Nr. 3486. vin. 1908. Uerordnungs-Klatt für die Lavanler Diözese. Cerkveni zaukaznik za Lavantinsko skotijo. Inhalt. 74. Constitutio Apostolica Pii PP. X. de Romana , Knabenscmiuar Maximiliauum-Viktorinum für das Schuljahr 1908/09. Curia. — 75. Benedictio novae eampanae, quae ad usum ecclesiae 77. Kirchliche Bestimmungen über dic Leichenverbrennung. — 78. Škofijska siv° sacelli inserviat. — 76. Ausschreibung von Stiftsplätzen im F. B. I kronika. - 79. Literatur. — 80. Diözesen-Nachrichten. 74. Sanctissimi Domini nostri Pii divina providentia Papae X. Constitutio Apostolica de Romana Curia. PIUS EPISCOPUS servus servorum Dei ad perpetuam rei memoriam Sapienti consilio sa. me. Pontifex Xystus V., Decessorum vestigiis inhaerens eorumque coepta perficiens, sacros Cardinalium coetus, seu Romanas Congregationes, quarum aliquot iam erant ad certa negotia institutae, augeri numero voluit, ac suis quamque finibus contineri. Quare Apostolieis Litteris, die 22. mensis Ianuarii anno 1587, queis initium, Immensa, eiusmodi Congregationes constituit quindecim, ut, „partita inter eos aliosque ro-manae Curiae magistratus ingenti curarum negociorumquc •noie“, quae solet ad Sanctam Sedem deferri, iam ne-cesse non esset tam multa in Consistorio agi ac deliberai, simulque possent controversiae diligentius expendi, ct celerius faciliusque eorum expediri negotia, qui undi-(iue, sive studio religionis ac pietatis, sive iuris persequendi, sive gratiae impetrandae, aliisve de causis ad Nummum Pontificem confugerent. Quantum vero utilitatis ex sacris his Congregationibus accesserit sive ad ecclesiasticam disciplinam tuendam, sive ad iustitiam administrandam, sive ad ipsos Romanos 1‘ontifices relevandos, crescentibus in dies curis negotiis-que distentos, compertum ex Ecclesiae historia explora-tumque omnibus est. Verum decursu temporis ordinatio Romanae Curiae a Xysto V. potissimum per memoratas Apostolicas Litteras constituta, haud integra perstitit. Nam et Sacrarum Congregationum numerus, pro rerum ac temporum necessitatibus, modo auctus est, modo deminutus ; atque ipsa iuris-dictio unicuique Congregationi primitus attributa, modo novis Romanorum Pontificum praescriptis, modo usu aliquo sensim inducto ratoque habito, mutationibus obnoxia fuit. Quo factum est ut hodie singularum iurisdictio, seu competentia, non omnibus perspicua nec bene divisa eva- serit ; plures ex Sacris Congregationibus eadem de re ius dicere valeant, et nonnullae ad pauca tantum negotia expedienda redactae sint, dum aliae negotiis obruuntur. Quapropter haud pauci Episcopi ac sapientes viri, maxime vero S. R. E. Cardinales, tum scriptis tum voce, et apud Decessorem Nostrum fel. ree. Leonem XIII., et apud Nos ipsos saepe institerunt ut opportuna remedia hisco incommodis afferrentur. Quod Nos quidem pro parte praestare curavimus datis Litteris die 7. mensis Decembris anno 1903, Romanis Pontificibus ; aliisque datis die 28. mensis Ianuarii anno 1904, Quae in Ecclesiae bonum; itemque aliis datis die 26. mensis Maii anno 1906, Sacrae Congregationi super negotiis. Cum vero in praesenti res quoque sit de ecclesiasticis legibus in unum colligendis, maxime opportunum visum est a Romana Curia ducere initium, ut ipsa, modo apto et omnibus perspicuo ordinata, Romano Pontifici Ecclesiacque operam suam praestare facilius valeat et suppetias ferre perfectus. Quamobrem, adhibitis in consilium pluribus 8. R. E. Cardinalibus, statuimus ac decernimus, ut Congregationes, Tribunalia et Officia, quae Romanam Curiam componunt et quibus Ecclesiae universae negotia pertractanda reservantur, post ferias autumnales decurrentis anni, hoc est a die 3. mensis Novembris 1908, non alia sint, praeter consueta sacra Consistoria, quam quae praesenti Constitutione decernuntur, eaque numero, ordine, competentia, divisa et constituta maneant his legibus, quae sequuntur. I. Sacrae Congregationes. 1.® Congregatio Sancti Officii. 1. Haec Sacra Congregatio, cui Summus Pontifex praeest, doctrinam fidei et morum tutatur. 2. Eidem proinde soli manet iudicium de haeresi aliisque criminibus, quae suspicionem haeresis inducunt. 3. Ad ipsam quoque devoluta est universa res de Indulgentiis, sive quae doctrinam spectet, sive quae usum respiciat. 4. Quidquid ad Ecclesiae praecepta refertur, uti abstinentiae, iciunia, festa servanda, id omne, liuic Sacro Consilio sublatum, Congregationi Concilii tribuitur ; quidquid ad Episcoporum electionem spectat, sibi vindicat Congregatio Consistor! alis; relaxationem vero votorum in religione seu in religiosis institutis emissorum, Congregatio negotiis sodalium religiosorum praeposita. 5. Etsi peculiaris Congregatio sit constituta de disciplina Sacramentorum, nihilominus integra manet Sancti Officii facultas ea cognoscendi quae circa privilegium, uti aiunt, Paulinum, et impedimenta disparitatis cultus et mixtae religionis versantur, praeter ea quae attingunt dogmaticam de matrimonio, sicut etiam de aliis Sacramentis, doctrinam. 2." Congregatio Consistorialis. 1. Duas haec Sacra Congregatio, easque distinctas partes complectitur: 2. Ad primam spectat non modo parare agenda in Consistoriis, sed praeterea in locis Congregationi de Propaganda Fide non obnoxiis novas dioeceses et capitula tum cathelralia tum collegiata constituere ; dioeceses i am constitutas dividere ; Episcopos, Administratores apostoli-cos, Adiutores et Auxiliarios Episcoporum eligere ; canonicas inquisitiones seu processus super eligendis indicere actosque diligenter expendere ; ipsorum periclitari doctrinam. At si viri eligendi vel dioeceses constituendae aut dividendae sint extra Italiam, administri Officii a publicis negotiis, vulgo Secretariae Status, ipsi documenta excipient et Positionem conficient, Congregationi Consistoriali subjiciendam. 3. Altera pars ea omnia comprehendit, quae ad singularum dioecesium regimen, modo Congregationi de Propaganda Fide subiectae non sint, universim referuntur, quaeque ad Congregationes Episcoporum et Concilii hactenus pertinebant, et modo Consistoriali tribuuntur. Ad hanc proinde in posterum spectent vigilantia super impletis vel minus obligationibus, quibus Ordinarii tenentur; cognitio eorum quae ab Episcopis scripto relata sint de statu suarum dioecesium ; indictio apostolicarum visitationum, examenque earum quae fuerint absolutae, et, post fidelem rerum expositionem ad Nos delatam singulis vicibus, praescriptio eorum, quae aut necessaria visa fuerint aut opportuna ; denique ea omnia quae ad regimen, disciplinam, temporalem administrationem et studia Seminariorum pertinent. 4. Huius Congregationis erit, in conflictatione iu-rium, dubia solvere circa competentiam Sacrarum Congregationum. 5. Huius Sacri Consilii Summus Pontifex perget esse Praefectus Eique Cardinales a secretis S. Officii et Secretarius Status semper ex officio accensentur, praeter alios, quos Summus Pontifex eidem adseribendos consuerit. 6. A secretis semper esto Cardinalis a Summo Pontifice ad id munus eligendus ; alter ab ipso erit Praelatus, cui Adsessoris nomen, qui idem fungetur munere a secretis Sacri Collegii Patrum Cardinalium, et sub ipso sufficiens administrorum numerus. 