Inhoud/ vsebina Uvodna beseda / voorwoord Sprejem na ambasadi / Receptie ambasade Lize 20 let / jubileum Lize Večjezična vzgoja / Meertalig opvoeden “obrazi"/ Facebook Slovenski večer Leiden / Sloveense avond in Leiden Slovenska maša / Sloveense mis Slovenske uganke / Sloveense raadsels Novice iz ambasade / Nieuvvs uit ambasade Izlet / uitstap Recept Malo za šalo / grapjes Spoštovani člani in članice, prijatelji Slovenije Pred vami je nova Lipa. V tej številki so sodelovali Metka Dijkstra Murko, Tijmen Pronk, Frank vd Meer, Joere Nodelijk in Mojca Guštin. Kot vidite, so študentje iz Leeuwaarden-a oblikovali nov logotip. Je lep, kajne? Ostalo v zvezi s hišnim stilom je še v pripravi, vključno s spletno stranjo. Pač, kar finance dovoljujejo. Finančne možnosti so omejenene, zato prosim vse člane, ki članarine za leto 2009 še niso nakazali, da to čimprej storijo. Jesensko srečanje I FEEL SLOVENIA je bilo zelo prijetno in vsi čuti so bili razvajeni. Sicer pa več o tem dogodku v nadaljevanju. In kakšni so načrti za leto 2010? Rezervirajte si nedeljsko popoldne 7 februar in pridite v Amsterdam na praznovanje Prešernovega dneva. Odkrila bom le tančicco in povedala, da se bo glavna tema film "Kruhovo leto" in bo bolj tradicionalne narave. Podrobne informacije bomo poslali v drugi polovici januarja. Piknik vsekakor bo! Na željo že kar nekaj članov bomo organizirali delavnico peke potice. Jesensko srečanje pa se bo vrtelo okoli sodobne književnosti in glasbe. Še vedno velja poziv: ste pripravljeni na kakršenkoli način sodelovati pri pripravah, lepo vabljeni. Sedaj mi ostale le še to, da vam želim lepe praznike, vse lepo za leto 2010 in upam, da se vidimo na srečanjih! Mojca, Tanja in Maarten Geachte leden en vrienden van Slovenie Hierbij een nieuvve Lipa. Dit nummer is fot stand gekomen met medevverking van Metka Dijkstra Murko, Tijmen Pronk, Frank vd Meer, Joere Nodelijk in Mojca Guštin. Zoals u kunt zien, hebben de studenten uit Leeuwaarden een nieuvv logo ontv/orpen. Mooi, he? Aan alles wat nog bij huisstijl hoort, inclusief de vvebsite, wordt nog gewerkt, binnen de financiele middelen. Bij deze een oproep aan alle leden, die de contributie voor 2009 nog niet betaald hebben, om dat alsnog zo spoedig mogelijk te doen. Sommige van jullie mochten we begroeten tijdens I FEEL SLOVENIA bijeenkomst in Leiden. Alle zintuigen vverden prettig op sloveense vvijze geprikkeld. En wat zijn de plannen voor volgend jaar? Reserveer alvast de zondagmiddag 7 februari en kom naar Amsterdam voor de viering van "Prešernov dan". Hou de brievenbus in de gaten, de tvveede helft van januari komt een brief met de details. Nu kan ik wel vertellen dat het een traditionele bijeenkomst vvordt rondom de film "Kruhovo leto" ( Het jaar van brood). De picknick komt zeker. Op verzoek van meerdere leden zullen we een vvorkshop “potica bakken" organiseren. En in de hefst zal er een bijeenkomst komen met hedendaagse literatuur en muziek. Bent u bereid te helpen bij de organisatie, laat het ons dan weten. Nu rest me nog een hele fijne dagen te vvensen en alles goeds voor 2010. En hopelijk tot ziens op een van de bijeenkomsten. Mojca, Tanja en Maarten Sprejem ob Dnevu državnosti Metka Dijkstra Murko V njuni Haaški rezidenci sta tukajšnji veleposlanik Leon Marc in njegova soproga Barbara preteklega junija Slovence in prijatelje Slovenije povabila na sprejem ob Dnevu državnosti. Po uradnem delu, ki so se ga udeležili visoki diplomatski zastopniki Kraljevine Nizozemske in drugih držav, so se navzoči rojaki zadržali ob dobri kapljici in potici. Skupaj so nazdravili domovini, ki jo podpirajo po svojih močeh. O dogodku je poročalo časopisje v Sloveniji, tukaj si lahko ogledate faksimile članka v katoliškem tedniku 'Družina'. Receptie voor de Nationale feestdag In hun Haagse residentie hebben de ambassadeur Leon Marc en zijn echtgenote Barbara afgelopen juni de Slovenen en de vrienden van Sloveniš uitgenodigd op de receptie om de Sloveense Nationale feestdag te vieren. Na het officiele gedeelte, vvaarbij de hoge vertegenwoordigers van de Koningrijk Nederland en andere landen aanwezig waren, hieven de Slovenen het glas op het 'jarige' vaderland. Over het evenement heeft ook de pers in Sloveniš bericht, hierbij het artikel uit het katholieke vveekblad ‘Družina’. /V./rtiwjyf rttia «?(t Mwwni/»iinutx jv/p 1/«-jA •;»>'«'/f/'/'*'-■ ; ., v A.'. JI :• .'.'/A.'.' ,r nbwu(j> (m .do/v. jo*o /.« mmi‘j nttfa ‘it\l >M knnttMu Kutin mn tttmf en H MMImn. IrfUHangn pr/imrltrf m jo /*>f lrKlpelin A .'vrt /lof/ril flpKv te nlitle Vo /VMJjV', /norAiliihu .S »1/nr-r >ih J.lKlltUpiittl 1» n mij?.«;<• rstdrtAli mtifii W rent/ MMMJte infnfJbijn vrmpt ip ji n/rfn/f/i Mit > v';o: m > fn,iuhit,i pnlivptt v Hmpeko sitnimi,H p tetina r»Y jtfi/i/iii /m z«iijrio//e/w»*oi»?n*i« i' lehtffettk l. Itn /ipi.VoAk.t i/iVr //rl 40 «• i/rt MMumtDHhi f»tr> iethtfptt h.rtirttlrnfe pmtitntetfm *•/•./*> MttMfflt-iimttn met! drugim ntiA'1/it/c s /m »riftri 5,Vrt r«//p..'*>i '■■s j i/p/ti/V* p /u<. i;o/4 /i (< ri/cml-th »iX«Mttmt itojm noiKk Zftruien/tt prijat. !pr Mm o//<' /i/ opmiiemt/mjlih •/•.;,»«/i/s. llfm. Obup ptt /(•’(■' ‘Mtliitii t"* •mhnrti- «w„ii> ■'•IVO.' • •••••. p,.tlprfn ttnii ni-'' '»•hjv/vi ,'piPi : uliti /i '/«■>« f»/ nf-tnt ni -Termiti S'"' r«i<\ t'/W-rt <■*/• ZS» r/1 pn ///ii,*hv,ni/>u# fvvAiVr# t r^/riifcr o^frV^k* /« /mir Tvmjpfv itmft** niti* JiMHti Atumt tu tijv r pmttmlirm mr Miptrttft Harbittu in na i ff» ij/m itnmvtrttia tw ii&ittem* Htt&fautH/itofitiP fin tatu titv.ua uv $*v htvi t \ftil omcntfMt ^/rfnrttnfa JftifafHfiv Na potovanje - z LIZE Metka Dijkstra Murko LIZE - okrajšava za Landelijk Inspraakorgaan Zuid-Europeanen, torej neke vrste Deželno združenje Južnih Evropejcev - praznuje letos 20.obletnico. Leta 1989 se je namreč Iz različnih manjših klubov oblikovala interesna skupnost, ki pri nizozemskih oblasteh zastopa interese priseljencev in njihovih potomcev iz Bosne in Hercegovine, Grčije, Italije, Kapverdijskih otokov. Hrvaške, Makedonije, Črne gore, Portugalske, Srbije, Slovenije in Španije. Ob jubileju so v Železniškem muzeju v Utrechtu pripravili simpozij o preteklosti in prihodnosti tega tudi za nas pomembnega foruma. Med častnimi gosti te prireditve je bil slovenski veleposlanik Leon Marc. Na tem vsebinsko bogatem in dobro obiskanem simpoziju so se v petek, 20. novembra, zbrali predstavniki