I t> c v Sankt £)eftemicf ;, ®fci)tr / tram , uttb Dev »inbtfc&en 5)?atf, D o n Dem X o t> f a II e lefiten .£er$o<0 bon Oejlemid) imb 0tet)er Deč babenbergifdjett ©efd)lcd)tč, bič auf Die ©infe^mtg bet neuen ^er^oge Dtč Smrdjidudjftgfltn £ a u f e f # a M &■ u r 3 mi f U t* f u ni) n emnefen unD au&jefu&vet. SS 3 3 ® 91 , ge&tucft mit »on ©belenfcfjen @c&tiftert i '7 7 3 * $ »r t e i e. giucfte mir bereitč por ntejjreren reit mit eitter eigenen £>ijfertatiott ben majk ren fHeci)tčgrunb ju eutbecfen, fraft bef= fen bie 6jkrreicf)ifd)en £dnber im 3afjve 1282. auf ba$ 2>urcf)laud)fl0fte £au$ Jjpabfpurg gefommett ftnb: bag ndmlicf) biefdbett nad) bem aiten beui> fcpen £ef)enred)te, melcfječ mir bie Seib^erben, unb feine @eitenoemanbte jur €rbfolge juldfif:, fcbon im 3a^re 1246. burc& ben unbeerbten Zob= faU Jperjogč griebericfj beč ftrettbarcn, bem kai= fer, unb Sieidje etlebiget morbeit , unb bič in bie Bdten $aifer$ iKuboipb beč I. eriebigte £ebeu ber* blieben ftnb: fo baj? btefer ečim 3aj)re 1276« pon bem unvecbtmdjligen S 5 efi&ev, $onige Ottofarn pon 35 oljmen, bem fKeidj ju Pinbiciren, unb enb* Iid) in befagtem 3 abre 1282, nadj Porlaujig er= baftener €imoiliigung ber ^urfurften, auf bem D?eid)čtage ju ^ugčburg, feinen bepbeu atiptfdd)iidj / bag bie beutfcben gurftent^umer uttb ©raffdjaften, fcfjoit bon bett katera gdten ber CaroUnger Ijer, nid)t atteinbonbem s 3>ater anfbeu^ogit/ fonbernand) bon šDrftberi! anf Gruber, tmb anbere Znaten, attejett erbltdj gemefen maven: n>c(d>e^ man mit. eciter $?enge ^5et)fpiele , faft bon jebem gajjrljutt* berte, btš auf taifer SKnboIp^eit, tmb no cf) bar* nadj/ ju betoeifen giaabte. 3d) aber bm*d)gieitg alie bie baranta* augef«f)rteu bruberlid)eit 0Hccef< ftonen bon 0tmfe ju @tuf e , tmb moteč fotooljl mit tuf unbat ; a(č mit jeitgenogenen 0efd>icf)t s fd)reibmt , bap kine einjige berfeiben etn (EnbrecM, fonbent alte eimoeber bie Moge 0ttabe bet* $atfer, bie n(cf>t k\d)t \M)i berbiente Gruber ubergien* gen , obet* cine fd>oit borfjin er&aiteite 5tmoatt= fdjaft, ober aber bie !D?ttbe(e!)mwg jum ®runbe fjatten; folgfief) bag bieje ^epfpieie mettien 0rtmb-- fa^ btelmegr befrdiften, aU> entfrdftetem jpierauf toarb id) bon berfd)iebeneii metner 06mter mtb gremtbe angegangen , nadj bem nam-- Hd)cn 0rnnbfa£e bie bollftdiibtge ©ejcgicgte beč . fo fo mevfrourbigett geitptmFteš C brobon idj tit mn= liet’ £>iffettatioit mit* Me erfteit jfpauptlinien gejo^ gett ) in bmbtfttn. 3$ ftel abet* gleid) ba- raufiiteine laitgrourige nnb pc&ftgefabtlrt&e $ranf= kit; boit bet* id) imv na$ $roet) 3a^reit glitefltd) fjevgeftellet rombe, jebocb bergeftalten entFrdftet, bajt id) midj nad) bem Statve bet* 2lt$net)gelejjrteit, auffci* meiiten taglic^cn ©encfjtčoMiegenbčiteii, nnb aiiberen brittgenbeit ®efcf)dftett, bon aller, beit $opf eimteljmettbeu divkit entljalttn rnujtte. 3d) fomife alfo gebacfjte $5eav&eitmtg erft uacbmeinenroieber erljolten ^rdfteii mit €ntftboi^ nebroem SMefelbe gieitg pat* anfattgč limlid) bor ftdj; eč dugcrtc fid; abei* itae^^er bte 0d)roe= ve bet* %xkit, ba tel) aufbie šKegierung $aifer SKubolpbč Fant SDami gleid) roie bet* gvofte $l)eil bevfeiben, roenigfteiro fobielečbiefe gdnberbetrift, auč ben nodj borbanbenen žBriefen beč j?aifevš, unb anberet* an 3M* r &u erbeben roav; fo feblet bagegeit beitfelbeit bnrcbgebenbs, roann, roo, and) ofterč, anroemtfiegefd)rieben roovbenfinb? Unb fo roerben audjbie ^erfonen, ©tdbte, unb att* bete Oertee , bcreit barimt €vrodljnuiig gefcf)iel)t, nuv mit dl angebeuter* £ap folglid) alleč bie* 3 fc$ feč lebtglidj au$ ben Umftdttben uttb anbertt 9 ?adj* vtd)ten juevfejjett, obet* bielmeljr mu* p cnat^en mv, Kajetan Cetini gab jtoar bie meiffeit biefet ^riefeim 34^ 1761. P Slom mit etničen Skoten beleud)tet berauč ; mtbeben fo fd)altete bor tf>m$* jgjevrgott eintge betfelben feittenSBerfen etn; bet)be aberftub iti ben fftoten fe&r fparfam, mtblaffen bie fdjtbereftett 0tetlen unberubrt 3$ tnu^te alfo baš rnetfte auš metnem etgenen $opfe ^euu^men; unb fo giettg eč bantit fefn* langfant f)et\ Uttb ba id) e <5 and) bereitč ju 0 tattbe gebrad>t ljutte; fo bieltett mtdj nodj attbeve ^etradjtuttgett jurucfe, eč tn bač $ ublifum tretteu ju laffett; bič m id) enblicb meine ©bnner uttb greunbe mit il)veu ^tn= brittgen baju bemogem £>a eš aber bereitč unter ber prejle fdjtbif)-' te, unb groften £ijeilč fd)0tt gebrucfet mv; trat ju €nbe evft abgeioicbenett 3^’$ ber bon bem ^ 5 . Oerrgott fd)on im %\fyve 1750. berfprcdjene <£obey eben biefev 3 $rtefe, bon bem bermaligen bocbmur* bigften £>errn §ibbte unb be$ (jeiligett vbmifd)en IKetd)č prften ju 0t. 2Maftett mit gdeljrteften Sio* ten ubcr jeglidjen 33 rief vdd)ltd) berfeljett, an bač Sidjt; meldješ tnid) baittt fog(eid) auf fren ©efran* fen frvacfjte, fragmente $vfrett friegfailčmofrluber* fiugig fet;n frutfte, 5iliein in ©uvefrgegung frejfel&ett fanfr id), frag fravimt nodj tticfjt ade^ evfefropfet mar, aud> frag id) in nidjt menigen Otten, frie <§ad>e ganj anfrevč evidutert (jafre. Unfr fra frann ©e* fuvftlid)e ©nafren fret) ©elegenfjeit frevo iteuiicgeit 5inmefenfjeit atn giefigeit f, f, ipoffager etitige mei* tter afrn>eid)enfren $fteinungen in freit fcf)ongefrru<£ ten&ogeneiupfegen,aučfrvucHtd) oeviangteu; fan* freit 0ie friefeifrett nid)t ungegvuttfret p fepn, unfr dugevten ftc|>, frep einer allenfaiič ftd) eveigneitfreit tteneit 2fugage 3gveč SBevfč, frafrott gebvaud) rnadjem m ©amit idj nun afrev and) fcon freit Oneiien meiner šBemeife, freven id) utici) itt ^Uisfugrung friefer ©efdjicfrte Befriente , etrnač ntelfre; fo fiitfr eč fcov&uglidj frie Utfnnfreit oon friefer %tit, frie frafrin einfd)lagen f foframt fcovemdfrttte 23vtefe M $at= fevč t unfr anfrerer att ign, frie mit efrett fo oiel fKec&te fnv tlrfunfren geijaiten merfren fomteit, alt jene freven Urfdjviften ttid)t rneljv oorganfren, fon-- frevn auf unč nnv in 5ifrfc^riften gefontmen ftttfr* Unfr ettfrlid) fiitfr eč frrittenč frie Seugniffe frev Bete ge-- geitojScnen (^efcbicbtfdjveibev , obet* in beven gang, bet’ md)\un, bie nac& t&itcn gefdmdum babcm 3$ pav tooljl / bftj$ aud) biefen itid;t allental ptvancn ift. Hub id) jjabc felbft in biefer 5fo$ffi(jrmtg mef)v alč einmal betico 3eug= nijfe oevmovfen, ustb mibetleget; mo id) (te ham- lidj pattljeoW> obet* if)ve €r$dbltmgeii nad) bem ©efdjmafe bet* bamaifgen geiten, mit fabeiljraften gnfdgen uittermifd>et befunben babe* SBo abet* jveber eineč nod) bao anbere urtteilduft, ned) fonft etn gegrmibta’ gmeifel entgegen ftej)et; ba fmbe idb nid)t, mie man etnem jertgenogeiten, obet* fonft al= tern @efd>idjtfd)veiber bov bem jnnaern nid)t ©lan* ben beomejfeit foUte* # Unb bitfeč ift maš idj meineit geneigfeu Sefent babe bovevimtevn modem ^cfcO^ieben beti i* m«vj 1773* ^btiipo Sam&ac&er, t>ec ©tetitf StBien ©efretar. S- I. * erjog Srtcbricfj £>er ffretttbare, legter fttt* §og poit Defterreid) unb @teper bež ba* benbergifd)ett 0efd)led)tž> mar ber bvitf* gcbo&rne ©obn .Dergogž geopolb bež glorreid)en. CO €r folcjte feinem Jgjerrn 5 $ater in ber SKegierung im %a!)V 1230, (V) tnbcm geopolb ber erjtgebobrne bercitjf in fei* ne« ^inbežja^ren / J£)emrtd) ber jmeitgebobrnc aber im 3*b* 1228. mit J&interfajfung einer etnjtgen £od)ter, SRantenž ©ertrub, oerjtorbcn mar. (c) Šte SKegterung #er$o<$ §riebrid)ž mar buvd)gef)enbž Tnegerifd); b«f)er er aud) ben gunamen bež @trettbaren er^ielt* €r mar mit $aifer griebrid) bem IT. felbjt bergejMt ^erfalien, baf i!)n bleja’ im 3<$t 1237* in bie šXetd)žad)t erKdrte, nnb a pon DOtt SanD tmb £eufen »ertvieb, (d) Dabct) attcij feiue Jjev$ogUdje £«upt * unb šKefiben$j!abt SBien $tt etnei? faiferlici)en crJjob. (e) €v mavD abev trn 3 a|>v 1240. mit Dem ^aifev mieDev auggefobnet, CO be* mad)tigte ftd), mit Deffen šBemiliigimg, fomop Dev £dtv Dev, alg Dev ©taDt^Bien mieDev, unb fafftrtrbiefev Dag faiferlic^e diploma mit ^imvesveifung Dev golt>cne» SSulle. (g) m (a) Or tila de exord. campilil a d a n. 12 ti. L. Duci in nova civitate nafeitur tertins filius Fridericus XVII. Kal. Julii, (b) Chron. Melik . ad an.1230. Liupuldus Dux Auftris ac Styrise ad fopiendum Scliifma inter Papam Gregorium & Imperatorem Friderieum Apuliam proficifeitur, & utrif- que iji concordia adunatis ibidem mori tur: pro qno filius ejus Fridericus Dux Auftrise, Styriteque lu bfi.it uit ur- (c) Q 3 Otti Oeopolb fdjreibf bač Chron. Clauftro - Neolurg. ad an. 1216. Liupuldus Dux puer obiit; Don dpdnrtdjen abcc Dač Chron . Melite, an an. 1228. Henricus filius Liupuldi Ducis mori tur. Reliquit tamen (fefjef Tlom. Hafellach 5 tnjit) filiain Gertrudem ex Sorore Laudgravii Thuringise. (d) Chron. Clauftro-Neoburg . ad an. 1237. Fridericus Dux Auftrise & Styri$e vocatus ad Curiam ab Imperatore Fri- derico, & venire contemnens, tandem fententiam pro- feriptionis coratn multis principibus iucurrir. Godefridus Colon 1 ad an. 1236. Inde Imperator - - commifit Regi Boemiorum , & Duci Bavarise , & quibufdam Epifcopis terram Ducis Auftrise expugnandam. - - Glui Auftriam ingreffi, adjunftis fibi Nobilibus terras, quos ipfe Dux antea iniufte opprefierat, & de terra fua ejecerat, točam Auftriam Hi @ Hi 3 Auftriam devaftarunt, & Imperatori fiibjugaverunt, pra- ter pauca caftra munitiffima, in quibus ipfe Dus profu- gus fe recepit. (c) Dičdam Civitatem & Cives (fagf Det’ $atfer) in noftratn & Imperii perpetuo, & irrevocabiliter recepimus ditio- r.ein , ut amniodo in noftris Regmn, & Imperatorum, fiecelloruin noftrorum manibus teneantnr, & quod nnn- quam per conceffionera alicujus beneficii de noftra & Im- perii 'tranfeant poteftate. ' 5 Dač ganje diplomo ftef>e Pon < 28 orf ju 'SBorf eingefcbalfef in Deu ^onjrumafion befiHben pom 3afjre 1247, pon ber \m §. 5. rebčn toerben. (f) Pernoldus ad an. 1240. Interim C te far a Papa excom- municatus, & q*serens favorem Principum, Legatos in Auftriam & Ungariam mifit, qui Duci gratiam & pacem attulerunt. (g) -£>ieoon bcfef;e man unmi §. 5. not. b. §. IL Perefjligte fid) -Oevjog Svtcbtucf) ju bm)ffictktt, ot)ue etncn (grben ju erjeugen. Uub ba er ftdj pon bet' latern ©cmablinu , cina’ $prinjef?inn pon Stteran, tm 1^43. bubentlid) t>atte fdjeibeti lafTett, (a) jog ec (jierauf im 2fa{jr 1245. mit dnem fd)onen ©efolge pon šKittevn ju bem ^aifet’ nad) perona, uub erljielt allba pon bemfelbett bie SSejlattigung bet’ pom $aifer griebvid) bcm I. ben J£>erjogen poit Deftemidj im ^ai>r 1156. per* Iiei>enen $>riPilegien; (b) morinn unter anbern bertlic^en 83 orredjten and) biefeč ent^alten tft: ba$ / tperm ber #erjog pon Dejterreid) o!)ne J^intertaffttng emeč ecfelbe feine £ 4 nbei: §u fcbcnfeti, unb $u t>ermad)eu, an toeit e 3 t&m belteben nrnrbe , fm;e S 0 iacfyt (;«ben foUte. (c) (a) Pernoldus ad an. 1243. Dux Fridericus tertiam uxorem fuani Agnetem de Merania aučloritate Archiepifeopi Salzburgenlis, & pluriuin Epifcoporum apud Frielaeh Ka- rinthias ex tlioro fuo dimifit ob affinitatem, & quia prius Iniperatorein feeuta eft, nec fcecunda fuif, (b) Pernoldus ad an. 1245. Ipfe vero (Fridericus Dux) cum aliis aliquot Principibus, vocaftte Imperaccre, cum pulcliro comitatu fuornin militum ad Veronam aceeflit; rogans ab eo, ut fibi Privilegia Auftri« confirmaret. Li« benter lioc fecit Imperator. SDcn? bietubet augcjeferfiflfe S)ip(oma (iefern mit’ im 2lnl)aljp 1246. ben 15» Ungluif, ba§ ct nad) etnem, Hriba* bte #ungam, an bem Slu§ £eita, ^bevdtč afodjftuen ^evaitc^m (Steg, m alftu&i&tger folgung s fcetr geinbe, i>on betVelben auf btt 6feHe erfd^Ia^ gen ftuvbe. (a) Unb tt>až fur bie Sdnbev ticd) fcctrub* ter mv; fo ^inferlie§ $vtebrici) cben fo tocnig etn Ufa ioiiligež ©efc&dft, alž Srbfinbet 4 . (a) Pernoldus ad an. 1246. Bela Rex Ungaria* videns de- vičhim Regem Bohemias foederatum, cuin grandi exercitu venit ad fluvitim Lytam, habens pro Ducibus aliquos Equi- tes Rhodios, & Milim Frangipanum, in agmine Cumanos plurimos, more Tartarorum, teliš pugnantes, Occurrit Fridericns Dux lietus, & alacer, pariter cnm elefta mili- da, & fafta acerrima pugiia, hoftes repulli funt. Dux vero gloriofam vičloriam plenius confummare volens, in- cauto fervore aute fuos omnes perfecutus eft fugitivos, E quibus Cumanus unus telum poli: tergiim mittens, eo- detn equum Dueis in capite percuOit, ut ftatim caderet, Dux prollratus, & vix duos comites habens, a reverten- tibus aliquibus cataphrattis hoftibus obrutus, a Frangi- pano per oculinn enfe perfoiTus efl:, ficque comites pa¬ riter occili, anteqviam alii Auitrales adveniflent. Tune nova quidem pugna erat, & viftoria in eodem loco: fed hen! Dux jam obierat, maguoque cum Iučtu cadaver ejus reportare oportuit. Longo tempere alii alia de interitu Dueis opinabantur, doneč unus captivorum hoftium ve- ritatem faffhs efl. Bux interiit in die fantti Viti, §- IV. €ž toaven pav 4 $tt>en Idblicfje @cf)toe$em Dovgan? beit/ Margareti) bit dltere, bež tveil. vomtfcbett $ontg .tkinvtd&ž, einež @of)nž bež ^'aifevž, f>tntet 4 IafTene fte, bie bmnal in einem $loj!er $w S^vier lebte, unb .fon* a 3 jlantia ftantia bie jungeee, »evmabite Sftarggiafrmt »on SDeetf* fen, (a) b«nn ©ertrub, bie oben crtoa&nte 23*uber&« todjtei’, n>elcf)e fur$t>oi? bet« Sob unferč JE>er$og$ 7 mtf 5 3Blabičlaest, beg ^onigg in ^36f)men dltevm ©obne, SJSarggvafen »on 3M;ren, »erepget toarb, (b) Stefe abev fonnten auf Mc Sufjtentbumcr «nt> Satibei* um fo meniget’ eiuen gegvunbeten Sfnfprud) jMeit, alg nidjt etn* mal SSvubev unb Signalen, fofetme einige »or&anben ge« mefen tvarett/ bie ©vbfolge, toebev fvaft beg ojtemtcbt* fcbcn $>mtlegfam$, nod) nad) bern aifen beutfcl>en Se« bcnvecbte bdtten fobern fennen. (c) (a) ©a{? CDiargamlj bie dlfere Sodjfec dberjog OeopoSbč roav, ^onganrta abec bie jtingece , be^eugt Ortiio %/. ba er ad an. 1205. fdjvet&f : Dux Leopoldu? railites ex Hungaria rednxit, & attulit Philippo Regi contra te mul um Otto* nem. Interea n ata eft ei fiSia Margareta SV. Id. April, tmb ad an. 1212. Interitn nafeitur ei filia teni a Conftantia . cgjer^og Beopolb fflffe jroar nodj jnrn; anbere Socbfer, Signe* fen , bie »ertudbife dberjoginn ju ©ac&fen, unb ©mruben, x>exmdl)Ue Sanbgrdftnn »on ^buringen; biefe abec »aren batna! nicfir meijr n ni gcben. (b) Pernoldiis ad an. 1246. Interea paucis diebus ante obi- tum Friderici Ducis, dum ipfe eflet occupatus in apparatu beliieo contra Hungaros, ex iterato padlo pacis VVIadis- laus Marchio Moravo® Regis Bohemite Senior filius ntipfit' Gertrudi, nepti ejus ex Henrico fratre. (c) 9?icT)f čraff bcč ^miiegiumč. SDann ba feibeš bem ijct’* jog, ba ec feine $tnbec bittfecliejj > bie 0iadjf einrduroef, ■mif Uinm funfedaffenben Sanbevn frei; ju bifpomren; fo fdM 7 %,j)£ j‘d)!o§ ed alfe ©eifenoerroanbfe »on ber @r6fotge offenbar aim. m)t nad; benr afren beuffcfjen Cef>enredjfe. ©anu ber 'Autar Vetus de Benef. fagf §-25. Hotno carens filio luereditat in Dominum poffeffionem beneficii; ber fcnfpiegel c. 6. Wild) man bes <3mms bavbet, ber evbt uff bert facvvn bic (Sentebr bes (Suttes* Unb ber @d;n?rtbe!tfpie$el c. 43, §. 2. et 'bet ttkmanb SLc- l)en, ivenn ber Vattcv uff bert ©wm» €"6en fo fd>reif>£ aud; Cardinalis HoftienOs, ber ^ur fefben 3 ei£ lebfe, Lib . III. Sirnima de fendis n. 7. De eonfuetudine Imperii non fuc- eedit, nifi filius defcendens, imo revertitur feudum ad Imperatorem, Et i p le confert, cui vult. Sic vidi h o c, ijuando fui in Aletnania, per proceres judicari. §. v. Sanmi foldjergefralt aEež, maž Jpet^og grtebricf) fomol)l oon Dem ^aifeu unb Dem Steid ), ott Deu S&ifdjoffeii, ti n D ihteti ©tiffern $u Soljen Ijatte, er* lebtget mar; fo fo^tcEte ber $aifcr, fobalb er Ijiebon ^Rad)? rid)t Delam, oon Nerona, a Emo er ftd) Damal befanb, einen ©rafen £)tfo »on ©berftem nad; 2Bieu/ um bie t'f;m unb Dem Svetel) erlebigten pet) J£)er£ogtf)umer, unb al* lež, maž ba$u geborte, in Plamen Dež Sleict)ž inSSeftž git neumen. 00 Ser ©tabt SBieu aber erneuerte er baž folgenDe 3al;r 11247. oorgebadjfež iljr itn Safjr 1240. oon Dem -Oer^oge lajfirtež 5 )rioilegium mit einem neuen Siploma. (b) 2 Bomit Danu unfere ©tabt 2 Bien fur Daž jmeptental auž enter Ijer^oglidj* lanDfa§tgeti, eme Eaiferlidje 0ieic5^|^at>t murbe, (c) (s) Per- S Š$t> (a; Pecnoldus ad an. 1246. Imperator vero minciata fibi Fri- deriei Ducis morte ftatirn ex partibus Rlieni illuftrem Ot- tonem Comicem de Eberftein fubmifit Vientiani , prteci- piens, ut jura Provinci« pro Imperio curaret. (b) No veri t igitur (fagf Det' ^atfer im ©ngange fctefer Ur- futrbc,) tam pnefens tetas, quam futura pofteritas, quod Cives Wienaeafes fideles noflri culmini noflro attentius fuppiicarunt, quod cum dudum inter Excellentiam nc ftram, & Fridericum quondam Ducem Auftrise, fk. Styrice. oborta difcordia, dum iidem cives ex fervore devotionis, qua:n ad Celfitudinem noftram gerebant, Magnificenti« noftr«, abdicatio ejufdem Ducis Dotninio eonftanter & fi- deliter adhajferunt, tradentes in raanibus lioftris ci vi tat eni Wieim.enfem cum rebus fuis pariter & perfonis, quodam Privilegio noftro ipfos & civitatem Viennam duxiniHS muniendam. Idemque Privilegium per Ducem memoratmn y poJlquam gratice noftrce reformatus Civitatem J'iennam de conjenfu & voluntate nofira recuperavit , Jul lat a in eo clu- rea Bulici nojlra , qua injignitum extitit, fra&um fuent y ipfum eis Privilegium, civitate ipla, poft obitum ejufdem Ducis ad noftrum & Imperii Dominium libere devoluta, innovare de n od ra gratia dignaremur. Ctijus tenor tališ elt: Fridericus &e. lini) ju (?n&e beflRtben : Nos igitur, quV bdeli u m noitrorum merita irremunerata tranfire n o n patimur, fuprafcriptum Privilegium de verbo ad verbum infertum de Imperiali prteeminenti« ppftrse gratia duxi- mus innovandum, SiDač ganje diploma fd;e man im | )ie marc fdjon Daimrd) mieber eine 91 eid)dftat>f gen>ori>en, Da bad ganje gani) butci) Deu imbcevblen £&bfali ^rieb* ridjč S 9 tidjg borigeg 3aljr 1246. t?em ^aifet unb Dveid) erlebigef borben. 3 Dann baburdj fam fie jn>ar ti>iet>er in bie un- nitrrelbare $errfd;aff unb ©gendjum beg .^atferg unb beg šKetc^g; nid)f aber ali? cine 0leidjg ; fonbent als 5 eine latih* fdgige ©rabf beg erlebigr* unb mteber n>eifcr ju »erleiben fommenben dDerjogfbunig. ©te t>erb!ieb Dcmnad), mie alle ubrige ©fabte , n>ie bar gefammfe 2{bel , unb trie bie ©tif- fer biefeg banbeg, etn ©fucfe beg «£)erjogf[)umg , unb de territoiio bejfdbcn ; btg bajj fie baron bnrdj bie (Srneue* rung beg fprimleaiumg bon 1237. aufg neue bergeftalf attg* gefcbieben njorben, bap fie ju eibtgen geiten in ben dpatiben beg ^'aifecg, unb beg fKctd)g oerbletben, unb burdj Um Q3er(et^ung barattg fonimen folle: < 2Boburd> fie folgltd) er jt ibiebet’ etne 9£eid)gjlabf gercorben. 2Bie bann aucij četne anbere ©fabr btefeg dperjogfbumg in if>ren ^ririlegten j e? nmlg, nete btefe, oon bem $aifer alfo genannf toorben tfb; ba namlicl) ber Jšatfer fagf: Caeterum ut fub Auguftalis felicitate Dominii continuum recipiat cadem noftra Impe- rialis Civitas incrementum, ftatuimus &c. / ba and) biefe bon folcb 5 it)rem ^rtotlegittm bureb bie Ufurpafion nfgg Dffočarg bon 25 obmen nueber abčam; im 1^76, aber fo, role bag ganjc dperjogfbum aufg neue unfer bie uti? rniffelbare Q3otl)maij5igl:eit beg itaiferg unb beg 9 \eidjg, gebradjf roarb; trurbe fie bennod) nidjt ct)er tnieber etne EReidjgjlabf genannf, alg big if>r im Sabe 1278- bag melje* eribdbnte f} 3 riotlegttmi meljrmal erneuerr morben ift. SUlan ftebef foldjeg aug ber ©egenetnanberljaffung ber jroet) £)i~ plomen btefeg 3af>rg, bie tbir unten §. 169. not. b. anfttjj* ren merben. b §. VL IO . §* VI. ©eaf ©&ct(fein fu^rte bon biefet: 6 tabt aug bie t&m aufgetvagene šKeid)gbemaltung ubec bepbe £*r£ogtf)u# met* in bag ^tt>et>fe ^af;v fotf* Cg $eugen btebon bejfett rtodfj borbanbene §tx»er> Uvfunben; bie etnc wm 20, 3 du # net’ 1248. unb bie anbeve bom 21* eben biefeg Sfabvg, (a) Unb fo ifl and) etnc Utftmbe sort bem ai* fa’ felbfi beg ndmlidjen 3 a)vg borbanbcn ; in tbelcija* betfelbe ©vafeng gbcrfieing, alg feineg J£)auptmanng in biefen £anben, $Mbung mad)et(b) Ca) & fancjen bepbe an: Nos Otto D. G. Comes de Eber- ftein Sacri Iraperii per Auftriam & Styriani Capitaneus & Procurator, 2 Btv Itefern biefdfcen trn ’ 2 lni)ange N, 3. unb 4. (b) Q3on biefeu fefje man in fofcjenbem §.7. not; c. §. VII. $ftit ber evftevit befbdttiget Gsberjletn trn Jamčit beg SKeid>g bet’ fSttdrggvaftnn ®opl)ia bon 2 £nbed&g bie bon if)V, ned) bt\) Sebjettrn #er$ogg Snebticl)g , getfjane @(banfntfi tt>veg ©uteg SBel^e an bag ^lofbei’ Sibmont in ©tepevmavf. Ca) SSttit bet* ^epten beuvfunbet ec ben ^01’bet’ven bon @t polten, bie ijmen bon ben Jperven bon ibuming, Slikedjt, unb #abamar, ©dfjenfen, unb gftavfdjatten bon £)eftemid& bor fetneu getbanen eiblu d)en Slngeloktng, il)tt Utrdbe feinen SSlodbaufe §u inadben/ fbnbern i&iten unter tbeem @cf)u§ beffdnbigen $rie* ir S VJ 6 §ttef>en, um (Soft beffo ru^tger fmnettfu fottncn, am gel>et)Ijen ju lajfem (b) Unt> mit t>er Britten befrdftiget t>er JČatfev ben »on ©rafen Cberflein , fdnem J£)aupt* mami, mtf Ulr$)en »on £obenjtem, n>c|cn 33efd)% unf> SBcma&tung t>er @tabt ©tepe? $is Sftageri imt> ®|rcn bcč ^aifevS/ auf etn 3afm Jang gefc^lolfenen Confract (c) (a) Nos igitur (fagt er mit D etn f ifjro Don EKeidjč tuegen jugegebetten £cmbfd)re(ber < 3Bittigo / ) fungentes vice Sacri Imperii donationem fupradičbam ratara habentes , hujus fadti teftes acceflimus, & prtefentem chartam inde con- fcriptam noftris Sigillis roboraviinus. (b) Giuod Ecclefiam S. Ypoliti (finD bie ( 2Borfe biefet Ur« funb,) per mamiš hoftium nimis lajfam liullis propugna- culis leu fedificiis quibuscunque ad rebellandum fuis ho- ftibus per fe , vel per fuos ullatenus occupabunt - - nec permittent ipfatn ab alicpio tem ere moleftare. rebet in biefer Urfunb ©rnf (žrberftein ganj allein; tuorauč ju fcbltefen ift, bog il)tn nur n>egen -©fepev »on 3Ui$$ tnegen etn 8anbfd)retber jugegeben suar; tveil er allba ntc^C felbfl, fonbern ju < 2Bien rejtbirre. (c) <28on ber briffen Urfunbe fcbretbf -Ktcfjmtb ^trein tn feinen AnnaJ . Aufi. fnp. MS. jum ^^br 1248. Extat apud DD. de Stahrenberg & Wildperg Imp. Friderici II. lit. originalis* quse confirmat Udalrico de Lobenftein ©bfignationem de PolTeflionibus fitis apud Anafmn, ad officium Notariatus Styrte pertinentibus, ipfi fačlam per Ottorem de Eberftein, quondam Capitaneum Auftrke & Styri£e, ea obligatione, ut civitatem Styram a proxime prsterito S. Martini in annum unum propriis Expenfis ad honorem Imperatoris cuftodiret. i* 2 §. VIII. IZ ♦ §. VIII. £>ie SSifc&offe ttnterlfcfjtat gleid^faH^ ntcfcf, fo fciel ftc nuv tmmev fonnteit , ftcb m ben §8ejt§ £>cv i&tten, unb ib? ven ©ttftevn, evlebigten £ef;enftuc£e £u fe^en. ©ie fd)lu? gen bason etn unb anbevč ben ^afelgutem t|jvev j&t* piteln; unb mit ben ubvtgen masten fte meiteve &tfpo* ftttottf 00 Ca) ©olcfjeinicfMf faqt dberljatbuv ©rjbtfcfjof bon ©afjburjj in einec Urfunb bom Safjre 1246. \m 2 itfi)an$ N. 5. Deciraas noltras in Chirchperg ultra monteni Semeringh, c]U 32 ex mor te dileSii amici noftri Friderici , Illufiris Ducis Aujiria nobis vaeare ceperunt , praefato Elefto & Ec- clefias fuje in fupplementnm compenfationis contulimus. 23 tf<$of Svubigec bon ^ 3 af|au in efner nont Sajjre 1247. tlipp »on ©afj&urcj bon 1247. N. 7. Cum, iicut petitio tua nobis exhibita continebat, Caftra, VaiFalli, Poffeffiones, redditus, ac alia bona, quse quondam Dux Auftritz, Styr'ueque aV Ec- clejia Salisburgenji tenebat in feudum , ad jus ipjius Ec de¬ jta redierunt , nullo ex eo legithno harede fuperjiite , pni fuccedere in feudum debeat, remanente, quje jam pro parte recuperaffe te afferis non line magnis laboribus & expenfis, & aliam partem recuperaturum in brevi, Deo dante, te confidis, nos &c. ®jen betfdbe in dnem .Slan* b«e H Ig Dat cm 35 ifcjji>f Ufrtc^eti ju ©ecfau »on 1249. Num. g, Cum, ficut ex parte Venerabilis Fratris noftri - - F.pi- fcopi Frifmgenfis fuit propofituin coram nobis, qu;edam Villae, liomines, & jura, & res ali s, quas quondam Dux Auftrice ab Ecck/ia Frijingenfi' tenebat in feudum , ad ipfam Jint, di£to Duce mortuo, devoJuta , nobilis vir D11K Carinthise fenior prsedičla oninia per violentiam occu- pavk. Meo &c. UnD fo fagf aucij ^aifer DUibcdpf) bet’ I. in emeu Urfuube bom ^aijr 1277, bie unten §. 153* borfommen Ibict), bon $ 5 if$offen ^ 3 ečet ju $affau: Nam feuda illa omnia , & lingula, qme libi & Ecclefise fug per mortem dara memoria Principum Anjina, in eadctn terra vacare ceperunt, chariffimis liliis noftris Alberto, Hartmanno, & Rudolpho, ac eorum liberis, & hseredi- bus mafculis contulit, ipfosque ad inftar & formam di- člorum Principum mnfeudavit , his duntaxat exceptis, quse de feudis praedičlis dičlo Principi, & Ecelefise line Patavienfi inferius affignavimus ; nec 11011 jure patro- natus Paroehialis Ecelefise in Hollabrune, quam Eccle- fiam cum pertinentiis fuis, bonse mentorice Bertoldus, quon- dam Patavienfis Epifcopus ad Menfam Patavienf. Capi- t.uli jure perpetuo contulit, ac conceffit, eo tempore quo fibi & Patavienfi Ecclefise praedi&se feuda praemiffk per mortem bona mentorice pnondam Friderici Dncis Slu- ftrice vacaverunt. §. IX. Sem un^eljtn&ert pentteittfe t>oc^ ^emlbuč, etn ©cvtbent felbtget’ gett, uitb $ttar$avetbenč #off apeton, ttacb bei’,£)anb bebaupten, Ca) baja bie (Srbfolge auf bač £>er$ostf)um Severnici) btefee feincr Srau unb b 3 minn 14 ntgtnn gebuljref l)dffe; inbem bač spvfoilegtum Don &ei‘ dltern 5^oc^fer t>ečjenigen le§fen J£>er$og$ vebete, bet eine fold)e nad) ftct> getaffen / Cqui talem poft fe reliquit} i>ie bann $iargaret& bie altere^ocfeter^e^og^ £eepolbč getvefett ft>ate. (b) (a) trn 3afjr 1252. butelj bte ofletreicbtfcben Banbftdnbe ftdj fiaben Dercben la|fen, etneč (£rbted)td auf bte ofletreicljtfcljen Sanbe ftcf) anjtmtalfen , um foldječ fo* bann famf tf>rer $anb dnem ^Jttnjen ju ubergeben , bet tč bebaupten fonnte. ^Bie bann .^ontg Dttofar, bet @e* mal)( btefet le^tetu, tč aud) in bač je^ente 3af)t iptriflidj beljauptef; nadjber abet ben Ungrutib bejfelben felbfi an* ttienmt , unb ft i> mit ben ndmlk&en Bartben ate ojfenen fKetcfrčleben pom ičaifet ŽRiefiarb fid) batte belefjnen laf# fen; folgltd) ^ecnolben allerbtngč baran gelegen mar, ben btedfaite gemagten 0c(jttft 9)iatgaref bend, feioer ©ebtefe* rinn unb §rau, tporan tt, ate ibr ©entffjertetatf), felbft ben meiften $lntfye\l geijabt l;aben mttb, mte er nut immer fonnte, ju Perfbetbtgen. (b) Poft rnortem Ducis (ftnb Deffetl JU 01 ^afjtt 124').) ficut conftituit , & dedit Privilegium Frideri* cus L Imperator, Auftrise Ducarus fpečtabat ad fenioretn filiatn ultimi Ducis, qui talem poft fe reliquit. .Fride- ricus nullam hab uit; Henricus ejus frater nunquam fuit Dux. Q.uare non Gertrudis ejus filia, nec Conftantia, uxor Marchionis Mifnise tamjuam junior , fed Domina Margareta fenior filia Liupoldi Ducis Roroanorum quon- dam Regina baeres fuit. §* \ 15 & v> §. X. mm ba$ 93milegwm vebet nicfjf »o« 5>et* dltem Socbtev bečjentgen Icgteit #er$cig$, bev eme Soebtev netd> fteb gelaffen; fonbevtt bečjenigett, t>er oI)ne Spin* tevIafFung*emeč €rbfobnš flevbett ftntvbe, quiabsque hae- rede filio decederet. (a) Sftun abev gieitg #ev§og £co* polb, $ftargaretben3 SSatev , ni$t of)ne €vbfobtt ab; fimbem ^infetlteg unfem J£ev$og griebrid). i»av !$avgaretb cben fo menig, al£ Conftantia, oba* ©evtvnb (meldjev ležeren 123afer nidji etnmal n>ivtUd)ev J^apg, nodj menigev abev bev Ief$te gemefen tjl) bte* jenfge Socbtev , »on bet 4 bač Spri&ilegtum vebet, obev toelcbev auč bemfelben bie ©vbfolge ^atte §ugefcbvieben ttevben fonnen. Ca) Sie ganje ©fefle befd)e man oben §. 2. not. c. §. XI. 2Bie bann audj 3ttargavetb btč in bač fecbfie^abtv uocb bcm Sobe unfevč Jper^ogč, fteb nicbt bač mtnbeflc ic jmepfe eben mif btefe 2irf; trn Solite,rt abee bie* fei’ letnem f>ei^C e$ aud>: Otuod Nos Margaretha Regina Romanornni , fi!ia Dueis Leopoldi , & foror Friderici Auftri® Ducum donavimus bona noftra pia deliberatione, videlicet in F.rtpurch (Erdperg) qu® ad nos jufta li®- reditaria fucceffione fuerant devoluta & poilMa, Holpi- tali S. Mari® Ord. fratrum donuis Theutonicorum in Je* rufalem, fpecialiter tamen Doniui FF, eju.sdein inVienna. §. XII. 3 a / fte im 1247 . s>cn Švice att^ t>cm gvaucnblojbee , in bač fte ftd) nad) bem Sobfall if)vc3 ©emaf)l3, be£ remifd)en $6nig3 .Oemvid)^, unb if)vee bei)bcn © 6 l>ne Sonrabč unb $Tiebrid)č, begeben bat* te, (a} nad) DefmTeid) fant, muvbe if>v nid)t einmai, nad) bem eigenen 33et’icb>te 33ernoIbenč , in bee S^mpU jbabt ilBien, bem orbentiid)eu @i§e bee Jjbee^oge oott £5ejbevveid), §u veftbiven gejbattet, fonbevn fte mu£te ftd) nad) jpeimburg, fo mie @evtrub, bie cben bamalč nad) bem Sobe i^reč 0 emaf)lč , SBiabišfai, bieber fant, nad) ^ebling begeben, unb allba i^ven ^ofjbaat ^alten, O) (a) Pernoldus ad an. 1246. Hanc autem (Margaretam) Fri- dericus Imp. poftquani ejus inaritum regem , & duos fi- liolos in carcere perire fecit, non dimiferat ex Apu- lia, quamdiu fratri ejus Friderico inimicus fuit : ne fuo fletu & obfecratione quosdam Principes in ejus auxilium eommoveret. Sed an. I245 1 . cum fuis thelauris, multis- que doniš dimilla intravit Germauiain, Et licet ubigue cum 17 cutn honore excepta fuerit; quia tamen ex tantis ir, ali s magnum glorise tsedium concepit , & omnia in Auftria inquieta audi vit, ac infuper valde pia Domina erat; ad monaflerium Monialium Sandbe Catharinje Ordinis beati Dominici apud Treviros reeeffit, non monialis fadla, nec ordinem profeffa, fed in domo fančla pie & quieta vičlura. (b) Pernoldus ad an. 1247. Dominam Margaretham ('Sum- musPontifex) admonuit, ut iret inAuftriam; quam no- vit effe valde catholicam Principetn ut Auftrales %d Ecclefue partes adducere ftuderet, promittens ipfi favo- rem fuum, quacunque ratione eam poflTet juvare. G.us etiam obtemperavit, & magno lionore fuit excepta: fed in Wienna propter Eberfteinium federe fton valens, contulit fe Haimburgam. Venit autem pariter Domina Gertrudis neptis ejus (Friderici) polt mortem Wladislai mariti, & fedit in Medling. §. XIII. Sta ftnbct audj nic^t/ bafš dne do n t&nen bamalč toač cmbevč unternommen bdite, bann, £>a0 fie fomobt far fid) 1 alč fur Conftanfien, Me (grfofgfaffimg beč ©d)ai}eč / bm .£)cr^og ^vtebrtd) in bem fefteu @d)lofi (Štatenberg, untet’ ber Dbfovg črneč beutfd)en £>iv benčriitevč , binferlajfen fyatU/ foberfen; ben fie aud) auf bret) gleidje Svetle erl)teltcn. (a) SSotauč $oar folget, bafi fie bie StUobialerbinnen £)ev£og §viebvid)č marett, aud> baf? fie bftfur erfanni murben; feincčmegč aber, bap fie §ugletd) bie €vbtnnen bet gutfieutbuma* unb £ef)en mane n. c (a) Per iS %j£ M (a) Pernohlus a d an. 1248. Interes urgente maxime Do* mina Gertrude Minifteriales ab Ortulpho forti & Nobili Equite Tlieutonico diu renuente, petierunt caftrum Star- chenberg, quod illi Fridericus Dux una cnm Thefauris fuis cuftodiendum tradiderat. Poftquam id recepiffent, apertis Thefauris eos in tres partes diviferunt. Primam accepit Domina Margaretha ; altera Domina Conftantise forori ejus in Mifniatn direčta fuit; tertiam obtinuit Do¬ mina Gertrudis, earutn Neptis. T §. XIV. SBobet akt, n>trt> man fagen, ftnt> gleidj nadj tem Šote unfeteč J&er&ogč tie Untupen m tehten J£)et* gogfbumetn entjianten , mooon alk ojletteicbtpjje iferontfen (Stmabmmg tl)im ? (a) $)a&p 2fnnocentiu$ tet’ IV, ftnben mir, mat tet etjle Utpekt terfelkn* €t tatte ^atfet Srietticljen nidjt alfem im ^ak 1245. ten 22. %nk) auf tet (»topen ^itctenoeefammlung Sion mietevpolt in 35 ann gcfban; fontern tenfelkn fk gat tom .Mfecfkim a&$ufe&en, pcf) angemafef. (b) (Sc kacfjte c$ and) tm folgenten Sake 1246« babin, tap cin SteU ter fuvv unt Steidjčfurpen Santgrafen -Oeintict ton Stjutingen pnt 0egenIaifet etma^ten f unt ftd) ju einem ^teui^ug gegen gtiebricfjen oetfcpmu* ten; 00 b <* bkg e 3en antete tem JJaifet ^ugetljan tet* bitekn, unt tie UnabfefcRd&fcit beffelben auf bač dupetpe »ettf;ettigtem (d) SBosuntet and) unfet £)et§og grieb* tiet fammf feineu Sant^etteit &c#bec ^)er|ogttumet mat. (e) (a) Of* S r 9 (a) QmUv ro» &omc£ in feiit« geveimten &micf C. 2. ©amtf tnil tdj dfjeren bet’ ju fceroffcljen San&en n?ic£)er. ©a tnatb auf uni> ni&ei: tlnftifft unb Uilemg td; tudn , ej ftdj mol erjemg mif ©tet;r, unb nttf Deffercetdj • 2 Bann bo Dec .gterjog gribereicb Unfet redjret ^>evc ecjlattb, baj pm @ot geb ffjainen Stiben. Anonjm. de Pofteris S. Leopoldi p. 576. Fridericns duxit exercitum contra Belam Regem Hungari;e, vi6toque ex- ercitu Belas Regis Ungariae, ac in fugam omnibus cinn Rege converfis, eadem die interfečtus eft Dux Frideri- cus, & fepultus in S. Cruce. Gluo mortuo non erat Dux in Auftria, & Styria, ortaque funt mala in Auftria, & Styria innumerabilia. Unb fo auc(j aOe anbet’e. (b) Alhertus Stadenfis ad an. 1245. Papa in jam ditto Con- cilio (Lugdunenfi) fcilicet die Jacobi contra Imperato- rem Excominunicationis fenteutiam renovavit , & eum ab Imperiali culmine Au&oritate propria depofuit , & hanc depcfitionem per totam Ecclefiam promulgavit fub interminatione Excommun. 5 cationis, ut nullus eum Impe- ratorem de csetero nominaret. ©ie btečfdlltge $8uHe felje man bet; Cherubino in Bullario magno Tom. I. p. 112. (c) Monacbus Paduanus Lih. II- Chron- ad an. 1245. Saga- ciffimus Innocentius Papa direxit in Alimaniam Nuncios ad monendum Principes , ut eligerent aliquem ftrenuum virum ad Imperium gubernandum. Tune illi eonvenien- c z tes I tes ad tantum negotiuin peragendum , elegerunt virurn catholicinn, ftrenuum, nobilem, fapientem, benignimi, & conftantem, Lantgravium de Thiiringia, Deo & homi- nibus gratiofum. Albertin Stadenf. ad an. 1246 . Heinri. cus Lantgravius Thuringise', juxta Herbipolim in Aicen- fione Domini a Moguntino & Colonienfi , & quibusdarn Principibus in Regem eligitur , & fubito Crux contra omnes infideles a Moguntino folemniter prsedicatur, & omnis illa Principum & Nobilium coUe&io Crucis cha- račlere inlignitu-r. (d) Albert. Stad. ad an. 1245. Glua (depofitionis) fenten- cia per Mundum volitanre quidam Principum cum raultis aliis reclamabant, dicentes , ad Papam , non pertinere Imperatorem vel inflituere vel deftituere , fed Eledlum a Principibus coronare. (e) Jo. Aventini Excerpta ex Alb. Bobetni A&is op. Oefe- lium Script. Bavar. Tom. I. p. 800. Nemo conftantior Duce Auftriae fuit , qui imperterritus tam Kegem Boje- mias, quam Ungariam infeftans, minas Pontificis Romani flocci faciens, Imperatori usque ad mortem adhiefit con- ftantiffime. §. XV. £)iefe Sanbljemn fctfie baftcr ^3apfl 3 nnocentiu$ fur $e(nbe ©otte^/ ter uttb ©laubeng an ; tntc folct)e$ auš »erfd)teDenen @cf)retben beffelben, fon>of)I an fein, n Regaten (Eapuciuč, alč an tue £3tftf)6ffe pon Sregltng, ^3affau, nnb šKcsenčbuvg, n?te aucl) auš anbevn Uvfuntfn evl;dkt. (a) (a) 3n 21 (a) 3ti bem @d>reiben an feinen Cegafen Sapuctus »om 26. £>ctobcr 1247 / roeldječ unten §. 19. not. a. »orfomtnett VDtrt), fage ec unrec anbern »oh ben Oanbberren £>ejter» reidjč unb @fe»ec : Viri nobiles genere , (ed fiiis per- vedis a&ibus denobilitantes fe ipfos - - Friderico con- tra Deutn E? 5 ipfam Ecclefiam affiftunt viriliter & poten- ter. Uub auo ben Regeflis Epifiolarum beč ndinticben fieg fd)C ibf Bzovius Annaf. Ecc/ef. Tom XIII. ad an. 1248. Inoocentius Epifcop. Frifingenii, Patavienfi, & Ratispo- nenfi mandat , ut Crucem praedicent contra Fridericum, Conraduni filiuin , & fautores, ranquam perverfores fidet t £7 hbertatis Ecclefiaftica fubverfores . SVšgleidjen fcl)reibC (Eoncabuč ber papfilidje Segat am ^)ofe .SOlarggcafen dpec* mcinnS in einem ©djreiben an Q 5 ifc&offen »on ©ecfau, bef* fen ©rift an feinen, oijncbin gettngen ©nfunften, »on ben Stn^angern beč ^aiferč »iel gehrten Ijdfte, unb nocb litre: Attendentes & per operiš evidentiam cognofcentes, quod tanquam devotus Ecelefne R omame Zelator pro ipfius ho* nore ac libertate quibuslibet fortume cafibus*vos expo- uere minime^rormidantes, damna gravia & offenfas mul- rimodas fuftinueritis hačbenus, & patiamini continue per Del b~ Eccle/ice irihnicos , vobis & veftris fuccefforibus &c. SDie ganjc Urftinb fiel>e im Sfnl^ang N. 15. §. XVI. S>a nun abec bie $)dpjle bamaB gTaubtctt, bered)* tiget $u fepn, nicfrt allein tn folcbem gade, jbaifer unb ^ontge ab^ufepen, fonbcnt aud) bie in ben -Odtiben bec 3cr * unb Itugldubiflen beftnblicben Sditbcr auč appflofi* fd)ev i^ad)t anbern ‘iHecbtgldubigen {uetgnen $u fdnnen;fa) c 3 fo 22 fo »ermeinte ^nnocenttuč etn gletcbeč nunmebr and) mit ben ofterreicbtfcfjen £anbet*n $u tbun. (a) ^Booon cm Q3epfpiel nocf) unren ju Dem 3af>c 1264. §. 78 . not a. »orfommen mirt). SDann Da in Diefem 3af>re ^)apfl Urbanug Der IV. Den konici Oftofar oon Q36f)tnen ju einec noc(jmaiigen ^reu&fa&rt cjetjen Dic fdjigmatiidjen, unb ungidit* bigen OSolfer in fftcugen, uni? £ittl>auen ju beroegen fud?re; gab ci’ bemfefben Dag šKecbf, Dic SanDcr, Dic ec if>ncn entreif- ■ fen rourDe , fuc fid?, unD fcine Srbeti auF crctg &e#afren ju fonnen; tvofern nid?r Dic Deuffc^en Crbengriffer, ober anbere fRecfUglaubige Darauf beretfg cin 3ted?f batfen. Nos enim CftnD Dic OdBorte in Dem cit. §. anjufuijrenDen @djreiben Ded ^3apfleg an Dell ^ontg) Apoftolica tibi aučloritate eoneedi- mus, ut fi terrse Ruthenoruin, & Lituanorum, quas per Mi- nifterium tuum ad chriftianam fidem favente clenaentia di¬ vina converti, vel per te expugnari contigerit, dummodo praedičlis fratribus (Ord. Teuton.) feu quibtiscunque catho- licis jus in cerris eisdetn noti competat, collocatis in eis Chrifti fidelibus in tuo & hsereduin tuorum dominio per- petuo debeant permanere. §. XVII. Sr mad)te bemuad) ben benzen benigen i?on Jf)ungarn unb ? 3 of>nten in ber ©ejlalt etner $reu§fa&rt ben 3(uftrag, ftci) gegen •Sfaifer grtebrtdktt, unb bcffeit ^inbnnger, ber ojlemtcbifcben £dnber / fur ftdj unb tbre Srkn, bemdd)ttgen. SDamit fie aber folcbeč beflo leidfjfer bemerfjlefligen fonnfett, er!te§ er unterm 28.Sek* 1247. and) etn @d)reiben an #ehmcf) »on S^urtngen, ben erftablten ©egenfatfer/ unb evmatjnte benfelben mit ah Un 2 3 Jfl len feinen Naften bavob $u fetjit, bajš $aifev Svtebvtd) fetne Sftladjt mit SSe^auptung Dev ojlemt<3)ifc|ett gdnbcv ntdjt Devgvdfševeri močite, (a) nennte Devici) pdp p M)C ^uffvdge Commifliones Apoftolicas. (b) (a) (Jg fcbretbf nanuid) Bzoviits Amini Eccl ad an. 1247. CU!5 D en Regeftis Innoc. IF. Infuper ut arina in Fride- ricum eximperatorem,*affhmeret, Bela; Regi Hungarise fe- rio precepit, auxiiiaque in fubfidium terne fandta; cotn- parata , in perfidum fubmittere, promifit. < 2 Bi'e nuti aber Snnocenfiug Dem $ontg bon -£mngarn toerfpred^en F6nnen , if)tn, tvenn eg nofbig fepn tnurbe, Die fur Dag Detlige 8ant) bereifč jufammengebracbfen @ubftbten jujufc&i* cf en ; fofern er t'bm Diefe (Hrvpebtfion nicbf in Der ©efialč dneg d? reubjugg aufgefragen frdtte ? ©ajj er ibra aber audj fosnobi alg betu $onige pon iSobnten Dag 3vec|f bepgeiegV babe, Die ofierrekbifcben £dnber befagfertnaffen ju erobern, ergtebf ftcb Daraug f Daj? Bzovius c. I. aug Den ndmftc^en Rege/Hs tneifer fcbretbf : Cura ( Innocentius} paulo ante 4 fcilieet quarto Calendas Februar, eundem Henricum (an- tičsefareml admonuiffet, ut Friderico Auflriam invadere & occupare tentanti totis viribus fe opponeret, neqne pennitteret, potentiam ejus ea ratione augeri cum gravi pnejudicio Regum Hungaris, & Boliemise, quorum juriš Aujirict cenferetur. ©a n n mag četUlfett Die betjben $0* nige, jumalen Der bon -ffuttgarn, nad) Der SOieinung beg ^apfteg, fur etn anbereg fKedjf auf £>e$erreidj baben, aig tnelcbeg er tf>nen miffelft fetneg ^uffragg, gfaubfe jugelegt ju baben ? 00 Gben Daber fdjretben nucb etntge , ftueivobi mit einetn tnerHidjen Anachronifmo, (n>ie ttur unfcn §.117. unD 120. fel>en 34 Vi* s Vi* feijeti tt) er Deri,) Da§ $onrg £>ffo?ar fetn bsrge&itdieč 9D?cf)f auf Diefe gdnDer im 3df)r 1275. unfer anbern auf Diefe Sluffrdge gegrunbef baffe. §. XVIII. J£>einvid), Dev ©egenlaifev, unD ^Benceelautv $6; nig bon ^dbmen, nabmen gegen .Oefferveid) menig oDev gav nid?t£ oor. %am mar im Stcid) gegen ^onrab, Den ©obn Dcč .faifevč , unD fdjon Idngjt evmdbften vomtfcben ^dnig, befd)dftiget. €v ftavb audj ned) in Dem nam* ItcDen 3bevbjterveid); (c) entmeber um Den itdnig bon ^)ungavn, Dejfen Soditev fetn ^meDtgebobvnev^obn, J^emrid), §uv <£f;e ^afte, bte untevnommette ©jepebitfon auf Sefterveid) unD ©tepev 511 evleidbtern, oDev' untev Dem ‘PSovmanD etneš aufbabenben tatfevl. SSefeblč fuv [id? felbft im Svuben frfcben. Mnd) fud)te Dev J^er^og in ^dvntben mit Diefev ©eicgenbeit bevfcbieDeneč in ©tepeva rnatd an ft<^> $a $icben. (d) (a) Pernold ad an. 1247- Heinricus Lantgravius Thurin- gioe anno priori elečdus Cslar, boe anno obivit gau~ delite friderico. (b) < 2Bie Dann Daber ber^a&fl, nadj geugnig ^orni afynttn Regeftis juro 1248. Nuni. 7. u. g. ti. 8. beti $Mfd& 5 ff ^ 3 afjau, un& šRegenfr hirg tn cinem @d)fci6en unfer anfccrn mffgiebf: Ut Bo- liemiac Proceres, q«i abjedla, quam fufceperant in Fri- dericum, Cruce, reverfique ad vomitum, Fridenci par- tibus fe irretierant, ad Ecclefise Cafira revocarent: qni, fi ipforum monitis, metu Wenceslai Regis, qui pontifi« cias parfes egregie tuebatur, parere detrečiarent, cave- rent, eorum fecuritati nullum ipfis a Rege pericolum eonfktum iri. (c) Vernoldi ad ali. I247. Auftria nriferrima erat propter 'mterdicia facra & propter irruptiones Bel k R.egis , qui Stjriam & Auftriam, & Ottohis Batvari , qui Provinciam fupra Anafum rapere ftuduerunt. (d) SDiefeč man attč fcer, im gfdcb folgenben §. 19 . not. h. anjufufirenben @feHe $emo(t>č, allmo audj ber^erjog oon kdrtuljrn unfer ben 'gurficn, bie mn Oetfmeid) unt) 0 m;er jtvitfen, »ocfSmmf. §. XIX. ©raf ©berjfem fjmge^ett, un£> bie 2 attbbermt im* ter tf)m, traten itberatt niamtlic^e imb fapfere ©egen* ftebr; molčeč bett $apft3n»ocentiu3oeranlte§, $u »er* fudjen, ob bicfelben mcf)tbuvd) bie ^tr^encenfuven »on bem $aifcr abgebracl)t merben fomtfen ? ^HBie fold&e$ auč bem @djrctben beč $P'apjt$ an feinen Segaten OTapu* ctuč jti erfef>en tft. (a) frud&tete aber fofcl)eč ebeit fo Jernej r al$ beffen roetferer 23erfud), biefdbett mitfel^ »orgefcblasencr ŠJerma&Iung SSftargaretljetfe, mit etnem Sliwr»anbtcn ©raf 2 Bilbelm$ oon #ollanb, beč nacb b bem 26 tem £ote £crjogcn unt #emt soergebenč evroarteteu ; ta &cd> bic 3?ecf)te permodjten , baf* !etn gaf)nlef)en ubci’ 3ak «»t Sag uncrfei^t gcfafen ftjevbcn folltc. (a) £>a* f;er tann einige tet’ 93ornef;m(fen- itt Defbemid) au$ S&vtrujj uber bie lange ?Sevn>eiluug teč ^aiferč/ ftd) an ©ertmten macl)ten, unt biefelbe berebefen, unfer tem -fOornjant, ba§ £)ejlemte(j unt 6feper alfe pttoi* legtrte Sllfotia itvee SSordltcrn maven, barauf SfnfprucJje $u mad)?it, (b) unt folebe fobamt, fammt t^rev Jpanb, einem pdnjen $u ubergeben ; bev eč enftuebn* turet eb gene 5ttad)tf cbtv turcf> #ilfe feim Sfnpermantfen mtčjufuljcen , unt ju bef)aupten bermogenb rodi'e« 00 // 25 c£ (tpumg Cki^f e$ in tem Amibrec^t bes £ 3 d;tDrt* /; benfpicgels &ap. 25.) jtl bl;mit ‘Danle^en itt fciitet* ,,<Šexoa\t paben 7Sevfef 6 en $rie&ertc&: Nobis illuftri Duci Auftrise & Stjrrise, ad quos terra utraque pertinet hsereditatis jure & fucceffionis, a noftris P roge ni tori bu* ex antiquo .Allodih 'vf aliis juribn r , & Privilegiji nihilo • minus ab Aula ImperiaiT multipliciter pr & dot at is , licet Reges conterrainales confinium noftrorum eam in prae- fentiarum detineant per potentiam violentam. ©af? nun en mar, unt> nod) ift f evljetlet aus bem fjct&ilegium $aifer §rtebrid)č fo fiar, bafj niemanb baran i»eifctn fann. ©5 endjdit t>a|jef 6 e unfer anbern arnsbrucflidj, tbte uni> too Der #erjog fetne Beljen 0011 bem $atfet unb Dteidje neijmen foll: Dux Auftrise (beijjt c 4 ) principali aniičfus vefte fuperpofito dncali Pilleo, eircumdato Serto pinnito, baculum habens in manibus, equo affidens, & iufuper more aliorum Principum Impe- rii conducere ablraperio feoda fua debet. -. Nec pro con- ducen- £9 ducendis feodis requirere feu accedere debet Imperium eKtra raetas Auftriae, venim in terra Auftria: fibi debent fua feoda conferri per Imperium & locari, ©d befiimmet and?, mad ec bagegen Dem SRetdj fuc SDtenfle in recogni- tionem ju Uifttn fyabe. Imperio (ftnb bie biedfdfltgeti $oc* malien,) fervire tenebitur in Ungariam dnodecim viris armatis per Menfern* urnim fub expenfis propriis, in ejus rei evidentiam, ut Princeps Imperii dignofcatur. ©ajj jebod? bie -fperjoge ismn £>e(lemtd? »on Sllferd I?er aucfc $ll> lobieti, obec eigene ©uteč, iti biefen iljcen .£>erjogf{?timern befefjen f?a6en, ift nidjt of;ne; < 2Bte man foldjed audj (?ep allen anbern gucfleiu unb «£>erjogHjumertt bed Seeidjd fta* £>ef. ©# fatten abet’ biefe Sttlobien mit ben $urflenf[)umet:n čeme SSetbtnbung; fonbern mie biefe, bep nic^t t>orf?anbenen Iel?endfd[>igen ©rben, beni ^aifet’ unb £Keid?e ecfebiget muc* bcn; fo fielen bagegen bie SlHobien bcn ndc&flen Sfnoecmanb* ten, ©bec meni fo. f d?e bec <28etfIorbene ©ermacfjen molite, bem SJflobtaicecfjte nad; ju. 02an befefre Diedfalld Struvium de sl'dodiis Imperii Cap, V. de Separatione feudi ab Alh. dio. Sr* uiifecm gegenmdcfigen §all gefd?af) ed cben fo. SDann nidjt allein murbe SDlacgaceffjen, Conflantien, unb ©ertruben, mie mir fdjon gefef?ea Ijaben, bec@djg&, ben *£)erjog $rieb‘rid) nac{j ftdj gelaffen, auf brej; gletdje 4f?etle terabfolget, fonbeen ed ©ecglidjen ftdj aud? biefec ©uteč balbec nad? bec $aub fomcf?! ©erfcub , a(d ©onjlantia, obet* in biefec if>rcn Sftamen iljc ©IjegemafjI, Siatggcaf doeinticf) con ^eifien, mit £onig CffoFarn m\ iS6f>men, bec ftd> in ben SSeftis biefec Saiibec gefe^et Ijatte 5 unb jmac erftece audj f>ccnac^ aufd neue mit ^aifev SKuboIplj bem I. im 3af)t 1279 ; tote mic unten §. 183 . unb 184. fef?en merbem ©d fallet alfo jebevmann in bie Sfugen, mie ungegvunbef biefec SinfprucT) ©ertvubend atrf bepbe i> B 30 S $evjogf!)imtee wat% Unt) n>ic twm'g?n ©nčnticf berfefB* aucT) bct> ben mctfien £ant)I>m’en gemaek f>abe, ttiirb ftd? ebenfaUS balb jdgm. (b) PernoM. ad an. 1248. Starim autem lisec concnpivit & liuptias, quas etiam favore aliquorum Minifterialiura prše. potentium & ope Ottonis Baivarias Dueis, iniit cum Her- manno Marchione Badenfij quem Soror Duciffse Bawariae genueraf. Cbron. Melite, adan. 1248. Hermamnis Mar- chio de Baden , opkulante fibi Ottone Duce Bawarise, Gertrudem, filiam prsedičli Henrici Ducis, duxit in uxo rem: paueis optimatibus in Auftria faventibus eidem. §. XXII. 3nnoeentiu», km gletcbgultig mar , bitrci) ivaš fSčittel $aifer Sriebridj auč btefen Žanbevn »ertneben touvbe, fd)vtcb fogleitj) an bie Jbonige oen .Oungarn, nnb ^joljmcn, baf fte nnjjmefjr ©crfvnben, ate ginn t>on £>ejbemicf) , #tlf unb S&epjlcmb gegen bm ^aifeb unb feine fSfn&dnger leiflen mocbten. (a) hf)V len ftd) aber bicfe menig batan; fo , ba$ mentgflenč beu ^outg mi £ungarn fctevauf um fo met>r fidi) angelegen fer)n lie§, bie ndmlidjen £anbei' in Sofge bt$ ii>m kt f(bet;enen SluftvagS fuv ftcf) / «nb feine ©eben, $u cro^ betn. (b) (a) Bzovius Annal. Ecclef. Tom, XIII. ad an. 1248, n. 6. fukef bicfe ©ckei&en t>om 28.3annet: btefed 3 af>vč ctus? ben mcf)'C roicDcrf>o{fen Regeftis Innocenth IV. nnč feigen* beti 2 Bot’fen an : A d Weneeslanm Bohemise, ac ad Belaro Hunga- S V J* S 1 -Hungarise Reges, literas dedit, ut Auftrise Duciffs, ab inimicis Chriftf atque Ecclefis oppreffs ausilia fubmit. ta ut. (b) £>iefeč erijeHef mič &em, 'n>n$ PernoUus ad an. 1249. »on bpermannen fd^reibt: Contra Belam autem, Ungar um Kegera, valde mifere terras vaftantem, & captivos in* mimeros abducentem , fere milil profecit. §. XXIII. ©rctf (gberjtcin , fo bctlb ec biefe Sfteuectmg mt ttabm, secirati) bett SanbfKcceit fomobl bon £>e$ec* tei4) , a\$ ©tepec, ibiten bet) bern $atfec unbecmeilt eincn #ecšogert j$imege |u brtngen; menn fte mit ibm imcb iBevona bemfelben abgeben mellten. ©ie folgteit ibm 5 ftomen abec unbecvtd()tec £5inge miebec $ucuct (a) (a) Pernoldus ad an. 1248. Videns Comes Eberfteinius Auftrales nul la concordia convenire , fed quemcunque pro commodo fuo jam linic, jam illi Principi ftudere, abiit ex urbe Wienna, mate fidei tsdio fingens, fe Im- perarorem V ero ne qnsrere, & ab eo pro A utiriš Prin¬ cipe Fridericum feniorera Domins Margaret® filiuin pe¬ tere velle. Cum tamen ambo duduni perierint. Ob quetn finem plures Minifteriales, ac Cives fecum acce- pit, quod fraude fecit, volens Imperatori eosdem,* ut ipfe occulte juflerat, quafi obfides tradere. Sed Philip- pus Archiepifcopus Salzburgenfis, ut gratiam Pontificis fibi firraarec, dum illi per Karinthiani.tenderent, plures ex eis cepit; reliqui per Lombardos prohibiti funt, ne imperatorem viderent, Cbromc.Sahhtrgenfe ad an. 1248. Majores terrarum Auftris & Styris pro Domino petendo ad 3 2 Q> ad Dorninum F. Imperatorenr Lombardiam intraverunf y qui tandem ibi tota sedate in Verona manenfes, uec Im- peratorem videre valentes, infedto negotio funt reverfi. §. XXIV. €kvftdn M;rte nidjt tttefjv juvud;(X) gcffaltett 5 er $aifov, am Spiat,} Deffelbetv $um 9 tddf)$»er»efer ubeir £)eftm’dd) #erjo »on £t)vol emannte; (b} n>elc^> le^tevev aud) foglcid) fetn ,§(mt antvat, ttnb »on ten ©tanjen mit aller ©kfuvcfjt unt> ©Gorjam uufge* nommen touvk. (c) (a) Cbronican Clauftro - A T eohtrgenfe MS. apnd Hanfi%htm Germ. Sacr. Tom . /• pag, 383. Sed cum fociis fuis fpe fruftratus eft £ Eberfteinius O & in Auftriam non eft reverfus. (b) Pernoldus c. 1. Imperator Aisftrise Ottonem Bawari* Ducem ; Styrise Meinhardum Comitem Gori tise Capita- neos addit, ut eis fuo nomine obedi rent. (c) Clron. Salzb. ad an. 1249. Comes Meinliardus Gori- tis Styriam intrans pro Capitaneo ibi reeipitur. §. XXV. JOicfe fdjicčfen ukv t>ie£ Ulric^en »on Sfctfoon na$ Cvemona jum Jkufev, um t>enfdkn unoerrudtcn JSreue unt> 0e|ovf«m ju »erftc&evcn; bev if;nen bagegen ba$ im 3a|r 1237. evtljdftc $pvt»i(egium »evneuevte; fraft beffen fte ju erntgm gdfeu aue kv Umrottel&avftit S 33 t>eč 9tetcp nt#tgegeben tverben follfen ■: t$ todr« bann, bag t>ie ©ienjiljemn beč £anfre£ felbft um etne« $tx$* gen $u bitfen fdmen; in meldjem galle $nen tiicf)t ber #er§og »on £)efterretdj, mie bj£l)er gemo&nltcb mar, fonfoern ein befonberer eigenev Jperr gegeben merjen follc. QO (a) ©ie DiegfaHiaen OBovfe bed $aifei*S laufen: Univerfo* & fingpjos, tam Minifteriales, quam eseteros, in eodem Ducatu Styrise conftitutos, fideles noftros fub noftram & Impeiyi recipimus ditionem, ut non nifi a nobis Impera- toribus & Regibus fuccefloribus noftris, perpetuo tenean- tur. Si autem prasdičtorum Minifterialium Styrise favo* rabilis inftantia noftram providentiam pnlfavecit , ut eundem Ducatutn de manibus noftris & Imperii alicui Principum, quem noftra viderit dignurn ad hoc fublimi- tas, porrigannis, non Principi Auftrias, ut hadtenus fuit confuetum, qui pro tempere fuit, fed fpecialiter fpeciali Principi, eundem Ducatum Styriaj porrigi promittiinus. ©ad ganje ©iplorna farni man in Det im 3 a br 1538. flebrueffen fteperifeben Oanbbanboefbe na<$fe(jen. ©ie Con* firmation aber biefed ^afjrd 1249- fin bet fteb nad; i3eu.o* ni§ bed ^ 3 . Catles Annal. Auftr. Tom■ II- pag. 362. in einer alfen $anbfd)vift beg ©raf < 2Butmbtanbifd)eit Sircbibg. §. XXVI^ Ser #er$og tn SBatjern naljnt enfmeber baš ifjtn emfgctragcne SStfariat uber £)efterreid) nid)t an, obet* fefcte feine Me^fdHigc $mtčpflicl)t »čKtg au£er Siugen. Sann, anjtatt bie Sanbberren in ber Seootion bes S£w e fer$ 54 H fevS p ev^alfcn , kfcrfcerfe er ntd )t aUcin btc IBevma^ iung ©ertruknč mit ^evmannen non 33aat>en; fonfcern Ijdfitocf) t>ar$u, t>af? biefer in .Oe(temid) tam, tufa fid) dlba t>er SKegierung tmtermanb; Ca) Stadfaem farn set' f)tt ©ertrub far nermeinteč 0tec^t , mitteljl e met ©e* ffaanfnfa untev t>en £eknt>cu, ukrfragen, itnfc kr,$Pap$ aud) fctefelk mit etnem eigettcn %$xm % &effdttiget fcatte* (b) (a) Perneld. ad an. 1249. Otto propter vicinitatem rečtor valde commodus futurus, fed animum n on lati 5 virilem habuit ad internas & ekternas Auftrise turbas coraponendi, unde potius Marchioni Badenii ingrefliim in Auftriam fecit. (b) SDtefeč SSeebe ifl t>cm 24. @epf. 1248' im 2 (rtljatrge N. 12. S)ic etcjcne Štinocettfii fini) f)tei’: Duca- tum five Principatum Auftrite cnm omili honore & jure tibi donatum, ac liberaiiter inter vivos a nobili muliere G. DucilTa Auftrite uxore tua - - aučtoritate apoftolica confirmamus. §. XXVII. #etmamt mavfc jeboc^> n«v $>on menige« ojlerretdjt* ffaett 2ant>k^v*en fut faren #er$ogen erfannt, mfa ange* ttommcm £>ie mcijten bagegen, m e aud) t>ie gefammten ©teperer bliekn auf kr ©eite $atferl; Ca) kr nunmeljr ©vaf Sftenfaarkrt aufa ke 23erma!tung ukr £>ejlerreid) auftrug. (V) Ca) Pernold\ ad an. 1249. &ui CHermannus) receptus ab aliquibus, a plurimis vero agnitus non fuit. Chronic. Član- Hoč S Hoč 35 Clcmfironeol. ad eund. an. Hermannus Marchio de Ba- -den inrravit A uftriam auxilio Ducis* Bav/arias,, & duxit uxorem filiam Henriei Ducis, qui fuit fiiius Ducis Liu- poldi, qui fepultus eft in Čampo liliorura. Hermannus Marchio deBaden 'voluit efle Dux Auftrise, led non valuto (b) ©tefeč bemeifef rine in Dem $fofter ©h Bantbrecfn »on SOldnbarben »orfjanbene UrfttnDe , gecje6en 511 ©ratj Deti ao.^dner 1250. morinn eš unfer mibern Ijeijjf: Nos igi- tur Meinhardns Comes Goritto , de Sereniffimi D. Nri Friderici Inip. Rom. invi&ilTimi Jerufalem & Siciliag Regis mandato, Auftrto & Styri:s Capitaneus notam facimos &c. §. XXVIII. Hermann |onnte ftdEj »ovjMen, ben meijlen Sanh* #m’en fon?ol)l wtt £>e)lerretd), al$ (Steber mi§fdOtg fct)n, ba£ et* ftci) beč Jper^ogtbumč, a(š ei«e£ tfjm »on fei? ner ©emablinn ubergebenett ©gentbumč anmajšte; unb fucbte baba* burd^ ben ^3apjl bei> bem neucn ©egcnfai* jer, ^Btlbefmcn »on £)otomb, bie 3fnt>e(iitiw mcf)t fur ftcb, fonbetn fuv* feinc ©entabKnn $u erbftlfett« Ca) Mem bicfer fonnte bač $um ©vunb gelegte (£rbvecl)t ©evtvu* benS eben fo roenig, al$ $aifev Sriebricf), anevfennm* (a) 351ctn 6 efef)e btefeS ©djreibett itn %nfyati$e IV. 13 . $te» bctgf eč : Serenitatem tnam rogamus & hortamur attente, quatenus ducaturn, feuda & alia bona, qure clara; ftiemo- rto Dux Auftrije habuiffe dignofcitur, ipfo adimplente quodoffert, nobili mulieri uxori fu* - - liberaliter con- ferre , ac ipfam de prasdi&is inveflire procures. c 2 §. XXIX, $6 r ||, §. XXIX. * ©S fu&r alfo Jermanu auf$ nctic fovt , bie SKc* gierung be3 £ant>eč in feinem eigencn tftgmen, a\$ £>et> $og oon OejtemidEj, unb ©teper, fo gut er immer fonnte, $u fitpven: mooon $mep mx i&m unter biefem Sitel ootv ^>ant>ene Urfunben oom ^a^ve 1249. ^eugen. Šiit bec erften ertfjeilte er bem $lofter 3n>etl £>ie frepe £)urd> fuf)r auf ber Sonatt auf etne gemific gapl ©al^ocfo £u ibrent eigenen ©ebratld). (a) Unb mit ber $n>epten gctb er #eumd)en m\ ^unving bie Jpervf^aft ®rum* pcnau $u 2ef)en. 00 (a) ©icijc im 2 lnfyange N. 14. (b) 03 on Diege (cijfevn UrfiinD fufjren D te Annafes Zmethn- fes Linkii Tom . I. ad an. 1249. foigenDcn ^ifcl unD Sin* fanej (tri; Nos Hermannus Dei Gratia Dux Auftrise, & Scyris, & nos Gertrudis uxor ipfius. 3n Da’ er (lent mirt) ©ertruDenS nid^f gcDac^f. . # . §. XXX. ejterreicfj auf feiner ©eite pat* tc; Ca) fo rieptete er bodi) gegen bie , fo in grofjerer Sln&apl miber ipn maren / $umal gegen ben ibonig in #ungarn, bev immerpin mit feinen feinbiicpen ©infatfen in £Hfterreicp unb ©tepec fortfupr, menig au$. (b} (a) OB on Denen bon ^unring tefefje man Linkii Aamks bes Rlofteve Zvoetl, beffen ©fiffer ge »aren/ ad an. 1252. altoo 3ug(ei($ etne ©fmtmtfafai Derfetoen mirein* fontm& (b) Per- (b) Femohks ad a n, 1249. (djreibf DiešfaiB s o n $ermami«i: Contra Belam autem Ungarum Regein valde mifbre term vaftaiiteiu, &■ captivos innumeros abducentem fere nihii profecit. Cbron. Clauftroneob. p. 461. Hermanmis de Baden vofliit eiFe Dux Auftriže, fed 110,11 potuit. UllD fo fittcfj anttere. §. XXXI. €ber fo mcnig balf bemfelben t baf? btt $Papjl 3nte-rWct, fttomtt tt £)e{temtcb unb ©te^er ftatte belegen lafeti , Ca) n>iet>ec aufbob; unb ^ugteid) efnen ctgenen apoftolffcben Segate« uber Oeftemidj , unb ©tepet ’, ^uSBten bet) bcm 3 teggvafen vefibtren lieg. (b) 2>amt eč giengen belegen befelben feac^en feme£tueg$ befcr. (a) ©tef;e obeti §.19. not. a. ju Snbe. (b) ©iefeč bemetfef eine Ucfunb t>om 24-$ebc. bieg $af)vš flej3e6en ju ' 2 Sien; bie alfo anfartflf: Conradus D. G. Prae» * pofitus Ecclefia; S. Guidonis in Spira, & Calionicus Mo- guntimis , per Auftriam & Styriara Apoftolicae Sediš Le> * gatus. Stan befefje btefdbe trn Znljange 2 V. 15. §. XXXII. fte §crftelen bač folgenbe ^af)t 1250. bergejtalfc, bag OcvtvuS, bie i|ro sovigeč ^al)t etnen ^rin^en, ^lantenč gttebvtd)/ gcbobren l^atte, unb nun tutebev’ ge# fegneten SeibS fttar, ftd) famt tavern jungen ^prin^en $u tbvec $?ume Conflantta nadj tS&eijKn $u fludjten be# muftget faf)e. ©te fomrbe allba son eincr ^prinšefnnn, c 3 bie S8 bie bett $hmen 2fgneč uberfam, glttcčltclj entbunbett (a) J£)srmarm aber ffarb nocf) in biefem 2We ben 4. Dctobr. mitten unter bett #rteejiemicfr unb & S 39 tmb (Steber , mie torljin, fort, imt unfer temfelben nodj im 34 « 1253 . % m & ^ l ’ eu $ ^ $ tt tijrem cigentl)umlid)en ©runt gefjortge $>farr %UW; mooon tie Urfunt nodj s>or^ant>en i(i Ca) 3 « betttf ter Seegierung ctkr mart meter auf fte, nod) auf i&ve Vinter tie minteffe Slcbtung ntebr gemad)t (a) (?u (jeift ndmftdj in bet iltfunt): Parocliiatn Aleht cum fuis attinentiis conferimus, & donamus, ut in ea jus Pa- tronatus , & Pmentationis libere & quiete poffidere debeant perpetuo pleno jure, prout Nos & Progenitores noftri idem jus prasfeutandi ratione fundi libere & legi- time haftenus nofcimur pofledifle. $0}an befelje tiefel&e fcoHen ^nnfjate im Žnžhtngc N\ 16. §. XXXIV. ©ogar #er£og £>tto in Satjem, unt $pn|>p: 3 «* rtocentiuč Derliegen fie. S)er erjtere fdjtdfe fogleid) feinen erjrgcbobvnen ©olju, £ubmigen, in Sberbjtaeid), unt licg turdj tenfelben 2in&, unt antere ©tdtte, unter tem 93ormanb taiferltcben S3efel;lč in 33eft$ neumen, (a) S>er tingegen tam normal att ^ftargaretben, «nt ntadjfe ten neuen 23orfddag, fie nunmebr mit ©rafen Slovenj do n $otfant / M itatfer 3Bilf)elm£ krutem, #u Dermdlden, um ta&urc^ eine neue ^>arfljet) miter $aifer grietricgen aufjubringem (b) sfttemanb aber molite fic§ mel;r in eine neue gaction emlajfem (a) Chron . Salisb. ad an. 1250. Junior Dux Bavarise circa Anafum & Linzam qu;edam c&ftra obfidens, clauftra ibi- dem 4° S dem jacentia plurimum damnificavif. Prct>^nJ)iieber trr feiner Cbrorticf ber 0fubt Sfrepr jum 1250. „S)ei $(ofter ©erffen Annales 6efd)rd6en be$ $erjog „2ubn>tg$ »on 33aprn 0njug in bač £anb , berfeib fet) alg „ein juncjer $err mit ^rtego^olcf vot&er bte Oefterreidbifcbe „Sanbl)erren anfommen , ©d)l6|]ee unb @fdbt angegtiffen, ,M rnadj Ija6e a ju gutltc^er #anb(ung gegriffen, unb bet)- ,jbe$ tnit OSorroenbung be6 ^eiferč ©efdjaff , alg auclj ,/Durcfc SSerfjeigung ©elbč Die Sanbberren auf fcine ©dreti „ge6rad)f/ nad) foltfcn fep er roieber nad) Joaug gejogen, ,/unb »ermetnf bie ©adjen gar tc*of>l aučgericijt ju fjaben.,, (b) PernoU. ad an. 1250. Defunčto Hermanno Papa iternm reguifivit Dominam Margarethara , ut Florentio Comid Hollandiae, fratri Wilhelmi Roinanorum Regis, nubere vellet, eunujue redderet Auftriaj Ducem, fed nulla erat fpes confenfus Minifterialium in Dominum tam alienige- nam, & retnot« Provinci«; cum inftper offenfam & po- tentiam Conradi, qui fuit filius defunčli Imperatoris, metuerent. §. XXXV. £)cn iR.SVecembr. teč ndmHcfjen 1250, jlarb mtd) ^atfec Sttebrtd). (a) 2Bomtt alfo bie ©tabtbalter* fct>aft 9 tteinl)arbenč fo&obl in .Oeflervetd)/ alč in ©tepetv cin ©nbe ^atte; ter anct) ba^cr mebes nad) #auč M)U te. (b) 0 č foB Sriebrid) ein Sejfament unterlajfen, unb barinn £ 5 ejtemid) unb ©teper feinem £nfel 5 wbrid), Sftargaretfjenč 6obne, oermadjt ftabctt- (c) ©č tji aber baffelb* um fo gemiffer fur erbtc^tet fcalten , alč ter ^aifer folc^eč ten i7>S>ecember evvicbtet ^aben foB; ta er 41 \.j3^ 3 cv tod) fcfjon bier Sage guoor fetneu ©etjt aufgege&tn tatte* (d) €£ mt auct) Sriefcrid) / t>em Sejfemtd) unt ©teter bermadjt f&orten tvdre, fcfcon lange ničti meti’ im Scben. (e) af. (e) $)Ian bcfe^e bie oben (tngefuljrte ©Mie ^ernolbenč §• 23. not. a. f §. XXXVI. 4 » $ S % Jr §. XXXVI. €onrab, beč ^aiferč ©obn, alč fdjonldngjt w mabltet’ romifdjev .Stbnig, trat $tvar buvd) ben Sob fen ne$ J£)evvn 23 atev 3 , obne meifevč, in alfe faiferlidje 0tcd)tc etn* €t’ mar abec meF;t* um.fcinc Srbfonigreicbe in t>em cntfernteften ^falteu, alč um Sattfd)ianb befov* get; unb gieng baber bač foigcnbe 2tabv 1251. babtn ab. (a) SBdd&cč nun unfeve bet)be #ev$ogtbumev in cine foldje 1$evlegenbett »evfef|te t bag fte, um nicbt gav in eine^tnavcbie $u sevfallen, bemuffiget muvbeu , ftd) nun* rnel)t’ fdbft um einett J£)ervn, unb J^ogen um$ufcl;cn. Ca) Monachus Paduan. ad au, 1251. Conradus filius Fri- derici defcendens deAlemania, venit Veronam, & cum auxilio Ecelini, in menfe Decembri, intravit in mare, in portu Texanse, & navigans in Apuliam, eam, cum Infula , facillime obtinuit, fecundum fuas beneplacitum voluntatis. §. XXXVII. Ste ^Oeftervei^er famen nad) einigen gefbedfen 3ftci* nungen in t>em Sttavft Snebenfte ubeveinč/ etnen ron ben §met) ©obnen (Honjtantienč, j>ou tbvem SSater, bem S 9 ?avggrafen $u Stteigen, $u ibrem #erm, unb gen $u begebvem murbctt abcr bie bešmegen babin abgefcbtdten Seputivten, ba fte auf $ 3 rag famen, ron 2Bence$auč, $onig in^Sobnten/ ber ibnen fetnen eige* nen ^vtn^en Sttobar , SSftarggvafen in ?»M)ven , fc&Fug, babin gcbrad)t, bag fte mit biefem SSotfdjlag Suntd 43 §uvud nad) J£>aufe fefjvctm. Unt ta ifjnm tann Dtto* Far mit ®elt , unt ©efctenfen auf tem Sag folgte, mavt et’ oljne otele 3ftu§e von ten £antf;evven p tljvem ge an^enommem (a) (a) Pernoldut ad an. 1251. Provinciales, opinionibus de novo Duce qmerendo maxime divifi, vaHe contraria in- vice.111 fentiebant, quorum concordia cimi Wienme ha- beri non poflet, Principes eorum in oppido Triewenfee juxta Tulnam convenientes decreverunt Nuncios quatuor in Mifniam ad Marchionem pro 11110 filiorum Dominas Conftantias mittere: Sed hos Nuncios Rex Bohemise, cum terras illius tranfirent, fibi proditos detinuit, & ad fe vocatos bonis verbis , epulis, doniš, ac etiam minis, negato proceffii, coggit, ut redirent in Auftriam , & Provincialibus utriusque Ducatus filium fuum Premizl (Ottocarum) pro Duce fuaderent, multa bona terris proinittens, Plurimi vero Nobiles furdi erant, doneč auri fulgor eis aures cum oculis aperuit. Anonymus LeobienJ. ad eund. an, 1251, Dum Nuiicii territi repe- darent , rem ad eos , a quibus miffi fueraut, deferre volentes , Ottocarus fequitur pnecedentes, & datis at- que promiflis doniš plurimis, licet multis effet contra- rium , omnes ad fui complacentiam ex utraque parte Danubii inclinavit : & fic Ottocarus Auftriam nemine refiftente apprehendit. §. XXXVIII. žDa tiefeS ©erfvut oevnatm, eilte (te n>tet>er nad) £>ejtemid)/ in ter J^ofnuns, tie®emutter ter ©tante fut $ten jun^en Vrinjen $u gejvinnem £)a fte aber f a nid)t$ 44 f| nid)tč au£rtd)tete r flud)fefe ftc ftdf> ju km $dntg ttt Jpungarn, ki* nocl) tmmer&m fortfuk, fid) um kn ft§ kefev £4nkr $u t>en>erl>ctt* ©ie ubcrtvug U;m alt ik fcermeinteč >Ked)t auf bei)k #er$ogtf)umev; ec fjtngegen oecfptad) i&r , fotoo&I einen neueit anftankgctt ©emafjl, av£> babutc^ kranlaffet, um cin gleidječ, mo nid)t kffereš 6d)eim:edjt auf gebadjte bei)k Sankt*, ftd) $u ktoerkn. €t* fud)te bakt* ktrd) ke Defttweid)b fc^cn ©tank ke^oniginn Margareti) §u kmegen, ba§ ftc ftd&, mie bork« (Betttub ein €rbced)t auf mek* emdktte Sanke kpkgett, unt> ifjtn fobann f$dje$ fmmi il)w £anb, ate mm SBrattffc&ag, ukmid)en modjft* (a) Ca) Pernold . ad an. tagi. Confilium erat, ut (Ottoearus) nuberet Domina Margaret«, & per eam Dus legitimus fieret. §. XL. 45 H §. XL. Margaret!) bermdgcrte ftcf) jfoar bejfen dne Seit lang; ml fte n>o^l fal;e, baf ed £)ttofam nur um bic Sanber §u f[>un mar. €nblid) akt Iie§ fte fld) bemtdd) burd) bie ofietrddjifdKn Žanbkrven , untei’ bem ? 3 or* manb bed gcmdncn SSdbmd ba^u berebeit, S)te £tauung gefcf)alten batfe. (b) <05 nun fefjon bad Iprimlegium, rnorauf ficj) jebe grunbete, auf 5 et)be g(dd) nid)t gef>ett temile: fo bcffatfigte bod) bec aud) biefer o|me Sfnftaub bad ndmlidje Crbredjt. (c) (a) Pemojd. c. /. Sed iuec nofcens fe Provincise tautum caufa in Conjugem peti, & parum boni de hoc Conjugio fperans’, diu & graviter, etiam propter cognationem, ■obftitit. ©obcinn ad an. 1252, Glus tandem precibus & Confilio Provincialimn pro bono puhlico cedens, initio Februarii con fen lit, - - Nuptiac in Heimburch VI. Idus Aprilis celebrafte fuerunt. - - Tune Domina Margareta pro tulit aureas Eullas Friderici primi & fecundi Impera- torum, de Inftitutione Auilriae: in Ducatum, & Succeffione fenioris filite ul timi Ducis, & jus fuum Ottocaro fecura commune fecit coram Provincialibus. Unb fo CUJClj tte00 &ap.2z. n?te aucb ankre (Scnktrtem (b) §. 26, f 3 (c) 46 H (c) SDtefeč etfjeHef aus 5 dnem 0c(jvd6ett Stittocenj &e6 IV. on t»ie $ 5 if$ojfe oon ^cepjlngen / unb ©ecfntt pom 3.^ap 1252; tuorlnn berfd&e fprtc^f; Cum igitur ficut ex parte ipfius Nobilis fuit propofitum coram nobis, Progenitori- bus fuis per Imperialia Privilegia, in favorem Ducatus Auftrise fit conceflTum, ut Dnci Auftrise, qui pro teinpore fuerit, filia, non (pperftite inafdilo, in Ducatu ipfo fuc- cedat, ipfaque per hujusmodi privilegium legitime fuc- ceflerit in eodem ; Nos ipfius fupplicatiouibus inclinati, conceffionem hujusmodi ratam habentes, & gratara, eam fibi per noftras litteras duximus confirmandam. (£ Otfofav im oievfen 0vaD Oev 58luf$freuntfctaft, mit) im trittcn Dev 93ev* fctmagevung miteirrant>cv oevmanDt. Unb Da bičžjev De& megen fcine £)ifpenfat:on angefudjet / nod) menigev ev* fmlten motren; fo mufjit folcfoe nadjgeljolet u>ert>en. nocentiuč Dev IV. gab aud) fogleici) in einem (Sdjveiben Dom 4 .Sulp 1253 . ^Selafeo feinem gegaten in £>eutfdj # lanD ooUfommene S0?ad)t Da§u; Dod) befdjvanffe er ifym foldje mit einem ©djretbcn teč folgenbcn gageč batin, tafj fomoDf £ttofav, alč fein Statev Dev $onig felbjt, pov&ev fic^ mit cinesn fovpevEcben 0 iDe pevbinDen foKfen, tem vomifdjen @tub l unD $onig SEBilJelmen nacij alien ^vaften fakulteten, aucf) pon blejem, auf fein SOerton* gen, Die £e(jen neumen. (a) SOian n 47 II (a) 9)Km &efe(je 6 sr>De ©djretben im 3 Cttfwtt£je N. 17. u- 18. g m ccftert giebf Der $apft feinern geaaten uneingefcbcdnfte ©etttaif/ Sie anflefucljfe SDifpenfation in feinem ^amen ju evtf)dlen 5 in Dem jmepfen aber befieljff ec bemfepen, nidjf ef)ec Damir oorjus^en , eč fep Dann oovhec ermafmfer ©b forooljl pon Dem j? 6 nig, al$ «ucb rotn Ottočar a&cjelegež tporbem §. X L11. £>ttofar fcb&ut bctš amoevlangte ^uvament ju Srem$ in JE>ic £anbe beč apoftoltfcben £egaten$ ab ; unb gab biepou tu einem ©cbveiben pom i 7 *@te«s fc$ 2fabr$ bem $)apfte bie ^acbvicl)t (a) £)er ^bnig aber rnarb buvd) feine bamaltge ^ranfpeit unb bavauf evfolgten Sob baran verbinberet. (b) (a) in) Qlnt)ftofur mit Sčargareffjen berebtiget tnar, fieng er nic&f attcitt ait, ftd) einen #erjogen »on £>ejletv reicf) unb ©teper ju fcfjmbett; fonbern bemubete jtd) nunmebr, aucf) biefeš ieptere in SSefi$ ju neptnen. Sr gteng ju bem Suhe nad) £inj, unb erpielt allba bott Sietmapvu pon ©teper burcp &ergfeicp, bag ipm biefer bie 4 § \. 3 $ S bi c ©fat>t ©tepec ubecltefevte; Ca) bk tarnate fammt etnem gvojktt ©tcicf) gattfceč fcafigec ®egen£> ned) etneit S()etl bon ©fepecmaci; au3mad)te, 00 Žc gteng fobatm voeitcv nad) 0vdp, geobeit, unt> ^eujtabt; fteld) Ic^tere ebenfalte nod) ^um #er$ogt&um ©tepec geljoete, (c) unb fud)te an allen btefenjOcten, buccf) ©ctf)dlung m* fd)iebenec ^ribtfegten, bet; ben ©tanben ftcf) beltebt $u madjen. (d) . (a) ? 9 iCin fiel)f foldjeg au 3 bet Ijieiubec attggeferfigfen Urfunbr gegeben ju Sinj ben 3o.2lugufh 1252. im linbartge N. 20. (b) ©aji bie ©fabf ©fepet, unb bet bortige ©iftricf Oanbeg nod) ju ©tcpetmarl: gefjorig mat, fteljf man aug ben ©idn* jen jmifd)en Ocfierreicb , unb ©tepec, bie tttnailel m fet* nem ^uuflenbucb folgenbet mafjen befcl;teibef: „ 5 Dag©e= „nwU) jibifd)en Defterieicfj, unb ©tepci’ ift ^ieftind) bač //SBaflet, bon ^Mefiincb auf tm| f>ink ©utenftain. ©a „tatlt fteb bie ^»iejtineb enbiep. ©o get bag ©emerfl) in* „netl)alben beg Sanbeg an bie ^ieftind;, bie jn>ifd;en ©ufen* ,/jtain/ unb SOloutarnpg ang bem s 3)tvge bleujet, unb bie ,,*})ieftincfj auf in it $aupf, bon bem $aupt bet $Me|tincl) f/ un| ubet ben ©olcl) ben $erg, bon banne un| ubet bie „^Mvcbenalben, bon banne ubet einen $ 3 erd) bet baijjef bet „.£)u^en , f)oupt ©rlaffeg , bon banne ubet’ bie tnnein „2ilben, unb bie ^ecljelemg Sllben, bon banne ubet bie 2Bil* „ben Bejntf, ba tbibec bep bet ©al|a fut ©ebecfralj), unb „fut Q 3 aibmii, unb bon banne ju bet gulbenen ©rauben, „tmb bon banne ubet bie ©n§ ba| fanb ©allen, unb bon „banne allcrid^fift ubeij ©epurge gegen bet toren ©ala, „barnadj gegen bet roten ©ala auf ubetn ©ejflet’ 2Balt „gegen So&anng ju bem 3of>anng ©tain.„ 00 ©a 49 (c) ©a ndmftdj Dte ^ieffins, *»i« flpir in oorgebenDet 3 ?ofe b. gefeben baben, Dte ©rdnjfcbeibuns jmifd;en ©efferreidj tinD @tet;er augmac&fe, fo mat’ ‘tfteufraDf norf>t»enE)tgef < 2 Bct 5 nocb in ©fepermatF € 9 lan fieljt and) fo ld)e$ mig Der §.go. not. a. anjufubrenben ©telle Deg Cbron • Leohenjis ; alimo eg ju (SnDe bet£f: Unde exortum eft, ut ifti in Nova civi- tate, & circumquaque dieuntur Auftrales, cum tamen eadem civitas fit fita in terra Styris. (d) gu ©rdlj berite!) er Dem €tf!erjieiifcror&ett Dte ©naD, Dag ifjre ^eHetepen, unb Taufer allba, mte audj in aflen anDern ©tdDren bon aller Slbgab befrepet fcpn foUten. ©te Urfunb Dabon bom 3 a^re 1252. ftebe itn 2 inl)(tn$e N. 21. gu Oeoben berfdjrieb er Dem šgifcjjofe ju ©ecfau, alte Ne ^Jojjejjionen Der ©rafen bon fJJlepne/ £>te fte um Sepbenj, unb ©ftoen berum f>aften/ bon allem frei; ju macpen, unD alg etn (£tqenff)unt ju tibercjeben. ©egftleidjen gab er tijiti aud; SieufferUj, mif allem Dem Dtec&fe / mie eg ^erjog-grie* i)erid) befejfen batfe. ©ie Urfunb tfl bom 17.311111; 1253. eben allDa N. 22. Unfr ju 9 ?euftabf bepabefe er bie $8ur* ser Deu i.SJiap eben Diefeg 3 al;rg mit berfcjjiebenen Srep* beifen .* ‘SIBobon Calles Shmal. ylufl>\ Tom. II. p. 381* not . c. aug Dem Sireno Der ©faDf ung folgetiDcn Slugjucj giebf : In his (fdjreibt er) promittit i« 1 «- nullos unqnatn obfides a Neoftadienfibus fe exa£turum. 2 do - permittit libera iis matrimonia. 3 tio - ut portte Civitatis in eorum poteftate maneant, neve nova munitio intra urbem exci- tetur : Et illa, 4 t0 - qme infra unam raftam a Friderici Dncis tempere erečla eft, dtruatur. gfo- Concedit jura iis vetera, & inmmnitates. 6 t0 * Nundinas per dies 14. a lefto Nata; M. V. celebrandas. 3 §. XLIV. 5° S §. XLIV. (££ ftaren aber nur ttentge »on ben |l;et)evifHjctt ganbfKvreti, £>ic bamatč Ottofarn fur if;vm $mt\, unb j£)er£ogen annebtuen tooUfcn. Ca) Unfcblbar motate ben beti meifkn etuen tuibrigen ©utbntcf buč t{;tteu erfi trn $aJ)ve 1249. »on $aifev gruDricbcn »ernenerte $pri»ile* gium, t>af? fte unter feiuetn #er$oge »on enn fte einen »erlattgen nntrbett, baben fottten. 00 re Slugcu auf #erjogeu ^eittvid) »on SSapern, einen (gct)i»ieg*rfol>tt beos 5 lbntg 3 »on £>ungarn; alč in beflen Sfnfebitng jte »on biefčr ©eite SXuf?e, unb Srieben , ge* gen ben €v$bifd)offm »on ©atjburg aber f bet’ unter bem S3on»anb ber, tdnt, unb fetttem £r§ftifte erlcbigtett 2 t* ben in ©tegevmarf tmnter iveiter griff, (O na&en ©cbu& anboffen fonntetu (a) komed niacbr mm &ap* 21 . nambaft tn folgenbca Q3erfen ; ^OSon Čtedjfenftetn #err llireicb */2Bi m, unb mannletcb/ #/$m folctff mif furbat /;03on Djfenberg bet SDiefmat: //2lud) OBen tef), baj mit pm mat ,/Debtuebeu ^temenfktnet : ,/Q3on f mbrieffett, matu mit pm an ben raf.„ iefen SMctmaprn oon ^Beiffened, bet’ im Platnen ber gefdmmten Sanbfcbaft bač J£)cr£ogtf)um anfragen mujjfe. dpemvid) abei’ ge# tvauete ftd) fe*ld>c^ nid)t artpne^men, ofjne oorljes £>ie tBefinmmg bes ivonigš pon £mngcmt p erforfd)en; oon tem cv mof)l iougte, ba§ er feibjt taranf, fo mte auf £>ejterretd), Sfnfijorucf) mad)te* €r gieng bober mitCSeip feneden $u bemfelben «ad> ©tubimei|cnburg j allmo er abcr oon t()m mit etner p>eife!f>aften Sinfcocrt abgeferfto get ft>arb. $Beiffencden bejjielt bingegcn ter ibonig bet) fic!), unt rid)tete eš mit temfdbcn in tie $Bege, ba§ tie $3ornebm{tcn beč £anbes mit grobem ©elbe gemen* nen, feinen eigenen ©obnv ©teptan, §nm ^e^oge amtai)men. (a) golglict) ergab fxa> tie 6ad)e raft bel! d^erjogtbum ©teper faft eben fo, mie in £5effcmid> mit Dttofarn gegaugett mor. (a) &orftecf erjebkf fofef-e^ Knp. ar, tpeifiduff 135 pmtofb aber m tem^abre 1251. febreibt in ^urjr* Stjrreirfes au~ g 2 tem 52 HsljČ S tem alio Nuntio invitanmt Henricum filitun Ottonis 'Za¬ varite Dneis; fed quia Bela Hungariae Rex has Provin¬ ci as vehementiffiine cupiebat pro filio : non aufus eft Henricus Bavarus, licet Bele Gener, fine ejus confilio occupare, nec valuit. ltni> jum folgenben 3 ctf>re 1252- Styram fibi Rex pecuniis conciliavit pro filio fuo Ste- phano. §. XLVL S)a bet $ 61113 . ftdj mit fetncm ©oljne trn 33eft§e biefeš ^erfcogtljumč falje, molite et ©ettruben cutcf) bač tl>t gegebene 5Bort nid)t unge&alten lajfen. €r gab tljo bemnadj feinen (Snfel, Homanu, #et£o§m au$ šKeujfen, §um®cmal;le; unb ba§u bie©fabt 3 'ubenburgm©tet)etv mati il)tet 3teftben$, unb J&>of&gltung , mit bet 93cr* ttoftung/ fte trt bač J^e^ogtbnm -£)e|tetretd& einjufcgen, mann et ;Ottofant batauč »ettvieben Naberi mutbe- (a) 0 etttub belarn auč btcfet bvitten €l)e eine Sodjtetv %lat menč $latta; nodj ebe abev, a\$ fte felbtge §ut SBelt gebabt’ f marb*fte »on ifjtem ungctreuen (Sbegemabl »et* lajfen, of;ne benfelben jemati melj* $u ©eftcbt g« be* fommen, GO (a) Pernold . ad an. 1252. Domina Gertrudls fimiliter pro- peravit cum nuptiis: cum ei Bela Rex maritum procu* raffet Romanum quendam "Rufcise Ducem, cui nupfit in caftro Hiindperch , cum conjuge dimilTa ad Judenburg Styrise, fperans, fe a Bela Rege, poftquam Auftriam occupaffet, in ejus Ducatum inftituendam, in quo valde fuit delufa. (b) Nar- 53 (b) Narratio Geneal. Pofter. S. Ltop, p . 576. Gertrudis fi- lia Ducis Henrici duxit tertium Maritum, noimne Roma¬ nam , Regem Rufcise , qui poftquam genuit filiam per eam, reverfus eft in terram fuam, nec ultra vidit eam. Tibulce Clauftro - Neoburgenfes p. 1042. „ 91 adj dpetjog „«£)evmann nam grau ©ereraub if>ren £>riffen ©lan «£)errn ,, 31 oman $onig in Oveujfen, bet oetltejj fie ©cbmanger, „3ocj mteberum baim in SKeuffen, unb fp gefacb ifjn niclje „mebr. $ltm Dem gepar fp cin ^odjfer, genamtf ©lana./, §. XLVTI. čDen cmfel6ett flagte, ba§ ibm bet ^onig oon ^)ungavn aUe bie Sel)en entfif^en fmtte, bie tf)m, unb feinet $ivd)e burd) ben unbeerbten JtobfaH JDer^ogS Sriebridjč beimgefaden ma* ten. (a) 4Dttofar abet fonnte iljni bicčmal nicbt bclfen; meil er felbjb, feine eigenen £anbct befd)ut}en/ genug i« $un fcatte. ©Bie mit gleid) feben mevben. (a) faovned &ap + 22 . /,€t c&Iage ptn fcrr Den ©male ,/ben pm Dec Cbuttig ^Belan ,/bie je ©tepe T>et gefan: /z^lSan er bae genomen //'iffiaj in maj andjomen ,/bem iperjog gribmeben, ,/ 2 Ban pm lebigletcben, „SlngefaUen met ,/mag Det gurfl met //93on feinem ©offjbauf fyt f/ 3 3 §.xLvrn. - 54 §. XLVItL @o gut ttdmltd^, unb nacfrbatM) ftcf) »otf;in bie $6nige »on £mngarn «nb 23 oljmen miteinanber »ertra* gen $atten; fo fef>r maren fic nutmte^v gegen einanbeo aufgebradjt ; H ein >eDev berfelben ftdj be»be «£>er$ogtf)u* mer peignete. (a) 25 tčber mx ber $onig »on Qmt gam »on geit $u geit in .Oefierreid) / unb @te»er einge* fatfen; numnebr afrer itber^og er juglctcž) aud) $?d()rett mit einer $?enge barbarifctjer jtumannen, unb anbern berleo ©eftnbe& (St fcl)idte fie im 3#ce 1253. »orau*y tmb folgte benidkn balt> baraitf felbft mit einem mtge* me in grof en .friegofjcere »on aflerbanb katione«, fo baf man felbft far $rag kfuminevt marj bie btmc^m gegen ^čutcrnacbt/ uub ‘iftiebergang tl>re eifrcn Slanem betam* 2Betm ben bobmifcfjen @cribenten p glaubcn ijt: fo i|t bie friegerifdje 2£utl) bamalč aufd l)6ci>jtc gefttegen. 00 Ca) Ut quos antea 33 apfr 3 nnocenfiud in Dem ©djrefr *ben on bepbe ^onicje, momit er fte in gleidj feigenOen §. 49. not. b. JUtll §l’ieOen ermcif)nef r ) famikaris decoralat dile&io, 'df familiaritas confonahat akerna , tempeflatis exagitet fpiritus, & in profundum vorago jurgiorum ab- forbeat, dum ad non neeeffaria bella , fed perniciofa. prorfus infurgitis, & ad mvieem dimicatis, (b) PernoM. ad an. 1253. Bela populationem AufMae fa- cere perrexit, & Moraviam vaftavit (juoque auxilio Ba- warorum. Cofnue Pr a gen/is lontinmtor ad 311.1253. Bo¬ dem anno Čivkaš Pragenlis morata eft verfusAgmionem, St S5 %.j5^ M & oceidentenL - - Timor fiquidem magnus Chomanoruro, & aliorum extraneorum irruit Ruper Bohemos. Cbomaui ,etiam erumpentes de Hungaria, feu alii latrunculi cura jisdem VIL Cal. Julii muka millia Chriftianorum occide* nint in Moravia circa Olomucz, infinitique funt fubmerfi, fugienfes a facie eormn. Rex etiam Hungarorum eodem tempere fuperveniens cum infinita multitudine fuorum, & aliarum nationum, multa damna intulit Moravite : quos- daiu oecidens gladio, quosdam eaptivans milit in exiliuai, liulli fexui vel stati parcens, fere totam Moraviam rapi- nis & incendiis vaftavit. Munitiones ejiam plerasque» quas obtinere potuerunt, vaftaverunt, & Incenderunt Campanas Ecclefiarum, & Reliquias de Altaribus fračlis rapuerunt, & fecnm afportaverunt, Ecclefiis in favillam redaciis, Sacramenta Ecclefis proplianaverunt §. XLIX. £>ttotar mar bamal \nd)t trn (Stanbe, ben fb gaf) u»b embringenben getnbm ©pipe bietfpm, unb ^og ft# baper mit feinen, tn ber Sile fammat gebrac&ten Sruppen |uruct in £)e|termci) na# SBeifenborf, unmeit bet' 9ftar# ; akmo er ben 20 . (Sept bie^ fem £ager (V) m legte ft# aber $apft ^mtocentiuS inč fOlittel, unb permabnte bepbe ^onige, mit 33ebrol)uug ber geijtli#en Senfuren, $um Srieben; (b) ber jebo# er(t bač folgenbe ^a§r na# £5 (tem ©tanbc tam, (c) avb bet* bijjeitige £I;dl fammt gan$ Sefrei^ reid), ob# unt> unter ber auf emtg ubadaffen. (a) gugletd) tuurbe aud) ber £)er$ogitm ©ertvub baba; ge# bad)t, unb bevfelben fur i^rc £Red)te , unb ©prudje, bte fie bon ibten Sleltern , unb £>betm, ^>e^oge griebend), aud) fonfl, auf oerfcptebene Mobialgutet 4 ^atte , bie ©tdbte, £eoben, ^nittelfelb, ^ubenburg, ©rojiiaub, gSottčberg, unb Sobel, ^ugeetgnet (b) (a) Pernoldus ad an. 1254. Inter Belam & Ottocarum Re- gem fit Pax: & Bela totam Styriam ufque ad partem pro- ximam Auftris, & montem Semering obtinuit, poit &o med 26. 57 5 >,©{< 0>nung mt fo etgatigen „af{3 tor ©emecing &af i>erixtngeit „unt> .£)arfp«ig i)ač Cannt „i>efel&tng 0$ unterroannt „wn Stigem $unig SSetam,; \Anonymus Leolienjis ad an. 1253. (1254,) Otakerus Rex Bohemise refignavit totam terram Styrise Belte Regi Hun* garis tali conditione, ut quidquid eflet de terra Styri» ultra montem Semernicum, remaneret Bohemo cum tota Auftria. Unde exortum eft, ut ifti in nova Civitate & eircuraquaque dicuntur Auttrales, cum tamen eadem Ci- vitas fit fita in tem Styrias. (b) foovtted ebett oftba* ,,^v (j?5mg 23da) foff mic§ m Ca»i>č &cm /; £>ie ^jogin ©mrauf. „£)er «>acb 6enannf «6crfauf r/^ut tr$ £Ked&f^ 59Wt> Neumen, uni) ^nirtlfelt) //Suknburg, uni> ®rafjfau& //^oiffpcrg, unt> $o6d „2(ntttwrf man iv i>arjii.„ S. L L £>ttofav &atte mm frcpe #ant>, t>ie $feu&fk 3«noccnttuč fcfoon Iang get>rungen ^atte* $og £>a^tn in ©efellfd&aft fceS Sttavggrafen son ^ 5 vant>enH«rg mtt etnem madjtigen ^ricg^eerc noc& $u€nt>e £>tcfe^ 3 i>e* mac&tigte ftc$ t>e$ ganjen £ant>e $, fo&aI& er anfam. $®wanf er gleid) nwt>er surucKe&rte, wnt> ftnrt t>cit 6 freut* 58 Vjfl 6 & fccutfcfjen £>rt>en$vtttem empfaljl; t>ie fobann bie ©fabb ^ontgšbevg evbaucten, uitb biefelbe bem ^ontge s« €b* ten alfo nanntau (a) (a} Petrus de Dusburg in Chron, Prujf P. lil- Cap. 70. Re- ftabant adhuc SambitJe (Pruffiie Popufus) ad quorum fub- jugationem Chriftus an. incarnationis fuas 1254. m ifi c Ot- tocarum Regem Boliemia;, virutn utique Deo devotum, & exercitatum in armis, & Ottonem Marchionem de Bran¬ denburg, qui in itinere hujns peregrinationis Marscalcus ejus fuit. - - Intravit igitur Rex Sambiam cum esercitu fuo circa territorium, diddum Medenam , & exuftis omni¬ bus , quse igne confiimi poterant, captisque & occifi* multis hominibus ibidem pernoddavit. Seqnenti die ve¬ nit ad territorium Rudovise,. & caftrum ibitkm potenten expugnavit, tantaque fadda fuit ibi ftrages in populo Sambitarum, ut Nobiles offerrent Regi obfides, fiippli- cantes, ut eos ad gratiam lufcipere dignaretur, & totum poDulum 11011 deleret. Pofthfec venit ad territoria Qlue- denow, Waldow, Caym, & Tapiou, & ne tantam ftra- gem faceret in eis, ficut in aliis, obfulerunt finguli fi- lios fuos in obfides, obligantes fe fub pcena capitum fuo- rum, mandatis fidei & fratrum ford. Teutonici) humi- liter obedire. His omnibus rite peraddis, Rex obfides pnediddos fratribus affignavit, procedens ufque ad mon- tem, in quo nune fitum eft Caftrum Kunigspergk, con- fulens fratribus, ut ibi caftrum pro defenfione fidei in- ftaurarent, relinquens ipfis magnifica, & Regia doiia in fubfidium sedifieii ejus, Confunimato ergo peregrinatio- liis fine labore reverfus eft Rex ad Regnum finim, fine magno pnejudicio’ gen tis fuai. @obcum Cap.^i. Poft re- ceffum Domini Regis de Boliemia, Magifter & fratres prše- HsoJ* S Ho)* 59 prseparabant ea fucceflive, quse ad Edificationem fuerunt neceflaria, & affbinptis fidelibus fuis Pruthenis, cura magno exercitu venerunt an. D11. 1255. & in eo loco, qui nune dicitur Caftrum antiquuni, sedificaverunt caftrum Kunigberg, vocantes illud ob reverentiam Regis de Bo- hemia Caftrum Regis. §. LIL ©m 17. SJlarj teč folgen^cn 1255. foar Ottofar rotebev $u Cremč; geflalten er ten namltcten 5 tag allta ta« $Iojfar ©L 9 Iifla£ $u %>affau , t>aun aucij tem ^lojtev Cremčmunjler, J>tcfent jet>oc^> oI>ne S8e* nennung bti £agč nod) 2ftonat£, ^iMegtett auf tie fretje Surc&fu&r i\yxtt SOiettualten ertteilte. Sn ten uber aučgeferftgfen Určunten febrieb fteb £>tfofar niett met)r Jpet^og »on £ 5 eflemic& unt ©fe^er, trne »orljin; fontern nar »on ^Oeflerreicb a Hetit; (a) bič itm entitet, trn Sate 1260, »ie tt>tr fe&en rnerten, (b) tač #er$ogt!jum ©tetjer von tem ^onige in J£)ungaw toieberum abgetvetten toorten ifL (a) iSe?t)e Uttunben fxnt>et man im 2(nbf&farn and) tie* fc$ S$)» etnem neuen gug nnci) $>reu$en bemegen; točil gleiet naeb teffen gurudfetr tie Unglaubigett t k SBftffen iv teter ergriffett/ nnttie teutfc&cn .Orbenčritter 0 a fict 6 o ft<3) allba ut fefjr mtpc&en Umjianben befanben. (a) £)ttofar aber ttabm toeber bicfj, nocij ba$ folgenbe^abt 1256. gegeu $preugen etmač ror ; ftcb m ŽDeutfcjj* Ian£> ?3orfaHe ereicjneteit, t>te fetne ©etjenmavt attba er* betfcbten; jumal Da ^aifev !S 3 tl^eIm Deu j 8. 3 <*nner bk* feč 2fabr$ s m fetnen eujenen Sviefert Uy 9 J?ebenbttd; er* morbet borben; (b) ttnb eS fol&lid) auf cine neue .^atferčmabl anfant, be$ melc&er £>ttofar nidjt gkttf)* Sttkig fep lonnfe. (a) ^icm fcefelk bas? @cbret6en/ ba$ ber ^Japjt bečmetjen btej? 3abr an Dffofarn erlteg itn 2tnbtto, ^fat&raf am unb 6i IttSBouer«, um i>a$ 1240» Mmdjmm, nebfifcet: ^urflimm megen 3>fal$ aud) cine p>epe megett SSapem p fcakn. (d) tBomit er alfo t>en $omg*oon fSo^men mi fcen fteben 2 Ba|jIj*tmmett gan$lid) au& fd)log. (e) Sag bentnad) Sttofar atter&ingč Utfadj fcatte/ t>er beoofjle&enfan 533 alE)i anf fetner #ut p fep, um babep an fcinem 9facf;te utc^t ocrfu^ct p toecben. (a) Et licet tres ifti Ottones (fc^vetbt Mart. Polomiš Edit. Schilt. p. 368. Ulit) nad) i&m anbere) per fucceflionem ge- neris regeneraverint 5 tamen poftea fuit inftitutum, ut per officiales Imperij, Imperator eligeretur ; qui funt feptem, videlicet primo Cancellarii ifti, Moguntinenfis Germaniae, Trevirenfis Gallise, Colonienfis Italis; Mar- cliio Brandeuburgenfis Camerarius eft, Palatinus Dapifer, Dux Saxoniaj Enfem portat, Rex Bohemus Pincernam agit. (b) Allertus StaJen/is, &cr baptmal gdibt, uti& fettie Cljtrte ntf big 1256. forf^efufjref baf, fdjreibf jum 2 >al)te 1240. Ex prstaxatione Principum & Confenfu eiigunt Impera- torem Trevirenfis, Moguntinus, & Colonienfis: Et de fascularibus Palatinus eligit, quia Dapifer eft, Dux $axo- nias, quia Marefcalcus, & Marggravius de Brandenburg, quia Camerarius, Rex Bohemis, qui Pincerna eft, non eligit, qilia non eft Teutonicus. UnD ft> auclj t)ie Annal. Sclavic. ad an. 1245. bepm gtnbebrog pag.259. Oeren 93 ec* faflfec eben jut* felbtgen Bdt kbte. (C> C ar d. Hoflien/is in cap• Venerabilem fdjteibf bet) Geivoldo de Septemv, p . 63. $on Oer Q®al)lftimm De$ ffinigt in ®of)* $ 3 metG 62 men: Euin feeundum quosdam non effe nečelfarium, nifi quando alii difcordant. (cO Vobis P. S. (ftnb bie < 2 Borfe 'Hibevt&cljme trt etnem @djt’eiben on ben ^ 3 ap|l bet; Oeffel Seript. Bojor, Tom. L p.d 8B-) quoddam magični Secretum declaro. Cum enim Dominum meum Ducein (Ottonem Illuftrem) magno con- filio fuper fiatu Sacrofančlaj Romanje Ecclefise convenif- fem, & iuter caetera conculcarem fibi foli, quod hae vice jus eledlionis ipfe & fui Coeleftores amifijfTent ex eo, quod intra tempus legitimum, jus fuum non fuiifent profecuti, alium videlicet Regem eligendo, & quod Ec- clefia Romana, qme Advocato Catholico diu carere non potefl, maxime cum ab hsereticis impugnetur, fibi provi« dere potenc de perfona alius Gallici, vel Lombardi, aut alterius, in,Regem vel Patricium, aut etiam Advocatum, Teutonicis inconfultis, & per boe poffet Imperium ficut prius ad externas Nationes pervenire, Dominus Dux le- niter & pure refpondit: O utinam Dominus noji er Papa boe ipfum jam.feeijjet , propter boe enim vellem UTRIQUE ' FOČI RENUNTIARE, VIDELICET P AL ATU ET DUCATUS , 8f dare fuper boe Ecelefia pro me ba- redilns piibUcum infirumentum. (e) SDas ‘oie gabi bet fieben ^utfuvflen bereifč bamalč etn beredjttcsfeč fRei$bberfommen mar, ftebf man auS bem ©cbreiben Urbanuč beč IV. an $aijW Ditdjarbeni bom 3 al)f 1263. bet; Leilnicio Prodom. Ccd. dipl. 'Jur. Gent • Tom. I. /. 14. p. 14. ©effalren barinn ber Q 3 abfl mibbrucflicb fagf: Nuncii tui - - coram nobis & iisdem fratribus proponere curavetunt quasdam confuetudines circa elečlionein novi Regis Romanorum, in Imperatorem poftea promovendi apud Principes, vocem in bujusmodi ele- S 63 eleftione habentes, qui funt feptem numero pro jure iei; v vari, & fuiffe hačtenus obfervatas, a tempore cujns me memoria non exiftit. ©faubfe nun Otto Iliutbus »on t)ie- fen $urftimmen j»ep afietn ju baben , fo fcbiog er Deu $6* nig oon Bobmen baoon nofbipentuger < 3Beife auč ? inbetn bte »brlgen funf ©fimmen, namili Me Pon SDMnj, €oKn, $rter, <^ao^fen/ tmt Brandenburg aufjer atSenj tvaren« §. L V. *Berter um bic faiferltdbe $rone maren tarnal djavt »on Cornubien, bež $onigž in Snglant Sdruber, unt 5f(pbonf«^ $6nig »on Caftiliem $ttr ten erften ftunten $ftaut£, €6i(n / unt tie §met) ©ebrutere , £ut* mig, unt £einrid), špfalšgrafen ant fK&ein, unt #e v &oge in Bapern, ®ie ermdtlten tcnfeiben |u granffurt in ter £>cta» ter beiiigcn tret) ^onige 1257 / unt fron* ten itn am £age ter J£)immelfaf)vt £&rifti eten tiefež Sfabrž £u Sicten. £rier ijmgegcn fomobl im tftamen fei* ner felbjt, alž aucf) auž XMmact)t ©acbfenž, £>ran* tenbuvgž, unt teč $6nigž »on Bobmen, rufte um tie SOtttte ter Safiett tež ndmlidjeu 3al)vž, cbeufallž $u gcauffurt, $t(ptonfen §um rdmifd)en $6nig auž. (a) £>ttotar trat $mar balb bavnacb auf tie (Seite £ftici)ar* tenž; (b) «Ucin tie 2Bafn mar fcton »orbep; unt tie bet)* ten^)fal§grafen am 9t(Kiu, unt #er£oge in Bapern f;at* ten ftct bereitž nebjt ter 6timme rnegen aud) in ten Befip ter pepten ©tunine ttegen tež J£K^ogtbumž Satjem,gefefcet (c) (a) Cbroti. 