DISCURSUS
M Y S T I C U S,
E T
MORALIS.
R. P. LEONARDI
DE
PORTU MAURITIO
Ord. Min. Strict. Obser,
DISCURSUS
MVSTICUS, et MORALIS
Ad
Continendos in facro fcedere^
& uniformi Pcenitentiae Sacramenti
Adminiftratione Confeflarios
inftitutus,
It alte e confcriptus
LEONARDO
DE
PORTU MAURITIOj
Ord. Min. S. P. Fr an cisc i Striči.
Obf. Refor. Leftore, & Mifllo-
nario Cekberrimo,
Latine redditus.
a guodam ejusdem Indicu«
Sacerdote.
EDITIO TERTIA IN GERMANIA,
eui accefllt Epiftola S. FranCisci S a lesu
ad faae Dicecefis Curatos.
Cum Permissu SlTPERIORUM.
. IABACJj
Jypis, & fumpdbus Joann. Georg. Hepfneiv
Iacl,Prov,Carn,Typogr. Anno ijSt.
Imprimatur.
CAROLUS PEER,
SS. Theolog. Dočtor, Cano-
nicus, Celliffimi Principis,
ac Epifcopi Labacenfis Vi-
carius Generalis. Die 2»
Septembris 1761.
majestati supreivle
VERBO INCARNATO
Filio DEI Unico
Paftori Aniinaruia Univerfali
CHRISTO JESU.
N On vereor, offerre Tibi
Rex Glorise fupreme ! te-
nue rudis difcursus do-
num , Tibi, inquam , qui infi-
nita inter, quibus coronaris, de-
cora, nulla jucundiiis, ac Pafto-
ris boni gioriaris prsrogativa:
Ego fum Paftor bonus. Et vero
omnes folliciti cordis nervos Pa-
ftoris inftar Dulciffimi intendis,
ut aniraas ad ovile reducas. Hune
in finem per os Jetemias Pro-
A Z phetae
m) t c &
phetae promiiifti Te miffurum Ec*fai
clefiae tuoe Pallores fecundum coi vi:
tuum, (|ui vera eam fcientia pat ut
cerent, & dočtnna. Dabo vobisar
Paftores juxta cor meum, & patxi
cent vos fcientia , & dočtrina Je- &
rem. 3. 15. Ali: Eheu! Sančtam
animi tui confilia band felicem innc
Paftoribus omnibus fortita funtce
exitum; nonnulli quippe, non li* tis
ne exempii pravitate in liberioris ac
vitae campis oberrantes, otio de-'nc
diti, omnicpie zelo vacui, non m
docent, quse fciunt; & alii fcien* Ib
tla carentes debita, docent, guse d<
nefciunt, animabus pafcua noiitc
minus inutilia, quam nociva por- jjj
rigentes. Et ciim facrum Confef-
fionis Minifterium , ac Direčlio
Animarum fit Ar s artium , no* ut
lunt hi intelligere, ad efforman-p ;
dumdignum Pailorem feu Confef
n mae , quse vita, & fanguine Tuo
n* Hetere , farne pereunt, fubtračlis
93 do&rinae alimentis , fraudatae, &
)0 toto Ccelo aberrant Duce pruden-
r 'tia orbatse.
10 Patere itaque Paftor divine!
3 ‘Ut ad fubordinatorum utiiitatem
n ‘Paftorum fimplicem hunc, male-
; %ue textum Manibus Tuis non
A 3 im-
® ) t c m
imprimam tantum, fed & cord
Tuo immergam Difcurfum, uti
Te benedidhis, qui omnium Dii
penfator es bonorum largiffimus,
manus, & corda noftri aevi Con
feffariorum fubeat , eorum ma
xime, qui facris Miffionibus dant
operam, ut , ita facro fociati foe
dere , unius fint labii, & cordis
in dirigendis animabus tanto a Tf
opere dile&is. Benedic! obfecro
Benedic JEsu amabiliflime ! fac,
ut quot Verba hoc in difcurfu fo'
nant, tot radii de vultu Tuo ex
eant ad colluftrandos veritate le-
gentium intelle&us, tot flammse
e Cordis Tui JBthna profilian^
ad accendendas ardore Apoftolico
Confeffariorum voluntates.
Benedic tandem manibus, lin*
»use, & cordi Miniftri Tui mini-
*g ^<1 S.3
m) t c m
■d mi, ut totus ardeam, & abfu-
I mar amore Tui, idque mihi per
if Te DEUS totius confolationis
3, obtingat folatii, ut videam Gon¬
il. feffarios , & pcenitentes juflos ,
a• & peccatores ambulare vias rečtas.
it Ah! cum & in gratia tu a cognof-
e cant Te ! ament Te : Omnes hic
is in via ! ut in gloria , Te co-
\ gnofcant! Te ament aster«
), num in Patria.
AMEN.
e
1
)
A 4 M
i
m) t c m
Ad Lečtorem.
E N faiciculum fiorum, Verita-
tum quarundam moralium e
variis Authoribus decerptarum!
Flores funt iidem, quos variis in
locis fparsi, illosque alibi vide-
ris. Fafciculus alius eft ; id dun-
taxat pofco, ut benigno illum
nune intueare oculo , a c nitida
cordis fimplicitate contentas in
eo Regulas prehendas. Ne dy-
lum fublimem, & grandilocpium
hoc in difeurfu quseras , nee pe-
regrinas , nunquamque auditas
deguftare cupias notitias, verita-
ti, quam nudam perfpicuamque
exhibeo , ut plurimum inimicas;
quod fi veritatem manu palpa-
veris, teneto , ne oculis , manu,
mente elabatur. Ingens fane ma*
lum Confeffarie Tyro ! cui foli
feribo, in caput tuum congeres,
A s fi
©) f c m
fi cursus tui initio pedem in re&o
non pofueris tramite; fumma tua
equidem , quam pro tribunali fe-
, dens fuftines , dignitas eft , fed
non minus in foribus periculum
eft, tu« fcilicet, aliorumcjue fa-
lutis aeternae, fi muneri tuo deliš,
j De te dičlum: Mor s & vita in ma¬
mi lingiia. Prov. i8- 21. quem*
( admodum enim baculus Prophe-
ticus in manu Elifgei animabus
vitam, in dextera vero Giezi mor-
tem afferebat, ita in manufeupo-
teitate linguae tu« eft multorum vi¬
ta , fi bene , mors tua , aliorum-
que, li male otficio functus fue-
ris. Per falutem igitur animse tua?,
proximorumque tuorum te obfe-
cro, veritates hafce attentius le¬
gaš relegasque; verum non cur-
lim , fed pedetentim, fed mente
fedata , ut veritatem profiradius
pene-
«• ) f c«
penetres ; &fpero, fore, tibi ut
lumen fplendeat, quo dificulta- I
tum inter rupes aditum invenias. 1
O utinam ! tenui hccce opufculo J
vel pauxilium faltem utilitatis af- l
ferrem Coliegis meis, iis fcilicet, .
? ui a facris, multo irrigui fudore, j
unt Miffionibus ; tum enimvero t
multorum falutem in tuto collo- t
catam plauderem, cum unicus
etiam Confeffarius bene inftructus u
tantum valeat, quantum devian-
tes mille animas in femitam re-
dučhe. Tu faltem ConfeffarieTy«
rol folidum hoc libello profečlum
capias , & confolationem meam
duplo augebis , dum a te regulis
minifterio tuo congruentibus bene
imbuto certam multorum vocatio-
nem redditam confpexero, quam
& mihi, & tibi Deus concedat,
cui seternum vrv as.
TY»
m ) t c»
t TYPOGRAPHUS
- Le ctori Neo-Confessario,
D Uo opufcula italice olim edita fub -
inde , ut pluribus prodejjent ,
■ latinitate donata , Cfr' Jrao 1749.
> Augujianis typis puhlici jhiris faSta ,
, Neo-ConfeJJarie! conjpečtui eo liben-
1 tim JiJio y quod hijce in oris y cez/ ]M7Z-
m tantirn cognita , Jiiam , pm ž/ž
Je continent, utilitatem in multos dif-
fundere nequiverint.
In prima qnidem tituli fme legis y
Autborem ejje P. Leonardum h Portu
Mauritio ex Grdine S. Francijci S tri Si.
Obfervantia: veram dum Eum legis ,
cogita Vimmejje ex omni Virtittumge-
nere celehrem y SancUtate vita illu-
Jtrem y jignis tam ante-quam poji obi-
tum editis danim y qui Divini amoris
Jgne y & charitatis in proximum zelo
totus arclens y per 44. Annorum de-
curjirn y per Corjicanam y Romanam y
A 6 To J-
ato t c ®
Tojčanam , Janvenfem , Bolonienfem
Regiones trecentis , ČA amplius mif-
fionibus Jlupendd, ut vita Ejus Ro¬
ma edita Jcriptor tefiatur, patientid
incumbens ingentem animarum nume-
rum DEO lucrifecit , ac demiim
Amd 1751. die 26. Novembris lu-
gentibus cunffis, lugente qiioque Be¬
nedičič XIV. eo tempere Sacram Pe¬
tri Sedem tenente e hujus vita labori-
bus meritorum Jiiorum prcemia conje-
cuturus ad Ceelos evolavit.
Hune vimm in Apoftolico munere
tanto tempore probatum , in dirigen-
dis , ac convertendis Animabus pra-
primis commendatum fi cogitaveris
ejje Aučiorem horum opufculorum ,
conjicercfas miti ef,, te vel unica bac- |
te reftexione fatls alliciendum fore, ut 1
lubenti animo legaš, & fecuris eorum ;
do&rims , ac monitis in Jacro pmiten- j
tia Tribunali omni conatu 3 & fer- j
vore injiftas. Fr.
m ) f c •
Fr. Petrus Paul us de Cirignola
Striči. Obf. S. P. Francifci Lečtor
cmcritus , Ex - Provincialis , oiim
Procuratcr GeneraJis, & in hac Gis-
montana Reformatorum Familia
V. Commiflarius Generali«
& Servus.
Dilečlo nobis in Chrifto ad-
mocLum R. P. F. Leonardo de
Portu Mauritio Lečtori, ac Concio-
natori noftras Reformatas Provin¬
ci® Roman® falutem , & fera-
phicam benedi&ionem.
C Um juxta ApoftoJicas noftrique
Ordinis Conftitutiones de man-
dato noltro idonei Cenfores opus
quoddam a te elaboratum , cui ti-
tiluseft: Difcorfo Morale , e Miflico y
recognoverint , iiludque ab ipfis re-
vifum, & approbatum fuerit. Nos
prasfentium tenore. cum falutaris obe-
dienti® merito Tibi facultatem im-
pertimus, qnatenus fervatis de reli-
A j quQ
•) f c m
^uo fčrvandis idipfum Typis man-
dari poffis & valeas. Datum Roms
ex noffro Conventu S. Francifci ad
Ripas die 15. Maji 1737.
Fr. Petrns Paulus de Cirignola
V. Commiflarius Generaiis.
de mandato fu* Paternitatis Reverend.
F. Francifcus Antonius a Cirignola
Secret. Gener.
imprimatur
Si videhitur Reverendiffimo Patri facri Pa«
latu Apoflolici Magiltro.
N. Baccarins Epifc. Bojan. Vicesg.
imfrimatur
Fr. Joachim Pucci
Sac. Thl. Mag. & So*
cius ReverendiiTimi
P. Sac. Pal. Apoft.
Mag, Ard. Prsed.
Boni-
)t c
Bonitatem , & difciplinatn
& fcientiam doce me*
Pful. II8-
Pulchra fane petitio ! quam r.
Regi us Vates ad Dernn di-
rigit, non is honores flagi-,
tat, non voiuptates , noa
deiitias precatur , fed bo ni¬
trit em duntasat, frudentiam , & dobri¬
nam poftulat. Eomtatsm ?$• dirciplinam,
fcientiam doce me, Non abiisnilis hnic
eft illa trium panum poftulatio Luc, ji.
15, ad amicurn pro alenda famiiia fa-
čla: Amice commcia mihi tres pano s. Omni
ftquidemperfonasDEO facraa, fupra quain
dici poteft, neceflari i funt panes bonita*
tis, prudentiae, & doftrin® a Deo quo-
tidie
i6 « ) f C &
tidie quolibet Confeftario flagitandi, ut
integre fuum valeat obire irtuuus. Ex-
celfum namque , ercelfum, inquam, no-
bile, & qua(iDivinum eft Confeflarii offi-
cium, quod unice ad intentandum Infer-
no bellum , replendumque animabus pa-
radifum a Deo eft ordiuatum. NolTe fuf-
ficiat, quod Apoftolus i. Cor. 3.9. ut vo-
bis authoritatem , & atnorem in Ecclefia
DEI conciliaret, fronti Minifterii veftri
haecmaximi momenti verba infcripferit:
DEI Adjutores J umu s \ nec abs re dici po-
teft , Confeftarium quemlibet aliquo mo¬
do e (le Coadjutorem DEI in fanidificaticne
animarum , ciim proxime ad infutionem
gratise cooperetur ? & quia inftrumentum
eft operiš adeo Deo glorioft, quantam
habet gaudendi maferiam de effeciu , tan-
tam & timendi , ne in adminiftratione
cuipam admittat ullam. Qui enim tribus
iftis panibus eft deftittitus , o niči um non
exercet reverentia debita , aut in fideii-
tate deficit, aut fua negligentia fructum
non colligit, aut) quod vel cogitatu hor-
rendum eft ) ..fua malitia Religionem pro-
fanat. De i/io Loeo periculojel reddicur r/i-
tia : de fede Epifcopali Auguftinus dice-
re folebat; verum idem juftiffima ratione
applicari poteft Confeffionali : De ifto
loco periculofa redditur ratio. O ! quot
Sacerdotes, qui nune uftulantur in inter¬
no , puleherrima DEI facie gauderent,
® ) f C ® 17
fi nunqnam Couteffionalis fedem te*
nuifTent.
