Nr. 5220. XIII. 1908. Kirchliches Verordmmgs-Klatt für die Lavantor Diözese. Cerkveni zaukaznik za Lavantinsko Skotijo. Inhalt. 105. Constitutio Apostolica Pii PP. X. de promulgatione legum et evulgatione Actorum sanctae Sedis. — 100. Ordo servandus in 8. Congregationibus, Tribunalibus, Oftieiis Romanae Curiae. — 107. Ministerial-Verordnung, betreffend die Aktivitätszulagen für die Professoren der theologischen Diözesan-Lehranstalten. — 103. Jubilejna ustanova za izboljšanje dohodkov organistom v Lavantinski škofiji. — 109. Ausstellung des Paramentcnvereincs in Marburg. — 110. Patronage im Werk des Hl. Philippus Neri zu Marburg a. D. — Ul. Dibzesau Chronik. Škofijska kronika. — 112. Posvečenje novega altarja I.urške Matere božje v Mariborski baziliki. — 113. Paul Schultze-Nauniburg. Die Eutstellung unseres Landes. — 114. Dibzesan-Nachrichten. 105. Sanctissimi Domini nostri Pii divina providentia Papae X. Constitutio Apostolica de promulgatione Legum et evulgatione Actorum S. Sedis. Pius Episcopus Servus Servorum Dei ad perpetuam rei Memoriam. Promulgandi pontificias Constitutiones ac leges non idem semper decursu temporis in Ecclesia catholica fuit modus ; a pluribus tamen saeculis consuetudo invaluit, ut earum exemplaria publice proponerentur frequentioribus quibusdam Urbis afiixa locis, praesertim ad Vaticanae ac Lateranensis Basilicae valvas. Quae autem Romae, tamquam in christianae reipublicae centro et communi patria fidelium, promulgarentur, ea ubique gentium promulgata censebantur, vimque legis plenissimam obtinebant. Verum, quum promulgandae legis ratio et modus a legislatoris voluntate pendeat, cui integrum est constitutas innovare uc moderari formas, aliasque pro temporum ac locorum opportunitate sufficere; idcirco factum est, ut, vel anteitis temporibus, non omnes Apostolicae Sedis leges ac Constitutiones, memorata forma, hoc est consuetis Urbis uttixae locis promulgarentur. Recentius, sacrarum praeser-nm Congregationum opera, quibus Romani Pontifices, ad leges iam latas declarandas aut ad novas constituendas, utebantur, id fere in consuetudinem venit, ut acta Sanctae kedis ciusque decreta, in Officio a secretis a quo edita essent legitima auctoritate vulgata, hoc ipso promulgata haberentur. Publici sic iuris effecta, dubitari quidem nequit, quin acta ipsa rata tirmaque essent, tum quod plerumque munita clausulis, contrariis quibusvis derogantibus, lum quod id genus promulgatio esset vel expresse vel tacite approbata a Pontifice Maximo. Huic tarnen pro-inulgandi rationi etsi plena vis esset, solemnitas illa de- erat, quam par est supremae auctoritatis actis accedere. Eit de causa complures Episcopi, non modo a Nobis, sed a Nostris etiam Decessoribus, quum saepe alias, tum novissime in postulatis circa Ius canonicum in codicem redigendum, flagitarunt, ut a suprema Ecclesiae auctoritate Commentarium proponeretur, in quo novae promulgarentur ecclesiasticae leges, et Apostolicae Sedis acta vulgarentur. Re igitur mature perpensa, adhibitisque in consilium aliquot S. R. E. Cardinalibus, Antistitum, quos diximus, excipienda vota rati, auctoritate Nostra Apostolica, harum Litterarum vi, edicimus, ut, ineunte proximo anno MDCCCCIX, Commentarium officiale de Apostolicae Sedis actis edatur Vaticanis typis. Volumus autem Constitutiones pontificias, leges, decreta, aliaque tum Romanorum Pontificum tum sacrarum Congregationum et Officiorum scita, in eo Commentario de mandato Praelati a secretis, aut maioris administri eius Congregationis vel Officii, a quo illa dimanent, inserta et in vulgus edita, hac una, eaque unica, ratione legitime promulgata haberi, quoties promulgatione sit opus, ncc aliter fuerit a »Sancta »Sede provisum. Volumus praeterea in idem Commentarium cetera Sanctae Sedis acta referri, quae ad communem cognitionem videantur utilia, quantum certe ipsorum natura sinat; eique rei perficiendae sacrarum Congregationum, Tribunalium et aliorum Officiorum moderatores opportune consulere. Haec edicimus, declaramus, sancimus, decernentes has Litteras Notras firmas, validas et efficaces semper esse ac fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri ntque obtinere, contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae apud 8. Petrum, anno Incarnationis Dominicae millesimo nongentesimo octavo, III. Kalcndas Octobres, Pontificatus Nostri sexto. A. Card. Di Pietro, Datarius. R. Card. Merry Del Val, a Secretis Status. Visa De Curia I. De Aquila e Vicecomitibus. Loco + Plumbi. Reg. in Secret. Brevium V. Cugnonius. 106. Ordo servandus in Sacris Congregationibus, Tribunalibus, Officiis Romanae Curiae. Normae communes. Cap. I. DE ORDINE AC DIRECTIONE GENERATEVI. 1." In omnibus superius memoratis1 S. Sedis Officiis (idicasteri) duplex erit Administrorum coetus, Maiorum et Minorum. 2.° In singulis moderatio proxima Secret,ariae, Protocolli, Tabularii, ad Praelatum pertinet qui alter est a Cardinali Praeside. A Praelato tamen erunt ad Cardinalem deferendae maioris momenti res, quibus peculiari aliquo modo sit consulendum. In 8. Rotae tribunali secretaria, protocol!um, tabularium, obnoxia sunt Auditori Decano, coque impedito, Auditori qui primam sedem post decanum obtinet: hi tamen, ubi agatur de extraordinario aliquo consilio capiendo, rem deferent ad Collegium Auditorum universum. Z.« Excepta 8. Rota, cui propriis erit agendum normis, in ceteris Officiis omnibus, administri maiores, praeside Cardinali suo, Congressum constituunt. 4.0 Ad Congressum spectat minora negotia expendere atque expedire; de ceteris disponere et ordinare ut agantur in pleno sui cuiusque officii conventu. 5.0 Singula Officia sibi librum habebunt „Rerum Notabilium“, in quo rite indicentur nominationes, initique muneris dies Patrum Cardinalium, Consultorum, maioris et minoris ordinis Administrorum; datum iusiurandum, cessatio ab officio, et. si qua forte pontificia rescripta immutationem aliquam circa cuiusque Officii competentias induxerint. Cap. 11. DE PROVISIONE OFFICIORUM. 1.° Maiores Administri cuiusque Sacrae Congregationis, Tribunalis, Officii, a Summo Pontifice libere eligentur. 2.° Minoribus eligendis administris titulorum doctrinacque certamen proponetur. Gratiosae suffragationes non admittuntur, earumque, si intercedant, ratio habebitur nulla. 1 Kirchl. Bcrvrd.-Bl. siir dic tinti. Diözese (Cerkveni zaukaznik za Iva v, škofijo) 1908, VlU. Abs. 74 »„d 1908, IX. Abs. 81. 3." Certamen indicetur intra mensem a vacuo officio, acceptis ante mandatis a Summo Pontifice. Assignabitur vero spatium utile unius mensis ad exhibendam petitionem ac titulos necessarios. 4." Periculum dc doctrina erit scripto faciendum certo die, quo propositae ex tempore quaestiones evolventur circa disciplinas ad petitum officium pertinentes. De proposita materia candidati in communi aula conscribent, designatis horis, advigilanto Consultore aut aliquo ex minoribus eiusdem Officii administris, quem Praelatus moderator adlegerit. 5." Scripta, numeris distincta, non expresso candidati nomine, duo Consultores ordine excutient, a Congressu eligendi, et, si agatur de S. Rota, a Decano. Horum nomina Censorum occulta manebunt ; iidemque quamprimum suum expriment scripto indicium super exarata a candidatis, declarantes, quaenam ex iis, sive doctrinae laude, sive dicendi forma probentur ; quaenam idonea tantum, quaenam omnino improbanda censeantur. k." Si Consultorum indicia de idoneitate scripti secum pugnent, candidatus non idoneus habebitur deficientis causa doctrinae. Verum facultas erit Congressui, et apud 8. Rotam Decano, in ea indiciorum discrepantia, exquirendi, si necessarium aut aequum duxerint, Consultoris tertii suffragium, ad quem proinde remittentur priorum duorum indicia, ut ipse proferat dc summa lite sententiam. 7.0 Ut quis possit ad eligendorum scrutinium admitti, requiritur tamquam necessaria conditio ut probatus discesserit experimento doctrinae. 8.0 Scrutinium fiet a Congressu, et apud 8. Rotam a Collegio Auditorum. Idem erit duplex, et in utroque suffragia erunt secreta. In primo, suffragia ferentur de singulis candidatis, ut decernatur, quinam aetate, moribus, indole censeantur idonei. Qui paria suffragia retulerint indicandi sunt non idonei- In altero suffragia ferentur de singulis in primo scrutinio approbatis, ut decernatur quinam virtute, meritis, scientia, habilitate sit praeferendus. Paribus inter duos pluresve candidatos suffragiis, Cardinalis, qui Congressui praeerit, et apud S. Rotam Decanus, paritatem diriment- 9.° De scrutinii exitu ad Summum Pontificem integre referetur, ut Eo probante, ad candidati nominationem deveniri possit. 10.° Rationes et modi, quibus lata sint suffragia, sunt prorsus reticendi. 11.0 Litteras nominationis ad maiores Administros mittet Cardinalis a Secretis Status ; ad minores mittent, in 8. Rota Decanus, subscripto nomine alicuius Notarii; in ceteris Officiis suus cuiusque praeses Cardinalis, contra posita subscriptione more rescriptorum. 12 ° Deservientium nominatio, apud S. Rotam spectat ad Collegium Auditorum ; apud Officia reliqua ad suum cuiusque Praesidem Cardinalem, proponentibus maioribus Administris. 13.” In uno eodemque viro cumulare munia non beet ; idcoque qui ad novum adspiret munus, ad id semel assumptus, pristino cessit. 14." Ad unum idemquo Officium prohibetur aditus duobus consanguineis in primo et secundo gradu, et affinibus in primo. 15.° Minoribus administris, ubi inter ipsos vacaverit locus, ius est adseensus titulo ministerii provectioris ; non ita ceteris. Cap. III. Cuiusvis ordinis Administri, ante quam adsciscantur, iusiurandum dabunt, coram suo Praelato, „de officio fideliter implendo, de non recipiendis muneribus etiam sponte oblatis, et de secreto servando“, secundum formulam heic adiectam, servata lege iis Officiis quibus peculiare et gravius iusiurandum imponitur, ut communi tornine particularem addant. IUR1SIÜRANDI FORMA. In nomine Domini. Ego N. N. spondeo, voveo ac iuro, fidelem et obedientem me semper futurum B. Petro et Domino Nostro Papae eiusque legitimis Successoribus ; ministeria mihi commissa in hac S. Congregatione (Tribunali, aut Officio) sedulo ac diligenter impleturum ; munera mihi 'n remunerationem, etiam sub specie doni oblata, non •"coepturum : et secretum officii religiose servaturum in 118 omnibus, quae sacri Canones aut Superiores secreta servari i usserint, itemque, quoties ah Ordinariis id postulatum fuerit, et quando ex revelatione alicuius actus praeiudicium partibus aut Ecclesiae obvenire potest. Sic me Deus adiuvet, et haec Sancta Dei Evangelia, quae meis manibus tango. Cap. IV. DE HORIS AC DISCIPLINA OFFICIORUM. 1." Spatium temporis officio assignatum est matuti-num, ab hora nona cum dimidio usque ad meridiem cum semihora, singulis diebus non feriatis, Per has horas ad- ministri omnes tenentur in officio esse, non remorari, nec ab ipso ante constitutum tempus discedere, incolumi eorum privilegio, quibus officii sui lex concesserit ut commissum opus possint excqui domi. 2.° Est tamen Moderatoribus facultas concedendi singulis Administris diem unum vel duos vacationis in mense, modo talis concessio cum Officii necessitatibus componi queat. Eadem conditione quotannis aut unoquoque biennio dies aliquot, non ultra hebdomadam, singulis concedere debebunt, ut piis exercitationibus vacent. 3." Morbo aut alia causa impediti quominus Officium adeant, rem Praelato significent. 4." Exceptis maioribus Administris, itemque scriba Protocolli, Diribitore atque aliis, qui sui muneris gratia debent se adeuntes excipere, ceteris non licet per horas officii visitantem quemquam admittere. 5.” In sua quisque munia religiose et quam optime explenda incumbet ; nec fas erit cuiquam alienam occupare provinciam, aut in sui locum substituere quempiam, aut ipse alium sufficere. (i." Verum, si Praelatus id committat, quilibet Administer se promptum exhibebit ad subrogandos collegas, atque ad alia non communia pensa quae forte sint expedienda. 