turjaška kNjiga listiN ii DOkumeNti 15. stOletja matjaž Bizjak iN miha PreiNfalk THESAURUS MEMORIAE FONTES 8 TURJAŠKA KNJIGA LISTIN II DOKUMENTI 15. STOLETJA Matjaž Bizjak – Miha Preinfalk THESAURUS MEMORIAE FONTES 8 TURJAŠKA KNJIGA LISTIN II DOKUMENTI 15. STOLETJA MATJAŽ BIZJAK – MIHA PREINFALK ZGODOVINSKI INŠTITUT MILKA KOSA ZRC SAZU LJUBLJANA 2009 ZAHVALA grof princ knez mag. dr. mag. dr. dr. mag. dr. dr. dr. dr. dr. mag. dr. mag. dr. dr. dr. dr. dr. dr. dr. dr. dr. dr. dr. Leopold Auersperg (Reideben) Heinrich Auersperg-Breunner (Wald) Franz Josef Auersperg-Trautson (Sprechenstein) France Baraga (Ljubljana) Ernst Bruckmler (Dunaj) Irena Bruckmler Vilfan (Dunaj) Nataša Budna Kodri (Ljubljana) Boris Golec (Ljubljana) Boris Hajdinjak (Maribor) Matej Hriberšek (Ljubljana) Thomas Just (Dunaj) Marko Kambi (Ljubljana) Damir Karbi (Zagreb) Joachim Kemper (Mchen) Dušan Kos (Ljubljana) Miha Kosi (Ljubljana) Robert Kureli (Opatija) Tomaž Lazar (Ljubljana) Petr Maa (Dunaj) Tomaž Nabergoj (Ljubljana) Andrej Nared (Ljubljana) Janez Premk (Ljubljana) Michael Rony (Beersheba) Klaudija Sedar (Petanjci) Miha Serunik (Ljubljana) Nataša Štefanec (Zagreb) Peter Štih (Ljubljana) Dražen Vlahov (Pazin) Jure Voljak (Ljubljana) Wilhelm Wadl (Celovec) Ewelyne Webernig (Celovec) Herwig Weigl (Dunaj) Barbara Žabota (Ljubljana) Lilijana Žnidarši Golec (Ljubljana) Tanja Žigon (Ljubljana) KAZALO Viri in literatura ................................................................................................ 9 Uvod ................................................................................................................. 15 Einleitung.......................................................................................................... 29 Edicijska naela ................................................................................................ 45 Zur Edition........................................................................................................ 47 Listine ............................................................................................................... 49 Dopolnila k prvi knjigi...................................................................................... 579 Imensko kazalo ................................................................................................. 581 Priloga – fotografije peatov............................................................................. 639 VIRI IN LITERATURA a) Kratice ARS – Arhiv Republike Slovenije, Ljubljana CKSL – Centralna kartoteka srednjeveških listin ( ZIMK ZRC SAZU) DD – Diplomata regum et imperatorum Germaniae ( MGH) DOZA – Deutschordens-Zentralarchiv e. al. – et alii FAA – Frstlich Auersperg’sches Archiv ( HHStA) FATF – Frstlich Auersperg–Trautson’sches Familienarchiv (Sprechenstein) GAFA – Gräflich Auersperg’sches Fideikommisarchiv ( KLA) GZL – Gradivo za zgodovino Ljubljane v srednjem veku GZM – Gradivo za zgodovino Maribora HHStA – Haus-, Hof-und Staatsarchiv, Dunaj KLA – Kärntner Landesarchiv, Celovec l. c. – loco citato M – monogram MGH – Monumenta Germaniae historica MHH – Monumenta Hungariae historica NŠAL – Nadškofijski arhiv Ljubljana SAZU – Slovenska akademija znanosti in umetnosti, Ljubljana SN – signum notarile (notarski znak) StLA – Steiermärkisches Landesarchiv, Gradec TKL – Turjaška knjiga listin ZAL – Zgodovinski arhiv Ljubljana ZIMK – Zgodovinski inštitut Milka Kosa ( ZRC SAZU) ZRC – Znanstvenoraziskovalni center ( SAZU) b) Arhivski viri1 Arhiv Republike Slovenije, Ljubljana AS 1, Vicedomski urad za Kranjsko, šk. 75. AS 309, Zapušinski inventarji, Janez Andrej Turjaški, A I/11. AS 730, Dolski arhiv, fasc. 119, 137. AS 992, Osebni fond Richter, fasc. 2. AS 1063, Zbirka listin (ZL). AS 1073, Zbirka rokopisov (ZR): I/76r (Turjaška “kopialna knjiga” s konca 18. stol.); I/57r, Celjska fevd­ na knjiga iz leta 1436. 1 Arhivi, katerih fondi so citirani posredno, so oznaeni z *. Haus-, Hof-und Staatsarchiv, Dunaj Allgemeine Urkundenreihe. Frstlich Auersperg’sches Archiv: II Laibach; X Seisenberg; XXII Auersperg; XXIII Urkunden. Handschriftenreihe. Kärntner Landesarchiv, Celovec Gräflich Auersperg’sches Fideikommisarchiv, Urkunden. Nadškofijski arhiv Ljubljana Zbirka listin. Neznana lokacija v Atlanti, Georgia, ZDA* 13 arhivskih enot (veinoma orig. listin), neko del FAA. Österreichische Nationalbibliothek, Dunaj Cod. 7561, JOSEPH BENEDIKT HEYRENBACH, Apographa diplomatum 475 Austriae interioris res s. XIII.– XV. spectantium (Turjaški diplomatarij). Cod. 2703, Collectio diplomatum germanicorum et latinorum carthusiae Pletriacensis et Gemnicensis. Cod. 11.993, Liber archivii collegii Labacensis S. J. Steiermärkisches Landesarchiv, Gradec* Familienarchiv Lamberg. Tiroler Landesarchiv, Innsbruck* Abteilung Maximiliana. Zentralarchiv des Deutschen Ordens, Dunaj* Urkunden. Zgodovinski arhiv Ljubljana Cod. XXV, Ljubljanska privilegijska knjiga. Zgodovinski inštitut Milka Kosa, ZRC SAZU, Ljubljana BOŽO OTOREPEC, Centralna kartoteka srednjeveških listin 1246–1500. c) Objavljeni viri in literatura Annali del Friuli III (1255–1310). Ed. FRANCESCO DI MANZANO. Udine 1860. APPELT, HEINRICH. Über Kontrasigilla mittelalterlicher Urkundenschreiber. Mitteilungen des Instituts fr sterreichische Geschichtsforschung 59 (1951), str. 118–122. BARAGA, FRANCE, ed. Kapiteljski arhiv Novo mesto. Regesti listin in popis gradiva. Acta ecclesiastica 17. Ljubljana 1995. BIRK, ERNST, ed. Verzeichniss der Urkunden zur Geschichte des Hauses Habsburg von 1457 bis 1477. V: E[DUARD] M[ARIA] LICHNOWSKY. Geschichte des Hauses Habsburg 7. Wien 1843, str. CCLXXIII–DIII. _______, ed. Zweite Nachträge zu dem Verzeichniss der Urkunden zur Geschichte des Hauses Habsburg von 1439 bis 1457. V: E[DUARD] M[ARIA] LICHNOWSKY. Geschichte des Hauses Habsburg 8. Wien 1844, str. DXV–DXXXI. 10 BIZJAK, MATJAŽ. Gutenberg in briksenska posest vzhodno od Tržiške Bistrice. Ad fontes. Otorepev zbornik. Ljubljana 2005, str. 266–268 _______. Trije urbarji iz turjaškega arhiva. Sedemdeset let Biblioteke SAZU. Ed. DUŠAN KOMAN e. a. Ljubljana 2008, str. 119–151. BLAZNIK, PAVLE. Historina topografija slovenske Štajerske in jugoslovanskega dela Koroške do leta 1500. Historina topografija Slovenije II. Maribor 1986–1989. Codex diplomaticus comitum de Blagay. Ed. LAJOS THALLÓCZY -SAMU BARABÁS. MHH, Diplomataria 28. Budapest 1897. Codex diplomaticus comitum de Frangepanibus II. Ed. LAJOS THALLÓCZY -SAMU BARABÁS. MHH. Diplo­mataria 38. Budapest 1913. Conradi I., Heinrici I. et Ottonis I. diplomata. Ed. THEODOR SICKEL. MGH. Diplomata regum et impera­torum Germaniae I. Hannover 1879–1884. Diplomatarium Carniolicum I. Ed. KLUN, V[INCENC] F[ERRER]. Laibach 1855. (Izšlo v okviru Mittheilungen des historischen Vereins fr Krain 10 (1855), z loeno paginacijo; 1–78). Die Urkunden des Deutsch-Ordens-Centralarchives zu Wien in Regestenform herausgegeben. Ed. GASTON GRAF VON PETTENEG. Prag – Leipzig 1887. Die Urkunden des Deutschordens-Zentralarchivs in Wien. Regesten. Ed. UDO ARNOLD -MARTIN TULMER. Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens 60 (= Verffentlichungen der Interna­tionalen historischen kommission zur Erforschung des Deutschen Ordens 11). Marburg 2007. Die Urkunden des Stiftes Vorau 1161–1600. Ed. FERDINAND HUTZ. Quellen aus steirischen Archiven 1. Graz 2000. DIMITZ, AUGUST, ed. Urkunden-Regesten aus dem gräflich Auersperg’schen Archive zu Auersperg. Zweite Folge. Mittheilungen des historischen Vereins fr Krain 20 (1865), str. 3–6. _______. Vereins-Nachrichten. Mittheilungen des historischen Vereins fr Krain 15 (1860), str. 20–22. Gradivo za zgodovino Ljubljane v srednjem veku I–XII. Ed. BOŽO OTOREPEC. Ljubljana 1956–1968. Gradivo za zgodovino Maribora VI: Listine 1416–1445. Ed. JOŽE MLINARI. Maribor 1980. GREBENC, JOŽE M. Gospodarska ustanovitev Stine ali njena dotacija leta 1135. Stina 1973. GROTEFEND, H. Zeitrechnung des deutschen Mittelalters und der Neuzeit. Hannover und Leipzig 31910; internetna razliica: http://www.manuscripta-mediaevalia.de/gaeste/grotefend/grotefend.htm, ed. HORST RUTH. 2004 (stanje: november 2009). HEINIG, PAUL-JOACHIM. Kaiser Friedrich III. (1440–1493): Hof, Regierung und Politik. Forschungen zur Kaiser-und Papstgeschichte des Mittelalters. Beihefte zu J. F. Bhmer, Regesta Imperii 17. 3 zv. Kln – Weimar – Wien 1997. ILGEN, THEODOR, ERICH GRITZNER in FERDINAND FRIEDENSBURG. Sphragistik, Heraldik, Deutsche Mnz­geschichte. Grundriss der Geschichtswissenschaft zur Einfhrung in das Studium der Deutschen Geschichte des Mittelalters und der Neuzeit I. 4. Leipzig – Berlin 21912. Izbrano gradivo za zgodovino gozdarstva na Slovenskem v srednjem veku. Ed. BOŽO OTOREPEC. Viri za zgo­dovino gozda na Slovenskem VIII. Ljubljana 1995. Hrvatski spomenici (Acta Croatica) 1 (1100–1499). Ed. ÐURO ŠURMIN. Monumenta historico-juridica Slavorum meridionalium VI. Zagreb 1898. KLUN, VINCENZ F. Beiträge zur Topografie und Statistik von Krain. Mittheilungen des historischen Vereins fr Krain 10 (1855), str. 26–28. 11 KLUN, VINCENZ F, ed. Inhalt „gemeiner Stadt Laybach frnembsten Freiheiten.“ Aus dem Archive der Stadt Laibach. Mittheilungen des historischen Vereins fr Krain 7 (1852), str. 89–96. KOMAC, ANDREJ. Vzpon Turjaških v srednjem veku. Zgodovinski asopis 54 (2000), str. 15–48, 151–178. KOMATAR, FRANZ, ed. Das Schloßarchiv in Auersperg. Mitteilungen des Musealvereines fr Krain 18 (1905) str. 108–187; 19 (1906), str. 37–58, 99–140; 20 (1907), str. 161–245 in Carniola, n. s. 1 (1910), str. 20–34, 118–135, 223–243. _______, ed. Ein Cartular der Karthause Pletriach. Mittheilungen des Musealvereines fr Krain 14 (1900), str. 23–72. _______, ed. Ein Copialbuch des Klosters Freudenthal. Mittheilungen des Musealvereines fr Krain 13 (1901), str. 1–69. KOS, MILKO. Gradivo za historino topografijo Slovenije (za Kranjsko do leta 1500). 3 zv. Ljubljana 1975. KOVA, KARL, ed. Beiträge zur Geschichte Krains. Carniola, n. s. 2 (1911), str. 51–58, 159–172, 340. KURELI, ROBERT. Simboli statusa i moi: kneževski peati Celjskih grofova. V: Med Srednjo Evropo in Sredozemljem. Vojetov zbornik. Ur. SAŠO JERŠE. Ljubljana 2006, str. 61–77. LACKNER, CHRISTIAN. Hof und Herrschaft. Rat, Kanzlei und Regierung der sterreichischen Herzoge (1365–1406). Mitteilungen des Instituts fr Österreichische Geschichtsforschung. Ergänzungsband 41. Wien – Mnchen 2002. LOPAŠI, RADOSLAV. Biha i Bihaka krajina. Mjestopisne i poviestne crtice. Zagreb 1890. LÜNIG, JOHANN CHRISTIAN, ed. Die Teutschen Reichs-Archivs partis specialis continuatio I. (= Band 6), II. Leipzig [1711]. MLINARI, JOŽE. Kartuzija Pleterje 1403–1595. Ljubljana 1982. _______. Stiška opatija 1136–1784. Novo mesto 1995. NARED, ANDREJ. Dežela – knez – stanovi. Oblikovanje kranjskih deželnih stanov in zborov do leta 1518. Thesaurus memoriae. Dissertationes 7. Ljubljana 2009. OROŽEN, IGNAZ, ed. Das Benediktiner-Stift Oberburg. Das Bistum und die Dizese Lavant II/1. Marburg 1876. OTOREPEC, BOŽO. Grad Snežnik in Snežniški v srednjem veku. Notranjski listi III. Cerknica 1986. _______. Srednjeveški peati in grbi mest in trgov na Slovenskem. Ljubljana 1988. _______. Srednjeveški samostanski peati na Slovenskem. V: Samostani v srednjeveških listinah na Sloven- skem (Die Klster in den mittelalterlichen Urkunden in Slowenien). Ljubljana 1993, str. 37–63. POSSE, OTTO. Die Siegel der Deutschen Kaiser und Knige von 751 bis 1806. Band 2. 1347–1493. Dresden 1910. PREINFALK, MIHA. Auerspergi. Po sledeh mogonega tura. Thesaurus memoriae. Dissertationes 4. Ljubljana 2005 (= Auersperg. Geschichte einer europäischen Familie. Graz – Stuttgart 2006). _______. Listine v zapušinskih inventarjih kot zgodovinski vir v teoriji in praksi. V: Ad fontes. Otorepev zbornik. Ur. DARJA MIHELI. Ljubljana 2005, str. 159–184. _______. Turjaški arhiv in njegove listine. Arhivi 24/2 (2001), str. 91–104. PREINFALK, MIHA, MATJAŽ BIZJAK. Turjaška knjiga listin I. Listine zasebnih arhivov kranjske grofovske in knežje linije Turjaških (Auerspergov) 1 (1218–1400). Thesaurus memoriae. Fontes 6. Ljubljana 2008. 12 PRUSCHNIG, REINER. Das gräflich Lamberg’sche Archiv aus Schloß Feistritz bei Ilz. Mitteilungen des steier­märkischen Landesarchivs 5 (1955), str. 22–71. RADICS, PETER VON. Herbard VIII. Freiherr zu Auersperg (1528–1575), ein krainischer Held und Staats­mann. Wien 1862. Regesta chronologico-diplomatica Friderici III. Romanorum imperatoris (regis IV.). Auszug aus den im k. k. geheimen Haus-, Hof-und Staats-Archive zu Wien sich befindenden Reichsregistraturbchern vom Jahre 1440–1493. 2 Abtheilungen. Ed. JOSEF CHMEL. Wien 1859. Regesten Kaiser Friedrichs III. (1440–1493). Die Urkunden und Briefe der: Arhiv Republike Slovenije, Zgo­dovinski arhiv Ljubljana und Nadškofijski arhiv Ljubljana. Ed. JOACHIM KEMPER, JURE VOLJAK (v pripravi). RICHTER, [FRANZ XAVER JOHANN]. Beyträge zur Geschichte Laibachs, der Hauptstadt von Krain. Neues Archiv fr Geschichte, Staatskunde, Literatur und Kunst 20 (= n. s. 1) (1829), str. 243 ss. (Ponatis pod naslovom: Geschichte der Stadt Laibach von der ältesten Zeiten bis zur Grndung des Laiba­cher Bistums in J. 1461. Archiv fr die Landesgeschichte des Herzogtums Krain 2–3 (1854), str. 141–289. _______. Die Frsten und Grafen von Auersperg. Aus bisher noch unbentzten Quellen, besonders mit Hinsicht auf die krainische Landesgeschichte bearbeitet und mit Familien-Urkunden belegt. Neues Archiv fr Geschichte, Staatskunde, Literatur und Kunst, n. s. 2 (1830), str. 597 ss. SAVA, KARL VON. Die Siegel der sterreichischen Regenten bis zu Kaiser Max I. Separat iz Mittheilungen der k. k. Central-Commission zur Erforschung und Erhaltung der Baudenkmale. Wien 1871. SCHUMI, FRANZ. Eine glagolitische Urkunde des Archivs im Schlosse Auersberg. Archiv fr Heimatkunde 2. Ed. FRANZ SCHUMI. Laibach 1884–1887, str. 108–110. Siegel und Macht. Mittelalterliche Siegel aus dem Staatsarchiv Bozen. Ausstellungskatalog. Ed. ARMIDA ZACCARIA. Bozen 2002. ŠTIH, PETER. Celjski grofje, vprašanje njihove deželnoknežje oblasti in dežele Celjske. Grafenauerjev zbor­nik. Ed. VINCENC RAJŠP. Ljubljana 1996, str. 227–256. UMEK, EMA. Erbergi in Dolski arhiv. 2 zv. Publikacije ARS. Inventarji. Ljubljana 1991–1992. Urkunden, Briefe und Actenstcke zur Geschichte der habsburgischen Frsten K. Ladislaus Posth., Erzher­zog Albrecht VI. und Herzog Siegmund von Österreich aus den Jahren 1443–1473. Ed. JOSEPH CHMEL. Fontes rerum Austriacarum II. 2. Wien 1850. VALVASOR, JOHANN WEICHARD FREIHERR VON. Die Ehre des Herzogthums Krain. Rudolfswerth 21877– 1879. VILFAN, SERGIJ. Pravna zgodovina Slovencev od naselitve do zloma stare Jugosslavije. Ljubljana 1961. WISSGRILL, FRANZ KARL. Schauplatz des landsässigen Nieder-Oesterreichischen Adels vom Herren-und Ritterstande von dem XI. Jahrhundert an, bis auf jetzige Zeiten I–V. Wien 1794–1824. WURMBRAND, ed, JOHANN WILHELM GRAF VON, Collectanea genealogico-historica . Vienne Austriae 1705. ZAHN, JOSEPH VON. Ortsnamenbuch der Steiermark im Mittelalter. Wien 1893. ŽVANUT, KATJA. Peati grofov Celjskih (Seals of the Counts of Celje). Viri: Gradivo za materialno kulturo Slovencev 2. Ljubljana 2001. 13 UVOD Pred nami je druga knjiga edicije turjaških listin, ki zakljuuje korpus srednje­veških dokumentov iz zasebnih arhivov rodbine Auersperg. Z objavo listin za 15. stoletje se tudi zaokrožuje projekt “poskusa vsebinske rekonstrukcije nek­danjega skupnega turjaškega rodbinskega arhiva”, utemeljen v prvi knjigi. Spodbudo za tovrsten nain ediranja sta tedaj dajala na eni strani koncentracija delovanja razlinih turjaških vej pretežno na Kranjsko in deloma Spodnjo Šta­jersko, na drugi strani pa razmeroma veliko število evidenc in popisov arhiva kot tudi zbirk prepisov listin, ki so nastajali od 18. stoletja dalje; ne nazadnje tudi precejšnje število odkritih originalov prvotno turjaške pertinence, ki so se po razlinih nakljujih znašli v drugih arhivih. Vsi ti argumenti za as po letu 1500 odpadejo, obenem pa je koliina ohranjenega arhivskega gradiva narasla do tolikšne mere, da je postal omenjeni nain ediranja listin nesmotrn, zato se bodo prihodnje edicije turjaških listin verjetno omejevale na ožje sklope teže dostopnih in manj znanih oziroma neznanih virov. Odklon od tega pravila predstavlja morda le zbirka srednjeveških listin “neturjaške” pertinence – torej naeloma listin, ki so jih izstavili lani rodbine, in eventualno tudi takšnih, v katerih se Turjaški zgolj pojavljajo – o kateri bi v prihodnje nemara kazalo razmišljati. V primerjavi s prvo knjigo je prišlo do manjše spremembe v opredelitvi predmeta edicije. S 15. stoletjem se v turjaških arhivih zane pojavljati nov tip virov. To so pisma, ki imajo, kljub temu da gre skoraj izkljuno za uradno ko­respondenco, v primerjavi z javnimi (odprtimi) listinami izrazito oseben znaaj. Ker gre za vire, ki v vseh drugih lastnostih ne odstopajo bistveno od listin, in ker je njihovo število v 15. stoletju še zanemarljivo, so po zgledu nekaterih merodajnih sodobnih del2 uvršena tudi v priujoo edicijo. Tudi med nastajanjem druge knjige je prišlo do odkritja stroki doslej povsem neznanega sklopa turjaških listin; pogojno jim lahko reemo “ame­riške”. Gre za listine, ki so že pred 20. stoletjem postale del knežjega arhiva, nato pa bile po potresu 1895 skupaj z arhivom prepeljane na zgornjeavstrijski grad Losensteinleiten. Tam so doakale konec druge svetovne vojne in ame­riško zasedbo tega dela Avstrije. Eden od ameriških vojakov je nekaj arhivskih dokumentov odnesel s seboj v ZDA, v 90. letih 20. stoletja pa so njegovi po­tomci preko posrednikov stopili v stik s knežjo linijo Auerspergov in jim sku­šali listine prodati. Auerspergi so ponudbo zavrnili in listine so še danes v Ameriki, shranjene v nekem bannem depoju v Atlanti v Georgiji.3 Listine in še nekaj drugega arhivskega gradiva je sicer delno že obdelal neki ameriški 2 Npr. Regesten Kaiser Friedrichs III. (1440–1493). 3 Po besedah ene od posrednic, zgodovinarke Margaret Shannon, zaposlene v Washington Historical Research v Arlingtonu, Virginiji (e-pismo z dne 12. 9. 2008). zgodovinar, ki je za potrebe novih “lastnikov” izdelal seznam listin z merami in kratkimi regesti. Prav po omenjenem seznamu je narejenih tudi 7 regestov v drugi turjaški knjigi listin – eden od njih je v dodatku k prvi knjigi, saj datira v 14. stoletje (D2), dve listini je v 18. stoletju prepisal Heyrenbach in je zato njuna vsebina znana v celoti (št. 16 in 49), štiri listine pa so povsem neznane (št. 227, 232, 274 in 282) in so verjetno s Turjaka odšle še pred Heyrenbachom, torej pred drugo polovico 18. stoletja. Med izidoma prve in druge turjaške knjige listin je prišlo tudi do spre­membe lokacije listin grofovskega arhiva. Lastnik arhiva grof Leopold Auers­perg je zaradi neustreznih razmer na svojem gradu Reideben sklenil, da zgodovinske dokumente zaupa profesionalnemu arhivu. Ker živi na Koroškem, se je odloil za Koroški deželni arhiv, tako da so listine od pomladi 2009 depo­nirane v Celovcu. Listine so (za zdaj) za javnost še vedno nedostopne, arhiv pa jih namerava v kronološkem redu prikljuiti splošni zbirki listin, vendar bodo še naprej ostale samostojna zakljuena celota z imenom Grofovski auersperški fidejkomisni arhiv (GAFA). Kljub temu sva se odloila, da pri vsaki listini še vedno navedeva njeno prejšnjo lokacijo v grajskem arhivu na Reidebnu (šte­vilko predala, v katerem je bila shranjena), hkrati pa navedeva tudi njeno novo nahajališe, torej Koroški deželni arhiv v Celovcu (KLA). Ocene o številu srednjeveških listin v turjaških rodbinskih arhivih (pri tem so upoštevani tako dokumenti, ohranjeni v originalu, kot tudi taki, ki so zgolj bolj ali manj izrpno dokumentirani), izražene v uvodu k prvemu delu izdaje turjaških listin, so se izkazale za precej podcenjene. Skupno število listin za as do leta 1500 je z “okoli 570 kosov” naraslo na 716 listin, od katerih jih 437 izvira iz 15. stoletja in so objavljene v priujoi knjigi. Razlogi za takšna odstopanja tiijo predvsem v ureditvi Turjaškega knežjega arhiva na Dunaju – tam je nekaj obsežnejših sklopov listin združenih pod enotno signaturo, ob-enem pa se nekatere, predvsem mlajše, še pogosteje pa prepisi sicer izgubljenih listin še vedno nahajajo na originalnih mestih, med akti – ter v razmeroma velikem odstotku prepisov neohranjenih listin v Heyrenbachovem diploma-tariju. V manjši meri je k temu prispevalo tudi lociranje dobrega ducata odtu­jenih listin v Združenih državah Amerike in posameznih listin v nekaterih drugih arhivih (ARS, NŠAL, FATF). Od 437 listin je 281 ohranjenih v originalu, od tega 184 na pergamentu in 97 na papirju. V razlinih prepisih je ohranjenih 119 listin, pri emer gre le v manjši meri za overjene prepise, in sicer za štiri inserirana besedila danes neohranjenih dokumentov v mlajših listinah in štiri vidimuse. 38 listin je objavljenih po raznih prepisih, ki so bili v sklopu posameznih aktov in so nastali v asu med 15. in 18. stoletjem, pri emer gre v enem primeru zgolj za nemški prevod latinskega originala. V veini primerov (73) so bili za objavo uporabljeni Heyrenbachovi diplomatini prepisi.4 37 listin je objavljenih zgolj po skopih izvlekih, ki so se ohranili v zapušinskih inventarjih, saj so originali ali integralni prepisi izgubljeni. Na ta nain so objavljene tudi štiri turjaške listine, ki so danes v ZDA, vendar nama v asu priprave edicije – razen kratkih regestov – niso bile dostopne. Dve izgubljeni listini sta objavljeni po prepisih, 4 Glej Turjaška knjiga listin I, str. 21–22. 16 ki se danes nahajajo v sklopu Dolskega arhiva v ARS. Gre za Friderikova privilegija Turjaškim iz zaetka leta 1463, vezana na pomo v fajdi proti vojvodi Albertu, ki sta ju objavila že Valvasor (št. 304)5 in Lig (št. 307).6 Kljub temu, da nista zabeležena v nobeni izmed zbirk prepisov oz. izvlekov, ki se nanašajo na turjaški arhiv, je uvrstitev v priujoo edicijo upraviena, saj gre za dokumenta, katerih prejemniki so Turjaški, torej sta bila neko nedvomno del rodbinskega arhiva. Medtem ko to lahko za št. 304 trdimo še za zaetek 19. stoletja, ko ga je tam zabeležil Richter,7 je stvar pri št. 307 nekoliko manj jasna; Lig ga je verjetno našel v katerem izmed kodeksov v dunajskem arhivu (danes HHStA).8 * * * Glavnino listinskega fonda turjaškega arhiva tudi tokrat sestavljajo do-kumenti, vezani na razline posestne transakcije in kreditno poslovanje (nakupe oz. prodaje, fevdne podelitve, izposojo, zastave, poroštvo), ki se veinoma nanaša na posest. Pri tem tudi za 15. stoletje dobršen del odpade na listine rodbin, s katerimi so bili Turjaški v svaštvu in so od njih skupaj z dedovanjem posesti prevzeli še zadevne posestne listine. Iz tega naslova je v turjaških arhivih že od 15. stoletja dalje nekaj reteških (7), šumberških (1) in kacen­štajnskih (12) listin. Neznatno število bode v oi predvsem pri Šumberških, katerih dedišina je ob posestni delitvi 1467 (št. 324) predstavljala približno šestino skupne turjaške posesti.9 Da je v turjaškem arhivu verjetno prišlo do znatnejše izgube listin, ki se nanašajo na Šumberk in šumberško posest, kaže tudi izgubljena, eprav za rodbino nedvomno pomembna listina iz leta 1443 (št. 222a), s katero kralj Friderik IV. bratoma Volkerju in Engelhardu Turjaškemu podeljuje v fevd vso posest, podedovano po Janezu Šumberškem, z omenjenim gradom in gospostvom na prvem mestu. Zadevni dokument citira Wißgril,10 ki sicer kot nahajališe navaja turjaški arhiv, vendar se njegova številka ne ujema s Heyrenbachovo, iz esar je mo sklepati, da utegne biti vsaj prepis te listine v katerem od rokopisov HHStA.11 Glede na prejemnika je bil original neko ne­dvomno del turjaškega rodbinskega arhiva. V sklopu dedišin je potrebno obravnavati tudi listine gospodov Losen­steinskih (33), eprav nimajo niti najmanjše zveze s srednjeveško zgodovino Turjaških; njihovo posest je namre pridobila šele turjaška knežja veja v 17. stoletju. Ob dejstvu, da navedene losensteinske listine v okviru obravnavanega 5 VALVASOR, Die Ehre des Herzogthums Crain X, str. 298. 6 LÜNIG, Teutsches Reichs-Archiv, Pars specialis, Continuatio I, str. 203, št. CXXIV. 7 ARS, AS 992, Osebni fond Richter, fasc. 2. 8 Med listinami, ki zadevajo Kranjsko, mdr. objavlja tudi omenjeno št. 304 (LÜNIG, o. c., str. 195, št. CVII) in pa, zanimivo, listino cesarja Ludvika IV. Bavarskega z dne 24. aprila 1336 (LÜNIG, o. c., str. 201–202, št. CXXII), ki se dejansko sploh ne nanaša na Kranjsko, vendar se njen prepis nahaja v Turjaškem knežjem arhivu (obj. TKL I, št. 58, str. 116–117). Ni povsem izkljueno, da je omenjeni prepis nastal na podlagi Lnigove objave. 9 KOMAC, Vzpon Turjaških 2, str. 162, 173. 10 WISSGRILL, Schauplatz des landsässigen Nieder-Oesterreichischen Adels 1, str. 237 11 Prim. Turjaška knjiga listin I, str. 23. 17 korpusa za 15. stoletje sestavljajo številno najobsežnejši “neturjaški” rodbin-ski sklop, pa kaže pripomniti, da se le dva dokumenta nanašata na posestne zadeve; veina virov nasprotno dokumentira spor o podsodnosti skupine svo­bodnjakov losensteinskemu deželskemu sodišu, ki so ga Losensteinski sprva imeli skupaj z Volkensdorfskimi, pozneje pa sami. Morda so imeli ti doku­menti doloen praktien pomen še v zgodnjem novem veku. Razmeroma manjši delež listin drugih rodbin je v turjaški arhiv prišel kot posledica nakupov posesti, tako denimo listine Krumbachov12 (7), ljubljan­skega mešana Vida Spenglavca (4) leta 1460 (gl. št. 285) in verjetno tudi listine Snežniških (8) o dvoru pri gradu Snežnik, ki ga najdemo v urbarju tur­jaške veje iz leta 1484.13 Pogojno lahko v to kategorijo uvrstimo tudi nekaj listin hrvaških Glanerjev; preko povezav s to rodbino so si Turjaški pridobili posest v okolici Steninjaka pri Karlovcu, in sicer na ne preve obiajen nain – z darilno pogodbo Jurija Glanerja (št. 299). Z njegovim izginotjem oz. smrtjo je vse skupaj postalo sporno (gl. spodaj in listino št. 312), kar je Turjaškim pred dokonno prilastitvijo nakopalo nekaj sodnih obravnav in izplail odškodnin.14 Glanerji pa niso bili edina hrvaška rodbina, s katero so Turjaški vzdr­ževali tesne stike. Najgloblje vezi so stkali s Frankopani, pri katerih lahko opažamo, kako so poslovni stiki (št. 278, 309, 310, 320) prerasli v trdnejšo rod-binsko povezavo s sklenitvijo zakonske zveze med Pankracem Turjaškim in Ano Frankopansko, herjo grofa Dujma (št. 334, 335, 336, 406). Med listinami 15. stoletja prav gotovo zasluži posebno mesto znamenita delilna listina iz leta 1467 (št. 324), s katero so si turjaški bratranci razdelili posest, rodbina pa se je posledino razdelila na šumberško vejo (njena na­slednica je danes knežja linija) in glavno turjaško vejo, katere potomci so na Turjaku živeli do druge svetovne vojne. Listino velikega formata (720 x 520 mm) je peatilo sedem pri – poleg obeh “glav” novih dveh rodbinskih vej, Viljema in Pankraca Turjaških, še ljubljanski škof Sigmund Lamberg, Andrej Kraig ter Jurij in Gašper rnomaljska. Listina je bila izdana 22. julija in je pravzaprav istopis, konna verzija vélike delitve. Dan pred tem, torej 21. julija sta nastala še dva koncepta (št. 323), ki sta v osnovi enaka (opazne so le manjše razlike, verjetno zaradi razlinih pisarjev, kar pa ne spreminja bistva doku­menta) in se od konne verzije v osrednjem delu razlikujeta le v nekaj ma-lenkostih. Veje razlike so opazne samo v publikaciji in sklepnih formulah ter pri osebah, ki so peatile – na koncepta je poleg že naštetih pritrdil svoj peat tudi komtur nemškega viteškega reda v Ljubljani Konrad Hlzl. Listina je zanimiva, ker prinaša zelo natanen opis turjaške posesti – navedene niso le vse vasi, temve tudi vsi podložniki, ki so bili predmet delitve. Prav s pomojo omenjene listine je mogoe relativno preprosto in natanno rekonstruirati ce­lotno turjaško posest sredi 15. stoletja, pa tudi ekonomsko, socialno in vsaj del-no politino mo rodbine.15 Omenjena listina ni (bila) edina delilna listina v turjaškem arhivu. Med pogostimi dedišinskimi prepiri, ki jih je imel v prvi polovici 15. stoletja Her­ 12 Prim. Turjaška knjiga listin I, str. 24. 13 OTOREPEC, Grad Snežnik, Notranjski listi 3, str. 41; BIZJAK, Trije urbarji, str. 130. 14 Prim. KOMAC, Vzpon Turjaških 2, str. 153. 15 Prim. KOMAC, Vzpon Turjaških 2, str. 151–177. 18 bard Turjaški s svojimi perneškimi sorodniki, je leta 1433 nastal dokument, v katerem je našteta posest skupaj s hubami in podložniki, ki jo je bil Herbard pripravljen odstopiti Perneškim (št. 162). Herbard jim je dal dokument v potrditev in ti so se z vsebino oitno strinjali, saj je bil opremljen z njihovim tajnim peatom. Ni pa jasno, ali je do izstavitve listine, ki naj bi bila v skladu z besedilom koncepta opremljena s peatom Herbarda in še dveh pri, sploh prišlo. Koncept se namre ni ohranil v originalu, temve le v Heyrenbachovem prepisu in vse, kar danes vemo o njem, je povzeto zgolj iz njegovega prepisa in opisa. Kljub temu nudi sam tekst dober vpogled v del posestne strukture enega od Turjaških v 30. letih 15. stoletja. V zvezi s Herbardom Turjaškim lahko omenimo tudi to, da je bil od zaetka 20. do zaetka 50. let 15. stoletja eden najaktivnejših in najvplivnejših lanov turjaške rodbine in po vsej verjetnosti njen senior (njegova mati Eli-zabeta je bila tudi dvorna mojstrica dveh avstrijskih vojvodinj).16 Veino nepre­mininskih poslov je v omenjenem obdobju sklenil prav on, eprav je proti koncu življenja oitno zapadel v dolgove in je moral nekaj posesti tudi prodati. Leta 1437 je bil npr. pripravljen svojima sorodnikoma Volkerju in Engelhardu Turjaškima prepustiti vso dedišino, ki mu je pripadla po umrlem bratrancu Juriju, pod pogojem, da onadva v zameno poplaata njegove dolgove pri Kon­radu Kraigu (št. 190). eprav je bil Herbard lastnik polovice turjaškega gradu, pa je bilo središe njegove posesti na vzhodnem Dolenjskem, predvsem v tri­kotniku med Mokronogom, Trebelnim in Škocjanom in tudi v okolici Treb­njega ter med Stražo in Novim mestom. Del te posesti je bil leta 1433 pri­pravljen odstopiti Perneškim, kot pa je bilo že omenjeno, je vprašanje, ali se je to res zgodilo, saj se vasi, kjer je imel Herbard hube, pojavljajo tudi v delilni listini med Turjaškimi iz leta 1467. Gotovo je torej, da sta glede na imena vasi v obeh listinah Herbardovo posest (ali vsaj del) podedovala Volker in Engel-hard oz. njuni potomci; natanna primerjava posesti po hubah je zaradi preve-like asovne distance med obema delilnima listinama (34 let) praktino nemo­goa, saj so se v tem asu zamenjali skoraj vsi poimensko navedeni podložniki. Perneški, ki so sicer izvirali z gradu blizu Brucka na Muri in s katerimi so bili Turjaški povezani preko reteških, so bili tudi sicer rodbina, s katero so se Turjaški najbolj prepirali za razline dedišine. V 20. letih 15. stoletja je bil kamen spotike grad Rekštanj blizu Boštanja ob Savi (št. 78, 96 in 97) in 30 let pozneje še grad retež (št. 265). Zdi se, da so bili Perneški v teh sporih uspeš­nejši, vendar le na kratek rok – po drugi polovici 15. stoletja jih na Kranjskem ne zasledimo ve, Turjaški pa so tu ostali še nadaljnjih 500 let. Dokaj obsežen sklop tvorijo listine ljubljanskega ograjnega sodiša, ki jih je kot predsedujoi izstavil kranjski deželni upravitelj. Nanašajo se pred­vsem na razline posestne in dolžniško-upniške spore, obravnavane na ograj­nem sodišu na podlagi prijave oškodovancev. Tudi sicer med listinami prevladujejo sodne, torej takšne, ki opisujejo ali sklenejo posestne ali finanne spore. Med njimi lahko recimo omenimo spor 16 Elizabeta Turjaška, po rodu reteška, je bila sprva dvorna mojstrica vojvodinje Katarine (Burgund­ske), žene vojvode Leopolda IV. (prim. št. 29). Ko pa se je Katarina kot vdova leta 1414 v drugo poroila z Ma-ksimilijanom Smaßmannom von Rappoltsteinom in s tem formalno zapustila habsburško hišo, je Elizabeta postala dvorna mojstrica njene svakinje Cimburge (Mazovske), žene Leopoldovega brata vojvode Ernesta (prim. št. 49). 19 Dipolda Turjaškega z ljubljanskim mešanom Henrikom Kaltenpergerjem. Di-pold je leta 1412 Kaltenpergeju prodal neko njivo v Ljubljani, a mu je pozneje ni hotel izroiti niti mu ni vrnil denarja. Kaltenperger ga je tožil pred ograjnim sodišem, ki je razsodilo v njegov prid. Dipold je Kaltenpergerju plaal le del kupnine, za preostali dolg pa je sodiše zaplenilo dve turjaški hubi na Ižanskem in ju izroilo Kaltenpergerju (št. 44, 55, 59, 61, 62, 69). Toda ta ju ni užival prav dolgo, saj ju je kmalu prodal – in to spet Turjaškemu, Dipoldovemu so-rodniku Herbardu! (št. 88) Še zanimivejša je listina, ki razkrije, da je Elizabeta, mati Herbarda Tur­jaškega kot dvorna mojstrica vojvodinje Cimburge v osebni (verjetno finanni) stiski zastavila del vojvodinjinega srebrnega pribora. Po Elizabetini smrti leta 1425 je nadvojvodinja na Herbardovo prošnjo odkupila svoj pribor iz zastave, on pa se je zavezal, da ji bo omenjeno vsoto povrnil (št. 95). Vendar se do-govorjeno ni zgodilo in vojvodinja je Herbarda zaradi tega tožila (št. 118). Kako se je vse skupaj izteklo, nam ohranjene listine ne povedo, lahko pa dom­nevamo, da je v sporu zmagala vojvodinja in da je moral Herbard prodati del posesti. Veliko manj so se lani turjaške rodbine pravdali med seboj. Zdi se, da so bili relativno složni in da so znali brez vejih pretresov voditi skupno rod-binsko politiko. To jim je dajalo veliko mo, saj so energijo raje porabljali za pridobivanje posesti, po drugi strani pa posesti niso pretirano delili in drobili. Iz celotnega 15. stoletja je ohranjena le ena listina, ki kaže na nekaj nesoglasij znotraj turjaške rodbine. Gre za zašitno pismo, ki ga je 1464 metliški upravi­telj Bernard Katter zaradi neporavnanih dolgov Engelharda Turjaškega izdal njegovemu neaku Janezu Turjaškemu za rubež strieve posesti na Kranjskem in v Marki (št. 314). Spor ni imel hujših posledic, saj sta dve leti pozneje (1466) umrla tako Janez kot Engelhard, je pa morda pripomogel k temu, da so se naslednje leto Turjaški odloili celotno posest dokonno razdeliti. Poseben sklop predstavlja serija vsakoletnih potrdil stiških opatov o plailu aniverzarija. Gre za pobotnice na manjšem kosu papirja, izdane vsako leto okoli praznika sv. Lucije (13. decembra). Turjaški so namre že v 14. sto­letju pri oltarju sv. Jurija v stiškem samostanu ustanovili mašno ustanovo za svoje prednike, ki so bili pokopani prav v kapeli sv. Jurija v Stini. Na dan sv. Lucije so morali v samostan prinesti znesek v višini 13 funtov pfenigov, ki je bil dejansko dohodek od 11 okoliških vasi, menihi pa so morali pri oltarju sv. Jurija opraviti mašo in naslednji dan peti aniverzarij.17 Pri tem so (obiajno) opati tistemu Turjaškemu, ki je denar prinesel v samostan, napisali potrdilo. Za 15. stoletje je ohranjenih okoli 20 takšnih potrdil, ki pa niso bila vsa izdana 13. decembra. Datacija nekaterih precej odstopa od uveljavljene prakse, saj so nas­tala recimo januarja (št. 331, 374) ali celo februarja (št. 342) naslednjega leta. V letu 1493 sta bili drugo za drugim izdani celo dve potrdili – 9. decembra (št. 419, verjetno še za prejšnje leto 1492) in 13. decembra (št. 420). “Krivce” za to gre verjetno prej iskati pri Turjaških, ki so denar prepozno prinesli v samostan, kot pa pri opatih in njihovem morebitnem nerednem oz. zapoznelem izdajanju potrdil. 17 MLINARI, Stina, str. 157; PREINFALK, Auerspergi, str. 62. 20 Kljub dobrim odnosom s stiškim samostanom, so imeli Turjaški z njim tudi obasne spore. Leta 1461 so tako kalili odnose samostanski podložniki z Runarskega, ki so posegali na turjaško ozemlje in ovirali turjaške podložnike na Velikem Vrhu na Blokah ter jim odvzeli prašie v vrednosti 40 funtov du­najskih pfenigov. Stvar je romala na sodiše, razrešila pa se je šele nekaj let pozneje, ko je glava turjaške rodbine po smrti oeta Engelharda postal njegov sin Pankrac. Samostanu je izroil tri sporne njive v Runarskem in jih prepustil v užitek tamkajšnjim samostanskim podložnikom, ti pa so mu bili dolžni vsako leto na martinovo izroiti dva kopuna (št. 326). eprav je veina listin bolj ali manj lokalne narave, je v nekaterih že mogoe zaznati ali povsem konkretno ugotoviti veje in usodnejše dogodke zunaj turjaškega mikrookolja – Dolenjske in Spodnje Štajerske, ki so imeli daljnosežne posledice za evropsko zgodovino. Na prvem mestu lahko npr. omenimo vojne proti husitom, ki so bremenile eško skoraj celo 15. stoletje. e se husitske vojne leta 1420 dotaknejo Turjaških le posredno (vojvoda Ernest Železni ob odhodu na vojno proti husitom nagradi Elizabeto Turjaško, dvorno mojstrico svoje žene Cimburge Mazovske za dolgotrajno zvesto službo, s 300 funti dunajskih pfenigov, ki naj ji jih v primeru, da se ne vrne z vojne, v roku enega leta izplaa njegov brat vojvoda Friderik (št. 70)), so dobrega pol stoletja pozneje Turjaški v njih tudi sami aktivno udeleženi. Leta 1469 je tako Rim bra-toma Lovrencu in Volkerju Turjaškima dovolil, da imata lastnega spovednika z vsemi pooblastili, ker sta se pripravljena boriti proti krivovercem (husitom) na eškem (št. 333). Ta vojna je bila dejansko tudi vojna cesarja Friderika III. in ogrskega kralja Matije proti eškemu kralju Juriju Podbradskemu kot vodji husitov in nasprotniku papeštva. Turjaški kot zvesti habsburški privrženci so se seveda borili na strani cesarja. Na cesarjevo stran pa so Turjaški (vendar ne vsi!) stopili tudi v njegovem sporu z bratom Albertom v prvi polovici 60. let 15. stoletja. Cesar je po konni zmagi, ki mu jo je dejansko prinesla šele bratova nepriakovana smrt leta 1463, svoje privržence bogato nagradil. Tako je Turjaškim kot nagrado za pomo pri obrambi obleganega cesarskega gradu na Dunaju podelil dedni urad kranjskega deželnega maršala (št. 304), jim dovolil ponovno zgraditi in utrditi grad Šumberk, ki ga so ga imeli v posesti kot deželnoknežji fevd (št. 307), dovolil pa jim je tudi, da se zaradi izgube premoženja, ki so jo utrpeli zaradi Albertovega obleganja dunajskega gradu, odškodujejo pri njegovih privržencih v Zgornji in Spodnji Avstriji (št. 308). Poudariti je potrebno, da so bili omenjenih cesarjevih nagrad deležni lani bodoe šumberške veje ter njihov stric Engelhard, ne omenja pa se Engelhardov sin Pankrac, saj je bil odkrito na strani vojvode Alberta.18 Vendar je Pankrac pozneje, po Albertovem porazu oz. smrti, oitno brez hujših zamer prestopil v Friderikov tabor. Morda lahko v okvir habsburške bratomorne vojne postavimo tudi že omenjeno listino iz januarja 1464, v kateri se Doroteja Glaner poravnava z Engelhardom Turjaškim za dedišino po svojem bratu Juriju Glanerju (št. 312). Doroteja brata sicer oznai za pokojnega, vendar v drugi polovici listine prida doloilo, kako naj ravnajo, e bi se Jurij morda vrnil v deželo. Zdi se torej, da 18 NARED, Dežela – knez – stanovi, str. 150. 21 ni bilo povsem jasno, ali je Jurij dejansko mrtev, temve je oitno veljal za pogrešanega. Glede na as izstavitve listine pa smemo domnevati, da je bil Jurij dejansko žrtev cesarjeve vojne proti bratu Albertu, zlasti e upoštevamo, da se je teh spopadov udeležil tudi Engelhard Turjaški, s katerim je bil Glaner tako dober prijatelj, da mu je ta tri leta pred tem (1461) izroil neko posest na Hr-vaškem, in sicer, kot pravi, za vso izkazano Engelhardovo naklonjenost, zvestobo in prijateljstvo (št. 299). e je po eni strani privrženost Turjaških Habsburžanom ve kot oitna, je po drugi strani zanimiv njihov odnos do Celjskih grofov, monih in odkritih habsburških nasprotnikov. V turjaškem arhivu se na Celjske grofe nanaša kar nekaj listin. Veinoma gre za podelitve raznih posesti Turjaškim s strani Celj­skih in za druge posestne transakcije. Zanimivejša je listina iz avgusta 1441, v kateri je omenjeno, da so Celjski ujeli nekega Firenana z imenom Jernej de Mollualdys in ga izroili v ujetništvo Volkerju Turjaškemu. Volker je Jerneja zaasno izpustil do sv. Mihaela (torej za slaba dva meseca), Jernej pa je obljubil, da se bo do tega datuma vrnil, sicer bo kaznovan s plailom 600 du­katov (št. 214). Zdi se, da se Turjaški v sporu med Celjskimi in Habsburžani niso postavili strogo le na eno stran, ampak so vzdrževali stike z obema strane-ma. Pri vsem tem ostaja nerešena uganka, na kakšen nain sta se v turjaškem arhivu znašli dve sicer nadvse zanimivi celjski listini iz leta 1437, s katerima krbavski grof Franc v primeru svoje smrti doloa celjskega grofa Friderika II. za varuha svojih mladoletnih otrok in grofije skupaj z vsemi gospostvi (št. 188, 189), kar s Turjaškimi pravzaprav nima nobene skupne toke. Morda bi omenjeni listini lahko prišli v turjaški arhiv preko Frankopanov oz. že omen-jene poroke med Pankracem Turjaškim in Ano Frankopansko. V as celjsko-habsburške fajde nedvomno sodi listina iz oktobra 1441, ki je v osnovi reteška in je v turjaški arhiv nedvomno prišla kot dedišina po reteških. Z listino, napisano na papirju, kralj Friderik sporoa svojemu zveste-mu Frideriku reteškemu, katerega je pisno prosil za pomo, da mu bo plaal za 20 konjenikov in 200 pešcev, ki mu jih bo ta priskrbel in opremil, ter da bo tudi slednjim, ko bodo prišli k njemu, namenil enako plailo kot ostalim najem­nikom (št. 216). Listina sicer pade v as zaasnega premirja med Friderikom in Celjskimi, vendar Friderik oitno ni raunal na dolgotrajnejšo prekinitev, kar se je izkazalo kot pravilno že nekaj mesecev pozneje, ko so se Celjski povezali z njegovim nezadovoljnim bratom Albertom in se je fajda nadaljevala.19 Poleg že omenjenih spopadov, ki jih v 15. stoletju ni manjkalo, nam listine turjaškega arhiva razkrijejo še eno, takrat zelo aktualno nevarnost – Tur­ke. Glede na silovitost turških vpadov v zadnjih desetletjih 15. stoletja je prav­zaprav presenetljivo, da v celotnem arhivu le ena listina omenja Turke, pa še ta ni povsem turjaška, temve se nanaša na Koroško in Kraige. Oktobra 1478 je Katarina, vdova Jurija Schyringerja, izroila baronu Juriju Kraigu posest v grofiji Ortenburg na Koroškem, ki jo je dobila kot jutrnjo od svojega prvega moža Štefana Wanpekcha. Kot pravi, so posest opustošili neverniki (Turki) in s tem Katarini odvzeli sredstva za preživljanje. Kraig je v zameno za posest obljubil, da bo Katarino vzdrževal do njene smrti (št. 363). 19 Prim. ŠTIH, Celjski grofje, str. 248. 22 Turjaški so torej vseskozi ostali zvesti Habsburžanom in cesarju in niso tako kot nekatere druge rodbine “podlegli” rivalskim dinastom, ki bi jih po­tegnili s seboj v pogubo. Prav nasprotno, Turjaški se pod habsburškim okriljem nenehno vzpenjajo in veajo svojo družbeno, gospodarsko in politino mo. Vekrat so bili za svojo zvestobo nagrajeni bodisi finanno (št. 4) bodisi s posestjo (št. 40). Še pomembnejši pa so bili razlini astni nazivi, ki so bili sicer sprva povezani le z manjšimi premoženjskimi koristmi (št. 248, 264), a so sasoma zaeli prinašati politini vpliv. Tako so Turjaški po reteških pode­dovali naziv dednega deželnega komornika, cesar Friderik pa jim je, kot že omenjeno, za njihovo podporo v vojni z vojvodo Albertom podelil urad ded­nega deželnega maršala na Kranjskem in v Slovenski marki. Ta funkcija je Turjaškim omogoila, da so dobili veji vpogled in vpliv na deželno politiko, saj so kot deželni maršali pozneje predsedovali zasedanjem deželnih stanov. Prav proti koncu 15. stoletja, leta 1497, pa je Turjaškim, konkretno Janezu iz šumberške veje in njegovim potomcem, uspel še en velik skok. Kralj Maksimi­lijan jih je povzdignil v stan državnih “praporšakov” (reichs panierherren) (št. 427), kar dejansko pomeni, da so iz vitezov postali gospodje. Obenem jim je tudi izboljšal grb. Tu se že kaže rahla družbena diferenciacija med obema turjaškima vejama, ki je bila nekako do konca 16. stoletja v prid šumberški veji.20 Senco na dobre odnose med Turjaškimi in Habsburžani je vrgel le Jurij Turjaški, ki se je med letoma 1419 in 1423 odkrito uprl deželnemu knezu. Najprej je pred ograjnim sodišem v Ljubljani tožil Viljema Schnizenbaumerja in nekega Krumbacha zaradi gozda pri Igu. To je prišlo na uho tudi deželnemu knezu vojvodi Ernestu, ki se je aprila 1419 mudil v Leobnu. Vojvoda je v zvezi s tem naroil kranjskemu deželnemu glavarju Ulriku Schenku z Ostrovice, naj do njegovega prihoda na Kranjsko odloži vsa nadaljnja zaslišanja in pravno odloitev in da naj ukaže Juriju Turjaškemu, da ne ovira ljudi, ki izkorišajo gozd pri Igu, dokler se glede tega spora ne odloi vojvoda (št. 64). Jurija sta v sporu podprla tudi njegova sorodnika, Herbard in Dipold, a je vojvoda dve leti pozneje kljub temu razsodil v korist ljubljanskih mešanov in ljudi iz ižanske fare,21 ker so ti dokazali svojo ve kot stoletno pravico. Da bi vojvoda potolažil Turjaške, je na mesto kranjskega deželnega glavarja imenoval prav Jurija Turjaškega. Novi glavar se je Ljubljananom krvavo maševal: z 12 pomagai je, kot ga je pozneje bremenila obtožnica, z napadi, ropi, požigi in uboji pustošil po deželi. V dogajanje je znova posegel vojvoda Ernest, ki je Jurija od­stavil s položaja deželnega glavarja in ga celo obsodil na smrt. Ker pa se je Turjaški s svojimi pomagai vdal in pokesal ter nadvojvodi izroil grad Turjak in svoj del gradu Šumberk, ga je vojvoda na pepelnico (17. februarja) 1423 pomilostil, mu zaseženo posest vrnil ter iz zapora izpustil vse zajete upornike. Prav tako je ukazal, da ne sme Turjaškega zaradi omenjenih dejanj nihe ve preganjati ali tožiti pred ograjnim sodišem (št. 83). Tako kot v prvi turjaški knjigi listin je tudi v drugi kar nekaj judovskih dokumentov. Judje so bili tudi v 15. stoletju še vedno dokaj pomemben dejav­ nik pri finannem poslovanju takratne družbe (št. 157, 159, 160, 161, 173...), 20 PREINFALK, Auerspergi, str. 78 ; NARED, Dežela – knez – stanovi, str. 152. 21 OTOREPEC, GZL, III/40 in III/43. 23 vendar je njihova vloga že vidno pešala. Posojanje denarja ni bilo ve izkljuno njihova domena, pa pa so si plemii denar posojali med seboj (št. 137). Se-veda se je zgodilo, da denarja niso mogli vrniti, zaradi esar je prihajalo do sodnih sporov, ki so se vlekli leta ali celo desetletja. Eden takšnih, v katerega so bili vpleteni tudi Turjaški, je dobil epilog šele po skoraj štiridesetih letih. Janez Šumberški, Jurij Turjaški in Rudolf Polhograjski so si septembra 1402 od Filipa Verneškega izposodili 200 mark beneških soldov in mu obljubili, da mu jih vrnejo v enem letu (št. 8). Toda leto se je raztegnilo na skoraj štiri desetletja, saj je ograjno sodiše januarja 1439 odredilo, da morata Herbard in Volker Turjaška kot Jurijeva dedia poravnati omenjeni dolg dediem Filipa Verneš­ega (št. 201). A tudi dve leti zatem zadeva še ni bila zakljuena in je ponovno romala pred sodiše (št. 213). Zadolževanje plemstva je bilo torej hud problem, ki je lahko ob neporavnanih obveznostih še leta in celo desetletja bremenil ne le upnike in dolžnike, temve tudi njihove dedie. * * * V zvezi z diplomatinimi lastnostmi objavljenih listin kaže nekaj besed nameniti nekaterim posebnostim, ki zadevajo datiranje. Mednje gotovo sodi obhajanje sv. Marjete na dan 19. julija, ki je bilo po oglejskem koledarju v navadi od leta 1291 dalje.22 Da gre v srednjem veku v oglejski škofiji dejansko za 19. in ne morda 20. julij, kot navajajo razlini kronološki prironiki,23 je raz­vidno iz listine št. 24: datirana je “v torek po sv. Marjeti”, kar v zadevnem letu 1406 pade prav na 20. julij. Takšna formulacija bi bila v primeru Marjetinega praznika 20. julija nemogoa. Do neke mere nenavadno, eprav nesporno in znano dejstvo je tudi 25. december kot zaetek novega leta v cesarski pisarni. Takšno datiranje, ki ga v soasnih virih drugih provenienc navadno niso prakti­cirali, je razlog, da so dokumenti, izdani med 25. decembrom in 1. januarjem, opremljeni z letnico naslednjega leta. Tak primer je, denimo, listina št. 405. V dodatku sta objavljeni tudi dve listini iz 14. stoletja, ki v asu objave prve knjige Turjaških listin še nista bili znani. Prva je papirni fragment voj­vodskega mandata Alberta III. ali Leopolda III. iz leta 1378 (D1), od katerega se je ohranil le majhen odlomek desnega spodnjega dela listine z nepopolno datacijo in pisarniškim zaznamkom, ki do neke mere omogoata kronološko in provenienno opredelitev, ne pa tudi vsebinske. V drugem primeru gre za eno od listin, ki so jih leta 1945 odtujili z gradu Losensteinleiten in so danes v Združenih državah Amerike, in sicer za listino vojvode Alberta III., s katero ta leta 1388 Petru Losensteinskemu podeli urad deželskega sodnika (D2). Na tem mestu je potrebno opozoriti še na napako, ki se je prikradla v prvo knjigo turjaških listin. Pod številko 77 je v njej objavljen izvleek (tedaj še domnevno izgubljene) listine rimske penitenciarije iz leta 1348, ki dovoljuje Janezu Turjaškemu, da nastani lastnega spovednika. Regest je bil povzet po 22 Annali del Friuli III, str. 220. 23 Na primer GROTEFEND, Zeitrechnung des deutschen Mittelalters und der Neuzeit, (v internetni razliici – http://www.manuscripta-mediaevalia.de/gaeste/grotefend/grotefend.htm, ed. H. RUTH – so navedeni najstarejši viri za oglejski koledar s konca 15. in zaetka 16. stoletja). 24 Richterju, ki ga navaja tako v svoji tiskani razpravi o Turjaških kot tudi v izpiskih iz arhiva na Turjaku – predvsem slednje je bilo merodajno za vklju-itev v edicijo – pod že omenjeno letnico 1348. Raziskava je pokazala, da je regest mogoe identificirati z ohranjeno listino iz leta 1459 (št. 279). Kaj je Richterja navedlo na napano datacijo, ni povsem jasno; listina sicer res ni datirana z letnico po Kristusovem rojstvu, kljub temu pa povsem nedvoumno s prvim letom pontifikata papeža Pija II. V skladu s tem je potrebno listino št. 77 v TKL I prertati; ne gre torej za Janeza I. Turjaškega, kot je tam napano navedeno, temve za njegovega stoletje mlajšega potomca iz šumberške veje Turjaških. Zaradi lažje uporabe, predvsem v zvezi s primerjavo del, ki citirajo doslej merodajno Komatarjevo edicijo,24 dodajava tabelo z dopolnili in po­pravki Komatarjevih regestov. Konkordanca upošteva le najpomembnejše raz-like, kot so: uporaba bistveno boljših predlog (original namesto prepisa, prepis namesto regesta itd.), popravki datacij, dodane listine in izloene fiktivne dokumente (pri zadnjih je v oklepaju naveden vir, po katerem ga je Komatar objavil). Kom. TKL II popravek Kom. TKL II popravek 284, 285 9 po prepisu 551 87 datacija: pred 1424 — 11 dodano 339, 341 88 po prepisu — 14 dodano 340 — izloeno (Richter) — 15 dodano — 96 dodano — 16 dodano — 99 dodano — 17 dodano 351 102 po originalu 287, 300 18 po prepisu 352 103 po prepisu — 20 dodano — 104 dodano 291 21 po prepisu 353 — izloeno (Richter) — 22 dodano — 114 dodano 289 24 datacija: 1406 jul. 20 — 118 dodano — 27 dodano 361 138 po prepisu 296 31 po originalu — 140 dodano 297 32 po originalu — 156 dodano — 33 dodano — 157 dodano — 34 dodano — 159 dodano 298 35 po originalu — 160 dodano — 36 dodano — 162 dodano — 41 dodano — 164 dodano — 46 dodano — 165 dodano — 48 dodano — 167 dodano — 51 dodano — 168 dodano — 58 dodano — 170 dodano 324 70 po originalu — 174 dodano — 76 dodano — 175 dodano — 77 dodano — 176 dodano — 79 dodano — 182 dodano — 80 dodano — 192 dodano — 84 dodano 395 193 po originalu 366 a 86 datacija: 1423–1433 — 195 dodano 24 KOMATAR, Das Schloßarchiv in Auersperg. 25 — 196 dodano 489 325 po prepisu 427 201 datacija: 1437 dec. 26 491 327 po prepisu — 202 dodano — 329 dodano — 203 dodano — 331 dodano — 205 dodano 495 333 po originalu — 210 dodano 514 334 datacija: 1469 sep. 10 — 211 dodano 497 335 po originalu 549 212 datacija: 1440–1467 — 337 dodano 410 216 datacija: 1441 okt. 4 — 338 dodano — 220 dodano — 341 dodano 336 221 po prepisu; dat.: 1443, jun. 29 — 342 dodano — 222 dodano — 343 dodano 415 — izloeno (Richter) — 347 dodano — 227 dodano — 349 dodano 420 228 datacija: 1445 apr. 24 — 351 dodano 418 230 po originalu — 356 dodano — 232 dodano — 357 dodano — 233 dodano — 363 dodano 542 235 datacija: 1445–1455 — 364 dodano — 237 dodano 517 — izloeno (Richter) 429 244 datacija: 1448 jan. 29 — 368 dodano — 246 dodano — 372 dodano — 247 dodano 532 373, 379– 381 383, 386–388, 391, 398, 403, 404 po prepisih 433 248 datacija: 1449 jun. 19 435 250 po originalu — 251 dodano — 255 dodano — 375 dodano — 259 dodano — 376 dodano — 262 dodano — 377 dodano 444 264 po originalu 523 378 po prepisu 445 265 po originalu — 384 dodano 447 267 po originalu — 385 dodano — 268 dodano — 394 dodano 450 271 po originalu — 395 dodano — 274 dodano 531 397 po prepisu 550 277 po originalu — 399 dodano 455 278 po prepisu; dat.: 1459, feb. 27 — 400 dodano — 280 dodano — 401 dodano — 282 dodano — 402 dodano — 283 dodano — 405 dodano — 287 dodano — 407 dodano — 292 dodano — 408 dodano — 297 dodano — 409 dodano — 298 dodano — 410 dodano 470 — izloeno (Richter) — 411 dodano — 300 dodano — 412 dodano 479 306 po prepisu 534 413 datacija: 1491 nov. 3 476 307 po prepisu — 415 dodano — 308 dodano — 420 dodano — 311 dodano — 423 dodano 479 311a datacija: 1463 feb. 7 546 424 datacija: pred 1496 apr. 16 — 314 dodano — 427 dodano — 316 dodano 544 430 datacija: 1499 apr. 25 — 320 dodano 547 — izloeno (Testamentslibell) — 322 dodano 548 — izloeno (Testamentslibell) 26 Drugi turjaški knjigi listin je tako kot prvi dodan na koncu obsežen register vseh osebnih in krajevnih imen, ki se pojavljajo v objavljenih doku­mentih. Pri izdelavi registra naju je vodila misel, da ne bi izdelala zgolj sez­nama imen, temve da bi skušala osebe tudi identificirati, kraje pa locirati. V veliki meri se je to posreilo, ne pa vedno. Nekatere osebe so izginile iz zgo­dovinskega spomina, enako velja za nekatere kraje, ki so v 15. stoletju še obstajali in potem iz razlinih vzrokov propadli (npr. trg Otok/Guttenwerd blizu Šentjerneja). Nekateri kraji so v stoletjih spremenili ime in jih danes tež­ko ali pa sploh ne prepoznamo v njihovih naslednikih. Reševanje tovrstnih toponomastinih problemov bi v nekaterih primerih zahtevalo dodatne obsežne raziskave. V veliko pomo pri lociranju krajev v 15. stoletju so nama bile neka­tere že izdelane topografije za slovenski prostor, predvsem Kosova za Kranj­sko25 in Blaznikova za Štajersko.26 Prav pri Kosovi Topografiji Kranjske se je nekajkrat pokazalo, da so njegove ponujene rešitve vprašljive ali celo napane, na ve mestih pa se je topografija izkazala tudi za pomanjkljivo, saj za razliko od Blaznikove štajerske topografije praviloma ne vsebuje tistih toponimov, katerih natanna lokacija in današnje ime (za zdaj) nista ugotovljiva. Morda bodo prav turjaške knjige listin spodbuda za ponovno ovrednotenje in izpo­polnitev historine topografije Kranjske. Pri identifikaciji oseb in krajev nama je nesebino pomagal predvsem kolega dr. Miha Kosi in nekateri drugi raz­iskovalci, ki jih navajava v Zahvali. 25 KOS, Gradivo za historino topografijo Slovenije. 26 BLAZNIK, Historina topografija slovenske Štajerske in jugoslovanskega dela Koroške do leta 1500. 27 EINLEITUNG Mit diesem Band wird der zweite Teil der Edition der auerspergischen Urkun-den vorgelegt. Damit wird die Publikation des Corpus der mittelalterlichen Dokumente aus Privatarchiven des Geschlechtes Auersperg abgeschlossen. Durch die Verfentlichung der Urkunden aus dem 15. Jahrhundert wird auch das Projekt „Versuch der inhaltlichen Rekonstruktion des gemeinsamen auers­pergischen Familienarchivs“, das im ersten Buch begonnen wurde, abgerundet. Den Impuls f eine Edition dieser Art gab damals einerseits der Umstand, dass sich die Tätigkeit verschiedener Zweige des Geschlechts der Auersperg auf Krain und teilweise auf die Ssteiermark konzentrierte, und zweitens die Existenz einer verhältnismäßig großer Zahl von Evidenzen und Archivver­zeichnissen sowie Sammlungen von Urkundenabschriften, die seit dem 18. Jahrhundert entstanden waren; und nicht zuletzt auch eine nicht geringe Zahl von neu entdeckten Originalen ursprglich auerspergischer Pertinenz, die durch verschiedene Zufälle in andere Archive geraten sind. Alle diese Argu­mente fallen f die Zeit nach 1500 weg, gleichzeitig steigt aber die Menge des erhaltenen Archivmaterials derart, dass die erwähnte Methode der Urkunden-edition ihren Sinn verliert. Deshalb werden sich kftige Editionen von Auersperg-Urkunden vermutlich auf engere Bereiche von schwerer zugängli­chen und weniger bekannten bzw. unbekannten Quellen beschränken. Eine Ausnahme von dieser Regel knte vielleicht eine Sammlung von mittelalterli­cher Urkunden „nichtauerspergischer“ Pertinenz darstellen – also prinzipiell jener Urkunden, die von den Mitgliedern der Familie ausgestellt wurden, und eventuell solcher, wo die Auersperg lediglich erwähnt werden; Überlegungen darer kann man auch in Zukunft noch anstellen. Im Vergleich zum ersten Buch kam es zu einer kleinen Veränderung bei der Definition des Editionsgegenstandes. Ab dem 15. Jahrhundert taucht in den Auersperg-Archiven ein neuer Typus von Quellen auf. Es handelt sich um Briefe, die, obwohl es sich fast ausschließlich um amtliche Korrespondenz han­delt, im Vergleich mit fentlichen (offenen) Urkunden einen ausgesprochen persnlichen Charakter aufweisen. Da es sich um Quellen handelt, die sich in allen rigen Eigenschaften nicht wesentlich von den Urkunden unterscheiden, und da ihre Zahl im 15. Jahrhundert noch verschwindend klein ist, wurden sie nach dem Vorbild einiger maßgeblicher moderner Arbeiten1 auch in die vorlie­gende Edition aufgenommen. Während der Entstehung des zweiten Buches kam es darer hinaus zur Entdeckung einer bisher ganz unbekannten Sammlung von auerspergischen Urkunden, die man bedingt als „amerikanische“ Urkunden bezeichnen kann. Es handelt sich um Urkunden, die vor dem 20. Jahrhundert Teil des Fstenarchivs 1 Z. B. Regesten Kaiser Friedrichs III. (1440–1493). waren und nach dem Laibacher Erdbeben von 1895 mit diesem gemeinsam in das oberterreichische Schloss Losensteinleiten gebracht wurden. Dort erwar­teten sie das Ende des Zweiten Weltkrieges und die amerikanische Besetzung. Einer der amerikanischen Soldaten nahm einige Dokumente mit sich in die USA. In den neunziger Jahren des 20. Jahrhunderts traten seine Erben er Vermittler in Kontakt mit der frstlichen Linie der Auersperg und versuchten die Urkunden zu verkaufen. Die Auersperg lehnten das ab und die Urkunden befinden sich noch immer in den USA, aufbewahrt in einem Bankdepot in Atlanta in Georgia.2 Die Urkunden und einiges vom rigen Archivmaterial wurden teilweise von einem amerikanischen Historiker bearbeitet, der fr die Bedfnisse der neuen „Besitzer“ ein Verzeichnis mit Maßen und kurzen Re-gesten erstellte. Auf Grundlage dieses Verzeichnisses wurden 7 Regesten im zweiten Auersperg-Urkundenbuch erarbeitet – eines davon befindet sich im ersten Buch, da es in das 14. Jahrhundert datiert (D2), zwei Urkunden wurden im 18. Jahrhundert von Heyrenbach abgeschrieben, weswegen ihr Inhalt zur Gänze bekannt ist (Nr. 16 und 49), vier Urkunden sind aber vollkommen unbe­kannt (Nr. 227, 232, 274 und 282) und wurden wahrscheinlich schon vor Heyrenbach aus Turjak weggebracht, also vor der Mitte des 18. Jahrhunderts. Im Zeitraum zwischen dem Erscheinen des ersten Bandes der Auersperg-Urkundensammlung und dem Erscheinen des zweiten Bandes kam es aber auch zur Veränderung des Urkunden-Standortes, des gräflichen Archivs. Der Besit­zer des Archivs, Leopold Graf Auersperg, beschloss, wegen der ungeeigneten Verhältnisse auf seinem Schloss Reideben die Urkunden einer professionellen Institution zu erantworten. Da er in Kärnten lebt, entschied er sich f das Kärntner Landesarchiv. Die Urkunden sind daher seit dem Frjahr 2009 in Klagenfurt deponiert. Sie sind (vorerst) noch immer f die Öffentlichkeit un­zugänglich, das Archiv plant jedoch, sie in chronologischer Reihenfolge der allgemeinen Urkundensammlung zuzufren, doch werden sie weiterhin eine selbständige, geschlossene archivalische Einheit mit dem Namen Gräflich Auer­sperg’sches Fideikommissarchiv (GAFA) bilden. Trotzdem haben wir uns entschieden, bei jeder Urkunde weiterhin ihren ursprglichen Platz im Schlos­sarchiv von Reideben anzugeben (also die Nummer der Lade, in dem sie aufbe­wahrt wurde), gleichzeitig aber auch ihren neuen Standort im Kärntner Landes­archiv in Klagenfurt (KLA). Die Schätzungen er die Zahl der mittelalterlichen Urkunden in den auerspergischen Familienarchiven (berksichtigt wurden sowohl die im Original erhaltenen Dokumente wie auch solche, die mehr oder weniger aus­frlich dokumentiert sind), wie sie in der Einleitung zum ersten Band der Edition geäußert wurden, erwiesen sich als ziemlich untertrieben. Die Gesamt­zahl der Urkunden f die Zeit bis 1500 stieg von den damals prognostizierten „etwa 570 Stk“ auf 716 Urkunden, von denen 437 aus dem 15. Jahrhundert stammen und in der vorliegenden Publikation verfentlicht werden. Die Gr­de fr diese Abweichungen liegen vor allem in der Ordnung des Frstlichen Archivs in Wien – dort sind einige umfangreichere Urkundengruppen unter einer Signatur zusammengefasst, gleichzeitig befinden sich aber einige, vor 2 Nach Aussage der Historikerin Margaret Shannon, eine der Vermittlerinnen, beschäftigt im Washing­ton Historical Research in Arlington, Virginia (e-mail vom 12. 9. 2008). 30 allem jgere und – noch häufiger – Abschriften von ansonsten verlorenen Urkunden, noch immer an den Originalplätzen, unter den Akten – aber auch in relativ großem Prozentsatz der Abschriften von unbekannten Urkunden im Diplomatarium von Heyrenbach. In einem kleineren Umfang trugen auch der Standort von etwas mehr als einem Dutzend entwendeter Urkunden in den USA und einzelne in einigen anderen Archiven befindliche Urkunden dazu bei (ARS, NŠAL, FATF). Von den 437 Urkunden sind 281 im Original erhalten, davon 184 auf Pergament und 97 auf Papier. 119 Urkunden sind in diversen Abschriften erhalten, wobei es sich nur bei wenigen um beglaubigte Abschriften handelt, um vier inserierte Texte in jgeren Urkunden von heute nicht erhaltenen Ori­ginalen und um vier Vidimus. 38 Urkunden sind in verschiedenen Abschriften vorhanden, die sich im Bestand einzelner Akten befanden und zwischen dem 15. und 18. Jahrhundert entstanden sind, wobei es sich in einem Fall lediglich um die deutsche Übersetzung eines lateinischen Originals handelt. In den meisten Fällen (73) wurden f die Edition die diplomatischen Abschriften von Heyrenbach verwendet.3 37 Urkunden, die sich in Verlassenschaftsinventaren erhielten, wurden nur in knappen Auszen verfentlicht, während die Origi­nale bzw. die integralen Abschriften verloren sind. Auf diese Weise wurden auch die vier auerspergischen Urkunden behandelt, die sich heute in den USA befinden, und uns während der Vorbereitungszeit der Edition – außer in kurzen Regesten – nicht zugänglich waren. Zwei der verlorenen Urkunden befinden sich in keiner der Auerspergischen Abschrifts-oder Auszugssammlung. Bei diesen Urkunden handelt es sich um die Privilegien Kaiser Friedrichs III. f die Auersperg von Beginn des Jahres 1463, die schon von Valvasor (Nr. 304)4 und Lig (Nr. 307)5 ediert wurden und die sich auf die Hilfe in der Fehde gegen den Bruder des Kaisers, Herzog Albrecht (VI.) beziehen. Ihre Einord­nung in die vorliegende Edition ist trotzdem gerechtfertigt; es handelt sich nämlich um Dokumente, deren Empfänger die Auersperg sind und deshalb ohne Zweifel frer Teil des Familienarchivs waren. Während man das bei der Nr. 304 sogar fr den Beginn des 19. Jahrhunderts, als sie dort von Richter6 notiert wurde, behaupten kann, ist die Sache bei der Nr. 307 etwas weniger klar; Lnig fand sie wahrscheinlich in einem der Codices im Wiener Archiv (heute HHStA).7 Die erwähnten Dokumente sind nach Abschriften aus ARS (Dolski arhiv, Fasz. 36) ediert. * * * 3 Siehe Turjaška knjiga listin I, S. 21–22. 4 VALVASOR, Die Ehre des Herzogthums Crain X, S. 298. 5 LÜNIG, Teutsches Reichs-Archiv, Pars specialis, Continuatio I, S. 203, Nr. CXXIV. 6 ARS 992, Persnlicher Bestand Richter, Fasz. 2. 7 Unter den, Krain betreffenden Urkunden, publiziert er auch die erwähnte Nr. 304 (LÜNIG, o. c., S. 195, Nr. CVII.) und interessanterweise auch die Urkunde Kaiser Ludwigs IV., des Bayern vom 24. April 1336 (LÜNIG, o. c., S. 201–202, Nr. CXXII.), die sich berhaupt nicht auf Krain bezieht, doch befindet sich ihre Abschrift im auerspergischen frstlichen Archiv (ediert TKL I, Nr. 58, S. 116–117). Es ist nicht ganz auszuschließen, dass die erwähnte Abschrift auf Grundlage der Verffentlichung Lnigs entstanden ist. 31 Den Hauptanteil am Urkundenfundus des auerspergischen Archivs machen auch diesmal Dokumente aus, die sich auf diverse Besitztransaktionen und auf die Kreditgebarung beziehen (Ankäufe bzw. Verkäufe, Vergabe von Lehen, Entlehnungen, Pfandleihen, Bgschaften), die grtenteils mit Besit­zungen im Zusammenhang stehen. Auch im 15. Jahrhundert entfällt ein sehr großer Teil auf Urkunden von Familien, mit denen die Auersperg verschwägert waren und von denen sie, gemeinsam mit dem sonstigen Erbe, auch die diesbe­zlichen Besitzurkunden ernahmen. Unter diesem Titel befinden sich in den auerspergischen Archiven schon seit dem 15. Jahrhundert einige Urkunden der Familien Reutenberg (7), Schberg (1) und Katzenstein (12). Die geringe Zahl der Urkunden der Familie Schberg fällt auf, deren Erbe bei der Teilung 1467 (Nr. 324) etwa ein Sechstel des gesamten Auersperg-Besitzes ausmachte.8 Dass es im auerspergischen Archiv wahrscheinlich zu erheblichen Verlusten von Urkunden kam, die sich auf Schberg und dessen Besitz bezogen, zeigt auch die verlorene, f das Geschlecht ohne Zweifel bedeutende Urkunde von 1443 (Nr. 222a), mit der Kig Friedrich IV. den Brern Volker und Engelhard von Auersperg den gesamten nach Johann von Schberg ererbten Besitz, mit dem erwähnten Schloss und der Herrschaft an der Spitze, als Lehen verlieh. Das diesbezliche Dokument zitiert Wißgrill,9 der als Fundort das auerspergische Archiv anfhrt, doch stimmt seine Nummer nicht mit jener von Heyrenbach erein, woraus geschlossen werden kann, dass sich zumindest die Abschrift dieser Urkunde in einem der Manuskripte im HHStA befinden knte.10 Im Hinblick auf den Empfänger war das Original einst mit Sicherheit ein Bestan­dteil des auerspergischen Familienarchivs. Zur Kategorie der Erbschaften msen auch die Urkunden der Herren von Losenstein (33) gezählt werden, obwohl sie zur mittelalterlichen Geschi­chte der Auersperg erhaupt keinen Bezug haben; in den Besitz der Losen-steiner Urkunden kam die fstliche Linie ja erst im 17. Jahrhundert. Da diese losensteinischen Urkunden im Rahmen des behandelten Bestandes fr das 15. Jahrhundert den zahlenmäßig umfangreichsten „nichtauerspergischen“ Fami­lienkomplex bilden, ist anzumerken, dass sich nur zwei Dokumente auf Besitz­angelegenheiten beziehen, während die Mehrzahl der Quellen Konflikte er die Zuständigkeit des obderennsischen Landgerichtes zwischen Enns und Traun er gewisse Gruppen von „Freien“ und anderen Leuten dokumentieren, welches die Losensteiner gemeinsam mit den Volkerstorfern seit langem zur Hälfte (und zuletzt zur Gänze) innehatten. Vielleicht hatten diese Urkunden in der fren Neuzeit auch noch eine praktische Bedeutung. Ein relativ kleiner Anteil der Urkunden von anderen Familien im auerspergischen Familienarchiv ist eine Folge von Ankäufen, so z. B. die Urkunden der Familie Krumbach11 (7), des Laibacher Bgers Veit Spenglavec (4)von 1460 (siehe Nr. 285) und wahrscheinlich auch die Urkunden der Herren von Schneeberg (Snežnik) (8), die sich auf den Hof bei Schloss Schneeberg (Snežnik) beziehen, den man im Urbar des Auersperg-Zweiges aus dem Jahre 8 KOMAC, Vzpon Turjaških 2, S. 162, 173. 9 WISSGRILL, Schauplatz des landsässigen Nieder-Oesterreichischen Adels 1, S. 237. 10 Vgl. Turjaška knjiga listin I, S. 23. 11 Vgl. Turjaška knjiga listin I, S. 24. 32 1484 findet.12 In diese Kategorie knen unter Umständen auch einige Urkunden der kroatischen Herren Glaner eingereiht werden; er Beziehungen mit dieser Familie erhielten die Auersperg Besitzungen in der Umgebung von Steninjak bei Karlovac, und zwar auf eine etwas ungewnliche Art – mit einem Schenkungsvertrag des Georg Glaner (Nr. 299). Mit seinem Verschwin-den bzw. mit seinem Tod wurde alles zusammen strittig (siehe unten und die Urkunde Nr. 312), was den Auersperg – bevor sie sich den Besitz endgtig aneignen konnten – einige Gerichtsverhandlungen und Entschädigungszah­lungen bescherte.13 Die Glaner waren aber nicht die einzige kroatische Familie, mit der die Auersperg enge Beziehungen unterhielten. Die engsten Bande knften sie mit den Frangepan. Dabei wird sichtbar, dass sich aus geschäftlichen Verbindun-gen (Nr. 278, 309, 310, 320) er die Heirat des Pankraz von Auersperg mit Anna von Frangepan, Tochter des Grafen Dujam, eine festere familiäre Bin-dung entwickelte (Nr. 334, 335, 336, 406). Unter den Urkunden des 15. Jahrhunderts gebrt der bermten Tei­lungsurkunde aus dem Jahre 1467 (Nr. 324), mit der sich die auerspergischen Vettern den Besitz aufteilten, ein ganz besonderer Stellewert. Mit diesem Ver­trag verzweigte sich die Familie in den Schberg-Zweig (seine Nachfolgerin ist heute die fstliche Linie) und den Hauptzweig Auersperg, dessen Nach­kommen bis zum Zweiten Weltkrieg auf Turjak lebten. Die großformatige Urkunde (720 x 520 mm) besiegelten sieben Zeugen – neben den beiden „Kfen“ der beiden neuen Familienzweige, Wilhelm und Pankraz von Auers­perg, auch der Laibacher Bischof Sigmund von Lamberg, Andreas von Kraig sowie Georg und Kaspar von Tschernembel. Die Urkunde wurde am 22. Juli ausgefertigt und ist eigentlich eine Reinschrift, die endgtige Version der großen Teilung. Am Tag davor, am 21. Juli waren schon zwei Konzepte ent­standen (Nr. 323), die aber grundsätzlich ähnlich sind (nur geringfige Abweichungen sind zu bemerken – vermutlich wegen verschiedener Schreiber; sie beeinträchtigen aber das Wesen des Dokumentes nicht) und sich von der endgtigen Fassung im zentralen Teil nur in wenigen Kleinigkeiten unter­scheiden. Grßere Unterschiede gibt es nur in der Einleitung und im Abschluss wie auch bei den Siegeln – bei den Konzepten ließ neben den bereits Aufgezählten auch der Komtur des Deutschen Ritterordens in Laibach, Konrad Hzl sein Siegel anbringen. Die Urkunde ist deshalb interessant, weil sie eine sehr genaue Beschreibung des auerspergischen Besitzes bietet – angefrt wur-den nicht nur alle Dfer, sondern auch alle Untertanen, die Gegenstand der Teilung waren. Gerade mit Hilfe der erwähnten Urkunde kann der gesamte Be-sitz der Auersperg in der Mitte des 15. Jahrhunderts relativ einfach genau rekonstruiert werden, in weiterer Folge aber auch ihre onomische, soziale und zumindest zum Teil auch ihre politische Kraft.14 Die erwähnte Urkunde war aber nicht die einzige Teilungsurkunde im Auersperg-Archiv. Im Rahmen der ständigen Erbschaftsstreitigkeiten, die Her- bard von Auersperg mit seinen Verwandten auf Pernegg frte, entstand 1433 12 OTOREPEC, Grad Snežnik, Notranjski listi 3, S. 41; BIZJAK, Trije urbarji, S. 130. 13 Vgl. KOMAC, Vzpon Turjaških 2, S. 153. 14 Vgl. KOMAC, Vzpon Turjaških 2, S. 151–177. 33 ein Dokument, in dem der gesamte Besitz mit Huben und Untertanen aufgezählt wird, die Herbard bereit war, den Perneggern abzutreten (Nr. 162). Herbard legte ihnen das Dokument zur Bestätigung vor und sie waren mit dem Inhalt offensichtlich einverstanden, da das Dokument mit ihrem aufgedrktes Siegel versehen war. Es ist jedoch nicht ganz geklärt, ob die Urkunde, die im Einklang mit dem Text des Konzeptes mit dem Siegel Herbards und noch zweier weiterer Zeugen versehen war, erhaupt ausgestellt wurde. Das Konzept ist nämlich nicht im Original erhalten, sondern nur in der Abschrift Heyrenbachs. Alles, was heute darber bekannt ist, kann nur aus seiner Ab-schrift und Beschreibung entnommen werden. Trotzdem bietet der Text einen guten Einblick in einen Teil der Besitzstruktur eines Herrn von Auersperg in den dreißiger Jahren des 15. Jahrhunderts. Im Zusammenhang mit Herbard von Auersperg kann darer hinaus er-wähnt werden, dass er seit Anfang der zwanziger bis zum Beginn der ffziger Jahre des 15. Jahrhunderts eines der aktivsten und einflussreichsten Mitglieder der auerspergischen Familie war und aller Wahrscheinlichkeit nach auch ihr Senior (seine Mutter Elisabeth war Hofmeisterin bei zwei terreichischen Herzoginnen).15 Den Großteil der Immobiliengeschäfte in diesem Zeitraum wickelte gerade er ab, obwohl er gegen Ende seines Lebens offensichtlich in Schulden geriet und einige seiner Besitzungen verkaufen musste. Im Jahre 1437 war er z. B. bereit, seinen beiden Vettern Volker und Engelhard von Auersperg die gesamte Erbschaft, die ihm nach seinem verstorbenen Cousin Georg zustand, zu erlassen, wenn die beiden im Gegenzug alle seine Schulden bei Konrad von Kraig zu begleichen bereit wären (Nr. 190). Obwohl Herbard Besitzer einer Hälfte des Schlosses Auersperg war, befand sich das Zentrum seiner Besitzter im tlichen Teil Unterkrain, vor allem im Dreieck zwischen Nassenfuß, Trebelno und Škocjan, aber auch in der Umgebung von Treffen als auch zwischen Straža und Rudolfswert. Einen Teil dieser Besit­zungen war er 1433 bereit, den Herren von Pernegg abzutreten, doch ist es fraglich – wie oben ausgefrt – ob es dazu erhaupt gekommen ist, da die Dfer, wo Herbard seine Huben besaß, auch in der Teilungsurkunde der Auer­sperg aus dem Jahre 1467 vorkommen. Es ist aber gewiss, dass im Hinblick auf die Namen der Dfer in den beiden Urkunden Volker und Engelhard bzw. ihre Nachkommen den Besitz Herbards (wenigstens zum Teil) geerbt haben. Ein genauer Besitzvergleich nach Huben ist wegen der zu großen zeitlichen Distanz zwischen den beiden Teilungsurkunden (34 Jahre) unmglich, da in dieser Zeit praktisch alle namentlich erwähnten Untertanen wechselten. Die Herren von Pernegg, deren namengebender Sitz die Burg zwischen Bruck an der Mur und Graz war, und die mit den Auersperg er die Herren von Reutenberg verflochten waren, war jenes Geschlecht, mit dem die Auers­perg wegen diverser Erbschaften am meisten stritten. In den zwanziger Jahren des 15. Jahrhunderts war Schloss Ruckenstein in der Nähe von Weißenstein 15 Elisabeth von Auersperg, entstammte dem Geschlecht der Reutenberger, war zunächst Hofmeisterin der Herzogin Katharina (von Burgund), der Frau des Herzogs Leopold IV. (vgl. Nr. 29). Als jedoch Katharina als Witwe 1414 eine zweite Ehe mit Maximilian Smaßmann von Rappoltstein einging und damit formal das Haus Habsburg verließ, wurde Elisabeth Hofmeisterin ihrer Schwägerin Cymburgis (von Masowien), der Gemahlin des Herzogs Ernst, des Bruders Leopolds (vgl. Nr. 49). 34 (Boštanj) an der Save (Nr. 78, 96 und 97) Stein des Anstoßes und dreißig Jahre später auch das Schloss Reutenberg (Nr. 265). Es scheint, dass die Herren von Pernegg bei diesen Streitigkeiten erfolgreicher waren, jedoch nur fr kurze Zeit – nach der Mitte des 15. Jahrhunderts sind sie in Krain nicht mehr vorhanden, während die Auersperg noch weitere 500 Jahre hier geblieben sind. Einen ziemlich umfangreichen Bestand bilden die Urkunden der Laiba­cher Landschranne, die vom Landesverweser, der den Vorsitz frte, ausge­stellt wurden. Sie beziehen sich hauptsächlich auf verschiedene Streitigkeiten im Zusammenhang mit Besitzungen, Schulden bzw. Krediten, die auf Grund einer Anzeige der Geschädigten vor diesem Gericht verhandelt wurden. Im Übrigen erwiegen unter den Beständen Gerichtsurkunden, d. h. solche, die Besitz-oder Finanzstreitigkeiten beschreiben oder beenden. Er-wähnt werden soll z. B. die Zwist Diepolds von Auersperg mit dem Laibacher Bger Heinrich Kaltenperger. Diepold verkaufte nämlich dem Kaltenperger 1412 einen Acker in Laibach, doch wollte er ihm später weder den Acker ergeben noch das Geld zurkerstatten. Kaltenperger klagte ihn vor der Landschranne und erhielt Recht. Diepold zahlte Kaltenperger nur einen Teil der Kaufsumme, f die restliche Schuld beschlagnahmte das Gericht zwei auerspergische Huben in der Gegend von Igg und erließ sie dem Kaltenperger (Nr. 44, 55, 59, 61, 62, 69). Doch dieser genoss sie nicht sehr lange, da er sie bald verkaufte – und wiederum an einen Auersperg, an Her-bard, einen Verwandten Diepolds! (Nr. 88). Noch interessanter ist jene Urkunde, die aufdeckt, dass Elisabeth, die Mutter Herbards von Auersperg, als Hofmeisterin der Herzogin Cymburgis in persnlicher (finanzieller) Notlage einen Teil des Silberbestecks der Herzogin verpfändete. Nach dem Tod Elisabeths 1425 lste die Herzogin, einem Ansu­chen Herbards entsprechend, das Besteck aus, dieser verpflichtete sich hinge-gen, die erwähnte Summe (Nr. 95) zurckzuerstatten. Das geschah jedoch nicht und die Herzogin verklagte deshalb Herbard (Nr. 118). Wie die ganze Ange-legenheit ausgegangen ist, ist aus den erhaltenen Urkunden nicht ersichtlich, es ist jedoch anzunehmen, dass die Herzogin gewann und Herbard einen Teil des Besitzes verkaufen musste. Viel weniger prozessierten die Auersperg untereinander. Es scheint, dass sie ein relativ einträchtiges Verhältnis unterhielten und ohne grere Ersch­terungen eine gemeinsame Familienpolitik betrieben. Das verlieh ihnen großen Einfluss, da sie ihre Energie eher fr den Besitzerwerb nutzten und andererseits ihre Besitzungen nicht ertrieben teilten und zersplitterten. Aus dem gesamten 15. Jahrhundert ist nur eine Urkunde erhalten, die auf einige Unstimmigkeiten innerhalb der Familie schließen lässt. Es handelt sich um einen Schutzbrief, den Bernhard Katter, der Verweser von Mttling/Metlika, aufgrund der unbe­zahlten Schulden von Engelhard von Auersperg an Johann von Auersperg, sei­nem Neffen f die Pfändung des Besitzes Engelhards in Krain und in der Mark, ausstellte (Nr. 314). Der Streit blieb ohne schwerwiegende Folgen, da zwei Jahre danach (1466) sowohl Johann als auch Engelhard verstarben, er trug aber vielleicht dazu bei, dass sich ein Jahr darauf die Auersperg dazu entschie-den, den gesamten Besitz endgtig zu teilen. Einen eigenen Urkundenbestand bilden die so genannten Sitticher Urkunden, die eine Serie von alljährlichen Bestätigungen er die Entrichtung von jährlichen Abgaben (Anniversarien) enthalten. Es handelt sich um Quittun-gen auf einem kleinen Stck Papier, die jedes Jahr um das Fest der hl. Luzia (13. Dezember) ausgestellt wurden. Die Auersperg stifteten nämlich schon im 14. Jahrhundert beim Altar des hl. Georg im Kloster Sittich ein Messinstitut f ihre Vorfahren, die in ebendieser Kapelle des hl. Georg in Sittich bestattet wa­ren. Am Tag der hl. Luzia mussten sie im Kloster den Betrag von 13 Pfund Pfennig erlegen, was eigentlich die Einkfte von 11 umliegenden Dfern waren. Die Mche waren verpflichtet, am Altar des hl. Georg eine Messe zu zelebrieren und am darauf folgenden Tag das Anniversarium zu singen.16 Dabei stellten (gewnlich) die Äbte jenem Auersperg, der das Geld ins Kloster er­brachte, eine Bestätigung aus. F das 15. Jahrhundert sind etwa 20 solche Bestätigungen erhalten, die aber nicht alle am 13. Dezember ausgestellt wur-den. Die Datierung weicht bei einigen ziemlich von der lichen Praxis ab, manchmal wurde die Bestätigung im Jänner ausgegeben (Nr. 331, 374) oder sogar im Februar (Nr. 342) des darauf folgenden Jahres. Im Jahre 1493 wurden sogar zwei Bestätigungen nacheinander ausgestellt – am 9. Dezember (Nr. 419, vermutlich noch fr das vorangehende Jahr 1492) und am 13. Dezember (Nr. 420). Die „Schuldigen“ daf sind wahrscheinlich eher bei den Auersperg zu suchen, die das Geld zu spät in das Kloster gebracht haben, und weniger bei den Äbten und ihrer etwaigen unregelmäßigen bzw. verspäteten Ausgabe von Bestätigungen. Trotz der guten Beziehungen der Auersperg zum Kloster Sittich kam es doch gelegentlich zu einem Zwist. Im Jahre 1461 trten die Untertanen des Klosters in Runarsko das gute Verhältnis, da sie auf auerspergisches Gebiet eindrangen und die auerspergischen Untertanen von Veliki Vrh auf Bloke be-hinderten und ihnen Schweine im Wert von 40 Pfund Wiener Pfennigen ent­wendeten. Die Sache ging vor Gericht, gelt wurde sie jedoch erst einige Jahr später, als nach dem Tod des Vaters Engelhard sein Sohn Pankraz das Ober­haupt der Familie Auersperg wurde. Dem Kloster ergab er drei strittige Fel­der in Runarsko und erließ die Nutzung den Untertanen des Klosters, diese waren jedoch verpflichtet, ihm jedes Jahr zu Martini zwei Kapaune zu ergeben (Nr. 326). Obwohl der Großteil der Urkunden einen mehr oder minder lokalen Charakter aufweist, kann man in einigen Urkunden grere oder kleinere Erei­gnisse außerhalb des Mikrokosmos von Unterkrain und Untersteiermark auf­spen oder konkret ermitteln, die weitreichende Folgen f die europäische Geschichte hatten. An erster Stelle knen z. B. die Kriege gegen die bmi­schen „Ketzer“, die Hussiten erwähnt werden, die Bhmen das ganze 15. Jahr­hundert hindurch belasteten. Während 1420 die Hussitenkriege die Auersperg nur indirekt betrafen (Herzog Ernst der Eiserne belohnte aus Anlass seines Kriegsaufbruchs gegen die bmischen Ketzer Elisabeth von Auersperg, die Hofdame seiner Frau Cymburgis von Masowien fr den langjährigen treuen Dienst mit 300 Pfund Wiener Pfennige; sollte er aus dem Krieg nicht zurk­ 16 MLINARI, Stina, S. 157; PREINFALK, Auersperg, S. 60. 36 kehren, wird sein Bruder Herzog Friedrich verpflichtet, innerhalb eines Jahres diese Summe zu zahlen (Nr. 70)), waren sie ein gutes halbes Jahrhundert später selbst an diesen aktiv beteiligt. 1469 gab Rom den beiden Brern Laurenz und Volker von Auersperg die Erlaubnis, einen eigenen Beichtvater mit allen Voll­machten zu haben, da sie bereit waren, gegen die Ketzer in Bmen zu kämp-fen (Nr. 333). Dieser Krieg war tatsächlich auch ein Krieg des Kaisers Fried-richs III. und des ungarischen Kigs Matthias gegen den bmischen Kig Georg Podbrad als Anfhrer der (gemäßigten) Hussiten und Gegner des Papstes. Die Auersperg als treue Anhänger der Habsburger kämpften natrlich auf der Seite des Kaisers. Auf der Seite des Kaisers standen die Auersperg (jedoch nicht alle!) auch in dessen Konflikt mit seinem Bruder Albrecht am Beginn der sechziger Jahre des 15. Jahrhunderts. Der Kaiser beschenkte nach dem endgtigen Sieg, den er erst nach dem unerwarteten Tod des Bruders 1463 errang, seine Anhänger reich. Als Belohnung f die Hilfe bei der Verteidigung der belagerten kaiserli­chen Hofburg in Wien verlieh er den Auersperg das erbliche Amt des Landes­marschalls f Krain (Nr. 304), er gab die Erlaubnis, das Schloss Schnberg, welches die Auersperg als landesfrstliche Lehen (Nr. 307) besaßen, erneut aufzubauen und zu befestigen, er erlaubte ihnen aber auch, sich wegen des erlittenen Verlustes ihres Vermens bei der Belagerung der Wiener Hofburg durch den kaiserlichen Bruder und die Wiener bei den Anhängern Albrechts in Ober-und Niederterreich schadlos zu halten (Nr. 308). Man muss darauf hinweisen, dass die erwähnten Belohnungen des Kaisers den Mitgliedern des kftigen Schberg-Zweiges und ihrem Onkel Engelhard zuteil wurden, wäh-rend Engelhards Sohn Pankraz nicht erwähnt wird, da er offen auf der Seite des Herzogs Albrecht stand.17 Doch trat er später, nach der Niederlage bzw. dem Tod Albrechts offensichtlich ohne Probleme in das Lager Friedrichs er. Vielleicht passt in den Rahmen des habsburgischen Bruderkrieges auch die bereits erwähnte Urkunde vom Januar 1464, in der sich Dorothea Glaner bezlich der Erbschaft nach ihrem Bruder Georg Glaner mit Engelhard von Auersperg (Nr. 312) vergleicht. Dorothea bezeichnet zwar ihren Bruder als be-reits verstorbenen, doch gibt sie in der zweiten Hälfte der Urkunde die Anwei-sung f den Fall, dass ihr Bruder Georg ins Land zurkkehren sollte. Es scheint, dass es nicht ganz klar war, ob Georg tatsächlich tot war, offensichtlich wurde er aber vermisst. Im Hinblick auf den Ausstellungszeitpunkt der Ur-kunde darf angenommen werden, dass Georg in der Tat Opfer des kaiserlichen Familienzwistes wurde. Erst recht, wenn man bedenkt, dass an den Zusammen­sten auch Engelhard von Auersperg teilnahm, mit dem Glaner so gut be-freundet war, dass er jenem drei Jahr davor (1461) einen Besitz in Kroatien erlassen hatte und zwar, wie er sagt, fr erwiesenes Wohlwollen, Treue und Freundschaft (Nr. 299). Wenn einerseits die Anhängerschaft der Auersperg gegener den Habs­burgern mehr als offensichtlich ist, so wird andererseits ihr Verhältnis zu den Grafen von Cilli, den starken und offenen Gegnern der Habsburger interessant. Gleich einige Urkunden im auerspergischen Archiv beziehen sich auf die Gra­ 17 NARED, Dežela – knez – stanovi, S. 150. 37 fen von Cilli. Meistens handelt es sich um Verleihungen von Besitzungen an die Auersperg durch die Cillier und um andere Besitztransaktionen. Interessan­ter ist jedoch die Urkunde vom August 1441, in der erwähnt wird, dass die Cillier einen gewissen Florentiner, Bartholomäus de Mollualdys gefangen nah-men und ihn Volker von Auersperg ergaben, um ihn in Gefangenschaft zu behalten. Volker entließ Bartholomäus vorergehend aus der Haft, bis Micha­eli (29.9., also f etwas weniger als zwei Monate), Bartholomäus versprach seinerseits, bis zu diesem Tag zurkzukehren, sonst wde ihm eine Straffe in der He von 600 Dukaten verhängt (Nr. 214). Es hat den Anschein, dass sich die Auersperg im Konflikt zwischen den Grafen von Cilli und den Habsburgern nicht streng auf einer Seite positionierten, vielmehr unterhielten sie Kontakte mit beiden Seiten. Dabei bleibt das Rätsel, wie zwei eraus interessante Cillier Urkunden aus dem Jahre 1437 in das auerspergische Archiv gekommen sind, vollkommen ungelt. Darin verft Graf Franz von Krbava (Corbavien) im Falle seines Todes den Cillier Grafen Friedrich II. zum Vormund seiner minderjährigen Kinder und der Grafschaft gemeinsam mit allen Herrschaften (Nr. 188, 189). Die beiden Urkunden stehen eigentlich zu den Auersperg in keinem Bezug. Vielleicht kamen sie in das auerspergische Archiv er die Frangepan bzw. durch die schon erwähnte Heirat zwischen dem Pankraz von Auersperg und Anna von Frangepan. In die Zeit der Fehde zwischen den Grafen von Cilli und den Habsbur­gern ist zweifelsohne auch die Urkunde vom Oktober 1441 einzureihen, die im Grunde einen Reutenbergischen Ursprung hat und als Reutenbergisches Erbe auch in das Archiv der Auersperg kam. Mit dieser Urkunde, die auf Papier geschrieben ist, teilt Kig Friedrich seinem treuen Friedrich von Reutenberg, den er schriftlich um Hilfe bat, mit, dass er f 20 Reiter und 200 Fußknechten, die dieser zur Verfung stellen und ausstatten solle, aufkommen werde, und auch allen, so sie zu ihm kommen wden, einen Lohn, wie bei den anderen Sdnern lich, entrichten werde (Nr. 216). Die Urkunde fällt zwar in die Zeit der relativen Ruhe zwischen Friedrich und den Cilliern, doch rechnete Fried­rich offensichtlich nicht mit einer lang anhaltender Unterbrechung der Kämpfe, was sich schon einige Monate später als richtig erweisen sollte, als sich die Cillier mit seinem unzufriedenen Bruder Albrecht verbanden und die Fehde wieder aufflammte.18 Neben den bereits erwähnten Kampfhandlungen, an denen es im 15. Jahrhundert nicht fehlte, zeigen die Urkunden des auerspergischen Archivs noch eine damals sehr aktuelle Gefahr auf – die Trken. In Anbetracht der Intensität der Trkeneinfälle in den letzten Jahrzehnten des 15. Jahrhunderts erraschte es jedoch, dass es im gesamten auerspergischen Archiv nur eine einzige Urkunde gibt, die die Tken explizit erwähnt, und auch diese ist nicht ausschließlich auerspergisch, sondern bezieht sich auf Kärnten und auf die Herren von Kraig. Im Oktober 1478 erließ nämlich Katharina, die Witwe des Georg Schyringer, dem Freiherrn Georg von Kraig den Besitz in der Grafschaft Ortenburg in Kärnten, den sie als Morgengabe von ihrem ersten Gemahl Stefan Wanpekch erhalten hatte. Wie sie angibt, wurde der Besitz durch die Ungläu­ 18 Vgl. ŠTIH, Celjski grofje, S. 248. 38 bigen (die Trken) verwtet, sie verlor dadurch die Mittel fr ihren Lebens­unterhalt. Der von Kraig versprach als Entgelt f den Besitz, Katharina bis zu ihrem Tod zu versorgen (Nr. 363). Die Auersperg blieben demnach den Habsburgern und dem Kaiser durchwegs treu ergeben und erlagen nicht so wie einige andere Familien der Versuchung, rivalisierenden Dynasten zu folgen, die sie letztlich in den Ab-grund gezogen hätten. Ganz im Gegenteil, die Auersperg stiegen immer her empor und stärkten ihre gesellschaftliche, wirtschaftliche und politische Macht. Mehrmals wurden sie fr ihre Treue belohnt, sei es finanziell (Nr. 4) sei es mit Besitz (Nr. 40). Noch bedeutender aber waren verschiedene Ehrentitel, die zu­nächst eher leere Titel waren und nur kleinere Vermensvorteile brachten (Nr. 248, 264), allmählich jedoch auch politischen Einfluss brachten. So erbten die Auersperg nach den Reutenbergern den Titel eines erblichen Kämmerers des Landes Krain, Kaiser Friedrich verlieh ihnen, wie bereits erwähnt, fr ihre Un­tersttzung im Krieg gegen Herzog Albrecht das Amt des erblichen Landmar­schalls f Krain und die Windische Mark. Diese Funktion ermlichte den Auersperg, einen greren Einblick und Einfluss auf die Landespolitik zu er-halten, da sie als Landmarschälle später den Sitzungen der Landstände vor­saßen. Gegen Ende des 15. Jahrhunderts, im Jahre 1497, gelang den Auersperg, konkret Johann aus dem Schberg-Zweig und seinen Nachkommen, ein wei­terer großer Sprung. Kig Maximilian erhob sie in den Stand der Reichs­panierherren (Nr. 427), was bedeutete, dass sie vom Ritterstand in den Herren-stand aufstiegen. Gleichzeitig wurde ihnen erlaubt, ihr Wappen zu verbessern. Hier kommt bereits eine leichte gesellschaftliche Differenzierung unter den beiden Auersperg-Zweigen zum Vorschein, die sich bis etwa zum Ende des 16. Jahrhunderts zugunsten des Schberg-Zweiges weiter entwickelte.19 Einen Schatten auf die guten Beziehungen zwischen den Auersperg und den Habsburgern warf nur Georg von Auersperg, der sich zwischen 1419 und 1423 dem Landesfsten offen widersetzte. Zunächst klagte er vor der Land-schranne in Laibach Willhelm Schnizenpaumer und einen gewissen Krumbach wegen eines Waldes bei Igg an. Das kam auch dem Landesfsten Herzog Ernst zu Ohren, der sich im April 1419 in Leoben aufhielt. Der Herzog beauf­tragte den Krainer Landeshauptmann Ulrich Schenk von Osterwitz, bis zu sei­ner Ankunft in Krain alle weiteren Verhre und die rechtliche Entscheidung auszusetzen und Georg von Auersperg zu befehlen, die Menschen, die den Wald bei Igg nzten, so lange nicht zu hindern, bis der Herzog in diesem Streit eine Entscheidung getroffen habe (Nr. 64). Georg wurde in dieser Sache auch von seinen beiden Vettern Herbard und Diepold untersttzt, doch entschied der Herzog zwei Jahre später trotzdem zugunsten der Laibacher Bger und der Menschen in der Pfarre Igg,20 da diese ein mehr als hundert Jahre währendes Recht nachweisen konnten. Um die Auersperg deshalb zu trsten, bestellte der Herzog ausgerechnet Georg von Auersperg zum Landeshauptmann von Krain. Der neue Hauptmann rächte sich an den Bgern von Laibach jedoch blutig. Mit zwf Helfern, wie es später in der Anklageschrift stand, fte er mit Anschlägen, Raub, Feuer und Mord dem Land Verwtungen zu. In dieses 19 PREINFALK, Auersperg, S. 80 ; NARED, Dežela – knez – stanovi, S. 152. 20 OTOREPEC, GZL, III/40 und III/43. 39 Geschehen griff erneut Herzog Ernst ein, der Georg von der Position des Landeshauptmannes absetzte und ihn sogar zum Tod verurteilte. Da sich der Auersperg mit seinen Helfern jedoch ergab, seine Taten bereute und dem Erz­herzog das Schloss Auersperg sowie seinen Anteil am Schloss Schberg erließ, begnadigte ihn der Herzog am Aschermittwoch (17. Februar) 1423, gab ihm seinen beschlagnahmten Besitz zurk und ließ alle gefangen genom­menen Rebellen frei. Weiters befahl er, dass der Auersperg wegen der er-wähnten Delikte von niemandem mehr verfolgt werden oder vor der Land-schranne angeklagt werden dfe (Nr. 83). So wie im ersten Auersperg-Urkundenbuch befinden sich auch im zwei-ten einige die Juden betreffenden Urkunden. Juden waren auch im 15. Jahr­hundert weiterhin ein ziemlich bedeutender Faktor bei den Finanzgeschäften der damaligen Gesellschaft (Nr. 157, 159, 160, 161, 173…), doch schwand ihre Rolle sichtlich. Der Geldverleih war nicht mehr ausschließlich ihre Domäne, die Adeligen verborgten sich gegenseitig Geld (Nr. 137). Natlich ist es auch vorgekommen, dass sie das Geld nicht mehr zurkzahlen konnten, weshalb es zu Zwistigkeiten vor Gericht kam, die sich durch Jahre und sogar Jahrzehnte zogen. Ein solcher Fall, an dem auch die Auersperg beteiligt waren, erlebte erst nach fast vierzig Jahren seinen Epilog. Johann von Schberg, Georg von Auersperg und Rudolf von Billichgrätz liehen sich im September 1402 von Philipp von Wernegg 200 Mark Venediger Schillinge aus und versprachen sich, den Betrag innerhalb eines Jahres zurckzuzahlen (Nr. 8). Doch das eine Jahr wurde auf fast vier Jahrzehnte ausgedehnt, da die Landschranne im Januar 1439 verfte, dass Herbard und Volker von Auersperg als Erben des Georg von Auersperg die erwähnte Schuld den Erben des Philipp von Wernegg zu bezahlen hätten (Nr. 201). Doch auch zwei Jahre später war die Sache noch nicht abgeschlossen und fand sich erneut vor Gericht (Nr. 213). Die Verschul-dung des Adels stellte ein großes Problem dar. Wurden die Schulden nicht zurkgezahlt, belastete diese Last nicht nur die Kreditgeber und die Kredit­nehmer, sondern auch ihre Erben noch Jahre und Jahrzehnte. * * * Bei den diplomatischen Eigenschaften der edierten Urkunden sind noch einige Anmerkung im Hinblick auf die Besonderheiten der Datierung anzuf­ren. Dazu zählt sicher das Fest der hl. Margarete am 19. Juli, das nach dem Kalender von Aquileia seit 1291 gebräuchlich war.21 Dass es sich im Mittel-alter in der Erzdiese Aquileia tatsächlich um den 19. und nicht vielleicht um den 20. Juli handelt, wie in diversen chronologischen Handbhern angefrt wird,22 geht aus der Urkunde Nr. 24 hervor, die mit „Dienstag nach St. Mar­garete“ datiert ist, was im einschlägigen Jahr 1406 gerade auf den 20. Juli fal­len wrde. Eine solche Formulierung wäre im Falle des Feiertages der hl. 21 Annali del Friuli III, S. 220. 22 Z. B. GROTEFEND, Zeitrechnung des deutschen Mittelalters und der Neuzeit, die ältere Quellen fr den aquileischen Kalender vom Ende des 15. und Anfang des 16. Jahrhunderts angibt (http://www.manuscripta­ mediaevalia.de/gaeste/grotefend/grotefend.htm, hrsg. H. RUTH). 40 Margarete am 20. Juli unmlich. Bis zu einem gewissen Grad unlich, doch eine unumstrittene und bekannte Tatsache ist auch der Gebrauch des 25. De-zember als Jahresbeginn in der kaiserlichen Kanzlei. Diese Art der Datierung, die in den damaligen Quellen anderer Provenienzen nicht praktiziert wurde, hat zur Folge, dass die Dokumente, die zwischen dem 25. Dezember und 1. Jänner ausgestellt wurden mit der Jahreszahl des darauf folgenden Jahres versehen wurden. Ein solches Beispiel ist z. B. die Urkunde Nr. 405. Im Anhang wurden auch zwei Urkunden aus dem 14. Jahrhundert ediert, die bei der ersten Edition der Auersperg Urkunden noch nicht bekannt waren. An erster Stelle erwähnt wird das Papierfragment eines Herzogsmandates von Albrecht III. oder Leopold III. aus dem Jahre 1378 (D1), von dem sich nur ein Bruchstck des rechten unteren Teiles der Urkunde erhalten hat, mit einer unvoll­ständiger Datierung und einem Kanzleivermerk, die bis zu einem gewissen Grad eine chronologische Bestimmung und die der Provenienz ermlichen, nicht jedoch eine inhaltliche. Im zweiten Fall handelt es sich um eine der Ur-kunden, die 1945 von Losensteinleiten entwenden wurden und sich heute in den USA befinden. Die Urkunde betrifft die Verleihung des Amtes des Land-richters an Peter von Losenstein durch Herzog Albrecht III. im Jahre 1388 (D2). An dieser Stelle soll auch auf einen Fehler aufmerksam gemacht werden, der im ersten Band des auerspergischen Urkundenbuches unterlaufen ist. Dort ist unter der Nummer 77 der Auszug einer (bis dahin noch verloren geglaubten) Urkunde der rischen Pitentiarie aus dem Jahre 1348 verfentlicht, die Johann von Auersperg erlaubt, einen eigenen Beichtvater anzustellen. Das Re-gest wurde ernommen nach Richter, der sowohl in seiner gedruckten Ab-handlung er die Auersperg als auch in seinen Exzerpten aus dem Archiv auf Turjak – vor allem das letztere war f die Aufnahme in das Urkundenbuch ausschlaggebend – die Jahreszahl 1348 anfrt. Die Untersuchung aber zeigte, dass dieses Regest mit einer erhaltenen Urkunde aus dem Jahre 1459 zu identifizieren ist (Nr. 279). Was Richter zur falschen Datierung verleitete, ist nicht ganz geklärt; die Urkunde ist zwar nicht mit der Jahreszahl nach der Geburt Christi datiert, trotzdem aber vollkommen unzweifelhaft mit dem ersten Jahr des Pontifikates des Papstes Pius II. In Anbetracht dessen muss die Ur-kunde Nr. 77 im ersten Teil des Urkundenbuches gestrichen werden; es handelt sich demnach nicht um Johann I. von Auersperg, wie es dort fälschlicherweise steht, sondern um den ein Jahrhundert jgeren Nachkmling aus dem Schberg-Zweig der Auersperg. Um den Gebrauch der Edition zu erleichtern, vor allem im Zusammen-hang mit der Vergleichbarkeit der Werke, die die bis jetzt maßgebliche Edition Komatars zitieren,23 wurde eine Tabelle mit Ergänzungen und Korrekturen der dort verffentlichten Regesten hinzugeft. Bei der Konkordanz wurden nur die wichtigsten Unterschiede berksichtigt, so z. B.: der Gebrauch wesentlich besserer Vorlagen (Original statt Abschrift, Abschrift statt Regest etc.), die Korrekturen bei Datierungen, die beigeften Urkunden und die ausgeschie­denen fiktiven Dokumente (bei den letzteren wurde in der Klammer die Quelle angegeben, nach der Komatar sie verffentlichte). 23 KOMATAR, Das Schloßarchiv in Auersperg. 41 Kom. TKL II Korrektur Kom. TKL II Korrektur 284, 285 9 nach der Abschrift — 170 beigefgt — 11 beigefgt — 174 beigefgt — 14 beigefgt — 175 beigefgt — 15 beigefgt — 176 beigefgt — 16 beigefgt — 182 beigefgt — 17 beigefgt — 192 beigefgt 287, 300 18 nach der Abschrift 395 193 nach dem Original — 20 beigefgt — 195 beigefgt 291 21 nach der Abschrift — 196 beigefgt — 22 beigefgt 427 201 Datierung: 1437 Dez. 26 289 24 Datierung: 1406 Jul. 20 — 202 beigefgt — 27 beigefgt — 203 beigefgt 296 31 nach dem Original — 205 beigefgt 297 32 nach dem Original — 210 beigefgt — 33 beigefgt — 211 beigefgt — 34 beigefgt 549 212 Datierung: 1440–1467 298 35 nach dem Original 410 216 Datierung: 1441 Okt. 4 — 36 beigefgt — 220 beigefgt — 41 beigefgt 336 221 n. d. Ab.; Dat.: 1443, Jun. 29 — 46 beigefgt — 222 beigefgt — 48 beigefgt 415 — ausgeschieden (Richter) — 51 beigefgt — 227 beigefgt — 58 beigefgt 420 228 Datierung: 1445 Apr. 24 324 70 nach dem Original 418 230 nach dem Original — 76 beigefgt — 232 beigefgt — 77 beigefgt — 233 beigefgt — 79 beigefgt 542 235 Datierung: 1445–1455 — 80 beigefgt — 237 beigefgt — 84 beigefgt 429 244 Datierung: 1448 Jan. 29 366 a 86 Datierung: 1423–1433 — 246 beigefgt 551 87 Datierung: vor 1424 — 247 beigefgt 339, 341 88 nach der Abschrift 433 248 Datierung: 1449 Jun. 19 340 — ausgeschieden (Richter) 435 250 nach dem Original — 96 beigefgt — 251 beigefgt — 99 beigefgt — 255 beigefgt 351 102 nach dem Original — 259 beigefgt 352 103 nach der Abschrift — 262 beigefgt — 104 beigefgt 444 264 nach dem Original 353 — ausgeschieden (Richter) 445 265 nach dem Original — 114 beigefgt 447 267 nach dem Original — 118 beigefgt — 268 beigefgt 361 138 nach der Abschrift 450 271 nach dem Original — 140 beigefgt — 274 beigefgt — 156 beigefgt 550 277 nach dem Original — 157 beigefgt 455 278 n. d. Ab.; Dat.: 1459, Feb. 27 — 159 beigefgt — 280 beigefgt — 160 beigefgt — 282 beigefgt — 162 beigefgt — 283 beigefgt — 164 beigefgt — 287 beigefgt — 165 beigefgt — 292 beigefgt — 167 beigefgt — 297 beigefgt — 168 beigefgt — 298 beigefgt 42 470 — ausgeschieden (Richter) 532 373, 379– 381 383, 386–388, 391, 398, 403, 404 nach den Abschriften — 300 beigefgt 479 306 nach der Abschrift 476 307 nach der Abschrift — 308 beigefgt — 375 beigefgt — 311 beigefgt — 376 beigefgt 479 311a Datierung: 1463 Feb. 7 — 377 beigefgt — 314 beigefgt 523 378 nach der Abschrift — 316 beigefgt — 384 beigefgt — 320 beigefgt — 385 beigefgt — 322 beigefgt — 394 beigefgt 489 325 nach der Abschrift — 395 beigefgt 491 327 nach der Abschrift 531 397 nach der Abschrift — 329 beigefgt — 399 beigefgt — 331 beigefgt — 400 beigefgt 495 333 nach dem Original — 401 beigefgt 514 334 Datierung: 1469 Sep. 10 — 402 beigefgt 497 335 nach dem Original — 405 beigefgt — 337 beigefgt — 407 beigefgt — 338 beigefgt — 408 beigefgt — 341 beigefgt — 409 beigefgt — 342 beigefgt — 410 beigefgt — 343 beigefgt — 411 beigefgt — 347 beigefgt — 412 beigefgt — 349 beigefgt 534 413 Datierung: 1491 Nov. 3 — 351 beigefgt — 415 beigefgt — 356 beigefgt — 420 beigefgt — 357 beigefgt — 423 beigefgt — 363 beigefgt 546 424 Datierung: vor 1496 Apr. 16 — 364 beigefgt — 427 beigefgt 517 — ausgeschieden (Richter) 544 430 Datierung: 1499 Apr. 25 — 368 beigefgt 547 — ausgesch. (Testamentslibell) — 372 beigefgt 548 — ausgesch. (Testamentslibell) Der zweite Band des Urkundenbuches ist ebenso wie der erste mit einem umfangreichen Register aller Personen-und Ortsnamen, die in den edierten Ur-kunden vorkommen, ausgestattet. Bei der Erstellung des Registers war der leitende Gedanke, nicht nur ein Namensverzeichnis zu erarbeiten, sondern die Personen auch zu identifizieren und die Orte zu lokalisieren. Grtenteils ist das auch gelungen, jedoch nicht immer. Einige Personen verschwanden aus dem historischen Gedächtnis, das gleiche gilt auch fr einige Orte, die im 15. Jahrhundert noch existierten und danach aus unterschiedlichen Grden verfie­len (z. B. Gutenwerd/Otok in der Nähe von Šentjernej in Unterkrain). Einige Orte änderten im Laufe der Jahrhunderte ihre Bezeichnungen und sind heute schwer oder gar nicht erkennbar in den heutigen Ortsnamen. Die Lung sol-cher topographischer Probleme wde in manchen Fällen zusätzliche umfang­reiche Forschungen verlangen. Als große Hilfe bei der Lokalisierung der Orte im 15. Jahrhundert dienten die beiden Topographien fr den slowenischen Raum, jene von Milko Kos f Krain24 und die von Pavle Blaznik f die Stei­ 24 KOS, Gradivo za historino topografijo Slovenije (za Kranjsko do leta 1500). 43 ermark.25 Gerade bei der Topographie Krains von Kos zeigte sich einige Male, dass die gebotenen Lungen fraglich oder sogar falsch waren, an einigen Stellen erwiesen sie sich auch als mangelhaft, da sie im Unterschied zur Topographie von Blaznik f die Steiermark in der Regel nicht jene Ortsnamen beinhaltet, deren genaue Lokalisierung und der heutige Name (einstweilen) nicht feststellbar war. Vielleicht werden gerade die auerspergischen Urkunden­bher den Anstoß dafr geben, die historische Topographie Krains neu zu bewerten und zu ergänzen. F die rigen Gebiete war bei der Identifizierung der Personen und Orte vor allem unser Kollege Dr. Miha Kosi uneigennzig behilflich, sowie auch einige andere Forscher, die in der Danksagung na­mentlich erwähnt werden. Übersetzung: Mag. Irena Bruckmller Vilfan 25 BLAZNIK, Historina topografija slovenske Štajerske in jugoslovanskega dela Koroške do leta 1500. 44 EDICIJSKA NAELA Objava sledi uveljavljenim edicijskim naelom, katerih smernice je ob koncu 19. stoletja zartal Theodor Sickel za v mnogih pogledih še vedno mero­dajno serijo Diplomata regum et imperatorum Germanie v okviru MGH,1 z do-loenimi dopolnili in spremembami, ki jih narekuje izdaja privatnih listin. Predloge so glede na starost oz. kvaliteto oznaene z velikimi rkami od A naprej, neodvisno za vsako posamezno listino, pri emer je oznaka A pridr­žana zgolj za originale, predloga, po kateri je besedilo objavljeno, pa je v mast-nem tisku. Poškodovani deli teksta so vedno rekonstruirani po naslednji naj­boljši predlogi. Pri latinskih besedilih je razen pri lastnih imenih in nekaterih izrazitih posebnostih (npr. ‘w’ za ‘vu’) upoštevana standardna ortografija (brez opozori-la je standardizirana le glasovno ustrezna raba ‘u’ in ‘v’, ‘i’ namesto ‘j’ ter ‘y’ namesto ‘i’), medtem ko so pri nemških besedilih dosledno upoštevane vse po­sebnosti posameznih pisarjev. Ohranjena je uporaba rimskih številk z izjemo oznake za polovico (v izvirniku prertan I), ki je iz tehninih razlogov in zaradi jasnosti podana kot ‘½’. Standardne in sploh vse nedvoumne okrajšave so v objavi razrešene brez posebnega opozorila, negotove ali zgolj verjetne rešitve so podane v okroglih oklepajih (). Oglati oklepaj [] je uporabljen za poškodovane dele besedila, pri emer so deli besedila, ki jih je mogoe rekonstruirati po drugih predlogah ali kako drugae, izpisani, sicer pa je manjkajoi del oznaen s pikami. Prav tako s pikami, vendar brez oklepajev, so oznaeni deli besedila, ki jih ni bilo mogoe razvozlati. Okrajšave denarnih enot (predvsem v dorzalnih noticah) so v objavi ohranjene in imajo naslednji pomen: d = denarius, pfennig; ß = solidus, schil­ling; lb = libra, pfund. Sicer sta dve glavni seriji dorzalnih notic (gl. uvod) oznaeni z a (16. stol.) in b (prelom 16. in 17. stol.). Opisi peatov se omejujejo na vrsto, obliko in napis, medtem ko je sama podoba razvidna iz fotografije v prilogi. V okroglih oklepajih () so podane šte­vilke listin, na katerih se nahajajo odtisi istega peatnika, kot tudi eventualne predhodne objave napisa ali slikovne reprodukcije, v zavitih {} pa številka fotografije v prilogi. 1 SICKEL, MGH, DD O I, str, I–X. ZUR EDITION Die Edition folgt den allgemein gtigen Editionsprinzipien, deren Richt­linien am Ende des 19. Jahrhundert von Theodor Sickel fr die in vielfacher Hinsicht noch immer maßgebliche Serie Diplomata regum et imperatorum Ger-maniae im Rahmen der MGH1 vorgegeben wurden, mit einigen Ergänzungen und Veränderungen, die eine Edition der Privaturkunden vorgibt. Die Vorlagen sind hinsichtlich des Alters bzw. der Qualität mit großen Buch­staben von A weiter gekennzeichnet, unabhängig fr jede einzelne Urkunde, wobei die Bezeichnung A nur f die Originale reserviert ist, die f die Verf­fentlichung des Textes dienende Vorlage aber mit Fettdruck. Die beschädigten Texteile wurden immer mit Hilfe der nächst besseren Vorlage rekonstruiert. Bei lateinischen Texten wird außer bei Personennamen und einigen aus­geprägten Besonderheiten (z.B. ‘w’ f ‘vu’) die Standardorthographie verwen­det (ohne Hinweis ist nur der dem Laut entsprechende Gebrauch standardisiert ‘u’ und ‘v’, ‘i’ statt ‘j’ sowie ‘y’ statt ‘i’), während bei deutschen Texten alle Be-sonderheiten von einzelnen Schreibern konsequent bercksichtigt wurden. Beibe­halten wurde der Gebrauch von rmischen Zahlen mit Ausnahme des Zeichens f eine Hälfte (im Original ein durchgestrichenes I), was aus technischen Grden und wegen besseren Verständnisses als ‘½’ wiedergegeben wird. Die Standard-bzw. alle unmissverständlichen Abkzungen werden in der Edition ohne besondere Hinweise aufgelst, ungewisse oder nur wahr­scheinliche Lungen werden in runden Klammern () angegeben. Die eckigen Klammern [] werden fr beschädigte Textpassagen verwendet, wobei jene Teile des Textes, die auf Grund von anderen Vorlagen oder auf andere Weise rekonstruierbar sind, ausgeschrieben sind, ansonsten ist der fehlende Teil mit Punkten angedeutet. Ebenso mit Punkten, jedoch ohne Klammern, werden jene Textteile versehen, die nicht entziffert werden konnten. Die Abkzungen von Geldeinheiten (vor allem in den Dorsalnotizen) bleiben in der Edition erhalten und haben folgende Bedeutung: d = denarius, pfennig; ß = solidus, schilling; lb = libra, pfund. Die beiden Hauptserien von Dorsalnotizen (siehe Einleitung) wurden mit  (16. Jh.) und  (Jahrhundertwende von 16. ins 17. Jahrhundert) bezeichnet. Die Siegelbeschreibungen beschränken sich auf die Art, Form und Inschrift, während das Bild selbst aus dem Foto in der Beilage ersichtlich ist. In den runden Klammern () werden die Nummern von jenen Urkunden angege­ben, auf denen sich die Abdrucke desselben Siegels befinden, als auch eine eventuelle frere Verffentlichung der Inschrift oder eine Bildreproduktion, in den geschlungenen Klammern {} folgt die Nummer des Fotos in der Beilage. 1 SICKEL, MGH, DD O I, S. I–X. LISTINE 1. Andrej Apfaltrer in njegova žena Margareta izpriujeta, da jima je Jurij Turjaški za 200 dukatov zastavil 10 hub, in sicer 8 v Vavpi vasi in 2 v Radni vasi. Zavezujeta se, da mu bosta hube vrnila proti plailu omenjenega zneska vsako leto v asu 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem. 1401 januar 10. Orig. perg. (280 × 163 + 17 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 161, št. 273, po A. Dorz. not.: Ambtma( )storff(15./16. stol.).— A o1401(17./18. stol.; ).— 10/1 (19. stol.). Arh. sign.:  17(17./18. stol.). Ich Ä de l vo Apholter v d ich Margret sei wirti vergehe mit dem brief v d tu chu t vmb die zehe hube , die v s her Jörg vo Awersperg versaczt hat vmb zwayhu d(er)t guldei ducate . Der achthu­be glege si tzu Ama sdorff, daaufderai ergesezze istMare , aufder a der Gerse, aufder dritte Radel, aufder virde Krise, aufder fimffte Jacob, aufder sechste Kusma , aufder sibe de Märt des Kusma s su , aufder achte Peter, v d zuo zu Rade dorff, daaufder ai er gesezze ist Jar ey des Brate su , aufder a der Gregor Cole , wir i mit dembrief v d mit v ser trewe welhes jars er oder sei erbe v s oder v ser erbe erma t v d v s gebe t die obg a te zway hu dert gute woll gewoge ducate v ddaz sidaz tu yei de virczehe tage a vorsa d Jorge tag oder i de virczehe tage im ach alz dersaczbrieflawt, de wir vo i darumb habe , so schulle wir i die obge (a te ) guter zu lose gebe v d i a tburte a vercziehe . Tate wir des icht, welhe schade sew dev ame , de irai speyseimtreue gesage maga ayd, a taydi gv d a all a der pewaru g, de schulle wir i ge czlich gelte v d ablege a widerred. Daz schulle si habe auf v s v d auf v sre erbe v uerschi­dleihe v daufalledewv d wirhabe oder och gewi e v dwolte wir sew ichtge zclich ire erche s v d schade s, so scholl sew der hawpt- a) ponovno tagen. ma im la d zu Krai wer vo aller v ser hab mit v serm gutem wille . Mit vrchu d dicz briefs versigelt mit meim obge (a te ) Ä de lei s vo Apholter aygem a ha ge dem i sigel. Daru der ich obg a tew Margret, sei wirti auch mich verpi t, allezz daz statzu halte v d volfur , alz obe geschribe stet. Dergebe ist ach Christigeburd i demai emv d vircze­he dem hu dertjar, am ma tag ach der heylige dreyer ku ig tag. Od obešenega peata ostal samo perg. trak. 2. Jurij Turjaški zastavi Nikolaju Mengeškemu za posojenih 200 dukatov 6 lastnih hub v Gabru. Zastava je rešljiva vsako leto 14 dni pred jurjevim, sicer pripade donos od zastavljene posesti za tekoe leto upniku. V primeru, da dolg ne bo plaan v roku dveh let, mora dol­žnik upniku ponuditi v zastavo dodatno posest. 1401 april 28, I. Orig. perg. (301 × 157 + 15 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 39–39’, št. 83 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 162, št. 274, po A. Dorz. not.: Ai saczbrief vmb VI huebe zu Hage puech gelege , die vo her Jorge vo Awrsperg dem Niklei Ma gespurger versaczt gewest si d (16. stol.; ).— 28/4.1401(20. stol.). Ich Jòrg vo Awrsperg vergich fùrmichv d allmei erbe mitdem briefv dtù chu d alle de , diei sehe t, hòre toderlese t,dasich mit wolbedachte mùtv d czü der zeit, daich es wolgetù mocht, rechtv d redleich v d v uersproche leicha versaczt ha mei s ayge gùts sechshu­be zü Hage pùch gelege , daaufder ai gesesse ist Mathe, aufder a -der Steffa , aufder dritte Marti , aufder vierde Mixe, aufder fùmfte Cleme , aufder sechste Thomas, mit lºwt v d mit gùt v dmit alle dew v d darzù gehòrt oder gehòre schol, wie es alles ge a t oder gehaisse sey, ichtsausge ome , Niklei demMa gespurgerv d alle sei e erbe , darauf sÿ mir gelihe habe t zwaÿ hu dert guldei guter wolgeweg er dukate , die ich gº czlich vo i e pha ge ha v d ich ha sew der obge a tergùtermitalledewv d darczü gehòrti ùczv d gewergesaczt mitallerstät. Dauo schùlle sÿesi habe , ùcze v d ge i®eþsse , we -de v d chere v d damitschaffe v d tù , wasi lieb ist, alsmita derm irem gùt ach sacz recht. Also beschaide® leiþch mit ausge ome worte , welhesjaresichb odermei a erbe i odersei erbe erma e v d i gebe a) i vstavljen pozneje nad vrstico. b) na razuri. 52 dieobge a te zway ®hu þdertguldei gùterwolgeweg ºrdukate v d das wir das tù yei de vierzehe tage vorsa dJòrge tag, so schùlle v s dieobge a te gùterzelòse gebe v d i a twurte a uerziehe . Welhes iares wiraber derlosu g ichttù ye zu der zeit, als obe geschribe stet, so si d i ®zþe ùczdesselbe iarsverualle v d ich v d mei erbe schùl­le sew darauf scherme , vertrete v d vera twort vormà ichleich vor allera sprach ach la des rechti Krai .Tºte wir des ichtv d dassew ÿma t mit pesser rechte dauo trib oder treibe wolt, da ich i darauf gebe ha , welhe schade sew des ºme , der ir ai s peÿ sei e trewe gesage mag a aÿd, a taÿdi g v d a all a der bewºru g, de schulle wir i gº czleich gelte v d ablege a widerred v d das schvlle sew habe auf mir v d mei e erbe v uerschide leiche v d auf alle dew v d wir habe oder och gewi e v d wolte wir sew icht gº czleich wer , erkche v d schade , so solsewderhauptma imla dzeKrai oder sei verweser richte v dwer vo aller v ser hab, wo wir die habe mit v sermgùte wille .Wºrauch, daswirdieobge a te guteri zwaijare vo i ichtloste , so schùlle wir i mer sàcz vmb die obge a te zway hu dert guldei tü , dara sÿ ge ùgt. Tatt wir des icht, so schùlle wir sew irsgeltsa uerziehe aufrichte . Mitvrchu d diczbriefsversigeltmitmei s obge a te Jòrge vo Awrsperg ayge a ha gu de i sigelv d zu ei er peser zewg ùssmitOsterma svo Stai vicztumb i Krai v d Ha se desstatschreiberzeLaybach i sigel ,diesÿ durchmei petwille aufde brief geha ge habe t, i v d ire erbe a schade . Der gebe ist ach Kristi gepurd i dem ai v d vierzehe tiste hu dert jar, des pfi cztags ach sa d Jòrge tag. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s • geor • de • awersperg (= št. 8/2, 45/1, 93/2) {pril. 41}. — 2) napis: T s  osterman  de  s[ta] n (= št. 7/2) {pril. 101}.— 3) napis:  s • ohann • scr ptor s • laybac {pril. 162}. 3. Nikolaj Mengeški potrjuje, da mu je Jurij Turjaški za 200 dukatov zastavil 6 hub v Gabru pri Stini, ki jih lahko odkupi nazaj 14 dni pred jurjevim. e tega v dveh letih ne stori, potem mora za omenjeno vsoto zastaviti ve svoje posesti ali pa vrniti denar. 1401 april 28, II. Orig. perg. (290 × 107 + 12 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 162, št. 275, po A. a) na razuri. 53 Dorz. not.: Ai verschreibu g vo Nikl Ma gespurger vo wege ai s satz VI huebe zu Hage puech,so imvo her Jorge vo Awrspergverpha tsi d,das er die vorder us vo im abledige mag (16. stol.; ).— A o 1401 (16./17. stol.; ).— Versaz brief per 6 hübe zu Hage buch, weliche Jörg vo Aursperg dem herr Nikl der Ma gespurg per 200 gulde gute ducati versezet hat. De dato pfi gstag achSt.George tag1401(18. stol.).— 28/4(19. stol.). Arh. sign.: N.14(17. stol.).—  43(18. stol.).— 121(ca. 18. stol.). Ich NikelderMa gespurgervergich fürmich v d allmei erbe mit dembriefv d tü chü d alle de , die i sehe t, hòre toderlese tvmb die sechshùbe , die mirdererbervest ritterherrJòrg vo Awrsperg versazthat vmb czway hv dertguldei güterdukate , diegelege si d zü Hage pùch, da auf der ai gesesse ist Mathe, auf der a der Steffa , auf der dritte Marti , auf der vierde Mixe, auf der fùmfte Cleme , auf des sechste Thomas. Lob ich immit mei trew v d mitdembrief, welhesiareseroder sei erbe mich oder mei erbe erma e t v d v s gebe t die obge ate zwaÿ hv dert guldei gùter wolgewege dukate v d das sÿdas tü ÿe i de vierzehe tage vor sa d Jòrge tag, so schülle wir i die obge ater güterze löse gebe v d i a twurte a verziehe . Tattwir des icht, wel-he schade sewdew ºme , de irai speÿ sei emtrew zesage mag a aÿd, a taÿdi g v d a all a der bewºru g, de schülle wir i ge czlich gelte v d ablege a widerred. Dasschülle sewhabe aufmirv d mei erbe v uerschide leiche v d auf alle dew v d wir habe oder och ge­wi e . V d wolte wir sew ichtgº czleich wer , erkche v d schade , so schol sew der hauptma im la d cze Krai oder sei verweser richte v d wer vo aller v serhab mit v serm gùte wille . Wºrauch,dassew die obege ate gùte i czwai jare vo v s icht lòste , so schülle sÿ v siresgùtesmersäcz tü vmb dieobege ate zwaÿhv dertgulde , dara v s ge ügt. Täte sew des icht, so schülle sew v s v sers gelts a uer­ziehe ausrichte . Mit vrchv d dicz briefs versigelt mit mei s obege ate Niklei sdesMa gespurgeraÿge a ha gv de i sigel. Dergebe ist ach Kristigepurd i demai v d vierzehe tiste hv dert jar,despfi tags ach sa d Jörge tag. Okrogel visei grbovni peat v temnem naravnem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku, delno poškodovan; napis:  S nICOLaY  D  mangeSPVRCh. (= št. 7/1) {pril. 102}. 4. Avstrijski vojvoda Viljem podeljuje Juriju Turjaškemu, dokler bo v njegovi službi, letno plao v višini 200 goldinarjev, ki naj se izplaa iz dvorne komore, in sicer štirikrat na leto po 50 goldinarjev. Obenem izdaja svojemu komorniku ukaz za izplailo te plae do preklica. 1401 oktober 13, Dunaj. Orig. perg. (294 × 122 + 41 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 178–178’, št. 315 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 162–163, št. 276, po A. Dorz. not.: Ai geschefftbrief vo herzog Wilhalm vo Osterreich, das er her Jorge vo Awrsperg jerliche sei jargelt II gulde zugebe schefft (16. stol.; ). — A o1401(16./17. stol.; ).— 13/101401(19./20. stol.). Arh. sign.: 77(ca. 18. stol.). Wir Wilhelm vo gotes g ade herczog ze Österreich, ze Steir, ze Kër de v d ze Krai , graue ze Tyrol etc. beke e , daz wir v serm ge­trew liebe Jorge vo Awrsperg, v serm ritter fur sei jargelt be e et habe cwayhu dertguldei zegebe jërichleich,dieweiler¤ serdie erist, dieimv serkamermaister, werderyeda wirdtauzv serrkamerzu vier zeite im jar, zu yeder quattember fu fczig guldei vor më ikl(eich) sol richte , doch v cza v serwiderrùffe . Dauo emphelhe wirv sermge­trewe liebe v sermkamermaistergege würtigemv dku ftige , werder yeistv d welle er stleich, dazerdemege a te Awrspergerdieege a -te cwayhu dert guldei zu de ege a te vier zeite jërichleich gebv d vor më ikleich lazz geualle , dieweiler v ser die êr ist, doch v cz a v ser widerrüffe , alsdauorgeschribe steet.Mitvrchu d diczbrieues, gebe ze Wie , a sa d Colma s tag, a o domi i millesimo quadri ge tesimo primo. d(omi us) dux per HadrerLie del Okrogel visei kompozitni grbovni peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis:  w lhelm • de [• gra(c a) • dvx • a]vstr[ e • st]yr e • etc. (= št. 19; prim. Sava, Siegel, str. 130, fig. 56) {pril. 1}. 5. Janso, sin mlinarja iz Pobreža, zet Ulrika iz Polen, in njegova žena prodata Konradu, podložniku konjiškega kaplana Jurija in njegovi ženi 2 njivi v Pobrežu po kupnem pravu za 6 mark dunajskih pfeni-gov. Prodaja se izvrši z dovoljenjem zemljiškega gospoda Henrika Awerja, kateremu pripada letna dajatev na martinovo v višini 80 pfenigov in 2 kopuna. 1402 maj 7. Orig. perg. (245 × 131 + 10 mm) v KLA, GAFA (ex predal 8) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 163, št. 277, po A. Dorz. not.: Ai kauffbrief vmb II egker i Puebersach gelege , die Ja se des mull er vo Puebersach su dem Chu tze des capla zu Ga abicz a der vesst haldverkauffthat(16. stol.; ).— A o1402(16./17. stol.; ).— 7/5(20. stol.). Arh. sign.: 196(ca. 18. stol.). Ich Ja so, dez mul er sù vo P®uebþerschach, Vlreichsàydem vo Pola , mei wìrti v d allv sererbe , wìrveriehe v d tù chù d mitdem offe prifealle de erfùrchùmpt, dazwìrrechtv d redleich hi gebe v d vercha´fthabe zerechtemcha´frechtv serzwe echker, diez´Pueber­sach gelege si d, aller achst pei her Peter dez pharer ze Go wicz echkerv d dieemal suppa Mertdaselbsvmb ai ge a te czi si ege­habt hat v d dieselbe ge a te echker, die hab wìr hi gebe v d ver-cha´ft mitallìrrz´gehòru g Chù cze , her Jòrge dez cappla ze Go ­wicza dervesthold, sei erwìrti v d allìr erbe vmb sechsmarch guetr W½e erphe i g,derwìrga czv dgarvo i gerichtv dgewertsei mit voller czall. Also beschaide leich daz sew dem erber Hai reiche dem Awer, sei er wìrti v d ìr erbe alle jar jàrchleich davo de zwai erchker ràiche v d gebe schulle albeg ze sa dMerte s tag achtczichk czi s phe i g v d zwe cappa´ v d sust chai dì st icht mer. V d der ge a t cha´f geschehe ist mit sei er ha t v d gu st v d i auch chai ìrru g och e g usse a de echker icht tù scholi chai weg®e þ, a allegeverd,die®...þa sewi ìrzi sczerechterczeitraìche tv d gebe tv d wem sew die echker furbas gechawffe t oder verschaffe t, daz schulle se´tù mitiremwille v d wizze , damitì ìrczi sv d ìrchawfrechtge­velta alsgeverd. Aùch lob wìri , dieobge a te zwe echkeri cha´f­rechtweiszescherme v d zevertrete vorallera sprach ach la desrecht i Steyer. Tetwìrdez icht, welche schade sidez eme , de ìrai sge­spreche mag sei tre´ wol ze gela´be a àyd v d a all a der bewe-ru g, de schull wìr i ga cz v d gar gelde v d ablege a chlag v d a all ta½di gv d schulle si daz habe ze v sv d ze v ser tre´ v daüf alle dew v d wìr habe . Ob wìr v sdora i dert vergezze , so schol sew richte v dwer v serherschaftoderìra waldvo allerv serhab, wo wir die habe oder wo sew doraùf weyse t oder czayge t, erke v dschade , daz ist v ser guet wille . Mit vrchu d dez priffs der besigelt ist mìt dez obge a te Hai r(ch)s dez Awer ayge a ha gu dem sigel, daz er a de priffgehe gthat dùrich v ser vleizzige pet wille , im v d seì erbe a schade . Gebe ach Christes gepùrd vìrczehe hu dert jar, zway jàr, dez achste su tags ach dem auffarttag. Okrogel grbovni visei peat v naravnem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis:  […]RICh[...] {pril. 52}. a) luknja. 56 6. Hertel reteški naznanja, da je svoji ženi Erentrauti, herki Ditegena, stolnika z Emmerberga, nakazal porona darila v skladu z njenim poronim pismom. 1402 junij 4. Orig. perg. (260 × 141 + 32 mm) v KLA, GAFA (ex predal 8) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 240’, št. 407 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 163–164, št. 278, po A. Dorz. not.: Hart eid vo Reut berg druksase vo Emerberg (15./16. stol.). — nadaljevanje: ÿrsheyratsgutshalbe ai verschreibu g(16. stol.; ).— A o1402 (16./17. stol.; ).— 4/6. (20. stol.). Ich Hertel der Rewte berger v d all mei erbe veriehe v d tu chu d offe leich mit dem prieff vmb daz heyrat gùt,daich mei lieb wir­ty efrawe Ere trawte Dietege s dez trukchsecze vo Emerberg saili-ge tochter geweist ha , als ir heiratprieff lawt, de ich ir darumb gebe ha . V d ob ir a de vorge a te priefe oder gueter icht abg gie g,a welche schade si dez em, de sie pei ire trewe gespreche möcht v geswor , de selbe schade mit sampt dem hawptguet schulle wirich v d mei erbe ir ge tzleich ablege v d widerzecher . V d schol si daz habe hi cz mir v d hi cz aller mei er hab, wo ich die ha oder wo die gelege ist. Vërgezwirv si dertdora v d ichtge tzleichvolfùrte ,als obe geschribe stet, so schol seider la dezhere i Chrai davo richte v d were vo allerv serhab,wo sie dorauf weistoderzaigta clage,a fùrbot v d a allew taidi g. Daz ist v ser guetleicher will v d dez zu vrchù d gebe wirirde brieffversigelte mitmei sobge a te Hertlei s dez Rewte berger aige a ha gu de i sigel v d durch pezzer sicherhait v d geczewg ùz wille ha ich obge a ter HertelderRewte berger gepe-te de erber mei besu der frew tde Pòpplei vo Weite stai , mei s g edige here vo Cili höffmaister, v d mei besu der liebe frew t Diepolte de Awersperger, diirewi sigeldurch mei fleizzige pett wil­le a de brieffgeha ge habe , i v d ire erbe a schade . Daru der ich mich verpi tt,alsdaz stettzuhabe , als obe geschribe stet. Dergebe ist ach Cristigepùrtt vircze hu dert jar, dar achi dem a der jare, dez achste su tags ach sa d Erasms tag. Trije visei okrogli grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s  hertl n  de  reutenberc (= št. 24/1) {pril. 106}. — 2) napis:  S POPPeLInI  De WeItenSt {pril. 105}. — 3) napis:  s  d eppolt  von  aw(er)sp(er)ch .(= št. 44, 67) {pril. 42}. a) sic! 57 7. Nikolaj Mengeški potrjuje, da je Jurij Turjaški njegovi herki Ani, ženi Nikolaja s Kozjega (Trachenbergerja) starejšega, njenim dedi-em in njemu samemu zastavil hubo v Gabrovki pri Zagradcu za 50 dukatov. Zastava je rešljiva 14 dni pred jurjevim. 1402 avgust 8. Orig. perg. (248 × 118 + 13 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 7, št. 21 (C). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (F) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 91–92’. Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 3, št. 3, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 164, št. 279, po A. Dorz. not.: Ai satzbriefvmbIhuebe zuGabrovichkgelege vo her Jorge vo Awrsperg verseczt, das im die wider abczelose sol gestat v d gebe worde (16. stol.; ).— A o1402(16./17. stol.; ).— 8/8(19. stol.). Arh. sign.: 253(ca. 18. stol.). Ich Nikelvo Ma gespurg vergich mitdembriefv d tu chu tvmb die hube zu Gabrowik gelege , da Michel aufgesezze ist v d die herr Jörg vo Awersperg mei er tochter Ä dlei Niklei s des alte Trache ­berger wirti v d ire erbe su v d tochter v d mir versaczt hat vmb fu ffczig guldei guter ducate , alz der saczbrief lawt, de wir vo im habe . Lob ich i mit dem brief, we er oder sei erbe v s oder v ser erbe erma tv d v sgebe tdieobg a te fu ffczigguldei guterducate v d daz sy daz tu t ye i de virczehe tage vor sa d Jorge tag, so schulle wir i die obge a te hube zu lose gebe v d i a tburte a ver­tziehe . Tatte wirdes icht, welhe schade sides ame , de irai spey sei trewe gesage mag a ayd, a taydi g v d a all a derpewaru g, de schulle wiri ge czleichgelte v d ablege a widerred. Dazschülle si habe auf mir v d auf mei erbe v uerschide leiche v d auf alle dew v d wir habe oder ochgewi e . V d wolte wir sew ichtge czleich were erche sv d schade s, so schollsewderhawptma imla dzeKrai wer vo allerv serhab mitv sermgutemwille .Mitvrchv d diczbriefs versigelt mit mei e obge a te Niklei s vo Ma gespurg a ha ge dem i sigelversigeltv d mitmei sliebe swagerOsterma svo Stai vicztum i Krai i sigel, derdaczdurch mei erpettwille czu mei i sigelaufde brief geha ge hat, im v d sei erbe a schade . Der gebe ist ach Christigeburd virczehe hv dertjar, dar ach i dema dermjar, ameritag vor sa d Lawre cze tag. Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  S nICOLaY  D  mangeSPVRCh (= št. 3) {pril. 102}.— 2) napis: T s  osterman  de  sta n (= št. 2/2) {pril. 101}. 8. Janez Šumberški, Jurij Turjaški in Rudolf Polhograjski potrjujejo, da so dolžni Filipu Verneškemu 200 mark beneških soldov, ki jim jih je posodil v njihovi stiski in jih bodo povrnili do naslednjega sv. Mateja. (prim. št. 201) 1402 september 22. Orig. perg. (279 × 136 + 19 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 215–215’, št. 373 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 164, št. 280, po A. Dorz. not.: Ai erlosterschuldbrief(16. stol.; ).— 1402.22/9(19. stol.). Ich Ha s Schò berger v d ich Jorg Awersperger v d ich Rudolff der Pilchgratzer vergehe offe lich mit dem brief für v s v d all v ser erbe v d tü chu talle de , diedise gege wurtige briefa sehe toder hore t lese , daz wir v uerschidleiche schuldig sei v d gebe schulle dem erberm ma Philippe dem Werd ekker v dalle sei erbe czway hv dert march guter schilli g ve ediger mu zz, die sew v s zu v ser otdurftberaitgelihe habe tv ddiewirvo i ga tzv d gargerichtv d gewertsei mitvollerczal. V d wirschulle v d wolle sewdesobge a -te gelts richte v d wer oder i gut satz v sers guts darumb tü , die si ger auf eme t auf de aste sa d Mathews tag schirist chu ftig a widerred v d a allezz vercziehe . Tate wir des icht, welhe schade sew des ame , de ir ai s pey sei trewe gesage mag a ayd, a chlag, a taydi g v d a all a der bewaru g ire geslechte worte darumb zu gelawbe , de selbe schade mit sampt dem erche schulle v d welle wir i ge czleich gelte v d ablege a widerred.V d si schulle daz ha-be aufv sv d v ser erbe v d hi czv ser trew v d aufallerderhab, diewirhabe oder och gewi e .Vergazze wirv saberi dertdara , so schollsewderla desfurstodersei hawptma i Krai odersei verweser oder ai yedslecher her, der vber v s oder vber v ser hab cze piete hat, richte v d wer erche s v d schade s vo aller v ser hab, darauf sew czayge t oder weyse t, wa daz sey, auch a chlag v d a taydi g. Daz ist v ser guter wille . Mit vrchv d dicz briefs besigelt mit v ser obge a t Ha se des Scho berger v d Jorge des Awersperger v d Rudolfs des Pilchgraczer aller drey ayge a ha ge de i sigel . Der brief ist gebe ach Christigeburd virczehe hv dert jar v d dar ach i dem a derm jar, des aste freytags ach sa d Mathews tag. Trije okrogli visei grbovni peati v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s  ohann  von  schonberch {pril. 103}. — 2) napis:  s • geor • de • awersperg (= št. 2/1, 45/1, 93/2 ) {pril. 41}. — 3) delno poškodovan; napis: s  rudolf  p lchg[...] {pril. 104}. 9. Ljubljanski mešan Eberhard Landtropp in njegova žena Neža kupita od Jurija Turjaškega za 79 mark in 95 pfenigov tri hube v Iški vasi in Stajah ter mlin v Iški, s pristavkom, da lahko Turjaški ali njegovi dedii v roku osmih let prodano posest znova odkupijo nazaj po isti ceni. 1403 januar 30. Orig. perg. (244 × 180 mm) do leta 1945 v FAA na gradu Losensteinleiten (A), danes na neznani lokaciji v Združenih državah Amerike. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 141’–142, št. 251 (B). Reg.: Testamentslibell, fol. 110 = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 166, št. 284. Dorz. not. (po prepisu): Ai verschreibu gvo Eberharte vo La ttroppburgerzu Laibach v d vo A g es sei er wiertti , das syher Jorge vo Awrsperg auf VIII jarai e widerkauffderIII huebe v dImull,derII huebe zuYgg,Yggdorffv dI huebe zuStaÿv ddymülli derEwschgelege si dv dvo imerkaufftgegebe v dverschribe habe . Ich Eberhart vo La tropp purger ze Laybach v d ich Ag es sei wirti veriehe für v sv d v ser erbe offe leich mit dem brieffv d tu chü d vmb die drey hübe v d ai müll, derzwo hube gelege si tzu Ig czu Igdorff, daPaulv d sei su Ja esaufgesesse si t, v d ai hübe zu Stay zu Ig,dader Thomey auf sitzt, v d ai mülli der Eysch, daMare der Goryupp auf gesesse ist, daz alles her Jörg vo Awersperk v d sei erbe verchawft habe vmb achczik markch my er fü f v d sechczik phe i g schilli g, alz derbrieflawt, de wirvo imdarvmb habe . Lobe wir i mit dem brief v d mit v ser trewe , we er oder sei erbe v s oder v ser erbe i er achtjare erma e v d auch v sgebe die obge­ a te achczigk markch phe i g my er fu f v d sechczik phe i g schil­li gerv d sidaztü ye i de vierwoche vorsa dGorge tag oderi de vier woche hi ach, so schulle wir i die obge a te gueter v d müll wider ze chawffe gebe v d i a tworte vmb die ege a te achczik march my erfu fv d sechzikphe i g schilli ger. Warauch,dazsewv s a de obge a te achczik markch phe i g my er fu f v d sechtzik phe i gicht gabe i de acht jar zu welher zeit daz ist, so schulle wir ai quitbrieffdarvmb gebe , daz wir alz vilgeltsdara empha ge habe . Warauch, dazwiri dieobge a te gueter ichtzechawfe wolte gebe , alz obe geschribe stet, welhe schade sew des ame , de ir ai s pey sei trewe gesage mag a ayd, a taydi g v d a all a der pewäru g, dem schulle wir i ga czleich gelte v d ablege a widera v d daz schulle sewhabe aufv sv d aufv ser erbe v uerschide leich v d auf a) sic! 60 alle dew v d wir habe oder och gewi e v d wolte wir sew icht gä czleich wer erkche s v d schade s, so scholl sew der hawptma im la d ze Krai oder sei statrichter ze Laybach richte v d were vo aller v serhab mitv sermgüttemwille . Mitvrchu d diczbriefsmitmeimob­ge a te Eberhartsvo La tropp a ha ge de i sigelversigelt, so vergich ich obge a te Ag es v der mei s ege a te wirts v dv der Ha se des statschreyber ze Laybach i sigel , der daz durch mei er pett wille zu mei swirtsi sigelaufde briefgehe kchthat,imv d sei erbe a scha-de . Dergebe ist ach Christesgepurd virczehe hu dertjar v ddar ach i dem dritte jar, amertage vor v ser frawe tagder liechtmeze. Dva visea peata na perg. traku: 1) manjka. — 2) v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 10. Janez Šumberški in njegova žena naznanjata, da sta njuna sorodnika Rudolf Polhograjski in Jurij Turjaški poroka za posojilo njunega sorodnika Friderika Lindeškega v višini 100 goldinarjev. 1403 februar 2. Orig. perg. (290 × 169 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 164–165, št. 281, po A. Dorz. not.: Chawffpryeff(15./16. stol.).— 2/21403(20. stol.). Ich Ha s der Schò berger, mei eleiche wirti e v d alle v ser erbe veriehe offe leich mit dem brieff, das die erber v ser liebe ohaim her Rudolff der Pilichgreczer v d her Jorg der Awrsperger v ser willig purgel v d geschol worde sei gege dem erber v serm liebe ohaim Fridreiche dem Li dekcher v d alle sei erbe vmb hu dert guldei , die erv scze v ser otdurfft berait gelihe hat v d wirlobe mit v ser trew a aides stat, daswir die obge a te v ser liebe òhaim vo derege a te purgelschafftledige v d eme sulle v d welle a alleir schede v d a geuºr. Tet wirdes icht, welche schade sewdes emet, wie der schad ge a t oder gehaisse wùrd, de ir ai s bey sei trew gesag mòcht a ait, a klag, a taidi g v d a alle a der bewºru g ire geslecht worte darumb cze glawbe , de selbe schade mitsambt dem erche sulle v d welle wir i ge czleich gelte v d ablege v d ®sewþ sulle dashabe awffv shi czv ser trew v d darczu awffalledewv d wir habe od®er ochþgewi e . Vergesse wir v saber ie dter dara , so solsewderla desf®urstþoder®derhawbtma þi Krai , sei verweseroder a walt oder ei yesleich herr, v der dem v ser hab gelege ist, ge czleich richte v d wer erch sv d schad svo allerv serhab, wo diegelege ist oderwo sidarawffweise toderczaige t, awch a klag v d a taidi g. Das ist v ser guter will. Mit vrchu tdicz brieffs besigelt mit mei s vorge (a -te )Ha se desSchò ber(ger)aigema ha gu de i sigel. Awchhabe wirgebete de erber v ser gute frew tSweykcher de Sêlde berger, daz er sei i sigel cze merer czewg uss im v d sei e erbe a schade awch a dise brieff geha ge hat, darv der wir v s verpi te , alles das stºt czehabe v d czevolfùr , dasobe a dembrieffgeschribe stet. Derge­be ist ach Christgebùrtvierczehe hu dertjarv ddar ach i demdritte jar, a v ser fraw tag der liechtmess. Nobeden od obeh peatov ni ohranjen. 11. Avstrijski vojvoda Leopold (IV.) razsoja v ve sporih, ki so jih med seboj imeli Janez Šumberški in Tomaž Žumberški na eni ter Friderik ušperški in Dipold Turjaški na drugi strani. 1403 april 26, Gradec. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 97’–99, št. 185 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai spruchbriefvo hertzogLeopolte vo Österreichvmb dÿstòß,spruck,kriegv dvordru g,sozwische Ha se Scho bergera aimv d Fritze vo Rewtte berg am a der tail gewest ist, sy verai t v d zwische i ausgesproche hat. Wir Leupolt vo gots g ade hertzog cze Osterreich, cze Steyr, ze Kºr de v d czeKrai , grafzeTyroletc. tu ku tvmb diestossv d krieg, diedawar czwische v ser liebe getrewe Ha se demScho berger v d Thomasdem Sicherpergera ai emtail, v dFritze dem Rºwtember­gerv d Dypolte demAwrspergera dema der tail,derselbe stözzv d krieg ze paiderseit syhi ter v sge tzlich gega ge si t czüder mi v d czu demrechte , alsde diehi derga gbriefaige lich laute t, dy sy v sa paide taile darumb gegebe habe t. Also habe wir ach v serr rëtt, rat v d v derweisu g ach paidertail fürgab v d widerred v d ach brieue v d worte , die wir da verhorte czu der mi gesproche v d spreche auch wisse tlich mit dembrief. Deserste , alsderege a tScho berger, derRewtembergerv d der Awrspergervo derselbe irerstözzwege ai a derhertiklich geschriebe v d hohewortai erdem a der gegebe hat, dieselbe briefv d wort ach v serrrëttv d a derrherre , diewirdartzü ame , verste t üß i zor v d i vbermütmerdargega ge si t, de vo schuldderrechte vrsach,vo deswege die icht kampfmessig si t och twederm taila sei ere rüre t v d ichta dersgemerkhe kü e , da dazsy zü paiderseitpiderb v d frummleutsi t. Dauo wirdieselbe wortv d brief ge tzlich ab eme v d ver ichte v d die vorge a te de Scho berger, de Sicherberger, de Rewtembergerv dde Awrspergerczügute v dgetrewe freu de spre­che , vo dervorge a te stözzv d aller sach, die sichv tz aufhewtige tag czwische i v d alle ire helfer , die er , mitgetaile v d beygeste ­dige , dari auch der Erkhe stai er begriffe sei sol, verlauffe habe t, daz kai er dem a der darumb furbasser kai vei tschaft trag och i kai­ erlay weis darumb czü sprech weder mit worte och werkhe , heimlich och offe lich a alle geuerde. Da vmb das haws Rugge stai , das des ege a te Rºwtemberger pha d vo v sv d v ser eribe ist v d dasim derege a t Scho berger a gewu e hat, spreche wir, dazderselb Scho bergerdasselb hawsmit allersei erzùgehoru g v d alle dew, so erdari fu de hat, essey zewg odera derdi g v d darzualle a drewgüter, derersich auchi disemkrieg v derwu de hat, abtretv d a twurtimodersei e bote zwische hi e v d de echste viertzehe tage a vertziehe v dgeuerde v d fürde hewtige tagdaraus ichtz fürdes, so er dari fu de hat v d och vor­ha de ist. De alsderScho bergersich beclagtvo dergerhabschaftv d der schade wege , als i der Rewtemberger la gzeit i gehabt hat, spreche wir, daz es vmb dieselbe züsprüch v d sach beleibe sulle bey dem spruch, der darumb gesproche ist ach v sers liebe bruder hertzog Wil­halmsgescheftv d gebot,v d alsauch derRewtembergerdemScho ber­ger sei swester verheyrathat mit vierhu dertphu t wye er cze haimstewr a sei v d sei er freu d wille v d des der Scho berger zü grozze schede kome istvo deswege , alsimsei swestervmb geleiche erbe -tail zusprach, spreche wir, daz der ege a t Rewtemberger dem vorge a -te Scho berger, ach dem v d er sei swester i sei em prot v d vo trewe verheyratt hat, fùrdieselbe schëde v d zehilfdesheyratgutsdes der Scho berger sei swester ausgericht hat, demselbe Scho berger ausrichtv d bezalevierhu dertphu twye er, zwaihu dertphu taufsa d Marti s tag ächst ku ftige v d zwaihu dert phu t auf sa d Jorige tag dar ach ëchst ku ftige v d daz der Rewtemberger vo dem Scho ber­ger ge tzlich ledig sey solcher schede , de er sich vo der sach wege beclagt v d ge ome hatv geuarlich. Alsauch derege a tScho bergerai halbe v d derRewtemberger v d der Awrsperger a derhalbe sich ai a der größlich beschedigt habe v d sich großer schede ge ai a der beclage t, spreche wir, daz diesel-be schëde ge ai a der ge tzlich ab sei v d ai er dem a der icht darumb züsprech i dhai weis och kai vei tschafttge ai a derdarumb trage a geuerde. De vmb die sach, als sich der Sicherperger beclagt vo dem Rewtembergervmb dieschëde ,dieimderSperrembergergeta solhabe aus sei er veste Rewtemberg v d dari , v d als sich derselb Rewtember­ger vo demselbe Sicherperger hi wider beclagt, wie er sol gefurdert habe auf sei e schade mit kost v d zewg, spreche wir, daz der Rewtemberger dem Sicherperger ausricht v d bezale zwaihu dert güter guldì auf v ser frawe tag ze der liechtmeß achst ku ftige , v d daz darumb a baide taile all schede ab sei v d furbazz vo der sach wege mit ai a der i übel ichts ze schaffe habe v d gut freu d belei­be v geuarlich. De als sich der Awrsperger beclagt, daz im der Scho berger sei e taildervestScho berg a gewu e v d dese twerthab, spreche wir, daz der Scho perger de ege a te Awrsperger desselbe sei s tails ze Scho berg v d ei aller a derr guter, de er i e twert hat ge tzlich wider ei a twurtt v d der abtrete sol furderlich v d a geüerde. V d daz auch die schede , so ich darumb zwische i a paide taile verlauffe habe t ge tzlich ab sei sulle . Wir spreche auch, daz all geua ge a paide taile ge tzlich sulle ledig gelasse werde a vertziehe . V d ob dhai geua ge icht getaydi gtodergeltvergewisset hët ze gebe v d das och icht bezalt wër, daz dieselbe desselbe gelts, der gelabdt gehaizz v d purgschaft, so sy darumb geta habe auch ge tzlich ledig sei sulle a geuerde. V d daz all vorgeschribe sach ach v serm gege wurtige spruch vo paide taile getrewlich stet gehalte v d v geuarlich volfùrt werde v dai ga tze getrewe berechtu g sü v dfreu dschaft zwische de ege a te getaile v d alle ire helfer furbassergetrewlich gehalte werdev geuarlich, alsdasobe auch geschribe stet, darumb setze wirze pe des erste zwische dem ege a te Ha se dem Scho berger v d Fritze demRewtemberger, welherv teri de vorge a te v ser spruch vberuert, alle oderai e tail, dazv sderselb leib v d güta allg ad ver­ualle sey. Vberfüre aber de ege a te v ser spruch der Sicherberger v d der Rewtemberger ge ai a der oder der Scho berger v d der Awr­spergerge ai a deroder a derirmitgetaile , alsvorgeschribe stet, so sol der da vberuare hat v sv d v ser brùder tause t guldi verualle sei v d alle sei e recht verlor habe ge dem a der taildem de überuar ist. V d des zu ai em ware vrkü d habe wir desgege würtige spruchs ìgliche tail ai e spruchbrief geschaft ze gebe ob er sei begert. Der gebe ist ze Grëtz, a phi tztag ach sa dJorige tag, ach Christsgepur-de i de viertzehe hu dertiste v d dar ach i dem dritte jare. Visei peat vrdeem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 12. Nikolaj ml. z Novega gradu (pri Podgradu), sin Jurija Planinskega proda Janezu Šteberškemu za 400 mark beneških soldov svojo vas Kozjane na Gornjem Krasu v brezoviški župniji z 11 hubami in vsemi pritiklinami, razen krvnega sodstva in ¼ desetin, ki pripadajo žup­niku. 1403 april 29. Orig. perg. (390 × 189 + 24 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 165, št. 282, po A. Dorz. not.: Laut ge Steberg (15./16. stol.). — Ai kauffbrief vmb das dorff zu Koÿsiagkgelege a demOber Karsti Bresawiczerpharr,soMixvo New haws Ha se vo Stegwergverchauffthat(16. stol.; ).— A o1403(16./17. stol.; ). — 29/4(20. stol.). Arh. sign.: 224(ca. 18. stol.). Ich Mix vom New haws der jü ger, Iorge s sü vo der Albe vergich offe lich a disembrieffürmich v d allmei erbe v d tü chü t alle de , die dise brief a sehe t, hòre t oder lese d, das ich redlich v d recht v d mit wol bedachttem muet v d mit ràt v dgü st v d wille mei ermuetter, mei e bruder, mei e erbe v dallermei e frew t v d zu der zeitt, daich es woll tù mocht v uersproche lich verchaùft v d ze chaùffe gebe hab fùr ei freys aige dem erber vestte ritter herr mei em liebe ohàim her Ha ss vo Stiegbergv d alle sei e erbe dasdorfzü Chosiack,dasgelege ista demOber Chärsti Bresowiczer pharr, des ay dleff huebe , si d mit laut v d mit gùt v d mit alle de ere , rechtte v d ùcze v d py berche , mit wismad, mit waid, mit holcz, mit stock, mitstai , miti fart, mitawsfàrt, mitdemgericht, awsge­ ome de tòd allai ,mit dem zehe dv d da get dem pharrer de quartes vo aüf de selbe huebe , ales fùr ei freye v uersproche s aïge vmb vierhu dert marck schilli g Ve ediger mù s, der ermich scho zu rechtter czeitt a alle schäd mit voller zall awsgericht v d auch beczalt hat, also v d mitderbeschaid,ob de obge a te herre Ha ssvo Stiegberg oder sei erbe ymptdavo trib odertreibe woltoderymodersei erbe ympt dhai i fàll tàt oder tù wolt i welcher mazz das war, es wär mit gaist­lichemoderweltlichemrechtte , ymla d oderawsdem la d, eswärvo ei emtailodervo gar,welcherlay daswär, ichsawsge ome , so solich ege a tterMix vomNew hawsderju ger, desJorge su vo derAlbe v d all mei erbe des obge a te her Ha ss vo Stiegberg v d aller sei er erbe rechttervertretterv d schermsei vor ma ichlich a allerstat allsoftv d allsvillv d allsg ùg allserodersei erbe vo mirodermei erbe deswegere tv d i sei òtv d dürft geschichta allesverzihe v d a alle widerred. Tàtte wïraberdes icht, i welchermazz daswàr, welche schäd erdes àm, erodersei erbe oderwerdie güttervo ym odersei erbe i het, de i ai smitsei trew gesproche mag, a ayd, a taydi g, a zeùg ùsv d a allea drewwebar us, sei slechttemwort-te daruber ze glaùbe , de selbe schad sol ich v d mei erbe ym v d sei erbe ga czlich widerkere v d ablege mitsamptdemhaubtgùt ach la ts rechtv d schulle das also habe a±f mir v d awf mei erbe v d awf v sser trew v d awf aller v sser hab, die wir yeczv d habe oder och gewi e , ez sey a lehe , a aïge , a sàcze oder a varù der hab, wiediege a tsey, ichtsawsge ome v dobwirv sdara y gdter vergàsse , daswirsy ichtrichtte woltte erche sv d schade s, so schol sew erche s v d schade s richte v d were ei ygleichew herrschaft, gerichtodergepiet,darv dersy v soderv sserhab a chome oderwo sÿ auf v s oder auf v ser hab weÿse oder czaige i ei em mo ead mit v sserm gutte wille . V d das i das also stat, vest v d v czerbroche bleib, gib ich i obge a tter Mix dise brief versigiltte mit mei em aige a ha g de i sigel,darv derich michege a tterMix mitsamptmei erbe verpi d alles das stät cze habe v d ze ùolfüre , des obgeschribe stet v ddurch ei er pesser zewg us wille auchmit der erber ma Per-chtolde vo derDürr, dieczeittpurckgraffzu Losv d Ha ssdesE gers­dorffer, payder aige a ha gu de i sigel , die sÿdurch mei er vleizziger pett wille a de brief geha ge habe , i v d ire erbe a schade , darv derich mich obge a tterMix verpi d mitmei trew ,alesdasstàtze habe v d zeuolfure , dasobgeschribe stetv d dawider ymererzerede och ze tù , ich och mei erbe , i dhai er weÿs. Der briefist gebe , do ma czalt vo Christ gepurd vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem drytte jär, des achste su tags ach sa d Jorge tag. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan; napis neberljiv {pril. 107}. — 2) napis:  s • perchtold • de • deur • {pril. 54}. — 3) napis: s • hans • engerstorffer {pril. 108}. 13.1 Ostrožaški sodnik Smolac in tamkajšnja obina naznanjata, da je bratovšina sv. Katarine v Ostrožcu prodala knezu Ivanišu avskemu palao v Ostrožcu, ki ji jo je v svoji oporoki zapustil Dujam Mihoevi. 1403 september 21, Ostrožac. Orig. perg. (352 × 110 + 30 mm, kasiran), glagolica, v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prevod v nemšino iz 19. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). 1 Transliteracija iz glagolice prof. Dražen Vlahov. 66 Obj.: Schumi, Archiv 2, str. 109–110, transliterirano v latinico, po A = Lopaši, Biha i Bihaka krajina, str. 294–295, dodatek 2 = Šurmin, Hrvatski spomenici I., str. 105–106, št. 38, transliterirano v cirilico. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 165–166, št. 283, po A. Dorz. not.: 21/91403(20. stol.). Mi sudac’ Smolac’ i vsa op’ina ostroža’ka damo v(ê)d(e)ti vs(a)­k(o)mu, pred’ kih’ ta list’ pride, da pridoše pred’ n(a)s po’teni muži, z’ ed’ne strane na ime g(ospo)d(i)n’ Mavr plêbanuš’ ostrožaki i Jurai p(o)p obroval’ski, i Jurai p(o)p med’vêiski, bratê brat’ine s(ve)te Katarine v Ostroš’cê; a z druge strane plemeniti muž’ kn(e)z’ Iv(a)n(i)šav’ski. I tê obê stranê višea imenovanê živim’ svoim’ ezikom’ pred’ nami svêdoahu v n(a)š(i)m’ stolê i v’ zvanom’ vêê: kako ta v(i)še r(e)(e)na brat’ê s(ve)te Katarine prodaše polau s(ve)te Katarine bratine, ka e polaa v Ostroš’cê, ku e polau dal’ Duêm’ Mihoevib v taštamenti toi istoi brat’ini, koi po­lai bêhu meêši: z ed’ne strane Vlk’ Želz’novi’, z druge strane put’ mêst’ni, s tretec strane Jurai p(o)p med’vêiski, a z’ etrte strane prêk zida vrt te polae, i podat’ vrt zdola meêš’ tomu vr’tu vrt Braišin. I tu po­lau s tim vrtom’ plati kn(e)z Iv(a)niš’ na pl’ni svoim’ blagom’, vse kai se b(ê)še scênil’ s tu brat’ju; a mi v(i)še imenovana brat’ê se nemu zave­zasmo, ako bi kn(e)za Iv(a)niša gdo hotêl’ bant’ovati ali protiviti v tom imên’i, da ga mi imamo svoboditi proti vs(a)k(o)mu; a služ’ba e od te po­lae fariža .b.ï. (12) a se dvê ti do godia, vsaka po tri sol’dine. I biše dani na to pris’tavi i aldomaš’nici dobru volju obêju stranu na opelan’e toga imên’ê: naiprvi aldomašnik’ bê P(a)v(a)l’ p(o)p, kapelan’ toga is’toga g(ospo) d(i)na Mavra, drugo Vlat’ko pisac’, i Rat’ko Mižeri’, i Braiša, i Dap’ša, i Gal’, pur’gari ostrožaki, da e kn(e)zd Iv(a)n(i)š tu polau kupil’ sebi i s’voemu ostan’ku do v(ê)ka, vol’(a)n’ udržati, volan’ prodati, vol’an darovati, volan’ za d(u)šu dati. I oe mi sudac’ ostroža’ki i v’sa op’ina dasmo na to n(a)š list’ s našim’ visuim’ peatom’, da e t(v)rdo do v(ê)ka i neporo’no.e Pis(a)n v Ostroš’cê na d(a)n s(veto)ga Matêê ap(osto)la i e(van) el(i)sta pod l(ê)ti g(ospod)n(e)mi .. u. v. (1403). Poškodovan okrogel visei peat v naravnem vosku na pleteni vrvici; napis:  S. COmVnIT[ATIS OSTROCenSIS] {pril. 161}. 14. Avstrijski vojvoda Viljem dovoli Mihaelu Krumbachu, da svoji ženi Zeldi za jutrno izroi našteto deželnoknežjo fevdno posest. a) manjka v starejših objavah, ki temeljijo na c) v starejših objavah na tem mestu tretie. prepisu Rakega. d) v starejših objavah na tem mestu gospodin. b) v starejših objavah na tem mestu Milosvi. e) v starejših objavah na tem mestu nepori’no. 67 1403 november 1. Orig. perg. (262 × 182 + 46 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 59’, št. 121 (B). Dorz. not.: 1403. Ei wilbrif vmbde Wilhalm herzog zw Ostereich Michel vo Khrumpach vo wege etliche guetter sei hausfrau zw morge (gab), welche vo sei er g (ade ) lehe sei dt (16. stol.). — 1403. Erzherzog Wilhelm i Laibach. (19. stol.). Wir Wilhalm vo gotes g ade herczog ze Österreich, ze Steyer, ze Kºr de v d ze Krai , graf ze Tyrol etc. beke e , daz ¤ ser getrewr MichelKrumpach, dieerber Sºlde sei hausfraw mitv sermwille v d gu st geweiset hat fürir morge gab auf zwo hübe , gelege zü dem See, item auf ei em haws beydem Stai v d das wismad daselbs, itemaufde hof, gelege ze Yg bey dem dorffe, v d auf ai hÞbe ze Barbliach, das alles lehe vo ¤ s ist. Also daz si ir morge gab auf de selbe güter habe sol, alsmorge gab,lehe sv d la desrechtista geuêrd. Mitvrku d dicz briefs gebe ze Laybach, a aller heilige tag, ach Kristï gepürd vïrczehe hu dertjar, dar ach i dem dritte jare. d(omi us) dux per Fr(idericum) o(tarium) s(uum) Obešeni peat se ni ohranil. 15. Krištof Sulczer in Jurij Turjaški potrjujeta, da sta dolžna Krištofu Poynnu in njegovi ženi Katarini 60 funtov dunajskih pfenigov iz naslova Katarinine dote od njenega prejšnjega moža Janeza Sulczer­ja, poleg tega pa še 6 funtov obresti, vse do prihodnjega božia. 1403. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 254’–255, št. 455 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai erlosterzers itt erschuldbrief. Ich Kristoff der Sulczer v d ich Jorg der Awrsperger veriehe offe leiche mit dem brief fur v s v d fur alle v ser erbe , daz wir v uerschide leiche schuldig sei v d gelte sulle demerbermKristoffe am Poy , Kathrei , sei er eleiche wirti v d alle ire erbe oder wer v s mit dem brieff erma t, sechczigk phu t guter Wie er phe i g, das der ege (a te ) fraw Kathrei rechtz veruar s heyratgut ist vo irem voder wirtt He slei dem Sulczer. Wir sulle v d welle sew desobge- (a t) geltz ge czleich richte v d wer awf die achste weihe acht schieristku ftig a widerred v da vertziehe . Wirsulle v dwelle awch vo dem vorge (a t) gelt dem ege (a te ) Kristoffe , Kathrei , sei er wirti , ire erbe oder wer v s mit dem brieff erma t awf die schierist ku ftige weihe achte cze czi se rayhe v d gebe sechs phu t guter Wie erphe i g czesambtde ege a te sechczigkphu te .Tete wirdes icht v d si der obge a te sechczigk phu t v d sechs phu t cze czi se awffdie ege (a t)frist ge czleich ichtbeczalte v d awfrichte als obe geschribe stet,welhe schade sides eme thi tzJude oderhi tzchris-te , wiederschad ge a todergehaisse wùrd, de irai soderirschei pot bey sei e trewe gesage mochta ait, a klag, a taidi g v d a allea ­der bewºru g, ire geslechte wort darumb cze glaube , de selbe scha-de mitsambt dem erche sulle v d welle wir i ge czleich gelte v d ablege v dsi sulle daz habe awff v s hi tz v ser trewe v ddarczu awff alle dew v d wir habe oder och gewi e . Vergesse wir v saber ie dertdara ,so solsewderla desherrodersei hawbtma i Steiroderi Krai , irverweserodera waltoderai yegslich herr, v derdemv serhab gelege istge tzlich richte v d wer erche sv dschade svo allerv ser hab, wo die gelege ist oderwo sidarawffweise toderczaige t, awch a klag v d a taidi g.Dasistv serguterwill. Mitvrchu tditzbriefsbesigelt mit mei s vorge (a te )Kristoffe des Sultzer v d mit mei s ege (a te ) Jorge desAwrsperger, baidera ha gu de i sigel v d czemererczewg­ usshabe wirgebete de erber weise Pòpplei vo Weite stai , dazer sei i sigel, im v d sei erbe a schade awch a dise brieffgeha ge hat, darv der wir v sverpi te , alles daz stet cze habe , daz obe a de brieff geschribe stet. Der gebe ist ach Christ geburt vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem dritte jar. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 16. Avstrijski vojvoda Viljem podeli v fevd Henriku Straßburškemu, Jane-zu Toblerju in Prentlu Firmianerju štiri hube in vinsko desetino na Vipavskem, ki so bile prej fevd Lovrenca Schnizenbauma, in dve gos­tiši v Bregu pri Vrhniki, nekdaj fevd Janeza Šteberškega. 1404 april 23, Dunaj. Orig. perg. (245 × 220 mm) do leta 1945 v FAA na gradu Losensteinleiten, danes na neznani lokaciji v Združenih državah Amerike (A). —Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 60’, št. 124 (B). Dorz. not. (po prepisu): Lehe brief vmb huebe v ter dem A eys i Wipacher pharr. — Lehe brief vo herzog Wilhelm zu Österreich a Hei riche vo Stras­purg, Ha se Tobler v d Pre tel de Firmia er auf etlich güeter der herrschaft Wipach v d zwey heüser am Rai zu Oberlaibach. Wie , des mitwoch vor jubilate1404. Wir Wilhalm vo gotes g ade herczog ze Österr(eich), ze Steyr, ze Ker de v d ze Krai , graf ze Tirol etc., beke e , daz fur v s kome v ser getrew Hai reich vo Strazpurg v ser kamrer, Ha s Toblerr v d Prº tlder Firmia er v ser die er, v d pate v sfleizz(ig), daz wir i vo su der g ade geruchte zeleihe die achgeschribe gÞterv serer lehe ­schafft:desersteai hube gelege zuOber ueld,daraufderKurosegeses-se ist;item zwo hube gelege ze Walde ach, da aufder ai e der Gra­schaba ickhv d aufder a der Juri vo Woltzerepetz gesesse si d;item ai öde hube auf dem A as v d ai wei tzehe de a der Albe , alles gelege i der herrschaft Wippach, die v s vo Lare tze dem S ½tze -pºmer verma t v d ledig worde si d; v d zway gasthºwser gelege a dem Ray bey Oberlaybach, i dem ai e Oswalt v d i dem a der der Mixstgesesse si d, diev svo Ha se vo Stegberg verma tv d ledig worde si d. Das habe wir geta v d habe i dieselbe gÞter vo su der g ade verlihe v d leihe auch wisse tleich mitdembrief, waswiri da-ra ze recht verleihe sulle v d mÞge , also daz siv d ir erbe , die mit allerzÞgehöru g u furbazzvo v s, v ser liebe prÞder v d erbe i le­he srechte i habe v d iesse sulle , alslehe sv d la desrechtista geuerd. Mit vrku d diczs briefs, gebe ze Wie , a mittiche ach dem su tag jubilate, ach Kristi gepürd virczehe hu dert jar, dar ach i dem vierde jare. domi us dux per Sigmu de Peysser F. S. Obešeni peat se ni ohranil (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 17. Jurij Turjaški potrjuje, da mu je Jurij Zekkorn posodil 200 dukatov, za kar mu je zastavil svoj del mitnine na Rašici z letnim donosom 12 mark furlanskih soldov ob božiu. Zastava je rešljiva vsako leto 14 dni pred mihaelovim ali 14 dni po njem. 1404 junij 25. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 257’–258, št. 462 (B). Dorz. not. (po prepisu): DashatVolkartv dE glharttgelostv ddÿVI schuldbrief geledigt. Ich Jorg der Aursperger vergich offe tlich mit dem brieff v d tù kü t für mich v d all mei erbema alle de , die i sehe t, hor t oder lese t, das wir v uerschide lich gelte schulle dem erber Jorge dem Zekkorr v d alle sei erbem czwaÿhü dert guldei guter dukate , die ir wag wolhabemt, die sÿ v scz± rechter otdurft berait gelihe hab t v d darumb habe wir i zu ai em pha t versaczt v d verscze i auch wisse lich mit dem brif v ser tail der ma±t a der Rësch itz pey Awersperg gelege , dieierlich die tczwwei achte czwelfmark schilli g Friawler mü is. V d sÿ schulle de selbe v ser tail der vorge a te maüt mit alle rechte v d üze v d czugehoru g das vorge a t gelt i saczweis i habe , ücze v d ÿesse a absleg der ücz, also weschai-de t. We ich, obge a ter Jorg der Awersperger oder mei erbem de vorge a te Jorge de Czekkor er oder sei erbem mit dem ege a te czwai hu dert guldei erma e v d i diegebem, welhesjarsdassey, ÿe virczehe tag vor sa d Michels tag oder i virczehe tage dar ach, so schulle sy v sde obge (a te )saczv serstailsdermawtwider czelese gebe v d losü g stat tü a uercziehe a allesgeuërd. Wir lobe i auch pey v ser trewe , de vorge (a te )sacz cze scherme v d czevertrete vorme ichlich v d vorallera sprach ach saczv dla desrechti Krai . Wurde sÿ awer dauo getrib mit pesser rechte , da wir i darauf gebem habem,vo ai emtailodervo gar, welhe schade sÿ des ëme , wiederge a twër,de irai speysei trew gesage mag a aÿd, taidi g v d a alle a dre± weberu g, de selbe schade mitsambt dem hauptgùt schulle wir i ge czlich gelte v d ablege a chlag v d a taidi g. V d dasschulle sy habemaufv sv d aufv ser erbe v d aufallerv serhab. Wolte wirsy awerdarvmb ichtaufrichte v d wer , so scholsy ei ÿder hauptma i Krai oder sei verbeser ge czlich richte v d were haupt­güts v d schade s vo aller v ser hab, die wir habe oder ochgewi e mitv serm gutemwille .Mitvrku d diczbriefsversigltmitmei svorge­ a te Jorge desAwerspergeraygema ha gu demi sigelv d czupesser geczewg üssemitdeserber SweykkerdesSalde bergera ha gu demi ­sigel, der das durch mei er vleizzige gepett wille a de brieff gehe gt hat, im v d sei erbem a schade . Der gebe ist ach Christigebürd vir­czehe hu dert jar v d dar ach i dem virde jar, desmitiche ach sa d Joha s tag cze sü be te . Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). a) sic, tudi v nadaljevanju na ve mestih! 71 18. Dipold Turjaški zastavi Mateju ušperškemu in njegovi ženi Jeri za 70 mark beneških šilingov 6 hub na Ižanskem, v Mali Loki pri Višnji Gori in na Žvirah. Dipold ali njegovi dedii lahko zastavljeno posest znova odkupijo 14 dni pred jurjevim. 1405 april 29. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 100’–101, št. 189 (B). Reg.: Richter, Die Frsten und Grafen, str. 690 = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 167, št. 287. Dorz. not. (po prepisu): Des Krumbach saczprief. Ai erledigter satzbrief vo Tÿwoltte vo Awrsperg auf Mathese vo Zobelsperg vmb ettlich guetter im versatztlauttu d. Ich Dypoldvo Awrspergvergich v dt±a kü t mitsamptmei erbe a dysem offe brieff alle de , dy i sehe t, hore t oder lese , das wir mit wol bedachte mùt recht v d redlich v d v uersproche lich versetzt habe v sers aige gùts sechs hùbe , der drey gelege sei t i der Yeger pfarr, auff ei er ist gesesse Steffa ze Yegdorff, auff ei er Marti Spycz ze Stay, auff ei er Jurse ze Sa ek, v d auff ei er der Wolle slaher ze Klay emLak pey Weichselberg v d auffei erSteffa zeSwy™tzv d awer auffei erSteffa zeSwìrtzei demselbe dörff, mittalle de rechte v d ütze , dy de hube gehore t oder gehore scholl, ichts ausge ome , als wir sy selbir i gehabt habe , Mathe vo Zobellsperg, Gerdrud sei er wirti v d ir erbe . Darauff sy v s gelege habe t sybe czig margch Ve ediger schilli g, der wir vo i ge czlich gewert sei v d gericht mit voller zall. Darumb schulle sy dy obge a tt hube i habe , utze v d g ise , we de v d chere v d damitschaffe v d tü , alsmita dermyrm güt ach satz recht ei la d ze Kray , also ausge ome , wa d ich obg a ter Dypold oder mei erbe sew irma v d gebe dy obge a t sybe czig march, v d das tu ye ei de vierczeb tage vor se d Jorge tag, so schulle sy v s dy obg a t hube ze lose gebe v d i a tworte a vortzihe . Wo wir awer der losu g icht tu ye ze der zeit, als obe geschrebe c stet, so sei t i dy utz desselbe jars vo de eg a t hube verfall . Auch lob ich obg a ter Dypold mit sambt mei erbe , i v d ir erbe dy obge a t hube vortrete vora tworte vorma icleich voraller a spröch achla dsrechte i Kray . Tettwirdes ichtv d dassy yma d a der mit pesser rechte vo de eg a te hube treibe wold vo ai e tail oder vo gar, welche schade sew des eme , de ir ai s pei sei a) sic! b) sic! c) sic! 72 trew gesage mag a tadi g, a ayd v d a alla derpeweru g ir worte ze glawbe , de schulle wir i ge czlich ablege a widerred. V d das sulle sewhabe auffmir eg a tDypoldv d auff mei erbe v d auff aller v serr hab, dy wir yezu d habe oder her ach gwy . V d wold wir sy icht wer erke s v dschade s, so schall sew der hawpma ei la d ze Kray oder wer a sei erstat ist, wer vo aller v ser hab mit mei s gute wille .Mitvrchu ddiczsbrieffs versigeltmit mei s eg a t Dypolds vo Awrsperg a ha ge de i sigel v d mei s vetter her Jorge vo Awrs­perg a ha ge de i sigel, das er auch a de brieff geha ge hat durch mei er fleysige pett wille , i v d sei erbe a schade . Gebe ach Christs geburd vierczehe hu dert jar, dar ach ei de fümffte jar, des mittichs ach sa d Jorge tag. Dva visea peata: 1) manjka. — 2) v zelenem vosku, v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 19. Avstrijski vojvoda Viljem naznanja, da Hertel reteški, varuh otrok pokojnega Petra reteškega, le-teh zaradi bolezni ne more zastopati pred sodišem, zaradi esar izdaja prenosljivo pooblastilo za vsako­kratnega zastopnika, ki bi ga Hertel doloil svojim varovancem. 1405 avgust 28, Dunaj. Orig. perg. (279 × 155 + 40 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 241, št. 409 (C). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 3, št. 4, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 166–167, št. 286, po A. Dorz. not.: Vo hertzogWilhalmvo Osterreichai brief,dasHerttvo Rºwtte -berg als gerhab Petter vo Rºwtte berger ki der vor kra kait yr otturfft im rechte der schra g v d a a der ki der it selbs vertrette v d vera twurtte , su dera der a sei erstatschigke v dvererd e mag(16. stol.; ).— 1405jar (16./17. stol.).— 28/8(19./20. stol.). Wïr Wîlhalm vo gots g ade herczog ze Österreîch, ze Steîr, ze Kºr de v d ze Kraî , graf cze Tyrol etc. beke e , als v ser getrewer Hºrtel der Râwtte bergºr weîle t Peters des Räwtte bergºr ki der gerhab vorkra khaitdieselbkî der öchïre otdürfte aufdemrechte i v serr schra v d a derswo icht mag vera twürte , habe wïr demselbe Hertleî v d auch de ki der , dieeri ehat, dieg ad geta v d tü auch wîsse tleîch mit dembrîef, da ai yegleîcher, werder îst, de derselb Hertel der Räwtte bergºr mit disem v serm briefdarczü schiket v d schaffet, die vorge a te ki der auf dem rechte v d a aller stat wol vera twürtte , verspreche v d vertrete v d tü v d lasse vo ïre wege mag v d sol, alsob der vorge a teïrgerhab daselbsgege würtîkleich wºre, alsla g v cz daz die ege a te kî der zu ïre beschaîde jare köme d, v geuºrleîch. Dauo gebiete wïr v ser liebe getrewe , alle v ser haubtlëutte , herre , rîtter v d k echte , phlegºr , burggraue , burgermaister , rîch-tºr , burgºr v d alle a der v ser amptleütte v d vˆ derta e , de diser v ser brief geczaiget wïrdt v d welle er stleiche , daz sÿ die ege a te de Räwtte bergºr v d die ki der beÿ diser v ser g ad, die ege a t zeit gë czleîch lasse beleîbe v d dawider îcht tü och a der yema t gestatte ze tü i dhaî e weg, das maî e wir. Mit ¤rku d dicz brieues, gebe ze Wie , a sa d Augusti tag, ach Krists gepürde vïrczehe ­hu dertjar, dar ach i dem fû fte jare. d(omi us) dux per Poppe pergercamerarium suum Okrogel visei kompozitni grbovni peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg traku; napis:  w lhelm • de • gra(c a) • dvx • avstr e • s[tyr ]e • etc. (= št. 4; prim. Sava, Siegel, str. 130, fig. 56) {pril. 1}. 20. Hertel reteški in njegova žena zastavita za 24 dukatov Petru von Budessem in njegovi ženi hubo na Vini Gorici pri Trebnjem, ki jo lahko odkupita nazaj štirinajst dni pred mihaelovim ali štirinajst dni po njem. 1405 september 18. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 62’–63, št. 128 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai satzbriefflautt des Hërtl vo Rewtte berg mit sambt sei erhausfr(au)ai huebe gelege zudemWei puchli Treff erpharrvmbXXIIII ducate gulde demPetter vo Wudossemv dsei erhausfraw versatzthat,a o 1405. Ich Hertel vo Reute berk v d ich Er traut sei wirti v d aller v sererbe veriehe v d tü chu t offe l(eich)mitdisem prieffalle de , die i sehe t, höru t oder lese t, das wir mit wolbedachtem mütv d czu der zeit, da wir es wol getu möchte , recht v d redleich versatzt habe v sers aige güts ai hube gelege i dem Wei puheli Trefe er pharr, da die selbiger zeit Brathe auf gesesse ist, mit leut v d mit gÞt v d mit allewdew, dasczu dervorge a te hube gehortodergehor schol, wiees ge a t ist, ichts ausge ome , vmb fier v d zwai czikch guldei gùter ducate dem erbe ch echt Peter vo Budessem v d Katrei sei er wirti v d ir payder erbe , die sew v sperait gelihe habe t. Wir habe sewauch gerüchleich v dv uersproche leich daraufgesatzti utzv d i gewërr mit aller stät, das sew die vorge a t leut v d güter mit aller züge­horu g y ehabe , ütze v d ge iesse schulle v ddamit schaffe v d wa del v d tü , als mit a der irem aige leichem güt ach satz v d la des recht,also peschaide welchesjares wir sew derma e mitalso vilgeldes, als obgeschriebe steet oder mit a der gute mù cz,die dafur i gleichem lawffgib v d gab isti demla d zeKrai , v d furalso vilzeuchtv d fur das allwegei de fierczehe tage for sa d Michels tag oder fierczehe tag hi och, so schulle sewv sv seregùtergebe zelose a widerred, wir schulle sew auch darauf scherme , vertrete v d füra twurte vor allerme ekleich, vorallera sprach ach la desrecht. War aber, dassew yema t mit pesser rechte dauo trieb oder treibe wolt, da wir darauf gebe habe t, welhe schade sew des ame , de irr ai s pey sei trew gesage mag a ayd v d a taydi g v d a allew a drew pewaru g ire worte darumb ze glawbe , de selbe schade mit sampt dem erche , schulle wiri ablege v d widerchere , v dschulle dashabe ,daczv s v d ze v ser erbe v d darzu auf alle dew v d wir habe oder och gewi e . V d wolte wir sew darub a icht ausrichte , so schol sew der haupma a i Chrai odersei verweserge tzleich ausrichte wer erche s v d schade svo allerv serhab mitv sermgÞte wille oderwerv smit disemprieferma ta sei erstatmitsei emgÞte wille , demsei wiralle gelubd v d artikelschuldig v d pu te auszerichte v d zu folfure , alsim halb v d als vorgeschriebe stät. Mit vrchu t dicz priefes, der versigelt ist mit mei es vorge a t Hertlei s vo Reute berk a ha gu dem i sigel v d zu ai er pesser czeug uzz der worhait mit A drës die zeit richter v d ampma zu Nasse fus auch a ha gu de i sigel, der es durch mei er fleyzz pet wille a dise prieff geha ge hat, im v d sei erbe a schade . Gebe ach Christesgepurtfierczehe hu dertjar, dar ach i dem fu fte jar, des freitags ach des heilige creutztag exultacio is.a Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 21. Konrad Präschl in njegova žena Jera prodata Elizabeti, vdovi Viljema Turjaškega, in njenemu sinu Herbardu Turjaškemu hubo na Krajnem Brdu pri Krašnji za 50 mark pfenigov. 1406 januar 26. a) sic! 75 Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 33’–34, št. 74 (B). Reg.: Richter, Die Frsten und Grafen, str. 688 = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 168, št. 291. Dorz. not. (po prepisu): Ai kauffbrief vo KÞ rat Präschl v d sei er hausfraw lauttu d vmb1huebe zu Krai wart gelege , so sÿfraw Elspete her Wilhalms vo Awrspergselige wittibv dHerbarte vo Awrspergyrmsu verkauffthabe . Ich Chu rat der Prässchelv d ich Gedrawt sei wirti veriehe für v sv d v sererbe offe leich mitdembrieffv d tü chu dalle de , die i sehe t, hore t oder lese t, daz wir mit wol bedachtem müt v d zu de czeite , du wirezzwoltü mochte , rechtv d redleich v d v versproche ­leich hi gebe v d verchawfft habe v sers ayge güts ai hübe ze Krai wardgelege , daJuriv d Herma auffsitze t,lewt v dgutmitalle dewv d darzü gehört odergehör schol, wie ezzallesge a todergehais-se sey, ichts auzzge ome , der erber frawe Elspete her Wilhalms vo Awersperk salige witwe v d Herworte vo Awersperg ierm su v d ir payder erbe . V d wir habe sew der ge a te hübe , lewt v d güt mit aller zugehoru g i utz v d aÿge gewer gesatzt mit aller stàt. Darvmb habe tsewv sgebe fü fczik markch phe i g schilli g, diewirgä tzleich vo i empha ge habe , davo schulle sew ezz i ehabe , ütze v d ge iezze , we de v d chere v d damit schaffe v dtü , wazi lieb ist, alz mit a derm ierm ayge gütv d wir v d v ser erbe schulle sew dar­auff scherme , vertrette v d vera tworte vor mä ikleich vor aller a -sprach ach la desrechtzeKrai . Täte wirdes ichtv d dazsewyema d a der mit pesser rechte davo trib oder treybe wolt, de wir i darauff gebe habe , welhe schade sew des äme , wie der schad ge a t wär, de irai spey sei trewe gesage mag a ayd, a taydi g v d a alla der pewäru g,de schulle wiri gä tzleich gelte v dablege a allwiderred v d daz schulle sew habe auff v sv d auff v ser erbe v uerschide ­leich v d auffalle dew v d wir habe oder och gewi e . V d wollte wir sew ichtgä tzleichwere erkche sv d schade s, so scholsewderhawpt­ma im la d ze Krai odersei verweserrichte v d were vo allerv ­ser hab mit v serm gütem wille . Mit vrkchu d ditz prieffs mit der erber Osterma s vo Stai vitztum i Krai , Jörgle s des Mamlitsch richter ze Laybach v d mit des Marti s V ger purger ze Laybach a ha ge de i -sigele versigelt, die ir i sigel durch v ser fleizziger pett wille auff de brieffgehe kchthabe t, i v d ier erbe a schade . Der prieffist gebe ach Christesgepürd virczehe hu dertjarv d dar ach i demsexstemjar, am ertag ach sa d Pauls tag derbecheru g. Trije visei peati na perg. traku: 1) v zelenem vosku, v skodelici iz temnega voska; 2) v temnem vosku, slabo berljiv; 3) v zelenem vosku, v skodelici iz temnega voska, nekoliko poškodovan (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 22. Dipold Smuker proda svojemu sorodniku Dipoldu Kacenštajnskemu hubo v Skornu pri Prelogah (pri Šoštanju) za 15 mark dunajskih pfenigov. 1406 februar 10. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 92–92’, št. 174 (B). Ich Diepolt der Smükcher vergich offe t(lich) mit dem brieff für mich v d alle mei erbe , daz wir recht v d redleich hi gebe v d ver­chawft habe v ser hube ai gelege tze dem Zkorrlei am Prelag tze achst beyder hube , da tze de tzeite Atzma awfgesesse ist, v serm liebe öheimDiepolte demChatze stai erv d alle sei erbe vmb fu f­tzehe mark guter wie er phe i g, der wir vo i ga tz v d gar gericht v d gewertsei mitvollertzal, v d wirhabe demeege a te v sermlie­be öheimv dsei erbe dieobge a te huebe verchawftv d i ützv d i gewer i gea twürtmitdes lehe her ha t v dmit alle de utze v d rechte , als wir die vo alter her i ütz v di gewer herbracht v d i -gehabt habe v d mit alle dew v d tze der obge a te hube gehört oder gehör mag, lewt v d gut, ichtz awsge ome , alles i beslosse . Awch lobe wiri dieobge a te hube mitallerczügehoru g tzescherme , tze vertrete v d tze vera tworte mit dem rechte vor aller a sprach v d vor me iklich ach chaws v d ach la des recht i Steir. Tete wir des icht, welche schade sides eme t, wiederschadege a todergehaisse wºr, de irai sbey sei trew gesage mag a aÿtv d a allea derbewºru g, de selbe schade mitsambt dem erche sulle v d welle wir i ge tz­leich gelte v d ablege v d si sulle daz habe awf v s hi tz v serm trew-e v d dartzu awff alledewv d wirhabe oder ochgewi e v d solsew deredelwolgepor v ser g edigerherrvo Cyliv di demSegeretc. oder sei a walt ge tzl(eich) richte v d wer erche s v d schade s vo aller v serhab, wo wirdihabe oderwo sidarawffweise todertzaige tawch a klag v d a taidi g. Daz ist v ser will. Mit vrchu tditz briefs besigelt mitmei svorge a te DyepoltsdesSmukcheraigema ha gu de i sigel. So beke e wirobg(e a ter)Herma grafftzeCyliv d i demSegeretc., daz der chawf v d ha del mit v serm vrlawb, gü st v d gute wille beschehe istv d habe awch v seri sigltzemerertzewg üssa de brief haisse lege . Der gebe ist ach Christ gepürt viertzehe hu dert jar v d dar ach i dem sechste jar, am mittiche ach sa d Dorothee tag. Dva visea peata na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska. — 2) v rdeem vosku v skodelici iz temnega voska (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 23. Oglejski patriarh Anton podeli v fevd Nikolaju z Lihtenberka in nje­govemu bratu Janezu ter sorodniku Erazmu z Lihtenberka grad Lih­tenberk in našteto okoliško posest. 1406 april 1, Videm/Udine. Prevod v nemšino iz 16. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 167–168, št. 288, po B. Wir A tho ius vo gottes ge ade des heÿlige stuels zw Agler patriarchbekhe e v dthue khu dt me igkhlich mit disem brieff, das fur v s khome ist v ser geliebter v d gethreuer lehe ßma , der edl Nicolaus, welichervo adelichemstame Graÿsi, vo Liechte berg, gebor v d hatv sfursich selb, fursei ebruederv d vetter , emblich furdie edle Joha v d Erasmvo Lichte berg v d furiereerbe v auffhorlich diemitigist gebette , das wier ime, wie sÿ v d iere vorelter vo v ser vorfoder v d v serer Aglerischer khirche le geri ehabt v d beses-se , die hieu dte verschrib e lehe s guetter i lehe weiß weliche dem gshloß Liechte bergbeÿlige t dem Nicolao v dderer meldu g obe be-scheche vo de lehe ßguetter solte , i ewigs lehe sweiß, gu stigs v d ge edigeswille s i uestiere v d vergu stige wieraberdowierder vorgemelte lehe sguetter gerechtigkhait, geseche v d dieselbe i halt vleissiger erseche v d erwoge , habe wir i dem faal des Nicolaii gebeth fur pillich v d gerecht a geseche v d de vo stu da zugefalle v d ime Nicolaum, vor v ser kh ie de , i e sei e brueder v d obge­melte sei e vetter v dierer aller erbe a ge embe v dhabe hierauf imedieobe vermelterlehe ßguetter i lehe ßweis,wirv d v ser ach­khome v d a statv di , ame v sererAglerischerkhirche i ues­tiertv d ei geleibtv d i uestier v d ei leibe imei crafftditsbriefs. Jedoch v serv d v sererAglerischerkhirche v d a dere a ire ge­raihtikhait ichts vergriffe , welicher Nicolaus fur sich v d dere obe ­uermeltermita gebot erha dt, alle gehorsamb lieb v dtrew, verspro­che v d geschwore hat, allsai emv dertha ige getreue lehe ßma gege sei em lehe herr sich i solliche falle geburt zuehalte , die le­he sguetteraber, vo weliche obe meldu g gescheche sei t, die erstli­che das gschloß vo Liechte berg mit alle sei e gerechtigkhaite v d zwgehoru ge , item zwo huebe i Saiffridsoll v d ai halbes khauff­rechtsaige thumb, itemi Gestieczvierhuebe v dei mull, itemi Lupi­ iczzwo huebe , itemi S aÿde berg ai huebe ,itemi Wilpurchgschieß ei huebe , item i Aphalter ei huebe , item i Schwai perga dreÿ a) recte Schwamperg. 78 huebe v d de zehe t daselbs, item i Wodicz ei huebe , item i Fresaw ei huebe , item a S. Jorge perg zwo huebe , itemPri czkhaei huebe (ei essculteti),itemi Erlawdreÿ huebe v d ei weiperg, itemi Goticzvierhuebe v d ei vischwait,itemi Glogouiczei huebe , v d ei mull, itemai zehe ti derAue v d beÿ S. Merthe , itemi Philcperg sibe huebe .Zwzeug uß habe wierdise briefmitv ser a ha gu de i sigll verfertigt. Der gebe ist i v ser gschloß Weÿde , de erste tag apprillis, im 1406. 24. Hertel reteški in njegova žena Erntrauta zastavita ljubljanskemu mešanu Eberhardu Landtroppu in njegovi ženi Neži 3 svoje lastne hube, 1 v Brezovici in 2 v Dobravi pri Mirni, za 48 mark in 92 beneš­kih soldov. Zastava je rešljiva vsako leto 14 dni pred mihaelovim ali 14 dni po njem. 1406 julij 20. Orig. perg. (334 × 164 + 22 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 258’–259, št. 464 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 168, št. 289, z datumom julij 27. (!), po A. Dorz. not.: Ai saczbrief lautt, das Hertel vo Rewtte berg mitsambt sei er hausfraw III huebe zu Bresawsigkcz gelege dem Eberharte vo La dtropp, burgerzu Laÿbachvmb XLVIII marcgk LXXXXII Ve edigerßversaczthat(16. stol.; ).— A o1406(16. /17. stol.; ).— 27/7(19./20. stol.). Arh. sign.: 245(ca. 18. stol.). Ich Hertel vo Reute berch v d ich Ere trawt sei gemehela verge-he mit dem prieff v d tue chu t alle de , dÿe i sehe t, hore t oder lese t, dazwiermitwolpedachte muetv d zu derczeit, do wiereswolge­tue mochte , recht v d redleich v d v uersproche leich versacztt habe v d versecztte auch wisse leiche mit dem prieff v sers aige guet dreÿ huebe , derai ewgelege istzu derChlai Wresawsikchz, darauffzu de czeite Jurigesesse ist,dÿea dre czwo zu derDobraw, daauffderai gesesse ist Crise, auffdera dre Mixe,mitleutv d mitguetv d mitalle dewv d darzu gehortodergehore schol, wÿeesallesge a todergehais-se seÿ, ichts ausge ome , dem erber ma Eberharte vo La dtropp, purger zu Laÿbach, Ag ese sei er wierti v d alle ire erbe . Darauff sew v sgelihe habe t achtt v d vierczig march schilli gv d czwe v d ew czig schilli gWe edigerschilli g,dÿewierge czleiche v d garvo i e pha ge habe v d wierhabe sewderobge a tte dreÿer huebe i a) prvi del besede na razuri. 79 ucz v d i aÿge sgewergesaczttmitallerstatt. Davo schulle sewdew i habe , ucze v d ge iesse , we de v d chere v d damit schaffe v d tue , was i lieb ist, als mit a dre ire aÿge guet ach sacztt recht v d auch also weschaide leich v d mit ausge ome wortre welhes jars wieroderv sererbe sewoderirerbe erma e v d i gebe dÿeobge­ a te acht v d vierczig march schilli g v d czwe v d ew czig schil­li g v d dazwierdaztue ÿei de vierczehe tage vorsa d Michelstag oderi de vierczehe tage hi ach, so scholle sewv sdÿeobge a te dreÿ huebe mit aller zugehoru g wider zu lose gebe v d i a twuerte a allervercziehe . Welhesjarswierawerderlosu g ichttete ÿrczu der czeit als obe geschribe stett,so si d i dÿe uczdesselbige jarsdavo verualle v d wierv d v sererbe scholle sewdarauffschierme ,vertre-te v d vera tbuerte vorma ichleich vor allera sprach ach la des recht i Krai . Tete wierdes ichtv d dazsewima ta dermitpessre rechte davo trib odertreibe woltt, da ewieri darauffgegebe habe ,welhe schade sewdes eme , de irai speÿ sei e trew gesage mag, a aÿd, a taÿdi g v d a all a der peweru g, de scholle wier i ge czleiche gelte v d ablege a widerred v d das schulle sew habe auff v sv d auffv sre erbe v uerschidleiche v d auffalledewv d wierhabe oder och gewie e v d wolte wier sew icht ge czleiche were erche s v d schade s, so schollsewderhawptma imla d zu Krai odersei verbeser richte v d were vo aller v ser hab. Mit v sre guete wille mit vrchu t diczzprieffs vesigelta mitmeim aÿge a ha gu de i sigel v d mit Jorge s des Mavilischz, dÿe czeit richter zu Laÿbach, der das zu mei em sigell durch mei s gemechlei s pett wille auff de prieff geha ge hat, i v d sei e erbe a schade . So vergich ich,ege a tewEre treut v dermei s liebe gemehelv d v derJorge desMauilisch, richterzu Laybach i sigel alles daz stett zu habe , als obe geschribe stett v d daz i daz stett v d v czbroche peleib. Darvbergebe wieri dise offe prieff, dergebe ist ach Christigepuerd virczehe hu dert jar v d dar ach i dem sexte jar, am eritag ach sa d Margrete tag. Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s  hertl n  d[e]  revtenberc (= št. 6/1) {pril. 106}. — 2) napis:  s • georg • mau l tsch {pril. 163}. 25. Janez Osolnikar proda Elizabeti, vdovi Viljema Turjaškega, in njene-mu sinu Herbardu hubo na Udju v šmarski župniji za 42 mark pfe­nigov. a) sic! 80 1406 september 29. Orig. perg. (308 × 188 + 30 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 126–126’, št. 223 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 168, št. 290, po A. Dorz. not.: Ai kauffbrief vmb Ihuebe zu Hertzogspachi Harla der pharr gele-ge , so Ha s Ossel igk fraw Elspethe vo Awrsperg v d yrem su Herbarte verkauffthat(16. stol.; ).— 29/9.1406(19. stol.). Ich Ha s Ossel iker vergich vormich v d alle mei erbe a dem offe prieffv d tw kü talle de , dy i sehe t, hore t oder lese , dasich mit wol bedachte müt ze der zeit, da ich es wollgetu mocht, recht v d redlich v d v uersproche lich verkawfft v d hi gebe ha vor rechts ledigs v d ayge güt ei hube , dy gelege ist ze Herczogspach ei Harla der pfarr, da Thometz ze dise zeitte auff gesesse ist, lewt v d güt, stòkch v d stay , holcz v d wysmad mit alle ir zegehör, wy das alls g a t oder gehaise ist, ichts ausge ome , fraw Elsbett her Wylhalms vo Awrs­perg sailge wittib v d Herword irm sö v dir paide erbe , darumb sy mir gebe habe viertzig march schilli g a tzwo march, dy ich ge czlich v d gar vo i e pfa ge hab mit foller zall. V d ich hab sy darumb der obge a te hube mit alle dem, das darczu gehort i ücz v d ei gewer gesacztmitallerstät,darumb schulle sewdy i habe , ucze v dg ise v d damit schaffe v d tu , was i lieb ist, alls mit a derm ir aige güt. V d ich v d mei erbe schulle sew darauff scherme , vertrete , vera t­worte vor aller a sprach ach la ds rechte i Kray . V d tett wir des icht v d das sew yma d a der mit pesser rechte darvo treibe wold vo ei em tailoder vo gar, welche schade sew des eme , de ir ei s pey sey trewe gesage mag a ayd, a taidy g v d a allew a der peweru g ir worte czeglawbe ,de selbe schade schullwiri ge cz­lich gelde v d ablege a widerred, das schulle sy habe auff mir v d auff mey erbe v uerschide lichv d auff allew dew v d wir habe oder och gewy . V d wold wir sew icht ge czlich wer erke s v d scha-de s, so schull sew der hawptma ei la d cze Kray oder wer a sei er stat ist, richte v d wer vo aller v ser hab, dy wir habe oder och gwy , mit v serm gute wille . Mit vrchv d dicz brieffs versigelt mit mei s liebe freu dsErhardsdes Pawer vo Yeg v d mei s liebe fetter Fridlei sdesHarrer, Ha se desHarrersu , paidera ha ge de i sigell, dy iri sigellauffde prieffgeha ge habe durchmei sege a te Ha -se des Ossel iker flaizzige pett wille , i v d ir erbe a schade . Gebe ach Crists gepurdvierczehe hv dert jar, dar ach i demsechste jar, a sa d Michahels tag. Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s  erhard  pawer  de  g (= št. 30/3) {pril. 109}. — 2) napis:  S FRIDRICI  haRRaeR {pril. 56}. 26. Celjski grof Herman (II.) naznanja, da je razsodil v sporu med stiškim opatom Albertom in konventom ter Jurijem Turjaškim, in sicer tako, da mora Turjaški samostanu vrniti odvzeto živino in posest ter izpla-ati odškodnino v višini 200 mark dunajskih pfenigov. 1406 december 2, Celje. Orig. pap. (237 × 307 mm, precej raztrgan; z zadnje strani pokrpan s celofanskim lepilnim trakom) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 169–171, št. 292, po A. Notica na prednji strani: 14062/12(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.292(20. stol.). Wir Herma graf ze Cili v d i dem Sºger, der reich Dalmacie , Croacie v d Wi discher la d ba etc. beke e v d tÞ ku d offe lich mit dem brief, als der erwirdig herr abbtAlbrecht ze Sittich für sich, sei co ue t v d fur sei gotshaws a ai em tail v d v ser getrewr Jorg der Awrspergºr fur sich v d sei erbe a dem a der tail hi derga g geta habe v d hi der v s ga ge sei als hi der ai e gemay e spruchma v d frew tliche berichter vmb all krieg, a wºll, stöss, misshellu g, vordru g, zùspruchv d a sprach, wiesich diezwische i , ir helffer v d die ºr verga ge v dgeha delthabe u cz aufhewtige tag,also waswir darumb zwische i spreche v d awsrichte werde , daz sidasgº czlich steºt halde v d dabey beleibe sulle v d auch dawider ymer getÞ wedermitworte och mitwerche i dhai erlay weisa gewºrd, alsauch das dihi derga gbrief aige lich lawte d v d begreiffe d, die v sbaid tail darumb gebe habe . V d also spreche wir des erste , daz si ze baiderseit vmb all verga ge sach, wie sîch die zwische i geha delthabe u cz aufhewti-ge tag, fur sich all ir frºw d, helffºr v d die ºr gùt frºw d sei sülle u gewºrlich. Wir spreche auch, daz Jorg der Awrsperger dem vorge a te abbt v d sei em gotshaws des viechs, daz er im ge ome hat v d das och da ist, hu dert v d zway v d dreissig hawbt chlai s viechs v uerzoge lich widertÞ solv d ob eri sei erodersei ergeselle gewaltichta derrhab mer eruar mag, waz das wºr, daz des abbts v d sei s gotshaws gewese ist, die sol er auch dem abbt getrewlich v d furderlich widertÞ v ge-uºrlich. Auch spreche wir vo der schºde wege , di der Awrspergºr dem vorge a te abbtv d sei emgotshawsgeta hat, dazderAwrspergeroder sei erbe dem abbt, sei em gotshaws v d dem co ue t fur diselbe schºde zway hu dert markch Wie ºrphe i g gebe v d awsrichte sul­le ; v d sülle si i desselbe gelts hu dert markch Wie er phe i g gebe v d bezall auf di agstku ftige phi gste a verziehe v d a widerred v d di a der hu dert markch sulle si i auch gebe v d beczalle auf sa d Jorge tag dar ach schieristku ftig auch a verziehe , a widerred v d a gewºrd. V d darzÞ spreche wirvmb das, dazderAwrspergºrwiderde abbt v d sei gotshawsgeta hat, dazwirdarumb de Awrspergeri v sererber pessru g eme sulle v d welle v d sol er v s auch darumb laiste i v ser tùr ge Fled ik hiezwische v cz auf weich achte schierist kÞ ftig, dari er da i v serr pessru g lige sol, v cz daz de abbt a derpessru gbe Þge wirdet, woltaberda derabbtzeswºrdari esei , so sol di hòru g vo der pessru g wege a v s gestee . Auch vo der czwayer dorffer wege ze Stochei sdorfv d ze Dorleite , dides gotshaus ze Sittich sei a v d das sich der Awrsperger v derwu de hett. Vo der vogtey wege , die er darauf hat, spreche wir, daz der abbt, der co ue t v d das gotshaws ze Sittich bey de selbe dòrffer beleibe sulle a irru g i aller der mazalsdas vo alter herkome ist. Auch als der Oberhaimer v d der Pertl, di des vorge a te abbts die ºr gewese si d, Pawl de Glogowiczer geua ge habe , der des Awrspergºr die er ist, dari aber der abbt widerred hat, daz das a sei wille v d wisse beschehe sey, spreche wir, dazderabbtdieselbe , de Oberhaimer v d de Pertlei v d auch ir geselle , didabey gewese si d, furbas mer i sei kloster ichtlasse och si ymer zu die ºr auf eme sol. Itemalsauch sich derabbtv ser herre de b fürste vo Osterreich vber de Awrsperger beklagt hat, spreche wir, daz der abbt de selbe v ser herre zu erke e gebe sol, daz er mit dem Awrsperger bericht worde sey, dara i v d sei gots®haþwswolbe Þge, v d soldige a te v ser herre b®iþtte v d sei vermuge dari e tù getrewlich v d a geuºrd, damit sivo desha delswege icht v g adzu imhabe ,awsge­ ome vmb de he gst, der des Pertlei gewese ist v d de ma ze Scho berg i des verweser vo Laybach botschaft ge ome hat v d de derabbtdemselbe desverweserbote gelihe hettv d vmb zwo hÞbe ze Schachma sdorf bey sa d Veit gelege , di Herma der Glogowiczer dem a) popravljeno s temnejšim rnilom nad prvotno, ne ve berljivo besedo. b) pred tem znak, ki nadomeša neznano osebno ime. 83 abbtv d sei em gotshaus a recht vorhat v d darumb im der abbt zÞge­sproche hat och voree, de er des Awrsperger die er worde ist, vmb diselbe vorge a te zway stukch habe wir ichtawsgesproche v d si d auch die vorge a te baid tail vmbdiselbe zway stukchhi der v s icht ga ge . Mit vrku d des briefs versigelt mit v serm a gedruktem i sigel. Gebe ze Cili, a phi cztag ach sa d A dreas tag des zwelfbote , ach Kristi geburd vierzehe hu dertjar v d dar ach i dem sechste jare. Na hrbtni strani preko kosa papirja vtisnjen okrogel grbovni peat izstavitelja v rdeem vosku. 27. Jurij Turjaški potrjuje, da je dolžan Frideriku z Dan in njegovemu sorodniku Henriku 100 mark beneških in furlanskih soldov, za kar mu zastavlja dohodke od svoje vasi Velike Bloke s 7 hubami v višini dveh obrokov po 5 mark soldov na martinovo in ob pustu. V primeru ne­plaevanja zapade posest v zastavo in užitek upnika, za kar dolžnik jami z vsem svojim imetjem. V primeru, da upnik nujno potrebuje denar, mora o tem obvestiti dolžnika mesec ali dva vnaprej, in e dol­žnik ni zmožen izplaila, lahko posest zastavi naprej. Sicer je zastava rešljiva 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem. 1407 april 18. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 147–147’, št. 260 (C). Ich Jorig vo A±rsperg vergich fùr mich v d für all mei erbe mit disem offe briefv d tü chu t alle , de er fürkumpt, das ich gelte sol Friczlei vo Pode v d Haÿ reÿche sei em vetter v d alle ir erbe hu dert mark schilli g Ve ediger v d Vriawler mu zz, der ich vo i gà czleich beczalt pi v d dafür secz ich i zu aÿ em pha d i saczweÿs mei dorffzu MichelOblak mei stailsi Oblakerpharrgelege , dersybe huebe si d mit aller zugehoru g, ichts ausge ome , we das gericht ausge ome mitle±tv d mitguet:aufderai siczt Cleme dersuppa ,auf der a der Thomas, auf dritte Ambros, auf der vierde Primos, auf der fu fte Yba , auf der sechste Märti , auf der sybe te Juri der Obrete . Also ausge ome , dasichvorge a terJorig v d mei erbe dievorge a -te gueter i ehabe sulle v d sulle auch iàrleich de vorge a te Friczlei v d Haÿ reÿche v d ir erbe rayche albeg zu sa d Michels tag fu ifmark schilli g v d zu dervas achtauch fumfmark schilli g. Ob wir dez icht e tete ,so muge sewsichwol v derbi de dervorge a te lewt v d gueter v d i ehabe , ücze v d ge ÿesse , we tte v d chere , schaffe v d tue als mit a derm ìrm guet, also ach la des v d saczes recht. V d wir sulle sew darauf schërme v d vertrete voraller mà ÿk­leich als la des v d saczes recht ist. V d ob sew yema t dauo trib oder treÿbe wolt mit pesser rechte we wir i darauf gebe habe v d swelichschàde sewdez ºme , de iray sbeÿsei e trew gesage mag, a ayd, a taydi g, sei e warte zegelaube , dieselbig schäde schullwir i garv d gä czleich ablege a allesverczihe . Tàte wirdez icht, so sol sew dez la des haubtma ze Laÿbach oder sei geschefft richte v d were , erke v d schäde vo aller v serr hab, wo wìr die habe ader ach gewÿ e : das ist v ser gueter will. Auch wa sew irs gelts zu òte bedùrfe , das sulle sew v ssage ai mo ayd ader czwaÿ vor, so sulle wirsewirsgeltsausrichte a allesverczihe . Obwirdez ichte tete , so muge sew das vorge a t lewt v d guet a derswo versetze vmb alsvil gelts als obe geschribe stet mit v serm guetem will v d sulle v s hi ach czaÿge : auch we wir sew erma e mit als vil gelts als obe geschribe stet, ader mit a der mü zz, die zu der czeÿt i dem la de gib v d geb ist, v dfüralsvilzu geliche weckselbri gtalebeg vierczehe tag vorsa d Jorige tag adervierczehe tag hi ach, ader welichstagsi de czway vierczehe täge gesicht, so sulle sewv sdasvorge a tlewtv d guet wÿder zu lose gebe a alle widerred. Das i das alles stet v d v zebroche bleyb, dezgebe wiri dise offe brieff, derversigeltistmit amei s vorge a te Jorge ayge a ha gu de i sigila v d mit mei s liebe vetterDyepoltsAurspergeraucha ha gu de i sigil, derdasdurich mei es vorge a te Jorge vleÿzziger gepett wille a dise brieffgeha -ge hatzu ai erczewg uzzderwarhaÿt. Dergebe ist ach Christigepurd vierczehe hu dertjar, dar ach i demsÿbe temjar, dezmo tagsvorsa d Jorge tag. 28. Celjski grof Herman (II.) izpriuje, da sta Dipold Turjaški in njegov sorodnik Herbard podarila samostanu Pleterje tamkajšnji dvor z vi-nogradom in gornino, v zameno za to pa jima grof daje gornino v Vo-ah, 4 hube v Dolu in 3 hube v Brezju v Podboju. 1407 junij 5, Celje. Orig. perg. (276 × 126 + 30 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 79’, št. 155 (C). Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 237, po C. — Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 3, št. 5, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 171, št. 293, po A. a—a) C; mei sliebe vetterDyepoltsAurspergeraucha ha gu de i sigilB. 85 Dorz. not.: Ai auswechsel brief vo graff Herma vo Cÿlli, lautt das er mit Dyepoltte v dHerwarte vo AwrspergvmbIhoffzuPlettriachauchvmbIwei -garte v dpergkrechtdaselbsgelege gewechseltv di dafurgebe ai pergkrecht i Waczerpergv dIIII huebe i demTallv dIII huebe zuPyrgkgelege etc.(16. stol.; ).— 5/6.1407(19./20. stol.). Zadevna darovnica Dipolda in Hermana Turjaških pleterskemu samostanu v ARS, AS 1063, ZL, št. 5539, 1407–VI–3; reg. v Komatar, Cartular Pletriach, str. 41, št. 16. Wir Herma grafze Ciliv d i derSºgeretc. beke e furv sv d v sererbe , alsdieerbºr Diepolt derAwrspergºrv d Herwort derAwrs­perger sei vetter ai e hof zu Pletriach v d ai e wei garte v d ai perkchrecht daselbs gelege mit aller zugehoru g, die jºrleich mitsambt demperkchrechthu dertv d sechsv dachzigemberwei sbri ge v szu der obge (a te ) v ser ew stift Pletriach awsgewechselt v d zu aÿge gebe habe . Dakege wir i v d ir erbe ai perkrecht i dem Waczer­perg v d vier hube i dem Talv d drey hube ze Pirk gelege , die auch jerleich mitsambtdemperkchrechthu dert v d drey v d ewe czig ember wei s die e t, fur daz obge (a te) ir gÞt awsgewexelt, widerlegt v d zu aige gebe habe wisse tleich mit dem brief, also daz sy u furbazer daz ege (a te) perkchrecht v d hùbe mit aller zùgehoru g v d mit alle de er , rechte , ucze v d wirde , als wir das i gehabt habe , i habe , ucze v d iesse sulle v d damitha del , tÞ v d var alsmita derm irm gÞt. V d ob daz wºr, daz sy yema d mit pesser rechte , de wir daraufgehabthette dauo treibe wolt, dari sulle wirge mº ikleich ir vòrsta d sei v d sy darauf scherme , vertrete v di das richtig mache v d vera twurtte alsoffti des otdurftbeschichta geuºrd. Mitvrchu d dicz briefs versigelt mit v serm a ha gu dem i sigel. Gebe ze Cili, des su tags ach sa d Erasemtag, ach Kristigeburd virczehe hu dertjarv d dar ach i dem sibe de jare. Nekoliko poškodovan okrogel grbovni visei peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis: × S’ ×× heRmanI  COmItIS  CILIe  (prim. Žvanut, Peati grofov Celjskih, i1, str. 63, 84) {pril. 12}. 29. Avstrijski vojvoda Leopold (IV.) podeli Elizabeti Turjaški, dvorni mojstrici svoje žene, in njenemu sinu Herbardu v fevd našteto posest, ki sta jo imela v fevdu od njegovih prednikov. 1407 junij 19, Dunaj. Orig. perg. (285 × 197 + 51 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 21–21’, št. 53 (B). — Prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (D) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 109–110. Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 231–232, po B. — Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 3, št. 5, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 171–172, št. 294, po A. Dorz. not.: Ai lehe prief vo herzog Leupolte herzoge vo Ostereich, Steir, Ker te v dCrai , graf zw Tirol a ElspethAwerspergeri , sei er g ade gemahl hofmaisteri v d der so Herwarte laute d. 1407 (17./18. stol.). — 19/6 1407 (19./20. stol.). Arh. sign.:  5(17./18. stol.).— 115(ca. 18. stol.). Wïr Leupolt vo gotes g ade herczog ze Osterreich, ze Steyr, ze Ker de v d ze Krai , graue ze Tyrol etc. beke e für v s, v serbrüder, vetter v d erbe , daz für v s kom die erbºr Elspet die Awrspergêri , v serrliebe gemahelhofmaisteri v d batt,dazwïrïrv d Herwarte , ïre sü , die achgeschriebe gütergerüchte zeuerleihe , wa dieïrlehe vo v swºr . Dashabe wïrgeta v d habe derege a te Awrspergeri v d demselbe ïrem sü v d ïre erbe dieselbe güter mit alle ïre zügehö­ru ge verlihe v d leihe auch wisse tlich, was wïr i ze recht dara leihe sülle odermüge i sölhermasse, dazsy die u fürbasservo v s, v ser vorge a te bruder , vetter v derbe i lehe sweisi habe , ü­cze v d yesse sulle , als lehe s v d la des recht ist v geuêrlich v d si d dasdiegüter:vo erstsechshübe zude Gal, itemdrey hübe zü der Dürre, item drey hube zü Ragacz, item zwo hübe i der Salei , item ®aþi a mül i der Aisch,item zwo mül i der Salei , item sibe hube zu Leupoglaw, item de czehe d zü Gal, zü Schriel, zü dem Ragacz, zü der Dürrê, zü Araichekg v d zü dem Sel egg, item de hof am Buglag, item fü fhübe zu Jedresperg,itemdaskamerambti Kêr de , i Krai v d a der Marich, item de czehe de zü Sal icz, zü dem Gricz, zü dem Tal, zü Gesies, zü Alte dorff, zü Krisi berg mitwei v d traid, itemde zehe tzü Sagrad ob dem weg vo ai dlef hübe , item zü dem Glo ig vo sechs hÞbe , item zu Ober Pöla vo vierczehe hübe , item Nider Pöla vo sechs hübe , item ai e hof zü Püch v d drey hübe . Mit vrku d dicz briefs, gebe cze Wie , a su tag ach sa d Veitstag, ach Krists gebürde vierczehe hu dertjar, dar ach i dem sibe de jare. d(omi us) dux per se Od obešenega peata ostal le perg. trak. 30. Friderik Harrer, sin Janeza Harrerja, in njegova žena Ana prodata Dipoldu Turjaškemu hubo v Brezju v ižanski župniji z vsemi pritikli­nami za 20 mark soldov. a) na tem mestu luknja. 87 1408 junij 20. Orig. perg. (259 × 190 + 26 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 226–226’, št. 389 (C). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 4, št. 7, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 172, št. 295, po A. Dorz. not.: Ay hueb zu Pyrkh (15./16. stol.). — Ai kauffbrief vmb Ihuebe zu Pÿrgk i Ygger pharr gelege , die Fridel der Harrer Dÿepoltte vo Awrsperg verkauffthat(16. stol.; ). Arh. sign.: 20/6.1408(19./20. stol.). Ich Fridel der Harrer, He slei s des Harrer su , v d ich A del sei wirti vergehe fur v s v d all v ser erbe mit dem offe brief v d tu chu talle de , diei sehe toderhorre tlese , daswirmitwolbedachte mutv d zu de zeite , dawireswolgetu mochte rechtv d redleich v d v uersproche leich hi gebe v d verchauft habe fur rechts v d ledigs ayge güt ei hube ze Pìrkch gelege i Yger pharr, da Gregor zu de zeite aufgesesse ist mit lewt v d güt, mit stokch, stai , wismad, holcz, wayd, mit der gemai , mit i fart v d mit ausuart, gesucht v d v gesucht, gepawe v d v gepawe v d mit alle dew v ddarzu gehort oder gehore schol, wie es alles ge a t oder gehaizze seÿ, ichts ausge ome , Diepol-te vo Awersperg v d alle sei e erbe v d wir habe sew der obge­ a te hube mitallerzugehoru g i uczv d i ayge sgewergesacztmit aller stºt. Darumb habe sew v s gebe czwai czigk march phe i g schilli g, die wir ge czleich vo i e pha ge habe . Dauo schulle sew es i ehabe , ucze v d ge iezze , we de v d chere v d damit schaffe v d tü , wasi lieb ist alsmita der ire ayge gütv d wirv d v ser erbe schulle sew v d ir erbe darauf scherme , vertrete v d vera twurtte vor ma ichleich vor aller a sprach ach la des recht i Krai . Tette wirdes ichtv d dassewyema d a dermitpezzer rechte dauo trib oder treibe wolt, da e wir i darauf gebe habe , welhe schade sew des äme , de ir ai speÿ sei trewe gesage mag a ayd, a taydi g v d a alle a dre pewºru g, de schulle wir i ge czleich gelte v d ablege a all widerred v d das schulle sew habe auf v s v d auf v ser erbe v uerschide leich v d aufalle dewv d wir habe oder och gewi e v d wolte wir sew icht ge czleich were erche s v d scha-de s, so schol sew der hawbtma im la d ze Krai oder sei verbeser richte v d were vo aller v ser hab mit v serem güte wille . Mit vr­chu tdiczpriefsmitdererber herre Wlfi gsdes Glogowiczer, pharrer zu Sa d Ka czia v d Fridlei s des Harrer, mei es veter v d Erharts des Pawer vo Yg a ha ge de i sigel versigelt, die ir i sigel durch v ser vleizziger pet wille auf de prief geha ge habe t, i v d ire erbe a schade .Gebe ach Christigepurd vierczehe hu dertjar v d dar achi dem achtete jar, am mitiche vor Achaci. Trije visei peati na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan koniasto-ovalen v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s • wolf ng • gl[...]ow cze[... …]nc an {pril. 37}.