omenjenih narodnosti in se najprej ob zanimivi slikovni predstavitvi ustavili ob pomembnih postajah LIZE: po podobah sodeč se je veliko zasedalo in 'pogajalo', pa seveda po južnoevropsko na veliko praznovalo. Na razstavi, za to priložnost postavljeni v muzeju, je bilo na fotografijah prepoznati znane obraze prizadevnih odbornikov, med katerimi je naša prizadevna predsednica Mojca Guštin. Združenje prijateljev Slovenije je v sodelovanju z Lize organiziralo dneve slovenske kulture na Nizozemskem, in sicer leta 2007 v Landgraaf-u in 2008 v Haag-u. Tudi zadnja taka prireditev v Venlu, predstavitev knjige 'S trebuhom za kruhom' je tukaj obeležena. Na simpoziju je njena avtorica, Milena Mulder, doživeto predstavila nastanek te knjige,ki jo je napisala v okviru LIZE-projekta ‘Stezosledci’. Sledila sta ji se italijanski ‘kolega’ in španska 'kolegica', ki sta opisala svoje izkušnje kot Nizozemca z dvema identitetama. Tudi mlada 'pol-Hrvatica' Danijela je v filmsko gradivo poskušala ujeti razdvojenost in povezanost obeh svojih domovin. Teh pozitivnih pričevanj ne bi bilo brez LIZE, katere pomebno vlogo na različnih nivojih je poudarila tudi direktorica Urada za integracijo, ki je na prireditvi zastopala ministra Van der Laana. V knjižici ‘Zapeljevanje’,ki so ga udeleženci prejeli ob zaključju simpozija, je avtor VVill Tinnemans analiziral vključevanje južnih Evropejcev v tukajšnjo družbo. Po njegovem mnenju so se zelo dobro prilagodili, ker se njihov način življenja in vrednote bistveno ne razlikujejo od tukajšnjih in jih je bilo 'lažje zapeljati' (od tod naslov ‘Zapeljevanje’) v nizozemski vsakdan. In prav negovanje tradicij in ohranjanje prvotne kulture in jezika so v veliki meri prispevala k uspešni integraciji. V krajši diskusiji, ki se je razvila okoli integracije,je bilo predvsem govora o nevarnosti populizma, ki je sedaj tako navzoč na Nizozemskem. Čeprav ni preprostega odgovora na populistično demagogijo, je mogoče osrednjo misel strniti v sklep, da je treba na vsak način z 'glasom razuma' vedno in povsod ‘jemati vetra populističnim jadrom'. Poleg 'potovanja' skozi prvih 20 let uspešnega delovanja je bilo srečanje namenjeno pogledu v prihodnost. K temu sodi tudi menjava ‘na vrhu’ LIZE - Italjanka Isabella Magioncalda je predsednikovanje v prihodnjem obdobju prepustila Ivone Mendes, katere predniki izhajajo s Kapverdijskih otokov. Simpoziju je sledilo -kako drugače - veselo praznovanje s poskočno glasbo in rujno kapljico. Poročilo o tem dogodku in o bogatem delovanju LIZE je zabeleženo na spletni strani www.lize.nl. tuje najti tudi napovednik prihodnjih prireditev. Op reis - met LIZE Afkorting voor Landelijk Inspraakorgaart Zuid-Europeanen, die onlangs hun 20e verjaardag vierden. In 198? is zij namelijk opgericht uit verschillende kleinere clubs om zo bij de Nederlandse overheid de belangen te behartigen van immigranten en hun nakomelingen uit Bosnie-Herzegovina, Griekenland, Italie, de Kaapverdische Eilanden, Kroatie, Macedonie, Montenegro, Portugal, Servie, Slovenie en Spanje, op dit jubileum in het Utrechtse Spoorvvegmuseum waren diverse tora en symposia georganiseerd over ons verleden en onze toekomst. Op deze bijeenkomst was onder de belangrijke gasten eveneens de Sloveense ambassadeur Leon Marc. Op dit inhoudelijk boeiende en goed bezochte symposium verzamelden zich op vrijdag 20 november vertegenvvoordigers van genoemde gemeenschappen en stonden stil bij een interessante fotopresentatie: op een van de afbeeldingen is de grote zitting en 'onderhandeling' te zien, uiteraard op z'n Zuid-Europees met een grootse viering. Op de tentoonstelling, voor de gelegenheid in het museum geplaatst, zij n op foto's de gezichten van bekende commissieleden te herkennen, waaronder die van onze betrokkene, voorzitter Mojca Guštin. De Vereniging van Vrienden van Slovenie heeft in samenvverking met LIZE de jaarlijkse dag van de Sloveense cultuur georganiseerd en wel in Landgraaf in 2007 en in Den Haag in 2008. Op de meest recente in Venlo, stond de presentatie van het boek Met de buik het brood achterna op het programma. Op het symposium vertelde schrijfster Milena Mulders over de totstandkoming van haar vverk, dat geschreven is in het kader van het project Spoorzoekers van LIZE. Hierna volgden een Italiaanse en een Spaanse collega, die hun zoektocht beschreven als Nederlander met twee identiteiten. Ook de jonge half-Kroatische Danijela heeft op film getracht de bestaande spagaat met tvvee bakermatten vast te leggen. Deze positieve bijdragen vvaren niet mogelijk gevveest zonder LIZE, wiens belangrijke rol op allerlei niveaus nogmaals benadrukt werd door de directrice van de Dienst voor Intergratie, die hierbij minister Van der Laan verving. In het boek Verleiding, dat de deelnemers ontvingen op het aansluitende symposium, heeft auteur Wi!l Tinnemans onderzoek gedaan naar de totale groep Zuid-Europeanen binnen hun lokale omgeving. Naar zijn mening hebben zij zich zeer goed vveten aan te passen, daar hun manier van leven en morele vvaarden niet essentieel verschillen van de plaatselijke en er dus sprake was van een 'foute verleiding' in het alledaagse Nederland. Juist het koesteren van tradities en behoud van de oorspronkelijke taal en cultuur heeft in grote mate bijgedragen aan een succesvolle integratie. In de hieropvolgende discussie, vverd verder gesproken over integratie en met name het gevaar van het populisme in het huidige Nederland. Hoevvel het niet makkelijk is een antwoord te geven op de populistische demagogie, vvaren de verenigingen het er in het algemeen over eens, dat men op alle mogelijke vvijzen met de bekende argumenten de populisten de wind uit de zeilen moet nemen. Naast 'de reis' door de eerste 20 jaar van succesvolle samenvverking, was de ontmoeting ook bedoeld om vooruit te kijken naar de toekomst. Hierbij hoorde ook de vvisseling aan de top van LIZE - de Italiaanse Isabella Magioncalda heeft het voorzitterschap de komende periode overgedragen aan Ivone Mendes, van Kaapverdische afkomst. Het symposium vervolgde, zoals altijd, met een gezellig feest, vrolijke muziek en volle glazen. Een verslag van deze dag en het vele vverk van LIZE is te lezen op hun internetpagina www.lize.nl, waar ook de aankondigingen van toekomstige bijeenkomsten te vinden zijn. Vertaling: Frank vd Meer Meertalig opvoeden: hoe doe je dat? Mojca Nodelijk Guštin