7." Erit curae omnibus, maxime iis qui praesunt, ne diu negotia iaceant. Danda igitur opera ut necessaria studia, ut actorum perscriptio, ut expeditio negotiorum ea sollicitudine procedant, quae naturae rerum tractandarum et normis Officii respondeant. 8.» Quoties igitur designatae horae muneri explendo satis non sint, administri reliquum operis aut domi conficient, aut morabuntur in officio diutius, aut revertentur post meridiem, prout visum fuerit moderatori opportunius. 9.° Quod si productus hic labor fere quotidianus evadat, moderatorum erit eum ex aequo remunerari. 10.° Iidem Administrorum nomina, qui doctrina, diligentia, rerum agendarum peritia, vitaeque honestate praecellant, Summo Pontifici significanda curabunt. ll.o Administro nemini licet Agentis, Procuratoris, Advocati partes assumere, ncque in suo, ncque in alieno Officio. Unum eximitur procuratoris vel advocati munus in Sanctorum causis, quo munere fungi poterunt Administri minores ad SS. Rituum Congregationem non pertinentes. 12.“ Si quis Administer negligentia culpàve suo officio defuerit, erit admonendus, aut aliqua poena multandus, aut loco movendus ad tempus, aut etiam omnino dimittendus, pro admissi gravitate aut recidendi frequentia. IS." Si autem a sacerdotis aut Christiani viri aut civis officiis ita declinaverit, ut in ius rapi debuerit, aut publicae existimationis iacturam fecerit, suo loco movebitur ad tempus, aut omnino dimittetur. 14.11 Aere alieno ita gravari ut aditus fiat sequestris judicialibus, esse causa potest quamobrem quis ad certum tempus exuatur munere, aut etiam abdicare cogatur. 15." Publica inquisitione instituta de crimine adversus aliquem administram, qui Officio praeest, officii ipsius honori tutando, simulque non gravando reo, providebit. Ad eum finem curare poterit ut accusatus ab officio recedat, et partem stipendii retinere in remunera-tionem suffecti in eius locum. 16." Remotio ad tempus, expulsio aut officii amissio, multae poenaeque ceterae contra administrum decernentur, nullo provocationis iurc relicto, apud 8. Rotam a Collegio Auditorum ; in aliis vero Officiis a Cardinali Praeside, suffragante Congressu ; et in utroque casu audita parte per scriptum. De temporaria remotione aut dimissione referendum est ad SSmum Dominum, ut has poenas ratas habeat. Cap. V. DE FERIIS. 1." Singulis diebus festis cum praecepto Officia vacabunt. His adduntur : Anniversarius dies creationis et coronationis Summi Pontificis. Item obitus Decessoris. Stati dies Consistoriis habendis sive publicis sive semipublicis. Feria secunda ct tertia Quinquagesimae, et quarta Cinerum. Postremi dies quatuor maioris hebdomadae, et Feria secunda et tertia Paschatis. Pervigilium Pentecostes et succedentes huic Festo dies, Feria secunda ac tertia. Pervigilium Deiparae in caelum receptae. Secundus dies mensis Novembris, in commemoratione Fidelium defunctorum. Pervigilium Nativitatis Domini et consequentes tres dies. Ultimus anni dies. 2." Feriatis diebus, Moderatores Officii curare poterunt ut aliquis ex administris Officium frequentet, expediturus negotia si quae forte occurrerint. Huic autem administro licebit vacationis dies alios petere. 3." A die decimo mensis Septembris ad trigesimum primum Octobris decurrent Feriae autumnales. Hoc spatio temporis Officium nullum erit intermissum ; sed in unoquoque tot aderunt tum maioris tum minoris ordinis administri, quot satis esse existimentur argentieri bus expediendis negotiis ordinariae admini- strationis ; maiorum enim tractationes, ac de gravioribus et implicatioribus rebus deliberationes in mensem Novembrem differentur. Quod si urgens rei gravitas postulet ut cito occurratur, intra merae necessitatis fines providebitur. 4." Qui feriarum tempore in officio versari debebunt, iis conceduntur vacationis dies quinque ct quadraginta, sive intermissi, sive continui pro lubitu petentium, alio anni tempore ab iisdem eligendo, habita tamen ratione necessitatum Officii, atque approbante Moderatore. Cap. VI. DE STIPENDIIS. 1.° De medio sublatis emolumentis, quae incerta vocari solent, administri omnes certo stipendio, coque menstruo et ad honestam sustentationem sufficienti, frn-entur ex aerario Sanctae Sedis. Stipendii ratio pro variis administris proponetur in apposita tabula ; incipictquc vim habere pro iis qui in officia adsciscentur post praesentem ordinationem, ac pro veteribus administris qui ad officia adsciscentur post praesentem ordinationem, ac pro veteribus administris qui ad officia diversi gradus ct conditionis advocentur. 2." Emolumentorum, seu incertorum, genus unicum derivari poterit minoribus administris ex opere in extrahendis ab archivio documentis impenso, ac transcriptione documentorum et processuum, si non ex officio liant, sed instantibus partibus quarum intersit ; dummodo tamen his rebus non detur opera horis officio destinatis, ct praescripta serventur Appendicis Legis propriae S. Rotae c. 2 de exigenda compensatione. 3.° Qui in praesens cuiusvis gradus ac naturae officio funguntur, sua stipendia retinebunt tum ordinaria tum extraordinaria, quae tamen stabilitatis rationem habeant, (incerta certa), et ad officium ipsum referantur ; non quae speciem renumerationis praescierant ob collocatam peculiarem operam aut extraordinarios ob titulos. Eadem stipendia non aliunde solventur in posterum nisi ab aerario Sanctae Sedis. 4." Ut autem recti iustique servetur lex, intra mensem ab edita praesenti ordinatione, singuli qui variis Officiis praesunt ad Cardinalem Secretarium Status administrorum omnium deferent nomina, adiecto suo cuiusque stipendio, ad normam superiori numero descriptam. 1 idem Praesules, intra memoratum tempus, recensebunt onera sive perpetua sive temporaria, quibus Officia sua gravantur, et impensas Officii ordinarias. 5.® Gradus et stipendia ad normam n. 3 sarta tec-taque manebunt Administris eorum etiam Officiorum, quae ob novam Romanae Curiae ordinationem aut prorsus desierint, aut sint natura penitus immutata. Huiusmodi autem administri a Sanctae Sedis nutu pendebunt, et, ubi eorum postuletur opera, ad eam praestandam debebunt sese promptos ac paratos exhibere. — 2oä — 6." Salvis inribus a praesentibus administris acquisitis in quibusdam Officiis ad' emeritum percipiendum, ceteris omnibus in posterum, qui sive aetatis ingravescentis, sive diutini morbi causa, sustinendis rite, muneribus impares fiant, Apostolica Sedes, quantum poterit, cx aequo providebit, curando ut sufficiantur ab aliis, et cavendo ne ipsis necessaria desint ad honestam sustentationem. Cap. VII. DE ADVOCATIS. 1.° Firmo illorum iure qui modo legitimi habentur advocati, in posterum, ad ineundum hoc munus, servandae erunt normae tit. III legis propriae S. Rotae constitutae. 2.° Exinde leges disciplinae vigebunt in memorato titulo contentae, quibus aeque omnes erunt obnoxii. 3.° Qui vero cupiat advocati munus exercere apud S. Rituum Congregationem in Sanctorum causis, is legitimum sibi titulum comparet Advocati rotalis, cetcrisque satisfaciat consuetudinis formis, quae ah eo Sacro Consilio praescripta sunt. Cap. VIII. DE MINISTRIS EXPEDITIONUM. 1.0 Privilegium exclusivae, quo Apostolici Ministri expeditionum in Datariae Officio fruuntur, ubi primum habere vim coeperit Constitutio Sapienti consilio, cessabit. 2." Est autem Sanctae Sedis propositum de ministrorum expeditionum, qui modo sunt, conditione ac statu cognoscere, ut in peculiaribus casibus ea possit inire consilia, quae magis aequa et opportuna judicaverit. Cap. IX. DE PROCURATORIBUS 8EU AGENTIBUS. ‘Sectio I. — De procuratoribus particularibus et privatis. I." Qui ad Sanctam Sedem recurrens sui particularis ac privati negotii causa uti opera velit procuratoris, potest ad id munus deputare quemlibet suae fiduciae virum, dummodo catholicum, integra fama, et ad Officium, ln quo agenda sit res, minime pertinentem. Praeterea oportet eumdem legitimo mandato munire, quod in Actis, ud ipsius Officii cautionem, servabitur: aut sin minus ilpud Moderatores eiusdem in tuto ponere delecti viri honestatem et requisitas conditiones. 2.0 Si exhibitum virum Moderatores indicaverint admitti non posse, certiorem facient mandantem, ut aliter consulat. ►Sectio II. — De Procuratoribus publicis ac legitimis. 3.0 Ad procuratoris munus legitime et constanter obeundum pro Episcopo eiusque dioecesi, oportet inscrip-tuin habere nomen in Procuratorum albo, quod ; patebit ln Ufficio a Secretis Sacrae Congregationis Consistorialis. 4.* Salvis iuribus acquisitis ah exercentibus hodie munus Agentium seu ministrorum expeditionis, qui, ubi postulaverint, in memoratum album referentur, postime quicumque volet inscribi debebit petitionem, cum titulis quibus illa nititur, exhibere Adsessori S. C. Consistorialis. 5.° Ad i ustam admissionem requiritur ut orator catholicam fidem profiteatur, sit integra fama, calleatque satis latinum sermonem et ius canonicum. Si agatur de sacri ordinis viro, oportet ab officio Urbis Vicarii ad-sensum impetret Romae residendi ; religiosus autem sodalis id a Praeposito generali impetrabit. fi." Indicium de petitione, utrum ea admitti possit necne, edetur a Cardinali a Secretis 8. C. Consistorialis, audito congressu ; qui ut magis explorata sit candidati doctrina, poterit ipsum experimento subiicere, prout melius indicaverit. 7.° Nihil obstat quominus Ordinarius procuratorem eligat virum nondum in album relatum ; qui tamen, ante quam exerceat mandatum, inscriptionem postulabit. Hoc autem in casu Ordinariorum prudentiae relinquitur ante videre, num cui forte obstaculo propositus procurator esse possit obnoxius, ne sese repulsae periculo obiiciant. 8.° Praeter inscriptionem in album, ut quis publicus habeatur et stabilis procurator dioecesanus, necessario requiritur iustum Ordinarii mandatum ab adlecto exhibendum, cuius mandati authenticum exemplar apud Officium a Secretis Consistorialis Congregationis deponetur. I)? Munerum a procuratore dioecesano explendorum haec summa est : curare ut epistolarum commercium inter Apostolicam Sedem et episcopum, de omnibus dioecesis negotiis, rite et cum fide procedat ; ea referre, de quibus Officio alicui praepositi, in rebus ad ipsum pertinentibus, eum sint percontati ; in cognitione versari negotiorum, quae apud varia Sanctae Sedis Officia evolvuntur spec-tantque dioecesim, cuius habet ipse procurationem. 10.° Quae scripta data sint obsignata, inviolata transmittenda sunt; neve procurator unquam ullàve de causa sibi fas esse ducat ea resignare. Qua in re cuiusvis generis culpa censebitur gravis. 11.0 Circa res omnes dioecesis, quarum, ratione sui muneris, notitiam acceperit, nisi agatur de re publica et notoria, procurator secreto officii tenetur. Huius legis violatio culpae gravis instar habebitur. 12.0 Procuratoribus interdicitur ne litteras passim dimittant ad clientum aucupium, exhibentes faciliores conditiones aut similia. 1 -j.0 Nemini procuratori licet pro sua opera maiorem pecuniae summam exigere quam quae pro rescriptis, brevibus, bullis officiorum Sanctae Sedis constituta sit atque descripta: quam qui fregerit legem, restitutionis obligatione tenebitur, etiam poenis aliis non irrogatis. 14.0 Qui christiano plane more non agat, quae conditio ad exercendam procuratoris munus est omnino ne- cessitria, aut in memoratis officii sui partibus grave aliquid admittat, potest ad tempus removeri, aut etiam perpetuo dimitti. 15.® Advocatorum Consistorialium Collegium erit agentibus seu procuratoribus omnibus instar Consilii disciplinae. Ex eius Collegii sententia, Cardinalis a Secretis 8. C. Consistorialis (si agatur de prave acta vita sociali vel de alia publice nota culpa) ; aut praepositi Officio, cuius intersit, (si de culpa officium spoetante), poterunt ad admonitionem rei, aut ad eius remotionem sive temporariam sive perpetuam procedere. 