Macher Nölchndlatt. M. V I. !?- ’r 5- Anhalt: 49. Leo XIII. ordnet für den vierten Sonntag des September einen Seelengottesdienst an. — 50. Ablässe für den Monat November. — 51. Verleihung des violetten Birrets. — 52. Decretum de oratione Sacrosanctae. — 53. Rosmini propositiones dainnaiae. — 54. Schulgesetz vom 7. Juli 1888. — 55. Reisebegün-stigungen seitens der Tampsschifffahrts-Gesellschaft des österr.-nugarischeu Lloyd für Missionäre aus Bettelorden rc. — 56. Dispensation von Ehehindernissen bei Ab-schließung einer Ehe aus dem Todtenbette. — 57. Schlacker'sche Stiftung für Lehrers-witwen. — 58. Concurs-Verlautbarung. — 59. Chronik der Diöcese. kV • L- ~l~ -L-—• : 4\ -5 1888. ' Jg-ll- IIIm 1.'.... ✓r** */|s* sji . 49. Epistola Pontificia LEONIS PP. XIII. ad Patriarchas, Primates, Archiepiscopos et Episcopos cum apostolica Quod anniversarius Sacerdotii Nostri dies quinquagesimus nuper Ecclesiae peroptato illuxerit, aoceptura. ut oportet, referimus summae Bei be-nignitati, cujus liutu arbitrioque providentissimo omnis vita hominum regitur. Ac pari modo tantarn ubique aniinorum eonsensionem in obsequiis. in effusa liberalitate, in publicis laetitiae significa-tionibus nemo poterat nisi JUe excitare, cujus omnino Imperium est in hominum mentes et vo-luntates et corda, quique eventus rer um ad chri-stianae religionis gloriam dirigit et moderatur. — Praeclarum quidem et memorabile factum, ex quo ipsi Ecclesiae hostes, vel inviti et nolentes. suis ipsi oculis perspiciunt, quemadmodum divina ejus vita ac divinitus ingenita virtus vigeat semper, atque adeo persuadere sibi cogantur. insano prorsus conatu gentes impias fremere et inania meditari ad versus Dominum et adversus Christum ejus. Jamvero, ut quam latissime hu jus beneficii divini et memoria manaret et utilitas, caelestium gratiarum thesauros universo Nobis concredito gregi reclusimus: nec sane praetermisimus divinae pie-tatis munera iis ipsis implorare, qui extra unicam salutis Arcam adlme versantur: quod hoc consilio catholici orbis universos gratiam et communionem sede habentes. fecimus. ut omnes gentes et populi, in fide caritutis vinculo sociati, unico ovili sub uno pastore citius aggregentur: ita sane Dominum Nostrum Jesum Christum cum gemitibus exoravimus in solemni Sacro Canonizationis rnox celebratae. Nos enim et ad triumphantem Ecclesiam sublatis oculis. heroibus christianis, de quibus jam absoluta feliciter erat praestantissiinarum vir-tutum ac miraculorum ad juris tramites cognitio. aliis sanctorum summos honores, aliis beatorum culturn solemniter decrevimus et tribuimus, ut ea quae in caelis est Hierusalem. cum hac ipsa quae in teiris peregrinatur a Domino, communione laetitiae jungeretur. Verum quo huic ipsi rei veluti cumulus, Deo adjuvante, imponatur, Apostolicae Nostrae caritatis officia. de plenitudine inflniti spiritualis thesauri. ad eos quoque dilectos Ecclesiae filios, largius quo tieri possit. proferre cupimus, qui morte ju-storum obita de militia hujus vitae migrarunt cum signo fidei. ac mysticae vitis inserti propagini: ita tarnen ut prohibeantur ingressu in aeternam requiem usque dum divinae justitiae ultrici pro con-tractis debitis ad minimum reddant quadrantem. — Movernur autem tum piis catholicoruin votis, quibus consilium hoc Nostrum pergratum esse soimus, tum laorimabili poenarum. quibus defunetorum animae eruciantur, atrocitate: seil praeterea et maxime movemur consuetudiue Ecclesiae, quae, vel inter iucundiores per annum solemnitates, sanctam et salubrem agit defunetorum memoriam, ut a pec-catis solvantur. Itaque cum ex catholica doctrina exploratum sit animas in purgatorio detentas Fidelium suffragiis, potissimum vero acceptabili altnris