KRALJEVINA JUGOSLAVIJA

OPRAVA ZA ZAŠTITU

KLASA 72 (8)

PATENTNI SPIS

INDUSTRISKB SVOJINE

IZDAN 1 SEPTEMBRA 1940

BR. 15993

Ing. Foss Wilhelm, Zella - Mehlis, Nemačka.

Puška na vazdušni valjak.

Prijava od 17 juna 1938. Važi od 1 avgusta 1939.

Pronalazak se tiče pušaka na tlačni vaz-
duh te se odnosi na napravu za okidanje i
napravu za kočenje, kao i na tlačni vaz¬
dušni valjak zajedno sa tlačnim kliporn i
njegovom oprugom, dalje na napravu za
višestruko punjenje i napravu za priva-
danje zrna.

Svrha pronalaska je, da se ostvare ose-
bine pušaka za metke sa barutom i da se
upotrebom za vježbe i šport pruža strijelcu
mogučnost, da nauči pojedine rukovate,
koji su potrebni za vatreno orude i da se
vježbanjem spriječe zle navade, koje se
smatraju kao mane kod gadanja.

Načrt prikazuje primjerice pojedine
naprave puške na tlačni vazduh. Fig. 1 pri¬
kazuje vertikalni uzdušni presjek stražnjeg
dijela tlačnog valjka i klipa, kao i napravu
za kočenje u stanju kočenja i položaj oba-
rača na oslonskoj tačci. Fig. 2 je poprečni
presjek na črti a — b iz fig. 1 sa lijeve
strane. Fig. 3 je vertikalni uzdužni presjek
kao fig. 1, gdje se nalazi naprava za koče¬
nje u ne kočenom položaju a obarač u po¬
ložaju okidanja. Fig. 4 je poprečni presjek
na črti c—d iz fig. 3. Fig. 5 je podužni pre¬
sjek stražnje zatvaračke kape vazdušnog
valjka i krilca za kočenje. Fig. 6 je popre¬
čni presjek na črti e-f iz fig 5. Fig. 7 pri¬
kazuje uzdužni presjek obaračkog dijela
puške na tlačni vazduh i vazdušni tlačni
klip u nategnutom stanju. Fig. 8 je presjek
na črti II-II iz fig. 7. Fig. 9 je uzdužni pre¬
sjek kao fig. 7, no drugi primer izvode-
nja naprave za kočenje. Fig. 10 je presjek
na črti IV-IV iz fig. 9. Fig. 11 i 12 prika-
zuju dva prikaza organa za kočenje iz fig.
7 u medusobno za 90° iskrenutim položaji-

ma sa Strane. Fig. 13 i 14 prikazuju član za
kočenje primjera izvodenja iz fig. 9 i to sa
strane u dva, medusobno za 90° iskrenuta
položaja. Fig. 15 je vertikalni uzdužni pre¬
sjek prednjeg dijela vazdušnog tlačnog
valjka. Fig. 16 prikazuje vertikalni uzdužni
presjek klipa za tlačni vazduh i guračke
cijevčice i u povečanom mjerilu. Fig. 17 je
pogled sprijeda na prikaz iz fig. 16-. Fig.
18 je vertikalni uzdužni presjek stražnjeg
dijela puščane cijevi. Fig. 19 je presjek na
črti XIX-XIX iz fig. 18. Fig. 20 je presjek
na črti XX-XX iz fig. 18. Fig. 21 je presjek
na. črti XXI-XXI iz fig. 18 i Fig. 22 je po¬
gled odozgo na prikaz iz fig. 18 bez usada
puške.

Vazdušni valjak 1 zatvoren je na straž-
njem kraju pomoču kape 2. Na svorniku 3,
koji spaja ujedno kapu 2 sa stražnjim di-
jelom vazdušnog valjka, smještena je po-
kretljiva obaračka poluga 4, čiji jedan kraj
stoji pod dejstvom opruge 5. Na obaračkoj
poluzi 4 nalazi se obarački zubac 6, koji le¬
ži na prstenastom oslonu 7 na motri 8 vaz¬
dušnog klipa. Pomoču čepa 9 smješten je
na poluzi 4 obarač 10, koji se u položaju
mira, uslijed pritiska opruge 5, oslanja
svojim nastavkom 11 na vazdušni valjak.

