LJUBLJANSKI ŠKOFIJSKI LIST. St. v. Vsebina: 40. Motu proprio Pii PP. X. de Protonotariis Apostolicis, Praelatis Urbanis et aliis, qui nonnullis privilegiis Praelatorum propriis fruuntur. — 41. Škofijski zavodi. — 42. Duhovne vaje. — 43. Shod gospodov dekanov. — 44. Katehetska razstava. — 45. Nabiranje milih darov za pogorelce v Horjulu. — 46. Nagrada za verski pouk na javnih ljudskih šolah. — 47. Judikat glede zemljeknjižnega izbrisa zastavne pravice za terjatve katoliških cerkva itd. — 48. Znanstvena predavanja v Solnogradu. — 49. Decretum S. R. C. super Litaniis Sanctissimi Nominis Jesu. — 50. Indulgentia pro Salutatione angelica cum invocatione ad Immaculatam pro castitate servanda. — 51. Slovstvo. — 52. Konkurzni razpis. — 53. Škofijska kronika. 40. Motu proprio Pii PP. X. de Protonotariis Apostolicis, Praelatis Urbanis et aliis, qui nonnullis privilegiis Praelatorum propriis fruuntur. Inter multiplices curas, quibus ob officium Nostrum apostolicum premimur, illa etiam imponitur, ut venerabilium Fratrum Nostrorum, qui episcopali charactere praefulgent, pontificales praerogativas, uti par est, tueamur. Ipsi enim Apostolorum sunt Successores; de iis loquitur Cyprianus (ep. 69, n. 8) dicens, Episcopum in Ecclesia esse et Ecclesiam in Episcopo; nec ulla adunatur Ecclesia sine Episcopo suo, imo vero Spiritus ipse Sanctus posuit Episcopos regere Ecclesiam Dei (.Act. XX, 38). Quapropter, Presbyteris superiores esse Episcopos, iure definivit Tridentinum Concilium (Sess. XXIII, c. 7). Et licet Nos, non tantum honoris, sed etiam jurisdictionis principatum supra ceteros Episcopos, ex Christi dispositione, tamquam Petri Successores, geramus, nihilominus Fratres Nostri sunt Episcopi, et sacra Ordinatione pares. Nostrum ergo est, illorum excelsae dignitati sedulo prospicere, eamque pro viribus coram christiano populo extollere. Ex quo praesertim Pontificalium usus per Decessores Nostros Romanos Pontifices aliquibus Praelatis, episcopali charactere non insignitis, concessus est, id saepe accidit, ut, vel malo hominum ingenio, vel prava aut lata nimis interpretatione, ecclesiastica disciplina haud leve detrimentum ceperit, et episcopalis dignitas non parum iniuriae. Quum vero de huiusmodi abusibus ad hanc Apo-stolicam Sedem Episcoporum querelae delatae sunt, non abnuerunt Praedecessores Nostri iustis eorum postulationibus satisfacere, sive Apost. Litteris, sive S. Rit. Congr. Decretis pluries ad rem editis. In id maxime intenderunt Benedictus XIV., per epist. S. R. Congr. d. d. XXXI Martii MDCCXLIV „Sanctissimus Dominus Noster", iterumque idem Benedictus, d. XVII Februarii MDCCL1I „In throno iustitiae ; Pius VII. d. XIII Decembris MDCCCXVI1I „Cum innumeri“, et rursus idem Pius, d. IV Iulii MDCCCXXIIi „Decet Romanos Pontifices", et Pius IX. d. XXIX Augusti MDCCCLXXI1 „Apo-stolicae Sedis officiumE sacr. Rit. Congregatione memoranda in primis Decreta quae sequuntur: de Praelatis Episcopo inferioribus, datum die XXVII mensis Septembris MDCLIX et ab Alexandro VII. confirmatum; dein Decreta diei XXII Aprilis MDCLXXXIV de Canonicis Panormitanis; diei XXIX lanuarii MDCCLII de Canonicis Urbinatibus; diei XXVII Aprilis MDCCCXVIII de Protonotariis Titularibus, a Pio PP. VII. approbatum; ac diei XXVII Augusti MDCCCXXII de Canonicis Ba-rensibus. Flisce tamen vel neglectis, vel ambitioso conatu, facili aufugio, amplificatis, hac nostra aetate saepe videre est Praelatos, immoderato insignium et praerogativarum usu, praesertim circa Pontificalia, viliores reddere dignitatem et honorem eorum, qui sunt revera Pontifices. Quamobrem, ne antiquiora posthabeantur sapienter a Praedecessoribus Nostris edita documenta, quin imo, ut iis novum robur et efficacia adiiciatur, atque insuper praesentis aevi indoli mos iuste geratur, sublatis omnibus consuetudinibus in contrarium, nec non amplioribus privilegiis, praerogativis, exemptionibus, induitis, concessionibus, a quibusvis personis, etiam speciali vel specialissima mentione dignis, nominatim, collective, quovis titulo et iure, acquisitis, assertis, aut 8 praetensis, etiam Praedecessorum Nostrorum et Apo-stolicae Sedis Constitutionibus, Decretis, aut Rescriptis, confirmatis, ac de quibus, ad hoc, ut infirmentur, ne-cesse sit peculiariter mentionem fieri, exquisito voto aliquot virorum in canonico iure et liturgica scientia peritorum, reque mature perpensa, motu proprio, certa scientia, ac de Apostolicae potestatis plenitudine, declaramus, constituimus, praecipimus, ut in posterum, Praelati Episcopis inferiores aliique, de quibus infra, qua tales, non alia insignia, privilegia, praerogativas audeant sibi vindicare, nisi quae hoc in Nostro documento, Motu Proprio dato, continentur, eademque ratione ac forma, qua hic subiiciuntur. A) De Protonotariis Apostolicis. 1. Quatuor horum habeantur ordines: I.° Proto-notarii Apostolici de Numero Participantium, septem qui Collegium privative constituunt; 11.° Protonotarii Apostolici Supranumerarii; III.0 Protonotarii Apostolici ad instar Participantium; IV.0 Protonotarii Apostolici Titulares, seu honorarii (extra Urbem). I. Protonotarii Apostolici de numero Participantium. 2. Privilegia, iura, praerogativas et exemptiones quibus, ex Summorum Pontificum indulgentia iamdu-dum gaudet Collegium Protonotariorum Apostolicorum de numero Participantium, in propriis Statutis nuperrime ab ipsomet Collegio iure reformatis inserta, libenter confirmamus, prout determinata inveniuntur in Apostolicis Documentis inibi citatis, ac praesertim in Constitutione „ Quamvis peculiaris“ Pii PP. IX. diei IX mensis februarii MDCCCL11I, paucis exceptis, quae, uti infra, moderanda statuimus: 3. Protonotarii Apostolici de numero Participantium habitu praelatitio rite utuntur, et alio, quem vocant pianum atque insignibus prout infra numeris 16, 17, 18 describuntur. 4. Habitu quotidiano incedentes, caligas, collare et pileum ut ibidem n. 17 gestare poterunt, ac insuper Annulum gemmatum, quo semper iure utuntur, etiam in privatis Missis aliisque sacris functionibus. 5. Quod vero circa usum Pontificalium insignium, Xystus V. in sua Constitutione .Laudabilis Sedis Apostolicae sollicitudo", diei VI mensis februarii MDCLXXXVI, Protonotariis Participantibus concessit: „Mitra et quibus-„cumque aliis Pontificalibus insignibus, etiam in Cathe-„dralibus Ecclesiis, de illorum tamen Praesulum, si „praesentes sint, si vero absentes, absque illorum consensu, etiam illis irrequisitis, extra curiam uti“, in obsequium pr^estantissimae Episcoporum dignitatis, temperandum censuimus, ut pro Pontificalibus, extra Urbem tantum agendis, iuxta S. R. C. declarationem quoad Episcopos extraneos vel Titulares, diei IV mensis decembris MCM1II, ab Ordinario loci veniam semper exquirere teneantur, ac insuper consensum Praelati Ecclesiae exemptae, si in ea sit celebrandum. 6. In Pontificalibus peragendis, semper eis inhibetur usus throni, pastoralis baculi et cappae; item septimi candelabri super altari, et plurium Diaconorum assistentia; Faldistorio tantum utentur, apud quod sacras vestes assumere valeant. Pro concessis enim in citata Xysti V. Constitutione, „quibuscumque aliis pontificalibus insignibus“, non esse sane intelligenda declaramus ea, quae ipsis Episcopis extra Dioecesim sunt interdicta. Loco Dominus vobiscum numquam dicent Pax vobis; trinam benedictionem impertientur numquam, nec versus illi praemittent Sit nomen Domini et Adiutorium, sed in Missis tantum pontificalibus, Mitra cooperti, cantabunt formulam Benedicat vos, de more populo benedicentes: a qua benedictione abstinebunt, assistente Episcopo loci Ordinario, aut alio Praesule, qui ipso Episcopo sit maior, ad quem pertinet eam impertiri. 7. Ad Ecclesiam accedentes, Pontificalia celebraturi, ab eaque recedentes, habitu praelatitio induti, supra Mantelletum Crucem gestare possunt pectoralem, a qua alias abstinebunt; et nisi privatim per aliam portam ingrediantur, ad fores Ecclesiae non excipientur ut Ordinarius loci, sed a Caeremoniario ac duobus clericis, non tamen Canonicis seu Dignitatibus; seipsos tantum aqua lustrali signabunt, tacto aspersorio illis porrecto, et per Ecclesiam procedentes populo numquam benedicent. 8. Crux pectoralis, a Protonotariis Participantibus in pontificalibus functionibus adhibenda, aurea erit, cum unica gemma, pendens a funiculo serico rubini coloris commixto cum auro, et simili flocculo retro ornato. 9. Mitra in ipsorum Pontificalibus erit ex tela aurea (numquam tamen pretiosa) quae cum simplici alternari possit, iuxta Caerem. Episcop. (/, XVII, nn. 2 et 3); nec alia Mitra nisi simplici diebus poenitentialibus et in exsequiis eis uti licebit. Pileolo nigri coloris sub Mitra dumtaxat uti poterunt. 10. Romae et extra, si ad Missam lectam cum aliqua solemnitate celebrandam accedant, habitu praelatitio induti, praeparationem et gratiarum actionem persolvere poterunt ante altare, in genuflexorio pulvinaribus tantum instructo, vestes sacras ab altari assumere, aliquem clericum in Sacris assistentem habere, ac duos inferiores ministros. Fas erit praeterea Canonem et Palmatoriam, Urceum et Pelvim cum Manutergio in lance adhibere. In aliis Missis lectis, a simplici Sacerdote ne differant, nisi in usu Palmatoriae. In Missis autem cum cantu, sed non pontificalibus, uti poterunt etiam Canone et Urceo cum Pelvi et lance ad Manutergium. 