Sacrificio, juvari, nullum censemus neque utilius neque optatius a No bis proticisci ad eas posse pignus, quam si mnltiplicemus in locis omnibus pro satisfactione ipsarum oblationem mundam sacrosancti Sacri-fioii Mediatoris nostri divini. Quare statuimus, cum necessariis omnibus dispensationibus et derogationibus, ultimam I)omi-nicam proxime venturi mensis Septembris tamquam amplissimae expiationis diem, quo celebretur a Nobis, itemque a singulis fratribus Nostris Patriarch! s. Archiepiscopis, Episcopis aliisque Praelatis Dioecesim babentibus. in suis cujusque Ecclesiis Patriarchalibus. Metropolitanis et Oathedralibus, specialis missa defunetorum, majori qua fieri potest solemnitate, eoque ritu <|ui in missali adsignatur in Commemoratione omnium fidelium defunetorum. Id ipsum fieri probamus in Parochialibus et Col-legiatis Ecclesiis tarn saecularium quam regulär! um, et ab omnibus sacerdotibus, dummodo ne omittatur missa officio diei respondeus. ubicumque est obligatio. — Alios autem Christifideles vehementer hortamur ut. facta sacramentali confessione, ad purgantium animarum suffragium angelico pane se devote refleiant. — His vero plenariam In-dulgentiam pro defunctis: singulis, ut dictum est supra, celebrantibus, Altaris privilegium, auctori-tate Apostolica impertimur. Sic niinirum piae animae in quibus noxarmn reliquiae terribili cruciatuum magnitudine eluuntur. peropportunum ac singulare solatium percipient ex H ostia salutari. quam Ecclesia universa, Capiti suo visihili conjuncta eodemque caritatis affectu in-flammata, Deo est oblatura, ut eis locum refri-gerii. lucis et pacis indulgeat sempiternae. Interea Vobis, Venerabiles Fratres, universo-que Glero et populo curae vestrae concredito, Apo-stolicam benedictionem, caelestium munerum au-spicem, peramanter in Domino impertimus. Datum Romae apud S. Petrum in die solemni Paschatis anno MDCCJCLXXXVIII Pontificatus Nostri undeciiuo. Leo PP. XIII. 50. DECRETUM UEBIS ET ORBIS, quo universis Christißdelibus conceduntur Indulgentiae mense integro Novembri piis exereitiis animabus Purgatorii opem et solamen Inturis. Ex Audientia Sanctissimi diei 17. Januarii 1888. Inter cetera christianae pietatis ofticia illud etiam in permultis variarum Dioecesium Ecclesiis obtinuit mense integro Novembri juvandi quotidianis suffragiis animas piacularibus poenis excruciatas, immo et privatim a Christifidelibus hujusmodi pium exercitium frequentari coeptum est. Quamvis autem singulis petentibus Indulgentiarum munera pro hoc pio exercitio Romani Pontifices concedere non renuerint, nondum tarnen harum Indulgentiarum concessio universalis evaserat. Modo vero quum supplicationes porrectae fuerint Sanctissimo Domino Nostro Leoni Papae XIII., quatenus universis Christifidelibus praefatum pium exercitium peragentibus Indulgentiarum thesaurum reserare dignaretur, Idem Sanctissimus, liisce petitionibus dementer exceptis, quo ferventior erga defunetorum animas foveatur charitas, omnibus utriusque sexus Christifidelibus <{ui sive publice sive privatim peculiaribus piis exereitiis devotisque obsequiis animabus in Purga- toi 10 dotontis solamen per integrum mensem No-veinbrem quotidie afferrc studuerint. Indulgentiam septem annorum totidcmqm quadragenarum seniel in singulis praefati mensis diebus lucrandam, et iisdem pariter Plenariam Indulgentiam in una memo rati mensis die uniuscujusque arbitrio eligenda. qua vere poenitentes, eonfessi ac sacra communione refeeti fuerint et aliquam Ecclesiam vel publicum Sacellum adiverint. ibique ad meutern Sanctitatis Suae pie oraverint, dementer est impertitus; quas Indulgentias eadem Sanctitas sua defunctis quoque applicabiles benigne declaravit. Praesonti in per-petuutn valii uro al>s<|ue ulla Rrevis expeditione. Datum Bomae ex Secretaria S. Congrega-tionis Indulgentiis Sacrisque Reüquiis praepositae die 17. Januarii 1888. Caietanus Card. Aloisi Masella, Praefectus. Alexander Episcopus Oensis, Secretarius. Die Gläubigen sollen seiner Zeit ans diese Ablässe aufmerksam gemacht und zur Gewinnung derselben angeeifert werden. 