— 2) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  S FRIDRICI haRReR (= št. TKL I 259/2, TKL I 273/2, TKL I 276/3; gl. TKL I, pril. 129) {pril. 57}. — 3) delno poškodovan okrogel grbovni v naravnem vosku; napis:  s  er[hard ] paw[er]  de  g (= št. 25/1 ) {pril. 109}. 31. Castiel, opat cisterce v Brondolu, podeljuje Dipoldu Turjaškemu in njegovi soprogi delež pri vseh duhovnih dobrinah, ki jih nudi cisterci­janski red. 1408 september 17, Nrnberg. Orig. perg. (209 × 116 + 39 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Reg.: Testamentslibell, fol. 40a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 173, št. 296. Dorz. not.: Littera co frater itatis Diepoldo Awersperger eiusque co thorali per fratrem Joha em Polo um priorem i Syttich a o CCCCVIIIo (15. stol.). — 1408 (18. stol.). — 1408.Co frater itatsbrieff(ür)DiepoldAuersperg.(19. stol.). Arh. sign.:  217. Nos frater Castiel, abbas mo asterii sa cte tri itatis de Bro dulo, cystercie sis ordi is, decretorum doctor et vicarius ge eralis, preside s totiusque co ve tus abbatum capitulige eralis, ordi i memorati si cere i Christo obis dilectis obili armigero Dipoldo Awersperger, eiusque co -thorali, salutem i domi o sempiter am cum oracio um suffragio salutari exige te pie devotio isaffectu,quodad ordi em ostrum i telleximus vos habere peticio i vestre per be evole tem coabbatem ostrum fratrem Pet-rumi Syttich obisoblatebe ig o co curre tesasse su co cedimusvobis ple ariam participacio em om ium bo orum spiritualium, que fiu t i ordi e ostro u iverso autdecetero fie tdomi o co cede te i missis, vi-giliis, oracio ibus, ieiu iis, elemosi is, castigacio ibus, aliisquepiis operi-bus i vita vestra, pariter et i morte. Ita quam cum obitus vester ostro ge erali capitulo fuerit u tiatus ibidem sicut u us ostrum absolvemi i om iumque missarum et oracio um, quas i ostro ge erali capitulo pro fratribus ostris i iu gimus facie d(um) participes vos facimus et co sor­tes. Datum Nur berge, tempore capituli ge eralis a o domi i millesimo quadri ge tesimooctavo,i die sa ctiLampertiepiscopietmartiris, ostri vicariatus sigillo sub appe so. Poškodovan koniasto-ovalen visei portretni peat izstavitelja v naravnem vosku na perg. traku; napis: [...]DVLO VI[...] S[...I]S CIST(eRC)Ien[...] {pril. 25}. — Na hrbtni strani protipeat s rkama: an {pril. 26}. 32. Avstrijski vojvoda Ernest potrjuje, da so Elizabeta, vdova po pokojnem Viljemu Turjaškem, Katarina, vdova po pokojnem Frideri­ku reteškem s sinom Viljemom, in Dipold Turjaški zastavili njegovi pokojni materi vojvodinji Viridi Milanski našteto posest za skupno vsoto 900 goldinarjev. Kot vojvodinjin dedi odstopa Ernest svoj del zastavljene posesti svojemu zvestemu Janezu z Windna kot plailo za zvesto službo. 1409 marec 7, Dunaj. Orig. perg. (337 × 161 + 47 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 173, št. 297, po B. Dorz. not.: Ai gabbriefvo herczogEr este vo Osterreich vmb ettlich sºczv d gutter, so vo fraw Elspete , Wilhalms vo Awrsperg wittibe , auch vo fraw Kathrei , Fricze des Rewtte berger wittib v d vo Dyepoltte vo Awrsperg verphe tgewestsi d,dieselbe sºcz v dgutterher Ha se vo Wy de vom furste gegebe si d etc. (16. stol.; ). — A o 1409 (16./17. stol.; b). — 1409. Briefvo herzogEr st(19. stol.). Arh. sign.: N: 1 (ca. 18. stol.). WIR Er st vo gots g ade herczog ze Õsterreich, ze Steir, ze Kºr de v d ze Krai , grafze Tyrol etc. beke e ,alsdie erbºr Elzbeth, weyle tWilhalms desAurspergerwittib diegùter, vo erst zu demKal zwo hùbe v d ai e zehe d, item zu Herczoge pach drey hùbe ,item zu Pru ai hùbe , item a der Slyb icz ai hùbe v d zu Warbrach ai hùbe fùr fumf hu dert guldei , item Kathrey weile t Fricze des Rºwtembergers wittibv d Wilhalm ir su die gùter, vo erst zu Hò igstai v d zu Mags-torffsybe hùbe , itemzu Ygelspach ai e hof, itemzu Ausse cze talai hÞbe , item zu Trabelfu fhùbe v d ai mul, item zu Tribstorff zwo hù­be , itemzu Witte dorffvierhùbe v d zu La ge pùch ai hùbe fùrvier­hu dertguldei ,v d Dyepoltvo Aurspergdiehalbemautt a derReschicz fùr hu dert pfu t pfe i g weile t der hochgebore fùrste , v ser liebe fraw v d mùter, fraw Viride vo Maila , herczogi zu Õsterreich etc. sºliger gedºcht uss versaczt habe t ach lautt v d sag der saczbrief, die darùbergegebe si d. Wa aber u dieselbe sºcza v serlieb brùderv d v skòme v d geualle si d, habe wira gesehe diegetrew die st, die v sv serliebergetrewrHa svo Wi de v serritterv d die ºrla g zeit geta hat v d hi fùr tu sol v d mag v d habe im dadurch vo su der g ade v d a sei e jarsold desselbe saczes,wasv sdeszuv serm tail a gepùret, abgetrette v dimv d sei e erbe , de ledikleich gegebe v d gebe auchwisse tleich mitdisembrief, also dazsy de fùrbazzermitalle rechte i habe v d iesse v d ire frome damit schaffe sulle als saczes v d la des rechtist. We e auch die ege a te zwo fraw v d der Awrspergºrderlosu g a sy beger , dersulle sy i v uerczoge leich stat tÞ v ddamit gehorsam sei v geuerleich.Mit ¢rku d diczs briefs gebe ze Wie , a pfi cztag vor dem su tag, so ma si get oculii der vaste , ach Kristi gepùrde vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem ew te jare. d(omi us) d(ux)per se Nekoliko poškodovan okrogel visei kompozitni grbovni peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis: [ S] eR[neS]TI DeI GRa D[VCIS] aVSTRIe STIR’ eT C[e]T. (= št. 70, 84; prim. Sava, Siegel, str. 132, fig. 65) {pril. 3}. 33. Janez z Windna prepusti Elizabeti, vdovi Viljema Turjaškega, našteto, s strani avstrijskega vojvode Ernesta (Železnega) zastavljeno posest proti plailu 233 funtov in 80 dunajskih pfenigov. 1409 marec 16, Dunaj. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 184–184’, št. 325 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai ablösu gbrief ettlicher guetter, so her Ha s vo Wi de fraw Elspethe , Wilhalms vo Awrspergwittibe abczetedige gegebe hat. Ich Ha svo Wy de vergich furmich v d fürallmei erbe v d tü ku d alle de , diede brieflese toderhöre tlese , die v lebe tv d her ach ku ftig si d, daz ich mit guetem wille , mit wolbedachtem muet v d ach mei er ºgste frºw t rat czu der czeit, do ich es wol getù mocht, rechtv d redleich abczelöse gegebe ha deredel fraw Elspete weyle tWilhalmsdesAwerspergerwitib v d ir erbe dieher ach be a -te gueter, die mir mei g ediger herr hertzog Er st cze Osterreich etc. gegebe hat ach mei sbriefssag, de ich dervorge a te fraw Elspete gea twurtv dgegebe ha . V d si dauch dazdiegueter:vo erst czudem Kal czwo huebe v d ay e czehe t, item czu Hertzoge Pach drey huebe , item czu Pru ay huebe , item a der Slyb itzay huebe , v d czu Warbrach ay huebe . Item Kathrey weyle t Fricze des Rewtte ber­gerswitib v d Wilhalmirsu diegueter, vo erst:czeHò igstay v d czu Magstorf sybe huebe , item czu Igelspach ay e hof, item czu Ausse ­cze tal ay huebe , item czu Trabel fumf huebe v d ay mùl, item cze Tribstorff czwo huebe , item zu Witte dorf vier huebe v d zu La ge ­puch ay huebe v d die halb mautt a der Reschytz. Die vorge a te gueter alle ha ich der ege a te fraw Elspete der Awrspergery v d ir erbe recht v d redleich abczelose gegebe mit alle de utze v d rechte , alsich diei utzv d gewºri gehabtv dherprachtha ach des obge a te mei s briefs sag vmb czwayhu dert v d drew v d dreyssig phu tv d achtzig phe i g Wie er mü zz, der mich die vorge a t fraw Elspetga czv d garverrichtetv d gewerthat, also dazsy dievorge a te gueterallemitalle de ütze v d rechte , diedartzu gehöre t, fürbasi utzv dgewºri habe v d yesse sülle i alledemrechte ,alsichdie i gehabtv d ge osse hiet ach desobge a te mei sbriefssag, de ich i gea twurt v dgebe ha . V d sülle ich och mei erbe fürbas hi tz de selbe gueter v d ir zugehoru ge chai a sprach och vordru g habe och gewy e wedervmbvil och vmbwe ig i dhai erlay weyse a geuer. V d daruber so gib ich i de brief cze ei em war vrku d der sach versigilte mit her Ruedolfs i sigil vo Losperig v d mit her Walthasarsi siglvo Harre ekk,dieich desfleizzichleichgepete ha , daz sy dersach gezeuge si dmit ir i sigil , i a schade v d verpi d auch mich v derir i sigil mit mei e trew a geueralles daz stºt cze habe , daz vora dem briefgeschribe stet, wa d ich diezeit mei i siglpey mir ichtgehabtha .Derbriefistgebe czeWie , ach Kristigepurdviercze­he hu dert jar, dar ach i dem ew te jar, des sambcztags cze mitter-faste . Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 34. Friderik Kamniški zastavi otrokom pokojnih Nikolaja in Friderika reteških dve svoji hubi, eno na Sveti Gori pri Vaah in drugo, pusto, v Tunjicah, za 29 dukatov; odkup je možen 8 dne pred jurjevim ali 8 dni po njem. 1409 maj 19. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 109–109’, št. 200 (B). Dorz. not. (po prepisu): Zway guoter vo Fridlei vo Stai v d ai halbe m´l. Ai satzbriefvmbII huebe ,soFridreichvo Stai de Rewtte berger verphe t hat,a o1409. Ich Fridreich vo Stai vergich für mich v d all mei erbe v d tü ku d mitdembriefallede , dÿ i sehe toderhör tlese , dazich mitwol bedachtem müt, do ich ez getü möcht recht v d redleich versaczt ha mei s ayge s güts zwo hÞbe , der ay e gelege ist am Perg i Watscher pharr, daMixederPokalaufsiczt, dÿ a derleita derTêw ÿczampükel, daderRawkergesesse waz v distòd, Niklei v d Fridlei dezRêwtem­bergersälige chi der v d alle ire erbe vmb a ay e dreyßig guldei güter dukate , dÿ ich ga tz v d gar mit voller czal vo i empha ge v d i ge ome ha . Ich ha i dÿ ege a te czwo hübe versaczt v d i ge­a twurt gerütleich v d v uersproche leich mit lewt v d mit güt v d mit alledewv d darczügehört, esseybesùchtoderv besùchtoderwÿ esalles ge a todergehaisse ist, ichtsauzge ome , dazsy esi ehabe , ücze v d yese mit alle rechte , alsich esi hegehabtha , d½ weilesirsatz istalso beschaide leich wer ich odermei erbe sewerma e v d gebe a ay e dreysik guldei güterdukate achttag vorsa d Jörge tag oderi de achste acht tage hy ach, a welhem jar daz seÿ, so si d die ege a te czwo hùbe mit lewt v dmit güt v dmit aller zügehöru gv d auch der gege bertig brief vo i ga tz v d gar ledig v d los. Ich lob i auch mit sampt mei erbe v uerschide leich, dÿ ege a te czwo hübe mit aller czügehöru g ze scherme , vertrete v d ze vera twurte gege mà icleich vor alle a sprach acht satzes v d la des recht i Kray . Wurde sewdavo getribe mitpesser rechte , da eich i daraufgebe v d versaczt ha vo ay em tayl oder vo gar, welhe schade sew dez ême , de irai soderirgeschàftpey sey trew gesage mag a ayd, a taydi g v d a all v der pewàru g ir worte ze gelaube , de schùlle sewhabe v dbesùche aufmir, aufmei erbe v uerschide leich v dauf alledewv d wìrhabe v d schùlle i de ga czv d garablege v d wi­dercher mit sampt dem erkche . Tàt wìr dez icht, so schol sew der hawptma i Krai oder sei verweser oder ey ÿsleich herr, v der dem v ser hab gelege ist, richte v d wer erkche v d schade s vo aller v serhab, wo wirdÿ habe oder och gewi e mitv sermgütemwille . Mitvrku ddez briefsbesigltmitmei emaygema ha ge demi sigl, dar­czù ha ich gepete de erber Peter vom Ray , daz er auch sei i sigl durch mei sege a te Fridreichsvleissige petwille a de briefgehe gt hat zü ay er czewg ùz der warhait, ym v d alle sei erbe a schade . Gebe ach Christsgepùrd vierczehe hu dertjar,dar ach i dem ew te jar, de achste su tagsvorphi gste . Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku, drugi poškodovan (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 35. Avstrijski vojvoda Leopold (IV.) potrjuje, da so Elizabeta, vdova po pokojnem Viljemu Turjaškem, Katarina, vdova po pokojnem Frideri­ku reteškem s sinom Viljemom, in Dipold Turjaški zastavili njegovi pokojni materi vojvodinji Viridi Milanski našteto posest za skupno vsoto 900 goldinarjev. Kot vojvodinjin dedi rešuje zastavljeno posest in jo izroa Elizabeti in njenemu sinu Herbardu kot nadomestilo za njuno zvesto službo. 1409 maj 28, Dunaj. Orig. perg. (265 × 188 + 42 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz ca. 17. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Richter, Die Frsten und Grafen, str. 689, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 173–174, št. 298. Dorz. not.: Ai brief vo herczog Leopolte vo Österreich etc. lauttu d v d beke tvmbde saczettlicherguetterzusambtderhalbe mawtta derRaschitsch, soweile tsei erg admuetterfraw Viride vo Maila d,herczogi zuOsterreich etc.versacztworde ,die ua i v dsei brudergeualle v dkome si dsei tail a demselbe sacz, fraw Elspethe , weile tWilhalms Awrspergerwittibe , sei er g adgemahelhoffmaisteri v dyre erbe ,ledigklichgegebe hat(16. stol.; ). — 1409 (18. stol.). Arh. sign.:  120. Wir Leopolt vo gotes g ade herczog ze Õsterreich, ze Steyr, ze Kºr de v d ze Krai , graue ze Tyrol etc. beke e fur v s, v ser bruder v d erbe , als die erber Elsbett weile t Wilhalms des Aursperger witib, v ser liebe gemahel hofmeistri , die guter: vo erst zÞ dem Kal zwo huebe v d ai e zehe t, itemzeHerzoge pach drey hÞbe , itemzePru ai hÞbe , item a der Slib icz ai hÞbe v dzÞWarbrachai hÞbe v d die hÞb zÞ der Wa grÞbfur fumfhu dert guldei , item Kathrey, weile t Fricze desRºutembergerwittib v d Wilhalmirsu edieguter:vo erstzÞ Hò igstei v d zÞ Magsdorffsibe hÞbe ,itemzeIgelpach ai e hof, item zÞ Ausse cztalai hÞbe ,itemzeTrabelfumfhÞbe v d ai mule, itemzÞ Tristorffzwo hÞbe v d zÞ Witte dorffvierhÞbe v d zÞ La ge pach ai hÞbe fur vier hu dert guldei , v d Dyepolt vo Awrsperg die halb mautt a der Reschicz fur hu dert pfu t pfe ig weile t der hochgebore fursti , v ser liebe fraw v d mÞter, fraw Viride vo Mayla , herczogi ze Õsterrich etc. sºliger gedºcht uss, versaczt habe t ach lautt v d sageder saczbrief, die daruber gebe si d. V d wa aber u dieselbe sºcz a v s v d v ser liebe pruder geualle v d kome si d, habe wir bedacht die getrew die st, die die ege a t Aurspergeri v d ir su e v s v d v ser gemahle geta habe v d hi fur tÞ muge v d solle v d habe ir v d demselbe irem su e dadurch gº czleich abgetrette v d der i ucz v d gewer geseczet, wisse tlich i solcher mass, daz syderselb, ir su e v dir erbe , die mit alle ire zÞgehòru ge furbasser i habe , ucze v d iesse solle v d damit ire frome schaffe . Wir gelobe i auch die ege a te saczbrief vberdie vorge a te guter v uerczoge lich ze schaffe v d i ir gewalt ze a twurtte . Wºr aber, daz wir des icht tºtte v d i dari verzuge , so sulle dieselbe brief furbasser krafftlos v d tod sei v d derege a te Aurspergeri , irem su eoderire erbe kai e schade bri ge i dhai weis. Mit£rchu ddiczbrieuesgebe ze Wie , a eritag i der phi gstveirtage , ach ChristigebÞrdevierczehe hu dert jare, dar­ ach i dem ºw dte jare. d(omi us) dux per Georium Hage r(euter)cappelarium (...) Nekoliko poškodovan okrogel visei kompozitni grbovni peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis:  SLeOP[OLD]VS • DeI • GRaCIa • DVX • aVSTRIe • e C1eRA. (prim. Sava, Siegel, str. 131, fig. 61; Siegel und Macht, str. 88–89) {pril. 2}. 36. Mihael Krumbach zastavi svoji ženi Jeri, heri Janeza Osolnikarja, našteto posest kot nadomestilo za jutrno v višini 160 mark furlanskih soldov. 1409 november 25. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 225’–226, št. 388 (B). Dorz. not. (po prepisu): Michel Grumpach verweissbrief a sei ehewierti Gerdraut,Ha sse Ossel ikhertochter.Dat.1409. Ich MichellKrumpach vergich furmich v d allemei erbe mitdem offe prieffv d tw kü talle de , dy i sehe t, hore t oder lese , dasich mitwolbedachte mütv d zederczeit, daich eswolgetu mocht, mitratt v d gu st mei s liebe pruder Kü rads recht v d redlich geweist hab mei lieb eliche wirti Gerdrüd, Ha se des Ozzel iker töchter fur ir morge -gab fur sechczig v d hu dert march schilli g Fyryawlera mü cz auff dy güter, dy her ach geschribe ste t, dy gelege sei ti Iggerpfarr:Zemerst auffde hoff ze Igdorff, daichitzu d selb mit aige rukch gesesse pi mit aller sei er czugehöru g, v d auff ai hub daselbst, da Tirlicz auffgesesse ist, v d auffai hub zeWorblach,daRüpellauffgesesse ist, v d auff ai halb hub daselbst, da Mertt auffgesesse ; v d zem Sëe auff cz±ehube , auffei ersicztMathiav d Jùre, v d auffdera der Jüre;v d auff alls, das cze de ege a te guter gehort oder gehore scholl, ichts ausge ome . V dichhab mei ege a t wirti der ege (a te )güter, lewt v d güt i ütz v d i gewer gesaczt mit aller stet, das sy dy i habe scholl, utze v d g yse , we de v d ker v d damit auch schaffe v d tu , was i lieb ist ach sacz recht v d ai yedewfraw mit irmorge gab tu scholl als verr sy ir trew lest vo mir v d alle mei erbe v geirt also ausge ome , wa ich oder mei erbe sew oder wem sew dy obge a t morge gab schefft oder geit erma v d gebe dy obge (a te ) sechczig a) sic! 95 v d hu dertmarch schilli g Feriawler mü cz odera der mü cz, dafur dy i dem la d ze Krai ge g oder gÿb ist, dy alsuil czewth oder pri gt, so scholle sew v s dy obge a t guter mït ir czegehöru g wider cze lose gebe v d a tworte a verczihe . V d ich v d mei erbe lobe i auch dy guter cze scherme , cze vertrete v d vera tworte fur ma iclich fur aller a sprach im la d ze Kray . Tett wir des icht v d das sew yma d a dermitpesser rechte dauo tryb odertreibe wold vo ai emtailoder vo gar, da wir i darauff gebe ha , welhe schade sew des eme , de ir ai s pey sei trewe sagt, de schulle wir i ge czlich gelde mitsamptdemerke a widerred. Das schulle sy habe auff mir v d auff mei erbe v uerschide lich v d auff all dem, das wir habe oder ach gwy . V d wold wirsew ichtge czlich richte erke sv d schade s, so schollsewderhawpma imla d zeKrai oderwera sei erstatistrichte v d wer vo aller v serr hab, wa wir dy habe oder ach gwy mit v serm gute wille . Mit vrchu d dicz prieffs versigelt mit mei e aige a ha gu de i sigelv d mitFridlei sdesHarrervo Pru v d mitErhards des Pawre vo Igg auch a ha gu de i sigel , dy ir i sigel auff de brieff geha ge ha ze dem mei durch v ser ege a t Michels v d Ku rads fleiz(ige ) pett wille , i v d ir erbe a schade . Gebe ach Christs gepürd viertzehe hu dert jar, dar ach i dem ew de jar, a Kathrey tag. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 37. Poravnava in pobotnica o likvidaciji izgubljene zadolžnice za znesek 200 mark dunajskih pfenigov, ki sta jo Turjaškim izdala stiški opat in konvent. 1409. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 210, št. 29 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 96. — Testamentslibell, fol. 144a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 174, št. 299. Glede omenjenega dolga primerjaj št. 26. Ei verglich u d tausch oder todtbrieff über ei schuldbrieff der verlohre ist worde per 200 march guetter wie erpfe i g vom abbte u d co ve t zu Sittich, de e vo Aursperg verfertigt u d gegebe , A. 1409.(Zap. inventar, l. c.) 38. Opat in konvent v Stini izdajata pobotnico Turjaškim za plailo let-nega zneska za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1409 ? Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 210, št. 29 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 96. — Testamentslibell, fol. 144a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 174, št. 299. Listina, ki je zapušinski inventar sicer ne datira, je bila priložena pobotnici št. 37 iz leta 1409. Darbey die vo dem abbtu d co ve t daselbst gegebe e quittu ge perbezaltu d empfa g egeltspe sio , so zu St. Jörg altardaselbsti dem gottshauß Sittich vo de e vo Aursperg wege verichtu g der järliche seele meß gestift worde .(Zap. inventar, l. c.) 39. Erhard Oberdorfer proda Dipoldu Kacenštajnskemu svojo letno rento v višini 40 dunajskih pfenigov, ki jo ima od neke njive na Kremplovi hubi v Gotovljah nasproti cerkve. 1411 marec 5. Orig. perg. (225 × 175 + 39 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 79’–80, št. 156 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 174, št. 301, po A. Dorz. not.: Ai kauffbriefvmbXL dgelts,soErhartOberdorfferher Tywaltte vo Kacze stai verkaufft hat (16. stol.; ). — A o 1411 (16./17. stol.; ). — 5/5,a 5/3(20. stol.). Arh. sign.:  25(18. stol.).— 211(ca. 18. stol.). Ich Erhart der Oberdorffer, mei hausfraw v d all v ser erbe , wïr veriehe mit demoffe briefv d tü ku talle , de erfürchumpt,daswïr rechtv d redleiche verkauft habe demedel veste ritterherre Dypolt-te dem Chacze stai er, sei er hausfrawe v d alle sei e erbe v sers rechte aige s vierczik phe ig gelts, die gelege si t auf ei em akker i des Kacze stai er guet v d ist gelege i der Chrºmppel hueb i der Katewl, gege der kirche ¤ber, da dieczeit Vlreich i der Lëytte auf gesesse ist, douo ma jerleiche die tvo demakker, werdieChrºmppel hueb i hat, zü sa d Michels tag vierczik Wie er phe ig. Dieselbe a) prertano. 97 vïrczik phe ig gelts habe wïr i verkaufft v d v uersproche leich i ge­a twurt mit dem briefi ucz v d i gewer mit alle de rechte v d ü­cze , diedurch rechtdarzü gehore tv d alswirsv d v servoder i ucz v d i aige s gewer herprachtv d i gehabthabe , wie so dasge a tist, dara wïr v s chai rechte y dert behalte habe , we ig och vil v d habe t v sdarumb gebe vier phu tgueter Wie er phe ig, der wïr vo i gë czleich gericht sei . Wïr schulle i auch die obge a te vierczik phe ig geltsmitallerzügehòru g fürbasgetrewleich sei v d schermvor aller a sprach als aige s v d kauffsrecht isti dem la d ze Steyer. Tü wïr des icht, welche schade sewdes eme t, de schulle wiri gº czleich ablege v d widercher v d schulle sew das habe auf alle dew v d wir habe , dauo schol sy der la des herr i Steyer oder wer a sei er stat gewaltig istge czleich richte v d were , hauptgutsv d allesschade svo aller v ser hab, wo sew darauf weise t oder czaige t, a klag, a taydi g v d a alles rechte . V d des ze vrchu de gebe wïr i de offe brief versigelte mit mei s vorge a te Erharts des Oberdorffer aige a ha ­gu dem i sigel. Gebe ach Christigepurd vierczehe hu dert jar, dar ach i demai dlefte jar, a phi cztag i deruaste , ach demsu tag, so ma si get i vocavit. Nekoliko poškodovan okrogel visei peat izstavitelja v naravnem vosku na perg. traku; napis: s  erhard oberd[…]er {pril. 110}. 40. Avstrijski vojvoda Friderik (IV.) naznanja, da se, potem ko sta se nje­gova brata, pokojni vojvoda Leopold (IV.) in vojvoda Ernest, odpove­dala svojemu delu posesti, ki jih je bila Elizabeta Turjaška zastavila njihovi pokojni materi, vojvodinji Viridi, sedaj zaradi pretekle in bo­doe zveste službe Turjaških avstrijskim vojvodam tudi sam odpove­duje svojemu deležu teh posesti, s katerimi sedaj lako Elizabeta raz­polaga kot s prosto lastnino. 1411 avgust 10, Neuenburg v Breisgauu. Orig. perg. (320 × 140 + 44 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 74, št. 145 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 174–175, št. 302, po A. Dorz. not.: Ai brief laut vo herczog Fridreiche vo Osterreich, das er fraw Elizabete vo Awrsperg alle guetter, die weil t sei er muetter, fraw Viridis, herczogi zu Osterreich gesta de v d pha t gewese si d, solher pha tschaft derselbe guetterlediggesagthatetc.(16. stol.; ).— 10/8.1411(19./20. stol.).— na pliki: Sava68(20. stol.). Arh. sign.:  36(18. stol.).— 262(ca. 18. stol.). Wir Friderich vo gots g ade herczog zu Osterreich, zu Stir, zu Ker de v d zu Krai , grauezeTiroletc. tù da ku t, alsdiehochgebor e fûrste v sereliebe brùderewile therczog Lûpoltdesselegottg edig sie v d herczog Er ste, herczoge zü sterrich etc., der erber v ser liebe getrûwe Elisabethe vo Aursperg alle die gùtere, die wile t der hochge­bor e fursti v serliebe fraw v dmÞterfrawViridis seliger gedºcht­ isse, herczogi zu Õsterrich etc. gesta de v dpha d gewese si d diê obge a te v sere brùdere, ire jegclicher si e teil derselbe gùter, der obge a te vo Aursperglediggeseit habe t ach der brieflute v d sage, diesy vo de obge a te v ser brùder hat, dahabe wira gesehe die getrûwe die ste, die dieselb vo Aursperg v ser brùder v d v sgeta hat v d och hi fur wolgetÞ mag v d solv d habe ir auch v ser teil derselbe gùtere ge czlich v d vrlerlich ledig v d los gesaget v d sage auch wisse tlich, also daz ir dieselbe gùtere alle lediclich geualle sòlle si v d auch die hi fur i e habe , ûtze v d iesse sol v d mag als a dere ire eige e gùtere a e v s, v serr erbe v d achkome v d me îclichs irru g. Mit vrku d dicz briefs gebe zu Nûwemburg a dem Ri e i Brysgow, a Sa d Laure tie tag mar(tyris), ach Christs gebÞrte thuse t vierhu dertv d i demei deleffte jare. Poškodovan okrogel kompozitni grbovni visei peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  fr der cvs • de • grac [a • dux • austr e • et ce]t’a. (prim. Sava, Siegel, str. 133, fig. 68) {pril. 4}. 41. Hensel Grewsser zastavi Juriju Czeiselbergerju 2 kmetiji (gueter) v Goriczen v Labotski dolini, fevd salzburškega škofa, za 18 funtov dunajskih pfenigov. Zastava je rešljiva vsako leto 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem, upnik pa je dolžan od zastavljene posesti letno oddajati v škofijsko kašo 25 pfenigov. 1412 maj 5. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 118’, št. 211 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai satzbrief vmb II güetter zu Goritze im Laue tal, die Hë sel Grewsser Jorge Zewssellperger vmb XVIII lb Wie er d verphe t hat. A o1412. Ich He sellGrewsser v dall mei erbe beche e mit dem offe prieffv d tü chu d alle de , die i a sehe t oder hore t lese , das ich mitwolpedachte mùtv d gu st aller mei erfre± trechtv d redleich v d a) sic! 99 v uersproche leich versaczt habe czway gütter, die gelege si d zu Gori­cze i dem Laue tal, dader Klochel auffgesesse ist v d si d zu lehe vo v serm g edige her pyschoff vo Salczpurg. V d habe die güter uersacztmitalle de utze v d ere ,alswirsewi egehabthabe ,a all auzczüg dem erber ma Jorge Czeysselberger, sei er hawsfrawe v d alle yre erbe vmb achttzehe pfu t guter Wie er phe i g a der cze-ru g, die ichpeyi geta habv d mei erbe . Auch schol der vorge a t Jorg Czeysselberger i v sers g edige her pyscholff vo Saltzpurg chaste ierleich raiche fu f v d czwai czig phe i g, dieweill er die gùtter i ehat. V d also mit auzge ome glube , wa wir sew erma e mitdemobge a te gelt, welhsiarsdazsey,vìrczehe tag vorsa d Jorge tag oder virczehe tag hi ach, so sulle sew v s die obge a te gütter vmb daz obge a t gelt wider zu lose gebe a alles uercziehe . Auch lobe wïr i die obge a te guter mit aller zugehoru g zu frei v d mit demrechte zu vertrette vorallera sprach alssaczv d lehe srechtisti dem la d zu Ker de . Tett wir des icht, welhe schade sew dez furpas eme , wie der sachad ge a t oder gehaizze , wer de ìr ai s pey sei e trewe gesage mochta ayd v d a alla drewpeberu g, urire schlech-te worte darumb zu gelaube , de selbe schade mitsamptdem haupt­güt schulle wir i ablege ge czleich v d gar v d daz sulle sew habe auff v s v d auff aller v ser hab, wa wir die habe oder och gewi e , ichs auzge ome . Ob wir v s i dert dara uergesse , so schol sew ai ÿgleich hauptma dez gotzhawsvo Salczpurg oder sei geschefft, oderi welher herschafft oder gericht v ser hab gelege ist, der schol sew da vo allererstrichte v d wer hauptgutsv d schade s, wa sewmitdem prieffdarauff weise t oder czaige t a chlag, a furpott v d a recht, daz ist v ser gutleicher will v d pett. V d dez zu vrchu d gebe wir i de prìff uersigelte mit der erber ma Dyetmars dez Valbe haupts v d Albrechts des Seff er, ir paider a ha ge der i sigel , die sew dara geha ge habe t durch v ser fleizzige pet wille ,i v d alle ire erbe a schade . Daru derwirv sverpi te mitv ser trewe a aydsstatalles daz stºt ze habe alsobe a dem prieffgeschribe stet. V d derprieffist gebe ach Christigepurd vierczehe hu dert jar, dar ach i de czwelff-te jar, amphi cztag ach Philippi Jacobi. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 42. Nikolaj Rajhenburški, njegov sin Janez in Apolonija Rajhenburška potrjujejo, da nimajo ve nobenih terjatev do Ane, žene Jurija Bistri­ škega, potem ko so se sporazumeli glede obojestranskih dolgov in terjatev; med drugim tudi o 100 funtih, ki so jih Ani dolgovali Soteški, in o 100 funtih, ki naj bi jih ta posodila pokojnemu Janezu ml. s Kozjega. 1412 junij 16. Orig. perg. (254 × 125 + 19 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stoletja, oba domala izbrisana od vlage. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 168’, št. 297 (C). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 4, št. 8, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 175, št. 303, po A. Dorz. not.: Die Reiche burger (15. stol.). — nadaljevanje: habe sich verschribe gege fraw A a Jorge s Fewstriczer wittibe , das sy sich vmb all spruch v d vordru gmityrvertrage habe etc.(16. stol.; ).— 16/6.1412(20. stol.). ICHNiclasderReiche burgerv d ich Ha sderReiche burger, sei su v d ich Appollo ia die Reiche burgeri , wir vergehe fur v sv d fur all v ser erbe v d tu ku d offe leich mit dem brief vmb allew die czu­spruch v d vordru g, es sey vmb heiradguet, geltschuld oder a der czu­spruch mit briefe odera brief, die wir gehabthabe hi cz frawe A a, Jorge des Fewstriczer wirti v d alle ire erbe ,wie sich die verga ge habe v czaufde hewtige tag, daz wirv sdarvmbliepleich v d scho , ga cz v d gar bericht v d vberai kome sei , wa wir ir darvmb gebe v d aufrichte sulle ei gelt ach lawt des briefs, de si vo v sdarumb hatv d darumb so solwirobge a (te )Niclasv d Ha sdieReiche bur­ger v dich Appollo ia die Reiche burgeri v d all v ser erbe hi cz der obge a te A a v d alle ire erbe vmb die obgeschribe sach chai czuespruch och vodru g hi fur ymmermerhabe ,wedermitdemrechte och a recht, we ig och vil, i dhai erlay weizze . Auch so sei wir ir abgetrete der hu dert phu t phe i g, die ir die Helffe berger schuldig sei ach lawt des briefs, de si vo i hat v d die sulle ir ge czleich geualle , auch vmb die hu dert phu t phe i g, die si He slei dem ju ge Trache bergersälig solgelihe habe . Dari solwir sey v geirret lasse mit vrchu d des briefs, versigelt mit mei es des obge a te Niclas desReiche burgeraige a ha gu de i sigel, dazich furmichselb a de briefgeha ge ha . So ha ich, obge a terHa sder Reiche burger, sei sü v d ich Appollo ia die Reiche burgeri gepete die erber Niclas de Wi dischgreczer v d Oswald de Sturm, daz die czu czeug üz der obge­schribe sach ir aige i sigel a de brief geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade , darv der wir v s verpi de peÿ v ser trewe a alles geuer, alles daz vest v d stet cze halte , daz obe a dem brief geschribe istv d stet. Gebe ach Kristigepurd virczehe hu dertjarv d dar ach i demczwelfte jar, des achste phi cztags ach sa d Veÿts tag. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) poškodovan; napis:  S • nICOLaI • […]eNBVRG {pril. 111}. — 2) napis:  s • n cel • w nd sch  greczer {pril. 112}.— 3) poškodovan; napis: […] osbalt • s[…]. 43. Dvorni mojster Mihael Churnberger proda Petru Staigerju, mešanu v Welsu, in njegovi ženi Margareti svoj vrt in skedenj v Welsu z letno služnostjo 16 dunajskih pfenigov. 1412 oktober 31. Orig. perg. (263 × 148 + 17 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1412 (15. stol.). — Über das Gurmperger gart u d stadl hi de vischcher , die t i die Grielisch vischwaid 16 d (16./17. stol.). — 1412 (19. stol.). ICHMichelhofmaisterge a tChÞre berger, bÞrgerzeWelsv d îch Ãrsula sei hawsfraw, wir vergehe fur v s v d all v ser erbe v d tÞ ku d mit dem offe brieff alle , der er furkumbt, daz wir mit wol bedachtem mÞet, recht v d redleich ze kawffe gegebe habe v d auch gebe mitdembrieffPeter demStaiger, bÞrgerzeWels, Margrete sei er hawsfraw v d alle irbaidererbe v ser garte v d de stadldaselbsmit aller irer zùgehoru g hi de v d vor, also rechtlich daczÞ gehort, daz gehort i dew vischwaid, die yets Thoma der alt Grill v d Chu tzl der Ay dely habe t, dahi ma iºrleich zedi straihetvo demselbe garte v d stadlzev serfraw tag derdi stzeitsechtzehe Wie erphe i g v d icht mer, gelege ze Wels v der vischer , zwische des garte , der da gehort, zÏderpharrkirche zeWelsv d Wer hartsdesGrasergarte vmb ai gelt, deswirvo i ge tzleich petzaltsei a v ser schade v d wir habe i de be a te v ser garte v d de stadl, also i kawffesweis gegebe v d i gea tÏurt mit furtzicht aws v ser Þtz v d gwer i ir ütz v d gwer, dassewdamitalle ire frÞmschaffe schulle mitverkawffe , mitversetze schaffe mache v d gebe v geirt we sy wele t. V d sei auch desze kawffirgewer v d fürsta d alskawffsv d pÞrkfridsderstat ze Wels v d der vischwaid daselbs rechtist, gie g i aber vo v sa der gwerschafftv d kawfferechtab mitrecht, wassy desschºde eme tv d wiedewge a tsi d, dieirai spey sei trew v geswor a aid v d a rechtgespreche mag. Dewsellbe schºde zesambtdemhawbtgÞtschulle wiri abtÞ v d gº tzleich widerker . V d schulle sewdazalleshabe , datz v s, v ser trew v d datzÏ auff aller v ser hab, die wir habe oder hi derv slasse , wiedewge a tv dgelege ist a geuºrd.Mit£rku ddes priefs pesigelt mit der erber v dweise , mit Ha se des Scher haymer, dietzeit i haber der vischwaid ze Wels mit des ha t, gu st v d wille sich de sach geha delt hat v d ze getzeug uss mit Wolfga ge des Hºbermair a ha g de i sigel , darumb wir sew mit vleiss gepete ha-be , i v dalle ire erbe a schade v d v e golte dem edel herre Rei prechte vo Waldsse a sei e rechte . V der de sigille wir v s verpi de mitv ser trew a aidsstat, allesdaswarv d stºtzehabe , daz a dem brieue geschribe stet, we wir aige s sigels dieczeit icht e he-te . Gebe ach KristsgepÞrd viertzehe hu dertjar, dar ach imcwelffte jar, a aller heylige abe t etc. Od dveh obešenih peatov sta ostala le perg. trakova in košek naravnega voska drugega peata. 44. Dipold Turjaški proda Henriku Kaltenpergerju iz Ljubljane za 28 mark soldov pol njiv, ki jih pred tem podeljeval ljubljanskemu meša-nu Mateju Hudamisli in so sedaj proste. Njive ležijo pri gramoznici pred Ljubljano, ob cesti, ki vodi k Savi in Drescherjevi njivi. 1412 november 13. Orig. perg. (330 × 230 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 249’–250, št. 436 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 176, št. 304, po A. Dorz. not.: Hergrwbe . Das si t die prif vmb die aker i der hergrùbe v d i SchiltalsvorLaibachgelege (15. stol.).— Ai erledigtterkauffbriefvmbdyegker be½derheergruebe vorLaybach(16. stol.; ).— 141213/11(20. stol.). Ich Dieppolt vo Aü(er)sperg vergich fur mich v d alla mei erbe mit dem offe briefv dtù chù dt alle de , diei sehe dt, hore t oder lesse , das ich mit wol bedachtem mùt v d zu der zceit,b da ich es wol getù mocht ach aller mei er fre´ dt radt v d gù st, recht v d redleich v d v uersproche leich hi gebe v d verchawft ha für ayge s güt die halbe akcher, die daMattchec des Chùdemissel, purger zu Laibach gewe-se si d v d die vo mirze lehe si d v d auch mirmit de rechte ledig warde sei v d gelege si d peiderd hergrÞbe vorLaibachzu achste der strasse , alsma reidt zu derSawv d peidesDrescheraakcherf mitalle dew v d darzu gehoret oder gehore schol, wie daz alles ge a dt oder a) dodano nad vrstico. b) sic! c) -tt-popravljeno ez neko drugo rko. d) dodano nad vrstico. e) -st na razuri. f) drugi a vrinjen nad vrstico. gehaisse sey, ichtes ausge ome , dem erber ma Hai reiche dem Chalte pergerzu Laibach,sei erhawsfraw v d alle ire erbe , diesie Þ habe t oder och gewi e , essei sü odertòchtter, v d ich ha sewauch der obge a te akcher mit aller zügehorv gi Þtz v d gewer gesàtzt mit allerstàttv d darvmb so habe siêmirgegebe a zwo dreyssigkch markch phe i g schilli ger, die ich u gà tz v d gar vo i e pha ge ha v d gewertpi v d davo schulle sewesv d irerbe i e habe , ùtze v d iezze , we de v d chere v d damit schaffe v d tù , wie v d was i leib ist als mit a drem irema ayge thaffte gùt ach lehe s recht v d ich v d all mei erbe schulle sew v d ir erbe darauf scherme , vertrette v d vera twürtte , var mài ykchleich v d var aller a sprach, wie die ge­ a dt sei , ach la des recht i Krai . Tàtte wirdes icht v d das sie ½mpt a derdavo tribb odertreibe woltmitpezzer rechtte ,da wiri darauf gebe habe , swelhe schade sewdes àme ,c oder wie derschàdge a t wàr oder wùrd, ichtes ausge ome , de ir ai s pei sei er trew gesage mòcht, a ayd, a taidi g v d a drew bebarv g, de schulle v d welle wir i gä tzleich ablege v d widerchere a alle widerred v d dasschul­le sewhabe aufmir v dall mei erbe v uerschaide leiche v d aufalle dewv d wirhabe oder och gewî e ,wiev d wodasge a dtodergele-ge sei, ichtesausge ome , v d wolte wirsewda ichtgà tzleich rich-te v d were erkche s v d schäde , so schol sew der hawbpma d im la d zu Krai oderyesei verbezzerrichtte v d were vollikchleich vo aller v ser hab, wo sie darauf weise oder zcaige t mit v serm gùtleich wille v d wir schulle och welle dawider ichtes rede och tü i chai er weiss. V d deszu ei erware vrchù d v d gezcewg ùssgib ich obge ä t­ter Dieppolt Au(er)sperger disse offe brieff versigellt mit mei emayge a ha gù de i sygell, der da gebe ist ach Christi gepùrd vierzcehe hù dertjarv ddar achi demzwelffte jar, dessù tags achdezheili g sa d Merte tag. Okrogel visei peat izstavitelja v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis:  s  d epold  von  aw(er)sp(er)ch .(= št. 6/3, 67) {pril. 42}. — Na hrbtni strani okrogel grbovni protipeat v naravnem vosku brez napisa. 45. Jurij Turjaški izpriuje zase in za svojo sorodnico Ano, her pokoj­nega Janeza Šumberškega, katere varuh je, da sta dolžna Margareti, a) irem dodan s temnejšim rnilom nad vrstico. b) tri-na razuri. c) sledi radiran in prertan pasus. d) sic! sestri omenjenega Janeza Šumberškega, ženi Sigmunda Wolfsauerja, 20 funtov dunajskih pfenigov, ki se ji jih zavezujeta vrniti do prihod­njega sv. Urha. Za vrailo jamita z vsem svojim imetjem. 1413 november 11. Orig. perg. (293 × 150 + 23 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 252’, št. 448 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 176, št. 305, po A. Dorz. not.: 11/11.1413(20. stol.). Ich Jorg derA±ersprgervergich mitdemoffe brieffürmich v d für mei liebewmüme A dlei , Ha se dezSchò bergersàlige tochter, der gerhab ich pi , v d für alle v ser erbe , daz wier v ser liebe müme fràw Marigrete ,a Ha se dezSchò bergersàlige swester, Sigmü d dez Wolfsàwer elichew wirti v d alle ire erbe v uerschaide leich gelte schule czway hü dert phü t güter Wie er phe ig, der wier sew v uer­czoge leich richte v d wëre schüle aüf sa d Vlreiche tag schierist chü ftig a ales vercziehe . Tü wir dez icht, welhe schade sew dez fürbaz ëme hi cz christe , hi cz Jüde , mit potschaft, mit czerü g, mit achrayse , mit chlag, mit taidi g oderwie derschade ge a t, wër de ir ai s pey sei treü mocht gesage a aid v d a all a der beberu g, de lobe wier i ge czleich abczelege v d schüle sew aüch daz habe aüf allerv serhab, ezsey aüferb oderaüfvaru d güt, wo dazgelege istoder wie daz ge a t ist, daz wier yecz habe oder ochgebi e v dschol sew darvo v uerczoge leich richte v d were , erche v d schàde der la desher i Steyrv d i Chrai oder sei gebalt oder wer vber v sv d vber v ser gütcze schaffe v d cze piette hat, daz ist v ser güter wile . Mitvrchü d dezbriefsversigeltmitmei es, dezobge a te Jorge A±ers­pergeraige a ha gü de i sigl v d czw merer czewg üs ha ich obge a ­ter Jorg der A±ersperger v d ich obge a tew A del, Ha se dez Scho ­bergersalige tochter, gepete de erber weise riterhere Diepoltte Ka­cze stai er, dazeraüch sei i sigela dembriefgeha ge hat,imv dsei erbe a schade . Darv der wier v s verpi de v d all v ser erbe , ales daz vest v czerbroche cze habe , daz obe a dem briefgeschribe stët. Gebe ach Christigepürd vierczehe hü dertjarv d dar ach i demdrei­czehe de jar, a sa d Mertte tag. Dva okrogla visea grbovna peata v naravnem vosku na perg. traku: 1) napis :  s • geor • de • awersperg. (= št. 2/1, 8/2, 93/2 ) {pril. 41}. — 2) napis:  S • DIPOLDI • De K[a]CZenStaIn {pril. 113}. a) sic! 46. Avstrijski vojvoda Ernest (Železni) podeli Janezu Herbershofnu v fevd desetine od 6 hub v Wolfhartsperg in od 6 hub v Škovcu ter vinsko desetino v Stari Gori, vse fevd vojvodine Kranjske, ki so postale pros-te po smrti Osterschiekovega sina, sorodnika Neže iz Rade. 1413 december 6, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino iz 18. stol. (D) v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 46’–47, št. 100 (C). Dorz. not. (po prepisu): Herzog Er st zw Osterreich verleiht Ha se Herwers­houe etliche guetter v dt zehe dt, so vormals vo A g ess der Ratschaheri verma dtworde .1423. WirEr stvo gotsg ade herczog zeÕsterich, zeSteyr, zeKºr de v d ze Krai , grafzeTyrol etc. beke e , daz fùrv schòmv sergetrewr Ha s Herbershove v ser die er v d batt v s, daz wir im gerÞchte zu verleihe de zehe d aufsechshùbe a de Wolfhartsperg v d auf sechs hÞbe a dem Sykowiczv d auch de wei zehe di demAlte perg, wa die vo v s v d v serm fùrste tum Krai ze lehe v d v s vo weile t Ag ese der Ratschacheri verma t v d darczu mit tod v d abga g ett­we desOsterschieke su , iremvetterledig worde wër . Dashabe wir geta v d habe im vmb sei die st v d vo su der g ade die ege (a -te ) zehe de mit aller zÞgehòru g verlihe v d leyhe , auch wisse tlich mitdembrief,waswirimzurechtdara leyhe sulle odermùge ,also daz erv dsei erbe , die u fürbasservo v s, v sermliebe bruderv d erbe i lehe sweisi habe v d iesse sülle alslehe sv d la dsrechtista geuerd. Mit vrku d dicz briefs gebe zu der New stat, a sa d Niclastag, ach Kristi gebürd vierczehe hu dert jar, dar ach i dem drewczehe de jar. domi us dux per se ipsum 47. Ljubljanski mešan Janez Pogner in njegova žena Ana naznanjata, da je omenjenemu Janezu in mojstru Andreju Pognerju Dipold Turjaški dolgoval 28 mark šilingov, za kar sta mu bili zaplenjeni dve hubi na Igu. Prvo, kapiteljsko, je Dipold Turjaški odkupil od Andrejeve žene Uršule za 14 mark, drugo hubo, na kateri sedita Jernej in Martin, pa je za enako vsoto od Janeza Pognerja odkupil Herbard Turjaški. 1414 februar 12. Orig. perg. (272 × 211 + 27 mm), v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 176–177, št. 306, po A. Dorz. not.: Ai kauffbrief vmb I huebe zu Ÿgg, die Ha s Pog er burger zu LaibachHerbarte vo Awersperg verkauffthat (16. stol.; ). — nadaljevanje: per 14 markh schilli g(19. stol.).— Dedato ma tagvorst.Vale ti stag(19. stol.) (s svinnikom).— 1414.12/2(19. stol.). Arh. sign.: N: 5 (16. stol.). — Nro 35(17. stol.). — 117(ca. 18. stol.). Ich Ha s Pog er purger ze Laybach v d ich A a sei wirti veriehe fur v sv d v ser erbe v d tü chü d mit dem offe brief alle , de er furchümt sehe t oder hore t lese , als ich ge a ter Ha s Pog er v d maister A dre Pog er purger ze Laybach Tiepolte Awersperger mit dem rechte zugesproche habe vmb a zwo dreissig march schili g v d wir im die a pehabt habe , als v ser pehabt brief laute t, die wir vo gericht darumb habe v d darumb wir auf zwo hube zu Ig, da auf ai er Jar e v d Marti , auf der a der der capitell gesesse si d, geweist v d dieselbe hube wir v ser recht tëg furtrage habe v d v s der scherm darauf erfi de ist worde , das wir die vorsetze , vorchauffe oder selbe pehalte mochte , als v ser schermbrief laut, de wir auch vo gericht darumb habe v d der ge a ter Tiepolt die ai hube , da der capitell auf siczt, vo frawe Vrsle des ge a te A dre Pog er wirti vmb die virtzehe march, so er im sei s tails a pehabt v d schuldig ist gewese , gelost v d chauft hat, damit mir ge a tem Pog er die a der hube , da der Jer e v d Marti auffsicze t, pelibe ist fur die virtzehe march schili g, die ermir mei stailsgelte solv d a pehabthabe, v d dieselbe hube , da der Jer e v dMarti aufsicze t mit aller zugehoru g habe wir rechtv d redleich v d v uersproche leich ze lose v d ze chauffe gebe dem erbem Herbarte Awerspergerv d alle sei erbe . V d wirhabe sewderselbe hube i ütz v d gewer gesatzt mit aller stet v d darumb habe t sy v s gebe die ge a te virtzehe march schili g, die ich ge a ter Ha s dem ge a te Tiepolte hab a pehabt v ddie wir ge tzleich vo i e pha ge habe . Davo schulle sy diege a te hube furbasi ehabe , utze v d iesse v d damit schaffe v d tü , was i lieb ist, als mit a derm irem aige gütv d wirv dv sererbe schulle sewdarauffscherme ,vortrete v d vora tburte vor me ichleich vor aller a sprach ach la des recht i Chrai . Tete wir des icht v d sew yema t a der mit pesserm rechte dauo trib oder treibe wolt, da wir i darauf gebe habe , swelhe schade sy des eme ,de ir ai sbeysei trewe gesage mag a aid,a taidi g v d a all a derpeberu g, de schulle wir i ge czleich gelte v d ablege a widerred v d schulle sy das habe auf v s v d v ser erbe v uerschide leich v d auf alle dew v d wir habe oder och gewi e . V d wolte wirsew ichtge czleich were erche v d schede , so solsew derstatrichterze Laybachoderei yderherrv d richteri desgepietoder gerichtsewv soderv sergüt a chome t richte v d were vo allerv ser hab, wo sy darauf zaige t. Das ist v ser guter wil. Mit vrchv d des briefs vorsigelt mit der erber Pa gretz Messerer richter v d Thomas Werder purger zu Laybach paider aige aufgeha gv de i sigell, die sy durch v ser fleissiger pet wille a de briefgehe gt habe t durch v ser fleissiger pet wille , i v d ire erbe a schede . Darv der wir v s vorpi te stet ze habe , wasa dembriefgeschribe stet. Dergebe ista ma tag vorsa d Vale ti s tag, ach Christi gepurde virtzehe hv dert jar, dar ach i dem virtzehe tiste jare. Dva okrogla visea peata na perg. traku: 1) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis: .s g llum .pangrecz .messrer  (= št. 173/2) {pril. 165}. — 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis:   s   th[o]mann  [...]r {pril. 164}. 48. Sigmund Wolfsauer daje svoji ženi Margareti, herki Janeza Šumber­škega 1.000 ogrskih goldinarjev oz. dukatov, za kar ji jami s svojim delom gradu Klh in delom vasi Deutsch-Haseldorf, kar ji obenem predaja v užitek in varstvo. 1414 junij 3. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 113–114, št. 204 (B). Dorz. not. (po prepisu): Vetustius.Herr Sigmu dsvo Bolfsaw prief.No ihilrec. Ai gemechttbrief vo Sigmu de Wolfsawer lauttu d, das er sei er hausfraw Im Margrete her Ha se s Scho berger tochter V g. gulde vermachtt v d sy darumbaufsei taildervesste zumKlechverwise hat. Ich Sigmu d der Wolfsawer vergih v d thu chu t offe lich mit dem brieffür mich v d all mei erbe alle de , die i sehe t oder hore t lese t, daz ich mit rat, mit gu st v d mit gutem wille aller mei er erbe v d achste fru d mit wol bedachtem mut v d zu der zeit, do ich sei volle gewalt hett v d mit recht wolgetu mòcht recht v d redliche v d willichtgebe v d gemachthab v d gib v d mach auch wisse tli(ich) mit dem brief mei er liebe eliche hausfrawe fraw Margrete herr Ha -se desScho bergerseligtochtertause t gulde guterV gerv d dukate , dieallga z wag habe v d guta goldsei v d ichha sidaru bgeweist wisse tlich mit dem briefauff mei tailder veste zu dem Klech mit aller zugehoru g, ichsausge ome , a geuerv d dazzelehe istvo mei g e­dige her de herczoge cze Osterreich etc., v d auf mei tail des dorfs czu Hasolt dorffmitallerczugehòru g,daz auge ist. V d ich hab mei er obge a te liebe hausfraw fraw Margrete die obig a te guter mit aller zugehoru g daraufich sÿ geweist hab fùrdie tause t gulde , die ich vermacht hab, i gea twurt wisse tlich mit dem brief i ire uczs v d gewer aus der mei mit alle de rechti , ere , wirde , ucze v d dorczugehoru t, als ich die selber v d mei voder i utz v d i gewer i gehabt v d herpracht habe v d als sew vo alter herchomet sei , daz sew die ucze v d iezze schol, als a der ir aige lichgut, also beschai­de lich ob daz ist, daz wir leiberbe mit ai a der hette , es sei su oder tachter, v d daz ich ee abgie g mit dem tod, da mei obge a te liebe hausfraw, so schaftich irvorallerme ichlich, dieselbe v ser paiderleib­erbe i zuhabe mit aller mei er habe, wie die ge a t ist, erb v d vare t gut a geuer, die weil sÿ a ai ma pleibt. Wer aber, daz mei eg a te liebe hawsfraw Margret v ser paider leiberbe , es wer su oder tochter, die wirmit ai hette , icha wolt i habe , wa irda dieselbe v ser paiderleiberbe gebe v d rache vierhu dertphu tguterwie erphe ig, so istdieobge a temei tailderveste czu de Clich v d allea dermei e gut mit aller zugehòru g vo ir ge czt ledig v d los v d sy sol da die obg a te vier hu dert phu tphe igdie da irleibgedi g sei ìr lebtag i habe , ucze v d iezze v d scholauch die a lege a gutermit ai er gewisse i dem la d ze Steir, daz sew v ser paider leiberbe ach irem tod wisse zefi de v d ach iremtod schulle sewherwidergeualle auff v ser paider leiberbe . V d wer auch, daz ich vorg a ter Sigmu d der Wolfsrawereeabgie g mitdemtod, da mei eg a teliebehausfrawfraw Margret v d icht leiberbe mit ai a der hette , das got icht e well, so si d iralledieobg a te tause tgulde ,dÿ ichirvermachthab,ge czlich verfar v d sÿ mag furbas wol alle ire frum damit geschaffe , als mit a derm ire aige liche gut a mei er erbe v d achste freu d irru g v d wederred v dsÿ scholauch dieobge a te guter, darauf ich sÿ geweist hab mitallerczugehòru gi habe , ucze v d iezze , alsla gv czdaz ir mei achst erbe gebi v d rache tause t gulde , die czu mei er erbhab erbe welle v d wa sÿ das also geta habe , so si d die obge­ a te guterallemit allerczugehoru gvo irge tzlichledig v d los. V d wer auch, daz ich vorg a ter Sigmu d der Wolfsawer ee abgie g mit dem tod, da mei eg a te liebehausfrawfrawMargretv ddie leiberbe ,die wir mit ai hiette , er wer su oder tochter, auch ee abgie ge mit tod, da sy, so si d iraberdie obge a te tause t gulde ge czlich verfar i aller der mas, als obe geschribe stet v d ich lob ir auch die obg a te guter mit aller zugehoru g getrewt ze scherm v d ze frei vorb aller a sprach v d richtig ze mache i er jars frist, daz lehe mit der lehe herr ha t, vo dea eszelehe ist, dazaige mitdererbe gu stv dguti a) sic! b) ponovno vor. wille , wo sew haftu g habe a alle ire schadi v d mue ach lehe s v d aige s recht v d ach des la des recht v d gewo hait i Steyer. Tett ich des alles icht, welchi schade sew des em, wie der schad ge a t wer a all ausczug, de sÿ oder ir schei bot a ir stat ir ai s peÿ sei e trew mocht gesage a aid v d a all a der peweru g de selbe schadi alle , lobich irga czv dgarabczelege mitmei trew a aidesstatv d scholsÿ dashabe auffmei trew v d aufallermei erhab auferbgutv d auf varu t gut v d schol sÿ davo richti v d wer erche s v d schade s der la des hirr i Steyeroder wer a sei er stat gewaltigist, wo sÿ darauf weistodirzaigita klag v d a alltaidi g. V d deszu ai ersteti vrchu d der warhait gib ich obge a ter Sigmu t der Wolfsawer mey er ege a te liebe hawsfraw fraw Margrete de brief besigelt mit mei aige a ha gu dem i sigl v d czur pesser geczeug uss der obgeschribe sach hab ich mitvleisgepete de edle hirr Vulreiche de truchsecze mey liebe freu t, das er auch sei i sigl a de offe brieffgeha ge hat, im v d alle sei e erbe a schade v d darv ter ich all mei erbe v s vorbi de , alles stet ze habi , das obe a dem brieff geschribe stet. Gebe ach Christi gepurd viertzehe hu dert jar, dar ach i dem vierczehe temjar, a sa t Erasem tag. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku: 2) napis: S• aLBReT (!) TRVS De hMeRBeRh (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 49. Avstrijski nadvojvoda Ernest (Železni) podeli Elizabeti Turjaški, dvorni mojstrici svoje žene, v fevd našteto podedovano posest. 1414 junij 5, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (285 × 208 mm) do leta 1945 v FAA na gradu Losensteinleiten, danes na neznani lokaciji v Združenih državah Amerike (A). — Prepis iz 16. stol. (B) v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 174’, št. 310 (C). Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 232, po C. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 177, št. 307, po B. Dorz. not. (po prepisu): Ei lehe briefvo hertzogEr stvo Österreichvmbettlich stugk v d guetter, so er frau Elspette Aurspergeri sei er g ade gemahl hofmeysteri verlihe hatt.1414. Wir Er st vo gots g ade erczherczog ze Österreich, ze Steyr, ze Kër de v d zeKrai , grauezeTyrol, beke e , dazfürv skomdieerber Elsbeth die Awrspergeri , v serer liebe gemahel hofmaisteri v d bat v s, dazwirïrgerÞchte zu verleiche die achgeschribe gÞterv d lehe v serer lehe schaft, wa die ir erb wër . Daz habe wir geta v d habe derselbe Awrspergeri dieselbe gÞter v d lehe mit alle ïr zuege­höru ge verlihe v d leihe auch wise tlich mit dem brief, was wir ir zurechtdara leihe sulle oder muge , also daz syv d ïr erbe , su v d töchter, die u fÞrbazzervo v s, v sermliebe brÞderv d v ser erbe i lehe ssweis i habe v d yesse v d v s auch die verdie v d dauo tù sülle t als lehe sleüt iri a lehe sherr phlichtig si d zù tÞ v d als solher lehe v d la des recht ist, a geuerd. V d si d das die lehe : vo erst sechshübe zu dem Gall, drey hube dacz der Dùrr, drey hübe zum Rogacz, zwo hÞbe i der Salei , ai mùl i der Eysch, zwo mül i der Salei ,sybe hube zumLüppogla, drey hÞbe daczSa tPawl,dreyhÞbe dacz Dobraw , zwo hÞbe a der Saw, item de zehe t zum Gall, zu Schbreil, zudem Rogacz,zu der DÞrr, zu Araichekg v d zuSal ekg. Item de hof am PÞglach, fu f hÞbe zue Yedresperg, item das kamerambt i Ker dte , i Krai v d a derMarch, de zehe tzuSalwitz, zu demGricz, zu dem Tal, zu Geschieschs, zu Alte dorff, zum Grisi perg mit wei v d trayd, de zehe de zu Sagrad ob dem weg vo ai dlef hÞbe , item zue dem Gli ig vo sechs huebe , item zu Öberpola vo vierczehe hÞbe , itemzu Nayderpola vo sechshube v d ai hofzu PÞch v d drey hÞbe darzÞ. Mit vrku d dicz briefs, gebe zu der New stat, am eritag vor gotsleich ams tag, ach Kristi geburde vierzehe hu dert jar, dar ach i dem vierczehe de jar. d.d. per Leutolde Stikelpergerm(agister)cur(ie) Peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska (opis po popisu z dne 21. avgusta 1995). 50. Friderik Harrer in njegova žena Ana prodata bratovšini sv. Janeza na Loniku svojo lastno hubo v Brezju za 24 mark soldov in 1 goldinar. 1415 junij 4. Orig. perg. (277 × 148 + 19 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 177–178, št. 308, po A. Dorz. not.: Ai kauffbriefvmbIhuebe gelege zumPirgk,soFridreichHarrerder pruederschafft v d zechlewtte sa d Joha s kirche am Lotsc igk verkaufft hat (16. stol.; ).— A o1415(16./17. stol.; ).— 4/6(20. stol.). Arh. sign.:  112(18. stol.). Ich Fridreich derHarrerv d ich A asei wïrti v d allv sererbe veriehe offe leich mit dem brieff v d tù chù t alle de , dÿ i sehe t, hore t oder lese t, daz wïr mit wol bedachte mùt v d ze de czeite , da wïrezwolgetù mochte rechtv d redleich hi gebe v d verchawfthabe a) sic! v sers aÿge s gùts ai hùbe gelege ze Pierck, da der Perecz dÿ czeit a gesezze gewese ist, mit alle de ùcze v d rechte , dÿ darczü gehore t oder gehore schulle , wÿ dÿ ge a t oder gehaizze sei , ichts auzge ome , derpruderschaftzü sa d Joha sgemLocz ÿk v ddemJa es vo dem Chlai Locz yk v d Marti vo dem Chlai Grades, dÿ zeit czechmäster der ege a t(e ) pruderschaft v d alle ire prüder , dÿ ye-czü d sei oder her ach chü ftig werde t vmb vier v d czwai czig marck schilli ger phe ig v d vmb ai gulde , dÿ sÿ v sgä czleich auz gericht habe tv d wïrhabe sewderobge a thube i üczv d i gewergesaczt mitallerderstät ùcze v d rechte als wirs selbe i gehabt habe .Also daz sew i y habe schulle , ücze v d ge ÿeze , we de v d chere v d damit schaffe v d tü , waz i lieb ist, als mit a der ire ayge güt v d wirlobe i auch dÿ obge a thube zescherme v d vertrete v d ze vera tworte vor ma ÿchleich vor aller a sprach ach la ds rechte i Krai . Tättwirdes ichtv d dazsewÿma d a dermitpesser rechte da­vo tryb odertribe wolt,da wiri darauffgebe habe , welhe schade sewdes äme , de ïraÿ spey sei trewe gesage mag, a ayd, a tädi g v d a all a der pewäru g, de schulle wïr i gä czleich gelde v d ablege a widerrèd, dazschulle sewhabe auffv sv d aufv ser erbe v uerschide leich v d auff alle dew v d wïr habe oder och gewÿ e . V d wolte wïrsew ichtgä czleich v d gärwere ërche sv d schade s, so scholsewderhawptma imla d zeKrai odersei verbeserwere v d richte vo aller v ser hab mit v ser gütte wille . Mit vrchü d dicz brieffsversïgeltmitv sersliebe vatterHa se desHarreri sygel, dersei sÿgÿll dürch v ser wille a de prieff gehë gt hat, v d Michele des Chrumbachs, der auch sei i sigel dürch v ser fleizziger pett wille auff de brieff gehe gt hat, i v d sei erbe a schäde . Gebe ach Christs gepürd vïrczehe hu dertjär, dar ach i dem fü fczehe t jär, am eritag vor sa d Preÿms v d Felicia s täg. Od obešenih peatov sta ostala le perg. trakova. 51. Kamniški mešan Jernej Schreiber in njegova žena Ana izpriujeta, da sta dolžna Frideriku reteškemu 31 mark furlanskih soldov, ki se jih zavezujeta vrniti v roku dveh let. Za posojilo jamita z vsem svojim imetjem. 1416 april 23. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 178’, št. 316 (B). Ich Bartholomeus Schreiber, purger ze Stai v d ich A a, sei wirti , wïrvergehe mitdemoffe brieffürv sv dallv sererbe v d tü chu t aller mä ychleich, das wir v uerschide leich gelte sülle dem erber Fridreiche dem Rewte berger v d alle sei eribe aï v d dreissich march schilli g phe i g Friawlermü cz, dÿ wïrberaitvo i e -pha ge habe v d der wir sew richte v d wer sülle vo dem chü fti-ge sa d Jorige tag überczway jar. Tätte wir des icht, welhe schade sew des eme , de ir ai sbei seï trew gesage mag a ayd, a chlag v d a taidi g v d a alle a der bewäru g, de schade mitsamptdem erche sülle sew habe v d besüche auf v s, auf v ser erbe v d awf v serm hawsv d aufallerv serhab, wo wÿrdÿ habe v d wo sidarauf czaige t. V d derrichterzeStai oderai yderherr, v terdemv serhab gelege ist, solv d mag sewwol rychte v dwer vmb erche v dvmb schade vo allerv serhab, wo wïrdÿ habe oder achgewi e . Dasist v sergueter wille . Mit vrchu d dicz briefs versigelt mit der erber Jorige vo Stay v d Nickel vo Lack, rychter ze Stai a ha gu de i sigel , dy ire sigel durch v ser obe (a te )Bartholomee v dA e fleissiger pett wille auf de brief geha ge habe zu ai er zeug uss der warhait, i v d alle ir erbe a schade . Gebe am phi cztag vorquasi modoge iti, achCrists geburd virczehe hu dertjar, dar ach i dem sechczehe te jar. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 52. Avstrijski vojvoda Ernest (Železni) ukazuje kranjskemu deželnemu glavarju Ulriku Schenku z Ostrovice, naj poskrbi, da bodo vse cerk­vene ustanove, deželno plemstvo in podložniki pomagali ljubljanskim mešanom pri gradnji mestnega obzidja; z izjemo ljubljanskih križni­kov, ki bodo poskrbeli za izgradnjo odseka obzidja na svoji parceli. 1416 junij 20, Bozen. Prepis iz 16. stol. v ZAL, LJU 488, cod. XXV, fol. 47’–48 (B). — Prepis iz 17. stol. v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (C). Obj.: Richter, Geschichte der Stadt Laibach, Urkunden Anhang, str. 251–252, št. 24, po B = Klun, Diplomatarium Carniolicum, str. 23–24, št. 24 = Otorepec, GZL III/33. Reg.: Klun, Aus dem Archive, str. 89, št. 7. WürEr st vo gottes g ade erzhörzog zu Österreich etc. empiette u ser getrhreyer liebe Vlriche dem Sche khe vo Ossterwitz, u ser haubtma i Crai , u serg ad u d allesguets. Alsjetzu dtdieerber wei-se , v ser gethrew liebe . die burger gemei iglich u ser statt zu Lay-bach a derselbe u ser statt, werkhliche u d fastbau darzuo i hülff u d förderu g otist. Als empffehle würdir er stlich,d(a)z du mit alle pre­latte , clöster , pfarrer u d khristliche leuthe , la dleutte u d vmbses­se vo v sere tweegschaffestv dbegehrest,dassiemitire leute schaf-fe , de obge a te u ser burger a soliche pauhilfflich u ddie stlich zu sei mitkalch u d stai zu führ u d grabe helffe zu mache u d sie das it setze , daz wolle wür i mit su der g ade v d fürderu g it vergesse u d dari e solle ausgeschlosse sei , der Deutsche here daselbs zu Laybach leuth, wa derselb comme theru s gehorsambist lasse zu paue u d zu maÞer a sei e örtetre , wie wür das begehr u d schoffe . Gebe zu Poze , am sambstag ach gottes leich ambs tag, a o quadri ge tesimo decimo sexto. 53. Praški kanonik Venceslav Buxein naznanja, da je Janek s Chotmic, gospod na Vlašimu, za doloeno vsoto denarja prodal samostanu sv. Križa v Pragi letni cenzus od naštetih posesti v skupni višini 60 seksagen grošev. 1416 julij 29. Prepis vidimusa listine z dne 9. avgusta 1652 v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (B), priložen prevod v ešino (C) iz 18. stol. Ve ceslaus Buxei scholasticus et ca o icus ecclesiæ Prage sis otum facimus te ore præse tium u iversis, quod coram obis et actis iudiciariis ostrisperso aliterco stitute obilisetsere usmilesJoa esde Chotie icz et domi us i Wlassim i præse tia ho orabilis viri domi i Joa ispriorismo asteriisa ctæ crucismaiorisi Pragaordi isfratrumde poe ite tia beatorum martyrum, obis expo ere spo te et libere ac sa o et deliberato a imo curavit, qualiter ipse præmissis debitis tractatibus cum præfato domi o priore et fratribus co ve tis mo asterii a tedicti, eisdem fratribus et ipsorum successoribus et pro ipso mo asterio et fratribus i ipsorum mo asterio dege tibus, pro certa summa pecu iæ sibiper eosdem fratres i toto data et persoluta sexagi ta sexage as grossorum de ariorum Prage siumce susa uietperpetui, deetsuperu iversisetsi gulisbo is suis i Wlasym et Naczeracz et Villis, i Zdislawicz, i Molowidcz et i O ssowiczce sibus, curiisiuribusad eadembo aspecta tibus, iusto titulo emptio is et ve ditio is ve didit promitte s bo afide, si e dolo et fraude præ omi atisfratribuspræscriptumce sumsexagi tasexage asgrossorum prædictoruma issi gulistemporibusperpetuo affuturisperse, hæredeset successores suos dictorum bo orum i vita ipsius aut post mortem posses-sorum divisim i duobus termi is videlicet sa ctorum Georgii et Galli. Festesei mediateseque tibuspræ omi atisfratribusacipsorummo aste­rium rege tibus de ordi e ipsorum tradere, dare, assig are et cum effectu persolvere absque om i oppositio e et co tradictio e, sub poe a excom­mu icatio is et aliis poe is ecclesiasticæ ce suræ, quibus ac iurisdictio i domi i archiepiscopiPrage sis ac suorum vicariorum i spirirtualibus, qui pro tempore fueri t, spo te ac libere se hæredes et successores suos ipso-rumque bo orum possessores submisit, om ibus defe sio ibus iuris astuti quo ad præmissa expressea re u cia do. Et etiam specialiter expressum, quod ipse domi us Joa es eiusdem hæredes et successores præscriptum ce sumsexagi tasexage orumgrossorumpoteri tad aliabo a certaet o i voluta destatu et volu tate præditorum fratrum et ipsorum mo asterium tu c rege tium procurataipsis aregiamaiestate ce su et asse su traducere et eu dem ce sum eisdem fratribusfirmare, iuxta i formatio em et decre-tum domi orum vicariorum i spiritualibus tu c archiepiscopatus Prage sis, deipse domi usJoa essibiacsuishæredibusetsuccessoribusple ariam potestatem reservavit. Acta su t hæca o domi i millesimo quadri ge te­simo XVIO, die vigesima o a me sis julii, præse tibus A drea de Kralo­wicze otario publico, Gu dthero Cziz armigeri præfati Joa is, Petro Jacobiclerico dePragaetfratreJacobo præfatimo asteriiprofesso, testibus circapræmissa fide dig is. 54. Margareta, žena Janeza ušperškega, se poravna z Jurijem Turjaš­kim in njegovo sorodnico Ano Šumberško, herko Janeza Šumber­škega, glede premoženja, ki ga je Margaretin prvi mož, pokojni Janez Gall, pustil na Šumberku in katerega skrbnik je bil Jurij Turjaški. Slednji Margareti izplaa 100 funtov dunajskih pfenigov, ona pa se odree kakršnim koli nadaljnjim zahtevam do Jurija ali Ane. 1417 december 6. Orig. perg. (315 × 203 + 27 mm), v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 178, št. 309, po A. Dorz. not.: Ai verschreibu g vo Margrete Ha se s Zobelsperger hausfraw gege her Jorge vo Awrsperg v d ju gkfraw A e sei er mueme Ha se vo Sche berg tochtter lautv d, das sÿ vo der vorv de hab wege , so weile t Ha s Gall yr ma selig i der veste zu Scho berg gelasse hat, sich mit yr darumbe ge czliche verai thabe (16. stol.; ).— Ai verzichtbrieffMorgoretae a) expræsse B. vo Zowelsperggewese Gaali gegewe a Georgvo Auersperg1417(18. stol.). — 6/12.1417(19. stol.). Arh. sign.: N:15(16. stol.). — 169(ca. 18. stol.). Ich Margreth Ha se dez Zobelsperger eleiche hawsfraw vergich offe lich a dem brief v d tü kü t fur mich v d all mei erbe v uerschaide lich vo der zusprüch v d fordru g wege , die ich gehabt hab zu dem edle veste ritter her Jorige vo Awersperg v d hi cz ju kfrawe A e sei ermueme Ha se dez Schò berger salige tachtër vo der varü de hab wege , die weile t mei ma Ha s Gall saliger i derveste Schò berg hatgelasse v d dersichderbe a therJorig alsai gerhab hat v derbü de . Also hab ich mich mit dem ege a te her Jorige freü tliche verai t v dhat mich darumb ausgericht v d versorgthü dert phu t guetter wie er phe i g, dara michhat wolbe ügt, also sol v d wil ich obge a te Margreth v d all mei erbe och auch a der yema d vo v serm wege zu dem ege a te her Jorige v d zu der obge a te ju kfraw A e v d alle ir bayder erbe hi fur kai e zuspruch, a sprach och fordru g ichtmerhabe och gewi e vo derobge a te farü de hab wege , i kai erlay weise a geferd, v d verzeyhe v sauch wisse tlich derselbe mitdem kege burtige brief. Wëraber, daz wiroder a deryema dvo v ser wege dazvberfuerv d ichtstëtthieldt,welhe schade dez der obge a te Jorigoder die ege a te ju kfraw A a oder ir baider erbe da eme , wie der ge a t oder gehaisse wër, der ir ai s oder ir schei bot bey sei er trewe gesage mag a ayd, klag v d taidi g v d a all a der bebäru g sv der ire wartte darumb ze glawbe dieselbige schade , lobe wiri gë czlichauszerichte v d zebezale a allwiderred v d auszug. Dazsulle sy habe zu allemv sermguet, dazwir habe oder och gewi e , ichts ausge ome . Vergässe wir v s aber i dertdara v d i ichtvolfurtte , als obgeschribe stet,so solsewrichte v d wëre der la desfurst i Krai , sei hawbtma oder verbeser oder ai yeder her v d sei a balt i des herschaft, sy v ser hab a kome v d darauf weyse v d auch zaige , damit sy bezalt v d ausgericht werde . Das ist v ser guetter will v d dez ze urkv d gib ich i de kege bürttige brief versigelte mit der erber v d weyse Herma dez Zobelspërgër, diezeit purkgraffzeOrtte ekg, v d auch WilhalmdezGümppellër, diezeitrichter i der Rëyff icz, baider a ha gv de i sigl , die sy durch mei er obge­ a te Margrethe fleyssigerbëtwill a de briefgeha ge habe ,i v d ire erb a schade . Darv derich mich obge a teMargreth furmich v d all mei erbe v uerschaide lich verpi dt, alles das stëtt ze halde v d ze volfure , das a dem kege burttige brief geschribe stet. So vergich ich obge a t Ha s Zobelsperger, das die ege a te fraw Margreth mei e eleiche hawsfraw die vorge a te taydi g mit mei em guet wille v d wisse geta hat v d dez zu gezewg uss hab ich gebette mei e lieb vatter Hai reiche de Zobelsperger, daz der sei i sigl auch a de brief hat geha ge . Darv der ich mich obge a ter Ha s der Zobelsperger fur mich a d allmei erbe verpi dt, allesdazstëttzehalde v d zevolfure , daz a dem brief geschribe stett. Der gebe ist ach Cristi geburd vir­czehe hv dertjarv d dar ach i demsibe czehe de jare, dezmo tagsa sa d Niclas tag. Trije visei peati na perg. traku: 1) manjka. — 2) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis:  S • BILhaLm gVmPeLLeR {pril. 70}. — 3) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  haInRIgO D’ OBeSPeRCh(= št. TKL I 227/1, TKL I 247/1; gl. TKL I, pril. 119 ) {pril. 68}. 55. Kranjski deželni upravitelj Leutold Julbek naznanja, da je Henrik Kaltenperger pred sodišem na prvem naroku tožil Dipolda Turjaš­kega glede njiv pri gramoznici v Ljubljani (prim. št. 59), ki jo je pred asom kupil od njega za 28 funtov dunajskih pfenigov, vendar mu jih Dipold ni izroil niti mu ni vrnil kupnine. V zvezi s tem sodiše razpi­suje drugi narok v roku 4 tednov od datuma te listine. 1417 december 13, Ljubljana. Orig. pap. (222 × 85 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 250, št. 437 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 178–179, št. 310, po A. Dorz. not.: Calte pergerscholgest(...)aufmituaste (15. stol.). — na prednji strani: 1418(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.310(20. stol.). Ich Lewtell Julbekch, des edele herre her Vlreichs Sche kche vo Ostrawicz verbeser i Chrai vergich, das Hai reich Chalte perger hewt vor mei v d dem rechte sei erste tag clagt hat hi cz Diepolte Auersperger vmba das er erher vor der stat ze Laybach gelege vo im chaufthatvmb ba zwaÿb dreissig phu tWie erphe i g v d wilimsei chauf ichtrichtig mache ach lautsei sbriefs och sei geltwidergebe v d halt im das vor a recht, ist im ei tag ertailt vo hewt vber vier woche zu e dhaftem tag, darumb zu vora tburte vormei em ge edige herre odersei emvarbeserzeLayb(ach)v dermeltsei schêde .Gebe ze Laybach, a ma tag Lucie, a o etc. XVIImo . a) manjka navedba zadevne posesti. b—b) na razuri. Na hrbtni strani poškodovan okrogel grbovni vtisnjeni peat izstavitelja brez napisa v zelenem vosku. 56. Margareta, hi pokojnega Jurija Turjaškega, žena Konrada Kraiga, se v celoti odpoveduje svoji dedišini po oetu v korist svojih sorod­nikov Herbarda in Dipolda Turjaških. Slednja jo izplaata z 947 gol­dinarji. Ženino odpoved potrjuje tudi Konrad Kraig. 1418 januar 5. Orig. perg. (478 × 227 + 54 mm) v KLA, GAFA (ex predal 8) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 52–53, št. 111 (C). Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 230, z datumom an ersten Freytag in der Vasten (!), po C. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 179–180, št. 311, po A. Dorz. not.: Ai vertzeichbrief vo Margrete , her Jorge s vo Awrsperg selige tochtterv dChu rats,her Gothartsvo Kreÿgsu hausfraw lauttu d,dassÿsich gege yre vetter her Herbarte v d Tÿwolte vo Awrsperg v d gege alle yre erbe ,dassu sei ,allesyrs vätterliche erbtails vertzeichttv dvertzige hat etc.(16. stol.; ).— 5/11418(20. stol.). Ich Margret, her Jorge selig vo Awersperg tachter v d Chü rats, her Gothartsvo Kreÿg sü seleichewirti vergichv d tü kü d mitdem offe brief alle de , die i a sehe t, hòre t oder lese t, das ich mit wol bedachtemmüetv d mitmei erpeste frew trattv d mitmei sobge a -te liebe wirtsChu ratsvo Kreÿg gù stv d gùte wille zu derczeit, do ichs wolgetü mocht v dmich verczige ha v d verczeich fur mich v d all mei leib erbe gar v d ge czleich mit disem gege bùburtige brif kege mei em liebe vetter her Hewarte v d Tywalte de Awersper­ger v d gege alle ire leiberbe , dassü si d, vmb vºterleichs erb v d vmb alle de eribtail, de ich odermei erbe mitei em rechte hi zü i habe sholte odermochte , essey vmblehe odervmb aige oderwieder eribtail gehaisse oder ge a t wër, ichts ausge òme , v d ich v d mei erbe verczeihe v smitdem brifallerderhab, die mei obge a tvetter v d ir leiberbe habe oder och gewi e v d darumb mir mei vorge a t leibvetter gebe v d i gea twürt habe t e± hü dert guldei v d sÿbe v d virczig gùldei v d ausde selbe e± hù dertguldei v d sybe v d vïrczig guldei istmirvo baide mei e vorge a te vetter warde v d geüalle vier hu dert phü t W e er phe i g v d da was vber die vïr hu dert phü t vbriges ist, dasselbe ist mir besu derleich warde v d geualle vo mei ema obge a te liebe vetter her Herwarte v d davo schol ich och mei leiberbe hi zü mei em vorge a te lîebe vetter v d hi zu i v d zu alle ir leib erbe furbas vo disem heütigem tage a) zadnji m popravljen iz n. chai erlay a sprach, zuesprüch och vordrü g ymermergehe och habe i dhai erlayweis. Es wer da do got vorsey, das mei obge a t vetter baidea leiberbe abgie ge , dassü wºre , odersü hi deri liesse v d das dieselbe auch a leib erbe abgie ge , das sü wër , so schol ich obge a te Margret v d mei erbe , die vïr hu dert phü t, die mir mei obge a te vetter ze haÿmstewer gebe habe hi wider i geleiche erb­taillege . Aber was mir vber die vir hu dert phü t, die obgeschribe si d warde ist, dasscholmei emliebe vetter her Herwarte vo Awersperg v d sei e erbe hi wider geüalle v d ich v d mei leibserbe schulle da mit v ser mueme v d mit ir erbe geleiche eribtail habe v d eme v d auchausge òme de brif, de ich, obge a teMargrethabvo de obge a te mei em liebe vetter her Herwarte v d der do lawt vmb Glogawicz, dasderselb brifalso ge czleich bey sei e warte v d chrefte beleibe schol. Auch vergich ich obge a te a Chü ratvo Chreig vmb die verczeich üss, diemei vorge a te liebewirti Margretgeta hatgege ir vetter her Herwarte v d Tyepolte de Awersperger , auch mei e liebe swºger v d gege ir leiberbe , das sü si d, das sy das mit mei emgute wille v dgü stgeta hatv d ich v dmei erbe schulle dawider ichts tü och rede i dhay erlaÿweis. Mit vrchu d des brifs besigelt mit der edel mei s liebe öhaîms her Jorge dez Grºde egker v d mit mei s liebe swagers Hai reichs dez Erolczhaim, baider a ha ­gu de i sigel , dieich, obge a teMargret vleizzichleichdarümb gepete hab, das se± ire i sigel czu geczeug üsse der sach a de brif geha ge habe t, i baide v d ir erbe a schade , darü der ichb mich mitsampt mei e erbe verpi de aller gelubv dpù d stët ze habe als vorgeschri­be stet, so verpi de ich mich, obge a ter Chu rat vo Chreig v der des edel mei s liebe swagers her Vlreichsdes Sche kche vo Österwicz, hawptma i Chrai mitsamptmei e erbe auch a h gü demi sigel, ym v d alle sei e erbe a schade . Gebe ach Christigepürde virczehe ­hü dertjar,dar achi demachczehe demiare,dezmitiche vorderheili-ge drei chü ige tag. Trije visei peati na perg. traku: 1) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s • geor • gredneker {pril. 114}.— 2) manjka. — 3) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s .vllr ch .schenh .{pril. 115}. 57. Elizabeta Turjaška proda z dovoljenjem Petra Veyertagerja, mestne­ga sodnika v Dunajskem Novem mestu, 2 funta dunajskih pfenigov, a) sic! b) ich pomotoma ponovljen. naložena na svoji hiši v Dunajskem Novem mestu, od esar se letno plauje 12 dunajskih pfenigov zemljarine, Jakobu, sinu Ahaca Frag-nerja za 16 funtov dunajskih pfenigov. Omenjena 2 funta pfenigov mu mora dati ob jurjevem in mihaelovem. 1418 marec 17. Orig. perg., poškodovan od vlage (393 × 174 + 25 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 180, št. 312, po A. Dorz. not.: Ai kauffbrief vo fraw Elspete Awrspergeri lautte d, das sy Jacobe Achacze desFrag ersu II tlde jerlichsgeltshaberzy saufyre haws zu der Newe stat gelege , verkaufft hat (16. stol.; ). — A o 1418 (16./17. stol.; ).— 17/3(19. stol.). Arh. sign.: 5 (ca. 18. stol.). Ich Elspet die Awerspergeri vergich [fur mich] v d all mei erbe offe leich mitdembrifv d tu [...] ge[ge w]urtige v d ku ftige ,dasich mit wolbedachtem mut zu der czeit, do ich d[...] allem rechte wolgetu mocht v d mit des gru t [...] erber Peter des Veyertager dieczeit stat-richteri derNew statrechtv dredleich verchaufthab zway phu tWye ­ erphe i g jerliche [...] aufmei emhawsgelege zu derNew stati der New kiricherstrazz ze achst Steppha des Stampacher haws v d a dert­halb ze achst[...] auf derGrueb selige su haws, dauo ma vorausjerlich di t zwelif wye er phe i g ze gru trechtv d icht mer drey v d v uer­kumbert vor [...]derm d[i ]st v d geltschuld ge christe v d ge Jude . Dieselbe zway phu t phe i g gelts auf mei em haws hab ich verchauft v d gebe vmb [...]czehe phu tWye er phe i g, der ich ga cz v d gar gericht v d gewert pi dem beschayde ch abe Jacobe Achacze des Frag er su v dsei e erbe furbaszehabe v dalle ire frume damit ze schaffe , versecze , verchauffe ledichleich v dfreyleich schaffe , ge­be v d mache ,we sy welle a alleirru g.Ich odermei erbe schulle i auch dievorge a te zway phu tphe i g ierleichraiche v d die e zu zwai tege ym jar, ai phu t zu sa d Jorge tag v d ai phu t zu sa d Michels tag a uercziehe , als a ders di sts v d vberczi s recht ist i der New stat v d der la de Ostereich v d Steyer recht v d gewo hait. Wer ich oder mei erbe aber dara sawmig, also das i jerleich icht gedi t würd zu de tege , so vorbe a t ist, so habe t sy volle gewalt v d recht a furbot, a chlag v d a alles berechte ze otte , ze phe te i dem obge a te v serm hawsoder dauor, als werr v d als la g v cz das sew des ege a te irs versesse di sts verrichtv d gewert werde t zu ei em iglei­che ege a te di st tag gar v d ga cz. Das ist v ser guter wille v d ze pesserrsicherhait, so seczich mich v d mei erbe darüber, irrechtscherm v d gewer ge czleich für alle a sprach als soleichs di sts v d vberczi s rechtv d gewo hait ist i der New stat. Gie g i aber a dem ege a te hawsichtabmitrecht,also dassy irsdi stsierleichdauo ichtbechome möchte , das sulle sy de ach habe auf aller a derr v ser hab, die wir habe , essey erbgutodervarü d gut, wieso dasge a toderwo esgelege ist, wirsei lebe tig odertod, wa oderwelichsjaresaberdasist, dasich oder mei erbe welle oder muge die obge a te zway phu t phe i g geltz auf v serm haws ablöse , dasmüge wiralczeit wolgetu mit sech­czehe phu te beraiterWye erphe i g zu derege a te di sttag ai em v d mitdem di st derdamitzerechtpurta dgeualle schol.V d wa das ist, das sy des obge a te irs gelts bedurffe v d des icht le ger e per welle t, das schulle sy mir odermei e erbe ze wisse tü zway ma ed vor der ege a te di st teg ai em, so schulle wirsew da irs vorge a te gelts mit sampt dem di st auf dem selbe achste di st tag ge czleich ausrichte v d beczale garv d ga cz. V d wa so dasgeschiecht, so ist v ser vorge a te haws derselbe zway phu t phe i g gelts vberczi ses ge czleich ledig v d lös. V d desze vrchv d, so gib ich obge a te Elspet Awerspergeri furmich v d allmei erbe i daruberde briefversigelte mit mei selbs aige a ha gv dem i sigel, darczue so hab ich vleizzich­leich gepete de ege a te grü therre Petere de Veyertager dieczeit stattrichteri derNew stat, daserdersach geczeug istauch mitsei ema ­ha gv dem i sigel, ymv d sei em erbe a schade . Gebe ach Christi gepürd virczehe hü dert iar, dar ach i dem achczehe dem jare, dez pfi cztags vordem heylige palm tag i der[vaste] . Dva okrogla visea peata na perg. traku: 1) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska, mono poškodovan; napis neberljiv. — 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s * petre * ve rtager * {pril. 166}. 58. Tomec z Golega pri Igu se poravna z Martinom, hlapcem Venclja Trebnicerja, glede umora Tomevega sina Jureta, ki ga je zagrešil Martin. Slednji je Tomcu plaal 8 mark pfenigov in obljubil romanje za dušo umorjenega, Tomec pa se odpoveduje vsakršnim povrailnim ukrepom. 1418 maj 15. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 143–143’, št. 253 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai verschreibu g v d berichtt vmb ai todslag, so Thomecz vo Goll i Ygger pharr des We zl Treb itzer k echt ge a t Merttle gebe hat. Listina je bila napisana v dveh etapah; ležee tiskani deli so bili vstavljeni naknadno v prazne prostore (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). Ich Thomeczvo Galli Iggerpharrvergich furmich v d mei sü e v d alle mei erbe , fur alle mei frew d v d gehelffe mit dem offe prieff v d t´ chu t alle , de der prieff furchombt, das sich Mertell des We czlaw des Treb iczer ch echt mit v s gar v d ge czlich pericht hat v d abkome ist vmb de todslag, de er geta hatt am Jure mei e su , demgotg ad,v d erhatv sdarumb gebe achtmarchschilli ger, diehab wir vo im ge czlich empha ge v d sol auch ei Rom weg tu fur des ge a te Jure sell. Davo lob ich obge a ter Thomecz fur mich v d alle mei erbe v d gehelffe v d auch fur alle mei frew d veterliche v d muterliche, das wir furpazz vo dyse hewtige tag gege dem obge a t Mertlei v d alle sei e frew de v d gehelffe vo des obge a te todslags wege chai e vei dschaft ach hazz ach zwsprüch ymer tw ach habe sulle mit warte ach mit werke i chai erlay weiss mit rechte ach a rechte . Wer auer, das ich ege a t Thomecz oder mei e sü eoderv serfrew dodergehelffe dasobirfwr v d dawidertete mit warte oder mit werke das wisse lich wer a gewerd, welcher der v der v s wer, der wer sei e rechte her oder ei em yede richteri des gericht er pegriffe word, leib v d gut verfalle a alle g ad. Mit vrchu d dicz priffsversigeltmitdererber mitMichelsdesCrumbachsv d mitFridlei s des Harrer vo Pru ir paider a ha gu de i sigel , die ire i sigel auff de prieff geha ge ha durch mei s ege a t Thomecz vleisiger pett wille ,irv d ir erbe a schade . Gebe ach Christsgepurd vierczehe ­hu dertjar, dar ach i demachtzehe de jare, a demhailige phi gstag. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 59. Kranjski deželni upravitelj Leutold Julbek naznanja, da sta se pred sodišem Dipold Turjaški in ljubljanski mešan Henrik Kaltenperger dogovorila glede kupne pogodbe za njive pri gramoznici pred Ljub­ljano, in sicer tako, da se Turjaški zavezuje Kaltenpergerju povrniti kupnino v višini 28 mark soldov. 1418 junij 27, Ljubljana. Orig. pap. (222 × 157 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 250–250’, št. 438 (B). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 4, št. 9, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 181, št. 314, po A. Dorz. not.: Chalte pergerItag(16. stol.).— 141827/6.(20. stol., na prednji strani). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.314(20. stol.). Ich LewtelJulbeekch,desedle her here VlreichsSche kche vo Osterwicz verwesser i Chräi , vergich als vormalle zwische Dieppoltz des Awsperger v d Hai reichs des Chalemperger, pürger zu Laibach vo dem rechte verlasse wärd vo der ekcher wege bei der hergrübe vor der stat zu Laibach gelege , die der ge a dtHai reich vo dem ge a tte Diêppolte gechawsthatvmb a zwo dreyssig markch schilli g v d deri e gerübtleich ücz v d gewer gesesse wär v d wolt sich also daruber ge­recht habe gemacht v d daz do also mit ir paider wille v cz auf hewt­tige tag geschobe warde ist v d alssich u der ge a t hürgerecht ma-che woltalsesmitdemrechtte herchome ist, si d sieaberzu paiderseit frew tleich vberai warde , also dasderge a dtDieppoltAuspergerdem ge a te Hai reiche hewdt var mei v d dem rechte v d var de la tlewte gelobtv d auch verspreche hat, daserim sei gelt, die a zwo dreissig märch schilli g vo der ge a te ekcher wege gä czleich v da scho ausrichte v d bezcalle wil v d schol zwische hi v d sa d Merte tagv uerzcòge liche a allesgevärdev dist½demtaillei zewg­brieffdaruberb erfü de v d ertailtzu vrchù d, dases also dapeipeleibe schol, als sie selber verai tleich mit ei a der vber ai warde si d v d der ge a dt Hai reich melt sei e schade . Gebe zu Laibaich, am ma tag ach dem su ewe ttag, a o domi iMoCCCCoXVIIIo. Na hrbtni strani ostanki okroglega grbovnega vtisnjenega peata izstavitelja brez napisa v zelenem vosku. 60. Štajerski deželni upravitelj Andrej Chrabastorffer naznanja, da je pred sodiše etrti prišel Janez Kacenštajnski, ki je javno spraševal, ali ima kdor koli kakšno zadolžnico ali kakšno drugo zahtevo do njegovega pokojnega oeta Rudolfa Kacenštajnskega ali do njego­vega istoimenskega sorodnika Rudolfa Kacenštajnskega, dedovega brata, da bo lahko te dolgove poravnal. Ker se do tega dne ni javil nihe, ki bi imel takšne zahteve, se vse morebitne zadolžnice, ki bi se glasile na omenjena Kacenštajnska, razglasijo za nine. 1418 julij 18, Gradec. Orig. perg. (274 × 232 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 128’, št. 228 (C). a) ponovljeno vnd. b) vstavljeno nad vrstico. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 180–181, št. 313, po A. Dorz. not.: Ha sKacze stai er(15. stol.).— 18/7.1418(19. stol.). Arh. sign.:  55(16. stol.). — 17(ca. 18. stol.). Ich A dre Chrabastorffer verweser cze Grecz vergich mit dem brief, das Ha s der Chatze stai er als hewt vormir czeGrecz vordem rechte czu dem virde mal melde v d berüffe lasse hat, er hab vormal i off er schra hie cze Grecz vordem rechte drey rechttag ach ei a der melde v d berüffe lasse , ob yema t, sey christe oder Jude die brief oderi sigelhabe vo her Rüdolfe demChatze sta ersei emvaterselig v d her Rüdolfe dem Chatze stai er sei s e prüder sei em vetter selige vmb geltschuld oder vmb a derlay vordru g,das die i der czeit czü im chöme wer , die wolt er geledigtv dgelöset v d dartzü geta habe , was recht gewese war. Nu sey yema t furtchöme weder christe och Jude , die brief oder i sigel gemelt habe auf die vorge a te Chatze ­stai ervmbgeltschuld och vmba derlay vordru g, v d patzefrage , was recht war. Darüber ist vo erber herre ritter v d ch echte ertailt czu demrechte :sei d erdasalso vormal i off erschra hieczeGreczvor dem rechte drey rechttag ach ei a der v d als hewt czüdem virde mal melde v d berüffe lasse hat, ob yema t, sey christe oder Jude die brief oder i sigel habe vo dem vorge a te Chatze stai er her Rüdolfe sei e vater v d her Rüdolfe sei e vetter selige vmb geltschuld odervmb a derlay vodru g, dasdiei der czeit czü imchöme wer , die wolt er geledigt v d geloset v d darczügeta habe , was recht gewese war v d yema t für chome ist, weder christe och Jude , die brief oder i sigel gemelt habe auf die vorge a te Chatze stai er vmb geltschuld oder vmb a derlay vodru g, der vorge a t Ha s der Chatze ­stai erv d allsei erbe fürbaspilleichledig v d gerübtvo allerma ich­leich christe v d Jude vmb alle geltschuld v d vodru g; darumb brief v d i sigel si d die, die be ate Chatze stai er gemacht v d hi der i lasse habe t v d ob fürbas icht brief oder i sigelherfür chöme , ez wär vo christe oder Jude , die czü der czeit y er la dsgewese wär v d dieaufdievorge a te Chatze stai erlawtte v da sagte vmb geltschuld odervmb a derlay vodru g v d dievorhewtigemtag geb wer , diesulle fürbas ga tzleich todv d ab sei v d chai chraft icht mer habe , we ig och vil i dhai e wege v d dem vorge a te Ha se dem Chatze -stai er v d alle sei e erbe czü chai em schade och besweru g chö-me , we ig och vili dhai erlayweise,wa im dasalshewt czü ai em rechte erfv de v d ercha tist. Mitvrchv ddiczbriefs, gebe zu Grecz, a ma tag vor sa d Mariamagdale tag, a o decimo ottavo. Na zadnji strani ostanki vtisnjenega peata v temnem vosku. a) ponovno vnd. 61. Kranjski deželni upravitelj Leutold Julbek naznanja, da je ljubljanski mešan Henrik Kaltenperger pred sodišem na prvem naroku tožil Dipolda Turjaškega, ki bi mu moral do preteklega martinovega izro-iti dolžnih 28 mark soldov, vendar tega ni storil. Sodiše mu razpi­suje zadnji narok 4 tedne od datuma te listine. 1418 november 14, Ljubljana, I. Dva, ne povsem identina orig. pap. (A1: 219 × 86 mm; A2: 219 × 81 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5), obema priložena prepisa (B1, B2) in prevoda v sodobno nemšino (D1, D2) iz 18. stoletja. — Prepisa iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 250’, št. 439 (C1) in fol. 250’, št. 441 (C2). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 4, št. 10 in 11, po A1 in A2. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 181–182, št. 315, po A1 in A2. Ich Lewtel Jùlbekch des edle here her VlreichsSche kche vo Osterwiczverwessersi Krai vergich, dasHai reichChalte perger, pur­ger zu Laybach hewdt vor mei v d dem rechte sei erste tag clagt hat hi cz Dieppolte Awrsperger vmb daz er im adie a zwo dreissigk markch schilli g icht hat awsgericht auf de verga ge sa d Merte tag, als das sei gerichtprieflawt, de ervo gerichtdarvmb hata v d haldetimdievor a rechtist, im ei tag ertailt vo hewt vber vier woche zu e dhafte tag darvmbzuvera twùrte vormei emge (edige) her odersei e verwes­ser ze Laybach v d es meldt sei schàde . Gebe zu Laibach, am ma tag ach Marti i, a o domi iMOCCCCOXVIIIO. Okrogla grbovna vtisnjena peata na hrbtih obeh listin v zelenem vosku, na A1 delno poškodovan; brez napisa; na A2 odtisnjen preko kosa papirja {pril. 72}. 62. Kranjski deželni upravitelj Leutold Julbek ukazuje Dipoldu Turjaške-mu, naj v nadaljevanju zasedanja sodiša ljubljanskemu mešanu Henriku Kaltenpergerju izplaa 28 mark soldov, kar je dolžan storiti na podlagi izdane sodne listine, v nasprotnem primeru bo sodiše razpisalo dokonni narok 4 tedne od datuma te listine. 1418 november 14, Ljubljana, II. a—a) gelte scholla czwodreissigmarkchschilli g,alsderzeugbriefflaut,de ervo gerichtdarvmbhatv dwil i der ichtrichte A2. Orig. pap. (222 × 102 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 250’, št. 440 (B). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 4, št. 12, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 181, št. 316, po A. Notica na prednji strani: 1418(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.315(20. stol.). Ich Leuttell Julbech des edle herre her Vlreichs Sche che vo Osterbiczverbesseri Krai schaffmitdir, Dieppolte Auersperger, dasdu i dise achste halbe hoftaidi g Hai reiche Chaltte perger, purgercze Laybach richstesta zwo dreissig makcha schilli g, dieduimgelite scholt alsderzeugbrieffmitde ervo grichthatv d wild i der ichtrichte v d haldest u die vora recht. Tett du des icht, so kumb vo heut vber vier woche czu e dhaftemtag v d vera tburtdich darvmbvormei emge (a -te ) herre oder sei em verbesser ze Laybach v d er melt sei schede . Gebe ze Laybach, a mo tag ach Marti i, a o domi iMoCCCCoXVIIIo. Na hrbtni strani vtisnjen okrogel grbovni peat izstavitelja brez napisa v zelenem vosku, nekoliko poškodovan {pril. 72}. 63. Pooblastilo za izterjavo dedišine, ki sta ga Ahac Pramperger in njegova sestra Agnes izdala Sigmundu Rettwegerju. 1418. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 202–203, št. 21 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 94. — Testamentslibell, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 182, št. 317. Komatar objavlja regest listine v tipografiji, ki jo uporablja za izvleke izgubljenih listin iz Testamentslibella, vendar brez citata. Obstoj dokumenta je izprian v listini št. 81. Itemei gwaltsamb Ahaze Prambergeru d sei erschwester Ag eß a Sigmu de Rhettwegerwege ei bri gu g ei ererbschafft,gegebe A. 1418. (Zap. inventar, l. c.) 64. Avstrijski nadvojvoda Ernest (Železni) odreja Ulriku Schenku z Ostrovice, svojemu glavarju na Kranjskem, naj do njegovega prihoda a) recte markch. ustavi vse postopke na ograjnem sodišu v Ljubljani v zadevi Jurija Turjaškega proti Viljemu Schnizenbaumu in Krumbachu glede gozda nad Igom, ker želi o tem osebno razsojati. 1419 april 6, Leoben. Orig. pap. (301 × 223 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 182–183, št. 318, po A. Dorz. not.: Iger Chramberch S icze pemer (15. stol.). — Erzherzog Er st zu Osterreich stollt die verrerre ha dlu g i la dtrechte zwische George Awrsperger, Wilhalme Sch ize paümer v d dem Khrumpach wege der wälder obŸgschirebe dt,bißaufderoi sla dta khomstei .A o1419(16./17. stol.; ). — na prednji strani: 6/4.1419(20. stol.). Arh. sign.:  114(18. stol.). Wir Er st vo gotes ge ade erczherczog ze Österrich, ze Steir, ze Kër de v d zeKray , grafzeTiroletc. embiete v sermliebe getrewe Vlreiche Sche kche vo Osterwicz, v serm haubtma i Krai oder sei em verweser daselbs v ser g ad v d alles gÞt. Wir habe ver eme , wie v ser getrewer lieber Jòrg Awrsperger v ser getrewe Wilhalm S i­cze pawmer v d .............a dem Krumpach i v serr la dschra ze Laybach mit dem rechte zÞsprech vmb welld, gelege ob Ig, die da gemay v dv ser grü t sei . Emphelhe wirdirer stlichv d welle , daz du darumb dhai verhöru g icht mer tÞst och recht vor dem ergee lassest, su derdasschiebestv czdazwirhi i zula dekömm, so welle wir die sach selber höre v d auch mit dem ege a te Awrsperger vo v ser wege schaf-fest, daz er die lºwt, die dieselbe wëlld vorge üczet v d irwaide v dgesÞchdagehabthabe , ochalsodara v geirretlasse, v cz das vorv ser awsgetrage werde, wer recht darczÞ habe, wa das ist er stlich v sermay u g. Gebe zeLewbe , a phi cztag ach demsu tag judica i der vasste , a o domi i etc. quadri ge tesimo decimo o o. d(omi us) d(ux) i co s(ilio) Na hrbtni strani preko kosa papirja vtisnjen okrogel kompozitni grbovni peat izstavitelja. [ S eRneSTI DeI GRa DVCIS aVSTRIe STIR’ eTCeT] (Sava, Siegel, str. 132, fig. 65). 65. Janez Chelbel in njegova žena Greta zastavita Konradu Pherju za posojenih 16½ mark dunajskih pfenigov letni dohodek 18 veder vina iz svojih vinogradov. Zastava je rešljiva vsako leto 14 dni pred jurje- a) na tem mestu znak, ki nadomeša neznano osebno ime. vim; v tem primeru jima pripade tudi letni donos vina, v primeru poznejšega vraila pa to pripade upniku. 1419 april 19. Orig. perg. (342 × 162 + 32 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 196–197, št. 345 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 183, št. 319, po A. Dorz. not.: Ai erlosster schuldbrief vo Ha s Kulbel lautte d (16. stol.; ). — 141919/4(19./20. stol.). Ich Ha s Chàlbel v d ichGretel sei haùsfraw v d all v ser erbe , wïr veriehe v d tü chü t offe leich mit dem prieff alle , de herfür chümpt, dazwïra demerber Chü rate demPücherv d alle sei e erbe oder wem er daz schaft gelte schulle v d schuldik worde sei sibe ­czehe talbe marchkWie er phe i g oder mu cz, die do gib v db ge g ist i dem la d ze Steÿr, die sew v s i trewe v d i güt zü v ser grozzer otdurft peraÿt gelihe habe , dovo wìr i yarleich raich v d gebe schulle achtczehe emper most aus v sere wei garte v d perkchrech-te , dazwirhabe ,wo wìrdazhabe oderwodazgelege ist, ezseÿ lehe oder ayge , zü sa d Michelstag a verczoge leich i sòlher peschaide hait welichsiarsdaz ist, dazwïrsewerma e mitsibe czehe talbe markche Wi er phe ig oder mit mü cz, die gib v d ge g ist i dem la d ze Steÿr iarleich virczehe tag vorsa d Jorge tag v d sew darvmb ausrichte , so si d v sdievorge a te achczehe empermostauffde we a te wei ­garte v d perkchrecht mit aller zugehoru g ge czleich ledik v d lös, er-ma te wïr sew awer ach sa d Jorge tag, so si d i die vorgeschribe achtczehe emper most auff de c ege a te wei garte v d perkchrech , daz chümftig iär ge czleich verfalle , awer sew schulle v s de® ochþ v ser losü g stat tü . Wer awer, daz wïr i die vorge a te achtczehe empermostiarleich v d füderleich alzvorge a® tþist ichtausrichte och gebe , welliche schade sew dez fùrpaz eme hi cz christe , hi cz Jude , mit peczhaft, mit zer®u gþ, mit ach rase , mit chlag, mit taidi g oderwieschad ge a todergehaise war, de ïrai soderïrschei potpey sei trew mÞchtgesage a aid v d a alle a der pebaru g v berechttet. De lobe wìrimge czleich oblege v d schüle sewdazhabe auffv se­remgùtauffalledewv dwïrhabe , ezseÿ erb, ayge odervaru d gùtv d schùlsewhaüptgüczv d schade sv uerczoge leich dovo richte v d we-re der la desherr i Steÿr oder sei gebalt oder ai ÿsleich herr oder sei a bald, darv derd v ser gut gelege si t, wo sÿ darauff weisse , a chlag, a tadi g v d a alle a der pebaru g. Dez zü vrku dgebe wïr i de a) oitno po pomoti ponovno daz wïr. b) pred tem (na koncu vrstice) radiran vnd. c) dodano nad vrstico. d) pred tem radiran o. prieff versigelt mit der edle v d veste her A dre vo Susse haim v d Ha se vo Susse haim, paiderayge a ha ge de i sigel, dazsewdurch mei s vorge a te Ha se dez Chàlbel v d mei er vorge a te Gretel, sei erhausfrawpaiderfleisigergepetwille a de prieffgeha ge habe , i v d alle ïr erbe a schade . Darv der wìr v s v uerschide leich verpi te , allez daz stat ze halte v dzüfolfure , daz obe a dem prieff gschribe stet. Gebe ach Christ gebürd virczehe hu dertjar, dar ach i dem ew czehe te jar, dez mittiche vor sa d Jorge tag. Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan; napis: .s .andree [s]ussenha mer {pril. 74}.— 2) napis: s .hans .sussenha mer {pril. 75}. 66. Jurij Mindorfer daje svoji ženi Katarini, sestri Sigmunda Hamtscha­cherja 300 funtov dunajskih pfenigov, in sicer 200 kot zaženilo na njeno doto in 100 kot jutrno, za kar ji jami s svojo posestjo, ki ji jo obenem predaja v užitek in varstvo. 1419 junij 24. Orig. perg. (371 × 187 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 244–245, št. 418 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 183–184, št. 320, po A. Dorz. not.: Ai gemechttbrief vo JorgMy dorffer lautte d, das er sei er eeliche wirtti Kathrei des Sigmu ds Hàmtschacher swester IIIC tl d, ir heÿratgut, widerlegeu g v d morge gab auf allem seim erb v dgut vermacht v d seydarauf verwise hat(16. stol.; ).— A o1419(16./17. stol.; ).— 24/61419(20. stol.). Ich Jorig Mi dorffer vergich v d t´ chu dt offe leich mit dem briefffùrmich v dallmei erbe alle de ,diei sehe tòder hore tlese , das ich mit ràt, gù st v d gùtem wille aller mei er agste erbe v d frew t mit vol bedachtem mùet v d z´ der czeitt do ich es mit recht wol get´ mòcht v d auch volle gewalt gehabt ha recht v d redleich v d willichleich gebe v d gemacht ha v d gib v d mach auch wisse tleich mit dem brieff mei er liebe elleiche wirti fra´ Kathrei Sygmu dts desHàmtschacherswesterczwaÿ hu dertphu dtgùterWie erphe i g zu rechterwiderlegu g irhaymstewerderhu dertphu dtphe i g, dieich vo ir v d ire erbe e pha ge v d zu ge ume ha v d ich ha sy auch darumb geweist v d weiss si auch darumb, auff all mei hab auff erbgut v d aufvaru d gùt, wie die ge à t ist v d wo die gelege ist, alsmitaller z´gehoru g, ichtcz ausge ume , alles zu beschlosse a geuer v d aus de obge a te czwai hu dert phu dt phe i g ha ich ir gebe v d ge­mochthu dertphù dtgùterWie erphe i g z±rechtermorge gab, diesy wolgebe odergeschaffe mag, wem sy wilv d damit vàre v dt´ wie sy gelùstalsei fra´vo rechtt± schòll ach la desrechtv dgewo hait i Stèyre a mei v d mei er erbe irv g v d widerred. V d ich ha auch mei er ege a te liebe ha±sfraue fra´ Kathrei die obge a te gùter alle darauff ich sÿ geweist ha i gea twort fùr ir widerlegu g, morge gab v d haymstewer mit dem brieffzu ir ùcz v dzu ir gewer aus der mei mit alle de ere , wirde , rechte v d ùcze v d darzù gehore t, als ich die selber v d mei voruodere i ucz v d i gewer i gehabtv d herpracht habe v d als se´vo allter herchome sei , das se±die ùcze v d iesse schollalsa derir aige gùt, doch alsbeschai­de leich, ob ich obge a ter Jorig der Mi dorffer e abgie g mit dem tòd, de mei ege a te liebe´ ha±sfra± fra± Kathrey a leiberbe des gòt icht e geb, so scholl mei ege a te liebe ha±sfra± die obge a te gùter mit aller z´gehoru g i habe , ùcze v d iesse ir lebtàg v uer­chumèrt als là g v cz das ir mei àgst erbe gebe v d raiche drèw hu dert phu dt gùterWie erphe i g v d wa sëwdasgeta habe t, so sei i die obge a te gùterallemitallerirerzùgehoru g vo irledig v d lòs v d scholl si da dar ach a uercziehe die hu dert phu dt phe i g, die ir leibgedi g sei , wider a lege a gùter mit ai er gewisse ach mei er agste erbe v dfre± t ratt, da se± mei agst erbe ach irem tòd wisse zevi de .Wärauch dasmei ege a teha±sfra±fra´Kathrey e abgie g mit dem tòd da ich v d wem si da ir morge gab gab oder geschaffe hàt, die scholl ich darumb ausrichte i er jars frist a geuer da vmbdie hu dert phu dtphe i g ir haymstewer, die mei leibgedi g sei , darumb schollich ir agst fre´ tt weise woa die ir ägsterbe ach mei emtòd wisse ze fi de v d ich lob irauch dieobge a te gùteralle mit aller zùgehoru g, wie die ge a t sei , getrewleiche ze scherme v d ze frei vorallera spràch v d richtig zemàche i er jars frïst, daslehe mit der herr ha t, vo de es ze lehe ist, das ayge mit der erbe gù st v d gùtem wille a alle ire , schàde v d mùe, ach widerlegu g recht ach morge gab recht, ach haÿmstew(er)rechtv d achla desrechtv d gewa haÿt i Steyre . Tàtt ich des alles icht, welliche schade se±des àm, wiederschàd ge a tòdergehaisse wàr, a allauszùg, de siòderir schei botirai sbey sei e trew mochtgesage ,a a½d, a tàdì gv da alle a der ®beþweru g de selbige schade schòll syhabe hi cz mir v d auff aller mei er hab, wo ich die hab oder och gewi v d scholl se´ dauo richte v d were erche s v d schade s der la desfùrst i Steyere oderwera sei erstatistoderei ½sleich herrv derdemmei gùtgelege ist, wo si darauff weiset oder czaiget. Das ist alles mei gùter wille v d gù st v d des z± ai er state vrchu dt der warhait gib ich ir de brieff a) na razuri. versigellt mit mei s obge a te Jorge Mi dorffer a½ge a ha gu de y sigellv d zù pesser sicherhait v d geczewg ùzz so hab ich gepete die erbere mei e liebe vetere Jòrge de Mi dorffer, die zeytpurkgraff zùmCostellv dHa se de Lozz itczer, die czeit purkgraff ze Rohàtczs, das se± paid ir paider ayge e a ha ge de i sigell a ®dþe offe brieff geha ge habe t, i v d irpaidererbe a schàde .V d daru derich mich verpi dt alles das stàt ze habe v d volfure , das obe a dem brieff geschribe stètt. Gebe ach Christes gepùrd vìrczehe hu dert jar v d dar ach i dem e± tczehe tiste jàr, a sa d Joha s tag ze sube te . Trije okrogli visei peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) grbovni; napis:  s  jorg  m ndorferr {pril. 60}. — 2) poškodovan (osrednji del odpadel); napis:  jorg .m [ndo]rfer .hs {pril. 61}. — 3) poškodovan; napis:  hannus .lasn [z]er  {pril. 116}. 67. Dipold Turjaški podeli v fevd ljubljanskemu mešanu Mateju Sneyderju, njegovi ženi Katarini in vsem njunim potomcem njivo v izmeri 6 oralov, imenovano pri “šitu”, ki jo je imel pred tem v fevdu Tomaž Goltsmett (zlatar) in ki leži pred mestom Ljubljano, za gra­moznico in med cestama, ki vodita do Save. 1419 julij 25. Orig. perg. (214 × 92 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 198–198’, št. 348 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 184, št. 321, po A. Dorz. not.: 25/7.1419(20. stol.). Ich Diepolt vo Awersperg beche mit dem offe prieff vòr mich v d vòrallmei erbe v d achkòme v d tü chü twisse tleich mitdem prieff, dazich demerber Mattesse S eyder, purgerzeLaibach, Kattrei , sei er wirty e v d alle sei erbe , su v d tòchter zu rechte lehe verlehe ha ebichkleich zu besicze die akker ge a t zu dem Schilt, die emal Thòmel der Goltsmett i gehabt hat i lehe sweyss vo mei vedr v d die gelege sei t für der statt zu Laibach, hi der der helgrùbe v d czwische de czwehe strase , diedagehe zu derSàwv d derge a te akker ist sechs jach akkers v d die selbe ge a te akker mit aller ir zugehòru g, wie die ge a t odergehaisse si t verleich ich gewisse tleich mit chrafft dicz prieffs dem ge a te Matthe, Kattrei sei er wirty e v d all sei erbe , su oder tòchter ebichleich zu besicze v d was ich y dara zu recht verleihe schollalso beschaide leich, daz sew v d sei ach­kome dieakkervo mirv d vo mei e vetter vo demhawszuAwers­perg i lehe sweyss schole i habe , òcze v d yese , als mit a der ir hab ach lehe sv d la desrechti Krai . Mitvrchu tdiczprieffsversigelt mit mei s vorge a te Diepoldes vo Awersperg ayge a geha ge i si-gel. Dergebe ist ach Cristigebòrtvìrczehe hu dertjar, dar ach i dem ew czehe de jar, a sa d Jacobs tag i dem s ethe. Okrogel grbovni visei peat izstavitelja v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis:  s  d epold  von  aw(er)sp(er)ch .(= št. 6/3, 44) {pril. 42}. 68. Kranjski deželni upravitelj Leutold Julbek izpriuje, da je imel ljubljanski mešan Henrik Kaltenperger tega dne pred njim drugi, zadnji narok glede 28 funtov dunajskih pfenigov, ki mu jih dolguje Dipold Turjaški. Sodiše doloa sodnega sla, ki naj upniku (kot odškodnino) odkaže del dolžnikove posesti. 1419 november 13, Ljubljana. Orig. pap. (220 × 136 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stoletja. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 251, št. 442 (C). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 4, št. 13, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 184, št. 322, po A. Ich Lewtell Julbekch des edele herre her Vlreichs Sche kche vo Osterwicz verbeser i Chrai vergich, das Hai reich Chalte perger, purger ze Laybach hewt vor mei v d dem rechte sei a der v d e dhafte tag hat a pehabt Diepolte dem Auersperger a zwaÿ dreÿsig pfu t Wie erpfe ig, darumb erimmitdemrechte zugesproche hat als derzeugbrieflaut, de ervo gerichthatv dalsauch sei schübbrief,de sy willichlich geta habe t, laut, de er auch hewt vor gericht hat lasse hore , si d im pote ertailt auf sei güt, hab ich im ze pote gebe Merchle , Hai reichsLiechte berger selige su , mei s herre die er, der i vo sei em güt aufrichte schol, wo er darauf weist i der haubt­ma schaftv d mei emge (edige )her demhaubtma odersei verbeser schol i darauf scherm als recht ist v d er melt sei schede . Gebe ze Laybach a mo tag ach Marti i, a o domi imillesimo quadri g tesimo decimo o o. Okrogel grbovni peat na hrbtu listine, odtisnjen preko koška papirja; napis neberljiv {pril. 73}. 69. Ljubljanski mešan Henrik Kaltenperger potrjuje, da je prejel od Dipolda Turjaškega 11 goldinarjev na raun dolga v višini 18 mark soldov, ki ga izpriuje zadolžnica. 1420 marec 28. Orig. pap. (224 × 104 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 251, št. 443 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 184–185, št. 323, po A. Dorz. not.: 28/3.1420(20. stol.). Arh. sign.: Nr.323(20. stol.). Ich Hai reich Chalte perger, pürger zu Laibach vergich v d be-che e mit dem prief, das ich e pha ge hab ai dleff guter gulde vo here Dieppolte demAwspergera de achzcehe markch schilli g,so er mir schuldig ist v d als der prief lawdt, de ich vo ym hab derselbe obge a te ai dleff guldei , so ich i ga czleich quit, ledig v d loss mit vrchu d dicz priefs versigelt mit mei em aufgedrùkchte petschaft. Der gebe istdesphi cztags ach judicai de vaste ,a o domi iMo CCCCo XXo. Pod besedilom preko kosa papirja vtisnjen okrogel peat izstavitelja brez napisa {pril. 168}. 70. Avstrijski nadvojvoda Ernest (Železni) ob odhodu na vojno proti eškim krivovercem (husitom) nagradi Elizabeto Turjaško, dvorno mojstrico svoje žene Cimburge Mazovske za dolgotrajno zvesto službo s 300 funti dunajskih pfenigov, ki naj ji jih v primeru, da se on ne vrne z vojne, v roku enega leta izplaa njegov brat vojvoda Friderik (IV.). 1420 junij 29, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (342 × 145 + 54 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 2–2’, št. 6 (B). — Prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (D) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 112–113. Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 232, z letnico 1418 (!), po B. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 185, št. 324, po C. Wir Er st vo gots g ade erczherczog ze Osterreich, ze Steir, ze Ker de v d ze Krai , graf ze Tirol etc. beke e fur v sv d de hoch­gebore furste v sere liebe brÞderherczog Fridreiche h®erczoge þv d herre derobge a te la dev d v sererbe , alswiryeczu d ge Behaim der heilige criste hait v d v serm liebe herre v d swag®ere þ dem Romische etc. ku ig ze hilff wider die v glaubige ziehe welle , also habe wirbedachtv d a gesehe diegetrewe v dwillige d®ie stþ, so die erberElsbeth vo Awrsperg derhochgebore fursti v serrliebe gemahe­le , fraw Cwmburge , gebore vo Mazaw erczherczogi z®eþ ®Oþster­reich etc. hofmaisteri v s v d derselbe v ser liebe gemahle la g zeit v czherfleissiklich geta hatgege wÞrttiklich tÞtv d hi furwoltÞ mag v d sol v d habe die ege a te Elsbethe vo Awrsperg i solhermass furgesehe v d g ediklich bedacht wisse tlich mit dem brief. Also ob beschëch, daz wir des obge a te v sers geuerts mit dem tod abgie ge v d icht herwider zu la d kemm, das got der herr mit sei e g ade we de, dazda derege a te v serbrÞderv dv sererbe dervorge a -te Elsbethe vo Awrsperg fur solh ir getrew v d erber die st gebe awsrichte v d beczale sulle drewhu dertpfu tWie erpfe i g,diei geualle sulle y er jars frist ach solhem v serm abga kch su derlich v d a vercziehe . Mit vrku t dicz briefs gebe zu der New stat, a sa d Peter v d sa d Pauls tag, ach Krists gepürdei dem vierczehe hu derti­ste v d zwai czigistemjare. domi us dux per se ipsumprese tis domi e ducisse Poškodovan okrogel visei kompozitni grbovni peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis:  [eRne]STI DeI GRa DVCIS aVSTRIe STIR’ [eTCeT] (= št. 32, 84; prim. Sava, Siegel, str. 132, fig. 65) {pril. 3}. 71. Župnik v Dobu Jurij Stubay pooblaša svojega vikarja Marina, naj duhovnika Luko iz Kranja, ki mu ga je prezentiral Herbard Turjaški, uvede v posest kapele sv. Petra v Blagovici. 1420 oktober 5, Novo mesto. Insert v listini št. 72 (1420 oktober 20) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 185, št. 325, po B. Ve erabiliviro domi o Mari o vicario ecclesiemeesa ctiMarti ii Aych, Aquilege sis diocesis, Georius de Stubay, rector eiusdem ecclesie salutem i promptitudi e famula di vobis domi o Mari o commite s quate us ho orabilem virum domi um Lucam deKrai burga presbyterum michiper obilemetstre uumvirumHerwordumAwrsperger, ad quemius patro atus capelle sa cti Petri de Glogowicz dicte Aquilege sis diocesis perti ere di oscitur prese tatum i eadem capella mei omi e i vestire, ipsumque i realem et corporalem possessio em iuriumque et perti e tia­rumeiusdemi ducerefacie tessibidedictecapellefructibus, redditibuset obve cio ibus u iversis i tegre respo deri. Datum i Noua Ciuitate mei sub impressio e sig eti proprio pro tu c sigillo care te die qui ta me sis octobris a o domi imillesimo quadri ge tesimo vicesimo. 72. Po predložitvi mandata župnika v Dobu Jurija Stubaya uvede Marin, vikar tamkajšnje župnijske cerkve Luko iz Kranja v posest kapele sv. Petra v Blagovici. 1420 oktober 20, Blagovica. Orig. perg., notarski instrument (235 × 330 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 37–37’, št. 81 (B). — Prepis s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 125–126 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 186, št. 326, po A. Notica na prednji strani: 20/10.1420(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.326(20. stol.). I omi e domi i ame . A o a ativitatis eiusdem millesimo qua-dri ge tesimo vicesimo, i dictio eXIIIa, dievero vicesimo me sisoctobris, hora quasi vesperorum, po tificis sa ctissimi i Xo patris et domi i ostri domi i Marti i divi a provide cia pape qui ti a o tercio, i mei otarii publicitestiumquei frascriptorumprese ciaperso aliterco stitutusdiscre­tus vîr domi us Lucas de Krai burga presbyter diocesis Aquilege sis ha-be s et te e s i suis ma ibus certas collatio is et provisio is litteras a ve erabiliviro domi o Georio deStubay rectoreparochialisecclesiesa cti Marti ii Aych, dicteAquilege sisdiocesisdeetsupercapellasa ctiPetri i Glogowiczema atas. Quarumquidemliterarumte orperom iasequitur i haec verba: .......... (sledi besedilo listine št. 71, 1420 oktober 5) .......... Quas quidem litteras ipse domi us Lucas ho orabili virodomi o Mari o vicario i Aych ibidem praese tavit sibique cum i sta tia debita supplicavit ut ipsam i corporalem possessio em dicte capelle sa ctiPetrii Glogowicz ac iurium prove tuum et perti e ciarum suorum i duceret. Qui quidem domi us Mari us receptis litteris ac dilige ter visis et perlectis tamquam obedie s filius vole s ut dixit ma datum domi i sui pleba î i Aych revere ter exequi ut te etur praefatum domi um Lucam i corporalem possesio emdictecapellesa ctiPetrii Glogowiczpertradicio emlibriet or ame torum ipsius capelle auctoritate ordi aria posuit et i dei omi e om i meliori modo via iure et forma quibus melius potuit et debuit cum effectu i duxit et i vestivit. Te deum laudamus ca ta do et observatis observa dis i talibus fieri co swetisa i iu ge sque eadem auctoritate om ibus quorum i terest ut dei ceps dictum domi um Lucam pro capel­la o dicte capelle sa ctiPetrii Glogowicz habea t et eidem parea t sibi­quetamquam vero capella o ipsius defructibus, redditibus, prove tibus et obve cio ibus u iversis spiritualibus et temporalibus respo dea t i tegre cum effectu si e co tradictio e. Super quibus om ibus et si gulis dictus domi us Lucas petiit sibi fieri u um vel plura publicum seu publica i strume tum vel i strume ta per me, otarium publicum i frascriptum. Acta su t haec i dicta capella sa ctiPetri i Glogowicz diocesis Aquile­ge sis, a o, i dictio e, die, me se, hora et po tifice, quibus supra, prese tibus ho orabili viro domi o Nicolao vicario i Chraxsche ac ho estis viris Herwardo castella o i Glogowîcz et Alberto dicto Stêr familiari capita ei Car iole armigeri et Hera a do sutore et Gregorio villa is i Glogowicz predicte Aquilege sis diocesis pluribusque aliis fide dig is testibus ad premissa vocatis specialiteretrogatis. (SN) Et ego Fridricus de Greiffe berg clericus Salczburge sis dio­cesis publicus imperiali auctoritate otarius dicta(e) collatio is litterarum oste sio i et lectio i ipsiusque domi i Luce i duccio i et i iu ccio i predictisom ibusquealiisetsi gulisdumsicutpremittitur, age turetfie t u acum prefatis testibusprese tis i terfui eaque sic fierividi et audivi ac rogatuspropriama u scripsi et i ha c publicamformamredegi sig etum­quemeumco swetumb et ome apposuii fidemeteiusdemtestimo ium om i si gulorumquepremissorum. 73. Primož Lantman, nekdanji sodnik v Novem mestu, ustanovi svoji ženi Ani Kersperger jutrno v višini 75 mark furlanskih šilingov z dodatkom v višini 20 mark na navedeni posesti. 1420 november 21. Orig. perg. (353 × 220 + 30 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 191–192, št. 335 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 186–187, št. 327, po A. Dorz. not.: VerwisbrieffPrimose La dtma weile dtrichteri derNeüstatt,sei er wiertti A a Kherspergeri vmb 75 margkh d auf etlich guetter gegebe . A o 1420(16./17. stol.; ).— 21/11(19. stol.). Ich Prÿmos La tma weyle t richter i der Newe stat vergich für michv d allmei erbe v d thu chu tmitdemoffe brieffalle , de er a) sic! b) sic! fürchümbt, sehe t, hore t oder lese t, daz ich mitwolbedachtem mut v d zwderzeyt, do ich ezwolgetu mocht, rechtv d redlichv d versproche ­lich v d willigklich mei liebe eleiche wirti A a die Kerspergeri geweÿst ha v d weÿse sey awch wisse tlich mit dem brieff für ir recht morge gab awffdygütter, dy her ach geschribe ste tfürfü ffv d sybe ­czigk marg schilli g Vrigawller mü cz v d für zway czig marg schilli g, dy ichirzu pessru g gebe hab: vo erste awffdie hube ze Dwlach,do Thomas v d Marti v d Jure v d Krissa awffgesesse si t, gelege i Gutte werderpharr, v dawffaÿ hube zuderAwe bey Neÿdek,darawff Erko gesesse ist, v dawff ai hube zu dem La ge acker, darawffMixe gesesse ist, v dawffai hube zuStai dorffv der Hophe bach,darawff suppa Jurigesesse ist,v d awffai hube i der Prygki gege demLug über, darawffJacob gesesse ist, v d awffai zehe t, derdi thirsv d har zwaÿ taÿl i ze eme ze Erlach v d ze Swysitschdorff v d ze Kerstete gelege i Ho igstai er pharr, mit alle de ücze v d rechte v d waz darczu gehört, ichcz awsge ome , alles i beslosse v d i aller der mazze, alz ich die gütter vormalle selber i gehabt ha , also hab sey darawffgeweÿstv d i gea twurtv d ich ha sey derawch ruglich i ucz v d awff dy gewer gesatczt mit aller stät, also daz sy dy i ehabe sol, ücze v d yesse , we de v d kere v d magdamitwa dele , schaffe v d thu , waz ir lieb ist ach alle irem wille , alz vo recht ai yedew fraw mit ir morge gab v d pilleich v d ze recht thu sol v d mag ach la des v dmorge gab recht, alz verr sie ir trew laÿtt v d welchsjars daz ist, dazich odermei erbe , sey oderirerbe oderwemsy dazschefftoder geÿt erma e v d i gebe daz obgeschribe gelt oder a der gut mu cz dafür, dy gib v d geb dy zeit ist im la d v d ze gleiche wexsell, alzvil pri gt, so si t dy obge a te gütter v s vo i wyder ledig v d los. Darawff lobe wir sew ze scherme , ze vera twurte vor mä iglich vor aller a sprach ach la des recht. Tatte wir des icht v d daz sie yema t davo trib oder treybe wolt mitpesser rechte , wa wir ir darawff gebe v d geweyst ha , welhe schade sy des eme , de ir ai s bey sey e trewe v geswore v d alla derbewäru g gesage mag, de sulle wiri mitsambtdemerke ge czlich gelte v d ablege v d dazsülle siehabe hi cz v s v d v ser trewe v d awff all dem v d wir habe oder och gewi e .Wolte wirsey ichtge czlich wer erke sv d schade s, so sol sew der la desfürst oder sei hawptma i Krai oder sei verweser do-selbs oder ai yder herr, v der dem v ser hab gelege ist, richte v d were erke s v d schade s vo aller v ser hab, wo sie darawff weyse t oder zayge t. Daz ist v ser gutter will, mit vrchv d dicz brieffs versigelt mÿt mei sobge a tte Primosayge a ha ge de i sigell,zepessergeczewg­ üss hab ich gepette dy edle mei lieb gevatter Niklasse dem Pläsel v d Joste de Vayste , dazsieawchirsigella de briefgeha ge habe , i v d alle ire erbe a schade , darv der ich mich obge a tter Primos mit sambtmei e erbe verpi t alles das stat ze halde , daz a dem brieff geschribe stet. Der do gebe ist ach Kristigepürd virzehe hv derter jar, dar ach i demzwai czigistemjar, desphi cztags vor sa d Kathrei tag. Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku: 1) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis:  s .pr mas .lantman {pril. 167}. — 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s  n kel  plaesel  {pril. 117}. — 3) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis: s • ost • va st • .{pril. 118}. 74. Pobotnica Vulfinga Ungnada Elizabeti Turjaški za izplailo treh ogrskih goldinarjev oz. dukatov. 1420. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 206, št. 24 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 95. — Testamentslibell, fol. 111a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 187, št. 328. V skladu z zapušinskim inventarjem je bila listina na Turjaku zvezana v paket z listinami TKL I, št. 117, TKL I, št. 168, TKL I, št. 200, TKL I, št. 224, in št. 85, 91, 101, 186, 243. Od teh listin je danes ohranjena samo TKL I, št. 224. Ei quittu g vo Wulffi g U g ad a die frau Elßpet vo Aursperg laute dt umb bezallu g III U grisch u d ducate gulde , datiert A. 1420. (Zap. inventar, l. c.) 75. Primož Lantman, bivši sodnik v Novem mestu, jami svoji ženi Ani Kersperger za 40 mark šilingov s svojo hišo na poldrugi parceli, ki leži v Novem mestu med hišo pokojnega sodnika Marina in hišo Ma-teja Welycza. Omenjeno vsoto 40 mark šilingov je Primožu za njego­vo ženo izplaal Herbard Turjaški, ker je ta služila njemu in njegovi ženi. Primož in njegovi dedii lahko hišo kadar koli za enako vsoto odkupijo nazaj. 1421 marec 13. Orig. perg. (278 × 178 + 23 mm) v KLA, GAFA (ex predal 9) (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 175’–176, št. 312 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 187, št. 329, po A. Dorz. not.: VerweisbriefvomPrimose La dtma sei erwierti A aKhersperge­ri per40margkhschilli ggegebe .A o1421(16./17. stol.; ). Ich Primos La tma weyle t richter ze Rudollffswerd vergich für mich v d all mei erbe v d thu chu dtmit dem offe brieff alle , de er fürchumbt, sehe t, höre t oder lese t, daz ich recht v d redlich v d willigleich geweystha mei eliebeeleichewirti A ady Kerspergeri v d weÿse sey awch mit kraft dicz briefs für ir verdie cz gut, des ist virczigk marg schilli g, der mich her Herwart der Awersperger zu ir awsgericht v dbezalt hat, das sy vmbi v d vmb sei gemachel verdie t hat, awff mei haws gelege i der Newe stat zwische Mari s salige weyle t richter doselbsv d Mathedes Welÿcz haws, des do ist a derhalb hoffstatmitallerzugehoru g ichczawsge ome , allesi beslosse .V d sy soll daz obge a t haws mit aller czugehöru g i habe , ücze v d yesse , we de v d kere , alz ai yedew fraw mit irem verdie tte gut ach statrecht, alzverrsyirtrewlaÿt. V d wa dazist, dazich odermei erbe sey oderirerbe oder wem sy daz schefft oder geyt erma e v di gebe virczigk marg schilli g gutter Vrigawller mü cz oder a der gut mu cz, dy gib v d geb ist im la d v d wir decz thu , alz des vmb ver­die cz gut v d stat recht ist, so ist v s v ser haws, des do a derhalb hoffstatist, vo i widerledig v d lozmitallerzugehoru g. Daraufflobe wirsewzescherme , zevertrette v d zevera twurte vormä igleich vor aller a sprach. Tätte wirdes icht, daz sie yma t davo trib oder treybe wolt mit pesser rechte , wa wir i darauff geweyst v d gebe habe , welhe schade sy des eme , de ir ai s bey sei e trewe v geswore v d a alla derbewëru g gesage mag ewrire slechte wortte darümb ze glawbe , de selbe schade sulle wir i ge czlich gelte v dablege mitsambtdemerke v ddazsülle sy habe hi czv sv d v ser trewe v d awffalldemv d wirhabe oder ochgewi e . Wolte wirsew icht ge czlich richte v d were erke s v d schade s, so sol sewderherre der obge a te stat oder sei a walt doselbs oder ai yeder herre, v der dem v ser gut gelege ist, richte v d were erke s v d schade s vo aller v serhab, wo sewdarauffweyse t oder zayge t. Dazistv sergutterwill, mit vrchu d dicz brieffs versiglt mit mei e ayge a ha ge de sigel, zu mererr zewg üss hab ich gepete de edle mei e liebe gevatter Niklasse de Pläsel, dazerawch sei sigella de brieffgeha ge hat, i v d alle sei e erbe a schade . Daru der ich mich obge a tter Primos verpi t mit sambt mei e erbe alles daz stät ze halde , daz obe a dem brieffgeschribe stet. Derdo gebe ist ach Kristigepurd virczehe hu dert iar, dar ach i demai v d zwa czigistemiar, desphi cztagsvordomi e e lo ge i der vaste . Od dveh obešenih peatov se ni ohranil nobeden. 75 a. Kranjski deželni upravitelj Leutold Julbek poroa o sporu glede gra­du Rekštanj, med Herbardom Turjaškim, ki zastopa tudi svojo mater Elizabeto, in Janezom Perneškim. 1421 maj 26, Ljubljana. Insert v vidimusu z dne 8. junija 1422, št. 78 (B). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 187–193, št. 330, po B. Glede rekonstruiranih delov glej komentar k št. 78. Ich Lewtel Julbekch des edel herre Vlreichs Sche kche vo Osterwiczverweseri Chrai vergich,dasherHerwart Awerspergera stat fraw Elspete sei er mueter als ir a balt hewt vor mei v d dem rechte sei a der v d e dhafte tag chlagt hat hi cz her Ha se Per egker, vmb daserir ichtlosu g stattu wila demhawsRukche stai mitaller czuegehoru g, das eri saczweysei ehatvo Ha se demRewte berger irsbrùderssu selige alsdersaczbriflawt, de erdarumb hat, v d darumb er umit dem rechte zuegesproche hat a stat sei er ge a te muter als der czeugbrif lawt, de er vo gericht hat. Da e kege der ge a t her Ha s Per egker hewt zu e dhaftem tag i a twurt kam mit sei em vorspreche v d bracht fur ai spruchbrif, der da lawt, das zwische sei v d fraw Katrei her Fricze s Rewte berger selige witib gesproche warde ist, dassy sich gege ei a derverbrieftv d verpu te habe t, daserira dem ge a te haws Rukche stai losu g solt stat tu ach lawt des saczbrifs, derdarumb wer, daderspruchbrifaufweist. V d sprach:seytersich gege fraw Katrei her Fricze s Rewte berger witib verbrieft v d verpu te hiet losu g stat ze tu ach lawt sei s spruchbrifs v d das i ir gewalt fv de hiet, derwer erlosu g schuldig statzetu v d ichther Herwarte och sei er mueter fraw Elspete v d wer i auch icht schuldig darumb zevera twurte . Dae kege komherHerwartmitsei emvorspreche v d sprach: seyt des Per egker spruchbrif lawtet v d emleich i e hat ai saczbrif, der da lawt auf das ge a t haws Rukche stai , derselb saczbrif chei her fur v d wurd gehort v d geschech hi ach, was recht wer. Da e kege der Per egker sprach: er west chai e saczbrif, de er i e hiet, damit er her Herwarte Awersperger v d sei er mueter schuldig wer losu g ze tu ach lawt sei s spruchbrifs, v d wer i auch chai schuldig fur zebri ge . Da e kege aber her Herwart sprach: es wer ai saczbrif, der da lawtet vo Ha se Rewte berger, des geslecht v d achster erib sei mueter fraw Elspet v d er were , v d derselb saczbrif wer vor dem dur­leuchtige hochgepar furste herczog Er ste erczherczoge czeÖstereich etc. v d sei rºte gehòrtv d furbrachtworde v dde hietderge a ther Ha sPer egkeri ev d de precht er auch hewtpilleich herfur, dasder gehort wurde, v d geschech da , was recht wer. V d ob er das i dert widersprºch oder i lawge wer, das er de icht hiet, so czug er es a i selbe , daserde i ehiet, v d wolterde ichtherfurbri ge , odersich aber darumb icht gerecht mache , das er i icht hiet, so hiet er a stat sei er mueter behabt, v dgeb ymdes behabbrif. V dda cham her Ha s Per egkeraberfurv d woltsich des ichtgerechtmache , v d brachtde saczbriffurgericht, darczu i herHerwartmit òttedi g pracht, daserde furbracht v d das der gehort ward, v d der da lawt vo Ha se Rewte ­berger fraw Elspete bruder su v d sei erbe vmb zwelifhv dert phu t Wye erphe i g, daserdafursei weib fraw Margrete aufdasge a t haws Rukche stai mit aller czuegehoru g vmb ir marge gab v d haim­stewer geweist hat, v d darauf er v d sei erbe losu g habe t v d dari sich fraw Katrey her Fricze s Rewte berger selige witib auch emleich v d besv derleich verpi t v d ir wille v d gü st darczü geit. V d da derselb saczbrif hewt vor mei v d dem rechte offe leich gelese v d gehort ward, do fragtich,was recht wer. Da ertailt her Herwarcz Awers­perger vorsprech: seytdersaczbriflawtet vo Ha se Rewte berger her Herwarts muter pruder sù , das er v d sei erbe losu g a dem haws Rukche stai hiete v d fraw Elspet sei mueter v d er des Ha se Rewte berger achst v d recht erib wºre , her Ha s Per egker tet i pilleich losu g stat ach lawtdessaczbrifsderyeczgehortwerwarde , v d wolt eri ichtlosu g stattu , so hieterv d sei mueterbehabt, v d geb i auch pilleich pote , die sew des ge a te haws Rukche stai mit aller zuegehoru g, ucz v d gewer seczte v d gewaltig machte , wo sy darauf weyse . Da e kege des ge a te her Ha se Per egker vorsprech ertailt:erhietai spruchbrif, derauchhewtgelese v d gehortwerwarde i off er la tschra , der da lawt, das er sich gege fraw Katrei her Fricze sRewte bergersºlige witib verbrieftv d verpu te hatlòsu g stat ze tù a dem haws Rukche stai mit aller zuegehoru g i der gewalt er dasselb haws fv de v d ym vo ir i gea twurt ist v d icht vo her Herwarte Awersperger och sei er mueter fraw Elspete v d er wer fraw Katrei der lòsu g schuldig ze tu v d icht her Herwarte och sei er mueter; v d wer i auch ichts schuldig darumb cze a twùrte . Da fragtichai am ri g,wasrecht wer. Derertailt: seytder saczbriflawtvo Ha se Rewte berger v d sei erbe , das die losu g habe t a dem ge a te haws Rukche stai v d fraw Elspet v d ir su sei achst erbe si d, ertü i losu g stat ach lawt dessaczbrif;wolt eraberdes ichttu , so hiet her Herwart behabt a stat sei er mueter v d gebi des behabbrif. DapatdesPer egkervorsprech ichtverrerzefrage , v d di gtdesa de ege a te mei em ge edige herre de durlewchtige furste herczog Er ste etc. v d ertailt, er mocht wol gedi ge , v d hiet auch zu rechter czeit gedi gt. Da e kege her Herwarts Awersperger vorsprech ertailt, er mocht icht gedi ge , er hiet de saczbrif mit ottedi g herfurbracht zu e dhaftemtag, derwergehortwarde , derhieltirbaiderrechti e, dasher Herwart v d sei mueter losu g a dem haws habe t; so wer sei spruchbrifauch gehortwarde , de i v d sei mueter ichtzpü tv d de saczbrif icht ab ëm, dawider mocht er icht gedi ge . Da fragt ich aber amri g, wasrechtwer. Daertailtaberai eramri g:ermochtwoldi ge . Da pat des Per egker vorsprech aber icht verrer ze frage , v d di gt derselbe vrtail auch a mei ge a te herre herczoge , das er die erst vrtailhiet wol muge gedi ge v d ertailt, er möcht der vrtail wolgedi -ge . Da e kege her Herwarts Awersperger vorsprech ertailt, er möcht ichtgedi ge . Eswerauch yegehortwarde , dasai erczwayervrtaili ai emrechte v d i ai ervrtailaufei a dergedi ge möcht. Dafragtich aber hi wider am ri g, was recht wer, v d ob erwolgedi ge mocht. Da ward mitfrag v d vrtailertailtv d erfv de furdieweilv d desPer egker vorsprech vo dem erste gedi g v d vrtail getrete wer v d ai a der vrtail auf die erst vrtail di get, er mocht icht di ge . Da fragt ich baid vorspreche , was recht wer.a Da ertailt her Herwarts Awersperger vorsprech:seytderoftge a tsaczbriflawtvo Ha se demRewte berger selige her Herwarcz mueter bruder su , das er v d sei erbe losu g a dem haws Rukche stai mit aller czuegehoru g habe t, v d fraw Elspet sei muter v d er des Ha se Rewte berger achst v d recht erib were , her Ha s Per egker tet i pilleichlösu g stat ach lawt des saczbrifs der he[wtgelese v d gehort] werwarde , v d wolteri ichtlösu g stattu , so hietherHerwarta statsei ermuterfraw Elspete pehabtv d desgeb ichi behabbrifv d pote , die sew de[sge a te hawsR]ukche stai mit aller zuegehoru g ucz v d gewer seczte v d gewaltig machte , wo sy darauf weyste . Da e kege her Ha se sPer egker vorsprech ertailt: er [hietai spruchbrif], derauch hewti off erla tschra merda ay ste gelese v d gehort wer warde , der da lawt, das er sich gege fraw Katrei her Fricze sRewte bergerse[lige witibverbrieftv d ver]pu te hatlosu g statzetu a demhawsRukche stai mitallerczuegehoru gi dergewalterdasselb hawsfv de v d ymvo iri gea twurtistv d icht [vo her Herwar]te Awersperger ochsei ermueterfraw Elspete , v d erwerfraw Katrei derlosu g schuldigzetu ach lawtsei sspruchbrifs v d icht her Herwarte och sei er [mue]ter, v d wer i auch darumb ichtschuldig vera twurte , v d gie g derPer egkeralso vo demrechte . Dafragtich a demri g, wasrechtwer.Daist u hewtmitvollerfrag v d vrtail vor mir v d dem rechte ertailt v d erfv de : seit der saczbrif, der hewt gehort v d mit ottedi g herfurkome ist, lawt vo Ha se dem Rewte berger v d sei erbe , das er v d sei erbe losu g habe t a dem haws Rukche stai mit allerczuegehoru g v d fraw ElspetAwerspergeri v d herHerwartirsu Ha se sRewte bergerselige achsterib si d her a) vstavljeno nad vrstico. Ha s Per egker tù i losu g stat a dem selbe haws Rukche stai mit aller czuegehoru g ach i haltu g des ge a te saczbrifs, v d chem her Ha s Per egker och hewt fur die weilv d ich a gericht sessev d wolt i och losu g stat tu , die fraw Elspet v d ir su her Herwart tete ym ge üg v d lösete vo ym ach lawt des ege a te saczbrifs. Chem aber her Ha s hewt ichtfur die weilv d ich sesse v d i der losu g stat tet ach lawt des saczbrifs, her Herwart Awersperger v d fraw Elspet sei mueter hiete behabt v dichgeb i pote aufdas ge a t haws Rukche -stai mit aller czuegehoru g die sew ucz v d gewer seczte v d i a twurte , wo sy darauf czaige t oder weiste , v d geb i des behabbrif. Da ist her Ha s Per egker heut icht mer furkome , damit her Herwart v d frawElspetsei mueterhabe behabt. Desgib ich i de behabbrifv d hab i ze pote gebe Ha se de Swabe Pie cze mei sherre die er, der sew des ege a te hawss Rukche stai mit allerzuegehrou g, ucz v d gewersecze v d i a twurtscholvo gerichtswege v d mei ege e ater herr der hawptma oder ai yder hawptma oder sei verweser i Chrai schol sew darauf scherm, alsrecht ist v d Herwartmelt ir schede . Gebe cze Laybach a ma tag ach goczleich am tag, a o domi i millesimo quadri ge tesimo vicesimo primo. 76. Herbard Turjaški zastavi Marijini bratovšini v Lašah 2 hubi na Ulaki ter desetino od hube pod Ulako, oboje v dobrepoljski župniji, za 51½ dukatov. Zastava je rešljiva vsako leto 14 dni pred jurjevim, sicer zapade letni donos zastavljene posesti upniku. 1421 junij 24. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 233–233’, št. 399 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai erlöstersatzbrif,a o1421. Ich Herbart vo Awersperg vergich furmich v d allmei erbe v d tü auch chu t wisse tlich mit disem gege burtige offe brieffalle de , die i sehe t, hore t oder lese dt, daz ich recht v d redleiche zu de czeyte ,da ich esgerechtichleich v d wolltu möchtmei ayge hube z´ der Amue zu Wolakch, darauff Gorsche v d Czwitte, die a der ze achst v der Wolakch, darauff Peter v d Marti , sei su gesesse si t v d de czehe t auf der hube v der Wolakch czwe garbe cze eme , baid i Gutterphelder pharr gelege , der brüderschafft v ser liebe frawe ze Lasiczv d de beschaide Ja edaselbestdesgotshawskirche maisterv d elter v der alle bruder der ege a te brüderschafft, die hieczü t si dt oder hi ach chümfttig were , vrsaczt hab v d versecz wisse tleich mit disemgege burtige offe brieffmitalle dì sste , rechte v d ucze als ichsda selber i gehabt hab, ichts ausge ome , alles i e beslosse fur a zwe fumffcziggulde gutter ducate , der ich berait mit voller czallv d gutterwag vo i gerichtv d gewertpi v d e pha ge hab v d hab auch sewdergemelte czwayerhube v d desczehe saufderAmfürmich v d all mei erbe i ützv d gewergesacztv d gewaltig gemacht mit allerir czugehörü g, ichts ausge ome , alles i e begriffe , damit sy hi fur damit ha del , tu we de , ütze v d kere mòge als mit a derm irem a ayge gùt ochb satzes v d la des recht vo mir v d alle mei erbe v geirret i sullicher achgeschribe weys, wa ich oder mei erbe sew oder ir ochchome mit a zwe fumffczig gulde gutter ducate , die ir vollewag habe t, hievirczehe tag vorsa d Jorge tag odera welhe tag i de virczehe tage erma e , so sulle v ssewdievorge a te hube v d de czehe dt herwider cze löse gebe v d ledig lasse . Welliches jares wir aber des icht tàte , so sei i desselbige i ge te jars all ucz v d di st der ege a te hube verfalle . Wir sulle auch sew darauff scherme , vera tburte v d irfürsta d sei furallzusprochb v d ausspruch ge me ichleich. Wàr aber, daz sew yma t gar oder ai em tail trib oder treibe wold mit bessere rechte , de wir i darauff gegebe habe , welliche schade sewdes eme , dieiray esbeÿsei e trewe a ayt,a tadi geffb v d a all a der bëweru g gespreche mòcht, ire geslechte warte dari e cze gelaube , cdieselbige schade mitsambt dem erke sulle v d welle ichc v dmei erbe i gº czlich gelte v d ablege v d sy sulle daz habe hi cz v s, hi cz v ser trewe v d hi cz aller v ser hab, wa v d wir die hieczu dt habe oder och hi fur gewy e , sÿ seÿ ligu toder vare dt, a all ausczug. Tatte wir des alles icht, so soll sew der la desfürst i Chrai , sei hawbtma daselbst, ei yedleicher herr, hawbtma , a wal,b phleger v d richter, darv der v ser hab gelege ist were v d richte erke s v d schade s als obe geschribe stºt. Daz ist v ser pett v d gutter wille . Mit vrku t dicz brieffs der versigelt ist mit herr Jörge des Awersperger, mei es liebe vetters aÿge a ha ge de i sigel,de ich darvmb fleizz(iglich)gebette hab, wa ich zwderselbige czeit mei ayge i sigel beÿ mir icht gehabt hab, v d Herma s des Czobelsperger, mei es liebe geuatter v d Marchar des Archers, auch ayge v d a ha ga de b i sigel, die sy durch mei es fleizzig gepetter wille a dise brieff geha ge habe , i v d irre erbe a schade . Darv derichobge a t Herbart vo Awerspergv dall mei erbe verpi d allesdazstàttzwhalde , alsobe geschribe steta dembrieff. Dergebe a) pred tem verjetno pomotoma gùt. b) sic! c—c) na razuri, tako B. ist ach Christi gepurdt vierczehe hu dert jar, dar ach i dem ai v d czwai czigiste jar, a sa d Joha es tag desTawfferr. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 77. Herbard Turjaški in njegova žena Katarina potrjujeta, da sta dolžna Tomažu Kramarju iz Trebnjega in njegovi ženi Jeri 17 goldinarjev, ki se jih zavezujeta vrniti do prihodnjega jurjevega, v nasprotnem pri­meru zapade v zastavo našteta turjaška desetina v trebanjski župniji. 1422 januar 14. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 232–232’, št. 397 (B). Dorz. not. (po prepisu): Hörwordte vo Aursperg saz verschreibu g wege etlich gelich e geldtsa ThomassKramerzuTreffe .Dat.im1420(!). Ich Herbartvo Awersperg v d Kattrei sei elich wirtty vergihe fur v s v d all v ser erbe v d tü kü t alle de , die de brieff sehe t oder hòre t lese , daz wir dem erber Thomasse dem Kramer ze Treffe v d Gerdrutsei erwirti v d alle ire erbe gelte v d schuldig worde sei sibe czig gulde , die ir wag wolhabe t v ddie sy mir berait gelihe habe t. Dieselbige sibe czig gulde ich v d Kattrei mei elich wirty v d mei erbe sew v d ir erbe richte v d betzalle schulle auff de agste sa d Jòrge tag, virczehe tag vorodervirczehe tag hi acha all widerred. Tºtte wirdes ichtv d i dari ichtverczüge , so scholv ser czehe t, dergelege isti Treffe tallerpharr, vo ersti demmarkchtv d zeOber Pò ikelv d zedemRay v d zederStawde dreÿ hube v dcze Payersdorff fu ff hube v d ze Pratpratschach fu ff hube , vber all zwai taili cze eme v d was de garbe achvolge scholv ddie ekkcher zu dem Kwke berg mit aller zugehòru g, ichtz ausge ome , was darczu gehòr schol, ir satz sei fur daz gelt. Wer aber, daz wir sy virczehe tag vorsa d Jòrge tagodervirczehe tag hi ach icht auffrichte desselbe geltz, so schol i der czy s desselbige jars achvolge v d ir sei v d mùge auch mitdemobge a te czehe tv d ekkcher ha del v d tu als mita dermire aige gùt ach satzv d la desrechti Krai . V d we ich obge a t Herbart vo Awersperg v d Kattrei , sei elich wirty oder v sererbe , sÿ oderirerbe erma e v d i gebe albeg virczehe tag vor sa d Jorge tag odervirczehe tag hi ach dasobge a tgelt, so istv sder obge a t czehe t v d die ekkher wider ledig v d los. Wer aber, das sÿ yema t vo dem vorge a te czehe t v d ekker mit pesser rechte trib odertreibe wold, de wiri darauffgebe habe , welche schade sy des eme , de ir ay s beÿ sei e trewe gesage mocht v d ire geslechte worte darumb ze gelaube , de selbe schade mitsambt de erkche schulle wir sew richte v d were v d sy schulle daz habe hi cze v s v d alle v ser erbe v d v ser hab, wo wir die habe oder och gewi ­ e . Tätte wir des icht, so schol sy der hawbtma i Krai oder wer a sei erstatistoderay iederher, darv derv serhabgelege istwere v d richte erke s v d schade s, das ist v ser gueter wil. Mit vrku t dicz brieffs, derversigeltistmitdesobge a te herr Herbartesvo Awersperg ayge a ha ge de i sigelv d Kattrei , sei ereliche wirty auch ayge a geha gu de i sigel v d wir gepette habe de edle Merchklei de Archer, daz er auch sei ayge a ha ge d i sigel a de brieff geha ge hat durch v ser fleizziger pett wege , im v d sei e erbe a schade . Darv der ich obge a t Herbart vo Awersperg v d Kattrei , sei elich wirty v s verpi de alles daz stàtt zu halde , als obe a dem brieff geschribe stet. Der gebe ist ocha Christi gepurdt virczehe hu dert jar v d dar ach i dem czway cwa cegeste jar, am mittich vor Prisce virgi is. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku; 1) kot št. 138/2. — 2) “Nb. Catheri a Aurspergia dicitur i sigillo: Cathari adePla ke stei ” (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 78. Janez Hofleich, župan in sodnik v Dunajskem Novem mestu, vidimira listino kranjskega deželnega upravitelja Leutolda Julbeka o sporu med Herbardom Turjaškim in Janezom Perneškim glede gradu Rekštanj. (št. 75a, 1421 maj 26, Ljubljana) 1422 junij 8. Orig. perg. (478 × 443 mm) v KLA, GAFA (ex predal 11) (A). — Prepis (B) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 266– 267’, št. 473 (C). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 193, št. 331, po A. Dorz. not.: Das ist ai vidÿmus ai s behabbriefs, so her Herbart vo Awrsperg widerher Ha se vo Per egkvmbdieablosu gdeshawsRugke stai im la dsrechte e tla ghat(16. stol.; ). — 26/5. 1421 (19. stol.). Listina je na enem delu preluknjana in poškodovana od vlage; rekonstrukcija poško­dovanih mest po B. a) sic! (besedilo listine št. 75a, 1421 maj 26) .......... Ich Ha s Hofleich dieczeit burgermaister, derrichterv d derga czrati derNew statbeche e , das fur v s kam die edel fraw Elspet die Awerspergeri v serr ge edige fraw , des hochgepar furste herczog Er sts erczherczoge ze Ostereich etc. gemahel hofmaistri v d zaigt v sai e gericht brif, der da lawt vo Lewtolde dem Julbekche des edel herre Vlrichs des Sche kche vo Osterwicz verweser i Chrai , v d sy pat v s, das wir ir desselbe brifs abschrift v d ei vidimus gebe v der v serr stat i sigel. Das habe wir geta v d czevrchv d, sohabe wirde obge a te gerichtbrifaige leich verhart v dgesehe ga cze i pergame v dmit ai em aufgedrukchtem i sigelv d derlawtetauch vo wartczewartgeleich, alsdieobgeschribe abschrift, v d des czu ei er geczeug usse versigelt mit v serr stat ausse cze rukg aufgedrukchte i sigel. Gebe ach Christi gepurd virczehe hv dert jar, dar ach i dem zway v d zwai czigistem jare, des ma tags vor goczleich ams tag. Na zadnji strani v papir vtisnjen peat Dunajskega Novega mesta. 79. Sigmund Wolfsauer in njegova žena Margareta prodata celjskemu grofu Hermanu (II.) desetino v dobrniški in žužemberški župniji. 1422 september 6. Nepopoln prepis iz 18. stol. v HHStA, FAA, X Seisenberg, A 8, fasc. 15 (B). Ich Sigmu dt Wolffsauer v d ich Margareth sei ehelich würthi veriehe v uerscheide lich v dtthue khu dtoffe tlich mitde briefffür v ß v d alle v sere erbe , alle de , der gege wertigebrieff fürkhombt, sehe dt, höre dt oder lese dt, das wür mit wollbedachte mueth v d zu der zeit, da wür es mit recht woll gethüe möchte , mit gu st v dt ach rath v serer e hste freu dt, dem hochgebor e v ser ge edige herr graffHerma graffe zu Cilliv di de Sögeretc. de elter v dalle sei e erbe , recht v d redlich v d v uersproche lich hi gebe v d verkhaufft habe v dt verkhauffe , auch ihme wisse tlich mit de brieff dreÿ theil zehe dt i Döber igkher pfarr v d i Seise berger pfarr gelege , der zeche dta ist vo de hochge a dte v ser hochgebor er ge ädige herr vo Cilli etc. Item wei v d allerleÿ traidt daruo zu embe v d auch allerleÿ khlei zehe dt, es seÿ juge dt, lemper, khùcz, hüe er, haar, pei stökh, khupple igkh odervo wellicherleima rechtlich a) najverjetneje po pomoti namesto lehen; prim. listino št. 90. zehe dtgeitetc. ............................. a V dtwürhabe ihmde obgedachte zehe dt verkhaufft v dde auß v ser gewehr i ihr ucz v d gewehr geruhekhlichb ei gea tworttv dtwürhabe v ß auch hi fürdara khei recht icht behalte , we ig och vill, weder mit brüeffe och oh ebrieff i khei erleÿ weiß v gefährde, mitalle de ucz,rechte v dtwüerde , als würv dt v ser gebe de vo alte i ücz v d gewehrherbracht v d i e gehabt habe v dt mit alle de zu de obgedachte dreÿ theille zehe dt gehört oder gehöre mag, es lig i märkhte oder i dörffer , auff höffe , auff hüebe , auff hoffstette , auff wei gartte oder wo er gelige ist, ichts ausge ombe , alles zubeschlosse etc. Der brieff ist gebe a o 1422, so tag vor v ser liebe frawe geburth. 80. Janez Sommerecker se zavezuje, da se ne bo maševal Juriju Turjaš­kemu ali od njega zahteval odškodnine za ujetništvo, katerega vzrok je bil nek prestopek zoper Turjaškega. 1422 november 25. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 25’–26, št. 62 (C). Dorz. not. (po prepisu): Ai verschreibu gvo Ha sSumeregkeraufherr Jorge vo Awrsperglauttu dsei erve g usshalbe geta ,sichverschribe hat. Ich Ha s Swmerekker beke für mich v d all mei erbe wisse tlich mit de briefv d tü ku dt alle de , die i sehe , höre oder lese vo derve k uswege , so herJorgvo Auersperg a mirgeta v d bega ge hatt vo verschulter sach wege , so ich wider i hab geha delt v d geta , wie sich da solch mei verschulde v d auch mei ve k us verlauffe hatt, hab ich mittmei erfrew dtv d a derfrumerlewthilffv d rath de selbe herr Jorge vo Auersperg erbette , damit er mich solher ve k us, die er a mir bega ge hatt ga tz gegebe v d ledig gesagt hatt, doch also, das ich demselbe herr Jorge vo Auersperg mitt mei e trewe a ei esgesware aÿdesstätgelobtv d versproche hab:gelob v d versprichauch wisse tlich mitde briff, dasich och allmei erbe och auch ÿma dta dervo mei twege vo sölhermei erve k uswege zu dem vorge a te herr Jorge vo Auersperg och alle sei erbe v d auch alle sei helffer g± ar , v derta v d dÿe era geuerd dhai eÿd, hazz, vei dschafft, zuspruch, a spruch och fordru g ÿmer mer hab a) na tem mestu komentar prepisovalca, ki je izpustil del besedila: vnndt ein wenig vnterhalb: . b) sic! sülle och well , weder mittrecht och a recht, we ig och vil, haÿmlich och offe lich i dheÿ erlay weÿsea allesgeuerde, su derdiesach ga cz hi gelegt v d gericht sei söl. Auch gelöb v d versprich ich mit mei e trewe , daz ich wider de obge a te her Jorge vo Auersperg och alle dë , die i de chrig begriffe si d mitt warte och mitt werkche icht tü schol och wildieweill sei chrig gewert. Mit vrku dtditz briffs versigelt mit der edle Herma der Zobelsperger v d Christoff des Gü ­pellar, ir baÿder a ha ge de i sigel , die sÿ durch mei s vorge a te Ha se des Swmerekker, ach dem als ich aÿge gegrabe s i sigel icht gehabthab,fleÿssige pettwille a de briffhabe a geha ge , i v d ire erbe a schade : daru der ich mich v d all mei erbe , frew dt, helffer, g± erv d alla derverpi t, allesdasstätzehalde v d zu volfür , dasa dem brieff geschribe stet. Der gebe ist ach Christi gepurd vierzehe ­hu dert jar v d dar ach i dem zwai v d zwai czigiste jare, a sa d Katrei tag. 81. Ahac, sin Friderika Prampergerja z Raic v Istri, naznanja, da so on in njegovi sestri Evfemija in Agnes dedii po Frassih iz Devinja ter Hajncmanu in Štefanu Vikumberških. To je raziskal in ugotovil njegov svak Sigmund Rettweger, mož njegove sestre Evfemije, zaradi esar mu Ahac iz hvaležnosti nameni etrtino omenjene dedišine. 1422 november 30. Orig. perg. (345 × 242 + 15 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 193, št. 332, po A. Dorz. not.: Achaz Fridriche Prambergersoh verschreibtde vierdte thail sei es ach fraue (!) vo Tÿlbei vererbte guette sei em schwager Sigmv dte Rettweger.A o1422(16./17. stol.; ).— 30/11.1422(20. stol.). Ich Achatz FridreichsdesPramppergºr su vo Rºschitz vergich fur mich v d allmei erbe offe leich mitdembriefv d tue kv d alle de , die i sehe t, hore t oder lese t, als ich v d mei swester Ewfemia v d Ag es die achste rechte a ge de erbe sei der Frazze sºlige vo Thywei erb v d guet halbes, was sew des hi der i gelasse habe t v d auch der Vi ckhe wergºr sºlige Hay czma v d Steffa erb v d guet alles, waz sew deshi deri gelasse habe t, ez sey aige oder lehe vmb daz selbig erb, mei lieber swager Sigmv d Rºttwºger mei er liebe swester Ewfemia eleicher wirt vor darumbher la ggearbait v dsuechu g geta hat a mei v d mei er swester stat, v d er darzue mei ga tze a) hanben, B. gewalt gehabthattv d ich imhi furzude zeite och gebe hab,dahab ich obge a ter Achatz gelobt v d versproche v d lob v d versprich im auch wisse tleich mit dem brief fur mich v d all mei erbe v betwu ­geleichdurch sv der frew tschaft v d lieb wille zu de zeite , doich ez wol getue mocht mit gu st v d ratt mei er achste frew dt mei em obge a te swager Sigmv de Rºttwºger v d alle sei erbe , ob er oder ich odera deryema tvo v ser wege deserbsichtai tailodergaroder wieuil sei wºr i v ser gewalt pri g oder pri ge müge , wie sich daz fuegt v d ob dez icht lehe wºr v kolte dez lehe s herre rechte , daz dem be a te Sigmv de v d sei erbe da aus der erbschaft mei s tails alles das vierde tail im ach volge v d gevalle schol. V d ich im das willichkleich gebe hab, we er darv der vo der erbschaft wege uil müe, arbaitv d schade gehabthat, also beschaide leich ob mei obge a ­ter swager hi fur och mºr zeru goder darlegu g aufdie erbschaft tue d würd, wiediegeschech oderich mitsambtimvo dererbschaftwege das wisse tleichwºr, dascholerderderselbige darlegu g oderzeru g wasder wºr, a mei emtaildasvirdetailfurmich darlege v d mirabziehe , aber die drew tailder zeru g v d darlegu g mei s tails was der wºr, die er fur mich och ausgebe würd, dazerpey sei trew gespreche mag odersei erbe . Das hab ich obge a ter Achatz auch gelobt v d versproche fur mich v d all mei erbe dem obge a te Sigmv de v d alle sei erbe die selbige darlegu g v d zeru g mei s tails die drew tail ausrichte v d i die wider gebe schulle v d welle a uerczichte v d a all v ser widerredv d daz alles, wasobe geschribe stett,dasschol allesgeschehe trewlich v d a geüerd. Tºtich Achatzodermei erbe desalles ichtoder de obge a te Sigmv de odersei erbe ichtgº tzlichstºthielte ,was der brieflawt, welhe schade sew des ºme , wie der schadge a t wºr, kai schade ausge ome , de ir ai s pey sei trew gespreche mag a aid, a taydi g v d a all a der pewºru g, de selbige schade mit sambt dem erchke ,de lobe wir i gº czlichabzelege v d widerzecher ,v d sewschulle daz habe aufv sv d aufallerv serhab, wö wir die habe , wie die ge a t sey, ichts ausge ome , v d schol sew dauo richte v d wer v ser ge ºdige herrschaft i Ysterreich, i der graffschaft zu Mitterburg oderirhawbtma oderai yederherrodersei a balt, dievber v sodervberv serguetze piete habe t, wo sy da daraufweise toder zaige t.Des zu ei er ware vrkv dt gibich Achatzi dise brief, besigel-te mitderedl VölkchelHahe ekkerdiezeithawbtma zu Chestawv d CasparLaseerv d Chü radtdesHahe ekker, dieiri sigeldurch mei er vleizzichleich gepettwille a de briefgeha ge habe t, i v d alle ir erbe a schade , v der die drew i sigel ich pe a ter Achatz verpi t fur michv d allmei erbe , allesdaswarv d stºttzehabe ,dasderbrieflawt v d i kay erlay waiswider ichtzetue . Derbriefistgebe , do ma zalt ach Christi gepürd vierczehe hü dert jar v d dar ach i dem zway v d zway zegistemjar, a sa d A dreas tag des heylige czwelffpote . Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis:  • s volkcher • der • hohenekker {pril. 76}. — 2) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska, delno poškodovan; napis: s .[...]r .laser  .{pril. 119}. — 3) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis: s .chunrat .hoheneker  {pril. 77}. 82. Razsodba o dedišini med Jero Krumbach in njenim bratom Andre-jem Osolnikarjem. 1422. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 202, št. 21 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 95. — Testamentslibell, fol. 109a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 194, št. 333. Da ei spruchbrieff zwische Gertraut Khrumpachi u d ihre brueder A dree dem Ossel ikh wege ihrer erbschafft aufgericht, A. 1422.(Zap. inventar, l. c.) 83. Nadvojvoda Ernest naznanja, da je želel kaznovati Jurija Turjaškega, ker je ta še z 12 pomagai z napadi, ropi, požigi in uboji pustošil po deželi. Ker pa se je Turjaški s svojimi pomagai vdal in pokesal ter nadvojvodi izroil grad Turjak in svoj del gradu Šumberk, ga je nad­vojvoda pomilostil, vrnil pa bo tudi zaseženo posest ter iz zapora iz­pustil vse zajete upornike. Prav tako ne sme Turjaškega zaradi omen-jenih dejanj nihe ve preganjati ali tožiti pred ograjnim sodišem. 1423 februar 17, Ljubljana. Orig. perg. (394 × 221 + 76 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (C) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 194–196, št. 334, po A. Dorz. not.: Erzherzog Er ste zu Österreich beg adu g a herr Jörge vo Aursperg v d sei e helffer oder die er laute d, dat. 1423 (16. stol.).— Wo es die vesteAurspergmitallerzugehördemJörge vo Aurspergi seige thumabermahl überlasse wird(18. stol.).— 17/2.1423(19. stol.). aNo Arh. sign.: aNo34a 21(17. stol.).—N:3(17. stol.).— 30a (18. stol.).— 149(ca. 18. stol.). a—a) prertano. Zadevna listina Jurija Turjaškega z dne 16. februarja 1423 o predaji gradu Turjak in dela gradu Šumberk se nahaja v HHStA, AUR 1423-II-16. Wir Er st vo gotes ge ade erczherczog ze Õsterreich, ze Steir, ze Kºr de v d ze Kray , graue ze Tirol etc. beke e , als Jòrg Awrsperger v d sei helffer wider v s v d v ser la d v d lewte v d wider la ds rechti me igerm weg mit a griffe , rawbe , pra dt, todslege v d gest i v serla d gefùrt, diev sv d v serla d v d lewtehabe tbeschedigt, geta habe tv d darwmbwirde selbe Awrspergerv d sei helferwolte gestrafft habe , daz wir solhes v rechte s v d v gehorsam vo i vertra-ge , sv derv sv d demla dsrechte gehorsamgewese wer . V d wa aber derselbe Awrsperger ze uermeide v ser gròsser v g ad, verderbe , schade v d smachhait sich mit sei em leibe v d mit a der zwelf sei er frew de, helfferoderdie erv d emlich mitde veste Awrsperg mitaller zùgehòru g v d darczÞ mit sei em v d sei er mittail tail a der veste Schò berg auch mit irer zùgehòru g i v ser pessru g gº czlich ergebe hat, also habe wir demselbe Awrsperger durch fleissiger v d diemutiger bett wille vil frumer herre , ritter v d k echt v d sei er frew de die sv der g ad geta , daz wir i v d die a der sei frew de, helfer oder die er, die erda mit im i v serpessru g bri ge sol, i derselbe v srer pessru g schaffe welle ze halte , daz sy des lebe s derselbe v srer pessru g halbe versichertsei v d a ire glider ichtgeler twerde a geuerde. V d ob derselbeAwrsperger mit erbrer v d fleissiger bett furste v d fursti a v s keme, so welle wir im durch solher bett wille die obge a te veste Awrsperg mit allerzùgehòru g v dmit de ùtze , die zu sei em v d sei er mittail tailder veste Schò berg gehòr t, schaffe wider i zea twurtte . Es sulle auch all geua ge edel v d v edel, die i dem krieg vo v serm tail geua ge si d worde , mitsambt ire porge ledig sei v d die schaczu g, so och ichtbeczalt si d, sy sei verporgt, vergwisstoder icht, diesulle auchgº czlich absei v d hi fùr ichtmer geuordertwerde i dhai weisa geuerde. Wirhabe auch demege a te Awrsperger die sv der g ad geta , ob yema d i v serm la de v d gewaltsame gesesse ge demselbe Awrsperger vo der obgeschribe sache wege oder wideri hie i v srer la dschra recht erla get hielt oder och i rechtv dklag ge imstù de, dazwirdieselbe rechtv d klag welle abschaffe v d hi fur ichtgestatte ,daz hi cz im darumb geklagt oder recht gesucht werde, sv der wir welle de selbe Awrsperger ge alle de v ser , die i vo der sache wege mit recht geistlich oder weltliche oder a recht bekumber oder a ualle wolte , scherme als da ai em la dsfùrste zùgepùret v geuerlich. Davo emphelhe wir u ser liebe getrewe . alle v ser hawbtleute , herre , ritter v d k echte , pflegºr , burggraue , la dschreiber , vicztumbe , richter , burgºr , rºte v d alle a der v ser ambtlewte v d v derta e , de der brief geczaigt wirdet, v dwelle er stlich, daz sy de obge a te Jòrge Awrsperger vo der obgeschribe sache wege icht bekumber och a ualle weder mit recht geistliche och weltliche och a recht och vo a der yema de gestatte geta werde i dhai weys. Das ist u ser er stliche may u g. Gebe zu Laybach, a dem aschtag ach Kristi gebùrde vierczche hv dertjar, dar ach im drew v dzwai czigiste jare. (pod pliko:) domi us dux i co silio, prese tibus Otto e de Stube berg, Co rado de Kreyg magistro curie, Wulfi go de Stube berg, Alberto et Joha edeNeitperg, Fridrico dePol hai ,Joha eGirermagistro camere, Joha e Swei perg marscalco, Joha e Per ekger, Vlrico Per er, Petro Grad erco siliariis ducis. Obešeni peat se ni ohranil. 84. Avstrijski nadvojvoda Ernest (Železni) dovoljuje Mihaelu Krumba­chu, da nakaže (svoji ženi) Jeri, heri pokojnega Janeza Osolnikarja, za 160 mark soldov njene jutrne dvor in hubo v Iški vasi, 1½ hube v Vrbljenah ter 2 hubi na Jezeru, vse deželnoknežji fevd. 1423 marec 18, Ljubljana. Orig. perg. (250 × 106 + 37 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 47, št. 101 (B). Dorz. not.: Ei wilprief vmb das das herzog Er st herzog zw Ostereich etc., verwiligt Michel Khrumbacher etlich guetter, so lehe sei sei er hausfraw zu uermache .1423(16. stol.). Wir Er st vo gotes g ade erczherczog ze Õsterreich, ze Steir, ze Kºr de v d zeKrai , grafzeTiroletc. beke e alsv sergetrewrMichel Krumbach die erber Gedrawtte weile t Ha se dew Ossekger tochtër vmb hu dertv d sechczigmarkch schilli g irermorge gab geweisthatauf de hof ze Igdorf v d ai hübe daselbs, a derhalb hübe zu Swarbliach v d zwo hübe zum See v ser lehe schafft, also habe wir darczu ach fleissiger bet v ser wille v d gü st gegebe wisse tlich, doch v s, v serm liebe bruder v d v ser erbe v uergriffe lich, a der lehe ­schafft. Mit vrku t dicz briefs, gebe ze Laybach, a phi cztag vor dem su tag judica i dervaste , achKristigepurdi dem vierczehe hu derti­ste v d drewv dzwai czigiste jare. d(omi us) d(ux)perm(agistrum) ca(mere) (...) Nekoliko poškodovan okrogel visei kompozitni grbovni peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis:  S eRneSTI DeI GRa DVCIS aVSTRIe STIR’ eTCeT. (= št. 32, 70; prim. Sava, Siegel, str. 132, fig. 65) {pril. 3}. 85. Pobotnica Jerneja Linzerja za plailo dolga, ki ga je namesto Herbarda Turjaškega poravnal Janez Freidensteiner. 1423. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 206, št. 24 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 95. — Testamentslibell, fol. 111a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 196, št. 335. V skladu z zapušinskim inventarjem je bila listina na Turjaku zvezana v paket z listinami TKL I, št. 117, TKL I, št. 168, TKL I, št. 200, TKL I, št. 224, in št. 74, 91, 101, 186, 243. Od teh listin je danes ohranjena samo TKL I, št. 224. Ei quittu g vo Barthlme Li zer umb bezallu g ei er schuld, so Ha ß Freide stai era stattu d vo wege herr Hörwardtsvo Aursperg getha hat, A. 1423.(Zap. inventar, l. c.) 86. Pobotnica Janeza Perneškega (oitno nekomu od Turjaških) za pla-ilo nekega zneska. okvirno med letoma 1423–1433. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 208, št. 27 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 96. — Testamentslibell, fol. 113a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 208, št. 366. Vpis v zapušinskem inventarju ni datiran, asovni okvir je doloen glede na pojavljanje Janeza Perneškega v virih. Mehr ei päquet, dari e alte übergab-, außwexl-, verschreibu gs­u d weißbrieff, darbey auch quittu g vom Ha se vo Per ekh umb be-zallu g ei es gelts laute dt.(Zap. inventar, l. c.) 87. Herbard in Dipold Turjaška ustanovita mašno ustanovo v župnijski cerkvi v Šentjerneju. pred 1424. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 222, št. 33 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 97. — Testamentslibell, fol. 115b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 243, št. 351. Vpis v zapušinskem inventarju ni datiran, asovna omejitev navzgor je doloena z Dipoldovo smrtjo (gl. št. 88). Itemei stifftu g ei esewige jahrtagsi St. Barthlmepfarkhirche vo herr Herwarde u d Diepolde vo Aursperg gestifft worde . (Zap. inventar, l. c.) 88. Ljubljanski mešan Henrik Kaltenperger proda za 63 mark šilingov Herbardu Turjaškemu dve hubi na Igu in na Blatu, pridobljeni od Dipolda Turjaškega na podlagi izvršbe. (glej št. 68) 1424 februar 6. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 108–108’, št. 198 (B). Reg.: Richter, Die Frsten und Grafen, str. 690 = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 197, št. 339, 341. Dorz. not. (po prepisu): Pru v dMos.Ai kauffbriefvmbIIhuebe ,ai gelege zu Pru i Ygger pharr v d die a der im Mos i Harla der pharr, die Hai reich Kaltte pergerpurgerzeLaibachher Herwarte vo Awrspergverkauffthat. Ich Hai reichKalte perger pürger ze Laybach vergich für michv d all mei erbe v d tü chu t mit dem offe brief alle , de er furchumpt, diei sehe töderhòre tlese , dasich mitwolbedachte mùtv dczu der czeit,daich eswolgetu möchtrechtv dredleichv d v uersproche leich hi gebe v d verkauft habe fur rechts v d ledigs ayge güt czwo hùbe , der ai e gelege ist ze Prù i Iger pharr, da czü der zeit Thomas der Capitla auf gesesse ist, v d die a der hübe ist gelege im Moss i Harla derpharr, daweyle tderCleme taufgesesse was, mitlewtv d mit gütv d mit alle de ücze v d rechte , diedarczu gehöre todergehöre sulle , wie es alles ge a t oder gehaisse sey, ichts ausge ome , dem edel herr Herwarte vo Awerspergk v d alle sei e erbe . V d ich ha sew der ge a te hube mit aller zugehöru g gerùcleich aus mei er gewalt, ucz v d gewer i ir gewalt, ucz v d ayge s gewer gesaczt v d i gea tbürti allerdermass, alsich dieselb i egehabtha vo derbehab­ uss wege , so ich Dypolte vo Awerspergk sälige mit dem rechte zugesproche v d a behabtv d mit gerichtspote daraufgeweyst v dde schermm darauf erla gt ha , als die gerichtsbrief, behabtbriefv d scherm­brieflawte t, dieich darubergehabtv d dieich i zusamptdemgege bur­tige brief vbergebe v d gea tburt ha . Darumb habe t sew mir gebe drey v d sechczik markch schilli g, die ich berait mit voller zall vo i darumbempha ge ha . Dauo schulle sy diege a te czwo hube mit aller zugehöru g i ehabe , ucze v d yesse , we de v d chere v d damit schaffe , ha del v d tü , was i lieb ist, als mit a der ire ayge güt a all mei v d mei er erbe irru g v d hi der uss, we wir v s dara dhai erlay rechte behalte habe v d ai yederhaubtma odersei verbeseri Krai sol sewdabey vestikchleich halte v d darauf scherme , als recht ist. Das ist ge czleich v ser guter wille . Mit vrchu t des briefs versigelt mit der erber Jorge des Beslaher diezeit statrichter ze Laybach v d Thoma des Werder purger daselbs ir payder ayge a ha ge de i sygel , die sy durch mei er fleissiger pett wille a de brief geha ge habe t, i v dire erbe a schade .Daru derichmichv dallmei erbe verpi te stºt ze habe v d ze volfure , was a dem briefgeschribe stët. Dergebe ist ach Christsgepurd virczehe hu dertjarv ddar ach i dem virde v d czwai czigiste jare, a sa d Dorothë tag der haylige ju k-frawe . Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku, drugi poškodovan (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 89. Herbard Turjaški zastavi Margareti, heri pokojnega Jakoba Hoffste­terja, ženi Petra Blagoviškega, 6 hub v navedenih vaseh za 60 mark soldov do odkupa, ki je mogo vsako leto 8 dni pred jurjevim ali 8 dni po njem. 1424 avgust 24. Orig. perg. (400 × 221 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stoletja. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 195’–196, št. 344 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 196–197, št. 337, po A. Ich Herbartvo Awrspergv d allmei erbe ,wïrveriehe allv uer­schaÿde leich a disem offe brieffv d tù ku d alle de , die i sehe t, hore t oder lese t, daz wïr zu der czeÿt, do wïr ess wol getù mochte , redleich v d recht versaczt habe v sers gùcz sechs hùbe ; ai hùbe zu Leis gelege , da zu der czeÿt suppa Alber auffgesesse ist, v d ai czu Gebuuicz, da der Crise auffgesesse ist, v dai zuArlakk, da Mari smid auffgesesse ist, v d ai zu Gabrauik, da Marti auffgesesse ist, ai zu Mire storff, daWaltherauffgesesse ist, v d ai daselbs, daMaliczauffge­sesse ist, der erber fraw fraw Margrete desJacobsHoffsteter sàlige tochter, Peters des Glogowiczer eleychew wïrti v d alle ire erbe vmb sechczig mark schilli g, derwïrvo i gewertsei mitvollerczal. V d wïr habe i die vorge a te hube mit lºwt v d mit gùt i ir gewalt gea twùrt, ger´tv d v uersproche leich mitalle de ´cze v d rechte v d darzù gehòrtv d alswìrsselbsi gehabthabe , wiedazallesge a todergehais-se seÿ, ichs awsge ome , alles i e beslosse v d sew mùge damit ha dele v d tù als mit a drem irem aÿge gùt ach saczes v d la des rechti solhermass, wa wïrsewerma e v d i gebe dieobgeschribe sechczig mark schilli g, welichsjarsdazgeschïcht, albeg achttag vorsa d Jòrge tag oder acht tag hi ach, so si d v s die vorge a te hùbe mit le‚tv d mitgùtvo i ledig v d loswàr. Awerdazsewiema d davo trib oder treÿbe wolt mit pesser rechte , de wïr i darauffgebe habe , so schulle wïrsewschermv d vertrete vorallera sprach, wo oderwieofft sew des pedùrffe , ach saczes v d la des recht. Tàtte wïr des icht, welhe schade sewdes ºme , de ïrai speÿ sei e trew gesage mag a aÿd, a taÿdi g v d a all a drew pebàru g, de selbige schade mitsampt dem erke schulle wir i ga cz v d gar gelte v d ablege , dar ach i dem achste ma ed a verczÿche . Geschºch des alles icht, so schol sew der haubtma i Krai oder wer a sei er stat ist richte v d were erke s v d schade s vo aller v serr hab, wa wir die habe oder och gewi e . Mitv sremgùttleiche wille zu vrku d derwarhaitgebe wiri dise offe prieff, derversigeltistmit mei sege a te Herbarczvo Awrsperg aige a ha gu de i sigel v d durch pesser sycherhait wille hab ich gepete dieedele Ha se de Liechte bergerv d Christoffe de Gùmpeler, daz sÿ durch mei er fleizziger pet wille ire sigil a de brieff geha ge habe , i v d ire erbe a schade . Darv der ich mich, ege a terHerbartvo Awrsperg verpi dtallesdazstetzehabe , dazobe a dembrieffgeschribe stet. Dergebe ist ach Christigepùrd vÿrczehe hu dert jar v d dar ach i dem vÿr v d czwaÿ czigiste iar, a sa d Bartholomes tag des hailige czwelffpote . Od treh obešenih peatov na perg. traku je, delno poškodovan, ohranjen le zadnji, okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s • cr s[to]ff • gwmpeler (= št. 190/2) {pril. 71}. 90. Grof Herman (II.) Celjski zamenja samostanu Pleterje že podarjeno desetino v Žireh v Poljanski dolini z drugo, v župnijah Dobrni in Žužemberk, ki jo je pridobil od Sigmunda Wolfsauerja. 1424 november 9, Celje. Orig. perg. (265 × 137 + 46 mm) v ARS, AS 1063, ZL, št. 5570 (A). — Prepis iz 15. stol. v ÖNB, cod. 2703, fol. 13–13’ (B).— Prepis iz 18. stol. v HHStA, FAA, X Seisenberg, A 8, fasc. 15. — Prevod v latinšino iz 18. stol. v ÖNB, cod. 11.993, pag. 381 (B). Reg.: Komatar, Cartular Pletriach, str. 53, št. 52. WIR Herma grafzeCiliv d i demSºgeretc., ba i Wi dische la de beke e fur v s v d all v ser erbe v d achkome vmb de zehe de zu Pòla im Seyrach gelege , de wir durch heyl v ser selbs, v ser voruorder v d achkome seel wille zu v serm stifft v d kloster Pletriach gegebe v d geaig ethette dabey zebeleibe , dazwirde selbe zehe de vo su ders v sers ege a te stifftes v d klosters Þcz wege , mit wille v d gÞ st desga cze co ue tswider vo da e ge ome v d i darfurv ser zehe devmb Seisse bergv d Dòber ikch gelege , v ser lehe schafft, die wir vo Sigmu de Wolfsawºr gakhaufft habe hi wider aws v serer ücz v d gewer i ir Þcz v d gewer ruelieich gea twÞrt gegebe v d geayge t habe , gebe v d aige , i de auch wisse tleich mit dembriefe. Also dazderselb zehe de u furbaz, wedervo v s, och v ­ser erbe v d achkome , vo v ser ege a te stifftv dklosteri dhai­ em weg emphromdt werde su der mit aller zughòru gdabey ewikleich a v ser v d v serer erbe , hi der ùss v d irru g beleibe sol ga czlei­che v d a alles widersspreche . V d wa wiriecz v ser sigel bey v s icht e habe , dadurch so habe wir zu ai er sicherheit v d vrku dt v s gewò dleichsbetschadtzusambtv sermsecretdara a de briefgehe get. Der gebe ist ze Cilli, a phi cztag vor sa d Merte tag, ach Krists gebÞrde vierczehe hu dertjar v d i dem vierv dzwai czigiste jare. Okrogel mali peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; brez napisa. – Na hrbtni strani izstaviteljev tajni peat; napis: R • LODOVICVS (prim. Žvanut, Peati grofov Celjskih, i2, str. 64–65, fotografiji na str. 84). 91. Pobotnica kranjskega vicedoma Kristijana z Arnfelsa Herbardu Tur­jaškemu za 80 goldinarjev, ki mu jih ta je izroil kot plailo za­dolžnice dvornemu mojstru Konradu Kraigu. 1424. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 207, št. 24 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 95–96. — Testamentslibell, fol. 112a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 197, št. 338. V skladu z zapušinskim inventarjem je bila listina na Turjaku zvezana v paket z listinami TKL I, št. 117, TKL I, št. 168, TKL I, št. 200, TKL I, št. 224, in št. 74, 85, 101, 186, 243. Od teh listin je danes ohranjena samo TKL I, št. 224. Ei quittu g vomChristia vo Are felß,vizdomb i Crai , umb 80 fl. laute dt, dieihmherrHörward vo Aurspergzu des herr Co radsvo Khreig hoffmaisters ha de zu bezallu g ei es schuldbrieffs außgefertigt hat, A. 1424. (Zap. inventar, l. c.) 92. Elizabeta Turjaška, dvorna mojstrica nadvojvodinje Cimburge, in njen sin Herbard nakažeta Herbardovi ženi Katarini (Plankensteiner) za prejetih 600 funtov dunajskih rnih pfenigov iz dedišine njenega oeta navedeno posest. Posest lahko za enako vsoto odkupita nazaj 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem. 1425 februar 14. Orig. perg. (364 × 205 + 25 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 197–198, št. 342, po A. Dorz. not.: Ai satzbrieflauttdasfraw Elspethvo Awrspergv dirsu herHerwart vo Awrsperg fraw Kathrei des be a te her Herbarts vo Awrsperg eeliche hausfrawe vmb VIC Wie er phe i g swartzer mu ß, die sy berait vo ÿrem vatterliche erb i ge ome habe , ir darumb ettlich huebe gutter v d gult, wie da die i der verschreibu g a getzaigt, versatzt v d verschribe worde ist (16. stol.; ).— A o 1425 (16./17. stol.; ).— NBDieses origi aldocume tbeweiss bey dem portrait TheobaldiI., das Elspet vo Auersperg och a o 1425 oberhof­maisteri des erzherzogs Er esti gemähli v d ihr soh Herwardus VI. geweße (16./17. stol.; ).— 14/2(19. stol.). Arh. sign.: 163(ca. 18. stol.). Ich Elspet vo Awersperig die czeit der hochgebore fürsti mei er ge adige fraw fraw Czi burge herczog Er sti erczherczogi zeOster­reichhofmaisteri v dich Herwart vo Awersperig ir sü , wir bekhe e für v s v d all v ser erbe v uerschaide lich alle de , de dieser brieff furchumpt, sehe t, lese t oder hore t lese , die yetzv d ku ftig si d oder her ochku ftig werde t, daz wir mit wol bedachtem müt v d czu rechter czeit, do wirdasmitrechtemrechte wolgetü machte , rechtv d redleich versaczt habe v sers güts mei er liebe tachter fraw Katrei mei es liebe sü her Herwarts des Awersperiger eeleiche hausfrawe vmb sechshv dertpfu tWie erpfe i gderswarcze mü izz,dewwirberait vo iremvaterleiche erb i ge ume habe , darvmbwirirversproche v d gelobthabe ge ueg zetü aufallv sergüt,daswirhabe i demla deze Kray oder wo wir es habe , es seÿ i er la des oder ausser la des, ichts ausge ome . Darvmb versecze wirmei erliebe tachterfraw Kat-rei mei es ege a te sü s Herwarte des Awersperiger eleiche hausfra-we die her ochgeschribe gueter mit krafft des brieffs vmb dÿ obge a -te sechs hv dert phu t pfe i g: item vo erst czwo huebe gelege zu Weyzzakch, ai huebe czu Sapatak, ai huebe auf dem Lass, czwo huebe czu demPluetige stai ,czwo huebe i demPùgled, ai huebe zu dem Fùrt, ai huebe i dem Pliesch,ai huebe zu demWa , ai huebe i dem Puedlak, ai huebe v der de haws ze Awrsperig, auch vier huebe czeOblakv d ai czehe t i demNadelschak, czwo huebe zuSchwiertz, czwo czu dem Klay lipp, ai huebe cze Plischiwicz, ai huebe v der Sche wergk, daderamptma aufist, awersechshuebe czeLa ge puch, awer sechs huebe cze Pra pach v d wei czehe t, traitczehe t, perkrecht daselbs v d ai tail ei s traitczehe t czu Sa d Ruepprecht, awer sÿbe huebe cze Cherstete v d ai hoffzeVich ach,awervierhuebe zedem Grissi perig, awer vier huebe zu dema Gly , sechs huebe ze Weppriach v d das perkrecht daselbs, vier huebe ze Alte dorff v d vir huebe ze Pòla , dreÿhuebe ze Oburch, ai huebe ze Schelach, ai huebe a der Töplicz, dreÿhuebe a der Stermicz, vier huebe cze Neyri dorfv d ai müldaselbist, ai hoffv d ai huebe zePawmgarte v dei perkrechti dem Först v d ai wei gartte a dem Milczperigv d ai halbe wei cze­he tdaselbsv d ai mülv derRaitte wergk v d ai hofstatdaselbsa der strozz. Die obge a te geschribe güter, es sei huebe , wei czehe t, traitczehe t, wei garte oder mül, wie so die güter obe ge a t v d geschribe sei mit aller irer zugehörü g ichts dari ausge ume , secz wir seÿ i ucz v d gwer, das sy damit ire frume schaffe v d getü mag, als mit irem aige güt ochdem la d v d saczes rechti Kraÿ . I solicher beschaide hait v d mit soliche ausge ome worte wa ich obge a teElspetvo Aursperig v d ich Herwartvo Awrsperig irsv v d v ser erbe dÿ obge a te geschribe güter lose welle , so soldÿ obge­ a tmei tachterfrawKatreÿ mei essv sHerwartsdesAwrsperig eleiche hausfraw v sv d v sermerbe losu gstät tü v dchay widerreddari icht habe czu der czeit vierczehe tag vor sa d Jorige tag oder vierczehe tag hy ach vmb dÿ obge a te sechshv dert pfu t wie er pfe i g,also dassÿ da mitderselbe sumgeltsalle ire frume damit mug schaffe ,mache v d gebe wemsÿ verlustet lediklich v dfreylich a aller v ser erbe irru g v d hy der uss. Wär awer, das ir ichtirru g oder a spruch auf erstv d vo v soder v serm erbe mit recht oder vo wem daswärv d sy desschade em,wassÿ da mitire slechte warte oder ir schei potv geswore gespreche muge , das gelube wir ir ga czleich auszerichte v d richtig mache a alleir muev d irdieschäde mitsampt demerkche ga czv d garwiderchere v d scholdasda och habe dacz v s v d alle v ser erbe v uerschaide lich, ob wir der aller chai s it stät hielte oder dawider täte , als obe a dem brief geschribe stet, so schol seÿ ei la dsfürst oder sei hawptma oder ei yeder ku ftiger hauptma i Kray oder ei yeder herr, v der wem wir v ser güter habe a) ponovno zu dem. oder gelege si d, es sey erb oder lehe oder varv d gut ichts ausge o-me , dauo ausrichte v d beczalle erke v d schade v cz daz sÿ darvmb ge ugig werd a v s v d v ser erbe irru g v d hi der üss. Das ist mit v serm gutliche will , darv der wir v s verpi tte , ich obge a te Elspet vo Awrsperigv dichHerwart vo Awrsperig irsu , alles das stät ze habe , so obe a dem brief geschribe stet. Mit vrkv d des briefs versigelt mit mei er obge a te Elspete vo Awrsperig aige a ha gv ­dem i sigil v d Herwarts vo Awrsperig mei es su aige a geha ge i sigel, czu pesser geczeug üss habe wir fleyssiklich gepete de erber Ha se de Gv dakker, das er auch sei i sigel a dem brieffgeha ge hat, im v d sei erbe a schade . Der gebe ist och Christi gepurd vierczehe hv dert iar, dar ach i dem fu ffv dczwai czigiste , a des heilige herr sa d Vale tei tag desbischoffs. Trije visei peati na perg. traku: 1) manjka. — 2) okrogel grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: [ s .he]rwart aursperger  . (= št. 93/1, 99, 95/1, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}.— 3) okrogel peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: [...]chern  {pril. 120}. 93. Herbard Turjaški izroi v užitek svoji ženi Katarini, heri Vulfinga Plankensteinerja navedeno posest kot nadomestilo za 1.000 funtov pfenigov, ki sta jih on in njegova mati iztržila od prodaje Katarinine, po oetu podedovane posesti v Avstriji. 1425 februar 26. Dva orig. perg. (319 × 215 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A1); (340 × 220 +38 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A2). — Dva prepisa iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 33–33’, št. 73 (B1); fol. 203–204, št. 356 (B2). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 198–199, št. 343, po A. Dorz. not. (A1): Ai verweisbriefaufettlicheguetter,soherHerbartvo Awrsperg sei gemahel vmb ir heÿratgut Im phu t d verweist hat (16. stol.; ). — (A2): Ai verweisu g auf ettliche guetter v d zehe t, so Herbart vo Awrsperg sei gemahel vmb Im tl d verweist hat (16. stol.; ). — (A1,2): A o 1425 (16./17. stol.; ). — (A1): 26/2(20. stol.). Listina je ohranjena v dveh originalnih izvodih, ki se razen nians v ortografiji nekoliko razlikujeta tudi vsebinsko, in sicer v kontekstu listine, kjer dokumenta naštevata deloma razlino posest. Ich Herwartt der Awersperger vergich fùr mich v d fùr all mêi erbe v uerschide leich v d tù ku talle de , de der brieffùrchùmbt, sehe t, hòre toderlese t, dasichezzwderzeitrechtv dredleich v d v uerspro­che leich wol tù machtt, das mei müeter mit mir verlasse hat mei er eleiche gemähelfrawe Kathrei des Wùlffi g Pla kche stai er sàlige tochtërvmb irvàterleich erib cz±Österreich gelege , diemei müeterv d ich ir verkawfft v d verchùmert habe , der geistleiche frawe der abbttàssi vo Salczpurg. Dasselbiggeltwiraufv ser üczgelegthabe destawse d phu d pfe iggewese ist v d fùrdasobge a tgeltweisich mei obge a te gemähel frawe Kathrei auf die guetter, die her ach geschribe sie t: vo erst z±La ge puech fùì fa huebe , z±Bitte dorf zwo hùbe , am Stermicz drey hùbe , z± Trabell ai hube , z± Pra pach sechss hùbe v d das perkchrecht v d zehe t allerlaÿ daselbs, i dem Obere Glogk iczbsibe hùbe mitallerz±gehòru gb v d ai mùli dem v der Glogk icz v d ai mülv der der Li de daselbs v d ai hoffstat auch daselbs, ei mül v der dem haws zw Reytte berg, z± Trùschêi dreyc hùbe , czum Chlei Pòla vierd hùbe , cz± Nusdarff ai e huebe , z± Obùrich drey hùbe , z± Tòpplicz ai hùbe , z± Schelach aî hùbe fzüm Geschiess drey hübe ,f z± Neyrî darff vier hübe v d ai mùl daselbs, z± Paw gartte aî hoff v d ai hùbe daselbs, z± Allte darf vier hùbe , z± Grüssi gperg vier hùbe , z±Wepriach sechssg hùbe v d das perkchrecht daselbs, z± Sla sperg ai h hube , z± Kerstete sibe i hùbe , z±Vich ach ai j hofmitallersei erzügehöru g, z±demGlî vier hübe , z± dem Haglêi ai k hùbe , z±l Pawlsdarff aî hübe , z± Sa d Rupprecht traydzehe t v d wei czehe t, a der Stermîcz weî czehe t v d perkchrecht daselbs, ai perkchrecht i dem Pades, z± Gràmtschicz v d z±demSchelebiczaî zehe t, z±demVarstei perkchrecht, i dem Milczpergde wêi czehe tdaselbsv d êi wêi gartte daselbs,z±Scha­labicz de hìrsch zehe t v d i dem Wêi perg auch ai hïrsch zehe t, feî wise z± Salach,f ei traidzehe t i Sa d Margrede pharr. Der obge a tte aller güeter zehe t,n perkchrecht, mùl, wie das alles ge a tt ist, secz ich mêi er obge a tte gemàhel frawe Kathrei i ucz v d i gewërmitga czerstàt, dassy diemag ücze v d ge iesse , we de v d kere v d damit schaffe v d tü , was ir lieb ist, als mit a der ire güeter ach la desv d saczrechte i Krâi . Auch lob ich obge a tterHerwartt v d all mei erbe v uerschide leich mei obge a tte gemàhel frawe Kathrêi v d ire erbe der obge a tte aller güter scherme , vertrette , vera ttwurtte vorme ikchleiche vorallera sprach ach la desrechti Krai , wieoffti das ot geschicht. Wär aberdas,dazsewyema d vo de a) zwo A2. h) sieben A2. b—b) vier hueben vnd aîn halben hof daselbs A2. i) fmf A2. c) vier A2. j) ain halben A2. d) zwo A2. k) sechss A2. e) fùmfA2. l) pred tem v dde trittailai wei czehe tz± f—f) manjka A2. SagradA2. g) drëy A2. n) -t na razuri. obge a tte gùtere tribodertreybe woltmitpesser rechte ,de wiri daraufgebe habe vo âim tailoder gar, so schüllwïr sewscherme v d vertrete vor mê ikchleiche . Tàtte wïrdes icht, welhe schade sewdes àme , wie derselb schad ge a tt oder gehaisse wàr, de ir ai s oder ir schei pot bey ìre trewe gesage mag, a ayd, a taydî g, a all a der weberu g ïre slechtte wortte darumb z± gelaube , de selbe schade mitsambtdem hawbtgùt schülle wïr i ga cz v d gar gelte v d ablege a vercziehe . De selbe schade sùlle sy habe auf aller v ser hab, wo wïrdiehabe oder och gewy tte . Tàtte wïrdesalles icht, so scholsew der la tfùrst i Krâi oder sei hawbtma , der verweser oder ei ÿeder herr v d richtter v der dem sy v ser hab oder v sa chòme t richte v d were erkche sv d schade smitv sermgütleiche wille . Mitvrku d des briefs der versigelt ist mit mei er obge a tte Herwartt a ha gu dem i sigelv d z±êi er pesser geczewg ùss ha ich gepete de edle mei­ e liebe vettere herr Jòrige vo Awersperg, dasersei i sigela de brief gehe gt hat v d de edele Pawle de Globiczer, der auch sei i sigelz±demmei e a de briefgehe gthat, imv d alle sei e erbe a schade , daru derich mich verpî tt, allesdasstàtz±habe , dasobe a dem brief geschribe stëtt. Der gebe ist ach Kristi gepurd vierczehe ­hu dert jar, dar ach i dem fümfv dzwâi zigistem jar, a mo tag i der erste vastwoche . Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku (na A1): 1) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega; napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 99, 95/1, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) v naravnem vosku; napis:  s• geor [• de •] awersperg (= št. 2/1, 8/2, 45/1) {pril. 41}. — 3) grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s .pawl  . glogow czer  (= št. 149/3, 153/2, 158/2) {pril. 125}. Na A2 ni ohranjen nobeden od treh obešenih peatov. 94. Oglejski patriarh Ludvik podeli svojemu vazalu Ulriku, sinu Ger-harda z Limberka, v fevd podedovane desetine od naštetih hub. 1425 marec 19, Ljubljana. Prepis (B) in prevod v nemšino (C) iz 16. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 199–200, št. 344, po B. LODOVICVSdeigratiasa ctŠsedisAquilegie sispatriarcha, te ore prese tium profitemur u iversis, quod i ostra praese tia co stitutusa a) orig. constistutus. obilis Vlricus deLilige berg, quo dam GerhardideLilige berg, vasallus oster et ostræ Aquilegie sis ecclesi , obis cum i sta tia supplicavit, ut pro se suisque heredibus, de decimis i frascriptorum ma sorum, quas a tecessores eius a tiquitus habueru t et te ueru t, i rectum et legale feudum a obis et memorata ecclesia ostra Aquilegie si i vestire be ig­ ius dig aremur, cuius supplicatio ibus favorabiliter i cli ati spera tes, quod idem Vlricus et sui heredes perpetuo, obis et succesoribus ostris fidelis et legalis erit vasallus, eu dem Vlricum coram obis flexis ge ibus co stitutum, pro se et suis heredibus recipie tem de decimis dictorum ma sorum, eo iure quoa tecessores eius habueru t et te ueri t, a obis et dicta ecclesia Aquilegie si, per fimbriam ostræ clamidis i vestivimus, salvo iure ostro, ostræ Aquilegie sis ecclesi et alterius cuiuscumque. QuibusperactisidemVlricusfidelitatisdebitæ obispraestititiurame tum, quod vasallusfidelisdomi o suo i talibuspraestareco suevit. Bo aautem i quibuspraedictasdecimaste etetpossidetsu thæc, videlicet:i ma sis qui quei plebe deMarawtz, i duobus ma sisi Zalag, i sex ma sis i Micheldorff, i ma sis quatuor i Nuspawm et i villa deNegosdri , et i ma sis quatuor de Se i Crast ik. Harum sub ostri sigilli appe sio e mu itarumtestimo io literarum, datumi Laÿbaco,feriasecu dapostleta-re, a o domi i millesimo quadri ge tesimo vicesimo qÞui to, i dictio e tercia. 94 a. Herbard Turjaški naznanja, da je njegova mati Elizabeta v asu, ko je bila dvorna mojstrica avstrijske nadvojvodinje Cimburge Mazovske, zastavila razlinim upnikom za 227 funtov pfenigov del nadvojvodin­jinega srebrnega pribora. Že pred tem je bila nadvojvodinja Elizabeti posodila 150 dukatov oz. ogrskih goldinarjev in 60 funtov pfenigov. Skupno vsoto, ki znaša 400 funtov, se zavezuje Herbard povrniti do prihodnjega jurjevega. 1425 maj 18. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 5–5’, št. 15 (B). — Prepis s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 13’–14’ (C). Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 232, po B. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 200, št. 345, po C. Ich Herwartvo Awersperg vergichv d tü kü doffe leichmitdem brieffurmich v dallmei erbe , alsweyle tElspeth vo A±rsperg, mei liebe müeter sëliger gedecht üss, dietzeit v d sy der hochgepar fursti fra± Zymburge vo Masa±, ertzhertzogi zeÖstereichetc. mei erge e­dige fra± hofmaistri ist gewese , ettweuil silber geschiers, das dersel­be mei erg edige fraw ist, versetzthatzü irselbs ötdürfte de ach­geschribe gelter : vo erste hat sy versetzt dem erber A tho ie dem Grewl fü ffstükch silbergeschirsfürhü dertphü tv d fü fv d sechtzig phü t phe i g; item Hºtschlei dem Jude fur ai s v d viertzig phü t phe i g, itemso steetWarüche demJude solhessilbergeschiersfurai s v d czwai czig phü tphe i g. Dasalso mitdersumbri getzwaÿ hü dert v d sÿbe v d czwai czigphü tphe i g. Solhergeltschuld sich diebe a t mei g edige fra± vo mei er vleizzige pet wege fur mich hat a ge öme v d verua ge zu betzale v d sölhesir silber geschierr wider zu ir ha de zu löse v d zu bri ge . Dartzuesohatauch dieselbemei g edige fra±derbe a te mei ermuetersëlige berait gelihe a derthalb hü dertgüldei gütducate v d V gerv d sechczig phü tphe i galssich da dasallesmitwarhaitaige lich hatbefü de . Sümallervorgeschrib er phe i g v d guldei machet vierhü dertphü tphe i g. Also hab ich gelobt v d versproche , glob v d versprich auch fur mich v d all mei erbe wisse tlich mit kraft des briefs dieselbe sum der vierhü dert phü t phe­ i g der vorge a te mei er g edige fra± v d ir erbe , oder wer de brief vo ir wege i ehat v d v sdamit ermö tfürderlich aüszerichte v d czu betzale auf sa d Jorge tag achstkü ftige a geüerde. Tette wir aber des icht, wes sy des da schade eme zu kriste oder Jüde , oderwiesich dazfuegte, ichts aüsge öme , de se±oderi™schei pot mü-ge gespreche , ir slechte warte darumb zu glaübe , de selbe schade alle zusampt dem ha±pgüt sulle sy da habe czü v s v d auf alle v ser lëwte v d güter v d darzüe auf aller v serr hab, essey erib oder varü d güt, sowiryetzü d habe oder och gewÿ e , wo diegelege oder wiediege a tsi d, ichtsausge öme , dauo sy da derla dsfürstoder sei a balt, darü der solich v ser le±t, hab v d güter si d gelege vmb hawptgüt v d schëde ge tzlich richte , bezale v d be ügig mache sol fürderlich v d a vertziehe . Das ist also v ser güter wille . V d des ze vrchü d sogibich obge a terHerwartvo Awrsperg fur mich v dall mei erbe der vorge a te mei er g edige fra± v d ir erbe darüber de briefversigelte mitmei selbsaige a ha gü demi sigel, dartzuesohab ich vleizzichleichgepete de edel Vlreiche de Per erv d de erber Ha se de Hage a±er, das sy der sach getzewge si d auch mit ir a ha gü de i sigel , i v d ir erbe a schade . Gebe ach Christi gepürd vierczehe hü dert jar, dar ach i dem fü ff v d tzwai czigistem jare, des achste freÿtags ach v sers herre auffert tag. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s .herwart aursperger. — 2) napis: s • vlre ch perner.— 3) napis: s • hanns hagenauer (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 95. Herbard Turjaški naznanja, da je njegova mati Elizabeta v asu, ko je bila dvorna mojstrica avstrijske nadvojvodinje Cimburge Mazovske, zastavila Judu Jožefu za 60 goldinarjev del nadvojvodinjinega srebr­nega pribora. Na Herbardovo prošnjo je nadvojvodinja odkupila svoj pribor iz zastave, on pa se je zavezal, da ji bo povrnil omenjeno vsoto do prihodnjega jurjevega. 1425 maj 27. Orig. perg. (285 × 165 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 21’–22, št. 54 (B). Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 232, po B. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 200–201, št. 346, po A. Dorz. not.: 18/5.1425(20. stol.). Ich Herwart vo Aursperg vergich v d tue ku d offe lich mit dem briefffuermich v d allmei erbe , alsweyle d Elsbetvo Aursperg, mei liebe mueter seliger gedecht uss, diezeit v d sy der hochgebore fùrsti fraw Czi burge vo Masau, erczherczogi ze Osterreich etc. mei er ge àdige fraw hofmaistri istgewese , ettwouil silbergeschiers, dasder selbige mei erg àdige frau ist, verseczthatzui™sselbs otdùrfte dem achgeschribe gelter Joseppe dem Jude fùr sechzigk guldei gueter i gold. Solcher geltschuld sich die be a tt mei g adige fraw vo mei er fleyssige pet wege fuer mich hat a ge ome v dverva ge zu bezalle v d solches i™ silber geschierr wider zu ire ha de zu lose v d zu bri ge . Also hab ich gelobt v d versproche , gelob v d versprich auch fuer mich v d all mei erbe wisse tlich mit chrafft des briefs diser sum der sechzigk guldei ist der vorge a te mei er g ädige frau v d ire erbe , oder wer de brief vo ire wege i ehat v d v s damit erma t fuederleich auszerichte v d zu bezalle aufsa d Jorge tag achstchu fti-ge a geuerd.Tete wïraberdes icht,wessy desda schàde eme zu krisste oder Jude , oder wie sich das fuegt, ichts ausge ome , de sew oder i™ schei bot muge gespreche , ire slechte warte darumb ze gelaube , de selbe schade alle zusambt dem haupguet sulle sy da habe zu v sv d aufalle v sere leute v d guetere v d darzu aufaller v ser hab, es sey erb oder varu d guet, so wi™ yeczu d habe oder ach gewi e , wo die gelege oder wie die ge a tt si d, ichcz ausge ³me , dauo sy da derla desfuerstodersei a waltdaru dersolch v serlewt, hab v dguetersi d gelege vmb haupguetv dschàde gà czleich richte , bezalle v d be uegig mache scholfuerderleich v da uerziehe . Dasist allssv sergueterwille v d deszev™chu d gib ichobge a tHerwartvo Awrsperg mei er vorge a te g àdige fraw de brieff versigelt mit mei em a ha gu de i sigel. Zu pesser gezeug us hab ich fleyssicleich gepete de edle herre herre Vleriche de Per àr v d de edle Ha se de Hage awer, dassewi™esigela de briefgeha ge habe t, i v d ire erbe a schade . Der gebe ist ach Christi gepuerdvierzehe ­hu dertiar v d i dem fu fv dzwai zigistem, a dem heylige pfi gsttag. Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) v naravnem vosku; napis: s • vlre ch perner {pril. 121}.— 3) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega; napis praktino neberljiv, prim. 94a/3 [ s • hanns hagenauer] {pril. 122}. 96. Janez Perneški, njegova žena Katarina, hi pokojnega Friderika reteškega, in Jurij Žumberški kot varuh otrok pokojnega Jurija reteškega, se poravnajo glede razlinih nesoglasij, ki so nastali med njimi na eni strani in Herbardom Turjaškim ter njegovo pokojno mamo Elizabeto na drugi, v zvezi s posedovanjem gradu Rekštanj. 1425 julij 17. Orig. perg. (500 × 315 + 43 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 229’–232, št. 396 (C). Dorz. not.: [...] Ha se Per eker prieff her Herbarte Auers[perger Ru]ke stei wege (15. stol.). Ich Ha svo Per ekg a statmei selbsv d fraw Kathrei , herre Fricze desRe±te bergersälige witib, dafurichmich a ge ome hab v d ich Jorig der Sicherberger a stat mëi selbsv dJorge des Re±te berger sälig chi der, der gerhab ich bi , beche e mit dem briefv d tu chu dt alle , de er furchumbt vo der zwaÿu g v d misshellu g wege , so da gewese si dzwische v sai stailsv ddesedle veste here Herwarte des Awrsperger v d sei er muter fraw Elspete sälig desa der tails, als seÿ vo wege der losu g der veste Rukche stai mit ir zugehöru g v d auch derdreÿerbehab üss, so derobge a therHerwartzu derbe a te fraw Kathrei i der la dschra zu Laÿbach erla gt v d behabt hat v d auch des spruchs, so weille t der hochgebor furst herczog Er st, erczher­czog zü Österreich etc. säliger zwische v ser geta hat v d auch vo wege der taidi g, so herr Jacob vo Stube bergk czwische sei er muter fraw Elspete sälige v d auchder ege a te fraw Kathrei geta hat ach ausweÿsu g der beredt zedel, die wir ze paÿder seydtdarvmb habe v d auch vo wege der tail v d pu t brief, so die be a te zwo fraw gege ei a der v d er mitsambt gebe habe t v d auch vo der brief ®weþge ,a so diebe a tfrawKathreÿ zeSitich,der idergelegtsolthabe oder was sich zwische v ser baÿder tail v ser frew dt, die er v d der v ser i de obgeschribe artikele mit gelube ¤berfar v d v wille v cz auf hewtige tag datum des briefs verlauffe oder gefügt hiete , darvmb v s u die edle herre herr Chu rat vo Kreÿg, hoffmaister etc., v d hawbtma i Kär de , her Vlreich der Sche kch zu Osterbicz, hawbtma i Steÿer, herr Jacob vo Stube bërgk v d die edle Hai reich Rï tschaid auch hoffmaisteretc., LewpoltAspach hubmaisterzeGreczv d A dreChrabastorffer ach v serbaÿderobge a tertailwille v d wisse frew tleich mit ei a der geai t habe t, als das ämleich her ach geschribe stet: Vo erst das der ege a therr Herwart vo Awrsperg oder sei erbe mir, obge a te Ha se vo Per egk oder mei e erbe der veste Rukche stai mit aller zugehöru g v d rechte als sew die i gehabt ha-be t abtrete v d v sv d v serma waltdiei a twurte v d gebe sülle auf sa d Michelstag schierst chü fftig mit alle de üczë v d gülte mitsambt de zehe de , so da vo hewtige tag datum des briefs vo derselbe veste zügehoru g hi fur geualle v geuarleich. Er sol auch a demselbe sa d Michelstag mir, be a te vo Per egk oder mei em a walt ai e briefmit sei e v d ai s frume ma s i sigeldarzü gebe , dari er beche , das er v d all sei erbe mir obge­ a te vo Per ekgv dalle mei e erbe allerderrechte , so sewauff dem haws Rukche stai mit sei er zugehöru g gehabt habe t ga czleich abtrete v d gebe , also das sew och all ir erbe zü v s dar ach oder darvmb chai erlaÿ a sprach och vordru g icht mer habe sulle , och müge , mit recht och a recht i chai erlay weÿs v d sol i demselbe brief darzü begriffe sei der gewo dleich la d schade i Krai . Auch sol der offtge a t herr Herwart das haws Rukche stai mit allersei erzugehöru g zwische hÿ v d sa d Michelstag schierstkü ff­tig gä czleich müssig mache vo sei em swäger Chu rate vo Kreÿg v d Hai reich dem Erolczhaim vo der behab üss wege , so sew auf ir geltschuldbrief darauff geta habe t, also das dieselbe gerichtsbrief, behabbriefv d schermbriefherausköme v dvermacht werde ,damit die mir, be a te vo Per egk ¤ d mei e erbe hi für zu chai e schade kome müge v geuärleich. Auch istgetaidi gt,dasderbe a therHerwartodersei erbe mir, ege a te vo Per ekgodermei e erb zü derbe a te fraw Kathrei ha de diedreÿ behab üss, so erzu ïrerla gtv d behabthati derla dt­schra zü Laÿbach v d lautdieai vmb ew hu dertphu tphe i g, die a der vmb hu dert phu t phe i g, die drit vmb fu f v d vierczig phu t phe i g mitsambt a der gerichtsbriefe v dschermbriefe , so er dar¤ber a) na tem mestu manjša luknja v pergamentu. erla gt v d i sei gewalt pracht hat auch a dem achst kü fftige sa d Michelstag gä czleich i a twurte v d auch der güter darauff dieselbe behab üss laute damit abtrete v d auch der ucz, damit die da vo hewtige tag datum des briefs dauo geualle sulle v d sulle auch dieselbe guterv d le±tvmb czi s och vmb chaï erlaÿsache i derzeÿt icht beschwär v geuärleich v d sulle da darvmb die obgeschribe dreÿ behab üss mïtsambt a der gerichtsbriefe , so auf dieselbe behab­ üss ausga ge si d gä tzleich tod, ab v d ver icht sei , da e kege ist beredt, das ich öder mei erbe dem obge a te herr Herwarte oder sei e erbe de geltschuldbrief, de wirvo sei ermuter, fraw Elspete sälige v d vo im habe v d derda lautczweliffhu dert phu tphe i g v d der sew v s beczale solte auf sa d Lore cze tag schierst kü fftig. De selbe geltschuldbrief sülle wir i auch a twurte auff sa d Michels-tag schierstchü fftig a ier schade v geuerleich. Auch solv sdieobge a tfrawKathreÿ dieRe±te bergeri oderir erbe dessaczes, so sÿvo v shatvber vierczehe hu dertguldei auch a demselbe sa d Michelstag ga czleich abtrete v d v s de saczbrief, so sy dar¤ber hat, a twurte v d auch die ucz v d zehe t, so vo de selbe güter geualle vo hewtige tag datum des briefs, damit v d sulle auch dieselbe güter v d le±t vmb zi s och vmb chai erlay ®saþche a i der czeit ichtbeswar v geuärlich. Auch sol ich obge a ter Ha s vo Per ekg oder mei erbe dem vorge a te her(e )Herwarte vo Awrsperg oder sei e erbe auch a sa d Michelstag schierst kü fftigdarzu berait gebe vier hu® dertþa phu t v d zwaÿ v d zwai czigphu t phe i g, alles Wie er phe i gder swor­tze mü ss, dieda gib v d gäb isti dem la dtze Krai . Auch ist getaidi gt, das ich oder mei erbe de brief, so die vo Schärffe bergvo de Rewte berger v d ®irþe a erbe habe t v dderda lawt, dassich dieRewte bergerv d irerbe verpi te d, wa diehochge-bor furste die herczoge zu Österreich etc. der losu g der veste Ruk­che stai mitirzugehöru g a dieSchärffe bergerbeger t, dasi da die Rew®tþe bergera oder ir erbe der losu g derselbe veste auch stat tu sulle vo de Schärffe berger heraus bri ge sulle zwische hy v d sa d Michelstag auch schierst chu fftig v d i de a twurte a sa d Michelstag. Wärall, dasich obge a tervo Per ekg odermei erbe also i der obegeschribe czeit vo de Schärffe berger icht ausgerichte mechte , so sule wir i a demselbe sa d Michelstag selb ai e versorgbrief ge­be , derdai ehalt, wa dieSchärffe bergerderlosu g derselbe veste Rukche stai a sew begerate ach i haltu g der saczbrief, so darvmb si d, so sulle wiri da derlosu g derselbe veste stattu v d sewvo a) luknja v pergamentu. derselbe losu g a schade burge v d sol i demselbe brief auch der gewö dleich schade i Steyr i Krai darczu begriffe sei v d sol mit mei selbsi sigilv d mïtei sfrume ma si sigildarczü gefertigtwerde v geuärlich. Auch istgetaidi gt, wasderbriefsei , diezeSïtich vo derobge a ­ te fraw Kathrei der Rewte bergeri , der i der czu v ser baÿder tail ha de gelegtsei ach i haltu g derpu tbrief, de wirzebaÿderseÿdt darvmbhabe oder was ir die be a t fraw Kathrey oder er och i ehie-te , die da auch vber dïeselbe güter oder a drew stukch lautäte oder bayde taile oder aber ai em oder aber Jörge des Rewte berger salig chi derzügehërte , dïeselbe briefallsülle wirzebaÿderseydti erdë achste sechs woche ach sa d Michelstag schierst kü fftig beschaw v d herfurbri ge v geuearlich v d was da briefdarv der sei die aim tail zugehör t, die sulle da demselbe tail vo dem a der also gea t­wurtwerde v d beleibe , wasaberbriefdawär ,die¤bergütersage , die da bayd tail i e hiete , die sulle da hi wider daselbs ze Sitich i -gelegt werde oder aber zu ai em frew dt, der v s da zu bayder seÿdt darzu gefelt v d wir sulle v s da vo derselbe brief wege ämleich selb ge ei a der verschreibe . Also welher tail derselbe brief ai s oder me igs zu sei er otturfft v geuärlich bedörfft, das der die wol ge ei e müg als offt im das dürfft geschiecht, doch also, das er die ach sei er emu g i erviermo ade albeg hi widera diestat leg, da ersewda ÿmbtzu dera der tailv d sei e rechte alsvorv d welhertaildesalso icht tät, wasschade desdera dertail am, daser imde ablege solt, als gewo hait ist i dem la d ze Krai v d der dem die brief ze behalte gebe wär , wär darvmb chai em tail ichts phlichtig auch als er etweuil schade och a dïebe a te fraw Kathrei dieRewte bergeri aufsei behab üssgeuodert hat v d ich auch schade abge ome , zi sv d a der getraid v d akcherzi sv d auch etweuilsilbersv dsilbergürtela i auch geuodert hab, das istallesgege ei a der ga czleich abgesproche . Auch ist ämleich zwische v ser getaidi gt, das aller v wille , der sich da zwische v ser selb, v ser frew dt, die er v d aller der v ser v d aller der, die i der sach verdacht oder verwa t si dv d auch ob sich mit ¤berfar i v serm briefe oder mit gelube v cz auf dise hewtige tag datumdesbriefs. Auch ichczzwische v serverlauffe oderverga ge hiet dari ichts aufgeczoge och hi da gesaczt, su der alles i be-slosse , das sol alles ga czleich ab v d bericht sei , also das chai tail zu dema der darvmb hi furchai erlaÿ zuspruch, vodru g och rechte icht merhabe , zelle och suche söli chai erlaÿ weÿsa geuärd, su derdas wir v s darvmb hi fur ge ei a der frew tleich halte sulle als erber la±te i ai er ga cze lauter richtigu g zugehört v geuärdleich. Es sulle auch die taidi g, so herr Jacob vo Stube bergk vor zwi­sche v ser geta hat ach i haltu g der taidi g zedel, so wir ze bayder saÿdt darvmbhabe v d auchdie tailv dpu tbrief, so wir selb auch ge ei a der gebe habe v dauchderspruch,so weille tderhochgebor furst herczog Er st erczherczog zu Osterreich etc. säliger gesproche hat fur hewtige tag datumdesbriefsgä czleich beÿ ire chreffte beleibe v ge­uärlich v d welherv derv sdieobgeschribe taidi g ichtgä czleich stät hielt v d die i ai em oder i me iger artikel ¤ber für das wisse tleich wurd derselb hiet alle sei e rechte gege dem a der i de obgeschribe sache verlor v d wär darzu dem la desfurste i Krai vällig tause t guldei v d sol auch der la desfürst de a der tail bey sei e rechte vestikchleich halte . V ddes zu vrchu d gebe wir i de brief versigelt mit mei selbs obge a te Ha se vo Per ekg aige a ha gu dem i -sigel. So hab ich vorge a t Jörg der Sicherberger vleissikcleich gebete de edle Ha se de Spa gstai erde elter , dasdersei i sigelauch a de briefgeha ge hat, im v d sei e erbe a schade , wa ich diezeit mei i sigel bey mir icht gehabt hab v d zu pesser sicherhait v d guter geczewg uss wille , so hab wirpayd obge a t vleissikchleich gebete de edle Ha se de Ri tschaid, diezeit verweser ze Gracz, das der sei i sigel auch a de brief geha ge hat, doch im v d sei e erbe a schade . Darv derwirv s, ich obge a tHa svo Per ekg v d allmei erbe v d a stat fraw Kathrei , herre Fricze des Rewte berger salig witib, dafürich mich a ge ome hab v dich, ege a ter Jörg der Sicher­bergerv d a ®staþta Jörge desRewte bergersalig chi der, dergerhab ich bi , verpi de alles das stätt zu habe v d ze volfure das a dem brief geschribe stett. Der gebe ist ach Kristi geburd vierczehe hu dert jar, dar ach i dem fu f v d zwa czigiste ®jarþ,a a eritag vor sa d Maria Mägdale tag. Trije okrogli visei peati na perg. traku: 1) poškodovan grbovni s šitom v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s • d(om nu)s • ohannes • de • pernek (= št. 97/1, 102/1) {pril. 78}; na hrbtni strani protipeat brez napisa {pril. 79}. — 2) poškodovan grbovni s šitom v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s • [ o]hanns • spangsta ner {pril. 123}.— 3) nekoliko poškodovan grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  [s] g l[u]m  hann s r ntscha d {pril. 124}. 97. Janez Perneški naznanja, da mu je Herbard Turjaški izroil grad Rekštanj z vsemi pritiklinami in pravicami, ki ga je ta imel v zastavi od Svibenskih. e bi Svibenski od Turjaškega ali njegovih dediev terjali nazaj denar za grad, jim ga bo izplaal Perneški. a) luknja v pergamentu. 