Difcurfus praefens eb tendit, nt quof-
quot fumns ConfefTarii, arfto fociemur
fcedere, labiique fimus unius in admini-
ftratione Sacramenti Psenitentise, noj in-
vicem efficacius hortantes , ad bene ex-
ercendum orficium iliud, quod prope Di*
vinas exigit in Miniftro qualitates,
Quoniam vero lublimes adeb confcea-
dere gradus non omnibus datum eft , ju-
gem ad minimum demus operam , tres il*
las acquirendi qualitates , quas follicitus
a DEO precibus popofcit David, Bani-
tatern , Prudmtiam , & Dein-hiam; tres
hse pulcherrimas dotes fermocinationis no-
ftrse erunt materia; fi enim quivis noftrum
bonam de his tribus panibus provifionem
fecerit, Proh ! quantum ariimabus fide-
lium commodum ! quanta Deo gloria!
quantus fpiritui quoque noftro frudus ad-
veniet ! Ordiamur.
Primus Panis adeb neceflarius omni Per- a.
fonae Deo dicats, m uit 6 magis ConfefTa-
rio, efl Panis Banitatis. Ecce ! primum
mobile vit« Ecclefiafticae eft Bonitas, ciim
medium ad perfuadendam efficacius bon6
exempi6 fit nullum ; homines quippeid fa-
cilius credunt, quod oculis, quam quod
auribus percipiunt , fibique perfuadent
agendum id , quod ab eo, qui praefidet,
d regit, agi conipiciunt , juxta illud
Gre*
t* ») t c m
Gregor!! paft. Cura p. z. c. 3, lila nam-
que vcx magis cor penetrat, quam eticen-
tis vita commendat ,
Et quidem bonitas ifta non folum con*
Jllftifi in eo, quod quis nullo gravi inqui-
natus fcelere vitani agat in gratia fancti-
ficaute conftitutus , fed virtutes exereeat,
eft necefle, totus pietatis operibus, & ar-
denti falutis animarum zelo intentus ;
fane , & Confeflarium reperio , qui non
folum gratii habituali fančtificante de-
coratns , fed & zelo animarum ignefcens
totus in reducendis ad Deum peccatoribus
inemrtbit, de invento, mi hi pfetiofifftmo
gratulor Thefauro. Veram , qubd fepe
dicebam, nune aufem flens dico: cernitur
elieu ! inordinata multorum vita, qua
excelfum Minifterium noftrum populo
conternnendum exponunt; & , quod de-
plorandum magis, non exhorrefcunt qui*
dam etiam. in ftatu peccati mortaCs,
vel cum dubio pra&ico pro faero tribu¬
nali federe. Jam , quis non videt, talee
juxta communiorem fententiam tot com-
mittere faerilegia , quot abfolutiones
pcenitentibus impertiunt, inferni clauftra
libi e6 ipfo loco refringentes , quo aliis
feliciter Paradifi. fores aperiunt.
§, Irrefragabiiis Angelici Doeloris 3. p.
Ž . 64. art. 8. ad 1. fententia eft : non 1 uf-
cere in. Confeflario, qui in adminiftra-
tioa§ feeraraenti fcgaitentia? inftar inftru-
mentl
• ) f C • 19
menti animati movet fe ipfutn, & DEO,
ceu caufe principali cooperatur , non in-
quam , fufficere, qubd fit in gratia, ad
ho c, ut fit utilis Minifter falutis pecca-
torum, fed in omrd virtutum genere fe
exercere debet; quia ConfeiTarius tepidus,
& diftraeti cordis , qui non habet exer-
citi.um Orationis , & mortiftcationis, non
tud languide fuura obitmunus, nec ver-
ba ejus charitate erunt accenik , nec cor-
re&ioiies ejus ze !6 animatss, minus con-
filia illius autboritate quadam fuffulta.
Et fortaflis haud juftum judicium vel ab-
folvendo indignos , redsve non admonen-
do, aut diffimuiando multorum cont uma-
ciam. Ver’ 06 : obmutefcet in Divino illo
tribunali omni deilitutus animo corrigen-
di culpas illas , quarum propria reum
arguit confcientia; indeque oritur inter
prenifentes rumor , Confeflarium talem
ad peccata omnia, five haec fint iniufl*
damnificationis, five voluptatis venerese,
ant lusus prohibiti, altiim filere , quo
percepto plurimi ad eum convolant; Con*
feflionibus facrilegis mifere confcientiam
implicant, fat fuperque hoc faeto demon-
ftrantes , nnlluin lis efle firm* emenda-
tionis propofitum , cum data opera Con-
feffarium exquirant, qui nullum eos ad
meliorem frugem reducendi conatum ad*
hibet; atque ifa libris Divin* juftitias
in-
20 $*S ) f C &
infcribuntur facrilegia pceniteutium, ut
de Confeflarii tergo eidem fatisfiat.
Quantf> fatius eis fuiffet, nunquam ma*
sum ad abfolvendum extendifle ? ciim
abfolutiones illse ipfummet ConfelTarium
una cum abfolutis fortius illigatum te-
neneant, Dixit ChriflusJuda: Vse! ho-
mini illi ! per quem Filius hominis tra-
detur ; bonum erat ei, 11 natus non fuiffet
homo ille ; & idem afleverari poteft de
ConfefTarlo, tot animas seterna fecum
mina involvente; Btnunt erat ei , Ji Con-
fiJJ'arins non fuijftt ; Veritfimum quippe
eft Spirifus faucli effatum Matth. s 6, v.
fibi nequ»m eji , cui alii bonus
erit ?
Non indignemini proinde Confeflarii
cbarilluni, fi vobis fuggeram, quod non
femel fsecularibus Miffionis tempore incul-
cavi, fcilicet, ut ad renovandum fpiri-
tum , & lerenandam confcientiam ve-
ftram Confeilione Generali noxas , &
negligentias vedriš expietis. Res lana
id momenti eft maximi, uniceque confert
ad procurandam pacein, fecuramque mor*
tis reddendam horam.
4. Čredo eauidem jam expiatas confcien*
tias veftras exomologoli generali ; qubd
li tamen h*c a vobis fuiflet neglečta , to-
ta fpiritds libertate inclamarem : facite,
obfecro, facite Confeflionem Generalem,
unicum ad conciiiaadam aninise quietein
" reme*
21
® ; t C #
temedium , cujus principale fundamen-
tum eft viese bonitas, quge primus eft Pa-
nis , & neceftarium Perfonae DEO dicatse
alimentum.
Quod fi Confeflionem Generalem h a ud
necefTariam judicetis , facite faltem ex-
traordiuariam quandam Confeifionem ,
in qua obligationes particulares ftatus ve-
ftri accuratius examinetis; & hunc in fi¬
nem Methodum brevem vobis & claram
fuggero, hisce verbis expreffam : Dec lina
h malo , $•< fac ban um, Confcientiam
proin veflram difeutiatis, velim; an mi-
nimam etiam fcandali umbram devitan-
do , impleatis prasceptum illud : Declina
h malo ? quam turpe foret, fi de eoruin
efTetis numero, de quibus Propheta Pfal,
3 6, v, 27. Sicut populus, fic facerAos ; funt
enim nonnulli, qui adeo comptuli, &
mnndani in publico comparent, ut non
Chrifti, fed Veneris, & Diaase videan«
tur efie Miniftri; nec erubefeunt impu-
dentioris e Fe oris , vitseque licentioris ,
ae fseculares ipfi. Ubi ludi , cantus ,
chorese , ubi repraefentationes theatrales,
fine rubore fe infinuant, plus cer te fcan¬
dali pr* omnibus prsebentes, cernuntur
in Ecclefiis cachinnis, rifui, & inutilj
garritui vacantes ; verurn, ebeu! cogor
multa premere filenti6 manantibus ta.
men occulis cum fumino facerdote S. Gre-
gorio
» «; f c m
gorio fufpiro : Nullttm magij prejuircium,
quam a Jartrdttibus futs tcleratur DEUS,
Frim6 jgitur loco in examen vocate,
quo vos modo in recitando Divino offieio
geratis ; & fi obligati e Iti s accedere cho-
rum, recogitate , an debitam afterifcA
notacam fervetis paufam ? an vero verba
deglutientes, & curiim ad aliud non at-
tendafis , quam ad praecipitanda verba,
folum finem, & initium recitautes; mente
recognofcite, qua devotione Mišam fa,
ciatis , qua reverentia , modeftia , & re-
collečlione ? an ad amufnm prsefcriptas
obfervetis rnbricas , cruces , genuflexio-
nes , caeremonias, decenter grande aaeo
immolantes facrificium ?
S- Verum eheu ! quantas hodie confpicere
eft fseditates ? & abominationes- in loco
fancte? Vefperi chartis, & aleis non pau-
ci ludunt, & mane videntur , ad altare
capillis promiffis , ant adfcitis fuperbien-
tes, calicem & patenam confecratam tra-
čtare in gyium per aerem circumagere
hoitiam confecratam, quafi quodam char-
'tarum glatinatarum fragmento ludum fa-
cere veilent. Profe&b non abs ratione
Joannes de Avila facerdoti cuidam negli-
genter adeb Divina Myfteria facienti ia
anrem dixit: TraHes ahquantuium trn-
lius Dominurn ijiurn , qutm manibus te-
ves-, ejt enim lilius boni Patris. Eheal
trejnit lingua ia memoraadis deformita-
tib»S
&) t c m *3
tibus illis. Ah ! quoties, dam tremen*
dis facris operatur facerdos, dici de illo
auditur : Videte! is, qui celebrat, po
tator eft infignis , palmam omnibus in,
Bacchi officina praeripit; Venator eft nul-
li fecundus : lufor eft, omnes longo polt
fe intervallo relinquens. Nonne heri in
tabernapotu maduit? nonne in familiari
napera converfatione joculatorem egit ?
genialis eft oppido, feftivique fermonis ,
ac perfacetus. Eheu ! hsu ! ( plango c um
D. Bernardo Domine! quia ipji funt in
ferfecutione primi , qui in Ecclefitt DEl
videntur gcrere principettum , Scio equidem
perbelle multos fane religioftoris vitae nu-
merari; fed nec me latet, ob unutn folum
tnal* not* facerdotem n on raro omnes
defpecbai haberi, ac facerdotii honorem
deperdi; patiamini igitur , ut obligatio-
num fuarum immemori ia aures intonem:
Declina a malo Chariffune ! declina a
malo.
Et fuc bonum. Non fufficit, ut facer-
dos fibi foli bonns lit, fed & aliis exem-
plo, do&rina , opere, & confilio fit auxi-
lio eft neceiTe. Si indecens plane eft la-
pides Ecclefi.se deftruftae ad alics ulus,
quam ad alterius Ecclefise ftr uit uram de-
putari, majori fane ratione facerdos Deo
facrorum Ordinum impreflione confecra-
tus, totus Dei fervitio , rebusque Divi-
sis deditus lit oportet. Conclave illi
24 ® > t c m
fit Inftar Ecclefise , libri flnt fcriptur« n
facrse, negotia. fubvenire egenis , cathe- }i
chifare rudes , adminiftrare Sacramenta, n
atque ut refto omnia fiant ordine, tem- i
p us bene elt diftribuendum , horse certse o
ftudio praepriinis moralis Theologiae de- g
putandse , ac inviolabili lege figendum a
tempus lectioni librorum fpiritualium, n
Examini confcientite, & Orationi impen- li
dendum. iSummatim vitam vivere debet 11
ad regulas fupernas compofitam, non a
qua(i in incertum pugnans , aut aerem
verberans. h
Prseterea duo funt poli, in quibus to- I
ta facerdotis vita vertatur , eft neceffe. &
Oratio nimirum, & mortificatio. Ouo- 1
ad mentalem orationem , quse paucis aliud a
haud dicit, quam feriam recogitationem I
grandis negotii seternse falutis; non im- r
portunus pofculator adero , fi dimidiam 1
faltem horam eidem tribuendam , exi« j
gam. Prožečih fi vos egenus quispiam i
aureos quam plurimos in flumen projicere j
cernens, dimidium faltem aureum DEI 1
amore fibi conferendum fupplex peteret, i
haud preces ejus cenleri deberent immo- t
deratae ; atque eo plane modo , cum au- i
reum tempus a vobis oti6 , jocis, inutili- i
busque diftračtionibns aliis perdi, lugenS (
ceruam, non gravamen vobis me ullum 1
allaturum čredo, 11 mediam horam me- <
di.ati.oni dandam popofcero , & quidem *
non
m) t c» »s
• noti pronie, fed falute animse veftrae. Si
in majoris momenti litem in judicio diri-
» mendam vocaremini, an, ut neeacade-
i* retis, impendere h or a m tsederet ? jam
S obfecro, quae majoris indaginis lis exco*
'• gitari poteft , ac dum de anima setemum
i aut fer vanda, aut perdenda agitur ? fir-
, mum proinde vobis, fixtimque fit, diebus
• lingulis mediam horam penfttando maxi-
• mo falutis veftrae confecrare negotio, ut
i animas veftras in tuto collocetis,
i Cseterum nunquam optatos procefTus
habebit Oratio, li abfuerit mortificatio.