51. Concessio tarreti violacei Leo PP. XIII. Ad perpetuam rei memoriam. Praeclaro di-vinae gratiae munere effectum est. ut Sacerdotalis Nostrae consecrationis diern quinquagesimo anno redeuntem, frequenti Episcoporum Venerabilium fratrum Nostrorum corona septi. innumero lidelium coetu stipati, quin et universo christiano orbe ge-stiente, celebrare potuerimus. Cui tantae oelebritati fastigium impositum est maioribus caelitum lio-noribus, quos divino Spiritu adspirante supreina auctoritate Nostra nonnullis exirniae sanctitatis viris solemni ritu attribuimus. Quae quidem omnia, non uno Nobis nomine grata et periucunda fuernnt. Primo enim in sperti adducimur. fore ut lidelium preeibus ac novensilium Sanctorum interoessione propitiatus Deus, tot tantisque. quibus humana premitur societas. malis opportuna afferat remedia. optatamque mundo pacem ac tranquillitatem lar-giatur. Deinde vero ex eo laetamur. quod innu-merabiles observantiae et obsequii significationes, quibus Nos toto orbe fideles unanimi consensione prosecuti sunt, tum ostendunt et antiquam pie-tatem et Apostolicae Sedis amorem christianis pec-toribus alte mauere defixum, tum in suminam Venera bilium Fratrum sacrorum Antistitum laudem cedunt. quoruin opera ac virtute in populis sibi commendatis et concreditis in tanta temporum perversitate ita viget ac Höret catholicae religionis cultus, et huic Sedi ac Romano Pontitioi sunt animi addieti atque coniuncti. Nos ne fausti huius eventus memoria intercidat. atque ut publicum ali-quod benevolentiae Nostra.e testimonium Venera-bilibus Fratribus exhibeamus. externo honoris in-signi universos terrarum orbis Antistites exornandos censuimus. Quare hisce litteris Apostolica auctoritate Nostra perpetuum in modum concedimus. ut universi Patriarchae. Archiepiscopi et Episcopi birreto violacei eoloris hoc futurisque temporibus uti übe re et licite possint et valeant. Hoc ita ilüs proprium volumus, ut alias, qui Episcopaü digni-tate non sit insignitus, eiusmodi ornamento nulla-tenus potiri queat. Non obstantibus Constitudo-nibus et sanctionibus Apostolicis, ceterisque Omnibus, licet special! et individua mentione ac dero-gatione dignis. in contrarium facientibus quibus-cumque Datum Romne apud Sanctum Petrum sub Annulo Piscatoris die 3. februari, MDCCCLXXXVTI1 Pontiflcatus Nostri Anno Decimo. 31. Card. Ledöcliowski. DECRETUM URBIS ET ORBIS. De Oratione „Sacrosanctae“ post absolutum Officium divinum. Cum Sacrae liuie Congregationi Jndulgentiis Sacrisque ßeliquiis praepositae in una Melden, inter alia exhibitum fuisset dubiurn enodandum: An ad lucrandam indulgentiam vel fructum ora-tionis Sacrosanctae et individuae etc. necessario flexis genibus liaec oratio sit dicenda, vel an saltem in casu legitim i impedimenti ambulando, sedendo recitarc valeat? EE. PP. in generalibus Comitiis die 5. Martii anni 1855 apud Vaticanas Aedes habitis respondendum esse duxerunt: Affirmative ad primam partem, Negative ad secundam. Facta itaque SS.mmo D. N. Pio PP. IX. relatione per me infrascriptum Sac. Oongregationis Secretarium die 12. ejusdem mensis Sanctitas Sua votum Eminen-tissimorum Patrum approbavit. In Audientia vero Sanetissimi die 26. Julii ejusdem anni ab Emi-nentissimo Oardinali Sac. Congregationi Praefecto habita, Eadem Sanctitas Sua ex speciali gratia dementer indulsit, ut Oratio Sacrosanctae etc. pro lucranda indulgentia a s. m. Leone PP. X. adnexa. seu fructu dictae orationis, etiam non flexis genibus recitari possit ab Hs, qui legitime impediti fuerint infrmitatis tantmn causa. Praesenti valituro absque ulla Brevis expeditione. Non obstantibus in con-trarium facientibus quibuscumque. A. Colombo, F. Card. Asquinius, Secret. Praef. 