7. Consultores huius Congregationis erunt Adsessor Sancti Officii, et a secretis Congregationis pro negotiis ecclesiasticis extraordinariis, durante munere : quibus accedent alii, quos Summus Pontifex elegerit. 3.° Congregatio de d isói p 1 ina Sa er am en torum- 1. Est huic Sacrae Congregationi proposita universa legislatio circa disciplinam septem Sacramentorum, incolumi iure Congregationis Sancti Officii, secundum ea quae superius statuta sunt, et Sacrorum Rituum Congregationis circa caeremonias quae in Sacramentis conficiendis, ministrandis et recipiendis servari debent. 2. Itaque eidem Congregationi tribuuntur ea omnia, quae huc usque ab aliis Congregationibus, Tribunalibus aut Officiis Romanae Curiae decerni concediquc consueverant tum in disciplina matrimonii, uti dispensationes in foro externo tam pauperibus quam divitibus, sanationes in radice, dispensatio super rato, seperatio coniugum, natalium restitutio seu legitimatio prolis ; tum in disciplina aliorum Sacramentorum, uti dispensationes ordinandis concedendae, salvo iure Congregationis negotiis religiosorum sodalium praepositae ad moderandam corum-dem ordinationem ; dispensationes respicientes locum, tempus, conditiones Eucharistiae sumendae, Sacri litandi, adservandi Augustissimi Sacramenti ; aliaque id genus. 3. Quaestiones quoque de validitate matrimonii vel sacrae Ordinationis, aliasquc ad Sacramentorum, disciplinam spectantes, eadem Congregatio dirimit, incolumi iure Sancti Officii. Si tamen eadem Congregatio indicaverit huiusmodi quaestiones iudiciario ordine servato esse tractandas, tunc eas ad Sacrae Romanae Rotae tribunal remittat. 4. Congregationi huic, quemadmodum ceteris omnibus quae sequuntur, erit Cardinalis Praefectus, qui praeerit sacro Ordini, aliquot Patribus Cardinalibus a Pontifice Summo eligendis conflato, cum secretario aliisque necessariis administris et consultoribus. 4.° Congregatio Concilii. 1. Huic Sacrae Congregationi ea pars est negotiorum commissa, quae ad universam disciplinam Cleri saecularis populique christiani refertur. 2. Quamobrcm ipsius est curare ut Ecclesiae praecepta serventur, cuius generis sunt iciunium (excepto eucharistico, quod ad Congregationem de disciplina Sacramentorum pertinet) abstinentia, decimae, observatio dierum festorum, cum facultate opportune relaxandi ab his legibus fideles ; moderari quae Parochos et Canonicos spectant ; item quae pias Sodalitates, pias uniones, pia legata, pia opera, Missarum stipes, beneficia aut officia, bona ecclesiastica, arcas nummarias, tributa dioecesana, uliaque huiusmodi, attingunt. Videt quoque de iis omnibus, quae ad immunitatem ecclesiasticam pertinent. Eidem Congregationi facultas est reservata eximendi a conditionibus requisitis ad assecutionem beneficiorum, quoties ad Ordinarios eorum collatio spectet. 3. Ad eamdem pertinent ea omnia quae ad Conciliorum celebrationem et recognitionem, atque ad Episco-porum coetus seu conferentias referuntur, suppressa Congregatione speciali, quae hactenus fuit, pro Conciliorum revisione. 4. Est autem haec Congregatio tribunal competens seu legitimum in omnibus causis negotia eidem commissa spectantibus, quas ratione disciplinae, seu, ut vulgo dicitor, in linea disciplinari pertractandas indicaverit; cetera ud Sacram Romanam Rotam erunt deferenda. 5. Congregationi Concilii adi ungitur et unitur, qua Congregatio specialis, ca quae Lauretana dicitur. 1,0 Congregatio negotiis religiosorum sodalium praeposita. 1. Haec Sacra Congregatio indicium sibi vindicat *le iis tantum, quae ad Sodales religiosos utriusque sexus tum sol omnibus, tum simplicibus votis adstrictos, et ad c°s qui, quamvis sine votis, in communi tamen vitam ugunt more religiosorum, itemque ad tertios ordines saeculares, in universum pertinent, sive res agatur inter religiosos ipsos, sive habita eorum ratione cum aliis. 2. Quapropter ea omnia sibi moderanda assumit, fiuae sive inter Episcopos et religiosos utriusque sexus sodales intercedunt, sive inter ipsos religiosos. Est autem tiibunal competens in omnibus causis, quae ratione disciplinae, seu, ut dici solet, in linea disciplinari aguntur, religioso sodali sive convento sive actore ; ceterae ad kacram Romanam Rotam erunt deferendae, incolumi sem-Pcr iure Sancti Officii circa causas ad lianc Congrega-1 Ionem spectantes. 3. Huic denique Congregationi reservatur concessio dispensationum a iure communi pro sodalibus religiosis. 3.° Congregatio de Propaganda Eide. 1. .Sacrae huius Congregationis iurisdictio iis est circumscripta regionibus, ubi, sacra hierarchia nondum constituta, status missionis perseverat. Verum, quia regiones nonnullae, etsi hierarchia constituta, adhuc inchoa-tum aliquid praeseferunt, eas Congregationi de Propaganda Eide subtectas esse volumus. 2. Itaque a jurisdictione Congregationis de Propaganda Fide exemptas et ad ius commune deductas decernimus — in Europa — ecclesiasticas provincias Angliae, Scotiae, Hiberniae, et Hollandiae, ac dioecesim Luxem-burgensem ; — in America — provincias ecclesiasticas dominii Canadensis, Terrae Novae et Foederatarum Civitatum, seu Statuum Unitorum. Negotia proinde quae ad haec loca referuntur, tractanda in posterum non erunt penes Congregationem dc Propaganda Eide, sed, pro varia eorumdem natura, penes Congregationes ceteras. 8. Reliquae ecclesiasticae provinciae ac dioeceses, jurisdictioni Congregationis de Propaganda Eide hactenus subiectae, in eius iure ac potestate maneant. Pariter ad eam pertinere decernimus Vicariatus omnes Apostolicos, Praefecturas seu missiones quaslibet, eas quoque quae Congregationi a Negotiis ecclesiasticis extraordinariis modo subsunt. 4. Nihilominus, ut unitati regiminis consulatur, volumus ut Congregatio dc Propaganda Eide ad peculiares alias Congregationes deferat quaecumque aut fidem attingunt, aut matrimonium aut sacrorum rituum disciplinam. 5. Quod vero spectat ad sodales religiosos, eadem Congregatio sibi vindicet quidquid religiosos qua missionari os, sive uti singulos, sive simul sumptos tangit. Quidquid vero religiosos qua tales, sive uti singulos, sive simul sumptos attingit, ad Congregationem Religiosorum negotiis praepositam remittat aut relinquat. (i. Unitam habet Congregationem pro negotiis Ritum Orientalium, cui integra manent quae huc usque servata sunt. 7. Praefectura specialis pro re oeconomica esse desinit ; omnium vero bonorum administratio etiam liereren-dae Camerae Spoliorum, ipsi Congregationi de Propaganda Eide committitur. 8 Cum huc Congregatione coniungitur Coetus pro unione Ecclesiarum dissidentium. 7.° Congregatio Indicis. 1. Huius sacrae Congregationis in posterum erit non solum delatos sibi libros diligenter excutere, cos si oportuerit, prohibere, et exemptiones concedere; sed etiam ex officio inquirere, qua opportuniore licebit via, si quae in vulgus edantur scripta cuiuslibet generis, damnanda; et in memoriam Ordinariorum reducere, quam religiose teneantur in perniciosa scripta animadvertere, eaque Sanctae Sedi denunciare, ad normam Const.. Officiorum, 25. Ia-nuarii 1897. 