16." Procurator, sive remotus ad tempus sive perpetuo dimissus ab uno officio, hoc ipso remotus censetur, aut omnino exclusus ab omnibus. Quare praepositi Officio, a quo eiusmodi sit prolata sententia, ceteris Officiis rem significandam curabunt. Cap. X. DE RATIONE ADEUNDI SANCTAE SEDIS OFFICIA CUM IISQIJE AGENDI GENERATINE Sectio I. — Pro privatis. 1.® Christi fideli cuique patet aditus ad Sanctae Sedis Officia, servata rite forma quae decet, et facultas est cum iisdem agendi per se de suis negotiis. 2.® Advocati opera uti volenti, in quaestionibus quae illuni admittant, fas non erit patronum proponere quemlibet; sed optio ei dabitur inter approbatos, de quibus cap. VII. 3.® Si vero Procuratoris desideret operam, eius eligendi arbitrium ipsi relinquitur, servatis tamen normis cap. IX sect. I constitutis. Sectio II. — Pro Ordinariis. 4.® Ordinarius unusquisque potest ipse per se in variis Apostolicae Sedis Officiis negotia libere tractare, non solum quae se ipsum spectent, sed etiam quae dioecesi m ac sibi subditos fideles ad ipsum confugientes. 5.® Quoties Ordinarius velit ipse per se de negotio aliquo agere, sive praesens in Curia, sive per litteras a sua sede mittendas, Officium praemonebit quocum ei erit agendum. Tunc vero in Positione adnotabitur : Personalis pro Ordinario; resque nullis interpositis procuratoribus agetur. 6 ° Ordinarius, qui petit directo agere cum Officio aliquo, sibi assumit solvendas impensas, non modo pro acceptis redditisque litteris et scriptis, aut pro aliis rebus necessariis, sed etiam pro taxationibus praescriptis in singulis actis. 7.® Si advocato fuerit opus, etiam Ordinariis cohibetur optio, ita ut nequeant ipsum deligere nisi ex approbatis. 8.® Si procuratore uti velint, normis inhaerebunt cap. IX sect. 11 declaratis. 0." Mandatum, quo ab Ordinario procurator eligitur, potest Usque rescindi ad formam iuris communis, in eamque rescissionem, nipote rem ad fiduciam pertinentem, nulla datur inquirendi aut expostulandi facultas. 10." Vicario Capitulari non licet, electum ab Episcopo procuratorem eum alio mutare ; at poterit cum Sanctae Sedis Officiis directo agere, ad normam art. 4, 5, 6 huius Sectionis. Cap. XI. DE TAXATIONIBUS ET PROCURATIONIBUS. 1.® In omni rescripto, induito, dispensatione, a suo Officio indicabitur, non modo taxatio Sanctae Sedi 'solvenda et renumeratio Agenti debita, sed etiam pecuniae summa, cuius repetendae ilis habet dioecesana Curia pro exsequutione rescriptorum, si haec necessaria sit; quae quidem summa pontificia taxatione erit inferior. 2.® Taxatio pauperibus, sive cives privati sint, sive Instituti piaeve causae, si petita gratia moraliter necessaria sit, non lucrosa oratori, ita ut hic nullum possit ex ea quaestum facere, ex dimidia parte minuetur, aut etiam, si visum fuerit, omnino condonabitur, integris tamen oratori manentibus impensis pro tabellariis, pro exscri-ptione, aliisque id genus necessariis. His in casibus, etiam Agentis procuratio ad partem dimidiam redigetur aut omnino condonabitur, salvis impensis pro tabellariis. 3." Ordinarii, secreto percontati parochos, quae vera sit oratorum conditio, significabunt in singulis casibus, agaturne de paupere, aut quasi paupere, ideoque competat ne ipsis ius ad plenam aut dimidiatam condonationem taxationis, onerata utriusque partis conscientia super expositorum veritate ; contra quam si actum fuerit, firma restat obligatio sarciendi quidquid iniuria sublatum sit. Si qui autem iniqua voluntate renuant satisfacere taxationem ad aliquam consequendam dispensationem praescriptam, cuius tamen concessio sit moraliter necessaria ad offendicula et peccata vitanda, hoc erit ab Ordinariis indicandum in suis litteris. Iidem, impetratae gratiae notitiam communicantes cum iis quorum interest, cos commonebunt (si opportune id fieri prudenterque licebit ab ipsis) ex iustitia, aliquid Sanctae Sedi deberi. Utcumque tamen gratiae validitati nihil umquam officiet error aut fraus circa oeconomicam petentis conditionem. 4." In Omnibus Officiis, subsignatis rescriptis, destinatus administer, peculiari super ipsis impresso sigillo, taxationem notabit Sanctae Sedi debitam, impensas procurationis et pecuniae summam pro exequutione : quae omnia in menstruo libello recensebit, ad rationum computationem suique cautionem adservando. In variis taxationibus designandis administer prae oculis habebit superius expositas normas, Positionem, seu Iascicntam actorum expendens ; in dubiis voro rem ad "fticii moderatores deferet. 5.° Singula Officia alterum habebunt a priore distinctum administrum diribendis litteris, rescriptis, et exigendae pecuniae taxationum ad Sanctam Sedem pertinentium. 6.° In rebus secreto tegendis rescripta obserata tradentur : taxatio vero in alio notabitur folio eumdem numerum referente qui in obserato rescripto. Eadem taxationis notatio in interiore rescripti pagina iterabitur, ad securitatem recipientis. 7.° Extremo quoque mense, Praelatus Officii mode-rator libellum inpsicict, de quo num. 4, acccptique rationem expendet; deinde utrumque ad Sanctae Sedis arcam nummariam deferet, suae auctoritatis testimonio munitum. DISPOSITK »NES TEMPORARIAE. 8.0 Officiorum administrationem totam illico retexere quum minime detur, Sancta Sedes sibi reservat peculiares normas constituere servandas in posterum. ti.° Interim nulla fiet immutatio taxationum quae *°gitime in usu sunt pro expeditione Bullarum et Brevium Apostolicorum. 10? Pariter in usu esse non desinunt eae taxationes, quae in causis Beatificatimi is aut Canonizationis descriptae habentur in lege SS. Rituum Congregationis : de taxis et ltnpensis pro causis Servorum Dei. II? Sua etiam disciplina est moderandarum taxa-honum mercedium, impensarum apud S. Rotam ct Signa- turam Apostolicam in causis quae ad ea tribunalia deferantur. 12.0 Pro dispensationibus matrimonii vigere quoque pergent in praesens taxationes pendi solitae penes Datariam Apostolicam et S. Poenitentiariam. In causis vero matrimonialibus dispensationis super rato, et in aliis quae a S. Congregatione de Sacramentis indicantur, standum normis a S. Congregatione Concilii huc usque servatis. Id? |>ro ceteris gratiarum, indultorum, dispensationum rescriptis, in Officiis omnibus, taxatio Sanctae Sedi solvenda erit libellarum decem, si de maioribus rescriptis agatur ; si de minoribus, quinque. Renumeratio Agenti debita erit libellarum sex pro rescriptis maioribus : pro minoribus, trium. Si rescriptum unum plures gratias contineat, augebitur pro portione taxatio : non ita tamen Agentis procuratio. 14.0 Xn omnibus autem et singulis casibus superius, num. 9, 10, 11, 12 et 13, recensitis, incolumes semper sint dispositiones capitis VI praecedentis, de stipendiis, et dispositiones num. 4, 5, 6 et 7 huius capitis, de solutione pecuniae singulis mensibus arcae nummariae S. Sedis facienda. 15.® Usus S. Congregationis de Propaganda Fide exemptionis e qualibet taxatione in suae jurisdictionis locis incolumis servetur. Datum Romae, die 29. Iunii 1908. De mandato speciali Sanctissimi D. N. Pii Papae X. R. Card. Merry del Val. 107. Ministeria! - Verordnung, betreffend die AktivilätsMagen für die Professoren der theologischen W;efanlehranstalten. Aer Minister für Kultus und Unterricht hat unterm 26- August 1908, Zl. 2429/K. II. M. nachstehendes Schreiben ""her gelangen lassen: »Hochwürdigster Herr Fürstbischof! Im Anschlüsse gebe 'ch >»ir die Ehre, Eurer Exzellenz einen Abdruck der Mini-sterial-Verordnnng vom 26. August 1908, R. G. Bl. Nr. 207, iut hochgeneigten Kenntnisnahme zu übermitteln. Diese Verordnung tritt mit dem 1. September l. I. in Wirksamkeit. Ich habe die Ehre mit ausgezeichnetster Hochachtung zu "erharren Eurer Exzellenz ganz ergebener Marchet m. p." Die betreffende Ministerialverordnung hat nachstehenden Wortlaut: »Verordnung des Ministers für Kultus und Unterricht ""d des Finanz-Ministers vom 26. August 1908, mit welcher in Abänderung der Ministerial-Verordnung vom 4. Mai 1907, R. G. Bl. Nr. 118', die Aktivitätszulagen des systemisierten Lehrpersonals an den römisch-katholischen und griechisch-katholische» theologischen Diözesanlehranstalten und den theologischen Zentrallehranstalten zu Görz und Zara neu festgestellt werde». § 1. Die nach $ 1, Absatz 2 des Gesetzes vom 26. Jänner 1902, R. G. Bl. Nr. 25, den Professoren an theologischen Divzesan- oder Zentrallehranstalten gebührende Akti-vitätsznlage beträgt: a) an den Diözesanlehranstalten in Brünn und Linz jährlich 960 Kronen, b) an den Diözesanlehranstalten in St. Pölten, Triest, Kla-gensnrt, Laibach, Pkzmhsl, Tarnow, Stanislau, und an 'Kirchl. Verordnungs-Blatt für die Lavanter Diözese (Cerkveni zaukaznik za Lavantinsko skotijo) 1907, VII. Abs. 52, ben theologischen ZentraÜehranstalten in Görz iiitb Zara jährlich 840 Kronen, c) an ben Diözesanlehranstalten in Marburg, Bubweis, Leit-ineritz unb Königgrütz jährlich 720 Kronen» d) an beit Diözesanlehranstalten in Brixen unb Weibenan jährlich 600 Kronen. § 2. Diese Aktivitütszulage kann ans Grunb einer in jeber Richtung befriebigenben Dienstleistung nach Zunickleguitg einer an biesen Lehranstalten ober an einer staatlichen Mittelschule ^gebrachten Dienstzeit, von itt ber Regel zehn Jahren, beziehungsweise 20 Jahren vom Minister für Kultus unb Unterricht über Antrag des Diözesanbischofes au ben oben bei it) angeführten Anstalten auf 1104 Kronen, beziehungsweise 1288 Kronen, an jenen bei b) ans 966 Kronen, beziehungsweise 1127 Kronen, jenen bei c) auf 828 Kronen, beziehungsweise 966 Kronen, jenen bei an an d) ans 690 Kronen, beziehungsweise 805 Krone» jährlich erhöht werben. § 3. Der gemäß Alinea 3 ber Ministerial-Verorbnnng vom 30. November 1606, R. G. Bl. Nr. 238, in bie Be-messungsgrunblage für bie nach ber Bestimmung bes § 3, Alinea 1 bes Gesetzes vom 26. Jänner 1902, R. G. Bl. Nr. 25, cntfallcnbc Ruhegebühr bes systemisierte» Lehrpersonales an beit römisch-katholischen unb griechisch-katholischen theologischen Diözesanlehranstalten unb beit theologischen Zentral-lehranstalten zu Görz unb Zara einznrechnenbe Betrag ist wie bisher zu bemessen unb zw« im einzelnen Falle mit 400 Kronen, beziehungsweise 480 Kronen, beziehungsweise 560 Kronen. Ebenso wirb auch ber itt ber berufenen Ministertal-Vervrbuuug vorgesehene Pensionsbeitrag vom 3-8 Prozent ungeänbert fortzuentrichten sein. § 4. Diese Verorbnung tritt mit 1. September 1908 in Wirksamkeit. Korytowski m. p. Marchct m. p." 108. Jubilejna ustanova za izboljšanje dohodkov organistom v Lavantinski škofiji. Že večkrat se je govorilo pri cerkvenih oblastih o pičlih dohodkih organistov v Lavantinski škofiji ter se je razmotrivalo vprašanje, kako bi se jim izboljšala njihova plača. Zlasti je bil o tem govor na škofijski sinodi I. 1906, ko se je izdala posebna konštitucija v 126. poglavju z napisom „De sustentatione organistaruin.