63. Rosmini propositiones damnatae. Decretum Feria IV die 14. Decembris 1887. Post obitum Antonii Rosmini Serbati quaedam ejus nomine in lucem prodierunt scripta, quibus plura doctrinae capita. quorum germina in prioribus hu jus Auctoris libris continebantur. clarius evolvuntur atque ex-plicantur. Quae res accuratiora studia non hominum tantum in theologicis ac philosophicis disciplinis praestantium, sed etiam Sacrorum in Ecclesia Antistitum excitarunt. Hi non paucas propositiones, quae catholicae veritati haud consonae videbantur, ex posthumis praesertim illius libris exscripserunt, et supremo 8. Sedis judicio subjecerunt. — Porro SSmus I). N. Leo divina providentia Papa XIII., cui maxime curae est, ut depositum catholicae doctrinae ab erroribus immune purumque servetur, delatas propositiones Sacro consilio Emorum Patrum Cardinalium examinandas commisit. — Quare uti mos est Supremae Congregationis, instituto dili-gentissimo examine, factaque earum propositionum collatione cum reliquis Auctoris doctrinis, prout generale. potissimum ex posthumis libris elucescunt, propositiones quae sequuntur in proprio Auctoris sensu reprobandas ac proscribendas esse judicavit, prout hoc generali decreto reprobat, damnat. pro-scribit; quin exinde cuiquam deducere liceat, ceteras ejusdem Auctoris doctrinas, quae per hoc decretum non damnantur, ullo modo approbari. — Facta autem de his omnibus SSmo D. N. Leoni XIII. accurata relatione, Sanctitas Sua decretum Emorum Patrum approbavit, confirmavit, atque ab omnibus servari mandavit. 1. In ordine rerum creatarum immediate ma-nifestatur humano intellectui aliquid divini in se ipso, hujusmodi nempe quod ad divinam naturam pertineat. *) 2. Cum divinum dicimus in natura, voca-bulum istud divinum non usurpamus ad signifi-candum effectum non divinum causae divinae; *) Jeder Nummer ist der italienische Wortlaut mit Angabe der Stelle in dem betreffenden Buche beigefügt. neque mens nobis est loqui de divino quodam, quod tale sit per partieipationem. 3. ln natura igitur universi, idest in intelli-gentiis quae in ipso sunt, aliquid est eui convenit denominatio divini non sensu tigurato, sed proprio. — Est aetualitas non distincta a reliquo actuali-tatis divinae. 4. Esse indeterminatum. quod procul dubio noturn est omnibus intelligentiis. est divinum illud quod homini in natura manifestatur. 5. Esse quod honro intuetur necesse est ut sit aliquid entis necessarii et aeterni, eausae creantis, determinantis ac finientis omnium entium contin-gentium: atque hoc est Deus. 6. In esse quod praescindit a creaturis et a Deo, quod est esse indeterminatum, atque in Deo, esse non indeterminato sed absolute, eadem est essentia. 7. Esse indeterminatum intuitionis. esse initiale, est aliquid Verbi. quod mens Patris distinguit non realiter sed secundum rationem a Verbo. 8. Entia finita, quibus componitur mundus, resultant ex duobus elementis, idest ex termino reali finito et ex esse initiali, quod eidern termino tribuit formam entis. 9. Esse, objectum intuitionis. est actus initialis omnium entium. — Esse initiale est initium tarn cognoscibilium quam subsistentium: est pariter initium Dei, prout a nobis concipitur, et creatu-rarum. 10. Esse virtuale et sine limitibus est prima ac simplioissima omnium entitatum, adeo ut quae-libet alia entitas sit composita, et inter ipsius componentia semper et necessario sit esse virtuale. — Est pars essentialis omnium omnino entitatum. utut cogitatione dividantur. 