2. Cum vero librorum prohibitio persaepe propositam habeat catholicae fidei defensionem, qui tinis est etiam Congregationis Sancti Officii, decernimus ut in posterum omnia quae ad librorum prohibitionem pertinent, eaque sola, utriusque Congregationis Patres Cardinales, Consultores, Administri seenni invicem communicare possint, et omnes hac de re eodem secreto adstringantur. 8.° Congregatio Sacrorum Rituum. 1. Haec Sacra Congregatio ius habet videndi et statuendi ea omnia, quae sacros ritus et caeremonias Ecclesiae Latinae proxime spectant non autem quae latius ad sacros ritus referuntur, cuius modi sunt praecedentiae iura, aliaque id genus, de quibus, sive servato iudiciario ordine sive ratione disciplinae, hoc est, uti aiunt, in linea disciplinari disceptetur. 2. Eius proinde est praesertim advigilare ut sacri ritus ac caeremoniae diligenter serventur in Sacro celebrando, in Sacramentis administrandis, in divinis officiis persolvendis, in iis denique omnibus quae Ecclesiae Latinae cultum respiciunt ; dispensationes opportunas concedere ; insignia et honoris privilegia tam personalia et ad tempus, quam localia et perpetua, quae ad sacros ritus vel caeremonias pertineant, elargiri, et cavere ne in haec abusus irrepant. 3. Denique ea omnia exequi debet, quae ad beati-ficationein et canonizationem Sanctorum vel ad Sacras Reliquias quoquo modo referuntur. 4: Huic Congregationi adjunguntur Coetus liturgicus, Coetus historico-liturgicus et Coetus pro Sacro Concentu. 9.° Congregatio Caeremonialis. Haec Sacra Congregatio iura hactenus ipsi tributa integra servat ; ideoque ad eam pertinet moderatio caeremoniarum in Sacello Aulaque Pontificali servandarum, et sacrarum functionum, quas Patres Cardinales extra pontificale sacellum peragunt ; itemque quaestiones cognoscit de praecedentia tum Patrum Cardinalium, tum Legatorum, quos variae nationes ad Sanctam Sedem mittunt. 10.° Congregatio pro negotiis ecclesiasticis extraordinariis. In ea tantum negotia Sacra haec Congregatio incumbit, quae eius examini subjiciuntur a Summo Pontifice per Cardinalem Secretarium Status, praesertim ex illis quae cum legibus civilibus coniunctum aliquid habent et ad pacta conventa cum variis civitatibus referuntur. 11.° Congregatio studiorum. Est huic Sacrae Congregationi commissa moderatio studiorum in quibus versari debeant maiora athenaca, scu quas vocant Universitates, seu Facultates, quae ab Ecclesiae auctoritate dependent, comprehensis iis quae a religiosae alicuius familiae sodalibus administrantur. Novas institutiones perpendit approbatque ; facultatem concedit academicos gradus conferendi, et, ubi agatur de viro singulari doctrina commendato, potest eos ipsa conferre. II. Tribunalia. 1." Sacra Poenitentiaria. Huius sacri indicii seu tribunalis iurisdictio coarc-tatur ad ea dumtaxat quae forum internum, etiam non sacramentale, respiciunt. Itaque, externi fori, dispensationibus circa matrimonium ad Congregationem de disciplina Sacramentorum remissis, hoc tribunal pro foro interno gratias largitur, absolutiones, dispensationes, commutationes, sanationes, condonationes ; excutit praeterea quaestiones conscientiae, easque dirimit. 2.« Sacra Romana Rota. Quum Sacrae Romanae Rotae tribunal, anteactis temporibus omni laude cumulatum, hoc aevo variis de causis iudicarc ferme destiterit, factum est ut Sacrae Congregationes forensibus contentionibus nimium gravarentur. Huic incommodo ut occurratur, iis inhaerentes, quae a Decessoribus Nostris Xysto V., Innoccntio XII. et l'io VI. sancita fuerunt, non solum iubemus „per Sacras Congregationes non amplius recipi nec agnosci causas contentiosas, tam civiles quam criminales, ordinem judiciarium cum processu et probationibus requirentes“ (Litt. Secretarne Status, 17. Aprilis 1728) ; sed praeterea decernimus ut causae omnes contentiosae non maiores, quae in Romana Curia aguntur, in posterum devolvantur ad Sacrae Romanae Rotae tribunal, quod hisce litteris rursus in exercitium revocamus iuxta Legem propriam, quam in appendice praesentis Constitutionis ponimus, salvo tamen iure Sacrarum Congregationum, prout superius praescriptum est. 3.® Signatura Apostolica. Item supremum Signaturae Apostolicae tribunal restituendum censemus, et praesentibus litteris restituimus, seu melius instituimus, iuxta modum qui in memorata Lege determinatur, antiqua ordinatione tribunalium Signaturae papalis gratiae et iustitiae suppressa. III. Officia. 1.® Cancellarla Apostolica. 1. Huic officio praesidet unus ex S. R. E. Cardinalibus, qui posthac Cancellarii, non autem Vice-Cancellarii nomen assumet. Ipse iuxta pervetustam consuetudinem in sacris Consistoriis, ex officio, notarii munere fungitur. 2. Ad Cancellariae officium in posterum hoc unum tamquam proprium reservatur munus, Apostolicas expedire litteras sub plumbo circa beneficiorum consistorialium provisionem, circa novarum dioecesium et capitulorum institutionem, et pro aliis maioribus Ecclesiae negotiis conficiendis. 3. Unus erit earum expediendarum modus, hoc est per viam Cancellariae, iuxta normam seorsim dandam, sublatis iis modis qui dicuntur per viam secretam, de Camera et de Curia. 4. Expedientur memoratae litterae seu bullae de mandato Congregationis Consistorialis circa negotia ad cius jurisdictionem spectantia, aut de mandato Summi Pontificis circa alia negotia, servatis ad unguem in singulis casibus ipsius mandati terminis. 5. Suppresso collegio Praelatorum, qui dicuntur Abbreviatores maioris vel minoris residendae, seu de parco Maiori vel minori; quae ipsius erant munia in subscribendis apostol icis bullis transferuntur ad collegium Vrotonotariorum Apostolicorum, qui vocantur participantes de numero. 2.° Dataria Apostolica. 1. Huic officio praeest unus ex S. R.E.Cardinalibus, qui ln posterum Datarii, non vero Pro-Datarii nomen obtinebit. 2. Ad Datariam in postemi» hoc unum tamquam pro-pnum ministerium tribuitur, cognoscere de idoneitate eorum (lui optant ad beneficia non consistorialia Apostolicae Sedi reservata ; conficere et expedire Apostolicas litteras pro eorum collatione ; eximere in conferendo beneficio a conditionibus requisitis ; curare pensiones et onera quae Sum-mus Pontifex in memoratis conferendis beneficiis imposuerit. 3. In his omnibus agendis normas peculiares sibi proprias, aliasque seorsim dandas servabit. 3.° Camera Apostolica. Huic Officio cura est atque administratio bonorum ac iurinm temporalium Sanctae Sedis, quo tempore prae-Sertim haec vacua habeatur. Ei officio praeest 8. R. E. Cardinalis Camerarius, qui in suo munere, Sede ipsa va-CUa, exercendo se geret ad normas exhibitas a Const. bacante Sede Apostolica, 25. Decembris 1904. 4.