64 S (a) Cbron. Augnft . ad an. 1257. Principes Regni pro eli- gendo Rege jam diu habitis diverfis conventibus, tandem definitum eledlionis diem in Odlava Epi phanih, ftatuunf in Frankenfurt celebrandum. Ubi dum quidam convenif- fent, Moguntinus, Colonienfis Archiepifcopi, & Lud- vvicus Comes Palatinus Rheni, ac frater fuus, Heinricus Dux Bavariae, in Richardufn fratrem Regis Anglise, con- ▼enerunt, & eledlus ab ipfis fubfequenter in die Afcen- fionis Domini apud Aquisgranum , in Regem ungitur, & potenter in regni Solio collocatur. Dominus autem Tre- virenfis Archiepifcopus cum aliis *quibusdam Principibus confentire nolens Eledlioni pra;didfte, in media quadra« gefima, fretus literis, & audloritate Regis Bohemiae, Du- cis Saxonise, Marchionum de Brandenburg, & multorura Principum elegit Dominum Alphonfum Regem Hifpanise. (b) SDtefeč erfjelbtf ouč bem boronijejogenen @djret6en $opfI$ Ucbanuč beč IV. on fKtdjarben, tbo unfer anbern bie SBorfe »orfonmičti : Cui Eledlioni per chariffimum in Chrifto filium noftrum Regem Bohemis illuftrem, poft paucos dies confenfu praeftito. ©onn roteberum ouč einem ben $opf!č gfrmenč beS IV. ju Dtfofovn bom 3o^re 1268. bet) &<»ttalben ju btefem 3 af)te, tbo bet ^ 3 apjl faof: Cum in utrumque dičlorum Eledtorum tua vota licet fucceffive direxeris. $(ucfj fdjreibf čRtdjorb felbfl in Epift. ad Jo. Mefcenenfem Archiepifcopum bom itj.^dner 1257. bep Rjmevo ASt, puli Angl. Tom. I. p, 618. Sciatis, quod hoc die Martis poft prandium accepiinus rumores per Nuncios Alemannicos, quod de novo velierunt Nuncii folennes a Rege Bohemias transiniffi ufque Conum cum literis patentibus, Et ibidem ex parte publicaverunt, quod in Eledlionem noftram totaliter confentit, & cum vene* 65 venerimus in Alemanniam ad raandatum noftrum, veniet fideliratem & Iiomagium praeftiturus cum fexdecira milli* bus Scutis ad fervitium noftrura praeparatis. (c) ©oldjež jeigef ber £)ann nid^f aUcin 6el>aupfe* fen btefelben bte ndndtd)e ©finim bep Der ndc&fl barauf ge* folgfen < 2BabJ $atfec Slttbofpf) bež I. mieber mtf Stužfdjiufj $onig Drrofarž; mte mir ež unfen §.102. feljen raerben: fonbern ež rcurbe ifjnen and) fofc&e tm^a&r 1275. auf bem £Keid)žfage ju §lugžburg bem SSefifj na<$ red)fitc& juerfennef, lauf ber Urfunbe/ bte §. 115. ootfommen mirb. Unb fo flnbef man aud) tn ben erften unb dlfeften ^anbfdjriften bež im 3af>r 1282. jufammen gefragenen ©djroabenfpiegelž un* fer ben .^urfurfren fetnen .^ontg Pon 33 of)men / fonbern an* ftaff befjelben ben ^erjogen »on SSapern. £)a§ aber er* n>af)nfež alrfrdnfifdjež Dlecbfšbudj in bem befagfen 3aljr jufammen gefragen morben , I)aben mtr mtf einer et.genen .'Stfferfafton de y£tate Speculi Suevici fd)on »oridngft er«- miefen : bte man m bež Voegelini Script. Rer. Suevic. Tora. III. etngetmff nad)fef>en fann. §. LXVL Sep ^n?cpte J23ovfall, t>cv t>cn JDontg in SSobmen fajl $u gletdjev geit in Scutfd)ianb bcfdjaftigte, n>av> bajt $pi)ilipp, Dev ecn>df)lte €r$bifd)of pon ©a^burg, beffen Sfnpeptpanbter, Pon feinem ©rjbtjium abgefe^et, unb Ulricb/ 23ifd)of poit ©ecčau, ba^u evipdfjlet »ut* bc. (a) Sann £>tto£ar naljm bte s }>artf;et) fetneS Pevnmubtenč; bie #ev$oge aon Napevu (ungegen bic t * Ppn 66 Hlj)* S HssljJ* »on Ulridjen an. £)ftofai’ abee, bet in SSanem mit einem tnad)tigen $rteg$&eere cinrucčte, erlitt be» borf »on bat ^)evjogcn in SBatjent cine fcbatiblicbe ^Rie^ berlag; (b) unb foli ben 5'ricbctt mit Sibtrettung bec ©ranjorter, ©cbavbing, Sfteubuvg unb šttieb erfaufet baben, 00 (a) Cbron. Salisb. ad an. 1254. 1255. & 1257. Innocen- tius Papa IV. obiit, Alexander IV. fedit, qui fentendam de omnibus Kathedralibus eledtis, qui tune plures eram, ut infra annum munus confecrationis reciperent, dedit - - Dominus Pliilippus non obediens conftitudoui papali - - ad Haellinum in praefentia quorundam Minifterialiuin, de confilio tameu omnium, Dominum Ulricum Secovienfem Epifcopum fibi in Archiepifcopuni poftulaverunt. - - Do- minus Papa poftuladonem Capituli de Domino Ulrieo, ad- mifit, ipfum confirmando. (b) Chron• Salisb■ ad an. 1257* -Auftrise colledta multa militia terrarum fuarum Bohemise, Moraviae, & Aultriae, terrarn Ducis Bavarise verfus Landshut intravit, cui oc- currens Dux Bavarise cum fratre fuo manu valida, ipfum fugavit, ita , quod per civitates Miildorf & Laufen eum fugere coegit cum paucis : occifis , fubmerfis , & igee periclitatis de exercitu fuo pene tribus millibus Nobilium & ignobilium apud Miildorf, & obfeffis melioribus terra¬ rum Boemih, Moravise, & Auftrise. Olui tamen fub qua- dam forma compolitionis permiffi funt redire in terrarn fuam, quam formam compofitionis Dux Auftrise accepta- vic , & fic poftea in concordiam redierunt. (c) Ot- $ 1 ^, 67 (C) Ottocarus (fdjreibt et Lih . II. Annal. Bojor. ) Schardin- gio atque Neoburgio excidit: Ried vicum Noricorura in confinio utriusque Bojarite, atque Schittenhofen refti- tuic Henrico, §. LVIT. «S3d^i 4 ent> bem liefj ber ivonig i>oit #mtgarn t>as? ifjm burd) t>en Svilen »on 1254. uberfojjene £anb ©tet) er tm fftamen fcittcč ©o&nč ©tepbanč, alč Jpetpgč »011 ©tetjer , t>itvcf> »etfd)iebene £anbe$&attptleute regietm (a) čDtefe aber Pelten bie £anb&erren bergcfhlt »erad)tltdj, ba$ [te eč in £>et £attge ntd)t met>r ertragen fonnten. ©te jagten bal;cr im 3crt>re 1259. mttten imSGBinter alte Jpungavn bič auf bie, fo in ^Oettau marett, auč bem £anbe; unb botben barauf bač #er$ogtf)um*Dttofarn an; ber par in bač £anb tam, jebocf; o£ne .^rtegčootf, bamit eč nid) fc^iene, alč mare er ber erfte, ber bcn neultci) gemadjten griebeu bradic* (b) Snbeffcn »eram jMtete cr bod) / ba§ pet; beruffene ŠKitter »on ^arbecf, fur fid) felbjT/ unb of;ne feinen £5efel)f, ben ©tctjerern £ilfč»6l!er §ufuf)v*ten. (c) (a) kovncd ^v(tp*23. Unb aus btefm p. 1074. ,,£)o „gab Sbmug < 2 Sela bon Ungern $erjog ©tepfan bon Sigretu //ben ©feprern ju amen dpaubrman , ber maj bocbfertig, r} unb berfpradj fieb off, roie fein Jperr gedjatiffe bete baj //banb. ©r facj ju ©recj mit £atbfe, unb beiatb bo djarom ,,m Sar. Sftacbbem cbam £err (Satbolb bon StuDam, ber /,au^ nicbt gebiel ben Oanbberrn. £)o fant ber gbiintg bor //©raf 5 (mboifen ju atnen -tjaubfman, ber alle an bem i s //£a«t> 68 ,/Sanb bielfen ungerifc^e frero , M fcre &U 8cmt)f;emn „tt)w:t) »ec&ricffen.,, (b) Pernoldus ad an. 1259. Styrenfes in Ungaros infurgunt, & omnes, exceptis, qui in Petovia fuerunt, five occi- dunt, five pellunt intra paucos dies ipfa Hyeme, & le- gatos ad Ottocarum mittunt, Ducatum illi deferentes; ftatim vero ipfe in Styriam venit, fed fine exercitu, ne pacem violaffe inculparetur. (c) ®>en t)erfeIoe jum 3 a&re 1260. Permifit Ottokarns, uc ineunte vere ambo ftrenuiffimi Comites Hardekkenfes, & multi viri elečli, quafi ultro, & propria voluntate, pe- cunia Styrenfiura condufti, quod ipfe clam difpofuit, vi- cinis auxilium ferrent, §. LVIII. £)ie #ungartt tvaren im gvubjabfe 1260, trn juge / um ftd) gegen t>te ©teperer ju rddjen. S)a*Tie aber faben, ba§ fte §ugletc^ gegen bjtemtcbifcbe 236itev ju fecbtert batten; jogen fkf) biefeiben jurucf, obne n>a$ ju untentebmem ©te famen ^tngegen (gingangč mit einer befto grbjjeren 9 ttacf)t an bie Sttarcb, paffirten biefelbe, unb erbielten Sinfangč mtt tbren 23 oitruppen einigen ? 3 ortl;eil; mobep bie bepben Dtitter »on #arbecf ibr £eben einbugten. (a) ti abee ben 13. eben bie* feč Sttonatč ju etnem J^aupttcefen fant, erbteit £>ttofar cinen »ollfommenen ©ieg ; unb »erfoigte bepbe ifonige »ort J^ungarn (banu ttunmebr ^atte $onig šBcla audf) fetnert ©obrt ©tepban junt $onige fronen iafien,) ubev bie Sftarcb bii uacb 9>*egbwg. (b) (a) Ptr- Sfcj* © V* 69 ( a ) Pemoldui c. L Oluod audientes Ungari cum non fatis numerofi elfent, fponte receflerunt. - - Bela & Stepha- nus filius contra Auftriam, ad Marcham fluvium cum in- geuti exercitu venerunt ingrediente Julio : quibus Otto- kanis cum niulto paucioribus obviani ftetit. Principio Stephanus fluvium tranfiens, aliquam Vičtoriam habuit, & perierunt Comites Hardekkenfes. (b) Itaque in tam iuevitabilis neceflitatis articulo conftifuti (fagf Oftofar in fetnem @cljrei6en an »en 2(lejrctn»er toon bitjem @iege,) data nobis de Casio fiducia, irruimus confidenter. GUios Deus per manus noftras, & noftro- rutn, imo fuorum militum, exterruit, & proftravit, & in fugam convertit, ita ut fugiendbus cum iinpetu, & fe invicem comprimentibus, dičdus fluvius Morava- - niulto caefornm fanguine rubricatus fačhts fit, fiquidem in eo- dem fluvio fugientium a facie Dei interfečlorum tanta multitudo, quod per cadavera hominum & equorum, quafi per fačlos pontes nonnulli ex noflris adverfaidorum caftra intrarent, & occnpantes currus, tentoria, & exponentes quEque pretiofa fpolia acceperunt. ^iefje btefeč ganje Šscfrmben im 2lnt)icr lam cč nun ttnebev’ §u einem ‘Srieben; um ben bie bet)ben 5tonige »on £fungavn felbjl batl>en. 23etv mog bejfelbeit rnarb bas gan$e #er$ogt&uui (Siepet mit 0nfd)lu§ bet ©tabt $>ettau, bte nocf) in &unganfd)en ♦Ddnben mar, £)ttota uberlaffen. Unb $u me&rerer SSefejligung ber bergejlelffen Sreunbfcbaft rnarb babet; bie 23ermd[)lung eimt Sorten be$ ^arggrafcnč »on i 3 &ran* 7o HM* S Hij* SSvanfcenbttrg , Dttofarč ©djmejfevin&S / mit fcem jmcpten @oI)ne ^onigč S8ela, gletciječ tftamenč , be&tm* gen- (O (Sobcmn ftmrfce auci) bte £3eftatttgung tuefeS griebenš bcpberfeitč £u Otom angefucbt/ unt> bemirfet (b) (a) Pernoldus c. L Ilbi Bela pacem roga vit, & obtinuit, totam Styriam, & jus ad illiid cedens, arque Nuptias filii fui Bels cutn Nepte Ottocari Brandenburgica pacifcens. Padla pacis fiebant per Patrem Sponfe, & Ducem Karin- thise. Chron. Auflr. ad an. 1260. lilo tempore fačta eft Pax inter Ducera AuRriže, & Regem Ungariae, & terra Styri;e, quse a Bege Ungarias detenta fuerat, reddita eft Duci Anftrke. Chron. Auguft. ad eund. an. Rex obtenta - tali Vidloria progrelfus cum Rxercitu fuo in Ungariam, abinde poft paucos dies fub quadara forma compofitionis recedit, Ducatu Styrite cum Čivkate Bittonia (Petovio) quam adhuc Ungari tenebant, plenarie reftituto. Chron. Leob. ad eund. an. Ec proceffit O ta k e rus, ut totam Hun- gariam devaftaret; fed Bela mittens Nuntios concordiam affedbavit. Gluam Otto Marchio Brandeuburgenlis, & Ulricus Dux Karintbise tallter firmaverunt, ut Bela junior Belae filius filiam Marchionis , confanguineam Otakeri, duceret, & Bela Rex omni fuo jure, quod videbatur ha- bere in Styria, cederet, fk amplius quseftionem fnper ipfo dominio non moveret. Sicque N up ti a: celebrantur in magna gloria, atque pacis, & amicitia; foedera, inter eos perpetuo roborantur. (b) gti (Jnbe bed trn oorgeljenben §. not.b. aticsejdcjenen @<$rei* bend fagt Odofart Pnenotatatn igitur compofitionis for- . mam prsdidorum Regutn, Regina, & Ducis Bela; Sigil- lis fignatum veftro Apoftolatui traufniittentes petimus, ean« S 71 eandem a fede Apoftoliea confirmari, & ut opera: pre- tium eft, Apoftolico in tevnm patrocinio communiri. §. LX. Saburd) fam alfo £>ftotar tn £>ett ru&tgen 55 $eft£ bepber #er$ote er fic5 bičfjer fo mancf>e 3faf)re bearbeitet (>atte. €r rudte bafjer feinem bač /pegogtbum ©terier mieber em, bnč er feit bem Svteben »on 1254. barimt aušejelajfen f;atfe, CO tbm aber nod) bie un»ergnu$te ©&e. mit feitter ertebte« 0emal)(imr am $er$e; $umal ba er n>et>er einen , jur $rone fabigeit ©rben fcatte, noc!) »on fSJlaraaret&en mebr etnen fcoffcn fonnte, €r bntte jivar »on bem SpapjTe feinen undefrten ©oljn Sftifolauč, t»te etud) feine sleid)fatf£ unddite £od)fer , $u al U unb jeber, fotoobl »dt* $onigreiel)č bamtt nid)t jufrie# ben 4»aren ; lief? ber $}np{t bem $eni<5 tn 0e<$em»art berfelben burcl) fetnett £ettr o&en §. 52. gefeljen. (b) Bzovius Annal. Ecclef. Tom. XIII. ad an. 1260. p. 691. N. 6. Hoc ipfo anno Alexander Papa Nicolaura Regis Bohemise filium nothum, Opaviae Dncem, ad omnes digni- tates, Praelationes, & principatus faecuiares dignum ac- que aptum fecit; duabusque ejusdem Regis filiabus natu- ralibus facultatera fuccedendi in bonis paternis, fimul ac maternis čonceffit. Cum autetn accepilfet, Proceres BoS- morum muffitare, vererique, ne Nieolaus in Begni pof- feflionein fuccederet, mifit ad eos Bernarduni Furconem Sediš Apoftolics fcriptorera , qui omnibus prsefentibus mentem Alexandri aperiret, feilicet quod is nunquam cogicaret, Nicolao Duci poteftatem concedere inRegnum Bohemise fuccedendi : quanquam ad reliquas dignitates & honores illi non illibenter fecifTet. Itaque Bernardo commifit, ut eam declarationem Regi Bohemise, coram Principibus repnefentaret , proteftationemque nomine Apoftolicse Sediš interponeret, ne unquam Rex corona- retur prsetextu difpenfationis conceffie , Nicolaum in Regem Boemi se nominare, aut inaugurare. §. LXI. &ttofor fcef<*)lofj • alfo bte €$c, in ftclcfrer ct mit 59fcargaret&en in bač jef;nte gelebt, fur ungultig p ac^ten, um jtdO eine antere ©emablinn beplcgen p fetrnen. ©leicbmic abev bte^u cin 23ormanb notlng mar; fo Hejs man aučfpeitgen, Margareti) Ijatte ma&renb ifp rem ŠCufcnt^ait in tem ^lojier p £rier mit tem 0e* iubte ter emigen ^eufc^teit ftcf) sevfmnbem Margareti) tmfte 73 tovffe foldječ, toentgflenč offenfUc^ r nicfjf mibevfprecbeu; j»etl fte anfottjl |u befurcbten gebabt J>atte, auf anbere auč Dem SBege geraumet $u toerDen. Sftah gab e$ alfo fuc cine ricbtige @acf)e auč, Die feineč S8e»'eife$ notbtg f)atte. (a.) (a) Pernoldus ad ati. 1261. Ottocarus de quiefa Andrice & Styrise poflTeflione jam tutus, aufns eft facere, qtiod diu jam animo coxic, & Dominam Margaretam , cujus oderat Sene&utem, fua voluntate, fine aučdoritate Ee- clefias, repudiavit, non foluin conqueftus de fterilicate ejus, fed etiarn falfo fpargens in vulgns, qnod jam certe fciret, eam elle monialem profeflam. SMefeč le|fcre fdgime Orrofar felbft ju feiim &itfd)uWigung t>ov in dnem ©c&rei&eu an Den non roelcjjem mir in fokjenDem §. 64. neben loevben. §. Lxn. £)ec $6nig fd)c ftdj alčbamt ob«e meitem Sfnjjfanb eine anbere $prin$e§mn jur ©emablinn au£. UnD Da banu Die 2 Baf)l auf ^unegunben, cine £cd)tev beč £)ec|ogč non SSulgarien, unD (Snflimt Deč .SDomgč non ipungarn aučftel; fo begebrte en Diefelbe non biefem let^tevn, al$ ftcb bet)be, um Deu, im oorigen ^abre gefcf)lojjenen §rie* Den fomobl r cil^ aucb Die Dabet) beDungene $ 3 emtablung feiueč jungern ©obnč SBela, mit Dec branbenburgifcben $P«n$ejjmn, beftdttigen, in^Bien beofammen befam Deu. (a) Sftacb befcbebencr $ufage mucDe ba£ f&et)lagcr auf Den 25. Octobr. 1261. anbevaumet, unD attcb Den namlieben gag $vej*burg ool^ogem (b) $ 9 ?arga* i vetb 74 H abcv fmbe edicije Sage $u»ot, ndmltdj bett t8* eben tncfeč Sftonatč, »on $)rag nad) €m\$ in £)eftev* teid> »erfdjaffet; allioo f;eniad) getotge Sinčunftc pv /pof^altimg angeiotefen ftovbcn (c) (a) Pernoldus ad h. an. Bela Rex ad Otakerum venit Wiennam , & pacem firmavit, & fponfalia filii : Člani praeterea Otakero depadlus eft pro ukore Kunegundem Neptem fuam ex filia Conftantite, (b) Cofmce Pragenjis Continuator ad an-l26l. Eodem anno VIII. Cal, Novembr. Princeps Regni Boheraorura duxit in Uxorefn Cuuegundem filiam Hoftilai Bucis Bulgarorum in Caftello Hungarite PolTen. Pernolb jtuar ju eben Die* (etn Saljc fdjteibt: Ipfe vero (Ottocarus) Praga; nupfit Chunigundte prredidbas, quam fecuin coronari fecit. Un& &otnc<£ tv tli '^ 4 p* 78 . sati/ Daj? Dte tfjocbjeit tvegen einet £ 3 ttofarn jugejloffenen Unpdjjltcbfeit in Dač folgenbe 3 af)C feerfcboben tvorben tvdre. 2 IIIein Dem 6elobfen Continuntori Cofm. Prag■ i$ biHtg, bte§fall$ mef)r ©iaiiben bepjumejjen, d$ Del*, tvie tvie in Dem gleidbfofgenben §. not. b. feljen tverben, felbjl jugegen getvefen, Da £>ttofar bet; fetner 2 ln* ftinft ju^irag mit feiim ©emafjlmn Deu 23. december 1261. empfangen , unb jtvep Sig bacnacjj mit Detfelbm aliDa ge* frbnet tvorben. (c) Cofm. Prag. Continuator ad eund. an. Regina Marga¬ reta exivit de Bohemia verfus 'Auftriam XV. Kal. Nov. Petmolb JU eben blejem jjoljre 1261. Juffit eam (Ottoca¬ rus) federe in Chremis, deditque ei Caftrum Crumpe- aawe f Villara Grevenberch, & alia. §. LXTII. 75 §. LXIII. gu grojjever ^evbeitlicbung t>tcfev neuen <£f>e toavb and) bie Fottiglicbe ^onuug bič babin »erfd!joben, un? gea^tet bereitč im »origen ^abve atte Slnjfalten ba&u gemadjt »ovben »aren* 00 S)a nun £>ttofar ben 23 . december bie£ mit feiner neucn ©emabHnn nad) $}vag Fam, unb bet)be auf bač berrltcbfie empfangen tuorbeu ftnb , touvben fte in bet &)omFtrcbe allba »on bem ©rjbifebof $u €9?ain§ in SScpfepn $eben anberer 83i* fcbojfe geFionet (b) 23on t»cld)ei’ 3 ett fofovt OftoFar evjl ben Foniglicben $itel annabm; 00 ba er ftcl) \>or« ber nut etnen #emt beč $onigrcicb$ S36t)meu, unb ■£m*$ogen »on Deftemicb unb ©teper geuennet batte- (d) (a) @c&on im $a!j« 1260. madjfe Drfofar Ošertonfiaffung iu feiner ^'comuig. Sgeil aber bamate Deu neu enovite (Srjbifcbof »on SBlainj nodj nicbf bcftdrrigef mate; fo tu bielfe £>ffocar, bafj anflaff DefjRlben Deu <£rs&ifcjjof »on ^ 3 cag, unb SBifc&of »on 10 limu| Die $ronung»ornef>mcn Dbvfren- Sbao ©graben beč s j 3 apfte*> fel)e man be» &e*f insiotfcfjen ber (Srjbifcbof »on STiatnj feine 53 e(bffiigung erf)(elt.- (b) Cofnue Prag . Continu{e Annales Zuietlenjes Linckii Tom . i. ad an. 1261; mo berfel&e utifer anDecn bač grofje Snfie* gel beč neuen ^6nigd befdjretbef, mit bet llmfcbrift: S. Oto- kari, five Premizlai qumti Regis Boemorum, Marchio- nis MoraVise, filii WencesTai quinti, Auftrise & Styriae Ducis. (d) @telje beti 0 ngang bee o&en §j 5 o. not. a. angejogenen tttfunbe N. 28. §. L XIV. ^)krauf gab beu $ontg spapjt Sflepan&ttn bern IV. foti3ol)l bon femer $t*6nung f alč aucf) bon ber neuen 9Seve$tgung tn etnem ©e&retben Sftad&vtcbt; unb ent* fd)uibtgte biefe le^teve cben mit bern oben angefu&rtcn 5301’ibanbe, bafš 9ttavgaretb fitf) bot.i&rer ?3enndf)lung mit betu (Mtbbe etbtger ^eufcbbeit berbunben bdtte. (a) ber $J3apft fjierauf geantibortet> ift ni# befannt; unge$ft>eifelt abetr bat er e$ bet) ber (feadje gelafrett, ibte ibm foidje bovgetragen morben; $umal ba Margareti) bagegen ni$tč eingemenbet, folgltcb, bač abgelegte @e* iubb baburdj iWd(jtbejgenb eingcftanben batte* (a) &uod Margareta fervandaj pudicitiae voto fefe ipfa, an- tequam nuberet, adftriuxilTe diceretur, de-quibus ex- ftant literae excufinorix Ottpcari R. ad Pontificem poftea data;. Litt. priv. Rom. Ecel. Tom. L p. 253. fdpveibf Ray. naldus Tom- XIV- ad an. 1260, N. 21. §. LXV. 77 §. LXV. &ct nun folcfjergejfalt £>tfofar ten 33ejti? tet 4 ten ^eršogtfjumer mit tem sermeinfeu šKectte feiner up jiojfenen ©emabium nicbt rnežjr fce&aupten fonnte : fo fteng ec nun an, tiefe £anter fur erofnete šKeicbžiefjen, tvie fte ti mtcf) in ter Stot maren, an$uerfenneit; unt fuc^te tiefelben in tiefer ©genfc&aft turd) faiferlidje 23e* iefjnung $u etf;alten. $aifer šfticijart ertijeiite ifjm and) foldje im ^a()ve 1262 . §Cd)en, unteretnč mit ter lelmung uber SBbfjmen unt žetven, (a) £} $■ bus ab Imperio debitis & confuetum teneri, integrali ter & fimpliciter in feudum concedimus, & donamus, tibi- que & legitimis tuis hreredibus, quemadmodum eft prar- fcriptum jure & titulo feudali perpetuo poffideudos. (bj) (£č mitb ndmftcf) bet’ ^urfdrften in bem ganjen gebenbtief nicbf mit einet ©t(be flebadjf- 3a ; ed finber fid) bemfelbert f nic^t etnmaf etn 3eug bepgetucfef. SŽBotauč ki$t a6jufeben ift, bag bte ©adje nidjf nur oljne ^emtlligung bet furfJen, fonbern aucb obne betfelben 93 otnnj]en in bet (jetrne oorgeejangen ijt. (c) §.195- not. d. §. LXVI. Um nun abet: ftrieber auf ©etivuben, unb i(jre .^in# bet $u Commm, fo genofi biefeibe , fo lang ©tenevmavf untet bem $onig bon #ungam ^erblieb/ bte if;r in bem grieben »om 1254» allba eingeraumten ©tabte, unb ©cblojfer, fo oiel man meij?, ungejiotei ©o balb abetbač£anb trn 3<$re 1260* att ben $onig in ^cb* # men tm, murben il)v folc&e, mie man fc&retbt, benom* men, unb nicbt mebt’ bann l)tmbevt $Pfunb ®ulten $uc jabviit^en Untevbaltung bengelafien. 23 alb bavauf abet ioate fte auč gan& ©te^et »ertrieben, unb baburef) ge# $n>ungcn morben , ifjve gufludbt i^ven SBefveunbten nad) S&eifjen §u neumen; aUn>o fte if;ve ubrige fuv^e &ben$$eit in einem $Iojbet ^ugebraefjt Utti, CO Ca) fovned 55. unb 56, SBo pm ba$ Sanb toatb unferfan Sftatn et bet gratoen, mi fp bet $apbe 23 utg unb ©tet bte 79 H »te ic toucbett fcefdjaiben oon ^unigen paiben. S)o fp toucben »eric&f/ fc«i genoj fp m pn ntdjf. 2)o ecs »on ^uben&ticg oec|iiej £)aj $en)jiri£ ec ic {tej (£[)auro fpinbecf SOJcicfd^ ©u(f Slu fuc Me §ran> jedjanf fjinj SKeicbfen in Daj Oannf atnen ^tojlec fp 6elaib Unj fp batin ne »ecfcatb t>ifem cbucje 3 tc ec »on if)c in ©tepermacf batfe, fvet> bifponiven $u foroien. 00 fc&te alfo baroalč nod) in @tct)ecroarf, trot) i»ac im ?oejl§ tljrec 0utet\ Ca) Sftan fefye biefd&e im ^Hn^ange IV. 30. §. Livni. 8o Jjl> §. LXVIII.’ 3u bern tft in ebcn t>tefcm ^a^re, nad) bem fBevtc^te #ontedč, unb ailer ubrigen oftcrvctd^ifd^cn @čfd)id)fe fd)reiber, §fgnc$, £>te Sodjtet 4 @ertruben$, bent $w §oge Ulridjen oon $drnfb*n oermablet n>ov£>en. (a) ŠRun abei 4 pjTag $onig £Ktofar mit t>cmfeI6en fo gute premih* unb 2Rad)bavfd)aft / ba§ if)tt Ulrid), mit #intanfe£ung feineč eigenen SSruba 4 ^)I)iIippen^ , gemefenen €r$bt* jč&ofS (Salzburg , nunmebt ermal)(tm $Patriavd)en 3 $u Stguileja, im 3a&r 1267* £um £ibcn alla* feitter ©utet einfe^te. (b) ^ŠBie ift eč bentnad) glaublicb/ bafj £)ttofav 4 fur bie ©djirnegermuttei 4 Ulrid)cnš> ttod) in beffen £ebS* geiten fo foenig Sidjtung gebabt f;aben folite ? SButbe uber bie§ ©evtvub in fbld)em Satte nid)t tnefaicbt gu ifjrev 5 tod)tev 4 tn bač naf;e $avnt&en, al$ in baš fo febr entfernte Stteifjen, gu ibtm Sveunbcn i&vc guffoc&t genommen bdben? 00 kovne d & ap * 27. „£>ie Sungfraroen (Agnes) nam jum 9H5etb //QBon ^eimten Ulrei^ //©a bie dbocbjeif gefcbal) * * //Sroolf bunbert brci; unb ©ec&jt£j jat*: Chron . Leobienfe ad an, 1263. Itera eodern anno Dux Carinthiae cum Domina Agnete contraxit matrimonium. Unb fo audj anbew. (b) 2Sie m mun febrn nwben §. 82. S. LXIX. 8i hJ* S §. LXIX. gernet* %irt> in eiucm m'(>anMnen fummavifcf)cn SS^eicfjmfse alfet ©elMenten M ^)e^ogtf;um^ (Steper, ivelcf)e3 ubet Me itn %al)u 1267 . gefci)ei;ene 23et’pacfj* tung mfaffefc toorMn, aušMuddicf) gemelMM bafi |ieb$n ©ettrub fut' i&ren fžfaf&etl t?ier fmnbett SDčatf špfennige $u ^ieben babe. (a) @ie mat* alfo nod; in Mefem 3 'aMe im £ebeu, uttb genofi -ibre ©uict’ nad; bet' adgemetnen £anM&;ei’pad)tung. ift and) Mefe ©umme fut’ Me bamaligen geiten fut' fo gevingfugig nicf)t an$ufef>en; t>a nad) Mm ndmlidjen S3er§eicbni0e bet ganbešbauptmaun fomobi fut ftd>, alč Me gan^e ^ 8 efa$ung mi ©t’d$, nid&t ineftt banu fnnf buuMvt 3ttard) be^og. (b) (a) Rationarium Styri$ [jeiff biefeč Q3et'yul)nt(5 bet; Lami e- cio Commcnt. BjJb/• Caf* Lil . II p. 75 . U n D fd n Cj f fllfo ati .* In noniine Domini Amen. Anno Domini MCCLXV. regnante Domino Ottacliero, inclyto Boemorum Rege, Dače Auftnse, & Styrife, ac Moravias Mareliione felici- ter, & potencer, ex mnndato Venerabilis Patris & Do¬ mini Brunonis Olomucenfis Epifcopi, ejusdem Domini Regis per Styriam vicem tune gerentis, ego Hehvicus Notarius de terra Thuringise nationis trahens originem, rimatis diligenter & examinatis omnibus jmseditSbe terrce Styrise Officiis Principatui attinentibus, omnes proventus eorum in hoc voluniine ftudui compilare ; Primo poaendo Hummales; poflea nomina Villarum, & numeruin prsedio* rum, qualitatent, & quantitatem reddituum plenius ex- primendo. Poftmodum vero au. Domini MCCXVII. menfe Januario exiftente Domino Rege apud Graetz, lo» i cata cata funt officia Styrise, denarios folventia pet prsdičlum Dominum Brunonem Olomucenfem Epifcoptun & Domini Regis Confiliarios in hunc modum, & polita in punfto, quo vix altius trahi poffunt. Un& nad}t>em Ote (Jrftaptfj etneč jebroefon Ott§, ©ericfjfč, unt> 9X«uf ube« Ijaupf au^emotftn tnitb, (jeijjf e$ : Summa vero prsefcri-. ptorum totalis VII. millia Marcarum & CCC. & XXXIV. Marcarum praster officia prjediorum. Ex his autem tollit Domina DuciJJa CCCC. Mar c as Denariorum. (b) Item Capitaneus Styriae (fdljrf i>ač OSerjeidjmjj fotf) 'tollit pro fuo Salario & Cuftodia Caftrorum in Gmz, prseter turrim in medio poutam, quingentas Marcas De- fiariorum. §. LXX. $Beito fu^vet £ovncd ®erfvuben, benmtglud* feligen Sob t5ve^ (Sobncč 5 t'tebrtd )3 fd>mei#tdj kmet* nenb, etn* (a) dobami berid^tet er dud), bafj fte tbve Sod)ter, Siguefett, bte SBttlme t>eč #er$ogč tu ffjen, bem ®rafen Ulricb »on #eun(>urg $uc ®je gege* kn l)Cibt. (b) 9 ?mt aber tfl grtektd) evft trn 1268/ mie mir gleid) fe&enmerben, ^jSfteapel ent&auptet morbett. C <0 Unt> i>k 9 GcrmdI)lung SfgnetenS gefdjafje nod) fpatev , ndmltd) im Sake 1270* (d> * (a) c. ftap* 55. in kn ‘SBotfen: liebett $ink$ „®jlaat fp kn fet 7/ (b) &np* 28. mit kn %orfen : ,/QJnn #e»n&urg ©raf Ulrei$en * * >/S 5 ie -£)etjoc)in ©ertraufen //©0 83 „©9 cja& pm bie Srauten „3&r $o$fer je ^2Sei&.// CO §< , 7 2 - not * b - (d) Unb biefeč §.91. not. a. §. LXXI. 2Bemt temnacb tie ©efcf)td^te teč ^»arfen SJerfab* 'renš .Ottofarč gcgcit ©ertruten , unt ibreč balt bar* nad^ in SDftifšen befdfjiojšenen £ebenč einen ©iauben fin* ten foli; fo mug man biefelbe auf baS 2fabv‘ I f 7 I * Ijtnau^fct^en. €3 mirt felbc fobann um fo glaubmurti* ger, aB in eben inefetn $abre £>er ^brttg bon SSol;tnen ©ifrtben oon ^b^enberg, ten obermebnten Sienjtmann ©ertrubenč/ auč einem puren £ 3 erbacbte, unfeblbar etneč #ocboerratb£ / auf etttc graufame %xt p Sprag tat binricbten lajfen; 00 mobet; er and) auf ©ertruten eiuen ftfrgmobn gef^bpft baben mag. C a ) SSir roerben folcbed unfen fef>en §. 90. not. b. §. LXXII. 23 on ter geben%fd)id)te SBarienS, terfelben Sod)# ter auč ter trittcn Sbe, mei§ man nid)tč cmtereč, tann, ta§ biefelbe in iijrer ^inbbeit einem ©obue teč #er* jogč ©tepbanč oon Stgram, teč $bnigS oon Jpungarti Šanbečbauptmanng in ©teper, jur (£be terfprecben mor# ben. (a) Š 3 on griebricb, ibvem Šobne, aber i(t bcfannt, ta§ er mit fammt feinem SSetter Conratin / ^aifer Svietricb teč II. ©nM, ten ev im ^a&re 1267. nacb l 2 3ta* 34 S ^tatiču Begleitete, nadj t>et tmslMItdK« @djlacf)t tu Slpulien, gefattgen, unb t>e« 27, November beč folgcn* t>en Safreš 1268^« ^Reapel euf bauptet tvorbe« i|i (b) (a) Tabuloe Claujiro - Neoburg. pag• 1042. ,/^t’uft) 9 JuinCt // vx>avt> gepomi nacb $lbfdjie!) iT>ret? ^afferč ^unicj 9lo* „man, unb tvarb bttrdj it’ SDhiffet §ram ©emcutfen m* * „{jeuraf »gjerjog ©fetfan vmn Sigram, fleltcjen in ^inbi*' „fdjcn ganben. ^erjocj ©feffan voa$ lunici ©ftffbnS t>oti „$ungmi Drč $unflfren ^aubtman in ©teirmardj. Ob //'Sram Skavta mit iren @emaf)ei ^inber gefjabf b«b, ob« unb wa ©p begraben tigt, fe$en bie Cronicfen nidjf.,, (is) Albert us /Ivg. htf bem JJrfliJio />.98* Innocentins au- tem Papa quartus, Fridericum depofuit, Carolum Mar- tellum Coinitem Provinciae, fratrem fcilicet Regis Fran¬ cise, conflituit Sicilise Regem: contra quem Conradinus Nepos Friderici ex Cunrado filio fuo, veniens in Italiain cnm Duce Auftrie, & magna multitudine Gertnanorum, cura Carolo inivit confličlum , vi£toque per Germanos Caroli Exercitu & fugato, Germani predam fugientium infequentes, Cunradinum cnm Duce & pauciffimis reli- querunt. Otuod videns Caroius, qui Te in m on tem cum magna parte Exercitu's fui receperat, ut videret receffus Germanorum, Cunradinum quafi defolatum invafit. Quo, cum Duce & quibusdam aliis capto , indeque abdučto, exercitus ejus difperfus ob predam miferabiliter fugatus eft , & occifus. Scripfit anteni Cavolus Clementi tuni Papse exiftenti, quid faciendum effet de Cunradino, Glui refcripfit eidem, quia ei favebat: Vita Cunradini mors Caroli, mors Cunradini vita Caroli. Gluo fcripto vito Pati m Caroius Cunradinttm cura Duce Anjina & cseteris decol- 85 %_ <$« %, decollavit. Henricus Sfero ad an. 1263. Conradus ReX invitatus diu a Lombardis & Apulis, priori anno Italiam ingreffus, adbuerentibus & faventibus fibi plurimis Civi- tatibus Romam ingreditur, ubi gloriofe tanquam Impera¬ tor cum magno triumpho fufcipitur, Domino Papa tune apud Viterbium exiftente , parvi pendens Papaj excom- mumeationem. Poft hajc verfus Apuliam progreditnr cum exercitu , ac liabito confličlu cum Carolo Rege vi čl 11 s & captus eft apud Neapolim , ju (Tu pnedičli Ca- roli decollatur, IV.Kalend. Novemb. feria fecunda, Cum ipfo etiam tune decollatus eft Friderhus Dux, fiiius Her¬ manni qnondam Marchionis ds Paden , Dncis Auftria. ?0?eljtere ©cribenfen pon btefer ©efdjidjfe fann man bet) bem P. Calles Annal. Auftr. Tom. II. pag. 461. bič 467. in Sftofen nadjfeben. ©ntge berfeiben befcbufbigen audj mg Dltofatn, ba§ er mtf etnettt feintgen ©cbreiben an ben ben‘žob itonrabing ju beforbern gefjolfen l)dtte. bere fjtngegen bebaupfen fogar, etn ©ebtdjf ju fepn, baf ber ^apft an ber djinricffung ^onrabinč einen 5:[>et[ ge* babf babe. * 2 Bag ubrigeng Calles pag. 461. not. a. pon eineni ©cbretben beg $apfteg an d?6nig Dffofarn Pom 14. Dtfobcr 1268/ ben gefangenen Conrabtn, unb $riebrid£jen betceff.-nb, bet; Slamalben ju biefem 3af>re metbeč, tjl cine Smtng ; benn biefeg ©ebreiben lautet nidjt an ben čtonig pon 536 bmen, foubern an ben ^arbtnalbifdjoiten oon Dfria. §. LXXIII. 2>a?1 fjriehid) tbivHid) ben £ttcl time uott Dejlettdd) unb ©fener gefuf)t 5 et r>ak, babon \tm gen ntdjt aHein ^et) Utdunben Centabmč bon ben ren 1266, unb 1267/ M ibeldjen ev untei’ biefen Sitel l b al$ 86 t J§, (tič 3^*3 mit einfdmmt; (a) fonbevn ev 4 ttennet ftd) aud) felbft fo, tn etner unter feinem Plamen au^^efevttgterr Ur* fmvDe tom M? 1259 , mit Dem au3Drueflid)eu 23et)faiK/ Daf iljme Diefe k^Den ganber, alč prititegirte alte Stilom Dien feittev 4 f^oraltevn, fomoDl Dem StdoDialvedjt nad), ate tevmdg Der pritiiegirten Sftad)foIgSorbnung erkid) angefaden mareu; obfdjon iljme foldje ton Deu knadk bartcn jmen .fonigen ton #ungavn, nnD^o^men, ge* maitti^atig torcnfDalten sturDcm (b) (a) £)te (e|fere crfodf)Het P. Calles Annal. Auft. Tuvi. It P- 4 6x. not. b. ofnung ^>atte r griebrid? nmrDe mit Dev 4 geit ju Dem 33cft§e femev 4 tdferlid)en J^erjogtDumev, £)ejler* veid> / unb ©tepete, gelangcn. Ca) grunbete fid) akr Diefe Jpofmmg uugejmeifelt Darauf, Daf ac? Chronkon incerti Autho- vis bey bem p. Pe$ Tom . I. p. 687 * (b) man nodj im 3af>ce 1*68. barauf ttrngienge, uBec btenocb tmmec fdrifttcje jmep < 2Baf>fen Svtd^av&en^, unb p^onfensf/ Conrabtnen ju ecmaken ; erftekf man am> betn ©cfjvetkn ^onigo' Dtfofarč an ben § 3 apflunb beffen $lnt* more [)terauf; toorinnen ec Diefe brtffe '2Baf>(/ fofern fte atif Dte perjem (Eonvabing »01* ftd) gekn follfe, »crknem fur nidjjttg erfldvef. $5efel)e l)iemn Ttoinalben $u bit* {trn ^Japve. §. LXXV. SJJavgaretij Tcbte tnbejfen, feit km fte im 2fa$re 1261, nad) Cremč mfcijaffet motren, ailPa mit duet* €^vlid)en #of(tatt »on kn (SinMnften / fomok k$ i|jt gut’ itnfevimltung angemiefenen ©tvid) £ankč, alč audj iker cigenti;umitc&en ©ufer. (a) ©te erft)df)net feibft in dner Určtmk »om ^ake 1264, bo$ fte ukv 4 ganj Iatt (etn SBejtri: bet) #orn ktmm, kn man aud) t>aš ‘Pongretdb nennte) fpeciali jure ju gekefen i)Cik; 00 tt>eid)c^ Siučkucbeš fte ftd) unfeijlbar jum Untevfd)eit> Motnen, okr etgenen ©itfer, kkenefe* (a) PcrnoUus ad an. 1267. Affličla Regina honefta tamen Curia vixit ufque ad annura MCCLXVII. (£g ijl baf>er eine ^erfaumbung ikocnecfeitcv toann ec i&np* 28, fdjreibf: //©aj £kemč ec fero ftc^en Itej ungemadj, uttO mit $»of: //Unb bo f» nick mole Itgen m */§)o k* ec ir »ergeben,,, (b) 88 S (b) P. Cattes Annal Auftr . Jam. II p. 414- f^VeiGt aus! eb nem C o d MS. Zmetlen/. Territoriura Margarete Regina! večdigale ipfa innuere videtur fuis in literis an. 1264. Zwetlenfi Monafterio datis ; ubi de pofleflionibus fuis agens, addit: qua noftra jurisdittioni fubjacent per onmes termmos de Polan, tpuibns Jpeciali jure dominamur- §. LXX VI. Unfev t)tefen ležeren muf aucfj ®vdi>enberg geme* fen fep> meii fte foldješ tm 3ajre 1266. Dem 3tlofer £iltenfelt >, allmo fte ftdj t^vc ©rabfldfte evmd^Iet alč etn ©efc^anfnif, (tfjrem 3tu$t>rucf nad),) fomoE)l untee ben Sebenben , alč 'oon ©obee> mcgen , ubergeben fiat (a) ©te favb bač folgcnbe 1267 . ben 28- £^tober €reim>; unb rourbe, le^tmiUigen £ 3 er? fongen nad), |u Žtltenfelb neben tavern 93 ater, £>er£og Seopolb bem @lomic(j>en, ©tiftern btefe$ 0 ofter 3 / §ur Srbe btftatUt. (b) (a) ©te Urfunbe btebon ftefje im Sittfjnnge N. 32. (b) Pernold, ad c. an. 1267. V. Kal. Novemb. pie obiit, fepulta in Monafterio Lilienvelc Grifeormn Monachorum. Nam in illa fundatione fui piiffimi patris Liupuldi Du- cis, teftamento fibi fepukuram elegir, donans illi Mo¬ nafterio villam Grevenperch , benefecit & aliis Monafte- riis, & pauperibus raultas Eleemofinas dedič. < 0 Uiorum raagna turba eam cum Lacrymis ad fepukuram deduxk prster mukam Nobilitatem. §. LXXVII. 89 © H it $ §. LXXVII. Sttan fdjreibt internem, ^nig£>ttofar jjatte ifce mit ®ift »ergeben Iajfen. (a) spetmolbuč aber, il)r Sp of« faptan, ber eč am befiett miffeu fonnte, unb ben $onig anfonjt tu fcincr @ad)e t>evfd)onte, Cb) mad)t nicbt bie minbefte Sttelbung, i(l and? md>t mW fdjeiniiclj, bag, ba £>ttofar ficb fo mit md;t bergegen jjatte, mo it>m am allermeijfen baratt gelegen mar, ber 9>crfon S0targaret&en$ M £u merben, um {id) etne am bere ©emaprnt bet^ulegen, er e$ mmmel)r getljan baben follte; ba timi Margareti) in feiner feiner tibfid)ten mef>r im 2Bege |teF;en fonnte, (a) kovne d cit. cap.. 28. Talnice Claufironeoburg. p. 1041. 2Ujj mati jalt nad) 0jrifU ©eburD MCCLXVdl. jat’ lie$ lunici £kofar gram ©iarejarefen neraben ju d?rrmč. Tbom. de EaJJelbacb p■ 731. iMargareta fedic diu pri vate in Crems, doneč liaufto veneno vita^ fini vit, & in Čampo liborum cnm Patre fepelitur. Cufpinianus in Auftria p. 2g. Edit. JVec bel. Margareta repoiita in Kremps oppido fexto poft divortium anno eft ab impio rnarito fublata ve¬ neno, in Čampo Liliorum fepulta, cui Coenobio muka bona fecit. Unt> ji> bie 6g«:wid)tfd)en @efd)id)tfd>vetbev uberf)aupf. v(b) Nefcio (.fdjtei&f Per?ioldus ad an. 1267.) guamdiu ta- ceat Deus, doneč in vindičtam exurgat. Propter probro. furo & injuftum hoc repudium. multorum Auftraliutn af- fečius, & fides in Ottocarinu valde vacillavit, qui fic ex jufto PoiTeilbre tranfivit in injuftum,# Sed coutraJios ipfos crudelem fe gei*ere incepit. -pat Peniolbon t)ie* ; , m U$ £0 %, $ Je« %, fed ju fdjrei 6 ett fulj gefcauef 5 fo mucbe ec cjetptfiltcb nid&t oevfdjtDiegen !>a 6 cn, bati ec tI)C enblidj audj mit ©ift i>abe. oeegeben lafeti. §. lxxvhl eBert btefctn 3 d)ve 1267. bcfd>Io§ $ontg St* tolar etnen $n>et>ten dteuJ^ug nadb $>ceu§en; ju mb djem fyn bereta trn ^abce 1255. §lleyanbec, batut miebec im^djte 1264. befett ‘blacijfolgee , $)apjtUeba* truč tec IV, unb en&Itd) aucb južlnfauge btefeč 2 faf>r$ spapjt glentenč bet* IV. ju bemegen gefucijt f;atte. Ue* banu$ gab tljnt ju mefcetec Slnctftrung bte ^efugnif, alfe biejemgen IMttbec , bic ec bat , fon>ol)I fcbifmati* fcfert, al$ unglaubtgen § 3 ollecn in SKeuf&n/ unb Sttbauen, entceifen nritcbe, m\m nicbt fd;on anbece $at$oltfdjc, infonbecbeit bie beutfcljeu Scbenčcittec, bacanf etn 3 tecl)t Becgebcadjt fjaben, fuc jtdfj unb fetne €cbett etgentbum* lici) bebalten ju fonien. Cletnenš fe§te nun binju, baji ec aud) bač Žanb £t$auen aufč neue ju dnem 5t'bmg* vetcbe ecbebett / unb bartmt nad) SBtUfuc eitteit dbcijl* gldubigen ^onig folle einfe^en fonuen. O) (a) Sad ©djceiben ^jkpftd Mepanbetd bed IV. ba 6 ett mic fc&on oben §. § 3 . ecmdbnef; bad Pom $apfe Uc 6 an fefje man im %ntyrant>enburg mit t>en ©cintgeti ftiei gum Ungl# aber mat’ t>er iBinfet piefeč $al>re$ fo geltnbe , baf? man mit t>em $rteg#eere uber bte »ielcn SDJorajte nict)t fortiommen fonnte , unt> alfo gepmngen »ar, um>errid>tev @ac&e. mieuer &urud %u M),mu GO- (a) Chron. Zwetl, U\)m Smcfiud ju Otefem %af)W: Hoc etiam auno Rex Ottokarus Nobilibus Bohe mi a:, Moraviae,, Au- firiae, & Styriae in unum convocatis, expeditionem mo- vit verfus Pruffiam, ubi tamen milil dignum egit,. aura nimis intemperate fe hab en te. Chron. LeqJ j- a d an. 1268. Ifto auno Otacerus Prufehiam. pergit, fed propter ilagna, opise iiTo anno non congelaverunt, redile. Petrus de Dus- huvg in Chron. PruJJ.’ P. III. c. 120, An. Dom. 1268«- Otto Marchio Brandenburgenfis,. & filius ejus, & frater earnalis, Ottocarus Rex Bohemiae, multis flipati militi- bus, & potentia annatorum venerunt Prufehiam in fubii- dium dičfce teme, ut videlicet rebellionem compefcerent Pruthenorum. Sed - - defideratum defiderium didti Prin- cipes propter molliciem hyemis non poterant deducere. ad etfedtum ; fed dereličlis Chrifti fidelibus terne Pru« fchiae in magnis perienlis, ad propria funt reverfu §. LXXX. 3n Mefem gage rourbett t>em $omg »etfcbiebene ber »omebsuften fteperifebert Sanbe^berren angegebeii; ate bdtten fto miber ibn gefdbrlicbc @acbcn angefpomten ; t>ic er alfo bet) ber guruettunft in feiue ftfnber gefangerc unb nicbt e^er »iebet auf frepen §u0 ffelfen Ing? m z bani* 92 banu bh> fte tbnt, nad) cina’ ©cfaugnifŠ t>on fteben iiv^tcn / faft aile tf>re 23 ejtcn, unb ©c&loffcr, in @t t)er* mavt $ur £3erftd)erung i&rer £reue etnraumten; oon be* nen er fobann nidbt menige gan§Itd) šerftoren ite§. (a) * ' (a) Chron- Salisbnrg. ad an. 1268. Rex Bohem/ne infefto negotio a Prufeia revertitur, & quosdam Styros fufpedtos habens de proditione captivavit. Chron. Leob. ad eund. an. Hoc anno Ottocarus Nobiiiores Styria2 Bernardum & Henricum Comites de Phannberg, de Wildonia, Pe- tovia, Liechtenftein, de Stubenberg, captivavit, & per Caftra ad invicem fequeftravit, Caftris eorum plurimis ufqne hodfe diffipatis. ©te nevere Umftctnbe baoon fon* nen bepm tfTtttijaue kagen, bet ce 4110 ^ovnecfeit tv$afylet, p. 1080. nad)gefe[)en tnetben. §. LXXXI. £)te iljm feblgefci)lagene Unfernebmmtg in ^reufieit fud)te er mit dnem anbcrn glorrctcfjcrn ©enfmaie er* fegen. €r iie§ ndmlidj auf bem $)la$c, mo er im 1260. ben berrlidjen @ieg gegen bie £>ungarn erfocbtcn batte, eitte @fabt erbaucn, unb fte nacb ibrer gage SJiar^egg nennen. Ca) (a) Chron. Leob. ad e. an. Civitas in Marchekch ab Otta- kero Rege Bohemite conldruitur juxta flutnen Marchiam. Ibi aliquando idera Rex Bohemice a Regibus Hungarite, videlicet Bela, & Stephano vičloriam acceperat glorio- fam. Unb fo qudj bač Chron. Auftrale 311 fctefčm §. LXXXII» 93 IB §. LXXXII. (£be nocb Stom -Ottobar trt ^preugen m/ t*vad)fe er ti bet) bem J^er^oge »on .farntben, ber bet) ibm bcu tnal in 33o^men mar, babin; bag et 4 t&tt mtttelfl cmer, ben 12. december beč nmnlicben 3a&ve$ ju 0obiebrab aučgefertigten UtJunbc, einem €rbe alkr fettter fomobl geben f aB eigenen ©ufer ernannfe; foferne er »bne Š 2 'm< teriafjung etneč £etbečerben mtt Sob abgtenge. OQ (a) Sas nocb »orbanbene Siptoma fann man im 2 inhangt JV. 35. nctd),eben. §. LXXXIIT. Sem ldbiid>ett Gruber beč #erjogč bagegen, $>bt* lipp bem abgcfetjten Sr^btfeboffc »on@al$burg y ]ud)ten fte 5it einer anbern anfebnltcben 3nful $u »erbelfen; r»o* j« ©regoriuč $>atrtard)enč »on ftfguiieja , tnt 2>abre 1268. ober 1269. crfolgter Sobfall bte erfte ©eiegenbett gab. ^bilipp mavb aud) an beffen $plaB, auf (Smpfeb* lung ^ontg .Ottofarč, nod) im 2fabre 1269. »on ben pitularen mtrfttd) erfoablet Ca) Ser neu ermdbite ^>apft ©regortuč ber X. aber, ba er im ^al>re 1272. auš idfitna atdant, $elte bcnfelben fttr cingebrungett, unb erttannte an beffen ©tatt ©rafen šKepmunb »on Sburn, ben bamaligen 33 ifd)offen »on €omo, $um ^atrtareben. (b) (a) Cbron • Le ob. ad an. 1268. Ulricus Dux Kannthiae ad Aquilegienfe Capiruluin venit cum intereefforiiš Otakeri, ut fratre m fuutn Philippum ad liane Katliedram promo- vetet. St er o ad an. 1269. Gregorius Patriarcha Aqui- nt 3 leglen- 94 \.j£ S legienfis obiit, in cuius Iocum eligitur Philippus, quotr- dam Salisburgeniis Eledhis frater Udalrici Ducis Ka- riuthise. (b) Ughellus Ital. Sacr. Tom. V, p. 95- Poft exce(fum G re¬ go rii Philippus frater Ulrici Ducis Karinrhire Arcliiepifeo pus SaHsburgenfis liane federa occupavit liaud refragante Capittilo, in cujus gratiam liaud tainen confinnationeni ebtinuit ab Apoftolica Sede, queui a Patriardiali hac fe- rie exclufere plerique Scriptores tanqnam nefirie intrn- fum - - Raymundus Turrianus Mediolaneiifis , Pagani filius, clara majorum nobilitate, propriaqu.e virtute illu- ftris , p-aulo ante Comenfis Epifcopus, a Gregorio X. fanftiffimo Pontifice fublečfus eft Patriarclia Acpiilegienfis aiino 1272. die 17. Febr* §. LXXXIV\. SnDeffm flarb ^)cv^og Ulvtd> mx 5 Mrnt&ett ned? fn bcm namlidjen ^al>re 1269. of>ne #hitedafttmg etne$ £eibčecbenč; (a) toomit banu ber Sad »orbanben mar, auf ben ^dntg £>ftofac »oit bemfelben $um gvben aUev feinet’ ©uteč etn^efe^et mavb* £>ttofav abec mac bamal »a^mberet, ficl) nad) ^dmtben fdbjt §u »erfucjen, um fcte 93cdaj$enfd)aft perjonlid) an$utrctten; tnbem ec %\t eben btefer geit mit bem $onige (Stefan »or Jpun&mt ne«e J£)dnbd befam. (a) Cbron.Salhl. ad an. 1269. DuxKarintIiis obiit. Cbrm. Pohrami ad eund. an. Ulricus Dux Karintliiae fine liberis moritur> §. LXXXV. 95 §. LXXXV. ffanb ttamltcf) bie Hutter t>cv 0emaPntt be$ Itoni&o in S8oF)men t&rem ^ater, t>em -JDonicj R3ela pon ^ungarft 7 / auf feinem Sobbetfe bcp ; ttnbnabm, nad) beffen J^>infK>eit>en , per.fd)icbene ^feinobten beč j^omg* veict)č jrpungam mit fid)/ nad) £3bf;men. ©teptan, bet ^bnig oon J^>uitgavn / fobette biefelbeu oom ^oitige £)ttof:'ap gurude; bet eč aber §u baben, -oba* bteoon etmač &tt mi|ien , laitgncte. Ca) Unb baburcf; famm bcpbe ^onige auf$ neue in eincn ©treit Ca) &orftecf £mp + 88- /,Bu Ujcem OSaffer dfjam Pucelj cbfagen „Pe\p ^uniginn pon €D^atfcbavo iM ^in getcerae gccno tfiet Zait) um icn CBaffer 1)1: „Peni lunici lacj fp ju allec Srijl „cm mit einjigec pet rf/Utit Pie 0)latnof, Pie ec bet. z/UtiP Po $unig ^Befam /;UnP £>we Sceiroe epom Pon Patm r/ Po oecmiefit Pec ^unicj ©tetpIjaB f/Pcepc <£[)lainof gpottleidj „Pte ju Pec Ungec ^ontgcetcfj fcljullen gepocn. ,/ŠcPec $3oten funt ec Pare //Qegen ^eijatm Q5il Pcat /,feinen ©cprocigec ec pat //Paj ec pecpec Pen gentej //unP im triPec mecPen Hej f /m 96 rr^Bab t>m cm SRec&f enpf>ueref fter. „bem v>* željami Dem mar baj froer, „unb ljež ej roann fuc ein ©ebriefd)t$ „baj er fo §rdt»(eidjen t)ef<$g „fettt berlorn ©ur an in /; ©unjt »erfigf ev bie *]}i>fen f)in. * * §. LXXXVI. £5ftofrtr fd)tc Itt ba&et anffatt fcirier beti 9>ropffcn m\ Grunti nad) ^arntljen, um bač J£)erjogtf)um famnft $vain, unb allert anbent guge^jorungen, tn feinem Sfta* men in SBejifc ju ne|men* (a) £)iefer aber Iteg ftd) bon beč »erjlorbenen J£>er$og$ Gruber, $}&ilipp ben un* langjb evmd^ten ^atvtarc^en pon 2fqutieja , bejtecbcn, bag er Ujm bie mcijlcn £)erter in ^avnt&en , unb ^rain in bie £>anbe fptelete* (b) (a J &otmecf j&np. 87. ,/©aj jem Oljarni tt>aj fof //iJerjog Ulretd) ber .fernec //©t’ fant ben $3robjf oem kritne „!)tncj $ernben ju ben £emn (b) ^bett berfelbc 2Jmp. 88. ;/ &n $of, ber ref t;m COffofarn) $unb, /Mi fteb in c&urjet fltinb „<|herr ^36tftpp unfemunben fjef „^3aibe SBurg unb ©ret />in ben Oannben jtoain //Sc ^eenben, unb je £f>ratn r,ber $oče fpradj: Sef) fjan oernom* /M 97 „bo ft$ 6« unfrern bemag „£>err ^f)tltpp (Smr 93kg „Daj er 0o w>olf greijfen cm; „Daj bub er mit Dem ^robfi fcm „Der marD mit im je £Kaf.,* §. LXXX VII. ©olcfječ benmg ben ibonig »on 23of>Hieh, ba§ a mit bem oon J£)ungam f tu ISetref ifjreč neuctt ©treitč/ einen ©tillftanb «uf fttoei) 3a^r lang mačete, um fdbfi ttact) $arntl;en gci>en §u founert. Ca) €r untevmavf ftdf) felbeč, tt>ie aud) ^rain, in fut^ev geit. (b) Unb bet š&ifprucf), ben $M;i(ipp frierauf nmcl)te, mavb auf Diet’ ©cl)ieb3mannev permiefen; bie fobatm erfannfen , baji Ptflipp auf feinc Soberung 23ev§id)t t&irn, tf;m bagegen bon bem $ontge bač ©evicbt/ unb bie £u <£remč, ftie aud) bie 23ejte 93ofenbeug §ur Unterbaltung einge* raumet meeben foilte; fo aud) gefd)al> (c) C») kotntc f eben aUba* „£l)untg ©fepbcm ©pradfj icf> mf« „<žn) berocifen $err pon ^Jebairo //Daj (Sto metu 0>feinat konten baiut //eccic§fen. žgben becfelbe &ap, 91, „$u &5cc bon bec $erren 0uen 9)fjt/tpp mufi: ruen „auf bte Cannf furjic&c w bacj €cemj baj ©ericbf „Unb bte 5Diauff man pni Itej #/ Unb »aj ec 1jet geniej ?/ bec $)ucg bacj $ofenbeug.„ §. LXXXVIII. €$ toft? §ft>ar btc SBermadjtmJ #er$og Uhtcfjč in fdetvef t>e$ J^ogtlmmč, mt> m$ a fon ji £ef)enbare$ fefftj/ '99 befag , ek« fo ungultig, al$ menig kerauf fJ&ifipp, nacf) km alfcn kutfd)en ge&enred&te, einen Srbanfprud) mad)en fonnfe* €$ mar aber md)fč neucč, ba$ W ^atfer, unb anfcere gefjen^erren, e$ bef> krlep 23eiv mdd)tn$en, entmeber gan$, ober $um Sbeif; bemenben liejjen, unb barauf, al3 ncue £el;en, ke 3nt>e(litur er? tlmlten. (a) 3rt beffeit SBetradft, unb Sfn&offung, fdp net e$, fcabcit bie ©d)tebčmdnncr bem ^onige in %$ol)* men , nebft ter §lU©kalberla§mfd)aft #er$og$ lllric&č, bie obnel)in aujser allem @treit mare , aud) bat 32>eft$ beč lel;enbaren #er$egt&um$ auf allett Sall juerfennet (a) ©oldjergejlalt »erfebafte itn 3af>re 118^- bet' unbeerbte dbetjog Dftolar v>otysš$fet>er fetnetn Slnberroanbfen, S$n* jogen Peopolb bon Deflerreiclj, fetne ganje OSerlagenfdjaft: „ Dux Styrenfis ( fd)t'eibf D as Obranic. Zwetl. jum befagfen Sake) oinnem hsereditatem reftarus eft Liupoldo. lini) im Saljre 1192. (je§ eS audj^aifer OorlfariuS ber II. Dabep: Ipfo eodem anno (dtejjf man in bet ^eie^ersperejifcijen re,} mortuus fuit D ix Styre.nfis Otokar nomine, qui antea dicebatur Marehio Scyrenfis; & quia hsredem non habebat, Dux Auftrios Liupoldus fucceflit ei, & accepit eundetn Ducatum de inanu Itnpera- toris valde folenniter apud Wormatiam in proximo Pen- tecoftes, quod evenerat tune in IX. Kal. Junii. 0)en fo »ermadne audj im 3nl)te 1266. ber junge Conrabtn feinen jmcp Dbeimen, Subroig, unb dpeinridjen, ^faljgrafen atu Slbctn, unb $erjogen in SSapern, alle fetne. fomof)! etgene, aiS Oebengufer , auf ben gali, ba§ er Petne SeibeSerben nad) fid) lieg. Confiderato (fagt er in ber ilrčunbe, Die man in ber tuvbaycvifcl)cn fo gennnnten gnmbltdjett n 2 %ue* io a S 3(ti0fu^utt3 untev ben Bepkjgm Z?V. F. nadjfe&ett 6ann,) ipfo iincero affečtu , quo nos Avunculi noftri Kariffimi Ludowicus, & Henricus illuftres Coinites Pala- tini Rheni, Duoes B a vari« fideliter educanmt, & adhuc quafi patres unicum filium fuum ulnis gratuitje benevo* lentise favorabiliter ampleftuntur, ipfis univerfa bona noftra, five patrimonialia, five feudalia, cum omnibus hominibus noftris utriufque Sexus quocunque titulo ad nos pertinentibus, tam in parcibus Germanih, quam Lati- nis, fi abfque liberis legitimis deceirerimus ex hac vita, donavimus pleno jure perpetuo libere poffidenda. Unb fm itn Saljre 1263. bet §all mtrftidfj porfjanben tv>at/ Itejj *b tn 23efref bec bambercjtfckn Celjen nidjt aHein SSifc^of SSertljodb in fi> lt>eif babep, bajj er bab fokjenbe 1269. ^Jfafjgrafen Oubmig bfefel&en alb neue 8ef)eti perliek/ fonbern eb 6e|tdfftgte if>m bab cjanje ©efcljdft audj ^aifer Sfubofpf) ber I. im 3a^re 1274. mit etnem diploma 9 tpeldjeb unten §. 106. not. c. porfommen spirb. §. LXXXIX. S 5 a§ akt ^ontcj £)ttofat jemali eine fatferltcfje USeleljnuns ukv t>ač #et£03tfjum ^atntlje« ev&alteit |>atte, iji ntdjt tne mtnbefte @put »ovljankit. 3>n ttef ftintjeam ber seifilidjen Se^ett/ ke ton km Št^fftffe^ @al$ut<* ab{jten$en, wrgfi<& ftdj berfelbe mit km, bal6 barnad) mu erma<en €r|Kfc&offe grički^, t>ag if;m t)iefer fotdje trn Sake 1270, untet genugett 23 ekmjt# fen, §u grepfacb, eimt er$btfc&cflid&en ©fak in$avm fljert, mtkk* 00 (a) Chrott* S ior (a) CJjron. Salisburg * ad an. 1269. Dux Karmtkise Ulricus oblit, cujas Ducatura Rex Boemise una cutn feudis, qus ab Ecclefia Salzbnrgenfi tenuerat idera Dux, fibi Rex indebite vendicavit. @bbawi akt ad an. 1270. OtSke- rus Rex BohemiiE, conditionibus quibusdam mediantibus, feoda Principum Auftria;, Styrice, & Karinthis Ftifaci manualiter recepit a Domino Elečdo homagium fibi cuni juramento faciens & Ecclefias Salzburgenfi, §. xc. S5ee ^ontg/ ber biefe £ef;en pevfonltd) empfteng, Qten et* geftiftet batte. (0 2&ie abev bte £itmd)tung befiel* ben ei*§el)let rnirb, vied^t fold)e mebv nad) bev Sabelj alč nad) bem 2£al)ven, (d) (a) §. 71. (b) Chron. Leah. ad an. 1271. Per riercenfnm Trahse ten- dit (Ottocarus) in Styriam. Cui cum Syfridus de Me- renberg fefline 11011 occurreret, sgritudine eorporis pne* pedittis, Rex moyetur, & perfecutionem fufcitans con* tl % tra 102 tra eum, mandat eum fibi cum promiffione praemii in Bohemiain praefentari, Gluem quidam Miles Ortolfus de Graez invitatum cepit, & Ulrieo de Diirrenholz, fuo ’o*ffieiario exhibuit, & liic “eum Regi in Bohemiain pne- fentavit : ubi morre acerrima tormentatus interiit, & vifa funt clariffima lumina in loco mortis fute, frequen- tius viri innocendam confeftantia a plurimis fide dignis. kotntd A«p,99. Unb auč i&m kagen p. 1083. ,,Spm „©epfrib uon SDlecenbecg mori) fucgebeti Čljunig £)ttaf?ern „bon feinen getnben, ec folt ein fRauber fein , beč bod) maj „etn gercdjter man? ©ottleidjec, unb'gcummec. So liecj „bec 0)unig Q 3 af)en ben unfdjuibigen, unb in eijjnen £3an* „ben fucen nad) $>rag : iiejj ec pn fddaipffen iemeclidj, unb /; barnadj lieg ec pni frenfen auf bem ©aigen bifferlid; mit .. „bem ^fieflen. Unb bo bec $cume 2 )ian nidjfč tboif cene« /7 ben, unb fd)cap, baj ec (itt ben $;ob unfd;ulbtgieid), bo „liej bec €l)unig ainč nad;res ain $ 9 ian gen auf ben ©ah' „gen, bec ben Unfdjuibigen mit atnen Ojoiben ecfiuge.,, (c) Dipl. Sacr. Styria P. II. p. 328. Hic in Crypto jacet Sepultus S. Sigefridus de Marenberg, qui in temporibus Regis Ottokari Praga; martyrizatus, & deinde per fuos confanguineos huc allatus eft. Supra Sepulchrum lapi- deum Statua D. Sigefridum repnefentans ad murum eredda eft, circa quam lisec verba exprefla leguntur : Sefridus de Mernberg. Policarp. Richard, f. A11110 Domini MCCLXXII. paflus eft. (d) Sa bie ecfde 9 ?adE>cidjf fjiebon bon #otnecfen (jecriiljrf; fo fann man um fo ficfjerer glauben, ba(j, nad; feinec ©emoi)n^eir, biefelbe ubectcieben fep. §. XCI io3 §. XCI. gu eben biefern 2 fabce fcbveiben bie meijlen oftev* veidbifcbett ©cfjviftjMer. ©ž ^atte £)ttofav gneten, bie »ernnttmete #erjogtnn »on ^arnt^en gejnutngen, ©caf Ulvtc^cn »on J£)eunbuvg, einen ganbbevrn in @tet)crmai'f/ ju ebelicben, um t>a£>urc^> baž babenbevgb fd)c ©cblut ju unterbvuden , bamit felbež nicbt etnm mit £>er geit if;re gobevungen auf £)efterretcb unb ©tepec cmeuereu močite. Ca) $S3ic abcc fel>en nid)f, t»až bem $ 6 nig in £)bfjmen batte nupen fonnen, baž babenbetv gifcbe meiblicbe ©cblut in Zgneten ju untevbvudcn; ba baffelbe nod) in jrnepen ^vinjen einež macbtigen, unb ecbabenen J^aufe^, namlid) in ben jtocp @bb«cn ©on* jtautienž, #einrtd& bež eclaud)ten SJttacggcafenž »on SDtafkn, unb £anbgvafenž »on ibuvingen, ©emablimt, blubetc. (b) 5Ba$ ^atte ubec bie§ £>ttobac »on bent babenbergifd>cn ©eblute mebc ju fuvcbten gebabt; ba ec bie £dnbec nicbt mebc cmž bem »crmeinten £fted)te ^acgacetbenž / fonbecn im ©egenfpiel d^caft 'bec taU fevlicben 3 n»efiituc befa§? 3 »bem fcbeinct uuž »iel* mebc, bafj Dttolav ftd) biefec 33ecmdblung in fo lang miberfefeet Ijabe, biž 5 lgnež, unb tl)v ©emal)l, ftd) mit il)tn , megen ibvec Mobialgutec unb 2 lnfprucf)e, nadb feincm ©inne »ovbev »ecglidjen batten. S)ann, ba§ biefec SSecgleid) tbnen bep ibvec 83ecebltcbung »on bem $onige mit ©eioaft ecpveffet toovben fet> r fagen fte felbft in einec Uvfunbe »om 2fabv 1279 1 »on bec t»ic unten ceben toecben. (c> (a) Chron. i<>4 S (a) Chron . Anftr. ad an. 1270. Domina Agnes Proneptis inclyti Leopoldi Ducis Auftriae reličla Ulrici Ducis ab Oddacaro Rege tradTta Ulrico Comiti de Heunburg in depreffionem generis. Arenpeckius in Chron. Anftr. pag. 1211. Agnes filia Hermanni Ducis Atiftrise, & Comitis Badenfis & Dominae Gertrudis de Medling, Uxoris fuse defponfata fuit Ulrico Duci Carinthise, cum quo non ha- buit liberos. Fort cujus mortem per Regem Ottokarum fuitcoačla ad ducendum Ulricum Comirem de Hevvnburgh, ex quo genuit filios & filias. Cufpinianus in Auftria pag. 44. Othacarus - - Agnetem Leopoldi Neptem , Ulrici Carinthise Ducis (viduam) ne iterum fobolem ex aliquo Principe produceret, cui Auftria olim legi time cederet, Ulrico Comiti de Hevvmburg in Carinthiam, in dedecus familis, defponfavit. Un£> fo etud) ctUe anbece/ foivo^t alf ald neueve ©efcbic&ff<$wiba\ (b) £5et;De tnarm bajumaf noc& mn ?eben, unt> ftafftn cmcf> bepbe ©ticceffion. £)iefric(j ftarb itn 30 re 1282, unt> liej? nad) fidj $ufo , feinen ©obn. Sftbredjf aber lebfe fcid auf t»ad 3af)r 1314, uni) funtedief? jroet; @ 61 >ne, fimanend, unb SrioDric^ett. < 28 te foldjed t>ad Chron • Er- furtenfe bep bem UrfJi{tW 9 ad an 1314. bejeugef. Q?pn SdeDnc&cn iff befannf, t>a§ bad bermalige ganje *£)aud ©acf>fen bon it>iu in gecaber ginte ab(tanmi?f, 40 §.183. §, XCIL Set’ mit bem $ont<$ bon «£Htn<$am auf pep ^aF>re gefc^Ioffenc ©ttUftanb mat nocb nidjt ttovbet), alč bet pen 33o&men au$ $4vnt&en puct ubvc S Ho* 105 Im geroeving in £>ejtevveiclj evmavtet tour&e. Ungead)t tcjfcn lieg t>icfcm Dev »on #ungarn in etncm ^)intevt)alt »ovpafjen ; unge§meifclt/ um ifmt, mitteljl 23cmad)ti* gtmg fctnev 9>evfon / um fo leic&tcr »te gefo&erten $lei* noDien ab&rittgen fonnen. .Ottofar belam abev f)ie* »on n od) in Seiten iiftacljvidjf/ unt> na»m einen anbevu/ miemobl unbeguemevn $£eg, un» lam gludltd) in £>ejlev* vetcf), £)a Dev $onig in #ungavn fab, »ag feitt Un* fd)lag entbedet mav, unt> t>oc» etmač getf>an »aben molite/ lie£ ev Die gan&e ®egenb um Sfteuftabt »evurn bič nad) 5S3icn, unb an Dač 0ebuvge / »evtjceven. Ca) (a) Chron. Clauftro A/eohurg. MS, ad an. 12^0, bcp betu ^ 3 . (TrtUes Annal. Auftr. Tom. II. p. 472. not. b. Ottocarus Rex Bohemiae cum Stephano Rege Ungariae per juraraen- tum utriufque, & Epifeoporum & Nobilium foedus ami- citice & pacis confirmans, in Karinthiam cum Nobilium militia progrediens, ibidem Caftra & munitiones, qnas fibi legarat Ulricus, Dux Karinthiae, expugnatas poffedit; cui etiain per Styriam verfus Auftriam redeunti Rex Stephanus infidias per multos Comanos & Ungaros obviam deftiuavit, ut fic poflet eum occidere, vel captivare: quo comperto Rex Ottocarus per aliam viam Auftriam intravit. Infidi« vero fentientes ejns evafionem, totam terram inter novam Civitatem, & Wiennam, occiiione hominum, vel caprivatione, nec non’& prseda deftru- xerunt, nniltara ftragem in Clericos, matronas, pueros, juvenes, & fenes tempore hyemis exercentes. Cbron . Steronis ad eund, an. Stephanus Rex Ungariae circa fe- ftum S. Thomas Apoftoli miffo exercitu in Auftriam a parte meridiana Danubii illam provinciam devaftavit oc- 0 cifis cifis & in captiviratem abdučlis plusguam fedecini mil- libus hominum. Unb fo aucf) anbere. §. XCIII. gu £>(iem 1271* ftcl $onig £ 5 ttofar, um ftdj gegcu Deu $61119 Don #ungacn cadjeu , mit eincm mad)tigeu $rtegčbcere tu J£>ungam em, naf)m burg, Surna«/ unD anDete @tdDte/ fomobl cin ^ al$ anbecec @ettč Dec čDcnau etn ; rnujtte abec ftcf) um $Pftug|ien, megeu Sibgattg Dec £ebenčmittel, juvui Deu, unb gefc&ebeu laflen, Dafj Dte #uitgacn tl;m auf Dem gu§e folgtcn, unD eitten groben $beil DonOcjiec* ceid) mit SJtauben, unD 33 canD. Decftntjiefen. fant abec Duccb 23 ecmitfclung Dec ©eiftlicfefeit ttocf) im @oro* mec Diefeč $u einem unberboften §vieDen. (a) Ca) Stero ad an. 1271. Otakerus Rex Boemih congregato valido exercitu infra oftavam Pafclne iuvatit Ungariam, & devidtis munitiffimis Cartris, videlicet Presburg, & Altenburch, & Tirnau, & Caftro S. Georgii, & aliis pluribus munitionibus captis & devidtis , circa feftum Pentecoftes proptet confumptioneni Vidttialium reverti cogitur in Boemiam exercitu relaxato. Stepkanus autem Rex Ungariaa miffis in Moraviam & in Auftriam Unga- ris , Cumenfibus, per incendia & rapinas, & mukaš ftrages hominum plurima mala geffit. Tandem circa folftitimn seftivale per Epifcopos & Religiofos Viroi Demn timentes ad inopinatam & fubitam pacis concor- diam redierunt* §. ICIV. a h*.# 107 §, xciv. «Se«n jemald etn roeidmurbtget Svieben gefcfdofe« jDCvten, fo tjt ed get»ig Diefec. SSepnale atte $Md)te mi €uropa mirim Dcmfelbett aid $ceunbe »on eittec / obev Dec anbeven ©eite mit eingefd)ioffen. (a) 3t»et> tverfelbcn »on jeDem SfKde mugten ftc| fc^riftfic^ »etfmt? Dcn> auf Die #altung Dtefed Sciebend ju fe|en , unD Dcmjenigen &gei(e , Dec foldjen bvcd)en itmcDe, mebec mit SKatf) nod) c £|at me|t ba)jufte|en, fonDem ftcf) »on i|m ganjlid) ju tremten. (b) ©bett fo mugten aud) Die (Sr§btfd)cfe, uub S3ifd)ojfe bepbevfeitd $onigveid)e, unD ©taatcn, mit etnem e ftd) »erpfdd)teu / gegen Den aUenfadd fciebbcud)igen jlonig md)t alleiu mit Den J^ir* cbcncenfuren ju »erfa|rcn, fonDem Deffen §>art|ep auc| ganjlid) ju »evlaffeu, unD Dagegen Ded anDeru ^oittgd fcine anjunef;nien ; aud) fofenie fte Diedfadd faumtg fepn ttmcDett, ftd) felbfl Dec ©tcafe Ded ^acDinaldfolleginrad ju uutemerfen. (c} £)amit aber alfed Defb gemigec gcfd)df)e , fo foflte Die R5ejJ4ttigung Diefed grtebend eefilid) bet) Dem ^avDmaldfottegium, meti Damald Det papglidfe ©tu|i erlebiget mar, fobanit and) bet) Dem fimffigen $J}apfte »on jeDem $onig infonberfmt ang^ fud)t, unD betoMct meden. (d> (a) Ifem prsedičbe ordinationi', & Pači (jjeiff ti tit &em> »oni Svonig tn $8of>men ben 14, ^.gfp 1271... ju geferrigten guiebenčinjtruttmife im %ntyan$e ber Uvftm* bm N. 36.) includi voluinus & in dudi m us Exceilen- tes. Dominos , & Illuftres „ Regem Hifpauiai Rege® O 21 Anglise* io3 S Anglije, Dominum Richardum, fratrem Regis Angti«, eleftum in Imperatorem Romanorum, cum filiis eorun- dem , Venerabiles Patres, Domirios, Archiepifcopum Moguntinum cum fuis Suffraganeis , Archiepifcopmn Magdeburgenfem eum fuis Suffraganeis, Archiepifcopmn Salzbnrgenfem cum fuis Suffraganeis, Dominum Ludovi. cum Comitem Palarinum Rheni, Dominum Marchionem Mifenenfem, Dominum Ducem Saxoni£ cum fratribus & filiis fuis, Dominum Ducem Brunfvicenfera , & fratrem fuum, Dominum Ducem Brabantise, Dominum Ducem de Limburch, Dominum Albertuin Lantgravium Turingih, Dominum Theodoricum Marchionem de Lantsperch , Do- minurn Ottonem Marchionem de Brandenburch cum fr a- tribus fuis chariffimis, avunculis noftris, filios D. Joan- nis Marchionis, videlicet D. Joannem Marchionem Bran- deburgenfem cum fratribus & filiis fuis, Dominum Wo- Jezlaum Ducem Silefne, & fuum filium, Ducem Henri- cum, ac alios filios fuos, D. Chunradum Ducem Slefiae cum pueris fuis, D. Henricum filium Ducis Henrici de Wratislavia, D. Lezkonem & fratrem ejus, Duces Cuia- viaj, aliofcjue fideles fautores, & familiares nofiros cum filiis omnibus, Terris, Regnis, Ducatibus, juribus, ae poffeflionibus eonmdem. 3 n bernjcntgen aber , roeldjeg bet $ 6 nivj non ipuncjarn ben 3 . beg ndm[id)?n Sftonarč ju ^3i’ef;burg geferttgef, ^cigt e<5: Includi volumus, & inclu- dimus Excellentes Dominos, Philippum Francorum , & Carolum Siciliae Reges Illuftres, Carolum juniorein pri- inogenitum ipfius Regis Caroli Generum uoftrnm , Mi- chaelem Angelum Pabeologum Imperatorem Grsecorum, Andronicum juniorem Imperatorem Grsecorum, Generum noftrum, Bouslaum Cracoviaj, & Sandomerise, Boizlaum majoris Polonue, Henricum Bavarise, Inclytos Duces, Generos © **!# »°9 Generos noftros, Belam de Machow & Bofna fratrem no* finim, Vnofiutn Regein Servias Generum noftrum , Sue* tislaum Imperatorem Balgarorum , & Leoiiem Generum noftrum Ruthenorum Ducem, Mitislaum fratrem ejus- dem, & Wazulem filium Wazul;e, Duces Ruthenorum, aliofque fideles. (fa) Pro pacis multiplici firmirare eidem Regi Hungaris dari procurabinius, & faciemus literas magnificorum Vi- rorum Domini Henriri Mifenenfis , & Domini Ottonis Brandenburgenfis , inclytoruni Marchionum , Cognato. rum, & amicorum noflrorum, prsefenri pači, ex parte noftra incluforum; fliper eo (juod iidern pači, Conven- tioni feu Compofitioni nune fačlis per nos & Barones noflros, adhibebunt, Confenfum, conniveutiam, & opi- tulationein commodam , inviolabiliter obfervandis ; eo expretfiin cauto ram in literis Marcliionis Mifenenfis, quam Dommi Ottonis Marchionis Braudenburgenfis prse- dičtorum , ut li nos pacem contingat, quod abfit, in- 'fnngere, vel turbare, ex tune iidem Marehiones nobis non affiilent auxilio, confilio, vel favore: Sed fe a no¬ bis penitus leparabunt. Rex autem Hungariae fub eadem vel confmiili forma nobis dari faciet literas magnifici Do¬ mini Caroli llluflris Regis Siciliae , Ducatus Apulite, Principatus Čapu«, & Comitis Falcalquerii, nec non li* teras Domini Henrici Inclyti Ducis Bavariie, & Amico¬ rum fuorum. Cc) Item elečtus Salzburgenfis, & Venerabiles Patres Pa- tavienfis, Frifingenfis, Ratisbonenfis , Pragenfis, Olo- tnueenfis, Secowienfis Epifcopi de noftra, & Baronum noflrorum voluntate ex nune fenteutiam excomrounica. tionis promulgarunt, quam fi nos, quod abfit, padeta 0 3 trans- na transgrecfi contigerit, ipfo fa 6lo incurremus : & ni hi 1 o minus iideni Elečlus, & Epifeopi totum Regnum , terras- que noftras Ecclefiaftico fubjicient in fuis Disecelibus in- terdičio; no n obftantibus literis , feu indulgentiis impe. trans, vel impofterum impetrandis. Arcliiepifcopus Stri* gonienfis, qui ordinarius Regis Ungariae exiftit, & Ar- chiepifcopus Colocenfis ipfius Cancellarius , ac Suffra« ganei eorundem , Praelati Regni Ungariae, confimilera excomnnmicationis Sentendam in fcripds folenniter tu« lerunt, quam ipfe Rex Ungariae ipfo faddo incurret, fi trausgreffor pacis exifieret, vel turbator. Et fi in hac parte Archiepifcopi & Epifcopi praedičbi tam Regni Un- garis, quam Regni noftri & terrarum uofirarum negli- genres in exequendis promiffis extiterint, vel remiffi* punientur a Dominis Cardinalllms, quorum jursliddoni fe in hac parte fubjecerunt, tanquam juramenti pršili ti transgreuores. (d) Infuper promifimus & promittinrus juxta ipfbrum Baro¬ nu m noftrorum ordinationem, quod a Dominis Cardinali- bus, vacante nune Sede Apoftoliea, obtinebimus trans- miffis nofiris Nnntiis, confirmarionem pacis nune fačtcer hoc adječlo, quod ipfius Regis Ungariae & noftri Nuntii eirca feftum S. Mkhaelis nune ve n rum m iter arripient, & in fefto omnitim SamDorum proxinie fubfequenri fe Doininorum Cardinalium eonfpečlui prsfentabunt, & con-, firmationem noftris fumpribus & expenfts obrentam fa- eieraus ipfi Ungariae exhiberi. Iteai etiam Rex per 1'uos proprios Nuntios impetrabit confimiles confirmafionis li¬ tem luis expenfis,. & fumptibus nobis dandas. Creatus vero Fa p a c < ‘ nfirm a t i o n e m ea n d e m fi i b ilm ili. v iciffit ud i n e alt e ni tri siofirmn dandam faciennis largiente Domino, impetrari. §. xcv. St Ul §. xcv. 5 Dle #atipfarftffmui,$ ju unteifucben, tmb ju bc|Jimmen beti. 00 O Sa$ bet’ $onig m Zmigam normal auf alleč fKcd&t/ ba3 tv auf ©fetjemtavf, $dvntf)en, bratit, tmb bie 2 Bmbif 4 )e ‘fltai't ju Ijaben glaubte, obet’ ge^abt babe« mo4)te, fuc ft4) unb feme €t’ben 23erji4)t Umu. (b) Unb enbltd) 3 ) baf et’ auf gletd)e SBeife bem Sledit auf bie, oon bet fonigltcljen Hutter bem ^ottigvcicbe 4pu n* gavn entmenbeteu ^leiitobien entfagen ; unb bečmegett toebefcoon ibm, uo4) fetnen Stben ju eftugett geiteti cine Sobevung me^t* gemacbt metben fbUtc. 00 (a) Barones noftri confiderantes cum prsedičVis Baronibus Hungarise, ordinaverunt, & aflTumpfenmt juxta mandati tradki fibi formam, ut de ejetero pax inter Regem Unga- rise ac nos debeat obfervari, nec eidem Regi vel fuis turbationes vel) raoleftias inferremus , vel inferri pet noftros patiemur, includerifces eidem pači, & eadern val- lantes, Auftriam, Styriam, Carinthiam, Moraviam, Car- nioliam, Marchiam, ALgram , & Portom Naouis cum omnibus attinentiis eorundem, fecundum figna, diftiučlio- nes, & metas antiijufis*: prout etiam Progenitores noftri Reges Bolierrdse, & Marchiones Moraviaj, nec non An- tecelTores noftri Duces Auftrias, Styris, &Cariiithi«e, Domini Carniolie, Marchias, JEgrz., ac Portus Naonis ufque 112 ufque tempus vitae Domini Belsc Inclyta» recordationis, Patris dičli Domini Stephani Regis Ungarice poflederunf, & tenuerunt. Verum fi termini hinc inde fuilTent avulfi, vel mutati, Venerabiles Parres, Dominus Archiepifco- pus Strigonienfis, & Epifcopus Olomucenfis, Deum & jnftitiatn habentes prasoculis, fuper liis terminis & limi- tibns cognofcent: & id quod legitime definiverint, per cenfiiram Eeclefiafiicam partes faciant obfervari, (b) Infuper Dominus Stephanus Rex Ungarise renunciavit oinni juri, & ačtioni, quod, & quas fibi videbantur cora- petere, feu etiam competebant in Ducatibus Styri:e, Ca- rinthis, & Dominiis Carnioliaj, Marchiie, nullam de cas- tero fuo vel haeredum fuoruin nomine contra nos & lue- redes noftros fuper illis moturus materiam qufeftionis, (c) Renunciavit Rex Stephanus Hungariae faspedičhis juri & aftioni fibi & fuis haeredibus competentibus *He In- figniis regalibus, Corona videlicet, Gladio, Monili fela, Scutellis , & aliis Cleinodiis ac Thefauro delatis per Dominam Annam, Socrum noftram, in Regnum Bohemiae. §. XCVI. g>er nate $>ap{f, 0regorht£ £>ev X, foarb nod) m tem namlid)en t>eu i, ©eptanber erbdblet S>a er fuŽ) aber bamalč in ban $eiltgen £anbe befanb , unb erjt ben 27. 9 ftar$ 1272. nad) šKorn fant(a) fo er* fofgte and) er(f ben 5- bepben bie ange* fucbte 25 e(tattigung> SaS »on ban ^ontge in ^ol;men geferfigt* «nb nad) SKom gefcbidfe SriebcnSbiploma ttmrbe mit berfelben bem $onige »on J£>ungant, banu bas HiLjč S HiJS 113 t>ač mn $onig t>on #ungarn auf gleid)e 2Bcife tem von S3ol)mett wrt SKorn auč jugefantt. (b) (a) Ciacohius hi Gregork X. Anno Domini Nativitatis 1272, VI. Kal. Ajffilis Viterbio Romam profečtus Gregorius X. in Balilica Principrs Apoltolorum Vaticana , in Presby- terum & Epifcopum confecratus fme coronationis im fignia fufcepit pei*inanus Joannis Cajetani Urfmi S. R. E. Archidiaconi. (b) Rainald. Annal. Ecclef. ad an. T27t. IV. 31. Seqnenti Anno 3. Non. Maji Gregorius hujus toederis pačliones confirmavit, ac literas Othochari ad Stephanum, Stepha- •nique ad Othocharum Apoftolico Diplomate, qno erant corroboratce, comprehenfas transmittit. §. XCVIL čDa bereta im 2 ?afjre 1271 . ten 4 , Mpvil ^aifet Dtidjart fetn debeti in Cnglant befdjlogen fjatte ; (a) foll tie bmferiicte $rone, mic man febteibt, tem i^ouig m 5Sof;men wn €onrat ^utfurflen Coffn/ itn Sftamen aller ubrigen ^urfutflen angetragen rnorben fetjn; ter eS aber au%fd)lagen bdtte. (b) SlKem ein gleidjeS ev§df) tf let man fc&on pm 3 atve 1256 , betov $atfev Menart emdf)lct morten; jetocl) obne allen ©runt, tmb^Babt* fdjeinlicbfeik (c) Sur btefe$ 3 a&r 127 r« fann eč um fo meniger ©lauben ftnten ; al$ tarnal fein ^uvfuv(b ton Solin .mit Plamen Sonrat lebte, (d) (a) Contmmtdt- Parijii ad an. 1271. Eodem Anno Richar- dus Rex Romanorum , frater Regis Angliae IV. Nonas P Aprilis £14 S Aprilis apud Caftrum de Marchamfted viani univerfie ear- nis ingreflus eft, cujus cor in Ecclefia fratruin mi m rum Oxonice , Corpus vero in Ecclefia Monachorum *Cifter- fienfis ordinis de Hailes, quam ipfe propriis Expenfis extrnxerat, fepelitur. (b) Annnymus Pragenfis apud Peffinam Lih. III. c. p. An. Dom. Incarn. 1271. menfe Augujlo, miflus eft Colonien- fis Arcliiepifcopus Conradus, & a-lii cum eo plures No- biles ad Regem Octocarum , rogantes ipfum ex parte Elečtorum , qui habebant poteftatem, & jus eligendi Imperatoreiu, quatenus dignaretur afliunere apices Im- peratorise dignitatis. Guios Ottokarus Rex. fereniffimus benigne & gratiofe recipiens, honeftiifime traftat infra aliquot dierum fpatia : Et convocatos nobiiiores Milites Bohemorum , & maturiores setate , qnid opus fit fafto in hujusmodi negotio, ftndiofius inquirit. Chron. Bolem. Cfp. Ludevsigium in Reltcjuiis MS. Tom. XI. Anno Domini 1271. Colonienfis Arcliiepifcopus cum multis Nobilibus de Alemania, ab Eledboribus Principibus Imperii defti- nati Boeiniam , Ottokarum Regem adeunt, & inftant, Imperii Dignitatem, & fafces affumat, eo quod Romano- rum in Regem concordianter foret elečlus. (Auos Rex gratanter fufcipiens babico confilio de (perfuafione) No- .bilis de Rziczam, Burggravii Pragenfis, & aliorum ali- guotura Nobilium ftultam, & infanam eorum opinionem, de qua & tanti honoris augmentum, & poftea perfonam perdidit, imitatus, Imperialis dignitatis onus noluit ac« ceptare, (c) Continuat. Mart. Poloni ad ali. 1256. Cumque quidam de Principibus Ottocarum, tune Regem Sohemiie, in R.e- gem Romanoruna eligi procurarent, ipfe niipiam videni effe \J> S HslJ* ll 5 effe difcordiatn inter Ele&ores, procurantibtis hoc fieri non aflentit, diceas, fe de data divinitus gloria con* tentari. (d) befeljc Gelenium de admiranda fr era šf civili magnltu- cTim Colonia Agrippinenf. in bet* X)ev$či:l)ttifi bet brtftgett atzibiffivffc p. 48. allroo ConraDuč fc&on tm 3 re 1261. nerftorben emfonimf, unD Demfeiben unmtffdbac (Jngd* bat bet’ II. ejefofek tf t, Dec bi» tn» 3 af>r 1275, Ubtt. §. XCVHI. 3m 1272. gegen ben 3 ftonat £tuguft ftarb and) (Steptan, $6nig bon J£>imgat’n; ban fetn ©ofm, £abtčlauč, etn Qm bon $c£eu 2fain’re(3* buvgš, alč aud) anberer (Sd&fdfler, jn ^Dienflcn beffH* ben. (b) £tttofar, ber tf>n mit greuben aufnaljm, gab djm bie ©tdbte £aa , tmb .^lojterneuburg , rnte aud) ©toderau, ©ve%en$em, unb anbereš met)v\ (c) (a) Cbron. Auftrah ad ali. 1272. Stephanns Rex Un ga rite obiit, relinrjuens duos filios, fenior nomine Ladislaus, habens decem annos, in Regem eledlns eft. Cbron . Ste - ronis ad h. a. Stephanus Rex Ungaris circa Kalendas Au- gufti morifur, relinquens duos SuccefTores , tune etiani Ladislaus primogenitus ejtis ftatim in Regum folio col* locatur, ? * (b) Cbron. 116 ^ (b) Cbron. Auftr. cit. loc. F.odem anno poft morfem Ste- phani Regis Ungarise , quidam Comes diftus Magifter jEgidius, quem Rex Ungarue fupra modiim diligebaf, timens Reginam, & Ungaros, profugus venit ad Regetn Boemih, una cum fratre fuo Comire Gregorio: Hic de Caftro, quod Presburch dicifur, & aliis quibusdam Ca- ftris fraudulenter, ac cafualiter tune tempons fe intro« mifit, Regique Bohemiai in omnibus fpopondit fe fer« vi turu m. (c) Otbcrt baffelbe c. 1. Gluem (^iEgidium) Rex Bohemia: benigne fufcipiens, & ei ad lise plurima etiam donavit; nam tradidit Civitates La, Nievenburch, Stocherau, Greizzenftein , & alia quam plura, & duo millia marca« rum folventium annuatirn; in fliper dedit ei maximam pe- euniam, & Caf rum Prelpureh vino, tritico, & a vena, optime prasmuniviri §. xcix, ? 3 or bemfelben tt>av audj ©raf ^eiuricD 4 >on ©uf? futg, etn anberer {jungarifcl)er Magnat, nodj ju £ebč* jetten $6ntg (Stepbanč , jttm ^bsttg Stfobn* uberge* gangen, betu er aud) bereta guteSienfte geleijfet ^atte. (a) Siefem serbrofšen bie bem ©rafen Slegtbtuč befonberS ermiefene ©naben bergefMt, ba£ er mit 23 erlaffmtg fet* ner ©emapnn, einer bol}mifcl)en Same, nacij ^jungarn jurucbfeljrte, 0f)ne ba§ if)m baju som ^nig Stfofar cine anbere Uvfadje gegeben marb. (b) (a) Cbron. sluftr. ad ari. 1272. Comes Henricus de Guz- zinge, qui adhue Rege Stephano fuperflite Ungariam exiera^i %J* S 117 exierat, Regi Bohemiae adhaerens, Ungaris poftea mult* mala de Stym per rapinas & incendia faciebat. (I) Henr . Sfero ad eund. an. 'Comes Henricus de Gruzzing (Guzzing) qui ab eorum Rege de Ungaria eječhis fuerat, & receptus a Rege Bohemiae filiam Domini Zimlonis de Leuchenburch duxerat in uxorem , dimifla eadem uxore, in Ungariam eft reverfus, & reconciliatus Domino La* dislao Primogenito praefati Stephani Regis, tum 111 Re- geni folenniter coronato. §. c. 0g Fefjrte aber and) 0rof Stegibiug gae Mb mte* t>cc tn Jpungarn jurud; meld)eg meitev ntct)tg anbeveg ju btbeufcn f)atte, banu ba£ bag ©cblojj ^re^burg ba* burd) mieber tn bie £)dnbe bce #ungam unb ^umanett fcam. (a) £>ie gurucffebf ©wf ©ufjtngg abet* jog bie ubeljtcn Soigett nad) ftd). gg entieibte ttattdid) btefer, balb nad) feiner gurudfunft tn £mngavn, i^ela, bett •Devjogen gon SKaffomen, beg jungcn .^onigg £)l;eim, mit ©elegenljett eineg jmifcf)en i|men eufffanbencn %8ovU jivcitg / tn nxld)ent ®raf 0ufftng bem J£)erjuge eine 53evrdtbevet) gegcn bcn $6nig oovmavfe. (b) Ottobar, beffen ©d)n>effrrgtod)tei 4 , bie, n>ie totv obcn gefel>cn baben, gn SSeia »ernid&let mat, toarb bevmajfen bctvubev enb vuftct, bajt ev aufg neue mit bem $ontg s>on£ungaro ju tyed)en befd)lojj, unb fid) baoon rnebet bttrd) bie, von biefem ledeni jut €ntfd)ulbigung eigenbg abgefd)idte 53ott)fcbaft, (c) nod) butd) bag etlaffene Sibmabnungg# jcljveibeit beg ^apfteg ab^atten liejb (d) P 3 (a) Chron. n8 © Ho* (a) Chron. Leolienfe ati an.1273. Comes iEgidius non per mednim annurn permanens, quamvis a nullo, vel a Rege, vel fuis aliquibus, miquam laefus eflet, penitus in tetram propriam, 1 čilicet Hungariam, confufe ac peffime rever- fus , & predi člum Caftrum Preshurg aliis Hungaris & Cumanis recomilit. (b) Stero c. L Accidit autem , ut ciun Domino Bela Duce de MalFowe, Avuncul<* Regis predičli, & Confobrino Regis Boemi se, Comes idem in eontinnelioFa verba pro rumpens, occafioiie prefumptse proditionis, contra fupra- dičhun Dominam Ladislaum , ipfuin Ducem Belam in in* fula aptid Budam mi.ferabili nece profternerer , ifa, ut membra ipfius in fruflra concifa-, matertere fine, videli- cet Dominse Confobrinse , liliss Domini Stephaui Regis, in Monafterio ibidem conftiture colligerent, ac cum planftu & dolore maximo fepelirent. (c) Laudatus Stero d. L Ob ijuam caufam Rex Boemiae mašimo furore commotus, initam olim cum Regno On- garise concordiain , & ad magnam utriusqUe partis i nft a li¬ ti am au&oritate Sediš Apoftolicse confirmatam, refciiidens, nec Treugas nec paeem, folennibus Nuntiis Ungarorum poftnlaiitibus, volnit iudulgere, fed in confiniis eos juffit invadi, & ftatuit cum grandi exereitti ipfum Regnuiii Te lioftiliter aggreffurum. Utib fo audj Arenpeckius ad kune annurn. (d) Nofti fili ehariffime, (ftnb bi« < 2 Borfe beffd&en. im N. 37.) quod poft varia & gravia guerrarum diferimina, quas inter te, & clare memorise Stephanu.m Regeoiun- garise inimicus humani generis, pacis impatiens, ex c Sta¬ vit poft graves ex eis hinc inde perfonarum ftrages, grandiague rerum fecuta difpendia, difponente pacis Aučtore, %.j)* s z 19 Auftore, inter te ac Regem eundera reformata concor- dia , formata funt fcedera , juramenti & pcenarum adje- ftione confirmatlonls noftrje , ad tu a m & iplius inftan- tlam , ac aliarum fmnitatum robote confirmata ; quae idem Rex toto vita; fua; tempere dicitur obfervaife. Cse- terum memorato Regi chariffimus in Chnfto filius Ladis- iaus Rex Ungarise, ut tua novit fublimitas, in regno fue- ceflit; qui cum fit adiiuc tetatis innocenris, de nulla con- tra te poteft offenfa notari: & cum ipfuin filiis tu is uniat, ficut accepitnus, fanguinis unitas, contra eum nulla tibi de futuro verifimilis poteft elle fufpicio: quam naturalis potius 11011 folum excludere debet conjunčHo , fed & fiifpicantium corda ponere in tranquillo. Ad obfervanda igitur illi cum memorato Genitore iplius inita federa tanto efficacius tuam debet Excellentiam horum confide- ratio invitare, quanto judiciunreft de praeterko certius, ea per ipfum non efle liačtenus violata, & de futuro ve« rifnnilius čredi poteft, uec impofterum violanda. §. c L S)bte «£ 5 ungavn fa^en, ba§£tfefm? tDav, masten fte $u ben neuen Seinbfeiigfeiten feibft ben fjfofang, unb fitelen im 3 ftonat Sannet 1273. inStta&ven, £)ejterveid), unb (Stcner etn;' (a) mekffe bie jOejter* vetcl)ct' l)imv>ict>ev in #ungarn tfjafen 00 ©en erftem folgtc fobaun ®vaf ©nfftng mit einem J£>eere wn bvepgig taufenb SJlanttr unb ftreifte bantit biti gegen Saa mCejhr# reic?f, alhvo er ben ^onig in S8o&men, ber feine S3oI* fet aUba jufahtm £pg, (c) nicf)t menig bamruf;igfe. ©a abet* btefer feine gatt^e 9 ttacl)t ‘betifammen fjafte; gieng 120 gicng er mit berfelben «uf bie J£)un<$arn Io$, ^erfoTgte t>ic geinbe tief ttt Jpungarn, bič an beu Slug 5Bag; &og fid) fobarm ubcr bie Smuau, unb nai>m a ud) ba al* \ič r ma? bmtbar mar, biumeg. €r M)x te aber bterauf mieber jurftcf; nad)Detn er Sebeu unb anbere ©rangov# ter Korber batte fc&letfen lafien. Cd) (a) Sfero acl an. 1272. (fed reČtius 1273.) Ungari & Cu- mani pravenientes motum prsedicti Regis Boemise, poft feftum Purificationis, quasdam partes Auftrise, Styrias, & Moravise fub magna ftrage promifcui fexus hominum, intraverunr. (b) Chron. Leol, ad an. 1273. Item eodem anno in Menfe Majo quEedam Societas Nobiiium da Auftria intfaferunt Ungafiam fere mille armati, & Caftrum, quod dicitur Raab, manu vaiida expugnaverunt, & in eadem Urbe Epifcopus de quinque Ecclefiis, qui fuit Capitaneus ibi- dem, robuftus, & aniraofus valde, captus eft, & cum eo Nobiiium alii guamplures, & in Auftriam introdučti. (c) Chron Leoh, d. I. p. 841- Comes Hainricus de Guzzinge cum 30000. expeditorum optime, ufque in Laa curfitando pervenerunt, ibique Regein Otakerum, nondum collediro exercitu fifb, occifo Ulrico de Durrenholz, per duos dies, infeftaverunt, & fic fumptis fpoliis trans flumen Marchiam feftinauter ad Reginam funt regreffi. (d) Cr&en bšefe$ Chron. aUba: Otakerus Rex Bohemise die tertia poftquam exercitum fuum ad numerum 6oooanex- peditorum in fimui collegiftet, fugientes fequitui* ad Ru¬ men Wach; non eft: vifus deinceps Ungarorum aliquis repugnando, Itaque Rex Bobemiae per integrnm Menfem Augu- 121 Auguftum ex ea parte, qua Tirna confiftit, in H miga- riam intravit, doneč Cives Wiennenfes & novae Civitatis, ad ju Hum fuum Aulam,. Poloni um,. & Caftrum S.Georgium cum aliis munirionibus pugna & Machi n is devieerunt. Bumiliatas vero Civitates & munitiones Nobili bus- Auftrite eollocantur : aufugitivis Civibus, & expulfis rtifficis ad laborandum, & ad fervienduin ftatui prieri ac obfecjuio ad propria redke volencibus, edidto Regis Bohemite gra tia & pax univerfis puhlice promulgatur. His itacjue iu- peratis ultra Danubimn per pomeni ligrieum , magnis fumptibus nune quarto, tempere Regis Otalceri, conftru- dtum (quod antiquitus inauditum fnerar) prope Roten- ftain caftrorum aeies pertranfivit; lliic iimiliter omnes munitiones niadiinis & pugna f »rtiflima unjue in Rab Rex fuo dominio fubjngavit; ibiquc quin:quagin,nj tn i lite s cunj filio Regis gladi o funt aecindti. Poftea juxts pifeinam Vertfee , omnes. munitiones absgue pugna fe Regi ob metum humiliaverunr. Sopronium five Oedenburg val¬ jata quatuordecim machinis, d veriaque impugnatione ae inclinationem Regis Otakeri eft coadta quse etiam pr šč¬ iti to juramenra, datisque hacredibus in obfides, pacem & jliftitiam civium A nitrati um in omnibus terris Regis Bo- hemise, acceptoque Privilegio confecuta eft, Et fic Rex Bohemiac r qui jam g. hebdoinadis in HungaPia potenter meta ver at, (anus & incolumis, Dominka favente de- mentia , ad propria eft reveiTus; Tewen, PodanftorffV Purbach , & ad fandtam Margaretam munitiones funt deftrudite, §, CII, ^Bd^renb i)em mar man p granffurt mit mtlfdb tigcnXvaitatcu bcfdjafticjet/ trn $«tgen ^at>r i>urc& A t>e« 122 0 $, ten Sobfall $aifer SKidjavbS permaijte r 6 mifd|e Dteidj, mit etnem rouvtigen Ober^aupte ttrieber ju bet'fei)en* 5S3ie banu aucf) ju Sinfang .Offoberč ©eaf SKuboIplj m\ £abčburg pon affen ten ftcbeit tarnali anerfannten ^urfHmmen jum vomifdjcn $onig, unb funftigen S?qu fev, einmut&ig ertod^Ict mavb* (a) ©leid)tt>ie abev im 3 af>rc 1257 * btp ber 5Baf)l ^aifer 9ticl)arb^ bepbe fe% gvafen ant žKfrein, imb Jperjoge in fBapern , £ubn>ig, unb ^einricb , nebft bet pfdfjifd)en @timme ftd) aucč) tu ten 3$eftp einct jttxpteu@timme megen teč J£>erjogtI)umč SSapevn gefepet, unb baburd) $onig ; 0 ttoF«rn mit ter (Stinnne megen dolmen pon ter poHig aučge* fd)tofen f;atten; t»te n>ir foicbeš oben gefe^cn f;aben: G 5 ) fo mm and) nunmeljv bepbe ^Pfaljgtafen, unt $tx* joge miebet jugegen; unb %mt Submig pevfdnfid) um tie ©timine toegeit *PfaIj fuv fid) aUein; Jpeinricb aber buvd) fettte ©efanbte, um bte rnegen Napevu mit £ttb; migen gcmeinfd)dftlid) ju fu&ren. OttoFat iteg jtoat burdEj feinen @ad)n>altet gegen bte lefctere pvotcjFiren; bie 5 >wte|tation aber rnavb oon attett, fomoijl getjt* alč m\U lidjen ^ttrfuvjten oemorfen, unb ungepinbeit berfeiben jue $Baf)l fottgefdjritten; rnobep bie @fimmen bet* bet>^ ten ©ebtubet megen fBapern fut eine untev ten fteben ^utjtimmen getecijnet ttmtbe, (c> (a) Romano jam pridem vacante Itnperio (fagt ter ^atfec in teni/ in gleidj folgenbem §. anRtfuijren&en 9tofificarionč-' fdbeetben an ben ^3apfi) Priiicipes Elečtores, quibus in Romani Ele&ione Regis jus competit ab antiquo, die locoque I locoque pnefkis ab omnibus, convenientes in unum, poft multos ac varios de futuri Regis elečtione tra&atus, tan¬ dem Rib deliberationis prolix£e confilio , quam negotii qualitas exigebat, licet poterant in nonnullos alios longe clariarum virtutum titulis itifignitos , longeque majoris meriti claritate confpicuos, confenfiffe : Nos tamen ad tam honorabilis oneris, & onerofi honoris faffrgium, nullo prorfus ctmlitu tefte confcieiitia afpirantes, ad Im- perii E egi m en evexerunc. (b) ©ief>e §. 55. unb bie barunfer gefe&fe Sftofen- b. c. (c) ©iefeč gi ebt bie Urfunbe be$ &aifers , voomif er itn £$al)re 1275. auf Dem Dveidjččage $u Siugčburg ben benben ^ifaijgrafen / unb Jberjogen »on 33at;ern, bie ^Jojfeffton bcr bapettfdjen ^urfttmme beurfunbef. ©ann luic&bem er g(eici) SlnfancjsS berfelben anfubref/ bafj bie bepbett grafen am fKf>etn , unb dperjoge in $5apern, bereim bet? ber ^aifer pidjarbč mifgerodf)iet bflben 5 fo fdf>rf er metfer fort, unb fagf: Deinde vero Elečtionis tem- pore apud Franckenfurt de nobis ab omnibus Principibus jus in elettione babentibus concorditer celebrats per Nunoios & Procuratores ejusdem Ducis Henrici , vide- licet Henri cura Praspofitum Oetingen. & Fridericum Re&orem Eccle&e de Landshut, ipfnis abfentiam propter impedimenta legitima legitime excufantes, praefente Ve- nerabili Berehtoldo Babenberg. Epifcopo Procuratore prsedičdi Regis Bohe mi s, & contradicente quidem ipfis Procuratoribus, fed ipfius contradiddione a Principibus Elečtoribus omnibus, tam Ecclefiafticis, quam Saeculari- bus non admilla, in dičhim L. Comitem Palatinum Rheni noftrum filium, una cum aliis Principibus omnibus, qtri in nos direxerant vota fua, prout jam dičii Procuratores (J z in 124 in mandatis receperant, concorditer exftitit comprotnif- fum, qui cotnmifljim hujusniodi in fe recipiens, fuo, & dičfi H. Ducis fratris fui, ac omniiun aliorum Princi pura jus in eleftione habentiutn aučloritate & nomine in Ro- manorum Regent folemniter nos elegir, vocibus eorundem fratrum Ducura Bavarise Comitntn Palatini Rlieni raiione Ducatus pro una in [eptem Principum, jus in elečlione Regis Romani babenciuin , numero compuratis. 5 Da§ aber Die bepben ©ebrtiber Dabei> nic^f alletn bte f)iet’ e«r* tnd^nfe @nmme mesen Q5apern , fonbern nebfl berfelben _ a ud) cine mesen ^falj gefubref fjaben, ergiebf ftdj pon felbjt unmtberiprecblicb, fobaiD man bi e fieben .^mfrtmmen, o on irfcct^cn aUen, mte Die Ur funt) befagf, ber $at|er etnbellig ermabtef morben , Pon ©rimnie ju ©fitnrne uadjjebler. fDann ba bie ©rimraen ber benben Gruber megen fSapern ' unfer ben fieben dviirjlimnicn mir ftir cine gereebnet morben; fo madjen biefe mir ben ubrtgen , bie ben Staifer ermdb.lef baben, ndmlidj bon 50 'ainj, €oiin, *$;rier , ©acbfen, unb $5ranbenburg , rndjt fieben , fonbern nur fedjg ©rimmen au^; ba§ alfo nofbmenbiger ’2Seife , um bie3a(>{ ber fieben berauč ju bringen, nod) eine megen *) 3 fafj mug jugejeblef merbem c 2Btt- balfen fur uberffujjig, ju ermabnen, Dag pon ©eiten iSobmenč unntogHd) eine fanti mjfgejcblef mer# ben ; gefialfen ©ffofar nidjf alletn miber bte *2Babl pro* fefttref/ fonbern and) ben 5 ?atfer utd)f ebenber anerfennet l)at r cd$ bič er gegen bem €nbe beg 3od)rg 1276. burdj ©ernalr ber 'SBajfen baju gejmungen morben iffj mte mir feldječ in ber goige fef>en merben. £)ag aber Die ©rimnie megen $falj pon ^faljgrafen fubmig alletn gefubref mor« ben, unbdperjog i)einridj baran feinen §beti gebabt Wt rji: Daber ; meti bepbe ©ebruber iljrc pdferlicben Sdnber fdjon im Sabre 1255, 3 eutm Chrmhi Auguji. jn biefetn 125 \.3t% ■S )U, 'one aucl) Zvcntinus unb anberet^ Detgegaff ge« tl)dkt f)abcti , Dag’ bubtmg btc ganje ^falj am 9\f)dn, mit) Obetbapern, -^eitirid) aber iftteDerbapern famme Dem? tt>a 6 gegeu Detletreid) unD ^Sogtnen liegf , befani. $utt gbet ei’l)ellet auč Det gulbenm 23uUe %>ap. 20 . jut @e* nuge , Dag fd>on Por Derfelben Die $urfiimmen mif De« <^urfanDen DccgefialC oerfnupfer toaren , Dag fte nietuanD fiifjcen fonnfe, Danit Derjentge, todd;er Diefelbeti im tone* lid)en i&eft| f;affe- €D^t'f)tn fnb poti' felbfl fd)lief>et, Dag OuDrcig, alg alletniger $3eft£et Det $)falj, Die Dtefen 2dru Dern. anbaitgige ,fin:fUiiinie alletti/ Die bapertfdje btngegeti bepDe ©ebtuber, alč gleidjmdgtge $3eft(jet beč $« 1503 » fljiim 03 at; e en, getitemfcbafrlid; ju fubren batfen. §. C TIL ?Kut?oIpt} befam bte ‘iftacDridjt bon ter, mtf tl)n gefalleneu D ur d) feinen @d)mcfier3fobn, SSurggra^ fen S-deDncl) bon 9Kmtberg, Da er ftcT) nod) im gager por bet ©tabt SBafd Dcfanb, Die er £u bdagent voiTIen^ mat. Ca) um Die faifcvlicffe ^ronung ^uSlom Da3Slnfud)en (b) £)en 28 . d>en Dtefeč $lonatč m ar D er §u ?ld)en als> ro* mifd)er $onig bon Dem Sr|bifc^ofe ju- Sodu gefronef; Der cš Dem ^apfle in dnem befonDern @d)rdben betici)* tete? unD jugleicD Die portreten Sigenfcljaften De^ ueu ertodlflten aifit^ anrul;mte. (c) 126 H (a) Albert, ^rgentmenjis ap. Urftis Tom, II. p- i oo. Burg- gravius autem de Nuriinberg acceptis de el e tl ione Prin- cipum literis Balileam ad Rudolphi exercitum properavit, & venit ibi repentine media nofte, & excitato Comite dixit fibi, quod elPet Rex novus elečlus. Annales Colm, ad an. 1273. Comes Rudolphus de Habfpurg in Rege ni eligitur Rotnanorum, Milites ftelliferi intraveruut Bafi- leam , exereitus Conritis Rudolphi , quo Balileam obli- dere voluerat, redit ad fua. (b) 3>n Sinfana biefed ©djrei&enč f>a6en \m hercih tu Dem t>otl)erget)eni>en §. not. a. angeful)ret. ubrtjje fel)e rnnn im Znljatige N. 38- (c) ©iefed @<#i’eiben ftnbef ftdj im 2 tnl)nfdjaftett De 3 neu ermdfpf* unb gefconfen ^ciiferS fcbteibt ber (žrrjbifcbof in betnfeiben : Idem Rex eft bde Cafholicus, Ecelefiarum amator, juilitiae cultor, pollens confilio, fulgens pietate, propriis potetis viribus , & ntultorum potentiutn affinitate connexus, Deo, ut firmi- ter opinamur, amabilis, & humanis afpeftibus, ut cerni- tur, gratiofus; infuper corpore ftrenuus, & in rebus bellicis eootra perfidos fortunatus. §. CIV. erjfe, mš bet $aifer nad) btefer femer $ro* iUtng *>ornaf)m , n>ar, bag er an alfe 23 afalfen, unb ©e* treuen beč SKetcbč etn Ctrculatfcbretben beč ^nnljaltč erltef*, baf? fein gan$eč Slugenmerf babin gerid)tet fet>, jbte er bač fcbon lang jerrutfete SKetcb tn gute Ovbnung' Serftdtoi, unb beu Unftrbtutfbm gegen bie ©e* mW : . > V / r ' ' ■ ■ V '- . ■ % \ I %jsS* S H&.J* x 12 7 ftalttBatigfeitert Bcv «9toJdjtigem fat 4 ^ funftige mefjveve (Sic&er&eit Derfd&affen močite* €v Bevfjoffe fo!d>e^ mit ©ottcd Jpiife $u bcmufcti; Bevfalje ftd) $tngegen $u tten aUm, £>afl fte Biefe v>atevHcf)e ©orgfalt mit fd)iUBi # ga* Untcrmmfgfeit/ Sreue, tmB ©eBotfam evfenuen mttrBem (a) Ca) Pervigili meditatione pervolvimus ^fa^f Bev ^ntfev gldclj 2fnfang6 Btefeč @<$vei6en$ tm Htttjatige N. 40 .) qualiter in excelfo p er excelfum & fublimem Regein Re¬ gam Majeftatis folio conftituti in reformatione pacis jam dudam difperditae Reipuhlica; confulamus, opprefforum- que hačdenus, & fubjeftis tyrannorum tyrannidi difpen- diofis periculis cautius caveamus. Unb JU (SnBe : Cre- dentes, & abfqtie orani ambiguitatis fcrupnio prsefumen- tes, quod affetShis nofter, quem ex impendenda vobis noftrse Serenitatis gratia poteritis experiri, per devotuni veftra; fidelitatis obfequium opportunam fuis vicibus per vos recipere debeat omnimodam recompenfam. %. C V. Sev $onig i>ou §8o(jmen aevBUeB Bagegen Bet) fei* ttev ^votcjtatiott / unt> t>efli§ ftd), aud) anBeve gegett Ben $aifev ctuf§ul)e$en. (Sp bradate eč aud) Bet) £)cinvid)en, /)er$oge in 58at)evn, Bet 4 Bocfj Bmtfaifer felBjB mitmdfc len geBolfen, BaBin, Ba§ ev ftd) mit i^m in ein SBinBnifj tniBev jeBcvmanniglicB, oBne Bett $aifev, oBev Bač 9?eid) Ba\>on au^undjmen, einlieg. (a) £)iefcv ftel foBmnt mit #ilfe Beč $onig£ in Bie ©taafen feitteč 33ruBerč, Bed 228 teč $)fal$gvafen Subfctgč, ein; unb fronte aucb babey ber unmittelbaven £ditbet beč šKetcbč nicbt (b) (a) Sfero ad 311.1273.