KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 12 (4)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1. Avgusta 1950.
PATENTNI SPIS BR. 7225
Dr. M. Robert Tern, Zinnowitz auf Usedom, Nemačka.
Postupak za prerađivanje pri destilisanju, karburiranju i sličnom postupanju bituminoz-nih materijala, obrazovanih gasova, a naročito i sporednih proizvoda iz gasnih fabrika i koksara, gasne vode, mase za prečišćavanje gasa i t. d.
Prijava od 7. septembra 1929.	Važi od 1. decembra 1929.
Gasoviti proizvodi destilisanja, karburi-ranja i stičnih načina postupanja bituminoz-nih materijala, uglja i i. d. sadrže kao što je poznato, materije, čije je izdvajanje iz gasova potrebno pre njihove dalje upotrebe, sagorevanja, pretvaranje u tečno stanje. Prerada proizvoda, koji pri tome nastaju, nije se do sada mogla sprovesti sa uspehom delimično iz tehničkih, a delimično i iz ekenomskih razloga. Sa druge strane su isti veoma važni pre svega zbog svoje sa-držine azota.
Ovaj pronalazak se odnosi na postupak, kome je cilj tehničko i zadovoljavajući ekonomsko iskorišćenje ovih proizvoda, poglavito dakle njihovo direktno prerađivanje u jednom radnom toku, u čvrste materije ostvarujući koristnost njihove ukupne sa-držine azota, poglavito za proizvođenje besprekornih sredstava za đubrenje.
Gasovi, obrazovani kod procesa, koji ovde ulaze u obzir, sadrže azot kao što je poznato, poglavito kao amonijak; dalje sadrže sumpor u vidu isparljivih sumpornih jedinjenja; obe ove materije su baš te, koje se pre svega moraju ukloniti iz gasova destilisanja, i to amonijak usled toga, što je važan kao nosilac uzota, a sumpor što smeta prerađivanju destilacionih proizvoda, odnosno čak sprečava. Amonijak se dobija iz gasova obično u vidu gasne vode, sumpor u vidu mase, koja služi za izdava-
nje sumpora ili kao nečisti elementarni sumpor.
Pronalazak rešava sada problem zadovoljavajućeg iskorišćenja takvih proizvoda time, što se isti prerađaju joniziranjem u čvrste proizvode.
Ako su u pitanju gore pomenuti gasoviti proizvodi iz gasnih fabrika, koji sadrže azota i sumpora odnosno gasna voda, koja je posledica ispiranja gasa i masa za prečišćavanje gasa odnosno nečisti amorfni sumpor, to se najpre po poznatom načinu gasna voda zagreva, a masa za prečišćavanje gasa odn. sumpor sagoreva u prisustvu vazduha. Pri tome se dobiveni gasoviti proizvodi joniziraju i u ovom jonizi-ranom stanju se dovode u vezu, usled čega postaje u jednom radnom toku čvrsto đu-brivo (gnojivo), koje od velike vrednosti usled svoje velike sadržine azota.
Joniziranje gasovitih proizvoda može se vršiti dejstvom i primenom električnih struja visokog napona, dalje ultra ljubičastim zračenjem ili drugim uticajnim katalizatorima. U joniziranom stanju gasova vrši se van-redno aktivno, i intenzivno i kvantitativno udruživanje gasovitih ishodnih proizvoda u direktnom radnom toku u čvrste proizvode bogate azotom.
Postignuti proizvod je sredsivo za gnojivo (đubrenje) visokog stepena dejstva i vrši ivnenađujući hranjivo dejstvo za biljke
Din. 10-
Iako, da je na pr. u najmanju ruku iste vrednosti sa amonium sulfatom, koji se danas nalazi u trgovini.
Poznato je, da se gasna voda odnosno njeni gasoviti proizvodi od zagrevanja prerađuju u amonium sulfat. Ali kod ovog postupka dospevaju u dobiveni proizvod de-limično i materije, koje se sadrže u gasovima odnosno u gasnoj vodi i masi za prečišćavanje, a koje su veoma otrovne za biljke, na pr. rodan-jedinjenja, cian-jedinje-nja, sumporovodonik, organske kiseline i t. d., dok baš ovo i čini veliko preimuć-stvo ovog pronalaska, što se ova jedinje-nja uništavaju procesom joniziranja pod uticajem i primenom struja visokog napona tako, da postaje sredstvo za gnojivo, koje je oslobođeno od svakog štetnog uticaja.
Tako se dakle ovaj postupak razlikuje od svih poznatih predloga time, što se:
1.	Sporedni proizvodi od procesa desti-lisanja, na pr. gasna voda i masa za čišćenje gasa odnosno nečisti amorfni sumpor, zajednički prerađuju direktno u jednom radnom toku i pretvaraju se u korisne, dakle proizvodi, koji su inače u svetskoj ekonomiji izgubljeni, pošto se sa do sada poznatim postupcima nisu mogli preraditi na ekonomski zadovoljavajući način.