° Secretaria Status. Officium hoc, cuius est supremus moderator Cardi-nalis a Secretis Status, hoc est a publicis negotiis, triplici Parte constabit. Prima pars in negotiis extraordinariis versabitur, quae Congregationi iisdem praepositae examinanda subiici debent, ceteris, pro diversa eorum natura, ad peculiares Congregationes remissis ; altera in ordinaria negotia incumbet, ad eamque, inter cetera, pertinebit ho-n°ris insignia quaeque concedere tum ecclesiastica tum C1vilia, iis demptis quae Antistiti pontificali domui Praeposito sunt reservata ; tertia expeditioni Aposlolicorum devium, quae a variis Congregationibus ei committuntur, Vacabit. — Primae praeerit Secretarius Congregationis pro negotiis extraordinariis ; alteri Substitutus pro negotiis ordinariis; tertiae Cancellarius Brevium Aposlolicorum. Inter harum partium praesides primus est Secretarius Macrae Congregationis negotiis extraordinariis praepositae, alter Substitutus pro ordinariis negotiis. Secretar! ac Brevium ad Principes ct Epistolarum Latinarum. Duplex hoc officium sua munia, ut antea, servabit, latine scribendi acta Summi Pontificis. ln posterum vero in omnibus Apostolicis Litteris, Slve a Cancellarla sive a Dataria expediendis, initium anni ducetur, non a die Incarnationis Dominicae, hoc est a die 25. mensis Martii, sed a Kalendis Ianuariis. — Itaque Congregationes, Tribunalia, Officia, quae di-ximus, posthac Romanam Curiam constituent, servata eo-ru|n quae ante Nostras has litteras exstabant, propria constitutione, nisi immutata fuerit secundum superius praescripta aut secundum legem ac normas sive generales sive speciales quae Constitutioni huic adiiciuntur. Congregatio quae dicitur Reverendae fabricae S. Petri, in posterum unam sibi curandam habebit rem familiarem Basilicae Principis Apostolorum, servatis ad unguem in hac parte normis a Benedicto XIV. statutis Const. Quanta curarum die 15. mensis Novembris 1751 data. Coetus studiis provehendis sive Sacrae Scripturae, sive historiae ; Obulo S. Petri administrando ; Fidei in Urbe praeservandae, permanent iu statu quo ante. Sublata Congregatione Visitationis Apostolicae Urbis, quae ipsius erant inra et munia, ad peculiarem Patrum Cardinalium coetum, penes urbis Vicariatum constituendum, deferimus. In omnibus autem et singulis superius recensitis Congregationibus, Tribunalibus, Officiis hoc in primis so-lemne sit, ut nil grave et extraordinarium agatur, nisi a moderatoribus eorumdem Nobis Nostrisque pro tempore Successoribus fuerit ante significatum. Praeterea, sententiae quaevis, sive gratiae via, sive justitiae, pontificia approbatione indigent, exceptis iis pro quibus eorumdem Officiorum, Tribunalium et Congregationum moderatoribus speciales facultates tributae sint, exccptisquc semper sententiis tribunalis Sacrae Rotae et Signaturae Apostolicae de ipsarum competentia latis. Huic Constitutioni accedunt leges propriae, ac normae tum generales tum particulares, quibus disciplina et modus tractandi negotia in Congregationibus, Tribunalibus Officiis praestituitur ; quas leges et normas ad unguem ab omnibus observari mandamus. Atque haec valere quidem debent Apostolica Sede plena ; vacua enim standum legibus et regulis in memorata Constitutione „ Vacante Sede Apostolica“ statutis. Decernentes praesentes Litteras firmas, validas et efficaces semper esse ac fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri atque obtinere, et illis ad quos spectat aut pro tempore quomodolibet spectabit, in omnibus et per omnia plenissime suffragari, atque irritum esse et inane si secus super his a quoquam contigerit attentari. Non obstantibus Nostra et Concellariae Apostolicae regula de iurc quaesito non tollendo, aliisque Constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, vel quavis firmitate alia roboratis statutis, consuetudinibus, ceterisque contrariis quibuslibet etiam specialissima mentione dignis. Datum Romae apud Sanctum Petrum, anno Incarnationis Dominicae millesimo nongentesimo octavo, dic festo Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, III. Kal. lulias, Pontificatus Nostri anno quinto. A. Card, di Pietro, Pro-Datarius. R. Card. Merry del Val, a Secretis Status. Visa de Curia: I. de Aquila e Vicecomitibus. Loco f Plumbi. Reg. in Secret. Brevium V. Cugnonius. — 124 — 75. Benedictio novae campanae, quae ad Commentarium. Notum est, quod in Rituali Romano habentur : Ritus a) benedicendi et imponendi primarium lapidem ecclesiae1, b) benedicendi novam ecclesiam2 c) reconciliandi ecclesiam violatam3, d) benedicendi novum coemeterium4, e) reconciliandi coemeterium violatimi ; hi autem ritus positi sunt omnes, ut adhibeantur a Sacerdote, qui ab Episcopo sit delegatus. Pontificale Romanum hos eodem ritus habet solemniores pro Episcopo ; quando vero Episcopus impeditus sit, Sacerdoti committere potest praedictos ritus perficiendos, utenti tamen formulis Ritualis. Si autem olim Episcopus impeditus campanas benedicere non potuisset, Sacerdos delegari nequibat ad hanc benedictionem sine apostolicae Sedis facultate, quia in Rituali deficiebat ritus a Sacerdote adhibendus. Habebatur quidem in antiquis Ritualibus, a Paulo V. non prohibitis, benedictio campanae a Sacerdote facienda, et haec apparebat in appendice Ritualis editi Mechliniae a Dessain, anno 1872, et Romae typis de Propaganda Fide, anno 1894 .. . ., praemissa hac inscriptione : Benedictio simplex novae campanae, quae tamen ad usum Ecclesiae non inserviat.B Haec fuit forsan mens editorum, qui scientes, benedictionem campanae pro ecclesiis pertinere ad Episcopum, illam posuerunt inscriptionem, ut benedictio inservire posset Sacerdoti, pro campana ad usum non sacrum, puta pro schola, pro communitate etc. Sed editores ipsi non animadverterunt, quod in prima oratione haec verba leguntur : .... sanctificetur (campana), ut per illius tactum et sonitum fideles invitentur ad sanctam ecclesiam; ergo campana certo certius benedicebatur cum hac formula, ut pro ecclesiis inservire posset. Hinc est propterea, quod 8. R. C. anno 1892, morem confirmans benedicendi campanas ad usum non sacrum, pro editionibus Ritualis posterioribus, relinquens inscriptionem praedictam, a ritu abstulit orationes, in quibus dicebatur campana benedici pro ecclesiis.7 Attamen Sacerdos, aliquando ab Episcopo deputatus ad campanam novam ecclesiae benedicendam, ritum non habebat, quo uti deberet Incongruum sane videbatur, quod in Rituali haberetur ritus pro benedictione campanae ad usum non sacrum destinatae ct ritus deficeret pro campana ecclesiae. 1 Collectio rituum dioeeeseos Lavantinae. Marburgi, 1896. Pagg. 316-320. — 1 Ibidem, papp. 321—324. — ' Ibidem, pagg. 325—326. — * Ibidem, pagg. 326—328. — 6 Ibidem, pagg. 328 et 329. — 6 Ibidem, pagg. 330— 332. — 7 Ibidem, pag. 373. usum ecclesiae sive sacelli inserviat. Fuit ergo ad hanc lacunam adimplendam, quod b. R. C. opportune ritum hunc restituit in Rituali, ut Sacerdos delegatus, sicut habet ritus sacerdotales pro benedictionibus ab Episcopo delegandis : primarii lapidis, novae ecclesiae, novi coemeterii etc., habere posset et ritum ad benedicendum campanam ecclesiae. Formula benedicendi novam campanam, quae ad usum ecclesiae sive sacelli inserviat, est eadem, quae in nostra Collectione rituum continetur pagg. 330—332, videlicet : t. Adiutorium nostrum in nomine Domini. R. Qui fecit coelum et terram. Psal. 50. Miserere mei Deus .... Psal. 53. Deus in nomine tuo .... Psal. 56. Miserere mei, Deus, miserere mei Psal. 66. Deus misereatur nostri .... Psal. 69. Deus, in adiutorium meum .... Psal. 85. Inclina, Domine, aurem tuam . . - -Psal. 129. De profundis clamavi .... V. Kyrie, eleison. B. Christe, eleison. t. Kyrie, eleison. Pater noster (secreto). Hf. Et ne nos inducas in