11. Testimonium autem exhibere cupientes propensae voluntatis Nostrae in perinsignem hunc coetum, qui inter cetera praelatorum Collegia primus dicitur et est in romana Curia, Protonotariis Participantibus, qui a locorum Ordinariis sunt exempti, et ipsis Abbatibus praecedunt, facultatem facimus declarandi omnibus qui Missae ipsorum intererunt, ubivis celebrandae, sive in oratoriis privatis, sive in altari portatili, per eiusdem Missae auditionem diei festi praecepto rite planeque satisfieri. 12. Protonotarius Apostolicus de numero Participantium, qui ante decimum annum ab adepto Proto-notariatu Collegium deseruerit, aut qui a decimo saltem discesserit, et per quinque alios, iuxta Xysti V. Constitutionem, iisdem privilegiis gavisus fuerit, inter Proto-notarios ad instar eo ipso erit adscriptus. II. Protonotarii Apostolici Supranumerarii. 13. Ad hunc Protonotariorum ordinem nemo tamquam privatus aggregabitur, sed iis tantum aditus fiet, qui Canonicatu potiuntur in tribus Capitulis Urbis Pa-triarchalium, id est Lateranensis Ecclesiae, Vaticanae ac Liberianae; itemque iis qui Dignitate aut Canonicatu potiuntur in Capitulis aliarum quarumdam extra Urbem ecclesiarum, quibus privilegia Protonotariorum de numero Apostolica Sedes concesserit, ubique fruenda. Qui enim aut in propria tantum ecclesia vel dioecesi titulo Protonotarii aucti sunt, aut nonnullis tantum Protonotariorum privilegiis fuerunt honestati, neque Proto notariis aliisve Praelatis Urbanis accensebuntur, neque secus habebuntur ac illi de quibus hoc in Nostro documento nn. 80 et 81 erit sermo. 14. Canonici omnes, etiam Honorarii, tum Patri-archalium Urbis, tum aliarum ecclesiarum de quibus supra, tamquam singuli, insignibus et iuribus Protonotariorum ne fruantur, nec gaudeant nomine et honore Praelatorum, nisi prius a Summo Pontifice inter Praelatos Domesticos per Breve adscripti sint, et alia servaverint quae infra num. 34 dicuntur. Protonotarius autem ad instar, qui Canonicis eiusmodi accenseatur, eo ipso privilegia Protonotarii Supranumerarii acquiret. 15. Protonotarii Apostolici Supranumerarii subiecti remanent proprio Ordinario, ad formam Concilii Tri-dentini (Sess. 24, C. 11), ac eorum beneficia extra Romanam Curiam vacantia Apostolicae Sedi minime reservantur. 16. Habitum praelatitium gestare valent coloris violacei, in sacris functionibus, idest caligas, collare, talarem vestem cum cauda, nunquam tamen explicanda, neque in ipsis Pontificalibus celebrandis: sericam zonam cum duobus flocculis pariter sericis a laeva pendentibus, et Palliolum, seu Mantelletum supra Rocchetum: insuper nigrum biretum flocculo ornatum coloris rubini: pileum item nigrum cum vitta serica, opere reticulato exornata, eiusdem rubini coloris, cuius coloris et serici erunt etiam ocelli, globuli, exiguus torulus collum et anteriores extremitates vestis ac Mantelleti exornans, eorum subsutum, itemque reflexus (paramani) in manicis (etiam Roccheti). 17. Alio autem habitu uti poterunt, Praelatorum proprio, vulgo piano, in Congregationibus, conventibus, solemnibus audientiis, ecclesiasticis et civilibus, idest caligis et collari violacei coloris, veste talari nigra cum ocellis, globulis, torulo ac subsuto, ut supra, rubini coloris, serica zona violacea cum laciniis pariter sericis et violaceis, peramplo pallio talari item serico violaceo, non undulato, absque subsuto aut ornamentis quibusvis alterius coloris, ac pileo nigro cum chordulis et sericis flocculis rubini coloris. Communi habitu incedentes, caligas et collare violacei coloris ac pileum gestare poterunt, ut supra dicitur. 18. Propriis insignibus seu stemmatibus imponere poterunt pileum cum lemniscis ac flocculis duodecim, sex hinc, sex inde pendentibus, eiusdem rubini coloris, sine Cruce vel Mitra. 19. Habitum et insignia in choro Dignitates et Canonici Protonotarii gerent, prout Capitulo ab Apostolica Sede concessa sunt; poterunt nihilominus veste tantum uti violacea praelatitia cum zona sub choralibus insignibus, nisi tamen alia vestis tamquam insigne cho-rale sit adhibenda. Pro usu Roccheti et Mantelleti in choro attendatur, utrum haec sint speciali induito permissa; alias enim Protonotarius, praelatitio habitu assistens, neque locum inter Canonicos tenebit, neque distributiones lucrabitur, quae sodalibus accrescent. 20. Cappam laneam violaceam, pellibus ermellini hiberno tempore, aestivo autem rubini coloris serico ornatam, induent in Cappellis Pontificiis, in quibus locum habebunt post Protonotarios' Participantes. Ii vero Canonici Protonotarii qui Praelati non sunt, seu nomine tantum Protonotariorum, non vero omnibus iuribus gaudent, ut nn. 13 et 14 dictum est, in Cappellis locum non habebunt, neque ultra limites pontificiae concessionis habitu praelatitio et piano, de quibus nn. 16 et 17, uti umquam poterunt. 21. Habitu praelatitio induti, clericis quibusvis, Presbyteris, Canonicis, Dignitatibus, etiam collegialiter unitis, atque Praelatis Ordinum Regularium, quibus Pontificalium privilegium non competat, antecedunt, minime vero Vicariis Generalibus vel Capitularibus, Abbatibus, et Canonicis Cathedralium collegialiter sumptis. Ad Crucem et ad Episcopum non genuflectent, sed tantum sese inclinabunt; duplici ductu thurificabuntur: item si sacris vestibus induti functionibus in choro adsistant. 22. Gaudent induito Oratorii privati domi rurique, ab Ordinario loci visitandi atque approbandi, in quo, etiam soiemnioribus diebus (exceptis Paschatis, Pentecostes, Assumptionis B. M. V., SS. Apostolorum Petri 8* et Pauli, nec non loci Patroni principalis festis) celebrare ipsi Missam poterunt, vel alius Sacerdos, in propriam, consanguineorum, affinium, familiarium et cohabitantium commoditatem, etiam ad praeceptum implendum. Privilegio autem altaris portatilis omnimo carere se sciant. 23. Licet iisdem acta conficere de causis Beatifi-cationis et Canonizationis Servorum Dei, quo tamen privilegio uti non poterunt, si eo loci alter sit e Collegio Protonotariorum Participantium. 24. Rite eliguntur in Conservatores Ordinum Regularium aliorumque piorum Institutorum, in ludices Synodales, in Commissarios et ludices Apostolicos etiam pro causis beneficialibus et ecclesiasticis. Item apud ipsos professionem Fidei recte emittunt, qui ex officio ad eam adiguntur. Ut autem iuribus et praerogativis, hic et num. 23 expressis, frui possint Canonici Pro-tonotarii, in S. Theologia aut in Iure Canonico docto-rali laurea insigniti sint oportet. 25. Extra Urbem, et impetrata venia Ordinarii loci, cui erit arbitrium eam tribuendi quoties et pro quibus Solemnitatibus voluerit, atque obtento etiam consensu Praelati ecclesiae exemptae, in qua forte celebrandum sit, pontificali ritu Missas et Vesperas aliasque sacras functiones peragere poterunt. Quod functiones attinet collegialiter, seu Capitulo praesente, celebrandas, a propriis Constitutionibus, de Ordinarii consensu, provideatur, iuxta Apostolica Documenta. 26. Ad ecclesiam accedentes, Pontificalia celebraturi, ab eaque recedentes, habitu praelatitio induti, supra Mantelletum Crucem gestare possunt pectoralem (a qua alias abstinebunt): et nisi privatim per aliam portam ingrediantur, ad fores ecclesiae non excipientur ut Ordinarius loci, sed a Caeremoniario et duobus clericis, non tamen a Canonicis seu Dignitatibus: seipsos tantum aqua lustrali signabunt, tacto aspersorio sibi porrecto, et per ecclesiam procedentes populo numquam benedicent. 27. Pontificalia agent ad Faldistorium, sed vestes sacras in sacrario assument et deponent, quae in Missis erunt: a) Caligae et sandalia serica cum orae textu ex auro; b) Tunicella et Dalmatica; c) Crux pectoralis sine gemmis, e chordula serica rubini ex integro coloris pendens, auro non intertexta, simili flocculo retro ornata; d) Chirothecae sericae, sine ullo opere phrygio, sed tantum orae textu auro distinctae; e) Annulus cum unica gemma; f) Mitra ex serico albo, sine ullo opere phrygio, sed tantum cum orae textu ex auro, et cum laciniis similiter aureis, quae cum simplici ex lino alternari poterit, iuxta Caerem. Episcopor. (I, XVII, nn. 2 et 3); haec vero simplex, diebus poenitentialibus et in exsequiis una adhibebitur; g) Canon et Palmatoria, a qua abstinendum coram Ordinario seu maiori; h) Urceus et Pelvis cum Mantili in lance; i) Gremiale. 28. In Vesperis solemnibus (post quas benedictionem non impertientur) aliisque sacris functionibus pontificaliter celebrandis. Mitra, Cruce pectorali, Annulo utentur ut supra. Pileolus nigri dumtaxat coloris, nonnisi sub Mitra ab eis poterit adhiberi. 