11. Quidditas (id quod res est) entis finiti non constituitur eo quod habet positivi, sed suis limitibus. Quidditas entis infiniti constituitur entitate, et est positiva; quidditas vero entis finiti constituitur limitibus entitatis, et est negativa. 12. Finita realitas non est, sed Deus facit eam esse addendo infinitate realitati limitationem. — Esse initiale fit essentia omnis entis realis. — Esse quod actuat naturas Anitas, ipsis conjunctum, est recisum a Deo. 13. Discrimen inter esse absolutum et esse relativum non illud est quod intercedit substantiam inter et substantiam. sed aliud multo majus: unum enim est absolute ens, alterunr est absolute non-ens. At hoc alterum est relative ens. Cum autem po-nitur ens relativum, non multiplicatur absolute ens: hinc absolutum et relativum absolute non sunt unica substantia, sed unicum esse; atque hoc sensu nulla est diversitas esse, imo habetur unitas esse. 14. Divina abstractione producitur esse initiale, primum finitorum entium elementum: divina vero imaginatione, producitur' reale finitum. seu realitates omnes, quibus mundus constat. 15. Tertia operatio esse absolut! mundum creantis est divina synthesis, idest unio duorum elementorum: quae sunt esse initiale, commune omnium finitorum entium initium. atque reale finitum, seu potius diversa realia finita, termini diversi ejusdem esse initialis. Qua unione creantur entia finita. 16. Esse initiale per divinam synthesim ab intelligentia relatum, non ut intelligibile sed mere ut essentia. ad terminos finitos reales, efficit ut existant entia finita subjective et realiter. 17. Id unum efficit Deus creando, quod totuin actum esse creaturarum integre ponit: hic igitur actus proprie non est factus, sed positus. 18. Amor, quo Deus se diligit etiarn in creaturis. et qui est ratio qua se determinat ad creandum. moralem necessitatem constituit, quae in ente perfectissimo semper inducit effectum; hujusmodi enim necessitas tantummodo in pluribus entibus imperfectis integram relinquit libertatem bilateralem. 19. Verbum est materia illa invisa, ex qua, ut dicitur Sap. XI. 18, creatae tuerunt res omnes universi. 20. Non repugnat ut anima humana gene-ratione multiplicetur; ita ut concipiatur eam ab imperfecto, nempe a gradu sensitive, ad perfectum, nempe ad gradum intellectivum. procedere. 21. Cum sensitivo principio intuihile fit esse, hoc solo tactu, hac sui unione, principium illucl antea solum sentiens, nunc simul intelligens, ad nobiliorem statum evehitur. naturam mutat, ac fit intelligens, subsistens atque irnmortale. 22. Non est cogitatu impossibile, divina po-tentia fieri posse. ut a corpore animato dividatur anima intellectiva, et ipsurn adhuc maneat animale: maueret nempe in ipso, tamquam basis puri animalis. principium animale, quod antea in eo erat veluti appendix. 23. ln statu naturali, anima defuncti existit perinde ac non existeret: cum non possit ullam super seipsam reflexionem exercere, aut ullam habere sui conscientiam, ipsius conditio similis dici potest statui tenebrarum perpetuarum et somni sempiterni. 24. Forma substantialis corporis est potius effectus animae. atque inferior terminus operationis ipsius: propterea forma substantialis corporis non est ipsa anima. — Unio animae et corporis pro-prie consistit in immanenti perceptione, qua sub-jectum intuens ideam aftirmat sensibile. postquam in hac ejus essentiam intuitum fuerit. 25. Revelato mysterio SSmae Trinitatis, potest ipsius existentia demonstrari argumentis mere spe-culativis, negativis quidern et indirectis, hujusmodi tarnen ut per ipsa veritas illa ad philosophicas disciplinas revocetur. atque fiat propositio scientifica sicut ceterae: si enim ipsa negaretur, doctrina theosophica purae rationis non modo incompleta maueret, sed etiam omni ex parte absurditatibus scatens an ni hi laretur. 