1425 september 1. Orig. perg. (264 × 172 + 40 mm) v KLA, GAFA (ex predal 9) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 181–181’, št. 321 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 201, št. 347. Dorz. not.: 1/91425(20. stol.). Ich Ha s vo Per egk beche fur mich v d all mei erbe v d tue ku d alle , de der brief furchumbt, als der edel her Herwart der Awers­pergerv sderveste Rukche stai mitallerirzugehöru g v d rechte , so erdaraufgehabthatodergehabe möcht, gä czlichgebe , abgetrette v d i gea twurt hatv d diesei sacz gewese ist, vo de vo Schärffe berig ach i haltu g des sacz briefs, der darumb vo i ist. V d dauo so gelobe wir dem obge a te her Herwartte v d alle sei e erbe mit krafft des briefs, wa die Schärffe beriger der losu g der obge a te veste Rukche stai a de ege a te Awersperger oder a sei erbe begere t v d daz v sdasauchvo i zewisse geta würdet v geuerlich, so sulle v d welle wir de selbe vo Schärffe berg der losu g der obgeschribe veste mit ir zugehoru g stat tue ach aufweisu g der saczbrief die darumb sei v d de obge a te her Herwartte v d sei erbe vo derselbe losu g wege zu dhai em schadem ge im kome lasse v geuerlich. Es sulle auch die taidi g brief, so wir zu baider seit ge eia der gebe habe ge czlich bei ire kreffte beleibe . Tätte wir aberdes icht, wasschade sewdesda furbass äme dhai erlaischade ausge ome , de ir ai s bei sei e trew gespreche möcht v berechtet, urirai swortte darumb zu lawbe a de selbe schade alle lobe wiri ga cz v d garabzulege v d widerzecher v d sulle sewdas habe dacz allem v serm güt, so wir ÿecz habe oder och gewi e v d sol sew dauo richte v d wer derla desherri Steir,i Krai oderira walt, wo sewdaraufweise toderzaige t. Dasistv sergüterwillev d desvrchu d gebe wir i de brief versigelt mit mei selbs obge a te Ha se vo Per ekg aige a ha gu dem i sigel v d zu pesser sicherhait v d güter geczeug üss wille hab ich fleizziklich gebete de edel v d veste Hai reiche de Sawrer, daz der sei i sigel auch a de brief geha ge hat, imv dsei e erbe a schade . Daru derich michv d allmei erbe verpi dt, allesdasstetzuhabe v d zu uolfure , dasa dembriefgeschri­be stet. Dergebe ist ach Kristigepurdvierczehe hu dertjar,dar achi dem fümfv dzwai czigiste jar, a sa d Gilge tag. Dva visea peata na perg. traku: 1) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: s • d(om nu)s • ohannes • de • pernek (= št. 96/1, 102/1) {pril. 78}. — 2) manjka. a) sic! 98. Jurij Turjaški, Nikolaj Hmeljniški in Janez Schrabas potrjujejo, da so dolžni Janezu Perneškemu 322 funtov dunajskih rnih pfenigov, ki jih bodo njemu ali njegovemu odvetniku vrnili v nedeljo pred naslednjim sv. Kolomanom v gradu Klevevž. 1425 september 30. Orig. perg. (274 × 316 mm) v KLA, GAFA (ex predal 11) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 201–202, št. 348, po A. Dorz. not.: 1425(19. stol.).—30/9.1425(20. stol.) Na hrbtni strani in deloma na zgornjem robu prednje strani se nahajajo slabo berljivi zapisi s konca 15. ali zaetka 16. stol. Ich Jorg vo Awrsperkg v d ich Niklas der Hophe wacher v d ich Ha sderSchrabasveriehe alldrey v uerschayde leich ab ai emauffde a der furv sv d allv sererbe v d tu chv dtmitdembrieffalle , de er furchumbt sehe t oder höre t lese , das wir recht v d redleich v d v uerschayde leich gelte sulle v d schuldig warde sei dem edele herr Ha se vo Per ekg v d alle sei erbe drew hv dert phu t v d zway v d zwai czikg phu t alles guetter wi er phe i g der swarze mu ss v d der wir sew richte v d were sulle gº czleich v d a alles vercziehe auffde schirist chu ftige su tag vorsa d Cholma s tag v d sulle imodersei ema baltdasobge a tgelta twurte ge Chli ge uels i die vest v d daselbs gº czleich beczalle v d ausrichte a all ir mue v d schade . Tºte wirdesalles ichtv d ichtgº czleich volfuerte alles das obe geschribe stet, welhe schade sew des ºme zu christe oder zu Jude mit czeru g, mit potte la ,mit achrayse , wie der schada ders ge a t oder gehaysse wºr, de ir ai s oder ir schei pott gesage v d gespreche mochta ayd v d a taydi g v berechte tv d a allewa drew beweru g ur ir ai s slechte warte ze gelaube de selbe schade mitsambt dem guett, lobe wir i gº zleich ze gelte v d ablege a widerred v d sulle sew das habe hi cz v s v d v sere erbe v uer­schayde leich v d auff alle a de guet, das wir habe oder och hi fur gewi e , essey erb oder vare guett, lehe oderayge , wiedasge a tsey, ichts aussge ome alleshie i e beslosse . V d ob wir v sdari i dert vergesse v d wolte sew ichtgº czleich richte v d were erkchu sv d schade s,so solsewrichte v dwere vo allerv serhabderla desfürst, sei hawbtma i Krai , i Steyrv d i Chºr te , irverbeser, phlegeroder a balt oder ei yeder her richter v d a balt, darv der v ser guett gelege ist v d wo sy dasa chome tv d darauffzaige t.Dasistv sergueterwillv d a) pred tem prertan d. werde brieffmitiremgutleiche wille i ehatv d v sdamiterma et, dem sei wir alles das schuldig vmb haubtguet v d schàde ze gebe v d zevolfüre czu gleiche weisalsi selbe . V d desczu vrchv d gebe wir [i ] de brieffversigeltmitmei esobge a te Jorge vo Awrsperg ayge a ha gv de i sigel. So hab ich obge o ter Niklas der Hophe wacher fleissichleich gepette de edele herr Herwarte vo Awrsperg, das er sei i sigela mei erstata de brieffgeha ge hat, i v d sei erbe a schade .So habich obge a terHa sderSchrabasfleissichleich gepete de edele Jorge de Kossiaker, daser sei i sigel a mei er stat a de brieffgeha ge hat, i v d sei erbe a schade . Darczu hab wir obge­ a te alldrey Jorgvo Awrsperkg v d ich NiklasderHophe wacherv d ich Ha s der Schrabas fleissichleich gepete de edele Pa gracze de Awrsperger, das er czu pesser geczeug us der obgeschribe sach sei i -sigelaucha de brieffgeha ge hat, i v dsei erbe a schade . Dar-v der wir v s v d all v ser erbe verpi de , allesdas stºt czu habe , das a dem brieff geschribe stet. Der gebe ist des achste su tag ach sa d Michels tag, ach Christi gepurd virczehe hv derter jar, dar ach i dem fu ff v d zwai czigiste jar. Od štirih obešenih peatov se ni ohranil nobeden. 99. Herbard Turjaški se zaveže, da bo svoji ženi Katarini, heri Vulfinga Plankensteinerja nadomestil njeno prodano posest, ki jo je podedo­vala po svojem oetu, s posameznimi posestvi na Kranjskem. (gl. št. 93) 1425 oktober 19. Orig. perg. neko v FAA na gradu Losensteinleiten (A), pogrešan od leta 1945. Herwart vo Awersperg verschreibt sei er Frau Kathrei , des Wulffi g Pla kche stai erTochtergege de Erlosausde verkaufte vo ihrem Vater vererbte Guter i Osterreich verschiede e Guter i Krai . (regest na kuverti v FAA) Od treh peatov je v kuverti, loeno od listine, ohranjen samo prvi, okrogli visei grbovni peat izstavitelja v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: napis:  s .herwart aursperger . .. (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. Ostala dva, peata Jurija Turjaškega in Pavla Blagoviš­kega sta odpadla že prej. 100. Zagrebški kapitelj izpriuje, da so predenj prišli Tomaž, sin Benvenu­ta iz Cetina, v svojem imenu in imenu brata Ladislava na eni strani ter Janez, Jurij in Jernej Glaner iz Ostrožina na drugi strani, in sicer s pojasnilom, da sta Tomaž in Ladislav dala imenovanemu Janezu Glanerju svojo sestro Katarino za ženo ter mu obljubila 500 goldi­narjev (dote). e Tomaž in Ladislav Janezu ne bi mogla izplaati omenjene vsote, naj si ta izbere eno od njunih treh vasi in naj z ženo uživata njene dohodke, dokler ne bodo ti dosegli obljubljenih 500 goldinarjev. e prej brez potomcev umre Janez, naj vas oz. njene do-hodke uživa Katarina do svoje smrti, e pa prej brez potomcev umre Katarina, naj dohodke uživa Janez, po njegovi smrti pa naj posest znova pripade Katarininima bratoma Tomažu in Ladislavu. 1425 december 31, [Zagreb]. Orig. perg. (360 × 145 + 60 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 13’–14, št. 37 (B). — Prepis s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 92’–93’ (C). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Blagay, str. 276–278, št. CLI. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 202, št. 349, po A. Dorz. not.: 31/12. 1425 (19. stol.). NoscapitulumecclesieZagrabie sissig ificamuste oreprese cium, quibusexpeditu iversis,quod ThomasfiliusBe eve utideCetÿ i suaac Ladislai fratris sui car alis perso is o us et gravame eiusdem i se assume do ab u aparte, vero ab alteraJoha es, GeorgiusetBartholomeus dicti Glaÿ ar de Oztrosÿ coram obis perso aliter co stituti dixeru t et co fessi su t mi isterio vivevocis i hu c modum, quomodo prefati Thomaset Ladislaus obilem puellam Katheri amsororem ipsorum car a­lem dicto Joha i Glaÿ ar per modum subaracio is et legitimi matrimo ÿ i co sortem tradidisse t et ratio e dotis cum eadem sorore ipsorum tempore celebracio is upciarum qui ge tos flore os auri eidem Joha i dare et assig are assumpsisse t, ymmo prefatusThomas suo et dictifratris sui omi ibusassumpsit coram obisita videlicet, quod sihocipsumfacere forsita pro tu c o posse t, ex tu c u am possessio em seu villam de possessio ibus et villis suis, cuius fructus et prove tus soliti ce sus a ui ad qui quagi ta flore osauri se exte deret, sig a ter u am ex tribusvillis videlicet Kecztÿ a, G oÿ icha et Dragozlavÿch vocatis, quam ipse Joha eseligeret, eidemdare et statuere realiterassumpsisse t, tamdiu per ipsum Joha em et uxorem ipsiusposside dam et te e dam, do ecprefatos qui ge tosflore osaurieisdemdare tetpersolvere tple arie cumeffectu, tali co ditio e media te, quod si prefatum Joha em absqueheredibus ab eademdomi aprocrea disab hocseculo migrareco tigerit,extu cprefata possessio seu villa vel predicti qui ge ti flore i auri, si medio tempore fueri t dati etassig ati adpredictam domi am Katheri am co desce da t, ipsaquehuiusmodivillam usquead vitamsuampossiderevaleat etguber a-re. I eve tu vero, quo prefatam domi am a te predictum Joha em mari­tumsuumsi eheredibus, utpremittiturmorico tigerit, extu cipseJoha ­ es villam huiusmodi vel ipsos qui ge tos flore os auri usque ad vitam suam pro suo usu valeat reti ere, post mortem vero ipsius, pre omi ati Georgius et Bartholomeus fratres sui vel ipsorum heredes ea dem villam pure et simpliciter remittere vel ipsos qui ge tos flore os auri si dati extiteri t, i specie memoratis Thome et Ladislao vel heredibus ipsorum dare et persolvere te ebu tur. Adque om ia facie da prefati Joha es, Georgius et Bartholomeus coram obis perso aliter asta tes se spo ta ea obligaru t volu tate. I cuius rei memoriam prese tes literas ostras co -cessimus ostri sigilli aute tici appe sio e mu itas. Datum i festo sa cti Silvestripape, a o domi i millesimo quadri ge tesimo vigesimo qui to. Ovalen visei peat v naravnem vosku na rdei pleteni vrvici; napis: S • CaPITVLI . eCCLeSIe • ZagRaBIenS[IS] (= št. 207) {pril. 22}. 101. Pobotnica Nikolaja Scharffa Herbardu Turjaškemu za plaanih 17 šilingov dunajskih pfenigov. 1425. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 207, št. 24 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 96. — Testamentslibell, fol. 111a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 202, št. 350. V skladu z zapušinskim inventarjem je bila listina na Turjaku zvezana v paket z listinami TKL I, št. 117, TKL I, št. 168, TKL I, št. 200, TKL I, št. 224, in št. 74, 85, 91, 186, 243. Od teh listin je danes ohranjena samo TKL I, št. 224. Ei quittu g vo Niclase Scharffper17 schilli g wie erpfe ig, so ihmedurchherr Hörward Aurspergerbezaltworde , A. 1425.(Zap. inventar, l. c.) 102. Janez Perneški naznanja, da mu je Jurij Turjaški zastavil našteto posest za posojenih 456 goldinarjev in 24 mark soldov, in obljublja, da mu bo ob poravnavi dolga, ki je mogoa vsako leto 4 tedne po jurjevem, zastavljeno posest vrnil. 1426 marec 13. Orig. perg. (340× 195 + 49 mm) v ARS, AS 1063, ZL, št. 486 (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 183–184, št. 324 (C). Reg.: Testamentslibell, fol. 106a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 203, št. 351 = Otorepec, CKSL, sub dato. — Wißgrill, Schauplatz I, str. 232, po C. Dorz. not.: Ai verschreibu gvo her Ha se vo Per egklauttu d,dasersich gege her Jorge vo Awrsperg v d sei erbe verschreibt, das sy ai ewige ablosu g a dem satz der guetter, pergkrecht v d zehe t zu Teltschach, so im versetzt ist, habe sulle v d abledige muge etc. (16. stol.; ). — 1426. Hans v. Perneck. 13/III; kuplena za 1 fl, 1/V 98’ (19. stol.). Arh. sign.:  14. (18. stol.). — 261 (ca. 18. stol.). Ich Ha s vo Per ekg beke fur mich v d fur all meÿ erbe mit dem offe briefv d thù ku t alle , de erfurkùmpt, diei sehe t, hore t ader lese t vo des sacz, lewt v d gueter, pergrechte v d czehe te wege , die mir v d meÿ e erbe ste d vo dem edel v d veste ritter her Jorge vo Awersperg v d sei eribe , als die mit ame her ach geschribe ste d: item vo erst das dorff czu Telczach, des sechs huebe si d, auffderaÿ supa Jar esitzt,auffdera der Herma , auffderdritte Mari , auff der vierde Saÿko, auf der fu fte Gregori, auf der sechste Paul;v d eÿ pergrechtdaselbs czuTelczach desachczig ember istv deÿ wei czehe t auch daselbs i Telczacher Perg v d i des Pischolfsperg gelege czwaÿ tail cze eme v d czudem Crewcz eÿ huebe , da Matko auffsiczt v d czu dem Wei sperg eÿ huebe , da Paul auffsiczt, v d czu dem Per tal czw a huebe , auf de aÿ siczt Matheus, die a der ist òd, v der Sa d Jorge perg eÿ huebe , die ist òd, vmb vierhu dert guldei v d sechsv d fu fczig guldei v d vier v d czwaÿ czig margk schilli g, alsdasdersaczbrief emleich ausweist, de ich darvmb vo i hab, hab ich furmich v d fürallmeÿ erbe gelobtv d versproche , lob v d versprich i auch wisse lichmitkraftdesbriefs, wellichsjarsdasseÿ, dasderbe a t her Jorg vo Awersperg oder sei eribe mich ader meÿ erbe erma e v d v ss gebe die obgeschribe summ gelts v d das thu yei de vier woche ach sa d Jorge tag, a welhem tag das seÿ i de vier woche , so schulle v d welle wir i die obge a te lewt v d gueter, pergrecht v d czehe tmitallerirczugehoru g widerczelose gebe a widerred v d a alles verczie . Tete wir aber des icht v d das des der be a t herr Jorg vo Awersperg oder sei erbe schade eme , wyder schad ge a t oder gehaisse seÿ, ichcz ausge ome , och hi da gesatzt, de ir aÿ sgesa-ge mag a aid,a taidi g v d a allea drebeberu g, v berechtv d, ewr a) sic! iraÿ sworte darumb czegelaube , de selbe schade alle schulle v d welle wir sew ausrichte , widerker v d ablege a all ausczug v d a allesverczihe v d widerred v d sewschulle dashabe hi czv s, v ser trewe v d auff allem v serm guet, das wier ÿeczu d habe ader och hi fürgewÿ e , es seÿ erbgutoder faru d gùt, ichcz ausge ome och hi da gesaczt. V d ob wirv sdari i dertvergesse v d ichtstethielte v d volfurte als obe geschribe stet, so schol sew rïchte v d wer der la desfursti Steyer, sie hawbma , sei verweseraderira weld aderwer a irstatgewaltig ist, adereÿ igleicherherr, v derdemv serhab v d gut gelege ist vo aller v ser hab v d gut, wo sew darauf weise d ader czaige d.Das ist v ser bet v dgutleicher wille .V d des czu eÿ er war vrchu t der obgeschribe sach gebe wir i dise offe brief besigelt mit mei sobge a te Ha se vo Per ekg aige a ha ge de i sigellv d czu pesser geczeug usv d bestetigu g der obgeschribe sach hab ich gebete die edel Jorge de Mi dorfer v d Merte vo Tscher oml, das die ire i sigell auch a de brief geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade , darv derich mich obge a terHa svo Per ekg furmich v d all meÿ erbe verpi d,allesdaswarv d statczehabe v d czevolfure ,das a dem brief geschribe stet. Der brief ist gebe ach Cristi geburd vier-cze hu dert jar v d dar ach i dem sechs v d czwai czigiste jar, des mitichs vorjudica i der vaste . Trije okrogli visei peati na perg. traku: 1) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: [s d(om nu)s oh]annes de pernek (= št. 96/1, 97/1) {pril. 78}. — 2) grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s • georg • mynndorffer {pril. 62}. — 3) grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: .s .mert .von . czschernoemmel (= št. 158/3, 163/3, 168/2, 183/2, 185/2, 187/1, 239/3) {pril. 86}. 103. Janez Perneški potrjuje, da je od Herbarda Turjaškega za 247½ funtov dunajskih pfenigov kupil spodaj navedeno posest v Hinjah, ešnjicah in Glinu pri Šentjanžu na Dolenjskem, ki je fevd krškega škofa. Obenem doloa, da lahko Turjaški ali njegovi dedii prodano posest v 6 letih odkupijo nazaj, e pa tega ne storijo, potem Perneški ali njegovi dedii posesti niso ve dolžni ponuditi v odkup. 1426 maj 6. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 132’–133’, št. 234 (B). Reg.: Testamentslibell, fol. 100’ (C) = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 203, št. 352, po C. Dorz. not. (po prepisu): Ai verschreibu g vo her Ha se vo Per egk gege her Herbarte vo Awrsperg vo ettlicher guetter wege , emliche de halbe hoff zu Viech ach v d a der guetter vo im gekaufft, ai widerkauff auf VI jar daraufgelasse v dverschribe hat.A o1426. Ich Ha s vo Per egk beke für mich v d fur all mei erbe v d tü ku d mit dem offe brief alle , de er fürchümt, die i sehe t, höre t oderlese tvo deskawffswege , so ich vo demedel veste ritterherr Herwartte vo Awersperg kawfft hab alles das erib,lewt v dgüeter, das mit ame her ach geschribe stet: item vo erst de halbe hof zu Vich ach mit aller sei er zugehöru g, v d sechshuebe zu Kerstete , auf ei er sitzt Herma , auf der a der Ofe des Herma su , auf der dritte Mathewsdersmid, aufdervierde Jürse,aufderfümffte Niklawsv d ei ödehofstatdaselbs, daettwe derSchuesteraufgesesse ist, v d zümGli zwo hùbe , auf der ai sitztt suppa Matko, auf der a der Gregor v d sei taila demwei czehe tzü Vich ach v d ei halbe wei gartte auch daselbs zu Vich ach v d auch alle die weld v d forst, die zu dem obge­ a tte halbe hof, huebe v d gueter gehöre mitsambt dem vorstrecht v d asrechta daselbsv ddasallesvo dem hochwierdige v sermge edi-ge herre herr Er ste bischof ze Gurkch ze lehe ist v d i Sa d Rüprechtspharrgelege , vmb zwayhu dertphu d v d vmb sibe thalbs v d vierczigk phu d güter Wie er phe i g, als das der kawfbrief ämleich ausweist, de ich vo im darumb hab, hab ich obge a tter Ha s vo Per egk vo besu derlieb v d frew tschaft wege dem be a tte herre Herwartte vo Awersperg v d alle sei e erbe die frew tschaft geta v d im ei e widerkawf auf die obge a tte lewt v d gueter, als obe geschribe stet, gebe , also wa erodersei erbe mich odermei erbe i de achst kü iftige sechss jare ach datum desbriefserma e albeg vierczehe tag vorsa d Jörige tag oder vierczehe tag hi ach v d v s gebe zwayhu dert phu d v d sibe thalbs v d vierczigk phu d güter Wye erphe i g odera dergüetmu ss, dafürdiei demla dtzeKrai gib v d gàb ist, so sulle v d welle wìr i das obge a t erib, hof, hab v d gueter alle, als obe geschribe stet hi widerze kawffe gebe v d i des abtrete a alleirru g v dwiderred v geuerlich. Weraber, dasderbe a t her Herwortt vo Awersperg oder sei erbe mich obge a tte Ha se vo Per egk oder mei erbe v s i de obge a te sechss jare der be a tte summ gelts icht gäbe v ddas obge a t erib,hof, lewt v d güetervo v s ichtkawffe , alsobe geschribe stët,so wer wiri ach ausga gk der be a te sechssjarhi fürchai swiderkawffsmerschuldig v d wërhi fürv serstäterkawf. Wºraber, dasichobge a tterHa svo Per egk oder mei erbe dem be a tte her Herwartte vo Awersperg odersei erbe deswiderkawffs ichtstattü wollte , alsobe geschribe a) sic! stet, oder wie wir v sdari vergºsse v d das überfuer i ai em artikel oder i me igerm, welhe schade da desder be a t her Herwartt vo Awersperg oder sei erbe des àmme , wie des schad ge a t oder gehaysse sey, ichs ausge ome och hi da gesacztt, der ir ai s oder ir schei bott gesage mag a ayd, a taydi g v d a alle a der bebºru g v berechtu d, urir ai s slechte wortte darumbze gelawbe ,de selbe schade schùlle v d welle wìr sew ausrichte , widerkere v d ablege a ausczug a vercziehe v d sew sülle das habe auf mir obge a tte Ha se vo Per egk v d alle mei erbe v d hi cz v ser trewe v d auf allem dem güet, das wir yeczu dhabe oder ochhi fürgewy ge ,a es sey eribguet oder varu d güet ichs ausge ome ochhi da gesacztt, so sol v sdarczue halte v d ötte derla desfürsti Krai , sei hawbt-ma , sei verbeser oder ir a weld oder wer a ir stat gewaltig ist oder ei yegleicher herr, v der dem v ser hab v d guet gelege ist, wo sy die a köme , dersolsewdauo richte v d were allesschade s, wo sy darauf weyse toderzaige t. Dasistv serbettv d gùtleicherwille . V ddeszu ei er ware vrku d der obgeschribe sach gebe wir i dise offe brief, der besigelt ist mit mei s obege a te Ha se vo Per egk a ha ge ­demi sigelv d zu ei erpesser geczewg üssv d sicherhaitwille hab ich gebete dieedel Jörige de May darfferv d Mertte vo Tscher emal, das die auch ire i sigel durch mei s obge a tte Ha se vo Per egk fleyssigerbettwille a dembriefgeha ge habe ,i v d alle ire erbe a schade .Daru derichmichobge a terHa svo Per ekk verpi tfür mich v d für all mei erbe , alles das war v d stät ze habe v d zü volfuere , dasa dem briefgeschribe stet. Derbriefist gebe ach Kristi gepurd vierczehe hu dert jar, dar ach i dem sechs v d zwai czigistem jar, am mo tag vor dem haylige aufferttag. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 104. Albert Bistriški in njegovi dedii se odpovedujejo vsem zahtevkom do dveh pisem Dipolda Turjaškega – eno je zastavno pismo za 200 funtov pfenigov, drugo pa zadolžnica za 100 funtov pfenigov – ki ju ima njegova svakinja Ana kot dedinja po pokojnem možu Juriju Bistriškem. 1427 julij 19. a) sic! Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 63’–64, št. 131 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai verschreibu g vo Albrechte Fewstritzer auf fraw A a Jorge des Fewstriczer selige gelasse wittibe lauttu d, vo wege zwayr brief, ai s satzbriefs v d schuldbriefs halbe vo Diepoltte vo Awrsperg selige herrueru dv dsÿsichmitei a dervertrage v dgeai thabe . Ich AlbrechtderFeustriczervergich mitdembriefffurmich v d all mei erbe alle , der er fürkumpt vo der zwayer brieff wege , die mei liebew swester fraw A a Jorge des Fewstriczer mei s bruder saligew witib i hat, dielawte tvo Diepolte demAwerspergersälige v dsei e erbe , der ai ei satzbrief ist vmb czwaÿ hu terda phu tphe i g, der a der ei geltschultbrieffvmb hu dertphu tphe i g. Dieselbe briefpaÿd auff mei bruder sälige v d auff all sei erbe gelawt habe i aller der mas, alsauffdieobge a te mei liebewswesterv d auff ÿrerbe vmb dieselbe brieffpayd ich mich freü tlich verrichtv d verai thatmitderobge a te mei er liebe swester, also das ich u obge a ter Albrecht der Feustritzer och all mei mei erbe zu der obge a te lieber swester och zu alle yre erbe vo der obge a ter zwayer brieff wege kai vodru g och zuespruchhabe schulle v d welle i chay erlay weys weder mit recht och a recht v d mag sy damit hi für alle yr früm thü mitgebe v d schaffe , wiei dasampeste fuegta mei v d allermei ererbe yrru g v d hi der us. V ddasderobge a te mei erliebe swesterv dalle yr erbe all obgeschribe sach, pü tt v d artykell stàt v d v czebroche beleybe . Des gebe wir ÿrdyse brieff versigelt mit mei es vorge a te Albrechtez des Feustriczer a ha gu de i sigl. Auchhab ich gebette de edle veste Nyclase der Wi dischgreczer mei guete freu dt, das er auchsei i syglzusambtdemmei a de briefgeha ge hat, ÿmv dsei erbe a schade . Darv der ich mich obge a ter Albrechtder Fewstriczer v d allmei erbe verpi t, allesdasstätzehalte v d zefolfuere , dasa dem brieff geschribe stet. Der gebe ist ach Christi gepürd vierczehe hu dert iar v d dar ach i dem sybe v d czwai czigiste jar, des sambcztag a sa d Margarethe tag. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 105. Dva vidimusa, zadevajoa kupno pismo za neko posest, ki jo je Sofija reteška podedovala po pokojnem oetu Ortolfu reteškem in proda-la svojima sorodnikoma, bratoma Rudolfu in Petru reteškima. a) sic! 1427. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 204, št. 22 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 95. — Testamentslibell, fol. 109b, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 203, št. 354. Item 2 vidimus betreffe dt ei e khauff etlicher guetter halbe , so frau Sophei, herr OrtolphsReitte bergerseel. tochtervo demselbe ihre vatter ererbt, u d die ihre vötter Rudolphe u d Peter gebrüeder de Reitte berger verkhauffthat, A. 1427. (Zap. inventar, l. c.) 106. Avstrijski vojvoda Friderik (IV.) potrjuje na podlagi predloženih sodnih listin izvršilno sodno odlobo mariborskim Judom Majerju, Kestelu, Mazliahu in Judi pred judovskim sodnikom v Mariboru proti pokojnemu Dipoldu Kacenštajnskemu za grad Kacenštajn z vsemi pripadajoimi pritiklinami. 1428 februar 6, Gradec. Orig. perg. (280 × 140 + 55 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 45’–46, št. 96 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 203–204, št. 355, po A. Dorz. not.: Ai schermbriefvomla desfurste vmbdybehab ss,sodieJude zu Marchburg wider Dywoltte Kacze stai er auf das haws Kacze stai v d auf sei guterla gthabe (16. stol.; ).— 6/2.1428(20. stol.).— na pliki: Savab9, Wappe vo Tirol(20. stol.). Wir Fridreich vo gotes g ade herczog ze Õsterreich, ze Steir, Ker de v d zeKrai , grauezeTiroletc. beke e vmb diebehab uss, so v ser Jude Mayr, Kestel, Maczliach v d Juda ze Marchburg gesesse wider weile t Diepolte Kacze stai er auf das haus Kacze stai mit aller sei er zÞgehru g, was desselbe Diepolts ist gewese , es sei hÞbe , hofstett, die st, zi s, zehe t, perkchrecht, wysmad, kcher, holcz, stkch, stai e, wasser, pymerkch, ichtz auzge ome , vor v serm jude richter ze Marchburg geta habe ach laut irer gerichtzbrieue v d behabbrieue, die si dar berhabe . Dazwirdarumb derselbe v serJude , irererbe oderwem sidasverrergebe oderverkauffe , g ºdigerherrv d schermersei welle vorallemgewaltv d v rechte .Mitvrku tdiczsbriefsgebe zu Grºcz, a sa d Dorothee tag, ach Kristi geb rde im vierczehe hu dert u d acht­u dzwai czigiste jare. domi us dux per m(agistrum) cur(ie) et otarium ca(mere)Zeid(...) Poškodovan okrogel visei peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis: [fr d]r cus  de  grac a  [dux  austr e  et  cetra] (prim. Sava, Siegel, str. 133, fig. 69 {pril. 5}. 107. Mariborski Jud Meir in njegovi navedeni družabniki naznanjajo, da sta Magdalena, vdova po pokojnem Janezu Kacenštajnskem in njen sin Krištof poravnala vse dolgove, ki sta jih do njih imela pokojna Dipold in omenjeni Janez Kacenštajnska. Judje nimajo do njiju no-benih terjatev ve, vse starejše listine v zvezi s tem, ki bi morebiti prišle na dan, pa razglašajo za nine. 1428 med 17. in 22. majem. Orig. perg. (280 × 156 + 15 mm, poškodovan) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 137–137’, št. 241 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 204, št. 356, po A. Dorz. not.: 23/5.1428(20. stol.). Rekonstrukcija poškodovanih delov besedila po B. Glede datacije prim. op. b) na str. 184. ICH Mair der Jud vo Marchpurg v d mei her ach geschribe mittaile Schimscham v d M®uþsch, die Jude vo Rakespurg v dSù del vo Marchpurg v d ich Kesselv dmei sü Hà elv dichMaczlaich v d ich Juda v d mei vater maister Merichel, die Jude zu Marchpurg v d Weroch v d ich Laseldie Jude daselbsv d ich Josepp v d ich Maÿ v d ich ®Issþerl die Jude zu Grºtz, v ser hausfrawe v d all v ser erbe beke e furv sv dallv sermitaile , offe leichmitdembrief, dazsich die edel fraw Magdale Ha se des Kacze stai er salige witib v d KristoffderKacze stai er, irsù mit¢ sga czv d gärgerichtv d geai t habe vo der geldschuld wege , so v s her Diepolt v d Ha s die Kacze stai ersalige schuldig gewese sei , wa sewv sdarumb ge ug geta habe v d wir sulle ach welle auch hi für, fürde hewtige tag vo dervorge a te geltschuld wege , so v sherDiepoltv d Ha ssalig schuldig gewese sei czu derbe a te frawe Magdale v d zu Kristoffe dem Kacze stai er, iremsü och zu alle ire erbe chai zusprùch ach vodru g icht mer habe v geuärleich v d ob icht hî fur brief herfur kame , die elter war , da der gege burtig brief, dew v s da lawttete oder v ser mittaile auf die vorge a te Kacze stai er v d ir erbe dieselbe brief all schulle tod, kraftlösv d gelost brief sei v dschulle wider de gege burtige brief chai kraft habe , och auch i ,ire erbe , och yma d a der ü hi fùr chai schade v d auch v s chai ücz bri ge , we ig och vilv geuarleich. Mit vrchu d des briefs besigelt mit des edle Hai reichs des Me®teþlhaimera v d mit des erbe Erharts des Puchler, purger zu Marchpurg, paider aig ër a ha gu de i sigele , dew wir, vorge a t Jude all®mit su dermþa vleiss daruber gebete habe , das sew irew i sigel a de brief geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade v d der brief ist ®... ... ...þ v ser Judische v dergeschrift. Gebe ach Christi gepurd vïrzehe hu dert jär v d i dem acht v d zwa czigistemjär, am ®...þb vorphi gste . Pod tem besedilo v hebrejšini: 1 ..°˜ . !Ș! "#" $.$ "#. $#% . "# !˜ $#$ ().ˆÈ ..È ()È !ˆ $ ˜ .($!) ˜''" $°È $'' (. ˜''" $! (. $''.%È ˜''" ˜!È ()!. .%&" (˜.! ˜''" )* $''$!È% ˜''" ˜ .$! $'' (. ˜''" "˜" (!).$% #ˆ˜È ˜''.È (" $'' (.)+ ˜''" ˜%! $'' (.#. ˜"! ˜''" ˜! $'' (Spodaj podpisani sporoamo vsakomur, ki vidi ta dokument, da je vse, zapisano v “aramej­skem” (v pomenu “tujem”, dejansko: nemškem) besedilu tega dokumenta, naša volja in želja. Meir sin rabina Mošeja, naj bo posveen njegov spomin; Ezekielc sin rabina Natana; Macliah sin rabina (Eli)ezerja, naj bo posveen njegov spomin; Juda sin našega uitelja rabina Mordehaja, naj živi dolgo in sreno, amen; in Barahi sin rabina Natana, naj bo posveen njegov spomin; Eliezer sin rabina Šmuela, naj bo posveen njegov spomin; Josef sin rabina Arona, naj bo posveen njegov spomin; Jair sin rabina Abrahama Kohena,2 naj bo posveen njegov spomin; Išird sin rabina Petahije, naj bo posveen njegov spomin.) Dva okrogla visea peata na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s g llvm .ha nre ch(.) . mellha mer {pril. 126}. — 2) poškodovan grbovni s šitom v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s erhart pvchler {pril. 169}. 108. Zgornjeavstrijski deželni upravitelj Viljem Neundling razsoja v sporu med Raperjem Rosenhartskim in ostalimi sodedii gospostva Zierberg na eni strani ter Bernardom Losensteinskim na drugi. Prvi namre a) po B. 1 Transkripcija in prevod dr. Janez Premk. b) prva rka v manjkajoi besedi, katere manjši del je ohranjen, 2 Oznaka sveeniškega (duhovniškega) porekla. je najverjetneje e, morda tudi s ali celo m, nikakor pa ne p ali f, kar omejuje datacijo na torek (eritag), ponedeljek (montag), sredo (mittichen) ali soboto (sambstag) v tednu pred binkoštmi. c) ime v hebrejšini ni jasno berljivo, zato je rekonstruirano po nemškem besedilu. d) v hebrejšini je zapis imena zabrisan, berljivo le Išir, Ašer, beseda pa odgovarja imenu Jichdadias v nemškem besedilu. niso priznavali pripadnosti deželskemu sodišu Bernarda Losenstein­skega, ta pa je zato vdrl na njihovo posest in zarubil premoženje njihovih podložnikov. Po razsodbi deželnega glavarja bi moral Lo-sensteinski dediem gospostva Zierberg povrniti škodo, emur pa Losensteinski oporeka in se pri tem sklicuje na dedne pravice. Upra­vitelj zaradi odsotnosti deželnega glavarja prestavlja obravnavo za 6 tednov. 1429 februar 15, Linz. Orig. pap. (437 × 290 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Der gerichtbrief des (15. stol.). — nadaljevanje: Zierberg La dtgericht (16./17. stol.). Ich Wilhalm vo New dli g verbeser der haubtma schaft ob der E s beke mit dem prief, das a hewt, als ich a stat mei s ge edige herre vo Wallsse i verhoru g a dem rechte bi gesesse achfurla-du g fuermich chome istderedelv d vesstritterherRappervomRose ­hartsv d PerichtoltPirchi gerv d klagtte a stattirv d a drerirermiteri­be zuCzierberkg durch ire red erhi cz dem edel herre her Per har-te vo Lose stai vo la dgerichtsrechte wege ,so derselbvo Lose -stai auf ire lewte v d güter , die ge Zierberkg gehörte mai et ze habm, des di ucz v d gwer hite daruber er diselbe ir lewt wider altes herkome vo vechttwe dl wege , so diire verworichtsulle habe gep­fe ttet, darumb sich ira baltzu Zierberkch ach demv d derzured gesaczt wer warde erpote hit diselbe darumb ze hore i dem erpiete solich pha ttu g geschehe wër.Darumbimderege a tmei ge edigerherrvo Wallsse geschribem v d i auf bede taile täg fuer sich ze kome hìt beschaide . I demselbe schreibe v d täg beschaide dervo Lose stai sei die er aufirew gütergesa dt, die ire lewte ire hewserv d schrem aufgeproche v d de ir güt ge ome hìte auf di be a te ire güter zu Zierberkg, doch vo dem vo Lose stai och a der yma dts beii v d auch ir voder die Zierberkch vori gehabthite solch ei griff ach ha d-lu g vor ye geschehe wer , we ausge ome was de töt berüret, hit dervorge a tmei ge edigerherrvo Wallse dasalso i v d de ir vor­mal geschaffet zewiderker , desaberbisher och ichtgeschehe v ddas alles obem i e begriffe i v dde ire mit gwalt v d a recht widerge­ga ge wër, des siv d diire schëde ëme , dadurch sibegerte de vo Lose stai dara zeweise siv d diir a ir gerechtikaite zu Czierberkg mitsei emgerichttv beswertzelasse ir lewte irgütwiderschaffe ze a twurtte v d i auch vmb soliche gwalt v d schade , als de i v d de ir vo sei di ër widerga ge wër gleich v d ei be üge tët. Be-dewcht aber de vo Lose stai das ichtmugleich zetü , so seczte sidas alles a stat ir v d irer miteribe i recht. Dawider der vo Lose stai i a twurttkomeauch mitseimred erv d sprach digerechtikait, so dervom Rose harts, der Pirchi ger v d ir miteribe zu Czierberkch wider sei ge­richtmai ete zehabe dasselb gerichttwërsei rechtsveterleichs erib,des erla geczeit uczv d gwersezzv d wesstdhai gerechtikaitdasdervom Rose harts, derPirchi gerv d irmiterbe dara hìte , de sisolte gere­chtikaitalsa dergerichttleuta sei egerichttleyde . Mai ete siaberda-wider icht rechte s dara zu habe , was side chu tschaft darumb hìte , begerter, dassii diehore liesse .So wërdasgerichttsei lehe vo dem hochgebor fürste v d herr herczog Albrechte etc. mei em ge edige herr , vor dem er das ob er darumb verrer klag icht mochtt vertrage werde alsvorsei e la desfurste vera twurtte ,woltv d secztdasalso auch i recht als sida beklagete vo pha ttu gwege , so disei mit aufpreche hewser v d schrem gweltikleich solte geha dlt v dir leüte ir gütalso ge ome habe , dara geschech de sei ichtgütleich, wa was di i de sache geha dlt hìte . Das hìte si ach gerechtikait sei s gerichtts alls de mit alter herkome wër rechtleich v d beschaide leich geta v d ichtmitgwalt,dasdisei mitwarhait wolwisse leich mache v d sichauch wersia dersbeczig dese trede wolte ,wiei daserka t wurd, darauf des vom Rose harts v d des Pirchi ger red er ir a klag als voraber meldte v d besu der als der vo Lose stai fürbrecht, wie solh pha ttu g beschaide leich v d ichtmitgwaltgeschehe wër.Begerte si, das di lewt, de solch pha ttu g aufpreche irer hewser v d schrem v d de ir güt ge ome wër darumb gehört solte werde v d ir baider tail fürbri ge wort, red v d widerred siwillikleich zurechtlegte , also istvo ritter v d k echte , di daczemal bey mir sasse des rechte s zu recht erka t v dgesproche hab der Rose hart, der Pirchi ger v d ir miteribe vo irer gerechtikait ge Czierberkg wege icht chu tschaft, di solle si dem vo Lose stai vo mo tag gester verga ge vbersechswoche hie vormeimge edige herr vo Wallsseodersei ema baltfuerbri ge v d hör lasse v d geschechdar ach, wasrecht sey, der tag daraufda solh chu tschaft sol furbracht werde durich glymphe mit baider tail wille gelegt ist warde auf de mittiche i osterueirtage schirist ku ftig v geuerlich, da vmb dipha ttu g dervorge a te vo Zierberkg lewte ist auch zu recht erka twarde diselbe pha t soli dervo Lose stai auf solch chu tschaft v d v uerczige sei s gerichtts gerechtikait wider ausgebe v d schaffe zu a twurtte solicher beka t uss des rechte s begerte baid tail i des gerichtsbrief zu gebe , der ich ach erka t uss v d zu vrku d dersachyedemtaili gleycherlawttalso ai e gib besigelt mit mei em aufgedrukchte petschadt. Gebe zu Ly cz, am erytag ach i vocaviti der vasste , a o domi i etc., vicesimo o o. Okrogel vtisnjeni peat na hrbtni strani; napis neberljiv. 109. Jurij Pschan izpriuje, da je mu je znano in da je od starih ljudi slišal, da so podložniki gospostva Zierberg, ki sedijo na ozemlju de­želskega sodiša med Anižo in Travno, že od nekdaj sodili pod juris­dikcijo tega sodiša, tudi v asu, ko je bil deželski sodnik njegov sorodnik Ditrih Kerner. 1429 marec 12, I. Orig. pap. (220 × 148 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Görig Pötscha beke v d tue kü d mit dem offe brief, das mir i der warhait kü d v d wisse leich ist, als ichda vo alte lawte gehärt hab vordes, das die Zirberger, die i dem la tgericht sicze t zwi­sche E s v d der Traw ÿev d ÿegewa dlt v d auchdas gerichtgedult habe v d habe tauch mei e vetter Dietreiche demKër ërsälige , die weil er richter gewese ist v d ich dasselb la tgericht mit im perite hab wa del gebe . Das sprich ich peÿ mei e trewe . Czw vrkü d v d güter geczeüg ussgib ich dempe a te mei e herre vo Lose stai de brief pesigelt mit des erbere Wolfga ge des Grä perger aufgedrukchte i sigel, de ich mit fleiss darumb gepete hab, im v d sei e erbe a schade , wa ich die czeit pegebe s sigel icht gehabt hab. Gebe ach Christi gepürd virczhehe hü dert v d i dem aw v d czwai czigiste jär, a sa d Gregorige tag. Okrogel vtisnjeni peat pod tekstom; napis neberljiv. 110. Nekdanji deželski sodnik Bernarda Losensteinskega med Anižo in Travno Mihael Hauperger izpriuje, da mu je znano in da je od starih ljudi in od svojih predhodnikov slišal, da so podložniki gospostva Zierberg, ki sedijo na ozemlju omenjenega deželskega sodiša, že od nekdaj sodili pod jurisdikcijo tega sodiša, tudi v asu, ko je bil deželski sodnik on sam. 1429 marec 12, II. Orig. pap. (219 × 147 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Michel der Hawperger weÿle t mei s ge àdige herr her Per harte vo Lose stai la trichter zwische E s v d der Traw peke v d tü kü d mit dem öffe prief, das mir i der warhait kü d v d wisse leich ist, alsich da vo alte lawte vordesv d vo mei e elter vorsedele derrichtärgehörthab,dasdieZirberger,dewi demla tgericht sicze t zwische E s v d der Traw ÿev d ÿegewa dlt v d das gericht gedult habe v d habe mir auch wa del gebe , die weil v d ich dasselb la tgericht i e gehabt hab. Das sprich ich also peÿ mei e trew . Czw vrkü d gib ich dem pe a te mei e herre vo Lose stai de brief pesigelt mit mei e aufgedrukchte i sigel, mir v d mei e erbe a schade . Gebe ach Christigepürd virczhehe hü dert v d i dem aw v d czwai czigiste jär, a sa d Gregorige tag. Okrogel vtisnjeni peat pod tekstom; napis neberljiv {pril. 131}. 111. Nekdanji deželski sodnik Bernarda Losensteinskega med Anižo in Travno Janez Ritzenwinkel izpriuje, da mu je znano in da je od sta­rih ljudi in od svojih predhodnikov slišal, da so podložniki gospostva Zierberg, ki sedijo na ozemlju omenjenega deželskega sodiša, že od nekdaj sodili pod jurisdikcijo tega sodiša, tudi v asu, ko je bil deželski sodnik on sam. 1429 marec 12, III. Orig. pap. (212 × 150 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Ha s vo Rycze bi chel weyle t mei s ge adige herr her Per harcz vo Lose stei la trichter czwische E s v d der Traw be-che v d tü ku d mit dem offe brief, dasmiri derwarhaitchu d v d wisse leich ist, als ich da vo alte lewte gehort hab vordes v d vo mei e elter vorsedle derrichter, dasdy Czìrberger, dii demla tgericht sicze zwische E s v d der Traw yev dyegeba delt v ddas gericht gedult habe v d habe mir auch wa delgebe , die weilich dasselb la t­gericht i e gehabt hab. Das sprich ich also pey mei trew . Zu vrchu d gib ich dembe a te mei emherre vo Lose stai de priefbesigeltmit mei emaufgedruchte i sigel,mirv d mei erbe a schade . Gebe ach Christgepurd virczehe hu dertjarv d i dem ew v d czwai czigiste , a sa d Gregörge tag. Na hrbtni strani poškodovan okrogel grbovni vtisnjeni peat v zelenem vosku; napis: s hans  von  r cn[…]el {pril. 127}. 112. Zgornjeavstrijski deželni upravitelj Viljem Neundling, pred katerega so prišli Bernard Losensteinski na eni in Raper Rosenhartski ter osta­li dedii gospostva Zierberg na drugi strani zaradi spora glede pri­padnosti deželskemu sodišu in rubeža (prim. št. 108), prelaga obravna­vo s pristankom obeh sprtih strani za šest tednov od današnjega datuma. 1429 marec 30, Linz. Orig. pap. (297 × 220 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Dieerstc(15. stol.). Ich Wilhalm vo New dli g verweser der haubtma schafft ob der E s beke vmb di zwitrachtt v d stoss, so dasei zwische dem edel herr her Per hardte vo Lose stai ai s tayls v d des edel vesste ritter her Rapper vom Rose harts, Perchtalte des Pirichi ger v d des Lamppati ger a stat ir v d ire miteribe zu Czÿrwerkg a dem a der vo wege la dtgerichttsrechte , pfa ttu g v d a derrsachh wege ach y haltu g der ladu gdarumb ausgega ge v d darauff zwische i recht gesproche ist warde ach begreyffu g der gerichtsbrieffydem tailgege­be v dwa abrderbe a tvo Lose stai ,derege a tPirchi gerv d der Lampoti ger a stat ir v d des vorgemeltte vom Rose harts v d a derr irer miteribe zu Czirwerkch ach de selbe erka t uss v d rechte a hewtige tag also auf bede tail hie vor mir, also ich a stat mei s g edige herre vo Walssei verhoru g a demrechte gesesse bi , ge­wese si d. Also hab ich die sachh v d recht ach ausweysu g der gemeltte gerichtsbrieff mit der obge a te baider tail wisse v d wille aufgehebtt geschobe v d erle get wisse leich mit dem brieff v czt vo hewt ubrsechswoche ytwedermtail a sei e ladu ge rechte gerichts­priefe v d schub v e golte geleyherweis, als das ach allem herchome a heut solt gwese sei v geuerlich. Gebe zu Li cz, am mittiche i osterueirtage , a o domi i etc. vicesimo o o. Na hrbtni strani okrogel grbovni vtisnjeni peat v zelenem vosku, napis neberljiv. 113. Jurij Harrer proda ljubljanskemu mešanu Vidu Spenglavcu svojo lastno hubo na Opalkovem za 22 mark soldov. (prim. št. 285) 1429 april 27. Orig. perg. (355 × 164 + 35 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 84’–85, št. 163 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 204–205, št. 357, po A. Dorz. not.: Gege Arte eckch a der Wolczicz (15. stol.). — Ai kauffbrief vmb I huebe a dem Woltschicz i Guette felder pharr gelëge , so Jorig Harrer dem Veÿtte Spe glawicz,burgerzuLaibachverkauffthat(16. stol.; ).— 27/4.1429 (20. stol.). Ich Jorg Harrerv d allmei erbe vergehe v d tu chu d mittdem offe brieffalle ,de erfurkumbt,diei sehe , hore oderlese t, daswir rechtv d redleichv d v uersproch leich v dzu de czeitte ,dawireswol getu mochte mittgu st v d rat allerv ser erbe v d frew thi gebe v d verkawfft habe v d verkawffe auch wisse leich mitt krafft diczs brieffs v sersayge sgutsv serhuebe ,diegelege ista demWoltschicz, dazw de czeitte Mochor der smid v d sei brueder auffgesesse si d i Gutt felder pharr ge®leþge , mitt i trifft v d ausstrifft, mitt stok v d stai , wismad, wasserv drai v d mittalle dem, dasdarzwgehortoder gehore schol, wie d®asþallesge a t odergehaisse sey, ichtsaussge ome , alles dari ebeslosse dem erber Veytte dem Spe glawcz, burgerze Laibach v d sei e erbe . Darvmb habe sy v s gebe v d ausgereicht czwo v d czwa czig mark schilli g, der wir mitt voller czal ga cz v d gar vo i ausgerichtv d gewert sei . V d wir habe i die obge a te huebe mitt aller ir czugehoru g aus v ser gewalt i ir gewalt gea twurt v d i uczs v d ayge gewer gesacztmitt allerstºt. Dauo schulle sewdie obge a t-te huebe i ehabe , ucze v d yesse , we de v d chere , damitt ha dle , schaffe v d tu wasi lieb istalsmitta der ire aig gut ach la des v d kawffes recht i Krai . Wir lobe i auch dy obge a tte huebe mitt aller ®zþwgehoru g scherme , vertrette v d vera ttwurtte ach la des rechte vor ma ikchleich vor aller a sprach, wa i des ott beschicht oder ®wa þ sydes bedurffe . War aber das sew vo der obge­ a tte huebe oderirzwgehoru g vo ai taylodervo garyma d a der trib odertreybe woltmittpesser rechte de wir i darauffgebe habe , welhe schade des der vorge a t Veytt Spe glawcz, sei erbe oder wem er das schafft oder geyt des ame , de ir ai spey sei e trewe gesa-ge mag, a klag, a taidi g, a all a der pewaru gire slechte wortte darvmb ze gelawbe , de selbe schade mitt sambt dem hawbtgut lob wir i mittv ser trewe ga czleich gelte v dabzelege v ddasschulle sy habe zw v s v d zw v ser gut v d auff alle dem, das wir habe oder och gewi e . Wolte wir sew aber icht ga czleich richt v d were erke s v d schade s als obgeschrib stet, so schol sew der hawbtma im la d ze Krai , sei verbeser oder ai yeder herr v d richter, der vber v s v d v ser gut ze piette hat i des herrschafft gericht oder gepiet sy v s oder v ser gutt a kome t dauo ga czleich richte v d were erke s v d schade svo allerv serhab, wasewdarauffweise toderczaige t, dasist v sergutterwille .Mitvrkchu d diczsbrieffsversiglte mittmei svorge­ a tte Jorge aige a ha g de i sigelv dzwpessergeczewg usha ich gepette de edele Jorge de Gutte stai er, die czeit verbeser i Krai v d de erber Christa ede Mlaker, burgerczeLaibach, dassy iri sigel durch mei er fleissige pett wille a de brieff geha ge habe , i v d ire erbe a schade . Darv d(der) ich mich fur michv d all mei erbe verpi t mitt mei e trewe , alles das stet ze habe , das a dem brieff geschribe stet. Der gebe ist ach Christi gepurd virczehe hu dert jar, dar ach i dem ew v dczwai czigiste jar, ammittich ach sa d Jorge tag. Dva okrogla visea peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) grbovni; napis:  s g lum . org .harrer .(= št. 142/3, 143/3, 146/3) {pril. 58}. — 2) fragment. 114. Barbara, hi Jurija Širskega, žena Hermana Turnerja daje svojemu oetu ter bratoma Gašperju in Volfgangu Širskima skupaj 340 funtov dunajskih pfenigov, ki jih je dobila od svojega moža iz naslova jutrne in raznih dodatkov. 1429 maj 6. Orig. perg. neko (še v za. 19. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 257–257’, št. 461 (B). Dorz. not. (po prepisu): Do atio fraue Barbara Tur eri ihrem vatter Jòrge Scheÿrerv dsei e söh e getha a o1429. Ich Barbara, Jorge Scheyrer tochtër, Herma s des Tur ër eleichew wirti beche mitt dem offe brieff für mich v d all mei erbe v d tü chu d alle er furchumbt, die i höre , sehe oderlese , das ich mitt wol bedachtem mütt v d tzu der czeit, du ich wol getu möcht recht v d redleich v uersproche leich gebe hab v d gib auch wise tleich mitt chrafft dies brieffs mei em liebe vatter Jorge dem Scheÿrer v d mei e liebe pruder Casparv dWolffga gde Scheÿrere v d derobge a (te ) mei er liebe prùder leiberbe czwayhu dert phù t phe i g, die mir mei lieber wirt Herma der Tur er czü rechter marge gab gebe hatt v d virczik phu t czu pessru g v d auch sechczik v d hu dert phu t phe i g, die mir mei obge a ter lieber wirt Herma der Tur er vo su der trew v d lieb v d frew schafftgebe v d gemachthattauffsei erb v d güttals das àmleich die brieff aussweise t, die ich darumbvo im hab i solcher weschaide hait. Ob das war, das ich a leiberbe abgie g, dagott vorseÿ, so schol mei lieber vatter Jorg der Scheyrër dye obge a (te ) czwaÿ­hu dert phu t v d virczikphu tphe i g, die mirmei lieberwirtHerma derTur er czu marge gabv d pesru g gebe hattdas, dazalles mei lieber vatter i ehabe schol, ach sei em tod schol ess alles geualle mei e liebe prudere Caspar v d Wolffga g v d ire erbe . V d ob ich leiberbe gewü v d dieselbe erbe a leiberbe abgie ge , so scholesshi wider auff mei e vatter v d mei geprüder geualle . Gelob ich obge (a te) Barbara für mich v d all mei erbe mitt mei e trewe a aÿdes stät das obge a (t) gemächt stät cze habe v d dawider icht cze rede mitt wortte ach mitt berche i chaÿ erlay weise a geuarleich. V d ob wir i das icht stat hielde v d widerspreche wolde , welhe schade sew des äme , de irei soderirschei potpeÿ sei e trewe gesage mag a aid, a chlag, a taydi g v d a all a dre pewaru g, su der ir ei s wortte darumb cze gelaube , de schulle wir i ga czleich ablege v d wider-chere . War wir awer dari i dert saùmig, so scholsew vo allem v serm gutt richte v d were der la desfurst oder sei a walt v dei yeder her, darü der v ser hab v d gütt gelege ist, wo sew darauff weise oder czaige v cz sew ge ügt. Das ist v ser gutter will. V d des cze vrchu d gebe wiri dise offe brieffversigeltmittderedele veste Mertte vo Tscher òmml, Erasem Stay er, Thama Chùamer, aller dreyer aÿge a ha ge de i sigel ,diesy durchmei erobge a te Barbara, Jorge des Scheyrertochter, Herma sTur ërwirti fleisigerpettwille auffde brieff geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade , daru der ich mich, obge a te Barbara verpi t fur mich v d all mei erbe alles das stàt cze habe v d cze volfüre , das a dem brieff geschribe stet. Der gebe ist ach Christesgepurd vierczehe hù dertjarv d dar ach i dem ewe v d czwai czigiste jare, des freÿtag ach dem auffertag. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku; prva dva poškodovana, tretji manjka (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 115. Vigul Volkensdorfski na eni strani in Raper Rosenhartski ter drugi sodedii gospostva Zierberg na drugi, se pred zgornjeavstrijskim deželnim upraviteljem Viljemom Neundlingom sporazumejo, da bo v njihovem sporu glede deželskosodnih pravic razsojal vojvoda. 1429 maj 11, Linz. Orig. pap. (221 × 145 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Ich Wilhalm vo New dli g verbeser der haubtma schaft ob der E s beke mit dem brief vmb di stoss v d zwitrachtt, di da sei zwi­sche des edel herr Wigoleise vo Volkhe storf ai s tails v d des vesste ritter her Rapper vom Ros harts v d sei er miteribe zu Czir­berkg a dema dere tailvo desvo Volkhe storfla tgerichtsrechtte v d auch ìrergerechtikaitzu Zìrbergk wege , darumb siaufbede taile i recht ge ei a der stee . Hat sich der vo Volkhe storf a hewtige tag ge dem vorge a te vom Ros harts v d sei s miteribe zu Cirberkg gewilligt, wie sich des vo Lose stai sach vo sei s la tgerichts des gerechtikait siped mit ei a der habe v d darumb ai er vrtailfür mei g ëdige herr de herczoge etc., ist gedi gt mit recht e de werde zu gewi oder verlust. Dabeÿ well er es sei s tails auch ge czlich bestee lasse v ddari ichts widerspreche ochdawider tu trewlich v d v ­geuerlich. Desgleiche sich der vom Ros harts v d sei miteribe v uer­czige irer gerechtikait, ladu g, gerichtsbrief v d vrtail ge dem vo Volkhe storf auch also gewilligt v d verfa ge habe auch trewlich v d v geuerlich v d des zu gedecht uss gib ich ir yetwederm tail ach irem begere ei brief v der mei em aufgedrukhte petschaft. Gebe zu Li cz, a mittiche vorphi gste , a o domi ietc.vicesimo o o. Na hrbtni strani okrogel grbovni vtisnjeni peat v zelenem vosku, napis neberljiv. 116. Zgornjeavstrijski deželni upravitelj Viljem Neundling naznanja, da bi moral na današnji dan vojvoda Albert (V.) razsojati v sporu med Bernardom Losensteinskim na eni strani in Raperjem Rosenhartskim ter drugimi sodedii gospostva Zierberg na drugi. Zaradi odsotnosti vojvode upravitelj prestavlja obravnavo za 6 tednov. 1429 junij 22, Linz. Orig. pap. (305 × 115 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: diea derl(15. stol.). Ich Wilhalm vo New dli g verweser der haubtma schafft ob der E s beke mit dem brief vo des rechte s wege , das sich vor mir hat verga ge zwische des edel herr her Per harte vo Lose stai ai s tails v d des edel vesste ritter her Rapper vom Rose harts v d sei er miterib ge Czierberkh a dem a der , darumb ai er vrtail a de hochgebor fürste herczog Albrechte herczoge zwOsterreich v dmarg­graue zw Merihe etc., mei em ge edige liebe herr vo mir ist gedi gtt, diselbvrtaila demhewtig tag erledigtte herfuerrechtsoltsei bracht warde , hat mir der be a t mei herr der herczog geschrib , das sei g ad diselb vrtail zu dismmal vo sei s abwese s v d ge otige a sei e recht icht zu schade köme v czt das sei g ad di vorgemeltt vrtail belöse desselbm mei s herr brieff daczumal i geg würtikait des vo Lose stai v d Perichtolde des Pirichi ger a stat herr Rapper sei e v d a derrirermiterib zu Czyerberkch alsooffe leich gelese v d gehört ward. Darauff der vo Czyerberkch red er begert ei s rechte s zu frage , auff welich czeit v d wie la g das vmb diselb vrtail als wverrer stee solt, mai t der vo Lose stai ach solchem mei s herr des herczoge schreibe wesst er sich darumb dhai s tags zu uervache , dach legtte sy dasaufbede tail willikleich i recht. Also fragttich a di edel herr v d auch a a der edel v d erber lewt, die da bey mir sasse des rechte s, was darumb recht wër. Di habe t zu recht ercha t v d gespro­che , seyde mal di vrtail vo meim ge edige herr dem herczog etc., och v erledigt sey, so soll di sach v d das recht ach i haltu g der obgemeltte vrtailverrera bestee yedemtaila sei rechte v e golte v czt vo hewt vber sechs woche auf de selbe tag der vo Lose stai diselb vrtaill ach erledigtte her fuer rechtbri ge v d geschech dar ach, wasrecht sey. Wëraber, dasdii erderczeit zu dem obge a te tag vo meim ge edige herr dem herczog etc. icht erledigtt würd, dassollvor recht aber wisse leich gemachtt werde v d geschech dar ach, auch was recht sey. Solicher beka t uzz begertte paid obge a tt tail i des gerichtsprief zu gebe , der ich yedem tail ach becha t uzz v d czu vrchu dt der sach i gleycher lawtt also ai gib. Besiglt mit meim aufgedrukcht petschafft. Gebe zu Li cz, am mittiche sa d Achacze tag, a o domi ietc. vicesimo o o. Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat; napis neberljiv. 117. Herbard Turjaški potrjuje, da dolguje bratovšini cerkve sv. Janeza nad Turjakom 40 mark soldov, ki jih je prejel od bratovšinskega mojstra. V zameno za prejeti denar se obvezuje vsako leto na mihae­lovo bratovšini oziroma njenemu vsakokratnemu mojstru izplaati ustrezno rento ali pa le-to zagotoviti z darovanjem rentabilne posesti. 1429 julij 21. Orig. perg. (260 × 129 + 28 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 254’, št. 454 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 205, št. 358, po A. Dorz. not.: Ai erlosterschuldbrief(16. stol.; ).— 21/71429(20. stol.). Ich Herwortvo Awersperg vergich furmich v d allmei erbe mitt dem offe brieff v d tu kchu d alle , de er furkchumbt, die i sehe , hore oder lese t, das ich gelte schol der bruederschafft sa d Joha s kirche ob Awerspërg virczig mark schili g, dieichvo de czechmaister derselbe bruederschafft i ge ome v d e pha ge ha . Vo de selbe gelt schol ich jarleich ai czi s gebe v d aufrichte als gewo leich v d pilleich vo alsuil gelts ist ze gebe v d de selbe czi s schöl ìch auch jarleich de czechmaister , wer die dari si d, gebe v d ausrichte aussa sa d Michelstäg (al)so beschaid leich. Wa dasbeschicht, dasich, vorge­ a ter Herwort oder mei erbe der vorge a tte bruedrschafft v d de czechmaister , wer da die sei , ai gut i gabe v d a twurtte , das i czi striegt, alsob begriffe ist, vo dervorge a tte virczig mark schilli g wege v d das vergutte so sei wir i hi fur kai czi s mer phlichtig ze gebe v d ich v d mei erbe schulle i dasselbgut scherme ach de la desrechte v geuardleich. Mittvrkchu d diczsbrieffsmittmei svorge­ a tte Herworts a ha ge de i sigel. Zu pesser geczewg us ha ich gebette de edele Herma Czowelsperger, das er sei i sigel auch auff de brieffgeha ge hat durch mei er fleissige pett wille , i v d sei e erbe a schade , darv der ich mich verpi dt stat cze habe , das a dem brieffgeschribe stet.Dergebe ist ach Kristigepurd virczeh hu dertjar, dar ach i dem ewe v d czwai czigist jar, am pffi cztag vor sa d Marie Magdale tag. Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan; napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) napis:  s . herman  czovelsperger (= št. 154/2) {pril. 69}. 118. Kranjski deželni upravitelj Jurij Guštanjski naznanja, da je imel Vil­jem Schnizenbaumer v imenu avstrijske nadvojvodinje Cimburge Ma-zovske na sodišu drugi, zadnji narok proti Herbardu Turjaškemu v zvezi z dvema zneskoma, ki jih ta dolguje nadvojvodinji. Sodiše mu v zvezi s tem odredi sodnega sla Nikolaja, sina Mihaela Sauerja, ki naj izvede rubež nad turjaško posestjo. V primeru, da lahko Herbard do-kaže, da je drugi znesek že povrnil, se mu ta odšteje od skupnega dolga. a) sic! 1429 avgust 2, Ljubljana. Orig. perg. (239 × 163 + 8 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 200, št. 351 (B). Dorz. not.: vicztumb(15. stol.). Arh sign.:  17 (17. stol.). Ich Jòrig GÞtte stei er des edle herr her Joste Sche ke vo Osterwicz verbeser i Kraÿ vergich, das Wylhallm S ÿcze pemºr a stat derdurchlewchttige v d hochgebore fursti v d fraw fraw Zÿmburge gebore vo Masaw, erczhêrzogi zw Ostereich etc., mei er g ºdige fraw hewt vor gericht sei er a dere v d e dhaffte tag geklagt v d a behabthather Herwartte Awrspergerzwaÿ hu dert v d achthalbsv d vierzikg phu dt phe i g, dÿe er der ge a te mei er g ºdige fraw schuldig ist ach lautt der zwaÿer geltschuldbrief, so sy darumb hat v d darumb im der ge a t S icze pºmer a stat der ge a te mei g ºdige fraw mit ai e rechte zwgesproche hat ach laut der zwayer gerichts-brief, so ervo gerichthat, si d imbote auffsei güttertaÿlt, hab ich im ze botte gebe Niclase ,MicheldesSawºrsu , deri vo sei er gütt sol aufrichte , wo er i der hawbtma schafft darauff zaÿgt v d der obge a t mei herrv d ich v d ai ÿederku fftigerhaubtma oderverbeser i Krai sol sy dabeÿ halte v d darauf scherm alls recht ist v d der ge a t S ïze pºmer a stat der ge a te mei er g ºdige fraw melt ïr schºde . Auch alls her Herwart Awrsperger vor gericht czw erke e gab, wie er a der obge a te swmm gelts ettweuil ausgericht het, darumb er ai quittu g hett, die i des hofmaister des vo Kreÿg gewaltsam solt sei , darczue er icht kome mocht, habe die la dlewt erka t, wa der hofmaister herab i das la d kumbt, so sol der ge a t Awrspergºr gede ke , damit er dÿselb quittu g alls schÿrist er mag v geuºrliche i sei gewalt v d die fur gericht bri ge v d was dieselb quittu g i e halt, das auch die ge a te geltschuld berürt, das sol dem be a te her Her-warte a der obge a te swm gelts, so im a behabtist abgee . Gebe ze Laÿbach, ammo tag vorOswaldi, a o etc. vicesimo o o. Na hrbtu ostanki okroglega vtisnjenega grbovnega peata brez napisa v zelenem vosku. 119. Janez Walkauf izpriuje, da mu je znano in da je slišal tudi od svojih prednikov, da so posesti in ljudje gospostva Zierberg vedno sodili pod jurisdikcijo deželskega sodiša Losensteinskih in Volkendorfskih med Anižo in Travno. 1429 avgust 10, I. Orig. pap. (208 × 155 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Ha s der Walkawf beche mit dem briefe, das ich bey sechtzigkch jare wol gedächtig pi v d vo mei e varder seilige gehört ha , alls verr v d ich da gede gkche mage, das die vrbar gueter v d lewt darauf gesesse , die gem Zierberg gehore d das la dgericht des vo Lose stai v d der vo Volkche storff zwische der E s v d der Traw gelege geduldet v d des obge a te la dgerichtz la dschra e besùcht habe d v d ir ambtlewt zw alle recht täge beÿ de obge a te la d-schra e gewese si d, die ire ai e oder mer, wa ma sy mit recht bechlagthat, fursich ausge ome habe d vo i ge ùg zetü , ob des icht beschehe ist her wider i des obge a te la dgerichtz la dschra e ze kome v d dasselbe zwe de gericht we de . So pi ich auch me igermal dabey gebese v d selbe die obge a te here richter wa del vo i getaidi gt v d a widerrede gebe habe d. Das mir das chumt v d i abgeschribe masse wisse lich ist. Das sprich ich bey mei em aid v d trew v d gib darumb de brief mit mei em aufgedruchte i sigl, der gebe ist a sa d Lore tze tag, do ma zallt sei dChrists gepùrde vier-tzehe hu dert v d i dem ew v d zwai tzigistemjare. Na zadnji strani vtisnjen peat; napis:  […] w[…]chavf {pril. 129}. 120. Andrej Rot, sodnik v Kremsmstru, potrjuje, da mu je znano in da je slišal od starih ljudi, da so podložniki gospostva Zierberg, ki sedijo na ozemlju deželskega sodiša med Anižo in Travno, že od nekdaj sodili pod jurisdikcijo tega sodiša. 1429 avgust 10, II. Orig. pap. (215 × 148 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich A dre Rot dieczeit richter ze Chrembsmu ster beke v d tu ku d mit dem offe brief, das mir i der warhait chu d v d wisse leich ist, alsichda vo alte lewte vormal gehorthab, dasdieCzierberiger, diei demla tgerichtsicze tzwische E sv d derTraw ye v dyei demselbe la tgerichtgewa deltv d dasgerichtgedulthabe . Dassprich ich also pey mei e trew . Czevrku d gib ich demedel herre her Per ­harte vo Lose stai de priefbesigeltmitmei emaufgedrukchte sigill, mir v d mei e eribe a schade . Gebe ach Christi gepurd im vier-czehe hu dert, dar ach im ew v d czwai czigiste jare , am sa d Lau­re cze tag. Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat; napis neberljiv. 121. Konrad Treu in še tri prie izpriujejo, da jim je znano in da so slišali od starih ljudi, da so podložniki gospostva Zierberg, ki sedijo na ozemlju deželskega sodiša med Anižo in Travno, že od nekdaj sodili pod jurisdikcijo tega sodiša. 1429 avgust 10, III. Orig. pap. (220 × 148 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Ich Chù radtderTre±vo Sa d Marei , ich Stepha Sa±hütter, ich Niclas der La g mair zü Nesselpäch v d ich Ha s der Czistlär wir peche e mit dem prief, das v si der warhait kü d v d wisse leich ist v d auch vo alte la±te vordes gehart habe , das die Zirberiger, die i dem la tgericht zwische E s v dder Traw sicze t ÿev d ÿegeba dlt v d das gericht gedult habe t v d sei e auch dapeÿ gebese das der be a te Zirberger la±t mit der edele herre her Per harts vo Lose stai v d her Wÿgalais vo Volkchestarff la trichter vmb wa dl abgetaÿdi gthabe . Das spreche wir peÿ v ser tre± a aÿdes stat. Z± vrku d gebe wirdemedle her her Per härte vo Lose stei de prief pesigelt mit des erber Wolfga ge des Fauchter aufgedrukchte i sigel, de wir mit fleiss darumb gebete habe v da mit mei obge a te Chu rate des Tre± aufgedrukchte i sigl, v s v d v ser erbe a schade . Gebe a sa d Lare cze tag, a o etc. XXVIIIIo. Dva okrogla vtisnjena peata pod tekstom; napis neberljiv, prim. št. 123 [s .chu(n)­rat .trew ] (= št. 123) {pril. 132}. 122. Janez Holczinger, mešan iz Welsa, izpriuje, da mu je znano in da je slišal od starih ljudi, da so podložniki gospostva Zierberg, ki sedijo na ozemlju deželskega sodiša Bernarda Losensteinskega in Vigula a) pred tem prertano im. Volkensdorfskega med Anižo in Travno, od nekdaj sodili pod juris­dikcijo tega sodiša, tudi v asu, ko je bil sodnik Janez Ritzenwinkel. 1429 avgust 18, I. Orig. pap. (220 × 149 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Ich Ha s Holczi ger pürger zu Wels peke v dtü kü d mit dem öffe prief, dasmiri derwarhaitchü d v d wisse leich ist v d auch vo alte lawte vormale a geharthab, dasdiela±t, diezü Zirberg gehöre v d i der edle herre her Per harte vo Lose stai v d her Wigalaise vo Volkestarff la tgericht zwische E s v d der Traw sicze t, ÿe v d ÿegeba dltv d auch dasgerichtgedulthabe v d habe tauch Ha se vo Ricze bi chel wa del gebe , die weil v d ich dasselb la tgericht mit im perite hab. Dassprich ich also peÿ mei e tre± v geuerlich. Czu vrkü d gib ich dem edle herre her Per harte vo Lose stai de offe brief pesigelt mitdes erber Chù rate des Tre±zu Sa d Marei aufgedrükchte i sigel, de ich mit fleiss darumb gepete hab, im v d sei e erbe a schade . Gebe ach Christigebürd virczhehe hü dert v d i dem aw v d czwai czigiste jär, a agste phi cztag vor sa d Pertelmes tag. Okrogel vtisnjeni peat pod tekstom; napis neberljiv. 123. Štefan Schachenmair in še dve prii izpriujejo, da jim je znano in da so slišali od starih ljudi, da so podložniki gospostva Zierberg, ki sedijo v deželskem sodišu Bernarda Losensteinskega in Vigula Vol-kensdorfskega med Anižo in Travno, od nekdaj sodili pod jurisdikcijo tega sodiša. 1429 avgust 18, II. Orig. pap. (220 × 147 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Ich Steffa Schache mair, ich Ha s datz de Wegàre v d ich Fridreich amAsterperig wirpeche e v d tue kü dmitdemöffe prief, das v si der warhait kü d v d wisse leich ist v d auch vo alte laüte vormale gehart hab, das die laüt, die zü Zirberger gehore t v d i der edle her her Per harte vo Lose stai v d her Wigalaise vo Volkestarff la tgericht zwische E s v d der Traw sicze t, ÿe v d ÿe geba deltv d dasgerichtgedulthabe . Dasspreche ich peÿ v ser trew a) ponovno vormalen. a aÿdes stat v geuerlich. Czu vrkü d gebe wir dem edle herr her Per harte vo Lose stai de offe briefpesiglt mit des erber Chù ra-te des Tre± zu Sa d Marei aufgedrükchte i sigel, de wir mit fleiss darumbgebete hab, im v d sei e erbe a schade . Gebe achChristi gebürd virczhehe hü dert v d i dem a± v d czwai czigiste jär, a agste phi cztag vor sa d Pertelmestag. Okrogel vtisnjeni peat v zelenem vosku pod tekstom; napis: s .chu(n)rat .trew  (= št. 121) {pril. 132}. 124. Ulrik Egelser in še dve prii izpriujejo, da ni res, da podložniki Raperja Rosenhartskega v gospostvu Zierberg, ki sedijo na ozemlju deželskega sodiša Losensteinskih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno, ne bi sodili pod jurisdikcijo tega sodiša. 1429 avgust 18, III. Orig. pap. (222 × 170 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Vlreichder Egelseàr ambtma cze Aeste , ichHa s der Grishù­ber daselbsv d ich Stepha der Mittermair cze Dawchleitte wir peke e v d tue kü d mit dem offe prief vo soleicher gerechtichait wege , so herRappervomRase hartsv d sei mittaile vo irerlawtwege , dieczü Czierberg gehöre v d i deredele here her Per harte vo Lose stai v d her Wigalaise vo Volkestarffla tgerichtzwische derE sv d der Traw sicze t, maÿ et zu habe , also das sew wa del freÿ scholte sei v d das gericht icht dulde , darüb ist v s icht wisse leich v d ob wir darumb i dertverreri chu tschaftverschribe wàre , so istesmitv serm wille v d wisse icht geschehe . Das spreche wir peÿ v ser trew a aÿdes stät. Czu vrkü dgebe wir dem edele herre her Per harte vo Lose stai de offe priefpesigltmitdeserbere Chü rate desKor bupel aufgedrukchte i sigel. Gebe ach Christi geburd virczehe hü dert v d i dem a´ v d czwai czigiste jar, desphi cztags vor sa d Pertlmes tag. Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat; napis neberljiv. 125. Janez Piberegker izpriuje, da je slišal od svojih prednikov, da so podložniki gospostva Zierberg, ki sedijo na ozemlju deželskega sodiš­ a Losensteinskih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno, vedno sodili pod jurisdikcijo tega sodiša. 1429 avgust 19, I. Orig. pap. (215 × 94 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Ha s der Piberegker beche mit dem offe briefe, dasich bey sibe tzik jare gedächtig pi v dvo mei e vorder seilige , allsla gich gede gke mag, gehört ha , das die lewt, die gem Zierberg gehore d die la dschra e i dem la dgerichtgelege zwische der E s v d der Traw des vo Lose stai v d vo Volkch storfgedult v d besucht habe d, das mirdaschumtv d wisse lich ist. Dassprich ich bey mei emaid v d trew v d gib darumb de brief mit mei em aufgedruchte betschaft, gebe a freitag vor sa d Bartholomes tag, a o domi i etc. XXVIIIIo. Pod tekstom vtisnjeni peat brez napisa. 126. Peter Gaugenberger iz Gaunbergerhofa izpriuje, da se spomni in da je slišal tudi od svojih prednikov, da so posesti in podložniki gospostva Zierberg vedno sodili pod jurisdikcijo deželskega sodiša Losensteinskih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno, tudi v asu, ko je bil sodnik on sam. 1429 avgust 19, II. Orig. pap. (212 × 147 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich PeterderGawge pergerzwGawge perg beche mitdembriefe, das ich wol bey fimftzigkch jare gedächtig pi v d vo mei e varder seilige gehört ha , alls verr ich da gede gkche mage, das die vrbar guter v d lewt daraufgesesse , die gie Zierberg gehore das la dgericht des vo Lose stai v d der vo Volkche storffgelege zwische der E s v d der Traw geduldet v d gesuecht habe d v d ir ambtlewt zw alle recht täge beÿ deis obge a te la gerichtz la dschra e gewese si d, wa ma der ire ai e oder mer mit recht bechlagt hat, fur sy ausge ome habe d davo ge ug ze tü , ob des icht beschehe ist her wider i die obge a te la dschra e kome v d da zw e de gericht we de ist. So pi ich auch me igermaldabey gewese , dasderobge a -te herre richter wa del vo i getaidi gt ist, so habe d sy mir selbe auch wa delgebe , dieweilich desselbe la dgerichtz richter gebese pi v d ich ai widerrede dara ie versta de hab. Das mir das alles i abgeschribe masse chumt v d wisse lich ist. Das sprich ich bey mei em aid v d trew v d gib darumb de briefemitmei emaufgedruchte i sigl, der gebe ist a freitag vor sa d Bartholomeus tag, a o domi i millO CCCCO vicesimo o o. Na hrbtni strani poškodovan okrogel grbovni vtisnjeni peat v zelenem vosku; napis: […] s pet[…] en[…] {pril. 130}. 127. Erazem Jud iz Hofkirchna izpriuje, da se spomni in da je slišal tudi od svojih prednikov, da so posesti in podložniki gospostva Zierberg vedno sodili pod jurisdikcijo deželskega sodiša Losensteinskih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno, tudi v asu, ko je bil sodnik on sam. 1429 avgust 19, III. Orig. pap. (208 × 150 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Erasem der Jud zw Hofkirche beche mit dem briefe, das ich bey viertzigkch jare mal gedächtig pi v d vo mei e varder seilige gehört ha , alls la g ich da gede gkche mage, das die vrbar güter v d lewte darauf gesesse , die gei Zierberg gehor d das la dgericht des vo Lose stai v d der vo Volkche storff zwische der E s v d der Traw gelege geduldet v d des obge a te la dgerichts la dschra e besùecht habe d v d ir ambptlewte zw alle recht täge beÿ de obge a te la d-schra e gewese si d, die ire ai e oder mer, wa sy mit recht bechlagt si d, fur sich ausge ome habe d davo ge ug ze tü , ob des icht beschehe istherwideri dieobge a te la dschra ekomev d daselbe zw e de gericht we de . So pi ich me iger mal dabey gebese , das der obge a te herre richter wa del vo i getaidi gt v d selbe vo i , do ich richter dasselbe gebese pi wa del vo i ei ge ome v d die a widerredegebe habe d. Dassprich ich bey mei emaid v d trew , dasmir das i abgeschribe masse chumt v d wisse lich ist v d gib darumb de briefe mit mei em aufgedruchte i sigl, der gebe ist, do ma zalt sei d Christs gepurde viertzehe hu dert v d i dem ew v dzwai tzikistem jare, a freitag vor sa d Bartholomeus tag. Na hrbtni strani okrogel grbovni vtisnjeni peat v zelenem vosku; napis:  erasm […]u[…]. 128. Jurij Moysch iz Ebersberga izpriuje, da se spomni in da je slišal tudi od svojih prednikov, da so posesti in podložniki gospostva Zierberg vedno sodili pod jurisdikcijo deželskega sodiša Losensteinskih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno, tudi v asu, ko je bil sodnik on sam. 1429 avgust 19, IV. Orig. pap. (210 × 154 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Ich Jorig Moÿsch zw Ebersperg beche , das ich wolgedächtig pi bey fimftzigkch jare v dvo mei e varder seilige gehörtha , allsverr ich da gede gkche mage, das die lewt, die gei Zierberg gehör t das la dgericht des vo Lose stai v d der vo Volkche storff gelege zwi­sche der E s v d der Traw gelege das obge a te la dgericht vo ir la dschra egeduldetv d besùechthabe d. So pi ichme igermaldabey gebese v d selbe getaidi g ha der obge a te herre richter wa del, so habe dsy mirauchwa dl a widerredgebe , dieweilichdesobge a te la dgerichtz richter pi gewese v d ir ambptlewt die la dschra e zw alle rechttage besuchthabe d, wa ma derireai eodermermitrecht bechlagt si d ausge ome habe d davo ge ug ze tü , ob des icht beschehe ist, so habe d sy dasi der la dschra e zw e de auch gericht. Dasmirdasallso chumtv d wisse ist, dassprich ich bey mei emaid v d trew , darumbgibich de briefmitmei emaufgedruchte betschaftmei s siglz bey mir icht het. Gebe , do ma zallt sei d Christs gepurde vier-tzehe hu dert v d i dem ew v dzwai tzigistem jar, a freitag vorsa d Bartholomeus tag. Ostanki okroglega vtisnjenega peata pod tekstom. 129. Bernard, sodnik v Neuhofnu (a. d. Krems) in tamkajšnji mešani izpriujejo, da se spomnijo in da so slišali tudi od svojih prednikov, da so posesti in podložniki gospostva Zierberg vedno sodili pod juris­dikcijo deželskega sodiša Losensteinskih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno. 1429 avgust 20. Orig. pap. (205 × 171 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Wer hard die zeit richter des margkchtz zw New hofe v d wìr die burger gemai chliche dasselbe beche e mit dem briefe, das wir wolgedächtigsei ,allsla g wiralltv d ju g gede gkche müge v d vo v ser vorder seilige gehort habe , dasdie vrbargüeter v d lewt darauf gesesse , die gei Zierberg gehor d der edle herre des vo Lose stai v d der vo Volkche storff la dgericht zwische der E s v d der Traw gelege de sselbe herre la dgerichtz la dschra e geduldet v d be-suecht habe d v d die vo Zierberg ambtlewt zw alle recht täge , wa ma die ire ai e odermermitrechtbechlagthatde oderdiesselbe fur sich ausge ome habe d davo ge ug ze tu , ob des icht beschehe her wider die obge a te la dschra e kome v d zw e de gemacht worde ist. So pi ich obge a t richter v d wir ettlich burger mei ger mal dabey gewese v dselbe derobge a te herre richter wa dlvo i getaidi gt v d a widerred gebe ist, das v s das allso kumt wisse lich ist v d i obgeschribe masse gedächtig sei . Das spreche wir beÿ v serm aid v d trew , darvmb gebe wir de briefe mit mei e obge a te richter aufgedruchte i sigel, darv der wira v s all die burger gemai chlich des obge a te marktz mit v ser trew verpi de b alles obgeschribe war ist v d stätzwhallte . Gebe istderbriefe, do ma zaltsei d Christsgepurde viertzehe hu dert v d i dem ew v dzwa tzigistem jare, a sambstag vor sa d Barthalomeus tag. Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat; napis neberljiv. 130. Avstrijski vojvoda Albert (V.) sporoa, da bi moral na dan sv. Jerneja razsojati v sporu, ki je zaradi nekega rubeža izbruhnil med Bernar­dom Losensteinskim in Vigulom Volkensdorfskim na eni ter Raperjem Rosenhartskim in njegovimi pristaši na drugi strani. (prim. št. 108) Ker pa njegov glavar v Zgornji Avstriji, Rajnpreht Wallseejski o tem ni poslal obvestila, vojvoda obravnavo prestavi na dan sv. Kolomana. 1429 avgust 26, Dunaj. Orig. pap. (300 × 225 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: I2(15. stol.). Wir Albrecht vo gotes g ade herczog ze Österreich, ze Steir, ze Ker de v d ze Krai , markgraf ze Merher v d graue zu Tirol etc., a) ponovno wir. b) ponovno verpinden, prertano. beke e vo der zwaiu g wege , die da si d zwische v ser getrew liebe Ber harte dem Lose stai er v d Wigeleise dem Volke storffer ai stailsv d v ser getrew Rapper vomRose harts, demPibri ger, dem Lampoti ger v d a der ir mittail des a der vo ai s gerichts phe -tu g v d a dererha dlu g wege , alsdiei ai ervrtail, dera v sgedi gt ist, begriffe si d, v d emleich, wie disselb gericht vo v s lehe rüre. Dadurch wir die sach v d baid obge a t tail mit v ser briefe fur v s geuordert habe v d darumb sich das recht a dem achstuerga ge sa t Bertelmestag vorv sersolt habe verga ge . V dwa wirv serm liebe getrew Rei prechte vo Walsse v serm haubtma ob der E s vor ettleicher zeit empholhe hete vo der sache wege i ai ku tschaft ze schikhe , dieselb ku tschafterv saufde vorge a te sa tBertelmestag solt hergesa t habe , des aber ichtist geschehe . V d darumb, so habe wir die obge a t sach geschobe v d schiebe die auch wisse tleich mit dem brief v cz auf sa t Kolma s tag schirist ku ftige v e tgolte yedem tail a sei e rechte , i solcher mass, daz wir i der zeit och i ai ku tschafft schaffe v dda baid obge a ttail wider fur v skome v d mit i bri ge sulle , wes si zu recht ge iesse welle , da sich da das recht vergee sol zu geleicher weis, als das auf de obge a te sa t Bertelmestagsoltsei geschehe . Mit vrku d desbriefs, gebe zu Wie , a freitag ach sa t Bertelmes tag, a o etc. vicesimo o o. d(omi us) d(ux) i co silio Na zadnji strani preko kosa papirja vtisnjen vojvodski peat; napis: [ : aLBeRTVS • DeI • GRa • DVX • aVSTRIe • STIRIe] (Sava, Siegel, str. 138, fig. 78; Posse, Siegel 2, taf. 19, sl. 4 in str. 10). 131. Avstrijski vojvoda Albert (V.) sporoa, da bi moral na dan sv. Kolo­mana razsojati v sporu, ki je zaradi nekega rubeža izbruhnil med Bernardom Losensteinskim in Vigulom Volkensdorfskim na eni ter Raperjem Rosenhartskim in njegovimi pristaši na drugi strani. (prim. št. 108) Ker pa njegov glavar v Zgornji Avstriji, Rajnpreht Wallseejski o tem ni poslal obvestila, vojvoda obravnavo prestavi na dan sv. Katarine. 1429 oktober 21, Dunaj. Orig. pap. (299 × 225 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: II3 (15. stol.). Wir Albrecht vo gotes g ade herczog ze Österreich, ze Steÿr, ze Ker de v d ze Krai , markgraf ze Merher v d graue ze Tirol etc., beke e vo der zwayu g wege , die da si d zwische v ser getrew liebe Wer harte dem Lose stai er v d Wigeleise dem Volke storffer ai stailsv d v ser getrew Rapper vomRose harts, demPirhi ger, dem Lampoti ger v d a der ir mittail des a der vo ai s gerichts phe -tu g v d a dererha dlu g wege , alsdiei ai ervrtail, dera v sgedi gt ist, begriffe si d, v d emleich, wie dasselb gericht vo v s lehe rüre. Dadurch wir die sach v d baid obge a t tail mit v ser brieue fur v s geuordert habe v d darumb sich das recht a dem achstuerga ge sa t Kolma s tag vor v ser solt habe verga ge . V d wa wir v serm liebe getrew Rei prechte vo Walsse v serm haubtma ob der E s vor ettleicher zeit empholhe hete vo der sache wege i ai ku tschaft ze schikhe , dieselb ku tschaft er v saufde vorge a te sa t Kolma s tag solt hergesa t habe , des aber ichtist geschehe . V d darumb, so habe wir die obge a t sach geschobe v d schiebe die auch wisse tleich mit dem brief v cz auf sa t Katrei tag schierist ku ftige v e golte yedem tail a sei rechte , i solcher mass, daz wir i der zeit och i ai ku tschafft schaffe v dda baid obge a ttail wider fur v skome v d mit i bri ge sulle , wes si zu recht ge iesse welle , da sich da das recht vergee sol zu geleicher weis, als das auf de obge a te sa t Kol­ma stag soltsei geschehe . Mitvrku tdesbriefs, gebe zu Wie ,a der ai dleftause tmaid tag, a o etc. vicesimo o o. d(omi us) d(ux) i co silio Na zadnji strani preko kosa papirja vtisnjen vojvodski peat; napis: [ : aLBeRTVS • DeI • GRa • DVX • aVSTRIe • STIRIe] (Sava, Siegel, str. 138, fig. 78; Posse, Siegel 2, taf. 19, sl. 4 in str. 10). 132. Avstrijski vojvoda Albert (V.) sporoa, da bi moral na današnji dan razsojati v sporu, ki je zaradi nekega rubeža izbruhnil med Bernar­dom Losensteinskim in Vigulom Volkensdorfskim na eni ter Raperjem Rosenhartskim in njegovimi pristaši na drugi strani. (prim. št. 108) Ker pa njegov glavar v Zgornji Avstriji, Rajnpreht Wallseejski o tem ni poslal obvestila, vojvoda obravnavo prestavi na etrto postno nede­ljo, ko se poje Letare (26. marec 1430). 1429 november 25, Dunaj. Orig. pap. (301 × 225 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: III.X desher brief(15. stol.). Wir Albrecht vo gotes g ade herczog ze Österreich, ze Steir, ze Ker de v d ze Krai , marggraf ze Merher , graf ze Tyrol etc., beke e vo der zwayu g wege , die da si d zwische v ser getrew liebe Ber harte demLose stai erv d Wigeleise demVolke storfferai stails v d v ser getrew Rapper vomRose hartsv d demPìrchi gerv d dem Lampoti ger v d a der ir mittail des a der vo ai s gerichts phe -tu g v d a dererha dlu g wege , alsdiei ai ervrtail, dera v sgedi gt ist, begriffe si d, v d emleich, wie dasselb gericht vo v s lehe rüre. Dadurch wir die sach v d baid obge a t tail mit v ser briefe fur v s geuordert habe v d darumb sich das recht auf heut vor v ser solt habe verga ge . V d wa wir v serm liebe getrew Rei prechte vo Walsse v serm haubtma ob derE s vorettleicherzeitempholhe hete vo der sache wege i ai ku tschaft ze schikhe , dieselbku tschaft er v sauf heut solt hergesa t habe , des aber icht ist beschehe . V d darumb, so habe wirdieobge a tsach geschobe v d schiebe dieauch wisse tleich mit dembrief v cz auf de su tag letare ze mittervaste schierest ku ftige v e golte yedemtaila sei rechte , i solchermass, dazwiri derzeit och i ai ku tschafft schaffe v d da baid obge a ttail widerfurv s kome v d miti bri ge sulle ,wessizurechtge iesse welle , da sich de das recht vergee sol zu geleicher weis, als das auf heut solt sei beschehe . Mit vrku t des briefs, gebe ze Wie , a sa t Kathrei tag, a o etc. vicesimo o o. d(omi us) d(ux)per Sig(mu de ) Swei peke ca(...) Na zadnji strani preko kosa papirja vtisnjen vojvodski peat; napis: [ : aLBeRTVS • DeI • GRa • DVX • aVSTRIe • STIRIe] (Sava, Siegel, str. 138, fig. 78; Posse, Siegel 2, taf. 19, sl. 4 in str. 10). 133. Nekdanji deželski sodnik na sodišu Sajbolda Volkensdorfskega med Anižo in Travno Konrad Charenbupel izpriuje, da mu je znano in da je slišal tudi od starih ljudi, da so podložniki gospostva Zierberg vedno sodili pod jurisdikcijo deželskega sodiša Losensteinskih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno, tudi v asu, ko je bil sodnik on sam. 1429 december 26. Orig. pap. (221 × 149 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Ich Chù rat der Chare bupel weile t mei s ge àdige herr her Seÿbolte vo Volkchestarff selige la trichter zwische E s v d der Traw peke v d tue kù d mit dem offe brief, das mir i der warhait kü d v d wisse leich ist, als ich da vo alte lewte vordes v d vo mei e elter vorsedle der richter gehort hab, dasdie Zirberger, die i dem la tgericht sicze t zwische E s v d der Traw ÿe v d ÿe geba dlt v d dasgerichtgedülthabe v d habe mirauch wa dlgebe , dieweilv d ich dasselb la tgerichti e gehabthab. Dassprich ichalso peÿ mei e trew . Czw vrku d gib ich dem edele mei e ge ädige herr Per harte vo Lose stai de brief pesigelt mit mei e aufgedrukchte i sigel, mir v d mei e erbe a schade . Gebe ach Christi gepürd virczhehe hu dert v d i dem aw v d czwai czigiste jär, a sa d Stepha s tag. Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat vrdeem vosku; napis neberljiv. 134. Janez Piberegker izpriuje, da se spomni in da je slišal od svojih prednikov, da so podložniki gospostva Zierberg vedno sodili pod jurisdikcijo deželskega sodiša Losensteinskih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno. 1429 december 27. Orig. pap. (217 × 115 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Ha s der Piberegker beche mit dem offe briefe, daz ich beÿ sechtzigkch jare gede gkch v d vo mei e vorder seilige gehört ha , das die lewt, die gem Zierberg gehore t das la gericht v d la dschra e gelege zwische der E s v d der Traw besucht v d de la drichter dasselbe wa delgebe habe d. Das sprich ich bey mei e aid v d trew v d gib darumb de brief mit mei em aufgedruchte betschaft zw dise zeite mei s i sigels bey mir icht e het. Gebe a sa d Joha s tag i dem wei acht veirtage , a o domi i etc. XXVIIIIo. Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat brez napisa. 135. Janez Ärdinger, nekdanji sodnik deželskega sodiša Bernarda Losensteinskega med Anižo in Travno v Gschwendtu, izpriuje, da mu je znano in da je slišal od starih ljudi, da so podložniki gospostva Zierberg vedno sodili pod jurisdikcijo deželskega sodiša Losenstein­skih in Volkensdorfskih med Anižo in Travno, tudi v asu, ko je bil sodnik on sam. 1429. Orig. pap. (215 × 152 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1429(15. stol.). Ich Ha sAerdi gerweile tmei sge àdige herre her Per harte vo Lose stei richter i de Geswe t zwische E s v d der Traw beke v d tù kù d mitdemoffe brieff, dasmiri derwarhaitkù d v s wisse leich ist, alsich da vo alte la´tte gehortt hab vordesv d vo mei e elter vo sedle der richter, das die Zìrberiger dew i dem la t­gericht sicze t zwische E s v d der Traw ye v d ye gewa delt habe v d habe mirawch wa delgebe , dew Werlv dich dasselb la tgericht i egehabt hab, daz sprich also ich pey mei e trew . Zw vrkù d gib ich dem be a tte mei em herre vo Lose stei de brief besigelt mit mei emawfgedrùkchtemi sigel, mirv d mei e erbe a schade . Gebe ach Kristy gepùrd virczehe hu dert v d dar ach i dem ew v d czwai czikchistemjare. Okrogel vtisnjeni peat pod tekstom; napis neberljiv. 136. Oglejski patriarh Ludvik dovoljuje, da njegov vazal Baltazar Loški podeli naštete oglejske fevdne posesti svoji ženi Margareti, heri Ulrika Limberškega, kot nadomestilo za zaženilo, jutrno in dodatek v skupni višini 350 funtov dunajskih pfenigov. 1430 januar 15, Celje. Prepis iz 16. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 205–206, št. 359, po B. Wir Ludwig vo gottes ge ade des heillige stuels zu Agleÿ patriarch, bekhe e v d thue khu dt alle , de diser brieff furkhumbt, dasfuerv skhume istderedlv ser liebergetreuerWalthasarLoser, v ser v d v ser khirche Agleÿ lehe sma v d gab v s ze erkhe e , wie er Margrethe desVlriche Lilge bergerselige tachter, sei ereeliche haus­fraue vmb irwiderlegu g, morge gab v d pesseru g,dasi derzallbri gt vierdthalbhu derttpfu dtWie erpfe iggeweisthatt,aufdieher ach mit am verschrib e guetter: item zum erste de hoff gelege am Rai ze Lass, fu födehuebe gelege v der dem hoff, ai huebe zu Paur felder Pollitz, a dertthalb huebe zu Iggde darff, vierdthalbe huebe zu Se i­tschach, ai halbehuebe zu Nadlesckh, ai huebe amAlte margkht, vier huebe zuAichar ,vierhuebe zuGschiess, ai huebe zuAphalterer, ai huebe zu Wilpurg Gschiess, ai huebe amSch aide perg, ai huebe zu Lipi itz, dreihuebe zu Seÿfridtstall, a dertthalbhuebe zu Khattesch, die vo v sv d v serm gotsshauss zu lehe gee , v d v sdiemüettiglichv d fleissig gebette hat, daswirderselbe Margerethe , sei erhausfraue die-selbe güetter vmb solch widerlegu g, morge gab v dpesseru g ge edig­lich geruechte zu verlaube . Also habe wir a gesehe sei treue die st v d vleissiges gebett v d habe der eege a te Margrethe sei er haus­fraue geurlaubtv d erlaube auch mitkhrafftditzbrieffsdieeege a dte guetter vmb die obge a t ir widerlegu g, morge gab v d pesseru g, doch v ser v d v ser ege a te khirche Aglaÿ v d me igleichs rechte zu solche lehe v uerzige . Mitt vrkhu dt ditz brieffs versigelt mit v serm a ha gu de i sigel. Gebe zu Cillÿ, am so tag vor sa dtA tha ie tag, ach Cristi gebuerdt viertzehe hu dert jar, dar ach i dem dreissigiste jare. 137. Jurij Turjaški potrjuje, da je dolžan dvornemu mojstru in koroškemu deželnemu glavarju Konradu Kraigu 100 funtov dunajskih pfenigov za vrailo dolga Henriku Vitanjskemu, 150 goldinarjev, ki mu jih je posodil za razline namene, in 300 funtov dunajskih pfenigov za vrailo dolga Sigmundu Wildungsmaurerju in njegovim bratom. Ta dolg se zavezuje vrniti Kraigu do prihodnjega božia, za kar jamiz vsem svojm premoženjem. 1430 februar 14. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 51’–52, št. 110 (C). Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 230, po C. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 206, št. 360, po B. Dorz. not. (po prepisu): Herre Jörge vo Awrsperg verschreibu g auf herr Co rade vo Aursperglaute dtperetlichfüri ebezalte schulde .Dat.1430. Ich Jörig Awrspergerher Jörige vo Awrsperg salige su beke e offe leich mitt dem brief fur mich v d alle mei erbe v d tü kchu d më iklich, de der brief fürkumbt, die i sehe t, höre t oder lese t, das wier recht v d redleiche schuldig sei v d gelte solle dem edel her her Co rate vo Kreig, hofmaister v d haubtma i Këre de etc. v ­sermliebe herr v d frew tv d alle sei e erbe oderwerv smittdem briefvo ire wege v dmittiremwille ermo et:itemamerste hu dert pfu dtWye erphe i g, dieerher Hai reiche vo Weitte stai v d sei­ erhawsfrawe a mei ergeltschuldfürmichbeczallethat;itema derhalb hu dert guldei , die ermir auchczu czeru g, pote lo v d a der mei e otdürffte berait gelihe hat; item aber drewhu dert pfu dt Wye er phe i g, die er auch Sigmu de Wildu gsma±rer v d sei e brüder a dem widerfal, so ich i vo weile t frawe Margarethe , her Hai reichs des Wildu gsmawrer sälige töchtter mei er steufmüter wege schuldig belibe bi , ausgerichtet v d beczallet hat. Des wir i v d sei erbe alles also ge czleich ausrichte v d beczallet solle v d welle auf die achst ku fftige weich achte a alles verczihe v d schäde v geuërleich. Tätte wier des also icht, welhe schºde sew desfürbas ëme , wie der schad ge a t würde, chai schad ausge ome , de sew oder ir schei bot gesage müge beÿ ire trewe v gesbore v d v berechte d, ür ire slechtte barte darumb ze gelaube , de selbe schade alle mittsambt dem haubtguet gelobe wir i ge tzleich abczelege v d widerczekhere v d solle sew daz alles haubtguet v d schäde habe zw v s, v sere trewe a d aufallerv serrhab, wo wierdiehabe ,wiediege a toderwo dy gelege ist, ichtz dauo ausge ome , alles i beslozze v geuerlich. V d vo derselbe aller v serr hab soll sew haubtgüts v d schäde ge czleich v d gar richte v d beczalle der la desfürst i Krai , sei haubtma oder sei verbëser oder aber wer a irer stat gewaltig ist a alle ottaidi g, das ist v ser gutter willle v d gu sst. V d des ze ei er ware vrkchu deso gebe wier i de offe briefmitt mei obge a tsJörige des Awrsperger aige a ha gu de i sigel v d zu besserr sicherhät v d geczeug ussso hab ich mittvleizzgebete de edele her Co rate vo Kreig de jü ger , mei e güte frew t, das er auch sei i sigel ze czeug uss a de brief geha ge hat, im v d sei e erbe a schade . Daru der v ser baider i sigel ich mich obge a ter Jorig Awrsperger verpi de fur mich v d all mei erbe mitt mei trewe a aides stat alles daz stët v d bar ze halte , daz i dem briefgeschribe stet. Der gebe ist ach Kristigepürd vierczehe hu dertjarv d dar ach i demdreyssekiste jar, a sa d Vale tei stag des heilige martrër. 138. Brata Volker in Engelhard Turjaška prodata ljubljanskemu mestnemu sodniku Vidu Spenglavcu 5 hub na Gradišu in 1 na Dreniku skupaj z desetino za 170 funtov dunajskih pfenigov. 1430 marec 15. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 234’–235, št. 401 (B). Reg.: Richter, Die Frsten und Grafen, str. 697, po A = Komatar, Schlossarchiv, MMK 20 (1907), str. 206, št. 361. Dorz. not. (po prepisu): Ai erledigtterkauffbrief. Ich Volkchl v d ich Ë gelhart, gebrueder vo Awersperg vergehe fürv sv d allv serrerbe v d tu chu d mittdise offe brieffalle de er furkumbt, di i sehe , hore oderlese t, das wirmitt wolbedachte müet v d zu der czeit, do wir es wol getu mochte , recht v d redleich v d v uersproche leich hi gebe v d verkawfft habe v d verkawffe auch wisse leich i krafft diczs brieffs v sersledige aige sgütssechshuebe , derfu ffgelege si d i demdarffzwPurkstal, dazu de czeitte auffder ai Gregorgesesse ist, auffdera der Marko, auffderdritte Mari , auff dervirde Jar e, difu ffteistöd,dy sextehube istgelege zu Dre äkch, da zu de czeitte Michel auffgesesse ist, mitt lewtt v d mitt gütt v d darczw de czehë de i dem obge a tte darff zu Purkchstall auff sechs huebe czwo garbe allerlay getraid ze eme mit chitze , lember , värl, hu er, pey stokch v d här v d mitt alle de rechte , pymberke , ucze wirde v d ëre , die czu de obge a tte huebe v d czehe de gehort oder gehore schulle , wie das alles ge a t oder gehaisse sey, ichts aussge ome , alles i e beslösse , dem erber weÿse Veÿtte dem Spe glawczs, dieczeitrichterczeLaibach v d alle sei e erbe . V d wir habe sew der obge a tte huebe mitt lewt v d mitt güt v d auch des czehe de mittalle ire czwgehoru g geruettleich v d v uersproche leich i uczs v d aÿge gewer gesaczt mit aller stät v d wir habe v s och v ser erbe kai erlay rechte dara ichtbehalte , darumb habe sy v s gebe v d ausgerichthu dert v d syb czig phu tgutterWie er phe i g, diwir gà czleich mit voller czäl vo i e phe ge v d i ge ome habe . Davo muge sy v d schulle auch mitt dem vorge a tte ïre kawff schaffe , ha del v dtu , was i lieb ista als mitt a der ire ayge gut ach kawffes v d la des recht i Krai vo v s v d alle v ser erbe v geirret. Wir lobe i auch die obge a tte huebe v d czehe de mit aller ir zwgehöru g scherme , vertrette v dvera ttwurtte vorma ikch­leich vorallera sprach, wasidesbedurffe oderi des ottbeschicht.Wer aber, dassewvo demvorge a tte kawffvo ai tailodervo garyma d a dertrib odertreibe woltmittpesser rechte , de wiri darauffgebe v d verkawffthabe , welhe schade sy des äme , wiesich dasfüget, de ir ai s pey sei e trewe gesage mag a klag, a taydi g, a all a der pebaru g vmberechte d, ire slechte wartte darvmb cze gelawbe , de selbe schade alle mittsambtdemhawbtguttlobe wiri mittv ser trewe ga czleich gelte v d abczelege . V d das schulle si habe czw v s v d zu v ser gut v d auff alle dem, das wir habe oder och gewi e , es sey erb oder varu ds gut. Wolte wir sew aber icht ga czleich richte v d wer erkche s v d schade s als obgeschribe stet, so schol sew der la desfürst oder ai yeder sei hawbtma oder sei verbeser v d ai yeder herr, v der dem da solich v ser gutt v d hab a) ponovno was in lieb ist. gelege ist dauo ga tzleich richte v d beczale vmb erkche v d vmb schäde vo aller v serer hab, wa sew darauff weise t oder czaige t furderleich a geuarde. Da ist v ser gutter wille. Des cze vrkchu d gebe wiri dise offe brieffversigelte mittderedel Jorge desGutte stai er, dieczeit verbeser i Krai v d Paule des Glogowiczer, payder ayg er a ha gu de i sigel , die si durch v ser vorge a tte Volkchle v d E gelhartte fleissige pett wille a de brieff geha ge habe , i v d ire erbe a schade , wa wir cz± diser czeit ayge gegrab e i sigel ichtgehabthabe . Czw pesser geczewg ushabe wir gepette de edel veste herr Herworte vo Awursperg, v ser liebe vetter, das er sei i sigelauch auffde brieffgeha ge hat, imv d sei e erbe a schade , daru derwirv sv dfur v sererbe verpi de mittv ser trewe allesdas statczehabe , dasa dembrieffgeschribe stet. Dergebe ist ach Christi gepurdevirczehe hu dertjar, dar ach i dem dreyssigiste jar, am mittich ach sa d Gregorii tag. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku, zadnji poškodovan (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 139. Avstrijski vojvoda Albert (V.) sporoa, da bi moral na jutrišnji dan razsojati v sporu, ki je zaradi nekega rubeža izbruhnil med Bernar­dom Losensteinskim in Vigulom Volkensdorfskim na eni ter Raperjem Rosenhartskim in njegovimi pristaši na drugi strani. (prim. št. 108) Ker pa ima nujne opravke pri kralju, vojvoda obravnavo prestavi na nedeljo po prazniku vnebohoda (28. maj 1430). 1430 marec 25, Dunaj. Orig. pap. (296 × 220 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: IIII(15. stol.). Wir Albrecht vo gotes g ade herczog ze Österreich, ze Steir, ze Ker de v d zeKrai , marggrafzeMerhe , grafzeTyroletc., beke vo derzwayu g wege , diedasi d zwische v ser getrew liebe Per harte dem Lose stai er v dWigeleise dem Wolkestorffer ai s tails v d v ser getrew Rapper vom Rose harts v d dem Pirchi ger v d dem Lampo­ti gerv d a der ire mittail desa der vo ai sgerichtsphe tu gv d a derer ha dlu g wege , als die i ai er vrtail, der a v s gedi gt ist, begriffe si d, v d emleich, wie dasselb gericht vo v s lehe rüre. Dadurch wir die sach v d baid obge a t tail mit v ser briefe fur v s geuordert habe v d darumb sich das recht auf morge vorv ser vergee solt. Habe wirdasselb rechtvo g ötigerv serergescheftwege , dadurch wirv sheutzu v sermg edige g edige herre v ddemRömische etc. ku ig habe gefügt, geschobe v d schiebe auch wisse tleich mit dem brief v cz aufde su tag ach dem heilige auffarttag schierist ku ftige v e golte yedem tail a sei e rechte , i solcher mass, daz da baid obge a t tail wider fur v s kome v d mit i bri ge wes si zu recht ge iesse welle , da sich de dasrechtvergee solzu geleicherweis, als das auf morge vor v ser solt geschehe . Mit vrku t des briefs, gebe ze Wie , a v srer fraw tag a u ttiatio , a o etc. tricesimo. d(omi us) d(ux)per sei co silio Na zadnji strani preko kosa papirja vtisnjen vojvodski peat; napis: [ : aLBeRTVS • DeI • GRa • DVX • aVSTRIe • STIRIe] (Sava, Siegel, str. 138, fig. 78; Posse, Siegel 2, taf. 19, sl. 4 in str. 10). 140. Jurij Turjaški proda Juriju Glanerju svojo posest v naštetih vaseh žužemberške in dobrniške župnije za 1.000 ogrskih goldinarjev oz. dukatov. 1430 junij 29. Orig. perg. (385 × 205 + 21 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Khauffbrieff vo Jorge s Auersperg außgeha dt a Jörge Gla er laute dt, datiert am st. Peter u d Pauli tag im 1430 jar, betreffe d etliche i der Seise bergv dDöber ischischerpfarrgeleg ergülte .(16./17. stol.; b). Arh. sign.: a 35a;  54b (17. stol.). — a 36a;  2 (18. stol.). — a 950a; Fach VII Fasc. 43/1 (19. stol.). Ich Jorg vo Awerspergkch bekche offe leicha dem offe brieff fur mich v d all mei erbe v d tue ku d alle de , er furkumbt, die y sehe t, horre t oder lese t, das wir recht, redlech, ledikchleichv d v uer­sproche leich v d zü de zeitte , da wìrs es mitt rechte woll tüe mochte v d volle gebalt ze tüe hette , verkaufft v d hi gebe habe v sers frei ayge gütz die gutter alls die mitt ame her ach geschribe ste t: item vo erst das dorff ge ä tt A der Leitte beÿSewse berkch v d ei hube gelege v derm Leÿs, darauff Lawre gesesse ist, alles i Sewse bergerpharrgelege , itemv d achthuebe zeAma sdorff, darauff der ai suppa Gregor, auffder a der Mari , auffder dritte Crise, auff der virde Mari , auffder fu fte Jacob, auffder sechste Radel, auffder sube tte Marti v d auff der achte Jure gesesse sei ; beÿ Dofer ikch a—a) prertano. b) popravljeno v 54. v d i Dofer ikcher pharr gelege wir verchauffe auch die obge a te gùtter mitt lewt v d mitt gùtt v d mitt alle de ücze v d rechte v d mitt alle dew züde obge a te hube v d guttere gehoret oder gehore schol, wye das alles ge a t oder gehaisse seÿ, ichtz ausge ome , alles hie y beslozze , also wisse tleich mitt dembrieff zü ei emebige rechte kauff dem edelm Jorge dem Gla er v d alle sei erbe vmb tawse t gulde gütter wol weg er ducate v d V gerer, der wir vo y ga cz v d gar gericht v d gebert sei mitt voller zäll a all v ser schade v d müe v d wir habe y auch die obge a te hübe , lewt, gutter v d gütt mitt aller yr zugehoru g auz v ser ucz v d gewer i ir ayge ucz v d geber auffgebe v d y egea tbürt mit alle de ere , rechte v d gebo haitte v d mitt alle dew, so vo alter darzu gehörret oder gehore söl, esseÿ gepaw oderv gepaw , besüchetoderv besucht,weg v drai , stokch, wasser, wismat v d stai , ausfart v d i fart, alls wir es selbe i aige uczv dgebery egehabthabe v d vo alterhera v skome ist, also das sew die hi fur y ehabe , ucze v d ÿesse schulle , we de v d chere v d damitt schaffe v d tue , was y lieb ist mit versecze oder mitt verkawffe alls mitt a der yre aige gütt ach sollechs aige s kauffs v d la des rechti Krai v d y der graffschafft a der Metli kch v d auch v s och alle v ser erbe a de obge a tte gutter weissea geuerd. Wirlobe i auchde obge a te kauff:hube , lewtv d güttmitt allerirzugehoru g v d darzu gehorthi furtrewlech zescherme ,zefrei , ze vertrette v d ze vera tburte vor ma ikchleiche vor aller chlag v d a sprach, wa v d wie oft ym des ott beschiecht och solichs aige s chauffs v d la des recht i Krai v d i der graffschafft i der Metli kch. Tatte wir des ichtv dob sew yma t davo tribvo ai em tailoder vo gar mit besser rechte , de wir i darauff gebe habe , welliche schade sew des ame , wÿe der schad ge a t oder gehaisse seÿ, ichts ausge ome , ach hi da gesaczt, de irai esoderyrschei botgesage mag a aid, a taidi g v d a alla derbebarru g v berechte tyre slech-te wortte darvmb ze gelaube a geuerd de selbe schade mittsambt de obge a te haubtgütt schulle v d welle wir sew aufrichte , wider-kere v d ablege a widerred v d a allesverziehe v d sewschulle das habe auffalle dem gütt, das wir hiecz habe oder och hi fur gebi e , esseÿ erbgüttodervaru d gütt, ichtsausge ome ,oderhi da gesaczt. V d ob das war, das wir v s y dert dara vergesse v d i das icht volfurte alls obe geschribe stet oder sawmig dari ware , so schol es tüe der la desfurst i Krai v d i Metlikch, sei hawbtlewt, ir verbeser v d a belt oder wer a ir stat gebaltig ist oder ei iglech her v d a bolt v der dem v ser hab v dgutgelege ist v d sew das a chome t, der sol sew da richte v d werre erke s v d schade s, wo sew darauff weisse oderzaige t. Dasistv serbetv d gutleicherwillev d deszuei erware vrkü d gebe wiri dise offe brieff, derversigeltistmittdesedl here HerbartsdesAwersperger, mei slib vetter v d Jorge desCoziakerv d Herma des Coziaker v d Pa grecze des Awersperger, mei er gutte frew tallerdasdieiri sigeldurch mei erfleizigergepettwille a de prieff geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade , darv der ich mich obge a ter Jorg vo Awerspergkch fur mich v d all mei erbe pi t alles das stät v d war ze habe v d volfure , das a dem priffgeschribe stet. Derpriffistgebe ach Cristigepurd vierczehu derta jarv d dar ach i dem dreiczigste jar, a sa d Peters v d sa d Pauls tag. Štirje visei peati na perg. traku: 1) poškodovan okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: [ s .herwart] aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) manjka. — 3) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s : herman : koss aker .. (= št. 180/3) {pril. 65}. — 4) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s • pangracz • awersperger (= št. 142/2, 143/2, 146/2, 155/2) {pril. 45}. 141. Janez Oberhaimer, deželni upravitelj v Zgornji Avstriji naznanja, da je dal Bernard Losensteinski pred sodišem javno prebrati razsodbo vojvode Alberta (V.) v sporu med njim in Raperjem Rosenhartskim. Po razpravi sodiše s privoljenjem obeh sprtih strani potrdi vojvo­dovo razsodbo. 1430 julij 2, Linz. Orig. pap. (295 × 213 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Ich Ha s Oberhaimer verbeser der haubtma schaft ob der E s beke , das a hewtig tag, als ich i uerhoru g a dem rechte gesesse pi , fürmichkome istderedelherrherPer hartvo Los stai v d bracht für mich ai besloss e vrtail, der vorczeite zwisch sei ai s tails, her Rapper vomRos harts v d sei er miteribe zu Zierberkg a dem a de­re für de hochgebor fürste mei g edig herr de herczoge zu Osterreich etc. vo hy e ist gedi gt worde , v d meldt, wie diselb vrtail vo dembe a te mei herr u erledigttwërv dbegert, dasdy geöffe t v d gehört würd, dy also i gege würtikchait Perichtold des Pirichi ger a stat sei v d her Rapper v d a der sei er miteribe zu Zirberkg öffe ­lich aufgeproch , geles v d gehört ward v d ausweist etwaszwaiu g, als sich zwisch bede be a te taile vo la dtgerichtsgerechtichaitwege halt v d aufsölich di g üssdervrtaildesbe a te mei sg edig herre a) recte virczehenhundert. desherczog etc. so ledig üssauch öffe lich geles v d gehörtwardv d i solherausweisu g scue da seid dasla dtgerichttvo meimg edig herr vo Österreich lehe rürt, so möchtt der a tbürtter di sach wol für de be a te mei g edig herr zieh , als für sei leh herr v d la des­fürsst v d geschech dar ach, wasrechtwer. Dawiderderege a tPirchi ­ger mit sei red er i a tbürtt chom v d sprach, wie das diczeit darauf solich di g üss v d vrtail wider her für recht solt sei pracht ward sich la gst verga ge hiet v d zu rechtter zeit ach irer i haltu g herwider icht werchome , su derder vo Los stai diersta hewthiet fürbracht, so wer dÿ vrtail ach der haubtma schaft v d la des recht icht gefürt word v d secztdas ach i haltu g derselbe vrtailzu recht. Redtdesvo Los stai vorsprech, wie das dÿ erledig üss der vrtail mei g ediger herr der herczog la g czeit gesaumbt hiet v d er icht das dem vom Ros hart v d sei miteribe wolwisse lich wer. So hiet auch der vom Ros hart v d sei miteribe ach dem tag darauf dy vrtail solt wider hie gwes sei , mei g edige herr de herczog etc. mitsambt im hellffe zu bitte dy vrtail zu erledig , dy also ewlich erledigtt v d gehört wer v d ach i haltu g des be a te mei s g edige herr erledigu g seczt der vo Los stai dÿ sach auch i recht. Also ach verhöru g der be a te vrtail v d mei s g edig herr des herczoge erledig üss, auch ach beder tail fürbri ge red v d widerred fragtt ich bed tail, ob sy der sach bey recht pleib wolte . Das sÿ willikleich geta habe t. Also fragtt ich a di edel herr , ritterv d k echtt, dy daczemalbeÿ mirsess desrechte s, dÿ habe t ai hellikleich zu recht erka t v d gesproche , der vrtail also der vo Los stai fürmei g edig her de herczoge hab gedi get dÿ erledigtt v d gehört seÿ, bey derselbe mei s g edig herr des herczoge etc. erledig üsspleib espilleich derbeka t üssdesrechte sbegert bedtaili des gerichtsbrief zugebe , der ich also ydem tail ach erka t üss v d zu vrku d der sach i gleicher lautt also ai gib, besigllt mit mei em aufgedrukcht petschad. Geb zu Ly cz, amsu tag vorsa d Vlreichstag, a o domi imillesimo quadri ge tesimo tricesimo. Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat; napis neberljiv. 142. Ana, vdova Jurija Bistriškega, voli svojemu sorodniku Herbardu Tur­jaškemu in njegovi sestri Ani, vdovi Henrika z Erolzheima, svoje neiz­terjane dolgove skupaj z zadolžnicami, in sicer 200 funtov, ki ji jih a) sic! dolguje njen brat (svak) Albert Bistriški, 100 funtov, ki jih dolguje Valter Seffner, in 50 funtov, ki jih dolguje Friderik s Klha. 1430 julij 27, I. Orig. perg. (340 × 210 + 34 mm, delno poškodovan od vlage) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 159’–160, št. 282 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 206–207, št. 362. Dorz. not.: Vo derFewstriczeri ai gemechtbrief,lauttdassÿher Herwarte vo Awrsperg v d fraw A a sei er swester ettlich geltschuld gegebe v d vermacht hat(16. stol.; ).— 27/7.1430(19. stol.). Ich frawA aJòrge desFewstriczersalige wittibvergich furmich v d fur all mei erbe v d tu ku t mit dem gege burtige offe brieff alle , de erfurkumpt, diei sehe t, hòre toderlese t, dazich demedle veste herr Herbartte vo Awersperg mei em liebe ohaim v d frawe A a sei er swester mei er liebe mùme Hai reichs vo Erolczhaim selige wittibv d alle ire erbe mitwolbedachte mùtv dzuderczeit, daich esmitrechtwolgetu mochtv d desga cze v d volle gewaltczu tu gehabt hab recht v d redleich v d v uersproche leich vermacht v d gebe hab, gib v d vermach i auch wisse tleich mitkrafftdiczbrieffsdie czway hv dert phu t, die mir der edle v d veste her Albrecht der Fewstriczermei lieberpruderschuldig ist, v d hv dert phu t, diemirder edlev d vesteherWalterderSºff erschuldig ist,v d fumffczig phü t,die mir der edle Fridreich vo Klech schuldig ist mitsampt de geltschuldt­brieffe , die vmb die summa geldes lawte t, die ich also vo i gehabt hab, dieselbigeobge a tesummageldesmitsamptde geltschuldtbrieffe , die daruber lawte t, die gib ich i wisse tleich mit krafft desbrieffs dem edle veste herr Herbartte vo Awersperg mei em liebe ohaim v d frawA a sei erswesterHai reichsvo Erolczhaim salige wittib mei er liebe mùme , dazsew ü hi furmitderobge a te summageldsv d mit de geltschuldtbrieffe , die daruber laute t hi fur ha del , schaffe v d tu muge alle ire frome damit zu treibe , als mityrem aige gùtczu ver-lust v d czu gewy , daz ist v ser gùtlicher wille. Auch beche ich obge­ a te A a Jorge des Fewstriczer selige wittib, daz ich mir v d mei erbe hi fur kai erlay rechte behaltte hab mir v d mei erbe vmb die obge a te summa gelds v d geldtschultbrieff ichts behalte hab v d ab ich ü obge a te fraw A a Jòrge des Fewstriczer salige wittib hi fur kai erlay geschefft oder gemàcht hi fur tu wolde, daz die obge a te summageldsoderdieobge a te geldtschultbrieffberùrety dert, so schol eshi furkai kraffthabe todtv d ver ichtsei v d hi furdemedle v d veste herr Herbartte vo Owersperg mei em liebe ohaim v d A a sei er swester mei er liebe mùme Hai reichs vo Erolczhaim salige wittib ach datumdesbrieffshi furkai schadtv d v uergriffe leich sei och gescheffte s lawt des gemachtbrieffs, de ich i darumb gebe hab. Daz i daz alles war stat v d v czebroche beleib, als a dem brieff geschribe stet,de ich czu ei erpesser sicherhaitv d geczewg üswille darumb gebe hab versigelte mit der edle Jòrge des Koschyacher v d Pa grºcze des Awersperger v d Jorge des Harrer aller dreyer aige a ha gv de i sigil, dieirsigeldurch mei erfleissige bettwege a de brieff geha ge habe , y v d alle ire erbe a schade . Darv der ich mich obge a te frawe A a Jorge des Fewstriczer salige wittib v d all mei erbe v d v uerschide leich verpi de , alles daz war v d stàt zu habe v d zu volfùre , alsa dembrieffgeschribe stet. Dergebe ist ach Kristigepurtt vierczehe hv dert jar, dar ach i dem dreissigiste iar, des phi cztags och sa d Jacobs tag des heilige czwelffpotte . Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis:  s  org  koz aker    (= št. 143/1, 146/1, 154/3, 179/2) {pril. 64}. — 2) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis:  s • pangracz • awersperger  (= št. 140/4, 143/2, 146/2, 155/2) {pril. 45}. — 3) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis:  s gllum . org .harrer .(= št. 113/1, 143/3, 146/3) {pril. 58}. 143. Ana, vdova Jurija Bistriškega, prepuša svojemu sorodniku Herbardu Turjaškemu in njegovi sestri Ani, vdovi Henrika z Erolzheima, 300 funtov dunajskih denariev, ki ji jih ta dva dolgujeta, in tudi e ji omenjeni dolg povrneta v naslednjih 3 letih, naj jima ta denar pri­pade ob njeni smrti. 1430 julij 27, II. Orig. perg. (359 × 162 + 30 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 65–65', št. 133 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 207, št. 363, po A. Dorz. not.: Fewstriczeri (15. stol.).— Ai gemechtbriefvmbIIICtld,sofraw A a Jorge des Fewstriczer selige wittib her Herwarte vo Awrsperg v d sei er swestervermachthat(16. stol.; ).— 27/7.1430(19. stol.). Ich frawA aJòrige desFàwstriczersºlige witibvergich furmich v d fur all mei erbe v d tu kv d mit dem gege wùrtige offe brief alle , de er furkùmt, die i sehe t, hòre t oder lese t, das ich dem edel v d vesste herr Herwarte vo Awersperg mei em lieb ohaym v d fraw A a sei erswestermei erliebe muemHai reichsvo Eraltshaim selige witib v d alle ire erbe mit wol bedachtem muet v d zw der czeit, do ich es mit recht wol getù machtt v d des ga cze v d volle gewalt cze tù gehabt hab rechtt v d redleich v d v uersproche leich vermachttv d achgelasse hab, gib v d vermach i auch wisse tleich mit kraft dicz briefs drew hv dert phv d guter Wye er phe i g, die mir schuldig gewese istderobge a therHerwarttvo Awersperg mei lieber ohaim v d fraw A a sei swester mei liebe muem Hai reichs vo Eraltshaim selige witib v d allir erbe ach i haltu g v d ausweysu g dergeltschuldbrief, so ichvo i darumb i egehabthab, also beschayde ­leich v d mit ausge ome wortte , das sew die obge a te drew hv dert phv d phe i g ach abga g mei estodeshi furi ehabe v d die ucze v d iesse v d damit ha del , schaffe v d tu , was i lieb ist, als mit a derm irem aige guet a mei er obge a tte fraw A a Jòrige des Fàwstriczer sºlige witib v d aller mei er erbe irru g v d hy der ùss. Auch beche ich obge a te fraw A a, ob mich der obge a t her Herwartt vo Awersperg mei lieber ohaim oder fraw A a sei swester mei liebe muem Hai reichs vo Eraltshaim selige witib oder ir erbe beczale v d ausrichte der obg a tte drew hv dert phv d phe i g i drewjare , diesewdarumb fristhabe , dasich diea lege schol, damiti die icht vo ha de kòme v d die mei lebtag i ehabe v d die ùcze v d iesse schol,doch v uerchùmert v d sich scholder obge a t herHerwarttvo Awersperg mei lieberohaimv dfrawA asei swester mei liebe muem Hai reichs vo Eraltshaim selige witibv d allir erbe der ach abga g mei es todes hi wider v derwi de v d schulle v d muge damit ha del , schaffe v d tù , was i lieb ist, als mit a derm ire aige guet a allermei er erbe irru g v d hi der ùss. Auch schol sew allmei erbe daraufscherme v d vertrete vorallerme ikleich, wo oder wieoffti des otgeschicht ach soleichsgeschºfftsv d gemºchtsrechti Krai . Tºte sew aber des icht, welhe schade da des der obge a t her Herwartt vo Awersperg mei lieber ohaim, fraw A a sei swester mei liebemuemHai reichsvo Eraltshaimselige witib oderirerbe des ºme , wie derselb schad ge a t oder gehaisse wºr chai erlay schade ausge ome , ach hi da gesacztt de ir ai soder ir schei pot bey sei e trewe gesage mag a aid, a chlag, a taydi g v d v berechtv d, urir ai sslechte wortte darumb zegelaube , de selbe schade alle schulle si i gar v d gº czleich gelte v d ablege a widerred v d a alles vercziehe . Wolte sew aber des alles icht tù v d icht gº czleich volfuerte , alsa dembriefgeschribe stet, wiesidasvberfuere , so schol sew der la desfùrst i Krai , sei hawbtma , sei verbeser oder ei yegleicher herr, v der dem ir hab v d guet gelege ist, gar v d gº czleich dauo richte v d were erkche s v d alles schade s, wo sew darauf weise t oder czaige t. Das i das alles war stàt v d v czerbroche beleib, alsa dembriefgeschribe stet, de ich i zwei erpesser sicherhaitv d geczewg ùss wille darumb gib versigelte mit der edele Jòrige des Kosiakchºr v dPa grºcze des Awersperger v dJòrige des Harrer aller dreyeraige a ha gv de i sigel, dieiresigeldurch mei erfleissige bett wille a de brief geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade . Darv der ich mich obge a te fraw A a Jòrige des Fàwstriczer selige witib v d all mei erbe v s v uerschide leich verpi de , alles das war v d stàt ze habe v d ze volfuere , als a dem brief geschribe stet. Der gebe ist ach Kristi gepurd vierczehe hv dert jar, dar ach i dem dreyssigistem jare, des phi cztags ach sa d Jacobs tag des heilige zwelfpote . Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) delno poškodovan; napis:  s  org  koz aker    (= št. 142/1, 146/1, 154/3, 179/2) {pril. 64}. — 2) napis:  s • pangracz • awersperger  (= št. 140/4, 142/2, 146/2, 155/2) {pril. 45}. — 3) napis:  s gllum . org .harrer .(= št. 113/1, 142/3, 146/3) {pril. 58}. 144. Veliko število pri potrjuje, da svobodni posestvi v Pirichach, v žup­niji St. Marien in v Nettingsdorfu, v župniji Auffelden, spadata pod ju­risdikcijo deželskega sodiša med Anižo in Travno gospodov Losen­steinskih in Volkensdorfskih. 1430 oktober 29, I. Orig. pap. (418 × 219 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1430(16./17. stol.). ICH Thama am Asterperig, E gelharts des Pa halm gede kch, virczigk jar; ich Fridreich am Asterperig, auch des Pa halem gede kch, fù fczigk jar; ich Steffa mair zü Schache , des probst czu Sa d Floria gede kch, czwai czigk jar; ich Mertt im dar ach, auch des probst gede kch, dre½ssigk jar; ich Steffa auf dem Perig, des pharrer zù Sa d Michel gede kch, virczigk jar; ich Hai reich der smid czu Sa d Marei , auch des pharrer gede kch, sechsv d dre½ssigk jar; ich He sel datcz de Wege er, des Faùchter gede kch, vir v d czwai czigk jar; ich He sel Liebelsmùll er, auch desFaùchtergede kch, czwelifjar;v d ich Hertel cze Chli gelprù , auch des Fauchter gede kch, fù f v d virczigk jar; ich He sel aufder Haÿd, der herschaft ze Steir gede kch, a czwaÿ dre½ssigk jar;v d ich Wei delzeHi derholcz, auch derherschaftgede kch, czwai ­czigk jar;ich Tama mairzeArgerstorff, desPalstarffergede kch, virczigk jar;ich Ha sczeChümerstarff, desvo KremsmÞ stergede kch, virczigk jar;ich He sel ze Dri schache , des Cleme te Pa halem gede kch, fu f­czche jar; v d ich He sel sei achpa´r, auch des Pa halem gede kch, sechs v d czwai czigk jar; ich Steffa mair czü Krems, des pharrer czu Wolfare gede kch, a czwaÿ virczigk jar; ich Peter zeh t er czu sa d Marei , des Rä iger gede kch, fù fczigk jar; ich Steffa mair datcz dem Stai , desKerspergergede kch, virv d czwai czigkjar;ich Nikelaufdem Abpra t, des Farster gede kch, vir v d czwai czigk jar; ich Chu ràt am Sche´s, auch des Farster gede kch, czwaÿ v d dreissigk jar; ich He sel Wiecze perger, Jorige des Jude gede kch, czwai czigk jar; ich mair Fridel, des pharrer czu Na kirche gede kch, czwai czigk jar; v d ich Steffa czeHafe ¢rfar, desphfarrerczePùkchi g gede kch, zehe jar;wïr obge a tallpeke e pe½ v sere a½de v d tre´ a demgege bùrtige öffe prieff, daswiralli gedàchtig sei alsuiljaralsv ser½demsù der obe czugeschribe ist vo derczwaÿerfrei guterwege , ai sge a t das aige datcz Pirichach i Sa d Marei er phfarr, das a der ge a t das aige czü Nati gstarff i Ausfeld er phfarr, das die laùt darauff czu der edle herr vo Lose stai v d vo Volkestarff la tschra e ìrs la tgerichts czwische der E s v d der Trawe gehôrsam v d gewàrtig si d gebese alsa derfrei i demselbe la tgerichtczùschra e schuldig sei . V d des czù ai er ware sichtige ¢rkù d gebe wir dem edele herre her Per harte vo Lose stai diechu tschaftpesigeltmitderedele Li harte des Stadler v d Wolfga ge des Faùchter paÿder aùfgedrùkchter i sigel, die wir all obge a t mit fleiss darumb gebete habe , das s½ ire´ i sigel czù warêr geczeùg uss auf die chù tschaft gedrùkcht habe , i v d ire erbe a schade . Gebe a sù tag vor allerheilige tag, a o etc. XXXO. Na hrbtni strani dva okrogla vtisnjena peata: 1) ostanki peata v zelenem vosku. — 2) odtisnjen preko kosa papirja. 145. Jurij iz Freilinga, prošt pri sv. Florijanu (Markt St. Florian) potrjuje, da je svobodno posestvo v Pirichach v župniji St. Marien, ki ga je ku­pil pred 36 leti od Henrika Raumseisna, vedno spadalo pod jurisdik­cijo deželskega sodiša med Anižo in Travno gospodov Losenstein­skih in Volkensdorfskih kot vsa ostala svobodna posestva na ozemlju tega deželskega sodiša. 1430 oktober 29, II. Orig. pap. (211 × 146 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1430(16. stol.). ICHJorig czû Freili g des pröbst czûSa d Floria peke mit dem offe brief, dasich dasfrei gÞtge a tdasaige datczPirichach i Sa d Marei er pharr vor sechs v d dreissigk jare kaùfft hab vo Hai reiche dem Ra´mseise , der dieczeit darauf gesesse v d ambtma gebese ist. Desselbe v d der a der frei güter, die dagehore t czù dem la tgericht czwische der E s v d der Tra´ sprich ichpeÿ mei e a½dv d tre± , das der pe a t Ra´mseise , dieweil er aufdem gÞt gesesse ist v d auch ich, dieweilich daräufgebese pi v dauch diedasgÞt ach mirpesesse habe tczu deredele herr vo Lose stai v d vo Volkestarffla tschra ­ e irs la tgerichts czwische der E s v d der Tra´ gehorsam v d gewàrtig sei gebese als a der frei i demselbe la tgericht czù de schra e schuldig si d. V d des zu ai er ware sichtige ¢rku d gib ich obge a ter Jorig dem edele herr her Per harte vo Lose stai die chu tschaft pesigelt mit der edlen Li harte des Stadler v d Wolfga ge des Fauchter pa½der aufgedrükchte i sigel, die ich mit vleiss darùmb gebete hab, dassÿ ire´ i sigel czuwarergeczeug ùsseaufdiechu tschaft gedrükcht habe , i v d ire erbe a schade . Gebe a sù tag voraller heilige tag, a o etc. XXXO. Na hrbtni strani dva okrogla vtisnjena peata: 1) ostanki peata v zelenem vosku. — 2) odtisnjen preko kosa papirja. 146. Ana, vdova Jurija Bistriškega prepusti svojemu sorodniku Herbardu Turjaškemu in njegovi sestri Ani, vdovi po Henriku z Erolzheima, dolgove skupaj z zadolžnicami, in sicer 200 funtov dunajskih pfeni-gov, ki ji jih dolguje njen svak Albert Bistriški, 100 funtov, ki ji jih dolguje Walter Seffner, in 50 funtov, ki ji jih dolguje Friderik s Klha. 1430 november 11. Orig. perg. (330 × 173 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 103–103’, št. 192 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 207–208, št. 364, po A. Dorz. not.: Ai gemechttbrief vo fraw A a, Jorge Fºwstritzer selige wittibe vmb350 tld schuld, so ir her Albrecht Fºwstritzer, auchher Walther der Sºffe er v dFridreichvo Kleth,i haltdreyrschuldbriefzugelte schuldigpliebe ,diesy her Herbartte vo Awrspergyremohaymv dA a,sei erswesterÿrermueme , Hai reichsvo Eroltshaymselige wittib¢bergebe v dvermachtthat(16. stol.; ). — 11/111430(20. stol.). Ich frawA a, Jorge desFewstriczersalige wittibvergich furmich v d fur all mei erbe v d tu ku d mitt dem gege burtige off briff alle , de erfurkumpt, diei sehe doderlese t, dasich demedlemvestem ritter herre Herbarte vo Awersperg mei em libem òhem v d A a sei er swester, mei em libe mume , Hai reichs vo Erolczhaim salige wittib v d alle ire erbe mittwolbedachte mutv d zu derczeyt, do ich ez mitt recht wol tu mocht v d des ga cze v d volle gewalt zu tu gehabt hab, recht v d red, redleich v d v uersproche leich vermacht v d gebe hab, gib v d vermach i auch wisse tleich mittkrafftdiczbriffs, die czway hu dert phu t Wi er phe i g, die mir der edel v d vest ritter herr AlbrechtderFewstriczer,mei liberpruderschuldig ist, v d hu dertphu t Wi er phe i g, die mir der edel v d vest ritter herr Walter der Saff er schuldig ist, v d fu fczig phu tWi erphe i g, diemirderedelFridreych vo Klek schuldig ist mittsamptde geltschuldpriffe , dy vmb die summa gelteslaute t, dieichalsovo i gehabthab. Dieselbigeobge a tesumma geldes mittsampt de geltschuldpriffe , die darvber lawte t, die gibichi wisse tleich mitt krafft dicz briffs dem edlem vestem ritter herre Herbar-te vo Awersperg, mei em libem òhem v dfraw A a, sei er swester, Hai reichs vo Erolczhaim salige wittib, mei er libe mume v d alle ire erbe , das sew u hi fur mitt der obge a t summa geltes v d mutt de geltschuld passe , die darvber laute t ha dle v d schaffe v d tu muge alle ire frume damittzetreibe alsmitiremayge gùttv d das ist v ser gutleycher wille . Auch beke ich obge a t A a, Jorge des Fewstriczersalige wittib, dasich mirv d mei herbe a kay erlay rechte behalte haba derobge a tsummageldesv dgeltschuldpriffv d ob ich u obge a te fraw A a, Jorge des Fawstriczer salige wittib hi fur kay erlay geschafft oder gemacht tu wolde, das die obge a te summa geldes oder die obge a te geltschuld priff beruret y dert, so schol ez hi furkay kraffthabe , todtv d ver ichtesei dem edlem vestem ritter herre Herbarte vo Awersperg, mei em libem ohem v d A a, sei er swester, mei er libemb mume , Hay reychs vo Erolczhaim salige wittib v d alle ire herbe ach i halte des geschafftz v d och lawt dez gemachtbriffs, de ich i darumb gebe hab. Das i das alles stat v d v czeproche peleyb als a dem briff geschribe stet, de ich i zu ei er pezzre sicherhayt v dgeczew uz wille darvmb gebe hab versigelt mit des edle Jorge des Kosyaker v d Pa gracze des Awersperger v d Jorge des Harrer, aller dreyer ayge a ha gu de i sigel, die ir sigel durch mei er fleyzzige pett wege a de priff geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade . Darv der ichc mich obge a te A a, Jorge des Fewstriczer salige wittib v d all mei erbe v s v uerschide leych verpi de , allesdaswarv d statzu habe v d zu volfure alsa dembriff geschribe stet. Der gebe ist ach Christi gepurd vierczehe hu dert jar, dar ach i dem dreyssigistemjar, am sa d Merte tag etc. a) h-popravljen ez neko drugo rko. b) sic! c) za tem ponovno ich. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s  org  koz aker    (= št. 142/1, 143/1, 154/3, 179/2) {pril. 64}. — 2) napis:  s .pan[gracz].awersp[erger ] (= št. 140/4, 142/2, 143/2, 155/2) {pril. 45}. — 3) napis:  s g lum . org .harrer .(= št. 113/1, 142/3, 143/3) {pril. 58}. 147. Jurij Turjaški zastavi ljubljanskemu mešanu Vidu Spenglavcu 3 svoje lastne hube na Velikih Blokah za 100 funtov dunajskih pfenigov. Zastava je rešljiva vsako leto 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem; v primeru poznejšega vraila pripada upniku donos od zastavljene posesti za tekoe leto. 1430 december 5. Orig. perg. (386 × 167 + 32 mm, kasiran in poškodovan) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 260–260’, št. 467 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 208, št. 365, po A. Dorz. not.: Ai erlostersaczbrief(16.stol.; ).A o1430(16./17. stol.; ).— 5/12 (19./20. stol.). Arh. sign.: 254(ca. 18. stol.). Rekonstrukcija poškodovanih delov besedila po C. Ich Jorg vo Awersperg vergich furmich v d furallmei erbe mitt dise offe brieff v d tu kchu d alle , de er furkchumbt, die i sehe t, here t oder lese t, das wir recht v d redleich v d v uersproche leich versaczthabe v d versecze auchwisse leichi krafftdiczsbrieffsv sers ledigsv d aige sgutsdrey huebe , digelege si dczeGrösse Oblakchi Sa d Michels pharr, da czu de czeitte auff der ai der suppa gesesse ist, auff der a der Ambros, auff der dritte Marti , dem erber Veytte demSpe glawcz, burgerzeLaibach v d sei e erbe vmb hu dertphu t gutter Wie er phe i g,die er v sberait gebe v d aufgerichthät v d di wir auch mitt voller czal vo i e pha ge v d i ge ome habe v d wir habe i auch di obge a tte gutter mitt lewt v d mitt güt v d mitt alle ire zwgehoru g als wir dieselb i egehabt habe aus v ser gewalt i ir gewalt gea ttwurt v d i ucz v d aige gewer gesaczt mitt aller stàt, das sy die i ehabe schulle , ucze v d ge iesse , we de v d chere , damitt schaffe , ha ®del þ v d tu , was i lieb ist als mitt a der ire aig leich gutt ach saczes v d la des rechte ®i Krai þ. Also beschai­de leich wa das beschach, das ich vorge a® terþ Jorg oder mei erbe de vorge a tte Veÿte Spe ®galwczþodersei erbe sewerma tte v d ®i gebe die obgþe a tte hu dert ph®u t gutter Wie erþ phe i g oder mitt®a dergutterþmù zz,diei la d czeKrai gib v d g®äb istvþ d alsuil czewcht, ye virczehe tag ®vor sa d Jorge tagþ oder i de v®irczehe täge dar achþ, so schulle si v sgewertig sei mitt der losu g. Loste® wiraberþ ach derobgeschribe frist, so si d ®i die ücz... desþi ge de jars. ®Wa abþerdasbeschach dasderwo®rge þa tVeytSpe glawczoder sei erbe des obge a tte gelts icht le ger ge®rathe ...þ wolte , so schulle s®i v sdasai halbþsjardiesvormale zewisse tu , so schulle wirsewa vercziehe desobge a tte irsgelts®auffþdiobge a tte f®rist gä zleichþ beczale v d aufrichte . Wir lobe i auch die obge a tte guttermittalle ire cz´gehoru g scherme , vertrette v d vera ttwurtte vor ma ikleich v®or aller a sprachþ, wa i des ot besch®icht v d ob siþ davö yma d a dertrib odertreÿbe woltmittpesser rechete , de wiri darauffgebe habe ,wasschade sides® ëme t, wisichderschadfürþget de irai soder®irschei botpeyþsei e trewe gesage mochta klag, a taidi g, a alla derbebaru g, ire schlechte wartte darvmb zegelawbe , de s®chade alle schuþlle si da habe czw ®mir v d czwþ mei ë erbe v d darz± auff alle de gutv d habe, so wir habe oder och gewi e . Wolte wir sew aber icht ge cz®leich richte þ v d were erkch s v d schade salsobgeschribe stèt,so scholsewderla desfürstoderei yeder sei hawbtmä v d sei verbeseroder ai yederherrv d richter, v derdem da solïch v ser hab v d gutt gelege ist, wo sy darauff weyse t oder czaige t, essey erb odervaru dsgut, ichtsausge ome , divo gà czleìch richte v d beczalle vmb erkche v d vmb schade . Das ist v ser gutter wille . Mit vrkchu d diczs briefs versigelte mitt der edele veste here Herwortsvo Awerspërg, mei sliebe vetter v dJorge desGutt stai er, dieczeitverbeseri Krai paÿderaig era ha ge de i sigle , disidurch mei s vorge a tte Jorge fleissige pett wille a de brieff geha ge habe , i v d ire erbe a schade . Darv derich mich v d furmei erbe verpi d, alles das stàt ze habe , das a dem brieff geschribe stët. Der gebe ist ach Christi gepurd virczehe hu dert jar, dar ach i dem dreyssigiste jare, am eritag vor sa d Niklas tag. Dva visea peata na perg. traku: 1) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) manjka. 148. Sodna poravnava med Herbardom Turjaškim in Janezom Weren­burgerjem. 1430. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 208, št. 27 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 96. — Testamentslibell, fol. 113a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 208, št. 366. V predlogah obstaja doloena neskladnost v zapisu enega od rodbinskih imen: Testamentslibell ima Weinburger, Zapušinski inventar pa Wenburger. Nedvomno gre za Janeza Werenburgerja, ki se pojavlja v ve turjaških listinah, mdr. v št. 166 iz leta 1434, ki prav tako zadeva neko sodno obravnavo, pri kateri sta bila udeležena oba zgoraj omenjena, in se utegne nanašati na isti spor. Item ei tädi g u d berichtbrieff zwische herr Hörwarde vo Aursperg u d Ha se We burger, vo A. 1430.(Zap. inventar, l. c.) 149. Herbard Turjaški proda ljubljanskemu mešanu Mateju Scherrerju in njegovi ženi Luciji desetino v navedenih vaseh v ižanski fari za 200 mark šilingov. 1431 januar 17. Orig. perg. (278 × 161 + 15 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 208–209, št. 367, po A. Dorz. not.: Ai kauffbriefvmbIzehe ttzuNidera Galli Ÿggerphargelege ,de her Herwartt vo Awrsperg Mathe Scherer burger zu Laÿbach verkaufft hat (16. stol.; ).— 1431(16./17. stol.).— 17/1(19. stol.). Arh. sign.:  115(16./17. stol.). Ich Herwart vo Awerspergk vergich fur mich v d all mei erbe v d tu chv d mit dem offe brief alle , de er furkumbt, die i sehe t oder hòre t lese , das ich mit wol bedachte mùt v d zu der zeit, da ich es wolgetù mocht, recht v d redlich v d v uersproche leich hi gebe v d verkauftha furrechtsv d ledigsayge gùtmei e czehe t, dergelege ist i de her ach geschribe dòrffer : am erste zu Nider Gall vo sechs hùbe , zum Dregkch vo fù ff hube , zu Sel ikch vo zwai hùbe , am Bogatetz vo drei hube , zu Skreyll vo zweliff hube v d v der dem Wºldlei vo drei hube , allesi Igerphargelege , zwo garbe ze eme mitallerlay getraid, kycz,lember, vºrl, hù er, harv d pei stokch v d mit alle de ucze v d rechte , die da darczù gehòre t oder gehore sulle , wie es alles ge a t oder gehaisse sey, ichts ausge ome , alles i ebeslosse , als de weyle t her Sygmv d der New hawsser i egehabt hat, demerbere Mathee demScherrerburgerzeLaybach, Luczei sei er eleiche wirti v d alle ire erbe . V d ich ha sew das ge zehe t zwo garbe mitallerzugehòru g gerutleich ausmei emgewalt, ùczv d gewer i ir gewalt, ùcz v d ayge s gewer gesaczt mit aller stºt v d habe mìr och mei e erbe dara auch chai erlay rechte icht behalte . Darumb habe t sy mìr gebe zway hv dert markch schilli g, die ich ge czleiche vmb voller zall vo i empha ge habe. Dauo sulle sy es i ehabe , a) mlajši vstavek nad vrstico. ucze v d yesse , we de v d chere v d damit schaffe , ha del v d tù , wasi lieb ist, alsmita dere ire ayge gùt. V d ich v d mei erbe sulle sew v d ir erbe darauf scherme , vertrette v d vera tburte vor mº ikchleich v d aller a sprach ach la des rechte i Krai . Tette wìr des icht v d das sew yema t a der mit pessere rechte vo ai em tail odergartrib odertraibe wolt, da wìri daraufgebe v d verkaufthabe , welhe schade sy des ºme , wie der schad ge a t oder gehaisse sey, de ir ai s bey sei e trewe gesage mag a ayd, a taydi g v d a all a der pewºru g ire slechte worte darumb ze glaube , de selbe schade zusamptdemhaubtgùt, sulle wìri ge czleichv dgargelte v d ablege a allwiderred. Dassulle sy habe v d besuche aufmirv d auf mei e erbe , v uerschide leichv d darczù aus aller der hab v dgùt, die wir da habe oder och hi fur gewi e . V d wolte wìr sy icht ge czleiche were erke s v d schade s, so sol sew der la desfurst i Krai , sei haubtma oder verbeser daselbs oder ai yeder her haubtma , phleger, purkgraffoder richter i des herschaft gepiet, phleg,purkhùtoder gerichtsy v soderv serhab v d gùta chome t, essey eribgùt, lehe oder varv de hab, icht ausge ome , dauo richte v d were , erche s v d schade s, wo sy darauf weyse t oder zaige t. Das ist ge czleiche v ser gutter wille . Mit vrchv d des briefs versigelt mit mei s obge a te Her-wartsvo Awersperg ayge a ha gv de i sygelv d mitderedel Jorge des Gute stai er derczeitverbeseri Krai v d Pauls des Glagowiczerauch ayge a ha gv de i sygel , die sy zue merera geczeug ussdurch mei er fleissiger bett wille a de brief geha ge habe t, i v d ire erbe a schade . Darv derich mich v d allmei erbe verpi te stºtzehabe v d ze volfure , was a dem brief geschribe stet. Der gebe ist ach Christs gepurd virczehe hv dert jar, dar ach i dem ai v ddreissigiste jare, a sa d A to ys tag. Trije okrogli visei grbovni peati v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku: 1) delno poškodovan; napis:  s .herwart aursperger  .(= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) napis:  s georg .gutensta ner ..(= št. 113/2, 158/1, 163/2) {pril. 83}. — 3) napis:  s . pawl  . glogow czer  (= št. 93/3, 149/3, 153/2, 158/2) {pril. 125}. 150. Volfgang Fauchter razsodi na ograjnem sodišu v Niederneukirchnu o pripadnosti svobodnjakov deželskemu sodišu Bernarda Losenstein­skega. a) ponovno merer. 1431 januar 31. Orig. pap. (430 × 212 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Vellbrieff aus de schra zu Neükhirche a der Ipp, die frey i Lose stai sche la dgericht gelege . A o 1431 (16. stol.). — na prednji strani: 1431 31/3 (20. stol.). Ich Wolfga gFaüchterbeke mitdemoffe prief, dasmich der edel herrherrPer hartvo Lose stai a heutige tag czü richtergesaczthati sei erla tschra czüNew kirche aufderŸphf,do kamderbe a tmei herr vo Lose stai für mich v d bät durich sei e red àr rechte s cz´ vrage , ob imaufsei erfrei güetere , diezü sei ergerichtv d schra e gehöre t ai em oder me igere icht gerechtikait a±sstù d v d die de gericht icht gehörsam wolte sei als es vo allter herköme wàr, was darumb recht wàr, da vragt ich a das êrber gedi g, die frei v d a der frümb laùt, die des tagspeÿ mir a dem rechte gesesse si d ach solher a chlag v d aussta ds sei s gerichts gerechtichait, was darumb recht wàr, dieerka te zwˆ rechtwelhefrei güter, die±are dieczü derschra vo allter gehorete v d die laüt, die des frei güts i hiete v d das gericht icht dulde wolte als es vo allter herkomme , wàr dieselbe pawma s rechte aufdemselbe gùter wàre mei e herr vo Lose stai verfalle v d solt auch die ei cziehe vmb sei e czwaÿ tail sei s gerichts gerech­tikait v d die la±t, die solt er darumb pesser ach g ade des erka te rechte s pat mich der obge a t mei herr vo Lose stai im mei e gerichtsprief czü gebe , do vragt îch a das erber gedi g, ob ich das wol getù mächtderward imczu rechterka t, de ichimalso gibmitmei em aufgedrûkchte i sigel, mir v dmei e erbe a schade a dem rechte si d gesesse die erber frùme la±t, vo erst Jorig der Jüd, hüber czu Krewspach, mairczu Haucze pach, Chü ràdtderSchews, Erhartambtma , Vlreich Chre , Erhart cze Hai pùch, Artel fleischakcher, Jorig Husche ­perger, Fridreich am Asterperig, Fridreich Giltczpir, mair Niclas czü Lach, Peter Galse perger, Herczog cze Chùpàch, Vlreich Hauffel v d die frei , vo erstGe gelamStadlaige , FüxelczeStà i g, czeh t eramHauperig, TamelStaibe ter, Perchtold czeStà i g,Wilhalem daselbs, derHa sselcze Tötli g, Steffel cze Hase vrfar, Ha s Oberpawr daselbs, He sel Chatvr­scher daselbs, Vlreich Reif er czu Perig, Vlreich Puchspaùm mair i der Geswe t, He sel smid czü Gùr czfeld, Vlrich Stai olt, StefflCh oll vo Hag, Wolfga g Tra± müll erv d derFra kch vo Rät.Derpriefistgebe ach Kristigebûrd vîrczehe hÞ dertv d i demai sv d dreissigiste jar, a agste mitiche vor v ser fraw tag der liechtmess. Pod besedilom okrogel vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku, odtisnjen preko kosa papirja, ki je odpadel; napis: [s ]g llum  wolfgang  fewchter (= št. 151) {pril. 133}. 151. Volfgang Fauchter razsodi v sporu med Bernardom Losensteinskim in svobodnjakoma v Pirichach, v župniji Sand Marien in v Nettings-dorfu, v župniji Auffelden, ki noeta ve priznavati pripadnosti njego­vemu deželskemu sodišu. 1431 februar 28. Orig. pap. (440 × 285 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). ICHWolfga g Faûchter beke mit dem ôffe brief, das mîch der edelherr herr Pere hart vo Lose staî a hewtîge tag zû rîchter gesaczt hat i sei er la tschra zwˆ Freî darff, da kam derbe a t mei herr vo Lose staî fûr mîch v d klagt dûrch sei e red àr vmb ai e aûssta d sei er czwaîr tail sei s gerichts gerechtikait auser czwa¾ frei gùter, ai s ge a t das aige czû Pirichach i Sa d Marai er phfarr, das a der ge a t dasaige czù Nàti gstarffi Auffeld àrphfarr, diezwˆ seinem gerîchtv d schra e gehore dtv d u demgericht ichtgehorsamwelle sei , alses vo allterherkamme istv d müg vo de be a te gùter v d vo dem làwte darauffsoleichsaussta dssei erczwaÿertailsei sgerichtsgerech­tikait a recht icht pekamme v d pat darumb rechte s, da vragt ich irr, wasrechtwâr. Dersprachczurecht,eshietmei herrvo Lose stai ,sei czûsprûch mit fûrbot v d recht als verr prâcht, das ich im aus hewˆ t czù e ttdarumb rîchte solt, desvragtich a diefrûme lawˆ t, diedÿ czeitpeÿ mira demrechte sasse , diespreche zû rechtmei herrvo Lose stai solt weise , das er sei zûsprûch mit fûrbot v d recht alsuerr pracht hiet, das ich im aüs hewˆ t zû e t darümmb richte solt, das hat er vor mei erweist ach der schra rechte , da pegert der pe a t mei herr vo Lose stai dûrch sei e red àr zû vrage ach soleicher weisu g, was ù recht wàr, de vragt îch was recht wâr der sprach czu rêcht, ma solt berueffe , werde aufsta d sei erczwaÿertail sei sgerichtsgerechtichait aûsde be a te czwai gùter v d de laùte darauss vera tbûrtte wolt v d geschàch dar ach wasrechtwàr, desversöligtim, dasêrbergedi g v d wârd vormei perüefft ach derschra rechte . DokàmfurmîchSteffa Sax mitai empriefv d pegerta mich, de vo imczemei emv d hiess de lose dawidersprach despe a te mei sherre vo Lose stai reder , ich wër icht schûldig prief oder wart aufzü emme . Er kàm da herfùr ach der schra rechte mit ai em red àr, dapegert der be a t Sax aber a mich de briefvo imzu eme v d hiessde lese dawidersprâch des pe a te mei sherre vo Lose stai reder , wasderpe a tSax oderwer de aussta d aufde be a te gùter v d de laùte daraûffvera tburtte wolt fûr czepri ge hiet, es were prief oder wart, die solter furpri ge mit ai em red àr, die solte da gelese v d gehort werde v d ach paÿder tail fÞrpri ge geschehe was recht wàr v d pegert a mîch darumb czû frâge a das êrber gedi g, da vragt ich a dasêrber gedi g dew sprache czûrechthietderpe a tSaxa odera derÿma dtvo desaussta dswege , derczwaÿrtailgerichtsgerchtichaitaufde pe a te guter v d de laute darauff icht fûrzepri ge , es wàre prîef oder wart, die solt er fürpri ge ach der schra rechte mit ai em red àr, die wàrde da gelese v d gehôrt v d geschàch dar âch wasrecht wer, dasieder pe a t Sax aus der schra v d vo dem rechte da pegert der pe a t mei herr vo Lose -stai dûrch sei e red àrczû vrage sei d de aussta d sei erczwaiertail sei s gerichts gerechtikait aufde be a te czwai gùter v d de laùte daraûff ÿma t vera tbùrtt ach der schra rechte , was darumb recht wàr, de vragt ich vmb ai recht, der sprach czù recht sei dde aussta d sei erczwaÿertail sei sgerichts gerechtikait aufde be a te czwai gü-ter v d de laute darauff iema tvera twûrttet ach derschra rechte . So hiet der pe a t mei herr vo Lose stai sei czûsprûch rechtleich pehabt v d solt im des mei e gerichtsprief gebe , des vragt ich a des erbergedî g, deshat imversoligt, daserber gedi g, desbat michderpe a t mei herrvo Lose stai imdeserka te rechte mei e gerichtspriffczü gebe , de ich im also gib v der mei e aufgedrùkchte i sigel, mir v d mei e erbe a schade peÿ mir a dem rechte si dgesesse die erber früme leùt, vo erst Peter Hofs eider, Ott Sichli ger, Achacz Kersperger, Hai reich Wispacher, Caspar Kersperger, E gelhart Kressli g, Kù ràdt Kar büpel, Pa gràczChödi ger, Steffa Pra pekch, Wolfga g Ruestarsser, Jorig Tewrba ger, Da kchart Melebrü er, PeterGauge perger, Ha sPi ­tervo E s, Sÿmo Frasch, Jorig zeTù stete , Ha szeh t ervo Perig, Ha s Kirichmair, Peter Prù mair, Mertt Hàtri ger, Mertt Oelmùll er, Herma Czehe t er, Wolfga g i A´, Vlreich Leittkebvo Tra± , Niclas der La g mair czu Nesselppach, Vlreich des vo Tra´ ambtma v d die sei , vo erst Ge gel am Stadelbaige , zeh t er am Hauperig, Fùxel ze Stà i g, Perthold daselbs, Wilhalem daselbs, Ha´ssel cze Tòtli g, pa±r Hài reich cze Prùkk, Steffel cze Hafe ¢rfar, Ha s Oberpawr daselbs, Vlreich Reis ar czù Perig, Vlrich Pùxpaum mair i der Gesse tt, Hai czel cze Ausfelde , He sel smid czu Gùr ffeld, Vlreich Stai olt, SteffelCh oll vo Hag, Wolfga g Tra mull er, Nikelczu Ebrsperig, He selChàtfischer v d der Frâ kch Czûrêr. Der priefist gebe achChristigebürd virczehe hu dertv d i demai sv d dreÿssigiste jar, desmitiche voroculii der vaste . Pod besedilom okrogel grbovni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: [s g llum  wolfgang  fe]wchter (= št. 150) {pril. 133}. a) na razuri. 152. Avstrijski vojvoda Albert ukazuje Bernardu Losensteinskemu, potem ko je njemu navkljub na svojem deželskem sodišu razsojal glede spornih posesti Štefana Saksa in Konrada Perauscha, mešanov Steyrja, naj le-te pusti pri miru, morebitne spore pa naj rešuje pred vojvodo. 1431 marec 15, Dunaj. Orig. pap. (221 × 169 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1431(16. stol.). Wïr Albrecht vo gotes g ade herczog ze Österreich, ze Steir, ze Ker de v d ze Krai , marggraue ze Mërhër v d graue zu Tirol etc. embiete v serm getrew liebe Per harte dem Lose stai ër v ser g ad alles gÞt. Als wir dïr vor me igermal geschribe v d empholhe habe v ser getrew Stepha de Sachse v d KÞ rate de Perausch, v ser burgerdaczSteira ïr gütºr imPirchëch v d a derswai dei emgericht gelege v bekumert ze lasse , ist v s achmal aber fürbracht, wie du darumb i dei erschra habstrechtbesicze lasse v d may est, dem u also achzeköme ge de egemelte gùtºr v d de lewte , die darauf sicze t v d des geleiche ge ai em gÞt i A suelder pharr gelege , das vo der vo Dachsperg ze lehe geet, das v s v billeich du khet, wa si die v ser v d furköme svorv serwillig si d. Dauo emphelhe wïrdïraber v d welle er stleich, dazdu dieege a te de Sachse v d de Perausch a de vorgemelte ïr gùtºr v bekumert lassest v d habstdu da zui oder de selbe ïr gùtºr ichts ze spreche , das tÞ vor v ser mit dem rechte . Dara begeest du gë czleich v ser may u g.Gebe ze Wie , a phi cztag ach sa t Gregorie tag, a o etc. tricesimo primo. d(omi us) dux i co silio Na hrbtni strani okrogel kompozitni grbovni vtisnjeni peat izstavitelja preko kosa papirja. 153. Herbard Turjaški izpriuje, da je dolžan Judu Jeklu in njegovi ženi 20 dukatov oz. ogrskih goldinarjev, od katerih zanejo z dnem izstavitve te listine tei tedenske obresti v višini 3 dunajskih pfenigov za gol-dinar. (prim. št. 211) 1431 marec 20. Orig. perg. (242 × 81 + 18 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 221, št. 380 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 209, št. 368, po A. Dorz. not.: Ai erlosterJude schuldbrief(16. stol.; ).— 20/3.1431(20. stol.). Ich Herwardt vo Awrsperg vergich v d tu ku d fur mich v d all mei erbe offe liche mit dem brieff, das wir Jeklei dem Jude , sei er hawsfrawe v d alle ire erbe oder wer v s mit dem brieff erma t, v uerschide liche gebe sulle zwai czikg gùtter wolgebeg er guldei V geroderducate v d gett vo heutige tag auffyde guldei zu gesuch all woche drey Wy er phe i ge v dwa syder obgeschribe zwai ­czikg guldei icht le ge®rþ geratt®e þ welle , so sulle wïr sÿ v uerczo­ge lich richte v d were haubtgutts v d gesüchs. Tette wïr des icht, was schade sÿ des eme mit klag oder mit taidi ge oder wie der schad ge a t wurd, de ir ai s beÿ sei er trewe a aÿd v d v berechte d mag gesage , de selbe schade alle mitsambt dem haubtgutt v d gesuch sulle v d welle wiri ablege v d widerkere v dsewsulle dashabe hi czv sv d auffallerv serhab, esseÿ erb odervaru d gütt, besuchtv d v besuchtv d solsewdauo richte v d were , erke sv d schade sv d gesuchs der la desfürst i Krai , sei haubtma oder verweser daselbst oder ai ÿde herschafft v d gericht, daru der sy v ser hab v d gutt a -kome darauff weise oder zaige a klag v d a taidi g. Das ist v ser gütter will. Mitt vrku d des briefes mit mei s ege a te her Herwardts aige a ha gu de i sigelv d zu besser gezeug iczz hab ichgebete de edel Pawle Glowiczer, das er sei i sigel zusambt dem mei a de brieff geha ge hat, im v d sei erbe a schade . Gebe ach Kristi geburd vierczehe hu dert jar, dar ach i dem ai v d dreyssikgiste jar, am eritag ach judica i der vaste . Pod pliko besedilo v hebrejšini: 1 ˜.,˜+%˜.! (Auersperger) Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) napis:  s .pawl  . glogw czer . (= št. 93/3, 149/3, 158/2) {pril. 125}. 154. Herbard Turjaški in njegova sestra Ana, vdova po pokojnem Henriku z Erolzheima, zastavita svojemu sorodniku Volkerju Turjaškemu dese­tino v navedenih vaseh za posojenih 40 funtov dunajskih pfenigov do od­kupa, ki je mogo vsako leto 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem. 1 Transkripcija dr. Janez Premk. 1431 julij 21. Orig. perg. (294 × 182 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 209–210, št. 369, po A. Dorz. not.: Ai erledigtter saczbrief auf ettliche guetter, so Herwart vo Awrsperg v d A a Hai reichs vo Eroltshaym wittib sei swester ÿre vetter Volkhma vo Awrsperg verphe t habe (16. stol.; ). — A o 1431 (16./17. stol.; ). — 21/7(20. stol.). Arh. sign.: 160(ca. 18. stol.). Ich Herwortvo Awersperg v d ichA aHai reichsvo Eroltshaim salig wittïb, sei swester, vergehe fur v s v d fur all v ser erbe mitt dise offe brieff v d tu kchu d alle , de er furkchùmbt, di i sehe t, hore t oderlëse t, das wir mitt uolbedachte muetv d zu de czeitte , da wir es wol getu mocht , recht v d redleich v d v uersproche leich ver­saczt habe v d versecze auch wisse leich i krafft dicz brieffs v ser czehe de auff de her ach geschrib gutter allerlay getràid czwày tayl cze eme mitt chicze , lembere v d hu er v d di gelege si d ahe t pey Awersperg, item zwm Plutige Stai vo czwai huebe , item i Pudglo vo czwai huebe , item i Gerewt vo a derthalber huebe , item am Wa vo ai er huebe , item ze Kalitsch vo ai er huebe , item ze Plusecz vo czwai huebe , item am Furt vo ai er huebe , item ze Purkstal vo ai er huebe , item v der Stai vo ai er huebe , item am Las vo ai er huebe , item amNyder Ossol ik vo ai er huebe , item vo der mul v der haws, item am Pudlog vo ai er huebe , alles i Sa d Ca cia s pharr pey Awersperg gelege , dem edele v serm liebe vetter Volkchma vo Awersperg v d alle sei e erbe . Darauff habe si v s gelihe virczigphu tgutterWie erphe i g,diwirga czv dgarvo i e pha g v d mitt voller czal i ge ome habe v d wir habe sew des obge a tte czehe ds mitt aller sei er czugehoru gv d darzu gehort oder gehor schol mitt alle de ere , ucze v d wirde , als wir de selb i egehabthabe , i gea ttwurtv d i uczsv d ayge gewergesacztmitt aller stàt, das side i ehabe schulle ucze v d iesse , we de v d chere , damitt schaffe , ha dle v d tu was i lieb ist, als mitt a der ire aige gutt ach saczes v d la des recht i Krai . Wir lobe i auch de obge a tt saczs i er jars frist richtig cze mache mitt des lehe s­herre ha dt, vo dem er cze lehe ist. Wa aber das beschicht, das ich vorge a ter Herwort oder mei swester oder v ser erbe de obge a tt v serm liebe vetter oder sei erbe sew erma tte mitt dem obge a tte virczig phu tt odermitta derguttermu zz, diimla dzeKrai gib v d gab istv d alsuilczewcht yevirczeh tag vorsa dJorge tag odervirczeh tag hi ach, so schulle si v s gewartig sei mitt der losu g v d de czehe de wider i a ttwurtte lose vo aler achder obgeschribe frist, so si d i dy uczs desselbe i ge d jars verualle . Wa aber das be-schicht, dasdervorge a tv serliebervetterodersei erbe desobge a t­te gelts icht le ger geratte wolte , so schulle si v s das vormale czway ma ed ze wisse tu , so schull vo sew da a vercziehe auffdi obgeschribe frist aufrichte v d beczall . Wir lobe i auch de obge­ a tte saczmittallerzugehoru g trewleich scherme , frey vertrette v d vera ttwurtt vorma ikchleich voraller a sprach ach la des rechte i Krai , wie si des bedurffe oder i des ot beschicht. War aber, das sew vo de vorge a tte saczsvo ai tailodervo meryma d a der trib oder treybe wolt mitt pessere rechte de wir i darauffgebe v d versaczt, wasschade sides ame , wiesich dassaget, de irai peysei e trewe gesage mocht a klag, a taydi g, a all a der bebaru g, irer slechte wartte darvmb zegelawbe , de selbe schade alle zusambtdemhawbt­gutschulle sihabe czwv sv d zwv ser erbe v d auffalle demgut v d hab, das wir habe oder och gewi e , ichts ausge ome , wolte wir sew aber ichtgà czleichrichte v d beczalle erkche sv dschade sals obgeschribe stet, so scholsewderla desfurstoderai yedersei hawbt-ma v da sei verbeser oder ai yeder herr oder sei a walt, v der dem da v serhab v d guttgeleg ist, davo ga czleich richte v d were er-kche s v d schade svo aller v ser hab, wasidarauff weyse toderczai­ge t.b Dasistv sergutterwille . Deszevrkchu d gebe wiri dise offe brieff versigelte mitt mei s obge a tte Herworts vo Awersperg aige a ha ge de i sigel. So vergich ich vorge a tte A a v der der edele Herma s Czowelsperger des eltere v d Jorge des Kosyakger payder ayg era ha ge d i sigel , disidurch mei ervorge a tt A afleissige pett wille auff de brieff geha ge habe t, i v d ire erbe a schad . Darv der wir v s vorge a t Herwort v d A a verpi de mitt v ser trew , allesdasstàtczehab , dasa dembrieffgeschribe stet. Dergebe ist ach Christi gepurd virczeh hu dert jar, dar ach i dem ai v d dreyssigiste jar, am sambcztag vor sa d Marei Magdale tag. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) napis:  s .herman czovelsperger (= št. 117/2) {pril. 69}. — 3) napis:  s  org  koz aker    (= št. 142/1, 143/1, 146/1, 179/2) {pril. 64}. 155. Janez iz Mokronoga proda Herbardu Turjaškemu in njegovi sestri Ani dva vinograda na Vinici pri Šmarjeti skupaj s prešo za 83 mark dunajskih pfenigov. a) popravljeno iz vns. b) ponovno oder czaigent! 1431 september 23. Orig. perg. (364 × 158 + 60 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 100–100’, št. 188 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 210, št. 370, po A. Dorz. not.: Vmb de wei garte i dem Wo ikch. (15. stol.) — dopolnjeno in popravljeno: Kaufbrief vmb zwe a wei garte i dem Wo ikch gelege , so Joha esvo Nasse fuessher Herwarte vo Awrspergverkauffthat(16. stol.; ). — 23/9.1431(19. stol.). Ich Joha esvo Nasse fusbeche mitdisemoffe briefffurmich v d all mei erbe alle de , die i sehe t, hòre t oder lese , das ich redleich v d recht v d zu der zeit, da ichs mit recht wol getü macht verkauftha mei esaige sgüttszwe wei garte , diegelege si di dem perg Woy ikg, der ei er ge a t Reichºr, der a der Kü czel, mitsambtder press daselbs v d aller irrer zugehöru ge , dem edle feste ritter her Herwarte vo Awersperg v d A a sei er swester v d alle irre erbe vmb dreÿ v d achczig mark gutterwie erphe i g, derich vo i ga cz ausgericht v d beczalt bi . V d hab i die i gea twurt, gerüt v d v uersproche mit alle dem v d darzu gehört, ichts ausge ome , als sÿ mei elter v d ich selb i gehabt habe . Sÿ muge auch hi fur damit ha del v d tue , als mit a der irem aige gütt. Wer aber, das sew ÿema d dauo trib odertreibe woltmitpessere rechte , derich i darauf gebe ha , lob ich sew mitsambtmei erbe zescherme v d vertrette vor aller a sprach, vor mº ichleich ach la des v d pergs rechte daselbs. Tºtte wirdes icht, welhe schade sewdes ºme ,wiederschad ge a t odergeheise wird, de irei soderirschei pottbeÿ sei e trewe gespre­che mag v berechte t de selbe schade mitsambt dem hawbtgütt, schulle wir i ablege v d widerchere . Geschºch des aber icht, so sol sewrichte v d bere v serge edigerhervo Gürk oder sei a waltoder ei yetsleicher her, darv der sew auf v ser gütt weyse t oder zaige , erkche s v d schade s vo aller v ser hab, die wir habe oder och gewi e .Dasistv sergutterwill. Deszu ei ervrkv d derwarheitgib ich i dise offe brieffbesiglte mit desedle feste Ha se Gutte stei er dieczeit phfleger zu Kli ge fels v d Pa grecze des Awersperger paider aig er a ha gv der i sigel , die sew durch mei es obge a te Joha es vo Nasse fusfleisigerbett wille aufde brieffgeha ge habe , i v d alle irre erbe a schade . Darv derich mich verpi tfurallmei erbe , allesdasstettzehalde v d zefolfure , dasa dembrieffgeschribe stett. Dergebe ist ach Cristigepurd fierczehe hv dertjarv d dar ach i dem ai v d dreissigiste jar, des su tags vor sa d Michels tag. a) nad prertanim den. Dva okrogla visea grbovna peata v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s hans gutensta ner {pril. 84}. — 2) napis:  s • pangracz • awersperger  (= št. 140/4, 142/2, 143/2, 146/2) {pril. 45}. 156. Herbard Turjaški in njegova sestra Ana, vdova po Henriku z Erolz­heima, potrjujeta, da sta dolžna Janezu Werenburgerju 351 dukatov oz. ogrskih goldinarjev in 32 dunajskih pfenigov, ki se jih zavezujeta vrniti do prihodnjega mihaelovega. 1432 maj 4. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 253–253’, št. 450 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai erledigtterschuldbrief. Ich Herbart vo Awrsperg v d ich A a, sei swester, Hai reiche Eraczlhaima sälige witib, wir beke e v uerschide lich fur v s v d all v sererbe v d tü kü toffe lichmitdembriefalle de erfürkümbt,das wir recht v d redlich schuldig worde sei v d gellte sulle dem edel Ha se Wer burger v d alle sei erbe oder wër v s mit dem kege ­würtige briefmitiremgùtleiche wille erma etdreÿhu dertv d ai v d fü fczig gutergülde V gerv d ducate , diegüta gold v d swërg üg a der wag sei , v d zwe v d dreissig Wie er phe ig,die sie v si gute trewe czu v ser mërkchleiche otdürft beraÿt geliehe habe , der wir sew v uerczoge lich awsrichte v d beczale sulle v d welle auf sa d Michels tag schirestku ftige a allirew m´ v d schàde . Tätte wir des icht, welhe schade sew des ëme , wie der schade ge a t oder gehaisse , de ir ai s oder ir schei pot gespreche möcht a klag, a taydi g v d a all a derpeweru g, ire wörte darumb ze gelawbe , de -selbe schade alle mitsambtdemerkche lobe wiri mitv ser trewe v d a aydesstatgë czlich abzelege v d widerzekere .V d dassulle sie habe auf v s v d zu v ser trewe v d auf all dew v d wir habe oder och gewi e getrewlich a geuerd v d a alles vercziehe . Vertzuge wir i aber v d icht volfürtte als wir v s mit v ser trewe verpu de habe , so sal sew richte v d wër erkche s v d schade der la desfürst i Kray , sei hawbtma odersei verbeseroderai yegleicherher, i des herschëfte , gerichte v d gebiette v ser gut gelege ist, wo sie darauf weise oder czaige . Das ist v ser guetleicher wille v d dawider sulle och welle wir ichtwiderrede och tü i kaÿ erlaÿ weisv geuwerlich. Mit vrku d ditz briefz hab ich, obge a ter Herbart vo Awrsperg mei a) recte Eralczhaim. aÿge i sigel a de brief geha ge v d czü merer geczewg uss der warhaithabe wir, obge a terHerwartvo Awrsperg v d A a, sei swes­ter, Hai reiche Eraczlhaima salige witib, die edele Jorge v d Herma dieKosyakcherfleissiglich gebete , dasiryetwedersei ayge i sigelauch a de briefgeha ge habe , i v d alle ire erbe a schade . Daru der wir v s, oftge a te Herbart vo Awrsperg v d A a, sei swester mit v ser trewe fur v s v d all v ser erbe verpi de , all pù t v d artikell stëtzehalde v d zevolfure , diea dembriefgeschribe si d. Dergebe ist a sa d Floria s tag, ach Krists geburd virczehe hu dert jar v d dar­ ach i dem zway v d dreissigiste jare. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 157. Herbard Turjaški potrjuje, da je dolžan ljubljanskemu Judu Jeklu 25 dukatov ali ogrskih goldinarjev, za katere z dnem izstavitve te listine zanejo tei tedenske obresti v višini 3 dunajskih pfenigov na gol-dinar. (gl. št. 211) 1432 avgust 10. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 194–194’, št. 342 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai erlösterJude schuldbrief. Na hrbtni strani pergamenta se je ob robu nahajal tudi hebrejski napis. Ich Herwartt vo Awrsperg vergich offe leich mit dem brieue fur mich v d all mei erbe v d tü ku de alle de er furkchumbt, dy i sehe dt, hor dt oder lese d, daz wir v uerschide leiche schuldig sei v d auch gelte sulle dem beschaide Jeklei dem Jude , dieczeit gesesse ze Laybach, sei er hausfrawe v d alle ire erbe oder wer v s mit dem brieue erma dt fu f v d zwai czikg gueter wolgebeg er guldei V grisch oder ducate v d get vo dem heuttige tag alls der brief gegebe ist alle woche auf yede guldei drey Wie er phe i g zw gesuech v d wa sy irs gelts ichtle ger gerate wolte , so sulle wir sew a uerczoge leich richtte v d were haubtguets v d gesuechs. Tete wirdez icht,welhe schade sy dez eme ,de irai sbey sei e trew gesage mage a chlag, a taydi gv d a all a drew peberu g, ire slechtte wartte darumbe ze gelaube , de selbe schade mit­sambtdem haubtguet v dgesuech sulle wiri ablege v dwiderkere v d sy sulle daz habe zw v s, v sere trewe v d darczue auf aller a) recte Eralczhaim. v serrhab, dy wieryeczhabe oder och hi furgewi e , essey erb oder varu dtguet, besuecht v d v besuechtt v d soll sewdauo richtte v d were derla desfursti Steyr, Ker de v d Krai , sei a baltoder irverweserdaselbsoderaberei yederherroderrichtter,daru dersy v ser guet a kome dt, darauf sy weyse dt oder czaige t sew gebaltig cze mache a chlag v d a taydi g. Daz ist v ser gueter wille, pet v d gu st. Mit vrkchu de dez brieues versigelte mit mei es obge a tte Herwarte vo Awrsperg aige a ha gu de i sigell v d ze merrer geczeug usse v d besserer sicherhait wille hab ich mit vleyss gebete de erbere weyse Pa grecze de Messrer, burger ze Laybach, daz ersei i sigellzwsambtdemmei ema dembriefgeha ge hat, imv d alle sei e erbe a schade , daru derich mich, obge a tterHerwart vo Awrsperg verpi de fur mich v d all mei erbe allez daz stet v d war ze habe , daz a dem brief geschriebe stet. Der gebe ist ach Cristigeburde vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem zway v d dreys­sikgiste jare, a sa d Lare cze tag dez heilige martrer etc. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku, prvi poškodovan (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 158. Margareta, vdova Petra Lenghaymerja in njun sin Janez prodata Herbardu Turjaškemu stolp v trgu Mokronog s tretjinsko parcelo skupaj s pristavo, hlevom, njivo in vrtom, vse fevd krške škofije, za 80 funtov dunajskih pfenigov. 1432 avgust 12. Orig. perg. (287 × 190 +21 mm; naet od plesni) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 210, št. 371, po A. Dorz. not.: Ai kauffbrief vmb de ture i margkt zu Nasse fuess gelege , so Margreth, Petter des La ghaymer wittib v d Ha s, yr su her Herbarte vo Awrsperg verkauff habe (16. stol.; ). — A o 1432 (16./17. stol.; ). — 12/8. 1432(20. stol.). Arh. sign.:  129(17. stol.). Ich Margret, Peters des Le ghaymer sàlige wittib v d ich Ha s, desge a te Le ghaymersºlige sü vergehe furv sv d allv sererbe v d tü chü d mit dem offe brief alle , de er furchumbt, die i sehe t oderhòre tlese , daswïrmitwolbedachte mütv d zu derzeit, dawìres wol getu möchte , recht v d redleich v d v uersproche leich hi gebe v d verchaufthabe v sersledige gùtsde tùre i demmarktzeNasse ­fùssgelege mitdritthalberhofstatmitsambtdemmayerhoff, stadel, akcher v d garte v d mitalle de pymerche , ücze ,ere , wierde v d rechte v d mit alle dew, so da zu dem ge a te ture , hofstette , mayerhoff, stadel, akcherv d garte gehort odergehöre sol, wieesallesge a toder gehaisse sey, ichts ausge ome , alles i ebeslosse , als das vo dem hochw®irdþige v sermg ºdige here bischoffzu Gurkch etc. zelehe ist, demedele here Herwarte vo Awerspergk v d alle sei emerbe . V d wìr habe sew des ge a te türe mitsambt de hofstette , mayerhof, stadel, akcher v d garte mit aller ir zugehòru g ge®rùþtleich aus v serer gewalt, ücz v d gewer i ir gewalt, ücz v d gewër gesaczt v d i ege­a tbürt mit aller stºt v d habe v s och v ser erbe dara auch dhai erlay rechte ichtbehalte .Darumba habe t sy v sgebe achzigkch phü t gutter Wie er phe i g, die wier ga czleich mit voller zall vo i empha ge habe , dauo sulle sy esi ehabe , ucze v d yesse , we -de v dchere v ddamitschaffe , ha dle v d tü ,wasi liebist,alsmit a dere ire güt v d wïr v d v ser erbe sulle sÿ v d ir erbe darauf scherme , vertrette v d vera tburte vormºi ikchleich vorallera sprach ach la desv d kaufterlehe rechti Krai . Tette wïrdesalso ichtv d dassewyema ta dermitpessere rechte vo ai e tailodergartrib oder treibe wolt, da wïri daraufgebe v d verchaufthabe , welhe schade sy des ºme , wie der schad ge a t oder gehaisse sey, de ir ai s bey sei trewe gesage mag, a ayd, a taydi gv d a all a der pºwºru g, ire slechte worte drumbe ze glaube , de selbe schade zusampt dem haubtgut sulle wïr i ge czleich v d gar gelte v d ablege a all widerred,das sulle sy habe v d besuche auf v s v d auf v ser erbe v uerschide leich v d darczü auf aller der hab v dgüt, die wïr da habe oder och hi fur gewi e . V d wolte wïr sÿ icht ge czleiche were erke s v d schade s, so sol sy der la desfurst i Krai , sei haubtma oderverbeserdaselbsoderai yederherhaubtma ,phleger, purkgraffoder richter, i des herschaft, gebiet, phlege, purkhüt oder gericht sy v s oder v ser hab v d güt a chame t dauo richte v d were erche s v d scha-de s, wo sÿ daraufweise toderczaige t.Dasistge czleiche v sergütter wille . Mit vrchu d des briefs versigelt mit der edele Jorge des Güte ­stai er , diezeitverbeseri Krai , PaulsdesGlogowiczerv d Merte vo Tscher omel, diezeitvicztumb i Krai , irallerdreyereyge a ha ge de i sygle , die sy durch v ser fleissiger bett wille a de brief geha ge habe t, i v d ire erbe a schade ,daru derwirv sv d all v sererbe verpi te , stºt zehabe v d ze volfure , wasa dem briefgeschribe stet. Der gebe ist ach Christs gepurd virczehe hu dert jar, dar ach i de zwai v d dreissigiste jare, des achste eritags ach sa dLare cze tag ®...þ. a) od pokonnih potez, ki tvorijo “u” in “m”, je ena preve. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan; napis:  s georg .gutensta ner ..(= št. 113/2, 149/2, 163/2) {pril. 83}. — 2) napis:  s . pawl .. g[lo]gow czer  (= št. 93/3, 149/3, 153/2) {pril. 125}. — 3) napis: .s .mert .von . czschernoemmel (= št. 102/3, 163/3, 168/2, 183/2, 185/2, 187/1, 239/3) {pril. 86}. 159. Herbard Turjaški potrjuje, da je dolžan ljubljanskemu Judu Lebnu 100 dukatov oz. ogrskih goldinarjev. Z dnem izstavitve te listine zanejo za ta dolg tei tedenske obresti v višini 2 dunajskih pfenigov na goldinar. (prim. št. 210) 1432 november 6. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 259–259’, št. 465 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai erlösterschuldbrief. Ich Herbartt vo Awrsperg vergich offe leich mit dem brief fur michv d allmei erbe v d tù ku d alle , de erfurkumbt,dy i sehe dt, hor dt oder lese d, daz wir recht, redleich v d v uerschide leiche schuldig warde sei v d auchgelte sulle dem beschaide Lebe dem Jude , dieczeitt gesesse zw Laybach, sei er hausfraw v d alle ire erbe oder wer v s mit dem brief erma et hu dertt gueter wolgebeg ºr guldei V grisch v d ducate v d get vo dem hewtige tag alls der brief gebe ist alle woche auf yede guldei zwe Wie er phe i g zw gesuech. V d wa sy irs gelts icht le ger geratte welle , so sulle wir sew a uerczoge leich richtte v dwer haubtguets v dgesuechs. Tette wir dez icht, welhe schade sy dez eme , de ir ai s oder aber ir schei bot beÿ sei e trewe gesage mag a chlag, a taydi g v d a alla drebewëru g, ire slechtte warte darumbezegelaube , de selbe schade alle mitsambtdemhaubtguetv dgesuech sulle wiri ablege v d widerkere v d sy sulle daz habe zw v s, v ser trewe v d darczue auf aller v serr hab, dy wir yecz habe oder och hi fur gewi­ e , es sey erb oder varu d guet, besuecht v d v besuecht, ichts aus­ge ome ochhi da gesaczt, dauo sy richtte v dwere sollderla ­dezfursti Steyr, Ker de v d Krai , sei haubtma oderirverweserda­selbsoderaberei yederherroderrichtter, daru dersy v serhab v d guet a kome , daraufsy weyse d oderzaige d sewgewaltig zemache a chlag v d a taydi g, daz ist allez v ser gueter wille, bet v d gu st. Mit vrkchu d dezbriefsversigeltmitmei emayge a ha gu de i sigellv d zwmererergeczeug ussv d pesserersicherhaitwille hab ich mitvleyss gebete de erbere weyse Pa grecze de Messrër,burgerzwLaÿbach, daz er auch sei ayge i sigell durch mei erbet wille a de brief geha -ge hat, imv d allsei e erbe a schade , daru derich mich, obge a t­terHerwartvo Awrsperg verbi dtfurmich v d allmei erbe , allezdaz stet ze habe , daz a dem brief geschribe stet. Der gebe ist ach Christi geburde vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem zway v d dreyssckgiste jare, am phi cztag a sa d Lei harts tag dez heylige abbts etc. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 160. Herbard Turjaški potrjuje, da je dolžan ljubljanskemu Judu Lebnu 25 dukatov oz. ogrskih goldinarjev, ki se jih zavezuje vrniti 14 dni po sv. Matiji; v nasprotnem primeru znašajo tedenske obresti 3 dunajske pfenige na goldinar. (prim. št. 210) 1432 november 30. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 227–227’, št. 391 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai erledigterschuldbrief. Ich Herwardt vo Awrsperg vergich mit dem offe brieff fur mich v d all mei eribe v d tü ku d alle , de erfurkumbt, diei sehe ,höre oderlese ,daswirv verschide liche gelte sulle v d schuldigsei dem beschayde Lebe dem Jude , diezeÿt gesesse zu Laÿbach, sei er hausfrawe v d alle ire eribe oder wer v s mit dem brieff ermo t, fu ffv dzwai czigk gutterwolgeweg erguldei V grisch v d ducate , der wir sy richte v d were sulle v d welle vyerczehe tag ach dem ytz ku ftige sa d Mathyas tag a alles verzyehe . Wolde wir aber die obge a te fu ffu dzwaÿ czikg guldei fur die obge a te frist le ger i ehabe , so gett hi fur auff ydem guldei all woche drey Wi er phe i ge zu gesuch v d wa sy iresgelts ichtle gergeratte wolde , so sulle wir sy v uerczoge liche richte v d were haubtgütts v d gesüchs. Tëtte wir des icht,welhe schade sy des ëme mitklag oder mittaidi ge oderwiederschadge a twürd, de irai soderïrschei bott bey sei trewe gesage möcht a aÿd v d v berechte d, ire slechte wordte zu gelaube , de selbe schade alle mitsambtdemhaubtguttv d gesüch sulle wïri gë czliche ablege v d widerkere v d sy sulle das habe zu v sv d zu v ser trewe v d daruffauffallerv serhab, diewïr ÿtzhabe oder och hi furgewi e , esseÿ erib odervaru d gütt, besucht v d v besucht v d sol sy dauo richte v d were der la desfürst i Steÿr, Kere de v d Krai oder sei a wald oder ai ÿder herr, phleger oderrichter, v derdemsy v sergütta kome , darauffweise oderzayge a klag v d a taidi ge . Das ist v ser gu st, pett v d gütter wille. Mit vrku d des briefes mit mei s obge a te Herwardts vo Awrsperg aÿge a ha gu de i sigelv d zu pessergezeug üzderworhaÿthab ich gebete de erber weise Pa grºtze de Messrer, das er sei i sigel zusambt dem mei a de brieff geha ge hat, im v d sei eribe a schade , daru der ich mich, obge a ter Herwardt vo Awrsperg fur mich v d all mei eribe verbi de, stëtt ze habe v d ze volfure , das a dem brieff geschribe stet. Der gebe ist ach Christi geburd vyerczehe hu dert v d i dem zwaÿv ddreÿsskgiste jare, a sa d A dres tag. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 161. Herbard Turjaški potrjuje, da je dolžan Judu Lebnu iz Ljubljane in njegovi ženi 9 funtov dunajskih pfenigov, ki jih bo povrnil do nasled­njega jurjevega. e ne, se dolg tedensko zvea za 4 dunajske pfenige za vsak funt. (prim. št. 210) 1433 marec 23. Orig. perg. (280 × 105 + 22 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 227’–228, št. 392 (C). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 4, št. 14, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 211, št. 372, po A. Dorz. not.: Ai erledigter jude schuldbrief vo her Herbarte vo Awrsperg lauttv d(16. stol.; ).— 23/3.1433(19. stol.). Ich Herwardt vo Awrsperg vergich offe lich mit dembrieff fur mich v d all mei eribe v d tu kv d alle , de erfurkümbt, diei sehe ,höre oder lese , das wir recht, redlich v d v uerschide lich schuldig worde sei v d auch gelte sulle dembeschaÿde Lebe demJude gesesse zu Laybach, sei er hausfrawe v d alle ire eribe oder wer v s mit dem brieff ermo t, ew phv dt gütter wi er, der wer sy richte v d were sulle v d welle auff de ÿczku fftige sa d Jörige tag a alles verczÿehe . Beschech aber des icht, so geet hi fur auffydes phv dtvÿer Wi er phe i ge all woche zu gesüch v d wa sÿ ires gelts icht le ger geratte welle , so sulle wir sy v uerzoge lich richte v d were haubtgutsv d gesuchs.Tette wirdes icht,welhe schade sydes eme , de ir ai s oder ir schei bott beÿ sei er trewe gesage mag a ayd, a taidi g v d v berechte d, ir ai s slechte wörte zu gelaube de selbe schade mitsambt dem haubtgutt v d gesuch, sulle wir i ablege v d widerkere v d sy sulle dashabe zu v s, v ser trewe v d darczueauff aller der hab v d gütt, die wir ycz habe oder ochgewi e , es seÿ erib oder varv d gütt v d sol sy dauo richte v d were der la desfurst i Krai , sei a wald daselbsoderai ydeherschafftv d gericht,darv dersy v serhab v d gütta kome , darauffsy weyse oderzaÿge . Dasistv ser gutlicher wille v d gu st. Mit vrkv d des briefes mit mei es ge a te Herwardts vo Awrsperg aÿge a ha gv de i sigel, darv der ich mich obge a terHerwardtvo Awrsperg furmich v d allmei erbe verbv de, alles das stett ze habe , das a dem brieff geschribe steet. Gebe ach Kristigeburd vÿerczehe hv dertv d dar ach i demdrewv d dreÿsskgis-te jare, ammo tag ach letare i der vaste . Okrogel visei grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. 162. (neizstavljeno) Delilna pogodba med Herbardom Turjaškim in njegovimi sorodniki Ortolfom, Viljemom in Jurijem Perneškimi. 1433 maj 23. Orig. pap. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 263’–266, št. 472 (B). — Prevod v sodobno nemšino iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (C). Dorz. not. (po prepisu): Dassolma ausschreÿbe ,dasistdesPer ekergut,dasim zusei tailgefalle ist. Ohranjena redakcija listine je koncept delilne pogodbe med Turjaškimi in Perneš­kimi. Dejansko gre za predlog s seznamom posesti, ki jih je bil Herbard Turjaški pripravljen odstopiti Perneškim, izroen slednjim v potrditev. Ti so se z vsebino oitno strinjali, saj je bil po Heyrenbachovih navedbah dokument opremljen s perneškim tajnim peatom. Ni jasno, e je do izstavitve listine, ki naj bi bila v skladu z besedilom koncepta opremljena s peatom Herbarda in še dveh pri, sploh prišlo (tako že Heyrenbach, v opombi k C). Ich Herwartt vo Awrspergk vergich fur mich v d all mei eribe v d tu ku d offe l(ich)mit dembrief, das wir och die v sser och a der iema tvo v ser wege a geuerdede edle her herr Ortolffe , her Wilhalm, her Jorge , geuetter v d gebrüder vo Per ekk, v ser liebe ohaim v d alle ire eribe oder wer das vo ire wege ha delt a de her ach geschribe lewtte , guetter , grù tte , wie die a dem brieff be a t v d begriffe sei mit alle ire zugehoru g v d rechtte , ichts ausge ome och hi da gesacztt a geuerde chai irru g tü v d damit ichts ha del schulle i kai erlaÿ vbel och peswèru g, das i v d de ire czu schade kome möchtt a geuerde, als das der erwirdig v ser lieber herr herr Lare cz, bischolff cze Laue tt etc. v d der edl herr herr Cho radt vo Kreig, hoffmaister, òbristerchamrerv d hawbtma i Ker -de , v ser lieber ohaim v d frew t cze Wolsperg zwissche v ser habe t beredtt ach i haltu g dertaidi gbrieff, so wirbaidtaildarumb habe v d gelob auch, dasich, obge a terHerwartt fürmich v d all mei eribe v d ma ikleiche vo v ser wege allesdasstett czehalte v ddaraus ichtt czetrette i chai e wege v geuerleich, dasderbriefflawttv d auch die egemelte taydi gbrieff aussweise t a geuerde. Item v d si d das sie achgeschribe gueter: Am erste ze Weppriach dreÿ huebe , auff ai er siczt Matheus, auff dera der Jure,diedrittistòd. Itemczu Klai Pöla czwohùb ,auffai er sicztMichel, auffde a der Mari . Itemczu demSalog sechshùbe , auff ai ersicztderPùsel,auffdera der Jer eChraft, auffderdritte Jure, auff der virde Gerde, auffder fumfte Märi v d die sechst ist öd,hat i der Püsel. Item czu dem Geschies ob Kli ge fels vier huebe , auff ai er siczt Peter, auff der a der des Tombse su v d die a der czwo hat i e der Tombse. Item czu Witte dorff czwo hube , auff ai er sitzt Jaxe, auff der a der Mari . V d czu La ge Püech dreÿ huebe , auffai er sicztt suppa Jacob, auffder a der der s eider, die dritt ist öd. V d czu Vich ach acht hube , auffai ersicztderWalich, auffdera der Philipp, auffderdritte Mari schuester, auffder virde Ase, auffder fumffte Herma , auffder sechste Matheus, auffdersibe te derZer e,auffderachtte derMichel. Itemczu Gly vierhuebe , auffai ersicztsuppa Matko v ddiedreÿ si d öd. Item ai hoff czu Kerstette mit aller czugehoru g: àkker, wismad, holcz, stokch v d stai , ichtzausge ome . Itemczu Trag zwo hube , auff ai er sicztt Sore, die a der ist öd. Item czu Pawlstorff sechs hube , auff ai ersiczttMari perchmaister, auffdera der Jaxe, auffderdritte Jer e, auff der virde Herma , auff der fumffte Ja es, auff der sechste Tho­mas. Item am Slew esperg dreÿ hube , auff ai er siczt Chrisa , auff der a der Jacob, auffderdritte Ja se v d daselbssmid hatai hawsv d ai smitte . Item Alte dorffdreÿ hube , auff ai er siczt Jure, auffder a der Jacob, auff der dritte Ja es. Item Chrast czwo hube , auff ai er sicztt Hilias, auff der a der Crisa . Item cze Swür vier hube , auff ai er sicz Zer e, auffdera der Merti v d dieczwo si d öd.Itemdaselbzczu Swür ai mül, die Ha s i ehatt. Item am Wei perg fumf huebe , auff ai er siczttHerma , auffdera der Ja se, auffderdritte Ja e, auffdervirde Wratte, die fumfft ist öd. Item cze Nusdorff ai hub, die Herma am Wei perg i ehatt. Item am Stermetz ai hueb, darauff Zer e sicztt. Item Luko ikgczwo hube , auffai ersicztJer e,auffdera der Walther.Item cze Lerhe dorfffumffhube , auff ai er siczt Gerde, auffder a der Jure, die dritt hat i Eberlv d die czwo hatt i e Fridreich. Item am Pergk bey La ge Puech ai odehueb, diehati Pözz akecz. ItemNiderGlog itzai hub, darauffSchuestel sicztt. Itema derStrasse ai hub, darauffVlreich sicztt. Item Scho puhel ai hube , darauff Jacob siczt. Item cze Tullach dreÿ huebe , auff ai er sitzt Jakel, auff der a der Jure, auff der dritte Märi . Item ai mülv derdemhawsRewte berg v d ai akker v d ai wi-se , diedarczu gehörtt. Itemai akker, gelege czwische dezPotosch ikg v d der mül. Item ai Wise , gelege v der dem haws Rewtte berg.Item am Gesäzz daselbz das ettwe dez Lepposch was. Item ai akker v d ai wise imgrü tbeÿ demobere twre czeRewte berg.ItemczeAlte dorff beÿ Sa d Ko czya dreÿ huebe , auff ai er siczt Mari , auff der a der Matheus, auffderdritte Gregör. Itemv d ai muldaselbs. ItemczeWeÿs­se kirche zwo huebe , da siczt Petter selb dritter auff. Item cze Dobaw zwo hube . Item czu Lawterberg ai hub, da Michel auffsiczt. Item ai hueb cze dem Kolbe ,daMerti aufsicztv d ai hub cze Chrei dorffv d ai hub cze Ruegerstorff. Item ai hueb cze Kaczschicz bey der New stat. Itemczu Sa d BertllmeimVeld vierhube , auffai ersicztVllè, auffai er Merti , auff der dritte Hertzog, die vird ist öd. Item cze Micha± czwo hube , auff ai er siczt Wrùmecz, die a der ist od v d ai wise daselbs. Item zu Fress itz ai hueb v d cze Sagrad ai hub, daJa ko auffsiczt v d czu Galle stai ai hub. Item Rodes czwo hube , auff ai er sicztt Lubsse, auff der a der Tomecz. Item cze Nider Topplicz zwo hube , auff ai er sicztMatheus, auffdera der Ja es. Itemczu Telschach sechshube , auff ai ersicztsuppa Gregor,auffdera derAse,auffderdritte Arich e, auff dervirde Mari ,auffderfumffte Pawl, auffdersechste Jer e. Itemai keste baldczeKersteste v derSa d Preimsv dczedemKrewczai hub, darauff siczt Matko. Item cze Per tal czwo hube , die ai hat i Merti Dyfiakg, diea derPereczv d ai hueb v derSa dJorge Perg, die hati Herma Abi . Item aber czu Lawtterberg sechs huebe , auff ai er siczt suppa Mattko, auff de a a der Michel, auff der dritte Mari , auff der virde Mitkla±s, auff der fumffte Merti , auff der sechste Mathe. Item czeGalle perg e halb derGurkch bey Sa d Peterczwo öd hube . Itemcze Alte burkgv derdervestdreÿhube ,auffai ersicztFridreich v d hatdie a der auch darczui v d auffderdritte sicztJure. ItemczeSa d Peterbey der Gurkgdreyhube , auff ai er siczt Herma , auffder a der Jure v d hatdiedritthub auch i . V d daselbse halb derGurkch ai hueb. Itemcze derWarttfumfczehe hube , auffai ersiczttdersupp(a ), auffdera der der Lawssche v d Ja es hat i czwo hube , auff der fumffte Mari Zeÿawecz, auff der sechste Mitklaws, auff der sibe te Lwser, auff der achtte Ja esZeÿabecz, auffder ew te Lawre, auffderczehe te Mari suppa s sü , auff der ai dleffte Pere, auff der zwelffte Mari , auff der a) sic! dreiczehe te Miketz, auff der virczehe te A dre des Luser su . Die virczehe ta hueb istöd. V d daselbsczu derWarttsi d sechczehe haff er. Item a der Gurkg fumff hube , auff ai er siczt Thomas, auff der a der Jacob, auffdritte Vÿ e, auff der virde Marti , auff der fumffte Zer e. Item cze Mogestorff dreÿ hube , auff ai er siczt Mari , auff der a der Herma , auffder dritte Thomas. Item v der dem Vorst ai hub, darauff Li hart siczt v d daselbs ai gartte , de der Mike s eider i hatt v d ai mul daselbs, die auch der Mike i hat v d ai wise daselbs. Item cze Eybestorff dreÿ hube , dahatderMari diezwo huebe i v d diedritte ist öd. Itemcze Wissestorff czehe huebe , suppa Merti siczt auff ai er, auff der a der Mike, auffder dritte Merti Kycz, auffder virde Lawre, auff der fumfte Peter, auffder sechste Jure,auffdersibe te Merti Kersch­ ikg, auff der achte Michel, auff der ew te Mari , auff der czehe te Marko v d ai müldaselbs, dieMari i hat. Itemzu demVelde ai hueb, darauff siczt Jake. Item Wei sperg ai hueb, darauff siczt Jure. Item zu Stai pach ai hueb, darauff siczt Herma . Item cze Puch vierczehe huebe ; auff ai er siczt suppa Ja es, auff der a der Mari , auff der dritte Gregor, auffdervirde Merti Laserv d Ja esdaselbshat i czwo hube , auff der sibe tte Mathe, auff der achte Jure, auff der ew tte Herma ,auffderzehe te Herma Hwtter, auffderai dleffte Jure, auff der zwelffte Steffa , auf der dreyczehe tte Mari Duelacher, auff der vïrczehe tte Mike. Item cze Mos sibe huebe ; auff ai er siczt suppa Juri, auffdera der Ja e,auffderdritte Grègör, auffdervirde Thomas, auff der fumffte Primus, auff der sechste Mari , auff der sibe te fraw Kathrey. Item cze Salog drey wise , ai e ge a t die Rewtwise , die a dre v derdemgarte , diedritte e halb Rädelge demdorffSalog uber. Item vierwei gartte i de Weÿ ikg v d czeWeppriach ai wei gartte v d i Makkobiczb czwe wei gartte v d czeLawterbergai wei garte v dcze Weisse Kiriche drey wei gartte . Item das perkgrechtt am Milczperg ga cz v d das perkrecht i Malikobicz v d am S eke perg ga cz v d das perkrecht czw Pawlstorffga cz v d das perkrecht czu Lawterberg v d im Stralberg v d das purkstal daselbs mit sei er zugehöru g v d das perkch­rechtt cze Telschasch v di der Tobaw das perkchrechtt v d cze Weppri­ach das perkchrecht gleichhalbs. Item czwaÿ tail wei czehe t i dem Woÿ ikg v d zwaÿ tail wei czehe t cze Weppriach v d zwaÿ tail wei ­czehe tcze Teltschach v d czway tailwei czehe t amStralberg v dczwaÿ tailwei czehe tczeTobaw. ItemczeSlew spergk auffczehe huebe v d cze Weppriach auff sechs huebe v d cze Telschach auff achtt huebe allerlaÿ czehe t czway tail, de de har icht. Item czu Per tal auff sechs huebe allerlay czehe t czwaÿ tail. Item cze Puhelauff ew hube v d cze a) recte fumffczehent. b) marginalna opomba v B: Malikowicz vt infra. Modrusch auffczwai hube v czczeGotzlei sperg auffzwai hube v d cze Nusdorff auff ew huebe v d cze Sagrad v der dem weg auff ew hube allerlay czehe ttzwaitail, de wei v d har ichtt. Itemczu Grosse Pola auffvirczehe huebe v d czuGelaw ikg aufffumffhube v d czu Bries ikg aufai erv d peÿ derNew stattallerlaÿ czehe tde drittail, de wei v d har ichtt. Item auffdem dorffSigestorff allerlaÿ zehe tt, ichts ausge ome , de drittail. Itema demvrfara derGurkg bey Sa d Michel auff acht hube v d auff de Nider Schremos itz was da ist v d auff baide Grabe auch was da ist allerlaÿ czehe tt drew tail mitsambt dem hirs, de de wei ichtt. Item czu Ottaw ikg auff vier huebe allerlay czehe t mitsambt dem hirs czwaÿ tail. Item cze Ho igstai im grü tt cze Eÿbestorff auff vier hube v d cze Kerstette auff sechs huebe v d cze Nider Freichaw auff fumff hube v d czu Puheldorff auff ew huebe . V d czu Tewffe tal auff baide dorffer auff drey v d dreÿzzikg hube allerlaÿ czehe t de dritteil, de wei , har v d hirs ichtt. Item czu Ma-ge storff auff dreiczehe huebe v d czu Erlach ai hueb v d czu Wissestorffauffczehe huebe v d czu Ho igstai auffdrei v d auffde Perg bey Magestorff auff fumff huebe v d czu Rote kall auff drei huebe v d czu We ig Hopphe bach auff vierczehe huebe allerlay czehe tt de drittail, de har v d hirs ichtt. Item peÿ Sa d Steffa i Treff er pharr auff vier huebe allerlaÿ czehe t czwaÿ tail, de wei , har v d hirs icht. Item i Marolcztal auff acht hube v d czu dem Chrewcz bey dem La ge akker aufffumffhuebe v d auffder Klai Widem auff sechshuebe v d czu demGrosse Widemauffsibe huebe v d amPach czwo huebe v d bey Sa d Lare cze auffczwai huebe v d czu Kuke ­perg auff vir hube v d czu Chrotte dorff auff vier hube v d czu Kacze dorff auff achtt hube v d czu dem Klai Lagk auff ew hube v d czu Schibkobeczauffczehe hube v d czu Roÿach aufffumffhuebe v d czu dem Vorst auff sechshube v d cze Prei pach auff ew huebe v d czu Swarcze pach auff czwai hube v d czu dem Mos auff acht hube v d czuSchew itzauffai dleffhuebe v dczu Freichawaufai er hub v d czu Sàgoritz auff fumff hube v d czu Willisse dorff auff ew huebe v d czu de Posemaufsibe hùbe v d czu Radi auff ew hube v d beÿ Sa d Mertte auff vier huebe v d czu Klai Pirikch auff ew hube v d i Irsawecz auff zwai hube v d czu Tribmecz auff sibe huebe :a de be a te huebe alle allerlaÿ czehe tzwaÿ tail, de wei , harv d hirs ichtt. Itemczu OberStai pach auffvirczehe hube v d czu dem Posem auff sibe hube v d a der Priekki bey der kiriche auff fumff hube v d cze Prait aw v d Zesdorff auff ew hube v d cze Ober Kallauff fumff hube v d cze Grueblach auffczwai hube v d auff ai hoffczePakg;auffde be a te alle allerlaÿczehe tde drittail, de wei ichtt. Item auff de Perg ob Stei pach auff czehe hube v d czu dem a der Stai pach auff czwelff huebe v d a der Strasse bey Hopphe bach auff czwai hube v d czu Awsschecze tall auff sechs huebe v d czu Aschboch auff fumff huebe : auff de be a te huebe alle allerlaÿ czehe tde drittail, de wei ,harv d hirs ichtt.Itemv da de her achgeschribe hube de hirsczehe tt: amerste czu dem Geschies aufffumffhube v d czudemRederauffzehe huebe v d czu derAlbe dreiczehe hube v d a derLeitte auffvirhube v d czu Hirsse tallauff drei hube v d am Perg auff vir hùebe v d czu Niderdorff auff ew hube v d czeLagk auffai erhueb v d czedemPru auffdreiczehe hue-be v d czu dem Ortt auff achtt huebe v dcze Rabisch auffdrei hube v d am Pergk auf drei hube v d cze Pirichk auff achtt huebe v d cze Puech auff ew huebe v d czePouarsch auffczwelffhube v d abercze Pirikch auff vier hube v d cze dem Straÿtt auff achtt v d czu Pletriach auffvierhube v d czedemTalldrey huebe v dbey dermùlv derRädel auffdrei huebe v d czuderOber Rädel ew tthalb hueb v d czu Ober Maczwier auffdrei hube v d czu Niderm Matzwir auff ai dleffhuebe v d czuNiderm Ràdol auff ai dleffhuebe v dam Perg auffsechshube v d czu dem Vorst auff ew hube : de be a t hirsczehe tt ist gelege aller i Archër pharr. Item de hirsczehe t aber am erste cze Alte dorff auff czehe huebe v d cze Gresse perkg auff sechshube v d am Slew s­perg auffzehe hube v d czu Weppriach auffsechshuebe v d zubaide Drewssche auffachczehe huebe v d czuTeltschach auff achthube v d czu Rogatschicz auff sechs hube v d czu dem Per tal auff sechs hube v d czu S oÿlauffai erhueb v dczeKerstette auffsechshube v d czu Ottrieschk auff sechs hube v d czu Hirstall auff sechs huebe v d czu paide Tuelach auff czwai czikg huebe v d czu Teltschitz auff fumff hube v d czu Kacze dorff auff fumff v d czu Stoppe ikg auff drei hube v d czu Puheldorff auff ew tthalb hube v d czu Slega a auff sechc­zeche huebe v d czu Slaÿgitsch auff drei huebe v d czu Chrastolach auff sechs huebe v d czu Ewlpach auff ew tthalb hube v d cze Gra-ma±lach auff dreiczehe hube v d czu dem Posem auff vier hube v d czu Guete berd a dem vrfar auff sibe hube v dczu Musche dorff auff sechshuebe v d a dem Rai auff sechshube v d czu Ztroÿg ach auff drei hube v d czu Tomastorff auff ai dleff huebe v d tzu Dobrastorff auff ew tzehe huebe v d a der Strasse czwo hube v d cze Alte ­dorff beÿ Sa d Ko tzÿa auff ew v d czwai czikg hueb v d peÿ Sa d Ko czÿa auff czehe huebe v d czu dem We ige Pöla sechs huebe v d czuChrastauffczwai huebe v d czu Weisse Kiriche a demvrfar auff vir hube v d czu Weisse kirche i dem dorff achczehe hueb v d czu baide Grade achtt huebe v d czu dem Geschies, da Mathe auffgesesse wasauffai erhub v d czu Modruschauffczwai hube v d czu Gotslei sperg auff czwai huebe v d auff de Wei pergk auff a) ob robu pripomba v B: vel Slogan. achtzehe huebe : auff de obge a te huebe alle zwaÿ tail des hirsc­zehe tt. Item dar ach de hirsczehe tt bey Alte burgk gelege , des auch czway tail ist: am erste czu Willtschicz auff sibe hube v d czu Ober Gertschaw aufffumff hube v dim Wi kchel auff sechs huebe v dczu NiderGertschawaufffumffhube v d dasdorffdaczSa d Jörge auffvier hube v d czu Ober La±tterberg auff sibe hube v d czu Sagrad auff drei hube v d czu Kerstette was sei da ist v d czu Erlach auff vier huebe v d v derdervestczeAlte burkg auffsibe hube v d daczSa d Peter was sei da ist v d a der Ruetersgeschies was sei da ist v d czu Prapretschach auffvir hube v d czu dem Gritsch auff ai er hub v d czu OberChra awauffdrei hube v d czuDobawauffsibe thalb huebe v d czu dem Kolbe auff vier huebe v d a der Ober Topplitz auff sech­czehe huebe . Item dar ach de hirssczehe tt a der Wartt, des da ist czwaÿ tail: am erste czu der Aÿ ett auff czehe hube v d czu Ober Veld auffVII hube v d czu demNider Veld auffvierhuebe v dtzu der Ober wartt auff achthuebe v d czu Chruschabicz auffdrei huebe v d a der Gurkch auff fumff hube v d czu Lokg auff vier huebe v d cze Paitt aw beÿ Sa d Mertte auff fumff hube v d cze Grueblach auff czwai hube v d cze Zesdorff auff ew hube v d cze dem Pose auff fumff huebe v d v der dem Pergk ai hueb v d czu der Nider wartt fumffczehe hube . Itemsei tailakkerkore czeSa d Berttelmebeÿ dem pirpawm. Item v d sei tail akkerkor czu Draschkowicz. Item sei tail akkerkore datz Sadrass v d dieselbe Sadrasser geit ai ÿeder mas haber ai hue , das istauch halbssei . Itemv d dasakkerkore amStralberg, des er zwaÿ tailhatt. Item v d das ga cz akkerkor zu Nasse feld. Gebe am sambstag ach gotz auffartstag, a o etc. tricesimo tercio. Versigelt mit mei emaige a ha gu de i siglv d och czwayczewg siglauch darczu etc. Na hrbtni strani vtisnjen perneški peat z dvema rkama in panterjem v šitu (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561 in GAFA (ex predal 23, l. c.)). 163. Bistrski prior Andrej in konvent se v prisotnosti kranjskega deželnega upravitelja Jurija Guštanjskega, vicedoma Martina rnomaljskega, pisarja ograjnega sodiša in protipisarja Friderika Gannsa ter dveh uglednih ljubljanskih mešanov poravnata s Herbardom Turjaškim, z bratoma Volkerjem in Engelhardom Turjaškimi ter njihovim sorodni­kom Jurijem Turjaškim glede sporne meje in obmejne posesti. Obe strani se zavezujeta k spoštovanju doseženega dogovora; v primeru nespoštovanja je zagrožena kazen izgube vseh v poravnavi pridoblje­nih pravic, kakor tudi izplaila 100 funtov dunajskih pfenigov na­sprotni strani in prav toliko deželnemu knezu. 1433 julij 19. Orig. perg. (380 × 231 mm, poškodovan od vlage) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis iz 16. stol. (B) in dva prepisa (C, D) ter prevod v sodobno nemšino (G) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 9–9’, št. 26 (E). — Prepis (F) in prevod v sodobno nemšino (H) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 93’–96. Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 211–213, št. 373, po A. Dorz. not.: Nota diese prief peweise t v dt weÿse aus die ... zwische der herschafttAuerspergv dtdesgotshausFra zpeiObberlaibach(16. stol.). — A o 1433(16./17. stol.).— 20/71433(20. stol.). Arh. sign.:  15(16. stol.). Rekonstrukcija poškodovanih delov besedila po B. Ich Brüder A dree, dieczeitt prior v d der ga cz co ue tt des goteshawsv serfrawe ge a t zeFrè iczob Laybachdesorde svo Cart-husbeke e fürv sv d allv ser achköme vo derstöss, zwayu g v d mishelu g, so la g zeittzwische v sv d v sermobge a tte goteshaws ai s tails v d der edel veste herre her Herbarts ritters, Volkley u d E gelharttgebrüder u d Jorge vetter dervo A±rsperg desa der tails gewese ist vo etleicher pymerkch, wysmad, holcz, waid v d èmleich vmb etweuilhübe im Nadlischakch gelege v d vmb de perg zu Thew-tsch ge a ttderWartte përg v d Wi dische Strasischahaisset, habe wir v smitde obge a tte herre ,de vo Awrspërgfre± tleich tègverua -ge zu de obge a tte pymerke ze kòme , darczu ®wirþ auch die edel v d veste Jorge Gutte stai er dieczeit verweser i Krai , Mertte vo Tschèr omèl vicztumb daselbs v d die erber weyse Hay riche Staut­haymer, Matheus Mawttër, bayd purger cze Laybach v d de Fridreiche Ga s zu de zeitte la dschra u d gege schreiber daselbs cze Lay-bach, cze baiderseitt fleisscleiche gebette habe cze köme . Nu habe v sdie yeczge a te fù ff mit v ser baidertaill wille v d wisse frew t­leich verai t v d verrichtv d die stöss v d pymerkch e tschaidt v daus­czaiget, als her ach begriffe ist: zu dem erste hebe sich die pymerkch a : a dem pach ge a tt die Gross Czirk icz ge des Stegberger gutter, v derdemperg ge a ttSlew iczgelege v d vo da gè ttdiepymerkch aufde pùhelge a tti Wi disch Praprot icza, vo da ge tallczericht gë tt die pymerkch i de Sluett v d grü tt, das das wasser ge a t die Klay Czirk icz durchry ett v d ausflëwsset im grabe v der demWart­te perg, v d dar ach ach dem grü tt v d grabe v der dem Wartte perg ge tt die pymerkch durchde tewffe grabe hi cz durch dasgerèwtt, der wyse ge a ttdesPettawerwyse v de a de perg ge a tSebo ikch zu czway hohe pëme , da die pymerkch i die pºm verchrewcztt v d vermerkcht si d. Also was die yetzge a tte pymerkch ge dem dorff Vegaw wertzv d ge demobge a tte v sermgoteshawsverhalde mit­sambt dem Wartte perg, das das dem obge a te v serm goteshaws czü­gehore solv d geualle isthi füra allirru g derobge a tte herre vo Awrsperg v d aller ir erbe berùbcleich zu besicze . Was aber die obge­ a tte ®pymerkch ge de Nadlischakch v d ge Awrspergwërczþ ver­halde solde obge a tte herre vo Awrspergv d alle ire erbe auch czu gleicherweysczugehore v dgeualle ist hi füra allirru g v dhi ­der üssv serobge a tte allv d allerv ser achkome ewikleich czu be-sicze . Auch habe derobge a tte fü ffczwische v serabge ome v d abgesproche all zusprùch v d vordru g, die die sach berure tt, wie sich die hi cz her aufde he±ttige tag gebe v d gefügt habe , es sey i der fürste höff, i der la dschra e oder vorwelhem herre v d richter das geschëhe sey, v d sulle ga cz v d gar absei v d ei stëtte v d v czer­broch efrew tschaft sei v d verrichtu g. Welher tail aber hi für, dagot wer sey wider die obge a tte taydi g freueleiche tètt, das wisse tleich wurdederselb taillhett ge dem a der taill alle sei recht ga cz verlore v d sol auch wi das furkombt fur geystleich oder wertleich recht v recht sei v dauchdema der taillczupee verualle sei hu dertphu ttWie ­ er phe ige v d dem la desfurste alsuil. V d darumb das all obge ­geschribe sach bey kreffte beleibe , gebe ich obge a tt prior v d co -ue tt, de obge a tte herre vo Awrsperg v d alle ire erbe de brieff mit v sers goteshaws a ha gu de i sigel versigelte v d czu merer si­cherhaitthabe wirgebete dieobge a tte Jorge Gutte stai er, Mertte vo Tscher omèlv d Hay reiche de Stauthaymer, dassy iri sigelauch a de briefgeha ge habe , i v d ire erbe a schade . Daru derr wir v sv d allv ser achkome verpu de , allesdasstëttczehabe , alsobe geschreibe ist. Der brief ist gebe a sa d Margrethe tag ach Kristi gepurde, vierczehe hu dertjar, dar ach i dem dreyv dreyssigiste jare. Štirje visei peati na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan koniasto-ovalen v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  S: DOmVS SANCTe mARIe IN VReWNIZ (prim. Otorepec, Samostanski peati, str. 43) {pril. 27}. — 2) nekoliko poškodovan okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s .georg .[g]utensta ner ..(= št. 113/2, 149/2, 158/1) {pril. 83}.— 3) nekoliko poškodovan okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: .s .mert .von .czsch[ernnem]mel .(= št. 102/3, 158/3, 168/2, 183/2, 185/2, 187/1, 239/3) {pril. 86}.— 4) poškodovan okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: .s g llum [.hann . stav]the mer (= št. 183/3, 187/3, 229/5) {pril. 170}. 164. Stiški opat Emerik skupaj s konventom potrjuje Juriju Turjaškemu letno plailo 13 funtov dunajskih pfenigov za mašno ustanovo. 252 1433 december 20, Stina. Orig. pap. (218 × 145 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: XXXIII jar, 13 tl(15. stol.). — 1433.Reiche vo 13 tlda Sittich(19. stol.). Wir Emreich abbtdez gotzhawss ze Sittich v d der ga cz co ue t daselbsbeke e mit dem brieue, daswirvo dem edel veste v serm besu der liebe frew t v d gu er Jorge dem Awrspergerempha ge v d i ge ome habe dreyczehe phu tgueterWie erphe i g vo der stift v d jaresstage wege , so er v d sei vordere i v ser be a ts gotzhaws albeg zesa d Lucei tag durch hailv d trostirrselle wille geta habe . Also sage wir be a ter abbt Emreich, der ga cz co ue t v d v ser achkome de be a te Jorge Awrsperger v d all sei erbe vmb die obgeschribe dreyczehe phu tphe i gdez hewrige jaresquit,ledig v d lose. Vrku d dez brieuesmit v sers obge a tsabbtEmreichs aige aufge­drukchtte petschadt. Gebe ze Sittich, a sa d Thomas abe t appostole , a o domi ietc. tricesimo tercio. Na hrbtni strani okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja preko kosa papirja. 165. Loška tržanka Dimuta, vdova po Juriju Stabelu, naznanja, da ji je njen pokojni oe Erko zapustil svojo hubo v Nadlišku, ki jo je namenil za veno lu v kostnici pred oltarjem sv. Mihaela v loški župni cerkvi. To hubo sedaj podarja svoji heri Kari in njenemu možu sedlarju Marku. 1434 marec 8. Orig. perg. (262 × 122 + 18 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1434.Diemut,burgeri zuLaaß(19. stol.). Arh. sign.:  40 (18. stol.). —30 (ca. 18. stol.). Ich Dÿemùt des Jòrge Stàbele selige witib, purgeri z´ Lòs vergich a disse offe brieff fùr mich v d all mei erb v d tù chù d alle , de er fùr chumpt alls mei vater Erko seliger, auch purger z´ Lòs gebesse ist ei h´be cz´ Nedleskch, da ÿecz Jar e auffsiczet, georde t v d geschaffe hatt z´ dem liecht, das da tag v d achtpri e scholli dem kàr ervorsa dMichellsalltarpey der pharrkirche Lòsv dauffder obge a te h´be hab ich dÿevogtaÿ, darvmb daz dyevo mei e vater selige allso herkòme istjarleichczwe her v d czwe tag achtmit dem leyb zetù v d dÿesolle rechte v d vochtaÿ, dÿeich a derobge a te hùbe hab, gib ich obge a te Dÿemùt willicleich v d gere auff mei er tochter der Care v d Markcho sedlar i™e wirt, mei e àde v d i™ payder leÿberbe fur disse hewtige tag i ecz´habe . Wàr aber, das sew a leÿberbe abgie ge , des gote well, so scholl ei pharr hye cz´ Lòs v d dye achpawre daselbist i dem markcht czwische mei er obge a te tòchter v d irs wirts mei s àde s, i™ payder erbe ei em frùme ma dar­cz´ orde , der dÿe obge a ter h´be vochtweis i ehab v d das der dÿe doch ichthöherpesbàre, da allsobe gemelltistv d dasauch dasliecht abge gig icht werde. V d des cz´ ei er v™chù d gibich i disse offe brieff, der versigellt ist mit der edlle Perchtollds vo der D´r v d Wall-thesser des Lamberger, dÿeczeyt phleger cz´ Lòs, dÿe ich, obge a te Dÿemùtvleisicleich darvmb gepete hab, dassewi™ei sigell auffde offe brieff geha ge habe , i v d i™e erbe a schade . Darv der ich mich obge a te Dyemùt verpi t fur mich v d all mei erbe , alles das stàt cze hallde v dcz´ volfùre ,das a dem breiffgeschribe stet. Der gebe ist ach Cristÿ gepvrd virczehe hu dert jar v d dar ach i dem vÿer v d dreÿsigiste jar, am mo tag ach letarei der vaste . Od dveh obešenih peatov sta ostala le perg. trakova. 166. Kranjski deželni upravitelj Jurij Guštanjski izpriuje, da so deželani ugodili prošnji Janeza Werenburgerja glede pravic iz listine, ki jo ima od Herbarda Turjaškega. 1434 april 19, Ljubljana. Orig. pap. (220 × 100 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 185’–186, št. 327 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 213, št. 374, po A. Dorz. not.: Wer burger(15. stol.).— na prednji strani: 19/4.1434(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.374(20. stol.). Ich Jorg Gutte stai er des edel herre her Joste Sche ke vo Osterwicz verweser i Krai vergich, das Ha s Wer burger heutt vor gericht gemelt hat alle sei e rechtte auf die brieff, so er vo her Herwartte dem Awrsperger hat v d er batt ze frage , was rechtt wer, habe die la dlewtt erfu de , dasderge a tt Wer burger, sei gerechtti­kaittaufsolch sei brieffwolgemelde mocht, daseralso heuttgeta hat v d des ist im diser meldbrieff erfu de worde . Gebe czu Laibach, am mo tag ach jubilate, a o etc. tricesimoquarto. Na hrbtni strani ostanki grbovnega vtisnjenega peata v rjavem vosku {pril. 85}. 167. Herbard Turjaški zastavi Marsi, vdovi Klemena Dinstleina iz Laš in njenima sinovoma Juriju in Janezu za 40 funtov dunajskih pfenigov tretjino svoje polovice mitnine na Rašici z letnim donosom 4 funte pfenigov. Zastava je rešljiva 14 dni pred jurjevim. 1434 april 24. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 259’–260, št. 466 (B). Dorz. not. (po prepisu): Herr Herbarcz saczprief. Ai erledigter saczbrief vo her Herbarte vo Awrsperglautu detc.A o1434. Ich Herwart vo Awrsperg vergich fur mich v d all mei erbe v d tü chü d wisse tleich mitdisemkege würtige offe brieffalle de , dÿe i sehe t, hòre t oder lese t, das ich recht v d redleich verseczt hab v d verseczauch wisse tleich i kraftdiczbriefsei ga cze drittailmei erder halbe mawt a der Ressitz, die vier phü t phe i g die t mit aller irrer zugehoru g der Marsa, Cleme des Dì stlei s selige witib zu Lassicz gesesse , Gregoriv d Ja es, ire sü e vmb vierczigphü dt gütter Wie­ erphe i g,dieich beraitmitvollerzolla vo i empha ge v di ege­ ome hab v d ich hab sew für sich v d aller ir erbe des obge a tte drittaildermawthalbea derRassiczmitallemdem, dasdarzu gehörtoder gehòre scholl, ichts ausge ome , alles i ebegriffe fur ledig gùtt gerutleich i ücz v d gewer gesaczt, dassÿ u hi fur damit ha del , tü , we de , utze v d kere müge als mit a drem irem gùtt vo mir v d alle mei erbe v dmë ikleichv geirret, doch i solher achgeschrib er weÿs, we ich odermei erbe sewoderirerbe erma e mitsouillgelts, alsobe begriffe ist, alsodassy dasgelthabe v dtü , dasyevierczehe tag vorsa d Jörge tag odera welhemtag dasi de vierzehe tage sey, so istv sderobge a tdrittaildermawtvo i herwiderledig v d lös. Wir sulle auch sew darauff scherme , vertrette v d vera twurte fur all züspruch v d a spruch ge më ikleich. Tatte wir awer des icht v d das sew villeichtÿma dt a derr dauo gar oder a ei em tail triboder treibe wolt mit pessere rechte , de wir darauff verseczthabe , was schade sÿ des àme , wÿe da derselb schade ge a t wër, de ir ei s bey sei trewe , dachb a ayd, a trew gebe v d a all a derr bebaru g gesage möcht, ire warte darumb ze gelaube , de selbe schade zusambt dem haubtgütt sulle v d welle wir i ga czleich gelte v d oblege v d sy sülle das habe hi cz v s, hi cz v ser erbe v dtrewe v d darzu auff allem dem,das wiryeczu d habe oder ochkü ftikleich gewi e wol- a) recte zall. b) recte doch. te . Wiraweri verrdari vercziehe , tü v ddemalle , alsobe geschri­be stett, icht achköme , so scholl sew der la desfurst i Krai , sei haubtma oderverbesserdaselbstei ygleicherher,haubtma ,phlegeroder richter daru der v ser hab gelege ist v d sy darauff zaige , wer v d richte erke sv d schade s, alsobe gemeltistvo allerv serhab,sy sey varu d oder ligu d a ausczug; das ist v ser gutter pett v d guttleicher wille . Mit vrku d dicz brieffs mit mei em aÿge a ha gu de i sigell besigelt v d zü ei er geczeug üs der warhait hab ich gepete de edle Jorge de Horrer, daserauch sei ayge i sigellauffde brieffgeha ge hatt, im v d sei erbe a schade , daru der ich mich, Herwartt vo Awrsperg v d all mei erbe verpi tte , alles das stëtt v d fest ze halte , dasobe a dem brieffgeschribe stett v d dawideri chai erlaÿ weÿsze köme . Dergebe ist ach Cristigepuerd vierczehe hu dertjarv d i dem vier v d dreissigiste jar, a sa d Jorge tag. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 168. Herbard Turjaški proda za osem funtov dunajskih pfenigov svojima sorodnikoma bratoma Volkerju in Engelhardu Turjaškima hubo na Poljanah pri Želimljah. 1434 oktober 12. Orig. perg. (290 × 170 +40 mm) v FATF (A). Ich Herwartt vo A´rspërg beke fùr mich v d all mei erbe v d tù ku d mitdemoffe briefalle , de erfùrkòmbtv d diei sehe , hòre oderlese ,dasichmitwolbedachte mùtv d zu derczeitt, doich eswol­getù mòchtt, recht redleich v d v uersproche leiche hi gebe v d ver­kauft habe de edel Volkarde v d E gelhartte gebrùder vo A´rs­përg mei e liebe vetter v d alle ire erbe mei sgùttsai huebe mit allerirzùgehoru g i derSëley zu Pöla i Ygerphargelege , daraufder Pettër gesesse ist. Dafùr sy mir gebe habe achtt phù tt gùtter Wie er phe y ge , derich ge czleiche vo i betzalt v dausgerichtbi worde , v d ich habesyauch derobge a te hùbe mitallerirzùgehoru gi ùcz v d gewergesaczt, dauo sy ù diefürbasi ehabe , ùcze v d ge ysse sùlle v d mùge v d damit schaffe , ha del v d tù , wie i das am pe­ste fùgttv d lieb ist, alsmita der iremgùtt. V dich v d mei erbe lo-be sy v d irerbe daraufzeschërme , vertrette v d zevera twurtte ge më ikleich mit dem rechte vor aller klag v d a sprach ach kaufs v d la des rechte i Kray . Tette wir aber des alles icht v d ob sy ye­ma d mit pesser rechte , da wir i darauf verkaufft habe , dauo trib odertreibe woldevo ei e taillodermer, welhe schade sy des ëme , wie der schad ge a t oder gehaisse werde, dhai schade ausge ome , de ir ai s oder ir schei bott gesage mòcht a ayd a taidi g v d v berechte d ire wortte darumb ze gelawbe , de selbe schade sulle v d welle wir i ge czleiche v d gar ablege v d darumb ge ug tù . V d dassulle sy habe zu mirobge a tte Herwartte vo A´rsperg v d alle mei e erbe v d zu allem dem gùtt, so wir yetz habe oder aber hi fùrgewy e , es sey erbgutt oder varù dgùtt, ichts ausge ome alles i beslosse ,dauo sy richte v d wer solder la desfurst i Kray , sei haubtma oder verweser daselbs oder ei yede herschafft v d gericht, daru der v ser hab v d gùtt gelege ist v d wo sy darauf weyse oder zaige . Das ist v ser pett v d gùtter wille . Mitt vrku d ditz briefs, der versigeltistmitmei sobge a tte Herwartte vo A´rsperg a ha gu de i sigill v d zù pesser geczewg us hab ich oftge a tter Herwartt fleissic­leiche gepette de edel Mertte vo Tschër omeldieczeittvicztumb i Krai , das er sei i sigil zusambt mei em sigil a de briefgeha ge hat, imv d sei e erbe a schade . Daru derich michv d fùrallmei erbe verpi de, alles das stett ze halde v d ze uolfüre , was a dem brief geschribe stett. Der gebe ist ach Kristigepurdeviertzehe hu dert jare, dar ach i dem vierv dreyssigiste jare, ameritag vor sa d Colma s tag. Dva okrogla visea grbovna peata na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: [ s .herwart aursperger  .] (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska, poškodovan; napis: .s .mert .von .czsche[rnnem]el .(= št. 102/3, 158/3, 163/3, 183/2, 185/2, 187/1, 239/3) {pril. 86}. 169. Herbard Turjaški naznanja, da je z ljubljanskim Judom Lebom obra-unal bilanco na podlagi treh zadolžnic v zneskih: 100 goldinarjev, 25 goldinarjev in 9 funtov dunajskih pfenigov, ki skupaj z obrestmi znašajo 210 funtov dunajskih pfenigov. Omenjeni znesek je Herbard dolžan izplaati Lebu do prihodnjega sv. Erharda; po tem datumu znašajo tedenske zamudne obresti 3 pfenige za vsak funt. (prim. št. 210) 1434 november 19. Orig. perg. (242 × 210 + 40 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 258–258’, št. 463 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 213, št. 375, po A. Dorz. not.: Ai erledigterabraÿttv dschuldbriefvo her Herbarte vo Awrsperg gege ai Jude lautte d (16. stol.; ). — 19/11.1434, pod tem popravljeno v 19/4 (20. stol.). Ich Herwardtvo Awrsperg vergich offe lich mitdembrieffurmich v d all mei erbe v d tü ku d mº ikliche , de er furkumbt, die i se-he , höre oderlese , dasich auffheuttige tag mitdembeschaide Lebe dem Jude , diezeitt gesese zeLaibachvmbdie dreygeltschuldbrief, so er vo mìrhat, derai dalawtthu dertguldei , dera derfu ffv dzwai czikg guldei v d der dritt ºw phu dtWi er phe ige , ai raittu g vbersla­he v dabbreche geta habv ddieraittu gv dabbreche deryczgeschri­be dreyergeltschuldbriefhat gebracht mit erkche v d gesüch zwaÿhu ­dert phu dt phe ige v d czehe phu dt, alles gütter Wi er phe ige , dieich im och schuldig bi . Also gelob ich be a terHerwardtvo Awrs­perg i krafft des kege wurttige brìfs fur mich v d all mei erbe , dem ge a te Lebe , dew sei er hausfrawe v d alle ire erbe oder wer v s mitdembriefermo t, dieyczgemelte zwayhu dertphu dtphe ige v d zhe phu dt,alles gütterWi er phe ige odera dermü ss, die gibv d gb isti demla d zeKrai ausrichte v d bezalle auffde ÿczkome de sa d Erhardts tag a alles vercziche . Beschëch aber des icht, so geet hi fur all woche auffydes phu dtdreÿWï er phe ige zü gesuch v d wa sy irësgelts ichtle gërgeratte wolte , so sulle wïrsÿ v uerzzo­ge lich richte v d were haubtgutts v d gesuchs. Tette wir des icht, was shade sy des furbass eme , de ir ai s oder sei schei bott beÿ sei e trewe gesage mag a aid, a taidi g v d v berechte d ire geslechte wordte darumbzu gelaube de selbe schade alle mitsambtdemhaubt­güttv d gesuch sulle wïri gº czleiche ablege v d widerkere v d sÿ sulle das habe hi cz v s, v sere trewe v d darczue auff aller der hab v d gutt, so wir ycz habe oder ochhi fur gewi e , esseÿ erb oderva­ru d gutt, besucht v d v besucht, ichts ausge ome , alles i ebeslosse , dauo sy richte v dwere solderla desfursti Steir, i Ker de v di Krai , ira wald daselbs, oderaberai ÿdeherschafftv d gerichtdaru der sÿ v serhab v dgütta kome darauff sy weise oderzayge a klag v d a taidi g, dasist v sergutterwill, bottv dgu st. Mittvrku d desbriefes mit mei es ge a te Herwardte vo Awrsperg aÿge a ha gu de i sigel v d zu bessergezeug ussderwarhathab ich mitvleyssegebette de ede­le Jorge Gutte stai er, dieczeÿt verweser i Krai , das der auchsei i ­sigel a de brief geha ge hat, im v d alle sei erbe a schade . Dar-u derich mich, obge a terHerwardtvo Awrsperg furmich v d allmei erbe verbi d, alles das stett ze habe v d ze uolfuere , das obge a de brief geschribe stett. Der gebe ist a sa d Elsbete tag, ach Kristi ge­burd vierczhe hu dert v d dar ach i dem vierv d dreysskgiste jare. Fragmenta okroglih viseih peatov v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku. 170. Stiški opat Emerik skupaj s konventom potrjuje Juriju Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo, ki so jo ustano­vili njegovi predniki pri oltarju sv. Jurija. 1434 december 13. Orig. pap. (220 × 149 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: XXXIIIa jar,13tl(15. stol.). — 1434.Reiche vo 13tlda Sittich(19. stol.). Wir bruder Emreich abbt zu Sittich v d der ga cz co ue t daselbs beke e a demoffe prieff, daswire pfa ge habe vo demedel v d veste Jorge Awsperger drewczehe pfu d pfe i g, die er v s v d v ­serm goczhaus järliche rayche sol vo der stifft wege , die sei vor­uoder gestifft habe auf sa d Jörge altar i dem sagrer. Derselbe drewczehe pfu d pfe i g sage wir de obge a t Jorge Ausperger quitt, ledig v d los vo dem heürige jar. Gebe a sa d Lu®cei þb tag, a o etc. trigesimo quarto. Pod besedilom okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja preko kosa papirja. 171. Beneški dož Francesco Foscari izdaja na prošnjo svojega prijatelja grofa Friderika (II.) Celjskega Frideriku reteškemu zašitno pismo za tri mesece za njegovo potovanje do Benetk in nato nazaj v Celje. 1435 januar 16, [Benetke]. Orig. perg. (344 × 181 + 64 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A), priložen prepis (B) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 117–117’, št. 206 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 214, št. 376, po A. Dorz. not.: 16/1.1435(19. stol.). Fra ciscus Foscari dei gratia dux Ve etiarum etc. U iversis et si gulis obilibus et sapie tibusviris desuo ma dato, locumte e tipatrie a) pred tem prertano XXXII. b) ez ta del besede je odtisnjen peat. Forijulii, ceterisque rectoribuset officialibusac fidelibuset subditis ostris ubilibet co stitutis, fidelibus dilectis salutem et dilectio is affectum. I cli atiprecibusetrequistio ibusmag ificidomi iFredericicomitisCilii amici ostri carissimi, salvum et securum co ductum impertimur egregio viro Frederico Reutemberg latoriprese tium, quod per loca ostra tra sire valeat et ab i de Ve etias ve ire ad prese tiam ostram pro suis certis egotiis et abi de redire Cilium libere, impu e et absque aliqua molestia, impedime to et arrestatio e. Quare vestris fidelitatibus et cuilibet vestrum scribimus et ma damus, quate us dictum salvum co ductum observare et observari i violabiliter facere debeatis, valituris prese tibus, me sibus tribus proximis ta tum. Data i ostro ducali palatio die XVI me sis Ia uarii, i dictio eXIII, MCCCCXXX qui to. na pliki: (M) Okrogel visei svineni peat na vrvici; napis – averz: FRANC. FOSCARI DVX, reverz: FRaNSCISC. FOSCaRI • DeI gRA. DVX VeNeTIa. eTC {pril. 18, 19}. 172. Magdalena, vdova po Janezu Kacenštajnskem izpriuje, da dolguje vitezu Egidiju Reisingerju 22 funtov dunajskih pfenigov, ki mu jih mora izplaati do prvega postnega tedna. 1435 marec 12. Orig. perg. (328 × 135 + 22 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 201–201’, št. 353 (C). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 5, št. 15, po A. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 214, št. 377, po A. Dorz. not.: Reisi ger (15./16. stol.). — 21/3. 1435, popravljeno v 12. 3. 1435 (20. stol.). Ich Magdale Ha se desKacze sta ersalige witib v dalle mei erbe , wir verÿeche v d tù chü d òfleche mit dem prïef alle , de er fürchumbt, seche t, hèr t oder les t, das wir recht v d redleÿch v d v uerscheÿde leÿch gelte schule v d schuldig warde sei , dem erber k echt Gylige dem Raÿsi ger öder wer v s mitt dem prieff mit sei gutleyche will ermät, czwëy v d czwa czig phu tgutterWÿe erphe ig, derwïrimrichte v d peczalle schülle auffdÿeerstfastboche . Tattwir des icht, was schade er des äm, wÿe der schäd ge a t würd, chai schade ausge ome , es war hi cz christe oder hi cz Jude , das er oder sei scheÿ bottpasei a trew gespreche mag a aÿd, a chlag, a taÿdi g a) sic, a in s preko obstojeih rk; verjetno mišljeno pai sein. v d a all a der pebarü g sü der ire worte darvmb czü gelawbe . Demselbe schade mitsambt dem hauptgütt schölle sew habe auff alle v serhab,esseÿerb adera phar dgüt, daswirhabemb aderb och gebi e , wie dasge a todergeheÿsse seÿ, ichtsausge ome . Vergasse wirv s aber i dert dara v d icht folfürte , als obemb geschribe stet, so schöll v d mag sew richte v d gewere der la tesfurst i Steÿer, sei a wolt oderai ÿederherroderÿera bolt, darv dersewv sergutta cheme tv d darauffweÿs toderczege t, dasistv sergutterwille v d fleÿczig gepett v d desczevrchu dtderworhaÿtgeb wirimi de brieffversigltmittdes edle v d feste Ha se des Wer bergar, hawpma i Seger, v d Ha se des Lÿetht awar paÿder a ha ge t i sigell, i v d all ÿere erbemb a schade ,wa ich, obge a te Magdale , Ha se desKacze sta ersalige witib, dew czeÿt aÿg s gegrabe si sigll ichtgehabtv d dÿe forbe a te Ha se Wer berger v dHa se Lÿecht awer, dew durch mei er fleÿczÿ-ge pett wille ir i siglla dem prieffgeha ge habe , darv der ich mich verpi t fur mich v d all mei erbe , warü d v d statt czü halde , was öbemb a demprieffgeschribe stett. Gebe ach Cristgepürd fÿerczehe ­v dertb jar, dar ach i de fü ff v d dreÿssigiste jar, a sa d Gregor tag. Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s hans  bern[b]urger . (= št. 193/1) {pril. 135}. — 2) poškodovan; napis:  s ‡hans ‡l[ ]echtenauer  {pril. 134}. 173. Herbard Turjaški izpriuje, da je poravnaval vse dolgove, ki jih je imel pri ljubljanskem Judu Jeklu, ki zdaj živi v Mariboru, razen tistega, ki se glasi na njegovega pokojnega sorodnika Jurija Turjaš­kega. Zdaj je Herbard dolžan še 440 ogrskih goldinarjev, ki jih obljubi poravnati do naslednjega sv. Osvalda, dolg pa se tedensko zviša za 3 dunajske pfenige na vsak goldinar. (prim. št. 211) 1435 maj 23. Orig. perg. (241 × 126 + 15 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 221–221’, št. 381 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 214–215, št. 378, po A. Dorz. not.: Ai erlösterschuldbrieff(16. stol.; ).— 23/5.1435(19. stol.). Ich Herwortvo Awersperg vergich furmich v dfurallmei erbe , dasichmittdembeschaide Jakle Jude vo Laibach hie czgesesse cze a) sic, za oder. b) sic! Markchpurg abgeraitt habe all di geltschuld, diich im schuldig pleÿb hi cz auff hewttige tag, es sey mitt brieffe oder a brieff, ausge ome de geltschuld brieff, der da lawt vber mei vetter salige herr Jorge vo Awersperg v d diraÿtu gbri get, dasichimv d mei hawsfrawv d v ser erbe demobge a tte Jakle Jude , sei erhawsfrawe v d alleire erbe oder wer v s mitt dem brieff erma t, v uerschide leich gelte schülle vierhv dertv d virczig gulde V gerv d ducatte , digutti goltsei v d diervollewag habe t, derwirsewrichte v dwere schulle auffde a­chstku fftige sa d Oswaltstag furbazzgetgesüchdarauffallwoche auff yede gulde drey Wie erphe i g. Wa siirgelts ichtle gergeratte welle , so schulle wir sew v uerczoge leich richte v d were erkche s v d gesuchs. Tatte wirdes icht, welhe schade sides eme , de irai s oderirschei potpey ire trewe gesage muge a klag,a taidi g v da all a der bebaru g ire slechte wartte darvmb ze gelawbe , de selbe schade alle mittsambt dem hawbtgut v dgesuch schull v d welle wir i ablege v dwiderkchere , v dsi schull das habe zwv sv d zw v ­serm trewe v d darzwauff allerv ser hab, wowir die hie cz habe oder och hi furgewi e , essey erb odervarv dsgut, besuchtoderv besucht, dauo sew richte v d wer schol der la desfurst i Steyr, i Kare de v d i Krai oder sei a walt oder ai yeder herr v d richter, darv der si v ser gutt a köme t, wo si darauff weise t oder zaige t. Das ist v ser gutter wille v d fleissigs pett. Mit vrkchv d diczs brieffs versigelte mit mei s vorge a tte Herwortte aige a ha ge de i sigel, zw pesser ge­czewg us der warhait ha ich pette de erbe weise Pa gracze de Messrer burger ze Laibach, das er sei i sigel auch auffde brieffgeha -ge hat, i v d ire erbe a schade . Darv der ich mich v d fur mei erbe verpi d, allesdasstät cze habe v d volfure , daza dem brieffge­schribe stet. Dergebe ist ach Christigepurde virczeh hv dert jar, dar­ ach i dem fu ff v d dreissigiste jar, amma tag vor dem heylige auffart tag. Dva okrogla visea grbovna peata na perg. traku: 1) v naravnem vosku delno poškodovan; napis:  s herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}.— 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: .s g llum . pangrecz .messrer  (= št. 47/1) {pril. 165}. 174. Avstrijski vojvoda Friderik ml. (V.) izroa štajerskemu deželnemu pisarju Leopoldu Aspachu dve zadolžnici Herbarda Turjaškega, prvo za 400 funtov pfenigov in drugo za 60 goldinarjev, skupaj s sodnimi listinami ljubljanskega ograjnega sodiša. 1435 julij 17, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (278 × 134 + 51 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 93, št. 141 (B). Dorz. not.: Ai vbergabbrief vo herczog Fridreiche vo Österrich auf Leopold Aschpachlautte d vmb zwe schuldbrief, die sei furstlichg adimvbergebe hat v d lautte vo her Herbarte vo Awrsperg (16. stol.; a). — A o 1435 (17. stol.). — 1435(19. stol.). Arh. sign.:  37 (17. stol.). Wir Fridreich der Ju ger vo gots g ade herczog ze Osterreich, ze Steir, zeKºr de v d zeKrai , grauezeTiroletc.beke e vmb diezwe geltschuldbrief, die wir i egehabt habe vo v serm getrew liebe Herwarte Awrspergerv d sei e erbe v d diev svo i lautte , derai vierhu dertphu tphe i g, dera dersechczigguldei haubtgùtsv dauch vmb die gerichtsbrief v d behabbrief, so v ser getrewr Wilhalm S icze ­pawmer mit recht i v ser la dschra zu Laybach uber dieselbe gelt­brieue erla gt hat. Dacz wir die yerczberurte geltschuldbrief, gerichts-brief v d behabbrief ùbergebe v d i gea twurtt habe mit krafft des brieues v serm getrew liebe Lewpolte Aspach, v serm verweser v d la dschreiber i Stayr mit alle de rechte , pu tte , kreffte v d artikel , alsv sdielautte , also dazerdiefurbasseri habe , ucze v d der ge iezze mag, i aller der weis v d rechte , als wir selber hiete muge getü . Mit vrku d desbriefs mit v serm a ha gu dem i sigl. Gebe zu derNewe stat, a su tag vorsa d Marie Magdale e tag, ach Kristi geburdeim vierzehe hu dert v d fu f v d dreissigiste jare. prescripta recog oscimus d(omi us) d(ux)per scriptum Od obešenega peata je ostal le perg. trak. 175. Herbard Turjaški potrjuje, da je dolžan ljubljanskemu Judu Jeklu 105 dukatov oz. ogrskih goldinarjev, ki se jih zavezuje vrniti do prihod­njega martinovega; v nasprotnem primeru znašajo tedenske obresti 3 dunajske pfenige na goldinar. (gl. št. 211) 1435 september 19. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 222, št. 382 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai erledigterschuldbrief. Ich Herwort vo Awersperg vergich fürmichv d fur all mei erbe mittdemoffe brieffv dtu kchu d alle de erfurkchumbt, dii sehe t, hòre t oder lese t, das wir v uerschide leich gelte schulle v d schuldig sei dem beschaide Jäkle dem Jude vo Laibach, ÿecz gesesse ze Markpürg, sei er hawsfrawe v d alle ire erbe , oder wer v smitt dem briefferma t, hu dertv d fu ffguettergulde ducatt v d V ger, derwir sewrichte v d were schulle auffsa dMertte tag v schiristku fftige . Geschäch des icht, so gethi fürallwoche auffyede gulde drey Wie ­ erphe i g ze gesuch v d wa siir gelts ichtle ger geratte welle , so schulle wir sew v uerzogë leich richte v d were hawbtguts v d ge­suchs. Tatte wir des icht, was schade sides ame , de ir ai s oder ir schei pot peÿ sei e trew gesage mag a klag, a aid, a taidi g v d v berechte d, ire slechte wartte darumb zegelawbe , de schade alle czwsambt dem hawbtgütv d gesuch schull wiri ablege v d widerche­re v d si schulle dashabe czwv sv d czw v ser trewe v ddarczw auff alle dem gut, daz wir yecz habe oder och hi fur gewi e , es sey erb odervaru dsgüt, besuchtoderv besuch.a V d scholsewdavo richte v d wer derla desfursti Steyr, i Kär de v d i Krai oderai yeder sei hawbtma daselbs oder sei verbeser oder ai yeder herr v d richter, darv dersi v sergutta kome , darauffsiweise oderczaige , a klag v d a taidi g. Dasistv sergutterwille . Mittvrkchu d diczsbrieffsversigel-te mitt mei s vorge a t Herworts a ha gu de i sigel. Czw pesser geczewg usha ich gebette de erber weise Pa gracze Messrerburger czeLaibach, das er sei i sigel auch a de brieff geha ge hat, i b v d sei­ e erbe a schade . Darv der ich mich v d v d furmei erbe verpi d, alles das statt ze habe , das a dem brieff geschribe stet. Der gebe ist ach Christigepurdevierczehe hu dertjar, dar ach i demfu ffv d dreis­sigiste jare, am ma tag vor sa d Matheus tag des heilige czwelffpotte . Visei peat v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 176. Celjski grof Friderik (II.) potrjuje, da je njegov vazal Jernej Glaner prejel od bratov Tomaža in Ladislava Bevenjuda v zastavo grad Cetin za posojenih 1.650 goldinarjev. Ker brata na njegov poziv zastave nista rešila, je grad izroil grofu Janezu Frankopanskemu in v zameno od njega prejel dragocenosti in srebro v omenjeni vrednosti. To naj bi Frankopanski odkupil z denarjem v roku enega leta, sicer a) sic! b) sic! sme Glaner blago prodati, medtem ko bo morebitno razliko do za­stavne vsote kril grof Friderik. 1435 oktober 8, Metlika. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 229–229’, št. 395 (B). Dorz. not. (po prepisu): GrafFridriche vo Cilliverschreibu ga BertelmeGlo er p(er)1650fl.v ddeswege verpfe dte silbersv dclei odte .Dat.1434. Wir Fridreich graf ze Ciliv d i dem Sëgëretc. beke e für ¤ s v d v ser erbe offe lich mit dem brief vmb die sybe czehe thalb hu dert guldei , so v ser getrewer Bartholome Gla ër v ser su der liebe Tho-ma v d Lassla gebruder de Be eue iute auf das gesloss Czeti gelihe v ddasselb gesloss u seÿ d sy das achdesbe a te Bartholome Gla ërerma e vo im ichterlösthabe tdemwolgebore v serm liebe swager graf Ha se vo Fra gepa , graue ze Vegel v d zu Modrusch etc. vmb die obge a te sibe czhe thalb hu dert guldei verphe det v d a derselbe sum guldei ai klay od v d ettlich markch silbers ach i haltu g derzedel,diesy darumbge ei a der habe , i ge ome hati sölher mazz, daz der be a t grafHa ss v d sei erbe de be a te Bart-holome Gla er v d sei erbe der obgeschribe sibe czehe thalb hu dert guldei vo sa d Merte tag schirist ku ftige vber ai jar ga tz v d gar betzalle , im die auch ge dem Stamsch akg a twurte v d daselbs das obge a t klay od zusambt dem silber daselbs wider eme sulle . V d ob das wer, das der egemeldt graf Ha s v d sei erbe dem be a te Bartholome Gla ër v d sei e erbe dieselbe sybe czehe thalb hu dert guldei vo sa d Merte tag schiristku ftige ¤berai jar ichtgebe v d betzalle v d die klay odt zusambt dem silber, vo i i mazz als obe berürt ist, ichtledige wurde , so solv d mag der yetzgemeldtGla erv d sei erbe dieselbe klay adtv d dassilber ach ire trewe v d gewisse zum besste v d sy müge , hi gebe v d verkauffe v d was abga g v d schëde sy a derselbe klay odt v d dem silber hette oder gewu e , damit sy der vmbdie be a te sum der sibe czehe thalb hu dert guldei icht a werde möchte , de selbe abga g v d schade gelobe v d wel­le wiri beczalle v d awsrichte v d sÿ sülle v d müge dashabe v d besuche zu allemv sermerb v d güt, daswirhabe , wo sy dasfi de v d a köme , dauo sÿ da der la desfürst i Steyere v d ai yeder herr v d a walt, v der dem v ser hab v d güt gelege ist, vo sölhem v serm güt, wo sy darauf weyse oder zaige , be ügig mache solv d mag, vmb erke v d allir schede , was sy der mit ire trewe a aÿdes stat gespre­che v d bestette müge , dasistv sergu stv d güterwille . V ddeszu vrku d habe wir v ser sigel a de briefgeha ge , daru der wir v sfur v s v d v ser erbe verpi de , alles daz stet zu halde , das a dem brief geschribe steet. Der gebe ist i der Mettlikg, a sambstag vor sa d Dio isie tag, ach Krist gepurd vierczehe hu dert jar v d dar achi de fu f v d dreysigiste jare . Poškodovan visei peat v rdeem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 177. Razrešena zastavna listina za del desetine v Nadlišku, ki jo je Her-bard Turjaški zastavil Nikolaju Struklu ter jo pozneje ponovno rešil iz zastave. 1435. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 193, št. 8 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 92. — Testamentslibell, fol. 103a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 215, št. 379. Ei paquet, dari ei erlöster sazbrieff umb de theill zehe dts im Nädlischekh, so Hörward vo Aursperg Nichse Strukhlu d sei erwürthi versezt gehabt u d widerabgelöst worde , im 1435.(Zap. inventar, l. c.) 178. Avstrijski vojvoda Friderik ml. (V.) podeli Herbardu Turjaškemu v fevd pol gradu Turjak in vso ostalo posest, ki jo je na Kranjskem in v Beli krajini imel od vojvode v fevdu njegov sorodnik, pokojni Jurij Turjaški, in je Herbardu pripadla z dedovanjem. 1436 januar 27, Gradec. Orig. perg. (270 × 162 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis iz 17. stol. (B) ter prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (F) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 60–60’, št. 123 (D). — Prepis (E) in prevod v sodobno nemšino (G) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 155–155’. Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 232–233, z letnico 1437 (!), po D. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 215, št. 380, po A. Dorz. not.: 27/1.1436(20. stol.). Arh. sign.:  28.A (18. stol.).— 135(ca. 18. stol.). Wir Fridreich der J ger vo gots g ade herczog ze Õsterreich, ze Steir, zeKºr de v d zeKrai , grauezeTyroletc., beke e dazf rv s kome v sergetrewrlieberHerwartAwrspergerv dbotv s, daz wirimze uerleihe ger chte dieveste Awrsperg halbev da derlehe stukch v d gùter, so weil t Jorg Awrsperger sei vetter vo v s ze lehe gehebthiet, der lehe schafft v sers f rste tumbs Krai v d der grafschafft i der Mettli g, wa derselb halb tail der veste Awrsperg mitsambt de obge­schribe lehe v d stukche vo dem be a te Jorge Awrsperger erblich a i als achste erbe geualle wºr . Das habe wir geta v d habe demselbe Herwartte Awrsperger dieselbe lehe v dg termit ir z ge-hru g verlihe v d leihe auch wisse tlich, was wir im zurecht dara verleihe sulle oder muge . Also daz er v d sei erbe , die ù furbasser vo v s, v serm liebe brùder v d v ser erbe i lehe sweis i habe , cze v d iezze sulle v d m ge , alslehe sv d la desrechtist. V d sulle v s dauo getrew, gehorsam v d gewºrttig sei als lehe lºut ir lehe sherre schuldig v dphlichttig si d, getrewlich v d v geuºrlich. Mit vrku d des briefs, gebe zu Grºcz, a freitag ach sa d Pauls tag der bekeru g, ach Kristi geb rde im vierzehe hu dert v d sechsv ddreissi­giste jar. d(omi us) d(ux) i co silio prescripta recog oscimus Okrogel grbovni visei peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku, delno poškodovan; napis: S .FRIDRICI .DeI .GRa . DUCIS .aUSTRIe .STIRIe .KARInTnhIe .CO(M)ITIS .TIROLIS .e C. (prim. Sava, Siegel, str. 162, fig. 103; Posse, Siegel 2, taf. 22, sl. 2 in str. 11) {pril. 6}. 179. Tomaž Kramar iz Trebnjega in njegova žena Jera zastavita ljubljan­skemu mešanu Ostermanu Poschu in njegovi ženi Elizabeti žitno de­setino v navedenih vaseh trebanjske župnije, ki jo ima od Herbarda Turjaškega, za posojenih 70 goldinarjev do odplaila dolga, ki je mo­go vsako leto 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem. V primeru vraila po omenjenem roku zapade letni donos zastavljenih desetin za tekoe leto upniku. 1436 maj 3. Orig. perg. (315 × 182 + 29 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 234–234’, št. 400 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 216, št. 381, po A. Dorz. not.: Thomas Cramer sazbrief etliche zehe de , so er vom her Hörwarde vo Aurspergsazweisi e gehalte ,dat.1436(18. stol.).— 3/5.1436(20. stol.). Ich Thomas Kramer ze Trefe v d ich Gerdraut sei eliche wirti v d all v ser erbe vergehe offe leich mitt dem brieff v d tü kchu d alle , de er furkchumbt, dii sehe t, hore t oderlesë t, daswirmitt wolbedachte mùet v d zü de czeitte , do wir es wol getü mochte , recht v d redleich v d v uersproche leich versaczt habe v d versecze auch wisse leich i krafft diczsbrieffsv ser getraid czehe de ,derv sstetvo here Herwortte vo Awersperg, dergelege isti Tref ertalv di Tref erpharr;itemvo ersti dem markt v d zw Obere Po ikel v d zw der Nidere Stawde auff drei huebe , item am Raï pey Sa d Margrette auff czwaï huebe , item cze Prapratschachaufffu ffhuebe , itemzePayresdarffaufffu ffhube allerlay getraid czway tail ze eme , ausge ome des hirs czehe d, chicz, lember, varel, peystok v d hu er auch czwaÿ tail ze eme , ausge ome de här v d diakcherze Kuke werg auch mit alle ùcze ,pymberkche v d rechte , so darczw gehort, ichts ausge ome , dem erber weise Osterma Posche burger ze Laibäch, Elspette sei er wirti v d sei e erbe vmb sibe czig guttergülde , diesiv speräitgelihe habe , diewirauch mittvollerczalvo i e pha ge v d i ge ome habe . V d wir habe i de obge a tte czehe de mit aller czugehoru g, als wir de selb i egehabt habe i ge­a ttwurtv d i üczsv dayge gewergesacztmittallerstºt. Davo schulle si de i ehabe , ùczea v d iesse , we de v d chere , damit schaffe , ha dle v d tu , was i liebïst als mitt a der ire aige güt ach la des v d saczes recht i Kraï . Also beschaid leïch wa das beschicht, das ich, vorge a terThomas, mei wirti oderv sererbe de vorge a tte Osterma Posche , sei wirti oder sei erbe sew erma tte v d i gabe die obge a tte sibe czig gulde , ye virczehe tag vor sa d Jorge tag oder virczehe tag hi äch, so schulle siv sgewartig sei mitderlosu g. Loste wiraber ach derobgeschribe frist, so si d i di uczs®desselbe i þge de jars vo de czehe de verualle .Wir lob i auch,de obge a tte czehe -de mitallersei erzwgehoru ge trewleich zescherme® , czeþvertrette v d ze vera ttwurtte vor ma ikchleich vor aller a spräch, wo si des bedurffe oder i des ot beschicht ach dem la des rechte i Kraï . Tätt wir des aber icht v d ob se± vo dem obge a tte czehe de oder sei erzugehoru g vo ai tail oder vo mer yma d a der trib oder treibe wolt mitt pesser rechte , de wir i darauff geb v d versaczt habe , was schade si des ame , wiederschad ge a todergehaisse wär, kai schad ausge ome , de irai spey sei e trewe gesage mochta klag, a taidi g, a alla derbeba-ru g, ire slechte warte darvmb ze gelawbe , de schade alle zwsambt dem hawbtgüt schulle v d welle wir i gelte v dablege v d das schull si habe zu v sv d zw v ser erbe v d darzü auff alle de gütv d hab, das wirhabe i desherrshafft, gerichtodergepïettsi ¤ sv d v sergutt a köme , davo ga czleich richte v d were v d ge ugikchmache vmb erkche v d vmb schàde vo allerv serhab,wo sidarauffweyse toderczaige t. Dasist allesv sergutterwille . Mittvrkchu ddiczbrieffsversigelte mittderedele veste here Herworts vo Awersperg v dJorge desKosyakker v d Ha se a) sic! des Awer, aller dreyer aige a ha g de i sigel , die si durch v ser vorge­ a tte Thomasv d Gerdrawtte fleissige pettwill auffde brieffgeha ge habe t, i v d ire erbe a schade , darv der wir v s v d fur v ser erbe verpi de stºtzehabe alles, dasa dembrieffgeschribe stet. Dergebe ist ach Christi gepurd virczehe hu dert jar, dar ach i dem sechsv d dreyssi­giste jare, a des heylige chrewczs tag, so ererfu de ist warde . Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) nekoliko poškodovan; napis:  s  org [ k]oz[ a]ker    (= št. 142/1, 143/1, 146/1, 154/3) {pril. 64}.— 3) nekoliko poškodovan; napis:  .s .hann[s] [a]wer . {pril. 53}. 180. Herbard Turjaški potrjuje, da je dolžan zágorskemu glavarju Janezu Werenburgerju 30 funtov dunajskih pfenigov, ki se mu jih zavezuje vrniti do prihodnjega martinovega. Za posojilo jami z vsem svojim imetjem. 1436 junij 29. Orig. perg. (320 × 151 + 15 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 254, št. 453 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 216, št. 382, po A. Dorz. not.: Ai erledigter schuldbrief vo her Herborte vo Awrsperg auf Ha se Wer burgerlautte d(16. stol.; ).— 29/6.1436(20. stol.). Ich Herbart vo Aw(er)sperg beke mit dem offe brieff fùr mich v d fur all mei erbe v d tù ku dt mº ikleiche , das wir recht v d redlich gelte sulle v d schuldig worde sei demedele veste Ha se demBer burgºr, diezeithaubtma imSºgerv d alle sei e erbe , oder werv svo iremdwege mitiremguettliche wille mitdembrief erma t sechs v d dreÿssikg phu t guetter Wie er phe i g, die er v s berait zu v ser merkleiche otdurffte gelihe v d gebe hat. Wirlobe i auch, dieselbe obge a te sechs v d dreÿssigk phu t guetter Wie er phe ­ i g ausrichte v d beczalle auffde achstkù fftige sa d Mertei stag a widerred v d a alles vercziehe . V d das sulle sÿ habe aufaller v ser hab, die wirhabe oder och hi fùrgewÿ e , ichtsausge omme , alles hÿei ebeslosse . Tàtte wirdes icht, welhe schade sÿ des àme ,wie derschad ge a todergehaÿsse seÿ, ichtsausge ome , de ìrai soder ìr schei bot gepsreche mag, v geswore , ùr ire worte darumb ze gelaube , de selbe schade mitsambtdemhaubtgùt, lobe wiri gà cz­lich ze gelte v d abzelege a widerred v d a alles vercziehe . Verczu-ge wir i aber, so scholv d mag sÿ richte v dwere der la desfùrst odersei haubtma oderei yederherr, i desherrschaffte , gerichte oder gebiette v ser gùt gelege ist. Das ist v ser guetter wille v d des ze vrku de gib ich, vorge a ter Herbart vo Aw(er)sperg im de offe brief besigelte mitmei aÿge aufha gu de i sigel, darv derich mich v d all mei erbe verbi de, allesdasstàtzehalde , dasa dembrieffgeschribe ist v d zu ai er merºre geczeug ùss habich fleÿssicleiche gebette die edele veste Jorge de Stai dorfferv d Herma de Kosÿakker, dassy auch ïr sigel a de brief geha ge habe , i v d alle ïre erbe a schade . Dergebe ist ach Kristigeburdevierczehe hu dertv d dar ach i dem sechsv d dreÿssigiste jare, a sa d Peter v d sa d Pauls tag der heÿlige czwelffbotte . Trije visei peati na perg. traku: 1) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) manjka. — 3) nekoliko poškodovan okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s : herman [: koss ake]r . (= št. 140/3) {pril. 65}. 180 a. Avstrijski vojvoda Friderik (V.) podeljuje v fevd bratoma Volkerju in Engelhardu Turjaškima grad Turjak, posest v Beli Krajini in vse po­sesti, ki sta jih podedovala po umrlem Juriju Turjaškem. pred 1436 julij 19. Orig. perg. (A) danes izgubljen. Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 237 po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 218, št. 388. Glede datacije glej št. 181, kjer se priujoa listina že omenja. Friderich der Jù gere Herzog zu Oesterreichbeleh et GebrùderVol­ckard u d E gelhard vo Auersperg mit der Stammherrschaft u d Veste Auersperg u d de Gùter i der Mòttli g i Crai , u d alle de Lehe u d Gùter , die ih e letzthi ach Jòrge s vo Auersperg Tod erblich zugefalle si d, A o 1436. 181. Konrad Kraig, vrhovni komornik in koroški deželni glavar naznanja, da je predal Herbardu, Volkerju in Engelhardu Turjaškim testament pokojnega Jurija Turjaškega skupaj s potrditvijo in fevdnim pismom avstrijskega vojvode Friderika ml. (V.). 1436 julij 19. Orig. perg. (241 × 128 + 30 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 47–47’, št. 102 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 216–217, št. 383, po A. Dorz. not.: Co rade vo Kreig vbergab aller sei er gerchtigkheite , so er laut Jorge vo Aursperg gemachtbrief habe solle a Herwordt, Volkhard v d E gelhardtvo Aursperglaute dt.Dat.1436(18. stol.).— 17/7.1436(20. stol.). Ich Co rat vo Kreyg des durchleuchtige hochgebor furste herczog Fridreichsdesellter , herczoge zu Osterrich etc., mei sge edig herr hofmaister, obrister kamrer v d hawbtma i Kere d vergich fur michv d allmei erbe v d tu ku d offe lichmit dembrief alle ,de er furkumbt vmb de gemechtbrief, so wir habe vo Jorge dem Awers­perger selige , her Gorg des Awersperger selige su v d sei e erb , derdalawtvberallesdesselbe Gorge Awerspergererb v d gutv d vmb de bestetbrief, so wirvo demobge a te v sermge edige herre daru­berhabe , v d auch vmb de lehe brief, so wirvo demhochgebor furs-te herczog Fridreiche dem j ger , herczoge zu Osterrich etc. auch mei em ge edige herre vber de selbe gemëchtbriefv d bestetbriefha­be dieselbe gemechtbrief, bestetbriefv d lehe briefhabe wir vbergeb v d i gea twurt mit kraft des briefs de edl v d veste her Herbarte , Volkcharte v d E gelharte geuetter v d brueder de Awersperger mitalle de rechte , pu te , kreffte v d artikel ,alsv sdielawte , also dazsy v d irerbe , diefurbasi ehabe , ucze v d derge yesse muge zu aller irer fudru g v d rechte v d i aller derweisv d rechte , alswir selberhiete muge getu . V d deszevrku d gebe wiri de briefversi­glte mitmei emaige a ha gu demi sigel, darczu hab ich mitfleissge­bet de edl v d vest Leopolte Aschpach, la dschreiber i Steyr, daz derauch sei i sigela de briefgeha ge hat, doch imv d sei e erbe a schade . Gebe ach Kristi geburd vierczehe hu dert jar, dar ach i dem sechs v d dreissigistemjar, a pfi cztag vor sa d Maria Magdale tag. Dva okrogla visea peata na perg. traku: 1) poškodovan, v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s .chvn[…].— 2) poškodovan grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s • lewpol[t] . aspach . (= št. 242/1, 265/4) {pril. 136}. 182. Herbard Turjaški naznanja, da je obraunal dolg, ki ga ima do ljubljanskega Juda Jekla, živeega v Mariboru. Celoten dolg z izjemo 271 zadolžnice njegovega pokojnega sorodnika Jurija Turjaškega znaša 1.200 dukatov oz. ogrskih goldinarjev, ki se jih zavezuje vrniti do prihodnjega mihaelovega; v nasprotnem primeru zanejo tei teden­ske zamudne obresti v višini 3 dunajskih pfenigov na goldinar. (gl. št. 211) 1436 julij 29. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 195–195’, št. 343 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai schuldbriefgege aim Jude vo her Herwarte vo Awrsperglauttu d,dererledigtist. Ich Herwardt vo Awrspergk beke offe liche mit dem brief fur mich v d all mei erbe , das ich mit Jºklei dem Jude vo Laibach, gesesse cze Marpurg vmb alldie geltschuld, so ichim, sei erhausfrawe v d alle ire erbe schuldig bi , es sey mit brief oder a brief, ausge­ ome de brief, der dalawtt auff mei em vetter Jorge vo Awrspergk sºlige , ai ga cze raÿttu g geta hab v d die sum gelts auff solh rayttu g, so wiri gelte sulle ,machtczwelffhu dertgutterwolgeweg ºr guldei V grisch v d ducate , der wïr sy richte v d were sulle auff sa d Michels tag schierist ku fftig a alles vercziehe . Beschºch aber des icht, so geet hi furallwoche auff½de guldei dreÿ Wÿ erphe i ge zu gesùch. V d wa sy ires gelts icht le ger geratte wolte , so sulle wirsÿ v uerczoge liche richte v d were haubtgutsv d gesuchs. Tette wiraberdes icht, wasschade sy des ºme , de irai soderirschei bott beÿ sei e trewe gesage müge a aÿd, a taidi ge v d v berechte d, ire slechte wortte darumb zu gelaube , de selbe schade mit dem haubtgütt v d gesuch sulle v d welle wir i gº czliche ablege v d widerkere v dsÿ sulle das habe hi cz v s, v ser trewe v ddarczue auffalle demgütt, so wïrytzhabe oder och hi furgewi e , essey erb oder varu d gütt, besücht v d v besücht, ichts dauo ausge ome , alles i ebeslosse . Dauo sÿ richte v d were sol der la desfurst i Steir, Kere de v d Krai , sei a wald daselbs, oder aber ei yder herr v d richtter, daru dersy v serhab a köme darauffsy weise oderzaÿge , das ist v ser gutter will. Auch lob ich i mit mei e ritterliche trewe a aydes stattvmb solhgeltschuld, esseÿ vmb erkche , gesuch oderschede , dessy ze schëde këme oder kome mochte , a kai gewaltige ha t icht ze urbaytte a och cze bri ge . Wër aber, das ich daruber vo gewaltiger ha d brief wider solh geltschuldt ausprëcht, die sulle wider de keg ­wurttige geltbriefkai krafft ichthabe , su derga tzver ichtsei . Mit vrku d des briefes mit mei s ge a te Herwardte vo Awrsperg aÿge a ha gu de i sigel v d zu besser gezeug ücz der worhaÿt hab ich mit a) sic! vleÿsse gebette de edel Hai reiche Höfli ger v d de erber weise Pa grºcze Messrër, burger ze Laibach, das der be a t Hofli ger sei betschatv d derege a tPa grºczMessrersei i sigela de briefgeha -ge habe , i v d ire erbe a schade , daru der ich mich v d all mei erbe verbi de, alles das stëtt cze habe v d cze volfuere , das a dem briefgeschribe stet. Dergebe istamsu tag achsa d Jacobstag i dem s itt, ach Kristigeburd vierczehe hü dertv d dar ach i dem sechsv d dreÿsskgiste jar. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 183. Herbard Turjaški izpriuje, de je dolžan Janezu Werenburgerju 240 funtov dunajskih pfenigov, ki se mu jih zavezuje vrniti do prihodnjega božia. 1436 julij 31. Orig. perg. (288 × 130 + 27 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 179’–180, št. 319 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 217, št. 384, po A. Dorz. not.: Ai schuldbrief vo Herbarte vo Awrsperg aufHa se Wer burger vmb IIC XL tl d lautte d, der erledigt worde ist (16. stol.; ). — 31/7. 1436 (20. stol.). Ich Herwart vo Awerspergk vergich fur mich v d alle mei e erbe v d tü ku dt mit dem offe brief alle de er fürkümbt, die i sehe t oder höre t lesë , das wïr recht v d redleichv d v uerschide leich schul-dig worde sie v d auch gelte sülle dem edele Ha se dem Were -burger v d alle sei erbe oder wer v s mit ire gütte wille mit dem brief erma t zwayhu dert v d vïrzigk phü tgutter Wie er phe i g, der wïr sÿ v uerzoge leiche riche a v d were sulle v d welle auf de schierist kü ftige weich achttag a geuerde. Tette wïr des also icht, welhe schade sÿ des furbasser ºme mit potschaft, mit klag, zeru g oder achraise oder wie der schadge a t oder gehayse sey, de ir ai s bey sei e trewe gesage mag a ayd, a taydi g v d a alle a der pewèru g, ire slechte wordte darumb ze glaube , de selbe schade zùsambt dem haubtgüt sulle v d welle wïr i gº czleich v dgar gelte v d ablege a allwiderred, dassulle sy habe v d besüche aufmïrv d auf mei e erbe v uerschide leich v d darczü auf aller der habv d güt, die wïr da habe oder och hi fur gewi e . V d wolte wïr sy icht a) sic! gº czleich were erke s v d schade s, so sol sÿ der la desfürst i Krai , sei haubtma oderverbeserdaselbsrichte v d were vo allerv serhab v d güt, wo sy daraüfweyse toderzaige t. Dasistge czleich v sergutter wille .Mitvrkü dtdesbriefsversigeltmitmei sobge a te Herwartsvo Awersperg ayge a ha ge de i sygel ¤ d mit des edele Merte vö Tscher ömelvicztümbi Krai v ddeserber Hai reichsdesStauthaimer burger ze Laybach auch a ha ge de i sygele , die sÿ dürch mei er vleissiger bett wille zu ei er merer gezeug uss a de brief geha ge habe t, i v dire erbe a schade .Daru derichmichv dallmei erbe verpi te , stºtzehabe v d zu uolfure , wasa dem briefgeschribe stët. Der gebe ist ach Christs gepurd i de virczehe hü dert v d sechsv d dreissigiste jare, des achste eritags vorsa d Peters tag der kette veyer etc. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) napis: .s .mert .von .czschernoemmel (= št. 102/3, 158/3, 163/3, 169/2, 185/2, 187/1, 239/3) {pril. 86}. — 3) napis: s g llum .hann .stavtha mer .(= št. 163/4, 187/3, 229/5) {pril. 170}. 184. Kranjski deželni upravitelj Oto Radovljiški naznanja, da je imel ljubljanski mešan Matko Scherer drugi in obenem zadnji narok proti Herbardu Turjaškemu, od katerega je kupil naštete desetine, ta pa noe izpolniti svojih obveznosti. Na podlagi sodbe upravitelj Scherer­ju dodeljuje sodnega sla, ki naj izpelje izvršbo. 1436 november 5, Ljubljana. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 253’, št. 451 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 217–218, št. 385, po B. Ich Ott vo Ratma sdörff verweser der haubtma schafft i Krai vergich, das Matko Scherër burger zu Laibach heut vor mei v d dem rechte sei a der v d e dhaffte tag geklagt v d a behabt hat her Herwardte Awrspergër, darumb daserai e czehe de mitsei erzuge­horu ge auffde achgeschribe gütter vo imgekauffthat achlauttder ku tschafft, so erdarumbhat: item zumNider Galvo sechshübe , zum Drëkg vo fu ffhùbe ,zwSebe ikch vo czway hùbe , amRogateczvo drei hübe , czumSkrellvo czweliffhùbe v d v derdemWerdlei vo drey hube . I demselbe czehe de er irru g hat v d er wil i sei e kauff ichtrichtig mache . Darumb erimmitai emrechte zugesproche hat achlautdesgerichtsbrief,so erdarumbvo gerichthat. Si dimbotte auff sei gutt ertailt, hab ich ihm czu botte gebe Niklase des Michel Sawer sü , der i desselbe czehe de soli ütz v d gewer secze . V d ich v d ei ÿeder ku fftiger haubtma v d verweser i Krai soli dabeÿ halte v d darauff vestikliche scherme als recht ist v d er melt sei schëde . Mitvrku d desbriefesv dermei emayge a ha gu de i sigel. Gebe czu Laibach, am mo tag ach aller heilige tag, a o domi i millesimo quadri ge tesimo tricesimo sexto. 185. Ulrik Ravbar proda za 20 funtov dunajskih pfenigov ljubljanskemu mešanu Vidu Spenglavcu in njegovi ženi pusto hubo na Velikih Blokah. (prim. št. 285) 1436 november 7. Orig. perg. (341 × 237 + 42 mm) v KLA, GAFA (ex predal 9) (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 22’–23, št. 56 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 218, št. 386, po A. Dorz. not.: Ai kauffbrief vmb ai òdde huebe gelege zu Sa d Michel am Grosse perg i Oblagker pharr, so Vlreich Rawber Veÿtte Spe glawicz burger zuLaÿbachverkauffthat(16. stol.; ).— 7/111436(19. stol.). Ich Vlreich Rawber vergich mitt dem offe brief fur mich v d all mei erbe v d tü ku d alle , de er furkumbt, dew i sehe t, hore oder lese , das wyr mitt woldachte müt zu de tzeitte , da wyr es mit recht wol geta möchte v d volle gewalt zu tü hiette recht redliche v d v uersproche liche v sers aige güts ai öde hube gelege zu Sa d Michell am Grosse pergg i Oberlakcher pharr, hi gebe v d verkaufft habe , verkauffe die auch wisse tlich mit dem brieffdem erber Veytte Spe glawicz burger zu Laybach, sei er hausfrawe v d alle ire erbe vmb czwai czikg phu t gütter wie erphe i ge , derwyr ga cz a abga kg vo i e tricht v d beczaltsei . Darumb habe wiri dieselbodehuebe i ger mit irerr zugehoru gei gea twurtt v d ucz v d gewer gesaczt aus v s ayg er ucz v d gewer i ir aig er ucz v d gewer mita aller stett ger btlich v d v uersproche lich. Dauo sulle v d müge sy v d ir erbe dieselbe huebe mit irer zugehoru g ichtz ausge ome allesi e­beslosse u furbas i ehabe , ucze v d ge ysse , we de v d kere , a) pred tem prertano sch. damit schaffe , ha dle v d tü , als mit a der ire ayge gütt ai ma iklichswiderspreche irru g v d hi der uss, v dwirhabe v shy für dhai erlay rechte vorbehalte ach ausgeczoge we ig och vili dhay­ erlay weys a gewerd. Wer auch, das sy a der yema d vo der obge a te ode hube mit irrer zugehoru ge vo ai tailoder mer trib oder treibe wold mit bessere rechte , da wir i darauff gegebe v d verchaufft habe , darauffgelobe wyrsy scherm,frey v d mitdemrechte vertrette vor me iklich vor aller klag v d a spruch, wo v d alsofft i des ot v d durfft beschiecht, als ma da vorrecht ayge gütt scherm v dfrey sol ach kauff v d la des rechte i Krai . Tette wir aber des icht, was schade siedes eme , wiederschade ge a ttodergehayyse wurd, kai schade ausge ome , de selbe schad mitsambta dem haubtgütt, sulle v d welle wyr i ge czliche ablege v d widerkere v d sy sulle das habe hi cz v s, v ser trewe v d darzu auff aller der hab, so wir hicz habe oder och gewo e , sey erb oder varu d gutt ichts ausge ome alles i ebeslosse . Dauo sy richte v d were sol der la desfurst i Krai , sei haubtma oder verweser daselbst oder ai yede herschaft v d gericht, daru der sy v ser hab v d gütt a kame , darauff sy weyse oder czaige . Das ist v ser gutter will, gebett v d gu st. Mitt vrkchu d des briefes mit mei s ge a tte Vlreiche Rawber aige a ha ge de i sigell v d zu bessergezeug usshab ich mitfleyssegepete de edle Marti vo Czsar omeldiezeittvicztumb i Krai , dasderauch sei i sigellzu sambt dem mei a de brieff geha ge hatt, im v d sey erbe a schade . Daru der ich mich v d all mei erbe verbi de , alles das stett zu habe v d volfure , das a dem brieffgeschribe stet. Der gebe ist ach Cristi geburd viercze hu dertjarv d dar ach i demsechsv d dreyssigiste jar, am mittiche ach sa d Lie hardts tag. Dva visea okrogla grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  .vlreych .rawber .{pril. 49}. — 2) napis: .s . mert .von .czschernoemmel (= št. 102/3, 158/3, 163/3, 168/2, 183/2, 187/1, 239/3) {pril. 86}. 186. Pismo (dopis) avstrijskega vojvode Friderika (V.) Volkerju Turjaške-mu, zadevajo odgovor glede koroškega deželnega glavarja Konrada Kraiga. (prim. št. 190) 1436. Orig. (A) danes izgubljen. a) pred tem mitt. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 206, št. 24 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 95. — Testamentslibell, fol. 112a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 197, št. 338. V skladu z zapušinskim inventarjem je bila listina na Turjaku zvezana v paket z listinami TKL I, št.117, TKL I, št. 168, TKL I, št. 200, TKL I, št. 224, ter št. 74, 85, 91, 101, 243. Od teh listin je danes ohranjena samo TKL I, št. 224. Ei paquet, dari achvolge de schriffte zu fi de : erstlich ei zueschreibe vo Fridrich hörzoge zu Östereich a Volkharde Aurs­perger laute dt. Ei vera tworttu g gege dem vo Khreig haubtma i Khär te betreffe dt, datiertXXXVI.(Zap. inventar, l. c.) 187. Volker in Engelhard Turjaška izpriujeta, da sta dolžna Janezu Werenburgerju 312 funtov dunajskih pfenigov, ki se jih zavezujeta vrniti do prihodnje svenice. 1437 januar 28. Orig. perg. (301 × 96 + 35 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 184’–185, št. 326 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 219, št. 389, po A. Dorz. not.: Ai erlòsterschuldbrief(16. stol.; ).— 28/1.1437(20. stol.). ICHVolkardtv d ich E gelhardtgebruederdieAwrspergºrv ergehe furv sv d allv sererbe v d tu ku d mitdemoffe brieffalle , de er furkumbt, die i sehe t, hore t oder lese t, das wir recht, redlich v d v uerschide lich schuldig worde sei v d auch gelte sulle dem edele veste Ha se demWere wurgerv d alle sei e erbe oderwerv smit ire gutliche wille mit dem brief ermo t drewhu dert v d czweliff phu dt, allesgütterWy erphe i ge , derwirsy richte v d were sulle v d wolle vo dem ÿtzku fftige v ser liebe frawe tag der liechtmezz vber ai jar a alles vercziehe . Tëtte wir des also icht, was schade sy des furbazz ºme mit botschafft, zeru g, mit klag oder achraise oder wie der schade ge a t oder gehaisse sey,de ir ai s bey sei e trewe gesage mag, a aÿd, a taidi g v d a all a der bewºru g,ire slechte wördte darumb zu gelaube , de selbe schade zusambt dem haubtgüt sulle v d welle wïr i ge czlich v d gar gelte v d ablege , a alle widerred. V d das sulle sy habe v d besüche auff v sv d auff v ser erbe v uerschide lich v d darczueauffallerderhab v d gütt, diewirycz habe oder och hi fur gewi e . V d wolte wïr sÿ icht gº czlich were erke s v d schade s, so sol sy der la desfürst i Krai , sei haubtma oder verweser daselbst richte v d were , vo aller v ser hab v d gütt, wo sy darauff weise t oder zaÿge t. Das ist gº czlich v ser gütter will. Mit vrku d des briefs versigelte mit der edele Merte vo Tschar ömel diezeÿt vicztumb i Krai v d Fricze des Raubºr v d des erber Hai reiche des Stauthaÿmºr burgºr zu Laibach, ir aller dreÿer a ha gu de i sigele , diesy durch v serobge a te gebruedervleÿssiger gebett wille a de brief geha ge habe , i v dirë erbe a schade . Daru der wïr v s v d all v ser erbe verbi de stºt halte v d volfùre , was a dem brieff geschribe stett. Der gebe ist ach Kristi geburd vierczehe hu dert v d dar ach i dem sibe v d dreysskgiste iar, des achste ma tag ach sa d Pauls tag derbekeru g. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) poškodovan; napis: .s .mert .von .[cz]schernoemmel (= št. 102/3, 158/3, 163/3, 168/2, 183/2, 185/2, 239/3) {pril. 86}. — 2) poškodovan; napis:  s [fr de]r ch • rauber (= št. 229/2, 236/1) {pril. 50}. — 3) napis: s g llum . hann[ ] .stavtha mer .(= št. 163/4, 183/3, 229/5) {pril. 170}. 188. Krbavski grof Franc, glavar v akovcu, doloa v primeru svoje smrti grofa Friderika (II.) in njegovega sina Ulrika (II.) Celjska za varuha svojih mladoletnih otrok skupaj s krbavsko grofijo ter gospostvi na Hrvaškem in v nemških deželah in obenem ukazuje vsem svojim urad­nikom in podložnikom, naj se v tem primeru skupaj z njegovo posest­jo, ki jo imajo v upravi, podredijo omenjenima grofoma. 1437 april 21, akovec, I. Orig. perg. (336 × 171 + 37 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 36’–37, št. 80 (C). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (F) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 126’–128. Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 219–220, št. 390, po A. Reg.: Wißgrill, Schauplatz II, str. 88, po C. Dorz. not.: GrafFra ckh vo Khorbaw orde t ach sei em tod graue zu Cilli zu gerhabe (17. stol.).— 21/41437a(20. stol.). Wir Fra kch graf ze Korbaw u d haubtma zu Tschake tùre beke e v d tÞ ku d offe lich mitdembrieffùrv sv d allv sererbe alle de , diei sehe , hòre , oderlese , dazwìrbetrachtv d aige lich fur v sge ome habe sòlh lieb, g ad v d furdru g, so v sweile d derhoch­gebore v ser lieber herr u d òheim graf Herma vo Cili etc. loblicher gedºcht ùss v d dar ach die hochgebore fùrste auch v ser lieb herre v d òheim grafFridreich v d grafVlreich sei su auch graue zeCili, ze Orte burg v d i demSºgeretc. bissherma igueltiklich geta v d erczaigt habe v d das och hi fùrv sv d v ser ki de alsdie, zu de wìrsu der hof u g v d wolgetrawe habe , wolgetÞ mùge v d dadurch so habe wìrmitwolbwdachte mÞt, gùterver ufftv d vorbetrachtu g zu de czeit-te , da wìr es wol getÞ mochte , recht v d redlich, a ord u g v d ge­mºcht i v serm gÞt geta v d tu , auch wisse tlichi krafft des briefs i sòlher maz, we das seÿ, daz gotder almºchtig vber v sgepewt v d mit demtodabgee ,dagotla gvorsey,dazda yema da derde diebe a -te v serliebe herre v d òheimgrafFridreich u d grafVlreich sei su graue ze Cili, ze Orte burg v d i dem Seger etc. v srer ki der sù v d tòchter, ob wìrdiehi derv slasse v d dasdiezu ire vogtpºre u d vol-kome jare ichtkome wºre , durch ku ftiger rue v d gemaches wille mitsambt v srer grafschafft i der Corbaw, herschefte , geslosser v d gepiete i Krabate v d auch i Deutsche la de gelege , wiedasalles ge a t v d gehaisse ist, ichts aussge ome , su der alles i ebeslosse , i eme v d die als getrew gerhabe v d vorgeer i habe u d besicze v d auch damitha dle , tu v d vare sùlle v d muge u czalsla g, daz dieselbe v serki derzu ire vogtpºr jare kome alsda getrewe ger­habe v d i haber zù gepùret, daswìralso ge czlich zu ire trewe v d gewisse secze a gewºrde. V d darauf schaffe wìr i krafft des geg ­wurtige briefs mit alle v ser phleger , burkgraue , richter , burger , ambtlewte v d v derta e , edle v d v edle , v d mo e ew auch a solh gelùbd, so ìrv sschuldig seit, ob got¢berv sgepeutv d mitdemtod verscheide , das ìr da mit der obge a te v srer grafschafft i der Cor­baw, herscheffte , geslòsser , merkchte , dòrffere , gùter v d alle a -der zùgehòru ge , yema d a der gehorsamv d gewºrtig seÿet,de de ege a te graf Fridreiche v d graf Vlreiche , v ser liebe herre v d òheime , alsv srerki deri haber v d gerhabe ,de wìrdasfùrme ik­lich billich emphelhe , gebe v d gemacht habe . Das ist also ge czlich v ser maÿ u g v d des zu vrku d gebe wìr de briefbesigelte mit v ­serma ha gu de i sigel. Dergebe istzu Tschake ture , ach Kristige­pùrd virczehe hu dert jar v d dar ach i dem sibe v ddreissigiste jare, a su tag vor sa d Jòrge tag. Od obešenega peata ostal le perg. trak. 189. Krbavski grof Franc naroa vsem svojim uradnikom in podložnikom, naj spoštujejo njegovo odloitev, da v primeru njegove smrti grofa Friderik (II.) in Ulrik (II.) Celjska prevzameta skrbništvo nad njego­vimi otroki in posestjo. 1437 april 21, akovec, II. Orig. perg. (301 × 160 + 38 mm, poškodovan) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 19. stol. v ARS, AS 992, Osebni fond Richter, fasc. 2, pola 2 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 220, št. 391, po A. Dorz. not.: Diserbrieflautt,dasai grafvo Corbaw de graffe vo Cÿllizuv®...þ v d®...þ vo sei er chi der ach sei em obge®...þ v d geseczt hat (16. stol.; ). — 21/4.1437b(20. stol.). Arh. sign.:  32(18. stol.). Wìr Fra kch graf ze Corbaw v d haubtma zum Tschake ture e biete alle v ser phlegere v d burkgraue , gege wurtige v d kù fti-ge i v ser grafschafft Corbaw v d auch i Dewtsche la de gesesse v d alle a dere v ser die ere v d v derta e , de diser v ser brief geczaigtwìrdetv sermgrus. Wìrlasse ewallv d ewryegliche besu der de , der gege wurtig v serbrief fürkumbt wisse , daz wìr de hochgebore fürste v ser liebe herre v d oheimgrafFridreiche v d grafVlreiche sei ersu , graue zeCili,zeOrte burg v d i demSºgeretc. ach v serm abga g v sre chi der, su v d tòchter zus®ambtþ v sere grafschafft i der Corbaw v d a der herscheffte , geslòsere v d gebiete i Krabate v d Dewtsche la de gelege ®... ...þ gea ttwurt v d sy auch zu rechte gerhabe v d vorgeer vor allerme iklich erwelt v d gerikcht habe i sölher maz, we got ¢ber v s gepewt v d mit dem tod abgee , daz sy da alle v sere ki der, su v d tochter, ob wìr die hi der v s lasse v d die icht zu ire vogtpëre v d volkome jare kome were mitsambt v ser be a t grafschafft, geslossere v d gebiete ichts hi da gesatzt, i eme v d die als getrew, gerhabe v d vorgeer i habe sulle v d muge als das der brief, de wìr i daruber habe gegebe aige lich i haldet v d begreiffet. Dauo emphelhe wir ew alle v ser obgeschri­be phlegere v d burkgraue , dieyeczsòlh v serphleg i habe , oderdie kü ftiklich i halde oder darauf geseczt werde v d auch aller a der v ser v derta e , de diser v ser brief geczaigt wìrdet er stlich v d welle das ir ach v serm abga g de vorge a te graf Fridreiche v d grafVlreiche mitderobge a te v sergrafschafft, geslossere v d gebie-te v cz das v sere ki der zu ire volkome jare kome gehorsam v d gerwertig, seÿet v d dari dhai a ders ®gþÞt als ir v sv d auch ew des vo eere v d aides wege czetù schuldig v d phlichtig seÿet, das ist gë czlich v ser may u g. Mit vrku d des briefs versigelt mit v serm a ha gu de i sigel. Dergebe istzumTschake ture , achKristigepurd virczehe hu dert jar v d dar ach i dem sibe v d dreissigiste jare, a su tag vor sa d Jörge tag. Od obešenega peata ostal samo perg. trak. 190. Herbard Turjaški prepuša vso dedišino, ki mu je pripadla po pokojnem sorodniku Juriju Turjaškem, sinu Jurija Turjaškega, svoji-ma sorodnikoma, bratoma Volkerju in Engelhardu Turjaškima pod pogojem, da odplaata njihov skupni dolg Konradu Kraigu. 1437 april 21, I. Orig. perg. (286 × 120 + 20 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 70’, št. 135 (C). Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 233, po C. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 221–222, št. 393, po A. Dorz. not.: Ai verschreibu g vo her Herbarte vo Awrsperg, das er a sei erblichgerechtikait v d erbschafft, so er auf all sei s vetter Jorge vo Awrsperg selige gelasse erbhab v d gut ererbt sei e vetter Volkharte v dE gelharte gebrueder vo Awrspergv dyre erbe ledigkliche gegebe hat(16. stol.; ).— 21/4.1437d(20. stol.). Ich Herwartvo Awrsperg beche fùrmich v d allmei erbe v d tu chu d mit disem gege wurtige brieff alle , de er furchumbt, die i sehe t, hore t oder lese t, das ich alles das erb v d gùt, das mei vetter sºliger Jorg der Awrspweger herre Jorge des Awrsprger selige sü hi dersei gelasse hat, dasichallmei gerechtichaitv d erbscaft, dieich da zu demselbe erb v d gut hab, wye das alles ge a t oder gehaisse ist, ichts ausge ome , i gebe v d gea twurt hab v d gib auch das wisse t­leich i kraftdesbriefsmei e liebe vetter Volkcharte v d E gelharte gepruedere de Awrspergere v d alle ire erbe , dassidasselb erb v d gùtmùge i halde , we de v dchere , ùcze v d ge iesse ,wiei lieb ist, alsmita dermiremgutv dhabauch mir ochmei e erbe chai erlay sprùch och rechte widersewdara behalde i chai e sache a geuër, also mit ausge ome worte , das sew herr Chu rate vo Chrey soliche geltschuld e trichte schulle , als wir v s da ze paider seÿt ge im verschribe habe v d auch a a der e de , wama espileich gebe v d beczale sol. Wºr aber, das ich obge a ter Herbart oder meì erbe de be a te mei liebe vetter Volkarte v d E gelharte oderire erbe a dem obge e tem erb v d gut i ai em oder i a derem icht irru g tºte oder sprùch i ichte darczu habe welte , das sol alles ge i chai chraft habe , weder mit recht och a recht i chai e sache a geuàr. Mit vrchu t des briefs besigelt mit mei s obge a te Herwarts vo Awrsperg aigem a ha ge dem i sigel v d zu pesser geczeug uss hab ich mit fleiss gepete die edle v d veste Christoffe Gùmpeler, Wilhalm de S icz ­pàmer, Gasparde Melcze , dasdieauch iri sigeldersache zegeczeug­ ùssa de brieffgeha ge habe , i v d ire erbe a schade . V derdie obge a te i siglich mich, obge a terHerbart vo Awrsperg verpi t fur michv d fùr allmei erbe , alles das stºtt v d war ze halde ,dasa dem brieffgeschribe stet. Dergebe ist ach Christgepurd vierczehe hu dert iar v d dar ach i dem sibe v d dreissigste iar, des su tags vor sa d Jorge tag. Štirje okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 191/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}. — 2) napis:  [s •] cr stoff • gwmpeler  (= št. 89/3) {pril. 71}. — 3) napis: s • w lhallm • sn[yce]npawmer (= št. 191/3) {pril. 94}. — 4) napis: s • caspar • melcz (= št. 209/3, 229/4) {pril. 90}. 191. Herbard Turjaški zastavi svojima sorodnikoma, bratoma Volkerju in Engelhardu Turjaškima našteto posest za posojenih 370 funtov pfenigov. Zastava je rešljiva vsako leto 14 dni pred jurjevim; v nasprotnem primeru zapade donos od zastavljenih posesti za tekoe leto upniku, ki mora za posesti, ki so v fevdu, v roku enega leta poravnati obveznosti do zadevnega fevdnega gospoda. 1437 april 21, II. Orig. perg. (290 × 214 + 20 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 220–221, št. 392, po A. Dorz. not.: Ai saczbrief vo her Herbartte vo Awrsperg lautte d vmb etliche ai schichttig huebe v d vmb III huebe a der Räschicz v d vmb XVI huebe , I mÞllzuNadlischigk,dieerVolkharte v dE glharte ,geprueder vo Awrsperg versaczthatvmbIIICLXX tld(16. stol.; ).— A o1437(16./17. stol.; ).— 21/4. 1437c(20. stol.). Arh. sign.:  121( 18. stol.). Ich Herwartvo Awersperg vergichfurmich v dallmei erbe v d tu chu d wisse tleichmitdisemgege bùrtigemoffe brieffalle de ,die i sehe t, hore t oder lese t, das ich recht v d redleich verseczt hab v d verseczauch wisse tleichi chraftdiczbriefs;itemvo erstai huebe ze Puedlog, da Ÿwria aufsiczt; ai huebe am Furt, da Marti aufsiczt; ai huebe ze Kalisch, da Gregor aufsiczt; ai halbe huebe im Geràwt, da Mach eaufsiczt;ai halbehuebe daselbs, daJa esaufsiczt;ai huebe ze Purgkstal, da Mathÿe Gardamulecz aufsiczt; ai sag,da Jwre aufsiczt; ai huebe amGrosse Ossel ik, daCleme aufsiczt;ai huebe amBulczicz, dadiewitib aufsiczt;ai huebe daselbs, daMàri aufsiczt;zumPluetige stai ai huebe , daGregoraufsiczt;ai huebe daselbs, daPeteraufsiczt; a) na razuri. czwo huebe zum Sapatok, auf der ai gesesse ist Jwre, auf der a der Marti ; czwo huebe ze Weysak, auf der ai ist gesesse Marko, auf der a der Percz;v derdemhawsim gru tai huebe , da Mari aufsiczt;ai mùl daselbs, da Mathie aufsiczt; czwo huebe zum Perg, aufder ai siczt Paul, auf der a der Pütreich; ze Chlai Lip ach ai huebe , da Gersche aufsiczt;v derem Chlai Ossel ik ai huebe , daMatusch haf eraufsiczt; ai huebe am Las, daMathe aufsiczt; ai òde huebe am Ober Grades; ai huebe i der Salei , daBratte aufsiczt;drey huebe a der Ràschicz, da auf der ai gesesse ist J´ri v d die czwo si d òd; zu Rodoblik ai huebe , daJwre aufsiczt;i dem Nadlischikch sechczehe huebe v d ai mùlmitlºwtv dmitgùtv d mitalledewv d darczu gehòrtodergehòre schol, wie es alles ge a t ist oder gehaisse seÿ, ichts ausge ome , de edle veste mei e liebe vetere Volkharte v d E gelharte geprùe­dere de Awrspergere v d alle ire erbe , darauf si mir gelihe habe sibe czig phu tphe ig v d drewhu dertphu tphe ig, dieich gà czleich vo i e pha ge ha v d ich ha sewderobge a te gùetermitalledew v d darczugehòrt i ùcz v d gewergesacztmittallerstàt. Davo sulle sÿ esi habe , ùcze v d ge iesse ,we de v d chere v ddamitschaffe v d tu was i lieb ist als mit a derm irem gut ach sacz recht i Krai . Also beschaide leich mit ausge ome worte welhes jares ich oder mei erbe sew oder ir erbe erma e v d i gebe die obge a te sibe czga phu tphe ig v ddrewhu dertphu tphe ig gueter Wye erv d daswirdas tù yei de vierczehe tage vorsa d Jorge tag, so schulle si v sdie obge (a te )gùeterzelòse gebe v d i a twurte a vercziehe . Welhes jareswiraberderlosu g ichttu yezuderczeitalsobe geschribe stet, so si d i die ùczdesselbe iarsverualle v d sull v sda diegùeter,die zelehe si d, richtig mache gege demherre , davo sida zelehe si d i er iars frist v d ich v d mei erbe schulle sew darauf scherme , vertrete v d vera twurte vormà ichleich voraller a sprach ach la des recht i Krai . Wer aber, das sew des obge (a te ) gelts icht le ger geraite wolte , so sulle sew v sdas drew ma ayd vorzewisse tu , so schulle wir i dasobge (a te)gelt ausrichte v dde sacz ze lose gebe . Beschàch aber, daswiri aimoderi a dere ichtsaumig wëre v d icht ga czleich volfurte , das obe geschribe stet, oder ob sew yema d mit pessere rechte davo trib odertreibe wolt, da ich i daraufgebe ha , welhe schade sewdes àme ,derirai spey sei e trewe gesage mag a ayd, a taydi g v d a all a der bewàru g, de schulle wir i ga czleich gelte v d ablege a widerred v d dasschulle sewhabe auf mir v d mei e erbe v verschaide leiche v d auf alle dew v d wir habe oder och gewi e . Wolte wir aber sew icht gà czleich were erkche s v d schade s, so sol sew der la des fùrst i Krai oder sei a) sic! hawbtma odersei verbeseroderai yederherrodera waltdavo richte v d were vo allerv serhab, wo wirdewhabe . Dasistallesv sergueter will. Mitt vrchu d des briefs versigeltmitmei sobge a te Herwarts vo Awrsperg ayge a ha ge de i sigel v d zu pesser geczewg uss hab ich mit fleis gepete die edle v d veste Michel de Chrumpbach v d Wilhalmde S icz pàwmer, dasdieauch iri sigela de brieffgeha ge habe d, i v d ire erbe a schade , v der die obge (a te ) i sigl ich michobge (a ter)Herwartvo Awrsperg verpi tfùrmich v d fùrallmei erbe , alles das stºt v d war ze halde , dasobe a dem brieffgeschribe stet. Dergebe ist ach Christgepurd vierczehe hu dertiarv d dar ach i dem sibe v d dreissigstemjar, des su tags vor sa d Jorge tag. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis:  s .herwart aursperger  . (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 209/4, 239/2) {pril. 44}.— 2) napis: [s] .[…].[chr]vmbach . {pril. 137}.— 3) napis: s • w lhallm • snyc[e]npawmer (= št. 190/3) {pril. 94}. 192. Štajerski deželni pisar Leopold Aspach naznanja, da je predal Engel-hardu Turjaškemu 2 zadolžnici Herbarda Turjaškega, ki se glasita na ime avstrijske nadvojvodinje Cimburge Mazovske; prvo za 400 funtov dunajskih pfenigov in drugo za 60 goldinarjev. Obe zadolžnici je Leo­pold prejel od avstrijskega vojvode Friderika ml. (V.). 1437 april 30. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 178’–179, št. 317 (B). Ich Leopolt Aschpach,la dschreiber i Steyr vergich v d tü ku d offe lich mit dem brief vmb die zwe geltschuldbrief, die ich i egehabt hab v d die da lawte der durchleüchtige hochgebor fursti fraw Zymburge vo Masaw, ertzherczogi ze Österrich etc., mei er ge edige fraw seliger gedºcht üss vo dem edl v d veste ritter her her Herwarte dem Awersperger v d vo sei e erbe , der ai vierhu dert pfu dtpfe ig,dera dersechczigguldei haubtguetsv d vmbdiegerichts-brief v d behabbrief, so Wilhalm S icze pawmer mit recht i der la d­schra zu Laybach vber dieselbe geltbrief erla get hat. Dieselbe geltschuldbrief, gerichtsbrief v d behabbrief mir der durchleuchtig hoch­gebor furst hertzog Fridreich der jü ger, hertzog ze Osterrich etc. mei ge edigerherrvbergebe v d i gea twurt hat ach i haltu g desvbergab-brief, so ich darumb vo im hab. Also hab ich die obberuerte brief, geltschuldbrief, gerichtsbrief, behabbrief v d vbergabbrief aber verrer vbergebe v d i gea twurt mit kraft des briefs dem edle v d veste E gelharte dem Awerspergermitalle de rechte ,pu te v dkreffte , alsmirdielawte , also dazerv d sei erbe , diefurbasi ehabe , utze v d derge yesse muge zu allerirerfudru g v d rechte v di allerder weisv d rechte , alsich selb hietmuge getù . V d deszevrku d gib ich i de briefversigelte mitmei e aige a ha gu demi sigel.Gebe ach Kristigeburd vierczehe hu dertiar, dar ach i demsibe v d dreisigistem iare, a erchtag vor sa d Pfilip v d sa d Jacobs tag der heilige zwelfpote . Obešeni peat je bil odtrgan, ostal je le perg. trak (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 193. Herbard Turjaški in njegova bratranca Volker in Engelhard Turjaška odkupijo iz zastave od Janeza Werenburgerja mitnico na Rašici za 80 funtov dunajskih pfenigov; tozadevni zadolžnici, glasei se na ime Ni-kolaja Gallenberga in Novograjskih, ki ju je Werenburger dobil s sod-bo na sodišu, pa so odkupili že pred tem za 900 goldinarjev. 1437 junij 18. Orig. perg. (287 × 155 + 27 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepisa iz 17./18. stol. (B) in 19. stol. (C) v HHStA, FAA, XXII Auersperg. Reg.: Testamentslibell, fol. 27’ = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 222, št. 395. Dorz. not.: Laudt auff dy mawtt a der Raschÿcz, das die durch her Herbarte , Volgkarte v dE glharte vo Awrspergvo Ha se Wer burgerausdemsatz gelöstv dabgeledigtworde ist.A o1437(16. stol.; ). Arh. sign.: No119(16. stol.). Ich Ha sBere burgerbeke furmich v d allmei eribe v d tu kü tmit dem offe brieffaller mä igkleich, das ich de edle veste her Herwartte Awrsperger, Volkhartte v d E gelhartte geprüder sei vetter czu lösse gebe hab dy mawt a der Räsch icz, dy i de sacztbrieffe stet NiklasdesGalle bergerv d sei erbrüedervo her Herbartte v d sei er müter fraw Elspette ausgega ge v di dem brieffde New hawsser lawtte t vo de Galle berger ausgega ge . Dyselbige brieff ich u i mei gewalt gelöst v d geledigtha vmb ew hv dert guldei , achdem als ich dy vbertewru g mit ei em la desrechtte darauff behabt ha . Nu habe tdy frew tberedtv d getaydi gt, dasich i dy obge a ttemawtczu löse gebe scholt vmb achczigk phu tWie erphe i g. Das hab ich geta v d derselbige ge a tte sum pi ich also vo i gä czleich ausgericht v d beczaltczu rechtterwoilv d zeitv d sag i dy obge a temawttga cz ledig v d lös fur mich v d all mei eribe , das wir och ½ma t vo v ssere wege czu her Herwartte v d czu de obge a tte sei e vettere v d czu alle ire eribe vo derobge a tte mawtwege a der Räsch icz v d als sy mit ame i de sacztbriffe begriffe ist auff dy Galle berger v d New hawsser lawtte t dhai czüspruch och vodrü g ymermerhabe schülle och welle i dhai erlay weisv geuerlich. V d ob sy ½ma t mit dem sacztbrieff bechümeret dauo , lob ich obge a tter Ha s Bere burger v d all mei eribe , sew czu scherme v d a alle schade dauo czu embe . Mitvrkü tdesbrieffsbesigiltmitmei sobge­ a tte Ha sse des Were burger ayge a ha gv de i sigilv d durich merergeczeug uzzwille hab ich gepette de edle veste FriczRawber, daserauch sei sigila de brieffgeha ge hat, imv d alle sei e eribe a schade , darv der ich michv d allmei eribe verpi t, allesdasstät czu habe , das a dem brieff gesschribe stet. Gebe ach Kristi gepürd vìr­czehe hv dert jar, dar ach i dem sybe v d dreyssigiste jar, am eritag ach sa d Veitz tag. Dva visea peata na perg. traku: 1) okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis:  s hans  bernburger . (= št. 172/1) {pril. 135}. — 2) manjka. 194. Celjski grof Friderik (II.) podeli Herbardu Turjaškemu v fevd nave-deno podedovano celjsko fevdno posest, ki leži v trebanjski župniji. 1437 avgust 18, Celje. Orig. perg. (307 × 115 + 25 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) iz 17. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 15, št. 40 (C). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (E) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 96’–97. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 222, št. 394, po A. Dorz. not.: Lehe briefvo grafFridriche vo CilivmbettlichgÞtt,soHerwarte AÞerspergerverlihe sei .1437(16. stol.).— 18/8.(14)37(zadnji dve številki ez že obstojei, starejši) (19./20. stol.). Rekonstrukcija zbledelih delov besedila po B. Wir Fridreich vo gotes g ade graf ze Cili, zu Orthe burg v d i dem Sëger etc. beke e , als wir v ser lehe bêruft habe , das für v s kœm v serliebergetrewerHerworttA±erspergerv d pattv s, daswirim die her ach geschribe guetter v ser lehe schaft geruchte ze uerleihe , wa diesei erb were . Dashabe wiralso geta v d habe demselbige Herwortte A±ersperger v d sei e erbe , sü v d tchtere dieselbe g tter zu rechte lehe verlihe v d leyhe auch wisse tleich mitt dem brief, wa®swïrimþzerech®tdaþra leÿhe schulle odermuge v geüerd­leich. V d si d das die g tter: des erste e± hube a der Nydere Sche± iczv d daspergrechtv d de weiczehe d daselbst, itemzu Zagricz fümfhube , item a der Dobra zwo hube , item ei müelli dem Gru tt, item sechs hube zu Ober Prampach v d allerlay traydzehe d, perkgrecht v d wei zehe tt daselbs, alles i Trew er pharr gelege . Mit vrku d des briefsversigeltmittv serma ha ge de i sigl.Gebe zeCili, ach Christi gepürd vierczehe hu dertt jar v d dar ach i dem sybe v d dreysigiste jare, des su tags vor sa d Bartholomee tag. Okrogel kompozitni grbovni visei peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega na perg. traku; napis: .s g llvm .fr der c .c l e .segor e .que .com t s .etc. (prim. Žvanut, Peati grofov Celjskih, l4, str. 69–70, 89) {pril. 13}. 195. Simon Cudar de Ónod in njegov brat Jakob podelita Petru, imenova­nemu Veliki, in Simonu Ladomeriema v fevd (more prediali) svoje posestvo unti, pod pogojem, da jima po potrebi nudita vojaško službo z dvema konjema. V primeru splošnega obdavenja podeljeno posestvo ne sme biti obremenjeno z ve kot 1 florintom zlata. 1437 december 26. Orig. perg. (300 × 129 + 19 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 51–51’, št. 109 (C). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Blagay, str. 325–326, št. CLXXIII. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 242, št. 427, po A, z letnico 1447(!). Dorz. not.: 26/12.1447(20. stol.). Nos Symo Zudar de Ol od et Iacobus frater eiusdem de eadem memorie comme damus te ore prese tium sig ifica tes, quibus expedit u iversis, quod os vole tes cum ostra spo ta ea ac bo a volu tate decorare i te utis Sclauo ie possessio es ostras ac ubique locorum et sig a terfidelibusfamiliaribus ostrisaput osexiste (tibus)ha cgraciam specialemduximusfacie dam, pro eorumserviciisrecompe sa disposses­sio em ostram Chultich u cupatam Petro Mag o dicto et Symo i de Ladomerich, ac suorum heredibusheredumque suorum successoribusdedi-mus, do avimus et co tulimus more prediali pro eoru dem sa gui e effusio ibus, eo modo, ut dum et qua do domui ostre vel obis ecesse fuerit, cum duobus equis i serviciis ostris si t prompti et parati et dum os taxam ge eralem vel ostri successores i posuerimus vel i posueri t preteru umflore umaurii ipsapossesio eChultich, eque osaut ostri successores super eosdem i po ere valea t; hoc adiecto, utquicumque ad has possessio es ostras Chultich vocatas causa comora di ve eri t octo a os habea t libertatem ymo eisdem a otatis a®cþa suorum heredibus, heredumque suorum successoribus dedimus irrevocabiliter te e das et posside das harum literarum ostrarum testimo io media te quod absit, ut i i fidelitatis otam o i cura t. Datum i die beati Stepha i proto­martyris, a o domi i millesimo quadri ge tesimo trecesimob septimo. Poškodovan okrogel visei peat izstavitelja v naravnem vosku na zeleni pleteni vrvici; napis neberljiv. 196. Kranjski deželni upravitelj Jurij Lamberg izpriuje, da je imel Janez iz Dachaua etrti in zadnji narok glede 6 hub na Dobravici pri Šentjerneju in 2 hub v Dobovem pri Beli Cerkvi, ki jih je dobil s tožbo proti Barbari, ženi Janeza Žumberškega. Ker sodbi ni nihe oporekal, mu je sodiše za navedeno posest izdalo zašitno pismo. 1438 marec 10, Ljubljana. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 86’–87, št. 166 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai schermbrief,deri la desrechte zuChrai Ha se vo Dachaw wider fraw Barbare Ha se Siche werger hausfraw auf behabte guettermitrechterkha tv dgegebe worde ist. Ich Jorg Lamberger des hochgebor graffe Steppha vo Mod-rüsch etc. verweser i Krai vergich, das Ha s vo Dochaw heutt vor gericht sei e vierde v d e dhafte tag hat fürgetrage die her achge­schribe gütter mit alle ire zugehoru ge : vo erste sechs hübe ze Dobrawi Sa d Bartholomeepharrgelege , daraufderMertti , derJursse, der Mary a, der Matheus, der Jacob v d der Martti gesesse si d; aber zwo hube zeDobagelege i derpharrzu derWeisse kirche , daraufder Paull v d Petter gesesse si d; darauff der ge a tt Ha s mit gerichtes­botte geweist hat vo der behab us wege , so er zü fraw Barbara des Ha se Sicherbergerelichehawsfraw geta hat ach lauttdesbehabriefs darumbe ausgega ge . V d der ege a tt Ha s batt ze frage , was recht wër. Ist heutt vor mei vo de la dlewtte mit voller frag zu recht a) luknja. b) z radiranjem popravljeno iz quadragesimo. geurtaillt worde . Seytemal v d der ge a tt Ha s die ge a tte gütter mit ire zugehoru ge vormal zu drey rechtëge furgetrage achmal diege a ttefraw acherka tt usdesrechte mitdema bottbe otthette, alsrechtwërv d aberheuttvorgerichtdieselbe güttermit ire zugehoru -ge furgetrage hette v d vormal v d auch heutt yema de fur gericht furkome wër, der dari e kay erlay widerede gehabt hette, der ge a tt Ha s vo Dochaw hab de schërm erla gt auf dem satz v d a der alle gerechtikaitt, so die ge a tte fraw aufde ge a tte gütter mit alle ire zugehoru ge hatt v d er solv d mag furbas mit dem ge a tte satz v d a derallergerechtikaitt, so erwiderdiege a ttefraw auffde ge a tte gutter erla gtt hat, damit ha del v d tü , mit versetze oder im selbe behalte ,wieimdasfügttv d lieb ist, doch alfüerv d ichta dersv ddie ge a tte fraw gerechttikaitt darauff gehabt hat v d der obge a tt mei g ediger her v d ich v d ai yeder kü ftiger haubtma oder verweser i Krai sulle i bey solhe ervi de desrechte dabey vesticleiche haltte v d daraufscherme , alsrechtist. V d desistdemge a tte Ha se vo Dochaw heutt vo gerichtdieser schermbrieff erfu de worde . Gebe ze Laybach, a ma tag ach remi iscere i der vaste , a o etc. tricesimo octavo. Visei peat v temnem vosku na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 197. Krištof Kacenštajnski naznanja, da mu je avstrijski vojvoda Friderik ml. (V.) posodil 24 goldinarjev, ki se mu jih zavezuje vrniti do prihod­njega avguštinovega. e tega ne stori, lahko upnik zaseže kateri koli del njegove posesti. 1438 maj 10, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (270 × 133 + 52 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 155’–156, št. 275 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 223, št. 396, po A. Dorz. not.: 10/5.1438(20. stol.). ICHKristoffKacze stai ervergichfürmichv d mei erbe , dazwir demdurlºuchtige hochgebor e f rste herczog Fridreiche demju ger , herczoge ze sterreich etc., v sermg ëdige herre schuldig worde sei v d gelte s lle vieru dzwai czig gÞterwolgebeg erguldei ducate v d V ger, die er mir ach mei er vleissige bet v d otdurfft wille bereit gelihe hat. Die gelobe ich v d mei erbe dem be a te v serm g ëdi-ge herre v d sei e erbe auf sa d Augusti s tag schirst kü fftige a le ger vercziehe auszerichte v d ze bezal , a alle ir schade . Tëte wir des icht, so sulle derselb mei g ëdiger herr v d sei erbe , die habe aufallemv sermgÞtv d sich dauo beczale v d be ùgig mache , dasistv sergÞterwilla geuerde. Deszeurku d gib ich de briefmitder edel v d veste Jacobe Poycze furtter v d Wilhalm des Tei dorffer a ha ge de i sigel , die ich fleissiklich darumb gebete hab, i v d ir erbe a schade , wa ich diezeit mei aige i sigelbeÿ mir icht gehabt hab. Der gebe ist zu der New stat, a sambstag vor sa d Pa gratie tag, ach Krists geburd im vierczehe hu dert v d achtu ddreissigiste jare. Dva poškodovana okrogla peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) grbovni s šitom; napis: [...] acob poyc[...]urtter {pril. 138}.— 2) fragment; napis: w lha[… ...]ndorf. 198. Volker Turjaški, sklicujo se na svojo dedno prezentacijsko pravico, prezentira oglejskemu patriarhu Ludviku Janeza Hoffsteterja za novega župnika v Škocjanu pri Turjaku. (prim. št. 199) 1438 oktober 18. Orig. perg. (230 × 115 + 20 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 143’, št. 254 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 223, št. 397, po A. Dorz. not.: 143818/10(20. stol.). Revere dissimo i Christo patri et domi o domi o Ludowico sa cte sedis Aquilege sis patriarche dig issimo, aut eius i spiritualibus vicario ge erali. Ego Wolkardus de A´ersperg ad ecclesiam parochialem sa cti Ca cia isub meo castro A´ersperg vestreAquilege sisdyocesisvaca tem de prese ti per obitum quo dam domi i Nicolai Bse iczicza vltimi et i mediati rectoris dicte ecclesie, cuius prese tacio ius patro atus ad mei heredes di oscitur, colatio vero et co firmatio ad vos et sa ctam sedem Aquilege sem ple o iure di oscitur perti ere. Quapropter ho orabilem et discretumvirumIoha em Hoffstetºr, seu eiuslegatumprocuratoremad pre­fatamecclesiamsa ctiCa cia irecipere etadmitterege erosevelitisipsam quem i stituereet co firmare sedem, moremet ritum i talibus fierico sue­tudo. Harumsub obilisetstre uimilitisdomi iEberhardideA´ersperg, amicimei, medeprese tiproprio sculpto sigillo care teappe sio eproprii sigillimu itarumlitterrarum. Datasub a o domi i millesimo quadri ge ­tesimo tricesimo octavo, i die sa cti Luceewa geliste. Fragment okroglega viseega peata v skodelici iz naravnega voska na perg. traku. 199. Oglejski patriarh Ludvik potrdi Janeza Hoffsteterja za novega župnika v Škocjanu pri Turjaku. (prim. št. 198) 1438 november 7, Sv. Martin pri Beljaku. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 47, št. 104 = Preinfalk, Listine v zapušinskih inventarjih, str. 166. — Testamentslibell, fol. 25a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 223, št. 398. Co firmatio domi iJoa isHoffsteterad Sa ctumCa cia umprope Aursperg, dat. ad Sa ctum Marti um prope Vilach, 7. ovembris 1438. (Zap. inventar, l. c.) 200. Pismo, ki ga pošilja Herbard Turjaški preko svojega pooblašenca, sorodnika Ortolfa Perneškega avstrijskemu vojvodi Frideriku ml. (V.) in ga prosi, naj uredi nek spor med njim in Friderikom reteškim. 1438 december 27, Gorenji Mokronog. Orig. pap. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Vidimus iz 15. stol., pap. (221 × 165 mm, poškodovan) v KLA, GAFA (ex predal 22) (B). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 241’–242, št. 412 (C). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 223–224, št. 399, po B. ®Demdurchleuchtige höchgepore fùrste þherczog Fridreiche dem ju ger herczoge czu Oster®reich, cze Steir, cze Ker dte v d cze Krai , graþweczeTyroletc. mei emge adige liebe herre e bewtich ®Herwart vo Awersperkgþ mei willig v derta ig dì st. Es kumbt czu ewre ge ade mei òhaim her ®Arttolff vo Perþ ekk, de ich gepette v d e pholche v d ga cze gewalt gebe hab etwas vo Fr®idreichs desþ Rewtte berger wege a ewer ge ad werbe v d czepri ge battich ewerer furstleich ge ad wellsolich werbu g vo dembe a te mei emòhaimczu dise czeite vo mei e wege ge adikgleiche auff eme v d mit dem be a te Rewte bergerv d de sei darauffschaffe mitmirv d de mei i v gutte v d a recht ichczczeschaffe habe, dasich mitsambtmei e frew tte vmb ewer ge ad alczeit gere verdie will, wa d ich im ai s rechte sfurczekome alczeitwillig gewese pi v d och czuvrku d des brieffs v der mei s obge a te Herwarts vo Awrspergk aige auffge­drukchte i sigel. Gebe czu Ober Nasse fues, a Sa d Joha s tag i wei acht feirtag , a o domi ietc. tricesimo octavo. 201. Jurij Lamberger, kranjski deželni upravitelj potrjuje, da sta prišla bratranca Herbard in Volker Turjaška pred sodiše kot dedia Jurija Turjaškega v zvezi z neporavnanim dolgom v višini 200 mark beneš­kih soldov, ki jih je slednji skupaj z Janezom Šumberškim in Rudolfom Polhograjskim dobil od Filipa Verneškega. Sodiše odreja, da morata omenjena Turjaška dolg skupaj z obrestmi poravnati Filipovim dedi-em Viljemu, Juriju in Sajfridu Verneškim, dedie Šumberškega in Polhograjskega pa lahko nato tožita za poravnavo njihovega deleža dolga. (prim. št. 8) 1439 januar 12, Ljubljana. Orig. perg. (246 × 145 + 44 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 193’, št. 340 (C). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 224–225, št. 400, po A. Dorz. not.: 12/11439(20. stol.). Ich Jorg Lamberger des hochgebore graf Stepha s vo Modrusch etc. verweser i Krai vergich, das herr Herwartt v d Volkart, vetter vo Awrsperger heutt fur gericht kame v d brachtte fur ai e gelttschulde-brief, der dalauttet vom Ha se Scho berger, herre Jorge Awrsperger v d Rudolffe Pilichgreczerv uerschide lichv dire erbe zwayhu dert markch schilli g Ve edyer mu ss Philippe dem Wer ekger v d sei erbe . De selbe geltschuldbriefsy alsherre Jorge desAwrspergererbe vmb erkche v d schade ach erka t ûss des rechte s vo Wilhalm, Jorge v d Seyfride vetter de Wer ekgere alsdesobgemelte Philip-pe Wer ekger erbe hette müsse ledige v d lose . Als das die ge a tte Wer ekger auff heutt vor gericht gehole v d beka tt habe v d batte darauff cze frage sei d v d sy ach erka t uss des rechte s de selbe briefhette musse ledige v d lose , obsy wolverrer, de die der be a tte Scho berger, herre Jorge Awrsperger v d Pilichgreczêr erbe v d a der, dieirguttbesesse v d i ehabe ,dieda irmittailsi d mit dem gemeltte geltschuldbrief vmb erkche v d schede zu spreche v d beklage mochte . Ist heutt vor mei vo de la dlewtte zu recht erka tt v d erfu de worde seytemale v d die ge a tte Awrsperger de selbe geltschuldbrief vmb erkche v d schede ach erka t us des rechte s habe musse ledige v d lose , sy muge hi für mit dem ege a tte geltschuldbrief vmb erkche v d schede de obge a tte des Scho berger, her Jorge s Awrsperger v d des Pilichgreczer erbe v d a der , die ir erb v d gutt besesse v d i ehabe , die da ir mittaille si d zu spreche v d beklage muge v d des ist i diser zeugbrief auf heuttvo gericht erfu de worde . Vrku dv dermei em a ha gu de ge­richtesbetschatt. Gebe zuLaibach, a mo tag achsa d Erhartstag,a o etc. tricesimo o o. Poškodovan okrogel visei peat izstavitelja brez napisa v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku. 202. Kranjski deželni upravitelj Jakob Raunacher naznanja, da je imel Janez Mehovski zase in za Katarino, ženo Jurija Glanerja, oba dedia po pokojnem Rutlibu Gremlinu, na ograjnem sodišu etrti in zadnji narok glede morebitnih terjatev do omenjenega pokojnika. 1439 avgust 24, Ljubljana. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 228–228’, št. 393 (B). Dorz. not. (po prepisu): ZeugbrieffMeichauerv dCathari aGla eri betr(effe d). A o1439. Ich Jacob Raw acher des hochgebore graff Stepha s vo Mod-rusch etc. verweser i Krai vergich, das Ha s Meichawer a stat sei selbstv dfrawe Kathrei , Jorge desGla erhawsfrawe alsdie achste erbe Ruetlebe desGreymlei sselige heutvorgericht ach erka t üss des rechte s sei vierde v d e dhaffte tagi der la dschra hat lasse offe leiche berüfte , ob yema d wer, der wer era geistlich oder werlt-lich,b es wër kriste oderJude , die geltschuldbrieff oder a der ku tschafft hette , die weile de mit des ge a tte Ruetlebe Greymlei s i sigelloder betschattoderabermita derlewtti sigel oderbetschatte wer geuerttigt worde v d diei v d diege a tte frawe Kathrei alserbe berürtte ze ledige v d ze lose . Dieselbe , wer die wër , die sollte och heutt als auff de vierde v d e dhaffte tag für gericht furkome v d sölh brieff v d ku tschafft,wiediege a ttodergehaisse wër offe lich fürgericht fürbri ge , die sehe v d hore lasse . De selbe wolte die ge a tte Meichawer v d fraw Kathrey als die achste erbe ge ug tu ach i halt derselbe brieffv d ku tschafft, alsrechtwër. Also istvormale v d auch heutt yema de für gericht fürkome , der i de sache wider die ge a tte Meichawºrv d frawe Kathrei kaÿ erlay widerredegehabthett. Auffdas battderge a tMeichawera statsei selbstv d frawe Kathrei zefrage , was recht sey. Ist heutt vor mei vo de la dlewtte mit voller frag zu a) sledi ponovno wer B, z opozorilom. b) sic! recht geurtailt worde . Saytemale , vormale v d auch heutt als auff de vierde v d e dhaffte tag yema defurgerichtfürkome wër, deri de sache wider die ge a tte Meichawer v d frawe Kathrei vor gerichtt kay erlay widerrede gehabthette, die ge a tte Meichawër v d auch fraw Kathrey soltte furbasge de selbe , die da solhbrieffv d ku tschafftt i ehette alsda vorgemeldetistga cze broche v d vo i gerurbtta v d müssig sei . V d der obge a tt mei g edigerherr der haubtma v d ich v d ai yederku ftigerhaubtma oderverweseri Krai sulle dieob­ge a tte Meicha±er v d frawe Kathrei bey sölhem ervi de des re-chte s haltte v d darauff vestikliche scherme , als recht ist v d des ist de oftge a tte Meichawer v d frawe Kathrei heutt vor gericht diser brestbrieff erka t v d erfu de worde . Gebe zu Laibach, a mo tag sa d Bartholomes tag appostoli, a o etc. tricesimo o o. Visei peat v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 203. Vigul Šteberški potrjuje, da je dolžan bratoma Volkerju in Engel-hardu Turjaškima 70 ogrskih goldinarjev in 5 funtov dunajskih pfe­nigov, ki jih obljubi vrniti do naslednjega sv. Martina. 1439 oktober 28. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 54’, št. 113 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai schuldbrief vo Wigolus vo Stegberg vmb LXX V g. guld. v d V fl. Wie er d schuld lauttu d, die er Volkharte v d E gelharte gebrueder vo Awrspergzugelte schuldigpleibt,a o1439. Ich Wigolusvo Stegwerg vergich mit dem offe brieffurmich v d allmei erbe v d tu ku db me iklich, de erfurkumbt, diei sehe t, hö-re t oderlese t, das wirv uerschide lichschuldigworde sei v d gelte sulle de edel veste Volkchardte v d E gelhardte gebrueder vo Awrsperg v d alle ire erbe oder wer v s mit dem brief ermo t sÿbe czik gutter wolgeweg er guldei V grisch v d ducate v d fu ff phu dtgütter Wÿ er phe i ge , der wir sy richte v d were sulle v d welle auff sa d Marte s tag u achst kome d a alles vercziehe . Tette wir aber des icht, was schade sy des furbasser eme , wie der schade ge a t oder gehaisse wurd, kai schade ausge ome , su der aller hie i begriffe , de ir ai s oder sei schei bot beÿ sei e trewe v d v ge- a) sic! b) ponovljeno tu ku d. swore mag gesage , ire wordt darumb zu gelaub de selbe schade alle mitge tzlich ablege ,a v d sy sulle dashabe v d besuche auffal­le dem gütt, es sey erb, aige , lehe oder varu d gutt, besuchtv d v be­sucht, ichtsdauo ausge ome ,su deralleshiei beslosse , so wirda ycz habe oder och hi fur gewi e , dauo sy richte v d were solder la desfurst i Krai , sei haubtma oder verweser daselbst oder aber ai yde herschafft v d gericht, daru der sy v ser hab v d gutt a kome t, darauffsy weise toderzaige ta klag v d a taidi g. Dasistv sergütter will, gebetv d gu st. Mitvrku d desbriefesbesigelte mitderedel ves-te her Herwardts vo Awrsperg, Fridreiche des Rawber v d Kaspar des Melcze , aller dreyer aÿge a ha gu de i sigel , die sy durch mei s ege a te Wigoluse vo Stegwerg fleyssige gebett wille a de brief gehe gt habe i v d alle ire erbe a schade . Daru der ich mich obge a ter Wigolus vo Stegwerg fur mich selbst v dall mei erbe ver­bi de, alles das war v d stett ze halte v d ze volfuere , das a dem brief geschribe stet. Der gebe ist a sa d Sÿmo v d sa d Judas tag der heilige czwelfbotte , ach Kristigeburd vierczehe hu dertv d dar achi dem ew v d dreysikgiste jare. Trije visei peati na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska, poškodovan. — 2) ostanki peata v zelenem vosku. — 3) v temnem naravnem vosku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 204. Avstrijski vojvoda Friderik (V.) naroa Štefanu Modruškemu, dežel­nemu glavarju na Kranjskem, naj v skladu s starimi obiaji pusti izko­rišanje gmajne izven ljubljanskega mestnega pomirja, ki si jo je pri­lastil ter oddal v najem, mešanom za pašo in poljedelstvo. 1439 november 15, Dunajsko Novo mesto. Insert v prepisu listine 1439 december 4, Ljubljana v ZAL, LJU 488, cod. XXV, fol. 35’–36, št. 57 (B). — Dva prepisa iz 18. stol. v HHStA, FAA, VII Laibach, A 13, fasc. 7 (C, D). Obj.: Richter, Geschichte der Stadt Laibach, Urkunden Anhang, str. 263–264, št. 35, po B = Klun, Diplomatarium Carniolicum, str. 28, št. 35 = Otorepec, GZL III/50. Reg.: Klun, Aus dem Archive, str. 93, št. 58. Wir Friderich vo gottes g ade herzog zu Oestereich, zu Car the , zu Steüer u d zu Crai , graf zu Tiroll, e tbiete de edle wohlgebohr e u ser beso ders liebe u d getreue grafStepha vo Modrusch u ser a) ponovno ablege . hauptma i Crai , odersei e verweserdaselbstu serg ad u d allesgut. Die ehrbahre weise u ser getreüe liebe u ser burger zu Laÿbach habe u ß a bri ge lasse , wiedu dich ei ergemei beÿ derselbe u ßer stadt ausserhalb des burgfriedes i veld gelege a ge ohme habest, die ausser leüthe um zü ß hi zulasse , damit sie ihres gesuchs mit ihre viech u d so th, alß die obge a te stadt vo alter albeeg dori gehabt hab verhi dert werde u d der ichtge iesse müge , daß siebeschware u d u sauch ichtbillich dü ckt. Empfelle wir dir er stlich u d wolle , daß du diebe a te u ßererburgerbeÿ der obge a te gemei beleibe u d sie der ge iesse lassest, alß vo alter herkome ist, u d dari icht gewü ­schet, oh e u ser so der geschafft. Das mei e wir. Gebe zu der Neüe Stadt, am so tag ach st. Marti i tag, a o 1439. (domi us dux)i co silio 205. Jurij Hägenl in njegova žena Elizabeta, hi Martina Erkenštajnerja, prodata Herbardu Turjaškemu za 59 funtov dunajskih pfenigov dvor pri pristavi v gozdiku pri Štatenberku v zgornjemokronoški fari ter pripadajoe ozemlje. 1440 februar 6. Orig. perg. (275 × 232 + 37 mm, poškodovan) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 225, št. 401, po A. Dorz. not.: Ai hoffimforstlei peyStat burkh (15./16. stol.). — nadaljevanje: i Ober Nasse fuesser pharr, der Herbartte vo Awrsperg fur freÿ aige verkaufft worde ist. I halt des kaufbriefs hie verha de (16. stol.; ).— A o 1440 (16./17. stol.; ).— 6/2(19. stol.). Arh. sign.: N134a (16. stol.). Ich Jörig der Häge lv d ich Elspett sei eleiche wirti Merte des Erke stei er sälige tochtter, wir verspreche fur v s v d all v ser eribe v uerschaide leich v d tue kv d offe leich mit dem brieff alle , de er furchùmbt, diei sehe t, hòre toderlese tt, daswirrechtv d redleich v d v uersproche leich v d ach ratt, wille v d wisse v ser achste v d peste eribe v d frew tt v d zu der czeitt, dowir es mit recht auch wol getue mocht,ewigleiche hi gebe v d verchauffthabe v dverchauffe auch wisse tleich i krafft dicz brieffs dem edle v d veste ritter her Herwartte vo Awrsperkg v d alle sei eribe v serfreysaige sgutsai hoff mit aller sei er czuegehöru g gel[ege ] bey dem mairhoff i dem vorstlei bey Stette burgk i Ober Nasse ffuesser pharr v d auch das a) 3 popravljeno iz 6. pymerkch alles, als verr die stras i e hal[tet], die da geet durich de mairhoff a d auff Kerstetter pymerkch v d stosset auch a des Ha se vo Herczoge dorff pymerkch v d gela get auff [die] strasse , die uber de perg geet ge Stette burgk v d das alles ob derselbe strasse ligett, vmb ew v d fumffczikgphu tguet Wie erphe i g, diewirvo i ga cz v d gare ttricht v d beczalt [...] czu rechte czeitmit vollerczalla alle abga kch. V d scholl auch der obge a t her Herwartt vo Awrsperkg v d all sei eribe de vorge a te hoff v d pymerkch u hi für i ehabe , ucze v d iesse mitallerczugehöru g v d darczugehörtodervo alter v d recht darczù gehöre scholl, essey akker, veld,[...], holcz, stokch v d stai mit u vart, mit ausfartt gepawtt v d v gepawtt, besuecht v d v besuecht, wie das alles ge a t oder gehaisse ist, ichtz dari ausge o-me , och hi da gesacztt, alles hie i ebeslosse . V d habe i auch de obge a te hoff mitsambt de obge a te pymerkch v d aller czugehoru g, als obe geschribe ist aus v ser v d aus aller v ser eribe ucz v d gewer i ir aige ucz v d gewer mit disem offe brieff auffgebe v d i gea twurtt,dassewhi furdamitha del , schaffe v d tue ,we de v d kere , was i lieb ist, als mit a der ire aige guett ach solichs chawffs v d la des rechte i Chrai . Wàr auch, das sew vo de obge a te kauffdesobge a te hoffsv d pimerkg v d allerczugehoru g, alsobe geschribe istvo ai emoderaberallesmitpressere rechte , als wiri dasverchaufft habe yema t trib odertreibe wolt, daslobe wiri trewleich cze schrema v d cze vertrette vor ma igkleiche v d aller a -sprach, wo oder wie offt i des ott beschicht ach solichs chauffs v d la des recht i Chrai . Tette wir aber des alles icht, so a dem brieff geschribe ist, welche schade sewdes àme , wiederschad ge a toder gehaisse wàr, de irai s oderirschei pottbeysei e trewe gesage mag a ayd, a taidi g, a chlag v d a alla drewpeweru g v berechttv d ire slechte worte darumb czu gelawbe , de selbe schade mitsambt de hawbtguett, gelobe wir i ga cz v d gar wider ablege v d beczalle v uerczoge leich. Wàre wir aber sawmig dari , so scholl sew vo aller v ser hab v d guett, das wir yeczv d habe oder och hi fur gewi e , es sey erib oder varv d gutt, ichts ausge ome , richte v d were , erke s v d schade s der la desfurst i Chrai , sei hawbtma , sei verbeser oderaberai yedsleichewherschafft, gericht odergebiet, i welche la de da sewv d oderv serhab v dguetta chome tv d darauffweise toder czaige ta klag v d furbott v dallesrechtt.Dasist allesge czleichv ser guttleicherwille .Das i das alless stett v dv czebroche peleib, daruber gebe wir i dise offe brieff versiglte mit deredle v d veste Jorige des Kosiakger v d Ha se dez Awer, mit ir baider aig er a ha gv de i sigel, diedasdurch v serobge a tte baiderfleissigerpettwille a de a) sic! brieff geha ge habe , i baide v d alle ire eribe a schade , wa d wir obge a t baid grabe i sigl icht gehabt habe , v d durch pezzer sicher­haitt v d geczewg uss wille , so habe wir auch gebette de edle v d veste Erasemde Lueger, dasder sei i siglaucha de brieffgeha ge hatt, im v d sei eribe a schade . V der der obge a te aller dreyer i siglich obge a terJorig Häge lv d ich obge a teElspettsei eleichew wirtti fur v s v d all v ser eribe verpi tte , alles das stett v d war cze habe , so a dem brieff geschribe ist. Gebe ach Christi gepurd vier-czehe hv derttjarv ddar ach i demvierczkgiste iar, a sa d Dorothe tag der heilige ju chfraw . Trije visei peati na perg. traku: 1) manjka. — 2) manjka. — 3) okrogel peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, poškodovan; napis: s • er[a]sem  • lueger . {pril. 139}. 206. Krištof Kacenštajnski si s svojo še neporoeno sestro Elizabeto raz-deli dedišino po pokojnem oetu, Janezu Kacenštajnskem; prepuša ji v listini navedeno posest, med drugim pol gradu Kacenštajn, ki je v fevdu od avstrijskega vojvode. 1440 april 24. Orig. perg. (390 × 215 + 32 mm; precejšen del naet od vlage) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stoletja. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 165–166’, št. 292 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 226–227, št. 402, po A. Dorz. not.: 24/4.1440(20. stol.). Rekonstrukcija neberljivih delov besedila po B. Ich KristoffKacze stai er beke mit dem offe brieffur mich v d allmei erbe v d tu ku d allerme ichleich i desbriefkumbt, dazich mit der edele veste mei er liebe swester ju kchfrawe Elsbette ach ratt v d wille v ser baider frew dt vmb v ser vaterlaich erb, ®soþ v s baid vo dem edle veste Ha se dem Kacze stai er selige , v serm liebe vatter erbleich a erstorbe v d a geualle ist, darumb frew tleich v d liebleich ®geay ttþ worde bi , i ®der tailu gþ a alle auszug, also daz ich der obge a te mei er liebe swester ju kchfraw Elsbette ire vatr­leiche erbtail, dieher ach geschribe ®stukchþv d güetterwillichleich v d ledichleich gebe ,abgetrette v d i gea ttwurthab, wisse tleich i kraftt dezbriefs. Itemvo erstdiehalbeveste Kacze stai ge a tv d derhalber purkperg,auch ai pamgartte v dettleichàkcherrdabei,itemzwo wise ; ai eist gelege vorderselbe veste v d die a drehi der der veste , item ai klai wasser weyer v der derselbe veste , item sechshofstett vorder veste gelege , item sechs wei gartte , auch vor der veste gelege , item aim Lam pergkrecht acht v d zwai czikg ember v d ai halbe redember, item der wald am Lam, item ai huebe vor der veste ge a t am Trieb­scheis, item ai huebe bei dem Krewcz gelege , item am perg a der Wisokch ewe huebe ; auf der ai siczt Michel, die t dauo rokche fü ffthalb Grëczer maz, haber alsuil, pa ai halbemaz, rechtpfe i gai halbe markch, sa d Jorge frischi g ai mit ai e lamp, flaischfrischi g ai , har zeli g ai , hue ai s, air fu ffv dzwai czikg, fur die rabat ai markch pfe ig, itemThomashatzwo huebe i , die tvo j(e)derhuebe alsuil, itemPeterSrobot ikch hatdreihuebe , die tvo j(e)deralsuil, item Pereser halt zwo huebe , die t vo j(e)der alsuil v d vo ai er ode die t sechczikg pfe ig, die a der sei öd, item v der dem Stai ai huebe , daraufThomassiczt, itemai huebe i derStude gelege , item am Lam a dem perg dreÿ huebe , die halt yecz Marti Wodol ikch i , item zwo huebe dabei, die halttderalttHerausi , itemaberzwo huebe ,die haltt Mathee der ju g Heraus i , item ai huebe , darauf Ar e siczt, item ai huebe , die Marti v derm perg i halt, item mitte am Lam sibe thalbe huebe , si d allöd, item i Ode perg drey huebe ,die zwo hat der Ja es i , aufderdritte derJurisiczt, itembeiSa d Da ieldreihuebe , aufder ai siczt ®Miszelþ auf der a der zwai siczt Ja es v d sei su , item am Fierstzwo huebe , darauf A dresiczt, item amArholfai ödehuebe , item i der Slebi cze zwo huebe , darauf Vlreich siczt, item zu Bibidres ai öde huebe , item i S episch ai öde huebe , item i Ser iakch ai öde huebe , aitem i der Slebi cze ai huebe darauf Vlreich siczta v d ai mùl dabei gelege , item aber ai mull i der Zawch gelege ,b item am Töplicz. V d dieobge a te stukch v d guettersi d allzelehe vo de hochgebore fürste vo Osterreich etc. v ser ge adige herre , also sol v d mag die obge a te mei liebe swester oder ir erbe die obge a te stukch v d gùtter u hi fur irs tails i ehabe , ucze v d ge iesse , we de v d këre v d damit ha dle v d tu alz mit irem rechte vaterleiche erb v d aige guetter a mei v d aller mei er erbe irru g v d hi der us, we wir v s dez alles verczeiche mit dem brief v d u hi für dhai recht vordru g och zuspruch darauf habe , sulle och mùge i dhai erlayweiss a geuërd. Geschëch aber, daz ich obge a ter Kristoff Kacze stai er oder mei erbe der obge a te mei er liebe swestere Elsbette oder ire erbe a de vorge a te stukche v d güetter ichtirru g tette odertu wolde , wiesichdazfuegettv dsy dez schade eme , wiederschade ge a t oder gehaisse sey, dhai schade ausge ome , de ir ai s oder ir schei bot v geswore v d v berechte t gesage mag, de sele schade mitsambtdemerke sulle v d welle wir a—a) morda po pomoti ponovljeno (skoraj identino z besedilom iz prejšnje vrstice). b) orig. gebegen. i ablege , widerkere v d ausrichte v d sulle dazauch habe hi czv s v d aller v ser hab v d gÞetter , die wir yecz habe oder och gewi e ®v dþ sol v d mag sew dauo ausrichte v d were erke s v d aller schade , der la dessfùrst i Steÿroder sei a baldtoder ai j(e)der herr, v derdemv serhab v d guttgelege ist, wasy daraufweyse oderzaige . Dazistallesv sergutter wille.V d dezzevrku d gib ich i de offe brief besigelte mit mei er obge a te Kristoffe Kacze stai er aige a ha ­gu de i sigel v d zu besser v d merer gezeug us hab ich mit vleizz gebette a de edele v d veste ritterher Jorge Sawrerdiezeitthaubtma zum Tschake ture , mei e liebe ohaimv d de edel veste Wolfhartte Kaphe stai er, dazsybaid ireaig ei sigelzusambtdemmei a de brief a geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade . Daru der ich mich obge a terKristofKacze stai erfurmich v d all mei erbe verpi d, alles daz war v d stett ze halde v d zu volfure , daz der brief lauttett. Der gebe ist ach Kristigeburd tause ttvierhu dertv d i demvierczikgiste jar , a sa d Jörige tag dez heilige martrer. Od treh obešenih peatov na perg. traku ohranjen le zadnji, poškodovan okrogel grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: [...]lfhart . kapphens[...] {pril. 140}. 207. Kapitelj zagrebške škofije naznanja, da je grof Janez Blagajski zastavil etrtino gradu Dubovac v zagrebški županiji, ki jo ima za 100 florenov zlata v zastavi od Simona in Jakoba, sinov Jakoba, imeno­vanega Cudar de Ónod, sedaj Simonu in Petru, sinovoma Antonija, imenovanega Ladomeri iz Gorice pri Skradu za enako vsoto denarja do povraila dolga. 1440 maj 3. Orig. perg. (260 × 115 + 39 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 97’, št. 184 (B). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Blagay, str. 337, št. CLXXX, po A. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 227, št. 403, po A. Dorz. not.: 3/5.1440(20. stol.). Nos capitulum ecclesie Zagrabie sis otum facimus te ore prese ­tium quibus expedit u iversis, quod egregius Ioha es, comes de Blagay ostram perso aliter ve ie s i prese tiam co fessus est i hu c modum quod ipse directam quartam partem castelli Dobowcz vocati i comitatu Zagrabie si existe tis et habiti, ipsum comitem Ioha em a Symo e et a) na razuri. Iacobo filiis Iacobi dicti Zwdar de Ol od pro ce tum flore is auri titulo pig orisco cer e tis, cumom ibuseiusdemquartepartiscastelliDobowcz pre otati utilitatibus et perti e tiis u iversis ad ea dem quartam partem eiusdema specta tibusetperti ere,debe tibusetsig a terpossessio ibus et portio ibus possessio ariis ad ea demb quartam partem castelli prelibati perti e tibusSiimo i et Petro filiis A tho iidictiLadomerych de Goricza pro premissis ce tum flore is auri Hu garicalis mo ete ple e ut dixit ab eisdem receptis et habitis tamdiu quosque o ipse comes Ioha es, sed prefati Siimo et Iacobus filii Zwdar ea dem quartam partem castelli Dobowcz predicti ab eiusdem pro premissis ce tum flore is auri similiter mo ete Hu garicalis redimere poteri t pig ori obligasset ymo i pig oravit et obligavit coram obis assumpme s ichillomi us ipse comes Ioha es eosdem Symo em et Petrum filios A tho ii Ladomerich i domi o dicte quarte partis castelliDobowcz pre otiusque tempusredemptio is eiusdem co tra quosvis illegittimos impeditores (vigore) huiusmodi i pig oratio is propriis suis laboribus et expe sis tueri, protegere et defe sare, harum ostrarum sigilli ostri appe sio e co sig atarum, vigore et testimo io literarum media te. Datum i festo i ve tio is sa cte crucis, a o domi i millesimo quadri ge tesimo quadragesimo. Koniasto-ovalen visei peat izstavitelja v naravnem vosku na rdee-modri pleteni vrvici; napis: S • CaPITVLI .eCCLeSIe • ZagRaBIenSI[S] (= št. 100) {pril. 22}. 208. Nemški kralj Friderik (IV.) izpriuje, da mu je Herbard Turjaški pos­lal listino, s katero mu je vrnil doslej podeljene navedene kranjske fev­de, in ga prosil, naj jih podeli Engelhardu Turjaškemu, kateremu je Her-bard izroil zadevno posest, kar je kralj tudi storil. 1440 julij 6, Dunaj. Orig. perg. (279 × 155 + 34 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis iz 16. stol. (B) ter prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (F) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 6’, št. 6 (D). — Prepis (E) in prevod v sodobno nemšino (G) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 97–98’. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 227–228, št. 404, po A. Dorz. not.: Ei lehe brief vo khu ig Fridreiche herczoge zu Ostereich vmb ettlich guott E gelharte Awrsperger verliehe 1440 (16.–17. stol.). — 1440 6/7 (20. stol.). Arh. sign.:  7(17./18. stol.).— 85 (ca. 18. stol.). a) prertana neka rka (del p-ja). b) m popravljen iz n. Wir Fridrich vo gots g ade Rmischer kü ig, zu alle czeite mererdesreichs, herczog zeÖsterreich, zeSteir, zeKer de v d zeKrai , grauezeTiroletc.beke e , dazv sv sergetrewrHerwartAwrsprgermit sei em offe besigelte brief, die achgeschribe lehe v d stukch, derle­he schaft vo v serm fürste tumb Krai aufgesa t v d dyemùtiglich ge­bete hat, daz wir die v serm getrewe E gelharte Awrsperger geruchte ze uerleihe , wa er im die gegebe hiet. Das habe wir geta v d habe demselbe E gelharte soliche lehe v dstukch verlihe v d leihe auch wisse tlich mitdem brief,waswirimda zu rechtdara verleihe sulle v d mÞge . Also dazer v d sei erbe , die u fùrbasser vo v s v d v ser erbe i lehe sweis i habe , Þcze v d iesse v d v s dauo getrew, gehorsam v d gewºrtig sei sulle als lehe s v d la des recht ist v d al®sþa lehe sle±tire lehe sherre schuldig v d gepu de si d a geuërde. V d si d dasdielehe :®amþa erstdaslehe ai shofszu Puch gelege v d drey hube mit alle de zehe te , die darczu gehor®e þ,a item a dem­selbe hofzwe tayl, zu La ge pach zwe tayl, zuWittwe dorffzwe tail allerlay traydzehe te , item zu Czyselpach a aim hof zwe tail allerlay trayd, item zu Bressawicz de vierde tail trayd, item zu Nabruchu de vierde tail trayd, item zu Dobe czy de vierde tail trayd v dde wei ­czehe te darczu, zu Rade dorf de vierde tayl trayd v d de wei ze­he te v d zu Trabellde vierde tailtrayd v d de wei zehe te . Mitur­ku d desbriefsgebe zuWie , a mittiche achsa tVlreichstag, ach Krists gepürd vierczehe hu dert v d im vierczigiste jar, v sers reichsim erste jahr. pod pliko: commissio propria domi i regis Okrogel peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis v dveh vrsticah:  SIGILLu [m] FRIDeRICI DeI GRa. ROmaNO-Rum ReGIS SemPeR auGuSTI : DuCIS auSTRIe STIRIe CaRInTHIeeT CaRnIOLe : COmITIS TIROLIS eTC. (prim. Sava, Siegel, str. 165, fig. 108; Posse, Siegel 2, taf. 24, sl. 6 in str. 12) {pril. 7}. — Na hrbtni strani skodelice ovalen protipeat v rdeem vosku, brez napisa (Posse, Siegel 2, taf. 22, sl. 6 in str. 11) {pril. 8}. 209. Engelhard Turjaški jami svoji ženi Sholastiki, heri Janeza Kunšper­škega, za jutrno v višini 400 goldinarjev in zaženilo v višini 2.000 gol­dinarjev z navedeno posestjo, ki ji jo daje v zastavo in užitek do more-bitnega izplaila omenjenih vsot s strani Engelharda oziroma nje­govih dediev. 1440 oktober 18. a) luknja. Orig. perg. (510 × 252 mm; na mestih, ki so prišli v stik z vodo, zbledelo) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A), priložen prevod v sodobno nemšino iz 18. stoletja (C). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 74’–75’, št. 147 (B). Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 242, z datumom amVorabe dvoru srerFrau Tag zu der Lichtmeß (!), po B. — Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 228– 229, št. 405, po A. Dorz. not.: E glharttsvo Awrspergheyrattprief(15. stol.) — nadaljevanje: de er sei emgemahelfraw Sckolastica,her Ha se svo Ku igspergtochttergegebe v d verfertigt hat (16. stol.; ). — A o 1440 (16./17. stol.; ). —18/10 (19./20. stol.);pozneje popravljeno v: 13/12(!)(20. stol.) Poškodovani deli besedila rekonstruirani po B. Ich E gelharttvo Awrsperg vergich fur mich v dall mei erbe v d tu ku doffe leich mittdembrieffalle de , dewi seche ttoderhore tt lesse , dasich mitwolbedachtem muettv d czu de czeitte , daich eswol gettu mochtv d mitrattv d mitgu stmei er achste frew tt, mei lie-bew wiertti Scholastika, Ha se vo Chu igsperg tochtter recht v dred­eich geweyst hab fur ir morge gab fur vierhu dertt gulde auf dy gueter, dye her ach geschrybe ste d: drey huebe i dem dorff zu Wasch, auff der ai gesesse ist Mathew®sþ, auff der a der supa , auf der dritte Lawer v d das perkchrechtt daselbst, item das guett czum Keste holcz, darauff gesesse ist Michel, ®Mari , mul erþ, Jacob, Jurse, H®erma þ v d das perkchrechtt daselbst. V d dieselbige ®obþge a tte hube , lewtt, guett v d perkchrechtte mit aller ir zugehoru g sol sy ®i habe , utze þ v d iesse v dd®amit wa þdel v dtü als ai fr®au mit ir marge gabþ vor­rechttwa del v dtu scholl ach demla dessite zeKrai . Mitsol®icher werschayþde h®aitþv d ausge o®me worte þwa ich oder mei ®erbe sy erma e v d irþgebe dyeobge a tt vierhu dertt gulde odera dermu s dafur, dy i demla d ®tzuþKrai alsvilgelcz®czeuchtv dþdy gib v d gab ®ist, so si d dyobge a tte gueþtter, lewtt,guettv d perchkrechtte v d all czugehoru g vo irledig v d lazz. Auch weysichsey furczwa®ytausse tt guþlde furirw®iderlegu gþaufd®y guetter, czeþhe te v dperkchrechtte , dyeher ach geschribe ste d:auff ew huebe zu®Gewobiczþ, aufderer­ste gesesse® ist Ja esþ supa , auf®der a der Juray, aufderdryþtte Mi-chse Schirsche , auf der vierde Thome Podluß, auf der fu fte Marti Muesel, ®aufþdersechste Jar e,aufders®ibe de þMarti ,auf®derachte Ja es vorst erþ, auffder ew tte Jacob Ruczaber; sibe huebe zu Arla­kche , auf der ai gesesse ist Pry®musþ, auf der a der Mathe, auf der dr®itte Jurayþ Labott, auf de®rvierde Garseþ, auf®derfu fte þVlreich,auf der sechste Jurse S eyder, aufder sybe te der Smyd;item czwo huebe v derm P®erg, aþufder®ai þgesesse istLawsch®e,aufderþa der Mari , ®item ai huebe zu Grababiþkch, daraufdÿ witibmit ir su gesesse ist; item zu Pola czwo huebe , aufder ai gesesse ®ist Mþathe, auffder a -der Jury;®item zeþPrapraschach d®rey hueb , auþffder ®ai geseþsse ist Mari supa , aufdera der Marko, aufderdritte Michel;itemczeSews­se berg drey ®huebe þi dem markchtgelege , auff®der ai þgesesse ist Pre®ko, auff derþ a de®r Jorgþ fleyschakcher, auff der drytte Gorsche smid;itemai huebe zuTrebstarff, darauffdersupa gesesse ist;itemzu Rade dorf dreÿ huebe , auf der ai gesesse ®ist Sareþ, auff ®der a deþr Marti , auffderdrytte dy witib v d dasguettzu Grode pey derWeisse chirche , darauff gesesse ist Thomse v d Gregor v d das perkchrecht das®elbstþ v d czw®e þ wei gartte daselbst v d de traydczehe tt a der Dur Chrai , a de her ach geschrybe dorfer : item i dem dorff zu Chlai Lipp, i dem dorf zu G®rosse þLypp, i dem dorf zu Phi , i dem dorf zu Swyercz, i dem dorf zu Prisdorf, i dem dorf zu Weychsell ze ®Miþchel Oblakch vierczehe huebe , darauff gesesse ist Schier®bokchþ, Michse, Percz, Kallczicz, supa , Ambros, Pukma , Bukari , Sales ikch, Lat ikch,Gregor, Karkuschak,Sÿma , Jury. Diselbige obge a tte guet­ter, leutt, guett v d perkchrechte , czeh®e te , czþi sse v d aller ir zuge­horu g sol sy i saczweis i habe fur dy obge a tte widerlegu g v d ucze ®v dþge iesse v d damittu w®asirþlieb ist, also beschayde leich v d mit ausgë ome wortte , wa ich obge a tter E gelhartt oder mei erbe sy erma v d irgebe dy obge a te sum gelcz. So si d v sdy ob-ge a tte guter, lewtt, hueb, perchrechte v d czehe tte all v d mit aller ir zugehoru g herwiderledig v d los. Weraber, dasmei obge a ttewiertti vo tades wege abgie g, des got e bel, so sulle dy obge a tte lewtt, gütt, perkchrechte , wei gartte v d czehe te mitallerzugehoru g herwi­der gefalle auff mich v d mei erbe . Wer aber, das ich obge a tter E -gelharttvo tadeswege abgie g, desgotte bel, so sollsy dy obge a tte lewtt, guett, perkchrechte , wei gartte v d czehe tte i habe v uerchu­mert v d ucze v d iesse ach dem la des site i Krai . V d wa mei erbe sy erma tte v d ir gebe t das obge a t geltt, so ist dasobge­schribe guettv d leuttallesmitallerczugehoru g vo irledig v d lasv d sy sol auch da dasobge a tt geltt a lege i demla d zu Krai mit mei­ er erbe ratt, das sy da das obge a tt gelt ach irm tad wisse zu f®i ­de þ: v d sy solda das obge a t gelt ir lebtag i eme , ucze v d ge­ iesse ach dem la des sitte i Krai v d da ach irm abga kch soll da das obge a tt geltt herwider ®gefalle þ auf mei achst erbe . Ob aber sy vo demobge a tte guettyema tttryb odertreybe wolttmitpesser re-chte , da ich ir darauf gebe hab, so soll ich obge a tter E gelhartt ir ve®rtretter daþrumb sei v d vera ttwurtte vor ma ikleich ach dem la des rechtte i Krai . Tett ich v d mei erbe des icht, welche schade sy des am, de sy bey ir trew gesage ®magþa ayd,a taydi g, a alla ­der beweru g, ir worte darumb zu gelawbe , de selbige schade mit­sambt dem erke soll ich v d mei erbe ir gar v d ga czleich ab®lege v þd geltte a allewwiderredd v d sy solauch das habe aufmirv d mei­ e erbe v uerscheyde leich v d auf aller v ser hab, wo wir dye habe oder och gewi e v d ®woltwirþsy ichtge c®zleichwþere erke sv d schade s, so sollsy derla desfursti Krai ,sei hawbtma oderverwesser daselbst richte v d wer vo aller v ser habmit v se®rm guette wiþlle . Auch ®lob ichþir das obgeschrybe guett alsvildeszu lëche ist richtig ze mache mit des her vrlabrïeff, vo dem es da zu leche ist. Mit vrku tt dicz bri®efs versigelttþ mit mei s obge a tte E gelhartz vo Awrsperg ayge a ha gu de i sygellv d zu bessergeczeug ushab ich gepette dy edele v d veste Niclasse de Le ge haymer v d Gaspar de Mel-cze , das sy auch ir i sygell a de bryeffgeha ge habe t, i v d ir er-be a schade . So beke ich Volkhartt vo Awrsperg, das solich ®ver­schreybe þ als a dem briefgeschrybe stet mit mei ®e þ wil v d wisse gescheche ist v d mai auch dawider icht zu rede ochzetu v dhab auch mit vleys gepette de edele v d veste ritter her Herbartt vo Aursperg, mei e liebe vetter, dasderauch sei i sigell a mey erstatta de briefgeha g hatt, im v d sey e erbe a schade , we ich dyselbig czeytt gegrabe s i sigel icht gehäbt ha . V der dy obge a tte i sigell wirv s, obge a ttVolkharttv d E gelhartgebrudervo Aursperg verpi -de , alles das stett v d war ze halde , das a dem brieff geschribe stett. Dergebe ist ach Christy geburd vierczehe hu dertt jar, dar ach i dem viercigiste jar, aa erichtag a sa d Lucas tag.a Štirje okrogli visei peati na perg. traku: 1) grbovni s šitom v naravnem vosku, delno poškodovan; napis: [.s englh...] awr[s]per[…] (= št. 271/2, 313/1) {pril. 46}. — 2) grbovni s šitom v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s n chlas lengchamer (= št. 219/2) {pril. 96}. — 3) grbovni s šitom v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: s • caspar • melcz (= št. 190/4, 229/4) {pril. 90}. — 4) nekoliko poškodovan grbovni v naravnem vosku; na-pis:  s .herwart aursperger (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 239/2) {pril. 44}. 210. Nekdanji ljubljanski Jud Varah naznanja, da mu je Jud Leb predal nekaj zadolžnic, med njimi tudi tiste od Herbarda Turjaškega, te pa zdaj Varah predaja bratoma Volkerju in Engelhardu Turjaškima. Predal bi jima tudi še neko drugo zadolžnico Herbarda Turjaškega, vendar je ne more, ker ta vkljuuje tudi druge zadolžnice, zato zgolj vidimira tiste vpise, ki se nanašajo na Herbarda. (gl. št. 159, 160, 161 in 169) 1440 december 18, I. a—a) dodano od iste roke, vendar z drugim rnilom. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 153’–154’, št. 272 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai vbergabbrief vo Barach Jude lauttu d, die er Volkharte v dE gelharte vo Awrspergvbergebe hat.A o1440. Ich Warach Jud weile de gesesse zu Laibach, mei hawsfraw vergehe für v s v d all v ser erbe offe leich mit dem brieff v d tu ku d me ikleich, de er furkümbt vo solher geltschuldbrieff vo herr Herwartte Awrsperger Lebe dem Jude auch weile de gesesse zu Laybach, sei er hawsfrawe , ire erbe lauttu de, die v s da derselb Leb, sei hawsfrawmitalle kreffte , pü tte v d artikl mitsambta der geltschuldbrieffe , dieda a derlewttberür t, übergebe ach lautt des übergabbrieffs, so wir vo i darumb habe , dieselbe geltschuldbrieff all, so v s da derselb Leb sei hawsfraw übergebe habe , als dieall mit sum des haubtguts v d alter des datumbs her achgeschribe ste tt v d de be a te herre Herwardte berür t, habe wir ge czleich mit alle krefte , pü tte v d artikel , als der ge a tt Leb, sei hawsfraw v d achmal wir dara habe oder gehabe möchtte , aus v ser gewaltsam übergebe v dgebe auch wisse tlichüberi krafftdesbriefs, also daswir v s och v ser erbe och a der yema de dhai erlay gerechtikaitt behalde , de edel veste Volkhardte v d E gelhardte gebrüder vo Awrsperg, ire erbe , die v s da darumb ai ga tz be sige a mit v serm wille geta habe , sy müge auch ü fürbasser ir ai er oder sy bayd oder ir erbe solh gemelte geltschuldehaubtgutt gesüch v d schade ach i halt der her achbestimbte geltschuldbrieff vo dem ge a tte herre Herwardte vo Awrsperg sei e erbe eruoder v d zu ir selbs ha de mitmy oderrechtti bri ge v d allesdamittü v d ha del , wiesy ambeste verlüstea me iklichsirru gv dhi der üßea geuerde. Wir gelobe auch bey Judischer trew für v s, v ser erbe , das wir och yma d vo v ser wege zu dem ge a tte herre Herwardte och sei e erbe vo de achgemeltte geltschuldbrieffe wege weder vmb haubtguttgesuch och schade dhai erlay zusprüch och vordru ge hi für ymermer habe och gewy e sulle weder mit recht och a recht, sü der ge tzleich v s aller rechtte a de selbe achuermerktte geltschuldbrieffe vertzige v d de obgemeltte gebrüder Volkhardte v d E gelhardte vo Awrsperg ge tzleich a all ausczug v d arglyste übergebe v geuerlich. Wirhiette i auchgere de übergabbrieff, so wir vo dem be a tte Lebe dem Jude sei er hawsfrawe habe , der da dieselbe achgeschribe geltschuldbrieffde be a tte herr Herwardte berüre t, i helt übergebe , der aber mer geltschuldebreiff a der lewtt berüre de i ehaldett, dadurch v s des ai otdürfft ist ze behalde v d gebe i desai vidimuss. V d si d dasdiebrieff:itemvo erstai erlautt a) sic! erkche hu dert guldei v d ist gebe ach Kristi gebürde vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem czwayv ddreissikgistem jare, a phi tztag sa d Lie hardts tag;item der a der briefflautt erkche fü fv dczwai czg guldei v d ist gebe ach Kristi gebürd vierczehe hu dertt jar v d dar ach i dem czwayv ddreissigistem jare, a sa d A drës tag; item der dritt brieff lautt erkche ew phu tt phe ige v d ist gebe ach Kristi gebürd vierczehe hu det jar v d dar ach i dem drewv ddreissigistem jare, a mo tag ach letarei dervaste ;itemdrey raytbrieff, dieauch vo herre Herwartte Awrsperger lautte t, die da emleich die erste drey haubtbrieffe i haltte mit erkche v d gesüch v d auch was im derselb Leb beraittdarczu gelihe hattv d derdrittraytbrieffderlauttfu ffhu dert phu tt phe i g v d ist gebe ach Kristi gebürd vierczehe hu dertt jar v d dar ach i dem sechsv ddreissigistem jare, a mo tag ach sa d Jacobstag. V d deszu vrku dtgebe wiri de offe brieffbesigelte mit der edel veste Jacobsdes Raw acher dieczeitt verweser i Krai v d Fridreichs des Rawbër bayder aige a ha gu de i sigel , die sy durch mei s be a tte Warachs vleissiger gebette wille a de kege württige brieffgeha ge habe , i v d alle ire erbe a schade , v d zu pesser sicherhaitt wille der warhaitt hab ich yetzge a tter Warach gebette de beschaide Kalma Jude , das der auch sei Jude ha tgeschrift a de brief v der geschribe hat, auch im v d sei erbe a schade , v der die obgeschribe czwayi sigellv d Jude ha tgeschriftich michoftge a ter Warach Jud fürmich, mei hawsfrawe v d allv sererbe verpi de , alles das war v d stëtt ze haltte v d ge tzleich ze uolfüre , das obe a dem brieffgeschribe stett. Dergebe ista su tag achsa d Lucei tag, ach Kristi gepürd vierczehe hu derttjar, dar ach i dem vierczikgistemjare. Od dveh peatov se je ohranil le perg. trak (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 211. Ljubljanski Jud Jekel, nastanjen v Šentvidu na Koroškem, naznanja, da je obraunal vse dolgove Herbarda Turjaškega do datuma izsta­vitve te listine, ter zadolžnice in obraune predal bratoma Volkerju in Engelhardu Turjaškima, ki sta se zavezala poskrbeti za vrailo celot­nega dolga. Ta je v skladu s 7 navedenimi listinami vkljuno z vsemi obrestmi leta 1436 znašal 1.200 goldinarjev. (gl. št. 153, 157, 173, 175, 182) 1440 december 18, II. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 189’–191, št. 334 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai vbergab vo aim Jude vmb ettlich schuldbrieff, die Volkartte v dE gelharte vo Awrsperg¢bergegebe si d. Ich Jekel, Judevo Laybach weile dzeMarpurkch gesesse v d yetz ze Sa d Veyti Ker de , vergich furmich, mei hawsfrawv d all v ser erbe vo wege aller der geltschuld, so v sder edel vest ritter herr Her-wartt vo Awrsperg piss auffhewtige tag datum des briefs ach lautt der geltschuldbrieffv d raittbrieff, so erv sgebe v dmitsümdeshaubtguts v d alter des datums her achgeschribe ste d schuldig worde ist. Solch geltschuldbrieffallemitsambttdergeltschuld achi halttderselbe brieff haubtgütt, gesuch v d schede hab ich ge czlich v dgar vbergegebe v d gib auch vberwisse tleichi krafft des brieffs de edel veste Volkchart-te v d E gelhartte geprueder vo Awrsperg v d ire erbe , die v s darumb ai willig pe üege geta habe , sy sulle v d müge auch ü furbas, sy paide, ir ai er, oder ir erbe solch geltschuld ach lautt der her achvermerkchte geltschuldbrieff haubtgüt, gesüech v d schede a de ge a te her Herwartte oder sei erbe eruorder v d zu ir selbs ha de i eme v d i pri ge vor gericht darumb ze klage , my v d taidi g darumb auffcze eme v d darumb ze verquitte v d alles das dari ze tüe v d ha del ze gewi v d verlüst, als ich, mei hawsfraw oder v ser erbe selbsgetue hiette müge a ma iklichs widerspreche irru g v d hi der üss vo v ser wege v geuerlich. V d ob i dertt ai a dergeltschuldbrieffherfurkëi ai eroderme igerdervo demge a te her Herwartte ausga ge wër vor datum des brieffs v d mir ge a tte Jeklei , mei er hawsfrawe , v ser ai em oder paide v d v ser erbe laüttet, derselb oderdieselbe prieffsulle demge a tte her Herwartte , sei erbe och auch de ge a tte pruder , ire erbe och a deryema d zu kai em schade gewe dt och gepraüchtt werde i dhai erlay weg och weiss v geuerlich, sü der ga tz tod v d mai klich zu uer ichtt v d tott v d zu uer ichtt dy wisse tlich auch i krafft des briefs. V d ich ge a tter Jekel, mei hawsfraw v d v ser erbe sulle zu dem ge a tte herr Herwartte , sei erbe vo solher her ach vermerkchte geltschuld­brieff wege och auch vo a der brieff, so vo im da ausga ge wër vordatum des brieffs v dmir, mei er hawsfrawe , v ser erbe lautette kchai erlay zuspruch och voderu g habe och gewy e weder mit rechtt och a rechtt i dhai er weiss v geuerlich, doch solch vergab v uergriffe v s, v ser erbe a dembrieff, so wiri habe v d vo her Jorige vo Awrsperg seilige ausga ge ist v d si d das dy prieff: Item vo erst ai e geltschuldbrieff, der da la±tt erkche s czwai czig guldei , dergebe ist ach Kristigepurttvierczehe hu derttjarv ddar ach i dem ai v d dreisigiste jare. Item ai e abraitbrieff, der da lautt sibe v d fu fftzig guldei , der gebe ist ach Kristi gepurtt vierczehe hu dertt jar v d dar ach i dem zwayv d dreissigiste jare, des mittiche ach sa d Mathiastag vorvas achtt.Itemai e geltschuldbrieff, derdalauttfu fv d czwai czig guldei , dergebe ist ach Cristi gepürdtvierczehe hu derttjar v d dar ach i dem zwayv d dreissigiste jare a sa d Lore tze tag des heilige marters. Itemai geltschuldbrieff,derdalauttachczig guldei , der gebe ist ach Cristi gepurdt vierczehe hu dertt jar v d dar ach i dem drey v d dreissigiste jar a freitag ach dem auffertag. Item ai e abraitbrieff, der da lautt vierhu dertt v d vierczikg guldei , der gebe ist ach Kristi gepurtt vierczehe hu dertt jar v d dar ach i dem fu ff v d dreissigiste jare, a mo tag vor dem awffertag. Item ai e geltschuld­brieff, der da lautt erkche s hu dert v dfu ffguldei , der gebe ist ach Kristigepurttvierczehe hu dertjarv d dar ach i demfu ffv d dreissigi­ste jare a mo tag vor sa d Matheus tag.Item ai e abraitbrieff, der da lautt zwelffhu derttguldei , dergebe ist ach Kristigepurdtvierczehe ­hu dertjarv d dar ach i demsechsv d dreissigiste jare, a su tag ach sa d Jacobstag i dem s it. V d desze vrkchu d gebe wiri de offe brieff pesigelte mit der edel veste Jacob des Raw acher, diezeitt verweser i Krai v d Fridreiche des Ra±ber paider aige a ha ge de i sigell, die sy durch mei s be a tte Jekel des Jude fleissiger gepett wille a de kege wurttige brieff geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade , v d zepessersicherhaitt wille der warhaitt hab ich iczge a ter Jekel mei aige Jude ha tgeschrifftt v de a de brieff geschribe , daru der ich mich offtge a ter Jekel fur mich, mei hawsfrawe v d all v ser erbe verpi de, alles das war v d stett ze halte v d ge tzlich zu uolfure , das a dem brieffgeschribe stett. Der gebe ist a su tag ach sa d Lucei tag, achKristigepurdtvierczehe hu derttjarv d dar ach i dem vierczigistemjare. Na listini se je nahajal hebrejski napis, ki ga Heyrenbach deloma povzema v latin-šini: I terpretatio hebraica: Ego i frascriptus profiteor om ia suprascripta germa icis literis, meco firmare, ego Jekel deLaibach ... Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 212. Cesar Friderik (III.) reši iz rok Engelharda Turjaškega grad (Goren­ji ?) Mokronog, ki mu ga je pred asom zastavil. Med 1440 in 1467. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 53–54, št. 132 = Preinfalk, Listine v zapušinskih inventarjih, str. 168. — Testamentslibell, fol. 29a, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 243, št. 549. Vpis v zapušinskem inventarju ni datiran. asovni okvir je navzdol omejen s Friderikovim kronanjem za rimskega kralja. Razlog za takšno odloitev je nepreciz­na raba Friderikovega cesarskega naziva s strani pisca zapušinskega inventarja tudi za as, ko je bil uradno rimski kralj (npr. v listini št. 225 iz leta 1444). Omejitev navzgor predstavlja smrt Engelharda Turjaškega. Prim. tudi Komatar, Schloß­archiv, MMK 20 (1907), str. 234, št. 415. Vo khayser Fridriche ei tödtbrieff, E glharde vo Aursperg betreffe dt, umb sei gege brieff, alß ihmdaß gschloß Nasse fueß versezt gewest u d vo ihme widerumb abgelöst worde . (Zap. inventar, l. c.) 213. Jakob Raunacher, deželni upravitelj na Kranjskem, izpriuje, da sta Jurij in Viljem Verneška pred sodišem izroila Herbardu, Volkerju in Engelhardu Turjaškim zadolžnico Janeza Šumberškega, Jurija Tur­jaškega in Rudolfa Polhograjskega za 200 mark furlanskih soldov, ki se glasi na Filipa Verneškega in njegove dedie, z zavezo, da bodo navedeni trije Turjaški poskrbeli za vrailo dolga Filipovima dedie-ma, Juriju in Viljemu Verneškima. Obenem izdaja deželni upravitelj Engelhardu Turjaškemu na njegovo lastno prošnjo listino o obrav­navi. (prim. št. 8, 201) 1441 maj 1, Ljubljana. Orig. perg. (260 × 165 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stoletja. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 193’–194, št. 341 (C). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 229–230, št. 406, po A. Dorz. not.: CzeugbriffE glhartvo Awrsperg(15. stol.).— Ai gerichtszeugbrief, der i der la dtschra g E gelharte vo Awrsperg als im ai schuldbrief vo de Wer egker vmb IICmargk ßlautte d vor gerichtt vbergegebe ist, mit recht erkha tward.AuchmerIzewgbrief,dasdyvo Awrspergde selbe schuldbrief vmbhaubtgutv dschade zuersueche weittergeprauche muge (16. stol.; ).— 1/5.1441(20. stol.). Ich Jacob Raw acherdeshochgebor graffStephfa svo Modrusch etc. verwesser i Krai vergich, das Jorig v d Wilhalbem,a veter dy Ber- ekcher hewtb vorgericht ach erka t sdes rechte s zugesagt v d pe­ka t habe , das sew her Herwarte vo Awrsperg v d Volkcharte vo Awrsperg sei em veter zu ir selbs v d zu E gelharts vo Awrsperg des gemelte Volkcharts pr der aller dreyer ha de ai e geltsuldbrieff vo Ha se Scho berger, her Jorige Awrspergerv d Ruedolffe Pilichgra­czer v uerschaide lich czway hu dertt markch schilli g Friawler mu ss a) sic! b) dodano nad vrstico. Philippe Ber ekcher v dsei e eribe lawtte d vor offem gerichtt vber­geb hiette i mass, das dyselbe her Herwartt, Volkchart v dE gelhart vo Awrsperig alldrey oder ir ai er, welher das ist, oder ir eribe dieselb geltsuld ach lawttdesbestimbte geltsuldbrieffhawbtguetv d auch scha-de a des ge a te Scho berger, her Jorige s Awrspergera v d auch Pilichgraczer ir ai es oder aller dreyer eribe eruodere v d zu ir selbs ha de mit my oder recht i pri ge muge oder mochte i aller der mass, als sew das als eribe des ge a te Philippe getue hiete muge v geuerlich. Darauff patt der ge a tt E glhartt dy la dlewtt ai es recht-te s ze frage ,b ob ma im des pillich ai e czeugbrieff gab, habe dy la dlewtt zu recht erka tt v d erfu de , ma geb im des pilleich ai e czeugbrieff, de ich im auch gib v der mei em aufgedrukkhte c petschad. Gebe zeLaybach, a ma tag sa d Philipp v d sa dJacobstag derhey-li g czweliffpotte , a o etc. quadragesimo primo. Na hrbtni strani preko koška papirja vtisnjen okrogel peat izstavitelja brez napisa. 214. Jernej de Mollualdys izjavlja, da so ga v Zagrebu ujeli grofje Celjski in ga predali v ujetništvo Volkerju Turjaškemu. Ta ga je na njegovo prošnjo izpustil iz jee pod pogojem, da se vrne do prihodnjega mihaelovega; v nasprotnem primeru bo kaznovan s plailom 600 dukatov. 1441 avgust 8. Orig. perg. (280 × 195 mm) v KLA, GAFA (ex predal 5) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 164’–165, št. 291 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 230, št. 407, po A. Dorz. not.: Ai verschreibu gvo aimgefa ge ,walhe dervo graffe vo Cilli zu Agram als sy das gewi e , de gefa ge v d also gefa ge her Volkhart vo Awrspergvbergebe habe (16. stol.; ).— 14418/8(20. stol.). Arh. sign.:  15(17. stol.). Ich Bartholomee de Mollualdÿs vo Flore cz vergich offe leich mit dem brief v d tü ku d aller me ikleich vo wege soleicher va k ùss, dari ich ze Agram als das durch die hochgebore furste v d here die graue vo Cili etc. gewu ge ist geua ge pi worde v d dem edele veste Volkharde vo A‚ersperg pi gegebe worde v d geua ge ge- a) prvi r dodan naknadno nad vrstico. b) f napisan ez neko drugo rko. c) sic! a ttwurtt v d gegebe . Derselb Volkhardt vo A‚ersperg mir durch got v d mêi er pet v d peger s wille aus sêi er va k ùss tag auf sa d Michelstag yeczo achstkümftige widerzelayste gebe hat,dauo glob v d versprich ich v becwuhge leich v d a all ot £bu g bey mei e trewe ayde v d ere wisse tleich i kraft des briefs, das ich mit aig ºr perso aufde obge a tte sa dMichelstag i die veste A‚ersperg lay-ste schol v d wil v d daraus v d dauo icht kome a des ge a tte Volkharts v d E gelharts vo Awersperg, sei s brueders, irer eribe oder ires a walts daselbs ze Awersperg wille , gu st v d wisse v geuºrleich. Beschºch aber, das ich de selbe obge a tte sa d Michels tag soleich obgemelt laystu g icht tºtt, da got vorsei schol,so wºr v d pi ich v d mei eribe de obge a ttte gebrueder sechshu dertguldei tucate , die guet i gold sei v d diewag wol habe verualle v d schuldig worde , der wirsewda v uerczoge leich aufrichte beczale schülle v d welle a allausczùg v d ariglisstv geuerleich. Tºte wiraberdes icht, wassewir eribe oderwemsewda®sþvbergebe schade ºmme ,wie derschad ge­ a ttodergehaisse wurd, de irai esoderirschêi potmitslechte wort-te gespreche mag, darumb irai es slechte wortte ze gelaube ,de sel­be schade alle mitsambtde obge a tte sechs hu dertguldei schùlle v d muge sewhabe v d pesueche mitrecht oder a recht, wie sewdas ampeste verlusst oder geualle ist hi cz mïr, mêi e eribe oder wer mêi erib v d guet yeczo i ehat v d besicztt oder hi fur i ehabe v d besicze wurde, leib v d guet, so wir v d dieselbe v d ir eribe yeczo habe oder ochkùmftikleichgewy u ge , es seyerib, aige oder var ud guet v d sew schùlle v d müge auch soleich v ser v d diser leib v d guet auf wasser v d la de, i stette , i mºrkchtte v d gerichte aufhalde alsla g v d alsverre v cz sewdervorge a tte sechshu dert guldêi v d allesschade sga czdauo ausgerichttv d beczaltwerde v d desschol i ai yede herschaftv d gerichtt,essey geystleichoderweltleich vergù e v d verhelffe v cz i ach irem wille ai ga cz pe uege peschicht v d wir och v ser guet schulle dari châi es here oder herschaft gelaytt, freyhait oder ge ade dawider ichts ge îesse ,vil och we îg, i châi erlayweys v geuºrleich. V d das i das stºt v d v czer­broche beleib, gib ich i de offe briefversigelte mitdesersame herr Kaspar pharrer i der Rëyf icz aigem a ha gu de i sigel, der das durch mei er fleyssige gebet wille a de brief geha ge hat, im v d alle sei e achkomme a schade , v d mit der edele v d veste Niklase des Le ge haymer, diezeit burkgraf(e ) ze Ortte egk v d Ha se des Meychawºr, dieczeit burkgraf(e )i der Reyf icz baider aige a ha gu -de i sigel, diesewauchdurch mêi erfleyssige gebetwille a de brief geha ge habe , i v d alle ire eribe a schade , daru der ich mich obge a tterBartholomeedeMollualdysvo Flore czv dallmei eribe v sv uerschide leich mitv ser trewe a aydesstatverpî de , allesdas war v d stºt ze habe v d ze volfuere , als a dem brief geschribe stet. Dergebe ist ach Kristigepurd vierczehe hu dertjarv d dar ach i dem aî v d vierczigistemjare, des erichtags vor sa d Lare cze tag. Trije visei peati na perg. traku: 1) manjka. — 2) ohranjen le košek v naravnem vosku; 3) poškodovan okrogel grbovni v naravnem vosku; napis: s .hans .m[…] (= št. 219/3) {pril. 141}. 215. Nemški kralj Friderik (IV.) odreja Homobonu Belliju, svojemu oskrb­niku v Vipavi, naj se pogodi z Janezom Pruderlom iz Gorice glede od­kupa kraljeve fevdne desetine, ki mu jo je zastavil Friderik reteški. 1441 september 11, Gradec. Orig. pap. (297 × 222 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 231, št. 408, po A. Dorz. not.: A o1441(16./17. stol.; ).— na prednji strani: 11/91441(20. stol.). Arh. sign.: 179(ca. 18. stol.). — na prednji strani: Nr.408(20. stol.). Wir Fridreich vo gotes g ade Romischer ku ig zu alle zeite mererdesreichs, herczog zeOsterreich, zeSteir, zeKer de v d zeKrai , grauezeTiroletc. embiete v sermgetrew Homobo Belli, v sermphle­ger v d amptma zu Wippach v ser g ad v d allesgut. V s hat v ser ge­trewr Fridreich Rewte berger lasse furbri ge , wie daz er vo der scha­zu g wege ge dem vo Gorcz Ha se Prûderl ai e zehe te v serr lehe schafft i v serm gericht v d auf v ser gru te geleg zu ai em furpha tversaczthab vmb ai summgelts, alssich da BalthesarLamber­ger gelost hab v d hab de u widerumb vo im ledige v d lose welle vmb solich gelt als da derselbBalthesar Lamberger geschaczt v d auch i des be a te Rewte berger va kch uss mit im beredt v d taÿdi gt worde seÿ. Dara sich aber derselb Pruderl icht be uge su der des be a te zehe te durch frombd richter uczv d gewºrsecze hab welle lasse , das v s ichtpilleich ÿmbt. Emphelhe wir dir v d welle er st­lich,dazdumitdembe a te Pruderlvo v ser wege redest,dazervo dem obge a te Rewte berger zallu g em mit solhem gelt, als da der ege a t Lamberger gebe hat v d als auch beredt v d taydi gt ist v d i daruber a sei em zeche te v bekümert lass. Wolt er aber des icht tu , daz du da dem ÿeczgemelte Rewte berger bei demselbe zeh te haltest v d schermest vo v ser wege v d icht gestattest, daz er vo demselbe Pruderl oder ÿema d a der vo sei e wege vmpilleich ge­dru ge oderbekumertwerdev d lassdes icht. Dasmaÿ e wirer stlich. Gebe zu Grºcz,a mo tag ach v srer fraw tag ativitatis, a o domi i etc. quadragesimoprimo, v sers reichs ima der jar. com(missio)propria domi i regis Na hrbtni strani ostanki okroglega vtisnjenega kompozitnega grbovnega peata izstavitelja v rdeem vosku. 216. Pismo kralja Friderika (IV.) Frideriku reteškemu, katerega je pisno prosil za pomo, s sporoilom, da mu bo plaal za 20 konjenikov in 200 pešcev, ki mu jih bo ta priskrbel in opremil, ter da bo tudi slednjim, ko bodo prišli k njemu, namenil plailo kot ostalim najem­nikom. 1441 oktober 4, Gradec. Orig. pap. (297 × 225 mm) v KLA, GAFA (ex predal št. 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 231–232, št. 409, z datumom 3. oktober (!), po A. Dorz. not.: A o1441(16./17. stol.; ).— na prednji strani: 3/10.1441(20. stol.). Arh. sign.: No24(17. stol.).— 170(ca. 18. stol.).— na prednji strani: Nr 409 (20. stol.). V serm getrew liebe Fridreiche Rewtemberger v serm die er. Fridreich vo gotes g ade romischer ku ig zu alle czeite merer des reichs, herczog czu Õsterreich v d czu Steir etc. Getrewr lieber Rewtem­berger:Alsdu v syeczvo desvolkchswege , darumb wirdirgeschribe habe , embote hast, wie du v s damit willig seist, habe wir ver ome v d istv svo dirczu sv der geualle v dbeger mitga czemfleissv d er ste, daz du v uerczoge lich czu v s komest v d v s bri gest als bey czwai czig pherde werlicher geselle v d zwayhv dert guter fussk echt mit (.)orge a v d was du v d dieselbe v czher zu zeru g bedürffe werdet, daz du v s das darleihest, das welle wir dir da fürderlich bezale . V d we du v d die be a te geselle zu ross v d zu fuss herkomet, so sol ew der sold, de wir da a der v ser sòld er gebe , hie i gee , das wir ew auch g ºdichlich e trichte welle v d lass v s damit icht gesawmbt sei , als wir dir getraw v d v s des zu dir verlazze . Daswelle wirg ºdichlich ge direrke e . Gebe czu Grºcz, a) prva rka nerazpoznavna. a mittiche achsa d Michelstag, a o domi ietc. quadragesimoprimo, v sers reichs ima der jare. commissio propria domi i regis Na zadnji strani ostanki okroglega vtisnjenega peata v rdeem vosku. 217. Gleinški opat Volfgang skupaj s konventom potrjuje, da se gospodje Losensteinski odrekajo svojim fevdalnim pravicam do naštetih dese-tin, ki jih je samostanu kot losensteinski fevd podaril Janez Hasiber, mešan Steyrja. Samostan v zameno obljublja, da bo za gospode Lo-sensteinske redno opravljal doloene bogoslužne obveznosti. 1442 marec 11. Orig. perg. (218 × 145 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A), priložen prepis (B) iz 18. stol. Dorz. not.: Stifft v d reuersallbrief vom closster Gli ikh ei e ewige jartag, das löbliche geschlecht,dasherr vo Lose stai wege ai erlehe beg adtu g.A o 1442(17. stol.). Arh. sign.:  18 (18. stol.). Wir Wolfga g vo gotes ge ade abbtdes goczhaussze Gle´ kch v d der ga cz co ue t daselbs beke e fùr v s v d fùr all v ser ach­kòme alle lewtte , gege wurtige v d kù ftige mit dem offe brieff, als v s der erber weis Ha s Hasiber, burger ze Steir mit wol bedachtem muet v d guete wille sei er miteribe v dsu derleich auch mit ratt der erber v d weise desrichterv d ratesderstatzeSteir, rechtv d redleich vbergebe v d i gea twurtt hat mit herre ha de v d aller stàt aus sei er, allersei ereribe v d miteribe uczv d geweri v serv d ¢ sers goczhauss v d achkòme ucz v d gewer de zehe t auf de her ach geschribe stükche v d gùeter mitallersei erzugehöru g, ere ,rechte v d ücze , klai v dgrosse , also durichrechtdarzù gehòrtv d dauo bekòme mag, besuecht v d v besuecht, ichts dauo ausge ome , v ge­uërlich, de ¤ s, v serm goczhaussv d achkòme , sei liebervaterFrid­reich Hàsiber weile t burger ze Steir sàliger gedàcht uss geschafft v d gegebe hat durch hail wille sei er sel, aller sei ervoruorder , achkòme v d allergelawbige sel v d derlehe gewese istvo de edell herre vo Lose stai ; vo erst aufdrei güeter gelege ze Nÿder Gle± kch, ai e hoff v d auf zwai huebe v d dew a der zwaÿ dapeÿ auf dem Dirstrlperg v d auf dem Pramperg si d zway lehe , ¤beral auf de fümff stukche ga czer zehe t. De selbe zehe t alle auf de ÿeczbe a tte fümff stukche mit aller sei er zugehòru g habe die vorbe a tte edel here vo Lose stai durch su derge ad v d lieb,so s½ zu v sermbe a ­ te goczhauss habe , ze lob v d ze ere dem almächtige got, sei er hochwirdige mueter v d ju kchfraw Marie, ze wird allem himlischem here v d ze hilf v d trost irer sel, aller ir voruorder , achkòme v d aller gelawbige sele ,v s, v sermbe a te goczhaussv d achköme , ge cz­leich geaige t v d gegebe , was sÿ gerechtikchait vo wege der lehe ­schaft darauf gehabt habe als da das klärleich ausweist der brieff ¤ s v d ¤ serm goczhauss vo i darumb gegebe . Doch a sölcher beschai-de , das wir v d all v ser achköme got ze lob v d ze ere, i , alle ir voruorder , achkòme v d alle gelawbige sele , darvmb alle jar jär-liche i ¢ serm be a te goczhauss begee sülle v d welle ai e ewi-ge jartag des achste phi cztags vor mittervaste , des achts mit ai er gesu ge , vigili v d des freitag morge s dar ach mit ai em gesu ge selambtv dmitzwai gesproche messe dapeÿv d auchmitgelàwttauf­gerichter par v dzwelifpru e de liechte v dall su tag auf der cha ­czel vmb die vo Lose stai v d ir uoruarder lebe tig v d tod trewlich bitte ach¤ sers goczhausslòbleicher gewo hait. Wäraber, daswiroder ¤ ser achköme de ege a te jartag aufde obge a te tag ichtbegee och volbri ge möchte vo wege höher täg oder a der ge ötigs gots die sts, so sulle wir oder v ser achköme de selbe jartag v d gotsdie st hi ach i de achste vierczehe tage v uerczoge lich aufrichte v d begee a geuär. Wolte wir aber oder ¤ ser achkòme dari e le ger sawmig sei v d de gotsdie st icht aufrichte , des wir oder ¤ ser ach­köme beweist wurde mit redleicher ku tschafft als offt das beschäch, so sùlle sich die ege a te herre vo Lose stai , ir erbe v d achkòme der lehe schaft aufde be a te stukche wider v derwi de v d die als la g i habe , ¤ czts das aller versawmbter goczsdie st ge czlich erstatt v d ausgericht wirt a abga g trewleich v d v geuärlich. Wa da sòl­cherversawmbttergoczdie stga czvolprachtwirt, so scholdielehe schaft aufde be a tte stukche hi wider zu v s, v serm goczhauss v d alle v ser achkome gevalle als vor, auch trewleich v d v geuärleich. Zu vrku d der verschribe sache gebe wir obgemelltter Wolfga g abbt des be a tte goczhauss v d der co ue t daselbs i dise brief versigellte mit ¤ ser baider a ha gu de i sigel . Gebe ach Christi gepürde vier-czehe hu dert jar v d dar ach i dem czwaÿ u d vierczigste jare, am su tag zu mittervaste , als ma si getletareIherusalem etc. Dva poškodovana koniasto-ovalna visea peata na perg. traku: 1) v zelenem vosku; napis: [...]bb(at) s • n [...]wul {pril. 29}. — 2) v naravnem vosku; napis:  S COnuenTIS GLLI[...]nICh {pril. 30}. 218. Štajerski deželni glavar Janez Stubenberški daje mariborskemu Judu Majerju pravno varstvo na izvršilno sodbo, izdano s strani maribor­skega judovskega sodnika, Martina Hechtla, zadevajoo zastavo Magdalene Kacenštajnske in njenega sina za vso posest, ki pripada njunemu delu gradu Kacenštajn, vkljuno s kraljevimi in celjskimi fevdi. 1442 april 23. Orig. perg. (256 × 114 + 27 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 74–74’, št. 146 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 232, št. 410, po A. Dorz. not.: 23/4.1442.Siegel:Ha sv.Stube berg(20. stol.). ICHHa s vo Stube berg, haubtma i Steir beke , daz als hewt fùr mich kome ist Maÿr der Jud ze Marchburg v d lies mich hòre ai behabbrief vo Merte dem Hechtel, jude richter ze Marchburg ausgega -ge v d i ehielt dïe pha dt her ach geschribe fraw Magdale der Kacze stai eri v d ires su s, item alle die gùter, die do gehre zu dem taildeshawsKacze stai mitalle ire zugehru ge v d auchdaspergk­recht, daz alles czu lehe ist vo v serm allerge edigiste herr ku ig Fridreiche etc. v d auch daspergkrecht, dazdaczu lehe istvo de vo Cili v d ruefft mich a als ai e haubtma im la d ze Steir, im de la desscherem dar ber zu gebe , we er ir die a behabt hiet ach sei s behabbriefs sag, das ich also geta v d im de la desscherem dar ber gebe hab v d gib im de auch wisse tleich i krafft desbriefsv d dauo so solim der la desfurst i Steir oder wer a sei er stat gewaltigist, die obge a te pha dt scherme v d frei vor allem gewalt v d v rechte ach dem la des rechte v d gewo hait i Steir. Mit vrku d des briefs versigelt mit mei em a ha gu de i sigel. Gebe ach Christi gep rdt vierczehe hu det jar v d dar ach i dem z®waþÿv d vierczikgiste jare, a me tag vr sa d Gerge tag. Nekoliko poškodovan okrogel visei grbovni peat izstavitelja v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis: s • hans • von stubenberg {pril. 142}. 219. Janez Žumberški potrjuje, da je dolžan Ulriku Ravbarju 40 dukatov, ki jih mora vrniti do prihodnjega mihaelovega oziroma vsako leto do odplaila dolga izroiti Ulriku vedro precejenega mošta ali vina metliške mere za vsak dukat. 1442 maj 10. Orig. perg. (295 × 154 + 30 mm) v KLA, GAFA (ex predal 8) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 189–189’, št. 333 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 232–233, št. 411, po A. Dorz. not.: Ai schuldbrif vo Ha se Sichelberger vmb XL V grisch gulde lautte d,soerVlreiche Rawberzugelte schuldiggewestist(16. stol.; ).— 10/5 1442(20. stol.). Ich Ha sSichelbergervergich mitde offe prieffv d tue kchu d alle , de er furkchumbt, die i sehe d, hore d oder lese d, das ich v d mei erbe rechtv d redleich v d v uerschaide leich schuldig warde sei v d auch gellte schulle ,demedle Vlreiche demRawberv d alle sei erbe vierczig gulldei wollgeweg erducate v d derwiersewrichte v d were schulle v dwelle auff de schieristkchu fftige sa dMichells tag a alles vercziehe v d widerred. Tate wier aber des icht, so schulle wier i vo idem gulldei ei ember wei gebe Metli ger mass iarleich czu czi s czwische sa dMichellstag v d sa d Merte tag lawtere most oderwei , wa erdar ach schichktv d wa da derobgemelltVlreich Rawber oder sei erbe , der obge a te sum gellts icht le ger gerate och e pere wollte wellichsiarsda war, so schulle sewv sdasczue e piete v d cze bisse tue ai mò ed vorsa d Michells tag. Tate wier aber des icht, welliche schade sew des furbas àme , wie der ge a t oder gehaysse seÿ, de ir ai spey sei trew gesage mag a aid v d a all a dre weberu g, ire slechte warte darubercze gelaube , de selbe schade czusambt de haubtguett schulle v d wolle wier i ga czleich ablege a alle widerred, das schulle sew habe v d besueche auff mier v d auff mei erbe v uerschide leich v d darczue auff aller der habv d guet, dÿe wier da habe oder och hi fur gewi e . V d wollte wier sew icht ga czleich were , erche s v d schade s, so scholl sew der haubtma i Kchrai , sei verbeser daselbsoder ei ieder her, haubtma , phleger, purchkgraff oder richter i des herschafft, gebiet, phleg, purchk­huet oder gerichte si v s oder v ser hab v d guet a kchòme d dauo richte v d were , erchke s v d schade s, wo sew darauff weÿse d oder czaige t, das ist ga czleich v ser wille . Mit vrkchu d dicz prieffs versi­gelltmitdesersame herre herre Gaspare pharreri derReiff iczaige a ha gu de i sidel, i v d alle sei e achkchòme a schade , v d der edle veste Nichklase des Le ghäymer purchkgraff cze Orte ekch v d Ha se des Meÿchawer phleger i der Reÿff icz paider aige e a ha ­gu de i sidel, wa sÿ die durich mei er fleissig gepett wille a de prieffgeha ge habe , i paide v d alle ire erbe a schade , dau der ich mich obge a ter Ha s Sichelberger verpi d fur mich v d all mei erbe , allesdasstatzehallde v d czeuolfure , wasa de prieffgeschri­be stet. Gebe ach Christigepurd vierczehe hu dert iar v d dar ach i de czwai v d vierczigiste iar, a de heÿllige auffartt tag. Trije okrogli visei peati na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan portretni v naravnem vosku; napis: s caspar pleban . n .[re] fn c[z] {pril. 38}. — 2) poškodovan grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s n cl[as] lengch[amer] (= št. 209/2) {pril. 96}. — 3) grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis neberljiv, prim. št. 214/3 [s .hans .m…] {pril. 141}. 220. Elizabeta, herka pokojnega Janeza Kacenštajnskega, potrjuje, da je svoji materi Magdaleni dolžna 60 funtov pfenigov, ki ji jih bo vraala vsako leto po 6 funtov pfenigov dva tedna pred sv. Tilnom ali dva tedna za tem. Kot jamstvo zastavi materi navedeno posest v Lomu pri Kacenštajnu, vredno 6 funtov pfenigov. e Elizabeta umre pred ma-terjo, naj ta do svoje smrti uživa zastavljeno posest, e pa prej umre mati, je zastavljena posest prosta, Elizabeta pa lahko obdrži posojeni denar. 1442 september 2. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 158’–159’, št. 281 (B). Ich Els Ha se des Kchatze stai er selige tachter beke mit disem offe brief für mich v d all mei erbe v dtu ku d alle , de er fürkumbt, die i sehe t, hör t oder lese t, daz wir v uerschaide leich geltte sülle v d schuldig worde sei mei er liebe muetter fraw Magdale sechczikg pfu t gütterWie erpfe ig, die sy v sberait gelihe hat zu v serm ötdurffte v d dieweill wir ir die obge a tte sechczikg pfu tpfe ig ichtwidergebe v d ausrichte ,so sülle wir iralljar ierleich dauo raiche v d gebe sechspfu ttpfe ig allwegi ervierczehe tage vorsa d Gilge tag oderi ervierczehe tage dar ach. V d wirhabe ir darumb zu ai em fürphu t versatzt v ser her ach geschribe lewt v d güttermitalle ire zugehöru ge , desdaistsechspfu tgeltsv d gelege si d a dem Lam bey Katze stai : item vo erst ai huebe , da Mari Wodol ikg aufsiczt, v d ai öde , die er auch i ehat;item ai hùbe , da Mari Heraus aufsitzt, mitsambt der swaig, die er auch i ehat; item ai hùbe , daAr e Krophitsch aufsiczt;itemv d czwo ödehùbe , die derselb Krophitschi ehatv dauch a dem Lamgelege si d, i solichermass, ob wir ir die sechs phu t phe i g auf die obge a t zeit icht gebe v d ausrichtette . So sol v d mag sÿ sich der obgeschribe lewt v d gùtter v derwi de mit alle ir zügehöru ge v d die i ehabe i saczweÿs v d der ùtze v d ge iesse , als da saczes recht v d gewo hait ist i dem la d ze Steir. Doch i solicher beschaide hait, wa wir ir die be a tte sechczikg pfu t pfe ig wider gelte , welichsjars das ist, allweg i er vierczehe tage vor sa d Gilge oder i er vierczehe tage dar ach, so solsÿ v sergütterwider a twurtte mitsambtde brief. V d ob das wër, daz ich obge a tte Els mit dem tod ee abgie g, de mei obge­ a teliebewmuetter,so solsy diegütteri ehabe irlebtag v d der ùtze v d ge iesse , als a der ir aÿge gütt a mei er erbe v d me ikleichs irru g v d hi der uß. V d wa sÿ mit dem tod abgeet, so sulle mei ew erbe die oftgemeltte sechtzikg pfu t phe i g gebe v d ausrichtte we die mei be a tte liebew mütter gebe oder geschaffe hat. V d wa sÿ dasgeta habe , so si d i die eegemelte gütterwiderledig. Wër aber, daz mei be a tteliebewmüttermitdemtod eeabgie g de ich,so si dv s die be a tte gütter mit alle ire zügehoru ge ledig v d los v d die be a tte sechczikg pfu t pfe ig sulle mir v d mei e erbe beleibe , wassÿ derv uergebe v d v uerschaffe hi derirlät. Wirgelobe irauch die obgeschribe gütter mit alle ire zügehöru ge trewleiche ze freÿ , ze scherm, ze uera twurtte v dze uertrette vöraller klag v d a sprach, alsofftirdes ötgeschicht, wo sy hafftu dsi d v dauchrichtig ze mache i er jarsfrist vo dem allerdurleuchtigiste fürste v d herr her Fridreiche Romische kü ig v dhertzoge ze Oesterreich etc., dauo sÿ zu lehe si d a allirmüev d schade , alsla desrechtv d gewo haitist i demla d zeSteir. Tëtte wiraberdesalles ichta oderirai sv d icht warv d stëthielde , alsa dembriefbegriffe ist, welicherschade sÿ des emezechriste , zeJude oderwiederschad ge a todergehaisse wurd, de ir ai s oder ir schei bott beÿ sei e trew gesage möcht a aÿd v d v berechte d v d a all a der bewäru g ur ir worte darumb zu gelaube , de selbige schade alle mitsambt dem haubtgùt sùlle v d welle wir ir ga cz v d gar ablege v d widerkere v d sÿ sulle das habe auf aller v ser hab, die wir ÿetz habe oder och gewi e , es seÿ erb oder varu d gùt, ichts ausgetzoge , v d sol sew dauo richte v d were haubtgütsv d schade sderla desfürstoderai ÿederhaubtma i Steiroderi Krai oderwera irerstatgewaltig ist, wo sÿ daraufweÿse t oder czaige t a klag, a fürbott v d a all ottaidi g, das ist v ser gütter wille. V d des zu vrku d gebe wir ir de offe brief besigelte mit der edel veste Wilhalm desMetze v d Paule desLewpacherbaideraÿge a ha gu de i sigelle , die sÿ durch mei er obge a tte Else fleissige gebettwille fürmich a de briefgeha ge habe ,i v d alle ire erbe a schade , wa ich selb die czeit gegrabe s i sigell icht gehabt hab. a) med nicht in oder oitno manjka del besedila. Daru der ich mich v d alle mei erbe verpi tte mit v ser trew a aÿdesstat, allesdaswarv d stëtzehabe v d zevolfùre , daza dembrief begriffe ist. Gebe achChristigepürdvierczehe hu dert jar, dar achi dem czwaÿ v d vierczikgiste jar, a su tag ach sa d Gilge tag. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 221. Ulrik, župnik v Gorenjem Mokronogu izpriuje, da je Neža, vdova Mihaela Katzenbergerja, njemu in njegovim naslednikom podarila nekaj desetin v Wolfesperg, Škovcu in na Stari Gori, za kar mora Ul­rik vsako leto štirinajst dni pred svetim Martinom dati 4 marke pfe­nigov in zanjo ter Herbarda Turjaškega kot fevdnega gospoda oprav­ljati doloene bogoslužne obveznosti. Po njeni smrti pa desetine osta­nejo gorenjemokronoški župniji pod pogojem, da vsako leto oprav­ljajo omenjene obveznosti. 1443 junij 29. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 85’–86’, št. 165 (B). Reg.: Testamentslibell, fol. 114a, z letnico 1423 (!), po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 196, št. 336. Dorz. not. (po prepisu): Ai refersv dverschreibu gvompharrervo Ober asse ­fuess vo wege ai s ewiger gestiffte jartags ze halte , so vo fraw Ag es des Michel Chatze bergerselige wittibe dahy verstiftworde ist.1443. Ich Vlreich dy zeitpharrerzu Ober Nasse fwzv dallmei achko-me tue ku d mit dem offe brieff alle , der er fürkumbt(die i )a hore t, seche t oder lese t, das fraw Ag es des Michele Chatze werger salige witib mit wolbedachte muet v d zu der zeit, do sy es wolgetue mocht v d mitalle ire frew dte wille v d gü stai geschäfftgeta hat:item ai traidzeche tgelege amWolfespegb i demdorffv d i demWerff zu Schikofytz tzway tayl allerlay zeche tze ehme , v d i dem Alte perg ai wei zeche t auch czway tayl ze ehme , mir v d alle mei e ach­kome zu dem tisch, doch i solcher weschaide hait, das ich vorge a ter Vlreich pharrer zu Ober Nasse fwz v d all mei achkome beÿ irem lembtige leyb gebe v d raiche schol all jar järlich vier markch phe ig a) ta del oitno manjka tudi v listini, saj ga v prepisu ni in tudi Heyrenbach je med besedama fürkumbt in hore tnarisal zvezdico. b) recte Wolfesperg. albeg vierczehe tag vorsa d Mertte tag, auch solich v d mei achko-me beÿ iremlembtige leyb alljarbege beÿ derpharrzu Ober Nasse ­fwz mittai ergesu ge vigilly v dmit ai em gesu ge selambt v d auch zu V ser fraw auff dem Perig auch all iar jarleich vo v ser fraw ai gesu ge vesper v d ai gesu ge s ambt. Auch sol ma dem edel v d vesste ritter herre Herbardte vo Aursperg, der des be a te traidze­che t v d wei szeche t leche her ist, der sei wille v d gu st zu dem geschafthatgebe alljariärlich beyderpharrai gesu ge ambtvo v ser fraw im v d alle sei e vorforder zu hayl v d zu trast, v d ach irm abga kch so beleybtderbe a tzeche tmirv d mei e achkome ga tz v d berurt i solcher mas, das ich oder mei achkome ir v d irem gemachelv d alle ire vorforder alljarai pege tue solbey der pharr zu Ober Nasse fwzmitai ergesu ge vigily v ddesmorge smitai em gesu ge ambt v d fu f gesproche mesz v d zu V ser fraw auff dem Perig ai gesu ge vesper v d ai gesu ge ambtv dfu ff mesz gespro­che v d albeg beÿ ei emyedembege solma derselgede kche v d all su ttag beÿ derpharr amleich derselgede ke , desgeleyche auffV ser fraw Perig. Auch sol ma dem lehe sherre des be a tte zeche t ach sei em abga kch im v d alle sei e vorforder ewigkhleich ai bege tue mit ai emgesu ge selambtbey derpharrv d sei erv d allersei er vorforder sel all su ttag gede kche . Auch sol ich obge a ter Vlreich pharrer zu Ober Nasse fwz oder mei achkome das pege verpri ge albeg vierczehe tag vor sa d Mertte oder vierczehe tag hi ach. War aber, dasich obge a terVlreich v d mei achkome dari sämig ware v d de gotsdi st icht volfuertte , so muge sich dy zechlewt des zeche t v tterwi de v d als la g i ehabe , piz das ich oder mei achkome de gotsdi st volpri ge v d mag de zeche t wider ei eme v di aller der masz, als vorv uerkumert. Das i das vo mir obvorge a te Vlreiche v d mei e achkome ga tz v d v czebroche beleÿb, gib ich ir dise offe brief versigelt mit des leche sherre des edel v d vesste ritter herre Herwardte vo Awrsperg aige a ha gu ­dem i sigill v d zu pesser zeug üsder warhaÿthab ichgebete de edel vesste Jorige Kosÿaker, das der sei ayge i sigill a de brieff geha ge hati bayde v dalle ir erbe a schade . Darv derich mich obge a ter Vlreich pharrer zu Ober Nasse fwz v d all mei achkome verpi tte , alles war v d stät ze hallte v d ze wolfuer , dasa dem briefgeschribe stet. Der gebe ist ach Christi gebüerd vierczehe hu dert jar, dar ach i dem drey v d vierczkgistie jar, a sa d Peter v d sa d Pauls tag der heylige czwelifpotte . Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 222. Mariborski Jud Gemel predaja skupaj s svojo svakinjo Lebarin Elizabeti, herki pokojnega Janeza Kacenštajnskega in ženi Evstahija Ebersteinerja (s Svinca), zadolžnico za 22 funtov dunajskih pfenigov, ki jih je njena mati Magdalena dolgovala Egidiju Reisingerju, ter vsa nadaljnja pisma, s katerimi je ta dolg prehajal z Reisingerja na dru­ge, zlasti judovske upnike, nazadnje na Gemlovega brata Majerja. 1443 oktober 9. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 155–155’, št. 273 (B). Ich Gàml der Jud Mayers bruder zu Marhburg, mei hawsfraw v d allv sererbe , v d ichLebari dy Judi desbe a te Maÿer Jude wittib v d all mei erbe veriehe v d tu ku dt offe leich mit dem brief vmb de geltschuldbrief, de wiri gehabthabe v d derdo lauttGillige dem Reÿsi gerv d alle sei e erbe vberMagdale Ha se desKatze stei er salige wittibe v d aller ir erbe czwayu dczwai czigk phu dt gueter Wie er phe i g erkge ; item v d ai e vbergabbrieff, der do lautt v d i helt, das der be a t Gillig Reysi ger de be a te geltschuldbrief Schalam dem Jude des Judabruder zu Marchburg, sei er hawsfraw v d alle ire erbe vbergebe v d i gea twurthat mitalle de rechte ,als im derlautt ach ausweissu g desselbe vbergabbriefs;itemdarzugerichtbrief v d behabbrief, so der be a t Schalam Jud auf der be a te Magdale Ha se desKacze stai er salige wittibe erb v dgütmitei e m rechte erla gt v d behabt hat ach ausweÿsu g derselbe brief; item aber ai e vbergabbrief, der do lautt, das der be a t Schalam der Jud die be a te brief all mit allem ire rechte , als im die gelautt habe vbergebe v d i gea twurtt hat dem obge a te Maÿer Jude , sei er hawsfrawe v d alle ire erbe ; item v d aber aige gerichtbrief v d behabbrieff, so der ÿetzbe a t Mayer der Jud auf der oftgemelte Magdale Ha se des Katze stai er salige wittibe v d ieres e s erb v d gut auch mit ai em rechte eemal erla gt v d behabt hat, darüber ai e schermbrief, der do lauttaufdieyetzbe a tbehab ussvo v sermge adige herr demhaubt-ma i Steyer ach ausweÿsu g derselbige brief. Dieobge a te briefall mitalle ire gerechtikaithabe wirwiderumbvbergebe v d i ge atwurt i kraft des briefs der edl fraw Elsbethe Ha se des Katze stai er sälige tachterv dEwstache desEberstai erelleichehawsfraw v d all ire erbe mit alle de rechte , ere , wirde , utze , krefte , pu te v d artigkel , so dartzu gehöre t v dv s die lautte t, das sew all v dyeglei­che besu der utze , ÿesse v d alle ire frume damitschaffe sülle v d müge mit versetze ,verkauffe oder dieselbe i habe , alsa derir eyge leich gut, wie i das am peste fügt o ma igkleichs irru g v d i aller der weÿs, als wir selbe vo rechts wege wol damit hiete muge getu . Darzu gebe wiri v ser ga tze wille a geuërd.Mitvrku d des briefsbesigelte mitdeserber Merte desHechelsdiezeitjude richterzu Marchburg aige a ha gu de i sigel, de wir obge a te Gàml der Jud v d ich Lebari dÿ Judi paÿd mit fleyss darumb gepete habe , im v d alle sei er erbe a schade . Darzu bestëtt mit v ser Judischer v derge­schrift. Gebe ach Kristigepürdti de viertzehe hu dertv d drewv d­virczigiste jare , a mitiche vor sa d Kolma stag. Pod besedilom se je nahajal hebrejski napis; na listini je visel poškodovan peat v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 222 a. Kralj Friderik (IV.) potrjuje in podeljuje Volkerju in Engelhardu Turjaškima grad Šumberk in vso posest, ki sta jo podedovala po sorodniku Janezu, zadnjem iz rodu Šumberških, ter jima obenem dovoljuje, da omenjeni obnovljeni grad obrambno utrdita. 1443. Orig. perg. (A) danes izgubljen. Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 237, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 233, št. 412. ... icht mi der bemeldter herzog Friderich scho als ròm. Kò ig A o 1443 ih e (Gebrüder Volckard u d E gelhard vo Auersperg) die Herrschaft u d das Haus zu Schò berg u d all die Gùter, welche ach Ja se des letzte vo Schò bergihres Verwa dte Ableibe durch Erb­schaft a sie gekomme si d, so Lehe , als frey’s Aige , bestàttiget u d verliehe , u d zugleich die Freyheit ertheilt hat das Haus oder Schloß Schò berg, so sie Gebrùder wieder erhebt u d gebauet, zu des La des Schutz u d Wehr zu befestige . (Wißgrill, l. c.) 223. Janez Žumberški proda Janezu iz Dachaua svojo lastno hubo v Gorenjem Kronovem v župniji Bela Cerkev za 16 goldinarjev. 1444 april 24. Orig. perg. (282 × 169 + 22 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 233, št. 413, po A. Dorz. not.: Ai kauffbriefvmb Ihuebe zuOberKra aw i Weisse kircherpharr gelege , die Ha s Sicherberger Ha se Dachawer verkaufft hat (16. stol.; ). — A o 1443 (16./17. stol.; ). — 24/4. 1444; pri tem je bila soasno prertana predhodna letnica (20. stol.). Arh. sign.: 2[.]9(ca.18. stol.). ICHHa s Sichrwergerwechº a dem offe prieffùr mich v d all mei erbe v d tü chù d alle de , de der prïeff furchümbt, die i sehe dt, hore toderlese dt, dasich rechtv d redleich v d v uersprache ­leich verchaüft v d czü aÿge hi gebe hab mei s aÿge güets ei hübe czü Aberchra a± i Weisse chircher pharr gelege , dara±ff dieselbig czeitt gesesse ist ei er ge a t A dre Schczitti a, dem edle Ha se Dacha±er v d alle sei erbe vmsechczehe gulde ,die ich weraitt vo im e pha ge v d i ge üme hab. Ich a tbùrt im a´ch die vorge a te hüeb mit alle de ücze v d rechte , die vo alter darczügehore oder gehore schulle , ichtsa±ssge ome , a±ssmei ergebolti irgeboltv d secz se± a±ss ücz v d geberr, gerüet v d v uersproche leiche v d die müge se± fürbas i e habe , ücze v d ge iesse , we de v d chere , versecze v d vercha±ffe v d damit ha dle v d tùe als mit a drem irem aige cha±ffte güet ach cha±ffes v d la des recht i Chrai . Ich scholl se± awchdara±ff scherme , vertrete v dvorma igkleich vera t­bürte , wo v d wie offt i des ot weschiecht ach la des rechte i Chrai . Weschech aberdes ichtv d dasse±½ma d a derdavo trib oder treibe woldtmitpesere rechte ,dasichi dara±ffgebe v dvercha±fft hab, welhe schade sew des eme , wie sÿ de eme , chai schade a±sge ome , de irai speÿ sei e tre± gesage mag, a ayd, a taidi g v d a alla derpeberü gsü derire warte darvmbczegela´be , de sel­bige schade mitsambtdemha±btguetschüle se±habe czü mir v d czü mei e erbe v d a±ff a der mei er hab, die ich hab oder och gebi e. V d wolt ich se± oder mei erbe davo icht richte v d pehole er-che ssv d schade s, so schülse±davo richte der la desfursti Chrai , sei ha±btma , sei verbesseroderei yde±herschaft, darv derv serguet gelege ist, esseÿa erb, aÿge odervarü d hab, ichtsdari a±ssge ome , daswiryczu d habe oderhi furgebi e ,wo sÿ darawffweisse dt. Dasist allesv serguterwille . Mitvrchü d desprieffsversigelt mitdeserbirdige here Lore cz abt czü v ser fra± prü peÿ La dtstross, de ich, obge a terHa sSycherberger fleisikleich gepete hab, dasersei i sidell a de prieff geha ge hat, im v d sei e co ve t v d achchöme a schade v d czü ei er merere gecze±g ushab ichfleisikchleÿch gepete de ersame here here Niclas Selde hoffer pharer cze Hö igstei , das der a±ch sei i sygell a de prieff geha ge hat, ym v d sei erbe a schade , darv der ich mich, abge a ter Ha s Sycherberger v d all mei a) napisan ez neko drugo rko. erbe verpi dt,allesdaswarv d stetczeholde , dasa demprieffgeschri­be stet. Der gebe ist ach Christ gepürd vierczehe hü dert jar v d dar­ ach i dem vier v d vierczÿgÿsste jar, a sa d Jorg tag. Dva visea peata na perg. traku: 1) koniasto-ovalen portretni v naravnem vosku; napis neberljiv {pril. 31}. — 2) okrogel portretni z grbom v naravnem vosku; napis:  s n cola de seldenhofen pl(e)b(a)n(us) […] (= št. 239/1) {pril. 39}. 224. Jurij rnomaljski, kranjski deželni vicedom, razsodi v sporu med podložniki urada Križe na eni, ter Jurijem Lambergom in Janezom Paradeiserjem na drugi strani glede uporabe Tegoške planine in planine Javornik nad Tržiem. 1444 maj 16. Orig. pap. v TLA, Maximiliana II/b, 20 (A). — Insert v listini št. 425, 1496 junij 23, Augsburg; v vidimusu z dne 29. septembra 1762 v KLA, GAFA (ex predal 23) (B) in v prepisu v novoreformiranem urbarju za kranjski deželnoknežji urad Križe iz leta 1569, ARS, AS 1, Vicedomski urad za Kranjsko, šk. 75, pag. 122–131 (C). Obj.: Bizjak, Gutenberg in briksenska posest, str. 266–268, št. 5, po (C). Reg.: Kova, Beiträge zur Geschichte Krains, str. 165. Ich Jörg vo Tscher amul diezeith vitzthumb i Crai bekhe u d thu ku dt me iglich alle de , der brieff fürkumbt, alß die leut gemei glich aus dem vrbar zum Craütz, das gee Crai burgi das gericht gehort de allerdurchleichtigste fürste u d herr , herr Frideriche , Römische kö ig zu alle zeithe mehrer des reichs, u d herczoge zu Osterreich etc. mei allerge ödigster herr, habe dt a gebracht, vo ai er gemei u d i trifft der albe Jawer ikh u d Trgasitz hi ter dem Neÿ­markhtlei gelege , dara sÿ vo allter gewaidl daselbst umb ir viech getribe u d auch zimerholtzzu ir ottdurfftgeschlage u d herausgefüert hette . Dara i die edle Jörg Lamberger u d Ha ß Paradeiser iru g tette ,u d irviechdarab trübe ,u d dasschluge u d schade tette ,u d dabeÿ icht wolte lasse bleibe , ach halte , alß vo alter herkome were, u d doch vormale vo dem durchleichtige fürste , weÿle dt herzog Er ste ertzherzoge zu Österreich etc. löblichs gedacht us ai em haubt-ma , auch ai em vitzthumb geschribe wer worde , baid ge a t tail für sich zu forder u d höre , u d wer ieder recht hiett, dabeÿ zu halte . Da e tgege diege a te Lambergeru d Paradeÿser, auch fürde ehge a te mei allerge ödigste herr kome , u d zu erkö e gabe , wie sÿ das ge e t Naÿmarckhtlei mitsambt der veste Guette berg, u d dem hauss immarkhtgelege , mitallerzuegehöru g, albe , baid, gehiltz, wasser, berg u d thall, umb ihr geldt kaufft hette u d das vo sei e kö igliche g ade alsvo demhaussvo Öesterreich etc. zu lehe ware, u d vo sei g ade , alß dem eltiste regiriste fürste vo Öesterreich etc. zu lehe empfa ge hiette , u d batte sei g ad, sÿ u d ihrerbe dabeÿ zu halte u d schaffe zu beleibe , dieselb sach beider ege a dt teil urder gemelt mei allerge ödigister herr, der kö ig mi dtlich empfalche hat zu ver­höre , u d tag baide thaile , darumb zu bescheide , u d zu mir eme , we ich west, der darzu füglich u d ützlich were, alß da ich mich a mittiche ach sa ct Pa graze tag hi auf ge Crai burg ach empfelhe mei esege a dte allerge edigste herr gefugt, u d zu mirge ome , die edel u d erber Frideriche de Schrott diezeit pfleger zu Crai burg, Hei riche de Stautheimer de richter, u d etlich des raths zu Crai burg u d habe ege a t baid tailfürmich ge Crai burg gefodert, die a freÿtag ach sa ct Pa graze tag, daselbst hi für mich u ddie ege a te Schrott u d Stautheimermitirku dtschafft, red u dwiderred kome sei , u d die ege a te Lamberger u dParadeÿser brieflich ku schafft fürbrachte , das der ge a t markht mitsambt de heÿser u d all zuegehöru g, alß vorge­meltist, ihrkaufftsguettistu d vo demhausvo Öesterreich zu lehe ist. Da e tgege die ge a te leüt, aus dem ge a te vrbar fürkhome u d zu erkhe e gabe , wie sÿ u d ir elter die gemai u d vieh trifft auf die ge a te aelbe daselbshi ter dem ge a te Neÿmarkhtlei vo alter her gehabt, u d oh irru g dari getribe , u d auch zimerholtz geschlage , u d khei irru g dara gehabt hette , u d wolte das mit alte gemai leüte weÿse , u d a tag bri ge , da jezt kürtzlich beÿ de Lamberger u d Paradeÿserma i iru g thet, wollhette sÿ alljahrjerlich ai jeder ai kass zu sa d Maria Magdale a kürche , alß durch gots wille gebe , aber de ge a dte Lamberger u d Paradeiser müeste sÿ jeder dreÿ kass u d auch vo viech pfe ig gebe . U d wa ich obge a te Jörg vo Tscher­ amull, ach solcher verhöru g u d fürbri ge , baider ehege a dter teill dieselb sach mitsambt de ge a te Schrotte , u d Stautheimer für mich ge ome , u d mit ir baider teil wisse u d wille zwische i ai ga tze u d ewige berichtu g, ai igu g, u d ga tz austrage gemahthabe , alß sÿ des ge tzlich ach alle heerkhome beÿ mir u d de Schrotte u d Stauthaimer belibe sei d, u d versproche beÿ ihre thraÿe was wür zwische i spreche u d mache , dabeÿ wollte sÿ beleibe , alß habe wür für v s ge ome u d bedacht, vmb das, das ge a t Neÿmarkhtlei mitsambt de heÿser , vo de ege a te mei e allerge edigiste herr , u d dem hauss vo Öesterreich zu lehe rüeret, u d die leüt zum Creutz, auch die sei sei d, u d i das vrbar zu Crai burg mit die ste u d zi ß gehöre t, dassÿ imehrda a derherrschafft,leite , guetzuthu schuldig sei , u d auch zugefahle v ser ge a te allerg ödigiste herr , sei er bittu d beger wille , u d darumb habe wür, ich u d diege a te Schrott u d Stauthaimer zwische i getaidi gt u d gesprohe , u d spreche mit dembrieff, dasdiege a te leüth ausdemvrbarzumCreutz u hi fürauf die ge a te aelbe de rechte weeg alß vor treibe , u d daselbs halte solle , alß vor u d vo alter kome ist, außge ome die aelbe ge a t Klopshe, die i der ge a t Lamberger u d Paradeÿser für ir viech selber auszoge u d fürge ome habe t. U d darumb so solle dieselbe leütaus dem vrbar u d ir achkomme jegklicher vo sei e viech, klai u d grosse , all jahr jerlich de ge a te Lamberger u d Paradeÿser, u d ir erbe oder achkome gebe dreÿ kass, jeglicher ach dem u d er viech hat:welcherhatvier, sechs, zehe ,oder merkhüe, dergeb dauo alß imgot geit; des morge s zu der melche , aber zum mitte tag zu der melche aber zu der acht der melche , jeder melche ai kass, damit jeder ach dem u d er hat, u d kass machet, die dreÿ kass gebe soll v geuarlich, damit i jerlich der viech auf de aelbe hat, dreÿ kass gebe soll, icht mehr vo sei e viech getreülich u d v geuarlich. U d solle u d möge da daselbs halte , u d ihr viech treibe alß vo alter her komme , u d obe begriffe ist. Auch möge sÿ zimerholtz u d stube holtz daselbs i ire walde schrotte , schlahe u d abhakhe zu ir otturfftaufdieguetter zu setze , darauf sÿ sitze u d die v ser ge a te herr vo Österreich etc.zugehör u d i sei vrbardie e , u d icht a der e de verkhauffe , oder auf a derherrschafft güetersetze ,u d solle dasschrotte a solche stette , da icht federspill steet, damit sÿ das federspill icht vertreibe . U d wa sÿ solche zimerholtz schlahe oder abhakhe , u d heraus zu ir otdurfft fiere welle , so solle sÿ, oder der es habe will de ge a te Lambergeru d Paradeiser ach irerbe oder achkomme darumb begrie-se , die solle i desda vergu e u d icht versage , u d ichtsvo i darumb begere och schuldig sei zu gebe . U d des zu vrku dt der obgeschribe e sach all habe wir obge a d Jörg vo Tscher amull vitzthumb i Crai mei i sigl, u d ich Fridrich Schrottphlegerzu Crai -burg mei pettschafft, wa ich grabe s sigels icht gehabt ha , u d ich Hei rich Stauthaimer mei i sigel a de brief gehe kht. Der gebe ist ach Christi geburth vietzehe hu dert jar u d dar ach i dem vier u d viertzigiste jar, a sambstag ach Pa gratze . 225. Cesar Friderik (III.) dovoljuje trebanjskemu župniku Erhardu Rauch­pauru odkup nekih njiv zastavnega gospostva (Gorenji ?) Mokronog, ki jih je Herbard Turjaški še nadalje zastavil. (prim. št. 212) 1444. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 195, št. 8 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 93. — Testamentslibell, fol. 103b, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 233, št. 414. Ei paquet, dari ... Darbey deskhaysersFridriche bevelch, daß der pfarrer zu Treffe , Erhardt Rauchpaur etliche vo dem pfa dtschilli g Nasse fueß durch herr Herwarde vo Aursperg weiter versezte äkher abledige möge, datiert 1444.(Zap. inventar, l. c.) 226. Celjski mešan Fric Sneyder proda Juriju Glanerju za 109 ogrskih goldinarjev oz. dukatov svojo hišo v Celju na vogalu pri Novi ulici, med hišama žike kartuzije in Martina Schuesterja, ter pripadajoi vrt, ki leži pri hiši Mihaela Jegerja. 1445 januar 31. Orig. perg. (324 × 190 + 67 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 234, št. 416, po A. Dorz. not.: Kauffbriefvmbai hawszuCilly,soFritzS eiderdemJorge Gla er verkaufft hat (16. stol.; ).— A o 1445 (16./17. stol.; ).—Ist ewe das dari begriffe ,washiestehet. (16./17. stol.) — 31/1(19. stol.). Ich FryczS eyderburgerzeCilibeke fürmich v d allmei eribe offe leich mitdembriefv d tü kv d alle ,de erfürkumbt,diei sehe t, hore t oder lese t, das wir mit wol bedachtem muet v d zu der czeitt, da wir das mit recht wolgetü mochte , recht v d redleiche hi gebe v d verkauft habe v d verkaufe auch wisse tleich mit dem brief v ser haws czeCiliamekch bey derNewgasse zwische derherr vo Seyczv d des Merte Schuester hewser gelege v d de garte dabei, der ebe des MichelJegerhawsligtmitalle ire zugehöru ge ,demedel v dveste Jorige Gla erv d alle sei e eribe vmb hv dertguldei v d vmb ew guldei i gold V ger v d ducate , der wir ge zikleich v d berait vo i ausgerichtv d bezaltsei .Wirhabe i auchdasobge a thawsmitsambt demgarte i gea twurtmitallerirzügehoru g aussv sergewalt, uczv d geweri irrgewalt, uczv d gewer, dassew u furbasserdamit fare v d ha del muge v d tü mit versecze oder mit verkaufe , wie i das am peste füget, alsmita der iremayge güt,a v serv d allerv sereribe v d me ikleiche vo v ser wege irru g v d hi der üs. Wer aber, das sew yema dt davo trib oder treibe wolt mit bessere rechte , da wir i darauf gegebe v d verkauft habe , darvmb gelobe wir sew ze scherme , ze vertrette v d ze vera twurte ge me ikleiche mit dem rechte vor aller a sprach, alsofft i des ot v d durft geschicht ach kauffesv dpurkfridtsv d statrechte zeCili. Tette wirdes icht, welhe schade sewdesda eme , wie der schade ge a t oder gehaÿsse wer dhai schade ausge ome , de ir ai s oder ir schei bot gesage mag a klag, a ayd v da all ottaydi g v berechte tv da alla derbeweru g, sv der ir ai s worte darvmb ze gelawbe , de selbe schade alle zusambt dem obge a te hawbtguet, sulle v d welle wir sew bezalle v d aussrichte v d i die auch widerkere a all widerred v d auszüg. V d dassulle v d muge sewhabe zu v sv d zu alle v sermgut, das wirhabe oder och kü ftkleiche gewy e , wiedasge a todergehays-se oder wo das gelege sey, ichts ausge ome . Vergesse wir v saber dara i dertv d i ichtvolfürte , alsobe geschribe stet, so sulle v d muge sew richte v d were die la desfurste oder ir hawbtma oder v ser herr vo Cili etc. oder ir a waldt oder ai yeder herr oder sei a waldt oder richter i des herschafft oder gepiet, sew v ser hab a kome v d darauf weise t oder zaige vmb erke v dschede , damit sew bezalt v d ausgericht werde . Das ist v ser gutter wille v d wir solle och welle och muge dawider ichtrede och tü i dhai erlaisache och weisa geuerd.V d deszu vrkv d gebe wiri de offe briefversigel-te mit mei es obge a te Frycze S eyder a ha gv de petschat v d durich merergeczewg usv d sicherhaitt wille ha ich mit fleissgebette de edel Ha se Lyste v dde erber Co ratte Sarawerbaid burger czeCili, dassy irei sigelzusambtmei empetschata de briefgeha ge habe , i v dalle ire eribe a schade . Darv derich michobge a ter Fricz S eyder v d all mei eribe verpi dt, alles das stet ze habe v d ze volfuere , das a dem brief geschribe stet. Der gebe ist ach Christi gepurdtvierzehe hv dertjarv d dar achi demfümfv dvierzigiste jare, a su tag vor v ser liebe frawe tag der liechtmess. Trije okrogli visei peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) mono poškodovan; napis neberljiv {pril. 171}. — 2) poškodovan. — 3) grbovni; napis: s • [c]o(n)rad • sarawer • anno • m cccc • xxx […] {pril. 172}. 227. Grof Friderik (II.) Celjski podeli v fevd Erazmu Viltuškemu razlino posest, ki jo je prej imel v fevdu pokojni Albert Bistriški. 1445 april 16. Orig. perg. (248 × 172 mm) do leta 1945 v FAA na gradu Losensteinleiten, danes na neznani lokaciji v Združenih državah Amerike (A). Prim. vpis v Celjski fevdni knjigi iz leta 1436, ki se nanaša na Alberta Bistriškega, ARS, AS 1073, ZR, I-57-r, fol. 86. Origi alGerma title deed. Friedrich,DukeofCilli, toErasmus vo Wildthaus co cer i g several pieces ofproperty formerly held by the late Albrecht Fewstritzer. Give Friday after St. Byburrya & Valeria i 1445. (Popis z dne 21. avgusta 1995) Peat manjka. 228. Herbard in Engelhard Turjaška prodata Janezu iz Dachaua desetine v nekaterih vaseh v župniji Bela Cerkev. 1445 april 24. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 190, št. 4 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 91. — Testamentslibell, fol. 99b, po A. — ARS, AS 992, Osebni fond Richter, fasc. 2, pola 14 = Richter, Die Frsten und Grafen, str. 691, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 238, št. 420. 1445 a st. Georg Herbart u d E gelhart vo Auersperg verkaufe um 80 Mark dem Ha s vo Dachau allerha d Zehe t i der Weiße kirch er Pfarr, zu Salach um Ri g 1 Hube, sechs Hube zu Purgstall. (Osebni fond Richter, l. c.) 229. Martin Leymtasch na eni ter njegova brat in sestra Gašper in Ana Leymtasch na drugi strani se s pomojo posrednikov sporazumejo glede dedišine po njihovem umrlem oetu Valterju Leymtaschu. Poravnava med drugim doloa, da Martinu pripade mlin na Studencu (Igu), Gašperju in Ani pa Iški turn. 1445 julij 6. Orig. perg. (361 × 220 + 46 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 87–87’, št. 167 (B). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 234–236, št. 417, po A. Dorz. not.: Ai spruchbrief, so zwische Mertte Leÿmtasch a ai v d Caspar Leÿmtasch v d sei er swester des a der tails vo wege des gelasse erbs v d guts, so vo yrem vatter Walther Leÿmtasch selige herkome ist, darumb sy vertaidi gtworde sei (16. stol.; ).— 1448b;6/71445(19. stol.). Ich Jorig Lambergerderju gerdieczeitverweseri Krai beke als ai orttma , ich Fridreich Rawber, ich Caspar Harrer v d ich Hai reich Stauthaimer beke e alsc sprecher Mertte des Leymtasch a ai em, ich a) recte Tyburty. b) prertano. c) ponovno als. Jorig Weichsselberger, ich Wilhalm Wer ekger v d ich Caspar Melcz beke e alssprecherCaspar desLeymtasch v d A asei erswesterdes a der tayls, als vo solhes erib v d guts wege , wie das am hat, ichts ausge ome , so da Walther Leymtasch ir vater seliger ach sei em abga kg hi der sei gelasse hat v d darumb die obge a tte baid tayl stossig v d la gezeit i krieg v d v wille gesta de sei v d sv derlich vmb all a der zuspruch v d a sprach, so ai tayl oder der a der v tz auff hewtige tag zu dem a der zu spreche hat gehabt oder hiet muge gehabe , des alles die obge a tte baid tayl ge czlich, willikleich v d ger bey v s belibe sei v d darumb hi derge g hi der v s geta . Also was wir obge a te orttma v d sprecher darumb zwische i ausspreche oder machte , das sy ga cz dabey peleibe wolte a all ausczug v d widerred v geuerlich bey der pe her achgeschribe i vo v s darumb auffgesaczt. Also habe wir die obge a tte baid tayl mit ir baider wisse v d gutemwille i dermy eliepleich v d freu tlich vberai geprachtals pillich v d gotlich ist v d gesproche v d spreche auch verai tleich i kraft des briefs. Item vo erst spreche wir, das Mertte Leymtasch fur sei e geleiche vetterliche eribtayl, auch fur solh spruch vo wege sei er mueter haimstewr v d marge gab, die mull zu Pru i Iger pharr mit dem gartte v d hofstat dabey, darauff Peter v d Thomecz gesesse sei , ga cz gefalle v d beleibe sol, darczu im Caspar v d A a sei bruder v d swester hiezwische v d dem achst ku fftige sa d Mertte tag zwayv ddreissikgphv dt Wie erphe i g ausrichte v dgebe sulle . Ersolauch deszuspruchsvo ai espherdswege , darumb imCasparsei bruderumb czehe guldei zuspricht, ga czmussig v d ledigsei .Essol auch der be a t Mertt Leymtasch hiezwische v d sa d Mertte tag achst ku fftig i dem Tur beleibe vo sei em bruder v d swester v d vo me ikleiche v geirret. Wir spreche auch, ob der bemelt Mertt Leymtasch i der zeit icht gehulcz kauffe wurde zu ai er stube v d gade , die er pawe wolt, das sulle im Caspar v d A a sei bruder v d swesterv d irbaidermuetermitire lewtte ausde welde ze achst bey Igg heraus zu der mull lege . Dae tkege spreche wir, das Caspar v d A a sei em bruder v d swester fur ire geleiche eribtayl, der Tur , huebe , ekker, wise , hofstet, vischwaid v d alles a der gut, es sey ledig oder versaczt, so Walther Leymtasch ir vater seliger hi der sei gelasse hat, ichts ausgeczoge auch ga cz geualle v dbeleibe sol. Wir spre­che auch, dasalle die geltschuld, so Mertt Leymtasch v cz auffhewtige tag gemacht hat, dem Caspar v d A a sei em bruder v d swester zu kai em schade kome v d damit ichts ze schaffe habe sulle , sv der diederMerttLeymtasch fursich selbsbeczale sol.Wirspreche auch, ob ai tayloder der a der aus solhem erib v d gut, so im da zugesproche ist, icht verkumber wolt mit verkauffe oder versecze , das derselb tayl des dem a der vor me ikleiche vergu e ach ei em geleiche v d pilleiche ach la desrechte i Krai v geuerlich. Welhertaylauch de obgeschribe v ser spruch ichtstethieltv d dawidertett, daswisse tlich wurde, der hiet gege dem a der all sei eribschafft v d gerechtikayt verlor v d wer dem orttma czwai czikg phv dt phe i g v d v sobge­ a tte sprecher auch yedem zwai czikg phv dt phe i g o alle g ad verualle . Des cze vrkv d wir obge a tte orttma v d spruchlewtt de obge atte baide tayl yetwederm tayl dise v ser spruch gebe versi­gelte v terv serobge a tte Jorig Lambergerdesju ger dieczeitverwe­ser i Krai , Fridreich Rawber, Jorig Weichsselberger, Caspar Melcz v d Hai reich Stauthaimer v ser aller aig er a ha gv de i sigel , v s v d v ser erbe a schade . V ter de yetz bemeltte i sigel wir obge a te WilhalmWer ekgerv d CasparHarreralsspruchlewttauch beke e , das der obemelt spruch also ist beschehe , wa wir czu der czeit v ser aige gegrab e i sigel icht gehabt habe . Der gebe ist am eritag ach sa d Vlreichstag, ach Cristiv sersherr geburd im vierczehe hv dertiste v d dar ach i dem fu ffv duierczigiste jare. Pet okroglih viseih peatov na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, mono poškodovan; napis: [...]mberger.— 2) v naravnem vosku; napis:  s  fr der ch  rauber (= št. 187/2, 236/1) {pril. 50}. — 3) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, mono poškodovan; napis: s [...] we xe[...]. — 4) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, mono poškodovan; napis: s • caspar • melcz (= št. 190/4, 209/3) {pril. 90}. — 5) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: .s g llum .hann .stavtha mer (= št. 163/4, 183/3, 187/3) {pril. 170}. 230. Elizabeta, hi Janeza Kacenštajnskega, žena Evstahija Ebersteinerja (s Svinca), izroa svojima sorodnikoma bratoma Volkerju in Engel-hardu Turjaškima vso svojo dedno posest skupaj z vsemi terjatvami. Obenem potrjuje, da jima dolguje 1.000 funtov dunajskih pfenigov, ki se jih zavezuje vrniti do prihodnjega mihaelovega. 1445 julij 19. Orig. perg. (331 × 231 + 41 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 34’–35, št. 76 (B). — Prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (D) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 128–130. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 237, št. 418, po C. Dorz. not.: Ai vbergabbrief v d schuldbrief vo fraw Elspette Ha se s des Cacze stai ertochtterv dEwstache desHerberstai era gemahellautte d,dassy allyr erb v dgut, wie es ge a t v dwidas gelege ist zusambt alle zuspruche , vorderu ge v d rechte , briefflich, ku tschafft, erb, sacz, geltschuld oder wie das a) recte Ebersteiner. ame hat, ichtsausge ome ,yre vetter Volkharte v dE gelharte ,gebrueder vo Awrspergledigklichvbergebe hat.(16. stol.;a). ICH Elspett, Ha se des Kacze stay er tachter v d Eustach des Eberstaÿ ergemahellweche furmich v d allmei erbe v d thue chu d offe leich mitdemprieffallerma ikleich,de erfurchumbt, diei sehe tt, hore ttodërlese tt, dasich mei liebe vettere Volkartte v d E gelhart-te gepruedervo Ausperga v d alle ire erbe alsmei erb v d guettmit allergerechtikaÿtt, wiedasalsge a ttist, ichczausge ome oderwelle tt v d wo das gelege ist, vbergea twurtt v d ei gebe hab, das sy damit schaffe , hä dele v d thue muge , wie i lieb ist. Wir gebe v d a t-wurtte i auch allv ser zuespruch, vordru g v d rechte , diewirhabe zu aller ma ikleich, es seypriefflichew, chaufschafft, erb, sacz, geltschuld o­der wie das als ge a tt oder gehaysse mag sei , ichcz ausge ome , das sy damit iere frum treybe v d ha delle muge , wie sÿ des verlust oder i lieb ist mit recht oder a rechti aller mass, alsich das selbs tha hiett oderhietmuge thue . Wirhabe v sauchkay erlayrechte dara behal-de su deri allesei gebe v d i a twurtte v d ob wirichtwidersollich vorschreybe v d a demprieffgeschribe stett rette odertatte wie sich das fueget, so schull wir ge i v recht sei v d sew gerecht ge v s a gefar. Auch beche e ich obge a te Elspett, das ich recht v d redleich v d v uerschayde leich schuldig worde pi v d gelte scholl tause t lb guetter Wie er phe i g dem edle mei liebe vetter Volkartte v d E -gelhartte gepruedervo Ausperg v d alle iere erbe , die sy mirperaytt zu mei er atturfft gelihe habe dew obge a te tause t phu tt guetter Wie erphe i g,ich v d allmei erbe sewrichte v d were schulle v d welle auff sa d Michels tag achst chome d a gefard v d a le ger vercziehe . Tate wir des icht, was schade s sew des ame , de ir ai s oderirschei pottgesage b mag, a ayd, a taydi g v d a all a der paba-ru g, irei sgslechte wartte darvmb zu gelaube ,de selbe schade mit­sambt de erke schulle v d welle wir i ga czlich gelte v d ablege v d das schulle syhabe auff v sv dauff alle dew v d wir habe oder och gewi e . Wolte wir sew ichtga czlich richte , so scholl sew der la desfurst, sei a waldt,ei yesleicherherodergericht,darv dersewv ­ser guett a chome d darauff weyse t oder czayge t ga czlich richte v d were , dara sew ei guett be uege habe a klag, a furpott v d a all a der ottadi g a gefard.V d deszu vrku dtgebe wiri demprieffver­sigelte mit der edle v d veste Niclas des Le ge haÿmer v d Vlreychs des Rawber ayge a ha gu de i sigelle , i v diere erbe a schade , die ich obge a tElspettmitfleysdarvmb gepette hab, darv derich mich v d all mei erbe verpi t, alles das war v d statt zu halde , das a dem a) sic! b) na mestu prvega g manjša luknja. prieffgeschribe stett. Dergebe ist ach Cristÿ gepurd fyerczehe hu dertt jar v d dar ach i dem fu ff v d fierczegiste jar,a sa d Margrette tag. Oba obešena peata manjkata. 231. Kranjski deželni upravitelj Jurij Lamberger ml. naznanja, da je imel ljubljanski mešan Jurse Sneyder etrti in obenem konni narok proti Martinu Leymatschu glede zaplembe mlina na Ižici v ižanski župniji, za katerega mu je sodiše odobrilo sodnega sla. Upravitelj in deže­lani so izvršbo potrdili. 1445 avgust 16, Ljubljana. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 34–34’, št. 75 (C). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (F) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 164–165. Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 237–238, št. 419, po D. Ich Jorig Lamberger der ju ger, des hochgebor graf Doymas vo Fra gepa , graue zu Vegel u d ze Modrusch etc., mei es g edige her verweseri Krai vergich, dasJursses eyder, burgerzu Laybach hewtvor gerichtsei e vierde v d e dhaffte tag hatfurgetrage ei vbertewru g ai er müll a dem Pru wasser i Igger pharr gelege , darauff der bemelt Jursse s eyder mit gerichtsbotte gweist hat vo derbehab usswege , so er hi tz dem Mertte Leymtasch hat erla gt ach lautt des behabbriefs, so darumb vo gericht ist ausga ge v d der ege a t Jürsse batt ze frage , was recht wër. Ist hewtt vor mei vo de la dlewtte zu recht erka t v d erfu de worde : sei ttemall v d der ege a t Jursse s eyder vo solher sei er behab üss wege auffdie obberurt vbertewru g der müll mit gerichtsbotte geweist v d die vormalle zu drei rechttage furgetrage v d de be a te Leymtasche mitdema bottbe ötthat, alsrechtist. V d wa aber vormalle zu de drei rechttage ach auff heutt als zu dem vierde v d e dhaffte tag ÿema d fur gericht ist köme , der dari e kai erlaywiderred gehabthiett, vill ochwe ig,derege a tJursses eyder mag ü furbasser mit der obberurtte vbertewru g schaffe , ha del v d getu mitverkauffe v d versetze , oderaberimselbstzubehalte , wieim dasampeste fuegetv d lieb ist. V d derobge a tmei g adigerherrder haubtma v d ich v d ai yeder ku fftiger haubtma oder verweser i Krai sulle i dabey halte v d darauff vestikliche scherme , als recht ist. Vrku d des briefes v der mei e a ha gu de i sigel. Gebe zu Laybach, am mo tag achv serliebe frawe tag derschidu g, ach Kristi geburde viertzehe hu dert v d dar ach im fu ff v d viertzigiste jare. Poškodovan visei peat v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 232. Volker in Engelhard Turjaška naznanjata, da sta dolžna Frideriku in Juriju Lambergerjema 300 dukatov oz. ogrskih goldinarjev glavnice, ki se jih zavezujeta vrniti do prihodnjega jurjevega, in 30 goldinarjev obresti, ki jih morata vrniti med martinovim in božiem. 1445 november 30. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 202–203, št. 355 (B). Ich Volkart v d ich E gelhart gebrueder vo Awersperg beke e v d tu ku d mit dem offe brief fur v s v d all v ser erbe allerma iklich, de er furkumbt, die i sehe t, hore t oder lese t, das wir recht, redlich, v uerschiede lich schuldig worde sei v d gelte sulle de edl veste Fridreiche v d Jorge gebrueder de Lamberger v d alle ire erbe drewhu dertgueterwolgeweg erguldei V gerisch v d duccate ,derwir sy richte v d were sulle auff sa d Jorge tag schierist kome d a le ger verczihe . Wir sulle i auch vo de yezbemelte drewhu dert guldei dieweill v d wir die i ehabe zu zi s ierlich raiche v d gebe zwische sa d Merte s tag v d de weich achte dreyssikg auch guter wolgeweg er guldei V gerisch oder duccatte . V d wa sy solher obberurtte ïrerguldei erkhe sv dzi ses, waswiri dessda schuldig werde icht le ger geratte oder ob wir dieselbst auch icht le ger i ehabe wolte , das sulle sy v s oder wir i ai ma et vor sa d Jorge tag ze wisse tu , alsda sulle wir i solh obberurtt guldei erkche sv d czi ssa uercziche a allirmuev d schede ausrichte v d i die ze hawss v d hoff bri ge oder se tte . Tette wir aber des alles icht alls obe berürt ist, was schade s sy desfurbasser eme , kai scha-de icht ausge ome , de ir ai s oder sei schei bott bey sei e trew mag gesage , ir ai s wortte darumb zu gelaube , de selbe schade mit­sambt dem erkche v d auch zi s sulle wir i ge czlich ablege v d widerkere v d sy sulle das habe v d besueche auff alle dem gutt, es sey erb, ayge , lehe oder varu dehab, so wir ytzhabe oder och hi fur gewi ge ,dari e ichtsausgetzoge .Dauo sy richte v d werde a soll der la desfurst i Krai , sei haubtma oder verweser daselbst oder aber ai yede herschafft v d gericht, darü der sy v ser hab v d gut a kome t, darauf sy weise t oder zaige t, das ist v ser guter will v d gu st. Mit vrku d des briefs hab ich obge a ter Volkart Awersperger mit fleysse gebete de edle veste Fridreiche Rawber, das der sei i sigel, im v d sei erbe a schade , vmb mei er gebett wille a de briefgeha kthat, wa ich zu de zeite mei ayge gegrabe s i sigel icht gehabt hab; so hab ich obge a terE gelhartAwerspergermei selbst ayge si sigelauch a de brief gehe kt v d durch merer geczug uss v d besser sicherhait wille habe wir offtge a t Volkart v d E gelhart gebrueder die Awers­pergermitfleyssegebete de erber v d weise Pawle Hay avo Lakch burgerzu Laubach, daserauch sei i sigelvmb v sergebettwille a de brief gehe kt hat, im v d alle sei erbe a schade , v der de obbe­rurtte drei i sigele wirv sselbstv dfur allv sererbe verbi de , alles das war v d stet ze halte v d ge tzlich volfure , das a dem brief ge­schriebe stet. Der gebe ist ach Cristigeburd vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem fu f v d virczigiste jar, am errichtag sa d A dres tag. Trije obešeni peati so bili odstranjeni skupaj s trakovi (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 233. Kralj Friderik (IV.) podeli v fevd Erazmu Viltuškemu posest v okolici Guštanja, ki jo je ta kupil od Alberta Bistriškega. 1445, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (270 × 285 mm) do leta 1945 v FAA na gradu Losensteinleiten, danes na neznani lokaciji v Združenih državah Amerike (A). Origi alGerma titledeed;billo e feofeme t. Emperorb Fredericto Erasmusvo Wildhausco cer i g property thelatterboughtfromAlbrecht Feuerstritzer, i thevici ity ofGutte stei . Give atNeustadt1445. (Popis z dne 21. avgusta 1995) Kraljevi peat vrdeem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska. a) recte weren. b) recte Ki g. 234. Porona pogodba, s katero Lovrenc Krumbach svoji ženi kot jamstvo nameni del svoje posesti. 1445. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 210, št. 28 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 96. — Testamentslibell, fol. 114a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 238, št. 421. V zapušinskem inventarju je navedeni dokument oznaen kot prepis. Ei päquet, dari e ... Darbey auch ei abschrifftdesheyratbrieffs, so Lore zKrumpach sei erhaußfraue aufetliche sei e güettere verschri­be hat, datiert A. 1445.(Zap. inventar, l. c.) 235. Brata Volker in Engelhard Turjaška podelita v fevd Martinu Leym­taschu 2 hubi na Kremenici v ižanski župniji. okvirno med letoma 1445 in 1455. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 210, št. 28 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 96. — Testamentslibell, fol. 113b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 241, št. 542, oba z letnico 1497 (!). Vpis v zapušinskem inventarju je datiran z napano letnico 1497, o emer že Prein­falk, l. c. Terminus ante quem za gornjo podelitev je leto Volkerjeve smrti, najverjet­neje 1454 ali 1455 (Preinfalk, Auerspergi, str. 71), omejitev navzdol pa je treba iskati okoli leta 1445, ko se Martinov oe, Valter Leymtasch omenja kot mrtev (gl. št. 229), s imer je Martin kot najstarejši sin prišel v položaj, da je sprejemal fevde. Ei paquet, dari e ... Darbey ei brieff vo Volkhard u d E glhar-de gebrüeder vo Aursperg, crafft desse , sie dem Merte Leimtasch 2 hüebe , die gelege sei d a der Creme z i Ygger pfarr, weliche gebe im 1497 jahr.(Zap. inventar, l. c.) 236. Magdalena, vdova Hansa Kacenštajnskega, predaja bratoma Vol-kerju in Engelhardu Turjaškima dve zadolžnici; prvo zadolžnico ima od svoje pokojne herke Elizabete z datumom 1442 september 2 (gl. št. 220), drugo pa od svojega zeta Evstahija Ebersteinerja (s Svinca) za 16½ funtov dunajskih pfenigov z datumom 1444 februar 19. 1446 marec 21. Orig. perg. (317 × 282 + 33 mm) v KLA, GAFA (ex predal 8) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 12’–13, št. 35 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 238–239, št. 422, po A. Dorz. not.: Vbergabbrief zweÿer gelt oder schuldbriefdem herre Volkharte v d E gelharte vo Aursperg vo Magdale a herre Ha ße Khaze stai er selige wittib(16. stol.).