(1274.) Eodem anno Rex Boemi® Ota* kerus & Henricus Dux Bavari® ad plenam concordiam redieruilt, Rege Boemi® de caftro in Scherding, & qtii- busdam juribus, qu® pertinebant ad Duceni, refutatione faeienre. Ipfi etiam contra oranem liominem hujus mu udi juraverunt mutuo fe juvare. (b) Ecce enim Princeps ihcTjrte (jlnt) Oie ( 2 Borfe bež fecž in einem feiner 0 d)raben an ben dperjog , melcbcž unfen §. n 6. »cnfommett tnirb) quod ob tui obfervatio- nem ftatus boni ad retbrmanda inter te, & fratrem tu um Ludovicum , folid® pacis foedera jam pridem uon One inagnis expenfls partes noftras iiiterpofuimus Ode bona ; tli anteni quorundam 11011 tua, Ted fua potius qu®remiiim eonfiliis acquiefcens, in tui fratris e'xtermininni , & 0 . bene deliberaveris. in tui ipfius tuorumque ( ne nullum dicamus) non magnum prof e 61 um , d! 6 di fratris tui terri- toria demoliri niteris, affociato ti bi hofte faeri Imperii N. & aliis fuis complicibus, incendiis & rapinis , & quod plus eft , non folum Princeps Imperii fidelis vio* lenter invaditur , venim etiam ipfum Imperium in fuis propriis diftridlibus hoftiliter impugnatinv S. C V L ..... !Bač #etnr!cben $tergu babe ft>abrfcf)etn!tdb beftegen foitncrr, bon ben ©cfcbicbtfcbreibem nicbt angege? ben- 00 Unč aber fcbcinef, bafj btefcč bcnfelbm foioobl gegeit beti $aifev/ alč gegett Subttngen babe aufbringeu fonnen, fonnen, fca t>er $aifet in funf Senaten nad) feinet 0 p» langung auf ben faifevlidjen £&ron, ndmlid) ben i .$&&& 1274. t>te SJonation ©nirabinenč, t>tc btefe? »on atten feinen ^atrimonialgutem , fofernc ee o^ne £eibe&rb*n abgienge, im %al)U 1263. iebtgltd) an feinen £>&eim, £ubn>igen, aučgejtellct, nacbber abei: im ^a^re 1266* biefelben and) auf J^einncben, unb £war mit Sinbegrif bev £ei>engnter erjtredct batte, (b) nur aHein £ubn>igen, obne babep £)etimd)en 3 bte mtnbefie 9 )Mbung §u macben, beftdttigte. (c) Solglid) «Deint'icf) get>ad)t bnben mag, ibm baburd) i;ait $u gcfc^e^eu, unb alfo einen ibeil baoon mit #ilfe $dnig £>ttofarč be^aupten £U fonnen. # . (a) %\k$, tvač trde biečfailč jinben/ iii, ba§ bad Chron. Sa- lish. ad an. 1275. fdjrabf i Et quia jam dudum nobiles viri Ludwicus & H. duces Babaria; hsreditate paterna fecrera ad invicem, de titulis videlicet comicia Palatii Rlieni, & Babarire contendebant; gravis inter eos oritur difcordia, qiiEe pluribus Principibus & Nobilibus laboran- tibiis , ad concordiam non poterat revocari. Unb bač Chron. Leoh. ad eund. an. Item Ludwicus Coiues Pala- tinns Rheni & Hainricns Dnx Babarise, 'frarres carnales, qni ob invidiam Elečdionis Rudolphi Regis duobus aniiis & nienfilnis fex , inimici erant ad invicem , & mutuo prseda, & incendiis diffiparunt, annuente Papa ad pacis concordiam redierunt. $|[(ein feitieč bon bepben fonnte bie llrfacbe bicfVd SSefrmjenš , tt>ebei’ gegen ben ^atferr nocb 3>fabgrnfen Bubmig fepn. Ž^antf bie ^ifufafur jrnt- fd;m bm beijben ©ebvubern mt banmlč fcfcon lang aučge* V mac&f; igo %.J t Š& niadjf ; mie man fotdječ aus De? § 88- angefuljvfm ©ena* iiončurfunDe Somrubtttenč bon 1266. ftebet, a!č in roelc^ot: bcpDe unter Dec ndtnlkben ©rufatutr, al$ ^faljgrafen am fHf>etn <> itnD fkrjoge in ^apecu einfontmen. UnD Da and) bcpbe Deu ^.'atfec mit Den ubrujert ^urfutfien etnnmt^fg ecn)d[)iet Ijaben ; fo t|l jtdj and) nidjt norjuffeflen , vtrie Diefe OSabl eine tlrfacbe jut ^etnDfefttjfeir, ti fep gegen $en Valjev/ oDeu ^faljgrafen £uDmig gemefett fepn follfe. (b) ©iefer (e^rcrn UrfunDe baben nric fdjon oben §. 88- not. a. geDac^t. ©te erflere fanti man an Detli eben a!!Da an* gefubcren Det Lit. E. nadjfefjen. (c) ©te UrfunDe Datum felje man trn 2 (nfyange iV. 41. Ne impofterum ( fagt Der ^atfet: gjetdj Stnfantj^ Derjelben) re- vocari valeat in dubium cujusdani contračius donationis ab iuclytse memorite Chunrado, illuftris Regis Chunradi filio , quondatn divi Imperatoris Friderici Nepote, fuo Avunculo illuftri Principi Lodeuiico Comiti Palatiuo Rheni Duci Bavarite pnefentem paginam cojifcribi pršeče.- pinrus ad dičLe donationis metnoriam fempiternam. tfnD gegen Dem ©iDe: Nos itaque Je favoris, & grafite ple- nitudine, quibus ipfum Palatinum Comitem Rheni, & Ducem Bavarise LodovAcuvi profequinnir, juriš beneficio fibi nihilominus fuffragante, omnem donationem , tradi- tionem de prsedičtis omnibus, in ipfum fačiam, ratam, & gratam habentes* ipfamque approbantes authoritate Regia praefentibus confirmamus §. CVII. 33et) Mm ^apjllic^en £)ofe tfjaf £>ffofar affeč, m$ ■ec foitntC/ um Me 83ejMfftc$un($, oMc ^uerfamttmf? bc$ neu neti ertodftften $uifer3 ju bintertreiben. <£$ erfotgte aber biefclbe nicbtč t>efton>emgct ben 5 * @ept. biefeš jja&rS, unb marb t>on ©eite beč rdmtfdjen £)ofeč fornobl §Kut>olp^en, alč and) .Ottofam, mit jn>et;cn @d)reiben Dom ndmlitien Sage evtnneret. Ca) šKubolp!) murbe ju* gleidEj umn $>apfte jur fatfcrltd>en J^ronung eingelaben; morju ber Sag mit bet>£>crfeit^ ©im>eritanbn$ bemnacf# bejbmniet merbcn foiite. (b) £)ttofar aber marb t>ater* Itcb ermabnet, nicbt ba$, m$ erftmnfd)te, fonbern m$ ftcf) gejiemte, in €rn>dgung ju jieben ; folglicf) ftc^ mit ban ^aifcr, jum SSejten ber ganjen €f)rijtenl>cit, ju t>er< einigen, unb mit bemfelben ju ^BieberberjteUung be$ Dteid)^ nacf) ailen feinen ^rdfteu mitjumivfm. 00 (a) £Da$ ©d&reiben ati SRu&oipben fanti man im 2(n|mnge JV. 42, unO &a$ an Ortofarn N. 43. nacbfc&Iagen* (b) Casteram (fjei§f e$ im erftern) cum inchoata feliciter ad ejusdem culminis Imperii tuše promotionis aufpieia lion profecutinuis procraftinatione differri, fed feftina dein- ceps confummatione compleri utilitas manifefte fuadeat, Serenitatem tuam hortamur , & iincero tibi affečhi & confilio fuademutcg fomoljl bet) bern $ ai* fei ', alč bet) bem^onig pou^oimten, fcitt ^ogiict)(k£ att, biefefben ju bemegen, baji ftc ten J£)auptpunft ifjtec gmijtigfeit buvdj 3 emeinfcl>aftlid)e-greunbe m bet’ ®itfe ju debeti, fuc^en mocbten. SJamit nun foldječ bet) bem $6ni$ um fo mel)r fjaben močite, fo liefj et in betu, an feiben edagetten ©cfrveiben mit eittgiegen, bag bet apogolifd)e @tui)l bem ifttifep in feiner gerecf)# ten @ad)e bettjujie^ett, nid)t untedagen lomite. (a) (a) SDiefeS etbellef au$ bcm ^rdameuf beč an Dic $mt§e ttofar £>t:rcf> crftgcž t>ad)tcn SCučkucf k3 ^apjteg gcgen ktifelben aufee* kad)t, krgcftalt, kt)l er i()ti t>on kr (Strnit) ati fur cine« partljepifc&eii SRidjter f;alteu anjiencj , unt> dou kmfeiben $u appeUtren, burd) feinen (Sadbmrdter, ftdj aufkrte. 2Bte foldječ au$ t)em fernern (gcbreiben kS $Papflcč ati kn er&ekt ; toortnn er il)m k« Utifug biefer StppeUatio« mit fcbarfen $učkudett mv &ekt O) “ « 3 (a) SDann 134 %j£ S Ca) SDcum ec fagt in einem ©cfjmben on bem $apfl c trn 3 lnfyan$e N. 45.) aii3t>i’ucfitd> : Controverliam, qua: in- ter nos & ipfum (Regem Rohemiae) pro bonis Imperii verritur, occupatis ab ipfo, fiducialiter ordinati oni di- vinae, & authoritati apoftolicae relinquimus, & exponi- mus dirimendam pro certo & conftanti tenentes, qaod indemnitati cavebit Imperii veftra inobliquabilis reddi- tudo. (b) Nunquid forte molefte tulifti C focjf ^nnocenftuč in betu* fdbe n im' 2 lrtl)an$e N. 46.) ficut Nuntii tui habere vide- batur aflertio, quod in aliquibus illarum pnediximus, no- flri eile propofiti, ut ejusdem Regis jufbitise affiftamus. Profeddo, fi verbi myfteriuin attendiffes; hoc nequaquam tuam animani moleftaffet: cum enim j 11 Riti a jus fmim cni- quetribuat, dum jmftitise Iitigantinm alterutrius affiftitur; per eonfequens jus cuilibet confervatur. Gline igitur in- juria in priediddione praedidla ? Gluae in iis fufpicionis occafio ? Gluae appellandi caufa, prtefertim ab illo, qui fupremi judieis vices gerens, fuperiorem non habet in terris ? Nunquid non appellatio gradum exigit, ut etiam non ad parem appellare fufficiat; fed a minori ad majo- rem gravatus appellet ? Gluid hic tuus vel potius, prout verifnniliter pr^fumimus, tuorum Confiliariorum ineon- fultus conatus habuit nifl culpam ? Q.uid nifi priefumptio« nem admodutn temerariam , & argumenta pnetadhe tuše proteftationi contraria, notabilis, & te omnino indecen- tis indevotionis expreffit. §. cx. ©te grbitfmmg fccč siettg fo mit, tx t>W/ »on Concilio ju Sion luvuc^efommenett šSi* fd)offett t tutb anberett beit atlba §uv £u(fe f>eg betitgen ganbtš »evanJaflten gefKttt, unb $mt$ug, $u peebigen, aerbotb; babet) mtcb ddh ibiten fomop ciMM)e , al$ anbere S8erft$erungen »eflangte, ftinett gfcfe&l, obet* 3ftanbat gegett ibn, m\ ment & audj immev n>dve ^ $o!ge $u letf^en. Unb ba fte fol^eč toeber t$«n soottten, nocf; lomite«, fteng et* fte auf baS a«£et*(te §u ocvfolgat ait. (Y) Ca) < 2 Bie folija aug einem, unfcn §. h 7 - 110t ‘ d * anjufu^ s renben @cf)reiben beg (Srjbifdjofg t>on 0aljburg, unb feinec ©uffraganen, an ben $apft bom Sabte 1276, rootnif fte bemfffben ben ganjen |)ergang ber @a$e big babin bericb* fen, erbcllef. ©ie bal)er gef) 5 rige @fel!e faufet: Nobis ad propria remeantibus de Concilio Lugdunenfi, & volentes ea profequi, qua; in ipfo Concilio fuerant falubriter ordi¬ nata, Illuftris Rex Bohemiae ad fui prajfenriam nos voca* vit, vocatos expreffe prohibuit, ne decirnam deputatam terrae (ančbe pro fubfidio, in fuis territoriis colligi face- remus, neve aliguis noftrttm falutifera; Crucis gloriant prtedicaret ; poftulavit etiani, ut jure jurando, aliis diverfis Cautionibus caverenuts eidem, quod nec ad man« datum Sediš Apoftolicse, nec prstextii Sententise , vet preecepti a quocunque hominum proferendi aliquid face< remus, quod a fuo propofito diftaret; quo fan&Ee Sedi Apoftolicže, & Romano Imperio proterve refiftere difpo- nebat, non folum a nobis, verum & ab inferioribus qui- buscunque Prselatis exigens metu terribili illieita jura- meuta: Nobis autem nolentibus inquinari hoc fcelere, fervitutis jugum afperum impofuit, defixa mente difpo- nens'innoeendam noflram exquifitis perdere terroribus • & J 136 & tormentis; Ecclefias noftras, Civitates, & Caftra a fundamentis fubverti difpofuit per incendia & rapinas. §. C XI. §3on ten £)ien(ffjevven ber Sanfcev, unt> t>en 33or* tte^mften in £>en ©tdbfcn forbcctc ev §u 93erftc()evunm einige ancjegeben ftmtv t>en, t>a{j fte mit t>em .f aifet* ^>eimlic^c (Eomfpont>en$ fuf;vten; muftten fte if>m 23e' {ten einraumen; \>evfd)iebene , aucf) fo gav mit J£)inta:* iaffung Spah unt) ©utč auč t>em £ant>e §ieben. 00 (a) Chroit. Auflr. ad an. 1274. Eodem anno Ottokarus Rex Bohemise , dum adhuc contrarius efiet Rudolpho elečtoRegi Romanorum, confiderans futura, obfides ter- rarum Auftrise, Styriae, Carinrhiie, & Carniolae a Mini- fterialibus, & Civitatibus exegit, quam plurimos etiam recepit. (b) Idevi Chronicon* ad an. 1275* Ireni Hartnidus de Wil- donia in Styria, Wernhardus de Wolckenftorff, & Vi- chovarius in Auftria, receptis occulte Rudolphi elečii literis, & vana fpe fedutti, Regi Boemi®; fe oppofuerunt, quos idem Rex toto nifu profequitur, & obfedit: nam iueredes ipforum, quos fibi prius obfides dederant, jubet Machinis jacere ante ora, quo vifo parentes mifericor- dia moti funt, & Munitiopes Regi tradideruut, Hartni¬ dus vero, Wildonius, & Wernhardus Wolkerftorff re¬ ceptis fuis liseredibus, reličtisque hsreditatibus, m e tis Regis Boemi®, fine fpe redeundi, penitus funt expulfi, alii vero funt grati® Regis reconciliati, §. CXII. 137 Ut §. CXII. Um mm nid)t aOein miki* t>en ^onig tn SS&bmcn, fonbern and) mibcr #ei^ogen Vetrnici) in Satjem m £Bege 9ted)teng ^o^uge^en, l)klt bev ^aifer einen $ur* ftentag §u granffuit; attmo untee anbern etn #of nacij ^uvnberg auf Martin*) beg ndmitdjen 3aF)rg tnvanlafTef/ unb auf bemfejben fon?ol)l^dmg X)ttofar/ aB £>ev£Og $cinricf) in SSa^ern gei’id)tltd) ‘aorgdaben nntrben. €s bamcn babin bie Suvften in grofu* unb nntvbeu ocrfcl)iebene 9$eid)gangciegeni)eit£n allbovt oovgenommen. 53on ©eifen beg ^onigg in ?536t)men aber, unb beg ipet^ogg in šBatjern evfd)ien niemanb. ©ie nntrben ba* f)cv’ fevner nad) ^3ur$burg ; unb enblicf) auf H)? md)rma< ligeg Siugbleiben fttrg bvittc unb Ic&te mal nad) 2Utg& burg norgdaben. O) ^ * » (a) Henr . Stero au an. 1274. Ad Curiatn novi Regis 111 Franckfiu-t Principes convocantur. ©ag biefeč ber ecfte -Oof rcac, ben j?atfec 9dubobl ^onig OttofarP alg aucb $ewg dj)einrtd) geui^rUcb oorgelaben roovben, etgiebt fid> baraug $ meti beni aken beuffdjen Čebentedu nad) Eein bendben* in etncr ©fcetfigfetf jmifben tf>m , unb feinem £e*, bendmann, fiir ftdj felbtf benfelben not* ©ericbf iaben forinte, fonbecn foldbeg ooridufg auf einen ^g)of erfennet tnerben nuigfe. Exercitnrus judicium Dominus, interroget-unum ex paribus fuis, ut duo ex reiicjuis ant plures id audiant, an uni aut pluribus Vafallis judicium reddere in caufis g feuda- 138 feudalibus queat, in quibus controverfia fic inter fe & Vafallum ? Et fačlo decreto Dominus citari faeiet Va- fallum flato die; fjeifjf eS nac& Deu Ue&erfefsung Schikeri Cod. Jur. Aleman, feud. Cap. n 4. /.4. 9 ?un tft Die etfte geuidjflidje Cifafion ^'dnig ČttofrauS, al$ dpeujog •gjeinuicbč, auf SDiaufmi DiefeS 3abrč nacij 9Juunberg ge* fs^e^en; trde ed aud gletd) folgenDeu S^oue b. erljellef. $olg* Itc^ muf; foldfje auf Dem t>ou(jergeljenDen *£)ofe ju granffurč beuanfaflef ntouDett fepn. (b) Cbron. Leob. ad an. 1274. Rudolphus Rex in Ur b etn Nuerenberg Curiam praconizat, ad quain Regni Proce- ceres, Prelati, Nobiles conveneunnt, ibique de Pace terrarum, de feodis, ac aliis diverfis cafibus leges fta- tuit. - - .Ad liane Curiam venit Fridericus Archiepifco- pus Salzburgenfis, fufcipiens a Rudolpho fua Regalia. -- Otakerus Rex, & Hainricns Dux Babariae non- comparen- tes, ad proximam Curiam in Herbipolim Orientalis Fran¬ cise Civitatem primariam citantur. - - Hic quia prsedičdi Principes non fiierant; tertius eis dies ad Curiam ter- tiarn indicitur in Auguftam Vindelicam Rhaetiam- §. CXIII. (StUČge fcf)veiben, Deu Jpof nad) ^But^buvg fei) auf SBodjett nad) Dem m\ Sftuvnbevg, folglicf) auf Die ^itte Sebruan) 1274, anberaumet movDen. (a) Sfsu * Dere aber fejjen tfjit auf $>ftngjten Deč ndmtid)en ; meld)eč Damal auf Dem 2 .3uru) cinftel. (b) 3» SSetref Deč £)ofe3 §u Stugčbuvg fringegen fommen alk ubevem, fca§ Derfelbe auf 3Dbannt) eben Diefeč angefe^et, unD audi) ge^alten morDen fet;, (c) SSBir aber ftnDen gugktcf) m\ felbft ergte&t, ba§ aud) ber »on 5S3ur$burg rrid&t fanti bm 2 . 3 tmt) ge^alfcn nadeti fet)n; n>o^l abcv um bie bcč 93?onatč gebvuan;. (a) faovn ccf Bnp. 109« UnD nad) if>m ' 44 £čft p. 1085. ',, 3 'u Dem £ag gegen 9 ?urnberg cjjamen alk gurffen en, t ,a\k\n »on Celjem £l)imtg DffaFec , unD dperjog 4 $tnt'tclj „»on Naperil / Dte jroen »aren rciberfleettig Dem ditifie. „£)er SRomtfd) £f)untg fccicjt Dte Jerini im 3 ted>feng um-bie „$re»e(. S) a roarb evtailt »on Den Sucflcn / unD «£)erven, „fte fiilfen ftdj »ecanfmucffen ju Dem ndd)ften ^ag, Dec „uber jmeliff ^ŽBoc^on t»acb gen <2Bircjbucg gelegf-,, (b) Annal. Colmar. ad ari. 1275. Rudolphus Rex in fefto Pentecoftes in Wirceburg Curiam celebravit: Denen aucij Dte neuecen ©fctbenfen fofgen. (c) OSorangefuprfct’ 4ontecF/ unD nad; tfjm 4ett gelegt; Dac /,djamen a 6 ?c afl $ucflen ; Den alJatn epomen Dte jmen nit, //Dec »on Stepeni/ unD Dec »on S5apecn. 2Den rnacf abec z/ain £ag ju »erannuurtfen um Dte $ce»el unD ungeporfam /,auf Die negft ©unbenDen gen Slugfpucg benennef.,, Chron, Leob . ad an. 1274. unD Dač Salisb. ad an. 1275. Rege Rudolpho - - Erbipolim veniente Rex Rohemiae, & Dnx H. Babariae coinparere non curaverunt, fententi^jter jgi-- tiir a Principibus Curia indicitur Auguftte celebranda circa Solili timu. UnD fo attep alle anDece. (d) ©a§ Den 15 . S9l«p bie§ 3apcč etn fepeclicbec $of ju- Slugčburg gepalfen mocDen, auf melepem foroopl ilomg Dt* $ 2 fotac, 140 g fofav, alg audj dderjog $einridj »on SSapeni erfcbienen, ev^ellet aug ber, im folgenben §. 115 - anjufubrenben Urfunbe beg ^ajferg ; alg tn roelcbeu becfei&e gfeicb Šlnfangg fpci^f: In perpetuum declararnus, quod priEfidentibus nobis Ca¬ rice apud Auguftam Idil us May fohmniter c e hirata , k conftitutis ibidem in praefentia noftra illuftr.Principum Ottokari Regis Boheraire Nunciis, & Henrici Ducis Ba- varis Procuratoribus &c. £)a§ aber biefeg ber ndmlidje 3*etcf)gfag mar, auf meldjott ennelbfe bepbe §ut'jfen ftnb gertdbfltdj »orgefaben morben, fanti man baran um begrotl* len ntd)t Jrocifeln ; ba erftens »on jroepen, biefeg 34 » ju $luggburg gefjaltenen šRcidpgfagen , nicljr bie mtnbejle 0 pur irgenbmo »orfbmtnt. t >\veptena ifr and) nidjt glaubliclj, baf? bie brep gericbflidjen 93 orldbungen auf fo ungleidje 3 mifdjenjeiten, unb ‘žerminen, gefcpef)en fepn foll- fen; fonbern, baf , roie nad) benr etgenen SBeridjfe beg .feorneefa, bie jraepfe €ifatron auf 12 . ( 2 Bodjen nad) betu »jpof ju 9?iirnberg auf cSurjbtirg gefdjabe, alfo aud) nad) btefem bie briffe unb letjte nad) Slttggbtirg mit bem ndmlidjen termin bet i 2 . < ŠSod)en anberaumet morben fen. ! 2Belc[jeg gerabe tn bie CDltffe beg 93ionafg 931 a p etntviff. §. CXIV. 3u Augsburg erfdjkuen nun fott>of)i $cnig £)ft^ far t alč audj #erjog J£)emrtd) auš 53at)em durd) iljre @adjft>alter. @ie fucf)ten aber aud) dtefen £>of t>urcf> Siji ju Jereifelm ©te (icHten ftdj ndmM) in S$etref ber batjerifdjen ^urfiimme alč ©egentbede dar; £>ftofar foldje ju bejiretfen, uttd ^)einric^ diejelbe jurn ©djeine ju sjertbeidigen; (a) uberljaupf aber die $3aljl deč ^ai- ferS S 141 fcce babtmi) £ftmfclfjaft $u mad)en. Unb ba fte bami glaubtett/ it) te ^otfjburfteu $u tavern €nb^cde jur ©e* nage oerfjanbelt ^flben; gtengen fte oott t>cm žXcid>š* tage bimoeg, ol>ne ftd) in bet' #mtptfad)e in eitte S 3 ew anttoortung einjttfofim/ obet' juridice JU reben, litem conteftiven- (b) CjO Cbron. Salisb. ad an. 1275. Convenerunt (Auguflse) magni viri, fed de Elečloribus non nifi Dux Ludowicus. Ibi miffi funt pro parte Regis Boemias VenerabilisDominus Wernhardus Secovienfis Epifcopus: ex parte H. illuftris Ducis Babariae Prapofitus Oettingeniis cura honefto co- mitatu; Et propofitis quxftionibus de jure eleftianis Im- perii, nuncii Princi pum prsdičtorum, fi non difcordes, tainen non pariter Ctiriam exieriint, pofitis prjus fuffi- cientibus Allegationibus fuper juribus Imperii, quoad elečtionem ex utraque parte. §. cxv. čDer itaifer aber, uttb bie oerfammcfteri tKcic^šfutu jlctt liejten ftd) babutcl) uid)f ^tnbern A im erfien bepbett ^fal^grafcn am SK&eitt unb £erjogen in Satjem, $m* ' rtc&ett unb Subimgett ( geftalten biefen bie befbnttcne ^!ut^ jitmme fomobb alg jenen, angiettge,) itbet’ bie oorgefom* mene $n>et) Aftus poffefforios, ba§ fte ndmltdj fotoobl bet)* bet’ jBabl fKic^avben^, abš and) bet) bet letnem oott 1273. mit anbertt #urffir|tett megett beč #eršogtf)umč 95 at)et'it mitgen>df)Iet baben, foldjcč gerid)tltd) $u Um bunbat; (a) $toet)fcn$ abet' in bet' #auj>tja§e, puntal 3 3 bet* 14- S ter »on Cftofaf« tem SKeic^e »orentbaltenen Surftem t&umer, untSantev, miter tcnfelben inContumaciam »orpgeben, unt itn in tie SKeic^^ad&t ju erflaren. (b) Ca) SDte UrČunte fjicrubec befe^e man im 'IMjangc N. 47. (b) SDIan bcfeljc iti foigentem §. Die iJJofe a. §. CXVI. foU nebjl SDttofarn juglcicfo aud) #er$og #ein* rid) in tie SIcbt erflaret morten fet)n- (a) 2Btt gen fmbett , tag tci 4 žtaifer fid) §mar trt peneu <§d)reb ten gegett tcnfelben febr befdjmeret , tafi et’ tjjm nunmebr ten 9tucfcn mettbe, unt tie £eben »on tljnt §u nebmen, »onSei^^uSeit »erfd)iebe; folgltd), tafi er ftdj bemuffb get fcbe, mit nad)(len an tie ubrigett ^urfuvjfcn ten šftecurž $u nebmen/ auf ta$ if)m ticfe, maž in terier; Saden 3ted)tenž umre, ^uerfennen nmcbtem (b) ^n ti* nem tritten (gcbretbert aber »erbietb er ibm bet) ?Gev^ Iuft ter faiferlicben ©nate, ftcf) $tt ©tiftung einežSrte* tertž $mifd)en .Ottofarn, ten gcdd)teten offenbaren Seint tež 0teicl)ž , unt ten itonig in £>ungarn gebraudjen |u lajfen; gejtalten er i!)n auf folcbem Sade' meter fur einen getreuett gfirjlen teš Dtetc&^ mef)r anfeben, nod) me< niger fcefarbern, nod) lit&n čonnte. (c) SBei$cž fid)er šdužtmdie fint , teren ter Jtaifer fid) gemif? nid)t tatte gebraudben fomteit, menn ^einricb / mie £>ttofat 7 in tie 95eicbžad;t erflaret morten mare. (a) Cbron . 143 (a) Chron Leob. ad an. 1275. Otakerus autem & Henricus jj U x in fuis juribus, Officiis, & feudis ab Iroperio depen- dentibus comrauni omniurn fententia funt damnati. Aven' tin. Amid. Bojar. Lib. VIL Ludovicus prsfe&us pne. torio Pvheni, regulus Bojorum primo, deinde cteteri ro¬ gati feutentiam, Ottocarum atque Henrieum contra Ren*? publicara facere decernunt, lioftesque publicos deda* rant. Unt> fo auc& n!Ie anbere,- fon?of;f djdervdcfjifcfie, ds baperifdje 0fnbenfcn. (b) Giualiter (facjf Dec $aifet in bem erftevn ti« Qtnl)an$e N. 48,) ima cum aliis tuis complicibus in perfonani no tiram concordi voto confenferis , nos in Bege m Romanornm folenniter eligendo, qualiter etiam poftmodum mutabjlitate confilii te a noftra devotione retraxeris, tergmn vertsns Pieg^as Majeftati, & nos, regalia feuda tua requirere negUgeus, imo ut verifi- mili conječlura perpenditur., in fuperbia & abufu con- temnis. - - Gluia igitur absque noftri & Imperii nota dedecoris tuam contutnaciam ultra diffimultfre non polTu- nius , nec debemus ; finceritatis tuše notltiam volu m us non iatere, quod ad eosdein tuos comprincipes indilate recurrimus, petituri ab eis inftantius vocibus querulofis, ut 1'uper liujus cafus artieulo nobis adjudicent , quod dickverit Or d o juriš. Unt> in bem jvoepfen N, 49. Porro cum in expedatione pollicitationis hujus nsque adeo regia fnerit inclinata Majeftas, ut tolerantia noftra quodammodo vene patientite nonten amiferit, & effedum, poftquam ejusdein patientite Theriaca non profuit, arbi- trautes ad potioris medelte remedia recurrendum, diffi- mulare non poiTumus , nec debemus, quin trne duritis, ne dixerimus pertinaciie, morbum tuis comprincipibus, ad «44 & ad quos noš 'invitos revera compellit extreraa neceffitas, loco & tempore detegamus, pro tanti exceirus injurise qualitate, judiciura & juftitiam petituri. (c) Csteruni cura Rex Bohemorum (ftn& bie ( 3 Borfe Dcj? $aifer$ m biefem Driffen 0djret'6en) manifeftus fit hoftis Iniperii , & in profcriptione regi a perfeveret> tibi fir- miter, & Iinperialis gratise prsecipimus fiib obtentu, qua- tenus ad concordandum N. cum ipfo N. te nullatenus in- troraittas : quia hujusraodi cončordia viderur in confpi- rationem contra nos, & Sacrum Imperium manifeftius afpirare. Alioquin, fi contra inhibitionera noftram con- cordare diddos Reges aliqualiter attemptares , hoftibus & inimicis noftris favere luce clarius videreris, nosque amodo te tanquam fidelem Principem Sacri Imperii pro- movere & diligere^non poffenms. ©ač ganje 0djmben ftef)e im Qlnfyange N. 50. §. CXVII. fftad) geentngtem SKeidjččage , fc^reibt man, l;dttc bet $atfer SBurggrafen grtebrtd) »on SRurnb.evg an fcen $!6mg »on šBd^men abgefanbt/ nnb »on btmfelben &tc, tem šKeid) »orentbalfene $utfient&umet tmt> Santeu ah> fobern lafcn, mit bem 58 et>cuten , ba§ \f)m ioegen fei* neč Ungeborfamč unb 23 eracj)fung foš dttid)š, and) S 36 ^men ant) SSJldfrcn , unt> ft>a£ er fonjb »on Dem ŠKeidj befafie, abevfennet ioorben. 0r ijatte aber barauf etftn# beret, taji er feineč SBegč gefonnen iodre, bačjenige, m$ er burcb ba$ (Erbredjt feiner -getoefenen ©emaj&Itnn Margareti), unt anberer 2fo»etft>anbten, an ftd) ge# brac&t, 145 brac^t, auef) mit Deu SSBaffett mft&efam fcabe befjaupfeti mujfen, fo letc&t bon ftd) $u iajfett, nori) einem fo gerin* gen ©rafen , mte Stubolpb r S« gefjordjen. 00 <£intge moUen auc&, a* ()kU ftd) auf pdpjtftdje 25efel)le, unt> Sluftrage fcevuffen , ju <5oIge £>eren er t>iefe £ant>er t>urc5 mer unt> $n>an$ig 2?<*!jre auf fetne Unfoften fce* fc&ujjet, unt> er&alten ()4tte. (V) Ca) ^ocnecf ir4. 115. unb ti 6. Unb mtd if)m k ibtberfef, n>aj er babon inne l)ieff: unb IteB „pn fagen, baj er mit $rag unb Umiti berloren alle „bic Sftecljfe, bie er bon p m ju Seljen Ijeff bon bem fKeldje: f/ ^Bann er ju recljfer £eit nid)f l)iert bomif gebtenf. ©er ,/^urggraf bon 9 ?urenberg fanb ju 2Btenn €()unig Otta* ,/fern bon 55 el)atm, unb roarb reblicl) bie ^ofrfe^afr. <£l)U» „nig Dttafer beranftburtf, t»ie ptn fein ^jau^frau ? 91 arga* ^retb ju Defterretcb l)ief gemadjf, unb mit bem ©dpcerf ,/f)iet er ©tepr getbunen , unb enipot €l;unig 9vttboffi>n / ,fp 6 trlic 5 Sfionfc&afr.,, Cbron. Leob. ad an. 1274. (1275.) Exačla Curia Rex Ulmatn venit, & Hainricum Fridericum Piirgravinm de Nurenberg dirigit ad Otakevum, pofcen- tem fuo nomine, & Regni, Auftriam, Karinthiam, & Car- niolam, quas injufite Ulurpationis titulo polfidebat, de» clarantem etiam, qtiod Regnum Bohemise, & Marchiona- tum Moraviae iibi proprer Conremptum & Contumaciam abjudicavit fentenda Principom & Decretorum. Ad quos Rex : Non decrevimus, ait, tani facile reddere, quae arcu, & gladio noftfco tam fudorofe eonquUivmus, vel t quse 146 @ quse ad nos confangumitatis & affinitatis tramite matu ve- runt: adjiciens, fe non modicum mirari, quod Proceres Regni omiffis potenrioribus tain exilem Comitem ad Regni faftigiutn extulerunt. (b) Henr. Stero ad an. 127*7. C1275.) Dominus Otakerns V. Boemorum Rex , qui Auftriara, Styriam, & Carin- thiam, Carniolam, ac Portum Naonis tempore vacantis Imperii refignare noluit, dicens , quod easdem terras bona fide , & jufto titulo poffideret, ac mandatis & coni * 1 mijffionibus Apoflolicormn , qni tempore fuo fuerant, contra infultus Ungarorum , Cuinanorum , & Tartarorum per XXIV. annos cum gravibus Sumptibus, & laboribus, imo & multa impenfa non folum fuorum fed etiam proprii fanguinis defenfaflfet. Uni) fo čud) Dač Breve Chronicon Bobemke (k’|) Hieroij. Pezio Tom, II, p. 1113. §. CXYIII. < 2 $ Ijat obet’ fokbeč mebc? in rinem, nodb trn ant bcvn ben minbejten ©runb, noči) 2Babt’fcbeinlicbfeit. £>ann ft?ie batte bem $onig in ^Bobmen emfatfen fonnen, m <*uf bač šttecbt feiner gemefenen ©emablinn §u bet ruffen/ melebeč ve felbjt febon oorlangft fur ungegmnbet erfennet )^>atte; ba ev fteb namltcb mit eben biefen„ £an* bern, mic mio oben gefeben baben, (a) alč erlebigtett Seb^n, im ^abt 1262. oon ^aifer ffticbaoben bat beleb* mn laffett ? Sfticbt |u ermabnen, bajj ev ja biefe feinc ©emablinn febon m fo langer geit oon fteb (b) unb biefelbe bič in iboen £ob nicbt mebr bafur erfennet batte; mitbin metm fte aucb ibm einigeč 9 iecbt auf biefe Sanbet 147 gdnber $ttgebrudbt bdtte, baffelbe bodj fomobl baburd), alč etud) tt>eil fie unbeerbf oerftotben, fc^on lang# oolUg erlofdjen todre* Ca) 06 en §. 65. (b) ©idje biečfallč i>ie §§• 61. tinD 62. §. CXIX. S>ie SCnoermanbtfcbaft mit #er$og tUridjen » 0 » ^drntben fonnte Sttofarn auf biefeč £>er£ogtbum um fo meniger bač minbcjte ©d)etm*ed)t geben ; alč Ulricf) ja etnen ndbern 5tnoermanbten, ndmlid) feinen eigenen S3ruber g^t)iltpp bintcrlaffen ; ben Ottofar fdbfi, nne miv oben gefeben babe«, (a) fomobt auč ^drntben, aI3 aug $rain oertriebcn batte. Unb ebcn fo mcnig fonnte ii;m bie P3ermdcbtni|? £)er$i>g Uirtd)č §u einen oorgeb* Iicben SSebelfe bienen; ba er btcrubcr ntemalč einc faifeiv licbe SSejtdttigung, momit 'bie 23ermdd)tnijj bdtte £U Sted)t3frdften fommen fonnen, erlanget (a) §.*87. §. cxx. SSelmtgenb bie pdpftlid)en Siefeble unb ^Cuftrdge; fo ijt eč fo meit entfernet, bctjj Sttofar bergleitiben jemali gegen bie #ungarn, humane«, unb kartam, aufbiefe Sdnber gebabt bube, ba£ im geraben 0egenfpiel, fo oft er megen berfelbe« mit ben ^onigen in 5pungarn (bie •^umauen/ unb Savtarn mit ftd) fubvten/P §erfalien mar/ t 2 bie 148 %,j£ H bie ‘-papjfe jebcčmal aUeg mit* moglidje angeftenbcf ba« bcn, bepbe-^čnige oom $rieg ab^ubaltcn, unb biefelben mieber §u oercinigen. (a) SHkncečlauč, pttofarSSSa* ter, Ijafte oom ^3ap$ 3fanoccntiu$ km IV. bcn $(uftrag, f id) .OejterreicbS $u bemucbtigett, nicbt aber gegen bte #ungartt> humane«, unbSarfarn, fonbertt gegen $ai* fer grtebricben. 2Borauf fttcf) aber .Stonig £>ttofar «m jo meniger beruffen fonnte, alč 5Bcnce$lau$ biefen Muf* trag par auf fteb gettommen J>aben mag, foleben aber nicbt aušgefubret bat. (b) (a) 0oldjeS gefcbafj ergftdj im ^afjre t 253. mif einem ati bepbe ^ 5 ntae eefaffenen 0cbretben; (§ 49- not. b.) jbbatin tm 3abre 1272. roteber mif dnem ©djreiben an ben $61113 inSSofrmen; (§. ico. not. d.) Unb a tub tm Sabre 1271. toacb ber grteben jttnfc&eu bei>t>en benigen, tmreb SSermtf* feiunc} ber ©etftlicbfetf ^ercjefjellef. (§. 93.) (b) SKan befebe oben §.17. unb 1.8* §. CXXI. €£ tff benmacb feinc&oegg glaublidj, baf ^otttg jOttofar feine @acbe mit einem folcbm Sanb oon 3f ecbtš* bebelfen oertbeibiget baben folie; $umal ba er etn anbereS Itmlidječ ©cbeinrecbt, ngmlid) bte 25elebnung $atfct DficbacbS in -Oanben batte, >amt er fteb in eine red)tlicbe §8erantft>ortung batte einlaffett rnoCem £>a aber bieoon tneber auf bem ŠKeicbčtage etmač oorgefommen; gejtal* fen anfonjt nicbt fogleicb auf bte SteicbSacbt batte abge* gangen merbenfonnem fonbern man sorbet uber bie ®uife ober S Kjfi 149 obet* ttngulfigfeit ber SScIefmung f)dtfe crfetthen muffett; 9?od) aud> nad) bcm šKeid)3tage, «nb ber barauf ergange* ncit Slc&tčerfldrung, me&r gcit mar, mit 9ted)tšbe(jdfen f)er* »or §u fommttt; fo erubrigte bem dtdnig nad) bett gefe&en nicbtč anberč, banu bag er ftcf) inner unb <£ag mittelS $urgtrung ber €ontuma§, auč ber Sid)t gieben, Ca) unb bieruber feine »ermeintlicbe Dlecbtsbe* (jelfe , bie er auf bcn iKeid)čtag $u probuciren unterlaffen, aufemen anbern #of orbentlicb bdtte »orbringen, unb bte (£ntfd)eibung baruber ermarten fonnen. Ca) 5Det* CStbmabmfpie^el im jLmtbrecijte 46 , fpctcbt : „©ie nudj ^ar unb in beg 9$e!d)e3 @rc&re „ftnb, bie erfailf man aUe redijtloč. ?9?an oerfail ir aigen, „unb deljen, ba) eč bcn dperren lebiclj ig.,/ PPefmerut Prač}, obferv. in verbo 2ld)t* ,,GUiod fi bannitus, in bič etfldcet, intra anmrni venerit, feque purgaverit* „auditur, unb mocj er fid) atič ber 2ldjt roirfen. * * Si f ,vero bannitus, & taliter annotatus intra annum a die „prim;e annotationis bet* %i)t computandum non compa- „ruerit, nec innocentiam fuam purgaverit; fecundatn 'in* „currit annotationem, tt)clc&e man bie £>beradjf, vel$( 6 ew „a<$t nennef. » * Unb roitb U)tn alfo fetn £eib, 0)r, unb ,,©uf, (Eigen, unb deljen, burdj ba$ ganj 9^eig> pertbeilet.,, §. CXXII. £>ttofar mar aber nid)! gemofmet, ben fKetdjčge* feljen fid) ju fugen, fonbern nur feine Uebermad)t i« $«&«». €r fteng baf;er ati, bcn -taifer unb bačiKcic& um fo me&r $u »eracbten, unb alleč, m$ bemfefben ge* *3 treu, 150 'Ho $ S& tvcu, unb getoarft$ m r / auf bač du^crfle gtt bevfotgen. #auptfacblid) aber betraf folcbeč bett €t^bifcboffc« wtt (Salzburg; ber baber ben $aifer mit oftem n>ef;cm«tE)igi jten ©c&teibert ankete, ib m, unb ben ubrtgen £reuge* ftmtten Sieic&Sttftfallen mit feinem macbtigen @cbu£e ebe* balbigft $u $ilfe |u eilett. (a) &iefe ©cfjrri6en, berett &tec finD/ fiebe im 2 (nt)dttge N. gr. 52. §3, unb 54. 3 » btefem Ie|tern fcbfetbf Dec (grjbb fd&of unfei* anbern : Intel* fpem & raetura flučfuant; & utinam defperario , quam mora veftra poffet inducere; illorum pauperum fiduciam non fubmerget ! GUiidquid neglečlum fuerit hac aeftate, vix de cajtero convalefcet. Ecee quia propter te relinqunt omnia, & fe jpfos exina- niutit. GLuid ergo eris eis ? Efto eis turris fortitudinis a facie inimici. Hoc teneo tanquam certum & verum, quod omnes & finguli , qui ad te venient, & venerunt, lsetanter intrabimt tecum , & pro te mortis perieulum fubibuut, nec, fi eos tecum mori opportuerit, te nega* t bunt; ad hoc , ut carnis & fpiritus cruciarus, guibus fibi ipfis & fervis chariffiinis quotidie moriuntur, una finiat agonia, do rem effe de cstero facilem, & vincendi, fi libet vincere, bene difpofitam facultatem. Adverfantium tibi vultus & animos fic treinulos & deječtos formidine, fic vides viribus deftitutos, ut qui nonduin te cognitura metuunr, nonduin te vifum vident, a facie arcus fugi unt, & abhorrent nominis tui vocera; quid facient, ■& qualiter a voce tonitrui formidabunt, cum venerint aquilae fuper eos in multitudinem lulguris corufeantis ? §. cxxm. \Jr g £51 §. CXXIII. čDet J^aifcr crtnnerte btcrauf £>cm (gtjbtfdjoffe , bafi cr fyierju in beri bcnotbigteu fOcranffaltungen beretfd be* griffen rmive: ec bad)fe trt @efetlfd)aft ^f a 43 l ' a f c,t migd, fetned ©djnMgccfo&nd, mit bev #aupfarmee ge* gen <£gev feiiten gitg 5 U nebnten; Sflbredjten aber, leittctt evffgebobmen ©obrt, mit eittem gemeffenen ilrtegdbeere nad) ;0efterreicl) ju fd)tc£etn Unb meti ban« btefer burc& bad faljbut’gifd)e ©ebietb ju jkben ^atte: fo mod)fe bet: £cjMfdjof bcntfelben foti)of>l bed unfd)dblid)en £)ucdjju* ged betlbet’, ald aud) fonft in allem an bte £mtb ju ge* bert, ftc^> attgelegett fetm lajfett. 00 Unb fo fd)i*teb audj bev $aifer an SSmggrafen gvtebrid) oon ^uvnbevg, ba§ bevfelbe bebacljt fet)n mod)te r ftd) bev tbm nal)e ge* legeneu ©djlofifev bed ^oitigd oon SBobmeit ju bemdcbft* gett, um babuvd) um fo leicbtet' tu 23dbmm embvmgett ju forme«. (b) Ca) Sane mnltiformts dilečlionis (fac)f $aifer in biefet feitrcc Sintmort im lln^ange N. 55.) animum & affečhim, qnem ad fe noftra gerit Serenitas, curantes ferventibus atque irremiffis defideriis, tibi caeterisgue noftris Princi- pibus inique tribulatis, fi milit er & oppreffis, operolb Sc feftino fuccurfu & fnbventione potenti oftendere difponi* mus, & in voto gerimus verfus Aegrara ima euin filio L, Rege Regum dirigente feliciter gre Hus noftros, feftinis progreffibus nos conferre ; primogenito n o (Ir o verfus partes Auftrise curn armatorum riiultitudine, & armatorum mili til m copiofirate, apparatu decentifiimo deftinato. Gtui cura neceife habe&t tuos tranfire teraunos abfque alicujus hotni- 152 hominum Isefione, dilpendio vel jačtura, petimus, ut ei- dem noftco priinogenito viam & introirum, juxta quara de tua fidelitate & difcretlone inconculTam fiduciam geri. mus, ftudeas preparate; faciens & difponens, quod fi. deles tui de fuis inunitiouibus eidem, im ) fibi ipfis, ftib- veniant, atque ipforum negotium in fubventione noftri prnnogeniti tam ardenter, & tam ftrenue profequantur, quod abjefto fervitutis jugo, per pradiftum Regem ipfis diu impofito » in amseuitate tranquilhe pacis valeant re* fpirare, (b) @c§ra6en felje ntan im 2inl)an$e N. §6. Sane (fdjreibf bet’ ^aifec) cum ad recuperandum pofifeffiones praeclaras Imperii per cundenjt hačlenus occupatas, Impe- rialia-potentiae figna movere in proximo, Duce altiffimo, exercituum Domino difponamus, finceritatem tuam, de qua non modicam obtinemus fiduciam, ampliffima, qua polTumus, precum inftantia duximus exhorrandam, qua- tenus ad occupationem caftrormn prsedičti Regis, qux trne funt viciniora potentias, omnes animi tui curas & ftu- dia opportuiia convertere non omittas, ut ad invafionetn ipfius per eadem loca liberior nobis tranfitus pateat, & ingreilus habilior in perpetuum fuse defolationis exterrai» nium nobis & noftris valeat prsparari. §. CXXIV. £)en $ontg abct audfj »on t>er ©etfe tmft $ratnč anjugreifen, toart> ©rafcn 20Jetn$aii> ©or$ un£> vovbe&altett; (a) t>effen £reue, uni> f23epf^ant>e^ er ftc^ um fo geftd)erter &alten fonnte , al$ t\W\ feltogen tte &kvm4&lung W>xxd)t fcintf evftge* / S *53 erffgebo&rnen®o&n$ mit ©lifabetben, ©rafen t9lctnl>art>g £od)ter, bor ftd) gieng. (b) <š$ eiferten aber in biefen ©egenben nocb anbere fur bie faiferlkben 0tec^te, (a) ^ontccf JSap. 124. 7 /; UnD Do Dec .^unig &in ntDer rcolt „©iaf SDiambarren er enpof ,;Daj er ftcb on Dec ©funD ,/^etnDen unfertounb, „tinD Deč 9tcid)0 tpegen „ej (>et in feinen pi>iegen.,/ (b) mattljaue ka$cn p . 1087 - „3n Dergeif »att bic^eirat „93olfurt jroifc&en 0 )unigč DluDoiflT @un £erjog 2 llbred)f, „unD ©vaf SDiainbarfeč §:oc&fec pon $proB, §ran> Slfpelten. „ §. cxxv. Unfei' biefcn map nebji ©rafen Sttbredjt bon ©orj, bcm Gruber ©raf ^tteinbarbenč, aud) ber $patriard) bon 2iquUeja au$ bem ©efcbled)t ber ©rafen bon £$urtf/ bie bamal in fOfcttant) berrfd)ten. €3 glimmte aber jmi* fd)en ©raf Sttbredjtcn unb bem $Patriard)en eine gmijtig* feit, bie bem ^atfer an ber bortbev ermartenben j£)ilfe binbetiteb fct)n fonnte. €r legte ftcf) baber inč Sftittel, unb febrieb an ben $>atriard)en, ba§ er bon ermelbten ©rafen nid)tč ju beforgen babe, fonbern ftd) biclmebr al* leč anoerlangenben 6d)U£cč gefid)ert balten fonnte; tbie foldječ bon ibm fetbfl buvd) Stbgefanbtc ju bernebmen fet)tt iburbe. SBoiauf ber $)>atrtard) antmortete, baf?, fobalb er bon fetnem bes $aiferč 3ug gegen $onig £>ttofarn be* nad)rid)tiget fe^n mevbe, er ftd) mit allen feinen $raffm u j« 154 $u bejfen £>iettffett bcrett fieKen fimrbe. %n $8etrcf bež ©rafenž abcr, bag er $mar bet* Sett mit bcmfeiben in ki* ner Siftigljeiligfeit fhtnbe, bod) bag foic^e nid)t §u »evv meiben fetjit muibe, mami bet’ 0raf megen bež §u @d)aben fetner ^trd)e neu erbaueten ©d)logež ben SBeg ber 3£edj; ten unb &i(ligfeit nid)t cinfcblagen molite. (O (a) 33epbe &iefe@c§m 6 en ftnben ftdj trn 2lnfyange A r . 57. unD 58 . 3 m le^tevn berfelben brueft fteb ber ^cifriardj tn 33 etref bež bon ib m leiftcnben $8et)flanbž fofgenber ©e(Mf auž : Porro cum feribentis animus adeo (k in exaItation-is veftrse promotioni defixus, ut defideriorum meorum fumma priti- cipalius capiat honoris & noininis vedri decus fertnone & opere procurare, ntagnificentiam veftram fcire cupio, quod viris & viribus congeram poffe meum, ut quam cito de proceflu veftro felici contra Regem Bohemiae (qui contra Deum & omnera juftitiam meis &F!cclefise meae juribus exiftit iujurius, & honoribus inhonorus) mihi conftiferit, me red- dam pro viribus adF.xcelleutiac veftrse fervitia praepararum. 3n ^3efref ctber beč ©rafen 2ftbrecf)fž fo, tt»te foigt : Caete- rum literarum veftrarum favorabilis indudlio habuit, ut cum N. ad compofitionem me difponere procurarem. Super quo fic per prsefens explico velle meum, quod inter me ac ipfum non viget ad prsefens alicujus diffenfionis materia vel rancoris, nec ex me circa ipfum difcordiaj ferupulus orietur, quin inter nos amicitic ac dileftionis integritas vigeat, & virefcat. Verum tamen eft, quod ipfe, me in veftris fervi- tiis exiftente, in prsejudicium Ecclefise, ac contra ipfius pri- vilegia, & jura publica erigi facit caftrum quoddam, quod nifi ipfe viam £quitatis, ac juriš eligens, ab injuria hujufmodi tam indebita ac violenta deftiterit, malevolentiae indučti* v um efle poterit, & plusquam expediat nutritivum. ©af? Die 155 @aclje jtbifc&en btefen kpben gucjten ntdjf mufi bepgelegef iuocben fepn, ec&ellef. barau^, baf? man nicgenbč ftnbet, bafj bec ^afctaccb/ feinetti OSecfpcedjen nad>/ bep bem 3uge bes ^aifecč gegen $ontg DffoFacn ft$ eingefunben, obec bemfelben eine $Hfe cjefc^tcfef babi?. §. CXXVI. SGot' alten anbevtt abec Fonnte bet* .f ontg bon #un* gavn tem bon S3of)men tie &etf4c&tlidj(fe £>ibetfiou \m* ^cn* £>ev $aifev fmtte ta&ev fc&on borbee ftd) um teffen Sveuntfdjaft bemovben ; unt> ju tem €nte tenfetben fammt teflfen Reuter, Sfntreen, #evjogen bon ©fla* bonten , ju ©ofme aufgenommen, tem legtevn and) eine fetnec Faifevlid)en$prinje0innen juv aud) tie beiv lobte €f>e teč #ecjogS bon ©flabonicn mit feinev $>vin* jefjimt iodbter bodbringen ju laffcn. (a) (a) P. Steyerer in fetnen Colleft. MS. unb nacb tf;m P. Calles Annal. Auftr. Tom. II p. 543- feijen jroac biefc bepbe @cbceb ben in bač^aljc 1.277. unb P. Herrgott Gen. dipl. Tom. II. p, 481.fogacinbač^abc 1278. Sllleinbabec^aifecinbenfeiben bon feinem, gegen ben ^onig OffoFac ecft oocjunebrnenben 3uge cebet $ ba ec fagf: Nulla prorfus perfonarum, aut rerum difpendia evitare proponimus, quin ad edomandara ejusdem (Ottocari) faftuofi fuperbiatn fub vičtricibus aqui- lis duce Domino exercituum intendamus ; ba ec babep aucb v>on feinen auf oecfcbtebene Slct gefcanFf» unb oerfofg* fen OSafallen in £>efteceeicb SMelbung mac&ef/ mit ben 'SBoc* u 2 fen: r s6 S (en : Ec quia noftri fideles in Auftria diris adverfantis aeinuli quatiuntur infukilnis, & amaris perfecutiomtm ten- tarionilnis impetuntur: @o fcijemet unč ftffenb-ar ju fepn, bajj biefe bepbe 0djrdben, nocf; bepou ber JJaifer in Dejta 1 * reid^ geČommen , mifljin im 3iertnn bed $ 5 ntgd pon ^)un< gani/ un& DcfTn 2$ruberd, aid felnev berdfd angenommenert 0bf)nc, gebenfef/ quos ut čarnem ex čarne noftra, & velut os ex oflibus noftri s amplexu finuque paterno fi> vendos affumfimus ; Da boči) bad Chron. Auflrak ad ail. 1277. fdjveibef; Eodemannocirca feftum omnium Sanddorum Res Rom. & Res tlngarorum in gonfiiiio circa Ha.imbur- gum colloquium habuerunt; ubi Res Rom. eundem Regem Ungariae ig filiuin adoptavit: fo tperben tpir bagegen un* fen §.167. and dnem 0djreiben bed $dtfetd an ben bifdjof pon 0flljburg fe^en , bajj berfelbe freplicf) im 3abre 1277. obor 1278. auf bet’ ©rdnje bet; Hamburg , obet’ 5Srutf , mif bem $6nige Pon $ungarn eine Unterrebung gebabf, babet; aber nur bie jioifcben il>rtcn gefc&Iojfene 23 ittb* nijj bepberfeird mif einem $anbfdjlag bejtdrrigef tporben ijt. 3 m u&rt^en bcfef;c man bepbe 0 cbvdben itn N. 59. unb 60. §. CXXVIT. Um aber attcfj Me ©ttnfl, unb ben gufen SMen t>cr Sftagnaten beč ^ontgreicljč genrimten, gab er gleicb etn befonbcreč {gcbretben an btefelben; tmb nebji ŠSelobung t^re^ Stenjieifa# unb Srene , bie fte fur ben Jtonig / ifjren J£)errn, unb beffen fontglte&en Gruber/ feine angenommme itebffe ©pjjnc/ &atten/ bot^ er ibnc» i« / 15? einet e im Stnlumgc N. 61. §. cxxviii. Unb ba banu ©raf šSegibiuč, bet ^ki^FcImmetct bc3 .Slonigč, bietauč bie ©elegenbeit nabm, cin šHecorn* menbationčfd)mkn »ort feinem .Sbontge cm ben ^aifer $i* kmtrfen, bag tf)nt biefa* gemige £)i(triFte, bte ibo.nig £)ttoFat im 58eft£ babe, (unfebtbar biejeuigen, mit be* ttcn et »on bemfelkn, mie mit oben (a) gefekn bakrt, bcfd)cnFet movben, btc et abet bet) fetner gurucFFebt trt dpungant miebet »etlajfen mugte,) »etletben mčcbte; fd)lug ij)tn bet ^aifer and) fotd)eS nidjt ab, fonbctn ent« fcbulbigte ftd) nut bet £eit mit bem, bag erft §u untet* fud>en, unb au^umadjen mate, met« bie 23etleilj«ng bte* fer S)ijttiFte gebuljtete; ©ejtalten btetauf nid)t alleitt et felbjt, fonbetn aucb etnige feinet šMd)$futjten gobetung macbtcn. (b) (a) §. q8- oot. c. tt 3 (b) Li- 158 t (b) Licet ad omnia (ftnb bie < 3 Borte ber ©nffcbulbigung beg ^ctiferč im 2 lntyan$e N, 62.) efle velimus ultronei, quse veftrum demulcere poffunt animum & affečhim, .& licet fpečtabilem virum, N. Camerarium veftnim, fuis Claris & virtuofis exigentibus m eri tis gratiofe benevolentias Ulnis patentibus amplexemur ; quia tamen nos ipfi & diledli Principes noftri N. N. in quibusdam terris, quas inclytus Rex Bohemise occupare dignofcitur , nos con- tendimus jus habere, non minus reprehenfibile videtur, fi fic repente , fic praecipitanter ad collationem aliquo- rum Diftridhuun ad easdem terras fpedlantium , hujus- modi declaratione, feu difcretione negledla, cui vide- licet, quibusve de jure competerent , nos contingeret profelire : Ideo veftra, nobis porredta petitio pro didlo N. ad prsefens eft effečlu fruftrata, quae utique mentem regiam difplicentise fpiritu non perturbet. 2Da§ ber $o* nig baburcb nid)t d,gene (»te P.Calks Annal. Auftr. Tom. 11 . p. 507. pcrmeinef, ) fonbern nur feineč ermelbfen $dnt» mererg ^rioafanfpriicbe bem $aifer anrcfommanbirer babe, fdjdnet unč auč ben angefubrfen $orma(ien bergeftak of* fenbar ju fepn, ba§ niemanb baran follfe jroeifeln- fonncn. SDann trač fonnfe biegfallg Planer fepn, alg bie < 3Borfe: Veftra nobis porredta petitio pro N.? ^ISte bdtten ftdj bte ^etbtenfte beg $ontgg ^dmmererg baber gefcbicfef, »enn bte tKefomtnenbatton ntcbr bejfen etgene Slrigelegen* bek befroffen bdffe ? 3 u ^ m Stengen bte Slnfprudje, bte bie 3 ?orfabren beg $6nigg auf £>efterreic{j unb ©feper Pormaig gemacbr baben, nidk auf einige ©tftriffe in bie* fen Čanbern/ fonbern auf bie Panber felbfi; »orauf fte aber «ucb bard) tticbcvbolfe $riebcngfcbluj?e , »te »ir gefeben, feperiicbe < 3 Serjjdjf getban baben; unb alfo Pon benfelben feine $rage niebr fepn fonnfe. S)af aber ©raf 21egibiug bet 1 S h. J *59 bet* anrefomtiiantJicfe ^dmmecer mar / fc^lieffen..»lr barauč, tueil berfeibe in bem ©ingange beč griebemJ »on unfer ten Q5e»ollmefcbitefen be£ ^ontgd »on $ungartt ate Supremus Camerarius einfommf/ unb ft;tri ©efui) mif befc fen Umjtdnben , t»o»on trne oben §■ 98. gebanbeif Raboti , a II e e bln g g paffef- $ragf man enbiicf)/ i»a 3 fur šKeicb. fut* f?en nebfl bem ^aifer auf einige »om Dftoirar befeffetic. Sanberepen , tuorunfer gebadjre ©ifiričfe gebbrfen , etnen Šfnfprucb baben fonnfen ? ©o gtčfuben rotr, baf? e$ bie SSifcbojfe »on Regensburg, 'grepftng, unb ^affau toaren, ate »on i»e(cl)en ^nenEcl , ein ©cribenf bejfelben 3abr- bunberfS, in feinem Suvftenbud) von (Dejtcrueid) unb 0te>’eu p . 12. febreibef : „©er »on .Oeflerreiclj baf »on //bem ^ifdjoif je Regenfpurg brep Su£e (Sebengejkfe) bet: //Ciin Suj j f>ebt ficb cm ben ^ebeitnifeben ©emerile. *» ©ec //-(Oerjog »on Oefterreicb baf je Sedjen »on bem ,/»on grepfing, ^robftorf, ^M;retmma, «£>auge, ©cfron* ,/nau , *2Šiffat»e, unb anbere ©orffer, mol funf unb f/bcetjjig. ©ec Sujj »on $ 5 affau bebt ftdj an ju ©foefe* vran , unb gebf an bas sjjreif f>in^ fDZaufenfe, unb gebf ,/jt»tfcben ben ©emerebe jmain einer Raft t»eif binfe an ,/bie ©’p 7 / < 3 Baren nun bie angefucbfen ©iffrifte in bie* fen ©egenben ganj obet: jutn $beti gelegen j t»ie eč »on Sa, ©coeferau, ^orneuburg, unb ©mjenftein tiicbf ju jmetfeltt ijt : fo »at freplicb erft ju untevfucben, unb atte* jumeteben , t»em bie Q 3 et 1 eibung biefet Siibiftciffc gebubrfe. ©eflalfen bttreb ben unbeerbfen $obfall efjerjog $rieb* ticb^ bat/ Sattb jt»ai’ bem $ai|er unb SKetdje; bie batitm gelegene geijTiidje Seben aber ben SMfcboffen atnb ibren 0\ii’cben jur t»ciferen SSerleibung etofnef morbert. SBte mir es bereifS obeti §. g. gcfe&eii, unb nocb meifers tmfen §• 152. feben mer ben. ^erngfiens bienfe foicbeS bem 3 ?ai* fec i6o Ut fet ju einetu fteflicfjen OSorroanb , ba$ £(nfinnm ©rafend SiegtbiuS, famnif bet SRefommenbarion Dež ii'bnig$, fin; bieprnal Don ftdj a6jufetnen, obne biefelben ju Megupiren. glnmtf glauben roir, ift MefeS ©djretben t)cč Jtaifevč doU« ftdnDicj edaufeit, iteidjei# jwar P. Herrgott c. I. p, 389 . ime aud) Cajetan. Cennius Cod. Rudolph. Ep/Ji. VI. p. 389- mif eititgen 9?ofen ju beleudjfen gefucbef; Mefe t>rep Ikttcfel aber, Me boc{j Dač .gmupfroetf cm^mac&en, uuberufirt ge# (apen baben. §. CXXIX. Snbejfen uetjlticben unb 5tag, bimten ft>eldjet £>ttofat mittelfi $>utgitung bet (Eonturaag ftd) auč bet $la abet biefeč ntcf)t ge# febabe, fo etbeifcbten bie 0teicbčgefe£e, bafnummebt bet enblicbe @cblu£ auf bie ©^ecution, obet bie fo genannte 5(bevacbt ergienge. (a) (golcbeč gefebab unfcblbat auf bem #of , ben bet ^atfcv §u ^empten, obet €beiv fperg iit @cbn>aben , oot bet ©intuchtng mit fetnem ^?tieg5b c ete in 33ai;eni, gebalfen bat;(b) alč m\ ioeb djem et an ben €t&btfcf;of oon ©al^bneg fc^riet>, ba§ et auf bemfelben in *3et)fei)n ^ablteicbet 3teiebč>fur(ten, unb untet ^egleitung eineč bet aušedcfenjlen $riegč* beere aUcč, »#$ bie, auf bem Ston ftiKnbe $?ajefi«t oetberrlicben lanu, ooKbracbt/ unb babet) nicbtč unter* lafjen babe, mač bie Beit, unb Umjtdnbe etbeifcbten; mie eč bet Ucberbringet biefeč ©cbteibenč munblicb beutlicbet etflaven fouvbe, (c) (a) 2auf (a) Sciuč t>ev o6en §.121. not. a. tmgejogenen 1Ket<$ggefe|e. (b) %ie$bemi$ecid)fe$»entinettQ muf} bicfer.£)!>f sU $empfett fl ef>a(fen tuorben fei)n ; \ )a ec L. 7. Annal. Bojor. fdjreibt: Ciefai* comparato exercitu cutn Ludovico genero fuo ar- ma in Bojanam mover. Campoduni in confinio fuperioris inferiorisque Vindeliciae caftra facit. 2 i!Ietn Prevenhuber Annal Styrenf. p. 32. fagt: „£)er ^eifec fante mit ^mefbren gucflen, unt> 700. Curaftern Ben (šrberfperB, mac^fe ;/ ani)a 120. pon ^utjien unb bDerren ju diittev.,, (£$ jcf)eint aber, bafj Pvcx>entyubev bač alfe (fbecfperg trt 0djwmben anjlaft beg in £>beroflen*eid> irvig genommen l>abe. (c) De noftrae profperitatis eventibus Cfmb bie * 3 BPCfe beg ^atfecg im Qlntyange JV. 63.) qtios audire libeuter vos credimus , veftris defideriis duximus lisec pandenda : quod curiam noftram iblennein in tali loco, & tali die, copiofa nobis aflidente Caterva Princi-pum, & prieelečte ftipati militiae comitiva, eni temporibns noftris vix'eft . vila confimilis, celebravimus condecenter in regio po- tentatu, conftifutionibus congruis plurimis editis, ciil- gulo militari rnultis Tyronibus decoratis , & omnibus aliis, qu£ fedentem in Throno Regem magnificant, & regalein exornant Curiam, rite ačtis, de contingentibus nil omiflis, licet fedentis ab Aquilone Regis Bobe mi se calliditas vifa fuerit in occulto, cum nequiret in puhlico noftris tam celebribus obviare progreffibus, tamque pro- ficuis & feftivis folemniis in tentatione nefaria contraire. &ui tamen dextra Domini faciente virtutem, in fua de- fecit aftutia, non profecit. Caetera vero dile£lus famu- lus nofter N. praefentium exbibitor explicabit Lucidius Oraculo vivs vocis. £ §. cxxx. 1 6z §. cxxx. (£3 tjl bata«, unfereč (£rad)fenč, um fo Veniger ju jmeifeln, alč t>ev $aifer oovbinnicbt jugeben molite, ben $onig Dttofav ju befebbcn, biS ntc^t bet’ fd)lufc ltcl)e ©entenj miber iljn ergangeit fet;n murbe man ntdf>t fagen fonnte, ber $)roje$ mdre n>tt>er tl)tt nid)t ber £)rbmmg nad) gefu^vet ioorben. (a) im aber beridjtet ber ^aifer (cibfl an jemanben in dnem ©c^rei? ben, ba§ er mit einigen ubereingefommen feg, ba§ ftc ben ^ontg fogleid) befebben, unb in ben ©ranjen $drntf)en$ feinbltcb angveifen follten. 00 (a) SSftan befelje bag ©djreiben beg ^ciiferg im Zrtijangc N. 64. roorinn berfclbe unfec anbern fagf: Super diffidatione Regis Bohemite, ut feripfifti, confultius esiftimantes, ut magis congrui temporis opportunitate captata , quando videlicet contra eum fuerit diffinitum prolata fententia, ut proceflus oninino cahmnia careat, ipfa diffidatio ce* lebretur. (b) 3» biefem ©d&re(6tti beg Sbatferg eben allba N. 65. fjei|ji eg: Accedentibus muper ad Majeftatis noftrse praefentiam N. N. & cum iisdem liabito diligenti tračlatu fub forma hujus informationis, fimpliciter abierunt a nobis, quod ftatim Rege Bohemiaj diffidato eirca fines Carinthise ma- nus invafionis extendent in eum, & ftrenue bellicos at- tentabunt inlultus. §. CXXXI. ^nbefien ^atfe fidj aucb ^)erjog #etnvtcf), unb jmar fdjon im Pernat $?a& , ju einem gSergleid) mit g kjfi i6 s ^fal^vafen feinem fBv 4 ut>er, attgefdjitfet, t>en^ jflben aud) auf fcač , »on t>em $aifev an tyn evlaflene »afevlic^c ^vmabmmgčfdjreiben, t>cn 29 . cben t>tefe^ mt$, $u t>effcii groffen $3ergm!gm , $u 6 tanbe ge* l)rad)f..00 $ft>ar bergeffalt aučgefo&net motren; (b) t>a§ er »on bemfelbe« nid)t rtur fetne £e(jen empftcng; fonbent aud) fur fcinen @ol)n Dtto bie %aifaiid)rim $ejjum ^atbariita , uttb ba?,u Dberojferreici) fur bat, ber 9>viu&efHnn aučgetvovfenen 2$rautfd)at ), &um Untcrpfanb crfoielt. (c) (a) ©obalb bev $aifer o on £3tfefjoffen ?eo ju Stegenčburg bi« Sftac&ric&f betam, bajj ijerjocj #etnrtclj nunmeljr mit feinent Gruber $>fa!jgraf £ubwtgen ftcb ju oerglddjfn, nidjf unije* neiijf mdre; fcjjricb er fogleid) ati benfelben unfer anbern mit foigenben Siuobrticfen: Magnificat anima noftra Doniimim, qui tihi dedir, ut fperamus , quid faluti trne expediar, quid Iionori : cum fit turpe nimis pleiiumgue periculis odiolis lethale ferrum in vifcera propria contorquere. Idcirco, fi fcriptis opera compenfentur, in gradse noftra: te pleuitudinem colligentes, fipceritatem tuam hortamur attendus, & rogamus, quatenus propter Denm, & tiue felicitatis augmentum , nec non ob generale totius pro- vinctse commodum, collocato prše oculis, quanta perni- cies ex hac Sciffiira domeftica, provenerit reipublicse tur-" batrice, & adhuc major verifimiliter poterit pullulare, animum tuum ad indilTbciabile' pacis perpetuse ex innata tibi modeftia ftudeas efficaciter incliuare, cum ipfo ger- mano tno te patiens amicabili foedere couniri. £>en em= ,,rid)en ©ebrubet mir tijcen gefdjioornen (?t)b bcflaff , unrer „ tf)i’en afjj bet ^Sarc^epcn, and) £>ijcljoj]fd Seon pon 2$egen* f/fpurg , unb SSurggraf griebrtd)d pon 9?tirnberg , «(g „@d)ieboridjfer/ unb Unretfljeibtnger ^nftegil aučgangen, „2lnno 1276. ben 29. $9Iap v/ 2)Žan befefje Londorphm Supplet. Act. Publ, P.l. L lil. N, 27. p, 792. (b) SfJadj bent Q3etidjte llvcntim, nneaudj anberer, fotpol)! pop / ald nad) d) ni / foli ^aifer Dvubolpl) fetne erflen §etnb* feligčeifen in Napera gcgen dperjog efjeinridjen att$geube£ babcn, unb Dtefet erfi baburcb beinogen tporben fepn, mit Cubtoigen / feitiem Gruber, ftdj ju oergleidjen, unb bui’d^ felben ben ^aifei’ ftd) ju oerfoljnen* C k far (fdjteibf Aven- tinus Annal, Bojar. L. VII. ) comparato exercitu cuni Lu- dovico genero fuo arma in Bojariam movef. Carapoduni, in Confinio fuperioris inferiorisque Vindelicise caftra fa- cit, fines igne, ferro, depopularur. Henricus Csefaris vini ultra ferre uon valens„ cum fratre in gratiam redit. Deinde a Ca^fare Veiiiam petič, quam per Ludovicum Germanum impetrat, mutuoque dat Rudolpho mille drach- mas fexies & quadragefies. Slileiit/ ba bad Cbron, Cohnar. ad an. 1276. fdjreibf; In fefto S. Doininici pneparavit Ru- dolphus Rex expeditionem contra Regem Boheiuorum; dperjog fl&ec ftdj bereifč ben 29.^09 eben biefeč jum Stel gelegef f)at: fo ergiebf fid> Ijierauč oon felbft, baf bie 'Dhc&ridjten Mventins unb anbetec Diegfalli irrtg fet;n muljen. CO F* J§> iOo (c) Filiam quoque fuara (fdjreibt £>as? Chron. Auflr. ad an. 1276.) Ottoni filio pnedicti Ducis matrimonio legitime copulavit, & ab ipCo Rege Rudolpho faepedi&us Djix terram fuain recepit titulo feudaft: tlnb fo fdbrf aili) Aventinus L c. forf: Rudolphus Catltarinam fuain Ottoni filio Hainrico connubio jungit, regionenupie fupra Ana. ftnn Hainrico oppignorat. ££)e 3 i}(etcben Gerardus de Roo Lib.I. p. 25. Data etiam in matrimonium Ottoni ipfus (Heurici ) filio Catharina Rudolphi filia, Sex & quadra- ginta aureuin numum nfillia Csefar ab eo rautua accepit, Regjone fupra Anafura pignoris & dotis nomine conceiTa. Calles abcr > 4 nnal . Andr . Tom-II- p. 516. not• b. mer bet babep an, bajt ^afifelbnel }, unb anbere afte .^ro* ttifen t>on einer berlep OSerpfanbung nic^f» cnt>d^nen. Un£ fcbeinef ebcnfafJč nicfif, bajj bet’ ^atfer bon £erjoqen Sjm* ricf) ®e(b entlebnet; tnobl abot, bafj er fetner $odjfer em beplaufme ©nmme ©efbd jur SDfitatft aiičgeroorfen , unb bafiir bad in $8eft(? ncbmenbe Dberofterreid) bem ^)erjoge •Demritb, ober befjen ©obne Otto/ juiu Unterpfanb uber* Ia|]en babe; fo, tpte mtr feben iuerben, bafj bet’ ^aifet aucfr einer anbern feiner ?:6cbfer, bte bem ^ronprinjen oon ‘Oboi)* tnen nodj batS ndmlicbe 3abt’ itn 3?opember jur 0je befttm* met morbcn, cbonfallč einen $3rauffcba| Pon pterjtcj taufenb 59 tarf' ©liber auogetporfen, unb bem $6nig bafur pon beti ©nčunften Oefterreicbs jenfeits ber SDonau Piet taufenb 9 )iarf ©ifber perpfdnbet bat. §. CXXXII. ©oldba-geftalt nun tem $aifw ter gerate SBeg imvcf) Napevu gegen tne cfiemtd&ifdben £ant>er of* fen. £>al)ev ev aud) feinen uorigen 9)fan/ tur$ Sdbbtneu y 3 to r 166 t H&jJ* in Seffemid) einjubvingen, perliefj; tmt> bafut gcvab nacf) SKegenčbuvg, poit bannen abev obne ben minbejfen 5Biberjhnb nacb $affau ttabm; (a) allmo ec ben 26 , (September bem baTtgen 23ifcboffe $>etev bte (Sa^maut pon £>betnberg bejMttigte. (b) (a) Inde ffcjjrdbf Aventinus c. L meiferč forf) Reginobur- gum caflra transferi:, a Leone Urbis Epifeopo, Sacerdo- tibus, populo, Sacris excipitur, Inde tertiis caftris Sexto Calendas Odobriš poteftatis anno tertio, qui eft Chri- ftianae sera: 1276. Bathaviam pervenir. * (b) £>ie UvFutib baron f?lje man im Znljangc N. 67. §. cxxxnr. 2tuč ben, biefec Uidunbe bengeructfen Bettgcn ftef>t man, ba$ in bem 0efolge beč j^aifevč ftcb bamals bc* fanbett bie bepben <£r$bifd)otfe Pon 93?ain$/ imb burg, bie fBifcbbffe poit 2Bu#urg / 3tegenšburg, unb Cbtemfee, bie bepben 0ebruber gubmig, unb #einricb, 9>fal^rafen amSK^in, unb J^ev^gejn šBapcrn, #ein* vid) Sanbgvaf oon ^)effenV ^einrief) 3ftarggraf pon^ SSuvgau, gviebvid) $3urggvaf pon ^urnberg, banu bie* 0vafen %i\ bred)t Pon £>obenbevg, £mgo pon SBevfen* berg. g. pon geiningen, S- Pon ^enelbogen, ^ob. unb jr), pon Sponbeim, CO 9^$* <$ein aber bicfe, fonbern alle Stkffen beč ganjen Bteicbč Oie eč bev ^aifer feibft inbem0iudtpunfcbung^fcbveiben an ben, um biefe 3ett neti evivabiten $ap|} beviebtet,) ftunben ibm $u šftecuperi* vung & hJČ ^ 167 t'un<$ bet tem SKeid) t)ovenfl;aItenen $tnbe* mit SKat^ unb Stat tet), (b) (a) Arenpeckius Chron. Anftr . fejjf jt»ar ten <23 e fa f> r D e»! teS $aifer$ aud> ten @?r$6ifc&ojfen »on Colin bep, ta ec pag* 1225. fdjreibf: Anno Chrifti millefimo ducentefimo feptiia- gefiino fexto Rudolphus Rex expeditionem movit verfus Auftriam cum exercitu non tam numerofo, quantum va- lido : euntibus fecum in exercitu Moguntinenfi, & En- gilberto Colonienii Archiepifcopis, Herbipolenfi, Leone Ratisponenfi, Petro Patavienfi Epifcopis, Ludovico Co- mite Palatino Rheui, & fratre fuo Henrico Duce Bava- rise, & aliis uobilibus inultis de Rheno, Franconia & Sue- via. & mirt aber t)ier ter (žrrjbtfdjof »on € 5 lln trrtg an» (taft teč <$rjbifdjofč »on ©afjburg gefeijef. (b) Porro San&itatem veftram (ftnb teflen Sffiorfe) nofle cupimus, quod divina nobis favente clementia, totius noftri Romani Regni Principes pro recuperatione rerum, j urin m, & bonorum Iniperii favorabiliter nobis adftant, ipforumque confilio, viribus & auxilio fortiter accingi« niur ad debellandum inclytum Regem Bohemise; noflrum & Sacri Romani Imperii contemptorem injuriofum, mul- tor um Princi patiium detentorem, fperantes in illius mife. ricordia, qui eft refiftens fuperbis, humilibus autern dat gratiam, quod intentnm noftrum de ipfo laudabiliter per- ficere debeamus ©en ganjen 3nn&afr bicfed ©<$>reiben$ fann man im Ttnfange A^ 68. nac&fe&en. §. CXXXIV. ^on 2Mfdjoffen fSem^artf »o« (Secfatt tf? $x bt* merfen, bag tx wvf)in untet adctt $eic&$furfien tem • v $aifet* ifeujer m oCetnreijlett cnfgegen mar, unb miber benfei* ben nicbt ctlfein auf Dem 3teicf>^tage £u Stitgčburg bie ge* ba§igjten SžBbrte aučjtieg, fonbern and) ©djmabfcbrif* ten oerfajšte, unb fonjt, mie er uut' immer fonnte* ben ^atfci' an$ufd)tt?dr£en oerfudjte. Ca; £)a er akt fak/ bafj #er$og j£)einrid) in Š3at;ern bem ibaifer gebuibtget batte, frocfr aud> er $um$rettg, unt> glaubte atifangč bic oerfafjten 6d)md&fdjriften mit ethem bemutbtgjfett €5d)reiben bon ficb at^nleinen. (b) Sftacijbem abee ber ^atfer , ber eincS anbern uber^euget mar, bennocf) bk €ntfd)ulbigung mit einer feitenen ©rogmutb gndbigft m naf>m, unb gelfen lie§,(0 marb ber 23ifd;of baburcb bergejtalt gerubret, ba§ er fetne ©djulb, unb ?3etbre* d)en felbjt fre$ bebannte, unb reumutbtgft um ?Ser^ibung unb ©nabe bati); 00 bie if>m ber ibatfer aud) angebet^ ben licjO unb ficb feiner fobin bep ailert ©elegenbeiten uublid) be£>icnfe* (e; (a) $2an befebe [}iebon bač 0dEjret6en beč 0rj6tfcbofč cm ben $atfet- trn %nl)of SSern[>curb ftcfi nidjf barunfer beftnbe. Sbergeftalf mar er jtafč mif, unb um ben $aifer. §. cxxxv. S8eWr nod) ba3 fatfetlidje $ticgčbeet in bte offer* tetdjtfdjcn £dnbcv etntudte, Iiefj bet (£r£bt$jof »on @al$* butg, fo ftett ftd) fettt et$btfd)bflt$et ute, bte ^onig Dttofar oon ben Untet* t&atten mtbet ben $atfet, unb bač šHeid) erpreffet ^atte, fut ungetcd)t, unb unfraftig etfldtte, babep aucb jebet* man bet) @traf bet ^communication berbotf), ftd) naci) ettvabnten €tbfd)touten $u ad)ten. 00 (a) Et quoniam (betjjf e$ unfer anbern in biefem SSJanbafe,) eadem juramenta obfervari non poffunt fine prasjudicio veftra: Salutis, & mortali periculo animarum veftrarum: Nos authoritate Dei omnipotentis ipla vobis remittimus, & abfolvimns, irao non effe ligatos denuntiamus ai ob- - fervantias eorundem. Nos etiam de confilio Venerab. fratrum Sufftaganeorum noflroruin per excommunicatiQ- nis I7i nis Sententiam adverfus omnes & fingulos procedemus, qui prsetextu juramentorum taliter prseftitorum in erroris concepti devio vagari magis elegerint, quain reduci ad femitatn veritatis apert.te, quam Roinannm Imperium Deo jam praeduce nos prtecedit. CDlfltl be(d)C fdbc$ irt1 Qltt? N. 72, §. CXXXVI. ©tefeč SSftanbat befouberte bie €£pebtfton beč ^ai* ferč bergejfalt, ba{j, t>a berfelbe bcn 10. .Oftober nodb im Sager »or 2 \ty ftunbe, unb ©unba^ern »on ©tab J rcnbcrg attba bie iiogtct) uber bač ^Jojter Sanibad) er? neuerte; (V) er bod) ben 18. beč ndmlid)en ^ftonatč bz* veitč »or SBteu ftd) bcfanb, unb ade bie @tdbte, unb baltbarat £>crter an ber©onau bt|Teitž beč §'iufk$ bič auf ?S 3 icn mit Stfforb cingenommen batfe, mičgenommai attein bie @tabt ^lojlerueuburg, bie mit Siji ubcrrafcf)et, unb nti)t obne SSlutocrgiejfcn eingcnommcn morbcn ijt(b) (a) ©te Urfunb batoort ift im 2tnfyattge N. 73. n adnufeben. (b) Chron• Auflr. plenior. ad an. 1276. Res vero Rudol- plius K nuni, Anafum, Trunam tranfiens , ad Auftriam pervenic: quem Minifteriales honorifice ac loleinniter re- cipientes, relifto Rege Boheinite, Rudolpho Regi adhte- ferunt, oblitique funt pačti & juramenci, quod pepige- rant cum eo, poRhabitis bseredibus eorum, quos ei in obfides tradiderant, ac per confilium ac informationem Praedicatorum ac minoruni fratrum, & totius Cleri, qui autliffritate Papte tollentes juramentorum Scelera, omnes Regem Rudolphutn in Dominum receperunt. Itaque Ci- 9 2 vitas vitas Anafus per C. de Summerawe, A. qiioq«e & Tul ti a, & alite civitates*minores per alias MinifTeriales una eiun fuis mumtionibus Regi Rudolplio tra lits funt Neobur. gum vero ex parte clauftri prcecurfores fui vefperrino tempore manu vaiida, & forti , occifis cuftodibus iaer- mibus Tub porta Civitatetn obtinuermit §. ■ CXXXVII. $oni$ JDttofar, Dev s>on Dem evfhti f33or^a&ett Dež $aifevž, Den 3«g Durdj &o&men $u neumen, untemdj* tet mx, ^atte feiue grdite jktegžmad)t bet) £epli£ fdfmmen gejogeit, % uuD Die eugen ^>dfie Dež dkmigvetcbž alfoa befeget. Sluf Die um>evmut&ete Sftacbricbt abev Dež abgednDevten $>fanž Dež ^aiferž, kvufte Dev $onig Die* felbe tit Dev Sile Duvdj Deu |>ilfnev * ^3ed)tuev * unD $}va* dje»fevfvetfj nad) £)vofenDovf in Dejtcvveid), jenfeitž Dev Sonati t «ttD Itcjš fte allDa auf biev SSJfcil Segž ijevuro iagevn. QO (a) Contlnuator Čofnite Pragenfis p. 119- Comperiens ifa- que Rex Bohemonmi, quod Rudolphus attemptaret in- gredi terminos fuos, mifit exercitus in occurrum ejus ver« fus Teplam ad repuguandutn , ne intraret metas ejus; ipfe autem Rex morabatur in venationibus, deditus ludis, & aliis Curialium deleftationibus. Scieus itaque Rex Pxudolphus , quod in occurfum fuum exercitus Boliemo« rum, venire decreviffet; dirigit aliorfum greflfus fuos, & precedit ex alia parte Danubii verfus Auftriam occupans Caftella, & qu:edam oppida, Civitates & Villas, omoia fubjiciens ditioni fuae, tranfiens per Bataviam & Linzam. GLuod audiens Ottokarus, mandavit exercitibus fuis, qui erant 173 erant circaTepla, ut quatitocius poffent, veniant uHjue in Drozuovicz. Tranfeimtes itaque de Tepla per Pro- vincias Pilznenfem, Bechinenfem, Brachnenfem - • tan¬ dem venieutes ad condičtum locum Brozendorf, occu- parunt fines Provinci ar um confinii illius in lojigitndine & latitudine IV. milliariorura , & ibi tentoria tetende- runt, & caftra metati lunt, Rege Ottokero in ter ipfos jam commorante, & Rege Rudolpho ex alia parte cum esercitibus fuis exiftente. §. CXXXVIIL ^atfet 4 SKubolpl) lte£ ftc^ baburd) nidjt Ijinbern, nod> bcn 18 . Oktober bie sbelagerung bon S83ten tbivf* lici) bovjunebnien, uttb btefelbe in bie funfte SS3od)e fo tU ^ufuljren; (a) bič enb(tci), nne trni* gleid) fef)en merben, itonig Dttofar ftcf> gcfuget, um Srieben bitfcn; unb auf bic gcfammten {treittigen £4nbeF unb ©tabče $icf)t tl)un. (b) Ca) Chron. sluftr. c. I. Rex autem Romanoruin Dominica polt Colomani cum fuis Civitatem Vienuam potenter ob- fedit V. leptimanis. (b) GčS fdjrcibt jtnai’ k „n>oiten laffen oerOerben , roan ob fie ftd) nic&f'd)ur$letc& „eri)eben , er rcolt erlauben , Oaj man inn aile ive 2 Betn* „gcivten oermuftet.,, Skdoteidjen aucb Oa$ Chron. Cfou- ftro-Neoh. ad ali. 1276. Rudolfus Res - - obfedit Civi- tatem Wiennenfem plusquam metifetn unuin, fpoliataque tetra : & lucciffis pomariis Civitas ultro le obtulit ei. p 3 Unb 174 m Uttb ba6 Chron. Leob. ad an. 1275- C1276.) Noviflime nitnis coftričH anguftia (cives) Regiae gratiae fe fabmit- tunt, libertates & jura fuas Civitatis pofcentes inftru« mentis regiis folidari. Q.uod Rex libenter annuens, ci* vitate potitur. (£g {ji aber foidječ irrig; bann ntc[)f aU iein fdjreibr bagegen Stero ad an. 1276. Rudolphus Ro* manorum Rex - - inrravit ti.rram Auftriae. - - F.t civi- tates ibidem, & Caftra fe fuo dominio lubdiderunt, ex- cepta Civitate Wiennenfi, quam etiam obdfiione cinxit, liec tamen per viplentiam cepit , fed per qunddajn ar- bitrium quod ipfi ambo Reges imerunt, ac cepit ipfam Civitatem, Wiennenfem ; fonbern eO ijl audj O Der Q?er- gleidj nidjf in ber ©rabf, fonbern nod) im faiferitdjen i?a* ger bor < 3 Bten trafftrt tmb gefdjioffen rcorben; n>te mir § 141. not. a. feljen tnerben. 2) aud) erjt tn btefern SBergletdj bebttngen rcorben , ba§ ber ^aifer bic ©rabf fcmirnt allen £3urgern unb 3ntm>e()nern jur ©nabc auf# nel)tnen foilfe. 3) dbaf audj ber $onig in 580 bmen bte bebungene ~8erjid>r auf bte Canber nidjf in ber ©rabf ob* gelegf , nod) and) bte gefjen uber SS6f)tnen unb 33 ždf}n*t allba empfangen; fonbern etn fo anbereč tjl im fgiferiid)en fiager gefdjeijen. Unb enlltd) 4 ) jtnb ben ^tirgern ju t 3Bien i^re alfe šKedjfe unb §rep[)eifett nidjr bafflalč , fonbern erfl im 3a()re 1278- bet) einer ganj anbern ©eiegenljeir befldf* tiger rcorben. 2Sie mir foldječ alleč an jetucnt ©it e fel;en »erben. §. CXXXIX. $5mv ti abcv nocb ba^tn fant/ toavt) som ©rafett Sftein^ari) t>ie tl)tn aufgetragcne €ypebitiott gegen drn* tbcn, $vain, unb ©te^vroarf bergejfalt glucfttcf) au& 9ej% 175 « & gefubeet, £>ag tbrn bte $men ee(teeen £anbfdjaften fogkidj guftclen; @tet)eemae£ abce and) gae balt> fid) obne SJRubo eegab, 3Boenacb alle£, maS in biefen £dnbeen fid) mebe* baft befanb , mit ©eaf 3&einbaebeu $ubem ^aifcv nadj SBien m* ( a ) (a) Chron. Leol. ad an. 1276. Ad joffum etiara Regis Main- hardus Coines de Tyrol Karinthiam intravit & Styriam, & occurfu Nobilium, Civitates & populum ad Regis vo- luntatem celeriter inclinavit. ■fcagen mie £>ontecfen p. 1087. //©uaf SSJlainbact) bon (tprol unfemanb ftdj ailec /z^Burpc, ©tetre/ unt) OSeften, bie ba roaren gelegen in „$ernben, unt) in ©fepr. Unb tmieben alle $8ef)aimtfd)e z/OPeenjefec auo ben Sanben oertrieben. 3n Oen Oanben //(©tepec utib ^dcnfben) fid) reid) unb arm barju bereiten, /,ba(j fp S()i4nig Dtuboljf todren gebulfftg. ®iit betn allett „5ocb ©raf Sftanljarf ju Cbuntg fftubolffen fuc (žBien.,, Unb fo aud; Unrejbcrts Chron. Carintb. p. 504. §. CXL. ©č maeb baburcb bee ^aifet beegejfalt mft&vftt, ba§ ev nunmebv 23eeanftaltungen $u madjen anfteng, mit fcinem dpccee bie &onau &u ubeefetjen, unb bic Sdnbe in if;eem eigenett gagee auf$ufud)en. Ca) $ontg £>ttofae abee molite fold)eč nid)t cementen; fonbeen fd)idte fdjojfen SSeuno oon £5Hmu$ bem ^atfee, um oon bemfelben einen gutlidjen 2lu$trag bee @nd)e $u eebal* ten. Cb) S)a nun bee aifee biee^u nid)t ungenetgt mat*; menn ibm megen bee ooeentbaltenen 9teid)^ldnbee ©e* nugtbuung gefc&a&e; fo tvueben $u bem €nbe oiee ©cbteb* W <5cf)tebrtcJ)fct emdftlef: »on @eitc beč $aiferč, fBifdjof SBevflfrolb $u SBiti^buvg, bann Sut>n?ig $)faferaf am £ftf)ein; uub »on ©eifc beč .^ontgč erma^nfer ^3tfd)of SBnmo »on £>lfmu&, unb £>tto ^avggvaf »on 9&tm bcnburg. (c; (a) ©aoon jeugen ber <£rj6tfcbof »on ©afj6urg unb beflen unfergcbene SSifc^effc btefer £ 4 nber in betu tmren §* 147. , nor, c. anjuftibrenben ©djreiben an ben in roel« djem (te ifjm ben ganjen ^>ergang ber ©adje beiidjten. ©te fagcn biedfallč: Cirea ieftutn oraniura Sanftorum in. travic Rudolphus Diftridbus Auftrke; non formidans 'pra- rupta caeumina montium , non abhorrens intemperiera temporis hyemalis, nec defečlus altis nivibus gelidae regionis, Viennenfem, inter alias urbes noftrarum par- tium, optimam, quam adliuc Rex Bohemise fua termit poteftate , copiofo cinxit exercitu ; navibus apparatu bellico tnirifice ordinatis; quibus latum Danubii flutnen tranfire difpofuit:, ut praedičtum Regein Boliemiae veltit profugum occuparet. (b) Chron. Leol. ad an.1276. Otofearus fe videns ačlatum Regis colloquium per Brunonem Epifcopum affečbavit. (c) <2Bie foldječ ber ©ngnng bed »on tljnen fobann gefdjopf* ten ©d)iebfpt’u 4 )d giebf, bel’ alfo lauret: Nos B. HerbipO' lenfis, Bruno Olomucenfis Epifcopi, L. Comes Palatinus Rheni, Marcliio Brandenburgenfis , arbitri Dorainorutn Romanorum, & Bohemiae Regum , fuper qu»ftionibus, . quae inter ipfos fuper diverfis terris & Principatibus ver* tebantur arbitrando pronunciaraus. §. CXLL Hi 177 §. CXLL $tefe erfmmtert nun ben 21. SRottembet 4 biefeč gabrg (a) €rjkttč, baj? uberbaupt aUe$, n>a^ toit>cc .Stoni# £>ttoto ergangen, tš fet^n SlcfotSevfldrungen, £yconmronicationen, ^ntevbicte, ot>er roač $?amen e$ babe, atffge$oben fetm; bie ©cifelrt/ unb (Bcfangcnett »on bcpbat @eiten frct> getaffen; tt>ač »on etnem &bei(e bem anbevn abgeitotnmen tooeben , reffituiret, unb $n>tfd)ett bet)bcn Stilen funftig etn beftanbig* unb auf* ridjtigei 4 Scieben unter{>atten tnevben fbll. (b) (a) Datum in Caftris ante Viennam anno part£ falntis mil* lefimo duceutefimo feptuagefimo fexto X. Cal. Decemb. bdjjt c$ in bet: nocf> oocbanbenen Urfcbriff biefeč 0c&teb;> fpntd)s 5 ; bie P. Steyerer in feinen Comvientariis ad res sll- lerti p. 147. einejefeben ju baben bejeucjef. 55em ttoKeit Snnbalf nad; ejeben mir biefe Urtunb im A*. 74, flucftveife abec, tuie folgef. (b) Q.uod revocenrur & retračlentur imo revocatas fiiTt omnes Sententias proferiptionis , exconimunicationis, & interdiftiprivationis, & quascunque alia promulgaca contra Regem Bohemis, & adliaerentes fibi, quocunque nomine cenfeantur. Jtem pronuntiando arbitramus, quod inter ipfos Romanorum & Bohemiaj Reges plena lit con- cordia, pax firma, & fincera, reconeiliacio fine quali* bet captione. §. CXLII. 3 lM)teitS/ fod bet* $onig »on SBo&mett cmf £)effctv 6tet;ev, $ 4 rntben, Cvetin, unb bie tmnbifcbc i ffiart/ 1 78 Hjl^ Vjjč trne ctitc^ auf Ojger, unb spotfenftu $3ev£td)t tfjun; bet ^atfcv abev bagegen tbm auf S3bfjmen, Sttdbren, unb maš fonfi cr, unb feine S3orfa&rm oom fKetcb $u Šc^cn batten, bte ^n^ej^ttur rctcf;en. (a) Ca) Item arbitramur, quod Dominus Rex Bohemia: cedat fimpliciter & prscife omni juri, quod Iiabebar, velim bere videbatur in terris & hominibus, cujufcunque con- ditionis exiftant, Auftria videlicet, Styria, Carinthia, Carniola, Marcliia, & Goritia, ac Portus Nahon. Item pronuntiamus,*piod Dominus Rex Romanorum exceptis terris, & hominibus fupradiftis infeudabit Dominum O. Regem Bohemise, & liberos fuos de omnibus feudis fcili- cetBohemise, Moravi^, & aliis quibufcunque, quae ipfe r & progenitores fui de jure ab Imperio nofcuntur hačle- nus tenuifle, §. CXLIII. bem $rottprtn$en fott $u mebteret SBefefiigung beč bergejMten Srtebenč , $reunbfcf)aft cine faifevlicfjc $rtrt$ef?intt, unb bagegen tv nem faifetlicbett ^vinjen eiite fontgltcb bbbmifd)e ^rin* gefnnn oetmdblet merben. $!otttg*£>ttofav foU babep bem ■Staifet alte fetne 0utet tinb 33eft§ungen tn Sefbervetdj, eč fetjen etgm obet’ £eben, obue f&orbefjalt, abtretten; bet* 3?aifet bagegen fetnem Bobne, bem oerlobten 0e* fponč bet fontgltcben $3rm$ejimin, al$ ein @efd)dnfnt§ bet €be megen, oter^tg taufenb 3)?atf Bilbet, unb ebett fo otei feinet faifetltcben Socbtev/ bet 33taut be3 fontglt* cben S 1 79 d)en 5>nsi^ett^y pnt SSrautfdja^ au^tuerfen; bann \t< nem bafuu gebacf)tc ©'uta* unb 23eft0ungen in £)ejkt* md), bem ©efpong bicfer aber, ben Si^eit »on er S)onau, aučgenommen Cremč unb ©tein, fur jd^titc^e »ieir taufenb SSJJavf šftenten $um lin* terpfanbe uberlafien. Ca) (a) Et ut prasdičla Pax, concordia, & reeonciliatio perpe- tuam obtineat firmitatem , & partes mutuo fincerius fe di- ligant; & conjunčU efficacius in plena amicitia foliden- tur, pronuntiamus arbitrando, quod Dominus O. Bohe- mias Rex tradat fuam filiam in uxorem Mio Domini Reg’S Romanorum, & idem Rex Bohemiae dabit, feu refignabit Domino Regi Romanorum terras, & polleffiones in Au- ftria, quas hačlenus proprieratis vel feudi titulo tenuit, vel fua pecunia comparavit; & easdem terras, feu pof- feffiones Dominus Rex Romanorum fuo iilio obligabit pro XL. millibus Marcis agenti, quas etiam filio fuo in do- narionem propter nuptias deputabit, falvo in utroque cafu Archiepifeopis, Jlpifcopis, Comitibus, Baronibus, Minifterialibus, & ali™ hominibus, jure quod in cgftriš, munitionibus, poffeflionibus, & feudis, quse vacare cas- perunt, iidem in diftričlu diMas terras habent, feu hafte- mrs liabuerunt. • - Et Dominus nofter Rex Romanorum tra- det filiam fuam in uxorem filio Domini Ottocari Regi Bo- Jiemias , & dabit Rex Romanorum filio Regis Bofiemise quadraginta millia Marcarum argenti dotalitii nomine, & pro illis obligabit fibi redditus quatuor millium Marcarum argenti in terra Auftrias ultra Danubium verfus Bohemiam, Moraviam, & Ungariam, Cremfa & Stein oppidis dun- taxat exceptis cum fuis pertinentiis, falvo & in Iiac parte i 2 Archi* r8o & VjS 4 Archiepifcopis, Epifcopis, Comitibus, Baronibus, Mini- fterialibus, & aliis hominibus, jure quod in caftris, mu- nitionibus, pofleflionibus, & feudis, quse vacare c;epe- runt eisdem, in diftriftu didbe terrse liabent feu hadlenui hab u er ulit. §. CXLIV. 2>tertenč, tmg t>ev ^aifer fcie 2Bien mit aUcn SSuvcjcrn , fontar&eitlt$ akt kn $)altram, tm& i>cn 9tteijier 3J?ont, mttallen t^ren 2tm>erft>ant>tcn, t>e& gleickn au<3) t>ie gefammte ©et(Utd)fett in .Oeftevretdf) unt> @tet)ev in feine ©nat> aufne&men, unt) nid)t geffatten fott, t>aj? fte in il;rcn 23eft0ungen mi jemmtkn šKeck gefranfet, ot>ev fcunru&iget tvev£>en. Ca) (a) Inter caetera fpecialiter arbitrarnim, quod Dotniiius R. nolter Romanorura Rex recipfet fpecialiter in fuam gra- tiam & favorem Baltramum Civem Wiennenfein, & Ma- giftrum Ch. Mont cuin fuis Parentibus & amicis, & Ci- vitatem Wiennenfem cum omnibus Civibus, & homini¬ bus, juribus, & pofleflionibus ipfis attinentibus, quocun- que vocabulo cenfeantur, nec permittat eos indebite mo- leftari. Item fpecialiter arbitramur, quod Magifter Ul- ricus in Ecclefia Wiennenfi per Regem Bohemije prsefen- tatus, Mont nomine, Capellaui, & alii Clerici in terra Auftrice, & Styrie, & alibi eeclefias, ecclefiaftica be- neficia, vel poflefliones alias obtinentes, contra jus nul- latenus ofFendantur, vel fuis pofleflionibus contra juriš ordinem fpolientur , imo in fuo jure, & gratia regia iefendantur. §. CXLV. I§I §. CXLV. Unb enbiicb gunfteitč, foU in biefem Srieben auon #ungavn mit eingefc^iojfen fet)n; unb m$ bep£>c ^bntge an @ct;lofern / gejtungeit, fKed>tcrr, unb Seuten einanber abgenommen baben, bač foli n>ie^ berum gegeit einanber jugefielict mevben. SBeicfjer abcu berfelben ben Srieben nttf)t balten murbe, gegen ben foH ber ^aifer bem anbevn mit 0tat^ unb be^ufieben fdjulbi# fepm (a) (a) Item pronuntiainus arbitrando, quod illuftris Rex Huli¬ gan« cum fuis quoad plenam amicitiam cum Domino Rege Bohemias ac fuis prsefenti concordia; & amicitise fpecialiter includatur, quod quidquid de Caftds, munitionibus, ju- ribus, poifelTionibus, & hominibus Regis Ungarise tenet vel poffidet Dominus Rex Bohemi«, five fui, fine diffi- cultate qualibet reftituat, & dimittat libere abfoluta, nec deinceps eum impediat in eisdem, & hoc idetn pro Rege Bohemiie & fuis per Regem Ungaria:, & fuos erit fine capdone qualibet obfervandum falvis utrique Regum ter- rarum fuaruni limitibus, & terminis, ficut ab antiquo tem. pore lunt difiinfti. Et quicunqu? Regum eorundem dičlge pacis & concordije fuerit violator, contra talem Rex Ro- manorum obfervand pacem & concordiam afllilet confi- lio, auxilio, & favore. * §. CXLVI. 3u SSefolgmtg biefeč @cbtcbfpmd)S fam £)ffoFm? ben 25» beč namizen Sftonatč in bač Sager, $ 3 unb unb t^at aliba bie »eranlafife 53er$id)t fofooljl auf »or* ernannte #er£ogtbumer, £ant>er, unb 25e$irfe, alčaucf) auf aUe ©te, £3efi£ungen, £ef>en, unb Otecite, bie er in biefen £anbecn batte, ober $u b<*bcn »ermetnte* ^aifer Oiubolpf) biugegen bdeljnre benfclbett mit bent ^onigreid) ^of;men, unb bem 9ttarggraftbum 20?% ten. (a) Ca) ©en Odjenbrief bauon ftefje im iV.75. 5 Da§ o6ci’ foldbc^ ben 25. 9 ?o»ember oorgegangeti ifi, jeiget t>a$ ©atum bcffel&en , roeldjeS aifo laufet : Datum iil Caftro ante Viennam V. Kal. Decembris, Indičt. V. anno Domini MCCLXXVI. Regni noftri anno IV. §. CXLVII. ©a§ eiit fo anbereč in bern faiferlicfjen £ager, unb nid)t, mie bie gcmeine gabel ^vat, auf einer 3nfel in 2>ttitfe ber ©onau uuter einem fttnfilid) aufgericbtetcn §elt, melČbcč mdfjrenb bem / baf* ber Jernej »or bern' ^aifer auf ben .f ničen lag, »on allen mer ©eiten £ufam< men ftel, unb ben $?onig in feiner ©emutbigung offentlid) bargefMct fjdffe; 00 tueber, mie anbere moden, in bem fonigltcben ^aHajl, in ber ©’tabt, gefd)abe,(£f) bemei* fet nicfjt aUein ber nodj »orbanbene £ebenbrief, alč ber im £ager »or 2B3ien batiitt ijl; (c) fonbern aucb bač ©d)reiben beč Sr^bifdbof^ »on ©al^burg, unb feiner ©ujfraganen, bie bet) bem šdfte gegentodrtig maren, unb . bem 9>ap(b baoon 2ftadbridjt gaben. ©ann fie fagen barinn aučbrudlid), bag ber $onig in bač faiferltc^e £aget hjt s hjfi Saget* fcmt, «nt> fotoo^l £>te $3et#djt tljat, a\$ aud) t>ic SBele&mma wn SSoIjmen, «nt> 9fla&ven m< pften^* (d) (a) Suggeftum ((ieft mati bep /Ema Sy]vio hifi. Bohetn. cap z h [.') in tentorio fublime paratur, ibique aureum foliuia eminentiori loco erigitur. Rudolphus diademate & itn* perialibus infigniis confpicuus, confidentibus Elečloribus Iinperii, cteteris Baronibus circumftantibus, advenientent Regem fedens expe£lat. lile cum paucis Regni fui opti- matibus ingreflus, confcenfo fuggefto, ad pedes Impera« toris genua fleftit, proinde ex veteri confuetuditie ad- motis facrofančlis jurejurando fe adegit. Interea tento- rium arte compofitum, a fuinmo ufque deorfuin, in qua- tuor profciffum partes, decidit, regemque, ut erat ia »lto loco ad Imperatoris genua fupplex, videndum exer- citibus prasbuit. 5 Dcn UntjrunD bieftr §abcl a6ci *, unb n>te fe(6c enfftanben, fef)e man bet? bem p. Stolici) in feinet 5 D iffcvtation ; An ne Rudolphus Habfpurgicus Regi Ot- tocaro ab obfequiis fuerit, eundemque tentorio lapfili delufifrit ? (b) < 2Bte fo(<$ed &oimecf &ttobar, ticfelben guritc^ujMen, ftd> jemali anl)etfd)ig gcmad)t babe; mobl aber im ©egenf beite, ta0 bereitč $onig ©teptan in tem grieten »on 1272* auf ticfelben fur fidt) unt feine €rbett auf emig 93 er$idjt getf;an b<*be; (c) fo fcfjeint eč unč aud) im Sabre 1278. am al!ermenig(fen an ter Seit getoefen $u fet)n, ta§ Offofar tie ©eifeln, uut ©e* fangeneit entlaffen Naberi foU; ta er tarnali mit tem ^aifcr bereitč nueter in »ollen S3rucf) {rant. 3 Bte mir eč glcid) febeit mer ten. (a) §. 85. (b) Chron. Auflr. plen. ad an. 1277. ^ ex Boliemise Otto- carus dučbus poenitentia , graviterque ferens in corde fuo,. Regina quoque Boemise Coiijus fua frequenter eum increpabat, quod terras praedi&as refignaverat, Oblides Minifterialium Auftralium & Civiinn, Diademata quoque Begis Ungariae, & alias Compromifliones faftas, ficut anno priori per arbitros diffinitum extiterat, refignare re- cufavit. UnD adan.1278. Videns Rex Boheiniae, quod nih.il proficeret, reftituit Auftralibus Obfides & Captivos. a a (o) Sttan 186 S $ (c) $)(an"befefje fjieoon bie oljen angefuljrte ©feHč be$ $eie* benč §. 9J- not. c. g. CXLIX. f Š g)ie t>oppe(te 23 evma()Ittng fonnte um beSmitten nidjt foglcicl) boll$ogen mevben, meti t>te 23 rautpetfonen mit SRarnen nod) ntd)t bejtimmet maren, (a) nod) t&ve Ijeu* rat^md^icje Safme evveidjet (jatten. 00 <£$ $erfd)litg ftdb abcv and) biefelbe gan^ltd), beoor nod) etn gan$e$ 3af)v f)cvum mx* 2Btr mevbett folc^eč feben, menn m vorljeu merben cmgefuljret (jaken 1 , maš tnbejfen oom $ai* fer šttubolpb in SBctref Det* $unt Steid) mteber bergebrad;* ten Sanber oovgeMjvet movben iji (a) ©č mar rtdmftd) in Dem ©cfjtebfprudEj , ober Laudo, tiut mtfgemfldjf, ba{? ^onig Dffofrir fdne $od)fer bem 0of)ne beč .ftaiferč, unb biefer fefnen 0o!jn ber 'Sodjfet beč $6* nigS jur ©I>e geben fone. 9 ?im fjaffe $ 5 ntg Dftofar jmep ^odjrer, ©unegunb unb Zgneten, unb ber $atfer (jaffe ebenfailč jmcp nod) unoerefjiigte ©oljne, 4)artmann uni) Sftubolpijen , mie aud) jmep nod) mmermdljlfe faiferii^e ^odjfer, ©lemenfien, uni) ©urfen. 'SBeldje alfo Pon btefen mit Dem Bniglidjen ^eonprinjett, unt» mofc^ec čaifcrlidjer b $rinj mit ©unegunben, ober Zgneten, ju Permd^ien mdre, mar erfi ju beftimmen. (b) Q5ott ben bepben e&eligen ^od^focti $onig Otfofard mar J bie dlfere im Saljre 1265, bie jmepfe aber im 3aJ?re 1269. gebof)i’en. 92 Bie foidječ Cofmce Pragenfis Contimator , riti @djriff|Mer eben berfeibert 3eif, beridjfef, ba er toSBetref bet* erfleren fdjreibef; Anno gratise MCCLXV. Rex Przce- 187 Q> raysl permagnificutn celebravit Convivium pro baptifmo filise Fuse priraogenitae, quam levaverunt tres Epifc,opi de fonte, Pragenfis, Olomueenfis, & Bambergenfis, & hoc in fetto beat^MariajPurificationis. Ul)D ltuebenim : Anno Dominicas Incarnationis MCGLXIX« nata eft Regi Otto- caro filia nonas Septembris. toav alfo nocf) U\M §. C L. gufovberff lieg £>ev* $aifev ftd) angelom fhjn, av lt>df>nfe Suvftentfutmev unt> gdn&ev tn ptcn gvic&en unt? £>vtmun3 ftnebev f)efc&ujieUen. Sv evrid)tete £u tmnSnbe §t»tfd)en fcenfelben, nacf> £ftaff) bcx fotoof)! geifb alg n>elt* lid)w Snvffen, 0vafeit, §vet)en, unb ©ien^ervetj/ ti* nen funfidbvigeH Sanbfvteben attf, unt> lie0 benfelben fcen 3. Secembev nod) biefeg ^a^vg 1276. funt) mac^ett, aud) »on jebevman , fcev ficf) £>e|felbm tl)til^aftig madjen n>oUte, befd>n>ovem 00 (a) Cupientes (fapf Oa’^aifcc im Sm^an^e Diefcč Banbfrte* Denč) ftatum bonum veterem reformare, & emergentia in melius commutare, jus liium cuiijue tribuere, prout Imperialem refpicit Majeftatem, formam pacis ad confi- lium Principum tam Ecclefiafticorum, quam Stecularium, Comitum, Baronutn, Minifterialium terrarum Auftrise, Styria», Karinthiae, & Karniolse deinceps fub tenore in- ferius annotato diftričlius prsecipimus obferVari ; ©ecjen Dem (Snbe aber: Forma prafens pacis a die publicationis incipiet deinceps ufque adNativitatem Domini, & abhine per quinquennium continuum duratura; nec quifquam gau- debit dičtaPace, nifi qui juraverit intra Epiphaniam Do- a a 2 mini 108 mini formam dičte Pacis fervaturum. ©en ubvigen 3mp baf£ £>at>oti feljc man in ben tfvfunben N. 77 . §. CLT. ©amit m <*ud) «uf bot gaK beč ^aiferš §lblo bcn$, megen £>ev šftctd^oemefung t>tefer ,£anbev, fcin §tn(tanb o£>er ©treifigfeit er^eben mod)fe, erfldcte et‘ nod> p 0tbe biefeč 3af)^ mit etnev Urfunb, ba§ bie* felbe 5>fa^gvafen Submtg fo, mte ubev aUe anbere šKetd)č* befipngm, fraft beS SOomdjtč fetnet’ £anbev/ gebubre; unb liep tbm bal)et 4 »on ben ©tanben bepber J£er$ogtf)u* rnev, £>ejtemtd)č unb ©fetjer, auf ben fid) evgebenbeu gatt / buibtgen. Ca) (a) nut {5 ber ^atfec beforgee Ijabetr, baf allenfall^ aud) ber utmiljige $etqog dpeinrtd) barauf go&mmg madjcn ntodjče, meti' er ben ‘šitcl afe* ^fa^graf ani 9U)etn, unb 4 )nqog in SSapevn, fo mie ^faljgrafgubmig fufrrfe. ©a* [)gr bann jum oorauč rtdjfig ju fteflen mar, baf? biefeč pFaij* grdflicfje g^ec^f »on 2 ftferč \)t r ben pfdljtfcben gdnbern, bte ^faljgraf Pubmtg in ©eft| f)ar£e, unb feineamegč betu $i* td anfidbe : Cum chariffimus Gener nofter L. Comes Pa- larinus Pvheni, Dux Bavarias (jttib bte < 2Bocfe beč ^aifero') hiter ahas Juorum Principatmm prcerogathas hoc infigne jus habeat ab antiquo, quod vacaiite Imperio Principa- tus, terras, pofleffiones, & alia jura Imperii euftodire debeat & fmceritate confervare, quoufque Romano Im¬ perio de Principe fit provifinn per eos vel majorem par- tem eorum, ad quos provilio Iiujufmodi nofcitur perti- uere, idem Gener nofter &c, ©te ganje ilrfunb fd)( man tm ZntjMtfe N. 78* §. CLII. 189 %. CLII. ^n SSetcef I>er geijHidjett 2$m hmrb im 1277 . am Sftontag t>ov 93auli 23efe£rung &u 2Bten in bem 9Ftb noritendofier unfer bem 93 orftfce beg $aifer£ pon bet* fd)iet>enett šHdcljgfurjten , unb anbetm Slbd ubet bie Srage @erid)t gebalten ; ,05 einem 0 .#ufd)offe f obet š 8 ifd>offe erlaubet fet), eitt/ feinem (Štifte erlebtgteg £e£en, ot;ne ©inmiliigung feinev ©apitularen, meiter $u uerieigen ? Unb ba tai§i nad) bet baruber gepgogenen š 8 eratgfd)ia* gungoonmRn fomofjl geift* alg meltlicben Surgen, unban* berm §ugegen gemejten Slbel, einmutf)ig edennet toorbett/ «*ba§ eine fold)e ? 