• Beatus vir, qui invenfus eft line macula,
• & in via peccatorum non ftetit! non de
- hoc mihi fermo eft; Veriim, qui pecca-
i vit, & habet aures audiendi , audiat.
i Pcenitendum eft hic , aut ibi. Corpus
• noftrum, quod effraeni impetu in iliicitas
S ferebatur voluptates , nbsque in tantam
• peccatorum voraginem egit praecipites,
i illud, illud luat, eft necefle. Lufor in*
J felix perditis nummis ftulte in paginas
l luforis effervefcit, eas lacerando motam
) fedaturus bilem; Veriim nos pru,denter
• omnino defasviemus in corpus , fcedam
• uigentium malorum fcaturiginem. Pa-
• tens nofter Seraphicus dicere iolebat:
3 e . Ul . n > qui corpori fuo non negat fubinde
t ličita, certo traclu temporis eidem illi-
• cita concefturum; &ah! lučluofa nimiiim
t q«antUm id nos dccet experientia! Ma-
i B a
m ) t c m
ris nat; alias iter ad facerdotium plana erifc
pus vobis via ad prsecipitium seternum. Et
go, quid? viresne fufficientes vos habere cre-
re- ditis ad grave adeb fuftinendum onus,
er- prsecipue ad fervandam callitatem inte-
■ gerrimam ? qu:lm portentofum ell videre
um Juvenem peffima turpitudines abominan-
iis das committendi confuetudine imbutum,
7 oS citatis paffibus ad injicienda fibi perpe-
lri- tuše caftitatis vincula convolare. O Su-
n , peri ! equidem quando quis funplici cafti-
an- tatis voto fe obftrinxit & ob malum ha-
:af- bitura fe continere nefcit, ad obtinendam
fa- difpenfationem ineundi matrimonium fuf-
no ficit dubium in pcenitente, & in Confef-
is, fario timor probabilis emendationis nun-
tn, quam affuturse; aft 6 rem monftrofam !
ra- j uveniš clericus peccaminos6 infedus ha-
ito bitu audebit voto folemnife onerare, quodi
m- portam difpenfation s eidem in perpetuum
im occludit ? quae ifta tetneritas ?
sni _ Ad vos nune 6 ConfeiTarii! fermo diri-
m, gitur; non ea mihi mens efl: , ut provo-
sm lutum ad pedes veliros Clericum talem,
io - iptciaiibus doloris ftgnis ilipatum , indi-
fe- gnabundi repellatis; quin potius aflero,
m! nec quidquam obftante malo habitu, eum
tel fibiblutione donandum, quando is Divi¬
ni« B s »se
*S * ) f c »
nae adjutorio gratias fperat emendationeifl,
& prsefentem affert voluntatem ample-
dtendi media ad eam confequendam ne-
ceffaria , fignague fimul lion obfcura do-
loris commonftrat fpeciaiis ; ilanfibuJ
enim hifce conditionibus fatis efl ad re-
cipiendam abfolutionem difpofitus. At
vero , ut clericus mala laborans confue-
iudine, Ordines valeat fufcipere facros,
non fufficit firmam haud amplius peccan-
di propofitum ; fed requiritur , ut ordi-
jiandus credat fincera, & bona confcien-
tia, qitbi Divina adjutus gratia malum
fit extirpaturus habitum , vitamque ferio
emendaturus; & quamvis credulitas i.fta
non fit neceflaria ad recipiendum Sacra-
mentum Pcenitentise (titubante enim in-
telleclu circa emendationem futuram, vo-
luntas potefi: efie ad eam ample člen dani
pronifiima) requiritur tamen, ut quis fa¬
cros queat fufcipere Ordines ; alias ordi-
dinandus llatueret amplečli ftatum , in
quo credit fe obligationes fuas non ex-
pleturum , adeoque volet humeris fuis
jmponere onus , cui portando fe cogno-
fceret imparem , fiante cortfračlo malo
turpitudinum habitu , atque ita cupiet
infinitis fe contaminare facrilegiis; Quii
amabo, dicet, unquam fimilis luti hoini'
nem promovendum efle ad ordines facros!
& dum a volunfate eos fufcipiendi noJ
defiftet, qua poterit ratione abfolvi ? f
Co!
ad
pof
Ise
Tei
per
nui
pec
par
tiai
ere
Di
Inf
qui
tus
COI
pei
ani
ve:
vic
pei
&
po.
on
tia
m<
cel
au
rit
vi
Ec
@) t (m *»
ConfeiTarii ! attendiftisne unquatn ferib
,j e . ad hanc veritatem ? experimentum in
ne- pofterum capi te , & quando putridis ma¬
lo. Ise confuetudinis plagis fcetidi ad pedes
)US Veftros provolvuntur clerici, dicite illis
re . perfpicue: Frater mi! nonfufficit, quod
nune promittas mihi te haud amplius
ie . peccaturum, fed magnam tibi ad extir-
,s pandum vitiofum habitum inferas violen-
, n . tiam , ell necefle ; ita quidem, ut fincere
3;. credere poffis, fubfecuturam veram cum
n- Divinse gratia; adjutorio emendationem.
uri Interea confilium meum exequare, prius
•i6 quam ad faerum promoveare Subdiacona-
!ta tus ordinem, & majori ratione, rt es Dia-
a . conus, antequam Sacerdotio initieris , ex-
n . perimentum de te ipfo uno aut duobus
o- annis capias , an vivere cupias , an vi¬
ni vere caftus valeas ; vim tibi facias, &
'a- vide , an port captam dieti temporis ex-
li- perientiam facilis tibi prsedičta vera pia
in & iincera credulitas videatur. Quod it
s- poftea con.fi.lio obfequi detreetet, & malo
is onurtus habitu junfta credulitate impoten¬
ca tia? fe continendi, ad Ordines faeros pro-
[0 mo veri velit, eum line abfolutionis con-
;t ceflo beneficio feu incapacem dimitte.
ii Mifera fane, & excsecata Juventus!
j. audi verba oris mei! rt animus non fugge-
;! rit, tenendum in futurum caftum pudicae
j vitae tenorem; vita haud vobis con venit
3 Eccleiiaftica, & collare illud , quod colla
t B 3 m-
3° • ) t ( •
ambit veftra, in ignefcens migrabit ferfacr
rum, ea ipfa per totam aeternitatem in ful vun
phureo exufturum ftagno. Penitius hsec con
revol vite. ad i
S* Bonitas vit* eft Pan is oppido necefl* que
rius Ecclefiaftico. Verum fine pane pru- tia
dentiae languebit Minifterium Confeffarii, que
cum prudentia fit ( ut ita dicam) anima nef
ejus; ideoque princeps merito Difcurfus pra
noftri erit obje&um. Prudentia ( non illa Co
faeculi, feu mundi hujus, quas in aftutiain coi
degenerat, eftque facra DEO perfona Ion- vi i
ge indigniflima,) prudentia, inquam, eft no:
virtus nobiliffima, quae dirigit homjnem ex;
ad operandum debito modo , tempord, & lat
loco convenienti. Partes ej usdem efientia- to
les funt circumfpečtio, & cautela; aidus de
vero principales: fcire bene confulere, & on
judicare. Porro Prudentia hsec obtinetur
aDeonon ftudio folo, fed potius lacry- pi;
mis, & oratione, & ConfefTarius tria offi* iu
cia Judicis fcilicet, Medici, & Dočtoris cl
fine vera prudentia a lumine fuperno di* m
refta, nunquam debita integritate obibit. te
Veriim equidem eft, qu6d ConfefTarius te
qua Judex nullas condendas habeat leges;
quin potius jam lati?, ne limites harum c\
tranfiliat, fe conformare debet; & ideo fi n
pcenitentem juxta leges difpofitum in ve- ir
nit, eundem abfolutione facramentali fol- t<
vit, fi non, eum ligat, aut ligatum, prout ti
invenerat, relinquit, Verum, quia in foro c
facra-
» ) t ( » 3 1
ferfacramentali exercet judicium emendati-
ful' vum, longiflime diverfum ab aliis judiciis
hsec communibus, & coa&ivis, maxima fane
ad finem hunc, qui eft emendatio rei, afle-
ifla' quendam opus eft prudentia. Impruden-
>rit tia prafe&b periculofus eft fcopulus, ad
trii, quem major pars Confeflariorum allifa fu-
ma neftum patitur naufragium ; atque ut in
'ft* s praxi oculis id ufurpetis, cernite, qusefo,
illa ConfefTarium illum, qui praeceps, & in*
am conflderatus, aut tsedio, aut feftinatione
sn- vicius, aut multos abfolvendi cupidus,
eii non finit pcenitentem, confcientiam fuam
sni expečk>rare; fed impatiens eum compel-
& lat: habesneadhuc aliquid ? fubito, fubi*
ia- to, reftatne quidpiam? atque hoc proce-
:US dendi modo medietatem peccatorum mifer
& omittit poenitens.
ut _ Alius ConfefTarius vix fcetidum quod-
y- piam peccatum,aut quod aliauid monftro-
5« fum prasfeferre videtur, audiit, & moxin
is clamores erumpit: O quse beftia! quis dse-
i* mon! &c, &c. licque conftringit corpceni-
. tentis, non finens humorem exire peccan*
is tem.
! » Iterum alii fcifcitantur ex poenitentibus
n curiofa, vana, & inutilia, & fcire volunt
fi negotia domus, officinse, & viciniae, & fub*
•• mde cum mulieribus (ut ajunt) devotis
!- tempus perdunt; taceo, qubd nimia mu*
t tui affeiftus teneritudo ConfefTarium peri-
3 culo exponat; rident, garriunt, difcurfus
B 4 i*'
3 *
• )t(»
laatiores mifcent, ac facram Confelltonalil ple
fedem in converiationis, & inutilis garri-di6
tus theatrum convertunt, non fine adrai ap
ratione expeetandum, & laefione confcien ftr
tise Confefiarii, violantis prseceptum Ri
tuaiis Romani, quod in facro tribunali d< Ju
non pertinentibus ad Confeflionem, loqui dl'
prohibet. Multo magis notamimpruden- qu
tis incurrit Confeflarius, qui pcenitenti £e<
campum non aperit culpas erubefcentiain ca
quandam, & pudorem ingerentes manife' ua
ftandi. Quidam DEI fervus mihi retulit tu
le unica interrogadone plures capillis capi- Vl
tis fui animas DEO fuifie lucratum; quan- &
do enim poenitens antea non vifus pedi-
bus ejusdem accidebat, Jsque ex contextu F
Conlelfionis, ant alio ex capite prudens for- P-
mare poterat dubium, ne forte in cordis P :
fundo peccatorum quodpiam ftagnaret o c- t(
cultum, paenitentem in terrogabat inquiens: **
nunquamne verecundia vi&us peccatuffl *
tacuifti? an non id faftum, dum pueri- 1
lem agebas aetatem ? quid videtur ? edic,
obfecro , ne dubites , auxilium , & fola*
tium me tibi omne impenfurum &c. at-
que ifthoc modo apprehenfum ferpentem
infernalem, qui longam facrilegarum, in-
validarumque Confeffionum farciaam poli
fe trahebat, feliciter foras extraxit; im-
pletum fuit Spiritus fan&i effatum Job, 1 $.
13. Oblhtricunte mcmu ejus eduiius (ji colu-
bir tortuofus. O praxim dignarn! ara-
ple-
m ) f c m n
ali! pleclamini hanc , oblecro, & prudentias
rri-di&amen, vobis campum, eam fequendi
mi aperiat; grande profeclo inde lucrum ve-
en ftrae, aliorumque animabus comparaturi.