De Federatie van Spaanse verenigingen in Nederland ( FAEEH) heeft op 27 september samen met Lize een succesvol symposium georganisserd om antwoorden te formulieren op de vragen: - Welke taal kun je beste thuis spreken? - Bij vvelke leeftijd kan je het beste beginnen met het aanbieden van een tvveede taal? - Welke tips en trucs zijn er om meertaligheid te bevorderen en te behouden? - Wat helpt een kind bij het leren van de talen? - VVanneer is het moeilijk voor een kind om twee of meer talen te leren? - Zullen kinderen geen goed Nederlands leren als ze thuis de taal van de ouders spreken? Tijdens de plenaire deel was er aandacht voor de theoretische deel: vervvervingsproces van taal en mogelijke knelpunten bij meertalige opvoeding. Het ontkrachten van verschillende vooroordelen over de meertaligheid was een belangrijk aspect van de eerste deel van het symposium. Langdurig en omvangrijk onderzoek in de Verenigde staten heeft uitgevvezen dat meertaligheid niet in de relatie staat tot onderwijs -en of taalachterstanden. In de namiddagse vvorkshops zijn veel tips genoemd en ervaringen uitgevvisseld, vooral over het behoud en bevorderen van meertaligheid. Een van de vvorkshops leiders vvas Brigit Bakken van »De Taalstudio«. Een organisatie die een vernieuwd programma heeft ontvvikkeld van vier bijeenkomsten, als ondersteuning voor ouders die hun kind meertalig vvillen opvoeden. Het programma heet »Taal in Balans«. Het idee is ontstaan bij Maaike Verrips, eigenaar en directeur van »De Taalstudio«. Zij constateerde dat er bij ouders veel onvvetendheid is over meertaligheid en dat de ouders in meertalige gezinnen vaak niet weten waar ze naar toe kunnen met vragen over het ondervverp. In de samenwerking met Taal op Maat ( de taalaanbieder in Amsterdam) is toen«Talen in Balans« ontvvikkeld. Tot nu toe hebben ongeveer 150 ouders het programma gevolgd. Ouders leren beslissingen nemen, vvorden zich bevvust van hun eigen rol in de taalontwikkeling, kregen algemeen kennis en praktische tips over hoe om te gaan met meertalig opvoeden. De ouders zijn positief over het programma. Handige informatie: Boek: Nederland Meertalenland van Jacomine Nortier ISBN 978 90 5260 338 4 www.taalstudio.nl www.kindertaal.nl www.ouders.nl/o taal.htm www.watenhoe-nt2.nl Bron: Lize bulletin nr 62/oktober 2009 Večjezična vzgoja: kako in kaj? Federacija Španskih organizacij na Nizozemskem je v sodelovanju z LIZE 27 septembra organizirala simpozij o večjezični vzgoji otrok in poizkusila odgovoriti na vprašanja, kot so: - Kateri jezik je doma najbolje govoriti? - Katera je najprimernejša starost otroka za začetek učenja drugega jezika?? - Kaj so »tips en tics«, ki večjezičnost spodbujajo in ohranjajo? - Kaj otroku pomaga pri pridobivanju drugega jezika? - Kaj pa, če se otrok težko uči dva ali več jezikov? - Se bo otroku težko naučiti pravilne nizozemščine, če se bo doma pogovarjal v materinem jeziku? V plenarnem delu je bilo govora o teoretičnem ozadju pridobivanja in učenju govora in možne težave pri večjezični vzgoji. Veliko bilo je tudi govora o predsodkih, ki jih ima družba do večjezične vzgoje, ki le-to asociira z zaostankomv razvoju in nazadovanjem. Dolgoročna in obširna raziskava v Združenih državah Amerike je pokazala, da večjezičnost ni v relaciji z zaostankom v šoli. V popoldanskih delavnicah je bilo izmenjanih veliko izkušenj in nasvetov. Ena od voditeljic delavnice je bila Birgit Bakker iz » De Taalstudio«. To je organizacija, ki je razvila povsem nov program štirih srečanj kot pomoč za starše, ki želijo otroke vzgajati v več kot enem jeziku. Program se imenuje »Jezik v ravnovesju«! Taal in Balans). Idejni vodja projekta je Maaike Verrips, lastnica in direktorica organizacije »De Taalstudio«. Prišla je do spoznanja, da starši premalo vedo o večjezični vzgoji in da se starši s svojimi vprašanji nimajo na koga obrniti. V sodelovanju z»Taal op Maat«iz Amsterdama je nastal projekt Taal in Balans. Do sedaj se je programa udeležilo okoli 150 tečajnikov. Starši se naučijo odgovornosti za večjezično vzgojo, spoznajo svojo vlogo v razvoju govora, se spoznajo s teorijo in pridobijo praktične informacije o večjezični vzgoji. Starši so s tečajem zadovoljni. Dodatne informacije: Knjiga: Jacomine Nortier: Nederland Meertalenland ISBN 978 90 5260 338 4 www.taalstudio.nl www.kindertaal.nl www.ouders.nl/o taal.htm www.watenhoe-nt2.nl Povzeto iz: Lize bulletin nr 62/oktober 2009 (Met dank aan Lize en FAEEH) 'Obraz' Slovencev na Nizozemskem Metka Dijkstra - Murko Ali pravilneje - bolj obraz 'začasnih' Slovencev oziroma 'novopečenih prišlekov' na ta delček zahodne Evrope. Govora je o 'Facebook'-u, priljubljenem spletnem shajališču, kjer imamo tukajšnji Slovenci svoj kotiček. Najdete ga pri skupinah pod geslom 'Slovenci na Nizozemskem', trenutno pa je prijavljenih že 173 članov (stanje sredi novembra). Sprehod po seznamu sodelujočih odkrije, da je med njimi veliko mladih, pa mladih staršev, ki izmenjujejo izkušnje o tukajšnjih navadah in običajih. Za 'ta nove' so le-te lahko kar stresne, 'staroselci' pa se nasmihamo dobro znanim odmevom. Seveda pa ne ostaja samo pri tožbah, najbolj priročen je ta medij za širjenje vabil na različne prireditve in izmenjavo informacij in izkušenj. Tako je na forumu mogoče najti vabila na skodelico kave, k ogledu nogometne tekme slovenske reprezentance ali pa k slovenski maši v Rijsvvijk. Pa kakšne 'ta prave' naslove ali kake druge praktične nasvete. Skratka - ta košček svetovnega spleta je na najboljši poti, da bo sčasoma prevzel vlogo zakladnice znanja, s katerim se kaže opremiti ob prihodu v te kraje. Navodila okoli foruma so v nizozemščini, 'pogovori' pa so večinoma v slovenščini, zato je morebiti manj zanimiv za nizozemske prijatelje Slovenije. Teh imamo k sreči kar veliko in med njimi so tudi (ustanovni) člani 'Združenja prijateljev Slovenije'. Zatorej - kot ze angelški naslov shajališča pove - tudi z angleščino se daleč pride ali učitelja slovenščine najde (http://www.facebook.com/home.php?#/topic.php?uid=2433996 7908&topic= 109861 *- bi, lepo prosim, kdo s tistega konca temu mladeniču odgovoril?!;-) ičtež n« NvfOTimkin a »:«•«■ Wf Iv«« ll!J» ■T -t loUlMfiM ►»ti'* ■» v *'»*»<*»* "IE 'Of’™..,.,-*,-- ;33rr'* f SSttSs; t« wr.i« * in#:”,1 • ■ v ; Ulf ?»?»•( «6 'flfM VA1 U< VI'mvfrl« 1 ).*,f 1». ' ?- v N 1 •vi«!, It** ' i^sSssssssssst. sssssasr’ • V ji 2 •: » .