2Q. In pontificalibus functionibus eisdem semper interdicitur usus throni, pastoralis baculi etcappae; in Missis autem pontificalibus, septimo candelabro super altari non utentur, nec plurium Diaconorum assistentia; Presbyterum assistentem pluviali indutum habere poterunt, non tamen coram Episcopo Ordinario aut alio Praesule, qui ipso Episcopo sit maior; intra Missam manus lavabunt ad Ps. Lavabo tantum. Loco Dominus Vobiscum, nunquam dicent Pax vobis; trinam benedictionem impertientur nunquam, nec versus illi praemittent Sit nomen Domini et Adiutorium, sed in Missis tantum pontificalibus, Mitra cooperti, cantabunt formulam Benedicat i'os, de more populo benedicentes: a qua benedictione abstinebunt assistente Episcopo loci Ordinario aut alio Praesule, qui ipso Episcopo sit maior, cuius erit eam impertiri. Coram iisdem, in pontificalibus celebrantes, Mitra simplici solummodo utantur, et dum illi sacra sumunt paramenta, aut solio petunt vel ab eo recedunt, stent sine Mitra 30. De speciali commissione Ordinarii, Missam quoque pro defunctis pontificali ritu celebrare poterunt Protonotarii Supranumerarii, cum Absolutione in fine, Mitra linea utentes; numquam tamen eamdem Absolutionem impertiri illis fas erit post Missam ab alio celebratam; quod ius uni reservatur Episcopo loci Ordinario. 31. Romae et extra, si ad Missam lectam cum aliqua solemnitate celebrandam accedant, habitu praelatitio induti, praeparationem et gratiarum actionem persolvere poterunt ante altare in genuflexorio pulvinaribus tantum instructo, vestes sacras ab altari assumere (non tamen Crucem pectoralem et Annulum) aliquem clericum in Sacris assistentem habere, ac duos inferiores ministros; Canonem et Palmatoriam, Urcem et Pelvim cum Manutergio in lance adhibere; sed ante y. Communio manus ne lavent. In aliis Missis lectis a simplici Sacerdote ne differant, nisi in usu Palmatoriae: in Missis autem cum cantu, sed non pontificalibus, uti poterunt etiam Canone, Urceo cum Pelvi, ac lance ad Manutergium nisi ex statutis vel consuetudine in propria ecclesia haec prohibeantur. 32. Canonico Protonotario Apostolico Supranu-merario Pontificalia peragere cum ornamentis ac ritu superius enunciatis fas non erit, nisi infra terminos propriae dioecesis; extra autem, nonnisi ornatu et ritu prout . Protonotariis ad instar, ut infra dicetur, concessum est. 33. Cum tamen Canonicos trium Patriarchalium Urbis, ob earumdem praestantiam, aequum sit excel- Iere privilegiis, eo vel magis quod in Urbe, ob Summi Pontificis praesentiam, Pontificalium privilegium exercere nequeunt, illis permittitur, ut in ecclesiis totius terrarum orbis, impetrata Ordinariorum venia, ac Praesulum ecclesiarum exemptarum consensu, Pontificalia agant cum ritu atque ornamentis nn. 27, 28, 29 recensitis. Insuper, licet aliquis ex ipsis inter Praelatos nondum fuerit adscriptus, Palmatoria semper etiam in privatis Missis uti poterit. 34. Recensita hactenus privilegia illa sunt quibus dumtaxat Protonotarii Apostolici Supranumerarii fru-untur. Verum, cum eadem collective coetui Canonicorum conferantur, Canonici ipsi, tamquam singuli, iis uti nequibunt, nisi Praelati Urbani fuerint nominati et antea suae ad Canonicatum vel Dignitatem promotionis et auspicatae iam possessionis, atque inter Praelatos aggregationis, ut num. 14 dicitur, testimonium Collegio Protonotariorum Participantium exhibuerint; coram ipsius Collegii Decano, vel per se vel per legitimum procuratorem, Fidei professionem et fidelitatis iusiu-randum de more praestiterint, ac de his postea, exhibito documento, proprium Ordinarium certiorem fecerint. Quibus expletis, eorum nomen in sylloge Protonotariorum Apostolicorum recensebitur. 35. Canonici ecclesiarum extra Urbem, qui ante Nostri huius documenti Motu Proprio editi publicationem, privilegia Protonotariorum, una cum Canoni-catu, sunt assequuti, ab expeditione Brevis, de quo supra, num. 14, dispensantur; iusiurandum tamen fidelitatis coram Ordinario suo praestabunt infra duos menses. 36. Collegialiter tamquam Canonici pontificalibus functionibus, iuxta Caeremoniale Episcoporum, sacris vestibus induti adsistentes non alia Mitra utantur, quam simplici, nec unquam hoc et ceteris fruantur Protonotariorum insignibus et privilegiis extra propriam ecclesiam, nisi in diplomate concessionis aliter habeatur. Canonicus tamen, qui forte ad ordinem saltem Sub-diaconatus non sit promotus, neque in choro cum aliis Mitra unquam utatur. In functionibus autem praedictis inservientem de Mitra non habebunt, prout in Pontificalibus uni Celebranti competit. Qui in Missa solemni Diaconi, Subdiaconi aut Presbyteri assistentis munus agunt, dum Dignitas, vel Canonicus, aut alter Privilegiarius pontificaliter celebrant, Mitra non utentur; quam tamen adhibere poterunt Episcopo solemniter celebrante, ut dictum est de collegialiter adsistentibus, quo in casu, cum ministrant, aut cum Episcopo operantur, maneant detecto capite. 37. ProtonotariusSupranumerarius defunctus efferri aut tumulari cum Mitra non poterit, neque haec eius feretro imponi. • 38. Ne autem Protonotariorum numerus plus aequo augeatur, prohibemus, ne in posterum in eccle- siis, de quibus supra, Canonici Honorarii, sive infra, sive extra Dioecesim degant, binas partes excedant eorum, qui Capitulum iure constituunt. 39. Qui secus facere, aliisve, praeter memorata, privilegiis et iuribus uti praesumpserint, si ab Ordinario semel et bis admoniti non paruerint, eo ipso, Protonotariatus titulo, honore, iuribus et privilegiis, tamquam singuli, privatos se noverint. 40. Sciant praeterea, se, licet forte plures una simul, non tamquam unius ecclesiae Canonici, sed tamquam Protonotarii conveniant, non idcirco Collegium praelatitium constituere; verum quando una cum Protonotariis de numero Participantium concurrunt, v. gr. in Pontificia Cappella, tunc quasi unum corpus cum ipsis effecti censentur, sine ullo tamen amplissimi Collegii praeiudicio, ac servatis eiusdem Cappellae et Familiae Pontificiae consuetudinibus. 41. Si quis (exceptis Canonicis trium Patriar-chalium Urbis) quavis ex causa Dignitatem aut Canonicatum dimittat, cui titulus, honor et praerogativae Protonotarii Apostolici Supranumerarii adnexa sint, ab eiusmodi titulo, honore et praerogativis statim decidet. Qui vero Pontificium Breve inter Praelatos aggregationis obtinuerit, horum tantum privilegiis deinceps perfruetur. III. Protonotarii Apostolici ad instar. 42. Inter Protonotarios Apostolicos ad instar Participantium illi viri ecclesiastici adnumerantur, quibus Apostolica Sedes hunc honorem conferre voluerit, ac praeterea Dignitates et Canonici alicuius Capituli prae-stantioris, quibus collegialiter titulus et privilegia Protonotariorum, cum addito ad instar, ubique utenda, fuerint ab eadem Apostolica Sede collata. Canonici enim, qui aut in propria tantum ecclesia vel dioecesi titulo Protonotarii aucti sunt, aut nonnullis tantum Protonotariorum privilegiis fuerunt honestati, neque Protonotariis aliisve Praelatis Urbanis accensebuntur, neque secus habebuntur ac illi de quibus hoc in Nostro documento nn. 80 et 81 erit sermo. 43. Qui Protonotarii Apostolici ad instar tamquam singuli iuribus honorantur, eo ipso sunt Praelati Domus Pontificiae; qui vero ideo sunt Protonotarii quia alicuius ecclesiae Canonici, Praelatis Domesticis non adnumerantur, nisi per Breve Pontificium, ut num. 14 dictum est. Omnes Protonotarii ad instar subiecti remanent, ad iuris tramitem, Ordinario loci. 44. Beneficia illorum, qui Protonotarii ad instar titulo et honore gaudent tamquam Canonici alicuius Capituli, si vacent extra Romanam Curiam, Apostolicae Sedi minime reservantur. Beneficia vero eorum, qui tali titulo et honore fruuntur, tamquam privata persona, non poterunt nisi ab Apostolica Sede conferri. 45. Quod pertinet ad habitum praelatitium, piamini et communem, stemmata et choralia insignia, habitum et locum in Pontificia Cappella, omnia observabunt, uti supra dictum est de Protonotariis Supranumerariis, nn. 16, 17, 18, 19, 20. 46. Iisdem iuribus gaudebunt, praecedentiae, privati oratorii, conficiendi acta Beatificationis et Canoni-zationis, passivae electionis in Conservatores, ceterisque; item recipiendae Fidei professionis, reverentiae ad Crucem, thurificationis, quibus omnibus fruuntur Proto-notarii Supranumerarii, ut supra nn. 21, 22, 23, 24, ac iisdem sub conditionibus. 47. De venia Ordinarii et Praesulis consensu ecclesiae exemptae, extra Urbem, Missas, non tamen de requie pontificali ritu et ornatu celebrare poterunt, prout supra notatur, ubi de Protonotariis Supranumerariis, nn. 25, 26, 27, 28, 29; verum his legibus: Nec Faldistorio nec Gremiali unquam utantur, sed una cum Ministris in scamno, cooperto panno coloris diei, sedeant ; caligis et sandaliis utantur sericis tantum, cum orae textu item serico flavi coloris ornato, et similiter sericis chirothecis sine alio ornamento; Mitra simplici ex serico damasceno, nullo ornamento, ne in oris quidem distincta, cum rubris laciniis ad vittas. Extra Cathe-drales Ecclesias tantum, assistentem Presbyterum habere poterunt pluviali indutum, dummodo non assistat Episcopus Ordinarius aut alius Praesul ipso Episcopo maior. Crucem pectoralem auream sine gemmis gerent, appensam funiculo serico violacei ex integro coloris, auro non intertexto. Omnia, quae in Missa cantanda vel legenda sunt, nunquam ad scamnum, se ad altare cantabunt et legent. Manus infra Missam lavent tantum ad Ps. Lavabo. 