tentationem. R Sed libera nos a malo. Sr- Sit nomen Domini benedictum. R. Ex hoc nunc et usque in saeculum. V. Domine, exaudi orationem meam. R. Et clamor meus ad te veniat. V. Dominus vobiscum. R. Et cum spiritu tuo. Oremus. Deus, qui per beatum Moysen, legiferum famulum tuum, tubas argenteas fieri praecepisti, quibus dum sacerdotes tempore sacrificii clangerent, sonitu dulcedinis populus monitus ad te adorandum fieret praeparatus et ud celebrandum conveniret : praesta, quaesumus ; ut hoc vasculum, sanctae tuae Ecclesiae praeparatum, a Spirit11 Sancto per nostrae humilitatis obsequium sancti f ficetur, ut per illius tactum et sonitum fideles invitentur ad sanctam Ecclesiam et ad praemium supernum. Et cum melodia illius auribus insonuerit populorum, crescat in eis devotio fidei, procul pellantur omnes insidiae inimici, fragor grandinum, impetus tempestatum, temperentur infesta tonitrua, prosternat aereas potestates dextera tuae virtutis : ut hoc audientes tintinnabulum contremiscant et fugiant ante sanctae crucis vexillum in eo depictum-Quod ipse Dominus noster le us praestare dignetur, qul absorpta morte per patibulum crucis, regnat in gloria Dei Patris cum eodem Patre et Spiritu Sancto, per omnia saecula saeculorum. I*. Anien. Nunc Officians ponit incensum in thuribulum et benedicit: et primum aqua benedicta aspergit circumeundo campanam, choro, dicente: Asperges me, Domine, hyssopo et mundabor : lavabis me et super nivem dealbabor. Dein incensat circumeundo campanam, choro dicente: Dirigatur, Domine, oratio mea sicut incensum in conspectu tuo. Officians prosequitur : Oremus. Omnipotens dominator, Christe, quo secundum carnis assumptionem dormiente in navi, dum oborta tempestas mare conturbassct, te protinus excitato et imperante, dissiluit: tu necessitatibus populi tui benigne succurre : tu hoc tintinnabulum Sancti Spiritus rore perfunde ; ut ante sonitum illius sempert fugiat bonorum inimicus, invitetur ad (idem populus christianus, hostilis terreatur exercitus, confortetur in Domino per illud populus tuus convocatus, ac sicut davidica cithara delectatus, desuper descendat »Spiritus Sanctus ; atque ut Samuele agnum lactentem mactanto in holocaustum regis aeterni imperii, fragor aurarum turbam repulit adversantium ; ita dum huius vasculi sonitus transit per nubila, Ecclesiae tuae conventum manus conservet angelica, fruges credentium, mentes et corpora salvet protectio sempiterna. Per te, Christe Iesu, qui cum Deo Patre vivis et regnas in unitate eiusdem »Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. lì. Amen. t. In honorem Sancti N. lì. Amen. Tum Officians producit super campanam benedictam signum crucis, et discedit cum ministris. Decretum S. R. C., quo hic ritus praescribitur, sic sonat : Romana. Expostulatum est a Sacra Rituum Congregatione : An praeter ritum de benedictione simplici novae campanac, quae ad usum ecclesiae non inserviat, uti in Appendice ad Rituale Romanum, et ritum de benedictione signi vel campanae prò ecclesia vel sacello, uti in Pontificali Romano (de quo utroque ritu agitur in decreto n. 3770 Sedunen. 4. Martii 1892), adhiberi possit «alter brevior ritus ad campanas in usura sacrum benedicendas. Et Sacra eadem Congregatio, ad relationem subscripti Secretarii, exquisita Commissionis Liturgicae sententia omnibusque accurate perpensis, ita rescribendum censuit : Affirmative cum ritu adprobato, prouti exstat in superiori exemplari. Attamen haec benedictio ab Episcopo vel ah aliis facultatem habentibus facienda est; et quod attinet ad ecclesias consecratas in benedictione signi Vel campanae decentius servetur ritus Pontificalis Romani. Quam resolutionem, SSmo. Domino nostro Pio Papae X. per infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum Congregationi Praefectum relatam, Sanctitas Sua in omnibus ratam habere atque approbare dignata est. Die 22. Ianuarii 1908. L. f S. 8. Card. Cretoni, Praefectus. f D Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius. Sacerdos delegatus ab Episcopo, ut hoc ritu novam campanam benedicat, ita se gerere debet : 1. Campana benedicenda debet collocari vel in ecclesia, vel ante fores, in loco decenti, ita tamen ut circa ini ri possit. 2. Celebrans habere curet alios Sacerdotes et clericos, ut cum illis psalmos recitare possit ; necessarii tamen sunt saltem clerici pro aqua benedicta et pro thuribulo. 3. Sacerdos celebrans, vestitus stola et pluviali albi coloris procedit a sacristi» cum clero, non tamen cum ministris paratis, et venit ad locum ubi campana est praeparata. 4. Ibi, dieto V. Adiutorium, sedet cum clero in scamnis hinc et inde dispositis, et dicuntur vel cantantur psalmi. 5. Quibus finitis, surgunt omnes et Celebrans dicit praescriptos versus ac orationem Deus, qui per beatum Moysen. fi. Qua dicta, aspergit campanam, cum chorus cantat antiphonam Asperges me, etc. 7. Inde campanaro incensat circumeundo eam, et chorus cantat antiphonam Dirigatur. 8. Postea Celebrans dicit orationem Omnipotens; et in tine nomen ipsi campanae imponit, dicens : In honorem Sancti N. 9. Postquam benedixerit campanaro signo crucis, omnes discedunt. 10. Si populus adest numerosus, convenit, ut Celebrane, vel alius Sacerdos, doceat de ritu et de usu campanae ab Ecclesia instituto. Decretum dicit, quod huiusmodi benedictio ab Episcopo vel ab aliis facultatem habentibus facienda est: scilicet Sacerdos delegatus esse debet, sicut et pro nova ecclesia, agitur enim de benedictione reservata ; potest tamen adhiberi etiam ab Episcopo, quando benedictionem solemniorem Pontificalis impertiri nequiret. In fine autem dicitur : „quod attinet ad ecclesias consecratas, in benedictione campanae decentius servetur ritus Pontificalis; hoc est votum et consilium S. R. C., quod valet praesertim pro cathedralimn campanis. Non est autem ambigendum, quod sicut ecclesia a Sacerdote benedicta potest ab Episcopo postea consecrari, ita et campana, a Sacerdote simpliciter benedicta cum hoc ritu, bene poterit consecrari, si postea desideretur, ah Episcopo, cum ritu Pontificalis. 76. Ausschreibung von Stislsplähen im F. A. Knabenseminar Marimilianum-Viktorinnm für das Schuljahr 1908/09. j&Tit Beziehung auf den hierämtliche» Erlaß vom 1. Juli 1897 (St. V.-Bl. Nr. VIII. ex 1897 Abf. 6) werden für das kommende Schuljahr im F. B. Knabenseminare Maximilianum - Viktorinum 19 erledigte Plätze zur Wieder-besetzuug ausgeschrieben. Da das Seminarsverinögen zur Deckung der Auslagen für 80 Zöglinge unzulänglich ist, darum werden auch jene Bittsteller, die sich um einen bestimmten Stiftsplatz bewerben, angeben müssen, wer den Abgang bis zum vollen Sustenta-tionsbetrage jährlich 250 K für sie zu decken bereit wäre. Eigentliche Freiplätze werden nur wenigen Bewerbern gewährt werden können, deshalb soll jeder Bittsteller in seinem Aufnahinsgesuche ausdrücklich angeben, ob und welchen Beitrag er in die Seminarskassa beizusteuern in der Lage wäre, wenn ihm die erbetene Aufnahme zu teil werden sollte. Die Aufnahmsbedingungen, die im K. V.