••« ' « s$ ■ ! easiesBea • .; Het ‘gezicht’ van de Slovenen in Nederland Of beter: meer het gezicht van de ‘tijdelijke’ Slovenen of tervvijl ‘de nieuvvkomers’ naar dit stukje van de West Europa. Hier is sprake van ‘Facebook1, de populaire ontmoetingsplek op internet, waar ook wij Slovenen ons plekje hebben veroverd. Te vinden is bij de groepen onder de titel ‘Slovenci na Nizozemskem’, op dit moment (medio november) telt het al 173 deelnemers. Een vvandeling langs de deelnemerslijst laat zien dat het hier om veel jongere, ook jonge ouders gaat die ervaringen over het leven in Nederland uitwisselen. Voor de ‘nieuvvelingen’ kunnen deze vrij veel stress opleveren, ‘de ouderlingen' kunnen maar lachen over de zo herkenbare reacties. Gelukkig blijft het niet slechts bij de klachten, dit medium is heel handig voor het verspreiden van uitnodigingen voor diverse evenementen en de uitvvisseling van de informatie. Zo zijn op het forum te vinden de uitnodigingen voor kopje koffie, voor het gezamenlijk bekijken van het voetbalspel van de Sloveense elftaal of voor de Sloveense mis in Rijsvvijk. En ook wat 'goede' adressen en andere praktische tips. Kortom - dit stukje van internet lijkt een ware 'kennisbank' te vvorden ieder Slaven die deze kant op komt. De navigatieaanvvijzingen zijn in het Nederlands, maar de 'gesprekjes' meestendeels in het Sloveens, daarom lijkt het misschien minder geschikt voor de Nederlandse vrienden van Slovenie. Hiervan hebben wij gelukkig veel, onder andere zijn een paar zelfs (oprichting) leden van de ‘Vereniging Vrienden van Slovenie'. Dus - zoals al de Engelse naam van het forum aangeeft - met Engels kom je een heel eind of men kan zo een leraar Sloveens vinden (http://www.facebook.com/home.php?#/topic.php?uid=2433996 7908&topic= 109861* vvil iemand uit die omgeving alstublieft die jongen een antvvoord sturen?!;-) *Guys just back from another great visit to your great country and I have decided after 6 years of annual trips I need to spend more time there. A big part of making this vvork is learning some of the language...which could be a challenge but what is Ufe without one! I know some of you and vvondered if anyone is in Amsterdam and capable of some private tuition (paid naturaily) Ptease let me knovv at iason@lovefood.nl thanks Jason Slovenski večer Leiden 2009 Mojca Guštin 27 novembra je Združenje v sodelovanju z Univerzo Leiden in študentskim društvom Most organiziralo slovenski večer, ki smo ga poimanovali I FEEL SLOVENIA. Udeležba je bila zelo dobra, pozdravili smo več kot 60 obiskovalcev. Vida Matičič je ob spremljavi Uroša Malnaršiča na kitari prekrasno zapela venec slovenskih narodnih in ponarodelih pesmi, slovensko književnost sta predstavila Tanja Mlaker s prevodi Svetlane Makarovič in Frank vd Meer z lastnimi prevodi Prešernove poezije. Da so tudi uganke lahko zanimive, je dokazal Tijmen Pronk, ki je povedal nekaj o slovenskih ugankah in njihovem mestu v slovenski književnosti. Za vse tiste, ki se večera niste mogli udeležiti, v nadaljevanju Lipe si lahko preberete njegovo pripoved o ugankah. Naj ob priliki povem, da Tijmen na univerzi predava med drugim tudi slovenščino. Sedaj se odpravlja na 1 letno dopolnjevaje v Zagreb. Sledilo je skupno prepevanje z Vido. Vida je izbrala pesem “Mi se mamo radi", vključno s koreografijo, ki sodi zraven. Za Slovence nič novega, a za ostale prijetno srečanje s slovenskim jezikom. MI SE IMAMO RADI WIJ HEBBEN ELKAAR LIEF Mi se imamo radi, radi, radi, radi, Mi se imamo radi, radi prav zares Wij hebben elkander lief, lief, lief, lief Wij hebben elkander lief, lief, eerlijk waar Zakaj se ne bi imeli radi, radi, radi, Zakaj se ne bi imeli radi prav zares. Waarom zouden we ook niet, lief, lief, lief Waarom zouden we ook niet, lief, eerlijk waar Še se bomo imeli, radi, Later hebben wij nog lief, lief, lief radi, radi, Še se bomo imeli, radi prav zares. Later hebben wij nog lief eerlijk vvaar Saj smo vsi še mladi, Mladi, mladi, mladi, Saj smo vsi še mladi, Want we zijn nog jong, jong, jong, jong want we zijn nog jong, mladi prav zares. jong, eerlijk vvaar. Na popotovanje po slovenskih vinogradih in vinih nas je popeljal Anel Mohmutefendič, ki tu že uspešno prodaja slovenska vina. www.nelisbv.nl Ob spremlavi dobrega vina, narezka, sirov in potice smo se še dolgo pogovarjali, peli in se spoznavali. Sloveense avond in Leiden De Vereniging heeft samen met Universiteit Leiden en de Studenten vereniging Most een gezamenlijke avond georganiseerd met de titel I FEEL SLOVENIA. De avond was druk bezocht we hebben ruim 60 bezoekers mogen begroeten. Vida Matičič heeft onder begeleiding van Uroš Malnaršič op gitaar een aantal Sloveense volksliedjes gezongen. Sloveense literatuur werd deze keer "vertegenvvoordigd" door France Prešeren en Svetlana Makarovič. Frank vd Meer heeft gedichten van Prešeren gelezen, die hij zelf vertaald had. Tanja Mlaker heeft in het kort een enorm werk van Svetlana voorgesteld en 2 van haar verbalen gelezen: in het sloveens en het nederlands. Tijmen Pronk is ondermeer ook docent sloveens op de Universiteit Leiden. Binnenkort vertrekt hij naar Zagreb voor studie Kroatisch. Hij heeft iets verteld over Sloveense raadsels en hun plek in de literatuur. Zijn lezing hebben we opgenomen in deze Lipa. We hebben samen met Vida gezongen. Ze koos voor “Mi se imamo radi ( we hebben elkaar lief)Voor aanvvezige Slovenen niks nieuvvs, maar voor andere aanvvezige een fijne kennismaking van sloveesne taal. Daarna zijn vve met Anel Mahmutefendič op reis gegaan door de Sloveense vvijngaarden en wijn. Hij importeert en verkoopt Sloveense vvijnen met steeds meer succes in Nederland. www.nelisbv.nl Vergezeld met lekkere wijnen, kazen, pršut en potica hebben we nog lang zitten praten, zingen en elkaar leren kennen. ROMPOMPOM, ŠE NE ROMPOMPOM, EN WE GAAN GREMO DOMOV NOG NIET NAAR HUIS Rompompom, še ne gremo domov, Rompompom, živijo! Rompompom, en we gaan nog niet naar huis Rompompom, hoi! Pa jaz, pa ti, pa Židana marela, En ik en jij en een zijden paraplu, Jaz, pa ti, pa Židan parazol. Ik en jij en een zijden parasol. Tudi v Haagu znajo po slovensko moliti Metka Dijkstra Murko Na skrajnem jugovzhodu Nizozemske, v katoliški provinci Limburg je vsak mesec maša v slovenščini, pa velikonočna procesija in tudi polnočnica za Božič. Tam živi pač največ Slovencev in njihovih potomcev, ki