KRALJEVINA SRBA, HRVATA 1 SLOVENACA
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1. MARTA 1926.
PATENTNI SPIS BR. 3465.
UPRAVA ZA ZAŠTITU KLASA 46 (1)
Alfred Morgan, trgovac, Berlin.
Motor sa unutarnjim sagorevanjem.
Prijava od 7. oktobra 1924.	Važi od 1. januara 1925.
Pravo prvenstva od 8. oktobra 1923. (Nemačka.)
Kod mašina sa unutarnjim sagorevanjem često se upotrebljuju pomoćne crpke za uvodjenje sagorljive smeše ili vazduha, na pr. vazduh za izduvanje (ispiranje), koje se pokreću od krivaja. Takvi pogoni su medjutim nezgodni, iziskuju naročita podmazivanja i imaju trenja koji smanjuju efekat mašine.
Ove su nezgode po pronalasku uklonjene time, što se klipovi pomoćnih crpki pokreću polugama kretačama radnog klipa. Pri tom se mogu klipnjače pomoćnih crpki vezati neposredno za klipnjače radnog klipa (motora), ako su cilindri crpki postavljeni koso prema osi radnog cilindra.
Pogon crpkinih klipova pomoću poluga kretača daje i korist istovremenog razvo-djenja pomenutih klipova crpki, zato što i kretača vrši bočno kretanje, koje kretanje klipova crpki prema motornom cilindru pomera po vremenu i brzini. Kod jedne jedine pomoćne pumpe može se odrediti način i mera pomeranja izborom kosog položaja cilindra pumpe i mesto spoja crpkine klipnjače. Zatim ovaj pogon omogućuje i to, da se pomoćne crpke smeste u kućicu krivaje ali da se cilindar pumpe organski veže sa kućicom.
Ovaj raspored omogućuje probitačno podmazivanje, jer se svi cilindri završuju u zajedničkom prostoru i pogon svih klipova leže u zajedničkom prostoru krivaje.
Raspored je naročito podesan za dvos-pratne mašine, jer i ovde kretanje crpkinih klipova može njihanjem poluge kre-
tače a bez naročitih pomoćnih sredstava prilagoditi dovod vazduha i smeše, koji se razvodi motornim klipovima.
Na nacrtu je kao primer izvodjenja pronalaska pokazana jedna dvokatna mašina sa dvema pomoćnim crpkama smešanim u omotu za krivaje.
U donjem delu omota a leži krivajno vratilo b čija krivaja s drži (vezuje) polugu d radnog klipa e. U donjem delu cilindra f nalaze se ispusni otvor g, upusni otvor h za smešu goriva i upusni otvor i za vazduh.
U krivajnom omotu a leže dve crpke k i 1. Crpka k služi za dovod gorivne smeše i za tu svrhu pomoću kanala m stoji u vezi sa karburatorom n kroz vod i sa upustom h.
Crpka 1 šluži za dovod vazduha i vezana je preko otvora o sa atmosferom, preko voda p sa otvorom i. Oba cilindra leže u ravnini krivaje, simetrično prema uzdužnoj osi motornog cilindra f i nagnuti su prema istoj. Poluga q klipa r crpke k, a tako isto poluga klipa t crpke 1, vezane su klinovima u i v člankasto za polugu kretaču d, tako da se njihova kretanja prenose neposredno na klin r i t.
Ako se motorni klip e nalazi na svom donjem, na nacrtu pokazanom položaju, onda i klipovi r i t stoje dole. Ako se krivaja krene u pravac označen strelicom onda poluga d kreće desno pri penjanju motornog klipa. Time se na suprot pe-njaju klipa v klip t učvršćuje u svom do-
Dln. 10—
njem položaju, tako da on ne može sisati smešu iz otvora i, koji stoji na istoj visini. Klip r dobija doduše odgovarajuće ubrzanje ali to nije štetno za punjenje cilindra pošto je niže nalazeći se otvor h već zatvoren klipom e. Pri daljem penjanju motornog klipa ide i klip t ali su onda otvori i i g zatvoreni, tako da u obema crpkama ispod klipa nastaje vakum, Čim se otvore dovodi m i o klipovima r odnosno t, teče u crpku k sveža smeša a u crpku 1 svež vazduh, dok se punjenje cilindra sabija. Ako se motorni cilindar po penjanju spušta, onda oba klipa r, t dobijaju potisak od kretače d, a čim se otvori i i h od padajućeg klipa e oslobode, teče u crpki 1 komprimirani vazduh kroz vod p i potom u pumpi k kompri-misana smeša kroz vod i u cilindar f.
Za vreme druge polovine spuštanja klipa, kretača d vrši na desno oscilaciju do donje mrtve tačke te time klip t dobija ubrzanje, koje pritisak komprimisanog vaz-
duha još povećava; Istovremeno se klip r usporava, tako da se zatvorena smesa ne komprimira suviše, te zato ravnomer-nije teče u motorni cilindar.
Patentni zahtevi:
1.	Motor	sa	unutarnjim	sagorevanjem
sa pomoćnim crpkama za napajanje motornog cilindra, naznačen time, što se klipovi (r, t) pomoćnih crpki (k, 1) pokreću od strane poluge kretače (d) motornog klipa (s).
2.	Motor	sa	unutarnjim	sagorevanjem
po zahtevu 1 naznačen time, što su pomoćne crpke (k, 1) smeštene u mašinskom omotu (a) za krivaje.
3.	Motor	sa	unutarnjim	sagorevanjem
po zahtevima 1, 2, naznačen time, što su pomoćne crpke (k, 1) postavljene koso prema osi motornog cilindra i poluge (q, s) crpkinih klipova (r, t) vezane neposredno za polugu kretaču (d).
»