KRALJEVINA JUGOSLAVIJA UPRAVA ZA ZAŠTITU Klasa 77a (4) PATENTNI INDUTSRISKE SVOJINE Izdan 1 Maja 1932. BR. 8867 Dewoiiin Julien Eugene Emile, Chatillon-Sous-Bagneux, Francuska. Uređaj za rukovanje i regulisanje položaja ulazećih radiatora na avionima i drugim vazduhoplovima. Prijava od 26 juna 1929. Važi od 1 maja 1931. Traženo pravo prvenstva od 29 juna 1928 (Francuska). Pronalazak se odnosi na rukovanje ula-zećim radiatorima koji se upotrebljavaju na vazduhoplovima i avionima. Do sada ti su se radiator! pokretali sistemom žica koje su bile vezane za jednu ručicu ili tpčkić na domaku pilota. Pošto su izvesni radiatori smešteni dosta daleko od pilota, često je ceo taj sistem žica bio komplikovan, težak i zahtevao je za svoje pokretanje jako mišićno naprezanje. Ovaj pronalazak ima za cilj, da otkloni tu nezgodu sa sistemom žica koja se do sada upotrebljavala, i naznačen je time, što je svaki radiator spojen sa jednim pomoćnim motorom, koji je smešten što bliže radiatoru i kreće se pomoću tečnosti koja se dovodi cevima. Na cevi se nalazi kakav kontrolnik, na pr. slavina koja je na domašaju pilota. Takav uređaj ima i tu dobru stranu, što je jedina veza između radiatora i aparata za komandu, kojim pilot reguliše kretanje radiatora, cev koja dovodi tečnost pomoćnom motoru. Ona se može savijati u svima pravcima i prema tome prolazi i kroz pre-natrpanije delove aviona ili vazduhoplova što sa ranijim sistemom žica nije bilo moguće. Tečnost koja se upotrebljava za pogon pomoćnog motora može se crpsti sa koga bilo izvora kojim se raspolaže na avionu. Pogodan je način da se upotrebi kao pogonska tečnost ulje za mazivo koje ide pod pritiskom u motore aviona. Priloženi nacrt predstavlja šematski je dan primer izvođenja ovog pronalaska. U tom primeru se nalaze glavni sledeći organi, čija kombinacija ili nova primena sačinjava važan deo izuma. Servo motor 1 sastavljen od cilindra la u vezi sa lb, a čiji je klip lc spojen šipkom ld i vezom le sa radiatorom 2. Slavina sa tri propusta 3 kontroliše kanale 4, 5 i 6; kanal 4 ide do cevi za ulje pod pritiskom, 5 za servomotor 1, a kanal 6 do rezervoara za ulje, koje nije predstavljeno na slici. Funkcionisanje je sledeće: U predstavljenom položaju ulje pod pritiskom ulazi u servo motor, čiji se klip lc kreće u smislu strelice, tako da uteruje radiator. Dovodeći slavinu u takav položaj da je servo motor potpuno izolovan, klip lc pa prema tome i radiator ostaju nepokretni u tom položaju. Ako se zatim spoje kanali 5 i 6, klip silazi pod uticajem težina radiatora, a ulje se isteruje u rezervoar. Moguće je izmenuti položaj spoja lc u odnosu na spoj 2a radiatora 2, pa da se dobije manja ili veća osetljivost servo motora. Još kao što je naglašeno, slavinu 3 može regulisati pilot rukom, mehaničkom transmisijom, ili se može regulisati auto- Din. 10. tnatski ma kakav termostat sa temperaturom tečnosti koja prolazi kroz radiator. Patentni zahtevi: 1. Uređaj za rukovanje i regulisanje položaja ulazećih radiatora na avionima i drugim vazduhoplovima naznačen time, što je svaki radiator spojen sa jednim pomoćnim motorom, koji je smešten što bliže ra-diatoru, pri čem se pomoćnom motoru dovodi pogonska tečnost kroz cevi na kojima je načinjen kontrolnik, kao na pr. slavina koji se nalazi na domašaju pilota. 2. Uređaj prema zahtevu 1, naznačen ti- me, što se pomoćni motor sastoji iz klipa, koji je spojen sa radiatorom i kreće se u cilindru vezanom sa jednim provodom na kome se nalazi slavina sa tri kraka (otvora) i na taj način cilindar se može spojiti bilo sa provodom koji izbacuje mazivno ulje iz jednog od motora, bilo sa nekim rezervoarom upotrebljenog maziva koji u isto vreme može da služi i kao rezervoar svog upotrebljenog maziva na avionu. 3. Uređaj prema zahtevima 1 i 2 naznačen time, što se slavinom sa tri otvora rukuje automatski pomoću jednog termostata koji je u zavisnosti od temperature vode koju radiatori rashlađuju. Ad patent broj8867.