondvvet, stadsinrichting, gerechtelijk apparaat en adel, lOe: geschiedenis van hertogen en groot-hertogen, 1 le: een beroemd en omvangrijk gedeelte, ook "het boek der kastelen" genoemd; Valvasor beschrijft steden en andere plaatsen, kastelen en kloosters; hij besteedt zijn aandacht aan de naam, de ligging, de bouw, de omgeving en de geschiedenis ervan. Hij vermeldt ook de belangrijke gebeurtenissen in de genoemde plaatsen. Ljubljana heeft hij uitgebreid beschreven in een speciale bijlage. Hiermee sluit hij het 3e, tevens het omvangrijkste, hoofddeel. 12e: Kroatie, Zee-gebied, 13e, 14e en 15e boek gaan over de geschiedenis van de oudheid, romeinse tijdperk, volksverhuizing, tot Kranjska onder de Oostenrijkse heerschappij. Het werk van Valvasor heeft onschatbare vvaarde voor de volkenkimde, te denken valt aan de afbeeldingen van klederdracht uit verschillende streken. Heel veel aandacht schenkt hij aan de uatuur, zijn grote liefde. Met veel bevvondering beschrijft hij bijvoorbeeld vele grotten. In het bijzouder was hij gefascineerd door Cerkniško jezero. Dit meer is een uniek karst verschijnsel. Een periode van het jaar ligt er een groot meer en daarna verdvvijnt het vvater door de gaten naar de mysterieuze ondervvereld en het meer is dan voor het grootste gedeelte verdvvenen. In het najaar stroomt vveer water uit de grotten en er ontstaat opnieuw een meer. Dit vvonder der natuur heeft hij in een studie beschreven welke werd gestuurd uaar Londen tezanien met zijn uitvinding m.b.t. een nieuwe manier van metaal gieten. Het resultaat daarvan was zijn toelating als lid van de Engelse Royal Society in 1687. Bij het schrijven van geschiedenis heeft Valvasor gebruik gemaakt van de aantekeningen die hij van Janez Ludvik Schonleben had, met wie hij aan een boek over geschiedenis van Kranjska samemverkte. Schonleben stierf in 1681 het jaar vvaarin het eerste deel van dit boek uitkwam. Aan de aantekeningen voor het tweede deel had Valvasor onvoldoende materiaal om het zelf te venverken. Daarom heeft hij een gedeelte over de geschiedenis overgelaten aan Erasmus Francisci, een Duitse vvetenschapper, die echter, in vergelijking met de rest van Die Ehre, "minder werk" leverde. Het is interessant dat dit gedeelte later ook niet vertaald is. Valvasor had voor zijn grote werk alles over, zijn liefde voor het vaderland kende geen grenzen. Al zijn vermogen heeft hij gebruikt om het tot stand te brengen. Zo heeft hij op het laatst al zijn bezittingen moeten verkopen, ook het kasteel Bogenšperk met de grote bibliotheek en zijn huis in Ljubljana. In 1693 kocht hij een klein huisje in Krško waar hij nog datzelfde jaar stierf. In het kasteel Bogenšperk is nu nog de drukkerij van Valvasor te bezichtigen. Ofschoon de grote boeken- en instrumentenverzameling van Valvasoor er niet meer is, blijft "zijn" kasteel een cultuur-historisch monument. Persoonlijk lees ik met veel plezier uit Die Ehre (Sloveense vertaling van Mirko Rupel). De taal is oudenvets en dat maakt het juist extra leuk om te lezen. Uit het hele boek ademt Valvasors onuitputtelijke energie om over van alles en nog wat te leren en dit zorgvuldig over te brengen aan de lezer. Valvasor heeft naast de "vvetenschappelijke feiten" ook vele voor deze tijd ondenkbare situaties en gebruiken beschreven. Zo geloofde men toen nog in heksen en beschrijft hij o.a. hoe men deze goed kan herkennen en ze be-strijden. Valvasor beschrijft, zoals uit de inhoudsopgave blijkt, vele steden, vvaaronder Ljubljana een speciale plaats kreeg. Hij noernt o.a. de allerbelangrijkste gebeurtenissen in Ljubljana vanaf jaar 1000. In 1609 viel er bijvoorbeeld zoveel sneeuw dat men de deuren niet meer gebruiken kon en door de ramen naar buiten ging. Reeds toen vroeg men zich ook al af of de lucht in Ljubljana niet ongezond was. Deze vraag rijst voornamelijk door de mist. En de conclusie: De lucht is wel gezond, dat bevvijst de hoge leeftijd die de menige stadsbevvoner bereikt (wel 80 jaar!). Ook zou de vochtige lucht goed zijn tegen de tering. Zelden tref je iemand met deze ziekte in de stad en ook die heeft het ergens anders vandaan meegebracht. Hoe gezond het stadslucht ook mocht zijn; ik denk niet dat de huidige bevvoner van de stad nog een goed woord over heeft voor wat betreft de lucht in Ljubljana. Er is ook een stuk vvaarin Valvasor het maken van medica (honingbrandevvijn) in Gorenjska beschrijft. Naast het recept en de werkwijze vermeldt hij dat de door boeren zelfgemaakte medica erg gewaardeerd vvordt en dat dat wat men in de winkels koopt meer naar de medicijnen smaakt dan naar medica; het is dus aan te bevelen om medica bij de boer te kopen. Ik merk