— 21/3.1446(19. stol.). Ich Magdale Ha se des Kacze stai er selige wittib beke v d tü ku d mit dem brieffur mich v d all mei erbe allerme iklich, de er furkumbt vmb de geltschuldbrief mir v d mei erbe vo Else des bemelte Ha se Kacze stai er selige v d mei er tochtter sechczikg phu dt Wie er phe i ge lauttu d, derselb geltschuldbrief auch emlich i heltet, dieweill die bemelt Els mei tochtter mich oder mei erbe der obberurtte sechczygk phu dt phe i ge icht e trichtet v d beczallet, das sy v s jerlich dauo raithe v d gebe solte sechs phu dt Wie er phe i ge . Darumb sy v szu ai emfurpha dtversacztv d i gea ttwurtt habe dieher achgeschribe lewtv d guttermit ire zugehoru g, desdaist sechsphu dtgelts a demLambeyKacze stai gelege ;itemvo erstai huebe , daMari Wodoll ikch auffsiztv d ai ode ,die erauch i e hat; item ai huebe , da Mari Herauss auffsiczt mit sambt der swaig, die er auch i ehat;itemai huebe , daAr eKroppfisch aufsiczt;itemczwo od huebe , die derselb Kroppfisch i ehat auch a dem Lam gelege ; besigelte mit der edl Wilhalm des Mecze v d Pawl des Lewppacher a ha gu de i sigel v d der mit dem datumb ausga ge ist ach Cristi geburd i demvierczehe hu dertiste v d dar achi demzwayu duerczi­giste jar, a su tag ach sa d Gilige tag. Auch ai e geltbrief mir v d mei e erbe vo Ewsatche Eberstai ermei emaide sybe czeche thalb phu dtWie erphe i ge lawdtu d, besigelte mitsei selbstv d mitdes bemelte PawlLewpacher aufgedrukte i sigel , der mit datum auch aus­ga ge ist ach Cristi geburd im vierczeche hu dertiste v d dar ach im vieru duierczigiste jar a mittiche vor kathedra Petri, das ich dieselbe geltbriefmitalle ir rechte , krefte , pu tte v d arttikel , alssy da mir v d mei e erbe gelaudt habe , de edel veste Volkarte v d E gel-harte de Awersperger vbergebe v d i gea ttwurtt hab wisse lich mit dem brief, wa sy sich darumb mit mir v d su der war vmb all a der zuespruch v d vaderu g, so ich da vo des erbs v d gutz v d auch varu derhab wege , wie dasallesge a t oderwo dasgelege ist, dari e ichtsausgeczoge , so da dieege a tElsmei tochterseligemittod hi ­der ir gelase hat ga cz geai dt v d mir darumb ai voligsbe uge geta habe dara mich wolbe uget. Dauo sulle v d muge die ege a te Awersperger bed oder ai yder i su derhait mit de obberurtte zway geltbriefe vare , ha del v d tu dieauch ucze v d gebrawche , essey mitrechtodera rechti allerdermass, alsich odermei erbe diehiette muge , ucze v d gebrawche alles zu gewi v d verfluest. Ich gelob auch i kraft des briefs, das ich v d mei erbe och a der yema t vo v ser wege vo solhs obberurtte erbsv d gutsv d auch varu der hab, so da die egemelt Els mei tochter hi der ir gelasse hat v d auch vmb all a der mei zuespruch v d vardru g, so ich bicz auff heuttige tag datumb des briefes hi cz de obge a te Awersperger gehabt hab oder och hi furhiette muge gehabe hi furhi czi v d ire erbe kai erlay zuspruch och vardru g icht mer habe sulle och welle weder mit recht och a recht, geistlich och werltlich i kai erlay weiss a geuer, su dersy vo v shi fur darvmb ga czmuesig v d e proche sei sulle . Mitvrku dtdesbriefesbesigelte mit desedl veste Fridreiche desRaw­ber v d des erber weisse Paul Hey a burger zu Laubach beder aige a ha gu de i sigel , diesy durch mei erobge a tte Magdale Kacze ­stai eri fleyssige gebett wile a de brief geha ge habe , i v d ir erbe a schade . Daru derich mich obge a teMagdale mich selbstv d allmei erbe verbu de,allesdaswarv dstettzehalte v dzeuolfuere , das a dem brief geschribe stet. Der gebe ist am ma tag oculi i der vaste , achCristigeburd vierczeche hu derter iar v d dar ach im sechs­u duierczigiste iar. Dva visea okrogla grbovna peata na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis:  s  fr der ch  rauber (= št. 187/2, 229/2) {pril. 50}. — 2) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska, delno poškodovan; napis: s g llv[m pavly] de . lok  (prim. listino DOZA, 1420–V–1, reg. v: Regesten DOZA III, št. 3088, str. 927; Petteneg, Urkunden, št. 1789, str. 471) {pril. 173}. 237. Viljem Piardi, rimski penitencijar, odveže grehov Jurija Jacobija, laika oglejske dieceze. 1446 marec 23, Rim. Orig. perg. (208 × 97 + 23 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A), priložen prepis (B) iz 19. stol. Dorz. not.: Pe thtprieff(15. stol.). U iversis prese tibuslitteras i specturis frater Guillermus Piardido-mi i pape poe ite tiarius salutem i domi o. Noverit u iversitas vestra, quod os Georgium Iacobi laicum diocesis Aquilege sis latorem prese ti­umlimi abeatorumapostolorumPetrietPaulii urbeacsedemapostolic­camperso aliterpro se et aliabus quoru dam laicorum visita tem apeccatis suisom ibusauctoritatedomi ipape absolvimuseti iuximuseisuperipsis auctoritate predicta poe ite ciam quam secu dum deum a ime sue saluti vidimusi iu ge damprese tesi desibilitterassigillo officiipoe ite tiari­orum sigillatas i testimo ium co cede tes. Datum Rome apud Sa ctum Petrum, Xkale dis aprilis, po tificatu domi i Euge iipape IIII, a o qui -todecimo. (ob levem robu zgoraj:) be e (levo pod pliko:) Gayta u cius (na zunanji strani plike:) . Jo. Galiar. Obešeni peat ni ohranjen. 238. Valter Seffner, glavar v akovcu, naznanja, da je njegov sorodnik Erazem Viltuški prodal mariborskemu uradniku Baltazarju Prušniku pod gospostvo Pliberk spadajoo deželnoknežjo fevdno posest v okolici Guštanja z donosom 10 funtov in 50 pfenigov. 1446 avgust 10. Orig. perg. (331× 180 + 48 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Mitwoch nach st. Oswald 1446. (18. stol.). — 1446ammitwoch achst. Oswals tag. Bewillig-v d Bekräfftigu gs brief vo herr Walther Seff er, haubtma zuTschakethur ,überdievomHerr Erasmusvo Wilthaus,demherr Balthasar Paursch ick verkaufft vo kaÿser Fridrich als la dsfürste vo der herrschafftPlaÿburgi Staÿrmarckzulehe rühre der,stuk,gültu dGütterper10 lb50d,datiertwieobe (18. stol.). Arh. sign.:  32. (17. stol.).— na prednji strani:  933. (18. stol.). — fach: II, fasc.: 42/1; Lit. C. (19. stol.). ICH Walther Sºff er, diezeit haubtma zum Tschake ture vergich fur mich v d all mei erbe v d tu ku d offe leich mit dem brief alle , de er furkombt, als der edel herr her Erasem vo Wildthaws mei lieber ohem die stukch, gult v d guter, gelege bey Gute stai v d die da ze lehe si d vo v serm allerge edigiste herre dem Romische kchu ig als la desfurste vo desherschafftPleÿburgv d dasdabri gtmai ersumm czehe phu tt gelts v d fu fczikch phe i g dem edle veste Balthazar Prùeschi kch, diezeitambtma zeMarchburg v d sei e erbe mitmei em gu st, wille v d wisse verkaufft v d zu ei e stete kauf hi gebe hat ach lautt v d i haltu g desselbe briefs. Das aber vormale her AlbrechtsdesFewstriczerselige gewese ist v d daser v sv dera der sei e geschàffte georde t v d geschafft hat ach lautt v d i haltu g desselbe geschefftbrieff, also hab ich im v d sei e erbe gelobt v d uersprache , gelob v d versprich i auch fur mai e tail wisse tleich i krafft desbriefs. Ob das wàr, das er oder sei erbe vo desbe a te kauffs wege ichtzuspruch vo wemdaswàrhietodergewù , so gelob ich i fur mei e vor all zuspruch, vorderu g v d schade dauo ze were a all irru g, hi der uss v d widerspreche . Tett ich oder mei erbe des icht, was schade er oder sei erbe des furbas ºme , wie der schad ge a t wurde, de ir ai s oder ir schei bott bey sei e trºwe mocht gesage , a aid v d a all a der beweru g, v berechte t, ur ir ai s slechte warte darumb ze gelaube , dieselbe schade all mitsambtdem be a te haubt­gutlobe wiri mitv ser trewe ge czleichabzelege v d widerzekere v d sulle sewdashabe aufalle v sermgut, essey erb odervaru d gut, das wir yecz habe oder ach gewi e , besucht v d v besucht, ichts ausge ome , dauo sewrichte v d were solder la desfursti Steiroder sei a wald, wo sewdaraufweise oderzaige a allklag v d taidi g. Das ist v ser guter will, des ze vrku d gebe wir i de brief besigelte mit mei s obge a te Walther Sºff er aige a hagu dem i sigelv d ze me­rer gezeug uss v d besser sicherheit ha ich mit vleiss gebete de edle v d veste Fridreiche vomKlech, dasder auch sei i sigelzu demmei e a de brief geha ge hat, doch im v d alle sei e erbe a schade . Daru der ich mich v d all mei erbe mit v ser trewe verbi de , alles das war v d stºt ze halde , das a dem brief geschribe stet. Gebe ach Kristigeburdei demvirczehë hu dertv d sechsu d virczigiste jare , a mittiche ach sa d Osbalts tag. Od dveh obešenih peatov ostala le perg. trakova. 239. Barbara, hi pokojnega Jurija Širskega, žena Jurija Rosenbergerja, naznanja, da se proti izplailu 160 dunajskih pfenigov v korist svoje­ga brata Janeza Širskega odpoveduje vsem zahtevam iz naslova oetove zapušine, med drugim do gradu Vrbovec in dvora v Širju. Edino v primeru, da Janez umre brez moških potomcev, želijo Barba­ra oziroma njeni dedii vrniti omenjenih 160 funtov v skupno zapuš-insko maso in biti enakopravno udeleženi pri dedovanju. 1446 avgust 22. Orig. perg. (380 × 258 + 10 mm) v KLA, GAFA (ex predal 6) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 260’–261’, št. 468 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 239–240, št. 423, po A. Dorz. not.: Verzichtbrieff:BarbaraRose bergeri ihrembrudre Ha se Scheÿrer empfa ge vätterlich erbthail gegebe , a o 1446 (16./17. stol.; ). — 22/8. 1446 (20. stol.). Arh. sign.: N.66(18. stol.). Rekonstrukcija poškodovanih delov po B. Ich Barbara Jorge des Scheyrer salige tochter v d Jorge des Rose berger eliche wirti beke fur mich v d all mei erbe v d tue ku dt mit dem briffe me igkleich, de er fürkumbt vo aller der a vord-ru g, spruch v d gerechtikeitwege , so ich hab v dgemai tha zu habe zu dem edele veste Ha se dem Scheyrer mei em liebe bruder vo alles des erbsv d güts wege , so der obge a t mei vater selig hi der i gelasse hat, darumb sÿ v ser baÿder frew t v d a der früm lewt a ge o-me v d v s auf ai ga cz e dt betaÿdi gt v d gericht habe i solher beschaÿde hait, d®asþmirderobgemeltmei lieberbruderfurdy vorge a -te mei gerechtikeitberaitv d gë czleicha allmei müev d schëde zu rechter zeit hu dert phu t v d sechczig phu t gütter Wie er phe i g ausgerichtv d beczalthat, dara michege a teBarbarafurdyvorge a ter mei a vardru g gerechtikeitv d erbtailvo deshausAlte burgk mitaller sei er czugehoru g mit czehe t, pergrecht, huebe , leut v d güt v d des hoffs zu Scheyrer v d alles das darczu gehort mit huebe v d hofstete , pergrecht a v d czehe te ,b ichtsc hi da gesaczt, wiedas allesge a tist, ichts ausge ome , wo das gelege ist, so ich czu dem vorge a te mei em liebem bruder bis aufheutige tagv d hi fur gehabe mocht wol bemüg®t i solherþd beschaÿde hait, als er mir g®ebe hat dþiee hu dert phu tv d sechczig phu tguetterWie erphe i g furmei haÿraitgütv d furallmei a sprach. V d darumb schol och wilich, obge a te Barbara, mei erbe ach yma ts vo v sere wege zu dem vorge a te Ha se Scheyrer, mei em liebe bruder, och zu alle sei erbe fur heutige tag kay erlaÿ a vardru g, spruch och gerechtikeit icht mer habe mit recht och a recht i kay erlaÿweis a geuerd. Wa ich offtge a te Barbara v d all mei erbe zu dem offtgemelte alle mei e gerechtikayte v d erbtailge demyeczbe a te mei emliebe bruderHa se Scheyrerv d alle sei erbe v sgë czleich verzeihe v d i krafftdesbriffsverczige habe v d sew müge auch hi fur mit dem obge a te erb v d güt alle ha dele v d tu , wie sew des verrlüst a v ser v d me igkleichs vo v sere wege irru g v d widerspreche alles v geuerleich, ausge ome , ob sich ach der verhe g uss gots begeb, das der vorge a ter mei lieber bruderHa sScheyrermittodabgie gv d ichtleiberbe hi dersei lies, das sù wëre v d die selbe ma s erbe abgie ge v d die obgemelt erbschafft wider zu tochtere vielv d gedieg als de mag ich, obge a te Barbara v d mei erbe die vorge a te hu dert v d sechczig phu t a) n dodan naknadno s temnejšim rnilom, že ez del prve rke naslednje besede. b) n dodan naknadno s temnejšim rnilom, že ez del prve rke naslednje besede. c) s dodan naknadno s temnejšim rnilom. d) zbledelo (madež). e) zbledelo (madež). phe i gi geleyhe a taillege v d da ach dem la des rechte geleich miterbe . Da vmb dy czway hu dert phu t phe i g, so ich, obge a te Barbaravo demobge a te mei e vater,selige Jorge Scheyrermei es muterleiche erbtailberaitempha ge hab, schol och wilich, yeczbe a te Barbara ach mei erbe och vmb alles das erb v d güt, wie das ge a t wër, das vo mei er müter herkome wër oder vo der be a te mei er mütergütkaufftwärworde v ddasdervorbe a termei vaterhi derim gelasse hat v d das yecz mei be a ter bruder Ha s Scheyrer su e hat kai a vardru g och gerechtikeit icht mer habe v geuerleich sich begäb, da mit tod ichtb als obe beruert ist, des verczich ich mich icht, es ist auch gelautert worde vmb dÿ czwaÿ hu dert phu t phe i g, die der obgemelt mei vater selig mei em bruder Kaspare Scheyrer dem got ge ad sei s müterleiche erbtails e tricht hat v ddy yecz Jorgdes be a -te Caspare sü i ehat. Ob dieselbe czway hu dertphu tmittod zeval kame , der verczaich ich mich auch icht v d schulle v uerkummert beleibe . Es ist auch ëmleich beredt v d betaÿdi gt worde , ob icht spruch v d a vardru g auf der stu de , welherlaÿ schade s wär das dem vorge­melte mei em liebe bruder v d vater selige v d sei erbe berueret, dari schol och wil ich, vorge a te Barbara och mei erbe ichts gepu -de sei zu ver atw(ur)tte och beczalle alles v geuerleich. So vergich ich Jorg Rose berger der vorbe a te fraw Barbara elicher wirt fur mich v d allmei erbe , dasdieobge a teverschreybu g v d sache ,so mei be a te liebe wïrti i krafft des briffs ta hat mit mei em rat haisse wille v d wisse beschehe ist v d geta worde v d gelob auch mit mei e trew v d i krafft des brifs v d all mei erbe v d ma igkleich vo v sere wege all obge a t schache v d maÿ u g, so i dem brieff begriffe ist mit der offtge a te mei e liebe wirti v d alle v sere erbe stët ze halde v d gë czleich ze uolfuere alles v geuerleich. War aber, dasich, obge a teBarbarav d ich obge a terJorg Rose bergeroder v sererbe vberfuere v d ichtstëthilte , wasi dembrieffbegriffe ist, wasschade desderofftge a tHa sScheyrerv d sei erbe eme tmit klag, taydi g oderwiederschad ge a twird, de sy irai soderirschei -pot pey trew mocht gesage® aid v d a aþlle a der bewaru g v berech­tu d, ürir ai s slechte worte daruber ze gelaube , de se®lbe schade alle þschulle v d welle wiri® ge czleichþablege v d widerkere v d schulle sy dashabe aufaller v ser hab, auferb v d varu d gütbe®sucht v d v þbesucht. Davo schol sy ®richte v d were allerþ schede der la desfurst, sei hauptma i Krai oder ei yeder herr v d a ®baldt, dar-u der v ser haþb gelege ist wo sy d®arauf weise t oder czaiþge t. Das ist v ser gu st v d gutter wille .Mit vrku ddesbrifsvers®igelt mit desersa- a) l popravljen iz h, drugi e naknadno vrinjen. b) t naknadno vrinjen s temnejšim rnilom. me hþerr Niklase Salde hoffer, pharrer zu ®Ho igþstai v d des ere veste ritterherre HerwartsAwerspergerpaydera ®ha gu de i sigel,das sÿ durch mei erþobg®e a tBarbarafleisigepetwiþlle iri sigelaufgeha -ge habe , i v d alle ire erbe v d achkome ®a schade . Auch hab ich, obge a ter JorgþRose berger ®fleizzigkleichpete de þ edele veste Merte vo Tscher omel, daserauch sei sigelaufd®e briffgeha ge hat, imv d alle sei erþbe a schade . ®Darv derwirobge aþ tBarbara, Jorg Rose bergerfurv sv dallv sererbe mitv sere ®trew verpi de , alles das war v d statþhabe , was a dem briffg®eschriþbe stët. Der gebe ist ach Christi gepurd virczehe hu dert jar v d dar ach i ®dem sechs v d virczigiste jar, desmoþ tags vor sa d Bartholomestag. Trije okrogli visei peati na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s n cola de seldenhof[en pl(e)b(a)n(us) ...] (= št. 223/2) {pril. 39}. — 2) delno ohranjen, v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: [s] .her[wart aursperger] (= št. 92/2, 93/1, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4) {pril. 44}. — 3) nekoliko poškodovan grbovni v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: .s .mert .von .tschernnemmel (= št. 102/3, 158/3, 163/3, 168/2, 183/2, 185/2, 187/1) {pril. 86}.— Na hrbtni strani skodelice nerazpoznaven protipeat v zelenem vosku {pril. 87}. 240. Kranjski deželni upravitelj Jurij Lamberg izpriuje, da je imel ljubljanski mešan Janez Dietwiser v imenu Engelharda Turjaškega etrti in zadnji narok glede mlina in dveh domcev na Studencu (Igu), ki jih je dobil s tožbo proti Martinu Leymtaschu. Ker Turjaškemu ni nihe oporekal, je bilo dokonno razsojeno v njegovo korist. 1447 februar 6, Ljubljana. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 14’, št. 39 (B). — Prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (D) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 122’–124. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 240–241, št. 424, po C. Dorz. not. (po prepisu): E gelharts vo Awrsperg schermbrief vmb dy müll zu Ober Pru v dvmbIIhofstet,widerMertte Leÿmtascherla gt. Ich Jörig Lamberger des hochgebore graf Doÿams vo Fra gepa grafe ze Vegel v d ze Modrusch etc. verweser i Krai vergich, das Joha esDyetwiserburgërzeLaibach heutvorgerichtsei e vÿerde v d e dhaffte tag hat furgetrage , als im das mit frag v d vrtail ist erka t v d erfu de worde , das er es wol hat muge getü ach laut des zeugbriefs, so darumb vo gericht ist ausga ge : item die obermül zw Pru mit aller irer zugehoru g; item zwo hofstet, auff der ai Petru e Schuster v d auf der a der der Lebe gesesse si d. Darauff da E gelhardt der Awersperger mit gerichtsbote geweist hat vo der behab­ usswege , so erhi czdemMerte Leÿmtasch i demla desrechte hat erla gt, ach i halt des behabbriefs auch darumb vo gericht gega ge . V d der ÿetzbemelt Joha es Dÿetwiser bat ze frage , was recht wër. Ist heut vor mei vo de la dlewtte czw recht erka t v d erfu de worde , sei temale v d der be a t Awersperger vo solhersei er behab­ usswege auffdieobberürte mülv d hofstetmitgerichtsbotte geweist, die auch sei e erste tag furgetrage v d u achmalle der egemelt Dÿetwiserv d derselb Dÿetwiserauch de obge a te Leymtasch mitdem a bot be öt hat, als recht ist. V d wa aber vormalle ach auf heut yema d vor gericht ist köme , der dari e kaÿ erlaÿ widerred vil och we ig gehabt hiett, der ege a t Awerspergër mag u furbasser mit der obberurte mullv d auchde hofstette schaffe , ha del v d getü mit versetze v d verkauffe oder im selbst die zubehalte , wie im das am peste fueget v d lieb ist, v d der obge a t mei herr der haubtma v d ich v dai yderku fftigerhaubtma oderverweseri Krai sulle dabeÿ halte v d darauff vestikleiche scherme , als recht ist v d er melt sei schade . Gebe zu Laibach, am mo tag sa d Dorothe tag, a o domi i millesimo quadri ge tesimo quadragesimo septimo. Visei peat v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku, s pravo­pisno napako v napisu (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 241. Sigmund Mindorfer zastavi Doroteji, herki Hermana Kozjakerja in ženi Simona Chladassa za 33 funtov dunajskih pfenigov 3 hube v Migolici v šentruperški fari, ki jih lahko odkupi nazaj 14 dni pred sv. Urhom ali 14 dni za njim. 1447 julij 4. Orig. perg. (253 × 175 + 26 mm, poškodovan od vlage) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 87'–89', št. 168 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 241, št. 425, po A. Dorz. not.: Ai sacz brief vmb III guetter zu My dorff i Sa d Ruprechter pharr gelege , so Sigmv d My dorfer fraw Dorothee Herma des Koÿsiagker tochter Symo vo Kladass wiertti vmb XXXIII tl d versaczt hat (16. stol.; ). — A st. Vlrichstag1447jar(17. stol.).— 4/7.1447(19. stol.). Arh. sign.: 252(ca. 18. stol.). Rekonstrukcija poškodovanih delov besedila po B. Ich Sigmv d Mi dorffer vergich v d tu kv d offe leich mit dem briefffurmich v d allmei eribe , de diessergege wurterbrifffurkumpt, sehe t, hore toderlese t,dazich mitwalbedachtemmmutv d zeit, do ich ez wol thu habe muge recht v d [redleich] versaczt hab der edel DorotheadesHerma KossiakkertochterSymo vo Chladasselichewitib [v d alle ] ire erbe wisse tleich mit dem brieff drew guter czw My ­dorff, daraufgesesse ist auffder erste Jury, auffder a der Merei v d auff der dritte der suppa , gelege i Sa d Ruprechter pharr vmb drewv dreissig phv dtgutterWie er phe i g, die wir vo i ga cz v d gar gericht v d gewert sei mit der zall. V d wir habe i dy vorge a t gutter versaczt v d i dy aws v ser gewer i ir ucz v d ge[ruck]leich i gea ttwort mit alle de ucze v d rechtte , er v d wirde , pymer­cke v d rai , alz wir v d v ser vorder , dy vo allter i ucz v d gewer herbracht v d i gehabt habe v d mit alle dew v d zu de obge a te gutter gehort oder gehore mag, lewt v d gut, ichz ausge ome , alles i ebeslosse . V d si sulle die i saczweis i ehabe , ucze v d yes-se , we de v d ker v d damit schaffe , alz mit a der sei e aige gut a aller mei e erbe v d frew tschafft irru g v d hi der uzz. Also awsge ome leich we wir sew erma v d i gebe drew v d dreissig phv dt gutter Wy er phe i g alle weg vierczehe tag vor sa d Vlreichs tag oder vierczehe dar ach, so sulle sew v sdy vorge a te gutter mit alle irre zugehoru ge widerzu lose gebe v dv slosu g statthu a widerreda uerzihe v d a allezgeuerde. Wirgelobe auch dieege a te gutter zw Mi dorff mit alle ire zugehoru ge scherme , freye v d mit dem rechtte vertrette vor me ickliche vor aller klag v d a sprach, wo v d alsofft i des otdurfft beschicht ach saczes v d la des rechte i Krai . Tette wirs icht, wezschade sewdezfurbas eme , dhai schade ausge ome , allez i ebegriffe , de selbe schade alle mitsambt dem haubtgutt, gelobe wir der obge a te Dorothea v d ire eribe ge czlei­che ablege v d widerker v d sew sulle daz habe hi tz v s, v ser trewe v d darczwauffallemdemgutt, so wiryczohabe oder och hi fur gewy e , essewerib odervar dgutt, ichtsausge ome , alleshiei ebe­slosse , davo sew richtte v d were schol der la dfurst i Krai , sei haubtma oder verweser daselb oder ei ydeherschafft v d gericht, dar­v der sew v ser hab v d gutt a kome , darauff weysse oder zaige . Das ist v ser gutter vill, gebett v d gu st. Mit vrkv ddes brieffs besigeltt mit deredel v d veste Jorge Kossiakker, A dreSchrafusse v d Ha se vo der Durr mit ir aller dreyer ayge a ha ge i sigell , die sew durch mei er vleissiger gebett wille a de brieff geha ge habe , doch i v d alle ire eribe o schade . Darv derich mich obge a tterSigmv d Mi dorfferfurmich v d allemei erbe verbi de, allesdasstettzu habe , daza dembrieffgeschribe stet. Dergebe ista sa d Vlreichstag, ach Kristi geburd virczehe hv dert v d dar ach i dem sybe v dvirczigiste jare. Trije visei peati na perg. traku: 1) manjka. — 2) okrogel peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: [...] andre .schraw[...] {pril. 143}. — 3) okrogel grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s hanns .von der durr  (= št. 301/3) {pril. 55}. 242. Leopold Aspach naznanja, da je predal Jakobu Herwartterju 2 zadolžnici Krištofa Kacenštajnskega, ki se glasita na ime nemškega kralja Friderika (IV.); prvo za 200 funtov dunajskih pfenigov in drugo za 24 dukatov oz. ogrskih goldinarjev. Obe zadolžnici je bil Leopold prejel od kralja. 1447 oktober 9. Orig. perg. (276 × 122 + 29 mm) v KLA, GAFA (ex predal 7) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 63, št. 129 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 241–242, št. 426, po A. Dorz. not.: 9/10.1447(20. stol.). ICHLeopolt Aschpach beke fur mich v d all mei erbe v d tu ku d offe lich mit dem brief vmb die zwe geltschuldbrief, die ich i ehab v d die da lawte dem allerdurchleuchtigiste furste v d herre her Fridreiche Ròmische kù ig v d herczoge zu Osterrich v d zeSteir etc., mei emallerge edigiste herre vo demedle v d veste Kristoffe dem Kacze stai er v d sei e erbe , der ai lawt zway hu dert pfu dt Wie erpfe ig, dera dervierv d zwai czig guldei V gerv d ducate haubtguts. Dieselbe zwe geltschuldbriefmirdervorbe a tmei ge edig­sterherrvbergebe v di gea twurthat achi haltu g desvbergabbriefs, so ich darumb vo sei e ge ade hab. Die ytzbe a te zwe geltschuld­briefv d vbergabbriefhab ich vbergebe v d i ge a twurt wise tlich mit kraft des briefs dem erber Jacobe Herwarter mit alle de rechte , ®pu þte , krefte v d artikle , als mir die lawte . Also daz er v d sei erbe , die furbasi ehabe , ucze v d der ge yesse muge zu allerirer fudru g v d rechte v d i aller der weis v d rechte , als wir se®lbþer hiete muge getu v geuerlich. V d deszevrku d gebe wiri de brief versiglte mit mei em aige a ha gu de i sigel v d zu merer geczeug­ uss hab ich gebete de edle v d veste Merte dem L®e þ ghaimer kast er ®desþ march®futeþrs zu ®Graczþ, das der sei i sigel auch a de breif geha ge hat, im v d sei e erbe a schade . Darv der ich mich v d all mei erbe verbu d, alles das war v d stºt zu habe , daz a dem brief geschribe stet. Der gebe ist a mo tag vor sa d Colma s tag, do ma zalt ach Kristigeburd virczehe hu dertjar, dar achi demsibe v d virczigistemjare. Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) nekoliko poškodovan; napis:  s • lewpolt . as[pach] . (= št. 181/3, 265/4) {pril. 136} . — 2) poškodovan; napis: […]engha me[…] {pril. 97}. 243. Ukaz (dopis) kralja Friderika (IV.) Frideriku reteškemu, naj se zglasi pri njem. 1447. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 206, št. 24 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 95. — Testamentslibell, fol. 111a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 187, št. 328. V skladu z zapušinskim inventarjem je bila listina na Turjaku zvezana v paket z listinami TKL I, št. 117, TKL I, št. 168, TKL I, št. 200, TKL I, št. 224 ter št. 74, 85, 91, 101, 186. Od teh listin je danes ohranjena samo TKL I, št. 224. Ei zueschreibe vo Fridriche , röm. khö ig, a Fridriche Reitte ­berger laute dt, daß er u verzüglich zu dero may. khombe soll, a o do-mi i quadragesimo septimo.(Zap. inventar, l. c.) 244. Štajerski deželni upravitelj Filip Preuner izdaja Jakobu Herwartterju zašitno pismo proti bratoma Volkerju in Engelhardu Turjaškima za polovico gradu Kacenštajn ter nekaj tamkajšnje posesti in goršino po umrli Elizabeti, herki pokojnega Janeza Kacenštajnskega. 1448 januar 29, Gradec. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 15’, št. 42 (B). — Prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (D) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 124–125’. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 242, št. 429, z datumom januar 19 (!), po C. Ich Philipp Prew erverweserzu Grëtzvergich mitdembrief, dazals heut fur mich ze Grëtz fur das recht kome ist Jacob der Herwartter v d meldet, wie er vormale ei behab üß geta hiet hi tz Volkharte v d E gelharte gebrüder de Awrsperger vmb halbe tail a der veste Katze stai mit alle irer zugehoru g v d auch vmb die güeter v d perkrecht, so darzu fraw Elspet Ha se des Katze stai er selige tochter v d weÿla d Ewstache des Eberstai er hawsfraw sei gelteri i e v d vo dem la desfurst i Steir ze lehe gehabt v d hi der ir gelasse hat; v d begertimdarumbzegebe de scherm achdemla desrechte , wa er derselbe halbe veste Katze stai , gueter v dperkgrecht i ütz v d gewer sëß. Darauf ward ercha t zu recht, seit derobge a t Herwartter solh veste , güeter v d perkgrecht als sei er gelteri gut mit recht behabt v d erla gt hat. Ich geb im darüber pillich die scherm ach dem la des rechte , ach demv d er desauch i utzv d gewersiczt. V d imsolauch derla desfursti Steiroderwera sei erstatgewaltig ist, dieobge a te halb veste Katze stai mit allerirerzugehoru g,auch güeterv d perkch­recht scherme v d frei vor allem gewalt v d v rechte ach la des rechte v d gewo haite i Steir. Mit vrchu d des briefs, gebe zu Grëtz, a mo tag ach sa d Pauls tag der becheru g, a o domi i millesimo quadri ge tesimo quadragesimo octavo. Visei peat v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 245. Kranjski deželni upravitelj Jurij rnomaljski izpriuje, da je predenj prišla Katarina, sestra Sigmunda Hemtascherja in vdova Jurija Mindorferja, in prinesla pismo, s katerim je dokazovala, da ji je bil pokojni mož za doto, zaženilo in jutrno nakazal navedeno posest. Katarina zdaj prosi, da ji sodiše potrdi razpolaganje z omenjenim premoženjem, kar sodiše tudi stori. 1448 julij 15, Ljubljana. Orig. perg. (384 × 167 + 64 mm) v KLA, GAFA (ex predal 18) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 243’, št. 416 (C). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 243–244, št. 430, po A. Dorz. not.: Ai bestettu g, so fraw Kathreÿ Jorige My dorffer selig wittib vor gerichtti derla tschra gvmbirheyratgut,widerlegu gv dmorge gabaufalle yrsma sselige gelasse erbv dvarv de gutbestetthat(16. stol.; ).— A o 1448(16./17. stol.; ).— 15/7(19. stol.). Ich Jorig vo Tschar omel verweser der haubtma schafft i Krai vergich, dasfrawKathreySigmv dsdesHemtschacherswesterv d Jorige des My darffer selige wittib heut fur gericht kom v d bracht fur ai e brief, der emlich ausweist, wie sy der bemelt Jorig My darffer ir ma seligervmb irhaymstewer, widerlegu g v d marge gab auffallessei erb v d auch varv d gutt, wiedasallesge a ttoderwodasgelege ist, dari e ichts ausgezoge , verweist hat. V d die egemelt frawKathrey gab darauf zu erke e , wiesy solheserbsv d varv d gutsmerda irrechtteg ach la desrechte gerübtv d v uersproche weri uczv d gewergesesse v d och sessv d woltsolh erbv d varv d guttbestette v d darczuetü , als recht wer v dsy batt darauffze frage ai s rechte s. Ist heutvormei vo de la dleutte zu recht erka t v d erfv de worde , tett die egemelt fraw Kathrey mit irem ayd darczue als recht wer, das sy solhes erbs v d varv d gutts achi halt ires heyratbriefs ir woll teg ach la des rechte gerubt v d v uersproche i u cz v d gewer wer gesesse v d och sesse, sy mocht darauff wolbestette . Also hat die obgemelt fraw Kathrey auff heut vor gericht mit irem ayd darczw geta als la des recht ist, das sy solheserbsv d auch varu de guttsgerubtv d v uersproche i uczv d gewergesesse istv d och siczetv d dismitiremayd bestettigt. Darauff batt sy aber ze frage , was recht wer. Ist heut vor mei vo de la dleutte zu recht erka t v d erfv de , sy hab wol bestettigt v d ich v d ai yder ku fftiger haubtma oder verweser i Krai sulle sy dabey halte v d darauff vesttiklich scherme , als recht ist. Mit vrkv d des briefs mit mei­ em a ha gv de i sigel. Gebe zu Laibach, am ma tag vor sa d Mar-grethe tag, a o etc. quadragesimo octavo. Okrogli visei grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku, delno poškodovan; napis: org von tschernoml {pril. 88}. 246. Janez Širski potrjuje, da je dolžan štajerskemu deželnemu pisarju Sigmundu Rogendorfferju 76 funtov dunajskih pfenigov, ki se jih zavezuje vrniti do prihodnjega jurjevega. (gl. št. 262a) 1448 september 30. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 252’–253, št. 449 (B). Dorz. not. (po prepisu): Schuldtbr. vom Ha se Schëyrer a Sigmu de Roge dorfferper76tldlaute dt.A o1448. Ich Ha s Schewrër vergich für mich v d all mei erbe v d tü ku d offe lich mit dem brief, daz wier dem edl v d veste Sigmu de dem Roge dorffer la dschreiber i Steÿr, sei er hawsfrawe v d alle iere erbe oder wer v s mit ir gütliche wille mit dem brief erma t v uerschayde lichgellte schulle sechsv d sübe czigpfu tt, alles guter Wie er pfe ig, derwiersew a le gervercziehe aufrichte v d peczale sülle auff sa d Jörge tag schierist ku fftige . Tù wer des icht, waz schade sew des fürpas eme hi tz kriste oder Jude , mit clag, mit taydi g oderwiederschade ge a twurd, de irai sbey sei trewe a aÿd v d a all a der bewäru g v bereckt da mag gesage , de selbige schade alle mitsambt dem obge a te hawbtgut schulle v d welle wieri ga tzlich ablege v d widerker v d schulle sewdazhabe auff aller v ser hab, auff erb v d varu d gut, besucht v d v besucht. Davo sol sew richte v d were hawbguts v d alles schade s der la desfurst i Steyer oder i Krai oder aber ir a wàld, wo sew darauf weis d oder czayg d, a clag v d a all taydi g. Daz ist v serr gütlicher wille. Des zu vrku d gib ich i de brief besiglt mit der edl veste Lie harte des Aschpach dieczeitphlegerauffMarchburg v dKue ratte desZymerawer, ir payder ayg er a ha gu der i sigl. So ist der brieff auch besiglt mit des erbere v d weise Mertte des Hechtl dieczeit stattrichter zu Marchburg aÿge a ha gu de i sigl. Dew vorge a te dreÿ ich, obge a ter Ha s der Schewrer mit vleiss darumb gepete hab,doch i v d alle ire erbe a schade . V der die vorge a te drew i sigl ich mich, obge a ter Ha s der Schewrer verpi d für mich v d all mei erbe alles daz vestic­lich, war v d statt zu halde v d auch volfuere , daz obe i de brief geschribe ist. Der dogebe ist achKristigepurd vyerczehe hu dert jar v d dar ach i dem acht v d vyerczigiste jar, am ma tag ach sa d Michels tag. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku; prvi zelo poškodovan, drugi še bolj, od tretjega je ostalo le nekaj sledov zelenega voska v skodelici (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 247. Katarina, vdova po Juriju Mindorferju, voli svojemu sinu Frideriku Mindorferju 100 funtov dunajskih pfenigov iz svoje jutrne, ki naj jih bratsko deli s svojo sestro Uršulo, ženo Gašperja Werenburgerja; v primeru Friderikove smrti celotno vsoto deduje omenjena sestra. 1448 oktober 18. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 243, št. 415 (B). Dorz. not. (po prepisu): Frau Cathari a Mü dorfferi vermacht v d schafft vo ihrer morge gab, die ihr ach ihre ehewierdt Jörge Mü dorffer selige zuesteet ihremsu Fridriche Mü dorfferICtld.A o1448. a) sic! Ich Katrey Jorge Mi dorffer selige witibe vergich v d tu ku dt offe leich mitdembriefalle de , diei sehe toderhore tlese , dasich mit guttem wille v d wolbedachte muett v d zu der zeit, do ich es mit rechtwoltue mochtv d auch volle gewaltgehabthab, rechtv dredleich v d willigkleich gebe , gemacht v d geschaffe v d gib v d mach v d schaff auch wisse tleich mit dem brieff dem ersame her Fridreiche Mi dorffer, mei e liebe su hu dertphu dtgutterWy erphe i g auss mei er morge gab ach lawt v d i haltu g mei er morge gabbrieff, die ich da vo dem bemeltte Jorge Mi dorffer selige , mei em eliche ma hab. V d die hu dert phu dt phe i g sull mei bemelter lieber su , herrFridreich Mi dorfferhabe a allemdemgutt, essey erb oderayge s gutt, darauffich da geweistbi worde vo mei emvorbe a tte selige ma . V d also beschaide leich damitherrFridreich,mei liebersu diesel-bige hu dert phu dt phe i g soll bruderleich tayle mit mei er liebe tochtter der Vrsula, des Caspar Wer burger eliche wirti , sei er swester. Wär aber, das herr Fridreich Mi dorffer, mei lieber su mit dem tod, da got la g vor sey, abgie g, we mei bemeltte tochtter, sei swester v d die hu dert phu dt phe i g ga cz oder ai tail ach verha de wäre , so sull dasselbig gelt ga cz v d gar gevalle alles mei er bemeltte tochtter, sei er swester. V d zu vrku dt der warhait hab ich vorgemelte Katrey, Jorge Mi dorffer selige witibe vleissigklich gebette die edele veste Jorge Kosiagkker v d Herma Kosiàgker, das sew payd ir paider aige a ha gu de i sigell a de briefgeha ge habe , i v d ir payder erbe a schade . V d darv der ich mich verbi de, alles das stet ze habe v d volfure ,als obe a dem briefgeschribe stet. Gebe ach Kristigepurdt vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem acht v d virczigiste jare, a sa d Lucas tag. Dva zelo poškodovana visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (narav­nega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 247 a. Celjski grof Friderik (II.) podeli Erazmu Loškemu in njegovi materi Margareti naštete podedovane hube, desetino in gornino v fevd. 1449 februar 24. Prepis iz 16. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 244, št. 431, po B. WirFridrichvo gottesge ade grauezu Cillÿ, zu Ortte burgv d i demSegeretc. bekche e , dasfurv skhamv sergetreuerErasemLaser a sei selbs v dMargrethe sei er muetter stadt v d batt v sdiemüttig­lich, das wir i die her ach geschribe ma schafft v ser lehe schafft der grafschafft vo Ortte burg, geruechte zuuerleihe , wa die ir erb ware . Das habe wir also getha v d habe demselbe Erasme Laser, Margre-the sei er muetter v d ire erbe , sü v d vo su der g ade töchter , dieselb ma schafft zu rechtem lehe verlihe v d leihe auch wisse tlich mitdembrieff,waswiri zurechtdara leihe sulle odermüge v geuer­lich v d ist das die ma schafft: des erste ai zehe dt vo fu fzehe huebe ga tze ze eme , dervier ze Groÿas, vier zu dema der Groÿas, zwo zu Rabe spach, drei zu Ratz v d zwo huebe zu Ratze berg, all i Aicher pfarr gelege si dt; item zehe huebe zu Sel itsch. Item acht huebe zu Raffaltzdorff, auch i Aÿcher pfarr gelege . Item ai zehe dt vo fu fhuebe zu Deschi ;item ai huebe zu Edli g.Item ai zehe dt vo achthalber huebe zu Petsch; item ai zehe dt vo vier huebe zu Dreÿteÿ, allesi Marautscherpfarrgelege ;itemai zehe dtvo vierhue­be zu Sapott beiSa dtPetter, da die Khreutzer sitze d;item ai zehe dt vo vierhuebe zu Seÿtsv d vo zwaie huebe a derKhratti i Stai er pfarr;itemv d zu Stai pach beiHopfe pach a derWi dische March ai mülstadt, ai halbe huebe v d ai halbe ackher. V d alles das zu dem obge a dte allei gehörtt. Mitt vrkhu dt des briefs versigelt mit v serm a ha gu de i sigl, der gebe ist ach Cristÿ gebuerdt viertzehe hu dertt jar v d dar ach i dem eu v d viertzigiste jar, a sa dt Mathias tag. 248. Nemški kralj Friderik (IV.) naroa Juriju Višnjegorskemu, svojemu vicedomu na Kranjskem, naj odslej Volkerju Turjaškemu, vrhovnemu komorniku na Kranjskem in v Marki, vsako leto izplaa 12 funtov pfenigov iz dohodkov kranjskega vicedomskega urada. 1449 junij 19, Gradec. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 167–167’, št. 294, insert v listini 1569 avgust 1 (B). Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 235, št. 89 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 103. — Testamentslibell, fol. 131a, po A = Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 245, št. 433. Razliici v Zapušinskem inventarju in Testamentslibellu navajata vsoto 36 funtov, pri emer gre nemara za napako v dorzalni notici, ki je bila podlaga obema vpisoma. Eventualno bi morda lahko šlo tudi za dodaten Friderikov mandat za izplailo triletnega zneska za preteklo obdobje. Wir Fridrich vo gottes ge ade Römischer kü ig, zu alle zeitte mehrer des reichs, hertzog zu Ossterreich, zu Steÿer, zu Kär dte v d zu Crai , graue zu Tÿroll, schaffe mit dir, v serm getre±e Jorge Wei-chselberger v serm vitzdomb i Crai , oder wer ku fftiglich v ser vitz­domb daselbs wirdeter stlich, das du vo de ütze v d re te desselbe v sers vitzdombambts, so du vo v ser wege ai emest, v serm getre-we liebe Volkhartte Awersperger, obrisste camreri Crai v d a der March vo desselbe obrisste camrerambtwege u hi furallejariärlich zwelffphù dtphe i g gebestv d aussrichtest, imauch dieerste betzalu g desselbe gellts i dem ächst ko fftige fu ffttzigiste jar thuest v di dar ach ai s ÿede jarß derselbe zwelff phu dt phe i g e trichtest v d darumb quittu g vo im emest, wa was du im der also aussrichte v d v sdes mit sei e quittu ge erweÿse würdest, die wolle wir dir kü ff­tiglich a dei e raittu ge lasse lege v d abziehe . Dara thuestdu v ­ser er stlich mai u g. Mit vrku dtdes briefs gebe zu Grätz, a phi tztag ach sa ct Veÿts tag, a o domi i etc. quadrogesimoa o o, v sers reichs im zehe de jar. commissio domi i regisp. d. Jo. V g ad co s. 249. Celjski grof Friderik (II.) podeli Volkerju Turjaškemu v fevd naštete podedovane hube, desetino in gornino. (prim. št. 266) 1449 september 29. Orig. perg. (307 × 137 + 47 mm) v KLA, GAFA (ex predal 8) (A). — Prepis iz 16. stol. (B). ter prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (F) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 35’–36, št. 78 (D). — Prepis (E) in prevod v sodobno nemšino (G) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 167’–168. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, MMK 20 (1907), str. 244–245, št. 432, po A. Dorz. not.: Re(gistra)ta (15. stol.). — Ai lehe brief a Volkhart Aursperg v d etlichstukhv dguetter vo grafFridrichvo Cili,Ortte burgv dSteÿr.a (16./17. stol.).— 144924/2(20. stol.). Arh. sign.:  10(16./17. stol.).— 107(ca. 18. stol.). Wir Fridrich vo gots g ade graue zu Cili, zu Ortemburg v d i dem Sëgeretc.beke e ,dazfurv skomv sergetrewrVolkchartAwerspergºr v d batt v sdiemutlikch,daz wir im die her achgeschribe stükch zehe t v d perkchrecht verleihe wolde , wa dïe sei erbwºr , daz habe b wir also geta v d habe demselbe Volkchartte Awrspergºr v d sei e a) sic! b) h napisan ez neko drugo rko. erbe , su v d töchtere dieselba stükch, zehe tv d perkchrechtzu rechte lehe verlihe v d leihe i auch wisse tlich mit dem brief, waz wir i ze rechtdara leihe sulle oder muge v geuºrlich. V d si d daz dieselbe stükch, zehe tv d perkchrecht:itemvo erst ewe hube a derNidere Sche± icz v d daz perkchrecht v d de wei czehe t daselbs, item zu Sagoricz fu fhübe , item a der Dobra zwo hübe , item ai mülli dem Grü dt, item sechs hübe zu Ober Prai pach v d allerlaÿ traidzehe t, perkchrecht v d wºi czehe t daselbs, alles i Tref ºr pharr gelege , item v d ai e hof zu Schò stai vu ai perkchrecht a derPaakch,dasvo der Kacze stai eri herkome ist. Mit vrku d des briefs versigelt mit v serm a ha gu de i sigel. Der gebe ist ach Kristi gebürd vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem ewe v d vierczigiste jare, a sa d Michels tag. Nekoliko poškodovan okrogel kompozitni grbovni visei peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s g llvm .fr der c .de .gra .c l e .ortenbvrge .segor e .que .etc .com t s.anno .etc • m • cccc • xl • .. (prim. Žvanut, Peati grofov Celjskih, l5, str. 70, 87; Kureli, Simboli, str. 62 ss) {pril. 14}. 249 a. Papež Nikolaj V. dovoli Krištofu Rechbergu in še 8 osebam, ki jih bo doloil Rechberg, da si izberejo spovednika. Ta jim bo smel podelil odvezo tudi za grehe, pridržane svetemu sedežu. 1450 januar 30, Rim. Insert v listini 1451 april 2, Dunajsko Novo mesto, št. 257. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola n. v. 1 (1910), str. 20, št. 434. Nicolaus episcopus servus servorum dei dilecto filio obili viro Christofforo de Rechperg Aquilegie sis diocesis salutem et apostolicam be edictio em. Be ig o su t tibiilla co cede dafavore per que, sicut pie desiderare videris, co scie tie pacem et salutem a ime deo propicio co -sequi merearis. Hi c est, quod os tuis devotis supplicacio ibus i cli ati tibi et octo utriusque sexus perso is, quas omi abis, utaliquem ydo eum et discretum presbiterum i tuum et suum possis et possi t eligere co fes­sorem, quiab om ibus etiam i si gulis sedi apostolice reservatis peccatis semeldu taxat, ec o i aliis, quotiestibiaceisfueritopportu um, co -fessio ibus tuis et ipsarum perso arum dilige ter auditis, pro commissis debitam tibi et eis absolucio em impe dat et i iu gat poe ite tiam saluta-rem, ec o utco fessoripseperteetearumquamlibetelige dusom ium peccatorum tuorum ac earum, de quibus corde co triti et ore co fessi fueritis, semelta tumi mortisarticulo ple amremissio emtibiacipsisi si ceritatefidei, u itatesa cteRoma eecclesieacobedie ciaetdevocio e a) prvi e popravljen ez s. ostravelsuccessorum ostrorumRoma orumpo tificumca o icei tra ­tiumpersiste tibus, auctoritateapostolicaco cederevaleat,devotio itueac ipsarum perso arum te ore prese tium i dulgemus. Sic tame , quod idem co fessordehis, dequibusfueritalterisatisfaccio impe de da,eamtibiac ipsisperso is, per te vel eas, si supervixeris etsupervixeri t, velper heredes tuosvelipsarumperso arum, situ cforsa tra sierisveltra sieri tfacie -dam i iu gat, quam tu vel illi facere te eami i, ut prefertur. Et e, quod absit, propter huiusmodigraciam reddaris, velperso e ipse redda tur pro-cliviores ad illicitai posterum committe da, volumus, quod si ex co fide ­tia remissio is huiusmodi aliqua forsa committeres vel committere t, quoad illa predicta remissio tibi et ipsis ullate us suffragetur. Et i super, quod peru uma umatempore, quo prese s ostraco cessio ad tuamac ipsarum oticiam perve erit, computa dum, si gulis sextis feriis impedi­me tolegitimo cessa te, ieiu esetieiu e t. Quod sipredictio feriisex pre­ceptoecclesieregulariobserva tia,i iu ctape ite cia,voto,velaliasieiu­ are te earis vel te ea tur, u aalia die si gularumseptima arum eiusdem a i, qua ad ieiu a dum, ut premittitur o sis astrictus, ec ipse si t astricte, ieiu es et ieiu e t. Et si i dicto a o vel aliqua eius parte esses legitime impeditus vel ipse esse t legittime impedite, a o seque ti vel alias, quam primum poteris vel poteri t, modo simili supplere huiusmodi ieiu ium te earis et te ea tur. Porro si forsa prelibatum ieiu ium i toto vel i parte seu alias qua docu que adimplere equiveris seu equiveri t, eo casu co fessor ipse, quem ad hoc elegeris vel perso e ipse elegeri t, ieiu ium huiusmodii alia pietatis opera, prout a ime tue et earum saluti, videritexpire, commutare valeat, quetu etipseperso eparimodo debeaset debea t adimplere, alioqui prese s ostra co sessio quoad ple am remissio emhuiusmodidu taxat, ulliussitroborisvelmome ti. Quodque si e iuris alie ipreiudicio i locis ad hoc co grue tibus et ho estis eciam a tequamillucescat diescircatame diur amlucemcum qualitas egocio­rumpro temporei grue tiumidexegerit, ec o siforsa ad locaecclesi­astico i terdicto supposita te decli are co tigerit, i illis clausis ia uis ex-commu icatiseti terdictisexclusis o pulsatiscampa isetsubmissavoce i tua et familiarium tuorum domesticorum prese cia per proprium vel alium sacerdotem ydo eum, dummodo tu vel illi causam o dederitis i terdicto, ec eius occasio e id tibi velillis specialiter i terdici co tige t, missasetaliadivi aofficiacelebrarifacerelibereetlicitevaleas, devocio i tue, auctoritateapostolica te oreprese tiumi dulgemus, proviso quequoad huiusmodi celebracio em, a tequam dies ipsa illucescat, i dulti parte eadem; quia cum altaris officio ymoletur. Domi us oster dei filius Jesus Christus, qui ca dor lucis est eter e, co ve it hoc o i octis tempore fieri, sedi luce. Nulli ergo om i o homi um liceat ha c pagi am ostre co cessio isetvolu tatisi fri gereveleiausutemerario co trarie.Siquis autem hoc attemptare presumpserit, i dig atio em om ipote tis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se overit i cursurum. Datum Rome aput sa ctum Petrum, a o i car acio is domi ice millesimo qua-dri ge tesimo qui quagesimo, tercio kale das ia uarii, po tificatus ostri a o quarto. 250. Celjski grof Friderik (II.) prezentira Leonardu, generalnemu vikarju oglejskega patriarha in župniku na Ponikvi, Janeza Harrerja za žup­nika v župniji Šentrupert, ki sodi pod patronat Celjskih. 1450 marec 5, Žovnek. Orig. perg. (294 × 188 mm, poškodovan od plesni, dve luknji) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 14–14’, št. 38 (B). — Prepis s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 115 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 20, št. 435, po C. Dorz. not.: C(ommissi)opropriadomi icomitis;taxaXmarcas(15. stol.). — 1450. FridrichGrafvo Cilli,Pfarrpräse tatio (19. stol.). Rekonstrukcija manjkajoih delov besedila po B in C. Fridericus dei gracia Cilie, O®rte buþrge, Sagorieque comes etc. ac reg i Sclauo ie ba us ve erabili viro et ®dþomi o decretoru®m lþice ciato magistro Leo hardo revere disimidomi ietamici ostridomi ipatriarche Aquilege sisi partibus extraForumIuliivicario i spiritualibusge eraliet pleba o i Po ikchelfideli ostro grato et si ceredilecto, si cere dilectio­ is affectum cum bo orum om ium i creme to adparochialem ecclesiam sa cti Rudperti prope Nasse fues dicte Aquilege sis diocesis ost®riþ patro atus, ad prese s ex libera resig acio e discreti A dree Glogawer clerici Sambie sis diocesis secretarii fidelis dilecti ostri ovisimi ipsius rectoris vaca tem ho orabilem virum domi um Ioha em Harrer prespite­rumAquileg®e sisþdiocesis, capella umetcomme salemfidelem ostrum, vobisharumserieduximusprese ta dumrequiere teret®co dig eþroga ­tes quate us eu dem domi um Ioha em ®Hþarrer et emi em alium aut procuratorem s®uumþ eius omi e ad dictam eclesiam sa cti Rudperti i stituere®ipsumþquedeeademcumom ibusiuribusetperti e tiissuisad ha c prese tacio em ostram vestra auctorita®te i vestireþ et co firmare velitis curam a imarum et admi istracio em spiritualium et temporalium sibi®committe doþfavorabiliter, utestmoris. Harumprese ti(um)testimo­ io ostrarum sub appe sio e sig eti ostri co sueti ®lit(erarum) mu þita-rum media te. Datum i castro ostro Se ekg, feria qui ta proxima a te domi icam oculi tem®pore qþuadragesimali, a o domi i millesimo qua-dri ge tesimo qui quagesimo. com(missi)o propria d(omi i) comitis (pod pliko:) taxaXm(arcarum) Na listini je bil neko visei peat v rdeem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.); danes manjka. 251. Leonard Kamniški, župnik na Ponikvi in generalni vikar oglejskega patriarha, potrjuje prezentacijo celjskega grofa Friderika (II.) za Janeza Harrerja, novega župnika v Šentrupertu, župnikovo umestitev pa naroa Mohorju, vikarju v Loki pri Radeah, ali kateremu od drugih duhovnikov na ozemlju zunaj Furlanije. 1450 april 13, Celje. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 206–206’, št. 361 (B). Leo ardusdeStei , pleba usi Po ikeletc. revere dissimii Cristo patris et domi i domi i Ludouici titulo sa cti Laure tii i Damaso sacro­sa cte Roma e ecclesie presbyteri cardi alis Aquileye (sis) patriarche dig issimi sa ctissimi domi i ostri pape camerarii per diocesim Aquileye (sem) extra patriam Fori Julii i spiritualibus vicarius ge eralis ho orabili obis i Christo dilecto domi o Hermachore vicario i Lokch propeRatschach presbytero dicteAquileye (sis)dioc(esis)ceterisque pres-byteris et clericis per prefatam dioc(esem) extra dictam patriam Fori Julii ubilibet co stitutis, quiprese tibusfueri t reqisito, seu alter fuerit requisi­tus salutem i domi o ... . a Vaca te ecclesia parrochiali sa cti Ruperti propeNasse fuzzdicteAquileye (sis)dioc(esis)perliberamresig acio em ho orabilis viri domi i A dree Glogawer, clerici Sambie (sis) dioc(esis) ultimi et i mediati dicte parrochialis ecclesie sa cti Ruperti rectoris et pleba i, cuius quidem ecclesie ius prese ta di sive ius patro atus ad illustrempri cipemetdomi umdomi umFridericumcomitemCilieetc. et eius heredes iure successio is et hereditario spectare di oscitur, discretum ac ho orabilem obis devotum i Cristo dilectum domi um Joha em Harrer presbyterum dicte Aquileye (sis) dioc(esis) obis per prelibatum pri cipemdomi umFridericumcomitemCilieetc. velutiydo eumetbe e­meritum rite prese tatumper libri traditio em i stituimus et i vestimus de eadem, curam a imarum et ammi istratio em spiritualium et temporalium dicte ecclesie eidem committe tes. Quareauctoritatepatriarchali, qua fu gi-mur vobis et cuilibet vestrum supradict(orum) i virtute sa cte obedie tie seriosiusi iu ge (tium)precipimusetma damusquate usprefatumdomi­ um Joha em Harrer aut eius i hac parte procuratorem legittimum i dicte ecclesie sa cti Ruperti iuriumque om ium et perti e tiarum ipsius a) pikice v prepisu B. realem corporalem et actualem possessio em i ducatis et i ductum defe ­datis facie (tem) sibi de fructibus, redditibus, prove tibus, iuribus, emo-lume tis et obve cio ibus u iversis ab om ibus quorum i terest i tegre respo deri, co tradictores et rebelles quoscu que auctoritate ostra per ce suramecclesiasticamfirmitercompesce do. Datum Ciliei domo solite ostrereside tie, dielu e,tredecimame sisaprilis, a o domi imillesimo quadri ge tesimo qui quagesimo, ostri sub appe sio e sigilli. Visei peat v rdeem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 252. Herman Kozjaški zastavi Frideriku Mindorferju svojo lastno hubo v Šahovcu v dobrniški župniji za 15 funtov dunajskih pfenigov. Zastava je rešljiva 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem. 1450 julij 26. Orig. pap. (294 × 215 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 20–21, št. 436, po A. Dorz. not.: H(e)r FridrichMi darfrsaczbriff(15. stol.).— HerFridrihMü dorffer sazbrieffproai hube zumSchalkhe thalgelege ,soihmevomHerma Kosiakher verseztword .A o1450(16./17. stol.).— na prednji strani: 26/6a .26/71450(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.436(20. stol.). Ich Herma Kosiakker vergich fur mich v d all mei erbe v uerschaide leich mit disem offe brieff v d tu ku dt alle , de er furkumbtoderdiei sehe , hore toderlese t, daswirmit wolbedachtem muet v d czu der zeit, da wir es mit recht wol getü mochte , recht v d redleich versaczt habe v d versecze auch wisse tlich mit dem brieff v sers guts ai hube zum Schalke tall, dayczo Gregorg aufgesesse ist, diezeitt i Topher iker pharr gelege dem ersame herre Fridriche Mi -dorffer v d all sei erbe vmb fu fczehe phu t gutter Wy er phe i g, diesewv sberaitgelihe habe zwv ser otturft.Darumb habe wirsew der obge a tte hube mit lewtt v d mit guttv d mit allerirzwgehoru g, ichts ausge ome , alles dari beslosse , i ir gewalt i gea twürttm, geruet v d v uersproche leich, das sy damit tu v dha dele muge als mit a derem irem gutt i saczesweys ach la des recht auf der Markch, also ausge ome leich, we ich obge a tter Herma Kosiakker odermei erbe de obge a tte here Frideriche Mi dorffer oder sei erbe sew erma e v d i gebe ,die obge a tte fu ffczehe phu tgutterWy er phe i g oder a derew gutte mu ss, die i dem la d gib v d gab ist, a) prertano. welhes iars oder tagsdas beschiecht, alweg virczehe tag vorsa d Iorge tag oder virczehe tag hi ach i der be a tte zeitt, so sulle sew v s v serguttwiderzu lose gebe v d v slosuga stattu a alsveczeh v d a als geuerd. V d wir sulle sew scherm ze vertrette , ze vera twurtte vorallera sprach, wo oderwe sewdesbedurffe , ach la desv d saczs recht. Wer aber, das sew yema dt vo dem obgeschribe gutt v d aller zugehorru g trib oder treibe wolt mit pessere rechte , de wir i darauf gebe v d versaczthabe ,wasschade sewdes ame , de irai speysei trewe gesage mag, a ayd v d a alle a derew pewarru g, de selbe schade mitsampt dem haubt gutt schulle wir i ge cziklich gelte v d ablege a alles vercziche v d das schulle sew habe zu v s v d zw v ser erbe v d auff allem v serm gutt, das wir yczo habe oder och hi furgewi e . Waraber, daswirv sdara i dertvergesse v d i icht ge cziklich volfurtte , alsobe geschribe stet, so scholsewderhauptma der grafschafft i der Metli g oder wer a sei er stat gewàltig ist oder v der welhem herre v ser gut v d hab gelege ist richte v d were , ercke s v d schade s, vo aller v ser hab, da schulle wir icht widerrede i dhai erlayweys. Das i das stet v d v czebroche beleib, daruber gebe wiri diese offe briefversigilte mitmei sobge a tte Herma Kosiak­kers ayge aufgedruchkte i sigell v d ze ai er gezewg us der warhaitt ha ich gepette de edele veste Niklase de Kosiakker mei e liebe vetter , das er auch sei i sigell aufde brief gedruchkt hat, im v d sei erbe a schade , darv der ich mich obge a tter Herma Kosiakker fur michv dallemei erbe verpi tte,allesdasstàtzehalde v dzevolfure , das obe a dem brief geschribe ist. Der gebe ist ach Krist gepurdt virczehe hu dertiar, dar ach i demfu ffczigiste iare, dessu tags ach sa d Iacobs tag des heilige zwelffpotte . Na hrbtni strani dva okrogla vtisnjena peata v zelenem vosku: 1) poškodovan grbovni; napis: [.] n klas kos akker {pril. 66}. — 2) fragment. 253. Andrej de Leo, tržaški glavar gospostva Novi grad, podrobno naznani potek sodnega procesa, ki se je vršil zaradi spora o dedišini po pokojnem Štefanu Vikumberškem. Tožbo so sprožili Evfemija Gandol­farin skupaj z bratom in pooblašencem Ahacem Prampergerjem ter sestro Agnes proti Katarini Vogrski, pokojnikovi neakinji po oetovi strani. 1450 september 9, Podgrad. a) sic! Orig. perg. (507 × 544 + 64 mm) v KLA, GAFA (ex predal št. 18) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 65’–70, št. 134 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1, str. 21, št. 437, po A. Dorz. not.: 9/9.1450(19. stol.). Christi eiusque gloriose virgi is matris omi ibus pro sufragio i vocatis. NosA dreadeLeo pro mag ifichacommu itateTergesticapita­ eus Castri ovi ad prese s, ec o cog itor et decisor litis cauxe et questio is verte tis et verse coram obis et officio ostro ex potestate et iurisdiccio e obis a prefecta commu itate i hac parte co cessis sive delegatis. I ter obilemdomi amEuffemiamGa dolfarimsuo proprio o-mi e ac etiam procuratorio omi e prude tis viri d(omi i) Achatii Pram-pergar et domi e Ag etis prefate domi e Euffemie fratris ac sororis et seu domi umNicolaumdeMarcatelisdeTergesteeorumom iumprocuratorio omi e ex u a parte age tes et obilem domi am Cateri am U gospoch­arim et seu domi um Petrum de Madrixio eius procuratorio omi e ex altera reos et se deffe de tes, super bo is et hereditate quo dam domi i Stepa chi Vi chi berger, cuius predicti pri cipales age tes prete du t se heredes ab i testato et propterea petu t bo a et hereditatem predictam, prout i eorum petitio ibus latius co ti etur etc. U de vissa primo comparatio e dicte domi e Euffemie cum prese tatio e literarum regie maiestatis et prefate commu itatis ipsisque literis dilige ter i spectis et i telectis, vissis etiam literis citatoreis missis dicte domi e Cateri e, vissa etiam i sta tia dicte domi e Euffemie pete tis partem supradictam ream i terrogari iuxta i terogatoria per ipsam domi am Euffemiam producta coram obis, vissus etiam exceptio ibus per ipsam partem ream coram obis super i compete tiam factis ac sucessive vissa pro u tia super dicta i compete tia per os lata, cum appelatis per ipsam partem ream i ter-posita, vissis i terogatoriis per dictam domi am Euffemiam dictis omi i-bus coram obis productis cum respo sio ibus ipsis i terogatoriis per dictum domi um Petrum dicto omi e factis et sucessive visso libelo seu petitio e dicte partis actricis coram obis per dictam domi am Euffemiam omi ibusquibussupraproductis, vissaetiamrespo sio eaclitisco testa­tio eperdictumdomi umPetrumdicto omi efactis, vissisetquibusdam capitulis per dictum domi um Petrum dicto omi e productis coram obis vissaquerespo sio edictiscapitulisperdictamdomi amEuffemiamdictis omi ibus factam, visso etiam termi o ipsis ambabus partibus per os peremptorie statuto ad proba dum et probatum habe dum etc. vissis etiam quatuorperso arumliteristestimo ialibusperdictamdomi amEuffemiam dictis omi ibus coram obis productis ipsisque literis dilige ter i spectis acpo deratis,vissa etprocuraper dictosAchatium etAg etem i perso am dictedomi eEuffemieadple umfacta,vissisetquibusdamreplicatio ibus et alegatio ibusper partem actricem factis ac productis coram obis, vissa etiam co stitutio e procuratio is per dictam domi am Euffemiam eius procuratorio omi e ac dictorum fractrum omi ibus facta i p(erso a) supradicti d(omi i) Nicolai de Marcatelis, ac sucessive vissa reprodutio e om ium actorum facta per dictum d(omi um) Nicolaum dictis omi ibus vissaquelitis co testatio e i ter dictum d(omi um)Nicolaum dictis omi­ ibus facta atque producta cum productio e quam plurimum capitulorum per eu dem d(omi um) Nicolaum dictis omi ibus facta ac etiam vissis respo sio ibusdictis capitulis per dictum d(omi um)Petrum dicto omi e factis, visso etiamtermi odicto (domi o)Petro dicto omi eper osstatu-to ad produce dumsuai terrogatoriacum omi atio equoru damtestium per dictum d(omi um)Petrum dicto omi e facta, visso etiam i strume to procure i p(erso a) dicti d(omi i) Petri a dicta domi a Cateri a facto, scripto et rogato ma u (d)omi iVitiPer aver etiam producto coram obis per dictum (d)omi um Petrum, visso etiam quodam testame to asserto fuissedictiolim(domi i)Stepha chiperdictumd(omi um)Petrumcoram obis dicto omi e producto, vissa etiam legiptimatio e perso e prefacti d(omi i) Petri per os facta cum omi atio e quoru dam testium per dictum d(omi um)Nicolaum facta omi ibusquibus supra et productio e quoru dam i terrogatorium per dictum (d)omi um Petrum dicto omi e facta, cum omi atio e testium per eu dem coram obis dicto omi e facta, vissis et litteris per os missis capita eo Goritie super testium exa­mi atio e fie da, vissis et quibusdam litteris per os missis capita eo Doi i, vissis etiam i terrogatoriis per dictum d(omi um) Petrum dicto o-mi e productis, etiam literis per os missis domi o vic(ario) Tergest(i o) supertestium exami atio efie dacumrespo sio e dictidomi ivicariisuis literis obisfactisetvissisattestatio ibusetdictatestiumproductorumper partem actricem atque dictis ac attestatio ibus dilige ter i telectis ac po deratisvissisetquatuorvirorumliteristestimo ialibusperdictum(d)o­mi um Nicolaum dicto omi e productis earumque literarum te ore dili­ge ter i specto ac po derato etc. vissis et quibusdam exceptio ibus ac alegatio ibus co tradictumassertumtestiumquo damd(omi i)Stepha chi per dictum d(omi um) Nicolaum dictis omi ibus productis, vissis etiam quibusdam literis vicecapita ei Goritie obis tra smissis cum attestatio i-bus et dictis testium productorum pro parte dicte domi e Cateri e, eorumque testium dictis et attestatio ibus dilige ter i spectis, i telectis ac po deratis, visso etiamtestimo io quo damd(omi i)FredericideVi chi ­bergo producto per dictum (d)omi um Petrum dicto omi e coram obis cum productio e eoru dam possicio em per eu dem eodem omi e factis atque productis ac etiam vissis respo sio ibus i ipsis possicio ibus per dictumd(omi um)Nicolaumdictis omi ibusfactiscumpublicatio epro­cessusprese tislitiscauxeetquestio is, vissisetiamopposicio ibusexcep­tio ibusacallegacio ibusco tratestesperdictam domi amCateri amseu eius procuratorem prefatum productos et eorum dicta et attestatio es ac etiam co tra processum. Vissis etiam allegatio ibus iuris pro parte age ­tium supradictorum per dictum d(omi um) Nicolaum productis, ac etiam vissis alegatio ibuspro parte dicte domi e Cateri e productis coram obis per dictum eius procuratorem, vissis etiam co silliis et presertim co sillio domi i Jacobi Çochi ex Padua habito, super quo ha c ostram se te tiam fu dame tis tamquam iustiore at melioribus fu dame tis et ratio ibus fulcito acetiamproptermaioremdoctorisauctoritatemper oshabitissuper prese ti cauxa eisque dilige ter i spectis, i telectis ac po deratis, vissa co cluxio ei cauxaprese tiper osfacta, acde iquevisso toto processu et om ibus et si gulis coram obis productis ac etiam vissa mo itio e quadamipsisambabuspartibus ostro ma datofactapro hacprese tidieet hora ad hu c ostram se te tiam audie dam. Christus igitur ut premititur sede tespro tribu ali i villaposita sub Castro ovo domi ii dicti castri a te domum habitatio is Jursse dicti Ogorelec taber arii, ta quam i locho ad iusrede dumetsimillesactusfacie dumco sueto ubiper osetpresesso-res ostros similles se te tie dari et proferi co suevere. I his scriptis dicimus se te tiam proferimus, pro u tiamus, absolvimus et co dem a­musi hu cmodumvidelicet: Quiaco demp amussupradictam domi am Cateri ametseu supradictumd(omi um)Petrumeiuslegitimumprocurato-rem ad da dum, trade dum, relasa dum et restitue dum ac cum effectu co sig a dumsupradictedomi eEuffemie omi ibuscoram obiscompo­suitsivesupradicto d(omi o)Nicolao omi ibus etiamcoram obiscompa­ruit, om esetsi gulosma sosetom iaetsi gulabo apetitosetpetitaper supradictos age tes i om ibus et per om ia prout i coram i terogatoriis ad prepara dam litem et petitio e sive libello co ti etur cum om ibus fructibus, prove tibus ac reditibus perceptis et dictis bo is per ipsam d(omi am)Cateri ameteiusolimpatremusquead diemlibellietpetitio is dictorumage tiumcoram obisproductivelproducte, etdictosEuffemiam, Achatium et Ag etem domi os dictorum bo orum declaramus ac pro u ­tiamus. Et ad sic se te tia dum os movet primo quod prout ex co sillio predicti domi iJacobi et ex processu et allegatio ibusjuriscoram obispro parte age tium productis apparet, sufficie ter probata est co suetudo, de qua i dicto libelo sive petitio e ac etiam i capitulis per dictos age tes coram obis productis, ad quem processum, co sillium et ad quas allegatio es i hac parte os refferimus et sucessive per dictos age tes sufficie ter probata est pare tella et prosimicitas predictorum pri cipalium age tium cum predicto olim d(omi o) Stepha cho ma iffeste apparet ex processu et dicto cuiusdam testis et ex quam plurimis literis officiallium, judicum et obilium mitte tium seu scribe tium sigillis roboratis atque mu itis. Quibusliteristumex co suetudi etotiusAlema ieproutpertestes sufficie ter probatum est, tum etiam deiure commu i, tum etiam co sue­tudi e et iure commu i simul iu ctis ple a fides adhibetur prout ex dicto co sillio et allegatio ibus iuris coram obis per dictam partem age tem productisa ma iffeste apparet eti fra dicetur;adquas etiam allegatio es et ad quodco silliumi hacparte osrefferimus, exquibusom ibusetalliis i fra dice dis ecessario i fertur prese tem se te tiam o posse de iure aliter feri, issi ut supra dictum est iuxta l. illicitas seu vetitas et quod ibi perbar. etaliosdoc. ff. deofficialipresidio etc. Itemetsecu do movemus, quiadictadomi aCateri aseu eiusprocurator o probavitexceptio esper ipsum propositas; proposuit e im duas exceptio es, u am quod dictus d(omi us)Stepha chusfecerat testame tum et i stituerat d(omi um)olim patrem dicte Cateri e etc. Aliamproposuit, quod asservit dictam d(omi am) Cateri am prescripsisse supradicta bo a etc., ut ex processu i eorum ex-ceptio ibus latius apparet: quod autem eutra dictarum exceptio um sit probatama ifesteapparetex dicto co sillio etex processu i exceptio ibus seu replicatio ibus co tra dictum assertum testame tum dicti quo dam Stepha chiperactricempartemproductiscoram obis, acetiamexallegati­o ibus juri set oppositio ibus co tra testes per ea dem actricem partem co tra obis productis. Nam redie s ad dictam primam exceptio em testa­me tico diti, qua tumadhoc ichilestperdictam reampartemprobatum, quia ullum est productum testame tum, sed solum quedam exami atio testium facta ut assertum est i ipsa ad perpetuam rei memoriam, que exami atio, ut optime probatum et allegatum est i dicto co sillio per dictum co sule tem et etiam per ipsam partem age tem fuit et est juribus, auctoritatibusetcauxisi dictisco ssillio replicatio ibusexceptio ibusseu allegatio ibus co tra dictam assertam exami atio em seu assertum testa­me tum factis per ipsam partem age tem coram obis productis ad quas exceptio es, replicatio es, allegatio es et ad quod co sillium i hac parte os refferimus. Qua tum verum ad secu dam prescriptio is exceptio em, o su t probata requisita ad prescriptio em proba dam o est probatus aliquistitulusprouteti exceptio ibusseu replicatio ibusetallegatio ibus iuris ac testium oppositio ibus per dictam actricem partem coram obis productis clare deductum atque probatum est, et etiam ex dicto co sillio clare apparet. Nam ad hoc ut procedat prescriptio sit que prescriptio velit ecessario requiritur titullus verus vel saltim putativus ex iusto vel iustis­simo erore prove ie s. L. cellsus ff. de ussu capio ibus et ibi ple e per doct. L. ullo C. de rei ve dicatio e L. diuti a C. de prescriptio e lo gi temporis, quod autem ullus sit verus ec sufficie s titullus probatus ma iffeste apparet ex processu i exceptio ibus seu replicatio ibus et allegatio ibus iuris ac oppositio ibus co tra testes per dictam partem actricemcoram obisproductis: ulluse imalliustitullusperpartemream est allegatus, quam titullus testame ti, ut ex toto processu apparet; sed, ut supra dictum est et clarius ex processu apparet, ullum est productum coram obistestame tum, issiquedamapertaexami atio ad perpetuamrei a) vstavljeno naknadno. memoriam, que, ut ex supradictis co sillio et exceptio ibus replicatis, allegatio ibus et opposicio ibus co tra testes per dictam partem age tem coram obisproductis clarissime apparetadque os i hacparterefferimus, et etiam ut supra dictum est, o fuit probata, sed reprobata fuit et est ac probatafuisseetesse ulla;cumergo ullussitprobatustitullus, sed solum deducta dicta exami atio reprobata et probata ulla ut supra, et per co seque sexquacum ullafuerit ulluspotestsequieffectus, sedproi de haberi ac si i mu do o esset eque fuisset ut L. si quis fillio ex hereditato C. i ritumff. dei iusto testo eti L.siexpressumetutrobisque ple e per doc. ff. de appellatio ibus, merito ulla ex hoc capite potest prescriptio allegari, ut dictis iuribus. Ne obstat si diceretur quod i caxu istius testame ti fuerit iustus eror, quod dicta exami atio dicti asserti testame tiessetvalida ec e, quiaprimo egatumestperpartemage tem aliquod u quam fuisse co ditum testame tum per dictum d(omi um) Stepha chum, ec alliud probatum est, issi quod producta dicta exami atio ulla ut hec om ia ex processu appare t. Preterea cum iste eror sit iuris videlicet a valeat exami atio ec e de iure iste o est tolerabillis ec iustuserorutL. erorC.deiurisetfactiig ora tiaetff. eodemL. eroreti C. ig ora tia exaderegullis iuris LoVIo. U de cum dictus assertus titulus o prove iat ex iusto erore, merito o potest eius allegatio quidquam prodesse per supra allegata iura et pre otata per Imolam et repe tes i capitulo fi allietibigloxaordi ariai hac... exade prescriptio ibus. Item etsecu do o estprobatumalliud ecessariumetrequisitumad prescripti­o em videlicet co ti uatio possessio is, si e co ti uatio e possessio is e im prescriptio o procedit L. ussucapio ff. de ussucapibus et L. ya de prescriptio e lo gi temporis co similibus. Quod autem o fuerit probata dicta co ti uatio evide ter apparet ex capitulisproductis per ipsam partem ream, i quibus ichil dicitur de co ti uatio e possessio is et per co se­que s testes et si depo ere t super co ti uatio e possesio is, quod tame o faciu tsufficie termaxime o vallere teorum dicta, cumdepo ere t exadepossessio esarticullorumiuxtaL. siquislibertatemi ... quot. ff. de petitio ehereditatisetL. mome ta eo C. quilegiptimamperso ametL. si duo patro i i ... et Jullia us i versiculo ceterum ff. de iure iura do et quod ubique otatur per gloxam, sed tame testes per dictam partem ream producti o proba tco ti uatio empossessio istrigi taduoruma orum prout excepit dictus d(omi us) Petrus dicto omi e i suis exceptio ibus, cumdictitestes o probe tdictamdomi amCateri amsi gulloa odicti temporisrecoligissefructuusargume to L. Tittiaff.soluto matrimo io etL. litibusC. deagricolisetce sitisLoXLoet otatorumperBar. etdoc. i L. Cellssus de ussucapibus vel taliter super facto depo a t quod ecessario pri cipium et fi is possessio is probetur videlicet recolegisse suo proprio omi e fructuus i primoet i ultimo a o, utsic probatis exstremitatibus presumatur medio tempore possedisse argume to L. pe ultime C. de appocispubliciset otatorumetBar. i dicta L. cellssus. Ex ipsorume im testium dictis ulla potest colligi perfecta probatio co ti uatio is ta ti temporis, qua ti exceptum est per ipsam partem ream, dumtaxat e im dicu talliquidictorumtestiumdictamdomi amCateri amco ti ueposse­disse atempore mortis suiolim patris usque ad prese s, queprobatio sive attestatio est ulla et ullius valoris, tum quia talis depossicio est extra articullis utsupra dictum est, tum etiam quia pro huius modidicto ullam assig a tscie tiecauxametperco seque s o vallettalisdepoxitio, utL. solam C. de testibus et ibi otatus C. cum causam et ibigloxa ex testibus IIIIa questio e IIIa i ... solam et XXIIIa questio e IIIa si habes et i aute ticho de testibus i ... dudum et per Bar. et doc. i L. prima ff. si ceterum petatur. Cum ergo o sit probata dicta co ti uatio possesio is merito o proceditprescriptio periurasuperiusallegata. Etperco seque s cum perdictampartemream o fueri t... peremptorieexceptio escoram obis propoxite probate merito debet sucumbere actore suam i te tio em proba te argume tum i L. quiaccusare C. de ede do et i L. actor C. de probatio ibusju cta L. prima ff. deexceptis ... e im te etur quam excep­tio em probare et o probatus succumbit ut L. i exceptio ibus C. de probatio ibus. Item et tertio mo emur, am ut supra dictum est et ex processu apparet ullusesttitullusprobatusperreum, sed modo statregulla i iure quod i o habe te vel o proba te titulum malla fides presu­mitur, issibo aprobetursecu dumI oce tiumi C. secu do i gloxai verbo mo achosi vesicullo. Item otaquod licetquispresumaturbo uset derestitutio ibusi i tegrum, quemsequiturarchidiaco usi C. primo exa de prescriptio ibusliboVIoet Cy usi L. super lo giC. deprescriptio e lo gi temporis facit ad predictam textis i L. Igitur i ... potest et i L. liberis i ... fi alliff. deliberalli cauxa i quibusprobatur dictum archidi­aco i videlicet quod bo a fides umquam presumitur issi probetur vel issi ex probabillibus cauxis appareat possessio em primo ad ussum capi­e tem perve isse. Idem te e t Cy us et Jacobusde Are a i L. pe ultima C. deprescriptio e lo gi temporis ubii temporis dicu t, quodi habe te vel proba te titullum bo a fides presumitur: i o proba te vero titulum presumitur malla fides quam oppi io em etiam sequitur Joha es de Ymolla i Capofil. exadeprescriptio e et Ludovicus deUrbei L. celsus ff. de ussucapio ibus ex eam comu iter secu tur moder i scribe tes i dictis locis per ea que legu tur et ota tur i L. fi ali C. U de vi et per ratio emillius L. fi allis.Item stat allia regulla firma videlicet quod malle fidei possesor ullo tempore o prescribit capo malle fidei exa de regullis iuris Libo VIo et i capo fi alli exa de prescriptio ibus co simillibus et maccssime atte to quod ista est materia pechati et per co seque s i qua statur iuri ca o icho ut i C. juve is de spo salibus facit qoud otatur i capope ultimo et i capofi alli exadeco suetudi e. U de cum dicta pars rea ullum probaverit titullum et per co seque s i ea presumatur mala fidesperpredictaetco seque ter o procedatprescriptio persupradictam regullammerito dictaparsreadebetsuccumbere. Facitetiamad supradicta domi a Cateri a fuerit i malla fide, quod sibi fuiti millesimo quadri ge ­tesimo vigesimo octavo de u tiatum per domi um A dream Herberstai er tu ccapita eumPostoi e,quifecitipsamcitariut ve iretad respo de dum i iure Achatio Pramperger er domi e Euffemie et Ag etis eius sororibus super bo is et hereditate quo dam d(omi i) Stepha chi, que bo e et hereditatem dicti age tes prete deba t ad se perti ere, ut i dictis literis domi iA dree coram obis productis latius apparet, quibusple a fides de iure adhibetur, cum testificetur degestis i eius officio ut otatur per Bar. et. doct. i L. sipublica us i ... derebusff. de publica is et ibi est textis hoc proba s et per Bar. et etiam doc. i L. procuratorem a tem ff. de procuratoribus et per Cy um et Baldum i L. siqua calump iam C. de episcopisetclericiseti l. primaC.dema datispri cipumetperI oce ­tiumi C. primo i gloxamag aexadefidei strume torumetpereu dem et Joha em A dree post gloxam i Co post cessio em et ibi etiam per Caldari um exa de probatio ibus et i cleme tia u icha eodem titullo per speculatio em i titullo de probatio ibus i ... ultimo versicullo Xo et i titulo deremissio ibusi ... utille versicullo sed u quid et per A to ium de Butrio pla ius quam per allium i dicto C. post cessio em, i quibus om ibus locis ple e habetur de hac materia literarum. Sed i termi is ostrisestdictumI oce tiii C. cuma obisdetestibus, ubiexpressedicit, quod huiusmodi judicum literis creditur si e testibus. U de cum predicte litere domi iA dree predicti tu c judicis seu capita eiPostoi e et judicis i ter dictas partes vigore literarum ducis Austrie facia t fidem de dicta citatio e et sic de gestis coram se i officio suo merita eisple a adhibetur fidesperpredictaiuraetauctoritates macxime cum co suetudosuper harum literarum fide dispo at eisple am fidemadhibe s si si t scribe tium sigillis roborateutex processu apparetex dictistestiumetetiamex dictisco sillis et allegatio ibus iuris coram obis per dictos age tes productis et per co seque s probatur de u tiatio ipsi parti ree facta que co stituit eam i malla fide L. si fu dum C. de rei ve dicatio e et per Bar. i L. celssos sepius allegata. Preterea ultra predicta domi us Bo omus testis i ductuset productus per partemactricem depo itetiam de similli citatio e utapparet i eius dicto latius. Preterea apparet ex processu allia de u tiatio eidem domi e Cateri e per regiam maiestatem suis liberis facta ut i eis apparet. Item allia de u tiatio postea facta per domi um Ber ardum Tachestai er vigore dictarum literarum regie maiestatis, de qua depo u t suis literis quidam Michaelietquidamalliijudicesetofficialessimuli u isliteriset de qua depo u t quidam d(omi us) Vi cislaus testis ut i dictis literis et dicto dicti testis latius apparet ad que os refferimus. Cum ergo tot apparea tdere u tiatio estumperliterasquibusadhibeturfidesutsupraet i processu et allegatio ibuspro parte actricefactis apparet, tum etiam per testes ut supra, merito ecessario probatur malla fides dicte domi e Cateri eet perco seque sprescriptio o proceditperiura supra allegata. Quarto movemur, quia ut ex co sillio predicto ac etiam ex processu at allegatio ibus iuris per actricem partem productis clare apparet, etiam si aliqua prescriptio fuisseti cohata, cumappareatdesupra dictisi terpelati­o ibus ac citatio ibusfuisse dicta prescriptio i terrupta iuribus, ratio ibus et auctoritatibus i dicto co sillio expressisset etiam ex iuribus, auctorita­tibus et allegatio ibus per dictam actricem partem i processu et allegati­o ibus iuris coram obis productis clare apparet, ad quod co sillium pro-cessum allegatio es et iura i hac parte os refferimus. Qui to movemur, quia prout i dicto co sillio clare deducitur ad huius modi prescriptio em ecessario requiriturtempustrigi tavelquadragi taa orum utL. sicutet L. om es co otissimi C. de prescriptis trigi ta a orum. Sed si be e advertatur tempus, quo dicti testes ad perpetuam rei memoriam fueru t exami ati, quod fuitdiesecu do me sismartiimillesimo quadri ge tesimo vigesimo tercio aquo tempore sifuisset allia ecessaria ad prescriptio em probatapotuisseti cipereprescriptio, quiaa teilludtempus o potuitdici fuisse i ceptam cum ullumtu capparerettestame tumet perco seque s ullus titullus si e quo o potest prescriptio procedere, ut supra latius dictumestposteai spiciaturtempusi terruptio isfacteperde utiatio em ipsi reo factammillesimoquadri ge tesimo vigesimooctavo perdomi um A dream Herberstai er et post eam similiter tempus, quo allia fuit facta de u tiatio iudicialis i millesimo quadri ge tesimo quadragesimo septi-mo, super qua depo u t aliqui testes et quamplures litere de quibus supraet appare t litere regie maiestatis hoc ipsi reo de u tia tes, certe o dum esset completa prescriptio, sed defficere t ad huc tres a i etiam obmissa supra dicta de utiatio e dictidomi iA dree et per co seque s o potest allegaridictaprescriptio proutclariusi dicto co silio deduciturad quod i hac parte pro clariori i tellige tia os refferimus. Qua tum vero ad co -demp atio em fructuum de qua supra, ad sic se te cia dum mo emur, quia quotie s quis co demp atur ad restitutio em fu di vel alterius simillis rei, actore declarato domi o debet reusa pariter co demp arii fructibus uti L. ex diversso et ibi ple e per Bar. A gelum et certos doc. ff. de rei ve dichatio e.Itemetsecu do, quiafueru tpetiti simulcumrebusetbo is hereditariis ut patet i libello actoris. U de cum tallis libellus procedat ut otaturperBar. etdoc. i L. editaC. deede do etpereu demi L. prima C. si secu do upserit mulier et I oc. i C. i ter dilectos exa de do ati­o ibus et Cy us i L. cum propria C. siquis alteri vel sibi et per Barum i dictaL.ex diversso i ... primo merito cumdebeatse te tiafierico formis libello ut L. ut fu dus ... dividu do Co licet ... de simo ia. Item et cum super libello ge eralidebeatge eralisse te tiafieriutL. licet, cumibi otatisC. a) naknadno vstavljeno. de iudiciis, o potest aliter fieri co demp atio iuridice issi ut supra per os facta est. Preterea ut supra latissime dictum est et i processu ac allegatio ibusdeductumest, dictadomi aCateri afuiti mallafidesaltim iuris presumptio e ergo ve it i fructibus co demp a da, quia sollusbo a fidei possesor o malle fidei facit fructus suos ut habetur ple e i L. ex diversso i pri cipio et ibiple eper Barum et doctores ff. de rei ve dicatio e eteodemtitulo i L. i fu do co simillibus. Exquibusom ibusetsi gulis ut supra latissime dictis et aliis hic o expressis sed lacius i dicto co sillio exceptio ibus,allegatio ibusetiuribusperactricempartemcoram obis productis, ad que co sillium exceptio es, allegatio es et iura os refferimus, merito dicimus se te tiam, pro u tiamus, declaramus et co -demp amus i om ibus et per om ia pro ut de verbo ad verbum supra-scriptum est et victum victori i expe sis legiptimis co demp amus, qua-rum taxatio em obis et successoribus ostris refferuamus. Et hoc quia, cumdictaparsvictafueriti mallafide, ecdetestame to legiptimedocue­rit eque suas exceptio es probaverit legiptime ut supra oste sum est, ullam presumitur habuisse iustam litiga di cauxam et per co seque s debet i expe sis co demp ariiuxta L. eum quem temere ff. deiudicis C. eodem L. propera dum ... si autem alterutra L. qui solidum ... et ff. de legatis secu do C. fi em litibus exade dollo et co tumatia et quod ubique ple e per doctores otatur ac etiam quia prout obis co stat ex his que co ti uecoram obisagu turhuiuslocico suetudodispo it, utvictusquo­modocumque dictus appareat victori i expe sis co demp etur. U de ex hiis et aliis hic o expressis merito co demp amus dictam partem victam victorii expe sis iuxta prefatum co sillium obisex Padua tra smissum. Et predicta om i meliori modo via iure et forma qui de iure magis ac mellius fieripotestet debet etc. Lata data et se te cialiter promulgata fuit suprascripta se te tia per a tedictum domi um capita eum lecta et publicata per me Robam deLeo i hac cauxa otarium i millesimo quadri ge tesimo qui cuagesimoi di­cio e tertia decima, die vero o o me sis septembris i villa sub Castro ovo poxita et a te domum habitacio is supradicti Jursse Ogorelleç, ubi ipse domi us capita eus pro iure redde do i hac cauxa sedere sollet. Prese tibusJacobo deSa to Marcho taber ario, Jursse predicto Ogorelleç etiamtaber ario sub Castro ovo, Jacobo cerdo edeCaria districtiCastri ovi, A drea de Corota o, Joha e de Tergeste, Luchessio de Postoi a, Jursse de Breixeçpillipario om ibus quatuor familiaribus supra dicti domi i capita ei testibus ad hec specialiter habitis vocatis et rogatis et alliis quam pluribus. Et prese te dictoNicolao deMarchatelis procuratore predicto et dic­tamse te tiam lauda teetomologa te i parte etpartibuspro ipso facie ti-bus. Prese teque supradicto d(omi o) Petro de Madrixio procuratore supradictedomi eCateri eetse adictase te tiatamquami iustavivavo­ce appella te ad illustrem[domi ]um He richum deigratia comitem Gori-tie, Tirollis etc., ec o ad mag ificam commu itatem Tergesti, ac etiam ad quecu que sed quoscu que ad quem seu quos tallis appellatio mellius divolvatur secu dum formam iuris etc. Et ego Roba de Leo civis Tergesti us publicus imperiali auctoritate otariusacprefactidomi icapita eica celarius ec o i haccauxa ota­rius rogatus suprascriptam se te tiam prout i actis cauxe et i quater o mei otar(iatus) a tedicti est ita fideliter et de verbo ad verbum ad ha c publicamformam, deipsiusdomi icapita eima datoetad i sta tiampre­factorumd(omi i)Achatii, EuffemieatAg etisextrassietexemplavi ichil ade svelmi ue s, quod se sumvarietveli telectummutet,i cuiusfidem robor et testimo ium me ma u propria subscripsi sig um meum appo e s co suetum et i super ad maiorem fidem robur et testimo ium ipsam se te tiamdeipsiusdomi icapita eima dato sigillo eiu[sdem] appe sio e roboravi. Okrogel visei peat iz zelenega voska v skodelici iz naravnega voska na rdee-beli pleteni vrvici; napis: .S• anDRee •De •LeO {pril. 144}; na hrbtni strani protipeat v naravnem vosku brez napisa {pril. 145}. 254. Kranjski deželni upravitelj Jurij rnomaljski naznanja, da se je na zahtevo Viljema Mindorferja na sodišu izvedel drugi narok proti nje­govemu sorodniku Sigmundu Mindorferju glede hube v Zapužah v trebanjski župniji. Na to hubo je bil skupaj s sodnim slom napoten v zvezi z izvršbo, ki jo je dosegel nad omenjenim Sigmundom pred ograjnim sodišem. V skladu z odloitvijo sodiša je razpisan tretji narok 4 tedne od datuma te listine. 1450 november 2, Ljubljana. Orig. pap. (227 × 154 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 243, št. 414 (B). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 5, št. 16, po A. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 21, št. 438, po A. Dorz. not.: Furtr(ag) Wilhalm Mi dorffer II tag (15. stol.). — A o 1450 (17./18. stol.; ).— na prednji stran: 2/121450( 20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr. 438 ( 20. stol.). Ich Jorg vo Tscher omel verweser der haubtma schafft i Krai vergich, das Wilhalem Mi dorffer hewt vor gericht sei e a der tag hat furgetrage ai hube ze Sappelsach zu Tref er pharr gelege , darauff Petter siczet, darauf er mit gerichtspote geweist hat vo der behab Þss wege , so er hi cz Sigmu de Mi dorffer, sei e vetter i dem la des­rechte haterla get ach lawtdesbehabb iess, sodarumb vo gerichtist ausga ge , ist im ai tag ertailt vo hewt vbervierwoche zudem dritte tag v d geschech wasrecht sey vormei oder wer vo gewaltswege das recht besicze wirdet v d er melt sei schede . Gebe czu Laibach, a ma tag aller seltag, a o domi ietc. qui quagesimo. Na hrbtni strani vtisnjen okrogel grbovni peat brez napisa v zelenem vosku {pril. 89}. 255. Andrej de Leo, tržaški glavar gospostva Novi grad, razglasi razsodbo z dne 9. oktobra 1450, po kateri postanejo lastniki zemljiša in dedišine po pokojnem Štefanu Vikumberškem Ahac Pramperger in njegovi sestri Evfemija Gandolfarin in Agnes, žena Rodulfa Copmanla, in ne Katarina, žena pokojnega Ulrika Vogrskega in neakinja Štefana Vikumberškega. 1450 december 2, Novi grad nad Podgradom. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 31–31’, št. 70 (B). I Christi omi eame . Nos A dreas de Leo pro mag ificha commu­ itatecivitatisTergesticapita eusCastri oviet decisorcausecoram obis et officio ostro ve tilate i ter obiles Achatium Prampergar, Euffemiam Ca dolfari et Ag etem uxorem domi i Rodulfi Copma l fratres sive providum virumNicolaum de Marchatelis civem Tergesti um eorumprocu­ratorem ex u a parte age tes et obilem domi am Cateri am quo dam domi i Voldorici U gospocar ex altera ream co ve tam ocaxio e o ullo-rum ma sorum, rerum et bo um hereditatis quo dam obilis domi i Stepha cy Vi chi berger ad ipsos d(omi um) Achatium, Euffemiam et Ag etem ipsius quo dam Stepha chy heredes ab i testato specta tium et perti e tium ut apparet se te tia quadam per os et officium ostrum de prese ti a o, i dictio e et die o o me sis Octobris lata i quai terallia i dictamse te tiamdeductaseque tesviamiurisco demp avimusdictam domi am Cateri am victam i expe sis i causa ipsa factis ec o ad reffectio em fructuum et i troituum ex dictis ma sis bo is et rebus, de quibus extitit difere tia per ipsam et olim d(omi um)Federicum Vi chi ­berger eius patrem i debite perceptorum ipsorum fructuum i troituum et expe sarumtacxatio eestseu limitatio e obisi posterumreservatautex ipsius se te tie te ore latius et diffuxius colligi potest. Idcircho os capita eus a tedictus atte de tes requisitio em et i sta tiamdictiprocura­toris i fa tis et pete tis per os debere tacxari dictos fructus et dictas expe sas sede tes pro tribu alii stuffa dicti castri, ubiper oset preces-sores ostros tales se te tie et tassatio es fieri co sueveru t, visis et dilige ter calculatis fructibus predictibus ce sibus et i troitibus a uis dictorum om ium et si gulorum ma sorum de quibus etiam ab eorum possessoribus et habitatoribusple am recepimus i formatio em ac visis et dilige terco sideratisquei predictisetcircapredicta vide da et co side­ra da fueru t citatis etiam partibus pro hac die et hora ad ha c ostram tassatio em facie dam vide dum. Christi eiusque matris virgi is glorioxe omi ibuspro sufragio i vocatis tacxamus, limitamus, reducimus et refre­ amus fructus ipsos i marcis quadri ge tis solidorum expe sas vero i causa factas om ibus computatis refre atis superfluis reducimus et tacxa-mus i ducatis octogi ta auri. Et hoc om i meliori modo via iure et forma iuris et a tiquarumco suetudi um Castri ovi. Actum i Castro ovo et i stuffa habitatio is ostre prese tibus egregio utriusque iuris doctore domi o Gilfredo de Cabalis de Vero a, d(omi o) A to io de Spigulo o, Steffa o Rosso civibus Tergesti et Jurio dicto Pogorelezetaliustestibusad hec rogatis, sub a o domi imillesimo quadri ge tesimoqui quagesimo, i dicio etertiadecima,dievero secu do me sis Dece bris. (SN)Etego RobadeLeo civisTergestipublicusimperialiauctoritate otarius ac prefati domi i capita ei ca celarius ec o i hac causa otarius rogatus suprascriptam se te tiamprout i actis cause et i quater o mei otariatus a tedicti est ita fideliter et de verbo ad verbum ad ha c publicam formam, deipsius exemplavi il adde s vel mi ue s, quod se -sum variet veli telectum mutet, i cuius fidem robur et testimo ium mee ma us propria scrissi sig um meum appo e s co suetum et i super ad maiorem fidem robur et testimo ium ipsam se te tiam de ipsius domi i capita eima dato sigillo eiusdem appe sio e roboravi. Fragment viseega peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na rdee­belo-zeleni vrvici (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 256. Brat Jurij, glavni kletar v Stini, namesto opata potrjuje Volkerju Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1450 december 24. Orig. pap. (223 × 125 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 22, št. 439, po A. Dorz. not.: LjarXIIItl(15. stol.).— na prednji strani: 24/12.1450(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.439(20. stol.). Ich bruderJorg oberkel ºrczwSittichbeke a disemoffe brieff, das ich vo dem edle v d veste Volkchhartte Awrsperger drewcze phu dtWie erphe ig empha ge v d i ge ome hab selgeredt, so ma v s v d v srem gotshawsSittich jerleich raiche sulle . Also sag ich bruder Jorg ober kel ºr zw Sitich a stat mei s herre des abbts daselbs der vorgemelte drewcze phu dtWie er phe ig quit, ledig v dlos. Gebe v der mei em awffgedrukcht petschad a dem heilige Christ abe dt, a o domi ietc. qui quagesimo. Na hrbtni strani ostanki okroglega vtisnjenega peata v zelenem vosku. 257. Leonard Erngrosz de Kasteun, notar salzburškega škofa, izpriuje, da je Krištof Rechberg predložil listino z datumom 1450 januar 30, Rim (št. 249 a), s katero je papež Nikolaj V. njemu (Rechbergu) in še 8 osebam, ki bi jih doloil Rechberg, dovolil, da si izberejo spovednika, ki bo lahko podelil odvezo tudi za grehe, pridržane papežu. Rechberg zdaj želi, da se med omenjenih 8 oseb uvrsti tudi Engelharda Tur­jaškega. 1451 april 2, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (326 × 384 mm, poškodovan od vlage in preluknjan) v KLA, GAFA (ex predal št. 26) (A). — Prepis iz 18. stol. (B) v KLA, GAFA (ex predal 18). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 57–58’, št. 118 (C). — Prepis s konca 18. stol. (D) v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 165–167. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola n. v. 1 (1910), str. 22, št. 440, po A (gl. tudi str. 20, št. 434). I omi e domi i ame . A o a ativitate eiusdem millesimo quad-ri ge tesimo qui quagesimo primo, i diccio e decimaquarta, po tificatus sa ctissimi i Christo patris et domi i ostri domi i Nicolai divi a provide tia pape qui to, a o qui to, die vero Ve eris, me sis aprilis se­cu da, hora vesperarum vel quasi. I mei otarii publici ac testium i fra scriptorum prese cia perso aliter co stitutus obilis vir Christofforus de Rechperg Aquilegie sis diocesis produxit literas apostolicas memorati sa ctissimi domi i ostri pape bulla vera i corda more Roma e curie appe de te mu itas, sa as et i tegras ac om i prorsus vicio et suspicio e care tes, cuius te or de verbo ad verbum sequitur et est talis: .......... (sledi besedilo listine št. 249 a) .......... Post quarum quidem literarum apostolicarum productio emcoramme, sicutpremittitur, perprefatumdomi umChristof-forum factam, idem domi us Christofforus obilem virum E gelhardum AwrspergerAquilegie sisdiocesisi sortemocto perso arum, dequibusi ipsisliterisapostolicisfitme tio, pro quartaquate usidemE gelhardus, ut sic omi atus huiusmodi i dulto secu dum vim formam et te orem lite-rarum huiusmodi valeat frui, uti et gaudere. Super quibus om ibus et si gulis mihi otario per eu dem E gelhardumimpetra tem et obti e tem supplicatum fuit i sta ter, co ficere u um vel plura publicum seu publica i strume tumseu i strume ta.Actahecsu ti NovacivitateSalzburge sis diocesis i pretorio, i stuba mee solite habitatio is a o, i dictio e, po ­tificatu, me se, die, hora et loco quibus supra. Prese tibusibidem providis virisA dreaVischerjudicei Marburg etJoa eWakgersbergerlaicisiam dicti diocesis testibusad premissa vocatis. (SN)Et ego Leo ardusEr grosz deKasteù diocesis Salisburge sis publicussacraimperialiauctoritate otariusaci sig isoppidiNovecivitatis tabellio iuratus, quia premissis om ibus et si gulis, dumsic, utpremittitur fiere t et agere tur, u a cum pre omi atis testibus prese s i terfui, eaque sic fieri vidietaudivi. Idcircoprese spublicumi strume tum super eis i ha c publicam formam per me redactum, co feci, co scripsi, de ma u propria subscripsi, publicavi, sig oque et omi e meis solitis et co suetis co sig avi i fidem et testimo ium om ium et si gulorum premissorum, requisituspariterque rogatus. 258. Nemški kralj Friderik (IV.) naroa kranjskemu deželnemu upravitelju Juriju rnomaljskemu in vicedomu Juriju Višnjegorskemu, naj vrneta ljubljanskim mešanom gmajno okoli mesta, ki jo je upravitelj ogradil in oddal v najem, ter ponovno omogoita pašo mešanom in tujim trgovcem z živino. 1451 september 14, Dunajsko Novo mesto. Prepis v ZAL, LJU 488, cod. XXV, fol. 37–37’, št. 59 (B). — Dva prepisa iz 18. stol. v HHStA, FAA, VII Laibach, A 13, fasc. 7 (C, D). Obj.: Richter, Geschichte der Stadt Laibach, Urkunden Anhang, str. 267–268, št. 38, po B = Klun, Diplomatarium Carniolicum, str. 31–32, št. 41 = Otorepec, GZL III/60. Reg.: Klun, Aus dem Archive, str. 93, št. 59. — Chmel, Regesta Friderici, str. 277, št. 2719. — Birk, Zweite Nachträge, str. DXVIII, št. 1577b. — Kemper-Voljak, Regesten Kaiser Friedrichs III., po B. Wir Friderich vo gottes g ade Römischer kö ig, zu alle zeite mehrer des reichs, herzog zu Ostereich, zu Steuer, Care te u d zu Crai , graf zu Tiroll, e tbiette u ser getreüe Jorge vo Tscher embl, u ser verweser u serer hauptma schafft u d Jorge Weixlberger u ser viz-domb i Crai u ser g ad u d allesgutesu d habe u sergetreüe liebe N. u ser burger gemei iglich zu Laÿbach a bri ge lasse , wie i ihr gemei e alle thalbe umb die stadt daselbst a fa ge u d verzeimet würdet u d wie du der verweser, die a etliche e de der bauerschafft i zi ß außlassest, wie vor gewese seÿ, dardurch die burger u d a der, die mit ihrer kauffma schafft derselbe u ser stadt Laÿbach othdurfft zuführe , das mü der zuführe , wa sie mit ihre viech it weid gehobe müge . Empfehle wir euch er stlich, daß ihr vo u ser wege darob seÿ t u d solch empfa g u d zei a der gemelte gemei alle thalbe abbreche u d verrichte lasset u d waß du, der verweser davo um zi s verlasse hast auch ledig machest, damit die gemelte gemei ga z wider ledig werd u d die Hu gar u d a der ha dlu gleüth mit ihre viech darauf weÿd gehobe u d othdurffzu dervorgemelte u sererstadt Laÿbachdieserpaß führe müge , das ist gä zlich u ser mei u g. Gebe zu der Neüstadt, a des heilige creütz tag exalatio is, a o domi i 1451, u sers reichs i zwelffte jahr. 259. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Volkerju Turjaškemu letno plailo 13 mark soldov za mašno ustanovo. 1451 december 13. Orig. pap. (224 × 149 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Des abcz von Sitich quitung, dalje z drugo roko: LII jar,13tl(15. stol.). — 1451.Reiche vo 13tlda Sittich(19. stol.). WirpruederVlrich abbtczwSittichv d derga czco ue dtdaselbst beke e , daswire pha ge habe vo demedele v d veste Volkharte Awersperger dreyczehe mark ß das selgeret, das ma v s v d v serm gotczhaws järleiche rayche sol albeg czw sa d Lucei tag. Der obge­ a tte deryczehe mark ß sage wir de ege a tte Volkharte Awers­perger quidt, ledig v d los vo dem hewrige jar. Gebe a sa d Lucei tag, a o domi iMO etc. qui quagesimo primo. Na hrbtni strani okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja preko kosa papirja. 260. Sigmund Ižanski proda Engelhardu Turjaškemu za 5 funtov dunajskih pfenigov polovico mlina na potoku Radulja pri Klevevžu, ki je frei­sinški fevd. 1452 december 18. Orig. perg. (329 × 195 + 45 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 61–61’, št. 125 (C). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (F) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 156–157’. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 22, št. 441, po A. Dorz. not.: Vmb dy müll a der Radll u ter Kchli gefels (15./16. stol.). — dopolnjeno: Ai kauffbrieffvo Sigmv de Ÿggervmbdymülla derRadll u ter Kchli gefels,soerE gelharte vo Awrspergverkauffthat(16. stol.; ).— 18/12. 1452(19. stol.). Ich Sigmv d Igerbeke furmich v d allmei erbe v d tu kv dt me igklich mit dem briefe, das ich recht redleich, v uersproche leich v d zu der zeitt, do ich es mit recht wolgetü mocht v d volle gewalt ze tü hett hi gebe v d verkauft hab, hi gib v d verkauff auch wisse tleich i kraftdesbriefsmei sgützai halbemülla dempach Rädellbey Kli ge ­fels v d i der pharr Weisse kirche gelege mit alle dew v d darczü gehört, gehör solloder mag, kai erlay och ichtz ausge ome , alles hie i ebeslosse , als wir da dieselbes i egehabt v d herbracht habe v d dievo derhochwirdige stiftdesbistumbsFreysi g zu lehe berürtt, dem edel v d veste E gelhart dem Awrsperger v d alle sei eribe vmb fümff phv dt Wie er phe i g, dara v s wol be üget v d der wir mit vollerzallv d czu rechtterzeittvo i darümbausgerichtv d beczaltsei . Also habe wir i dieselbhalb müll mit aller zügehoru g, alsvorbestymbt ist, aus v ser gewaltsam, ucz v d gewer i ir gewalt, ucz v d gewer gerüttleich gesazt v d gea twürtt mit aller stät, die sew u hi für müge i ehabe , ucze , ge iesse , we de v d kere , damit ha dele v d tü , alsmit a der iremgüt,wie i dasampeste füeget ach la dev d lehe s rechti Krai . Gelobe i auch, dielehe mitai emaufgabbriefe, alsrecht ist, richttig ze mache v d sew darauf ze scherme , ze vertrette v dge me igklich mit recht ze uera ttwurtte , als oft i des ott v d dürft beschiecht ach la dev d lehe srechti Krai . Tätte wirdesaber icht v d das sew yema t a der mit pesser rechtte dauo trib oder treibe woldevo ai emtaillodermer, de wiri daraufgebe v d v d verkauft habe , was schade sew des äme , de ir ai s oder ir schei pot v be­rechtte tgesage mag a ayde, a taydi g v d a alla derbewäru g ürir ai swartte darumb zegelaube , de selbe schade mitsambtdemhawbt­gütsulle v d welle wiri gelte ,ablege v dwiderker v dsew sulle das habe v d besüche auf alle dem v d wir habe oder kü ftigklich gewi e , essey erib, ayge odervarv d gütt, kai erlay och ichtzausge­ ome , alles hie i ebeslosse , dauo sew richte v d wer soll vmb erkche v d schade der la desfürst i Krai , sei a weldt oder aber ai yede herschaft v d gericht, darv der v ser habe v d gutt gelege ist v d sew darauf weise oder zaige t. Das ist v ser pet v d gutter wille . Czu vrku t besigelt mit des edel v d veste Jörige Weichsselberger vicz­tümb i Krai mei s liebe swagerm v d mit des fürsichttige erber v d weise Ha se Memy ger statrichtter ze Laybach ir yede ayge a ha ­gü de i sigel, die sew durch mei er vleissige pett wille a de briefe geha ge habe , i v d alle ir eribe a schade . Darumbich mich be- a tter Sigmv d Yger v d all mei eribe verpi tt, alles das war stet v ­czerbroche zehalde v d zewolfüre , dasa dembriefegeschribe stett. Gebe ach Kristi v sers herr gebürde im vierczehe hü dertiste v d zwayv dfumfczigiste jare, ammo tag vorsa d Thomastag desheilige czwelifpote . Dva visea peata na perg. traku: 1) manjka. — 2) okrogel grbovni v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis: .s .hans . mem nger .{pril. 174}. 261. Lovrenc Krumbach proda Engelhardu Turjaškemu za 20 goldinarjev hubo na Opalkovem, ki je celjski fevd. (prim. št. 262) 1454 februar 3, I. Orig. perg. (311 × 202 + 41 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 141–141’, št. 250 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 22, št. 442, po A. Dorz. not.: Vmb die Wolczicz ge Art ek (15. stol.).— Ai kauffbrief vmb I huebe zu der Woltschitz i Guette felder pharr gelege , dÿ Lare cz Krumpach her E gelharte vo Awrspergverkauffthat(16. stol.; ).— 3/21454(19. stol.). Ich Lare czKrumbachvergichfurmich v dallmei erbe v d tue kü tt mitt dem brieff ma ikleich, de er furkümbt, die i sehe t, hero ta oderlese t, dasich mittwolbedachte müttzwde zeÿtte , do ich ermitt recht wol getue macht, redleiche v d v uersproche leich verkaufft v d hi gebe hab,auch wisse tlichi graffta des briefs ei huebe , dÿe ze le-he ist vo mei s here g ade vo Cilietc. v d dÿe gelege ist zw derWl­schiczi Gutte felderphar, darauffderThumeczgeschesse ist, demedle v d veste E gelhartte vo Awersperg v d allemsei erbe vmb czwai ­cziggulde , dieichge czlichvo i ge ome v dempha ge hab. Da­rauffhabich dÿeselbige huebe mitt aller zwgehoru g aus mei er gewalt, uczv d geweri irgewalt, uczv d gewergesacztv d i dasv uerspro­che leiche i gea tburt mitt aller stêtt, das sÿ dÿe u i habe schule , ucze v d ÿsse , we de v d kere v d auch damit schaffe v d tue , a) sic! wasi liebist, alsmita dere ire lehe sgütt.Warauch, dassewvo der obgeschribe huebe u hi fur ÿema dt a der trib ader traÿbe wolt vo aÿ e tail oder vo garmittpessere rechte , de wir i darauff gebe v d verkauffthabe ,dafurschulle wirsewscherme v d vertrette ge ma i­kleich vor aller klag v d a sprach, als offt i des ott geschiecht, ach kauff v d la desrechti Krai . Tette wirdesaber icht, weliche schade sÿ des äme , wiederschad ge a ttwird, de iraÿ speÿ sei trewe gespre­che macht a aÿd, a taÿdi g v d a alle a der pebaru g ür ir ai es slechte wartte darvmb ze glaube , de selbige schade gelobe wir i mittv ser trewe mittsambtdemhawbtgüttwiderzegelte v dhabzele-ge a allewiderred v geuarleich v d dasschulle sÿ habe hi czv sv d allem v sere güett. V d war auch, das wir v s dari e vergesse v d i das ichtga czicleiche wolfurtte , alsobe geschribe stett,so scholsew derla desfursti Krai ,sei hawbtma oderverbesserdaselbistoderai ÿder, v der dem v ser hab v d gütt gelege ist, richte v d were erke s v d schade svo allemv sere guett, daswiryeczwhabe oder och hi -fur gewi e , wo sÿ darauff weÿsse oder zaÿge t. Das ist v ser pett v d guetterwille . Dasi dasstattv dv czeproche beleÿb.Gebe wiri de offe brieff wesigeltte mitt der edle v d veste Walthasars des Lamber-gars v d Merte des S icze ppawmer, dÿe cze czeÿt purkgraff zw Lozz aÿge a hagu de i sÿgelle , dÿe ire i sigelle durch mei er vleÿssiger pett wille auffdem brieffgeha ge habe , i v dire erbe a schade . Daru derich mich obge a terLare cz Krumbach mittsambt mei e erbe verpi tte ,allesdasstâttzehabe v dzewolfure ,dasobe a dembrieff geschribe stett. Der gebe ist ach Kristi gepurd vierczehe hu dert iar v d dar ach i de vierde v d fu fczigiste iar, am sa d Blasse tag. Dva okrogla visea grbovna peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) napis: s • balthasar .lamberger (= št. 262/2) {pril. 99}. — 2) mono poškodovan; napis: [s g llum : mertt •] sn cenpa[mer .] (= št. 262/1, 299/3, 301/2, 313/2) {pril. 95}. 262. Pismo, v katerem Lovrenc Krumbach sporoa celjskemu grofu Frideriku (II.), da je prodal Engelhardu Turjaškemu celjsko fevdno hubo na Opalkovem, in ga prosi, naj jo podeli Turjaškemu v fevd. (prim. št. 261) 1454 februar 3, II. Orig. pap. (216 × 180 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 139’–140, št. 247 (B). Dorz. not.: Des Krumbach kauff v d aufgabprieff (15. stol.). — 1454. Sch itze -paumer,pflegerzuLaas.(19. stol.). Demhochgebor e furste v d here Fridreiche graffe zeCili, zw Ortte burg v d i dem Seger etc., mei e ge adige here empewt ich Lare cz Krümbach mei e willige v derta ige geharssai e di st wis ewerg ad allczaittweuarge adigerherr. Ich lasewerg adwisse , dasich mei huebe ai e, die gelege ist zu der Volschicz i Gutte feldar phar, darauffder Thumecz gesesse ist, verkaufft v d hi gebe hab vo mei er otturfft wege dem edle v d veste E gelhart vo Awersperg v d sei eribe v d dieselbigehuebe vo ewerfurstleich g ade zelehe istalsder kauffbrieff auswaist, der darvmb ist v d ich gib die ewre furstleiche g ade auffmitt krafftdiczbrieffs, dasewerfustleicheg ad, diemittaller ir zwgehoru ge de ge a tte E gelhart vo Awersperg v d sei eribe laihe welleti aller dermas, allsichdievo ewre g ade i lehe swais i egehabtt v d mei vorfardere a mich gepracht habe . Das wil ich gere vmb ewerfurstleiche g adverdie e . Mitt vrku d versigelltmitt der edle v d veste Walthasar desLambergerv d Mertte desS icze ppaw-mer, dieczeitt purkgraff zw Lozz, paider auffgedrukte i sigelle , die sy durich mei es abge a te Lare cz Krümbach fleizziger pett wille auff dem brieff gedruktt habe , i v d ire eribe a schade , wa d ich zw diesse zaitte mei sigell icha gehabtt hab. Gebe ist ach Kristigepurd vierczehe hu dert jar, dar ach i de vierde v d fu ffzigiste jar, am sa d Wlase tag. Na hrbtni strani dva vtisnjena peata v zelenem vosku: 1) poškodovan okrogel grbovni s šitom; napis: [s g ll]um : mertt • sn cenpa[mer .] (= št. 261/2, 299/3, 301/2, 313/2) {pril. 95}. — 2) osmerokoten grbovni; napis: s • balthasar . lamberger (= št. 261/1) {pril. 99}. 262 a. Štajerski deželni upravitelj Sigmund Rogendorffer predaja Janezu Gserju dve zadolžnici – eno za 50 mark dunajskih pfenigov in drugo za 76 funtov dunajskih pfenigov –, ki ju ima od Janeza Širskega. (prim. št. 246) 1454 november 25. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 249, št. 433 (B). Dorz. not. (po prepisu): Sigmu dt Roge dorffer übergibt Ha se dem Gesoller 2 schuldbriefvomHa se demScheÿreraussgehu dt.A o1454. a) sic! Ich Sigmu d Roge dorfferbeke offe dlich mitdembrieffùrmich v d allmei erbe vo derczwaiergeltbriffwege ,diemirv d mei erbe vo Ha sse de Sche´erer v d sei e erbe lautte dt, der ai halt i fù ffczigk markh gùetter Wie er phe i g,item der a der geltbriffhalt i sechsv dsübe czigk phü tgüetterWie erphe i g. Dievorbe a te geltt­briff all paidt hab ich verrer vbergebe v d ei gea tbürtt Ha sse dem Gesòllerrv d alle sei e erbe ,also daserhi fürha dle v d tü mag i aller mas, als ich selbsdamit hiett müge tüe v dpehalt mir dara khai­ erlaÿ gerechttigkait. V ddas i v d sei e erbe das stàtt v d v czepro­che peleÿb, gib ich be a ter Roge darffer de vorperüertte Ha sse Gesòllerr v d sei e erbe de briff v derr mei e a ha gü de i sigel, dar¢ der ich mich verpi tt, alles das war v d stàtt zw halte , das a dem briff geschribe stett. Der gebe ist ach Kristÿ gepürd taüsse dt jar v d dar ach i virv dfü ffczigiste jar, a sa d Kattrei tag. 263. Štajerski deželni upravitelj Sigmund Rogendorffer potrjuje, da sme Janez Gser obdržati in razpolagati z navedno posestjo, ki mu jo je zastavil Janez Širski, in sicer dokler mu slednji ne vrne denarja. 1454 december 9, Gradec. Orig. perg. (403 × 191 + 47 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 255’–256, št. 457 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 23, št. 443, po A. Dorz. not.: Ha s Gsöler (15. stol.).— Disser pfa dbrieff mit vrtl erke dt ist erledigtv dallera sprachfreydieguetterzw Scheyerbetreffe dt.A o1454(16. stol.).— 9/12.1454(19. stol.). Arh. sign.: No27(16. stol.). Ich Sigmv d Roge dorffer verweser zu Grecz vergich mit dem brief vmb die pha dt her achgeschribe Ha se des Scheyrer: item vo erst de tur zu Scheyr v d drey hof darv der gelege mitaller irer zugehoru g; item ai mulgelege v der Scheyrbey der Saw; item zu Esche be drey hube ;itemzu OberFrese ai supp v d drey hube ;itemzu Jagerstai ai hube ;item i der Ryekai perkgrecht auf ai v dzwai czikg ember;item zu Esslitz ai hube ;item halbe traidzehe t zu Scheyr;item vier hube zu der Gla v dallerlayzehe t daselbs;item dreyhube zu Tworische ; itemderzehe tzu derRetschitzv d zu derMittbey Tiefer;itemdasdorf v derde Kam ikg,desistai supp v d vierhube ;itemai hube v der wei garte ; item ai hube am Külei a Sa d Marie magdale e perg v d das perkgrecht daselbs; item zwo hube am Hard bey dem Kam ikg; itemai halbehube daselbs;itemvierdhalb hube hi dermKam ikg;item ai hube zu Globokch, v d was zu de be a te pha dte v d güeter alle gehort ichtsausgeczoge ,daHa sderGsöleremale mitrechtv d mit fro bote aufgeweist hat fürdie geltschuld, so er im schuldig ist ach i haltu g sei er brief v d lautte t i de schade . Er hat auch mit de vorge a te pha dte gefar mit furtrage , mit a piete , als rechtgewe-se ist, souerr v d im alsheut vormir ze Grecz vor dem rechte mit recht ertailtist. Seyd dazermitde vorgemelte pha dte gefare hat, alsrecht gewese ist, dazda derbe a tHa sGsölerfurbaserdamitalle sei e frume wol geschaffe mag mit versecze , mit verkauffe oder im selbs i ezehabe , wie im das am peste füegt, als mit a derm sei e aige t­lichemguett, alsla g v czdazerdergeltschuld, soerimschuldigist ach i haltu g sei er briefge czlich dauo gerichtv dgewert wirdet, v d im sol auch der la desfurst i Steyroder wer a sei er stat gewaltig ist, die vorge a te pha dt scherm v d frey vor allem gewalt v d v rechte ach dem la desrechte v d gewo haite i Steir. Mitvrchv d desbriefs, gebe zu Grecz, a mo tag ach sa d Niclas tag, a o domi i millesimo quadri ge tesimo qui quagesimo quarto. Okrogel visei grbovni peat v temnem naravnem vosku v skodelicu iz svetlega na­ravnega voska na perg. traku; napis: • s • r • {pril. 146}. 264. Cesar Friderik (III.) naznanja, da se je Engelhard Turjaški odpovedal 12 funtom pfenigov, ki mu pripadajo iz naslova vrhovnega komornika na Kranjskem in v Marki. V zameno cesar dovoljuje Turjaškemu in njegovim dediem, da za svoje potrebe lovijo ribe v Cerkniškem jeze­ru, in hkrati naroa Juriju rnomaljskemu, glavarju v Postojni in na Krasu, da Turjaških pri tem nihe ne ovira, zlasti ne Šteberški. 1455 april 27, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (331 × 175 + 47 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A), priložen prepis (C) iz 17. stol. — Prepis iz 16. stol. (B) v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (E) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 110–111. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 23, št. 444, po B. Dorz. not.: Ei khayserlichgaabbriefde vo Aurspergerbliche zuZirkh iczersee fische zulasse .B.1455(16. stol.). Wir Fridreich vo gots g ade Romischer kayser zu alle czeite mererdesreichs, herczog zeOsterreich, zeSteir, zeKer de v d zeKrai , grafzeTiroletc. beke e fürv sv d v sererbe , alsv sv sergetrewer E gelhart Awrsperger der zwelf phu t phe i g, so im als öbriste kamrer desselbe v sersfürste tumbsKrai v d a derMarch jerleich ausv serm vicztumbambtt daselbs i Krai sei e geraihet v d gegebe worde ga cz begebe v d achgelasse hat im v d sei e erbe ,die Þ hi für vo desselbe kamerambts wege icht mër ze raihe och ze gebe ach lautt sei s briefs darumb ausga ge , daz wir demselbe Awrsperger v d sei e erbe dae tgege die su der g ad geta v d i erlaubt v d ver­gü et habe wisse tlich mit dembrief, daz sy Þ hi für auf v serm see i der Zirgk icz gelege i v serm tail derselbe vischwaid gewallt v d macht habe sülle zu irër behawsu g ge Awrsperg ze vische ach ir otdürfte , we i das füget a v ser v d me iclichs vo v ser wege irru g v dhi der üss v geuerlich.Dauo so gebiete wir v serm getrew liebe Jörge vo Tscher öml v serm rat v dhaubtma zuAdelspergv d amKarstoderwërkü fticlich v serhaubtma daselbsv d alle a der v ­ser ambtlewte , v derta e v d getrewe , de der brief geczaigt wirdet, er stlich v d welle , dazsy de selbe Awrsperger v d sei e erbe bey di-se v ser g ade , so vorsteetge czlich beleibe lasse v d i och auch vo Stegberg dara dhai irru g och hi der üss icht tue och des ye-ma de a derm getÞ gestatte i dhai weis. Das mai e wir er stlich. Mit vrku d des briefs, gebe zuderNew stat, a su tag achsa d Jörge tag, ach Kristi gepürd im vierczehe hu derte v d fü fu dfü fczigiste , v sers reichs im sechczehe de v d v sers kaysertumbs im vierde jare . (na pliki:) commissiodomi iimperatorisperdo­mi umJoha emU g adco siliarium Fragment okroglega viseega peata izstavitelja v rdeem vosku na perg. traku; na-pis (na zunanjem robu): [S • FRIDeRICI] • DIuIna • [FAuenTe • ClemenCIa • ROmanORUM • ImPeRaTORIS], (na notranjem robu): [SemPe]R • auGuSTI • auSTRIe • [STIRIe • DuCIS • eTC. • a.e.I.O.u. 1452] (= št. 270, 308; prim. Sava, Siegel, str. 166, fig. 110; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 4 in str. 12) {pril. 9}. — Na hrbtni strani skodelice ovalen protipeat v rdeem vosku, napis: F H; A E I O V (prim. Sava, Siegel, str. 168, fig. 117; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 1 in str. 12; Hutz, Urkunden Vorau, str. 294, št. 274) {pril. 10}. 265. Ortolf, Viljem in Jurij Perneški se s posredovanjem cesarja Friderika (III.) poravnajo z Engelhardom Turjaškim in sinovi njegovega pokoj­nega brata Volkerja glede dedišine po reteških. Grad retež sku­paj s kapelo in pritiklinami ostane Perneškim, Turjaški pa dobijo po­sest (fevde) po Frideriku reteškem, skupaj s cerkvenim fevdom na Rožeku. 1455 september 12, Slovenj Gradec. Orig. perg. (478 × 240 + 60 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Reg.: Richter, Die Frsten, str. 697 (po A) = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 24, št. 445. Dorz. not.: Ai berichttbriefderspruchv da uordru g,sodievo Per egkv ddie vo Awrsperggege ei a derRewtte berghalbe v da derguttergehabthabe , darumbsysichverai thabe (16. stol.; a). — 1455(19. stol.) — Tpliz (19. stol.). Ich Ortolf, ich Wilhalm v d ich Gorg geuetter v d gebruder vo Per ekg beke e mitdemoffe briffurv sv d allv sererbe v d tù kù talle de , die ù si doder och kù fftig werde , alswìrzuspruch v d a fordru g gehabt habe zu dem edel E gelharte vo Awrsperg v d hi tz Volkharte vo Awrsperg sei s bruder selig ki der, der gerhab er ist v d sy widerumb zu v s v d vmb solh v ser bayder tail zùspruch v d a fordru g, so ay tail zù dem a der gehabt hat oder aber gehabe möchte hi tz aufheutige taggebu gdes brifs, es sey mit brief oder a brief ichtsdauo ausgeczoge v d darumb wìrobge a tbaid tailvo dem allerdurleuchtigiste furste v d herre her Fridreiche dem Romische kayser etc.,als durch sei a g ade ret zu ai em tag her ge Wi dischgretz zu auftrag derselbe sache kome sei v d wa u s aber daselbs v ser baydertailgùt frew dt v d gu ermit v serbaidertailgùtem wille vmb all v ser zuspruch v d furbracht sache frew tlich geay et habe solher may u g, als her ach geschribe stet: vo erste vo der veste Rautte -berg mit irer zugehoru g mitsambt der cappelle , so dari e ist v d der ma schaft v d lehe , so vo dem haws Rautte berg ausgee t v d was derselbe lehe herPeterder Rautte bergerv d dar ach Jorgsei su v d ù her Ha s vo Per ekg v d wir gelihe habe , dieselbe lehe all mitsambt dercappel i dem haws Rautte berg, diesulle v s vorge a tte vo Per ekgv d v ser erbe beleibe . Wir sulle v d muge die auch hi fur leihe , als offt sich das gepùrt v d der ege a te E gelhart des Awrsperger sei s bruder ki der v d aller irer erbe v d me igkleichs vo ire wege irru g v d widerspreche v geuerlich v d des geleiche , was her Fritz vo Reutte berg v d sei prùder bayder selig gedecht uß lehe gehabt v d die sy vo derha t gelihe habe mitsambtderkirche lehe zu Rassekg, die sulle der obge a t E gelhart vo Awrsperg v d des vorge a tte sei s brùder ki der v d ir erbe auch leihe a v ser aller v ser erbe v d me igkleichs vo v ser wege widerspreche auch v geuerleich. Da vo derwelld, holczerv d purgkfrid wege , so zu dem haws Reutte berg gehoru t, die sulle all v s v d v ser erbe beleibe , ach dem v s das haws Rautte berg mit ettlicher a derer zugehoru g gebe ist a geuerde v d ach i hallt solher v ser ku tschaft, so wir darumb habe v d des auch ucz v d gewer sicze vorbehalde de gue-ter , so zu dem haws gehort habe irer gerechtigkhait, ob sy die dari e a) dprertan. habe t. Es ist auch mer zwische v ser beredt vo alles des guts v d erbs wege , so wir ach abga g Gorge des Rautte berger selig ki der i erb­schaft v d vo gemechts wege i habe , es sey dorffer, hube , hofstet, mul, getraidzehe t, wei czehe t, perkrecht, wei gerte , wismad, holcz, holczstet, wie das alles ge a t oder wo das gelege ist, mit aller v d yder zugehoru g, ichts ausge ome a geuerde v d mitsambt dem dorf zu Telltschach v d deshofszu Viech ach v d zwo wisse v d ay mulv der dem haws Rautte berg v d die vogttey auf de zwai hube ze Nyder Glok itz mit aller zugehoru g, die zu dem liecht der cappelle zu Rautte berg gehoru t mit alle a der gueter , zehe dte v d irer zugehoru g. Darumb sol der vorbe a t E gelhart vo Awrsperg, sei s bruderki der och irbaydererbe och a deryma d vo we wege zu v s och zu alle v ser erbe oder werdasvo v ser wege i ehat a de obgeschribe lewte , stuckhe v d gueter mitsambt der veste Rautte berg, als wir die ycz i ehabe khai erlay zuspruch och a ford-ru g icht mer habe sulle och muge mit recht och a recht i khai erlay weis trewlich v d a geuerd. Wir muge auch ù hi fur alle v ser frume damit ha del v d tu ach allem v serm wille , als mit a derem v serm guet a des ege a te E gelharts vo Awrsperg, sei s baider bruder v d ir baider erbe v d a me igklichs vo wem wege irru g v d widerspreche . V d des geleiche sulle wir och all v ser erbe och yma d a derer vo v ser wege zu dem offge a tte E gel-harte vo Awrsperg, zu sei sbruderki der ochzu alle ire erbe vo des guts v derbs wege , so vo dem ame der Awrsperger i ir gewalt kome sei , es sey ma schaft, dorffer, hube , hofstet, mul, getraidzehe t, wei czehe t, perkrecht,wei gerte ,wismad, holcz, holczstet,wiedasalles ge a t oder wo das gelege ist, mit aller v d yder zugehoru g, ichts ausge ome a geuerdezu i darumb khai erlay zuspruch och a fordru g ichthabe sulle , alsdasderbrif, so wirvo i darumb habe i hallt v d aige tlich außweist. Es ist auch zwische v ser emlich beredt v dgetai­di gt, daz allobgeschribe bered ussoderabred vo v sobge atte baide taile ge czleich volfuertv d gehallde sol werde v d auch was ai tailzu dem a der vordru g v d zuspruch hi tz auf datum des brifs gehabt hat odergehabe hatmuge , sy sei vo v sfurbracht oder ichtfurbracht, wie sy da ge a t sei v d die verga ge e sache berure , ichts außge­ ome och khay em tail vorbehalde . Die sulle all hi fur ab v d ichts sei v d ob wir obge a tte vo Per ekg oder v ser erbe all obgeschri­be pu tt oder taidu g icht ge czlich stet hielte oder volfurte , was schade desdervorge a tE gelhartvo Awrsperg, sei sbruderVolkharts ki der oder ir bayder erbe furbaser ehme hi tz kriste , hi tz Jude mit klag, mit taidi g oder wie der schad ge a t wird, de ir ay s oder ir schei pot bey sei trew möchte gesage a aid v d a all a derr pewe-ru g v berechtet, de gelube wiri ga czabczelege v d widerczekere , v d sulle sy dashabe aufalle v sermguet, essey erb odervaru d guet, ichtsausgeczoge v d sol sewv uerczoge tlich dauo richte v d were alles irs schade s der la desfurst i Steir, i Krai oder ir a wald, wo sy darauf weise oder czaige t. Das ist v ser gùtlicher wille v d des ze vrchu tgebe wiri de brifversigelte mitv serrobge atte allerdreyer vo Per ekg ayge a ha gu de i sigle v d durch merersicherhaitv d gueter geczeug ss wille dieser sache habe wir verai tleich v d mit vleizs gebete de edele veste Leopolde Aspach, daz der sei i sigel auch a de brifgeha ge hat, doch imv dalle sei e erbe a schade . Daru der wir v s obge a tte ich Ortolf, ich Wilhalm v d ich Gorg vo Per ekg v d all v ser erbe v uerschaide leich verpi dte alles das war v d stetzehalde v d ge czlichzeuolfure ,so i dembrifgeschribe stet. Dergebe ist zeWi dischgretz, a freitag ach v serliebe fraw tag irer gepurd, ach Kristigepurd i vierczehe hu dert v dfu fv d fu ffzikgis-te iare. Štirje okrogli visei grbovni peati v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku: 1) poškodovan; napis:  • s • arttolf .von . pernnekg  {pril. 80}. — 2) poškodovan; napis:s • w lhalm • von • pernnekg {pril. 81}. — 3) poškodovan; napis: s • org • von •• pernnekg {pril. 82}. — 4) poško­dovan; napis:  s • lewpolt  aspach  (= št. 181/3, 242/1) {pril. 136}. 266. Grof Ulrik (II.) Celjski naznaja, da je predenj prišel Engelhard Tur­jaški in ga v svojem imenu in imenu svojega neaka Janeza Turjaške­ga in njegovih bratov in sester prosil, naj jim v fevd podeli navedeno posest v trebanjski fari ter dvor v Šoštanju in goršino na Paki, kar so podedovali po Kacenštajnerici. (gl. št. 249) 1455 september 22, Celje. Orig. perg. (283 × 118 + 38 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis iz 17. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola n. v. 1 (1910), str. 24, št. 446, po A. Dorz. not.: Ei lehe briefvo graffVlriche zu a Cÿlÿ,Ortte burgv dSteÿr(!)etc. vmb ettlich stukh v d guetter, Engelh[arten] a sei selbs v d Ha se v d a der sei er bruder v d geschwistret vo Aursperg de . De Cili am S. Mauritze tag 1455(16. stol.).— 22/91455(19. stol.). Arh. sign.: No95(17. stol.).— Nro 15(18. stol.). Wir Vlreich vo gotes ge ade graf zu Cili, zu Ortte burg v d i demSegeretc.,ba zeDalmacie ,Croacie v di Wi dische la de be­ ke e , alswirv serrlehe berueffthabe , dasfurv skomv sergetrewer a) nad zadnjimi štirimi besedami so napisane številke 1, 3, 2,4, ki spreminjajo vrstni red: vo Vlriche graffzu. E gelhartt Awersperger a sei selbsv dHa se v d a der sei er bru­der v d geswistred weÿle d VolkartsAwerspergerssei esbruderski der stat v d bat v s diemüttikleich, das wir im die her achgeschribe stukh, zehe ttv dperkchrechtgeruchte zuuerleihe , wa dieirerb ware . Das habe wir also geta v dhabe demselbe E gelhartte Awersperger a sei selbsv d Ha se v d a dersei erbruderv dgeswistred weyle d Volkarts Awerspergers sei es bruders ki der stat v d ire erbe su v d tochter dieselbe stukch,zehe tv d perkchrechtzu rechte lehe verlihe v d leihe i auch wisse tleich mit dem brief, was wir i ze recht dara leihe sulle oder muge v geuerleich v d si d das dieselbe stukch, ze­he tv d perkchrecht:itemvo erst ew hube a derNidere Schew icz v d das perkchrecht v d de wei zehe t daselbs; item zu Sagoricz fu f huebe ;itema derDobrazwo huebe ;itemai mull i demGru dt;item sechshuebe zu OberPrampach v d allerlaytraydzehe t, perkchrechtv d wei czehe tdaselbs, allesi Tref erpharrgelege ;itemv dai e hofzu Scho stai v d ai perkchrechta derPaakch, dasvo derKacze stai eri herkome ist. Mit vrku d des briefs versigelt mit v serem a ha gu de i sigel, der gebe ist zu Cili ach Christigeburde virzehe hu dert jar v d dar ach i dem fu fv dfu fzigiste jar, am sa d Mawricze tag. Delno poškodovan okrogel grbovni visei peat v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis (na obodu): [. g llum .vda]lr c .de .gra [.c l e . orten]bvrge .agor e .que .etc. .com t s .[anno .], (v polju): etc. m cccc xl .(prim. Žvanut, Peati grofov Celjskih, m4, str. 62, 76, 90; Kureli, Simboli, str. 62 ss; Chmel, Urkunden, Briefe und Actenstcke, slika VIII) {pril. 15}. 267. Viljem Harrer zamenja z Engelhardom Turjaškim svoj mlin v Grmu pri Velikih Lašah s turjaškim mlinom v Iški. 1456 januar 6. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 55, št. 114 (B). Reg.: Testamentslibell, fol. 101’ = Komatar, Schloßarchiv, Carniola n. v. 1 (1910), str. 24, št. 447. Dorz. not. (po prepisu): Des Harrer auswechselbrieff vmb ei mùl v der der Rai­schitz v d ai hube zu der Staude , so er E gelhartte vo Awrsperg gebe v d verwegselthat. Ich Wilhalbm Harrerbeche fur mich v d all mei erbe v d tue chu d aller ma ikleich mit dem offe brieff, das ich ei redlieche auswechsell ta hab mitdem edle v d veste E gelharte vo Awers­perg öbriste kamrer i Krai v d a der March, v d hab im gebe v d ei gea tburt ei mùlli derStaude , darauffGregorgesesse ist, mit leùtt v d mit guett v dmit aller irrer czugehoru g v d i aller mas, als ich das selbsi gehabthab, ichts ausge ome , fur rechts aige guet, das alles i Gùtte felderpharrgelege ist. Dae tgege mirderbe a t Awersperger gebe v d i ge atburthatei mùlli derEischs, darauffgesese istJuri, die i Yeger pharr gelege ist. Also verpi t ich mich obge a tter Harrär solche obgeschribe auswechsell stät zu halde v d de be a tte E gelharte , sei esbruderki derv d irbeidererbe darvmb scherme v d vera tburtte mit dem rechte , als solichs auswechsels recht v d gebo hait ist im la d ze Krai . War aber, das, ob sew yembt mit pesere rechte davo trib oder treibe wolt, de wir i darauff gebe habe , was schade sy des ame de selbe schade mit sambt de erke , schulle v d welle wir i a verczihe , ablege v d widerkere . Tate wir des icht, so soll sew der la desfurst, sei haubtma , verbeser v d ei ÿder her, daru der v ser guet gelege ist, ge ugig mache vo alle v ser güet auch a uerczihe v dpeÿ soliche auswechsellhalde v gefarlich. Vrku d des brieffs versigilte mit des edele v dveste Kas­par de Meltze verbeser i Krai v d mit des edele v d veste Frid­reichs Hardär dieczeit vicztumb i Krai baÿder aige a ha gu de i si­geli , die sÿ durch mei er obge a tte Harrär vleyßiger pett wille auff dem brieff geha ge habe , i v d ire erbe a schade . Daru der ich mich obeg a ttera Wilhalbm Harrär mit sambt mei e erbe v d mei s bruder ki der v d v ser peÿder erbe verpi t, alles das war v d stat ze halde , dasa dembrieffgeschribe stet. Dergebe ist ach Kristigepurd viercze he b hu dert jar, dar ach i dem sechs v d fumfczigiste jar, a der heÿlige dreier ku ig tag. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 268. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Engelhardu Turjaškemu letno plailo 13 funtov dunajskih pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1456 december 13. Orig. pap. (220 × 131 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: LVI jar, 13 tl (15. stol.). — 1456. Reiche vo 13 tl d a Sittich (19. stol.). a) sic! b) sic! Wir pruder Vlreich abbt czw Sitich v d der ga cz co ue dt daselbst beke e , daz wir e pha ge habe vo dem edle v d veste E gel-hartte vo Awersperg dreyczehe a phu dt gütter Wie er phe i g das selgeret, das ma v s v d v serem gotshawsjärleiche rayche sol albeg a sa d Lucei tagvo wege derstift czwsa d Jorge i v seremsagrer.Der obge a tte dreyczehe phu dt phe i g sage wir de be a tte E gel-harte quidt, ledig v d lös vo dem hewrige jar. Gebe a sa d Lucei tag, a o domi imillesimo etc. qui quagesimo sexto. Na hrbtni strani ostanki okroglega vtisnjenega peata v zelenem vosku. 269. Cesar Friderik (III.) dovoljuje Engelhardu Turjaškemu in njegovim dediem ribolov na cesarskem (deželnoknežjem) delu Cerkniškega jezera za njegove lastne potrebe in ukazuje oskrbniku loškega gos-postva Martinu Schnizenbaumerju, naj ga pri tem ne ovira. 1457 junij 13, Kranj, I. Prepis iz 15./16. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). — Dva prepisa iz 16. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41/19 (C). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (E) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 111’–112. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 24–25, št. 448, po B in D. Dorz. not. (po prepisu): Ai kaiserlicherbrief,dasdÿvo AwrspergaufZÿrkg itzer seeerbliche zefische habe 1457. Wir Fridreich vo gots g ade Römischer kaiser, zu alle tzeite mërerdesreichs, herczog zu Österreich, zeSteir,zeKër de v d zeKrai , graue ze Tyrol etc. beke e , daz wir v serm getrew E gelharte Awrs­perger v d sei e erbe vergu et v d erlaubt habe auf dem See zu v sermgeslossLaasgehör tv serstailssei evischerzu sei e otdürffte v geuerlich vische zelasse . Daraufempholhe wirv sermgetrew Mer-te S itze pawmer, v serm phleger daselbs zu Laas, oder wër kü ffticlich v ser phleger daselbs wirdet, er stlich v d welle daz du das be a te Awrspergervischeraufdembe ame seealso a irru g v d hi der üssi massalsvorsteetvische lassest, i des ichtwerest och widerferst, auch durch diedei sölhszetue bestellest, dasistv sermay u g. Mitvrku d des brieffs, gebe zu Krai burg a mo tag ach der heilige driualtikait a) pred tem prertano czeh-. tag, ach Khristigepurd im vierzeche hu dert v d sibe v dfü ffczigiste , v sers reichs imachctzehe de v d v sers kaysertumbs im sechste jare . commissio domi iimperatoris i co silio 270. Cesar Friderik (III.) se poravna z Engelhardom in njegovim neakom Janezom Turjaškima glede zahtev, ki sta jih imela po pokojnem Jane-zovem oetu Volkerju Turjaškem do pokojnega celjskega grofa (Ulri­ka II.), in jima obljublja, da jima bo do prihodnjega mihaelovega posest, ki jo je pokojni Kacenštajnski zastavil Turjaškim za 40 funtov pfenigov, zamenjal s svojo v enaki vrednosti, in dodal 10 funtov rente v metliškem gospostvu. 1457 junij 13, Kranj II. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 8–8’, št. 24 (C). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (F) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 101–102’. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 25, št. 449, po D. Wir Friderich vo gottes g ade Römischer kaiser zu alle tzeitte mërer des reichs, hertzog zu Österreich, zu Steir, zu Ker dte v d zu Krai , graue zu Tirol etc., beke e fur v sv dv ser erbe , daz wir v s mitv sermgetrew E gelhartte Awrspergera statsei selberv d Ha -se Awrsperger sei s vetter vmb all zusprüch v d vordru g, so derselbs E gelhartfursich selberv d derbe a tHa svo wege weile tVolkhart Awrspergersei svatterzu weile tde grafe zu Ciligehabtodervermai t habe ze habe , geai t v d v s ge demselbe E gelhartte Awrsperger verwilliget v d im zugesagt habe , verwillige auch wisse tlich i crafft diß briefs, also, das wirim die stuck v dgütter,so weile tdie Katze stai­ er hi der i habe gelasse v d derselb Awrsperger i hat, aufviertzigk pfu tpfe ig gelltzvo imgeschëtzt, vmb souila derv serrgültausswech­sel v d dartzu erblich zehe pfu t pfe ig geltz auch v serr gult i v srer herschafft Mettli g gelege , gebe sùlle v d welle v d soliche v sere auch desbemelte Katze stai erstuck v d gùtter, zwische hy e datum des briefs v d sa d Michelstag schirist kü ftig bestelle zu besichtige , die ach ei em gewo dliche v d la dleuftige a slag schetze zelasse v d soliche auswechsel mitsambt de zehe pfu t pfe ig geltz i der obberurtte zeitzu ferttige v d imdiei zea twurtte ,dae tgege solv s derselb Awrsperger des vorgemelte Katze stai er stuck v d gütter auch i a twurtte v d allesei gerechtikeit, so erdarüberhatvbergebe v d ob ichtabga g dara , auch dera tzalviertzig pfu tpfe ig geltzwër, v sdie völlichlich mit a der gutter erfülle v d erstatte , alles treülich v d v geuerlich. Mitvrku tdesbriefs, gebe zu Krai burg, ammo tag vorsa t Veitz tag ach Cristi gepurt viertzehe hu dert v dim sybe v d fu fftzi­gistem, v sers reichs im achtzehe dem v d des kaiserthumbsim sechste jare . commissio domi iimperatoris i co silio Heyrenbach navaja nekoliko poškodovan Friderikov visei peat v rdeem vosku, v skodelici iz naravnega voska; napis (na zunanjem robu): S • FRIDeRICI • DIuIna • FAuenTe • CLemenCIa • ROmanORUM [• ImPeRaTORIS], (na notran­jem robu): [SemPeR] auGuSTI • auSTRIe • STIRIe •DuCIS • eTC • a.e.I.O.u. [1452] (= št. 264, 308; prim. Sava, Siegel, str. 166, fig. 110; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 4 in str. 12). s protipeatom na hrbtni strani; napis: A EIO V (prim. Sava, Siegel, str. 168, fig. 117; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 1 in str. 12; Hutz, Urkunden Vorau, str. 294, št. 274; opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 271. Andrej Kraig, Engelhard Turjaški, Nikolaj Žumberški, Anton Iffko­uiz, Friderik Mindorfer in njegov brat Sigmund Mindorfer, Janez Višnjegorski, Jurij Gracar in Vincenc Frolech izpriujejo, da so dolžni Sigmundu Sebriachu 3.070 ogrskih goldinarjev oz. dukatov, ki jih bodo vrnili do naslednjega jurjevega. 1457 november 13. Orig. perg. (478 × 240 + 60 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (C) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 145–146. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 25, št. 450, po B. Dorz. not.: Ai schuldbrieffvmbIIImLXX V g.gulde schuldlauttu d,soherrA d­revo Kreÿg,E gelhartvo Awrsperg,Niclasvo Sichelberg,A tho yYffkouicz, Fridreich My dorffer pfarrer zu Sa d Jacob, Sigmu d My dorffer sei brueder, Ha s Weichselberger, Jorg Grëczer v d Vi cze cz Froleich verai tliche gege herr Sigmu de Sebriacher zu beczalle verschribe si d (16. stol.; ). — 1457. Schuldbrief(19. stol.) — 1457 (20. stol.). Arh. sign.: No: 4 (18. stol.). — 32 (ca. 18. stol.). Ich A dre vo Kreÿg v d ich E gelhartt vo Aursperg, ich Niclas vo Sichelberg, ich A tho iIffkouiz, ich FrÿdreÿchMi darfferpharrerzw Sa dt Jacob, ich Sigmu dt Mi darffer sei brueder, ich Ha s Weichsel­berger, ich Jorg Graczer, ich Ficze tzFroleÿch weke e offe leÿch a de briefffurv sv d allv sererbe , daswirallobgeschribe verai tleÿch v d v uerschaide leich geltte schulle v d schuldig werde sei here Sig-mu de Sebriacherv d all sei erbe oderwerv smitire guette wille mitdembrieff erma tdrewtausse tv d sibe czig guetterv d wolgeweg er gulde V gere v d ducatte , der wir sew richte v d verczalle schulle v d welle auff sa dt Jorge tag schirist ku fftig a alles le ger verczieche v d auffschueb v d a alleirmuev dschade trewleÿch v d v geuerleich. Ware wir aber sawmig v d beczalte icht, als obe geschri­be stet, wie sich das wegab, was schade des der obge a t her Sigmu d oder sei erbe ame oder wer v smit ire guettleÿche wille v d mit de wrieff erma t hi cz kriste oder hi cz Jude oder wie der schade ge e tmochtwerde , de sewoderirschei pottmitire slechtte bartte a gespreche mechtte a aid v d a all a der bebaru g v d v berechte t de selbe schade zwsambt dem obgeschribe hawbtguett, gelobe wir obgeschribe veraÿ dtleÿch ze bezalle a alle i trag, wie ma die erde ­chke mocht. Ware wirabersaumÿg, alsobe geschribe stet, so sollsew richte v d were vmb haubtguett v d vmb schade der la desfurst i Steÿere , Kare tte v d i Krai oderai ÿederherv d richteri desher­schafftv d gepietv sererb v d varu dehab gelege istv d wo sÿ mitde brieff darauff czaÿge , piß alsla g das sÿ erke s v d schade s vo v s wezalltsei . Wirsulle auch chai erlaÿschueb ochi trage dawider icht ge iesse v d daswirallesdasstatv d warhaltte , welle , dasobe gesch­ribe stett, habe wir zw vrku dt all obe geschribe v ser sigell v d petschaftauffde wrieffgedruchkt, darv der wir v s veraÿ tleÿch verpi ­dte fur v sv d all v ser erbe beÿ v sere treue a aÿdes stat alles ze volfuer war v d stat ze haltte , das obe a de brieff geschribe stett. Der gebe ist ach Kristÿ gepurdt vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem sibe v d fu fczÿgiste jare, am su tag ach sa dtMertte tag. Pod tekstom vtisnjenih devet peatov v zelenem vosku, od katerih so delno ohranjeni le 2 (napis: [.s e]nglh[... awrsper…] (= št. 209/2, 313/1) {pril. 46}), 4, 5 in 6 (vsi brez napisov). 272. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Engelhardu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1457 december 13, Stina. Orig. pap. (222 × 152 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 25–26, št. 451, po A. Dorz. not.: LVII, XIII tl (15. stol.).— na prednji strani: 13/12. 1457 (20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr. 451 (20. stol.). WirpruederVlreich abbtczwSittich v d derga czco ue dtdaselbs beke e , das wir e pha ge habe vo dem edle v d veste E gelhartte a) vstavljeno nad vrstico. vo Awrsperg dreyczehe phu d gùtter Wie er phe i ge , das selgeret, das ma v sv dv serm gotshausa järleiche raiche v d gebe sol albeg a sa d Lucei tag, vo wege derstifftv d ewige messczwsa d Jorige i v srem sagrerer. Der obge a tte dreyczehe phu d phe i g sage wir de bemelte E gelhartte quit, ledig v d losvo demhewrige jar. Gebe czw Sittich, a sa d Lucei tag, a o domi ietc. Lseptimo. Na hrbtni strani ostanki okroglega vtisnjenega peata v zelenem vosku. 273. Samostan Pleterje, ki ga zastopa prior Hilarij, in Engelhard Turjaški naredijo zamenjavo posesti, in sicer dà samostan Turjaškemu nekaj hub in mlin v okolici Vinice v Beli krajini, Turjaški pa samostanu od­stopi nekaj hub in žitnih ter vinskih desetin v župniji Bela Cerkev. 1458 februar 28. Orig. perg. (367 × 242 + 44 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 26, št. 452, po A. Dorz. not.: Briefi dyMetli g(15./16. stol.).— nadaljevanje: vmbetlichgutter,die mitdemvo Plettriachausgewechseltsi d(16. stol.; ).— 28/2.1458(19. stol.). Arh. sign.: No33(16. stol.). — 148(ca. 18. stol.). Listina, ki jo je ob tej priliki izstavil Engelhard Turjaški, se nahaja v ARS, AS 1063, ZL, št. 5614; regest v Komatar, Cartular Pletriach, str. 69, št. 86. Ich pruder Hilari prior zw Pletriach v d wir der co ue tt daselbs cartuser ord s beke e v uerschaide lich fur v s v d all v ser ach­kombe offe lich mitdembrieff, daswira gesehe habe v sersbe a -te gotshaus ucz v d fügsamb v d darvmb habe wir mit wolbedachtem v d zeitig ratt ei auswechsel geta v d tü de auch wisse tlich mit krafft des briefs mit dem edel v d vesste E gelharte vo Awrspergk also begriffe lich, das wir im gebe v d i aige ucz v d gewer a t­wurtte dieher achgeschrib v sersbe a te goczhawsgütter:itemam erste das dorff zu Sa dLare cze beidem vrspru g, des zehe hube sei v d die vischwaid dasselbs; item zu Nereÿtz fü f hub ; item zum Polcz fü f hub v d ai mül daselbs, yedes mit lewt v d güt v d alle die st , ücz v d re t , er v d würd v d darczugehörtodervo recht darczü gehör sol ichtz ausge omb alles hie i ebeslosse v d alles geleg i Metligker hawbtma schaft v d i Wey iczer pharr, habe im a) a vstavljen nad vrstico. ei gea twürt als v ser freys ayge s gutt v d auf ucz v d gewer gerüt gesaczt, also daserv d allsei erb dyege a t dorffer, müllv d visch­waid mit all ire zugehöru ge i aige s gewer i ehab , ucz v d ge­ iesse müge , tù v d ha dl , als mit a der irem aige güt, a v ser, v sers gotshaus v d aller v ser achkomb v d me igklichsirru g v d widersprech ausge omb dasla dgericht, daswiraufde ge a te v ser grü tt gehabt hab , als auf a der v ser gru tte v d lewte , darvmb wir v d v ser gotshaus sv der beg ad sei , die weil wir es i e­hab des wir icht verrer zu uerkümer v dzu uergeb hab . Da e tgeg hat v s der edel v d vesst E gelhartt vo Awrspergk gebe v d i aige utz v d gewer für freÿes ayg s ei gea twürt sei es aige s guttz: item zu Osrietz ew thalbe hub ;item zw Nustorff vier hub ; item am Wei perg ai hube ;itemzu Salowitzsch i demdorffde getraid zehe t, iu getv d hu er v d vo etlich wei gart daselbs geleg wei czehe t; item Sela auch getraidzehe t, iu get v d hu er, allerlai zwai tail zu emb , alles geleg i der hawbtma schaft Kreÿ v d Wiesse kircher pharr. Dieselb gutter, lewt v d güt v d auch die be a te zehe t mit aller irer zugeho­ru ge v d allemdasvo rechtdarczu gehor sol, haterv sei gea twürt v d i aig ucz v d gewer gesazt a me igklichs irru g v d hi der uss ach lautdesbriefs, de wirvo imv d sei e erbe darvmbehabe . Wàr aber, das sew yema d vo solchm obgeschrib gutt, das wir i a solchm wechsl geb hab trib oder treib wold mit pesser recht , da wir i daraufgeb hab , darvmb sull wirv d allv ser achkomb sewscherm­be , vertret v d vera twurt , wieoffti des öttbeschiecht ach la des rechtderhawbtma schaftMetlikg. Tätt wirdes ichtv d sewdesschad ämb , wie der schade ge a t oder gehaisse würde, de sull wir i ga czlich ablege v d widerker a alle klag v d v berechte t v d wär wir sawu g dari e, so sol der la desfurst oder sei haubtma i dem la d v sergütergelege sei oderei yederherr,wo sewaufv sersgots­hausguterzaig oderweise richte v d gewer , souilv d alsuertdassew erkh sv d schade sgä iczlich vo v se trichtv d gewert sei v d das dem be a te E glhart vo Awrspergk v d all sei erbe vo mir obge a t pruder Hylarÿ prior zu Pletriach v d v s dem co ue t daselbs v d all v ser achkomb allobgeschrib pu ttv dartiklstatv d v zer­broch beleib , geb wir i zu vrkv d de brieff besiglte mit v sers gotshaus aig a ha gv de i sigl v d zu zeug usse hab wir gebet de edel v d vesste Fridrich Prager v d Jorig Wurczpuchler, das si ire i sigl a de briefgeha g hab , i v d ire erb a schad . Darv der wirv sverpi tt furv sv d all v ser achkomb ,allesdaswar v d stät zu hald , dasobe a dembriefgeschrib stet. Geb americhtag voroculi i demvasst , ach Cristigepurd vierczehe hu drtv d dar ach i dem achtv dfu fczigist jare. Trije visei peati na perg. traku: 1) manjka. — 2) okrogel grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: s  fr d[...] prager  {pril. 147}.— 3) okrogel grbovni peat v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska, delno poškodovan; napis: s or g burczpuchler {pril. 148}. 274. Henrik Losensteinski podeli v fevd Sigmundu Prunnheimerju in nje­govim dediem posestva v župnijah Haag in Seidnikch. 1458 november 15. Orig. perg. (276 × 167 mm) do leta 1945 v FAA na gradu Losensteinleiten, danes na neznani lokaciji v Združenih državah Amerike (A). Origi al Germa title deed; bill o e feofeme t. Give by Har ey vo Lose stei to Sigmu d Pru hayera d heirsco cer i g theestates i HagerPfarra d Seid ikcherPfarr. Give o Mitiche afterSt. Marti sday 1458. (Popis z dne 21. avgusta 1995) Peat manjka. 275. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Engelhardu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1458 december 13, Stina. Orig. pap. (225 × 150 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 26, št. 453, po A. Dorz. not.: LVIIIjar13tl(15. stol.).— na prednji strani: 13/12.1458(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.453(20. stol.). WirprùderVlreich abbtczwSitich beke e , daswirvo demedel v d veste E gelhardte vo Awersperg v sermliebe geuattere pha ge v d i ge ome habe drewczehe phu dt Wye er phe i ge , die er v s v d v srem gotshaws jàrleich czwsa d Lucei tagvo der stifft sa d Jor-ge altarhieimsagrad raiche sol. Derobberurtte sumgeltssage wirfür v s, v ser co ue dt v d achköme de ege a te A´rsperger v d sei er-be mit dem brieff v der v serem auffgedrukte betschadt ga cz mùssig quit, ledig v d lasvo demhe±rige jar. Gebe zwSittich a sa d Lucei tag, a o etc. qui quagesimo octavo. Na hrbtni strani preko kosa papirja vtisnjen okrogel peat. 276. Grof Dujam Frankopanski in njegova žena Barbara nastavita Pavla Zendgrafa v zahvalo za njegovo zvesto službo za gradišana na gradu v Slunju ter mu zapišeta polovico gradu in gospostva. Pripade naj mu tudi polovica pridelka. Prepustita mu tudi hišo v mestu, v kateri naj stanuje, ko bosta grof in njegova žena v gradu; ko pa bosta odsotna, naj v gradu biva Zendgraf in naj vanj ne spusti nikogar brez njunega dovoljenja. 1458 december 22, Slunj. Orig. perg. (294 × 186 +20 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 152–153, št. 270 (B). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 5, št. 17, po A. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 26–27, št. 454, po A. Dorz. not.: Ai verschreibu gvo graffToÿa vo Krabate aufPaulZe dgraff lauttu d, das er im halbe ützu g des gesloss zum Slu sei lebe la g verschreibt(16. stol.; ).— 1458(19. stol.).— 22/121458(19. stol.). Wir graff Doÿm vo Fra gepa , zu Vegel, zu Cze g v d zu Modrusch etc., graue v dwir fraw Barbara sei elichegemahel weke e fürv sv dallv sererbe , daswira gesehe habe solchgetrewdi st, so v sderedelPaulCze dgraffgeta hatv d och füra czu tue wil, darum wirimaufsei ai slebtag v d itverrerweg adetv d verschribe habe , das er v ser purggraff ÿczo v d hi fura sei sol v sers gsloss v d der herschafft daselb zum Slu v d darzu hab wir im verschribe mit v serm wille wisse lich mit dem wrief alle ucz v d ra dt halbe, so zu dem we a tte v sermgslossgehort, essey i wei , i gedraÿd, i geltvo der mawt oder vo a der di ge , wÿ da dÿ ücz ge a dt si d. Hi da geseht, ob wirÿchtstewroderausleg aufdÿ v ser tue wurde , dari sol im ichczzu ste ,su derimsolauchzuste daspawhalbsdÿ sadtaufdem veld, so ma zu dem gslos pawedt, zu solcher sadt er auch halbe sam gebe sol v d wir de a der halbe tail. Wir sülle auch das we a tte paw a sei muee mit v serm volkch pawe lasse v ddÿ selbe sadt auf dem veld mit dem garbe taile . Er sol auch habe all vall, so ym gericht geualle a allaÿ , wasdÿ v ser vellig werde , dÿsolergütiklich halte , als wir im des vertraue . Wir sulle im auch ai haws i der stat gebe , dari e er sycze sol v d we wir oder v ser gemahel hie zum Slu it sei , so sol er i dem gslos perso dlich selbs sei v d das mit a der de v ser trewlich weware , v d we wir da widerum köme , so sol er wider i sei haws als vor. Er sol v sauch mit dem gslos zu alle v ser oturffte getrew v d gewärtig sei , als ai getrewer dye er sei er herschaft, des schuldig ist. Er sol auch i das we a tt gslos a v ser wille ymad auf eme v d das im also dÿ gege bürtig verschreibu g stät v d v czubroche weleib. Das gelob wir im peÿ v ser gütte er v d trew . Zu vrku dtder warhaÿtgebe wir im de wrief mit v serm aÿge a ha ­gu de i sigel v d zu meror geczewg üss der obgeschribe sache , so habe wirgepette de wolgebore v ser liebe wrüdergraffMertei vo Fra gepa etc., das er durch v ser vleÿssige ped wille sei selbsi sigel zusambt v serm i sigel a de gege bürtige wrief auch a geha ge hat, im v d sei e erbe a schade . V der dÿ czwaÿ i sigel wir v s offtge­ a tter graff Doÿm vo Fra gepa etc. v d wir fraw Warbara sei eliche gemahela dallv sererbe verpi de mitv ser trewe , allesdaswarv d stätzu halte , dasa dem gege burtige wriefgeschribe stet. Dergegebe ist zum Slu i Krabate , do ma czalt vo Cristÿ v sers liebe herre gepürdttawse t virhu dert v d i demachtu dffu czgiste jar, am freÿtag vor dem heilige Christag. Dva visea peata na perg. traku: 1) okrogel grbovni v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s : do m vo(n) : frang pan : graf : zu : zeng : zu : vegel : vnd : ze : modrusch {pril. 16}. — 2) manjka. 277. Cesar Friderik (III.) sporoa svojemu zvestemu Engelhardu Turjaš­kemu, da je ukazal kranjskemu vicedomu Juriju Rajnerju, naj reši iz njegove (Engelhardove) zastave mitnino na Rašici. Engelhardu uka­zuje, naj vicedomu omenjeno zastavo brez nadaljnjega razreši. 1459 januar 20, Gradec. Orig. pap. (300 × 225 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Testamentslibell, fol. 38b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola n. v. 1 (1910), str. 243, št. 550, brez datuma. Dorz. not.: KhaÿsersFridrihszueschreibe a E glhardte Aursperger,crafftdesse er die maut a der Räschiz beÿ Aursperg dem Jörg Rai er zu lese gebe soll, datoa (18. stol.). — 1458(20. stol.).— na prednji strani: 1458feb28(!) (20. stol.). Arh. sign.:  203(18. stol.).— na prednji strani: Nr.452(20. stol.). Wir Fridreich vo gots g ade Römischer Kayser, zù alle tzeitte merºr des reichs, hertzog ze Õsterreich, ze Steir, ze Kºr de v d ze Krai etc. embiete v serm getrew E gelhartte Awrsperger v ser g ad v d alles gùt. Wir lasse dich wisse , daz wir v serm getrew Jörge Raÿ ºr, v ser vïtztumb i Krai empholhe habe die sëtz v d mawt a der Roschitz beÿ Awrsprg, so dirvo v si pha tschafftweisvmb ai summ gelts i hast, vo dirze löse v d ze ledige . Emphelhe wir dir er stlich a) datum manjka. v d welle , dazdu imdieselb sëtzv d mawt ach lautdessatzbrief, so du darumb vo v shat f rsich v d a alles vertziehe vo v ser wege ze löse gebest v d im der abtrettest v d mitsambt dem bemelte satzbrief vbergebest v d i a twùrttest zu v ser ha de , we du darumb vo im a gela gt wirdest v d dari dhai a ders icht tÞst, das mai e wir er stlich. Gebe zu Grëtz, a sambstag ach sa d A tho ie tag, a o domi ietc. LVIIIIO, v serskaÿsertumbs im sÿbe de jare. commissio domi iimperatorispropria Na hrbtni strani preko kosa papirja vtisnjen okrogel peat v rdeem vosku. 278. Baltazar Lihtenberški je grofu Martinu Frankopanskemu za 4.000 goldinarjev izroil grad Kostel v Zagorju, pri emer je bil porok Engelhard Turjaški. Ker Lihtenberški omenjenega zneska od Franko­pana ni dobil, se poravnava z Engelhardom. 1459 februar 27. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 43’, št. 92 (B). Reg.: Richter, Die Frsten und Grafen, str. 698 = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 27, št. 455. Ich Walthaservo Liechte bergkbeke v dtù ku dmitdembrief allerme iklich, de erfùrkumbt,diei sehe t, höre t oder lese t, als vo desgeslossCostelswege i demSegergelege , dasich durch taydi g des edel v dveste E gelharts vo Awersperkg grafMerte vo Fra gepa graue zu Vegle v d ze Modrusch etc., mit der gerechtikait, so ich darauf gehabt, vbergebe v dei gea twurt hab vmb vierthawse tguetter wolge­beg er guldei , dafür der obge a t E gelhart vo Awersperkg ge mir willigerburg v dselbsgeschollgebese ist, solichsgeltsermich zurechter tzeit ichte trichthat, darumb ich immitde la desrechte zugesproche hab, darumb sich derselb E gelhartvo Awerspergk mitmirfrew tlich v d lieblich geai etv d darumb ai völligesbe uege geta hat. Vmb dashab ich de selbe E gelharte vo Awersperkg v d allsei erbe fürmich v d all mei erbe solher obberuerte burgschafft vo des Costels v d der e trichtu g wege , ga tz müssig frey v d ledig gesagt, sag sy auch der müssig frey v d ledig wisse tlich v d i krafftdesbriefsv geuerdlich. Des zu vrku d gib ich obge a terWaltheservo Liechte berg demoftge a te E gelharte vo Awersperkg v d alle sei e erbe dise brief versigelt mit mei em ayge a ha gu de i siglv d zu besser getzewg uss hab ich yetz ge a ter Walthasar vo Liechte berg mit vleyzz gebette die edel v d veste Ha se Rawberv d Joste Gratzperger, dassewauch irayge i sigel auf de brief geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade . Daru der ich mich vorbestimbter Walthasar vo Liechte bergk fur mich v d all mei erbe verbi de, alles das war v d stett ze halte v d zu uolfuer , das obe a dem brief geschribe stet. Der gebe ist a eritag ach demsu tag oculii dervaste , ach Christigepürd vierczehe hu dert v d dar ach i dem ew v d fu ftzigiste jare. Trije visei peati na perg. traku: 1) manjka. — 2) in 3) v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 279. Filip, kardinal duhovnik na naslov cerkve sv. Lovrenca v Lucini, predstojnik rimske penitenciarije, po posebnem ustnem papeževem naroilu dovoljuje Janezu Turjaškemu, da si po potrebi – v primeru opustitve zaobljube romanja in vzdržnosti – izbere osebnega spoved­nika, ki mu bo podelil odvezo. 1459 marec 12, Rim. Orig. perg. (289 × 162 + 42 mm) v KLA, GAFA (ex predal 2) (A), priložen prepis iz 18. stoletja (B). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 10’–11, št. 31 (C). — Prepis s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 74 (D). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 27, št. 456, po A. Philippus miseratio e divi a tituli sa cti Laure tii i Luci a pres­byter cardi alis dilecto i Christo obili Joha i Auspergar Aquilege sis diocesis salutem i domi o. Solet a uere sedes apostolica piis, votis et ho estis pete tium precibus maxime ubi salus requiritur a imarum, favo-rem be evolum impartiri. Cum igitur ex parte tua obis fuerit humiliter supplicatum, ut i a ime tue solatium elige di co fessorem ydo eum tibi lice tiam co cedere dig aremur, os tuis supplicatio ibusfavorabiliter a - ue tes, auctoritate domi ipape, cuiuspoe ite tiariecuramgerimus, etde eius speciali ma dato super hoc vive vocis oraculo obis facto, devotio i tue co cedimus quate us liceat tibi ydo eum et discretum presbyterum i co fessorem eligere, qui superpecatis, quæ sibico fiteberis, isi taliasi t, propter que merito sit sedes apostolica co sule da auctoritate predicta tibi provideat de absolutio is debite be eficio et poe ite tia salutari, quamdiu vixeris,quotiesfueritoportu um:votavero peregri atio isetabsti e tie, si quaemisisti, que comode servare o potes, ultramari o beatorum Petri et Pauliatque Jacobiapostolorum votisdu taxatexceptiscommutet tibiidem co fessor i alia opera pietatis. Datum Rome apud sa ctum Petrum sub sigillo officii poe ite tiarie IIII idus martii, po tificatus domi i Pii pape II a o primo. (pod pliko:) Alb. Sexter o. Jacobus de Scaputtiis (na pliki:) L. deLeys Od obešenega peata ostal le kos pletene vrvice. 280. Grof Janez Goriški se poravnava z Engelhardom Turjaškim, s katerim je bil v sporu zaradi 2.000 goldinarjev, ki jih je bil Turjaškemu dolžan še grof Henrik Goriški, Janezov oe. Goriški Turjaškemu zaradi prepovedi Beneanov ni mogel plaati, Turjaški pa je zato s svojimi pomagai ujel in zaprl goriškega mešana Janeza Pruderla. Sprti strani sta se nato s posredovanjem goriških deželanov pobotali. 1459 maj 22. Orig. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 15–15’, št. 41 (B). Wir Joha s vo gotes ge ade phalle tzgraffi Ker dte , graue zu Görtz v dzu Tiroll etc., beke e , als vo der zwayu g wege , so wir ge E gelharte vo Awrsperg gehabthabe vmb diezway tause tgulde , die im der hochgebor fürst v ser lieber herr v d vater graff Hai reich vo Görtz etc. loblicher gedächt us schuldig belibe ist. Dari e wir im mit ai er bezalu g ai vertziehe geta habe ach verpiet üsder Ve ediger, die sölch gellt beÿ v s verpote hette . Dardurch wir i zu rechter zeit ach i haltsei esbrieues, de erdarumbe vo v sermliebe herr v d vater graff Hai reiche vo Görtz sälige v d auch ach lawt ai es spruchbrieues vo dem hochgebor fürste hertzog Albrechte ertzhertzö-ge zu Österreich etc. darumbe ausgega ger, icht e tricht habe . Darumb aberderbe a tE gelhartvo Awrsperg v ser burgerHa se Brüederli durch Gregorie Tulmeÿ er, de ma e et Weÿssell v d a dre die sei gefa ge v d i ge ome hat. Darauff sich w etlich v ser la dtlewt v d a der gut lewt zwische v ser v d desselbe Awrsperger gemuet habe v d mit v ser baider tail wille v d wisse v sge e a deri aÿ igu g v dga tzebericht usbracht. Also gelobe wir, da wir de ge a te E gelhart vo Awrsperg v d auch ämlich sei e die er Gregorie Tulmeÿ er, de ma e et Weißell a d auch alle a der , wie die ge a t sei , die vo v s v d dasselbe Ha se Brüederlÿ vä kch uswege v dallerverga ge sache ,diesichbisauf hewtige tag datumdesbrieuesverlauffe v d verga ge habe i kü ffti­ge zeite dhaÿ erlaÿ v g ad, rach och schäde zue ziehe sülle och welle och des der v ser v d yema dt a der vo v ser wege schafte och gestate ze tue , su der i dem alle des be a te E gelharte vo Awrspurg v d Gregorie auch aller a dere , die i de sache verdachtv dbeschuldetsi d, ge ädigerherrsei sulle v d welle trewlich v d v geuärlich. Mitvrchu dtdesbrieuesv derv serma ha ­ge de i sigel. Der gebe ist ach Christi geburde viertzehe hu dert jar v d dar ach i dem ew v d fü fftzigistem jare, am eritag ach der heilige driualtikait tag. 281. Cesar Friderik (III.) naroa Ulriku Schaunberškemu, deželnemu glavarju na Kranjskem, naj ponovno prepusti mešanom izkorišanje gmajne okoli mesta, ki si jo je prilastil in oddal v najem, ter s tem omogoi pašo tujim trgovcem z živino. 1460 julij 23, Dunaj. Prepis iz 16. stol. v ZAL, LJU 488, cod. XXV, fol. 37’–38, št. 60 (B). — Dva prepisa iz 18. stol. v HHStA, FAA, VII Laibach, A 13, fasc. 7 (C, D). Obj.: Richter, Geschichte der Stadt Laibach, Urkunden Anhang, str. 268–269, št. 39, po B = Klun, Diplomatarium Carniolicum, str. 32, št. 42 = Otorepec, GZL III/65. Reg.: Klun, Aus dem Archive, str. 93, št. 60. — Chmel, Regesta Friderici, str. 382, št. 3819. — Kemper-Voljak, Regesten Kaiser Friedrichs III., po B. Wir Fridrich vo gottes g ade Römischer keiser, zu alle zeite mehrer des reichs, zu Hu gare , Dalmatie u d Croatie kö ig, herzog zu Oestereich, zu Steür, zu Kar te u d zu Crai . Empfielle dem edle u ßer liebe getreüe grafUlriche vo Schaumberg, u ßeremhauptma i Crai u ßer g ad u d alles gutes. Die ehrbar weise u ßer getreüe liebe N. der richter u d rath u d u ßer burger gemei iglich zu Laÿbach habe u ß a bri ge lasse , wieih e ihrgemei alle thalbe umb dieselb u ser stadt ei gefa ge u d verzai t u d a etlich e de der bauerschafft umzü ss außgelasse werde , das wider altes herkome seÿ, dardurch sie u d a der , diemitihrerkauffma schafftderselbe u serstadt othdurfft zuführe , das mü er darkome , achdem sie mit ihre viech mit waÿd gehobe möge , des sie sich beschwerdt bedu ckhe darum wie da vor­mahls graf Stepha vo Madrusch u serem hauptma dieselb zeit i Crai , auch geschribe habe . Empfelle wir dir er stlich u d wolle , daß du solchempfa gu dzü a der bemelte gemei alle thalbe abbreche lassest u d was der um zü ss davo verlasse ist auch miessig machest, damit dieselb gemai ga z ledig u d dieselbe u ßere burger gehalte werde, alßvo alterherkome istu d dieHu gar u d a der ha delsleüth mit ihre viech waÿdt darauf gehobe u d otdurfft zu derselbe u ßer stadt desto bas gefüere möge , dara thuestua u ser er stliche mei u g. Gebe zu Wie , a miettiche vorst. Jacobs tag i sch idt, a o domi i etc. sechzig, u sers kaÿserthumbs i eü te b jahr (1460). 282. Cesar Friderik (III.) podeli v fevd Baltazarju Mehovskemu razlino posest, ki jo je ta podedoval od svojega oeta Janeza Mehovskega. 1460 julij 28, Dunaj. Orig. perg. (324 × 240 mm) do leta 1945 v FAA na gradu Losensteinleiten, danes na neznani lokaciji v Združenih državah Amerike (A). Origi alGerma titledeed;billo e feoffme t.EmperorFriedrichto BalthasarMeichauerco cer i g variouspiecesofproperty which Balthasar i hereited from his late father Ha s Meichauer. Give at Vie a, Mo day after Jacob’s day, 1460. (Popis z dne 21. avgusta 1995) Peat manjka. 283. Metliški glavar Andrej Hohenwarter izdaja za pokojnega Erharda Hohenwarterja in njegove dedie zašitno pismo nasproti Janezu Turjaškemu za navedeno posest v mirnopeški župniji. 1460 avgust 4, Metlika. Orig. perg. (380 × 246 + 36 mm, mono poškodovan od vlage) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Hohe wartgege Auersperg(19. stol.). — Marin Radicz (19. stol.; roko-pis Petra pl. Radicsa).1 Ich A dre Hoche wartter des allerdurchlewtigste furste v d herr herre Fridriche Ròmische kayser,zwalle czeitte mererdesreichs, ze Hu ger , Dalmacie , Croacie etc. ku igs, herczoge ze Osterrich v d ze Steÿr etc. v sers allerg adigiste herr hawbtma der grafschafft i der Metli g vergich, das Lare cz Perger a stat weile dErharts Hoche wartter sallige v daller sei ererbe hewt vorgericht sei e virde v d e dhaff- a) sic! 1 Identifikacija rokopisa dr. Tanja Žigon. b) orig. mnten! te taghat furtrage , die her ochgeschribe stukch, lewt v d guetter: item sechs hube zw Ho igstai , darauff zueÿ Se icz Lukas Se icz v dVrba Se icz ÿeder auff zwai hube sicze t;item ze Mage sdorff sechshube , darauffMichellsuppa , Nesa despli tte Mari weÿb, JuriRakkar, Mari Radics, Chudi Ja es, Chudi Juri sicze t; item ze Kalldreÿ hube , darauff Steffa , Juriv d Mari schustersicze tt;itemzu Awssecze tallai hube , darauffJuri siczet; item ei hube zu Gebawicz, darauffJa es siczet, v d ei pawmgartt daselbs;itemzu Arlake ei hube ,darauffMari siczet; item V der demLissicz ei hube , darauffJar e siczet;item zuGewabicz ei hube , darauffCrista siczet;item zu Orlakch ei hube , da ®...þ auff siczet; item zu Gaberwigk ei hube , darauff Ja se siczet; item zu Ma-ri czdorff zwo hube , darauffStulicz v d Melcz sicze t;item ei zehe t v der Hophe pach, zu ®Niderþkerklach auff achczehe hube , zu Oberker­klach auf ew hube , zu Sagoricz auff fu ff hube , am Weÿr auff dreÿ hube v d a derStrasse auffei erhube ;vberai d®ritteþlze eme v d auff etliche ekker ze Grublach ei zehe t, der dÿe tt hu dert phe ig, allesi Hò igstai erphargelege , darauffweÿle dtErhartHoche wartter ®... geweystþ hat vo der behab us wege , so ®er hi czþ Ha se vo Awrspergk i dem la desrechte erla gt hat och lawt des behabbrieffs, so darumb vo ®...þv d deroberuertLare czPergerbatt a statdesege a t-te weÿle d Erharts Hoche worter v d aller sei er erbe zw frage , was rechtwar. Isthewtvor®...þde la dtlewtt zu rechterka tv d erfu de worde , er wart dÿweÿlldas gericht sezz, ob ÿema t fur gericht kem, der dari e icht widerred hÿet, so bestheth ochmall , was recht wer. We aber vor och awffhewtt iema cz fur gericht ist keme , der dari e icht widerred gehabt hiet, bat aber der vorbemelt Lare cz Perger a stat des ege a tte weÿle dErharts Hoche warter sallig v d aller sei er erbe zu frage , was recht war. Darauffist aber a helliklich vormei , vo de la dtlewtt zu recht erka t v d erfu de worde ®...þmalle v d der oberuertt weÿlla dErhart Hoche wortter salliger vo solher sei er behab­ uswege auffdÿeobemeltte stukch, lewtv d guettermitirre herlich­kaÿtt v d zugehòru ge mit gerichtsbotte geweÿst v d der obe a tt La-re cz Perger a stat weÿle d Erharts Hoche worter v d aller sei er erbe dÿ vormall. ®...þ tage furgetrage auch de bemeltt Ha se vo Awrspergk mit dem a bott beuett hat, als la des recht ist v d vor och auffhewtt als zu dem vierde ®...þ tag iema cz fur gerichtist kome , der dari e kaÿ erlaÿ widerred gehabt hÿet vill och we ig, des ege a tte weÿle ddesErhartt Hoche wartter®v d sei erþbe muge furbasermit de offtge a tt stukche , lewttv d guettermitalle irre herlikaÿtt v d zugehoru ge , so vo alter darczue gehòrt habe ®...þhtdarczue gehòre , ichts ausge ome , ha del v d getue mit verkawffe , versecze oder i selbszwbehalte , alsmita der irre aÿge guet. V d ich ®...þku ffti­ger hawbtma oder verweser i der Metli g v d a der Marich sulle sew dapeÿ halte v d darauff vestiklich scherme , als recht ist. ®...þ meldet ir schade v d desistde offtge a tte weÿle d ErhartdesHoche wortter sallig erbe diser gege wurtige schermbrieffhewt vo gericht ®...þv d erfu de worde . Vrku d v der mei em a ha gu de i sigell, geb i der Metli g, ammo tag vor sa d Oswalds tag, a o domi i etc. LXjar. Ostanki viseega in zdrobljenega peata iz zelenega voska v skodelici iz naravnega voska priloženi v kuverti. 284. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Barbara, vdova po Juriju Rosenbergerju in žena Lenarta Paradeiserja, predala v odkup Konradu Apfaltrerju in Engelhardu Turjaškemu zašitno pismo za navedeno posest v okolici Podboja na Dolenjskem in na Krškem polju ter sodno listino za 50 funtov pfenigov, kar je dobila s tožbo proti Nikolaju Žumberškemu. 1460 oktober 6, Ljubljana. Orig. perg. (329 × 200 + 68 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 176–177, št. 313 (C). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 5, št. 18, po A. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 27–28, št. 458, po A. Dorz. not.: Ai vbergabbrief vo Barbara weile t Jorge Rose berger wittib lauttu d, das sy yr beheb uss v d schermbrief vber dy guetter, die sÿ Niclase Sicherberger im la dsrechte a behabt hat, dieselbe beheb uss v d schermbrief mitsambt de guetter dari begriffe v d aller gerechtikait hat adie be a t Barbaraa vor gerichtt mit erka t uss der la dtlewt Chu ratte Apphaltrer v d E glharte vo Awrspergledigkliche vbergegebe lauttdesbrieffs (16. stol.; ). — 14606/10; 1360(!) (20. stol.). Ich CasparMelczdeshochgebore grafVlreichsgraue zeSchawm-berg etc. mei es g edige herr verweser i Krai , vergich, das fraw Barbara weyle t Jörge des Rose bergerwitib, Lie hartte desParadeyser hawsfraw, heutfürgerichtkomv d gab zu erke e ,alssy de schermauf dieher achgeschribe stükh v d gueter, mit ame aufdasdorffPrymitsch mitsei erzugehoru g, dessechshueb sei v d ei perkrechtzu Gade -stei auffu ffczigk embermost;itemv d ei e wei garte dabey;itemzu Dabraw aufdrey hueb mit yrer zugehöru g;item zum Mayrhoff aufvier huebe mit yrer zugehöru g; item am Fuert auf drey huebe mit yrer zugehoru g;item zum Mayrhoffi Gurkuelder veld vierdhalb hueb mit yrer zugehoru g;item v d zu Podlegdrithalb huebe mit yrer zugehoru g erla gt vo der acht hu dert ember most wege , so sy Niklase Sicher- a—a) prertano. bergermitei emla desrechte a behabthiet, achlautdesselbe scherm v d behabbriefs vo gericht darumb ausga ge . Nu hiete ir Ku radt Appholtrer v d E gelhart vo Awersperg vmb solhe oberurte scherm auch die gueter dari e begriffe mit behab us v d alle gerechtikaitte v d ku tschaffte darauflautu d ichts ausge ome v d ach darzu vmb ei behab us de selbe Sicherberger vmb fu ffczikg phu t phe ig selb­a der beruru d ei völliges be üge geta v d das alles ge czlich vo ir abgeledigt. Daraufsy u de bemelte Appholtrer, E gelharte vo Awers­perg v d yre erbe solhe vorbegriffe scherm behabbrief v d a der berechtikayt v d ku tschaft darauf lautu d ichts ausge ome mitsambt der egedachte behab us fu ffczikg phu t phe ig selba der i ehaltu d mit alle ÿre rechte , kreffte , pu te v d artikel , als die gelaut habe v d der ach ei em la desrechte ge yesse hietsulle oder müge woltüber­gebe . U ddieoberürtfrawBarbarabattdarauff ze frage ,ob sy solhüber-gab derbemelte gerechtikayt ichtsausge ome wol getü möcht.Darauf ist vo de la dlewtte zu recht erka t v d erfu de worde , die oberurt fraw Barbara mag solhe vorbegriffe scherm,behabbrief auch a der gerech­tikayt v d ku tschafft darauf lautu d mitsambt der ebedachte behab üs fü ftzikg phu t phe ig selb a der i ehaltu d mit alle rechte , kreffte , pu te v d artikel , als ir das alles gelaut hatt v d ach ei em la desre­chte ge yesse hietsulle odermüge de ege a tte Co radte Apphol­trer, E gelharte vo Awersperg v dyre erbe wol übergebe . Das also die offtge a t fraw Barbara geta v dsolhe offtgemelte scherm, behab-brief auch a der gerechtikaytv dku tschafft darauflautu d ichts ausge­ ome , auch die offtge a t behab üs fu ftzikg phu t phe ig selba der i ehaltu d mit alle rechte , kreffte , pu te v dartikel ,alsir das alles gelaut hatt v d des ach ei em la desrechte ge yesse hiet sulle oder müge dem oberurte Appholttrer, E gelharte vo Awersperg v d ÿre er-be heutvorgerichtübergegebe hatt.Daraufbatte dieieczgemelte App­holtrerv d E gelhartvo Awersperg zefrage , ob i v d ire erbe solher oberürte übergab billichei vbergabbrief vo gerichtgegebe wurde, der i also mit voller frag v d vrtailder la dlewtzurecht erka t v d erfu -de warde ist. Vrku d v dermei ema ha gu de i sigell, gebe zu Lai­bach, a mo tag ach sa d Fra cisce tag, a o domi ietc. sexagesimo. Drobci viseega grbovnega peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku.; napis: [s  casp]ar [ melcz]  (= št. 286, 305) {pril. 91}. 285. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je predenj prišel ljubljanski mešan Vid Spenglavec in prinesel tri kupna pisma, in sicer 1) 1429 april 27 (št. 113); 2) 1436 september 28 (brata Friderik in Janez Ravbarja prodata Vidu Spenglavcu za 65 funtov pfenigov 2 hubi na Velikem vrhu na Blokah), in 3) 1436 november 7 (št. 185). Spenglavec zdaj prosi deželane, naj mu dovolijo, da omenjena pisma preda Engelhardu Turjaškemu skupaj s posestjo, ki jo je ta kupil od njega. 1460 december 1, Ljubljana. Orig. perg. (313 × 162 + 54 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 171’–172, št. 303 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 29, št. 459, po A. Dorz. not.: Vmb Grosse perig (15./16. stol.).— popravljeno in dopolnjeno: Ai vbergabbrief vor gerichtt der la dtschra g ausga ge vmb IIII huebe amba Grosse perggelege ,so VeÿttSpe glawitzher E gelharte vo Awrspergvor gerichttvbergebe hat(16. stol.; ).— 1460.1/12(19. stol.). Arh. sign.: No:24.(17. stol.). Ich CasparMelczderhochgebore grafVlreichsgraue zeSchawm-berg etc. mei es g edige herr verweser i Krai vergich, das Veyt Spe glawiczburgerzeLaibachfürgerichtkomv dlieszhöre drey kawf-brief, die ausgweist v d gelaut habe : der erst, das im Jörg Harrer ei huebe a dem Woltschicz, daraufMachor smid v d sei bruder gesesse sei i Guete uelder pharr gelege vmb zwo v d zwai czikg markg schil­li g verkaufft hat, der mit datum i ehaltet achCristi geburd vierzehe ­hv dertt v d dar ach i dem ew v d zwai czigiste jare, a mittiche ach sa d Jörge tag;dera der, das imFridreich v d Ha sgebruederdie Rawberzwo huebe gelege i Oblakerphar aufdemGrosse perg, aufder ai Hera t Goczie tschicz siczt, die a der ist öd, vmb fu ff v d sechzikg phu t phe i g habe verkaufft, der auch mit datum a zaiget ach Cristi geburd vierzehe hv dert v d dar ach i dem sechs v d dreyssigiste jare, am freitag sa d Michels abe t;v d der drit brief, das im Vlreich Rauber ei öde huebe gelege zu Sa d Michell a dem Grosse perg vmb zwai czikg phu t gueterWye erphe i g auch verkaufft hatt, der auch mit datum i ehaltet ach Cristigepurd vierzehe hv dert v d dar ach i dem sechs v d dreyssigiste jare, am mittiche ach sa d Lie harts tag. V d der oberürt Veyt Spe glawicz gab darauf zu erke e , wie er solh vorbestimbt kauffbrief mit lewt v d guetter dari e begriffe , darzu mit alle hiette rechte , kreffte , pu te v d artikel v d mitalledewv d im v d sei e erbe , die gelaut habe v d der vo recht ge yesse hiette sulle odermuge , ichtsausge ome achdara vorbehalte , E gelharte vo Awersperg v d sei e erbe woltübergebe , we imderei volliges bemüge darumb geta hiet v d der yeczgemelt Spe glawicz batt darauff ze frage , ab er solh übergab der bemelte kawffbrief mit irer laut v d a) a napisan ez v. i ehaltu g dem vorbe a te E glharte vo Awersperg v d sei e erbe woll macht ubergebe . Darauf ist vo de la dlewtte zu recht erka t v d erfi de warde , der oberurt Spe glawicz mag solh vorgemelt kawff­briefmitalledewv d diei ehallte v d laute demge a te E gelharte vo Awersperg v d sei e erbe wall übergebe . Das also der offtge a t VeytSpe glawicz geta v d solh offtbestimbtkawffbrief alldrey mit lewt v d gueter dari e begriffe , darczu mit alle yre rechte , kreffte , pu tte v d artikel v d mit alle dew v d im v d sei e erbe ,die gelaut habe v d dervo rechtge yesse hiette sülle odermuge , ichtausge­ ome achdara vorbehalte dem offtgemelte E gelharte vo Awers­perg v d sei e erbe heut vorgerichtübergegebe hatt. Daraufbatt aber derieczgemeltE gelhartvo Awerspergzefrage ,ob imv d sei e erbe sölher oberurte übergabichtbillich ei vbergabbrief vo gerichtgegebe wurde, derimalso mitvollerfrag v d vrtaillderla dlewtzu rechterka t v d erfv de worde ist. Vrkv d v der mei em a ha gv de i sigell. Gebe zu Laibach, am ma tag ach sa d A dresdesheili g zwelffbatte tag, a o domi ietc. sexagesimo. Obešeni peat se ni ohranil. 286. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da sta predenj prišla Krištof iz Dachaua in Andrej Hesiber kot opolnomoenca Krištofove sestre Ane, vdove Vida Platnerja iz Celja, in sicer zaradi navedene posesti v Dobravici pri Šentjerneju in v Dobovi pri Beli Cerkvi, ki jo je Anin pokojni brat Janez iz Dachaua pridobil s tožbo proti pokojni Barbari, ženi Janeza Žumberškega. Ana, ki je omenjeno posest podedovala, jo sedaj skupaj z zašitnim pismom pred sodišem predaja v odkup Engelhardu Turjaškemu in Petru Obraanu, deželani pa jima ob tem izdajo še predajno pismo. 1460 december 15, Ljubljana. Orig. perg. (318 × 205 + 67 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 48–48’, št. 104 (C). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 29–30, št. 460, po A. Dorz. not.: Ai vbergabbrief lautt auf E gelharte vo Awrsperg v d Petter vo Obertscho vmb ettliche guetter zu Dobraw i Sa Bartlmes pharr v d zu Doba i Weisse kiricher pharr gelege , die i vor gerichtt i der la tschra vbergegebe worde si d(16. stol.; ).— A odomi isexagesimo(17. stol.).— 6/10(!). 1460 (19. stol.). Arh. sign.: No32(16. stol.). Ich CasparMelczdeshochgebore grafVlreichsgraue zeSchawm-berg etc. mei es g edige herr verweser i Krai vergich, das Cristoff Dachawerv d A dreHesibera statfraw A aVeitte desPlat erzu Cili seli g wittib, des yeczgemelte Dachawer swester mit voller gewaltsam heut fur gericht kome v d gabe zu erke e , als Ha s Dachawer ir bruederseligeraufdie her ach geschribe stukg v d gueter:am erste auf sechs huebe zu Dobraw i Sa d Bartholmes pharr gelege , darauf Marti , Jursse,Mary a, Matheus, Jacob v d Marti gesesse sei ;itemv d aufzwohuebe zu Dobai Weisse kyrcherpharrgelege , daraufPaullv d Peter gesesse sei ; de scherm erla gt vo der behab us wege , so er weille t fraw Barbara Ha se des Sicherberger seli g hawsfraw auch seli ge i dem la desrechte geta , ach laut desselbe scherm v d behabbrief vo gericht darumb ausga ge , das sy u alles ererbt v d i ehiette . Nu hiette i E gelhart vo Awersperg v d Peter vo Obra­tscha vmb solhe oberurte scherm, auch diegueterdari ebegriffe mit­sambt der behab us alle ku tschaffte v d gerechtikaite darauf lautv d ichtsausge ome ,ei völligesbe üge geta v ddasallesge czlichvo i abgeledigt. Darauf sy u de oberurte E gelharte vo Awersperg, Peter vo Obratscha v d alle ire erbe solhe vorbegriffe scherm, behabbrief v d a der ku tschafft v d gerechtikait darauf lautv d ichts ausge ome mit alle yre rechte , kreffte , pu te v d artikel , als de oberurte yrembruederselige diegelauthabe v dsy u achmalle der ach ei em la dsrechte ge yesse hiette sülle oder muge wollte übergebe v d die oberürte CristoffDachawer v d A dre Hesiber a stat der bemelte fraw A a batte darauf ze frage , ob sy solh übergab der bemelte gerechtikait ichts ausge ome wall möchte getü . Darauf ist vo de la dslewtte zurecht erka t v d erfv de wurde , die oberürte Cristoff Dachawer v d Hesiber a stat der bemelte fraw A a möge solhe vorbegriffe scherm, behabbriefv d a derku tschafftv d gerechti­kait darauf lautv d ichts ausge ome mit alle yre rechte , kreffte , pu te v d artikel , als die dem egemelte yrem brueder seli g gelaut habe v d sew achmale sder ach ei em la desrechte ge yesse hiet-te sülle odermüge , de ege a tte E gelharte vo Awersperg, Peter vo Obratscha v d alle ire erbe wol ubergebe , das die offtge a tte CristoffDachawer v d A dre Hesiber a stat der offtgemelte fraw A a geta v d solh scherm, behabbriefv d a der ku tschafft v d gerechtikayt darauf lautv d ichts ausge ome mit alle ire rechte , kreffte , pu te v d artikel , als die dem offtge a tte Ha se Dachawer irem brueder seli g gelaut habe v d sy achmall der ach ei em la desrechte ge­ yesse hietsulle odermuge , de offtgemelte E gelharte vo Awers­perg, Peter vo Obratscha v d alle ire erbe heut vor gericht ubergegebe habe . Darauf batte aber die ieczgemelte E gelhart vo Awersperg v d Peter vo Obratscha ze frage , ob i icht billich solher oberürte übergab ei übergabbriefvo gerichtgegebe wurde, deri also mit aller frag v d vrtaill der la dlewt zu recht erka t v d erfv de warde ist. Vrkv d v dermei ema ha gv de i sigell, gebe zu Laibach, a ma tag ach sa d Lucei tag, a o domi ietc. sexagesimo. Okrogel visei grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku, delno poškodovan; napis: s  caspar  melcz [] (= št. 284, 305) {pril. 91}. 287. Gašper Melz, deželni upravitelj na Kranjskem naznaja, da je Amelrik Gracar na sodišu za navedeno posest pridobil zašito pred Nikola-jem Žumberškim in sedaj zašitno pismo izroa Engelhardu Turjaš­kemu in Petru Obraanu. 1461 januar 26, Ljubljana. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 201’–202, št. 354 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai gerichts zeugbrief ai er vbergab vor gericht gesche­he ,dasAmelreichGretzer schermbrief, gerichtsbehabbriefv d a derku tschafft v d gerechtikayt auf Niclase Sicherberger ettlich stugk v d gütter erla gt, E gelharte vo Awrspergv dPetter vo Obertscha vbergegebe hat. Ich CasparMelcz, deshochgebor grafVlreichsgraüe ze Schawm-berg etc., mei es g edige herre verweser i Krai vergich, das Amel­reich Greczerhewtvorgerichthatvbergebe E gelharte vo Awersperg v d Peter vo Obratscha ei e schermbriefft,a dye her ach begriffe stukg v d guetteri ehaltu d:itemvo erst sechshuebe zwDobraw, auf der erste Matheus, auf der a der Märi Zwettigoÿ, auf der dritte Sare des Matheus sü , auf der vÿerde Tscher e, auf der fu ffte Peter, sei bruederv d aufdersechste Petersicze t;zwdesdreÿ huebe aufderai Paul, aufdera der Peter,aufderdrÿtte Miklowssicze ;v d zwKro ach ai huebe , darauf Marti gesesse , ist mitsambt der behab uss v d a dere ku tschaffte v d gerechtigkaite i dem la desrechte ausga -ge v d darauf lauttu d, alles Niklase Sicherberger berueru d, damit furbasser ze ha del v d ze tü als mit a der ÿer ayge gùt v d als er vo recht damit ha del v d getu hiet sulle oder muge . V d der obge a t Amelreich Greczer batt darauf ze frage , ob er solhe vorbegrif-fe schermbrief mitsambt der behab uss v d a der ku tschafte v d gerechtikaite , so vorberurtsei v d alsimdesalleslawttetdemobestimb-te E gelharte vo Awersperg v d Peter vo Obratscha wolhietmuge vbergebe , damit si Ï furbasser damit ha del v d getù solte v d a) sic! machte , als er des recht v d gewalt ze tü het. Darauf ist vo de la d-lewtte zwrechterka tv d erfu de warde ,deroberurtAmelreichGre­czerhab solh verstimbtvbergab de be a te E gelharte vo Awersperg v d Peter vo Obratscha woll muge getü , es solle v d muge auch dieselbe vo Awersperg v d Peter vo Obratscha des offtbestimbte schermbrieffmitallersei erlautv d i ehaltu g,darzwmitbehab usv d gerichsa ku tschafte ge ÿesse , damitha del v d tü alsmit½er aige guet v d alsderofftge a tAmelreichGreczerdamit zeha dl gewaltv d recht ze tü gehabt het v d i masse als im das alles gela±t hat. Solher offtgemelte vbergab auch erka t üs der la dlewtbatte dye offbestimbtte E glhart vo Awersperg v d Peter vo Obratscha i des ei e gerichts­zewgbrief ze gebe , der i also mit voller frag v d vrtail zw recht erka t v d erfu de ist worde . Vrku d v der mei em a ha gu de i sigel. Gebe zw Lawbach, am ma tag ach Sa d Pauls tag bekeru g, a o etc. sexagesimo primo. Visei peat v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. tra­ku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 288. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Lenart Greif pred sodišem na prvem naroku tožil Jakoba Snežniškega glede 32 goldinarjev, ki mu jih slednji dolguje. Sodiše odreja drugi narok 14 dni od datuma te listine. 1461 junij 29, Ljubljana, I. Orig. pap. (223 × 135 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 133’, št. 235 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 30, št. 461, po A. Dorz. not.: ZeugbriefLie hartGreifItag(15. stol.).— na prednji strani: 29/6.1461 a(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.461(20. stol.). Ich CasparMelczdeshochgebore grafVlreichsgraue zeSchawm-berg etc.mei es g edige herre verweseri Krai vergich,dasLie hardt Greyffheutvorgerichtsei e erste tag geklagthat hi cz Jacobm S eper­ger vmb zwe v d dreyssikg gulde i gold, die er im gelte soldet ach lawt der ku tschafft, so darumb ist. Darumb er i la gest soldet be Þgig gemachthabe , deser ichtgeta hattv d haldetimdievorwiderla des recht, ist ei tag ertailt vo heut uber vierzehe tag zu dem a dere v d a) sic! e dhaffte tag darumb ge im zuuera ttwurte vor mei oder wer vo gewalts wege das recht besicze wirdet v d er melt sei schede . Gebe zu Laibach, a ma tag sa d Peters v d Pauls tag der heylige zwelffbat-te , a o domi ietc. sexagesimo primo. Na hrbtni strani vtisnjen okrogel peat izstavitelja v zelenem vosku. 289. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Engelhard Turjaški pred sodišem na prvem naroku tožil stiškega opata Ulrika glede prašiev v vrednosti okoli 40 funtov pfenigov, ki so jih opatovi podložniki z Runarskega odvzeli njegovim podložnikom na Velikem Vrhu. Sodiše mu odreja drugi narok 14 dni od datuma te listine. 1461 junij 29, Ljubljana, II. Orig. pap. (228 × 151 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 30, št. 462, po A = Grebenc, Gospodarska ustanovitev Stine, str. 93, št. 329. Dorz. not.: E gelhartvo AwerspergzeugbrifItag(15. stol.).— Herr E glhardte vo Awersperg her herr abbate zu Sittich erste tags zeugbrief, a o 1460 (16./17. stol.; ).— na prednji strani: 146129/6b(20. stol.). Ich CasparMelczdeshochgebore grafVlreichsgraue zeSchawm-berg etc.mei es g edige herre verweseri Krai vergich,dasE gelhart vo Awersperg sei s tails heut vor gericht sei e erste tag geklagt hatt hi cz herre Vlreiche abbt zu Sitich vmb das sei lewt zum Rv arsky se®i eþ lewtte zum Grasse perg yre swei ge ome habe , darumb eri rechte s verzige hatt v d die oberi rtte swei wert sei vierczikg phu t phe i g, my er oder mer. Darumb er i la gestsoldet be Þgig gemacht habe , deser ichtgeta hatv dhaldetimdasvoruberrecht,istimei tag ertailt vo heut uber vierzehe tag zu dem a der tag v d geschech da , wasrechtsey vormei oderwervo gewaltswege dasrechtbesicze v d ermeltsei schede . Gebe zu Laibach,a ma tagsa d Petersv d Pauls der heylige zwelffbatte tag, a o domi ietc. sexagesimo primo. Na hrbtni strani ostanki vtisnjenega okroglega peata. 290. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Engelhard Turjaški pred sodišem na prvem naroku tožil stiškega opata Ulrika glede njegovih podložnikov z Runarskega, ki posegajo na turjaško ozemlje in ovirajo turjaške podložnike na Velikem Vrhu. Vrednost spornega ozemlja je približno 400 funtov dunajskih pfenigov. Sodiše mu odreja drugi narok 14 dni od datuma te listine. 1461 junij 29, Ljubljana, III. Orig. pap. (225 × 139 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 5, št. 19, po A. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 30–31, št. 463, po A. Dorz. not.: ZeugbriefE gelhart vo Awersperg Itag, abt (15. stol.). — na prednji strani: 1461 29/6 c (20. stol.). Ich CasparMelczdeshochgebore grafVlreichsgraue zeSchawm-berg etc.mei es g edige herre verweseri Krai vergich,dasE gelhart vo Awersperg sei s tails heut vor gericht sei e erste tag geklagt hat hi czherre Vlreiche abbtzu Sittich, vmb daserofftmalla i begertv d bette hatt, rechte s furkame s v d beschaw ge sei e lewtte zum Ru arsko i Oblakger pharr gelege , die im sei s tails v d sei e lewtte zwmGrasse perg i sei e erdreich v d gru tte daselbsyrru g tü v d i v d sei lewtimdasselb sei erdreich v dgru tfridlasgemachtv d darauf rechte s verczige hatt v d auch dasselb erdrich v d gru t wert ist vier hu dert phu t phe ig, my er oder mer. Darumb er i la gest soldet be Þgig gemachthabe , des er icht geta hat v d haldet im das voruber recht, istimei a tag ertailtvo heutubervierzehe tag zu dema der tag v d geschech da , was recht sey vor mei oder wer vo gewalts wege das recht besicze wirdet v d er melt sei schede . Gebe zu Laibach, a ma tag sa d Peters v d Pauls der heylige zwelfbatte tag, a o etc. sexagesimo primo. Na hrbtni strani ostanki vtisnjenega okroglega peata v zelenem vosku. 291. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Engelhard Turjaški pred sodišem na drugem naroku tožil stiškega opata Ulrika glede prašiev v vrednosti okoli 40 funtov pfenigov, ki so jih opatovi podložniki z Runarskega odvzeli njegovim podložnikom na Velikem Vrhu. Sodiše mu odreja naslednji narok 4 tedne od datuma te listine. 1461 julij 20, Ljubljana, I. a) pomotoma ponovno ein. Orig. pap. (228 × 122 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 31, št. 464, po A. Dorz. not.: Zeug isE gelhartvo Awrsperg II tag (15. stol.). — na prednji strani: 20/7.1461(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.464(20. stol.). Ich Caspar Melcz des hochgebor graf Vlrichs graue zu Schawm-berg etc. mei esg edige herre verweseri Krai ,vergich dasE gelhart vo Awersperg sei es tails hewt vor gericht sei e a dr tag geklagt hat hi cz herr Vlriche abbt zu Sitich vmb das sei lewt zum Ru arschkÿ sei e lewte zum Grasse perg ire swei ge ome habe , darvmb er i rechte s verzige hatt v d die oberurtte swei wert sei virzikg phu t phe i g, my er oder mer. Darvmb er i la gestsoldet be ugig gemacht habe ,deser ichtgeta hatv dholdetimdasvorvberrecht,istimai tag ertailt vo hewt vber vier woche zu dem dritte tag v d geschëch da , was recht sey vor mei oder wer vo gewalts wege die recht besaze wirdetv dermeltsei schede . Gebe zuLaybach,a ma tag ach sa d Margrethe tag, a o domi i etc. sexagesimo primo. Na hrbtni strani ostanki vtisnjenega okroglega peata v zelenem vosku. 292. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz izpriuje, da je Engelhard Turjaški pred sodišem na drugem naroku tožil stiškega opata Ulrika, ker opatovi podložniki na Runarskem nadlegujejo in vznemirjajo turjaške podložnike na Velikem Vrhu na Blokah. Ker obtoženi še ni ponudil denarnega nadomestila, je upravitelj tožitelju doloil tretji narok ez štiri tedne. 1461 julij 20, Ljubljana, II. Orig. pap. (220 × 118 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: ZeugbriefE gelhartvo AwerspergIItag(15. stol). — 1461 (18. stol.). Ich Caspar Melcz des hochgebor graf Vlrichs graue zu Schawm-berg etc. mei es g edige her verweser i Krai vergich, das E gelhart vo Awersperg sei es tails hewt vor gericht sei e a dr tag geklagt hat hi cz herr Vlriche abbt zu Sitich, vmb das er oftmall a i begert v d bette hatrechte sfurkomme sv d beschawge sei e lewttzumRu ar­sko i Oblakgerpharrgelege , dieimsei estailsv d sei e lewtte zum Grasse perg i sei e erdreichv dgru tt daselbsyru g tu v d i v d sei lewt im daselbs sei ertrich v d gru dt fridlas gemacht v d darauff rechte s verczige hat v d auch daselbs ertrich v d gru t wert ist vier hu dert phu t phe i g my er oder mer. Darvmb er i la gest soldt be ugig gemachthabe , deser ichtgeta hatv dhaldetimdasvorvber recht, ist im ei tag ertailt vo hewt vber vier woche zu dem dritte tag v d beschech da , was recht sey vor mei oder wer vo gewalts wege dasrechtbesicze wirdetv d ermeltsei schede . Gebe zu Laybach, a ma tag ach sa d Margrethe tag, a o etc. sesxagesimoa primo. Na zadnji strani vtisnjen peat v zelenem vosku, poškodovan. 293. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Lenart Greif pred sodišem na drugem in zadnjem naroku tožil Jakoba Snežniške­ga glede 32 goldinarjev, ki mu jih slednji dolguje. Ker je tožbo dobil, mu upravitelj odreja sodnega sla Petra Plassa, ki naj izvede rubež na dolžnikovi posesti znotraj meja glavarstva v skladu z upnikovimi navodili. 1461 avgust 10, Ljubljana. Orig. pap. (206 × 129 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 133’–134, št. 236 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 31, št. 465, po A. Dorz. not.: Behab ùs Lie hart Greyff. (15. stol.) — na prednji strani: 10/8. 1461 (20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.465(20. stol.). ICHCaspar Melcz des hochgebor grafVlrichsgraue zu Schawm-berg etc.,mei esg edige herr verweseri Krai vergich, dasLie hart Greyff hewt vor gericht sei e a dr v d e dhafte tag geklagt v d a behabthat Jacobe S eperger zwe v d dreyssikg guldei i gold, die er im gelte soll ach laut der ku tschafft, so darvmb ist. Darvmb ez im mit ei emla desrechte hatzugesproche ach lautdeszeugbrieffsvo gerichtdarvmb ausga ge , si d imbotte auffsei gÞtertailt,hab ich im zu gerichtsbotte gebe Peter Plasse , der i sei es guts gewaltig mache soll, wo er i der haubtma schafft darauff zaiget v d der obge a t mei g edigerherrderhaubtma v d ich v d ei yederku ftigerhaubtma oder verweser i Krai sulle i dabey halde v d darauffvestuklich scherme , als recht ist v d er melt sei schede . Gebe zu Laybach, a ma tag sa d Lare cze tag, a o domi i etc. sexagesimo primo. Na hrbtni strani vtisnjen poškodovan okrogel peat izstavitelja v zelenem vosku, napis: iniciali cm (= št. 294, 295) {pril. 92}. a) sic! 294. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Lenart Greif pred sodišem sprožil postopek zaradi dvora Snežnik v loški župniji, na katerem sedi Jakob Snežniški. Na ta dvor je bil skupaj s sodnim slom napoten na podlagi izvršbe, ki jo je na sodišu dosegel nad omenjenim Snežniškim. V skladu z odloitvijo sodiša je razpisan dru­gi narok 14 dni od datuma te listine. 1461 november 2, Ljubljana, I. Orig. pap. (225 × 141 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 134, št. 237 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 31, št. 466, po A. Dorz. not.: Furtrage Lie hart Greife tag (15. stol.). — na prednji strani: 2/11. 1461a(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.466(20. stol.). Ich CasparMelczdeshòchgebore grafÃlreichsgraue zeSchäwm-berg etc. mei s g ëdige her verweser i Krai vergich, das Lie hart Greif heut vor gericht hat furtrage de hoff S epergk mit aller sei er zugeho-ru g i Laser pharr gelege , darauf Jacob S eperger gessesse ist, darauf der bemelt Lie hart Greiff mit gerichtsbotte geweist vo der behab ùs wege , so erhi cz dem bemelte S epergeri demla desrechte erla gt hat, ach laut des behabb ess vo gericht ausga ge , ist u ei tag ertailt vo heut über vierczehe tag zu dem a dere tag v dgeschech da was recht sey vor mei oder wer vo gewalts wege das recht besize wirdet v d er melt sei schede . Gebe zu Laibach, am ma tag aller seell tag, a o etc. sexagesimo primo. Na hrbtni strani vtisnjen okrogel peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: iniciali c m (= št. 293, 295) {pril. 92}. 295. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Lenart Greif pred sodišem pooblastil ljubljanskega mešana Janeza Dietwieserja za izvršbo na dvor Snežnik. (gl. št. 294). 1461 november 2, Ljubljana, II. Orig. pap. (223 × 154 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 134–134’, št. 238 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 31, št. 467, po A. Dorz. not.: AusgabJaha essDuetwiser(15. stol.).— na prednji strani: 2/11.1461 b(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.467(20. stol.). Ich CasparMelczdeshochgebore grafÃlreichsgraue zeSchäwm-berg etc. mei s g ëdige her verweser i Krai vergich, das Lie hart Greif heutvorgerichthataufgebe Joha ese DietwïserburgerzeLaibach solh recht, des furtrage s des hoffs S epergs mit sei er zugehoru g i Laser pharr gelege , darauf Jacob S eperger gesesse ist, darauf der bemelt Lie hart Greif mit gerichtsbotte geweist vo der behab ùs wege , so er hi cz dem obge a te S eperger i dem la desrechte erla gt hat ach laut des behab ess vo gericht darumb ausga ge , damit er solh recht des furtrage s v czt a das e de volfure soll v d mag, als er dasselbs hiet sulle tu ist erka t v derfu de , das er sölh aufgab des furtrage s woll hatmuge tu , seitersei erste tag selbshatfurtrage . Gebe zu Laibach, a mo tag aller seelltag, a o etc. sexagesimo primo. Na hrbtni strani vtisnjen nekoliko poškodovan okrogel peat v zelenem vosku; napis: iniciali cm (= št. 293, 294) {pril. 92}. 296. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz naznanja, da je Erazem Loški pred sodišem sprožil postopek zaradi dvora Snežnik v loški župniji, na katerem sedi Jakob Snežniški. Na ta dvor je bil skupaj s sodnim slom napoten v zvezi z izvršbo, ki jo je na sodišu dosegel nad omenjenim Snežniškim. V skladu z odloitvijo sodiša je razpisan drugi narok 14 dni od datuma te listine. 1461 november 2, Ljubljana, III. Orig. pap. (224 × 138 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 32, št. 468, po A. Dorz. not.: Furtrage ErasemLaserItag(15. stol.).— na prednji strani: 2/11.1461 (20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.468(20. stol.). Ich CasparMelczdeshochgebore grafÃlreichsgraue zeSchºwm-berg etc. mei sg edige her verweseri Krai vergich, dasErasemLaser heut vorgericht hat fùrtrage , de hoff S eperg mit sei er zugehoru g i Laser pharr gelege , darauf der Jacob S eperger gesesse ist, darauf der bemelt Erasem Laser mit gerichtsbotte geweist vo der behab Þs wege , so erhi czdembemelte Jacobe S epergeri demla desrechte erla gt hat ach laut desbehabb essvo gericht darumb ausga ge , istimei tag ertailtvo heutübervierczehe tag zu dema dere tag v d geschech da , was recht sey vor mei oder wer vo gewalts wege das recht besicze wirdet v d er melt sei schede . Gebe zu Laibach, a ma tag aller seell tag, a o etc. sexagesimo primo. Na hrbtni strani ostanki vtisnjenega okroglega peata v zelenem vosku. 297. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz izpriuje, da je Engelhard Turjaški na tretjem naroku tožil stiškega opata Ulrika, ker so opatovi podložniki na Runarskem turjaškim podložnikom na Velikem Vrhu na Blokah odvzeli svinje v vrednosti 40 funtov pfenigov. Ker obtoženi še ni ponudil denarnega nadomestila, je upravitelj doloil etrti in zadnji narok ez štirinajst dni. (gl. št. 289 in 291) 1461 november 2, Ljubljana, IV. Orig. pap. (221 × 89 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1461. ZeugbriefE gelhartvo AwerspergIIItag(15. stol.). Ich Caspar Melcz des hochgebor graf Vlrichs graue zu Schawm-berg etc. mei sg edige herr verweseri Krai vergich, dasE gelhart vo Awersperg sei es tails hewt vorgericht sei e dritte tag geklagthatt hi cz herr Vlriche abbt zu Sitich, vmb das sei lewt zum Ru ersky sei e lewtte zumGrasse perg ireswei ge ome habe , darvmb eri rechte s verzige hatt die obe a tte swei wert sei vierzikg phu t phe i g, my er oder mer. Darvmb es i la gst soldet be ugig gemacht habe , derer ichtgeta hatv d haldetimdasvorvberrecht, istimei tag ertailt vo hewt vbervierzehe tag zu dem vierde v d e dhafte tag darvmbge imzuuera twurtt vormei oderwervo gewaltswege das rechtbesicze wirdet v d er melt sei schede . Gebe zu Laybach, a ma tag aller selltag, a o etc. sexagesimo primo. Na zadnji strani vtisnjen peat v zelenem vosku, poškodovan. 298. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz izpriuje, da je Engelhard Turjaški na tretjem naroku tožil stiškega opata Ulrika, ker opatovi podložniki na Runarskem nadlegujejo in vznemirjajo turjaške podlož­nike na Velikem Vrhu na Blokah. Ker obtoženi še ni ponudil denar­nega nadomestila, je upravitelj doloil etrti in zadnji narok ez štirinajst dni. (gl. št. 290 in 292). 1461 november 2, Ljubljana, V. Orig. pap. (220 × 135 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: ZeugbriefE gelhartvo AwerspergIIItag(15. stol). — 1461 (18. stol.). Ich Caspar Melcz des hochgebor graf Vlrichs graue zu Schawm-berg etc. mei esg edige herr verweseri Krai vergich, dasE gelhart vo Awersperg sei estailshewtvorgerichtsei e dritte tag geklagthatt hi cz herr Vlriche abbt zu Sitich, vmb das er oftmall a i begert v d bette hattrechte sfurkome sv d beschawge sei e lewtte zumRu ar­sko i Oblakgerpharrgelege , dieimsei estailsv d sei e lewtte zum Grasse perg i sei e erdreich v d gru tte daselbs yru g tu v d i v d sei lewt im daselbs sei ertreich v d gru t fridlass gemacht v d darauff rechte s verczige hatt v d auch daselbs ertrichv d gru t wert ist vier hu dertphu tphe i g my erodermer. Darvmb eri la gstsoldetbe u-gig gemacht habe , des er icht geta hatt v d haldet im das vor vber recht, ist im ei tag ertailt vo hewt vber vierzehe tag zu dem vierde v d e dhafte tag darvmb ge im zu uera twurtte vor mei oder wer vo gewaltswege dasrechtbesicze wirdet v dermelt sei schede . Gebe zu Laybach, a ma tag aller sell tag, a o etc. sexagesimo primo. Na zadnji strani vtisnjen peat v zelenem vosku, poškodovan. 299. Jurij Glaner, sin pokojnega Jerneja Glanerja, predaja Engelhardu Turjaškemu za vso naklonjenost, zvestobo in prijateljstvo, ki mu jo je ta izkazal, navedno posest na Hrvaškem z vsemi pismi in dokumenti, ki sodijo zraven. 1461 november 13. Orig. perg. (324 × 221 + 41 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 99’–100, št. 187 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 32, št. 469, po A. Dorz. not.: Ai verschreibu g v d vbergab ettlicher stugk, guetter, hewser v d wei gertte i Krabathe gelege , die Jorg Gla er E gelharte vo Awrsperg ledikliche verschribe gebe v d ei gea twurtt hat (16. stol.; ).— 13/11. 1461 (19. stol.). Ich Iorg Gla er Bartholome des Gla er salige su vergich fur michv d all mei erbe v d tue kv doffe lich mit dem brief allerma i­gklich,das ich dem edel veste E gelharte vo Awrspergk v d alle sei­ e erbe vmb diema igfuldige lieb, trewv d fraw tschafft, so mierder­selb vo Awrspergk peweistv d erczaigthat, imv dsei e eribe ledigk­leich abgetrette v d aws mei er ùcz v d gewer i ier ùcz v d gewer gea tburt dye her ach geschribe stugk, lewt, gueter v d wei garte , so mich vo mei voder eriblich a gefalle si d mitsambtalle de briefv d vrkv de , so ich daruber hab: vo erst drew hewser i dem margkcht zu dem Sta isch agk v d i der abbtey zw Toppolcz, ze Oschschit icz sibe zehe huebe v d zu Dobawiczfu ffhuebe v d i derTreptschiczi dem Slat sybe zehe huebe v d ai wei garte dapey, v d zu Herczoge pucheldrey huebe v d zu Ostrossi zwo huebe v d zwe wei garte v d a derRadowi vierhuebe v da derTrib iai huebe v d zu Goriczi der ba schafft zwo huebe . Dy obgemelte gueter all mit ier aller v d ier yedes rechtliche zuegehoru ge mit alle de ere , rechte , wierde , ùcze , die ste , allsich v d mei voder dasallesi egehabt, ge iczv d ge osse v d ai yedes i sei rechte vo allter herkome si d, also das ma hi fuerderobge a tE gelhartvo Awrspergk v d sei erbe dye u hi fuer i ehabe , ùcze v d iesse schulle v d muge , verkawffe , versecze , schaffe , mache , gebe wem sew welle v d alles damit tue v d ha del , allsmita deriere ayge haffte gueti allerformv d mas, alls ich oder mei erbe ach lawt de briefv d vrchv d, so wier daruber habe v d i mitsambt de gueter mit alle brieffe , pù te v d arti­gkchel , alls v sdie lawte getue mochte oder schollde , alsda solher vbergab v d des la ds ze V ger recht ist v geuerlich v d das i solhe vbergab v widerruefflich war v d stat peleib. Daruber gib ich obge a ter Iorig Gla er fur mich v d mei erbe dem ge a te E glharte vo Awrspergk v d alle sei e erbe de brief pesigelte mit des edle v d veste Niklasse vo Sicherberg a ha gv de i sigel, de ich mit fleis darumbgepete ha , daseresfurmich a de priefgeha ge hat, doch im v d sei erbe a schade , wa ich dye czeitayge gegrabe i sigel icht e hab. Darczw hab ich mit fleis gepete dyeedel v d veste Iorige vo Grecz de elter v d Merte de S icze pawmer,dasdy auch ire i sigel vmb mei erfleissige petwille aucha de brieffgeha ge habe ,i v d ier erbe a schade . V derdyege a te drewsigelichmichobge a ter Iorig Gla er v d all mei erbe verpi de , war v d stat zu halde alles, das a dem brief geschribe stet. Der gebe ist ach Kristi gepurd vier-czehe hv dertiarv d dar ach i demai v d sechczigste iar, amfreitag ach sa d Merte tag. Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku: 1) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: [s • n ]clas • s cherberger (= št. 309/2, 310/2) {pril. 150}.— 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: .s [...] von .grecz {pril. 149}.— 3) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis: s g llum : mertt • sn cen-[pam]er . (= št. 261/2, 262/1, 301/2, 313/2) {pril. 95}. 300. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz izpriuje, da je ljubljanski mešan Janez Dietwiser v imenu Sigmunda Widgrednikga na etrtem in zadnjem naroku sprožil postopek zaradi lastništva nad dvorom Snežnik, na katerem sedi Jakob Snežniški. Ker Sigmundu Widgred­nikgu ni nihe oporekal, je bilo dokonno razsojeno v njegovo korist. 1462 februar 8, Ljubljana. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 105–105’, št. 195 (B). Ich Caspar Melcz des hòchgebor grafVlreichsgrave ze Schawm-berg etc. mei s g ëdige her verweser i Krai vergich, das Joha es Dyetwiser bürger zu Laibach a stat Sigmu de Widgred ikg heut vor gerichtsei vierde v d e dhaffte tag hatfürtrage ach Lie harte Greif-fe , de hofS eperg mitsei erzugehoru g i Loserpharrgelege , darauf Jacob S epergergesesse ist. DaraufderbemeltSigmu d Widgred ikg mit gerichtsbotte geweist vo der behab us wege , so er zu dem be a te S eperger i dem la desrechte erla gt, ach laut des behabbriefs vo gericht darumb ausga ge . V d der be a t Joha es Dietwiser bat a stat des be a te Widgred ikg ze frage , was recht wër. Darauf ist vo de la dlewte zu recht erka t v d erfu de warde : seitte malle v d der obge a tSigmu d Widgred ikg vo sölhersei erbehab üswege aufde bestimbte hoff mit sei er zùgehoru g geweist, de vor zu drei tage furgetrage , auch de be a te S eperger mit dem a bot be öt hat, als la desrechtistv d vor och aufheut, alszu demvierde v d e dhaffte tag yema dsfürgericht istkome , derdari e ichtzespreche gehabthet, vill och we ig, der obge a t Sigmu d Widgred ikg mög fürbasser mit dem oberürte hofS eperg mit sei er zugehoru g ha del v d getu , mit verkaufe , versetze oder im selbs zu behalde , als mit a derm sei em aige gueta me iklichs widerspreche v d yrru g, v d derobge a tmei g ëdiger herr der haubtma , ich v d yder kümfftiger haubtma oder ver­weser i Krai sülle i dabey halde v d darauff vessticklich scherme , als recht ist v der melt sei schede . V d des ist auch dem offtge a te Joha ese a stat des offtbestimbte Widgred ikg dieser kege würtiger schermbriefheut vo gericht erka t v d erfu de warde . Vrku d v der mei ema ha gu de sigell. Gebe zu Laibach, a ma tag vorsa d Appo­lo ie tag, ach Cristigebürd vierczehe hu dertv d dar ach i demzwey v d sechzigiste jare. Visei peat v zelenem vosku, na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 301. Evzebij Dyeprannt proda Engelhardu Turjaškemu in njegovemu neaku navedeno posest v Grofiji v Marki in Metliki, ki letno prinaša 54 funtov dohodkov. Posest lahko odkupi nazaj v naslednjih 6 letih 14 dni pred jurjevim ali 14 dni za njim, tako da za vsak funt donosa od omenjenih 54 funtov plaa 20 funtov pfenigov. e tega v 6 letih ne stori, ostane posest za vedno v rokah Turjaških. 1462 julij 24. Orig. perg. (434 × 379 + 70 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 131–132’, št. 233 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 32–33, št. 471, po A. Dorz. not.: Kauffbrieff vmb Dÿepra ts gut, so er i der graffschafft Mettli g gelege ,E gelharte vo Awrspergverkauffthat(16. stol.; ).— 24/7.1462(19. stol.). Ich Ewsebius Dÿepra t vergich für mich v d all mei erbe v d tue kv d offe leich mit dem brieff aller ma igkleich, das wier recht v d redleich czu der zeit, da wier es mit recht woll getü möchte , v sers freÿe aÿge v d ledige guets, die her ach geschribe stukch, lewt v d güettermit ame :czu Michelsdärffvierhuebe , auffderai Mari ambt-ma , auffdera dere Garde, auffderdritte Thomasv d auffdervierde Jurigesesse si d;item czu Pettersdärff ai hube , darauffMichel siczett; itemzu Stopollsdorffdreÿ huebe , auffderai Mari Schestakch, auffder a dre Steffa , auff der drÿtte Michel gesesse si d; item a derthalb huebe öder daselbs i Schÿe iczer pharr gelege ; item czum Startschicz ai ödehuebe ;item czu Brestabicz vierthalb öderhuebe ;item czu Wor­che zwo huebe , auff der ai Tscher e, auff der a dre Marti gesesse si d; item zu Kacze peÿ Tscher amell fü ff huebe , auff der ai Sÿmo , auffder a dre Marti , auffder drÿtte dez Jursse bittib, auffder vierde Lie hartt v d auff der fü ffte Juri gesesse si d; item ai hoffstät zw Tscher omell;itempeÿ Schÿe iczai huebe , darauffPheÿfferrsiczt;item zw Hrast ob der Lokchwicz zwo huebe , auff ai Ja es, auff der a dre SaÿeMärgtgesesse si d;itemzwGriczimTällzwohuebe , auffderai Vrba , auff der a dre Tscher e gesesse si d; item zw Sa d Veÿtt zwo huebe , auffderai Welle, auffder a der desKaÿserwittib gesesse si d; itemzw Koroschkadorffv der Meÿchaw fu ffhuebe , die ai e Jursse,zw der Paull, Vrba aÿ e v d des Petter wittib ai e i ehabe t; item zw Hö igstai v der dem Värst ai huebe ; item zw Tewse tall ai huebe , darauffTscher egesesse ist, mitt alle iere zuegehoru g, essei akkerr, wise , waÿd, holcz, stokch, stai , wasser, i trifft v d austrifft v d mit alle zi se , ücze v d rä tte v dmitt ame mitalle weÿ v dgetraid zehe t, so v ser vorder v d wier bis her i der graffschafft Mettli g i egehabt habe , pesuecht v d v pesuecht dari e ichts ausgeczoge , alles i der graffschafft Metli g gelege fürr vier v d fü ffczigk phu t gelcz iarleicher gült hi gebe v d verkaufft habe auch wise tleich i krafft des brieffs, de edle v d veste E gelharte vo Awrsperg v d sei es brueder su , fürr die sich der obge a tt E gelhartt vo Awrsperg wisse leich a ge ome hatt v d alle iere erbe vmb ai sümgelcz, die wier ga cz v d a alle abga kch völligkleich vo i e pha ge v d i ge ome habe . Vmb das habe wier de obge a tte Awrsperger v d alle iere erbe der obgeschribe stukch, lewt v d güetter mit alle v d ÿerÿedeszuegehöru ge , so v servorder v dwierdiei üczv d i geberr hergeprächt v d i egehabt habe , abgetrette v d die de obge­ a tte Awrsperger auffv seraÿge gehalt, üczv d geberri ÿeraÿge gebalt, ücz v d geberr i gea twurtt mit aller stett. Davo schulle v d müge die obge a tte Awrsperger v d all ier erbe die obgeschribe stükch alle lewt v d güetter mit alle v d ÿer ÿedes zwegehöru ge dari e ichts ausgeczoge , sv der alles hÿe i begriffe w fürpasser i ehabe , ücze v d ge iesse , damitschaffe , ha delle v d getue , als mita dre ÿere aÿge guetta v sererbe v d ma igkleichswiderspre­che , ierru g v d hi der uss. Wierhabe v sauch hi fürrdara kaÿ erleÿ rechte dara icht vorbehalte ach ausgeczoge , sv der aller gerechtig­kaÿtt mit dem brieff ga czlich verczige , doch vorbehälde , als v s dÿe ege a te Awersperger vo sv der gu st v d guette wille die frew t­schafft geta v d gebest habe . So ich ege a ter Eusebius Diepra t oder mei erbe die obgeschribe stukch, lewt v d gütter mit ÿere zuegeho­ru ge widervmbvo i habe wolde , daswierdiei ersechsiare vo datum desbrieffs agst ach ai a dervolgu t vo i erledi g v d kauf-fe müge v d schulle hi fürr ai ÿedes phu t gelts derselbe vier v d fü ffczigk phv dtgelczzwai czigk phu dtphe i gguetter mu ssla des beru g gebe , doch mü ssdiealsgüettv d fürso villczeucht, alsÿeczai phv dtphe i g gett ach demgold, v dsolichlösu g v d widerkauffsoll diurch v s besehe i de obgeschribe sechs iare ägst ach ai a der volgu ttalbeg i de achste vierczehe tage ach sa dJörge tag oder i de ägste vierczehe tage hi ach. Wär aber, das ich ege a ter Ewsebius Dÿepra tt oder mei erbe solich lösu g v d widerkawff i de oberüerte sechs jare zu de zeÿtte v d i mäss, als vorbestimbt ist, icht tätte , so scholle die obgeschribe stükch, lewt v d güetter mit alle ÿere züegehöru g hi fürr der vorge a tte Awrsperger v d ÿerer erbe ewiger v d richtiger kawff sei ach i halte des gege würtige brieffs. Ich ege a ter Ewsebius Dÿepra t gelob auch fürr mich v d all mei erbe der vorge a tte Awrsperger v d ÿerer erbe vmb die obge­schribe stükch, lewtt v d güetter mit alle ÿere züegehoru ge , ob sÿ ÿema t mitt pesser rechte da wier i gegebe v d verkaufft habe dri ge oder treÿbe wolt, ir scherm ze sei v d sÿ darvmb zu vertrette v d mit dem rechte zu vera twurtte , wa v d als offtt i des ätt v d dürfft wesiecht ach dem la des rechte der grafschafft i der Mettli g. Tätte wir des icht, was schade die vorge a te Awrsperger oder ÿer erbe ame , kai schade icht ausge ome , sv der aller hÿe i be­slosse , de selbe schade alle mitsambt dem haubtguett schülle v d welle wieri ga czlich ablege v d widerkere v dsewschülle dasalles habe v d besueche hi cz v s, v ser erbe v d darzwe zu alle dem güett,esseÿerib, aÿge lehe odervorv dehabdari e ichtsausgeczo-ge , so wier ÿecz habe oder och ku fftleich gebÿ e . Davo sew hawbtguett v d allesschade srichte v d wer schollder la desfürstder graffschaffti derMetli g, sei hawbtma oderverbeserdaselbsoderaber ei ÿedeherrschafftv d gericht, darv dersÿ v serhab v d güetta kome t, darauff sÿ weÿse tt oder zeÿge t. Das ist alles v ser guetter wille v d gu st. Mit vrkv dt des brieffs besigelte mitt des edl her her A dreas vo Kreÿg mei es liebe her , v d auch der edl v d veste Merte des S icze pawmerv d Ha se vo derDwerr, allerdreÿeraÿge a ha gv -de i sÿgell, die sÿ durch mei es ege a te Dÿepra tcz vleÿssige gepettwille a de brieffgeha ge habe , i v d alle ÿere erbe a schade . Darv der ich mich obge a tter Ewsebius Dÿepra t fuer mich selbs v d all mei erbe verpi tt, alles das wärr v d stätt ze halde v d ga czleichzu volfuere , dasobe i dembrieffgeschribmstett. Dergebe ist ach Christi gepurd im vierczehe hv dertiste v d dar ach i de zwai v d sechczigiste iare , am sambstag sa d Jacobs abe tt. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) poškodovan; napis: [s] • her • andre • von • kre g (= št. 323-1/3, 323-2/3, 335/4) {pril. 151}.— 2) napis: s g llum : mertt • sn cenpamer . (= št. 261/2, 262/1, 299/3, 313/2) {pril. 95}. — 3) napis: s hanns [.vo]n der durr  (= št. 241/3) {pril. 55}. 302. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Engelhardu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1462 december 13, Stina. Orig. pap. (225 × 147 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 33, št. 472, po A. Dorz. not.: LXIIjarXIIItl(15. stol.).— na prednji strani 13/12.1462(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.472(20. stol.). WirVlrich abbtzu Sittichetc. beke e , daswirvo demedle v d veste E gelhartte vo Awersperg v sere liebem geuatter empha ge v d i ge ome habe drewzehe phu dtgueter phe i g, die er v sv d v serem gotshawsz jerlich zu sa d Lucei tagvo der stifftsa d Jörge altarhieimsagrad raiche soll. Deroberurte sumgeltssage wirfurv s v d v serco ue ttv d achkome de ege a tte Awrspergerv d sei er-be mit dem brieffv der v serem aufgedrukte betschadtga cz muessig quitt, ledig v d lasz vo dem hewrige jar. Gebe zÞ Sittich, a sa d Lucei tag, a o etc. sexagesimo secu do. Na hrbtni strani ostanki okroglega vtisnjenega peata v zelenem vosku. 303. Zadolžnica Ludvika Kozjakerja za 36 funtov, ki jih je ostal dolžan bratovšini cerkve sv. Kancijana pri Turjaku. 1462. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 193, št. 6 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 92. — Testamentslibell, fol. 101b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 34, št. 473. Ei schuldbrieffvo herr Ludwige Khosiäkherumb 36fl. laute dt, so erde e zechleüthe desgottshauß zu St. Ca zia zu bezalle schuldig bleibt, A. 1462. (Zap. inventar, l. c.) 304. Cesar Friderik (III.) podeli v fevd bratom Viljemu, Janezu in Juriju Turjaškim dedni urad kranjskega deželnega maršala kot nagrado za pomo pri obrambi obleganega cesarskega gradu na Dunaju. 1463 januar 5, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (A) neko na Turjaku, danes izgubljen (A). — Vidimus stiškega opata Ulrika z dne 18. sept. 1468, danes izgubljen (B). — Prepis vidimusa iz 17./18. stol. v ARS, AS 730, Dolski arhiv, fasc. 137, pag. 893–895 (C). — Dva prepisa iz 18. stol., ibid., fasc. 119, pag. 2–5 (D, E). Obj.: Valvasor, Die Ehre dess Hertzogthums Crain, X, str. 298 = Wurmbrand, Collectanea genealogico-historica, str. 294–295 = Radics, Herbard VIII., str. 359– 360, št. 2. — Lnig, Teutsches Reichs-Archiv, Pars specialis, Continuatio I. II, str. 201–202, št. CXXII. Reg.: Birk, Verzeichniss, str. CCCXXXIX, št. 731, po Lnig, l. c. = Chmel, Regesta Friderici, str. 399, št. 3962. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 34, št. 474, po Valvasor, l. c. — Umek, Dolski arhiv, str. 324, po C. — Kemper­Voljak, Regesten Kaiser Friedrichs III., po C. Wir Fridrich vo gottes g ade Römischer kaÿser, zu alle zeitte mehrer des reichs, zu Hu gar , Dalmatie , Croate a etc. kö ig, herzog zu Össterreich, zu Steÿer, zu Khäre dte v d zu Crai , graffe zu Tÿroll etc. bekhe e für v s v d v ser erbe , als jez v ser lieb gethreüe etlich v serla dtleüth v sersfürste thumbsCrai , v d daru terv sregethreüe Ha ß v d Georg, gebrüeder die Aursperger heruor v s, v sere liebe gemahlv d soh , zu hilffv d erledigu g ausderbehaüru g v d beläge-ru g, dari würdurch herzog Albrechte vo Össterreich, etlich la dleüth v d dievo Wie ,i v serburgkhdaselbszu Wie hertigkhlich khome gewese sei , auch v ser gethreüe Wilhalmb Aursperger, der obge a te Ha ß v dJerg bruederbeÿ v s, i derbemelte v sereburgkh vestigklich bliebe ist, v d sich daredlich v d auffrichtigkhlich gehalte hat, daß wür das, v d darumb auch vo so der g ade , achdemei demehegemelte v sermfürsste thumb Crai v d v sererWü dische March khei erbmar­schalch ambt icht ist, dasselb v ser fürste thumb Crai v d dieselb v ser Wü disch March mit ei em erbmarschalch ambt v d alle ehre , rechte , v d gewoh heite , alsda daß i v serm fürste thumb Steÿer, v d a der v ser fürste thumbe ist, beg adet v d fürgesehe , auch das dem obge a te Ha se , Wilhelmb, v d Jörge gebrüeder , durch ihrer die st wille , v d vo so der g ade verliehe habe , beg ade , fürsehe , v d leiche , auch wisse tlich mitdembrieff, also daß sÿ v d all ihre leibserbe das söh sei , für v d für das bemelt erbmarschalch ambt mit de ehegemelte ehre , rechte , v d gewo heite vo v s v d v ser erbe i lehe weis i habe , üze , v d üesse möge , v d als sich gebürth v sverdie , auch dafür vo me igkhlich gehalte werde solle , als solchesambtslehe sv dla dtsrechtist,doch so solle sÿ v s v d v sererbe vmb khei erleÿ uzv d re t, odera dergültdesbemelte marschalch ambts halbe hih zugebe oder zu schaffe icht a la ge , och wür i der pflichtu g sei , v gefährlich. Mit vrkhu dt deß brieffs gebe zu der Neue statt, am mitwoche vorder heilige dreÿer kö ig tag, ach Christigeburth imvierzehe hu dertv d dreÿ v d sechzigiste , v sers kaÿserthumbs im aÿlffte , v serer reich des Römische im dreÿ v d zwai zigiste , v d des Hu garische im viertte jahre . a) sic! 305. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz potrjuje, da je ljubljanski mešan Janez Dietwiser v imenu Lenarta Greifa etrti in zadnji sprožil postopek glede lastništva nad dvorom Snežnik v loški fari, na katerem sedi Jakob Snežniški in do katerega ima pravico Greif. Ker v predpisanih rokih ni pred sodiše prišel nihe, ki bi temu oporekal, so deželani dvor Snežnik prisodili tožniku v popolno razpolaganje. 1463 januar 10, Ljubljana. Orig. perg. (304 × 176 + 38 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 128’–129, št. 229 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 118, št. 475, po A. Dorz. not.: 10/1.1463(19. stol.). Arh. sign.: No9(16. stol.). — 82(ca. 18. stol.). Ich CasparMelczdeshochgebore grafVlreichsgraue zeSchawm-berg etc. mei s g edige her verweser i Krai vergich, das Joha es DietwiserbürgerzeLaibach a statLie harte desGreife heut vorgericht sei vierde v d e hafte tag hat fürtrage de hof S eperg mit sei er zügehöru g i Laser pharr gelege , darauf Jacob S eperger gesesse ist, daraufderbemeltLie hartGreifmitgerichtsbotte geweistvo derbehab- us wege , so er hi cz dem be a te Jacobe S eperger i dem la des­rechte erla gt hat ach laut des behabbriefs vo gericht darvmb ausga -ge . V d derobge a tJoha esDietwiserbata statdesbemelte Greife ze frage , was recht wer, ist vo dem la dlewte zu recht erka t v d erfv de , er warte, die weill v ddas gericht sess, ob yema dsfür gericht köme,derdari eichtzespreche hiet,so geschech achmalle s, wasrecht wer. Wa aber vor och auf heut yema ds für gericht ist kome , der dari e icht ze spreche gehabt hat uill och we ig, bat aber der ege a t Joha es a stat des vorberürte Greife ze frage , was recht wer. Darauf ist aber vo de la dlewte zu recht erka t v d erfv de warde , seitte ­malle v d derobge a tLie hartGreif vo solhersei er behab uswege auf de oberürte hof mit sei er zugehöru g geweist de vor zu drei rechttege fürgetrage auch de be a te S eperger mit dem a bot be ot hat, als la desrecht ist. V d vor och auf heut yema ds für gericht ist kome , der dari e icht ze spreche gehabt hiet uill och we ig, der obge a tLie hartGreifmög fürbassermitdemobge ate hoffha dl v d getü , mit verkaufe , versecze oderim selbszu behalde , alsmit a derm sei em guet. V d der obge a t mei g ediger herr der haubtma , ich v d ei ½derkü fftigerhaubtma oderverweser i Krai sülle sy dabey halde v d darauf vestiklich scherme , als rechtist v d ermelt sei schede . V d des ist auch dem offtge a te Dietwiser a stat des offtbestimbte Greife diser kege würtiger schermbrief heut vo gericht erka t warde . Vrkv d v dermei e a ha gv de i sigell, gebe zuLaibach, amma tag ach der heyli g dreyerkü ig tag, ach Cristigebürdvierczehe hü dertv ddar ach i dem dreyv dsechczigiste jare. Okrogel visei grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku, delno poškodovan; napis: s  caspar  melcz  (= št. 284, 286) {pril. 91}. 306. Kranjski deželni upravitelj Gašper Melz izpriuje, da je ljubljanski mešan Janez Dietwiser v imenu Erazma Loškega na etrtem in zad­njem naroku sprožil postopek proti Jakobu Snežniškemu glede lastniš­tva nad dvorom Snežnik, kjer ta sedi. Ker Erazmu Loškemu ni nihe oporekal, je bilo razsojeno v njegovo korist. 1463 februar 7, Ljubljana. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 101–101’, št. 190 (B). Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 213, št. 37 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 97. — Testamentslibell, fol. 116b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 120, št. 479. Regest v zapušinskem inventarju dodatno navaja predajo sodne dokumentacije En-gelhardu Turjaškemu, obenem pa na koncu nekoliko nejasno navaja še eno letnico – 1446. Informacija o predaji listin Turjaškemu bi utegnila biti del dorzalne notice, medtem ko bi letnica 1446, skupaj z aktualno 1463, lahko predstavljala asovni okvir nastanka listin, ki so bile predmet predaje. Ich Caspar Melcz des höchgebor grafVlreichsgrave ze Schawm-berg etc. mei s g ëdige herr verweser i Krai vergich, das Joha es Dietwiser bürger ze Laibach a stat Erasem des Loserheut vorgericht sei virde v d e dhaffte tag hat fürtrage de hofS eperg mit sei er zuge­horu g i Laser pharr gelege , darauf Jacob S eperger gesesse ist, v d daraufder bemelt ErasemLaser mit gerichtsbotte geweist vo der behab­ üswege , so er hi tz dem be a tte Jacobe S eperger i dem la des­rechte erla gt hat, ach laut des behabbriefs vo gerichtdarvmb ausga -ge , v d derobe a tJoha esDietwiserbata statdesege a te Laserze frage , wasrechtwër. Ist vo de la dleute zu recht erka tv d erfu de , er wart die weill v d das gericht sesz, ob yema ds für gericht köme, der dari e icht ze spreche hiet, so geschech achmalle s, was recht wër. Wa aber vor och aufheut yema dsfürgericht ist kome , der dari e icht ze spreche gehabthet, uill och we ig, bat aber der bemelt Joha es Dietwiser a stat des ege a te Laser ze frage , was recht wër. Darauffist aber vo de la dlewte zu recht erka t v d erfu de warde : seitte ­malle v d derobestimbtLaservo solhersei erbehab uswege aufdem oberürte hof mit sei er zugehoru g geweist de vor zu drei täge fürgetrage auch de be a te S eperger mit dem a bot be ot hat, als la desrechtist v d vor och aufheut yema dsfurgericht ist kome , der dari eichtzespreche gehabthet, vill och we ig, derobestimbtErasem Laser mög fürbaser mit dem obgeschribe hofmit sei er zügehöru g ha ­del v d getü , mitverkaufe oderversetze oderimselbszu behalde , als mit a derm sei em guet v d der obge a t mei g ëdiger herr der haubt-ma , ich v d ei yeder kumftiger haubtma oder verweser i Krai sülle sy dabey halde v d darauf vestiklich scherme , als recht ist v d er melt sei schede . V d desistauch demofftge a te Joha esDietwisera stat des offtgemelte Erasem Laser dieser kege würtiger schermbriefheut vo gericht erka t v d erfu de warde . Vrku d v der mei em a ha gu de i sigell. Gebe zu Laibach, a ma tag vorsa d Appolo i tag, ach Cristi gebürd vierczehe hu dertv d dar ach i dem drey v d sechzigiste jare. Visei peat v zelenem vosku, v skodelici iz temnega voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 307. Cesar Friderik (III.) dovoli Engelhardu Turjaškemu in njegovim brat-rancem, bratom Janezu, Viljemu in Juriju Turjaškim, ki so se izkazali v fajdi proti vojvodi Albertu, ponovno zgraditi in utrditi grad Šum­berk, ki ga imajo v posesti kot deželnoknežji fevd. 1463 februar 28, Dunajsko Novo mesto. Orig. (A) neko na Turjaku, danes izgubljen. — Vidimus stiškega opata Ulrika z dne 18. sept. 1468, danes izgubljen (B). — Prepis iz 17./18. stol. v ARS 730, Dolski arhiv, fasc. 137, pag. 895–897 (C). Obj.: Lnig, Teutsches Reichs-Archiv, Pars specialis, Continuatio I. II, str. 203, št. CXXIV. Reg.: Wißgrill, Schauplatz I, str. 241, po Lnig = Chmel, Regesta Friderici, str. 401, št. 3972 = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 118, št. 476. — Umek, Dolski arhiv, str. 324, po C, z datumom 28. marec (!).— Kemper-Voljak, Regesten Kaiser Friedrichs III., po C. Wir Fridrich vo gottes g ade Ròmischer kaÿser, zu alle zeitte mehrer des reichs, zu Hu gar , Dalmatie , Croate a etc. kö ig, herzog zu Össterreich, zu Steÿer, Käre dte v d zu Crai etc.bekhe e fürv sv d v sereerbe v d thu khu dtoffe tlich mitdembrieff, daß würa gesehe a) sic! v d gemerkht habe die gethreüe die st v d de redliche beÿsta dt,so v s v ser gethreüe liebe E glhardt Aursperger, auch Ha ß, Wilhelmb v d Jörg, gebrüeder die Aursperger, des be a te E glhardt vetter , wider herzog Albrechte vo Össterreich etlich der la dtschafft desselbe v sers fürste thumbsÖssterreich, die vo Wie v d a der v ser fei dtauffrich­tigkhlichv d v uerdrosse lich getha habe v d hi für thue solle v d möge v d habe ih dadurch die so der g ad getha , erlaubt v d ver­gu t, thue , erlaube v d vergu e ih auch wisse tlich mit dem brieff, daß sÿ aufihrempurgkhstallSchö berg, i v sermfürste thumb Crai ge­lege ,ai geschloß v d vesste paue mache , zu derwehrzu richte u d sÿ v d ihre erbe u hi f-r mitsambt dem purgkhfridt, so darzue gehört v d vo alteristkhomme , i habe , üze v d üesse möge , doch das das vo ih v d de selbe ihre erbe allweeg durchde elteste vo u s v d v ser erbe jezu zeitte , so daszu schulde khombt,zu lehe emp­fa ge werde v d v sdamit gethreü, gehorsamb v d gewärttig sei , treu­lich v d v gefährlich. Mitvrkhu dtdesbrieffsgebe zu derNeüe statt, am mo tag ach dem so tag i vocavit i der faste , ach Christigebuhrth im vierzehe hu dert v d dreÿ v d sechzigstem, v ser kayserthumbs i aÿlff-te , v serreich desRömische imdreÿ v d zwai zigste v d desHu ga­rische im viertte jahre. 308. Cesar Friderik (III.) dovoljuje Engelhardu Turjaškemu in njegovemu sorodniku Viljemu Turjaškemu, ki sta zaradi obleganja dunajskega gradu s strani cesarjevega brata vojvode Alberta in Dunajanov prišla ob premoženje, da so odškodujeta pri Albertovih privržencih v Zgornji in Spodnji Avstriji. 1463 marec 12, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (352 × 230 + 62 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Rta (15. stol.). Arh. sign.: Nro. 36 (18. stol.). WirFridrich vo gottesg ade Romischerkeyser, zualle czeitte merer des reichs, zu Hu ger , Dalmacie , Croacie etc. kù ig, herczog zu Õsterreich, zu Steir, zu Ker de v d zu Crai , grauezu Tyroletc. embie-te alle v d yegliche fùrste geistliche v d weltliche , grafe , freye herr , ritter , k echte , haubtleute , ambtleute , vogte , phlegter , verwe­ser , burgermaister , richter , rete , burger v d gemei de , aller v d yeglicher slosser, stett, merckt, dorffere v d gepiete v d stift, alle a der v ser v d des reichs, auch v ser erbliche fùrste thumb v d la de v der­ta e v d getrewe i waswirde statesoderwese sdiesei , v serg ad v d alles gùterwirdige , hochgebor e , edel , ersame v d liebe getre-we , als echst die vo Wie i dem abfale v d vergess irer eyde mit­sampt herczog Albrechte vo Õsterreich v d a der ire helffer zu widerwertickeit v d belaidigu g v ser keyserlich maiestat i v ser burg zu Wie behawrt, belegert v d gearbeit, v d darzù i irem freue liche vbermùt v s v d de v ser v d so der E gelhartte Augspurger v serm die er v dWilhalme Augspùrger sei em vetter v serm camrer v d des reichs liebe getrewe etweuil irer habe v d gut daselbs ge ome v d e twerthabe , v d vmb darsy desselbe ihresge ome gùtsv d schade s desterbass wider bekome v d erla ge mùge , so habe wir i als Romischer keyser vergo et v derlaubt, vergo e v d erlaube i auch vo Romischer keyserlicher macht i krafft dicz briefs, das sy der vorge­ a te vo Wie auch herczog Albrechtsv d allerder, so i dem la d ob v d v der der E s wo e d v d gesesse v d dem yeczge a te herczog Albrechte zu uerspreche stee oder gewa dt v d v s widerwertig sei leibhabe v dgut,wo sy oderdie,de sy dasvo ire wege beuelhe die i dem heilige reiche auch v ser erbliche la de a kome v d be-greiffe muge aufhalte , a ualle vahe v d durch alle v ser v d ewr la de, herschaft, stett, merckt, dorfferr, gericht v d gepiete auf ir sloss oder a der ir gewarsam, dai das fugklich ist fure die behalte schecze da t ha del tu v d volfare sùlle v d muge ach irem wille v d geualle v d als sich gege soliche die sich widerbelaidigu g keyserlicher maiestat auch ere v d eide verha delt v d vergesse habe geburt o allerme iclich irru g, verhi dru g v d saumb ùss. Darumb so empfehle wireuchalle v d yede vo Römischerkeyserlichermachter stlich v d vesticlich gebiete de, daz ir die obge a te guetter die Augspurger a solichem egemelte v serm vergo e v d erlaube icht iere och verhi der , so der wa ir i gemai oder i besu der vo i oder ire wege desshalb a gela gtv d eruorderttwerde i darczù ewrhilfffùrd-ru g v d beysta d tut v d beweiset, als ir v s als Romische keyser des schuldig v d pflichtig sei v d alsleib euch sey v serv d desreichsswe-re u g ad zu uermeide . V d tùt auch dara zusamptder billicheit v ser er stlich mey u g v d gut geualle . Gebe zu derNewe statmitv serm keyserliche a ha gu de i sigel besigelt, am sambstag vor dem so tag oculii dervaste , ach Cristigeburdevierczehe hu dertv d imdreiu d­sechzigiste , v ser reiche des Romische im dreiu dzwei czigiste , des keyserthumbs im ai dleffte v d des Hu grische imfu ffte jare . (na pliki:) ad ma datum domi iimperatorisproprium Okrogel visei peat izstavitelja v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis v zunanjem robu: S • FRIDeRICI • DIuIna • FAuenTe • CLemenCIa • ROmanORUM • ImPeRaTORIS, (na notranjem robu): SemPeR auGuSTI • auSTRIe • STIRIe •DuCIS • eTC • a.e.I.O.u. 1452 (= št. 264, 270; prim. Sava, Siegel, str. 166, fig. 110; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 4 in str. 12) {pril. 9}. 309. Martin Frankopanski je bil Engelhardu Turjaškemu za 4.000 goldi­narjev zapisal grad Lipovec. Ker pa je od omenjene vsote že odplaal 1.000 goldinarjev, mu zdaj za preostalih 3.000 goldinarjev zapiše grad Samobor z vsemi pritiklinami. Engelhard lahko obdrži polovico prihodkov od gospostva, druga polovica pa se oceni. e ta znaša ve kot 140 goldinarjev, potem višek pripade Frankopanu, e pa znaša manj kot 140 goldinarjev, mora Frankopan plaati razliko. Samobor lahko Frankopan odkupi nazaj šele po Engelhardovi smrti, plaati pa mora tudi vsa morebitna popravila na grajski stavbi. e bi moral zaradi stiske v svoji deželi Frankopan uvesti nov davek, bo to v gos-postvu Samobor naredil le z Engelhardovo vednostjo. 1463 maj 12. Orig. perg. (338 × 320 + 106 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 96’–97’, št. 183 (B). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Frangepanibus, str. 49–51, št. LI. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 119, št. 477. Dorz. not.: Die verschreibu g vmb de Samobar vo graff Merte vo Fra gipa etc. her E gelharte vo Awrsperg vmb IIImgulde verschriebe (16. stol.; ).— 12/5.1463(19. stol.). WierMertvo Fra gipa grafzeVegel, zeModruschv d zeCze g etc. beke e füer v sv d all v ser erbe v d achkome , alls wier dem edele v serm sv der liebe v d getrewe E gelharte vo Awrspergkch v d sei e erbe v sergeslosLippowiczfüerviertawse tguldei verschri­be habe . Nu habe wier demselbe E gelharte vo Awrspergkch desselbe gelts tause t guldei peraitt peczalt v d füer dye a der drew tawse tguldei habe wierimv d sei e erbe v serherschaftv d geslos zwmSamobarmitallsei erzwegehoru g v d herlichkaitzugea twurt, also das sew das alles füer dyeselbe drew tawse t guldei i aller forme v d mas, alls i dye awf dem Lippowicz vo v s verschribe si d gewesse , i ehabe schülle v d alle ambt v d mewt derselbe herschaft zw besezce habe v d i all rä t v d ücz derselbe herschafft zwpurgkhuet gefalle schülle gleich halb, v d dyea der halbe rä tv d üczschül­le wier i ai em gleiche a slag a slahe . V d pri gtda sölher a slag merda hv dertv d vierczigk guldei , dyewieri järlich zwhofsold ge­be dyselb meru g oder vbermas, schülle sewv sjärlich herawsraiche , pracht aber sölher a slag my er de dye hv dert v d vierczigk guldei , de selbe abga gk welle wier i järlich erscatte .Allso dassewe folle hv dert vierczigk guldei hofsold vo v s habe , wier v d v ser erbe schülle awch de selbe E gelhartvo Awrspergksei lebtag pey demsel­be gesloss v d herschafft Samobar i obuerschrib er mamu g v e tseczt v d v gelöst lasse v d schule sewawf sölich verschreibu g pey solhem gesloss v d herschafft trewlich ha dt habe v d scherme v d wa wier oder v ser erbe ach abga gk des ge a te Awrsperger sei erbe erma­ e v d i gebe dyeselbe sum gelts ach lawt des obgemelte v sers brief, so ervberde Lippowiczhat, yevierczehe tag vorsa d Jorige tag oder i de agste vierczehe tage hi ach, welhes tags dis da i de selbe vier woche ai es das ist, als da schülle sew v s desselbe geslossv d herschafftzwmSamobarmitsei erzwegehoru ga waigeru g abtrette trewlich v d v geuerlich.V d wassewawfdasselbv sergesloss Samobar otdürftigespawstue scholli vo v s, v ser erbe v d ach­kome peczaltv d widerkertwerde auch i formv dmas, allsdyeobge-melt v ser verschreibu g vber de Lippowicz lawte d vo paws wege daselbshi awsweist, alles trewlichv d v geuerlich. Wierhabe v sauch vorpehalde , ob v spedurfe eruodert, daswiri v ser la de , herschaf-te v d gepiete stewr a sluege , alls da müge wier i derselbe her-schafft zwm Samobar awch ai zeitlich v d zimlich stewr mit wisse des ge a te vo Awrspergk oder sei er erbe a slahe , also das die gueter da och pey stifft v d lewt pey die st peleibe müge , also das yema d vberschäczt werd awch v geuerlich. Mit vrkv d des briefs pesigelt mit v serm a geha ge i sigell v d zw merer geczewg üs der warhait habe wier mit vleis gepete dye edele v d de veste ritter her Niclas vo Sicherwergk v dA dre de Hoche worter hawbtma i der Medli gv d oberiste drugksecze i Krai v d a der Marich,das sew sölher sache gezewge si d awch mitiere a geha ge i sigel ,doch i v d ier erbe a schade .V der dye sigel wier v s,v sererbe v d achkome verpi -de , war v d stat ze halde alles, das obe a dem brief geschribe stet. Gebe a phi cztag sa dPa gracie tag, ach Kristigepuerde vierczehe hv dertjar v d dar ach i dem drew v d sechzigiste jare. Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku: 1) v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: s : mert : vo(n) : frang pan : graf : czu : czeng : czu : veg[el] : czu : modrusch (= št. 310/1) {pril. 17}. — 2) v temnem narav­nem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska, delno poškodovan; napis: s• n clas • s cher[berger] (= št. 299/1, 310/2) {pril. 150}. — 3) fragment peata v zele­nem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: [s • andre •] hochenbart (= št. 310/3, 335/5, 354/1) {pril. 152}. 310. Grof Martin Frankopan potrjuje, da mu je Engelhard Turjaški vrnil grad Lipovec, ki ga je imel od njega za doloeno vsoto denarja, saj je Frankopan Turjaškemu vrnil del denarja, za preostanek pa mu zapi­sal grad Samobor. Ker je Turjaški prevzel poroštvo za Frankopana in pri tem jamil z gradom Lipovec, se zdaj vse tovrstne obveznosti prenesejo na Samobor. 1463 maj 15. Orig. perg. (338 × 150 + 45 mm, poškodovan) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 119–119’, št. 213 (B). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Frangepanibus, str. 52–53, št. LII. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 119–120, št. 478, po A. Dorz. not.: Ai verschreibu gvo grafMertte vo Fra gipa aufher E gelharte vo Awrsperglawttu d,alseri desgeslossLyppoficz,soimverpfa dgewestv d auf Samobar verwise ist abgetrette hat v d ach dem aber der be a t vo Awrspergdes bemelte geslossLyppoficzge a der achgeschefftv dbefelich des graffe ai glubd v d purgschaft vo sei etwege stet, das er i als da vo solhe ehme welleima alle schade zehalte verschribe ist(16. stol.; ).— 146315/5(19. stol.). Rekonstrukcija poškodovanih delov besedila po B. WierMertvo Fra gipa , grafzeVegl, zeModrusch v d zwCze g etc., beke e , allsder edelvestv sersu derlieberv d getrewerE gelhart vo Awrspergk durich v sers peger v d pet wille desgeslosLippowicz, darauf er vo v svmb ai sum gelts mit v serm brief versorigt ist gewes-se , willigklich abtrete , also das wier im ai tail desselbe gelts peczalt v d dyevbermassawfdemSamobar ach lawt v sersbriefverschribe v d versorigthabe . V d wa aber derselb vo Awrspergk mit dem ge a te geslos Lippowicz ge a der verer verlubt v di parigschafft vo v ser wege stet ach lawtv sersgeschefftbriefv d e phelle , allso globe wier i macht des briefs fuer v s v d v ser erbe v d achkome , das wier de selbe E gelharte vo Awrspergkch v d sei erbe vo solher glob v d parigschaft, darhi derervo v ser wege stet,ga cza alle schade eme schulle v d welle . V d schulle sewauchsolhesalleshabe awf v ser herschafft v d geslos Samobar zwsambt der verschreibu g, so sew vorvo v sdarawfhabe v d darczweawfa dermv sermguetallestrew­lich v d v geuerlich. Mit vrku dtdes briefs pesigelt mit v serm a geha -ge i sigell v d zw merer geczewg us der warhait habe wier mit vleis gepete dye edel[e ] v d veste ritter her Niclas vo Sicherwergk v d A dre de Hoche worter oberiste drugksecze [i ] Krai v d a der Marich,hawbtma i der Medli g, das sew solher sache geczewge si d awch [mit i]er a geha ge i sigel , doch i v d ire erbe a schade , v derdyesigelwierv s, v sererbe [v d ]achkome verpi de , warv d stat ze halde alles das, so obe a dem brief geschribe stet. Gebe a s[o ta]g sa d Sophia tag, ach Kristigepuerd vierczehe hu dert jar v d dar ach i dem drew v d sechzigkiste jare. Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku. 1) v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: [s : mer]t : vo(n) : frang p[an : gr]af : czu : czeng : czu : veg[el] : czu : modrusch (= št. 309/1) {pril. 17}. — 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s • n clas • s cherberger (= št. 299/1, 309/2) {pril. 150}.— 3) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis: s • andre • h[ochenbart] (= št. 309/3, 335/5, 354/1) {pril. 152}. 311. Pismo gornjegrajskega “opata” Gregorja enemu izmed Turjaških, v katerem mu poroa o svojem sporu s Sigmundom Lambergerjem ter ga prosi za nasvet in pomo v zvezi s tem. 1463 september 27 ali oktober 4, Gornji Grad. Orig. pap. (292 × 210 mm, poškodovan) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 48, fasc. 11 (A). Dorz. not.: Abtvo Obe burg(15. stol.). Glede datacije prim. op. b) na str. 435. Dem edle er veste herre ®...þ Aursperger, v sermbesu®...þ V ser willig die st v da dächtigsgebet wisset.Beuor lieber herr als wir am achste vo Röm kame v d daselbst ach taidi g zwische v sv d herre Sigmu d Lamberger beschehe habe wir v sgefuegt i dy Newstattzu v sermallerg adigiste herre demRomische kayser ach gehaisse v sershailige vatterdesbabstv d dochdaselbst ach frümv d utz v ser v d v sers gotshauschai er e dtliche a twurtv d taidi gvo wege des vorge ate Lamberger bekomme habe mÞg , gedachte wir v sverrerfurzusche aufdaswirvo a dem ichtgewaltikliche vberdru -ge wurde v d ame auf etliche geraissig söld er, doch v serem aller ge adigiste here dem Romischer kayser sei em la d v d leutte a schade , su der ürv sv d v ser gotshaus zu bescherme v d hüb v s vo der New stat der sache halb a e d v d so wir kame ge sa d Lie hard imLaue talworde wirereyltv d selba dergefa ge v d lage dabei aufai em gslos etlich täg i gefë g üsv d worde mit der hillfdes almächtige gotsledigv d losausdergefe g üsa v serfrauwe tag der gepurd achst verga ge v d chame dar ach am su tag i v ser kloster i demhübe sichvo v sderA dreMi dorffer, v serschafferzuderzeitt Wolfga g Kläll v d A dre Kreug als la tleut ach eruodru g v sers allerg ädigiste herr desRomische kaysers, da ü das sahe etlich v ser ambtlewt v d auch dy ga tzpaürschafft widersatzte , sie sich v ser ga tz a) popravljeno iz vom. i v gehorsam v d wolte v sdaraffter ymer beiste i chaÿ erlai weis, klai oder gros, su der ür dy geraissige als obgemelt ist, tate v s hilf v d beista dt v d a der etliche v ser frum dy er i des auch kam herr CristoffderMerspergeri dasSë tallmitai ema michelle volkh, geraissi-ge v d fuesk echt v d was a der mer tëglich wartu d auch schickte dÿ vitztumb vo Cily ir die er i etliche dorffer gelege zu achst v serem gotshaus, dy fi ge v s v ser die er, dy da i v serm geschëfft vo v s v d zu v sgie ge a redlich absag v d gege v s v d de v sere ir er v bewart. Also das wir chai er hilf vo yma tzmer wartu d ware , wa all stras, wëg v d stëg ware v sverlegtv d verspëcht, ach dem kame baid vitztumb ge Presperg, vo de wirzu taidi ge eruödertv d gedru -ge worde a ai stati wollgelege alsge Alte burgk zu demThoma Vauötscher, der auchdersache vastvleissig,wasdataidi gte wirmitde vitztumbe v d kame verrerge Frë tzk zu herre Cristoffe Morsperger vordemdytaidi g daga tzbeslosse v d alspaldzu v sermallerg adigis-te herre demkayseri geschriffgesa tward,desa ttwurtwirtëgliche wartte v d was i der taidi g begriffe ist, des schicke wir ewch hiemit ai copi v d bitte ewch dymütikliche als v sere liebe herre v d v sersgotshaus mitstiffterirwelt ewchauch zu e dlicherbesliessu g disser sach perso lich füge v sv d v seremgotshausdari helffe v d ratte , als wir des zu ewch besu der gut vertrewe habe . V d wo das oder zu welherzeit beschehe wirt, welle wirewch wol wisse lasse , we darzu auch komme werde herr Cristoff V ge ad, A dre Mi dorffer v d vill guter leut, das welle wir mitsambt v® þser mitprudere gege got vmb ewch allzeitt gere verdie e . Gebe zu Ober burgk, am er®itag ach/vorb Micþhaelis, a o domi ietcLXIIIO. ®...þ Greg®...þ Na hrbtni strani ostanki okroglega vtisnjenega peata v rdeem vosku, ki je zapiral pismo. 312. Doroteja, hi pokojnega Jerneja Glanerja in žena Gašperja Lamber-gerja, se s posredovanjem prijateljev poravna z Engelhardom Turjaš­kim glede dedišine po svojem pokojnem (dejansko pogrešanem) bratu Juriju Glanerju. Engelhard in Janez Turjaška lahko obdržita posest, ki sta jo kupila od Glanerja, na njiju pa preidejo tudi vse z njo povezane obveznosti in obremenitve. a) popravljeno iz ainen. b) na mestu datacije je listina poškodovana, glede na kontekst pa obstajata dve možnosti rekonstrukcije poškodo­vanega besedila: pred (vor) oz. za (nach) sv. Mihaelom. 1464 januar 23. Orig. perg. (316 × 248 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 120–121, št. 480, po A. Dorz. not.: 23/1.1464(19. stol.). Arh. sign.: No8.— N:16(16. stol.). Ich Dorothe Bartholme des Gla er seli g töchter v d Caspar des Lamberger eliche gemahell beke v d tü kü d mit dem brief allerme­ iklich, de er fürkumbt, die i sehe t, hore t oderlese t, als vo sölhs erbs v d guts auch aller erblicher berechtikait wege , ichts ausge ome , so Iörg Gla ermei bruederseliger hi der sei gelasse hat, darvmb ich mei s tails mit dem edl v dveste E gelharte vo Awersperg obriste kamrer i Krai v d a derMarich, derda mitkauffev dbrieflicherku tschafft vo dem ieczgemelte mei em brueder seli g darvmb lautü d a solh erb v d guetkome istv d i ehat, i zwitrechte v d sprùche gesta de bi , darvmb sich aber v ser besser frew dt v d guet lewt mit v serm gù st, wisse v d guetemwille gemuet, damitwirv s achiremratdersache ­halbmga czauf e degeai thabe . Also dasich mich mei stailsfur mich v d all mei erbe solhsobemelte erbsv d gùtsmitalle de briefe , so darùberlaute , auch allervordru g, erbspruch v d gerechtikait, wieoderi welhermasse, auchi welhemla dev d gebiet,diederberürtIörg Gla er mei brueder seliger hi der sei gelasse , ge dem bemelte E gelharte v d auch dem stre ge v d veste herr Ha se vo Awersperg obriste marchschalh i Krai v d a der March v d ier erbe e tslage v d verzige v d darüberkù tschafftgebe hat, damitsy ü furbasserbey dem berürte kauff brieflicher kü tschafft v d gerechtikait auch dem be a te erb v d guet beleibe , auch all brief v d kü tschafft, so dem berùrte mei em brueder seli g laute , wo die da i behalt üs v d verha de sei , zù sölherirergerechtikaithebe mei stailsa mei v dmei ererbe ÿrru g v d hi der üs v d da e tkege all sprüch v d vordrü g, wie oder vo wem die vo des bemelte Iorge Gla er v dsei s berürte erbs v d gütswege herfùrköme v d geùbtwùrde , alsdie desselbe Iörge Gla er mei s brueder seli g erb v d guet auch all sei erblich gerechtikait i e­habe oder och ei bri ge v d ge yesse selbsge me iklich vera twur-te v d vertrette sùlle , alsofft daszù schulde kùmbta geuerd, alssich dieselbe vo Awersperg v d irerbe i demberichtsbriefi geleicherlaut vo i ausga ge ge v s a ge ome habe auch a geuerd. Ob auch beschech, das durch gots schiku g der be a t Iörg Gla er mei brueder seligerimlebe werv d zela dekömev d sölh sei erb v d guetleiblich eruarde wùrde, so sollsolch berùrtberichtai emtaillv d dema der mit allem dem, so dazwische ausga ge v d geha dlet ist worde a schad sei v d geldtv d ku tschafftv d wasai taillvo dema der dersache halbe empha ge v d i hiet widerkert v d gea twurt werde . Auch ob vo v serbessertaillfrew de v dguete lewte oderyema dszwische der sache v d solhem egemelte erb v d guet v d icht wer gewese , dasselb soll mitsambt de oberùrte di ge ga cz geai t v d gericht sei auch a geuerde. Daraufgelob ich obemelteDorothefùrmich v d allmei erbe i krafft des briefs, sölher oberùrte bericht mit aller irer laut v d i ehalttu g a alle dru g v d i trag achzekome v d dawider ichtze rede , ze ha dl och ze tü mit recht och a recht, geistlich och weltlich, och i dhai erlay weisgetrewlich v d a geuerdlich. V d deszw vrkv d gib ich offtgemelte Dorothe fùr mich v d all mei erbe de be a te vo Awersperg v d alle ire erbe de kege wùrtige brief versigelt mit der edl v dveste Caspar desLamberger mei s egemelte liebe gemahell, Caspar des Melcze verweser i Krai v d Erasem des Stay er phleger zw Gortschach mei er liebe sweger aller dreyer a ha ­gv de i sigel , die sydurch mei er obge a te Dorothefleissige gebet wille a de briefgeha ge habe ,i v d ire erbe a schade .Darv der ich mich für mich v d all mei erbe verbi de, alles das war v d stet ze halde v d zu uolfüre , das obe a dem briefgeschribe stet. Der gebe ist am ma tag ach sa d A g ese tag, ach Cristi gebürd vierczehe ­hv dert v d dar ach i dem vierv dsechszigiste iare. Trije visei peati na perg. traku: 1) fragment okroglega peata v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis: [...]erger. — 2) manjka. — 3) manjka. 313. Ana, žena Jakoba Sauerja ml., predaja z moževim privoljenjem svo­jemu oetu Lovrencu Krumbachu 132 funtov dunajskih pfenigov, ki ji pripadajo od dote za njenega prejšnjega moža, pokojnega Jakoba Blagoviškega ml. Oe naj zato da njenemu drugemu možu 50 funtov dunajskih pfenigov dote, 82 funtov pa naj porabi po lastni presoji in naj pri tem upošteva njo in njenega sina Baltazarja Blagoviškega. 1464 maj 25. Orig. perg. (422 × 185 + 48 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 121, št. 481. Dorz. not.: Ai vbergabbrief vo A a Jacobe des Sawerhausfraw lauttv d,das sÿLare tze KrumppachyremvatterCtldv dXXXII tlWie erphe i g,diyrvo yremvorder hauswirtIacobe demGlowiczervo heyratgutswege zustee die zu ersueche , zu ervorder v d ei zebri ge ledigkliche vbergebe hat (16. stol.; ).— A o1464.— 25/5.1464(19. stol.). Arh. sign.: 188(ca. 18. stol.). Ich A aIacobe desSawerdesiu ger elichehawsfrawbeke fur michv d allmei erbe v d tù kv d mitdembriefallerme iklich,de er furkumbt, diei sehe t, hore toderlese t, dasich mitwolbedachte muett auch recht v d redlich gebe v d ùbergea twurt hab,gib v d vbera twùrt auch wisse tlich v d i krafft des briefs, dem edl v d veste Lare cze Krumbach mei em liebe vater hù dertphv dtphe i g v d zwayv ddreys­sikg phù dtgueterWye erphe i g, so mirvo mei emvader hawsswirt Iacobe dem Glogowiczer auch dem iù ger seli g vo heyradgùts wege zuste v d gebùre , damitderselb mei liebervaterdiebestimbte hù dert v d zwayv ddreyyssikg phv dt gueter Wye er phe i g u furbasser zu sei ha de eruader v d ei bri ge sollv d mag mitrechttodera rechtt, wie im das am beste furget v d lieb ist v d i aller der masse zu gewy v d verlust, als ich selbsvo rechtdari eha dl v d getù möchta mei v d me iklichsvo mei wege widerspreche , ½rru gv d hi der ùs, was auch derselb mei liebervaterdari eha dlettoder tuet, gelob ich fùrmich v d all mei erbe i krafft des briefs, dawider icht ze rede , ze ha dl och ze tù i dhai erlay weis getrewlich v d v geuerdlich. V d so auch der obe a t mei lieber vater die bemelte hù dert v d zwayv ddreyssikg phv dtphe i g i bri gt, so sollerdemegemelte Iacobe Sawermei em liebe elichem hawswirt fùmffczikgphv dtgueter Wye er phe i g ach mie daraus zu heyradguet gebe v ddy zway v d achczikgphv dt gueter Wye er phe i g soll v d mag er ach sei e v d sei er erbe ucz v d frùe ge we de v d kere , wiei desverlùstv dmich v d mei sù de Balthesar Glogowiczer ach sei e wille v d trewe dari e bede ke v d halde , als wir des ei sv der trawe zu i habe v d v svo väter-liche lieb gebv de ist. V d des zu vrkv d hab ich obe a te A a mit fleis gebette die edl v d veste E gelharte vo Awersperg obrister marchschalch i Krai v d a derWi dische march, v d Merte S ycze ­pemer, das die vo mei wege ½re i sigel a de kege wùrtige brief geha ge habe , i v d ½re erbe a schade . Darv derich mich fùrmich v d all mei erbe verbv de, alles das war v d stet ze halde v d zu uol­fùre , das obe a dem briefgeschribe stet. So beke ich obgeschrib er Iacob Sawer, dasdieobemeltmei liebeelichehawsfrawsolh obgeschrib e verschreibu g v d ùbergab mit mei em gù ste wille v d wisse geta hat v d gelob ich auch mit fleis gebette de edl v d veste Niklase Sawermei liebe veter ,dasderauchsei i sigelvo mei wege a de kege wùrtige briefgeha ge hat, imv d sei erbe a schade . Darv der ich mich auch fùrmich v d allmei erbe verbi de,allesdaswarv d stet ze halde v d zu uolfùre , das obe a dem brief geschribe stet. Der gebe ist am freitag ach dem heyli g phi gsttag, ach Cristi gebùrd vierczehe hv dert v d dar ach i dem vier v d sechczigiste iare. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) poškodovan; napis: .s englh[... awr]sper[...] (= št. 209/1, 271/2) {pril. 46}.— 2) poškodovan; napis: s g llum : mertt • [sn cenpamer .] (= št. 261/2, 262/1, 299/3, 301/2, 313/2) {pril. 95}.— 3) delno poškodovan; napis: s  n klas  s[au]er  lx[ ]  {pril. 153}. 314. Metliški upravitelj Bernard Katter izda Janezu Turjaškemu proti Engelhardu Turjaškemu zašitno pismo za rubež navedene posesti na Kranjskem in v Marki na podlagi treh izvršb v višini 2.000 in 600 goldinarjev ter 60 funtov dunajskih pfenigov. 1464 julij 16, Metlika. Orig. perg. (382 × 291 + 40 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Origi al schermbbrieff vom Ber hard Katter, daß herr A dreae Hoche wartherobriste truksessi Craÿ u di derMarkch,verweserzuMöttli g, fürherr Ha se vo Auerspergüber achstehe destuckh,bauthu dgüetter ,alß zu … (sledi vsa v listini našteta posest)… wege 3 behab usse wider h. E gelharte vo Auersperg2000fl,600flu d60pfu dpfe i g(18. stol.). Arh. sign.:  4 (16. stol.). —  986 (18. stol.). — Archivsschublad65  68 (18. stol.). — Fach:VII,fasc.:60/1(19. stol.). Ich Ber hart Katter des edle v d ere ueste ritter herr A dree Hohe wartter obriste druk[ses i ] Krai v d a derMarich [mei es] liebe herr verweser i der Mettli g vergich, das Gregor Gumpler a stat herr Ha se vo Awrsperg hewt vor gericht sei e virde v d e dhafte tag hat furgetrage die her ach geschribe stukh, lewt v d guetter: item am erste zu Petersdorfsechshuebe ,daraufsicze tA dre, Tscher e, Meixe , Paul, Smolle v d Yba , v d vo vier wei gartte daselbsde zehe t v d traid v d wei zehe t auf de obge a tte guetter , v d zu Hore poge zehe hube , darauf sycze t Mathe, Jacob, Lucas, Symo , Ja es, Tscher­ e, Meyche , Juri, Peter v d Thomas, v d all zehe tliche recht auf de obge atte guter drewtailze eme , auch de pergdapeigelege ; itemzu Tueste tal drei hube , darauf sitze t Thomas, Sla icz v d Juri, mit alle zehe tliche rechte drew tail ze eme ; item zu der Lakhe acht hube , darauf sitze t Lucas, Michel, Tscher e, Juri, Martti , Smolle, Martti v d Paull, mit alle zehe tliche rechte drew tail ze eme ; item zu Rutsche dorf ai hube , darauf Slade sitzet, alles i Tscher emlr phar gelege ; item zu Wutsch dorf acht huebe , darauf sitze t Michel, Mixe, Martti , Peter, Mathia, Jacob v d Mathe, mit alle zehe tliche rechte drewtailze eme ;itemzu derLakowitzsechshube , daraufsitze tMixe, Phileppetz, Gregor v d Martti mit alle zehe tliche rechte drew tail ze eme ;item ai wei pergdaselbsge a tPleschibitzhalbe taillde zehe t most ze eme , alles i Metli ger pharr gelege ; item zu Wi khel drei hube , da vor zeitte aufgesesse si d Oswald, Michel v d Paulitz, mit alle zehe tliche rechte drewtaillze eme , v dvo zwai wei gartte daselbsde zehe t,allesi Schemscherpharrgelege ;itemzu Waltersdorf dreihube v d ai mullv d ai vischwaid daselbs a der Gurgk gelege , daraufgesesse si d Ja e, Michelv d Mathe mül er;itemzu de Lewtte virtzehe hube , darauf sitze t Mathe suppa , Peter, Fritz, Martti , Miklaw, Jursee, Mari , Mari , Mari etz, Ja es, Paul, Mari , Miketz v d Martti , itemCrisezu Salewsetz;itemzu Dower ikh ai hube , daraufPrimossitzt; item zu der Stawde zehe hube , darauf sitze t Juri suppa , Matko, Matheus, Ja es, Jacob, Symo , Juri, Michel, Mari v d Matheus, mitalle zehe tliche rechte ; item zu Kletschet vier hub , darauf sitze t Ambros suppa , Ja es, Ja esv d Martti mit alle zehe tliche rechte ;item zu Sa d Michel ai huebe , darauf Cleme t sitzet; item zu Deutsche dorf vierhuebe , daraufsitze tMari suppa , Jer e, Sorev d Michel, mitalle zehe tliche rechte , item Steffa vo der Grube ; item zu Bodige sdorf drei hube , darauf sitze t Thometz, Mari v d Primos, mit alle zehe tliche rechte ; itemzePleschiwitzvierhube , daraufsitze tJuriv d Paul; item zu Stra sdorff ai huebe , darauf Tscher e sitzet; item zu Amasdorf sechzehe hube , darauf sitze t Gregor suppa , Saÿe, Ja es, Jer ey, Juri, Nyklaws, Mathia, Paul, Ja es, Matko, A dre, Jer eitz, Mic­hel, Tscher e, Mari v d Laure;item v d de zehe t daselbsallerlaihalbs ze eme ; item zu Vlbe ai hube , darauf Jure gesesse ist; item zu Werbouetz ai hube , darauf Primos sitzet; item Ja ko vo Obersdorf; itemzuHeydowetz ai hube , daraufgesesse istJa esv d Jer e; item zu Triebsdorf ai hube , darauf sitzt Mari ; item zu Sagoretz vier hube , darauf sitze t Kocia , Jurse, Juri, Mari v d Thomas; item zu Stra sdorf ai huebe , da die t dy fleischakher vo , item de tur i dem gslos zu Sewsse bergk mitsambt dem taill desselbe gloss,a der etwa der Wolfsaweri gewese ist;itemv d immarktdaselbszeSewsse berg ai dlf hube , daraufsitze tPrimos, Ylle, Jer esuppa ,Ja kho, Symo , Cleme , Nesa, Puche stai er, Eirpi ka, Silbersakh, Wolfga g, Gobedav d ai pad v d drei wise daselbs v d ai mairhof v d ai akkher daselbs a der Grube hat dermull er ze Lypowitz, alles i Sewsse berger v d Dober i­kher phar gelege . Darauf der bemelt herr Ha s vo Awrsperg mit gerichtsbotte geweist hat vo dreier behab us wege , die ai zwaitause t gulde , dy a der sechs hu dert gulde , dy dritt sechtzig phu t phe i g lautu d, so er hi tz E gelhartte vo Awrsperg hie i dem la dsrechte erla gthat ach lawtderbehabbrief,so darvmbvo gerichtsi dausga ge v d derobge a tGregorGumplerbatta statdesbemelte herr Ha se vo Awrsperg ze frage , was recht wär. Ist vo de la tlewtte zu recht erka tv d erfu de , erwarttdy weillv d dasgerichtsäsz, ob yma tzfur gerichtkäm, derdari eichtzespreche hiet, so geschech achmall , was recht war. Wa aber vor och aufhewt yma t fur gerichtist kome , der dari e icht widerred gehabthiet, vill och we ig,batt aber der vorgemelt Gregor Gümpler a stat des ege a tte herr Ha se vo Awrsperg ze frage , wasrechtwär. Daraufistaberai helliklich vo de la ttlewte ze a) sic! recht ercha t v d erfu de worde , seit de malle v d der obberurt herr Ha svo Awrsperg vo solhersei erbehab uswege aufdieobgemelte hub v d güter mit ire zugehöru ge mit gerichtsbotte geweist die vor­malle zu drei recht tage furgetrage , auch de bemeltte E gelhartte vo Awrsperg mit dem a pott be öthat, als la ds rechtist v d vor och auf hewt, als zu dem vierde v d e dhafte tag yma t fur gericht ist chome , der dari e widerred gehabt hiet, vill och we ig, der obge a t herr Ha s vo Awrsperg müg furpasser mit de obbestimbte stukhe , lewt v d gueter mit alle ire zugehöru ge ha dl v d getü mit verkauffe , versetze oder im selbs ze behalde , als mit a derm sei em aige güt, wie im das am peste fügtv d lieb ist a geuärdv d der obge­ a t mei herr der haubtma , ich v d ai yeder ku ftiger haubtma oder verweser der grafschaft i der Metli g sulle i dapei halde v d darauf vestiklichscherme ,alsrechtistv d ermeldtsei schade v d desistauch dem offtge a tte Gregor Gumpler a stat herr Ha se vo Awrsperg disser gege wertiger schermbrief hewt vo gericht erka t v d erfu de worde . Vrku d v dermei ema ha gu de i sigel, gebe i derMetli g, am mo tag vorsa d Margarethe tag, ach Cristigepurd virtzehe hu der v d dar ach im vierv dsechtzigiste jare. Od obešenega peata se je ohranil le perg. trak. 315. Cesar Friderik (III.) naznanja vsem svojim uradnikom in podlož­nikom, da je Engelhardu Turjaškemu prepustil svoje jezero v Cerknici skupaj z ribnikom in jim ukazuje, naj ga ne ovirajo pri ribolovu. 1464 avgust 7, Dunajsko Novo mesto. Prepisa iz 16. stol. (B) in 16./17. stol. (C) v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 167’, št. 294, insert v listini 1569 avgust 1 (D). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 121, št. 482, po B. Wir Fridreich vo gots g ade Romischer khaÿser, zu alle zeitte merer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie khu ig, herczog zu Österreich, ze Steir, ze Kher de v d zu Khrai etc. embiete de edle v ser liebe getrewe , alle v ser haubtlüte , graue , herr , ritter v d kh echte , verweser , phleger , viczdumbe , burggraue , gemei de v d alle a der v ser ambtleüte , v dertha e v d getrewe , de der brief geczaigtwirdet,v serg ad v d allesguets, wirlasse auchwisse , daswir v serm getreue E glharte Aursperger, v ser See i der Zirkh icz mit­sambt der vischwaid daselbs verschreÿbe habe ach laut v sers briefs, darumb außga ge , empheliche wireuerer stlich v d welle vo dervor­ge a t Aursperger u hi für aufdemselbe see durch sich selbsoder die sei vische wirdet, dasdu imdara khei irru g och hi der uß ichtthàt, och des de eure zu thue gestattet i khai weis, das mai wir er stlich. Gebe zu der New stat, a ertag vor sa d Lar tze tag, a o domi iLXIIII, v sers khaÿserthumbs im dreÿczeche de jar. 316. Filip, kardinal duhovnik na naslov cerkve sv. Lovrenca v Lucini, dovoljuje Engelhardu Turjaškemu, da si po potrebi – v primeru opustitve zaobljube romanja in vzdržnosti – izbere osebnega spoved­nika, ki mu bo podelil odvezo. 1465 junij 9, Rim. Orig. perg. (319 × 190 + 58 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Awersperger. Byrstede (15. stol.). Arh. sign.: No: 18 (18. stol.). Philippusmiseratio edivi atitulisa ctiLaure tiii Luci apresbiter cardi alis dilecto i Christo obili E gelhardo de Awersperger armigero Aquileie sis diocesis salutem i domi o. Soleta uere sedes apostolicapiis votisetho estispete tiumprecibusmaxime, ubisalusrequiritura imarum favorembe ivolumimpartiri. Cumigiturex partetua obisfuerithumiliter supplicatum ut i a ime tue solatium elige di co fessorem ydo eum tibi lice tiam co cedere dig aremmur. Nos tuis supplicatio ibus favorabiliter a ue tesauctoritatedomi ipape, cuiuspoe ite tiariecuramgerimusetde eius speciali ma dato supero hoc vocis oraculo obis facto, devotio i tue co cedimus qualiter liceat tibi ydo eum et discretum presbiterum i co -fessorem eligere, qui super peccatis, que sibi co fiteberis, isi talia si t, propterquemerito sitsedesco sule da, predictatibieademauctoritatepro­videat de absolutio is debite be eficio et poe ite tia salutari, quamdiu dixeris quotie s fuerit oportu um vota vero peregri atio is et absti e tie siqua emisisti, que commode servare o potes, ultramari o beatorum apostolorum Petri et Pauli atque Jacobi otis du taxat exceptis commitet tibiidem co fessor i alia opera pietatis. Datum Rome apud sa ctum Pet-rum, sub sigillo officiipoe ite tiarii, o asju ii, po tificatusdomi iPauli pape II. a o primo. (na pliki:) A. de Be e atis. (pod pliko:) P. de Lomesexima. D. de Rubeis. Od obešenega peata se ni ohranilo ni. 317. Ribniški oskrbnik Andrej Lamberg proda Engelhardu Turjaškemu desetino od 6 hub na Velikem vrhu na Blokah, kar je fevd oglejskega patriarha. 1465 avgust 10. Orig. perg. (314 × 178 + 49 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 85–85’, št. 164 (B). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 5–6, št. 20, po A. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 122, št. 483. Dorz. not.: Ai kauffbriefvmbIzehe tzuGrosse pergi OblagkerpharraufVI huebe ,soA dreLambergerE gelharte vo Awrspergverkauffthat(16. stol.; ).— 10/8.1465(19. stol.). Ich A dre Lamberger phleger i der Reyf icz vergichfur michv d allmei erbe v d thu kv dtoffe leich mitdembriefalle , de a derbrief furkumbt, die i sehe dt, hore dt oder lese dt, das ich recht v d redleich v d v uersproche leich v d zu derzeitt, do ich sei volle gewalthettv d mit dem rechte wol getu mocht, verchaufft v d hi gebe hab v d verchauff auch wisse tleich mit chrafft dicz briefs ei zehe dt zu Grosse pergk auf secks hube , item Perecz auf zwai hube , Mathia Alsicz ei hube , Hera dt su auf zwai hube , Esell ei huebe , i Oblacker pharr gelege , dem edle v d veste E gelharte Awrsperger v d alle sei e erbe vmb ei sumb gelts dara v d wolge uegt hatt, dy wir auch beraitt v d mitt voller czall vo i empha ge v d i ge ome habe v d ist zu lehe vo dem hochwirdige gotshaws zu Agla. Wir habe i auch de obge a te zehe tt verchaufft mitt alle de rechte v d ucze , dye darczu gehore dt, wie die ge a tt si dt, ichs ausge ome , alles hie i ebeslosse . Dauo secze wir sew auf ucz v d gewer, gerubt v d v uersproche leich v d de muge sew furpasser i ehabe , ucze v d ge ÿesse v d alle ire frumb damitt schaffe v d thu , als mitt a der ire aÿge v d chauffte lehe s gutt a v sv d a all v ser erbe irru g v d widerspreche , wa wir dara hi fur kai recht v d zuspruch zu de ge a te zehe dt icht mer habe schulle , ach iema dt a der vo v sere wege . Auch gelobe wir i de ge a te zehe tt mitt de obge­ a te lehe sherre ha de i erjarsfristrichtig zu mache , wirgelobe i auch de obge a te zehe dt v d was darczu vo recht gehortt, ichs dari ausge ome , trewlich ze scherme , ze vertrete v dzu vera tburte vorallerchlag v da sprach, wieoffti des ottv d durfftweschicht ach solhs lehe s chauffs rechte i Chrai db zu Chrai . War aber yema dt a der, dersewvo demobge a te kaufftrib odertreibe wolttvo ei em a) ponovno den. b) recte land. taill oder vo gar mitt pesser rechte , da wir i darauf gebe v d verchaufft habe v d sew des schade eme , wie der schad ge a t oder gehaysse wurde, chai erlaÿ schade ausge ome , de ir ai er oder ir schei bottv berechtv dtv d a alla derebebaru gmochtgemelde , sv ­derirai swortte darumb zu gelaube ,de selbe schade alle mittsambt de ercke , schulle wir i ga czichleich beczalle , ablege v d wider-chere v d dasschulle sy habe v d besuche zu v sv d darczuauffaller der hab v d guett, es sey erib oder varv d gutt, das wir yczt habe oder chu fftichleich gewi e , ichcz ausge ome , dauo sew der la desfurst i Chrai , sei hawbtma oder verbeser daselbs oder aber ei yeder herr, herschaftv d gericht, darv dersewv serhab v d gutta kome dt, wiedas ge a t ist,ga czichleichdauo richte v d were ,ercke sv dschade s, wo sew darauf weyse dt oder czaige dt. Das ist alles v ser pet v d gut-leicher wille . Mit vrchv dt des briefs besigeltt mit mei es obge a tte A dreLambergerayge a ha gv de i sigell, v dzumerrergeczewg uß der obgeschribe sache hab ich mitt vleÿs gebete de ersame v d gaistleiche herr Cleme te pharrer i der Reyf icz, das er auch sei i sigel a de briefgeha ge hatt, i v d all sei e erbe v d achkome a schade . Darv der ich mich obge a ter A dre Lamberger v d all mei erbe verpi dt, alles das war v d statt zu halde v d ga czichleich zu volfure , das obe a dem briefgeschribe stett. Der gebe ist ach Cristi gepurdt tause dt vierhv dertt v d i dem fu ffv dsechczigiste jare, a sa d Lare cze tag des heilige martrar. Dva okrogla visea peata na perg. traku: 1) grbovni v zelenem vosku, v skodelici iz naravnega voska; napis: s • andre • lamberger {pril. 100}. — 2) v zelenem vosku, v skodelici iz naravnega voska; napis: [...] clem[..]• pl[...]n • n • re fn c {pril. 40}. 317 a. Povelje cesarja Friderika (III.) kranjskemu deželnemu upravitelju, naj ne izreka sodbe v sporu med Sigmundom Sebriacherjem in Engelhardom Turjaškim. 1465. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 208, št. 24 = Preinfalk, Listine v zapušinskih inventarjih, str. 96. — Testamentslibell, fol. 112b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 122, št. 484. Ei khay. bevelcha verwesere i Crai ,khei rechtherr Sigmu -de vo Sebriach wider E glhardte vo Aursperg vor ihm ergehe zu lasse , A. 1465.(Zap. inventar, l. c.) 318. Jakob Raunacher in Hajdenrik Gornjegrajski potrjujeta, da sta na­mesto Volfganga Wallseejskega dolžna Janezu Meyreserju 300 ogr­skih goldinarjev oz. dukatov, ki jih morata vrnti do prihodnjega jurje­vega, za kar jamita z vsem svojim imetjem. 1466 maj 4. Prepis iz 15. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 122, št. 485, po B. Ich Jacob vo Rau ach v d ich Haide raich Oberburgerveriehe fvr v s v d all v sser erbe , das wir schuldig ward sei v d gelte schulle dem erber Joha ess Meÿresarer v dall sei erbe oder wer v smit ÿer guetliche wille mitt dem prieff erma dtt drewhv dertt guetter gulde V gere v d ducate gerechtt gold v d wag, dÿe wir im a ai er taidi g, so mitt demselbige Joha es i am v d a statt deswollgepore her her Walffga ge vo Walsse beschlosse v d bier v sv d v ser erbe dafvrzw rechte selb geschall ugesatztt hab schuldig sei barde v d der wier oder v ser erbe i oder sei erbe v uerczoge lich ausrichte v d beczalle schulle v d welle auffde agstkv ftige sa d Jorge taga allesle gerervercziehe . Thate wiraberdes ichtt, wassew da dessoliche ÿeresgeltz ach de ge a t tagschad ame , wieder schad ge a dttwarodergehaÿsse wurdtt, chai erlaÿ schad ausge ome , dew ÿr ai s schlechte warthe a aid v d a all a der pebarv g sprichtt oder ÿr schºi pott ier ai s schlechte warte darvmb zw gelaube , de selbe schad alle zwsambtt dem obge a te haubtguett schulle v d welle wir im ga tz v d gar ausrichte , albege v d widerchere v d schulle sewdasalleshabe v d pesuche auffalledemguett, so wirhab odergewi e , essaÿ erbodervarv d guet, wiedasge a dttoderwo dÿ gellege si d, das sew ai ÿedÿ herschaft oder gerichtt, darv tter sew es a chome ga tzlich gebaltig schùlle wache , wo sew mitt rechtt darauff waisse oder zaige , allsla g v d verrer vu cztt sew vmb haubttguett v d alle schad ai ga cz v d volliges pemuege gebi e , das ist v ser guetterwilla allausczugv geuerlich.V d deszwwarrervrchv dttgebe wir de selbige Joha ess v d sei erbe de prieff mit v ser paider obge a tterRau acherv d Oberburgeraige auffgedrukte i sigellv d zw pesser sicherhait v d geczeug usder barhaitt hab wir mit vflaÿsgepete de edell v d stre ge ritter her Merthe vo Rau ach, das er des getzevg ist, auch mit sei auffgedrvkte i sigell. V tter dÿe sigell wier v s v d v ser erbe verpi te , das war v d statt zw halte alles, das a dem prieff geschribe stett. Der gebe ist ach Cristÿ gepurdtt vierczehe hu ­dertt jar v d dar ach i dem sechs v d sechczigiste jar, am sv tag sa d Floria s tag. 319. Volfgang Wallseejski potrjuje, da sta se Jakob Raunacher in Haj­denrik Gornjegrajski v njegovem imenu poravnala z Janezom Meyre­serjem glede vseh dolgov in terjatev, ki sta jih imela drug do drugega. Obe strani se izrekata, da med njima ni ve nobenih zahtev in sov­raštva. 1466 junij 1, Dunajsko Novo mesto. Prepis iz 15. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 122, št. 486, po B. Prim. tudi Mlinari, Stiška opatija, str. 235, 236. Ich Wolffga g vo Ballsse, herr zw Thÿbºi v d am Charst obrister marschalk i Õsteraich, obrister druksas i Staÿr etc. beche fvr mich v d all mºi erbe v d thue chv d offe lich mit dem prieff aller mº igllich, das die edell v d der vestt ritter herr Jacob vo Rau ach v d Haide raich Oberburger, mei pesv der hab v d getrew i mºi ame v d a mei er statt mit dem erbere Joha ess Mºÿresarer ai spruch v d ai igu gvmballeschuld, so ichv d mºi eerbe imauffprieffv da prieff schuldig sºi gebesse , auch aller a der fordrv g v d sprÞch, so derselb Meÿresarer hi tz mir v d mei erbe gesacztt v d was wir wider-vmb zw im sprÞch v d a fadrv® ge þ gehabtt habe oder gehabe hete mÞge , wie sich da soliches alles zwische v serer ge a tter paiderer taill ver ucztt auff heutige tag, dato des priefs pegebe gemachtt v d verlauffe habe , also die ga cz hi ab v d idergelegtt v d vo mei v d mei erer erbe wege de selbige Meÿresarer e trichtt v d be uegig gemachtt. Also gelob ich fvrmich v d mei erbe wisse tlich i chraftdes prieffs, das ich v d mei erbe ach a der iema dtt vo v sere wege w hi fvr zw dem be a te Joha ess v d all sei erbe vmb all verga ge sache wege , wie sichdÿ gemachtt v dbegebe v dverloffe habe chai erlaÿ zuespruch, a fardrv g ach vai tschafft ichtthabe ach gebi æ schùlle , ach welle , weder mit rechtt ach a rechtt i chai er­laÿ weg, ach waÿs trewlich v d v geffarlich, es hatt auch derselb Joha es i solichertaidi g gege de abge a te mei e die ere vermeltt, wieim a gela gtt bair v d sÿ auch so mit bestosse , das ich i v erber huldv g beschuldigett schaldtt habe , des ich i aber ie geczige ach beschuldtt hab, sv der i ie a ders v ser trewe , erber v d frvme i mºi v d mei esvattersguettergedacht wsv d di ste gebÞrckttv dfv d. V ddes alleszwwarrervrchv d gib ich demselbige Joha esv d sei erbe de prieffpesigeltt mit mei a ha gv d i sigellv d zw merer geczevg vsder warhaitt hab ich mitt flaÿs gepete de edell mei liebe getrewe Haide raich Oberburger, das er ai geczevg ist auch mit sei a ha gv d i sigell, doch i v dsei erbe a schad,v tterdÿesigellich mich v dall mei erbe verpi dtt, war v d statt zw halte alles das, so a de prieff geschribe stett. Gebe i der Newe statt, am sv tag ach de haÿlige phi gstag, ach Cristÿ gepurdtt vierczehe hv derttjarv d dar ach i dem sechs v d sechczigiste jar. 320. Pismo cesarja Friderika (III.) ogrskemu kralju Matiji, v katerem ga prosi, naj dovoli Engelhardu Turjaškemu, da kljub temu da je tujec, obdrži grad Samobor, ki ga ima v zastavni lasti od grofa Martina Frankopana in ga bodo po Engelhardovi smrti Frankopanovi dedii odkupili nazaj. e pa kralj Matija na to ne pristane, naj vsaj dovoli, da Frankopan odkupi grad po zastavni ceni. 1466 junij 28, Dunajsko Novo mesto. Orig. perg. (378 × 261 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (C) iz 20. stol. Dorz. not.: Datum Neustadt de 28te ju y 1566. Kais. decret a ihro ko ig. may. Mathia Ko ig i Hu gar , womit aufgetrage wird, da sol Marti graf vo Fra -gepa dasu erszte slosSamoborsichzu...demhere ...E gelhardvo Auersperg ruhigablasse solt.(18. stol.). Arh. sign.: No 108a (15. stol.). —N: 4 (16. stol.). — 39 (17. stol.). Sere issimo pri cipi Mathie Hu garie, Dalmacie, Croacie etc. regi, filio ostro carissimo Fridericus divi a fave te cleme cia Roma orum imperator semper augustus, Hu garie, Dalmacie, Croacieetc. rex, acAustrie, Stirie, Kari thie et Car iole dux etc., sere issimo pri cipi Mathie Hu garie, Dalmacie, Croacie etc. regifilio ostro carissimosalutemet pater e dilectio is affec-tum. Sere issime pri ceps, fili carissime: fidelis oster E gelhardusAwrs­perger subditus oster expo i obis fecit sibi a mag ifico Marti o de Fra gipa ibus, Segi e, Wegle et Modrusse comite castrum Samabor ex lege pig ori datum ut ipse castrum cum perti e ciis suis quoadiuvat i pig us te eatetfructisi depercipiat, postmortemvero eiusidemcomesMarti us eteiusheredesab heredibuseiusdemE gelhardiprocertapecu iaesumma facultatem habea t redime di. Verum castrum ipsum i ma ibus eius ut pote fore sis esse sere itatem vestram peregre ferre ab eoque aufferre sta­tuisse rumore ad se delatum. Cumautem idem E gelhardus ilbelli reg o Hu garie ex ipso castro i ferre, sed absque cuiuscumque molestia et pa- a) prertano. cificeid te ereeidemquecomitiMarti o quolibettemporefacultatemface-re velit redime di, hortamur sere itatem vestram summopere, ut ostri co templacio e ipsum E gelhardumpraefatum castrum te ere paciatur si mi us sere itas vestra eadem sederit a imo se te tia saltem ipsi comiti Marti o seriosuspraecipiat, utcastrumipsumpro eadem,quapig oridedit pecu ie summa ab ipso E gelhardo redimat. I eo obis sere itas vestra facietremperacceptamergaea demsere titatemvestrampater erevere ­dam. Datumi Novacivitate, dievicesimaoctavame sisju ii, a o domi i etc. sexagesimosexto, imperii ostri qui todecimo, reg orum ostrum Ro­ma i vicesimoseptimo, Hu garie etc. vero octavo. commissio domi iimperatoris i co silio Na zadnji strani ostanki vtisnjenega okroglega peata v rdeem vosku, ki je zapiral listino. 321. Nekdo (verjetno Turjaški) se je sporazumel z Albertom Melzem, naj zadolžnico (gl. št. 318) izroi stiškemu opatu Ulriku in tamkajšnjemu konventu, v zameno za to pa bo samostan dal cerkvi sv. Kancijana, kjer je pokopan Janez Meyreser, rento v višini 2 funtov pfenigov za pokojnikovo veno lu. 1467 januar 26, Stina. Prepis iz 15. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 122–123, št. 487, po B. Item also hatt mit mir der Albrechtt Meltz ai taidi g tha , das ich soliche gelttschuldprieffhi aus gebe scholdtt abtt Vlrich vo Sitich v d demcoffe dttdasselbstt.Dae tgege schallderabttv d coffe dttzwaÿ tl d geltz gebe ge sa dCa tzia zwai ebige liechtt Joha esMeÿsserer schall zw haÿll ach dem er zw sa d Ca tzia pegrabe laitt v d a sºi letzte e dtt geschaffe hatt im dasselbstt ai ebiges liechtt zw stifte . Solich taidi g ist peschehe zw Sitich vor abtt Vlrich v d vor ga tze coffe dtt, amma tag ach sa d Vi cze cz tag, imLXVIIjar. 322. Ludvik Mindorfer potrjuje, da je dolžan svojemu sorodniku Andreju Mindorferju s Podsrede 1.200 dukatov oz. ogrskih goldinarjev, ki se jih zavezuje vrniti do prihodnjega mihaelovega. 1467 julij 16. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 243’–244, št. 417 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ei schuldbrief vo Ludwig vo Mi dorf, das er sei e vetter A drevo Mi dorfschuldigist1200du(cate )i goldt.1467. Ich Ludweg Mi dorffervergich fürmich v dallmei erbe v d thü ku d offe leich mit dem brieff alle , de er furkumbt, die i sehe , höre oder lese , daz wir recht v d redliche schuldig worde sei v d gelte schùlle dem edle v d veste A dre Mi dorffer, diezeit ze Herberg, mei emliebe vetter v d alle sei e erbe oderwerv svo ire wege mit irem gütliche wille mit dem brieff erma t zweliff hu dert guldei V ger v d ducate , guet a dem gold v d recht swär a der goldwag, die wir czü v sere merkliche otdürffte vo i beraÿt v d völlikliche ei ge ome v d empha ge habe v d der wir sew aufrichte v d becza­le schülle auff de schierest kü fftige sa d Michels tag v geuerlich. Täte wiraberdes ichtv d dieobgeschribe zweliffhu dertguldei auff dieczeit ichtaufrichte v d beczale , wasschade s, so da derobgemelt A dreMi dorffer odersei erbe ºme hì tzkriste oderhi tzJude , wie derschad ge a todergehaisse wurd,kai erlaÿschade ausge ome och hi da gesetczt, de ir ai s oder ir schei pott beÿ sei e trewe gesage mëchta aÿd v d a alla drebewëru g v berechtu d, urïrai esslechte wortte darumb cze gelawbe , de selbe schade alle czüsambt dem haubtgüt gelobe v d verspreche wiri gë tzlichabzelege v dwiderze­kere v d sew schülle daz habe auff alle v serem erb v d güt, ligu d oder faru dt güt, besücht v d v besücht, ichtz ausge ome och hi da gesetzt, wo dazgelege oderwiedazge a tist. Davo sewhawbtgützv d aller schëde v uertzoge lich richte v d were schol der la desfürst i Kraÿ , sei hawbtma oder verweser daselbsoder ei ÿedeherschafft v d gericht, daru dersewv serhab v d gùta köme , wosewdarauffweÿse oder zaige a klag v d a all ottaÿdi g. Daz ist alles v sser gu st v d gueter wille . Mit vrku ddes brieffs versigelt mit mei es ege a te Lud­weg Mi dorffer aÿge a ha gu de i sigelv ddurch merer geczeug üzz wille der warhait hab ich mit vleizz gepete die edle v d veste Ha s Trakchi berger v d Sigmu d vo Liechte berg, daz sew paid ire i sigel durch mei er vleizzige gepett wille czüsambt mei em i sigel a de brieff geha ge habe , doch i v d ire erbe a schade . Darv tter ich mich,obge a terLudwegMi dorffer verpi ttmitmei e trewe fürmich v d all mei erbe , alles das war v d stët ze halte v d gë czlich cze volfùr , daz a dem brieffgeschribe stet. Der gegebe ist des phi cztags vor sa d Margrethe tag, ach Cristi gepürd tawse t vierhu dert v d i dem sybe v d sechczigiste jar. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku; od drugega ostala le še skodelica (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 323. Brata Viljem in Jurij Turjaška na eni strani ter bratje Pankrac, Lovrenc in Volker Turjaški, njuni bratranci, na drugi strani si razde­lijo celotno turjaško rodbinsko posest. 1467 julij 21. Dva orig. perg. (700 × 500 + 88 mm; obojestranska) v KLA, GAFA (ex predal 11) (A1). — (700 × 485 + 67 mm; obojestranska) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A2). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1, str. 123–135, št. 488 (Komatar enai to listino s št. 324 in ne upošteva razlik). Ob veliki delitvi turjaškega premoženja, katere posledica je bila delitev družine na šumberško in turjaško vejo, je bilo napisanih ve izvodov delilne listine, ki so jih oitno prejeli posamezni udeleženci delitve. Ohranili so se trije izvodi omenjene lis-tine. Dva od njih (A1 in A2), praktino identina izvoda, sta bila napisana 21. julija 1467 in sta služila kot koncept (vidni so nekateri popravki) za listino, ki je bila v istopisu napisana naslednjega dne (št. 324). Tekst v vseh treh izvodih je v osnovi identien, opazne so le manjše razlike (verjetno zaradi razlinih pisarjev), ki pa ne spreminjajo bistva dokumenta. Delno pa se koncepta A1 in A2 od št. 324 razlikujeta po uvodu in zakljuku ter osebah, ki so peatile. Ich Wilhalbm v d ich Jorg gebrueder vo Awersperg a stat v ser selbsv d v serswester , dafurwirv swisse tlich mitdembriefa eme , ich Pa grecz v d ich Lore z auch gebrueder vo Awersperg a stat v ser selbs, desgleichs v sers bruder des Volkharte v dv ser swestere , dafür wir.......... (sledei del besedila je identien s tistim v listini št. 324, 1467 julij 22) .......... Mit vrku d des briefs, der sigelt ist mitt des hochwurdige furste v d herr herr Sigmu de bischoue zu Laybach v sers ge edige herr , auch mit bewurdige herr herr Co rade Holczel stathalter des la dcomme tewr ambts i Osterreich etc. v d comme tewr zu Laybach deutsches orde , v d der edl herr herr A dreas vo Kreyg v d herr Jorge s v d herr Caspars gebrueder vo Tschar omel a ha gu de i sigel , die wir obge a t Wilhalbm, Jorg, Pa grecz v d Lare czallvier vo Awerspergmitfleiszdarvmb gebete ,dasdiesolh yrei sigela de kege wurtige brief geha ge habe , i , ire achkome v d erbe a schade v d ach darzu habe wir yeczgemelt Wilhalbm v d Pa grecz v sere aig e i sigel auch a disem brief geha ge , v der die bemelte sübe i sigell wir ofttge a tt Wilhalbm, Jorg, Pa grecz v d Lare cz vo Awersperg furv sv d die ege a te v serbruederv d swester, dafurwir v swisse tlich mit dembrieffa eme v d furallv sererbe verbi de , alles war v d stet ze halde v d zu uolfure , das zu beder seyte a dem kege wurtige briefgeschribe stet.Dergebe ista ertag vorsa dMaria Magdale tag, ach Cristi geburd vierczehe hu dert v d dar ach i dem sübe v d sechczigiste jare. (A1): Od obešenih sedmih peatov sta se delno ohranila le drugi in tretji, pri prvem in etrtem le mono poškodovana in zdrobljena aša, pri petem in šestem le perg. trak, pri sedmem pa ni: 1) poškodovan. — 2) okrogel peat nemškega viteškega reda v rdeem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku; napis:  S P(eR)CePTORI[S a]VSTRIeaC ST[IR. FRaT. T(HeV)]TVNICOR’ (= št. 323-2/2; prim. Regesten DOZA II, št. 2880, str. 869) {pril. 35}. — 3) okrogel grbovni peat v rdeem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku; napis: [s] • her • andre • v[o]n • k[re g] (= št. 301/1, 323-2/3, 335/5, 354/1) {pril. 151}. — 4) poškodovan. — 5), 6) in 7) manjkajo. (A2): Od obešenih sedmih peatov sta se delno ohranila le drugi in tretji, pri ostalih pa le perg. trak in delci zdrobljenih aš: 1) manjka. — 2) okrogel peat nemškega viteškega reda v rdeem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku; napis: [ S P(eR)CePT]ORIS aVSTRIeaC STIR. FRaT. [T(HeV)]TVNICOR’ (= št. 323-1/2; prim. Regesten DOZA II, št. 2880, str. 869) {pril. 35}. — 3) poškodovan okrogel grbovni peat v rdeem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na perg. traku; napis: [s • her • andre • von • kre g] (= št. 301/1, 323-1/3, 335/5, 354/1) {pril. 151}. — 4), 5), 6) in 7) manjkajo. 324. Brata Viljem in Jurij Turjaška na eni strani ter bratje Pankrac, Lov­renc in Volker Turjaški, njuni bratranci, na drugi strani si razdelijo celotno turjaško rodbinsko posest. 1467 julij 22. Orig. perg. (720 × 520 + 30 mm) v KLA, GAFA (ex predal 11) (A). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 123–135, št. 488, po A. Dorz. not.: Tayll ... Aursperg vnnd ... (16. stol.).— Erbtheillu g der Aursperg. guter u dgülte u terde herr Willhelm,Pa gratzu dLaure tzvo Aursperga st.MariaMagdale atag1467(18. stol.). — 22/7. 1467 (19. stol.). Arh. sign.: No 13a. Nero 29 (17. stol.). Ich Wilhalm vo Awerspergk obrister marschalkh i Krai v d a derMarch v d ich Jörg auch vo Awerspergk sei brudera statv serselbs v d v ser swester, dafur wir v s wisse tlich mit dem brief a eme , ich Pa gracz vo Awerspergk obrister kamrer i Krai v d a der March u d ich Lare czauch vo Awerspergk sei brudera statv serselbs, desgleichs v sers bruder des Volkharte v d v ser swestere , dafür wir v s auch wisse tlich mitdembriefa eme , beke e allverai tlich fürv sv d all v ser erbe v d tu ku dmit dem brief allerme igklich,de er furkumbt, die i sehe t, höre t oderlese t, als vo alles deserbsv d gutswege , so u ser vätter Volkart v d E gelhart auch gebrüder vo Awrsperg salig hi der i habe gelasse , es sey aige , lehe , geistlich oder weltlich vogtey oder kirche lehe , gekaufts, versaczts, verdie ts, aufligu des oder varu des gut, parschaft oder geltschuld, verbriefts oder v uerbriefts, ei yedes, wiedasge a toderwo dasgelege sey, ichtsausge ome , su der a) prertano. alleshiei ebeslosse , daswirsolich vermelterbu d gut, alsdie achste atürliche erbe recht,redlichv d v widerrueflich, auch ga cz ledigklich getailt v d solich taylu g auf zwe taill auf v s eege a t Wilhalme u d Jorge gebrüdervo Awerspergk v d v sereege a teswestere , dafürwir v swisse tlichmit dembriefa ge ome habe ,ai taill v d aberaufv s obbestimbtPa gracz v d Lare cz auch gebruder vo Awersperg mitsambt v ser berurte geswistrette , dafürwirv sauch wisse tlich mitdembrief a ge ome habe auch ai taillv d was u aufyedem soliche taill sei s tails verfolgt ist mit ame ausgeczaigt v d geseczt habe , taille , ausczaige v d secze auch wisse tlich v d i kraftdesbriefs, alsher ach geschribe stet, dara v sallv d ei yede i su derhait wollbe ugt hat: Item vo erst so ist v s obge a t Wilhalm v d Jorge gebrudere vo Awersperg v d v serbe a tswester, dafurwirv swisse tlich a ge ome habe , a solhema gerurte erb v d gutzu geleichemerbtayllverfolgtv d gefalle das gesloss Schö bergk mit paw, akhere v d wysmatte , mayrhoff, stogk, stai , fyschwaid, wasser v d rai , auch der gross varst daselbs, auch all a dre holcz v d holczrecht v d was da zu dem obbemelte geslossv d forste gehörtodergehöre soltodermocht ichts ausge ome sv der alles hie i ebeslosse . Item v d auch der wald zu Geschiesv d derwald zu Kreme iczv d derwald zu Padesv d weri de obge a te walde kai erlay suchu g willhabe , der solldas mit v sere wille tü v d ge Schö bergk darumb stelle . Item v s ist auch achgefolgt die lehe schaft der pfarrkirche Rossegk a der Töpplicz mit de pade v d vogtey, rabat v d alle herrlikhait v d ge yesdaselbs ichts ausge ome , soei em lehe sherre rechtlich oderbilleich gehörtodervo alter herkome ist. Item so ist v s auch achgefolgt die lehe schafft der cappla ey a der Obergurgk. Item auch alle vogtey, so v ser voruarder gehabt v d u a v s kome ist auf alle de gutter , was vo v ser vorfardere vo de vo Schö bergk ge Sitichaufdasgotshawsv d a der e degestifft v d gebe ist worde , desgeleichs auch all a dre vogtey, sy sei erblich oder vo dem leib, wie v d die i dem register der erbschafft oder briefliche ku tschaffte ausgeczaiche t v d geschribe ste , was solicher vogtey yderhalb Sa d Ca czia er v d Gutte felder pfarre ge Schö bergk werczs gelege were , aber ichts ausge ome . Item v d die erbvogtey aufde her ach geschribe guttere : vo erst zu Stokche dorff auf ay dleff hube ; item zu Dar ach auf fu f hube ; item zu Saleis vo drei hube ;item zu Lokwicz vo zwai hube ;item zu Artma sdorf vo ei er hube ; item zu Lyppowicz vo ei er hube ; item zu Dobraw vo ei er hube ; item zu Klai Dulach vo ei er hube ; item v d auch alle vogtey, diesy vo iremleib zu demgeslosSchö bergk gefogthabe . Item auch soll ich Wilhalm vo Awerspergk als der eltist des ame yecz v d aber achmale s ach mir albeg der eltist ma serb v sers ame vo Awrsperg allev sreerbliche lehe v d ma schaftleiche v d ha dle als sich gepürt. Item so ist v s erblich gefalle v d verfolgt: ewe hube zu Yebowicz; item zwo hube zu Rutschewicz, darauf Ja es v d Michel sicze t; item acht hube zu Arlakche ; item zwo hube zu Hy derpergk, daraufTscher e v d Ja ko sycze t;item zu Gabrouigk sechshube ; item zu Pola drey hube , darauf Juri Nouagk, Miklau v d Jurse Mosy a sicze t; item ei öde hube zu Sa d Margrete , die hat der Miklaw i e; itemzu Praprotschdrey hube , daraufMiklau, Matkov d Perkoczsicze t; item zwo klai e wyse daselbs, die hat der Matko i e; item ei müll daselbs, die hat der Miklau i ; item ei hofstat zu Sewse berg, die der Fisch awer i ehat; item aber ei hofstat daselbs v d ei hoff, da der Czew dorffer aufsiczt; item zu Plyschiuecz fu f hube , auf zwai siczt Paull, auf de a der zwai Juri, auf der fü fte Juri Nouagk; item zu Wolte dorf zwo hube , ei müll v d ai fischwaid, das alles der Mathia mül er i hat; item zum Hoff ei müll, die der Marko i hat; item zu Garmuschad ei öde hube ;item zu Treue i dem markht zehe hofstet, daraufgesesse sei Mari Ge icz, Jacob Dobricha, A drey Kuppar,A ka Joha icza, Juri Ferle, Paul Schuster, Nesa Stai dorferi , Mari Parfues, PeterParfuesv d Mari Kurpacz;itemzu hofstette sechshube ;itemaber ei ödehube daselbs, dieistderkirche v d wa sy besecztist,so die tsy erbvogtey auch ach lawt des register; item ei traidczehe t zu Grosse dulach; item zu der Leyte virczehe hube ; item zu Saleys ei hube , darauf Crise siczt; item zu Douer igk ei hube , darauf Primos Skurya icz siczt; item zum Logk ei hube , darauf Lukas siczt; item zu Jorda kall zwo hube , darauf Ja es v d Tscher e sycze t; item zu Wolfsgrube ei hube , diederJurii hat;itemei zehe tzu Morawtsch; item zu Gu bitschcz ei hube , darauf Jurko siczt; item zu der Staude zehe hube , darauf gesesse si d Juri suppa , Matko, Matheus, Ja es, Cleme , Symo , Zore, Michel, Mari v d diezehe tedieistod v d diehat der Matheus i ; item zu Kletsch vier hube , darauf sicze t Marti Wolff, Ja es, Voltschiczs v d aber Ja es Wlko; item zu Sa d Michel ei hube , darauf Cleme suppa siczt; item zu Dewtsche dorf vier hube , darauf Jar e suppa , Mari , Zore v d Michel sicze t; item zu der Grube ei hube , da Steffa aufsiczt v d daselbs auch ei müll, die der Lie hart i ehat; item zu Wodige sdorf drey hube , darauf Thumecz, Mari v d Primos Chotschewer sicze t; item zu Stra skdorff ei hube , darauf Tscher e siczt; item zu Ambtma sdorf sechczehe hube ; item zu der Hülbe ei hube , darauf siczt Juri Ku tschicz; item zu Varbouicz ei hube , daraufMari Esellsiczt;itemzu Heydouiczei hube , daraufPaull siczt; item zu Pirkhleytte zwo hube , darauf sicze t Jacob v d Gorsche; item zu Ober dorff zwo hube , darauf sicze t Juri v d aber Juri des Kürs er su ; item zu Schobowicz ai hube , darauf Gregor Golob siczt; itemzu Triebesdorfei hube , daraufMari Wa desiczt;itemzu Sagoricz achthube . Item zu Sewse berg dasgemewrdesgeslosv d zwelffhofstet daselbs, die i ehabe : Valle fleischakher, Vle, Jer e, Symo Schuster, Cleme mul er, Nesa, Puchse stai er, Turpi ka, Sylbersagk, Wolfga g, Juri, Gouedu;item dasfeyllpad daselbs;itemei akhera derGrube , der hat der Mul er i ; item zwo wyse daselbs; item zu Swercz dreyczehe hube ; item zu Naratt ai dlef hube ; item zu Kye ach vier hube , darauf Cleme , Mari , Mathia v d Gregor sicze t; item zu Grosse Lieplach zehe hube ; item zu Klai Lieplach fu f hube , darauf sicze t Jacob suppa , Mari , aberJacob, die zwo si d öd;item zuPribsdorf achthube ; item zu Kall vier hube , darauf Steffa , Juri, Mari v d Thomas sicze t; item zu Schew icz zehe hube v d ei müll v d ei wyse ; item zu Sagoricz fu f hube , die Mari ecz, Paull v d Primos i ehabe ; item zu Dobraw ei hube , darauf Mari siczt; item zu Swarcze pach ei hube , darauf Gregor siczt; item zu Rarbach zehe thalbe hube ; item zu Praprotschach zwo hube , daraufMarti Kole icz v dJe se sicze t;item zu Pawmgarte ei hube ;item zu Aich sybe hube ;item zum Feld zwo hube , darauf Philipp v d Mari sicze t; item zu Prampach sechs hube ; item die äkher a der freyu g zu Nasse fues, hat der Mathe Per egk i v d ei gartte daselbs, de hat der Lausche i ; item zu Marte sdorf ei hube , daJuri aufsiczt;item zu Ober Lok icz zehe thalbe hube ;item zu NyderLok iczei hube ,daraufMarti suppa sicztv dei mülldaselbs, diehatMichelYebuczi ;itemzwo wyse auch daselbs;itemzu Neyrdorf fu fhube ;item zu Stermecz fu fhube v d ei müll;item zu Gosti ecz ei hube ,daraufMarti Zlade siczt;itemzuCzikaua ei ödehube ;item zu Pawmgarte ei hube , ai müll v d ei wise , das alles der Mikecz Zlade i ehat;itemzuEdersperg fu fhube ;itemzu Lukouigk drey hube , diederMarti v d JuriKosari habe ;itemzu derLy de ei hube v d ei müll, hatderMarti i ;itemv derRewtte bergei hube , daraufJa es smid gesesse ist;itemzuPawmgarte zwo hübe , hatderGregori ;item zu Pawlsdorfzwo hube , daraufPeterv d Jacob sicze t;item zu Trüschi drey hube , daraufJa se, Juriv d aber Je se sicze t;item a der strasse zwo hube , darauff Matheus v d Je se sicze t; item zu Schö püchell a derhalbe hube , die hatJuriWebari ;itemzuSlaw sperg sybe hube , darauf Gregor, Miklau, Ja sekh, Ja es, Herma , Tscher e v d Jacob Turma sicze t; item zu Vepriach drey hube , darauf Zorecz suppa , Per hartv d Per itsch sicze t;itemzu Kresse pergk sechshube ;itemzu Alte dorff sechs hube , darauf Jakell, Marti Lyposch, Peter, Jurse su , aber Peter Kapu v d Ja es sicze t; item zu Swur drey hube , darauf Tscher e, Jacob v d Marti sicze t;itemei klai ewise daselbs;itemzu Pöla zwo hube , darauf Gregor v d Paul sicze t; item zu Sagrad fu fthalbehube , daraufA dre, Tscher e, Mramor, Fride, Trocha sicze t; item zu Bresouicz acht hube ; item zu Oberch drey hube ; item zu Tschelach ei hube ; itemzu Bres igk ei hube , daraufA drey siczt; item ei garte zu Trag, de hat der Marti i ;item ei müll zu Draschkuuecz, die hat der Gregori ;item zu Gschies dreyhube , daraufJuri, Vrba v d Tscher e sicze t; item zu Forst fu f hube , darauf Tscher e, Stulecz, Koczya , Mari Tscher eHeliassu Mari Vestschiczv d Heliassicze t; itemauch daselbshabe dieHeliaszwo hube v ddie e dauo virczehe empermost;itemzu Sa dMargrette ei haws. Itemei czehe ti Sa d Ruprechts pfarr i de her ach geschribe dörffer alle czehe tliche rechte , garbe v d ju gat v d pey stogk, aber hiers v d harr habe wir icht zu eme : item zu Neydegk hie dysselb der Neyri auf acht hube ; itemzu Roy aufei erhube ;itemzu Rorbach aufzwelfhube ;itemzu der Wartauffu fhube ;itemzu Farmauffu fhube ;itemzu Aich aufsybe hube ;itemzu Pawmgarte aufei erhube ;itemzu NyderKrewsse pach auf sybe hube ;item zu Oberkrewsse pach aufdrei hube ;item Prylog auf ei er hube ; item zu S egke dorf auf sybe hube ; item zu Raw igk auf sechsthalbe hube ; item zu Greylaw auf sechs hube ; item zu Sa d Ruprecht auf ew hube ; item am Perg auf ai dlefhube ;item am Rai auf ei er hube ;item zu Kreme vo dem hoff;item zu Prieles auf sybe hube ;item zu Feystricz aufdreyczehe hube ;item zu Sagoricz auffu f hube ; item zu Ober Drachselpach auf sybe hube ; item zu Nyder Drachselpach auf acht hube ; item zu Ober Mladotitsch auf acht hube ; item zu Nyder Mladotitsch auf acht hube ; item zu Pyauicz auf sechs hube ; item zum Feld auf zehe hube ; item zu Wilde czer igk auf vierthalbe hube ;item zu Scher püchellaufvierhube ;itemzu Ri dertall aufdrei hube ;itemzu Klai Vich aaufzehe hube ;item zu Pirgk auf fu f hube ; item zu Stai pach auf ew hube ; item zu Kaluder auf fu f hube ;item zu Gomill aufdrei hube ;item am Wydem aufdrei hube ; itemzuWer dorfaufsechshube ;itemzu demHoffaufdrei hube ;item zu Kerstette auf ew thalbe hube ;item zuTure aufei er hube ;item zu Gabriach auf zwai hube ;item zu Skryl igk auf ew hube ;item zu Bru dorf auffu fhube ;item zu Pruklei auf ew hube ;item am Pach auf zwai hube ; item im Mayrhoff auf ei er hube ; item zu Grosse Vich a auf ewe hube ; item zum Forst auf sybe hube v d auf ei e hoff; item zu Premstoll auf ei er hube ;item zu Cholbe auf vier hube ; item zuGabriachaufvierhube ;itemzu Dobouiczaufzwai hube ;item zu Leskowicz auf achthalbe hube ; item zu der Rupp auf a derhalbe hube ;itemzu Osredegk aufsechshube ;itemzu Vodiczaufdrei hube ; item zu Kladye auf fu f hube ; item zu Grecz auf drei hube ; item zu Oberfra skh aufdrei hube ;itemzu V derfra sk aufdrei hube ;itemzu Grosse kallaufachthube ;itemzu Pirgkv derKallaufzwai hube ;item zu Tschres euiczaufvierhube ;itemzu derNu e awe aufvierhube ; itemzu desMathiaawe aufvierhube ;itemzu Posartsch auffu fhube ; itemzu Sried ikhaufdrei hube ;itemzu OberSwi sko aufsechshube ; itemzu NyderSwi sko aufsechshube ;itemi demEgk aufei erhube ; item zu Grosse Czer igk auf achthalbe hube ; item zu Klai Czer igk aufvierhube ;itemzu Strasperg aufvierhube ;itemzu Gschiesaufsechs hube ;itemzu Rose bergaufvierthalbe hube ;itemzu V derChrastauf zwai hube ;itemzu OberChrastauffu fhube ;itemzu Slapp aufdrei hube ;itemzu Per tallaufdrei hube ;itemzu Sylewiczaufzwai hube ; item zu Vederi auf drei hube ; item zu Bischofrawe auf drithalbe hube ;itemzu Kolbe aufvierhube ;itemzu Keste dorfaufachthube ; item zu Erlach auf vier hube ;item zu Stermicz aufdrei hube ;item zu Haher a auf vier hube ; item zu Ober Hirse feld auf fu f hube ; item zu Nyder Hirse feld auf ewe hube ; item zu Kall ob dem Tall auf vier hube ;itemzumTallaufsechshube ;itemzu Bery egk aufsybe hube ; itemzu Suchodollaufdrei hube ;itemzu Slauy aufvierhube ;itemzu Selecz aufsechshube ; item zu Saxe Rawe auffu fhube ;itemamPerg aufvierhube ;itemzu Preyuallaufvierhube ;itemzu Obtschi aufei er hube ; item zu Salog aufvier hube ; item zu Oberpuch auf vier hube ;item zu Nyderpuch aufsybe hube ;itemzu Rose berg aufei erhube ; itemzu Kosyagk aufvierhube ;itemzu Sü owiczaufei erhube ;itemamKalcz auf ei er hube ; i dem obge a t zehe t habe wir vo dem dryttail zwa taillze eme . Itemde zehe ti Tref erpfarrzwOberpo ikhellauf ew hube ;itembeySa dMargrete aufzwai hube ;itemzu derStaude auf vier hube ;item zu Dewtsche dorf auf zwai hube ;item zu Wei püchell auf vier hube ; item zu V der Pere tall auf sechs hube ; item zu Ober Pere tall auf sybe hube ; item zu Praprotschach aufvier hube ;item im markht zu Treue auf ai v ddreyssigk hewsere ; item zu Prampach auf sechs hube . Item de zehe t i Ober Nasse fuesser pharr; item am Wydem bey dem pharrhoff auf drei hube ; item zu Welesperg auf ei er hube ;itemzu Stermiczaufsybe hube ;itemzu Gschiesaufdrei hube ; item zu Paulsdorf auf ay dleff hube . Item de zehe t i Gutte werder phfarr; item zu Grosse Pola auf sechczehe hube ; item zu Klai pola auf sechshube v d auf zwai mülle daselbs;item zu Alte dorf auf acht hube ; item zu Kresse perg auf sechs hube . Item de zehe t i Sa d Margrete phfarr; item zu Sa d Margrete auf ay dleff hube ; item zu Oberdorfaufvierczehe hube ;itemzu Keste holczaufsechshube ;item zu Gritsch auf sechs hube ; item zu Geschies ei wei garte ; item zu Lyppe stai ai wei garte . Item de zehe t i der Dürre krai v d i Obergurkherpfarr, alsvillv sdesvo Gla er herkome v d a geerbtist. Item de zehe t i Douer igker pharr zu Ambtma sdorf auf sechczehe hube . Item de zehe t i Ho igstai er pfarr zw Verchpetsch auf ew hube ;itemaberei zehe ti Ho igstai erpharr;itemzu OberKame icz; itemzu Pose ;itemzu Prietschi ;itemTschesdorf; itemzu Grubla;itemzu derPagkh;itemzu KosorKall. Itemai wald zu Lyppowicz;itemei wald ob La despreis ge La ge puch v d all die wäld,die v s erblich daselbs a) sic! mitalle ire di ste v d cze a geerbtv d a gefalle sei , ausge ome de forst, der zu der hube Cziselpach gehort v d die a dere gütter, die v sere vettere Pa gracze v dLare cze vo Awrsperg i taillgefalle sei daselbs, vmb die sulle all ir wa u g i de vorbestimbte wälde v d hölczere habe mit allerlay, als vo alter herkome ist. Item auch ist v s achgefolgtv d aufv sere taillgefalle dieher ach geschribe gütter i derMettli g gelege . Itemzu Horre poge ew hube , daraufgesesse sei Mathe, Jacob, Smole, Ja es, Tscher e, Mayczi ,Juri, Peter, Juri;item zu Tusche tall drey hube , darauf Thomas, Juri v d Flauitsch gesesse sei . Itemderwei garte Staripaullhalber;itemzu Aich fu fhube , darauf A thom, Juri, Lare cz, Iba , Blas gesesse sei ; item zu Lachi a sechs hube , darauf Gregor, Thoma , Paull, Marti , Juri, Oswalt gesesse sei ; item zu Wardaricz fu f hube , darauf sicze t Smole Suppa , Tscher e, Kusche Kumer, Helias Pfeiffer, Kusche Zagortschicz: item zu Lokwicz drey hube , daraufsicze tGardi , Juriv d Miklaus;itemzu Wusche dorf vier hube , darauf sicze t Mixe, Marti Sabell, Peter ®...þ, Mathe Meich; item im Wi kell ei hube , dader Mari Trebusch aufsiczt;item zu Sa d Lare cze fu f hube , darauf sicze t A dre suppa , Kusche, Gregor Chotschewer, Laure v d Rade;item zwe garte daselbs;itemzu Nareycz drey hube , daraufVrba v d Gregor sicze t v d dy dritte ist öd;item zu Pölcz drey ödhube ; item alle de czehe t auf alle gütter , souill ir i der Mettli g lige v d vo Hore poge hergeschribe ste t; item zu Michelsdorfvierhube , daraufsicze Mari ambtma , Thomas, Gerdev d Juri;itemzu Petersdorfei hube , die Micheli ehat;item zu Brestowicz vierthalbehube , aufzwai sicze tMarti v d sei su , a derhalbeistöd; item am Perg zwo hube ,daraufTscher e v d Mari sicze t;item zu V ­der Chrast zwo hube , die Ja se v d Zaye i ehabe ;item zu Korosche ­dorf v der Maichaw zwo hube , darauf Jurse v dPaul sicze t; item zum Forst bey Hö igstai ei hube ; item i alle wei czehe te v d pergk­rechte , wo v d i welicher pfarr die gelege v d v s ach lawt v ser ku tschafft erblich a gefalle sei , geleich halbs ember weys zu taylle ; item so ist v s auch v ser mütterlicher sacz vo dem vo Per egk ledikleiche gefalle . Da e tgege ist v sobge a te Pa gracze v d Lare cze gebrude­re vo Awersperg mitsambtv sere eegemelte bruderv d swester, dafur wir v swisse tlich mit dem brief a ge ome habe , zu geleichem erbtaill verfolgt v d gefalle : vo erst mit ame das geslos Awersperg mit dem mayrhoff v d püchell v d mit dem forst v d akher v d wysmatte , auch i derSalei v d Raschicz, v d auch u geuerlich mitallersei erzugehoru g, mit gericht, stokh v d galge v d fischwaid ichts ausge ome , als vo alter yedarczüegehört hat oder gehöre soll. Itemi desRabarambt;item Rab ei hube , darauf Jurse siczt; item v der dem Klai Ossel igk ei hube , daraufCa czia siczt;itemamKlai Ossel igk sechshube , darauf sicze t JuriSuppa , E ko, Py ko, Marti Koposchcz, Jurse v d Pras igk; itemamPugled ei hube , daraufJurisiczt;itemzuK eyazwo hube v d ei müll, darauf Mathia v d Juri Stopar sicze t; item a der Raschicz dreyczehe hube , darauf sicze t Emrich, Primos, aber Emrich, Mari mul er, Kukmagker, Crise schuster, Jacob smid, Steffa , Gorsche, Ha s smid, Mari Chre icz, Mari Sluga, Ha se mul er;item am Kukmagk ei hube v dei ödemulstat, daraufJurisiczt;itemi derStaude ei hube , ei akher v d ei flekh daselbs, die vor a die Raschicz gehort habe , darauf Gregor siczt; item zu der Öd zwo hube , darauf Hay cz smid v d Paull sicze t; item am Pirichabi ei hube , darauf Gregor siczt; item a der Strasse ei hube , darauf Michel Gardomilecz siczt; item v der der Wolagk ei hube v d ei wismat, die der Marti i ehat; item a der Woltschicz vier hube , darauf Juri Opalekh, Steffa smid, Mach e, Peter sicze t; item zu Gritsch ei hube , darauf Gregor siczt; item a der Karkobi ei hube , darauf Gregor siczt;item zu Galisch zwo hube , auf der ei er siczt Primos, aufder a dere Gregor; item zu Plesch ei hube , daraufderKrump Mari siczt;itemv derdemStermiczdrey hube , darauf sicze t A dre Mochor, Juri, Radislaw; item obdem Stermicz drey hube , darauf sicze t Marko, Peter Mochor v d Primos; item im Gerewt sechs hube , darauf sicze t Gera witib, Steffa , Paul Perecz, Ja es, Michel, Yaswicz; item v der dem Stai ei hube , darauff Caspar siczt; item im Deydi gk ei hube ,daraufSteffa siczt;itemamWa ei hube ,darauf Gregorsiczt;itemzu Grewtai hube , daraufMari Kürs ersiczt;itemam Purgkhaitei hube , daraufJa essiczt;itemzu Mystomirazwo hube , auf der ei siczt Steffa , aufder a der Marti ;itemam Furt ei hube , darauf Juresiczt;itemzu Gradisch ei hube , daraufMarti siczt;itemimTallai hube , darauf Mari siczt; item zu Purgkstall ei hube , darauf Mari Webar siczt;item v der dem Perg zwo huebe , darauf sicze t Michel v d Ja esRogell; item a der Sag ei hube , daraufPetersiczt; itemzu Puedlog sechs hube , darauf sicze t Jacob, Crise, Lie hart, Mari Lypouicz, Lie hartLisch akh v dJa es;itemimOsredegk zwo hube ,daraufMarti v d Gregor Schuster sicze t; item am Lass drey hube , darauf sicze t Marti , Vle, Ja es; item am Jawbor igk ei hube , darauf siczt Lie hart; item am Gross Ossel igk sybe hube , darauf Gregor, Ja es, Marti Suppa , Thomas, Per hart, Cleme , Mathiasicze t;itemimPluetige stai sechs hube , darauf sicze t Jacob, Laure, Marti , Gregor, Jurse, Juri Matschek;itemzu derAysch ei hube , daraufsicztJa esNared, v d alle zehe tliche recht auf de obgeschrib e güttere ; item auch die mawt a derRaschiczmitsambtderphe iggültv d vogteyderdörfferu geuerlich mit aller ir zugehoru g. Auch schulle wir v d v ser erbe fur v d fur ewigklich vo demge a tgeslosAwersperg diekirche zu Sa d Ca czia leiche v d dievogtey aufire gutter habe . ItemdasambtSalei ;itemi Tschrietes zwo hube , darauf sicze t Miklau v d Matko; item zu Hi der­puch zwo hube , darauf siczt Mathia; item zu Klai Lieplach ei hube , daraufMiklaus siczt;item am Gradesei huebe v detlichäkher daselbs, darauf Ja es siczt; item am Ober Grades drey hube , auf de zwai sicze t Laure v d Marti , die dritte ist öd; item am Grosse Lotsch igk sechs hube , darauf sicze t Gorsche, Kmetisch, Paul Drobisch, Marti , Mari , JurseRuprecht;itemSa dJoha sperg dorob gelege mitsambtdemholcz auch demwald Medwedicz;itemzu Verbitsch drey hube , daraufGorsche, Mari v dGregor sicze t;item v der dem Weyer ei hube v d ei müll v d ei wyse . Item zu Rogatecz drey hube , darauf sicze t Mathia, Juri suppa v d Marti ;itemzu Herczogtumb ei hube , daraufVlreich Phister siczt; item zu Smiryoch ei hube , darauf Gregor Kokoll siczt; item zu Dre igk zwo hube , darauf Mathia v d Crise sicze t; item zu Perg fu f hube , daraufsicze tMosicz,Jure,desHabelesu ,Putrich,Mari ;itemzu Purgkstallsechshube , daraufsicze Matko Lukma ,Mari , Kokoll,Jar e, Fricze, Peter; item zu Pyauitschpüchell drey hube , darauf sicze t Gera , Thomas, Mathecz;itemzu derKreme iczdreyhube , daraufsicze tJa es, Matko, Cleme ; item zum Pru drey hube v d ei müll, darauf sicze Crise Fischer, Mike Poczurall, Pa gracz Hof er v d auf der müll der Vi gk;item imWi kell ei hube ,daraufPyschekh siczt;item v der dem Waldlei zwo hube , daraufsicze Marti v d Jurse;itemimSel igk zwo hube , darauff sicze Thomas v d Matheus;item zu Nuspawm v d zu der Dürr fu f hube , darauf sicze t Peter, Marti , Mari Muglicz, Marti Czimerma , Jacob Fuchs;itemi derSalei fu fhube v d 4 müll, darauf sicze t Mari , ambtma , Juri, Crista , Peter, Marti , Phister, Thomas v d A dre; item im Lapusch igk ei hube , darauf Michel siczt; item zu Rogatecz drey hube , darauf sicze t Peter, Lucas v d Marti ; item zu Pölla ei hube , daraufMathesiczt;itemzu Weysagk sechshube , darauf sicze Mochor, Juri, Lucas, Crise, Matko v d Gregor; item zu Sapotogk fu f hube , darauf sicze t Marti Hof er, Juri, Mike, Mari v d Gregor; itemv derdemgslosAwrsperg zwohube v d ei müll,daraufJorgTaller v d Caspar sicze ; item zum Luppoglaw sybe ga czer hube , darauf gesesse si d Peter, Mari , Peter Lebe , A dre, Mari , Crise, Laure, Primos, Matheus, Gregor, Ja se Thumecz v d Matheus S eyder;item v d auf de obgeschrib e güttere alle zehe tliche rechte ; item v d das wysmat gege Pyauitschpühell gelege , auch das daz vor czeitte des Krumbach gewese ist v d u geuerlich was des ist. Item auch alles das holczrecht, das ma vo alter ge Awrsperg gedie t hat. Item dasambt zu Oblagk; item das darf zu Michel Oblagk, dari fu fczehe hube sei , daraufsicze t Gregorsuppa , Caspar, Ca czia , Michel, Lie hart, Steffa , Ja es Gerschicz, Marko, Miklau, Gregor, Ferla , Paul, Juri, Cleme v d Thomas;itemei ödehube zumPirpawm;itemzuKalte Pru ei hube , daraufsicztOswalt;itemzu Grosse pergachthube , daraufsicze Primos, Vrba , Cleme , Perecz, Primos, Michelv d zwo si d öd;item zu Radob­ligk vierhube , daraufsicze tA dre, Peter, aberA drev d ei istöd. Item im Nadlitschegk sechs v d sechczigk hube mit aller irer zugehoru g daselbs v d alle zehe tliche rechte auf de obgeschrib e güttere ze eme . Item das ambt i der Mettli g; item zu der Lakhe acht hube , darauf sicze t Lucas, Michel, Tscher e, Juri, Schuller, Mari Smole v d Michel Wolf v d Paull; item zu Petersdorf sechs hube , darauf sicze A dre, Tscher e, Maichi , Paul v d Iba ; item vo ei em wei garte czehe tdaselbs;itemvo drei wei garte daselbsde czehe thalbe taill ze eme ; item ei wei garte zu Syemtsch, der ge a t ist Staripaull, halber; item i ei e perg i Tscher omler pfarr de wei czehe t halbe taill;itemzu derLy de achthube , daraufsicze Wyde, Tscher e, Mari , Kusche, MarkoGmas, Kusche, Preltschicz, Miklau v dPeter Py tter;item zu Dres igk zwo hube , darauf Marti v d Iba sicze t; item zu der Lokwicz zwo hube , darauf sicze t Mike Suppa v d Marti Wukerma ; item ei wei czehe t i dem perg Pleschiuecz gege dem dorf Lokuicz vber gelege halbe taill ze eme ; item zu Wusche dorf vier hube , daraufsicze Michel, Mathia, Jacob Peyuiczv d Marti Chotschewer;item im Wi khel ei hube , darauf siczt Jacob; item vo zwai wei garte daselbs de zehe t halbe taill ze eme ; item zu Sa d Lare cze fu f hube , darauf sicze t Juri mul er, Laure Stakor, Juri Tumtschicz, Marti Kusche, Kopriueczv d Crise, die fü ftistöd;item zwe gärte daselbsv d ei fischwaid v d ei mül auch daselbs bey sa d Lare cze ; item zu Rutsche dorf ei hube , darauf siczt Michel des Zlade su ; item zu Nareycz zwo hube , darauf Crise v d Maley sicze t. Item des Diepra ts gut; item zu Stopelsdorf vier hube ; darauf sicze t Marti Schestagk, Steffa ,Mike,Michel;itemei ödehube auch daselbs;itemzu Sterfitsch ei hube , die ist auch öd;item zu Kotschebey Tscher omellfu fhube , darauf sicze t Symo , Marti , Miklaus, Lie hart v dJuriHof er;item zu Tscher omell ei hofstat; item bei Syemtsch drithalbe hube , darauf siczt Herma Pheiffer;item zu Gritsch im Tal zwo hube , darauf sicze Vrba v d Tscher e; item zu Sa d Veyt zwo hube , darauf sicze Wile v d Gregor;item zu Korosche dorfv der Maichaw drey hube , darauf sicze t Vrba , Peter v d Mari des Paul su ;item zu Tewffe tallbey Hö igstai ei hube , darauf siczt Tscher e;item aufde obgeschrib e güttere alle zehe tliche rechte zu eme . Item das ambt bey Nasse fues; item am Puklegk ei hube , darauf siczt Jacob;item zu Trobellfu fhube v d ei müll, darauf sicze Ja se, Drachsell, A dre, Matko, Peterli v d Oswalt; itemzu Cziselpach ei hube v dderfarstdabey,daraufPrimossiczt;item zu La ge puchdrey hube , daraufsicze tJurev d MatheusPoskokh;item zumPerglei ei hube , daraufJa essiczt;itemzuWytte dorffu fhube , daraufsicze tNiklas, Cleme , Matheusv d Jar e;itemzu Rade dorffu f hube , daraufsicze tJure, Jacob, Jurko v d Mike;itemzu Czeruueczdrey hube , darauf sicze Crise Wob er, Mari v d Jurse;item v d ei wyse auch daselbs. Die obge a te gütter La ge puch, Perglei , Witte dorf, Rade dorfv dCzeruuecz sulle v dmuge alle ire suchu gi dem wald zu La ge puch habe mit pre holcz, czimerholcz, pretter v d alles das, alsvo alterherkome istv d alssewvorgeta habe ichtsausge ome desgleiehs wad v d oss v d sulle dauo yma t die e . Item zu Pirgk vier hube , darauf sicze Iba , Thomas, Gregor v d Je se; item zu Aussecze tall ei hube , darauf Juri siczt; item zu Eybesdorf vier hube v d ei müll, darauf sicze t Marti suppa , Ja se, Matko v d Michel Ze itsch; item zu Hö igstai sechs hube , darauf sicze t Mari icz, Jure, Gregorv d Michel;itemzu Mage sdorfsechshube , daraufsicze Michel suppa , Gorsche, Peter Robar, Ja es Radicz, Je se Cziselpach v d Ja e; item die grosse wyse zu Swur v d Kli ge fels; item ei wei garte im Milczperg; item ei wei garte im Wey igk; item zu Radell auf dem ga cze dorfdas holczrecht. Item der zehe t i Ober Nasse fuesser pharr; item zu Ober Lok icz auf sybe hube de drittaill ze eme ; item zu Cziselpach auf sechs hube zehe t drittaill zu eme ; item zu Mal ig auf drei hube zehe t zway tail ze eme ; item am Puklegk auf ei er hube zehe t zway tail ze eme ; item i dem mayrhoff zu Ober Nasse fues zehe t traid zway tail ze eme .Itemderzehe ti Gutte werderpharr,vo erst zu Sagrad auf ai dlefhube zway tail zehe t traid zu eme ;item zu Kly ouigk auf sechs hube zehe t traid de drittaill ze eme ; item zu Schucze auf sybe hube zehe t traid zway taill ze eme ;item auf des Schütter hoffde zehe t traid zway taill zu eme ;item zu Nyderdorf auf dreyczehe hube zehe t traid zway tail zu eme ; item auf des Preloger hoff zehe t traid zway tail zu eme ; item zu Geschies vo ei er hube zehe t traid zway tail ze eme ;item auf zwai mülle zehe t traid zway tailzu eme ;itemzu Ober dorfaufsechczehe hube czehe ttraid zway tail zu eme ; item zum Tall auf ewe hube zehe t traid zway tail zu eme ; item zu Raddel auf zwelf hube zehe t traid zway tail ze eme . Itemi alle wei zehe te v d pergkrechte ,wo v di welicherphfarrdy gelege v d v serblicha gefalle sei achlawt v ser ku tschaft geleich halbs emberweys zu taille . Auch sulle v d welle wirobge a tPa gracz v d Lare cz vo Awersperg v d v ser erbe v d achkume zu v ser gestifftge Sitich allejarraiche v dgebe dreyczehe pfu tphe i gfur v sv d v ser vettere zu ewige czeitte . Auchso istv sPa gracze v d Lare cze v d v ser geswistrette das geslos Samobor mit aller sei er herrlikaitv d zugehoru g ach i haltu g v serku tschaft, diewir darumb habe auf v ser tail, achgefolgt. Darauf gelobe wir all obge a t Wilhalm, Jorg, Pa gracz v d Lare cz vo Awersperg a stat v ser selbs auch v ser swestere v d bruder dafur wir v s wisse tlich mit dem brief a ge ome habe v d furallv sererbe i krafftdesgege wurtige briefs wir all v d ei yeder besu derlich a solhe obbestimbte geslösser , stügke , leute v d gütter auch dem taill, so ei e yede besu derlich obe a dem brief ausgeczaigt v d be e et v d i solher erbschaft achgefolgt v d desgeleichs aber ei e yede mit ame i sei em vermelte taillgeseczt v d bestimbt ist ei ga czesbe uge zu habe v d ei taill de a dere auch ir erbe bey irem zugetailte erb v d güttere , was sy der i ehabe v d i solher taylu g auf sew gefalle v d obe a dembriefgeschribe sei v geirretv d u bekhümertbeleibe zu lasse , sy auch dari ev d darumb yeczv d hi furzu ewige czeitte allerzuspruch v d vardru g zu vertrage . Auch ob beschech, das ei tailoder der a der vmb stügk v d gütter die a dem kege wurtige brief i sei em taill geseczt v d zu taill ausgezaigt v d bestimbt sei vo yema ts mit dem rechte a gesuchtv d bekhümertwurdevmb wasvrsach oderwiesich das begäb. Gelobe wir aber fur v s v d all v ser erbe dieselbe stugk v d gütter mitsambt demselbe taill, der mit recht darumb bekhümert wer auf v ser selbs czeru gv d darlege zu vera twurte v d mit dem rechte zu vertrette v d mit demselbe taill i der vrsach v d schade zustee v d mitzu ha dle , als v serselbst sache v geuerlichsv der vorbehalte , ob auswe digder obbegriffe tayllu gychts erfare wurde, es sey parrschaft, geltschuld, a ligu des oder varu desgutauch ichtsausge ome , das soll och zu v serallerha de v d taylu g ste a geuerd. Auchob ei eroder welher v der v s sei er obberürte stugk v d gütter ai s oder mer verkauffe oder i a dere wege a werde v d verkumer wolde, der soll de a der taill am erste damit be otte v d im die ach billeiche v d ei e la dlewffige kauffodersaczwiderfare lasse , doch ob derselb taill die i derselbe weysv dalso vertrette will,wolde eraber die also icht habe ach i der weis vertrette , so sollv d magderselb taill mit sei e stugke v d gütter furbasser ach allem sei em wille ha dle v d die ach sei e frume kere a des a dere taill irru g v d widerspreche auch a geuerd, ausge ome diezwageslosAwerspergv d Schö berg mit ire zugehoru ge , die sulle dem ame vo Awrsperg frey v d u ver­khümert beleybe yedes aufdem taill, aufde das da gefalle ist. Auch soll u ei yeder taill die verlehe te gütter, auf welhe taill die zu taill gefalle sei , mit de lehe selbs austrage v d die furbasser zu lehe emphahe . Wär auch, das v der v s obbemelte taille ei taill a leibes erbe dassu gehaisse sei abgie g, dasgotla g ichte welle, so sulle die bemelte geslos ei yedes mit sei er zugehoru g auf de a der taill ledigklich gefalle . Wurde abertöchtervorha de ,so sollei yededersel­bem tochter vo dem erbv d gut mit sechs hu dert guldei ausgestewert v d verhayratwerde . Weraber, dasei erv derv soderwelhera solhe obbemelte geslosse mitsambtde stugke v dgütter v d dertaylu gso voraige lichbegriffe v d im sei s tails achgefolgtist icht ei ga czes be uge habe v d dem a der taill umb sei taill, so im ach lawt des kege wurtige tailbriefs hat achgefolgt vermai et schade zuzecziehe , wie sich dasbegäb auch ei tailde a dere ichtscherme och aufsei selbsdarlege ge ma igklich vera twurte wolde,auch solhemallem, als obe a dem briefgeschribe stet ichtge czlich v d trewlich ach gie -ge v d welher taill dawider tett, der hat gege dem a der taill a dem solichs ze proche wurde vora sei e rechte verlore . Was auch derselb taill des schade em kai schade ausge ome de selbe schade alle mitsambtdem haubtgut ist u der der solich taylu g vber fur v d dawider tet mit allem dem erb v d gut, so er yecz hat oder och hi fur gewi et, wie das ge a t oder wo das gelege ist, ichts ausge ome , schuldig v d mit demgege wurtige brief verbu de abzulege v dwiderzukere auch getrewlich v d u geuerlich. Mit vrku d des briefs, der besigelt ist mit v sere obge a te Wilhalms v d Pa gracze s vo Awersperg bayder aig era ha gu de i sigel , diewirfurv sselbsv d furv sergeswistret dafur wir v s da wisse tlich a eme a geha ge habe v d zu merer geczeug usder warhait habe wir obbestimbt Wilhalm v d Jorg gebrüder vo Awrsperg a stat v ser selbsv d v ser swester dafur wir v swisse t­lich a eme v d desgleichsich Pa greczv d Lare czauch gebrüdervo Awersperg auch a stat v ser selbs v d v sersbruders v d swester dafur wir v sauch wisse tlich a eme mitfleysgebette de hochwirdige i got vatter v d herre herr Sigmu de bischoue zu Laybach v d die edle herre herr A dre freyherre zu Kreyg v ser liebe ohem v d herr Jorge v d herr Caspar gebrüder vo Tscher omell, das sew ire i sigell a dise gege würtige tailbrief geha ge habe , i v d alle ire ach­kume v d erbe a schade , daru der wir v s offtge a t Wilhalm, Jorg, Pa grecz v d Lare cz vo Awersperg fur v s v d die eege a te v ser bruder v d v ser swestere dafur wir v swisse tlich mit dem brief a e-me v d furallv sererbe verpi tte allesdaswarv d stätzehalde v d zu uolfuere , dasobe a dembriefgeschribe stet.Dergebe ista sa d Marie Magdale e tag, ach Kristigepurd tawse t vierhu dert v d dar ach i dem sybe v d sechczigiste jar. Od obešenih šestih peatov se je v celoti ohranil le drugi, pri ostalih pa le mono poškodovana in zdrobljena aša: 1) poškodovan. — 2) okrogel grbovni peat v tem­nem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska na pergamentnem tra­ku; napis (zunanji rob): s pang(re)cz • vo(n) aursp[erg] • obr st • erbkamrer • n • kra n • vn(d) •, (notranji rob): n • der • w nd schen • march (= št. 335/1, 369/1, 389/1) {pril. 47}.— 3), 4), 5) in 6) poškodovani. 325. Brata Viljem in Jurij Turjaška se v sklopu delitve rodbinskega premo­ženja po umrlem oetu Volkerju in stricu Engelhardu za doloen denarni znesek odpovedujeta gradu Samobor z vsemi pritiklinami v korist bratrancev Pankraca, Lovrenca in Volkerja Turjaških. 1467 avgust 5. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 23’–24’, št. 58 (B). Reg.: Testamentslibell, fol. 105’ = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 226, št. 489. Dorz. not. (po prepisu): Thail oder vergleichu g zwische Wilhelb , Jeörge vo Aursperg(herr zuSchö berg)v dPo gratz,Lare ze v dVolkhardte vo Aurs­perg(freiher )vmbdassgschlosSamobor. Ich Wilhalmv dJörg gebrüdervo Awrsperg beke fürv sv d all v sererbe v d tü ku d mitdemoffe briefalle ,de erfürkümbt, diei sehe , höre oderlese , alswirda mitv ser liebe vettere Pa gracze v d Lare cze gebrüder vo Awrsperg a statirselbsv d Volkhartsihres prüders, fürde sy sich wisse tlich a ge ome habe v d alle ire erbe ei liepleichev d frew tlichetaylu g geta vmb allesdaserbv d güt, daz v servattersälig Volkchartv d E gelhartvo Awrsperg hi deri gelasse habe , es sey frey aige , lehe , versatzts, a ligu ds oder varu des güt, parshaft oder gelts, schuld verbrieffs oder v uerprieffs ai yedes, wie das ge a t oder wo das gelege sey, ichts ausge ome , su der alles hie i ebeslosse , darzu wir all obbestimbt die achste aturlich erbe v d mittaile sei v d sòlhs i geleichem si ererbt, als das v ser tailbrief aige lich ausweyse . I derselbe taylu g habe wir obge a te Wilhalm v d Jörg gebrüdervo Awrsperg v ser liebe vettere Pa gracze , Lare ­cze v d Volkharte auch gebrüder vo Awrsperg v d alle ire erbe das geslos Samobor mit aller sei er zugehòru g v d mit aller briefleicher ku tschaft, diedarumb sei , lasse ach volge v dhabe dafürvo i ai sum gelts dara i ge ome v d empha ge dara v sgar wol be ügt hat dieselbe sum geltshabe sy v sberait ausgericht v d betzalt. V d darumb so verczeihe wirv seege a teWilhalmv d Jörg gebrüdervo Awrsperg v d all v ser erbe des bemelte geslos Samobor mit aller sei er zugehö-ru g, das wir v d all v ser erbe zu de bemelte v ser liebe vettere v d alle ire erbe vo deßelbe geslos Samobor wege v d aller sei er zugehöru g hi fur ymermer v d ewikleich kai zusprüch v d a fordru g sülle och welle habe wedermitrecht och a rechti kay erlay ways, su der sy muge damit schaffe , ha del v d tu , als mit ire a der aig e güt a v ser v d aller v ser erbe widerspreche , irru g v d hi der uß.Tätte wir des aber ichtv d sy das kai erlay schade ëme , wie der schade ge a t oder gehaisse wurd, khai schade ausge ome , su der aller hie i ebegriffe , de ir ei s oder ir schei bot bey sei e trewe v gesware v d v berichtu d gesage möchte a ayd a taidi g ewrirai esslechte warte darumb zegelaube , de selbe schade alle mitsambt dem haubtgut schulle v d welle wir i gä tzlich gelte , ablege v d widerkere v ddassulle sy habe v d besuche zu v s, v ser trew v d aufalle v serm gut,daswiryetz habe oderhi fürgewi e , essey erb aige oder varu des gut, ichts ausge ome dauo sy da richte v d were sullhaubtgütsv d allerschäde derla desfürst, sei haubtma oder verwesëri Krai , wo sy v sergüterfare v d daraufweise odertzaige . Dasistv sergu stv d gutterwille . Mitvrku d ditzbriefs, derbesigeltist mitdeserwirdige herr her Cu ratte Hölczelldiezeitstathalterdesla d comme tewr ambts i Österreich etc. comme tewr zu Laibach dëwtsches orde s, v d des edle v d ere ueste ritter herre A dre Hahe wartër haubtma i der Mettli g v d der edle v d veste Ludweigs Kosyakhër haubtma zu Triest v d Mertte des S itze pawmer aller aig er a ha ­gu de i sigell, die wir obge a t Wilhalm v d Jörg gebruder vo Awrsperg mit fleiss gebette habe , das sew ire i sigell auf dyse brief geha ge habe , i alle v d ire achkume v derbe a schade . Der gebe ist ach Christi gepürd tawse t vierhu dert v d dar ach i dem sybe v d sechtzigiste jare, a sa d Oswalts tag. Štirje visei peati na perg. traku; 1) v rdeem vosku v skodelici iz temnega voska; 2) v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska s protipeatom na hrbtni strani; 3) poškodovan v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska s protipeatom na hrbtni strani; 4) poškodovan v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 326. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje, da je Pankrac Turjaški samostanu izroil 3 sporne njive na Runarskem in jih prepustil v užitek tamkajšnjim samostanskim podložnikom, za kar so mu ti dolžni vsako leto na martinovo izroiti 2 kopuna. 1467 avgust 7. Orig. pap. (222 × 167 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 226, št. 490, po A = Grebenc, Gospodarska ustanovitev Stine, str. 94, št. 335. Dorz. not. (na prednji strani): 7/8.1467(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.490(20. stol.). Zadevna darilna listina Pankraca Turjaškega se nahaja v ARS, AS 1063, ZL, št. 760, 1467–VIII–07; regest v Mlinari, Stiška opatija, str. 234. Wir Vlreich abbt ze Sitich v d der ga cz co ue t daselbst beke e v d tu ku d mitdemoffe brieff, alsvo derdreyerakkerwege , darumb Pa graczvo Awrsperg mitv sersgotshawsleitte mit äme zu Ru skh gesesse , dÿgelege si d v derde Grasse perg, dyedembemlte Pa gra­cze Awrsperger v d sei e bruedere rechtlichge Awrsperg zugehöre ach i haltu g irer ku tschafft stössig sei gewese , das derselb Awrs­pergerdyselbe akkerlauterlich durch gotsv d sei ervordere seelwille v sermgotshawszeSitichledigklich,als uerrsy yeczverczºw tsi d gebe v d v sere leute zu Ru skh volge lasse hat i solher mass, das sy dye hi fur i ehabe , ücze v d prauche v d de selbe Awrspergere v d ire erbe jºrlich zu sa d Merte s tag zwe capaw er raiche v d gebe auch hi fur ichtverrºri irepimberkh greyffe schulle getrewlich v d a geuºrd. V d des ze vrku d gebe wir de offtgemelte Awrs­pergere dise brieffv derv sremklai auffgedruktte i sigelbeschehe v d gegebe am freytag vor sa d Lare cze tag, ach Christi gepurd vierczeh hu dert v d dar ach i de sübe v d sechczigiste jar. Na hrbtni strani vtisnjen okrogel portretni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: contra s g llum abbat s • n • s tt ch (= št. 331, 337, 342, 370, 374, 395, 423) {pril. 32}. 327. Matej Czellenperger prosi cesarja Friderika (III.) kot deželnega kne­za, naj Pankracu Turjaškemu podeli v fevd pusto hubo na Cerovcu pri Trebelnem, ki jo je bil (Czellenperger) Turjaškemu prodal v stiski in je deželnoknežji fevd. 1467 avgust 19. Prepis iz 17. stol. v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (B). Reg.: Testamentslibell, fol. 123’ = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 226, št. 491. Dem allerdurchleuchtigiste furste v dherr v d Fridriche Romi­sche khaiser, zw alle zeite merrer des reichs, zw Hu ger , Dalmatie , Croacie etc. khu ig, hertzog zwOsterreich,zu Steyer, zuKher t v d zw Crai etc., mei emallerge edigiste herr empeutich MathesZelle perger mei gehorsamb, willig v d v derthe ig die st beuor. Ich se d auf eur khaiserliche g ade ai ode huebe zu Tscherowetz bey State burg i Ober Nasse fuesser phar gelege , eurer g ade lehe schaft, die ich Pa ­gratze vo Auersperg vo mei er merkliche otdurft wege verkhauft hab, v d biteuerkhaiserlich ge ad mitdiemutige vleiß, irwelletdieselbe huebe dem bemelte Pa gratze vo Auersperg v d sei erbe leihe . Das will ich diemuttigkhlich vmb euer khaiserlich ge ad verdie e . Mit vrkhu d des briefs, der versigelt ist mit des erber veiste Melichart Posche diezeitstatrichterzwLaibach aige aufgedrukhte i sigl, derdas durch mei er vleissige pet wille aufde aufgabbriefgedrukht hat, doch imv dsei erbe a schade , we ich zu dise zeitemei aige sgrabe s i sigl ichtgehabthab. Dergebe ist ach Cristygeburd tause tvierhu ­dert v d dar ach im sibe u dsechtzigiste jar, am mitiche vorsa t Bar-tholomes tag. 328. Stiški prior Konrad skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaš­kemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo njegovih prednikov. 1468 april 13, Stina. Orig. pap. (217 × 187 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 226–227, št. 492, po A. Dorz. not.: LXVIIjarXIIItl(15. stol.).— na prednji strani: 13/4.1468(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.492(20. stol.). Ich pruederCu radtdieczeÿttpriorv d wirderga czco ue dtczw Sitich beke e , daswiervo demedle v d veste Pa gräcze vo Awrs­perg empha ge v d i ge ome habe drewczehe phu dt phe i g, die ma v d vo sei er vorder stifft iärleich czw sa d Lucei tag raiche schol. Der obbestimbt drewczehe phu tt phe i g sage wier de ege­ a tte Pa gräcze vo Awrsperg mitdemkege wurtige quittprieffv tter v sersco ue tczchlai aufgedrukchte i sigelvo demverga ge sebi ­v dsechczigste a iar ga cz mùessig, ledig v d los. Gebe czw Sitich, am mitiche vor dem heÿlige a tlas tag, a o etc. sexagesimo octauo. Na hrbtni strani preko kosa papirja vtisnjen okrogel peat v zelenem vosku. 329. Konkordijski škof Anton Feleto, generalni vikar oglejskega patriar-ha, podeljuje Jakobu Turjaškemu zaradi njegovega nezakonskega roj­stva dispenzo za prejem vseh redov posveenja in opravljanje cer­kvene službe. Dispenzo mu podeljuje na podlagi že izdane dispenze rimske penitenciarije z dne 9. maja 1467. 1468 april 16, Oglej. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 58’–59, št. 119 (B). Tukaj je Jakob Turjaški oznaen kot sin Volkerja, eprav naj bi bil sin Herbarda (prim. št. 332). a) sic! A to ius Feletodei et apostolice sedis gracia episcopusCo cordie -sis, dux, comeset marchio sa ctissimidomi idomi i ostripape commis­sio eet ma dato i diocesietpatriarchatu Aquilegie sivicariusetlocumte­ e s i spiritualibus ge eralis ec o commissarius et executor ad i fra scripta specialiter deputatus, u iversis et si gulis prese tes ostras litteras i specturissalutem etdilectio isaffectumlitterasRoma ii Christo patris et domi i domi i Philippi miseracio e divi a cardi alis et summi pe i­te tiarii sub sigillo officiipe ite tiarie sigillatas, sa as i tegras illesas o viciatas, o ca cellatas eci aliquasuipartesuspectas, sed om iprorsus vitio et suspitio e care tes, os revere ter ut decuit, ove tis recepisse, quarum te or i fra sequitur et talis est videlicet: ve erabilii Christo patri dei gracia episcopo Co cordie si vicario spiritualibus ecclesie Aquilegi­e sis pro domi o ostro papa Philippus miseratio e divi a titulo Sa cti Laure tii i Luci a presbiter cardi alis salutem et si ceram i domi o caritatem. Ex parteJacobiWolkardiHauspergerscolarisAquilegie sisdio­cesis obis fuit humilitersupplicatum, utcum eo, qui sicut aperitus ascribi desiderat militie clericali, super defectu atalium quem patitur de soluto ge itus et soluta, quod huiusmodi o obsta te defectu ad om es poscit ordi espromoverietbe eficiumecclesiasticumobti ereetsicuramhabeat a imarum, sedesapostolicadispe saremisericorditerdig aretur. Nosigitur auctoritate domi i pape, cuius pe ite tiarie curam gerimus et de eius specialima dato superhocvivevocisoraculo obisfacto pater itativestre committimus, quate us si est ita, co sideratis dilige ter circumsta tiis u iversis: quecirca ydo eitatem perso e fueri t atte de de, sipater e o est i co ti e tie imitator, sed bo e co versatio is et vite sufficie tisque litterature, super quibus vestram co scie tiam o eramus, aliasque sibi me-rita suffraga tur, ad huiusmodi dispe satio is gratiam obti e dam cum eo superpetitismisericorditerdispe setis, itatame , quod idemscolaris, prout requiret o usbe eficii, quod eam post dispe satio em huiusmodi obti ere co tigerit, sefaciatstatutisaiure temporibus adordi espromoveri etperso­ aliter resideat i eodem. Alioqui dicte dispe satio is gratia quoadipsum be eficium ullius pe itus sit mome ti. Datum Rome apud Sa ctum Marcumsub sigilloofficiipe ite tiarie,VII. idusmaii, po ificatu Paulipape secu dia o tertio. Post quarum quidem litterarum prese tatio em et receptio em obis et per os ut premittitur factas, fuimus per prefatum Jacobum Hausperger coram obisflexisge ibusco stitutumhumilicumi sta ciarequisiti, qua-te us ad executio em predictarum litterarum et co te torum i eisdem iuxtavimformamette oremearu demprocedereetferumsuperpremissis misericorditer dispe sare dig aremur. Quapropter vole tes commissio em sedisapostolice obisi hacpartedirectamdebiteexecutio idema dareut te emur certificatidedefectu huiusmodiquem patitur desoluto ge itus et soluta ec o co sideratis circumsta tiisu iversis,circaydo eitatemper­so e co sidera dis, cumhacte uspater ei co ti e tie o fueritimitator, sed bo e co versatio is et vite ac sufficie tis litterature, aliasque ad huiusmodigratiamobti e dammeritasibisuffrage tur, auctoritate obisi hac parte attributa cum eodem Jacobo dispe savimus, quod o obsta te predicto defectu atalium,quempatiturdesoluto ge itusetsolutapossitad om es ordi es promoveri et be eficium ecclesiasticum obti ere etiamsi curam habeat a imarum, ita tame quod idem Jacobusprout requiret o us be eficiiquod eumhabereco tigerit, sefaciatstatutisaiuretemporibusad ordi es promoveri et perso aliter resideat i eodem: alioqui huiusmodi dispe satio emgratia, quoad ipsumbe eficium ulliuspe itussitmome ti. I quorum om ium et si gulorum fidem et testimo ium pate tes has dis-pe satio is fieri fecimus litteras et ostri sigilli iussimus impressio e mu iri. Datum Aquilegie, die XVI. aprilis 1468, i dictio e prima, prese ti-bus revere dissimo domi o A drea archidiaco o Aquilegie si, domi o Petro de Ferraria ca o ico Co cordie si et Joha e Fra cisco de Medio­la o testibusadhibitisetc. Leo ardus Pithia i otarius et curie patriarchalis Aquilegie sis ca cellarius Pod besedilom ostanek v pergament vtisnjenega peata v rdeem vosku preko kosa papirja (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 330. Prior Kristan in konvent v Bistri naznanjajo, da namenjajo Lovrencu Krumbachu iz Iške vasi in njegovi ženi Pinozi za vso naklonjenost, ki jo gojita do samostana, po njuni smrti 30 maš in veni aniverzarij po redovnih obiajih. 1468 avgust 10. Orig. perg. (199 × 136 + 33 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 149’, št. 265 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 227, št. 493, po A. Dorz. not.: Ai verschreibu gvomprÿorzuFrä tzdemLare tze Krumpachv d sei er wirtti vo wege ai er begeeu g ach yrem tod v d abga gk i yrem closterzehalte verschribe (16. stol.; ).— 1468.10/8(19. stol.). Arh. sign.: No: 28 (16. stol.). — 26 (ca. 18. stol.). Ich bruderChrista priorv d derga czco ue tzuFre iczcarthuser orde s, veriehe v d tü ku dtmitdisembriefalle de , dy i sehe toder hore t lese , daz wir mit gmai er rat v d guetem wille gebe habe dem edele v dveste Lare cze Krumpach zu Igdorfv d Py osa sei er elei­che wirti vmb die lieb v d begier, die sy habe zu v s v d v serm gotzhaus, iryedembesu deroderbaider mitei e a der,wa wir mitdem brieferma twerde ei e dreisikeroderdreysikch messv d dar ach ei e ebige jartag i v sermhaws ach v sersorde sgwa hait ach irrerbaider tod. V d daz i daz v czeproche beleib, darvmb geb wir i de brief zu ei ervrku d, versigeltmitv ser gotzh a ha gu de i sigel, dergebe ist ach Kristi gepurd vircze hu dert jar v d dar achi dem acht v d seczi­giste jar, a sa d Lare cze tag. Koniasto-ovalen visei peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis (ob robu): s • domvs • sancte • mar e • n vrevdn cz ano • d. 1464; (v polju, nad razpelom): • n • r • {pril. 28}. 331. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo. 1469 januar 28, Stina. Orig. pap. (220 × 148 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: LXVIIII, 13 tl (15. stol.). — 1469. Reiche vo 13 tl d a Sittich (19. stol.). Wir Vlreich abbt ze Sitich beke e , das wir vo dem edle v d veste Pa gracze vo Awrsperg drewczehe phu t phe i g, dy ma v s v d v sere co ue t jërliche zu sa d Lucei tag rahe a v d gebe sol, desyeczverge ge achtv d sechczigiste jaresempha ge v d i ge a-me habe . Derobberutte drewczehe phu tphe i g sage wirege a tter abbt Vlreich fur v s selbst v d v ser co ue t de egemeltte Pa gacze vo Awrsperg mit dem geg wurtige quitbrief v der v srem aufgedrukt-te klëi i sigel,so wirtºglichprawche ,ga czmüssig quit,ledig v d los. Gebe ze Sitich, am sumbcztag ach sa d Pawls tag co uersio is, a o domi ietc. sexagesimo o o. Na hrbtni strani nekoliko poškodovan okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: [contr]a s g llum abbat s • n • s tt ch (= št. 326, 337, 342, 370, 374, 395, 423) {pril. 32}. 332. Ferentinski škof Andrej, generalni vikar oglejskega patriarha, posveti v duhovnika diakona Jakoba, sina pokojnega Herbarda Turjaškega. a) sic! 1469 april 1, Oglej. Orig. perg. (274 × 176 + 64 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 72, št. 138 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 227, št. 494, po A. Dorz. not.: Domi i Jacobi Aursperger testimo ium ad presbiteratus ordi em promoti.DatumAquileae,1.aprilis1469(17. stol.). Arh. sign.: No99(17. stol.). A dreasdeietapostolicesedisgratiaepiscopusFere ti ietpro sere- issimo domi o ostro i patriarchatu Aquileie sii spiritualibusettempo­ralibusvicariuset guber atorge eralisu iversisetsi gulisprese tes ost­ras litteras i specturis otum facimus et ma ifestum, quod a o domi i 1469, i dictio e secu da, die vero sabbati sa cti prima me sis aprilis i cathedrali ecclesia Aquileie si i fra missarum solem ia i po tificalibus clericorum ordi es celebra tes, dilectum obis i Christo Iacobum quo ­dam HebardiAuspergheri sacrisdyaco atusordi ibusco stitutum legiti­meetatisacdelegitimo matrimo io procreatumcoram obisflexisge ibus prese tialiter existe tem, seque ad ordi em presbiteriipromoverihumiliter etdevotepete temydo eumetsufficie tem, obisprese tatum, auctoritate obis i hac parte a sede apostolica tributa, ad dictum presbiteratus ordi­ em, iuxtaritumetformamsa ctematrisecclesieRoma ei similibusco ­suetamduximuspromove dumetco secra dum. I quorumfidemettesti­mo iumprese teslitterasfierifecimuset ostripo tificalissigilliiussimus appe sio e mu iri. Datum Aquileie, dieprima aprilisMCCCC LXVIIII. P. de Sa cto i us ca c(elarius) ma (dato) s(ub)s(cripsit). Ovalen visei peat v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na vrvici; napis: S • DNI • ANDREE • EPI[...] {pril. 23}. 333. Avguštinec Andrej, komisar papeškega legata za Nemijo, ferarskega škofa Lovrenca, na Kranjskem, dovoljuje bratoma Lovrencu in Volkerju Turjaškima, da imata lastnega spovednika s pravico do od­veze od vseh grehov in cerkvenih kazni, ker sta se pripravljena boriti proti krivovercem (husitom) na eškem. 1469 april 29, Ljubljana. Orig. perg. (413 × 215 + 10–25 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A), priložena prepisa iz 18. stol. (B) in 20. stol (E). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 7– 7’, št. 22 (C). — Prepis s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 168’–169 (D). Reg.: Dimitz, Vereins-Nachrichten, str. 21, št. 24, po A. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 227, št. 495, po D. Dorz. not.: Frater Andreas (19. stol.). V skladu z vpisoma v Zapušinskem inventarju (ARS, AS 309, A I/11, p. 200, št. 16, obj. v Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 94) in Testamentslibellu (fol. 106b, danes izgubljen, obj. v Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 229, št. 499) naj bi obstajalo podobno dovoljenje in odveza iz istega leta tudi za njunega starejšega brata Pankraca Turjaškega. Frater A dreas sacre theologie humilis lector, sedis appostolice ec o revere dissimi i Christo patris et domi i domi i Laure tii divi a provide tia episcopi Ferarrie sis, per u iversam Germa iam legati de latere,i pri cipatu Car ioleeti si gulasipsiusprovi ciascommissarius, ordi issa ctiAugusti ifratrumheremitarum, ge erosisacmag e obilita-tis domi is, domi o Laure tio militi de Auspurg, Wolffhardo fratri suo, Aquileiye sis dyocesis augme tum divi e caritatis et quidquid dulcius hauriri pote t ex vul eribus domi i ostri Iesu Christi. Dedicastis vos uti sacro sa cte Roma e ecclesie dilectissimi filii, salvatori vestro divi is ex praeco ceptibus haeretice pravitatis Bohemie ge tis pro extami io secu ­dumlimitatio embullametvestrumtotumpossead co tribue dum vole ­tes vos ta tarum dicte sedis i dulge tiarum reddere participes et om ium vestrorum peccatorum ple ariam et gratam obti ere remissio em. Quare praemissorumob i tuitumproutcumaffectu si cerorogastis, co fero vobis auctoritatem elige di vobis vestrum co fessorem ydo eum secularem vel religiosum, quivosasi gulis ce suris et i terdictis, ab om i se te tia ex-commu icatio is sive a jure sive ab homi e late satisfacto prius compe-te ter lesis et i iuriampassis, ab om ibus i habilitatibus et irregularitatibus, maculisdesuperco tractis, ec o ab u iversisetsi gulispeccatis, crimi­ ibus, excessibus, eglige tiis, obmissio ibus, commissio ibus, votorum tra sgressio ibus et a quibuscumque allis maculis et delictis etiam sedi apostolice specialiter reservatis cum ple aria i dulge tia et om ium pec­catorum remissio e semel i vita pariter et i mortis articulo absolvat, pretersacerdotumlesio eme ormem. Idemqueom iaet si gulavota, cas­titatis et religio is du taxat exceptis, etiam ad quecumque sa ctuaria ec­clesie Roma e subiecta tollere et i alia officia pietatis commutare potest. I cuius rei testimo ium sig etum meum solitum appo ere curavi. Datum i Labaco, pe ultima die me sis aprilis, a o domi i millesimo quadri ­ge tesimo sexagesimo o o. Forma absolutio is Domi us oster Jesus Christus per suam i effabilem misericordiam dig e­tur vos absolvere et ego auctoritate eiusdem domi i ostri Jesu Christi et beatorum Petri et Pauli apostolorum et apostolica i hac parte michi co ­ cessa, absolvo teavi culo excommu icatio ismaiorisetmi orisse te tie, si quam i cidisses et si lesis et i iuriam passis satisfecisti aut satisfacere velis ab om ibus i habilitatibus et irregularitatibus, maculis desuper co -tractis, ec o ab om ibusetsi guliscrimi ibus,peccatis, excessibus, ob-missio ibus, commissio ibus, eglige tiis, votorum tra sgressio ibus et a quibuscumque allis maculis et delictisetiam sedi apostolice reservatis cum ple ariai dulge tiaetom iumpeccatorumtuorumremissio eetrestituo te u itatisa ctematrisecclesieetcommu io ifidelium. I omi edeipatris et filiiet spiritus sa cti, ame . Okrogel visei peat v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na belo-rdee­zeleni vrvici; napisa ni bilo mogoe razvozlati, Heyrenbach (ÖNB, cod. 7561, l. c.) navaja: s . leonardi abb intial {pril. 34}. 334. Grof Dujam Frankopanski obljubi Pankracu Turjaškemu, da mu bo v roku treh let dal za ženo svojo hi Ano. e bi izstavitelj v tem asu umrl, naj obljubo izpolnijo njegova žena Barbara in njegovi otroci oz. dedii. e se omenjena obljuba v treh letih ne bi izpolnila, je treba Pankracu v roku enega meseca po izteku roka izplaati globo v višini 6.000 ogrskih goldinarjev oz. dukatov. 1469 september 10, I. Orig. perg. (363 × 240 + 86 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Delni prepis iz 15. stol. (B) in prevod v sodobno nemšino (C) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 129–129’, št. 230 (C). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Frangepanibus, str. 111–113, št. CV. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 228, št. 496, po A. Dorz. not.: Ai verschreibu gvo graffToÿa vo Fra gepa ,dasersichgege her Pa grecze vo Awrsperg bey ai pee fall VIm v gerischer gulde ver­schreibt, im sei tochter ju khfraw A a zu ai eliche gemahel zu gebe (16./17. stol.; ).— A o1469(16. stol.; ).— 10/9.1469(19. stol.). WirDoymvo Fra gepa graffzu Vegell, Cze g v d Modrusch etc., beke e für v sv dall v ser erbe v d tue kv dt aller ma ikleich mit dem brieff, die i sehe , höre oder lese , das wir durch sv der lieb v d trew wille , so wir habe zu dem edel herr herre Pa grecze vo Aursperg obriste erbkamreri Krai v da derWi dische march, v wi­derreuffleich dem bemelte herre Pa grecze gelobt v d versproche habe mit v ser trew , wir gelobe v d verspreche im auch wisse t­leich mit krafft dicz briefs die wolgebor iu ckhfraw A a v ser liebe tochter i er trey iare vo datum des brieffs agst ach ei a der ko­mv dt zu ei em eleiche gemahel zue lege v d a twurtte schulle v d welle im sollich trewleich a all widerred v d ausczug halte v d wol­fuer . Wärabersach, dagotwo sey, daswiri derzeitmittod abgie ge , so soll solichsdie wolgebor fraw fraw Barbara v ser liebsgemahel v d v ser ki der v d agst erbe alles das halte v d volfuere , als obe geschribe stett. Tätte wir oder v ser erbe des icht v d i solicher obgeschrib erv sergelub ichtstätthielde ,alsobe geschribe stettdes got icht emwell, so sey wir im oder sei erbe sechs tause t gueter wolgeweg ergulde V gerv d ducate vellig v d schulle v d welle im die ach ausga g derobge a te treyeriare i ai emmo et agstder ach volgv dt ausrichte v d beczalle a all ir müe v d schade . Tätte wir aber des alles icht, welhe schade sew des äme , kai schade ausge­ ome , de globe wirimzusambtdemhaubtguetausrichte v d beczalle v d darvmb sew richte v d wer soll v ser g ädiger herr der ku ig vo V ger oder ai yedeherschafft oder gericht, darv der sy v ser hab v d guet a kome , wo sy darauff weyse oder zayge . Das ist alles v ser gu st, beya v d gueterwille v d derbemeltherrherrPa gretzvo Aurs­perg mocht de och die bolgebor iu ckhfraw A a v ser liebe tochter vmb die gelub dereeersueche v d erla ge mitgeistleiche rechte der gelub halbe , sosy here Lare tzDesiczmitiere ha dtgelobte trewe a sei er statt vor v ser die ee gelobt v d versproche hat. V d des zu vrku dt gebe wir dembe a dte here herre Pa grecze vo Aursperg dise offe brieffv derv serm ayge a ha gv de i sigelv d zu pesser geczeug usedersache habe wirmitvleisgepete de edel v d stre ge ritterherr Lare tzDesicz, dasersei i sigelaucha de brieffgeha ge hat, im v d alle sei erbe a schade , darv der wir v sverpi de , alles deswarv d stättzuhalde , dasa dembrieffgeschribe ist, trewleich v d v geuerleich. Der gebe ist ach Kristigepurd vierczehe hv dert iar v d dar ach i dem ew v d sechtzigiste iar, a su tag ach v ser liebe fraw tag der gepurd. Dva visea peata na perg. traku: 1) manjka. — 2) okrogel grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s .larencz  descn cz  {pril. 155}. 335. Pankrac Turjaški potrjuje, da mu je grof Dujam Frankopanski dal za ženo svoj her Ano, zraven pa še 2.000 ogrskih goldinarjev oz. dukatov dote. Po drugi strani je Pankrac Ani namenil 1.000 goldinar­jev zaženila in jutrne ter ji nakazal še letne dohodke od gradu Turjak v višini 300 goldinarjev. e Pankrac umre pred Ano brez otrok, ona a) sic, prim. podobno formulacijo v listini št. 336; tam stoji na tem mestu pett. pa ne bi želela ostati na Turjaku, naj ji njegovi dedii vrnejo njene preminine in izplaajo 3.000 goldinarjev 14 dni pred jurjevim ali 14 dni po njem, ona pa se odpove dohodkom od Turjaka. e pa bi želela ostati na Turjaku, z otroki ali brez njih, naj ji njegovi dedii za njeno služniad izplaajo še 100 goldinarjev letno. e pa bo hotela zapusti-ti njune skupne otroke in se še enkrat poroiti, naj ne dobi ve kot 1.000 goldinarjev, ostalo pa naj dobijo otroci. e bo Ana umrla pred Pankracem, ta obljubi, da bo iz njene dote izplaal vse njene dedie. Z vsem napisanim se strinjata tudi izstaviteljeva brata Lovrenc in Volker Turjaška. 1469 september 10, II. Orig. perg. (523 × 225 + 75 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis iz 15. stol. (B) in prevod v sodobno nemšino iz 18. stol. (D) v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 19–19’, št. 47 (C). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Frangepanibus, str. 114–117, št. CVII. Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 6, št. 21, po A. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 229, št. 498, po A. Dorz. not.: 10/9. 1469 (19. stol.). Ich Pa grecz vo Auersperg oberister kamrer i Krai v d a der Bi dische Markch beke furmich v d allmei erbe v d tue kv d aller me ÿkleich mitdembrieff, de erfurkumbt, diei sehe , hore oderlese , das mir der hochgepore herr her Doÿm vo Fra gepa gräff etc. zw Cze g, Veglv d Modrusch etc. diewolgepore iu kchfrawe A asei er ge ade tochterzwei emeliche gemachl ach auffsacz derheÿlige Ro­mische kiriche zwgefuegtv d mir zw ir rechter haimstewer v d heÿret­guet gebe v d ausgericht hat zwaÿ tause t gueter wollgeweg er gulde V ger v d ducate . Da e gege hab ich ir zw rechter widerlegu g v d marge gab auch lediglich gegebe tause t gueter wollgeweg er gulde auch V ger v d ducate , v d vmb dÿe obge a t sum der bemelte dreÿ tause t gulde haimstewr v d marge gabhab ich sÿ verweist, verweiß sÿ auch wisse lich i krafft dez briefsauffv sergsloß mit ame Awersperg mit dreÿe hv dert gulde zugehoru g ierlicher ucz v d gult, die wir ir darzw gebe schulle , also das sÿ das obge a t gsloss mit drei hv dertt gulde ierlicher uczv d gulti saczweiß vmb dieobege a tsumi scholl habe , ücze v d ge ÿsse mag, als sacz v d la des recht i Krai ist. Doch i selicher beschaide hait v dausge ome wartte , obich obge a ­ter Pa grecz vo Auersperg mit tod vor der obge a te mei er liebe gemachll abgie g v d ichtki dermitei a der hiette v d sy zwAuers­perg icht pleibe wolt v d sy da mei agst erbe vierczehe tag vor oder ach sa d Jorge tag, weliches tag v d iars das ist, erma e t v d ir gebe die obge a t sum der dreÿ tause t gulde v d ir vorv d guet ach la des gewa haÿt, so da scholl sy i dasbe a tgsloß mit der obgeschri­be gultwidervmb abtrete v d i a twurtte a allewiderred trewlich v d v geuerlich. Wer awer, das sy zwAuersperg beleibe wolt v d mei ame icht verkere , so da schulle ir mei brueder oder agst erbe auff sÿ v d alliriu kchfrawe v d die erirerber atdurftallsirgeburttzwgebe auch alle iar zw sa d Jorge tag hv dert gulde darzw. Schikchet es awer gott, daswirmitei a der ichtki derwurde habe v d ich awermittod eeabgie g we sy, v d willda peÿ demki derbeleibe , so schulle sich mei agst erbe awer gege ir halte , als obe geschribe ist. Wolt sy awer peÿ de ki der icht peleibe oder mei ame verker , so scholl ma ir fur all sach icht mer we tause t gulde gebe v d das vorv d guet ach la desgewa haitv ddazvbrigschollallspey ki der beleybe . Werawersach, dasdiebe a tmei liebegemachleemittod abgie g we ich, wassy da verscheffta irmleste e ttausde czwai tause t gulde ir haimstewr schafft zw gebe , das scholl ich erberlich ausrichte v d vertige auch trewlich v d v geuerlich v d wergelobe sy auch darauffzw scherme v d mitdemrechte zwvertrete vorallera sprach trewlichv d v geuerlich. Tett wiraberdesalles icht,weliche schade sÿ des eme , wie der schad ge a t oder gehaisse wird, kai schade ausge ome , de selbe schade zwsambtdem hawbtguet gelobe wir ir abzwlege v d widerzwkere v d sy scholl v d mag daz habe auff allem v ser guett, das wier ieczt habe oder hi fur gewi e v d davo sy richte v d were scholl hawbtguets v d schaide der la desfurst i Krai , sei er ge ade hawbtma oder verbeser daselbz oder awer ei iede herschaft v d gericht, darv der sy v ser hab v d guet a keme , wo sy darauff weisett oder zaige . Dasist alles v sergu st v d gueter wille . So beke ichLore cz v d Volkchartgebrueder vo Auersperg, dassolichobgeschribe verschrei-bu g, so der obge a t v ser prueder her Pa grecz sei em gemachl tuett, alls obe a dem brieff aige lich begriffe ist, mit v serm gu st, wisse v d wille geschehe ist, v d gelobe auch furv sv d v sererbe i kraft desbrieffsolich mitsambtde wemelte v ser pruederstetzwhalte v d trewlich zw volpri ge v geuerde. V d des zw vrkv dt gebe wir obge­ a ter Pa grecz, Lore cz v d Volkchart der obge a te frawe disse offe brieffv terv serdreÿerbruedera ha gv de i sÿgellv d zwmerer sicherhait habe wir all dreÿ mit vleiß gepette de edele herre herre A dree freÿhere zwKreig v sere liebe ohaim v dhere A dreHohe ­wartter obrister trugschecz i Krai v d a der Markch hawbtma i der Metli g v sere liebe swagerv d here A dre Appholtrer, dassy auchir i sigelldurch v servleisige gepetwille a de brieffhabe geha ge , i v d ire erbe a schade , darv der wir v sverpi de , alles daz war v d stetzwhalte , dasobe a dembrieffgeschriebe stet. Dergebe ist ach Christi geburde vierczehe hv dertt v d dar ach i de ew v dsechzi­giste iar, am su tag ach v ser liebe frawe tag der geburde. Šest viseih peatov na perg. traku: 1) okrogel grbovni peat v zelenem vosku v sko­delici iz naravnega svetlega voska; napis: (zunanji rob): s pang(re)cz • vo(n) aurs-p[erg] • obr st • erbkamrer • n • kra n • vn(d) •, (notranji rob): n • der • w nd schen • march (= št. 324/2, 369/1, 389/1) {pril. 47}.— 2) manjka. — 3) manjka. — 4) okrogel grbovni peat v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s • her • andre • von • kre g (= št. 301/1, 323-1/3, 323-2/3) {pril. 151}. — 5) okrogel grbovni peat v temnem naravnem vosku v skodelici iz naravnega svetlega voska; napis: s • andre • hochnbart (= št. 309/3, 310/3, 354/1) {pril. 152}.— 6) okrogel grbovni peat v temnem naravnem vosku v skodelici iz naravnega svetlega voska; napis: s andre [...] {pril. 154}. 336. Pankrac Turjaški potrjuje, da mu je grof Dujam Frankopanski oblju­bil svojo her Ano za ženo skupaj z 2.000 ogrskimi goldinarji dote, in hkrati obljublja, da bo Ano vzel za ženo v roku treh let. e tega ne stori, mora Frankopanu v enem mesecu po izteku roka plaati 6.000 goldinarjev. 1469 september 10, III. Prepis iz 15. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23, skupaj s številkama 334 in 335 na skupni poli z naslovom: Vermerktt solich verschreibu g, so der hachgebore herr her Doÿm vo Fra gepa v d ich ge ai a der ta habe am su tag ach v ser liebe fraw tagderpurdimLXVIIII) (B). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Frangepanibus, str. 113–114, št. CVI. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 228, št. 497, po B. Ich Pa gretz vo Awersperg obrister kamrer i Krai v d a der March beke fur mich v d all mei erbe v d tue ku d allerma ikleich mitdembrieff,diei sehe , hore oderlese ,alsmirderhochgebore herr herr Doym vo Fra gepa graff zu Vegl, Ze g v d Modrusch etc. sei er g ade tochteriu ckfraw A azwei emeleiche gemachlmitzway taw-se t gulde V ger v d ducate gelobtv d versproche hat zu gebe ach lawtt sei er g ade brieff, de ich der sach halb vo im hab v d darauf glob v d versprich ich sei g ade wider vmb wisse tlichi krafftdicz brieffs, dasich dieobgeschribe iu ckfrawA amitdembemelte heyratgueti er drei jare vo datum des brieffs agst ach ei a der kome d zu der ee ehme will a all ausczug trewleich v d v geuerleich. Tätt ich aber des ichtdesgott ichte bell, so wärich demobge a te mei emherr graff Doymsechstause tgulde fellig v d solv d willimdie ach ausga gder dreyeriar i ei emmo ed agst dar ach folgu d ausrichte v d beczalle a all ir mue v d schade . Tätt ich aber des icht, welhe schade er des äm, kei schade ausge ome , de glob ich im v d sei erbe zusambt dem haubtguet ausrichte v d beczalle , darumb sew richte v d were sollderla desfurst i Krai oderei yedeherschafft v d gericht, darv der sy v ser hab v d guett a kome , wo sy darauff weyse oder zayge . Das ist alles v ser gu st, pett v d gueter wille v d die be a dt iu ckfraw A a möchtemichde och mitgeystleiche rechte ersueche v d erla ge die gelub der ee, so ir here Lare tz Dessicz a mei er statt ta hatt. V d des zu vrku dtgib ich dembe a te mei ezherr graffDoymdise offe brief v der mei em ayge a ha gu de i sigl v d zu pesserr zeug uß der sache hab ich mit vleiß gepete die edl herr herr A dre freyherr zu Kreig v d herr A dreHohe bartterobriste drucksaczi Krai v d a der March haubtma i derMettli g mei liebe swager, dasdieauch irei sigl a de brieffgeha ge habe , i v d ire erbe a schade , darv derich michverpi tt,allesdaswarv d stätzu halde , dasa dembrieffgeschrie­be stett. Der gebe ist ach Christ gepurd vierczehe hu dert iar v d dar ach i de ew v dsechczigiste iar, am su tag ach v serr liebe fraw tag der gepurdt. 337. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov dunajskih pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1469 december 14, Stina. Orig. pap. (215 × 160 mm, nekoliko pogrizen) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: LXVIIII jar, 13 tl(15. stol.). — 1469.Reiche vo 13 tlda Sittich(19. stol.). Wir Vlreich abbt zu Sitich v d das co ue t daselbs beke e fur v s v d v ser achkome , daz wìr vo dem edle v d stre ge ritter herr Pa grºcze vo Awersperg e pha ge v d i ge ome habe drew­zeche phu t Wye erphe i g,dieerv sv dv sermgotshawsjºrlichzu sa d Lucei tagvo derstifftsa d Jòrge altarhie imsagradraiche sol. Derselbe drew®zeþche a phu tphe i g sage wirde obge a tte her Pa grecze vo ®Aþwersprga v d sei erbe fur v s, v ser obge a t co ue t v d ®furþa v ser achkòme abbtdaselbszu Sitich quitt, ledig v d los ®a þa geuerde, ze vrku d des priefs v der v serm aufgedrukchtte pe­tschadt. Gebe zu Sitich a phi cztag ach sa d Lucei tag, a o domi i etc sexagesimo o o. Na hrbtni strani okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: contra s g llum abbat s • n • s tt ch (= št. 326, 331, 342, 370, 374, 395, 423) {pril. 32}. a) luknja v papirju. 338. Albert Seffner proda Erazmu Viltuškemu vas Kono pri Slovenski Bistrici in vas Kaczelpach, v fevdu deželnega kneza, svoj lastni dvor v Spodnji Polskavi ter še nekaj okoliške posesti. 1469 december 27. Orig. perg. (415 × 278 + 46 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Arh. sign.: aN: 72a (17. stol.).— aNo 818a (18. stol.). — Schublad 85, No 2. Fach VII.Fasc.29/1(19. stol.). Ich Albrecht Saff er beke fur mich v d all mei erbe v d tu ku d mitdembriefalle v d ÿede me igkliche , de derbrieffurkumbtt, daswirrechtredlich v d verai tlich verkauftv d hi gebe habe , verkauf-fe auch wisse tlich i krafft des briefs, zu de zeitte ,do wir es ga cze volmachtige gewalt, gehabt v d rechtlich tue hab muge , dem edle herre herre Erasemvo Wilthawsv d alle sei e erbe , v sereher ach geschribe e aig e lewtt, ucz, gult v d guetter, als die ÿeczt mit reÿ pÿmergke i fartv d ausfart, holcz, wismad, stokchv d stai , di ste v d mitalle a der ire zugehoru g verfa ge sei :itemalserstdasdorffllzu Gottsche v der dem geslosGrue berggelege mit holczmittall;item auf ai er huebe siczt Sÿmo Schatter, di t vo derselbe huebe achtu d­achczigkphe i g,zi shue erzwaÿ,lamppai s, aÿrzehe ,zi kess,b zwe ­u dzweÿ czigk; item Lube Grasd di t vo ai er huebe sechs schilli g phe i g, zi s hue er zwaÿ, ai vascha g hue , zwe zi skess, zehe aÿr; item Mathee Pogatscher di t vo ai er huebe zwaÿ schaff waicz, ai schaff rokche , drew schaffhaber , zwaÿ zi s hue er, ai vascha g hue , zwelffphe i g, zwe zi skess, ai zehli g hor, aÿr zeh e;item Michlhat i e ai huebe , di t waicz zwaÿ schaff, haber drew schaff, phe i g virczehe , lampp ai s, ai zehli g her, zwaÿ zi s hue er, ai vascha g hue , zehe aÿr; item Juritsch hatt i e ai huebe , di t dauo achczigk phe i g, ai vascha g hue , ai lampp, zehe aÿr;item Stepha hat i e ai huebe , di t dauo zwaÿ schaffwaicz, ai schaffrokche , drewschaff haber , zwe zi skess, ai zehli g hor, zwelf phe i g, zwaÿ zi s hue er, ai vascha g hue , zehe aÿr; itemv d dasdorffKaczelpach mitsambtdem holcz,gelege v dermStai ;itemvo erstAr ehati e ai huebe , di t dauo sechsschilli gphe i g, zwaÿ kitz, zwe zehli g hor,vir zi shue er, zwaÿ vascha ghue , zwaÿczigk aÿr; item Thomas ai halbehuebe , di t ai halb phu tphe i g, ai vascha g hue , zehe aÿr;itemPogatscherai huebe , di tai halbsvirtaillwaicz, ai halbsvirtaillhaber , phe i g acht­u dachzigk, ai kchÿcz, ai zehli g hor, dreÿ zi s hue er, ai vascha g a—a) prertano. b) sic! hue , zehe aÿr; item Mertti ai huebe , di t dauo ai halbs virtaill waicz, ai halbsvirtaillhaber , phe i g achtu dachzigk, ai kÿcz, ai zeh-li g har, dreÿ zi s hue er, ai vasha g hue , zehe aÿr; item v d v ser drittaill traÿdzehe t a dem Pacher auf de her achgeschribe dorffer : item i de dorff zu Aige dorff, item V derm Egk, item zu Grue berg i dorff, item zu Frese , item zu Kalisch ai huebe , darauff A dree Chudawredwaaufsiczt, v d dieobgeschribe guetter,lewtt, ucz, gulttv d guetter mitsambt dem obge a tte traÿdzehe tt si d zu lehe vo v ser allerge adigiste herre dem Romische kaÿser etc. als la desfurste . Item v d v ser aige hof, der gelege ist zu der Nider Pulczkaw i dorff, der vorzeitte derGrasser gewese ist v d de ÿecztBlassKrawatt i kawsweis i ehatt ach lautt sei s briefs, dauo er v d sei erbe jerliche di e fu fphu tphe i gguetterla deswerru g v d ichtsmer; item v d ai huebe gelege zu Gotsche , die ÿeczt i ehatt Mari Wag er, di t jerlich dauo zwaÿ schaff waicz, drew schaff haber , ai lampp, ai zehli g hor, phe i g virczehe , zwaÿ zi shue er, ai vascha g hue , zehe aÿr, v d de be a thoffmitsei erzuegehorru g mitsambtder ÿeczbemelte huebe si dfreÿsaige . V d habe sewdafurgebe ai sum gelts, dara v s woll be uegt v d der wir mit voller zall vo im e ttricht v d beczalt sei a all v ser mue v d schede . Wir habe i auch die obgemelte v serelewt, ucz, gultv d guetterallev d ÿedei su derhaitt aus v ser gewalt, ucz v d gewer i ir gewalt, ucz v d gewer i gea tt­wurtt mit dem brieff, mit alle de rechte , ere , wirde , ucze , di ste v d pÿmergke , als wir v d v ser voruorder , die vo alter herbracht v d i egehabt habe v d behalte v s auch fur hewtige tag dhai erlaÿ gerechtigkaitt dara , su der muge sew furbaser alle ire frume damit treÿbe , mit versecze , verkawffe , als mit a der ire aige liche guett, v d zu gleicherweisdamitha dle , alswirselbe vo rechtswege woll hiet muge gethue . Wa wir v sfur hewtige tag dhai erlaÿ gerechtig­kaittdari vorbehalte habe , wirgelobe i auch dieobgemelte lewtt, ucz, gulttv d guettermitalle ire zuegehorru ge trewlich zescherme , freÿe v d mit dem rechte zu uertrette , wo, wa v d wie offt i des ottbeschiecht, dasaige mitdererbe gu st, daslehe mitdeslehe here ha de , alsda solhskaufsaige slehe sv d la desrechtisti Steÿr. Tette wir des ichtv ddari i ai e oderme ig e sewu gwere , was schade sew des furbas eme hi cz kriste , hi cz Jude , wie der schad ge a t oder gehaisse wurde, dhai erlaÿ schade ausge ome , de ir ai s oder ir schei bottbeÿ sei e trewe a aid v d v berechte t mocht gesage ire slechte wortte darumb ze gelaube , dieselbe schede all zesambt dem hawbtguett, lobe i mit v ser trewe ge czlich abczelege v d widerzekere v d sulle sew das habe auf allem v serm guet, es seÿ erb oder varu d guett, das wir ÿeczt habe oder och hi fur gewÿ e , besucht v d v besuecht, ichts ausge ome , su der alles i beslosse , da­uo sew richte v d were soll der la desfursti Steÿr oder sei a walt, wo sew darauf weise oder zaige a klag v d taidi g, das ist v ser guetter will. Des ze vrku d gebe wir i de brief, besigelte mit des edle v d veste Otte vo Rattma sdorffaige a ha gu demi sigel, de ich obge­ a tter Albrecht Seff ermit vleis darumb gebette hab, doch im v d alle sei e erbe a schade , wa ich dieczeitt selbe aige gegrabe s i sigl ichtgehabthab,v d ze merrer geczewg usv dbesser sicherhaitt, so hab ich ÿeczt bemelte Albrecht Seff er mit vleis gebette de edle veste Ha se Lÿste v dde erber v d weise Ha se Schoberburgerv ddes ratts geswore ze Pettaw, das die auch ire i sigel a de brief geha ge habe , doch i baide v d alle ire erbe a schade , daru der ich mich v d all mei erbe mit v ser trewe verpi de , allesdas warv d stett ze halde , dasauch ge czlich zuuolfuere , alsobe a dembriefgeschribe stett. Gebe ach Kristÿ geburdei dem virczehe hu dert v d dar ach i dem ew u dsechczigiste jare , a mittiche i de weich achtfeÿr­tage . Od viseih peatov so se ohranili le perg. trakovi. 339. Cesar Friderik (III.) podeli v zakup svojemu zvestemu Pankracu Turjaškemu, svojemu stolniku in metliškemu glavarju, urad Metliko za 200 ogrskih goldinarjev oz. dukatov; zakup traja od jurjevega 1470 do jurjevega 1471. 1470 maj 13, Velikovec. Orig. perg. (278 × 193 + 65 mm) v KLA, GAFA (ex predal 26) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 19’–20, št. 48 (C). Reg.: Dimitz, Urkunden-Regesten, str. 6, št. 22, po A. — Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 230, št. 500, po A. Dorz. not.: Rta (15. stol.). — 13/51470(19. stol.). Zadevni reverz Pankraca Turjaškega se nahaja v HHStA, AUR, 1470–V–12. Wir Fridreich vo gots g ade Römischer kaiser, zu alle zeitte merer des reichs, zu Hu ger , Dalmacie , Croacie etc., kü ig, hertzog zu Österreich, ze Steir, ze Ker de v d ze Krai etc., beke e fur v s v d v ser erbe , daz wir v serm getrew liebe Pa gretze Awrsperger, v ­serm drugsesse v d haubtma i der Mettli g v ser ambt daselbs i der Mettli g mitsei utze , re te , zi se v d zugehoru ge aufai ga tz jar, dassich zu sa dJörge tagdesviertzehe hv dertv dsibe zigiste jars yetzuerga ge a gefa ge hatv d zu sa d Jörge tagdesai v dsibe zigis­te jars agstkome de e de wirdet, vmb zwaihv dert V grisch v d ducate guldei i besta dsweis hi gelasse habe wisse tlich mit dem brief. Also daz er dasselb v ser ambt treulich i habe verwese v d v s v d v ser erbe diebemelte zwaihv dert guldei vo demberürte jar a abga g gebe v d ausrichte auch v ser lewt v d holde dari gehöre d vber die gewo dliche zi s, die st, robat v d i v pillich weeg wider alts herkome icht dri ge bekümer och beswer och dasyema dtsa ­dermzetu gestatte ,v dv szuausga g desselbe jaresdesbemelte v ­sersambtsmitsei zugehöru ge aufv serbrieflich oderv derauge er-uorder abtrete v d v soder wem wir das beuelle , das zu v ser ha -de i a twurte sol a geuerde. Mit vrkv d des briefs, gebe zu Volke ­markcht a su tag jubilate, ach Cristi gebürde im viertzehe hv dert v d sibe zigiste , v sers kaisertumbsim ew zehe de , v serr reich des Rö­mische im ai sv ddreissigiste v d des Hu grische zwelifste jar . Okrogel visei cesarski peat v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis: S • FRIDERICI • RO(MA)NOR(UM) • IMP(ER)ATORIS • ETC • AC • AVSTRIE • STIRIE [• DVCIS] ETC, v polju: A E I O V 1464 (= št. 407, 408, 409, 418; prim. Sava, Siegel, str. 167, fig. 113; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 7 in str. 13; Hutz, Urkunden Vorau, str. 296, št. 370) {pril. 11}. — Na hrbtni strani skodelice ovalen protipeat v rdeem vosku, napis: FH; A E IO V (prim. Sava, Siegel, str. 168, fig. 117; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 1 in str. 12; Hutz, Urkunden Vorau, str. 294, št. 274) {pril. 10}. 340. Hartnid Losensteinski je bil nekaj let skrbnik svojih sorodnikov, pokojnega Bernarda Losensteinskega in Jurija Losensteinskega, in je imel zaradi tega stroške. Zato bo zdaj v uživanje prevzel tretjino posesti Jurija Losensteinskega v uradu Hew , po njegovi smrti pa ta tretjina znova pripade Juriju. 1470 julij 3, Melk. Orig. perg. (358 × 168 + 49 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1470(15. stol.). Arh. sign.: No2(17. stol.). Ich Hart eÿ vo Lose stei beke fürmich v d allmei erbe v d tü ku d mit dem offe brief alle , de er fürkümbt zu sehe oder höre lese ,alsichmei lieb vetere herre Per harte sälige v d herre Jorge vo Lose stei i gerhabsweisettlichjarhab i gehabtv d ire tailgültals gerhab im la d ob der E s v d zu Österreich vo ire twege hab i ge o-me , ich hab auch merkclich ausgebe vo ire twege geta , also das durich v serpaidertailfreu dtistmitv sermwille geredtv d gesproche worde fürallmei ausgab v d darlege , dasich mei sliebe vettere her­re Jorge vo Lose stei drittail mit sei er zugehöru g im ambt Hew soll i hab , ücze v d iesse mei lebtag v uerta leich v d ach mei em abga gk schol im derselb sei drittail vo stü d a vo mir v d mei erbe a e tgelt üßwider zu sei e ha de ledig sei a mei , aller mei er erbe v d mä ikleichs vo v sere wege irü g v d hi der üß. Wär aber, das im v d sei e erbe mei erbe ach mei em abga gk des wider wäre v d icht abtrete wolte , des er oder sei erbe zu schade käme , de selbige schade alle mitsambt dem drittail sulle sew habe v d beköme zu mir, mei e erbe v d darczue auf aller v ser hab v d guet, wo wir das i dert habe v geuerlich v d müge sich des mit recht, als vil v derwi de v d das als la g i habe , ücze v d iesse v czt sew irs drittail mitsambt dem schade davo bechöme v d a schade sei . Das ist mei gueter will v d wört v d gib im des mei em liebe vettere herre Jorge vo Lose stei zuvrkü dt de offe brieff, besigelt mit mei em aige a ha gu de i sigelv d zu zeug üßhabich mit vleiss gepete de edle herre here Ha se vo Trau mei emliebe vettere , das er auch sei i sigel a de brieff geha ge hat, doch im v d sei e erbe a schade . Gebe zu Melkch, ach Christigepurdttause tvierhu ­dert v d i dem sibe czikchiste jar, am erichtag vor sa d Vlreichs tag. Od viseih peatov se ni ohranilo ni. 341. Pankrac Turjaški, vrhovni komornik na Kranjskem in v Marki ter glavar Grofije v Marki in Metliki potrjuje, da je dolžan Tomažu Phaffotscherju 300 goldinarjev, ki se jih zavezuje vrniti do prihod­njega jurjevega. 1470 avgust 5. Orig. perg., kasiran, neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 257, št. 460 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai erlösterschuldbrief. Ich Pa gretz vo Aursperg obrister kamrer i Krai v d a der March, diezeit hawbtma i der Mettli g, beke fur mich v d all mei erbe v uerschaide tleichmitdemoffe briefalle ,de erfurkumbt, diei sehe t, höre t oderlese t, dasich recht redleichschuldig warde bi v d gelte sol dem edel v d veste Thama Phaffotscher v d alle sei e erbe oder wer v s mit irem güetliche wille mit dem brief erma dt drewhu dertgueterwolgeweg erguldei , dyall gueta goldsei v d volle wag habe , die er mir zu mei er otdurfft berait gelihe hat v d der obge a de drew hu dert gulde sulle v d welle wir sew richte v d betzalle aufde heylige sa d Jörge tag schiristku fftig a allle ger vertziehe v d a allirmüev dschade . Tätte wirdesaber ichtv d sy des kay erlay schade eme , wie der schade ge a dt oder gehaisse wurd, kai erlay schade dari awsge ome , su der aller hyei beslos-se , de irai soderirschei botbey sei e trew möchtgesage v berech­tu d v d v geswor a ayd, a taydi g, urirai sslechte wartte darvmb zu gelawbe , de selbe schade alle ir mitsambt dem hawbtguet sulle v d welle wir i ge tzlich gelte , ablege v d widerker .V d sewsulle v d müge dashabe v d besueche zu v s, v ser trew v d aufallem dem guet, es sey erb, ayge , lehe oder varu ds guet, so wir yetz habe oder ochhi furgewi e , ichtsdari awsge ome ,dauo sewda rich-te v d wer sol hawbtguets v d aller der schäde der la desfursst, sei hawbtma oderverweseri Krai , wo sy v sergueterfar v d daraufwe-se oder zayge . Das ist v ser gebett, gu st v d gueter wille . Mit vrku dt desbrieffsbesigeltmitmei sobge a de Pa gretze vo Aursperg aige a ha gu de i sigel v d durch merer getze±g üss der warhayt hab ich mitvleisgebette de edel v d veste Per hart Katter, diezeyt verweser dergrafschafftMettli g, dasersei i sigeldurchmei sobge a de Pa ­gretze vo Aursperg vleissiger gebet wille auch a de brief a geha -ge hat, imv d alle sei e erbe a schade , daru derich mich, obge a ­tder Pa gretz vo Aursperg fur mich v d all mei erbe verpi tallesdas warv d stëtzu halde v d ge tzlich zu volfuer , dasobe a dembrief geschribe stett. Der gebe ist ach Cristi gepurd vierczehe hu dert v d dar ach i dem sübe tzigiste jare, a su tag sa dOswalds tag etc. Dva visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku; drugi s protipeatom (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 342. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Lovrencu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1471 februar 3, Stina. Orig. pap. (218 × 145 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: LXXIjar,13tl(15. stol.). — 1471.Reiche 13tlda Sittich(19. stol.). Wir Ãlreich abbt zu Sittich v d der ga tz coue ta daselbsbeke e , daswirempha ge v d i ge ome habi vo demedel v d stre ge ritter a) sic! here Lare tze vo Aursperg drewtzehe phu t phe i g das selgerat vo wege der stifft v d ewige mess, die di vo Aursperg i v serm sagrat auff sa d Jorge altar hie zu Sittich habi , die ma v s alle jar jerlich raiche solzu sa d Lucei tag. Derselbi drewtzehe phu tphe i g sage wirde obge a tte her Lare tze vo Aursperg v dsei gepruederga tz quit v d ledig. Mit £rku d des priefs v der v sers vorge a tte abbt Ãlreichs aige aufgedrugkte sigil. Gebe zu Sittich a sa d Blasie tag, a o etc. septuagesimo primo. Na hrbtni strani nekoliko poškodovan okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: con[tra s g ll]um abbat s • n • s tt ch (= št. 326, 331, 337, 370, 374, 395, 423) {pril. 32}. 343. Albert Seffner in njegova žena Apolonija prodata Elizabeti, vdovi Erazma Viltuškega, in njeni herki Margareti zemljiše, gozd in trav­nik pri Polskavi; zemljiše, imenovano na Veleniku, meji na viltuško zemljo in je deželnoknežji fevd. 1471 marec 25. Orig. perg. (258 × 195 + 15 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Mo tag achlaetare i der faste 1471 (16. stol.). — Kaufbrief vo h. Albrecht Seff er u d Apollo ia sei er haußfrau für daß h. Erasmus v. Wildhaus hi terlasse ewitweElisabethu dMargarethadesse ju gfrautochter,überei tayl grü d, holz u d wißmath, auch 2 hayd u d der vischwaid, so lehe vo ihro kay. may. ist, ge a t Wella ikbeyPulcka, a daßh. Wildhaus grü d a stosse d, datirt ammo tag achletarei derfaste ,A.1471(18. stol.). Arh. sign.: No34 (17. stol.).— No8 (18. stol.).— aNr 952. a Fach: VII. Fasc: 45/1 (19. stol.). Ich Albrecht Seff er v d ich Appolo ia sei eeliche hawsfraw beke e furv sv d allv sererbe v dtu ku d offe lich mitdembrieff alle , de er furkumbt, das wir der wolgebore fraw fraw Elspete herre Erasem vo Wilthaws selige witbe v d iu kchfraw Margrethe irer tochter recht redlich v d v uerschaide lich verkaufft v d hi gebe habe v d verkauffe auch wisse tlich i krafft ditz brieues i baide v d alle ire erbe v ser taill gru dt, holcz v d wismad ge a t am Wella igk pey Pulczka v d stöst mit ray a der be a te vo Wiltthaws grü dt, dasallesv d iryedesmit sei e ucze ,zi se , pybmerkche v d a der sei er zugehoru g, als wir v d v ser voruordere die i stiller ucz v d gewer herbracht v d i egehabt habe v d vo alter herkome ist, ichts ausge ome , da dye zwe härd v d die vischwaid daselbs. Wir a—a) prertano. habe i auch diebe a tte gru t, holczv d wismadtausv sergwalt, ucz v d gwerauffgebe v d die i ire aige gwalt, ucz v d gwer ei gea t­wurt wisse tlich i krafft des brieffs v d habe t sy v s dafur gebe ei sumb gelt, dara v s wollbeuegt v dder mir mit voller zall vo i ga cz v d gara allmuev d schade e trichtv d bezaltsei . V d diebe a tte gru dt, holczv dwismadtsi dzulehe vo v sermallerg edigiste her dem Romische kaiser Fridreiche etc. alsla desfurste i Steir. Wir ge­lobe i auch die bemeltte gru t, holcz v d wismadgetrewlich ze scher-me v d vor aller klag v d a sprach ze uertrette , als da solhs kauffs lehe srechtv d la desgewo haitistimla deSteir,auch richtigzema­che vo des be a te lehe her ha de i er jars frist treulich v d v geuerlich. Tue wir des icht, was schade sew des eme hi cz kris­te , hi czJude mitklag, mittaidi g oderwiederschade ge a twurde, kai erlay schade ausge ome , de sewir ai soderirschei potbey sei trew gesage mag a aid v d a all a der bewäru g v berechtu d ire slechte wortte darumb ze glaube , dieselbe schade all zusambt dem haubtgut, lobe wir i mit v ser trew ga czlich abzelege v d widerze­kchere v d sulle sewdashabe auffallemv sermerib v d guet, so wir yetz habe v d och hi fur gewy e , wye das alles ge a t oder wo es gelege ist, besuechtv d v besuecht, ichtsausge ome dauo sewbe ue-gig mache soll haubtguets v d schade s der la desfurst i Steir oder sei a wald a klag, a taidi g v d a allesberechte . Dasistv sergueter wille , des zu vrku d gebe wir i de brieffbesigelte mit des edle Ha ­se List mei s swager aige a ha gu de i sigel, de ich bemelter Albrecht Saff er mit vleyzz darumb gepette hab, das er das fur mich a de brieff geha ge hat, doch im v d sei erbe a scha de , wa ich selbsaige gegrabe ssigeldiezeit ichtgehabthab. So hab ich obge a te Appolo ia mit vleyzz gepete de erbere v d weyse Ha se Schober burger v d des rats geswor er zu Pettaw, das er auch sei sigel a dem brieff geha ge hat zu zewg uss, das solher kauff mit mei em wille ge­schehe ist. V der die bemelte i sigel wir v s obge a t ich Albrecht Saff er v d ich Appolo ia sei eeliche hawsfraw mit v sere trew ver­pi de fur v sv d all v ser erbe , alles war v d stet ze halde , das der brieff laut. Der gebe ist ach Kristi gepurde vierczehe hu dert v d ai ­u dsube czigk jar, amma tag ach letarei der vaste . Od viseih peatov so se ohranili le perg. trakovi. 344. Cesar Friderik (III.) podeli v fevd Viljemu Turjaškemu kot najstarej­šemu in nosilcu fevdov v rodbini, zanj in za njegovega brata Jurija, dedni urad maršala na Kranjskem in v Slovenski marki z vsemi pri­padajoimi gradovi in posestjo. 1471 april 20, Gradec. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 17./18. stol. v ARS, AS 730, Dolski arhiv, fasc. 137, pag. 899–901 (B).—Prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (F) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 55’–56, št. 155 (D). — Prepis (E) in prevod v sodobno nemšino (G) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 169’–171. Obj.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 230–231, št. 501, po C. Wir Fridreich vo gots g ade Römischer kaiser zu alle zeite merer des reichs, zu Hu ger , Dalmacie , Croacie etc. kù ig, hertzog zu Österreich, zu Steÿr, zu Ker de v d zu Krai , graue zu Tÿrol etc. beke ­ e , daz fur v skome ist v ser getre´r lieberWilhalm Awrperger, v ser kamrer v d bat v sdiemutigklich, daz wir im alsdem elter v d lehe tra­ger a stat sei selbsv d Jörge Awrsperger v sers drugsësse v d phlegr zu Sewse burg, sei sbruder, daserbmarschalhambti v sermfürste tumb Krai v d a der Wi dische march v d die her ach geschribe gesloss, stukh, zehe tv d güterv sererlehe schafft desselbe v sersfürste tumbs Krai gerichte zuuerleihe , wa dieirerb wºr . Dashabe wirgeta v d habe dembe a te Wilhalme Awrspergeralsdemelter v d lehe trager a statsei selbsv d desobbemelte sei sbruderdasbemelterbmarschalh­ambt mitsambt de berurte gesloss, stukh, zehe t v d guter mit ire zugehöru ge verlihe v d leihe auchwisse tlichmit dembrief, waswir i zurechtdara verleihe sulle odermuge . Alsodazsÿ v d irerbe die u hi für vo v s v d v ser erbe i lehe sweis i habe , utze v d iesse müge v d v smit dem obberurte gesloss getrew, gehorsam v d gewertig sei sulle , als lehe sleut ir lehe sherr schuldig v d gebu de si t ze tu v d als solhslehe s v d la ds recht ist v geuerlich. V d si d das die obbemelte gesloss, stukh zehe t v d guter: Vo erst das gesloss Schö berg mitsambt dem burkhfrid, leute , güter v d pÿmerkche , dörf-fer , mayrhöfe , gërte , holltzer , wasser , gerewtte v d vorste v d alle a der ire zugehòru ge . Itemdasga tzambti derMettli g mitsambt sei er zugehòru g. Item das haws zu Laybach mit ga tzer fürstlicher freyu g bey dem ider klostermitaller zugehöru g. Item zu Arlakhe vier hube , item zu Jebabitz fu ffhube . Item zu Hi derperg zwo hube . Item zu Pöla zwo hube . Item zu Prapratsch dreÿ hube . Item zw Sewse berg vierhofstetv d diev dersässe daselbstbeÿ derprugke . Itemzu Lÿplach vier hube . Itemzu Swertz vier hube . Item zu Noratt vier hube . Item zu Pribstorffdreÿhube .Itemdasdörffl(ei )zu Pleschibitz. Item ew hube a derScheu itzmitsambtdemperkhrechtv d wei zehe tdaselbs. Itemzu Sagoritz fu ff hube . Item a der Dobraw zwo hube . Item zu Pra pach sechshube v dallerlaygetraidzehe t, perkhrechtv d wei zehe tdaselbs. ItemzuEderspergfu fhube . Item ai getraidzehe t zum Geschÿeß. Item ai getraidzehe t zum Tal. Item ai getraidzehe t zu Alte dorf. Item zu Krise perg wei zehe t v d getraidzehe t. Item zu Oberpola auf viertze-he hube getraidzehe t. Item ai drittailai swei zehe t v d perkhrechti dem Lok itz. Item ai hÿerszehe t v d wei zehe t i dem Wei perg. Mit vrku d desbriefs, gebe zu Grëtz, a sambstag vordemsu tag quasimodo­ge iti ach Christigepurdimvierczehe hu dertv dai sv d sibe zigiste , v serskaisertumbsimzwai zigiste , v serrreich desRömische imzway­v ddreyssigiste v d des Hu grische im dreyzehe te jare . commissio domi iimperatoris i co silio Visei peat v rdeem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 345. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Lovrencu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1471 december 13, Stina. Orig. pap. (224 × 169 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 231, št. 502, po A. Dorz. not.: LXXIjarXIIItl(15. stol.).— na prednji strani: 147113/12(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.502(20. stol.). Wir Ãlreich abbt des gotzhaws zu Sittich v d der ga tz coue ta daselbsbeke e , dasv sderedelv dstre gritterherLare tzvo Awers­pergk vo dem gege wurtige ai u d sibe tzigiste jare drewtzehe phu t phe i g ausgericht v d betzalt hat, das selgerät vo wege der stift v d ewige mëss, die dÿ vo Awerspergk i v serm sagrat hie zu Sittich auff sa d George altar habe . Dauo ma v s dieselbe drewtzehe phu tphe i g jërlich zu sa d Lucei tag raiche soll. V d vmb dieselbe drewtzehe phu t phe i g sage wir de obge a tte her Lare tze vo Awerspergk, sei gepruederv d erbe ga tzquitv dledig. Mitvrku d des briefs v der v sers vorge a tte abbt Ãlreichs aige aufgedrugkte sigill gebe zu Sittich, a sa dLucei tag derheylige ju kchfraw , ach Kristi gepurd vierzehe hu dertv d dar ach im ai v d sibe tzigiste jare . Na hrbtni strani preko kosa papirja vtisnjen okrogel peat izstavitelja v zelenem vosku. a) sic! 346. Kranjski deželni upravitelj Matej Czellenperger potrjuje, da je predenj kot zastopnik deželnega glavarja Sigmunda Sebriacha na etrti in zadnji narok prišel Štefan Schawr, in sicer glede navedene posesti in desetin v okolici Mirne, ki jih je Sebriach dobil s tožbo proti Ludviku Mindorferju. Ker tudi ob tem naroku ni nihe oporekal tož­niku, so mu deželani prisodili omenjeno posest v popolno last in raz­polaganje ter mu ob tem izdali zašitno pismo. 1472 oktober 12, Ljubljana. Orig. perg. (410 × 133 + 33 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 186’–187’, št. 330 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 231, št. 503, po A. Dorz. not.: Ai schermbrief, der i la dsrechte zu Krai her Sigmv de vo Sebriach auf Ludweige des My dorffer gutter erka t v d gegebe worde ist (16. stol.; ).— 12/10.1472(19. stol.). Ich Mathes Czelle perger des edl herr herr Sigmv de vo Seb­riach mei sherr verweseri Krai vergich, dasSteffa Schawra statdes obemelt mei s herr des hawbtma s hewt vor gericht sei vierde v d e dhaffte tag hat furtrage ai hoff zu Gritsch;item die gueter zu Sabar-die, darauf Mari , Matheus, Primas, Iuri Lebacher, Herma , Sore, Lucas, Mari , Pawl v d Michel gesesse sei ; item die gueter i dem dorf zw Schew icz, darauf gesesse sei Cleme , Mari , Michel, Thomas, Iury, Marti , Mari , Matheus, He sev d Jursse;itemdiegueteri demdorf zw Wideczdorf, darauf gesesse sei Ie sse, Marti , Mari v d Gregor; item die gueter zu Szell, darauff gesesse sei Gregor, Marti , aber Marti , Mari v d Matheus;itemzu derChi zwo huebe , daraufIuriv d Per hart sicze t; item ai hube zu Mi goricza, darauf Iuri siczt; zu der Ebe ei huebe , daraufSyma siczt;itemzwBresawiczzwo huebe , daraufMat­heus v d Iursse sicze t;item ai czehe t zw Gli ikg;item ei czehe t zw Czeel;daraufderbemeltmei herrderhawbtma mit gerichtsbot geweist vo derbehab uswege , so erhi czLudweigesMi dorferi demla des­recht erla gthat ach lawtdesbehabbriefsvo gerichtdarvmb ausga ge . V d der obge a t Steffa Schawr bat a stat des egemelt mei s herr des hawbtma s ze frage , was recht wer. Darauf ist vo de la dlewte zw rechterka tv d erfv de warde , seittemalle v dderegedachtmei herr der hawbtma vo solher sei er behab üs wege mit gerichtsbot aufdie obegriffe stukg v d guetergeweist, dievorzwdrei tage furgetrage v d de be a te Ludweige Mi dorfer mit dem a bot be öt hat, als la des recht ist. V d vor ach auf hewt als zw dem vierde v d e dhaft tag yema dsfurgericht istkome , derdari eichsze spreche gehabthetuill och we ig der obge a t mei herr der hawbtma mügfurbasser mit de obegriffe stükhe v d gueter ha dl v d getü , mit verkaufe oder versecze oder im selb zw behalde , als mit sei e aige tliche guet v d ich v d wer hawbtma i Krai ist oder kü ffeklich daselbs i Krai hawbtma oderverweserwirdetsulle i dabey halde v d daraufvesstik­lich scherme , als recht ist. V d des ist auch dem be a t Steffa Schawr a stat des offtgemelt mei s herr des hawbtma s diser kege würtiger schermbrief hewt vo gericht erka t v d erfv de warde . Vrkv d v der mei e a ha gv de i sigel, gebe zw Laibach, am ma tag vor sa d Colma s tag, ach Cristi gepürd vierczehe hü dert v d dar ach i dem zwayv dsiebe czigist iare. Okrogel visei peat v temnem naravnem vosku v skodelici iz naravnega svetlega voska na perg. traku; napis: s [... ...]nperger {pril. 156}. 347. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Lovrencu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1472 december 13, Stina. Orig. pap. (220 × 148 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: LXXII jar,13tld(15. stol.). — 1472.Reiche vo 13tlda Sittich(19. stol.). Wir Vlreich abbt ze Sitich v d der ga cz co ue tdaselbsbeke e , das v s der edel v d stre g ritter herr Lare cz vo Awrsperg vo dem gegewurtige zwai v d sùbe czigiste jare drewzehe phu t phe i g awsgericht v d beczalt hat das selgerat vo wege der stift v d ewige mess, diedy vo Awrsperg i v sremsagrathiezu Sitich aufsa d Jorge altar habe dauo ma v s die bemelte drewczehe phu tt phe i g jºrleich zu sa dLucei tag raiche sol.Vmb dievorge a tedrewczehe phu tphe i g sage wirde obge a te herre Lare cze vo Awrsperg v d sei geprueder ga cz quitt v d ledig. Mitt vrku d v der v sers ege a te abbtsVlreichsaige aufgedruktte klei i sigel,gebe zeSitich, am su tag sa d Lucei tag, a o domi ietc. LXXII. Na hrbtni strani okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja preko kosa papirja. 348. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Lovrencu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1473 december 13, Stina. Orig. pap. (220 × 149 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 232, št. 504, po A. Dorz. not.: LXXIIIjarXIIItl(15. stol.).— na prednji strani: 147313/12(20. stol.). WirVlreich, abbtzeSitich v d derga czco ue tdaselbsbeke e , das v s der edel v d stre g ritter herr Lare cz vo Awrsperg vo de gegewurtige drey v d sibe czigiste jare drewczehe phu t phe i g awsgericht v d beczalt hatt das selgerät vo wege der stifft v d ewige mëss, die dÿ vo Awrsperg i v srem sagrat hie zuSitich auf sa d Iörge altar habe , dauo ma v s die bemelte drewczehe phu t phe i g ierleich zu sa d Lucei tag raiche sol. Vmb die vorge a te drewcze­he phu t phe i g sage wir de obge a te herr Lare cze vo Awrs­perg v d sei gepruder ga cz quitt v d ledig. Mit vrku d ¤ der v serm ege a te abbt Vlreichs aige aufgedruktte sigel. Gebe ze Sitich, am ma tag sa d Lucei tag, a o domi i millesimo quadri ge tesimo septua­gesimo tercio. Na hrbtni strani ostanki okroglega portretnega vtisnjenega peata izstavitelja v zele­nem vosku. 349. Jurij Širski naznanja, da je njegova žena Margareta, hi Gašperja Lambergerja, prinesla v zakon balo in doto v višini 300 goldinarjev, on pa je kot protidarilo pristavil jutrno v isti višini in dodatnih 100 goldinarjev kot dodatek. Skupni znesek 700 goldinarjev ji jamis svojim gradom Sotesko, ki ji ga daje v zastavo. 1474 avgust 17. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 261’–262, št. 469 (B). Dorz. not. (po prepisu): HeüratbriefJörge Scheirersei erfraue gemahelMargaret vo Lamberggegebe a o1474.— Mei ermuetterhayratzbrieff. Ich Jorg Scheÿrar weke für mich v d all mei erbe v d tue ku d mit dem offe brieff aller ma ikleich, de er furkumbt, die i seche t, höre t oder lese t, als mir fraw Margret, mei eleich gemachell, Caspare desLambergertachterzwrechterhaymstewrv d heÿratgütdrew­hu dert gulde zwbrachtv d mich derberaitawsgerichtv d bezalthat, da e gege ich derselbe mei em hiecz gemelte gemachell zw rechter mor­ge gab auch drewhu dertgulde widerlegthab. Su derhab ich irz±pess-ru g durich liebv d trewwille auch hu dertgulde , dasalleshaÿmstewr, morge gab v d pessru g i ai er sum bri gt sube hu dert guetter wolge­weg er gulde V ger v d ducatte . Darumb ich sey oder wem sÿ das schäfftmachtodergeitauffmei geslozzAÿ ädmit allersei z±gehoru g v d auff alles mei erb v d güt, so ich hiecz hab oder och ku ftikleich gewi , wiedasge a toderwo dasgelege ist, verweÿstv d weÿsseÿ auch wisse tleich mit krafft des briefs, es sey mei freÿ aige oder leche i sölher beschaide hait, ob ich obge a ter Jorg Scheÿrar mit dem töd ee abgie g, da mei obge a tergemachell, dagotla gvorsey, so scholv d mag sÿ das obge a t geslozz auch alsmei erb v d güt, das ich hiecz hab oder och hi ffur gewi i e hab , ücze v d ge ÿesse v d damit ha del v d tüe als mit irem versaczte güt als satzes, heyrattguts v d la desrechtist i Steyr v d Krai , a allermei ererbe irru g v d wider-spreche trewleich v d v geuerleich. Auch gelob ichir, dasverleche tgüt gege dem leche sherr richtig zw mache i der jarsfrist. Wär aber, das ich sey auffbesu dre± v d amhafftige stukhv dguetter mei s erbs v d güts verweÿs v d mit ai em redleichem heyrattbrieff versorg ach dem la des rechtte i Krai vmb ir heÿrattgüt, morge gab v d pessru g, als obe gemelt ist v d ir ai a dere redleiche verweysbrieff gib v d a ttwurdt, so schol sy mir de gege würtige brieff herwider ausgebe v d wa sey mei agst erbe ach mei tod erma albeg virzeche tag vorsa d Jorge tag odervirzeche tag hi ach v dir gebe sube hu dert guetter wolgeweg er gulde V ger v d ducatte oder a drew gute mü ss, die zw de zeÿte im la d zw Krai gibig v d ge gig ist v d der gulde gilt, welleichs jars das seÿ, so schol sÿ mei erbe das vorgemelt geslozz auch alla dererb v d gut, alsobe beruertisthi widerzwlöse gebe a all auffschub v d widerred. Ich gelobir auch fur michv d all mei erbe die obge a tte stukh v d gütter mit aller irrär zwgehöru g, ichts ausge­ ome i satzweis trewleich zw scherme , zw vera ttwurtte v d zw uer­trette vor ma ikleich v d vor aller a sprach, we i des ott beschiecht mitdemrechte ach la desrechte i Krai . Tätt wiraberdes icht, was schade sew des äme , wie der schad ge a t oder gehaisse wurd, kai schade ausge ome , de sewoderirschei bottvo ire wege v berech-te t möchte gesage , dieselbe schade all mitsambt dem hawptgutt gelobe wir i gä tzleich zw gelte v dabzelege v d widerz±kere v d sy schülle das habe v d besueche auff allem dem erb v d gut, so wir hiczhabe oder ochhi fürgewi e , wiedasge a toderwodasgelege sey, ichts ausge ome . Dauo sew hawpguts v d aller schäde richte v d gewere scholl der la desfusrt i Steyrv di Krai , sei hawptma oder verbeserdaselbs, darzwai yedeherschafftv d gericht, daru dersewv ser erb v d gut gelege vi de , wo sew darauff weyse t oder zaiget, das ist ga czleich v ser wille . Mit vrku d des briefs besigelt mit mei selbs Jorge desScheyrära ha gu de i sigellv d hab darzwmitvleÿssgebet-te de edele herr herr Sigmu de vo Sebriach, la deshawptma i Krai v d de edele v d veste Mathese Czelle perger, verweser i Krai , das die irew i sigell zw ei ergezeug uss der sache a de gege ­wurtige brieff geha ge habe , doch i v d ire erbe a schade , dar-u der ich mich, obge a tter Jorg Scheÿrar v d all mei erbe verpi de , alles das war v d stätt zw halde , das obe a dem brieffgeschribe stet. Der gebe ist ach Cristi gepurd virzehe hu dert v d dar ach i dem vir v d sube zigiste jar, des mittichs ach v ser liebe fra± tag der schidu g. Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega (naravnega) voska na perg. traku; prvi s protipeatom, druga dva poškodovana (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 350. Lovrenc Krumbach proda Pankracu Turjaškemu dvor in hubo v Iški vasi, 3 hube na Jezeru, 6 ½ hub v Vrbljenah in domec v Podpei. 1474 avgust 24. Orig. perg. (444 × 238 + 43 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 232, št. 505, po A. Dorz. not.: Ai kauffbriefvmbde hoffzu Ÿgdorffv dvmbettlich a derguetter i der pharr zu Ÿgg gelege , so Lare tz Khrumppach her Pa gretze vo Awrspergledigklichverchauffthat(16. stol.; ).— A o1474(16./17. stol.; ).— 24/8.1474(19. stol.). Arh. sign.:  109(16. stol.). Ich Lare tz Krumbach beke für mich v d all mei erbe v uerschaide leich v d tue kv dt mit dem offe brieff alle , de er für kümbt, die i sehe , hör oder lese , das wir mit wol bedachtem muett v d zu der tzeitt, da wir es mit recht woll tue mochtte v d des volle gewaltt ze tue hette rechtredlich v uersproche lich hi gebe v d ver­kaufft habe , hi gebe v d verkauffe auch wisse ttlich mit krafft ditz brieffs v sers guetz v ser hoff zu Igdarff, darauf ietz gesesse ist Paule ambtma , mit aller sei er zuegehöru g, mit aker , wysmad, gehülltz v d mit alle dem, als vo alltter dartzue gehörtt hat oder pylleich dartzue gehör soll, ichtz ausge ome , sv der alles hie i ebeslosse , mitsambt de ach geschribe huebe :item ai huebe tzuIgdarff, darauffgeses­se ist Terlitz;item dreÿ huebe zum See, auffder ai sitzt Marti , auff dera der MichelKleÿfe ge, auffderdritte Iar eIuraÿa ;itemzu Berb­lach sibe thalbe huebe , auffder ai sitzt Ia ess Vre igk, auffder a der Laure Rüeppl, auff der dritte Cleme , auff der vierde Krÿse Per hartz su , auffderfü ffte Tscher ev d Marti , auffdersechsste Cleme smid v d Primus Iele itz, auffder sibe thalbe sitzt Supa itz, alles i Iger phar gelege ; item ai hoffstatt v der dem Stai auff der Laybach, darauff Weysska sitztt. De obge a te hoff v d huebe v d güetter habe wir verkaufft mit alle de rechte , ere v d wierde , die zu de obge a tte huebe gehör oder pillich gehöre solle , es sei äkcher, wysmad, holltz, vörssti trifftoderaustrifft, wiedasallesge a ttodergehaisse seÿ, ichtz ausge ome , als v ser vorfader v d dar ach wir selbs das alles i ege­habtt v d mit gewer herbrachtt habe , de edel gestre ge ritter her Pa grätz vo Awersperg obrisste erbkamrer i Chrai v d i der Marich, dietzeit hawbtma der graffschafft Metli g v d alle sei erbe vmb ei sum gelltz, daua v swollge üegthatt, dÿ wirauch beraitt v dmit voller tzall vo i e pha ge v d i ge ome habe . V d solicher hoff v d huebe si d zu lehe vo de allerdurchleuchttigisste v d vberby dlichi­ste fürste v d herre Fridreiche Römische kayser etc., v ser aller­ge ädigiste herr v d la desfürste , globe wir i peÿ v ser trew die ge a te güeter vo sei kayserliche ge ade i er iar frist die lehe richtig ze mache . Wir habe i auch die ge a tte güetter verkaufft mit alle de rechte v d ütze , die dartzue gehör , wie die ge a tt si d, ichtzausge ome , alles hiei ebeslosse . Davo setze wirsewauff utz v d gewergerüebtv d v uersproche lich v d sÿ müge u fürpasi habe , utze v d ge iesse v dalle ier frume damit schaffe v d tue , als mit a der ier ayge v d kauffte lehe s guett a v s v d a all v ser erbe irru g v d widerspreche , wa wir dara hi für kai erlaÿ recht v d rechtikaitt v d zuespruch zu de ege a tte hoff v d huebe v d güetter ichtmerschulle habe , och yema t a der vo v ser wege . Wirglobe i auch diege a te güetterv d wasdartzuevo rechtgehortt ichtzdari ausge ome trewlich zescherme , vetrette v d zu vera t­burtte vor aller chlag v d a sprach, wie offt i der ott v d durfft be-schichtt ach solichskauffs lehe guetz v d dem la ds rechte im la d Krai . Wär aber iema d a der, der sew vo dem obge a tte kauff trib odertreibe wollttvo ai emtaillodervo garmitpesser rechtte , de wir i darauff gebe habe v d verkaufft habe v d sew das schade eme , wiederschadtge a ttodergehaisse wurde, kai erlaÿ schad aus­ge ome , de irai eroderirschembett v berechtv d v d a all a derbe­baru g mocht gemellde , sv der ir ai s geslechte bartte darvmb zu gelaube de selbe schade alle mitsambt de erke schulle wir i gä tzlich betzalle , ablege v d widerker v d das schulle sÿ habe v d besueche zu v sv ddartzueauffallerv serhab v d guett, esseÿ erb oder varv d guett, das wir ietz habe oder kü fftikleich gewi e , ichtz ausge ome , davo sew der la desfürsst i Krai , sei r ge ade haubt-ma oder verbeser daselbs oder aber ei ieder herr oder herschafft v d gerichtt, darv der sew v ser hab v d guet a kome dt, wie das ge a t ist, gä tziklich davo richte v d were erke s v d schade s, wo sew darauffbeyse todertzaige tt. Dasistallesv serpettv d guettlicherwille v d deszu ai emwar vrkv dtgib ich i dise offe brieffbesigeltmitder edel v d vesste Per hartt Katterv d Ludbeig vo Kosiagk dietzeit phle­ger tzu Maichaw v d Ha s Le ge haimer vo Berdl, ier dreÿer aige a ha gv de i sigl, die sÿ durch mei er vleissige pett wille a de brieff geha ge habe , doch i v d ir erbe a schade , we ich tzu dise tzeitte mei s aige s grabe s sigl icht gehabtt hab. Darv der ich mich obgemelter Lare tz Krumbach für mich v d allmei erbe verpi tt, alles das war v d stätt ze hallde v d zu vollfüer , das a dem brieff geschribe stett. Der gebe ist ach Kristigepurd tause t vierhv dertt v d dar ach i dem vierv dsibe tzigisste iare, a sa d Bartholome des heilige tzwellffpotte tag. Trije okrogli visei peati na perg. traku: 1) v temnem naravnem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: pernhar[...] {pril. 157}. — 2) grbovni peat v temnem na­ravnem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s ludw g kos agker zu ne deck {pril. 67}. — 3) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s hanns lengenha m[er] {pril. 98}. 351. Cesar Friderik (III.) piše papežu Sikstu VI. priporoilno pismo za Jakoba Turjaškega, rektorja župnijske cerkve v Šentrupertu, ki je k papežu namenjen zaradi nekaterih zadev, povezanih s cerkvijo. 1474 september 29, Crailsheim. Orig. perg. (363 × 210 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (C) iz 20. stol. Arh. sign.:  122(16. stol.). Sa ctissimo i Christo patri et domi o domi o Sixto divi a provide cia sa ctae Roma ae et u iversalis ecclesiae summo po tifici domi o ostro revere dissimo Carissime pater domi e revere dissime. Accedit ad sedem apostoli-cam ho estus, devotus oster dilectus Jacobus Aursperger rector ecclesie parrochialis sa cti Ruperti i Nasse fÞs Aquliegie sis dioecesis, qui o - ulla egocia habet age da coram sa citate vestra ea dem ecclesiam suam co cer e tia, i quibus eum sa citati vestrae mag opere comme damus. Supplicamus ob ixius quate us sa ctitas vestra praefatum Jacobum i iis, que precibus suis coram sa ctitate vestra complectetur ostri co templa­cio e be ig e audire et cleme ter recomme datum habere dig etur. Nobis complace ciam factura si gularem erga ea dem sa citatem vestram vicis-sim promere dam quam altissimus pro ecclesie sue sa cte felici regimi e per lo giora tempora co servet. Datum i Chrelsheim, die pe ultima me -sis septembris, a o domi i etc. septuagesimoquarto, imperii ostrivicesi­motertio, reg orum ostrorum Roma i tricesimoqui to, Hu garie etc. vero sedecimo. Fridericus divi a fave te cleme cia Roma orum imperator semper augustus, Hu garie, Dalmacie, Croacie etc. rex, ac Austrie, Stirie etc. dux etc. commissio domi iimperatoris i co silio Na zadnji strani ostanki rdeega okroglega vtisnjenega peata, ki je zapiral pismo. 352. Podelitev župnije Šentrupert pri Mokronogu Jakobu Turjaškemu. (prim. št. 351) 1475 februar 10. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 46, št. 100 = Preinfalk, Listine v zapušinskih inventarjih, str. 166. — Testamentslibell, fol. 24b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 232, št. 506. A herr Jacobe Aurspergerlaute derverleihu gsbrieffderpfarrSt. Rueprechtbey Nasse fuess, dat. de 10. februar 1475.(Zap. inventar, l. c.) 353. Pinoza, hi Tomaža Ritterspergerja in žena Lovrenca Krumbacha daje soglasje k prodaji posesti v okolici Iga, ki jo je njen mož prodal Pankracu Turjaškemu. 1475 junij 9. Orig. perg. (320 × 192 + 39 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 232–233, št. 507, po A, z letnico 1476 (!). Dorz. not.: Fraue Po isae Thomase Ritterspergertochterv dLore ze Khrum­ pacheeliche housfraue ei willigu gwege derdurchgedachte Khrumpahherr Pa gracze vo Auersperg verkhauffte gueter i Ÿger pfar gelege . Ao1475 (17. stol.).— 9/6(19. stol.). Arh. sign.:  117(17. stol.). Ich Pi osa Thamas Rittersperger sälige tochter v d jetz Lare tz Krumpachelichehausfrawbeke furmich v d allmei erbe allerma igk­lich mitdise offe brief, alsmei obgemelterelich hausbirt Lare tzKrum­pach de edl her Pa gretz vo Auersperg haubtma i der Metli g de hofzüIgdarfv d ai huebe daselbst v dzu Werblei sibe thalbe huebe i Iger phar gelege v d zum See dreihuebe v d a der Laibach ai ödehofstat, alles zulehe ist vo v ser aller g edigiste herr Romi­sche kaiser etc., vmb ai summa gulde ach laut des kaufbrieffga tz erblich hi gebe v d zuaige verkaüfthat, dassolich kaüfmitmei guete wille v d wise beschehe ist. Daraüf glob ich obge a te Pi osa fur mich v d all mei erbe bei v ser trew v d ere wider soliche ym­mermer zu rede , zu ha dl och zü thüe mit warte och werche mit recht och a recht i kai erlaÿ weis, wa derege a t herPa gretz mei obge a te hausbirtai volligeberaittezallü g ta hat. Dara ich selbsssa auch a stat mei s eliche hausbirt v d v ser peder erbe ai volligs ge üegsambe üege habe . Ich v dallv serrerbe verpi de v si aller der mas v d füerm, als sich mei elicher hausbirt im kaüf brief gemellt gege de eege a te her Pa gretz v dalle sei erbe verpi te v d verschribe hat, wo auch dergege wurttig disermei brieffurprachtwirdet soll a alle e de beikreffte bleibe . Beschäch aber das brieflicheoder mu dlich ku tschafft wider soliche mei brief v d verwilligu g auch wider des ege a te her Pa gretz kaufbrieff, de er vo mei obge­ a te hausbirt mit mei wille v d wisse hat, furpracht wurde solich khu ttschafft solga tz tod kraft las v dga tz kai macht e habe wider dise mei briefv dsei kauffbrief.Deszuai ware vrku dtgib ich de ege a te her Pa gretz v d alle sei erbe dise verwilligu g v d offe brief, besidelt mit des erwirdige here Wolfga g Ha come theür teutsch orde s i der Mettli g i sigell v d mit de edl v d veste Per hartKatter,diezeitverweserauchi derMettli g aige a ha gu de i sigell, das sÿ durch mei vleissig gepett wille a mei er stat a dem gege wurttige brief geha ge habe , i v d ire achkome v d erbe a schade , we ich kai aige gegrabe si sigill ichthab. Daru derich mich obge a te Pi osa fur mich v d all mei erbe verpi dt alles das, waz v d stëtt zu haldte v d zu vollfuer , das a dem brief geschri­be stett. Der gebe ist ach Cristi v sers herr gepurde viertzehe ­hü dertt v d i dem fu ffu dsÿbe tzigiste jare, a sa d Preimbs v d sa d Felicia s tag der heillige marttrer tag. Dva visea peata na perg. traku: 1) okrogel peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s g llum com teuton coru(m) • n • med l ca {pril. 36}.— 2) manjka. a) sic! 354. Uršula, hi Erazma Steinerja in vdova Jurija Gracarja z Gradca, po­trjuje, da ji je njen pokojni mož v skladu z njenim poronim pismom jamil za 1.000 ogrskih goldinarjev oz. dukatov z gradom Gradac in vsemi pritiklinami. Zdaj Uršula prodaja omenjeni grad za enako vso-to bratoma Pankracu in Lovrencu Turjaškima. 1476 januar 6, I. Orig. perg. (575 × 220 + 43 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 64–64’, št. 132 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola n. v. 1 (1910), str. 233, št. 508, po A. Dorz. not.: Vbergabbrieffvo fraue VrsulaGrazeri witibperihra demgschloß Gräz gegabte v d herr Pa graze v d herr Lore ze vo Auersperg gebrüder vbergeb e v d cedirte gerechtigkheit. A o 1476 (16./17. stol.; ).— 6/1. 1476 a (19. stol.). Ich Vrsulaweile tErasemStai erselige tochterv d Jörge Gretzer vo Gretz selige wittib beke fürmich v d allmei erbe v d tü kv d mitdembrieffallerme igklich, de erfürkümbt, diei sehe t, höre toder lese t, als mich der vorge a tt Jorg Gretzer mei gemahel seliger vmb tause t guldei V ger v d ducate die gutes goldts v d recht swer a der wag sei auf das gesloss Gretz mit aller sei er zugehoru g verweist v d versorgt hat ach lautt v d i halt mei es heiratbriefs, de ich vo im darumb hab v d de ich mit aller sei er gerechtigkchait, pu tte v d artikl , so er i haldet i der la dschra Metli goffe lich fürtrage v d mitrecht, alssich gebüretbestäthat, ach lauttdesbestätbriefs, derdarumb vo gericht ist ausga ge , also hab ich vorge atte Vrsula das vorbemelt gesloss Gretz, des ich da vo dem be atte Jörge Gretzer mei em gemahelselige i uczv d gewerbey sei emlebe v d guttemvermüge seczt pi worde , mitsambt mei em heiratbrieff, bestätbrieffv d mit alle a dere ire gerechtigkhaitte , pu tte , artikl v d zugehöru ge mit wol bedachtem muetzeittigemratrechtergewisse v d do ich esrechtlich wol getu mocht, recht redlich v d v widerruflich vbergegebe v d gib das auch vber wisse tlich mit dem brieff, de edle v d gestre ge rittere herre Pa grecze v d herre Lare cze gebrüder vo Awrsperg, öbriste erbkamerer i Krai v d a der Wi dische march v d alle ire erbe oderwersolh brieffmitiremgutte wille i hat,i solherbeschaide ,das u furpaser die be a tte gebruder vo Awrsperg, ir erbe oder wer solh brief mit irem gutte wille i hat, als vor stet, mit dem vorberürtte gesloss Grecz, mei em heiratbrieffv d bestätbrieff mit alle ire pu tte , artikle , gerechtigkhaitte v d alle a der ire zugehöru ge schaffe , fare , ha del v d tu sulle v d muge zu gewy v d zuverlusst, wie i das am pesste fügt v d lieb ist v d als ich v d mei erbe das selbs hette muge getu a mei , mei ererbe v da me igklichsvo v sere wege irru g widerspreche v d hi der uss a geuerde, wa wir v s dara kai erlay gerechtigkhaitt vorbehalte habe v d was sy also dari ha dle oder tü , gelobe wir dawider icht ze rede , ze ha dle v d ze tü i kai erlay weisv geuerlich, wa ich die obgemelt sum guldei gutt am gold recht swer a der wag mit voller czall vo i e pha ge v d i ge ome hab v d vo im darumb ga cz be ugig gemacht pi worde . Wirhabe sewauch darauffdesbemelte geslossGreczmitsei erzugeho-ru g aus v ser gewalt, ucz v d gewer i ir gewalt, ucz v d gerubtter gewer gesaczt v d i gea twurtt mit aller dew freyhaitte v d rechte , als wir das selbs i gehabt v d mit gerubtter gewer herbracht habe . Wir gelobe i auch, das bemelt gesloss mit aller sei er zegehöru g getrew-liche ze scherme v dmit dem rechte ze uera twurtte , wo, wa v d als offt i des otdurfft beschicht alles trewlich v d v geuerlich. Wer aber sache ,daswirderobgeschribe artikelai , merodergar ichtstäthielte , wie sich das fügte, was schade sew des fürpaser eme , wie der ge a t odergehaisse wurde, kai schade ausge ome , de sei oderirschei bot bey ire trew gespreche muge a aid, a taidi g v berechte t ir ai s wartte darumb zu geluabe de selbe schade alle mitsambtdemhaubt­gutt sulle v d welle wir i ablege v d widerkere v d sew sulle das habe v d besuche auffalle dem gutt, so wir yeczhabe oder och hi fur gewy e , es sey erb oder varv d gutt, ichts ausge ome , dauo sew richte v d ge zclich be ugig mache sol haubtguts v d alles schade s der la desfürst i Krai , i der graffschafft Metli g oder a der Wi di­sche march, sei er g ade haubtlewt oder verweser daselbsoder aber ai yegkliche herschafft v d gericht, darv der v ser hab v d gutt gelege ist, wo sewdarauffweise toderzaige t. Dasistallesv serpett, gu stv d gut-terwille v d deszu ai erware vrkv d gib ich i de offe brieffbesigelt mit der edle v d des gestre ge ritter herre A dres Hohe wartter obriste drugsesse i Krai v da derWi dische march, dieczeithaubt-ma zu Ober Cili, Herma des Rawber phleger zu Czobelsperg v dMert-te Valkche , aller dreyer aige a ha gv de i sigele , die sew durch mei er fleissige pett wille a de brieff geha ge habe , doch i v d alle ire erbe a schade . V der die obge a tte drew i sigellich mich obge a tteVrsuladesvorge a tte ErasemStai erselige tochterv ddes obge a tte Jörge Gretzervo Greczselige wittibfürmichv d allmei erbe verpi de, allesdaswarv d stätzehalte v d ge ützlich zevolfüre , dasa dembriefgeschribe stet. Dergebe ista derheilige dreyerkü i-ge tag, ach Christigebürd vierczehe hv dert v d dar ach i dem sechs­v dsibe tzigiste jare. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) delno poškodovan; napis: s andre hochenbarter (= št. 309/3, 51}. — 3) napis: s .mart n .[v]alk .anno .m .cccc .lv  {pril. 158}. 355. Pankrac in Lovrenc Turjaška naznanjata, da sta dolžna Uršuli, vdovi Jurija Gracarja z Gradca v Beli krajini, 300 ogrskih goldinarjev oz. dukatov, ki jih bosta vrnila v dveh letih. 1476 januar 6, II. Orig. perg. (308 × 122 + 27 mm, kasiran) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 56’–57, št. 117 (B). — Prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (D) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 146–147. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 233–234, št. 509, po A. Dorz. not.: Schuldbriefvomher Pa graze v dherr Lore ze vo Auersperga frauVrsullaGrazeri vo Gräzwittibper300ducate i gold.A o1476.(16./17. stol.; ).— 6/1.1476b (19. stol.). Ich Pa grecz v d Lare cz gebrueder die vo Awrsperg obrister erbkamrer i Krai v d a der Wi dische marich weke e fur v s v d all v sererbe v d tue kv dwisse tlich mitdemoffe brieffalle de , diei sehe , hör oder lese , das wir recht redlich v uerschaide lich schuldig warde sei v d gelte schulle der edel fraw fraw Vrsula Jorig Grë­czer vo Grëcz sälige witib v d alle iere erbe aoder wer v smitt ire guete wille a drewhv dertgulde V gerv d ducatte , diealla gold v d wag gerecht sei , der wir sew v uerczoge lich ausrichte v d weczalle schulle v d welle vo datumdiczbrieffsvberzway jara alliermüev d schade trewlich v d v geuerlich. Tätte wir aber des icht v d wier ir dari le ger auffschub tätte , was schade sew des äme , wie der schad ge a todergehaisse wurde, de ierai soderierschei pottbey sei trew vberrechte d gesage mag ier ai s geslecht wartte darvmb zu gelaube de selbige schade alle mitsambtdem haubtguet gelobe v d wolle wir i ga czlich ablege v d widerkhere v dsewsulle dashabe zu v sv d zu allem v serm guett, das wir hiecz habe oder och ku ftigklichgebi ­ e , es sey erb oder varv d guet, ichcz dari außge ome , davo sew hawbtguecz v d schade srichtv d wer solder la desfursti Krai v d i der graffschafft Mettli g oderauffderMarichsei erge ade haubtlewt oder verbeser oder ier a wald daselbs, wo sew mit dem brieff darauff weise oder zaige t a allklag v d furpott. Das ist alles v ser wille v d gu st, mit vrkv d gebe wir der vor we a tte fraw fraw Vrsula dise offe brieff, derwesigltistmitv serbaidera ha ge de i siglv d zu pes­sergeczeug uß hab wirmitvlaiß gepete de edel v d er veste Ha se a—a) vstavljeno naknadno nad vrstico. Le ghaimer vomWerdl phleger zu Weichslwerg v ser liebe swager, das er auch sei aig i sigl zu de v ser a de brieffgeha ge hat, im v d alle sei erb a schade . V derdieobge a tte i siglwierv sobge a t Pa grëcz v d Lare cz gebrueder die vo Awrsperg fur v s v d all v ser erbe verpi de , allesdaswarv d stätzu halde v d ga czigklich zu vol-fuer , dasa dem brieffgeschribe stett. Dergebe ist ach Christ gepurd vierczehe hv dertjar v d i dem sechsv dsibe czigiste jar, a der heylig drey ku ig tag. Od treh obešenih peatov se ni ohranil nobeden. 356. Janez Lengheimer obljublja, da bo zvesto in vestno upravljal in vodil grad in urad Višnja Gora z vsemi pritiklinami, ki mu ga je v oskrb­ništvo zaupal cesar Friderik. 1476 april 24. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 26’–27’, št. 64 (B). Ich Ha s Le ge haimer beke fur mich v d all mei erbe offe lich mit dem brieff, als der allerdurchleüchtigist furst v d herr her Fridreich Römischer kayser, zu alle zeite merer des reichs, zu Hu ger , Dalmacie , Croacie etc. ku ig, herczog zu Österich, zu Steyr, etc., mei g ädigister herr mir sei er kayserliche ge ade gesloss Weichselberg i phlegbeiss i gebe v ddarzue sei er ge ade ambt dasselbs zu Weichsel-berg mit sei ücze , re tte , zi se v d zuegehöru g v cz auff sei er kayserliche ge ade widerrueffe , verrer geschäft v d beuelhe i ze­habe v d zu verbese weuolhe hat,das ichsei kayserliche ge ade bey mei trewe v d ere a aids stat gelobt v d versproche hab wisse tlich mitdembrieff, dasich dasselb sei erge ade geslossBeichselberg treulich i hab v d das vo der gewo dliche purkhuett, so mir sei ge ad dahi be e t hat, auf mei selb kost, czeru g v d darlege ach otdurffte behuette , beware , versorge v d was ich vber dieselb be a t purkhuett desselbige sei er kayserliche ge ade ambcz ei äm sei kayserliche ge ade iarlich verraitte , als sich gepurt v d was ich sei ge ade mit raittu g schuldig wurd sei ge ade oder wem sei ge ad das beuilcht raiche v d a tburtte v d sei kayserliche ge ade v d ob sei kayser­lich ge ad icht wär, demdurchleüchtige hochgepor e furste v d herre her Maximilia herczoge zu Östereich etc. sei er kayserliche ge ade su , v d obderauch ichtwär,dar achire ge ade erbmmitde selbig ire ge ade gsloss i all weg getrew, gehorsam v d gebartig sei ire ge ade dasoffe halde sy v d dy ire dy ir ge addarzueschaffe dari v d daraus v d dari e thalte laße , als offt sy das weger wider ma ik­lich yma ds ausge ome , doch auff ir ge ade selbs kost, czeru g v d darlege , auch ir ge ade lewt v d holde i dasselb ir ge ade ambt gehoru d vber die gebo dliche zi ss, die st, rabatt v d i v pillich weg wideralczherkome ichtdri ge wekümer och wesbäre och das ye­ma dts a der ze tue gestatte i kai weiß v d ier ge ade herlichkait v d gerechtikait vo de selbe ire ge ade geslos v d ambt yema cz e czieche lasse och desselb auch icht e czieche , su der die dabey v cz a ir g ad vestiklich ha thab v d halte . Ich sol v d wil auch sei kayserliche ge ade v dob sei kayserlich ge ad itwar, dem be a tte mei ge adige herre herczoge Maximilia v d ob der auch icht wär, dar ach ir ge ade erbmderselbige ir ge ade geslossv d ambts, wa ir ge ad die briefflich oder v der auge a mich erfodert, lediklich abtrette v d ire ge ade oderwem ir ge ad das beulicht, diemitsambtdem zeug, vrbar register v d a der , so mir damit i ge atwurt ist, zu ire ge ade ha de a all ausczüg,i trag v dwiderred i a twurte auchmit mei erbm v d die er , ob ich mit tod abgie g ze tue bestelle . Tätt ich aber des icht, was ir ge ad des schade eme , desselbm schade sulle sich ir ge ad zu mir v d mei erbe v d v ser guet, wo wir das habe , halde v d des davo a v ser v d me iklichs irru g v d widerred bekome v geuerleich. Des zu vrku dtgib ich sei kayserliche ge ade de brieff besiglt mit mei em ayge a ha gu de i sigelv d zu merer geczeug uss der sache hab ich mit vleiß gebete de edel v d stre ge ritter herr Lare cze vo Awrsperg, das er sei i sigl auch a de brieff geha ge hat, imv d sei erbma schade , darv derich michverpi defurmichv d all mei erbm, alles das war v d stätt ze halde v d zu vollfuere , das a dem brieff geschribm stett. Der gebe ist ach Christy gepurd tause t vierhu dert v d i dem sechs v d sübe czigiste jar, a sa d Jorge tag. Dva slabo odtisnjena visea peata v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku, drugi nekoliko poškodovan (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 357. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Lovrencu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1476 december 13, Stina. Orig. pap. (221 × 149 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: LXVI(15. stol.). — 1476.Reiche vo 13tlda Sittich(19. stol.). Wir Vlreich abbt zu Sittich v d der ga cz co ue t daselbist beke e , das v sder edlv d stre g ritter her Lare cz vo Awrsperg vo de gege wurttige sechs v d sibe czigiste jare drewzeche phu t phe i g ausgericht v d pezalt hat das selgerät vo wege der stift v d ewige mess, diedyvo Awrsperg i v sermsagräthiezuSittich aufsa d Jorig alttar habe , dauo ma v s die bemelte XIII tl de (arii) jarlich zu sa d Lucei tag raiche soll. Vmb die vorge a te XIII tld sage wir de obge a te her Lare cze vo Awrsperg v d sei geprüeder ga cz quid v d ledig. Mit vrku dt v der v sers ege a te abbt Vlreichs aige aufgedrugkchte sigel.Gebe zu Sittich, a sa dLucei tag, a o domi i etc. i demLXXVI. Na hrbtni strani poškodovan okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku. 358. Kranjski upravitelj Gašper Melz naznanja, da sta predenj prišla brata Florjan in Jurij z Rake in ga prosila, naj jima izda potrdilo o njunem sorodstvu z Jurijem Širskim. Upravitelj in deželani zato izdajajo potr­dilo, da je žena Jurija Širskega sestra oeta omenjenih bratov z Rake (torej njuna teta) in da je zato Jurij Širski edini dedi njune sedanje in bodoe posesti. 1477 marec 3, Ljubljana. Orig. perg. (380 × 160 + 75 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 249–249’, št. 435 (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 234, št. 510, po A. Dorz. not.: Zeugbrieff, wie ache dt Archer v d Scheyrer gesypt frai dt sei (16. stol.). — A o1477(16./17. stol.; ). — 3/31477(19. stol.). Arh. sign.:  134(17. stol.). Ich Caspar Melcz des edele herr Sigmu de vo Sebriach mei es herre verweser i Krai vergich, das Floria v d Jorg gebrueder die Archer hewt vorgerichtgabe zw erke e , wie Jorig Scheyrer ir frew dt sew a gela get v d gepete hat, das sy im offe v d verku de soldte , wie ahe t sy im a der sypp gefrew dt were . Nwwere sy da v döffe­rurte v d verku dte imv d me iklich, dasdesbemelte Jorge Scheyrer vrau, derselbe Archer vatter seli g rechte swester gewese , wie auch der selb Jorg Scheyrer alles des erbs v d guts, so sy iecz hette oder och hi furgewu e asterv d a geu dererb sey v d yema dsa ders. Auff das bat der bemeldt JorigScheyrer ze frage , ab im solher beka t uss, als im dybe a tte Floria v d Jorig gebrueder die Archer sei frew dt ach sei embegere diesypp wie ahe dtsy imgefrew dtsei hewtvorgericht verku dt v d geoffe t habe . Also das sei vrau, der bemelte Archer vatter seli g rechte schwester gewese ist, icht billich ei gerichts zewg­brieff gegewe wurde, ist vo de la dlewte zw recht erka dt v d erfu de warde demobe a te Jorge Scheyrerwerdesolherbeka t uss, als dye dickh gemelte gebruder die Archer hewt vorgerichtim verku dt v d geoffe t habe , das desselbe Jorge Scheyrer vrau der bestymbte Archervatterseligerrechteschwestergewese istbillich ei gerichtszeug­brieffgegebe , de ich im hie gege wurtigkliche gib vrku dtv der mei­ ema ha gu de i sigel.Gebe zwLaybach, a mo tag achdemsömtag remi iscere i der vaste , a o etc. septugesimo septimo. Okrogel visei peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku, poškodovan; napis: caspa[r (1)475 mellcz] (= št. 361/2) {pril. 93}. 359. Janez Harrer zastavi svoji ženi Margareti, heri pokojnega Gašperja Leymatscha, hubo v Skopaniku v ižanski župniji za 15 ogrskih goldi­narjev. 1477. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 204, št. 22 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 95. — Testamentslibell, fol. 110b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 234, št. 511. Ei schuld-u d sazbrieffumb ai huebe ,gelege zu Skhapotsch ig i Ygger pfarr, die Ha ß Härrer fraue Margarethe , Caspar des Leim­tasch seel. wittib, umb 15 u gerische gulde verpfe dt hat, gebe im 1477. (Zap. inventar, l. c.) 360. Cesar Friderik (III.) dovoljuje mestu Ljubljana, da se lahko vanj priselijo ljudje z dežele, da se bo okrepilo mestno prebivalstvo. 1478 marec 2, Gradec. Prepis iz 16. stol. v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (B). Wür Fridrich vo gottes g ade Röm. kay. etc. bekhe e , daz wür de ehrbare weise u ser getreu liebe N. de richter u dt rath u d u ser burger zu Laybach, damit dieselb u ser statt dese bas widerumb besezt v d behüett mög werde , die so der g ad getha habe wisse tlich mitdembrief, wassich leuth oderholde vo la dt i diebemeltu serstatt setze u dt daselbs wese tlich bleibe wölle , daz sie die auf eme u dt dieselbe iema dts aus derselbe u ser statt zu a twortte schuldig ist sei solle , doch wür u s auf u ser wiederruffe verer geschaff u d befelhe , davor gebiette wür de edle u ser liebe getreüe N. alle u ser haubtleuthe , graffe , ritter u d k echte , verwesere , vizdambe , pfle­ger , purggraffe , burgermeister , richter u dräthe , burger , gemei de u d alle auch u ser ambtleuthe , v tertha e u d getreue er stlich u d wolle , daz sie die bemelte richter, rath u d u ser burger daselbs zu Laybach bey dise u ser g ade gä zlich u d beruebiglich bleibe lasse u dti dara e kei irru g och hi der us thue , och das jema t a der zu thu gestatteht i kei weiss, doch wür u s aufu ser wiederrueffe verer geschaffu dbeuelch, alsvorsteet,dazmei e würer stlich. Mitvrkhu dt des briefs, gebe zu Grätz, am mo tag ach dem so tag letare i der vasste , ach Christi geburt 1478, u sers kayserthumbs i 26, u sere reiche des Römische i 38 u d des Hu garische i 19 jahre. 361. Stiški opat Ulrik in kranjski deželni upravitelj Gašper Melz vidimirata dve falkenberški darovnici Turjaškim iz leta 1272, ki zadevata posest na Visokem in v Zapotoku, ter falzificirano potrditev te podelitve koroškega vojvode Ulrika iz leta 1273. 1478 marec 24, Stina. Orig. perg. (409 × 382 + 62 mm) v KLA, GAFA (ex predal 26) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 234, št. 512. Dorz. not.: Ai vydimus der brief v d guetter, so herr Fridreich vo Valke berg herHerbarte vo Awrspergv dsei erbe zuerbaige gegebe hat(16. stol.; ). — 1478 (16./17. stol.; ).— 1262 (1272). 1262 (1272). 1263a (1273). 1478 24/3 (19. stol.). Arh. sign.:  261 (18. stol.). (besedila listin TKL I, št. 14, 15, 1272 in 16 1273, Kostanjevica) .......... Nos Vdalricus abbas mo asteriibeatae Mariae virgi is i Sitich, Caspar Melcz prefectus i Car iola cum praese tividimus profitemur, quod superscripta rescripta ex litteris capitalibus extracta su t et scripta, que om ia de verbo ad verbum adi vicem dilige ter exami ata i ve imus precise co cordare ichiladditiset ichildimi uto. Ipsasque litterasu acumrescriptasvidimus a) prertano. et reperimus o ca cellatas ec i aliqua sui parte suspectas ac per os prefatos fieri collacio atas de hoc profitemur ac dicimus sub fide prestiti iurame ti dolo om i semoto. I cuius rei testimo ium sigilla ostra huic vidimus duximus appe de da obis, successoribus et heredibus ostris absqueom idamp o etiactura. Datumi mo asterio Sittice si, feriatercia i festo pasce, post Christi ativitatem a o domi i millesimo quadri ge ­tesimo septuagesimo octavo. Dva visea peata na perg. traku: 1) poškodovan ovalen peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s g ll[...]  n . s tt ch {pril. 33}. — 2) okrogel grbovni peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s caspar (1)475 mellcz (= št. 358) {pril. 93}. 361 a. Stiški opat Ulrik in kranjski deželni upravitelj Gašper Melz vidimirata listino avstrijskega vojvode Alberta (II.) z dne 27. avgusta 1350, ki raz­soja spor med Turjaškimi in okoliškim prebivalstvom. 1478 marec 24. Orig. perg. (388 × 180 + 50 mm) v ARS, AS 1063, ZL, št. 812 (A). Dorz. not.: 1478, 24/3 (20. stol.). Arh. sign.:  267 (18. stol.). (besedilo listine TKL I, št. 83, 1350 avgust 27, Velikovec) .......... Wir Vlrich abbtzu Sittichv d ich CasparMelczverweseri Krai beke e , dasdie oberurt abgeschrift vo dem rechte haubtbrief ge ome ist warde auch die i sigel v d a pergöme v d de rechtuerttigkliche v d v uerserte geseche , gelese v d ver ome habe , ichthi czue och herda geseczt, lauttu t vo wart zu wart also die oberÞert abgeschrift i e haltte, das sage wirpeiv ser wierde v dtrew a aÿdesstat. V dzuvrhu dtdes vidimusmitv ser obge a te abbtVlreichsv d Caspar Melcze paider a ha gu de i sigel, doch v s v d v ser achkomë v d erbe a schade . Gebe ach Cristi gepürdt, tause t vierhu dert v d i dem acht­u dsibe czigiste jare , am eritag i de heili g osterueirtage . Od dveh obešenih peatov sta ostala le še perg. trakova. 362. Janez Harrer potrjuje, da je Janezu Šobi s Studenca (Iga) prodal za 7 ogrskih goldinarjev oz. dukatov travnik, imenovan Nadoltzi, pod Brezjem pri Pijavi Gorici. 1478 maj 17. Orig. perg. (293 × 237 + 39 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 181’–182, št. 322 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 234–235, št. 513, po A. Dorz. not.: Ai kaufbriefvmbIwise gelege v derPiergkpema dempergi der Seelei ,dyHa sHarrerdemJa esSchobavo Pru verchaufthat(16. stol.; ). — 17/5.1478(19. stol.). Ich Ha s Harar beke für mich v d all mei erbe v d thue kü dt mit dem offe brieff aller me igleich, de er fuer kombt, die i sehe t, hore oder lesse , das ich recht redleich v d v uersproche leich v d zu de zeitte , do icheswolthue mocht, hi gebe v d verkauffthab ai wise gelege v tter Pyerkhpam a dem perigi der Selei v dleytt bey des Noui a wismaid v d haist Nadoltzi dem Ja es Schoba vo Pru v d alle sei e erbe vmb sibe gulde V ger v d ducate wolgebege , dieich vo imempha ge v d i ge ome hab mitvollerzall. Also hab ich dieobge a tewise mitallerirzuegehoru gauß mei erv d mei ererbe gewaltt, utz v d gewer i ir gewalt, ütz v d gewer gea ttwurtt v d i krafft des brieffs, damitt sy w fürpasser die wise i habe , ütze v d ysse , auch mit schaffe , ha dle v d thue scholle v d muge , als mit yeremm ayge kauff guett a mei , mei er erbe ma ikleichs widerspre­che yeru g v d hi der uß getrewleich v d v gefarleich. War aber, das sew yema t a der vo der obpemelt wise triboder treibe woltmit pese­re rechte , da wieri darauffhi gebe v dverkauffthabe , dafuergelob ich obge a tter Ha s Harrar fur mich v d all mei erbe auch de obemel-te Ja es Schoba v d alle sei e erbe trewleich zu scherme t, zefrei v d mitdemrechte zu uertrete vorallerklag v d a spruch, wa v d als offt i des otturft peschyecht ach kauff v d de la des rechte i Krai . Tätte wierdes icht,wasschade ssy des amme ,kai schade ausge ome , de sy oder yer schei potte vo yere wege v berechte t gesage mochte , dieselbe schade allmitsambtdem hawbtguettverspre­che wieri ga tzleich abzelege v d widerzekhere v d sy schulle das habe v d pesueche auff alle de erib v d guett, so wier yetz habe oder och hi fuergewi e , wiedasge a toderwo dasgelege ist, ychtz ausge ome . Dauo sew hawbtguetz v d aller schade rechte v d were schol der la des fuerst i Chrai , sei hawbtma oder verbesser daselbst, darzue ai yedewherschafftv d gericht, daru dersey v ser erib v d guett a kome t, darauff weisse t oder zaige t. Das ist alles v ser gü st v d guetleicherwille v d dasi daswärv d stattv dv tzeproche peleyb. So gib ich offtge a tter Ha s Harrar auch dem offtge a tte Ja es Schoba v d alle sei e eribe disse gege würtige offe brieff, der pesigelt ist mitdesfuersichtige erber v d weisse JurseHuetterdietzeittpürgerv d ratt zu Laybach ayge a ha gü de i sigel, der das durch mei s offtwe­ruerte Ha s Harrar vleisiger gebet wille auff de brieff geha ge hatt, im v d alle sei e erbe a schade , daru der ich mich uorbemelter Ha s Harrar v d all mei erbe verpi t, alles das war v d stàtt zu halte v d zu uolfüer , dasobe a dembrieffgeschribe stett. Dergebe ist ach Christi geburd viertzehe hü dertt v d dar ach i dem acht v d sibe tzi­giste jar, des su tags derheyllige driualtikait. Okrogel visei peat v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis: .s . ursche  hueter .1468 (= št. 367/2) {pril. 176}. 363. Katarina, vdova Jurija Schyringerja, predaja baronu Juriju Kraigu posest v grofiji Ortenburg na Koroškem, ki jo je bila dobila kot jutrno od svojega prvega moža Štefana Wanpekcha. Posest so opustošili Turki in s tem Katarini odvzeli sredstva za preživljanje, Kraig pa je obljubil, da jo bo vzdrževal do njene smrti. 1478 oktober 4. Orig. perg. (371 × 185 + 34 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 228’–229, št. 394 (B). Dorz. not.: Vbergabbriefetlichergüeter,sofrauCathari aJörge Schÿri gerselige wittibherr George freÿherr vo Khreÿg etc. vbergebe , die vo der grafschafft Orthe burg zu lehe rhüere v d i Kher dte gelege si d, a o 1478 (16./17. stol.; ). — 1478(19. stol.). Ich Katheri a Jorge des Schyri ger selige wittib beke fur mich, allmei erbe v d achkome v d tu ku doffe lichmitdem briefalle , die i sehe oder hore d lese , als mir da mei erster eelicher lieber hawswirtseligerSteffa Wa pekchettlichstukchv d guetteri Ortembur­ger herschafft gelege vmb sechczig markch schilli g gueter fryawler mu ss zu morge gab v d pesru g ach dem la des rechte , die zu uerfare , zu schaffe oder zu mache ach leib oder seel, wie mich des verlustet ai geseczt hat, als da das ai yede fraw ach dem la des rechte i Ker de wolgetu mag v d dazderbrief,de ermirdarubergegebe hat, aige licherausweist v d si d daz die stukch v d guetermit ame :item ai huebe zu Kellerberg bey der pruke , darauf Michel siczt v d die t ai ga cze kor zi s;itemai hawsauch gelege zu Kellerberg beiderpruk-ke , dafu fekkerzugehore d, dieLie harti hatv d die tsibe thalbe schilli g Wie er phe i g; item ai halbe hube zu Oberla sach gelege , die der Micheli hat v d die t sibe schilli gWie er phe i g;item ai wise i der Blat icz, der sechs mader gras si d v d desalleszu lehe ist vo der grafschafft Orte burg. Die obe a te stukch v d gueter mir aber durch i zug der v gelaubige v d verwustu g des la des ga cz v d gar verpra t v dabschecz worde si d,dardurch ichmei zi s, so ich dauo hiet sulle hebe icht hab muge gehabe dara ich ma gel a mei er leipliche aru ggehabthab. Darauficha gerufftv d diemuttiklich gebet-te hab de edel wolgebor herr herr Jorge freyherr zu Kreig,damit er a sech mei ott v d mich ge ediklich bede kche wolde, daz er also geta v d mich zu im ge ome v d mir versproche mei leibpliche a-ru g zu gebe , biz auf mei e d. Nw hab ich gemerkcht v d gesehe solh trewv dfreu tschafft,so mirderselb mei g edigerherrgeta v d beweist hatv d hab imv d alle sei erbe v d achkomdiebe a te stukch v d gueter v d alle mei gerechtikait, was ich der aufde obge a te gueter gehabt hab oder gehabe mocht, ubergebe v d gib im die uber i krafft des gege wurtige briefs, also das er v d all sei erbe w hi fur datum des briefs mit de be a te stukch v d guter auf soliche gerechtikait, so ich daraufgehabthab,ha del , tu v dvare sulle v d muge , wie sy des verlust, als mit a derm irem aige gut a mei v d aller mei er erbe irru g v dhi der us. Ichhab i auch das be a te gut i ucz v dgewer i gea twurt mitsambtdemgege wurtige briefv d mich allergerechtikait dara vertzige , so ich v d allmei erbe daraufgehabthabe oderhiette muge gehabe wisse tlich mit dem brief.Werauch, dassewyema d vo solher mei er vbergab trib oder treibe wolde mitbesser rechte , de ich i daraufgegebe hab v d sy desschade eme , desselbe schade sulle v d muge sy sich halte zu a derm mei er erb v d gut, wo sy daz ai keme getrewlich v d v geuerlich. V d deszu ai er ware vrku d hab ich mitvleisgebett de erwirdige gaistliche herr Lie harte Jem iczer, tumbprobst zu Laibach v d de edel veste Ahacze Hertte felser, daz die baid ir i sigel a de briefgeha ge habe , i v d ire erbe v d ach­kome a schade . Der gebe ist ach Kristi gepurd tause t vierhu dert v d imacht v d sibeczigiste jare, a sa d Fra ciske tag. Dva poškodovana visea peata na perg. traku: 1) koniasto ovalen v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: s .leonha[… ...]czer p(rae)pos t . laybacens s 66 {pril. 24}. — 2) okrogel v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis:  s .acha[… …]te(n)felser .1466 {pril. 159}. 364. Vilibald Nerer izroi Viljemu Turjaškemu dvor in tri domce v vasi Viltuš, katerih služnosti pripadajo Ulriku z Grabna. Zase obdrži le posest pod Krivcem. 1479 april 13. Orig. perg. (280 × 115 + 17 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: OsterErchtag1479(18. stol.). — Aufgaaboderei a twortu gsbriefvo Willibald Nerer für herr Wilhelm vo Auersperg über de im dorf Wilthauß gelege demH.Ullrichvo Grabe zi ßbare hofv ddreyhofstätt,datiert1479am ostererchtag(19. stol.). Arh. sign.:  35 (17. stol.). — a 32a (18. stol.). — 941 (19. stol.). — Fach: VII, Fasc:40/I(19. stol.).— E(19. stol.). — na sprednji strani: N: 941 (18. stol.). Ich Willibald Nerer beke fur mich, mei hawsfraw v d all v ser erbe v d tu ku doffe lich mitdembriefalle , de erfurkumbtvmbdie her ach geschribe v ser erbstukch, so wir gehabt habe i dem dorf Wilthawsgelege mit ame ai hofv d darczue dreyhofstetmitalle ire zuegehoru ge , das alles dem edle v dere gestre ge ritter herr Vlrei­che vomGrabemzi sperist, dieselbe obgemelte erbstukch hofv d drey hoffstetmitalle ire zuegehoru ge habe wirambhewtige tag datodes briefs dem edle herre herr Wilhalem vo Awrsperg v d alle sei e erbe verreraufgebe v d ei gea twurtmitdesobgedachte vomGrabem wisse v d wille ausv sergewalt, uczv d geweri irgewalt, uczv d gewer wisse tlich i krafft des briefs, mit alle de rechte , ere , wirde , ucze v d pigmerkche , als vo alder darczue gehort v d als wir v d v ser voruorder die i ucz v d gewer herpracht v d i egehabt habe , also dassewdieobgemelte bestukch mitalle ire zuegehoru ge u fur hewtige tag dato des briefs i habe , ucze , ge iesse v d alle ire frume damitschaffe ,ha dle v d tu sulle v dmuge , alsmita derm ire aige tliche guet, wie i das amb peste fuegt a v ser, aller v ser erbe v d a me iklichsvo v serwege irru g, hi der usv d widerspre­che . Darauf so verczeichich mich vorge a ter Willibald Nerer fur mich, mei hawsfraw v d allv sererbe wisse tlich i krafftdesbriefs, daswir u fur hewtige tag dato des briefs zu de obgedachte erbstukche , so wir i dorf zu Wilthaws gelege gehabthabe mit alle ire zuegehoru -ge , khay erlai zuespruch, a sprach, vordru g och rechte icht mer habe sulle , welle och muge weder mit brief och a brief, mit recht och a recht, gesitlich oder weltlich, we ig och vil i khay erlai weis, ausge ome die erbstukch, die wir habe iderhalb des Kchrewcz i der Fleise gelege , diehabe wirv svorbehalde v d derselbe ichtverczi-ge , allestrewlich v d v geuerlich.Zuvrku dgebe wiri de briefbesi­gelte mitdesedle v d veste Sigmu d Hol burgera ha gu de i sigel, de ich obge a terWillibald Nerermitvleissdarvmb gepete hab, dochim v d alle sei e erbe a schade , we ich diezeit aige gegrab s i sigl icht gehabt hab, darv der ich mich verpi de mit mei er trew fur mich, mei hawsfraw v d all v ser erbe , alles war v d stet ze halde v d zu volfuer , das i dem briefgeschribe v d begriffe ist. Gebe ach Kristi a—a) prertano. gepurd vierczehe hu dert v d i dem ew v d sibe czigiste jar, amb eritag i de heilige oster feyrtage . Od obešenega peata ostal samo perg. trak. 365. Stiški opat Ulrik skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1479 december 13, Stina. Orig. pap. (215 × 161 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 235, št. 515, po A. Notica na prednji strani: 13/12.1479(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.515(20. stol.). Wir Vlreich abbt zu Sittich v d der ga cz co ue t daselbist beke e , das v s der edel v d stre g ritter her Pa gräcz vo Awrsperg vo dem kege burttige e± v d sibe czigiste jar drewzeche phu t phe ­ i g ausgerichtv d pezalthatdassellgerätvo wege , derstiftv d ewige mes, die dÿ vo Awrsperg i v serm sagrät hie zu Sittich auf sa d Jorge alttar habe , dauo ma v s die bemelte drewzeche phu t phe i g jerlich zu sa d Lucei tag raiche soll. Vmb die vorbe a te drewzeche phu tphe i g sage wir de obge a te her Pa gräcze vo Awrsperg v d sei e prueder ga cz quit, ledig v d las. Mit vrku dt v ter mei s ege a te abbtVlreichsaige aufgedrugkchte sigell. Gebe zu Sittich, a sa d Lucei tag, a o domi ietc. i demLXXVIIIIjare . Na hrbtni strani ostanki okroglega vtisnjenega peata v naravnem vosku. 366. Hanže in njegova žena Lucija zastavita bratovšini cerkve sv. Kanci­jana pri Turjaku žitno desetino od 6 hub v Gaberjah v šmartinski župniji za 5 goldinarjev. 1479. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 196, št. 9 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 93. — Testamentslibell, fol. 104b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 235, št. 516. Mehr ei päquet, dari ... Item mehr ei sazbrieff umb ai traid­tzehe dtauf6 hüebe zu Gabriach i St. Merte pfarr, so vomHa scheu d Lucia, sei er haußfraue , dem zechleüte St. Ca zia s khirche bey Aurs­perg umb 5 fl. verpfe dt ist worde , im 1479.(Zap. inventar, l. c.) 367. Kunigunda, hi Martina Flaminga in žena Jurija Sevniškega, proda Petru Stoperju, Urbanu in Ožboltu, kljuarjem pri cerkvi sv. Jošta (danes verjetno sv. Lucije), za 13 ogrskih goldinarjev oz. dukatov hu­bo na Dolah pri Polici; hubo lahko odkupi v naslednjih 5 letih 14 dni pred mihaelovim ali 14 dni za tem. e tega v petih letih ne stori, pravica do odkupa zapade. 1481 julij 23. Orig. perg. (345 × 181 + 27 mm) v KLA, GAFA (ex predal 26) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 188–189, št. 332 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 235, št. 518, po A. Dorz. not.: Ai satzbriefvmbIhuebe gelege zumThallbeysa dJobste i Sa d Marei erpharrgelege , dieKu igv dMertt Flämÿ gselige tochterv dJorge des Liechte walder eliche hausfraw de zechmaister zu sa d Jobst versatzt hat (16. stol.; ).— 23/7.1481(19. stol.). Arh. sign.:  43 (16. stol.). Ich Ku igv d Merte des Flämi g sali g tochter, ytz Jorge des Liechte walderelichsgemahelbeke furmich v d allmei erbe v d tu kv d allerme iklich mit dem brief, das ich recht v d redlich hi gebe v d verkaufft hab, hi gib v d verkauff auch wisse tlich v d i krafft des brieffs, mei s freye ledige aige s guts ai huebe mit aller zugehoru g, so vo rechtdarzu gehörtodergehor sol, ichtsausge ome ,sv deralles hie i ebeslosse , die da gelege ist zum Tall bey sa d Iobst i Sa d Marei er pharr, die davor gedi t hat drey markch schilli g auf ai wider-kauff fu ff ga tze vo dato des brieffs och ei a der volgv d v d der widerkauff sol beschehe allbeg virtzehe tag vorsa d Michels tag oder virtzehe tag och sa d Michels tag a geuerdlich, dem erber Peter Stoper, Vrba v d Oswalde , alldrey zechmaisterzusa d Iobstv dalle ire ochkome zechmaister daselbs. V d ich habsew der be a te hue-be mit aller zugehoru g i utz v d aige s gewer gesatzt mit aller stat, darumb habe sew mir gebe dreytzehe gueter V grisch v d ducate gulde , die ich berait vo i darumb ei ge ome hab. Dauo sulle sew v d ir ochkome zechmaisterdiebestimbte huebe mitallerzugehoru g u furbasser i ehabe , die ütze , iesse , we de v d ker , auch damit schaffe , ha del v d tu , als mit der be a te sa d Iobst bruderschafft aige güeter , a mei , mei er erbe v d mei elichs irru g v d wider-spreche alles getrewlich v d v geuerdlich vorbehalde . Wa ich obe­ a te Ku igv d oder mei erbe die oberurte zechmaister oder ir och­kome i de obestimbte fu ff iare sew erma e v d das albeg tu vir­tzehe tag vor oder och sa d Michels tag v d i die obestimbte drey­tzehe gulde ausrichte v d betzale ,so da sulle sewv sdieoberurte huebe mit aller zugehoru g widerumb zulase gebe v d mit dem kege burtige brief vbera tburte auch a geuerdlich. Wer auch, das ich odermei erbe diebestimbte zechmaisteroderir ochkome sewi de obe a te fu ffiare ichterma te v d i dieobemelte dreytzehe gul­de e trichtete , so da och ausga g derselbe fu ff iar sol desbestimbt kauffbrief ai ewiger stater kauffbrieff sei v d ich v d mei erbe sulle sew all ir ochkome zechmaister darauf scherme v d ge me iklich vera tburte vor aller klag v d a sprach och solhe kauffs v d la des rechte i Krai . Tate wirdes icht, wassewdesschade ame , wieder schade ge a t oder gehaisse wurd, kai erlay schade ausge ome , dieselbe schade all mitsambt dem haubtguet sulle v d welle wir i ga tzlich gelte v d ablege v d sulle dasalleshabe v dbesueche auf allem v serm erb v d guet, so wir ytz habe oder och hi fur gewi e , dauo sewauch haubtgutsv d allerschade richte v d wer solderla ­desfursti Krai , sei haubtma oderverweserdaselbsoderaberai ydew herrschaft v d gericht, darv der sew v ser erb v dguet a kome , wo sew daraufweise oderzaige , dasistallesv serguetlicherwille . Mitvrkv d des brieffs, der versigelt ist mit der fursichtige erber v d weise Casper Krobate v d Jorge Hueter, baider burger v d gesware des rats zu Lai­bach baidera ha gv de i sigel, die solh irsigeldurch mei ervleissiger bet wille a de brief geha ge habe , doch i v d alle irer erbe a schade ,darv derichmich obe a teKu igv d fur michv d allmei erbe verbi de, allesdaswarv d stätzu halde v d zu uolfure , dasa dembrief geschribe stet. Gebe a mo tag vorsa d Iacobstag ims ydt, och Cristi geburdt virtzehe hv dertv d dar ach i dem ai v dachtzigiste iare. Dva okrogla visea peata v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) delno poškodovan; napis: caspar  crabat 1477 (= št. 369/2, 392/3) {pril. 175}.— 2) napis: .s . ursche  hueter .1468 (= št. 362) {pril. 176}. 368. Stiški opat Osvald skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1481 december 13, Stina. Orig. pap. (212 × 155 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1481.Reiche vo 13tlda Sittich(19. stol.). Wir Õswaltabbt zw Sittich v d der ga tz co ue t daselbistbeke e , das v s der edel v d stre g ritter her Pa gratz vo Awrsperg vo dem kege wurti g ai s v d achtczigiste jare drewzeche phu t phe i g ausgerichtv d pezalthat, dassellgràdtvo wege derstiftv d ewi g mess, die divo Awrsperg i v serm sagràt hie zu Sittich auf sa d Jorge alttar habe , dauo ma v sdie bemelte drºwcehe a phu t phe i g jarlich zu sa d Lucei tag raiche soll. Vmb die vorbe a te XIII tld sage wir de obge a te herre Pa gratze vo Awrsperg v d sei prueder ga tz quit v d ledig. Mit vrku d v ter mei s obge a te abbtOswalte aige aufge­drugkchte sigil.Gebe zwSittich, a sa dLucei tag, a o domi ietc.i demLXXXIjare . Na hrbtni strani okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja preko kosa papirja. 369. Baltazar Blagoviški potrjuje, da je Janezu Šobi prodal za 11 ogrskih goldinarjev oz. dukatov svojo posest na Ižanskem, in sicer pusto hubo na Sarskem in pol puste hube na Plešah. 1482 januar 6. Orig. perg. (321 × 211 + 38 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 148–149, št. 262 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 235–236, št. 519, po A. Dorz. not.: Ai kauffbrieff vmb II huebe i Ÿgger pfarr gelege , so Walthesar GlobiczerdemHa se Schobaverkauffthat(16. stol.; ).— 6/1.1482(19. stol.). Ich Walthesar Glowitzer beke fur mich v d all mei erbe v uerscheide lich v d thu ku dt mit de offe brieff alle , de er fur kumbtt, die i sehe tt, hore tt oder lesse , das mit wol bedachttem mütt v d zw der zeitt, daich es mit rechtt woll thu mochtt v d des volle ge­waltt zu thu hett, recht redlich v uersproche lichhi gebe v d verkaufft hab, hi gib v d verkauff auch wisse ttlich i krafft ditz brieffs mei s fre­ÿe aige ledig gutts, item ai ode huebe zw sa d Rüeprecht zw Hü d­tar , darauffvorzeitte gesesse istMari Schkerwitz, dÿ a derhalbeöde huebe istgelege zwPless, darauffvor zeitte gesesse istPaulSlä a, ped i Igger phar gelege , mit aller wer zwgehorü g, mit eckere , wismaidt, gehulcz v d mit alle de , als vo alter dartzw gehort oder pillich dartzw gehor sol, ichts aussge ome , sü der alles hie i e beschlosse . Die a) -cehen vstavljeno nad vrstico. obge a tte huebe hab ich verkaufft mit alle de rechte , er v d wirde miti trifftoderausstrifft, wie dasallesge a ttodergehaisse sey, icht aussge omme , als mei vorfoder v d dar ach ich selbs das alles zugehabtt hab v d mit gewer herpracht hab, dem Ha sse Schoba v d alle sei erbe v dhab sew der be a tte huebe mitt aller zugehoru g, so vo recht dartzw gehortt oder gehor soll aus mei v d mei er erbe gewaltt, ützv d geweri sei v d i sei ererbe gewalt, utzv d gewer gea ttwurtt v d gesatztt mitt aller stat. Darumb habe sew mir gebe ai dhelff guetter V grisch v d ducatte gulde , die ich peraitt vom im ge ome v d e pha ge hab. Dauo soll er v d all sei erbe die obe a tte huebe mit aller zugehorü g u furpass i ehabe die utze , iesse , we de v d kere v d damit schaffe , ha dle v d thü , was i lieb ist, als mit a drm irm aige freis kauff guetter a mei v d a aller mei er erbe irru g v d ma igklichs widerspreche iru g v d hi der üs getrewlich v d v geuarlich. War auch das sew ÿema tts a der vo de berurtte huebe vo ei em tailoder gar trib oder traibe wolt, da ich i dara hi gebe v d verkauffthab, darauffgelob ichobge a tterWalthesar Glowitzersewzu scherme , zu uertrette v d mitdemrechtte zu uera tt­wortte vorallerklag v da sprach achla desrechtte i Krai . Tattich odermei erbe des icht, wasschade er oder sei erbe des ame , wie der schad ge a tt oder gehaisse wurdt, kai erlaÿ schade aussge ome , dieselbe schade all mitsambtt de haubttgutt schulle v d welle wir i ga tzlich betzalle v d ablege v d sulle das alles habe v d besuche auff alle v ser erb, so wir ietz habe oder ochhi fur gewi e , dauo sewauchhaubttguettsv d allerschade richtte v d were solderla des­furst i Krai , sei haubtma oder verwesser daselbst, dartzw ei yede herrschafftv dgerichtt, darü dersewv sererbv dguetta kome darauff, wo sew weisse oder zaige , das ist alles v serr gü st v d guetter wille . Mitvrku dtdiczbrieffbesigeltmitdesedle gestre ge ritterherre Pa -gretze vo Awrsperg haubttma i der Mettli g, v d mit des fursichtige erber v d weisse CasperKrobattdiezeittstattrichterzwLaÿbach baider a ha gu de i sigel, diesolich iri sigelldurch mei obe a tte Walthesar Glowitzerpettwille a de brieffgeha ge habe , doch i v d alle ire erbe a schade , daru der ich mich obestimbtterWalthesar Glowitzer fur mich v d all mei erbe verpi d, allesdaswarv d stattzu haldte v d zu uolfure , das obe a dem brieff geschriebe stett. Gebe a aller dreÿ ku ig tag, ach Cristi gepurdt vierczehe hu dert v d dar ach i dem zwaÿu dachtzigiste jare. Dva okrogla visea grbovna peata na perg. traku: 1) v naravnem temnem vosku v skodelici iz naravnega svetlega voska, delno poškodovan; napis: (zunanji rob): s pan[g(re)cz • vo(n) aurspe]rg • ob[r st • erb]kamrer • n • kra n • [vn(d) •], (notranji rob): n • der • w[ nd schen • m]arch (= št. 324/2, 335/1, 389/1) {pril. 47}. — 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: caspar  crabat 1477 (= št. 367/1, 392/3) {pril. 175}. 370. Stiški opat Osvald skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov beneških pfenigov za mašno ustanovo. 1482 december 13. Orig. pap. (202 × 109 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 236, št. 520, po A. Notica na prednji strani: 13/12.1482(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.520.(20. stol.) Wir Oswald abbt czw Sittich v d der ga cz co ue dt daselbss beche e ,daswire pha ge habe vo demedle v d veste ritterhere Pa gracze vo Awersperg drewczehe phu dt phe i ge Ve ediger mü ssdasselgerät,das ma v sv dv seremgotshawsjärleich raiche v d gebe schol czw sa dt Lucie tag. Der obge a te drewczehe phu dt phe i ge sage wir de ege a tte here Pa gracze vo Awersperg quidt, ledig v d loss vo dem hewrige jar. Gebe a sa dt Lucie tag, a o domi ietc. LXXXIIO. Pod besedilom nekoliko poškodovan okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: contra s g llum abbat s • n • s tt ch (= št. 326, 331, 337, 342, 374, 395, 423) {pril. 32}. 371. Povelje cesarja Friderika (III.) kranjskemu deželnemu glavarju Sig-mundu Sebriachu glede gozdov ob Iški, v katerih se kratijo pravice Turjaških. 1482. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 86, št. 271 = Preinfalk, Listine v zapušinskih inventarjih, str. 176. — Testamentslibell, fol. 49a, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 236, št. 521 = Otorepec, Gradivo za zgodovino gozdarstva, str. 37, št. 72. Itemei bevelch vo khayserFridriche a Sigmu de vo Sebriach haubtma i Crai , betreffe dtdiewälderi derEytsch, dari e de e vo Aursperg ei griffbeschicht, dat. A. 1482.(Zap. inventar, l. c.) 372. Beneški dož Janez Mocenigo piše metliškemu glavarju Pankracu Turjaškemu kot odgovor na cesarsko pismo, da Nikolaj Donatus in pokojni Gašper Raynerius Turjaškemu ne moreta poravnati dolga v višini 800 dukatov, ki je nastal iz prodaje goveda, ker Raynerius ni zapustil dovolj premoženja, Donatus pa je obubožal. 1483 februar 18, Benetke. Orig. perg. (322 × 248 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A), priloženi prepis iz 18. stol. (B) ter prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 20. stol. Arh. sign.: 160 (19. stol.). Mag ifico domi o Pa chratio Aursperger capita eo i Methelica amico charissimo (M) Ioa es Moce igo dei gratia dux Ve etiarum etc. mag ifico domi o Pa -chratio Aursperger capita eo i Methelica salutem et sy cere dilectio is affectum. Per Gregorium u tium mag ifice tie vestre prese tate obis fuere littere sere issime imperatorie maiestatis ad os, quibus satis effica­citer come datur obis causa satisfactio is mag ifice tie vestre debite, ab obilibusviriscivibus ostrisNicolao Do ato etquo dam Gaspare Ray e­rio debitoribus, utdicit eiusdem deducatis octi ge tis ex causa boum etc. Nosvero utetimperatoriesublimitatietiusticieparitersatisfaceremuscum co seque ti gratificatio e vestre mag ifice tie dedimus quam primum operam dilige tem, ut ita fieret. Verum e im vero comperimus i hac experie tia primum ex bo is Gasparis Ray erii iam, ut prefertur, mortui, o restitisse ad ta tam summam et valorem ut ex i tegro iuribus doctalibus uxoris satisfieripotuerit. Nicolao vero Do ato certum est, ihil isiperso­ amsuperesse, co traquam ihilest, quod pro u cpossitsperari, cum, ut iura doce t, i a is sit actio, quam pe uria debitoris excludit. Et sit certa mag ifice tia vestra, quod, si satisfieri i hoc illi potuisset, o defuisse­musillidepromptissimaetexpeditissimaiusticia,quamcumom ibustum vero subditis imperatorie sublimitatis debemus et impe dere semper co -suevimus. Datumi ostro ducalipalatio, dieXVIII februarii, i dictio eIIda, MCCCCLXXXIII. Obešena svinena doževa bula na vrvici; napis (averz): IO MOCENIGO DVX; (reverz): IOANNES • MOCENIGO • DEI • GRA • DVX • VENETIAR • ET • C {pril. 20, 21}. 373. Pismo Pankraca Turjaškega cesarju Frideriku (III.), v katerem poda­ja ozadje spora z Jurijem in Janezom Lambergerjem glede vinogra­dov in vina. (prim. št. 380) 1484 januar 18, Metlika. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 5–6 (B). Ewer k(aiserliche) g( ad). Allerdurchleuchtigister v Þberwi dlichister kaiser, allerg( edigster) herr, mei trewschuld(ig)di stsi dewrerk(aiserliche )g( ade )v derta­ ig. Als e(wre)k(aiserliche)g( ad)hewer zw v ser liebe frawe tag der schidu g mit mir schrifft ai auffschreibu g zu tÞ der lewt i Metli ger pode . Alsdieselb aufschreibu g beschach, sage dieleÏtt, wieweÿ vier huebe auch ai wei tzehe thiei derMetli g, dervo Cily ai emGrëtz­perger gebe hat auff sei widerrueffe . Als der verschaide wair het i sei weib la ger zeit chalte v d ach irem tod sich Jörig Lamberger phleger zw Ort egk, auchdie a dre sei s pruder ki der zw ire ha de ge ome , ach der leÏtt aller sag. So gezi s Lamberger zw gebe su der de also zwauftrag kalte zehe twei , ha ichauch besehe lasse ,der ach v ÞertÞcktt ligtt, ha ich solhs ta aus trewer phlichtt. Als ich e(wre )k(aiserliche )g( ade )desschulde pi v d dapeÿ gewart, ob die Lambergerai igerlaÿ rechttigkaittdartzwhette , pi ich desvo i pisher ichtv derricht, su derhatmirderHa sLambergerphlegerzwStai ai Zedel zÏgeschribe , die ich e(wre ) k(aiserliche ) g( ade ) hie i der abgeschrifftv d mei a twurtdarauffmitschickht.NÏistmirvo e(wre ) k(aiserliche ) g( ade ) ai schreibe v dgeschafft kome , vmb solhs Ï v derricht ich e(wr) k(aiserliche) g( ad) solhs, als obe mei schreibe laÞt v d soss e(wre ) k(aiserliche ) g( ade ) v derricht ist, schafft e(wr) k(aiserliche)g( ad) mit mir, daz ichsLamberger scholllasse v d wider gebe pi ich ichtswider. Aber ach mei ai falltige bedÞ cke e(wrer) k(aiserliche) g( ad) schaff mit Lamberger, so sÿ e(wre ) k(aiserliche ) g( ade ) khamerguett i habe , so la g daz sÿ ir rechttigkaitt darÞmb zaige , de die e(wrer) k(aiserliche) g( ad) dartzw gefalle , dieselbe were e(wre )k(aiserliche )g( ade )wollv derrichte alsa imselbsist oder sei wirtt v d die weill mir e(wre)k(aiserliche)g( ad) icht ai ver­schribe a ttwurt geitt, will ich dicz gutt zw e(wre ) k(aiserliche ) g( a-de )ha de halte , aberdieweillchai erlaÿ utzi eme . Wa wasich ta hab v d och thÏ, dasthÏich Þrvo e(wre )k(aiserliche )g( ade ) wege etc. darauff beuilh ich mich e(wre) k(aiserliche) g( ad), als mei allerg( edigste )here . Gebe i derMetli g, a su tag vorsa d Sebas­tia v d Vabia tag, imLXXXIIIIjar. v derta iger Pa grëtz vo AÏrsperg haubtma i der Metli g 374. Stiški opat Osvald skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo. 1484 januar 19, Stina. Orig. pap. (241 × 158 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 236, št. 522, po A. Notica na prednji strani: 19/1.1484(20. stol.). Wir Osbald abbt zu Sittich etc. weke e , daz wir vo dem edle v d stre ge ritterhere Pa gratze vo Awersperg a derjarliche stift, hiei v seremgotsha±si ge ome v d e pfa ge habe zu v sere v d v sers co ue ts ha dte dreyzeche pfu dt pfe ig vo dem agst ver­ga ge dreyu dachzigiste jar, der sage wir i v d sei eribe fur v s, v serco ue tv d achkome ga tzquitledig.V d zu vrku dtv derv se-rem aufgedrugkte pedtschadt, gebe zu Sittich, a ma tag vorsa dt Se-bastia s tag, a o domi ietc. LXXXIIIIO. a Na hrbtni strani poškodovan okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: contra s g[ llum ab]bat s [• n • s tt ch] (= št. 326, 331, 337, 342, 370, 395, 423) {pril. 32}. 375. Pismo Jurija Lambergerja kranjskemu deželnemu glavarju Viljemu Turjaškemu, v katerem se pritožuje nad prestopki Pankraca Turjaške­ga in ga prosi za posredovanje. 1484 maj 8. Orig. pap. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Soasen prepis (poškodovan od vlage) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (B), priložena prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 198’–199, št. 349 (D). a) popravljeno iz LXXXIIIO. Rekonstrukcija poškodovanih delov besedila po C. Dem edle herre herr Wilhalme vo Awrsperg, la deshaubtma i Krai , mei em güte freu dt Edler herr, mei freu dtlich willig di st wi®ssþet beuor. Ich bri g euch a als ai emla deshaubtma , das Pa gracz Awr®spþerger dem Romi­sche kayseretc. v serem allerg adigiste herre i ®sei erþkayserliche g ade herrlichkaÿt v d gerichte,a mei er werwesu g geryffe hat i me igerlaÿ weg, jecztamju giste i demgericht i ®ai er mülþai gefa -ge v d ge Awrsperg gefuert, ausserhalb mei es wisse v d wille der sei ai eristi demgerichtgesesse v d gròblichwiderdasgerichtgeha ­delt, demselbe ich zu recht piette hab lasse ach gewo hayt, der sich v gehorsam beweÿst hat. Nichtz destmÿ der hab ich das recht ergee lasse , hat erdem sei verpote , die perg zu gebe och kai gehorsami das gerichtt zu beweÿse , dessgleiche hat der sei ai er der kayserliche m(aiestä)t hölldi ai er aws irem haws mei er verwesÞ g ächtigklich ai kue gestole , das arm weÿb hat di kue gefu de v d mit sei em ayge suppa besichtt v d beschire hab ich das arm weÿb zu im ge Awrsperg geschickt zu zwaÿ fertte , hat er ir rechttag bestymbe lasse v d kai ergee lasse . Vmb solichs hab ich der sei aÿ i ge ome v d vmb solichs gepfe dt v d de selbe auf purgschafft aussgebe , die kue dem arme weÿb zuwege bri ge oder III gulde dafur ze gebe , oder sich widerumb stelle . Das hat der egemellt Pa gracz Awrsperger de sei beÿ leÿbe v d guttverpotte . Durch solichsw®iertþderke(yserliche)m(aiestä)t gericht v d herlichkait e tzoge , als ir das s®elbþs w®ol verþsteet. Darauf erma ich euch vo sei er k(eyserliche ) g( ade ) wege als ®ai e þ la deshaubtma v d bitt euch vo mei e wege mitalle vleyssbeydem oftge a te Pa gracAwrsperger darob zesei , dasersei er®k(ayserliche ) g( ade ) armlewtþ gru dt v d herlickayt be ueghafft mach v d v be-®swàrt lassþ; we was er i de sache ha delt, das tuet er sei em aige em ®herre þ v d la desfurste . Was u e®werþ will oder rat i de sache ®ist, ob ichsþweÿtera deik(eiserliche)m(aestä)t®v sermallerg e­digiste herr þbri ge sol oder w®as ich dariþ thu , oder lasse sol, damit mir die schuld dessh®albe icht zugemesse werdþ, das er ®sölhe ha ­del v d e tzieþhu g mit mei em wiss®e þ v d wille tàt, ®desþ v® der­rþich®tþ m®ich mitþ ewerer verschrib er a twurt. Gebe am sambstag vor sa d Pa gracze , tag imLXXXIIIIjar. Jòrg Lamberger a) popravljeno iz daljše besede, katere zadnji del je radiran. 376. Pismo Jurija in Janeza Lambergerjev, oskrbnikov na Ortneku, kranj­skemu deželnemu glavarju Viljemu Turjaškemu, v katerem se pritožu­jeta nad nezakonitimi posegi Pankraca Turjaškega preko deželsko­sodne meje in ga prosita za posredovanje. 1484 junij 11. Orig. pap. (221 × 237 mm) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 209’–210, št. 370 (C). Dem edle herre herre Wilhallem vo Awersperg la deshaubtma i Kraÿ , v serem gute frew dt Edler herr v ser frew dtlich v d willig di st mit gute wille beuor. Wir lasse euch wisse , das wir vo desRömische kayser etc. v ser aller g( edigste ) herre arme lewtte bericht sei warde , wie herr Pa gratz Awrsperger die pÿmberch, so weyle t herr Sigmu dt vo Sebriach v d Jorg Raÿ er dieselb zeÿtt hawbtma v d vitzdumb i Kraÿ besucht v d i gege bürttigkait mit dem gemelte Pa gratze vo A±rsperg v d mir, Jorge Lamberger, bestellt v d e tleich vo der k(eyserliche ) m(aies)tat wege verlasse v d beslosse , das die pÿm­berch i ruestee solte ,damitkhaÿ taillimdari ichtse tziehe solt, so wollte sÿ diesache v d irru g, wiesÿ dasgefu de hiette a die k(ayserliche)m(aies)tatbri ge v d zev derrichte , wieesda diek(ay­serliche) m(aies)tat waÿtter schueff zu örttere . Des wurd wir vo sei k(ayserliche )g( ade ) zu peder seÿtte wolv derricht. Solhe a sta d Pa gratz vo Awrsperg seit ir hawbtma warde seytt vberfare hatt, fertt solh grü t ge tzigklich abgehallte , he±r mitt wartzaiche verstekhe v d sich der ga tz v derwu de hat, dadurich der k(ayserliche) m(aies)tati disem gericht v serverwesu gals für dreÿ oder vier gulde gelts erdtreichs e tzoge wirdet, solh mütt willige frafel. So er a der k(aiserliche ) m(aies)tat etc. gru tte ha delt, bericht wir euch als ai em la deshaubtma v d erma e euch vo der k(aiserliche ) m(aies)tat we-ge v d pitte euch vo v sere wege bei herre Pa gratze ewre vettere darob sei . aDamitterderk(aiserliche)m(aies)tatetc. gru tta v d herligkhäitv e tzoge e v d v beswürttlas, damittv s icht ottwerd, der hä del, der k(aiserliche ) m(aies)tat ze berichtte . Auch lieber herr haubtma , fueg ich euch Jörg Lamberger ze wisse , das mir auf mei ju gist ai pri ge , so ich euch ta hab vo der k(aiserliche ) m(aies)tat a—a) na razuri. wege ichtsgewe ttist. Gebe amfreitage vorsa dtVeitstag, a o domi ietc. LXXXIIIIto . Jorg v d Ha s dieLamberger, phleger zw Ort egkh. Na hrbtni strani ostanki dveh vtisnjenih peatov v zelenem vosku, ki sta zapirala pismo. 377. Pismo kranjskega deželnega glavarja Viljema Turjaškega bratrancu Pankracu Turjaškemu, glavarju Grofije v Marki in Metliki, glede pri­tožb obeh Lambergerjev (Jurija in Janeza), v katerem mu naroa, naj se v spornih zadevah drži sprejetega dogovora, in napoveduje zasli­šanje obeh sprtih strani. 1484 junij 13. Orig. pap. (215 × 192 mm) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 192–192’, št. 337 (C). Mei emliebe vetter herre Pa gratze vo Awrsperg, hawbtma i der Metli g etc. Mei lieber vetter. Du wierst das schreÿbe ver embe , so mir die Lamberger hewt zugeschickht habe . Darauf beger ich a dich a statt v sers allerg adigiste herre , du wellest die sache i der may Þ g stee v druee lasse , wie dasher Sigmu d Sebriacher v d Jorg Raÿ er selige zwische ewer gemÿtellt v d abgeredet habe . Bis auf verrer awstrag, alsderJorig Lambergermeldt, imseÿ aufsei ju gistsa bri ge , khai be uege beschehe . Darauf thu ich im die a twurt, du habst mich bericht, wiedir, vo imv rechtbeschech. V d achlawt ewerpederklag, sey mir swar, ausserhalbe ewer paÿder gege wurtt, die sache zumitt­le , walt ir euch aber zu peder seitte euch vor mei höre lasse . So wolltich gere ettlich derla dlewt zu mir eme v d diesache höre v d dari ha dle , wasmirvo ambtswege gepurdtzuthu ,damitmei freu dtschafft. Datum zu Laybach, am so tag vor sa d Veÿtts tag, a o etc. LXXXIIIIo. Wilhalm vo Awrsperg la deshaubtma i Krai Na hrbtni strani preko kosa papirja vtisnjen majhen osmerokoten peat brez napisa {pril. 48}. 378. Jurij Turjaški prezentira šmihelskemu župniku Janezu Egenburgerju Ulrika, kanonika premonstratenskega samostana iz Grebinja, za župnika v (Dolenjskih) Toplicah. 1484 julij 6, Žužemberk. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (B). Reg.: Richter, Die Frsten und Grafen, str. 714, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 236, št. 523. — Baraga, Kapiteljski arhiv, str. 91, št. 120. Ve erabili viro domi o Joa i Ege burger pleba o parrochialis ecclesiae S. Michaelis extra oppidum Rudolfswer Georgius de Aursperg milesrevere tiamdebitametho orem.Cumad piehaereditareoiurecolla­tio et praese tatio perso ae ido eae ad parrochialem ecclesiam gloriosae Virgi is Mariae i Toplica prope Rasek qua do vocat ac domi o pleba o praefataeecclesiaeS. Michaelisprotemporeexiste tihuiusmodipraese ta­tio receptivo co firmatio dictae parrochialis ecclesiae ple o iure oscatur perti ere ad ecclesiam, quam u c vaca tem per liberam spo ta eam et be edeliberatamresig atio emho orabilisviridomi iMatthiaepresbyteri Aquileie sisdioecesisprovitum,ho estumetvirtutibuspotte temp[atrem] Vdalricum ecclesiae ca o icum mo asterii Beatae Virgi is i Grieffe tall praemo strate sis ordi is Salizburge sis dioecesis praetactae vestrae ve e­rabilip(ater itati)ta quamhabilemet ido eum adecclesiam ostramobti­ e dampraese tiumte orepraese to supplica seidemvestraep(ater itati) quate uspraese tatio emhuiusmodirecipereetadmitteredictamqueeccle­siam sicut praemititur vocatam cum om ibus iuribus et perti e tiis suis etiam trahe tes eidem i vestituram potestatem autoritatem et admi istra­tio em spiritualiumettemporaliumeiusdempraefatop[atri] Vdalricoprae­se tato praesbytero providereetassig arevelitetdig etureademv. p. quo- iamspero praedictidomi iVdalrici, sic... [perso aliter] praese tatii dus­tryamdictamecclesiamfave tealtissimo susciperei creme tum. Datumi Seise berg, die Martis sexto, me sis julii, a o domi i millesimo quadri ­ge tesimo octuagesimo 4to, meiproprii sub appressio e sig eti. 379. Pismo Janeza Lambergerja Pankracu Turjaškemu, v katerem ga prosi za pojasnilo glede odvzema neke rente v vinu, ki sta jo z bratrancem Jurijem Lambergerjem podedovala po svoji pokojni sestrini. 1484 september 23, Kamnik. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 4 (B). Pismo je v prepisu oznaeno kot: Diea dermei a twÞrttdeswei shalbe . LieberherrPa grºtz,mich ista gela gt, wieirmei emvetter Jörg Lamberger v d mir v d mei pruder v ser wei , de wir ach v ser vattere salige swester tochter geerbt habe ®..............þ,a pit ich euch, ir wellet mich wisse lasse , wes ir mich zeicht, das ir mir daz mei b also embt. Nach dem v d ich ei gesess er la dtma pi v d ob ir ai erlaÿ spruch zw mir het, wolt ich euch zw verhör v d recht ste , dem gleiche mÿrda icht zweÿffelt, dasdasmei vetterauch thätt.Darauffpitich euch verschribe wisse lasse , waz die vrsach ist, das ich mich auch wiss dar ach zwrichte . Gebe zu Stai , amphi tzttag ach sa d Matheustag, imLXXXIIIIjar. Ha s Lamberger 380. Pismo Pankraca Turjaškega Janezu Lambergerju, v katerem zagovar­ja svoja stališa glede pripadnosti spornih vinogradov in njihove služnosti (svojemu) metliškemu zemljiškemu uradu. 1484 september 24. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 5 (B). Lieber Ha s. Als dw mir schreibstt, wie ich dir, dei vettre Jorg Lamberger, dei pruderwei scholtge ome habe , istmir ichtswissu d, so der souill ach geschefft v sers allerg( edigste ) here R(ömische ) kaisers etc. ist hewer ewlich i Metli ger pode ei auff schreibu g be-schehe , dari ich vo lewtte v derricht pi , wie i Dobli ger perg der gehört i dazambtMetli g ai zehe t, ettlich huebe vo g ade wege , vo de vo Cilÿ gebe sei auffleibgedi g. Nwai Grºtzpergari auchals ma sagt mei liebe geuattri , dei muetter vill jar ei ge ome hat. Ich pi auch woll i gede ckh, dazmirmei gefattri verttdarumb schraib, ha ich irkai irru g ta allejaralssÿ desai schreibe mei ererpiettu g hat. Wa ichs e tlich icht gewest hab, das solhs v sers here R(ömischer) kaiseretc. seÿ ach demv d dervo Cilierblich vo derMetli g ichtshat mÞge gebe . Auffdas warlich i werre hat mir gepurt, als ai hauptma mei er er halbe zw v sers allerg( edigiste ) here R(ömische ) kaiser a) pri prepisu je bil del besedila oitno spregledan ali izpušen. b) v orig. verjetno wein. etc. ha d zw eme .Darauffwassei k(aiserliche)g( ade)schaffe wirt dari , stet zw sei k(aiserliche )g( ade ), da was mir dari zwstet rech­tlich als ai hauptma , das will ich auch gemesse , als vor gehalte ist warde wëy a der hauptlewtte . NÏ mir mei geÞattri darÞmbgeschri­be freÞ tlich ha ich zw ir schicke welle , hewtt oder marge , ir verkÞ de wie ichs der k(aiserliche ) m(aeste)t etc. a pri ge wolt ver­traÏliche , damitt sÿ ebe mei ir sache ge der k(aiserliche ) m(aeste)t etc. auch a bracht, alsuilla mirlaig gege derk(aiserliche )m(aeste)tetc. guett hilffig zw sei , dari sÿ mei frew dtschafft emphi dlich wair v d sei scholt. Aber auff dei scheribe will ich dy sach itt Ï zw mei er geuattri schicke , su der der k(aiserliche ) m(aeste)t etc. v derrichte , alsa imselbsist, also hastdwmei verschribe a twurttauffdei pitte . Gebe am freÿttag ach sa d Matheustag, imLXXXIIIIjar. Pa grëtz vo AÏrsperg, haÞptma i der Metli g 381. Pismo cesarja Friderika (III.) Pankracu Turjaškemu, v katerem mu ukazuje, naj se pogodi z Janezom in Gregorjem Lambergerjema o povrailu škode zaradi odvzetega vina. 1484 november 30, Linz. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 6–7 (B). V prepisu naslovljeno z: Das kaÿserlich schreibe , so mir die Lambergari zuge­schicktthatt. V serem getrewe liebe Pa grëtze AÏrsperger, v serem haÞbtma i der Metli g Fridreich vo gots g ade Römischer kaiser etc. Getrewer lieber, v s habe v ser getrewe Ha s Lamberger, v ser phleger zw Stai i Krai v d GregorLamberger, sei bruder, v ser drugksess a pri ge las-se , wie dwi v d der erbere irer mÞetter etlich vass wei a all redlich vrsach v d v uerschultter sache habst eme lasse , die och i habest v d vberme ig irerschuehe ichtwiderzu gebe vermai est, dessÿ sich beswärtt bedÞ cke . Emphelhe wir dir er stlich v d welle , das dw de be a tte gebruedere Lambergere , auchderselbe irmÞetter, die bemelt wei vassdu i der eme hastlasse , a abga g v d a e tgelt Þsswider gewest, dich vmb die ge Ïme schede mit i vertragest v d dari kai a ders tust, damit wir deshalbe i klagweiss icht waitter a gela gt wer­de . Dara tustua v ser er stliche maÿ u g. Gebe zw Lÿ tz, am ertag sa d A drestag desheilige zwelffpote , a o etc.LXXXIIII, v serskaÿser-thumbs im dreiÏu ddreÿssigiste jare. commissio domi iimperatorispropria 382. Stiški opat Osvald skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo. 1484 december 13. Orig. pap. (218 × 145 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 236, št. 524, po A. Notica na prednji strani: 13/12.1484(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.524(20. stol.). Wir Oswald, abbt czw Sittich v d der ga cz co ue tdaselbssbeche ­ e , das wir e pha ge habe vo dem edel v d vestte ritter herre Pa graze b vo Awersperg dreyczehe phu d phe i ge selgrät v d stifft, dy er v d sei vorvordere i v serem goczhaws geta habe v d das er v s v d v serem goczhaws jarleych rayche soll a sa d Lucei tag.Der obge a tte dreyczehe phu d phe i ge sage wir de obge a tte herre Pa gracze vo Awersperg quidt, ledig v d lossvomdemhewrige jar. Gebe a sa d Lucei tag, a o domi ietc. LXXXIIIIO. Na hrbtni strani ostanki okroglega vtisnjenega peata v zelenem vosku. 383. Pismo Elizabete, vdove po Andreju Lambergerju, Pankracu Turjaške-mu, s katerim mu posreduje pismo cesarja (Friderika III.), poslano po njenem sinu Janezu Lambergerju. 1485 januar 1, Breg pri Ribnici. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 6 (B). a) recte tust du. b) drugi a vstavljen nad vrstico. Dem edle v d stre ge ritter her Pa grëtze vo AÏrsperg, hauptma i der Metli g, mei em liebe here v d geuatter. Edler lieber herr v d geuatter. Mir hat mei sÞ Ha s Lamberger vo demRömische kaiseretc., v sere allerg( edigste )here ai schaff­tbriefauffeuch lauttu d zugeschickt, de irver eme wertt v d mirda e­be geschribe , euch de zuschicke v d a twurtvo euch zwbegere . Pit ich euchvo mei v dmei ersÞ wege vmbai frew tlichea twurtt,das sei wirwilligvmb euchzwverdie . Gebe zwWillige Rai , a ewe jar tag, LXXXVjar. Elss, A dre desLamberger salige wittib 384. Ljubljanski mešan Lenart Meminger nakaže svoji ženi Uršuli, herki pokojnega Janeza iz Loke, za njenih 200 ogrskih goldinarjev oz. dukatov dote, 200 goldinarjev zaženila in 60 goldinarjev jutrne. Za skupno vsoto ji jami z vsem svojim premoženjem. 1485 avgust 9. Orig. perg. (356 × 268 + 52 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Leo dte Memi gerverweißbrieferbheÿrathgueth(16. stol). — A o 1485. (16./17. stol.; ). — 1485.VerweisbrieffürUrsulavo Lack(18. stol.). Ich Lie hart Memy ger burger zu Laibach beke v d tù kù d mit dembriefallerme iklich, de erfùrkumbt, diei sehe t, höre toderlese t, als mir die erber mei liebe eleichew hawsfraw fraw Vrsula des Ha se vo Lakg weile tphlegerzùm Hasperg seli g tochter zu rechte hayradguet v d haymstewr zway hù dert gueter wolgeweg er gulde Hù grisch v d ducate zwgebracht v d der berait bezalt hat, da e tkege ich aber der­selbe fraw Vrsula mei er liebe eleiche hawsfraw auch zway hu dert gulde widerlegt v d sechzikg gulde zu marge gab gebessert, damit ù alles haymstewr, widerlegu g, marge gab v d bessrü g i ay er sùm bri get vier hù dert gulde v d sechzikg alles gueter wolgeweg er gulde Hù grisch v d ducate . Darumb ich dieselb mei liebe eleiche hawsfraw ach gewa hait v d la des rechte i Krai v d dem stat rechte zu Laibach auf all mei hab erb v d guet, so ich iecz hab v da och hi fùr gewy e,wiedasallesge a toderwo dasgelege ist, ichtsausge ome , sù der alles hie i ebeslosse , verweist v d yr das aus mei v d mei er erbe gewaldt, ucz v d gewer i yr gewaldt, ucz v d gewer saczweis i gea twùrthab,verweisev d i a twùrtauch wisse tlich v di krafftdes a) vstavljeno nad vrstico. briefs, damitsy allesvmb dieober a te vierhù dertv d sechzikg gulde , als ir bemelte haymstewr, widerlegu g, marge gab v d bessru g saczweis i ehabe , ùcze , iesse , auch die bestimbt ir widerlegu g, marge gab v d bessru g gebe , schaffe , mache ach seel oder leib, we sy will oderwo sey irtrewhi laitoderweisetdari eha del odergetù sollv d mag, als ei yedew fraw ach gewo hait v d la des recht i Krai v d ach der stat rechte zu Laibach mit solher irer widerlegu g, marge gab v d bessru g gewaldt v d recht ze ha dl hat a mei , mei er erbe v d me iklichs widerspreche irru g v d hi der ùs getrewlich v d v geuerlich, doch vorbehalte , wa ich obge a ter Lie hart Memy ger oder mei erbe die obge a t fraw Vrsula mei liebe eleichew hawsfraw oder wem sy ir oberùrte widerlegu g, marge gab v d bessru g schafft, macht oder geit mit de abbestimbte vier hù dert gulde v d sechzikg alles gueter wollgeweg er gulde Hu grisch v d ducate erma e , i die ausrichte v d bezale , so sulle sy v s des obgemelte alles mei es erbs v d gùts widervmb abtrette v d das mitsambt dem kege wùrtige brief ùbera twùr-te v d gebe a alles verzieche , widerred v d a geuerd. Darauf gelob ich ege a ter Lie hart Memy ger fùr mich v d all mei erbe der obe bedachte fraw Vrsula mei er liebe eleiche hawsfraw oder wem sy ir bestimbte widerlegu g, marge gab v d bessru g schafft, machtoder geit, sölh obgemeltallmei hab v dguet, so ichhab oder och hi fùrge­wy e, ichts ausge ome , su der alles hie i ebeslosse trewlich ze scherme , zefreie v d mitdemrechte zu uertrette vorallerklag v d a -sprach, wa v d alsoft i das ot v d durfftbeschiecht ach solher verwei-su g saczes v d dem la des v d stat rechte i Krai v d zu Laibach. Tette wir des icht, was schade sy des eme , kei e schade ausge o-me , de sy oder ir schei bote vo ire wege v berechte t gesage mochte dieselbe schede all mitsambt dem obestimbte haubtguet ver­spreche wir i ge czlichzu bezalle , abzelege v d widerzekere v d so sùlle das habe v d besueche auf allem dem erb v d guet, so wir iecz habe oder ochhi fùrgewy e ,wiedasge a toderwo dasgelege ist, ichts ausge ome , sù der alles hie i ebeslosse , dauo sew haubtguet v d aller schede richte v d gewere sollder la desfùrst i Krai , sei haubtma oderverweserdaselbst, auch derstatrichterzu Laibach v d darzu ei yedewherrschaftv d gericht, daru dersy solh v sererb v d gueta ko­me t, darauf sy weise t oder zayge t. Das ist v ser gu st v d guetlicher wille u d des zu warerer vrku d hab ich obgemelter Lie hart Memy ger mit fleisz gebete die fùrsichtige , erbere v d weise Caspar Krabathe ieczzeite statrichterzu Laibach v d ErasemTriesterburgerv d geswore des rats daselbst zu Laibach, das die vo mei e wege ire i sigel a de kege wùrtige brief geha ge habe , i v d alle ire erbe a schade . Darv derich mich merge a terLie hartMemy gerfùrmich v d allmei erbe verbi de, alles das ware v d stet ze halte , das obe a dem brief geschribe stet. Der gebe ist a ertag vorsa d Lare cze tag, ach Cristi geburd vierczehe hu dertv d dar ach i dem fùmffv dachzigiste jare. Od obešenih peatov se ni ohranil nobeden. 385. Jakob Wackin potrjuje, da mu je žena Suzana, hi pokojnega Jurija Gracarja, v zakon prinesla 100 ogrskih goldinarjev oz. dukatov dote, sam pa ji je nakazal 100 goldinarjev zaženila in še 50 goldinarjev jutrne, za kar ji jami z vsem svojim premoženjem. e Jakob umre pred Suzano, naj ji njegovi dedii izplaajo omenjenih 250 goldi­narjev 14 dni pred jurjevim ali 14 dni za tem. Prav tako naj Suzana v primeru, da ne bi imela skupnih potomcev, v celoti podeduje njegove preminine, e pa bi potomce imela, naj polovico podedujejo oni, polovico pa vdova. 1485 december 4. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 140–140’, št. 248 (B). Dorz. not. (po prepisu): Das ist der heÿratt v dgemechttbrief vo JacobWagkÿ lautt v d vmb IIICV g. gulde , so er sei er hausfraw Sussa a auf allem sei em erbv dgutgebe v dvermachthat,a o1485. Ich Jacob Wagcki beke fur mich v d all mei erbe mit dem offe bryef v d tÞ chu dt aller mà igclich, die de bryef hòre oder lese , alsmirdieedlfrawSusa aweyle d Jörige Grätzersälige tochter mei eliche liebe gemahel ires verdie te ayge gùlts zw rechte heyrat gùlt hu dert V grysch v d ducate gulde zubracht hat, dae tgege ich ir willigclich v d ger mit rechter wisze v d der gewo hait ach des la desCrai auch hu dertV grysch v d ducate gulde widerlegtv d ze pesseru g irer morge gab fu ffzigk der selbige gulde versproche v d gegebe hab, dasallesi ai ersummaheyratguet, widerleg v d morge gab zwayhu dert fu ffzigk V grysch v d ducate gulde bri get, weyss ich obestimbterJacob Wacki dieobemeltmei liebegemähelaufallmei erb hab v d guet, wo das imer auszer la des gelege v d wie das ge a t ist, es sey erb oder vare d gÞet, das ich yezo hab oder ku fftigcleich gewy e, ichtzdavo gesu dert och auszge ome , setzseyauch desallesvmb die vorbemelte summ gulde i utz v d gewer i crafft des gege wuertige bryefs, also v tmitsolicherv derschaid, ob ich bemelterJacob eeda die obestimbt mei liebe gemahel mit dem tod abgie g, da gotla g vorsei wòlle, wa da mei achst erbe der yetzbemelte mei er liebe gemaheldie vorbestimbte drythalbhu dert gulde auszrichte v d bezal albeg viertzehe tag voroder ach sa d Jörge tag, welchesjahresdasist, gege solicher bezallu g sol die be a t mei liebe gemahel der be a te mei ererib desoberüerte mei eserbsv dguetsledigclich v d a irru g abtrette . I auch alsda dise gege wuertige bryef vbera tworte mit v der der bemelte summ gulde ha dle v d tÞ , als mit a derm irem ayge ledige freye gueta allermei ererbe irru g. Weschäch aber, das ich mitdemtod abgie g, dagotauch la gevorsei welle, da solsy auch recht, machtv d gwalthabe ausdervorbestimbte summgulde irerver­weysu g a derhalb hu dertV grysch v dducate gulde z´verschaffe , zw vermache ach leyb, ach seel, wie sy des verlust v d wo sy ir trew hi layt. Da mitdervare de hab solalso geha deltwerde , ob ich eeda dieyetzbe a tmei liebegemahelmitdemtod abgie g v d leyberbe vo v s peder leyb mitt ei a der auszga ge hi der mir verliesze, da sol die vare d hab halbe der yetzbe a te mei er liebe gemahel v d der a derhalb taylmei e leyb erb volge . Wäraber,dasich kai derselbe leyb erbe hi der mir liesse, des got icht e welle, da sol die vare d hab alle a v derlosz der yetzbemelte mei er liebe gemähelvolge v d zw stee . Sy mag auch alsda damit ha dl v d tu , als mit a derm irem ayge guet, a aller mei er erbe irru g, hi der usz v d wider-spreche . Auf sölichs gelob ich obemelter Jacob Wacki fuer mich, all mei erbe i crafftdesbryeffssolicheverweysu g derobestimbte mei er liebe gemahelv d ire erbe trewlich zwscherme v d mitdemrechte zw vertrette vor aller klag v d a sprach, als offt i des ot v d turfft beschicht ach la des gewo hait i Crai . Tätte wir des icht, was schade sy des äme , kai erlay schade auszge omme , de sew ir ai s oder ir schei bot gespreche v d gesage mag a ayd v d all a der rechtlich bewäru g urir ai s wortte v berechte ddarumb zw gelaube , de selbe schade als mitsambt dem hawbtguet, gelobe wir i zw bezalle . Sy sulle v d muge auch das habe auf aller v ser hab v d guet, diewir yezo habe oder achku fftigclich gewy e , essey eriboder vare dguet, icht auszge ome , davo sol sew be uegig mache hawbt­guetz v d aller schade der la des furste i Crai , i Isterreÿch, auch su st a yetzlicherherre gerichtv d gepiet, darv ttersy v ser hab v d gÞet a kome , wo sy darauffa zayge tÞ a klagv d a allesberechte . Das ist v ser gu st v d gueter wille . Des zw warer vrchu dt gib ich bemelter Jacob Wagki der vorbemelte mei er liebe gemahelde bryef v ter mei em ayge a ha gu dem i sigl, zw merer sicherhait v d gezewg ussdersache hab ichmit vleyszgepete die edl v d veste Wal­thysar vo Dùrr pfleger zu Laas v d Sigmu d Pirss pfleger zw Frydrich-stai , dassy irei sigllzwsambtdemmei e a dise gegewuertige bryef geha ge habe , doch i v d alle ire erbe a schade . Darv tter ich michobgemelterJacob Wacki v dallmei erbe verpi de , allesdaswar v d stàtt zw halte v d ge tzlich zw volbri ge v d zw volfuer , das obe a dem bryef geschrybe steet. Der gebe ist, als ma zalt ach Christi v sers liebe herre gepuerdt tawse t vierhu dert v d i dem fu ffv d­achtzigiste jare, a sa dtBarbara tag der heylige ju gkfraw . Trije visei peati v zelenem vosku v skodelici iz temnega voska na perg. traku, sred­nji ima na zadnji strani protipeat (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 386. Pismo cesarja Friderika (III.) Pankracu Turjaškemu, v katerem mu odreja, naj bratoma Lambergerjema vrne odvzeto vino. 1486 februar 9, Frankfurt. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 7 (B). V serem getrewe liebe Pa grëtze AÏrsperger, v serem haÞptma i der Metli g Fridreich vo gots g ade Ròmischer kaiser etc. Getrewer lieber, v shatv sergetrewerlieberHa sLamberger, v serdrugksessv d phle­ger zw Stai i Krai a pri ge lasse , wie dw i v d sei pruder auch v sere drugkses ir wei i de verga ge jar ge omme , daz dw auch desvodere jarsta hast, derervbermë ig sei a la ge deshalbe a dich tha vo dir icht bechome mug, des er sich mitsambtt de selbe sei pruder beschwart v d v s frembd bedi ckt v d emphelhe dir er stlich v d welle , dasdÏde be a tte Lambergere dieberurtte wei , wasdw i derge ome hast, fuderlicha abga gwidergebest, sÿ darumb be Þegig v d v klaghafft machest, damit wir deshalbe icht weitter i klagweis a gela gtwerde , och i gewuere werdedich darumb mitrechtfurzw e-me . Dara tustua v ser er stliche maÿ u g. Gebe zw Fra ckfort, am phi tztag sa d Appolo ia tag, a o etc. LXXXVIto , v sers kaÿserthumbsim vierv ddreÿssigiste jare. commissio domi iimperatorispropria 387. Cesar Friderik (III.) odreja Pankracu Turjaškemu, glavarju grofije v Marki in Metliki, naj bratoma Janezu in Gregorju Lambergerjema a) recte tust du. vrne odvzeto vino. V primeru ugovora ga v roku šestih tednov poziva predse. 1486 februar 28, Frankfurt. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 8 (B). Wir Friderich vo gots g ade Römischer kaiser zw alle tzeite merer des reichs, zu HÞ gere , Dalmatie , Croatie etc. ku ig, hertzog zu Österreich, zu Steyr etc., empiette v srem getrew liebe Pa gretze Awrspergerv sremhauptma i derMettli g v serg ad v d allesgut. V s habe v ser getrewe Ha s v d Gregor die Lamberger gepruder, v ser drukses a pracht, wie dwi ir wei desvodere , auch des agstuerga ge jarswiderrecht ge ome hast, dersÿ vbermë igerirervordere auch v ser schreibe , die des halbe tha , vo dir icht bekome mÞge , des sÿ schade eme . Emphelhe wir direr stlich, das dwde be a tte geprÞ­dere de Lambergere die berurtte wei , waz dw i der ge ome hast, widergebestv d sÿ darÞmb be Þegig machest. Hiettest dwaberdari icht i red, alsda vo hewtvbersechswoche furv skomestv ddich darumb ge de selbe Lambergere vera twurttest, so welle wir die sache hore oder schaffe zw hore v d dari recht erge lasse . Gebe zw Fra ckfortt, amertag ach demsu tag oculii dervaste ,a odomi ietc. LXXXVIto, v sers kaÿserthumbs im vierÞ ddreÿssigÿste jar. commissio domi iimperatorispropria 388. “Odgovor” Pankraca Turjaškega cesarju (Frideriku III.) na listino 1486 februar 28, Frankfurt (št. 387), v katerem pojasnjuje svoja stališ-a in okolišine v zvezi z odvzemom vina Lambergerjem. sine dato. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 8 (B). ItemalsderJorg Lambergera diek(aÿserliche)m(aieste)t a pri gt, ich hab im wei ge ome , auff s®ei þ me ig ersuchu g, hab ich i icht wider gebe , ist mei a twurt: Er hab mich all mei tag vmb kai wei a gela gt, me ig ochvill, su der i ei er auffschreibu g h®abþich etlich pawre auch ai zehe twei gefÞ de , der da der k(aÿserliche ) m(aieste)t rechtlich zu gehòrt, hab ich i verputt gehalte . V d der k(aÿserliche ) m(aieste)t verku d ach lautt ei er ottell hat mir woll Ha s Lamberger geschribe , ich imwidergeschribe gea ttwurt.Ichhab auch a impegertt sei kÞ dschafftvo imzwhòre lasse ,hater ichtthÞ welle , hattmir der Ha s Lamberger ai kaÿserlich schreibe zwgeschickt, aber ai s hab ich aberderk(aÿserliche )m(aieste)tverkÞ dt ach lauttei er ott(e )hie zweÿffeltt mir icht sÿ seÿ der k(aÿserliche ) m(aieste)t icht warde . Dar ach hat mich wollHa s Lamberger zw hoff mit ladu g furge ome , also hab ich zw Laÿbach ai tag gehebtt mit Ha s Lamberger. Hatt v s sei vetter der bischoff vo Laÿbach v d her A dre Hohemwartter, haubt-ma auffOberCilÿ, mei swager, mitei a derverai ttvmb allsache ver­trage , dasich imzehe tv d wei v d pawre abtrette hab. Darauffmag sei k(aÿserliche) g( ade) im die pawre lasse , stet zw sei , k(aÿser-liche ) g( ade ). 389. Baltazar Blagoviški proda Lenartu, župniku v Škocjanu pri Turjaku, in tamkajšnjim kljuarjem pol puste hube v Praproah v šmarski župniji za 5 ogrskih goldinarjev oz. dukatov. 1486 marec 12. Orig. perg. (316 × 173 + 24 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). — Prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 146’–147, št. 259 (C). — Prepis (D) in prevod v sodobno nemšino (F) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 101’. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 237, št. 526, po A. Dorz. not.: Ai kauffbriefvmbIòddehuebe zuPrapratschachi Harla derpharr gelege , so Walthasar Globiczer dem pharrer v d zechlewtte zu Sa d Ka tzia verkauffthat(16. stol.; ).— 12/3.1486(19. stol.). Arh. sign.: 91(ca. 18. stol.). Ich WalthesarGlowiczerbeke fùrmich v dallmei erbe v d tu kv d mit de offe brieffallermà igklich, de er fùrkÞmbt, die i sehe t, hòre t oder lese , dasichrecht redlich v d v uersproche lich v d zw de zeitte , daich eswolltÞ mochtv d desvolle gewaltzÞtÞ het,hi gebe v d verkauffthab mei sfreÿe aige ledigsgutsai òdehÞbe zwPraprot­zach, da uor zeÿtte Thwmicz darauff gesesse ist, gelege i Harla der pharr, dem ersame v d geistliche her Leo harte pharerr v d zech­leÞtte zw Sa d Ca czia v d alle ir achkome . V d ich hab sew der be a tte hÞebe mitaller zÞgehòru g aus mei v d mei ererbe gewalt, Þczv d geweri irv direr achkome gewalt, Þczv dgewergea twÞrt mit aller stat. DarÞmb habe sew mir gebe fÞ ff gulde V ger v d du­cate , dieich beraitvo i darumb ei ge ome v d e pha ge hab. Dauo sulle sew v d ir achkome die bemelt huebe mit aller zÞgehòru g u furpas i ehabe , die Þcze , iese , we de v d ker , auch damit schaf-fe , ha dle v d tÞ , was i lieb ist, als mit a dre der berùrtte phar­kirche aige gut,o mei , mei ererbe v dma igklichiru gv d wider-spreche . War auch, das sew ÿema ts a der vo der bemelte hÞbe trib odertreibe woltmit pesser rechte ,da ich i dara gebe v d verkauft hab v d des schade àme , darauff glob ich fùr mich v d fur all mei erbe trewlich zù scherme v d mitdemrechte zù uertrette vorallerklag v d a sprach, wa v d als offt i des ottÞrfft peschicht ach la des rechte i Krai . Tàt ich oder mei erbe des icht, was schade sÿ des àme , chai erlaÿ schade ausge ome ,de ir ai soder irschei pott v be­rechtÞ d v d alla derbewàru g gesage mag ire slechte worte darumb zw glaube , dieselbige schade all mitsambt de haubtgùtt sulle v d wolle wiri ga czlich e trichte v d betzalle , v d sulle dasalleshabe v d beschueche auf alle v ser erb v d gut, so wir ÿetz habe oder och hi fùrgewi e , ichtsausge ome , dauo sewhauptgùtsv d allerschade richte v dwere soll der la desfùrst i Krai , sei haubtma oder ver­wesserdaselbst, dartzwei ÿedeherschafftv d gericht, darv dersewv ser erb, hab v d gutta kome v d wo sewdarauffweise oderzaige . Dasist allesv sergÞ stv d gutter wille . Mitt vrkv d desbrieffs, derbesigelt ist mitdesedl v d gestre ge ritterher Pa gretze vo Awrsperghaupt-ma i derMetli g v dmitdesedl veste A dreePuehlerpaidera ha ­gÞ de aige i sigel, die solh iri sigeldurch mei ervleissigerpett wille a de brief geha ge habe , doch i v d alle ire erbe o schade . Darv der ich mich obge atter Waltesar Glowiczer fur mich v d fùr all mei erbe verpi dt, alles das war v d stàt zw halte v d zù uolfure , dasobe a dem brif geschribe stet. Der gebe ist ach Cristi gepùrd tause t vierhv dertv d i demsechsv dachtzigiste jar,a sa d Gregorai spabst tag. Dva okrogla visea grbovna peata na perg. traku: 1) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis: (zunanji rob): s pang(re)cz • vo(n) aursperg • obr st • erbkamr[er] • n • kra n • vn(d) •, (notranji rob): n • der • w nd schen • march (= št. 324/2, 335/1, 369/1) {pril. 47}. — 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska, delno poškodovan; napis neberljiv {pril. 160}. 390. Jacob Wackin potrjuje, da je od Pankraca Turjaškega prejel 100 goldinarjev za doto svoje žene Suzane. 1486 marec 25. Orig. pap. (222 × 263 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 141, št. 249 (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 237, št. 527, po A. Dorz. not.: Quittu g vom Jacob Wägki vmb C gulde lautte d, so im vo her Pa gretze vo Awrspergzusei sgemahlsheÿratgutausgerichttsi d(16. stol.; ). — na prednji strani: 25/3.1486(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.527(20. stol.). Ich Jacob Wacki peke fur mich v d allmei erbe , das ich hv dertt gvld e pha ge hab vo here Pa grecze vo Avrsperg, die mir mei liebs gemahl frav Svsa a zv hairattgvett zveprachtt hatt, solich hv dertt gvld i gold sag ich v d mei liebs gemahl fvr v s v d all v ser erbe here Pa grecz vo Avrsperg v d alle sei erbe qvitt, ledig v d las. Zv ai ware vrkv d gebe wir i dise prieffmitt mei sselbsJacob Wacki ha ttgeschrifft v d mit mei age a avffgedrvktte i sigll. Der gebe ®istþ am v serliebe fraw tag der kv dv g im sechs v dachzigist jare. Na hrbtni strani preko kosa papirja vtisnjen okrogel grbovni peat izstavitelja {pril. 177}. 391. Pismo Janeza Lambergerja Pankracu Turjaškemu, s katerim mu po­sreduje pismo cesarja (Friderika III.) z ukazom o povrnitvi škode zaradi odvzetega vina. 1486 april 11, Kamnik. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 7 (B). LieberherrPa grºtz, haubtma i derMetli g.Alsirmirvormallauf mei schreibe geschrifftliche a twurttderwei v d huebe , so ir mirmei pruder v dv ser miterb mei s vatter selige swester tochter verlasse gut ge ome habt v d mich i ewre schreibe bericht, wie ir dem R(ömi­sche )k(aiser) etc. v sere allerg( edigste )here berichthabt ewers fur- eme , darauff schick ich euch der k(aiserliche ) m(aeste)t etc. geschafft v s v ser wei v d gut wider zw gebe , pit ich euch mich i geschafft weÿ demgege wurttige mei k abe zaige disserzettelzwv derrichte , was ir dari thÞ oder lasse wellet. Gebe zw Stai , am ertag vor sa d Tiburtzÿ tag, a o domi i etc. imLXXXVIjar. Ha s Lamberger, phleger zw Oberstai a) sic! 392. Kunigunda, hi Martina Flaminga in žena Jurija Sevniškega, proda Pankracu Turjaškemu dve hubi in gozd na Dolah pri Polici. S pro-dajo se strinja tudi Kunigundin mož. 1487 marec 12. Orig. perg. (356 × 184 + 35 mm, poškodovan) v KLA, GAFA (ex predal 26) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 237, št. 528, po A. Dorz. not.: Ai kauffbrieffvmbII huebe v dforstdabeÿ,gelege zuTallbeÿsa d Jobste i Sa d Marei er pharr, die Chu igv d Mertte des Flämÿ g selige tochtter Jorge des Liechte walder eliche hausfraw her Pa gretze vo Awrsperg verkaufft hat (16. stol.; ).— A o 1487 (16./17. stol.; ).— Kaufbrief uber 2 hube v d ei es forsts dabey im Thal bey St. Jobst i St. Marai er pfarr, welche Ku igv ddesseel.Flami gtochterdemher Pa gratzv.Aurspergverkaufthat(ca. 18. stol.).— 12/3.1487(19. stol.). Arh. sign.: N:11(16. stol.).— Nro:41(ca. 18. stol.). Ich Chu igv dt Mertei des Flami g salige tochter, ietz Jorge Liechte balderelichsgemachel, beche furmich v dallemei eerbe v d thue chu tt aller ma igklich mitt dem prieff, das ich recht v d redlich hi gebe v d verchauffthab, hi gib v d verchauffauch bisse lich v d i chrafftdesprieffsmei es f®reie þledige aige guett, czwo huebe v d de forst, der dapeyist, die gelege si dt zum Talbeysa dtJobste i Sa dt Merei erphar, dievorgedie thabe , dieai drey markschilli g,diea der ai mark schilli g, habe bier verchaufft mitt alle iere rechte v d vier-de , die zue de obge a te huebe v d guett gehortt oder pillich darzue gehore soll, es sei aker, wismad, holz, forst, i trifft oder ausstrifft, bie das allesge a tt oder gehaisse sey, ichtzausge ome ,alsv sser vorvo­dere v d dar ach bier selbs das alles i gehabt habe v d mitt geber herpracht habe , dem edell gestre ge ritter her Pa grecze vo Aurs­perg, obriste erb chamrer i Krai v d i der Wi dische march, v d alle sei e erbe vmb ai sumgeltzsgulde , die erv ssperayttmitt voller zalu g gebe hatt. Dara wier am volliges ge uege habe v d wier vo im scho aussgerichtt v d pezaltt sei worde v d darvmb so habe wier im die gemelte huebe v d forst mitt aller ierer zuegehoru g, als obe gemelt ist, ichtzs aussge ome , och hi da gesatzt och gesv dertt, geruebt v d v uersproche lich aus v sserem gebalt, utz v d gewer gesaczt mitt aller stat v d habe v sselbs och v ssere erbe chai erlay gerech­tigchaittdara vorpehalde davo , so sulle v d muge sewdieobge a t-te huebe v d forst mitt aller ierer zuegehoru g, als obe gemeltt ist, i e habe , ucze v dge esse , we de v d cher v d damitt schaffe , ha dele v d thue , wie im lieb ist, als mit a dermierem aige guett, a v sser v d v sser erbe v d ma igkleichs vo v sser wege wider-preche , iru g v d hi der uss ach chauffs v d la des recht i Krai . Wiergelobe imauch diewemelte czwo huebe v d forst mittallerierer zuegehoru g zue scherme , zue vertrette , zue vera ttburte vor ma igk­leich v d vorallera sprach. Waraber, dassewiema ttvo de be a tte huebe v d forst mitt aller ierer zuegehoru g trib oder treibe wold vo ai em tailloder vo gar mitt pesserem rechte , da wier im darauffgebe v d verchaufftt habe , welliches schade sy des furpas ame , wie der schade ge a tt oder gehaisse wurde, chai schade ausge ome , de ier ai s oder ier schei pot gesage mag a ayd, a taydi g v d a alles berechte uer ier ai s slechte worte darvmb zue gelaube de selbige schade alle mittsambtdem houbtguett sulle v dwelle wier im ga cz­lichablege v dwezalle . Wurde wier aberdari saumig, so sollsewder la desfurst i Krai , sei er ge ade haubtma oder verweser daselbst oderaber ai iederherodersei a waldtoder i ei em iegleiche gerichtt, darv der sy v sser hab v d guett gelege ist were v d pezalle , wo sew darauff weiss®e oderþ zaige haubtguetzs v d alles schade vo aller v sser hab, erb v d guet, so wier iecz habe oder och hi fur ku fftigc-liche gewi g®e . Dasþ ist v serpett, gu st v d sv der v sser gueter wille . Mitt ai er ware vrchv dtt gebe wier im dise offe prieff, wesidelt mit der e®dele þ veste Bartholome Mi dorffer vo Arich v d A dre Harrer ierpaide a ha gv de i sigell, die sy durch v sser vleissiges gepett wille a de prieffgeha ge habe , i v d iere erbe a schade . So peche ich Iorg Liechte balder, das sollich mei elich gemachell verchauffe mitt mei ez gu st v d guete wille getha hatt, dawider ich v d alle mei e erbe rede och ha dele welle v d hab mitt vleiss gepete de erber v d weisse Caspar Krabatt diezeytt statt richter zue Laybach, das er a mei erstattsei aige i sigella de prieffgeha ge hatt, imv d sei e erbe a schade . Darv derich mich obge a teChu igv dtfurmich v d fur alle mei e erbe verpi t, alles das war v d statt zue halde v d zue vollfuere , das a dem prieff geschribe stett. Gebe ach Cristy v ssers liebe here gepurdt vierzeche hv dertt v d i dem sibe v d achtzigi­ste iar, a sa dt Gregory des hailige pabsttag. Trije okrogli visei grbovni peati v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku: 1) poškodovan; napis: neberljiv. — 2) napis: s  andre   harer   (= št. 393/3) {pril. 59}.— 3) napis: caspar  crabat 1477 (= št. 367/1, 369/2) {pril. 175}. 393. Herman Ravbar zamenja s Pankracem Turjaškim hubo v Nemški vasi in pusto hubo v Voljem na Blokah, kar je fevd oglejskega patriarha, za dvor pri Snežniku v župniji Lož, kjer je pred asom sedel Jakob Snežniški. 1487 marec 23. Orig. perg. (381 × 170 + 40 mm) v KLA, GAFA (ex predal 27) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 237, št. 529, po A. Dorz. not.: Ai auswechselbrief vmb II huebe i Oblagker pharr, so Herma Rawber her Pa grecze vo Awrsperg gebe hat (16. stol.; ).— A o 1487 (16./17. stol.; ).— 23/3.1487(19. stol.). Arh. sign.:  92(16. stol.). Ich Herma Rauberbeche furmich v d allemei eerbe v d thue chu tt aller ma igkleich mitt dem offe prieff, das ich rechtt redlich aussbexell getha hab, thue de auch bisse lich v d i krafftt diczs prieffesmei aige guett,ai huebe zueTeusche darff, daieczsiczttmitt ame Paull, v d ai oede huebe zue Bolfspach, daA dre des Jacobe su vo Teusche dorff vorzeitte gesesse ist gebese , die i Oblacher phar gelege si dt v d vo dem heilige stuell zue Agla oder vo patriarch daselbstzueleche si dt,habe bierdiege a ttzwo huebe vmbde hoff pey S eperg i Lasser phar, der vor zeytte Jacob S eperger gebese ist, ach lautt des außwexellprieff, so wier darumb habe v ser ege a tt zwo huebe erbliche gebe dem edle gestre ge ritter her Pa grecz vo Aursperg obriste erbchamrer i Krai v d i der Marich v d alle sei e erbe darumb, so habe wier im die ege a te zwo huebe gebe mitt aller ierer zuegehoru g, mitt aker, wismad, holcz, wasser v d stai , i trifft v daußtrifft, wiedas alles ge a ttodergehaisse sey, ichtzsauß­ge ome , alsv sservorvodere v d dar ach wierselbsdasallesi gehabt habe v d mitt geber herpracht habe v d darvmb, so habe wier im die ege a tt zwo huebe mitt aller ierer zuegehoru g, ichtzs aussge ome , och hi da gesacztt och gesv dertt geruebtt v dv uersproche lich auss v ssermgebalt, uczv d geberi iergebalt, uczv d gebergesaczttmitt aller statt v d habe v s selbs och v ssere erbe chai erlay gerechtig­haitt dara vorpehalde . Davo solle v d muge sew die obge a ttte huebe mittalleriererzuegehoru g, alsobe gemeltist, i e habe , ucz v d ge iesse , we de v d chere v d damitt schaffe , ha dele v d thue , wie im lieb ist, als mitt a der ierem aige guett a v sser v d v sser erbe v d ma igkleich vo v ssere wege widerspreche , iru g v d hi ter uß ach sollichs ausswexell la des rechtt i Chrai ist. Wier gelobe im auch, die egemellte czwo huebe mit aller ierer zuegehoru g zue scherme , zue vertrete , zue vera tworte vor ma igcliche v d vor aller a sprach. War aber, das sew jema tt vo de be a tte huebe mit alleriererzuegehoru gtrib odertreibe wolttvo ai emtaillodervo gar mit pesserem rechte , de wier im darauff gebe v d verchaufft habe , welichesschade sy desfurpas ame ,wiederschade ge a todergehais-se burde, chai schade außge ome ,de ierai soderierschei potgesa-ge mag a aid, a taidi g v d a alles berechte ucz ier ai s slechte worte darumb zue gelaube de selbige schade alle mittsambt dem haubtguettsulle v d welle wierimga czlich ablege v d pezalle . Wur-de wier aber dari saumig, so soll seu der la desfurst i Chrai , sei er ge ade haubtma oder verbeserdaselbst oderaber ai jeder her oder sei a baldt oder i ei em iglichem gericht, darv ter sy v sser hab v d guet gelege ist, were v d pezalle , wo sewdarauffweisse oderzaige haubt­guetzs v d aller schade vo aller v sser hab, erbv d guett, so wier iecz habe oder och hi fur chu fftigkleich gebi ge . Das ist v sser gepett, gu stv d sv dergueterwille . Mitai erware vrchv dtgebe wierdise offe prieff, besidellt mit mei em aige a ha gv de i sigellv d mit der edle v d veste Bartholome Mi dorffer vo Arich v d A dre Harer mit ierer paider a ha gv de i sigell, die sy durch mei vleissig gepett wille a de prieffgeha ge habe , i v diere erbe a schade .V der die ege a te i sigellich mich obge a tter Herma Rauber fur michv d alle mei e erbe verpi t, alles das war v d statt zue halde , das obe a dem prieffgeschribe stett. Gebe ach Cristy Jesu gepurdtvierzeche hv dertt v d i dem sibe v d achtzigiste jare, am freitag vor letare i der vaste . Trije okrogli visei grbovni peati na perg. traku: 1) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska, delno poškodovan; napis: s herman . rauber . (= št. 354/2) {pril. 51}.— 2) v zelenem vosku v skodelici iz naravnega voska; napis: barthlme m ndorfer {pril. 63}. — 3) v temnem naravnem vosku v skodelici iz svetlega naravnega voska; napis: s  andre   harer   (= št. 392/2) {pril. 59}. 394. (neizstavljeno) Bratje Erazem, Danijel in Sebastijan Mindorfer s Podsrede prodajo Urbanu Štrausu našteto posest pri Mirni za nenavedeno vsoto duka­tov oz. ogrskih goldinarjev. 1487 april 24. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 245–246, št. 419 (B). Dorz. not. (po prepisu): Ai v uerfertigter kauffbrief vo Erasem, Da iell v d Sebastia gebruederMÿ dorfferzu Herberglauttu dvmb allirerb v dgut,so sÿ i der MarichbeyNeÿdegkgelege habe , dem Vrba Strawsse verkaufft soltte habe 1487. V skladu z dorzalno notico listina ni bila nikoli izstavljena. Tudi Heyrenbach ugo­tavlja, da je bil nanjo pritrjen le eden od 5 predvidenih peatov (etrti); na sicer vstavljenih pergamentnih trakovih ni opazil nobenih sledov voska (ÖNB, cod. 7561, fol. 246). Ich Erassem, ich Da iell, ich Sebastia , all dreÿ geprueder dÿe My dorffer zw Herberg beche e für v s v d all v serr erbe v d thüe me iklich chü dt mit dem brieff alle , dy i seche t oder hör lesse , daswirrechtv dredlichv d v uersproche lich v dzwde zeÿt­te , do wir es rechtlich habe thue müge v d mit ratt v ser frëw dt vo v sermercklicherr otturfftwege hi gebe v d verkauffthabe , hi gebe v d verkauffe auch wisse tlich i krafftdesberieffsv sererb v d güett i der March peÿ Naÿdeckh gelege , als dÿ her ach geschri­be ste : Item am erste das dorffSabrie, dari sei gelege ai liffhue­be , auffder ai siczt Po gratz Pawsche, auffder a der Primus smidt, auff der dritte Jursche Scheta, dar ach Lucas, dar ach Steffa , dar ach Mathews, dar ach Herma , dar ach Ja es, dar ach Cleme , dar ach Matheus, ai huebe dÿ ist ödt. Item i de dorff Pirckh sei czwo huebe , sei paÿdtödt. Itemi de dorffSchew iczsei zeche hüebe , auffder ai sitzt Jurse, dar achMarti , dar ach suppa Percz, dar achMarkcho, dar ach Jer e schüesster, dÿ a der fü ff sei ödt. Item i dem dorf Rawmistgelege ai huebe , darauffsicztJurisuppa . Itemi de dorff Sellwsei fu ffhuebe , auffderai sicztMari ,dar ach Marewitib, dar­ ach Steffa , dar ach Mari mul ar, dar ach Peter. Item i de dorff My gowecz ist ai huebe , darauff siczt Jurse. Item i de dorff Wusche ee sei dreÿ huebe , auff der ai siczt Marti , auff der a dere Ja se, dy dritt ist ödt. Item i de dorff Glw ickhist ai huebe , ist ödt. Itemi de dorffHÿw esei czwo huebe , auffderai sicztJa es, auff der a dere Markcho. Item aufde czwai perge Prepäd v d Mi go­weczdi tma achttemperperckrechtv d de zehe tdaselbsczwaytaill v d i de Pergkfell auch zwai tailldem pharrer, de drittail auch alle traidtzehe t, wie der ge a tt oder wo der gelege ist, als vo altter herkhome ist, mit alle gerechttikatte ach ausczaÿgu g derregister, ichts wiuor wehaltte , trewlich v d v geverlich, des weyla dt v sers vetter aLwdwege Mi dorffer gebesse sei dyea lewtt v d geuetter mit wisse , holcz, wasser , velde , wayde , wei gartte , pi berke , zi sse , ücze , ra tte v d alle a der zwgehoru ge , wie dÿege­ a tt oder wo dye gelege sei , su der alles hÿe i begriffe , ichts ausge­ ome ochhi da gesetzt, wie wir v dv ser ellter , die i gehabt v d i ütz v d gewër beruebtlich wesesse herprachtt habe dem edle Vrba Strawsse v d alle sei e erbe vmb ai sum güetter wolge­beg err gulde i goldt, V ger v d ducatte , dye sy v s auch beraitt mit vollerczalla abga g v d zwrechtterweillv d zeÿttausgerichttv d be-czalt, dara wirai ga czlichguetzwe üge habe . V d wirhabe im auchdieselbem stückh v d gütterr, wie die ge a tt oder gehaÿsse v d mit pimberckhe vmpeha ge sei ga czlich v d lediklich aus v ser v d v ser erbe ücz v d gewerr i ier v d i ier erbe ücz v d gewerr beruebtlich mit alle rechtte , pu tte v d artikle i gea tburtt a—a) vstavljeno nad vrstico; tako B. v d v s, v ser erbe kaÿ erlaÿ gerechttikhait ichtz mer mitbrieff och a brieff dara vorbehaltte , alles trewlich v d v geuerlich. V d sÿ schulle v d müge ü hi fürdie be a tte stückh, lewtt v d gütter mit alle irre gerechtikaÿtte v d zwgehöru ge als ir ayge guett i habe , ucze v d ÿesse , damit ha dle , fare v d iere früm-me , schaffe v d thue a v s v d v ser erbe v d a me iklichs irru g v d hi tter us, alssolichsla desv d lehe srechti Krai ist, a allesgeuerd. Wirgelobe i auch dielehe auffdyeselbe stückh v d gutter vo de lehe sherre , als da vo alltter dyeleche herchöme sei i er jars frist dato des brieffs austrage v d richtig ze mache a alleausz±g v d i trag ach leche srechtte . V dob auch beschäch, des sÿ ÿema dt wer, der war yecz oder zw khu fftige zeÿtte vo de be a tte stückhe odergütter , so wirde we a tte Strawsse v d sei erbe verkhawfft habe , dri ge woltt mit pessere rechtte , da wir iema darvbergebe habe v d dasdÿehafftu g gebu e ,so gelobe wir sÿ dapeÿ krefftiklich zescherme , zwvertrette v d zu vera tburtte vor allerrklag v d a sprach ge me iklich mitdemrechtte , alsoffti des ött thue v d wir vo i darvmb a gela gt werde , als dem solicher kawffs, la ds recht v d lehe ss rechtt i Krai ist a all ier mue v d schade trewlich v d v geuerlich. Tatte wir oder v ser erbe des alles icht, was schade der vorbe a t Straws oder sei erbe des da furbasserr emme wurde mit klag, zeru g ach raysse oderi a derr weg, wiesich dasda fuege würdt, de sy ierai soderierschei pottpeÿ irre trewe v berechte d gespreche müge , khai erlaÿ schade aus­ge ome och hi da gesecztt, dyeselbe schëde zwsambt de be- a tte hawbtgütt schulle v d welle wir i ga czlich v d v uerczo­ge lich ablege v d widerkhere a allwiderredt. Würde wirimaber dari sawmmig, so scholle v d müge sÿ dashabe v d besüeche zw v sv d darczwauffalle v ser erb v d güett, daswirieczhabe oder och hi ach khw fftiklich gewi e , wie das ge a t oder wo das gele­ge ist, ichtsausge omme , dovo sÿ da v serallerg adigisterrherder la desfürst, sei ge ade hawbtma v d verbesseroder aberai ÿedÿ her-schafft oder sei a balt, v der de solich v ser hab, erb v d guett gele­ge würde, de sy darvmb a rüeffte v d darauff weÿsse oder zaÿ­ge vmb erckhe v d allschade ai volligswe üge thüe schulle v d müge , dari wirda chai widerredt och i trag habe sulle , müge ochwelle ,a allesgeüerde. V ddeszwvrchü dtgebe wir, obge a tt dreÿgebrueder Erassem, Da iellv dSebastia dieMi dorf-fer i de brieff wesigeltte v d zw merer geczewg us habe wir mit vleÿs gepette die edle v d veste Jorg Scheÿrerr v d A dre Galle wergerr, das sy auch irre i sigell auffde brieffgeha ge habe , a) sic! i v d iere erbe a schade . Darv derwierv sv d v sererbe verpi de , allesdaswar v d stättzehallte v d zwvolfürre , dasder brieffla±tt. Derdagebe ista sa dtGeorge tag, ach Cristigepürdt tawsse ttvierhu dertt v d i de sybe v d achtzigiste jare. Od petih predvidenih peatov obešen le etrti, v zelenem vosku v skodelici iz tem­nega (naravnega) voska na perg. traku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 395. Stiški opat Osvald skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1487 december 13, Stina. Orig. pap. (218 × 155 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). WirOswaldabbtzwSittich v d derga czco ue tdaselbsbeke e , das v s der edel v d stre g ritter her Pa gracz vo Awrsperg vo dem geg wurttige sibe v d achczigiste jare drewzehe phu t phe i g ausgerichtv d bezalthatdasselgerätvo wege derstiftv dewige mëss, die dÿ vo Awrsperg i v sere sagrat hie zw Sittich auff sa d Gorge altar habe , davo ma v sdie bemelte XIII tldjërlich zw sa d Lucei tag raiche sol. Vmb die vorge a tte XIII tld sage wir de obge a tte her Pa gracze vo Awrsperg quit v d ledig. Mitt vrku d v der mei s ege a tte abbt Oswald aige aufgedrugkte sigil, gebe am phi cztag a sa d Lucei tag, i v sere goczhawszwSittich,a o domi ietc. LXXXVII jar. Pod besedilom poškodovan okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: contra s [g llum abbat s • n • s tt ch] (= št. 326, 331, 337, 342, 370, 374, 423) {pril. 32}. 396. Podelitev 40 dni odpustkov zaradi posvetitve treh oltarjev v cerkvi sv. Kancijana pri Turjaku. 1487. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 47, št. 105 = Preinfalk, Listine v zapušinskih inventarjih, str. 166. — Testamentslibell, fol. 25a, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 238, št. 530. I dulge tiae 40 dierum propter tria altaria co secrata i ecclesia Sa ctiCa cia iprope Aursperg, A. 1487.(Zap. inventar, l. c.) 397. Erazem Mindorfer potrjuje, da mu je Pankrac Turjaški zastavil grad Gradac v Beli krajini z vsemi pritiklinami z veno pravico odkupa v višini 2.000 ogrskih goldinarjev oz. dukatov dva tedna pred jurjevim ali dva tedna po njem. 1488 april 24. Prepis iz 16. stol., priložen nedatiranemu dopisu nadvojvode Karla baronoma Her-bardu in Ditrihu Turjaškima iz druge polovice 16. stol. (B). Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 224, št. 62 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 100. — Testamentslibell, fol. 123b, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 238, št. 531. Ich Erasem Mi dorffer bekhe für mich v d all mei erbe mit disem offe brieff, als mir da das gschloß Grätz mit aller sei er zuegehoru g v d mit dem huebe , guetter , als das v ser satzbrieff, de wir darumb habe aige tlich ausweist, vo dem edle gestre ge ritter herr Pa gratze vo Aursperg v s versetzt hatt, habe wir ime v d sei erbe ai ewigerwiderlösu g daraufgebe , ach lauttsatzbrieffs, de wirvo i habe , wa sy v serma e v d v soderv ser erbe gebe zwaitause t guetter wolgebog er gulde V ger v d ducatte , i welichem jar das beschäch, allweg vierzehe tag vor sa dt George tag oder vierzehe tag dar ach. So solle v d welle wir i ir gschloß Grätz mit sei er zuegeho-ru g losu g stadt thue treulich v d v geferliche . Thette wir aber des icht v d die obge a dte stückh v d articl it hieltte ai soder mer, wie sich das begäb, was schade sy des äme , wie der schadt ge a dt oder gehaisse wuerdt, khai schade ausge ome , so derallerhieri beschlos-se , de ir ai s bei sei e treue sage mag de selbige schade alle mitsambt dem hauptguett, solle v d welle wir sy gä tzigliche geldte , ablege , widerkhere , v d sy solle v d müge das habe v d besueche auf alle dem guett, es sei erbaige , lehe oder varu dt guett, so wir ytzt habe oder och hiefürgewi e , ichts dari e ausge ome , daruo sy richte v d were solhauptguetsv d schade derla dsfuerst, sei haupt-ma oder verweser i der grafschafft Mettli g oder ai yede herrschafft, daru der sy v ser guett erfare v d darauf weise oder zaige . Das ist v sergebett, gu stv d guetterwille .Mitvrkhu dtdesbrieffsbesigeltmit mei sobge a dte ErasemMi dorfferaige a ha gu de i siglv ddurch merer gezeug usder warhaitt hab ich mit fleiß gebette die edle v d er- ueste Ha se Le ge heymervo WerdldiezeittpflegeraufWeichsel-berg v d A dree Harrer diezeitt pfleger zue Lueg, das sy bedt ir aig e i sigldurch mei sobge a dte ErasemMi dorfferfleissigerpettwille a de brieffgeha ge habe , i v d alle ire erbe a schade , daru derich mich obge a dterErasemMi dorfferfürmich v d allmei erbe verpi dt, alles das war v d stett ze haltte v d zu uolfuere , das a dem brieff geschribe steet. Der gebe ist achCristi gebuerdt vierzehe hu dert v d im dem acht v d achtzigiste jare, i sa dt George tag. 398. Pismo Pankraca Turjaškega deželnemu glavarju na Kranjskem Vilje-mu Turjaškemu, v katerem pojasnjuje okolišine prijetja Lamberger­jevega podložnika (tomišeljskega župana Pavla Missla). (prim. št. 403 in 404) 1488 december 6, Turjak. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 2–3 (B). Dem edle here here Wilhallem vo AÏrsperg, la dshauptma i Krai , mei emliebe vetter . Edler herr v d lieber herr la dshaubtma , mei frew dtlich di st wistvo mir, alsirmirschreibttvo JuriLampergerwege , ha ich ver o-me , Ïhatermirabera sa d A drestag mei hÞebma gefa ge v d er och die sei ÿe mir vber i geklagt habe . Als irs der sache halbe hie i e verslosse ai zedell ver eme wertt auff sei hochmutt, als er a v sere allerg( edigste ) herre R(ömische ) k(aiser) etc. ma mir vor auch a mei gru tte v d gerichte , auch mei leÏtt v d gÞtt vahe geschatztthat, widergotv d recht, ich euch alsei la dshauptma a bracht hab. Istderk(aiserliche)m(aieste)tv sersallerg( edigste )here ma mir och de mei kai widerkere beschehe , su dersei vppig schreibe mit dem v d zw iderdrucke mei arm lewt. Habich am agstuerga ge eritag sei ambtma selb drÿtte vahe lasse , de a der sage lasse , dassÿ JuriLampergerire here sage , wo mirmei ma ledig gelasse wirt, de er mir a allklag v d rechtgefa ge hat. Willich die sei auch ledig lasse , es habe auch die dreÿ gefa ge aus i vo hi am ertag geschicktt v di e potte ir ott,hat JuriLamperger de mei ichtledig lasse welle v d ich im e pote im zw recht halte , wer zw im zw spreche het. Da ich sei vppig v pilleich a twurt het ver ome , hab ich sew all dreÿ i twre auch gesetztt v d ich hoff v d traw, daz mir Juri Lamperger mei ma v rechtlich gefa ge hat. So er wmei gesess er huebma ist v d ich ÿe darÞmb a gela gtpi v d pi JuriLamperger ichts schuld(ich), so ermir mei hÞebma ichtledig lait, die sei auch ichtlediglasse . Aberso mei ledig wirta e tgel®tþmusssei sleibsv d lebe s v d i sich schulle die sei auch ledig glasse werde , wa wo ich imsolhsgestattetmei leuttzu schatze . So plib kai pawre v dermei . Ir mugt urs och iema dt der gerechttigkaitt v d er liebhatt mir ichts verÞb®erþhabe , ob ich mich wer so der a fa gkh a im ist, wa halt ich mich sei icht auff furpass, so haltt ma mich fur kai frÞme ritter, wiewoll mich la dtmarer weiss vo gemei leÏtte a la gt, er well mich a greiffe vo Ortt egk, daraufflieber herr la dshauptma beschach mir oder de mei a griff vo Ort egk, warliche alsuill a de selbe e d widerumb ach mei trewe vermÞge , damit irs ai wisse habt, thut aberermirvo sei erbgeslossvill.Willich, ob gottwill, auchauffhalte , alspald sehe was er i der kuchel zw ese hatt, als er mir, wa der widerslag ichtverpotte ist, darauffwistirwoll, wasirv seremallerg( e­digste )here R(ömische )k(aiser)etc. v salle la dleute schuldig seitt. Gebe auff AÏrsperg, a sa d Nicklas tag imLXXXVIIIjar. Pa gretz vo AÏrsperg, haÞbtma i der Mettli g. 399. Ostrožaški kastelan magister Mihael de Kadel razsoja v sporu, ki je izbruhnil med rodom Jezerskih in rodom Meniev, potem ko naj bi prvi po krivem obtožili kraje nekega Mijao, hlapca iz rodu Meniev, ga zadrževali in muili. 1489 junij 12, Ostrožac. Orig. perg. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 31’–32’, št. 71 (B). Nos magister Michael deKadel castella us castri Oztrozoch et Aklich memorie comme damus per prese tes, quod cum Vlchochjudex ge eraci­o isde Ezerya abaliishomi ibusge eracio issueque damMiachavoca­tum ge eracio is de Mÿ ich deti uisse t calump ie tem eu dem esse i quodam furto dete tumque multis pe arum ge eribus torme tavit, per multa locadete tumtra sduxisse tet hu ceu demsimulcumquodam... a i collum eius ligato ta quam malefactorem et furem adduxisse t, ta dem Radozlaus judex de dicta Mÿ ich ve ie s i ostri prese tiam proposuit querilosse, quod dictum Miacha servum sue ge eracio is Mÿ ich predicte calom iossesi ecausai oce teretimmu emdete uisse tetmultispe a­rum ge eribus torme tasse t, pete s osdilige ti cum i sta tia, utde hys a) neberljiva beseda. sibi iustitiam et satisfacio em i pe deremus. Nos vero emi em iustum si e causa co demp are vole tes sed cuilibet iustitiam postula tiiudicium etiusticiamiuxtaritumetco suetudi emreg ifacerecupie tes, simulcum multis obilibusetprobisvirisi iudicio co sede tibuspartibusquepremis­sisprese tibus mature delibera do adiudicavimus, quod Radozlaus iudex de Mÿ ich simulvigi tiqui que met homi ibusdictum Miacha debeat i ter­mi o per osetiudicessedisOztrozoch sibidato expurgareiurame to iuxta reg i co suetudi em ipsoque termi o adve ie te dictus Radozlaus simul cum vigi tiqui que met testibus commu ica tibus i ecclesia sa ctiKiri i i dicta Mÿ ich abita predictum Miachaexpurgavit, eu demqueVolchium simulcumhomi ibusge eracio issueAzerye vocataratio edictifactÿ i omagÿs seu omicidÿs sex homi um et tercia parte qui que marcarum co -demp avimus, pro quibus omagÿs sey byssagis predictus Radozlaus cum homi ibussuege eracio isdeMÿ ich, Volchoch judex deAzerye simili­tercumhomi ibussuege eracio isdedictaAzerye quasdampossessio ­ esaddictamEzerye perti e tescorampustaldisMe ko edeCosta icha etMia ko ecivideOztrozoch etMa ko efilio Phylippiper osetiudices datis promisisse t dare et asig are. Nosque seu oficialem dedicta Mÿ ich et Lachko em oficialem de Azerye ad statue dum dictas possessio es duximustra smitte dos, quidei de reversi retuleru t isto modo, quod pre­dicttumRadozlaumsimul cumhomi ibusge eracio issuei dictasposses­sio es coram predictis pustaldisi troduxisse t ipsisstatue do sub termi is etmetisi fradeclaratisvidelicetaparteorie taliprimametai quadamvia Cla ach vocatasupravillamSamich vocatametperea demviamtra sie -do perve it ad qua dam arborem pyri silvestris i circuitu cuius est meta terrea et dei de ad partem si istram pe es ea dem viam supra ea dem villamSamik metaterreaetpertra sie do ipsamviamad qua damarborem cerasi meta terrea circumdata et dei de supra que dam fo tem Mut ik vocataperve itad arboremjelshavocata, metaterreacircumdatadei dead que damrivulumBust ikvocatarivulumetpereu demrivulumtra ssie ­do usque ad mag um flume et per eu dem mag um flume usque ad metas Mÿ ich i po e tes gravame qui quagi ta marcarum domi io et totidempartiadversse, sipredictihomi esge eracio isdeAzerye iterum, do ec dictas possesio es ab homi ibus ge eracio is Mÿ ich redimere t quoquomodo causo temerario et pote ti modo i tromittere t. I cuius testimo iumprese tes litteras ostraspate tes sub impressio e ostri sigillÿ duximus co cede das. Datum i Oztrozoch, feria sexta proxima post fes­tumpe thecostes, a o domi imillesimo CCCC LXXXmo o o. Visei peat v temnem vosku na polsvileni zeleni vrvici, napis neberljiv (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 400. Cesar Friderik (III.) odreja Pankracu Turjaškemu, glavarju Grofije v Marki in Metliki, naj da Juriju Lambergerju, oskrbniku na Ortneku, zadošenje zaradi besedne razžalitve asti in uboja njegovega sla. V primeru ugovora ga v roku šestih tednov poziva predse. 1489 oktober 31, Linz, I. Orig. pap. (296 × 220 mm) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priloženi soasen prepis (B) ter prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 207–207’, št. 363 (D). Dorz. not.: Lamberger laden lasterwort (15. stol.). Wir Friderich vo gots g ade Römischer kaiser, zu alle tzeite merer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. ku ig, hertzog zu Österreich, zu Steÿr etc., embiete v serm getrew liebe Pa gretze Awrsperger v serm haubtma i der Mëttli g v ser g ad v d alles gut. V s hat v ser getrewr Jörg Lamberger v ser Phleger zu Ortte egk a bri ge lasse , wie du i mit ettweuil v tzimliche lassterwortte sei ere berÞre d veru glimpft v d so er deshalbe sei e bote zu dir geschikht, habstdu i mitk Þttle bisaufde todlasse slahe , desersich sei erere otdurfthalbe ichtv pilliche beswertbedu kht. Emphelhe wir dir er stlich, daz du de bemellte Lamberger, der berurte sache halbe v claghaftmachesta uertziehe . Hiettestdu aberdari ichti rede, als da vo hewt vber sechs woche fûr v s kömest v d dich ge demselbe Lambergervera twurtest. So welle wir ewge ei a derhöre odersachaffe zehöre v d dari wasrechtisterger lasse .Dara tustdu v ser er stlich may u g. Gebe zu Ly tz, a sambstag aller heilige abe d, a o domi i etc. LXXXVIIII, v sers kaisertumbsim achtu ddreissi­giste jare. commissio domi iimperatoris i co silio Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat izstavitelja preko kosa papirja. 401. Cesar Friderik (III.) odreja Pankracu Turjaškemu, glavarju Grofije v Marki in Metliki, naj povrne škodo Juriju Lambergerju, oskrbniku na Ortneku, ki mu jo je povzroil s protipravnim odvzemom doloene koliine vina na ozemlju Grofije. V primeru ugovora ga v roku šestih tednov poziva predse. 1489 oktober 31, Linz, II. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 1 (B). Wir Fridreich vo gots g ade Römischer kaiser zu alle tzeite merer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. ku ig, hertzog zu Osterreich, zu Steir etc., embiette v serm getrew liebe Pa grºcze AÏrsperger v serm hauptma i der Metli g v ser g ad v d alles gut. V s hat v ser getrewer Jorg Lamberger, v ser phleger zw Ort egk a bri ge lasse , wie dwim etlich wei dasselbsi der Metli g mit gwalt v d wider ord u g der rechte habst eme lasse , der er vberme ig sei ersuehe vo dir icht bekome mugdes schade eme . Emphelhe wir dir er stlich, das dw de be a te Lamberger desberurtte ambs halbe v klaghafft machest, o Þertziehe . Hiettest dw aber dari icht i red, alsda vo hewtt vber sechs woche fur v s komest v d dich ge de selbe Lamberger vera twurttest. So welle wir ew ge ei a der höre oder schaffe zw hore v d dari was recht ist erge lasse . Dara tust dw v ser er stliche maÿ u g. Gebe zw Lÿ tz, am samtzttag allerheilige abe t, a o etc. LXXXVIIII, v sers kaÿserthumbs im achtÞ ddreÿssigiste jare. commissio domi is imperatoris i co silio 402. Cesar Friderik (III.) odreja Pankracu Turjaškemu, glavarju Grofije v Marki in Metliki, naj povrne škodo Juriju Lambergerju, oskrbniku na Ortneku, ki mu jo je povzroil s protipravnim prijetjem njegovega podložnika, tomišeljskega župana Pavla Missla. V primeru ugovora ga v roku šestih tednov poziva predse. 1489 oktober 31, Linz, III. Orig. pap. (294 × 220 mm) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priloženi soasni prepis (B) ter prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 207, št. 364 (D). Dorz. not.: Lamberger lade supa halbe . Dise III ladu g si d mir kome sa d Elspet tagimLXXXIXjar(15. stol.). Wir Friderich vo gots g ade Romischer kaiser, zu alle tzeite mºrer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. ku ig, hertzog zu Osterreich, zu Steÿr etc., embiete v serm getrew liebe Pa gretze Awrsperger v serm haubtma i der Mëttli g v ser g ad v d alles gut. V s hat v ser getrewr Jörg Lamberger v ser phleger zu Ortte egk a bri ge lasse , wie dusei e sùppa Paule Missel zu Tömischel selb­dritte i v sermfurste tumb Krai v daufsei e gru tte wider la ds rechtv d diepillikaithabstvahe lasse , deserschade emme, emphele wir dir er stlich, daz du de vorbemelte Lamberger darumb v claghaft machest, a uerziehe . Hietestdu aberdari ichti rede, alsda vo hewt ¤ber sechs woche fur v s komest v d dich ge demselbe Lamberger vera twÞrttest. So welle wirewge ei a derhöre oderschaffe zehöre v d dari was recht ist ergee lasse . Dara tùst du v ser er stlich ma½ u g. Gebe zu Ley tz, a sambstag allerheilige abe d, a o domi i etc. LXXXVIIII, v sers kaisertumbs i achtu ddreissigiste jare. commissio domi iimperatoris i co silio Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat izstavitelja preko kosa papirja. 403. “Odgovor” Pankraca Turjaškega na listino 1489 oktober 31, Linz, III (št. 402), v katerem pojasnjuje okolišine prijetja Lambergerjevega podložnika (tomišeljskega župana Pavla Missla). sine dato. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 2 (B). Prepis je oznaen kot: Mei a tworttaÞffdieladu g. Item Jorg Lamberger hat mir mei ma a sa d A dres tag ÿetz chome d gefa ge v d also plasse i aller keltt e i thÞre gelegtt a all klag v d wider recht, wa mei ma sich behaÿratt hat v d hat desselbe Lamberger pawre tochter ge ome v d da er zw geste achttete tag ga ge ist, hat er i a der wirtschafft vahe lasse , ist paÏre vatter mitt a der pawre zum Lamberger ga ge , wes er i zig, das er i aus liess hat er mir XL gulde welle habe , icht a ders, u waiss ich mei leutt vo im icht zw chauffe , werim dermei v recht gwesse . Er het pillich vber i clagtv d rechtgesuecht auffLamberger hochmÞtt, hab ich imwiderdrey pawre vahe lasse v d ai sei erpawre , eeich diesei i thwre gelegtt hab, zum Lamberger ge lasse . So er mir de mei lediglas. Will ich im die sei auch lediglasse , hat mir der la dshaupt­ma geschribe , diesei ledig lasse ,habich la dshauptma gea twortt, als her ach geschribe stett. Ist dapey ai zedel tha , des ha del, auff solh hatmirderLambergermei ma ledig lasse . Ich hab sei lewttauch ledig gelasse . 404. “Odgovor” Pankraca Turjaškega na listino 1489 oktober 31, Linz, III (št. 402), dejansko dopolnilo k prejšnjemu odgovoru (št. 403), v katerem podrobno opiše predhodne dogodke oziroma zametke omenjenega spora. sine dato. Prepis iz 15. stol. v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18, snopi prepisov listin in pisem iz let 1484–1489, pag. 3–4 (B). Item A dre Lamberger hat mir v d mei bruder salige Juri sager erbliche gebe vmb das wir im vergu tte i v ser sag sagdille zw s eÿde . I dem hat sich begebe , das des Petter auff dem Sleme weib demSteffa sagersu v derweisttv d auffgeredthatt. Erschollseÿ wegkh fure dasselbig ist beschehe . V d hats auff daz Walisch gefuertt, da sÿ w auff daz Walisch ge Newe hawss khome sei , hat sich dasselbe Petterweib vmb ei a dre a ge ome v d hatsagersu var erlasse . I dem hat sich des sager su bedacht v d ist wider haÿm zw sei em vatter khome v d mitsei emvattergeredt, erscholli wideraÞff eme zwim. Er wolt Ïhi fur frÏm sei . Auff solhshatt i sei vatter wider zÏ sich ge ome v d istweÿ vatterplibe . Nach dempattdersu sei vattersager, erwoltvmb sei gewa te ge NeÏ haÏssge , hatimsei vatter erlaubt. I dem ist der sÞ w dahi ga ge v d ist khome i die statt Lass. Daselbshabe i desJuriLampergerk echtgefa ge v d verschu dtweÿ demrichterdaselbszwLass. Diek echthabe demJuriLampergersolhe ha del verku dt, sÿ hette des sager su gefa ge , was Ï sei geschefft wär. Hat der Lamperger vmb de ege a tte Petter auff de Sleme geschicktv d i furgehalte , derwärgefa ge . Hatder Pettergesproche , ‘gaib er mir mei weib,oder zaigtt mirs sÿ, dara hiett ich ai g Þege .’ I demsprach derLamperger, erschollge Lassge v d sich mitdessager sÞ verai , wie er kÞ dt oder mocht, das war sei guter wille . Der obgemelter Petter ist kome ge Lass v d hat sich mit des sager su verai dt, also erschollt i zwsei em weib fure v d zaige ,dara wolter ai g uege habe . Item weÿ solher veraÿ igu g ist gwesse der richter v d ettlich purger zw Lass v d habe daruber mittei a der laÿckhoff getrÞ cke . I dem ist derPetter v d des sager su v d habe och ai zw i auffge ome v d si dalldreÿmit ei a derge NeÏ haÏsga ge v d hat im sei weib zaigt, also ist der Petter mitsambt sei em weib v d mit dem, de sÿ zw Lass auffge ome hete haÿmga ge . V d hat auch sei weib haÿm pracht i sei haÏs v d ist weÿ im plibe , aber des sager su behielte sÿ zÞmNew hawssimgeslosszwe tag achimdar ach liesse sÿ i haÿmge v disthaÿmzwsei emvatterkome , hater och fursarg auff der Lamperger gehabt v d hat dreÿ ma zum Lamperger geschickt vmb gÞ st, hat de Lamperger zw a twort gebe , er scholl sich Ïr mit dem Petter verai , er hiett ai g Þge . I dem ist dÿ sache a gesta de v tztt ÿetz am sÞ tag vor sa d Katherei tag, hat sich des sager su behaÿrattv d ach gewa haÿttgie g dessagersu mitsambtsei weib a sa d A dres tag zw sei em swehwer zw geste , desselbige tags hat i der JuriLamperger vahe lasse v d i thÏre gelegt. A dem selbige tag hat ma i auff dÿ purgel aÞs eme welle , hatt er ur vmb XL gulde purge welle habe v d icht a ders. 405. Cesar Friderik (III.) odreja Pankracu Turjaškemu, glavarju Grofije v Marki in Metliki, naj povrne škodo Juriju Lambergerju, oskrbniku na Ortneku, ki mu jo je povzroil s tem, da ga je ujel in leto in pol držal v ujetništvu. V primeru ugovora ga v roku šestih tednov poziva predse. 1489 december 30, Linz. Orig. pap. (298 × 217 mm) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 209, št. 368 (C). Dorz. not.: Lamberglade (15. stol.). Datacija v skladu s tedanjo prakso cesarske pisarne (zaetek leta s 25. decembrom). Wir Friderich vo gots g ade Ròmischer kaiser, zu alle tzeite merºr des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. kÞ ig, hertzog zu Österreich, zu Steyr etc., embiete v serm getrew liebe Pa gretze Awrsperger v serm haubtma i der Mettli g v ser g ad v d alles gut. V s hat v ser getrewr Jörg Lamberger v ser phleger zu Ortte egk a bri -ge lasse , wie dui durch dei die er v dk echti verga ge zeite , alserzu aimla dtag ge Laÿbach hab reÿtte welle v e tsagtv d v be-wart dei erere vahe ausdem la d Krai fÞre lasse v d beÿ a dert­halb jare vº gklich gehallte habst, des erzu merklichemschade köme sey, emphelhe wir dir er stlich,daz du de vorbemelte Lamberger dar­umb v claghaft machest o uertziehe . Hiettest duaber dari ichti rede, alsda vo heÏt¤bersechswoche fur v skömestv d dich ge demsel­be Lamberger vera twurtest. So welle wir ew ge ei a der hore oder schaffe ze höre v d dari was recht ist ergee lasse , dara tust du v serer stlich may u g. Gebe zu Ly tz,a mittiche ach demheili­ge weich achttag, a o domi i etc. LXXXX, v sers kaisertumbs im achtu ddreissigiste jare. commissio domi iimperatorispropria Na hrbtni strani sledi okroglega vtisnjenega peata v rdeem vosku. 406. Margareta Frankopanska, hi Nikolaja Frankopanskega in sestra Jerneja Frankopanskega izpriuje, da je pokojni Nikolaj Liechten­steinski z Mikulova (Nikolsburga) svoji ženi Barbari, prav tako herki Nikolaja Frankopanskega in Margaretini sestri, v skladu s poronim pismom za njeno doto, zaženilo in jutrno v višini 5.000 funtov pfeni-gov nakazal letne dohodke v višini 500 funtov pfenigov od svojega gradu Herrnbaumgarten v Spodnji Avstriji. Ker je Barbara umrla brez potomcev, je pravica do dohodkov od omenjenega gradu pri­padla njeni sestri Margareti, ta pa sestrino porono pismo skupaj z vsemi terjatvami do Herrnbaumgartna, ki iz njega izhajajo, prepuša svoji sorodnici Ani, ženi Pankraca Turjaškega. 1490 januar 6. Orig. perg. (530 × 279 + 44 mm) v KLA, GAFA (ex predal 26) (A). Obj.: Thalloczy-Barabas, Codex diplomaticus Frangepanibus, str. 192–195, št. CLXXXV. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 238, št. 533, po A. Dorz. not.: Zi sde .Vermercktdaszi sregisterdesLXXXXII jar(15. stol.).— 6/1. 1490(19. stol.). WirMargreth baille dttdesbollgepore graffNiclass vo Fra ge-pa graue ze Vegll, ze Cze g v d Modrusch löblicher v d selliger ge­dacht üs tochter v d graff Wartholomes auch vo Fra gepa graue ze Vegll, zeZe g v d zeModrusch löblicherv d saligergedacht üslaipliche swester, beche v d thue kv dt mit dem gege bürtige prieff aller me- igklich, de er fürgeprachtt birdtt, die i sehe dtt, höre dtoder lesse dtt, als auch waille dtt der edell herr herr Wilhalb vo Liechte stai vo Niclaspurgk salliger gedacht üsder wollgepar fraw fraw Barbara auch desobgemelte graffNiclas vo Fra gepa löblichergedacht üstochter sei elichs gemahell v ser liebe swester auch sallige vmb ir haimsteur, biderlegv gv d marge gab, so i ai ersvmgeprachtthattv d ochpri gtt fumff thawse dtt phv dtt phe i g i ehalt irs hairaitbriefs ach geba hait v d la desrechti Österaich,aufffumffhv derttphv dtphe i gierlicher ützv d güldttverbaistv d irdÿemitsei e versigelthe registere a ge­czaigtt v d verschribe hatt auff sei erblich geschlos Her paw garthe mit alle sei ütze v dczi se auch aller a der sei er herlichkait v d zugehörv g. Wa aber dÿ obge a dtt fraw Barbara v ser liebe swester sellige a leiberbe abga ge v d das bemeltt geschlos Her paw garthe mit sei er bestimbte herlickait v d zwgehörv g vo ir ach ierm erbe v erledigtt belibe v d darvmb das v s als ei er swester v d rechte atürliche erbe der obberüerte fraw Barbara sellig allir gerechtigkait, so sÿ auffdem obbegriffe geschlos Her paw garthe mit sei er a getzo-ge herlickait v d zugehöru g ach auswaissv g des vargemelthe iers hairattbriefsgehabttrechtlich verfolgtthattv d erblich a v schome ist, habe wir obge a the Margreth auch mit wille v d wisse v ser her v d agste frew dtt de obbestimbte hairaitprieffi haltv d fvmff thaw-se dttphv dttphe i g darvmb derobberüerttherrWilhalbmvo Liechte -stai selliger, dÿ obbestimbtt frawe Barbara v ser liebe swester sellige vmb irhaimstewer, widerlegv g v d marge gab ach geba haitv d la des rechtt i Österaich auff fvmff hv dertt phv dt phe i g ierlicher vtz v d güldtverbaistv d irdÿmitsei e versigelte register a geczaigtv d ver­schribe hatt auff sei erblich geschlos Her paw garthe mit sei ütze v d gülthe auch all a der sei er herlickaitt v d zugehörv ge mit alle v d ÿeczliche sei e rechte , chrefte , pü te v d aartickell , als da die obbestimbtt hairaidtprieff auff v sals ai erbe der mergemelthe fraw Barbara v ser liebe swester sei lautt hatt der wollgepar fraw fraw Aa aher Pa grecze vo Aursperg obriste erbkamreri Kraÿ v d i derWi dische marich, haubtma i derMettli g eliche gemahell v ser leibe mueme habe awir vbergebe a auch wisse dtlich v d i kraft des gege bürtige briefs, also das w füra dieselb fraw A a v ser liebe muemde selbe obbestimbte hairaitbrieffmitalle sei rechte ,kreffte , pü te v d artickell , als der auff v s als ai e erbe der mergemelte fraw Barbara v ser liebe swester sellig sei a czaige v d lautt hatt volmechtigklich ge desvarberuerte geschlosHer paw garthe mitsei er herlickait v d zugehörv ge , so der obbestimbte fraw Barbara v ser liebe swester sellig vmb fvmff thawsse dt phv dt phe i g ir haimstewr, widerlegv g v d marge gab verphe dttistdurch irgeharde tta beld v d procuratores,alsuillv dalsoftsÿ derdarzwbedarffzwalle iermrechte v d atturfte vebe v d geprauche sölichs alles ach pegraiffv g des­selbe obbestimbte hairaitbrieff zu ersueche v d ai zepri ge mit rechtt odergüetlichertaidi g,auch mittvallemv d ga tze rechte achgeba ­haitt v d rechtt des füerste tvmb ze Österaich, dari e ichtz ausge­schlosse , sv der ga tzlich hie i ebegriffe cze habe i dem alle ha dell v d gethue scholl v d mag zu gebm v d verlust, als mit ier aige tliche v d vbergegebe guett v d i aller mass, als wir obge a te Margreth als ai erb der merbestimbte fraw Barbara v ser liebe a—a) ponovno wir vbergeben. swester sellig ach a tzaige v d lautt des merbegriffe hairaitbriefs ach geba haitt v d rechtt des bemelthe füerste tvmbs ze Österaich vallmech­tigklich v d rechtlich gethue hiett sölle v d müge . Ob auch der gege ­büertig vbergabbrieffichtt ausgelasse v d vo merer rechte s wege vo warttczebarthiei e ichtbegriffe werde selbige abga g miterfüllv g alles ma gels v dwas och dÿ obge a dtt fraw A a v ser liebe muem merzu iermrechte v dderobbegriffe vbergabbedarff, gebe birieraber hiemittvberalsveresallesv d ai ÿedesstuck i sv derhaittvo warttze bartt hie i ebegriffe v d aige tlich i de gege bürtige brieffgesecztt, was auch w fura dÿ merge a dtt fraw A a v ser liebe muem i de alle wiev d hieobbe i dembrieffbestimbtistha delttoderthuettgelo­be bir dickberüerthe Margreth für v s v d all v ser erbe dawider ichtt ze rede , ze ha dell , ach ze thue i chai wais alles getrewlich v d v geferlich v d dasirdasallesvo v sv d v ser erbe stettv d v tzeproche gehalde werd, habe wir offtge a theMargreth mit vflais gepete de wollgepar her her Michel vo Fra gepa grauezeVegll, ze Ze g v d ze Modrusch etc. v ser lieb veter , auch die edell v d er ueste Jorge Niculiczicz vo Woschi v d Iba Be efe vd vo Skrad, das sÿ vo v ser wege iere aig e i sigell a disse gege burtige vber­gabbriefgeha ge habe , i v d alle iermerbe a schade . Darv derwir v sobge a theMargreth vo Fra gepa graffi eetc. verpi te , allesdas warr v d statt zu halde , das obe a dem prieff geschribe stett v d zw volfüer fürv sv d allv sererbe . Dergebe ist ach Cristÿ gepurdtt vierczehe hv dertt v d dar ach i dem ew czigiste jar, am mitiche a der haÿlige draÿ kü ig tag. Od treh obešenih peatov se ni ohranil nobeden. 407. Cesar Friderik (III.) (drugi) odreja Pankracu Turjaškemu, glavarju Grofije v Marki in Metliki, naj povrne škodo Juriju Lambergerju, oskrbniku na Ortneku, ki mu jo je povzroil s tem, da ga je ujel in leto in pol držal v ujetništvu. V primeru ugovora ga ponovno v roku šestih tednov poziva predse. (gl. št. 405) 1490 februar 10, Linz. Orig. pap. (297 × 219 mm) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 207’–208, št. 365 (C). Dorz. not.: J. Lamberger laden (15. stol.). Wir Friderich vo gots g ade Römischer kaiser, zu alle tzeite merer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. ku ig, hertzog zu Österreich, zu Steÿr etc., embiete v serm getrew liebe Pa gretze Awrsperger v serm haubtma i der Mëttli g v ser g ad v d alles gut. Als wir dir vormals geschribe v d beuolhe habe auf hewt fur v s ze köme v d dich ge v serm getrew Jörge Lamberger v serm phleger zu Ortte egk zu uera twurte , derv shat a bri ge lasse ,wiedu i durch dei die er v d k echt i verga ge zeitte , als er zu aim la dttag ge Laÿbach hab reite welle v e tsagt v d v bewart dei er ere vahe aus dem la d Krai fure lasse v d bey a derthalb jare vº gklich gehallte habst, deserzu merklichemschade köme sey, derdu aber icht köme pist. Emphelhe wirdirer stlich, dazdu de bemelte Lamberger darumb v claghaftmachesta uerziehe . Hiettestduaberdari ichti rede, als da och vo hewt ¤ber sechs woche fûr v s kömest v d dichge demselbe Lambergervera twÞrtest. So welle wir ewge ei a derhöre odersachaffe zehöre v d dari wasrechtistergee lasse . Dara tÞstdu v ser er stlich may u g. Gebe zu Ly tz, a mittiche sa d Scolas­tica tag, a o domi i etc. LXXXX, v sers kaisertumbs im achtu ddreissi­giste jare. commissio domi iimperatorispropria Na hrbtni strani okrogel kompozitni grbovni vtisnjeni peat izstavitelja v rdeem vosku; napis; obod: S • FRIDERICI • RO(MA)NOR(UM) • IMP(ER)ATORIS • ET[C • AC] • AVSTRIE • STIRIE • DVCIS ETC. v polju: A E I O V 1464 (= št. 339, 408, 409, 418; prim. Sava, Siegel, str. 167, fig. 113; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 7 in str. 13; Hutz, Urkunden Vorau, str. 296, št. 370) {pril. 11}. 408. Cesar Friderik (III.) poziva predse Pankraca Turjaškega, glavarja Grofije v Marki in Metliki, na obravnavo z Jurijem Lambergerjem, oskrbnikom na Ortneku, v zvezi z njunim medsebojnim sporom. 1490 februar 19, Linz. Orig. pap. (295 × 220 mm) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 208’, št. 367 (C). Dorz. not.: H®errþ P®a grazþ Aursperg schuldig (15. stol.). — Ertrögkhu g ai er verhör zwische George Lamberger v d Pa graze Auersperger, a o 1490 (16./17. stol.) Wir Friderich vo gots g ade Römischer kayser, zu alle tzeite merer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. kÞ ig, hertzog zu Österreich, zu Steyr etc., beke e , als v ser getrewr Jörg Lamberger v ser phleger zu Ortt egk v ser getrew liebe Pa grëtze Awrsperger v ser haubtma i der Mëttli g vmb ettlich spruch vor v ser mit vier ladu ge v d recht furge ome , darumb sich zu ausga g der lesste ladu g rechtergee solt, dazwirdieselbe sache v d rechtallevo v ser v d v serer rºte merkliche geschëfft wege , damit wir belade sei vo dem tag, als sich die bemellte ladu g e de v tz auf v ser widerkÞ ft ge Gretz v d vierzehe dar ach geschobe habe wisse tlich mit dem brief. Also, daz die be a te Awrsperger v d Lamberger auf de selbe tag fur v s köme sulle , da sich alles ergee , das zu ausga g der vorbestimbte lesste ladu g solt beschehe sei v geuerlich. Mit vrku d des briefs gebe zu Ly tz, a freytag ach sa d Julia e tag, a o domi ietc. LXXXX, v sers kaisertumbs imachtu ddreissigiste jare. commissio domi is imperatorispropria Na hrbtni strani okrogel kompozitni grbovni vtisnjeni peat izstavitelja v rdeem vosku; napis; obod: S • FRIDERICI • RO(MA)N[OR(UM) • IMP(ER)]ATORIS • ET[C • AC] • AVSTRIE • [STIRIE • DVCIS] ETC. v polju: [A E I] O V 1464 (=št. 339, 407, 409, 418; prim. Sava, Siegel, str. 167, fig. 113; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 7 in str. 13; Hutz, Urkunden Vorau, str. 296, št. 370) {pril. 11}. 409. Cesar Friderik (III.) (še zadnji) odreja Pankracu Turjaškemu, gla­varju Grofije v Marki in Metliki, naj povrne škodo Juriju Lamberger­ju, oskrbniku na Ortneku, ki mu jo je povzroil s tem, da ga je ujel in leto in pol držal v ujetništvu. Poziva ga, naj se v roku šestih tednov zglasi pred njim na zagovor. V primeru njegove odsotnosti bo raz­sodil v korist nasprotne strani. (gl. št. 405 in 407) 1490 marec 24, Linz. Orig. pap. (298 × 220 mm, na spodnjem pregibu objeden) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priložena prepis (B) in prevod v sodobno nemšino (D) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 208–208’, št. 366 (C). Dorz. not.: J.Lambergerlade (15. stol.). Wir Friderich vo gots g ade Ròmischer kayser, zu alle tzeite merer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. kÞ ig, hertzog zu Osterreich, zu Steyr etc., embiete v serm getrew liebe Pa gretze Awrsperger v serm haubtma i der Mettli g v ser g ad v d alles gÞt. Als wir dir vormals geschribe v d beuolhe habe aÞf hewt fur v s ze köme v d dich ge v sermgetrew Jörge Lamberger, v sermphleger zu Ortte egk zu uera twurte , der v s hat a bri ge lasse , wie du i durch dei die er v d k echti verga ge zeite , als er zu aim la dtag ge Laybach hat reyte welle v e tsagt v d v bewart dei er ere vahe aus dem la d Krai fÞre lasse v d bey a derthalb jare ve gklich gehallte habst, deserzu merklichemschade köme sey, dadu aber icht köme pist.Emphelhe wir direr stlich, dazdude vorbemelte Lamber-ger darumb v claghafft machest o uerziehe . Hiettest du aber dari icht i rede, als da och vo hewt ¤ber sechs woche für v s kömest v d dich ge demselbe Lamberger vera twurtest. So welle wir ew ge ei ­a derhöre oder schaffe ze höre v ddari wasrechtistergee lasse . Kºmbst du aber icht, so wollte wir da och dem a der tail recht ergee lasse , dara tÞstdu v serer stlich may u g. Gebe zu Ly tz, a mittiche v serr liebe fraw abe d a u ttiacio is, a o domi i etc. LXXXX, v sers kaisertumb®sþ i acht u d dreissigiste jare. commissio domi iimperatorispropria Na hrbtni strani okrogel kompozitni grbovni vtisnjeni peat izstavitelja v rdeem vosku; napis; obod: S • FRIDERICI • RO(MA)NOR(UM) • IMP(ER)ATORIS • ETC • AC • AVSTRIE • STIRIE [• DVCIS] ETC. v polju: A E I O V 1464 (=št. 339, 407, 408, 418; prim. Sava, Siegel, str. 167, fig. 113; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 7 in str. 13; Hutz, Urkunden Vorau, str. 296, št. 370). {pril. 11}. 410. Cesar Friderik (III.) podeli Juriju Širskemu mitnico pri gradu Soteska, da bo lahko z njenimi prihodki vzdrževal tamkajšnjo pot in most. 1491 februar 28, Linz. Vidimus 1491 junij 6 v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (B). — Prepis iz 15. stol. v HHSTA, FAA, XXIII Urkunden (C). WirFridreich vo gottesg ade Römischerkhayser zwall zeitte merer des reichs, zw Hu ger , Dalmacie , Croacie etc. khu ig, herczog zw Osterreich, zw Steyr, zw Khere de v d zw Krai etc. bekhe , als vor etliche jare ai mawt zw der vest i der Ay od i v ser herschaft Mettli g geleg durch erlawb uss weylle d herczog Lewpalds vo Osterreich v sers e zw pesru g der weg v d prugkhe i der selbi g vest geburi ge ome ward ist ach lawt der brief v sdar­vmb furpracht, daswiraufersuche v dpetev serv d a derlewtv d vo su der g ad v sre getrew Jorg Scheyerer v ser pfleger zw Gurgkhfeld, damiterdy beruert weg v d prugkh dara mergkhlicher ma gel ist, mach v di guett wesse halt muge ai mawt bey der selbi g sei er vest i der Ay od widervmb i zu eme vergu t v d erlawbthabe , vergu e v d erlawbe auch alsregiru derherv d la desfurst zu Osterreich,Steyr, Khere dt , Khrai wisse tlich mit dem brief, also das er v d sei erbm daselb mawt hye vo ay e gefast roß zwe phe ig, vo ai ledig roß ai phe ig,vo ai ockhs auch ai phe ig v d vo ai swei , so dahy pracht werd , ai halbi g zw mawt eme v d dyselbe weg davo zw richt v d mach lass , damit ma , dye zw ross v d zw fuess fueglich geprawch muge vo me igkhlicsv gehi dert v geuerlich. Davo gebiett wirde edl vest liebm getrew . all v ser hawptlewtt , graff , freye herr , ritter v d k echt , verbesser , vicztumbe , phleger , purgkh­graff , la dtrichter , burgermester , richter , ratt , burger , ge­mai de v d all a der v ser hawptlewtt , v tertam v d ge­trew er stlich v d well , das so de obe a tt Scheyerer v d sei erbm bey dyssem v serm vergu e v d erlawbm der beruertt mawt ge czigkhlich belaibm v d sy die berueblich ze eme lass v d i dara khai iru g och hi der uss thue , och des yema ds a der ze thu gestatt i kahi weyß v geuerlich. Mitvrkhu dtdesbriefs, gebm zw Ly cz,am ma ttag ach demsu tagremi iscere i dervast , ach Kristi gepurdt vierczeh hu dert v d i ai sv d ew czigist , v sers khayserthumbsim ew v ddreissigist , v ser reichdes Römisch im ai su dfu fczigist v d des V grisch i zwai v ddreissigist jare . 411. Jernej Mindorfer, oskrbnik na Žumberku, in Jurij Leysser, oskrbnik na Pilštanju, vidimirata na prošnjo Jurija Širskega, oskrbnika v Krš­kem, listino z datumom 1491 februar 28, Linz. 1491 junij 6. Orig. pap. (320 × 276, poškodovan od vlage) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: Vidimusdermaut(15. stol.). (besedilo listine št. 410, 1491 februar 28, Linz) .......... Ich Warthlme Mi dorffer phleger zw Sichelberg v d ich Jorg Leysser phleger zw Peyll stai bekhe offe lich mit dem brief, das v s der edl v d vest Jorg ScheyrerphlegerzwGurgkhfeld ay embryef ach lawtderobgeschribe coppÿ fuerpracht v d gepett hat, im darvmb glawblich abgschrift v d vidimus v der v ser i sigl ze gebm, wa er der zw brawch ot­turfftig sey, wa wir im de selbmbrief a gschrifta sigel v d all di -ge ga cz recht v uersert v d v arckhwe g geseh v d gege diser abgeschrift v d vidimus ayge ttlich vberlesse habe v d da diser abgschrift v dvidimus gleich als der gemelt brief vo wart zw wart lawt, darvmb zw warrer vrkhu d habm wir v ser i sigl v s v d v ser erbm a schad off lich i diser abgeschrifft v d vidimus gedrugkht. Der gebe ist a mo tag vorPrimi et Felicia i, ach Kristigepurd vierczehe hu ­dert v d imLXXXXI. (SN)Auscultataet[colla]cio ataesthecprese scopiapermeCaspar Pechlar de Rey icz clericus Aquilegie sis diocesis publicus sacra apposto­lica auctoritate otarius, que co cordat om i suis origi alibus litteris de verbo ad verbumideo ma u meapropriasubscripsisig eoquemeo solitaet co sueto sig avi. Na zadnji strani ostanki vtisnjenega peata v zelenem vosku. 412. Cesar Friderik (III.) naroa kranjskemu glavarju Viljemu Turjaškemu in metliškemu glavarju Pankracu Turjaškemu, naj se ne ovira Jurija Širskega pri pobiranju mitnine pri Soteski in naj se mu dovoli, da vzdržuje tamkajšnjo pot in most. 1491 oktober 26, Linz. Orig. pap. (298 × 221) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A), priložena vidimus (B) z datumom 1512 avgust 29 in prepis (C) iz 17. stol. Dorz. not.: Petrefe tdiemauthi derAÿ odt. Scheurer weegmaut … (15. stol.). Wir Friderich vo gottesg ade Römischer kaiser,zu alle czeite mererdesreichs, zu Hu gere , Dalmacie ,Croacie etc. ku ig, herczog zu Österreich, zu Steir etc. embiete v ser liebe getrew Wilhalme vo Awrsperg v serm rate, camrer v di Krai v dPa grecze Awrsperger i der Mettli g v ser haubtlewte v ser g ad v d alles gut. V s hat v ser getrewr Jorig Schewrer v ser phleger zu Gurkhfeld a bri ge lasse , wieima derweegmawtti derAi öd, so wirimzu pesseru g der weeg v d prugke ze eme vergu t, darumb er allte s auch brief hab, irru g ta werde, dadurch er der icht ge iesse muge, des er sich, ach dem er darumb sei vrfar daselbs ach gelasse hat beswert bedu kht, emphelhe wirewer stlich v d welle , dazirde be a te Schewrerdie bemelt weegmawtt a desselbe sei s vrfar stat berublichi eme v dim a) prertano beschaid . dara kai irru g tu lasset v d desselbs auch icht tut, damit er dieselbe weg v d prugke dauo zu richte v d mache lasse muge, v d deshalb dara ichtma glwerde, dara tutirv serer stlichemay u g. Gebe zu Ly cz, a mittiche vo sa d Symo s v dsa d Judas tagder heilige zwelifpote , a o domi iLXXXXI, v sers kaisertumbs im vierczigiste jare. praescripta recog osci commissio domi iimperatorispropria Na hrbtni strani vtisnjen peat preko kosa papirja. 413. Cesar Friderik III. potrdi Pankracu Turjaškemu vas Runarsko v de­želskem sodišu Ortnek, ki je pod deželnoknežjim odvetništvom in ki jo je Turjaški zamenjal s stiškim samostanom. 1491 november 3, Linz. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 52, št. 125 = Preinfalk, Listine v zapušinskih inventarjih, str. 168. — Testamentslibell, fol. 28b, po A. — ARS, AS 992, Osebni fond Richter, fasc. 2, pola 2 = Richter, Die Frsten und Grafen, str. 713, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 239, št. 534 = Grebenc, Gospodarska ustanovitev Stine, str. 95, št. 340. 1491 a Pfi gstag achAllereheilige zu Ly z Kaiser FriedrichIII. bestätigt ei Tausch mit dem Dorf Ru ersko im La dgericht Orte egg la desfürstlicherVogtey, welchesPa graz derAuersperger, Hauptma zu Möttli g vo dem KlosterSittich ei getauscht hatte.(Osebni fond Richter, l. c.) 414. Cesar Friderik (III.) razreši metliškega glavarja Pankraca Turjaš­kega glavarstva in mu ukazuje, da grad in urad v Beli krajini (Metli­ki) prepustiti Sigmundu Pierssu. 1492 januar 17, Linz. Orig. neko (še v 18. stol.) na Turjaku, danes izgubljen (A). — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 43–43’, št. 91 (B). — Prepis (C) in prevod v sodobno nemšino (D) s konca 18. stol. v ARS, AS 1073, ZR, II 76r, fol. 162’–163’. Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola n. v. 1 (1910), str. 239, št. 535, po C. Dorz. not. (po prepisu): KaiserlichMt.tòttbriefv dvorderbriefderhaubtma schaft v d ambts i der Mettli g, so her Pa gretz vo Awrsperg i gehabt, dem Sigmu de Pyersse abczetrette geschafft. Zadevni reverz Sigmunda Pierssa se nahaja v HHStA, AUR, 1492–VI–20. Wir Friderich vo gots g ade Römischer kaiser, zu alle tzeitte merer des reichs, zu Hu ger , Dalmacie , Croacie etc. ku ig, hertzog zu Österreich, zu Steyr, zu Ker dte v d zu Crai etc., beke e , als sich v ser getrewr lieber Pa gretz Awrsperger v ser hawbtma i der Mettli g vo derselbe v serr hawbtma schafft v d geslossauch v sers ambts wege daselbsi der Mettli g ge v sverschribe hat v d wir im aber ÿetz geschribe v d beuolhe habe , derselbe v serr hawbtma ­schafft, gesloß v d ambts v serm getrew Sigmu de Piersse abzetret-te , dadurch sich gebürt im die berürt sei verschreibu ghi aus ze gebe , die wiraberditzmals ichtbeyha de habe ,dazwirdaraufdieselb sei verschreibu g tötte v d ver ichte wisse tlich mitdembrief. Mai e v d welle , wo die fura furbracht wirdet, daz die v s v d v ser erbe khai frume v d demobbe a te Awrspergerv d sei erbe khai scha-de bri ge , so der tod v d kraftlos sei sol, dochvorbehallte , ob er v s der berurte hawbtma schafft, gesloß v d ambts halbe mit raittu g icht schuldig wirdet, v geuerlich. Mit vrku dt des briefs, gebe zu Ly tz, a eritag sa d A tho ie tag, ach Cristi geburde viertzehe hu dert v dim zwayu d e tzigiste ,a v sers kaisertumbs im viertzigiste , v ser reiche des Romische im zwaÿu dfu fftzigiste v d des Hu grische im drew v d dreissigiste jare . commissio domi iimperatorispropria Vtisnjeni peat izstavitelja v rdeem vosku (opis po Heyrenbach, ÖNB, cod. 7561, l. c.). 415. Cesar Friderik (III.) poziva predse na zagovor Pankraca Turjaškega, oskrbnika na ušperku in Podsredi, zaradi spora z Jurijem Lamber-gerjem, oskrbnikom na Ortneku. 1492 junij 16, Linz. Orig. pap. (297 × 221 mm) v HHStA, FAA, XXII Auersperg, C 41, fasc. 18 (A), priloženi soasen prepis (B) in prepis (C) ter prevod v sodobno nemšino (E) iz 18. stol. — Prepis iz 18. stol. v ÖNB, cod. 7561, fol. 209–209’, št. 369 (D). Dorz. not.: Peremptorische citatio a Pa graze vo Auersperg gege George Lamberger zur mü dtlich verhör zu verschei e , a o 1492 (16. stol.). — Zapis Pankraca Turjaškega z dne 19. julija 1492 na prednji strani listine v desnem spod­njem kotu: A sa dMargrete tagIII.stu d achmittagistmirdiseladu gkome . Wir Friderich vo gottesg ade Römischer kaiser,zu alle czeite merºr des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. ku ig, herczog zu a) sic! Österreich, zu Steir etc., embiete v serm getrew liebe Pa grºcze Awrs­perger v serm phleger zu Zobelsperg v d Herberg v sers g adv d alles gut. Alswirdie ladu g v d rechtdamit dichv sergetrewrJòrigLamber­ger v ser phleger zu Ortte egk vor v ser fùrge ome aufdei bete ge­schobe v d a gestellt habe , hat v s derselb Lamberger yecz aber die-mùttiklich a ruffe v d bitte lasse , i mit dem rechte gege dir g edi­klich zefùrder v d dasergee zelasse , dasv saufso me ig a la ge weitter zu vercziehe icht zimbt v d emphelhe dir er stlich v d welle , dazdu darÞmb aufde sambstag ach sa d Bertlmestag schieristkù ffti-ge fùr v s kòmest v d dich darÞmb gege dem be a te Lamberger auch vo derbeka t usswege ai sbriesterv dettlicherJòrge sKacze ­dorfferdie erwiderdichlaÞtte d v d dergeschichtv d erga ge ha d-lu g halbe mit v serm gesloss Zobelsperg beschehe , darÞmb v ser ge­trew Herma Rawberv d sei su oderira wald auch dasei sulle , vor v ser vera twurttest. So welle wir die sache hòre oder schaffe ze hòre v d dari recht ergee lasse . Khembst du aber icht, so welle wir da ochi de sache rechtergee lasse . Gebe zuLy cz,a sambstag ach sa d Veits tag, a o domi i etc. LXXXXII, v sers kaisertumbs im ai su duierczigiste jare. commissio domi iimperatorispropria Na hrbtni strani okrogel vtisnjeni peat preko kosa papirja. 416. Linški mešan Volfgang Mitterhofer kot varuh Janeza Kaczingerja, sina pokojnega linškega mešana Štefana Kaczingerja, Magdalena, žena eferdinškega mešana Volfganga Stoberla, in Asem Kaczinger, sin pokojnega ottensheimskega mešana Janeza Kaczingerja, potrju­jejo, da je omenjenemu Janezu Kaczingerju po smrti oeta Štefana pripadlo 3 funte pfenigov imenja skupaj z žitom in rono tlako na Odhofu, kar je fevd Bernarda pl. Polhaima, passauskega stolnega kanonika in župnika v Traunkirchnu, ter njegovih naslednikov. 1492 september 13. Orig. perg. (257 × 180 + 35 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Arh. sign.: N: 3 (17. stol.). Ich Wolfga g Mitterhofer ai er des rats v d burger zu Ly tz als vormu dt v d gerhab Ha se Steffa Kàczi ger auch weile d burger zu Ly czseli g su ,der och v ge ogtist, dafùrichmichv d mitsambtmir Elspet sei mueter des ege a te Steffa Kàczi ger seli g gelasse wittib gewalt a ge ome habe , ich Magdale a Wolfga ge Stòberl burger zu Eferdi g hausfraw v d ich Asem Kàczi ger weile d Ha se Kàczi ger burger zu Ote shaim seli g su , beke e fùr v s, all erbe v d miterbe offe lich mit dem brief, wo der fùrkumbt, das dem obge a te Ha se Kàczi ger v d sei eribe ach abga g v d tod desgestimbte sei s vater Steffa Kàczi ger seli g erbliche zÞegefalle v d a erstorbe ist drew phu d phe i g geltes jerlicher gùlt mitsambt dem traid u d ha dtdie st vo alle re te , ùcze v d gùlte ichtsausge ome , wiedassei vater vo allterher ei ge ome , ge ùczt v d ge osse hat, vo dem hof zu Õd mit sei er zugehòru g, ge a t der Õdhof i Puechkircher pharr, Storhe ­bergerla dgerichtgelege , derda vo demwolgebore erwirdige v d hochgelertte herre herre Per harte vo Polhaim zu Wartte berg doctor geistliche rechte , thümherre zu Passaw, kirchherre v d pfarrer zu Traw kirche v d alle sei e achkòme kirchherre v d pharrer daselbszu lehe v ddie stpersgùtist, dasegemelte Ha sKàczi gerv d sei eribe mit obe a ter phe i g gùlt, traid v d ha ddie st als vater-liche zugefalle v d a erstorbe erb wfùrbaser alle ire üts v dfru-me damit trachte ,ha del , thÞ v d lasse sÞlle v d mùge , wie u d als mit a der irem a erstorbe v d gefalle gÞt, a v ser v d mà iclichs ei red v d widerspreche . Des zu warem vrku degebe wir dem merge-dachte Ha se Kàczi ger v d sei eribe de offe v ser kù tschaft-brief, besigelt mit des edle vesste Ha se Reycke storffer zu Wels, des obemelte v sers ge àdige lehe herre a wallt v d verweser aige a -ha gu de i sigel, de wir a stat v sers ge àdige lehe herre mit v sermpetbriefdarumbe gebe vleissig gebete habe , doch iem, sei e eribe v d i sigel a schade , auch dem lehe herre v d sei e achkò-me alle thalbe a sei erlehe schaftgùlltvordru ge v d rechte v uer­griffe lich v d v e golte . V derdasi sigelwirv sv d fùralleribe v d miteribe mit v ser trewe aidesweis verpi de , stàt zu hallte , achzu­gee v d i gede ckzu sei i halltdesbriefs. Gebe a phi cztag vordes heyli g creucztag sei er erhòhu g, ach Cristi geburd vierczehe hu dert v d zwayu d ew czigiste jare. Obešeni peat se ni ohranil. 417. Cesar Friderik (III.) podeli v fevd Viljemu Turjaškemu neke vinske desetine, dvore in hube. (prim. št. 422) 1492. Orig. (A) danes izgubljen. Reg.: Zap. inventar, ARS, AS 309, A I/11, p. 209, št. 28 = Preinfalk, Turjaški arhiv, str. 96. — Testamentslibell, fol. 113a, po A = Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 239, št. 536. Ei päquet, dari e ... Mehr ei lehe brieff vo khayser Fridrich außgehe dt a Wilhelm vo Aursperg umb wille etlicher wei zehe dt, hoff u d hüebe laute dt, datiert A. 1492.(Zap. inventar, l. c.) 418. Cesar Friderik potrjuje, da je imel njegov zvesti Pankrac Turjaški, oskrbnik na ušperku in Podsredi, v zakupu urad Metlika, in sicer od jurjevega 1470 do jurjevega 1492, ter da mu je za vsa ta leta redno plaeval zakupnino. 1493 junij 22, Linz. Orig. perg. (288 × 145 + 55 mm) v KLA, GAFA (ex predal 10) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola n. v. 1 (1910), str. 239, št. 537, po A. Dorz. not.: Rta (15. stol.).— Ai kay.quittu g,dasherPa greczvo Awrspergsei besta dvomambttMettli gvo XXIIjar kay.mt.betzalthat(16. stol.; ).— 22/9 (!) 1493(19. stol.). Wir Friderich vo gots g ade romischer kaÿser, zu alle tzeitte merer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc., kü ig, hertzog zu Osterreich, zu Steÿr, zu Ker dte v dzu Crai etc., beke e furv sv d v sererbe , alsv ssergetrewrlieberPa gretzAwrspergerv serphleger zu Zobelsperg v d Herberg v serambti derMettli g mitsei e ütze , re tte v d zügehöru ge vo sa dJörge tagdessibe tzigiste jarsv tz auf sa d Jörge tag des zwaÿu d ew tzigiste jars vo v s i besta d gehabt. V d wa u derselb Awrsperger sich mit v s vo desselbe be-sta dswege vo de bemellte jare ge tzlichvertrage v d v sdarumb ai sum guldi gebe v d betzallt, dara wir g edigs geualle habe . Da­uo sage wiri v d sei erbe derberürte sei erha dlu g desgedach-te v sersambtsauch desbesta dgelltsdauo ga tzquittledig v d los v geuerlich. Mit vrku d des briefs, gebe zu Lÿ tz, a sambstag sa d Achacie tag, ach Cristigebürdeviertzehe hu dert v d im drewu d ew ­tzigiste , v sers kaÿsertumbs im zwaÿu duiertzigiste , v serr reiche des Römische imvieru dfü fzigiste v d desHu grische imfü fu ddreissi­giste jare . (na pliki:) commissio domi i imperatorispropria Okrogel visei cesarski peat v rdeem vosku v skodelici iz naravnega voska na perg. traku; napis: S • FRIDERICI • RO(MA)NOR(UM) • IMP(ER)ATORIS • ETC • AC • AVSTRIE • STIRIE • DVCI[S ETC.] v polju: A E I O V 1464 (= št. 339, 407, 408, 409; prim. Sava, Siegel, str. 167, fig. 113; Posse, Siegel 2, taf. 26, sl. 7 in str. 13; Hutz, Urkunden Vorau, str. 296, št. 370) {pril. 11}. 419. Stiški opat Tomaž skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1493 december 9. Orig. pap. (222 × 157 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 239–240, št. 538, po A. Notica na prednji strani: 1493a13/12.a 9.12.(20. stol.). Arh. sign. (na prednji strani): Nr.538(20. stol.). Wir Thomas, abbt zw Sittich v d der ga tz co ue t daselbs beke e , das v sder edellv d stre g ritter herr Pa gretz vo Awers­perg vo dem gege württige dreÿ v d e± tzigiste jare dreÿtzehe phü t phe i g aufgericht v d betzalt hat, das selgerät vo wege der stift v d ewige mess, die dÿvo Awerspergi v serm sagrat hie zw Sittich auffsa d Jörge altarhabe , dauo ma v sdiebemelte XIII tld jerlich zwsa d Lucei tagraiche soll. Vmb dievorge a tte dreÿtzehe pfü dt pfe ig sage wir de obge a tte herre Pa gretze vo Awersperg ga tz quit v d ledig. Mit vrku dt v der mei es ege a tte abbt Thomas aige auffgedrügkte sigill. Gebe am mö ttag vor sa d Lucei tag, i dem dreÿv d ëw tzigiste jare. Pod besedilom preko kosa papirja vtisnjen okrogel portretni peat izstavitelja. 420. Stiški opat Tomaž skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1493 december 13, Stina. Orig. pap. (218 × 177 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Dorz. not.: 1493.Reiche vo 13tlda Sitich(19. stol.). WirThomasabbtzwSittich v d derga czco ue tdaselbsbeke ­ e , dasv sderedelv dstre g ritterherrPa greczvo Awersperg vo dem gege wurttige dreÿv d ew czigiste jar dreÿzehe pfu dtpfe ig a—a) prertano. awsgericht v d beczalt hat das selgerat vo wege der stift v d ewige mess, die dÿ vo Awersperg i v serm sagrat hie zw Sittich auff sa dt Jorge altar habi , dauo ma v s diebemelte dreÿzehem tl d jerlich zw sa dtLucei tag raiche soll. Vmb dievorge a tte XIII tld sage wirde obge a tte herre Pa grecze vo Awersperg ga cz quit v d ledig. Mit vrku dt v der mei es ege a tte abbt zw Sittich aige aufgedrugchte sigill, gebe a sa dt Lucei tag, i dem dreÿ v d ew czigiste jare. Pod besedilom ostanki okroglega vtisnjenega peata v naravnem vosku. 421. Nemški kralj Maksimilijan podeli v fevd Viljemu Turjaškemu in nje­govemu neaku Janezu dedni urad maršala na Kranjskem in v Slo­venski marki z vsemi pripadajoimi gradovi in posestjo, kot ga temu in njegovemu pokojnemu bratu Juriju pred tem že podelil cesar Friderik (III.). 1493 december 20, Dunaj. Prepis iz 16. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). — Prepis vidimusa z dne 29. januarja 1524, prav tam (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 240, št. 539, po B. Wir Maximilia vo gottes g ade Romischer khü ig, zw alle zeite mehrer des reichs, zw Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. khü ig, erczherczog zw Osterreich, herczog zw Burgu di, zw Braba t, zw Gölder etc., grafezwFla der ,zwTÿroletc.beche e , dasfurv skhumbe ist v ser lieber getrewer Wilhelm vo Aursperg, v ser rath v d haubtma zw Crai v d bat v ß diemietigkhlich, daß wier im für sich selbs v d a statt als leche trager Ha se vo Aursperg, sei es vetter , das erbmar­schalich ambt i v srem fürste thumb Crai v d a der Wi dische March v d die her ach geschribe gschloß, stuckh, zehe t v d güeter v ser leche schafft disselbe v sers fürsste thumbs Crai geruchte zuuerleiche , wa die ir das v d de selbe Wilhelme v d George sei e brueder, der mittodtabga ge , vo weile dtv serem liebe herr v d vatter , herr Fridriche , Römische khayser löblicher gedächt uß, verliche . Daß habe wir getha v d habe dem be a te Wilhelm vo Aursperg a stattsei selbsv d alsleche tragerdasobbemelte sei esvët­ters das bemelt erbmarschalch ambt mitsambt de berierte gschloss, stuckh, zehe t v d guetter mit ire zuegehöru ge verliche v d lei-che auch wisse tlich mit dem brieff, waß wier zw recht i dara verlei­che solle odermoge , also dassy v d ireerbe ,die u hi fürvo v s v d v ser erbe i lech sweiß i habe , ücze v d iesse müge v d v ß mit dem obberierte gschlossgetrew, gehorsamb v d gewärttig sei solle , als leche ßlëuth irem leche ßherr schuldig v d verbu de si d v d als solichslehe s v d la dtß recht ist v geuerlich.V d si d das dieobbemelte gschloss, stuckh, zehe dtv dgüeter:Vo erstdaßgschloss Schö berg mitsambtdemburgkhfrid, leitte , güeter v d pimërckhe , dörf-fer , maÿrhöffe , gärte , hölczer v d forste v d alle a der zuege­höru ge , item das ga cz ambt i der Möttli g mitsambt sei er zuegehö-ru g, item daß hauß zw Laybach mit ga czev fürstlichfreyu g beydem ider clostermitalle zuegehöru g, itemzwArlagkhe vierhuebe , item zwJëbabiczfü fhuebe , itemzu Hi derwerg zwo huebe ,item zwPolla zwo huebe , itemzwPräpratsch dreÿ huebe , itemzwSayse berg vierhof­stëdt v d die v dersaße daselbsbeider prugge , item zw Lipplach vier huebe , item zwSchwärczvierhuebe , item zwNäretvierhuebe , itemzw Pribstorfdreÿ huebe , item das dörffl(ei ) zw Blechibicz, item ew hue-be a der Schäu icz mitsambt dem perckhrecht v d wei czehe dt da­selbs, item zw Sägoricz fü ff huebe , item a der Tobraw zwo huebe , item zw Prau erpach sechshuebe v d allerlay getraidt zehe dt, perckh­rechtv d wei zehe dtdaselbs, item zwEdersburg fü ffhuebe , itemai gedraidt zehe dt zum Gschloss,a item ai getraidtzehe dt zw Gritsch, item ai zehe dt traidts zum Sal, item ai getraidtzehe dt zw Alte dorf, item zw Khrise berg wei czehe dtv d gedraidt zehe dt, item zw Ober Polä auf vierczëhe huebe gedraidtzehe dt, item zw Nider Pollä auf sechs huebe gedraidtzehe dt, item ai dritaillai swei czëhe dtv dperckhrecht i dem Lokh icz, item ai hierschzehe dt v d wei czehe dt, item dem wei perg. Zu vrkhu dt dits briefs, gebe zw Wie am freÿtag sa ct Thomas abe t des heilligzwëlffbotte , ach Cristigeburdt vierczehe hu ­dertv d imdreyu d ei czigiste , v serreichsdesRömische imachste v d des Hu grische im vierte jar. 422. Nemški kralj Maksimilijan podeli Viljemu Turjaškemu v fevd našteto posest na Kranjskem, Štajerskem in v grofiji Celje, ki jo je ta pred tem imel v fevdu od pokojnega cesarja Friderika (III.). 1494 oktober 4. Vidimus nadvojvode Ferdinanda Avstrijskega z dne 29. januarja 1524, v katerem Janezu Turjaškemu potrjuje tri listine, ki jih je izdal kralj Maksimilijan (prim. št. 421) v KLA, GAFA (ex predal 23) (B), priložen prepis iz 16. stol (C). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 240–241, št. 540, po C. a) recte Gschiess. ... I dema der lehe brief, desdatumsteetamsambstag ach sa t Michels tag, des bestimbte vierzehe hu drte v d vieru d eü tzigiste , die her ach be a te stukh, güetter, wei zehe t, hof v d huebe , v ser lehe schafft v sers fürste thumbsSteÿrv dCrai ,aufv sergrafschafft Cilli begriffe , der ettlich vorgemelter Wilhalbm vo Awrsperg vo weÿ-le d v sermliebe herr v d vhree ,khaiserFridriche etc. hochloblicher gedacht us, auf sei gerechtligkhait zu lehe empfa ge hett v d ettlich vo Margrethe , v sersgetrewe Jacobe Galle hausfraw i khaufweÿß a i khumer were mit ame sechß vu d zwai tzig hube , gelege zu Ober v d Nidre Gastreÿ, item ai wei zehe t zwaÿer thail zu Praete ­puech, itemai traÿdzehe dtzwaÿrthailauch daselbsi demdorffgelege a dem Pacher, item zu Frese v d Cassestarff ei waÿd zehe t zwaÿer thail, gelege daselbsi demPacher,itemai waÿdzehe dtga tzaufai er hube v derm Egkh, auf ei er huebe , ai mairhof i dem dorff zu Grue berg v d auf zwaÿe huebe im Khalitsch gelege , aufdem Pacher, item ai wei zehe dt, gelege a Purchberg auf dem Pacher, item ai haarzehe dta demTrafeld v d aufdemPacherv d ee halb derTrau v d Stette berg, auf alle de güetter , die zu der vesste gehor , v d i dem Grelis, item zwaÿ ba wasser, ai s ge a dt Poltzkha v d das a der die Debm, alles gleichhalbs. So seÿ d das die stuckh v d güetter v serer lehe schafft v serer graffschafft Cilli: Item ai huebe v d ai mül, gelege i der Gre ach beÿ Gamblitz; item zwo huebe , gelege ob Er ­hause , i dem Nobackh, die obberüerte stuckh v d güetter hat er vo dem ge a te v serm liebe herr v d vhree khaiser Frideriche , auf sei a gebrachte gerechtigkhait zu lehe gehabt. So sÿ d das die lehe v serslehe schafftv sersfürste thumbsCrai , vo erstai wei zehe dt imAr berg;itemai wei zehe dtzmNewperg;itemzwaÿthailzehe dtzu eme ; item das perckrecht daselbs i de zwaÿ perge , item ai hof zum Khall, item ai huebe zum Khall; item v d dreÿ huebe zum Gumpitsch. 423. Stiški opat Martin skupaj s konventom potrjuje Pankracu Turjaškemu letno plailo 13 funtov pfenigov za mašno ustanovo pri oltarju sv. Jurija. 1494 december 14, Stina. Orig. pap. (216 × 164 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). WirMerth abbtzwSittichv d derga czco ue tdaselbsbeke e , dasv sderedelv d stre g ritterherPa greczvo Awersperg vo dem gege wurtige vierv d ew czigiste jare drewzehe pfü dtphe i g aus­gericht v dbeczalt hat das selgerat vo wege der stift v dewige mess, die dÿ vo Awersperg i v serm sagrat hie zw Sittich auff sa d Jorge alttar habi , dauo ma v s die bemelte XIII tldjerlich zw sa d Lucei tag raiche soll. Vmb die vorge a tte XIII tld sage wir de obge a tte herre Pa grecze ga cz quit v d ledig. Mit vrku dt v der mei s ege­ a tte abbt Merthe aige auffgedrugkte sigill. Gebe czw Sittich, am sü tag ach sa d Lucei tag, i dem vier v d ew czigiste jar. Pod besedilom poškodovan okrogel portretni vtisnjeni peat izstavitelja v zelenem vosku; napis: contra s g llum abb[at s • n • s tt ch] (= št. 326, 331, 337, 342, 370, 374, 395) {pril. 32}. 424. (neizstavljeno) Evstahij Melz izpriuje, da mu je Pankrac Turjaški posodil 2.000 ogr­skih goldinarjev in dukatov, ki se mu jih zavezuje vrniti do prihod­njega mihaelovega. Za posojilo jami z vsem svojim imetjem. pred 16. aprilom 1496. Orig. perg. (347 × 456 mm) v KLA, GAFA (ex predal 22) (A). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 242, št. 546, po A. Datacija listine je omejena s smrtjo Pankraca Turjaškega (gl. Preinfalk, Auerspergi, str. 496). (I)cha Ewstach Melcz beke fur mich v d all mei erbe v d tu ku dtmitdise offe brieffallermei yklich, de erfurkumbt, diei sehe , höre oderlese , dasich rechtv d redlich schuldigwarde pi v d gellte schulle dem edl gestre ge ritter her Pa grecze vo Awrsperg etc. v d all sei erbe oderwerv smitire guett wille mitdemgege ­wurttige brief erma ttzway tause t guëtter gulde V ger v d ducate , die guet am gold v d gerecht a der wag si d, die er v s zu v ser grosse v d werckliche otturfte berait geliche hatt, die wir auch mit vollerzallvo imei ge ome v d empfa ge habe ,der wirsewwider­umb mitguett gold gerechta derwag v d mitvoller zallaüfrichtte v d bezalle schulle v d welle zudemschieristku fftige sa dMichels tag a allle ger verzug v d aufschub, auch a ir mue schade darlege v d zeru g. Tätt ich odermei erbe des icht v ddÿ obge a t summa gulde i guette gold v d gerecht a derwag, auch mitvoller zallauffdÿ a) pušen prostor za okrašeno inicialo. obbemelt frist icht aufrichtte oder bezalle , was schade s sÿ des ame , wie der schadge a t oder gehaisse wurd, dhai schade aufge­ ome , de irai s oder irshei pot v berechttu d gesage mag, a aid, a taidi g v d a alles berechte , ur ir ai s schlechte wardte darumb zu glaube , de selbe schade alle zusambtdem haubtguett schülle v d welle wir i oder sei erbe gà tzigklich ablege , bezalle v d wi­derkere . Wurd ich oder mei erbe aber dari e ichts we ig oder vill sewmig v ddes icht tätt , so scholl sewder la dsfurst i Krai , sei er g ade haubtma oderverbeserdasselbsoderaberei ÿederherrodersei a balld, auch ei ÿeglicheherschafft, gepiettodergericht, daru dersÿ v ­serhab v d guetta köme , wo dasallesge a todergelege ist, y dert aufge ome v d sewdarauffweyse oderzaige , dauo wer v dbezalle schulle , haubtguets v daller schad vo aller v ser hab v d guet, es seÿ erb, aige oder varu d guett, so wir ÿetz habe oder och hi fur ku fftigkliche gewÿ e , ichts dauo ausge ome och hi da gesaczt, su der alles hie i e i dise gege wurttige brief beslosse v d begriffe , das ist alles v ser gepett, gu st v d besu der guetter wille . Mit vrku d des brieff besigelt mit mei s obge a tte Ewstach Mellcz aige a ha gu de i siglv d zu merergezeug usv dsicherhaittderwar­haitt, hab ich mitvleisgepette de edl gestre ge ritterhere Jorge S ÿtze pawmera vo Su egkh v d de edl v d ere vesst A dre HarrarphlegerzuMeichaw, dassy durchmei ervleÿssigerpettwille ire aige i sigl ebe de mei a de gege wurttige brieff geha ge habe , doch i v d alle ire erbe a schade , daru derich mich,obge a t­ter Ewstach Melcz fur mich v d all mei erbe v uerschaide lich ver­pi de, alles das war v d statt zu hallte v d ga tzlich zu uolfuere , das obe a de gege wurttige brieff geschribe stett. Der gebe ist ach Cristi v sers herre geburde vierczehe hu dert ... 425. Nemški kralj Maksimilijan vidimira podložnikom urada Križe pri Tržiu listino Jurija rnomaljskega z dne 16. maja 1444 (št. 224). 1496 junij 23, Augsburg. Vidimus z dne 29. septembra 1762 v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). — Prepis v novoreformiranem urbarju za kranjski deželnoknežji urad Križe iz leta 1569, ARS, AS 1, Vicedomski urad za Kranjsko, šk. 75, pag. 122–131 (C). — Prepis, StLA, Familienarchiv Lamberg (D). a) pred tem prertano von. WürMaximilia vo gottes g ade Römischer kö ig, zu aller zeite mehrer des reichs, zu Hu ger , Dalmatie , Croatie etc. etc. kö ig, ercz­herzog zu Oesterreich, herzog zu Burgu di, zu Loteri kh, zu Braba dt, zu Steÿer, zu Kär the , zu Crai , zu Limburg, zu Luxe burg u d zu Ghell­der , grau zu Fla der , zu Habspurg, zu Tÿroll, zu Pfiert, zu Kibburg, zu Arthaÿß, zu Burgu di, pfalczgraffe i Hö igau, zu Holla dt, zu Seela dt, zu Namuer u d zu Zupphe , marggrau desheilige Römische reichß u d zu Burgau, la dtgraue zu Ellsass, herr zu Frießla dt, auf der Wi dische March, zu Porte au, zu Sali ß u d zu Mehel etc., bekhe e fürv ß u d v sere erbe offe tlich mit dise brieffu d thue ku dtallerme igkhlich, dasu ß diega zgemei desvrbarzu Creützi Crai ai brieffvo Jörge vo Tscher amul ausga ge hebe fürbri ge lasse , der vo worth zu worth als lauth: .......... (sledi listina št. 224, 1444 maj 16) .......... u d u s die-mitiglich a geruste u d gebette , daswüri alß erbherr, regieru de heer u d la dtfürst zu Oesterreich solhe i alle sei e wortte , artigkel , i haltu g u d begreüfu ge zuuer eÿe , co firmiere u d zu bestette g ädiglich geruhte . Das habe wür a gesehe sollich ir diemütig zimlich bitte, auchdiegetreye willige die ste, so sÿv s u d v ser haussÖster­reich bisherrwilliglich getha habe u d i ki fftigzeith wollthu möge u d solle u d habe darumb mit woll bedachte mueth, guete rath u d rechte wisse de ge a te gemei zu Craütz solche brieffi alle u d jegkhliche sei e wortte , artigkhel i haltu ge u d begreiffu ge , alß erbherr regieru der herr u d la dtsfürst i Öesterreich, Steÿer, Kar the u d Crai ver eÿt, co firmiert u d bestatt, ver eÿe , co fürmier u d be-statte i e , de auch vo fürstlicher macht wisse tglich i craft dits brieff, souill würi e vo rechts wege dara ver eüe , co firmier u d bestette solle u d möge u d mai e , seze u d welle , dasder i alle sei e stukhe , pu cte u d artigkhle , beÿ krefte betribe , gehalte u d vo iema dts dawider getha ach geha dlet werde soll, i khai weg, darum gepiete würde edel v ser liebe gethreÿe alle v ser haubt­leithe , graue , freÿhere , richter u d k echte , pfleger , burggraue , bur-germaister , richter , ritter , burger , gemei de u d alle a der v ser ambtleithe , u tertha e u d getreÿe er stlich u d welle , das sÿe die be a te gemei zu Craütz beÿ de obberuerte brieff allte herkomme u d gewo heit u ddiser v ser er eÿu g u d bestattu g ge zlichbeleibe lasse u d dawider icht dri ge , bekimber ach beswer , ach des jema dtsa der zu thue gestatte ,alßlieb i alle seÿ v serswarv g ad u d darzu ai pee ei zwi zigkh marckh leitige goldszuuermeide ;das mai e würer stlich. Mitvrku dtditsbriefs, gebe zuAugspurg, a pfi s-tag sa ct Joha es abe dt des Tauffers, ach Christi geburth vüerzehe ­hu dertu d i sechß u d ei zigste , u serreichedesRömische i eilfte u d des Hu garische i sibe te jahre. 426. Nemški kralj Maksimilijan podeli v fevd Volkerju Turjaškemu kot najstarejšemu in nosilcu fevdov, zanj in za Darija, Oktavijana in Trojana, sinove njegovega pokojnega brata Pankraca, dedno rodbin­sko posest na Kranjskem, med drugim grad in gospostvo Turjak, zemljiški urad Nadlišek, urad komornika na Kranjskem in v Marki, urad (gospostvo) Metlika, hišo v Ljubljani idr. 1496 december 4. Prepis iz 16. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Obj.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 241, št. 541, po B. Prepis so s podpisom overili: J.LambergfreiherzumStai la dshauptma i Crai , G.Hofervitzdum i Crai in WilhalbmSch itze pamer. Wir Maximilia vo gottes ge ade Romischer khu ig, zu alle zeitte mererdesreichs, zu Hu ger ,Dalmatie ,Croatie etc. khu ig, ertz­hertzog zwOssterreich, hertzog zu Burgu dÿ, zu Braba dt, zu Gelder etc., graff zu Fla der , zu Tiroll etc. bekhe e , das für v skhume ist v ser getreuerlieberVolckhardtAuerspergerv d battv sdiemüettiglich, daswir ime als dem eltter a stadt sei selbs v d als lehe strager v d varmu dt Darius, Octauia usv d Troia ssei ervetter , weille dtPa gratze Auers­perger, sei es brueder su e , die her ach geschribe heuser, stuckh v d guetter mit ire zügehöru ge , v ser lehe schafft v sers fürste thumbs Crai , so ir erb were , zu lehe zuuerleiche ge ediglich geruchte . Das habe wir geta v d dem be a dte Volckhardte Auersperger, als dem eltter a stadtsei selbsv d alslehe tragerv d vormü dtderobbemeltte sei ervetter , dieberuerte hauss, stuckh v d guettermitire zuegehöru -ge zu lehe ge ediglich verlihe , verleiche i die auch wisse tlich mit dem brieff, was v szu rechtdara zuuerlihe gebüertt. Also das sÿv d ir erbe die u hi für vo v s v d v ser erbe i lehe sweiss i habe , utze v d iesse müge v d v s mit de obberiertte heuser getreu, gehorsam v d gewerttig sei solle , als lehe sleutt ire lehe sherr des schuldig v d pflichtig sei , zu thue v d als lehe s v d la dts recht ist v geferlich. V d si d desdieheuser, stuckh v d guetter:vo erstdashauss Aursperg v d das altt hauss darbei mit dem purgperg, mit leutte v d guetter , pimerckhe , dorffer , maÿrhofe , gärtte , höltzer , wasser , vischwaide , gereutte v d alle a der ire zwgehöru ge , item die ge­ge dtge a dtNadlischekh, auch mitpurberche , wälde ,höltzer , wässer v d a der züegehoru ge , item das camer ambt i Crai v d a der March, itemdasambti derMettli g mitallerzuegehöru g, itemdashauss zwLaÿbach mitga tzerfürstlicherfreiu g beidem ider closstermitaller zuegehöru g, item ai e hoff am Pukhlach, item ai huebe zw Wul­tschitsch, itemdreihuebe zueRogatetz, itemzwo huebe v d zwo mülli derSelai ,itemai mülli derEischv d derwaldt,itemsibe huebe v d ai müll zw Lipoglau, item ai hof a dem Podleg, item ai huebe zw Zerouetz,itemzuePerglei ai huebe ,itemzu Trebelai e hoff, itemdie zehe dt zu Sagradt auf ai delf huebe , zehe tliche recht zwaÿ tail zu eme , item zu Khle obigkh auf sechs huebe de dritte tail zu eme , itemzu Ober Lackh itzauf eu huebe ai e drittailai eswai zehe dts v d pergrecht v d getraidtzehe dt, auch i dem Lockh itz, item de ze­he dt zu dem Tallv d zu dem Gschiess mit wei v d traÿdt, de zehe dt zwaÿ tail zu eme , item ei hiersch v d wei zehe dt i dem Wei perg, itemzuAltte dorff,itemzueGriesse perg ai zehe dtmitwei v d traÿdt, item i de pi erckhe v d gege de gelege i v serm la dtCrai , die gehaisse si dtNadlischeckh v dstosse a dasPatriarchtuembstockh v d galge zu habe v d zu richte vber leutt v d guett v d vmb all a der sache ach dem rechte , gemai iglich v d v geferlich als recht ist, also das sÿ v sv d v ser erbe v schedlich sei , a v ser richte v d rech-te , achlauttirerbrief, so sÿ vo v sv dv ser vader löblichergedacht­ usdarüber habe o geuärde. Mitt vrkhu dt disbrieffs. Gebe amso tag s. Barbara tag, ach Cristÿ geburdt vierzehe hu dertt v d im sechs v d eu tzigiste , v sererreichedesRomische i ai dlefte v d desHu geri­sche i sibe dte jare . 427. Kralj Maksimiljan povzdigne Janeza Turjaškega in njegove dedie zaradi njegovih zaslug v vojnah z Ogrsko in Italijo ter zaradi sicer­šnje zvestobe Turjaških avstrijski vladarski hiši v stan državnih »praporšakov« (reichs pa ierherre ) in jim izboljša grb. Kdor tega vladarjevega ukaza ne bo upošteval, bo plaal kazen v višini 100 zlatih mark, od katerih dobi polovico vladar oz. njegova komora, drugo polovico pa Janez Turjaški oz. njegovi dedii. 1497 maj 12, Fssen. Orig. perg. (727 × 425 + 131 mm) v HHStA, FAA, XXIII Urkunden (A). Sredi zgornje polovice listine je prazen kvadraten prostor za sliko grba. Dorz. not.: Rta (15. stol.). — Wie vo Auersperg zum pa ierherre erklärt worde , a o1497(18. stol.). Arh. sign.: N 1 (16. stol.). — 13 (17. stol.).— aNo 9a (18. stol.). — 127 (18. stol.). — N 127 (18. stol.). a—a) prertano. WirMaximilia vo gotsg ade Romischerku ig, zu alle czeite mererdesreichs, zu Hu ger , Dallmatie ,Croatie etc. ku ig, ertzhertzog zu Osterreich, hertzog zu Burgu di, zu Lotterickh, zu Braba t, zu Steir, zu Ker de , zu Crai , zu Limburg, zu Lucze wurg v d zu Ghelder , grauezu Fla der , zu Habspurg, zu Tirol,zuPhirt, zuKiburg,zu Arthois v d zu Burgu di, phal czgraue zu He egew, zu Holla d, zu Seela d, zu Namurv d zuZutphe , marggrauedeshailige Romische reichsv d zu Burgaw, la dgraue i Elsass, herr zu Friesla d, auf der Wi dische marckh, zu Porte aw, zu Sali s v d zu Mechl etc., beke e offe lich v d thu ku tallerme iclich mitdisembrieue, viewoldiehoheRomischer ku iclicher wirdickhait darei v s der almechtig gott geseczt hat durch macht irserlewchte tro esmitedl geschlechte v d v derta e miteer v d wirdickhait ÿe hoher gewirdigt v d ach irem verdie e begabet gewer derselb v ser tro geczieret v d die v derta e beÿ erka t us irer gehorsa behallte v d zu getrewe die ste bewegt v d geraiczt werde , wa wir u guetlicha gesehe v d betracht diea eme getre-we vleissige v d uczliche die st, so das geslecht vo Awrspurg weile d v ser vorfar Romische kaiser v d ku ige loblicher ge­decht usv d i su derhaitderedlv serv d derreichsliebergetrewer Ha svo Awrspurgg v sv d demhailige reiche v d v sermlobli­che hawss Osterreich mit darstreckhu g sei s leibs v d guets i de verga ge Hu gerische v d Ytalische kriegslewffe i velltzuge a v serm hofe v d su st i ma igfaltig weis offt williglich v d v uer­drosse lichgeta habe v d er v shi fur i ku ftig zeit wol tu mag v d soll. V d darumb mit wol bedachtem mute, guetem zeitigem rat v d rechterwisse de selbe Ha se vo Awrspurg v d allesei erlich leibserbe v d derselbe erbe s erbe i de sta d v d wirde v ser v d deshailige reichspa ierherre v d pa ierfrawe g ediclich gewir­digtgeadlt, geschopfft, gemachtv d erhebtv d i die schargesellschaft v d gemai schaftderpa ierherre v dpa ierfrawe ge ome ,gesetzt v d ach sei emslossSchö berg ge e etv d imedarzu sei erbliche wappe v d clai et die sei mit ame : ai swarczer schild, dari ai halberweisserschrag mitzwaÿe fuesse v d aufdemschiltai tur iers-helm geczieret ai er swartze v d weisse helmdecke v d darauf zwo aufgeta flugel, so weile d sei vorelter vo Awrspurgg v d erbisher gefuert v d gepraucht habe , i achgemelter masse : emlich i dem schilt ob dem schrage mit ei em gelbe adler mit sei e aufgeta e flu-gel v d das weissa der helmdeckhe i gelb oder goltfarb vera dert v d de helm mit ai ergelbe odergoltfarbe kro v d daraufauch ai gelberadlergeschickhtwieimschilltgekro t, gecziert, gepessertv d i e die mitsambt berurter vera dru g der helmdeckhe u hi fur zu fuere v d zu geprauche gego et v d erlawbt habe i masse dieselbe wap-pe klei et vera dru g, krö u g, zeru g v d pesseru g i mittedisgege ­wurtige v sers ku icliche briefs gemalet v d mit farbe aige tlicher ausgestriche si d. Wirdige adl schopffe , mache , erhebe v d eme sÿ zu v ser v d des hailige reichs pa ierherre v d pa ierfrawe , eme v d secze sÿ auch i die schar v d gemai schaft derselbe zu gleicherweis, alsob sÿ vo ire viera e vatter , mueter v d geschlech-te zu baiderseite pa ierherre v d pa ierfrawe gepor were , kro e , ziere , pesser , vera der , go e v d erlawbe i e solhsallesvo Ro­mischer ku icliche macht volkume hart wisse tlich i craft dis briefs. V d mai e , secze v d welle , das u hi fur der obge a t Ha s vo Awrspurg v d alle sei eelich leibserbe v d derselbe erbe erbe fur v d fur i ewig zeit sich pa ierherre v d frawe zu Schö berg schreibe v d e e v d vo v s, v sererbe v d achkome auch su stme icliche alsogeschribe ,tituliert, ge e tv d gehallte werde . Auch die gemelte wappe v d klai et mit der bestimbte krö u g, zier­u g, pesseru gv d vera dru g i alle v d igliche ire sache , he dl v d gescheffte ach ire otturffte , wille v d woigeualle habe , fuere v d darczu alle v d igliche g ad, freÿhait, ere, wirde, vortail, recht v d gerechtikait habe sich der frewe geprauche v d ge iesse sulle v d muge die a der v ser v d des hailige reichs rechtgepor pa ierherre v d pa ierfrawe geprauche v dge iesse vo rechtoder gewo hait vo aller me iclich v uerhi dert. V d gepiete darauf alle v d igliche churfurste , furste gaistliche v d weltliche , prelate , graue ,freie herre , ritter , k echte , hawbtlewte , viczthumbe ,vogte , phleger , verweser , ambtlewte , schulthaisse , burgermaister , richter , rete ,ku ige der wappe , erhalde , perseua de , burger v dgemai -de v d su st alle a der v ser v d des reichs, auch v ser erb-liche furste thumbe v d la de v derta e v d getrewe i was wiede states oder wese s die sei , er stlich v d vesstiglich mit disem brieue, v d welle , dassÿ de obge a te Ha se vo Awrspurg v d sei eelich leibserbe v d dieselbe erber s erbe fur v d fur i ewig zeit pa ierherre v d pa ierfrawe zu Schö bergschreibe v d e e v d beÿ der vorgeschribe krö u g, zieru g, pesseru g, vera dru g, go u g v d erlawbu g der obberurte irer wappe v d clai et geruclich v d ge czlich pleibe v d darczu aller g ade , freihaite , ere , wirde , vortaile , gewo haite v d gerechtikaite wie a der v ser v d des reichs pa ierherre v d pa ierfrawe ge iesse v d geprauche v d also ere v d a eme lasse v dhiewider it thu ochdes ÿma ds a derm zu thu gestatte i kai weis. Als lieb ai em yde seÿ v ser v d des reichs swere v g ad v d darczu ai pe e, emlich hu dert marckh lottigs goldes zu uermeide , die ai yder sooft er frewe lich hie-wider tette, v s halb i v ser v d des reichs camer v d de a der halbe tail dem obgedachte Ha se vo Awrspurgg v d herre zu Schö berg v d sei e erbe , als obgemelt ist v ablesslich zu beczalle verfalle sei soll, doch alles v sv d dem obbestimbte v serm haws Osterreich, daru der der be a t vo Awrspurg mit sei e slosse , herr­schafte v d gueter gesesse ist, a v ser die ste , obrikaite , gepotte , verpotte v d gerechtikaite i allweg v schedlich. Mitvrku d dis briefs, besiglt mit v serm ku icliche a ha ge dem i sigl. Gebe zu Fuesse , a zwelffte tag des ma ets maÿ, ach Cristi gepurd vier-czehe hu dert v d im sibe v d ew czigiste , v serer reiche des Romische im zwelffte v d des Hu gerische im achte de jare . per regem Frid. Ser bem (na pliki:) ad ma datum domi i regisproprium. Na listino je pritrjena rdee-modro-bela pletena vrvica, ki pa je nepoškodovana, kar pomeni, da listina morda sploh ni bila peatena. 428. Stiški opat Martin se pritožuje kranjskemu deželnemu glavarju nad Matkom, oskrbnikom Volkerja Turjaškega na ušperku zaradi zajetja samostanskih podložnikov in zaplembe vina ter živine. 1499 april 25, Stina. Prepis iz 15. stol. v KLA, GAFA (ex predal 23) (B). Reg.: Komatar, Schloßarchiv, Carniola, n. v. 1 (1910), str. 242, št. 544, z datumom oktober 12 (!), po B. V ser a dachtigs gepett mit guette wille be od besu der edler lieber herr. Wir erklage v s ewr lieb vber de Mathco, herre Volkartz vo Awerspergkphleger auffZewelsperg, wie er v sers gotzhaws pawre ai e i dervaste verga ge zwe samWallische wei saufderstrasse ge ome hatt, ai er schuld oder erfardru g halbe , die der Mathco vermai t vo v ser pawer ai emzwhabe , daraufwirmitdemv ser geschaffe habe dem Mathko zallu g zw thue , dari v sers gotzhaws pawer i redt hattv d wirsollichsdem Mathcoa verkü thabe v d imzwdreÿmalle rechttag pestimbthabe , dererkei e hatwelle auff eme v d vermai t kurtz er seÿ im schuldig, was er fadert v d well, das v d kchei a ders v d darauff de wei ai e a dere ge ome hatt. Auch hat das gsloß Zowelsperg ai e od gru t, der stost auf v sersgotzhawspesetztgrü t.Nw habe v sers gotzhaws armer lewtt, ki der v d haltter aufdie selbige od gru t bdas viechb lasse , kome v d der Mathko hatt sollich viech lasse a) dodano nad vrstico. b—b) dodano nad vrstico. verfahe v d ge Zewelsperg tribe v d zwe oxe ausdemviech ider­geslage . V d ob diev ser wasschad aufsolliche od gru ttha hette , so woltte a wir gere darob welle sei , das sollicher pezalt solt sei war­de v d darauff pitte wir euch als la deshawptma . Auch rueffe wir euch a als ai e vogte v sers gotzhaws a statt der k. maestet, ir wellet mitdemMathco schaffe ,daserv ser arme lewtte iroxe bezalle tue v d daserrecht auf em derschuld halbe , darvmb erde wei ge ome hatt v d was er zw dem v sere pri gt, das welle wir schaffe , das im pezallu g peschech v d de b v schuldige sei wei ichtfurhalt.Datum zw Sittich, a sa dt Marxe tag, imLXXXXVIIIIo. Merttabttzw Sittich a) w popravljen ez r. b) dodano nad vrstico. DOPOLNILA K PRVI KNJIGI D1. Fragment listine avstrijskega vojvode (Alberta III. ali Leopolda III.), domnevno glede mitnine na Rašici. 1378. Orig. pap. fragment (73 × 119 mm) v HHStA, FAA, XXII, Auersperg, C 45, fasc. 5 (A). Napis na ovoju: Urku de fragme tadRachitza-Maut(19. stol.). ®.......................................... .......................................þ ®..........................................................................................................þ vo v s ®........................................................................................................þelbe vo ®..............................................................................................þ. Daemphelhe ®....................................................................................................þ i dieselbe ®..........................................................................................þbeiderege a te ®.............................................................................................þWie ,a sa d ®..............................................................................................þLXXVIIIo. ®...þmi( i) ducis D2. Avstrijski vojvoda Albert (III.) podeli Petru Losensteinskemu dedni urad deželskega sodnika. 1388 marec 1, Dunaj. Prepis do leta 1945 v FAA na gradu Losensteinleiten, danes na neznani lokaciji v Združenih državah Amerike. Ms. copy o paperofa i vestiture:AlbrechtDukeofAustria, etc. to Peter vo Lose stei with thehereditary positio ofCou ty Judge. Give Vie a, Oculi Su day, 1388.