48. Poterunt insuper, pariter extra Urbem, de venia Ordinarii et cum Praesulis ecclesiae exemptae consensu, Mitra, Cruce pectorali et Annulo ornati, ad scamnum, more Presbyterorum, celebrare Vesperas illius festi, cuius Missam ipsi pontificaliter acturi sint, vel peregerint (absque benedictione in fine). Iisdem ornamentis eodemque ritu uti licebit, de speciali tamen commissione Ordinarii, in Vesperis festi, cuius Missa in pontificalibus ab alio quolibet Praelato celebretur, itemque in benedictione cum Sanctissimo Sacramento solemniter (non tamen trina) impertienda, in Processionibus, et in una ex quinque absolutionibus in solemnioribus exsequiis, de quibus in Pontificali Romano. 49. Romae Missam lectam, aliqua cum solemnitate celebrantes, si praelatitio habitu sint induti, ea retineant, quae de Protonotariis Supranumerariis n. 31 constituta sunt; extra Urbem, de speciali tamen commissione Ordinarii, eodem modo se gerent; aliis in Missis et functionibus, tamquam Praelati Domestici, ut n. 78, Pal-matoriam tantum, si velint, adhibeant. 50. Qui Canonicorum coetui adscriptus, cui hactenus recensita Protonotariorum ad instar privilegia concessa sint, tamquam privata persona iisdem uti velit, prius Breve Pontificium, ut dicitur nn. 14 et 43, de sua inter Praelatos Domesticos aggregatione, servatis servandis, obtineat, simulque suae ad Canonicatuni vel Dignitatem promotionis, initaeque possessionis ac inter Praelatos aggregationis testimonium Collegio Protono tariorum Participantium exhibeat. Tum coram ipsius Collegii Decano, vel per se vel per legitimum procuratorem, Fidei professionem ac fidelitatis iusiurandum, de more, praestet; de his denique exhibito documento proprium Ordinarium certiorem faciat. Qui vero tamquam privata persona huiusmodi titulum rite fuerit consecutus, non ante privilegiis eidem titulo adnexis uti poterit, quam legitimum suae nominationis testimonium memorato Cellegio exhibuerit, Fidei Professionem et fidelitatis iusiurandum, uti supra, ediderit, de hisque omnibus autheniicum documentum suo Ordinario attulerit. Haec ubi praestiterint, eorum nomen in sylloge Protonotariorum recensebitur. 51. Qui ante has Litteras, Motu Proprio editas, iuribus gaudebant Protonotarii ad instar, tamquam alicuius ecclesiae Canonici, a postulatione Brevis, de quo in superiori numero, dispensantur, quemadmodum et a iureiurando, ut ibidem dicitur, praestando, quod tamen proprio Ordinario infra duos menses dabunt. 52. Habitum et insignia in choro Dignitates et Canonici Protonotarii gerent, prout Capitulo ab Apo-stolica Sede concessa sunt; poterunt nihilominus veste tantum uti violacea praelatitia cum zona sub choralibus insignibus, nisi tamen alia vestis, tamquam insigne chorale sit adhibenda. Pro usu Roccheti et Mantelleti in choro attendatur, utrum haec sint speciali induito permissa; alias enim Protonotarius, habitu praelatitio assistens, neque locum inter Canonicos tenebit, neque distributiones acquiret, quae sodalibus accrescent. 53. Collegialiter tamquam Canonici pontificalibus functionibus, iuxta Caeremoniale Episcoporum, sacris vestibus induti assistentes, non alia Mitra utentur quam simplici, nec unquam hoc aliisve supra memoratis insignibus et privilegiis extra propriam ecclesiam, nisi in concessionis diplomate aliter habeatur. Canonicus tamen, qui forte ad ordinem saltem Subdiaconatus non sit promotus, ne in choro quidem cum aliis Mitra unquam utatur. In functionibus autem praedictis inservientem de Mitra non habebunt, prout in Pontificalibus uni Celebranti competit. Qui in Missa solemni Diaconi, Subdiaconi aut Presbyteri assistentis munus agunt, dum Dignitas, vel Canonicus, aut alter Privilegiarius pontificaliter celebrant, Mitra non utentur; quam tamen adhibere poterunt, Episcopo solemniter celebrante, ut dictum est de collegialiter adsistentibus, quo in casu cum ministrant, aut cum Episcopo operantur, maneant detecto capite. 54. Protonotarius ad instar defunctus efferri aut tumulari cum Mitra non poterit, nec eius feretro ipsa imponi. 55. Ne autem Protonotariorum numerus plus aequo augeatur, prohibemus, ne in posterum in ecclesiis, de quibus supra, Canonici Honorarii, sive infra, sive extra Dioecesim degant, binas partes excedant eorum, qui Capitulum iure constituunt. 56. Qui secus facere, aliisve, praeter memorata, privilegiis et iuribus uti praesumpserint, si ab Ordinario semel et bis admoniti non paruerint, eo ipso, Protono tariatus titulo, honore, iuribus et privilegiis, tamquam singuli, privatos se noverint. 57. Sciant praeterea, se, licet forte plures una simul, non tamquam unius ecclesiae Canonici, sed tamquam Protonotarii, conveniant, non idcirco Collegium Praelatitium constituere ; verHm, quando una cum Proto-notariis de numero Participantium concurrunt, v. gr. in Pontificiis Cappellis, tunc quasi unum corpus cum ipsis censentur, sine ullo tamen amplissimi Collegii praeiu-dicio, ac servatis eiusdem Cappellae et Familiae Pontificiae consuetudinibus. 58. Si quis, quavis ex causa, Dignitatem aut Cano-nicatum dimittat, cui titulus, honor et praerogativae Protonotariorum ad instar adnexa sint, statim ab iisdem titulo, honore et praerogativis decidet. Qui vero Pontificium Breve inter Praelatos aggregationis obtinuerit, horum tantum privilegiis deinceps perfruetur. IV. Protonotarii Apostolici Titulares seu Honorarii. 59. Cum Apostolica Sedes, non sibi uni ius reservaverit Protonotarios Titulares seu honorarios nominandi, sed Nuntiis Apostolicis, Collegio Protonota riorum Participantium et forte aliis iamdiu illud delegaverit, antequam de eorum privilegiis ac praerogativis aliquid decernamus, leges seu conditiones renovare placet, quibus rite honesteque ad eiusmodi dignitatem quisque Candidatus valeat evehi, iuxta Pii PP. Vli. Praedecessoris Nostri Constitutionem »Cum innumeri«, Idibus decembr. MDCCCXVI1I datam. 60. Quoties igitur de honorario Protonotariatu assequendo postulatio praebeatur, proferantur, ab Ordinario recognita, testimonia, quibus constet indubie : l.o de honesta familiae conditione; 2.° de aetate saltem annorum quinque et viginti; 3.° de statu clericali ac caelibi; 4.° de Laurea doctoris in utroque, aut canonico tantum iure, vel in S. Theologia, vel in S. Scriptura; 5.° de morum honestate et gravitate, ac de bona apud omnes aestimatione; 6.° de non communibus in Ecclesiae bonum provehendum laudibus comparatis; 7.° de idoneitate ad Protonotariatum cum decore sustinen- dum, habita etiam annui census ratione, iuxta regionis cuiusque aestimationem. 61. Quod si huiusmodi Protonotariatus honor alicui Canonicorum coetui collective ab Apostolica Sede conferatur (quod ius, collective Protonotarios nominandi, nemini censeri posse delegatum declaramus), eo ipso, quo quis Dignitatem aut Canonicatum est legitime consequutus, Protonotarius nuncupabitur. 62. Pariter, qui Vicarii Generalis aut etiam Capitularis munere fungitur, hoc munere dumtaxat perdu-rante, erit Protonotarius Titularis; hinc, si dignitate aut Canonicatu in Cathedrali non gaudeat, quando choro interesse velit, habitu Protonotarii praelatitio, qui infra describitur, iure utetur. 63. Protonotarii Apostolici Titulares sunt Praelati extra Urbem, qui tamen subiecti omnino manent locorum Ordinariis, Praelatorum Domus Pontificiae honoribus non gaudent, neque inter Summi Pontificis Familiares adnumerantur. 64. Extra Urbem, dummodo Summus Pontifex eo loci non adsit, in sacris functionibus rite utuntur habitu praelatitio, nigri ex integro coloris, idest veste talari, etiam, si libeat, cum cauda (numquam tamen explicanda), zona serica cum duobus flocculis a laeva pendentibus, Roccheto, Mantelleto et birreto, absque ulla horum omnino parte, subsuto aut ornamento alterius coloris. 65. Extra Urbem, praesente Summo Pontifice, descripto habitu indui possunt, si hic tamquam chorale insigne concessus sit, vel si quis uti Vicarius adfuerit. 66. Habitu praelatitio induti, omnibus Clericis, Presbyteris, etiam Canonicis, singulatim sumptis, praeferantur, non vero Canonicis, etiam Collegiatarum, collegialiter convenientibus, neque Vicariis Generalibus et Capitularibus, aut Superioribus Generalibus Ordinum Regularium, et Abbatibus, ac Praelatis Romanae Curiae; non genuflectunt ad Crucem vel ad Episcopum, sed tantum se inclinant, ac duplici ductu thurificantur. 67. Super habitu quotidiano, occasione solemnis conventus, audientiae et similium, etiam Romae et coram Summo Pontifice, zonam tantum sericam nigram, cum laciniis item nigris, gestare poterunt, cum pileo chordula ac floccis nigris ornato. 68. Propriis insignibus, seu stemmatibus, pileum imponere valeant, sed nigrum tantummodo, cum lemniscis et sex hinc sex inde flocculis pendentibus, item ex integro nigris. 69. Si quis Protonotarius Titularis, Canonicatus aut Dignitatis ratione, choro intersit, circa habitum se gerat iuxta normas Protonotariis ad instar constitutas, num. 52, vestis colore excepto. 70. Sacris operantes, a simplicibus Sacerdotibus minime differant; attamen extra Urbem in Missis et Vesperis solemnibus, pariterque in Missis lectis aliisque functionibus solemnius aliquando celebrandis, Palmatoria tantum ipsis utenda conceditur, excluso Canone aliave pontificali supellectili. 