“ (Syn. dioec. Lav. anno 1906 concita et facta. Marburgi, 1907. Cap. CXXVI. Str. 443—448). Sinodalni sklepi so pokazali kmalu svoj dobrodejni vpliv. Premilostljivi gospod knez in škof so izročili kn. šk. konzistoriju 5000 K s prijazno prošnjo, da se nakupijo obligacije po 200 K ter sc dopošljejo vsem župnijam Lavantinske škofije, pri katerih nimajo organisti izkazanih 100 K čistega dohodka — to pa v vodni veseli spomin na zlati jubilej mašništva Njih Svetosti, sedaj srečno vladajočega sv. očeta Pij a X., ki so že toliko storili za izboljšanje cerkvenega petja, in na diamantni jubilej blagonosne vlade Njili ces. in kr. apostolskega Veličanstva cesarja Franca Jožefa I. Da se izvrši velepomembna želja Prcvzvišenega Nadpastirja, je razposlal kn. šk. Lavantinski konsistorij dne 10. oktobra 1907, štev. 5109, na vse dekanijske urade okrožnico, ki se glasi : „Naša zadnja sinoda I. 1906 je razmotrivala tudi pereče vprašanje : kako našim organistom plačo izboljšati ? Da sinodalni sklepi tudi blagodejen sad obrodijo, se je našel velikodušni dobrotnik, ki je pripravljen vsem najslabše plačanim organistom njihovo stalno plačo izboljšati. Da se more to presoditi, je treba imeti fasi j e vseh organistov naše škofije pred očmi. Dne 10. novembra 1890 pod štev. 2672 se je bilo naročilo predložiti skupne „fasije dohodkov in potroškov mežnarske ali orglarske službe“. Temu naročilu se je do danes odzvala komaj polovica župnij in še pri teh v mnogih slučajih ni moč ločiti orglavskih dohodkov od mežnarjevih. Zato se je sestavil nov obrazec „fasije dohodkov in potroškov (samo) organistove službe. Mnogo-častiti gospod dekan prejmete v prigibu. .. iztisov te fasije, da vsakemu kn. šk. župnijskemu uradu tamošnjega dekanata dostavite po dva iztisa z naročilom, da Vam oba iztisa izpolnjena in uradno podpisana vrne vsaj do 25. novembra 1907, da botc Vi, gospod dekan, mogli vsaj do 2. decembra 1907, ko nastopijo naš presvetli cesar 60. leto svoje vlade, fasije vseh župnij Vašega dekanata in duplo, od Vas pregledane in potrjene, semkaj predložiti. Zgorajšnja roka se naj ne prekoračita, da se bo moglo na Vaš dekanat ozirati, ko se bodo določevale ustanove za organiste.“ Kn. šk. konsistorij se natanko pregledal doposlane mu fasije ter razvide! iz njih, da je v Lavantinski škofiji 25 župnij, pri katerih ne doseže stalni dohodek organistov vsote 100 K. Na to so dali Prevzvišeni Ordinarij kn. šk. konsistoriju že zgoraj imenovani denar z naslcd-nim namcnilnom pismom : „Nr. 22/Praes. Widmnngs-Urknnde. Zur immerwährenden freudigen Erinnerung an das goldene Priesterjubiläum Sr. Heiligkeit des segensreich regierenden Papstes Pins X. (am 18. September 1908), und an das diamantene Regiernngsjnbilänm Sr. Kais, und Königl. Apostolischen Majestät, unseres allergnädigsten und geliebtesten Kaisers Franz Joseph I. (am 2. Dezember 1908) : übergebe Ich Unterzeichneter Fürstbischof von Lavant dein hochwürdigsten F. B. Lavanter Konsistorium 5000 K, sage fünftausend Kronen, in 4n/0 Kronenrente-Obligationen mit dem freundlichen Ersuchen, dafür sorgen zu wollen, daß jede der am Ende dieser Urkunde benannten 25 Pfarren der Lavanter Diözese je eine auf Namen der bewidmeten Pfarre lautende Kronenrente-Obligation per 200 K Nominale samt dem dazugehörigen Zinsenzahlungsbvgen als eine kleine Aufbesserung des sehr schmalen Organisteneinkommens der betreffenden Pfarre erhält und die entfallenden Zinsen alljährlich im Monate September dem jeweiligen Organisten mit der Erinnerung ausfolgt, daß derselbe verpflichtet sei, für diese Aufbesserung am Feste des heil. Erzengels Michael ein Vaterunser und ein Ge-grüßet seist du Maria auf Meine Meinung zu bete». Meine Meinung aber ist: das Wohl der katholischen Kirche überhaupt, insbesondere noch jenes der Lavanter Diözese, dann die Wohlfahrt Sr. Kais, und Königl. Apostolischen Majestät, unseres vielgeliebten Kaisers wie auch des ganzen allerdurchlauchtigsten Habsburgischen Erzhauses und mein eigenes Seelenheil. Dieser Jubiläumsstiftung sollen teilhaftig werden: im Dekanate Marburg l. D.-U. : die Pfarre Hl. Kreuz ob Marburg; im Dekanate Altenmarkt die Pfarren St. Daniel in Raßwald und St. Veit ob Waldegg; im Dekanate Drachenburg die Pfarre Uliniien; im Dekanate Fraßlau die Pfarre Riek; im Dekanate Gonobiz die Pfarren Reischach und St. Bartholomä; im Dekanate Großsonntag die Pfarre St. Wolfgang am Kagberge; im Dekanate St. Leonhard in W. B. die Pfarre Maria Schnee; im Dekanate Mahrenberg die Pfarren Pernizen, St. Oswald und St. Bartholomä in Rotwein ; im Dekanate Marburg r. D.-U. die Pfarre St. Lorenze» ob Marburg; im Dekanate St. Marein die Pfarre Schleiniz bei (Siili ; im Dekanate Neukirchen die Pfarre Kirch-stätten; im Dekanate Oberburg die Pfarre St. Michael ob Praßberg; im Dekanate Pettau die Pfarre PolenSak; im Dekanate Rohitsch die Pfarren St. Peter im Bürentale und Schillern; im Dekanate Saldenhofen die Pfarren Trofin und St. Primus am Pachern; im Dekanate Schalltal die Pfarre St. Andrä in Weißwasser; im Dekanate Tüffer die Pfarren St. Nikolaus ob Tüffer und St. Margarethen bei Römerbad; im Dekanate Windisch-Feistriz die Pfarre Monsberg. Marburg, am 78. Geburtstage Sr. Majestät, den 18. August des diamantenen Kaiser-Jubeljahres 1908. Dr. Michael Napotnik m. p. (L. S.) Fürstbischof." Poverjen prepis namenilnega pisma se je poslal dne 29. avgusta 1908 c. kr. davčnemu uradu v Mariboru v odmerjenje desetka; ta pa je spoznal pod B štev. 2953, da je ustanova kot jubilejna v smislu odloka e. kr. finančnega ministrstva z dne 14. febr. 1908, štev. 9276, desetka prosta. 8 tu uradni m pismom z dne 22. avgusta 1908, štev. 4050, oziroma z dne 29. avgusta 1908, št. 4138, je prejela banka Schelliammer in Schattera na Dunaju potom c. kr. poštno - hranilničnega urada 5000 K in imenik župnij, pri katerih se bo izboljšala plača organistova, s prošnjo, da oskrbi 25 vinkuliranili kronskih obveznic po 200 K. Dne 17. oktobra 1908 je došlo kn. šk. konsi-storiju naročenih 25 državnih obveznic, vse z dne 1. septembra 1908, vinkulirane na ime župnije I. I. kot cesarsko-) ubilej na ustanova za izboljšanje orglavskih dohodkov od Njih Ekscelence premilostljivcga gospoda Dr. Mihaela Napotnik, knezoškofa Lavantinskega itd. itd. Vse obveznice so uvrstene z zaporednimi številkami od 75.938 do 75.962 vsaka po 200 K imenske vrednosti. Plačilne pole za 4% obresti od teh obveznic so se doposlale dotičnim kn. šk. župnijskim uradom neposredno potom njihovih c. kr. davčnih uradov. Glasom računa c. kr. poštno - hranilničnega urada na Dunaju z dne 1. septembra 1908 je teh 25 obveznic po kurzu 96.55 stalo s vsemi stroški vred 4852 K 50 h. Že dne 21. oktobra 1908, štev. 5015 je kn. šk. konsistorij razposlal kn. šk. dekanijskim uradom obveznice za v njihovem dekanatu obdarovane župnije z nastopnim dekretom z dne 20. oktobra 1908 : „Štev. 5015. Dekanija: Se zn am e k državnih obveznic po 200 K, darovanih od Njih Prev-zvišenosti premilostljivcga gospoda knezoškofa Mihaela kot jubilejna ustanova za izboljšanje orglarske plače in potrjenje obdarovanega kn. šk. župnijskega urada, da je obveznico in namenilno pismo (Widmungsurkunde) gotovo prejel. 1. NB. Dotična izplačilna pola za obresti se naj vzdigne pri na 2. strani imenovanem e. kr. davčnem uradu. 2. NB. Obveznica se naj vpiše v cerkveni inventar ter se v cerkvenem računu na strani 10 izkaže poleg morebitne odkupnine orglarske bernje. 3. NB. Okrožnica se z uradnim potrjenjem opremljena kmalu vrni. Župnija . .. dobi rento štev. 75.9 ... Prejem potrdi kn. šk. župnijski urad... L. S.“ Za trajni spomin naj sledi še imenik vseh 25 obdarovanih župnij s številkami obveznic, ki so jih prejele v dar: 1. Dekanija Maribor 1. d. br. : Davkarija : Župnija : Sv. Križ pri Mariboru Maribor Nr. 75.938 2. Dekanija Staritrg : Župnija : Sv. Daniel v Razboru Sl. Gradec Nr. 75.939 „ Sv. Vid nad Valdekom „ „ 75.940 3. Dekanija Kozje : Davkarija: Župnija : Olirnije Kozje Nr. 75 941 4. Dekanija Braslovče: Župnija: Reka Vransko Nr. 75.942 5. Dekanija Konjice: Župnija : : Zreče Konjice Nr. 75.943 N Sv. Jernej pri Ločali Y) n 75.944 6. Dekanija Velika Nedelj a: Župnija : Sv. Bolfenk na Kogu Ormož Nr. 75.945 7. Dekanija Sv. Lenart v Slov. gor. : Župnija : Marija Snežna na Velki Cmurek Nr. 75.946 8. Dekanija Marenberg: Župnija : Vernice Marenberg Nr. 75.947 ;; Sv. Ožbalt » n 75.948 n Radvanje 7) r> 75.949 9. Dekanija Maribor d. d. br. : Župnija : : Sv. Lovrenc nad M. Maribor Nr. 75.950 10. Dekanija Šmarje : Župnija : Slivnica Celje Nr. 75.951 11. Dekanija Novacorkev : Davkarij; a : Župnija : Crcšnjicc Konjice Nr. 75.952 12. Dekanija Gornjigrad: Župnija : Sv. Mihael nad Mozirjem Gornjigrad Nr. 95.953 13. Župnija : Dekanija Ptuj : Polcnšak Ptuj Nr. 75.954 14. Dekanija Rogatec: Župnija: Sv. Peter v Medv. selu Šmarje Nr. 75.955 Žitale Rogatec 75.956 15. Dekanija Vuzenica: Župnija : Trbonje Marenberg Nr. 75.957 n Sv. Primož na Pohorju n » 75.958 16. Dekanija Šaleška dolina: Župnija : Belevode Šoštanj Nr. 75.959 17. Dekanija Laško : Župnija : Sv. Miklavž nad Laškim Laško Nr. 75.960 n Sv. Marjeta pri R. t. n n 75.961 18. Dekanija Slovenska Bistrica: Župnija : Majšberg Sl. Bistrica Nr. 75.962 109. Ausstellung des Parameutenvereines in Marburg. Eine erhebende Feier fand am 18. September 1908 vormittags 11 Uhr in einem geräumigen Hörsaale des F. B. Priesterhauses statt: Die Eröffnung der 26. Paramenten-Ausstellnng, welche der Verein zur immerwährenden Anbetung des Allerheiligsten Altarssakramentes und zur Ausstattung armer Kirchen in der Lavanter Diözese veranstaltet hat. Das Jahr 1908 ist ein seltenes Jubiläumsjahr; kein Wunder also, wenn der göttliche Heiland auch die milden Gaben der fast ausschließlich den ärmeren Klassen der Bevölkerung angehörenden Mitglieder dieses Vereines in besonderer Weise gesegnet hat. Sind doch nach der Berichterstattung des Vereinsobmannes Herrn Dom- und Stadtpfarrers Franz Moravee die von den Pfarrvorstehungen eingeschickten Beträge zu einer Gesamtsumme von 5085 K 74 h, zu einer um 1734 K 55 h höheren Summe als im Vorjahre, angelaufen und Hat sich auch die Zahl der Mitglieder um 634 erhöht. Und so wurde der alles Lobes würdige Verein in den Stand gesetzt, allen aus 55 Pfarren eingelangten Gesuchen voll und ganz zu entsprechen und 22 Meßkleider samt Zugehör, 23 Alben, 32 Humeralien, 6 Dalmatiken, 2 Pluviale, 9 Vella, 12 Stolen, 22 Chorröcke für Priester, 110 Purifikatorien, 92 Lavabotuchlein, 40 Korporalien, 15 Zingula, 4 Zlborinmmäntelchen, 4 Versehbursen, 2 Antipendien, 24 Palen, 2 Altarpölster. 6 Meßpultdecken, 22 Ministrantenröcke, 22 Ministrantenchorröcke, 2 Bahrtücher, 5 Meßbücher und 3 Meßpulte zu verteilen — zur Ehre des eucharistischen Gottes und zur Freude seiner unzähligeil Anbeter in den armen Kirchen der Diözese. Wie alljährlich, so wurde auch diese Ausstellung wieder von hvchwürdigsten Herrn Fürstbischöfe selbst mit einer weihevollen Ansprache im Beisein des hvchw. Domkapitels, ferners der langjährigen verdienstvollen Präsidentin des Damenkomitees, der Vereinskassierin, mehrerer Ausschnßdamen und ausübenden Mitglieder sowie einiger Priester und zahlreicher Bewohner der Stadt in feierlicher Weise eröffnet. Anknüpfend au die Begrüßuugsworte des Herrn Vereinsobmannes zeigte der hohe Redner vorab die Wichtigkeit des Ausstellungstages wie für jeden einzelnen Katholiken so für die ganze katholische Kirche: ist es doch der Tag der Sekundiz Sr. Heiligkeit Papst Pius X., der, am 2. Juni 1835 zu Biese geboren, am 18. September 1858 zu Treviso vom damaligen Bischof Anton Farina in Anwesenheit seiner Mutter zum Priester geweiht worden ist. Wie überglücklich und selig mußte sich damals die Mutter beim Anblicke des neugeweihten Priesters und bei dem Gedanken gefühlt haben, daß nunmehr ihr Sohn täglich bei der heil. Messe für sie beten werde. O möchten doch, sprach weiter der hochw. Oberhirt, die christlichen Mütter seiner Diözese derselben recht viele brave Priester erziehen und so den Weg in den Himmel sich sichern! Sodann erzählten Se. Fürstbischöflichen Gnaden, wie dieser Priester von Riese dann Kaplan, Pfarrer, Domherr, Bischof, Kardinal, Patriarch wurde und wie er endlich, am 4. August 1903 zum Statthalter Christi erwählt, als Papst Pius X. den Stuhl Petri bestieg. Der Wahlspruch Sr. Heiligkeit ist, so ähnlich fuhr der hochw. Redner in seiner Ansprache fort, omnia instaurare in Christo, und dies gelte auch bezüglich der Verehrung und Anbetung des encharistischen Gottes und zivar in so vorzügli-cher Weise, daß man Papst Pius X. den Pontifex ss. Eucharistiae nennen kann. So erließ er gleich zu Anfang seiner Regierung weise Vorschriften zur Reformierung des kirchlichen Gesanges, der ja die Verehrung des Allerheiligsten Altarsakramentes mächtig zu fördern vermag. Sodann liebt er gar sehr die encharistischen Kongresse, wie solche jüngst in London, früher in Jerusalem, in Metz, noch früher in Namur und in anderen geringeren Städten slattgefnnden haben und