3 erleigung meber in bag funftige, nod) audj, ba fie in t>ergangenen Sdten gefcbeljen, fur gultig, unb vedjtgfraftigan^ufeljen fet): fo beftattigte bcr^aifer audj biefe vedjtltclje ©rlanntnig ; (a) O 5 fd)on baburef) bag Stccbt beffeiben auf bie £eijen, bie auf fold)e 2 Beife oon ben šBifcboffen bcm^onig Ottočar, mdjjrenb befien šKegierung iit Oejterreid) / gefcljo* pfet baben, toaren beu ©tsbifdjof pon Saijburg, bie £3i* fdjoffe Pon SSamberg, pon StegenSbitrg, pon ^)affatt, pon Orient, pon ©urf, pon Sbietnfee/ unb Pon 0 ecfau, graf Subroig am £Rf)dn, $ftain[)aub ©raf pon ^prof, ^neb* rid) jSurggraf pon 9?urnberg, unb bie ©cafert $ugo Pon a a 3 %Ber* igo ' m 25er&4n(>ttd / ^rteDrkfj bon Scpntngen / Uktif bon ^>eun* burg, Jpeinrkfj bon ^(janberg, unb ©erfjacb bon $a£en= elbogen. ‘2BeId)e alfe Dec .faifec ju €nbe Dec l)teru6er atk* gefectigten UcfunD feibg nennef. Simi 6efef)e biefelbe im %nfyan$e N■ 79* | (b) OSon Diefec Srfiavung ftefje Die @feRe 5 otf$ofč ^efec bon $ci|Tcw tmgfei# folgenben §.153. not, a. §. CLIII. J£)terattf farn bev $aifer mit ermelbfjjffifčfroffert ubevettt, bag er benfelben §u etner etmelcbeiTOcbablo& baltung ber son t>encn, $ut? ^ppebition gegen t>ett $onig $>on S56f;men aufgemanbte« groge« Unfojten, bon ben* befagfen £ef;en »erfdjtebene ©tucče aučfcbteb, unb ben S5omaingutern tbrer ©tifterauf emig einberietbfe, tgeilč aucf) benfeiben cin * unb anberč bon ben ©utern beč ganbeč gulegte; fte ^ingegen atteč ubrtge §tt etner €r* fanntlicbfeit feinen breg ©brneti, fJn&rec^f, JDartmann, unb šKubolpgen berlie&em (a) (a) Dičlus fiquidem Princeps nofter (fagt Dec ^mfer bon Dem ^ 3 tfdboffe $ 3 etec bon ^ 3 affau in Dec fuc Denfeiben aubge* ferttgten UcfunD«, unb fo audj in Denen fuc Die bon 33 am* becg, unD Scepftng, im Sltt^attge N. 80. Si. unD 82.) poft diverfa pericula & labores plurimum fumptuofos, quibus fe, fiiamque Eccleflam, pro falvanda republica, infatigabiliter oneravit, non contentns obrequio Romano Imperio in perfona noftra devotus exhibuit, nos etiam in chariffimis liberis noftris honorare decrevit. Nam feuda lila omiiia & fmgula, qu£ fibi & Ecclefiae fine per mor« tem B I 9 I tem clar& memorije Principum Auftrise, in eadem terra vacare cteperunt, chariffimis filiis noftris Alberto, Hart- raanno, & Rudolfo, ac eorum liberis, & haredihis tnafcu . lis contulit, ipfoscjue ad inftar £? formam di&orum Priti- cipum infeudavit, his duntaxat exceptis, qua; de feudis prsedittis di6to Principi, & Ecclefia; fuse Patavienf. in- ferius affignavimus, Nec non jure patronatus Parochialis Ecclefia; in Holabrune, quam Ecclefiam cum pertinentiis fuis, bona; memorise Bertoldus, quon dam Patavienfis Epi- fcopus ad menfem Patavienf. Capituli jure perpetuo con- tulit, & conceffit, eo teinpore, quo fibi & Patavienfi Ecclefue pra;di£ta; feuda pmniffa per mortem bonse me- morise quondam Friderici, Ducis Auftrise, vacaverunt. ' Verum cum honori noftro coiiveniat & faluti, ut damna, qua; pertulit, labores, quos fuftulit, graves fumtus, quos fecit pro honore Imperii di6lus Princeps, eamque fidei claritatem, quam in liberis noftris nobis exhibuit, digna retributionis viciffitudine cognofcamus ; nos de feudis pnedičlis, antequam noftris filiis eadem conferrentur, redditus ducentarum liberarum ufualis utoneta; Wiennenf. deduximus, & deduci mandavimus, quos praadifto Epi- Icopo Principi noftro, & Ecclefise Patavienfi, dedimus, tradidimus, reliquimus, & conceffimus pleno jure & jufto dominii titulo perpetuo poffidendos, ac in utilitatem & ufinn ipfius Kpifcopi & Patavienfis Ecclefise convertendos. Šmit autem ha;c nomina illorum bonorum, quse de feudis prsedičbis faapedičlo Patavienfi 'Epifcopo , & Patavienfi Ecclefise remanebunt: forum Trebenfee &c. &uod fi filii noftri decederent fine b&redibus mafculis , dieta feuda a d pradichim Patavienfem Epifcopum a fuam Ecclefiam revertentur. £3ifd)of ^3efet’ Dagegen fprtc^f: Sane cum poft remotionem illuftris Principi? Ottocari Bohemorum Regis, i Regis, & ipfrns voluhtariam ceffionem de terris Auftriai, Styrise, Carinthiae, Carniol«, & Marehite, fuerit decla- ratum, quod feuda, qua Princeps praadičtarum terrarum a nobis & Patavienfi Ecclefia poffidebat, vacarint nobis & Ecclefiae Patavienfi fimpliciter & prseeife ; pnedičtus Dominus nofler partera prsedičtorum feudorura, cum prše- diftis aliis libertatibus , & donationibus, quQ$ £tt fetnt, t>af? nad) ^nnf)ait fcerfelben t>ic @of>ne £>e£ '^aiferž mit fciefen £e!jort>cn *, unb ba§ cj!cid)Wot)l bie 3$elebnun €*rbcn lautet, audj am ©nbe nod) bie aučbrudiidje ^aufel bcpgemdct ftnrb, Dag mm fte feinc mdmtltd)ett Srbeli berlaffm fturben , bte M;en ftieber mt bie ©ftfter fret) $wud fallen foBen* S>a bod) bctannt tj !, bajt bte fta* §oge bon £>ejIaTetdj fd)on ‘ooit bcn getten ^aijcr grtek vicf) beč I. &er / unb neuesbingč tt>tebcr bott Sriebridj bcm II. befvci>et traven, nid)t aUcin baš S$tv ftocjt&um , fbnbevn and) alle Sbiftvifte unb £dnber , fo fte fdjon batten, unb tn Sufunft uberfommen murben, in Snnanglung etneč Srbfoffnč , aucb auf bač tvetb* lid;c ©efc&lec&t $u bevcvbm, CO (a) ©fetdjmte ndtnltcb bie roefijfidje ©rbfofge tn Q 3 efref bed djerjocjfijutng mir ben ^Sorten beg ^rimlegiumd : Et fi, quod Deus avertat, Dux Auftri:e fine hserede filio dece- deret, idem Ducarus ad feniorem filiam, quam reliquerif, devolvatur, betttitcij unb flar audgeDrueFf iff: fo Ijeigf cd aucb ju ©nbe bejfelben: Volumus etiara, ut fi diftričhis & ditiones difti Ducatus ampliati iuerint ex hsereditati- bus, donationibus, emtionibus, deputationibus, vel qui- busvis aliis devolutionum fuccelfionibus, prsefata jura, privilegia & indulta ad augmentum dičli dominii Auftrias plenarie referantur. Unb fo bejldtficjef aucb foldjed $at» fer 'Sriebridj ber II. tn bec ^onfrrmafton uom 1245. ttitt folgenben < 2 Bortett : Igicur jura omnia prsdičla illuftris Dux Auftriserite &liberaliter teuere debet in omnibus fuis b b terris, 194 S terris, quas jam poffidet, & in futurum poffidebif. SDtan fann nidjf cimt>erfen, Daj? t)ie .^aifer jtpar biefeč Den $ev> jogen, in Stnfebung t>ct’jeniaen SanDer unD Seben, bdtren err^etlen fonnen, Die »on ifjnen unt) Dem Sveidj rubren, nicbf aber Derjenigen, Die »on anDeren gebenberren abbarn gen? geftalfen Diefed in praejudicium tertii rodre. ©nnn, Da|j fte aucb folcbeč in Slnfe^ung Diefer lebfern fbun fonm ten, ergiebf fid) aud Dem tpeitern §m)beitebrief Deč ro* mitičen $6ntg dbeinricbč »on 1228. (bepm &umg ^ 21 * P Spec. Con. 1 . p. 5.) gejtatten in Demfeiben auoDrucfiid) ent[)Often ijt. Gluod fi aliquis alicui Ducinn Auftriae & Styrise, quacunque cenferetur dignitate, fuarum terra- rum provincias & alia cstera quocunque nomine nuncu- pationeque cenfeantur, qii£ aut a regali magnificentia feu a Principibus fpmtualibus conceffionis collationisve fuae officio derivarentur, legare, dar e , olligare , vendere eontingeret, eofdemque venditores, five obligatores hu- jufmodi regalis noftra Majeftas nec aliquis hominum va- leat aliqualiter impedire. ©tefed ijt ja eben fotpobf gegen Dač 0 ^ec&f Der geiftlicben Sebenberren; unD Dennocb bat ftdj nocb niemanD bepgeben (affen A Dat? ^)einricb DiefeS Q 3 or* tecbf Den $erjogen »on Deffemkb ni<^t bdtte geben fonnen, @te fann aud^ jbtcbeč um fo roentger gefagt roerDen , ate eben Diefeš ^tuoilegium nicbt allein »om $aifec StuDoIpb namentlicb 1 fonbern aucb »on allen ubrhjen Sfatfern uber* baupt bejtdftiget tnorDen. ? 9 Zan febe unfen §. 209, unD Die Darunfer gcfe^te Sftote a. §. CLV. Stfleiit be&cnfet man, ta§ £>te gurffett »on £)ej!er* uiti), i>cvov fte $>vMeaium bet ft>eifmcfcen črbfoteje evbici* erbielten, bač Snrgentbum fclbjt nur rt»ilegiumč mtcfr »ererblicb auf baš meibltebe @e(cl)fecl>t $it beljen anfieu^en; fo ift fid) kid)t »or$m ftetten, bag c$ mit atijem geijftie&en gegen glerc^c f8e* fd)a{fenf)eit batte. Sflttn oba’ marcu bie @of;ne beč it?at# fev^, alč ibnen biefe £ei)en »erlieben murben, nod) nidbf £>erjoge trnu £)egerretd); fonbertt fie ftitb ee im 3iagr 1282 . gemorbm. 50ie mir eč unten feften merben. (a) SKit^in i(t e3 bet) btefe« SBemanbnig gan$ natur* M) t bag biefelben mit biefeit 2c fmt »on ben 33i* fci)dfcn eben fo, mie bie »origen gurgen »on £>ejtcr* reicf) , »or bcm erbaltenen f>ri»ifegium ■, nur auf baš mdtmlidje ©efd)Icd)t fmb iirocjmet morben ; bie fie aber bernad), ba fie alč Sp črnoge in bač Pmile^ium eingetretten ftttb, Fraft befjelbeu auf gieid)e 2Brije, mie it>re SGorfabrcu, aud) »ererblid) auf bač meiblidje ®e* fd)lcd)t $u beft^en angefangett, unb biefelben aud} alfo auf ii)re €rben unb 9Iad)Fommen gcbracgt Ijaben. mit ftd) banu bač anfd&cmenbe $)araboj:«m »on felbft bebet. 0) * (a) §. 199. (b) ŠDarm 1 bog man cin beljen jure inveftjtune nur auf bas mdnnlidje ©efdjledjt, unb jure privilegji »ererbiicb aud> auf bas meiblidje ©efdtledjf beft|en tann, mirb niemanD in Sibrebe gellen. §. C L V I Sie ndmlicbeit $8ifc&offe ermiefen igre ideveitttittigs feit gegen ben ^aifer, unb ben ©taat in biefem %al)t bb 2 aud> 196 aud) bet) eirtet* anbem 0elegenIjett. €3 fomtte ndmltd) berfelbe fetu £abU’rid)eč ^viegšbeer nocf) nid)t cutlaff tt A tnbem er borfabe , ba§ ftd) auf bie gefcblojfenett Z\'ahat fett mit bcm dtonig nid)t mot)l $u bevlaffen n?dre. €v fant) ftd) abev in etnern 0dbmangel; bern ei* aud) burd) bie neu erfomtcnettStnlagcn (a) nid>t (teuern fornife (£3 fpvangett ibm £>a^et’ in btefet brirtgeitben Sftotb emd&nte Š$ifd)offe mit eittev frcpfttitfigen ©teuet* fomobi »on ibrett ei< genett čDomaitten, alč »on bett, ibvet* ^uričbiftiott miter* morfenen $lojfar» unb $irdjeng«tern bet). £)amit mm abev folebeš i&nctt tn ^)tnFunft $u Fetitev gcit febablid) fepn močite : fo gab ibneit bet* ^aifev bagegen einett befdjmorncn šKeberč, ba§ biefe frer)n>i(Iige ©teuer mebet t>on ibm, nod) bon feinern 9?ad)fcdger antSicicb, nocb pon bem Funftigen Jpevvn biefer £drtber £tt etuigen geiten m cine Solge ge^ogett merbett foOtc. S)a$ diploma ijb gegeben $u 2Bien bett 27. 3ttat) biefeč 3af)v$ 1277. ( b ’) (a) Chron. Colmar. ad an. 1277. Rex Rudolphus novam exa6tionem adinvenit, & a quolibet aratro quinque fo- lidos poftulavit. Chron■ Clauftron. ad eund. an. Hoc anno impofuit Rex Romanorum exačliones graviffimas toti A utiri« , exigens de curia 60. denarios, de area 12. den. de jugero Vinearum 30. deu. de rota Moleti* dini 30. den. (b) Cumque nobis (ftnb bie ^SBocfe beč ^atferS) moram trahentibus in eisdem partibus fumptus militi« nottr« neceflarii penitus defuiffenr, nec poffemus per viam vel modum alium hujusmodi indigenti« providere, dičti Princi- 197 Princi pes lioftri mnti precum noftrarum inftantia, vo- luntarie confenferunt , ut tam de bonis ipforum Domi- nieaiibus , quam de praidiis Mouafteriorum & Ecclefia- rum eorum jurisdiftioni in partibus Auftfiže, Styrias, Carintliise , & Marchite fubje6torum fubfidiuni tolerabile peteremus , per quod tantte neceffitatis articulus, qui nos & fmperium coarčtabat, per eorum fiiffragia , & digni recolenda fubfidia tolleretur. S 9 ifln febe Dflffelbe im %ttl) anbeve 0nftben, bie bet* .Statfev feit bcm (gintvitt tn biefe Sdttbev fott>o()1®et(b alč SBeltltcbm bič nun^u tf;eilč befbdtttgct , tbeilč rott neuen »evlieben bat/ ftnb tn gvojšev 2ln$abl toorbdnbcn.%) S3oi’ atten abec ijl bavuntev bač lattbe^furfllicbe 2 ef;en ©ee« fdb, meldječ «m t>iefe gett erlebiget n>ar, unb £3urggi’afen griebricb t>on Sftuvnbevg bevliebeit ttouvbe, mcrfrbuvbig. (b) Snmt btcfeč ifi bač evfie £eben, tnelcbeč mir ftnben, bajj bie fBucggvafen ron Sftuvnberg tn bcm 'Ocvjogtfntnt Cejtemicb an ftdj gcbvacbt, (c) obevtoenigttenč/ melcbeč fte , obne e$ m\ ben £)ev$ogen bon £)ejtetTetcb $u ve« cognofciren, $u beft^en ^aben angefangen. (ti) (a) Uebcr bie, ©unbafern »on @fabtrenbecg ben io.Dffobr. 1276. befidttigte OSogfcp Deč &'io(tev$ Sam&jadj, tnie nnc fdjon obeti §. 136. cjefeljen baben, fonftrmirfe ber ^atfec nocb rodoven Dec SSelacjerung ber @fabf 2 Bten, ben 30. DeS rtdmlidbcn fSlonat^ , bem Sloftec $(bnionf alie bemfeibett bon bem $aifer ^riebcicb Dem I. unb gneDti# Dem U. oec* b b 3 beljene Itefjcne ^ 5 ft»i(egien. ( P. Frditcb Sacr. Dipl Styr'ue Tom. I. p. 227.) Sen 24. 9 ?o»emb. eben biefeg 3al)t'g gab bel 1 * felbe bec ©rabf ^loffecneuburg, tiebfl 2lb4nbecung bec^o* djenmaeftgfcepbetf auf ben affcn §u§, alle 9 \ed^te, t>fe an* . bere ©fcibte in OeftecCetcb baben. ( P'. Pez Cod. Dipl. P. H. p. 131.) Sen 13. Sečem bec gab ec bem $8if$o#e ju ^ 3 affvUi bte ©claubnifj, ©f. polten, ©oerbing, iinb 2lm* jteffen mif ©rdben ju umfangen, ( fVtgul. Mund. Metrop. Salisb. Torn. J. p. 213.) Sen 17. beg ndmlidjen Sftonafg utib Sabcg eetbcilfe ec 33ifcbof (Eoncaben »on §tepftngen bte fcepe Succbfubc auf bec Sonau allec bem @tifte bend? tljiflfen OJtffualieu, unb .fjoljeg. (Meicbelbeck H?Jl. Frijing. Tom. II. p. 85.) Unb ben 23. eben biefeg Sftonafg befeepete ec bem $l6flet d}- ^ceufc ibt dp rtU!S Ju $ 3 rucc an bec l*eira % »On allec ©feuee. (P. Pez, cit. Cod. pag. 131.) Sen 8-3annec beg 3a^co 1277. befeepete er gleic&fallg bic d?aiv tdufec ju ©eilj »on allen ©tepem unb Mutagen- ( P. Fro- heh c. Z) Sen 9. eben biefeg IKonafg eelaubfe ec bem ^lojtee Slbmont, ju Urfac etne $ 3 ruefe trbec bie ©mig ju fcblagen. ( P. Ca/les Annal. Auftr • Tom. II. p. 534.), Sen 19. audj biefeg Slonafg conjlcmirte ec bec ©rabf ^ubenburg alle ibee D^ec^fe unb §repbetfeu. ( P. Calles eben nKbn p. 5350 Sen 12. gebc. gab ec bem ^ungfcauenflpfter ju SOUnnenbacb ( Sttrbacb) bte $repbeif, ibee Oeute um alle cBecbeecben, nuc eintge bec febmerejten ba»on auggenommen, butelj ibee etgene 33 eamfe aburtbeilen ju lajfen. C P- Pez cit. Cod.. p. 132O Sen 18. biefeg SDlonafg ecneuerfe ec bem dDetjogtbum ©tepec bag oben §. 25. angefubtte, »on $aifcc ^ciebctcb bem II. im 3 abc 1237. ectbeilte, unb im Sabe 1247 bejHttigfe 35 ci.»ilegium, baf? fie ju eroigen 3 ei» ten aug ben unmiitelbacen £dnben bec $aifer unb beg SHeidjg 9vetd>d nidjf tjegeben mecben folleti. (,irtttbt)mtbt*efle bes faev$e$ti)ume &teyev, gebrucft 1583*) S 5 en 18. 21. aa, unb 23. SDhip »ecfie&e ec bem 33ifdjoffe @>ntab, unb @ftffe oon ^cepftncjen tl)eil$ nem gcepljetreii, rf>eite beftdrticife ec tfjnen / bie fte fct>on t>orf>in in Oejlerreidj f)ec* gebradjf baffen, fbrcofd tf)C |>aud ju SiBten, alg audj an» bere dled)te betcejfenb. ( Meichelbeck c . /. bon p . 8*« big 87.) ©en 2 ^- ©epfemb. beftarfisfe ec audj bem $IofIet Sifienfelb if>ce Dved)fe , unb Scei;f)ciren. ( P. Handtaler Faft, Campil. Dec. FIII. /• 3* P • 1125.) Unb fo aud) ben 1. SDecemb. bec @fabf SJeuffabt bte iljrtgen mit neitcn Sufa^etu ( P. Pez c. p. ) 0’) Sbaoon jeugef bec j?atfec in bec, bom SSurgcjvafen aug» gefecfigfen Ucftinb t>om 7. 3 uli 1286. bepm Lunig corp, jf. f Tom. L p. 615. toorinn ec faqf: Ad univerforum Sacri Iraperii Romani notitiam cupiimis pervenire, qnod nos confideratis Nobilis Viri Friderici Burggravii^ de Nu- renberg dilečli fidelis noftri fidei meritis luminous* qui- bus nos , & Sacrum Romanorum Imperium profequifur incellanter, fibi caftrmn Seveid cmn fuis pertiuentiis uni- verfis longe prius in feudnm contulimus, quam Illuftribus Alberto & Rudolpho Principibus & filiis noftris chariffi- mis Ducat um Auftrise in feudum conferimus. Eidem Fri- derieo de benignitate Regia & gratia fpeciali liberaliter indulgemus, quod ipftnn Caftrum cum fuis pertinentiis univerfis tantuin a nobis & Romano Im peric teneat & p o Ri de at titulo feudali, quoufque ipfum a prsefatis filiis noftris recipere jubeamus. Nec volumus, quod in ali- quo fibi praejudicet, quod fiepediflum ab eisdem noftris filiis lia&enus 11011 recepit, nec recipier, priufquam fibi Aederimus in niandatis. In quoruni omnium teftimonium prsefeu* 200 praefens fcriptum Majeftatis noftrae Sigillo juffimus cmn muniri. 'SStt fe^cn foicfeeš um fo mefer tn Dtefeš Šofer, dš tn Demfelben oudj Q 3 ifcfeof ConraD »on 8ret)fttigen biejc^ nigen Sefeen, t)ie Joeinricij »on ©eefeiD »on feiner ^ircfee ge- feabf, Dem $ 5 urggrafen »erliefeen feaf, (aur Deš eben bepnt Liimg c. /. p. 690. ftcfe befmDenDen i^feenbriefš. (c) Bur car d. Struve de dominio directo in aJieno territorio, eumprimis Sereniffimorum Marggraviorum Norimbergen- fiam in Auftria, nocfeDem ec Die »Dleinung Deš 2 f»entimis, Dag Diefe Cefeen »on Der, im S a fe» 1322. jroifcfeen Den ^at= fern, Subroig Dem IV. unD SrteDridj Dem ©cfeonen, »orge* gangenen ©cfelacfef feercuferefen / mit Dem miDeriegf, Dog »on Diefen £efeen alfere UrfttnDen, alš Die »orgegangene ©efeiacof, »orfeanDen ftnD , giaubf Diefelben maferfcfeemitcfeer »on Der dren ©raffdjaft Slagje, oDer in Dcfterrcicfe , feerjufeb fen. SDer ©runD Da»on ift cine, in Dem fiofrerp»erlifcfeen ‘gunDafionšbucfe etngerrogene UrfunD »om Šofer 1204. (bepm Ludasig in Reli p MSS. Tom. JV. p. 108.) Deš 3 n d)alcš : Gtuod Domina Sophia nobilis ComititFa in Ragze filia Comitis Cliunradi, uxor Burcravii in Nurnberg, longe poft obittnn marki fui Comitis Friderici vineam quandam in Leutacher pro triginta quatuor marcis argenti compa- ravit, & duos manfos in Villa, quas dicitur Redel, quse ad opus mifericordise & ad faciendas eleemofmas exce- perat, cpiando filios fuos Patrimonii fui fucceffires hce- redes conftituerat, Deo & beate Marie ad ufiis fratrum Zwet). Deo fervientium libere & manu poteftativa con- tradidit. c 3 Bie nun DoDurcfe Die ©roffcfeofr on Die £ 3 urggrofen »on Nurnberg gefontmen; fo rccire gonj t»ofer= fdfeeiniicfef Dog Dober Die!feurggrdgicfe= 6ranDenburgtfcfeen ?e* feen in £)eftemidfe ifeven 5lnfang genommen feorrem Slllein unš 201 ung fcbeinef, ba§ biefe .£)erleifung ebcn fo menig, alg Zven* tine iletnung anjunebmen fep. 2)arm evftcne jmeifelt ©mt»e felbjt febr baran; meti in ben ©tammregtftetn bet SSurggrafen Pon tfturnberg Fetn ^rtebricl; ftcf) finbet, bet mit einet ©rajmn poit 9 \agje, obet 9 vdb, Perebiiget gemefen, unb lang por 1204. gejlorben mdre. ^>voeytene legen bie 2Botče bet UrFunb : quando filios fuos Patrhnom fui luccellbres & hieredes conftituerat, Fiat am 'Sag, ba|j bie ©raffcfjaft £Rdb , obet mag Pon bet ©rdftnn ©opbta an bie SBurggra* fen pon Sfturnberg geFotnmen ift, Fein Seben, fonbern etn pa* frtmonial* obet eigeneg ®uf mat. OBdte eg abet aud) brit* tene ein Seben gemefen; fo bdtfe cg entmebet etn 3 veid)g : obet 6|derretd)tfclj* lanbegfucjUicbeg geben feptt mu (fen. ‘JRttn abet batfen bie fjerjoge bamalg fdjon bag $ 3 rtojlegiutti, quod Im- perium nullum feudum liabere debet Auftrise in ducatu. Unb bie lanbgfurftlicben CeF>en mat jut felben 3 etf * n Oeffer* reid) auf bie *2Betbet nod) lange nid&f erbftd); fonbern fte ftttb eg et(l untet ben brep j^aifern, 3 JIa#milian betu I, gerbtttanb bcm I, unb fKubolpb betu II, nritreljl bet Pter Oebenggnabem pon 1509. rgig. 1 §68. unb 15-83. gemorben. 2Bie man fo(d>eg Cod. Auftr. untet bet DeubrtF Adjenegnaben pp. 761. 762. 765.-unb 767. feffen Fann. Unb alfo bdtfe bie ©raffdjaft, alg ein geljen, ntc&t cinntal auf bie ©tdfinn @0* pbta, folglid) aud) burcb fie auf bie iSurggtafcn pon 'DKttn* berg ntdjf Fommen Fonnen. TUertens blteb aud) bie ©raf* fcbafr 3 U% nid)f lange bet) ben SSurggrafen oon ‘tRurnberg, fonbern fte perFauften foldje miebet fammt betu SlatFf , unb mag baju geborig mar, an ^etjogen Seopolb pon Oeflerreiclj. ‘SBie foid)eg GStvuve felbft aug ^nenFelu, etnem @djtiftfleli> (et felbiger 3eif, anftibref. <£g ift bemnad) nicbfg mentger alg mabrfdjeinltcfj, Dajj bie burggtdjltdj* nurnbergtfcben Beben c c in 201 in Defterreicfc iljren Urfprung bon btefet ©raffcfjaff Dlč^ (ja* ben follfen. Unb ba enbiicb funftene ©trtn?e auč beti burg? grdflidj* branbenburgifc&en Sitdjiben, bie ifjm effen fiunben, nocjj fonft tboljer, eine d(fere Urfimb bon biefen Oeben flaf aufbringen fonnen , a($ bie bon unč berettč angefuljrfen bon ben ^aljren 1277. unb 1286; fo tfl btelme&r toaljrfcOetnflcb, bafl bač Oeljen @eefe(b bač erfte 8ef>en ifl, bafl bie 33 urggra* fen bon 9turnberg in Deflerreidj an fidj gebrac&f (>aben. (d) Sa ndmitcf) baO ^tibUegium bet dperjoge bon £5eflerrei$ aučbrticfflcfj enfhalf: Si vero princeps aliqui s vel alterius ftatus perfona nobilis vel ignobilis, cujufcunque conditio- nis exiftat, haberet in dičlo ducatu poffeffiones ab iplo Jure feodali dependentes, has nulli locet, leu conferat, nifi eas prius conduxerit a Duee Auftrias memorato; fo bot* . fen bie Q3urggrafen, roann fte fd&on, bor ber Jberrfcijafr 0ee? felb, anbere Ceben in Deflerreidj befeflen (jafren, biefelben norf)* tbenbiger 'SBeife bon ben dperjogen recognofciren, ober mif ei* nem ©egenpribtfegium berfeljen muflon, §>afl fie nun obet foldječ bot bem 3abr 1286. nic&t boben fonnfen, ergiebf fidj banbgreifldj aug ber in oorgeljenber 9 >?ofe b. angefubrfen Ur* Funb Jtaifer £Kubo(pfj$ bon biefem ^aljre. €r ertfjeilf nam* (idj Sgurggrafen griebrkfj in berfeiben bie befoitbetre Baifev* tid?e < 8 nabi bač Ujm fdjen (angfl berliebene 8eben @eefe(b mit aUen fetnen Sipperfinenfien nur bon iljm unb bem 9 \etc|j ju fja&en, bič er bemfelben onbefeflien rourbe, foidjeg bon feb nen @6bnen, ben #erjogen bon Oeflerreicb, ju ne&men. @rr rucft anbep bie 3 >ern>a[)runčflaufel Ijinju, bafl & bem Q 3 urg* grafen in feine %Bege fdjabltcfj fepn folle, bafl er eč bidflcr bon benfelben nidjf genommen, nocfl inč funfrige neumen rourbe, fo (ang er eč iljm nicbt rourbe anbefoljlen boben. < 3 Ba£§ mare nun aber biefeč fur eine bejortbere ?aifevlid)e <0nnb ge? mefen %,jn* m 2 °s roefen/ tuann Oie SSurggrafen fcbon »orbin etn Q 5 egenpti»if« flium oOer Srepeti gebabf batren, geben in Defterreicb ju be* ft^en, obne Oiefelben »on Oen ^»erjocjen junebroen? 'SBie harf« Oec ^aifer Oem š 5 urggrafen Mefe Srepbetr atif eine fo roillfuriicbe 3 eif befcbrdnfen, unO fo(d)erge|Mt ein erfeffencč gRecbf in etn allejeif autbeb(id>e$ ^refartum »erroanOeln fbn* nen ? UnO ju roač barre Oie bepgerucffe OSermabrungčfiaufel Oienen fčnnen ? Oec šBurggraf barre ja bep etner fcld?cn fcbon # »orbin gebabfen ^repbeif/ rceOer far O OJecgartgene, nod) fuc Oats 3 ?unftige, Oiečfallč errcatS »erroicfer. fonnen. de iiegf Oemnacb offenbar am ‘žage/ Oafj Ote SBurggtafen »or Oem Sabe 1286. feine Sret)bdf/ oOev (gjtemtion gegen Oats ange* fubrfe oflerreit^ifc^e ^rioilegtum buben fonnten. UnO rbuf »icbtč bagegen, Oafj Satler d^aci Oer IV. tn einer fepn follen* Oen (IfddurerungtSuidunO »on 1363. (bepm Lunig Corp. J. F. Tom. 11 p. 619.) jteb gieidjroobf auf Ked;t, (&iutbe, $veyt)eit f imb gute en angefubref voorOen fepn. 9 ?tcbr Ouccb etnen langrourigen ©ebraud) ntte ermelOter Ur* futiO, unO OSerbreifung Oecfelben auf ankete ibre £eben, Oie fte fcbon bnrfen, oOet’ ecfl nad) Oec doanO^an ftd) gebcacbf ben. £>ann Oa Oiefe UrfunO ieOtgiid) eitt blojječ miOfudtcbeč ^refadum enfbdif, nteidjetS »»n Oen $aifern ju jeOer 3 eif bdtfe aufgeboben, unO Oen SSucggrafen anbefobien merOen c c a. fi 5 n* 204 H Fonnen, bie 2 eben »on benen .£)erjogen ju empfangen; fo berge|Faff gebacbfe ©rldufemngčurFunb ftc^ auf Vscc\)tc, (Snah, šve^eit, unb gute ot;n^eit/ gtun* bef, bie ntemalč ejrifliret baben; fo ift biefelbe eine aufgefegte 9 ?ulltfdf, unb failef folglid) oon felbfl f>tnn>eg; anbere Um* fUnbe f>ter nicbf ju errodbnen, bte foldje nebfl bent F>6c^fr »er* baduig macben. ^SSelcbemnad) bann ber Q3urggrafen ibr ganjen biejtfdlligeč Drecfu, ober $repf)etf, fid) lebigltdj auf bie, in ber UcFunb »on 1286. enrbalfene millfurli^e ©nab be» $hifer» befdjranFef; n>eid)e, t»ie fie forrt)tn »on jebem $aifer bdffe roteber aufgeboben roerben F6mien,*a!jo a ud) ttod> immerl)tn t»teber aufgeboben roerben Fann. §. CLVIII. Um nun aber mieber auf.f6nig£>ttoFarn ju fomrnen, unb mie ftdf) bie oeranlapte boppelte 93evmdbiung, be* oor nod) etn ganjen 2fcbr oerjtricben mar, mieber ooilig jerfcbiagen babe ; fo fcbreibt man , $?onig £)ttcfar n>are bet) feiner gurudbunft ju $>rag oon ber $oniginn, feiner ©emabltttn, uber bač, mač im Faiferlid)en Sager »orgegan* gen mar, bergeftait mit vben%lubb mit nod) jmolf abelid)en Srdu* 205 ^rdulctt able^m laffctt; 00 fobann ciba* bcm itaifev w nen Slbfagbcief voli 3om$ ^ugefenbet. (c) (a) Chron. Leob. ad an. 1276. Otakerus autem rediens Bo* liemiam, Regina conforti fii£ retulit reconciliationis & nuptiarum foedera, &alia placitata, qnas ironice infultans ait ei : O quam grandis au&oritatis es Rex! qui Rudol- phum longe pofitum, juxca camim confuetudinem, hofti- liter allatrafti, fed prope pofitum oblatione quatuor ter- ra' - utn nobiiiuin pro Pincernatus officio falutafti. GUii cum olim in tuam adfcribi clientelam affe&avit, & tunica grifei ftaminis veftitus, seftimat Regum gloriam annihilare. /Eneas Sylv. Htft. Bob. cap. 27. Ottocarus domum rediit, quem tamerfi fua fponte fatis fureret, magis tamen ac magis uxor incendit. Gluas cognito rerum fuceeflu ad- venientem Regeni liifce verbis adlocuta fertur. Hseccine nobis fpolia, liane belli gloriam domum refers ? dedki omnes hodie tua opera veluti mancipia, veluti pecudes, funius, Regina Provinciarum Bohemia tributaria fadta, Cum te olim fuperafle pradio Tartaros, exuiffe Caflris Hungaros, Styriam armis adeptum ede, Italiam cum ex- ercitu penetrade audiveram, felicemme, quse tali miplif- fem viro, patrem, qui me Regi magnanimo tradididet, fapientem exiftimabam, neque Reginam effe ullam orbe toto, cui me cedere oporteret. Nune falfa onima ex- perior. Ottocarus, qui Uxoris cliaritate teneretur, eani- que veruni locutum animadverteret, fimulque animi magni- tudine irrogatam contumeliam ferre 11011 p odet, aecerfi- tis regni primoribus, collečiisque novis copiis, Rodolfo, qui dolo fecum egidet, belltun indicit. (b) Cofnict Pragenf. Continuator p. 122. Edit. Vienn. Aimo Domini 1277, 6. Idus Septembris, Rex Ottocarus imme-* cc g mor 20 6 mor fponfionis fuce filiam fuam, quam defpotifaverat N. filio Rudolphi elečti Romanorum, redu (ir eam in Mona- fterium fančli Francifci fubjidens Regulce, & Religioni, quse vocatur Religio pauperum Dominarum. Intraverunt & alise cnm ipfa deeetn Virgines fub eadem regula vidu* iz, cupientes celibem vitam ducere, & omnipotenti Deo pro viribus, & ficut Regula ejusdem Conventus prseci- pic, defervire. Hujus Puellce ingreffiis & alTumptio mo* nafti cz vitce nonf folum a Sapientibus, venim eriam a iknplidbus rurenfibns laieis reputabatur inicium fuiffe to- tius milice Regni Bohemise. Cbron . Bo/j. bepm Luduiig Tom,XI. Lib.ll. cap. 75. Dum anno imraediate f]equenti Rex Ottocarus, fecunduro tračlatam concordiam, & fpon- faliorum coutračhun, eorundem confummationetn debe- ret intendere, quorundam fuorum induftione filiam Re- gis Romanorum filio promiffam in Monafterium S. Fran¬ ci fci Pra gz dedit, faciens eam ibidem Regulam & obe- dienttam profiteri. Dulrav. L. XVII. Filiam fuam, quatn filio Rudolphi defpondit, Deo cum aliis decem puellis eonfecrat, ut mutuam dirumpat affinitatem. UnD eben fs> Die 9 ?eueren DurcjjgeljenDč. (c) Chron. Boleta, c. 1 Hoe fačdo - - Romanum Regem per nuncios & literas non ad pacem, fed ad dillenfionem & odium condtavit. feovtied 133. tmD J)m c. /. „§X'dSj im er »ar Sorn ain SSrief f4>cetberi z/Oem Sionufd&en , er rcolf pni ntimer fieDt;enen , er geb ,,i)m Dan htnmteDer < 3Gicn unD £>efterretc& mtf Den i'an* /,Den * * Sr fant Da& JŽBiDerbof 9vuDolpl)en. ; / §. cux 207 §. CLIX. ©o »tel man abev auč Urfunten metfl; fo ift nodj ter grejte Šteti tc$ 1277 . niit neuen Sraltatcn jugebraett morten, um fomotl, mač in 25efref ter top* pelten 23ermdblung in tem ©cfjietfpruct bereit£ aučge* maett morten, $u bejlattitjen, unt ju erldutern, al$ mtd) ftet ttod) nater §u »erbinten. fetiette ter ^)ai# fer $u tem ©tte feinett eigenen @otn, 2ttbi'teid)er unfer alien bet’ ecjte unb akefre i|t, ber biefe ®e* fd)ielHe etmibnef. (b) Pragse pridie Idus Septemb. 1277. §. CLXI. S(uf bač ©djreibctt beč ^onigč gab ber Mfer cine $mar furje, $ugleicb abef and) nadjbrudlicbe %y\U tvort. <£3 beftagt ftcf) berfelbe Sarin« gegen bte falfcben gumutbungcn, unb SSomurfe, bie ibm £)ttofar mačete. <£r bdtte gcglaubt, (fal)vt er fort,) ibrn burd) feinen ctgenen ©obn etn ©enuge geleiflet $u baben. Sftacbbetn ev aber falje, bag aud) folcbeč nicbtč verfangen : fo babe er bereitč bie fžcfeble evlaflfen, igm auf anbere SUt J« begegnen* (a) (a) Revera non credebam (fagf ber ^aifer ju drnbe berfef* ben) haec pati de setmfto, nec convitia tara enormia prae- ftolabar ab hofte, prtefertim cum muko graviores inju- rias, fi recolitis, anre hsec tempora toleraverim a vobis. Ut autem irreprehenfibilis innocentiae me;e in publicum prodeat integritas, per N. vobis credidi fatisfačium* b b GLuod 210 \.J> S &uod utique cum effe&u careat optato, vobis alirer fieri demandavi. ganje ©c&rribm febe man trn batige JV, 85. §. CLXII. Sta? $aifec lief? OaI;ec betiientgen £|jeti $on £)ef!ec# tetd) jenfettč Oec £)onau , Oec &ufo!ge Oe$ @d()teOf|>cucl)S al$ em UnteepfanO fur Ote , Oec SBcaut Oeč fonigltcfren 3>tin$eti£ $um JpeucatOgut aučgemoefcnen wec$tg tau# fenO Žftacf ©ilberč (a) m Oen £>dnOen Oeg ^dtttgč ^ecbleiben gebabt bdtte, fogleid) tn S8eft£ nekmeti. £)te § 5 $men Oecgegen ftelen tf)eeč £>et 3 m £)ejlecretd() etn. UnO forntt ft>ac Ote Ooppelte ? 3 ecntai)lung fammt Oern ganjen ubcigen 23 ecgleid), in fo foeit Oecfelbe nieOt ec# fuflet ft?ac/ tvieOec $erfc&lagen. Ca) Chron. Auftr. plen . ad an. 1277. Tune Rex Rom. par« tern Auftrise, quam Regi Bohemice fub obligatione pro XX. (alias XL.) millibus marcis, pro dote affignaverat, refumpfit. Itaque Rex Boemias iterato colledlo exercitu grandi Auftriam intravit, & omnes munitiones novis I11- ftrumentis & machinis potenter expugnavit, & fic dif- fenfio & Guerra gravis orta iuter eos. Nam tota hye- me Auftrales Moraviam, & contra Boemi Auftriam di- verfis rapinis, prsediis & incendiis vaftaverunt. §. CLXIII. Sfuf Ote 6eite Oeč ^ontgč teaft oon Oen ganO* fjercen tn £)e$ecceid) toieOecum ^)etnctcO bon ^uncingett, ttjelc&ev Zgneten, Oie unacf)te Sodjtec Oe$ $dnig$, $uc €0e sir €£e l;atte. CO $ečgleid)en evgriff att »on »en VSm gern ju 5S3ien aufč neue t>te spart&ep »e$ $onig £>tto* farč »er alte ^altram mit feinen funf @o»nen, un» 33ru»ern 3ttar<}uar»; »ie »ann and) »erfc»ie»ene an»ere gegen »en ^aifer aufjubringen fuc^ten, un» »en ©rafen »on ©ufftng mirflid) »«»in brad[)ten, »ap er n>i»er 2Bij* fen un» SBilien feineč .^onigč , ju ©unften £)ttofarč, »erfc»te»ene <£infatte in ©tepermarf mad)te , un» »em ^aifer »a»urd) groben ®d)a»en jufugte. Spalfrant un» feine ©o»ne r fammt £3ru»ern, mur»en »a»er »eč 2a* fferč belei»igter ©čajeftdt fd)ul»ig erfennet , un» alč 9Qer* rdtfjer »er ©ta»t un» »e$ 23aterlan»eč jum £o» »erur? f»cilet; »em fte jc»ocf) mit »er gluc»t nod) entgiengen. (b) (a) Liber Fund . ZuuetlenJ- bepni Linckius Annal. Clarav. ad an.i278. Habuit enim Conjugem idem Marfchalcus (Hen- ficus de Chunring) filiam Regis Bohemise Otochari ex obliquo. Igitiir Uxor ejus, nomine Agnes, animam ipfnis Henrici Marfchalci crebris ammonitionibus immutavit, & ut Regi Bohemiae, videlicet Socero fuo, adhiereat, jnfii- gavir. (b) Chron. Salislurg. ad an. 1278. I11 Auftria Hainricus de Chunringe , Marfchalcus Auftriae, & Paltramus , Civis Wiennentis a Romanorum Regis devotione recedunt, multofque nituntur corrumpere. Hos Romanorum Rex de lseFae majeftatis crimine condemnavit. Rex Boemiae partem Auftrias trans Danubium vaftat incendiis, & rapi- nis : & procurante Paltramo, induxit Ybanum Comitem Ungarise ad aliam partein Auftriae, &Styrias devaflandam. $ier roirD imar mir eines cinjigen ^aitramč geDa$f/ 0 » 2 abee 212 nbec fimf ©žime bejfelben, unb fettt Q 3 cut»er ftdj be$ nam* ltd>en djjodjfcemubs fdjulbig gemacljf, unb aufgleidje ^8eife ju m ^obe Derurrf)etfef morben ; fiefjf man au^ bem ^ 3 utoi« (egtum ber @fabf OBien , roeldječ ber Satler ben ^firgent ben 24,$junp bieg 3a[)r$ 1278, tniettnc balb fel)en roerben, beflatrtger l>ar, roorinnen berfelbe fagf : Et quia Paltramum & filios fuos; videlicet Paltramum Petnim, Pilgrinum, Henricum , Efeerhardum , Janslinum , & Marquardum, fratrem fenioris Paltrami, IseEse Majeftatis & proditie Ci- vitatis & Patrise, Judicio puhlico condemnatos, ultimo perdendos fupplicio, juxta leges Romani Imperii cenfui* nius, bonis eorum omnibus fifco noftro adječlis, ac eo- rum pueris exhsredatis, & perpetua infatnia annotatis hac regia fančlione pnecipimus* ut de csetero nullus eorum ad civitatem noftram Wiennenfem , ac bona ejus abju- dicata aliqualiter admittatur. §. C L XI V". 23on ben 9teidjčfuvj}en f>telten biefmal »erfdfjtess betic mit bem ^dntg t>on $3o{jmen : einige offentiidj, anbere abet' noter ber #anb; morunter mati aud) «£)er* jogen #einrtd) ttt š8at)ent §af;(et. Ca) Unter ben auč* mdrttgenSurften, bie bttofarn benftunben, jtnbet man ben stdnig £eo auS ŠKeugen, ž^dnig ^aftmtren au$ len, bie £>er&oge son ©logau, $altfcb, unb anbere. (b) (a) Chron- Auftr. ad ali. 1278. Iterum Hainricum illuftrem Ducem Bavarias, ac alios Princi pes circa Rhenum tam Sae- culares, quamSpirituales fua corrupit pecunia (Ottocarus,) qui omnes obliti juramenti, & fidei fuse Sereniffinmm Regem Romanorum penitus folum derelinquerunt, Chron. Salis- $ © %.j5^ 213 • lurg. ad ati. 1278. Ottokarus Rex Boemise gr£vi corde ferens, (e terras AuBrise, & Styris, Karinthise, Čarni olae, & Marchise line opere bellico refignaffe , Principes & alios fubječtos Romani Imperii in diverfis mundi partibus ad confpirationem follieitat, & pecunia niediante plurimi corrumpuntur. Gluoriim alii fe Regi Romanorum mani« fefte objiciunc, alii occultis iufidiis fidem frangunt. (b) ffiattl). p 1089- //Sem (&$nig Ottofar) Ijalffe „fein Oljnim Ebunig < 2 BenjIan> / unt> Dec -Deriocj »on ^ullen, „unb Dec rgjerjog »on ©logcira, unb ^>erjocj dpainrtcj) »on ,$3cej3lfUt>, ^erjog ©ajmec »on ^ 3 olan / bet’ #evjog »on z/^alepjj, Die »on ©prag, unb »on ^ometan, ©raf Siefridj „»on SJleidjfen , unb (Ebunig Oee »on Steraffen , Dec fetn //©tppe tCClj.// UnD fo auclj HaJJell/acb Cbron, Auftr.p, 737, §. CLXV. Sen 27. 3um) 1278. gtcng $oni$ £)ffoFar m>n spvag in 3 ftaf;rcn nad) Sbrun, aHrno er feine Jpilfčboi* hv evraartete. ©obann $03 er mit fciner ganjen $rieg& mad)t nacf) £aa, unt> meiterč nad) SrofenDorf,* n>et* dješ m Rdd) eintger ©egenmeijr t>em ičonig erge&en mu£te. 00 (a) Cofma Pragenf. Continuator. Anno Domini 1278. 5- Kal. Julii Rex Ottokarus profeddus eft ad expeditionem contra R. Eleftum, verfus Moraviam, refeditqne ih Bru¬ na, expe6iando Duces Polonise, & militiam iplbrum: - - Collečlis itaque exereitibus, prsecefferunt ad Lavam (Laam) ibique immorati funt, quamdiu poterant pabu- lum pro equis, & vičdualia per fpoliationes pauperum habere* Deinde venientes applicuerunt muuitioni, qu« b b 3 dicitur 214 H&jjt Jjl dicieur Drozendorf, & ibi metati funt caftra, & valla*- runt pnedittam munitionem, & locaverunt machinas, & alia varia Indrumenta ad expugnandum. Videns haec, quse fiebant, Meiffa (Meiflavius) miles ftrenuus, qui praeerat ei munitioni , quod refidere nequiret, fubdidit Civitatem, fed&omnia, qme poffidebat, Dominio Regis. §. CLXVI. ^aifer SHubolpb unterltejj tnbejfen ebenfallč mcT)f, fitf) aufč neue um J£)ilfe beroerben. (V) Jpauptfacf)* iicb abec toenbete er ftci) nriebet* an ben .^ontg »on .Dum gam , unb erinnerte benfelben ibreč emcbteten Sveunb^ fcbaftčbinbmf?/ unb emanbev v>crfpvodE)enen Dilf^Ieijhmg; ttobo« nunmebr ba* Dorbanben tt>are. OO (a) Chron. Salisburg. ad an. 1278- Romanorum Rex cum Regina & liberis Viennas manens, auxilium Principum invocat. ®n @d[)reiben ju Dem (Snbe an einen feinev berroanbfen ftelje im Qlnfyan<$e N . 86. (b) Siefeč ©c&retben befefje man N. 87. Hinc ed (facjc Dec ^aifec unfer anDern Darinn) quod lic contraftae inter nos inviolabilis arnicitiae debita vice reciproca repetentes a Vobis juxta quod veder Procurator & Nuncius fpopon* diffe dinofcitur, & ad hoc folenniter obligaffe, fereni* tatem ampliori, qua poflumus, precum affečdione depo- fcimus, & hortamur, quatenus mutuo in nodris necefli- tatibus fubveniatis auxilio - - Nos enim in Civitate no- dra Viennenfi , utpote Regi Bohemiae fatis contermina moram utilem ida vice contrahimus, ut d Rex pradidtus temerarios irapetus fui greflus in attritionem ipforum n«drorum fidelium forte direxerit; ipfum a tergo viri- liter 215 H&j5* liter infequentes, eundem Regera, prsedičtis fidelibus 11 « ftris illsefis, allidere valearous. Vos itaque, quaefumus, nobis eum feftinalione refcribite, quid fliper pramiffis in veftro propofito geritur. §, GLIVI L £)ie SIntfvort bcS ^dnigč etfofgfe fcievmif fo etv tounfčljt t t>ofj t>er $aifev nicf)f gemigfame SBorte ftnbett fonnte, &te fo tapfcvc, unbmamtbare Sntfddiepng beč jungen ^onigč mit £obfptmd)en $u ei^eben. (a) €$ touvbe fogleid) ein neueč ŠMntmif? $toifd)en ibnen gefd)lof fen, uit£> in ctnet* petfonlidjen Sufammenfunft auf t>en ©rdujetran Šibeč jMt oon bepben.mit eiuem JiDanb* fdjiag befrdftiget (b) Ca) O quam celebre (fnncjt t>er $mfer biefeg @d[jret6en cm tm 2iitl)e nian bcič @djreiben beg ^aiferg, tbelcfječ er cin ben Sri&tfdjof bon ©aljburg ga&, im %ntyanae N. 89* Sc 2l6 Sc fctgt unfec anbern : Nuper quidem nobis convenientl- bus & Iseta fpečbantibus Vifione N. univerfas & fingu- las promiffiones feu ordinationes hinc iude per noftros Confiliarios diverfis temporibus inchoatas , & tandem utriufque noftrum patentibus literis approbatas nos ambo Reges pafjter conftituti ratas & gratas habere & per- petuo confervare promifimus, fide data alteri manualiter, quam vice & loco prjeftitiinus juramenti. £Da§ Diefeč auf ben ©ranjen bep dpeimburg, obec ju $3rucf gefc&ef>en, ijl auč Dem Cbron. Auftr. ju enfne&men; a!d n)eld)e$ ad an. 1277. f$reibf: Eodem anno c Frca feftum omnium San- ftorum, Rex Rom. & Rex Ungarorum in confinio circa Haimbnrgam colloquium habuerunt, ubi Rex Rom. eun- dem Regem Ungarise in filium adoptavit, & omnes Regi Rom. fervire promiferunt. Eodem tempore Rex Roman, eundem Regem Ungar is apud Bručani ad prandium in- vitavit. SSierool)! baffelbe fomof)! im 3af)re , afč auci) barinn ircig ijt , ba§ bec $aifer erR bamal ben &6ntg an 0ofjneč flaff aufgenommen Ijaben follfe. S)ann, Dag biefeč bereitč im 3aljr 1276. gefd!je()en , bebec nodj bec $ai|er in Oejterreiclj gefoinmen mar , (>aben rotr bereits oben §. 126. gefefren. §. CLXVIII. 93on bem Dteid) Cfd^reibt man) f;abe bec $atfet fitc btejmial mentg J£)t[fe erljalten. (a) $23iv ftnben je* bod) / baj? berfelbe bteje$ 3a(jr ben 24 , ^uno »or bem 5tufbrucb gegen ben ^onig »on SBo&men, nebft bem bifcbof »on (Salzburg, ben SBtfejjoffen »on ^ajfau, div genčbuvg/ ^afe(, Seepfmgen, Švient, , Sašam Cbiem* \.J" S Ho* ai7 ©fjiemfee/ unb ©ete aucf) bie 9ftarggrafen »on 35urgau, unb »on 33aaben ben jungern, bann ©rafen (Sberbarb »on ^a^enellenbogen, ©rafen Sriebrid) »on %tningen f šBurggrafen Sriebrtcb »on sftuntberg, ©rafen Jpentricf) »on gurjlenberg, unb ©rafen Srtebrtd) »on £)rtenburg ati feiner ©eite batte.(b) Ca) O quanti Principes & Nobiles Iinperii (licjt matt in Oen Chron . Salisb. ad an. 1278 . p. 376. ) corrupti & abomina* biles fačdi funt in ftudiis fuis: & fi liceret verum dicere exprefiis nominibus, Juda; filii proclamarentur, quonim nequitiam Cielum, & Cajorum Domimis revelabunt. Sed quo modo malti vocati in Imperio Principes, ex quibus in hoc punčlo paucffimi fant elečli; expedit magis ex- primere fidelium commendabilem paucitatem, quam meni- branaš perfundere intidelibus infinitis. - - Verum de par- tibus Rheni & Franconiae veniunt Balileenfis Epifcopus, & Fridericus Barggravius de Nuniberg cum militibus centum, vel paruin pluribus. Bafileenfis Epifcopus Salz- burgum invito Domino H. Duce Babaria;, qui partem Re- gis Boemia; adjuvabat; Purggravius tetram peragrat Co- miiis Tyroleufis. Aknah Colmar. ad an.1272. Epifco- puš Bafileenfis , & Advocatus •Allatite cum esercitu ad Regem Rudolphum in Auftriam perexerunt in menfe Ju- lio. Ha ge n Chron. p. 1089- „££f)unig šHuDolflren balfir ctlicb /,^3ifcbof bon ©aljburg. - Q3on ©djmaben c&amen pn ju /zbilff/ fetne $ceunO nur Otep, bor @vaf bon epoc&enberg, „11111) Oec bon gurflenbeeg , unO Oec bon dpocbcnecf- 3nr v/ balff aucb Oec ^fnlcj dpecjog SuDibeig fein 5 ii; 0 eti/ »er 0 ocf> e e „nid)C 218 ^nic^f Pereč d&am, nur &unj gen ©!§♦ Saj fef ec auf //ben ©tin : Ob Cfnmtg SKuDoIff met npbecgelegen Del ,,ftcepreg, Daj ec fl'c^ bet Sanbe »or menigltcb btef unrec* „v»unbett „ bern ^aifer, ba btefec benfelfcen Sag Dec -@tabt if>re fe ])ci»ilegien »ecneuecfe; benen er alg geug 6ept gerucfet m or b en, t»ie fofcbeg aug bem gleicfr anjufubrenbet* S);ploma ju etfefjen ijt. (b) ©tefrnben fi<$ alle, t»ie $fafjgtaf Subrotg, erffgebacbfeiip diploma Poiu 24. 3unp, alg Seugen bepgerucfef, §, CLXIX. £ 5 e&or nod) SKubolp!) gegeu t>en $o»ig iti 23 otjmen aufbrad)/ molite er ftcfj auci) ber Srene t>ct* 25 urger 5« SBien perft< 3 )ern. Sr beftattigte benfelkrt |u bem Snbe md)t allein ben 20. ^unp ibre afte« burgerlicben SKec&te, tmb ©emobn&eiten; (a) fonbem »erneuerfe ibnen aucb beit 24. eben bejfelben Sftonatč mit einem befonberit SMploma bač $}rbilegium .f aifer ^rte£>vtc^ beč If, mo* mit er iftre ©tabt im 3at>r 1237, unb mieber im ^aljt 1247. §u einer SKeidjčfiabt erboben f>afte. Cb) Unb fo fam 5Bien nunmel)t bač brittemat §u biefer 2Burbe. (a) Cum vota fideliurti fangf biefe ? 3 eftdrftgung an, unb t(l eineg ganj atibern Snnljalfg, alg bag folgenbe 33 n’oilegium. (£g enfbdlf ndmlfcb nuc bie alfe ©cabr* unb Oanbgericbfg# orbnung, rote aucb bie £Rec&fe ber alfen 9 fteberlag ber ©rabf OBten. SKatt befebe biefelbe im ‘2lnl)ange N. go. (f g be* jief)t fidj bierauf 2ll6recbf, bec erftgebobrne @ol>n beg £ai* ferg, alg bec im 3 «br 1281. uber Oefterreicf) unb ©feper ju m jtim 9 teicf)bberaefee tnorben / unb bie alte fftieberlag ber < 0 fabt jur Worberung bet’ #anbe!fc&a;ff in m> unb anbern $unft abgeanberf, unb »erbelTm f>at; vok mir eb umen §• 194■ feljen roerben. (b) §)iefeb liefern tm im 2 lnl)afum. SIStr f>aben eb aber aub einer anbern $opet; ecfefcef, bie unb p♦ faevvgott bep fetner Slbreib »on < 2Bten Ignterlief?. Sb foll biefelbe uac!> beffen bepgefe^ten Slnnotatton aub einent' alfen Šober ber @tabr Sfteujtabf bergenotnmen fep. Sr muf? felbe, alb er feine Gene-al. diplomat, fc^rteb f tiocb nicgt ge{)abf [)a= ben; ge|TaIfen er Tom. IL P.IL p. 49. mir e in fragment biefeb ^Vrailegtuntb aub einer dbanbjd;rift ber f. f. $ 5 iblto? tt)eP anfubrr, unb ebirvtg auf bab $al)r 1279. nad; »ber* tmmbenen konici £>ftofarn fcfjet. SDie Utfcbftfr befjeiben bat unfeblbar, nacbbmt bie 0fabt tm ^abr 1282. ben neuen dperjogen (trne mir unten §.207. fel;en toerben,) mie? ber untermorfen rcorben, bemfelben aufcgeliefert m er De n muffen- Sb fdngt an : Romanom m Imperium , fo mi e je* neb, bab $aifer griebrid; ber II- ber 0rabt im 3af;r 1237. »erlieben, unb tm Sai>r 1247. erneucef bat- Sb entl)4(t aucf) bie namlidjen grepbeiten unb <33omcbfe, mie jeueb, unb par meijlenb mit ben namlidjen OSorten? auj?er, baf?, t»o cb itn erflern beijit: Et quod (eivitas & eives} mm* quara per conceffionem alicujus beneficii de noflra & Im peni tranfeant poteftate, in betu gegenmartigen baftttr gefe^et mirb: Et ipfa civitas inter fidelea, & dile&as ei- vitates Imperii 1 pečk liter eomputetur. 3 ?!djf alletn aber suerben ber 0fabt f;ier a!(e bie, berfelben »om ^aifer $rieb* te z tidj 320 S $ rtcb bern II. errbeiifen unix bcftdfftgfen ^repMten aufs netie gegeben, fonbeun eS roerben benie.ben aucb atibere auSnel)= nienbe neue ^orrecbfe bepgerucfet. S 11 !« ''iSepfpielf baj? nic= nianb, er fl'i>, n>effen ©fanbeS eS immer voarc, batin al* letu ber ©tabfrtcbfer, uber bie Burger ju ^ien in Simi« ®ber Eriminaffacben ju ricbfen babe; Don bemfelben aber, tt>ie aucb son bem SDlunjmeijter bie Sippellafion att beu ©rabfratb geben, son btefem fjngegen feine meifere 2lppd* lafion flaff baben foWe. (Sin fo ununifcbrdnfteS $}riDifegium de non appellando ftnben mir bač jemalS einer an« bern Dleidisiiabf rodre perlieben roorben. 2llle, bie fon?ol>l Limnsus Lib. lil* Jur. publ. aiS aucb Knipfchild de Jurib. Civit. Im p. Lib lil. de Jur. Ci vit. Imper. utlb attbere ber Sange nad) anfubren, ftnb atif Derfcbtebene ©eibjuramen, einige aucb nur aufiXauf» ober anbece gemiffe dpdnbel ein« gefcbrdnfef. UebrigetiS, gleicbmte mit* fcbon obeti §.5. not. c. bebauprei baben, bab bie ©tabf nidjf im ^abr 1246. fcureb bie (Sclebtgung bes JtajogrbumS an bas Dletcb, fon* bern erft bas folgettbe S^br 1247. bureb bic (Srneuerung bes ^rimlegiums dne SletcbSjlabf gemorben: fo jeigt ftd) foldjes jum Weil oudj bier. ©ann in ber tbr, nur Diet Siage juoor befldftigten alfen cf)ant>beft tpirb fte som $?ai* fer nocb ntrgenbS eine fKeidjSjlabt, fonbern nur im gegen# rodrtigen Siploma tuieberum alfo genennef, in ben ^žBor* ten: Cseterum ut fub Auguftalis felicitate dominii conti- nuum recipiat noftra eadem Ilnperialis 'čivkaš ineremen*. tum , ftatuimus &c. §. CLXX. Stat i 2 ,$£uguft ^tenej kr bon 2S3ien m laserte ftcf) Ud / 221 bet) Sftarebegg; allmo ev fomobl fetne im Sfamarfdj be* griffene @tet)crer, $drntfetier, unb Krainer, aU aud) ben $6nig odtt £>ungarn mit feirtcr Strmec ermartete. (a) S)a$ ber ^aifer ficl) ben 19. Slugufi nod) im £ager m SEardjegg befant ), ^cigct ftd) auč eincm, eben attbort (Sraf Jpettirte&en bon gfirjfrnberg itber SSitlingen, lad), Šornjiatt, unb anbere beffen ©tabte, ben nam* licbett £ag ert(jeilten Srct)I)eitčbriefe. (b) Ca) Cbron. Salisb■ ad an. 1278. In Vigilia affiimptionis B. Maria; Temper Virginis Rex Roman, defcendit Danubiuni in Haimburg, & ibi tranfiens in Marchek, colligit ex- ercitum A utirali um & Stjirenfium non guidem omnium, quia multi ex ipfis in lactim perfidise ceciderunt. gena Cbron. p. 1089. „€l)unig Svubolpl) madjf ficb anf, „utib rnif gen .£)aimburg. SSlif pm mami Da berdf djerc „Ott tirni Siedjtenfiein , unb f)ecr €bo( toon @c(Denf)ofen, „tmD fur Da uber, unD tieg ftd) npeDer Daj SDZarc^ccf; „toon Dami tett er fein S 5 ofrfc&afr umb $(Hf Den pon Um „gern. UnD Daj toerjog ftd) mol a (jo toiet’je()en ^ag.//. (b) @tnen <$udjug Dtefed ^rttoifegiumd giebf unr$ €3rbopfTdtt in feiner H’ft. Zaringo-Badenf. Tonu V- p. 269. §. CLXXI. žDa nun nid)t aUein ermaljnte ©tenereiv 5tarntt)ner, unb Krainer bet) ber taifevltdjen Strmce eingetroffen , fon* beru aucb ber dtonig in £>ungarn mit einent macl)tigen ^ciegčljecre ang e to m men mar; (a) murbc mit ber gam §en beretmgtcn fStatij/i bem gleid)faH 3 poit fetnern 2ager aufgcbrocbenen 5 Souig itt S^obmen entgegen gegaitgen; e e 3 222 H fb, Dag Dett 25 . Deč ndmlieben 9)?onaf£ be»De J&teg& i>cerc nid)t me!>r Dann dne balbe 2 &eiie »on einanbet ent* fernet morem (b) Ca) Chron, Hageni loc. cit . /,©tett>eil cbamen t;m JU «£)i(f ,/< 5 teim, (Ebernbner, Krainer, Do jogr audj ju enf;a(b z/Der SDtarcb D o n ttngern £f)untg 8aDi^lon>. /A Gerard. de Roo fe^et Lih. I. p. 29. Dag Die Jjunsartfc&c Sfrmee m jroanjtg fanfenD SEfiann, fomoljl djungnun, al& $umam mn beflanD. Sillein ,, Da folc^e^ unfereg < 2 Bi{] r en^ bet; feU nem affen ©djrifffteller ju finben ift, getrauen role ti, i§nt «ic^)f naci;jufcbretben. Cb) ©le ©efdHdjffcbret&er fittb jroat’ ntdjfenug, au meKtent Sage Dag Srcffen gefcija{j j Da ndmftcf) Die slnnai, €olm. P. II. p. 46. Daffelbe auf Den 23. Siugufi ; Stero p. 392, auf Den 26. Def)e!ben j im D •fea^eo p. 1092. auf Dag $efl bet &. barbara fe|er. SHleitt, ba| eg Den 26. .Slugu#, mie ©tero fčbreibr, oorgegangen t ifi nunmebc aug Den gletci? anjufubeenDen bepben @= felbaft ©er .faifer gedetb felbft Daber) in Die dufievfte £ebenčgefabr, Da ibm etn $>ferD unter Dem £db edeget murDe, unD er mit Demfelben $u 33oben jteb €3 murDe ib m aber »on Den ©einigen fogieicb mteber auf ein neue& Pfa't> gebolfen / unD ba£ ©efeebt um fo eifrtger forfe M 223 gefcgtf. (a) 2Bomit txnm enfcltdj «t>ev M bol)mtfdK $}tvc ein ^oUfommena* @te$ er^altett rcovben, tevge* fklt, tmg Dtiohv fcl&|i t>akp auf tem 2Ba&lpla§ toi>t i>m. 00 (a) Sfero ad m. 1278. Rex Bohemiae cuidam ftremio mi- liti proaiifit plurima fe daturum, fi vel Dominuni Roma- norura Regent, vel faltem eqtium ejus oecideret in con* greffu , qui miles hac promiffione accepta cuneum for- tiffimorum mili tura penetrans ipfum Regetn Rotnanorum vehemenci ifht ad terram proftravit, & eqmim ejus oc- cidit. Sed Nobiles , qui latus ejus Regis ftipaverafit* eundem captivaverunt ntilitem, & Regent in alio equo locaverunt. (b) Idem c. I Ipfo etiam Rege Romanorum conjunčlis fibi Ungarorum & Cumanorum Regibus, & Nobilibus de Rheno, Fran coni a, & Suevia, conflidlunt liabente cum prtedičlo Rege Bohemia: , ip-fe.Rex Bohemia: eft occi- fus', & inter cadavera inomiorurn nudiis omnimodis efl; inventus. ©te ubricjett Unrftdnbe btefed ^rejfcnd , unb boš bon betu štaifer erbalfenen ©iecjed , jumnl bed i?omcjč $obcd, merben ton ben ©cfdjtdjffdjmbern metrldtifncj, je* tod) betfcbiebentlidj er$df)lef. ^Bie man fold)ed bet) bern P. Calles Annal. Anjir. y bet in ben jftofen bie betjcbiebcnert ©feflcn anfubtt, oon pag.$ 53- bid 563 fet>en fantu ©ad, mad abet bat>on ftdjet ift, geben und bie jroep @d)tetben, bie bet ^aifet foroobl ttn ten j) 3 apft, ald ati ben (grjbt* fd)ojfen eot» ©aljburg gleicb nadj erfodjfetien ©ieg edaf* fen bat- 3 Bir mer ben biefel&en trn nac&folgetiben §. 179, flnfuljren. S- CLIIIIL 4 §. CLXXIII. Sefšen Setcbnam bradate man nad) SSftavdjegg , nnb »on bannen nad) SBien. €r »erblteb allba ficben $Jo* nate o(me 33egrdbni0; meil ber .Eomg trt ber (Spcommu? ntcation »erjtorben. Cnblicl) tourbe er ben SBoIjmen auf tbr Stnfuc^en »erabfolgct, »on benenfelben nad) $>rag ge* bvad)t / aud) adba fonigltd) bepgefejKt (a) (a) Chron. Leob . ad an. 1278. Rex autem Bohemias illa die , qua occifus fuerat, nudus, ut egreiTus de utero matris lua; eft , per prsedičHun Berchtoldum Dapiferum de Emmerberch plauftro fuperponitur, & in Marchekatn ducitur. - - De Marcheka vero ducitur in Wiennam, ibi lamentabiliter fufcipitur, & ad Scotos p.onitur. Mane de domo Scotorutn cum toto Clero, & Religiofis fub fi- lentio, fine ullo cantu praemillb, nullis campanis pulfa- tis, ad domum fratrum Minorura deportatur, ibique nuda facie omnibus oftenditur. Poftea ejeftis iiiterioribus cor- pus fpeciebus conditur, lineis mundis , & Purpura a Regina Romanorum datis , involvitur , & in Capitulo fratrum Minorum intumulatus : nullis in fidelium obfe- quiis pro eo celebratis, nec campanis pulfatis, nec Mif- fis diftis , fere 50. hebdomadis in feretro confervatur, Deinde venientes fui Bohemi receperunt eum, & affigna- verunt FF. Minoribus in Znoyma ibique jacet : poftea translatus in Caftrum (Pragenfe) ibi honorifice fepelitur. §. GLXXIV. S3on bem fo bcrrlid) erfocbtenen (gtege fmb §met) ©cjretten beS $aifevč, ctrtc^ att ben spapjt, nnb ba$ anbeve 225 Hjslj)* S ttubere cm ©vjbtfcfjoffett m\ ©aljbuvg »o^cmben, (a) $n betjbcn miefjt ftcf; berfclbe tiicbt bač tninbefie, fonbem ttfleč bcr ftavfett £>aub ©offeč ju; biPtb« m ber aufjev* fiat ©cfafjE fo «ugenfd)ein(tci;er SBeife bet) bem £ebett crljalten. GO ©f giebt baba; ban $6mg bač Seugnifj, Da§ a, tttie cin #elb , hiš an fetn €nbe gcfod)tett, unb fid ), cbfc(;on oott ailat ben ©etntgen bereitč berlaffett, bat ftegatben SBaffen gletd)ft>of;l nicbt ergeben , fonbem lieber bat Sob emarten moden, (c) San (gvjbifdjof anpftdjlt ct' fd)luj 3 lid) , fuv biefeu/ bem ganjen vomifeben SKetcf) fo evfprtepd;en ©ieg , bem aUntdd)tigen ©ott ben fdjulbtgden Sauf abjujiaftcn. (d) (a) Sas? erjtere fef>e man im Qlnt)rmalen : Verum cum ex veris & certis indiciis nobis couftet, quod non f f noftra 226 S noftra, fed fummi Dei vitam noftrara in tanto difcrimliie mifericorditer protegends potentia triumpliavit : praTen- tem prsclaranstvičloriam illius titulis & honori adfcribi- irus, qui ad noftra; humilitatis anguftias finiendas , im- menfae elementi?; fuse tuno mifericorditer inclinavit, dum estremse neceffitatis periculuin imminebat. (c} Licet autem Rex pr^dičlus ( fini) bte SSorfc Drč d^oifecč 011 Den ^Jopjt) militum fuorum agmina diffipata videref, feque fere ab omnibus dereličdum, adhuc tamen vičirici- bus fignis noftris cedere lioluit, fed more & animo G3 7 - ganteo, virtute mirabili, fe defendit, doneč quidam ex noftris militibus ipfum mortaliter vulneratum n n a cum dextrario dejecerunt. (d) Tu igitur Princeps chariffime (fd(j(iegt Dri’ $aifec feinen SSrief an Den (Erjbtfdjojten) grates altiftimo referas, & ad Iaudes gloriofa Maria; Virginis cor refolvas , quorum 'prsfidiis vita noftra, morti proxima, flftva fubfiftit, & honor Romani Imperii miferabiliter incurvatus, virtute mirabili refpiravit, §. CLXX V. Sage barauf fd)ic£)m £>te »cveinigfen beo&eu ^rieg^beeve miebev »on einanbev. £)ač bmtgadfcbe naf)m fetne guructtebi’ in fein£anb; ailmo bei*.$onig buvct) bač gan^e ^onigveidf) gebotb, bcn 27. ©eptember, alč ben Sag , an meljem felbeč »on einem fo gcfa^vltc^en $einb befreidet movben, aiijdbdicb mit £ujlbavfeiten bege* ben. (a) Seo $aifei’ bmgegen badfjfe feine Sanfbadat mit dnem anbetn @ott gefaliigern SBerfe abpjtatten; melcije£ njelc^e^ er audj ttad> ber Jpanb, n?te fotr unten (b) fo f;en Gerbcu , mittelfl ©fiffung etneč SunjgfrauenflofterS Suito au3gericl)fet (jat 3 : »befFen naljm £ftubolpl) fei* mn gug pon bem $ampfpla& toeg in SJftdbren; tveldjeS ftdj auci) fogletcfj fafl gdn^tcl) ergab. 00 & Ftef? um terein$en3 burd) offene £3riefe funb ntadjen/ bafj er bereit rodeč, t»ic ^tnfcrlaffcncn ibinber beč ^dnigč £u faiferli* cben ©ttaben an ? unb auftunebrnen. (d} (a) Chron. Sctlhb. p. 380. Poft tres dies Ungari & Cumani a Romano exercitu feparantur. Chron. Anftr. p. 330. Rex igitur Ungaris cum fuis fumptis fpoliis & captivis per Bohemiam remeare proponebat, fed Romanus Rex liullatenus permifit, tanquam homo pacis amator , n? Chriftiani per Bohemiam degentes Cumanorum rabie pror- fus inficerentur, ac deftruerentur. - - Rex anteni Unga- riie cum fuis reverfus ad propria per totum Regnum fuum mandavit, diem occifionis Regis Bohemise folenniter ce- lebrari, nec quippiam operiš illa die faciendi, quam cliO' reas ducere. (b) §. 190. (c) Chron. Salisb. c. I. Rex vero Romanorum caflra movit verfus Moraviam, quam in dedidonem accepit quafi to- tam, Hajelbachins c. L Rex denique Rudolphus hac po- titus vičboria intelligens, fibi vias apertas, ad recupe- randum damna illata fibi, & ad quadraginta millia marca- rum asftimata, collečta gente, primo Moraviam aggredi- tur, & vaftatfs Eybetfchiitz, & cunftis per Gyrum ad locum, qui Avenarum, vulgariter ju bgm dpctbeen, diver- tit. UnD fo aud(j lociddufftg 4oonecf &ap*i66. ff 2 (d) Prin- 228 Jčl (d) Priucipum & Majorum noftrorum veftigiis infcserere vo- lentes (fagt Deu ^atfev ju £nt>e &erfel6en) ad pupillos quondara Ottocari illuftris Regis convertentes, ipfis pue- ris gratise noftne gremium, plenique favoris lecurum re- fugium aperimus ; trn Qinl)ati$e N. 94. §. CLXXVI. Ste ^oniginn faumfe ftd) nid)t, ©efanbfe ar* bat itaifet* fdjiden, unb ftd) fammt tf)ren foniglicfrcn dtin* bern bet* faiferlidjen @nabe §u untevmevfen. €$ biieb abet* bantalS bet* gvicb buvdj ben ^avggrafen t>ou 35t*an* benbuvej nod) untcrbrod&en ; bet a\$ etn nafte* Stomr* fbanbter beč foniglicften #aufe3 jtcft ubet* baffelbe §um 93ovmunbee aufmavf, unb gcgeu ben $aifet* mit cine* ttetteit ^vie^macftt im 2In$ug mar. (a) (a) Chron. Salish. c./. Regina Boemis legatos fwos mittie ad Roman. Regem, offerens feipfam, & pueros iiios gra^- tiaj Regia; Majeftatis : At Otto Marchio Brandenburgenfis lioc iprum finaliter impedivit; proponens (mte kcc faifctlicfren ^rin&ejnnn ®uta; t>e£ faifetlic&en ^>vtn§en šftn&olpp mit t>er foniglid&en jefžinn 2igneš; unb &eč SKarggvafen »on §5rcr^ mit t>ev faifedicOen 9>vin^ ^ejžinn #et>ftng. 2$«%gtafen Otto t»em lattgen mar?) i>ie evgrtjfene ®ertjabf$aft &c$ jungen .StonigS betjgelafTm, imt> bem $aifer bie S^arggvaffc^aft ^ttabven 6« ^vfepng tet t&ni »mmfad&tctt Unfojten auf funf ^a^ve ge* nieffen, u&etlaffem CO (a) Cbron. Auftr. c. L Guium autem (Rudolphus) verfus Pragam iter vellet ampere, illuftris Otto Marchio de Brandenburg, qui poft obitum avunculi fui Regis Boemiae, civitates, & caftra in regno Boemite, thefauros quoque ipfius Regis arripuerat, ei refiftere nitebatur. Venien- tes ergo ambo cum fuis exercitibus fortiffimis, & iu- genti apparatu armorum ufque Colinatn juxta Albiam, me* diandbus Principibns, & aliis Nobilibus niultis, inter eos pace refonnata fnb hac condidonis forma amicabiliter ia- ter fe convenerunt. Gluod reličbus juvenis filius Regis Boemih pire recordationis filiam Regis Romanorum ficut olim adiiue patre vivente ordinatam fuerat, legitime du- ceret iu uxorem: fratri vero Marchionis prsedifti etiani filia Regis Romani dbidem defponfatur. Sicque Regnum Boemise, & puer juvenis Regulus fuper fidem fuam Mar- chioni' eft commilfus. Regi vero Romanorum Moravia ad quinque annos eft commifla. Hagen p. 1092, Jeq. „£Me 4?errn fpradjen ju @un unb ftreronffijajff, hlinit} ,/^Bencj(ai; ben Sungefa ju debatni ju ©rgecjunci, baj pm „€bunigDtuboljf fein ^ac^ter, bie ©ure &»§., 0eic& folt ,,gebm , bie tvctj affb gat fc&on unb ^usenbfei#. 9?u ff 3 230 S Hij* grato Signeg lunici DffoFerd §odjrer micfj Damic ^ergccjef, Daj 0p nam Cfjunig SRribolffi* 0un nad) Deu //OSattev SRuboljf genennef, Do Daj alfo PevtgiDingf, utiD } ;/ twbneff roarf.,, ' §. CLXXVIII. Ste $ftwp erften &am<$luugen giengett au$ fogleidSj $u 2 &lau m flc&; 00 SSeglaget? abcc fotoofjl ein* al£ anberer ®eit$ / meil t>tc 23ermaf)lfen ftdb nod) nicf)t in mann&aren 3 a$rett befanben, mxb evft im 2 fa$* 1286 . ju @ger obet’ ^)rag fetjerlicf) DoDgogen. (b) Ca) Hagen cit- pag. ;>£)arna$ rdpf €f)unig 0 vuDoIff gen />^rigfa 'CŠglau) Do murDen beeDe doodjjetf n>oI Doifurf.,, Chron. Salisl . ad an. 1278. p- 380. Filia etiam Romano- rum Regis filio Regis Boemise defponfatur, matrimonium inter ipfos eatenus contrahitur, quatenus minor stas fufti- nuit inter ipfos. (b) Chron. Auftr. ad an. 1286. Dominus Rudolphus Rom. Rex in Egra folenniter celebravit nuptias filiae fuae, qnain tradidic filio Domini Ottočari pia; recordationis ijuondam Boemih Regis, quem etiam ibidem Regein coronavit. P. Herrgott flber Monum. Tom-HI. P.l. p. 4^. not. b. unD p. 53 . not. d oerftebt btefe^ nur oon Det’ pttefierltc&en ©n* fegnung, unD bebaupfef aud kotimden , Dag Dad Q3eplagec Ded jungen 3\Qntgd fomof>I, a(d 0 lubo(pf)d / Ded faiferltc&en 3)rinjend, mtf Det’ foniglicgen ^rinjeginn ju ^3racj in Dem namlicgen 3a^re ge&alfen morDen. §. CLXXIX. J^ierauf lezete £>er ^atfer guvucč nadj 533tett; alimo ev rnb mit gw§em 2M>ei empfangen mxt>. (a) Sie asi S £>te 23ermaf)Uw3 akt* einev an r Oem fetnet fatfevUc^cn ŠPrtnjefnnnen, &if ev fcbon fa#8* #etyoaen 2tobt*een m ©flabomen, bem 83rubet* be£ .fonigč bon £unpvn/ bevlokt, aud>, ft)ie mit* okn 00 gefe&etr boben, auf bie gMjter>un<* bet* Spodit kftiej gebmnejen ^atte, murbe um eku btefe %t\X auf etnmal ju ntdjtč; inbem ifnbveačpnj unoermufbet unb <$4kmfckč al)eUet ati g km in cjlcic§ fohjenkn §. mrjufdk penkn 0cf)mkn k$ tfaifers an ben $ontcj wn «Š>tingaro. §. CLXXX. ©o feF)t’ al$ btefet etnen anbent gegen ben ^dniej bdite aufbtingen fonneu, fo gelageu nat)m eč bet* ^aifer. ©v fcbiieb an ben ^onig, unb bebauette ben Stobfatt 3fjtbreen$; oeeftebevte akt benfelkn jugleid), bajŠ biefeč in tfn*et* gefc^lofencn ; unb bm*c^ bie SBcrfe beveitč be# (Idttigten Sreunbfcbaft feine Stenberung madjen nmrbe; inbem et* folebe ju emiejcngetlen beiliej ju balten entfd)Iojfen fet>« €t* evtnnevfe be-n $ontg $uglet<$' feinec erbalfenenSSor* tbetle in $?dbven unbdolmen; audj baf* 0t*af 3fo* banu 2 3 2 S r;ann »on ©ttffmg (ber iefctbin bic $>artbet) beč &ontg$ »on 58obmen genommcn, unb burd) feine ©nfalte in ©tetjermarf Dem £anb groben ©cbaben jugcfngct,) nun* nte&r feine Sienfle anerbotfen bube; morauf er ibm abet* nic^t^ anberS £»v Stnttoort f;abe toiffen lajfett, bann, bajš er letne Slbtrunnige »on bem ^onigreicf; #ungarn in feine Sienffe nebmen ftmrbigte. Ser $aifer fe^fe nod> &m$* / ba0, menn ibm ber $omg ©nabe ft>ieberfabren laffen fvoiite, berfclbe babcir> auf bie ^rfe^ung beč ibm jugefugten ©cbabenč $3ebad)t nebmen mbcbte* (a) Ca) Et licet (fcfjreibf Oer dilečhis nobis quoudam N. illuftris filite noftrs fpoufus, ut dicitur curfu, proh dolor! nimis prscipiti metam tranfiverit brevis vitas; rioitrse tamen Societatis & amicicite, vobifcum initai, fun- damentum immobile, cum vixerimus, permanebit. De quo fili cliariffinie certa vobis fit , & indtibirabilis cer- titudo. Sane viri religiofi , viri utique veftri honoris fervidi Zelatores, de proceflu noftro in Regno Boemih habito clare vos inftruent, in quorum prsefentia Vene¬ rah. Olomucenfis Epifcopus , & quidam Barones Mora- vise nobis & Romano Imperio fidelitatis homagia prsefti- terunt , quamvis autem facile nobis efiet tatn Regnum, quam pueros extreniae fubjicere vaftitati multis tamen ' falubrius & Deo gratius videbatur, ut ad veftrum vel noftrum propofitura confequendum fine tot hominmn, & inaxime puerorum perpetuo exterminio venireinus. - - - Cteterum Joannes Coines nos multum follicitat, ut fafiam injnriam ex animo fibi remittentes, ipfum volentem, ad nos divertere, fub protettionis gratia colligeremus: cui aliud non curavimus refpondere , quam quod Regis & Regni S 233 3 Regni Hungari* indevotos ad fervitia noftra colligere dedignamur. GLuod fi forte difti Joanniš & fratrum fuo- rum exceflibas dignatio vedra regia dignum duxerit mi- iereri, attente petimus, ut damnorum noftronim innurae* rabilium per ipfos nobis hofliliter illatorum raentio ha- beatur. ©ač ganje 0cf>reiben fe^e man im Mntjange /V. 95. §. CLXXXI. Um eben biefe $eit lic0 t>cr ^aifcv in 35eft’ef ba* ©ufet* unb #ei't’fdjaften , bie ^)ev§og Šriebrid) in biefeit Sdnbevn gebabt/ unb nad) ftd) gelaffen, unter feinern £3ovfi$ oon Surjben, ©rafeit, unb Sferen be3 ffteicbč, mte aud) oon ben ©ienfl* unb Sanbbevren beubcv £er* ŠOgtbumer eincn ©ertd)tčtag bilten 5 auf tuclc^em oeran* laffet rnarb, ba§ bet* daljav obet’ ber, bem er biefe 2an* bet* in Sufunff $u Se ben Iciben ftmrbe, affe bte ©itter, bie J£)et*šog Stiebrid) bič in feinen ©ob in feiner ©crnalt unb Sftupng gebabt/ e$ feipen gletcf) ©cblojfer, ©drfer, ober toač fte immet* fttr Baniču babcn , in £3eft0 neb* men; bagegen abcv činom jeglicben, bet’ ^ievauf ein SKecbt iu baben oevmeinte, fold)cč $eitUd) bet) ©evid)t an^ubvin* gen , unb aučjufubren, oovbebaltm fep foUte, 00 (a) ©er ^'fiifer bqm$,t folc&e* in einer im 3af>r 1288. šege* betien Urfunb, t>ie bepni Dumont. corp. dipl. Tom. J. P.l, p 267. alfo laufef; ;/2Bir čKuboipb pon ©ofeč ©enaben „ 9 *omifd>er Cbunig, altoeg? mebrer be* 9 teic&$, Periebett, /.u-nb tbuen cbunt alien ben, biebiefen iSrtff febent ober bo* „tettf (efen/ baj por unč je Defterreicb in bem 8anbe, bo 9 9 /,n 5 lr m „mtu je ©euic&fe fajjen, etn OSufljei bon Del Steicjjs $uufiert/ „»iMt ©uafen, t>on ŠSrepen, unD bon SMenfimann, unD bon „£anDieufen je Oefteuueidj, unD je ©fepu eubofgf, unt) gej „fevtttgt tt»m f alfo Daj n>i'c, oDeu Dec, Den mir Denfei&en „OanDen ju $mn ge&en, unl unfermtnben foiben aiiel Del „©utel, Del $eujog Q3iiebueidj bon Defteuueidj tmD ©ret;c ,,bet) fetnen Oeben in fein@emaif, unD in feinen ©emeu unj „an fetnen ^oD Ijeff bracfjf, el meče SSuuge, obet’ ©ouffer, „oDeu mie el met’ cjcnanf. Q3nD fofDen Dabon jctrttd) uedjt „fun, met’ uf Dajjelbe ©uf tdjč ju fpuedjen f)ef. Uebeu Dtefe ,/Ut’faif je einen UvdjunDe ijon mtu ron fjenc^en unfee 3nftgl „an Dtefen Q3vief, Deu mauf geben je SSafele an Den $)}on* „fag bou Tiburtii & Valeriani, Do tuan jaffe t)on ©ofcl „©ebuuf jmeif ^unDerf acfrf unD ac&fjig Safju in Den Q?unf= „jeijen ^are ttnfeuel Svetal.,, §. CLXXXII. ©e> »oven namitd) nid&t ode eufoaljnfe ©uteu unD SSefi^ungen $u Den Dem 3 ?aifev unD šJieid) erleDigten J£)ev£ogtDumcvn unD £anDcn gel^ovig; eč ^atten ^tevouf aud) anDeue , puntal Dte SidoDiaier&enSeuDen dpet^cgš SuieDutdjš geguunDete 2 inf|>uud)e. (a) £)o abeu bon Den einen fo»op, aB bon Den anDevn untev Deu fKegieuung ^aifeu SuieDutct)^, unD Deč fid) £um Sdjetl etngebuunge* nen SOČavggvafen J£)evmannč »on SBaaDen, »te audj Deu ^onige bon ^Oungaun unD ^o^men, oevfdjieDeneS in fuemDe J£)dnDe gefotnntcn »ar; al$ »au fein fd)idlid)ereč f^ittel, Dtefe ©uteu auS eittanDeu 511 fe^en, unD jeDem Dač ©etnige ^utoenDen, Damt boueuft>a|mfe ued)tlid)e €ufanntm§ ; alč »oroit Die @ad)e in Deti namitdjen @tanD 235 ©tmt& gefe^et ftmtbe, in n>etc^cm fte bet) .bern Sfbleibett beč Jpcr $ogS mat; mit&tn jebetmantt offen ftunb, fenie Sfttfptucbe tecbtlid) au^ufubten / «nb t>at>urc^ ju Bern ©eintgen geiangem (a) ©ie 5tlIoi>tderben .fberjog $rtei)ricbd »aren $5?argareff), €onftanfia, un£> ©ertrut), i>enen ciud) i>aber ber @d)at5, Dcr? er fmiferlafjen f)atte, auf Dret; gletcbe $Beife aučgefofget »orben ijf; »te »ir oben §. 13 * gefeben (»bcn. SDtarga* retf> ()inferlte§ feinen (Sfrben; »on Sonftanrtn aber »aren Die bepbe ©o&ne, ${(bred>f unt) SMefricb, SDiarggrafen »on ?9ieif* fen, »orbanben; uti!) »on ©ertruben tebfe nodj tf>re §:od)* ter Stgneč; beren crficrer ©cmal)l £erjog Ulricf> »on ^drn* rben, ber j»epte aber ©raf Ulrid) »on $eunburg »ar/ bet aucb no# lebfe. §. CLXXXIII. S)ie 2ffiobtalgufer nafrm Signeč, bie nmtmefjt W ebltdEjte ©taftmt i>on Jpeuttbutg, in Sfnfptucf), unb fobette lugletd) tf;rc eigene, »on ibrett Steltetn, unt) t>em dper? §og »on 554rnt&en, tbrem evffevtt ©begemabi/ berrub* tenbe etgctttbum(id>c ©utet; t)em aucb ©raf Jfpeunburg be»rudte, t>a§ tbm $ontg Dttofar bie ©raffebaft $>er* ned, »te aud) £)rofenborf, unt) anbete ©uter in £)eftet* reicfj mtberred)tMd> endogen bdtte; unt) babet gletd)faUS um ^Biebereinrdumung berfelben batb. €3 murbe ibnett aber »on ben 2anbe$berrett, meidjen bet $aifer foldjeS §u unterfudjen auftrug, bagegen eingemenbet, ba§ fte ftd) bereitd baruber mit betu ^ontg .Ottobar gutiid) »ertra* gen battem čDa fte abet ermiberten, bafj ibnen b/efet gg 2 23er* ~36 en; GO n>uvt>e i^ncn fuv tf;rc @pt’ucfje, (jegen SUtčjM* lung einer neucn 23ei#d)t , uberbanpt fedE>^ taufent) Sttari; ©tlbevč p entricbten, imt> bafur $um Unterpfanb ?3ottfpcv<$, £obel, Šifer, (SadEjfenfelb, ©adEjfentoerb, g« 9 bene<$/ unt> gaufenffem etnjuraumett ben>iKtgef. (b) (a) 3ti Del* btecu&ev »on Zgneten , unb tfjrem ©mictljl auSs geftellfen Urlunb eč : Ego Agnes prsedičbo Domino (Rudolpho Imp.) cum hmnilitate debita fupplicavi , ut jura miki in prsedi6lis terris competentia ex Succeflione Progenitorum meorum, & maxinie borne memoria: quon- * dam EViderici Ducis Auftriae Propatrui mei, cujus bona £f proprietates ad me fpeELire dicebam , recognofeeret gratiofe : Petivi, & bona i 11 a, quibus magnificus Prin- ceps quondam Ulricus Dux Carinthiae olim Maritus meus & Dominus me dotavit, & mihi in donationem propter nuptias aflignavit. Ego quoque Ulricus Comeš praedi£his a praedi&o Domino meo Rege Romanornm petivi , ut Coinitatum de Pernekke & oppiduni Drozendorf cum omnibus eormn attinentiis, & qujedam alia bona in par- tibus Auftrise ad me ex haereditaria fueceffione fpečtan* ria mihi faceret aflignari. Hiis noftris petitionibus (frtf>* ven bepbe fot’0 Nobiles terrarum praedičlarum , & Offi- ciales Domini noftri praedičEi, taliter refponderunt: Oluod inter Regem Bohemiae praedičhnn ex una parte, & nos ambos jugales ex altera, eo tempore, quo matrimouium flmul contraximus, de praemiflis quaeftio vertebatur, & quod poft traftatus plurimos inter Regem Bohemiae prše* dittujn, & nos liabitos, jamicabilis compofitio interceffit, cujus @ 237 m cujus prattextu omne jus noftrutn , quod in terris prae- dičtis ex cauiis pnetniffis habuimus, eideni Regi dicimur aftignafle, & in eum omnia jura noftra liberaliter trans- tulifie: Olui Rex idein jus, quod a nobis redemit, in Do* minuni noftrum Romanorura Regem tranftulit eo tempore, quo fibi pmdičtas Provincias refignavit. Sed ex parte noftra extitit replicatum : Gluod quidquid cum Rege Boe¬ mih traftavimus, vel contraximus in prjemiflis, hoc tc- tu m a nobis extorfit ejus improbitas violenta, & terribi- lis nietus incuffio nobis fačta, qui merito cadere potom in conftantes. ©ic ganje llrčunb, rote unž Diefe P. Herrgott in Niimot/j. Princ- Aufiria Tom-II. P-I, p. 250 .feq. in Jtbep ©fucfen auž Dem faiferl. fonigl. SircDib (iefert, befelje man im 2inl) Seugnijj Dež P. Calles Annal. Auftr . Tom. II p. 576 . not- c. in Dem Rcpevtevium i>ee t. B. 2(cct)iv0 alfo faitref: „®raf Ulridj bon Jpeunburg, ,/tmD fetn ©ema()l grauSlgnež, #erjog Ulridj bon £drn* „tf>e n SStrfib ? * berjetljen fid) aller HnfprucD Der eigenen ,/@čffec in Defterreicf) unD @fepr, Darum fie fjerbor fio* „nig DtfoEac bon 33obetnib, Do# auž $orc{jf gtitrriref &af* „tcn, ibeldjet &' 6 nig DftoBar nadjmalen a!le fetn 3*edjt „nig tRuboIpDen, fKotmfdjen ^ 6 nicj ubergeben. ©egen fold^e „g 3 er$etduing Dat tDnen $ 6 nig 3\uDolpl> fecf)ž taufenD 3)lard) „©Uber ju geben berfprocDen, unD if>nen Darum Die©erid)t „unD ©ulreti ju OSoitfperg, ‘Sobef, $ifer, ©acDfenfelD, //©adjfembevD, $cet;benegg, unD Claufenflein berfe^et.,, §. CL XXXIV. Sap bit ©oljne uitt) ©rbett ©onjtantienč, £>cv WQt\y ten ©d)toe(ter .£)ev$oeffen fjinferlafFeue 993 $Wo» #» 238 @ 5iKoE>ien, unb m$ fonft if;re Hutter eigeneč trt .Oef^cr- setd) gefrabt fjaben mag, ctnen Stnfprudj gemadjt Ijat* ten / ftnOet ftd) nid)t g)effm Urfaob aud) ieidjt an$u* gcbett ift. 0te n>aren $mar nidjt minber beč #er£ogS gdfobialerbenčerben, alč Signeč; it)v 33ater, 9ttarggvaf #einrid), fjatfe ftd) auef) biefet^alben in Jamčit %*er, Dber iljrer Hutter, eben fo, n>te 2fgneč tmb ibr ©emafd, mit ^tfofarn berglidjen, unb bafur Don bemfelben bie ©tabt ©aboma in 3)iei£en, bie bamalč ben ^onigen in ^Bobmen geborig mar, mie and) bač ©d)Iog 33itden{tein befommen. Ca) Sdlein *Oeint’id) fanb ftdj $ur 3eit beš mit bem ^onig in fBobmen getvoffenen 33ergletd)$ Uim& megč in ben Umjianben, bafi nunmc&t beffen ©ofcne bcm, mit ^onig Dttofavn getvoffenen 3$ergleid>e exceptionem metus caufa, mie f^gneč unb ii)r 0f)egemabl, entgegen fe^en fonnten. (b) Ca) & etljellef foldječ nuč dner Uvfunfc $aifer Sflbredfjfg'bc$ I. »oni 3a!>r 1300, (in Jtubtt%8 Relrquiis MSS. Tom. F, p. 438-) ate roorinn. Dar ^atfer au^Dvucfitco fagf: vdiuo- liiam - - quondam magnificus Princeps Ottoka-rus Rex Bo- hemiae illuftris, oppidinn Sadovi«, & Caftrum Pircken- ftein , lita in terra Mifnenfi , in recompenfam qiiontndam honorum terrce Auftrice , fliper quibus aEtionejn Marcbto Mifnenfis time temporis fibi petih , a Regno fuo aliena- verit cum fuis juribtis & pertinentiis imiverfis, & nune illuftris Wenceslaus Rex Bohemiae, Princeps & frater Jiofter dilečlus, tanquam verus haeres dičli Ottocari, op- pidom & caftrum reemerit, abfoluerit, feu redemerit me* gorata : Nos dičtara reemptionem, abfolutionem, len redeat h.J' B 239 redemtionem ratarn & gratam habentes, cum audloritate prsefentium confirmamus. (b) S)a§ 4 ?eint:i$ in Umflanben qett>efen sodce, ftcb efsoač au$ $ucd>t oom $om'g in ^Bo^men ecpceffen ju fafjen, toicb nie* mani) bebaupten fonnen; benn man soet§, ba§ ec nebft Dem anfef)niicben SOtargcjtafffjum Sfteijjen, bas bon feinen S 3 otv aifern auf tf>n sefommen, audj bie Banbgcaffdjafc $:l)išcm- cjen, unb bie ^faij ©acbfen befag, bie ec nacb benr, tm 3a!>re 1247. etfofafen $obe #einric&S Otafpe, auS faifer* licbec Stnmarffc^afe bebaupfef barte; folcjiicb etnec bec macb* figjien DleicbSfutjien feitser Seif soac. §. CLXXXV. ©č mar nun bereifč in bem briften %<č)u f ba§ t>ec ■ftaifet fid) in bem Befi^e ber jurn šKcicb n>iet>ec berge* bracbten Surffentbuuter unb gdnber befanb. £)ennocb Bonnfe er nodf) nicbt ju berfelben meiterer $3ei'kil)img fcf)vettcn ; meil bet’ fSttarggraf bon Brandenburg/ beč jun? gen ^onigč bon Bobmen ©erbab, nocf) immer unfrieŠ licbe Slbftcbfen oorbatte; tvie tviv balb febeu merben. 00 Subem mufite ber $aifer fidb aucb er(i um bic 0inft>iffi* gung bet* ^urfuvften bemerben; jumal , ba er fidb mit einem forperlid&en €ib oevbunben l>atte, obnc berfelben SKatb tmb ©enebmbaltung feine £ftetcbčgufer ju oer* dujšern. (b) Ca) §.188. (b) 3)?an befebe bas oben §.125'. not. a. angejscjene ©cbrei* ben bes ^aifecs an ben^afctaccben oon 2iciut(eja, in wld)etn bevfelbe ausbcucfiicb fcigr: Fidelitati tu:e defcribinms, quod officium 240 officium N. tibi coramittimus ufque ad nofiraj beneplacitum voluntatis. Nos enim jurejurando firmavimus, quod Im- perialia bona fine confilio Principum prorfns alienare non poflumus, fed ob tuše meritum probitatis, cujus prseftantia pollet Temper, & viguit fides tua, cum ad prsefentiam noftram veneris, ipfos Prineipes ad hoc faciles credimus inclinare. §. :clxxxvl Snbeflen matben um gebad)tc £anber (trne man fcbvdbt,) $>fal$graf £ubmig am ŠHbdn, #ev$og #ein* rid) auč 2$apern , £>effen fSruber, uut) 9 ttainbarb, 0raf auč £t)voI. 00 Oiefcr unb ^fal^vaf £ubmig ^attcn bie tveflidben Oienfte fur ftd), bie fte bem $aifer unb šKeidje in 23 ebauptung biefer £anber gegen .ftontg .Otto* favn geldjlet battem #einncb batu £mar Icj^bm bie $>attbet) bc$ ^onigč oon 23 obmen gegen ben ^aifev un* tev bcv ^)anb mieber crgriffen; bod) mar er mit bemfel* ben aufč neue aučgefobud, unb batu t$m bač pcrpfam bete Oberoftemicb micbcr berau^gegebcn. (b) Ucber biefi mar fein @ot;n Otto beč .^aiferč @d)miegerfobn ; unb batti t&m mit beffen ;£od)ter $at(janna nacbeinan* bet §mep €nfel er^eugct; (c) in bejfen SBetracfet er fid) gleicbfaii^ ; etmač $u erbalten , Jpofnufng' macben fonnte* (a) Cbron. Leol. ad an. 1277. (Ted rettius 1278.) Hoc tempore Henricus Dux, &Ludovicus frater ejus, & Main- hardus Comes de Tyrol ad Regem (venerunt,) poftn- lantes eis, & lneredibus fuis de terris acquifitis donatio- nem 241 Hit nem fieri, pro eorum & Fuorum hteredum , ad regni aeterna fervitia qualemcunque (compenfationem.) #>) Chron. Salisb. ad an. 1278. Dominus Hainricus DuxBa* barise per filium fuum generum Regis Romanorum labnrat ad Regis gratiam : quam fandein confequitur per refigna- tionem teme inter Danubium, & Anafum pofitae, qi.am ab ipfo Rege Romanorum receperat, titulo hypothec£e proprer hoc fpecialiter, ut Romauum Imperium contra Regem Boemiae adjuvaret. (0 <2>iek unten §.191. not. a. §. CLXXXVII. £>er $aifer akt* oermtc£ alle auf bett , bemndd)jt btefer ®ad)e balbct* au 3 £ufdjmbenben ; Ca) unb beroavb ftd> immittelft bet) bett $ut*fut*jteu um il)t*e €in* totfltguncj, ebcn biefe £artbet* unb Surftenfbumer feinett eigenctt @obtten §u oevleiben. 0t* etljielt biefelbe aud) nad) unb nad), unb $mat* oott jebem tnfbnbcv^ctt fcbvift* Itd;; rnie mit* in bet* Solge fef;en mevben. 00 (a) GLuibus Rex refpondit (fakt porantjejotjeneč Cbron. Le ob. foct) hoc non polFe fieri fine Princi pum confeafu, fed illa in Curia, quam in Augufta concepiffet agere, per- tračlauda, & fic diftulit refponfiva. (b) §. 197. §. CLXXXVII1. 9 Jod) $uoot* befctm bcr ^aifet* in btefent unb tu betu folgenben 3<*b« 1280. ein unb anbeee friegerifcbe ©e# fcbdfte in biefett £dnbetu molite ibm ndmlicb b b rid> ticf) šoti ^unrtngcti bag fcjle ©d)Io§ SBeitra in Oeftetv tet d) cm ben bobmifeben ©ranjen, ungeat&t bet m $tvet> Zabreti getbmten Bufage, nicbt einrdumen. Ca) ©obemn mad)tc aucb Steggvaf Otto oon £3ranbenbut<$ in 33ob* men neue SSemegungen, bie ben ^aifet in bie $ftot§toen' bigfeit »erfeljten, ein neueg $rteg$&eer £tt oerfammeln; (b) mit bent betfelbe ben 21 . Ottobev 1280, fein £agev bet) 23cunn (0 ' (a) shitor Mri fandal. Ccenob. Zwetlen(' apnd Linekium Ann- Zufir. Clctrevall■ ad an. 1278- not. 2. Dominus Henricus Chunringarius fenior de Witra liabuit fi litim uoinine Hain- ricum virum ftrenuum & fortem, qui multis diebus Mar- fchalcus Auftrise dinofeitur extitifle, & Regi Romanorutn fe per hanc occalionem oppofuifle. Habuit enim Conju- geni idem Marfchalcus filiam Regis Boliemite Otochari ex obliquo. Igitur Uxor ejus liomiiie Agnes , anirnuin ipfius Hainrici Marfchalci crebris ammonitionibus imrau- tavit, & ut Regi Bohemias, videlicet focero fuo adh*- reat, inftigavit. De quo Rex Romanormn Rudolphus ni- inium exacerbatus, quomodo eum una cum patre & ma- tre ac fratribus de terra ejiceret, licet bello inftrueudo ante effet occupatus , ex ipfius tamen aunulis qu£fivit. Gluapropter smuli ipfius Hainrici gaudentes, quafi jam occafionem certiflimam inveniffent (finiftro enim occulo ipfius opes magnas & potentiam afpiciebant) contra eum tale confilium dederunt, & ad Regem Romanoruin paci- fice reduxerunt, tali tamen impofita conditione, ut fi ipfe aliquatenus mutaretur, & ad Regem Boliemise, relidde Romanorum Rege, reverteretur, caftrum in Weitra cum civitate & omnibus, ad idem Caftrum pertinentibus, per- didiffet, \,j 5 * S 243 didiflfet, ac fi illud nunquam cum patre, & niatre, & fratribus habuiffet. Poft hane fponfionem prsedi&a uxor ejus anitnum ipfitts, utprius, in deterius cotnmutavit, & ut focero adhaereret, inftanfius perfuafit. Sed polt hanc immutationem Romanorum Rex caftruni Weitra cum fuis pertinentiis popofcit, cui fe prtediftus Hainricus Mar. fclialcus una cum patre oppofuit. (b) Chron. Aiiftr. ad an. 1280. Rex contra Ottonein Mar- cliionem de Brandenburg verfus B.ohemiam movic in Au- tumno. Annal. Čohu- ad an. 1279. Filius Regis Rudolfi major venit in Enfisheim XIV. Calend. Junii, convoca- vitque Scultetos Civitatis, & deliberavit cum eis, quo- modo patri fuo mitterent milites in armis prseparatos. Idem ad an. 1280. Dominus Balilienfis ivit in Auttriara ad Regem cum multis militibus. Cc) ©iefeS crbellef nuč t)er Urfrunb beg $mfet’č, mit Der ec an Dem ndmlicf;en ‘žag im Pa.aer 6et; Q3run Dem blodeč ^prtfitngen Deti mit Offofartt getroffenen ž:aufc& tbret’ Š5e« ft&ungen unb ®ered)figfei£en bet; ^efenbeug gegen Dem i£urg* recbt um Cremd betum / beftaffigef (>af. @ie beftnDef fid) im lini) ang c N. 97. §. CLXXXIX. % 2Ba£ eigentlid) bem^ftavggvafcn $u t>iefeu ttetten megungen gcgckn fmk, ift nid)t bebamit. S)a jebod) bet ^ttavggraf mit £Kinrid)en »ott $inmng t>uvd^ befien ©emablinn, cine unddjte £od)ta' mctlanb .Sfomg £)ttoFarč, i>erfd)mdgert mar; fo fc^>einet unč, bajš man mutbmajfen fonne, ber SKarggraf i;ak ,Oetmicl)en mm ^unriugen £uft mad)cn , r>ber meuigftenč beffere €rge* H s bung& 244 S \ j $ bungBbebittgnijfe ju !B 3 ege bringeti tt>oHett* Sem fet) abe v, mie iljm moile; fo ergab ficb #einricb »on ^unringen mit feittem ganjen #auč, mie aucb ©cblofj, und aUm ©utern, ‘auf t>ie ©nad be£ ^aifer^ nodfj trn 2fabe 1280. (a) SBornacb aucb £>te @acb mit dem $?args grafe« »on Brandenburg burcfj 93 ermitteiung beč $>falj* grafen SubmigB am 3 tf;ein eben nocb in diefem 2fabre gutlicb bet)geleget marb. (b) Und fo batte nunmebr die ganje Untentebmung be£ iitaiferč in diefett Banderu idr begluctteč Snde erreidbet (a) Fuit autem (ftnb nnebec dte ^Borfe beč roeancjefubrfen libri fundat .) prsedičtum caftrum Weitra in gratiatn Ro- manorum Regis affignatum anno Domini 1280. (b) Sed per copulationem puerorum (fdljtt bač oben (incje* fllfjrfe Chron. Auftr. ad an. 1280. forf/) videlicet Ludo- vici Comitis Palatini & ipfius Marcliionis bellum eft fo- pitum. §. cxc. Samit aber aucb SKubolpb @ott, dem STOmdcbti* ge«/ fur die ibm fo gefegneten SBaffen, jumal fur dač ibm in dufjerfter ©efabr gefriffefe Beben feine fcfjulbigjfe Sančfagung abjtattete, fteng er an, dač Suugfrauenftojfer ju Suln ju jtiften. 0r fabe bierju die allbaftge .^apcHe, jum beiligen $reu§ genannt, auč/ und faufte daju dač anjlojfende #au& Sa aber die -SfapeHe der ©ericbt^ barfeit beč Stbbtč und $on»entč ju ben ©cbotten ju SBien untermurftg mar; fo gab der Ž?aifer ibnen, um fei? bige 245 bige bM>on $u befm)en, bie lanbečfutjHid&e (Bau* nevflovf bafuv. 00 ©obann befcbenfte er bač ©tift beti 24. ©cptember biej* 3abrč mit ber #eiTfcbaft ©ronatt, unb anbent ©infunffen; 00 sermebrte biefeiben and) im folgenben 3af)i’ 1281. beti 2i.^ap mit bervlicben 23 or* renten unb Sm;beitcn. (c) (a) ©te f)ievu6er brni $IofIet’ cjege&ene Utfrnib bom 6.3unp 1280. fef>e man itn %nljan$t A’98. (b) Univerfis Imperii Romani fidelibus in perpetuum (fdncjt Dec ©tiftbnef bon biefern an,) Deo laudabilem, no* bis necefiarium, & re vera reipublice utilem belli, five conflidlus, contra quondam Othogarum Bohemorum Re* gem, no (trum & Imperii perfecutorem notarium, obtenti triumphuni, non nobis, uon noftre potentie, lion armo- rum Ducibus, non noftris viribus attribuimus; fed illius tantum mifericordie & difpofitioni, qui noftra & Imperii negotia quelibet hačlenus mifericorditer difpofuit, bono- rum omnium Largitori videlicet, & vidtoriofo Salvifice Crucis fignaculo, Tub quo belli lmjusmodi ambiguitas fe- liciter eft conclufa, tante laudem vičtorie, digne duci- mus adfcribendam, unde ne tante gratie, tante beneficen- tie, tanteque mifericordie, quibus nos humiles, & im- meritoS, tune, cum vita noftra penderet in pendulo, gra- tiofe refpesit altiffimus, ingrati vel immemores omnimo- dis videamur; ad preditte Crucis vivifice laudem & taliti tropliei memoriale perpetuutn, in Oppido noftro Tulna, Clauftrum five Cenobium Sandlinronialium, Deo, ut cre- dimus, placitum ereximus, inibi fub obfervantia Regule S. Auguftini, & conftitutionum Sororum ordinis fratrum b b 3 Predi* % 246 Jfl Predi eaionim divinis obfequiis jugiter vaeaturum. ©ag ubrige febe man im JV. 99. Cc) ‘iSSoninfa’ juforDerfl biefe ift: Ne ille qiiemquam prseCU dem agnofcere liabeant, nifi Dominum & Principem Au- ftrie : qui loco & vice Prioriffe & Conventus Oecono- mum & Curatorem rerum & bonorum eorundem deliget, ac rurfus deponet, fi ineptus a Priorifla & Conventu ju- dicatus fuerit. @c>bann audj biefe: Ut fibi valeant com- parare fetida antiqua hujus Principarus ufque ad fumniam centum librarum auri, live per teftamenta, five alio jufto acquirendi modo ea nancifcuntur. Unb anbereč tneljr; tnte fcddječ in ber Urfunb toollen 3 nn!jaff$ N. 100. ju fe* ben iji §. CXCI. @0 begludt nod) adež tn btefen Sanbcm fuv £>en jfatfet’ gegangen tnar; fo betraffen ibn £>ocb in bfefcn latern fdjmevšHdje gufdllc. 0: mlobv ndmlid) tm 3 a^r 1280 . £u5Bien feine $n>et) SnM, £>te t&m fcine £od)ter .f atbavina, bie »ermd^te ^>rin^eginn s>on fSanem, adba nacf)emant>ci’ gcbofjren batte. (a) Unb $u 3£nfang Dež folgenben 3al>vž 1281 . fd)itb and) bie faiferlic^e (Bemapnn 2hma felbfl 2Bten auž biefei' SBelt Sftan fcfjvetbf, fte folfe auž ©ebnfucbt fur tl>ve £od)tet 0ementta gejforben ferm ; nad)bem fte felbige, alž etne serlobte S$rauf bež ^vonptin^enž s>on ©tctlten, s>o n m f)at stegen laffen mufien. £)er 2eid)nam bevfeb fcen murbe nad) 33afel gefufjvct, unb adba faifhlid) §ue €vbe beftattet (b) / (a) Chron. 3 > 247 (a) Chron. Salisb. ad an. 1280. Eodetn anno Domina Katha- rina, filia Regis Ronianorum, habuit per Doininum Otto- nem,. filium Henrici Ducis Babarite, Marituin ftmm, in Wienna fucceflive duos filios, qui mortui funt ibidem. (b) Chron. Salisb. ad ati. 1281. Eodem anno Uxor pradičU Rudolfi Romanorum Regis obiit. Chron. Auflr- plen. ad eund. an. Anna vero Mater ejus (Clenientise) dumtrans- mifFain, nimium lugeret, moritur prte dolore XIV. Kal. Maji (Martii) cui celebratis folenniter Wiermse exe- guiis, verfus Bafileam ducitur ad fepultiiram. §. CXCII. £Da ber nunme&r feine Cflucfreife in bačšJtetd) neumen befcbloffen ^atte, fe&te er auf Slnfucijcn fomoljl beč , al$ ber ©fdbte £>et* bet>t>en ^)er$ogt^umer r fetnen erjtgebobrnen ©obn Silbrecbt einen šKeicfjčoe v tuefer uber biefe gdnbev; unb gab bemfelben £3ernbarben »on ©cbaumburg, @i*af 35ertboIben »on #arbet* ten »on Qa${<\\\, »en ganbricbter »on £)efterreicb , DU ten »on šbercfjtolbfforf, Den ^dmmerer, ©tep&anett »on SSfteijfau, t>en $)tavfci)aUen, geutbolben »on ^unring, t>cn ©cbenfen, #einrid)en »on ^unring, befien SSvu* ber, €ren Xtudj* fejfen »on gengebad), Conraben »on ^iHid&borf, Ulricben »on gapellen, ben ganbrid)tcr ob ber Conraben »on ©umberg, Conraben »on ^ottcnborf, btc ©cbrnber šKeinprecbt, unb Cabolcben »on Sberfiorf, ari 9Ut(je |u. Siefeč gefdjab im SSftonat Sttap 1281 . (a) (a) Chron. *48 (a) Chron. Auftr. plen, ad an. 1281- Rudolphus Rom. Rex Auftriam egreditur verfus Franconiam, & ad partes Rheui procedens, filium fuuin Albertum Auftriae & Styrite con- ftituit Proviforem. Chron. Saiisb. ad an. 1281. Eodem anno ipfe Rex exivit terram Auftrije & ipfum Ducatum Alberto filio fuo primogenito commendavit. £)a{} aber ber ^atfer feinem ©o&n bie borermdljnfen Oanbberren alg SRdtl)e jugegeben [jat, fie()t man aug ber im folgenben §. 194. anjufu^renDcn Urfttnb 211brecl)feng »on eben btefem 3abr, bie berbejferte Šfteberlag berStobt^HSienbetreffcnb: mortnn er felbjt anfu^rer, ba)3 tf)m btefe £anbf)erren bom .ftaifer, feinem dperrn OBater, alg SRdtbe jugegeben morben ftnb. ©g ifl ftdj babep fetnegmegg ju befremben, bafj bet’ d^aifer feinen©eljn jum šKetcbgbermefer uber £)efferreic| unb ©teper beflellet; ba er bodj borbin, mie mir oben §. igr. gefeben ^aben, auf feinen ftc^ ereignenben ^obfall uber eben biefe Canber $3faljgrafen Subrntg am Stbein , jufolge ber beffelbert ganbern anflebenben ^Jrdrogatib, jum Svetcbgbermefer be* nennef/ unb ibm attd) bon Den ©fdnben eventuatiter bat bulbigen faffen. S)ann etn anbereg ifl bač fRetcbgbifariaf mdbrenbem ^nferregnum, melcbeg ben pfdljifdjen Sdnbern anflebet; etn anbereg, menn ber d^aifer mdbrenb feiner £e* bengjcit jetnanben bie OBermaltung beg Dleicbg, obet* einiget ^robinjen beffelben, aufjutragen, fur gut befinbet. @e» flalten in biefem galle bem d?atfer fr ep ftmib, baju ju benen* neti/ men er molite. 9 SSie banu aucb ^atfer griebridj ber II. na*b bem unbeerbfen ^obfali dberjog §riebrid)g bie ndmli^ett fidttber anfangg ©rafett Otto bon ©berjlein, nadj ibm abet 0rafen $0Ieinbctrb bon 3;prol, trn 9 ?amen beg škeidjg, ju bermalten, auftrug. Melcbeg mir oben fc^on §. 5. 6. 7. 24. unb 27* gefeben baben. $. CXCIII. §. ciciir. 