2.	Joniziranjem gasovitih ishodnih materija ujednačen je ubrzan kvantitativni energični reakcioni tok.
3.	Postignuti proizvod i pored odpadnih materija, koje nisu čiste, ima dejstvo gnojenja (đubrenja) i vrlo velike hranljivosti za biljke, koje je u najmanju ruku iste vrednosti sa najboljim solima za đubrivo.
Niže je navedeno nekoliko oblika izvođenja postupka:
1.	Iz gasne fabrike na poznat način dobivena gasna voda se zagreva, a istvreme-no se u peći poznate vrste, sličnoj peći za rude, sagoreva masa za izdvajanje sumpora, odnosno amorfni sumpor. Gasoviti proizvodi oba procesa dovode se sudu, u kome se vrši njihovo mešanje. U ovom sudu podleže gasna mešavina uticaju struja visokog napona, koje izvode joniziranje. Kao proizvod gasova, koji se sjedinjuju u jonizira-nom obliku dobiva se sublimatna so sa visokom sadržinom azota, hemijski čista, koja se skuplja na dnu suda.
2.	Destilacioni gasovi bituminoznih gorivnih materija, koji imaju još svoju ukupnu sadržinu azota i sumpora, prevode se naj-pre po poznatom načinu preko masa za prečišćavanja, na pr. limonita ili se postupaju u mokrom postupku sa rastorima gvozdenih soli, da bi se apsorbovala sumporna jedinjenja.
Prženjem ovih masa za čišćenje odnosno pri tome dobivenog amorfnog sumpora
obrazuju se gasovi, koji sadrže sumpor dioksid. Gasoviti proizvodi od prženja mase za prečišćavanje odn. sumpora izlažu se uticaju struja visokog napona u prisustvu vazduha, odn. kiseonika, pri čemu se pod obrazovanjem azotnih oksida kao katalizatora vrši oksidisanje sumpordioksida u sumportrioksid.
Ovi se gasovi, koji sadrže sumpor triok-sid, zatim još jednom joniziraju sa gasovima, od destilacionog procesa, koji sadrže amonijaka, pri čemu se dobija bela, čvrsta so sa visokom sadržinom azota i sa odličnim dejstvom gnojenja (đubrenja), koja je potpuno slobodna od škpdljivih sastojaka, rodan-jedinienja, cian-jedinjenfa it. d.
Da bi se na ovaj način dobiveni proizvod osposobio za posipanje, može isti da se rustvoren ponovo dovede do kristalisa-nja i da se na poznati način osuši.
Patentni zahtevi:
1.	Postupak za prerađivanje gasova, obrazovanih pri destilisanju, karburiranju i sličnom postupanju bituminoznih materijala, a naročito i dobivenih sporednih proizvoda u gasnim fabrikama i koksarama, na pr. proizvoda od zagrevanja odnosno proizvoda sagorevanja, gasne vode i mase za prečišćavanje gasa i sumpora, naznačen time, što se ovi proizvodi joniziraju na pr. upotrebom struja visokog napona ili sličnih izvora eletrične energije, u ovom stanju se dovodi do jedinjenja i odatle se u jednom radnom toku dobivaju čvrsti proizvodi
2.	Postupak po zahtevu 1, za direktno dobijanje sredstva za đubrenje, koje sadrži azota, iz destiiacionih gasova bituminoznih gorivnih materija, naznačen time, što se sumporna jedinjenja oduzeta od gasova, na poznat način, pomoću masa za prečišćavanje ili kao elementarni sumpor, prže, i zatim se gasovi od prženja, koji sadrže sumpor dioksid, oksidišu pomoću struja visokog napona u sumpor trioksid i ovi gasovi se postupaju sa destilacionim gasovima u električnom magnetnom polju.
3.	Postupak po zahtevu 1 za ostvarenje upotrebljivosti amonijačnih voda, naročito voda iz gasnih fabrika, koksara i t. d. naznačen time, što se pomoću uticaja i sa-dejstva struje visokog napona preduzima obrazovanje amonium soli pomoću, na poznat način, iz ovih tečnosti izgonjenih gasova, sa sadržinom amonijaka, sa gasovima, koji sadrže sumpor dioksid, dobivenim pomoću prženja takođe na poznat način, iz masa za prečišćavanje gasa.
4.	Postupak po zahtevu 1—3 naznačen time, što se proizvodi dobiveni kao sublimati, rastvaraju, kristaiizuju i suše.
5.	Postupak po zahtevu 1—4 naznačen prerađuju u prisustvu vazduha pod dej-time, što se amonijačni gas i gasovi, koji stvom ili pod uticajem struja visikog na-sadrže sumporne okside, sa ili bez vlage pona.
,
'
_
'
■
!
■
■
■
■
■
'
'
’
' .
■
.
■