KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 31 (2)
PATENTNI
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 MAJA 1939.
SPIS BR. 14824
Jugoslavenska Solvay Tvornica Đ. D. Lukavac, Jugoslavija.
Poboiljšanje taiva za lijevanje rastoipljeniog metala.
Prijava od 19 fabruara 1938.	Važi od 1 decembra 1938.
Proualazak se odnosi na tave za lijevanje, koje služe n. pr. zato, da pireuizmu lijevano željezo iz visoke peči, te da ga onda dovode miiješalici ili Ijevanonici že-Ijeza.
Kod moidennog načina rada od naročite je važnosti, da se oouva toplota metalne kppke u toku ovakvih operacija, i sa gledišta dobivanja što mamje količine otpadaka odnosno neupotrebljive produkcije, i radi efikasnog sprovodenja postopka rafinacije n. pr. dezoksidacije ili desul-furizacije.
Ovi procesi iziskuju, da ositaje temperatura rastopljenog metala iznad izvje-snoig minimuma, tako da se reakcija izme-du vručeg metala i sredstava za dezoksida-cijiu ili desulfurizaciju, koja se dodaju vručem metalu, proteze jednakomjerno preko cijele kuipke. Time se postiziava u-šteda potrebnih reagencija, a kod fabrika-cije Čelika ušteda goriva i bolja kontrola procesa, te bolji kvalitet produkata.
Postoji več predlog za izradu tave za lijevanje u obliku jajeta sa centralnim o-tvoirom, kiroz koji se puni metal. Pomoču svrsishodno nam jest enih svornifca može se tava izvrnuti, da bi se ispraznila od metala. Ovakav oblik tave, koji je podesan za održavanje temperature, nije nikako podesan za jednakomjemu reakciju izme-du vručeg metala i dodatih reagencija. Razlog torne je taj, što reagencije ne stignu do dijelova rastopine, koji su od sredine tave najviše udaljeni.
Kod ovakvih tava za lijevanje po stoje dalje poteškoče radi namještanja o-bloga o tp or nog protiv vatre i radi toga, što je nemoguče vruči metal iz ovakve ta-
ve prenijeti u miješalicu ili u peči za fa-brilkaciju Čelika. U ovom slučaju potrebne su naročite tave za transport, cime nastaja gubitci u toplimi.
Ova vrst tava nije podesna još i radi velikih trošfcova izrade.
Dalje postoje predloži, da se kod obi-önih tava u vidu lonca namjesti poklopac, koji se kod punjenja podigne.
Nedostatak ovoga je guibitak vremena kod skidanja poklopca i mogučnost oštečenja obloga poklopca kod nepažljive manipulacije.
Pretstoječi pronalazak izbjegava ove poteškoče. Pronalazak se sastoji iz tave za lijevanje u obliku lonca, koja ima prema gore ispupčeni poklopac sa oblogom od podesnog vatrostalnog materijala. Ovaj oblog učvrščen je na cijelom obodu pomoču okvira. Time kao i ispupčenjem o-sigurano je dobro učvrščenje obloga.
Pronalazak se sastoji dalije iz ispup-čenog poklopca, kao što je napred opisan, koji je sa zglobovima pričvrščen na tavi.
Pronalazak se sastoji dalje iz ispupče-nog poklopca, kao što je napred opisan, koji ima otvor sa prvenstveno malim po-klopcem, koji može biti u zglobovima po-kretljivo pričvrščen. Ovaj mali poklopac nalazi se direktno nad tavinim kljunom za lijevanje.
, Pronalazak se sastoji dalje iz tave u obliku.lonca, kao što je napred opisano, kod koje razmjer izmedu dubine kapka 1 srednjeg promjera nije manji od IV4 : 1.
Pronalazak se sastoji dalje iz poboljšanih tava i poklopca, kao što su u slije-dečem opisane i označene.