Na gornjo j uskoj strani obarača 10 na-
laze se dvije grbe 12a i 12b. Prigodom po-
vlačenja obarača u natrag nastaje prvo
prevaljivanje preko grbe 12a dok se posti-
gne položaj oslonske tačke, prikazan na
fig. 1, u kojem položaju se oslanja i grba
12b na vazdušni valjak. Kod dalnjeg 'povla-
čenja obarača 10 odigne se grba 12a od
valjka a dalnje prevaljivanje vrši se preko
grbe 12b, dok ispusti obarački zubac 6 pr-

Din 30.—

stenasti oslon 8 klipa 8 (fig. 3). Uslijed raz-
ličitosti otstojanja grba 12a i 12b od čepa
9 biti če i otpor kod obaranja, dok se je
dosegla oslonska tačka, različit, nakon što
se prede preko oslonske tačke tako, da če
se oslonska tačka tačno istaknuti.

U kapi 2 i glavi 15, koja je uložena u
stražnji dio vazdušnog valjka 1, smješteno
je pokretljivo krilce 13 kočnice zajedno sa
svojim vretenom. Dva utora 16 i 16’ u gla¬
vi služe za učvrščivanje obih krajnih polo¬
žaja krilca kočnice time, da zahvača jedna
opruga 17 u po jedan utor. Vreteno 14
krilca kočnice provideno je jednom udubi-
nom 18, u koju zahvača u ne kočenom sta¬
nju nastavak 4’ obaračke poluge 4, dočim
se prislanja nastavak 4’ u zatvorenom (za-
kočenom) stanju krilca kočnice na valjka-
stu površinu motke 14, čime se spriječava
povlačenje obarača 10 u natrag i iskapča-
nje obaračkog zupca 6 iz prstenastog oslo-
na 7.

Kod oblika izvodenja iz fig. 7 i 8 smje-
štena je u vretenu 14 krilca kočnice kvači-
ca 21, pokretljiva oko čepa 22 (fig. 12), ko¬
ja stoji pod dejstvom jedne opruge 23.
Shodilo kvačici 21 predviden je u sigur-
nostnom bloku 15 utor 24, u koji uskoči
kvačica kod nekočenog oružja, t. j. ako se
iskrene krilce 13 kočnice s desna na lije-
vo u otvoren (ne kočen) položaj. Krilce 13
kočnice zatvoreno je time za iskretanje
te se nalazi u iskočenom položaju. Vodi li
se sada motka 8 vazdušnog klipa u natrag,
udariti če svojom stražnjom plohom na ta-
mo istaknuti dio kvačice 21 te če istisnuti
kvačicu suprotno dejstvu opruge 23 iz o-
slona 24 tako, da je krilce kočnice slobod-
no za pokretanje rukom. Nastup tog doga-
daja naznačuje fig. 9.

U primjeru izvodenja iz fig. 9 i 10, 13
i 14, uložen je u krilce kočnice uzdužno
premakljivi pruživi čep 25, koji stoji pod
dejstvom opruge 26. Shodno prednjem di-
jelu svornika 25, predviden je na kapi 2
kružni otvor u koji poskoči svornik u o-
tvorenom položaju organa za kočenje te
koči organ za kočenje. U blok 15 uložen
je uzdužno premakljivi svornik 27, čiji
kraj 28 strši u putanju gibanja motke 8
vazdušnog klipa. Ako se stavi klip u na-
tegnuto stanje (fig. 9), istisnuti če svor¬
nik 27 pruživi svornik 25 iz otvora u kapi
2, uslijed čega če biti krilce 13 kočnice slo-
bodno gibljivo. Na fig. 13 naznačen je onaj
položaj motke 8 vazdušnog klipa, u kojem
začne gurati motka svornik 27 napram
svorniku 25.

Ne može se dakle dešavati, da se za-
tvori obaračka poluga 4, dok se nalazi vaz-
dušni tlačni klip u ne nategnutom stanju.
Fig. 7 i 9 prikazuju obarač 10 i obaračku

polugu 4 u položaju okidanja, u kojem se
oslobada metka 8 vazdušnog klipa.

Način dejstvovanja naprave za okidanje
i naprave za kočenje razumljiv je bez dal-
njeg iz prethodnog opisa.