26. Tres supremae forrnae esse, nempe sub-jectivitas. objectivitas, sanctitas, seu realitas, ideal itas. moralitas. si transferantur ad esse absolutuni. non possunt aiiter concipi nisi ut personae sub-sistentes et viventes. — Verbum, quatenus ob-jectum amatum. et 11011 quatenus Verbum, idest objectum in se subsistens per se cognitum, est persona Spiritus Sancti. 27. In humanitate Christi humana voluntas fuit ita rapta a Sp. Sancto ad adhaerendum Esse objectivo, idest Verbo, ut illa ipsi integre tradiderit regimen hominis, et Verbum illud personaliter assumpserit, ita sibi uniens naturam humanam. Hinc voluntas humana desiit esse personalis in homine, et cum sit persona in aliis hominibus, in Christo remansit natura. 28. In christiana doctrina, Verbum, character et t'acies Dei, inpriinitur in animo eorurn qui cum fiele suscipiunt baptismum Christi. — Verbum, idest character in anima Impressum, in doctrina christiana est Esse reale (Infinitum) per se manifestum, quod deinde novimus esse secundam per-sonam Sanctissimae Trinitatis. 29. A catholica doctrina, quae sola est veritas, minime alienam putamus hanc conjecturam: In eucharistico Sacramento substantia panis et vini fit vera caro et verus sanguis Christi, quando Christus eam facit terminum sui principii sentientis, ipsamque sua vita vivifleat: eo ferme modo qua panis et vinum vere transubstantiantur in nostram carnem et sanguinem, quia fiunt terminus nostri principii sentientis. 30. Peracta transsubstantiatione, intelligi potest, corpori Christi glorioso partem aliquam adjungi in ipso incorporatam, indivisam, pariterque glo-riosam. 31. In Sacramento eucharistiae, vi verhör um Corpus et sanguis Christi est tantum ea mensnra (jiiae respondet quantitati (a quel tanto) substantiae panis et vini quae transsubstanfiantuv: reliquum corporis Christi ibi est per concomitantiam. 32. Quoniam qui non manducat carnem Filii hominis et bibit ejus sanguinem, non habet vitam in se; et nihilominus qui rnoriuntur cum baptismate aquae, sanguinis aut desiderii certe consequuntur vitam aeternam: dicendum est. liis, . Gattenmord, § 37 A. f. g. G. und § 68 a. b. G., 11. Heimlichkeit, § 38 A. f. g. G. und § 75 a. b. G. Im § 69 der Anw. f. g. G. wurde ausdrücklich hiugewieseu, daß es den österreichischen Staatsbürgern nicht erlaubt sei, die Vorschriften zu vernachlässigen, welche das österreichische Gesetz über die bürgerlichen Wirkungen der Ehe aufstellt. Durch das Gesetz vom 25. Mai 1868, R.-G.-Bl. Nr. 47 ist wohl das Patent vom 8. Oktober 1856, R.-G.-Bl. Nr. 185 für die Ehen der Katholiken außer Kraft getreten und find die Vorschriften des II. Hauptstückes des allg. bürgerlichen Gesetzbuches über das Eherecht der Katholiken wieder hergestellt worden. Allein die Seelsorger müssen immer jede Vorsicht anwenden, damit sie nicht bei Abschließung voir Ehen Mitwirken, die vor dem bürgerlichen Gesetze ungiltig sind. Bou der Giltigkeit einer Ehe im Bereiche des bürgerlichen Rechtes hängen eben Familien- und erbrechtliche Folgen ab. Ueberdieß ist ein Seelsorger nach § 78 des a. b. G. schweren Strafen ausgesetzt, wenn er eine Trauung vornimmt, bei welcher nicht alle Anstände behoben sind. Bei vielen der in Frage stehenden Dispensationsfällen wird die Ertheiluug oer kirchlichen Dispens keine Aeuderuug der Verhältnisse herbeiführen und den Seelsorger in keinen Conflikt mit den bürgerlichen Behörden bringen, weil die der Dispens Bedürftigen schon eine Eivilehe geschlossen haben, mithin einer Dispens von der bürgerlichen