Ri Magna equidem Confeflarii tanquam 9.
d( Judicis prudentia lit, oportet; at major
pii illius ceu medici lit, eft necefle: follicita
eri' quippe attentione non peccata duntaxat,
ati fed horum quoque radices, caufe, & oč¬
rni cafiones penfitanda veniunt, utopportu.
fe> na iisdem applicari valeant remedia. Cau-
lit tus prsterea lit in loquendo, cinn vel un6
verbo inconiiderate prolato grave & fibi,
n- & poenitentibus damnum poflit accerfere.
li- ln facie prudentis (ait Spiritus fanclus Prov.
tu 17. v. 12.) lucet fapientia, Lyrano inter-
r- prete, p er maturitatem, /$■' beneftatem ;
is providus proinde lit in verbis, intralimi-
c- tes decoris, & honeftatis fe continens, ita,
si ut gravitatem, & devotionem fpiret; fto-
n lafit, & fuperpellici6juxtaordinationem
i- ritualis Romani indutus , cavendo ab
omni a&u levitatem redolenfe, qui mode-
i» ftiam lgedere poftet; uti publice tabacam
lumere, pixidem tabacariam ad oftenta-
1 tionem, aut fafciculum florum, aut fla-
. bellum, & limilia manibus tenere, quse
t omnia decori, honeftatique facerdotaliad-
. verfantur i Abllineat ab excipiendis ex-
, *ra crates fceminarum Confeffionibus line
. necellitate, quae nunquam jufta eft, nili
. txtčema lit, nec ante claram diei lucern,
B 5 aut
34 #) t (m
aut in loco baud fatis illuminato , nec in sne
firmas, nifi foribus apertis audiat. Pan opil
cis: Confeflarius in omnibus fe prasbeatex lida
emplum, & DEI Miniftrum vultu ama rali
bili & gravi, nunquam geflibus, aut figni bus
exterioribus triftitiam, aut tsedium indi (&
eantibus variando, ne circumftantes oc bili
lionem inde arripiant fufpicandi, pceniten tre:
tem peccato quodam faltidium generaffe, fue
aut magis execrandum commififfe flagi' ton
tium. Infuper curam habeat, ut pcenitens nat
Vultum ad aliam vertat partem, nereda tim
aut aures loquendo vultum pcenitentis
ullo modo contingat; quamvis autem ani- fe
madverliones bas de rebus minimis effe pro
videantur, funt tamen oppido neceffaris da
ad reddendas bonas omnesfacrofan&sehu- P° :
jus adionis circumftantias, tollendamque Pot
timbram omnem, quae reverentiam facra- occ
menti, aut animam, bonamve Miniftri &•
exiftimationem poflet obfufcare. Prsete- *f/
rea ad prudentiam Confeflarii fpeftat cu* tla
rate inquirere, an pcenitens lit recidivus, -^ €
aut confuetudinarius ? an in occafione
proxima peccandi conflitutus? & nuffl 6^
fciat explicite Myfteria neceflaria necel- h*
fitate medii credenda. Ecce! tres nodoS c *
difficilioris folutionis, in hoc tamen di-
fcurfu rumpendos, qui ad aliud nihil, quaffl JJ 11
ad pangendum facrum inter nos fcedus ten* * lt
dit,utin praxi idem fentiamus. Ut ve- * e:
rb c^utius pedem figam, advertendum eft, m
sne
• ) t ( • 35
sc it sne non. intendere probabiles Do&orum
Pat opiniones in controverliam vocare, fed fo-
tex lida ponere duntaxat Theologise mo-
ama ralis fundamenta, communiiis a Doclori-
gni bas recepta, fenfu SS, Patrum roborata
indi ( & quod caput eft) Vaticano Oraculo fta*
oc bilita. Interea oculis omnium expono
ten tres propofitiones damnatas. Prima con-
afle, fuetudinarios tangit: Panitenti habenti
agi' tonfuetudinein peccandi contra legem D El,
ten! natura, aut Ecclejia , Ji /pes emenda*
efia tionis nulht appareat , nec efi neganda , ne c
ntis differenda ahfhiutio , dummodo ort prof er at
mi- /e dolere , propenere emendationem. Hsec
efle propofitio eft confixa ab Innoc. XI. Secun-
ris dapropolitio fulmine vaticano ab eodem
hu- Pontifice exufta, ordine 6 1 . ita habet:
[ue Poteji aliquando abfolvi , qui in proxitnd
ra- occajione peccandi verfatur , quam poteff,
[tri non vult omittere j quin irnb direfle, (J*
te- exprspojitio quarit , aut ei fe ingerit, Ter-
;u< tia concernit ignorantes facrse fidei My-
is, - fteria: Abfolutionit capax ejl bomo , quan-
ne tumvis laboret ignorantih Myfteriorum fidei,
im & etiamji per negligentiam etiam cutpabi *
ef- lem nefciat Myjterium SS. Trinitatis S” Iti'
gS carnationis Domini Noflri JEJu Chrifii.
li- Eftque fexagefima quarta memorati fum-
m mi Pontificis. Profe&o tribus his propo-
n- Etionibus recifa funt terna virulenta in-
e- fernalis hydrae capita, damnoirreparabili
!t, ffiiferas animas perimentis,quas falfae do*
ie B 6 drin«?
36 ®) f c m
čtrinss huic innixas in inferni proruebant dati
barathrum ; atque ide?) accuratius eas ven- fufi
tilabimus ad verifatem apertihs demon- jnd
ftrandam. Ordiamur a prima confuetudi- r'ui
narios concernente. ne<
Lubens fcirem, cur S. Sedeš condemnef &
propofitionem, quse non vult, ut pceni- pri
tenti recidivo, & confuetudinario diffe- ad
ratur abfolutio, dummodb lingua profe- ie:
rat fe dolorem habere & propofitum ? fa- qu
ne non alia de caufa, quam quia fpeeht na
ad prudentiam ConfelTarii qua judicis & n:
Medici animarum ante pronunciatam fen- P
tentiam formare judicium prudens, & pro- el:
babile, qubd in posnitente fit vera in* di
terna difpofitio, fine qua nihil operatut xi
abfolutio , & fruftaneumredditur Sacra* q'
Bientum; & quia ex frequeutioribus lap* n
libus & relapfibus , quibus mifer recidi- b:
vus , & confuetudinarius fuccumbunt, e
magna nafcitur prsefumptio, qu6d reve- 1
ra prsedičta interna careat difpofitione, ac e
in eo verus dolor, & propofitum ceu ma- t
teria proxima Sacramenfi deficiant, juftif- f
fime dieta propofitio condemnatur tan* 1
quam erronea, fcandalofa. Clavem to- 1
tius materije nobis fuppeditat Angelicus, 3
qui part. 3. q. 18. art. 3. ad 4, intrepid« 1
ita decidit: Confejfitrius mn fotefi hgars, *
(fa* fo/vere ad arbitrium Juum, fed tantum, 1
ficut d Deo fibi praferiptum eji ; & vult S.
Bodtor, Coniefiarium oniuem ante dan- 1
dam
m ) t c m i7
ant dam abfolutionem haberedeberemotivum
en- fuificiens forinandi prudens & probabile
on- judicium de difpoiitione poenitentis, Ve¬
di’ rum, quia DEUS intuetur cor, & homo
nequit fecreta, nifi mediantibus indiciis ,
lef & fignis exterioribus penetrare, operaa
ni- pretium me faeturum čredo, fi. Confeffario
Fe- ad cognofcenda Indicia illa lumen por-
fe- rexero , ut in praxi facilius refolvere
a- queat, quand& poenitens licet confuetudi-
af tiarius in praxi abfolvi poilit, & quaudo-
& nam abfolutio difFerri debeat , ut ita
a- promptior S. Matri Eccleiiae prosite tur
a- ebedientia , quas gravi prascepto prse-
i* dietam propofitionem damnatam in pra-
ir xim redigendam prohihet. Dico itaque,
i- qubd peccator recidivus , feu confuetudi-
> narius,quocunque demum peccatoruui ha-
i- bitu fordidus, Five fe habeat po/it ive, hoc
eft: quia frequenter labitur in perjuria,
blasphemias, odia, mollities, fornicatio-
: Res, furta, & timilia; aut duntaxat fe ha-
- beat pnvative , quia nimirum. omittit re-
• ftitutionem bonorum, fortunae, famae, ho-
■ noriš, aut non implet legata pia Miflarum,
- Vota &c. Dico inquam, quod ordinaria
, podit abfolvi, fi Confeifarius videat,qu6d
unum ex mox allegandis adiit indiciis,
q-uo induftus prudens podit formare judi¬
cium de interna ejus difpoiitione,
Primum eft, li Pcenitens nunquam fuit io
corredus, aut admonitus a Confeffario de
B 7 malo
38 ^ ) f ( #
malo fiatu, & nune magis illuftratus, ac- <
cedente efficaci admonitione, & correelio- mo
ne ex corde emendationem promittit, & ina
perlibenter qualemcunque feu prsefervati- pe<
vam, feu fatisfa&oriam acceptat Pceniten- au
tiam, firmumque fe emendandi demon- foi
ftrat propofitum. iu
Secundum: fi dolorem affert fpecialem,
& lachrymis profufus confitetur, dummo- »e
do fint excitatae a motivo quodam fuper- &
naturali, & non e muliebn corde fcatu- n<
riant. Nec ab affli&ionibus, aut natura- te
libus motivis extrudantur, fed conftet ai
eum a DEO revera motum ad deteltanda V
peccata. fo
Tertium; fi confitetur tempore Miflio- ri
nis, aut exercitiorum, quia fcilicet con- qi
cionem audi vit, vel meditationem fecit
cor acriiis pungentes, atque ita Divinseju- p
ftitiae perterritus rigore , vita; mutatio- p
nem firmifiime fecum ftatuit inchoandam. f
Aliud tamen judicium formari deberet, p
fi poft prasdicationes, & meditationes non |
daret fignum compunčfcionis, & multo ina- t
gis, fi faeris diebus illis peccata continu- j
affet, nec in aliquo fuiffet emendatus. l
Quartum: fi alias a Confeffario admo- (
nitus, executioni mandavit remedia prae- ]
feripta, quamvis non adhibuerit omnia, i
feque non quidem ex integro, attamen ex :
parte emendavit, imminuto peecatorum i
oujnero.
Quin-
® ) f ( @ 39
ac- Quintum : fi a finiftro quodam cafu
:l0 ‘ Biotus ad confitendum accedit, aut quia
& inaudiit improvifum obftinati cujusdam
tl ' peccatoris, & multo magis, fi. complicis,
' n ‘ aut quia grave eidem, aut alteri accidit in-
fortunium, quod in vindi&am peccato-
xum a DEO credit inflielum, & fimilia.
n > Sextum: fi internam fentit infpiratio-
°’ nem ad inquirendum ConfeiTarium bonum,
r * & fponte fua pedibus ejusdem advolvitur;
*• non vero, quia Pafchale tempus eft, Ma-
*■ ter vel Magifter confeffionem imperant;
aut quia in more habet iingulis vigiliis B.
a V. aut omnibus oclo diebus confiteri, fed
folum quia fe vivo fentit motum defide-
* rio , vitam mutandi, reconciliationem-
• que cum DEO ineundi.
Septimum: fi poenitens in articulo vel
' probabili periculo mortis eft conftitutus;
nam in tali cafu quivis seternae falutis effe
follicitus, & veram proponere emendatio-
nem prsefumitur. Certum eft, qubd in
pradi&is cafibus, cum Confeffarius moti-
_vum habeat fufficiens, prudens formandi
judicium de interna difpofitione poeniten-
tis, eum poffit abfolvere, quia ade/tjpes
emendationir, neque hoc mod6 adhaeret
pravo propofitionis damnatae fenfui, vo-
lentis concedendam abfolutionem, etiam/i
non adRt /pes ernendatienis •, quamvis au-
tem non defint Do&ores claffici cum fun-
dainento rationis propugnantes, pofle etiam
4° ® ) f ( $
in relatis mox feptem cafibus ex motivo Q
procurandi majus bonujn, majoremque uti- detn
litatem posnitenti ličite differri abfolutio- totu
nem, ordinarie tamen in praxiid erit liaud paff
conveniens, maxime fi timetur pceniten- dun
tem irritatum, aut perterritum fe in de- los
fperationem daturum, vel ad facramen- ape
tum poenitentise nonjjtam [cito amplius ac- fali
cefTurum. (
I Cognitis jam indiciis verse contriti cor- lig:
dis difpoiitionis, pcenitentis ficdi, & larva- vel
ti figna veniunt confideranda, qui certe a am
nullo eft Confeflariorum abfolvendus, niQ fac
notam inobedientis filii Ecclefi.se, relatain ali
propofitionem fequi prohibentis, velit in* era
currere. C'r
Primum fignum eft, fiposnitens, poft-
quam bis vel ter a zelofo ConfefTario eft rei
Corrcdus, & de malo .{tatu admouitus,
femper reddit cum iisdem peccatis, & for- in
te majori numero ejusdem fpeciei, nec in
videtur , nec fperatur aliqua emendatio, hi
Secundum: fi non dat indicium majo-
ris naufese, & abominationis peccatorum, v-
quam antea concipere folebat, fed potius ni
ex tepiditate ejus clare cognofcitur, quod d
lingua, non vero corde deteftatur pec* il
cata. P
T ertium: fi fu ggefta a Confeflariis reme* 1
dia emendationis applicare ueglexit, &
eum illa omilifle aou multum poenitet. *
* ) t C * 4*
lf ivo Quartum: fi antecedenter femper eun-
' uti- dem focordioris vitae fervavit tenorem ,
totusque intentus ad fuis indulgendum
:aU( i paflionibus vix ullum , ad fe emendan-
ten* aum conatum adhibuit, quin potius ma-
de- los habitus peffimis adionibus nutriens
ien- aperte demonftravit, fe aeternam animse
ac- falutem parvi pendere.
