/4, c fe — /J?.  ?.

r  ' r ’‘ T H E S E S

THEOLOGICJE

EX TRACTATU ? r

DE JUSTITIA, ET JURE. 3

DE CONTRACTIBUS

ITEM,

RESTITUTIONE, ET VOTO,

O U A S

Anno Domini 1763. publice defenfas Terfadi

TER SANCTAL

GRATIARUM VIRGIN I,
SPECULO JUSTITIA,

SEDI SA PIENTLE,

MARII,

REGIN7E OBRIZO VATICANO CORONAT/E
MANCIPIUM
ADVOCATUE fidelissim^e
C L I E N S

MAGISTRA SAPIENTISSIM^E
DISCIPULUS
P. F. GELASIUS VOSICH, Ord.Min.Stridt.Obf. S.P.N.

Franetiči Sacro- Sanftae Theologias aeluaiis Lečtor

& Difputationis Prsefes

D. D. D.

objeftis occurrent

R. R. F. F. CAPISTRANUS GSUNT, & ANDREAS
GLAVADANOVICH, ejusdem Sacri Seraphici Inftituri

profefll, Ss. Theol. audifores.

L  A B A C I, typis Joannis Gboroii Hbptner, Inclyt.
Provinc. Carnioliss Typographi.

mm

* I

I. ~TUJUtia efi confians , &T* perpetua vokntas jus fnum uni-
1  citique tribuens :  L. jjujlitia  D. de J. & J. Aut 11 ma-
S/ vis, ell babitus rejpiciens per Je bonejiatem aqmlitatis ,
qua reperitur in operatione debita ex jure Jlricio alterius,

II. dividltur in legalem  , commutativam  , & dijhibutivam
tamquam in partes fubje&ivas , inter fe fpeeie dillinčtas ,

III. legalis  non eft dicenda complexum omnium virtu-
tum, fed ell ab aliis virtutibus quibusvis fpeeie difereta ,

IV. ell tamen eadem effentialiter live conlideretur ut
nomotktica  ell, live ut minillerialis.

V. Obječlum materiale remotum Juftltiae funt res , quae
debentur ex jure ačtivo alterius, proximum vero ell adtio,
feu operatio, per quam tales res alteri debitse tribuuntur ,

VI. objeclum ejus formale quod  ell jus paflivum , ac-
ceptum pro £equalitate inter debitlim unius, & jus a&ivum
alterius, formale vero quo,  feu ratio formalis fpecilicati-
va Jbib qua  ell honellas fpecialis prsedičke aequalitatis, relu-
cens in operatione externa julla , qua alteri , quod fuum
ell, tribuitur ex jure llrido alterius.

K »

VII.

VII. Juriš realis praecipua fpecies efl domlnlum , cujifg
fubje&a capacia funt DEUS, ter O. M.: Angeli, & homi«
nes etiam infideles , peccatores , pueri ante ufum rationia,
amentes , filiifamilias , uxores, & fervi,

VIII. non autem Religioft folemniter profeffi, in par-
riculari,

IX. incapacitas porro hsec in iplis non oritur ex natu¬
ra ftatus Religiofi, nec ex natura voti, aut ejus folemnita-
te, nec ex intentione voventis, fed provenit ex fola lege
pofitiva Eccleliae,

X. in communi tamen tales dominii non funt incapa«
ces, fi excipias Fratres Minores, regulam S. P. Francifci
in fua puritate profitentes.

XI. Quorum paupertas probat, ufum limplicem fačli
in rebus unico etiam ufu primario, & principali confumpti-
bilibus a dominio talium rerum feparari poffe, non obftan«
te Extrav.  Joann. xxu. incip. Ad conditorem Canonum.

XII. Hoc tamen conftituto afferere minime intendimu s.
Chriftum, & Apoftolos nihil proprii habuilfe, id enim con-
tendentes merito hseretici audiverunt Extrav.  Joann. xxn.
incip. Cum inter nonmllos.

XIII. Unde etiam falfitatis apertae arguimus illos, qui
dicebant Nicolaum m. in fua Decretali incip. Exiit , qui
feminat 0  contrarium ei, quod definivit Joannes, docuiffe.

1  e>;

XIV. Bona Clericorum beneficiariorum quadruplicia
effe polfunt , uti patrimonialia , & quafi, parlimonialia ,
& mere Ecclefiaftica, priorum trium, ficut & mere Eccle-

fiafti-

fiafticorum nscejjhriorum  perfedum dominium, ac illlmlta-
tam de iis difponendi facultatem habent:

XV. At vero Ecclefiaftlcorum Jiiperftnorum  tantum ab-
eft, ut dominium verum habeant, ut potius ex iuftitia lint
obligati eadem in pias caufas appiicare , & ii profane ex-
penderint, omnino teneantur ad reftitutionem:

XVI. quse in re , aut in voto eft ipfis ad falutem ne-
ceffaria, non cpiidem neceffitate medii, fed praecepti dun-
taxat.

XVII. Nihil tamen prohibet, quin Clerici beneficiarii
fufficiens patrimonium habentes poffint eo ad vidum non
liti, & vivere ex bonis Ecclefiafticis.