wie ein solcher auch in Österreich bald abgehalten werben möchte. Se. Heiligkeit sorgt ferners für die Heiligung der Familie durch Empfehlung der Christenlehrbruderschaften und für die Unauflöslichkeit der christlichen Ehe, wodurch der Anbetung und Verehrung des Allerheiligsten Gutes viele Gläubige zugeführt werben. Papst Pins X. empfahl in einem eigenen Dekrete die öftere, ja wenn nur möglich, die tägliche heil. Kommunion, verlieh den Erst-koinmunikanten reichliche Ablässe und gestattete die zweimalige Kommunion in der Woche für die Kranken in Spitälern, wo das Sanctissimum aufbewahrt wird und die zweimalige Kommunion in jedem Monate für die Kranken im allgemeine», mich wenn sie vor derselben etwas weniges schon genossen haben. Sr. Heiligkeit liegt weiters sehr am Herzen die Heiligung der Priester, was zumal die anläßlich seines b0jährige» Priesterjubilänms erlassene Exhortatio ad Clerum catholicum deutlich bekundet; auch verfaßte der Heil. Vater Pius X. mehrere Gebete zu Ehren des Allerheiligsten oder bedachte derartige Gebete mit großen Ablässen; endlich erlaubte er »och die Spendung der hl. Kommunion in sogenannten Privatoratorien. Der hochwürdigste Herr Fürstbischof brachte sodann auch 1 Patronage im Werk des hl. PhilW Hinter Patronage versteht man zunächst den Schutz und die Förderung, welche ein Unternehmer (Patron) den wirtschaftlichen und geistigen Interessen seiner Arbeiter über die Verpflichtungen des Arbeitsvertragcs hinaus durch Wohlfahrtseinrichtungen zuteil werden läßt; ferner überhaupt die aufopfernde Fürsorge der Höhergestellten für die niederen Klassen, besonders für die jugendlichen, mit denen sie sich als Patrone bzw. Patronesse» in Vereine, die ebenfalls Patronagen heißen, znsammenschließen. Derartige Vereine bestehen in anderen Staaten, z. B. in Frankreich und Belgien, in jeder größeren Pfarrei, besonders für die m ä nuli ch e Jug e n d. In Österreich (seit 1895) und Bayern (seit 1898) wurden sie für Mädchen durch das „Werk vom hl. Philippus Neri" eingeführt, und es erscheint durch sie ein wichtiger Teil der sozialen Frage in befriedigender Weise gelöst. das diamantene Regierungsjubiläum Sr. Majästät des Kaisers Franz Josef I. zur Sprache, indem er erwähnte, daß er anläßlich dieses freudenreichen Ereignisses einen eigenen Hirtenbrief erlassen werde und daran die Bemerkung knüpfte, daß, wie alle erlauchten Habsburger Regenten, so zumal Kaiser Franz Josef l. als ein großer Verehrer des Allerheiligsten Altarssakramentes gerühmt zu werden verdient; bestätigte er doch, um nur dieses eine hervorzuheben, die erste österreichische Priesterkongregation der ewigen Anbetung in Bozen, entsandte zur Konsekrationsfeier der neuen encharistischen Kirche den Thronfolger Erzherzog Franz Ferdinand als Höchstseincn Vertreter und besuchte dann selbst bei seinem Aufenthalte in Bozen dieses prachtvolle Heim des allerhöchsten Herrschers und Königs, um ihm zur größten Auferbauung aller Anwesenden seine schuldige Ehrfurcht und Liebe zu bezeigen. Auf Papst Pins X. znrückkehrend, erklärte dann schließlich der hvchwürdigste Oberhirt die sinnige dreifache Bedeutung des Namens Pius und ermahnte die Anwesenden vor allem fromm, dann ehrfurchtsvoll gegen Papst und Kirche und endlich dankbar gegen Gott und die wohltätigen Menschen zu sein, wobei er namentlich aller jener gedachte, die dem Anbetungs- und Paramentenvereine in hervorragendem Maße ihre Unterstützung angedeihen ließen, so des rastlos tätigen Ausschnßes, des stets Opfer bringenden Damenkomitees, der die Vereinszwecke eifrig fördernden Seelsorgepriester sowie aller unterstützenden Mitglieder des schönen, in der Lavanter Diözese so vielverbreiteten Vereines. Nach Erteilung des oberhirtlichen Segens erklärten Se. Fürstbischöflichen Gnaden die Ausstellung für eröffnet und besichtigten mit sichtlichem Wohlgefallen die ausgestellten zumeist kostbaren Gegenstände. s Peri ;u Marburg n. d. Drau. Von welch eminent segensreicher Bedeutung eine Patronage für junge Mädchen der dienenden Klasse, namentlich in größeren Städten ist. erhellt ans einer kurzen Darstellung der Tätigkeit eines solchen Vereines, wie er in Marburg durch Bemühungen der Jwcheblen Frau Mechtildis Baronin von Twickel im lausenden Jahre gegründet worben ist. Da versammeln sich im Patronage-Lokale, einem geräumigen Zimmer in der Burg, jeden Sonntag nachmittags um 2 Uhr die Schützlinge unter Aufsicht einer oder mehrerer Patronessen. Bis jetzt sind 25 Schützlinge, meist in dürftigen Verhältnissen lebende Nähmädchen, aber auch Dienst-, Laden- und andere Lehrmädchen dabei. Von 2—1/l3 Uhr ist Vortrag des Herrn Katecheten. Von 7,3-4 werden Handarbeiten gemacht; während dessen liest die Patronesse den Mädchen aus einem guten Buch vor und abwechselnd wird gesungen. Um 4 Uhr ist Jause, bestehend aus Brot und Obst im Sommer, Brot und Kaffee im Winter. Die Jause wird den Schützlingen unentgeltlich verabreicht, wie überhaupt alles iu der Patronage für die Schützlinge unentgeltlich ist. Bon 4l/4—5 Uhr werden muntere Gesellschaftsspiele veranstaltet. Jeden Sonntag besucht die Vorsteherin die Patronage in Abwechslung mit der Stellvertreterin. Außerdem sind jeden Sonntag zwei Patronesse» dort tätig. Die Schützlinge werden von den Damen in praktischer Haushaltungskunde unterwiesen, angeleitet, ihre Kleider und Wäsche auszubessern und vor allen zur Sparsamkeit angehalten. Jeden Sonntag bringt der Schützling, was er sich während der Woche erspart, in die Patronage, wenn es auch nur einige Heller sind. Dort wird das Ersparte für jedes Mädchen eigens eingetragen, aufbewahrt, und sobald genug beisammen ist, ein Sparkassebuch für das Mädchen erworben. Auch ist schon eine Bibliothek von ca. 50 Bündchen ausgewähltester katholischer Literatur, darunter wertvolle Beiträge unseres Hochwürdigsten Oberhirten, vorhanden und wird von den Schützlingen fleißig benützt. — Auf diese Art finde» die Mädchen, die sich der Patronage anschließen, Gelegenheit, den Sonntag Nachmittag in angenehmer, aber auch heilsamer und nützlicher Weise zu verbringen, wodurch sie vor mannigfachen großen Gefahren für Leib und Seele bewahrt bleiben. Die Marburger Patronage lebt vorläufig von freiwilligen Spenden; es wäre nur zu wünschen, daß ihr mit der Zeit regelmäßige Spenden resp. Einnahmsgnellen gesichert würden, damit die so wohltätig wirkende Institution kräftig blühen und gedeihen, und die Zahl ihrer Schützlinge immer mehr wachsen könnte. — Vorsteherin der Patronage ist: Ihre Hvchwohlgeboren Mechtildis Freifrau von Twickel; Stellvertreterin: Frl. Antonia Stupra; Katechet: Hochw. Herr Dr. Franz Kruljc; Patronessen: Frl. Maria Ganshofen, Anna Vauda, Katharina Wreßnig, Marie, Helene und Antonie Raunicher, Anna Lenart, Lise und Baldi Grögl, Anica Majcen, Gräfin Agnes d'Avernas. An eines der genannten Mitglieder der Patronage-Leitung kann sich jedes christliche Mädchen, das allein und ohne Schutz dasteht und sich für Sonntag eine ehrbare Gesellschaft, sowie eine heilsame und nützliche Verwendung der freien Stunden wünscht, vertrauensvoll wenden. — Für die Seelsorger werden nachstehend auch anderweitige Patronage-Sitze angegeben, damit sie junge Mädchen, die sich nach auswärts in Dienst begeben^ wenn nötig, belehren, wo sie liebevolle Aufnahme und alle nötigen Auskünfte verläßlich und unentgeltlich erhalten können. Die Adressen der Patronagen sind für Österreich: W i e n: Zentrale, I. Himmelpfortgasse 19. Baden bei Wien: Mariengasse 4. Mödling: Payergasse 5. Salzburg: a) Winter, Ursulinen-Kloster, Gestettengasse. b) Sommer, Nonn-tal, Peterbrunnenstraße 3. Graz: a) Burggasse 9. b) Leonhardstraße, Ursulinenkloster, c) Sackgasse 14, Schulschwestern. n Namen des Papstes feierlich gekrönt worden. Letztere Krönungsfeier wurde durch eine Novene eingeleitet, an deren jedem Tage vormittags eine Predigt mit darauffolgendem Pontifikalamt und abends wieder eine Predigt mit levitiertem heiligen Segen gehalten wurden. Das tägliche Pontifikalamt wurde abwechselnd von den Oberhirten der im Umkreis von Mariazell gelegenen Diözesen: St. Pölten, Linz, Gurk, Lavant (am 2. September), Laibach, Wien, Salzburg, Seckan zelebriert. — Während dieser Novene fand am 3. September eine Priesterversammlnng des Vereines der Anbetung statt, die einen erhebenden Verlauf nahm. Nachdem um 6 Uhr früh das Allerheiligste in der Gnadenkapelle zur Anbetung 'Predigt anläßlich der Hauptjubelseier des 750jährigen Bestehens i)vc Wallfahrten nach Mariazell, gehalten in der Gnadenkirchc am 15. August U»07 von Dr.Michael Napotnik, Fürstbischof von Lavant. Wien, 1007. ausgesetzt worden war, hielt Seine Exzellenz der Hochwürdigste Herr Fürstbischof von Marburg auf Grund des Motto: „Deinem Heiland, deinem Lehrer, deinem Hirten und Ernährer: Sion, stimm ein Loblied an!" eine eindrucksvolle Predigt über die Liebesbeweise und Wohltaten, die wir vonseiten des eucharistischen Heilandes genießen und über unsere Pflichten gegenüber dem allerheiligsten Altarsakramente, worauf sich ein Pontifikalamt anschloß. Um '/,11 Uhr begann der Priester* kongreß, dessen Ehren Präsidium unser hochwürdigster Oberhirt führte. Der als erster Redner vorgemerkte Hochw. Herr Erzbischof von Lemberg, Erzellenz Dr. Teodorowicz, war infolge plötzlicher Erkrankung nicht erschiene». In der Versammlung sprachen Herr Kirchendirektor Anton Manß ans Wien und P. Augustin 0. S. B. aus Emaus bei Prag. Auf Anregung des erftereu wurden zwei Resolutionen angenommen: die eine, betreffend die eifrige Förderung der Wallfahrten nach Mariazell, die andere, betreffend die Abhaltung eines eucharistischen internationalen Kongresses in Österreich, welche Anregung namentlich von unserem Hochwürdigsten Herrn Fürstbischof auf das Wärmste begrüßt wurde. Die dritte Resolution empfiehlt eifrige Unterstützung des „Bonifatinsvereines" und der von ihm heransgegebenen Druckschriften (St. Bonifatius, Bonifa-tins-Korrespondenz). — Um 3 Uhr nachmittags war feierliche Anbetnngsstunde für die Priester. P. Eduard Fischer 8. J. hielt die Betrachtung. Unmittelbar vor dem silbernen Gitter der Gnadenkapelle waren die Fürstbischöfe von Lavant und üuibacf) uttö der Prälat von St. Lambrecht. In den Stählen vor der Kanzel waren viele Priester im Chorrock, viele im Talar. Es war ein erhebendender Anblick, als Bischof, Abt und Priester im stillen Gebete vor dem Hohenpriester im Sakramente weilte». — Um Vz 5 Uhr fand die Fortsetzung des Priesterkvngresses statt, wobei unter anderen der Hochw. Herr Fürstbischof von Laibach über die fortschreitende mchnrU stische Bewegung unter den Slovene» und Kroaten referierte. Nach dem Schlußworte des Landesdirektors des Priester-Anbetungsvereines, Kooperators Karl Krasa aus Wien, sprach der präsidierende Fürstbischof von Lavant herrliche Dankesworte. — Am Abend trug unser Hochw. Oberhirte das Allerheiligste in glänzender thevphvrischer Prozession wegen Ungunst der Witterung in der Gnadenkirche. Es war ein Triumph* zug des Heilandes inmitten seiner Priester und der Marienkinder. Te Deum und sakramentaler Segen bildeten den Schluß der eucharistischen Versammlung. Nach festgesetztem Programm krönte dann am 8. September der Apostolische Nunzius aus Wien die Statue» des Jesukindleins und seiner gebenedeiten Mutter mit den vom Papst Pins X. geweihten Kronen. Eine Dankoktav vom 8.