so prav po povezavi s Cerkvijo in domačimi običaji ohranili svoje prvotne korenine. Na zahodu, v in med štirimi največjimi mesti Haagu, Amsterdamu, Rotterdamu in Utrechtu živi nekaj malega naših rojakov, ki so tukaj na začasnem delu ali študiju, ali pa sojih osebni razlogi za dalj časa pripeljali sem. Njihovi pogosti obiski v domovini in znatna razdalja do Limburga sta glavna razloga, da verni med njimi ne morejo redno obiskovati slovenske maše. Sedaj pa so se dogovorili z izseljenskim duhovnikom msgr. Janezom Puceljem, da bo poslej tudi na tem koncu maša v slovenščini. Prek Združenja prijateljev Slovenije in prek 'Facebook'-a se je širila novica, da bo na Miklavžev večer slovenska maša, največ odmeva pa je vendarle imelo osebno vabilo na slovenskem kulturnem večeru konec novembra v Leidnu. Tako se je v hišni kapeli župnije Sv. Bonifacija v Rijswijku, na robu Haaga, zbrala skupina Slovencev in njihovih družin, da so to drugo adventno soboto po slovensko molili in zapeli. Tistim par z bolj pomankljivim znanjem slovenščine je bilo mogoče bolj težko slediti toplim besedam msgr.Puclja, ki se v pridigi ustavil pri pomenu Luči. Toliko bolj so vsi navzoči ubrano pritegnili pri dobro znanih cerkvenih pesmih. K posebno svečanemu vzdušju je poleg doživetega nagovora g. Puclja gotovo prispevala glasbena spremljeva. Solistko Vido Matičič, študentko petja na tukajšnjem konzervatoriju, in ljudsko petje na kitari spremljal Uroš Malnaršič. Lepo sta sodelovala tudi najmlajša dva: petnajstletni Miha je dve adventni svečki prižgal, triletna Metka pa jih je na koncu upihnila. Kjerkoli v tujini je slovenska maša posebno doživetje, tokratna v Rijsvvijku se je navzočim za vedno zapisala v spomin. Najbrž malo tudi zaradi kratkega, a prisrčnega srečanja po maši, in ker je bila prva. Sedaj želijo namreč začeti z novo tradicijo - z redno slovensko mašo v 'Randstadu'. Kako pogosto jo bodo imeli, je odvisno od vernikov in različnih 'urnikov', msgr. Pucelj jim je zagotovil, da lahko nanj vedno računajo. Kajti kot sam pravi: »Kaj boljšega se mi pač ne more zgoditi kot to, da ljudje sami napovedo: pritidite, radi bi imeli mašo!« Sloveense mis in Rijsvvijk In het uiterste zuidoosten van Nederland, in de katholieke provincie Limburg is het mogelijk maandelijks een Sloveense mis te volgen, met Pasen vvordt een processie gehouden en met Kerst speciale nachtmis. Daar woont het grootste deel van de Slovenen en hun nakomelingen, die dankzij de betrokkenheid met de Kerk en de gevvoontes er om heen hun vvortels vvisten te behouden. In het westen, tussen de vier grote steden Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht woont een aantal Slovenen, die hier tijdelijk vvonen vvegens werk of studie, of zijn door persoonlijke omstandigheden voor een langere periode hier naartoe gekomen. Hun freguente bezoeken van Slovenie en degrote afstand tot Limburg zijn voornaamste redenen, dat de gelovigen onder hen de sloveense mis niet regelmatig kunnen bijvvonen. We hebben nu een afspraak gemaakt met de Sloveens pastoor Janez Pucelj, om ook een sloveense mis in dit deel van Nederland te verzorgen. Via Vereniging vrienden van Slovenie en Facebook vverd het nieuvvs verspreid, maar de meeste animo kvvam tijdens de persoonlijke uitnodiging op de Sloveense culturele avond in Leiden. Zo kvvam in de kapel van de St. Bonifacius parochie in Rijksvvijk, aan de rand van Den Haag, een groep Slovenen en hun familie bij elkaar om op deze tvveede advent zaterdagmis in het sloveens te bidden en te zingen. Voorsommige was het vvellicht een beetje moeilijk de vvarme vvoorden volgen van dhr Pucelj te volgen, die in de preek over de betekenis van het Licht vertelde. Maar zo veel meer vverd iedereen betrokken bij de bekende kerkliederen. Naast de prachtige vvoorden van dhr. Pucelj heeft zeker ook het gezang bijgedragen aan een feestelijke stemming. Soliste Vida Matičič, študente zang aan conservatorium in Amsterdam, heeft onder de begeleiding van Uroš Malnaršič op gitaar een aantal prachtige sloveense liederen gezongen. Leuk vvaren ook de jongste onder ons: de vijftienjarige Miha heeft kaarsen aangestoken en driejarige Metka heeft ze aan het eind uitgeblazen. Waar ook in het buitenland is een sloveesne mis iets bijzonders, deze in Rijksvvijk zal voor de aanvvezige een bijzondere herinnering zijn. Mogelijk door een korte, maar hartelijke ontmoeting na de mis, en omdat het de eerste vvas. We vvillen met een nieuvve traditie beginnen - regelmatige een sloveense mis in de Randstad. Hoe vaak deze zal zijn is afhankelijk van de gelovigen en allerlei agenda's; dhr. Pucelj heeft verzekerd, dat we altijd op hem kunnen rekenen. Want, zoals hij zelf zegt: »iets mooier dan dat de gelovigen zelf naar me toe komen en zeggen: kom, we vvillen bidden, kan me niet overkomen.« Sloveense raadsels Tijmen Pronk Ik ga jullie een karte inleiding geven in het genre van het raadsel in de Sloveense cultuur en literatuur, in het Sloveense "uganka" genoemd. Een voorbeeld van een raadsel van Valentin Vodnik, een Sloveense priester en dichter uit de tvveede helft van de 18e eeuw. Kaj imamo tako dolgo, dokler iščemo; Kadar pa najdemo, nimamo? Wat hebben vve zolang vve het zoeken; Als vve het gevonden hebben, hebben vve het niet meer? Het raadsel is natuurlijk niet uniek voor Sloveniš. Het bekendste raadsel uit de vvereldliteratuur komt uit de Griekse mythe waar een sphinx voorbijgangers een raadsel voorlegt en ze vervolgens, als ze het raadsel niet goed beantvvoorden, opeet. Uiteindelijk komt Oedipus voorbij (vooral bekend vanvvege zijn complex), die het raadsel oplost en de sphinx pleegt zelfmoord door zich te pletter te vverpen. Voor de duidelijkheid: het is de bedoeling dat er voor jullie geen conseguenties zijn vanavond als jullie een raadsel niet op vveten te lossen, noch voor mij als het jullie vvel lukt. Het raadsel van de sfinx (althans, de bekendste versie) luidt als volgt: Wat loopt ‘s morgens op vier voeten, ‘s middags op fvvee en ‘s avonds op drie? Wat loopt 's morgens op vier voeten, 's middags op fvvee en ‘s avonds op drie? Het eerste Sloveense raadsel werd al in 1788 gepubliceerd door de taalkundige monnik Marko Pohlin. Er bestond duidelijk een traditie in het componeren van raadsels die eventueel mondeling overgeleverd vverden. Toen het sloveense nationale bevvustzijn opkvvam aan het eind van de 18e, begin van de 