hierbij dat de Slovencu die gevvoonte trouvv zijn gebleven en denk daarbij aan slivovka en sadjevec (obstler). Uit de vvinkel, dat is allemaal niets. Zo zijn er nog veel leuke verbalen in opgenomen, zoals die van een meisje, Uršula, dat in de zomer van 1547 tijdens een dans door de vvater-monster meegenomen werd (een thema waarover France Prešeren later een gedicht schreef, hierover zult u meer lezen in een van de volgende Lipa’s). Het werk van Valvasor is zo omvangrijk dat het voor mij onmogelijk is in een korte bijdrage als deze een complete samenvatting ervan te maken. Ik heb het leven en het werk van Valvasor in grote lijnen geschetst. Ik hoop dat u desondanks een indruk heeft gekregen van deze imposante man: historicus, geograaf en volkenkundige, en zijn indrukwekkende vverk. In Ljubljana staat in het park voor het Nationaal Musemn het beeld van Janez Vajkard Valvasor (zie foto). Zijn afbeelding heeft nu plaats gekregen op het 20 tolar-biljet. Naast zijn portret zijn een passer en een pen afge-beeld, met als achtergrond de hoogtelijnen van een landkaart, wat zijn kunde in topografie en geografie symbo-liseert. Aan de achterzijde van het biljet staat vignet afgedrukt (afbeelding in Sloveense tekst) dat afkomstig is van de achterzijde van het eerste boek van Die Ehre: twee engelen die opschrift "Dulcis ex labore fructus" dragen, oftewel -Zoet is de vrucht der arbeid. iairfrr * '' ..... _..... i VII.iii lU:fctiU. r:-' -j !•<': t. , ij.• j. , .Ar ^ ..ik 1111 ■h ■ ~- • ‘ v*^*M‘-***--»at. ;; v ^ 'v' ' 1) Omdat ik het vermoeden heb dat de Nederlanders niet weten wat Kranjska is geef ik hieronder een korte beschrijving er van: Kranjska is de historische naam voor een landstreek, die in verschillende tijdperioden verschillende omvang had op het grondgebied van huidig Slove-nie. Voordat de Romeinen in 35 v.Chr. er kwamen, leefden daar Iliren en Kelten. Onder het Romeinse imperium maakte Kranjska (Carniola) deel uit van de provincie Panonia. Eind 6e eeuw werd Kranjska bevvoond door de slavische voorvaderen van de Slovenen. Van medio lOe tot eind 1 le eeuw zijn er verschillende landstreken (graafschappen) ontstaan zoals Kranjska, Savinjska, Karantanija. Kranjska omvatte in het begin alleen Gorenjska, Ljubljana met de omgeving, Notranjska tot aan Hrušica, en Dolenjska dat een vorm van zelfstandigheid binnen Kranjska had. In 1335 kwam Kranjska onder Habsburgse dinastie en werd na 1364 hertogdom genoemd. De Habsburgers hebben daarna het grondgebied van Kranjska vergroot door andere streken er bij aan te sluiten. Met de val van Oostenrijk in 1918 kwam ook einde aan Kranjska als bestuurlijke en politieke eenheid. Het gebruik van de naam Kranjska vandaag is enigszins te vergelijken met de naam Holland (de naam van twee provincies) die i.p.v. Nederland wordt gebruikt. Onder Kranjska vallen op deze wijze niet Štajerska, Koroška, Prekmurje en een gedeete van de kuststreek. De naam Kranjska wordt niet vaak meer gebruikt, maar leeft wel voort in vele (volks)liederen, gedichten en verbalen. Marjeta Tomšič Reeds 30 jaar uw betrouwbare partner in gemotoriseerde tweewielers... TOMOSMIM$(L/S\» TOMOS NEDERLAND TRADING COMPANV B.V. Kvveekvveg 24, 8161 PG Epe - Postbus 172, 8160 AD Epe Telefoon 05780-13155 - Fax 05780-16480 Vereniging Vrienden van Slovenič: Wat U moet weten! De Vereniging Vrienden van Slovenie is opgericht op 7 juli 1991. De Vereniging Vrienden van Slovenie is een zelfstandige en onafhankelijke landelijke organisatie, welke zich ten doel stelt met name op cultureel, economisch en maatschappelijk gebied de samemverking tussen Nededand en Slovenie resp. Nederlanders en Slovenen te bevorderen en zo mogelijk te initieren en te onderhouden. De vereniging beschouwt zichzelf als de geeigen-de plaats voor ontmoetingen tussen Nederlanders en Slovenen. De vereniging wil voorts in het bijzonder een ontmoetingsplaats zijn voor de Slovenen in Nederland. (uit artikel 2 van de Statuten) Bestuur: Voorzitter: Judith Strohmaier Rienzistraat 33 2555 JT Den Haag 070/3685680 Vice-Voorzitter: Bojan Gorički Beethovenstr. 19 4536 AG Teraeuzen 01150/13722 2623 CV Delfi 015/562010 Penningmeester: Siem Edink Otterlaan 13 Secretaris: Pavel Iskra Fagotstraat 47 2287 BC Rijswijk 070/3942435 Redactie: Marlien Muuse Jacob Catsstr. 51 2274 GT Voorburg 070/3868929 Redactie: Marjeta Tomšič V.Doesburgstr. 34 3822 ER Amersfoort 033/562575 Vesna Marolt Van Helt Stocadestr. 22-1 1073 JD Amsterdam 020/6754640 Frank van Krevel Koestraat 85 6431 XL Hoensbroek 045/216621 Slovenija UW VAKANTIELAND AAN DE ZONZIJDE VAN DE ALPEN Verkeersburo Slovenie Postbus 7105 NL-4330 GC Middelburg Tel.: 01180-35790 Fax : 01180-39205