23om nddjften ©amjtag nad) Cfjrifti J^tmmelfabrt eben biefeč ^afjrč ijt cine Urfunt) *>on ber ©tabt £aa »orjttnben t fraft t>cr bie Burger aftba mit cinem fdr# perlidjett (Sit) jtd) auf$ ncuc serbunben baben, t>em .M* fer, tmb feinern ©obne, aIč šKcicpsermejern , mit be* fldnbtger Sreue, bet) 'jJSerluft ibrer Sbre, SKec^tc, unb ^m;f;eiten, aud) aller i^ver ©uter, unt> $)etfonen / ju* getban ju t>erbleiben. Ca) SStorum biefeč nur i>on befag* ter ©tabt tmt> feitter anbern ftdj ftnt>et, fijeinet bie Ur# fad) ju fet)tt; tueil biefelbe unter ben ©tdbten, bie an ben ©ranjen ber bobmifcben £3otbmdgigfeit iagen, bamalč bie betrdd;tiid)jte gemefen ijt; folgiid) bem ^atfer an ib# rer &reue »ot anberen gelegett »ar. ' n Ca) Firmi ter promittentes (fncjen fie in biefei’ Urfunb im 2irt? l)art$e N.ioz.) quod nos didio Domino noftro, ac prai- fato filio fuo, noftro Vicario & Rečtori fidelitatis hujus- modi debitum, ad quos nos nune de novo, fidei dacione, & Sacramento prseftito corporali fervandum eisdem aftrin- ximus, ftabili devotione fervabimus illibatuin, nec ab eo nllo unquam tempore recedemus; fi vero iios, quod ab- fit, contra juratae devotionis & fidei noftrce debitum modo aliquo veniremus, dičli Domini noftri & filii fui domi- nium refpuendo , aut alias fidem noftram in aliquo vio- lando, ex tune eo ipfo exleges erimus & infames, & bona noftra mobilia & immobilia fifco regalis Ca m er* ad- feribentur ; perfon* quoque noftrse fuE objicientur arbi- trio poteftatis ; infuper Privilegia, Libertates, & jura noftra univerfa & fingula, guibus noftra Civitas hadlenus i i eft eft gavifa, omnibus fuis viribus vaeua, inrita, five caffa perpetuo permanebunt. §. CXCIV. €itte ber erften ©orgen 2llbrecbfenč mar Me S3eiy befferung ber ^Riet>erlacj $u 2Bien. £>aim nad; ber ab ten «Oant>\>efte biefer ©tabt, bie bet’ $aifer erft »or £i»et) Slaljren ben SSurgent bejtdttiget Ijatte, buvften bie £)l>er* Ianber mit iljren 233aaren ttidjt meitcr gcgett J^ungarn alč bi3 ^te^ev fafjren; fte burften aucl) l;ier mit benfel* ben nidjt langer, bann $met) Sonate »erbleibett, nod) foid)c jemanb attbertt, alč ben baftge« SSttrgern beidau# fen. Ca) Sicfeš marb nun al$ eine bie Jpanblmtg ntenbe (gadje mit (Sinjtimmung ber 33urgerfcf)aft babin abgednberct/ ba£ evmclbten $remben mit iljven 28aaren nadj ifjrem ©efallen aliljier $u »erbleibett, unb biefelben, an ment fte mollten, p »ertaufen, frct) fte^en follte. (b) S)er 2luffa§ murbe bem ^aifer nacljgefdjidet, unb »on bemfelben aucbr febod) mit biefer $laufel/ gutgebei§en: £Benn eS au^ bie 3ttinncrn Gruber, unb $>rebiger CSSBinorittm unb Sominifaner) fur gut beftttben mur* ben; benen bann ber Sluffa# ebenfallč geftel- (c) £)aS diploma ba»on t»irb in feiner Urfdjrift nodj in bem ©tabtarcbio aufbebalten, batirt »orn 24 - 1281 . (d) (a) Item nulli homini (ftttb bie Slučbrucfe biefer alfen .f)anb* »eft, bie mir oben §-169. angefuljref baben,) de Suevia, vel Ratisbona, velPatavia, vel de terris aliis quibufcun- que liceat intrare cum Mercibus fuis iu Hungariam, fed via 251 yja Regia in Viennani procedat tantumodo, & deponat ibi per lingula merces fuas, quicunqne contrarium fece- rit, folvat Ci vitati duo talenta a uri; nemo etiam extra- neorum Mercatorum moretur in Čivkate cum mercibus fuis ultra duos inenfes, nee vendat merces fuas, quas adduxit, extraneo, fed tantum Civi. (b) ,/2Beldj Cfjottfnmn (n>«ub nunnteljt in Dem neueti //Derlaggenrrmirf gefefeet,) feinen C^ouffc^a^ nibeuteif Da je //SBtenen, Deu fčjjol ()al>en Die ©naDe, nacij unfereni nac& „Deu Oant&euuen, unD nad) Deu purgeu ŠHat unD 2luffa%, „Daj eu fcbol Do fein mit feinen £l>ou?fd>a£ alg (ang eu roif, „unD fdjol feinen 0)ouffd>a £, Den eu t>et je 2B;enen buin* „gef, je djoufen geben an $:rug unD an i&oge Sifle allen „Seuten , pttrgern unD ©eften, ft fetn inneu Oanfg oDee „aujjeu ?antg gefejjett/ pon Q3ngeun, oDeu Pon 0>panne //ft fein.// (c) „£Do befanf mit’ (fagt $Ubi'e$t) preDiger unD min&etr „Q3utiDev, Die -iBeifefien, unD Die beffen oon Den jroapn 1 ,/^oufeti je^Biennen, Den geoie! Dirue ouffa| unD gel>ullen //fein mit unč , mit Den Santhenen, unD njit Den puvgevn.,, (d) £)ic ganje UufunD befef;e man im 2fnt)ange N, 102 . $. CXCY. ^atfcr Siubolpb fam inbeffcn tiadj sftuvnbetg; Ca) unb f)ie(t crllDa einen SKeidfjčtag. £luf bemfelben (»avb @uaf »on Habsburg be$ $aifer$ eigenev £>bčtm/ tt>te aucf) €geno pon $t’cr)but’g, unb ©bcvbavb »on 5S3ui’* tenberg, alč offenbare £anbfrteben$bred)er befunbert, unb befbvafct , (b) aucf; ein ueuev Banbfriebm fitv granFm ii 2 auf 25* S %-J* ouf funf %\W erricbtet (c) 9 *ebjl t>cm marb allba ben 9. 2(uguft beč namlicben ;Mt‘S »on allen $ugegen gemefenen gurflen, ©rafen, unb anbern 5 £t>el beč Šfteicbš, einbellig erfennet, bafj afteč, t»ač »on^aifer Ditcbavben unb fcinen SSorfabren feit bet* 2(bfe§nng ^atfev Srieb* ridjš beS II. »on šKeicbčgufern, obne SSemiHigung bet* ■Sturfurlten, oba* menigjteng beč mebrcren ©beilč ber* felben »ergeben, obet* »eraupert morben, fur unfrdftig, unb fur nicbt gefcbeben, angefebett merben foll. (d) $Bo* mit bann augleid) bie 33 elebnung ^aifer ?Kicf>at*b^ , btc et* im Snbvc 1262. $onig Dttofarn uber £ 5 e(temicb, unb ©teper, obne SSemilligung unb SBtjfen bet* ^ur* fuvjten, gegeben bntte, obfcbon nicbt namcntlicb, bodb ftUlfcbmeigenb, fur unfraftig unb nicbtig erfidret mor« ben ift. (e) (a) Chron■ Leob. ad an. 1278. (1281.) Rudolphus igitur difpofita terra, & procuratioue tradita filio Alberto, poft- quam tribiis annis & dimidio in Auftria eft tnoratus, ad fuperiora regTeditur, per nemus Bohemicum iter agens, urbetn fubiit Noricorum. (b) Cit. Chron■ ad an. 1279. Curiam in Nurnberg indicit, ubi comperit Comitem de Habspurg, patruum fuiim, & Egenum de Frejdnirg, atque Eberhardum de Wirtenberg, proclatnatain pacem publice violaffe. Et duos quidem primos acerrime caftigatos caftrorum fublatione, tandem amicorum interventione, ad gratiam vix recepit; alkim oblidione & expugnadone diiorum caftrorum, & diffipa- tione murorum icilicet Streygarten, & Nortingen cor- rexit. (c) ©te 253 (č) ©te UvfutiD babon fef>e man bepnt j P. Herrgott Geneai. diplom* Tom II. P. II. p* 1281. (d) Omnia donata e$ in bet fnetuber au^cjeferfi^fet* Utfunb bom 9. ^fucjuft im Slnijange N. 103.) confirmata, feu fačla quocunque alio modo de rebus, vel bonis Im¬ perij per quondam Richardum Regem illuftrem, aut Praj- deceflores fuos in Romano Imperio a tempore, quo lata fuerat in olim Fridericum Imperatorein II. depofitionis fententia, nullius habere debeant roboris firmitatem, nifi confenfu majoris partis Principom in Eleftione Romani Regis voeem habentium fuerint approbata. ©ie Utfadje, ba|? man bie Ačla unb Fafta bet $aifet bon bet gett an, ba mibet ^atfet grtebrtcf) ben II. bet Sibfetmncjdfenfenj auf bem Conciiititn ju Oton etgangen, fur unfrdfrtg ju bat* (en, anfieng, mat ungejmeifeR biefe, meti ftcb bamate ba$ Sveicf) tfcilte, unb ftcfj etfl miebet unfet $atfet Dluboipf) bem I. beretmgfe. SOlirbtn , mami man bie bon ben gegen einam bet ermdijffen ^aifetn bte baf)in unretnommene .fjanbiun* gen ubcrbaupt bdtfe geifen fafjen mollen, ntcbfg ate Unorb* mtng, Ungemifbeif, unb ‘SBibetfprucbe bataud enffranben maten. (e) ! 2Barum biefeč nidjt eljenbet gefdjeljen, unb jmat fdjon auf bem Dvctc&^facj ju Augsburg im 3al)t 1275 , bet eben ju bem (£nbe bauptfdcbiidj angeorbnet morben, bajj Dfto= fat jetgeti follfe, atte mad fut einem ©tunbe betfeibe bem iičaifet unb fReicl) bie bepben *£)erjogf!)umet Deflerteidj unb ©teper borenfbalte, etgiebt ftdj bon fefbjl; menn man ftcf) jutucf ettnneref, baf?, mie feb o n oben §. 114. gejeiget mor* ben, -Dtfofat ftcb biejifalte auf einc fŠeranfmotfung nid)t eitigelafien, fonbetn ftcb. confumajiten lie§; mirbin allba bon t i 3 biefet 254 btefn* 53 elef>nung eben fo menici, ah> bon anDcvn Die§f4llt* gen £Recjjf)?bel)elfen f>af borfommen fonnen. §. CXCVI. <£)ierauf fcjjte ber Izaijev fcitte Dtctfc metter na$ De« fftfmnlaiifcat fort; (a) allmo er einen nod) fd)merpd)ei n So&fall grnefjmett nm§fc, dč jene maren , bie \mv be* teitš o kit evftm&nct ftabcn. ©cin jft>eifgebel)tner ©ofjn ^artmanit; ber mit £>cu engldnbiftfjen $>rin$e0imt 3canna v>cv!obet n>ar, (b) fttfir mit ttoci) ant) e m fed)£ef)en »on S£bd beti 21. december biefeš ^al)rč auf einem (Sd)if ben Ot^ein Ijinuuter, unfefjbar feinem J£)cmt ?3afet nad) Sranffurt entgegen $u fomrnen. £)ač @d)tf fd)lug in ber ©egenb SKeinad) mitten im 0vf)ein um, unb $QXt* ntatrn ertranf mit aUm feinen ©efdfjrten. (c) (a) NaucJerus Chronogv . ad an.i28i> p. 68. Imperator No- rimberga profeftus, ad Franckfurt, ubi conventum fieri volni t, defcendit. UnD fo aucfj Mutius Lih. XXI. Cbron. P • 1 95 » (b) SOlnn befe^e Dabon Die UrfunDen bon Dem 25.©epfembetr 1277/ bora a.^dtinet 1278/ bora 11. CD?at) DeO ndmiidjen unD bon Dem 28- Siprtl 1279. bet) Rymero Att, publ. Anglia Tom. II p. 88. 96. 110. 112. unb 113. (c) Cbron- Auftr. ad an. 1282. Comes Hartmannus filius * Regis Rom. Rhenum Navigio defcendere cupiens, cum aliis XVI. Nobilibus fubmergitur XIII.Kal. Januar. ®ie* feg aber ift in iSefref bed 3a&w« irricj ; Dann in Chronico VVettingenJi bet)m P. Herrgott Tom, II P. II, p. 848- liejt man: 255 H&J 6 J§, tiiail: Anno Domini MCCLXXXI. obiit Hartmannus Co- ines de Habfpurg in Rheno fubmerfus XII. Cal. Januarii. §. CXCVII. $er ^aifet betoarb ftdj fcfjon feit langer 3eit bet bet) bat ^urfurjten, eittem jeben infonbevbeit, um bte Ctttmttti^uttg. bte §um 0tcid> mtebergebracbtett Suvjten* tl;umer unb Sattbet 4 feinett eigenen (Sobnen berleibat $u fdmten* Unb ba ibm fokbebon 2 llbutf)tm bon ©acbfat t t»ie aucb oon ‘Sttat^gtafen £>tto bon SSrattben* bm*g Uukž im Sfobve 1289. fdbviftlid) aučgefteltet tboi 4 * beti; fo crbielt et 4 aucb felbe itn 2fobt’ 1282. in benSfto* naten SultD Stugujtt), unb (September auf gleicbe 2 Beič bon 3 ftain§, €otttt, Svier, ^>ev§ogen gobanu bon elc^>er geit eč tjjm belk* ben toucbe, fotfte botmebmat fbitnett. £)ie Urfcbriften baoott toet-ben noct) in bem faiferiicbm £oni$licben cbio nufbet>alten. Ca) (a) F. Frolicb fcbtcibt Arch&ntol. Carinth. p. 86. In Tabula- rio Auftriaco affervantur litterse confenfus Elečtorum Ger¬ mani®, ut a Rudolpho Rege Alberto iilio conferantur Ducatus Auftrise, Styrite, Karinthise, cumCarniola, Mar. chia, & Portus Naonis, omnes fcriptae anno 1282. nempe Wernheri Moguntini X. Kal. Oftobr. Henrici Treviren- fis itern X. Kal. Očtobr. Sigefridi Colonienfis die S. Ja> cobi, hic terras 11011 nominat. Ludovici Palatini Rheni, & Joannis Saxoni£e Ducis II. Kal. Septembris. Ottonis Marchionis Braudenburgici itidem. aber mer* bot 2 56 \J- S ‘VjS* ten Diefe Sonfenšbriefe i>om ketvn non £ 3 d)t*otter, Det* fie in Dem t l 2 irc§t\> eingefdjen, in Dec V. SIbfjanblung bes oftevvcid)i 0 )cn (Btaatsvecljts p. 104, befdjrieben: //Siefe iSriefe (fngf & uot - a O finD fofgenbe. I. 93 om //|)žt’ioae 2 Ubred>f bon ©ac|fen bom 3 abre 1280. II. Q$om ,,^fafigraferi IHiDtnig bon Q 3 aoei’n bom 3 a&re 1282. III. ,/^Bom dberjoge 3o&ann bon ©adjfen bom 3af>re 1282. //IV. Q?om ? 9 ?arggrafen Drro bon 95 ranDenbui’g bom ^afjre /,1280. V. 33 om Srjbifc&ofe < 2 Berner bon $ 0 latnj bom // 3 af)Vo 1282. VI. £80 m Srjbifc^ofe dpeinrirfj bon ^riet # „im l^iabre 12 82. VII. ^om Srjbifd)ofe ©epfrteben bon* ,,Solin im 3 al>re 1282-,, . SBon allen Diefen SSrtefen finD biober nur prep an Dač Bic&t gefretfen, nam(icl) Dor bom •perjoge Slibivcfrf bon ©acbfen, unD Dev bom ^fafjgrafen BuDmig am 9 \^etn. 3 m evftevn beijjt eč: Ad pedtionem Šereniffimi Domini noftri Rudolphi Roraanorum Regis voluntatem noftram adhibemus plenariam & confen£um, quod inc]ytus Dominus nofter Rudolphus Romanoruin Rex jam praedičtus filiis fnis Alberto & Rudolpho terras vi- delieet Auftriam, Styriam, Karint-hiam , Carniolam & Marchiam Sclavicam libere polfidendas jufto titulo con- ferat feudali. UnD im at vcyttn : Confentimus exprefle, ac noftrum ad hoc liberaliter impertimur affenftim , ut ipfe Principatus Auftrije, Styriae, Carinthiao, Carniolae, & Marchiae cum fuis juribus & pertinentiis univerfis, quos alienatos jam dudum ab isnperiojfe diftradlos, non fine multo fudore & fanguine ad ejusdem Imperii potellatem redusit, filiis fuis legitimis, ijtii in terris praedi&is funt non immerito Iionorandi , conferat & concedat in feodum, quandocunqtie fine fuerit voluntatis. ‘SBarum Det ^jerjog bon ©adbfen feine SiMbiiJigung nur fur Die jtrep ©oljne Deč Jfaifertf/ tmD SUiDofp^en, gab; Da tod) Da* • malč 257 mafe nodf> ber t>riftc ©olju befielben, $arfmann f im 8e6ett n>ar ? ift letdjf ju erratfjen. SDamate baffe bet ^aifer futr btefen etn anbeveč S?fa6(t|f*enient im ©inne ; ndmlicb bas etfte ^<6nt0teic6 Prelat nueber ju er(je&en, unb betnfelben foldječ ju oetM>en, aud) if>n fobann jurn romrfdjrn ^6nt0 enrdfden ju laffen. OBte folcbeč cm^ jroegen ©cbreiben bed ^atfer^ uom Sabe I2 78. cm ben .^onicj bon <£nglanb, cm bef|en ^rinjegtnn £od)fer ^nrrmcmn »eidobef mat’; tvie ed bep angejocjenem ^ttier ju erfef)en ift. S)ic ermefbfen jroep S 5 ennHigunt eintg. ©mige fegen eč auf bač 1282. j$u Stofattge, unb cmbere $a ©nbe beffelben. Ca) 4 >tnbere bingegen geben buč 3 fa(jr 1283/ and) 1285/ unb cmtge fogor buč Sabi’ 1286. cm. (b> Sbcn fo menig fmb ft^ einfttmmig / trač fur Sur|Ientf)u* mer, unb £anber ber ^aifer fetnen ©ofmen berltebem £>ann einige bcbaupfen, baj? er bepbe <& 6 fync §ugleicb mit £>e{terreid), ©teper, $drntben, bratit/ $)ortenau, unb ber SEBinbtft^emnarf bolefcnet. (c) Stnbere, bafj er btefe £dnbet $llbrecf)ten attein berlteben, šKubolpben aber $unt J^erjoge bon ©djtoaben , unb jugteid) gum £anbgrafen bon ©Ifafj, mte aucfj ®rafcn bon €r* gau erfldect. (d} ^odb anbere, ba£ er bon ben er* melbten £anbern buč ^)cr^ogtf)itm $arntf)en attčgefcfjte* ben/ unb folciječ meber SMbrec&ten nocf) 9tubolpb eit / f° n * l f bern 258 IH j fcettt ©raf SS&etn&atfen oon £t)roI , ttefcjf &mi$ unt antem tort fjerurn gelegeuen .Ottcit/ ubevgekn l;ak. (e) (a) Chron . Salisb. ad ali. 1281- Eodem anno ipfe Rex exi- vit terram Auftriie, & ipfum Ducatum Alberto filio fuo primogenito commendavit; fed poftmodum (an. 1282.) eundetn Ducatum eidem Alberto filio & Rudolfo filiis fuis in feuduin contulit eoram principibus fuis fuper hoc Augu- ftre in Curia congregatis. Chron, Ctenob . Zwetlenf ad an. 1282. Eodem anno Dominus Rudolphus Romanorum Rex apud Auguftam filiis fuis Alberto & Rudolpho terras Au- Rriam & Styriam , & Carinthiam , Portum Naouum, & Marchiam contulit menfe Decembri. Gerard. Roo H?fu Auftr . p- 34* Anni fecjuentis (1282.) initio Comitia Vin- delicorum habentur, ad quse frequentes convenerunt Prin* cipes , & reliqui Imperii Ordines. Ibi ex communi Pri li¬ ci pum , & civitatum conlenfu, orantibns hoc ut fieret, provinciarum iegatis, Alberto Cadaris filio Auftria, Sty- ria, Carniola & Vindorum Marcha Imperii beneficio con- ceffie , Meinardo item Carintl^a, Tarvifium, & vidna loca; uterque fidem & obfequium Cadari Imperioque promittit: Rudolphus etiain alter Casfaris filius Sueviie Dux Alfatise Lantgravius, & Ergovise Comes deelaratnr. (b) Chron . Auftr. ad an. i2gg. Rudolphus Rex Romanorum Auguftie celebravit Curiam, ubi Albertum Ducem Auftrise & Styria* conftituit, & Rudolphum Ducem Sueviaj crea- vit. Aventimts ad an. 1285. Eodem anno Cah Januarii Auguftam in confinio Rhetia; & Vindelicite Confilium Pro- cerum convocat. Tum ex Senatus Confulto, Confiliique decreto, Auftriaci, Styrii, Alberto & Rudolpho filiis Csefaris traduntur. Chariones, Čarni, Liburni, Hiftri, Menardo 4 ^ 259 Menardo Ty*olio committuntur. Chron . Z?o£. ad an, 1286. Rex Curiam, ficut dud um praeftitit, celebrat in Augufta, ad quara Principes Eleftores, ac alii Proceres Regni cura Nobilibus diverfis convenerunt. - - Rex in- dutus regalibus, vexillis, & fignis Principatuin radianti- bus, Albertum ducem Auftris & Stjnriaz, doiuinuin Car- niolce, Rudolphum ducem Suevia;, & Meinhardum ducem Cariiichise defignavit. (c) SDian 6efei)c Dač C In-on, Salisl>, unb Zwetknje in bo^et*' 9 ?ofe a. (d) ©en Rov eben cilibci/ unt> Dač Cbron, Auftr. not. b. (e) ©en Aventlnus unb Dctč Qbron. LeoR not. b. §. CXCIX. 2Baf)i'e abev bat>on t(i, t>af? cv^en^ bet’ .faifer bie§ grofje S$3erf ben 27. ©ecember beč 1282. auf ben fet)et’ltfbeu #of $u f>fugčburg in ©egenmart %al)U mc&er šftetcbčfurfteu/ unb anbern §lbel& oornabm, unb feinen %m) ©dimen, $llbud)t, unb 0tuboIpf)en, ©efteiv retd), ©te^er, ^rain, unb bie minbifci)e 9)Jar£, mit alien gugebdrungcn, mie cč bie oorigen -Der^oge, 2co* polb, unb grtebricf) befeffen J>attcn, nebft bem aud) o.b ic$, maš ^onig ©ttofar tn biefen Sdnbeen mit ud)U mdfjigem ©itel an ftd) gcbraci)t/ $u £e(>en gereicbet bat. Unb bkfeč giebt unč bie in tE>vev Urfcbrift nocb sotbau* bene SBeieijnungčttriuub. (O Ca) (£$ ndmiicb ju ©ibe Dicfeč Sebenbriefč (im t)o$tte nid)t ailein mit Diefen £artbevn, fonbetn §itgletd> aud) mit Dem J£>eu£03tf>um $dmt&en klečite; ba£ fte abeu foldječ fogleid) miebet’ in bie £) 4 nbe bcč $a?fer$ auf^aben , unb benfeiben bat^cn, ©raf ^ein^arku »on Damit £u belef>nen: mcicbeč aud) jebod) evfb im 1286. erfolgtc. £>iefeč evbeKet auš $n>et) am Dem eben fo un$e$meifelten Urfunben; namlid) auč Dem i>on -^>ev§o<5 Stlkecbten tton @ad)fen Dem ^aifer bie* feu meitem SGeulcibuug beč #et'6ogt|)umS an 9ttein|atv Dett aučgejMten ueucu €mft>iltigung£biiefe $om 3 a&t 1285; CO Damt auč Dem, uku Die im folgenben Ša&ue 1286, mitfiicf) eufolgte SMebmmg, au^gefevtigtcn £e* Denbriefe. 00 (a) Albertus dux Saxonias (jcfjceibt P- Frolicb ArchontoL Carintb. P. L p . 82, au$ Dem fKeperrorium Det? l t 2 U’* <$fw f \Jfi s Hsj* 261 i^iDš Don Dtcfer UrFunt)) confentit, ut Meinhardo comiti Tyrolis & Goritia; conferatur ducatus Carintliise , cuni de jure fuo decefferint Duces Auftriae Albertus & Ru- dolphus, idque a Rudolpho Rege ipfi petierint. Datum Norinih, IV. Kal. Aprilis Auno Domini 1285. (b) Ea propter (ftnt) D:e i>ie§f«lligen goemalten i)e$ £el)en» briefd) noverit pnefeus aetas, & futuri temporis pofteri- tas, quod illuftres Albertus & Rudolphus duces Auftrise, & Styriae, Domini Čarniolae, Marchiae & Portus Naonis filii noftri dilefti apud Auguftam in noftra praefentia conftituti iiiftiterint, quatenus principatum five ducatum Carintliise , quo ipfos jam dudam cum ceeteris ducatibus Anjiriee c? Stjrice fupradiciis de confenfu Principum jas in ekclione Romanorttm Regam halentium invejlivijje recolligi- mas in Angliji a, in manus uoftras libere refignatum fpe- čtjbili viro Meinhardo Comiti Tyrolis , & hsredibus fuis conferre ac ipfum de eodem folenniter inveftire de regali noftra clementia dignaremur. Nos igitur &c # cianidi ^nnljalt Diifed Oeljen&riefd befeije man im 3 im cje IV. 11 o. §. CCI. 2>a§ bev ^aifev mit biefev SSdebuung fo lang £u? rud ()iclt, ift ftd) nid)t &u t>evmunbern, menn man bc? ben^et, bajt burd) bic »on beti (goljnen beč ^atferč ge* Kbebeue $Btebevaufgab ba$ £)er$ogtl)um bem ^atfer «nb Stteid)e aufč neue cdebiget morben; mitbin bev ^atfer ficb mieber um neue (gmmiKtgungčbdefe bet) ben $ur* fuvften bemerben mu(?te. S)tefe$ fonnte fid) folgltcb gar tooljl fo lang oerjteben; ba bem ^aifer bte £r|mIftMg H 3 and) 262 JU attd) betet* fut feine etične ©obne nidjf otel t^enigec geti gefoftet batte. 00 Ca) SDa ndmlid^ t>er crftcre Derfd&ett (tt>te uric ohm gefe^eti bakli,) oom 22. Siugutf 1280. Det jmepfe akr wtn 22, ©epfemkr Deč ndmlidkn 3af>nS batiref ift: fo ergiek ficf> biecauč , bafr Dec ^atfec ftdj Danim toenigjienč in basi Dtiffe $af)t ktpatk * §. C CII. Sftebfetett ^Cnftant) abot* bat e£ mit tern, ba0 bet ^atfcr fptidjt, er babe feine ©obne mit biefem £)ev§og* tbum §ugleid),. atč er tbneit p Sfugdburg bie itbrigen ^ev^ogtbumet' unb Sdnbet’ oerliebe, beiebnct; unb ba0 bo d) in bcm batubec aušgefevtigten Sebenbviefe feine ©ilbe oon ^drntben oorfommt. Šjlan mili pat* §ut Utfa^e angeben , ba0 bet’ .fatfet’ geb«d)teč dpetžogfbum: fcinen ©cbnen nut mit $tu&iabme beč £3eftt$e$> oerliebcn bdtte, um fo!d)eš nad) bet’ 3eit ®raf 33kmbat’ben gegen bem &otbebalt beč šKudfaffč, ba befen mannlidjet’ ©tamm aučgeben muvbe, p oetleiben: fobann and),. ba0 bet’ ^aifet’ ba£ Siuffeben oermeibett molite/ melcbeč bie 33erietbung fo otclet' J£et’§ogtbunjet* an fein eigeneč #auš bdtte oemvfacben fonnen. (a) Mein, tok mit’ pkid) feb en merben, ba§ mebet’ bet) bet’ iHStebetaufgab pon ben ©cbnen beč ^aifer^ nocb oon tbm felbjf bet) bet $3et’let* f)ung beč #et’§ogfbttmč an^ainbavben eine3 šKucffallč ge* badjt motben : fo feben mit aucb nic^t ein, mie bet |t ficb bdtte ootjMen fonnen, bač Stuffeben, menn jv ma I 263 mdi etue$ p bcfovgcn getoefrn fratre, buvc5 t>ie blo0e f^erfcljroetgung t>iefc^ «£>er£Ogti)um3 in tem 2e0enluiefc^ p oetmetben. (£$ tm* ja t>ic š8ele#mutg auf offentli^ djen dltid)$ta$ m* fo vneten geugen gefdfrfjen. 2Bfr Mjaupteu i>af;er, &<$ £>te 3Bietwaufga& tnefeS J&erpg* tf)um3 gleid) nad) £>ei* £klef>nnng auf t>ev ©teKe., bet>oc ttod) bet £el>eni>rief aučgefetfiget n>ov£>en, gefd)el;en ift; Cb) unb glauben alfo, bajš eben befifregen fuv ubet* fju(?ig iefunben frovben, in £>em £el)enbvtef beflen bung p madjen, frctl eS nunmel)v fuv t>ie ©61)ne beg 55aifer$ in t>ev iljat eben fo oid frav, alg to dve i fym\ bag #erpgt£um uid)f oevlieben frorbetn (a) Ex hoe Princi pum con fen fu col ligo (fdtjteibf P. Fr oh eh nad) beti torangeful>rfen futfurfllidjen ^etttlltguncičbriefim c. /. p.86.) RudoLphiun filiis Alberto & Rudolpho Ca- rinthiam quidem cum An Pri a & Styria contulilTe, fed excepilFe ejus pofFdfiouem cum refervato p o Plimi mi jure, deftinato jam Meinhardo, eni Carinthiatn quafto poft anno imperdret. Unde fačlum čredo* ut in diplomate, guo reipfa folenni ritu an. 1282 . 6 . Kal. Jantiarii anno •Regni d e cimo Augufite filiis fuis Alberto & Rudolpho AuPriam, Styriam &c. contuliffe fe profitetur, nulla illic Cariuthite fit iujetta mentio, & ad declinandam etiam tot ducatuum in domum fuam derivatorum invidiatn, Cb) (gd ifl and) 1)1 etati um fo meniejet ju jmeifetn , alg fie an* fonft bič babin ben Si tet ton biefem djetjogUjuni, gldcb mie ton ben ubtigen §ueflenff)umetn, geitig gefubref f>a» ben tnurben. 9?ttn abet ifl ton benfdbett feine einjige Ut* funb mit btefetn ^tfel totljanben; fonbetn fte ncmicn fic[> butc§* 264 &urd(>c)ebent>3 nur 4et*joge ju in ben befldffigfen oftcrmcfjtfdM 35 rim'(egien feinm mibevn ^ifel; mie mir unčen §. 209. fef>cn roccben. §. C C11T. <§o biel nun abec aucb ben i>orgeblidj rorbebaltenen Stucbfalf betrift; fo miffen mir $mar A bag mir burcb bte SBtberfprecbung beffelben eine $?einung be{ireiten A t>te bereit^ gemein gemorbetn Meiit A ba folc^e er(I unter ben jungern ©efcbicbtfcbreibern ftcp erboben; unb bep fetnetn ein^igen ber dlfern etmaš basen sovfommt; 00 biefeibe aucb mit feiner Uvfunb im minbefien unferftit§et mirb; mol;! aber bagegen in bem Sefjcnbiiefe, mornit ^aifer £ubmig bcr IV. im 1335- nad; erfefebenen mannlid;en (Stammcu 93 ?einbarbenč ben bamaligcn #er£Ogen mm §nbred;t unb £>tfen bie* #er&ogtbum serlief;, attčbrucHicb entbalfm i|b , ba 0 ber jbaifet ibnen folcbeč alč cin / ibm unb bem šKeicb/ crlebigteč £eben gegeben babe; (K) unb ba mir cnblid) uber alfeč biefeč nunraebr aucb ben solijldnbigcn £eben* brief f>aben, momit ^aifer 9 ?ubolpb im ^af;r 1286. Cčeinbarben biefeS #er£ogtbum eeriiefje; in bemfelben aber son eincm »orbebaltenen Dtucffatte nidjt bač min* be(le i« ftnbm ifl; (c) fo lajfen mir jebermann felbft bmtt Seurt^eilen , ob enter folcben SReimmg, fo &emeiit (te aucb fep mag, be^upjltdjten fep. (a) £)er erfa, ber mfttei QBtffen<> D tefe ffletnung ge^et, ober auf Die 23 afjn gebradjt ()at/ tff GuiUmanus in betn SDtanuffript fetner oflerreidbtfdben ^)tflorie. 0c f$teibt m bevfelben C mte P. Steyerer Comment. ad res Alberti II. p . 82, Oenc&fet) Tom. L p. 329. Igitur 11011 folum ex com. pafto inter utrumque Ottonis & Margarethie avum, Ru> dolphum Csefarein & Meinhar-dum Carinthia: Ducem, Otto Carinthise ducatum fibi & pofteris vindicavit, fed legibus quoque Romani Regni , quibus a principatibus fsemina: excluduntur, & Carinthiam ea eonditione Meinliardo Ru« dolphum tradidifle oftendebat, ut nulla deinceps ab eo mafcula prole fuperftite maribus Aiiftriacis flla cederet. ©etn fobann P. Steyerer l)inju fe|ef: Habeo tamen Rudol- phi I. diploma, quo Meiiihardum Carinthise ducem no- minavit, fcriptum Augulhe Vindelicorum pridie Cal. Februarii anno 1286. Unb ba n bi^cctuf ben bon un$ fc&on oben §. 200. not. b. nnijejogenen Stnfang biefeč £ef)en* briefč anfu^ref; fo fč)lie§t ev: Conftat hinc Auftriacos fe 11011 modo Carinthise dominio abdicaffe, fed ex prudentia quoque ac sequitatis regulis immunitati fira confuluiffe, fi abdicationem tam aniplam ac oninino gratuitam reftrin- xerunt ea eonditione, ut Meinhardi progenie fublata eo rediret pofleffio, unde venerat. (b) Noverint igitur prafentis setatis homines & futura Cftnb bie OBorfe biefeč Sefrenbviefč) quod nos pura fidei ac praclara devodonis infignia, quibus illuftres, Alber- tus & Otto fratres, Duces Auftrise , Principes, & Avun- culi noftri diledli, nos & Romanura Imperium veneran* 11 tur, s66 tur, ac obfequia frudtuofa, quae irobis & Imperio exlii- buerunt; clarae noftrae njentis intuitu limpidius intuen- tes, ipfis videlicet Gttoni & Alberto, Ducibus praedi&is eorumque haeredibus , Ducatum Karintbice ex nune no- lis £? Imperio per mortem iUuJiris Henrici quondam Du- cis itidem avunculi nofiri dile&i vacantem , cum omnibus & fingulis comitiis , advocatiis, ac dominiis, nec non judiciis, mutis, theloneis, monetis, nemoribus, & fil- vis, & omnibus juribus, ac bonis feudalibus, ad prsedi- čdum Ducatum Karinthise pertinentibus , quocunque no- mine cenfeantur, contulimus, & conferimus in feodum. SDen ganjen 3nnl>a(f bcflelben fann man nadjfeben bep an* gejogeneni P. Steyerer p. 84. (O $ian ^6efcF>c btefen Beben&vtef tooHen ^nnfjalfd m ber boli* fidnbiaert fontc)ltd)en SSeanftmfuncj ber fuv&apertfc^en fpvuc&e p. 386, not. a. §. CCIV. fanben bemerfen ttrn fo rneljie f«r nof^menbtg, alč bterauč beteifč cm an&erer nid)t gerirtgerev 2fntfjum ftd^> evgeben \)$X 3ftan joill ndmlief) peifein, ob ^er^og Wo red)t (bem in gieid)* folgenbem 3 at)te 1283 . burdj cine neue faifevlicf)e 23er* orbnung, nrie m fel)en tperben, bie Dvegierung b a t^m unb feinem £5vubet jnfammen oevliebemn £dnber gan§ ailcin t|l šngetbeifet ioovben,) fogleid) in ben $3efi§ bev $mei) Ic^tern Sanbfcbaften gefommen fep ; oba* ob er, unb nad) if)tn fcine €rben, nid)t »ielme&c fraft beč evof* iaten 23ovbef)a(t£ bon bloden $ifd, unb bi? 2in # ivavt? H 267 i»arffd)«ft auf biefe Sanfcev gefjabt fcabcn ; biš ba§ ibnem im ^abr 1335. mit bcm *Oev£pgfl)UM ^mmt&en bev ba* mit »erfnupfte gt#fe £l)eit bevfdben ^uftel, unb fte enb* lict) aud), nad) bem unbeevbfcn Sobfatt žtllirccfrt beč 1 V S 0 vafen »on iprol unb 0 oi'š/ bag ubvige »on Sfrain, unb bet SEBinbifc&enmarf, »ermog €i’bboertvage be^ 1364. aft im 3al;r 1374. uberfommen; unbba? burd) beu S5e(t§ biefe v Sdnbev mit bem ©genffium »oi* lenbs »eveini&et Ijabett. 00 (a) Poflederitne Albertus L Carniokin & Marehiani Vini« domin, an folo titulo , & jure refervato gavifus fit (fd)l’etbf P. Frohch 'm Archontol. Carintb. P. JI. p. no. betu o ul) aubere fohjen) deeidere non aufim. Sane polt- fjuam anno 1286- die 1. Februarii Meinliardus antea Ty- irolis & Gorilne Conies dux Carinthias renuneiatus e fr, atque iderii fra-t-reni finim Albertini! II. Gori tise. Comi- t; m, Palalinuni Comitem Carinthiae, fi Anonymo Leo- bieiifi Fides , Fdenni ritu conftitiiit; certa Fubinde do- cumenta occummt , queis doeemur : Labacum & Car- niole magnatu parrem Meinhardo dtici , Marchiani vero Vinidorum, & Motlingam eum portione meridiana Iftrias Alberto II* Comiti Goritia; & Alberto III. & IV. Gori- tianis deinceps fuiffe obnoxias. Has Marchse Vinidorum & partes litri te ex Merania hasreditate poil Ottonis II. Ducis obitum anno 1248. Goritiani acceperea at c um Carinthia Meinhardus accepta fratri Alberto contulit Palatino Carinthiae. Nonnullas allertorum probationes Pub- jicio. Anno. 1236. Albertus II. Conies Gori ti te Fradni- cenli in Carniola Carthufiae immunitatem a Vedligalibus krgitur in iis locis, qn^ ad mare Adriaticum procur- U 2 tuntj s68 || Kslj£ runt, & in Marchia Vinidonun. Ita P. Mardnus Bauzer S. J. Rerum Noricarum & forojulienfium Lib, VI. n. 7. in MS. Eodemtefte, eodem Lib. VI. 11.78. anno 1325. Albertus III. Alberri II. filius Comes Gorki® Pifini iu Iftria cum Nobilibus Iftrianis fu® ditionis, conventum ce- lebrat, a(que cum Patriarclia Aquilej® Parano Turiano cumque Venetis de limidbus Iflrije folemniter tranfigit. Sed & antea 1303. Albertus II. Comes binis tabulis, quas in tentamine Goritieofi chronologico adduximus, fe pof- feffiones in Iftria, in Carft, in Marchia (Vinidorum) & in Carniolia habuiffe declarat. Albertus quartus Comes Goriti® anno 1364. Vienn® die Jovis poft S. Patronell® cum Auftria ducibus mutua, in cafum mords fine h®rede fucceffione padla init, queis Albertus Comes, Rudolpho, Alberto, Leopoldo ducibus cedit Goritiam, Iftriam, Met- lingam, Lontium, & Palatinatum Carinthi® certis condi- donibus. E contra Rudolphus dux fe obligat ad folvenda Jud®is debita Alberti Comitis &c. Tabulas integras vi de apud Antonimu Steyerer S. J. Commetit. pro Hill. Al¬ bertin. p. 399. Vi horum pačlorum, ut opinor, mortuo AlbertoIV. Goridano anno 1374. Iftria & Metlinga Au- Hriacis ceffit, eafque Carniol® tune unitas fuifle refert Baro Valvaforus Lib. X. p. 258. ex notitia provinci®. Porro anno 1365. Albertus IV. Goritias Comes incolis litri®: & alio diplomate Marchia: Vinidorum & Metling® privilegia comprobat. Utramque chartam refert Lunigius Arch. Imp. P. Spec. Cont. I. Tom. II. §. IV. n. n 8. a pag. 195. ad 198. H®c atque fimilia mihi perfuadent, ad Au- ftriacatn domum litri® partem cum Marchia Vinidorum, re ipfa, & integra pofleflione non nifi polt morfem Al¬ berti IV. Comitis Goriti® (ex pačtis an. 1364. initis) anno 1 374. 'tranfiiffe ; tametfi titulo Carnioli® & Vinidorum @ 269 jam inde ab'Alberto I. gauderent, ac dein pnedia fortaffe qusedam in Iftria & Metlinga pačfis, pignore, vel era- tione obtinerent. Certiora fiunt hatlenus dičta per diplo¬ ma Friderici III. Augufti, quo dato Labaci die Mercurii ante Dominicam Reminifcere in quadragefima an. 1444. confirmat privilegia Metlingenfium , & Marchae Vinido- rum, ac profitetur eas terras ab Alberto Comite Goritiae bonae memoriae ad Auftriacos princi pes Majores fuos, at- que ad Te elfe devolutas. Liinigius R. A. parte fpec. Corit. I. Tom. II. Meinhardum porro ducem Carinthiae, in Car- niola fe principem attamen fine titulo illo geflifTe pneter alia oftendit diploma, quod exhibet Baro Valvafos Car- nioliae Lib. X. pag. 235. Eodem Meinhardus dux Carin¬ thiae, Tyrolis Comes Tridentin. ac Brixuenf, Ecclefiarum Advocatus eximit Caenobium Freudentlial a mutis quibus- dam ac teloneis in Rupp & Halle datum Lagbacli die VIII. Februarii 1288. Poft Meinhardum filii ejusdem, uti in ferie ducum Carinthiae dičhim eft, Carinthiam re- xere, aft etiara fine titulo Domini Carnioliae : quod eo ti¬ tulo uteretur familia Auftriaca, cui cognata ftirps Mein- hardi multum debebat. Filiorum Meinhardi poftremus Henricus an. r335-. die IV. Aprilis extinčlus eft, nullo filio relifto, fed filia Margaretha Maultafch conjuge Joannis Henrici, filii Joannis Lucenburgii Regis Bohe- miae. Eodem anno Ludovicus Imperator Alberto II. Duci Auftriae & Ottoni ejus fratri, ducatum Carinthiae confert, cujus ipli poffefiionem capiunt, atque una majoris Car- niolae partis.potiuntur, quae cum Labaco urbe, Carinthiae ducatui ad id ufijue temporis conjunčla legebatur. Atque adeo ab hoc anno 1335. Auftriaci Principes, titulum Do¬ mini Carmblse pleniore cum polleffione confociarunt, Goritienfiam tamen comitum portione in Metlinga & Iftria 11 3 nondum ® 7 ° 0 nondum immmuta , uti pater ex diplomate anni 13^5. quod ab Alberto IV. Gor iti £ Comite publieattim indica- vimus, poft cujus obitum Auftriaci pleniffime, quantaeft liodie, Carnioliam poffediffe videntur. ccv. mm aha cbett fo ungegvunbet, unb fr* rig ijt, ergkbt ficf) unmiDeffpred)Itd) auč Dem namlidjett £ebenbriefe. etflatet namlicl) Det $aifet Dartnn au& btudltd), boji an 93Jem(>arbcrt burd) bie ib m gefcpebette fSerteibung bcč J£)erjogtbumS jftlrntben niebt baš min# btjk SKecbt ut bot Šanbcm jtrain , uub bet toinbifcbcn S9čatf gebtcben fet;, fonbern^tefe bepbe £aubfcbaf # ten mit allcn ihteti gugebotunscu fe^oi;!, mt ec e£ j ti* neti @o|nen feb on langft ju Sfugšbnrg oeruebeu, ak> aueb mit allem bem, n>a$ bie oo.igat -Oetjoge poji št-m* tben batitm gebabt babctr mogen, bet; fmem 0ol;ne 5ilbred)tcn, tmb bejfen iftadjfolgmt frejj ju oerblcibcn baben, unb fS&dnbar&eti, noči; femen €rbett l;ictauf bet minbe^e Sinfprud)/ eč ja;, unter n>a$ far eiucin £itcl c$ immev toolle, gebubreu , biefelben auel) ju beittec g,cit pon bem (gigentbum bet ^)evjoge pon Defierreidj getrennet metben follett. (a) Unb ff;ut nid)tč, ba§ 3fteinf>arb unb beffen (Srbcn oont 3a^re 1288 , aud; ned) een altern gciten bet, (otrobi m ibranv alč in bet toinbtfcben perfe^tebene, aud) lanbečbctrlicbc 3$eftj)ungen gebabt W ben ; barm btefeč toaten nur einjele (Stutfe, n>eld;e biefelben nicbt alč #erjoge pon ^acntbcn, fonbern, n>ie Sfteinbav&enS 23 ?ut>es, 0 i'af Stfbvecbt £>ev II, tmb befen beri/ al$ ©rafeti sort ©013 unt> St)rol befefien baben. £)tefe čamen freplid) and) / nad) unbeerbten Stučgarrg biefer ©rafen, auf bie Jper^ge »on £>efhrreid) im %af)x 1374, abev feinečmegč megcit beč -Oer^ogtbumč ^drntfKtt, nod) fvaft eineč »orbejjaltenen Stutffatlč, fonbevn bermog befonbem', ccft im 1361, imb 1364, enucbteter ISatrage. (b) (a) (gg Ijdjjt ndm(tcF) unfer anbern in bemfetben : Sed ne ex infeudatione praedičta , inter prsefatuin Albertum fiViura noftrum, fuofque fucceiTores, in Ducatibus, five Douii- niis fupradičlis, ex una: & jam dičlurn Meinliardum Du- cem, fuofque fucceiTores in Ducatu Carinthise, ex part« altera, ulla impofterum diffenfionis materia valeat fubo- riri, tam ipfi Alberto, quam difto Meinhardo, ac fuc- ceiToribus eorundem in perpetumn taliter providemus, lioc expreffius atteftantes, quod ex collatione Ducatus terras Carinthise, per nos ipfi Duci Meinhardo nune fatia, eidem Meinhardo, vel fuis fuccefloribiis in eodem, nul- lum jus penitus in terris Carniolise, & Marchise Sclavo- mese , qme vulgo OBinbtfdj^atcl) dicitur , aeguiratur, quin poti us diete terrse, cum lninifteriaiibu«, caftris, ci- vitatibus, advocadis, pnediis, ac esteris fuis pertinen- tiis univerfis, libene apud filium noftrum prajdidlutn, fuos- que fucceiTores remaneant cum orani juriš plenirudine, ficut eidem per nos jam pridem apud Augufi-am, fceptro noftro regio funt collatse, falvis nihilomimis ipfi Alberto filio noftro, fuisque fuccelloribus univerfis, caftris, ci- vitatibus, minifterialibus, ac casteris bonis, & juribus, quocnnque nomine cenfeantur, fi quas, vel G qvx in dittis 2J2 H didlis terris Carniolae, & Marchis Sclavonics ab olim Principes, five Duces Carinthise , quocunque jure, vel titulo polTederunt, ad qu£e didlus Dux Meinhardus, fui- que TuccelTores nullum omnino juriš, aut fadti refpedlum habebunt. Ducatum quoque terrse Carinthis Dux Mein¬ hardus, aut fui hsredes cum omnibus illis juribus & lio> lioribus pollidebunr, ficut ipfum Illuftres quondam Bernar- dus, & Ulricus Duces Carinthia;, Illuftrium virorum Leo¬ poldi & Friderici Ducum Auftrise, & Styrise temporibus polTederunt, eo tamen Temper exeepto, quod u quas ci- vitates, caftra, bona, vel jura, (juocunque nomine cen- feantur, Duces jam didli Carinthias in terris Carniolise, & Marchise fupradidlis, ficut prasinifimus, tenuerunt, falva, & integra filio noftro Alberto, ac TuccelToribus luis re- maneant, & ab ipTo terrarum fuarum dominio nullo un- quam tempore fequeftrentur. (b) Q3on bent beg 1361. fdjreibf ©raf Coromni Cbron. Gorit. p. 391. aug bent Sleperfotium beg Taiferlidjen foniglicljen Slcdjtbg: Cum Mainhardo Comite Goritice Ru- dolphus Auftriacus nova padla iniit, ut fi ipfe Meinhar¬ dus Alberto fratri (qui prolibus deftitutus erat) fuperftes fuerit, ditiones Alberti obtineat. Si Meinhardus ante fratrem Albertum abfijue filio decelferit, tum Aufiriaca domus Alberti hseres efto. ©en bom 1364- fanti man bep bem P. Steyerer c. 1 . p. 399. feineg bolien 3 nnfja(čg nacfjfeijen. (£g ibtrb in bemfelben bon ©raf Slibrec&fen bent IV. auf feinen unbeerbfen ‘žobfall bent dpaug Dejlerreicfj bie <0orj, bie $11 bie kevvftf)erfc^rte6eti / babet) abet roebet $cam£ nodj Der < 3Binbifc&enmarf gebadjt rnirb / jum tlaun $enn* jeicben , ba§ enfrceDer biefe ^errfdjafren gar nic^f ju biefen bepben Sdnbeen geljoref f>abw , ober ein fo anbereO nur etn* jele ©fucfe berfelben roaren. §. C C VI. Sftad) t>oftbracf)fet\ liefj bet $aifer 35e* feijlčbriefe att bte ©tdnbe »on .Oeffemidj uttb ©teper aučfertigen, ba§ fie feinen ©bljnen / Ittbvedjt unb 0iu* bolpljen t ak if)i'en vesten £)erten unb ^evjogen, mit aUev fdjulbigen šljverbietung, Sveue, ©eftorfam unb Un* terfbdnigbett gemdvtig fepit fodteti* €r liefj babep mit cinfTtc^en / ba§ er betffelbert gebad&fe #er$ogt&umer unb gdnber, al$ i&m mb bem šKeicb evbffnete £e£en berite* ben Ijabe. Ca) 3£omit bann bie SEfeeinmtg oon fi<$ felhfi btnmeg faKt/ mit bet man ftdj uorljin fo lange geit betra* gen Ijat, ba§ bet $aifer biefe Ždnber fcinem altern ©oljne auč etnent €rbrecl>te fetner ©emabltnn ^Ufabet^ x>erlieljen i)dtte. (b) (a) Cnm nos (fagf bec $aifer) accedente confenfu libero Principum venerabifium & illuftriutn , in eleftione Roma- norunt Regum & Imperatorum voces habendum vacantes nobis & Im p eri o terras, feu ducatus Auftrise & Styri» cum fuis dominiis, honoribus, juribas, & univerfis nti- litatibus, quondatn ingenuis Leopoldo & Friderico dud- bus ipforum prindpatmim debitis & confuetis, illuftribus Alberto & Rudolpho filiis noftris Kariffimis, & haeredibus eorundem contuleriraus, a nobis & Sacro Romano Impe* m m rio 274 S rio perpetuo poffidendas, & eos inveftiverimus fceptrc regio de eisdem, ut declarant plenius privilegia fuper ipfam collationem tradita & confečla &c. ©te ubrigen gormalten febe man trn %nfyange N. 107. ©až ©atam aber laufef ju SnDe Deffelben Auguftte IIII. Kalend. Febr. Indičl. decima anno Domini MCCLXXXII. Regni vero / noftri anno decimo. -^Beldjež aber fic^ec feljlerljaff tff; Dann Da Dte meiflen fucfurflltdjerk ©mDtlligungžbriefe erjt in Den Slonafen Siugufip, tinD (September, unb Der 2 e* Ijenbrief nodj fpdter, ndmltdj ju (žnbe Dež § 9 lpnatž ©e» cember Dieg 3 abrž aužgeferttgel morDen; tole mir foldjež §§. 197. unt> 199. gefe&en Ijaben, fo Pan n Det ŠŠefeidžbrtef unmoglidj fdjon IIII. Kal. Febr. Dat? tfl, Den 29.^duner Dež namlidjen 3af)vž ergangen fepn; fonDern mujl entroebec anftaff IIII. Kal. Febr. Ijeijlen IIII. Kal. Jan., momif Der 29. ©ccembeu biefež ijerauž fommt, ober Dem MCCLXXXII. nodj ein I. bepgerucfef rcerben, voeidtež alfo auf Den 29-3;dnner 1283. au^fief. (b) 9 ?tdjf alletn aber btefe, fonDern aud) aUe ubrige SOletnun* gen / Dte man burdj etroeldje 3 a&rfjunDerte Pon Dem fKecfjtž* ftfd Dež ^atferž bet) Dtefer 33 elel)nung geljegef, ftnbntdjf mtnDer irrig. 5Btr ijaben in unferer ©iffertation : Demon- ftratio juriš fen tituli quo Imp. Rudolphus Habfpurgicus ufus eft, cum eveftus ad culmen Lmpeni Ditiones An- Itriacas ab Ottocaro Rege Bohemiae, earutn tum poffeifore, Imperio vindicaret, eafque inde in comitiis Aug. Vind, celebratis An. MCCLXXXII. filiis fuis Alberto & Rudol- pho in feudum concederet, Diefelben fammenfitdj mit Den etgenen ^Borfen tiger Urigber angefufget, unb uberall Den UngrunD Daoon mir Urfunben, unD anDern umniberipredg (icDen 33 eroetfen aufgeDecfef j auf, Dte tPir unž Daf)er bier •^urjejaiber bejogen Ijaben tpolien. §. CCVII. 275 J$žr %..# §. ccvn. Unfereinfteng erliejj ber aifer bie ©tdnbe m bie? fem ^anfcat, ber if;m unb bem ?Heid) gefcfjmornen ten, unb bob jugreid) aiie šprioiiegien unb Srep^eiten auf, bte er ibnen biti unb mieber bagegen ertfeikt batte. (a) 2)iefeč le^tere beeraf ^auptfac^Hc^ bte @fdn? be beš £>erjogtbum$ @teper, mtb bie @tabt $ 33 ien it? £)ejlerrctcb; geftalten ber $aifer t>tefelben, unb jmat bie crfiercn im 2fcbr 1277/ bte @tabt ’ 3 ien aber im 2fob£ 127B. mittelft 33erneuerung tl>rer ^>rioitegten bergeftalt in feinen unb beč 9tetd^^ unmitteibaren ®d)U£ genom? men, ba§ fie ju emigen geiten in bemfelbeit x>erbletben fotiten. (fr) S)a fte nun mieber ben ^)erjogen unfermor? fen morbett, unb bod) bie minbeffe @pur nid)t oorbcm? ben ijt , ba§ ein ober cmbern 3 DfiK’iič eine £Jefcbmerbe gefubret morben mdrc; fo ijt ju oermutben, ba§ bie Suenjfberren oon ©tcper nad) ber, i!;rem ^)rioilegium bepgerudteu j^iaufel, fetbjt miebet um einen ^)errn unb #erjOgcn gebetbeu i)aben. (c) Unb fo oiel bie @fab£ 2Bien belanget; fo ^atte biefelbe um fo tueniger Urfacb^ ftd) bagegen ju befd>toeveu; ba ber ^aijer ftd) ju £ nbe if>ret ^Orioilegim nicf>t unbeutlid) oorbebielt, mit ben? felbett allenfaltč šlbdnberung ju ma$)en. Cd) (a) N011 obfhntibus quibiifcimque jurainenris (bet §t e$ ju 0it>e beč ndmftdjen '« 8 efe()fčbriefč) nobis & Imperio per vos prseftiris, qus prsfentibus relaxannis, & literis binc inde datis , feu privilegiis omnibus eouceifaruui vobis per nos, quarmulibet libertatuin, m m 2 (b) Nos 276 S (b) Nos attendentes (fini) bte bteffaHigen ( 2 Borfe beč fev$ in bet/ oben §. 157. not. a. betti $enogffjum »ctncucc* fen l*anbl>anbbcfle} immenfam fidem & devotibnem lince- ram, quibus minifteriales Stj^rise fupradi&i, jugum op- preffionis & injuftitise decliuatido. Otuod Majeftatem no¬ ftram & Imperii enorraiter offendebat. Noftrum & Itn- perii juftum & dulce domini um totis affeftibus funt ain- plexi, univerfos & fingulos, tam minifteriales quatn c£- teros in eodem Ducatu Styrias conftitutos, fideles nortros fub noftram & Imperii recipiinus ditionem, ut non niII a nobis Imperatoribus & Regibus fuccelToribus noftris, per- petuo teneantur. Uni? in Dem, bec ©fabf 2Bien (tt>ie trne oben §• 169. gefeljen baben,) oerneuerfen ^rtoifegtum betjjr eS : Dičtam civitatem & cives in noftram & Imperii Ro¬ mani perpetuo & irrevocabiliter recepimus ditionem. Sic ut amodo in noftris Regura, & Imperatorum, fuccellb- rum noftrorum manibus teneantur. Cc) 2 $ laufef ndmticb bte €faufel alfo: Si autem prsediČlorum Minifterialiutn Styriae favorabilis inftantia noftram pro- videntiam pulfaverit, & eundem Ducatum de manibus noftris, & Imperii alicui Principum, quem noftra vide* rit dignum ad hoc fublimitas, porrigamus illum ad hu- jusmodi principatus honorem curabimus exaltare, de quo pars majorj & melior minifterialium terne, nobis duxerit confulendum. (d) ©antt c 6 fagt bet $aifer allba: His omnibus & fingu* lis gratiis & privilegiis civitatem & cives Wiennenfes ex noftrse benignitatis munificentia taliter infignimus, ut nulli prorfus hominum liceat, immutare quod fecimus, aut quod ipfis conceflimus , falva tamen mperiali pote¬ pate; qute juriš vinculis non ligatur. §. CCVIIf. Ho* s Ho* 277 §. cevni. 5)iefeč ptgegen ftel t>en gefammten ©tdnben bet)* ber #eršogt£umer befc^merltc^ r bag fie nunmek £t»et)en jfjerren bienen folften. ©te (Mten takt’ bent $aifet foldbeč untert&dnigft »or, un£> batl;en bcnfelben, bie Hut ber j£)er&og Sflkecfjtcn alltin $u$ueignen ; meldbeč ber $aifet and) in fo meit tf)at, t>a0 er fof»o&l auč »dter* licfjer, «1$ kr, bep ber 23ele£nung gebacbter feftier ©obne, mit ©nmittigung berfelben, jldj aučbructlicb t>orbe^altCtf nen ffliac&t, ^roifd>cn bettfelben folgenbe £aušorbnung erric^tete : ba§ Jper&ogr SUbredjt , unb beffen mdnnlick ©rben bie, tf;m unb #er$ogen Dtubotp^, gemeinfcbdft* !icb »erliekne £dnber gani attein fjaben, bagegen aber, ftjctm CKubolpij inner »ter Zabreti mit feinem $bmgreidje ober anfeljnlicben Surjlentbum »erfef;ett (ep murbe, f?e bemfelben, unb feinen €rben, »on fblc^cr gett an, cine ©ttmme ©elbeč £u entridjten , fcbulbtg fep, bie entme* ber »on bem^atfer, »a&renb biefer geit fčlbft, ober faU$ cr »orber mit Sob abgtenge, »on ben, »on ii)m ernann* ten »ier ©d)ieb3mdnnern beftimmet merben, unb baf ^ nicbtš bejtomeniger , t»enn ber mdnniidje ©tnmm #er* §og StlbredjtS aušgtettge, alle befagte Sur jtentbumer unb gdnber 3iubolpl)en , unb bejfen ekligen €rben fretj $ufatten foliten. CO Ca) ©te Urtunb frieoon felje man im 2 fnlpnge N. 109. QJon biefer ^aučorbnung tft o|>nfef)f6ar ber irrige 23 eric&f cr?lef)ži „3dj f)an ber ©une jmcn „'2Ban bero 'žaiienr irem Sannf / ',©)t’atn / ©bernfeu (£>efterreidj ) unb ©fepr £anbe „©o lol einer viperr roerben, „ 3 )o fol »on ©djtpebtfdjer ©rben //©er anbere gurft beiifen. *,/ 9 Bon beffeiben 8anbeP Craiflett z/ 93 iog et ob ne ©ct)am //^Bol)! gebaben §utften 9 tatu ,, ‘SBelcbeč brniacij nic&t toent^e, fomobi a!r* a(P neuere ©cbrifrfteUer (Deren mir ein unb anbere ob e n §.199. not. a. analogen baben) nocb irriger auf bas ganje bperjogfbum ©cgroaben oerftanben ; unb Daber fd)reiben , Der $aifet bdrfe feinetn direren ©obne Silbrecijf Degerreicb unb ©teper, 3 u»bo!pbcn aber bač <£)erjogtbum ©rbroaben perlicben; Da bocb Diefeč lezete #erjogfbum bereiič im Sabe 1268. mit bem ungiucflicben , unb unbeerbfen ‘žobe «£)erjog Conrabtnč boilig jerrijfen, unb ntcbf mebr bcrgeftdier roorben. ,>2llfo ,/fcieI (fcbretbf Ronigeljcfett in bet elfafiifdjcn 2Svo nit f ,p. 430.) bas *C>eiiPsrl)um ©cbmaben an bab 3 eet 4 ). * 5 //©a unferjobe ficb jcber £>err, Der £ 3 šfcbof t>on ©frag* „burg $agenan>/ ©bebeitn , Djfenburg, ©engmbacb, unb „€oiinar unb Pie! Burger unb ©Stfer. ©affelb bet audj „ber Sftarggraoe »on Ogaben, unb Der oon SBurfenberg ,/Unb anbere ©rafen in ©d)waben, bie namenf bie ©fefr ;/ unb 8anf/ bie in gelegen roarent. * * Sag fein ^Jerjogen „bo mart; unb baffelb $;erjogtbum etn ©nbe nam.,, ?itcbf» blieb Daoon in faiferite&en .fbdnben, Dahn aiiein bie 8anb- oogrep 1 S 279 - »ogtep tu @cfjt»aben; bte abeu ertf untet tem $aifet < 2 Sen* jel im 3af)i* 1379. an &ie |)ecjoge »on Dcjterreicb pfanD* n>ei* taro; trte foldječ ber 5>fant)brief in $uagev& 0fyttn* fpie^el Lih. UL c. 10. /.359. toetfef. §. CCIX. @oIcf)ergeffaIt nun batte unfer 6fterrefdbtfčbe^ 3 n # terregnum, nacbbem eč gan^e fedb^ unb brepflig 3ubve unb baruber gcbauert, etn (gube; unb fant nur nod) auf bie (gmeuetung bet $)ri»ilegien unb gret)beiten an, t»eld)e bie »origen J^er^oge unb inerten biefev ganbet, and) bie gdnbet felbft, »on bendfaifern unb romifcbett ^ontgen »on Seit p 3 ett betgebtacbf batten. €3 »erfugten ficb p bern (gnbe unjerc neuen Jpet^oge mit ben 23 ornebmffen ihtet ganbe^berreu $it betu ^aifet nad) ^tbeinfelben; unb legtcn bemfelben alk Uvftmben, bie fte baruber »or Slugen; namlicb ben gr et)beif 3 brief d^aifer J£)einricb$ beč IV. »on ro,58, ben bcč J^aifer $riebrid)č beč I. »on 1156, ben beč rbmifcben ^ontg J£)eiuricbč »on 1228, unb ben beč dtaifer Šnebricbč beš II. »on 1245 , mit £Mtte, ibnett folcbe p bcfiattigen. Set $aifer Tfat eg aucb mit ginmiOigung bet gefammtett ^uvfurjten, unb »erneuevte ibtten fot^anc Sretjbettčbriefe bergejklt, ba§ fte £>e»fclbcn fid) in allen il)ten ganbetn, bie fte beteitč batteu, unb and) funftig uberfommen mutben, ftch fob len gebraud)en fbnnen, a\g maren fte ibtten felbjl gegeben morbeu, mit bent meitern 2$et)jp, bap, t»ann etroa cin# obet anbetet Sltfifel / obet aud) alle, mit 0eiegenbeit beč $omnen folc&eč feinečmegS fotFte fcfjabltclj fepn fonnen. S)aS diploma bteoon ifl gegeben $u 9?&etm fclbm bcn n.^unp 1283. 00 (a) ©fetdjmie im Saljc 1664. 'alle ^ctotlegten beč buvcfc* Iduc&rtgften Srjbaufeč Oefterreidp auf fatferlicM 2fawrlan* gen pon ^uematnj pon ©tucfe ju ciffen. ^XBir lic* fern fo(#e tm llttljange N. 109. auP &ornecfeno tjifiovi* Stnjei^e btefer ^3ctot(egien , bet’ feinem < 2BevPe: iibcr aUce, tuamt es ttur untt, bač ganje laffen, S Hsljs m 91 a $ t x a 3 gu t»em 5- CII. Not. c. SDctfj foI$ergeftaffbie bepben ^fafjgrafen am 9lljein/unb $er* goge in SSapern jroep befonbere ©fimmen, bie eine roegen unb bie anbere roegen 33'apern gefubref baben, ift tmferč (£rad)tenč um fo merftpurbtger, ate baburcb bie fi> lang befiritrene $ragc bes beutfdjen ©faatsrecbts: £>b bie ben ^Jfaijgrafen am 9 U)ein, unb ^erjogeh in 33apern Pon aftccoper gebubrenbe ^urfltmme farnmf bem €rifrudjfefrenam» fe auf ben pfdijtfc^en, obet baperifdjen Sdnbern baftc ? pon felbft fidj aufbebef. ©ann eS erbob ftcb biefelbe ju $tnfang bež p&rigenl^abrbunberfS jtptfdjen benQ3aperifc& 'unD^Jfdi* jifdjcn fKdtben olbe»t , unb Jretjerm bioS auef bem irrigen ' 2 Baf>n / in meid)cm fte bepbe roaren, baf? bie gcbadj* fen ©ebruber nur bie einjige, in ber angefubrfen Uvfrunb Pon i§. Sftap 1275 . ertpdbnfe ©fimme rnegen bes $erjog* fbunte ^Saperngefubref fjdrfen, unb feiner ftdj einfalien (ief, ba§ nebft berfelben ^faijgvaf Subtpig nod) eine anbere befon* bcrctpegcn ^faljgefubref {>abe. ^Biebann baberfomobl fte, ate «tucb biejenigen , roelcbe nad) ibnen biefe ©frcitfrage bič auf unfere Seifen forfgefe$ef boben, baupffdcblicb nur baru« bet ftrttfen: £>b Dčfo Illuftris Jperjog in £3apern, unb bernadj jugieicb ^faljgraf am SR^etn, ber SSafer unferec bepben ©ebruber, bie ^Ufffitnme, unb bat? {Jrjtrucbfefien* amf fcbon gebabf, beoor er nedj ^faijgraf gemorben, ober aber ob er es etfl mtf ben pfdijifcben Odnbetn uberfommen babe ? $tan befebe bie jmifcbeo btefen jmep ©elebrfen oom n n 3ai>r 2$2 ifl Sage i6n. big 1616. geibedjfeifen ©d&riffett jufattimen ge* Drucfd $u ^urnberg itn 3 abc 1675- unfec Dem c £irel : Re- prtefentatio Reipublicas Germani cae, feu Tračlatns varii de facri Romano-Germanici Imperii Regimine, imprimis vero celebratiflimas inter Sereniffimas Domos Bavaricatn atque Palatinain, olim jam fubnataj, nune vero cx parte recrudefcentis controverfia; de Elečtoratu Palatino , ejus« que annexis juribus. ©te aber nacfj ©etnoIDen , unD gre* (jetrn / Diefe ©rreiffacg big auf ttnfere Betfen forf^efe^et ga* ben , erjeglef Dec Idttge nacg Chriftian. Joannis in prsefat. ad Parei Hift. Bavar. Palat. p. 63. feqq. UnD Stugjuge bOtt berfcgieDenen neuerett ©Fribenfen finbef man in ttiofeve beuts fc t)en &t(uit8vecfyte Tom. 32. forcogl. p. 318. aug aucg p. 398. feqq. Oiegf nun abec enbiefenermaffen Fiat ant ge, Dag bon Den bepben ©ebruDern jtcep befonDere ©rim« men gefugref morDen ftnD; fo Fanti niemanD raegr jtbetfeln , Dag Dte eine mif Dem ©rjfurcgfefienamt auf Den ^fdipfcgen , Die anDere aber mif Dem ŠrjfcgenFenamfe auf Deti SSaperifc^en CanDeni, Dem 23 eftg nacg , gafrefe. OBie Dann eben fo in Den cb(T = unD dlfeften J&anDfcgrtffen Deg im ^agr 1282« jufam* men gerragenen 0d)u?nbenfptegel0, Deren eine auf pe quo vix aliuin ejus generis ullutn vel anticjuiorem , vel magis authentieum reperiri exiftimo, quoniam eo in- de ab Irap. Rudolplii I. temporibus ad Imp. Maximilianura 1. plerique omnes Principes Auftriaci propriis manibus atque oculis ufi funt. ) man in Dem Fap. XVev ben <£fyu* mg d)ifenfoU, augbrucflidj fiejt: Urttev bett Jleietifuv* fleti , fo i)dt ber Pfdeit3grrtfe »on Kine bie evfiett ©timrne, ant>ev Cim*/ unb ifb bes 3M(t)ee Crodgfe$* ge ♦ . Hfcjjt © hjt 28$ te . be»&e»$oge »ott Paupf in allen ©bitionen fmbet fi<$ jn>at fein .£)etjog »on šSapern, fonbern anjlaff befielbe« bec $6nig tn ^S^men an biefer ©fimme, unb bem ©rj* fdjenfenamte. SBarum abet ? 2 M im ^abc 1290. auf bem fKetcbStag |u Srfutt bač ^efirortuni biefer namizen @timme unb ©rjamfed bem $onig »on žSbbmen , Otto* fard ©oljne, unb iftadjfoiger, burcb einett redbrfid&en©prudj ( bep (Sclbnflett Conft. Imp. Tora. II, p. 85 .) orbendtcb ijt juetfennet raotben; unb alfo bie sanje bapenfdje 5 ?uc* jtimme, bie lebigiidj in bent, »on ben mebtberubtien bepben ©ebrubecn, bep benjroepen < 2 Babien $atfet fKic^aubg, unb DUtDoipbč, an ficb gebracbt * unb benfeiben aucfj im 1275. beftatfigten $8eftf$e bet »orbin »on ben ^omejen »0» SSobmen innengebabten ©mrjlimme, unb ©rjfcbenfenamteS beftunb, »on feibft btntpeg fiet; fofgitdb ^fafjsrafen Oubmtg nut’ allein bie pfafjtfdje ©fimme mit betu ©rjtruc&fefFenamf ubvicj »erbfieb. Um biefe firitten jrnar nadj bet Jpanb bie SRacbfommen ^Jfaljgrafen Oubraigd unter fidj; nadjbem nam# itd) kaifet Subratg bet IV. alt, beffen juncjetet ©obn mit ben © 5 f)iien feineč, »0» ib m »erftoebenen aifern 23 rubetč, ^faljcpafen Slubolpbč, tm^abr 1329. ju ^ 3 a»ia et«eS:bd* lung if>rec Banber »orgenommen, unb biefen bie fammentli« cbcn pfaljifdjen Banber ubedaffen, jugleicb abet audj jmepen feiner ©obne bie 2t6n>ecbfelung ber ^urftimme mit feinen 23 vuberg s ©obnen, »ovbebalten bafte. Allein bie ^ac&fom* men 4?ei’jog #einricb$, bie bantaič nocb (ebfen, unb er|t im Sabe 1240. mit £erjogen Sobann , bem iefcfen tbretf ©tammeno, aučgtengen, nabmen baran feinen $bdi;auc(> finbet man nidjt, ba|j fte bep einer einjtgen ^aifertfroabf mitflcrcdbief, obet nut barauf ^orberung geflellet bntfen. Unb 2 §4 S Unb ba bep bet im 3 afyte 13384 ju 3 lenfe geljaffenen erfteti $utperein, ju meldjer afle ^faljgrafen, bie ju bet’ flteitige« $ur0imnie eine gorberung madjfen, gegen £Ret>et*$ juge« laffen rourben, unb in bet bteruber aučgeferrigten Urfunb ( bte man bepm Inger in feinet ^taittsgefc^ic^ te bes XIK ^a^vl)unhevte p. 188* nacbfeben fanti ) mtčbrucčlicfj benennet roetben; finbeč- ficb ftieber unfet ben« felben fetner bon ben ^adjfommett $erjogs *£)einticbg; jum flaren jvcnttjeicljen , bajj feine ^urfitmme mel)t auf bem «&ei’jogfbum Napero nibefe. £>ann mir bdffen jte anfonfl bapoti aučgefdjloffen, unb ntc&f eben fo, mie »orf)in il>c ©tammuafei* £erjog <£)etnrtd), ju, ben ffcjrfutjfticbm $anb* luttgen jugejoaen »erben foKen ? 8 n M M t cv tt r f ti n i> e n ju Dem oftervetcMfc^en 3 tt t e n: e 3 it mn. I. §ret)ljeft$&vtef bet* #er$oge fcott Oeftemtcf), beti t(jnen $aifer gmbricl) ber 1 ?m ^a^re 1156. scdielKtV unD kai|er gnebri# Dur II. im jal)ve 1245. beftartiget f>af, lSuvtrta etinin feculavia judicia, banmim filveftrium, &tferiua-. rum, pifcinae, & nemora in Ducatu Auftriae, debelit jure feu» dali a Duce Auftrise dependere, Etiam debet Dux Auftrise de nullis oppofidonibus, vel obje61 is quibufeunque, nec corani Imperio.j nec aliis quibus!ibet, cuiquam refponfdere, nifi id fua propria & fpontanea.facere voluerit voluiitajte, fed fi vo- luerit, unuin locare poterit de fuis Vafallis feii homolegiis, & coram illo, fecundurii terminos prcefixos parere poteft, & debet juftitise complemento. Infuper poteft idem Bux Au- ftrias, quando impugnatus fuerit, ab aliquo de dnello, per unum idoireum , non inenormitatis niacula retentum , vices fua s prorfus fupplere, & illum ipfa eadern die, fen Princeps, vel alius quirqi!iu» p-ro alicujus nota infamhe non poteft 'impe- tere, nec deber impugnare. Prseferea, quidquid Dux Auftrise in terris fuis, fen diftrielibus fuis fecerit, vel ftatuerit, hoc Imperator, neque aiia potenria , modis feu viis quibuscunque non debet in aliud em II. im 1237, un£> m* neueretbon ebcn bemfelben tm 3abr 1247. P. Hantbaler Fafi, Campil. Vol. II. p. 842. F ridericus fecundus &c. Juftis fidelium noftrorum petitfo- nibus condefcendere cogimur, quas , h Hi favorabiliter audiremus, q»od jufte potitnr, non obaudire per injuriam vi- deremur. Ea propter noverit tam prtefens £tas, quam futura pofteritas, q.uod Cives Wiennenfes fideles noftri culmini no* ftro attentius fupplicarunt, quod cum dudam inter Excellen- tiam noftram, & Fridericum quondam Ducem Auftrise & Sry- rise, oborta difcordia, dum iidem Cives ex fervore devotio- nis , quam ad celfuudinem noftram gerebant, Magnificentias noftrae, abdicatio ejusdem Ducis dominio, conftanter & fideli- ter adhaeferunt, tradentes iu manibus noftris Civitatem Wien- nenfem c«m rebus fuis pariter & perfonis, quodam Privilegio noftro ipfos & civitatem Wiennam duximus muniendam: Idem- que Privilegium per Ducem memoratum, poftquam gratis no¬ ftra; reformatus Civitatem Viennam de confenfu & voluntate noftra recuperavit, fublata in ea aurea Bulla noftra, qua in- fignitum extitit, fračium fuerit, ipfum eis Privilegium, civi- tate ipla, poft obitum ejusdem Ducis ad noftrum & Imperii Dominium libere devoluta, innovare de noftra grada dignare« tnur : Cujus tenor per omnia tališ eft. Fridericus &c. Ro- manum Imperium ad tuitionem fidei & diverfarum gentiuin moderamina per eum, qui cseleftia fimul & tgrreftria modera- tur, filium fummi Regis, qui condit Regna, & firmat Itnperia, fummas difpenfationis munere conftitutum, ex difpenfatione divina robur & regimen (ute dignitatis accepit, ut fubjettos fibi 11 fibi populos in opulentia & favore juflitije foveat, & provehat humiles. fublimes humiliet, faftidiofas oppreffiones relevet fubditorum ab improbis & ingratis Dominis, quos exceffuura Commifforum enormitas indignos Imperio repnefentat, mate- rhmbonormn fubtrahat, per qua: Deo, & hominibus fe pror- fus efficiunt odiofos & defuper fortem juftorum virgara affe- rant iniquorum. Gliiapropter liaverit praefens aetas, & futura pofteritas, quod nos attendentes, quam videliter, & devote Cives Wiennenfes noftri, univerfi pariter & frnguli, magni & parvi, noftrum & Iinperii Dominimn funt amplexi, oppref- iionisjugum, & injuftitise declinando, quibus Fridericus quon- dam Dux a fuorum progenitorum probitate degenerans, obli- tus devotionis, & fidei civium prsedičlorum, contetnpta noftri reverentia, in juriš injuriam , contra eos per fas & nefas enormiter feviebat, exercens in omnes indifferenter pro judi- cio voluntatem, credens ftbi cunčla licere pro libitu, pau- peres aggravans, divites inquietans, pupilli caufam, & vi- duae non admittens, fpolia%mnium fitiens, & diverfas neces exeogitans in perfonas ndbilium virorum, quam plurimura honeftorum. Confiderantes infuper, qualiter iidem Cives de- votione promptiffima, & fide fincera fe nobis & Imperio in- diffolubiliter alligarunt, & quod noftra intereft, commifliitn nobis populum, utpote qui pro ejus falute, ac de commiffa nobis Reipublicse cura, & univerfitatis regimine generali, te- nemur fummo Regi reddere rationem, potentis dextrae fubft- dio relevare, dičVatn civitatem, & Cives, in lioftrara, & Im- perii perpetuo, & irrevocabiiiter recepimus ditionem, ut ani- modo in noftris Regum, & Imperatorum, Succeflorum noftro- nnn mauibus teneantur, & quod nunquam per conceflionem alicujus beneficii de noftra & Iinperii tranfeant poteftate: quin potius fpeciali noftro , & Imperii rnunime, munificentis no* ftrs privilegiis, libertatum, & bonarum approbatione C011- b Z fuetu- . fuetudinuni, quafx pro fidei eorum pignore, velut murorum propuguaculis munirentur. Statuimus igitur, & prtefentisPri- vilegii au&oritate fancimus, ut .ammodo in eadem Civitate Judex fingulis annis per nosReges, & Imperatores, Succef- fores noftros, communicato adhoc, fi neeefle fuerit, confilio civium, ftatui debeat, qui pro houore & utilitate & felicitate lioftra fufficiens, & idorieus videatur ad idem officium exer- cendum, praefenti proliibentes edičfo, quatemis nullus Judež a nobis, vel a Rege, fen ab aliquo fuccelTorum noftroruin pro tempore conftitutus, nofira vel alicujus fuccellbris noftri, vel fua prsefumat aučloritate , talliam, feu portariam in prtedičdos cives facere, nec eos impetere, feu cpgere, ad aliquid no¬ bis, feu noftris fuccefforibus exhibendum, nifi quod, & quan- tnm dare voluerint, fpontanea voluntate. Prseterea-ex abun* danti gratia indulgemus, ut nemini liceat prenotatos cives ad aliquod fervitium ultra progredi cogere, quam uc eo die, quo clara luce de domibus exierjnt, cum fplendore Soliš re- gredi permittantur. Ad haac Cstholici Principis partes fide- liter exequentes, ab officiorum Prsefeclura Judseos excipimus, ne fub prKtextu prEefefturas opprimant Chriftianos; cum Im- perialis audloritas a prifcis tempbribus ad perpetrati Judaici fceleris Ultionem eisdem Judafis iadiserit perpetuam fervitu- tem. Declarannis infuper, & obfervari cenfemus, ut fi quando contra quenquam Civium civilis feu criminalis aftio intenta- tur fecundum jura & approbatas confuetudines Civitatis ejus- dem, a civibus judicetur ; l$fe Majeftatis crimine, vel pro- dendas civitatis exceflii duntaxat exceptis, in qubrum animad- verfionem, velut deteftabilium criminum, Učite cives & ex- teros mandamus admitti. De duello vero, fi quis impetitur, fi feptima manu honeftarum perfonarum expurgare fe poterit, eum ab impetitione Duelli decernimus abfolutum, Volentes etiarti coniinodo ftudio provideri, per quod prudentia docetur in po* S HžLjSt , 13 in populiš, & ruclis stas inftmkur puerorum, poteftatem da- jnus plenariam Magiltro, quijViennas per Nos, vel SuccelTct- resnoftros, ad Scholarum Eegimen aflumetur, ut alios Dotto- res in facultatibus fubftitpat, de confilio prudentura virgrum civitatis ejusdem, qui habeantnr fufficientes, & idonei circa fuorura ftudium auditorum. Cseterum ut fub Auguftalis felici- tate Dominii continumn recipiat, eadem noflra Imperialis Či¬ vkaš rncrementum , flatuimus, ut omnes incols & advens ibi- dem habitare volentes in noftra, & Imperii dominatione fub tuta, & libera lege, ab orani fervili conditione, liberi vitam, agant, qui videlicet annum & diem fine alicujus impetitione pro civibns tenti fuerint, fecundum jura, & approbatas con- fuetndines Civitatis. De innata quoque cleraentia Sediš 110- ftrs , qus pacem & juftitiara comitatur, decernimus, & matl- daraus, ut fi quando aliquis Wiennenfium Civium naufragii cafum incurrerit, res fuas ab impetu torrentis manus homiuis afponaverit, libere poffit repetere, & habere a quolibet de- tentore ; cum indignum penitus cenTeainus, immifericorditer reliquias naufragii detiifferi per hpminem, quibus fluvii rapa- cis fseviens unda pepercit. Statuimus itaque , & prsfentis aučbontate Privilegii prpiiiberaus, quatenus nullus Dux, Mar- chio , Coraes, Advocatus, Scultetus, vel aliqua perfrna Ee- clefiaftica, vel inundana , bumilis v.el fublimis, contra prse- fcripts grafite & conceflionis noitrs tenorem venire praefutnat. Q.uod qui praefmnpferit, in vindičlam temeritatis fus ceutum libras auri fe conipofiturum agnofeat, medietatera videlicet Camers noftrs, & reliquam paffis injuriam perfolvendatn. Ad quorum oinnium prsdiftonrra menfortam, & robtir perpetuo valiturum prsfens Privilegiran fieri fecimus v & Bulla aurea, typario Majeftatis noflra; impreffk jnffimtis inligniri. Tefles autein hujus rei funt, Venerabiles Sifridus Moguptinus, Eber- liardus Salzburgenfis Archiepifcopi, Eckbertus Barabergenfis, b 3 Syfri- 14 5yfridus Ratisponenfis, Iinperialis aul« Cancellarius, Rutge- rus Patavienfis, Chunradus Frifingenfis Epifcopi, Otto Comes Palatinus Rheni, Dux Bavariš, Henriciis Landgravius Thu- ringi«, Comes Palatinus Saxoni«, Bernardus Dux Carinthiae, Comes Henricus de Hartenberg, Hermannus Marchio de Ba* den, Cliunradus Burggravius de Nurenberg, Gotfridus deHo- Renloch, Fridericus de Truhendinge, Comes Hermannus de Dilingen, Comes Hermannus de Ortenburg, Comes Wilhel- mus de Heunenberg, Comes Cunradus de Hardeck, Hainricus de Sehaumberg, Henricus deBrunne, Irnfridus de Hiutperch, Hadmarus de Sumenberch, & quam plures. Datum Wienn« anno Domini incarn. MCCXXXVII. menfe Aprilis decims in- didtionis, Imperii noftri anno Vlil. Regni Jerufalem XII. Re- gni vero Sicili« XXXVIII. feliciter Amen. Nos igitur qui fidelium noftrorum merita irremunerata tranfire n on patimur fupra fcriptum Privilegium noftrum de verbo ad verbum infer- tum de Imperiali prseeminenti« noftne gratia duximns innovan- dum. * - Adla funt lisec Dominic« Incarnat. Millefinio ducen- tefimo quadragefnno feptimo Menfe Aprili, qnint« indi- čtionis &c. III. fcon€&erfteHt, M fjetf- tonu £Keicf)g #auptm ?3emefet’3 in £)e|Iemicf) unt> ©feper, imb^ttisenč, t>«5 i$in jugegebmcn SanDfd)i’etbet’d, bie Q3eflatticjuncj £)er »cm 0opl)ia, SDiarggrdftnn von $lnbe<$č, beni ^lofler $IDmonf cjentactjten ©efdjdnfnij? tl)reč ©urč <2Bel$e brfreffenb t>on 1248 * Sacra Diplomat. Stariče P, II, p. 225. N os Otto D. G. Comes de Eberftein Sacri Imperii per Au- Rriam & Styriam Capitaneus & Procurator. Et ego Witigo 15 Witigo Scriba ejusdem Imperii gloriofi, tenore prsefendum innotefcimus univerfis, quod Domina Sophia, quondam Mar- chionifla de Andeehs donadonem praedii fui in Welze pote. fliva rnanu fua fa člani Rcclefis Admuntenfi vivente Duce Fri- derico, ficut ipfa quiete poffederat, coram nobis & multis aliis honeftis viris publicavit, & dičlum prsdiura eidem Mo* nafterio pofl mortem' fuam poffidendum confirmavit libere & abfolute. Nos igitur fungentes vice Sacri Imperii donadonem fupra dičlam ratain habentes, hujus fačli teftes accefiimus, & pnefeutein chartam inde confcriptam noftris Sigillis roboravi- mus cum teftibus fubaratis M. Ulrico de Grufcham, D. Ottone de Erinvels, Waltero de Scarath, & aliis compluribus. Ačtum Anno MCCXVHI. XIII. Kal. Febr. Utf unb ebett biefe^ ®rafert$, bafš Me fceit $unrmgen , Sflbrcc f)t, «nt> J£)at>amar, pod ibnt ben ^orfjerren ju @f. polten mif dnem Čorpedtcben ©t> jugefagf, mit) oerfprodjen [>aben > tijre Širclje ju čdnen iSIocfljamS ju madjen, Pon 1248. Duellius Excerpt. Geti. Hift, P. III. p, r 18. os Otto Comes de Eberftein S. R. Imperii per Auftriai* & Sryriam CSpitaneus & Proctirator, tenore prsefendum cunčlis fieri volumus manifeftum, quod Domini Albertus de Chunringen Pincerna Auftriae, & Hadmarus de Chunringen Marfchalkus Auftriae in noftra praefentia conftituti fide data, & Sacramento praeftito corporali firmiter promiferunt, quod Ecclefiain S. Ypoliti per nianum hoftium nimis laefam nullis propugnaculis feu aedificiis quibufcunque, ad rebellandum fuis hoftibus per fe vel per fuos uHatenus occupabunt, fed con- ventum ejusdem Ecclefiae fub ipforum defenfione tenentes da- IV. bunt i6 bunt in omnibus firmam paeem, nec permittent, ipfain ab ali- quo temere tnoleftari : ita quod ipforum defenfionis prsefidio, ipfius Eccleftse Canonici congaudentes, divina opera Tub pacis tranquil 3 itate valeant devotius exercere, In eujus proniiffionis tenorem & firmi laudamenti Dominorum dičlorum prsefentem paginam ipforum juflii & rogatu confcriptum deditnus dičlo Conventui in evidens teftimonium , & robur, noftri Sigilli munimine roboratam. Datum apud Viennam anno Domini Millefimo, ducentefimo quadragefimo Odtavo XI. Kal. April. Sexta indi&ione. V. Urfuttb €*&evljavbett£, frj6ffc6of^ bon ©afeČtirg, iDoniit er Dem £Mfd)of bon @ecfa« unter auDern auclj Die Bebent pi .ftrc&bevg serletljef, bte fetnem @rifte Durcfi $ft>Ieiben $rieDrt4>č Don Dcrtmeid) eiieDtcjet roorben ftp&, non 1246. Sacr. Diplomat. Styria P l. p. 317 . E berhardus Archiepifeoptis Salzburgenfis &c. Ne ea &c. te- nore phefentium feire volumna., prsefentes & futuros, quod nos omne3 Deeimas tam in Grano, quam in Vino, & alias poffeffiones, quocunque titulo, vel »o mi ne cenfeantur, quse per mnrrem Domini Ramberti de Moureke bonse raemo* rise eeperunt in Saekotal, & circa ffuvium, dičhim Sulba, va- čare nobis & Ecelefis Salzburgenfi, Ven. in Clirifto Fr. D. Ulrieo Flečlo Seceov. & ipfi Secc. Ecelefise pro recompenfa- tione Decimarum in Pofeyle de confenfu noftri Capituli dedi- mus perpetuo poffidendas; & quia per easdem Deeimas fuffi* ciens reconipenfatio fibi non fuerat fačla &c. Deeimas noftras m Chircbperg, ultra montem Semevinph, fua ex mor te cliletH amid 17 ftmici tiofiri Fridevici, illafiris Ducis Auftrice nobis vacare ce- perunt, pra?fato Elefto & Ecclefia? fua? in fnpplementura com- penfationis contulimus &c. Teftes funt Ulrictis ven. Laven, dinus Epifcopus, Otto Pra?pof. Salzb. «Fridericus de Leybenz, & Algotus ejusdem Ecclefia? Canonici &c. Hennannus Hofpi- tilarius in Cerebald &c. Chunradus de Horneke, Ciiunradus de Hannowe &c. Otto de Chunefperch, Hertnidus de Beto- we, Wulfingus de Stubenberg &c. Datum apud Sumen- berch &c. an. D. 1246. Deciino Kal. Novemb. VI. Uifuttb^ifcjjof ^ubiger^ ftomit er tet’ ^irc&e £tfienfdt> fcen tf)tn fcuvd) ben £o;>fall giie&rtcfič »on Defterreiclj Ief)enn>et$ Ijettn^efallenen ^ 3 facv$el)en& iu ^robftorf cigenfbumlicb ubergtebf / »on 1247. P. Handtbaler Faft. Campil. Vol. II. A 95 i- R ogerius Dei Gratia Patavienfis Epifcopus omnibus pra:- fentem Literam infpedturis falutem in Domino. Notum vobis facimus, quod cum decima parochialis Ecclefia? in Prob- ftorf, quain Ecclefia S. Mari te in Lilienfeld ex donatione Du¬ cis Auftria?, dum viveret, poffidebat, poji obitum Domini Fri. Jerici Ducis , qui eam ab Ecclefia Patavienfi feudaliter pojfe- dit, ad noftrnm devoluta doniinium ejfet vacans , nos devotio- nem ejusdem Ecclefia?, & continua fervitia nobis exhibita, & exhibenda impofterutn advertentes, ob remedium quoque ani* mae noftra?, Antecellbrum, Succefforumque noftrorum, reee- ptis ab ipfa Ecclefia centum libris, quas in necelfitates resedi- ficationis caftri noftri in Greifenftein, & munitiones Civitaris noftra? in fančlo Ypolito convertimus, ipfam Decimam ad ufum fručtum dičte Ecclefia? tradidimus perpetuo poffidendam. Ut C autera 18 anteni lise noftra Donatio pnefatie Ecclefiae cutn confenfu Ca- picuti noftri fadla, obfervetur eidem Ecclefne a noftris fiic- cefforibus, & robur obdneat firmitatis; ad Confinnarionem & teftimonium hujus rei praefentem Literam ipfi Ecclefise dedimus robore floftri figilli & Capituli communitam. Hujus rei teftes funt. Pilgrinus Abbas de faučla Cruce, Bertholdus Abbas de Pautngartenberg Cifcerfien. ord. , Gerlachus Archidiaconus, Ditmarus Plebanns, Canonici Paravienfes, Hadmarus de We fen, Otto de Poffeniiinfter, Laici. Datum Pataviae arino Do¬ mini MGCXLVII. IIII. Idusjulii, Pondficatus noftri annoXlIII. VII. Siiiuftcntiuš bt$ IV. att ecma^ten €r§fetfci)offm $on (Salzburg, bte, tmvd) bat Šobfctll dDerjog $net>ndjč bon Dcfterrddj obne ^inferlajtung eine^ Hbenfdbigen (£rbeno Dem ©rtff fjHmgefallcnen Set) e n ntc^f mita ju »etleiben, obet ju beraufjern, bon 1248. Han/itz. German. Sacr■ Tom, L p . 346. P hilippo Proeuratori Ecclefife Salisbnrgenfis, cum ficut pe- titio tua nobis exhibita continebat, caftra, Vafalli, Pof. feffiones, redditus, ac alia bona, quse quondam Dux Auftriae, Styriaeque &c. ab Ecclefia Salisburgenfi tenebat in feudum, ad jus ipfius Ecclefiae redierint, nullo ex eo legitimo b&rede Jiiperftite, qui fuccedere in feudum debeat , remanente , quae jam pro parte recuperafie te afferis non fine magnis laboribus & expenfis ; & aliam partem recuperaturum in brevi Deo dante te confidis; nos fuper iis utilitati ejusdem Ecclefiae volentes in pofterum paterna follicitudine providere, aučloritate prae- fen ti 11 m diftriftius inhibemns, ne tu vel aliquis Epifcoporum, qui pro tempore Ecciefis Salzeburgenfi. prsefuerint, Caftra, vel vel alia fupra dičla infeodare, vel alias alienare, vel diftra- here, quoquo modo irrequififo Romano Ponrifice de caetero prahumatis. Nos enim decernimus irritum & inane, quidquid fuper priemilfis, vel ali juo prsemilTorum contra inhlbitionem noflrain a quoquam contigerit attentari. Nulli ergo &c. no- ftrse inhibitioms & eonftiturionis &c» Datum Lugduni Vlil, Kal. OčVobris Anno Sexto. VITI. ^djmOeit 3 nnocenttuč M IV. att trn Sgifdjof \>on ©ctfau, t>a|l er t>m *f)et£og m\ ^avnten burcb Dte geiftiic&eti gepfuren jur SSBieberdnrdumung bec bem 0rift grepfingen burcf) ben ^obfall -perjocj gdebndjs »on .Oeflcp rddj edebigrm, non ifjni nber geroalttljafig torent&alrenert SefKngtker, toerljalfen follc, v>on 1249. Metchelbeck. FUJI. Fri/ing. Tam. II. P. II. p. 12, n. 22. I nnocentius Epifcopus fervus fervorum Dei venerabili fra tri - - Epifcopo Seeowen. Salutem & apoftolicam Bene. ditlionem. Cum ficut ex parte venerabilis fratris noftri - - Epifcopi Frifmgenfis fnit propofmim coram nobis qiuedam Fil lee , homines , pojjeffiones , jura, 'a ves ai';ce , quas quon- dum Dux Auftrice ab Ecclefia Fri/ingenji tenebat 'm fendum s ad ipfum /mt duela duce mortud devoluta , nobilis vir Dux Ca* rintliise fenior pnedifta otnnia per violentiam occnpavit, & detinet occupata in ejus & Ecclefise pnedičtse non modieum prsejudiciutn & gravamen. Ideo fraternitati mas per apolloliea feripta mandamus, quatemis li res ita fe habet, dičhim Dnevni Karinthiae, ut eisdem Epifcopo & Ecclefne Villas, homines, ac alia prsedifta reftituat, ut tenetur, monitione praeiniHa, per Excommunicationis in perfonam & in terrarn ejus interdičli C 2 feiiten* 20 fententias appellatione remota pura ratione compellas. Dat* Lugduni XII. Kal. Februarii, Pontificatus noftri anno Sexto. IX. (£itt 93tbiittu$ $forgat 4 etl)ett$, bet’ r6mifd;ett $6tti= gtmt / ubet’ t>ie $orget>adjfe »on ben J^evren t>on ^un# ringen ben g&orbmen jti @f. polten roegen if^rep Širclje flučgrftelire UrfunD oom 3afyt 1248. DueUhis Mijcell. Tom.I. p- 401. M Dei Gratia Romanorum quondam Regina fub hujus fcripti teftinionio notuin facimus univerfis, quod nos vidimus literas & Sigilla Dominorum Alberonis Pincernse, Had- lnari Marfchalli de Chunringe, & H. Pincerme de Habefpach, & quorundam aliorum Minifterialium Auftrise, tenorera hu- jusmodi continentes. Sinceritatem noftram damus recogno- fcere per prsefentes, quod ob favorem & amorem Omnipoten* tis Dei, & petitionem Venerabilis Viri Prapofiti S. Ypoliti pacem eidem Ecclefue dedimus in hunc modum, ne a nobis vel a noftris fautoribus aut horainibus ad caftellandum turres ejus, feu ipfum Monafterium, vel ad expugnandum noftros inimicos, accedere debeamus; utque eorum pači aliquibus mu- nicionibus promittamus , hoc quoque licut fieri promifimus fide data, & prseftito jurameuto ; & ad evidens teftimonium dičlo Pnepofito, & his fratribus & hominibus dedimus pr^fen- tes literas noftri Sigilli charačtere roboratas. Adjicimus etiam, quod quicunque tale laudamentum infringere prajfum- pferit, fautorum noftrorum aut adverfarioruin, eundem volu- mus & debemus tanquam hoftem debitum viribus, quibus pof- fumus, impugnare. Vidimus etiam literas & Sigillum Domini Ot. Comitis de Eberfteili continentes, quod in fua praefentia prše- 31 prsedifta omili a fuerunt fide data, & juramento prseftito con- firmata. Praefatus quoque Prtepofitus ad noftram aceedeus prsefentiam a nobis petiit humiliter & devote, ut & nos fattutn hujusmodi fcripto & Sigillo noftro dignaremur confirmare., cujus precibus annuentes has literas feciraus exhiberi muni- mine roboratas. Datum in Heinburg 6. Kal. Apr. Anno Do¬ mini 1248* fexta indidlione. X. Utftrnb Stogavetettč, t>er romtfcfKtt ^ontgfait, tvomit (te bett £>eutfd>en J^emu iJ>ve etgent¨icbe @u* fec in (pcbberg, Dte i&c nom Seopolb, t^tem Q5afer r un& ‘fjerjog $riebt’icf), il)tem Gruber, erblic^ angefalien ftnb, nič em ®efd)ente tibergiebf, »on 1249. DuelUns Hift . or d. Theuton . p. 53* M argaretha Dei Gratia Regina Romanorum univerfis Chrifti fidelibus Salus in perpetuum Amen. Rationi confonuin & neceirarium videtur, ut ea, quse geruntur fub tempore, ne fimul cum tempore labantur, pofteris per teftimonia transmit- tere feripturarum. Noverint itaque univerfi prasfentes literas infpefturi & audituri, quod nos iVIargaretha Regina Romano- rutn, filia Leopoldi, Sorer Friderici Auftrice Ducum donavi- mus bona noftra pia deliberatione, videlicetin Ertpurch (nune Erdberg) quse ad nos jufta hasreditaria fucceflione fuerunt de- voluta & poffefla, hofpitali S. Marite ordinis fratrum Domus Theutonicorum in Jerufalem, fpecialiter tamen domui FF. ejusdem Ordinis in Vinna, cum omnibus juribus fuis & per. tiiientiis titulo jufta? proprietatis plenojure, & potita liber- tate, ficut nos & noitri progenitores ante dičla bona poilede- ramus, fupradičlis fratribus in perpetuum poflidenda. - - Ut autera lisec noftra donatio robur obtineat finnitatis, & nuli um C 3 - de 22 de futuro ientiac, vel de prfefenti fcrupulum qnaeftiohis, prs- fentem cedulam in teftimonium Sigilli uoftri Caradere crftn- munimus cuin teflibus fubnotatis, quorum luec funt N- mina: Henrictis de Lichtenftein, Rapoto de 'Valclienberch, Alber- tus de Chimringen, Otto de Haslau, Otto de Bertholsdorf, Albertus de S. Petronella, Henricus Pincerna de Habespach, Ulricus frater fuus, Bertholdus de Etigelfchalchsvelde, Leu* poldus.de Horfendorf Cateerarius nofter, & frater fuus Fride- ricus. Itein frater Chunradus de Ofterna tune temporis Pro- vincialis Auflrite, fr. Henricus Sacerdos deGebs, fr. Ortol- phus de Vreudperch, fr. Henricus de Ruefch, fr. Ortolphus de Dreskirchen, fr. Ortolphus de Ottrenftetten, & alii quam plures fide digni. Ačfa funt lisec & data in Hamburga Anno Domini MCCXLIX. Vili. Idus Septembris feliciter Amen, XI. ©d)Mkft fapP Jitnocendtiš bt$ IV. eutfct)Ian&, er unter anfcem bk £anDl>erren in Defierreidi) unD Šfeper mtf tkn geijtlic^en Cen« fureri »on Dem Staifer abjubringen fudjen folle- Ramaidus dimni. Ecclef Tom. XIII. da an • 1247. G um Magdebur gen feni Arcliiepifcopum 9 Patavienfem ae Frifmgenfem Epifcopos, velut nobilia membra Eeclefi® adeo deberet comedere Zelus ejus, ut non potleiit opprobria illa exprobrantium, & ufurpantium jura ejus, aequanimiter fub* ftinere, iidem, quod non abfque amaritudirie cordis accepi* inus, non folum non affifhmt ipfi Ecclefise, eorum Matri, cen¬ tra tnalifiam, eam perfequentium, ut deberent, opponendo fe in uru m pro ea afcendentibus ex adverfo, fed etiam divino timore ac humano podore poftpofitis, & pontificiali gravirate negfečta, \ S ' ueglečh, nec non & clavibus Ecclefue datnnabiiiter vilipen- fis, Friderico quondaui Imperatori exconnrunicato, & Dei, & Ecclefise Inimico pratftant manifefte auxilium, confilium, & favorem; per quod diclam Ecclefiam ut hoiies publici per- fequuntur, eodem Magdeburgenfi matrimonium inter ipfum Fridericum & filiam Ducis Saxoni;e procurante. Accepimus fiquidem, quod Marchio Mifnenfis, Bavaris ac Saxoniaj Du- ces, & fiiia ipfius Saxoniai, nec non Nobiles de Auflria & Styria, & H. de Overftein, (Otto de Eberftein) qui pro ipfo- rum Nobilium Capitaneo nomine dičli Friderici fe gerit; Viri Nobiles genere , fed fuis perverfis attibus denobilitantes fe ipfos - - Friderico c o utr a J) e mn, & ipfara Eccleiiam affifimnt, viriliter & potenter. Ideoque mandamus, quatenus prsedičlos Archiepifcopum, & Epifcopos auftoritate noftra citans, pra> figas eis terminum peremptorium competentem, quo perlona« liter ad pnefeiitiam noftram accedaut, pro meritis 'recepturi,- alios vero jam diclos Nobiles, ut ab eodem Friderico peni- tus recedentes non praeftent ei auxilium, confilium, & favo¬ rem; ac ad uuitatem fanftse Matris Ecclefia; revertantur, mo- nitione prsemilfa, per Certfuram Ecclefiafticam, appelSatione remota, compeilendo, ii videris expedire. Dat. Lugd. VIL Kal. Nov. anno V. XII. be$ an $?av<$vafett Jpevmatm bon tabeli/ ftomit er fcctč v>on feiner (Semaljltmt ©erfruD gemadtfe ©efc&enče t>eč .f)eejoc|tf>uroč jDefim’eid> bejldfticjcf, »on 1248. Baluzius Mifcett. Tom . VII. p. 410. I lla, quatn ad Apoftolicam Sedem habes, Devotio proniere- tur, ut tuis petitionibus eo favorabilius annuamus, quo- plenius 24 plenius juftitia* fapiunt debitum, & aequitatem juriš llofcuntur aperdus conrinere. Hinc eft, quod nos devotionis tuše preci- bus inclinati Ducatum five Principatum Auftrise cum omni ho- nore, dift.ričtu, & jure ipfius donatum tibi rite & liberaliter inter vivos a nobili muliere G. DucitFa Auftris uxore tua, ad quatn idem Ducatus per Succeffionem hsereditariam fecundura antiquam & approbatam ipiins terrse confuetudinem, nec non per fummos Pontifiees, Imperatores, & Reges Romamrum, ut aiFeris, confirmatam, dicitur legitime devolutus authoritate tibi Apoftoliea confirmamus , & praefends fcripti patrocinio communimus. Nulli ergo &c. Datum Lugduni XVIII. Kal. Ottobris anno fexto. $apftč 3mtocenHu$ i>t$ IV. ad «£>erjcK!tl)unt jOejterreicfj, trni) aUe anbere Sefjen, unb ©utt-r^ i>ie -gleriog §rie&iic& befefien f>am, ju mfttlUtt, t>on 1249. Baluzius c /. p- 455* tfi cunčlos ex attributa tibi poteftate -a Domino, fovere in fua juftitia tenearis , fublimibus tamen nobilibufque perfonis, per quas honori tuo tnagnse utilitatis fručtus pofle provenire fperatur, favorabiliorem te convenit exhibere, in iis prascipue, qu;e tibi a tuis Praedecefforibus funt concefla. Cum igitur ex parte dilečli filii nobilis viri Marchionis de Ba* den fuit propofitum coram nobis, a clara* memoriae Romanis Imperatoribus, qui fuere pro tempore, Ducibus Auftria; fic permilFum, ut ii iidem Duces absque Liberis mafculis more- rentur, feminse tam in Ducatu, quam feudis, aliisque bonis emnibus poffint jure fuccedere mafculorum, idemque paratus* XIII. fit 25 fit contra F. quondatn Imperatorem C. natum iplius, eorumque fautores, fignum Crucis affiunere, tibique, ficut aflerit, totis viribus fideliter adhserere, nos arbitrantes digmim exiftere, ut ipfum propter lioc regalis munificentiie gratia favorabiliter profequaris, ferenitatem tuara rogamus, & hortamur attente, quatenus Ducatum, feuda, & alia bona, qua: clara memoriac Dux Auftrise habuiffe dignofcitur, ipfo adimplente, quod of« fert, nobili mulieri uxori fine, nepti ejusdein Ducis, cui ea, ut dicitur, debet tam propinquitate fanguinis, quam diftiPri¬ vilegij ratione fuccedere, liberaliter conferre, ac ipfum de prsdiftis inveftire procures; ita ut praifatus nobilis tuis bene- placitis obligetur , nosque proinde tuše finceritatis Zelum merito commendemus. Datum Lugduni Idus Februani anno fexto. fDtor&jrafm 4?et*maims fcoit t>en, al$ dou ^De^rretc$ unt> ©teper , gcgebcti tem .SHofier 3 roer!/ auf ©utdjfufjnmg cinec jafrrliefjen 3^1 0a4flocfe o&neSlbnc&tunp berSDMufen, »on 1249. os Hermannus Dei Gratia Dux Auftrise & Styria:, & Mar- chio de Baden hujus fcripti teftimonio fcire volumus univerfos, quod Abbati & Conventni in Zwetel indulfimus de gratia fpeciali, ut duo Taleuta Salis majoris ligaminis trans* dueant iu Danubio per terrse noftrse diftričium annis fingulis fine Muta &c. Teftes autem funt: Magifter Leupoldus Pie- banus Viennenfis. Heinricus Notarius. Kapoto de Valchen- berch. Ditricus Stuhfo. Ulricus de Habefpach. Heinricus Preuffel, Otto Camerarius de Wakhunschirchen. Otto de XIV. Line kit Annal. Zwetl. Tom. I. p. 335. 26 Leiffe, & alit quam plures. Datum aimo Domini 1249, XL Kal. Odtobr. in čivkate Wiennenfi, Urftttt l> Conrafceitg, t»el apoftolifdeit 26 gatenč t>urd[) £)eflerreicf) unfc ©te^er, tooniit er t>em fdjoffc ju ©ecfau, unb aHen fetncn Sftacbfobjern, bie grenek giebf , alle bte ^itdjeti , bcven 93 afi’onam’edjfe bem @tiffe funf* fig merben oevltcben roerben, fur tf>re $afel auf etvig bepjubebalten t bon 1249. Diplom. S acr. Styr. P. I. p. 320. onradus Dei grada PraspofitusEcclefise S. Guidonis in Spira, & Canonicus Mogundnus per Auftriam & Styriam a.po- ftolicve Sediš Legatus &c. Attendentes & per operiš eviden- tiam cognofcentes , quod tanquam devotus Ecclelia: Romana: Zelator (Uiricura I. Epifcopum Secov. alIoqnitur) pro ipfius Iiouore ac libertate quibuslibet fo rtu Eve cafibus vos exponere minirne formidantes, damna gravia & offenfas multimodas fu- ftinueritis hadlenus & paciamini continue per Dei & Ecclefia: inimicos, vobis & veftris Succefloribus aučloritate nobis a Sede apoftolica tradita indulgemus, ut fi quando Metropolita* nus Salisburgenfis, five terrae Princeps, vel alter quifpiam jura patronatuum Eccleiiarum parochialiura Secov. Ecelefive, qu:e in redditibus eft adeo teuuis, & exilis, quod ex illa Prželatus decenter nequeat fuftentari, duxerit conferenda, easdeni Ec-' clefias &c. ad veftram menfam vobis perpetuo liceat reti- nere &c. Datum Wienna: VI« Kal Mami an. Domini 1249, XV. IVI. 2-7 s XVI. Urfunt> ©ertrabeitč, n>omit Mefeffie hm $loftev jjjum ^eiltgen $re«& Me $fflrv mUil)tt, »on 1253. Herrgott Monum, Tom, L Auci. Diplomat, nuni. IX- p. 2 12 . G ertrudis Dei Gratia Ducifla Auftris & Sty ris omnibus' prsfentem Paginam infpefturis in perpennnn. Cum orani urn Ecclefiarum utilicati intendere debeamus, pia Proge- ni forum noflrorum veftigia & Exempla falubria imitando, in hac tam e n gratia eis efle debemus, & volumus proniores, quos in faiičts religionis propofito & hoTpitalitatis bon© De o iciums fervencios' ac ihidiofius defervire- Ea propter dilečiis in Clirifto fratrilnis Abbati & Con ventili fančts Crucis, apud quos pl ura Progenitorum noftrorura corpora reqiiiefcunt r pro reraedio anims noftrs, pro falute qeoque Progenitorum ac Liberoruu noftrorura,, Parochiam Aleht cum iuis attinenciis; conferimus & donamus: ut in ea jus patronatus & prsfentacio- nis libere & qui'ete poilidere debeant perpetuo pleno- jure,, prout nos & Progenitores noftri iidem jus prefentandi ratione fundi libere & legitime haeienus nofcimur poffediJTe. Ut an¬ teni lise noftra Donatio perpetuo maneat incoimilfa,. prsTeli¬ te 111 exinde Paginam confcribi, & Sigillo noftro fecimus robo- rari. Hujus rei teftes funt: lla po to de Valkenbercli, Chuon- radus de Hymperch, Henricus de Liehteuftein, Chrafco de Sleuniz, Ulricus Camerarius, de Hittendorf, Otto de Leyzz„ & alii quam plures.. A 6 him anno Domini MCCLI 1 I, im- di&ione undecinia„. I 21 XVII. 28 XVII. ©d)vctBcn $app 3nnoceiitm^ fce$ IV. a« feittcn gegaten SSdafcuč, mf £)ttofam, unb SJtorgarefen ju. Difpenjtren, Daj? fte, uncjeljtnberf bet jtmfc&en iF;ncn obroaltenben SSlufčbermanbfdjaff, unb OSerfcbuNicjerung, in ber gcfc^lof** fenen 0)e oerbletben fonnen, bon 1253. Balbmus MifceU. Decad. I. ad Lih. VI. Vpp. n. 5. p. 8gf- evottone quam cbariffimus m Chrifto filius nofter Res Boheinije illuftris ad apoftolicam Sedem habere digno- fcitur, pro meritis ipfius, & ejus obtentu dilečtum filium 110- bileni virum Przemyslaum natuin ejus Ducem Auftrite , qui tanquftm Catliolicus & devotus Princeps paterna imitatur vefti- gia, prsrogativa favoris profequimur, eorumque votis nos favorabiles exhibemus. Cum igirur, ficut ex parte ipforuin fuit propofitum coram nobis , idem Dux nobilem Margaritham Duciffam Auftria: duxerit in uxorem, nos dittorutn Regis & Ducis precibus benignum impertientes aflenfum, difpenfandi cum prsedičtis conjugibus, ut quarta confanguinitatis, & tertia affinitatis linea, qua fibi iuvicem attinenf, nequaquam obftante, in hujusniodi matrimonio remanere valeant, prtefentium tibi concedimus authoritate plenariam facultatem. Datum Affifii 3. Non. Julii anno XI. V J—L X» @d)veifcen eBett t>iefeč$apftč ali ferneit Segatcit/ mit s>ovgefcacf)ter SMfpenfatton mcf)t eftee »oi^ugeben, <*13 bi*? £)ffofar, toie auc(j i?ontg SOSencečlatič, fein 3 Bafer, gefdjrooren (ja* 6en roerben, Der Utrdbe/ unb betu $8nfg <2Bil(jefoi cjetreu bepjufle* (jen, audb »on Diefem, auf OSedanaen, bte Oefjen ju neb* trten, oon 1253. Balbinus Mifcellan. c. J, C um dil. filius Nobilis vir Przeniyslaus natus chariflimi in Chrifto filii noftri Regis Bohemis illuftris, Dux Auftrise XVIII, nobi* 29 ttobilem mulieretn Margaritam Duciflam Auftrise duxerit iu UKorem, nosque ad eomndem Regis & Ducis inftantiam difpen- fandi cuni prsediftis conjugibus, ut quarta confanguinitatis, & tertia affinitatis linča, quafibi ad invicem attinent, nequaquam obftante in hujusmodi matrimonio ličite remanere valeant, plenani tibi eoncedimus per alias noftras literas facultatem; cnm quibus ad difpenfationem liane non procedas, nifi prius difti Rex & Dux literas fuas patentes tibi dederint, & firma- verint fub juramento, quod iidem Ecclelise, & Chariffimo in Chrifto filio noftro Wilhelmo Regi Romanorum Illuftri affiftent fideliter, & ad ejus Requifitionem prsefatus Rex Bohemise per fe, fi poterit, alioquin per Nuntios folennes, & dittus Dux perfonaliter, quando commode poterit, ipfius Regis Boliemite adhibens prtefentiam, accepturi ab eo regalia, eique hotna- giuin ligium praeftituri. Dacum Affifii 2. Non. Julii anno XL XIX. Ottoto an ten $app> cr t>ač cmnevlan<*te Surament in J>tc J£)dnt>e t>eč £e$atenč Jnitfricfj absdegt , unD bag &teru6cr non Deni Oegafen mif i&it? tnirfltdj bifpenftref tnorben fep, non 1253. Raymhlus Tom. XIV. Anml. Ecclef. ad h, an. S anttiffimo Patri & Domino Innocentio divina Providentia fanfta: Pvomante Ecclefite fummo Pontifici, Othogarus Dei Gratia Illuftris Regis Bohemite filius, Dux Auftrise, & Styri;e, & Marchio Moravi« , cum debita reverentia Pedum ofeuk Beatorum. Significamus Sančlifati veftr«, quod nos ad requi- fitionem Venerabilis viri Fr. Valafci, ordinis Fratrum mino- rum Pcenitentiarii, & Nuntii veftri promifimus, & juravimus, tačlis facrofandlis Evangeliis, bona fide, & line ullo malo in- & 3 genio ge ni o in manibus ejesdem Nuncii, in prsefentia Venerabiliuro Patrum, videlicet Conradi Frifiugenfis, Alberti Ratisponenfis, & Bertholdi Patavienfis, prcefentibus etiam Friderico Guar- diano Fratrom mi nor um de Stein, & Fr. M e n bard o Subpriore Fratrmn prtedicatomm de Chrems , & etiam fitb noftro ju ra¬ men to Pateniitati veftrce tenore prcelentium promittimus, quod nos affiftemos per nos & noftros cnm term, caftris, & civita- tibus no (Ir is, cirmque to to pode noftro Rom. EccJefice, & la mino Pontifiei, qui pro tempore fuerit, & Wilhelmo, il- luftri Regi Ro man or um , quamdiu in gratia & de vo ti one ejtis* dem Romance Ecelefie per (ti ter it, & juvabimus eum fideliter & fincere, & ad ipfius Regis requi.fitionem, quam citius com* mode poterimus, adibimus prcefeutiam e j us, & recipiemus ab eo regalia, & fibi h omagam ligiuin praftabimus, & lise otnnia, qus promifimus, & juravimus, in hae parte ter vabi nnis pure & fincere, & fine fraude toto tempore vitre nofirse; in eujus jrei teftimonium, & evidentiam pleniorem prsfentes li teras figillis prsedičdorum Nuncii ac Poenitentiarii, & Epifcoporara, Oumrdiani, & Sub pri oris, ac noftro feciinus. Datum in Crema 35. Kal. Očbobr. A.o 11 o Domini MCCLIIL &c„ XX. ilrfunb Ottofatč, mt Oepmei# mb ©tei)re, roomit er Stetmapm »on @tct)ev fein Dleci)t tn Ro Ret n berleihet, aud) SSursleljen tu ©tepec beRdtfiget, unb nebR Dem jdpvltct) 200. ©ui&eri jit bejalRen berfpridjf cjecjeo Dem, Daf er tljra Dre ©tabf ©tepec etncdumen* unb pRidjs % fepn folIe A bon 1252. Prev enimi er Amal. Stjrenf. p. 31. N os Ot toča rus Dei gratia Dux Auftrice & Styri», & Mar- chio Moravise iimotefcinms univerfis tligabe« ibver allba f) a b enimi dpaufer, bon 1252. * • ■Dtp/. Sacr • Styr'm p. II. p , 22. O ftokarus Dei gratia Dux Auftr. & Styr. & Marcliio Mo- ravi^ ftatuimus, quatenus in Curiis & manfionibus Civi- tatiim, 3 * tatuni, quas ex Confuetudine ordinis foliti funt'cellaria appel- lare, five fint in Gretz, five in nova Civitate, nullus noftfo¬ rum Officialium, tributum, vel Thelonium, quod vulgo dici- tur Steura exigere, nulli etiam intra claufuras locorum prae- dičtoruin liceat hominem ca p ere , fpoliare, fanguinem fun« dere, vel ad judicium trahere, fed fint ipfa luca, tanquam atria Deo facrata, ab omni incurfu quieta, femper libera, & ihconvulfa. Si qua vero imprsefenriarum in villis quibuslibet talia habent Cellaria, vel impofterum funt habituri, eandem, quam promifitnus, fe gaudeant habere libertatetn &c. Datum in Gretz an. Dom, Millef. Ducentef. quinquagefimo fecundo indidt. decima. Teftes funt Notarii noftri Wilhelmus & Got- fchalcus, WitigoScriba Styrenfis, Albero deChunring, Hen* ricus Pincerna de Hafpach, & alii quam plures. XXII, Urfuub Ottofavš, mit t?er er bem 25ifcf)of |« ©ecfau ade a$eft£utte» ©rafen »on ^Mepne, £>te fte um gepbenj, unD ©ftben fjatten, mit feinen Unfofien 511 enrle* Dtgen, uni) foldje foDann Dem 53 if 4 )offe ; unD Dem ©rtff ju ©e* cfau, alg i&r 0 j}enf&um, etnjurdumen/ berfpric&t; Dejjgleicfren aucb Demfelben SReiiffenj, tmbtbag Daju gel)6ref, ibie eg £>erjog $vieDrid) »on Oefterretclj befefjen, ebenfallg alg ein (£igentl)um ubergeben ju ^aben befennef/ bon 1253. Dipl. Sacr. Styr. P.I. p. 325. O ttakerus Dux Auftrite & Styri», ac Marchio Morav. &e. Diledli Domini & amici nofiri Venerah. Epifco. Seccov. obfequiis &c. & amori &c. occurrere cupientes, innotefci- mus &c. quod homines & poflTefliones Comitum de Pleyne, quas circa Leybenz & Stiven babere nofcuntur, tam obli* gatas, as gatas, quam datas titulo feudali , promifimus noftris abfol- vere laboribus & Expenfis, ut easdem diftus Dominus & ami- cus nofter &c. fimul quoque Seccov. Ecclefia , per manutn noftram aceipere debeat jure proprietario in Eternum. Cec- terum Villam Reuffenz &c. cuin omni eo jure , quo bon« memorix Dux Auftris Fridericus illam nofcitur pofiediiFe, Domino & EcclefiE memoratis dedi mu s proprietatis nomine poffidendam &c. Teftibus fubnotatis, qui funt Fridericus de Haufpach Pincerna, & Ulricus frater ejus, Wuliingus de Stu- benberch, DietmaruS de Wiefeneck (Weifenegg) Herman- nus de Chronichperch, Chunradus de Zelchinge, Ulricus de Lieehtenftaine , Witigo Scriba Styrix, Dietmarus de Stret- \vich, Otto de Pouten, Albero de Arberch, (fors Hartpurg) Chunradus de ;Hyntperch > & alii quam plures. Datum apud JLeuben ao. Inc. Domini MCCLIIL XVI- Kal. Junii. XXIII. 