Tumačenje priloženog orteža:
Din. 10.—
Slika 1 pc4iazuje konstrukcija! tave za lijevanje, .Ikoja odgovara pranalasku, u načrtu i djeloimično prerezu.
Slika 2 pokazuje odgovarajud tlocrr poklopca, koji je pričvrščen zglabovima, te se može podiči.
Rftdi realizacije proaialaiska izraduje se tava u udbičajenom lončastom obliku, a u skladnosti sa poznatim oblicima.
Tijelo tave (2) ima prostor za ca. 60 tona sadržaja, te ima svornjake (3, 3), oko kojiih se može izvrnuti. Posjeduje naprave, koje su za manipulaciju potrebne.
Pok lopa c (4), koji je prema vami is-pupčen, pričvrščen je ipokretljivo na gornjem dijaki tave sa z g'lab o viima, te ima oblog (4a). Taj oblog s as to ji se od pode-snog vatrosta-lnog materijala.
Da bi se spnječilo ispadanje obioiga u slučaju oštečenja, pričvrščen je na po-klopou okvir (4b) u vidu kuta ili dijela sli-čnoig oblika. Taj okvir proteže se duž vanjske ivice obloga. Tim okvirom i is-puipčenjem (svodom) poklopca fiksira se ■ciblog .
Osim toga može se u poklapcu na-mjestiti otvor, koji se može zatvoniti malim pokloipcem (5), koji može biti u zglobov im a (6) pokretljivo namješten, te koji se nalazi iznad cbičajnog tavinog kljuna (7) za lijevanje. Ova naprava služi za pu-njenje i ispražnjavanje vručeg metala.
Prema izboru može se polki op ac, mje-sto da je u zglobovima pokretljiv, podiči sa tave i pomočil svornika sa okom, po-moču kuke ili slične naprave, koja je na-mještena u njegovoj sredini.
Glavni pok lopar može se osigurati klinoviima (8), koji se nalaze na njegovom obadu.
Pokazalo se, da se reakcije izmedu sretstava za čiščenje odnosno desulfuriza-ciju i rastopljene metalne kupke vrše bolje u dubokoj tavi, nego u plitkoj. U sagla-snost sa dalnjim dijelom ipronaliaska ta-
va je tako dimenzioniirana, da se dubina kupke prema srednjem promjeru tave drži u razmjeru IVa : 1.
Popazailo se, da je vrijeme djelovanja ulazečeg mlaiza metala na specifično lakši reagens, koji se izdiže, tim dulje, što je kupka dublja. Ovakve specifički Jakše re-agencije pritišče mlaz metala opet ispod površine kupke, koje onda cirkuliraju u večoj dubini kupke. Tendemcija ovih tvari, da se sakupe i izdižu na površinu kupke, biče kod dublje tave manja, nego kod plitke.
Mogu se izvesti i razni atstupci od pojedinosti nap red opisane poboljšane 'tave, a da se pri tom ne prede okvir prona-laislka.
U pretstoječam opisali simo i fiksirali bito ost našeg' promalaska i način njegove realizacije, te sitavljamo prema torne slije-deče zahteve.
Patentni zalit,jevi:
1)	. Tava za lijevanje u obliku lonca označena time, što ima prema vami ispup-čen poklopac, koji je obložen podesnim materijalom, koji je oblog poduprt na cl-jelom obodu okvirom, koji u vezi sa is-pupčenjem poklopca drži oblog.
2)	. Ispupčemi poklopac za tavm za lijevanje prema zahtjevu 1). označen time, što je pričvrščen na tavi zglobovima.
3)	. Ispupčemi poklopac prema zahtjevu 2)., koji ima otvor, koji se može prvenstveno zatvoniti malim poklopcem, koji može biti u zglobovima pokretljiv te koji se nalazi iznad tavinog kljuna za lijevanje.
4)	. Tava za lijvanje prema zahtjevu 1). označena time, što razmjer izmedu dubine kupke i srednjeg promjera ni je man ji od VU : 1.
Ad pat. fcr. 14824







/