71. Quod pertinet ad acta in causis Beatificationis et Canonizationis, et ad passivam electionem in Conservatores ac cetera, iisdem iuribus gaudent, quibus fruuntur Protonotarii Supranumerarii, uti nn. 23 et 24 supra dictum est. 72. Beneficia eorum qui, tamquam privatae personae, Protonotariatum Titularem assequuti sunt, non vero qui ratione Vicariatus, Canonicatus sive Dignitatis eodem gaudent, ab Apostolica tantum Sede conferantur. 73. Noverint autem, se, licet forte plures una simul, non tamquam unius ecclesiae Canonici, sed tamquam Protonotarii, conveniant, non ideo Collegium constituere. 74. Tandem qui Protonotariatu Apostolico honorario donati sunt, tamquam privatae personae, titulo, honoribus et privilegiis Protonotariatus uti nequeunt, nisi antea diploma suae nominationis Collegio Proto-notariorum Participantium exhibuerint, Fideique professionem, ac fidelitatis iusiurandum coram Ordinario, aut alio viro in ecclesiastica dignitate constituto emiserint. Qui vero ob Canonicatum, Dignitatem, aut Vicariatum, eo potiti fuerint, nisi idem praestiterint, memoratis honoribus et privilegiis, quae superius recensentur, tantummodo intra propriae dioecesis limites uti poterunt. 75. Qui secus facere, aliisque praeter descripta, privilegiis uti praesumpserint, si ab Ordinario semel et bis admoniti non paruerint, eo ipso honore et iuribus Protonotarii privatos se sciant: quod si Protonotariatum, tamquam privata persona adepti sint, etiam titulo. 76. Vicarii Generales vel Capitulares, itemque Dignitates et Canonici nomine atque honoribus Proto notariatus titularis gaudentes, si, quavis ex causa, a munere, Dignitate aut Canonicatu cessent, eo ipso, titulo, honoribus et iuribus ipsius Protonotariatus excident. B) De ceteris Praelatis Romanae Curiae. 77. Nihil detractum volumus honoribus, privilegiis, praeeminentiis, praerogativis, quibus alia Praelatorum Romanae Curiae Collegia, Apostolicae Sedis placito, exornantur. 78. Insuper concedimus, ut omnes et singuli Praelati Urbani seu Domestici, etsi nulli Collegio adscripti, ii nempe, qui tales renunciati, Breve Apostolicum obtinuerint, Palmatoria uti possint (non vero Canone aut alia pontificali supellectili) in Missa cum cantu, vel etiam lecta, cum aliqua solemnitate celebranda; item in Vesperis aliisque solemnibus functionibus. 79. Hi autem habitum, sive praelatitium sive quem vocant pianum, gestare poterunt, iuxta Romanae Curiae consuetudinem, prout supra describitur nn. 16, 17; numquam tamen vestis talaris caudam explicare, neque sacras vestes ex altari assumere valeant nec alio uti colore, quam violaceo, in bireti flocculo et pilei vitta, opere reticulato distincta, sive chordulis et flocculis, etiam in pileo stemmatibus imponendo ut n. 18 dictum est, nisi, pro eorum aliquo, constet de maiori particulari privilegio. C) De Dignitatibus Canonicis et aliis, qui nonnullis privilegiis Praelatorum propriis fruuntur. 80. Ex Romanorum Pontificum indulgentia, insignia quaedam praelatitia aut pontificalia aliis Collegiis, praesertim Canonicorum, eorumve Dignitatibus, quocumque nomine nuncupentur, vel a priscis temporibus tribui consueverunt; cum autem eiusmodi privilegia deminutionem quamdam episcopali dignitati videantur afferre, idcirco ea sunt de iure strictissime interpretanda. Huic principio inhaerentes, expresse volumus, ut in pontificalium usu nemini ad aliquod ex supra memoratis Collegiis pertinenti in posterum ampliora suffragentur privilegia, quam quae, superius descripta, competunt Protonotariis sive Supranumerariis sive ad instar, et quidem non ultra propriae ecclesiae, aut ad summum Dioeceseos, si hoc fuerit concessum, limites; neque ultra dies iam designatos, aut determinatas functiones; et quae arctiora sunt, ne augeantur. 81. Quoniam vero de re agitur haud parvi momenti, quippe quae ecclesiasticam respicit disciplinam, ne quis audeat arbitraria interpretatione, maiora quam in concedentis voluntate fuerint, sibi privilegia vindicare; quin potius paratum sese ostendat, quatenus illa excesserint, minoribus coarctari; singulis locorum Ordinariis, quorum sub iurisdictione vel quorum in territorio, si de exemptis agatur, aliquis ex praedictis coetibus inveniatur, demandamus, ut, tamquam Apostolicae Sedis Delegati, Apostolicarum Concessionum documenta ipsis faventia, circa memorata privilegia, infra bimestre tempus, ab hisce Nostris Ordinationibus promulgatis, sub poena immediatae amissionis eorum quae occultaverint, ad se transmitti curent, quae intra consequentem mensem ad Nostram SS. Rituum Congregationem mittant. Haec autem, pro suo munere, omnia et singula hisce Nostris dispositionibus aptans, declarabit et decernet, quaenam in posterum illis competant. Haec omnia rata et firma consistere auctoritate Nostra volumus et iubemus: contrariis non obstantibus quibuscumque. Datum Romae apud S. Petrum, die XXI Februarii MCMV, Pontificatus Nostri anno secundo. Pius PP. X. 41. Škofijski zavodi. Visoko c. kr. ministrstvo za uk in bogočastje je za škofijske zavode že dovolilo šolo s poukom v gimnazijskih predmetih. Učenci, ki so sprejeti v prvi razred, naj pridejo v zavode v soboto, dne 16. septembra, da bodo zvečer tega dne že vsi zbrani. V nedeljo, dne 17. septembra, bom blagoslovil kapelo v zavodih in v njej daroval prvo sv. mašo. Blagoslovljenje se bo vršilo bolj na tihem; povabljeni so starši sprejetih učencev in dobrotniki zavodov. Slovesna otvoritev se bo vršila, če mogoče, na god sv. Matevža, dne 21. septembra. Sklenil sem tudi, da v zavodih otvorim pripravljavni tečaj za one učence, ki se hočejo pripraviti na prvi razred. Da je tak pripravljavni tečaj potreben, se je pokazalo pri letošnjih izkušnjah za sprejem v prvo šolo. Svoj sklep o pripravljavnem tečaju sem veleslavni c. kr. deželni vladi že prijavil in jo prosil, naj ga odobri. Pripravljavni tečaj bo nekako na stopinji četrtega razreda ljudske šole, s posebnim namenom, da se učenci pripravijo na prvi gim- nazijski razred; oglase se torej lahko učenci, ki so z dobrim uspdtiom dovršili tretji ali četrti razred ljudske šole. Starši, ki bi želeli svoje sinove poslati v ta pripravljavni tečaj, naj vlože dotično prošnjo do 20. avgusta 1.1. na pre d sto j niš tv o škofijskih zavodov v Sent-Vidu nad Ljubljano. Prošnji naj prilože zadnje šolsko spričevalo. Za stanovanje in hrano učencev priprav-ljavnega tečaja bo plačati 300 K na leto, torej mesečno trideset kron, in sicer bo treba naprej plačevati; popustiti se ne bo moglo nič. Za sprejem in šolnino se pri teh učencih ne bo tirjalo posebnega plačila. Sprejemali se bodo v pripravljavni tečaj v prvi vrsti učenci iz ljubljanske škofije, v drugi vrsti tudi učenci iz drugih slovenskih škofij in kronovin. V Gornjem Gradu, dne 25. julija 1905. Anton Bonaventura knezoškof. 42. Duhovne vaje. Skupne duhovue vaje za duhovnike se prično letos dne 28. avgusta zvečer in se končajo dne 1. septembra zjutraj. — Vsakdo spozna, da je potrebno milost božjo večkrat ponoviti, ako je oslabela, jo na novo vzbuditi, ako je zamrla; le tako moremo biti dobro orodje božjega usmiljenja za večno zveličanje naših sobratov. Častiti gospodje, ki nameravajo priti k duhovnim vajam — vsako tretje leto so dolžni priti, sicer naj se opravičijo pri ordinarijatu (Syn. dioec. p. 139 h) — naj obveste častite dekanijske urade, kateri naj sem poročajo vsaj do 19. avgusta 1.1. 43. Shod gospodov dekanov. Letos sem običajni shod gospodov dekanov od- Določil sem, da se zavodi v Šent-Vidu prav ložil do jeseni, ker je obilno tvarine za razpravo in slovesno blagoslove dne 21. septembra na sopraznik ker sem želel, da naj bi bil v zvezi s slovesnim bla- sv. Matevža po programu, ki se bo pravočasno natanko goslovom knezoškofijskih zavodov. sestavil in objavil. Zato pa sklicujem shod gg. dekanov v sredo, dne 20. septembra od 9.—12. dopoldne in od 3.—6. popoldne. Povabljeni so: 1.) gg. arhidiakoni, 2.) vsi gg. dekani, 3.) zastopniki kapiteljna ljubljanskega in novomeškega in 4.) zastopniki posameznih moških redov. V četrtek so pa zopet vsi povabljeni k slovesnemu blagoslovu zavodov. Dala se jim bode prilika, da si ves zavod točno pregledajo in se prepričajo, da ni bil zastonj trud njihov in trud gg. duhovnikov za vsakoletne prispevke. Prosim pa, naj bodo vsi p. t. gg. dekani obadva dneva moji gostje, ker jim hočem stan in hrano jaz preskrbeti. V Gornjem Gradu, 30. julija 1905. •J- Anton Bonaventura, knezoškof. 44. Katehetska razstava. Čč. gospode katehete opozarjamo na razstavo katehetskih učnih pripomočkov, ki se bo priredila koncem avgusta na dekliški šoli pri sv. Jakobu v Ljubljani. Ljubljanski gg. veroučitelji so v zvezi s „Katoliško bukvarno“ pridno zbirali ter je, kolikor možno v to stroko spadajoči materijal že zbran. Želeti bi bilo, da bi si tudi gospodje z dežele prilično ogledali to zanimivo razstavo. Vsakdo bo našel kaj primernega, kar bo pozneje lahko naročil za svojo vporabo. Znano je, da so zlasti začetniki dostikrat v zadregi, kaj bi naročili za šolo, ali katere knjige, ozi- roma slike bi vporabljali. Tu bo imel vsakdo priliko, da si bo na lastne oči ogledal, kar bi mu ugajalo in kar bi bilo najpripravnejše za njegov delokrog. Razstava bo obsegala: 1.) Slike za verouk, zgodbe in liturgiko. 2.) Splošne pedagoške knjige, ki se tičejo verouka in katehetike. 3.) Razne razlage katekizma in bibličnih zgodb. 