19e eeuvv, ontstond er ook meer aandacht voor "volksliteratuur”, zoals volksliederen, spreekwoorden en gezegden, maar ook de raadsels. De raadsels zijn een typisch voorbeeld van volkspoezie. Het zijn korte versjes vvaarin een vvoord of begrip beschreven wordt dat de lezer vervolgens moet raden. Het versje is vaak in rijmvorm. De raadsels vvorden vaak voor kinderen geschreven, deels als vermaak en deels om ze wat van de vvereld om hen heen te leren. Toch zijn de raadsels vaak zo lastig dat ze moeilijk als kinderversjes beschouvvd kunnen vvorden. Het is duidelijk dat het genre bij sommige schrijvers een eigen leven begint te leiden. De componist van de "uganke” vvordt "ugankar" genoemd. Misschien vvel de belangrijkste "ugankar" is de Sloveense dichter Oton Župančič. Van zijn hand de volgende “uganka", die qua opbouvv lijkt op die van de Sfinx: Mladinka - planinka, ženka - dolinka, starka - primorka. Als meisje vvoonf ze in de bergen, Als vrouvv vvoonf ze in het dal, Als orna vvoonf ze oon zee Župančič kwam uit het zuid-oosten van Sloveniš. Hij studeerde in VVenen en reisde veel door Europa. Hij heeft onder andere een tijdje in Duitsland geleefd bij Sloveense mijnvverkers niet ver van de Nederlandse grens. Als dichter is Župančič de belangrijkste Sloveense vertegenvvoordiger van het modemisme. Župančič heeft op verschillende plaatsen uganke gepubliceerd, maar het bekendst is zijn verzameling "sto ugank", "honderd raadsels”, vvaarin hij honderd raadsels publiceert, gerangschikt naar ondervverp. Hier vinden we de hoofdthema's van de "uganka” terug: de vvereld om ons heen (voornamelijk de natuur en vveersverschijnselen), het boerenleven, kerk en geloof, en soms ook nationale ondervverpen. Een raadsel over de vvereld om ons heen (althans, in de Sloveense maatschappij van het begin van de 20e eeuw): Na strehi poseda pa v kuhinjo gleda. Hij zit op het huis, en hij ziet het fornuis. Twee voorbeelden van raadsels over de natuur: Bosoia, golota, brez igle jo zbadam, brez ognja jo žgem. Blote voeten, Naakte huid, Zonder naalden prik ik ze, Zonder vlammen fik ik ze. Pod iglato goro, Onder een naaldenheuvel, Vem za črno vojsko. Woont het zwarte leger. Het laatste voorbeeld is eigenlijk het klassieke “uganka" formaat: in twee regels vvordt het gevraagde beschreven. Overigens vvordt in de later gecomponeerde "uganke" de versvorm vaak opgegeven ter wille van het raadsel zelf: Obesili so ga, po njem bijo, a kaj mu mar - on poje vam glasno. Hij vvordt opgehangen en geslagen, Het deert hem niet: hij zingt voluit. Het perspectief van Župančič’s "uganke" is duidelijk het leven op het platteland van Sloveniš. Stadse onderwerpen komen niet voor, wat in overeenstemming is met de oorsprong van de “uganke" als volkspoezie van het platteland. Ook politieke en actuele zaken komen niet terug. Hoevvel “Sto ugank" in 1915, tijdens de eerste vvereldoorlog, voor het eerst verscheen, valt daarover niets te lezen in de uganke. Het is echter niet zo dat elke vorm van moderniteit ontbreekt. Neem nou het volgende raadsel: Z glavo puha, s srcem kuha, z nogami melje, v Ljubljano nas pelje. Zijn hoofd rookt, Zijn harf kookt, Zijn benen malen, Om Ljubljana te halen Dat Župančič predeš honderd raadsels publiceerde is overigens geen toeval, we hebben kladversies met raadsels die uiteindelijk niet in de verzameling opgenomen zijn. In een heruitgave van “sto ugank" vervangt Župančič bovendien sommige raadsels door andere. Al toen hij op de middelbare school zat, publiceerde Župančič tien raadsels. Ik wil graag afsluiten met een van die vroege raadsels van Župančič, mijn persoonlijke favoriete “uganka": Jaz poznam okrogel grad Ik ken een ronde burcht, Nima oken, nima vrat. Zonder ramen, zonder deuren. V njem zaprt je vitez miad. Daarin zit een jonge ridder. Lastna mati čuva z ide, vvacht, Zijn eigen moeder houdt de da iz ječe ne uide. ontvlucht. Dat hij zijn kerker niet Ali vitez je junak, Maar de ridder is een held. on bi rad na jasni zrak. Hij vv/7 graag de vrijheid in. in upre se v steno jak. Zet zich at tegen de muur Stena se razpoči mi. Zodat er barsten in verschijnen. vitez ven poskoči mi. buiten. En de ridder springt naar Deca, saj poznate ga, Kinders, jullie vveten toch. viteza možatega? Wie onze dappere ridder is? Oton Zupančič ( 1878- 1949 ) Oplossingen/rešitve:raadsel-uganka; mens-človek;rivier-reka; schoorsteen - dimnik; brandnetel- kopriva; mierenhoop - mravljišče; klok -zvon; trein - vlak; kuiken-pišče Rad bi vas popeljal v svet ugank, kot jih najdemo v slovenski literaturi in kulturi. Za vzgled naj bo uganka Valentina Vodnika, slovenskega župnika in pisatelja iz druge polovice 18 stega stoletja. Kaj imamo tako dolgo, dokler iščemo; Kadar pa najdemo, nimamo? Wat hebben vve zolang we het zoeken; Als vve het gevonden hebben, hebben vve het niet meer? Uganke seveda niso edinstvene za Slovenijo. Najbolj znana uganka iz svetovne književnosti izhaja iz grške mitologije, kjer Sfinga mimoidočim pove uganko in jih potem, če ne povedo pravega odgovora, požre. Nekoč pride mimo Ojdip ( znan po svojem kompleksu), ki uganko reši in sfinga razočarana naredi samomor tako, da se vrže v prepad. Da vam bo jasno: ni namen, da so za vas danes zvečer kakršnekoli posledice, če ugank ne rešite, kakor tudi ne zame, če jih pravilno rešite. Uganka Sfinge, no ja najbolj znana inačica, se glasi Wat loopt 's morgens op v/er voeten, 's middags op fvvee en ‘s avonds op drie? Wat loopt ‘s morgens op v/er voeten, ‘s middags op fvvee en ‘s avonds op drie? Prvo slovensko uganko je leta 1788 objavil menih jezikoslovec Marko Pohlin. Že pred tem je obstajala tradicija komponiranja ugank, ki so se prenašale od do ust. Ko se je dvignila slovenska narodna zavest v začetku 19. stoletja, je poraslo tudi zanimanje za ljudsko literaturo, kot so ljudske pesmi, pripovedi in pregovori, pa tudi uganke. Uganke so tipična oblika ljudske poezije. To se kratke kitice, kjer sta beseda ali pojem opisana in jo mora bralec uganiti, kitica je ponavadi pisana tako, da se rima. Uganke so velikokrat pisane za otroke, delno za zabavo, delno za to, da se naučijo nekaj o svetu okoli sebe. Pa vendar so uganke včasih tako zahtevne,da jih težko štejemo med otroško literaturo. Jasno je torej, da so se nekateri pisatelji osredotočili na uganke kot poseben žarn komponiranja. Pisatelja ugank imenujemo ugankar. Gotovo je najpomembnejši