-Bl. Nr. VIII ex 1897 aufgezählt erscheinen, können bei jedem F. B. Pfarr- amte eingeseheu werden. Auf besondere Berücksichtigung können wohl nur jene Aufnahmsgesuche rechne», die mit allen im Sinne des § 69 der XLV1. Konstitution unserer III. Dio-zesanspuvde vom Jahre 1900 (S. 456) geforderten Belegen und Ausweisen ausgestattet sein werden. Die Gesuche um die Aufnahme ins F. B Knabeusemiuar sind längstens bis zum 10. A u g u st l. I. bei dem zuständigen F. B. Pfarramte einzureichen. Der Kürze der Zeit wegen können die F. B. Pfarrämter die bei ihnen bis zum obigen Zeitpunkte eingelaufeneu Gesuche unmittelbar an das F. B. Ordinariat leiten, sind jedoch strenge verpflichtet, nicht bloß über das sittliche Betragen des Bittstellers wie auch seiner nahen Angehörigen und über die Vermögensverhältnisse derselben gewissenhaften Bericht zu erstatten, sondern auch genau anzugeben, ob sich der Aufnahmswerber rücksichtlich seiner Gesundheit und seines Körperbaues nach ihrem Dafürhalten für den hehren Priesterstand eignet. 77. Kirchliche Bestimmungen über die Kcichenverbrennung. Alls den Erklärungen und Entscheidungen des heiligen apostolischen Stuhles über die Feuerbestattung werden im Sinne der Beschlüsse sämtlicher Bischöfe Oesterreichs in der Plenarversammlung des Jahres 1891 nachstehende Bestimmungen hcrvorgehoben und dem hochw. Klerus zur gewissenhaften Beachtung kundgegeben: 1. Jedem katholischen Christen ist cs streng verboten, einem Feuerbestattungsverein als Mitglied beizutreten oder Verfügungen zur Verbrennnng des eigenen Leichnams zu treffen oder die Leiche eines anderen verbrennen zu lassen. (S. Gong. Inquis. 19. Mai 1886). 2. Den Katholiken, die aus irgendwelchen Gründen die Feuerbestattung für sich angeordnet haben, können, wenn sie trotz Abmahnung sich hartnäckig weigern, eine solche Verfügung zurückzunehmen, die Hl. Sakramente nicht gespendet werden. (S. Gong. Inquis. 27. Juli 1892). 3. Die Leichen von Katholiken, welche nicht auf eigene Verfügung hin, sondern über Anordnung der Hinterbliebenen der Feuerbestattung zugeführt werden, dürfen auf die orts- übliche Weise vom Hause ausgesegnet und in der Kirche eingesegnet werden und es können für sie die Seelengottesdienfte öffentlich gefeiert werden. Am Orte der Leichenverbrennung darf jedoch keinerlei rituelle kirchliche Zeremonie stattfinden, und zur Verhütung jedes Aergernisses ist öffentlich bekanntzugeben, daß der Verstorbene diese Art der Bestattung nicht selbst angeordnet habe. (S. Gong. Inquis. 15. Dezember 1886). 4. Wenn ein Katholik trotz aller Vorstellungen bis zum letzten Augenblicke darauf beharrt, daß seine Leiche der Verbrennung zugeführt werde, so muß der katholische Seelsorger nicht nur die rituelle Aussegnung im Hause, in der Kirche oder Friedhvfshalle, sondern auch die Begleitung der Leiche und die Feier eines öffentlichen Seelengottesdienstes ablehnen und es kann für einen solchen nur privatim das Hl. Meßopfer dargebracht werden. (S. Gong. Inquis. 17. Juli 1892). 5. In besonderen Fällen, wo begründete Zweifel und bedeutende Schwierigkeiten entstehen, ist alsbald an das F. B-Ordinariat zu berichten und dessen Weisung abzuwarten. (6. Gong. Inquis. 15. Dezember 1886). 78. Škofijska kronika. Brzojav Lurških romarjev, poslan mil. Nad-Pastirju v Rim dne 18. maja 1908. Ob istem času, ko 80 se mudili naš prevzvišeni knez in škof v Rimu, je romalo nad 600 Slovencev iz vseh slovenskih pokrajin k svetovnoznanemu Marijinemu svetišču v Lurdu na Francoskem. Jubilejno romanje, v čigar trajni spomin je bila °b tej priložnosti v Lurški baziliki vzidana in odkrita Marmorna spominska plošča, se je vršilo od 11. do 23. Majnika 1908 s posebnim romarskim vlakom iz Ljubljane. Udeležilo se ga je tudi 140 vernikov, med njimi duhovnikov, iz Lavantinske škofije, ki so dne 18. maj-aika 1908 poslali svojemu Nadpastirju v Rim ta-lc brzojavni izraz vdanosti : „S. E. Michael Napotnik, Principe-Vescovo Lavant. Homa, dell’ Anima. — Rome—Lourdes, 843. 30. 18. 7h 45'. — 140 Lavantincev moli iskreno in prosi lepo Oospo v Masabiclski votiini, da z materno roko blagoti obilno njih Nadpastirja. — Kociper.“ Na telegramu, ki so ga Prevzvišeni prinesli s Seboj lz Rima, stoji nastopna, od Njih lastnoročno napisana opazka : „Ko sem prišel od avdijence in stopil v lopo zaroda dell’ Anima, mi je hišnik-vratar izročil brzojav, ki me je močno razveselil. Mislil sem nemudoma odgovoriti tako le: Rev. Dom. Kociper, Lourdes. Ravnokar sem prišel od svetega Očeta Pij a X., ki z očetovsko roko blagoslovijo Lurške romarje Lavantince, kakor sem jih jaz na grobu sv. Petra in sv. Pavla že Priporočil in jih še bom pri Mariji Večji priporočil neskončno previdnemu Bogu. Ljuba Gospa v Lurdu pa naj usliši vaše prošnje za nadpastirja f Mihaela. žal da nisem mogel odposlati brzojava vsled nepričakovano nastalih težav. Hočem ga pa v Mariboru ob-javiti v zaukaznem listu. 1 V Rimu, dne 18. maja 1908. f Mihael, kn. šk.“ Od 20. do 2 5. junija se je vršilo birmovanje s kanoniško vizitacijo v Rogački dekaniji: 20. junija v Žetalah, birmancev 293. — 21. junija v Rogatcu, birmancev 502. — 22. junija pri Sv. Roku ob Sotli, birmancev 142. — 23. junija pri Sv. K ri žu tik Slatine, birmancev 644. Pred odhodom odtod so prevzv. Nad-Pastir obiskali novo zdraviliščno kapelo na Slatini ter posedli zdraviliščnega ravnatelja, gospoda dr. Mulley, ondi se Mudečega pomožnega škofa Zagrebškega, mil. gospoda Ivana Krapac, in pa ravnatelja vojaške zdraviliščne hiše „Belega križa“ na Slatini, gospoda majorja Gajšek pl. Sotladol. Imenovani so bili prejšnji dan navzočni pri sprejemu mil. knezoškofa, in na dan birme pri skupnem obedu v nadžupnišču pri Sv. Križu. — 24. junija: birma pri Sv. Petru v Medvedovem selu,1 birmancev 168. — 25. junija v Kostrivnici, birmancev 148. — Skupno število birmancev v Rogačkem dekanatu : 1897. Gustiti gospod župnik Anton Veternik v Dolu poroča naslednje : Dne 28. junija 1908 soje vršilo slovesno blagoslo v 1 j e nj c in vlaganje temeljnega kamna za novo župnijsko cerkev pri Sv. Jakobu v Dolu. Že 1. 1905 je c. kr. namestništvo v Gradcu dovolilo staviti pri Sv. Jakobu v Dolu novo, večjo župnijsko cerkev na mestu stare, mnogo premajhne in silno siromašne. Ker ni bilo mogoče precej ustreči vsem pogojem, pod katerimi se je stavba dovolila, seje podjetje za dve leti zakasnilo. Ko so bile vse ovire premagane, se je letošnjo spomlad pričela stavba, katero vodi slavnoznana tvrdka Tünnies iz Ljubljane. Na povabilo domačega dušnega pastirja so prevzvišeni Nadpastir vkljub mnogoterim drugim opravilom drage volje prihiteli že 27. junija na Dol, da bi naslednji dan blagoslovili in vložili temeljni kamen za novi hram božji. — Ob prihodu je prevzviše-nega kneza in škofa pozdravil pri kemični tovarni na Hrastniku tovarniški ravnatelj g. Rihard Diermayr z delavci, na Dolu pa pred slavolokom, ki je stal pri šoli in 1 Mod pomenljivimi pozdravi in napisi na mnogoštevilnih slavolokih, ki jih je postavilo verno ljudstvo oh tej priliki po vseli župnijah dekanata, so bili prav izvirni in spomina vredni oni na 8 slavolokih v župniji Sv. Petra v Medv. selu : 1. Globoko se klan- jamo Vam, o Vladika — Prihod Vaš za nas je velika odlika. 2. Pozdravljeni srčno bodite — Prevzvišeni naš knez in škof — Vi sreče vir nam vekovite — Pastir Vi vneti vernikov ! 