—15. September beschloß die denkwürdigen Krönungsfeierlichkeiten. — Mögen die hohen Auszeichnungen des berühmten Wallfahrtsortes vonseiten des Heiligen Vaters unser Vertrauen zur lieben Mutter Gottes von Mariazell beleben und bestärken! Einweihung und Eröffnung der „Kaiser F r a n z J v s e s I. J n bil ä n m s - L c h r e r i n n e » b i l d n ngs-A nstalt der Sch ul sch west ent" in Marburg. Das Institut der Schulschwestern in Marburg hat keine Mähe und keine Kosten gescheut, um seinen Zöglingen, die sich ans den Lehrberuf vorbereiten, ein allen Anforderungen der modernen Schul- und Wohnhhgiene entsprechendes Lehrgebäude zu bieten. In der Klostergasse erhebt sich nun ein stattliches, vom Grazer Baumeister Johann Eberhard ausgeführtes, aus einem Hochparterre und drei Stockwerken bestehendes Hans — eine Zierde der Stadt Marburg, das Muster eines zweckmäßigen Schulgebäudes. — Der Grundstein zu demselben wurde von Seiner Exzellenz dein Hochw. Herrn Fürstbischof Michael am 26. Juni des vergangenen Jahres 1907 in feierlicher Weise geweiht und gelegt. Bereits am 27. August 1908 konnte die Kollaudierung des fertiggestellten Baues vorgenommen werden, und das Resultat der dreistündigen Untersuchung lautete dahin, daß derselbe tadellos ausgeführt sei. — Für die feierliche Einweihung und Eröffnung der Anstalt wurde der 27. Septe m b e r l. I. angesetzt. Am genannten Tage fuhr um 8 Uhr früh der Hochwürdigste Oberhirte vor dem Kloster der Schnl-schwestern vor und wurde im Vestibül von zwei weißgekleideten Zöglingen unter Überreichung eines Rosenbuketts in deutscher und slovenischer Sprache begrüßt. Hierauf zelebrierte Er in der Jnstitntskirchc unter Assistenz des Domkapitels ei» Pontifikalamt, zu dem sich der k. k. Statthaltereirat Marius Graf Attems, Leiter der Bezirshauptmannschaft Marburg, als abgevrdncter Stellvertreter Seiner Exzellenz des Statthalters Grafen Clary und Aldringen, ferner Kreisgerichtspräsident Ludwig Perko, Bürgermeister Dr. Johann Schmiderer, San« desschnlinspektor Peter Končnik, Vertreter der Marbnrger Lehranstalten und Behörden, der Ausschuß des katholischen Frauenvereines und andere Festgäste eingefnnden hatten. Die sich anschließende ^ständige Ansprache Seiner Fürstbischöflichen Gnaden behandelte ans Grund des Psalmenverses Omncs gentes plaudite manibus, iubilatc Deo in voce exaltationis (Vs. 46, 2) nach kurzer Charakteristik der drei freudenreichen Jubiläen des laufenden Jahres die Gründe, warum in eine Schule das Kreuz hineingehöre; es sei nämlich das Wappen des göttlichen Kinderfreundes, es verkündige die Gegenwart Gottes und verleihe dadurch dem Schnlzimmer eine besondere Weihe, es sei eine Lehr- und Übungsschnle für die Lehrperson, deren Hanpteigenschaften sein müssen: Geduld und Liebe. Daß die pädagogischen Grundsätze, die der göttliche Lehrmeister von der Krippe bis zum Kreuze gelehrt hat, uns heilige Lehrer und Lehrerinnen geben können, beweist die am 20. Mai 1908 erfolgte Seligsprechung der Schnlschwester Maria Magdalena Pustel (t 1846) und bekundet die am 24. Mai dieses Jahres 1908 stattgefundene Beatifikation der berühmten Stifterin der Damen vom heiligsten Herzen Jesu: der Magdalena Sophia Barat (| 1865). Beiden Feierlichkeiten im St. Petersdome wohnte auch unser Oberhirte bei. — Nach Beendigung der weihevollen Ansprache begab sich die ganze Versammlung in Prozession zum neuen Anstaltsgebände, das mit Fahnen in kaiserlichen, päpstlichen und steierischen Farben sowie mit Kränzen festlich geschmückt war. Etwa 20 weißgekleidete Mädchen trugen die zu weihenden, für die Schnlzimmer bestimmten Kreuze. Zöglinge der Anstalt erwarteten den Zug beim Gebäude, während die Kinder der Übnngsschnle längs der ganzen Strecke von der Jnstitlltskirche bis zum Hanpt-tore des Neubaues zu beiden Seiten das Spalier bildeten. — In der Ganghalle deS Hochparterres weihte Seine Exzellenz Salz und Wasser und besprengte unter Abbetnng des Psal-mes Miserere mit dem nengeweihten Wasser das Hans von außen und innen. Dann wurde in der zum Festsaale nm-gewandelten Turnhalle die Weihe des Schulhaiises nach dem Diözesanritnale vvrgenommen. Ebenso wurden die für die einzelnen Lehrzimmer bestimmten Kreuze geweiht und eines davon von Seiner Fürstbischöflichen Gnaden an die Wand des Turnsaales befestigt. Mit dem Tc Deum laudamus und dem bischöflichen Segen wurde die heilige Handlung der kirchlichen Weihe beschlossen. — Progranimäßig vollzog sich alsdann die Eröffnungsfeier in Gegenwart zahlreicher Festgäste, wobei Festreden in slovenischer und deutscher Sprache gehalten und einige Lieder von den Zöglingen gesungen wurden. In einer wohl durchdachten Rede entwarf der Herr Statthaltereirat Graf Attems eine kurze Skizze über die Entwicklung des Institutes der Schulschwestern seit deren Einzug in Marburg am 14. Oktober 1864 bis zu diesem denkwürdigen Augenblicke ""d sprach ihnen dic wohlverdiente Anerkennung für ihr bis« heriges Wirken überhaupt, besonders aber für die Erbauung des neuen Schnlhanses ans. In zu Herzen gehenden Worten sagte noch der Hochwürdigste Herr Fürstbischof zuerst einzelnen, ">it Namen angeführten Persönlichkeiten, dann aber allen, die Z">n Zustandekommen des Riesenwerkes irgendwie beigetragen haben, Seinen oberhirtlichen Dank, beleuchtete die Schönheit, Wichtigkeit, aber auch Schwierigkeit des Berufes einer Lehrerin und schloß mit einem dreifachen „hoch" ans Seine Majestät, den Jubelkaiser, dessen rnhmgekrönten Namen die Anstalt führen wird. Die Versammlung stimmte mit großer Begeisterung in das „hoch" und sang stehend zwei Strophen der t8olkshhmne. — Ans ein vormittags um 11 Uhr an Seine Majestät abgcsandtcs Huldigungstelegramm langte um 7 Uhv "dends aus der Kabinettskanzlei in Ofenpest eine überaus gnädige Antwort ein, worin der erhabene Monarch dem neuen ^ehrinstitute Wachstum und Gedeihen wünscht. — So möge denn das neue Schulgebäude, dessen Baukosten sich aus 330.000 K belaufen, eine dauernde Erinnerung an das drei-sache Jubiläum des Jahres 1908 bilden und eine segensreiche ^rziehungsstätte für christliche Lehrerinnen bleiben! Einweihung und Eröffnung der neuen höheren Müdchenbildnngsanstalt der Schul schwerer n in Triest. Zn gleicher Zeit wie das Mutterhaus der Schulschwestern in Marburg, baute die Filiale desselben ui Triest aus Anlaß des 60jährigen Regierungsjubilänins Sr. Majestät des Kaisers in der Via Bescnglii am Südabhange dež eine unvergleichlich schöne Aussicht bietenden San Vito-Hü-gkls ein großartig angelegtes Instituts- und Schulgebäude. Im Dezember vorigen Jahres wurde der Neubau in Angriff genommen und heuer am 1. Oktober konnte das mit allem wünschenswerten, modernsten Komfort eingerichtete Pensionat, dessen Baukosten bei 800.000 K betragen und in dem eine Volksschule, ein Lyzeum, eine Handels- und eine Hans-haltungsschule untergebracht sind, seiner Bestimmung übergeben werden. — Die kirchliche Einweihung der neuen Anstalt vollzog am genannten Tage Seine Exzellenz, der Hochwür-digste Herr Fürstbischof von Marburg. Die Festlichkeit wurde durch die Anwesenheit Ihrer k. u. k. Hoheit der Frau Erz. Herzogin Maria Josefa ausgezeichnet,' ferner ivohnten ihr an Herr Statthalter Prinz zu Hohenlohe samt Gemahlin, Mili-tärstations- und Seebezirks-Kominandant Kontreadmiral Con-«rde, Brigadekommandant Generalmajor Schernita, zahlreiche ^wbs- und Oberoffiziere, Seine Exzellenz der hochwürdigste Herr Diözesanbischof Dr. Franz Nagl mit einigen Mitglie-der« des Triester Kathedralkapitels und des dortigen Klerus, ferner viele Damen aus den höheren Kreisen und zahlreiche andere Festgüste. — Ihre k. u. k. Hoheit wurde bei der An-^««st an dem mit Fahnen und Pflanzen reich geschmückten Festorte von Ihren Exzellenzen dem Herrn Fürstbischof von lavant und dem Herrn Bischof von Trieft«Capo d' Istria ehrerbietig empfangen und begrüßt. Sodann benedizicrte unser Hochwürdigster Obcrhirte die Anstaltskapelle und zelebrierte in derselben unter entsprechender Assistenz die heilige Messe, wobei abwechselnd die Musikkapelle des 97. Infanterie-Regimentes spielte und Lieder gesungen wurden. Nach dem Te l)ouiu hielt Hochderselbe eine Ansprache, in welcher Er mit beredten Worten die Bedeutung des Tages hcrvvrhob, der hohen Auszeichnung gedachte, welche Ihre k. und k. Hoheit dem Feste durch ihre Anwesenheit verleihe, und die Schul-schwestern eindringlich ermahnte, in ihrem edlen Berufe aus-zuharren. Dann wurde das Jnbiläumsgcbäude selbst eingeweiht, worauf sich die Ehrengäste im große» Festsaale versammelten. Dort sprach nach Vortrag eines Vorspieles und Hymnus Frl. Helena Mežek die Festrede, die in ein dreifaches „hoch" ans Seine Majestät den Kaiser ansklang, das eine begeisterte Erwiderung fand: die Versammlung stimmte die Vvlkshymne an, die auch von der Regimentskapelle gespielt wurde. Es folgte die Ansprache des Herrn Lyzealdirektors H. Bodingbaner, welcher in seinem Danke hervorhob, daß die Anwesenheit Ihrer k. u. k Hoheit dem Institute zu einer besonder» Aufmunterung gereiche, in der Betätigung des Hauptzieles, den religiös-patriotisch-dynastischen Sinn in der Heranwachsenden Generation zu pflegen, alle Sorgfalt und allen Fleiß anznwenden. Auch Seiner Exzellenz Fürstbischof Dr. Napotnik sprach er den besonderen Dank für die Einweihung aus. Seine Exzellenz Bischof Dr. Nagl empfahl sodann in seiner kurzen Rede das Institut in jeder Hinsicht und dankte im Namen der Diözese und der Stadt Triest Ihrer k. u. k. Hoheit für die gütigste Teilnahme an den denkwürdigen Festfeier. Er erteilte hierauf der Versammlung den bischöflichen Segen. Mit einem Hymnus schloß gegen 3/412 Uhr die glanzvolle Feier. — Gottes Segen walte über der rührigen Kongregation der Schulschwestern und über der ihr anvertrauten Jugend! D n e 4. oktobra 190 8 je došel ta-le brzojav : „Ekscelenca preinilostljivi knezoškof Dr. Mihael Napotnik, Maribor. (Luttenberg ani 4. Oktober 1908 ura 9 Uhr 45 M. Vormittag). — Nad 800 udov nadbratovščine sv. rožnega venca, možev in mladenčcv, žen in mladenk, kleči danes pri altarju Kraljice rožnega venca pri sv. obhajilu in pošiljajo goreče molitve za visoki god, za blagor Vaše Ekscelence premilostljivega nadpastirja. Ob-ljubujcjo in prisegajo neomejeno zvestobo, najglobokejše spoštovanje in otroško ljubezen do zadnjega zdihljaja z dušnimi pastirji vred. — Jurkovič, dekan.“ Pre,vzvišeni nadpastir so drugi dan odgovorili takole: „Mnogočastitemu gospodu dekanu Jurkovič, Ljuto- mer. — Vam ter Vašim blagim sodelavcem in vernim ovčicam srčna zahvala za molitve, ki ste jih včeraj opravili za svojega nadpastirja in katere naj ljubi Bog po Kraljici svetega rožnega venca milostno usliši, ter naj vas pobožne molivce prav bogato blagoslovi. — f Mihael, knezoškof.“ Posvečenje novega velikega zvona pri Sv. Petru blizu Radgono. Že rajni župnik Anton Belšak je nameraval, izpopolniti zvonjenje pri Sv. Petru blizu Radgone ter je po okusnem prenovljenju župnijske cerkve gojil še eno željo: slišati nov veliki zvon, za katerega je sam vložil znatno vsoto. Preden sc mu je izpolnila želja, ga je Bog poklical k sebi. Sedanjemu župniku g. Martinu Osenjak se je v kratkem času posrečilo, nabrati toliko prostovoljnih prispevkov, da se je mogel naročiti nov zvon, ki si ga je želela vsa fara. Naročilo je v občno zadovoljnost izvršil znani livar J. Grassmayr v Wilten na Tirolskem. Za 81)00 K je ulil zvon, ki tehta 2289 kg, ki milo in čisto poje glas H in ki s prejšnjimi štirimi zvonovi tvori skladni akord H e gis h d. Na spodnjem robu nosi napis : „Prostovoljni darovi faranov v jubilejnem letu prikazovanja Lurške matere božje, v zlatem jubileju papeža Pij a X. in v bisernem cesarja Franca Jožefa I., za časa knezoškofa Mihaela in župnika Martina Osenjak so me ulili 1908.