0dS>vet&en SpapjM 3unoccntm§ IV. alt bte ^6- utge »on Jpungam, un£> SBofrmen, ftomit e* fte &um guteben ermafjnef/, Don 1253. Ramaldus Tom. XIF', ad b. an . S i confiderarent, ut expediret, guerrarum difcriraina dimi- cantesj cuin hinc tam en vix aut nunquatn nifi animarum pericula, excidia perfonarum, & rerum damna reportent; ab earum forfan inchoatione , vel faltetn exercitio abftinerent. Sed quia quofdam fic plerumque impetus furoris involvit, ut eo plus fe bellis exerciteut, quo rnagis ipforutn non fine amaritudine detrimenta deguftant, oportet nos, qui non tam puri hominis, quani veri Dei vicem gerimus, partes noftras Contra talia interponendo difcrimina, removere fcaudala, fe« e dare 34 dare litigia, & revocare ad concordiam difeordantes. Acce* pimus iiquidem veridica relatioue raultoram , quod inter te, & Pretnislaum liatum tuura Ducem Auftrise ex parte una, & chariffimum in Chrifto filium noftrum Regem Hungariae illu- ltrem ex altera adeo fcintilla difcordi® fufflante inimico hu¬ mani generis elTet fuccenfa , ut quos antea familiaris deco- rabat dilečtio, & familiaritas confonabat alterha, tempeftafis exagitet fpiritus; & in profundum vorago jurgiorum abfor- beat, dum ad non neceffaria bella, fed perniciofa prorfus in- furgitis, & ad invicem dimicatis, ficque fit, quod vobis re« gna veftra prsedantibus & depopulantibus circumpofitas re- giones , terra reroanet habitatoribus, proh dolor! defolata. Gl.uia vero noftrae' follicitudinis intereft, ut nos, qui difpo- uente Domino univerfali Regimim prEefidemus, ex officio uo- ftro, pro eo maxime, quod Ecclefia;, quae inde confueve- runt deftrui, prEeferventur, & Chriftianus Populus taliter non perdatur, tantis occuramus periculis, remediis opportunis, Celfitudinem tuam rogamus, monemus, & hortaipur, atque in remiffionem tuorum peecatorimi imponimus , q«atenus ab his guerris omnino detiftens, cum pnedifro Rege fic ad pa- cem & concordiam pro apoftolicse Sediš, & noftra Reveren- tia fine dilatione ae difficultate qualibet revertaris , quod exinde apud Deuin & homines valeas non immerito commen- dari, nos enim, dilečhim filium fratrem Valafcum poeniten- tiarium noftrum ad partes illas, ad refonnanda inter vos pa¬ čiš foedera deftinamus , dantes ei cogendi contradiftores & rebelles per excommunicationis in perfonas, & terras ipfo- rum per interdičli fententias plenariam poteftatem. Non ob-' ftantibus, fi vobis ab apoftolica Sede concefTum fit, ut in vos, feu terras veftras non poffint hujufmodi fententi* prornul- gari. Datum Aflifii Kal. Julii ?.uno XI. XXIV. 35 I | XXIV. tlrftmb Ottof ar£, mit kr er i>a$ Mofrer @t W lai p |)aflau befre^et, alk il)U £ebenSmittcl o 1)\k emi<$t %b* ga> butelj ferne Sdnber fu^cen ju fonrnrn, »on 1255* Htindii Metrop- Sati sl’. Tom . II. A 395 - I n Nomine fau&se & individu« Trinitatis amen. Otacharus, qui & Premizl Dei gratia Dominus regni Bohemi«, Dux Auftri«, & Marehio Moravi« univerfis liane paginam infpe- čluris in perpetuum. Excellentia fublimitatis defuper nobis collatre requirit, ut ea, quas ad ufum & profettum Ecclelia- rnm conducunt & expediunt, ftudeamus attentius promovere. Multitndinem ergo commilTorum nobis fincera mentis inten- tione perpendentes, & digna revolventes percimčdatione pec- catorum noftrorum vulneribus falubris meiidicaminis autem adhibere pilim ftatuitnus pro remedio videlicet pi« recorda- tionis fereniflimi Domini Patris noftri Regis Bohemi« Wen- ceslai, & AnteeefTorum noftrorum illuftrium Dueum Auftris, noftrsque Salutis intuitu fratribus in Domo fančdi Nicolai Pat. Deo inibi militantibus ad venerationeui Re!iquiarum ibidem reconditarum plenifTunam libertatem p er terras noftras tam in aquis, quam in tetri s, omnium rerum fuarum mobilium, tranfi- tuin omnium Vettigalium exaftione inhibita contulimus , & remota violentia etiam ut Vittualia ejufdem Ecclefise non de- beant occafione alicujus qu«rimoni« ab aliquo detineri. Ut autem liberalitatis noftne & libertatis Donatio rata perpetuo perfeveret, pnefentem Paginam Sigillorum noftrorum muni- * mine, & fubfcripdone Teftium mandavimus roborari. Sunt autem Nomina Teftium ha?c. Otho Comes de Hardeck, Al- bertus de Chunring, Albertus de Zackking, Leopoldus Pr«- polit us Ardacenfis, Guilielmus Notarius, Gothfchalcus Cap. e 2 Pat. $6 S Pat. Ardiacomis Auftriae, & alii quam plures. Adduin & da¬ tum apud Chrembfam Anno Domini MCCLV. XV. Calend. Aprilis. XXV. €ktt fcefiefljeit SBefrepmj $fojfrr§ pt £rem$* munfter, ade if)re gebenčmttteln fcurci) 2 anbw ol)iic CKauf frep t>UT$jufubren , pon 4255. AnnaL Cremfan. Lih. III C. 2. p. 208. I n Nomine fančise & individuse Triniratis amen. Otaeharus Dei gratia Dominus Regni Bohemi;e, Dux A u Uri se, & IVlar- chio Moravias omnibus in perpetuum. Ctun quarumlibet ačtio- nuni Mater fit intentio principalis, circa religiofas Perfonas regalis merito verfatur intentio, qui calcatis mundi iliecebris contemplantur Csleftia, & poflimt hoftiam tanquam eledtum genus Sacerdotii pro peccatis offerre quotidie delinquentum. Hinc eft, quod nos Coenobium five Clauftrum ordinis fandti Benedidii in Chremsnninfter piis ae paternis vifceribus am- plexantes, propter orationes eoruin devotiffimas, & noftro- runi peceaminum ablutionem ipforuin precibus confequendam, ipfi Clauftro liberaliter indulgemus Vidhialia univeiTa, qus ipfis per Diftričhis nofirarum mutarum quocunque tempore de- ducantur, ut fine muta tranfeant, impedimento & exačlione qualibet prsetermilTa. In cujus rei teftimonium priefens feri- ptum noftne Majeftatis charattere fecimus infigniri. Teftes autem hujus rei funt, Witigo Scriba Anafi. Heinricus Pin- cerna de Habfpaeh. Cunradus de Himperch, Otto de Has- Iaw- Chunradus de Zecking. Albero de Pollenhaim. Diet marus de Styra. Ulricus de Lobenftein. Ulricus de Capelia, Hadmarus de Liechtenwerth. Heinricus dapifer de Gritfehen- Rain, 37 Hi ^!LJ^ fl-ain, & alii quam plures. Ačlutn Anno Domini MCCLV. datum in Chrems per manurn Magiftri Arnoldi noftrse Curie Notarii. XXVI. $ apjlč ^anbet* bečiv. @d^vet6ett att £>£-- tofavn, um t&n ?3orne^mun.(j eineS nodjmaltgen m $)reufkn ju 6eroegen, Don 1255. Rahutld, ad h. an . I Huttri Regi Bohemie, Regis teterni benignitas fuae grade circa te multipliciter nofcitur effudiffe, fed in eo potiffi- mum, quod te in piis operibus reddidit ftudiofum, ex qui- bus datur plenitudo liduciae, quod tu in pnefenti vita Regist dignitate prefulgens, & copiofus in profperis tandem caeleftis Coronse gloriam apud ipfius Regis Clementiam confeqneris, tuo elaro nomine ob illam tamen in multis partibus interim relucente, quod tu olim pro fide catholica in Prufcise parti¬ bus ad henorem divini Notninis magnifice promovenda, Cru- cis affrfmpto fignaculo, illuc perfonaliter cuni magna & famofa bellatorum muldtudine proceffifti , paganos in terra Sambise conftitutos conterendo taliter virtute brachii tui fubjugafli. ProcelTii vero temporis tu pie contiderans, quod ex raultipli- cato Radio beatorum operura major proveniat- cumulus prsemio- rbm perennium demio Crucis Caračlerem tuis humeris affixifti, ut divine tibi fnffragante potentia Majeftatis fideles Chrifti de- fendas a difcrimine, quod eis potlet per fsevitiem paganorum, ant aliorum iufidelium imminere. De tanta fiquidem tuorum excellenda meritornim nos in Domino muka jucundifate per- fufi Serennitatem tuam affečduofe rogandam duximus & rao- nendam, in renudionem tibi peccaminum injungentes, quate- nus delieiofum tibi conttituens, quod femper fervens & ftabi- * 2 lis 38 lis in iis, quas Deo funt placita & opportnna Saluti fideliutir, habearis^ dilečtis filiis fratribus hofpitalis S. Mariie Theutoni- corum , quorura plurimi pro defenfione fidei Catholicae pet jnanus infidelium in ejufdem PruffiEe partibus denuo crudeliflime iunt occifi, reliqua parte ipforuin mortis periculum habente prte oculis propter obfidionem durilfimam, quam fuftinent a paganis, dextra triumphali fine diiatione fubvenias, & tm la* boriš priflini fručhira ainoeniffimum de paganormn i p foni m fpurcida poteftate refuinas ; ita quod & nos, qui te filium be- nedidbionis gratise paterna in Domino fineerirate diligimus, ad ea , per qu$ tibi fecundum Deum honoris & profperitatis augmentum provenire valeant, effe promtiffitni gaudeamus, & pietatis regnantis in fiecula Domini Jefu Chrifti, qui afle- čtum placendi ac ferviendi fibi, dignanter tibi contulit, poli decurfum feliciter prtefentis vitce fpatium te clementer aggre* get collegio Principom fupernornm. XXV IT. £}ftofav3 0ct>m&eit m $apfr Slfepitt>er hm IV, in ftelc&em er t^m £>cn t>ie Jpungarn er$altenm ©teg beric&fef, unt> bon bcmfefben Me ^efrdrrignng bed uber mit Dcn ^itngarn getroffetien griebeno anfitcfrefr bon 1260, Chron.Bob. apud JLudemg* Rdup MS- Tom.XI. L. 11. c. 73* S ane cutn ad flumen, quod Morawa dicitur cirea locum a cafiro & oppido Heimburg dtiobus milliaribus diftante, Ungarise & Auftriae confinia inibi terminantem, cum noftrisr exercitibus venillemus, diftosReges ac exercitum eorum illie Caftra metatos in oppofita parte rips invenimus ex adverfb. Sicque faftum eft, lit & noftra & adverfariorum caftra fetus dunta* 39 duntaxat divideret fluvius. Cumque fic loči pofitio fe habe- ret, ut ad adverfarios fine irremediabili noftrorum jaftura vo* tivutn non poffemus confequi accefftun, & de formanda inter nos, & eofdem pace fuiffet aliquoties attemptatum; ipfis vero Regibus de die in diem, & de hora in horam fuas in diverfas variantibus voluntates, non reftaret aliquis pacis locus, - - - uoviffime unius duorum parci adverfe obtulimus optionem, ut videlicet vel ilia nobis cederet, quatenus ad eandem, gerendi belli caufa, tranfire poffemus, vel nos id parti adverfje con- tederemus. E quibus diftin&e precibus alteram pars adverfa eleaerat, ut videlicet nos cederemus, & noftra ceffione iisdem v_- ' locura daremus. Et ut id ft per fe fieri videretur, quovis impeditnento ceffante ditti Regis, & eorum Principe3 & Co- mires treugas conftitutas, & ferio juramentis finnatas per to* tum diem B. Margaritlise feftum prsecedentem, & medietatem ipfius feftaj diei, nobis mediantibus idoneis induciis remife- runt. Verum quidein fua fačla, pafta & juramenta foliti vio- lare, per vada inventa, & fibi aptata, clam nočle ad noftram partem cum omili exercitu traiifierunt, & cum diceremus: eft fecuritas, fubito tamen inmimerabili multitudine contra nos improvifos apparuerunt in campo, & cum in fpe treugarunt vix decima pars noftri exercitus penes nos pro noftras per- fonse cuftodia remanfiffet, eo quod plures de noftris, tranfito Danubio, oppidum Heunburg intraverant, alii vero cum cur- ribus defcenderant ad ftationes, & loca caftrorum; hoftes no- ftri, fraude pleni, in moduin circnli, per ordinatas acies, nos attingentes, nifi Dominus adjuvaffet, vivos forfitan deglutift lent. Itaque in tam inevitabilis neceffitatis articulo confti- tuti. - * data nobis de cafto fiducia , irruimus confidenter. Gluos Deus per manus noftras, & noftrorum imo fuorum mi- litum exterruit, & proftravit, & in fugam convertit, ita ut fugientibus cum impetu, & fe invicem comprimentibus, diftus fluvius 4 © fluvius Moravva - • raulto caeforum fanguine rnbrieatns fadtus lit • - fiquidem in eodem fluvio fugientium a facie Dei, in- terfeftorum talita multitudo, qnod per cadavera hominum & equorum, quafi per fačtos pontes, nonnulli ex noftris adver- fariorum caftra intrarent, & occupantes currus, tenroria, & exponentes quseque pretiofa fpolia accepertint. Gtuamvis igitur polt trinmphum divinitus datum nobis, quemadmodum communiter videbatur, reginim Hungarise noftrse ditioni po- tuerimus fubjugare ; - - advertentes tamen, quod melius lit, bonum vicinum liabere per Concordiam, quam fuperare - - cum participibus Ungaris Regibus, & Domina Regina, & ju- vene Bela, & fecundum oblatain nobis a tnagno Comite Ru* lando de Pofonia formam, maluimus pacis fcedera reform are, quain vaftando & debilitando magnum Ungar is Regnum, ad idem & noftri terras dominii, Tartaris aditum aperire. Prae- liotatam igitur compofitinnis formam praedičtomm Regum, Re¬ ginam, & Bucis Belse figillis lignatum veftro Apoftolatni trans- mittentes petimus, eandem a fede Apoftoliea confirmari, & u£ opere precium e It, Apoftolieo in sevam patrocinio communiru XXVIII. s Utf un^enlgOttofav^mit kr erSMfc^ofCoitrabett t>on Scei)ftns an SiDes jtatt wrfprid)f/i&m gcgen jebermam »iglici ju emigen geifen bet>jufM)en , unb beljen iftugen in ali unb jebem ju beforbern, fjtngegen aucf> fMj etn gleicpeč ton Dem* felbcn bebinget, ton 1260. Mdcbelbeck. Hfjh Frijing - Tom. II. p. 52. N os Otakerus Dei gratia Dominus Regni Bohemier joql f) u m e m Defletretd) uni) ©fetreu belebnef bat, uon 1^62- Go/dafius de Regno Boh etn, Append 1 . D orumeni- p. 46. R ichardus Del grada Romanorura Rex fetnper auguftus s , . illuftri Ottocaro Rohemiae' Regi diarilTunp Principi fuo» gratiam fuam, & o m n e bonu m, Cum regalis dignitas pote- ftatis quondam auodamodo divi me in tetra Majeftatis imagineni! reprtefentet :: & qnantO' quis fua voluntate institut’, tanto co- piofioribus grada: fue doniš & inffgnioribus ilfuftraturdecens; & congruum teftimamus, ut ad imitarionem illius» qui omni¬ bus. dat,, & nullii imperat „ illa noffra; beuigniras gratiolioir f • atque; 4 * atque benigniofior femper illuceat, qui noftra: beneplacito voluntatis cum majori liberalitate & promptitudine fe confor- mat. Hinc eft, quod cum aullius gratificationis muneribus, fed propri« duntaxat virtutis & liberalitatis inftindtu pelledlus, ad noftri culrum Dominii fis converfus, & promittas legaliter etiam deinceps noftr« devotionis obfequiis Sc mandatis con- ftanter & fideliter inhaerere : Nos te ab hoc condignioribus honoribus & gratiofioribus beneficiis profequi cupientes, te de principatibus Regni Bohemi«, & Marchionatus Moravi«, ac omnibus feudis dičlis duobiis principatibus attinentibus, quos & qu« dar« memori« Pater & progenitores tui jufte & rationabiliter ab imperio tenuerunt, authoritate pnefentium inveftimus, tibicjue dičlos Principatus & feuda fimpliciter au¬ thoritate regia confirraamus. Et quia non multum gratiae talit« potenti« & claritatis viro per ifta videmur impendere, qu« conftat claros progenitores tuos officiofis laboribus, & gloriofis ačlibus meruifle ; Nos te pro tu« devotionis meritis plenius & infignius honorare volentes, tibi & tuis legitimis h«redibus, qui tibi in bonis feudalibus, fecundum jus & con- ftitutionem facri Imperii de jure poterunt & habebunt fucce- dere, pro nobis & fucceOToribus noftris Imperatoribus, & Regibus Rom. illos duos nobiles principatus Ducatum videli- cet Auftri« & Marchionatum Styri« ad mamnn Imperii & no- ftram de jure libere devolutos, cum omnibus feudis ad diftos duos Principatus pertinentibus ab Imperio debitis & confuetum teneri, integraliter & fimpliciter in feudum concedimus, & donamus, tibique & legitimis tuis hasredibus, quemadmoduni eft pr«fcriptum jure & titulo feudali perpetuo poflidendos. Nulla igitur pdtfona fublimis, vel humilis, ecclefiaftica, vel mundana, pr«fumat hujtis noftr« inveftitionis, confirmationis, & conceffionis paginam infringere, vel ei aufu temerario contraire. (iuod qtsifecerit, ipfo fačlo fe noverir bannum Imperii, 43 Ifflperii, & noftrse offenfam celftcndinis incurriffe. In iftorum omnium autem teftimonium & evidentiam pleniorem praefens snde confcribi, & figillo Majeftatis noftrae juffimus -communiri. Datum Aquisgrani IX. die Augufti Indiftione V. arino Do¬ mini MCCLSII. Regni vero noftri anno VL Urfmtb ©ertrttbeit^ A fcott Oejbrnicf),- j&omit fte ©ci)fi’it)gn »on sfereutKtg, i|jrem SHenjimanne, §>ie $0lacf>t eu^cilet/ mit allen tren fo er in ©feprmarf »on i$š aud t ef! • , ■>) id)alte n ju fonnen, v>on 1263,. Diplomat, Sacv. Styi 'ue P. II, p. 323. uia qiia: agentur In tempere, ne cum Iabilitate temperi® finiul elabantur, literarnim apicibus folent pnefervari. Nofcant igitur tam pršele n tes quam futuri, ijuod nos Gfertrit- dis Ducilfa Styriae fideli Minifteriali noftro Sivrido de Meren- berg coneedimus per prsefentes, quaterrus de omnibus proprie- tatibus & feudis ad Ducatum Styris pertinenribus, qnae a 110- bis poffidet, ordinandi, conferendi, legandi prout faluti fine ac proximorum viderit expedire, liberam habeat faeultatem s , & ne fuper hsec aliqua calumnia irapofterum poffit fuboriri feripturam hane figilli noftri mmiimine duximns roborandam r in prsedičlornm eertitudinis & in vi olabili t-atis firmamentum., Data lisec funt anno ab incarnatione Domini MCCLILIL N oni s Januarii in Caftro Voitfperch, Interfuerunt autem his, Sc Teftes exiftunt Frater Hainricus, & frater Walchirus de or* dine fratrum prsedidlorum ^ Dominus M ai n bard us Capellauus nofter , Waltherus miles, Bertfioldus miles de Sackatftai, Si- gebardus miles de Trutfen Sc guam plures ali L XXX. £ z XXXI, 44 S XXXI. Htfaiib be$ jmtgeir grfeb.rf$$, fžatggrafetts m £3aat>eii/ imb ©ertru&enč 0ol)ne^, untev bent Žitel ct* neš $erjog$ Don Defterreidf) unt) j®feper 1 tnif Dec ec i>en Sli* norifcn ju ^u&enbucg .etn dpattč berleiljef y n ti D d o n allen šlbgctben unD SDtenjfen fra; ma<$ef, Don 1259 . Placid Herzog m Cofmogvaph. Anjinaco-Fmndfcana pag. 397. F ridericus D. G. Dux Auftrice Sc Styrise Sc c. amiverfis Chrifli fidelibus, quibus prsefens pagina fuerit prsefeiltata, falu- tem in orenium falvatore. Decurfio & varietas humana; na* tura: & paulatim ege n s curatione non aliter ud bene fe agen- dum revocatur, licet prima ejus gubernentur principia, nifi etiam ea, quse parriculariter ei refiftunc, mediante divino au- xilio corrigantur: Sicque conftituatur, quod legi eft conve- niens, quodque apud Deum & liomines fit expediens fub trati- quillitate, & quiete, quoniam in fe proprium datum naturse hutnanse eondido univerfaliter tener, tam in ju vene, quam in fene; quod, quando divina plaeuerit Majeftati , vitalem fpi- ■ritum, quem immifit in hominem, juxta fui difpofitionem ar- bitrii liceat revocare, expedit, quoslibet orthodoxam & ca- tholicam fidetn colentes, fic rnetas, & termi nos .di erum fuormn follicita penfatione attendere, ficque Temper paratos efle, & providos, ut exuti carnis ergaftulo, & digni inveniantur in operibus eorurn ; difcreta & laudabilis vita pod mortem, nee non & difpolitio falutaris fuper viventibus fidem faciat, & iibi laudabile tedimonium prcefentium, ut utilis mehioria fu- turorum. Inde ed, quod Wifentus Carnifex (puta Lanio) civis Judenburgenfis confenfu & bona voluntate Alheidi« uxoris fme niliilominus accedente, cafum humana: natura: ante mentis fua: oculos volvens, (anus corpore, merite pariter & lingua 45 Jčk ^SLj£ lingua fui compos, fpoutanee, & n on coattus nobis Illuftri Duci Auftriae & Styrise , ad quos terra utraque pertinet h?ere- ditatis jure & Succefliopis , a noftris progertitoribus ex anti- quo allodiis, & aliis juribus, & privilegiis nihilomirus ab aula Imperiali mulripliciter praedotatis, licet Reges con ter mi- nales confinium noftrorurn eam in praefentianim detineant per potentiatn violentam, -ftradum, live Ar eam, quod vulgo Hofftat dicitur , cmn domo & curia , fitum apud iniirnm & portam Civitatis Judenburg, immediate contra valvam Ecelefise Fra- trum Minorum ibidem comorantium, juri Civili , quod vulgo Burgrecht nuncupatur, quod poffidebat, refignavlt. Nos vero, attendentes piam intentionem & devotionem pr s dieti WF fenti, & Albeidis uxoris fine, & devota obfequia, quse din FF. Minoribus propter Dominum & falutem a n ima rum fuarum exhibuerunt alferaatim; eandem domom cum Area & fundo, in quo fita eft, Fratru ra eorundem Procuratoribus contulimus pleno jure, afliimentes praedi£him Wifentura, & Melem uxo- rem ejus Alheidem, quoad vixerint, in noftram protečtio- nem, & gratiam fpecialem,- eximentes eofdem, & esteros in- quilinos ejufdem domus, Procuratores, vei Procuratrices Fra- trum, (jiiibus per fratres fupradibtos locata fuerit domus me- morata , ab omni jure -civili, penfione, five fteura quabbet, & aliis fervitiis, quse Cives alii in Judenburg Faeere confue- verunr. Ne vero fuper bis conceflionibus & donationibus impefterum alicui valeat ambiguitas aliqua generari, & ut itabiliter & inconcuffe perfeverent, & gaudeant perpetua fir- mitate prsfentem paginam noftri Sigilli mirnimi ne duximus roborandam. Adta funt lise an. Domini MCCLIX. indičt. IH, Menfe Aprili XIII Cal. Maji. Pnefentibus D. D. Ditmaro, Chunrado, Ortolfo militibus, dičtis de Stretwitz, (Streitwi- fen) Ottone de Pfaffendorf, Ottmaro & Ernefto de Lobinch f 3 civibus: 46 0 H &. eivibus: Chunrado dičlo Lagelarit, Gymberto, Gttone, dtt- maro inftitore, Henrico Sellatore, Conrado de Scheufling, Maraldo & aliis guam pluribus. XXXI L iitfuttb Stegaretl), in ber fie bem giliettfelb ©rasenberg alč em ©efdjenf:, f$kof)l titifem Ocbenben afe »on $ot>eS n>e&m , ubercik&t/ »Ort 1266, Hanthakr faji. Čampi L Tom.II. p. 1045,. N os Margareta quondam filia Liupoldi illuftris Ducis Ati- ftriae & Stjrise, & Romanorum Regina. Cum Redemptor nofter a Deo patre aceeperit omnia, & cum ipfe det omnia, & ab eo plus esigat, cut plus donaverit. Nos Margareta boe. animadvertentes, ipfl Creatori noftro de ejus grada Nobis collatis raundi rebus,. & tranfitoriis honoribus gratias agitnust & ad honorem Nominis ejus, & ad laudetn Genitricis fine Vir- ginis Mariae, libera & bona voluntate, liabito din, & delibe- rato eonfilio prudentum, damus & legamus Monafterio de Li- renveld, ubi eligimus fepeliri, & Fratribus ibidem Domino fervientibus, pro remedio animae noftraj, & pro fakte Pro« genitorum noftrorum, Villatn Graevenberch, fitam in plebe de Egenburch, cum omnibus attinenciis, fpečlantibus ad ean* dem, tam jure Donationis inter vivos, q.uam jure defunčlo- rum ex noftro condito Teftamento. - - Praefentibus Te ft ib us, & Executoribus noftri Teftamenti; Fr. Perneki, Poenitentia- rii noftri, Ordinis Prsedicatorum: Ottonis de Chorufpach Ca- Jherarii noftri : Aloldi de Chiawe : Ortolfi de Ronnberch: Marquardi de Strittvifen: Friderici de Horfendorf: Hugonis Uartungi de Gevelle, de familia Curiae noftrse. Pilgrini de Zwarze- 47 Zwarzenawe : Friderici de Profenprune, & aliis quam multis, Ačfum & Datum in Caftro noftro Crumbenawe An. Dom. MCCLXVI. Kal Novembris. xxxnr. špapftč Uv&attuč M iv. m t>en er gegen šKcugcn, mb £itf>aum cine $mt|fai>rf borneljttieirmocljfe; uni) ii)m ju Dem @:nbe ba$ JRedjf beplegf, baji er aUe bkjentgen Pdnber, bie er biefen fcbtčmcttt# fd;eiD unb anbern imgldubtgen OSolfern enfretfien rourbe, fur ftdj unb feine (Srben etgentbumUcb fone beljalten fon# nen, non 1264. Ballinus Mfcell. Dec . I. Lih- Vlil. Epift. 1 6. p. 16. R egi Boliemias illuftri. Agimus Deo Laudes , & gratias, quod ficut fams tua; prseconiinn potenter iofinuat , tu velut fidelis athleta Chrifti folerter intendis ad ampiiandum inter barbaras nationes cultum nominis Cbriftiani; unde tibi, velut Catholico, & devotiffimo Principi, cum fiducia fcribi- mus , fuper liis maxiine, quie augmentum Orthodoxa2 fidei continere dignofcuntur. Accepimus enim , quod Rutheni Scliifmatici, & Lituani, ac alii habitantes in eorinn Confini- bus, qui Deum non colunt, fed blafphemant potius nomen ejus; una cum Tartaris eorum complicibus, quibus funt foe» dere damnato conjundli ; Poloniam hoftiliter frequenter in- vadunt, eis neinine refiftente , ipfi etiam quidquid eft in Pruflia per dileftos filios fratres domus hofpitalis -S. Mari« Thevtonicorum Jerofolyniitanorum auxilio Sediš Apoftolics Chriftique fideliuin , non abfque plurima effufione fanguinis acquifitum, conantur deftruere, intende-ntes fidem Chriftianam exinde totaliter extirpare. Ideoque ferennitatem regiarn ro- gamus, 48: S gamus, & hortamur attente,. tibi, nihilomimis in remifiionem, peccatninum fuadentes,, quatenus. ad ejufdem fidei tuitionem, & fui cultus ampliationem centra Sehifmaticos, & alios prte- dičlos potenti myau procedas. Nos enim Apoftolica tibi Aučdoritate concedimus, ut terne Ruthenomni& Lituano- rum, quas p er nrinifterium trumi ad Cliriftianam fidetn favente clementia divina converti, vel per te expugnart contigerit (d mn modo prsedičtis Fratribus , fen quibufcnnque atiis Ca- tliolicis jus in tenis eifdem tion competat) collocatis in eis Chrifti fidelibus in tu o, & h a: red um tuoruni dominio perpe- tu,o debeant permanere. Dat,, apud Urbem Ve tereni. II.. no nas Jimii anno IIL«. XXXIV. $ apff Oemeitč IV att Ot- tofarn, ftajuv baš fcf)on »ovljm iu £ittf)auen gemcfene $0* nnjretd) aufd netie etbeben ,. unb ba!)in eine £afl)oItfi$e, trni) ber eanitfcbm dl'ir d) e. crcsebfne ^krfon jiun dl6n;q an (teden foUe f tsenn er. joMeg beti iiitljmieti? unb anbern Ungldubtflen, entreijjen. nnlrbe, pon 1268, Bdlbhms c. /. Epift. 17., R egi. Behemir ilTuftri. In tul magniftcentia cuTminis , Ma¬ ter Ecelefia quam plurimum delečlatur, dum In ten ti s- Sc devotis ftudiis elaboras, flatum magnificare. fidelium,. &. pro- eurare Chriftianaa lleligionis augtheDtum., Hoc igitur piv, vi¬ ri en ti a Sediš Apoitolicje digne condderans ,, tibi per fuas li- teras olirii dicitur conceffiffe,, ut terras, quas de in an ib us Lb tuanomiiu & aUorum infidelium;; fi tamen Tartaris, vel aliis Chriftiani. nominis inimicis fe prout: ferebatur danuiabiliter cjppularant, eriperes, iliis duntaxat exeeptis, quaa ad dilečtos fiiius Magiitrum & Fratres, liofpitalis, S c Marne Tiievtonico- rum,, rum, vel ad alios Chrifti fideles pertinebant; ad mamiš tuas libere poffes, ac ličite retinere : Unde cum , licut afferis, figno vivificae Crucis aflumto , propouas in brevi , favente divina Clemeutia , extento potentis tuše bracliio propedere centra illos , ac tandem in finibus locorum , quže prtedičbis infidelibus remanere contigerit , inagnum conftituere prsefi- dium bellatorum, ad infidelium eorundem locorum populum, faltem per vexationis anguftias ad Caulam Domini reducen- dum, Nos Zeltfm tuše devodonis , qua circa cultum Ortho- dox$ fidei ampliandum fervere dignofceris , tuumque pium in hac parte propofitum, utpote laude dignum, multipliciter in Domino commendantes, & intendentes te profequi favo- ris grada plenioris, Regiis fupplicationibus inclinati, & fra- trum noftrorum confilio , prasfentium tibi aučloritate conce- dimus, ut fi terrarn Letovvias, de qua prsediddse Sediš aučlo- * ritate Regnuin extitit conftitucum, prasfidente illi dara* me- morite .Mindota, qui poft receptura baptifinads Sacramentum aučloritate Apoftolica coronatus in Regem fuit, tandem a qui- bufdam perdidonis filiis crudeliter interfečlus de manibus ini- micorum, tuo minifterio eripi Domino praeftante contigerit; in illa Regni folium, ficut prius, erigere libere valeas, ac illius Regimini perfonam fidelem & Ecclefiae Romana; devo- tam prseficere, prout bono ftatui fidelium & augmento catho^ lica; fidei videris utilius expedire. Nolumus tamen per hoc praedičlis Magiftro & fratribus hofpitalis S. Mariae Thevto- nicorum quo ad terras, bona & jura fpečlantia ad eofdem, five ea teneant, live ab aliis edarn infidelibus teneantur, io aliquo prejudiciran generari. Nulli ergo &c. Dat, Viterbii XIII. Kalendas Februarii Auno III, d XXXV. 5° XXXV. Utfuttb j^erjog Uliidjč fcoit Mrntett, roomtt et* $ortia £)tto£am &um €t*I>en aKet feittcr fo»o^l etgmen 2 d)m$uta bmm\ ef, im §all er o^ne Setbederben a&* geljeti murbe. Lunig. R. A. P. Spec. Coni. I. p , i6r. N os Ulricus Dei gratia Dux Carinthis, Dominus Carnio- lias & Borzedslavise &e. Cum ex divina difpofitione hsredibus careamus, Dominum Ottocarum, fereuiffimum Re- geta Bohemorum, Ducera Auftrne , & Styri®, ac Marchio- nem Moravi® , praefertim cum fit nobis confanguinitatis vinculo alligatus, multaque amicitias beneficia , ac indefeffie - diligentiae argumenta perceperimus ab eodem, bseredem no- flrum conftituimus ; ita quod poft mortem noftram , fi fine filiis & filiabus deceflerimus, per nos legitiine generatis, ter- rasnoftras, proprietates, ac feuda, feu alia bona noftra, qu®- cunque nune poffidemus , poffidere, debeat libere ac quiete. In cujus rei teftimonium ipfi dedimus praefentes literas Si- gilli noftri munimiue roboratas. Teftes autem funt: Alberi- cus Comes Goriti® & Tyrolis, Magifter Petrus prsepofitus Wifchardenfis Regni Bohemise Cancellarius, Ulricus Comes deHomenberg, Henricus Comes de Hardek, Ulricus de Ro- fenberg, Jaroslaus frater Galli, Smilo de Brumow, Harcli ; leb Camerarius Moravi®, Conradus praspofitus Brunenfis, & alii plures fide digni. Datum in Podiebrad anno 1267. pri- die N011. Deceinb. indičU XI, XXXVI. 5i ^£Lj£ © XXXVI. ®(f)vei&ett £>ttofar$ m t>a£ ^avbiual^ok legium / fcag ba lunfftgc 9>ap(l fcen pifc^en i(;ra / uufc tem ^6ntg in Jpuncjarn emdjtefeti grieten oud apofh>ftfd)er S9lnd;f feepdrftcien muge , non 1271. Raymld. Tom. XI V. a d h. etn. O thocarus Dei gratia Rex Bohemi«, Dux Auflri«, Sty- ri«, Carinthi«, Marchi«que Moravi« , Dominus Car- niol«, Marchi«, iEgr«, & portus Naonis. Noverint uni- verfi, quod poft longa guerrarum diferimina, qu« inter Do- minum Stephanum Regem Ungari« illuftrem Dalmati«, Croa- ti«, Ram«, Servi« ,'Gallici«, Lodameri«, Cumani«, & Bul- gari« , Ducem totius Sclavoni« , chariffimum cognatum 110- ilrum ex una parte: & nos ex altera fufcitata fuerant, fug. gerente humani generis inimico : cum nos pro votiv« pacis puritaee reformanria dilečlos fideles noflros, Dominos Bru- lionem Venerabileni Epifcopum Olomucenfem, fratrem Hart- pinum Miniftrum ordinis fratrum nrinorum per Auflriam, Hart- libum Camerarium , Bulchuclionem Marfehalcum , Noczamil- lonern Pincernam Moravi«, Barones Regni nofiri milifremus, dato eifdem pleno, fufficienti, & legali mandato, ut conve nientes cum Pr«latis, & Baronibus Regni fJngarise, Domino Paulo Venerabili Epifcopo Vefprimenfi, iEgidio Sunimo Ca- merario, Rolando Bano, & Magiftro Benedičič Pr«pofito Ora- dienfi vice Cancellario , a pr«dičlo Rege Ungari« fimiliter cum pleno mandato dellinatis tračlare, ordinare, & diffinire poffent omnia ad reformationem Pacis facientia, qu« nos^pfij fi pr«feutialiter cum ipf> Rege Ungari« convenilTemus,* or¬ dinare, & deffinire polTemus , pro nofiri quiete animi, & noftrorum tranquillitate fubječlorum. Iidem Barones nofiri, q 2 confi- 52 confiderantes cum prsdičlis Baronibus Ungaris, ordinaverunt & aflumferunt juxta mandati traditi fibi formam ; nt de cs- tero perpetua Pax inter Regem Ungaris, ac nos debeat ob- fervari; nec eidetn Regi, vel fuis turbationes, vel moleftias inferremus, vel inferri per noftros patereimir: includentes eidem pači, & eadein vallantes Regnum noftrum Bohemis, terraftpie noflras, Auftriam, Styriam, Carinthiam, Moraviam, Carnioliam, Marchiam, AEgram, & portum Naonis cum omni¬ bus attinentiis, eorundem, fecundum figna, diftinčtiones & metas antiquas, prout etiani Progenitores noftri Reges Bohe- mis, & Marchiones' Moravis, nec non Antecelfores noftri Duces Auftris, Styris, & Carinthi«, Domini Carniols, Mar- chis , iEgra;, ac portus Naonis ufque tempus vita; Domini Bela; inclyta; recordationis, Patris dibti Domini Stephani Re- gis Ungar is poffederunt & tenuerunt. Verum fi termini hinc inde fuiflent avulfi, vel mutati, venerabiles Patres, Dominus Archiepifcopus Strigonienfis, &Epifcopus Olomucenfis, Deum & juftitiam liabentes prs oculis, fuper ipfis terminis & limi- tibus cognofcent : & id , quod legitime definiverint, per cenfuram Eccleftafticam partes faciant obfervare; hoc adječlo, ut occafione terminorum, feu limitum, de quibus dičti Archi¬ epifcopus & Epifcopus cognofcent, pacis puritas inter Regem Ungaris, & nos non turbabitur; nec nos cum eodem Rege relabemur in guerrarum difcrimina recidiva. Pace igitur hu- jufmodi inter ipfum Regem, & nos reformata & cautionibus tam literarum authenticarum , quam jurisjurandi religione ;fir- mata, ut eadem robore fubfiftere valeat firmiori, infra ter- minum inter illuftrem Regem Ungaris dari procurabiinus, & faciemus literas magnificorum Virorum Domini Henrici Mi- fenenfis, & Domini Othonis Brandenburgenfis inclytorum Mar- chionum, cognatorum & amicorum noftrorum, prsfenti pači ex Hjlj)* S 53 ex parte noftra incluforum : fuper eo quod, iidem pači, con- ventioni, feu compofitioni nune faftis per nos, & Barone« adhibebunt confenfum, conuiventiam, & opitulationem com- modam, inviolabiliter obfervandis, eo expreffim cauto tam in literis Marchionis Henrici Mifenenfis, quam Domini Ottonis Marchiouis Brandenburgenfis prtedidlorum, ut fi nos pacem contingat, quod abfit, infringere, vel turbare, ex tune iidem JVIarchiones nobis non affiftent auxilio, confilio vel favore, fed fe a nobis penitus feparabunt; Rex autem Ungarias fub eadem, feu confimili forma nobis dari faciet literas magnifici Domini Caroli illuftris Regis Sicilije, Ducatu« Apuliae, Princi- patus Capus, & Comitis Fulcalquerii; nec non literas Domini Henrici inclyti Ducis Bavarias, & amicorum fuorum fub ea forma ; ut fi Rex Ungarije aliquid contra paeem fecerit, vel attentarit, violando feu infringendo eandem; ex tune iidem Rex & Dux a Societate & amicitia Regis Ungarije fe penitus retrahentes ; eidem contra nos non impertientur confilium, auxilium, & favorem ; & hoc expreffim continebitur in eo- rundem Regis & Ducis patentibus literis, Sigillis eorum au- tlienticis pendentibus 'confignatis, quse ut didtum eft, infra terminum per Dominum Regem Ungarias & nos moderandum nobis debent fnniliter aflignari. Promittimus & aflumiinus, ut fi aliqua temporum procelfibus fucceffivis contingeret fub- oriri hinc inde, quae turbare polfent pacis & concordige unio- nem , pace eadem nune fadta in fuo robore permanente; fuper gravioribus , quse ex parte omnium noftrorum contra liomines Regis Ungarias attentata fuerint, five fadta, Epifco- pus Olomucenfis tam ex ordinaria jurisdidlione, quam ex ipfius jurisdiddionis in eos, qui eidem Epifcopo fubjedli non funt, prorogatione nune fadla, cognofcet, & qufe judiciaria matu- ritate fervata, invenerit perperam atcenta, feu fadta in pr;e- g 3 judicium 56 prsefentem hiter ipPum Regem & nos ordinatam tenere, ac fervare; & nos inducere juxta promiflionis a fe fattaj formam, ad eandem mutuo pbfervandam, & tenendum ea, qiue in prše* fentiarum promifimus & promittimus, fpopondimus & fponde- m us, ficut in ipforum iiteris plenius continetur. Promiferunt etiam per idcm juramentum, & promittunr, quod fi nos, (quod abfit) pacem infringere cohtingeret, vel ea, quse in prsefens placitum funt dedučta, violare; iidem Salzeburgenfis Elečtus Ecclefise & Epifcopi nominati , Regnique noftri Barones nos deferent, & Regi Ungariae adhaerebunt ex debito praefliti ju- ramenti. Veruiu li Regem Ungarise pacem, vel ea, quse in placitum devenerunt, infringere contigerit, vel turbare, Ar- chiepifcopi & Epifcopi Regni fui, & Barones acComites iidem juxta formam prsefentis compofitionis & ordinationis eum de¬ ferent , & nobis adhaerebunt fimiliter ex debito praeftiti jura- menti, ficut in ipforum patentibus Iiteris continetur. Itera Elečtus Salzeburgenfis, & Venerabiles Patres Patavienfis, Fri- fmgenfis, Ratifponenfis, Pragenfis, Olomucenfis, Secovvien- fis Epifcopi de noftra & Baronum noftrorum voluntate ex nune fententiam excommunicationis promulgarunt, quam, fi nos, quod abfit, pacem transgredi contigerit, ipfo fačto incurre- mus, & nihilominus idem elečtus & Epifcopi totuin Regnum, terrafque noftras ecclefiaftico fubjicient in fuis Dioecefibus in- terdičto ; non obftantibus Iiteris, feuindulgentiis impetratis, vel impofterum impetrandis. Archiepifcopus etiam Strigonen- fis, qui ordinarius Regis Ungarise exiftit, & Archiepifcopus Colocenfis ipfius Cancellarius ac Suffraganei ac eorundem Prae- lati Regni Ungarise confimilem excommunicationis fententiam inferiptis folemniter tulerunt, quam ipsfe Rex Ungarise ipfo fačto incurret, fi trangreflor Pacis exifteret, vel turbator. Et fi in hac parte Archiepifcopi, & Epifcopi prsedičli tam Regnorum Regni Ungariae, quam Regni nofiri, & terrarum noftra- S 57 noftrarum negligentes in exequendis praemifiis extiterint, vel remifli, punientur a Dotninis Cardinalibus, quorum jurisdičUoni fe in hac parte fubjecerunt, tanquam jmramenti praeftiti trans- greirores. Infuper Dominus Stephanus Rex Ungarias renun- ciavit omni juri & adfioni, qnod & qu;e fibi videbautur com- petere, fen etiam competebant in Ducatibus Styriae, Carirr- thise, & Dominiis Carniok, Marchiae, nullam de cstero fuo, vel lueredum fuorum nomine contra nos & haeredes noftros fuper illis lHoturus niateriam quseffionis. Renunciavit etiam Rex Stephanus Ungar is faepe diftus juri & ačtioni fibi, & fuis ineredibus competentibus de infigniis regaiibus, Corona vide« licet gladio, menili, Sella, fcutellis, & aliis Clenodiis, ac Thefauro delatis per Dominam Annam Socrurn noftram in Regnurn Bohemiae. Item prjedidlae ordinationi, & pači iacludi volumus & includimus excellentes Dominos, & illuftres Regem Hifpaniae, Regem Anglije, Dominum Richardum fratrem Re- gis Angliae eledluin in Imperatorem Romanorum, cum iiliis eorundem ; Venerabiles Patres Dominos Archiepifcopum Mo- guntinum cum fiuis luffraganeis, Archiepifcopum Magdebur* genfem cum fuis fuffraganeis, Archiepifcopum Salzeburgen- fem cum fuis SufFraganeis; Dominum Ludovicum Comitem Palatinura Rheni, Dominum Henricum Marchionem Mifenen- fem, Dominum Ducem Saxoniae cum fratribus & filiis fuis; Ducem Brunfv/icenfem & fratrem fuum, Dominum Ducem Bra- bantise, Dominum Ducem de Lympurch, Dominum Albertum Landgravium Turingiae, Dominum Theodoricum Marchionem deLantfperg, Dominum Ottonem Marchionem de Prandburgk cum fratribus fuis, chariffimis avunculis noftris filiolis Domini Joannis Marchionis, videlicet Dominum Joannem Marchionem Brandburgenfem cum fratribus & filiis fuis, Dominum Wo- lezlaum Ducem Silefite , & fuum Ducem Henricum ac alios filios fuos; Dominum Chunradum Ducem Silefise cum pueris fuis, 58 fuis, Doimnum Henricum filium Dueis Henrici de Wratisla- viva, Dominum Jezkonem & fratrem ejus Ducem Cujavis # aliofque fideles fautores, & familiares noftros cum filiis omni¬ bus, terris, Regnis, Ducatibus , juribus, ac Poffeffionibus eorundein ; Infuper promifunus & promittinius juxta ipforum Baromitn noftrorum ordinationem, quod a Dominis Cardinali- bus, vacante nune fede Apoftolica , obtiuebimus transmiffis noftris Nunciis Confirmationem pacis nune fačhe; boe adječlo, quod ipfius Regis IJngariš & noftri Nuncii circa feftum S. Mi« chaelis nune venturum iter arripient, & in fefto omniura San- čtorum proxime fubfequenti fe Dominorum Cardinalium con* fpečlui prajfentabunt, & confirmationem noftris fumptibus, & expenfis obtentam faeiemus ipfi Regi Hungarise affignari. Item etiam Rex per fuos proprios Nuncios impetrabit, eonfimiies confirmationis literas fuis expenfls & fumptibus nobis dandas. Creato vero Papa confirmationem eandem fub Cmili viciffitu- dine alterutri noftrum dandam faeiemus, largiente Domino, impetrari; damna autem illata hinc inde compenfatione mutua funt fublata juxta ordinationem faepius memomam. Ut igitur prtemiffa, & Cngula inviolabiliter obferventur ; nec fuccelR- vorum temporum mutatione infringi valeant vel aliqualiter va- cillare, juravimus, & juramus tačlis corporaliter faerofauftis Evangeliis, multorum fanttorum Reliquiis, & vivifiea; Crucis Ligno: adjicientes ut transgrelfor praemiflbrum prseter infamiae notam, quam transgreffione juramenti incurret, divinse aeri- moniam fentiat ultionis , & cum Chore, Datlian, & Abiron recipiat portionem, Dei omnipotentis &gloriofiffims Virginis, & Sančtorum omnium fuffragiis deftitutus. In cujus rer tefti- monium ad perpetuam memorialu ac nnmimen prasfentes con- eeffimus literas duplicis Sigilli noftri munimine roboratas. Datum & adlurn Pragaz, Anno Domini MCCLXX1. Coronatio- nis noftraz Anno X. s, Id. Julii. XXX¥1I. g 59 XXXVII. 0cfjveifcett 3>apftč 0i® orius &eč X. att ben ^onig »on SSo&men, ttm tljn »on bem »o^abenben ncuen £3m$ n?ft ben ^jungani abju&alfen, »on 1272. Rajnaldus ad h• m. R egi Bohemise illuftri. Paternum ad trne Celfitudinis incre- menta amorem gerimus, tuin te ad ea, qua2 faluti ex- pediunt, & honori tuo congruunt, folicitis monitionibus invi- tamus. Perfuafiones itaque noftras devota mente fufcipias ad ea , qufe tibi benigne fuggerimus, apertos habiturus oculos, & aures illis adhibiturus intentas ut in rationis dedufta fecre- tum, & ipfius examinata fcrutinio adrnittantui' devotius, & preflius imprimantur adtnilfa, & im predli fničtificent; germi- natura pacem, & produčfura quietem : prrecidendo inimicitia- ruin caufas, & amicitias augmentando. Nofti fili chariffime quod poft varia & gravia guerrarum diferimina, quas inter te, & clarae memorise Stephanum Regent Ungarise inimicus humani generis, pacis impatiens, excitaviiqpoft graves ex eis hinc inde perfonarum ftrages, grandiaque rerum fecuta difpendia, difponente pacis Auftore, inter te ac Regent euudem refor- mata concordia, formata funt foedera juratnenti & poenarmn adjeftione confirmationis noftrse, ad tuam & ipfius inftantiam, ac aliarum firntitatum robore confirraata; qu?e idem Rex toto vitae fuoe tempore dicitur obfervafle; Csterum memorato Regi chariffimus in Chrifto filius Ladislaus Rex Ungarice, ut tua no- vit fublimitas, in regno fuccefiit; qui cum fit adhuc tetatis innocentis, de nulla contra te poteft ©ffenfa notari: & cunt ipfum filiis tuis uniat, ficut accepimus, fanguinis unitas, con¬ tra eunt nulla tibi de futuro verifimilis poteft efle fufpicio: quam naturalis potius non folum excludere debet conjuuftio, \ 2 fed 6o fed & fufpicantiutn corda ponere in tranquiilo. Ad obfervanda igit#r illi cum memorato gepitore ipfius inita fcedera tanto efficacius tnain debet Excellentiam horum confiderado invi- tare, quanto judicium eft de praeterito cerdus, ea per ipfura non eife hačlenus violata , & de futuro verifimilius čredi poteft, nec impofterum violanda. Adjicit autem ad fervanda a te hujufmodi obfervationis inftandam, quia ft quis in eodem genitore vel ejus fubditis forfau argui poteft exceflus, idem Rex Ladislaus ad emeudadonem cum debitse fatisfačlionis promptitudine juxta eonventiones in foederibus prsdičlis ad- je&as dicitur elfe votivus: & quia nec gloriofum foret Cel- fitudini regia: , nec gloda: regali magnificum , in pupillum infurgere , aut aetatem tani teneram impugnare. Ideo Sere- nitatem regiam monemus, & Iiortanuir in Domino Jefu Chri¬ fto, in remiffionem tibi peccaminum fuadentes, quatenus prse- dičlas eonventiones obfervans ab omili memorad Regis La* dislai fuorumque offenfa & injuria ftudeas penitus abftinere: in hoc non folum ejufdem Regis Ladislai , & Chariflims in Chrifto filia: noftrae Ifabellsc confortis ipfius, nat£ chariffimi in Chrifto filii noftri Regis Sicilise illuftris, tetad deferens, fed ad eundem Regem Sicilise , virum excellentia: tantre ac virtuds, cui Celfitudini tua: utile fore crediinus in finceritate charitads uniri, prout te decet, attendens; noftrifque mo- nitionibos , quse honorem etiam tuum refpiciunt, cum tuše niagnitudiiu congruat, promifla fervare, taliter acquiefcens, quod ad tua commoda memorati Regis Siciliac animum attra- has, & apud nos proinde augmentum tibi favoris acquiras. XXXVIII. 6i XXXVIII. Soffer SRttbofp&S 2 H&j^ Dl les, fperantes, quod nobis tamDei, quam facrofančfce Matris. Ecclefise, nec non Apoftolicse glorij plenitudo, atque paterni veftri favoris clementia debeat non deefle. Jačlatis igitur cogitationibus noftris in eo, cujus imperio vivimus, & in vo* bis anchora fpei noftae taliter collocata, Sančlitatis veftrse pedibus provolvimur, fupplicando rogantes, quatenus nobis in affumpto negotio de benignitate confueta favorabiliter afpi- rantes auxiliatricibus apud Altiffimum hoftiis adjuvare digne- mini, caufam noftram, imo totius Reipublicse fpecialem, uf in fuo beneplacito dirigens, greffus noftros per fuorum digne- tur nos ducere feuiitas mandatorum. Ut igitur falubrius & felicius ea, qu;e fibi funt placita, & Ecclefue fiise fančte funt grata , jugiter prolequi valearaus, plaeeat veftrse qiraefumus fančlitati, nos Imperialis faftigii diademate grariofius infignire. Nos enim potentis & volentis animi armatura praecingimur, qusecunque nobis vos & alma mater Ecdefia duxeritis im- ponenda. XXXIX. ©cfjm&eit teč mx Coflii an &eit spapfJ, Me emmutbige $atfer , n>ie aucb / &a|? fcerfelbe f>t«auf ju SIcfjen ben 27. Dftobec gefronct tt>orDen, 6ctceffent». Idevi CoJex MS. Ccsf. Epiji. 11, L iixit ha&enus & elanguit terra, confufus erat Lybanus & fordebat. Sed eece verna temperies, & de terras vifce- ribus bon® fpei gennina revirefcunt. In fanguinem enim pri- fcis luna verfa temporibus, vigiiare paftores, & fuper greges fuos nočlurnas fervare vigilias commode nequiverunt. Nune autem hoc tempore tenebrarum denfata caligine velut emor- tua, fa&a fuit nox periculofa, plena diferiminum, in qua ca- tervatim S Hfcji* <53 temtiin fylvse beftise tranfierunt, leonuin catuli rugientes, ut raperent ianocentes; ad devorandura parati, ut efcam panis, puperes Dei & hominum reverentia ultroje&a. Hofte fiqui- dein pacis, antiquo ferpente, qui morfu peftifero dulces ubi. que molitur amaricare delicias Paradifi, Romani ftatmn Imperij, olim tranquillitate pacifica Horidum, diu duris inquietitudinuin malleis impetente , ftatus ipfe corruptionis diutinae vulnere pertulit, & accenfis in cordibus hominum ignibus odiorum, pax inibi periit, bellicus horror invaluit, & liou folum con- tigit, illum civilibus bellis, fed etiam inteftinis quodammodo lethaliter fauciari. Verum miferator & mifericors Deus, fuper omnia tenens Imperium in excelfis, cui parcere promptum eft, & proprium mifereri, licet ad expiationis exercitium pa« tiatur incerdutn affligi fideles, nefciens tam en in indignatione clementiam continere, ut fuper fortem hjereditatis fuse virgam iniquitatis non ufque ad interitum derelinquat, fed cum per- čufferit, mox propitius confolator exurgit; ex alti jam fui ineffabilitate confilii fummis ima concilians, dies malos abbre- viaffe videtur , Jrradiantibus Ctelitus fplendidam lucis nov« claritatem, Vacante liquidem jam pridem Imperio, ne fic diu - tius aberraremus acephali apud talem locum die ad hoe ab omni¬ bus indidla & aceeptata concorditer ad providendum eidem Imperio, convenientes in unum, tandem poft aliquantuluro, de futuri Regis fubftitutiohe tračlatum, in inclytum virum, Dominum Rudolphum, de loco tali oriundum, invocata pritni- tus Spiritus San£li gr ati a, cum folennitatibus debitis ac’ con- fuetis, fervato in omnibus modo & ordine congruo, tanquam in magis utilem ad id, & magis idoneum, quam cognovimus, habito ad Deum prsecipue, & ad Reipublic« caufam refpedlu potiffime, de communi confenfu omnes & finguli oculos no- ftros injecimus, emn in Regem Romanorum, Iinperatorem fu- turum, una voce votoque unauimi auftore Altiffimo eligentes. fltua 64 Glua quidem elečlione canonice, ima divinitus procul dtibio eelebrata eundem cum inenarrabilis immenfitate tripudii, omnium applaudente caterva Nobilium nec non populi comitiva lsetante apud Aquifgranum, utpote fedem, qute primum fublimationis & glorise regise gradum ponit, magnifice duximus, ubi in die Apoftolorum a liobis Colonienfi Epifcopo, cujus intereft Re* gibus ab antiquo beneficium confecrationis impendere, fuit in fede magnifici Caroli coronatus, & unftionis fan6fiffimae oko delibotus. Et ut de Regis elečli fic & corotiati Perfona facro- fančls Romana Ecclelise Matri noftne nova gaudia cumulem tur, idem Rex eft fide Catholicus, Ecclefiarum amator, jufii- tiascultor, pollens confilio, fulgens pietate, propriis potens viribus, & multorum potentnim affinifate connextis', Deo, ut firmiter opinamur, amabilis , & humanis afpečtibus, ut cerni- tur gratiofus; infuper eorpore ftrenuus, & in rebus beliieis eontra perfidos fortunatus, proprer quod fperamus in eo, qui Reges & Regua conftituit, quod fub ejus Prineipatu pacifiea quies Regno proveniet, pax iis, eoneordia plebibus, & mo- ribus difciplina, ita quod gladil confiabuntur in vomeres, eornu Chrifti fui a Rege Regum magnifice fublimato. Vos itaque qutefumus Pater fančie, fufcipite filium fingularem, quem pro- cul dubio fentietis intrepidum Matris Ecelefias pugilem, & in- vičhira fidei catholics defenforem. ProcefTum vero tam rite, tam provide, tam mature de ipfo fic habitum gratiofas appro* bationis applaufu benevole profeqnentes, ae ex affluenti pa~ ternse duleedine pietatis opus perficientes Dei in ipfo, euudetn cum veftrae Sandiitati placuerit, & vifum fuerit opportunum, adlmperialis faRigii diadema dignemini, miferieorditer evo~ čare, ut fciant & intelligant univerli, quod pofuerit vos ift lucern gentium Dominus, & per veftrse difcretionis arbitrium orbi terra pofi mibilum exoptata Serenitas illufcefcat* XL» 65 S XL. Cimtlar fcf)vd&ett $aifet’ šHu&ofpljS e£ Dteicfrč, il)\n, aW ettodfrlten vomifdjm Slo* nig, i>en fdjufttcpm ©eljorfam ju letften. Cod. Rudolpb. Cajetani Cenriii L.L Epifi . g. p. 310. A d Romani Regni gubernacula vocati illiiis vocatione, qui fuperborum fuperbiam elidens, devotam humilitatem hu* miliimi collocat in fublimi, mente difponimus, & pervigili me- ditatione pervolvimus , qualiter in excelfo p er excelfum & fublimein Regem Regum majeftatis folio conftituti, in refor* matione paeis jam dudum difperditae, Reipnblicse confulamus, oppre(Tbrunjque hačlenus, & fubječds Tyrannornm Tyrannidi difpendiolis periculis cautius caveamns: fp.erantes ex hoc & in tališ agone certaminis, qui mentein affligit interius, & quie- tem fenfibus exterioribus non concedit, fupernum nobis prove- nire fubfidium , & humani favoris incremento proficere nos debere. Hinc eft , quod cum in fu prem a dignitatis fpecula fi- mus ad hoc pofiti, quod univerfa Sacro Romano Imperio, & ad nos per devota fervitia fidein gerentia membra clare obtu- tibus, & finceris affečlibus noftram ferenitatem deceat con- templari. Univerfos vos, & fingulos omni benignitate, qu:e ferenitatem decet regiam, complečlimur, animo gratiofo cre- dentes , & abfque omni ambiguitatis fcrupulo prcefumehtes, quod affečtus nofter, quem ex impendenda vobis noftra; Sere- nitatis grada poteritis experiri , per devotum veftras fideli- tatis obfeqmum opportunam fuis vicibus per vos recipere debeat otnniraodam recompenfam. I XLI. 66 XLI. Utfaitb $aifer SMoIpljč, mit ber er bie bott Con- rabin t>cm ^faljgvafen Subtoig am šKbein $cmad)te 0cf>enfung flller feiner foroo&l ^ammoniai* a(č Sef>engtit« befMfftget, t>on 1274. DeduSilo Bavarica in Docum. Lit . G. R udolphus Dei Grada Romanorum Rex feniper Auguftus, univerfis Romani Imperii fidelibus in perpetuum. Lon* giil,quitate temporis plerumque accidit, ut & gefta honainum, & contračluum efficacia in oblivionem veniaot, licet initio utiliter, & neceffario forent memorise commendanda, propter quod fcripturarum apices dubierads fcrupulos, & obtenebrate reminifcentie caliginem fui claricate luminis repellentes, me* roris palpitationes invio ad direftionis femitas dirigunt, ob cecatoftjue ignorande nubilo ad contemplandam veritatem ačtorum imperdtis, & gerendorum a pofteris illutninant, & ferenant. Ea propter ne impofterum revocari valeat in du- biutn cujufdam contra&us donationis ab inclitse memoriac Chun- rado illuftris Regis Chunradi filio quondam divi Imperatoris Friderici Nepote fratre fuo Avunculo illuftri Principi Lode* wico Coniiti Palatino Rheni Duci Bavarias prsefentem paginam confcribi prsecepimus ad dičta; donationis memoriam fempiter- nam. Donatio tališ eft. Primo donavit, & tradidit ipfe Chun- radus preditto Avunculo fuo memorato Duci Ludevvico omnia bona patrimonialia, videlicet oppidtim Schongaw , caftrum Peuthengeu Ambergew, curiam fuper montem, curiam Stauf- fen, villatn Eglingen, villam Durinhaim, villam Mehringea cum toto Heubifche, caftrum Schwabekke, caftrum & oppi- dum Werde, caftrum Tapheim, novum forum cum toto offi- cio Berngau, & novo caftro, caftrum Schennberg, quse pro dote. dote, & in dotem quondam fine Matri Elifabeth Sorori illuftriutn Principum predi&i Lodewici, & Henrici Ducum Bavariae a Patre fuo Rege Chunrado fuerant affignata. Dein omnia alia bona fua five elfent patrimonialia, live alia qusecimque, qute ad ipfum proprietatis titulo pertinebant. Infuper omnia bona feodalia. Videlicet advocatiam Harfprukke &Vilfekke J i\m. berch, Aurbach, cuin caftro Hoelienftein, & omnibus perti- nentiis omnium predidlorum tam in bonis quam hominibus, quondam Pater fiius predičlus Rex Chunradus a Baben- bergenfe Ecclefia habuit infeodata, celfit, donavit, & tradi- dit, fupra difto fuo Avuaculo pleno jure. Nos itaque de fa- vovis, & grade plenitndine, quibus ipfum Palatinum Comitem Rheni & Dueem Bavarie Lodewicum profecpiimur, juriš bene- fieio fibi niliilominus fuffragante oranem donationem, traditio- nem de predi čiis omnibus in ipfum fačbam , ratam, & gratam habentes, ipfamque approbantes authoritate Regia prefentibus confinnamus in evidens, & efficax tertimonium rei g e d e, no- ftreque eonfirmationis fuperaddita: prefens fcriptum n odri fi- gilli munimine roborantes. Datum Hagenaugie anno Domini JVJCCLXXIII. in Kalendis IVJardi. Iudičdione fecunda. Amio regni noftri primo, ILII. ©cf)m6ett (Bvegoviuš X. ati trnjev t>o!pf)en, tvomit a’ i^nfur einen aiva^Iten romifdjeu $6ni$ anerfennet, unt> jugleidj, um t>ie faiftdidje išvone ju era* pfangen, nacf> 9 vom ein-la&er, »on 1274, Rainald. a d b. a n . R udolpho Regi Romanornm ilhiftri. Solent ardua r prasci- pue perpenfis digefta condliis, fentire potius celerita- i 2 tis. 68 :r.J ; -/> ^ŽLJ tis ex direčiione conipend- m, quara pati difpendinm tardita tis, fic longa belli praepafatio eelerem confuevit afferre vitlo- riam. Sic iterum feftinarur inftanrer, dnin follicite propera- tur: Hec nos confideratio in Imperialis negotii profecutione hucufque detinuit : lisec in tui confummatione faftigii muka uti maturitate fuafit : hase varias vias fuggeffit exquirere, di- verraque remedia cogitare, ut Deo aulpice, tanto illa, qusi inftanr, deducamus fecurius, quanto accuratius praeparamus, Licet it?,que non fine caufa difiulerinrus hačtenus tibi denomi- nationem adfcribere; cmn fratribus ramen mi pet deliberatione prsehabita Te Regent Romanorutn de ipforum confilio nomi- namus. Caufas anteni falubris dilationis imo potius confultse accelerationis hujufmodi ad totius orbis & ad ipfius maxime profuturam pacem Imperii, ut fperamus , dilečtus filius Tri- dehtinus F.lečfus, & frater Henricus de ordine Minorum tuš Celfitudinis Nuntii non rdum ad veritatis expreffionem, fed adhortationis folicitationem aperient, ut in eis dočdrinse fpe- euluin eSemplaris infpiciens, & falutaris confuetudinem infor- madonem recipiens, prudenter fatagas in cunčlis tuis procef- fibus, vitare difcordias, vias tuas facere pro poffe pacificas, & femitas, quas Princeps pacis Rex Regum, & Dominus Do* minandum docuit, quantum ipfe concefferit, pro viribus am- bulare. Caeterum cum inchoata feliciter ad ejufdem culminis Imperii trne promotionis aufpicia non profecutionis procrafli- natione differri, fed feftina deinceps confummatione eompleri udlitas manifefte fuadeat; Serenitatem ttiam hortamur, & fin- cero tibi affe&u & confilio fuademus, quatenus fic Te praepa- res, fic difponas, ut cum te ad unčfionem, confecrationem, & Imperialis Diadematis Coronationem, de noftris recipiendas manibus duxerinms evocandmn; ad quod terminum in proxi- mo, prout circumftantise pen fan d e permiferint, intendimus affignare, non improvifus, fed ficut tauti negotii folemnia exiguut, H 69 exigunt, paratus appareas, & ad prsmilTa non inorofus, fed promptus & feftinus occurras. Rxpedit aufem , ut aliquos, qui iuper ejufdem alfignatione termini, quid tus commoditati congruat, & alias tuam faper hoc voluntatein nobis infinuare valeant, eito ad prsefentiara noltram mittas, Datum Lugduni VI. Kal. Očtobr. auno III. XLIII. grapent ettte£ @c&rci&en$ mt ckn bmjelkn mit bev ndmltd)en ?ftad)rtd)t an ton ^onig »on $8o&men, roomif ec tf>n jugleidj »dferliclj ecmalinet , ftc^ auf feinedet) <28etfe Dagcgen ju fe^en, »on eben Oiefem 3al;r unb ^ag. Rahialdus l. c. R egalem Excellentiam nolumus ignorare , quod ex caufis prsmi (Tis, & aliis, qus confcientiam noftram urgebant, memorato Regi Rudolpho niiper cum fratribus noftris delibe- ratione praehabita denominationem regiam duximus adfcriben- dam; & eum Regem Romanorum de ipforum confilio nomina- vinnis per noftras literas, hortantes eundem, ut fe fie pne- paret, lic difponat, qund eum eum ad unftionem, confecra- tionem , & Imperialis Diadematis Coronationem, de noftris recipiendas manibus dnxerimus evocandum; ad quod terminum in proximo , prout circiunftantiae penfands permiferint, inten- dimus aflignare; non improvifus, fed ut tanti negotii folemnia exigunt, paratus appareat: & ad prsmifta non morofus, fed promptus, & feftinus occurrat. Et niliilominus aliquem vel aliquos, qui fuper ejufdem alfignationem termini, quid fuae commoditati congruat; & alias plene ipfius fuper hoc per orania voluntatem nobis infinuare valeant, celeriter ad pra»- i 3 fentiam 7 o fentiam noftram mittat. Ideoque Serenitatem Regiaim paterno commoneirms affečlu, quatenus in prs-miffis non guid velles, fed quid velle te decet, infpiciens, & tara in his quam in aliis^ quse agenda occurrunt, non folum initium, fed & profecutio- nem, fed & finem, preambula & attenta meditatione difeu- tiens, circumfpečle quoque confiderans , quam incertus fit guerrarum eventus , quam periculofus animabus , quantura corporum plenus exitio, quantain rerum ingerat vaftitatem, difcordiam cum pradiddo Rege , imino potius cura Iinperio, follicite ac prudenter evitans , fic ad folidam concordiam cum eodem animum tuura habilites , & opere profequente coaptes, ut omnis diffenlionis inter te ae ipfum fublata ma- teria , ipfe tuo fretus auxilio confequatiu* prsemiffa undVio- nem, confecrationem, & Imperiale Diadema facilins inčam- benda fibi profequatur efficacius, & ejufcfem Imperii Throno* te cooperante, firmato, tu & ipfe mutuis vos favoribus fo- veatis, & in unanimitate laudabili, non folum ejufdem Im¬ perii , cujus te tanquam ipfius eximium Principem te decet reformationi totis vacare conatibus, exaltationi pofitis in- tendere , fed & ad totius Chriftianitads & Chriftian* fidei promovenda negotia potentia veftne vires ad obtinendum ineftimabile retributionis stenic prsemium & perpetuse lau- dis memoriale prseconium utiliter exercere, Dat. Lugdusi VI, Kal, O&obris anno III. XLIV. S KJ XLIV. 7i €(tt anfcrečfrapent e(neč@cf>?et&ettč W$apft$ an t»en $oni$ , i>a§ er fcett iW(jeh>tf?en 2 (učfd)la<} eineš fe&Mcben $rieg$ rnobf bebenfen, unt> Daber »tefmebr fucben folle , Den #aupfpunft Ded ©freifč Durcb gemeinfcbnfrOcbe greunDe ju beben; mdcbed er audj bereta Dem $atfer anempfob* fen babe. Offofar mod)fe ftcb affo Diefem um fo mebr fugen, afd Der papfHtcbe ©tubi, Dem ^aifer in feiner geredjfen ©ad)e bepjufteben, ftdj nidjf entfdjfagen čonnfe, »on 1274. uocirca Serenitatem regiam eo attenrius, quo frequentius rogamus, & liorramur in Domino Jefu Chrifto, quate- nus prudenter attendens, quam difpendiofum fit, etiam cum qmbufque potentibus, ftatuin proprium guerrarum eventibus incertis exponere, ut an im amin & corporum penfanda prsci- pue pericula taceamus ; quantumqiie Deo implacidum, nobif- que ac eidem fedi effe poffit infeftum, proceffum profpenna difri Regis, & proinde eadem Dei negotia impediri; non fo- lutn a quolibet ejus impedimento abftiueas, & fpecialiter nul. lam in Italiam mittendo militiam, liec gentem aliquam, nec alias cum Italicis coutra eum te in obligationes, feu confoe- derationes aliquas involvendo, quod procul dubio fedes eadem aeqitanimiter ferre non poffet ; fed lic ad pacis foedera inter te ac Regera ipfum, apud quem etiam fuper hoc non omifi- mus hattenus, nec omittere intendimus debitse perfuafionis officium ineundo per communes amicos , qui diflentientium corda concilient, & differentes uniant voluntates, aut aliter prout ex alto concedetur, animum tuum promptum exhibens & voluntarium, ac paratum exponas, quod inter te ac ipfum • fublata principalis diflenfionis materia, cujuslibet finftoe fufpi- Rainald. a d h, an. nuni. § 8. cionis 1 72 $, cionis occafio prteeidatur; tuqne Creatoris tul, pacis auftoris, femitas fequendo pacificas, beneplacifo te coaptans, ipfum experiaris in omni tua opponunitate p ropi ti um, ac nos, ac fedem eandem, qui prtefato Regi deeffe non poflumus; fed fa- vorabiliter ipfius juftitice adefle proponimus, & quafi operi ma- nuutn noftrarum porrigere dextra.m , in ipfius de cstero favo- rabili profeeurione tenemur , habere merearis in tuis bene- placitis promptiores. XL V. 0d)m5en $aife v SRu&olpP an fon in cfyem a Ujm fdbjt t>tc mit tern itoirig mcgm 23orentl)ab tung bet Dteicbčgtifev babenbe ©rrekigfeit jti entfcbetDen gdnjlid) ubeddfm Cod. Rudolph. MS. Caf. L. 11. Epi Ji. 39 . E ja Beatiflime Pater de admirabili veftra Creatione prtecor- diis noftris tenaciter eft infixa fiducia ; iila revera veri- fimiliter fuper ea prsefumptio noftris intimis eftimprefia, quod ex humanoe imbecilbtacis operatione non prodiit, quod ex in- fperato vobis tune in remotis agentibus fpiritus infpiratione Paracleti ad univerfalis Ecclefise regimen cadeftis altkudo con- filii vos vocavit. Sed etiam nofinet ipfi dum priftinum ftatum noftrum in interiorum noftrorum profunditate revolvimus, & dum vocis exemplo prophetico divinorura judiciorum abyffum in noftrte confiderationis fpeculo fpeculamur, in forma confi- mili lieet impari, merito nos fentimus ignaros, & etiam non inftantes, exclufo totaliter quolibet gradus ambitu celfioris di- vinifus ad Romana Monarehis molimine dirigenda provečtos, & eadem gubernanda mifericorditer fublimatos. His igitur Pater fanifte in trutina rationis appenfis, in omnibus arduis & divedis, qus poftmodum nobis occurrere negotiis nihil penitus aggredi n aggredi fibuit, nihil prorfus, ut decuit, voluimus attemptare, niii veftra pridem, (prius) quam femper fuimus pradolati, eru- ditione falutifera infonnati. Ita quod de terra jam fit orta ve- ritas, profpiciente de Gelo juditia, ex quo dextera Domini etiam mifericordias fuje unčtione falubriter nos perduxit, ut fuper colla fublimium folium teneamus glorije: Ut ifta duo coe- litus in conformitatis idemptitate per amplexus mutuos fibt compati non defiftant. - - Ecce quod nodram & liberorum nodrorum perfonas, nec non ereditum nobis Imperium vedra difpoiitiotii fubmittimus, ut fecundum Deum & puram confeien- tiara libere ftatitatis & ordinetis falubriter de pramiffis, quid- quid honori Dei, Ecclefiadieas libertati, Orthodoxx fidei, nec non bono Iinperii datui videritis expedire. Et licet illudris Kex Bohemis non tam injudis quam voluntariis motibus din fuerit in exhseredationem Iraperii degraflatus : quia tamen in vobis adeo divina gratiae & juftitise plenitudo exuberanter abun- dat, prstenim ut terra fančbe in opportuuo fubfidio nihil de* matur, controverfiatn qim in ter nos, & ipfum pro bonis Imperii vertitur occnpatis ab ipfo, fiducialiter ordinationi divinse, & auftoritati Apoftolicas reliiKjuimus, & exponimus dirimendam, pro certo & conftanti tenentes, quod inderanitati Cavebit Im- perii vedra inobliquabilis rečlitudo. XLVI. fapjt« ©regoriuš bež X. @djvei&ctt cm Stottfg .Ottcfarn, wotinn et fia§ et t&ti fut einen pavt&gpifcfjen SRic&fer ju Ijalten, unD bon if>m ju appellu m urnem, bon 1275. Rainald. c. L n um. 7. 8. 10, ir. R egi Bohemiae illuftri. Extenfo dudum follicitte eonfiders- tionis intuitu ad futura, cum fpecialiter nollri, qui pa- S Aoris 74 ftoris in ovili Dominico partes exercemus, interfit reminifci prseterita, inftantias temporum librare, prsefentium, & futuro* rum indicia prasvidere, tibi cum chariffimo in Chrifto filio no- ftro Rudolpho Romanorum Rege illuftri ajmicitise fcedus obfer- vare fuggeflimus, & mentem regiam ad unitatis bonum cum eodeinRege eoncorditer excolendas literarum noftrarmn ferie, recolimus induxifle. Illud praecipue meditantes, quodexRe- gis ipfius tuaque concordia commoda iinmenfa confurgerent, negotiorum Dei, ad qme vota noftra direximus, prompta feque- retur, ac grata promotio, & difcriminibus variis ex utriufque damnofa difcordia fufcitandis materia tolleretur. Sane fi, proiit credimus, tuše fpeculationis examen circa negotiuin dičli Regis veritas patefačla non praeterit, dum initiis ejus, atque proceffi- bus dexteram Domini liquido patet favorabiliter elle propitiam, dum ex ipfius felici regimine profperi ftatus Iniperii reformario expe6latur; nifi omnino ab illius impedimento defifteres, be- neplacko divino refiftere, nec fine gravi difcrimine reformando eidem Imperio pertinaciter obviare, non immerito cenfereris. Ideoque nos, de quorum ctira prsecipue in ter Chrifti fideles pax & unitas proeuranda requiritur ; cum te ac eodem Rege •oncordibus, inasftimabilia bona confurgere, te autem ab ipfo difcordibus, mala quodammodo ineffabilia non tam verifimiliter, quam palpabiliter extimemus; apud Excellentiam tuam, quo frequentius, eo infiantius multiplicatis exhortationibus infiften tes, Serenitatem regiam iterato requirimus, monemus, & hor- tamur in Domino, in remiffionem tibi peccaminum intcnfis af- fedlibus fuadentes, quatenus difcriminofie diirenfionis, liulla profečlo tibi vel alii produdhirse compendia, [fed difpendia gra- via probabiliter allaturse autor vulgari delatione defcribi, prti- denter evitans, & imminentis ex diflfeiifioiie hujufmodi ftragis excidia humana faltem compaflione in ejufdem Regis Romano¬ rum, & tua reconciliatiofre priecidens ipfi, quem fimiliter ad 75 Ho* © W hoc efficacibus indučlionibus exhortamur, te ulterius ad plenum reconciliare non differas, fed ut regalem animarn manifeftius exhibeas atnatorem pacis & concordis ac tranguillitatis publi- cce feftatoretn, celeriter fic folida unanimitate conjungas, quod proceffuutn ncflrornm, quos ad promotionem confummanda fo- lemnia, prout utilitas puhlica exigit, continuare difponimus, quorumque impedimenta pati a;quanimiter non pofiemus , ex- periamur te ad tu s falutis meritum & pneconium per rei evi- dentiam fedulum promotorem. Gluid ita devotionem iltam, quam proteftatus eft toties in te a tuis pragenitoribus radica- tam abforbuit, quid circumfpettionem regiam fic a femitis ra~ tionis abduxif, ut in ea prorumperes, qute nobis noviffime per tuas literas deftinafti, non fufiicimus admirari, cum caufam non habeas, etfi occafionem procul duftam frivolani fingere videa- ris. Gluae namque caufa filio fufpicionis ad patrem, ipfum ad pacis commoda invitantem, ut ejus faluti provideat, commodis confulat, oecurat difpendiis, fibi ac fuis quietem indulgeaf, & confervet. Gluid aliud ex omnibus literis Excellenti£e tute fli¬ per negotio chariffimi in Chrifio fitii nofiri Regis Romanorum illgftris defiinatis intelligis ? Gluid iis adverfum vel diverfum etiam, nifi perverfo forte judicio ad fen Tum trahatur omnino contrarium elicis, ex iifdein? Nunquid forte molefte tulifti, ficut nuncii tui liabere videbatur aflertio, quod in aliquibus il- larum prerfe(6e bcit ■|t»ifc&en bem ^ontg in $ 36 f)men, unb bem #er£0fjen in SšSapern firetfigen 23 eft£ bet’ tuetjen beč dj)etqoip ff>um$$8apecn Diefem Ut$tm juerFennef, non 1275. Gevoold, de Septemvir . S. R. I. p. 174« R udolphus Dei Gratia Romanorum Rex femper Augufius, univerfis prsefentia iufpe&uris, 'm perpetuum declaramus, quod 77 qnod profidentibus nobis Curise apud Augufhtm Idibus Maji fo- lemniter celebrato, & conftitutis ibidem in prsefentia noftra illuftr. Principum Ottokari Regis Bohemio Nunčiis, &Henrici Ducis Bavario Procuratoribus, fubortaque inter eos quoftione fuper quafi poffeffione juriš eligendi Romanorum Regem, per Procuratores praedi6H Ducis H. & illuft. Ludovicum Comitem Palatinum Rheni Ducem Bavario, fiiium noftrum chariffimura fait propofitum, ratione Ducatus Bavario, hoc eis eompetere ex antiquo. Idernque hofter filius L. coram nobis, cunčtifque Principibus, Prolatis, Baronibus, Militibus, & univerfo Populo, qui eidem Curite affidebant, extitit puhlice proteftatus, quod prsedi&us Dux H. frater ipfius olirn Eleftioni inclyti Richardi Romanorum Regis noftri Prodecefforis, una cum ipfo pbscfeh- tialiter cuin ceteris Principibus Coeledloribus interfuit, & in eum uterque direxit legaliter vottim fuum, eundem in Roma- iiutn Regem, una cum aliis Comprincipibfls jus in hoc habenti- bus eligendo. Deinde vero elettionis tempore aptid Francken- furt de nobis ab omnibus Principibus jus in elečlione habenti- bus concorditer celebrato, per Nuneios & Procuratores ejuf- dem Ducis Henrici videlicet Henricum Propofitum Oettingen, & Fridericum Iledlorem Ecclefio de Lantshud, ipfius abfen- tiara propter impedimenta legitima legitime excufanteš, pro- fente Venerabili Berchtoldo Babenbergen. Epifcopo Procu- ratore prodifti Regis Bohemise, & contradicente quidem ipfis Procuratoribus, fed ipfius contradi&ione a Principibus Eledbo- ribus omnibus , tam Ecclefiafticis quam fecularibus non ad- milfa, in didhim L. Comitem Palatinum Rheni noftrum fiiium, ima cum aliis Principibus omnibus, qui in nos direxerant fua vota, prout jam didli Procuratores in mandatis receperant, concorditer extitit compromiffiim, qui commiOTum hujufinodi in fe recipiens, fuo, & didti H. Ducis fratris fui, ac omnium nliorum Principum jus in ededlione habentium audloritate & f 3 iiomine. 78 ^ HsljJ* nomine, in Romanum Regern folenmiter nos elegit, vocibus eorundem fratrum Ducum Bavarise Comitum Palatini Rheni ratione Ducatus pro una, in feptem Princi pum jus in ele&ione / Regis Romani habentium liumero computatis, prout etiam in prasdi&a Curia Auguften. vivse noftrae vocis eloquio, utrique ipforum in prasfentia Nunciorum prsfati Regis Bohemise, vide. licet venerabili Wernhard» Seckovien. Epifcopo, Magiftro Henrico Praapofito Werden. N. Commendatore Domus Theu- tonicas per Auftriam, &Wolfingo Magiftro Hofpitadi S. Johan- nis de Murperge, ac omnium ibidem priefentium Principum, Praelatorum, ac Baronu m recognovimus, & recognofcimus ma- nifefte, in hujus rei teftimonium, & perennem meinoriam prs- di&orum, prsefentes eis literas donavimus, noftro Regali Si« gillo, nec »on fubfcriptorum teftium Sigillis munitas. Guii funt. Hartinannus Auguft. Epifcopus. Hiltprandus Eifteten, Henricus Tridentinus Epifcopus. N. de fančlo Gallo. de Au- gea Abbates. Rudolfus Cancellarius nofter. Ex Laicis vero filius nofter Ludovicus Comes Palatinus Rheni Dux Bavariae, Philippus Dux Karinthiae. Meinhardus Comes Tyrolen. Fride- ricus Burggravius de Niirnberg. Henricus Marchio de Bur- gave, Ulricus de Helfenftain. Ludovicus de Oetingen. Al- bertus &Burchardus de Hochenberg, Henricus deFiirftenberg. Tybaldus de Pirreto, & Ludovicus de Honberg. Comites Hen¬ ricus & Berehtoldus de Niffen, Albertus de Pruckperch, Her- snannus de Haginberch , Volkinarus de Chemnaten, & Mar- quardus filius fuus, Winhardus de Rorbach, Henricus de Pri- fmgen, & alii quam plures, Ačtum & Datum Auguftse, Anno Dotninicse incarnationis Millefimo, Ducentefimo, feptuagefimo quinto, Regni vero noftri Anno fecundo. 79 XL VIII. ©djrei&en iiaiftr 3tii&olp(«S ati Jperjogen #eintid> in 23 at)cm/ tvortnn er (iti) gege« benfelben befcbfoeret, baji n tiodj immer, i>ie Celjen ron iljm ju neljmen, unferlaffe, tm& t*al)er bemfelben Droljef, bemnacbft (id) an feine SMurfurffen ju tuenben , £>«£ i&m bi efe, roač in Deriep Gallen SRecbfenč (eh juerfennen mocfjfen. Cod. Rud. Cen. L • H. Epift. 31. p • 345. ualiter una ciim aliis tuis Comprinoipibus in perfonarn noftram concordi voto confenferis, nos in Regem Ro- man»rum folenniter eligendo, qualiter etiam poftmodum mu- cabilitate Confilii te a noftra devotione retraxeris , tergura vertecs regise Majeftati, & nos, regalia feuda tua requirere negligens, igio ut verifimili conječtura perpenditur, in fu- perbia & abufu contemnis, crebro per literas requifitus, li- cet non nuiujuam ad noftram propter hoc prafentiam liber* fuffecerit, & fecura facultas, a tua confcieutia excidilfe noit credimus, cuin tranfierit ad remotos. Oluia igitur abfque loftri & Imperii nota dedecoris tuam contumaciam ultra dif- fimulare non polFutnus , nec debemus ; finceritatis tuše noti- tiam volunius non latere, quod ad eofdem tuos Comprinci- pes iudilate recurrimus, petituri ab eis inftaptius vocibus querulofis, ut fuper luijus cafus articulo nobis adjudicent, quod dičlaverit ordo juriš. $atfer SKubolpfjč iDeiterc^ ©djrdbeit alt jf?er|0(j J&eittrtc&ett tu ebett fciefer ©ac^e. Ibid. L. L Epift. 32. p. 347. I n Z®lo fervidaj charitatis, quse univerfos & Fingulos facri Imperii Principes, velut membra nobilia fuo capiti co- XLIX hseren- 8o HslJ 6 S hatrentes , fincere profequimur, ad id hačienus nullis par- cendo ftipendiis, ftudiofa opera, & opportuna convertimus, ut per gratae devotionis applaufum nos Regem tuutn, in quem utique voto confono confenfifre dinofceris, tanquam Imperii PoffefTorem agnofceres, & a nobis de feudis tuis te peteres inveftiri. Super quo diverfis temporibus plures idoneos me- diatores & Nuncios ti bi nos tranfrnififte merainimus, & te no¬ bis. Recoliinus enim, quod primo per N. fecundo per C. familiares noftros dile6tos ex parte regise Majeftatis ad tuarn pnefentiam deftinatos, & poftmodum tuo liomine e converfo per M. & N. a te diverfis firailiter vicibus ad nos milFos prsedi6lum negotiura variis eft tračiatibns agitatuin. Ex in* dita fiquidem nobis manfuetudine fuimus prajftolafi , quod blandae faciei placiditas, & fucatae propofitionis oblatio, quera in grata fuavitate fpoponderant, -parturirent eventmn. Sed longe proh dolor! fumus a noftra intentione fepofiti, fruftra eomplacuit nobis in Principe , a noftrorum femita niandato- rum fe irreverentius obliquante. Porro cmn in expeftatio- ne pollicitationis hujus ufque adeo regia fuerit inclinata Ma- jeftas, ut tolerantia noftra quodammodo verae patientise no* men amiferit, & effečium, poftquam ejufdein pacientih The- riaca non profuit, arbitrantes ad potioris medelae remedia recurrendum, diflimulare non poffumus, nec debemus, quin tuše duritise , ne dixeritmis pertinaeiae, morbum tuis Com- prineipibus , ad quos nos invifos revera cotnpellit extrema neceffitas , loco & tempore detegamus , pro tanti exceffus injuriat qualitate judicium & juftitiam petituri. L.: L. gevtteres 0d)ve(fmi M $aifcv$ an £mn= vid)cn , morinu er i(jn crm«f)nct, ftcf; mit fdnera R5rut>ei> ^Jfaljgraf Oubmigcn, ju nergfcivfjcn, bemfelben audj jugleidj mir* gtebt, bajj a ftdj, bet) OSrduft feiin-r faifedidjen @na&of gnebrtčp m\ ©afe&urg cut 9tui>oIp&ert/ n>omif ec frenfefben ie SSevfol* gungen i>eč fionigš in 556(?inen um ©$.u§ urit) ^ilfe bit tet. im. l. ii, Epi ji. 15 . p. 292. I ndignatio, quam concepit indigne adverfus Salzburgenfem Ecclefiam Dominus Res Boliemia; , ficut esperimento di- dicimus, non quiefcet, doneč noftrum , & Ecclefis noflras veftigium deleatur de rerra. Poftquam omnes, & finguli perie- runt in Auftria, Styria, Karinthia, qui colebant juftitiam, & Romani Imperii legibus paruerunt ; poftquam fidelis noftra devotio re.moveri non potuit, vel mn tari, multis tentata ter« roribus, variis illečta promiffis, & a Rege praedičdo follicitata quatn pluribus blandimenris; Ecce quod tali die Capitaneus Styrite nomine Regis prsedičH omnia Ecclefue Salisburgenfis prsdia, fora , caftra, & oppida esereitu congregato invafit hoftiliter, captis hominibus, & plerifque occilis, deduftis re¬ bus mobilibus, immobilibus vero per ignem & gladium tam crudeliter devaftatis, quod jam de omnibus fuis rebus fuperelTe nihil cernitur Ecclefias memorata;, quod non fit ab hoftibus conculcatum. Oliianivis autem cuni devota hmnilitate proftrati pacis gratiam, vel faltem treugarum inducias petiverimus ab eodem Rege, nulla tamen circa hoc condinone perficere qni- yimus, nifi adverfus Romanam Ecclefiam, facrumque Roma- num Imperium temerato lidei noftrse debito voluiiremus effici mfidele?. Nos igitur in anguftiis pro Augufti reverentia confiituti , imploramus auxilium , . & fubfidium espečdamus, veftrs felieiflimae Majeftati cimi dolore, & gemitu fuppiicantes, quatenus faltem reliquiis dičtč Eccleiice miferabilicer dereli- l 2 čtis, čdis, ns & ipfum tejiue, & tnodicum facultatis, quod ab un- guibus depredantium cecidit, abforbeatur ireruin «ab eifdem, feftino fuffragio fuccuratis, antequam contingat totaliter con- fummari. LIL @(il aitfceveč fcertet) 0c&m&eit M (£r$tfcf)ofš ati t>eu $atfer. Ib id. L. II. Epifl. 9. p. 380. S ereniffimo Domino fuo Salzburgenfis promptiflimam cum devotis orationibus ad qusevis beneplacita voluntatem. Quri adverfus S. Romanam Ecclefiam , facrumque Romanum Imperium fe jam d tulu m vibratis fuse rebellionis cornibus con- tumaciter erexerunt, poft deceflum beariffimi Patris & Domini floftri Pap® Gregorii exnltantes in rebus peflimis infolefcunt fic atroeiter & audaciter-, ac fi utraque dignitas & poteftas, quas Deo propitto credimus immortales , pet* mortem unius hominis fint deletae. Hoc in nobis & Ecclefia noftra facile, fed miferabiliter eft videre, qui pro eo folo perfecutionem patiraur, fuftinemus opprobria, noftrumque exterminium ex- pedtamus, quod tam Tedi Apoftolic®, quam Romano Imperio debitam , & devotam libenter impendimns fervitutem, quibus ad fidelitatis obfequia recognofcimus nos teneri, prout lator praefentium, qui anguftias noftras innumerabiles bene novit, plene fublimitati Regi® recitabit. Gluem etiam fpecialiter mifimus ad Regalis glorise afpečtum , ut nobis de creatione fummi Pontibcis veftroque proceflu, quem feliciorem noftro Ra tu cupimus, qui 11011 ftamus, fed labimur, inveftiget faga- citer & folerter , nee 11011 conditionem noftram miferabilem eidera conimifimus Majeftati regi® exponendam; utgue nobis grati® 85 grati« veftrse confilium referat, cujus prtefidio inter anguftias noftras, quarum poiidus & numerus de die in diem gravius augmentatur, hoc periculofo tempore dirigamur. In hoe enim deliberationis veftras propofmim , conftantia ftabili in violabili- ter eft firmatum, ut nullius adverfitatis pondere, nullius pe# riculi tempefiate pareat lnagis, & luceaf circa vos & Roma- num Im p eri um fides noftra, Placeat igitur glorise veftr« Prin- ceps & Domine gloriofe, fano veftne informationis confilio confolari noftram miferiam, cujus finem & nuraerum nou vi- deraus. LIH. cin attbereč m\ bemfeifcett $U\č)tn Ibtd. L. II. EpiJi. io. p. 381, S ereniffimo Domino fuo &c. Salisburgenfis cum orationibus fedulam devotionem fidei indefelfie. Hačlenus eum, qul lalvuin me faceret, inter anguftias pofitus, morti expofitus, & quotidie pro juftitia moriens expe6bavi Vos Dominum Salva- torcm, impulfus & veiTus frequenter ut caderem. Sollicita- tus multoties , ut elficerer adverfus Vos Apoftata fidei, & transfuga veritatis, immobilis perftiti ,* fide graudis effečhis cum Moyfe negavi peccatum Regis/£gyptii, negavi & nego me filiuin filiae Pharaonis. Ego quidem ferocibus furiis homi- num fine delifti proprii trimine conculcatus, & ab omnibus fere meis charifliniis dereličdus, & habitus in derifum, te Do¬ minum non negavi, a notis & proximis meis propter te fufti- nui opprobrium, pafius fum contumelias & terrores, igne & gladio perdidi me & meos, ut locrifacerem & falvarem alios, qui a devotione Imperii difcedentes, fe ipfos in miferabilem fervitutem pretiofi Panguinis vendicarunt. Viyat igitur anima 86 tua Domine! vivst & valeat, & nontardet! ut non videanius mortem, cujus timor eft proximus mihi quidem, & illis viris corde & fide fortiffimis, qui pro zelo juftitis, pro Imperii le- gibus elegefunt velut alteri Machabasi, aut gloriofo certaniine Vobifcuin , aut pro Vobis, fi opportuerit, hojiorabili morte quiefcere potius in fepulehris, quam vivendo calamitates in. numeras expečbare quotidie , & demtim fordida & ignobili morte mori. Attraxi quidem eos, quos potni: confolabar de- biles, pufillamines confortavi, & in fide fuftinui plurimos ufque modo, adeo, quod non reftat Vobis aliud, quam venire, regnum accipere, & reverti. Oluid dicam amplius ? GUiid- quid eveniat, quacuuque facie fortunas, quE cafus hominum variat, nune Terena nune turbida Te oftendar, nunquam tam en circa Vos, & Romanum Imperium deficiat fides mea. Aut enim in meam provineiam Vos affličbi populi redemptorem cum jubilo introducam, aut fugiam, non vifurus a modo facietn perfequentis, Nuncios nobis reniittite espeditos. LIV. elit attbereč @cf)vei&cn €r£l>ifdjofč, mo- mtf er t>em ^ugletd) feinen Sftotartuč uberfc&t* eftf, b;r tifm E>ač niiLDiid) trofikn tnurDe. Ibid. Z. ii. Epift. y. p. 383. D omine charifiime, quidquid hadbenus apud illos homines, & eorum negotiis ordinavi, hoc fere totum per iibius hominis, Notarii mei, minifterium exequebar. Cujus diligen- tiam, quanta fuerit, commendant, & probant opera veritatis, Hune nune ad Vos rnitto, ut ex Tu is fermonibus, & aliis cer- tis indiciis, qu« vobis oftendet, & mei laboris frequentiam» & St* & g? k propofitum illorum hominuin colligatis, vobifque inagis, quam ipfis cuvetis profpicere, attendentes fub quanto vit« fuse periculo veftrs grafite fe fubmittant. Inter fpem & metui® flučluant; & utinam defperatio, quam mora veftra pofiet i”; ducere, illorum pauperum fiduciam non fubmergat. Quid- quid neglečlum fuerit liac {eftate, vix de ctetero convalefcet. Ecce quia propter te relinqunt ornnia, & fe ipfos exinaniunt. 0Luid ergo eris eis '? Efto eis turris fortitudinis a facie itii- nrici. Hoc teneo tanquam certum & verum , quod omnes & finguli, qui ad te venient, & venerunt, lsetanter intrabunc tecum, & pro te mortis periculum fubibutit, nec fi eos tecum mori opportuerit, te negabunt; ad hoc, ut carnis & fp.iritus cruciatus, quibus in fe ipfis & fervis chariffimis quotidie mo- riuntur, uua finiat agonia, do rem elTe de caetero facilem, & vincendi, fi libet vincere, bene difpofitam facultatem. Ad- verfantium tibi vultus & animos fic tremulos & deječtos for-i midine, fic vides viribus deftitutos, ut qui nondum te cogni- tum metiumt, nondum te vifum vident, a facie arcus fugiunt, & abhorrent nominis tui vocem; quid facient, & qualiter a voce tonitrui formidabunt, cum venerint aquilse fuper eos iti multitudinem fulguris corufcantis ? Lator praefentium bene meruit, & adhuc merebitur-amplius, ut in petitionibus fuis piis & juftis in oculis veftris inveniat gratiam, k favorem. Sis cautus cuftos, & provifor vit te tuše; cave tibi ab illorum infidiis, qui circumftant aliquoties latus tuum. Multi, qni perfequuntur, & tribulatit me; fed prius vita, quam fides mihi deficiet, nec a teftimoniis tuis, in quibus legem, & fidem pofui, declinabo. L V. 88 © H^jS* LV. JDe$ Untmti mif fcommlbte @d)vdktt t>sč @T$tf er kreirč aUe Slnftaifen macf;c, mit ^fviljgrafeit Cubmig bet; (Scjer in Q 36 f)tnen einjubringen , feinett et’flgebof;nten @ol;n aber mit einem anbern $riegel)eet’e gegen Defrerretcl) ju fcfiicfen; Dem bet’ (h’jbifd;of bnrdj feitt ©ebtd ben unfd)dbiidjen £>urd)juc} gefkffen, mtd; fonfl in cillcn? mit 9 uifi) unb §:(;<# an bic «£xmb geljen tudie. Ibul. L, II, Epift . 