Quintum: fi ad confitendum venit ob-
:or- ligatione adadus, ut, quia Pafcha adeft,
va- vel a Patre, Matre, a ut Magiltro j ud us
e a aut quia in more habet, omni feptimana
nifi facramentum Pcenitenti* fufcipere, aut
a in alio ex motivo vix aut nunquam ferio de
in- emendatione vitse , & explendis boni
Chriftiani obligationibus cogitans.
d- Sextum: fi. culpas excufat, CoufefTario
elt refragatur , poenitentias feu praefervati-
s , vas, feu fatisfadorias acceptare detredat,
ir- im6 potius incorrigibilem , & pertinacem
ec in adinventionibus & defideriis fuis fe ex-
0, hibet, quamvis is lingua dolorem premat.
a- Septimum : ii in psenitente advertitur
1, vehemens adeo ad peccatum propenilo ,
is ut videatur totus in illud defixus , pru-
d denter ei čredi nequit, fed potius magna
Ula ad peccandum inclinatio fufficiens
prsebet judicandi fundamentum, pceniten-
'•* te m dolore, & propoiito carere.
‘£ Quis nune no n videt praelucentibus
tnox didis indiciis viam mihi planam
flerni ad intrepide decidendum, Confef.
farium.
42 $ ) f c $
farium , fi in addu&is cafibus, omniboi ms
circumftantiis bene penfatis probabile j» a b:
dicium de difpofitione poenitentis formati tui
nequit, & multb magis fi eum vere m tet
difpofitum cenfet, Confeffarium, mquam: ne
debere negare abfolutionem, &fi dubitet, pr
omnem eidem adhibendum conatum, ut in
admonitipnibus charitafe pleniš, & fervi ru
dis exhortationibus eum difponat ; & efl
quando nequk dubium fuum deponere, le
differendam efle abfolutionem , doneč p® ie
nitens certiora bonse difpofitionis figna ea
oftendat. fci
,13 Et ecce diffolutum jam nodum! apel- ec
teque demonftratum errorem nonnullo- m
rum Confeffariorum regulam certam af- pt
fignantium, ubi ea dari non poteft. Nam
ilve dicant abfolutionem recidivis fempel
efle conferendam , five aflerant, fempel
differendam, ambse propofitiones funt fal-
fae, male fonantes, & fcandalofae. Pne-
terea prima dičtorum fulmine vaticano
perufta omnimode eft abolenda, totum-
que remittendum venit prudentise Con-
feffarii, qui in cafibus particularibus non
proprii genii, aut naturse impetum , non
exempla aliorum, fed Spiritus fanfti un-
dlionem , & duelum fequi debet junčfo fo-
lerti Theologise moralis, & orationis Au¬
dio.
Verum, quia annorum bene multorum
experientia me abunde infiruxit, maxi-
mam
8 ) t ( 8 43
tnibit mam partem ConfefTariorum fumma ad
le j u ' abfolvendum agi propenlione, quin fta-
•mari tum poenitentis difcutiant, eundem exci-
•e itt tent, ac poenitentiae ferib agend* comrao-
uam ' neant, indeque univerfalem animarum
Ditet, provenire ruinam. quaemala confuetudine
1 ' ul involutse ConfefTarium focordem exqui-
ervi- runt, ut abfolutione percepta mox iterum
; & effrsenatis paflionibus fraena laxent, & in,
lere, leftis antiquis Jormiantfomnum fuurr. J
: poe' innum in punflo ad inferna defcendentes ;
Igna eam ob caufam propriam ls?derem con-
fcientiam , li non , quod fentio , palam
tper- edicerem : nimirum ob confeParios fuo
lilo* muneri non fatisfacientes mundus perit,
l af pereuntque aeternum Confeffarii ipfi.
Qua enim ratione čredi poteft obligatio-
” j *>em fuam adimplere ConfefTarium illum,
^ qui confefiione pcenitentis audita, eumpec-
> ca torum labyrintho circumdato cernens,
ano non i nte:r rogat, non adjuvat, non fcire
, avet lapfuum originem, & a quanto tem-
W **° re * n * ut0 h*ereat, ut valeat difcer-
non Cere ’ an P® n ' tens fit confuetudinarius,
ion * n occa Tione proxima conftitutus, ut
un- lta P eccaforuH1 vulneribus mederi queat.
fo- Ciim Daemoniacus ille apud Evangeli¬
ju. ftam Marcum c. 9. v. 20. Chrifto fuiffet
prsefentatus, mox is Patrem interrogavit,
im a quanto tempore mifero in ftatu illo ver-
xi- Taretur : quamum tempom ejt , ex quo ei
%m boe
44 • ) f C ^
boe aecidit , cui Parens afflictus; ah, Do eunf
mine, ab infantia, k teneris annis mife netn
hic filius meus horribilem Dsemonis pati tot
tur vexationem. O! erroremfcediifimua^ eni
Confeflariorum bene multorum! qui nun' j u( p
quam de peccati confuetudine interro 'q Ue
gant ! 6 quot peccatores refponderent a pp
voce debili ! Ab infantia , a puero hac, ceri
illave me foedare iniquitate coepi, & u mo;
bane ufque boram perrexi, & 6 miferuffl
me ! in iingulis Confeflionibus eunden f al -
fere peccatorum numerum recenfui. Jam fit
qusefo , Iris ant fimilibus , qui nulluffl ten
emendationis , aut compunčtionis attuleri Poe
indicium, qua ratione mox conferri po cai
teli, vel potuit abfolutio ? m«
Cum ConfiJJitriits Jit Judex & Medicni tis
debet cognofcere JI at um pvnitentis in ordi 1 an
ne ad Conjtietudinim prateritam , ut /cini. Ei
quunt pro facro tribunali ad excipiendas Con-
cca- feffiones ; ex centutn poenitentibus non
ipo- nunquam o&oginta reperietis , vitiosa
itut confuetudine infeftos, hic blafphemandi,
que ille pejerandi, alter lafciviendi , alius
vo* furandi, alius inimicitias , aut turpes
amores fovendi malo foetet habitu. hl¬
ini; terrogate jam ! quantum temporis fili mi!
, & ttbit , qua fimi/i miquitatc ts contamina -
Lve tus ? 6 ! Pater ( reponit) ofto, decem,
eil viginti fluxere anni. Sdpiusne in boe vel
em ijlua reccatum relnberis ? ter , quaterve
idi m feptimana , fubinde diebus lingulis.
hi- S ernperne es confijjus pecc/ita ? ita Pater!
eis ftabtiiterne uni confiteris J a c trdo ti ? Non
ac Pater : jam hunc, jam illum pro com-
n? Hioditate mea accedo. Er gone tot annorum
re Jpotib per orane s vagatus e s Ecciejlas ?
n- ex ploraJH Confejpiries illius loči , aliorum-
ie circumjdcenttum ? ita Pater. Jam edi~
X’ cit o,
4« » ) t C S
titn , CtnfeJJttrii illi femperne te abfolveruni, concj
ita Pater; Sed quid tihi ant e abfolutionm & cc
dizerunt ? Bixerunt, ut non peecem am- pavs
plius. Verum non tibi ob oecu/os pcfueii nua
ji at um tuiim malimi , non emendatiom jnen
medla fuggefsere? nonne connati funt in cm- & r
de tuo excitare contritionem ? Dicam Pa- nffi ]
ter! ut res habet, duo, ant tres pauxil- te,
lum exhortatioms fecere , veruntamen nus
abfolutione ingravate me donarunt, Er- fari
gone alti femperJine uliti caritradifione U cilii
abfolutum dimi sere ? femper Pater ! 0! nit«
jniferas animas in farni AflaiTmio per- trei
emptas! mei
Ex Confeflione hujus pcenitentis facile tffet
in cognitionem negligentiae omnium fer- ejf i
me Confedariorum illius loči, aliorumque 1
adjacentium devenitur; Et quam vel au- fe(T
ditu horrendum eft, ex o&oginta con- fec
fuetudinariis fortailis plures fexaginta ob Pce
male providos Sacerdotes,& ConfefTarioS tet
irreparabilem animas incurrHTe ja&uramt au
ac seternum periifTe ? neque commenti- tas
tium credatis, velim, relatum mox Dia- a A
logum ConfefTarium inter & pcenitentem. bis
Ah ! utinam non nimium quantum pra*j fin
f c m
Apprehendit nempe tune m e lin s past mt<
tens nialum animse ftafum, vehementni ali<5
snente compungitar, & de peccatis
jora capit inerementa. Atque ita pceni- dul
tentia ab initio languida , faciliori n e- l lu:
gotio, alias a prsefentis objecli illiciis fu- «J
peranda, vires acquirif ad grandiotes tloi
«tiam tentationum elidendos ihfultus, ac K13
pcenitens plana de vitiis obtenta vi&oria p er
Jfirmiores in virtutum femita ponit gret h ui
fus , plane jam eontra lapfum obfirmatus, cer
Adeo nempe verum eft illud Bellarmini, %
effatum: Noti ejjst hodit tanta faciiitt! fui
•peccaudiJi non eflit tanta faciiitas ab* fn
JolvenAi.. ' Jiir
•*5 Verum equidem eft, quod non femper fpa
& ih omni cafu difFerri debeat abfolutio, me
cum locus dandus fit prudentiaecujus eft
explorare,, an in pcenitente appareat in* Dl
dicium aliquod difpofitionis internas, cer- lis
to probabile. aBfolvendi praeBentis moti- cei
v um , ut fupra diet umat verb deficien- qu
tibus indiciis, prudentise re&ifiima regula ce
«rit abfolutibnem differre,, Nec ob pra- bu
xim bane , famSum Confefiioniš tribunal
earnificinam , quih potius jucundihimarn dc
fpirabit mifericordiam ; cum maximuin &
fane mifericordise opus lit, nudam pceni- ec
Sentis animam pretiofiffima gratise lančii- p<
Scantiš chlamyde contegere. a]
Atque hunc femper agendi modum te- P
»uere iHuftriores.£aačti», Bernardinus p«; n
tmd .
»)tc* _ 53
ceni nitenti etudam faediore vitio fordido poft
lfiit aliquas feptimanas, visis nempe prius fa¬
rna. lidae emendationis fignts abfolutionis in*
aeni-i dulfit beneficium. S, Francifcus Xave-
ue. rius nunquam, nifi pofl: aliquofc dierum
fj. experimentam confuetudinarios abfolu-
jres tioae donabat, ut ita prius ad cor redi-
ac rent, & horribilem peccati deformirate®
sria penitius intuerentur. S. Francifcus Šale-
ref fius, vir cordis plane dulciffuni, pervica«
:u s, cem na&us poenitentem , nullum doloris
ini fignam pandentem, imo trahens peftore
m fufpiria ajebat: Fili mi! fufpiro ego, quia
tb*-ta non fufpiras ad De um, Cenfeo om-
ninb opus efle, ut per alicjuod femporis
ief fpatiam meliiis te ad pcenitentim Sacra«
io, mentum compares.
dt Praxis hsec conftaati ufu a pluribns
n- DEI fervis retenta, 4ftque menti Eccle-
r- fis Chatolic® conformis; ciim enim hsee
:i- cenfuras fulminet adverfus eos, qui nun-
quam diiterendam confaetudinariis do¬
la' cent abfolutionem, eam aliquibus in cafi-
i- bas differendam fat clare demandaf,
d Perpendendum prseterea, quod tali mo«
n , do Confeifarius confcientias fuae confulae
a & pcenitenti lit adminiculo ; confcientias
i- confulit propriae; cum enim ad majorem.