Tlačni vazdušni valjak 1 pričvrščen je
na kundaku 29 puške. U tlačnom vazduš-
nom valjku 1 giblje se klip 30, koji je na-
vijen na kraj motke 8 klipa i učvrščen pro-
tiv aksialnog iskretanja pomoču klinca 30a.
Naklipu 30 držani su brtviljni koluti 31 i
to pomoču prevučene čaure 32, koja je isto
osigurana protiv aksialnog iskretanja po¬
moču klinca 30a. Na motci 8 klipa nalazi se
opruga 33 klipa, koja je vodena pomoču
motke klipa te se upire jednim krajem na
klip 30.

Preko motke 8 klipa pretaknuta je ko¬
mora 34 (fig. 15), čiji stražnji kraj je za-
tvoren pločom 35. Ploča 35 probušena je
po sredini za prelaz motke 8 klipa. Na plo-
ču 35 upire se potpuno opruga 33 svojim
zadnjim uvojem. Na ploči je smještena ru-
čica 36 komore sa dugmetom 37.

Načrt prikazuje klip 30 u zategnutom
stanju. Prigodom povlačenja obarača po-
juriti če motka 8 zajedno sa klipom 30 i
guračkim cijevčicama 38, uslijed dejstva
opruge 33 klipa, unapred. Klip 30 mogao
bi biti pričvrščen i na kakav drugi način
na motci 8. Na svaki način zajamčen je do-
bar oslon opruge 33 klipa na glavi te nije
moguče, da bi pričvrščenje popustilo. Pri¬
godom iskretanja komore 34 pomoču ruč-
ke 36 oslobada se čaura, a da ne uzima sa
sobom motku 8 klipa niti klip 30.

Taj uredaj zgodan je i za druga oru¬
žja na tlačni vazduh, n. pr. vazdušne pi¬
štole.

Vazduh, koji se tlači u vazdušnom valj¬
ku 1 ispred klipa 30 prigodom skoka klipa
u napred, dospjeti če preko guračke cijev-
čice 38 u puščanu cijev, iz koje če izbaciti
u njoj nalazeče se zrno. Stražnji kraj cijev-
čice, koji je uložen u vazdušni klip, mora
dakle da je otvoren napram unutrašnjem
prostoru vazdušnog valjka. S toga može
biti u tu svrhu providena cijevčica 38 is¬
pred vazdušnog klipa 30 jednim otvorom,
no time se oslabljuje cijevčica te bi se mo¬
gla izvinuti ili slomiti. Da bi se to spriječilo
i dalo cijevčici čvrsto sjedalo, predvideno
je ovo udešenje. D prednjem kraju motke
8 klipa, koji dosiže do prednje pročeljne
plohe klipa 30, nalazi se šupljina 39, u čiji
prednji dio koji je nešta proširen, je čvr¬
sto utaknuta cijevčica 38. Od pročeljne
plohe klipa 30 vodi više kanala, u prikaza¬
nem primjeru izvodenja tri kanala 40, ka
šupljini 39 u vretenu 8 klipa, koji kanali
izlaze iza kraja cijevčice u šupljinu 39.

Prigodom skoka klipa 30 u napred, biti

če potisnut vazduh, koji je stlačen u vaz-
dušnom valjku 1, preko kanala 40 iza gu-
račke cijevčice te če prodirati odavle u pu-
ni unutrašnji poprečni presjek cijevčice,
preko koje dospije u šupljinu puščane ci¬
jevi iza zrna. Na svorn slobodnom dijelu
isprea pročeljne plohe klipa 30 ostati če
guračka cijevčica posvema ne oslabljena
te tlačni vazduh može da odlazi bez dalnje
promjene smjera u pravcu gadanja.

Puška je providena sa napravom za vi-
šestruko punjenje, pomoču koje se može
privadati puščanoj cijevi automatski veliki
broj pojedincatih zrna uzastopce, ako se
nategne opruga klipa nakon svakog opa-
Ijenja.