(Popis z dne 21. avgusta 1995) IMENSKO KAZALO V kazalu so imena krajev, katerih identifikacija ni povsem zanesljiva, oznaena z zvezdico (*). A ABIN, Herman (Herma Abi ), podložnik na Šent­jurskem hribu pri Tržišu 162 AB P R AN T (NikelaufdemAbpra t), morda v okolici Linza 144 ACMAN (Atzma ), podložnik v Skornu pri Šoštanju 22 ADELSPERG, gl. Postojna AERDINGER, Janez (Ha s), sodnik v Gschwendtu 135 AESTEN, gl. Asten AGLA, gl. Oglej AGRAM, gl. Zagreb AICH, gl. Dob, Doblie AICHARN, gl. Javorje AIGENDORFF, gl. Lastinja ves AINÖD, gl. Soteska AJDOVEC (Heydouitz, Heydowetz), Gornji, Dolnji, vzhodno od Žužemberka 314, 324 ALBEN, gl. Planina ALBERT (suppa Alber), župan, podložnik v Liscu pri Dobrniu 89 ALBERT (Albrecht), opat v Stini 26 A L S I C Z , Matija (Mathia), podložnik na Velikem vrhu na Blokah 317 ALTENBURGK, gl. Vrbovec ALTENBURKG, gl. Stari grad ALTENDORF, gl. Stara vas ALTENMARGKHT, gl. Stari trg ALTENPERG, gl. Stara Gora ALZACIJA (Elsass), pokrajina v današnji Franciji 425, 427 AMASDORF,AMBTMANSDORF, gl. Vavpa vas AMBROŽ (Ambros suppa ), župan, podložnik v Kle-etu pri Žužemberku 314 AMBROŽ (Ambros), podložnik na Velikih Blokah 27, 94, 209 ANAS, gl. Nanos ANDREJ (A dree), prior v Bistri 163 ANDREJ (A dreas), ferentinski škof 332 ANDREJ (A dreas), avguštinec, komisar papeškega legata za Nemijo 333 ANDREJ (A drea), oglejski arhidiakon 329 ANDREJ (A drey), podložnik v Brezniku pri Škoc­janu 324 ANDREJ (A dre), podložnik na Lipoglavu pri Gro­supljem 324 ANDREJ (A drës), trški sodnik v Mokronogu 20 ANDREJ (A dre suppa ), župan, podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 ANDREJ (A dre), podložnik v Petrovi vasi pri r­nomlju 314, 324 ANDREJ (A dre), podložnik v Podstrmcu pri Velikih Lašah 324 ANDREJ (A dre), dva podložnika v Radleku na Blo­kah 324 ANDREJ (A dre), podložnik v Slemenšku v Zavod­njah 206 ANDREJ (A dre des Luser su ), Luserjev sin, pod-ložnik v Straži pri Novem mestu 162 ANDREJ (A dre), podložnik v Trebelnem 324 ANDREJ (A dre), podložnik v Vavpi vasi pri Dobr­niu 314 ANDREJ (A dre des Jacobe su vo Teusche ­dorff), podložnik v Voljem na Blokah, sin Jakoba iz Nemške vasi 393 ANDREJ (A dre), podložnik v Zagradu pri Škocjanu 324 ANDREJ (A dre), podložnik v Želimljah 324 ANIŽA (Enns) (E s), reka v Zgornji in Spodnji Avs­triji 109, 110, 111, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 133, 134, 135, 144, 145; gl. tudi Zgornja Avstrija ANSFELDEN (i A suelder pharr), južno od Linza v Zgornji Avstriji 144, 151, 152 ANTON (A tho ), podložnik v Dobliah pri rnomlju 324 ANTON (A tho ius), Panciera, oglejski patriarh 23 ANTWERPEN (marggraue des hailige Romische reichs), mesto in nekdaj mejna grofija v današnji Belgiji 425, 427 AQUILEIA, gl. Oglej APFALTRER -Andrej (A de l) 1 -Andrej (A dre Appholtrer) 335 -Konrad (Co radt,Ku radtAppholtrer) 284 -Margareta (Margret), Andrejeva žena 1 APHALTERN, gl. Jablanica ARAICHEKG, gl. Orehek ARCH, gl. Raka ARELCA (Rutschewicz), pri Šumberku 324 ARDRO (Reder), pri Raki na Dolenjskem 162 ARENA, Cynus in Jakob (Cy us et Jacobus de Are­ a) 253 ARENBERG (Ar berg), vinska gorica pri Lipniku, vzhodno od Trebnjega 422 AR G E R S T OR F F (Tama mairzeArgerstorff), verjet- no nekje pri Linzu 144 AR I C HN E , podložnik na Telah 162 ARHOLF, gl. Orlot ARLAKENN, gl. Orlaka ARNE (Ar e), podložnik v Kaczelpach 338 ARNE (Ar e), podložnik v Lomu pri Kacenštajnu 206 ARNFELS/ARNEŽ (Are felß), kraj in grad na avs­ trijskem Štajerskem, zahodno od Luan -Kristijan (Christia ), kranjski vicedom 91 ARTMANJA VAS (Artma sdorf), pri Dobrniu na Dolenjskem 324 ARTO (Ortt), ob Savi, severno od Rake na Dolenjskem 162 ARTOIS (Arthaÿß,Arthois), nekdanja grofija v Fran- ciji 425, 427 AS C HB OC H , nekje v okolici Hmeljnika 162 ASCHPACH, gl. Aspach AS E , podložnik v Hinjah pri Šentjanžu 162 AS E , podložnik na Telah 162 ASPACH, pri Frstenfeldu na Štajerskem -Lenart (Lie harte des Aschpach), oskrbnik v Mariboru 246 -Leopold (Leopolde Aspach,Aschpach), dežel­ni pisar v Gradcu 96, 174, 181, 192, 242, 265 ASTEN (Aeste ), pri kraju Markt St. Florian v Zgor­nji Avstriji 124 AS T E R P E R I G , nekje v Zgornji Avstriji -Friderik (Fridreich am Asterperig) 123, 144, 150 -Tomaž (Thama amAsterperig) 144 AU (Wolfga gi A´), verjetno v okolici Linza 151 AUEN, gl. Log AUERSPERG, gl. Turjak AUGSBURG (Augspurg), na Bavarskem 425 AUGSPURGER, gl. Turjak AUSSECZEN TALL, AWSSECZENTAL, gl. Glo­ bodol AVSTRIJA (Austria,Osterreich,Osterrich) D1, 4, 11, 14, 16, 19, 26, 29, 32, 35, 40, 46, 48, 49, 52, 57, 64, 70, 75a, 78, 83, 84, 92, 93, 94a, 95, 96, 99, 106, 116, 118, 130, 131, 132, 139, 141, 152, 174, 178, 180a, 181, 186, 192, 197, 200, 204, 206, 208, 215, 216, 220, 224, 242, 248, 253, 258, 264, 269, 270, 277, 280, 281, 283, 304, 307, 308, 315, 319, Imensko kazalo 320, 323, 325, 327, 339, 340, 344, 351, 356, 361a, 387, 400, 401, 402, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 412, 414, 415, 418, 421, 425, 426, 427 -(nad)vojvode; gl. Habsburg AWEN, gl. Log AW E R -Henrik (Hai reiche demAwer) 5 -Janez (Ha se dezAwer) 179, 205 AWRSPERG, AWRSPERGK,A…RSPËRG, AWRS­PURGG, gl. Turjak AYNDEL, Konrad (Chu tzl der Ay del), mešan iz Welsa 43 AYNNETT,AYNNOD, gl. Soteska AYSCH, gl. Iška B BABNA POLICA (Paue felderPollitz), pri Ložu 136 BAJE (Wasch), jugozahodno od Mokronoga 209 BAD ST. LEONHARD (Sa dLie hard), mesto v La- botski dolini, severno od Wolfsberga 311 BANE (Wa , Wa ), jugozahodno od Velikih Laš 92, 154, 324 BARUH (Warüche ), Jud 94a BEGUNJE (Vegaw ), pri Cerknici 163 BELA CERKEV (Weisse kirche , Weÿsse kirche ), na Dolenjskem 162, 196, 209, 223, 228, 260, 273, 286 BELA KRAJINA, gl. Metlika BELJI VRH (Polcz), južno od rnomlja 273, 324 BELJAK (Villach) (Vilach), mesto na Koroškem 199 BELLI, Homobon (Homobo Belli), vipavski oskrb­ nik 215 BELŠINJA VAS (Willisse dorff), pri Trebnjem 162 BENEFENUD, gl. Bevenjud BENENATIS, A. de 316 BENETKE, BENEANI (Ve ediger) 171, 280 -dož; gl. Foscari, Mocenigo BERBLACH, gl. Vrbljene BERDL, gl. Otoec BERG (VlreichReif erczuPerig,Ha szeh t ervo Perig,Steffa aufdemPerig), pri Haidu v Zgornji Avstriji 144, 150, 151 BERINJEK (Bery egk), pri Dolah pri Litiji 324 BERNARD (Per hart), podložnik na Kinclju pri Mirni 346 BERNARD (Per hart), podložnik na Jeperjeku pri Tr­žišu 324 BERNARD (Wer hart), sodnik v Neuhofnu (an der Krems) v Zgornji Avstriji 129 BERNARD (Per hart), podložnik na Velikem Osolniku pri Turjaku 324 BESLAHER, Jurij (Jorge des Beslaher), ljubljanski mestni sodnik 88 BEVENJUD, slavonska plemiška rodbina italijanske­ga porekla -Benvenut (Be ve utus) 100 -Ivan (Iba Be efe vd), iz Skrada 406 -Katarina (Katheri a), Benvenutova hi, žena Janeza Glanerja 100 -Ladislav (Ladislaus, Lassla ), Benvenutov sin 100, 176 -Tomaž (Thomas, Thoma ), Benvenutov sin 100, 176 B I B I DR E S , verjetno nekje pri Topolšici 206 BIRNA VAS (Wer dorf), pri Šentjanžu na Dolenjs­kem 324 BISCHOFRAWEN, gl. Ravne BISTRA (Fre icz), kartuzijanski samostan pri Borov­nici 163, 330 -prior; gl. Andrej, Kristan BISTRICA (Feistritz), pri Ilzu na avstrijskem Štajer­skem -Albert (Albrecht der Feustriczer) 104, 142, 146, 227, 233, 238 -Ana (A a), verjetno Turjaška, Jurijeva žena 42, 104, 142, 143, 146 -Jurij (Jorg), Albertov brat 42, 104, 142, 143, 146 BISTRICA (Feystritz), pri Mokronogu 324 BIŠKA VAS (Swysitschdorff, Wissestorff), pri Mirni Pei 73, 162 BITNJA VAS (Bitte dorf, Witte dorff, Wytte dorf), pri Trebelnem 32, 33, 35, 93, 162, 208, 324 BLAGAJ, Janez grof (Ioha es comes de Blagay) 207 BLAGOVICA (Glogowicz), na vzhodnem Gorenjskem 71, 72 -Baltazar (Walthesar Glowitzer), Jakobov sin 313, 369, 389 -gradišan; gl. Herbard -Herman (Herma derGlogowiczer) 26 -Jakob ml. (Iacobe dem Glogowiczer ... dem iù ger ) 313; gl. tudi Krumbach -Margareta (Margrete ), Petrova žena, hi Ja­koba Hoffsteterja 89 -Pavel (PaulsdesGlagowiczer,Pawle de Glo­biczer) 93, 99, 138, 149, 153, 158 -Peter (PetersdesGlogowiczer) 89 -vašani; gl. Gregor, Heranand -Vulfing (Wlfi gs des Glogowiczer), župnik v Škocjanu pri Turjaku 30 BLATNICZ, gl. Mooswald BLATO (Moss), pri Grosupljem 88 BLATO (Mos), severno od Trebnjega 162 BLAŽ (Blas), podložnik v Dobliah pri rnomlju 324 BLEJI VRH (Welesperg), pri Trebelnem 324 BLEIBURG, gl. Pliberk Imensko kazalo BLOKE (Oblak, Oblagk, Oblakger pharr), planota na Notranjskem 27, 92, 185, 285, 290, 292, 297, 298, 317, 324, 393 BODIGENSDORF, gl. Budganja vas BOGATECZ, gl. Rogatec BOHEMIA, gl. eška BOLZANO, gl. Bozen BORŠT (Först, Varst), pri Trebelnem na Dolenjskem 92, 93, 324 BOZEN (Bolzano) (Poze ), mesto na Južnem Tirol-skem 52 BOŽI VRH* (Perg), pri Jugorju v Beli krajini 324 BRABANT (Braba t), nekdanja vojvodina v današnji Belgiji 421, 425, 426, 427 BRAJŠA (Brajša), ostrožaški mešan 13 BRANSKO (Oberfra skh), pri Šentjanžu na Dolenj­skem 324 BRATE (Brathe), podložnik na Vini Gorici pri Treb­njem 20 BRATE (Bratte), podložnik v Želimljah 191 BRDARCI (Wardaricz), pri Dragatušu v Beli krajini 324 BREG (Ray ), pri Vrhniki oz. pri Borovnici 16 BREG (Willige Rai ), pri Ribnici na Dolenjskem 383 BREG (Rai ), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 BREG (Ray , Sa d Margrete ), pri Trebnjem 77, 179, 324 BREG (Ray ), pri Starem trgu pri Ložu -Peter (Peter) 34 BREISGAU (Brysgow), pokrajina na Švabskem (da­nes del dežele Baden-Wrttemberg) 40 BREIXEÇ, gl. Brežec BRESNIGK, gl. Breznik BRESTABICZ, gl. Brezovica BRESTANICA, gl. Rajhenburg BREZJE (Pirgh), nekdanji zaselek poleg Kala pri Krmelju 324 BREZJE (Pirgk), pri Krmelju 324 BREZJE (Pirk), v Podboju na Dolenjskem 28 BREZJE (Pìrkch, Pyerkhpam), pri Pijavi Gorici 30, 50, 362 BREZJE (Pirikch), pri Raki 162 BREZJE (Fresaw),južno od Šmartna pri Litiji 23 BREZJE (Pirgk), pri Trebelnem 324 BREZNE (Frese ), pri Zgornji Polskavi 338, 422 BREZNIK (Bres igk), severno od Škocjana na Do-lenjskem 162, 324 BREZNO, Gornje (Ober Frese ), na Breznem pri Zi­danem Mostu 263 BREZOVA REBER (Pirkhleytte ), pri Dvoru na Do-lenjskem 324 BREZOVICA (Bresowicz), pri Kozini 12 BREZOVICA (Brestabicz, Brestowicz), pri Metliki 301, 324 BREZOVICA (Bresawicz,Chlai Wresawsikchz,Klai Pirikch,Pirckh), pri Mirni na Dolenjskem 24, 162, 346, 394 BREZOVICA (Bresouicz), pri Šmarjeti na Dolenj­ skem 324 BREZOVICA (Bressawicz), pri Trebelnem 208 BREZOVO (Pirichk), severozahodno od Rake 162 BREŽEC (Breixeç), pri Divai -Jurse (JurssedeBreixeç), krznar (pilliparius) 253 BRHOVO (Freichaw), severno od Trebnjega 162 BROD (Fuert), pri Podboju na Dolenjskem 284 BRONDOLO (Bro dulo), nekdanji cistercijanski sa­ mostan pri Chioggii na Beneškem 31 -opat; gl. Castiel BRUCK bei Tdling (pa±rHài reich cze Prùkk), pri kraju Markt St. Florian v Zgornji Avstriji 151 BRÜEDERLI, gl. Pruderl BRUNDORF, gl. Brunk BRUNK (Bru dorf), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 BRUSNICE (Fress itz), Velike, Male, vzhodno od No- vega mesta 162 BRYSGOW, gl. Breisgau BUCHKIRCHEN (Puechkirch), v Zgornji Avstriji pri Welsu 416 BUDANJE (Walde ach), severno od Vipave 16 B UD E S S E M , Peter (Peter vo Budessem), oproda (ch echt), in njegova žena Katarina (Katrei ) 20 BUDGANJA VAS (Bodige sdorf, Wodige sdorf), pri Žužemberku 314, 324 BUGLAG, gl. Poklek BUKARIN, podložnik na Velikih Blokah 209 BUKOVEC (Puechperg), pri Zgornji Polskavi 422 BULCZICZ, gl. Opalkovo BURGAU (Burgaw), mejna grofija na Švabskem 425, 427 BURGUNDIJA (Burgu di), nekdanja vojvodina in grofija v današnji Franciji 421, 425, 426, 427 BUSTNIK, gl. Buševi BUŠEVI (Bust ik), vzhodno od Meniev in Jezer­ skega v današnji Bosni 399 BUŠINJA VAS (Wusche dorf,Wutsch dorf), severo­zahodno od Metlike 314, 324 BUTTRIO, pri Vidmu v Furlaniji -Anton de (A to iumdeButrio) 253 BUXEIN, Venceslav (Ve ceslaus Buxei ), praški ka­nonik 53 BUŽIM (Woschi ), nekdanji grad v severozahodni Bosni 406 C CABALIS, Gilfred de (Gilfredo de Cabalis de Vero­ a), iz Verone 255 Imensko kazalo CAPITLA, Tomaž (ThomasderCapitla), podložnik na Igu 88 CARIAN,gl. Harije CARINTHIA, gl. Koroška CARNIOLA, gl. Kranjska CASSESTARFF, gl. Lastinja ves CASTEL, gl. Kostel CASTIEL, opat samostana Brondolo pri Chioggii v Italiji 31 CASTRUMNOVUM, gl. Novi grad CELJE (Cili, Cyli), mesto in nekdanja grofija na Štajerskem 26, 28, 90, 136, 171, 194, 226, 251, 266, 286, 311, 354, 388, 422 -glavar; gl. Hohenwart -grofje 6, 214, 218, 226, 261, 270, 373, 380 o dvorni mojster; gl. Vitanje o Friderik II. (Fridreich, Fridericus) 171, 176, 188, 189, 194, 227, 247a, 249, 250, 251, 262 o Herman II. (Herma ) 22, 26, 28, 79, 90, 188 o Ulrik II. (Vlreich) 188, 189, 266 -mešani, gl. Jeger, Lyst, Sarawer, Schuester, Sneyder CERKNICA (Zirgk icz), na Notranjskem 264 -jezero (seei derZirgk icz) 269, 264, 315 CERKNIŠICA (pach ge a tt die Gross Czirk icz, wasserge a tdieKlay Czirk icz), Velika, Mala, dve reici pri Cerknici 163 CEROVEC (Czeruuec, Tscherowetz, Zerouetz), pri Trebelnem 324, 327, 426 CESTA (a derStrasse beyHopphe bach, Strasse ), pri Mirni Pei 162, 283 CESTA (a der Strasse ), pri Škocjanu na Dolenj­skem, danes del naselja Dobruška vas 162, 324 CESTA (Strasse ), pri Dobrepolju 324 CETIN (Cety ,Czeti ), nekdanji grad pri Cetingradu na Hrvaškem, severovzhodno od Slunja 176; gl. tudi Bevenjud CHARENBUPEL, Konrad (Chù ratderChare bupel, Kare büpel, Kor bupel), deželski sodnik v Zgornji Avstriji 124, 133, 151 C HÄ T F I S C H E R , Janez (He sel) 151 CHATZENSTAIN, gl. Kacenštajn CHATZENWERGER, gl. Katzenberger C HE L B E L , Janez (Ha s Chàlbel) in njegova žena Greta (Gretel) 65 CHERSTETEN, gl. ešnjice CHESTAW, gl. Kastav CHIN, gl. Kincelj CHLADASS, Simon (Symo vo Chladass) 241; gl. tudi Kozjak CHLAINWRESAWSIKCHZ, gl. Brezovica C HL I N G E L P R ØN , Hertel (Hertel) 144 CHLINGENUELS, gl. Klevevž C HÖD I N G E R , Pankrac (Pa gràcz) 151 CHOLBEN, gl. Kij CHOSIACK, gl. Kozjane CHOTMICE, na eškem, jugovzhodno od Tábora -Janek (Joa esdeChotie icz), z Vlašima 53 CHOTSCHEWER, gl. Hoevar CHRABASTORFFER, Andrej (A dre Chrabastorf- fer), štajerski deželni upravitelj 60, 96 C HR AF T , Jernej (Jer e Chraft), podložnik v Zalogu pri Škocjanu 162 CHRANNAW, gl. Kronovo CHRAST, gl. Hrastje, Hrastno CHRASTOLACH, gl. Hrastulje CHRAXSCHEN, gl. Krašnja CHREINDORF, gl. Herinja vas CHRELSHEIM,gl. Crailsheim CHREMBSMUNSTER, gl. Kremsmnster C HR E N , Ulrik (VlreichChre ) 150 C HR E N I C Z , Marin, podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 CHREWCZBEY DEMLANGENAKKER, gl. Dolga Njiva CHROTTENDORFF, gl. Žabjek CHRUSCHABICZ, gl. Hruševec C HUA M E R , Tomaž (Thama Chùamer) 114 C HUD AW R E DW A , Andrej (A dree Chudawred­ wa), podložnik v Kalšah pri Zgornji Polskavi 338 CHUDEMISSEL, gl. Hudamisel C HUD I , Janez (Ja es) in Jurij (Juri), podložnika iz Malenske vasi 283 CHULTICH, gl. unti C HÜ M E R S T AR F F (Ha s cze Chümerstarff), verjet- no v okolici Linza 144 CHUNIGSPERG, gl. Kunšperk C HØP ÄC H (HerczogczeChùpàch) 150 CHURENBERGER, Mihael (Michel hofmaister ge­ a tChÞre berger), dvorni mojster, mešan iz Wel­sa, in njegova žena Uršula (Ãrsula) 43 CIKAVA (Czikaua), pri Trebelnem na Dolenjskem 324 CIRNI (Wilde czer igk), nekdanji zaselek poleg Krmelja na Dolenjskem 324 CIRNIK (Grosse Czer igk, Klai Czer igk), Veliki, Mali, pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 CLICH, gl. Klch Ç OC HUS , Jakob (JacobiÇochi), iz Padove 253 C OL E N , Gregor, podložnik v Radni vasi pri Trebel­ nem 1 CONCORDIA SAGITTARIA (Co cordia), v Italiji 329 -kanonik; gl. Ferraria -škof; gl. Feleto Imensko kazalo COPMANL, Rudolf (RodulfiCopma l) 253; gl. tudi Pramperger COROTANO, Andrej de (A dreadeCorota o) 253 COSTANICHA, gl. Kostajnica COSTELL, gl. Kostel CRAILSHEIM (Chrelsheim), mesto na Švabskem (da­ nes del Baden-Wrttemberga) 351 CRAIN, gl. Kranjska CRAINBURG, gl. Kranj CRASTNIK, gl. Hrastnik CRAÜTZ,CREUTZ, gl. Križe CROACIEN, gl. Hrvaška CUDAR DE ÓNOD (Zudar de Ol od, Zwdar de Ol- od), ogrska plemiška rodbina -Jakob (Iacobus), oe in sin 195, 207 -Simon (Siimo ), Jakobov sin oz. brat 195, 207 CVETIGOJ, Marin (Märi Zwettigoÿ), podložnik na Dobravici pri Šentjerneju 287 CYLI, gl. Celje CZEEL, gl. Selo C Z E HE N T N E R , Herman (Herma ) 151 CZELLENPERGER, Matej (MathesCzelle perger,Zel­ le perger), kranjski deželni upravitelj 327, 346, 349 CZENDGRAFF, gl. Zendgraf CZENNG, gl. Senj CZERNIGK, gl. Cirnik CZERUUEC, gl. Cerovec C Z E W N DOR F F E R , tržan v Žužemberku 324 C Z E YS S E L B E R G E R , Jurij (JorgCzeysselberger) 41 CZIKAUA, gl. Cikava C Z I M E R M AN , Martin, podložnik v Suši pri Želimljah 324 C Z I S E L P AC H , Janže (Ja se), podložnik v Malenski vasi 324 CZISELPACH, gl. ilpah CZISTLÄR, Janez (Ha sderCzistlär) 121 C Z I Z , Gunter (Gu dthers Cziz), oboroženec (armige­ rus) Janeka s Chotmic 53 CZOBELSPERG, gl. ušperk CZSARNOMEL, gl. rnomelj C Z W I T T E , podložnik na Ulaki pri Velikih Lašah 76  ADRAŽE (Sadrass), severozahodno od Šentjerneja 162 AKOVEC (Tschake tùre ), mesto v Me imurju na Hrvaškem 188, 189, 206, 238 -glavar; gl. Krbava, Saurer, Seffner AVA, pri Bužimu v severni Bosni -Ivaniš, knez (k ez’Iva íš.av’ski) 13 ELA (Schelach,Tschelach), pri Šmarjeških Toplicah 92, 93, 324 ERNE (Tscher e), dva podložnika v Borštu pri Tre­belnem 324 ERNE (Tscher e), podložnik na Boži vrhu pri Ju­gorju 324 ERNE (Tscher e), podložnik v Brdarcih pri Draga­tušu 324 ERNE (Tscher e), podložnik na Dobravici pri Šent­jerneju 287 ERNE (Tscher e), podložnik v Dolah pri Suhorju 301, 324 ERNE (Tscher e), podložnik v Globodolu pri Mirni Pei 324 ERNE (Zer e), podložnik v Hinjah pri Šentjanžu 162 ERNE (Tscher e), podložnik na Jordankalu pri Mir-ni Pei 324 ERNE (Zer e), podložnik pri Krki na Dolenjskem 162 ERNE (Tscher e), podložnik v Lipovcu pri Semiu 324 ERNE (Tscher e), podložnik v Loki pri rnomlju 314, 324 ERNE (Tscher e), podložnik v Petrovi vasi pri r­nomlju 314, 324 ERNE (Tscher e), podložnik na Roži Vrhu pri r­nomlju 314, 324 ERNE (Tscher e), podložnik v Selih pri Trebelnem 324 ERNE (Tscher e), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mokronogu 324 ERNE (Tscher e), podložnik v Stranju pri Dobrniu 314 ERNE (Tscher e), podložnik v Stranski vasi pri Žu-žemberku 324 ERNE (Zer e), podložnik v Strmici pri Šmarjeti 162 ERNE (Tscher e), podložnik v Tuševem Dolu 301 ERNE (Tscher e), podložnik v Vavpi vasi pri Dobr­niu 314 ERNE (Tscher e), podložnik v Vrbljenah 350 ERNE (Tscher e), podložnik v Worche v Beli krajini 301 ERNE (Tscher e), podložnik v Zagradu pri Škoc­janu 324 ERNE (Tscher e), podložnik v Zavrhu pri Zagradcu 324 ERNE (Tscher e, Zer e), podložnik v Zburah pri Šmarjeti 162, 324 EŠA VAS (Tschesdorf,Zesdorff), pri Novem mestu 73, 162, 324 EŠKA (Behaim,Bohemia) 70, 333 EŠENCE (Kerstete ), pri Mirni Pei 73 EŠNJEVEC (Tschres euicz), pri Šentjanžu na Do-lenjskem 324 EŠNJICE (Cherstete , Kerstete ), pri Šentjanžu na Dolenjskem 92, 93, 103, 162, 324 Imensko kazalo EŠNJICE (Kersteste v der Sa d Preims), severo­vzhodno od Tel na Dolenjskem 162 EŠNJICE (Kerstette ,Kerstetterpymerkch), pri Tre­ belnem 162, 205 ETEŽ (Tschrietes), pri Turjaku 324 ILPAH (Cziselpach,Ygelspach), pri Trebelnem 32, 33, 35, 208, 324 ISTI BREG (Rai ), jugovzhodno od Škocjana na Dolenjskem 162 REŠNJICE (Kerstette ), pri Otocu na Dolenjskem 162 RETEŽ (Raitte wergk, Rautte berg, Reitte ber-g(er), Rewte berg), grad pri Dolenjih Laknicah blizu Mokronoga 92, 93, 162, 265, 324 -Erntrauta (Er traut), Hertlova žena, hi Dite­ gena, stolnika z Emmerberga 6, 20, 24 -Friderik (Fricze , Fridreichs) 11, 32, 33, 34, 35, 51, 75a, 96 -Friderik (Fricze , Fridreichs) 171, 200, 215, 216, 243, 265 -Hertel (Hertel) 6, 19, 20, 24 -Janez (Ha s) 75a -Jurij (Jorg), Petrov sin 96, 265 -Katarina (Katrei ), Friderikova žena 32, 33, 35, 75a, 96 -Margareta (Margrete ), Mayrhofen, Janezova žena 75a -Nikolaj (Niklei ) 34 -Ortolf (Ortolphs) 105 -Peter (Peter) 19, 105, 265 -Rudolf (Rudolphe ), Petrov brat 105 -Sofija (Sophei), Ortolfova hi 105 -Viljem (Wilhalm), sin Friderika 32, 33, 35 RMOŠNJICE pri Stopiah (Nider Schremos itz), južno od Novega mesta 162 RNI POTOK (Swarze pach), zaselek kraja Blato pri Trebnjem 162, 324 RNOMELJ (Czsar omel,Tschar oml,Tschër omel, Tscher öml), v Beli krajini 301, 314, 324 -Gašper (Caspar ) 323, 324 -Jurij (Jörge ), postojnski glavar, kranjski de­ želni upravitelj 224, 245, 254, 258, 264, 323, 324, 425 -Martin (Mertte ), kranjski vicedom 102, 103, 114, 158, 163, 168, 183, 185, 187, 239 UNTI (Chultich), južno od Petrinje na Hrvaškem 195 UŠPERK (Czobelsperg, Zewelsperg, Zobellsperg), grad južno od Grosupljega 354, 415, 418, 428 -Jera (Gerdrud), Matejeva žena 18 -Matej (Mathe) 18 -Henrik (Hai reich) 54 -Herman (Herma ), gradišan na Ortneku 54, 76, 80, 117, 154 -Janez (Ha s), Henrikov sin 54 -Margareta (Margreth), Janezova žena 54 -oskrbnik; gl. Matko, Turjak - D DACHAU (Dochaw), mesto na Bavarskem -Ana (A a), Janezova sestra, žena Vida Plat- nerja 286 -Janez (Ha s) 196, 223, 228, 286 -Krištof (CristoffDachawer) 286 DACHSBERG (Dachsperg), grad zahodno od Efer­dinga v Zgornji Avstriji -rodbina 152 DALMACIJA (Dalmacia,Dalmacie ,Dallmatie ) 26, 266, 281, 283, 304, 307, 308, 315, 320, 327, 339, 351, 356, 387, 400, 401, 402, 405, 407, 408, 409, 410, 412, 414, 415, 418, 421, 425, 426, 427 DALJNI VRH (Perg obStei pach), pri Novem mestu 162 DANE (Pode ), pri Ložu -Friderik (Friczlei vo Pode ) 27 -Henrik (Haÿ reÿche ) 27 DAPŠA (Dap'ša), ostrožaški mešan 13 DARNACH, gl. Trnje DAW C H L E I T T E N , nekje v Zgornji Avstriji 124 DEBENEC (Dobe czy), jugovzhodno od Mirne 208 DEBM, gl. Devina DEDNIK (Ded yk), zahodno od Velikih Laš 324 DESCHIN, gl. Dešen DESI, Lovrenc (Lare tzDesicz) 334, 336 DEŠEN (Deschi ), jugovzhodno od Morav 247a DEUTSCH-HASELDORF* (Hasolt dorf), severno od Radgone na avstrijskem Štajerskem 48 DEUTSCHENDORF, DEWTSCHENDORF, gl. Do-lenja Nemška vas, Stava vas DEVIN (Doi um, Thÿbºi , Thywei ), grad v Tržaš­kem zalivu pri Trstu 81, 253, 319; gl. tudi Fras DEVINA (Debm), vas in potok pri Slovenski Bistrici 422 DIETWISER, Janez (Joha esDietwiser,Dyetwiser), ljubljanski mešan 240, 295, 300, 305, 306 D I R S T R L P E R G , verjetno v okolici Steyrja v Zgornji Avstriji 217 DIVJAK, Martin (Merti Dyfiakg), podložnik na Med-vejku pri Tržišu 162 DOB (Aych), pri Domžalah 71, 72, 247a -vikar; gl. Marin -župnik; gl. Stubay DOB (Aich), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 DOBAWICZ,gl. Dubovac DOBENCZY, gl. Debenec DOBLIE (Aich), pri rnomlju 324 Imensko kazalo DOB L I N GE R P E R G , vinska gorica nekje v Beli kra­jini 380 DOBOVEC (Dobouicz), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 DOBOVO (Doba,Dobaw), pri Beli Cerkvi na Dolenj­skem 162, 196, 286 DOBRASTORFF, gl. Dobruška vas DOBRAVA (Dobraw), pri Dobrniu 324 DOBRAVA (Dobraw), pri Podboju na Dolenjskem 284 DOBRAVA (Dobra, Dobraw, Tobraw), pri Mirni 24, 194, 249, 266, 344, 421 DOBRAVICA (Dobraw), pri Šentjerneju 196, 286, 287 DOBRAW, gl. Dobrava, Dobravica DOBRAWN, gl. Dobrunje DOBREPOLJE (Gutte feld), kraško polje, jugovzhod-no od Ljubljane 76, 113, 261, 262, 267, 285, 324 DOB R I C HA , Jakob (Jacob Dobricha), tržan v Treb­njem 324 DOBRNA, kraj in grad jugovzhodno od Velenja -Sigmund (Sygmv dderNew hawsser) 149 DOBRNI (Döber ig, Douer ikgk, Dower ikh), na Dolenjskem 79, 90, 140, 252, 314, 324 DOBRUNJE (Dobraw ), pri Ljubljani 49 DOBRUŠKA VAS (Dobrastorff), južno od Škocjana na Dolenjskem 162 DOCHAW, gl. Dachau DOINUM, gl. Devin DOL (Tal), pri Podboju na Dolenjskem 28 DOL (Tall), pri Šmarjeti na Dolenjskem 29, 49, 324, 344, 421, 426 DOLE (GriczimTäll), pri Suhorju v Beli krajini 301, 324 DOLE (Tall), pri Polici, nekdaj s cerkvijo sv. Jošta, danes sv. Lucije 367, 392 DOLE (paide Tuelach, Tullach), Gorenje, Dolenje, severno od Škocjana na Dolenjskem 162 DOLE PRI LITIJI (Tall) 324 DOLENJA NEMŠKA VAS (Dewtsche dorf, Payers-dorf), pri Trebnjem 70, 179, 324 DOLENJA VAS (Niderdorff), pri Raki na Dolenjskem 162 DOLENJA VAS (Nyderdorf), pri Šmarjeti na Dolenj­skem 324 DOLENJSKE TOPLICE (Toplica, Töpplicz), na Do-lenjskem 324, 378 DOLGA NJIVA (Chrewcz bey dem La ge akker, La ge acker), pri Velikem Gabru na Dolenjskem, s cerkvijo sv. Križa 73, 162 DOLŠAKI (Tall), pri Turjaku 324 DONATUS, Nikolaj (Nicolaus), Benean 372 DORLEITEN, gl. Trnovica DOUERNIGK,DOWERNIKH, gl. Dobrni DR AC HS E L L , podložnik v Trebelnem 324 DRACHSELPACH, gl. Jesenice DRAGA (Dregkch, Drëkg), zaselek kraja Dobravica pri Igu 149, 184 DRAGA (Trag), pri Šmarjeti na Dolenjskem 324 DRAGOSLAVI (Dragozlavych), pri Cetingradu na Hrvaškem 100 DRAGOZLAVYCH, gl. Dragoslavi DRASCHKUUECZ, gl. Draškovec DRAŠKOVEC (Draschkuuecz, Draschkowicz), pri Šentjerneju na Dolenjskem 162, 324 DRAVA (Trau), reka na Štajerskem 422 DRAVSKO POLJE (Trafeld) 422 DREJI VRH (Edersperg, Jedresperg, Yedresperg), pri Trebelnem 29, 49, 324, 344, 421 DREGKCH, gl. Draga DRENIK (Dre äkch, Dre igk), pri Grosupljem 138, 324 DREWSSCHEN, gl. Druše DREYTEY, gl. Drtija DREŽNIK (Dres igk), pri Vinici v Beli krajini 324 DR I N S C HAC HE N (He sel ze Dri schache ), ver­ jetno v okolici Linza v Zgornji Avstriji 144 DROBIŠ, Pavel (Paul Drobisch), podložnik na Veli­ kem Loniku pri Turjaku 324 DRTIJA (Dreÿteÿ), pri Moravah 247a DRUŠE (baide Drewssche ), Velike, Male, vzhod- no od Tržiša na Dolenjskem 162 DUBOVAC (Dobawicz, Dobowcz), grad in kraj pri Karlovcu na Hrvaškem 207, 299 DULAHER, Marin (Mari Duelacher), podložnik v Zabukovju pri Trebelnem 162 DULE (Tall), vzhodno od Buke na Dolenjskem 162 DUNAJ (Wie ) D2, 4, 16, 19, 29, 32, 33, 35, 110, 130, 132, 139, 152, 208, 281, 282, 304, 307, 308, 421 DUNAJSKO NOVO MESTO (Newe stat, New stat, Novacivitas), v Spodnji Avstriji D1, 46, 49, 57, 70, 78, 174, 197, 204, 233, 257, 258, 264, 304, 307, 308, 311, 315, 319, 320 -mešani; gl. Fragner, Stampacher -sodnik; gl. Veyertager DÜR -Baltazar (Walthysar vo Dùrr), oskrbnik v Lo-žu 385 -Bertold (Perchtollte vo der D´r), gradišan v Ložu 12, 165 -Janez (Ha se vo derDwerr) 241 DÜRR, gl. Suša DÜRRENKRAIN, gl. Suha krajina DVOR (Tworische ), na Vodiškem, vzhodno od Rims- kih Toplic 263 DVOR (Hoff), pri Žužemberku 324 DWERR, gl. Dr Imensko kazalo DW L AC H , nekje pri Otoku/Gutenwerdu 73 DYEPRANNT, Evzebij (Ewsebius Dÿepra t) 301, 324 E EBELSBERG, grad in kraj južno od Linza -Nikolaj (NikelczuEbrsperig) 128, 151 EBEN, gl. Ravne E B E R L , podložnik v Škrjanah pri Trebnjem 162 EBERSTEIN, gl. Svinec EBRSPERIG,gl. Ebelsberg EDERSPERG, gl. Dreji vrh EDLING, gl. Zgornje Koseze EFERDING (Eferdi g), mesto v Zgornji Avstriji 416 EGELSEAR, Ulrik (VlreichderEgelseàr) 124 EGENBURGER, Janez (Ioa es), župnik v Šmihelu pri Novem mestu 378 EGK, gl. Vinji vrh EHRENHAUSEN/ERNOVŽ (Er hause ), grad južno od Lipnice na avstrijskem Štajerskem 422 E I R P I N KA, T UR P I N KA , tržan v Žužemberku 314, 324 EISCSH,gl. Iška ELSASS, gl. Alzacija EMERIK (Emreich), opat v Stini 164, 170 EMMERBERG, nekdaj grad pri Dunajskem Novem mestu v Spodnji Avstriji -Ditegen, stolnik (Dietege sdeztrukchsecze ) 6 -Ulrik, stolnik (Vulreiche de truchsecze ) 48 E M R I C H , dva podložnika na Rašici pri Velikih Lašah 324 ENGERSDORFFER, Janez (Ha ss des E gersdorf- fer) 12 E N KO , podložnik na Malem Osolniku 324 ENNS (E s), mesto v Zgornji Avstriji 151 ENNS, gl. Aniža ERKENŠTAJN, grad jugovzhodno od Rade 11 -Elizabeta (Elspett), Martinova hi, žena Jurija Hägenla 205 -Martin (Merte desErke stei er) 205 ERKO (Erko), podložnik v Logu pri Mirni 73 ERKO, tržan iz Loža, oe Dimut Stabler 165 ERLACH, gl. Jelše, Ježevec ERLAW, gl. Jelša ERNEST (Er st), Auer von Herrenkirchen, krški škof 103 ERNGROSZ, Leonard (Leo ardus Er grosz de Kas­teù ), notar salzburškega škofa 257 EROLZHEIM, grad na Švabskem, v današnjem Ba-den-Wrttembergu -Henrik (Hai reichs vo Eraltshaim, Erolcz­ haim) 56, 96, 142, 143, 146, 154, 156; gl. tudi Turjak ESCHENBEN,gl. Jesenova Raven E S E L L , podložnik na Velikem vrhu na Blokah 317 E S E L L , Marin (Mari Esell), podložnik v Vrbovcu pri Dobrniu 324 ESSLITZ, gl. Jesenik EVGEN IV., papež 237 EWLPACH,gl. Zavinek EYBESDORF,gl. Ivanja vas EYSCH,gl. Iška EZERYAN,gl. Jezerski F FALKENBERG, nekdanji grad v bližini Turjaka 361 F AR M , nekje pri Mirno in Šentrupertom 324 F AR S T E R 144 FAUCHTER, Volfgang (Wolfga ge des Fauchter) 121, 144, 145, 150, 151 FEISTRITZ, gl. Bistrica FELD, gl. Polje FELETO, Antonius, škof v mestu Concordia Sagit­ taria v Italiji 329 FERRARA, mesto v Italiji 333 -škof; gl. Lovrenc FERENTINO, mesto in škofija v Laciju, jugovzodno od Rima 332 -škofje; gl. Andrej FERLAN, podložnik na Velikih Blokah 324 FERLE, Jurij (JuriFerle), tržan na domcu v Trebnjem 324 FERRARIA, Peter de (Petro de Ferraria), kanonik v mestu Concordia Sagittaria v Italiji 329 FIERST, gl. Slemenšek FILIP (Philipp), podložnik v Hinjah pri Šentjanžu 162 FILIP (Philipp), podložnik v Polju v Šentrupertu 324 FILIP (Filippus), Calandrini, kardinal pri Sv. Lovren- cu v Lucini v Italiji 99, 279, 316, 329 FIRENCE (Flore cz) 214; gl. tudi Mollualdys FIRMIANER, Prentl (Prº tlderFirmia er) 16 FISCHER, Andrej (A dreaVischer), mariborski sod- nik 257 FISCHER, Križe (Crise), podložnik na Studencu (Igu) 324 F I S C HN AW E R , tržan v Žužemberku 324 FLAMING -Kunigunda (Chu igv dt), Martinova hi, žena Jurija Sevniškega 367, 392 -Martin (Mertei desFlami g) 367, 392 FLANDRIJA (Fla der ), nekdanja grofija v današ­nji Belgiji 421, 425, 426, 427 FLAVI (Flauitsch), podložnik v Tuševem Dolu pri rnomlju 324 Imensko kazalo FLEDNIK, gl. Smlednik F L E I S E N , v okolici Krivca pri Kamnici, severo­ vzhodno od Maribora 364 FLORENCZ, gl. Firence FÖRST, gl. Boršte FORUMJULII, gl. Furlanija FOSCARI, Francesco (Fra ciscus Foscari), beneški dož 171 FRAGNER -Ahac (Achacze des Frag er), mešan v Du-najskem Novem mestu 57 -Jakob (Jacobe ), Ahaev sin 57 FRANKFURT (Fra ckfort), na Maini, mesto v Nem-iji 386, 387 FRANKOPAN (de Fra gipa ibus, Fra gepa ), rod-bina, krški knezi -Ana, gl. Turjak -Barbara (Barbara, Warbara), Dujmova žena 276, 334 -Barbara (Barbara), Nikolajeva hi, žena Vilje-ma Liechtensteinskega 406 -Dujam (Doÿam), kranjski deželni glavar 231, 240, 276, 334, 335, 336 -Janez (Ha ss) 176 -Jernej (Wartholomes), Nikolajev sin 406 -Margareta (Margreth), Nikolajeva hi 406 -Martin (Marti us, Mertei ) 276, 278, 309, 310, 320 -Mihael (Michel ) 406 -Nikolaj (Niclass ) 406 -Štefan Modruški (Steppha ), kranjski deželni glavar 196, 201, 202, 204, 213, 281 FRAS (Frazze ), rodbina iz Devina 81 F R AS C H , Simon (Sÿmo ) 151 FREICHAW, gl. Brhovo, Vrhovo FREIDENSTEINER, Janez (Ha ß Freide stai er) 85 FREILING, kraj in grad severno od Welsa v Zgornji Avstriji -Jurij (Jorig czû Freili g), prošt v kraju Markt St. Florian pri Linzu 145 FREINDORF (Freî darff), južno od Linza v Zgornji Avstriji 151 FREISING (Freysi g), mesto in škofija na Bavarskem 260 FRENICZ, gl. Bistra FRËNTZK, gl. Vransko FRESAW, gl. Brezje FRESEN, gl. Brezne FRESSNITZ, gl. Brusnice FRICE (Fricze), podložnik na Gradišu nad Pijavo Gorico 324 FRIDE (Fride), podložnik v Zagradu pri Škocjanu 324 FRIDERIK (Fritz), podložnik na Rebri pri Žužember­ku 314 FRIDERIK (Fridreich), podložnik pod Starim gradom na Dolenjskem 162 FRIDERIK (Fridreich), podložnik v Škrjanah pri Trebnjem 162 FRIDERIK (Fridericus), pisar avstrijskega vojvode Viljema 14 FRIDRIHŠTAJN (Frydrichstai ), nekdaj grad pri Ko- evju 385 FRIESLANND,gl. Frizija FRIZIJA (Friesla d), pokrajina na današnjem Nizo­ zemskem in v Nemiji 425, 427 F R O L E YC H , Vincenc (Ficze tzFroleÿch) 271 F UC HS , Jakob, podložnik v Suši pri Želimljah 324 FUERT,gl. Brod FUESSEN, gl. Fssen FURLANIJA (ForumJulii) 171, 250, 251 F ØR T , verjetno nekje pri Turjaku oz. Robu 92, 154, 191, 324 FÜSSEN (Fuesse ), na Švabskem 427 G GABER (Hage pùch), Veliki, Mali, pri Stini na Do- lenjskem 2, 3 GABERWIGK, gl. Gabrovka GABRCE (Gabriach), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 GABRIACH, gl. Gabrce, Gabrje GABRJE (Gabriach), pri Moravah pri Gabrovki 366 GABRJE (Gabriach), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 GABROVKA (Gaberwigk,Gabrauik,Gabrouigk,Gab­ rowik), pri Zagradcu ob Krki 7, 89, 209, 283, 324 GADENSTEIN,gl. Gadova Pe GADOVA PE (Gade stei ), vzhodno od Kostanje- vice na Krki 284 GAL (Gal’), ostrožaški mešan 13 GALL, rodbina -Jakob (Jacobe Galle ) 422 -Janez (Ha sGall) 54 -Margareta (Margrethe ), Jakobova žena 422 GALL, gl. Golo GALLENBERG, gl. Gamberk GALLENPERG, gl. Gumberk GA L L E N S T AI N , morda nekje pri Otocu 162 GA L S E N P E R GE R , Peter 150 GAMBERK (Galle berch), grad pri Izlakah -Andrej (A dreGalle wergerr) 394 -Nikolaj (Niklas) 193 GAMLITZ/GOMILICA (Gamblitz), grad južno od Lipnice na avstrijskem Štajerskem 422 Imensko kazalo GANNS, Friderik (Fridreiche Ga s), pisar kranj­skega ograjnega sodiša 163 GAR D AM U L E C Z , Matija (Mathÿe), podložnik v Gra­ dišu pri Robu 191 GAR D E , GE R D E , podložnik v Mihelji vasi 324, 301 GAR D I N , podložnik v Lokvici pri Metliki 324 GAR D OM I L E C Z , Mihael (Michel), podložnik na Cesti v Dobrepolju 324 GAR M US C HAD , verjetno nekje med Žužemberkom in Trebnjim 324 GAR S E , podložnik na Orlaki pri Žužemberku 209 GASTERAJ (Ober v d Nidre Gastreÿ), Zgornji, Spodnji, severovzhodno od Maribora 422 GAŠPER (Caspar), podložnik v Podpei v Dobrepolju 324 GAŠPER (Kaspar), župnik v Ribnici 214, 219 GAŠPER (Caspar), podložnik pod gradom Turjak 324 GAŠPER (Caspar), podložnik na Velikih Blokah 324 GAUNBERGERHOF (Gawge perg), pri kraju Markt St. Florianu v Zgornji Avstriji 126 -Peter (PeterderGawge perger) 126, 151 GAWGENPERG, gl. Gaunbergerhof GA YT AN , papeški nuncij 237 G E B AW I C Z , GE B UU I C Z , G E W AB I C Z , GE W O - B I C Z , J E B AB I T Z , YE B OW I C Z , v bližini Šum­berka, morda današnja vas Podšumberk 89, 209, 283, 344, 421 GELAWNIKG, gl. Klenovik GELDERN (Ghelder ), nekdanja vojvodina na današ­njem Nizozemskem in v Nemiji 421, 425, 426, 427 GEMEL (Gàml), mariborski Jud 222 G E N I C Z , Marin (Mari Ge icz), tržan v Trebnjem 324 G E R AN , podložnik na Pijavi Gorici 324 G E R DE , podložnik v Škrjanah pri Trebnjem 162 G E R DE , podložnik v Zalogu pri Škocjanu 162 GEREWT,GREWT, gl. Rute GERMANIA, gl. Nemija G E R S C HI C Z , Janez (Ja es), podložnik na Velikih Blokah 324 GERSE, podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu1 GERŠE (Gersche), podložnik v Malih Lipljenah pri Turjaku 191 GERTSCHAW, gl. Grevje G E S C HI E S (Gesäzz, Geschies, Geschies ob Kli ge ­ fels), danes del naselja Dol pri Šmarjeti 29, 49, 93, 162, 324, 344, 421, 426 GESCHIES, gl. Sela GESTIECZ, GSCHIESS,gl. Sela GESWENNT, gl. Gschwendt GHELDERN, gl. Geldern G I L T C Z P I R , Friderik (Fridreich) 150 GIRER, Janez (Joha eGirer) 83 GLAN, gl. Klenovik GLANER (tudi Glayner de Oztrosyn), rodbina iz Ost­rožina 324 -Doroteja (Dorothe), Jurijeva sestra 312 -Janez (Joha es) 100; gl. tudi Cetin -Jernej (Bartholome, Bartholomeus), Janezov brat 100, 176, 299 -Jurij (Georgius), Janezov brat 100 -Jurij (Iorg), Jernejev sin 140, 202, 226, 299, 312 -Katarina (Kathrei ), Jurijeva žena 202 GLANZ (Gla tz), vzhodno do Luan/Leutschach na avstrijskem Štajerskem 422 GLAYNER, gl. Glaner GLEINK (Glew kch), nekdanji benediktinski samo­ stan pri Steyrju v Zgornji Avstriji, danes del mesta 217 -opat; gl. Volfgang GLEWNNKCH,gl. Gleink GLINEK (Gli ikg,Glw ickh), pri Mirni 346, 394 GLINIKG, gl. Glinek GLINO (Gli , Gly ), pri Šentjanžu na Dolenjskem 92, 93, 103, 162 GLOBODOL (Aussecze tall, Awssecze tal), seve­rovzhodno od Mirne Pei 32, 33, 35, 162, 283, 324 GLOBODOL (Tewffe tall), Gorenji, Srednji, Dolenji, zahodno od Mirne Pei 162, 324 G L OB OKC H , nekje pri Preboldu v Savinjski dolini 263 GLOGAVER, Andrej (A dree Glogawer), župnik v Šentrupertu na Dolenjskem, klerik iz Sambije 250, 251; gl. tudi Sambija GLOGKNICZ, gl. Laknice G L OGOU I C Z , nekje v okolici Šmartna pri Litiji 23 GLONIG, gl. Klenovik GLOWITZER, gl. Blagovica GLWNICKH, gl. Glinek G M AS , Marko, podložnik v Lipovcu pri Semiu 324 GNOJNICE (G oÿ icha), pri Cetingradu na Hrvaš­ kem 100 GNOŸNICHA, gl. Gnojnice GOBA (Schwai perg (!)), Velika, Mala, severno od Gabrovke pri Litiji 23 GOB E DA , GOU E DU , tržan v Žužemberku 314, 324 GOC Z I E N T S C H I C Z , Herant, podložnik na Velikem vrhu na Blokah 185 GOLO (Gall, Nider Gall, Kal), Gornje in Dolnje, pod Kureškom 29, 32, 33, 35, 49, 58, 149, 184 -Jure (Jure), Tomev sin 58 -Tomec (Thomecz) 58 GOLOB, Gregor (Gregor Golob), podložnik v Šahov­cu pri Dobrniu 324 GO L T S M E T T , Tomaž (ThòmelderGoltsmett), zlatar, ljubljanski mešan 67 Imensko kazalo GOMBIŠE (Gumpitsch, Gu bitschcz), severozahod- no od Dobrnia 324, 422 GOMILA (Gomill), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 GONWICZ,gl. Slovenske Konjice GORENJA VAS (Ober dorf, Obersdorf), pri Dobrni- u na Dolenjskem 314, 324 GORENJA VAS (Oberdorf), pri Šmarjeti na Dolenj­skem 324 GORENJE PONIKVE (Ober Pò ikel, Oberpo i­khell), pri Trebnjem 77, 179, 324 GORENJI MOKRONOG (Ober Nasse fuess), grad na Dolenjskem 200, 205, 212 (?), 221, 225 (?), 324, 327, 351, 352 -župnik; gl. Ulrik GORENJI PODBORŠT (Vorst), pri Veliki Loki na Dolenjskem 162 GORICA (Goritia,Görtz), mesto in grofija 253, 280 -grofje Goriško-Tirolski 215 o Henrik IV. (Hai reich) 253, 280 o Janez (Joha s) 280 -mešani; gl. Pruderl GORICA (Goricz), nekdanji grad pri kraju Donji Bu- daki nad reko Rijeko na Hrvaškem 207, 299 GOR I C Z E N , nekje v Labotski dolini 41 GORIANE (Gortschach), grad pri Medvodah 312 GORIŠKA GORA (Pischolfsperg, Puhel), pri Škocja­ nu na Dolenjskem 102, 162 GORIŠKA VAS (Puheldorff), pri Škocjanu na Dolenj­skem 162 GORJUP, Marin (Mare derGoryupp), podložnik (na mlinu) v Iški 9 GORJUŠA (Groÿas, a der Groÿas), vzhodno od Domžal 247a GORNJI GRAD, kraj in benediktinski samostan na Štajerskem 311, 319 -Hajdenrik (Haide raichOberburger) 318, 319 -opat; gl. Gregor GORNJI ROGATEC (Rogatecz), jugozahodno od Grosuplja 324 GORŠE (Gorsche), podložnik na Brezovi Rebri pri Dvoru 324 GORŠE (Gorsche), podložnik v Malenski vasi pri Mir-ni Pei 324 GORŠE (Gorsche), podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 GORŠE (Gorsche), podložnik na Ulaki pri Velikih Lašah 76 GORŠE (Gorsche), podložnik na Velikem Loniku pri Turjaku 324 GORŠE (Gorsche), podložnik na Vrbiju pri Turjaku 324 GORŠE (Gorsche smid), kova, tržan v Žužemberku 209 GORTSCHACH, gl. Goriane GOSTINCA (Gosti ecz), nekdanj kraj pri Cikavi pri Trebelnem na Dolenjskem 324 GOTICZ, gl. Hoti GOTOVLJE (Katewl), pri Žalcu 39 GOTTSCHEN, gl. Kono GOTZLEINSPERG, gl. Vrh GOVEJI DOL (Ri dertall), pri Krmelju na Dolenj­ skem 324 GRABEN (Grabm), stolp pri Novem mestu 162 -Ulrik (Vlreich) 364 GRACZ, gl. Gradac GRADAC (Gracz, Grätz, Grecz, Gretz), grad v Beli krajini 354, 355, 397 -Amelrik (AmelreichGreczer) 287 -Jurij (Iorig,Jorg) 271, 299, 354, 355, 385 -Suzana (Sussa a), Jurijeva hi, žena Jakoba Wackina 385 -Uršula (Vrsula), Jurijeva žena, hi Erazma Steinerja 354, 355 GRADEC (Grecz), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 GRADEC (Graz)(Grecz,Grëtz), mesto na avstrijskem Štajerskem 11, 60, 96, 106, 178, 215, 216, 242, 244, 248, 263, 277, 344, 360, 408 GRADENEGG, grad Gradnica pri Možberku/Moos­burgu na Koroškem -Jurij (Jorge dezGrºde egker) 56 GRADENJE (Grode ,baide Grade ), pri Beli Cerkvi na Dolenjskem 162, 324 GRADEŽ (Grades, Ober Grades), pri Turjaku 50, 191, 324 GRADIŠE (Purgkstall), nad Pijavo Gorico 138, 154, 324 GRADIŠE (Gradisch,Purgkstall), pri Robu 191, 324 GRADIŠE (Purgstall), Gorenje, Dolenje, pri Šentjer­ neju 233 GRADNER, Peter (PetroGrad er) 83 GRAMAWLACH, gl. Grmovlje GR A M T S C H I C Z , verjetno nekje pri Šmarjeti na Do- lenjskem 93 GRÄNPERGER, Volfgang (Wolfga ge des Grä ­ perger) 109 GR AS C H AB AN I C K H , podložnik v Budanjah 16 GRASD, Lube (Lube Grasd), podložnik v Konu pri Polskavi 338 GRASER, Bernard (Wer hartsdesGraser), mešan iz Welsa 43 GRASSENPERG, gl. Veliki Vrh GR AS S E R , podložnik(i) na dvoru v Spodnji Polskavi GRÄTZ, gl. Gradac GRATZPERGER, Jošt (Joste Gratzperger) 278 GR E T Z P E R GAR ( I N ) 373, 380 GRAZ, gl. Gradec Imensko kazalo GREVJE (Ober Gertschaw, Nider Gertschaw), Go-renje, Srednje, Dolenje, severno od Otoca 162 GREBINJ (Griffen) (Grieffe tall), na Koroškem, seve­rovzhodno od Velikovca -premonstratenski samostan 378 GRECZ, gl. Gradac GREGOR (Gregorius), cesarski sel ( u tius) 372 GREGOR (Gregor), podložnik v Banah pri Velikih Lašah 324 GREGOR (Gregor), kmet iz Blagovice 72 GREGOR (Gregor), podložnik na Blatu pri Trebnjem 162 GREGOR (Gregor), podložnik v Brezju pri Pijavi Go-rici 30 GREGOR (Gregor), podložnik v Brezjah pri Trebel­nem 324 GREGOR (Gregor), podložnik v rnem Potoku pri Trebnjem 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Draškovcu pri Šent­jerneju 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Glinu pri Šentjanžu na Dolenjskem 103 GREGOR (Greg...), opat v Gornjem Gradu 311 GREGOR (Gregor), podložnik na Gradenjah pri Beli Cerkvi 209 GREGOR (Gregor), podložnik na Gradišu nad Pija­vo Gorico 138 GREGOR (Gregor), podložnik na Griu pri Velikih Lašah 324 GREGOR (Gregor), podložnik (na mlinu) v Grmu pri Velikih Lašah 267, 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Hinjah 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Jugorju v Beli krajini 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Kališah pri Velikih Lašah 191, 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Krkovem pri Karlo­vici pri Velikih Lašah 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Krvavi Pei pri Robu 191, 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Lahinji pri Draga­tušu 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Lipoglavu pri Gro­supljem 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Lokvici pri Metliki 314 GREGOR (Gregor), podložnik v Mirni Pei 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Nerajcu v Beli krajini 324 GREGOR (Gregorschuster), evljar, podložnik na Os-redku pri Robu 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Poljanah pri Šmar­jeti 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Prhajevem pri Veli­kih Lašah 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Pungertu pri rete­žu 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Selu pri Mirni 346 GREGOR (Gregor), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mokronogu 324 GREGOR (Gregör), podložnik v Stari vasi pri Škoc­janu 162 GREGOR (Gregorg), podložnik v Šahovcu pri Dobrni-u 252 GREGOR (Gregori), podložnik na Telah 102, 162 GREGOR (Gregorsuppa ), župan, podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 99, 314 GREGOR (Gregorsuppa ), župan, podložnik na Veli­kih Blokah 209, 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Velikem Osolniku pri Turjaku 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Visokem pod Kureškom 324 GREGOR (Gregor), podložnik na Vrbiju pri Turjaku 324 GREGOR (Gregor), podložnik v Wideczdorf 346 GREGOR (Gregor), podložnik v Zabukovju pri Tre­belnem 162 GREGOR (Gregor), podložnik v Zapotoku pod Ku-reškom 324 GREIF, Lenart (Lie harte des Greife ) 288, 293, 294, 295, 300, 305 GREIFENBURG, grad in trg na Koroškem -Friderik (FridricusdeGreiffe berg), salzburški klerik 72 GR E L I S , verjetno v okolici Slovenske Bistrice 422 GRENACH, gl. Kranach GRETZ, gl. Gradac GR E W L , Anton(A tho ie demGrewle ) 94a GR E W S S E R , Janez (He sellGrewsser) 41 GREYLAW, gl. Škrljevo GR E YM L E I N , Rutlib (Ruetlebe des Greymlei s) 202 GRICZ,GRITSCH IMTÄLL, gl. Dole GRI (Gritsch), pri Klevevžu na Dolenjskem 29, 49, 324 GRI (Gritsch), pri Mirni na Dolenjskem 346 GRI (Gritsch), pri Velikih Lašah 324 GRI (Gritsch), danes del Lutrškega sela pri Otocu 162 GRIEFFENTALL, gl. Grebinj GRIFFEN, gl. Grebinj GRILL, Toman st. (Thoma der alt Grill), mešan iz Welsa 43 GRISHÜBER, Janez (Ha sderGrishùber) 124 GRISSINPERG, gl. Krsinji vrh GRM (Staude ,Stawde ), pri Trebnjem 77, 179, 324 Imensko kazalo GRM (Staude ), pri Velikih Lašah 267, 324 GRMADA (Staude , Stawde ), pri Trebnjem na Do-lenjskem 314, 324 GRMOVLJE (Grama±lach), pri Škocjanu na Dolenj­skem 162 GROBLJE (Grubla,Grublach,Grueblach), pri Novem mestu, danes del mesta 162, 283, 324 GRODEN, gl. Gradenje GROMPERK (Grue berg), grad severno od Slovenske Bistrice 338, 422 GROSSENLOTSCHNIGK, gl. Veliki Lonik GROSSENPERGG, gl. Veliki Vrh GROSSENDULACH, gl. Velike Dole GROSSENKALL, gl. Kal GROYAS, gl. Gorjuša GRUBEN, gl. Jama GRUBLA,GRUBLACH, gl. Groblje GRUENBERG, gl. Gromperk GR UN DT , nekje pri Mirni, kjer je bil mlin 194, 249, 266 GSCHIES, gl. Sela GSCHWENDT (Gesse tt, Geswe t), grad pri Neu­ hofnu an der Krems v Zgornji Avstriji 135, 151, 150 -oskrbnik; gl. Puchspaùm GSÖLER, Janez (Ha sderGsöler) 262a, 263 GUETTENBEG, gl. Gutenberg GUMBERK (Galle perg), pri Otocu na Dolenjskem 162 GUMPELER,GUMPLER, gl. Kompolje GUMPITSCH, gl. Gombiše GUNBITSCHCZ,gl. Gombiše GUNDAKER, Janez (Ha se de Gv dakker) 92 GURGK,GURKCH, gl. Krka GURGKHFELD,GURKHFELD, gl. Krško GURKUELDERVELD, gl. Krško polje GØR N C Z F E L D (He sel smid czü Gùr czfeld), ver­ jetno nekje v okolici Linza 150, 151 GUŠTANJ (Gute stai ), nekdanje ime za grad in trg Ravne na Koroškem 233, 238 -Janez (Ha se Gutte stei er), oskrbnik na Klevevžu 155 -Jurij (Jorge desGute stai er), kranjski dežel­ni upravitelj 113, 118, 138, 147, 149, 158, 163, 166, 169 GUTENBERG (Guette berg), grad pri Bistrici pri Tr­ žiu 224 GUTENSTEIN,gl. Guštanj GUTTENFELD,gl. Dobrepolje GUTTENWERD, gl. Otok H HAAG (Steffl Ch oll vo Hag), pri Linzu v Zgornji Avstriji 150, 151, 274 HABELE, podložnik na Vrhu nad Želimljami 324 HABSBURG (Habspurg), grad in nekdanja grofija v Švici 425, 427 -rodbina 26 o Albert II., vojvoda 361a o Albert III., vojvoda D2 o Albert V. (Albrecht), vojvoda 108, 116, 130, 131, 132, 139, 141, 152 o Albert VI. (Albrecht), vojvoda 280, 304, 307, 308 o Cimburga (Cwmburge , Czi burge , Zÿm­burge ), Mazovska, Ernestova žena 70, 92, 94a, 95, 118, 192 o Ernest (Er ste ), vojvoda 32, 33, 40, 46, 49, 52, 64, 70, 75a, 78, 83, 84, 96, 224 o Friderik III. (Fridreiche , Fridrich), cesar 174, 178, 180a, 181, 186, 192, 197, 200, 204, 208, 212, 215, 216, 218, 220, 222a, 224, 225, 233, 238, 242, 243, 248, 258, 264, 265, 269, 270, 277, 281, 282, 283, 304, 307, 308, 311, 315, 317a, 320, 327, 339, 343, 344, 351, 356, 360, 371, 373, 375, 376, 380, 381, 383, 386, 387, 388, 391, 398, 400, 401, 402, 405, 407, 408, 409, 410, 412, 413, 414, 415, 417, 418, 421, 422 o Friderik IV. (Friderich), vojvoda 40, 70, 106, 181 o Leopold III. (Lewpald), vojvoda 410 o Leopold IV. (Leopolt, Lûpolt), vojvoda 11, 29, 35, 40 o Maksimiljan I. (Maximilia ), kralj 356, 421, 422, 425, 426, 427 o Viljem (Wilhalm), vojvoda 4, 11, 14, 16, 19 o Virida (Viridis), Milanska, Leopoldova žena 29, 32, 35, 40 HADRER, Liendl, pisar avstrijskega vojvode Viljema 4 HAGENAUER, Janez (Ha se de Hage awer) 94a, 95 HÄGENL, Jurij (Jörig der Häge l) 205; gl. tudi Er- kenštajn HAGENPØCH, gl. Gaber HAGENREUTER, Jurij (Georius), pisar avstrijskega vojvode Leopolda IV. 35 HAGLEIN, gl. Koglo HAHERN, gl. Ovseno HAID (He selaufderHaÿd), južno od Linza 144 HAINBUCH, severno od Steyrja v Zgornji Avstriji -Erhard (ErhartczeHai pùch) 150 HAJNC (Hay czsmid), evljar, podložnik na Pušem pri Velikih Lašah 324 HANN, Volfgang (Wolfga g Ha ), komtur nemške­ga viteškega reda v Metliki 353 HANŽE (Ha sche), in njegova žena Lucija (Lucia) 366 Imensko kazalo HAR D , nekje pri Preboldu v Savinjski dolini 263 HARDER, Friderik (Fridreichs Hardär), kranjski de­želni vicedom 267 HARIJE (Caria ), jugozahodno od Ilirske Bistrice -Jakob (Jacobocerdo edeCaria ), kožar 253 HARLAND, gl. Šmarje HARRENEKK, gl. Hornegg HARRER -Ana (A del), Friderikova žena 30, 50 -Andrej (A dre), oskrbnik na Mehovem 392, 393, 397, 424 -Friderik (Fridlei ), s Studenca (Iga) 25, 30, 36, 50, 58 -Gašper (Caspar) 229 -Janez (Joha es), dvorni kaplan Friderika II. Celjskega 250, 251 -Janez (Ha s) 25, 30, 50 -Janez (Ha s) 359, 362 -Jurij (Jörg) 113, 142, 143, 146, 167, 285 -Viljem (Wilhalbm) 267 HASBERG (Hasperg), grad na Notranjskem, pri Pla­nini 384 -oskrbnik; gl. Škofja Loka HASENUFER (Hase vrfar), pri Linzu v Zgornji Avs­triji 144, 150, 151 -svobodnjaki: Štefel, Hans Oberpawr, Hensel Chatvrscher HASIBER -Friderik (FridreichHàsiber), Janezov oe, meš-an v Steyrju 217 -Janez (Ha sHasiber), mešan v Steyrju 217 HASOLTNDORFF, gl. Deutsch-Haseldorf HÄ T R I N GE R , Martin (Mertt) 151 HA UC Z E N P AC H , nekje v Zgornji Avstriji 150 HA UF F E L , Ulrik (Vlreich) 150 HAUPERGER, Mihael (Michel der Hawperger), de­ želski sodnik v Zgornji Avstriji 110 HAUPERIG, gl. Heuberg H E B E R M A I R , Volfgang (Wolfga ge des Hºber- mair),verjetno iz Welsa 43 HEBERSHOFEN, Janez (Ha sHerbershove ) 46 HECHEL, HECHTL, Martin (Merte des Hechels), judovski sodnik (jude richter) v Mariboru 218, 222, 246 HELAJN (Hºtschlei ), Jud 94a HELFFENBERG, gl. Soteska HELIAS (Helias), dva podložnika v Borštu pri Tre­ belnem 324 HEMTSCHACHER -Katarina (Kathrey), Sigmundova sestra, žena Jurija Mindorferja 66, 245 -Sigmund (Sigmv ds des Hemtschacher) 66, 245 HENEL (Hà el), mariborski Jud 107 HENNEGAU (He egew, Hö igau), nekdanja grofija v današnji Franciji in Belgiji (Hainaut) 425, 427 HENSE (He se), podložnik na Ševnici pri Mirni 346 HERANAND (Hera a dosutore), evljar, kmet iz Bla­govice 72 H E R AN D T , podložnik na Velikem vrhu na Blokah 317 HERAUS, Marin (Mari Heraus), podložnik v Lomu pri Kacenštajnu 206, 236, 220 HERBARD (Herwardo), gradišan v Blagovici 72 HERBERG, gl. Podsreda HERBERSTEIN, grad na avstrijskem Štajerskem -Andrej (A dream Herberstai er), postojnski glavar 253 HERCZOGENPUCHEL,gl. Knežgorica HERCZOGENDORFF, gl. Udna vas HERCZOGSPACH,HERCZOGTUMB, gl. Udje HERINJA VAS (Chrei dorf), severno od Otoca na Dolenjskem 162 HERMAGOR (Hermachore), vikar v Loki pri Radeah 251 HERMAN (Herma ), podložnik v ešnjicah pri Šent­janžu na Dolenjskem 103 HERMAN (Herma ), podložnik v Hinjah pri Šent­janžu 162 HERMAN (Herma ), podložnik v Kamenici pri Kr-melju 162 HERMAN (Herma ), podložnik na Kranjskem Brdu pri Krašnji 21 HERMAN (Herma ), podložnik v Malenski vasi 162 HERMAN (Herma ), podložnik na Otocu (Šentpet­ru) 162 HERMAN (Herma ), podložnik v Pavli vasi pri Mo-kronogu 162 HERMAN (Herma ), podložnik v Podkostanovlju 209 HERMAN (Herma ), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mokronogu 324 HERMAN (Herma ), podložnik na Telah 102 HERMAN (Herma ), podložnik na Vrhu nad Mo-kronogom 162 HERMAN (Herma ), podložnik v Zabrdju pri Mirni 346, 394 HERMAN (Herma ), podložnik v Zabukovju pri Trebelnem 162 HERRNBAUMGARTEN (Her paw garthe ), nekdan­ji grad v Spodnji Avstriji, severovzhodno od Poys­dorfa 406 HERTENFELSER, Ahac (Ahacze Hertte felser) 363 HERCOG (Hertzog), podložnik v Šentjerneju 162 HERWARTTER, Jakob (Jacob der Herwartter) 242, 244 HESIBER, Andrej (A dreHesiber) 286 Imensko kazalo HEUBERG (Hauperig), severno od Steyrja v Zgornji Avstriji 150, 151 H E W NN , nekje v Zgornji Avstriji 340 HEYDOUITZ,HEYDOWETZ, gl. Ajdovec HEYNA, Pavel (Paul Hey a, Pawle Hay a), iz Lo-ke, ljubljanski mešan 232, 236 HILARIJ (Hilari), prior v Pleterjah 273 H I L I AS , podložnik v Hrastju pri Škocjanu 162 HINDERPERG, gl. Zavrh HINDERPUCH, gl. Zabukovje HINJCE (Klai Vich a), pri Krmelju na Dolenjskem 324 HINJE (Grosse Vich a, Vich ach, Viech ach), pri Šentjanžu na Dolenjskem 92, 93, 103, 162, 265, 324 HINJE (Kye ach, Phi ), južno od Žužemberka 209, 324 HINTERHOLZ (Wei del ze Hi derholcz), zahodno od Linza 144 HIRSENFELD, gl. Jelenje HIRSSENTAL, gl. Jelendol, Jelenik HMELJI (We ig Hopphe bach), severozahodno od gradu Hmeljnik 162 HMELJNIK (Hophe pach), grad na Dolenjskem 73, 162, 283, 247a -Nikolaj (Niklas) 98 HOEVAR,Gregor (GregorChotschewer), podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 HOEVAR, Martin (Marti Chotschewer), podložnik v Bušinji vasi 324 HOEVAR,Primož (PrimosChotschewer), podložnik v Budganji vasi pri Žužemberku 324 HOFF, gl. Šentjanž HOFFSTETER, Jakob (Jacobs Hoffsteter) 89; gl. tudi Blagovica HOFFSTETER, Janez (Ioha emHoffstetºr), župnik v Škocjanu pri Turjaku 198, 199 HOFKIRCHEN im Traunkreis (Hofkirche ), severno od Steyrja v Zgornji Avstriji 127 HOFLEICH, Janez (Ha s Hofleich), župan in sod-nik v Dunajskem Novem mestu 78 HÖFLINGER, Henrik (Hai reiche Höfli ger) 182 HOFNER, Jurij (Juri), podložnik v Koevju pri rnomlju 324 HOFNER, Martin, podložnik v Zapotoku pod Kureš­kom 324 HOFNER, Pankrac (Pa gracz Hof er), podložnik na Studencu (Igu) 324 HO F S N E I DE R , Peter (Peter) 151 HOHENEGG, grad vzhodno od Melka v Spodnji Av-striji -Konrad (Chü radtdesHahe ekker) 81 -Volker (Völkchel Hahe ekker), glavar v Ka­stavu 81 HOHENWART -Andrej (A dreHoche wartter), metliški in celj-ski glavar 283, 309, 310, 314, 325, 335, 336, 354, 388 -Erhard (ErhartHoche wartter) 283 HOLAND (Holla d), nekdanja grofija na današnjem Nizozemskem 425, 427 HO L C Z I N GE R , Janez (Ha s Holczi ger), mešan iz Welsa 122 HO L N B UR G E R , Sigmund 364 HÖLZL, Konrad (Co rade Holczel, Cu ratt Höl­czell), komtur nemškega viteškega reda v Ljubljani 323, 325 HOM (Külei ), pri Preboldu v Savinjski dolini 263 HÖNIGAU, gl. Hennegau HONIGSTAIN, gl. Mirna Pe HOPHENPACH,gl. Hmeljnik HORENPOGEN, gl. Roži Vrh HORNEGG, grad severovzhodno od Deutschlands­berga na avstrijskem Štajerskem -Baltazar (Walthasars...vo Harre ekk) 33 HOTI (Goticz,Khattesch), Zgornji, Spodnji, severno od Litije 23, 136 HRAST (Hrast ob der Lokchwicz, V der Chrast), pri Jugorju v Beli krajini 301, 324 HRASTJE (Chrast), pri Škocjanu na Dolenjskem 162 HRASTNIK (Crast ik), pri Moravah na Gorenjskem 94 HRASTNO (V der Chrast, Ober Chrast), pri Šentru­pertu na Dolenjskem 324 HRASTULJE (Chrastolach), pri Škocjanu na Dolenj­skem 162 HRESNO (Kecztÿ a), pri Cetingradu na Hrvaškem 100 HRUŠEVEC (Chruschabicz), pri Straži na Dolenj­skem 162 HRVAŠKA (Croacia, Croacie , Croatie , Krabate ) 26, 188, 189, 266, 276, 281, 283, 304, 307, 308, 315, 320, 327, 339, 351, 356, 387, 400, 401, 402, 405, 407, 408, 409, 410, 412, 414, 415, 418, 421, 425, 426, 427 HRVAŠKI BROD (Vrfar), jugovzhodno od Škocjana na Dolenjskem 162 HUDAMISEL, Matej (Mattche des Chùdemissel), ljubljanski mešan 44 HUDE RAVNE (Saxe Rawe ), pri Dolah pri Litiji 324 HUDEJE (Posem), severno od Trebnjega 162 HUDENJE (Posem), jugovzhodno od Škocjana na Dolenjskem 162 HUDO (Pose ), pri Novem mestu 162, 324 HUETTER, Jurij (Jorge Hueter,JurseHuetter), ljub­ljanski mešan 362, 367 HÜLBEN, gl. Lokve HUM (Kolbe ), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 Imensko kazalo HUNGARIA,HUNGERN, gl. Ogrska HUNGERSPACH, gl. Vogrsko HÜNDTARNN, gl. Sarsko HU S C HE N P E R GE R , Jurij (Jorig) 150 HUTER, Herman (Herma Hwtter), podložnik v Za­bukovju pri Trebelnem 162 HYNDERPERGK, gl. Zavrh HYWNNE, gl. Kincelj I I F F KOU I Z , Anton (A tho iIffkouiz) 271 IG (Igg,Yeg,Yg), pri Ljubljani 9, 18, 25, 30, 36, 47, 58, 64, 88, 149, 169, 229, 231, 235, 267, 350, 353, 359, 369; gl. tudi Iški turn, Pawer, Studenec, Zo­nek -Sigmund (Sigmv dIger) 260 IGA VAS (Iggdedarff), pri Ložu 136 IMOLA, Janez de (Joha esdeYmolla), mesto v Ita­liji 253 IRSAWECZ, gl. Trjavec ISERL (Isserl), graški Jud 107 ISTRA (Isterreÿch,Ysterreich) 81, 385 IŠKA (Aisch,Aysch,Eiscsh,Eysch), pritok Ljubljani­ce, naselje in pokrajinsko ime 9, 29, 49, 267, 324, 371, 426 IŠKA VAS (Igdorf, Igdarf, Yeggdorf), pri Igu 9, 14, 18, 36, 84, 330, 350, 353 IŠKI TURN (Tur ), nekdanji grad na Igu 229 ITALIJA (auffdazWalisch,Ytalische ) 404, 427 IVAN (Iba ), podložnik v Brezjah pri Trebelnem 324 IVAN (Iba ), podložnik v Dobliah pri rnomlju 324 IVAN (Iba ), podložnik v Drežniku pri Vinici 324 IVAN (Yba ), podložnik v Petrovi vasi pri rnomlju 314, 324 IVAN (Yba ), podložnik na Velikih Blokah 27 IVANJA VAS (Eybesdorf), pri Mirni Pei 162, 324 IŽICA (Pru wasser), reka na Igu 231 J JABLANICA (Aphalterer, Aphalter ), Zgornja, Spod­nja, vzhodno od Litije 23, 136 JACOBI, Jurij (Georgium Iacobi), laik oglejske nad­škofije 237 JACOBI, Peter (PetroJacobi), duhovnik iz Prage 53 JAGERSTAIN, gl. Jagrova Strana JAGROVA STRANA (Jagerstai ), pri Marija Reki, se­verno do Šempavla 263 JAKE (Jake), podložnik v Polju pri Tržišu 162 JAKEL (Jakel), podložnik v Dolah pri Škocjanu 162 JAKEL (Jakell), podložnik v Stari vasi pri Škocjanu 324 JAKOB (Jacob), podložnik na Brezovi Rebri pri Dvoru 324 JAKOB (Jacob), podložnik v Bušinji vasi pri Metliki 314 JAKOB (Jacob), podložnik na Dobravici pri Šentjer­neju 286, 196 JAKOB (Jacob), podložnik v Grmu pri Dobrniu 314 JAKOB (Jacob), podložnik v Kotu pri Semiu 324 JAKOB (Jacob), podložnik pri Krki na Dolenjskem 162 JAKOB (Jacob), podložnik v Krvavi Pei pri Robu 324 JAKOB (Jacob), podložnik na Lepi Gorici 162 JAKOB (Jacob), dva podložnika v Malem Lipju v Suhi Krajini 324 JAKOB (Jacob), podložnik v Pavli vasi pri Mokronogu 324 JAKOB (Jacob), podložnik v Podkostanovlju 209 JAKOB (Jacob), podložnik v Podlogu pri Velikih Laš-ah 324 JAKOB (Jacob), podložnik na Pokleku (Trebelno) 324 JAKOB (Jacob), profes v samostanu sv. Križa v Pragi 53 JAKOB (Jacob), podložnik v Preni pri Novem mestu 73 JAKOB (Jacob), podložnik v Radni vasi pri Trebelnem 324 JAKOB (Jacob smid), kova, podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 JAKOB (Jacob), podložnik na Roži Vrhu pri rnom­lju 314, 324 JAKOB (Jacob), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mo-kronogu 162 JAKOB (Jacob), podložnik v Stari vasi pri Škocjanu 162 JAKOB (Jacob), podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 1, 140 JAKOB (suppa Jacob), župan, podložnik v Zabukovju pri Trebelnem 162 JAKOB (Jacob), podložnik v Zburah pri Šmarjeti 324 JAMA (Grube ), pri Dvoru pri Žužemberku 314, 324 JAMA, današnji Predjamski grad -Erazem (Erasemde Lueger) 205 JAMNIZER, Lenart (Lie harte Jem iczer), ljubljan-ski stolni prošt 363 JANEZ (Ja es), podložnik na Ajdovcu pri Žužember­ku 314 JANEZ (Ja es), podložnik v Arelci pri Šumberku 324 JANEZ (Ja e), podložnik na Blatu pri Trebnjem 162 JANEZ (Ja essmid), evljar, podložnik pod retežem 324 JANEZ (Ja es), podložnik v Gebawicz 209, 283 JANEZ (Ja es), podložnik na Gradežu pri Turjaku 324 Imensko kazalo JANEZ (Ja es), podložnik v Grmu pri Dobrniu 314, 324 JANEZ (Ja es), podložnik na Hrastu pri Jugorju 301 JANEZ (Ja es), podložnik na Kinclju pri Mirni 394 JANEZ (Ja es), Pavlov sin, podložnik v Iški vasi 9 JANEZ (Ja es), podložnik na Jordankalu pri Mirni Pei 324 JANEZ (Ja es), dva podložnika v Kleetu pri Žužem­berku 314, 324 JANEZ (Ja es), podložnik na Kremenici pri Igu 324 JANEZ (Ja e), cerkovnik v Lašah 76 JANEZ (Ja es), podložnik v Lazah pri Turjaku 324 JANEZ (Ja e), podložnik v Malenski vasi 324 JANEZ (Ja es), podložnik v Pavli vasi pri Mokronogu 162 JANEZ (Ja es), podložnik v Podlogu pri Velikih Laš-ah 324 JANEZ (Ja es), podložnik na Pusti Gori pri Šoštanju 206 JANEZ (Ha s smid), kova, podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 JANEZ (Ja es), podložnik na Rebri pri Žužemberku 314 JANEZ (Ja es), podložnik na Roži Vrhu pri rnom­lju 314, 324 JANEZ (Ja es), podložnik v Rutah pri Velikih Lašah 191, 324 JANEZ (Ja es), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mo-kronogu 324 JANEZ (Ja es), podložnik v Stari vasi pri Škocjanu 162, 324 JANEZ (Ja es), podložnik v Straži pri Novem mestu 162 JANEZ (Ja es), podložnik v Sv. Danijelu v Zgornjem Razboru 206 JANEZ (Ja es), podložnik na Sv. Primožu (Zgonah) pri Velikih Lašah 324 JANEZ (Ja es), podložnik v Šmarjeških Toplicah 162 JANEZ (Ja ez), dva podložnika v Vavpi vasi pri Do­brniu 314 JANEZ (Ja e), podložnik v Vavti vasi 314 JANEZ (Ja es), z Malega Lonika, kljuar bratovši­ne sv. Janeza na Velikem Loniku 50 JANEZ (Ja es), podložnik na Velikem Osolniku pri Turjaku 324 JANEZ (Ja e), podložnik na Vrhu nad Mokronogom 162 JANEZ (Ja es), podložnik na Vrhu pri Trebelnem 324 JANEZ (Ja es), podložnik v Zabrdju pri Mirni 394 JANEZ (Ja essuppa ), župan, podložnik v Zabukovju pri Trebelnem 162 JANEZ (Ha s), podložnik v Zburah pri Šmarjeti 162 JANEZ (Ha s), pisar iz Ljubljane 2, 9 JANKO (Ja ko), podložnik v Gorenji vasi pri Do­brniu 314 JANKO (Ja ko), podložnik v Zagradu pri Otocu 162 JANKO (Ja ko), podložnik v Zavrhu pri Zagradcu 324 JANKO (Ja kho), tržan v Žužemberku 314 JANSO (Ja so), sin mlinarja v Pobrežu 5 JANŽE (Je se), podložnik v Brezjah pri Trebelnem 324 JANŽE (Ja se), podložnik v Cesti pri Škocjanu (Do-bruška vas) 324 JANŽE (Ja se), podložnik v Gabrovki pri Zagradcu 283 JANŽE (Ja se), podložnik v Hrastu pri Jugorju 324 JANŽE (Ja se), podložnik v Ivanji vasi pri Mirni Pei 324 JANŽE (Je se), podložnik v Praproah pri Šentru­pertu 324 JANŽE (Ha se mul er), mlinar, podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 JANŽE (Ja se), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mo-kronogu 162 JANŽE (Ja se), podložnik v Trebelnem 324 JANŽE (Ja se, Je se), dva podložnika na Tršini pri Mokronogu 324 JANŽE (Ja se), podložnik na Voljih Njivah pri Mirni 394 JANŽE (Ja se), podložnik na Vrhu nad Mokronogom 162 JANŽE (Ie sse), podložnik v Wideczdorf 346 JANŽEK (Ja sekh), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mokronogu 324 JAVORJE (Aichar ), pri Litiji 136 JAVORJE (Jawbor igk), pri Turjaku 324 JAVORNIK (Jawer ikh), planina nad Tržiem 224 JAWBORNIGK, gl. Javorje JAWERNIKH, gl. Javornik J AX E , podložnik v Bitnji vasi pri Trebelnem 162 J AX E , podložnik v Pavli vasi pri Mokronogu 162 JEDRESPERG, gl. Dreji vrh J E G E R , Mihael (MichelJeger), celjski mešan 226 JEKEL (Jeklei ), Jud v Ljubljani in Mariboru 153, 157, 173, 182, 211 JELENDOL (Hirstall), severno od Škocjana na Do-lenjskem 162 JELENIC, Primož (Primus Iele itz), podložnik v Vr­bljenah 350 JELENIK (Hirsse tal), pri Raki na Dolenjskem 162 JELENJE (Ober Hirse feld, Nyder Hirse feld), Gor­nje, Spodnje, pri Dolah pri Litiji 324 JELŠA (Erlaw), vzhodno od Šmartna pri Litiji 23 JELŠE (Erlach), pri Mirni Pei 73, 162 JELŠE (Erlach), pri Otocu na Dolenjskem 162 Imensko kazalo JEPERJEK (Vepriach, Weppriach), pri Tržišu na Dolenjskem 92, 93, 162, 324 JERA (Gerawitib), vdova, podložnica v Rutah pri Ve­likih Lašah 324 JERMAN VRH (am Perg), pri Buki na Dolenjskem 162 JERNEJ (Jer e), podložnik na Ajdovcu pri Žužember­ku 314 JERNEJ (Jar e), podložnik v Bitnji vasi pri Trebel­nem 324 JERNEJ (Jar e), podložnik v Gebawicz 209 JERNEJ (Jar e), podložnik na Gradišu nad Pijavo Gorico 138, 324 JERNEJ (Jar e), podložnik na Igu 47 JERNEJ (Jer e), podložnik v Lukovku pri Trebnjem 162 JERNEJ (Jär e), podložnik v Nadlesku pri Ložu 165 JERNEJ (Jar e), podložnik v Pavli vasi pri Mokrono­gu 162 JERNEJ (Jar e), podložnik v Podliscu pri Dobrniu 283 JERNEJ (Jar ey), Bratetov sin, podložnik v Radni vasi pri Trebelnem 1 JERNEJ (Jer e), podložnik v Stavi vasi pri Žužem­berku 314, 324 JERNEJ (Jer eschüesster), evljar, podložnik na Šev­nici pri Mirni 394 JERNEJ (supa Jar e), župan, podložnik na Telah 102, 342 JERNEJ (Jer ey), podložnik v Vavpi vasi pri Dobr­niu 314 JERNEJ (Jer e), tržan v Žužemberku 324 JERNEJ (Jer e suppa ), župan, podložnik v Žužem­berku 314 JERNEJC (Jer eitz), podložnik v Vavpi vasi pri Do­brniu 314 JESENICE (Ober Drachselpach, Nyder Drachsel­pach), Dolnje, Gornje, pri Mokronogu 324 JESENIK (Esslitz), pri Marija Reki na Štajerskem 263 JESENOVA RAVEN (Esche be ), v Šmarjeti pri Rimskih Toplicah 263 JEZERO (See), pri Podpei 14, 36, 84, 350, 353 JEZERSKI (Ezerya ), mesto v severozahodni Bosni in po njem imenovan plemiški rod 399 -oficial; gl. Lacko -sodnik; gl. Volchoch JEŽEVEC (Erlach),zahodno od Šentjanža na Dolenj­skem 324 JOHANICA, Anka (A ka Joha icza), tržanka v Trebnjem 324 JORDANKAL (Jorda kall), pri Mirni Pei 324 JOŽEF (Joseppe ), graški Jud 95, 107 JUDA (Juda), mariborski Jud 106, 107, 222 JUD, Erazem (ErasemderJud) 127 JUD, Jurij (JorigderJüd) 144, 150 JUDI, gl. Baruh, Gemel, Helajn, Henel, Iserl, Jekel, Jožef, Juda, Kalman, Kestel, Lasel, Leb, Lebarin, Maj, Majer, Mazliah, Merihel, Muš, Sundel, Šalam, Šimšam, Varah JUGORJE (Sa dVeÿtt), v Beli krajini 301, 324 JULBEK, Leutold (LewtelJulbekch), kranjski deželni upravitelj 55, 59, 61, 62, 68, 75a, 78 JURAJ (Juray), podložnik v Gebawicz 209 JURAJ (Juraj pop. obrival’ski), duhovnik 13 JURAJ (Juraj pop. med’viski), duhovnik 13 JURAJAN, Jernej (Iar e Iuraÿa ), podložnik na Je­zeru pri Podpei 350 JURI (Juritsch), podložnik v Konu pri Polskavi 338 JURIJ (Jure), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 JURIJ (Juri suppa ), župan, podložnik na Blatu pri Trebnjem 162 JURIJ (Juri), podložnik v Brezovici pri Mirni 24 JURIJ (Juri), podložnik v Dobliah pri rnomlju 324 JURIJ (Jure), podložnik v Dwlach 73 JURIJ (Jure), podložnik v Dolah pri Škocjanu 162 JURIJ (Jure), podložnik v Furtpri Turjaku 324 JURIJ (Juri), podložnik v Globodolu 324 JURIJ (Juri), dva podložnika v Gorenji vasi pri Dobr­niu 324 JURIJ (Juri suppa ), župan, podložnik na Gornjem Rogatcu pri Grosupljem 324 JURIJ (Jurisuppa ), župan, podložnik v Grmu pri Do­brniu 314, 324 JURIJ (Iuri), podložnik na Kinclju pri Mirni 346 JURIJ (Juri), podložnik (na mlinu) v Iški 267 JURIJ (Jure), podložnik na Jeperjeku pri Tržišu 162 JURIJ (Jure), dva podložnika na Jezeru pri Podpei 36 JURIJ (Juri), podložnik na Kalu pri Ambrusu 324 JURIJ (Juri), podložnik na Kalu pri Mirni Pei 283 JURIJ (suppa Juri), župan, podložnik v Kamenju pod Hmeljnikom 73 JURIJ (Juri), podložnik v Koevju pri rnomlju 301 JURIJ (Juri), podložnik na Kranjskem Brdu pri Kraš­nji 21 JURIJ (Juri), podložnik na Kukmaki pri Velikih Laš-ah 324 JURIJ (Juri), podložnik v Lahinji pri Dragatušu 324 JURIJ (Juri webar), tkalec, podložnik na Lepi Gorici 324 JURIJ (Juri), podložnik v Loki pri rnomlju 314, 324 JURIJ (Juri), podložnik v Lokvici pri Metliki 324 JURIJ (Juri suppa ), župan, podložnik na Malem O-solniku 324 JURIJ (Juri), podložnik v Martinji vasi pri Mokronogu 324 JURIJ (Jury), podložnik v Migolici pri Mirni 241 Imensko kazalo JURIJ (Iuri), podložnik v Migolski Gori pri Mirni 346 JURIJ (Juri), podložnik v Mihelji vasi 301, 324 JURIJ (Jure), podložnik v Mirni Pei 324 JURIJ (Jurij mul er), mlinar, podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 JURIJ (Jure), podložnik na Otocu (Šentpetru) 162 JURIJ (Juri), podložnik na Plešivici pri Žužemberku 314, 324 JURIJ (Yuri), podložnik v Podlogu pri Velikih Lašah 191 JURIJ (Juri), podložnik v Podstrmcu pri Velikih Laš-ah 324 JURIJ (Jury), podložnik na Poljanah pri Žužemberku 209 JURIJ (Juri), podložnik na Pugledu pri Robu 324 JURIJ (Juri), podložnik na Pusti Gori pri Šoštanju 206 JURIJ (Jwre), podložnik v Radleku na Blokah 191 JURIJ (Jure), podložnik v Radni vasi pri Trebelnem 324 JURIJ (Juri suppa ), župan, podložnik v Ravnah pri Mirni 394 JURIJ (Jure), podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 191 JURIJ (Juri), podložnik na Roži Vrhu pri rnomlju 314, 324 JURIJ (Juri), podložnik v Selih pri Trebelnem 324 JURIJ (Juri), kaplan v Slovenskih Konjicah 5 JURIJ (Jure), podložnik v Stari vasi pri Škocjanu 162 JURIJ (Jure), podložnik pod Starim gradom na Do-lenjskem 162 JURIJ (Jorgoberkel ºr), glavni kletar v Stini 256 JURIJ (Iury), podložnik na Ševnici pri Mirni 346 JURIJ (Jure), podložnik v Škrjanah pri Trebnjem 162 JURIJ (Juri), podložnik na Tršini pri Mokronogu 324 JURIJ (Juri), podložnik v Tuševem Dolu pri rnomlju 314, 324 JURIJ (Juri), podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 140, 314 JURIJ (Juri,Jury), podložnik na Velikih Blokah 209, 324 JURIJ (Jure), podložnik na Vinskem vrhu pri Tre­belnem 162 JURIJ (Juri), podložnik na Visokem pod Kureškom 324 JURIJ (Jure), podložnik v Lokvah pri Dobrniu 314 JURIJ (Juri), podložnik v Volji Jami pri Žužemberku 324 JURIJ (Jure), podložnik na Vrhu nad Želimljami 324 JURIJ (Juri), podložnik v Zabukovju pri Trebelnem 162, 324 JURIJ (Juri), podložnik v Zagorici pri Dobrniu 314 JURIJ (Jure), podložnik v Zalogu pri Škocjanu 162 JURIJ (Juri), podložnik v Zapotoku pod Kureškom 191, 324 JURIJ (Juri), podložnik v Želimljah 324 JURIJ (Jorg fleyschakcher, Juri), mesar, tržan v Žu- žemberku 209, 324 JURKO (Jurko), podložnik na Gombišah 324 JURKO (Jurko), podložnik v Radni vasi pri Trebelnem 324 JURSE (Iursse), podložnik na Brezovici pri Mirni 346 JURSE (Jurse), podložnik v Cerovcu pri Trebelnem 324 JURSE (Jürse), podložnik v ešnjicah pri Šentjanžu na Dolenjskem 103 JURSE (Jursse), podložnik na Dobravici pri Šentjer­ neju 286, 196 JURSE (Jurse), podložnik na Igu (Zoneku) 18 JURSE (Jursse), podložnik v Koevju pri rnomlju 301 JURSE (Jursse), podložnik v Koroški vasi pri Meho­ vem 301, 324 JURSE (Jurse), podložnik v Krvavi Pei pri Robu 324 JURSE (Jurse), podložnik na Malem Osolniku 324 JURSE (Jurse), podložnik v Migolici pri Mirni 394 JURSE (Jurse s eyder), kroja, podložnik na Orlaki pri Žužemberku 209 JURSE (Jurse), podložnik v Podgozdu pri Igu 324 JURSE (Jurse), podložnik v Podkostanovlju 209 JURSE (Jursee), podložnik na Rebri pri Žužemberku 314 JURSE (Jurse), podložnik v Robu 324 JURSE (Jurse), podložnik v Stari vasi pri Škocjanu 324 JURSE (Jursse), podložnik na Ševnici pri Mirni 346, 394 JURSE (Jurse), podložnik v Zagorici pri Dobrniu 314 K KACENŠTAJN (Chatze stai ), grad pri Šoštanju 106, 206, 218, 220, 236, 244 -družina 249, 270 -Dipold (Diepolt) 22, 39, 45, 106, 107 -Elizabeta (Els, Elsbeth), Janezova hi, žena Evstahija Ebersteinerja (s Svinca) 206, 220, 222, 230, 236, 244, 266 -Janez (Ha s) 60, 107, 172, 206, 220, 222, 230, 236, 244 -Krištof (Kristoff) 107, 197, 206, 242 -Magdalena (Magdale ), Janezova žena 107, 172, 218, 220, 222, 236 -Rudolf (Rüdolfe demChatze sta er), Janezov oe 60 -Rudolf (Rüdolfe demChatze sta er), Janezov bratranec 60 KACZE, gl. Koevje Imensko kazalo KAC Z E L P AC H , nekje pri Slovenski Bistrici 338 KACZENDORFF, gl. Makovec KACZENDORFFER, Jurij (Jòrge s Kacze dorffer) 415 KACZINGER (Kàczi ger) -Asem (Asem), Janezov sin 416 -Elizabeta (Elspet), Štefanova vdova 416 -Janez (Ha s), Štefanov sin 416 -Janez (Ha s), ottensheimski mešan 416 -Štefan (Steffa ), linški mešan 416 KACZSCHICZ,gl. Makovec KADEL, Mihael de (magister Michael de Kadel), o- strožaški gradišan 399 KAL (Kall), pri Ambrusu v Suhi krajini 324 KAL (KallobdemTall), pri Dolah pri Litiji 324 KAL (Grosse kall), pri Krmelju 324 KAL (Kall,Weÿr), Veliki, Mali, pri Mirni Pei na Do- lenjskem 283 KAL (Khall), morda v bližini Trebnjega 422 KAL,gl. Golo, Kal KALI (Kallczicz), podložnik na Velikih Blokah 209 KALEC (Kalcz), severozahodno od Mirne 324 KALISCH, gl. Kališe, Kalše KALIŠE (Galisch, Kalisch, Kalitsch), Gorenje, Do- lenje, pri Velikih Lašah 154, 191, 324 KALMAN (Kalma ), Jud 210 KALŠE (Kalisch, Khalitsch), pri Zgornji Polskavi 338, 422 KALTENPRUN, gl. Studenec KALTENPERGER, Henrik (Hai reiche dem Chal­ te perger,Hai reichKalte perger), ljubljanski meš- an 44, 55, 59, 61, 62, 68, 69, 88 KALUDER, gl. Koludrje KAMENCE (Stai pach, Ober Stai pach, Ober Kame­ icz), Gorenje, Dolenje, pri Novem mestu pod Hmeljnikom 162, 247a, 324 KAMENICA (Stai pach), pri Krmelju 324 KAMENJE (Stai dorff), Gorenje, Dolenje, pod Hmelj­ nikom 73 KAMNIK (Stai ), mesto na Gorenjskem 51, 247a, 373, 379, 381, 386, 391 -Friderik (Fridreich) 34 -Jurij (Jorige vo Stay ) 51 -mešani; gl. Schreiber -oskrbnik; gl. Lamberg -Osterman (Osterma ), kranjski vicedom 2, 7, 21 -sodniki; gl. Škofja Loka KAMNIK (Kam ikg), pri Preboldu v Savinjski dolini 263 KAMNJE (Stai pach), pri Šentrupertu na Dolenjskem 162 KAPFENSTEIN, kraj in grad jugovzhodno od Grad-ca 206 -Volfhart (Wolfhartte Kaphe stai er) 206 KARENTTEN, gl. Koroška KARINTHIA, gl. Koroška KARKOBIN, gl. Krkovo KARKUŠAK (Karkuschak), podložnik na Velikih Blo­ kah 209 KARST, gl. Kras KASTAV (Chestaw), na Hrvaškem 81 -glavar; gl. Hohenegg KATARINA (Kathrey), podložnica na Blatu pri Treb­ njem 162 KATEWL, gl. Gotovlje KATTER, Bernard (Ber hart, Per hart), metliški u- pravitelj 314, 341, 350, 353 KATZENBERGER (Chatze werger), Mihael (Mi­ chel) in njegova vdova Neža (Ag es) 221 KA ŸS E R , podložnik v Jugorju v Beli krajini 301 KCHREWCZ, gl. Krivec KECZTŸNA, gl. Hresno KELLERBERG (Kellerberg), kraj in grad pri Beljaku na Koroškem 363 KERNDEN,gl. Koroška KERNER, Ditrih (Dietreiche dem Kër ër), deželski sodnik v Zgornji Avstriji 109 K E R S P E R GE R -Ahac (Achacz) 144, 151 -Gašper (Caspar) 151 KERSPERGER, Ana (A a dy Kerspergeri ), žena novomeškega sodnika Primoža Lantmana 73, 75 KERSTETEN, gl. ešence, ešnjice, rešnjice KERŠNIK, Martin (Merti Kersch ikg), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 KESEL, KESTEL, mariborski Jud 106, 107 KESTENDORF, gl. Kostanjevica KESTENHOLCZ, gl. Podkostanovlje KHATTESCH, gl. Hoti KHRATTIN, gl. Krtina KHR E UT Z E R , rodbina (?) iz okolice Domžal 247a KIBURG, gl. Kyburg KIJ (Kolbe ), pri Otocu na Dolenjskem 162 KIJ (Cholbe ), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 KINCELJ* (Chi ,Hyw e), pri Mirni na Dolenjskem 346, 394 K I R I C HM AI R , Janez (Ha s) 151 KLADJE (Kladye), pri Krmelju na Dolenjskem 324 KLAINDULACH, gl. Male Dole KLAINLIEPLACH, gl. Male Lipljene KLAINVICHNA, gl. Hinjce KLÄLL, Volfgang (Wolfga gKläll) 311 KLAYNLAK, gl. Mala Loka KLAYNNLIPP, gl. Malo Lipje KLECH, gl. Klch KLEET (Kletsch, Kletschet), severozahodno od Žu- žemberka 314, 324 Imensko kazalo KLEMEN (Cleme ), podložnik v Bitnji vasi pri Tre­belnem 324 KLEMEN (Cleme t), podložnik na Blatu pri Grosup­ljem 88 KLEMEN (Cleme ), podložnik na Gabru pri Stini 2,3 KLEMEN (Cleme ), podložnik v Grmu pri Dobrniu 324 KLEMEN (Cleme ), podložnik v Hinjah 324 KLEMEN (Cleme ), podložnik na Kremenici pri Igu 324 KLEMEN (Cleme te ), župnik v Ribnici 317 KLEMEN (Cleme ), podložnik na Ševnici pri Mirni 346 KLEMEN (Cleme t), župan, podložnik v Šmihelu pri Žužemberku 314, 324 KLEMEN (Cleme ), podložnik na Velikih Blokah 27, 324 KLEMEN (Cleme ), podložnik na Velikem Osolniku pri Turjaku 191, 324 KLEMEN (Cleme ), podložnik na Velikem Vrhu na Blokah 324 KLEMEN (Cleme ), podložnik v Vrbljenah 350 KLEMEN (Cleme smid), kova, podložnik v Vrblje­nah 350 KLEMEN (Cleme ), podložnik v Zabrdju pri Mirni 394 KLEMEN (Cleme ), tržan v Žužemberku 314 KLEMEN (Cleme mul er), mlinar, tržan v Žužem­berku 324 KLENOVIK (Gelaw ikg, Gli ig, Glo ig, Kly ouigk), pri Šmarjeti na Dolenjskem 29, 49, 162, 324, 426 KLENOVO (Gla ), nad Rimskimi Toplicami 263 KLETSCH,KLETSCHET, gl. Kleet KLEVEVŽ (Chli ge uels, Kli ge fels), nekdaj grad pri Šmarjeti na Dolenjskem 98, 155, 260, 324 K L E YF E N G E , Mihael (MichelKleÿfe ge), podložnik na Jezeru pri Podpei 350 KLINGENFELS, gl. Klevevž KLÖCH (Clich, Klech), kraj in nekdaj grad severo­zahodno od Radgone 48 -Friderik (Fridreichvo Klech) 142, 146, 238 K L OC HE L , podložnik v Goriczen v Labotski dolini 41 K L OP S H E , planina nekje nad Tržiem 224 KLYNOUIGK, gl. Klenovik KMETI (Kmetisch), podložnik na Velikem Loniku pri Turjaku 324 KNEJ (K eya), pri Turjaku 324 KNEŽGORICA (Herczoge puchel), med Karlovcem in Tušiloviem na Hrvaškem 299 KOCJAN (Koczya ), podložnik v Borštu pri Trebel­nem 324 KOCJAN (Ca czia ), podložnik pod Malim Osolni­kom 324 KOCJAN (Ca czia ), podložnik na Velikih Blokah 324 KOCJAN (Kocia ), podložnik v Zagorici pri Dobrniu 314 KOEVJE (Kacze,Kotsche), pri rnomlju 301, 324 KONO (Gottsche ), pri Polskavi 338 KOGLO (Haglêi ), zaselek južno od Klevevža na Do- lenjskem, del kraja Sela pri Zburah 93 KOKOL (Kokoll), podložnik na Gradišu nad Pijavo Gorico 324 KOKOL, Gregor (Gregor Kokoll), podložnik v Smrje­ nah pri Pijavi Gorici 324 KOLBEN, gl. Hum KO L E N I C Z , Martin (Marti Kole icz), podložnik v Praproah pri Šentrupertu 324 KOLUDRJE (Kaluder), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 KOMPOLJE, pri Lukovici -Gregor (GregorGumpler) 314 -Krištof (ChristoffdesGü pellar) 80, 89, 190 -Viljem (Wilhalm dez Gümppellër), sodnik v Ribnici 54 KONRAD (Chu cz), podložnik konjiškega kaplana Ju­ rija 5 KONRAD (Cu radt), prior v Stini 328 KO P OS C HC Z ,Martin, podložnik na Malem Osolniku 324 KOPRIVEC (Kopriuecz), podložnik v Obrhu pri Dra­ gatušu 324 KORBAW, gl. Krbava KORNBUPEL,KARENBÜPEL, gl. Charenbupel KOROSCHKADORFF, gl. Koroška vas KOROŠKA (Kare tte , Kari thia, Ker de , Ker ­ de ,Khere de ) 4, 11, 14, 16, 19, 29, 32, 35, 40, 41, 46, 49, 64, 70, 83, 84, 96, 98, 106, 130, 131, 132, 137, 139, 152, 157, 159, 160, 162, 169, 173, 174, 175, 178, 181, 182, 186, 200, 204, 208, 211, 215, 248, 258, 264, 269, 270, 271, 277, 280, 281, 304, 307, 308, 315, 320, 327, 339, 344, 363, 410, 414, 418, 425, 427 -glavar; gl. Kraig -vojvoda; gl. Spanheim KOROŠKA VAS (Korosche dorf, Koroschkadorff), jugovzhodno od Novega mesta, pri Mehovem 301, 324 KOSAR, Jurij (Juri Kosar), podložnik v Lukovku pri Trebnjem 324 KOSORKALL, gl. Kuzarjev Kal KOSTAJNICA (Costa icha), severno od Bužima v Bosni 399 -Menko (Me ko edeCosta icha) 399 KOSTANJEVICA, mesto (La dtstross) in cistercijan-ski samostan (v ser fra± prü ) na Dolenjskem 223 -opat; gl. Lovrenc Imensko kazalo KOSTANJEVICA (Keste dorf), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 KOSTEL (Costell), grad južno od Koevja 66 KOSTEL (Castel), grad v hrvaškem Zagorju blizu Pregrade 278 KOSYAGK, gl. Kozjak KOT (Wi kell), pri Igu 324 KOT (Wi khel), pri Semiu v Beli krajini 314, 324 KOTI (Wi kchel), severno od Otoca 162 KOTSCHE, gl. Koevje KOZJAK, grad v bližini Dobrnia na Dolenjskem -Doroteja (Dorothea), Hermanova hi, žena Si­mona Chladassa 241 -Herman (Herma Kossiakker, Coziaker) 140, 156, 180, 241, 247, 252 -Jurij (Jorige Kosÿaker, Coziaker) 98, 140, 142, 143, 146, 154, 156, 179, 205, 221, 241, 247 -Ludvik (Ludbeig vo Kosiagk, Ludweigs Kos­yakhër), tržaški glavar, oskrbnik na Mehovem 303, 325, 350 -Nikolaj (Niklase de Kosiakker) 252 KOZJAK (Kosyagk), severozahodno od Mirne 324 KOZJANE (Chosiack), v Brkinih 12 KOZJE (Trache berg), grad na Kozjanskem -Janez ml. (He slei dem ju ge Trache ber­ ger) 42 -Janez (Ha sTrakchi berger) 322 -Nikolaj, starejši (Niklei s des alte Trache ­ berger) 7; gl. tudi Mengeš KRABATEN, gl. Hrvaška KRAIG (Kreÿg), grad na Koroškem -Andrej (A dre) 271, 301, 311, 323, 324, 335, 336 -Gotard (Gotharts), Konradov oe 56 -Jurij (Jorg) 363 -Konrad (Chü rats, Co rado), koroški glavar 56, 83, 91, 96, 118, 137, 162, 181, 186, 190; gl. tudi Turjak KRAIN, gl. Kranjska KRAINWARD, gl. Kranjsko Brdo KRALOWICZE, Andrej de (A drea de Kralowicze), notar v Pragi 53 KRAMAR, Tomaž (Thomasse demKramer), iz Treb­njega, in njegova žena Jera (Gerdrut) 77, 179 KRANACH (Gre ach), severno od Luan/Leutschach na avstrijskem Štajerskem 422 KRANJ (Crai burg, Krai burga), mesto na Gorenj­skem 71, 72, 224, 269, 270 -Luka (LucamdeKrai burga), župnik 71, 72 -oskrbnik; gl. Šrot KRANJSKA (Car iola,Chrai ,Crai ,Krai ,Kray ) 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 24, 25, 29, 30, 32, 34, 35, 36, 40, 44, 45, 46, 47, 49, 50, 52, 54, 55, 56, 59, 61, 62, 64, 67, 68, 70, 72, 73, 76, 77, 75a, 78, 83, 84, 88, 89, 91, 92, 93, 96, 97, 98, 99, 103, 106, 113, 118, 130, 131, 132, 137, 138, 139, 140, 143, 147, 149, 152, 153, 154, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 163, 166, 167, 168, 169, 173, 174, 175, 178, 179, 180a, 182, 183, 184, 185, 187, 191, 196, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 208, 209, 210, 211, 213, 215, 219, 220, 223, 224, 229, 231, 232, 239, 240, 241, 245, 246, 248, 254, 258, 260, 261, 264, 265, 267, 269, 270, 271, 273, 277, 281, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 300, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 312, 313, 314, 315, 317, 317a, 320, 322, 324, 327, 333, 334, 335, 336, 339, 341, 344, 346, 349, 350, 354, 355, 358, 361, 361a, 362, 367, 369, 371, 375, 376, 377, 381, 384, 385, 386, 389, 392, 393, 394, 398, 402, 405, 406, 407, 409, 410, 414, 418, 421, 422, 424, 425, 426, 427 -glavar; gl. Frankopan, Schaunberg, Schenk, Sebriach, Turjak -upravitelj; gl. Czellenperger, rnomelj, Guš­tanj, Melz, Julbek, Lamberg, Radovljica, Ravne -vicedom; gl. Arnfels, rnomelj, Harder, Kam­ nik, Rajner, Višnja Gora KRANJSKO BRDO (Krai ward), pri Krašnji 21 KRAS (Chärst,Karst) 12, 264, 319 KRAŠNJA (Chraxsche ), pri Blagovici 72 -vikar; gl. Nikolaj KR AW A T T , Blaž (Blass Krawatt), podložnik na dvo­ru v Spodnji Polskavi 338 KRAYN, gl. Kranjska KRBAVA (Korbaw), kraj in nekdanja županija na Hr- vaškem v Liki 188, 189 -Franc (Fra kchgrafzeKorbaw), grof, glavar v akovcu 188, 189 KREMEN (Kreme ), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 KREMENICA (Kreme icz), pri Igu 235, 324 KREMENICZ, gl. Kremenica, Kremenjek KREMENJEK (Kreme icz), jugovzhodno od Stine 324 KREMS (Steffa mair czü Krems), verjetno nekje v okolici Steyrja v Zgornji Avstriji 144 KREMSMÜNSTER (Chrembsmu ster, KremsmÞ ­ster), samostan in kraj v Zgornji Avstriji 120, 144 KRESSENPERGK, gl. Krsinji vrh KR E S S L I N G , Engelhard (E gelhart) 151 KREWCZ, gl. Križnik, Križ KREWSPACH, gl. Kroisbach KREWSSENPACH, gl. Rakovnik KRISTAN (Christa ), prior v Bistri 330 KRISTAN (Crista ), podložnik v Gewabicz 283 KRISTAN (Crista ), podložnik v Želimljah 324 Imensko kazalo KRIVEC (Kchrewcz), vinogradniško ozemlje pri Ka­mnici, severovzhodno od Maribora 364 KRIŽ (Crewcz, Krewcz), vzhodno od Tržiša na Do-lenjskem 102, 162 KRIŽAN (Crissa ), podložnik v Dwlach 73 KRIŽAN (Crisa ), podložnik v Hrastju pri Škocjanu 162 KRIŽAN (Chrisa ), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mokronogu 162 KRIŽE (Craütz, Creutz), na Gorenjskem, pri Tržiu 224, 425 KRIŽE (Crise), podložnik v Dobravi pri Mirni 24 KRIŽE (Crise), podložnik na Dreniku pri Pijavi Go-rici 324 KRIŽE (Crise), podložnik v Gebuuicz 89 KRIŽE (Crise), podložnik na Lipoglavu pri Grosup­ljem 324 KRIŽE (Crise), podložnik v Nerajcu pri rnomlju 324 KRIŽE (Crise), podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 KRIŽE (Crise), podložnik v Podlogu pri Velikih Laš-ah 324 KRIŽE (Crise schuster), evljar, podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 KRIŽE (Crise), podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 1, 140 KRIŽE (Crise), podložnik na Visokem pod Kureškom 324 KRIŽE (KrÿsePer hartzsu ), Bernardov sin, podlož­nik v Vrbljenah 350 KRIŽE (Crise), podložnik v Zaliscu pri Žužemberku 314, 324 KRIŽNIK (Krewcz), v okolici Topolšice 206 KRK (Vegel, Wegla), otok v Jadranu 176, 231, 240, 276, 278, 309, 310, 320, 334, 335, 336, 406 KRKA (Gurgk), reka na Dolenjskem 162, 314 KRKA (Gurk)(Gurk), škofija na avstrijskem Koroš­kem 103, 155, 158 -škof; gl. Ernest KRKOVO (Karkobi ), pri Karlovici, pri Velikih Laš-ah 324 KROBATH, Gašper (Caspar Krabathe ), ljubljanski mestni sodnik 367, 369, 384, 392 KROFI, Arne (Ar e Krophitsch, Ar e Kroppfisch), podložnik v Lomu pri Kacenštajnu 220, 236 KROISBACH (Krewspach), severno od Steyrja v Zgornji Avstriji 150 KRONOVO (OberChra aw,Kro ach), Gorenje, Dole-nje, pri Beli Cerkvi 162, 223, 287 KRSINJI VRH (Grissi perg, Grüssi gperg, Kresse ­pergk), pri Mokronogu 29, 49, 92, 93, 162, 324, 344, 421, 426 KRŠKO (Gurgkhfeld,Gurgkhfeld), ob Savi 410, 411, 412 KRŠKO POLJE (Gurkuelderveld) 284 KRTINA (Khratti ), vzhodno od Domžal 247a KRUMBACH 64, 324; gl. tudi Osolnikar -Ana (A a), Lovreneva hi, žena Jakoba Bla­goviškega in Jakoba Sauerja 313 -Jera (Gerdrüd), Mihaelova žena, hi Janeza O- solnikarja 36, 84 -Konrad (Kü rad), Mihaelov brat 36 -Lovrenc (Lare tz, Lore cz) 234, 261, 262, 313, 330, 350, 353 -Mihael (Michel) 14, 36, 50, 58, 84, 191 -Pinoza (Pi osa, Py osa), Lovreneva žena, hi Tomaža Ritterspergerja 330, 353 -Zelda (Sºlde ), Mihaelova žena 14 KRUMP, Marin, podložnik v Pleših (Lužarjih) pri Ve­likih Lašah 324 KRVAVA PE (Pluetige stai ), pri Robu 92, 154, 191, 324 KUKENBERK (Kuke perg, Kwke berg), pri Veliki Loki na Dolenjskem 77, 162, 179 KUKMAKA (Kukmagk), pri Velikih Lašah 324 KUKMAKER (Kukmagker), podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 KÜLEIN, gl. Hom KU M E R , Ku s c h e , podložnik v Brdarcih pri Dragatušu 324 KÜ N C Z E L , vinograd na Vinici pri Šmarjeti 155 KUNI, Jurij (JuriKu tschicz), podložnik v Lokvah pri Dobrniu 324 KUNŠPERK (Chu igsperg), grad pri Bistrici ob Sotli -Janez (Ha se ) 209 -Sholastika (Scholastika), Janezova hi, žena Pankraca Turjaškega 209 KUPAR, Andrej (A drey Kuppar), tržan v Trebnjem 324 KUR O S E , podložnik v Vrhpoljah pri Vipavi 16 KUR P AC Z , Marin (Mari Kurpacz), tržan v Treb­ njem 324 KU S C HE , dva podložnika v Lipovcu pri Semiu 324 KU S C HE , podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 KUZARJEV KAL (KosorKall,Ober Kall), pri Pre­ ni pri Novem mestu 162, 324 KUZMAN (Kusma ), podložnik v Vavpi vasi pri Do­brniu1 KYBURG (Kiburg), grad in nekdanja grofija v Švici 425, 427 KYC Z , Martin (Merti ), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 KYENACH, gl. Hinje L LAAS, gl. Lož LABACUM, gl. Ljubljana Imensko kazalo LABOTSKA DOLINA, gl. Lavant L AB OT T , Juraj (Juray), podložnik na Orlaki pri Žu-žemberku 209 LACH, gl. Maria Laah LACHINA, gl. Lahinja LACKO (Lachko em), oficial iz rodu Jezerskih v da­našnji Bosni 399 LADOMERI (Ladomerych de Goricza), iz Gorice pri Skradu na Hrvaškem -Anton (A tho ii) 207 -Peter (Petro), Antonov sin 195, 207 -Simon (Siimo i), Antonov sin 195, 207 LAGK, gl. Log, Loka, Škofa Loka LAHINJA (Lachi a), Mala in Velika, kraj in reka v Beli krajini 324 LAKHEN, gl. Loka LAKNICE (Ober Lok icz, Nyder Lok icz, Glogk­ icz), Gorenje, Dolenje, pri Mokronogu 93, 162, 265, 324, 344, 421, 426 LAKOWITZ, gl. Lokvica LAM, gl. Lom LAMBERG(ER) -Andrej (A dre), ribniški oskrbnik 317, 383, 404 -Baltazar (Walltheser), oskrbnik v Ložu 165, 215, 261, 262 -Doroteja, gl. Glaner -Elizabeta (Elss), Andrejeva žena 383 -Friderik (Fridreiche ) 232 -Gašper (Caspar ) 312, 349 -Gregor (Gregor), Janezov brat 381, 387 -Janez (Ha s), oskrbnik na Ortneku in v Kam­niku 373, 376, 377, 379, 380, 381, 383, 386, 387, 388, 391 -Jurij (Jorg, Jörig), kranjski deželni upravitelj 196, 201, 224, 229, 231, 232, 240 -Jurij (Jòrg, Jörig), oskrbnik na Ortneku, Jane-zov brat 373, 375, 376, 377, 379, 380, 388, 398, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 407, 408, 409, 415 -Margareta (Margret), Gašperjeva hi, žena Ju­rija Širskega 349 -Sigmund (Sigmu de ), ljubljanski škof 311, 374, 388 LAMPOTINGER (Lampoti ger), plemiška rodbina 112, 130, 131, 132, 139 LANDESPREIS, gl. Lanšprež LANDTROPP, Eberhard (Eberhart vo La tropp), ljubljanski mešan, in njegova žena Neža (Ag es) 9, 24 LANDTSTROSS, gl. Kostanjevica LANG, Nikolaj (Niclas der La g), oskrbnik v Nstel­bachu 121, 151 LANGENACKER, gl. Dolga Njiva LANGENPACH,LANGENPUCH, gl. Zabukovje LANSACH (Oberla sach), severozahodno od Beljaka, pri Kellerbergu 363 LANŠPREŽ (La despreis,Sa dMertte ), kraj in grad pri Mirni, s cerkvijo sv. Martina 162, 324 LANTMAN, Primož (Primos La tma ), (nekdanji) sodnik v Novem mestu 73, 75; gl. tudi Kersperger LAPUŠNIK (Lapusch igk), nekje pri Želimljah 324 LASEL (Lasel), mariborski Jud 107 LASER, Martin (Merti Laser), podložnik v Zabukov­ ju pri Trebelnem 162 LASICZ, gl. Laše LASS, gl. Laze LASTINJA VES (Aige dorff,Cassestarff(!)), severno od Slovenske Bistrice 338, 422 LAŠE, Velike, Male (Lasicz,Lassicz), južno od Tur­jaka 76, 167 -bratovšina Naše ljube gospe 76 -Dinstlein o Gregor (Gregori), Klemnov sin 167 o Janez (Ja es), Klemnov sin 167 o Klemen (Cleme desDì stlei s) 167 o Marsa (Marsa), Klemnova žena 167 LAŠKO (Tiefer), ob Savinji 263 LATNIK (Lat ikch), podložnik na Velikih Blokah 209 LAUENTAL, gl. Labotska dolina L AUS C HE , podložnik v Mokronogu 324 LAVANT/LABOT (Laue tt) -dolina (Lavanttal) (Laue tal), na avstrijskem Koroškem 41 -škof; gl. Lovrenc LAVANTTAL, gl. Labotska dolina L AW E R , podložnik v Baju pri Mokronogu 209 L AW S C HE , podložnik v Zavrhu pri Zagradcu 209 L AW S S C HE , podložnik v Straži pri Novem mestu 162 LAWTERBERG, gl. Trška Gora LAYBACH, gl. Ljubljana LAZE (Lass,Lazz), pri Turjaku 92, 191, 324 LEB (Leb, Lebe ), (nekdanji) ljubljanski Jud 159, 160, 161, 169, 175, 210 LEBACHER, Jurij (Juri Lebacher), podložnik v Za­brdju pri Mirni 346 LEBARIN (Lebari ), žena mariborskega Juda Majer­ ja 222 LEBEN, podložnik na Studencu (Igu) 240 LEBEN, Peter, podložnik na Lipoglavu pri Grosup­ ljem 324 LEIS, gl. Lisec L E I T T E N , nekje pri Raki na Dolenjskem 162 L E I T T K E B , Ulrik (Vlreich), iz Trauna pri Linzu 151 LENART (Leo hardus), iz Kamnika, vikar oglejskega patriarha za ozemlja izven Furlanije in župnik v Ponikvah 250, 251 Imensko kazalo LENART (Lie hart), podložnik na Jami pri Dvoru pri Žužemberku 324 LENART (Lie hart), podložnik v Javorju pri Turjaku 324 LENART (Lie hart), podložnik v Kellerbergu na Ko­roškem 363 LENART (Lie hartt), podložnik v Koevju pri rnom­lju 301, 324 LENART (Li hart), podložnik v Podborštu pri Mirni Pei 162 LENART (Lie hart), podložnik v Podlogu pri Velikih Lašah 324 LENART (Leo harte ), župnik v Škocjanu pri Turjaku 389 LENART (Lie hart), podložnik na Velikih Blokah 324 LENGHEIM -Janez (Ha s), Petrov sin 158 -Janez (Ha se Le ge heymer), z Otoca, oskrbnik v Višnji Gori 350, 355, 356, 397 -Margareta (Margret), Petrova žena 158 -Martin (Merte demL®e þ ghaimer) 242 -Nikolaj (Niklase desLe ge haymer), ortneški gradišan 209, 214, 219, 230 -Peter (PetersdesLe ghaymer) 158 LEO -Andrej de (A dreadeLeo), glavar (capita eus) v Podgradu na Krasu 253, 255 -Roba de (Roba de Leo), notar iz Trsta 253, 255 LEOBEN (Lewbe ), mesto na avstrijskem Štajerskem 64 LEPA GORICA (Schö püchell), južno od Tržiša na Dolenjskem 162, 324 LEPI STAN (Lyppe stai ), severno od Šmarjete na Dolenjskem 324 LERHENDORFF, gl. Škrjane LESKOVEC (Leskowicz), v Podborštu, pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 LEUPACHER, Pavel (Paule des Lewpacher) 220, 236 LEWBEN,gl. Leoben LEWTTEN,LEYTEN, gl. Reber LEYMTASCH (Leimtasch) -Ana (A a), Valterjeva hi 229 -Gašper (Caspar), Valterjev sin 229, 359 -Margareta (Margarethe ), Gašperjeva žena 359 -Martin (Merte ), Valterjev sin 229, 231, 235, 240 -Valter (Walther) 229 LEYS, L. de (L.deLeys) 279 LEYSSER, Jurij (Jorg) 411 LIBERGA (Wilpurchgschieß), pri Šmartnem pri Litiji 23, 136 LICHTENAUER, Janez (Ha se Lÿecht awer) 172 LIECHTENSTEIN (Liechte stai ), rodbina -Barbara, Viljemova žena, gl. Frankopan -Viljem (Wilhalb ) 406 LIHTENBERK (Liechte bergk), grad pri Bogenšper­ku 23 -Baltazar (Perchtold) 278 -Erazem (Erasm) 23 -Henrik (Hai reichsLiechte berger) 68 -Janez (Ha s,Joha ) 23, 89 -Merkel (Merchle ), Henrikov sin 68 -Nikolaj (Nicolaus) 23 -Sigmund (Sigmu d) 322 L I E B E L S M ØL L N E R , Janez (He sel) 144 LIEPLACH, gl. Lipje LILIGENBERG, gl. Limberk LIMBERK (Lilige berg), grad pri Moravah, na Lim­ barski gori -Gerhard (Gerhardus) 94 -Margareta (Margrethe ), Ulrikova hi, žena Baltazarja Loškega 136 -Ulrik (Vlricus) 94, 136 LIMBURG (Limburg), vojvodina v današnji Belgiji 425, 427 LINDEK, grad pri Frankolovem -Friderik (Fridreiche demLi dekcher) 10 LINZ (Ly tz), mesto v Zgornji Avstriji 108, 112, 115, 116, 141, 381, 400, 401, 402, 405, 407, 408, 409, 410, 412, 413, 414, 415, 416, 418 LINZER, Jernej (BarthlmeLi zer) 85 LIPJE (Grosse Lieplach, Klai Lieplach, Lÿplach), Veliko, Malo, v Suhi krajini 209, 324, 344, 421 LIPOGLAV (Luppoglaw), Veliki, Mali, nad Grosup­ljem 29, 49, 324, 426 LIPOŠ, Martin (Marti Lyposch), podložnik v Stari vasi pri Škocjanu 324 LIPOVEC, Marin (Mari Lypouicz), podložnik v Podlogu pri Velikih Lašah 324 LIPOVEC (Lippowicz), nekdanji grad na Hrvaškem, jugozahodno od Samoborja 309, 310 LIPOVEC (Ly de ), pri Semiu 324 LIPOVEC (Li de ,Ly de ), pri Trebelnem 93, 324 LIPOVEC (Lypowitz), Veliki, Srednji in Mali, pri Žu- žemberku 314, 324 L I S C HN A KH , Lenart (Lie hart), podložnik v Pod-logu pri Velikih Lašah 324 LISEC (Leis,Leys), pri Dobrniu na Dolenjskem 89, LJUBLJANA (Labacum, Laibach, Laybach) 9, 14, 21, 24, 26, 27, 44, 47, 52, 55, 59, 61, 62, 64, 67, 68, 69, 75a, 83, 84, 88, 94, 96, 113, 118, 138, 147, 149, 157, 159, 160, 161, 163, 166, 169, 173, 174, 175, 179, 182, 184, 185, 192, 196, 201, 202, 204, 210, 211, 213, 231, 236, 240, 245, 254, 258, 260, Imensko kazalo 281, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 300, 305, 306, 323, 324, 325, 327, 333, 344, 346, 358, 360, 362, 363, 367, 369, 377, 384, 388, 392, 405, 407, 409, 421, 426 -gramoznica (hergrube ) pri Sv. Krištofu 44, 59, 67 -kapitelj 47 -mešani; gl. Dietwiser, Goltsmett, Heyna, Huda­ misel, Huetter, Kaltenperger, Landtropp, Mau­ter, Meminger, Mlaker, Pogner, Posch, Scher­rer, Spenglavec, Sneyder, Stauthaimer, Triester, Vnger, Werder -sodniki; gl. Beslaher, Krobath, Mavili, Me-minger, Messerer, Posch -škofi; gl. Lamberg LOCZNYK, gl. Mali Lonik, Veliki Lonik LOG (Aue ), Gorenji, Spodnji, pri Litiji 23 LOG (Awe ), pri Mirni na Dolenjskem 73 LOG* (Lagk), ob Savi, vzhodno od Boštanja 162 LOG (Mathia awe ), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 L OGK , nekje med Dobrniem in Trebnjim 324 LOKA (Lakhe ), pri rnomlju, danes del mesta 314, 324 LOKA (LokchpropeRatschach), pri Radeah 251 -vikar; gl. Hermagor LOKA (Klai Lagk), Mala, Velika, zahodno od Treb­njega 162 LOKCHWICZ,LOKWICZ, gl. Lokvica, Lokve LOKE (Lokg), pri Straži na Dolenjskem 162 LOKNICZ, gl. Laknice LOKVE (Lokwicz, Hülbe , Vlbe ), pri Dobrniu 314, 324 LOKVICA (Lakowitz,Lokchwicz,Lokwicz), Gornja in Dolnja, severozahodno od Metlike 301, 314, 324 LOM (Lam), pri Topolšici, v bližini gradu Kacenštajn 206, 220, 236 LOMESEXIMA, P. de 316 LOSENSTEIN (Lose stei ), grad in kraj južno od Steyrja v Zgornji Avstriji 108, 112, 116, 119, 125, 126, 127, 128, 129, 340 -rodbina 145, 217 o Bernard (Per hart) 109, 110, 111, 120, 121, 122, 123, 124, 130, 131, 132, 133, 135, 139, 141, 144, 145, 150, 151, 152, 340 o Hartnid (Hart eÿ) 274, 340 o Jurij (Jorg) 340 o Peter D2 LOSPERIG, gl. Lušperk LOTARINGIJA (Lotterickh), vojvodina v današnji Franciji (Lorena) 425, 427 LOTTERICKH, gl. Lotaringija LOVRENC (Laure tius), ferrarski škof, papeški legat za Nemijo 333 LOVRENC (Lare cz), Lichtenberg, lavantinski škof 162 LOVRENC (Lare cz), podložnik v Dobliah pri r­nomlju 324 LOVRENC (Lore cz), kostanjeviški opat 223 LOVRO (Lawre), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 LOVRO (Laure), podložnik na Gradežu pri Turjaku 324 LOVRO (Laure), podložnik v Krvavi Pei pri Robu 324 LOVRO (Laure), podložnik na Lipoglavu pri Grosup­ljem 324 LOVRO (Lawre), podložnik v Liscu pri Dobrniu 324 LOVRO (Laure), podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 LOVRO (Lawre), podložnik v Straži pri Novem mestu 162 LOVRO (Laure), podložnik v Vavpi vasi pri Dobr­niu 314 L OZ Z N I T C Z E R , Janez (Ha se de Lozz itczer), gradišan v Rogatcu na Štajerskem 66 LOŽ (Laas, Lòs, Llòs), nekdanji trg in mesto na Not-ranjskem 12, 136, 165, 261, 262, 269, 294, 295, 296, 300, 305, 306, 385, 393, 404 -Baltazar (Walthasar Loser) 136; gl. tudi Lim-berk -Erazem (Erasem) 247a, 306, 424 -Gašper (CasparLaseer) 81 -Margareta (Margrethe ), Erazmova mati 247a -oskrbnik; gl. Dr, Lamberg, Schnizenbaum -tržani; gl. Erko, Marko, Stabler L UB S S E , podložnik v Radežu pri Šmarjeti 162 LUCINA ([Regio Posterule et] Sa cti Laure tii i Luci a), del Rima 316, 329 -kardinal; gl. Filip LUCZENWURG, gl. Luksemburg LUDVIK (Lodovicvs, Ludowico), Teck, oglejski patriarh 94, 136, 198, 199 LUDVIK (Ludouici), kardinal pri Sv. Lovrencu v Damasu (San Lorenzo in Damaso) 251 LUEG,LUG, gl. Luknja LUKA (Lukas), podložnik v Logk 324 LUKA (Lucas), podložnik v Loki pri rnomlju 314, 324 LUKA (Lucas), podložnik v Rogatcu nad Želimljami 324 LUKA (Lucas), podložnik na Roži Vrhu pri rnomlju 314 LUKA (Lucas), podložnik na Visokem pod Kureškom 324 LUKA (Lucas), podložnik v Zabrdju pri Mirni 346, 394 LUKMAN, Matko, podložnik na Gradišu nad Pijavo Gorico 324 LUKNJA (Lueg,Lug), grad pri Novem mestu 73, 397 Imensko kazalo LUKONIGK, gl. Lukovek LUKOVEK (Luko igk), vzhodno od Trebnjega 162, 324 LUKSEMBURG (Lucze wurg, Luxe burg), vojvodi­ na 425, 427 LUPINICA (Lipi itz, Lupi itz), pri Šmartnem pri Li- tiji 23, 136 LUPPOGLAW, gl. Lipoglav LUSER (Lwser), podložnik v Straži pri Novem mestu 162 LUŠPERK*,grad pri Zreah -Rudolf (Ruedolfs...vo Losperig) 33 LUTRŠKO SELO (Ruetersgeschies), pri Otocu na Dolenjskem 162 LYNDEN, gl. Lipovec LYNNTZ, gl. Linz LYPOWITZ, gl. Lipovec LYPPENSTAIN, gl. Lepi Stan L YS T , Janez (Ha se Lyste , Ha s List, Lyst), celjski mešan 226, 338, 343 M MACZWIER,MATZWIR, gl. Movirje MAEK, Jurij (Juri Matschek), podložnik v Krvavi Pei pri Robu 324 MAJI DOL* (Marolcztal), pri Veliki Loki na Dolenj­skem 162 MAKOVEC (Kacze dorff), pri Škocjanu na Dolenj­ skem 162 MAKOVEC* (Kaczschicz),pri Novem mestu 162 MAKOVEC (Kacze dorff), pri Veliki Loki na Do- lenjskem 162 MADRISIO, kraj in grad v Furlaniji pri Varmu -Peter de (PetrumdeMadrixio) 253 MAGENSDORFF,MAGSDORF, gl. Malenska vas MAHNE (Mach e), podložnik na Opalkovem 324 MAHNE (Mach e), podložnik v Rutah pri Velikih Lašah 191 MAICHAW, gl. Mehovo M AI C H I N , podložnik v Petrovi vasi pri rnomlju 324 MAJ (May), graški Jud 107 MAJER (Mayer), mariborski Jud 106, 107, 218, 222 MAKKOBICZ,MALIKOBICZ, gl. Malkovec MALA LOKA (zeKlay emLak), pri Višnji Gori 18 MALE DOLE (Klai Dulach), pri Stehanji vasi na Dolenjskem 324 MALE LIPLJENE (Chlai Lip ach, Klai Lieplach), pri Turjaku 191, 324 MALENSKA VAS (Mage sdorff, Mogestorff), pri Mirni Pei 32, 33, 35, 162, 283, 324 M AL E Y , podložnik v Nerajcu pri rnomlju 324 MALI LONIK (Chlai Locz ÿk), pri Turjaku 50 MALI VRH (PergbeyMagestorff), pri Malenski vasi 162 M AL I C Z , podložnik v Mirni vasi pri Trebelnem 89 MALINE (Mal ig), pri Trebelnem na Dolenjskem 324 MALKOVEC (Makkobicz, Malikobicz), pri Tržišu na Dolenjskem 162 MALO LIPJE (Klay lipp), v Suhi Krajini 92 MALOVIDY (Molowidcz), na eškem blizu Vlašima 53 MANGESPURGER, gl. Mengeš MARAWTZ, gl. Morave MARCATELIS, Nikolaj de (NicolaumdeMarcatelis), iz Trsta 253, 255 MARGGRAUE DES HAILIGEN ROMISCHEN REICHS, gl. Antwerpen MARIA LAAH, severno od Steyrja v Zgornji Avstriji -Nikolaj (mairNiclasczüLach) 150 MARIBOR (Marburg, Marchburg, Marhburg, Mar-kchpurg) 106, 107, 173, 175, 182, 211, 218, 222, 238, 246, 257 -judovski sodnik; gl. Hechtel -mešani; gl. Puchler -oskrbnik; gl. Aspach -sodnik; gl. Fischer -uradnik; gl. Prušnik MARICH, gl. Marka MARIN (Mari ), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 MARIN (Mari ), podložnik v Bitnji vasi pri Trebelnem 162 MARIN (Mari ), podložnik na Blatu pri Trebnjem 162 MARIN (Mari ), dva podložnika v Borštu pri Trebe­lnem 324 MARIN (Mari ), podložnik na Boži vrhu pri Jugorju 324 MARIN (Mari ), podložnik v Budganji vasi pri Žu-žemberku 314, 324 MARIN (Mari ), podložnik v Cerovcu pri Trebelnem 324 MARIN (Mari ), vikar v Dobu pri Domžalah 71, 72 MARIN (Mari ), podložnik v Dobravi pri Dobrniu 324 MARIN (Mari ), podložnik v Dolah pri Škocjanu 162 MARIN (Mari ), podložnik v Dolšakih pri Robu 324 MARIN (Mari ), podložnik na Gradišu nad Pijavo Gorico 138, 324 MARIN (Mari ), podložnik v Grmu pri Dobrniu 314, 324 MARIN (Mari schuester), evljar, podložnik v Hinjah pri Šentjanžu 162 MARIN (Mari ), podložnik v Hinjah pri Žužemberku 324 MARIN (Mari ), podložnik v Ivanji vasi pri Mirni Pei 162 Imensko kazalo MARIN (Mari ), podložnik na Kalu pri Ambrusu 324 MARIN (Mari ), podložnik na Kalu pri Mirni Pei 283 MARIN (Mari ), podložnik v Koroški vasi pri Meho­vem 324 MARIN (Mari ), dva podložnika na Lipoglavu pri Grosupljem 324 MARIN (Mari ), podložnik v Lipovcu pri Semiu 324 MARIN (Mari ), podložnik v Malenski vasi 162, 283 MARIN (Mari ), podložnik v Malem Lipju v Suhi Kra­jini 324 MARIN (Mari ), podložnik na Malih Poljanah pri Šmarjeti 162 MARIN (Mari ambtma ), župan, podložnik v Mihelji vasi 301, 324 MARIN (Mari ), nekdanji sodnik v Novem mestu 75 MARIN (Mari ), podložnik na Opalkovem 191 MARIN (Mari ), podložnik na Orlaki pri Žužemberku 89, 283 MARIN (Mari perchmaister), gorski mojster, pod-ložnik v Pavli vasi pri Mokronogu 162 MARIN (Mari mul er), mlinar, podložnik v Podko­stanovlju 209 MARIN (Mari ), podložnik v Polju v Šentrupertu 324 MARIN (Mari suppa ), župan, podložnik v Prapre-ah pri Žužemberku 209 MARIN (Mari mul er), mlinar, podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 MARIN (Mari ), dva podložnika na Rebri pri Žužem­berku 314 MARIN (Mari kürs er), krznar, podložnik v Rutah pri Velikih Lašah 324 MARIN (Mari ), podložnik na Selu pri Mirni 346, 394 MARIN (Mari ), podložnik v Stari vasi pri Škocjanu 162 MARIN (Mari suppa ), župan, podložnik v Stavi va­si pri Žužemberku 314, 324 MARIN (Mari ), dva podložnika v Straži pri Novem mestu 162 MARIN (Mari ), dva podložnika na Ševnici pri Mirni 346 MARIN (Mari ), podložnik na Telah 102, 162 MARIN (Mari ), podložnik v Trebi vasi pri Žužem­berku 314 MARIN (Mari ), podložnik na Trški Gori 162 MARIN (Mari ), podložnik pod Turjakom 191 MARIN (Mari ), dva podložnika v Vavpi vasi pri Dobrniu 1, 140, 314 MARIN (Mari ), podložnik na Velikem Loniku pri Turjaku 324 MARIN (Mari ), podložnik na Vrbiju pri Turjaku 324 MARIN (Mari ), podložnik na Vrhu nad Želimljami 324 MARIN (Mari ), podložnik v Wideczdorf 346 MARIN (Mari ), dva podložnika v Zabrdju pri Mirni 346 MARIN (Mari ), podložnik v Zabukovju pri Trebe­lnem 162 MARIN (Mari ), podložnik v Zagorici pri Dobrniu 314 MARIN (Mari ), podložnik v Zalogu pri Škocjanu 162 MARIN (Mari ), podložnik v Zapotoku pod Kureš­kom 324 MARIN (Mari ), podložnik v Zavrhu pri Zagradcu 209 MARIN (Mari ambtma ), podložnik in župan v Že-limljah 324 MARINA ((der!) Mary a), podložnik (!) na Dobravici pri Šentjerneju 196, 286 MARINC (Mari cz), podložnik v Mirni Pei 324 MARINCZDORFF, gl. Marina vas MARINEC (Mari etz), podložnik na Rebri pri Žužem­berku 314 MARINEC (Mari etz), podložnik v Zagorici pri Do­brniu 324 MARINA VAS (Mari czdorff), pri Zagradcu na Do-lenjskem 283 MARINKI (Mystomira), zahodno od Velikih Laš 324 MARKA (Marich, Wi dische marckh), Slovenska marka (Dolenjska) 29, 49, 248, 247a, 252, 264, 267, 283, 304, 309, 310, 312, 313, 314, 324, 334, 335, 336, 341, 344, 350, 354, 355, 392, 393, 394, 406, 421, 425, 426, 427 MARKO (Marko), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pe-i 162 MARKO (Marko), podložnik na Dvoru pri Žužember­ku 324 MARKO (Marko), podložnik na Gradišu nad Pijavo Gorico 138 MARKO (Markcho), podložnik na Kinclju pri Mirni 394 MARKO (Markcho sedlar), sedlar, tržan iz Loža, in njegova žena Karo (Caro),hi Jurija in Dimut Stabler 165 MARKO (Marko), podložnik v Prapreah pri Žužem­berku 209 MARKO (Marko), podložnik na Strmci pri Novi vasi 324 MARKO (Markcho), podložnik na Ševnici pri Mirni 394 MARKO (Marko), podložnik na Velikih Blokah 324 MARKO (Marko), podložnik na Visokem pod Kureš-kom 191 MARKT ST. FLORIAN (Sa d Floria ), pri Linzu v Zgornji Avstriji 144, 145 Imensko kazalo MAROLCZTAL, gl. Maji Dol MARTENSDORF, gl. Martinja vas MARTIN V., papež 72 MARTIN (Marti suppa ), župan, podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 MARTIN (Martti ), podložnik v Brezovici pri Metliki 324 MARTIN (Martti Sabell), podložnik v Bušinji vasi pri Metliki 314, 324 MARTIN (Martti , Mertti ), dva podložnika na Do-bravici pri Šentjerneju 196, 286 MARTIN (Marti ), podložnik v Dwlach 73 MARTIN (Marti suppa ), župan, podložnik v Dolen­jih Laknicah pri Mokronogu 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Dragi pri Šmarjeti 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Drežniku pri Vinici 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Furt pri Turjaku 191 MARTIN (Marti ), podložnik na Gabru pri Stini 2,3 MARTIN (Marti ), podložnik v Gabrovki pri Zagrad-cu 89 MARTIN (Marti ), podložnik v Gebawicz 209 MARTIN (Marti ), podložnik na Gornjem Rogatcu pri Grosupljem 324 MARTIN (Marti ), podložnik na Gradežu pri Turjaku 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Gradišu pri Robu 324 MARTIN (Marti ), podložnik na Igu 47 MARTIN (Marti suppa ), župan, podložnik v Ivanji vasi pri Mirni Pei 324 MARTIN (Marti ), podložnik na Jezeru pri Podpei 350 MARTIN (Mertti ), podložnik v Kaczelpach 338 MARTIN (Marti ), podložnik v Kiju pri Otocu 162 MARTIN (Martti ), podložnik v Kleetu pri Žužem­berku 314 MARTIN (Marti ), podložnik v Koevju pri rnomlju 301, 324 MARTIN (Marti ), podložnik pri Krki na Dolenjskem 162 MARTIN (Marti ), podložnik pri Kronovem na Do-lenjskem 287 MARTIN (Marti ), podložnik v Krvavi Pei pri Robu 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Lahinji pri Dragatušu 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Lazah pri Turjaku 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Lipovcu pri Tre­belnem 324 MARTIN (Martti ), dva podložnika v Loki pri rnom­lju 314 MARTIN (Martti ), podložnik na Lokvici pri Metliki 314 MARTIN (Marti ), podložnik v Lukovku pri Trebnjem 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Marinkih pri Velikih Lašah 324 MARTIN (Marti ), podložnik na Osredku pri Robu 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Podgozdu pri Igu 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Podlomšniku pri To-polšici 206 MARTIN (Marti ), podložnik na Podulaki pri Velikih Lašah 76, 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Radni vasi pri Trebel­nem 209 MARTIN (Martti ), dva podložnika na Rebri pri Žu-žemberku 314 MARTIN (Marti ), podložnik v Rogatcu nad Želimlja-mi 324 MARTIN (Marti ), dva podložnika na Selu pri Mirni 346 MARTIN (Mert), župan v Slovenskih Konjicah 5 MARTIN (Marti ), opat v Stini 423, 428 MARTIN (Marti ), podložnik v Suši pri Želimljah 324 MARTIN (Merti ), podložnik v Šentjerneju 162 MARTIN (Marti ), podložnik na Ševnici pri Mirni 346, 394 MARTIN (Merti ), podložnik na Trški Gori 162 MARTIN (Märt), Kuzmanov sin, podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 1, 140 MARTIN (Marti ), podložnik na Velikih Blokah 27 MARTIN (Marti ), z Gradeža, kljuar bratovšine sv. Janeza na Velikem Loniku 50 MARTIN (Marti ), podložnik na Velikem Loniku pri Turjaku 324 MARTIN (Marti suppa ), župan, podložnik na Veli­kem Osolniku pri Turjaku 324 MARTIN (Marti ), podložnik v Vrbljenah 36, 350 MARTIN (Marti ), podložnik na Voljih Njivah pri Mirni 394 MARTIN (Marti ), podložnik v Wideczdorf 346 MARTIN (Marti ), podložnik v Worche v Beli krajini 301 MARTIN (Marti ), podložnik v Zapotoku pod Kureš­kom 191 MARTIN (Marti ), podložnik v Zburah pri Šmarjeti 162, 324 MARTIN (Mertell), hlapec Venclja Trebnicerja 58 MARTIN (Marti ), podložnik v Želimljah 324 MARTINJA VAS (Marte sdorf), pri Mokronogu 324 MATEJ (Mathe Meich), podložnik v Bušinji vasi pri Metliki 314, 324 MATEJ (Mathe), podložnik na Gabru pri Stini 2,3 Imensko kazalo MATEJ (Mathe), podložnik v Lazah pri Turjaku 191 MATEJ (Mathe), podložnik na Orlaki pri Žužemberku 209 MATEJ (Mathe), podložnik na Poljanah pri Želimljah 324 MATEJ (Mathe), podložnik na Poljanah pri Žužem­berku 209 MATEJ (Mathe suppa ), župan, podložnik na Rebri pri Žužemberku 314 MATEJ (Mathe), podložnik na Roži Vrhu pri rnom­lju 314, 324 MATEJ (Mathe), podložnik na Selih pri Beli Cerkvi 162 MATEJ (Mattko), podložnik na Trški Gori 162 MATEJ (Mathemül er), mlinar, podložnik v Vavti va­si 314 MATEJ (Mathe), podložnik v Zabukovju pri Trebel­nem 162 MATEVŽ (Mathews), podložnik v Baju pri Mokrono­gu 209 MATEVŽ (Matheus), podložnik v Bitnji vasi pri Tre­belnem 324 MATEVŽ (Matheus), podložnik na Brezovici pri Mir-ni 346 MATEVŽ (Matheus), podložnik v Cesti pri Škocjanu (Dobruška vas) 324 MATEVŽ (Mathewsdersmid), kova, podložnik v eš­njicah pri Šentjanžu na Dolenjskem 103 MATEVŽ (Matheus), podložnik na Dobravici pri Šent­jerneju 196, 286, 287 MATEVŽ (Matheus), dva podložnika v Grmu pri Do­brniu 314, 324 MATEVŽ (Matheus), podložnik v Hinjah pri Šentjan­žu 162 MATEVŽ (Matheus), podložnik na Jeperjeku pri tržiš-u 162 MATEVŽ (Matheus), podložnik na Lipoglavu pri Gro­supljem 324 MATEVŽ (Matheus), podložnik na Medvejku pri Tr­žišu 102 MATEVŽ (Matheus), podložnik na Selu pri Mirni 346 MATEVŽ (Matheus), podložnik na Selniku nad Želim­ljami 324 MATEVŽ (Matheus), podložnik v Stari vasi pri Škoc­janu 162 MATEVŽ (Matheus), podložnik na Ševnici pri Mirni 346 MATEVŽ (Matheus), podložnik v Šmarjeških Toplicah 162 MATEVŽ (Matheus), podložnik v Zabrdju pri Mirni 346, 394 M AT H E C Z , podložnik na Pijavi Gorici 324 MATHIA AWEN, gl. Log MATIJA Korvin (Mathia), Hunyadi, ogrski kralj 320 MATIJA (Mathia), podložnik v Bušinji vasi pri Metliki 314, 324 MATIJA (Mathia), podložnik na Dreniku pri Pijavi Gorici 324 MATIJA (Mathia), podložnik na Gornjem Rogatcu pri Grosupljem 324 MATIJA (Mathia), podložnik v Hinjah 324 MATIJA (Mathia), dva podložnika na Jezeru pri Pod­pei 36 MATIJA (Mathia), podložnik v Kneju pri Robu 324 MATIJA (Mathie), podložnik pod Turjakom 191 MATIJA (Mathia), podložnik v Vavpi vasi pri Dobr­niu 314 MATIJA (Mathia mül er), mlinar, podložnik v Vavti vasi 324 MATIJA (Mathia), podložnik na Velikem Osolniku pri Turjaku 324 MATIJA (Mathia), podložnik v Zabukovju pri Turjaku 324 MATIJA (Matthia), župnik v Dolenjskih Toplicah 378 MATKO (Matko), podložnik v etežu pri Turjaku 324 MATKO (Mathco), oskrbnik na ušperku 428 MATKO (suppa Matko), župan, podložnik v Glinu pri Šentjanžu 103, 162 MATKO (Matko), podložnik v Grmu pri Dobrniu 314, 324 MATKO (Matko), podložnik v Ivanji vasi pri Mirni Pei 324 MATKO (Matko), podložnik na Kremenici pri Igu 324 MATKO (Matko), podložnik v Križu pri Tržišu 102, 162 MATKO (Matko), dva podložnika v Prapreah pri Žu-žemberku 324 MATKO (Matko), podložnik v Trebelnem 324 MATKO (suppa Mattko), župan, podložnik na Trški Gori 162 MATKO (Matko), podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 314 MATKO (Matko), podložnik na Visokem pod Kureš­kom 324 MATUŠ (Matusch haf er), lonar, podložnik na Ma-lem Osolniku pri Turjaku 324 MAUTER, Matevž (Matheus Mawttër), ljubljanski mešan 163 MAVAR (Mavr.), ostrožaški župnik 13 MAVILI, Jurij (Jörgle sdesMamlitsch,Jorge sdes Mavilischz), ljubljanski mestni sodnik 21, 24 M AYC Z I N , podložnik na Roži Vrhu pri rnomlju 324 MAYRHOFF, gl. Pristava MAZLIAH (Maczlaich), mariborski Jud 106, 107 MAZOVIJA (Mazaw), vojvodina na Poljskem 70, 94a, 95, 118, 192; gl. tudi Habsburg Imensko kazalo MECHELN (Mechl ), mesto v Belgiji 425, 427 MEDIOLANUM, gl. Milano MEDVEDICA (Medwedicz), zaselek in hrib severno od Turjaka 324 MEDVEDJE SELO (Ober Pere tall, V der Per tal), Gornje in Dolnje, pri Trebnjem na Dolenjskem 324 MEDVEJE (Per tall), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 MEDVEJEK (Per tal), pri Tržišu na Dolenjskem 102, 162 MEHOVO (Maichaw, Meÿchaw), grad južno od No-vega mesta 301, 324, 350, 424 -Baltazar, Janezov sin 282 -Janez (Ha s Meichawer), ribniški gradišan 202, 214, 219, 282 -oskrbnik; gl. Harrer M E I X E N , podložnik v Petrovi vasi pri rnomlju 314 M E L C Z , podložnik v Marini vasi 283 M E L E B R ÜN E R , Dankard (Da kchart) 151 MELK (Melkch), kraj in samostan v Spodnji Avstriji 340 MELLHAIMER, Henrik (Hai reichsdesMellhaimer) 107 MELZ (Melcz), veja Auerspergov s Turjaka -Albert (Albrechtt) 344 -Evstahij (Ewstach) 424 -Gašper (Caspar,Kaspar), kranjski deželni upra­vitelj 190, 203, 209, 229, 267, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 300, 305, 306, 312, 358, 361, 361a MEMINGER (Memy ger) -Janez (Ha s), ljubljanski mestni sodnik 260 -Lenart (Lie hart), ljubljanski mešan 384 -Uršula (Vrsula), Lenartova žena, hi Janeza iz Loke 384 MENGEŠ, kraj in grad na Gorenjskem -Ana (Ä dlei ), Nikolajeva hi, žena Nikolaja s Kozjega (Trachenbergerja) 7 -Nikolaj (NikelderMa gespurger) 2, 3,7 MENII (Mÿ ich), plemiški rod in njihova posest v severozahodni Bosni južno od Bužima 399 -hlapec; gl. Miaa -sodnik; gl. Radoslav MERAJN (Merei ), podložnik v Migolici pri Mirni 241 MERHEN,MERHERN, gl. Moravska MERIHEL (Merichel), mariborski Jud 107 MERSPERGER, Krištof (Cristoff der Mersperger) 311 MESSERER, Pankrac (Pa gretz Messerer, Pa gra­cze de Messrer), ljubljanski mestni sodnik 47, 157, 159, 160, 173, 175, 182 METELHEIMER, Henrik (Hai reichs des Metel­haimer) 107 METLIKA (Metli g,Mettlikg,Mettli g), mesto v Beli krajini 176, 283, 314, 373, 414 METLIKA (Methelica, Metli g), grofija, nekdaj ime za Belo krajino 140, 178, 180a, 252, 270, 273, 283, 301, 309, 310, 314, 324, 325, 335, 336, 339, 341, 344, 350, 353, 354, 355, 369, 372, 373, 377, 380, 381, 383, 386, 387, 388, 389, 391, 397, 398, 400, 401, 402, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 412, 413, 414, 418, 421, 426 -glavar; gl. Hohenwart, Pierss, Turjak -upravitelj; gl. Katter METLING, gl. Metlika METZ, Viljem (Wilhalm des Metze , Mecze ) 220, 236 MEVCE (Milczperig), pri Šmarjeti na Dolenjskem, danes del naselja Gorenja vas 92, 93, 162, 324 MEŸCHAW, gl. Mehovo M E YC H E N , podložnik na Roži Vrhu pri rnomlju 314 MEYRESER, Janez (Joha es Meÿresarer, Meÿsse­rer) 318, 319, 321 MIAA (Miacha), hlapec iz rodu Meniev 399 MIANKO (Mia ko e), ostrožaški mešan 399 MICHAW, gl. Mihovica MICHELDORFF,MICHELSDÄRFF,gl. Mihelja vas, Velika vas MICHELOBLAGK, gl. Velike Bloke MIGOLICA (My dorff,My gowecz), pri Mirni 241, 394 MIGOLSKA GORA (Mi goricza), pri Mirni na Do-lenjskem 346 MIHAEL (Michel), podložnik v Arelci pri Šumberku 324 MIHAEL (Michel), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 MIHAEL (Michel), podložnik v Bušinji vasi pri Met-liki 314, 324 MIHAEL (Michel), podložnik na Dreniku pri Grosup­ljem 138 MIHAEL (Michel), podložnik v Gabrovki pri Zagrad-cu 7 MIHAEL (Michel), podložnik v Grmu pri Dobrniu 314, 324 MIHAEL (Michel), podložnik v Hinjah pri Šentjanžu 162 MIHAEL (Michel), podložnik v Kellerbergu na Ko­roškem 363 MIHAEL (Michl), podložnik v Konu pri Polskavi 338 MIHAEL (Michel), podložnik v Kotu pri Semiu 314 MIHAEL (Michel), podložnik v Lapušniku pri Želim­ljah 324 Imensko kazalo MIHAEL (Michel), podložnik v Loki pri rnomlju 314, 324 MIHAEL (Michel), podložnik na Malih Poljanah pri Šmarjeti 162 MIHAEL (Michell suppa ), župan, podložnik v Ma-lenski vasi 283, 324 MIHAEL (Michel), podložnik v Mirni Pei 324 MIHAEL (Michel), podložnik v Lansachu na Koroš­kem 363 MIHAEL (Michel), podložnik v Petrovi vasi pri r­nomlju 301, 324 MIHAEL (Michel), podložnik na Planini pri rnom­lju 301, 324 MIHAEL (Michel), podložnik v Podhojnem Hribu pri Robu 324 MIHAEL (Michel), podložnik v Podkostanovlju 209 MIHAEL (Michel), podložnik v Prapreah pri Žužem­berku 209 MIHAEL (Michel), podložnik v Ruetni vasi 324 MIHAEL (Michel), podložnik v Rutah pri Velikih Laš-ah 324 MIHAEL (Michel), podložnik v Stavi vasi pri Žužem­berku 314, 324 MIHAEL (Miszel), podložnik v Sv. Danijelu v Zgor­njem Razboru 206 MIHAEL (Michel), podložnik na Ševnici pri Mirni 346 MIHAEL (Michel), podložnik na Trški Gori 162 MIHAEL (Michel), podložnik v Vavpi vasi pri Dobr­niu 314 MIHAEL (Michel), podložnik v Vavti vasi 314 MIHAEL (Michel), podložnik na Velikih Blokah 324 MIHAEL (Michel), podložnik na Velikem Vrhu na Blokah 324 MIHAEL (Michel), podložnik na Visokem vrhu pri Belih Vodah 206 MIHAEL (Michel), podložnik v Zabrdju pri Mirni 346 MIHELJA VAS (Michelsdärff,Mischelsdorf), severo­zahodno od rnomlja 301, 324 MIHOEVI, Dujam (DujamMihoevi.), iz Ostrožca 13 MIHOVICA (Micha±), pri Šentjerneju 162 MIKE (Mike), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 MIKE (Mike suppa ), župan, podložnik v Lokvici pri Metliki 324 MIKE (Mike), podložnik na Planini pri rnomlju 324 MIKE (Mike), dva podložnika v Podborštu pri Mirni Pei 162 MIKE (Mike), podložnik v Radni vasi pri Trebelnem 324 MIKE (Mike), podložnik v Zabukovju pri Trebelnem 162 MIKE (Mike), podložnik v Zapotoku pod Kureškom 324 MIKEC (Miketz), dva podložnika na Rebri pri Žužem­berku 314 MIKEC (Miketz), podložnik v Straži pri Novem mestu 162 MIKLAVŽ (Miklau), podložnik v etežu pri Turjaku 324 MIKLAVŽ (Miklows), podložnik na Dobravici pri Šentjerneju 287 MIKLAVŽ (Miklaus), podložnik v Koevju pri r­nomlju 301, 324 MIKLAVŽ (Miklau), podložnik v Lipovcu pri Semiu 324 MIKLAVŽ (Miklaus), podložnik v Lokvici pri Metliki 324 MIKLAVŽ (Miklau), podložnik v Malih Lipljenah pri Turjaku 324 MIKLAVŽ (Miklau), podložnik na Poljanah pri Žu-žemberku 324 MIKLAVŽ (Miklau), dva podložnika v Prapreah pri Žužemberku 324 MIKLAVŽ (Miklaw), podložnik na Rebri pri Žužem­berku 314 MIKLAVŽ (Miklau), podložnik na Slanjem Vrhu pri Mokronogu 324 MIKLAVŽ (Mitklaws), podložnik v Straži pri Novem mestu 162 MIKLAVŽ (Miklaw), podložnik v Šmarjeti pri Žužem­berku 324 MIKLAVŽ (Mitkla±s), podložnik na Trški Gori 162 MIKLAVŽ (Miklau), podložnik na Velikih Blokah 324 MIKSE (Mixe), podložnik v Bušinji vasi pri Metliki 314, 324 MIKSE (Mixe), podložnik v Dobravi pri Mirni 24 MIKSE (Mixe), podložnik na Dolgi Njivi pri Velikem Gabru na Dolenjskem 73 MIKSE (Mixe), podložnik na Gabru pri Stini 2,3 MIKSE (Mixe), podložnik na Lokvici pri Metliki 314 MIKSE (Michse), podložnik na Velikih Blokah 209 MIKULOV (Niclaspurgk), mesto in grad na južnem Moravskem 406 MILANO (Mayla , Mediola um), mesto v Italiji; Jo­hannes Franciscus de Mediolano 35, 329 MILCZPERIG, gl. Mevce MINDORFER (Mi darffer,Mi dorffer) -Andrej (A dre), s Podsrede 311, 322 -Danijel (Da iell), s Podsrede 394 -Erazem (Erasem), s Podsrede 394, 397 -Friderik (Fridreiche ), Jurijev sin 247, 252 -Friderik (Frÿdreÿch), župnik pri Sv. Jakobu 271 -Jernej (Bartholome, Warthlme), z Rake 392, 393, 411 Imensko kazalo -Jurij (Jörig) 66, 102, 103, 245; gl. tudi Hem- tschacher -Jurij (Jörg), gradišan na Kostelu 66, 247 -Katarina (Katrey), Jurijeva žena 247 -Ludvik (Ludweiges) 322, 346, 394 -Sebastijan (Sebastia ), s Podsrede 394 -Sigmund (Sigmu dt), Friderikov brat 241, 254, 271 -Uršula (Vrsula), Jurijeva hi, žena Gašperja Wernburgerja 247 -Viljem (Wilhalem) 254 MINGORICZA, gl. Migolska Gora MIRNA (Naÿdeckh, Neÿdek, Neyri ), kraj, grad in reka na Dolenjskem 73, 324, 394 MIRNA PE (Ho igstai ), na Dolenjskem 6, 32, 33, 35, 73, 162, 223, 301, 324 -župnik; gl. Vuzenica MIRNA VAS (Mire storff, Neyrdorf, Neyri dorff), pri Trebelnem na Dolenjskem 89, 93, 92, 324 MISSEL, Pavel (Paule Missel), tomišeljski župan 398, 402, 403 M I T T , nekje pri Laškem 295 MITTERBURG, gl. Pazin MITTERHOFER, Volfgang (Wolfga g Mitterho-fer), linški mešan 416 MITTERMAIR, Štefan (Stepha derMittermair) 124 M I XS T , podložnik v gostišu na Bregu pri Borovnici 16 MIŽERI, Ratko (Rat’koMižeri), ostrožaški mešan 13 MLADA GORA* (Newperg), vzhodno od Trebnjega 422 MLADETIE (Ober Mladotitsch,Nyder Mladotitsch), Spodnje, Zgornje, pri Mokronogu 324 MLADOTITSCH, gl. Mladetie MLAKER, Kristan (Christa ede Mlaker), ljubljanski mešan 113 MOCENIGO, Janez (Ioa es), beneški dož 372 MOVIRJE (Ober Maczwier,NidermMatzwir), Gor­nje, Dolnje, severno od Buke na Dolenjskem 162 MODRUŠ (Modrüsch, Modrusse), nekdanji grad in naselje južno od Ogulina na Hrvaškem 176, 231, 240, 276, 278, 309, 310, 320, 334, 335, 336, 406; gl. tudi Frankopan MODRUŠA (Modrusch), pri Šmarjeti na Dolenjskem 162 MOGESTORFF, gl. Malenska vas MOHOR (Machorsmid), kova, podložnik na Opalko­vem 113, 285 MOHOR (Mochor), podložnik v Podstrmcu pri Velikih Lašah 324 MOHOR (Mochor), podložnik na Strmci pri Novi vasi 324 MOHOR (Mochor), podložnik na Visokem pod Kureš­kom 324 MOKRO POLJE (Nasse feld), Gorenje, Dolenje, pri Šentjerneju na Dolenjskem 162 MOKRONOG (Nasse fuess), nekdanji trg na Dolenj­skem 20, 155, 158, 250, 251 -Janez (Joha esvo Nasse fus) 155 -sodnik; gl. Andrej MOLLUALDYS, Jernej de (Bartholomee de Mollual­dÿs), iz Firenc 214 MOOSWALD* (Blat itz), severozahodno od Beljaka, nad Kellerbergom 363 MORAVE (Morawtsch), nekje med Trebnjim in Do­brniem na Dolenjskem 324 MORAVE (Marawtz), na Gorenjskem 94, 247a MORAVSKA (Merhe , Merher ,Merihe ), pokrajina, nekdaj mejna grofija 116, 130, 131, 132, 139, 152 MORAWTSCH, gl. Morave M OS I C Z , podložnik na Vrhu nad Želimljami 324 MOSS, gl. Blato MOST (Pruklei ), pri Mokronogu 324 MOYSCH, Jurij (JorigMoÿsch) 128 MOZIRJE (Presperg), na Štajerskem, v Savinjski doli­ni 311 MOŽINA, Jurse (Jurse Mosy a), podložnik na Polja­nah pri Žužemberku 324 MRAMOR (Mramor), podložnik v Zagradu pri Škoc­janu 324 MRŠEA VAS (Musche torff), jugovzhodno od Škoc­jana na Dolenjskem 162 M UE S E L , Martin, podložnik v Gebawicz 209 M UGL I C Z , Marin, podložnik v Suši pri Želimljah 324 MUSCHENTORFF, gl. Mršea vas MUŠ (M®uþsch), radgonski Jud 107 MUTNIK (Mut ik), blizu Cazina v severozahodni Bos­ni 399 MYNDORFF, gl. Migolica MYNGOWECZ, gl. Migolica MŸNICH, gl. Menii MYSTOMIRA, gl. Marinki N NABRUCHU, gl. Vrh NAERADEC (Naczeracz), na eškem blizu Vlašima NADLESK (Nadlesckh,Nedleskch), pri Ložu 136, 165 NADLIŠEK (Nadelschak, Nadlischakch, Nadlitsch­egk), obmoje na Notranjskem 92, 163, 177, 191, 324, 426 N A DOL T Z I ,travnik pri Želimljah 362 NAMUR (Namur), nekdanja grofija v današnji Belgiji 425, 427 Imensko kazalo NANOS* (A as), planota na Notranjskem 16 NARATT,NORATT, gl. Ratje NARED, Janez (Ja esNared), podložnik v Iški 324 NASSENFELD, gl. Mokro Polje NASSENFUESS, gl. Mokronog NEDLESKCH, gl. Nadlesk NEGASTRN (Negosdri ), pri Moravah na Gorenj­ skem 94 NEITPERG, gl. Neuberg NEMIJA (Germa ia) 304, 333 NEMŠKA VAS (Teusche darff), na Blokah 393 NERAJEC (Nareycz, Nereÿtz ), Veliki, Mali, južno od rnomlja 273, 324 NERER, Vilibald (WillibaldNerer) 364 NEREŸTZN, gl. Nerajec NESSELPÄCH, gl. Nstelbach NETTINGSDORF (Nàti gstarff), južno od Linza 144, 151 NEUBERG (Neitperg), grad, zahodno od Hartberga na Štajerskem -Albert (Alberto) 83 -Janez (Joha e) 83 NEUENBURG AM RHEIN (Nûwemburg a dem Ri e), mesto v Baden-Wrttembergu 40 NEUHOFEN an der Krems (New hofe ), v Zgornji Avstriji 129 -sodnik; gl. Bernard NEUNDLING, Viljem (Wilhalm vo New dli g), zgornjeavstrijski deželni upravitelj, imenovan po kraju Neuling pri Helfenbergu v Zgornji Avstriji 108, 112, 115, 116 NEWENSTAT, NEWNSTAT, gl. Dunajsko Novo mesto, Novo mesto NEWNHAWS, gl. Dobrna, Novi grad NEWNHOFEN, gl. Neuhofen N E W N KI R C H E N , gl. Niederneukirchen NEWPERG, gl. Mlada Gora NEŸDEK, gl. Mirna NEŸMARKHTLEIN, gl. Trži NEYRDORF, NEYRIN, NEYRINDORFF, gl. Mirna vas NEŽA (Nesa), žena slepega Marina iz Malenske vasi 283 NEŽA (Nesa), tržanka v Žužemberku 314, 324 NICLASPURGK, gl. Mikulov NIDERGALL, gl. Golo NIDERENSCHEWNICZ, gl. Ševnica NIDERKERKLACH, gl. Orkljevec NIDERNPULCZKAW, gl. (Spodnja) Polskava NIEDERNEUKIRCHEN (New kirche auf der Yphf), na reki Ipfbach, južno od Linza v Zgornji Avstriji 144, 150 NIKOLAJ (Niklas), podložnik v Bitnji vasi pri Trebel­nem 324 NIKOLAJ (Niklaws), podložnik v ešnjicah pri Šent­janžu na Dolenjskem 103 NIKOLAJ (Nyklaws), podložnik v Vavpi vasi pri Do­ brniu 314 NIKOLAJ V., papež 249a, 257 NIKOLII, Jurij (Jorge Niculiczicz), iz Bužima v današnji Bosni 406 NÖSTELBACH (Nesselpäch), južno od Linza 121, NOVACIVITAS, gl. Dunajsko Novo mesto, Novo mesto NOVAK, Jurij (Juri Nouagk), podložnik na Plešivici pri Žužemberku 324 NOVAK, Jurij (Juri Nouagk), podložnik na Poljanah pri Žužemberku 324 NOVI GRAD (Castrum ovum, Newe hawss, New -haws, New hawsser), nekdanji grad nad Podgra­dom zahodno od Ilirske Bistrice (danes Stari grad) in po njem imenovana rodbina 12, 193, 253, 255, 404 -glavar; gl. Leo -Nikolaj (Mix), sin Jurija s Planine 12 NOVINA (Noui a), imetnik travnika pri Želimljah 362 NOVO MESTO (Newe stat, Nova Civitas, Rudolfs­wer, Rudollffswerd), na Dolenjskem 71, 73, 75, 162, 378 -sodnik; gl. Lantman, Marin NUNSKI LOG (Nu e awe ), pri Šentjanžu na Do- lenjskem 324 NÜRNBERG (Nur berge), mesto v Nemiji 31 NUSPAWM, gl. Orehek, Podoreh NUSTORFF, gl. Orešje NÛWEMBURG, gl. Neuenburg am Rhein NYDERGLOKNITZ, gl. Dolenje Laknice NYDERDORF, gl. Dolenja vas NYDERPUCH, gl. Zabukovje O OBINA (Obtschi ), nekdanji zaselek, danes del kra­ ja Spodnje Jelenje pri Dolah pri Litiji 324 OBERFRESEN, gl. Brezno OBERKAMENICZ, gl. Kamence OBERNASSENFUESS, gl. Gorenji Mokronog OBERPRAMPACH, gl. Trni OBERBURGER, gl. Gornji Grad OBERDORF, gl. Gorenja vas OBERDORFER, Erhard (ErhartderOberdorffer) 39 OBERFRANSKH, gl. Bransko OBERGURGK, gl. Vrhkrka OBERHAIMER, uslužbenec stiškega samostana 26 OBERHAIMER, Janez (Ha s Oberhaimer), zgornje­ avstrijski deželni upravitelj 141 OBERKERKLACH, gl. Orkljevec OBERLACKH, gl. Bloke Imensko kazalo OBERLANSACH, gl. Lansach OBERLAYBACH, gl. Vrhnika OBERNKALL, gl. Kuzarjev Kal OBERNTOPPLTZ, gl. Šmarješke Toplice OBERPONIKHELL, gl. Gorenje Ponikve OBERPUCH, gl. Zabukovje OBERSDORF, gl. Gorenja vas OBLAK,OBLAKG, gl. Bloke OBERNUELD, gl. Vrhpolje OBRAAN, Peter (Peter vo Obratscha ) 286, 287 OBRETEN, Jurij (JuriderObrete ), podložnik na Ve­likih Blokah 27 OBRH (zu Sa d Lare cze bei dem vrspru g), pri Dragatušu v Beli krajini 273 OBRH (Oberch, Oburch), pri Šmarjeških Toplicah na Dolenjskem 92, 93, 324 OBTSCHIN, gl. Obina ÖD, gl. Puše ODENPERG, gl. Pusta Gora OED IN BERGEN (Õd), v Zgornji Avstriji pri Efer­dingu 416 O E L M ØL L N E R , Martin (Mertt) 151 OFE (Ofe), Hermanov sin, podložnik v ešnjicah pri Šentjanžu na Dolenjskem 103 OGLEJ (Aquileia) (Agla,Aglay,Aquileia) 23, 71, 72, 94, 136, 198, 199, 237, 249a, 250, 251, 257, 279, 316, 317, 329, 332, 333, 351, 378, 393, 411, 426 -arhidiakon; gl. Andrej -patriarhi 393; gl. Anton, Ludvik OGORELEC, Jurse (Jursse dicti Ogorelec), tudi Pogorelec, krmar (taber arius) v Podgradu 253, 255 OGRSKA (Hu garia, Hu ger , Hu ger , Hu ger ) 258, 281, 283, 299, 307, 308, 315, 320, 327, 334, 339, 351, 356, 387, 400, 401, 402, 405, 407, 408, 409, 410, 412, 414, 415, 418, 421, 425, 426, 427 -kralj; gl. Habsburg (Friderik III.), Matija (Kor­vin) OLNOD, gl. Cudar de Ónod ONŠOVICE (O ssowicz), na eškem blizu Vlašima 53 OPALEK, Jurij (JuriOpalekh), podložnik na Opalko­vem 324 OPALKOVO (Bulczicz, Wlschicz, Woltschicz, Wul­tschitsch), zahodno od Velikih Laš 113, 191, 261, 262, 285, 324, 426 OREHEK (Araichekg, Nuspawm), verjetno nekje v okolici Želimelj 29, 49, 324 OREŠJE (Nusdarff, Nusdorff, Nustorff), pri Šmarjeti na Dolenjskem 93, 162, 273 ORKLJEVEC ((Nider)kerklach,Oberkerklach), Spod­nji in Zgornji, pri Mirni Pei 283 ORLAKA (Arlakche , Arlake , Arlakk, Orlakch), Zgornja in Spodnja, pri Žužemberku 89, 209, 283, 324, 344, 421 ORLOT (Arholf), v Zavodnju nad Topolšico 206 ORTENBURG (Orte burch,Ortte burg), grad in gro­fija na Zgornjem Koroškem 188, 189, 194, 247a, 249, 250, 262, 266, 363 ORTNEK (Ortte ekg), grad na Dolenjskem, južno od Velikih Laš 54, 214, 219, 373, 376, 398, 400, 401, 402, 405, 407, 408, 409, 413, 415 -gradišan; gl. Lamberg, Lengheim ORTT, gl. Arto OS C HS C H I T N I C Z ,nekje na Hrvaškem 299 OSOLNIK (Gross Ossel igk, Klai Ossel igk), Veliki in Mali, pri Turjaku 154, 191, 324 OSOLNIKAR (Ossekger,Ossel iker,Ossel ikh,Ozzel­ iker) -Andrej (A dree ) 82 -Janez (Ha s) 25, 36, 84 -Jera (Gertraut), por. Krumbach 82 OSREJE (Osrietz), pri Šmarjeti na Dolenjskem 273 OSREDEK (Osredegk), pri Krmelju na Dolenjskem 324 OSREDEK (Osredegk), pri Robu 324 OSRIETZ, gl. Osreje OSSELNIGK, gl. Osolnik OSTERREICH,OSTERRICH, gl. Avstrija OS T E R S C HI E K , sorodnik Neže iz Rade 46 OSTROSSIN,gl. Ostrožin OSTROVICA (Hochosterwitz) (Osterwicz), grad na Koroškem 75a, 78; gl. tudi Schenk OSTROŽAC (Ostros’ce, Oztrozoch), nekdanji grad in tržna naselbina nad Uno, južno od Cazina v Bosni 13, 399 -bratovšina sv. Katarine 13 -gradišan; gl. Kadel -mešani; gl. Brajša, Dapša, Gal, Mianko, Mi­ žeri, Železnovi -sodnik; gl. Smolac -župnik; gl. Mavar OSTROŽIN (Ostrossi , Oztrosy ), nekdanji grad vzhodno od Steninjaka na Hrvaškem 100, 299; gl. tudi Glaner OSTROŽNIK (Prampach,Pra pach,Prau erpach), pri Mokronogu 92, 93, 324, 344, 421 OSVALD (Oswalt), podložnik v gostišu na Bregu pri Borovnici 16 OSVALD (Oswald), podložnik v Kotu pri Semiu 314 OSVALD (Oswalt), podložnik v Lahinji pri Dragatušu 324 OSVALD (Oswald), kljuar pri sv. Joštu na Dolah pri Polici 367 OSVALD (Oswald), opat v Stini 368, 370, 374, 382, 395 OSVALD (Oswalt), podložnik na Studencu na Blokah 324 OSVALD (Oswalt), podložnik v Trebelnem 324 OTAVNIK (Ottaw ikg), vzhodno od Mokronoga 162 Imensko kazalo OTOEC (Berdl,Werdl), grad pri Novem mestu 350, 355, 397 OTOEC (Sa dPeter), kraj pri Novem mestu, nekdaj Šentpeter 162 OTOK (Gutte werd), nekdanji trg pri Dobravi pri Škocjanu na Dolenjskem 73, 162, 324 OTRESK (Ottrieschk), zaselek Jelendola severno od Škocjana na Dolenjskem 162 OTTENSHEIM (Ote shaim), mesto v Zgornji Avstri­ji, zahodno od Linza 416 OTTRIESCHK, gl. Otresk OVSENO (Haher ), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 OZTROSYN, gl. Ostrožin OZTROZOCH, gl. Ostrožac P PAAKCH, gl. Paka PACH, gl. Potok PACHER, gl. Pohorje PADEŽ (Pades), severozahodno od Šmarjete na Do-lenjskem 93, 324 PADOVA (Padua), mesto v Italiji 253 PAGKH,PAKG, gl. Paha PAHA (Pagkh, Pakg), severno od Otoca na Dolenj­skem 162, 324 PAITTNAW, gl. Zalog PAKA (Paakch), severovzhodno od Velenja 249, 266 P A L S T AR F F E R 144 P A N HAL M -Klemen (Cleme te Pa halem) 144 -Engelhard (E gelhartsdesPa halm) 144 PAPEŽ, gl. Evgen, Martin, Nikolaj, Pavel, Pij, Sikst PARADEISER -Janez (Ha ßParadeiser) 224 -Lenart (Lie hartte desParadeyser) in njegova žena Barbara (Barbara) 284 P AR F U E S , Marin in Peter (Mari Parfues,PeterPar­ fues), tržana v Trebnjem 324 PASJI VRH (Perg), pri Dolah pri Litiji 324 PASSAU (Passaw), mesto in škofija na Bavarskem 416 PAUENFELDERPOLLITZ, gl. Babna Polica PAVAL (Paval), kaplan ostrožaškega župnika Mavra 13 PAVEL (Paull), podložnik v Ajdovcu pri Žužemberku 324 PAVEL (Paull), podložnik v Dobovem pri Beli Cerkvi 196, 286 PAVEL (Paul), podložnik na Dobravici pri Šentjer­neju 287 PAVEL (Paul), podložnik v Iški vasi 9 PAVEL (Pauleambtma ), podložnik in župan na dvo­ru v Iški vasi 350 PAVEL (Paull), podložnik v Koroški vasi pri Meho­vem 301, 324 PAVEL (Paull), podložnik v Lahinji pri Dragatušu 324 PAVEL (Paull), podložnik v Loki pri rnomlju 314, 324 PAVEL (Paull), podložnik v Nemški vasi na Blokah 393 PAVEL (Paul), podložnik v Petrovi vasi pri rnomlju 314, 324 PAVEL (Paul), podložnik na Plešivici pri Žužemberku 314, 324 PAVEL (Paul), podložnik na Poljanah pri Šmarjeti 324 PAVEL (Paull), podložnik na Pušem pri Velikih Lašah 324 PAVEL (Paul), podložnik na Rebri pri Žužemberku 314 PAVEL (Paul), podložnik na Telah 102, 162 PAVEL (Paul), podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 314 PAVEL (Paul), podložnik na Velikih Blokah 324 PAVEL (Paul), podložnik na Vrhu nad Mokronogom 102 PAVEL (Paul), podložnik na Vrhu nad Želimljami 191 PAVEL (Pawl), podložnik v Zabrdju pri Mirni 346 PAVEL (Paull), podložnik v Zagorici pri Dobrniu 324 PAVEL II., papež 316, 329 PAVLA VAS (Paulsdorf,Pawlsdorf), vzhodno od Mok­ronoga 93, 162, 324 PAVLI (Paulitz), podložnik v Kotu pri Semiu 314 PAVŠE, Pankrac (Po gratz Pawsche), podložnik v Zabrdju pri Mirni 394 P AW E R , Erhard (Erhards des Pawer), z Iga 25, 30, 36 PAWLSDORF, gl. Pavla vas PAWMGARTEN, gl. Pungert PAYERSDORF, gl. Dolenja Nemška vas PAZIN (Mitterburg), mesto, grad in grofija v Istri 81 PECHLAR, Gašper (Caspar Pechlar), iz Ribnice, no-tar 411 PEE (Petsch), vzhodno od Morav 247a PERAUSCH, Konrad (KÞ rate de Perausch), meš-an v Steyrju 152 PERC (suppa Percz), župan, podložnik v Ševnici pri Mirni 394 PERC (Percz), podložnik na Velikih Blokah 209 PERC (Percz), podložnik na Visokem pod Kureškom 191 P E R E , podložnik v Straži pri Novem mestu 162 P E R E C Z , podložnik v Brezju pri Pijavi Gorici 50 P E R E C Z , podložnik na Medvejku pri Tržišu 162 Imensko kazalo P E R E C Z , podložnik na Velikem Vrhu na Blokah 317, 324 P E R E C Z , Pavel (Paul), podložnik v Rutah pri Velikih Lašah 324 PERENTALL, gl. Medvedje selo P E R E S E R , podložnik na Visokem vrhu pri Belih Vodah 206 PERG, gl. Boži Vrh P E R G , v obmoju Zavratca, severno od Buke na Do-lenjskem 162 PERG, gl. Sveta Gora PERG, PERGK, gl. Jerman vrh, Pasji vrh, Podgora, Podhojni Hrib, Vesela Gora, Vrh, Zavrh PERG BEY MAGESTORFF, gl. Mali vrh PERG OBSTAINPACH, gl. Daljni vrh PERGER, Lovrenc (Lare czPerger) 283 P E R GKF E L L , nekje v bližini Mirne 394 PERGLEIN, gl. Vrh PERIG, gl. Berg, Žalostna gora P E R KOC Z , podložnik v Prapreah pri Žužemberku 324 PERNAVER, Vid (VitiPer aver) 253 PERNECK (Pernegg) (Per egk, Per ekk, Per ekg), nekdaj grad na Štajerskem, blizu Brucka na Muri 324 -Janez (Ha s) 75a, 83, 86, 96, 97, 98, 102, 103, 265 -Jurij (Gorg) 162, 265 -Ortolf (Ortolf) 162, 200, 265 -Viljem (Wilhalm) 162, 265 PERNEK, Matej (Mathe Per egk), podložnik v Mok­ronogu 324 PERNER, Ulrik (VlricoPer er) 83, 94a, 95, P E R N I T S C H , podložnik na Jeperjeku pri Tržišu 324 PERNTALL, gl. Medveje, Medvejek P E R T L , uslužbenec stiškega samostana 26 PETER (Peter), podložnik v Beli Cerkvi na Dolenj­skem 162 PETER (Peter), podložnik v Biški vasi pri Mirni Pei 162 PETER (Peter), podložnik v Bušinji vasi pri Metliki 314, 324 PETER (Petter), podložnik v Dobovem pri Beli Cerkvi 196, 286 PETER (Peter), podložnik na Dobravici pri Šentjer­neju 287 PETER (Peter), podložnik na Gradišu nad Pijavo Gorico 324 PETER (Peter), podložnik na domcu na Igu 229 PETER (Peter), podložnik v Koroški vasi pri Meho­vem 324 PETER (Peter), podložnik v Krvavi Pei pri Turjaku 191 PETER (Peter), podložnik na Lipoglavu pri Grosup­ljem 324 PETER (Peter), podložnik na Opalkovem 324 PETER (Peter), podložnik v Pavli vasi pri Mokronogu 324 PETER (Peter), podložnik na Podulaki pri Velikih Lašah 76 PETER (Pettër), podložnik na Poljanah pri Želimljah 168 PETER (Peter), podložnik v Radleku na Blokah 324 PETER (Peter), podložnik na Rebri pri Žužemberku 314 PETER (Peter), podložnik v Rogatcu nad Želimljami 324 PETER (Peter), podložnik na Roži Vrhu pri rnomlju 314, 324 PETER (Peter), podložnik na Selu pri Mirni 394 PETER (Peter), podložnik na Selih (Dol pri Šmarjeti) 162 PETER (Peter), župnik v Slovenskih Konjicah 5 PETER (Peter), dva podložnika v Stari vasi pri Škoc­janu 324 PETER (Peter), opat v Stini 31 PETER (Peter), podložnik na Strmci pri Novi vasi 324 PETER (Peter), podložnik v Suši pri Želimljah 324 PETER (Peter), podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 1 PETER (Peter), podložnik v Zapužah 254 PETER (Peter), podložnik v Žagi pri Velikih Lašah 324 PETER (Peter), podložnik v Želimljah 324 P E T E R L I , podložnik v Trebelnem 324 PETERSDORF, gl. Petrova vas PETROVA VAS (Pettersdärff, Petersdorf), severoza­hodno od rnomlja 301, 314, 324 PETSCH, gl. Pee PETTAW, gl. Ptuj P E T T AW E R W YS E N , travnik v okolici Begunj pri Cerknici 163 P E T T E R AUF F DE M S L E M E N 404 PEYLLNSTAIN, gl. Pilštanj PEYSSER, Sigmund (Sigmu dPeysser), komornik voj­vode Viljema 16 P E YUI C Z , Jakob (Jacob), podložnik v Bušinji vasi 324 P F E I F F E R , He l i a s , podložnik v Brdarcih pri Draga­tušu 324 PFIRT (Phirt), mesto in grofija v Alzaciji, danes Fer-rette 425, 427 PHAFFOTSCHER, Tomaž (Thama Phaffotscher) 341 P H E I F F E R , P HE ŸF F E R R , Herman, podložnik v Se­ miu 301, 324 PHILCPERG, gl. Polšnik Imensko kazalo P H I L E P P E T Z , podložnik na Lokvici pri Metliki 314 PHIN, gl. Hinje PHIRT, gl. Pfirt P H I S T E R , podložnik v Želimljah 324 P H I S T E R , Ulrik (VlreichPhister), podložnik na Udju pri Grosupljem 324 PIARDI, Viljem (GuillermusPiardi), rimski penitenci-jar 237 PIBEREGKER, Janez (Ha s der Piberegker) 125, 134 PIENZ, gl. Schwab PIERSS, Sigmund (Sigmu dPirss, Sigmu de Piers-se ), oskrbnik na Fridrihštajnu in metliški glavar 385, 414 PIJ II., papež 279 PIJAVA GORICA (Pyauitschpühell), južno od Ljub­ ljane 324 PIJAVICE (Pyauicz), pri Mokronogu 324 PILCHGRATZER, gl. Polhov Gradec PILŠTANJ (Peyll stai ), grad pri Kozjem na Štajer­ skem 411 PINTER, Janez (Ha sPi ter), iz Ennsa 151 PIRCHINGER (Pirchi ger), plemiška rodbina 130, 131, 132, 139 -Bertold (Perichtold desPirichi ger) 108, 112, 116, 141 PIRCKH, gl. Brezovica PIRGK,PIRK, gl. Brezje PIRICHABIN, gl. Prhajevo P I R I C HAC H, P I R C HE C H , verjetno v bližini kraja St. Marien pri Steyrju v Zgornji Avstriji 144, 145, 151, 152 PIRICHK,PIRIKCH, gl. Brezje, Brezovo PIRKHLEYTTEN, gl. Brezova Reber P I R P AW M , nekje okoli Velikih Blok 324 PIRSS, gl. Pierss PISCHOLFSPERG, gl. Goriška Gora PIŠEK (Pyschekh), podložnik v Kotu pri Igu 324 PITHIANI, Leonardus, oglejski notar 329 PLANINA (Stopelsdorf, Stopollsdorff), severozahod- no od rnomlja 301, 324 PLANINA (Albe ), pri Vipavi 16 PLANINA (Albe ), pri Postojni 12 -Jurij (Iorge s) 12 PLANINA (Albe ), pri Raki 162 PLANKENSTEIN, grad v Spodnji Avstriji, severo­ vzhodno od Scheibbsa -Katarina, Vulfingova hi; gl. Turjak -Vulfing (Wùlffi gPla kche stai er) 93, 99 PLÄSEL, Nikolaj (Niklasse de Pläsel) 73, 75 PLASS, Peter (Peter Plasse ), sodni sel v Ljubljani 293 PLATNER, Vid (Veitte des Plat er), iz Celja 286; gl. tudi Dachau PLESCHIBITZ,PLESCHIWITZ, gl. Plešivica PLEŠE (Pless), nad Želimljami 369 PLEŠI (Plesch, Pliesch), Lužarji, jugozahodno od Ve­likih Laš 92, 324 PLEŠIVICA (perg Pleschiuecz, Pleschibitz), hrib pri Bušinji vasi v Beli krajini 314, 324 PLEŠIVICA (Pleschiwitz, Plischiwicz, Plyschiuecz), pri Žužemberku 92, 314, 324, 344, 421 PLETERJE (Pletriach), del naselja Dule pri Buki na Dolenjskem 162 PLETERJE (Pletriach), kartuzija pri Šentjerneju na Dolenjskem 28, 90, 273 -prior; gl. Hilarij PLEYBURG, gl. Pliberk PLIBERK (Bleiburg) (Pleyburg), mesto jugovzhodno od Velikovca na Koroškem 238 PLIESCH, gl. Pleši PLOSOVO (Plusecz), jugozahodno od Velikih Laš 154 PLUETIGENSTAIN, gl. Krvava Pe PLUSECZ, gl. Plosovo POBREŽ (Puebersach), pri Prihovi, severovzhodno od Konjic 5 P OC Z UR AL L , Mike, podložnik na Studencu (Igu) 324 PODBORŠT (v der dem Värst, v der dem Vorst), Dolenji, Gorenji, pri Mirni Pei na Dolenjskem 162, 301 PODBRANSKO (V derfra sk), pri Šentjanžu na Do-lenjskem 324 P O DE N , gl. Dane PODGORA (Pergk), pri Straži na Dolenjskem 162 PODGOZD (Wºldlei ), pri Igu 149, 324 PODGRAD (villasubCastro ovo), pri Ilirski Bistrici 253 PODHOJNI HRIB (v derdemPerg), pri Robu 324 PODKOSTANOVLJE (Keste holcz), del naselja Ra-dovlja pri Šmarjeti 209, 324 PODLEG, gl. Podlog, Pugled PODLISEC (V der dem Lissicz), pri Dobrniu na Dolenjskem 283 PODLOG (Podleg), Veliki, Mali, na Krškem polju 284 PODLOG (Puedlak, Puedlog, Pudlog), pri Rašici na Dolenjskem 92, 154, 191, 324 PODLOMŠNIK (v dermperg), na Lomu pri Topolšici 206 P O DL US S , Tomaž (Thome), podložnik v Gebawicz 209 PODOREH (Nuspawm), pri Moravah na Gorenj­skem 94 PODPE (v derdemStai ), v Dobrepolju 154, 324 PODPE (bey dem Stai , v der dem Stai auff der Laybach), pod Krimom 14, 350 Imensko kazalo PODPENIK (v der dem Stai ), v Lepi Njivi nad Mozirjem 206 PODSREDA (Herberg), grad na Kozjanskem 322, 394, 415, 418 PODSTRMEC (v derdemStermicz), pri Velikih Laš-ah 324 PODŠENTJUR (S.Jorge perg), pri Litiji 23 PODULAKA (v derderWolagk,v derWolakch), pri Velikih Lašah 76, 324 POGAER, Matej (Mathee Pogatscher), podložnik v Konu pri Polskavi 338 POGAER (Pogatscher), podložnik v Kaczelpach 338 POGNER -Andrej (A dre Pog er), ljubljanski mešan, in njegova žena Uršula (Vrsle ) 47 -Janez (Ha s Pog er), ljubljanski mešan, in njegova žena Ana (A a) 47 POHORJE (Pacher), hribovje na Štajerskem 338, 422 POKAL, Mikse (Mixe der Pokal), podložnik na Sveti Gori pri Vaah 34 POKLEK (Buglag, Puklegk), danes del vasi Trebelno 29, 49, 324, 426 PÖLAN,gl. Poljane POLAN,gl. Polene POLCZ, gl. Belji Vrh POLENE (Pola ), zahodno od Konjic -Ulrik (Ulrikvo Pola ) 5 POLHAIM-WARTENBURG (Polhaim zu Wartte -berg), rodbina -Bernard (Per hart) 416 POLHOV GRADEC (Pilchgratz), grad in kraj zahod-no od Ljubljane -Rudolf (Rudolff der Pilchgratzer) 8, 10, 201, 213 POLJANE (Pòla , Pöla , Grosse Pola , Klai pola , Ober Pöla , Nider Pöla , We ige Pöla ), Velike, Male, pri Šmarjeti na Dolenjskem 29, 49, 92, 93, 162, 324, 344, 421 POLJANE (Pöla ,Pölla ), pri Želimljah 168, 324 POLJANE (Pola ), pri Žužemberku 209, 324, 344, 421 POLJANSKA DOLINA (Pöllä ), na Gorenjskem 90 POLJE (Feld), pri Krmelju na Dolenjskem 324 POLJE (Ober Veld,Nider Veld), Gorenje, Dolenje, pri Straži na Dolenjskem 162 POLJE (zu dem Velde ), nekdanji zaselek, danes del Šentruperta na Dolenjskem 162 PÖLLÄN, gl. Poljanska dolina POLNHAIN, Friderik (FridricodePol hai ) 83 POLSKAVA (Poltzkha, Pulczka), Spodnja (Nider Pulczkaw), vas in reka pri Slovenski Bistrici 351, 422 POLŠNIK (Philcperg), severovzhodno od Litije 23 PONIKVA (Po ikchel), pri Šmarju pri Jelšah 250, 251 -župnik; gl. Lenart POPEL, gl. Vitanje P OP P E N P E R GE R , komornik avstrijskega vojvode Viljema 19 PORDENONE (Porte aw), mesto v Furlaniji 425, 427 PORTENAW, gl. Pordenone POSARTSCH, gl. Požare POSCH -Melhior (Melichart), ljubljanski mestni sodnik 327 -Osterman (Osterma ), ljubljanski mešan, in njegova žena Elizabeta (Elspette ) 179 POSEM,POSEN, gl. Hudeje, Hudenje, Hudo POSKOK, Matevž (Matheus Poskokh), podložnik v Zabukovju pri Trebelnem 324 POSTOJNA (Adelsperg,Postoi a), na Notranjskem 264 -glavar; gl. Herberstein -Lukezij (LuchessiodePostoi a) 253 POTOK (Pach), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 POTOK (Pach), pri Šentlovrencu na Dolenjskem 324 PÖTSCHAN, Jurij (GörigPötscha ) 109 POUARSCH, gl. Površje POVRŠJE (Pouarsch), Gorenje, Dolenje, pri Raki na Dolenjskem 162 P O YC Z E N F UR T T E R , Jakob 197 POYNN, Krištof (Kristoffe amPoy ) in njegova že­ na Katarina (Kathrei ) 236 POZEN, gl. Bozen P Ö Z Z N AKE C Z , podložnik na Vrhu pri Trebelnem 162 POŽARE (Posartsch), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 PRAETENPUECH, gl. Prebukovje PRAGA (Praga), mesto na eškem 53 -samostan sv. Križa 53 PRAGER, Friderik (Fridrich Prager) 273 PRAMPACH,PREINPACH, gl. Trebanjski Vrh P R A M P E R G , v okolici Steyrja v Zgornji Avstriji 217 PRAMPERGER (Pramppergºr), furlanska plemiška rodbina, imenovana po gradu Prampero (Pram-berg) -Agnes (Ag es), Ahaeva sestra, žena Rudolfa Copmanla 63, 81, 253, 255 -Ahac (Achatz), Friderikov sin 63, 81, 253, 255 -Evfemija (Euffemia, Ewfemia), tudi Gandolfa­ rin, Ahaeva sestra, žena Sigmunda Rettweger­ja 81, 253, 255 -Friderik (Fridreichs), z Raic v Istri 81 PRANPACH, gl. Ostrožnik P R AN P E KC H , Štefan (Steffa ) 151 PRAPREE (Prapretschach), pri Lutrškem selu na Dolenjskem 162 Imensko kazalo PRAPREE (Praprotschach), pri Trebnjem 77, 179, 324 PRAPREE (Prapraschach, Praprotsch), pri Žužem­berku 209, 324, 344, 421 PRAPROE (Praprotzach), pri Grosupljem 389 PRAPROE (Praprotschach), pri Šentrupertu na Do-lenjskem 324 PRAPROTNICA (pùhel ge a tt i wi disch Praprot­ icza), hrib vzhodno od Begunj pri Cerknici 163 PRÄSCHL, Konrad (Chu rat der Prässchel), in nje­gova žena Jera (Gedrawt) 21 PRAUNERPACH, gl. Ostrožnik PRAZNIK (Pras igk), podložnik na Malem Osolniku 324 PREBUKOVJE (Praete puech), Zgornje, Spodnje, za­hodno od Zgornje Polskave 422 PRENA (Priekki , Prietschi , Prygki ), pri Novem mestu 73, 162, 324 PREKO, tržan v Žužemberku 209 PRELESJE (Prieles), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 PRELOGE (Preloger hoff), pri Klevevžu na Dolenj­skem 324 PRELOGE (Prelag), pri Šoštanju 22 P R E L T S C H I C Z , podložnik v Lipovcu pri Semiu 324 PREMSTOLL, gl. Prinštajn PREPAD (Prepäd), gorica v bližini Mirne 394 PRESKA* (Pri czkha), nad Kostrevnico 23 PRESPERG, gl. Mozirje PREUNER, Filip (Philipp Prew er), štajerski deželni upravitelj 244 PREVALE (Preyuall), pri Dolah pri Litiji 324 PREYUALL, gl. Prevale PRHAJEVO (Pirichabi ), pri Velikih Lašah 324 PRIBSDORF, gl. Prima vas PRIELES, gl. Prelesje PRIETSCHIN, gl. Prena PRIMA VAS (Pribsdorf, Prisdorf), v Suhi krajini 209, 324, 344, 421 PRIMOŽ (Primus), podložnik na Blatu pri Trebnjem 162 PRIMOŽ (Primos), podložnik v Budganji vasi pri Žu-žemberku 314 PRIMOŽ (Primos), podložnik na ilpahu pri Trebel­nem 324 PRIMOŽ (Primos), podložnik v Dobrniu 314 PRIMOŽ (Primos), podložnik v Kališah pri Velikih Lašah 324 PRIMOŽ (Primos), podložnik na Lipoglavu pri Gro­supljem 324 PRIMOŽ (Prymus), podložnik na Orlaki pri Žužem­berku 209 PRIMOŽ (Primos), podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 PRIMOŽ (Primos), podložnik na Strmci pri Novi vasi 324 PRIMOŽ (Primos), podložnik na Velikih Blokah 27 PRIMOŽ (Primos), dva podložnika na Velikem Vrhu na Blokah 324 PRIMOŽ (Primos), podložnik v Vrbovcu pri Dobrniu 314 PRIMOŽ (Primas), podložnik v Zabrdju pri Mirni 346, 394 PRIMOŽ (Primos), podložnik v Zagorici pri Dobrniu 324 PRIMOŽ (Primos), tržan v Žužemberku 314 PRINCZKHA, gl. Preska PRINŠTAJN (Premstoll), pri Šentjanžu na Dolenj­skem 324 PRISTAVA (Mayrhoff), danes del Šentjanža na Do-lenjskem 324 PRISTAVA OB KRKI (Mayrhoff), pri Podboju na Dolenjskem 284 PRISTAVA PRI LESKOVCU (Mayrhoffi Gurkuel­derveld) 284 PRUDERL, Janez (Ha s Brüederli, Ha se Prû­derl), goriški mešan 215, 280 PRØKK, gl. Bruck PRØKLEIN, gl. Most PRUN, gl. Studenec P R ØN M AI R , Peter (Peter) 151 PRUNNHEIMER, Sigmund 274 PRUNWASSER, gl. Ižica PRUŠNIK, Baltazar (Balthazar Prùeschi kch), mari­borski uradnik 238 PRYGKIN, gl. Prena P R Y L OG , nekje pri Mirni ali Šentrupertu 324 P R Y M I T S C H , nekje pri Podboju na Dolenjskem 284 PŠENIICA, Nikolaj (NicolaiBse iczicza), župnik v Škocjanu pri Turjaku 198 PTUJ (Pettaw) 338, 343 -mešani; gl. Schober P ÜC H , verjetno nekje pri Škocjanu na Dolenjskem 29, 49 PUCH, gl. Zabukovje P UC H ( S ) E N S T AI N E R , tržan v Žužemberku 314, 324 P ÜC H E R , Konrad (Chü rate demPücher) 65 PUCHLER, Erhard (ErhartsdesPuchler), mariborski mešan 107 P UC HS P AUM , Ulrik (VlreichPuchspaùm mair, Pùx­paum), oskrbnik v Gschwendtu v Zgornji Avstriji 150, 151 PUCKING (Pùkchi g), vzhodno od Welsa v Zgornji Avstriji 144 PUDERŠNIK (V derm Egk), pri Šmartnem na Po-horju 338, 422 PUEBERSACH, gl. Pobrež PUECHKIRCH, gl. Buchkirchen Imensko kazalo PUECHPERG, gl. Bukovec PUEDLAK, gl. Podlog PUEHLER, Andrej (A dreePuehler) 389 PUGLED (Podleg), pri Mokronogu 426 P Ø GL E D, P UDGL O , nekje pri Robu 92, 154, 324 PUHEL, gl. Goriška Gora PUHELDORFF, gl. Goriška vas PUKLEGK, gl. Poklek PUKMAN, podložnik na Velikih Blokah 209 PULCZKA, gl. Polskava PUNGERT (Pawmgarte ), nekdanji dvor pri Trebel­ nem na Dolenjskem 93, 92, 324 PUNGERT (Pawmgarte ), nekje pod gradom retež 324 PUNGERT (Pawmgarte ), nekje pri Mirni 324 PURGKHAIT, gl. Sv. Primož PURGKSTALL, gl. Gradiše P ÜS E L , podložnik v Zalogu pri Škocjanu 162 PUSTA GORA (Ode perg), zaselek Plešivca pri Šoš­ tanju 206 PUŠE (Öd), pri Velikih Lašah 324 PUTRIH (Putrich, Pütreich), podložnik na Vrhu nad Želimljami 191, 324 PYAUICZ, gl. Pijavice PYAUITSCHPÜHELL, gl. Pijava Gorica PYERKHPAM, gl. Brezje P Y N KO , podložnik na Malem Osolniku 324 P Y N T T E R , Peter, podložnik v Lipovcu pri Semiu 324 R RAB, gl. Rob R AB E N S P AC H , nekje pri Dobu 247a RABISCH, gl. Roviše RAA (Ratz), vzhodno od Domžal 247a RAICE (Rºschitz), nekdanji grad v Istri, južno od Buzeta; gl. tudi Pramperger RANI VRH (Ratze berg), vzhodno od Domžal 247a RADE, podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 RADEE, ob Savi 251 -Neža (Ag ese derRatschacheri ) 46 RADEL, podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 1, 140 RÄDELL, gl. Radulja, Radulje RADENDORF, gl. Radna vas RADEŽ (Rodes), pri Šmarjeti na Dolenjskem 162 RADGONA (Rakespurg), mesto na Štajerskem 107 RADI, Janez (Ja es Radicz), podložnik v Malenski vasi 324 RADI, Marin (Mari Radics), podložnik v Malenski vasi 283 RADIN, gl. Rodine RADISLAV (Radislaw), podložnik v Podstrmcu pri Velikih Lašah 324 RADLEK (Radobligk,Rodoblik), na Blokah 191, 324 RADNA VAS (Rade dorf), pri Trebelnem 1, 208, 209, 324 RADONJA (Radowi ), jugozahodno od Steninjaka, vzhodno od Tušilovia na Hrvaškem 299 RADOSLAV (Radozlaus), sodnik iz rodu Meniev v današnji Bosni 399 RADOVLJA (Raddel), pri Šmarjeti na Dolenjskem RADOVLJICA (Rattma sdorff), na Gorenjskem -Oto (Ott), kranjski deželni upravitelj 184, 338 RADOWIN,gl. Radonja RADULJA (Rädell), potok pri Šmarjeti na Dolenj­skem 260, 162 RADULJE (v derRädel,Ober Rädel), Gorenje, Do-lenje, pri Buki na Dolenjskem 162 RAFOLE (Raffaltzdorff), pri Lukovici pri Domžalah 247a RAIN, RAYNgl. Breg, isti Breg RAITTENWERGK, gl. retež RAJHENBURG, ob Savi na Štajerskem, danes Bres­tanica -Apolonija (Appollo iadieReiche burgeri ) 42 -Janez (Ha s der Reiche burger), Nikolajev sin 42 -Nikolaj (NiclasderReiche burger) 42 RAJNER, Jurij (Jörge Raÿ ºr), kranjski vicedom 277, 376, 377 RAKA (Arch,Arich), na Dolenjskem 162, 392, 393 -Florjan (Floria ) 358 -Jurij (Jorg) 358 -Merklin (Marchar, Merchklei des Archers) 76, 77 RAKAR, Jurij (Juri Rakkar), podložnik iz Malenske vasi 283 RAKESPURG, gl. Radgona RAKOVNIK (Nyder Krewsse pach, Oberkrewsse ­pach), pri Šentrupertu 324 R ÄN I GE R 144 RARBACH,RORBACH, gl. Trstenik RÄSCHNICZ, gl. Rašica RASSEKG, gl. Rožek RAŠICA (Raschicz, Räsch icz, Ressitz), vas in potok pri Velikih Lašah 17, 32, 33, 35, 167, 191, 193, 277, 324 RÄT, Frankch von 150, 151 RATJE (Naratt,Noratt),v Suhi krajini 274, 426, 427 RATSCHACH, gl. Radee RATTMANSDORFF, gl. Radovljica RATZ, gl. Raa RATZENBERG, gl. Rani Vrh RAUCHPAUR, Erhard (ErhardtRauchpaur), trebanj-ski župnik 225 RAUMSEISEN, Henrik (Hai reiche dem Ra´msei-se ) 145 Imensko kazalo RAUNACH, gl. Ravne RAUTTENBERG, gl. retež RAVBAR (Rawber), plemiška rodbina -Friderik (Fricz,Fridreich) 187, 193, 203, 210, 211, 229, 232, 236, 285 -Herman (Herma ), oskrbnik na ušperku 354, 393, 415 -Janez (Ha s) 278, 285 -Ulrik (Vlreich) 185, 219, 230, 285 RAVNE (Ebe , Rawm), pri Mirni na Dolenjskem 346, 394 RAVNE (Rau ach), grad ob Pivki -Jakob (Jacobs des Raw acher), kranjski upra­vitelj 202, 210, 211, 213, 318, 319 -Martin (Merthe vo Rau ach) 318 RAVNE (Bischofrawe ), nad Šentrupertom na Do- lenjskem 324 RAVNE na Koroškem, gl. Guštanj RAVNIK (Raw igk), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 RAWBER, gl. Ravbar R AW KE R , podložnik v Tunjicah 34 RAYN, gl. Breg RAYNERIUS, Gašper (Gaspar), Benean 372 RDEI KAL (Rote kall), zahodno od Mirne Pei 162 REBER (Lewtte , Leyte ), severno od Žužemberka 314, 324 RECHBERG, Krištof (Christofforus de Rechperg) 249a, 257 REICA (Retschitz), pri Laškem 263 REDER, gl. Ardro REGRA VAS (Ruegerstorff), danes del Novega mes-ta 162 R E I C HAE R , vinograd na Vinici pri Šmarjeti 155 REICHENBURG, gl. Rajhenburg REISINGER, Egidij (Gillig (der) Raÿsi ger, Reysi ­ger) 172, 222 REKA (Ryek), pri Laškem 263 REKŠTANJ (Rugge stai , Rukche stai ), grad blizu Boštanja ob Savi 11, 75a, 96, 97 RESCHITZ, gl. Raice RESSITZ, gl. Rašica RETSCHITZ, gl. Reica RETTWEGER, Sigmund (Sigmv d Rºttwºger) 63, 81; gl. tudi Pramperger R E YC KE NN S T OR F F E R , Janez (Ha s), Polheimov oskrbnik v Welsu 416 REYFNICZ, gl. Ribnica RIBNICA (Reyf icz, Rëyff icz), grad in trg na Do-lenjskem 54, 214, 219, 317, 411 -gradišan; gl. Mehovo -sodnik; gl. Kompolje -župnik; gl. Gašper, Klemen RIM (Roma,Rome) 237, 249a, 257, 279, 311, 316, 329 -cesar; gl. Habsburg -kralj; gl. Habsburg RINDERTALL, gl. Goveji dol RINDSCHEID, Henrik (Hai reichRï tschaid), dvor­ni mojster in štajerski deželni upravitelj 96 RITTERSPERGER -Pinoza (Pi osa), Tomaževa hi, žena Lovrenca Krumbacha 330, 353 -Tomaž (Thamas) 353 RITZENWINKEL, Janez (Ha s vo Rycze bi chel), sodnik deželskega sodiša med Anižo in Travno 111, 122 ROB (Rab), pri Velikih Lašah 324 ROBAR, Peter, podložnik v Malenski vasi pri Mirni Pei 324 RODES, gl. Radež RODINE (Radi ), pri Trebnjem 162 ROGAICE (Rogatschicz), vzhodno od Tržiša na Dolenjskem 162 ROGATEC (Rohàtczs), kraj in grad pri Rogaški Sla­tini 66 ROGATEC (Bogatecz,Ragacz,Rogatecz), nad Želim­ljami 29, 49, 149, 184, 324, 426 ROGATECZ, gl. Gornji Rogatec, Rogatec ROGATSCHICZ, gl. Rogaice ROGELJ, Janez (Ja es Rogell), podložnik v Podhoj­nem Hribu pri Robu 324 ROGENDORFFER, Sigmund (Sigmv d Roge dorf-fer), štajerski deželni upravitelj 246, 262a, 263 ROJE (Roy), nekdaj kraj pri Mirni na Dolenjskem 324 ROJE PRI ATEŽU (Royach), severno od Velike Lo-ke na Dolenjskem 162 ROME, gl. Rim R OS E N B E R G ,nekje pri Mirni, morda današnja Anto-nova gora 324 ROSENBERG, gl. Roženberk ROSENBERGER, Jurij (Jörge des Rose berger) 239, 284; gl. tudi Širje ROSENHART, izvorno švabska plemiška rodbina v Zgornji Avstriji -Raper (Rapper vom Rase harts, Rose harts) 124, 141, 139, 132, 131, 130, 108, 112, 115, 116 ROSSO, Štefan (Steffa o Rosso), tržaški mešan 255 ROT, Andrej (A dre), sodnik v Kremsmnstru 120 ROTENKALL, gl. Rdei Kal ROVIŠE (Rabisch), pri Studencu, severno od Rake na Dolenjskem 162 ROY,ROYACH, gl. Roje ROŽEK (Rasek, Rassekg, Rossegk), grad pri Dolenj­skih Toplicah 265, 324, 378 ROŽENBERK (Rose berg), pri Krmelju na Dolenj­skem 324 Imensko kazalo ROŽI VRH (Hore poge ), severozahodno od r­ nomlja 314, 324 RUBEIS, D. de 316 R UC Z AB E R , Jakob (Jacob), podložnik v Gebawicz 209 RUETNA VAS (Rutsche dorf), severozahodno od rnomlja 314, 324 RUDOLFSWER,RUDOLLFFSWERD, gl. Novo mes- to RUEGERSTORFF, gl. Regra vas R ÜE P P L , R ÜP P L , Lovro (LaureRüeppl), podložnik v Vrbljenah 36, 350 R UE S T AR S S E R , Volfgang (Wolfga g) 151 RUETERSGESCHIES, gl. Lutrško selo RUGGENSTAIN,RUKCHENSTAIN, gl. Rekštanj RUNARSKO (Ru arsko, Ru ersky, Ru skh), pri Novi vasi na Blokah 289, 290, 291, 292, 297, 298, 326, 413 RUPA (Rupp), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 RUPREHT, Jurse (Jurse Rupprecht), podložnik na Velikem Loniku pri Turjaku 324 RUTE (Gerewt, Grewt), planota in nekdaj kraj pri Velikih Lašah 154, 191, 324 RUTSCHENDORF, gl. Ruetna vas RUTSCHEWICZ, gl. Arelca RYCZENBINCHEL, gl. Ritzenwinkel RYEK, gl. Reka S S.JORGENPERG, gl. Podšentjur S.MERTHEN, gl. Šmartno SABARDIE, gl. Zabrdje SACHS, Štefan (Stepha de Sachse ,Sax), mešan v Steyrju 151, 152 SADRASS, gl. adraže SAG, gl. Žaga SAGORETZ,SAGORICZ, gl. Zagorica SAGRAD, gl. Zagrad S A I F F R I DS OL L , S E Y F R I DT S T AL L , verjetno nekje južno od Šmartna pri Litiji, v okolici rnega Po- toka 23, 136 SAJE (Saye), podložnik v Vavpi vasi pri Dobrniu 314 SAJKO (Saÿko), podložnik na Telah 102 SALACH, gl. Zalog SALEIS,SALEYS, gl. Zalisec SALEWSETZ, gl. Zalisec SALINS-LES-BAINS (Sali s), mesto v vzhodni Fran- ciji 425, 427 SALNICZ,SALWITZ,SALOWITZSCH, gl. Žalovie SALOG,gl. Zaloka SALZBURG (Salzpurg), mesto in nadškofija v Avstriji 72, 93, 257, 378 -nadškofje 41 -notarji; gl. Erngrosz SAMBIJA, polotok in škofija v vzhodni Prusiji (Sam-land) 250, 251; gl. tudi Glogaver S A M I C H, S A M I K , vas, verjetno v okolici Ostrožca v današnji Bosni 399 SAMOBOR (Samabor, Samobor), mesto in grad na Hrvaškem 309, 310, 320, 324, 325 SANCTONINUS, gl. Santonino SANCTUSRUPERTUS, gl. Šentrupert SAND BARTHOLOMEE, gl. Šentjernej SAND DANIEL, gl. Sv. Danijel SAND FLORIAN, gl. Markt St. Florian S A N D J OHANN S P E R G , nekjev okolici Želimelj 324 SAND JORGEN, gl. Sela pri Štravberku SAND JORGENSPERG, gl. Šentjurski hrib SAND LARENNCZEN, gl. Obrh, Šentlovrenc SAND LIENHARD, gl. Bad St. Leonhard SAND MAREIN,gl. St. Marien SAND MARGRETEN, gl. Breg, Sv. Marjeta SAND MERTTEN, gl. Lanšprež S A N D M I C HE L , nekje v okolici Steyrja v Zgornji Av-striji 144 SAND MICHELL, gl. Velike Bloke SAND PETER, gl. Otoec SAND RUPRECHT, gl. Šentrupert SAND VEIT, gl. Šentvid, Št. Vid SAND VEŸTT,gl. Jugorje SANDTJACOB, gl. Šentjakob SANEK, gl. Zonek SANND MARIENMAGDALENEN PERG, gl. Sv. Magdalena SANND MICHEL, gl. Šmihel SANTPAWL, gl. Šentpavel SANTO MARCHO, Jakob de (Jacobo de Sa to Mar- cho), krmar (taber arius) 253 SANTONINO, Paolo (Sa cto i us, P. de), tajnik fe­ rentinskega škofa 332 SAPATAK, gl. Zapotok S AP OT T B E I S AN D P E T E R , nekje pri Kamniku 247a SAPPELSACH, gl. Zapuže S AR AW E R , Konrad (Co ratte Sarawer), celjski mešan 226 SARSKO (Hü dtar ), pri Igu 369 SAUER -Jakob ml. (Iacobe des Sawer des iu ger ) 313, gl. tudi Krumbach -Mihael (Michel des Sawºr), Nikolajev oe 118, 184 -Nikolaj (Niklase ) 118, 184, 313 SAURER -Henrik (Hai reiche de Sawrer) 97 -Jurij (Jorge Sawrer), glavar v akovcu 206 SAVA (Saw), reka 44, 49, 67, 263 Imensko kazalo SAVINJSKA DOLINA (Së tall), na Štajerskem 311 SAW,gl. Sava SAWHÜTTER, Štefan (Stepha Sa±hütter) 121 SAXENRAWEN, gl. Hude Ravne S A ŸE M ÄR G T , podložnik na Hrastu pri Jugorju 301 SCAPUTIIS, Jakob de (JacobusdeScaputiis) 279 SCHACHEN (Steffa Schache mair,Steffa mairzü Schache ), južno od Haida v Zgornji Avstriji 123, 144 S C HAC H M AN S DOR F , verjetno pri Šentvidu pri Sti­ ni 26 SCHALABICZ,SCHELEBICZ, gl. Žalovie SCHALKENTALL, gl. Šahovec SCHÄRFENBERG, gl. Svibno SCHARFF, Nikolaj (Niclase Scharff) 101 SCHATTER, Simon (Sÿmo Schatter), podložnik v Konu pri Polskavi 338 SCHAUNBERG (Schawmberg), grofovska rodbina z gradu Schaunberg pri Eferdingu v Zgornji Avstriji -Ulrik (Vlrich, Vlreich), grof, kranjski deželni glavar 281, 284, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 300, 305, 306, 361 S C HAW R , Štefan (Steffa Schawr) 346 SCHAWMBERG, gl. Schaunberg SCHELACH,gl. ela SCHEMSCH, gl. Semi SCHENK Z OSTROVICE (Sche kche vo Oster­ wicz) -Ulrik (Vlreichs), kranjski in štajerski deželni glavar 52, 55, 56, 59, 61, 62, 64, 68, 75a, 78, 96 -Jošt (Joste ) 118, 166 SCHENNWERGK, gl. Šumberk S C H E R N HAY M E R , Janez (Ha se des Scher hay­ mer),iz Welsa 43 SCHERNPÜCHELL, gl. Vrhek SCHERRER, Matej (Mathee dem Scherrer), ljub­ ljanski mešan, in njegova žena Lucija (Luczei ) 149, 184 SCHEWNICZ, gl. Ševnica S C H E W S , Konrad (Chü ràdtderSchews) 144, 150 SCHEYER,SCHEWR, gl. Širje SCHIBKOBECZ, gl. Škovec S C H I E R B OKC H , podložnik na Velikih Blokah 209 SCHIKOFYTZ,SYKOWICZ, gl. Škovec S C H I R S C HE N , Mikse (Michse), podložnik v Geba­ wicz 209 S C HK E R W I T Z , Marin (Mari Schkerwitz), podložnik na Sarskem pri Igu 369 SCHNAIDENPERG, gl. Žnidar SCHNIZENBAUM (S icze ppawmer, S ½tze pº­ mer) -Jurij (Jorge ), z Zoneka 424 -Lovrenc (Lare tz) 16 -Martin (Mertt), gradišan v Ložu 261, 262, 269, 299, 301, 313, 325 -Viljem (Wilhalm) 64, 118, 174, 190, 191, 192 SCHOBER, Janez (Ha s Schober), ptujski mešan 338, 343 SCHOBOWICZ, gl. Šahovec SCHÖNBERG, gl. Šumberk SCHÖNPÜCHELL, gl. Lepa Gorica SCHONSTAIN, gl. Šoštanj SCHRABAS, Janez (Ha sderSchrabas) 98 SCHRAFUSSEN, Andrej (A dreSchrafusse ) 241 SCHREIBER, Jernej (BartholomeusSchreiber), kam­ niški mešan, in njegova žena Ana (A a) 51 SCHREMOSNITZ, gl. rmošnjice SCHRIEL, gl. Škrilje SCHUCZEN, gl. Strelac S C HU E S T E L , podložnik v Dolenjih Laknicah pri Mo- kronogu 162 S C HU E S T E R , podložnik v ešnjicah pri Šentjanžu na Dolenjskem 103 S C HU E S T E R , Martin (Merte Schuester), celjski mešan 226 S C HU L L E R , podložnik v Loki pri rnomlju 324 S C HUS T E R , Pavel (PaulSchuster), tržan v Trebnjem 324 S C HUS T E R , Petrune, podložnik na Studencu (Igu) 240 S C HUS T E R , Simon (Symo Schuster), tržan v Žu- žemberku 324 SCHÜTTERHOFF, gl. Šuta SCHWAB PIENZ, Janez (Ha se de Swabe Pie ­ cze ) 75a SCHWAINPERG, gl. Goba SCHWIERZ, gl. Žvire SCHŸENICZ, gl. Semi SCHYRINGER -Jurij (Jorg) 363 -Katarina (Katheri a), Jurijeva žena (prvi po­ roena s Štefanom Wanpekchom) 363 SEBONIKCH, gl. Zibovnik SEBRIACH, Sigmund (Sigmu de Sebriacher), kranj- ski deželni glavar 271, 317a, 346, 349, 358, 371, 376, 377 SEE, gl. Jezero SEELANND, gl. Zeeland SEFFNER (Sºff er,Saff er) -Albert (Albrecht) 41 -Albert (Albrecht) 338, 343 -Apolonija (Appolo ia), Albertova žena 343 -Valter (Walther), glavar v akovcu 142, 146, 238 SEGER, gl. Zagorje Imensko kazalo SEGINA, gl. Senj SEGONJE* (Slaygitsch), severno od Škocjana na Do-lenjskem 162 S E I DN I KC H , verjetno nekje v okolici Steyrja v Zgor­nji Avstriji 274 SEISENBERG,gl. Žužemberk SELA (Geschies,Sela), pri Beli Cerkvi na Dolenjskem 162, 273 SELA (Geschies), pri Raki na Dolenjskem 162 SELA (Gestiecz, Gschiess), nekdaj zaselek južno od Šmartna pri Litiji 23, 136 SELA (das dorff dacz Sa d Jörge ), pri Štravberku, severno od Otoca, kjer je cerkev sv. Jurija 162 SELA (Geschies), pri Šumberku 324 SELA (Gschies), pri Trebelnem 324 SELCE (Selecz), pri Dolah pri Litiji 324 SÊLDENBERGER, gl. Žamerk SELDENHOF, gl. Vuzenica SËLEYN, gl. Želimlje SELNIK (Sebe ikch,Sel egg,Sel igk,Sel ikch), nad Želimljami 29, 49, 149, 184, 324 S E L N I T S C H , nekje pri Dobu 247a SELO (Gschies), pri Malem Cirniku pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 SELO (Czeel,Sellw,Szell), pri Mirni 346, 394 SEMI (Schemsch,Schÿe icz,Syemtsch), v Beli kra­jini 301, 314, 324 SENEKG,gl. Žovnek SENICA (Se icz), Luka (Lukas) in Urban (Vrba ), podložnika v Mirni Pei 283 S E N I T S C HAC H , nekje pri Ložu 136 SENJ (Cze g, Segi a, Ze g), v Dalmaciji 276, 309, 310, 320, 334, 335, 336, 406 SENTALL, gl. Savinjska dolina S E R N I AKC H , nekje pri Topolšici 206 SEVNICA, trg in grad ob Savi -Jurij (Jorge Liechte balder) 367, 392 -Kunigunda (Chu igv dt), Jurijeva žena 367, 392; gl. tudi Flaming SEWSSENBERGK, gl. Žužemberk SEXTERNUS, Albert (Alb.Sexter o) 279 SEYCZ,SEYTS, gl. Žie SEYRACH, gl. Žiri SICHELBERG, gl. Žumberk S I C HL I N GE R , Oto (Ott) 151 SIGESTORFF, gl. Strmica SIKST VI., papež 351 S I L B E R S AK H, S YL B E R S A GK , tržan v Žužemberku 314, 324 SIMON (Symo ), podložnik v Grmu pri Dobrniu 314, 324 SIMON (Sÿmo ), podložnik v Koevju pri rnomlju 301, 324 SIMON (Syma ), podložnik v Ravnah pri Mirni 346 SIMON (Symo ), podložnik na Roži Vrhu pri r­nomlju 314 SIMON (Syma ), podložnik na Velikih Blokah 209 SIMON (Symo ), tržan v Žužemberku 314 SITICH, gl. Stina SJENIAK, gl. Steninjak SKOPANIK (Skhapotsch ig), pri Želimljah 359 SKORNO (Zkorrlei ), pri Šoštanju 22 SKRAD (Skrad), nekdanji grad pri kraju D. Skrad nad reko Korano na Hrvaškem 406 SKREYLL, gl. Škrilje S KR Y L N I GK , nekje pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 S K UR YAN I C Z , Primož (Primos Skurya icz), pod-ložnik v Dobrniu 324 SLADE (Slade), podložnik v Ruetni vasi pri rnom­lju 314 SLANA, Pavel (PaulSlä a), podložnik na Plešah nad Želimljami 369 SLANJI VRH (Sla sperg, Slew esperg, Slaw s­perg), vzhodno od Mokronoga 93, 162, 324 S L AN I C Z , podložnik v Tuševem Dolu pri rnomlju 314 SLAPE (Slapp), nekdaj zaselek poleg kraja Medveje pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 SLAT, gl. Zlat SLAVINA (Slauy ), pri Dolah pri Litiji 324 SLAVONIJA (Sclavo ia) 195, 250 SLAWNSPERG, gl. Slanji Vrh SLAYGITSCH, gl. Segonje SLEBINCZEN, gl. Slivnek SLEGAN, gl. Zloganje SLEMENŠEK (Fierst), v Zavodnju nad Topolšico 206 SLEVEC (Sylewicz), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 SLIVNEK (Slebi cze ), v Belih Vodah pri Šoštanju 206 SLIVNICA (Slew icz), gora pri Cerknici 163 SLIVNICA (Slyb icz), Zgornja, Spodnja, pri Grosup­ljem 32, 33, 35 SLOVENJ GRADEC (Wi dischgretz) 265 -Nikolaj (Nyclase derWi dischgreczer) 42, 104 SLOVENSKE KONJICE (Go wicz), na Štajerskem 5 -kaplan; gl. Jurij -župan; gl. Martin -župnik; gl. Peter S L UE T T , nekje pri Cerknici 163 S L UGA , Marin, podložnik na Rašici pri Velikih Laš-ah 324 SLUNJ (Slu ), nekdanji grad in tržno naselje ob reki Korani 353 SMIRYOCH, gl. Smrjene SMLEDNIK (Fled ik), na Gorenjskem 26 Imensko kazalo SMOLAC (sudac’Smolac’), sodnik v Ostrožcu 13 SMOLE (Smolle suppa ), župan, podložnik v Brdar­cih pri Dragatušu 324 SMOLE (Smolle, Mari Smole), podložnik v Loki pri rnomlju 314, 324 SMOLE (Smolle), podložnik v Petrovi vasi pri r­nomlju 314 SMOLE (Smolle), podložnik na Roži Vrhu pri r­ nomlju 324 SMRJENE (Smiryoch), pri Pijavi Gorici 324 SMUKER, Dipold (DiepoltderSmükcher) 22 SNAYDENBERG,gl. Žnidar SNEGKENDORF, gl. Zapuže S N E KE N P E R G , gorica poleg Zapuž pri Mirni 162 SNEPERG, gl. Snežnik S N E P I S C H , nekje pri Topolšici 206 S N E YD E R , Fric (FryczS eyder), celjski mešan 226 S N E YD E R , Jurse (Jursses eyder), kroja, ljubljanski mešan 231 S N E YD E R , Matej (Mathe S eyder), kroja, ljubljan-ski mešan, in njegova žena Katarina (Kattrei ) 67 S N E YD E R , Matevž (Matheus), podložnik na Lipogla­vu pri Grosupljem 324 SNEŽNIK (S eperg), grad pri Ložu na Notranjskem 294, 295, 296, 300, 305, 393, 306 -Jakob (Jacob) 288, 293, 294, 295, 296, 300, 305, 306, 393 SNOYL, gl. Znojile SOMMERECKER -Nikolaj (Ha sSwmerekker) 80 SOTESKA (Ai öd,Aÿ ett,Ay od), grad nad Krko, zahodno od Novega mesta 162, 349, 410, 412 SOTESKA (Helffe berg), grad pri Socki, severno od Žalca 42 SPANGSTAINER, Janez st. (Ha se de Spa gstai­ erde elter ) 96 SPANHEIM, Ulrik, koroški vojvoda 361 SPENGLAVEC, Vid (Veytte Spe glawicz), ljub­ ljanski mešan 113, 138, 147, 185, 361 SPERREMBERG, gl. Šperenberk SPIGULONO, Anton de (A to io de Spigulo o), tr- žaški mešan 255 SPODNJA AVSTRIJA (la dv derderE s) 308 SPYCZ, Martin (Marti Spycz), podložnik v Stajah pri Igu 18 SREDNIK (Sried ikh), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 SROBOTNIK, Peter (Peter Srobot ikch), podložnik na Visokem vrhu pri Belih Vodah 206 ST. MARIEN (Sa d Marei ), pri Neuhofnu (a. d. Krems) 121, 122, 123, 144, 145, 151 ST. MARTIN (ad Sa ctum Marti um prope Vilach), del Beljaka 199 ST. VEIT, gl. Št. Vid STABEL (Stàbel), Dimut (Dÿemùt), tržanka iz Loža in njen pokojni mož Jurij (Jòrg) 165 STADLAIGEN,gl. Stadlkirchen STADLER, Lenart (Li harte desStadler) 144, 145 STADLKIRCHEN (Ge gel am Stadlaige , Stadelbai- ge ), severno od Steyrja v Zgornji Avstriji 150, 151 S T AI B E N T E R , T a m e l 150 STAIGER, Peter (Peter demStaiger), mešan iz Wel­ sa, in njegova žena Margareta (Margrete ) 43 STAIN,gl. Podpe, Podpenik STAINAUFFDERLAYBACH,gl. Podpe S T AI N DOR F E R I N , Neža (NesaStai dorferi ), tržan­ ka v Trebnjem 324 STAINDORFF, gl. Kamenje STAINDORFFER, Jurij (Jorge de Stai dorffer) 180 S T AI N OL T , Ulrik (Vlrich) 150, 151 STAINPACH, gl. Kamence, Kamenica, Kamnje STAJE (Stay), pri Igu 9, 18 S T AKOR , Lovrenc (Laure), podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 STAMPACHER, Štefan (Steppha des Stampacher), mešan v Dunajskem Novem mestu 57 STANISCHNAGK,gl. Steninjak STARA GORA (Alte perg), del kraja Škovec, vzhodno od Mokronoga 46, 221 STARA VAS (Alte dorf,Alte dorff), Gornja, Dolnja, pri Škocjanu na Dolenjskem 29, 49, 92, 93, 162, 324, 344, 421, 426 STARHEMBERG (Storhe berg), rodbina 416 STARI GRAD (Alte burkg), grad severno od Otoca 162 STARI TRG (Alte margkht), pri Ložu 136 S T AR I P AU L L ,vinograd nekje pri rnomlju 324 STARTSCHICZ,gl. Zadre STATENBURG, gl. Štatenberk STAUDEN,STAWDEN, gl. Grm, Grmada STAUTHAIMER, Henrik (Hai reich Stauthaimer), ljubljanski mešan 163, 183, 187, 224, 229 STAVA VAS (Deutsche dorf, Dewtsche dorf), pri Žužemberku 314, 324 STEGBERG,STEGWERG, gl. Šteberk STEHANJA VAS (Stochei sdorf, Stokche dorff), pri Veliki Loki na Dolenjskem 26, 324 STEIN (Steffa mair datcz dem Stai ), pri Neuhofnu (a. d. Krems) v Zgornji Avstriji 144 STEINER, Erazem (Erasem Stai er, Stay er), oskrb­nik na Gorianah 114, 312, 354; gl. tudi Gradac STEINING (FüxelczeStà i g,PerchtoldczeStà i g, Wilhalemdaselbs), pri Linzu 150, 151 STEIR,STEYEREN,STEYR,gl. Steyr, Štajerska STENINJAK (Stamsch akg,Sta isch agk), nekdan­ ji grad in tržno naselje na Hrvaškem, blizu Karlov-ca, danes Seninjak 176, 299 Imensko kazalo STERFITSCH, gl. Zadre STERMECZ,STERMICZ, gl. Podstrmec, Strmca, Str­ mec, Strmica STERN, Albert (AlbertodictoStêr ) 72 STEYR (Steir), v Zgornji Avstriji 144, 152, 217 -mešani; gl. Hasiber, Perausch, Sachs STINA (Sitich), vas in cistercijanski samostan na Dolenjskem 26, 31, 37, 38, 96, 164, 170, 256, 259, 268, 272, 275, 289, 290, 291, 302, 321, 324, 326, 328, 331, 337, 342, 345, 347, 348, 357, 361, 361a, 365, 368, 370, 374, 382, 395, 413, 419, 420, 423, 428 -kletar; gl. Jurij -opat; gl. Albert, Emerik, Martin, Peter, Tomaž, Ulrik -prior; gl. Konrad S T I KE L P E R G E R , Leutold, komornik avstrijskega voj­ vode Ernesta 49 STIRIA, gl. Štajerska STOBERL (Stòberl) -Magdalena (Magdale a), Volfgangova žena 416 -Volfgang (Wolfga g), eferdinški mešan 416 STOCHEINSDORF, STOKCHENDORFF, gl. Steha­ nja vas STOPAR, Jurij, podložnik v Kneju pri Robu 324 STOPER, Peter (PeterStoper), kljuar pri sv. Joštu na Dolah pri Polici 367 STOPNO (Stoppe ikg), pri Buki na Dolenjskem 162 STOPOLLSDORFF, gl. Planina STOPPENIKG, gl. Stopno STORHENBERG, gl. Starhemberg STRALBERG, gl. Štravberk STRANJE (Stra sdorff), pri Dobrniu na Dolenjskem 314 STRANJE (Ztroÿg ach), pri Škocjanu na Dolenjskem 162 STRANSDORFF, gl. Stranje, Stranska vas STRANSKA VAS (Stra sdorff, Stra skdorff), pri Žu- žemberku 314, 324 STRASPERG, gl. Stražberk STRASSBURG (Strazpurg), grad in kraj na Koroš­ kem, severno od Št. Vida -Henrik (Hai reich), komornik vojvode Viljema 16 STRASSEN, gl. Cesta STRAZPURG, gl. Straßburg STRAŽA (Ober wartt, Nider wartt, Wartt), Gorenja, Dolenja, jugozahodno od Novega mesta 162 STRAŽA (Wart), pri Šentrupertu 324 STRAŽBERK (Strasperg), zaselek in nekdaj grad pri Krmelju 324 STRAŽIŠE (perg zu Thewtschge a ttder Wartte ­përg v d Wi dische Strasischa haisset), kraj in hrib pri Begunjah pri Cerknici 163 STRAYTT, gl. Štrit STRELAC (Schucze ), pri Šmarjeti 324 STRMCA (Stermicz), pri Novi vasi na Blokah 324 STRMEC (Stermicz), severozahodno od Šentruperta na Dolenjskem 93, 324 STRMICA (Sigestorff, Stermecz, Stermicz), Velika, Mala, pri Šmarjeti na Dolenjskem 92, 93, 162, 324 STRUKL, Nikolaj (Nichse Strukhl) 177 STUBAY, Jurij (Georius de Stubay), župnik v Dobu pri Domžalah 71, 72 STUBENBERG (Stube berg), grad na avstrijskem Štajerskem -Jakob (Jacobvo Stube bergk) 96 -Janez (Ha s), štajerski deželni glavar 218 -Oto (Otto edeStube berg) 83 -Vulfing (Wulfi godeStube berg) 83 S T UDE N , nekje pri Topolšici 206 STUDENEC (Kalte Pru ), na Blokah, pri Novi vasi 324 STUDENEC (Pru , Prù ), nekdanje ime za Ig 32, 33, 35, 58, 88, 229, 240, 324, 362 STUDENEC (Pru ), severovzhodno od Buke na Do- lenjskem 162 S T UL E C Z , podložnik v Borštu pri Trebelnem 324 S T UL I C Z , podložnik v Marini vasi 283 STURM, Osvald (Oswaldde Sturm) 42 SUHA KRAJINA (Dur Chrai , Dürre krai ) 209, 324 SUHADOLE (Suchodoll), pri Dolah pri Litiji 324 SULCZER -Janez (Ha s) 15 -Krištof (Kristoff) 15 SUNDEL (Sù del), mariborski Jud 107 SÜNOWICZ,gl. Žunovec S UP AN I T Z , podložnik v Vrbljenah 350 SUSSENHAIM, gl. Žusem SUŠA (Dürr), pri Želimljah 29, 49, 324 SUŠNIK (Zawch), pri Topolšici 206 SV. DANIJEL (Sa dDa iel), v Zgornjem Razboru sev­ erno od Topolšice 206 SV. MAGDALENA (Sa dMarie magdale e perg), v Vršni vasi v obmoju Šmarja na Štajerskem 263 SV. MARJETA (Sa d Margrete ), severozahodno od Žužemberka 324 SV. PRIMOŽ (Purgkhait), Zgone, zahodno od Veli­kih Laš 324 SVETA GORA* (amPergi Watscherpharr), pri Va­ah 34 SVIBNO (Schärffe berig, Schärffe berg), grad pri Radeah -rodbina 97, 96 SVINEC (Eberstein) (Eberstei ), kraj in grad jugo­vzhodno od Althofna na Koroškem Imensko kazalo -Evstahij (Ewstache desEberstai er), mož Eli-zabete Kacenštajnske 222, 230, 236, 244 SVINJSKO (Ober Swi sko, Nyder Swi sko), Gornje, Spodnje, pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 SWARZENPACH, gl. rni Potok SWEINPECK, Sigmund (Sig.Swei peke ), pisar av-strijskega vojvode Alberta V. 132 SWEINPERG, Janez (Joha e Swei perg), maršal 83 SWERCZ,SWIRTZ,SWYRTZ, gl. Žvire SWYSITSCHDORFF, gl. Biška vas SYEMTSCH, gl. Semi SYLEWICZ, gl. Slevec SZELL, gl. Selo Š ŠAHOVEC (Schalke tall, Schobowicz), pri Dobrniu na Dolenjskem 252, 324 ŠALAM (Schalam), mariborski Jud 222 ŠITINA, Andrej (A dreSchczitti a), podložnik v Go-renjem Kronovem 223 ŠENTJANŽ (Hoff), na Dolenjskem 324 ŠENTJERNEJ (Sa d Bartholomee, Sa d Bartllme), na Dolenjskem 87, 162, 196, 286 ŠENTJURSKI HRIB (Sa dJorge perg), pri Tržišu na Dolenjskem 102 ŠENTLOVRENC (Sa d Lare cze ), pri Veliki Loki na Dolenjskem 162 ŠENTPAVEL (Sa t Pawl), vas pri Lipoglavu, jugo­vzhodno od Ljubljane 49 ŠENTPETER, gl. Otoec ŠENTRUPERT (Sa ctus Rupertus, Sa d Rüprechts), na Dolenjskem 92, 93, 103, 241, 250, 251, 324, 351, 352 ŠENTVID (Sa dVeit), pri Stini 26 ŠESTAK, Mar(t)in (Mar(t)i Schestakch), podložnik na Planini pri rnomlju 301, 324 ŠETA, Jurse (Jursche Scheta), podložnik v Zabrdju pri Mirni 394 ŠEVNICA (Schew icz), pri Mirni na Dolenjskem 346, 394 ŠEVNICA, Velika, Mala (Nidere Schew icz), pri Trebnjem 162, 194, 249, 266, 324, 344, 421 ŠIMŠAM (Schimscham), radgonski Jud 107 ŠIRJE (Schewr, Scheyer, Scheyr), grad pri Zidanem Mostu 239, 263 -Barbara (Barbara), Jurijeva hi, žena Hermana Turnerja in Jurija Rosenbergerja 114, 239, 284 -Gašper (Caspar), Barbarin brat 114, 239 -Janez (Ha se des Scheyrer), Barbarin brat 239, 246, 262a, 263 -Jurij (Jorge ) 114, 239 -Jurij (Jorg, Jorig) 349, 358, 394, 410, 411, 412; gl. tudi Lamberg -Jurij (Jorg), Gašperjev sin 239 -Volfgang (Wolffga g), Barbarin brat 114 ŠKOCJAN (Sa dKo czya ), na Dolenjskem 162 ŠKOCJAN (Sa d Ca cia , Sa d Ca czia ), pri Tur­jaku 30, 154, 198, 199, 303, 321, 324, 366, 389, 396 -župnik; gl. Lenart ŠKOFJA LOKA (Lagk,Lakch) 232 -Janez (Ha s) 384 -Nikolaj (Nickelvo Lack), kamniški mestni sod- nik 51 -Uršula (Vrsula), Janezova hi, žena ljubljan­skega mešana Lenarta Memingerja 384 ŠKOVEC (Schikofytz, Sykowicz), vzhodno od Mok­ronoga 46, 221 ŠKOVEC (Schibkobecz), pri Veliki Loki na Dolenj­skem 162 ŠKRILJE (Schbreil,Schriel,Skrell,Skreyll), nad Igom 29, 49, 149, 184 ŠKRJANE (Lerhe dorff), pri Trebnjem 162 ŠKRLJEVO (Greylaw), pri Šentrupertu na Dolenj­skem 324 ŠMARJE (Harla d,Sa dtMerei erphar), pri Grosup­ljem 18, 25, 367, 389, 392 ŠMARJEŠKE TOPLICE (NiderTopplicz,Ober Top­plitz, Töplicz), Gornje, Dolnje, na Dolenjskem 92, 93, 162 ŠMARJETA (Sa d Margrette ), na Dolenjskem 93, 324 ŠMARTNO (S.Merthe ), pri Litiji 23, 366 ŠMIHEL (Sa d Michel), danes del Novega mesta 162 ŠMIHEL (Sa dMichel), pri Žužemberku 314, 324 ŠOBA, Janez (Ja esSchoba), s Studenca (Iga) 362, 369 ŠOŠTANJ (Scho stai ), grad in trg v Šaleški dolini 249, 266 ŠPERENBERK (Sperremberg), grad pri Krškem 11 ŠROT, Friderik (Frideriche de Schrott), oskrbnik v Kranju 224 ŠT. VID (St. Veit a. d. Glan) (Sa dVeyt), na Koroš­kem, severno od Celovca 211 ŠTAJERSKA (Steir, Steür, Steÿere , Steÿr, Stiria) 4, 5, 11, 14, 15, 16, 19, 22, 29, 32, 35, 39, 40, 45, 46, 48, 49, 57, 64, 65, 66, 70, 83, 84, 96, 97, 98, 102, 106, 130, 131, 139, 152, 157, 159, 160, 169, 172, 173, 174, 175, 176, 178, 181, 182, 192, 200, 204, 206, 208, 215, 216, 218, 220, 222, 238, 242, 244, 246, 248, 258, 263, 264, 265, 269, 270, 271, 277, 281, 283, 304, 307, 308, 315, 319, 320, 327, 338, 339, 343, 344, 349, 351, 356, 387, 400, 401, 402, Imensko kazalo 405, 407, 408, 409, 410, 412, 414, 415, 418, 422, 425, 427 -glavar; gl. Stubenberg -upravitelj; gl. Chrabastorffer, Preuner, Rogen­ dorffer ŠTATENBERG (Stette berg), grad pri Poljanah 422 ŠTATENBERK (State burg, Stette burgk), grad pri Trebelnem na Dolenjskem 205, 327 ŠTEBERK (Stegberg, Stegwerg), grad na Notranj­skem, blizu Cerknice -rodbina 163, 264 o Janez (Ha s) 12, 16 o Vigul (Wigolus) 203 ŠTEFAN (Sa d Steffa i Treff er pharr), pri Treb­njem 162 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Dedniku pri Velikih Lašah 324 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Gabru pri Stini 2, 3 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik v Iški vasi 18 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Jami pri Dvoru pri Žužemberku 314, 324 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Kalu pri Ambrusu 324 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Kalu pri Mirni Pei 283 ŠTEFAN (Stepha ), podložnik v Konu pri Polskavi 338 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik v Marinkih pri Velikih Lašah 324 ŠTEFAN (Steffa smid), kova, podložnik na Opalko­vem 324 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Planini pri rnomlju 301, 324 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Rašici pri Velikih Lašah 324 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik v Rutah pri Velikih Laš-ah 324 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Selu pri Mirni 394 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik na Velikih Blokah 324 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik v Zabrdju pri Mirni 394 ŠTEFAN (Steffa ), podložnik v Zabukovju pri Tre­belnem 162 ŠTEFAN (Steffa ), dva podložnika na Žvirah 18 ŠTRAUS, Urban (Vrba Strawsse ) 394 ŠTRAVBERK (Stralberk), severno od Otoca na Do-lenjskem 162 ŠTRIT (Straÿtt), jugovzhodno od Buke na Dolenj­skem 162 ŠUMBERK (Sche wergk,Schö berg), grad severno od Žužemberka 11, 26, 54, 83, 92, 222a, 307, 324, 344, 421, 427 -Ana (A dlei ,A a), Janezova hi 45, 54 -Janez (Ha s) 8, 10, 11, 45, 48, 54, 201, 213, 222a -Margareta (Margret), žena Sigmunda Wolfsau­erja 45, 48 ŠUTA (Schütter hoff), gradi v zaselku Strelac pri Šmarjeti 324 T TALL, gl. Dol, Dole, Dolšaki, Dule T AL L E R , Jurij (Jorg), podložnik pod gradom Turjak 324 TEGOŠKA PLANINA (Trgasitz), nad Tržiem 224 T E I N DOR F F E R , Viljem (Wilhalm des Tei dorffer) 197 TELCZACH,TELLTSCHACH, gl. Tele TELE (Telczach, Telltschach, Telschach), vzhodno od Tržiša na Dolenjskem 102, 162, 265 TELICE (Teltschitz), severno od Škocjana na Do-lenjskem 162 TELTSCHITZ, gl. Telice T E R L I T Z , T I R L I C Z , podložnik v Iški vasi 36, 350 TEUSCHENDARFF, gl. Nemška vas TEWNYCZ, gl. Tunjice TEWFFENTALL, gl. Globodol T E W R B AN GE R , Jurij (Jorig) 151 TEWSENTALL, gl. Tušev Dol T HUM E C Z , Janže (Ja se), podložnik na Lipoglavu pri Grosupljem 324 THYBEIN, THYWEIN,gl. Devin TIEFER, gl. Laško TIRLICZ, gl. Terlitz TIROLSKA (Tirol, Tyrol) 4, 11, 14, 16, 19, 29, 32, 35, 40, 46, 49, 64, 70, 83, 84, 106, 130, 131, 132, 139, 152, 174, 178, 200, 204, 208, 215, 248, 253, 258, 264, 269, 270, 277, 280, 281, 304, 307, 308, 344, 421, 425, 426, 427 T OB AW , gorica verjetno nekje vzhodno od Mokro­noga 162 TOBLER, Janez (Ha sToblerr) 16 TOBRAW, gl. Dobrava TÖDLING (derHa sselcze Tötli g), pri kraju Markt St. Florian v Zgornji Avstriji 150, 151 TOMASTORFF, gl. Tomažja vas TOMAN (Thoma ), podložnik v Lahinji pri Dragatušu 324 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Blatu pri Trebnjem 162 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Brezjah pri Trebelnem 324 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Dwlach 73 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Gabru pri Stini 2,3 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Kaczelpach 338 Imensko kazalo TOMAŽ (Thomas), podložnik na Kalu pri Ambrusu 324 TOMAŽ (Thomas), podložnik pri Krki na Dolenjskem 162 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Malenski vasi 162 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Mihelji vasi 301, 324 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Pavli vasi pri Mo-kronogu 162 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Pijavi Gorici 324 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Podpeniku na Lepi Njivi 206 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Roži Vrhu pri r­nomlju 315 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Selniku nad Želim­ljami 324 TOMAŽ (Thomas), opat v Stini 419, 420 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Ševnici pri Mirni 346 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Tuševem Dolu pri r­nomlju 314, 324 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Velikih Blokah 27, 324 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Velikem Osolniku pri Turjaku 324 TOMAŽ (Thomas), podložnik na Visokem vrhu pri Belih Vodah 206 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Zagorici pri Dobrniu 314 TOMAŽ (Thomas), podložnik v Želimljah 324 TOMAŽJA VAS (Tomastorff), južno od Škocjana na Dolenjskem 162 TOMEC (Thometz), podložnik v Budganji vasi pri Žužemberku 314, 324 TOMEC (Thomecz), podložnik na domcu na Igu 229 TOMEC (Thumecz), podložnik na Opalkovem 261, 262 TOMEC (Thwmicz), podložnik v Praproah pri Gro­supljem 389 TOMEC (Tomecz), podložnik v Radežu pri Šmarjeti 162 TOMEC (Thometz), podložnik na Udju pri Grosup­ljem 25 TOMEJ (Thomey), podložnik v Stajah pri Igu 9 TOMIŠELJ (Tömischel), pri Igu 402 -župan; gl. Missel TOMŠE (Thomse), podložnik na Gradenjah pri Beli Cerkvi 209 TOMŠE (Tombse), dva podložnika na Selih (Dol pri Šmarjeti) 162 TOPLICA, gl. Dolenjske Toplice TÖPLICZ, gl. Šmarješke Toplice, Topolšica TOPOLŠICA (Töplicz), pri Šoštanju 206 TOPPOLCZ,gl. Topusko TOPUSKO (Toppolcz), kraj in nekdanji cistercijanski samostan med Kordunom in Banovino na Hrvaš­kem 299 TRABEL, gl. Trebelno TRACHENBERGER, gl. Kozje TRAFELD, gl. Dravsko polje TRAG, gl. Draga, Tržiše TRAU, gl. Drava TRAVNA (Trau ), reka v Zgornji Avstriji in na Štajer­skem 109, 110, 111, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 133, 134, 135, 144, 145 TRAUN (Tra± ), pri Linzu 151 TRAUN (Trau ), grad v Zgornji Avstriji -Janez (Ha s) 340 TRAUN, gl. Travna TRAUNKIRCHEN (Traw kirche ), v Zgornji Av-striji 416 TRAUNMÜLLNER, Volfgang (Wolfga gTra± müll­ er) 150, 151 TRAWNNKIRCHEN, gl. Traunkirchen TRBINC (Tribmecz), pri Mirni 162 TREBANJSKI VRH (Prampach, Prei pach), severo­zahodno od Trebnjega 162, 324 TREBA VAS (Trebstarff, Triebesdorf, Triebsdorf), pri Žužemberku 32, 33, 35, 209, 324, 314 TREBELNO (Trabel,Trobell), na Dolenjskem 32, 33, 35, 93, 208, 324, 426 TREBINJA (Trib i), severovzhodno od Knežgorice na Hrvaškem 299 TREBNICER, Vencelj (We czlaw des Treb iczer) 58 TREBNJE (Trefe , Treue ), trg na Dolenjskem 20, 77, 179, 194, 225, 249, 254, 266, 324; gl. tudi Kra-mar -župnik; gl. Rauchpaur T R E B US C H , Marin, podložnik v Kotu pri Semiu 324 TREFEN, TREUEN, gl. Trebnje TREPA (Treptschicz), severovzhodno od Ostrožina na Hrvaškem 299 TREPTSCHICZ,gl. Trepa TREU, Konrad (Chù radt der Tre± vo Sa d Ma-rei ), iz kraja St. Marien pri Linzu v Zgornji Avstriji 121, 122, 123 TRGASITZ, gl. Tegoše TRIBMECZ, gl. Trbinc TRIBNI,gl. Trebinja T R I E B S C HE I S ,v okolici gradu Kacenštajn 206 TRIEBSDORF, gl. Treba vas TRIESTE, gl. Trst TRIESTER, Erazem (Erasem Triester), ljubljanski mešan 384 TRJAVEC (Irsawecz), severovzhodno od Trebnjega 162 TRNI (OberPrampach), pri Mirni 194, 249, 266 TRNJE (Dar ach), pri Veliki Loki na Dolenjskem 324 TRNOVICA (Dorleite ), pri Stini 26 TROBELL, gl. Trebelno Imensko kazalo TROHA (Trocha), podložnik v Zagradu pri Škocjanu 324 TRST (Trieste) (Tergeste,Triest) 253, 255, 325 -glavar; gl. Kozjak -Janez (Joha edeTergeste) 253 -mešani; gl. Rosso, Spigulono TRSTENIK (Rarbach,Rorbach), pri Mirni na Dolenj­skem 324 TRŠINA (Truschei , Trüschi ), Zgornja, Spodnja, vzhodno od Mokronoga 93, 324 TRŠKA GORA* (Lawterberg), vzhodno od Otoca 162 TRUCHSECZ, gl. Emmerberg TRÜSCHIN, gl. Tršina TRŽI (Neÿmarkhtlei ), na Gorenjskem 224 TRŽIŠE* (Trag), južno od Krmelja na Dolenjskem 162 TSCHAKENTØREN, gl. akovec TSCHELACH, gl. ela TSCHËRNOMEL, gl. rnomelj TSCHEROWETZ, gl. Cerovec TSCHESDORF, gl. eša vas TSCHRESNEUICZ, gl. ešnjevec TSCHRIETES, gl. etež TUESTENTAL, gl. Tušev Dol TULLACH, gl. Dole TULMEYNER, Gregor (Gregori), imenovan Weÿs-sell, turjaški uslužbenec 280 T UM T S C HI C Z , Jurij (Juri), podložnik v Obrhu pri Dragatušu 324 TUNJICE (Têw ÿcz), pri Kamniku 34 T ØN S T E T E N (Jorig ze Tù stete ), verjetno v okolici Linza 151 TURJAK (Aursperg, Auspurg, Awrsperg, A´rspërg, Awrspergk, Awrspurgg), rodbina, grad in kraj pri Velikih Lašah 17, 37, 38, 83, 86, 92, 117, 154, 163, 178, 180a, 191, 198, 199, 264, 277, 311, 324, 326, 335, 361, 361a, 366, 371, 396, 398, 426 -Ana (A a), Herbardova sestra, žena Henrika Erolzheima 142, 143, 146, 154, 155, 156 -Ana (A a), žena Pankraca 334, 335, 336; 406, gl. tudi Frankopan -Darij († ok. 1511) (Darius) 426 -Dipold (Diepolt) 6, 11, 18, 27, 30, 31, 32, 35, 44, 47, 55, 56, 59, 61, 62, 67, 68, 69, 87, 88, 104 -Elizabeta (Elspet) reteška, žena Viljema I. 21, 25, 29, 32, 33, 35, 40, 49, 57, 70, 74, 75a, 78, 92, 93, 94a, 95, 96, 193 -Engelhard (1404–1466) (E gelhartt) 138, 163, 168, 180a, 181, 187, 190, 191, 192, 193, 203, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 222a, 228, 230, 232, 235, 236, 240, 244, 257, 260, 261, 262, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 275, 277, 278, 280, 284, 285, 286, 287, 289, 290, 291, 292, 297, 298, 299, 301, 302, 307, 308, 309, 310, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 317a, 320, 324, 325 -Herbard († 1453) (Herbardt,Herwartt) 21, 25, 28, 29, 47, 56, 72, 75, 76, 77, 75a, 85, 87, 88, 89, 91, 92, 93, 94a, 95, 96, 97, 98, 99, 101, 103, 117, 118, 138, 140, 142, 143, 146, 147, 148, 149, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 166, 167, 168, 169, 173, 174, 175, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 190, 191, 192, 193, 194, 198, 200, 201, 203, 205, 208, 209, 210, 211, 213, 221, 225, 228, 239, 332 -Jakob († 1499) (Iacobus,Jacobus), župnik v Šen­trupertu, novomeški prošt 329, 332, 351, 352 -Janez († 1466) (Ha se ,Joha es) 266, 270, 279, 283, 304, 307, 312, 314 -Janez († 1529) (Ha s) 421, 427 -Jurij († 1398) (Jorg) 56 -Jurij († 1428) (Jorg) 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 15, 17, 18, 26, 27, 28, 45, 54, 64, 76, 80, 83, 93, 98, 99, 102, 137, 173, 190, 201, 213; gl. tudi Wildungsmaurer -Jurij († 1435) (Jörig) 137, 140, 147, 163, 164, 170, 178, 180a, 181, 182, 190, 211 -Jurij (1430–1489) (Georgius,Jörge ), oskrbnik na Žužemberku 304, 307, 323, 324, 325, 344, 378, 421 -Katarina (Katrei ), s Plankensteina, Herbar­dova žena 77, 93, 92, 99 -Lovrenc (Laure tius) 324, 325, 333, 335, 342, 345, 347, 348, 354, 355, 356, 357 -Margareta (Margret), Jurijeva hi, žena Kon­rada Kraiga 56 -Oktavijan († ok. 1507) (Octauia us) 426 -Pankrac (om. 1420–1446) (Pa gracze de Awrsperger) 98, 140, 142, 143, 146, 155 -Pankrac (1441–1496) (Pa gretz, Pa grecz) 323, 324, 325, 326, 327, 328, 331, 334, 335, 336, 337, 339, 341, 350, 353, 354, 355, 365, 368, 369, 370, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 379, 380, 381, 382, 383, 386, 387, 388, 389, 390, 391, 392, 393, 395, 397, 398, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 412, 413, 414, 415, 418, 419, 420, 423, 424, 426 -Sholastika (Scholastika), s Kunšperka, Engel-hardova žena 209 -Trojan (1495–1541) (Troia s) 426 -Viljem I. († 1400) (Wilhalm) 21, 25, 32, 33, 35 -Viljem († ok. 1507) (Wilhalme ), kranjski de­želni glavar 304, 307, 308, 323, 324, 325, 344, 364, 375, 376, 377, 398, 412, 417, 421, 422 -Volker (1401–1455) (Volkarde , Volkchma ) 138, 154, 163, 168, 180a, 181, 186, 187, 190, 191, 193, 198, 201, 203, 209, 210, 211, 213, 214, 222a, 230, 232, 235, 236, 244, 248, 249, 256, 259, 265, 266, 270, 324, 325 -Volker (1443–1508) (Wolffhardus) 323, 324, 325, 333, 335, 426, 428 TURKI 363 TURMAN, Jakob (Jacob), podložnik na Slanjem Vr­hu pri Mokronogu 324 TURN (Ture ), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 TURN, gl. Iški turn TURNER, Herman (Herma derTur ër) 114; gl. tudi Širje TUŠEV DOL (Tewse tall, Tueste tal, Tusche tall), pri rnomlju 301, 314, 324 TWORISCHEN,gl. Dvor U UDINE, gl. Videm UDJE (Herczogspach, Herczogtumb), pri Grosupljem 25, 32, 33, 35, 324 UDNA VAS (Herczoge dorff), pri Trebelnem 205 -Janez (Ha se ) 205 ULAKA (Wolakch), pri Velikih Lašah 76 ULE (Vle), podložnik v Lazah pri Turjaku 324 ULE (Vlle), podložnik v Šentjerneju 162 ULE (Vle,Ylle),tržan v Žužemberku 314, 324 ULRIK (Vlreich), podložnik v Cesti pri Škocjanu (Do-bruška vas) 162 ULRIK (Vlreich i der Lëytte ), podložnik v Gotov­ljah 39 ULRIK (Vdalricus), kanonik premonstratenskega sa­mostana v Grebinju 378 ULRIK (Vlreich), podložnik na Orlaki pri Žužemberku 209 ULRIK (Vlreich), podložnik v Slivneku pri Belih Vo­dah 206 ULRIK (Vdalricus,Vlrich), opat v Stini 259, 268, 272, 275, 289, 290, 291, 292, 297, 298, 302, 321, 326, 331, 337, 342, 345, 347, 348, 357, 361, 361a, 365 ULRIK (Vlreich), gorenjemokronoški župnik 221 UNGNAD -Janez (Jo. V g ad), svetnik kralja Friderika 248 -Krištof (CristoffV ge ad) 311 -Vulfing (Wulffi g) 74 URBAN (Vrba ), podložnik v Dolah pri Suhorju 301, 324 URBAN (Vrba ), kljuar pri sv. Joštu na Dolah pri Polici 367 URBAN (Vrba ), podložnik v Koroški vasi pri Me-hovem 301, 324 URBAN (Vrba ), podložnik v Nerajcu v Beli krajini 324 URBAN (Vrba ), podložnik v Selih pri Trebelnem 324 URBAN (Vrba ), podložnik na Velikem Vrhu na Blo­kah 324 URBE, Ludvik de (LudovicusdeUrbe), v Italiji 253 V VAE (Watscherpharr), v Zasavju 34 VA L B E N HAUP T , Ditmar (Dyetmars dez Valbe ­haupts) 41 VALI (Walich), podložnik v Hinjah pri Šentjanžu 162 VA L KC H E N , Martin (Mertte Valkche ) 354 VA L L E , mesar (fleischakher), tržan v Žužemberku 324 VALTER (Walther), podložnik v Lukovku pri Treb­njem 162 VALTER (Walther), podložnik v Mirni vasi pri Tre­belnem 89 VARAH (Warach, Weroch), nekdanji ljubljanski Jud 107, 210 VARBOUITZ, gl. Vrbovec VAVOER, Tomaž (Thoma Vauötscher) 311 VAVPA VAS (Amasdorf,Ambtma sdorf), pri Dobr­niu na Dolenjskem 1, 140, 314, 324 VAVTA VAS (Waltersdorf,Wolte dorf), jugozahodno od Novega mesta 314, 324 VAYST(EN), Jošt (Joste de Vayste ) 73 VEDERINA (Vederi ), pri Šentrupertu na Dolenj­skem 324 VEGAWN, gl. Begunje VEGEL, gl. Krk VELD, gl. Polje VELDEN, gl. Polje VELENIK (Wella igk), zahodno od Spodnje Polskave 343 VELIKA VAS (Micheldorff), južno od Morav na Go-renjskem 94 VELIKE BLOKE (MichelOblagk,Sa dMichell), pri Novi vasi na Blokah 27, 147, 185, 209, 285, 324 VELIKE DOLE (Grosse dulach), pri Stehanji vasi na Dolenjskem 324 VELIKI LONIK (Grosse Lotsch igk,Locz ÿk), tu­di samo Lonik, pri Turjaku 50, 324 -bratovšina sv. Janeza 50 VELIKI VRH (Grosse pergg), pri Novi vasi na Blo­kah 185, 285, 289, 290, 291, 292, 297, 298, 317, 324, 326 VELIKOVEC (Vlkermarkt) (Volke markcht), mesto na avstrijskem Koroškem 339 Imensko kazalo VEPRIACH, gl. Jeperjek VERBITSCH, gl. Vrbije VERCHPETSCH, gl. Vrhpe VIR (v derdemWeyer), jugozahodno od Grosupljega 324 VERNEK (Wer ekg), grad in kraj pri Litiji -Filip (Philippe demWer ekger) 201, 213 -Jurij (Jorge ) 201, 213 -Sajfrid (Seyfride ) 201 -Viljem (WilhalmWer ekger) 201, 213, 229 VERONA, mesto v Italiji 255 VESELA GORA (Perg), pri Šentrupertu na Dolenj­skem 324 VEŠE (Willtschicz), zaselek, danes del naselja Sela pri Štravberku 162 VEYERTAGER, Peter (Peter des Veyertager), sod-nik v Dunajskem Novem mestu 57 VICHNACH,VIECHNACH, gl. Hinje VIDE (Wyde), podložnik v Lipovcu pri Semiu 324 VIDEM (Wydem), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 VIDEM (Klai Widem, Grosse Widem), Veliki, Ma­li, pri Veliki Loki na Dolenjskem 162 VIDEM (Udine) (Weyde ), mesto v Furlaniji 23 VIKUMBERG (Vi chi bergo,Vi ckhe werg), nekdaj grad vzhodno od Trsta pri Dragi, tudi Fmfemberg -Hajncman (Hay czma ) 81 -Friderik (FredericideVi chi bergo) 253, 255 -Štefan (Steffa ) 81, 253, 255 VILICE (Villis), na eškem blizu Vlašima 53 VILLACH, gl. Beljak VILTUŠ (Wilthaws), vas in grad na Štajerskem, za­hodno od Maribora 364 -Elizabeta (Elspet) 343 -Erazem (Erasem) 227, 233, 238, 338, 343 -Margareta (Margreth), Erazmova hi 343 VINA GORICA (Wei puhel, Wei püchell), pri Treb­njem 20, 324 VINCHINBERGO, VINCKHENWERG, gl. Vikum-berg VINICA (Wey icz), v Beli krajini 273 VINICA (Wey igk,pergWoy ikg), pri Šmarjeti 155, 162, 324 VINJI VRH (Wei perg), pri Beli Cerkvi na Dolenj­skem 162, 273 VINJI VRH* (Egk), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 VINJI VRH (Wei sperg), zaselek, danes del naselja Veliki Cirnik pri Krmelju 162 V I N KG , podložnik v mlinu na Studencu (Igu) 324 VIPAVA (Wippach), grad kraj v Vipavski dolini 16, 215 -glavar; gl. Belli VISOKI VRH (Wisokch), zaselek v Belih Vodah pri Šoštanju 206 VISOKO (Weysagk,Weyzzakch), pod Kureškom 92, 191, 361 VIŠNJA GORA (Weichselberg), kraj in grad na Do-lenjskem 18, 355, 356, 397 -Janez (Ha s) 271 -Jurij (Jörige Weichsselberger), kranjski vice-dom 229, 248, 258, 260 VIŠNJE (Weychsell), v Suhi krajini 209 VITANJE (Weite stai ), kraj in nekdaj grad severno od Celja -Henrik (Hai reiche vo Weitte stai ) 137 -Popel (Pòpplei ), dvorni mojster Celjskih gro­fov 6, 15 VLAŠIM (Wlassim), grad in kraj na eškem, jugo­vzhodno od Prage 53 VLATKO (Vlatko pisac’), pisar, ostrožaški mešan 13 VLBEN, gl. Lokve VNDERDEMLISSICZ, gl. Podlisec VNDERDEMVÄRST,VORST, gl. Podboršt VNDERFRANSK, gl. Podbransko VNDERMEGK, gl. Puderšnik VNGER, Martin (Marti s V ger), ljubljanski mešan 21 VOE (Waczerperg), vinska gorica pri Kostanjevici 28 VODICE (Vodicz), pri Šentjanžu na Dolenjskem 324 VODICE (Wodicz), pri Šmartnu pri Litiji 23 VODOLNIK, Martin (Marti Wodol ikch), podložnik v Lomu pri Kacenštajnu 206 VOGRSKO (Hu gerspach), grad pri Novi Gorici -Katarina (Cateri am U gospocharim), Ulriko­va žena 253, 255 -Ulrik (VoldoriciU gospocar) 255 VO L C HOC H , sodnik iz rodu Jezerskih v današnji Bosni 399 VOLJA JAMA (Wolfsgrube ), severno od Žužem­berka 324 VOLJE (Bolfspach), na Blokah 393 VOLJE NJIVE (Wusche ee), pri Mirni 394 VOLFGANG (Wolfga g), opat v Gleinku pri Steyrju 217 VOLFGANG (Wolfga g), tržan v Žužemberku 314, 324 VOLKENSDORF (Volkchestarff, Volkestarff, Vol-kch storf), grad zahodno od Ennsa v Zgornji Av-striji in po njem imenovana plemiška rodbina 144, 145 -Sajbold (Seÿbolte ) 133 -Vigul (Wigalaise ) 115, 119, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 139 VÖLKERMARKT, gl. Velikovec Imensko kazalo VO L T S C H I C Z S , podložnik v Kleetu pri Žužemberku 324 VORST, gl. Boršt, Gorenji Podboršt, Podboršt, Za­boršt VRANSKO (Frë tzk), na Štajerskem 311 VRATE (Wratte), podložnik na Vrhu nad Mokrono­gom 162 VRBIJE (Verbitsch), severno od Turjaka 324 VRBLJENE (Barbliach,Berblach,Swarbliach,Warb­rach, Werblei ), pri Igu 14, 32, 33, 35, 36, 84, 350, 353 VRBOVEC (Varbouitz, Werbouetz), pri Dobrniu na Dolenjskem 314, 324 VRBOVEC (Alte burgk), grad v Nazarjah 239, 311 VR E N I G K , Janez (Ia ess Vre igk), podložnik v Vrb­ljenah 350 VRFAR, gl. Hrvaški Brod VRH (Nabruchu,Wei sperg), nad Mokronogom 102, 208, 344, 421, 426 VRH (Perg), pri Površju, zahodno od Rake 162 VRH (Perg), pri Šentrupertu na Dolenjskem 324 VRH (Gotzlei sperg), pri Škocjanu na Dolenjskem 162 VRH (Perglei ), pri Trebelnem 162, 324, 426 VRH (Perg), nad Želimljami 191, 324 VRHEK (Scher püchell), pri Krmelju 324 VRHKRKA (Obergurgk), nekdanji grad ob izviru Krke, tudi Gorenja Krka 324 VRHNIKA (Oberlaybach), jugozahodno od Ljubljane 16 VRHOVO (Nider Freichaw), Gorenje, Dolenje, pri Mirni Pei 162 VRHPE (Verchpetsch), pri Mirni Pei na Dolenj­skem 324 VRHPOLJE (Ober ueld), pri Vipavi 16 VRUMEC (Wrùmecz), podložnik v Mihovici pri Šent­jerneju 162 VUZENICA (Selde hof), vzhodno od Dravograda -Nikolaj (Niclas Selde hoffer), župnik v Mirni Pei 223, 239 VY N E , podložnik pri Krki na Dolenjskem 162 W WÆLDLEIN, gl. Podgozd WACKIN, Jakob (Jacob Wacki , Wagcki , Wagki ) 385, 388 in njegova žena Suzana (Svsa a) 388 WACZERPERG, gl. Voe WAGNER, Marin (Mari Wag er), podložnik v Ko­nu pri Polskavi 338 W AKG E R S B E R GE R , Janez (Joa e) 257 WALDENACH, gl. Budanje WALISCH, gl. Italija WALKAUF, Janez (Ha sderWalkawf) 119 WALLSEE (Walsse), grad in mesto v deželi Baden-Wrttemberg, danes Bad-Wallsee -Rajnpreht (Rai precht), glavar v Zgornji Av- striji 43, 108, 112, 130, 131, 132 -Volfgang (Wolffga gvo Ballsse) 318, 319 WALTERSDORF, gl. Vavta vas WAN, gl. Bane W AN D E , Marin (Mari Wa de), podložnik v Trebi vasi pri Žužemberku 324 W ANN GR ÙB , nekje na Ižanskem 35 W AN P E KC H , Štefan (Steffa ) 363; gl. tudi Schyringer WARDARICZ, gl. Brdarci WART, gl. Straža WARTTENPERG, gl. Stražiše WASCH, gl. Baje WATSCH, gl. Vae W E B AR , Marin, podložnik v Gradišu pri Robu 324 W E G AR E N , Janez (Ha sdatzde Wegàre ), nekje v Zgornji Avstriji 123 WEGLA, gl. Krk WEICHSELBERG, gl. Višnja Gora WEINPERG,WEINSPERG, gl. Vinji Vrh, Vinski vrh, Vrh WEINPUHEL, gl. Vina Gorica WEISSENKIRCHEN, gl. Bela Cerkev WEITENSTAIN, gl. Vitanje WELESPERG, gl. Bleji Vrh WELLANIGK, gl. Velenik W E L L E , podložnik v Jugorju v Beli krajini 301 WELS (Wels), v Zgornji Avstriji 43, 122, 416 mešani; gl. Ayndel, Churenberger, Graser, Grill, Holczinger, Staiger WELYCZ, Matej (MathedesWelÿcz), novomeški meš- an 75 WENIG HOPHENBACH, gl. Hmelji WEPPRIACH, gl. Jeperjek WERBLEINN, gl. Vrbljene WERBOUETZ, gl. Vrbovec WERDER, Tomaž (Thoma des Werder, Thomas Werder), ljubljanski mešan 47, 88 WERDL, gl. Otoec WERDNEKKER, Filip (Philippe demWerd ekker) 8 WERENBURGER -Gašper (Caspar Wer burger) 247; gl. tudi Mindorfer -Janez (Ha s Bere burger, Were burger), glavar v Zágorju 148, 156, 166, 172, 180, 183, 187, 193 W E R F F , nekje pri Škovcu vzhodno od Mokronoga 221 WERNDORF, gl. Birna vas WERNEKG, gl. Vernek WEYCHSELL, gl. Višnje WEYDEN, gl. Videm Imensko kazalo WEYER, gl. Vir WEYNICZ, gl. Vinica WEYNIGK,gl. Vinica WEYR, gl. Kal W E YS S KA , podložnik v domcu v Podpei pod Kri- mom 350 WEYSSELL, gl. Tulmeyner WEYZZAKCH, gl. Visoko W I D E C Z DOR F , nekje zahodno od Mirne 346 WIDEM, gl. Videm WIDGREDNIKG, Sigmund (Sigmu d) 300 W I E C Z E N P E R GE R , Janez (He sel) 144 WIEN, gl. Dunaj WILDENCZERNIGK, gl. Cirni WILDUNGSMAURER -Henrik (Hai reichsdesWildu gsmawrer) 137 -Margareta (Margarethe ), Henrikov hi, žena Jurija Turjaškega 137 -Sigmund (Sigmu de Wildu gsma±rer) 137 W I L E , podložnik v Jugorju v Beli krajini 324 WILLIGENRAIN, gl. Breg WILLISSENDORFF, gl. Belšinja vas WILLTSCHICZ, gl. Veše WILPURCHGSCHIESS, gl. Liberga WILTHAWS, gl. Viltuš WINDEN*, severozahodno od Judenburga -Janez (Ha svo Wi de ) 32, 33 WINDISCHENMARCKH, gl. Marka WINDISCHGRETZ, gl. Slovenj Gradec WINKCHEL, gl. Koti WINKHEL, gl. Kot WIPPACH, gl. Vipava WISOKCH, gl. Visoki vrh W I S P AC H E R , Henrik (Hai reich) 151 WISSESTORFF, gl. Biška vas WITTENDORFF, gl. Bitnja vas WLASSIM, gl. Vlašim WLSCHICZ, gl. Opalkovo W OB N E R , Križe (Crise), podložnik v Cerovcu pri Trebelnem 324 WODICZ,gl. Vodice WODIGENSDORF, gl. Budganja vas WODOLNIKG, Marin (Mari Wodol ikg), podložnik v Lomu pri Kacenštajnu 220, 236 WOLAGK, WOLAKCH,gl. Podulaka, Ulaka W OL F , Mihael (Michel), podložnik v Loki pri r­ nomlju 324 WOLFAREN, gl. Wolfern WOLFERN (Wolfare ), severno od Steyrja v Zgornji Avstriji 144 W OL F E S P E ( R ) G, W O L F HAR T S P E R G , verjetno vzhodno od Mokronoga 46, 221 W OL F F , Martin (Marti Wolff), podložnik v Kleetu pri Žužemberku 324 WOLFSAUER -Margareta (Margareth), Sigmundova žena 79 -Sigmund (Sigmu d,Sigmu dtWolffsauer) 45, 48, 79, 90 -Wolfsaweri , lastnica dela žužemberškega gra­du 314 WOLFSBERG (Wolsperg), v Labotski dolini na av- strijskem Koroškem 162 WOLFSGRUBEN, gl. Volja Jama W OL L E N S L AH E R , podložnik v Mali Loki pri Višnji Gori 18 WOLTENDORF, gl. Vavta vas WOLTSCHICZ,gl. Opalkovo W OL T Z E R E P E T Z , Jurij (Jurivo Woltzerepetz), pod- ložnik v Budanjah 16 W OR C HE , nekje v Beli krajini 301 WOSCHIN,gl. Bužim WOYNIKG,gl. Vinica W UK E R M AN , Martin, podložnik v Lokvici pri Met- liki 324 WULTSCHITSCH, gl. Opalkovo W UR C Z P UC H L E R , Jurij (Jorig ) 273 WUSCHENEE, gl. Volje Njive WUTSCHNDORF,WUSCHENDORF, gl. Bušinja vas W YD E M bei dem pfarrhoff, severno od Trebelnega 324 WYDEM, gl. Videm WYTTENDORF, gl. Bitnja vas Y YA S W I C Z , podložnik v Rutah pri Velikih Lašah 324 YEBOWICZ, gl. Gebawicz Y E B UC Z , Mihael (MichelYebucz), podložnik (v mli- nu) v Dolenjih Laknicah pri Mokronogu 324 YEDRESPERG, gl. Dreji vrh YEGDORFF, gl. Iška vas YG,YEG, gl. Ig YGELSPACH, gl. ilpah Z ZABORŠT (Vorst), pri Buki na Dolenjskem 162 ZABRDJE (Sabardie, Sabrie), pri Mirni na Dolenj­skem 346, 394 ZABUKOVJE (Oberpuch, Nyderpuch, Puch), Gornje in Dolnje, severozahodno od Mirne 162, 324 ZABUKOVJE (Puech), pri Raki 162 ZABUKOVJE (La ge puch,Puch), Gorenje, Dolenje, pri Trebelnem na Dolenjskem 32, 33, 35, 92, 93, 162, 208, 324 ZABUKOVJE (Hi derpuch), pri Turjaku 324 Imensko kazalo ZADRE (Startschicz, Sterfitsch), pri Brezovici pri Predgradu 301, 324 ZAGORICA (Sagoretz, Sagoricz), pri Dobrniu 314, 324 ZAGORICA (Sagoricz), pri Hmeljniku 283 ZAGORICA (Sagoricz), pri Mirni 266 ZAGORICA (Sagoricz), pri Mokronogu 324 ZAGORICA (Sagoricz), severno od Trebnjega 162, 194, 249, 344, 421 ZAGORJE (Seger,Söger), nekdanja grofija na Hrvaš­kem 22, 26, 28, 79, 90, 172, 176, 180, 188, 189, 194, 247a, 249, 250, 262, 266, 278 -glavar; gl. Werenburger ZAGORI (Zagortschicz), Ku s c h e , podložnik v Br-darcih pri Dragatušu 324 ZAGRAD (Sagrad), pri Otocu na Dolenjskem 162 ZAGRAD (Sagrad), pri Škocjanu na Dolenjskem 29, 49, 93, 162, 324, 426 ZAGREB (Agram) 214 -kapitelj (capitulumecclesieZagrabie sis) 100, 207 ZALESNIK (Sales ikch), podložnik na Velikih Blokah 209 ZALISEC (Saleis,Salewsetz,Saleys), pri Žužemberku 314, 324 ZALOG (Zalag), pri Moravah na Gorenjskem 94 ZALOG (Salach, Salog), pri Škocjanu na Dolenjskem 93, 162, 233 ZALOG (Paitt aw), zahodno od Novega mesta 162 ZALOKA (Salog), severozahodno od Mirne 324 ZAPOTOK (Sapatak, Sapotogk), pod Kureškom 92, 191, 324, 361 ZAPUŽE (Sappelsach, S egke dorf), pri Mirni na Dolenjskem 254, 324 ZAVINEK (Ewlpach), pri Škocjanu na Dolenjskem 162 ZAVRH (Hi derperg,Hy derpergk,v dermPerg), se­verovzhodno od Zagradca na Dolenjskem 209, 324, 344, 421 ZAWCH, gl. Sušnik Z AYE , podložnik v Hrastu pri Jugorju 324 ZBURE (Zwur), pri Šmarjeti na Dolenjskem 162, 324 ZDISLAVICE (Zdislawicz), na eškem blizu Vlašima 53 ZEELAND (Seela d), nekdanja grofija na današ­njem Nizozemskem 425, 427 ZEKKORN, Jurij (Jorge dem Zekkorr , Jorge de Czekkor er) 17 ZENDGRAF, Pavel (Paul Cze dgraff), frankopanski gradišan v Slunju 276 Z E N I T S C H , Mihael (Michel), podložnik v Ivanji vasi pri Mirni Pei 324 ZESDORF, gl. eša vas Z E YAB E C Z , Janez (Ja es Zeÿabecz), podložnik v Straži pri Novem mestu 162 Z E YAW E C Z , Marin (Mari Zeÿawecz), podložnik v Straži pri Novem mestu 162 ZGORNJA AVSTRIJA (la dobderE s) 108, 112, 115, 116, 130, 131, 132, 141, 308, 340 -glavar; gl. Wallsee -upravitelj; gl. Oberhaimer ZGORNJE KOSEZE (Edli g), vzhodno od Morav 247a ZIBOVNIK (perg ge a t Sebo ikch), naselje in nek­daj vrh severno od Cerknice 163 ZIERBERG (Zìrberiger), nekdanji grad pri Krems­dorfu v Zgornji Avstriji, nekdaj tudi plemiška rod-bina 108, 109, 110, 111, 112, 115, 116, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 133, 134, 135, 141 ZIRGKNICZ, gl. Cerknica ZKORRLEIN, gl. Skorno ZLADE, Martin, podložnik v Gostinci pri Trebelnem 324 ZLADE, Mikec, podložnik na Pungertu pri Trebelnem 324 ZLAT (Slat), nekdanji samostan v Kordunu na Hrvaš­kem, danes vas Slavsko Polje 299 ZLOGANJE (Slega ), pri Škocjanu na Dolenjskem 162 ZNOJILE (S oÿl), pri Studencu, vzhodno od Tržiša na Dolenjskem 162 ZOBELLSPERG, gl. ušperk ZOLOG, gl. Zalog ZONEK (Sa ek, Su egkh), grad na Igu, tudi druge ime za vas Ig 18, 424 ZORE (Sare des Matheus sü ), Matevžev sin, podlož­nik na Dobravici pri Šentjerneju 328 ZORE (Sore), podložnik v Tržišu pri Krmelju 162 ZORE (Zore), podložnik v Grmu pri Dobrniu 324 ZORE (Sare), podložnik v Radni vasi pri Trebelnem 209 ZORE (Sore), podložnik v Stavi vasi pri Žužemberku 314, 324 ZORE (Sore), podložnik v Zabrdju pri Mirni 346 ZOREC (Zorecz suppa ), župan, podložnik na Jeper­jeku pri Tržišu 324 ZTROYGNACH, gl. Stranje ZUDAR,ZWDAR, gl. Cudar de Ónod ZUTPHEN (Zupphe , Zutphe ), nekdanja grofija na današnjem Nizozemskem 425, 427 Imensko kazalo ZWUR, gl. Zbure Z YM E R AW E R , Konrad (Kue ratte desZymerawer) 246 Ž ŽABJEK (Chrotte dorff), pri Veliki Loki na Dolenjs­kem 162 ŽAGA (Sag), jugozahodno od Velikih Laš 324 ŽALOSTNA GORA* (zu V ser fraw auffdem Pe-rig), pri Mokronogu 221 ŽALOVIE (Sal icz, Salowitzsch, Salwitz, Schala­bicz,Schelebicz), pri Šmarjeti na Dolenjskem 29, 49, 93, 273 ŽAMERK, grad jugovzhodno od Šentjurja pri Celju -Sviker (Sweykcher de Sêlde berger) 10, 17 ŽELEZNOVI, Vuk (Vlk’ Želz’novi), ostrožaški mešan 13 ŽELIMLJE (Salei ,Sëley ), pri Pijavi Gorici 29, 49, 168, 191, 324, 362, 426 ŽIE (Seyts), severovzhodno od Domžal 247a ŽIE (Seycz), kartuzijanski samostan pri Slovenskih Konjicah 226 ŽIRI (Seÿrach), v Poljanski dolini 90 ŽNIDAR (Sch aide perg, S ayde berg), južno od Li-tije 23, 136 ŽOVNEK (Se ekg), grad pri Braslovah v Savinjski dolini 250 ŽUMBERK (Sichelberg, Sicherberg), grad v Gorjan­cih 344, 411, 421 -Barbara (Barbara), Janezova žena 196, 286 -Janez (Ha s) 196, 219, 223, 286 -Jurij (JorigderSicherberger) 96 -Nikolaj (Niclas, Niklas) 271, 284, 287, 299, 309, 310 -Tomaž (Thomas) 11 ŽUNOVEC (Sü owicz), severozahodno od Mirne 324 ŽUSEM (Susse haim), grad pri Šentjurju pri Celju -Andrej (A dre) 65 -Janez (Ha s) 65 ŽUŽEMBERK (Seise berg, Sewsse bergk), grad in trg na Dolenjskem 79, 90, 140, 209, 314, 324, 378 -oskrbnik; gl. Turjak ŽVIRE (Schwierz, Swercz, Swirtz, Swyrtz), v Suhi krajini 18, 92, 209, 324, 344, 421 PRILOGA — FOTOGRAFIJE PEATOV Andrej, avguštinec, komisar papeš­kega legata 34 Apfaltrer, Andrej 154 Aspach, Leopold 136 Awer, Henrik 52 _____, Janez 53 Benetke, dož _____, Francesco Foscari 18, 19 _____, Janez Mocenigo 20, 21 Bistra, samostan 27, 28 Blagovica, Pavel 125 _____, Vulfing, gl. Škocjan Brondolo, opat Castiel 25, 26 _____, opat Volfgang 29 Celje, Friderik II. 13, 13 _____, Herman II. 12 _____, Ulrik II. 15 _____, Janez Lyst, mešan 171 _____, Konrad Sarawer, mešan 172 Czellenperger, Matevž 156 retež, Hertel 106 rnomelj, Jurij 88, 89 _____, Martin 86, 87 ušperk, Henrik 68 _____, Herman 69 Desi, Lovrenc 155 Dunajsko Novo mesto, Peter Ve­yertager, mestni sodnik 166 Dr, Bertold 54 _____, Janez 55 Engersdorf, Janez 108 Fauchter, Volfgang 133 Ferentino, Andrej, škof 23 Foscari, gl. Benetke Frankopan, Dujam 16 _____, Martin 17 Gašper, župnik, gl. Ribnica Gaugenberger, Peter 130 Gleink, konvent 30 Abecedno imensko kazalo Gradac, Jurij 149 Gradenek, Jurij 114 Gundaker, Janez 120 Guštanj, Janez 84 _____, Jurij 83, 85 Habsburg, Ernest Železni 3 _____, Friderik IV. (starejši) 4, 5 _____, Friderik III. (avstrijski vojvo­da, kralj, cesar) 6, 7, 8, 9, 10, 11 _____, Leopold 2 _____, Viljem 1 Hagenauer, Janez 122 Han, Volfgang, gl. Metlika Harrer, Andrej 59 _____, Friderik 56, 57 _____, Jurij 58 Hauperger, Mihael 131 Hertenfelser, Ahac 159 Heyna, Pavel, gl. Ljubljana Hohenegg, Konrad 77 _____, Volker 76 Hohenwarter, Andrej 152 Hölzl, Konrad, gl. Ljubljana Huetter, Jurij, gl. Ljubljana Ig, gl. Pawer Jama, Erazem 139 Jamnizer, Lenart, gl. Ljubljana Janez, pisar, gl. Ljubljana Julbek, Leutold 72, 73 Kacenštajn, Dipold 113 Kaltenperger, Henrik, gl. Ljubljana Kamnik, Osterman 101 Kapphensteiner, Volfart 140 Katter, Bernard 157 Klemen, župnik, gl. Ribnica Kompolje, Krištof 71 _____, Viljem 70 Kostanjevica, opat Lovrenc 31 Kozjak, Herman 65 _____, Jurij 64 _____, Ludvik 67 _____, Nikolaj 66 Krabat, Gašper, gl. Ljubljana Kraig, Andrej 151 Krumbach, Mihael 137 Lamberg, Andrej 100 _____, Baltazar 99 Lantman, Primož, gl. Novo mesto Lassniczer, Janez 116 Leo, Andrej de 144, 145 Lengheim, Janez, z Otoca 98 _____, Martin 97 _____, Nikolaj 96 Lichtenauer, Janez 134 Ljubljana _____, komtur komende NVR Kon­rad Hölzl 35 _____, mestni sodniki Jurij Maulisch 163 Pankrac Messerer 165 Janez Meminger 174 Gašper Krabat 175 _____, mešani Tomaž Werder 164 Henrik Kaltenperger 168 Henrik Stautheimer 170 Pavel Heyna 173 Jurij Huetter 176 _____, pisar Janez 162 _____, prošt stolnega kapitlja Lenart Jamnizer 24 Lož, Gašper 119 Lyst, Janez, gl. Celje Maribor, Erhart Puehler, mešan 169 Maulisch, Jurij, gl. Ljubljana Mehovo, Janez 141 Melz, Gašper 90, 91, 92, 93 Meminger, Janez, gl. Ljubljana Mengeš, Nikolaj 102 Messerer, Pankrac, gl. Ljubljana Metelheimer, Henrik 126 Metlika, komtur komende NVR Volfgang Han 36 Mindorfer, Jernej 63 _____, Jurij 60, 61, 62 Mirna Pe, župnik Nikolaj Vuze­niški 39 Mocenigo, gl. Benetke Novi grad pri Podgradu, Nikolaj 107 Novo mesto, mestni sodnik Primož Lantman 167 Oberdorfer, Erhard 110 Ostrovica, Ulrik Schenk 115 Ostrožac, mesto 161 Otoec, Janez, gl. Lengheim Pawer, Erhard, Ižanski 109 Pernegg, Janez 78, 79 _____, Jurij 82 _____, Ortolf 80 _____, Viljem 81 Perner, Ulrik 121 Piberecker, Janez 128 Pläsel, Nikolaj 117 Polhov Gradec, Rudolf 104 Poycenfurter, Jakob 138 Prager, Friderik 147 Puehler, Andrej 160 Puehler, Erhart, gl. Maribor Rajhenburg, Nikolaj 111 Ravbar, Friderik 50 _____, Herman 51 _____, Ulrik 49 Ribnica, župnik Gašper 38 _____, župnik Klemen 40 Rintscheid, Janez 124 Ritzenwinckel, Janez 127 Rogendorffer, Sigmund 146 Sarawer, Konrad, gl. Celje Sawer, Nikolaj 153 Schnizenbaum, Martin 95 _____, Viljem 94 Schrafusen, Andrej 143 Slovenj Gradec (Windisch-Gra­etz), Nikolaj 112 Spangsteiner, Janez 123 Stautheimer, Henrik, gl. Ljubljana Stina, opati Martin 32 Osvald 32 Ulrik 32, 33 Priloga Stubenberg, Janez 142 Škocjan, župnik Vulfing Blagoviški 37 Šumberk, Janez 103 Turjak, Dipold 42, 43 _____, Engelhard 46 _____, Herbard 44 _____, Jurij 41 _____, Pankrac 45, 47 _____, Viljem 48 Treu, Konrad 132 Valch, Martin 158 Vayst, Jošt 118 Veyertager, Peter, gl. Dunajsko No-vo mesto Vitanje, Popel 105 Vuzeniški, Nikolaj, gl. Mirna Pe Wackin, Jakob 177 Walkauf, Janez 129 Werder, Tomaž, gl. Ljubljana Werenburger, Janez 135 Wurzpuchler, Jurij 148 Zagreb, stolni kapitelj 22 Žumberk, Nikolaj 150 Žusem, Andrej 74 _____, Janez 75 Fotografije peatov so razvršene vsebinsko in znotraj posameznih vsebinskih sklopov kronološko. Pri vsakem peatu so navedeni asovni razpon, ki se nanaša na priujoo edicijo, in številke listin, na katerih se nahajajo odtisi istega peatnika (v oklepaju). Številke listin fotografiranih peatov so odebeljene. DINASTICNO PLEMSTVO Habsburg 1. Viljem 1401–1405 (4, 19) 2. Leopold 1409 (35) 3. Ernest Železni 1409–1423 (32, 70, 4. Friderik IV. (starejši) 1411 (40) 5. Friderik IV. (starejši) 1428 (106) 84) 6. Friderik III. (avstrijski vojvoda) 7. Friderik III. (kralj) 1440 (208) 8. Friderik III. (kralj) 1440 (208-v) 1436 (178) 641 9. Friderik III. (cesar) 1455–1463 10. Friderik III. (cesar) 1455 (264-v) 11. Friderik III. (cesar) 1470–1493 (264, 308)(339, 407, 408, 409, 418) 12. Herman II. 1407 (28) 13. Friderik II. 1437 (194) 14. Friderik II. 1449 (249) 15. Ulrik II. 1455 (266) 642 BENETKE 16. Dujam 1458 (276/1) 17. Martin 1463 (310/1, 309/1) 18. Francesco Foscari 1435 (171) 19. Francesco Foscari 1435 (171-v) 20. Janez Mocenigo 1483 (372) 21. Janez Mocenigo 1483 (372-v) 643 DuhOVšCINA Škofije 24. Lenart Jamnizer, prošt stolnega kapitlja v Ljubljani 1478 (363/1) Samostani 25. Brondolo – opat Castiel 1408 (31-a) 644 27. Bistra 1433 (163/1) 28. Bistra 1468 (330) 29. Gleink – opat Volfgang 1442 (217/1) 30. Gleink – konvent 1442 (217/2) 31. Kostanjevica – opat Lovrenc 1444 (223/1) 33. Sticna – opat Ulrik 1478 (361/1) 34. Andrej, avguštinec, komisar papeškega legata 1469 (333) 645 35. Konrad Hölzl, komtur komende 36. Volfgang Han, komtur komende NVR v Ljubljani (kot namestnik NVR v Metliki 1475 (353/1) deželnega komturja za Avstrijo in Štajersko) 1467 (323-1/2, 323-2/2) 37. Vulfing Blagoviški, v Škocjanu 38. Gašper, v Ribnici 1442 (219/1) 1408 (30/1) 39. Nikolaj Vuzeniški, v Mirni Peci 40. Klemen, v Ribnici 1465 (317/2) 1444–1446 (223/2, 239/1) 646 PLEMSTVO 41. Jurij 1401–1425 (2/1, 8/2, 45/1, 42. Dipold 1402–1419 (6/3, 44, 67) 93/2) 43. Dipold 1412 (44-v) 44. Herbard 1425–1440 (92/2, 93/1, 45. Pankrac 1430–1431 (140/4, 142/2, 95/1, 99, 117/1, 140/1, 147/1, 149/1, 143/2, 146/2, 155/2) 153/1, 154/1, 161, 168/1, 173/1, 179/1, 180/1, 183/1, 190/1, 191/1, 209/4, 239/2) 46. Engelhard 1440–1464 (209/1, 47. Pankrac 1467–1486 (324/2, 335/1, 48. Viljem 1484 (377) 271/2, 313/1) 369/1, 389/1) 647 49. Ulrik 1436 (185/1) 50. Friderik 1437–1446 (187/2, 229/2, 236/1) 51. Herman 1476–1487 (354/2, 393/1) 52. Henrik 1402 (5) 53. Janez 1436 (179/3) 648 54. Bertold 1403 (12/2) 55. Janez 1447–1462 (241/3, 301/3) 56. Friderik 1406 (25/2) 57. Friderik 1408 (30/2, prim. TKL I, pril. 129) 58. Jurij 1429–1430 (113/1, 142/3, 59. Andrej 1487 (392/2, 393/3) 143/3, 146/3) 649 60. Jurij 1419 (66/1) 61. Jurij 1419 (66/2) 62. Jurij 1419 (102/2) 63. Jernej 1487 (393/2) Kozjak 64. Jurij 1430–1436 (142/1, 143/1, 65. Herman 1430–1436 (140/3, 180/3) 146/1, 154/3, 179/2) 650 66. Nikolaj 1450 (252/1) 67. Ludvik 1474 (350/2) Cušperk 68. Henrik 1417 (54/3, gl. TKL I, pril. 69. Herman 1429–1431 (117/2, 154/2) 119) 70. Viljem 1417 (54/2) 71. Krištof 1424–1437 (89/3, 190/2) 651 72. Leutold 1418 (61, 62) 73. Leutold 1419 (68) Žusem 74. Andrej 1419 (65/1) 75. Janez 1419 (65/2) 76. Volker 1422 (81/1) 77. Konrad 1422 (81/3) 652 78. Janez 1425 (96/1, 97/1, 102/1) 79. Janez 1425 (96/1-v) 80. Ortolf 1455 (265/1) 81. Viljem 1455 (265/2) 82. Jurij 1455 (265/3) Guštanj 83. Jurij 1429–1433 (113/2, 149/2, 84. Janez 1431 (155/1) 85. Jurij 1434 (166) 158/1, 163/2) 653 86. Martin 1432–1446 (102/3, 158/3, 87. Martin 1446 (239/3-v) 163/3, 168/2, 183/2, 185/2, 187/1, 239/3) 88. Jurij 1448 (245) 89. Jurij 1450 (254) 90. Gašper 1437–1445 (190/4, 209/3, 91. Gašper 1460–1463 (284, 286, 305) 229/4) 654 92. Gašper 1461 (293, 294, 295) 93. Gašper 1477–1478 (358, 361/2) 94. Viljem 1437 (190/3, 191/3) 95. Martin 1461–1464 (261/2, 262/1, 299/3, 301/2, 313/2) Lengheim 96. Nikolaj 1440–1442 (209/2, 219/2) 97. Martin 1447 (242/2) 98. Janez, z Otocca 1474 (350/3) 655 99. Baltazar 1454 (261/1, 262/2) 100. Andrej 1465 (317/1) 101. Osterman Kamniški 1401–1402 102. Nikolaj Mengeški 1401–1402 (3, 103. Janez Šumberški 1402 (8/1) (2/2, 7/2) 7/1) 104. Rudolf Polhograjski 1402 (8/3) 105. Popel Vitanjski 1402 (6/2) 106. Hertel Creteški 1402–1406 (6/1, 24/1) 656 107. Nikolaj Novograjski 1403 (12/1) 108. Janez Engersdorfer 1403 (12/3) 109. Erhard Pawer Ižanski 1406– 1408 (25/1, 30/3) 110. Erhard Oberdorfer 1411 (39) 111. Nikolaj Rajhenburški 1412 (42/1) 112. Nikolaj Slovenjgraški 1412 (42/2) 113. Dipold Kacenštajnski 1413 (45/2) 114. Jurij Gradeneški 1418 (56/1) 115. Ulrik Schenk Ostroviški 1418 (56/3) 657 116. Janez Lassniczer 1419 (66/3) 117. Nikolaj Pläsel 1420 (73/2) 118. Jošt Vayst 1420 (73/3) 119. Gašper iz Loža 1422 (81/2) 120. Janez Gundaker 1425 (92/3) 121. Ulrik Perner 1425 (95/2) 122. Janez Hagenauer 1425 (95/3) 123. Janez Spangsteiner 1425 (96/2) 124. Janez Rintscheid 1425 (96/3) 658 125. Pavel Blagoviški 1425–1432 126. Henrik Metelheimer 1428 (107/1) 127. Janez Ritzenwinckel 1429 (111) (93/3, 149/3, 153/2, 158/2) 128. Janez Piberecker 1429 (125) 129. Janez Walkauf 1429 (119) 130. Peter Gaugenberger 1429 (126) 131. Mihael Hauperger 1429 (110) 132. Konrad Treu 1429 (121, 123) 133. Volfgang Fauchter 1431 (151, 150) 659 134. Janez Lichtenauer 1435 (172/2) 135. Janez Wernburger 1435–1437 (172/1, 193/1) 137. Mihael Krumbach 1437 (191/2) 138. Jakob Poycenfurter 1438 (197) 139. Erazem Jamski 1440 (205/3) 660 143. Andrej Schrafusen 1447 (241/2) 144. Andrej de Leo 1450 (253) 145. Andrej de Leo 1450 (253-v) 146. Sigmund Rogendorffer 1454 147. Friderik Prager 1458 (273/2) 148. Jurij Wurzpuchler 1458 (273/3) (263) 149. Jurij Gradaški 1461 (299/2) 150. Nikolaj Žumberški 1461–1463 151. Andrej Kraig 1462–1469 (301/1, (299/1, 309/2, 310/2) 323-1/3, 323-2/3, 335/4) 661 152. Andrej Hohenwarter 1463–1476 153. Nikolaj Sawer 1464 (313/3) 154. Andrej Apfaltrer 1469 (335/6) (309/3, 310/3, 335/5, 354/1) 155. Lovrenc Desic 1469 (334/2) 156. Matevž Czellenperger 1472 (346) 157. Bernard Katter 1474 (350/1) 158. Martin Valch 1476 (354/3) 159. Ahac Hertenfelser 1478 (363/2) 160. Andrej Puehler 1486 (389/2) 662 MESTA IN MEšCANI 161. Mesto Ostrožac 1403 (13) 162. Janez, ljubljanski pisar 1401 (2/3) 163. Jurij Maulisch, ljubljanski 164. Tomaž Werder, ljubljanski 165. Pankrac Messerer, ljubljanski mestni sodnik 1406 (24/2) mešcan 1414 (47/2) mestni sodnik 1414–1435 (47/1, 173/2) 166. Peter Veyertager, mestni sodnik 167. Primož Lantman, novomeški 168. Henrik Kaltenperger, ljubljanski iz Dunajskega Novega mesta 1418 mestni sodnik 1420 (73/1) mešcan 1420 (69) (57/2) 663 169. Erhart Puehler, mariborski 170. Henrik Stautheimer 1433–1445 171. Janez Lyst, celjski mešcan 1445 mešcan 1428 (107/2) (163/4, 183/3, 187/3, 229/5) (226/2) 172. Konrad Sarawer, celjski mešcan 173. Pavel Heyna, ljubljanski mešcan 174. Janez Meminger, ljubljanski 1445 (226/3) 1446 (236/2) mestni sodnik 1452 (260/2) 175. Gašper Krabat, ljubljanski mestni 176. Jurij Huetter, ljubljanski mešcan 177. Jakob Wackin 1486 (390) sodnik1481–1487(367/1,369/2,392) 1478–1481 (362, 367/2) 664 Collectanea Thesaurus memoriae Series Fontes 8 Uredniki zbirke / Series editors Boris Golec, Eva holz, Miha Kosi Matjaž Bizjak – Miha Preinfalk Turjaška knjiga listin II. Dokumenti 15. stoletja. © 2009, Založba ZRC, Zgodovinski inštitut Milka Kosa ZRC SAZu Prevod Irena Bruckmüller Vilfan (nemšcina), Janez Premk (hebrejšcina) Transkripcija Janez Premk (hebrejšcina), Dražen Vlahov (glagolica) Oblikovanje Brane Vidmar Prelom Matjaž Bizjak Jezikovni pregled Boris Golec (slovenšcina), Matej hriberšek (latinšcina) Strokovni pregled Peter štih, Janez Mlinar Fotografije Barbara Žabota, Zgodovinski arhiv Ljubljana Izdajatelj Zgodovinski inštitut Milka Kosa ZRC SAZu Za izdajatelja Darja Mihelic Založnik Založba ZRC Za založnika Oto Luthar Glavni urednik Vojislav Likar Tisk Littera Picta, d.o.o., Ljubljana, Slovenija Naklada 300 Izdajo sta financno podprla Javna agencija za knjigo Republike Slovenije in Raziskovalni sklad ZRC SAZu Knjiga je nastala v okviru projekta Srednjeveška in novoveška pisna dedišcina na Slovenskem – edicije listin (J6–9167), ki ga je sofinancirala Agencija za raziskovalno dejavnost Republike Slovenije. Reprodukciji na ovitku: (spredaj) Grbovna plošca Auerspergov in Krških knezov (Frankopanov) v stiški samostanski cerkvi; (zadaj) Nagrobna plošca Pankraca Turjaškega iz leta 1496 v križnem hodniku samostana Sticna. (foto B. Žabota) CIP - Kataložni zapis o publikaciji Narodna in univerzitetna knjižnica, Ljubljana 930.2:003.074(497.4)"14" 929.52Auersperg(093.2) BIZJAK, Matjaž, 1971­ Turjaška knjiga listin. 2, Dokumenti 15. stoletja / Matjaž Bizjak, Miha Preinfalk ; [pre­vod Irena Bruckmüller Vilfan (nemšcina), Janez Premk (hebrejšcina) ; fotografije Barbara Žabota, Zgodovinski arhiv Ljubljana] ; [izdajatelj] Zgodovinski inštitut Milka Kosa ZRC SAZu. - Ljubljana : Založba ZRC, 2009. - (Thesaurus memoriae. Fontes ; 8) ISBN 978-961-254-168-2 1. Preinfalk, Miha 248791040 Digitalna verzija (pdf) je pod pogoji licence CC BY-NC-ND 4.0 prosto dostopna: https://doi.org/10.3986/9789612541682 35 € 789612