poenitentis utilitatem etiam in cafu, qu»
apparent verae difpofttionis indieia juxt»
- plurimorum Dactoruin fententiam, nomi-
- natim Aeuirre Tom. 2. con, Hifp, dilT. 8,
i C 3
54 » ) t C @
Foi. a mun. i5r. ad 167. abfolutione: S
ličite queat differre, multo magis id ti cun
deficientibus facere poterit. Quod pon tent
praxis haec non exiguo poenit ntibus E fors
adminiculo, teftes appello. ConfelFarios il ver
los , qui charitate vera erga pcenitentt Ce:
moti, & obiigationi fuae fatisfaciendi er effe
go in pra-dielis cafibus abfolutionem dit & s
terre foleht, omnes uno ore teftimoni' Pai
um ferent , quod, poflquam fuavits {Ur
pcenitentes induxerunt ad peragendafl en
per a!iquod tempus falutarem , & pur fa
fervantem pcsnitentiam , eos poftea ai lui
beneficium abfolutionis percipiendum F' di
verfos,fere femper inligniter emendatoi aci
compererint. co
Aft(inquies)pcenitentesaliqui dilataab tli
folutione nonredeunt. !nanisprsetextus! li ti<
non ad te veniunt. ibunt ad aiios, meliusfa- lu
nedifpofitiin virtuteprsediCbas panitenCi S. tir
dein prsefervativse, majorique cum fr udu ti
dein abfoluti. Quodiinec ad te, nec adalioi n
redeant.non ob idtemultinn aftligas.dgnuni xi
quippe evidens eft, quod hi malo pertinacii- o
fime adhaerentes non fuerint difpofiti, nec c
voluntatemfe difponendi habuerint, quam- *
vis &hisadjumento fitdilatio, utpote leme 1
timorisfandiin cordibus eorutn relinquens, c
quod fuo tempore pcenitentire reddet fru* 1
Šum , prout teftatur doctiilimus Averla t
de pesnit. Trači. 9. dilp. 17. led:. 12. in- '
quieus: ipja enim praxt conjiat, bane aito- '
tianem /ape juvare. Su*
® ) t C » «
Supereftnunc affignare modum pra&i-
I ii cum, asdificantem & fuavem, quo poeni-
tentium animi dulciter attrahantur; & fi
s ji fors dilatio amarior videatur medicina,
»sil verbis dulcibus ceu faccharo efteondienda.
ntf Certum nainque eft, vituperio dignitlimos
® e(Te confeffarios iilos, qui verbis agreftibus
& afperis pcenitentium animos exuleerant.
oni' Pacato liquidem animo hilarique vultu
'® funt excipiendi, dulcique manfuetudine
M erudiendi, abfolutionem non alia ex cau-
rs fa, quam ob se ternam anitnse ipforum fa*
^ iutem differri, ac demurn btande inducen-
r £ ' di, ut ipiimee dilationem prompto animo
tos acceptent. Iloc autem, fimilive modo funt
compellandi. Fili mi! tot jamabiere an-
iB- ni, queis luto huic infhcus vivis, emenda-
II tionis llgnum in te nunquam vifum eft ul-
la- lum, cimi ferefetnper etindem peccatorum
S, numerum ad pedes Conte!TaIioru^vattale-
l :u ris, llgnum p roteč! b evidens, quod antea
3S nec verum dolorem,nec propolitum habue«
n ris, timendum fane , ne confeffiones tuše
1- ornnes facrilegge fuerint & invalid*; haud
c credere valeo* quod femper in gravi adečs
■ seternse falutis diferimine vivere cupias.
s Ut igitur ad verum de peccatis tuis coa-
, cipiendum dolorem, te melius difponere,
■ novamque vitam feliciter inchoare queas,
i te exhortor, te obfecro, te adjuro per fa*
• lutem animastuse, ut per a.liquos dies vira
tibiinferre coneris, levem liane peragas,
C 4 vejam*
® ) f ( ®
velim , poenitentiam, fingulis diebus tet Do
tiam Roiarii partem recita, mane & n hunc
fperi tria A ve Maria in honorem concfr bente
pticnis immaculatse ores, dein aftum con- l ume
tritionis & propoiltum efficax mane, not Neqc
peccandi tota die, & vefperi no n peccandi irias
illa noric elicias. Omni die perpende pet rum,
aliquod tempus mortem, infernum ant S- debit
ternitatem, & quando tentatione infeto h inf
tus fueris, fubito fufpires! JEfu mi Mile* quot
ricordiam! Mifericordiam! autaliaspre- in tre
ces jaculatorias in confperiu DEI ubique frag;
praefentis effundas, divinumque auxiiiuai que
implores; & certe mirabilem exin frurium nem
reportabis. ,
V.erum Pater mi (inquies) quid, fi. die* fitio
bns his me mori contingat ? Id ipfutn fili P
sni me lito cor tuum pungat. In hoc enim atta
fiatu tuo mifero, in quo non abs ratione Ece
■de vera difpofitione tua dubitatur, muituin uta
fan-e eft timendum, quod etiam concefsa €xe
abfolutioneaeternum damnareris; econtra p ra
verb elicita contritione cum propofito fir- V 3
mote emendandi, & redeun li fuo tempore “d'
ad percipiendam abfolutionem, etiam !i mo-
riare, optime fperandum, te falvatum iri. M”
Marie animo proin fili mi! nec dubites,
fed fixum teneas, quod Patris te amore lim “ a
compiexurus, nec afperis compeilaturus P°
verbls, fed omni perliniturus folatio, lpe Vl
fretus indubia, te mihi in hoc & aitero
taundo grates redditurum.
Docet
gi ) f ( ffc 57
is (er Docef experientia, quod pcenitentes
& v!- hunc in modum blando amore excepti li-
:oncfr bentes non fine maximo animae fuge emo-
1 con' luraeafo prenitentiae dilationem acceptent.
, not Neque hic exigitur,. ut unoimpetu altede-
candi fixas pravi habitus radices evellant, ve-
e per. riim, ut vim quamdam pro muneris fut
it & debitoad eas extirpandas conferant; quod
feifo' fi infra affignatorum dierum fpatium ali-
dife- quoties, rarius tamen folitb relabantur,,
pre- intrepide abfolve, c Lun lapfus hi potius a
ique fragilitate, quam malitia proveniant; at-
ium que retinendo , feu differendo abfoiutio-
fcuffl nem verificatar quod aupt /pes emendatio -
»is, ut S. Sedeš exigere videtur vipropo-
lie* feionis damnatas fupra relatse.
fili Ecce ! praxim ad prudenfiae regulas ex-
iim adam , quse nec fub fpecie benignitatis
ine Ecclefiafticum zelum relaxat, nec cha-
iin ritatem in facro tribunali nimio rigore
fsl exercendam kedit.- Ample&amur proin
:ra praxin hanc, & fcedus facrum nullo un-
ir- quam rumpeiidum tempore nos inter ka¬
re billiatur , quod fane fummo toti chriflia-
o- nitati erit emolumento, ac poenitentes
d, ipfi tributum gratiarum ačiionis fauftiffi-
na nobis a DED precantes peudent. O
n Pater mi ( pluries mihi faufte acclamabane
is pcenitentes ) 6 Pater ! fi ab initio perditge
3 vitae mese in ConfefTarium charitate ple-
a num incidiflem , qui per aliquot dies ab-
folutionem prorogaflet, meque dulci Pa-
C 5 tri®
58 $ ) f C ®
tris affečlu, quoa te habeor, excepi(Tet, titui
non me ceruerem in peilimo animse ftatu, nia
quo nune laboro, neque tantis DEura ftne
meum peccatis offendiflem. Hisqne didii den
uberes eis profiliebant lacrymae, quaste- biti
nerius folatiuin exculTerat.. ris,
Laus & graciarum ačtio fit omili poten- car
ti DEO, cujus brachio diffieultatum mon- hib
tes videntur complanati.
Ingrediamur 6 Confelfarii viam a ian- vis
etis Patribus tritam, & el lote perfuafi, ric
quod regulis illis innixi, beneque de pril- tu
dentise pane proviii, Paradyfum attinia- jic
bus litis repleturi. Attendant porro Con- ta
feiTarii illi, qui contrarium agendi mo- tr
dum in Confeliionali tenent, ac timeant, ti
tremantque, ne ob eorum incuriam infer- “
nus miferis repleatur animabus. c '
17 Magna profeero prudentia exigitur in r
ConfefTario, ne in binos fcopulos, nimife 1
fcilicet benignitatis, & rigoris iinmode- J
rati iinpingat, dum miferum confuetudt-
narium in bonarn reducere femitam fa- ;
tagit, qui malis habitibus undequaque
conftriidus , plures lapfus , quam greffus
facit. Veritm ad difrumpenda vincula
occafionarium peccatorem oprimentia,
qui a multis annis adinftar mancipii ca-
tenis ligati, variis occadonibus proximis
implicatur, validior in DEI Miniftro
vigor & fpiritus requiritur, ac pruden-
tise junčba debet eiTe infignis qusedam for-
titudo
m ) f c m 59
ftet, titudo cordis, feu magnanimitas , ut om-
■atu, liia valeat removere obftacula, nec enim
fine fanfto rigore , ac intrepido in deci-
'dis dendo animo unauam vidtoria reporta-
s te- bitar. CiariiTima funt verba Redempto-
ris, quibus in Evangelio omnem ad refe-
• ea ' candam occafionen proximam rigorem ad-
on- hibendum prascipit: /i oculus tuus fcanda -
lizat te, erue eum, projice abs te. Quam-
Jit- vis enim pcenitenti ipfa oculi pupillo cha*
■(ii rior fit occafio, amputanda eft: f> mantis
ru- tna fcandalizat te , abfcinde eam, pro-
ia- jice abs te, feu li alius quispiam manus con-
'n- taminavitlufu.commeffationibus, digladia-
o- tionibus,abfciifionem non refpuat. Si pes
it, tuus fcanda/izat te, abfcinde eum, projice
r- abs te, feu qui frequentavit tabernas vel
converfationem, in qua in fcelera prseceps
n ruit, pedes domi contineat, & occafionem
» labendi de caetero refeindat. Projice, ab-
fcinde. v?
[• Ineundum proin a nobis foedus, nullum
•* abfolvendi in occafione proxima con rt i tu-
5 tuni, quam poteft & non vult relinquere.
* Sfatuenda anteoculos propotltio damnata.
i Potejt aliquando abjolm, qui in proxima
, occajione peccandi ver jat ur, quam poteft,
non vult omittere, qum imb direhe & ex
prepojit o quarit, aut ei fe ingerit. Propo-
fitio, qua; dicit : poteft aliquande abjalvi,
eft falfa juxta definitionem Ecclefiae; quas
ergo vera? en bane, nunquam poteft ab/ol-
C 6 / _ ti,
60 m ) t c m'
vi, qui in proxima occtjiotte peccanJi ver- x’tm
J At ut * Ah ! nunquam, nunquam eftabfol- pro 1
vendus, qui in occadone proxima peccan- ieci
di putrefcere defiderat. im{
18 Porr5 ut cauti ambulemus, bomimque ger
ponamus fundamentum, prius non abs re pec
eiit ilabilire, quid nomin-e occationis pro- liffi
xiniK veniat ? punclum cer te delicatum tia
admodum! in quo Dočtores non conve- po 1
Jiiunt. Nihilomiiius fecuriori vije in&ften- cal
do, fententiam fequemur communiorem, ne
rationabiliter ne ab iptis quidem adverfa- fic
riis impugnandam. Etprimb quidem lup- fu
pono, periculum peccandi, & occaiioneni pi
proximam peccandi non effe unum, idem- vi
que, quia occado proxima necedario fem- h:
per involvit circumftantiam quandam ex- cc
ternam, quamnon portat periculum, quan- ci
tpmvis proximum: aflumptum patebitab £
cxemplo. David lautioribus dapibus pa- a
ftus, le contulerat ad folarinm fuum, eX 1
quo Bethfabeam fe lavantem conipexit, <
Eheu ! occulus deprsedatus eft animam! <
hucusque folum fmt peccandi periculum, <
veram poftea a concupilcentia agitatus, 1
tamdiu oculos in eamfixit, refixitque us- 1
que dam mi Ji s nuntus tuiit e a m. Ecce 1
occafionem proximam generatam a cir*
cumftantia loči, • Met adulterium fine externa circumftan*
a da loči, & objedli praefentis, ficut etiam
'* pofitus in ea ipfa circumftantia non pec-
• caflet fine interna, & prava difpofttione,
> nec lapfns ipfius potni Ret appellari occa-
• fio proxima, ii pluries & frequenter non
• fuiflet repetitus; permanfit ftquidem in
publico illo fcandaio cum admiratione um-
verfi populi ultra annum, Ex quo faci*
lis eft definitio occaftonis proxiinse, quse
communiter dicitur illa, in qua attentis cir-
cumftantiis perfonre, loči, temporis, con-
£derataque experientia praeterita, femper,
aut fere femper, aut ialtern frequenterquis
labitur in peccatum, ad diftiiuftionem d
circumftantia remota, in qua attentis cir-
cumftantiis rarc alkjuis delinquit. Itaque
occafto proxima nunquam eft tališ, nili
(juando abfolute vel refpective babet fre-
E u en tem cum peccatoconjunčlionem. A t-
que hsec eft propriifftma nota aflignata a
i beologis ad diftinguendam occaftonem
proximam i remota, -& quamvis ab aliis
paulb aliter deliniatur, in idem tamen
comcidunt, cum ab omnibusexigaturfre-
paeiuia lapluum faltem refpe&iva, fcilicet
C 7 si*
ez @ ) t c m
ut faepius cadat in peccatum , cujus coni' trač
mittendi periculo fe exponit. Attendea- obli
dum quoque eft vel ad numerum arithine- dos
ticum, ita, ut fi. intra decem vices non xiir
quis cadat fexies, dici uequeat occaliopro- in <
xima, aut etiam formandum eft judicium ftai
fecundum id, quod cemmuniter uccidit , at fjo
evenire poteft in ju vene fanguinolento na
malo habitu iafedo, qui in hac vel iiia cui
circumftaritia cum tali perlona poiitus,lap- cui
furus credicur, ubi res relinquitur pruden- di<
tiie ConfefTarii, qni conilderare debet, pe:
quod aliqua3 occaiiones lint proximfe ab- im
folute pro omnibus, alise duntaxat refpe-. la!
