SPREMNA BESEDILA K SLOVENSKIM SLOVNICAM (1584 1956) Izbral in uredil Kozma Ahai Ljubljana 2015 Elektronska knjiga na www.fran.si Zbirka Fran Zbirka Fran Spremna besedila k slovenskim slovnicam (1584 1956) Izbral in uredil Kozma Ahai Ljubljana 2015 Elektronska knjiga na www.fran.si Izdajatelj: Intitut za slovenski jezik Frana Ramova ZRC SAZU, zanj Marko Snoj Zalonik: Zaloba ZRC, ZRC SAZU, zanj Oto Luthar, vodja in glavni urednik zalobe Ale Poganik To delo je na voljo pod pogoji slovenske licence Creative Commons 2.5 . Nekateri skenogrami so pridobljeni iz prosto dostopnih zbirk (dLib.si, www.amebis.si/slovnice, Google books), ostali pa so narejeni na novo. CIP - Kataloni zapis o publikaciji Narodna in univerzitetna knjinica, Ljubljana 811.163.6-1121584/1956(082)(0.034.2) SPREMNA besedila k slovenskim slovnicam (1584-1956) [Elektronski vir] / izbral in uredil Kozma Ahai. - El. knjiga. - Ljubljana : Zaloba ZRC, 2015. - (Zbirka Fran, ISSN 2385-8613) Nain dostopa (URL): www.fran.si/slovnice-in-pravopisi/spremna-besedila ISBN 978-961-254-797-4 (pdf) 1. Ahai, Kozma 279067392 Uvod PU.Wu.U U UUu u u WUuU Uu uwu TUw uuUtwo UUuU.u izdajo. Izbor je narejen na podlagi skenogramov, ki smo jih zbrali v okviru dela na portalu Slovenske slovnice in pravopisi, ter predstavlja zbirko vseh spremnih besedil iz slovnic, ki jih obravnava portal, in njihovih ponatisov oziroma predelanih izdaj. Pred spremnimi besedili je vselej tudi naslovni list slovnice, saj se je izkazalo, da je wUUu uUuwuUt uUUuw w.Uu uUu wu wUbino spremnih besedil. a w uu UUU u.u UuwuUލ u uuu. uuu uuu UU u uuW. uU u slovnica nima spremnega besedila uU u u uU.u uw. u. U uU zanimiv. BUUu. UU U uwUu w w. Uut u.uT u. U W.uwu u uUu. praviloma iz prve izdaje. Rokopisnih, zgodovinskih in primerjalnih slovnic v ta izbor nismo zajeli. P UUuUU UUuU u u.u UuuUu uUuwuUފ u. UuuU U uWU uu .uwUu.u u.u UUUuu UUeznih besedil. a U Uu u w wUW Tu UTUuuuT .uwUu.uja strani. utU .uwUu.uu wU w opisih posameznih slovnic na portalu (v razdelku Povzetek vsebine). Nwu. slovnice v izbor uUU wUuuW.u U wuUUUt wU. Za avtorske pravice za predgovor v slovnico .uUUt (1956) gl. http://www.amebis.si/slovnice/o-projektu/. Alenki Porenta in Marku Zaplatilu se zahvaljujem za izdelavo tistih skenogramov, ki Uuu . uiso bili dostopni. Ostali skenogrami so vzeti iz prosto dostopnih virov. Pٚu U u uUuU . Uuwu Uu uUUu Ww w WT UuuU.u u. UU U uUu uUUu w.uu. wuUt uUUU Uu uuTw i.. .uU II. stoletja. Nato bo treba neslovenska besedila prevesti, vsa pa opremiti z WUuuUU uUUuuUUuU.uUU uU u U UUuuuU. Duuu uu UUUwuW TwUu UuwuUUT UuwuU.Uuw UuW.U u. U. Urednik Kazalo AU BtU.. AuUފ tWu UWUUUw LuUuފuUuu uUuuW. N. WUuuuT* ....................................................................................... HUuUu NwU.UU. GUUuUފ LuUu-GUuU-SuwuUފ. ңN. LuWuuu** ...................................................................................................................... N AuuUUuU. GUUuUފ O WUuU.tU St-BWt. N. Cuw** ........... . MU PtuUu. KYuUU GUUuUU. n. LuWuuu*** ...................................... N O.uu GWuUUu. WUuU.t Stut. Cuw. ...................................... nn MU PtuUu. KYuUU GUUuUU. . LuWuuu OWw Uu uU U aw UUuUU Uu PtuUuwUU TwUo ............................................................ MUtu ZTu.U OJWUu ZuuUo. SuwuUU TUUuUU GT SuuuUْU WuUUt Stut Uu WuUt Wu YuUUtu VuT. .. Cuu ............................................................................................................................... n Juu KUu. GUUuUU SuwU.tu St Uu KUu. Kuuu Wu SuYUU. ... LuWuuu OWw Uu uUo ...................................................... .. VuuuUu VuUU. PU.Uu.u uU GUuUU U Pw Stu. . LuWuuu ....... VUuލu FuWu WUUUuutWu. STTU TUUuUފu UuuUu-TuuUu. . TUu ................................................................................................................................. . Ju KUuuUU Lu .UUT. TtuUUt-UuUUt WUuUUt Stut. . G .......................................................................................... ѳ Pu DuuU. LtWt WUuU.tu St. . G .......................... . Fu SUu MuuU. LtTW UuYuUUtu St UU K.uUTUt IuuYUu Wu Uu u utuu PwUuu. N. LuWuuu ........ Fu SUu MuuU. SuYuU.t Stut. EUu AWUWT WU U LtTW .uYuU.tu St UU K.uUTUt IuuYUu. .. LuWuuu ........................................................................................................................ n * Prevod je dostopen v delih: M. Rupel, Slovenski protestantski pisci, Ljubljana, 1966 [1934]; A. Bohori: Arcticae horulae succisivae = Zimske urice proste [ur. Joe Toporii], Ljubljana, 1987 (prevod uvoda A. Sovre in K. Gantar). ** Temeljni deli besedila so v prevodu dostopni v delu: K. Ahai: Zgodovina misli o jeziku na Slovenskem: katolika doba (16001758), Ljubljana, 2012 (prevod K. Ahai). *** Prevod je dostopen v delu: M. Pohlin: Kraynska grammatika; Bibliotheca Carnioliae, Ljubljana, 2003 (prevod J. Stabej). Auuu MWU. TtuUUt-UuUUt SuYuUUt Stut O DWuUt. ut u VuUUUtuu SuYuu Uu SuUUU. Kuuu. KUu Wu UuTuU YUuuUtu DUUuUUuu. ѳ. G ......................................................... Auuu MWU. TtuUUt-UuUUt SuYuUUt Stut O DWuUt. ut u VuUUUtuu SuYuu Uu SuUUU. Kuuu. KUu Wu U UuuYU.tu KO.uuuu. . G ............................................................. . .uu KUu.U.. VuUUw KuuUU UUUuUu Uu.u Uu .u. . TUu .............................................................................................................. . J. MW.. KuU UuwuUU UuwuUފ wuލ. . G ................. .. Auuu Ju.U.. KWuUtuUUuUt UuuUtu Uu UuwuUUtu St. FO DWuUt ut D. F. AtuU Uuuu LtUut Uuu. uUu Uu UWu FUuut. .. Cuw ................................................................ 302 Fu Muw.U.. SuwuUU UuwuUފ w UuwuUU .u w UUuUt Uu u .uU. .. LuWuuu ................................................................................................. 305 Bu. Pu.uUU. GUUuUU UuYuUUtu St. .. LuWuuu .............. .. MuUu Mu. SuwuUފ Suwuލ. N.. LuWuuu ............................................... ѣn Iwu NwuUu. KW Stut UUu Uu U.TuUt.u wuu.uuUTu Rtu.tUWuT .uwuU.tu St. u.u UuU UuU.tu AutuT /.../ wOTuUt O GUtuUUu. N.. LuWuuu ............................................... Auuu Ju.U.. SuwuUU UuwuUފ U UuUUU TuU UuwuUUT UuwUuw .. Suwuލ. N. Cuw ....................................................................... 320 325 Auuu Ju.U.. SuwuUU UuwuUފ U. Uu .uUU . n. Cuw OTw Uu Wwo .................................................................................................... ѳ Auuu LU. SuwuUU UuwuUފ w UTuUt. n. LuWuuu ........................... Fu LwUuUU. DU .uwuU.t St ut Utu RutUuu. nn. LuWuuu ........................................................................................................................ 336 JUU .WUu. SuwuUU UuwuUފ Uuu .u. . Cuw .......................... Auuu Bu. RWu KuU.. MUU RWu. UJUٚ .u.. SuwuUU UuwuUފ. .Nn. LuWuuu ............................................................................................. 348