“ Krasijo ga podobe : Lurška mati božja kot poglavitna patrona, kateri na čast je posvečen, potem sv. Mihael, sv. Jožef, sv. Avguštin, sv. Martin, sv. Ana in sv. Agata, in pa podobi obeh jubilantov papeža Pij a X. in cesarja Franca Jožefa 1. — Dne 10. oktobra 1908 proti večeru so dospeli v Gornjo Radgono prevzv. Nadpastir Lavantinski, da posvetijo novi zvon. Na kolodvoru v Radgoni in na trgu pri Sv. Petru Njih je sprejela in pozdravila Radgonska domača duhovščina, kateri se je pridružilo zastopstvo tržke občine z županom g. Ivanom Kiirbos na čelu. Ko sc je zmračilo, je priredila Radgonska godba v zvezi z Gornjeradgonsko požarno brambo prevzv. knezu sijajno serenado. V nedeljo dne 11. oktobra se je sveto opravilo začelo ob osmih zjutraj. V veličastni procesiji, katere se je mladeniška in dekliška Marijina družba udeležila s svojimi banderi, so Šentpeterski farani spremili svojega Nadpastirja v cerkev. Po predpisanih molitvah pri glavnem altarju se je najprej vršilo posvečenje zvona pred cerkvenim vhodom. Prostorni trg krog cerkve je bil natlačeno poln vernega ljudstva, ki je s pobožnim zanimanjem sledilo izpodbudnim svetim obredom, katere so prevzv. Posvetitelj sproti pojasnjevali in razlagali. Prav genij ivi so bili izreki pri običajnih udarcih s kladivom na novi zvon, n. pr. : In nomine Patris et Filii et Spiritus Saneti ! — Vivos voces, mortuos plangas, fulgura frangas ! — — Sonitu tuo et vece tua liberet nos Deus ob omnibus malis! Bog daj, da bi ni priprošnjo Lurške Matere božje novi zvon vsakemu ljubemu faranu enkrat za slovo oznanjeval vzveličanje ! — Kakor veselo ga hote slišali danes zvoniti, tako tolažljivo naj vam poje zadnjo popotnico ! — Ehre sei Gott in der Höhe und Friede den Menschen auf Erden ! — Svari katoliško ljudstvo pred zapeljivci! — Sis vivis solamen, mortuis pax ! Möge das Geläute dieser Glocke nur Glück und Segen bringen! — Oj predragi zvon, poj slavo Bogu, čast Mariji, mir sosedom !“ Po posvečenju zvona so mil. knez ob mnogoštevilni asistenci domače in sosedne duhovščine služili slovesno peto sveto mašo, med katero so Gornjcradgonski pevci pod vodstvom ondotnega organista hvalevredno peli precej težavno latinsko skladbo. Po sveti maši so neutrudni Vladika na podlagi svetopisemskih besed : „Oblekel mu je (Mozes Aronu) dolgo suknjo ... in mu je okrog obesil veliko zlatih zvončkov, da so žvenkljali pri njegovi hoji in da seje žvenkljanje slišalo v tempelj u“ (Sir. 45, 10, 11) — številno zbranim poslušalcem raz pridižnice razložili zgodovino zvonov v katoliški Cerkvi in označili njih pomen-zvon je namreč kakor trobenta vojskujoče se Cerkve, katero vabi k službi božji; je trobenta zmagoslavne Cerkve, kateri poje čast in slavo ; in trobenta trpeče Cerkve, za katero molijo verniki, ko slišijo glas zvona. Slednjič so se mil. Nadpastir zahvalili vsem živim in mrtvim dobrotnikom šentpeterske župnijske cerkve in njenega zvonjenja, in so z zahvalno pesmijo Te Deum laudamus ter z zakramentalnim blagoslovom ob */4 na eno popoldne končali lepo slovesnost, ki bo ostala udeležencem v trajnem sladkem spominu. — Pri skupnem obedu so bili krog prevzv. gospoda knezoškofa zbrani p. n. gg : Radgonski okrajni glavar grof StUrgkh, Ljutomerski okr. glavar pl. Bouvard, ki je bil navzočen pri predpoldanski cerkveni slavnosti od začetka dokonča, nadalje Gornjcradgonski okr. sodnik Kronasser, Radgonski naddekan - zlatomašnik Pinteritsch s kaplanoma Mossi in Ribitsch, dekan Jurkovič, administrator P. »Šlander, vojaški kurat dr. Dobrozemsky, župnika Martin Meško in Jož. Weixl, kapucin P. Čirič, domači trije dušni pastirji, Osenjak, Pinter in Bratanič, usmiljeni brat Fr. Henrik iz Gradca, organist J. Čirič, cerkvena ključarja »Škrobar in Müller, ubožni oče Lančič in dr. — Pred odhodom z večernim vlakom so Prevzvi-šeni obiskali grofa Fiinfkirchen, administratorja P. »Šlander in naddekana Pinteritsch v Radgoni. Na dalj na poročila k n. šk. dekanijskih uradov o jubilejnih procesijah.1 9. Kozje, dne 24. sept. 1908., štev. 328 : Kozjanska dekanija je zelò obsežna, zato se je sklenilo na pastoralni konferenci dne 20. julija t. >., da se porazdelijo župnije tako, da ima zgornji del dekanije svojo jubilejno procesijo dne 10. septembra v Zagorje, spodnji del pa dne 4. septembra na sv. Gore pri sv. Petru. V Zagorje je prišlo s svojimi duhovniki nad 300 vernikov in sicer iz župnij Kozje, Pilštanj, Buče, Olimje, Prevorje, sv. Vid, trg Planina in Dobje domače, potem iz Jurkloštra, Laškega in Kalobja iz »Šmarske dekanije. Med 1 Glej : Kirclil. Vorordmmgs-Blatt filr die Lav. Diözese. Cerkveni zaukaznik za Lav. Skotijo, 1. 1908, štev. XI. odst. 98. str. 166 —168 slovesno sv. mašo, ki se je služila po pridigi, je pristopilo okoli 200 oseb k sv. obhajilu. Pred drugim blagoslovom so se opravile predpisane molitve za odpustke. Druga procesija se je vršila na sv. Gore pri sv. Petru. Udeležencev je bilo do 25Ò0 in sicer iz župnij sv. Peter, Podčetrtek, Polje in Podsreda ter iz župnij Kozje in Pilštanj tisti, ki niso bili pri prvi jubilejni procesiji v Zagorje. Tudi med to slovesno sv. mašo je bilo do 300 obhajancev. Verno ljudstvo cele dekanije je bilo prav navdušeno in polno svetega veselja. O kakih tudi najmanjših izgredih ni bilo slišati. — K temu poročilu bodi Sc pristavljeno, da je dne 30. maja t. I ob priliki velikega tridnevnega shoda dospela mnogoštevilna procesija iz Olimja v Zagorje in da je popoldan istega dne prišla tja romarska procesija od sv. Križa tik Slatine z namenom udeležiti se jubilejnih odpustkov. Dne 2. julija pa so se vršile v Zagorju jubilejne slovesnosti za župnije Slivnica pri Celju, Žusem, Zabukovje, Sevnica in Rajhenburg. Zagorski župljani so se udeleževali sv. odpustkov dne 8. avgusta ob priliki tako imenovanega Leskovškega shoda. 10. Novacerkev, dne 28. septembra 1909, štev. 173: Duhovščina je določila dneve za jubilejne procesije na pastoralni konferenci dne 30. julija 1908 tako, da so šli verniki iz župnij Doberna in Šmartin v Rožni dolini dne 19. avgusta k Materi božji v Petrovče, romarji iz župnij Novacerkev, Vojnik, Vitanje, Frankolovo in Črešnjice pa dne 20. avgusta k Naši ljubi Gospej v črešnjice. Procesija v Petrovče se je združila pred Arjovasjo s procesijami iz Šaleške doline. Vseh duhovnikov je bilo 12, vernikov pa veliko število. Duhovniki in verniki druge jubilejne procesije so fc zbrali pri Podgorski kapeli ob .južni strani Konjiške gore ter šli v župnijsko cerkev v Crešnjieah. Vseh navzočih duhovnikov je bilo 7. Sv. Joštu na Kozjaku sc je pa prepustilo, da sc njegovi verniki pridružijo procesijam sosednih župnij. 11. Ljutomer, dne 3. oktobra 1908, štev. 330: Jubilejna procesija za Ljutomersko župnijo se je vršila dne O- avgusta k žalostni Materi božji v Jeruzalem, župnije ^miklavške. Najstarejši ljudje so solzeč se trd li, da tako veličastne in mnogoštevilne procesije še niso videle ne slovite ljutomerske gorice ne lepo mursko polje. Pro-cesije se je udeležilo nad 3000 vernikov, in sicer, kar jc značilno in ne brezpomembno, več možev in mladeničev, kakor žen in deklet. Mladeniška in dekliška Manjina družba je bila zastopana polnoštevilno. Med slovesno sv. mašo jc bilo skupno sv. obhajilo, katerega se je nad 700 vernikov udeležilo; po maši pa so sc opravile molitve za odpustke. Pod mogočnim vtisom prelepe m genljive cerkvene slovesnosti so zapustili romarji žalostno Mater božjo ter se podali mirno in v najlepšem redu domu. Župljani od sv. Jurija na Ščavnici so se združili s sosedno Kapelsko župnijo ter obiskali 2 uri oddaljeno cerkev Matere božje v Negovi. Udeležba jc bila velikanska, brez vsakega nereda. — Dne 2. julija so se podali Kapelski romarji v obilnem številu moleči in peva-joči vso pot k Materi božji v Negovo. Cerkev je bila natlačeno polna. Po sv. opravilu se je vrnilo ljudstvo na dom in hvalilo Boga za srečno dokončano lepti slovesnost. — Tudi župljani iz sv. Petra pri Radgoni so opravili svojo jubilejno pobožnost pri Materi božji v Negovi in sicer že 11. junija t. 1. Faranov je bilo okoli 1000, med njimi lepo število belo oblečenih deklet iz Marijine družbe. Molilo in prepevalo se jc celo pot. Med slovesno sv. mašo jc bilo skupno sv. obhajilo. Dne 29. julija so imeli jubilejno procesijo verniki iz župnije sv. Križa, katerim so se še pridružili oni iz Veržeja. 7 duhovnikov je romalo s 1500 župljani k 4 ure oddaljeni cerkvici žalostne Matere božje v Jeruzalemu. V Ceza-njevcih pri podružni cerkvi ljutomerski je bila peta sv. maša. In ob 1 /211. uri j c bil vhod v cerkvico na Jeruzalemu, kjer so pričakovali procesijo duhovniki iz Šmik-lavža. Po dokončanem sv. opravilu se je pobožno ljudstvo, otrujeno od daljnega pota, malo pokrepčalo, potem pa odrinilo mirno domov. Red pri procesiji je bil vzoren. 12. Staritrg, dne 5. oktobra 1908, štev. 235 : Pri pastoralni konferenci dne 11. junija 1908 so določili dekanijski duhovniki, da se obišče Marijina cerkev na Homcu nadžupnije Šmartin pri Klovenjgradeu v treh oziroma štirih oddelkih, kar se je tudi izvršilo. Dne 5. avgusta so prišle tja s svojimi duhovniki jubilejne procesije iz Staregatrga in Slovcnjgradca, iz Sel in Šmiklavža. Romarji, večidel moški, so med potom peli in glasno molili. Pri božji službi je bilo navzočih 8 duhovnikov. Župnije sv. lij pod Turjakom, sv. Florijan v Doliču in Sv. Vid nad Valdekom so uredile svoje procesije dne 27. julija. Zbrali so soverniki pod Homcem ter šli združeni med molitvijo in petjem na prijazni hribček k jubilejni službi božji. — Dne 18. avgusta so obiskali Homec v mnogoštevilni procesiji župljani iz Pameč, sv Janeza pri Spodnjem Dravogradu in iz sv. Petra na Kronski gori. — Pomenljiva je bila jubilejska pobožnost od strani Podgorske in Razborske župnije. V Podgorja se je obhajal namreč v tednu pred Binkoštini sv. misijon in k sklepu misijona se je vršila za imenovani dve župniji na binkoštno nedeljo procesija na Homec. — Šmartinska nadžupnija jc opravila svojo jubilejno pobožnost na Homcu tretjo nedeljo po Binkošti h. Verniki so se obnašali pri vseli procesijah in po tistih na potu domu prav pošteno in lepo in videlo se je, da ima jubilej nek poseben vpliv na ljudi. 13. Velikanedelja (Sv. Tomaž), dne 13. oktobra 1908, štev. liti: Dne 16. julija, na praznik Marije Karmelske, je priredilo ti župnij skupno jubilejno procesijo k Materi božji na Polcnšak, in sicer sv. Tomaž, Velikanedelja, Ormož, Šmiklnvž, Svetinje in sv. Lenart pri Vclikinedelji. Verniki, okoli <1000, so se zbirali pri lični kapelici v Savcili. Po sv. maši, ki se je brala tamkaj za romarje, pomikala se je velikanska procesija, katero je vodilo 10 duhovnikov, na Polcnšak. Vse je vodila prisrčna želja, pokloniti se Mariji devici, moliti za visoka jubilanta ter se udeležiti sv. odpustkov. Marijino svetišče je bilo za ta dan okrašeno z venci in zastavami. Sicer prostorna cerkev ni mogla sprejeti vseh romarjev, zato je bil slavnostni govor zunaj nje. Pridigi je sledila slovesna sv. maša. Pred drugim blagoslovom so se opravile molitve za odpustke. Ob koncu so vrli Tomaževski pevci še zapeli pesem „Kvišku zdaj dežela vsa“ v čast presv. Srcu Jezusovemu. — Župniji Središče in sv. Bolfenk na Kogu ste imeli jubilejno procesijo k žalostni Materi božji v Jeruzalemu dne 19. avgusta oziroma dne 17. septembra. — Župljani od Sv. Tomaža so se pridružili dne 5. avgusta tudi procesijam, ki so prišle iz Ptujskega dekanata na Polcnšak. Pri vseh procesijah so se nosili verniki prav dostojno ter so pristopili večidel tudi k mizi Gospodovi bodisi doma ali v jubilejni cerkvi. 14. Vuzenica, dne 13. oktobra 1908, štev. 337 : Z ozirom na skupno prošnjo dekanijskih uradov na Vuzenici in v Marenbergu je odredil kn. šk. ordinariat za jubilejne procesije teh dveh dekanij cerkvico Matere božje na Kamenu. Na god Marijinega obiskovanja dne 2. julija so prišle tja, spremljane od svojih dušnih pastirjev, procesije iz Vuzenice, Trbonja in iz sv. Primoža na Pohorju. Verniki so se zbrali zjutraj v Vuzeniški nad-župnijski cerkvi, ter šli med glasno molitvijo sv. rožnega venca in Lavretanskih litanij skoz spodnji trg na prijazni hribček zunaj trga, kjer stoji sicer majhna in neznatna, toda od vernikov z velikim .zaupanjem obiskovana cerkvica Matere božje na Kamenu. Od nasprotne strani ste prišli procesiji iz Vuhreda — bilo je tudi nekaj ljudi od j sv. Antona na Pohorju — in iz Marenbergu. Zavoljo množice ljudstva je bila, kakor je to ob shodih navada, služba božja zunaj cerkve. Ob koncu pridige so se opravile zaukazane molitve za odpustke. Solze veselja so polile marsikaterega gledalca, ko je videl tako veličastno in dolgo jubilejno procesijo gorečih mož, pridnih mladeničev, vnetih deklet in pobožnih žen in mislil si je gotovo, da sc še nam ni treba bati sovražnikov sv. vere, dokler je še ljudstvo zares tako verno. — Druga skupna procesija na Kamen je bila dne 5. avgusta in sicer iz župnij Marenherške dekanije : Muta, sv. Jernej v Razvanju, Pernice in Sopota. Za domače Vuzeniške župljanc se je še priredila posebna jubilejna procesija k Materi božji na Kamen dne 15. avgusta in dne 8. septembra. Župnija Ribnica na visokem Pohorju je opravila jubilejno procesijo dne 2. julija k devici Mariji Puščavski. 