dive, fcilicet refpedn tališ perfonte, Un- fti
de id, quod eft occailo proxima pro Ju- ta
vene, non erit proxima pro fene, cum fe
in hoc deiiciat primum conftitutivum, ti;
fcilicet propenlio interna peccandi. At- v:
que idco, ut tota elucidetur materia, opc- ct
re pretium orit,bene explanare ambo me- ft
morata conftitutiva occalionis proximte. t
19 Qucd parnim attinet conftitutivum,fci- 1
licet didam propendonem internam, quse 1
fecum adfert peticul um proximum peccan- c
di. dico 1 , quodgftanc unusquisque cogno- 1
fcat in fe, cum d^pendeat a lomite peccati, (
quem haereditatjs loco a primo Parente ’
A damo accepimus; verum eft, quodpro- 1
pendo illa in alinuibus fit magis, vel minus ’
intenia fecundum menfuram malorum con- 1
f irado-
® ) f c m 6i
'ont fraftorum habituum, & quandoque fumus
den- obligati ad eos contrariis aetibus extenuan-
ime- dos, uti dicemus, dum de occatione pro-
noj xima neceflaria feu iuvoluntaria agemus,
pro- iiiqua, cum non po dimu.s tollere circum-
iudi ftantiam exteraam, oportet extenuare di-
. 1J t fpofitionem internam, ne occafto neceda-
nto na evadat voluntaria. Porro quod cir-
ilia cumftantiam externam attinet, quae eft fe*
ap- cundumoccafionis proximxconftitutivum,
en- dico, non efle femper neceflarium. ut fem-
ef > per lit prava, vel peiliirta, quin potiusfub-
ab- inde in genere naturae Q utloauuntur Scha-
pe- laftici ) potell efle bona, imo fancta & fan-
n- ftiiTirna; & ne fpecies, vel apparentia boni-
u- tatis nos decipiat, ponamus cafum deCon-
m fdTario fragili, qui po lit us in circumflan«
n, tiaexterna auditionis Confeiiionum; quam-
■t- vis h® c actio in fe fit fanctiiTima . p o te it
c- ceu verus occaftonarius declarari, fi. malo
e- ftimulatus habitu fsepius confentit cogita-
e. tionibus iniquis, & tune certe escipiendo
Confefliones conftitutus eft in occalione
i- froxima, neque dubium eft ullum, ouin
* m. tali cafu fit obligatus, vel ■ ad dimitten-
l- dum ofiicium, vel adhibendumefficaciora
)- ver* emendationis remedia. Si quseris,
i, quot & quantae ftnt circimiftantiae ? dico,
e tot efle ac tantas, quot funt res in hoc mun-
- do; hic in veni tur in occafione proxima
s propter icircumftantiam loči, ifte ob cir-
* cumilantiarn perfonse, ilie ob circumftan-
tiam
H » ) f ( m
tiam converfatiotiis, alius ob lufum, alf« A'
ob negotiationem. alius ob frequentiamta' tras
bernarum, iterum alius ob amores veicol-lutio
loquia cura hac vel ilia perlona, ciimnul- amo
la res, qualitercunque indifferens, aut bo- git,
na,reperiamrin boe mundo. qua non queat praši
abuti hominum malitia. Atquc ideoqua- mgr
tiescunque aiicuis exift t in cujuscunque peči
demum gene ris circumftantia, in qua fre- tur,
tjuenter labitur in peccatum, acquirit in- pr* 1
farnem titulum peccatoris occafionarii, qui luc
abfolvi nullatenus poteft, fi non edicaci-
ter relinquif occationem , modo & forma Cim
paulo inferius explicanda.
lo Superefi,'nimcexpiicaudafrequentialap- pr*
fuum, line qua non datur occafio proxi- giti
m a , ut fupra in definitione d i el um, ubi bra
aflertum fuit, quod occano proxima pro- pro
prie dici debeat illa, in qua femper, vel &ec
ialtem frequenter peccatur. Oportet igi- 1
tur explicare fenfum duorum verborum: om
eaJere frequtnter. fac
(Juantum adprimum čredo graviflimum ta*
effe tam ConfelFariorum quorundain, quam ne
poenitentium errorum exiftimantium , il- n«
lam duntaxat dici debere occationem pro- ro
ximam, in qua'feetidiflinuun lafciviae con- fej
fumatur peccatum. non vero iliam, inqua di
folum peccatur difeurtibus, afpedibus, aut n<
taclibus licenfiodoribus, & muko minus, h
quando folis delideriis cordis, aut omililo- 6
Siiuus deiicquitur. d
m o t c & 65
, ata Acl proftigandas erroris tam era iti tene«
amta- "bras ponamus eafmn de juvene vit« diAb¬
el col- lutioris, un d
dalo a patria poteftate & jurisdieHone fe ftar
eximere nequit, nec jus ullum habee eji- ft ]fl
cieudi ancillam, unicam lapfuum fuorum ex t
caufam. Ex parte foeminse folius edetca- tu n
fus de muliere maritata, quse non poted
dimit tere fervuin domefticum, aut familia- F :<
rejn mariti, qui eam vifitatum venit ob '- ,0
amicitiatn cum viro contraiftam. Expar- CU1
te maris & fceminte cafus erit inter duoS C p 1
ejusdem farni lise fanguine juncfos, valut in- 115
ter fratrejn & furorem, cognatum & cogna-
tam.
m) t cm «9
daatan, qux ali inv icem feparari negueunt fi-
cau/iae evidenti periculo gravis fcandali, aut
nlfflinfamiae, cuin deberent pandere ftatum
cumfuum fceleratum.
ra. Jam certum elt, quod in tali Cafu exqui-
fita opus lit Confeifarii prudeutia, ut dr¬
dral fcernat, an occafio fere fit necefiaria, an
i di- verb voluntaria , an addučta impolfibili*
riali tas feparationis fit vera, vel falfa , an fit'
tiiim merus prsetextus, an vera neeeffitas ? ve*
f cca- rum fuppofito, quod occafio proxima fit
■arij, veri; necefibria, quid tune agendum ? ad-
4' funt quippe etiam hic conilitutiva occafio*
itur nis proximse, habetur propenfio interna ,
ica- quse fecrnn fertpericulumproximu-m pec-
atbeandi, habetur circumftantia externa ob*
ieffljedi prsefentis, & loči, habetur frequentia
Ib- lapfuum. Ecce nune quantum profit me*
rti moria tenere principia moralia? unica re*,
iris fiexione evanefeunt omnes difficultatum
m- umbrae: cum enim nequeat tolli circum*
le ftantia externa, qu* eft fecundum con*
:ji- ftitutivum occafionis proxima=:, opus eII
ttn ®xtenuare primum, fcilicet periculum or*
:a- tuni a propenfione interna ad peceandum,
5 d & hoc modo fit < quod occailo, c?eteroquin
ia- proxiina migret in remotam. Atque ideo
ib ConfelTarius eodem modo fe gerere debet
X‘ CUffl occafionariis ii lis. quo fe gerit cum
confuetudinariis. Si figna fpecialis dolo*
i- 118 aut alia in tern re dilpofitionis indicia
i- *%a.ut, ablblvat, finjuteue praelciibat
n, rcbie-
;o m > t (m
remedia fufficientia ad extenuandum peri 4 ’^
culum. Veriini non apparentibus indicii) c ’ un '
(prout fupra de recidivis diftum) movea tua ^-
tibus ad formandum prudens & probabili ^
judicium, illosefle vere difpofitos, & mul.
to minus fi ter, aut quater c or redi, non at
fuleruntfpecialiaemendationis figna,g» 0,3(1
dis foret imprudentia eos abfolvere, dif- P re
ferenda proinde abfolutio, affignandaqut ,
ad extenuandum periculum media effica'? la .
cia, qufe ad quafuor reduci podunt. | at
Primum: ut occaftonarius non convef™
fetur folus cum fola, fugiat fixum peilicis caL
obtutum , nec ei loquatur fine necefiitate
maxime in loco feparato. Secundum: ut vj.
precibus jaculatoriis ad Deum recurraf,^
auxilium eius inftanter imploret dicendo
v. g. Mi JEfu! Mifericordia, jnifericot- 01
dia! resiovet fiepiiis propofitam non pec-
candt, quodnon debet e(Te tepidum, aut
remflTiun, utpote carkurum effečiu, fei
fervidum vigoreque plenum, quod proce-. .
dat a magno dolore ob Deum fummum Bo-
Hum turpiter adeb offenfum. Tertio: £re* “
quentet ŠacramentaComimmioms, & Con-
pe
Ut
feffionis,prsecipueapudeundemPatrem fpi' j u
ritualem, accepfetque libenter remedia ab
eodem fuggerenda, uti funt humiliter ad
Sanclos recurrere, Ecdefias vifitare, aut
his fimilia pietatis exercitia obire , quse a
Confefiario falubria fuere judicata. Quar- j
to: pcenitentiam quamdam jerficiat, mor-
tificaa*
® ) f C « 71
n p fr ;tiHcando fe in vietu , ant alias pcenas fe-
iidicit) cunduin vires affumat, prout Pater fpiri-
[0VM , tualis ordinaverit.
babili ^ T ° n dico remediabaecfimulin praxim efte
mu [. redigenda; fed jam hocdamillud applican*
ona( , dum,doneč adjuvante DEI gratia cupitus
g rall , obtineatur effedbus. JSi pcenitens obedit, &
,j;f. prssfcrtptorum remedicrum ufu fe emen-
i^q M dat, abfolvafur cum obfervationibus fu-
.fgcj.pra de recidivis addu&is; verimi fi. ten-
tatis omnibus remediis prar-fervantibus nul-
iver . lum apparet emendationis indicium, judi-
llid, candus eflincapax abfolutionis, eisque di-
itatt cei, dum : Peulitio tun ex te. Quia in tali
j. ut cafu (notent iterum, iterumque Confeffa-
ni) occalio necefTaria evadit voluntaria.
mdo C ™ vero maxima difficultas in boe cafu
cor- Con fidat in benedifcernendo, quando im-
c . poflibilitas mora lis fit vera, vel quandofal-
au ( eximia fane Confeffarii prudentia exi-
fed 8 ,tur . Unum tamen impoffibilitatis indi¬
ce. c, um adduco, eftque boe. Qnando in pra-
J3 0 . Xl difficilius eft tollere occafionem, quam
f re . P°fita occafione peccatum evitare, tune
'on- P er fpicuum, certumque eft, veram adefte
fpi- lm P°ffibilitatem. alias augeretur pericu-
a |j lum accumulandi peccata iisdem mediis,
a d-^ uas ad ea, peccata fcilicet deftruenda a
jut funt prasferipta. Atque ideo, ft eji-
3 4 c >endo ancillam , dimittendo famulnm,
ar* » llt fauiiliarem Mari« grav'a orirentur
0 r- bandaia, feparatio exigi nequit, fed ap»
Ji ® ) t C ®
plicanda funt aliaranedia fupra memoftchi bo
ta a d extenuaudum periculum proximaafibona
conducentia. emend
Vos vero ConfefTarii in talibus angafliiidebet;
conftituti mentern ad Deum erigite, ve-dat, di
rum ab eo lumen, ne erretis , pofcite, &qu«a
eftoteperfuati illudnon denegandum. Por- fariori
r6 in dubio in (imilibus obvenientibus ca.fr aliam,
bus parti rigidiori adhsereatis , qu3e- fem- generi
p er e ft magis favorabilis prenitenti, &
enm a peccato removeat, & in praxi per- dari j
fpicietis, quod folo Holofernis ampufatoper o
capite integram fitis reportaturi vicloriam, conve
feu uno icla infinita refecaturi peccata ei propr
occafione proxima fsede pullulantia. n ?riu:
22 Quando occafio prox ; maed: voluntaria, ruis
quam poenitens poteffi , fed non vultrelin-pms j
quere, cum cafus bic fit magis arduuS, lelmc
multum negotii D El Miniftris in Confef- e ^po
fionali facefiens, oportef ardentis zeli eva’ culo
ginare gladium, doneč peccaminofus hic Si an
no d us ex integro difcindatur. *® m P
Sane incredibileeft, quantas excufatio- v is r
nes, quantas- ambages ad declinanduffl f°llu
i tu s Confefiarius egerit: Audi (dice-
efiii- ^ af ) audi fili mi; revera nec deberem, nec
ro , polTem te abfolvere, fed quia te compun-
iji ftum video, paratumque ad ejiciendam pel-
cur- ! l cem ’ atque idcirco tarito dolore confite-
lda- r ! s ’ Plečata tofo tempore peflimae familia-
uoi 1 ' ltat ’ s tl “re commiiTa, čredo te non ficlo,
ole- f e< ^ ver ° corde accedere, Abfolvam te
[en- ? a !I ue •> dummodo poft quindecim dies,
fu- "“'tam fcilicet MifTionem te pellicem di-
iru , nuirurum promitfas. Cavebis porrb, ne
;ni- mtra td tempus eam cubicuio tuo pedem
'flferre finas, nec folus foli loquaris, aut
'ari Itlor ,°funi in eam obtutum defigas. Praste-
i a re ? n, tra hos dies ad minimum bis confi-
U1- feare ' ut rationem geftorum Confeflario
iert re! *dere vaieas, ac interea de opportuna
mt P r ovidebis occafione eam decurfis diebas
pj> aBla ndaadi, poli quornm lapfum ne hoira
I> a qui-
7 ( @ ) f ( #
quiJeiri' eam retinebis, fecus fa&urus, felfc * n °^ c
te a nemine abfolvendum. * es iu
Remedlum hoc,in fiinili circumftaatii coav<
fpeciem impoflibilitatis moralis feeum cir- ' a . cal
cumferente, a- prudentia di&atum laudaH' eu ! m
dum ex parte venit, venim non omai r V'
poenitenti applicandum, atque ita cautffi a
lit Confeflarius , fi non vult decipi, &»
gulse generalis Ioco habeat, quod dum oC' j*°
caflo eft, in fjje , ferr6 igneque opus fit ai
eam deftruendam in duabus praacipuemi' * .