4.) Splošne pripomočke, ki pospešujejo versko vzgojo. 45. Nabiranje milih darov za pogorelce v Horjulu. Veleslavno c. kr. deželno predsedništvo za Kranjsko je doposlalo z dopisom z dne 13. julija 1905, št. 2593, nastopni oklic: „Dne 4. julija t. 1. ob pol 7. uri zvečer je sredi vasi Horjul, okraja Ljubljanske okolice, nastal požar ki se je, po sedanji suši podpiran, med hišami največ s slamo kritimi, razširil s tako neznansko hitrostjo, da so ga mogli pogasiti šele prihodnje dopoldne. 30 hiš in nad 50 gospodarskih poslopij, kakor tudi velike zaloge krme, večji del hišne oprave in obleke in 44 glav živine je postalo žrtev uničujočega elementa. Skupna škoda znaša okoli 90.000 K in le 1/3 te škode je pokrita z zavarovanjem. Pogorelci, že sami na sebi v neugodnih gospodarskih razmerah živeči in največ močno zadolženi, se nahajajo večjidel v najhujši bedi in si, ako jim ne dojde od zunaj kar najhitrejša dejanska pomoč, tem manj morejo zgraditi svoja poslopja, ker nimajo svojega stavbnega lesa na razpolago in je ugodni letni čas razmeroma že precej potekel. Z ozirom na to bedno stanje nesrečnih pogo-relcev v Horjulu razpisujem s tem oklicom sklad milih darov po vsej kronovini ter se nadejam, da bode klic na pomoč ubogim pogorelcem nanovo izpodbudil že tolikrat izkazano dobrodelnost prebivalstva tukajšne dežele. Darove sprejemajo c. kr. deželno predsedstvo, tukajšni mestni magistrat in vsa okrajna glavarstva. Darovi se bodo razglasili v časopisu „Laibacher-Zeitung“ in potem oddali svojemu namenu.“ Častitim gospodom dušnim pastirjem se naroča, naj oznanijo ta oklic vernikom z lece, nabrane darove pa naj odpošljejo na označeno mesto. 46. Nagrada za verski pouk na javnih ljudskih šolah na Kranjskem. C. kr. deželni šolski svet za Kranjsko je izdal z razglasom z dne 9. marca 1899 štv. 634 k zakonu z dne 5. decembra 1889 (deželni zakonik štv. 22) glede nagrade za verski pouk na javnih ljudskih šolah na Kranjskem nastopno izvršitveno naredbo, ki doslej še ni bila objavljena v našem listu: Verordnung des k. k. Landesschulrathes für Krain womit nach Einvernehmung des fürstbischöflichen Ordinariates und des krain. Landesausschusses in Krain eine Vorschrift zur Durchführung des Gesetzes vom 5. December 1889 L. O. BI. Nr. 22, betreffend die Entlohnung des katholischen Religionsunterrichtes an den öffentlichen allgemeinen Volksschulen in Krain erlassen wird. A. Für den Stadtschulbezirk in Laibach. 1. Für die Besorgung des katholischen Religionsunterrichtes an den öffentlichen allgemeinen Volksschulen in Laibach werden derzeit die Religionslehrerstellen mit festen Bezügen systemisirt (§1.2 und 3 des Landesgesetzes vom 5. December 1889 L. G. Bl. Nr. 2. und Art. II. des Gesetzes vom 14. Mai 1898 L. G. Bl. Nr. 25.). 2. Insoferne sich für den einen oder den anderen der mit festen Bezügen angestellten Religionslehrer Mehrleistungen über die gesetzliche Lehrverpflichtung (§ 2. Gesetz vom 5. December 1889 L. G. Bl. Nr. 22.) ergeben, so werden dieselben nach Maßgabe der Bestimmung im § 51 des Reichsvolksschulgesetzes vom 14. Mai 1869 bezw. im § 5. der h. ä. Verordnung vo“n 29. April 1880 Z. 737 (L. G. Bl. Nr. 5.) remunerirt. 3. Wenn ungeachtet der Systemisirung der im Puncte 1 erwähnten eigenen Religionslehrerstellen noch überdies zur Ertheilung des Religionsunterrichtes an einer vier- oder mehr als vierclassigen öffentlichen allgemeinen Volksschule der Seelsorgeclerus verwendet wird, so gebührt dem betreffenden Seelsorgegeistlichen eine Jahresremuneration von achtzig (80) Gulden für den Unterricht an einer vierclassigen Schule, welche Remuneration sich beim Bestände einer Parrallelabthei-lung zur vierten Classe, so wie bei einer fünf oder noch mehrclassigen Schule für jede wöchentliche Unterrichtsstunde in der fünften oder noch höheren Classe bezw. Parallelabtheilung zu derselben um zehn (10) Gulden jährlich erhöhet. 4. Die Wegentschädigung des Religionslehrers an der außerhalb des Wohnortes desselben bestehenden öffentlichen allgemeinen Volksschule am Karolinengrunde (§ 7. des Gesetzes vom 5. December 1889) wird für jeden Kilometer des Hin- und Rückweges mit 9 Kreuzer per Kilometer geleistet und mit Rücksicht auf die Zahl der zum Zwecke des Unterrichtes zu unternehmenden wöchentlichen Fahrten oder Gänge in Form eines jährlichen Pauschalbetrages von Fall zu Fall festgesetzt. B. Für die übrigen Schulbezirke: 1. Von der Systemisirung eigener Religionslehrerstellen mit festen Bezügen und von der Systemisirung eigener Religionslehrer mit Remunerationen (§ 1.2. 3. Gesetz vom 5. December 1889 L. G. Bl. Nr. 22) wird derzeit abgesehen. Die Feststellung der Bestimmungen über die Re-munerirung der Letzteren wird im Bedarfsfalle einer besonderen Verordung Vorbehalten. 2. Die Remunerationen für die Ertheilung des Religionsunterrichtes durch Seelsorger (§ 7 des Gesetzes vom 5. December 1889) an vierclassigen öffentlichen allgemeinen Volksschulen wird mit jährlich achtzig (80) Gulden festgesetzt, welche Remuneration sich bei einer fünf- oder noch mehrclassigen Volksschule für jede wöchentliche Unterrichtsstunde in der fünften oder noch höheren Classe bezw. in einer Parallelabtheilung zur vierten fünften etc. Classe um 10 Gulden jährlich erhöhet. 3. Den weltlichen Lehrern, welchen bei Abgang eines Seelsorgers im Schulorte oder aus einem anderen Grunde (§ 5 des Reichsvolksschulgesetzes) die Ertheilung des Religionsunterrichtes übertragen wird, werden für jede lehrplanmäßige Unterrichtsstunde Remunerationen im Sinne des § 5 der h. ä. Verordnung vom 29. April 1880 Z. 737 (L. G. Bl. Nr. 5) bewilliget (§ 7. des Gesetzes vom 5. December 1889). 4. Die Wegentschädigungen der Religionslehrer für die Ertheilung des Unterrichtes an öffentlichen allgemeinen Volks- bezw. Excurrendoschulen außerhalb des Wohnortes derselben werden für jeden Kilometer des Hin- und Rückweges mit 9 Kreuzer per Kilometer geleistet und mit Rücksicht auf die Zahl der zum Zwecke des Unterrichtes zu unternehmenden Fahrten oder Gänge in Form eines jährlichen Pauschalbetrages von Fall zu Fall festgesetzt. Q* 47. Judikat glede zemljeknjižnega izbrisa zastavne pravice za terjatve katoliških cerkva itd. C. kr. deželna vlada za Kranjsko sporoča z dopisom z dne 26. maja 1905, št. 8383, semkaj doslovno: Das k. k. Ministerium für Kultus und Unterricht hat mit Erlaß vom 18. April 1905, ZI. 12.507, anher eröffnet, daß der Oberste Gerichts- und Kassationshof in Betreff der Frage der Genehmigung von Löschungsquittungen der Kirchen- und Pfründenverwaltungen durch die politischen Landesstellen am 14. März 1905, ad Präs. 144/4, ein Judikat folgenden Inhaltes gefaßt hat: „Die grundbücherliche Löschung des für die Forderungen katholischer Kirchen, Pfründen und geist- lichen Anstalten einverleibten Pfandrechtes kann auf Grund von Löschungserklärungen nur dann bewilligt werden, wenn dieselben nach den Vorschriften des allgemeinen Grundbuchsgesetzes ausgefertigt sind und in Gemäßheit der Ministerial-Verordnung vom 20. Juni 1860, R. G. Bl. Nr. 162 und vom 13. Juli 1860, R. G. Bl. Nr. 175, ohne Rücksicht auf den in Betracht kommende Geldbetrag die Erklärung der politischen Landesstelle enthalten, daß den besonderen, über die Veräußerung oder Belastung der Kirchengutes bestehenden Vorschriften Genüge geschehen ist“. 48. Znanstvena predavanja v Solnogradu. Kakor lani, vršila se bodo tudi letos poleti in v jeseni v Solnogradu znanstvena predavanja. Vrstila se bodo tako, da bo od 7. do 16. avgusta pedagoški kurz, od 17. do 25. avgusta socij o 1 ogiški, in od 5. oktobra do 7. decembra t. 1. pa filozofični kurz. Vsebina teh predavanj je razvidna iz vsporeda, ki ga v nastopnem doslovno ponatisnemo : „Das Programm des pädagogischen Kurses wird umfassen die Vorträge: 1. Über die Logik als Flilfswissenschaft der Didaktik. 5 Vorträge. Flerr Hofrat Dr. O. W i 11 m a n n (Salzburg). 2. Über pädagogische Psychologie. 5 Vorträge. Flerr Seminar - Oberlehrer L. FI ab rieh (Xanten am Rhein). 3. Über die Katechese im christlichen Altertum und in der Gegenwart. 2 Vorträge. Flochwürden Flerr Professor A. Rieser (Salzburg). 4. Die Hauptpunkte der deutschen Schulgram-matik vom praktischen Gesichtspunkte. 8 Vorträge. Herr Professor und Universitätsdocent Dr. J. W. Na gl (Wien). 5. Die Methode des Taubstummenunterrichtes mit Rücksicht auf die allgemeine Methodik. 2 Vorträge. Hochwürden Herr Direktor der Taubstummenanstalt L. Angelberger (Salzburg). 6. Die Bedeutung Kindermanns für das Schulwesen. 1 Vortrag. Hochwürden Herr Dr. theol. P. Josef Tibitanzl (Hohenfurt). 7. Über Dr. Lorenz Kellner. 2 Vorträge. Hochwürden Herr M. Praxmayr (Salzburg). 8. Das Wiedererwachen des katholischen Geistes in der österreichischen Lehrerschaft. 