15. Gornjigrad, dne 15. oktobra 1908, štev. 137: Jubilejne procesije za gornjegrajsko dekanijo so sc vršile po predpisanem obredu iz z veliko udeležbo vernega ljudstva, in sicer : dne 29. julija k Novištifti iz župnij sv. Frančišek in Ljubno; dne 9. septembra v Braslovče iz župnij Rečica, Mozirje, Šmihel in Nazarje ; dne 12. septembra k Novištifti iz župnij Gornjigrad, Solčava, Luče, Šmartno in Bočna ; župljani iz Noveštifte pa so imeli svojo jubilejno procesijo dne (i. septembra. Mnogo jih je prejelo sv. zakramente. 16. Rogatec, dne 21. oktobra 1908, štev. 548 : Župnije Rogatec, sv. Florijan pod Bočem, sv. Rok ob Sotli, Žetale in Stoperce so priredile jubilejno procesijo dne 20. maja 1908 k Materi božji na Črno ali Ptujsko goro. Procesije se je udeležilo nad 3000 vernikov s svojimi dušnimi pastirji. Sv. zakramente so prejeli verniki deloma v domačih cerkvah, deloma v jubilejni cerkvi, kjer jih je pristopilo na stotine, zlasti mnogo možkih, k sv. obhajilu. Vsa slovesnost se je vršila v najlepšem redu. Ostale župnije sv. Križ pri Slatini, sv. Ema, sv. Peter na Medvedovem selu in Kostrivnica so imele svojo jubilejno procesijo na Sladkogoro in sicer dvakrat ; prve procesije dne 21. maja se je udeležilo 5 duhovnikov i» 2500 ljudi, druge dne 31. avgusta pa 1200 ljudi s štirimi duhovniki. Ob toliki udeležbi je vladalo med verniki veliko veselje in navdušenje. V proslavljenje letošnjega trojnega jubileja sta sc priredila tudi dva jubilejna shoda: mladeniški, katerega se je udeležilo 300 mladcnčev, pn sv. Florijanu pod Bočem v nedeljo dne 26. julija in dekliški — nad 1000 mladenk na praznik Marijinega rojstva dne 8. septembra pri sv. Križu tik Slatine. 17. Mahrenberg, ant 20. Oktober 1908, Zl. 191 : Die Jubiläumsprvzefsiouen im Dekanate Mahrenberg mitvbcu abgehalten: 1. ant 2. Jnli nach Maria Stein für Mahren-berg; 2. am 8. September fiir Remšnik; 3. am 2. Juli für Frefen und St. Oswald nach Maria in der Wüste; 4. am 5. August für Hohen »wüten, Sobot, Peru sten und St. Bar« tholvmä nach Maria Stein. Die Prozessionen wurden von allen Priestern jeder Pfarre geleitet und waren sehr zahlreich besucht. Die Gläubigen tvallfahrteten auch an anderen Feiertagen und Werktagen zu den betreffenden Kirchen und empfingen mit Eifer und Andacht die Hl. Sakramente. 18. Sv. Jurij ob južni železnici, dne 26. oktobra 1908, štev. 183 : Prva jubilejna procesija za Šmarsko dekanijo je bila dne 2. julija na Sladkogoro, kjer se je obhajal molitveni dan v počeščenje presv. rešuj ega Telesa, in sicer za župnije : Dramlje, sv. Jurij in Ponikva. Vseh skupaj se je zbralo pod vodstvom 9 duhovnikov gotovo 4000 ljudi. V cerkvi in zunaj cerkve sc je vse trlo. Petje je bilo izvrstno, sveto navdušenje veliko. Druga procesija se je vršila dne 16. julija zopet na Sladko- goro, katere so se udeležili verniki posebno iz sv. »Štefana, Zibike, Šmarja in dragih župnij nad 1500 s svojimi dušnimi pastirji. Tako lepo so peli in pobožno molili, da so sc nekateri jokali od veselja. Tri prvi kakor tudi pri drugi procesiji so prejeli verniki sv. obhajilo deloma v domačih župnijskih cerkvah, deloma pa v romarski cerkvi. — Tretja procesija je š'a dne 23. julija v čreš-njice. Ta župnijska cerkev je edina v škotiji, ki je posvečena rožnovenski Materi božji, kamor je kn. šk. ordinariat na posebno prošnjo dovolil jubilejno procesijo. Tisti dan se je zbralo mnogo ljudstva iz Dramelj, Špitaliča in domačinov. 112. Posvečenje novega altarja Lurške Matere božje v Mariborski baziliki. Kakor se je prva večja slovesnost jubilejnega leta 1908 — tridnevnica v čast Lurški Materi božji od 9. do 11. februarja —, vršila v Mariborski baziliki Matere milosti, tako tudi zadnja pred sklepom redkih treh jubilejev, ki bodo zaključeni za Lavantinsko škofijo dne 2., oziroma 8. decembra t. 1. Dne 18. oktobra, na praznik posvečenja stolnice in vseh cerkev Lavantinske vladikovine, so namreč mil. Nadpastir tam posvetili novi stranski aitar Lurške Matere božje. 1*0 načrtu arhitekta Riharda Jordan, c. kr. stavb, svetovalca na Dunaju, ki je napravil ob svojem času tudi narise za stavbo bazilike in za že dovršene altarje, je novi aitar prav okusno izdelal kamnosek Karol Kocijančič v Maribora. Porabil je pri njem 6 vrst marmorja tako le: Menzo, antipendij, podlago za svečnike in postav votline (predelo), kakor tudi votlino, v kateri stoji kip Matere božje, je izklesal iz marmorja, ki ga je dobil iz Gras-thala na Koroškem; zelene vloge v antipendiju in na podstava votline so iz francoskega „Vert-Vert-“, rudeče pa lz francoskega „Rouge incarnat“-marmorja. Stebri so iz Hotoveljskega marmorja na Kranjskem, njih stala iz belega Gornještajerskega marmorja, njih zglavja pa iz kamena, kakor sc dobiva v Arku. Za nastavek, ki obkrožaj e vot-bn°, je porabljen Kararski marmor, podnožje pa je tla-kano z umetno barvano opeko iz opekarne v Wiencr-bergu. Okrasil in pozlatil je novi aitar Graški pozlatar biljem »Si rac h. Cena altarju znaša 6500 K. — Kip Lurške Matere božje je izdelala pred 25 leti Pariška tvrdka Verre-bout. V Mariboru je bil najprej začasno shranjen v kapeli šolskih sester. Od tam je bil na rožnovensko nedeljo leta 1884 slovesno prenesen v prejšnjo frančiškansko cerkev, tam pa dne 4. januarja 1885 od rajnega knezoškofa Jakoba Maksimilijana venčan. Kakor so verniki častili prej, tako častijo tudi v novi baziliki z velikim zaupanjem Lurško Mater božjo pred omenjenim kipom, ki ima zdaj častno mesto na krasnem novem altarju. Posvečenje altarja se je vršilo po tem-le sporedu: Gne 17. oktobra ob 5. uri popoldne so Prevzvišeni prenesli ostanke sv. mučencev papeža Aleksandra I., Teo-dula in Evencija ter sv, mučenk Sabine in Seraflje, ki so bili drugi dan vzidani v aitarne ploščo, iz kuezoškofijske palače v baziliko. Tam so jih shranili v tabernakelj» altarja sv. Antona ter so pred njimi vpričo stolnega ka-pitelja in drugih duhovnikov opravili zapovedane molitve iz brevirja (Matut. eum Land, de Communi Martyrum semidupl.). — Drugi dan, 18. oktobra, so ob 8. uri zjutraj s pričajočimi duhovniki vred odmolili pred svetimi ostanki sedem spokornih psalmov in zatem po škofovskem obredniku posvetili novi aitar. Obredi konsekracije so trajali dve uri. — Ob desetih predpoldne so mil. Nadpastir stopili na pridižnico ter v enourni slovenski pridigi vernikom, katerih so bili polni vsi širni prostori veličastne bazilike, razložili zgodovino prikazovanj Matere božje v Lurdu, zgodovino Marijinega kipa na novem altarju in pa pomen omenjenih Marijinih prikazovanj. Ona so namreč šola vere, ker potrjujejo verske resnice brezmadežnega spočetja, papeževe nezmotljivosti, božanstva Kristusovega in neskončne svetosti božje; šola upanja, ker so bila in so povod toliko zaupljivim molitvam v Lur-škem svetišču in tako gorečim prošnjam za pomoč z nebes ; šola ljubezni, ker vslcd njih zastopniki raznih, tudi najvišjih stanov, opravljajo dela krščanske ljubezni, ko prostovoljno in zastonj strežejo bolnikom, ki prihajajo v Lurd, iskat zdravja ali vsaj olajšave v trpljenju. — Od 11. do 12. ure je trajala peta višeduhovniška sveta maša, ki so jo Premilostni služili pri novoposvečenem altarju ob asistenci stolnega kapitelja in oo. frančiškanov. — In zopet so šli Nadpastir na pridižnico ter z neumorno gorečnostjo od dvanajstih do ene v nemškem jeziku oznanjevali božjo besedo. Najprej so označili lepe praznike meseca oktobra in pomen jubilejnega leta 1908, omenili razne jubilejske svečanosti, ki so se vršile v Lavantinski škotiji, potem pa navedli nauke, ki nam jih daje Brezmadežna, kakor se je prikazala v Lurdu. Njeno ime, „brezmadežno Spočetje“, nam kliče v spomin versko resnico o izvirnem grehu, katero tajč krivoverci; njena bela obleka nas opominja, da si varujemo čisto in nedolžno srce; višnjevi pas nam priporoča čednost ponižnosti; rožni venec v roki nas uči, naj radi molimo to molitev; besede, ki jih je govorila Bernardki, veljajo tudi nam, da namreö moramo moliti in pokoro delati; pogled Marijin je obrnjen proti nebesom, kamor naj hrepene naša srca : Sursum corda ! Prikazovanja Matere božje pa in vsi dogodki v Lurdu od tedaj do danes so dokaz, da se godijo čudeži, ki nam neovrgljivo pričajo, da nad nami biva vsemogočni Bog. Kakor slovensko tako so tudi nemško pridigo prevzv. govornik končali z zahvalo do troedinega Boga za vse milosti jubilejnega leta ter do vseh dobrotnikov Marijine bazilike, in pa z željo, naj Bog na priprošnjo Lurške Matere božje ohranjuje in varuje oba visoka j ubila rja, papeža Pij a X. in cesarja Franca Jožefa I. K sklepu so Vladika zapeli zahvalno pesem „Te Deum laudamus“, podelili zakramentalni blagoslov ter so ob V4 na 2 popoldne vrnili v Svojo palačo. Ljuba Lurška Gospa naj izprosi trudu in naporu tega dne obilno vzvcličavnega sadu ! 113. faul Schnitze-Uliiimbuig. Die "sfolli hohen k. k. Ministerium für Kultus und Unterricht in Wien ist unterm 16. Oktober 1908, Z. 33.951. nachstehendes Schreiben anher gelangt: „,Die Entstellung unseres Landes' von Paul Schnitze-Naumburg. An das hvchwürdigstc F. B. Ordinariat in Lavant. In der Anlage beehre ich mich dem hvchwürdigstcn Ordinariate ein Exemplar der obenbezeichneten Publikation zu übermitteln. Entstellung unseres Landes. Hiebei stelle ich es dem hochwürdigste» Ordinariate anheim, die unterstellten Pfarrämter auf diese Publikation, welche von der Geschäftsstelle des Bundes „Heimatsschntz in Meiningen" (Feodorenstraße 8) um den Betrag von 30 Ps. zn beziehen ist, aufmerksam zu machen. Für den Minister für Kultus und Unterricht: Fesch, m. p." Wird den F. B. Pfarrämtern zur eventuellen Bestellung der Broschüre hiemit zur Kenntnis gebracht. 114. Diöiesan-Uachrichtcn. Ernannt wurde Herr Johanu Tomažič, Doktor der Theologie, F. B. Konsistorialsckretär und Hofkaplan in Marburg, zum Fürstbischof, lichen Lavanter Geistlichen Rate. Investiert wurde Till. Herr Johann Bohancc, F. SB. ©cisti. Rat und Pfarrer in Allerheiligen bei Michalofzcn, auf die Pfarre St. Marein bei Erlachstcin. 'Bestellt wurden: Titl. Herr Johann Bohancc, F. SB. Geist!. Rat und Pfarrer in St. Marein bei Erlachstein, zum Dechant des gleichnamigen Dekanates; Herr Eduard Janžck, Pfarrer in St. Margarethen bei Sliömerbad, zum Administrator des Dekanates Tüffer; Herr Fortunat Končan, Kaplan in Tüffer, zum Provisor ebendaselbst und Herr Franz Bratušek, Kaplan in St. Georgen an der Stainz, zum Provisor in Allerheiligen bei Michalofzcn. Wiedcrangcstellt wurde Herr Franz Cerjak, Provisor in St. Marein bei Erlachstein, als 1. Kaplan ebendort. Übersetzt wurden die Herren Kapläne: Georg Cvetko von Lentsch »ach Sulzbach; Jakob Košak von St. Anbrii in W. SB. nach Groß-sonntag und Michael Krietovič von Grostsonntag nach St. George» an der Stainz (II.). In den dauernden Ruhestand sind getreten die Herren: Vinzenz Kolar, Provisor in Riet und Franz Škorjanc, Pfarrer in Gomilsko. In den zeitlichen Ruhestand ist krankheitshalber getreten Herr Josef Korošak, Kaplan in Allerheiligen bei Michalofzcn. Gestorben ist 1’. T. Herr Johann Ev. Žuža, Doctor Romanus Sacr. Can., F. ,B. Konsistorialrat, Ehrendomherr des F. B Lavanter Domkapitels, Hanptpfarrer und Dechant in Tüffer, am 2. Oktober im 71. Lebensjahre. Unbesetzt sind geblieben der 1. Kaplansposte» in Tüffer und die Kaplansposten in Allerheiligen bei Michalofzcn, St. Andrà in W. SB. und in Lentsch. F. B. Lavanter Ordinariat zn Marburg, am 1. November 1908. t Fürstbischof. St. Cyrill »S-Buchdruckerei, Marburg.