Obrigkeit nicht mehr bedürfen. In Füllen aber, bei denen sowohl von dem Ordinariate als auch von der bürgerlichen Obrigkeit Dispens zu erwirken ist (bei Conknbinaten), kommt zu beachten: Das ct. b. Gesetzbuch kenut die Ehehindernisse der geistlichen Verwandtschaft, der bürgerlichen Verwandtschaft, der Schwägerschaft ans unerlaubtem Umgange und der Forderung der öffentlichen Sittlichkeit n i ch t. Bei diesen Ehehindernissen entfällt daher das Einschreiten um eine Nachsicht von Seite der bürgerlichen Obrigkeit. Bei den Ehehindernifsen der Blutsverwandtschaft und Schwägerschaft aus erlaubtem Umgange ist die Berechnung der Grade nach kanonischem und bürgerlichem Rechte verschieden. Das Ehehinderniß des Ehebruches gilt uach bürgerlichem Rechte nur dann, wenn der Ehebruch durch ein rechtskräftiges, strafgerichtliches Urtheil als erwiesen erscheint. Minderjährige und ihnen gleichgestellte Personen bedürfen zur Giltigkeit ihrer Ehe im Rechtsbereiche des a. b. G. einer Ehebewilligung von Denjenigen, denen sie unterstehen. § 49 und §. 183 a. b. G. Zur Giltigkeit einer Ehe ist wenigstens eine einmalige Verkündigung nothwendig. § 74 a. b. G. Diese beiden Einschränkungen, an welche nach bürgerlichem Rechte die Giltigkeit einer Ehe geknüpft ist, kennt das kirchliche Eherecht nicht. Zur Ertheilnng der Dispens von allen drei Aufgeboten nach bürgerlichem Rechte, § 86 des a. b. G. und im Sinne des Gesetzes vom 4. Juli 1872, R.-G.-Bl. Nr. 111, sind die f. k. politischen Bezirksbehörden (Bezirkshanptmannschasten) und in jenen Städten, welche eigene Gemeindestatuten besitzen, die mit der politische» Amtsführung betrauten Gemeindebehörden in erster Instanz (Magistrate) eompetent. In Fällen, bei denen diese Dispensvollmachten angewendet werden sollen, haben die betreffenden Seelsorger sich um deu Erhalt derselben an das fürsterzbischöfliche Ordinariat und wenn die bürgerliche Dispens benöthigt wird, an die k. k. Statthalterei zu wenden, wie nicht minder bei der f. k. Bezirks-hanptmannschast um Nachsicht der drei Aufgebote anzusuchen. Die Eintragung der vollzogenen Trauuug hat nach den bestehenden Vorschriften zu geschehen. Ist die kirchliche Trauung der vorausgegaugenen Eivilehe gefolgt, so wird der Akt in fortlaufender Reihe ohne Nummer eingetragen. Ist die Ehe sowohl für den kirchlichen als auch staatlichen Rechtsbereich geschlossen worden, so ist dieselbe in fortlaufender Reihe mit Nummer einzutragen. In der Rubrik „Anmerkung" ist Alles auf die abgeschlossene Ehe sich Beziehende zu bemerken." 57. Ausschreibung der Jol-anu Wep. Schlacker'schen Stiftung für Letjrerswitwen. Die vom Normalfchnldirector, k. f. Schnlrathe und Ehrendomherrn Johann Nep. Schlacker, errichtete Stiftung zur Unterstützung von je einer Volksschullehrerswitwe ist für die Zeit vom 1. August 1887 bishin 1888 wieder einer Anderen zu verleihen. Solche Witwen, welche sonst keine Stiftung genießen, wollen durch die Hochin. Pfarrämter von der Ausschreibung dieser Stiftung mit dem Bemerken verständigt werden, daß sie im Falle einer Bewerbung um dieselbe ihr diesfälliges Gesuch mit glaubwürdigen Zeugnissen über ihre wirkliche Armuth, ihren tadellosen Lebenswandel und über den mindestens zehnjährigen, im Lande Kram lobenswert!) versehenen Bolksschullehrersdienst ihres verstorbenen Mannes zu belegen und bei diesem Consistorinm, dem das Ver-leihungsrccht zusteht, bis zum 80. September d. I. einzureichen haben. 