ugankar v slovenski lilerarturi Oton Župančič. Izpod njegove roke naslednja uganka, ki je po obliki podobna tisti o sfingi. Mladinka - planinka, ženka - dolinka, starka - primorka. Als meisje woont ze in de bergen, Als vrouvv vvoonf ze in het dal, Als orna vvoonf ze aan zee Župančič je bil rojen v južno vzhodnem delu Slovenije. Študiral je na Dunaju in veliko potoval po Evropi. Nekaj časa je med drugim živel pri slovenskih rudarjih v Nemčiji, nedaleč od Nizozemske meje. Kot pesnik je Župančič napomebnejši slovenski predstavnik modernizma. Župančič je večkrat objavil uganke, najbolj znana je njegova zbirka "Sto ugank", ki so razporejene po temah. Tu najdemo vse glavne teme ugank: svet okoli nas ( predvsem naravni in vremenski pojavi) kmečko življenje, cerkev in religija, včasih tudi narodne teme. Primer uganke o svetu okoli nas( vsaj v slovenski družbi v začetku 20. stoletja) Na strehi poseda pa v kuhinjo gleda. Primer uganke o naravi Boso ta, golota, brez igle jo zbadam, brez ognja jo žgem. Pod iglato goro. Vem za črno vojsko. Hij zit op het huis, en hij ziet het fornuis. Blote voeten, Naakte huid, londer naalden prik ik ze, Zonder vlammen tik ik ze. Onder een naaldenheuvel, Woont het zvvarfe leger. Zadnja jepravzaprav klasičen format uganke: pojem je opisan v dveh vrsticah. Perspektiva Župančičeve uganke je zelo jasna; podeželjsko življenje v Sloveniji, mestne teme skoraj ne pridejo na vrsto, kar je v soglasju z izvorom ugank kot ljudska poezija podeželja. Političnih in aktualnih tem ni, prva izdaja "Sto ugank " je izšla leta 1915, v času prve svetovne vojne, a tega v ugankah samih ni zaslediti. Pa vendar ni tako, da ni zaslediti nobene oblike naprednega življenja. Kot primer naj služi naslednja uganka. 1 glavo puha, s srcem kuha, z nogčmi melje, v Ljubljano nas pelje. Zijn hoofd rookt, Zijn harf kookt, Zijn benen malen, Om Ljubljana te halen Daje Župančič objavil točno 100 ugank ni naključje, imamo osnutke ugank, ki v zbirko niso bile vključene. V ponatisih je Župančič nekatere uganke zamenjal z drugini. Že kot dijak v srednji šoli je obljavil 10 ugank. Rad bi zaključil z eno od njegovih zgodnjih ugank, ki je meni osebno najljubša. Jaz poznam okrogel grad Nima oken, nima vrat. V njem zaprt je vitez mlad. Lastna mati čuva zide, v/acht, Ik ken e en ronde burcht, Zonder ramen, zonder deuren. Daarin z it een jonge ridder. Zijn e/gen moeder houdt de Dat hij zijn kerker niet da iz ječe ne uide. ontvlucht. Ali vitez je junak, on bi rad na jasni zrak, in upre se v steno jak. Stena se razpoči mi, vitez ven poskoči mi. buiten. Deca, saj poznate ga, viteza možatega? Maar de ridderis een held, Hij wil graag de vrijheid in, Zet zich at tegen de muur Zadat er barsten in verschijnen, En de ridder springt naar Kinders, jullie weten toch, Wie onze dappere ridderis? 1 _____ Oplossingen/rešitve:raadsel-uganka; mens-človek;rivier-reka; schoorsteen - dimnik; brandnetel- kopriva; mierenhoop - mravljišče; klok -zvon; trein - vlak; kuiken-pišče. Novice iz ambasade Ure Slovenščine Veleposlaništvo RS v Haagu preiskuje različne možnosti za morebitno organizacijo občasnega pouka slovenskega jezika tako za otroke (2-15 let) kot za odrasle. Predvsem želimo najprej ugotoviti dejanske potrebe in interese po takšnem pouku na Nizozemskem in inventarizirati vse osebe z ustrezno izobrazbo, ki so pripravljene učiti Slovenščino oziroma voditi slovenske ure z otroci. Svoje interese nam prosim sporočite na naslov: Veleposlaništvo RS Slovenije, Anna Paulovvnastraat 11,2518 BA Den Haag ali po emailu: vha@aov.si ali pa nas pokličite na številko 070 310 86 90. Pri tem navedite vaš naslov, telefon ter ime in starost otrok oz. oseb, ki bi se želele pridružiti uram Slovenščine. Če pa ste zainteresirani Slovenščino poučevati, vas ravno tako prosimo za ime, naslov, telefonsko številko in email ter kratko predstavitev. Lep pozdrav, ' Breda Sikkens-Turšič Veleposlaništvo Slovenije Anna Paulovvnastraat 11 2518 BA Den Haag Namig za izlet: Pekel pri Borovnici Mojca Guštin Pri Borovnici, prav na koncu borovniške kotline, se skriva pravi biser, pa čeprav so ga domačini poimenovali Pekel. Tako je skrit, da ga še sonce skoraj ne najde. Kar pa pomeni, da je poleti tam nekaj stopinj hladneje kot v dolini. Ko sem doma v Borovnici in je peklenska vročina, da ni za nikamor, gremo v Pekel. Kot da bi vstopila v hladilnik. Potoček žubori, ptički pojejo in en sam mir. Le kakšen pekel, to so nebesa! "Peklenšček" - iz lesa izklesana podoba hudiča nas čaka kar pri parkirišču. Ko se pozdravimo z njim, nadaljujemo pot po stezi ob potoku, pot se počasi dviga do prvega slapu, potem pa se naglo začne dvigovati proti drugemu in tretjemu, pa k četrtemu in petemu slapu. Eden bolj lep od drugega. Pot je od drugega do tretjega slapa je delno speljana po stopnicah, od tretjega slapu naprej pot ni ravno primerna za neizkušene pohodnike, ker je na nekaj mestih sicer zahtevna, a je dobro varovana. Na vrhu petega slapa pridete do makadamske ceste, tam zavijete na desno proti vasi Pokojišče. Pot se kmalu razcepi in nadaljujte po desnem kraku in kasneje zavijte navzdol na kolovoz proti vasi Pristava. V pomoč vam bodo smerokazi.Pot vas pelje skozi gozd in mimo pašnika, pri zadnji hiši v vasi pa se odcepi steza proti Peklu. Ta ozka steza vas bo pripeljala na izhodiščno točko na parkirišču. Za celotno turo potrebujete približno 2 uri in pol.In potem je najbolje, da zavijete čez mostiček v gostilno "Pekel", kjer lahko na terasi spijete kozarec dobrega vina, si naročite njihovo specialiteto borovniško postrv in zaključite s sladico “peklenšček"'. Een tip voor onvergetelijk uitje, Pekel pri Borovnici V •« ^ -Q y; JiMmmhI Aon het einde van het dal bij Borovnica, ligt een echte parel verborgen. Toevallig of niet, de plaatselijke inwoners hebben een typische naam verzonnen voordeze parel namelijk " Hel" (Pekel). Deze hel ligt zo verborgen, dat de zon er nauvvelijks schijnt. Hierdoor is het goed te vertoeven in deze hel, want het is er een paar graden kouder dan in Borovnica zelf. Als het in Borovnica zo heet is als in de sauna, gaan we lekker naar de hel toe om een beetje at te koelen. Zodra u de auto uitstapt bij de parkeerplaats voel je je direct thuis in deze hel. Het geluid van stromend vvater en fluitende vogeltjes komt je tegemoet dit is geen hel maar een echt paradijs. Maar aan het einde van de parkeerplaats staat er een