Puščana cijev 41 (fig. 18 i 22) previdena
je bušenom šupljinom 42. Na stražnji kraj
puščane cijevi 41 priključen je vazdušni va-
1 jak 1, u kojem se nalazi klip 30 zajedno sa
motkom 8 klipa i oprugom 33. Guračka ci¬
jevčica 38, koja je učvrščena na klipu 30,
ima svrhu, da potisne nešta u napred zrno,
koje je došlo u puščanu cijev 42, a zatim,
da vodi prigodom okidanja vazduh iz valj-
ka 1 u puščanu cijev 42. Zrna dolaze auto¬
matski u puščanu cijev 42 iz magazinske
komore, koja se sastoji od jedne užljebine
43. Užljebina 43 ispuštena je u stražnjem
podebljanom dijelu puščane cijevi 41. Ona
je u natrag šuplo svodena, stoji u vezi sa
kanalom 44 koji prelazi u pravom uglu u
puščanu cijev 42 tako, da mogu prelaziti
zrna iz magazina 43 preko kanala 44 u
šupljinu puščane cijevi 42. Užljebina 43
zatvorena je na izvan štitnikom 29a ruke.
Na prednjem kraju podebljanog dijela puš¬
čane cijevi okružuje puščanu cijev iskret-
Ijivi razvodnik 45, a štitnik ruke previden
je na tom rnjestu jednim izrezom tako, da
nastaje jedan otvor, preko kojeg se mogu
usipavati zrna u magazinsku užljebinu 43.

Zrna se giblju iz magazinske užljebine
43 samostojno, uslijed podizanja ustiju
puščane cijevi, preko kanala 44 napram
šupljini puščane cijevi 42, no u cijev može
da ude vazda samo po jedno zrno, koje se
prigodom natezanja puške potisne pomoču
guračke cijevčice 38 prve u napred a za¬
tim ga izbaci uslijed okidanja tlačni vaz¬
duh iz ustiju puščane cijevi. Šuplji svod
magazina, koji se produžuje postepence
napram kanalu 44, zajamčuje besprikorno
uvadanje samo po jednog zrna u kanal a
dalje u šupljinu puščane cijevi. Kruglja 46,
koja je smještena ispod vertikalnog dijela
kanala 44 a koja stoji pod pritiskom o-
pruge 47 te strši nešta u šupljinu puščane
cijevi, no ne može da ude u nju, popusta
prigodom uturivanja zrna iz magazina u
šupljinu puščane cijevi pomoču guračke ci¬
jevčice 38, ali spriječava, da bi se mogla

valjati i dalnja zrna iz magazina u šuplji¬
nu puščane cijevi, prvo nego što se potisne
guračka cijevčica u napred.

Uredaj je sposoban naročite za čvrste
puščane cijevi u opreci sa izvadljivim, a i
za drugo oružje na tlačni vazduh, n. pr.
vazdušne pištolje.

Patentni zahtjevi:

1. Puška na tlačni vazduh, naznačena ti¬
me, da se sastoji od naprave za obaranje
sa oslonskom točkom, kočnice sa krilcem

(13) , vazdušnog tlačnog klipa (30) zajedno
sa oprugom (33) i motkom (8), guračke
cijevčice (38) na vazdušnom klipu (30) i je¬
dne naprave za višestruko punjenje zaje¬
dno sa magazinom (43) za zrna u puščanoj
cijevi, iz kojeg se privadaju zrna automat¬
ski pojedince ka šupljini pušane cijevi (42,
fig, 1, 15, 19 i 22).

2. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
1, naznačena time, da je spojen obarač (10)
sa obaračkom polugom (4) i da je njegova
gornja uska ploha providena dvim grbama
(12a i 12b) koje stupaju u dejstvo uzastop¬
ce kao pokretne ose za obarač (10 fig. 1
i 3).

3. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu 1
i 2, naznačena time, da je providena oba>-
račka poluga (4), koja je uzgiobljena na
obaraču, jednim obaračkim zupcem (6),
koji prihvača neposredno na obarački o-
slon (7) tlačnog vazdušnog klipa (8, fig. 1,
7, 9 i 13).

4. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
1 i 2, naznačena time, da je providena o-
baračka poluga (4) jednim zupcem (4’), ko¬
ji se u osiguranom položaju prislanja na
jedan sigurnostni organ (14) a u ne zasi-
guranom stanju zahvača u jedan izraz (18)
sigurnostnog organa (14, sig. 6, 3, 7 i 9).

5. Puška na tlačni vazduh po zahtjevi-
ma 1 do 3, naznačena time, da je predvi¬
dena ležištna šupljina za vreteno (14) kril¬
ca (13) kočnice u bloku (15), koji zatvara
stražnji kraj tlačnog valjka (1), dvima uz-
dužnim utorima (16 i 16’ fig. 2 i 4), koji
su medusobno prestavljeni za približno iti
za punih 180’ i da je provideno vreteno je¬
dnim shodnim uzdužnim utorom, u kojem
leži opruga (17), koja uskoči prigodom is-
kretanja krilca kočnice (13), u jedan ili
drugi utor ležajne šupljine.

6. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu 5
naznačena time, da je zasigurano vreteno

(14) krilca (13) kočnice protiv aksialnog
premicanja pomoču jedne kape (2), koja
je nataknuta na tlačni vazdušni valjak (1)
i držana pomoču ležajnog čepa (3) obarač-
ke poluge (4), pored čega je prečnik otvo-
ra na pročeljnoj strani kape (2), koji otvor

služi kao ležaj te njim prolazi vreteno (14)
krilca (13) kočnice, manji od prečnika vre¬
tena (14) krilca (13) kočnice, da je vreteno
(14) provideno shodnim prstenastim uto¬
rom (20) a otvor ležaja jednim ekscentrič¬
nim proširenjem (19, f. g. 6), preko kojeg
se uvada vreteno (14) krilca (13) kočnice.

7. Puška na tlačni vazduh po zahtjevi-
ma 1 do 3, naznačena time, da je providen
organ za kočenje (13, 14) jednim zatvarač-
kim članom (21 fig. 11 i 12), ili 25 (fig.
13 i 14) od kojeg se oslobada organ za ko¬
čenje pomoču tlačnog vazdušnog valjka (8)
tek nakon što je dosegao valjak svoj na-
tegnuti položaj i nakon što se je oslonio
zubac (6) obaračke poluge na oslon (7).

8. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu 7,
naznačena time, da je ugradena u vretenu
(14) organa za kočenje (13) jedna zatvara-
čka kvačica (21 fig. 7, 8, 11 i 12) koja za-
hvača u ne kočenom položaju organa za
kočenje i kod ne nategnutog oružja u je¬
dan urez (24), iz kojeg se iskopča pomoču
tlačnog vazdušnog klipa (8), tek nakon
što je klip dosegao svoj nategnuti položaj.

9. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu 7,
naznačena time, da se sastoji zatvarački
član organa (13) za kočenje od jednog pru-
živog čepa (25, 26 fig. 9, 10, 13 i 14), ko,
ji je smješten u organu (13) za kočenje a
u čijem ne kočenom položaju uskoči taj
član u jedan otvor na čvrsto smještenom
dijelu kučišta (2), iz kojeg se istisne pru-
živi čep (15) pomoču čepa (27), ko ji je uz-
dužno premakljiv i smješten u sigurnost-
nom bloku (15) a na koji upliviše motka
(8) tlačnog vazdušnog klipa, kada je do¬
segao tlačni vazdušni klip (8) nategnut po¬
ložaj.

10. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
1, naznačena time, da je smještena opruga

(33, fig. 15) klipa oko motke (8) klipa i da
se oslanja s jedne strane na klip (30), koji
je učvrščen na motci (8) a s druge strane
na dno (35) komore (34), koja je provide-
na jednim centralnim otvorom za prolaz
motke (8) klipa.

11. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
10, naznačena time, da je navijen klip (30,
fig. 16) na motku (8) i osiguran protiv is-
kretanja pomoču poprečnog čepa (30a).

12. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
1, naznačena time, da se nalazi otvor za u-
puštanje vazduha u dugačku cijevčicu (33)
iza pročeljne plohe klipa (30, fig. 16).

13. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
12, naznačena time, da je produžena šuplji-
na (39) za ulaganje guračke cijevčice (38)
na motci (8) u natrag i spojena pomoču
kanala (40) sa prostorom valjka ispred kli¬
pa 30, fig. 16).

14. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
1, naznačena time, da je predvidena na obi-
mu puščane cijevi (41) jedna magazinska
užljebina (43), koja je na izvan zatvorena
te stoji u vezi sa šupljinom puščane cijevi
pomoču kanala (44, fig. 18—22).

15. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
14, naznačena time, da se magazinska u-
žljebina (43) produžuje u šupljem svodu
napram upustnom kanalu (44, fig. 22).

16. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
14, naznačena time, da je zatvorena maga¬
zinska užljebina (43) pomoču štitnika (29a)
za ruku (fig. 18—21).

17. Puška na tlačni vazduh po zahtjevu
14, naznačena time, da je predviden na
spoljašnjem pokrovu magazinske užljebine
(43) jedan zatvorljivi otvor za usipavanje
zrna, koji se može zatvarati n. pr. pomoču
jednog prstenastog razvodnika (45, fig. 18
i 19).

Z8

Z«

13

Ad pat. br. 15993

szsgzzsSžž

V 7 V7777,