XVIII. De objedo jam dominii dicimus , unum bo mi¬
nem poffe cadere fub dominio alterius hominis, ldcpie piu-
ribus modis, ut jure belli (

XIX. illi tamen, qui bello etiam judo ServI effedi funt,
nil vetat, quin ulnis ambabus, jure poftliminii, fugam am-
pledi ličite poffint) nativitate , condemnatione, emptione,

XX. vite vero, vel membrorum homo dominus non
eft, unde merito damnati funt hseretici Circumcelliones mar-
tyrii genus afferentes, fe ipfum perimere ,

XXI. immo nec Respublica, aut Princeps eft Dominus
proprietatis vite fubditorum. Quare infontem authoritate
etiam publica occidere iniquum eft.

XXII. Farna; tamen, & honoris dominium homo ha-
bet.

)( 3

XXIII.

XXIII. Modi acquirendi dominia rerum funt plures,
quatuor hic exponimus. Primb occupatienem , per quam ani-
malia , quae fub nullius funt dominio, vel priftinam recu-
peraverunt libertatem , fiunt primo occupantis , nec ca-
piens praecise ex captura animalium tenetur aliquid refti-
tuere, etiamfi tališ captura , puta venatio &c. fuiffet pro-
hibita.

XXIV. Secundb inventurnem , quae licet fuffragetur in re¬
bus , quae dominum non habent, non tamen in iis , quse
illum habent, licet hic ignoretur. Unde res incertse, qua-
rum dominus, polt adhibitam diligentiam, non comparet,
ab inventore retineri minime polfunt , fed funt ex juftitia
in pauperes , aut alios pios ufus erogandse.

XXV. Tertio praftriptionem , quae, li legitima fiierit, vim
obtinet non folum in exteriori julHtise , led etiam in inte-
riori confcientiae foro, & quidem non in iis folum, quae
quis onerofo , fed etiam in aliis, quse gratuito titulo com-
paravit.

J.

XXVI. Quartb contra&um , qui proprie fumptus delini-
tur, miitiins duorum faltem cokjenjus Jenftbiliter exprej]iis , mu-
tuam inducens ex juftitia commutativa obligationem :

XXVII. qui quidem confenfus ad valorem contračlus
humani formalis eiTentialiter debet effe interior, unde ille,
qui folum ollendit per ligna externa fe contrahere , & non
confentit interne , vere non contrahit, nec ex vi tališ con-
tračlus obligatur.

XXVIII. Quod li in contra&u quopiam error circa
fubftantiam accidat, contračlus jure naturae, & pofitivo
erit nullus , five error fuerit antecedens, live confequens:

XXIX.

:

turte
lus ž

fuiffc

lis q
clau<
nltrč

fte,
fus,
turae
funt

tollu
cceli
rus .
laud

ftitat

autei

tem
ginit
ut t
clefu

■es,

mi«

cu-

ca-

fti-

ro-

XXIX. non item erit uulluš , Immo utroque jure, na-
tur jo fcilicet, & pofitivo, erit validus, fi error, aut do«
lus accidiffet circa qualita£em accidentalem , etiamfi error
fuiffet antecedens , & caufam dans contra&ui (modo ta¬
liš qualitas non fuerit in pa&um dedučta , ut conditio )
claudicare tamen , atque refcindi polTe talem contra&um »
ultro fatemur.

re-

J3S

ia-

:t,

da

XXX. Metus quoque quantumcunque gravis, five ju-
fte, five injufte, & ad extorquendum confenfum incuf-
fus, plerosque contra&us non invalidat, faltem jure na-
turae, pofcente tamen aequitate tales per fententiam judicis
funt refcindendi.

m

:e-

ise

n-

11-

XXXI- Vota libertatem nobis a Chrifto affertam non
tollunt , ut perperam afferuit Petrus Martyr lib. de vot. &
ceelib. eidemque ex parte concinentes Calvinus, & Luthe-
rus , quare in Evangelica quoque lege homines vovere
laudabiliter , & meritorie poffunt.

XXXII. In eorum tamen votis, etiam folemnibus Ca«
ftitatis, & Religionis Papa difpenfare poteft.

u-

is

e,

n

l-

XXXIII. Votum Jephte Jud. 11. erat de filia, non
autem de quocunque alio animali,

XXXIV. & quidem de filia immolanda non per mor-
tem civilem, quatenus DEO confecrata fuiffet per vir-
ginitatis votum , & ab hominum commercio feparata,
ut tenent Hebnei interpretes, & quidam Recentiores Ec-
clefiaftici Scriptores, fed vere per mortem corporalem.

a

o

XXXV.

XXXV. Num autem Jephte five per nuncupaticnsin,
/Ive per executionem voti fui peccaverit ? integrum nobis
relinquit Scriptura, ut in ea re quisque, quod fibi vifum
fuerit, arbitretur, nos interim ad eam tuendam propende*
tnus fententiam, quae illum cum Sando Chryfoftomo hom.
14. ad pop. a peccato excufat, quippe faffus eft fuper /j-cfb-
te Spiritus Domini - - -  &T 1  votum vovit Domino.  Jud.

Cap. 11.

O. A. M. D. G.

7 :-

k .