2 Vorträge. Herr Bürgerschuldirektor J. Moser (Wien). Für die Vorträge Nr. 1 und 2 sind Disputationen in Aussicht genommen über die Fragen: Gibt es eine formale Logik? und: Hat eine Psychologie ohne Seele Berechtigung? Andere Disputationsthemata werden im Verlaufe der Vorträge formuliert werden. Konversationen werden an jede Vorlesung angeschlossen. An noch zu bestimmenden Tagen wird eine „Akademie“ stattfinden; für zwei Nachmittage sind Museumsbesuche und heimatskundliche Ausflüge in Aussicht genommen. Das Lokal der Vorträge ist der Borromäumssaal, Dreifaltigkeitsgasse. In einem Lesezimmer werden die in den Vorträgen erwähnten und andere pädagogische Werke und Zeitschriften aufliegen. Die Begrüßung der Teilnehmer des pädagogischen Kurses findet Sonntag, den 6., von 7 Uhr abends an im Krimpelstättergarten, Müllner Hauptstraße, statt; die Eröffnung mit einer heiligen Messe in der Borro-mäumskirche, Mirabellplatz, den 7., um 8 Uhr. Das Programm des soziologischen Kurses vom 17. bis 25. August ist das folgende: 1. Die Soziologie als Sozialethik. 1 Vortrag. Herr Hofrat Dr. O. Will mann (Salzburg). 2. Die Ständegliederung der Vorzeit und der Gegenwart. 3 Vorträge. Hochwürden Herr Universitätsprofessor Dr. theol. et phil. St. Pawlicki (Krakau). 3. Die Aufgabe des Staates in Rücksicht der Stände. 3 Vorträge. Derselbe. 4. Die soziale Bedeutung des Grundeigentums. 2 Vorträge. Herr Direktor a. D. Dr. Eugen K r e m e r (Bern). 5. Die soziale Bedeutung des Gewerbes. 2 Vorträge. D e rse 1 b e. 6. Die soziale Stellung des Arbeiterstandes. 3 Vorträge. Herr Universitätsprofessor J. U. Dr. A. von Gorski (Krakau). 7. Die soziale Aufgabe der Familie. 1 Vortrag. Hochwürden Herr Prälat Domkapitular S. Dann er (Salzburg). 8. Die Aufgabe der Familie und Gesellschaft in Rücksicht der Defektbegabten. 3 Vorträge. Hochwürden Herr Direktor L. An gel b e rge r (Salzburg). 9. Wirtschaft und Recht. 2 Vorträge. Herr Sektionsrat a. D. J. U. Dr. Karl Scheimpflug (Wien). 10. Volk und Kunst. 1 Vortrag. Herr akademischer Architekt Konservator P. Geppert (Salzburg). 11. Die Darlehenskassen nach dem System Raiffeisen. 3 Vorträge. Hochwürden Monsignore K. W. Kaiser (Bad Aibling, Bayern). Von Disputationsthemen sind gegenwärtig in Aussicht genommen die Fragen: Hat der Begriff: Sozialkörper Berechtigung? Welche Stellung hat die Lehre von den Ständen in der Soziologie? Andere Themata nach Verständigung. Konversationen werden auf jeden der Vorträge folgen. Für zwei Nachmittage sind Museumsbesuche und Ausflüge in Aussicht genommen. Das Lokal der Vorträge ist der Borromäumssaal. ln dem Lesezimmer wird die in den Vorträgen berührte Literatur zugänglich gemacht werden. Die Begrüßung der Teilnehmer des soziologischen Kurses findet im großen Saale von St. Peter Mittwoch, den 16. abends nach 7 Uhr statt; der Eröffnungsgottesdienst in der Borromäumskirche ist auf Freitag, den 18., vormittags 8 Uhr, festgesetzt. Zur Teilnahme an beiden Kursen sind auch Damen berechtigt. Die Einschreibgebühr beträgt für beide Kurse 8 Kronen, für jeden einzelnen 5 Kronen. Auf Verlangen wird für die Unterkunft auswärtiger Teilnehmer nach Tunlichkeit Sorge getragen werden. Man erbittet die Anmeldungen möglichst bald einzusenden an Hochwürden Herrn Domchorvikar R. Rohrmoser, Kapitelplatz 2. Die Philosophatkurse sind wie im Vorjahre zunächst auf ein Quartal (von Donnerstag den 5. Oktober bis Samstag den 7. Dezember) angesetzt und sollen wieder Tages- und Abendvorträge umfassen. Zur Behandlung werden in den ersteren folgende Gegenstände kommen: 1. Über das Studium der Philosophie. 1 mal wöchentlich. 2. Die Elemente der Metaphysik. 2 m. w. 3. Die Neubelebung der katholischen Philosophie im 19. Jahrhundert. 2 m. w. 4. Wesen und Entstehung der modernen Mystik. 3 m. w. 5. Der Kampf um die Seele. 2 m. w. 6. Der moderne Vitalismus. 1 m. w. 7. Monistische und christliche Ethik. 1 m. w. 8. Erklärung von Platos Dialog Laches. 2 m. w. 9. Erklärung ausgewählter Stellen der Confessiones des heiligen Augustinus. 1 bis 2 m. w. 10. Soziologische Fragen. 1 bis 2 m. w. 11. Logische und didaktische Methodenlehre. 2 m. w. 12. Sprachpsychologie mit Rücksicht auf den Unterricht. 1 m. w. 13. Die Bedeutung der Phonetik für Schule und Leben. 1 m. w. 14. Die Methode der Heimatskunde. 1 m. w. Disputationen im Anschlüsse an Nr. 2, 4, 5, 6, 7; Konversatorien nach jeder Stunde; Lehrproben im Anschlüsse an 11, 12, 13. Vortragende: Die Herren: Hochwürden Theologieprofessor dr. theol. et phil. S. Widauer (Salzburg) Nr. 1. Hofrat Dr. O. Willman (Salzburg) Nr. 2, 3 und 11. Hochwürden P. Suitbert Birkle O. S. B. (Sekkau) Nr. 4 und 9. Hochwürden Professor P. Vitalis J äge r O. S. B. (Salzburg) Nr. 6. Hochwürden Dr theol. P. Josef T i b i t a n z 1 O Cist. (Hohenfurt) Nr. 7. Hochwürden geistlicher Rat Professor P. Michael Zirwik 0. S. B. (Salzburg) Nr. 8 und 12. Oberlandesgerichtsrat 1. P. J. U. Dr. F. S p ä n gl e r (Salzburg) Nr. 10. Hochwürden Direktor L. Angelberger (Salzburg) Nr. 13. Hochwürden M. Praxmayr (Salzburg) Nr. 14. Außerdem haben ihre Mitwirkung für Tages-, eventuell Abendvorträge zugesagt: Hochwürden Herr Theologieprofessor Dr. theol. J. Rieder (Salzburg), Herr J. U. Dr. R. K r a 1 i k von Mayrswaiden (Wien) u. a. Wie im Vorjahre wird, soweit es die Gegenstände zulassen, in den Vorträgen Gemeinverständlichkeit der Darstellung angestrebt. Eine Reihe von Vorträgen soll für Lehrer und Lehrerinnen geeignet sein; andere werden auf den Studienkreis von Theologen, Juristen und Kandidaten des Mittelschul-Lehramts Rücksicht nehmen. Nach Vereinbarung mit den Teilnehmern kann ein Teil der dazu gehörigen Übungen in lateinischer Sprache abgehalten werden. Die Vorträge im Monat Oktober werden so angelegt sein, daß sie ein relativabgeschlossenes Ganze darbieten. In einem Lesezimmer werden die in den Vorlesungen zitierten Bücher und Zeitschriften aufliegen. Wünschen bezüglich bibliographischer Hilfsmittel wird das Komitee nach Vermögen nachkommen. In den Übungen wird den Teilnehmern auch Gelegenheit zu eigenen Vorträgen gegeben werden. Am Schlüsse des Quartals können die Teilnehmer Kolloquien aus den gehörten Vorlesungen ablegen und Zeugnisse darüber erhalten. Das Komitee ist durch Gönner des Unternehmens in Stand gesetzt, unter berücksichtigungswerten Umständen die Teilnahme an den Philosophatkursen durch Gewährung von Freiquartieren, Subventionen u. a. zu erleichtern. Alles Nähere: der Erröffnungstermin, der Stundenplan, die Gebühren, die Lokalitäten, etwaige Modifikationen u.a. wird seinerzeit bekannt gemacht werden. Anmeldungen und sonstige Zuschriften, Wohnungen u. a. betreffend, wolle man an Hochwürden Herrn Domchorwikar R. R o hrmos er, Kapitelplatz 2, richten.“ Ker je tvarina predavanj jako zanimiva, bi bilo močno želeti, da bi se jih udeležilo tudi kaj duhovnikov in laikov iz ljubljanske škofije. 49. Decretum S. R. C. super Litaniis Sanctissimi Nominis Jesu. Litanias in honorem Sanctissimi Nominis Jesu Apostolica Sedes iuxta unicam formam probatas ter-centum dierum indulgentia ditavit atque Breviarii Romani editionibus inseri decrevit. Quo vero Christifide-libus huiusmodi Litanias devote recitantibus ineffabilis Eucharistiae mysterii memoria salutariter excitaretur, quidam Sacri Antistites, praeeunte Eminentissimo et Reverendissimo Domino Cardinali Adulpho Perraud, Episcopo Augustodunensi, Sanctissimum Dominum Nostrum Pium Papam X. adierunt supplices, ut in iisdem Litaniis obsecrationi Per ascensionem tuam, libera nos Jesu, de Apostolica venia, immediate adiiciatur altera: PerSanctissimae Eucharistiae institutionem tuam, libera nos Jesu. Sanctitas porro Sua his votis ac precibus ab infrascripto Cardinali Sacrae Rituum Congregationi Pro-Praefecto relatis, pro impenso quo flagrat studio et amore ergo Augustissimum Eucharistiae Sacramentum, libenter annuens praedictam in Litaniis Sanctissimi Nominis Jesu additionem atque obsecrationem, ab iis tamen, qui optarent, dioecesium Ordinariis, fieri posse concessit. Contrariis non obstantibus quibuscumque. Die 8. Februarii 1905. A. Card. Trfpepi, Pro-Praefectus. L. f S. f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius. Vsled tega dekreta se s tem ukaže, da se odslej v litanijah presvetega imena Jezusovega po vskliku „Po svojem vnebohodu“ oziroma „Durch deine Himmelfahrt“ vstavi vsklik: „Po svoji ustanovitvi najsvetejšega zakramenta, reši nas o Jezus!“ oziroma „Durch deine Einsetzung der allerheiligsten Eucharistie, erlöse uns, o Jesu!