3. Pozdravljamo Vas, družbena dekleta — Radost nam največja nedolžnost je sveta. 4. Mladen či so naši trdni kot hrast — Marije sinovi so : to jim je v čast. 5. Najdražji zaklad otročiči so naši Me žene se z njimi poklanjamo Vam — Naj nikdar jih sveto življenje ne plaši — To milost po birmi izprosite nam I 6. Radujemo Vas se možje Petrčani — Saj cerkvi in narodu zvesto smo vdani. 7. Naj čuva Vaš uhod, izhod — Odslej in vekomaj Gospod ! 8. Bla- goslovljen, ki pride v imenu Gospodovem ! 9. Vsi birmanci prosimo ob poslovitvi — Molite za nas pri sveti daritvi — Mi bodemo pa za Vas vsi molili — Da boste še dolgo nam zdravi in čili. 10. Oj hvala, milostni nam škof — Za vse dobrote podeljene — In za besedo prciskrene — Za Vaš pastirski blagoslov ! 11. Za blagor naš Vi ves gorite — Kako povrnemo Vam to? — Najbolje pač, če, kot želite — Vsak zvesto Bogu služil bo. 12. Bog z Vami in Marija I 13. Pastir naš dobri, ljubeznivi — Naj Bog Vas mnogo let še živi I 14. Bog vodi pota Vaša — Je zadnja želja naša. imel napis : „Gospod naj čuva Vaš prihod in Vaš odhod!“ (Ps. 120, 8) domači župnik in obenem načelnik cerkveno-stavbenega odbora. Šolska mladina in velika množica vernikov je spremila med pokanjem topičev Prevzviše-nega naj poprej h kapelici sv. Janeza Ev., kjer se je po opravljenih zapovedanih molitvah podelil sv. blagoslov, in potem v župnišče. Na večer so Prevzvišenemu na čast razsvetlili Dolanci z neštevilnimi lučicami svoje hiše, pevci pa so jim priredili podoknico. Na dan blagoslovitve same so se že pred 8. uro jele zbirati iz Dolske, Št. Je-dertske, Širske in Trboveljske župnije velikanske množice vernega ljudstva, da bi prisostovale pri taki redki in velepomembni svečanosti. Ob 8. uri so prevzvišeni Nad-pastir služili v kapelici sv. Janeza sv. mašo, med katero so ubrano peli domači cerkveni pevci, na kar so blagoslovili dva nova kipa za kapelico Sv. Janeza, in sicer presv. Srca Jezusovega in najčistejšega Srca Marijinega. Ob 9. uri, ko so se zbrali duhovniki iz sosednjih župnij, in kot zastopnika vlade c. kr. namestniški svetovavec in okrajni glavar Celjski baron Müller ter c. kr. stavbeni svetovavec Viljem Butta, so Prevzvišeni med slovesnimi obredi blagoslovili temeljni kamen, v katerega se je vložila spomenica s sledečim besedilom : „Dne 28. junija jubilejnega leta 1908, ko se je praznoval petdesetletni jubilej prikazovanj brezmadežne Device Marije v Lurdu na Francoskem, ko so slavili sv. Oče Pij X. petdesetletnico svojega mašništva in peto leto blagonosno vodili krmilo sv. katoliške Cerkve, ter je cesar Franc Jožef I. obhajal bisernico svojega modrega vladanja, so blagoslovili prevzvišeni in premilostljivi gospod Dr. Mihael Napotnik, knez in Škof Lavantinski, ta vogelnik. Nova župnijska cerkev se je začela staviti, ko je bil župnik pri Sv. Jakobu v Dolu Anton Veternik, kapelan Jakob Gašparič, cerkvena ključarja: Frančišek Majcen, trgovec v Dolu in Janez Pust, kmet v Dolu. Župani so bili : V občini Dol Frančišek Majcen, v občini Sv. Krištofa Anton Petek, kmet pri Sv. Krištofu, v občini Trbovlje Gustav Vodušek, c. kr. okrajni šolski nadzornik v Trbovljah. Stavbo cerkve je vodila tvrdka Tönnies iz Ljubljane. Vsemogočni Bog naj podpira podjetje s svojo milostjo, da se srečno dvigne iz temelja veličastno svetišče božje !“ Spomenico so podpisali : Dr. Mihael Napotnik, knezoškof Lavantinski ; Marino baron Müller-Hömstein, c. kr. namestniški svetovavec in okrajni glavar Celjski, Viljem Butta, c. kr. stavbeni svetovavec iz Celja; Emil Tönnies, zastopnik tvrdke G. Tönnies iz Ljubljane ; Rihard Diermayr, ravnatelj kemične tovarne na Hrastniku; Anton Veternik, župnik v Dolu; P. Karol Kemperle, kapucinski gvardijan iz Celja; Frančišek Hiersehe, župnik v Radečah pri Zid. mostu ; Jožef Cerjak, župnik v Rajhenburgu; Robert Vaclavik, župnik pri Sv. Jederti; Jožef Šribar, I. kapelan v Trbovljah; Jakob Gašparič, kapelan v Dolu; Frane Majcen, cerkveni ključar in župan Dolski ; Janez Pust, cerkveni ključar Dolski; Anton Gnus, nadučitelj v Dolu; Alojzij Podmenik, občinski svetovavec v Dolu ; Franc Pregelj, polir iz Ljubljane; Ivan Kauser, načelnik Dolske požarne hrambe; Jožef Wouk, trgovec na Bi nici ; Anton Krajnc, občinski tajnik v Dolu; Jakob Hrastelj, posestnik v Zagorju ob Savi; Jernej Orožen, cerkveni ključar pri Sv. Štefanu; Pavel Bauerheim, trgovec na Hrastniku ; Karol Šunta, cerkveni ključar pri Sv. Juriju; Jakob Draksler, posestnik na Marnem ; Franc Ocepek, posestnik na Marnem ; Miloš Babič, rudarski paznik na Hrastniku; Alojzij Grešak, cerkveni ključar pri Sv. Štefanu; Blaž Babič, občinski svetovavec v Dolu; Frane Stritar, posestnik v Brdcah; Matija Slokan, rudarski paznik na Hrastniku ; Janez Draksler, posestnik na Marnem; Jožef Napret, posestnik v Uničnem; Valentin Kuhar, posestnik pri Sv. Juriju; Jakob Peklar, cerkveni ključar pri Sv. Juriju; Franc Zore, posestnik na Marnem; Karol Dolanc, posestnik na Kalu ; Anton Črešnovar, posestnik na Kalu ; Jožef Golouh, posestnik na Kalu ; Jernej Stradar, rudar v Dolu; Janez Molinari, zidar na Hrastniku; Karol Obermayer, steklar ; Franc Laznik, ključavničar na Marnem ; Anton Golouh, posestnik v Kupči vasi. Po dovršeni blagoslovitvi so prevzvišeni Vladika raz oder pred vogelnikom imeli pridigo, v kateri so blagrovali vernike, ki so tako srečni, da so dočakali to izredno svečanost, in potem so razlagali zbrani množici, ki je s solznimi očmi, verno in zvesto poslušala, kako pomenljiva in poučna je ne le notranjost, ampak tudi vnanjost cerkve, zlasti nje lega, črta in visokost, zahvaljevali velikodušne dobrotnike, ki so s svojimi prispevki pripomogli k stavbi nove župnijske cerkve, ter navduševali vernike, naj še nadalje vztrajno pomagajo, da sc srečno dovrši cerkvena stavba. Moleč sv. rožni venec je po končani pridigi nešteta množica vernikov v procesiji šla h kapelici, ki jo je postavil Alojzij Klemen, po domače Žagar, blizu svoje hiše, kjer so prevzvišeni Nadpastir slovesno blagoslovih kip Marije Pomočnice ter v kratkem nagovoru opominjali vernike, kako se naj kakor otroci k svoji materi ob času potrebe zatekajo k duhovni materi Mariji ter se priporočajo njeni priprošnji. Od Žagarjeve kapelice se je pomikala procesija zopet h kapelici sv. Janeza, kjer se je zapela zahvalna pesem „Te Deum“ in se podelil blagoslov z Najsvetejšim. Pri obedu so se zbrali krog prevzvišenega Nad-pastirja razve n duhovnikov c. kr namestniški svetovavec baron Miiller, c. kr. stavbeni svetovavec Viljem Butta, gg- Tünnies, Diermayr, nadučitelj Gnus in cerkvena ključarja Dolska. Prisrčne napitnice in živahni razgovori l1ri obedu so pričali, kako se vsi radujejo, da se je vendar po tolikoletnih naporih začela staviti prepotrebna župnijska cerkev v Dolu. Bog daj svoj blagoslov, da se pričeta stavba tudi srečno dovrši ! Kn. šk. župnijski urad pri sv. Petru pri Radgoni je poročal dne 28. marca 1908, štev. 100, o izidu 8V- misijona: „Z veseljem naznanja prepokorno podpisani župnijski urad, da je bila udeležba vseh stanov zelò obilna. Misijonarji so svojo nalogo rešili pohvalno. Dal B°g in Marija, da bi njihov trud ne bil zastonj, temveč obilno dobrega sadu rodil. Da je bila udeležba v resumi velika, izpričuje to, da jo bilo v teku misijona nad 4000 obhajancev.