duivel op je te vvachten, om je te herinneren dat je toch echt in de hel bent beland. Na de duivel te hebben begroet, volgen het pad langs het vvater, en stijgen we langzaam aan naar de eerste vvaterval. Vanaf de eerste waterval vervolgen we het pad, dat nu snel klimt richting de tvveede, de derde, de vierde en als laatste de vijfde vvaterval. De ene vvaterval is nog mooier dan de andere. Het pad van de tvveede naar de derde vvaterval, bestaat gedeeltelijk uit treden. Vanaf de derde vvaterval is het pad moeilijker te beklimmen, vvaardoor het pad vanaf dit punt niet echt geschikt is bevonden voor personen die nog beginnende (berg)vvandelaar zijn. Zodra de vijfde vvaterval is bereikt, komt u uit bij een onverharde weg, slaat u daar rechts af richting het dorpje Pokojišče. Na enige tijd zal de vveg zich splitsen, en houdt u de rechter vveg aan. Later neemt u het pad dat naar beneden daalt, richting het dorpje Pristava. Gelukkig staan er vvegvvijzers langs de route, zodat u niet kunt verdvvalen in deze hel. Het pad daalt, neemt u mee langs bossen en vveiden en daarna bereikt u het dorpje Pristava. U loopt het dorpje in en bij laatste huis slaat u af richting het pad dat u naar beneden voert. Dit pad brengt u vlak bij de parkeerplaats. En is deze tour door de hel afgelopen. Deze tour duurt ongeveer 2,5 uur. Om deze dag tot een mooi einde te maken, gaat u het bruggetje over naar gostilna Pekel. Daar geniet u nog na op het terras, onder het genot van een heerlijk glas vvijn, hun specialiteit een heerlijke forel uit Borovniščica en sluit u de dag met het gebak "duiveltje". Vertaling Joere Nodelijk Recept Bloška kavla ali trojka Mojca Guštin Koleraba (»kavla« ali »kavra«) je zelo razširjena na Notranjskem. Tako skuhajo tudi okusno enolončnico, ki je sestavljena iz kolerabe, fižola in krompirja - zato trojka. Seveda dodajo še začimbe in meso. Koolraap is vaak gebruikte groentensoort in Notranjska, Ze maken er een eenpansgerecht van, gemaakt van koolraap, bonen en aardappels, vandaar de benaming: trojka (trippel). 2kg krompirja 2 kg aardappels 2 pesti fižola v zrnju 2 vuisten bonen 1 velika koleraba 1 grofe koolraap po želji kos prekajenega ali indien gevvenst stuk verse of svežega svinjskega mesa gerookte varkensvlees peteršilj peterselie Rumeno in rdeče korenje Gele en rode vvortel Strok česna in ena čebula Teentje knoflook en 1 ui Lovorov list in kumina Laurierblad en kummel sol en poper Zout en peper ocvirki Uitgebakken spekjes Fižol čez noč namočimo in ga skuhamo. V večjem loncu kuhamo olupljen in narezan krompir in kolerabo in po želji dodamo meso.Počasi kuhamo. Proti koncu dodamo še korenje, česen, čebulo in začimbe ter kuhamo še 20 minut. Dodamo fižol in zabelimo z ocvirki. Bonen een nacht laten vveken en koken in ruim vvater. In stukjes gesneden aardappels en koolraap, met indien gevvenst ook vlees, langzaam laten koken. VVortels, peterselie, ui, knoflook en kruiden toevoegen en nog 20 minuten koken. Bonen toevoegen en afmaken met uitgebakken spekjes. Dober tek! Eet smakelijk! Novi pregovori Težko paru, kjer gre njemu ljubezen skozi želodec, njej pa kuhanje na jetra. Kdor laže, ta krade. Kdor krade, temu je laže. Sex je cena, ki jo mora žena plačevati za zakon. Zakon je cena, ki jo mora moški plačevati za sex. Preden se začnemo ukvarjati z umetno inteligenco, naredimo raje nekaj v zvezi z naravno neumnostjo. Nihče vam ne more dati več, kot vam jaz lahko obljubim. O Bog, če mi že ne dovoliš, da shujšam, prosim te, pomagaj vsaj mojim prijateljem, da se zredijo !!! Ženske najdejo problem za vsako rešitev. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Gorenjec se v čistilnici razburja: "Ne bom plačal tega računa! Prati sem dal samo dve srajci, tu pa je še kup drugih stvari!" "Gospod, v žepih vaših srajc smo našli še dve majici, tri pare nogavic in dvojne spodnje hlače." Pride Štajerc k spovedi, pa vpraša župnika: "A je greh biti Štajerc?" Pa reče župnik: "Ja greh lih ni, ampak lepo pa tud ne!" "Ali veš kaj se zgodi, če se najbolj neumen Štajerc preseli na Gorenjsko?" "Na Gorenjskem se dvigne inteligenčni nivo." "Ja, pa na Štajerskem tudi." Dva Gorenjca se nacejata. Čez nekaj časa reče prvi: 'Tako sem že pijan, da vse dvojno vidim." Drugi potegne jurja ven iz žepa in reče: "Na tu imaš dva jurja, ki si mi ju zadnjič posodil." Vprašajo Štajerca, kaj bi naredil, če bi zvedel, da bo jutri konec sveta. Pa reče štajerc: "Šel bi na Dolenjsko, ker tam so 10 let za nami..." Dolenjci se pogovarjajo v gostilni: "Smolo je imel naš Pero. Pil je na litre, umrl je pa od kapi..." Kako izgleda zajtrk Gorenjca? ??? Dva jajca na bički, pa u službo... Gorenje pelje dekle mimo restavracije in ta vzdihne: "Joj, kako lepo diši." "Če boš pridna, te bom še dvakrat peljal mimo", reče Gorenje. Zakaj Slovenci tako radi pijejo? ??? Radi so na tekočem. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Ali veš, da moškega in časopis pravzaprav lahko primerjaš?" "Kaj res? Kako?" Od 20 do 30 let je dnevnik. Od 30 do 40 let je tednik. Od 40 do 50 let je štirinajstdnevnik. Od 50 do 60 let je mesečnik Od 60.leta naprej pa so le še posebne izdaje Kaj je rekel bog, ko je ustvaril moškega?" "Znam narediti tudi kaj boljšega." In ustvaril je žensko. Kakšna je razlika med poročenim in neporočenim moškim?" "Neporočeni moški ima rad vse ženske, poročeni pa ene ženske ne mara." De vereniging is opgericht op 7 juli 1991 en is een zelfstandige en onafhankelijke landelijke organisatie, die zich ten doel stelt met name op cultureel, economisch en maatschapelijk gebied de samenvverking tussen Nederland en Slovenie.De vereniging beschouvvd zichzelf als de geeigende plaats voor ontmoeting tussen nederlanders en Slovenen en wil voorts in het bijzonder een ontmoetingsplaats voor de Slovenen in Nederland zijn. ( uit artikel 2 van de Statuten) Bestuur Voorzitter en peningmeester - predsednik en blagajnik Mojca Nodelijk Guštin Margrietsraat 1 4566 aN Heikant tel: 0114 313 649 e-mail: blaaainik@liDa-online.ora secretaris - tajnik Tanja Mlaker De Louterlaan 3 3527 KM Utrecht Tel 030 244 50 93 e-mail: info@lipa-online.org De vereniging vverkt samen met Ambasada republike Slovenije Ambassade van de republiek Slovenie Anna Paulovvnastraat 11 2518 BA Den Haag tel: 070 3108 690 e-mail: Vhg@gov.si http://haag.veleposlanistvo.si Ud - član Maarten Dragt Looiersveld 40 5121 KERijen tel: 0161 231628