58. Eoncurs -Wert'autöarung. Bei der Metropolitaukirche zum H. Stephan in Wien ist durch Todfall ein Savoyisch-Liechtenstein'schcs Kanonikat in Erledigung gekommen. Die Gesuche um dasselbe sind an Se. Durchlaucht den Fürsten von Liechtenstein zu stylisiren und bis 15. Sept. d. I. beim fürsterzbischöflichen Consistorinm in Wien einzureichen. Die beiden Pfarren: Planina, im Decanate Cirknica und Ebenthal, im Decanate (Iottschee, sind ebenfalls durch Todfall in Erledigung gekommen. Die Gesuche um die Erstere sind an die durchlauchtige Jnhabung des Patronatsgutcs llaasberg, um die Letztere aber an die hohe k. k. Landesregierung für Kram zu Laibach zu richten. Peremptorischer Competenztermin 20. September 1888. 59. Wronik der Dwcese. Herr Josef Skofic wurde am 9. August d. I. auf die ihm definitiv verliehene Pfarre Zaplana canonisch investirt. Herr Karl Lapajne wurde für die Pfarre Vavta Vas und Herr Simon Zu8ek, Pfarrer zu St. Catharina, für die Pfarre Vodice präsentirt. Herr Josef Belar, Pfarrer in llotedersica, wurde über eigenes Ansuchen als Provisor der vakanten Pfarre Vrh bei Idria angestellt. Alit der Mitprovidirnng der Pfarre Hote-derSica wurde der Pfarrer von Logat.ec beauftragt. Herr Andreas Dremelj, Pfarrer in Räteöe, wurde in den definitiven Ruhestand versetzt; mit der Providirung der Pfarre Räteöe aber der Pfarrer von Weissenfeis betraut. Herr Franz Doünar, Coopcrator in Borovnica, wurde zum Provisor der vakanten Pfarre Planina bestellt; Herr Michael Arko, Coopcrator in TIrenovice, aber als Ortskurat in Sturi.je augestcllt. Versetzt wurden folgende Herren Hilfspriester: Johann Hromec von (iottschee nach Borovnica, Johann Mozina von Stari Trg nach Hrenovice, Johann Bevc von Blöke nach Stari Trg, Johann Mali von Spodnja Idrija nach Blöke, Johann XupanöiG von Cerklje nach Spodnja Idrija, Johann Krek von KoSana naä) Cirknica, Johann Sternad von Trnovo naä) KoSana, Josef Zalokar von Cirknica nach Trnovo, Josef Kos von Para bei Kostei nach Toplice, Franz SuSterSiö von Smlednik nach Smartno bei Litija und Josef Kramarie von Mitterdorf bei (lottschee nach Hinje. Neuaugestellt wurden die Herren: Anton Krainer als Kosler'fchcr Benefiziat und Coopcrator in (iottschee, Anton Gabrie als II. Coopcrator in Semiö, Johann CebaSek als Coopcrator in Poljane ob Lack, Johann Nemanjiö als Coopcrator in Para bei Kostei, Johann Müller als Coopcrator in Smlednik, Franz Hribar als Coopcrator in Brezovec und Mathias Slak als Coopcrator zu Mitterdorf bei Gottschee. In den Diöcesan - Clerus und das Clericalseminar wurden neu ausgenommen: Alex Useniönik aus Poljane ob Lack, Alfons Leviönik" ans Planina, Anton Cestnik aus CemSenik, Alois Sarec aus Preserje bei Kamnik, Stefan Ri har aus Polhov Grad ec, Josef Benkoviö aus Kamnik, Kaspar Porenta aus VirmaSe bei Loka, Martin Poljak aus Ljubljana, Leopold Raktelj ans Ribnica, Martin Kerin aus Hl. Kreuz bei Kostanjevica, Max SeSarg aus Trebnje, Josef Gruden aus Ljubljana, Johann Abram aus Idrija, Johann Debelak aus Trzic, Jakob Miheliö aus Kropa, Alois und Franz CeSarek ans Ribnica. — In die Theologie als Externisten: Karl Dornik aus TrZiö, Johann Cukale ans Vrhnika, Victor ZabukovSek aus Kostanjevica, Franz Pavliu aus Vipava, Anton Medvecl aus Kamnik, Felix Sarc ans Ljubljana, Josef Cegnar aus Stara Loka, Karl Cik aus Ljubljana und Gustav Koller aus Ljubljana. Gestorben sind die Herren: Jakob Senöar, Pfarrer von Poscolino der Diöcese Parenzo-Pola, am 7. Juli; Josef Jeriö, pens. Pfarrer in Ljubljana, am 12. Juli; Franz Ri har, Pfarrer in Planina, am 15 Juli; Friedrich Ignaz Ritter von Priess, inful. Abt zum heil. Grabe in Stefansdorf, in Wien am 10. Juli; Johann Jelenc, Defizicntenpriester in Rudolfswerth, am 1. August und der Pfarrer von Ebenthal Josef Zalokar. Dieselben werden dem Gebete des hochw. Diöcesan-Clerus empfohlen, vom fiirlMchöfltchcu Ordinariate Laibach am 30. Juli 1888. Herausgeber und für die Redaction verantwortlich: Martin Pogacar. — Druck der „Katholischen Bnchdrnckerci" in Laibach.