“ 50. Indulgentia conceditur ter recitantibus Salutationem angelicam cum invocatione ad Immaculatam pro castitate servanda. PIUS PP. X. AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Alphonsus Maria de Ligorio non solum strenuus exstitit defensor Immaculatae Conceptionis B. Mariae V., sed etiam fuit promotor indefessus cultus erga B. Virginem sine labe conceptam, et praesertim promovit inter fideles praxim quotidie recitandi mane et vespere ter Salutationem Angelicam addendo cuique earum hanc invocationem „Per tuam Immaculatam Conceptionem, o Maria, redde purum corpus meum et sanctam animam meam“ i) asserens hujusmodi exercitationem efficacem esse ad castitatem servandam contra diabolicos incursus. i) Po svojem brezmadežnem spočetju, o Marija, očisti moje telo in posveti mojo dušol — Purch deine unbefleckte Empfängnis, o Maria, mache rein meinen Leib und heilig meine Seele! lamvero quinquagesimo imminente anno, ex quo Pius IX. Praedecessor Noster rec. mem. B. Deiparam ab originali labe immunem declaravit, peropportunum existimavimus, laudabilem Alphonsi praxim christiano populo commendare, atque ut inde uberiores fructus percipiantur, coelestes etiam Ecclesiae thesauros, quorum dispensationem Nobis tradidit Altissimus, reserare statuimus. Quamobrem de Omnipotentis Dei misericordia acBB. Petri et Pauli, Apostolorum eius, auctoritate confisi) omnibus et singulis utriusque sexus Christifidelibus, qui corde saltem contriti ter Salutationem Angelicam, addita cuilibet Salutationi supradicta invocatione, sive mane sive vespere devote recitaverint, tam mane quam vespere tercentum dies de iniunctis eis seu alias quo-modolibet debitis poenitentiis in forma Ecclesiae consueta relaxamus; quas poenitentiarum relaxationes etiam animabus Christifidelium, quae Deo in charitate coniunctae ab hac luce migraverint, per modum suffragii applicari posse, indulgemus. In contrarium facientibus non obstantibus quibuscumque. Praesentibus perpetuis futuris temporibus valituris. Praecipimus autem, ut praesentium Literarum (quod nisi fiat nullas easdem esse volumus) exemplar ad Secretariam S. Congregationis Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae deferatur iuxta Decretum ab eadem Congregatione sub die XIX Ianuarii MDCCLVi latum et a rec. mem. Benedicto XIV, Praedecessore Nostro, die XXVIII eiusdem mensis adprobatum. Datum Romae apud S. Petrum sub Annulo Piscatoris die V. Decembris MCMIV. Pontificatus Nostri Anno Secundo. L. f S. Aloisius Card. Macchi. Praesentium Literarum exemplar delatum fuit ad hanc Secretariam S. Congregationis Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae. In quorum fidem etc. Datum Romae ex eadem Secretaria die 6. Decembris 1904. L. f S. Josephus M. Can. Coselli, Subst. 51. Slovstvo. Šolski molitvenik in Večno življenje, po katekizmu in obrednih knjigah spisal dr. Gr. Pečjak. Lična in za šolo primerna molitvenika, ki sta izdelana po mnogostranskem posvetovanju, ustrezata že davno in pogosto izraženim željam. Kjer sta že vpeljana, se je porabnost izkazala. Gg. katehetje, porabite to izvrstno pomoč pri svoji odgovorni nalogi. Napačno je, iz šole v svet pustiti mladino brez zaklada dobrih molitev. Celo v šolski dobi se v zadnjih razredih nekateri že sramujejo moliti v otročji obliki; ko odrastejo, take molitve kot neprimerne opustč, novih se učiti, pa nimajo prilike. „Šolski molitvenik“ ima molitve za življenje; zato so nekoliko težje, toda katehet jih odbira in razlaga, kolikor je posameznim razredom primerno; otroku je knjiga ljubša, če mu jo katehet razlaga. Skupno mali otroci najlaže molijo, če se jim molitve razdele v kratke odmore; toda trgati besede brez zmisla, je kvarna napaka, ki uniči vso vrednost molitve, in v otroku mori čut za pravo molitev. Šolski molitvenik ima zaznamovane odmore po pomenu. (Nekaj jih je pri tisku po nesreči odpadlo, kar pa ne bo motilo, ker se tam potreba po odmoru že čuti.) Da se mladina ne navadi, delati proti svoji vesti, se ne smejo postavljati zapovedi, kakršnih ni; Šolski molitvenik (in Večno življenje istotako) razločuje med priporočanjem in zapovedjo. Neznosno je moralo biti doslej vestnim katehetom, ker so po novem katekizmu marsikaj samo učili, kaj in kako naj se moli, niso pa mogli otrokom pomagati, da bi otroci to tudi res izvršili. Tako ravnanje je za vzgojo verske zavesti škodljivo. Z molitvenikom, ki se s katekizmom strinja, katehet brez truda izpolni svoji težko dolžnost. Primeri pripravo za sveto birmo, molitev pri sveti maši (vprašanje 610—614!), sv. obhajilo (626. 632!), spoved (643, 658!). Pomen in porabnost večjega molitvenika Večno življenje je dobro pojasnjeno v dr. Pečjakovem Naznanilu. Za isti namen, kakor Večno življenje bo dobro služil tudi molitvenik Sveto opravilo, ki je tiskan zlasti za lavantinsko škofijo, pa s popolnim soglasjem vseh glavnih molitev, in je tako porabljtv tudi za nas. Novo besedilo, ki ga ima Šolski molitvenik, se strinja s Cerkvenim molitvenikom, ki je skoro že dotiskan. Glavne molitve so potrjene od peterih škofij; tudi molitvenika sta odobrena doslej od goriške nadškofije in krške škofije; v lavantinski škofiji imajo molitvenik z enakim besedilom vseh tistih delov, ki se rabijo za šole skupno. Molitvenik Srca Jezusovega je bil tiskan z novim besedilom, preden je bilo definitivno določeno, v nadi, da bo po večini obveljalo, (kar se je res zgodilo). Odslej se bodo molitveniki držali novega „Cerkvenega molitvenika“, in spremembe se bodo dopuščale le, kadar se bo v čem doseglo polno soglasje drugih slovenskih škofij. Pri pobožnostih za šolsko mladino naj se molitve precej začno opravljati v novem besedilu. Z ljudstvom se še lahko počaka, zlasti z litanijami, dokler se primerno ne pripravi. Tako soglasje, da bi se vsakega želja izpolnila, je nemogoče; naročilo rimske stolice je bilo treba izvršiti po kompromisu: vsak mora nekaj odnehati. Kjerkoli ni bilo za spremembo odločnega soglasja, je ostalo to, v čemer smo bili že doslej edini. Ne priporočajte in ne opravičujte novega besedila nikoli s sramotenjem prejšnjega. Katekizem z novim dodatkom ne bo še kmalu tiskan; kjer otroci ne bodo imeli vsi novega molitvenika, da bi se iz njega učili molitev, si gg. katehetje lahko pomagajo z drobno knjižico „Ali znaš“, 11. natis. Tam so „Najpotrebnejše molitve“ natanko v tem redu, kakor jih bo imel novi „Dostavek katekizma“; poleg tega je tam tudi Kratki kršč. nauk, ki ga bo imel tudi Cerkveni molitvenik. Knjižico „Ali znaš? (stane le nekaj vinarjev) je priredilo Katoliško društvo detoljubov. „Handbuch für die k. und k. katholische Militaergeistlichkeit“ je naslov knjigi, katero je po naročilu vojaškega škofa dr. Koloman Belopotoczky-ja spisal c. in kr. vojaški konzistorijalni vodja Emerih Bjelik. Na 531 straneh velike osmerke obravnava po načinu leksika, torej v člankih alfabetično razvrščenih, vse delovanje c. kr. vojaških dušnih pastirjev na podlagi cerkvenih postav in dekretov pa sedaj veljavnih tozadevnih državnih naredb. Knjiga vojaškim duhovnikom (superjorjem in kuratom) neobhodno potrebna, utegne marsikdaj dobro služiti tudi župnikom v krajih kjer imajo večkrat opravila s c. kr. aktivnim vojaštvom. Dobiva se na Dunaju pri apostol, vojaškem vikarijatu nevezan eksemplar za 5 K, vezan za 7 K. 52. Konkurzni razpis. Razpisuje se župnija Šmartno pod Šmarno Kot zadnji rok za vlaganje prošenj se s tem določi goro v dekaniji ljubljanski. — Prosivci naj naslovč 2. dan septembra 1905. svoje prošnje na prečastiti kn. šk. ordinarijat v Ljubljani. 53. V' Škofijska kronika. Ravnateljem „Alojzijevišča“ je bil imenovan prečastiti gospod stolni kanonik dr. An d rej Karlin. Dosedanji ravnatelj velečastiti gospod profesor dr. J o s i p Gruden se je zaradi bolehnosti tej častni službi odpovedal. Podeljene so bile župnije: Šempeter pri Novem mestu začasno upokojenemu župniku č. g. Gregorju Jakeljnu; Šmartin pri Kranju tamoš-njemu župnemu upravitelju č. g. Alojziju Šarcu. Kanonično vmeščeni so bili čč. gg.: Gregor Jakelj na župnijo Šempeter pri Novem mestu dne 1. julija 1905; Ivan Dolinar na župnijo Kresnice dne 1. julija 1905; Alojzij Šarec na župnijo Šmartin pri Kranju dne 13. julija 1905; Valentin Oblak na župnijo R i b n o dne 1. avgusta 1905. Kuratom v deželni bolnici v Ljubljani je bil imenovan č. g. Gregor Flis, njegovim namestnikom pa č. g. Ivan Šporn, oba misijonarja iz kongregacije sv. Vincencija P. Premeščeni so bili čč. gg.: Andrej Pavlin iz Sodražice kot ekspozit na Goro pri Sodražici; Anton Merkun iz Lašč kot ekspozit na Razdrto; Josip Švigelj iz Harij kot ekspozit in beneficijat na Vrhpolje pri Moravčah; Martin Škerjanec iz Moravč kot ekspozit v Harije; Frančišek S p a r o v e c iz Spodnje Idrije v Moravče; Peter Mohar, župni upravitelj na Sveti Planini, kot ekspozit v Konjšico; Feliks Kniže k iz Sostrega kot župni upravitelj v Babno Polje; Adolf Knol iz Babnega Polja kot župni upravitelj na Sveto Planino; Andrej Magajna iz Knežaka v Sostro; Ivan Lomšek iz Šent Vida pri Zatičini v Selca; Karol Gnidovec iz Ribnice v Šent Vid pri Zatičini; Ivan Plahutnik iz Cerknice v Ribnico; Mihael Kmet iz Loškega Potoka v Šent Jurij pri Kranju; Karol Dornik iz Doba kot beneficijat v Voglje; dr. Frančišek Grive c kot kapelan v Dob; Jakob Razboršek iz Kamnika kot ekspozit k Svetemu Joštu nad Kranjem; Ivan Jovanz Bohinjske Bistrice v Kamnik; Leopold Černe iz Žužemberka v Planino; Andrej Zgaga iz Šent Janža v Žužemberk; Ignacij Žust od Svetega Duha v Stopiče; Peter Janc iz Škofje Loke kot katehet na uršulinsko dekliško šolo v Ljubljani; Pavel Zajec iz Planine kot katehet na uršulinsko dekliško šolo v Škofji Loki; Ivan Zupančič, valetudinarij, kot kapelan v Dolenjo vas; Ivan Lovšin iz Hinj v Šent Janž. Na novo so bili nameščeni čč. gg. seme-niški duhovniki o z i r o ma n o vo ma š n i ki: Ivan Borštnar kot kapelan v Hinjah; Matej Koželj v Laščah; Alojzij Kralj v Sodražici; Alojzij Kurent kot lh kapelan v Semiču; Josip Prešern v Cerknici; Ivan Štrubelj v Spodnji Idriji; Vladimir Prijatelj v Šent Jerneju; Andrej Orehek v Knežaku; Andrej Stenovec v Loškem Potoku. U m r 1 j e č. g. Jakob Strupi, župnik v Šmartnem pod Šmarno goro, dne 6. avgusta 1905. Priporoča se v molitev čč. gg. duhovnim sobratom. Knezoškofijski ordinarijat v Ljubljani, dne 7. avgusta 1905. Izdajatelj in odgovorni urednik Josip Šiška. — Tiskala Katoliška Tiskarna.