17. p, 395. R udolphtts . . Turbatur n011 immerito noftrse ferennitatis aninius, & ad iram concitamur vehementius, ac tanto juftius, quanto te & caeteros facri Imperii Princi pes & fideles propter fidei puritatem, quam ad Romanum geris Imperium, gravius per illuftris Regis Jlohemiae rabiofam Tyrannideih per- pendimus tribulari. Sane multiformis dilečlionis animum & aftečhim , quera ad te noftra gerit Serenitas, curantes ferven- tibus atque irremiflis deftderiis, tibi casterifque noftris Princi- pibus inique tribulatis, fimiliter & oppreffis, operofo ac fe- ftino fuccurfu & fubventione potenti oftendere, difponimus, & in voto gerimus verfus TEgram una cum filio L. Rege Re- gmn dirigente feliciter greffus noilros, feftinis progreffibus nos conferre; primogenito noftro verfus partes Auftrise cum armatorum multitudiite, Sc armatortim militutn copiofitare ap- paratu decentiffimo deftinato. Otui cum neceile habeat tuos tranfire terminos abfijue alicujus homiuum lselione, difpendio vel jačhira, petimus, ut eidem noftro primogenito viam & introitum, juxta quam de tua fidelitate & difcutione inconcuf- farn fiduciam gerimus, ftudeas prseparare; faciens & difpo- nens, quod fideles tui ‘de fuis munitionibus eidem, imo fibi ; » ipfis © ^iLJ^ 89 ipfls fubveniant, atque ipforum negotium in fubventione noftri pritnogeniti tam ardenter, & tam ftrenue profequantur, quod abjetto fervitutis jugo, per prsdičbuni Regem ipfis diu im- pofito, in amsenitate tranquillse pacis valeant refpirare, diftmn noftrum filium tiue fidei puritati, examinat;e difcretionis con- filio, in totuin cominittimus, & quafi p to filio ti bi tradimus inftruendum, gubernandum , & ad onrnia, qme liberationera patri® refpiciunt, dirigendum. L VI. 0d>m&ettbeč$aifet’3 ait ^Butnj^vafett $rie&i*idj \>oti SRurnberg , n>te e$ fdjeinet f t>a§ er trenuten mod)tc, ti# nicje ©c&Iofjer Ded ^ontfid tn Jimfittrni, fo fcinen Sanben am nad)# flen gefe^t n ftob .• fidj ju bemdcfiftoen, utn baburdj um fo leic^tec butci) iSoljrnen in Defievteidj einbtinfitn ju Eotmen. Jbid. L. 11 Eprft. 23. p, 397. Q ‘iam verfut® calliditatis infidiis, quam calumniof® inten- tationis infultibus, temerarius hoftis Imperii N, in ex- hčereditationem ejufdem Imperii maohinetur, fatis, ut credi- mus, tibi in vicino eft cognitum, quod jam rranfiit ad remotos. Sane cum ad recuperandura poileffiones praeelaras Imperii per eundern hačbenus occupafas, Imperialia potentias Signa movere in proximo, Duce altiffimo exercitmnn Domino difponamus, finceritatem t-uatn, de qut non modicam obtinemus fiduciam, ampliffima, qua poflumus precum inftantia duximus exhortan- dam , quatenus ad occupationem Caftrorum prsedi&i Regis, quse tuše funt viciniora potentiae, omnes animi tui curas & ftudia opportuna convertere non omittas, ut ad invafionem ipfius per eadem loca hberior nobis tranfitus pateat, & in* ttt greffus 90 S greffus habilior in perpetuum fuse defolationis exterminiuni nobis & noftris valeat praeparari. Per hoc enim procul dubio tu & tui condignis a noftra magnificentia prseconiis pneveniri poteritis, & exceffis honoribus exaltari. L VII. @d)vet&en $aiferč ait ^atnardjen mt 5(<|ut= leja, fcafj fcerfdbe ftd> son bcm gefa§tcn ©d)lup , i()m tpiDet’ Die §einbe fKetcbč bepjufieben, nicf)t abroeniug tnacben (cifjen, fonbevn frctdjren folle bajuaud) feine OJcffcrn bte ©ra* fen non COtepianD ju betoegen. Ibid. L. II. Epi J}- 2 6 . p. 407. D nplex tibi fuppetere non ambigimus incentivum , quod nobis & Romano Imperio adeo miuifteriofus , ut apis argumentofa, defervis: OLubniam alterum fanguinis efficit cla- ritudo, qua jungeris, alterum vero fidei debitura naturalis, quo te imperio cognofcis aftringi, quodque naturas non pati- tur cicatricem. Virilis igitur viri, quem nec blanda fubver- tunt, nec terrent adverfa, conftantia digno laudum praconio commendantes, & iucommutabili animo difponentes, te velut inligne fignaculum, pofitum in cor noftrum, condignis magni« ficare honoribus, & honoribus congruis exaltare, fidelitati tuše defcribimus, quod officium N. tibi committimus, ufque ad noftra beneplacitum voluntatis. Nos enim jurejurando firma« vitnus, quod Imperialia bona fine confilio Principum 'prorfiis alienare non poflumus, fed ob tu;e meritum probitatis, cujus praftantia pollet femper, & viguit fides tua, cuin ad prafeu« tiam noftram veneris, ipfos Priucipes ad hoc faciles credimus inclinare, quod non folum in iftis, fed etiam in fiecundioribus beaeficentis noftra folatiis debeas merito honorari.' Porr© * ' cura 9 i cmn nobilis N. fic a prsfentia noftra recefferit, quod ipfe cura aliis f»is contra hoftes Imperii Romani potenter exurgere debeat, & potenter votivum tibi patrocinium impenfurus, prout ab ipfo & coadjutoribns fuis, fi Nuncios tnos ad eos tranfiniferis, plenius poteris edoceri; finceritatem tuam attente requirimus, & hortamur, quatenus animum tuum alicujus im- preffione formidinis non dimirtens, & ab infidiantium laqueis tuta te providentia cauriim reddens, in inchcato propofito, ftremiitafe concepta viriiiter perfeveres. Avunculos tuos, erga quos uberi affluentia praemiorum fimiliter volumus redundare, ad affiftendum nobis&c. in ipfo negotio quibus poffis indučlio- nibus efficaciter alletturus; nos enim tara erga te, quam erga ipfos beneficentise noftrse dulcoribus fic exuberare concepi- mus, quod laborum efficientur immemores, eopiofa fuperve- niente dulcedine prieraiorum. • L VIII. $afrtard)eit v>oit $t <\utfeja ii>omif ec fcem feine $reut>e be^tgt, E>af} ec i>en 3ug gegen ^ontg Dttofarn, nadj feinen šKafij, »orjuneljnien ge« i>enfc. @:r tnurDe fogfeicb alie OSorfeljnjng maketi, um mit allen feinen Oetifen, unb OJermogen, fobaiD er non Dem 2fufbruc& Dež $aiferž benac^ric^tiget jepn rourDe, ju Deffen SD.enft ficjj flellen ju fontien. Ihid. L. II. Epifl. 14. p. 389. S ereniffimo &c. Aquilejenfis. Regios apiees , qui purae fidei prompt^que de^otionis exempla exigunt, & figna requirunt, fufcepi honorificentia promptiori, quibus eflTe&uo- fiffiino perle&is affečin, concepi Isetitiam tam ingentem, (ftld fpiritBS, melis, imo fenfus finguli funt prie gaudio renovati. m a . Eft 9 a S El mi hi {iquidem jucunditatis, & exultationis tnateria prceci- pua & vodva, qund Celfitudo regia de me meori!mque fida fide confidens, juxta noftrum confilium, quafi falubrius fibi oblatum, dirigi proceflus Casfareos eligit, atque regit. Eft autem & mihi fpecialiter affluens cumulus gaudiorum, quod veftra Serenitas Imperialis folii decus virtuofis operibus, qute taliti Domini gloriam condecent, decorare procurans, con- temptores veftros, qui tanquam colunime ac bafes Imperii cum omui promptitudine in via veftrorum deberent currere mandatorum , ftib potentise veftra dextera humiliare intendif, & rebellionis exigente protervia, depreffionis merito malleo conculcare: ut qui modo trantpiillus in praceptis fuis defpici. tur, iratus in vindi&a poftmodum fentiatur, quemque fideles univerfi & finguli, qui Excellenti{e veftra fidelitatis debira debitum reprafentant, dulcem & pium Dominam noverunr, in confufionem propriam ientiant aemuli corre&orem« jOLuanto enim puniendse temerirates magis augentur exceffibus, tanto major eft delinquenribus adhibenda c(?rrečtio, ut & ipfi faci- mus fuum parna faltem vindicante cognofcant, & alios ab illi- citis psenas timor coerceat, & vindidbe. Porro cum fcriben- tis animus adeo fit in exaltationis veftra promotione defixus, ut defideriorum meorum fumma principalius capiat honoris & nominis veftri decus fermone & opere procurare, magnificen- tiam veftram fcire cupio, quod viri s & viribus congeram pofie meum, ut quam cito de proceffu veftro felici contra Regem Bohemise (qui contra Deum & omnem juftitiam meis & Eccle- fise mete juribus exiftit injurius & honoribus inhonorus) mihi coiiftiterit, me reddam pro viribus ad Excellentra veftra fer- vitia praparatum. Caeterum literarum veftraruin favorabslis induttio liabuit, ut cum N. ad compofitionem me difpoilere pfraurarem. Super quo fic per prafens explico velle meum, quod inter me ac ipfum non viget ad prafens alicujus diffem fionis 93 doniš materia vel rancoris, nec ex me circa ipfum difcordis fcrupulus orietur: quin inter nos amicitiae ac dilečVionis integ- ritas vigeat & virefcat. Verum tamen ed, quod ipfe me in. vedriš fervitiis exidente, in pnejudicium Ecclefiaj me;e, ae contra ipfius privilegia & jura puhlica erigi fecit Caftrum quoddam, quod liifi forfan ipfe viam aequitatis ac juriš eligens ab injuria hujulmodi tam indebira ac violenta dediterit, male- volentice indu&ivum efle poterit, & plufquam expediat, nu> tritivum. Cseterum licet in partibus idi^ pro dirigendis ve¬ driš, vedrifque parandis procedibus, moram nune ufqoe du- xerim protrahendam, ecce in terram meam in indanti redire fedino, ut ad obfequia vedra paratioretn & promptiorem me reddere valeam juxta fervens dedderium cordis mei. LIX. šBu&olpljč ©$vd&ett alt £abi^faeit/ $onut von £unqarn, ten er famt feinem^3rut)er^)c^og5tnt)rem pon ©claponten ju @of)imi aufgenommen , mit tljm gegen fcm & 6 nicj in S 8 o&men , if>mt gemeinfcbaftHdjen $etnD, bef^rjt Die ^Baffcn ju ergreifen. lbid. L. IL Epift. 20, p . 399. lacidse parentede conjunčtio, quas idemptitatis alteriue nos unit amplexibus, dc ed nodris infixa prsecordiis, fic re- vera convaluit radicata tenaciter, & memoriae noftrse planta* riis infita jugiter coalefcit, quod inter esetera, quorum crebra follicitudo nos afficit, illud inliseret potiffime votis nodris, qualiter vos & inclytum N. quos ut čarnem ex čarne nodra, & velut os ex offibus nodris amplexu dnuque paterno fovendos affumfimus, a tyranide furibunda perfecutoris iniqui, ac avit£e liaereditatis vedrae funiculos congruis finibus ampliare. Sic m 3 enim $4 enim procul dubio nobis eft cofdi & curae ilhid magnificum Sc faraofum Hungariž fiegnum in antiqii£ glorije fafcibus rediviva reformatione dirigere, ficque ipfo illjefo perfeetitoris illius illidere feritatem, quod uulla prorfus perfonarum aut rerurn difpendia evitare propoflimus, quin ad edomandam ejnfdem fa- fluofi fuperbiam fub vičlricibus aquilis Duce Domino exercitiHim intendamus, ut difcat amodo polito fupercilio per fe ipfum, quam durum fit, quamque difficile contra ftimulutn calcitrare. Eja ergo Princeps,.in quem proavorum generofa ftrenuitas vi- res & animos derivatione gratuita propagavit, virum induife, qtKeftimus, virtuofum, vos robore fortitudinis accingentes. Confidimus autem in divina Clementia, quod non deerit nobis profper eventus ad omnia, dum in caufa felici, & jequa milita- bitis, & fub Principe Zelatore juftitite fortunato, LX. ©djmBetf an •con J^tmgavn, tn ft>efcf)em ev ftdf) uber t>tc Sfučfbijminej fcef« feiben mit bej]en Gruber Slnbreen , Dem berlobfen ©efpong fdner faifedidjen jjjrinjejjinn, erfreuet; jugidcb abet aucf) auf bie Ogoli* jiebung beč Q 3 eplacicrč bringef; md^f ibeniger fetne bebratigmi Q 3 a* faflen in Defterrcid) in fetnen fbniglicfjen 0 d)u£ empjleijlrj bann ba§ er auf i>en $ottig bon Q 3 of>men bon jener @eite (oč geljej? mod)fe, gletcbtbie er iljn bon btefec mit ber S 91 ad)f beč beuf# fdjen 9 vetd)S in bie ©nge ju freiben fucf>en roerbe. Ibid. L. II. Epift.z 7. j^.409, G tandem cordi noftro^memoriam exultationis induxit, quod quiefcente jam intumefcentiae fpiritu 9 quem inter vos & inclytum filise noftree fponfum fragor horrida; tempeftatis inve* xerat, ejus difponente clementia, qui poft nubilum dat fere- num, eidem fic eftis votivs reconciliationis in ofculo, fk fra- terna dulcedine couniti, quod utique ficut vobis ad glodam, fic fub- 95 fubječtis fidelibus cedet ad exoptat» quietis augmentum. Ve* rum ex ea admirationis caufa prsecordiis uoftris infunditur, quod Nuncii noftri ad veftram jam dudum tranfmilH prsefentiam fupeE raatrimonio confummando tam longam & diuturnam moram in veftra curia contraxenint, quos quidem finaliter petimus ex- pediri. Er quia n o idr i fideles in Auftria diris adverfantis »muli quatiuntur infultibus, & amaris perfecutionum tentationibus impetuntur, Serenitatem veftram, de qua ftabili fide confidi- mus, ampliori qua poffuinus, precum inftantia depofcimus, qua> tenus invafores eorum ab illo latere, tam viriliter qpam poten* ter invadere fatagads. Nos enim in digito Dei confifi, qui caufe noftrse juftitiam comitatnr & dirigit, eos ab ifto latere taliter iinpugnare ac expuguare conabimur in virtute Geumanici potentatus, quod invafores prsedidti inter malleum & incudeta fera ducentur poenitudine patratorum, fic anteni lion folura. ademptos vobis avitos recuperare poteritis terminos, fed ad ampliora funiculos extendetis. Unde fi placet, mox viiis pr»* fentibus, nobis infinuetis expreffius, quid fuper his in veftra propofito geritur, & in beneplacito coiidnetur. LXI. ©djm&ett k$ $aifer$ m &te f>ee Mfc ntgmd)3 #un in 0?tffe einesS aučerfefenett &vie$$* beereč gebahenen feperlt4>en $ofeč ; mbm) nid)ts unfevlaftim tnorDen fep/ tt>ač Me Sete unt> UmjlanDe erbetfcbefen; ungectdjfef Dec ^onig bon 35 %nen, ba er ftcfj ojfenrlicf) nidjf gefrauete, bodj in gebeim Mie feine SRanfe amuenbete, folcbeč ju bmferftet&en. Ibid. L. II. Epiji, 12. p. 385. S uper ram pura & integra veftrse amicitise incohtaminata fer- ventia, quam a’d nos promptiffima mentis alacritate por- tenditis, aliena verborum argumenta 11011 quserimus, ubi ef- fečtus operiš di61o praeponderans , certa nobis experimenta dilucidat , & confcientia lioftra teftis quantalibet teftium depofitioni folemnior interpellat. Sciraus etenim , imo indice fačlo probavinius, quod in veftris prtecordiis erga nos concepta non algeant, fed quo plus labuntur in te m pora, eo gratiofius adolefcant. Patet hoc utique clarius omni ciaro per ea, qus mifik nobis veftrae literae continebant: ex quarum tenore probabili conjedlura perpendim.us, circa latera noftra vigilantis vos vigilis officium exercere, & regalium excubia- rum npgotium tam falubriter, quam fideliter adimplere; cutn nihil poffit nobis occurrere tam tempefluofum, tam turbidym, camque luči impervium, & opacum, quin veftrae luminofe prudentiae jubare ferenetur. Super his igitur falutaribus ve- ftris monitis, & reformatlone gratuita, quibus nos utiliter in- ftruxiftis, Paternitati veftrae grates, & gratias exfolventes, & propter S 99 propter ha»c & alia dulciflua veftee bonitatis, feu voluntatis indicia nos & noftra quibnslibet veftris nutibus exponentes, de noftrse probperitatis eventibus, quos audire libenter vos credi- mus veftris deiideriis duximus h$c pandenda; quod Curiam noftram foleunem'in tali loco , & tali die copiofa nobis affi- dente caterva Principum, & praseleftte ftipati militite comitiva, cui temporibus noftris vix eft viba confimilis, celebravimus eondecenter in regio potentatu, conftitvitionibus congruis plu- rimis editis, cingulo mili tari multis Tjronibns decoratis, & omnibus aliis, quse bedentem in throno Regem magnificaut, & regalem exornant Curiam, rite attis, de contingentibus nil omiffis, licet fedentis ab Aquilone Regis Bohemiae ealliditas viba fuerit in occulto, cum nequiret in pnblico noftris tam ce- lebribus obviare progreffibus, tanique proficuis & feftivis bo- lemniis in tentatione nefaria contraire ; qus tamen dextra Domini faciente virtutem, in bua defecit aftutia, non profecit. Ctetera vero dilečbus famulus nofter N. pnefentiutn exlxibitor explicabit lucidius oraculo vi vas vocis. LXIV. 0d)vei6en fcš i^atferč tine&er a« ermeftfeit (gvjjbU fc^ofr o&ct cfncn an&em getfftidjen ; tooriim er ifjm unfer anbern beridftef, Dag eg, fetner SDFeinuncj nacij, fcefier mare, mit Dec 'SSefeljbung beg ^onigg bon 336f)nien inne I« Ijalfen, big Dag enbltdje Urt^eil miter ibn ergangen fepu murbe, um ten $roje§ aujkr allen ublen 9}ac{jre’ Den ju fefeen. 'liti. L- II. Epijt. 7. p. 377. R em horribilem & pernieiofatn exeinp!o , quod nuper ad aures noftras de ejubdem Presbyteri vafis feminariis atu tj 2 putatis IOO putatis te annunciante pervenit, amaro conirni Teran tes affefhi* parati Turnus ad libitum emeodationi patrati facinoris inhiare. Super diffidatione Regis Bohemise , ut Tcripfifti, confultius exiftimantes, ut magis congrui temporis opportuuitate captata, quando videlieet contra eum fuerit difinitum prolata fententia, ut proceffus omnino calumnia careat, ipTa diffidatio celebre- tur. Porro ut rumores, quas naper accepimus, te profe&o non lateant, tu« finceritad deTcribimus, quod N. in Tavorem N. de novo compluribus curribus & equitibus quandam civita- tem N. violenter intravit, exterminans eam incendiis & ra~ pinis. 0cf)U’i5m $aiferč att kit (E*r$(fcf;of im €>afi= tn tvelc^em er if>m ^ac^ric^t gtcbt, i>et Mos mg »en Q5oljmen fogleid) befe^i?et, unb »on bet’ ©eife ■fdrnfftenč angegrifen t»erben i»urbe. Ibtd. L. II. Epifi. 28. p. 410. ceedentibus nuper ad Majeftatis noftrae prsTendam N. N, & cum iiTdem iiabito diligenti tra&atu Tub Torma hu- jus informationis, fimpliciter abierunt a nobis, quod ftatim Rege Bohemise diffidato circa fines Carinthite manus invafionis extendent in eum , & ftrenue bellicos attentabunt inTultus, N- & N. noftris obTequiis in eodem confinio corde & animo, prout verifimiliter creditur, applicandis. Hsec igitur dic & manda fidelibus, quos de fortunatis noftris auTpiciis arbitra« veris gavifuros, ut ficut honorum noftrorum funt avidi, fic & glorise participio gratulentur, & longe pulTa formidine, Auguftali brachio confidant Te tutari, contra calumniantium iinpetus, & infidias semulorum. L XV. LX VI. LXVI. loi @d)ve$ett beš Mfc r$ an J&eftttH&en in fBapevn, tvomit ev tf>m fetne §rcut)e be^eicjet uber t>ie Sftac&rjcbt i bte ibm SSifdjof #etaricb bon Regensburg gegeben, imfj er nuntnebr geneigf rodre, ficb mit feinem Gruber, bem^falj* grafen em S3ifd>of $u 9>affau bie S92aut £it £)beniberg bejMttiget, bie bera tpocbfliff bereitš bom ^aifer §debrtd> Dem IL ber* lkt)en iborben, bon 1276* Hinfitz. Germ, fac . Tom. /. p. 4Ig. R tidolphus Del grada Romanom m Rex femper AuguRus uuiverfis Imperii Romani fidelibus prtefentes literas inv fpedturis gratiam fuam & orane bonura. Cum fidelium Imperii Principom votis & fupplicatibnibus favorabiliter annuimus, cum eorum dellderiis facilem exauditionis aditura pandi mus, ipfos erga nos & ipfum Iraperium ad ferveiitiorem fidei con- fiantiam obligamus. Sane exiflentibus nobis apud Pataviam venerabilis ejufdem loči Epifcopus, Priffceps nofter fideliffimus noftratn adiens praefentiam fupplicavit, quod cum ipfe, & fui antecelfores tres nurnero continue ex conceffione clarse niemo* riae quondatn Friderici Romanorum Imperatoris noftri prtede- eefforis fuerint in quieta & pacifica polTeffioiie fen quafi, juriš reci- %.j t S I0 3 recipieftdi mikam fen Tlielonium in Obernberge a tranfeunti- bus navibus in fluvio, qui Enus in vulgari nomine dicitur., fal & alia mereimonia deferentibus, de Talento quolibet ma- joris ligaminis fcilicet 13. SS. longos, & io. den, ufuales mo- nota: Pat. nec fuper eo Privilegia memoratus Epifcopus inve- niat; Nos de folita regalis dignitatis clementia confcienti* fine confulere diguaremur. Nos autem in debicse confideratio- nis trudna fupradidli Epifcopi devotionem & fidei, qua pa- tenter erga nos & Imperium clarius virtutum adtibus fforuit, conftantiam revolventes, ejufqiie devods fupplicationibus fa- vorabiliter inclinati authorirate regia indulgemus; fi qua per -ipfum vel fuos ,officiales in didlis mutis feuTheloniis liadtenus illicite forfitan funt recepta, purgata, & ličita, • quoad ejus confcientiara & aninise fine falutem, purgato per fubfequentem ratihabkionis gratiam confcientiie fcrupulo hujufmodi decer- nentes, Infuper cupientes gratise gratiam addere fpecialem prtedidtum Thelonium pnefato Epifcopo & ipfius Ecclefi^ con- cedimus, ficut ipfum ex conceffione fupradidfi noflri prsede- cefforis, eadem Pat. Ecclefia tenuit ex autiquo, defedhim ni- hilomiiius, fi qiiis ipfi conceffioni inerat, ex plenitudine re¬ gije potefiatis & gratia fpeciali fiipplentes. Nulli autem omnino liceae liane benignitatis noftraj gratiam infringere, vel eidem aufu temerario contraire, quod fi fecerit, gravem no- ftraj Serenitatis offenfain fe noverit incurfurum. Teftes hujus gratiae noftrse funt; Venerabiles Mogunt. & Salzburg.-Archie- pifcopi , Herbipolenf, Ratifpon. & Chymenf. Epifcopi, Illu- flres L. & H. fratres Comites Palatini Rheni, Duces Bavariie, & H. Landtgravius Haflis, Principes noftri diledti, & Nobiles Marchio de Burgau, Fridericus Burggravius de Nurenberg, Albertus de Hohenberg, Hugo de Wertenberg, E. de Ly- nigen, E, de Kazenelbogen, Jo. & H. de Sponheim Comi¬ tes, 104 \.jj£ H tes , & alii quara plures» In cujus teftiniomnin prsefens fcriptum exinde confcribi , & Majeftatis noftrs figillo jufli mn s communiri, Dat. Pa ta vi s in Caftris VI. Kak 0&ok'%. ind. IV. Anno Domini. LX VIII. ©IucIiDunfcf)mtg6fd)ret6eii M M aifevs m &ert n m cmdfjlten $Papft ^ol;anne^ Pen XX, toovinn ev fclbett bmfint , Dag tf>m nunmefje afle SveicDčfurgen mit dtatfr nn6 §f>nl an. bte £anD gepen A um Pie »om^onig Otfofac Dem IRetcg uotentlnlfena Sdnbet tnteDer ju Demfelben p fermgen; tw eu Dann im mitflicpen iSegrijf jtege, foIdM mit Deu ^)ilfe &ottc$ ghuflia) aučiufufjren,. Iti d. L. II.. Epiji . p. 37J. S ančtiffime &c. Landabilis &. gtorioCns in sferna Hecni® Dei fikus benedictus, & benedicens omnibus in ipfo confidentibus stemorum ac tranfitoriorum ordinator inicruta- feilis, fančtam Matrem Eccleliž ubemmse confolationis iiberi- bus eonfolatus ^ oleo lstitis ipfam perungere, perunctam in rnta ftatione reponere elt dignatus. Otuippe ad fiiprems digni- tatis apicem fummum & fančtiffimum Apoftolatus gradum vobis, ad reformationem quidem Imperii', &. falutem cerrae ianfts pretiofo Chrifti fanguine rubricatse divinitus elevatis, eadem S. Mater Eedefta redivivs jucunditate gaudibs reno- vata, votivs fbecunditatis exultationis gratulatur. Nec isirum, Deus enim pacis & dilečiionis, inimenfie bonitatis in ipfa figna pofuit, cum vos; fibi Patrem difpofuit* fuo Gregi Paftofem mifericorditer prseligit. Hujus i mm en (le jocunditatis materia, etfl cunčtos mo v ere debeat, qni fe membra capiti adhsrentm secognofcunt * nos primo & principaliter exaltationi vete tanto s 105 tanto jucundius congaudemus, quanto limpidius cognofcimus adoptatae falutis brachiura per ihfinitae veftrae bonitatis & iitb- ventionis cornfilium & auxilium nos vocatos. Hoc illius tefti- monio, qui Imitator eordium eft & renum, non tam litetis aut Nunciis poilunnis esplicare, quam in corde gerimus & in mente. Ex tanta igitur, quam de veftra Sančlitate concepi- mus , clementia ffne ullo deliberationis aut confultationis ara-, biguo noftram ipfius perfonam, conjugetn, liberos, filios, & .filias, res & honores, habita & habenda veftrae Sančlitatis manibus tradimus, & mandatis; humilitatis noftrae caput in finu veftrse mifericordiae reelinantes, ut vere poffimus dicere cura fapiente: In omnibus reduiem qmefivi, & in liaereditate Do¬ mini morabor; fecure morabinmr; qui oranem follicitudinein noftram in vos projicira tis, quia fc timi s, qtiod vobis cura eft de nobis. Otuomodo igitur a femitis veftris declinabimus ? & a via mandatorum veftrorum aliquatenus recedemus ? quia omnia vobis fubjiciipus, cunčla veftris manibus tradimus, vobis vivere, & in regi o vos rečlorem habere volinnus fic, ut in ter nos fit idetnptitas roentium, & infeparabilis unio voluntatum. His paucis, Pater fančliflime, mentis Bolte .gaudium per. feere- tum & familiarem Nuntiura fub quadam feftinantia duximus ex- primendum, continuis pofthunc idoneis & folemnibus Nunciis veftne Sančlitatis prsefentiam vifitando. Porro SaiuSlitatein ve- ftram noflfe cupimus, quod divina nobis favente clementia, to- tius noftri Romani Regui Principes pro recuperatione rermn, jurium, & bonorum Imperii favorabiliter nobis aftant, ipforum- qne confilio, viribus & auxilio fortiter accingimur ad debellan- dum incljmnn Regern Rohemias, noftrum & facriRomani Imperii contemptorem injuriofum, multoruin Prrncipatuum detentorem, fperantes in illius mifericordia, qui eft refiftens fuperbis, hu~ milibus autem dat gratiatn, quod internimi noftrum de ipfo lau- dabiliter pečficere debeamus. o LXIX, io6 LXIX. ©djvei&en t>es \>on ©aftSurj ait fcen ičaifev, foomit tv fcemfelben nne fel)r 35tfd)of SSernbarb Don@ecfau ftdj miter if)n mit tem Dvetc^, aticb miter tie Strete fel6fl mif ‘IžBorfen unt 'SBerfcn empore; tmb babe? bem $aifer rarljef, miter benfefben, anteni jum iSepfpief, mif gefmttger @cbdtfe porjugeben. Ibid. Epjft, 8. p. 378. D omine fciatis, quod Epifcopus Secovienfis SufFraganeuš nofter prohibentibus nobis & invitis aflfumit legationes Deo & vobis contrarias, fprera devotione Romana Ecclefise, qua Vobis & nobis tenetur. Dum nuper nos idem Epifcopu« pertranfiret, ipfum fuper hoc fraterne corripuinius & occulte: ipfe vero noftra correftione temere vilipenfa, adverfum nos, & venerabilem fratrem noftrum Conradum prorumpens in ftul- tiloquiutn multis magnis viris aftantibus publice prociamavir, & dixit, nos ambos ad terras fui Domini Regis non ob aliud defcendiffe, quam ut ipfaruin ftatum in veftrum favorem pro- ditorie turbaremus: tantumque fačtioni fuas contra nos, fau- tores, & complices provocavit, quod per vias devias nos fu- giendo a terris illis cum magni nominis noftri vituperio rece» dere oportebat. Idem Epifcopus de quibufdam verbis fatuis in Augufta gloriando fe jaftitans, non folum Laicos a devo¬ tione veftra retrahit & avertit; verum etiam Clericis & Reli- giofis viris in fiat, & fuggerit, non tantum Imperio, led & Sedi Apoftolicse rebellare. Confilium itaque noftrum, quod precibus immifcemus, eft iftud, ut toto conamine cogitetis, qualiter Epifcopo didto, qui foltis fe iuter Suffraganeos, aliof- que Pnelatos, erigit, & protervit, & aliis eft occafio delin- vpiendi per effedhim pcenalis operiš oftendatis, quam fit te- inera- io7 S merarium, tam atrociter & proterve Romanam hedere Maje- fiatem. Scimus enim, quod ii oris ejus temerarii maxillas froeno confiringitis, requiefcent & manus & labia c^teroruui, Ruke furgentium ex adverfo. L XX. ž><$.fatferč alt ermeftteit^ifdjof SSertt- Ijari), U)omtf a t>ie 0ntfd)ult>igung t>ef|el^en gegcn t>te ijjm jusemurfjeten @d)md!jfdjnften (pKii>icjjt aufnaf;nr unb gdten Re{k Ibid. L. II. Epifi. 24 . p' 404 . L iteras veftras nobis poRremo tranfmiffas affečtione benigna Rifcepimus, utpote qme fermenti, quod literarum veflra- rum prioritas difcriminaverat & fparferat, vos reddentes in- noxios, velleris verecundi velainina revelarunt. Sane nun- quam hačtenus Regia Celfitudo de veflras rečlitudinis inobli- quabilitate decredidit: fed in vobis, quidquid in puri pečloris iiominem miniRerioRe naturae potuerit artificium infudiffe, feni* per exiRiniavit divinitus indituin efle vobis. Ex his igitur, fmcera prcecordia rubiginofse noti fdfeeptibilia cicatricis, jain verofimiliter produxerunt in lucern celebris opinionis vefira; prseflantiam & conflantiae fimitatem condigno laudum prasco- nio commendantes, excufationem veflram libenter admittimus, & nitentis innoeentise titulos approbamus. Viderint tamen illi, qui vobis infciis, veritatis vacuos di&avere libellos, quid honoris & gloriae ex commentis hnjuftnodi confequantur, Porro fuper his, quse inter eastera Celfitudini noflrse fcripfi- Ris vos velle libenter ad bon um concordias inter nos & Re- gem Bohemise per mediatoiis folliciti modam interponere par- tes veRras fie vobis duximus refpondendum. Gluod eum o 2 idem ' idem Rex ad Priucipes noftros Arcliiepifcopos & Epifcopos, velut ad pupillam oculorum noftrorum utramque manumliofti- lis invafionis extenderit, in eorum conrinuum exterminiutn graviter dtbachando : penitus incongrnutn arbitramur & in-' decens, eo fic proterviente ferociter, in eventum tračlando- rum & dubiorum involucro nos in vol vi. Venim fi manum re- tralieret ab offenfis, & malefačta corrigeret reftitutionibus ablatorum, ad ea, qme forent congrua rationi, poffemus fa. cilius inelinari. L XXI. €&en biefeč 33ifd>of$ ©d>re$ett an freit ttortpn ev feine unb 23erbredjen fclbjl Uhn* m, unb Deinufbtgfl um 3$erjetf)Utig fciffef. Cod. MS. Caf L. II. Epi/l. 21. R evixit fpiritus meus exultationis infperatse gaudio exeita- tus, fedenti in tenebris & umbra mortis lux eft mihi vila coelitus exoriri. Pulfis jam e medio rancorum nebulis, quas fuis follibus fabri induxerant Aquilonis, repente fiquidein veftne Serenitatis jubar luciduui mihi gaudeo arrififle, Com- pleftor & teneo fuper aurum & ropazion literas veftras, quas mihi quidem detnlit Angelus pacis, in quibus ramum oliva; tire eolumbino porrečlum ad inftar Noe flučluantis me pro> fiteor recepilfe; denique annuente Domino gaudium m a gnu m, quemadmodum gallo canente fpes rediit. Refufa eft falus legro, reftituta fanitas femivivo. Csterum anima mea turbata eft valde, quod in me vifa eft veftra gratuitas perturbata, & exafperata lenitas. Id meis peccatis prorfus imp.uto, quibus irani merui, & veftram deminui gratiam, dum in me tranfie- ruut ir£E veftra; taliter, & terrores; ex quo non eft accufare - ali um, S jj£ 109 alium, quam me ipfum ; qui liquido confiteor me peccafle. Ego autem, fi quid in eo eft vel opere vel fermone commif- fuin, in quo veftra fit vel exafperata benignitas, vel utilitas diminuta, veftrum fubeo fpontaneum fadsfa6lione judicium; quatenus vos jequa difcretionis lance pondus libretis examinis, per quod & confitenti fit venia, & innocend n on impuretur de cstero lisec offenfa; veniatque Aufter, qui ollam indigna- tionis, fallaci Aquiloue fuccenfain , midori auras tempera- inento refrigeret, atque in Thalamo Salomouis mediinn cubile caritate eonftituens , in quietis tranquillse pla.nitiem mends veftra; redigat tempeftatem. MmM Ct^ifdjof gritf>ridjs M\ tvo- mit er aile t>om ^ont <5 in 33o&men ge<$en t>eri $atfer unb Dač SUudj erjmuncjene ©Dfc&nnire nidjt allein fur unfrnfdci unt> m$tig evit&vet, fonbrrn and), hiefelhm ju Naften, bet; bet' Sjctommunication berbiefcd Cod. Rudolpb. Cenriii Eprji. 22. p. 402* ridericus Dei grada &c. omnis boni plenitudiflem cuni fa- lute. Ex quo jurisjurandi fančla religio non eft iniquita- tis vinculuni, fed confirmatio podus veritads, viri prudentes & providi, de quorum vos numero seftimamus, illud plene in- telligunt, & faciliter apprehendunt, quod illuftri Principi N. per vos & alios prsftita Sacramenra adverfus facrum Imperium, Dominumque veftrum Sereniffiinum nec tenent, nec ligant vos, quod contra Deum & juftiriam , ftatumque reipublicse indebite funt extorta; Et quoniam eadem juramenta obfervari non poffunt fine prsejudicio veftra; falutis, & mortali periculo animarum veftrarum : Nos autlioritate Dei omnipotentis ipfa LXXII. o 3 vobis iio vobis remittimus, & abfolvimus, imo non efle ligatos denuti- tiamus ad obfervantias eorundem. Nos etiam de confilio ve- nerab. fratrum Suffraganeorum noflrorum per exconummica- tionis fententiam adverfus omnes & fingulos procedemus, qui prsetextu juramentorum taliter praeftitorum in erroris concepti devio vagari magis elegerint, quara reduci ad femitam veri- tatis apertae , quam Romanum Imperium Deo jam praeduce nos precedit. Utfmtb $aifev fKufcolpfjč fcev , t>em 0unt>aabt f>aben, »on 1276. Wurmhrandti Colle&anea Geneal. Hijlor. p. 217. udolphus Dei Gratia Romanorum Rex femper Auguftus, utiiverfis Imperii Rom. fidelibus prasfentes literas infpe- čturis gratiam fuam & omne bonum. Univerfitati vefira? te« nore prEfentium cupimus notum efle, quod veniens ad Maje- RatisNoftrE prsefentiam Gundaccerus de Starckenberg, diledlus fidelis nofter humillime fupplieavit, ut Advocatiam Monafterii » de Lambacii, quam Avus & Pater fuus, fieut afleruit in feudum de jure teuebant , iibi eodem titulo coneedere dignaremur. Nos itaque fuis benigne fupplicationibus inclinati, pnedičti Monafterii Advocatiam, fieut ipfam Avus & Pater difti Gun* dacceri de jure teuebant feu tenete debebant in feudum, jam d čto Gundaccero de benignitate Regia feudali titulo conce dimus poflidendam. Datum in Caftris apud Linzam 6. Id. Gčtobr. ittjidl. £. Amio Domini 1276, Regni vero noftri Apno 3. LXXIII. lxxiv. i>n* in I %. JU LXXIV. m 0df>teb£fprudj itDif^en $atfer fKubolpfjett tmb Ot> tofarn $onig do« šBo&men ; £>afi imtcr aabern jOtfofat bem i^aifer Deflerreidj, ©tepec, itdnuen, Grafit, Die iJtfc^niacf unt) ^iorfenau abfreffen, un& Dafauf 93 etqidjf tf>un; &ee $aifer ffiugegen betufefben iue S 3 eh»f>nung u&etvbad $om> cetc& £> 5 &men unt) bie €02arcjgcaffc^aft geben folle, non 1276. Leibniz. Mantif. Jur. Gent. diplom. P. II. p. 100. N os B. Herbipolenfis, Bruno Olomucenfis Epifcopi, L. C®- mes Palatinus Rheni, Marchio Braudeuburgenfis: arbitri Dominorum Ronaanorutn & Bohemise Regum : fuper quteftio- Hibus, qu:e inter ipfos fuper diverfis terris, & Principatibus vertebautur, arbitrando pronuntiamus, quod revocentur, & retračlentur, imo revocatse funt omnes fententiaj profcriptio- nis, excommunicationis, & interdičli, privationis, & qua:can- que -aiiae proraulgata; contra Regem Bohemite & adhterentes fibi quocunque nomine cenfeantur. Item pronuntiando arbitraraur, quod inter ipfos Romanorum & Boliemia* Reges plena fit con- cordia, Pax firma & fincera reconciliatio fine qualibet captione, & fervitores utriufijue Regum , quocunque nomine cenfean¬ tur, huic pači & concordiac, ac reconciliationi cum fineeritate firmiffima includautur, Caftris eorura, Munitionibus, Poffeffio- nibus & hominibus ab alterutro Regum vel a feipfis contra jus ablatis cum integrirate debita reftitutis. Itein arbitramur, quod Doniinus Rex Bohemite cedat fimpliciter & prsecife omni juri, quod habebat vel habere videbatur in terris & hominibus, cu- jufcunque conditionis exiftant, Auftria videlicet, Styria, Carin- thia, Carniola, Marchia, Egra, & Portus Naonis. Item arbi- tramur, quod Nos deinceps n on impediat Archiepifcopos, Epi- fcopos, fcopos, Comites, Barones, Minifteriales, & quofcunque alios, quocunque nomine vel dignicate cenfeautur, in Caftris, Muni- tionibus, PofFefTionibus, juribus, Hominibus fitis in terris fu- perius nominatis. Item .pronuntiamus liberos & folutos omnes ntrinfqiie partis obfides & captivos, & fidejuiFores quocunque nomine cen fe a n tur* nuncupentur. Item pronuntiamus, quod Dominus Rex K o man o rum exceptis terris & hominibus fupra dičlis infeudabit Dominum Ottocarum Begem Bohemise & libe¬ ros fuos de omnibus feudis feilicet Bohemias, Moravise, & aliis quibufcunque, quse ipfe & Progenitores fui jure ab Imperio liofcuntur hačlenus tenuilFe. Et ut prsedičta Pax, Concordia, 6f Reconciliatio perpetuam obtineat firmitatem, & partes mu- tuo fincerius fe diligant & eonjun&i efficacius in plena amiciria folidentur. Pronuntiamus arbitrando, quod Dominus Ottoca- rus Bohemite Rex tradat fuam filiam in uxorem filio Domini Rudolphi Regis Romanorum, & idem Rex Bohemias dabit feu refignabit fimplrciter & prašni fe -Rudolpho Regi Romanorum terras & pofFeffiones in Auftria, quas hačtenns proprietatis, vel feudi titulo tenuit, vel Fua pecunia comparavit, & eafdem ‘ter. ras feu & polFelTiones, Dominus Rex Romanorum fuo filio ob- ligabit pro quadraginta Millibus marcis argenti, quas eidem filio fuo in donationem propter nuptias deputabit falvo in utro- que cafu Archiepifcopis, Epifcopis, Comitibus, Baronibus, Mi- nifterialibus, & aliis hominibus jure, quod in Caftris, Munitio- nibus, PolFefTionibus, & feudis, qme vacare cseperunt, iidem in diftrifhi di6\se terrse habent, feu hačtenus habuerunt, & ab ipfo filio fuo diftam terram redimet, ipfe vel fuccelFores ipfius, qui pro tempore fuerit, pro pecunia nominata, & fi idem filius fine tneredibns decelFerit, pra^dičfa bona apud Imperium rema- nebunt, nec ad uxorem ejus filiam Regis Boheinise'quibufcun- que modis, bona hujufmodi devolventur. Et Dominus nofter Rex. Roftianorum tradet filiam fuam in uxorem filio Domini Ottocari Gttocari Regis Bohemise, & dabit Rex Romanorum filio Regis B oli e m i se qu a d r a g i n ta Millia marcarum argenti dotalitii nomine; & pro illis obligabit tlbi redditus quatuor Miliiuin marcarnm argenti in terra Auftrise ultra Danubiura v er Iti s Boheiniam, Mo- raviam, & Ungariam, Crerafa & Steiti oppidis duntaxa.t exceptis cura fuis pertinentiis, falvo & in hae parte Archiepifcopis, Epifeopis, Comitibus, Baronibus, Minifterialibus, & aliis homi- nibus, jure, quod in Caftris, Munitionibus, Pofleffionibus, & feudis, qure vaeare cseperunt eifdera in diftričfu didbe teme liabeant, ,feu haftenus habuerunt, & fi quid defuerit in reddki- bus diftse terrse, fupplebitur in altera parte-, citra Dan ubitim juxta arbitriam noftrum videlicet, vel Arbitratorum, qui a par- tibus noftris fuerint fubrogati, & fi quid fuperfuerit, boe Ro- manorum Regi & Imperio fine difficultate qualibet retnanebit. Si vero filius Regis Bohemise fine hserede decelferit, didla terra, ultra Danubiura, penes Regem Bohemise titulo pignoris reraane- bit nec ad uxorem ipfuis, filiara etiara Regis Romanorum de bonis hujufmodi devolvetur. E t Domin us Rex Romanorum, vel Succelfores ipfius difram terrara quadragiuta millibus mar¬ carum argenti a Rege Bohemise redimendi habebunt Iiberam facultatem. Intel* csetera fpecialiter arbi^amur, quod Dominus Rex nofter Romanorum recipiat fpecialiter in fuam gratiam & favorem, BaltUeranum Civem Viennenfem & Magiftrmn Clir. Mont, cura fuis parentibus & amicis, Sc civitatem Viennenfem cum omnibus Civibns & liominibus, juribus & polTedinnibas ipiis attinentibus quocunque vocabulo cenfeantur, nec penntttateos indebite moleftari. Itera fpecialiter arbitramur, quod Magifter Ulricus in Kcclefia Viennenfi per Regem Bohemise prsefentatus Mont nomine Capellani &. alii Clerici in terra Auftrise , & Stjrise, & alibi Rcclefias & Ecdeftaftica beneficia vel poGTeffio- nes alias obtinentes contra ius nullatenus offendantur, vel fuis pofleffionibus eontra juriš ordinem fpolientur, irao in fuo jure, p favore, 1*4 Vj* $> ^ favore, & grada Regia defendantur. Item pronuntiatmis arbi- trando, quod illuftris Rex Ungarise cum fuis quoad plenam amicitiam cum Domino Rege Bohemise, ac fuis, prsefenti con- cordise, & amicidse fpecialiter includantnr, quod quidquid de callris, munidonibus, juribus, poffeffionibus & hominibusRegis Ungarise tenet vel poffidet Dominus Rex Bohemise five fui fine difliculrate qualibet reftituat, & dimittat libera abfoluta ned deinceps eum impediat in eifdem, & hoc idem proRege Bohe* mia; & fuis per Regem Ungariar, & fuos erit fine captione qua- libet obfervandum. Salvis utrique Reguin terrarum fuarum limitibus & terminis, ficut ab andquo tempore fint diftinčti. Et quieunque Regum eorundem diftse Pacis & Concordise fuerit violator, contra talem Rex Romanorum obfervanti pacem & concordiam affiftet confilio, auxilio, & favore. In cujus rei teftimonium &e. Datum in Caftris ante Viennam Anno partse Salutis Millefimo dueentefimo feptuagefimo fexto, X. Gal. Decembr. LXX V. Utf un& $mfet* Dtufccfpljč u6er Me 23efeljmwg M* nigč £)ttofar3 mit i>em ^otitgreicl) 53ol;men uut> t>em SOiCtrggraft&um Sidt>ren, bon 127*6. Goldajius de Regno Boh. sdpp. Doc • n. 30. R udolphus D. G. Romanorum Rex femper Auguftus, univer- fis S. Rom. Imperii fidelibus praefentes literas inlpedhiris gratiam fuam & orane bonum, tenore prsefendum recognofci- mus publice profkentes: Gluod nos illuftrem Ottocarum Boe- mias Regni Principem noftrum chariffimum de Regno Boemise fuifque attinendis, nec non de Marchionata Moravi se csete- rifque omnibus, quse a liobis & Imperio in feudum obdnere de jure 115 jure dignofcitur, ex regali beniguitate confueta inveftiinus, ac eidem Principatus prsdičlos cuin omnibus ipforum attinen- tiis dusimus concedendos a nobis & Imperio in feudum, per- petuo obtinendum. In cujus rei teftimonimn prsefens feriptum Majeftatis noflrse Sigi Ho juflimus communiri. Datum in Caftro ante Viennam VII. Kal. Deeembris Indidlione V. Anno Do= mini MCCLXXVI. Regni vero noftri anno IV. - m\ ©al^ura unb ait&erer fd^dffe/ tie bet) ba* 133ei^id)t uttb SSeleljnung $bmg Qt* tofctvč gcgcnmdcttg getuefen, cm bcn ^3apft edafjeneo @<$rei6etv rnouitr fie Derofelben Den ganjen $ec* unb EuSgang Deu ©aefre bevidjten. Cod. Rudolph. C mn- L, II. Epijt.z<). p. 411. levatis in Coelum manibus redemptori noflro Deo Filio Jefu Chrifto Isti laudes exfolvimus, & ipfius eximis- pietati ad grates, quas valemus, humiliter inelinamur, qui Ecclefise S. prečibus exoratus paternitatem veftram fančtiflimanj collocavit in fpeculam eminentem &c. nuper quidem nobis ad propria remeantibus de Concilio Lugdunenfj, & volentes ea profequi, qus in ipfo Concilio flierant falubriter ordinata, TI- luftris Rex Boliemis ad fui prsfentiam nos vocavit, vocatos expre(Te prohibuit, ne decimam deputatam terrs fan£be pro fubfidio in fuis territoriis colligi faceremus, neve aliquis no- ftrum falutifers crucis gloriam prsdicaret; poftulavit etiarn, nt jure jurando & aliis diverfis cautionibus caveremus eidem,, quod nec ad mandatuin Sediš Apoftolics, nec prstextu fen* tentice vel praecepti a quocunque hominum proferendi, aliquid faceremus, quod a fuo propofito diftaret, quo fančfce fedi A po- LXX VI. P 2 ffoUc® n6 šp> ftolicce & Romano Imperio proter.ve refiftere difponebat, non l‘olum a nobis venim etiam ah inferioribiis qiiifc , uTe!Uique Prae- latis exigens metu terribili illicita juramema. Nobis autem nolentibns inquinari lioc fcelere fervitutis ju gum afperum im- pofuit , defixa mente difpouens innocentiam noftram exqift- fitis perdere terroribus & tormentis ; Rcclefias nofiras, civi- tates & caftra a fundamentis iubverti difpofmt per incendia & rapinas: & quamvis malorum tantoruni cumulus ad noftrum ex- terminium fuffieeret; ex hac tatuen formi d i ne fecit nos pr or¬ lu s exanimes Rex prsedičbus, quod cum Tjo-annis & Regibus Tartarorum foedo foeietatis foedere (e conjunxit. Has noftras imferias & injurias Chriftianus Prineeps Domiuus uofter Ru- dolfus Romanorum Rex fereniffimus audiens & frequenter ex- audiens preces noftras congregara fortinidine exercitus nii!ixa- ris ab ultimis Ale.manniae finibus caftra movit, longe terrarum fpacia , & diverfas tranfiens nationes circa feftum Sančforum omniuin intravit diftričtus Auftriže non formi dan s prsnipta ca- cumina montium, non abhorrens intemperlem temporis hye- malis, nec defeftus altis nivibtis gelidas regionis, Viennenfem inter alias urbem partium noftrarum optimam , quam adhue Rex Bohemia: fua tenuit poteftate, copiolb cinxit exercitu, navibus nihilominus apparatu bellico mirili e e ordinatauibus latu m Danubii Rumen tranfire difpofiiit, ut prajdifhun Regem Bohemise velut profugum oceuparet. Diftus vero Bohemoruui Rex fano quidem fed tardo fretus confilio paucorum dierum trewgas petiit, pecitas obtinuit: infra quas ad prsdičdi Do¬ mini noftri Rudolphi venit exefcitum, & ibidem prsfentibus nobis, frafto quidem animo, genibus incurvatis, devote peti- tam veniarc obtinuit, refignatis prius obfidibus, civitatibus, caftris, & oppidis univerfis, qu;e dičfis principatibus attine- bant ; de terris vero Bohemis & Moravise prseftito fidelicatis houiagio mernit inveftiri. Hune igitur principera gloriofum commit- 117 coramiftimus San čli tari Veftrae. fupplicantesVobis Pater piif- iime non tara h-umiliter quam devote, quatenus propter Deura principalifer Vobis dignemini habere recommiffum prfj iti bettett, bem Dtctcl) »mbicirten ,Ocfccrretd^, ©tepei> ivutnfcti unt> ^rain, auf ftinf 3al)r (ang (}af publiciteti (aflen, Pon 1276« Leibniz., Mantift. C o d, Diplom. P. II. p. 98. os Rudolphus Dei Gratia Rotnanorum Rex & femper Au- guftus-omnibus in perpetuura. Cupientes ftatmn bonum veterem reformare, & emergentia in melius commutare, jus fuum unicuiqiie tribuere, prout 1 p e riale ra refpicit Majefta- tem, formam paeis ad confilium ncipum, tam Ecclefiaftico- rum, quam Srecularium, Comitum, Baronum, Minifterialium ter- rarum Auftrite, Styris, Karinthise, & Karniobe deinceps fub tenore inferius annotato diftričfe prsecipi-mus obfervari. duid- quid damni faftutn eft tempore Guerrse noftrse videlicet & in- elyti Regis Boliemorutn in bello publico, vel ad mandatum no- ftrum, vel motu proprio fervoruni noftrorum, videl, a fefta Nativitatis St. Joannis Baptiftas, anno Domini MCCLXXVI. ufque ad prsfentiura publicationem, de hoc judices non habe¬ bunt potefta-tem aliquam judicandi ; fed erit in gratia lioftra, qualiter noftris refarciaraus fervitoribus dampna fua. Item fi fervitores. aleerius noftrum fe mutuo oflenderunt, de talibus dampnis habebunt poteftatem judices judicandi fecunaum terrte confuetudinem haČlenus approbatam. Item habebunt potefta- tem Judices judicandi de dampnis illatis Monatteriis, Viduis, LXXVII. P 3 Orpha. Orplianis, Hofpiralibus, qrue di61fe G neme partieipes nora fuerunt, hoc adhibito moderamine, quod didlce p er fon e fe n o n reddant difficiles fr v e graves, C lariores voluerint componere cum offenfis, & talem eompofitionem judices non impediant, imo promoveant, q.uantum poffint bona fide. Item quicunque fuerit adjudicem evocandus, coram quo caufa fuerit agitanda, eitabitur literis judicis, pro quibus quatuor denarios Notario tantnm dabit, & C citatus negaverit fe citatum; hoc jurainento declarabit, ali ognili liabebitur pro citato.. Item quidquid ter- minatum eft coram judice competente juriš ordine obfervato, hoc habebit perpetuam firmitatem. 0Uiidqmd vero p er vim, metum, & per impreffionem Regis Bohemiie vel aliorum ma* jorum terne, vel gerentium vicem Regis, vires nullateuus ob- tinebit; fed ad ftatutn debitum reducetur, fecundnm j us & terne confuetudinem approbatam. Item fi temporeillo, q.uonon fuit judicium in terra aliquis prsetermifit jus fuum profequi huic curfus temporis & pnefcriptionis exceptio, fi deinde jus finim profequi voluerit, non nocebin Item fi convičhmi legitime co¬ ram judicio de aliquo crimine aliquis in fuum domicilnim rece- perit fcienter, nifi juramento pottierit innocentiam declarare, vice rei fatisfaciat conquerenti, & nihilominus convičlum di- mittat fine mora, & judici poenam folvet juxta terne confuetu- dinem approbatam. Item nullus impediat Principes, Arclii- epifcopos, & Epifcopos, Abbates, Praepofitos, vel alios Pne- latos , Comites, Barones, Minilteriales, & quofcunque alios, quando cum fuis Vafallis , propriis hominibus, & aliis fuia fubditis faciunt, quod viderint expedire, & quod fuerit confo- num rationi. Item nullus recipiat, & teneat homines proprios alicujus, vel alio jufto titulo alteri attinentes, contra Domini voluntatem, falvis juribus, libertatibus & privilegiis civita- tum, municipiorum, feu aliarum communitattira eis competen- tibus ex imperiali munificentia, & a terrarum principibus & - appro- © Hfcjfi' 119 approbata confuetudlne ex antiqno; & fi receptus non inficia- tur fe Domino attinere , receptor diinittat, & reftituat fine mora, per judicem ad inftantiam Domini requifitus ; alioqvii receptor pasme nomine folvat X. libras, & judici nihilominus quinque libras & judex compellat ad folvendum hujufmodi re- ceptorem, fi vero negaverit conquerenti domino attinere, re¬ ceptor pro ipfo coram competenti judice refpondebit juriš ordine pro reeepto. Etfi in utroque cafu caufa pendente do¬ mino occurrerit, tenendi eum, vel capti vandi habebit liberam facultatem, & propter hoc paenam aliquam non incurret. Item diftri&iffime inhibemus, ne quifquam teneat homines alterius, titulo ; qui dicitur Muntman (id efi; jure protečlionis) & fi re¬ ceptor per dominum requifitus non abfolverit, vel dimiferit fic receptum, folvet domino V. libras, & ad folutionem tališ pasme & liberationem ipiius recepti , receptor per judicetn compellatur. Item contra homicidas jndices non procedant, uftjue ad anni fpatiuin a Nativitate Domini proxime ventura, & iiiterim homicidte componant amicabiliter, eum offenfis, alioqui fiet juftitia conquerenti. Item diftričViffime prohibemus, ne fiant pignorationes, vel alite injurise cuicunque, fine auftoritate ju- dieis competentis. Alioqui contra faciens fecundum jus terrte, vel terras confuetudinem puniatur. Item audloritate Imperiali tollimus, & finaliter irritamus omnes mutas, Thelonia, VettU galia, & pedagia, de novo impofita, per aquas & terras, an- dquis fecundum terrarum confuetudinem ab antiquo hačlenus obfervatam in fuo robore duraturis. Alioqui contra faciens, fe fciat noftra grada cariturum, & fecundum quod noftra pro- videntia diftaverit, puniendum. Item imperiali providentia firičViffnne inhibemus, ne quifquam in prtejudicium alterius infra Leucam Caftnim jedificet, vel munitionem, & fi faftum fuerit, per noftros jndices praecipimus demoliri. Item impe¬ riali munificentia indulgemus, ut retedificandi & tnuniendi ha- beant beant liberam facultatem onines, qui proeter juriš ordinetn & fine caufa legitima deltručlionein Cafirorura & munitionum per Regem Bohemte vel quofcunque alios funt perpeffi & nihUomi- nus inhibiriones fačlas per dičlum Regem vel quofcunque alios de muniendis cafiris vel municipiis finaliter revocamus. Caftra vero & munitiones, quas per fententiam & juriš ordinem func de- ftručla, resedificari nullatenus permittimus, fine noftra licentia fpeciali; & fi conftrudla funt, pršeči pi m us per noftros judicesde- moliri. Alia omnia fecundum jus & terrarum confuetudinem ha- j^lenus approbatam, libertates & Privilegia Princi pum Ecclefia- fticormn, & Ssecularium, Comitum, Baronum, Minifterialium, & aliorum quorumlibet, perjudices cotnpetentes, juriš orduie de- cidantur; & koc terrarum judicibus injungimus firmiter exequen- dum, fi gravem volueriut effugere ultionem. Forma prsefens Pa¬ čiš a die publicationis ilicipiet deinceps ufque ad Nativitatem Do¬ mini, &abhinc per quinquenium continuum duratura, nec quif- quam gaudebit dičla pace, nifi qui juraverit iutra Flpiphaniani Do¬ mini 'formam diete pacis le firmiter fervaturum, & fi dubium fue- rit de aliquo, an juraverit tali ter, cum alio,qui juravit, juramento proprio & fecum declarabit fe juralfe. A d tu m Viennse anno Do¬ mini MCCLXXVI. III. Nonas Decembris. L XXVIII. llifmtb $aifer Dvubolpljč, &ajj, \w ^faftgrafen 2ttb= ftug nad^> fctuem ^blebeti, fo lam} rdit tieuec itatfei’ erroa&let fepn roiriy£raft bed ciltcn OJonredmd fetner Sdnber, bie OBecroalfung ter ^urflenffiumrr unb ©uter bed Sveicfid juftefieff er biefelbe aucf> u6erDefferreidj uttD©feper mit aller diu^unc) baben felte; oon 1276. Linvg. 2 V 31 » P. Spec. Cont.IJ. p. 129. R udolphus Dei Orat;a Romanormn Rex femper Augnftus omnibus in perpetuum. Sollieitudo Romanorum Princi- i2i pum innafa, quafi cuilibet officii fui debitom exequi cupienti, nos ipdueit -nočles infomnes ducere , & voluntarios labores. appetere, ut fecuritatis & quietis ftatnm fubditis praeparemus. Confiderantes itaque noftrum ac humani generis ftatum dubium, & qiiia nih.il morte certius , licet bora omnibus fit incerta deliberatione provida de noftrormn Proeei-um eonfilio, & alio- rum Imperii Romanoruin fidelium, & Nobilium Auftris, & Styrisfe-irrefragabiliter duximus ordinandum, ut cum charifti- mus gener nofter , Princeps tnagnificus L. Comes Palatinus Rheni Dux B a vari e inter alias fuorum Principatuum pneroga- tivas hoc infigne jus habeat ab anticjuo, quod vacante Imperio Prineipatus , terras, ptoifeffiones, & alia jura Imperii cufto- dire debeat, & fiuceritate debita confervare, quoufque Ro- mano Imperio de Principe fit provifum per eos, vel majorem partem eoruin, ad quos provifio hiijufiuodi nofcitur pertinere, idem gener nofter, fi divina elementi a ims vocaverit de hac vita, Prineipatus ac terras Auftria;, & S ty rite cum Nobili bus, Minifterialibus, Oificiabbus, Capitaneis, Caftellanis, diftrkti- bus & poiFeflionibus, civibus, municipibus, & aliis borni ni bus, caftris, ac aliis mmiitionibus q.uibu(cu!i']ue, tnutis, theloniis, & aliis redditibus & pertinentiis teneat, & confervet, pro viri- bus & diligentia, cjna poterit, Imperii nomifle, doneč pnedičto- rum laodorura altero Rečtorem & Principem Romanum Impe- rium fit adeptum. Ad quod fidelrter exequendum dičhis gener nofter fe aftrinxit pr&ftito fuper hoc coram nobis & PrincVpibus, quorfim figilk inferius appenduntur, corporalirer juramento. - Nobiles etiam & Mimfleriales, & alii homines d i dlanmi terra- rum Auftrk & StyriE juraverunr, cjuod fideliter & totis viribus exhibebunt fuora lidlo generi noftro juxta modu m fuperius jam expreirum, confilium, aiixiliutn t & favorem innitentes ei tanqtiam Redlori & Gubernatori faeri Imperii nfque ad tempora prsfinita. In cujus rei teftimonium & perpetui roboris firmitatem &c, 1276. d LXXIX. 122 L XXIX. Utfmtfc beč bajš boit bett $u €nbe fcegge* fel^ten Surften btš SKeid)$, fotoo^l geift^ aU n>eltlt<^cn, erfennef morben, &afj cin e neue, bon eincm (Srjbifdjof, S^ifdjof,. oDer tinberti $3ralafen , o^ne erftatfener ^ennlligung fetner ©om® fapirufaren, gefc&eljene BebenčPerleiljmng fotnofjl furg Q$ergan* gene , ate furč ^utifttge fur unfcaftig geljalicn traten folkr Pon 1277. Diplomat. Sacr. Styr. P. II. P- 334 - udolplius Dei Grada Rom. Rex femper Auguftus Hniverfis Romani, Imperii fidelibus praefentes literas infpečluris cum liotitia fubfcriptoriun, faluteni. Ad univerfiratis veftrse notitiam cupimus pervenire, quod exiftentibus nobis feria fe= eunda a n te Converfionem S, Pauli Anno Domini MCCLXXV 1 L Indici. V. in domo fratrum ininorum apud Wiennam, ac aftn dentibus nobis venerabilibus infra feriptis Principibus,adinftan- tiam Venerah. H. Tridentini Epifcopi jn communi fententia fuit requifitmn, an Archiepifcopus, vel Epifcopus, irrequi- fito Capituli fui con fen'fu p o det ajiqnem infeudare de novo, & an infeudatio , fi taliter fuerit ordinata , roboris debeat firmitatem habere, Et fuper his deliberatione habita, eft ab ipfis Principibus tam Ecclefiafticis, quam Sscularibns, aliif- que Nobiiibus communiter & fententialjter diffinitum, quod liujufrnodi infeodatio & Principe & Prodalo Eeclefiaftico fieri 11011 valeat, & li fačla eft hadlenus, vel impofterum adhuc fiat, nullius eife debeat firmitatis, Nos antem fententiam liujufrnodi utpote rationabiliter proniulgatam approbantes, eam auftoritate Regia confirmamus. Hi vero funt Principes & Nobiles alii , per quos eadem fententia extitit pronjulgata. Ven. Fridericus Salzb. Archiepifcopus, .Berclitoldus Baben- bergen- 123 bergenfis , Leo Ratifponenf. Petrus Patavienf. Chunradus Frifingenf. Henricus Trident. Dytricus Gurcenf. Johannes Chymenf. Wernhardus Seccov\ Epilcopi. Ludovieus Co- mes Palat. Rheni Dux Bavarias, Meinhardus Tyrol. Frideri- cus Burggravius de Nuerenberch , Hugo de Werdenberg, Fridericus de Leyningeu, Uiricus de Heunburch, Henricus de Phanberch, Gerharduš de Kazenellebogen, Comites, & alii quain plures. In cujus tellimonium Majeftatis noftraj Si* gilluin priefentibiis eft appenfura. Datum Wiennte, Anno die & Iudiclione prtedičlis, anno Regni noftri quarto» LXXX. Utfrntb JvaijVr fftubofpp/ ftomit bevfclbe bem 2M= fd)of x»on $)affau uut> fceffen (Štifte bon £>en;entgeu &d)en, bie it>nen Durcb ben unbeerbfen ‘Sob dpcrjocj §nebt’idjd ei*fet)icjet morben , t>ei'fcl>teC>ene @rucfe alč ©oniamengufei' auf emig juHgner, unb biefed fomof)! ju etn m £?rfa£ Der ju berljerbrmtjtmg Diefer Odnbei’ ju bem 3 vdd) aufgemanbfen cjrogen Unfojlen , alč aud> ju einer (Srfdnnflic&Četf bet ubritjen, fetnen beč dbaiferb ©6bnen oeddljenben ©fiicfe, bon 1277. Luntg. Špic. Ecclef. P. II. p. 786. fep R udolphus- Dei gratia Romaiiorum Rex femper Auguftus, omnibus in perpetuum. Regite Majeftati convenit, ut iuemoriter recolamus, ac favorabiliter attendamus, quanta fi- dei puritate , quantoque devotionis frudio & affečlu Charif- Gmus Princeps nofter, Venerabilis Petrus Patavienfis Epifcc- pus , reipubliete venetur honorem , noflraque privata com- moda diligat, & feqnatur, ut, dum grafa fervitia, quae Im- perio Romano & nobis impendit, advertimus, ad hoc etiam en 1277. Luni g c. J, p, 33. m \,j£ H 129 in Iiberis noftris chariffimis honoravit, nam feuda illa otnnia, & fingula., quas fibi, & Ecclefia: fna: per mortem diva: memo- rise Principom Auftrite, Styri;e, &~Carinthiae, Carniolse, & Marchia: in eifdem terris vacare cseperunt, & fpecialiter Ca- ftrum Mautenberg, cum Muta & omnibus fuis pertinentiis, chariffimis filiis noftris Alberto, Hartmauno, & Rudolpho, ac eorum Iiberis & l sredibus tantum mafculis contulit, ipfofque ad inftar & formam dičtorum Principum de iifdem feudis in- veftivit, ita tamen , quod feudorum hujufmodi diftis noftris filiis eoncelforum ordinatio & confervatio in noftris manibus remanebk tantum pro tempore vita: noftrae, fi vero liberi no- ftri decederent fine filiis hteredibus ; di6da feuda vacantia & abfoluta ad Bambergenfem Ecclefiam libere rev.ertentnr. Ve- rum cum honori noftro conveniar paritet & faluti, ut damna, qus pertulit, labores, quos fuftinuit, fumptus, quos fecit, pro honore Imperii dičfus Princeps, eamque fidei charitatem, quatn in Iiberis noftris nobis exhibuit, digna retributionis vi- ciffitudine compenfemus, his ipfum gradiš, qua: inferius anno- tantur, de Regia pietate digne ac liberaliter duximus hono- randum. Primo videlicet, quod ab Advocatia in Veldkirchen, noftro, & filiorum noftrorum nomine, vel cujufcunque tetra: Carinthite Principis, ant Domini futuri nihil aliud exigatur, recipiatur, ant etiam requirarur, nifi tantum jus illud, quod in Iiteris fuper collatione dičh: Advocatiae confečlis Venpra- bilis quondani Hermanni, Ducis Carinthise Sigillorum tnuni- mine roboratis, evidentius eftexpreffum, injuftis judiciis, ex- adfionibus & fteuris indebitis & aliis vexationibus, quse a dieta Advocatia ultra jus in dičtis Inftrumentis expreirum hadtenus funt extorta, fublatis penitus & deletis. Prseterea renunciamus & cedimus pro nobis & filiis noftris, ac omnibus futuris Auftriae & Styriae Ducibus & Dnminis omni juri, quod nobis competiit in Advocatiis de Haag, de Kirchdorff & Valle r Gerften- 130 Gerftenthal , quas quondam Principes Aufiria; & Styrise afe Ecclefia Bambergenfi in feudum teiiuerunt, ipfas Advocatias cum redditibus, proventibus, judiciis, lilvis, pratis, pafcuis, nemoribus & generali ter omnibus juribus & bonis qusefitis & inquirendis ad dicdas Advocatias pertinentibus, m e mora to Epi- fcopo & Bambergenfi Ecclefis libere relinquentes ac volentes ipfum Epifcopum & Succeflfores ejus in fsepe dičlarum Advo- c-atiarutn ac eifdem attinentium poffeffione pacifica illaefos p'er« petuo confervari ; ita tamen , quod quilibet Epifcoporuijj Bambergenfium, qui pro tem pore faerit, de prtedi6tis Advo- catiis fingulis annis in fefto S. Georgii viginti talenta Viennen- fintn denariorum noftrte & Succefloriim noftrorum, in eifdem Principat bus, Camerse folvere teneatur. Item remmciamus & eedimns omni adtioni, feu juri, quod nobis in quadam Area in Caftro Straffrid competiit, five competere videbatur, qme per quondam Henri cum , Babenbergenfem Epifcopum, Duci Carin rili* collata fuit; Praeterea quia tempore collationis feu- dorum nofiris filiis coucetlbrum niemoratus Babenbergenfis Epifcopus Caftrum Werdenburg cum quadraginta Marcarum Denariorum redditibus de feudis ante dičVis deduxit, fibi & Ecclefite fute de beneplacito noftro perpetuo retinendum, nos pro nobis , filiis nofiris prtedidlis & univerfis Succefforibus nofiris in Princi patu Carinthiae deduddioni., retentioni, & re- fervatione caftri prtedi£Ei cum omnibus juribus, & pertinentiis fuis , confenfum noftrum perpetnum dedimus, & douamus, promittentes firmi ter pro eifdem p.rsefatam Epifcopum & Fc- clefiam Bambergenfem pro difto Caftro & fuis attinentiis nuij- quam de ctetero im peti vel turban, hoc tamen fignanter ad- jefto, quod redditus Cafiri pnedidti, qui reddifus quadraginta Marcarum denariorum exce!Ierint, nofiris & Succefforuiu no- firorum nfibus attinebunt, Provinciali judicio, quoad ipfum Cafirum ufque modo defervire confuevit, .ipfis quadraginta Marca- i3i Marcarum denariorum redditibus nihilotmnus interclufo. Pro- mittiniiiš infuper pr o nbbis & filiis noftris Principi fupra difto, & Fccleiiss fuse, quod nos & iidem fiiii noftri, ac alii Suc- ceffores noftri in dittis terris eidem Ecclefne fuas, & Succef- foribus fuis aderimus auxilio, confilio, & favore; adhoc, ut nniverfa feiida, tjuie fibi & Rcclcfiae fuae vacant> & qme deiil- ceps in dičfis terris per mortera cujufcunque, & in aliis ter¬ ris per mortem Pri n cip ura , Comituni |®Nobilium, Minifteria- liunr, vel ali a rum perfonarum cnjufcumpie conditionis aut fta- tus exiftant, vacare inceperiut, plene & integraliter afiequan- tur ; fimiliter in fendis illis, quie ipfi F.cclelice & Epifcopo per ftatuta, five truditi cines Imperiales fen regales, aut per fententias judiciarias, vel per modum alimn debitum & cnn- fuetum vacare cseperunr, vel incipient in futurura fibi & fus Eecleftse acquirendis nos & liberos noftros, & prjedičlos no¬ ftros fucceilbres habebit & fentiet promotores. In quorum feudorum juribus & libertatibus con fer varni is, nos, filii noftri, & Succeffores noftri in diddis terris priefette F.eclelhe Defenfo- res elfe tenebimur pariter & Tutores; Teftes hujus rei funt Venerabilis Joannes Gurcenfis Flpifcopus, honorabiles viri, Pxudolpluis, nofter Cancellarius, Benricus Abbas Admontenfis, Scriba Styris, & Magifter Godefridus aulg: noftne Protonota- rius, illuftris Albertus, Dnx Saxoni$, Nobiles viri, Frideri- cus Burggravius de Niirnberg, Rurckardus de Hohenberg, Ber- tholdus de Henneberg, Eberhardus de Kazenelenbogen, Hugo de Wertemberg, Ulricus'de M on t e fon rti, N. de Ryenegge, Coraites Ulricus deTuversj Reinliardns de Hagenova, ftrenui viri Otto de Lichtenftein, Fridericus de Lengeberg dapifer, Ulricus de Capella, Albertus de Bueheim, Magifter Conradus, Scriba Auftrite, & quam plures alii. Nutli ergo omnino ho- minum liceat hanc paginam noftrani infringere , ant ei in ali- quo aufu temerario contraire, quod qni fecerit, gravem no- S z ftne 132 ftrx Majeftatis offenfam fe uoverit incurfurum. In cujus rei teftimonium & robur perpetuo valirurum praefens fcriptum Ma- jeftatis noftras Sigillo dusiinus roborandum. Signum Domini Rudolphi, Regis invičliffimi Romanorum. Datum apud Ro- tenman 8 V0 . Calendas Novembris, Indičl. VIII. Arino Domini Millefimo, dncentefimo> feptuagefimo nono, Regni vero no- Uri Anno VIL LXXXII. ffiBett eiite fofdje fur ten 33lfd&of Conrat ton greoftngen/ »o« 1277. Meicbelbeck. Hift. Frijing. Tom . II. P. II. p. 84. udolphus Dei Grada Romanorum Rex, femper Auguftus, univerfis facri Romani Imperii in perpetuum. Lieet univerfis Principibus ac Ecclefiis fub ditione facri Imperii con- Iti tu ti s poteRate nobis a Deo tradita defenfionis & munificen- cite adeife prfefidio teneamur, illis tamen nos teneri prscipue recogffiofcimus jufticie & gracie debitores, qui fe ac fuas Ec- clefias fic noftris defideriis coaptare nituntur, ut nobis & Im- perio grata prseftent obfequia temporibus opportunis. Cum igitur diledlus Princeps nofter Chunradus Venerabilis Epifco- pus Frifingeniis Ecclefie fe devotuin ac paratum nobis ac Im- perio conlueverit exhibere, ita quod ipfius merita graciofis vicibus refpieere merito debeamus, n on tantuin in hiis que me¬ ram jufticiam continent, fed in hiis etiam, que graciam expe- tuut & favorem, nos eidem Principi recognofcimus, ratumque habemus jus fibi conceffiim in foro Afpach & fuis attinentiis, quod bone metnorie Fridericus Dtix A udri e & Styrie a Fri- fingenfi Eccleiia feodali titulo poffidebat, & obligavit Prede- ceffori jam di6ti Epifcopi pro quingentis Marcis argenti pro e o, / $, 13S eo , quod eundem Ducem de quibufdam feodis Marchionis Iftrie tune temporis fibi ac Frifingenfi Ecclefiae vacantibus iti- feodavit, ficut in Privilegiis ejufdem Dueis fuper hoc confe-. čfis vidimus coiitineri. Et quia Predeceffor nominati Epifcopi, & nihilaminus ipfe Epifcopus, qui nune extat, pacifice pofle- derunt Villas Probftorff, Unvar, Sclionnaf doneč pmer jufti- tiarn per Otocharum inclitura Regem Bohemiie jam dičhis Epifcopus iifdem Villis minus rationabiliter eft privatus, nos meram juftitiam intuentes, ac jufticiam benigno favore & gra- cia inftaurantes fepe difto Epifcopo Villas nominatas cum fuis attinentiis perdnentiifque ad Frifingenfem dinofeuntur pro- prietatis titulo pertinere, obligamus, ac obligatas recognofci- mus EccleDs; pro .trecentis Marcis Argeuti ponderis Wien- nenfis, 3pfunique ad polTeilionem reftitmmus, & fori in Afpacfi & ipfarum Villaruin pertinentiis earuudem. Idem autem Epi- fcopus ad peticionis noftre inftantiam. villas prenotatas , & forum in Afpach jure obligationis feu pignoris, ut preraiffuin eft, fibi in eifdem refervato, & alia feoda, qii£B Duces Au- ftrie, Styrie, Karinthie & Domini Carniole & Marchie feo- dali titulo ab Ecclefia frifingenfi poffiderunt, chariffitnis filiis noftris Alberto, Hartmanno, & Rudolpho ipforiimque Lileris mafculini fexus contulit titulo feodali , ita ramen quod nos defenfores erimus, quoad vixerimus, predičlorum feodorum, nec Imperio vel predičtis terris jus aliquod ex tali infeoda- tione proveniet vel accrefcet. Et prediclis filiis , ipforiimque lileris fine fuccefiione legitimet mafeulorum decedentibus pre¬ di ff a feodet ad frifingenfem Ecclefiam Ubere revertentnr■ Et formam fuperius expreflam nos & noftri liberi fide da'' turi confilium & auxilium in hac parte, libertates etiam & jura,, qde frifingenfis Ecclefia in fuis prediis & hotni n ib us coniliMi¬ ti s in terns predi&is haftenus tenuit, firma & illibafa fepe dibbo Epifcopo & frifingenfi Ecclefie per nos & dičlos liberos lioftros inviolabilirer obfervabuntur. Hujus rei Teftes funt; Fridericus Veherabilis Ecclefie Salzbtirgenfis Archiepifcopus, Bertholdus Bambergenfis, Petrus Paftavienfis, Leo Ratisboneu- fis, Ditricus Gurcenfis, Joannes Chimenfis, Wernardus Secco- vienfis, Ecclefiarum Epifeopi; Hainricus illnftris Comes Palati- nus Rheni, Dux Bawarie, Fridericus Purchgravius de Nuren* berch. Et nos in hujus rei perenne teftimonium prsefeutes li- teras Serenitatis noftrse Sigilli munimine juffimusroborari. Ačla funt hec Wienne anno Domini MiŠefimo CCLXX feptitno. XIII. Kal, Junii. Iudi&ione quinta, Regni noftri anno quarto. LXXXIII. ilifmtč* f5lfcf)of $eterč mn faffau fi&er bte Ietf>mig aller mbenibrtcn burd) tmbeevbteč Stblcibeu Spet* jog $riebt’tdjg Dem @ttfte erlebtgfen gebert, fl» bte 0oljne beg ^atfeug, SllbrecbL ^arrmann unb mit ber alleintcjen Jlugnabm ber »on bem ^aifet baoon 511 beti ©ontintcaUjufera beg 0ftffg, alg etn ernigeg t^igentfjum, gefd;(agetten 0tucfe, »on 1277, Limi g c. /. p. 788 * P etrus Del Grntia Ecclefite Patavienfis Epilcopns, omnibus in perpetuum. Ad raemoriam revocantes, quantis, & quaiti Hžlj^ ® 135 quam perieulofis laborum anguftiis Sereniflimus Dominus no- iier, Rudolfus, Romanorum Rex, femper Auguftus fe ipfum expofuit, & totius Reipublica; vires viriliter excitavit, ad lioe, ut nos, & alios Ecclefiarum Pradatos, quos vexabat af- fliftio multiples, & multprum Tyraiinides impetebant, de jugo eriperet peffimae Tervitutis, & ad culmen reduceret pri- fiiine libevtatis, dignum & debi tura leftimamus, ut prasdidhnn Dorainum, qui benignimi fe nobis exhibulif, in fe ipfo & fuis liberis, quantum feeundum Deum & juriš permiffionein poffu- jnus, hpnoremus. Sane cum polt remotionem iJluftris Prin¬ ci pis Otmcari, Bohemorum Regis, & ipfnis voluntariam cef- iionem d A ter ris Auftri t>eu ubrigeu ^ 3 ifd[)offen in \>\i* fen gdnbern, ba(j bie i|ni &011 benfdben berotllicjte fceproillige ©reuer, forcobl »on ibren SDoraintcal» ald audj »on ben ibnen untergebenen ^ircbens unb j^oftercjufetm, ju feinec Seit, rnebec »on iljm, nocf) feineti ara Dlricfj, nocf; ben funftk gen ^)emn biefec £anber, in cine Sofge gejogen mv> ^ < ■ ben folic. Hanfitz. Germ. Sac. Tom. L p. 417. R udolphus Dei Gratia Romanorum Rex femper.Auguftus univerfis prsefentes literas ipfpečluris gratiam fuam & omne bonum. Inter alia magfl« dpvptionis & fidei argumenta, tjuibus Principes noftri chariflimi, Frjdericu^ venerabilis M'- chiepifeopus Salzburgenfis,. Berthpldus Bambergenfis, Leo Ratisbonenfis, Petrus Patavienfis, Ditrieus Curienfis, Johan* $2 nes 14 ° nes Chitnenfis, & Bernardus Seccovieniis Eeclefiarutti Epifcopi / per effečlum operiš oftenderuut, quo affedtu perfonam noftram refpiciunt, & quo zelo Romanorum Imperiuin ampledluntur, illud tamen memoriale perpetuuin , pro ipforum lionore & gloria extollendis prEfentium ferie literarum duximus expri. jiiendum, videlicet quod cuni caufa reipublicE, cujus tutelam gerimus , nos urgeret, & ad partes AuftriE robur Imperii duceremus, prsdičli Princi pes fic fideliter, fic efficaciter, & conftanter in omni periculo nobis aftiterunt confilio, favore, & auxilio manuali, ut ipfos relinquere debeamus merito aliis in exeniplu'm. Cumque nobis moram trahentibus in eifdern partibus fumptus mili tise noflrse necelfarii penitus defeciffent, nec poffemus per viam vel modam alium hujufmodi itidigentia? providere, dičbi Principes noftri, mod precum noftrarum in- ftantia voluntarie confenferuiit, ut tam de bonis ipforum Do- liiinicalibus, quam de Pr^diis Monafteriorum, & Ecclefiaruin eorum jurifdiclioni in partibus Auftrise, StyriE, CarinthiE, & MarchiE fubjediorum fubiidium tolerabile peteremus , per quod tantE neceffitatis articulus , qui nos & Iraperium coarčla- bat, per eorum fuffragiaj & digue recolenda fubfidia tollere^ tur: & quia prEdi&orum Principum devota benignitas, in hae parte exhibita, poflet ipfis, & eorum Ecclefiis contra noftrum propofitum, votumque animi, occafionem ipducere fer- vitutis, per noftros Succeffores, & futuros dičtarum terra- rum Dominos imponendE; nos qui eorum indemnitati confu- lere volumus, & cavere tenemur, edičlo perpetuo ftatuimus, ut nullus Succeflforum noftrorum in Rom. Imperio, five Regno, ac etiam prsedi&armn terrarum Dominorum, prEdičtam gn»- tiam ex fola liberalitate prEdidtorum Principum nobis fačlam ad confequentiam trahere, Vel ejus prEtextu aliqui d tanquam fibi debitum extorquere, exigere, feu exaČhim colligere an- deat vel contendat; fciatque prEfumptor tališ injuriE, fe ad* verfus 141 verfus iminuhitatem Ecclefiarum , facrafque leges Romani Im- perii aufu facrilego deliguifle. Nos quoque promifimus didlis Principibus fide data, quam virtute prsftitimus Sacramenti, quod temporibus' vltas noftm aihil taiium exigemus, fed magis cogitabimus, & fervabimus illas vias, per quas ipfis, & eo- rura Ecclefiis liane liberalitateni grata vieiffitudine impenda- mus, ftatuentes nihilominns contra futuros didtarum terrarum Dominos, qui pnefentein nofiram violare prsfumpferint fan- d&onem, ut prasfumptor tališ injuria*, fz tertio commonitus per Epifcopum non deftiterit a tali larcina in Ecclefiis impo- nenda, ex tune ipfo jure, tanquam fadtus ingratus Ecclefiis, a quaruni gravamine monitus non deftitit, feuda perdat, qua; poffidet ab Ecclefiis, quas indebita exaftione non metuit one- rare; et fciat nihilominus tranCgreffor hujufmodi Privilegii, quod juri confonat, & continet pietatem, quod prster dignam fervitutis aerimoniam, quae contra faerilegos per leges Ro¬ mani Imperii efl; pi-omenda, virgam nihilominus fuftinebit Ec- clefiaftica: Difciplime. Data Wiennaj anno Domini MCCLXXVII. V. Kal. Junii Ind, V. Regni vero nofiri anno IV. be$ Maifevš alt $otttg Ottofarn a«f an ifjm erlajfenen 2(f>fagf>rief. Codox Rudolpb. Cenn. L- lil. Epifl. 42. p. 482. i veftra litera de pedloris integri puteo proceffiflet, fuper odibili negotio perfidi^, inanus non arguiilet innocuas, nec necallet pungitivae fufpicionis aculeo cor fidele. Sed quia fre- quenter fit, quod tamen in vobis locum habere non arbirror, ut quod quis fe fentit, de alio fufpicetur, contra tam ho- LXXX V. $ 3 Piliš 14 2 S fiilis inječtionis infultus patientise Scnto me protego, tempe- rantise armatura prsecinttus, ac munitus. Revera non crede- bam, h a; c pati de seimilo, nec convitia tam enormia prseftola- bar ab hofte, prtefertim cutn muko graviores injurias, fi re- colitis, ante lisec tempora toleraverim a vobis. Ut autem irreprehenlibilis innocentise mea: in publicum prodeat integri- tas, per N. vobis credidi fatisfačhim. Gluod utique cum effečhi careat_ optato, vobis aliter fieri demandavi. Ufe LXXXVI. @d>ret6eit beč ^aifevč alt eitten fetiter $ttbertoaitb* ten, t»a§ er i^m tu bet>ovfte^>cnt>em ŠvfoberurigšfaHe ber feinen 'geinb mtf $ulfe cjetretUicb unD mann&aft bep* fpnngen roče§te. Ibicl. L. II Epift. 25. p. 406. % D e generofi fanguinis unione, qua nobis adftringeris, te degenerare nullatenus arbitrantes, finceritatem tuam, de qua 11011 dubia fide confidimus, ampliori qua polTumus, pre- cum inftantia duximus exhortandam , quatenus tračlus natu- ralis funiculo parentelas, qua jungimur, digne penfans, quod regise fublimitatis aufpicia, nobis attributa divinitus, tuafint, tuseque pofteritatis egregia incrementa perpetua, & magni- fica fulcimenta, nobis, noftrifque fautoribus, ftudeas in in- ftantis cafus articulo contra graflaforis iniqui potentiam tam viriliter quam conftanter affiftere , & nos impugnantes fide- liter expugnare ; in hac etenira caufa tua res agitur procul dubio, ficut res noftra. Gluare fi prompto aggreffus fueris animo, quas petuntur, condignis te ac tuos regia Celfitudo magnificabit honoribus , & fiecundis beneficentise fine revera favoribus ampliabit. lxxxvii. m B 143 L XXXVII. beš Jšaifer^ an t>e n $6nuj ttt Jputtgavtt, trt meljem tv sort t&nt 5te vcpfpvod&crte #ulfe foiwt, unb jugleidj biffef, fctnen OMallcn unD ©efreuen in Deflemid) un& ©tepec gegen ffinig Ottofar ©cfjufc unb -£>ulfe ancjebepljen ju (aften; ec fefbft befin&e ficb fucbiefeč mal ju^ien, un& n>ert>e Dem ^emb, fobali? er efma^ $einWtdječ borne&men follte, (tuf t>en 3vucfen fofgen. IVtd. L, II. Epifi, 28 * p- 403 . C mn inter Reges orbis, & Principes affinitatis interdum & amicitise faedera contrahuntur , tanto majoris inter eofdem affe&ionis unio debet merito fuboriri, quanto majores aliis in celfioribus pofiti lpeculis dignitatum, virtutum infe« rioribus debent exempla differere, quantaque per unanimes voluntates ipforum pax firmior crefcit in populiš, ampliantiu* honores alterntrum, & fuoniin roborantur in p oder mn jura regiiorum. Sane contra&a feliciter inter nos jam pridem al- ternas connexitatis identitas fic revera inextiuquibiliter eft in noftris radicata praecordiis , fic in intimi cordis nofiri affečti- bus eft firmata tenaciter, quod delečht nos exequi per eiFe- čiuni, quidquid regalem veftrum demulceat animum, quidquid veftne .Majeftatis lionoribus arbitraturi fuerimus adau&ivum: incommntabili animo difponentes , confibulationis hujus vin- culum indiffociabiliter obfervare. Hinc eft, quod fic contra- čtse inter nos inviolabilis amicitite debitse vice reciproca re- petentes a vobis juxta quod vefter Procurator & Nuucins fpo* pondiflTe dinofcitur, & ad boe folenniter vos obligafle, Sere- nitatem Regiam ampliori qna polTumus precum affečlione de- pofcimus, & hortamur, quatenus mutuo nobis in (noftris ne^ ceflitatibus fubveniatis auxilio, & fidelibus, ac fautoribus iio- ftriš 144 ftris in Auftriae & Styria2 Ducadbus effica^ opportuni patro- cinii prsetendatis unibracuhim , & folatiofi confilii & ausilii fulcimentum, prout dilečbi fideles iioftri N. N. Celfitudinem regiam duxerint informandam. Nos enim in Civitate noftra Viennenfi , utpote Regi Bohemise fatis contermina moram utilem ifta vice contrahiinus , ut fi Rex prsedičbus teinerarios impetus fui grefliis in attritionem ipforum noftrorum fidelium forte direxerit, ipfum a tergo viriliter infequentes eundem Regem, prsdičbis fidelilnis noftris illsefis, allidere valeamus. Vos itaque, qu£funius , nobis cum feftinatione refcribite, quid fuper promiffis in veftro propofito geritur, & benepla- cito continetur. L XXX VIII. 5ftttn>ortfd(jreifcu fceš $aifevč att fcrn ^onig mx J£)ungavn , in ttelcljem a t>eč jungen ^onigč fo mann* bur, afo 5el£>^nmdgis genommene (Jnffc^IiefTung gcgen iijven ge> mdnfd)dfr[tdjen $etni>, m$f cjenuflfam loben Farm; unD an i^n jugleli# Q 3 orrfc&after bom erften SKang abfcfjicfef, um mit bemfelben i>ie i>ienfam|ten CD^aagcesefn ju toerabreben. lltd. L. II- Epift. 30. /1,414. I lluftri & magnifico Principi Domino Domino L. &e. A£- fečbum paternse dulcedinis cum falute. O quam celebre quam infigne prsefagium affuturie lsetitias ! O quam grandis, quam eximia2 virtnofitatis indicium noftris inditum prascordiis de filio tam prseclaro, tam excelfo prše Regibus terrse, qui gradatim ad culmina probifads afcend-ens, in annis teneris prs- maturis nititur adornari morum annoforum infigniis, & adulti viri inveftiri. Sane quam imnieiife, quam inexplicabilis cordi fioftro materiam exuItationis infuderit, quod ad ulcifcendas no- ftras 145 \J> S HsljJS ftras & veftras injurias, qute quibufdam individuis nexibus uniuntur, contra communem hoftem Imperii Romani, & Regni Hungarise, veftram potentiam tam potenter & magnanimiter excifaftis, non fufficit lingua depromere vel fcribentis calamus dignis condecentiis exarare. Propter quod in divinte laudis pneconium organi lioftri jubilium attollentes ad uberiores, quas poflirams regise Cellitudinis grates & gratias iuclinamns. Ma- gnopere policiendo, quod nunquam reftius hoftilitatis adverfi- tas padla vobis indiiTociabilia foedera poterit aHcjualiter incur- vare, quin caufam veftram in omnibus proprie proprium repu- temus. Ecce igitur Nnucios noftros folennes ad prtefentiara veftram de latere noftro tranfnuttimus, ut vobiteum proinde tradlent, & ordinent, q..ualiter nobis & vobis ultra lit magni- ficentius, & confultius procedendum ; quod tamen omnino difpofitioni veftrse relinquimus. Cujus nuitui noftra defnieria coaptamus, & fi fortaflis veftne regali potentife videatur expe- diens, quod cum ipfis Nunciis noftris ad nos difcretos Nun- eios veftros de veftro latere diftinetis, id valde gratuin Ju- bebimus, eos qua decebit benevolentia recepturi, & ad vos cum expedirione gratuita reinifluri. LXXXIX. 0d)vcl6eit ^0 $aifer$ an £>en €r$tfc|)of buvg, t)cra ec t>on bera nrit t>em uon J£)tmgctvn ge* fd}(oj]enen tieuen SSuntmijj gegen bon d?5nig in iSo^nien, unt) i>a|? fte brtjfelbe in einem perjonlidjen £3efud) mit einem «£)an&* fcfclag befrdfrigef tjabert, Sftacjjridje giebr. Ibid, L. II. Epifi. 31 . /. 416 . O rdinator boni confilii , & rečlarum Difpofitor voluntatum nos cum magniiico Principe Domino L. fic uniformiter t concor- * 146 !