“ Od kn. šk. župnijskega urada v Zavodnjem je zastran sv. misijona semkaj došlo dne 22. maja 1908, št. 63, veselo poročilo, da se je obnesla pobožnost nepričakovano dobro ter prinesla obilo dušne koristi. G. misijonski vodja se je izrazil, da se ne spominja, da bi bil kje sv. misijon bolj potreben kot tamkaj in prinesel toliko duš-uega sadu. Posebnost je bila to, da so ljudje začetkom, ker se v župniji še nikoli ni obhajal sv. misijon ter Pm je bilo to nekaj novega, nekako nezaupni bili m bolj maloštevilno prihajali, dasi jih je župnik več tednov preje pripravljal na sv. misijon. A že po preteku dveh dnevov se jim je pobožnost tako priljubila, da so prihajali polnoštevilno z največjim veseljem in Pobožnostjo. Poslednje tri dni pa je bil naval tudi iz vseh sosednjih in še oddalncjših župnij tolik, da je šte- vilo udeležnikov sv. misijona doseglo gotovo petkratno število domačih vernikov. V izpovedniei so po potrebi pomagali tudi sosednji gg. duhovniki. Veličastna je bila v nedeljo ob sklepu procesija z velikim misijonskim križem, ki seje postavil v cerkvi kot spomin sv. misijona.1 O „večni molitvi“ v Konjiški dekaniji v mesecu aprilu 1908 je čast. gosp. nadžupnik v Konjicah semkaj naznanil : „Svečanosti molitvenih dnevov se po dekaniji kaj veličastno vršijo. Ta modra naredim se je v teku teh kratkih let dobrim vernikom jako priljubila in večni Bog daja svoj poseben blagoslov. Dasi smo v Konjicah še le pred kratkim obhajali z velikim uspehom sv. misijon, med katerim se je 5000 sv. obhajil podelilo in so ta sv. obhajila veljala za velikonočna, so pridni farani 3. 4. in 5. aprila v velikem številu prihajali pridige poslušat in sv. zakramente prejemat. Vse te tri milosti polne dneve se je od jutra do večera pred izpostavljenim sv. Rešuj im Telesom molilo in prepevalo. Vsi šolarji slovenske iu nemške šole so v sprevodu iz šol prišli v cerkev k slovesni adoraciji. Pri kateri župniji se vršijo slovesnosti adoracije, tj e prihajajo iz sosednih župnij gg. dušni pastirji na pomoč v izpovedniei in na leci ; kako lepo se uresničijo svetopisemske besede : „Quam bonum et iucundum, habitare fratres in unum.“ Za ta sveti čas molitve so tudi redovni duhovniki prihiteli v dekanijo na pomoč ; na Prihovi je pridigoval in izpovedoval P. Mišič, gvardijan v Škofjiloki ; pri sv. Jerneju in v Špitaliču mnogočastiti P. provincijal iz Celja, pri sv. Kunigundi je bil v tem času sv. misijon. Ce bo vkljub temu kdo zgrešil svoj večni cilj, resnično, izgovora ne bo imel.“ > C! lej : Cerkveni zanka z ni k za Lavantinsko škofijo, loto 1908, štev. VII. odst. 71, str. 117. 79. Literatur. 1. Im Verlag Felix Rauch iu Innsbruck ist vor drei Monaten erschienen: Die öftere und tägliche heilige Kommunion nach dein päpstlichen Dekrete vom 40. Dezember 1905. Von P. Jos. Hättenschwiller ^ I-, Redakteur des „Sendboten des gotti. Herzens Jesu." ®'c mit einem schonen Titelbilde geschmückte Broschüre spricht 111 leicht faßlicher und anziehender Form vorab über die Be-beutung des Dekretes, bringt sodann den Wortlaut des De* E^tes und bietet endlich eine vorzügliche Erklärung des ®e-freteg unter den Titeln: Der Herzenswunsch des Heilandes; Frucht vom Baume des Lebens; Das Brot der Starken; Die Quelle der Reinigung; Ein Blick in die Vergangenheit; Die kirchlichen Gebrauchsregeln; Die öftere heil. Kommunion und die Seelsorger; Die öftere heil. Kommunion in den Klöstern ; Die öftere hl. Kommunion der Heranwachsenden Jugend; Die öftere Hl. Kommunion der Kinder. — Der hochw. Verfasser sagt in seinem an den hochwürdigsten Ordinarius gerichteten Schreiben vom 24. April 1908: „Sollten die Ausführungen mit Ihren Intentionen übereinstimmen, so wäre ich für einige empfehlende Worte als Beigabe zu einer event. Nenausgabe sehr dankbar." Nach Durchsicht der Broschüre kommt das F. B. Ordinariat diesem Wunsche recht gerne nach — IBO — »ud empfiehlt hiemit dic vorliegende Schrift ob ihres gediegenen Inhaltes anfs beste nicht nur Priestern, sondern auch Laien zum Lesen und eingehenden Studium in der zuversichtlichen Erwartung, daß dieselbe recht viel dazu beitragen wird, daß die Gläubigen beginnen und sodann sich gewöhnen werden, über Anregung ihrer Seelsvrgepriester wenn nicht schon täglich, so doch recht oft und stets würdig die heilige Kommunion zu empfangen. 2. Im Kunstverlag Eugen Sibler in Innsbruck ist soeben erschienen: Ablaßbüchlein für die Jugend. Herausgegeben von Leonhard Wied einah r. Das 279 Seiten zählende Büchlein ist in einer den Kindern leicht verständlichen Sprache geschrieben und enthält im I. Teile den Unterricht über den Ablaß, im II. Teile aber eine große Auswahl von Ablaßgebeten für die Tage, Wochen und Monate des Jahres. Zweifelsohne kann dieses Büchlein für Kinder, die gerne und fleißig beten, vom größten Seelennutzcn sein, weshalb es hiemit zur Anschaffung und Weiterverbreitllng dem hochw. Seelsorgeklerus bestens empfohlen wird. 3. Unter Hinweis auf das Kirchliche Berordnnngs-Blatt für die Lavanter Diözese (Cerkveni zaukaznik za Lavantinsko škofijo) vom 15. Juli 1907, VILI., Absatz 06, vom 15. September 1907, X. Absatz 84, vom 2. Dezember 1907, XII. Absatz 98 und vom 15. April 1908, IV. Absatz 41, wird dem hochwürdigen Seelsorgeklerus hiemit zur Kenntnis gebracht, daß von der 3. Auflage des P. Wolfgang Danner-bauer'schen Praktischen Geschäftsbuches für de» K u r a t k l e r u s Ö st e r r e i ch s nun wieder weitere 4 Lieferungen (21—24 incl.) erschienen sind, wobei obgenanntes, dem Seelsorgepriester in allen Zweigen seiner Tätigkeit die beste» Dienste leistendes Buch zum Ankäufe neuerdings wärmstens empfohlen wird. In den vorliegenden Heften gelangen unter anderen zur eingehenden Besprechung: die Matrikenberichtigung, die Pflichten des Mesners, das Militär, der Organist, die Orgel, der Pachtvertrag, die Paramente, das Patronat, die Pensionisten, die Personaleinkvmmensteuer, der Pfarrer, die Pfarrkanzlei, die Pfarrprovisoren und die Pfründe. 80. Diözeslin-Uachrichten. Ernennungen. Herr Anton Medvod, Doktor der Theologie und Philosophie, Religions-Professor am k. f. Staatsgymnasium in Marburg und Herr Josef Cerjak, Pfarrer in Reichenburg, wurden zu Fürstbischöf-lidjen Lavanter Geistlichen Räten ernannt. Investiert wurde Herr Johann Kansky, Kaplan in St. So-renzeu in W. 83., auf die Pfarre St. Margarethen in Siebt. Übersetzt wurden die Herren Kapläne: Anton Bolkovič, von St. Egidi in W. 83. nach Hl. Kreuz bei Luttenberg; Michael Golob von Hl. Kreuz bei Luttenberg nach St. Egidi in W. 33. ; Valentin Kropivšek, von Pettau nach St. Lorenzen in W. 33. und Franz Stormšok von Trifail nach Pettau. Neuangestellt wurden als Kaplane die absolvierten Herren Theologen des IV. Jahrganges: Johann Atelšek in Altemnarkt (II*)* Johan» Bogovič in St. Georgen an der Südbahn (II.), Josef Poönak in Trifail III.) und Bartholomäus Podpečan in Hürberg. Gestorben ist Herr Florian Vizovišek, pensionierter Pfarrer von St. Hemma, im Feldhof bei Graz am 23. Juli im 68. Lebensjahre. F. B. Lavanter Ordinariat zu Marburg, am 1. August 1908. f '§BücfwC, Fürstbischof. St. Tyrillu--Buchdruckrrei, Marburg.