/l concordavit, qtiod alter noftrum in alterius damnis & lucris," commodis & incommodis fadtum proprium verfare exiftiinet, & fuuin fpeciale reputet intereffe. Nuper quidem nobis coii- veniendbus & Ista fpedlantibus Vifione N. univerfas & fm- gulas promiffiones feu ordinadones hinc inde per noftros Con- filiarios diverfis remporibus inchoatas , & tandem ntriufque noftrum patentibus literis approbatas nos ambo Reges paritet’ conftituti ratas & gratas habere & perpetuo confervare pro- mifimus, fide' data alteri manualiter, quam vice & loco pne- ftitimus juramenti. IIoc etiam de communi adjecimus vol nit¬ rate, quod in litibus & quseftionibus fuper damnis datis, & injuriis irrogatis, vel aliis qiiibufcunque, quas hačlenus ad- verfus illuftrem Regem Bohemis , unus alter tam fideliter, quam viriliter adjuvabir, nec unquam fine alterius beneplacito & confenfu cum prsdičlo Rege treugas, pacem, vel concor- diam celebrabit: nec de ipfis traftatum ltabebit, ad quod nos aftrinximus fub ejufdem fidei fponfione. Cseterum de terminis terrartmi noftrarum legaliter diftinguendis , & diftindlis in pace & concordia obfervandis, taliter duximus ordinandum. xc. Urfuttb $aifet‘ Diubolpfjč, mit ber n beti gevu bei: 2Biett tf;ve altcn SKccbtc / unO Derge* brctcfrfen bcftdftigef, unb bermcf)t'ef/ »ob 1278. Codex MS. Canon. TiernJteinejjJis. R udolphus Dei Grada Romanorum Rex femper Auguftus univerfis Romani Imperii fidelibus in perpetuum. Cum vota fidelium gradofe profequitur regis benignitatis applau« fus, ipfius famofius infignitur immenfitas, & in cultn continuo princi- H 147 principalis honoris accenditiir rutilautius fides & devotio fub- ječtorum. Excellentia 'namque Principum eo potius proficit, & afcendit a d culmina poteftatum, quo largius profeftui po- pulorum confulit liberalitas & munificemia prafidentis. Iu,- ligne fiquidtm fpeculum Auftriie , nobis illa Civitas Wiennen- fis ju medio tenebrarum caliginofe obnubilatarum impaciens, tednu fidei claritudine micantius ceteris illuftrata, dum magis adverti volmninis immineret hoftilitas, & difcrimen adelFec in limine, fačla eft in fide conftantior, fortior in adverfis, no- finim & Imperii Romani dominium fidei naturalis iuftimftibus omnibus aliis anteponens. Propfer quod non indigne prome- ruit, noftramm ejus fides laudnm attolli fuffragiis, & ipfo Im? perio affluenti beneneentiie munere pronuntiari. Hinc eft, ,quod nos pnedičlam Civifatem Wiennenfenj, & incolas ejus tam pofteros, quatn prsefentes in fpecialis noftrj ac Imperii Romani Gremium gratiofe perpetuo confovendos a tli; m im us, inuovantes & confirtnantes antiquas quaslibet ejufdem liberta- tes & omnia jura, qu:e fibi a Diva: memorial Friderico Roma- norum Imperatore pmdeceflore lioftro con celfa c o m p eri mu s ex plenitudine regi« poteftatis adjicientes hiis alia nova ve- teribus juxta, quod in ftibfequentibus iilucefcet. Statuimus- er go, quod fi aliquis civiurn habens infra murum Civiratis & foffarum ad Valorem quinquaginta Talentornm, & de hpmici. dio fuerit incufatuš, aut cafualiter - - - tališ non indigeat pro ie ulla fidejuffione, fed a Judice Civitatis citetur tribus Edi« ftis, juxta antiquam confuetudinem Civitatis, quarta die per- emptorie refp.onfurus, fi autem vocatus venerit, & Te Imjuf- modi fufpicione defendere voluerit innocentem, expurget ffe, iecundum quod pax fuerit inftituta. Pacem itaque inftituimus Civitatis tali ter, quod contra queracunque propter inguifirio- nis notas querimonia erit, & ab Ačiore impetitur fecundum t 2. pacem, 148 S pacem , nad) ben $rieDrn, & hoc fiat five pro homicidio, five pro vulnere, five pro guibufdam exceffibus aliis violentis, illi Judex Civitatis vigiuti perfonas lioneftas denominabit, quo- rum decem fint de fua Profeffione, feu de fuis idoneis convi* cinis, ex his Perfonis quatuor affumat, & tune per fuum ju- ramentum, & illorum, fuani probet innocentiam, & oftendat, fi vero aliquem ex Nobilibus teme occiderit, vel aliquem de honefia noftra familia, ant de confulibus, aut de potentioribus civibus civitatis, fecundum Juftitiam puniatur. Item fi Ho- nficida deprehenfus fuerit in ipfa occifione, ati bet ^anffbafff, aut fanguinolento gladio, cultello, vel quocunque alio inftru- meiito, & fi Judex vel ljefus hoc probare pomerit cum duo- bus viris credibilibus & honeftis, qui dixerint euin lioc hoini- cidium perpetraile , capite puniatur , fi vero homicida nou venerit, ter vocatus, legitimis induciis, . . . Judex ipfum proferiptum promintiet, & de bonis fuis mobilibus ad valorem - XXX. Talentorum accipiat, & non ainplius pro emenda , alia vero bona fua fient in poteftate uxoris luse ac liberorum & hte- reduin, fi autem non habuerit uxorem aut liberos vel hsere- des, ex tune antequam in proferiptionem deveniet, difponat de bonis fuis refiduis, qua: ultra emendam judicis habuit, qua- litercunque velit, fi anteni homicida decefferit, antequam in proferiptionem devenerit, ita quod de rebus fuis nihil difpo¬ nat, omnes res fine per ordinationes Confulum civitatis refer, ventur per annum & diera, & fi infra terminum illum aliquis veniat, cui reddere debuit, & hoc probavit fufficienti tefti- monio, de bonis illis fibi fua debita perfolvantur> quidquid autem ultra debitum remaneat, pro ipfius anima tribuatur, Item fi homicida nolit, nec poflit oftendere infra muros civi¬ tatis C. Talenta, & tamen pro fe fidejufforem poterit inve- nire, ille fidejuflor fidejubeat pro eo fub periculo & perditione proprise %i 49 proprise perfonse, fi vero fkiejufToretn habere non poffit, Ju* dex capiat eum, & teneat, doneč de ipfo judicet, ficut di6ta* vit juriš ordo. Item quicunque homicidium notorium perpe- travit, & in foro judicii convičlus, fententiam recipiat capi- talem, mors ipfius fatisfačlione fufficiat, nihil Judex de bo- nis fuis & rebus recipiat pro emenda aliquali, fed de ipfis re¬ bus fiat, ut fiiperius eft expreffum. Item fi reus homicidii vocatur ad judicium, & contumaciter venire contempfit, & ob hoc profcriptus fuit, de rebus propriis mobilibus & immo- bilibus nullam ordinandi habeat facultatem, cum uxore & libe- ris fuis ordinet , quidquid veiit, res autem fuas fub teftimonio idoneorura virorum a judice civitatis & coufulibus fub inter* difto ponantur, ut fi cuique debuit aliquid, antequam hoc ma- leficium perpetravif, folvatur eidem de rebus illis, ita fi prius probaverit bono teftimonio, quod ille debitor ejus exftiterit; quidquid autem fuper emendam judicis, & debita creditorum illius fuperfuerit, cedat nxori & hsredibus, vel pro fna anima. [tem fi aliquis in tantum vulneratus fuerit, quod ad judicium venire non poteft, & fi putatur non pofle evadere, tune reum hujus fačli, imo fi ad judicium venit, judex detineat, doneč videat, fi vulneratus poffit evadere vel non. Item fi quis civium alteri amputavit pedem, aut oculum, aut nafum, aut aliquid notabile membrum , judici det X. libras, & ei, qui darnnum accepit totidem, fi autem ifte, qui damnutn fecit, denarios habere non poffit, judex de ipfo judicet fecundum legem, videlicet oculum pro oculo, manum pro manu, & fic de ca»teris membris. Item quicunque alium ita vulneravir, quod patiatur detrimenta membrorum, quod dicitur Sdljtrunj)/ hic det judici V. talenta, vulnerato totidem, vel eodem modo, fi denarios non habet, puniatur. Item fi quis alium temera- rie exc5ccaverit, det judici XX. libras, caecato totidem, & in ufum civitatis totidem, pihilominus ejiciatur de civitate & a ( 3 termino ISO termino eivitatis, nulla unquam licentia confnlum reverfurus. Itera quicunque alium ita vulneraverit, quod patiatur detri- nientum membrorum, quod dicitur gifffdjabf/ judici det tria talenta, vulnerato tria talenta, fi denarios habere non poffit, eodem modo puniatur. Item fi quis alium vulneraverit fim- plici vulneratione, dummodo fefus evadat, judici det dno ta¬ lenta, vulnerato duo, fi denarios habere non pofiit, ut coli- gatus & detruncatus, non ubi fures verb.erant.ur, fed circa ju- dicium verberetur. Item fi qiiis vulneratus fuerit in crepu- fculo vel in nocle, ipfi, de quibus fufpicio fuerit, quod alium vulneraverint, fi totidein in bonis non habeant, quod fufficiat ad emendas, aut non habeant fidejuffores, a judice ufque in eraftinum detineantur, & in mane vulneratus ipfos fufpečtos co- ram judicio conveuiat , jurameuto calumnias ab iplo ačlore prins praeftito, & fi vulneratus prše nimia debilitate corporis ad judicium venire nequit, dua; perlona; ydonese cum nuntio judicii ad eum veniant, & ab eomet fedendo in ftrato a:gritu¬ di nis , accipiant calumniae juramentum. Item volumus, ut a nullo recipiatur juramentum, quod vocatur dn OSoropD, nifi illemet prins juref. Item tale juramentum non prseftabitur extra judicinm, fed tantum in judicio, nifi vulneratus fuerit adeo debilis, uc fupra expre[fum efi. Item fi incufatus dicit, quod, quum malencium hoc, de quo incufatur, accidit, ipfe tune fuerit in ali o loco. quocunque, fi hoc probaverit per tres viros jullos & hbneftos, quibus hoc conftiterit, abiolvatur, Item ftatuimus, ut quicujique alium bonutn hominem, qui non efi de ydoneis, unustamen houeftus , fuftibus cedat, judici det duo talenta, cefo duo talenta, vel expurget fe fecundum quid pax efi infiituta. Item fi aliquis infra murum ad 30. ta¬ lenta habens. cefus fuerit, cefo det judici quinque libras, cefo totidem fimiliter pro emenda. Item fi aliquis perfonam in- lioneftam videlicet garciones, vel lenones, feu jaculatores, qui a j 5i qui verho, vel aliqua alia indifciplina, hoc erga ipfura ine- ruit, liihil det judici, nihil verberato, potius tres plagas ei liilariter fuperaddat. Item fi quis alicui domeftico, qui non eft uni!s de honeftis & divitibus percufferit alapam, det judici quinque libras, percuflo fimi liter quinque. Item fi quis fer* vienti vel lenoni alapam dederit, judici det L. XX. denarios, verberato totidem fimiliter emendabit. Si vero is, qui ala¬ pam percuffit, probavit, quod alter erga ipfum meruit quali- cunque indifciplina, & licet idem, qui percuffit, fuerit vir aliquantulum honeftus, judici det libram, & illi nihil, fi autera fuerit ferviens vel aliqua perfona leviffima, judici det L. X, cefo nihil, fi autem is, qui alapam accepit, fanguinolentus appareat, & alter, qui eum percuffit, probavit, quod eum manu tantuin percuffit, nihil inde nifi de fimplici alapa judi« cabitur, fi quis autem fervum fuum aut ancillain fuam percuf- ferit fine armis, ita quod 1'anguinet, judici nihil propter hoc refpondebit. Itetn quicunque pro quacunque caufa in profcri- ptionem venit, & exinde exire volens juriš ordine obfervato, & ačlori fatisfačlionem debitam & condignam coram judicio voluerit exhibere, & ille renuerit, abfolvatur. Si autem profcriptus per fuam contumaciam vel uegligentiam ufque iu fecundam profcriptionem, quod 2{|>ei’ac|jt dicitur, perfevera- vefit, abfque aftoris affenfu & voluntate nullo modo abfolva¬ tur. Item quicunqe civium incufatus fuerit, quod fcienter aliquem profcriptum recepit, expurget fe fui folius juramento, & fit liber , fi autem reus fuerit, judici det X. talenta, fi autem denarios non habnerit, amputabitur ei manus; fi autem iterato polt emendam profcriptum eundem fervavit, & hoc judex eum feptem convicinis iliius probaverit’, perfona fua & res funt in ordinatione & poteftate confulura & judicis civi- tatis. Item fi quis aliquem in quacunque caufa vel Lefione lsaferit, & ille debitam fatislačlionem & ftatutum paens propter hoc 152 hoc ačtori coram jadicio voluerit exhibere, & paffiis injuriam illud contumaciter renuerit acceptare, judex ftatutum pasuse accipiat, & per quatuordecim dies ter fibi offerat teftimonio duarum vel plurium perfonarum, qui fi infra illum terrainum non accepit, judex in ufus fuos redigat, & Iasfus ille ut trans- greflbr contumax profcribatur. Itern ftatuitnus, quod fi quis virginem vel mulierem vi oppreflerit vel rapuerit, & illa infra fpatium quatuordecim, viroruin credibilium teftimonio fe probaverit clamalfe, cum opprrmeretur , vel raperetur, eonvičlus plečtetur fententia capitali, fed fi illa in probatione defecerit, ille fui folius juramento fe expurget prseftito jura* mento, fi autem infra quatuordecim dies eadem mul ter in fuas poteftatis arbitrio Hbera conftituta, queriinoniam non niove* rit, poftea niilktenus admitratur, Item de communibus mu- lieribus nullum ftatutum facimus,. quia indignum effet, ipfas legum laqueis innodare, volumus tamen, ne ab aliquo inde* bite olfendantur, fed offenfor pro qualitate offenfie ad arbitrium judicis & confuhmi corrigatnr. Volumus quoque, ut unicui- que civium domus fua pro munitione & tutiffimo refugio fif, & commanfionariis fuis, & cuilibet fugi e n ti, vel intranti do- mum. Nullus ad donnun alterius invadendam , vel a 1 ias in eivitate ad pugnandum ctitfi arcu vel balifta accedat; qui con- trariutn fecerit, det judiei X. libras, & ad ufus civitatis finii- liter X. libras ; fi non habet denarios, amputetur fibi man us, vel pro dec e m talentis manum redimat, quorum quinque judex civitatis recipiat, alia vero quinque in ufus civitatis redigan- cur. Item fi alicujus domus invaditur, liceat fe ea-nt defendere omnibus modis, quibus poteft, per arcus & baliftas, qui vero contrariam fecerit, det judiei X. libras, & in ufus civitatis X, libras. GUiicunque temeritatem illam five invafionem domus •£>au§roa4jfun$ cafualiter exereuerit, & cum Dominus, feu inhabitator domus illius propter hoc per querimonias debitas ipfura S 35g jpfinn a d forum judicii traxerit, ex tune incufatus fiiam inno- centiam juxta inftituta pacis, teftimonio quatuor virorum ido- neorum, fi pr oba ver it, liber erit; fin autem» det judici duo talenta, & dua-s libras domeftico, quem invafit, fi autem ali- quem vulneraverit in domo illa, det judici tria talenta, liofpiti domus illius tria talenta, & vulnerato duo talenta, fi dena- rios non habet, amputabitur fibi manus, fi vero n on cafuali- ter, fed fponte affumptis aliqnibus fuorum amicorum, qui in- vafionem domus exercuerint, det judici X. libras, hofpiti X. & in ufiis eivitatis limiliter X. libras. Item ffatuimus, quod jtidex non judicef quenquam, uifi ille fit p ne fen s, qur deponat tjuerimoniam fuper illud, fi autem alupiis facit querimoniam de alio , & ille, qui conqueritur, velit poftea dilfimulare vel oeculte fe c urn reo compofiierif, poft queriraoniaj® judex de¬ bet cogere, ut fuam querimoniam profequatur, (1 autem no- iuerit eam profequi, folvat judici pasnam, quam reus folvere te neba tur. Item flatuimus, quod fi aliquis intret civitatem, ut defendattir ah inimicis fuis, fi mitnici fifi voliint eum ca- pere, vel occidere in civitate, cives, qni eum liberabunt ah inimicis fuis , non refpondebimt judici pro hoe fačlo; imo fi in defendendo illum ab inimicis, propter importunitafetn eorum, ut in tali ftrepitu fieri folet, a Burgeufibus alimiis damnum accepit, nihil pro eo ačloribus vel etiam judici Te* nebunt. Item fi aliquis intret civitatem, ut civis efficiafur^ judex & burgenfes debent illum defendere ac meri ab omni violentia. Item pugna vel rixa orta, in civitate, quieanque illuc, ut fieri folet, eum armis vel fine armis concurrerir, fi incufattis fuerit, qua caufa pugnandi illue veuerit, & ille dk car, quod tantum caufa fopiehdi rixam illam & concordiam faciendi advenerit, & boe fui folius juramento confirmare poterif, ab adlione, & judice liber er it, nifi forre vifiis fit illic eum aliis; pugnare, tune fena non recipiatur jurametituin» u Item Item fi aliquis civium inculpatur, quod, vel hofpes fuus, vel amicus ejus, aut aliquis de familia fua, de do m o fua, vel in dotno fua, aliquod maleficiuni perpetravit, fi juraraento fui folius fe in hoc inculpabilem oftenderit, abfolvatur, fin mi¬ nus detjudiei tria talenta. Item quicunque dixerit alicui, fili meretricis, judiei det 60. denarios, fi autein honeftar perfonse dixerit, det judiei duas libras. Si denarios non habet, ver- beretur & decutiatur fortiter, fed non ubi fures ceduntur, fi autem honefta perfona honeftse perfonse dixerit, decem ta¬ lenta det judiei, & ufibus civitatis. Item qui dominum no- Hrum Deum , gloriofam Dei Geuitricem Mariam Virginem, vel Sanftos, vel Principes Romanorum blafphemaverit, ab- fcindatur ei lingua, & non liceat ei eam redimere pecunia aliquali. Item fi quis conviddus fuerit cum feptem viris ho- neftis & credibilibus , quod falfum teftimonium perhibuerif, abfcindatur ei lingua, vel redimat eam decem libris, & quem perjurio fuo damnificavit, illi emendet integraliter damnuin fuum, & omniuo in omnibus caufis teftimonium fuum nullate- nus admittatur. Item quicunque longum cultellum , qui (gtedjmefiec dicitur, infra caligam, vel calceum, vel alias la- tenter apud fe & furtive portaverit, judiei & civitati det de¬ cem libras, vel manum perdet. Item ad evitandas cavillatio- n®, & impiorum, & puerorum teftium falfitatem, nec non, & eorum pravitatem, qui jufta &jdigna fačla hominum lapfu temporum fecundum quid injufte folent retraftare, ftatuimus centum vir os in civitate vel plures, fecundum quid natur ar fuerint fideliores, de fingulis vicis & plateis, ac prudentiores, quorum nomina fpecialiter in cartula notata juxta hoc privi- legium femper habeatur, & fi anus illorum moritur, alter fta- tim communi confilio in locum fuum fubftituatur. Nos adlnec ftatuimus, ut omnis emptio, vel venditio, piguoratio, dona- tio domorujn, vel vinearum, vel quarumcunque rerum, quar seftimatar HsljČ s HfcjS 15$ «ftimat« funt, ultra tria talenta, & quodlibet negotium ar« duum meni oris dignum, coram duobus, vel pluribus'lllorum denominatorum legitime celebretur, quicunque ergo civium ex his denominatis teftibus liabuerit duos, quoriun unus mo- riatur, hic cum confule fuperfrite, & alio quocunque credi- bili viro teftificetur. Denique quicunque illorum denomina- torum teftium nolueric coram judicio, vel alibi coram-Ecclefia teftis alterius eife, de re , quam novit, judex compellat eum ad teftimonium ferendntn, in quo, fi contumax fuerit, & alius fit per eum damnificatus, volmnus, ut in poenara contumacise illi damnum fuum emendet, & det jndici jus conluetum. Item inhibemus, ne aliqua vidna bona fuorum puerorum, qufe lise- reditate eos contingunt, debeat conferre alteri viro, quem poftea duxerit, nec vir tališ poffit ferre teftimonium fuper bonis puerorum tali mn , qui ad annos nondum pervenerunc diftinčlionis, fi ijuis vero teftimonium duorum vel plurium de illis. denominatorum teftium per eivitatem conftitutorum pro- baverit, quod .... dum annos diftinčlionis jam arripuiflent, voluntate, vel affenfu eorum fibi bona illa vel foro vel aliquo pačlo congruo contulerint, ipfum cenfemus bona talia quiete poffellurum. Item ftatuimus, quod quicunque civium moria- tur, qui uxorem five liberos habeat, nullus bomo fe intromit- tat de bonis, aut de domo ipfius, fed fint in poteftate libero- rum & uxoris, in arbitrio quoque vidu« fit, nubere vel non nubere, cui velit, dummodo nubat utiliter civitati, & juxta fuam & puerorum decentiam & honorem, fi vero lafcive nupfe- rit & defpečle, & fuis pueris indecenter, ex tune ipfi liberi, ii annos diftinčlionis habeant, fe de fua hsredifate, & de fuis bonis totaliter intromittant, exceptis bonis dotalitiis fuis, qii£e dominia per fe tautum fervabit, fi vero pueri nondum habeant annos diftinčlionis, confules civitatis ipfos pueros. & bona eorum affignent alicui amicorum fuorum ideneo & fideli, qui ti z bonis 156 S bonis profit, & pueris provideat ^pulchro modo. Item volu- mus, ut undecumjue veniat advena, fi moriens de rebus ali- quid ordinaverit, rata maneat ejus ordinado, hofpes ejus, iu Ciijus domo moritur, furnmam bonoruni fuorum coram civibus & judicio manifeftet, & fi quid fortalfe fraudulenter fubticuit de bonis illis, ranquam Fur capitur, ii vero moriens nihil or¬ dinaverit , eonfules bona defunčli cuftodiant per annuin & dietn, infra quod quidem fpatium, fi aliquis venit, qui fe ha:- redem vel focium legi time oftenderit, eidem abfque contra- dičlione'affignentur bona defunčdi, quas ipftitn contingunt, fi autem nemo venit, medietas bonorom fuorum in ufum civita- tis, & alia medietas pro anima fua impendatur; fi autem de- fundtus res modicas habeat, tune omnia pro anima fua erogen- tar, & ubicunque advena velit fepeliri, eligendi habeat li¬ ber a m voluntatem. Item nulii homini de Suevia, vel Ratis- bona, vel Patavia, vel de terris aliis quibufeunque liceat in- trare cum mercibus fuis in Hurrgariam, led via regia in Vien- nam procedat tantummodo, & deponat ibi per fingula merces fuas, quicunque contrarium fecerit, folvat civitati duo talenta auri. Nemo etiam estraneorum mercatorum moretur in civi- tate cum mercibus fuis ultra dnos menfes, nec vendet merces fuas, quas adduxit, extraneo, fed tantum civi, ita fi civis eafdem emere voluerit pro foro competenti , & non emat au- rum nec argentum, fi habet aurum & argentum, non vendat, nifi ad cameras noftras. Item pneeipimus, ut nuli us extraneo- rum intret civitatem cum arcu tenfo, vel balifta, fed aute portas civitatis cordam arcus vel balifbe diilblvat, & fi habeat aliquid tračlare in civitate, in hofpitio fuo areum vel baliftam relinquat, & peračlo negotio fuo arcu non tenfo vel balifta, quicunque contrarium fecerit \ atiferatur ab eo arcus, balifta, & pharetra. Item fi apud quemcunque fagittte cum ferramento geftatse infra muros deprehenfie fuerint, dabit judici LXX1I. dena- 157 denarios. Ex cujufcunque domo civium ignis vel incendiura exortum fuerit, ita ut flama ultra tetlum illius confpiciatur, ille det judici unum talentum, fi vero domus illius tota exufta fuerit, judici nih.il Tol vat, fed fuffieiat proprium fibi daminim. Item apud queincunque injufta fuerit m eni ura inventa, qua: hamm dicitur, vel injufta ulna, vel aliquod injuftuni gen us ponderis, judici folvat quinque talenta, fi autein fuerit cor- reftione dignior, pasuse aut corredlioni confulum omnimode fubjacet. Item omniuin inechanicorum, carnificum, panificum, pifcatorum, gallinatorum, & aliorum quorumcunque nomine nnncupentur uniones fingulas ftri£tius inhibemus, qui vero contrarimn fecerint, per judicem civitatis & confules punian- tur. Item quicunque deprehenfus fuerit cum uxore alterius in adulterio, vir fsecularis, judex non judicet, fed plebanus illius civitatis. Statuimus etiam, ut omnes excelTus fumme nocivi, & enormes, qui liobis in Auftria conftitutis, perpe. trantur, correčtiones regias juxta noftrae diftinčiionis arbitrium poft emendam debeant fubjacere, nobis vero extra limites Auftris pofitis hujufmodi correftiones & ptcnse juxta decreta confulum ufibus civitatis pleuo pleuius impendautur. Item ltatuimus, quod judex civitatis adverfus civem civitatis pet fuos pnecones & fuam familiam nihil probet Item ali® caufse, qine in foro judicii ernerfse fuerint, & fint in privilegiis ne c’ exprelfa:, fecundum ftatuta confulum , & autiqaas civitatis confuetudines judicentur. Super h;ec omnia ftatuimus, ut nul lum vinum Ungaricum termiuis civitatis, qui termini vocantur ^nrcffviei), adducere debeat ad vendendum. Specialitet omnes mercatores, & alios fuis mercibus noftram civitatem Viennen- fem fubintrantes in fpeciaiem noftram recipimus protedlionem & favorem ipfos, & amicos, & eorum pofteros in omnibus favorabrliter p er man fari, Ut autem lisec univerfa & fingula, qme pennifiimis, & fuperius funt expreira, rata & inconfračlj U 3 in 158 J| n omnibus fuis articulis conferventur, prše fen s fcriptum Ma. eftatis noftrae figillo juffimus communiri. Datum Wiennse duodecimo Kalendas Julii indičlione festa anno Doiuiui 1278. regni vero nofiri quinto. SBettere IM mtb M $a 3 kvfclben rom $atjer $wktd> km II. bm\t$ im 3abr 1237. ecf^eiife, «nt> bon eben Demfeiben im 3 man¬ dati noftri contrariator fuerit, ant tranfgreffor, hujus tedifica- ti o funditns exftirpetur, & t ran Igr e Ho r psena debita puniatur. Nihilominiis ut civitatis privilegia confervemus, omnia cafira conftničla in eifdem terminis poli mortem Friderici quondain Ducis Auftri®, pi® reeordationis, mandamus fimiliter demo- liri. Item ftatiiimus, quod nulla perlona nobilis vel humilis violetitia maliquam realem vel perfi malem inferat civibus Wiennenfibus> fi autem, quod abfit, contra hoc ftarutum ab v 2 aliqug 164 Jč& aliquo gravarentur, infra quatuordecim dies ad requifitionem civium hujufmodi gravaminis violentia, fi notoria fuerit, re- trattetur : quod fi no n fieret aučloritate noftra, cives noftri, pro pofie eorum , habeant intra civitatem vel extra, juxta qnalitatera meritorum lsedentis, liberum arbitrmm maleficium vindicandi. Item ftatuimus, ut nullus hominum nobilium vel potentum, cives feu inhabitatores civitatis ad tale homagium, quod MnndfchalFt nuncupatur , trahat vel recipiat quoquo modo. Olui anteni contrarium fecerint, & de hoe convičtt fuerint, ille homo qui Mundman dicitur, det judici quinque libras. Si denarios non habet, perdat manum, & iile, qui eum ad tale homagium traxerit, folvet decem libras, fi tertio fecerit, omnia fua bona per judicem confifcentur, & nihilo- minus a civitate per judicem, & confules ejiciatur, fine noftro fpeciali raandato nullatenus rediturus. Item ftatuimus, quod fi vir vel mulier in viduitate vel coelibatu perfiftentes ad tan- tam inopiam pervenerint, quod propter neceffitatem poiTelfio- nes eorum vendere vel diftrahere compellantur, & h^redes vel confanguinei ipforum diftračtioni vel venditioni huic con- tradicant, ex tune confules civitatis illi caufe fuperfedeant, & confiderent diligenter, quod ipfe vir vel mulier non fint diflipatores five importuni, & quod fine vendidone haeredita- tis non poffunt eorum inopiam relevane, & fi ita eft, ipfi confules malis gradbus hteredum vel amicorum habeant per fi- gilla & literas civitatis vendidones taliter emergentes in in- tegrum confirmare., Item fi vir humilis vel fufpedlus vel longe inferioris conditionis, quam fit mulier, dolofe impetit virgi- liem vel mulierem, qme per occukum laudamentum ipfuni dii- cere promiferit in maritum, & fi in illa probatione defecerit, & calumnia detečla fuerit in judicio fieculari, calumniator ad arbitrium confulum puniatur. Si vero farnima fimilis conditio- nis, ut dičlum eft, idem fecerit, & attentaverit, idem fibi fiat. 165 fiat, ut pet hoc filiis & filiabus & amicis civium caveatur, ne ad dolofa matrimonia per fraudes hominum indticantur. Itera mutam, qu® ab antiguis temporibus ex donationibus Ducum Auftri« ad civitatem Wiennenfem pertinuit, qu® Purgmauth dicitur, ipfis dilečtis noftris civibus Wiennenfibus confirma- mus perpetuo poflidendam. Itein promittimus, quod poftquam Domino concedente Diademate Iniperii fuerimus coronati, omnia privilegia per nos pmiiftis civibus Wiennenfibus tra- dita, & concelFa, ipfis renovabimus aureo Thypario con- figritmda. Et quia Paltramum & filios fuos videlicet: Paltra- mam, Petrum, Pilgrinum, Henricum, Eberhardum, Jansli- num, & Marquardum fratrem fenioris Paltrami Isfe Majeftatis & prodit® civitatis & patri®, judicio publico condemnatos* ul ti mo perdendos fupplicio juxta leges Roman i Imperij cenfui- mus, bonis eorum omnibus fifco noftro adje&is, ac eorum pueris exh®redatis, & perpetua infamia annotatis hac regia fanftione pr®cipimus, ut de e®tero nullus eorum ad civitatem noftram Wienuenfem, ac bona eis abjmltcata aliqualiter ad- mittatur. Gtuod fi forte cives Wiennenfes ipfos vel ex ipfis aliquos revocaverint, vel admiferint ad civitatem, vel ad bona ipforum, ex tune omnia privilegia a Romano Imperio memorat® civitati concelFa calFamus, & effe calFa & irrita vo- lumus ipfo fačbo. Ad h®c regia largitate volentes Iionorem prsdičl® civitatis honorabiliter amplius honorare , liberalitate & largitione perpetua indulgemus, ut in eadem civitate bis in anno folemnes & public® nundin® frequententur; tali videli¬ cet tempore, in ®ftate fefto beati Jacobi Apoftoli quatuor- deciui diebus contiguis nundin® celebrentur. Item ante feftum Purificationis glorioGe Virginis Mari® feptem diebus, & poft, feptem diebus nun d ime fimiliter frequententur. Nos etiain univerfos & fingulos ad eafdem nundinas venientes Tub Itn- perii Romani protečlione & pace recipimus, dantes ipfis fecu- £ 3 ritatem, o i66 ritjem , qnod pro nulla caiifa vel debato commUTb extra nun- di:ias, quamdfu veniant, & vadanr ad nundinas, & morentur in ipfis, & ab eildem recedant, in quocunque judicio valeant conveniri, qai autem fine judicio eos turbaverit, hic judica- bitur vtolator pacis & patri« perturbator. Pr sterea res vena- les & mercata, quse in prsdittis nundinis difirahentur ad ju- ftam & reftam sftimationem confuium civitatis noftrs Wien- nenfis fub pondere, numero, & menfiira, rečbis & debiris ta- xabuntor, lic ut contrahentibus legalitas, fidelitas, & «qnali» tas obfervetur. Ad hsc venientibus cuni mercimoniis ad nun¬ dinas lupradidbas vedbigalia, nmtas, & thelonea in civitate Wiennenfi, qu« nos & Imperium refpieiunt, relasamus. His omnibus & fingulis gradiš & privilegiis civifatem & cives Wiennenfes ex noftrs benignitatis munificentia tali ter infigni- mus, ut nulli, prorfiis hominum liceat itnmutare quod feci- mus, aut quod i pfis conceffitnus, temere impugnare, falva ta¬ njen Imperiali feu Mgia poteftate, qus juriš vinculis non liga- tur. Si quis antenrm contrarium forfan attentare prsfumpfe- rit, gravem noftrs indignationis offenfam fe noverit incurfu- rum. Et nihilotninus centom libras a liri componat, medietate fifco regio, & medietate altera memoratis • eivibtis noftris AViennenfibus applicanda. In cujus rei teftimonium pr« fen s fcriptum exinde confcribi, & Majeftatis noftr« figillo juffimus cpmmuniri. Teftes hujus rei funt"Venerabilis Fridericus Salzburgenfi9 Archiepifcopus, Petrus Patavienf. Leo Pvatisbo- nenfis, Hainricus Bafilenf. Hainricus Trident. Frifing. Gur- cenf. Laventinus, joannes Chiemenfis, & Wernhardus Sec- covierifis Epifcopi. Et IUtvffres Ludovicus Comes Palatinus Rheni Dux Bawari«, Albertus Dux Saxonis , Princeps & filii noftri K ir i dimi. Infuper clarillimi Viri, Albertus Comes Go¬ rici«, Meinliardus Comes Tyrolenfis, Albertus & Hartman- nus de Habfpurg & Clubureli, Comites filii noftri chariffimi. Alb er- S HšlJ* 167 Albertus Cornes de Hochenberch, Hugo de Werdenberg Co¬ mes, Marchio de Burgowe, Marchio de Paden junior, Mar¬ chio de Hoclipercli, Eberhardus Comes de Chatzenellenpogen, Fridericus Comes de Leiniugen , Fridericus Purckravius de Nurnberg, Heinricus Comes de Vurftenberch, Heinricus Co¬ mes de Phaniienbereli, Fridericus Comes de Orteuburch, & Minifteriales noftri Fridericus de Pethowe, Wilvingus de Stu* benberg, Hertnidus de Wildonia, Otto de Halelowe, Judes Au- ifriae Generalis, Otto de Perchtoltfdorff, Camerarius Auftriae, Ulricus de Pilichdorf, Dapifer Auftriie, & Chunradus frater ejufdem, Leutoldus de Chunringe Pincerna Auftriae, & Al¬ bertus frater fuus. Stephanus de Meiffawe, Marfcalcus Au- ftriK, Magifter Chunradus, Scriba Auftri k, perdile&us & fi- delis nofter, & quam plures alii fide digui, Datum Wienme oftavo Kalendas Julii, Indičlione fexta. Anno Dominka; In- carnationis Millefimo ducentefimo LXXVI 1 I. Regni vero 110- flri quinto„ XCII. 0cf)t*ei6m bc& \mmt et* fcenifelben »o« Dem ^cvvltc^en ©lege )iad)vid)t gtebt, Den ec liber i>en ^dnicj bon $&6t)men erljalfen. Cod. Rudolfih. Cenn. Efiift .33. p. 419. I otimandum fore credimus Apoftolicse San&itati, quis even- tus finiverit litem illam , qua quondam illuftris Res Bo- hemis infatigabilis Reipublicse fatigator, noflr:bque falutis & vitas notorius perfecutor fe adv r erfus nos & Romanom Impe- fium improvide elevavit, poft p rafti ta nobis, & ab ipfo male contempta fideliratis & homagii facramenta, Dičlus fiq uidem Rex in fefto Pentecoftes proxime praterito, contra terrasltn- perii % i6g S ^LjS^ perii movens, ipfafque rapinarum & incendiorum vatli tari fub- jiciens caflra qusdam & oppida hoftiliter impugnavit. Tot & tantis damnofis injuriis, & probrofis contumeliis, & contempti- bus nos impellens, quod ad ftatum ReipnblicE defendendum, cujus idem Rex pene fuffoderat fundaraenta, oportuerit faltetn fero gladii nobis a Deo commiffi educere [poteftatem. Sic itaque in craftiuo beati Bartholomsei nos, & filius nofter Lu- dovicus Rex Hungarise eo loco locavimus caftra noftra , ubi ab exercitu Regis Bohemhe vix ad milliare Teutonicum difta« batnus. Mane vero ferite fextre fubfequentis »terni Dei auxi* lio invocato proceflimus, fignifque beliigeris elevatis eo per- venimus, ubi Rex Bohemite difpofitis aciebus finem belli ex- pečlabat. Ulic milites utriufque, dum figna hiiic inde profpi- ciunt, fero impetu glomerantur in urnim, illic de viriurn pari- tate, inter nos ftričlis enfibus difputatur* Tantus porro inerat parti utrilibet triumphandi affečlus, ut morte vičtoriam com- parare, & vivere moriendo, rem dignam & debitam quilibet »ftimaret. Illic milites ftrenui equorum ungulis fubfternuntur, illic tanto fanguine humano terra perfunditur, ut nedum pugnan* tibus, fed & pugnse duritiem intuenribtis vitas tsediura elfe pollet. Tandem vero militia noftra, non iua, fed o :nni poten- tis Dei virtute pr»valens, milites Regis Bohemiae in vicinum amnem impulit, ut fere orones aut gladio interempti, ant flu- mine fuffocati, aut capti ab hoftibus defecerunt. Sicque fugas prsefidhim paucis profuit, nam fere omnes apud nos capti, aut jnortui remanferunt. Licet autem Rex prasdičrius militum fuo* rum agmina diflipata videret, feque fere ab omnibus dereličtum, adhuc tamen viftricibus fignis noftris cedere noluit, fed more & animo gyganteo, virtute mirabili, fe defendit, doneč qui- dam ex noftris mili tibus ipfum mortaliter vulneratum , una cum dextrario dejecerunt, tune demum ille Rex magnificus cum 169 cum vičloria vitam perdidit, quem 11011 noftrte potentiae forti- tudo, fed Dei excelfi dextra caufam noftram mifericorditer ju- dicans interemit. Nos igitur h;ec & alia beneficia ab eo, qui eadem nobis contulit, huiniliter cognofcentes, & ad laudem & gloriam fni fanftiffimi Nominis referentes, ad umne illud, tjuod grarum altiffinio Regi Dei filio Jefu Chrifto elFe fei ve¬ ri m us , devotiori promptitudine noftram follicitudinem con- vertemus. €ui gleidječ @djvei&ett -taifevš an kit €r# fd)of $on ©atjbtttg m\ bem ndmlict)cn ©icge. uantis opprobriis , & probrofis injuriis, indefinens Reb publicae difturbator quondam Otocarus Rex Bohemise.il- luftris nos impulerit, ut ad ejus conatus nefarios refrseuatin dos manum noftrae potentiže levaremus, nemo te novit me- lius , nemo vidit apertius, quam t« , Princeps chariffime: qui confpirationes, quas idem Rex adverfus noftram faktem fecerat, infidiarum jacula, quae tetenderat, laqueos, quos ab- fconderat, non ignoras. Et quoniam de torrente tanti diferi- minis aliquando nobifcum laqueos amaritudinis, hauftus fel- leos accepifti, dignum credimus, ut & nune, lsetificatus ex noltra triumphali vičloria , feliciter fatieris , poftquam rei geftae perceperis ex his noftris literis qualitatem. Scias ita- que, quod nos feria quinta proxima poft feftum Bartholotmei Apoftoli eo loeo locavjmus caftra noflra , quo a tentoriis dičli Regis Boemiar vix ad fpatium dimidii Milliaris Teuto. niči diftabamus. Mane vero fextae feriae fubfequentis , una eum dilečlo filio noftro Rege Hungarise procedentes cuneos XCIII. Ibid. L. II. Epi/l. 3 z. p, 4 17. acierura i7o acierum noftrarum adjunximus Iioftium ftationi, ficqiie ho ra dici quafi fexta in ter nos gravis pugna committitur: in qua didtus Rex Bohe miš , more ftrenui pugilis viriiiter fe defen- dens, tandem vičtus ocenbuit, non a noftra virtute proftra- tus , fed Deo potius , impugnantes Rempublicam fubito ex- pugnante, eolUfus. In quo etiam bello Nobiles Regni Bo- hemis potiores, ant mortui gladio ceciderunt, aut viifti cer« tamine , dum fe ad prsefidium fuge couvertereut , ab infe- quentibus funt detenti. Veruin cum ex veris, & certis in» diciis nobis conftet, quod non noftra, fed furami Dei, vitam jioftram in tanto diferimine mifericorditer protegentis poten* da triumphavit : prsefentem praaclaram vičloriam illius ti tu¬ liš , & lionori adfcribimus, qui ad noftra; humilitatis anguftias finiendas, immenfse elementih fuse mifericordes oculos tune mifericorditer inclinavit, dum extreni£e lieeeflitatis periculutn imminebat. Tu igitur, Princeps chariffime, grates Altiffimo referas, & ad laudes gloriofe Maria Virginis cor refolvas: quorum prteiidiis vita noftra, morti proxima, falva fubfiftit, & honor Romani Imperii, miferabiliter incurvatus, virtute jsirabili refpiravit, XCIV. €ttt offeneč i>e$ Jatierš, in wld)m er f>en fcintevlafenen ^int»ern $01% £>ttofarč 5 en feiner ©naben jur ficbern $ufltic(jf otibiefef. Ib id. L. II. Epift. 34. 421. R udolphus &c. omnibus in perpetuvnn; Divi Principes, qul divino nutu terreiium Imperium tam armis, quam legi« bus direxerunt, illam fibi virtutem, quafi proprie propriam attraxerunt, ut non minus vidiš pareere, & proftratis pie compati, eompati, quara rebelles vincere, & fuperbos reprimere co* gitarent, ficcjue Reipublica; vičtricem potentiam mifericordia temperabaiit, fic quoque terribiles hoftibus, & devotis ama« biles fe fecerunt. Horum Principum, & Majorum noftrcrum vefiigiis inhferere volentes ad pupillos quondam Ottocari il- luftris Regis Bohemite convertentes, ipfis pueris gratite no- flr-e gremiuro, plenique favoris fecurum refugium aperimns, xcv. a£ t>cv &al)e Sobfall t>ejfen 33ru* Derd, Slnbreend, bed ©efpotid feinec ^od>tct, iti §reunDfrf)affdbunDni|j Černe SBeran berimo maiben folle; unb i!)tn i)abet) »oti fetnem $orfgan.c)e in Dem $onfereicf) S&obmeu 9?ad&*' ticbt giebf, au d) jugletcb erinnert, Daj) ©raf 3o&ann, beptbm ©ienfle ju n el) m en , flefucjjef; Dem er aber febiglicjj babe ant* roorren iaffen, Daf 5 er četne Sfbrrtnnujen Ded @bnig$ unD De$ ^ontejreic&d in feine 2 >tenfte 311 nebmen pflejje, llid. L. II. Epift- 36. p. 424, M agnifieo Principi &c. Rudolphus &c. Luminofa luuf opera probitatis , quibus vedra regia CeHkudo tem« pore, quo opornik, nobis contulit experiri certte focietatis veftram conftantiam, & immaculatae fidei infallibilem verita« tem, nec non ut amodo difcernamus ab aliis, quid de vobis pnefutnere debeamus, c urn veftrs: fidei certitudo apud nos fi- dis operibus lit probata. Meruit >quoque juvenilis animi ve* ftri valida fortitiido, ut dutn de noftris fautoribus & aniicis nobifeum late conferimus, vos aliis omnibus praeferendum prše casteris diligamus. Et licet dilečhia nobis quondam N. slluftris filiae nofirse Sponfus , ut dicitur curfu proh dolor 1 9 z nians 172 HsljJ 6 H nimis prsecipiti metam tranfiverit brevis vita*; noftrse tarnen focietatis & amieitise vobifcum initse fundamentinn immobile, cum vixerimus, permanebit. De quo fili chariflime cerfa vo- bis fit, & indubitabilis certitudo. Sane viri religiofi, viri utique veftri honoris fervidi zelatores de proceftu noflro in Regno Bohemise habito clare vos infiruent, in quorum p-rse¬ fe n ti a Venerah. Olomucenfis Epifcopus, & quidam Barones Moravise nobis & Romano Imperio fidelitatis homagia prcefti- terunt, qnamvis autem facile nobis eflet, tam Regnum, quam pueros extremjfe fubjicere vaftitati, multis tamen faiubrius & Deo gratius videbatnr , ut ad veftrum vel noftrum propofi- tum confequendum fine tot homiuum, & maxime puerorum perpetuo exterminio veniremus. Nec dubitet regia Celfitu. do, quod five fiat, five deficiat vobis difta affignatio puero- ru|g;,f veftrum in hac parte uegotium fideli conftantia, ficut coftrum proprium, profequemur. Et quia quidam Bohenii no- biles a veftris Baronibus detinentur, per quod polFet rerum veftrarum reftitutio de facili promoveri, Serennitati veftri Gonfulimus, & ex animo fupplicamus , quatenus pro libera- tione quatuor perfonarum dignemini laborare, quarum abfo- lutio veftras & noftrs, ut diximus' voluntati - - - Cseterum Joannes Comes nos multum follicitat, ut fačdam injuriam ex animo fibi remittentes, ipfum volentem ad nos divertere fub proteftionis gratia colligeremus : eni aliud non curavimus fefpondere, quam quod Regis & Regni Hungarite indevoros ad fervitia noftra colligere dedignamur. Gluod fi forte dičti Joannis & fratrum fiiorum exceffibus dignario veftra regia dignum duxeric mifereri, attente petimus, ut damnorum no- ftrorum innumerabilium per ipfos nobis hoftiliter illatorum mentio habeatur. Certos quoque nos quod eofdein fine ve- ftro ekpreffo beneplacito nullatenus colligemus, fed fi de vindičla communis injuris cogitare curabitis, utilitatem no- 173 173 ftri fidelis & potentis auxilii in his, & in omnibus aliis fentietis. XCVI. Kpeten^, mb ©raf Uiri# m\ jpeunCnirg , tc$ 0emaf)l3, fGer^tc^t auf aUe t>že Sfnfpruc^e, t>ie fo* mol)! 2!flnc0 bon i^ccn Šrftevn , unb Ijatipffacljitdj bon ^)ec* jog ^riebridjen , tljreč 93afecS ^rubern ^ec, ingleidjen ate < 2Biffroe dberjog Ulrtcljo bon ^arnfen, tn ben gdnbern, Oejlcwt^ A ©feper, $dmfen unb $ratn, alg audj bie ti>r ©e^- mal)! auf betfc&iebene etgene ©uter in eben biefen Sdnbecn ge« babf, gegen iljnen ba fine bon bem ^aifer ju bejal)ten betfprodje« nen 6oco. SOJacf @i(ber , unb bejjroegen eiagerdumtet doppofbef, bon 1279. Herrgott Nummotheca Tom. II. P.I ad Prolegom. p. 250. niverfis prasfentes literas infpečluris. Nos Ulricus Co« mes, & Agnes ComitiflTa de Heunburg Lenore prsefen- tium declaramus, quod poftejuam SerenilRmus Dominus nofter Rudolphus Romanonjm Rex Temper Auguftus Provincias Au- ftriam, Styriam, Karint. Carniol. & Marchiam, quas quon- dam D. O. Bohemije Rex illuftris termit occupatas, fibi fub» jecit, & Romani iinperii ditioni adjecit; Ego Agnes praedi- 6Va praedičto Domino cum humilitace debita fupplicavi , ut juta mihi in predičlis terris competentia ex fucceffione Pro- genitorum meorum, & tnaxime bonte memorias quondam Fri- derici Ducis Aufirise Propatrui mei, cujus bona & proprie- tates ad me fpečtare dicebam, recognofceret gratiole: Petivi & bona illa , quibus magnificus Princeps qnondam Ulrieus Dux Carinthiae olim Maritus meus & Dominus me doravit, & mihi in donationem propter nuptias aflismavit. Ego quoque P 3 Ulricus 174 S KJ Ulricus Cotnes prseditShis a prsedičlo Domino meo Rege Ro* manorum petivi, ut Comitatum de Pernekke, & oppidum Dro* zendorf cum omnibus eorutn attinentiis, & quasdam alia bona in partibus Auftris ad me ex hsereditaria fucceflione fpeftan- tia mihi faceret aflignari. His noftris petitionibus nobiles ter- rarum prtedi&arum, & officiales Domini noftri prsediffi, tali- ter refponderant : quod inter Regem Bohemke prtedidlum ex una parte, & nos ambos jugales ex altera, eo tempere, quo matrimonium fimul eontraximus, de pnemiffis quacftio verteba* tur, & quod poft tračlatus plurimos inter Regent Boliemise prsedičtum, & nos habitos, amicabilis compofitio interceffit, * eujus praetextu orane jus n o Rmm, quod in terris prtedičlis ex caulis pnemiffis hab nitmi s, eidetn Regi dieimur affignaffe, & in eum omnia jura noftra liberahter tranftuMe : qni Rex id e m jus, quod a nobis rede mit, in Dominum noftrum Rom a n or um Regem tranftuleric, eo terapore, quo (ibi pnedičlas Provinci as refignavit. Sed ex parte noftra extirit replicatum : GLuod quidquid cum Rege Boemi*: tračlavimus, vel contraximus in prsemiffis, hoc totuin a nobis extorftt ejus improbitas violenta,. & terribilis metus ineuffio nobis fačta , qui merito cadere poterat in conftantes. Ex aliis quoque caufis & rationibus di* cebamus : quod ea, qux inter Regem Bohe mite ipfe nobis ti¬ tulo ypoteeas vel pignoris obligavit bona, poiieffiones, St prsedia, muniriones & caftra, quse inferius fuis nominibus- ex- primuntur: & fumma vero tritici de illis IV. judiciis CCCLIL raodioli, & tl. menfune, qui faciunt LXX. modios Auftriales cum dimidš i. Strmina hujus in denariis DCCLXX. & dim. mar¬ ce : Surama totalis avene DXXIX. modii, tjtii faciunt CIV. mo¬ dios Auftrales* Surama hujus in denariis Lil. marce: Surama pore ru n CLXXII. pro XI. marcis. Surama totalis ovitim CLXVI. cum tot agnis pro XV. marcis- Item in officiis qtia- tuor Scheplioijura in Tyre circa Sachfenwart, in Vino & Berg- recht s KJ m recht LXX. marc. pretit predia & bona ipfa inftru&a & infiau- rata funt cum colonis, mancipiis, & ceteris appendiciis, eo- rundetn judiciis, jurifdiftionibns, advocatiis, diftriftibus, cum unikate & fručlu, pifcationibus, venationibus & omili caufa & fimpliciter utPrincipes terrarum ipfarum quondam Liupoldus & Fridericus Duces Auftrias & Styrias eadem bona & predia poffederunr. Cajterum viri militares & nobiles, qui in di- ftričtibus praedi6ti pignoris habitant, in hanc obligationem non veniunt; fed eofdem pnedičlus Dominus nofter ad fua bene- placita refervavit, qui tamen permittit eifdem, ut fe nobis ferviles exhibeant & devotos. Fručbus autem di&orum bo- norum fepefatus Dominus nofter nobis & liberis noftris utriuf- que lexus contulit ypoteca durante, ad hoc ut liberalitatem regiam magis nobis favorabilem fentiamus. Reuunciainus ita- que pro nobis & hteredibus noftris omili auxilio legum & ca* monum, & cuilibet confuetudini, per qus pofifent prsedičla in toto vel parte aliqua retračfori promittentes &c. - - Ad h:ec copiam & tranfcriptum omnium inftrumentoruin & privilegio- rum prjedičbas caufas contingentium, quse habetnus ad prsfens, ipfi Domino noftro fub noftris & Venerabilium Patrum 'Do mi nor um Friderici Salzpurgenfis Archiepifcopi, Joannis Gur- cenfis, Wernhardi Seceovieulis, & Gerhardi Laventime Ec- clefiarum Epifcoporum, & Illuftris Alberti Ducis Saxoniic fi* gillis, aflignabimus: renunciantes hiis & aliis inftrumentis & privilegiis, idem negotium conringentibus ; , fi qwe ad manus nosftras vel hseredum noftrorum pervenerint in futuro : quse & omnia ex nune caflamus, & nullius firmitatis elTe volumus, nec aliquid juriš ex his nobis competere, quocunque tempore pro~ ducaiitur. Dum ramen ipfius ypotec£ difpofitio & plena fru- 61uum perceptio nobis & noftris hseredibus utriufque Sexus nianeat, doneč nobis & noftris hseredibus fupradicli argenti quaiititas non particulari folutione redimatur, fed manente apud 176 apud nos tota hypotheca cum integris fručlibus, juxta modu m fuperius exprelTuin, integre & legaliter perfolvatur. Teftes funt Venerabiles Patres & Domini: Fridericus Archiepifcopus Salzpurg. Joannes Gurcenfis, Wernhardus Seccovienf. Ger- hardus Lavent. Ecclefiarum Epifcopi. Chuuradus eleddus Chi- menfis , & Henricus Abbas Adraontenfis. Illuftris Dominus Albertus Dux Saxomse; Nobiles Viri, Domini videlicet Fri¬ dericus Burggravius de Nurenberch, Burchardus deHohenberch, Hugo de VVertenberch , Eberhardus de Chazenellenbogen; Hugo de Monte forti. N. de Rienekke, Fridericus de Orten- burch, & Henricus de Phanberch, Comites: Strenui viri Fri- dericus de Petovia, Wolvitlg de Stubenberg. Otto de Liecfi- tenftein, & aiii quam plures &c. Datmn & aftura apud Ju* denbureh XI. Kal. Novembris anno Domini millefimo ducente' iimo feptuagefimo nono. Supplementum ad proxiuie pnecedevs Injlrumentum. P rimo judiciuin in Voitfperch pro duceutis marcis. Item judicium in Tobel pro fex Marcis. Item avenae centum inodios & ijuinujuaginta, pro uotfaginta marcis. Item vinuin in Voitfperch. <& in Rorpaek pro triginta & 06I0 marcis. Item in manfis centum porcos pro quinquaginta marcis. Item in cenfu quadfingePtos quinquaginta & feptem virlingos duri grani pro quinquaginta & feptem marcis, & viginti deuariis. Item in avena ottingentos & quadraginta virlingos pro fexaginta & tribus marcis. Item in Cinfphenning triginta & quatuor marcas. Item in Sreura centum marc. Item in Marichdienft nongentos & quinquaginta virlingos avens pro fexaginta &. očbo marc. Item in Tobel, in Moutendorf, in Premftet- ten , in Pirboum redditus quatuordecim marcarum. Item oppidum Voitfperch cum caftris fuperiore & inferiore, & ca- ftrurn 177 ftrum in Tobel. Item in Tiver redditus trecentarum marc. De offieio qnatu©r Schephonum, in offieio Schephonum Ger- dei, in ofEcio Schephonum Leutoldo, in offieio Schephonum Jurizla, in offieio Schephonum Zafchiz. In hiis vero quatuor officiis funt nobis affignatE, quingentae viginti & quatuor hite- b£ cum dimidia, exceptis fupanig centuin &duo: Surama vero tri tiči de illis quatuor officiis trecenti quinquaginta & duo mo- dioli, & dute menfurae, qui faciunt feptuaginta modios auftra- les cum dimidio: Surama hujus in denariis feptuaginta marc. cum dimidia. Surama totalis avenE quingeuti viginti & no¬ vem modii, qui faciunt centum & quatuor modios auftrales; Surama hujus in denariis quinquaginta & duše marc. Summa porcorum centum feptuaginta & tre.s pro undecim marcis: Summa totalis ovium centum fesaginta fex, cum tot agnis pro quindechn marcis. Item in officiis quatuor Schephonum in Tyver & circa Sachfemvart in Vino & in Perchrecht feptua¬ ginta Marc- Item de offieio - - - feptuaginta marc. Item de foro in Sachfenfeld viginti marc. Item caftra Sahfemvart, Ty ver Vreudenekk, & Cloufenftein. Praedffras autem poffef- fiones & predia nobis obligavit, prout praedia & bona ipfa in- ftrufra & inftaurata funt, cum colonis, mancipiis, & CEteris appendiciis eorundem, judiciis, jurifdifrionibus, advocatiis, diftrifribus, cum utilitate &. frufru, pifcationibus, venationi- bus, & omni caufa & firapliciter, ficuti Prineipes terrarum ipfarum, Luipoldus & Fridericus Duces Auftrhe, & Styrise eadem bona & praedia poffederunt. Cacterutn viri militares & nobiles, qui in diftrifribus prtedifri pignoris habitant, inhanc obligationem non veniunt ; fed eofdem pnedifrus Doniinus nofter ad fua beneplacifa refervavit, qui tamen permittit eif- dem, ut fe nobis ferviles exhibeant & devotos. Frufrus au¬ tem difrorum bonorum fepe fatus Dominus nofter nobis & li- beris noftris utriufque fexus contulit ypotheca durante, ad i ll0C hoc ut liberalitatem regiam magis nobis favorabilem fentiamus. Renunciamus itaque pro nobis & h se red ib us noftris omili auxi- lio legutn & canonum 5 & cuilibef confuetudini, per qiise polient prsedič\a in toto vei parte aliqua retračlari. Promittentes ni* hilominus, fide data ad raanus regias, vice prseftiti Sacramenti, quod contra prsedifta nuncjuara veniemus verbo vel fačto, fed ea fideliter & legallter tenebimur obfervare. Diftus etiam Dominus nofter Rex provifione regali volens indempnitatibus prsecavere, ordinavit & ftatuit, ut dičla bona uobis ypothe* čata, a nobis vel noftris hseredibus, ullo modo auferautur per Succeffores fuos in Romano Imperio, vel per Domiuum ant Dominos, fi quis vel li qui in fupradičdis Provinciis five terris fuerint ordinati, aut Capitaneos eorundem, doneč nobis vel noftris hseredibus dičla pectrnia integre perfolvatur. Nolens, ut particulari folutione prsedičla bona particularicer rediman- tur, fed ut tota ypotheca cum integris fruftibus apud nos maneat, doneč integra & legalis folutio' nobis fiat, Si qme vero de bonis proedičdis nobis pignori obligatis. ad feuda filio- rum ipfius Domini noftri pertinent, hsec tam de ipforum, quain etiam Dominorum , a quibus ea tenent, beneplacito & con- lenfu, nexu pignoris obligata manebunt. Poffeffionem quoque bonorum nobis titulo pignoris tradendorum fen affignandorum, nobis pnedičtus Dominus nofter plenam affignabit, ab impeti- tione cujuslibet, & fpecialiter fpečlabilis Viri Meinhardi Co- rnitis Tyrolenfis, manibus & potentia liberatam. Dičlus Do¬ minus nofter Rex quoque & fui Succeffores nobis & noftris liajredibus tenebuntur prsedičla bona durante pignore defen- dere, & de evičlione, fi per aliquem ipfum pignus, vel pars aliqua in jndicio evincatur, & ad omne pariter intereffe: fic quod ipfa evičlio nobis & noftris hseredibus nullum juriš vel fačli inferat nocumentum. Et fi forte pecunia n on foluta pne- dičlatn ypothecam a nobis vel noftris iueredibus de jure evinci vel 179 vel auferri contigerit violenter , per Romanom Regem vel Imperatorein, feu Dominos vel alios eoruni nonrine, ex tune de ooftro confenfu vult & ftatuit ftepedlčtiis Dominus nofter decreto irrefragabili, ut pradifhe renunciationes, ceffiones, tranfa&iones, vel donationes, tam ei, quam Regi Bohemise fačte, nobis & noftris iueredibus non officiant, Ted fi nobis placuerit, orane jus, quod ante renunciationes, ceffiones, tranfaftiones, vel donationes pnediftas nobis competiit, plene & integre revivifcat. Decet enim fublimem fuas gloriae maje- ftatem; ut ex ejus aftibus, fuiftjue contraftibus non refultet injuria, nec aliqua captiofa fubtilitas oriatur. A d hsc copiam & tranferiptum omnium inftrumentorum & privilegiorura pne- diftas eaufas contingentium, quE haberaus ad pnefens , ipfi Domino uoftro Tub noftris & venerabiliura Patrum Dominorum Friderici Salzburgenfis Archiepifcopi , Joannis Gurcenfis, Wernhardi Seccovienfis, & Gerhardi Laventinse Eccleliarum Epifcoporum, & illnftris Alberti Ducis Saxoni;e figillis, affi. gnabimus : renunciantes hiis & aliis inftrumentis & pfivilegiis, idem negotium contingentibus, fi quae ad manus noftras vel hasredum noftrorum pervenerit in futuro : quie & oninia ex nune caffiamus, & nullius firmifatis e/Fe volumus, nec aliquid juriš ex hiis nobis competere, quocunque tempore producah- tur. Dum tamen ipfius ypothecie difpofitio & plena fručhium perceptio nobis & noftris lueredibus utriufque Fexus maneat, doneč nobis & noftris hseredibus fupradičti argenti quantitas non particulari folutione redimatur, fed manente apud nos tota ypotheca cum integris fructibus, juxta modurn fuperius ex- preffum, integre & legaliter perfolvatur. Teftes funt Vene- rabiles Patres & Domini: Fridericus Archiepifeopus Salzpurg. Joannes Gurcenfis, Wernhardus Seccovienf. Gerliardus La- vent. Ecclefiarum Epifcopi. Chunradus eleftus Chimenfis, & Henricus Abbas Admonfenfis. Illnftris Dominus Albertus Dux | 2 Saxo» I0O Saxoniie ; nobiles Viri, Domini videlicet Fridericus Burggra vius de Nuremberch fTJurchardus de Hochenberch, Hugo de Werdenberch, Eberhardus de Chazenellenbogen, Hugo de Monteforti, N. de Eienekke, Fridericus de Ortenburch, & Henricus de Phanberch Comites. Strenui Viri Fridericus de Petovia, Wolving de Stubenberg, Otto de Liechtenftein, & alii quam plures &c. Datum & aftum apud Judenburch XI. Kal. Novembris anno Domini Millefimo ducentefimo feptua- gefirno nono. XCVII. SSeftdftipmjnitf mtb beč $aifer^ u6ev bie S 3 ur^ rcd)t um fcerum , bfe ^oittg £)ttofav »on 23 of)* men t)em $lbbf unt> ^oneenf ju ^Jriefling gegen Stbfreffung if>reu ISeft^ungen/ ©uter, unt> ©erec&fiflfeifen, bet; $ 5 fenbeug *. ubeclaflen fratre« • Bern. Pez. Cod. Dipl. P. II. p. 142. E udolphus Dei Grada Romanorum Rex Temper Auguftus univerfis Imperii Romani fidelibus praefentes literas in- fpefturis, gratiam fuam & omne bonum. Gluae ad utilitatein fiunt Imperii, merito recipimus, etiam per quemcunque, & 110- mine cujufcunque fint ačla. Noverint igitur tam prasfentes quam pofteri, quod cum clars memorise Otaclierus, quondam. Bohemias Rex illuftris cum religiofis viris Abbate & Conventu fančli Georgii in Prufeningen Ord. S. Bened. Ratifponenfis Dioecefis permutationem quandam celebraverit dando eifdem Abbati & Conventui oinnes cenfus circa Chremfam, qui vul- gariter Purchrecht dicuntur pro omnibus poffeflionibus, bonis & juribus, & netfiore, quae habebant apud Perfenbeugaj, Nos quia in permutatione prsedičta negotium noftrutn, & Imperii utiliter gefturn efie cognovimus, eaudem ratain habentes & grafa« © H&jfc 181 gratam praefentibus confirmatnus, prohibentes diftri&ius uni- verfis judicibus, re&oribus, feu praefedlis, qui Chremfie pro tempore fuerint, & aliis cujufcunque conditionis, & ftatus fuerint, lie praedi&os Abbatem & ejus conventum vel procu- ratorem eorura in diftis cenfibus, quos eofdein ex permuta- tione prsedičla perpetuo poffidere volumip, audeant aliqualiter perturbare, quod qui fecerit gravem indignationem noftrain fe noverit incidiffe. Teftes hujus funt V en. H. Bafilienfis Epifco- pus, illuftris L. Comes Palatinus Rlieni , alii quoque quam plures. In quorum teftimonium fepedičtis Abbati & Conven- tui prajfentes literas Majeftatis noftrse figillo tradimus commu- nitas. Adlum anno Domini 1280. 12. Kal. Očtob. Datum in caftris apud Brunnain per manurn Magiftri Gottfndi Protono* tarii, noftri regui anno feptimo. XCVIII. Utf uttb fceč momtt kifelk km W>bt un& ^(ofiev gum ©djotten Ne $PfmT ©aunerftoif unter anbeun gegen bem »edeiljef, Dag biefdben if>m bie kapelic jum $. $reuk ju §ufn uberlieffeii, um fbldje ju feinem ©tift bet’ ^loflcrftatien adba nccmenben ju fontien. ^ Bernh. Pez. Cocl diplom. P.II. p. 144. R udolphus Dei Grada Romanorum Rex femper Auguftus, univerfis facri Romani Imperii fidelibus praefentes lite- ras infpefturis gratiain fuam & omne bonum. Cum ratione plafmationis & redemptionis minifterio per mundi' climara vi- geat Jefus Chriftus, a quo omnia, & per quem omnia, & in quo omnia potentialiter pr^dicantur , a quo omiliš poteftas progreditur, & in quo vivimus, movemur, & fiimus, non indigne fuos Miniftros, qui cottidie coeleftia contemplantur, J 3 foveri, 102 foveri, & clementer refpici a cunčiis Principibus, per quoš orbis regitur, judicamus. Sane cura venerabili Abbati Eccle¬ fise fandlse Marise Scotorura Wienn. & fratribus ibidein militan* tibus ftimmo Patri, a piše recordationis Prineipibus terrae Au- ftrise illa gratia fit conceffa, & a nobis poftmodutn confirmata, quod de omnibus vi 6 Sgalibus, quse ad coquinam Principis de* ducuntur per totam Auftriam ipfis debeat decima elargiri: li- cet eifdeni quandoque hsec gratia, con fuerit obfervata ; Nos devotionem - - Abbatis & Conventus Ecclefise memoratse, in- ternse pietatis oculis intuentes, ob animae noftrse & Prsedeceffo- runi ac Succefforiim noftrorum falutem & tpemoriam fempiter- nam, nec non ob revelationem, defe&utn Ecclefise fiepedičdse in Gannerftorf cum omni jure , quod nobis in eadern Ecclefia competit, pro rnemorata decima, nec non in recompenfam Capella? fančte Crucis in Tulna, quam iidem Abbas & Conven¬ tus pro locandis ibidem Monialibus ad laudem divini Nominis ampliandam nobis liberaliter contulerunt, duximus conferen- dum, ita quod poft mortem vel refiguationem liberam Iionefti viri Chunradi Reftoris Ecclefise memoratse , ipfa Ecclefia, quantum ex collatioue lioftra efle poterit, menfse fratrum per- petuo debeat infervire. In cujus rei teftimonium praefens fcri pilim Majeftatis noftrse figillo juffimus communiri. Datum Wiennse VIII. Idus Junii Indidi Vili. anno Domini 1280. Regni vero noftri anno feptimo. XCIX. $affer erfter M grattenffa- jfevč £uln som Safir i2$o. sjgjfe: Hergott Monum- Tom. /• p. 214., R udolphus Dei Gratia Rom, Rex, femper Atiguftus. Uni- verfis Imperii Romani fidelibus in perpetuum. Deo lau* dabilem, H 183 dabiletn, nobis neeeflarium, & re vera reipublice utilem beli* five conflidtus, centra qiiondam Othogarum Bohemorutn Re- gera, noltrum & Imperii perfecutorem notorium , obtenti triumphum, non nobis, non noftre potentie, non armorum Ducibus , non noftris viribus attribuimus ; fed illius tantum mifericordie, & difpofmoni, qui lioftra & Imperii n.egotia quelibet hačbenus mifericorditer difporuit, bonorum onrnium largitori videlicet, & vičtoriofo falvifice Crucis fignaculo, fub quo belli hujufmodi ambiguitas feliciter eft conclufa, tante laudem vičtorie, digne duchnus afferibendam; unde ne tante gratie, tante beneficentie, tanteque mifericordie, quibus nos humiles, & immeritos, tune, cum vita noftra penderet in pendulo, gratiofe refpesit altiffimus, ingrati vel immemores omnimodis videamur, ad predi čte Crucis vi vilice laudem & tanti trophei memoriale perpetuum, in oppido noftro Tulna, clauftrum live cenobium SandVunonialium, Deo, ut credimus, placitum ereximus, inibi fub obfervantia Regule S. Auguflini, & conftitutionum Sororum Ordinis fratrum Predicatorum di- vinis obfequiis jugiter vacaturum. Ad univerforum igitur Romani Imperii fidelium notitiam volumus pervenire. Nos pmličlo cenobio nove noftre plantule, bona, & redditus infra feriptos pro dote, feu dotis nomine affignaffe: fcilicetCuriam Magiftri Conradi, que antiquitus Aula nuucupafa eft, ac areain ejufdem, ipfi Curie contiguam, cum Capella S. Crucis contigua eiifdem curie, & ared, quam quidem Capellam ab Abbate, & Conventu Scotorum in Vienna nofeimur exentilTe. Item in- fulam diftam Chronowe, vicinam civitati Tulnenfi, ficut nune eft, vel ampliari poterit per alluvionem Danubii, boe eft per crefcentiam vel decrefcentiam aque, cum omnibus juribus , li- bertatibus , pifcationibus, judiciis & attinentiis quibufciinqae (caufis fanguinum tantum exceptis, & falvis juribus & pafeuis, que ipfi cives Tulnenfes in eadem infula ex grada, & dona- tione 184 © %.j)^ tione Principum terre antiquitus habuerunt) dofamus; nihilo- minus locum five cenobiuin predičlum cum duabus curiis villi- calibus, fitisin fuburbio civitatis ibidem, quas a fideli noftro Friderico Dapifero de Lengeiibach jufto emptionis titulo nofci- mur comparafle. Infuper promifimus affignari pro dote eidem Couveutui, viginti modiorum avene, ac viginti carratarum vini, & centimi librarum redditus denariorutn monete Vien- nenfis, de quibus redditibus ipfuin Conventum expedivimus, prout in aliis noflris literis continetur. Autoritate Regia fir- miter inhibentes , ne quis Imperii fidelinm predičli cenobii Conventum in bonis, feu redditibus, libi per nos in dotein afFignatis, aliqualiter audeat moleftare; quod qui fecerit, in- dignationem Regiam fe noverit incurriffe. Te Res hujus rei funt Venerabiles, Apoftolice Sediš Nuncius fpecialis, frater Paulus Ordinis fratrutn minorum Epifcopus Tripolitanus, Wi- cardus Epifcopus Patavienfis, Henricus Epifcopus Ecclefie Ra- tifponenfis, Joannes Epifcopus Curtzenfis, Bernhardus Epifco¬ pus Seccovienfis, Conradus Epifcopus Chyemenfis, Henricus Epifcopus Bafilienfis. Illuftres, Ludovicus Dux Bavarie, Co- mes Palatinus Rheni, Albertus Dux Saxonie, Otto Dux Bava¬ rie, Rudolphus Aule noftre Cancellarius. Spedabiles, Fride- ricus Bufgrafius in Niernberg, Albertus & Hartmannus de Habefpurg, filiinoftri; Eberhardus de Kazenellenbogen, Al¬ bertus & Burckhardus fratres de Hochenberg ; Gottfridus Seignenfis, Hugo de Wertenberg, Albertus de Harteckhe, Fridericus de Fiirftenberg, Comite*. Nobiles, Otto de Haslau, Otto de Berkholtftorff, Udalricus & Conradus de Billichtorff, Leutold & Henricus fratres deChunring, Fridericus Dapifer de Lengenbach , Stephanus de Medla Marfchalcus Auftrite, Erchenger de Lantfer, Renbertus & Cadoldus fratres de Eber- ftorf, Minifteriales, & alii quam plures. In quor«m teftimo- nium S HijJ* f85 uium p rastem inftrinnentum fepefato cenobio & perfonis inibi Domino famulantibus tradiimis, figilli noftri charačlere infigni- tnm. Datum Vienne per manum Magiftri Gottfridi, Curie noftre Protho-Notarii, Pstavienfis Ecdefie Prepotiti, pridie Calendis Septembris, Indi&tone o dava. Anno millefimo du* eentefinio oftogefinio; Regui vero noftri anno feptimo. C. Smcptev ern>af)!tteit y>on 128 h ftomit cujterev beftčlttiget, unb fon>o$.mit Sin* Eunfren, ald audj nerfd)tet>enen §rei)l)eiten nmnefjref in iti). Ckeruuenka ASi. pkt- Habfp- L. I. c. ta. p- y r. U niverfis ad perpetuam rei memoriam. Sublinritas regalis throni, in (juo Dominus dominantium, & Rex regum nos indignos & humiles exaltavit, & prsepofuit in honore, exigir, cujufque ftatus majoribus invigilare commodis » atque omni in pejus viciifitudini obviare; eaque de caufa Princeps, digni- tatis fuas refidet folio, ut incrementa fuoruin profpiciat ftibdi- torum, uee nou magnitudmein Majeftatis, erga humiles, & demiiros inclinet; pršeči pue tameu vulrum fuum convertere habet erga eos, quos veftinienris religipnuin decoravit pro* feflio, & qui humilitate laudabili ad imitandum humilem Chri- ftum fefe devoverunt. * Hinc eft, quod cum Ccenobimn facra- rum Virginum ad S. Crucem Tul n a: & nerionas ilhc Dee fer- vientes finf noftra nova piantatio & eommnne domicilium, dignitati & prudentias congruic, ut de favore grafi as noftrae fublimetur: & nos, qui eiufdein fmidatpr fumiis, per fingula« res immuhitates & munificentias clemens dotator audiamus. Ruapropter notum.fic prsefemi & futuris temporibus venturse «a genera- i86 S ge n era doni, qucd prsedičbnm Coenobium fub titulo & honore fan&as Crucis fundaverimus, & Prioriffiun loči, atque Conven- tum ipfuni cum fanujlis fervis adfcriptitiis , bonis ac poffeffio* nibus, qnas nune habent, & futuris temporibus adjuvante !)eo, Jjabitur-ae funt, recipimus in noftram atque Imperii fingular.em proteftionem, Et in virtute regahs mandati ftatuimus, ne illa: quemquam priefidem agnofcere habeant, nifi Dominuin & Princi pem Auftris: qui loco & vice Prioriflse & Conventus, tecononium & curatorem reruni & bonorum eorundem deliget, ac rurfum depenet, fi ineptus a Prioriffa & Conventu judica- tus fuerit, Proinde nullus Judex, ant Capitaneus Tuinenlis, nec alius quifquam aufit in conventus bonis, prsediis, & pof- feffionibus, quas habet aut habiturus eft, judiciariam aliquoni poteftatem exercere:; fed omilil jurifdictio infpeftori & oeco- liomo refervata eft; exceptis delidbis fanguinis, mortis pse- nam irrogandbus, quo in cafu oeconomus reum fecura cuflo- dia comita.tum & cinčfum judici extradat, oportet. Porro eonceditmfs, & tribuimus, antedieds Prioriffe & Convenrui, ut' omnia fibi neceffaria tranfvehere poffint, ac valeant fine ullius telonei aut exa£fionis onere, Atque ut gratias gratiis occuinulemus, coneedimus eis libere, ut fibi valeant conipa- rare feuda antiqua hujus Principatus ufque ad fmmnam ioo. librarura auri, five per teflamenta, five alio jufto aquirendi modo ea nancifcantvir, ličite ac libere ineant ac poffideanr. Infuper de abundantia elementih fingularis indulgemus iis, ut quot annis decem plauftra vini libere PafTaviuni per Danubium tranfvehere poffint, & duo vafa falis menfurse magme veteris revehere. Poftremo de Tulnio noftro in civitatibus aut locis noftris Auftriae proveniente nobis affignamus annuas 60. mar- eas argeuti eidem Prioriffie & Conventui, monetie Viennenfis, quaruni dinjidiiim ad diein S, Jacobi , dimidium ad diem S. /Egidi S 187 TEgidi citra ornnetn interpellationem judicum, els obveniet. Prohibennis quoque vi prsefeiitium omnibns Principibus , Vi» eariis , Oifieiatis, & Praetoribtis Auftrire, ne nllam daciatn de ulia re ad eonventnm pertinente, vel ejtifdein bonis, pra> diis, polFeffionibus, aut cosnobii colonis & hominibus apperti- nentibus exigere aut reeipere valeant- Et quanivis (spe me- moratum coenobium cutče & ordinationi fratrum Pmlicatorum Viennenfium fubjecimus; hoc tamen non obftante ftatuimus, quod ii fratres folani falutem animae Prioriffie & Conventus qusrere habeant, & temporalibus bonis ejufdem nullatenus fefe immittere ant mifcere ; quin eorum difpofitio peues diftara Prioriffam & Conventmn , atq\ie ejufdem ceconomum pleno jure permanear. Fratrum ordinis hujus fex Sacerdotes Prio- riifa didla aptid futim ccenobium babeat, alaf, pro facultate eoenobii, infpečlionem fuper eos retineat, & quidquid ipfa indicaverit eis tribuendum pro modulo reddituum fuorum, huic teneantnr fratres acquiefcere. OUidibet SandHmonialis, pofr- quam obedientiam vovit, in hoc ftatu, ad quem vocata eft, permaneat, neque citra legitimam caufam in canonibus fpecia- liter exprelfam, a monafterio abfolvatur, vel in aliud tran 1- migret. Nulli ergo hominum liceat hanc paginam noftrs do- tationis aut conceffioiiis infringere , aut ei aufu temerario contraire. Ornod fi quis attemptare praefumpferit, indignatio- nem noftrain regiam & viginti pondo auri, cujus dimidium carnene noftrse, & dimidium parti Ijefse obveniet, Fe noverit incurftmim. Prtefentium fub figillo Majeftatis noftrse, & tefti- monio Vene rabili um Arcliiepifcopi Salisburgenfis , Wicardi Epifcopi PalFavienfis, Bernardi Epilcopi Seccovienfis, &Con- radi Chiemenfis : Sereniffimorum Alberti Ducis Saxonise, Al¬ berti & Hartmanni de Habfpurg & Khinburg no-ftrorum filio- rufflj tum Comitis HeiFo de Paaden Marchionis, ac Nobilium G a 2 Joan- 4 i88 !j| t Joannis de Hannovia, Erhardi deKarzenellenbogen, Guntheri de Sehvvarzluirg, Alberti de Hardeck, & Mangoldi de Nel- l. nburg, Coniitiim, Bernardi de Sonnenberg, Leutoldi & Hen- rici fratrum de Chunring, Gttcnis de Hafelau, Stephani de Meilfa Mare&balli Auftrise, Ottonis de Lichtenftein, Ottonis de Bercholdftorf, Hermanni de Wolfflehenftorf, Conradi de Billichftorff, Rem p rediti de Eberftorf, Friderici Truchfeflu de Legenbach, Udalrici de Ca pel la, Conradi de Sommerovia, Ulrici de Viechhofcn, Magiftri Conradi Caneellarii Auftrise, & aliornm multonum n o liro rum infervientium. Datum per manus Magiftri Godefridi Prspofiti Ecclefise PalFavienlis, Aul« noftrte Protouotarii 12. Kal. Junii , iudid. 9. amio Chrifti 1281. regni coftri amio g,. tlrftmb bet* (Stabt 2aa wn 1281, mit bet fteb bie S3ur$er aftDa kerfe^veibeu bero ^atfer, uub redjrett r feinent ©oljne, Dem aufcjeftellfen 3vel$čbertt>efer uber £>ejletreid) unb ©teper, bet; OTcrhtfl aIIer t&rer ©jren, ©uiet’/ Dvec&te unb grepljeifen getreu unb gef;oc- fant ju fepn. Hergott. Monum. Tom. L p. 215. os judex, jurati & univerfi cives in La, recognofcimus tenore prsefentium literarum, & publice profitemur: nos Sereniflimo Domino noftro Rudolfo Somanorujn Regi femper Augufto, ac illuftri Domino Domini noltri primogeniro, quem ipfe Domina^ nofter terris Auftrite & Styrise prefecit Vicarium generalem ad perfede. devocionis & fidei debitum obligari; firmiter promittentes: quod nos dido Domino noftro, ac pre- CL fato Ho£ S 189 fato filio Cuo, noftro Vicario & Rečtori iidelitatis hujufinodi debitum , ad quod nos nune de novo, fidei dači one, & Sacra- mento predi to corporali fervandum eifdeni aftrinximus, ftabili devocione fervabimus illibatmn, nec ab eo ullo uncpiam tem¬ pere recedemus; II vero nos, feit amen. SUbrecfu »on ©ofreb ©naben @raf »on .^a&efpuccjj, unb »on Sbuburcfr, ganrgvaf »on Slfajje- ge* a a 3 »alrigec IQO malfiger un& gemainer Q3ermefer uber Deflerretdj, unb irber ©repr, alien Me Diefen Q5rief anfef>ent unfern ©ruj) emigletdjen- $Banb unfer £erre, unD unfer OSarer Dec $of)e unb Dec ^IBarbe Sioemtfcber €buntc& žKuDolf pon ©orreg ©naben Dec 5 ? alien Beiten etn SDicrec ifl beg Duc^e^, tmg liber £>efferretd ), unD liber ©repe oollen ©emalr, unb alien fetn felbeg ©emalr 3 ege* beti !>af. Q3nD (>af ung in benfelben 8 anr gefajr je einem ge= matnen OSermefer, unD je eitren gemalftgen ^)f!eger , unb f>at bag geran por etilen ben 8 anf()erren , por ben §)urgern , por ben ©fefen , por arnten unb por rfc^en nad) fr ailec < 2 Bilfen> unb nad} ir 5 -\ef. ^Bnb beftaref ung alien fetnen ©emalr tm ber porgetianfen p,Beg mir fetnen bjanrfeften bfe mir oud) bo liber f>aben. SDarnad), Do unfer bberre unb unfer 03 afer pon ung gefuec, Do fajje OBir mit unfern 3uU ben 2anrf)erreti, Die unfern 3£af gefc&roorn babenr por unfern £)ercen Dem cSmifc&en ©mnig, unb ftnb oud? Dag bi mir f>ie nennem OBevn^arf pon ©djomenberd}, ©caf ’j>erčd)fc(f Pon BjatDeffe, 0 fr pon foto Der £anfrid)fer je Oefterreid), £5ff Pon $)ertd)foIftorff Der šEbamerec, ©fepljan pon ŠSftepfibm Der Sftarfc&alict) f Ceufolr pon (Ebuntring Der ©cfjenbp , unb .£)emrtc{> fein SSruber, ©r- cbenger Sanbefere, ^riberi^ ber S>ru 4 feb trna Bengebad), £f>um raf pon 3)tIltd)Dorf, OSfrid) pon €^>appeHe ber Eanbridjfer ob ber ©ng, €I)tmraf pon ©umerorn, epabmar pon ©umberg , €f)unraf pon ^Jofenbocf, Sletnpredjf unb €f)affjod) bte Gruber pon ©berfforf. OSnD murbeu beg mif tn enem, mte mir afieš Banf fajfen tn gureti OBribe, unb tn gur ©emonbeif, ben Bant unb Ceuten gut mere. OBnb murben enein umb etn ntberlege, Dag Den je OBtenen tn Deg 3lid>eg Bjauprffat in Defierrtd) ipurbe. SDo befant OBtr Der ©far 3Saf Pon OBienne , Dag bte ©ajjen jn benfelben Čanfberren , bte unfer 3 laf ftnb ttt Defferrtdj / unb mir ben enem murben um biefelben ntberlege, tpte beu murbe nacf) @of, unD nad) beg SanDeg $rum- bemetfi $ 'Vj# 1'91 &ei»ciii im >5 Det Eftaf Der ©tat je fJBiennen , Dag fte a k d)anffeffe patent gebabf t>on Cbeifecn unD »on Den $urjlen je £>eftecridj, bte itt unfer djerre unD unfec mecDen Q3afer 0)unid) fKuDoIf eniemet, trni) beftatef bat mir feinen 4banDfefien. 5ln Denfefben >£)anDfe#en Do fiunt an unDec anDecn ©a§eu , uiiD unDec anDern žtetitdn, Daj meifen cin niDecfeg Da je SSBtemien ijt getuefen, Deu alfo gemadjef mag , nnD gefe^rtobon »on ‘SBocf je < 2Boit. (£0 enfdjof Dbeinen menfeben ur(out'Iid> fcin »on ©ma* Deu, nocb o ou Dvegenfpurdj , nodj »on $ajjorc, n o d) »on an# Deni Banteu je »aren mit feinen 0)ouffd)a($ t)tnij Ungecn, fte fi)ufu mit d e n Sf)oyffd)a£j »aren Die reebren Bamftcajje gan Ninine, uuD fdntfen Do ir 0)ouffd)a,b aflein ntDeelegen. ©t»ec Do eutgegen Ut, Dec fc&ol Der ©tat je < 2Sienne je bttj geben iiinu; n funt ©olDeg, (fg fdjof aueb Debatni oremDer €f;oufniau jeJSBieu iengec beiibeu mit feinen ®>ouffdja§ Denne jmen mama, iiuD fcfjol feinen €f)ouffd>a(j nteman »erd>oufen Denne einem »ttrgec je fJBiennen, alfo ob Der purger mit im jeitficb eboufett i»eHe. (St e n feb o !š oucb nid)t djoufen ©oft, n o a) ©ifber, bat er ©oft oDer ©liber, Daj fdjoi er »crdHmfen je un|er Sbamer. SBanD ung unD unfern , Dett »org e na n ten £Kat Die Banfbecrcn je £>eftercidj, unD unfern Svat ouj Den purgern je SBiennen Dec »oegenant ©a| unD Der Efrtiref Den (Eboujfeuten geften je fdjmec Deuebt, iru bab mir in Den »ohienamen v at Die niDecfeg je nen alfo gefeit unD gejajf, Dag Die »oegenanfen Cbouffcut, Die in Daj Bant je £>eftetridj arbeitent mit ir <£bouffd;ab Die gemei« nen flcajje ouf fSBajjec unD ouf Banfe fur fid) gen < 3Bienno febufen »aren, unD fdyafn ir €f)ouf|'d)ab Do niDerlegen, unD min* Der anergiua, ft»cc Det maec Der fiir fuer gan Ungern oDer anDerg roa mit feinem €bouffcbatj fuer Daj ec in Banf cbumf, allej Daj, Daj fuecet, Dag febof man jiefjen in Deg Banfbercen @et»a(f auf ©naDe. fSBefcb €()Oufman finen 0)ouffd)aft niDecleif Da je fJBie* nen, Dec fcf;o! baben Die ©naDe, nacb unfecem nad) Dec Ban« beccen, r 9 2 S fcerren, unb nacfj ber je OSienen oringet, je c&oufen geben an mig, unb an (roge lifte allen Seuren, purgern, unb ©eften fi fein inner Santo ober aujjer Satiro gefejjerr pon 93ngevn, ober pon ®roane fi fein, unb nem aud) roir biefeloen €()oujteut, bi (>er je ‘SBienen djomenf, unb bo niberfegcntr m unferO #errcn unb unferO f&arerO ©ljunig StnboifeO ©djernf, in unfern ©dfjerm unb in ber purger ©cfrcrm pon *2Btene. Q3nb (oben in baj mir fant ben ?ant> i)kren, unb mir ben purgern, baj b(>cin niroe moutfe, nodj bbein nerocr 3of, nocf> bf)ein neroer auffafj ouf feu r nodj ouf ir 0>ouf* fd)a£, einner fdjol gefajf roerben. ©cljroer and) ber ift, ber bie uiberleg je SlBienen roill uber roerben, ber d; o m mir feinen ©fjouf* fcfjafj in baj Banf je 0fčerrid> nidjf, ber par bit ref) anber Banf, froa er roill mit unfern guren rotfleri. QBir tun oudj aUen drmf, bie Piefen SBrief anfeljenf. SDaj roie bife ‘2Banbfun , ge birre niber* (eg, bifen @ai$, unb bife ©nabe, bie roir getan baben an birre niberfeg entburen unferem dberren, unb unferem fSater ben ronrU fdjen €()unig Stubolfen. fDem gePiei birre Sluffafj an allen (a» d)en fJBoi, a(0 er djunf ret mit feinen $5rief, a(fo ob mtnner Gruber, unb prebiger geijuflen an biefen @afj mit ben Bander* ren, unb mir ben purgern. 10o befant fiBir prebiger unb mintier Gruber, bie OBetfeflen, unb bie betfen pon ben jroapn -poufen je OBienncn r ben geuiel btrre ouffa& unb gefjullen fein mit unO, mit ben Banfljerren, unb mit ben purgern* ©6 fjabent o n d) bie Bantferren mit famt uno gelobf, ©roeiidj 0joufman mit fitien €&ouffdjal$ Dieredjfen ftrajje gan SŽBienne meif, unb roi( anberO* roo ouj bem Sonbe Paren mir finem Sfjouffdjaj;, baj fi ben fd;u!n oufbaben mit Bcib, unb mit ©ut, unb fd)ufn unč inanrrourren. ©aj auer birre ouffaij irnmer unperroanbeft, unb ftaet beiibe, a!» er ()ie an bifen SSrief Pon < 2Borr je ©3 »rt gefJjrtben ijl, fo eroig OBir in, unb beflaeften in mit unferm infigel, mit unferO States, fRateči bet gatidjevren, t>ec beften oon Djlerticb/ unD Dec @fat inftgl oon ^Btentie je etnem UrcfjunDe,. unb je etner emtgen QJe* ftunge. ©icre Q3ctef Dec ifl geben, unD Dte facbe ifl gefcbel>en je < 2Bienne, Do oon <£f>cifhte ©ebucDe ifl geroefen ‘žoufenD j a c, jroap ffunPerl jar, aineč unD o$jtg jar. 2ln eite Decfelben gefdjebene OJerteiijungen, fon>ol)l fmte OJecgatigene/ ate furč ^unfftge frafrted unD nicfcig ec- Flacef rcocDen finD. Mart ene Thef. Mnecd. Tom. J. p.\\ 6g. N os Rudolphus Det gratia Romanorum Rex, Temper Au- guftus, tenpre prsefentium profitemur, & puhlice prote- ftamur, quod nobis pro tribunali fedentibus in folenni Curia noftra apud Nurenberg , fententiarum extitlt coram nobis, omnium Principum, Nobilium, ac aliorum fidelium noftroruro, qui fuere praefentes, applaudente confenfu, quod omnia do- nara, confirmata Teu fačla quocunque alio nodo de rebus, vel bonis Imperii per quondam Richardum Regem illuftrem, aut Prsedeceffores fuos in Romano Imperio a tempore, quo iata fuerat in olim Fridericum Imperatorem II. depofitionis fenten- tia, nullius habere debeant roboris Srmitatem, nifi confenfu majoris partis Principum in elečlione Romani Regis vocem habentium fuerint approbata. In cujus rei teftimonium prae- fens fcriptum confcribi facimus, & Majeftatis noftrse figillo & b juffi- 194 juflimus comtmmiri. Datum in Nurenberg V. Idus Augufti, Indičtione IX. anno Domini MCCLXXXI. Rtgni vero noftri anno VIII. CIV. jlnrfurfte mb fton <5ad)feft, ©nmtEigun^brief, t>afj Dev itaifer fetneu ©o^nen, žllht redjf unb 0 ^u&ofpf>e», Defterreid), @feper, .^drnrtjen unD bte^inbifdje €D^arf mlečen fonne, bon 1280. Dn Mont Corps dipl P- 1 . p. 247. A lbertus Dei Gratia Saxon. Angar. Weftpal. Dux , omni¬ bus prsefens feriptum vifuris falutem. In Virginis filio benedičto, ad cognitionem & notieiam ram prsefentium quam futurorum volumus pervenire, quod ob dilečtionem & peti- tionem fereniffimi Domini noftri Rudolphi Romanorum Regis, voluntatem noltram adhibemus plenariam & confetifum, quod inclitus Dominus nofter Rudolphus Romanorum Rex jam pr£- diftus filiis fuis Alberto, & Rudolpho terras , videlicet Au- ftriam, Styriam, Karinthiam, Carniolam, & Marchiain Sla¬ vicam libere poffidendas jufto titulo conferat feudali, ut autem procedente tempore fuper liujufmodi faftis, de noftra volun- tate, confenfu, & affenfu nulli dubium oriatur, & ut prcefens feriptum robur obtineat firmitatis, figilli noftri munimine du- ‘ ximus roborandum. Datum XI. Kaleud. Septembris, anno Do¬ mini, Millefimo ducentefimo očtogefimo apud Aken, C V. 195 C V. Sti<Hgč, f fafjgMfeii^ am 3if)cin trnb %en fonnen, pon 1282 . V>ovU\uftge 23e nen/ Sflbrec&t unt> 0tut>olpf>eu ^ jOeftcmid), ®tet)er, $tatn unb bie ^inbifdje 9 ftarf tufc ali ben £Red)t«en unb gugebSruti« Qm , »te e$ roepf. bie perjoge Seopolb unb ftrtebricb befefjen ba* beri , aucb afleč, road ^onig OffoUat jn btefen Sanbern rnic tecfcfmajjigen ^tfel an ftcb gebrac&t bafte, ju Sc^en uedieljen bat, pon 1282- iSeantrvcct, fcer tuvbapv* %nfpvud)t N. 52. R udolphus Dei Gratia Romanorum Rex femper Augufius, univerfis facri Romani Imperii fidelibus prefentes literas infpečltiris in perpetuum. Romani moderator Imperii ab ob> fervantia legis folutus, legum eivilium nexibus , quia legum conditor non conftringitur & tamen legis nature dominium, quod ubique & in omnibus principatur, necefiario profitetur, hujus enim legis imperiofa poteftas fic regnat potenter, fic in dominii fui potentia exuberat affluenter, fic cunftos arcet & ftringit, fic omnes dominii fui jugo laqueat & involvit, ut omnis caro & lingua ftatutis ipfius pareant, & mandatis obe- diant, profiteantur dominium , & Imperium recognofcant. Ideoque & nos, licet in excellenti fpecula regie dignitatis, & fuper leges & jura fimus pofiti, legis tamen nature pre- ceptis & itnperio caput noftrum fincere fubmittimus, & eidem fidelitatis debitum exfolvere eupientes, notutn fieri, volumus tam prelentis temporis, quam futurae pofteritatis Imperii Ro- mani fidelibus, quod inter multa liberalitatis immenfie bene- ficia, quibus a fublimationis nollre primordio plerofque fideles Imperii prevenimus ad inftinčhmi, imo potius Imperium, & preceptum ejufdera legis natur« circa magnificentiam ftatus prolis \,J^ m 197 proiis noftrs & fublimationem ipfius ftudia noftra convertimus, a c de iibero & expre(To confenfu Imperii Princi pum jus im eledlione Regis Romani ex longa confuetudine tenemium, Principatus, five Ducatus AuRrise, Styri£, Carniola:, & Mar- chise emu univerfis fuis honoribus, juribus, Iibertatibus, & pertinentiis, ficut eos clarse memorise Leopoldus, & Frideri« cus Duces Auflriai & Styrix tenuerunt, ac pollederuut, & aliis, qu:e in terris eifdem quondam Octocarus Rex Boheraise quo« cun q u e legi tirno titulo conquifierat, illuftribus Alberto & Ru- dolpho filiis noflris chariflimis apud Auguftam fqjpuaiter cum vexillis & folemnitate debita dedimus in feudum, ac Princi pum Imperii numero, confortio , & collegio aggregautes eofdetn, & ipfis jus Principum concedentes ab eis pro principatibus me« moratis fidelitatis & homagii recepimus juramentum ; Nulli ergo omnino hominum liceat liane uoftrse conceflionis gratiam infringere, vel eidem in aliquo aufu temerario contraire, quod qui facere prsfumferit gravem noftra: Majeftatis offenfara fe noverit incurriffe. In cujus rei teftimonium, & perpetui roboris firmitatem prsefentes literas inde confcribi, & Bulla aurea typario Regia; Majeftatis impreffo juffimus communiri. Tefles funt hi: Venerabiles Conradus Argentinenf. Hartman« nus Auguft. Henricus Ratisbonenf. & Bernhardus Seccovienf. Epifcopi. Illuftres , Ludovicus Comes Palatinus Rheni, Dux Bavarise, Principes noftri, Conradus Dux deTekk, Herman- nus Marehio de Baden, Henricus Marchio de Burgaw, & Hen¬ ricus Marchio deHochperg, & Ipedlabiles viri, Albertus & Burkhardus fratres de Hochenberg, Henricus, Fridericus, & Egeno de Furftenberg, Eberhardus de Habfpurg, Ludovicus de Oettingen de Ulugelovv, Meinhardus Tyrolenlis, & Gun- therus de Schwarzenburg, Comites. Item nobilis vir, Fride¬ ricus Burggravius deNurnberga, Wernhardus de Schonenberg, Ludolplius de Ckunring, Fridericus Dapifer de Lengebach, b t> 3 Ulricus 198 Ulricus de Capella, Erchencherus de Zandefer, Hartnidus & Liutholdus fratres deStadekk, & quam plures alii. Signum Domini Rudolphi Regis Romanorum invidtiflimi. Datum in Augufta, per manum Magiftri Gotfridi Pnepofui Patavienf. noftri Prothonotarii fexto Calendas Januarii. Indi&ione nu¬ dečima, anno Domini Millefimo ducentefimo očtuagefimo fe- cundo, Regni vero noftri anno decimo. c v n. $atfer SiiMpfjč 95efe(jl$&rfef an bte 6tanbe fcon £)eftemtc() unt> ©te^er, t>a§ fte fcmen ©of)neu, SUbvccbt un& Stabolphen, al^ i&ren renten $emn tmt> #erjogcn, gefreit «n£> geroardp fepn follen, unse^tn&erc Dev tf>m unt> Deiii fKeicb gefcfjroornen Q>|lic(jfen, Deveti er fie anmtf enflaffe, and) unese- t)tnDert nller if;nen tugegen ert^etlfen ^riviiegten unb Srepljciren, bon 1282. Herrgott. Monum■ Tom. I. Aufi. dipl. p. 216. R udolphus Dei Gratia Romanorum Rex femper Auguftus; univerfis Comitibus, Nobilibus, Minifterialibus, Militi- bus, Clientibus, & Vafallis Auftrias, fidelibus fuis dilečds gra- tiam fuam Sc omne bonum. Cum nos accedente confenfu li- bero Pnneipum, Venerabilium, & Ilhiftrium, in elečtione Romanorum Regum & Imperatorum voees habentium, vacantes .nobis, & Imperio terras, feu Ducatus Auftriie, & Styrise, cum fuis dominiis, honoribus, juribus, & univerfis utilitatibus, quondam iugenuis Leupoldo & Friderico Ducibus ipforum Principatuum debids & confuetis, illuftribus Alberto & Ru- dolfo filiis noftris Kariffimis, & liseredibus eorundem contule- rimus, a nobis, & faero Romano Imperio perpetuo poffiden- das, 199 das, & eos inveftiverimus fceptro re^io de eifdem, ut decla- rant plenius privilegia fuper ipfam collationem tradita & con* fečta, univerfitatis veftrse fidelitari committhnus firmiter, & mandainus, quatenus eifdein Alberto & Rudolfo filiis & Prin- cipibus noflris, veris vedriš Dominis & Ducibus plena fide, nec non ftibječtionis oraiiimode debito, & reverenti® intenda- tis, non obftantibus quibufcunque juraraentis nobis & Imperio facro per vos prseftitis, qus praefentibus relaxamns, & literis hinc inde datis, & privilegiis omnibus conceffarum vobis per nos quanunlibet libertatuin. Datum Auguftse IIII. Kalend. Febr. Indici, decima anno Domini MCCLXXXII. Regni vero noftri anno decimo. CVIII. $aifer fHufcolpfjč Ortnumg pnfdjett fcinett @o^nert, J£)er£ 0 af? 2Ub* renten unt> feitien nmnnltd>en (frben Dte ^>errfd&aff, 3 iectierunij unb 9 ht|en bon Den gefammfen Sdnbern alletn gebufjren ; 9 iuboI= p[)en aber cin j 4 bdt$cf> 2 lb|rnl)ungžquanmm beflimnier merilen follc/ eč mdre Daun, Dag er inner bier Saljren mit einemilo* nicjretdj, oi)er atifefinlicfien §urflentf)um ber* feljen murSie, bon 1283« Beantrubrt. ber ?uvbayv* &ed)temtfpi.\/>.243. "jDudolphus Dei Gratia Romanorum Rex femper Auguftus, JiA. omnibus in perpetuum. In conceffione terrarum Au- ftrie, S ty rie , Carniole, & Marehie de confenfu Prilicipum .Imperii, per nos illuftribus Alberto & Rudolfo filiis noftris fačla foienniter apud Auguftam, de dičlis terris ordinandi & difponendi inter eofdem, prout videretur, ipfis in hoc exprede confen- 200 S confentientibus nobis refervavimiis plenariam poteftatetn. Et quia poftmodutn Nobiles, mediocres, & minores, ac commu- nitas ipfarum terrarum, inftancius, & devocius, per folennes nuncios noftre Celfitudini fupplicaront, ut devocionis & fidei puntate, qua femper in noftris obfequiis clarnerunt, prše ocu- lis collocata, eos & terras prehabitas, quibus pericnlofum effet, & grave duplicis dominii jugo colla fubmittere. juxta tefti- monium veritatis, nemo poteft doniinis digne fervire duobus, benigni favoris munere rePpicere & taliter ordinate & facere dignaremur, quod eedem terre eum fuis juribus, honoribus & pertinenciis in folidum Pepe diftum Albertmn rePpiciant, & eidem Poli, tanquam vero Domino fuo, obedianr, & intendant. Nos, conliderantes , prediftarum terrarum, nobilium & inco- larum fincerani fidem & puram devocionem , quibus a fel-icis adventus noftri in terras predičtas, principio, nos femper fer- vide coluerunt. Attendenres quoque commune terrarum ipfa¬ rum votum, & concors in hac parte defiderium, & ob hoc noti magis dičlorum filiorutn noilrorum commoditati, quam ea- rundem terrarum quieti, confulere cupientes, fupplicationem premitTam, clementer admifimus, & de ipfis terris maturo no- fire deliberationis confilio, ad tollendam cujuslibet furbacionis f.jrure materiam, & ut eciam didbi fratres, ex paterna folli- citudine, relegatis, que eorundem cordium poflTent ab in vi¬ cem fequeftrare ligamina, in fraterni amoris amenitate convi« vant, ex potellate parna, & aučVorirate nobis in conceffione diftanim terrarum, retenta, taliter ftatuimus, difponimus, or- diuamus, & volumus, quod predičtus Albertus, & ems hie- redes mafculi, fepedidbarum terrarum Principatus, & dominia cura omnibus fuis juribus, honoribus & pertinenciis iiniverfis, prout predičtas terras, eifdem, Alberto, & Rudolfo, pro in- divifo prius contulinms, foli perpetuo habere debeant, & te- nere, Sic tamen quod ii infra quatuor annorum, a nune fefto Pafche 201 S Pafche currere ineipientium, fpaciutn, memorato Rudolfo, de Regno, vel alio Principatu, non providerimus, ex tune fe- pedičlus Albertus, vel fi ipfum eontingat decedere, fui he- redes mafeuli, quos ad hoc eciam teneri volunuis in mimerata pecunia dičlum Rudolfom refpicient, & idem folvent & da- bunt, quantum noftra providencia duxerit moderandum. Ve- rum fi prius, quam difto Rudolfo juxta modum premilfom pro- viderimus , nos , qui folus potens eft auferre fpiritum Princi- pum, ab hac luce vocaverit, extunc erit in taxacione & mo- deramine nobilium virorum, Friderici Burggravii de Nuren- berg, Alberti de Hohenberg, Heinrici de Furftinberg, & Ludowici de Oettingen, Comitum, quantum eidem Rudolfo, in mimerata pecunia daudum fuerit ant folvendum. Et fi pre- dičlorum quatuor, unus, vel duo, aut tres decelTerinc, foper- ftites vel fuperftes, in mortuorum loco, alios vel aliutn, foh juramenti debito & in Me fua, recipient, & eligent, quos inter confanguineos eorundem, magis utiles noverint & com- munes. Si vero omnes predičfos contingat ab hac luce vocari, tune difto Rudolfo, folvetur & dabitur ab ipfo Alberto, vel ejus heredibus mafculis, quantum conimunium amicorum foo- rum quatuor, quos ad hoc communiter elegerint, duxerinf, moderandum. Et predifti temporis fpacio revoluto, Domini ac incole earundem terrarum Auftrie, Styfie, Carniole, & Marehie, predifto Rudolfo in nullo erunt obnoxii vel ligati, fed omnino liberi ab eodem. Provifione quoque de Regno vel alio Principatu, fafta per nos eidem Rudolfo, prout fu- perius eft expreffum , nullum habebit refpeftum prediftus Rudolfus ad ipfum Albertnm vel ejus hsredes mafeulos, de pecunia aliqua fibi folvenda, vel danda pro terris prediftis. Sed ipfe Albertus , & ejus heredes mafeuli, eas libere fine recpiificione, vel folucione alicujus pecunie, vel impeticione C c aliqua, 202 aliqua, perpetuo poffidebunt, nifi Principatns, de quo pro- videremus eidem Rudolfo , foret adeo tenuis , quod in pe- cunia folacium aliquale fibi fieri , nobis conveniens videre- tur. G.uo in cafu predičh:s Albertus , vel ipfius heredes legitimi, noftre obedient fimiliter voluntati. Ad liec in providencie noftre moderamine refidere volumus, infra pre- di 61 i quadrieunii fpacium ordinandi, five taxandi, quantura prefatus Albertus , vel ejus heredes legitimi difto Rudolfo poft lapfum ipfius quadriennii dare & folvere in pecunia te- neantur. Licet enim ante termini prelibati lapfum, modum & quantitatem folvende pecunie moderemur, poft lapfum tamen dičfti temporis , primum, dičlum Albertuin, vel ejus heredes, ad folutionem pecunie volumus obligari, a qua ta* men erunt liberi, fi eidem Rudolfo de honorabili provideri- mus Principatu. Ceterum fi prefatus Albertus vel fui here¬ des, ordinacionem noftram premiffam, non attenderent, nec fervarent , extunc ipfi Rudolfo ex prefend paterna ordina- cione nullum volumus prejudicium generari. Sed jus fibi primo aequificum ex: uoftra Conceffione in terris predičds, falvum fibi volumus per omnia remanere. Et nihiiominus, ft predidhim Albertum , trna cinn fuis heredibus mafculis contingat decedere , volumus & ftatuimus , quod predičli Principatus five Domiuia, cum fuis juribus , honoribus , & pertinenciis univerfis , ad fepedidtum Rudoifum & fuos he¬ redes legitimos libere devolvantur. Nulli ergo omnino ho* minum , liceat hane paginam noftre ordinacionis infringere ant ei in aliquo aufu temerario contraire. Q.uod qui facere prefumpferit, gravem Regie Majeftatis ofFenfam fe noverit incurrilfe. Ordinacione noftra predidda nihiiominus in fuo robore perpetuo permanfura. Teftes liujus rei funt, Veue- rabilis Gotfridus Patavienfis Epifcopus, Princeps nofter. Hono- S 203 Honorabilis Vir, Magifter. Henricus de Clingenberg. Do- člor decretorum, nofter Protlionotarius. Nobiles Viri Fri- dericus Burggravius de Nurenberg. Ulricus de Tubers, Otto de Lichtenftein, Stephanus de Miflowe, Marfcalcus Auftrie, & Ulricus de Capella, diledti noftri fideles, Signam Sere- niffimi Domini Rudolfi Ronianorum Regis invičliflimi. In cujus rei teftimonium prefens fcriptuin Majeftatis noftre ii- gillo juflimus conimuniri. Datum in Rinvelde per manum Magiftri Heinrici Prothonetarii noftri predifti. Gal. Junii. Indičtione XI. Anno Domini, Millefimo, ducentefimo, ečdo* gefimo tercio, Regni vero noftri anno X. Ego Heinricus Protlionotarius prediftus vice Domini imperialis Aule Can- cellarii recognovi, & propria nianu fubfcripfi, CIX. iMolpP ^eftattigung bet* bon kit bort= gen Surflen uub ^)et^ogen bon £)e|let’retcf), ft>ie aucf) bon ben Fanbern felbft bon Seif ju brac^rcn 'iSor* recfften unb §repf)eifen , mit bet’ bepgerucffoii ^errcaljrung, Da§ Sbenn mil @e(egenf>df $bmg Dčfofauč bon ?8Sf)tuen, ober 3\6= nigč Q3e(a bon ^jungarn , bie btefe OanDcr rauOertfc&ec c 2Bctfe innen gefiabf fiaben, ein unt) anberer gcbrocben rcotben ibai’0/ folcM ben neuen ^erjcgen unb il)t’en Oanbern fei* fd)dbltcf) fepn folie, bon 12 . 83 - Ju^cfctro i£i)venfpiCQcl Lil. II. Cap. 4. p . 196. 9vubo!pi) bon [ $ptte$ ©naben ronufdfjei* $6nici, ju aU (en Seiien Sfte&vev Deč Dleic^sS, tf>un fiinbf , ba§ 2Btr e c 2 I>aben 204 baben angefef>en , unb in unfer fontcjf. $Burbigčetf unb laure- tem ©emutf) gunfligltdjen SSetracfjf, mit metu mir mogen im* fer 2Mut I5bltc& erfufjren, un£> fein Ofljr unb S^ed^r ju ftatfen, ba»on mtffen cille £f)riften beg beti. Dtcidjg/ unb unfer getreuen betjber gegenmdrfiger unb funfttger, baf} fttr ung fommen bie dbodEjgebobrnen $urf!en uti fer e Ite&e 0d!}ne Obredji:, unb 9tu* bolf dperjogen ju jDefterreidj unt) ju 0feir ^erren ju 0:ain, * auf Det’ ?3tarf, unt) 3}»rfenau, ©ra»en ju dpabfpurg, unD ^ijd&urg, unt> 8anbgra»en ju (Elfaff, unt) mit iljnen Dte beffetj tf>rer Oanb, Dte erfdjtenen »or unfer foniglidjen dbobbeit alg Steljffafeln if>ren laufern ‘žreuen, unb baten mm bemuficjltcfj, ba {5 mir bejTdften gerubefen, bte žStief, bie ben »orgenannfen 8anben »on alten dbeibntfcben unb £f)rtilen ^etfern unb dtoni* gen »on tljrer grojfen ©uttbaf megen gun|!tgii^en geben ma* ren , unb bag mit’ tf>n aucb bardber gemunnen 33eftdrrigung De.r €f)urfurfl:en> ‘SBann fte nun neu $erren tn benfeiben San* ben mdren, mami btefelben S5rtef ganj unb gut unb utmer* rucft an alien tf>ren ‘JMtncfen unb Slrriculn meren, unfer benen Deu erft geben tft »on metlanb dpetnridjg beg OBterfen feel. ©e* bddjfntli romifc^eti $etfer dbetnrtdjg 0of)n , barintt Defldffet fein jmen ^aibnifd!) ŠBrief, einet’ ber geben tfl »on Suito bern erflen d?eifer, ber anbet ’, ber geben ift »on Nerone ben S)urd)leud>figen d^eifer, unb berfelb d\6mg £dnrtdjg 35rief ge* ben ifl ©rnjten Sftarggrafen ju £>eflerreidj , beg man jaf)lt »on ©otteg ©eburf ^aufenb Sunfjtg unb acljf ju Surnbacb/ ber anber SSuief, ber geben tfl »on feeftger ©e* bdc()fntf 3 grtebric&g beg ©rflen ronitfc&en d?e»ferg, bamif er bag ganb ju Defferreid) ju einen *£)erjogfl)um grmadjl bat , unb ber geben ift bem grofien Surften dpdnricben bem erflen jogen ju Dejterreid) beg / im man jal>lf »on ©otteg ©eburt $aufenb cin fnmbm gunjfjig unb 0e$g Sa&r ju 91«* gen* 205 genfpuvg , Da 1 bdite ?ŠFief geben ijl t>on $einti$«n fed. ®<* Dddjfnijj, »eil. romifcfjen $onig, bet- audj befTart alk ^eepung bež ebgenanbfen Banbtž ju Oefie rreicb , bel’ flcben ijl bem grotnmen Seopolben #erjogen ju Oe|ieweic& unb ju ©teper, bež Saljež / ba man jaljlt bon ©ortež ©eburf taufenb jroap fmnbevt adjt unb j»ainjfg*3to&c ju ©jjlingen, ber biert 83rief, ber geben ijl bon jed. ©ebckbfntf? gdbricljž bež anbecn rbmi* fdjen J$epferž , ju j^erufalem unb ©tcilien $bnigž, bamit et' bejlaffef al!e bie $repung bec ebegenaribfen Oanbe ju Dejlet* reidj unb ju ©tepet/ trni bettfelben £3def tbic gejeugen gefeben, bieroeil tbti’ ©raben gemefen fepn , ber geben ijl nacij Sbcifli ©ebuet taufenb jmap f>un»bet:f funf unb berjig Ju £3ern, bajj Ijaben mir gerf;an tmb ijaben bejldffigt unb bojlen audj alle bie £5nef Srepung unb ©nab , bie in benfeiben šSriefett fepn , mil 983illen unb ©unfl bet Sfouefurflen , bet’ daljine fepnb bie/ < 3Benjlau $onig ju SSoljaim, SSernfjarb ©rjbifdjof ju SDlainj, ©epfdeb ©rjbifcbof ju Solin , «£>einddj ©rjbtidjof ju ^rier , 2llbredjf unb «£)ami§ .£)erjogen ju ©acjjfen, Otto SDlarggegf ju šSranbenburg, Subrotg ^faljgrab an ben Sd&etn, unb iperjog in-Naprti, alfo bajj bie boegenanfen $urften 2((b> recbt unb 9vubolf dperjogen, unfeue liebe ©oljne unb ifjre St’* ben unb Slacljfominen unb bevfdben Sanbetr , alle bie Dledjt gceptmg unb ©nab Ijaben follen , alž ob fie if>n felbjl geben tbeeen, in allen ben ganben , bie fie jefj Ijaben obet binnadj getbtnnenbf; ©ž folle aucf) ben borgenanbten unfern ©Mjnen audj ifjven tHacfjeommen unb ifjren Banben Beinen ©djaben bcingen , ob bec borgenanbt SSrief fainec obec jebec Birtifd befonbedidj bereucft obee jerbrocljen n>ec, bon toegen Dffocauž ^bnigž ju debatni , obet Q3da $onigž ju #ungarn, obet bon jemanbž anbevn, ober nodj jerbrodjen mocbf ibeeben, Jbann fie bie eSjegeuanDten ju Unsecf;f unb in Dvauberž* ^ c 3 »etl so6 & %.j5^ tt>ei(j innen geljabf ^a6cnt >, unD (te foUen eitte unb jegiic^e šHec&r, $repung , unb ©eroobnbett baben in allermaffen a($ Die obgenanbfe Q>rief iaufenb. ©eben ju DSeinfelben t)urc^ bte «£)anb $?eifiei’ #einriclj unferč Dbriften @d)i’eibetš Deč Sftb* naf$ 3unti beč u. $agč nad) 0)rifti ©ebnef 1283 . unfevS šKeidjč in Dem geljenDen ;3af)r. •• # Ti'- ' '' - : * -• ••■ *"* V š -/.;.• *