teriis , avarltise fcilicet, & Iafcivise, S ®
quando babitus multum eft Intenfus, ten' P u . (
tatio vehemens, & inclinatio vivida, con e i 1
in promiffiones pcenitentis conftdendunii . r
fed fanfto quodam vigore dicendum apel' F 1 . 0
te: Tolle occafionem, & redi ad capiea; ,ci
dam abfolutionem, St pcenitentl alleganti J®
impoffibilltatem non fubito čreden dumi J 0
fed admota difficultas bene perpendtnJa.
faepiusque deprehendetur, eam non elTe ma- , l
jorem illa Abrahami, quam is feniit In eji- j! a
cienda ancllla, & Iicet in bac non fueiil \ e
proprle moralis Impoflibllltas, prout h$t *. 1
xequirrtur in noftro cafu, nec etiam aina- P
lo corde orta illius retentlo, nlbilomlniii
obedientl* ergo Deo prseftandse eam fupe' ei
ravlt, & ne uno quidem die tardavlt, quia
eam ejlceret, Sur rešeti mane dimifi
*am, _ . , c°
•5 Temperatlorl porrb rlgore, majoriqo e , 0
affabilitate exdpiendi veniunt conftituti " u
in
m o t c m n
f c ; j: in occatiombus, qu$ non funt in efje, qua*
les funt occallones ludendi, digladiandi,
converfandi, accedendi tabernas. illiciti*
jj c j r . vacandi amoribus, & his ftmiles; in hk
enim juxta niemoratam dire&ionem S. Ca*
omil j roli. quando pcenitens eas fe evitaturum
lutii ^promittit, ac vero corde proponit, ad
& I(i minimum bis aut ter potell abfolvi, fup-
noc , polito tamen femper, quod ConfefTarius
it ai to g n °lcat talem promiflionem partnm efTe
ms . cordis compundti. Quod fi alias promifit,
j flecfe emendavit, vult S, Archi-Epifco*
tet’ P us differendam efTe abfolutionem, doneč
not ex integro occafioni nuntium remittat.
mn, Inter occationes, quae non funt in efje,
p er , primmn čredo obtinere locum ftudium il*
[ ell . licitfe amandi, quod noftris eemporibus ju-
int j ventuti ell petra fcandali. Noluntaliqui
contra profanos amores declamare.timen-
Ja, t pis
dit, canpnizanda ceu irrefragabilis eft pro- c is
pofttio afterens : prefanos ampres circum« i 0 l
ftantiis hodierni fseculi veftitos, iit pluri* nt
mitm efte pecafiones proximas peceandi, nc
& utinam, haec prppofitio non fuiflet com- g ;
probata longa praxi, r ®’ d, amoribus fuis frsena injicere nolunt,
ul(l ' Atque ut innocentia, vel malitia morum
r®? detegatur, os eft aperiendum , ac inter-
e { togationes formandse; & certe manibus,
eo! oculisque palpabunt, raros reperiri amo-
M' res, ia quibus non interveniat aliqua tur-
:cl ' pis circumftantia , aut ex parte compli-
ro ’ cis, aut alterius, quae commercium ams-
m ' rofuin reddat omninb illicitum. Porrb
FI' "t ante oculos veftros continub verfetur
norma & idsea, cautos vos in interro-
n ’ gando, fortesque in neganda abfolutio-
V' ne reddens , exponam hlc ad litteram,
3 ' decretum do&rina, & pietate Eminentif-
?' fimi Cardinalis Pico de Mirandola Epi-
foopi Albaneniis expreffum , in Epiftola
ejus paftorali ab omnibus Confeflariis me-
’ r«6 legenda, cujus tenor eft fequens.
Admonitos volumus Confejfarios
omnes , ut profani s gr a vi ter illici-
D 4 tis
8o
• > t ( •
tis vacantes amoribus non abfolvmi fl,tl >,
poflquam ab uno eodemque Čonfejfs r ‘ ta ‘
no, aut aliis ter moniti, de qm^ uia
trina monitione faČla illi funt h r ‘ cu ^ 1
terrogandi, revera fe non emendb
runi , beneque inculcent pcenitentl P (t ‘ r
fine
bns
bu r, quod nifi pritts Jerib fe eme»< P er!C
dent, nec ab ipfis, nec ab aliis ab ^! ta
Jolutione fint donandi. Cafus tnt‘ i tan
gis frequentes, & ordinarios, in qw ^
bus amores cenfentur abfolute Ulici' bU,
tis bic fuccintle fubjicimus. P r0 ^
I. Quandocunque it a fiat, etia » ^
inter pares, & caufa Matrimonii\
ut intercedant ofcnla vel tafluS\
vel amplctcus, vel delettationes mo-
rofa , ant periculum lahendi i>
qmdvis grave peccatum .
II. fhtando fit inter eos, qui funt
difparis conditionis propter fcaif
dalum , & periculum mortalitet
peccandi.
III. Si fiat cum illis t cttm qub
bns impojjibile efi , contrahi matrb
monium, ut funt uxorati, claufira-
les , (S in facris ordinibus conftf
mo:
trn
ric
ter
fit
vc
ve
• ) t C » *<
Ivani tuti , tum quia non potefl cobonefla-
ifeffu ri tališ a mor fine Matrimonii , tum
e qut in ter cedit fcandalum , & pe-
nt ii• riculum labendi in culpas lethales.
tudi' IV- Si fiat in Ecclcfia tum pro¬
centi- P ( tr irrcverentiam > tum propter
trne«- peric ul um audiendi fiacrum fine de •
/ ab hta attentione , tum etiam propter
me- fiandalum.
qu\> V. Si adfit precep tum Patri s, vel
Uiti- Matris , a ut tutoris rationabiliter
probibens talem amorem.quia etiam-
q an fi religua fint bonefia , filiifamilias t
nii, ® pupilli tenentur in re gravi , ut
1 US) $ ne dubio btec eft , obe dir e p aren ti *
m . bus y vel tutoribus fub peena peccati
ju tnortalis.
V J Ouando clam fit>& ocenite ,
'unt tUm *V ! ‘ a e fl expofitus gravibus pe-
dculis, & occafioni pr ox im te gravi -
tc r peccandi , tum quia , qusndo it a
fit , regulariter exercetur contra
, voluntatem parentum , quibus filii }
w ' vel pupilli obedire debent.
V JI. Si tempore nadurno fiat
fi propter periculum cadendi, & fcan-
‘‘ dali.
s* m ) t c»
Vlil. Si fiat fub prxtextu boni • - m „
fhe recreationis , id relaxandi ani• * p.
mum , quia ficmper urget periculm , x
& occafio proxima labendi ex lon> ^ utn
ga mora , in qua babentur colloqmtt ^ moi
mutua , afipeiius } protejlatio amo ■ ter /
ris , ide.
IX. Si eo modo fiat , ut cx fie in-
volvat pericuium primum oficulo-
rum , ta bi it um ide. etiamfi aliundt
tile amor ejfet ličite exercitus , quio
efi inter folutos , (d caufia Matrb terr '
monii : fi v. g. domi admittatnr
aimafius y vel it a approximetur , ut ^ ;
nemo non videat adejfie occafionett am<
proximam tabiuum. cun
X. Si amator , vel arnatrix ani* Et
madvertat complicem amor is effe £0
r . , noi
graviter tentatum , vel alterum ur* tra
gere verbis turpibus , vel alio modo
ad inbonefia, ide. etiamfi alter coni-
plex nibil tentetur , id nullam fen * &
ti at inclinationem a d peccandum j ^
in quo cafiu er it utrique illicitus ^
m mor ille propter penculum proxi• f,
mum delebiationis,id fieandali abli* o
vi in mo 3 id P a Jftvi in alt er o , in *
qu» ,
xan.
occa
omn
Pi
lati
m ) t c • si
m qi>o gravitet l ceder etur eh ar it as er -
m ' ga proximirni.
,m > XI' Dcnit]ue univerfaliter lo •
on ' quendo , quotiescunque ob caufam
ni> amoris amator,vel amatrix frequcn~
n ' Ur labitur in aliquam gravem no -
Xam , tune amor induit rationem
occajionis proximae mali > & eft
°' Omni n'o illicitus.
, Ponderentur bene cafus omnes hic re-
’ a lati, & fuper his debita cum cautela in-
'/'• terrogentur pcenitentes hac pallione ve-
t f vehementer incitati, & certe experientid
conftabit, indubitatam eiTe propofitionem
fupra relatam: fcilicet, quod profanorum
n amorum ftudium hodie ut plurimuin fe-
cum trahat occafionem proximampeccati;
* Et ii ita fe res habet, an non afperius cum
g eo procedendum , qui faepius admonitus
, nou vult fe emendare, ac infuper con-
tradicens ConfefTario vi conatur extor-
quere abfolutionem.
Ad tribunal tremendum jufti Dei ci to,
& voco Confeflarios illos, qui fub fpecie,
& larva benignitatis adeb perniciofse om¬
nes line ulla reflexione abfolvunt , &
funt ruina juventutis, imo Mundi univer-
fi 5 nam a juventute male educata mala
omnia, moresque perverfi in familias de-
tivantur, pse* Abjolutionis capax efl borno, qunntum-
dii- th laboret ignorantia myJleriorum fidei, (j}*
itio- ttiamfi per negltgenttorn etium culpabtkm
iuic titfciat Myffertam fanbiifftma Trinitatis
nu- Incarnationis Domini Noflri JEflt Chrifti.
'um Non eauidemoblig ationis efl:, ut Confef-
no- farius dodtrinam Chriftianam in Canfeflio-
uur nali ordiuarie exponat, muneris tamen fui
un- debit6 ligatur, ut doceat psenitentes ea,
4 fine quorumnotitia incapaces funt abfolu.
ib- tjonis: atque una barum efl cognitioMyfte-
tiorum principalium fanftae fidei, ide6que
d- dum rudis quispiam, veluti, rufticus, bu-
nt bulcus, miies, aut alius fylveftri e populo,
m • Cere (ignum crucis, edoceatur implorare
• auxilium DEI ad bene confitendura , &
I percutere peftus, ac figno quodam ex-
terno devotionis fenfibilis erudiatur po¬
tare Mifericordiam DEI. Subin in-
terrogetur de Myfteriis, quse ejus gene-
ris homines ut pluiimum foient ignora-
re,
$0
® )f (
re, & fi nefcit myfteria principalia BEltat® ,
unius, & Trim, Incarnationis Verbi, 4t» m
Remuneratoris, non eft capax abfolu- sa cu
tionis, fi. iila prius non addifcit, falten abft>V
in tantiim , ut eorum fidetn poiTit eli« \ £
re , videlicet; ficut aliqui declarant, tl ‘( 1 ' 3in
omni. meliori poifibiii modo intelligat *? s c
tres efle perfonas, quse appellantur P* “ uce!
ter , Fiiius , & Spiritus lan&us , fant 'j' 4 ®*
que unus DEUS folus, & non tres Dul
& quantum Incarnationem attinefc , fr®’.*
cundam perfonam faftum efie homineH
& nominari JEfum Chriftum , ac quait'
vis Chriftus fit DEUS , non tamen duos
efie Chriftos , quantum vero fidei RefflU' °j? tl
i. effic
neratorem concernit, DEUM dare ,
radifum bonis , & infcrnum malis. N e ' “ c 5
que confultum eft, remtftere fimiles p®' I£C1
nitentes , ut ab aiiis inftruantur, nullus cha
enim inde fru&us fperandus , quam quol 8°
tenebris ignorantiae usque ad mortem i°'
voluti perfiftant. Atque ideb expedit »“?
breviter terminis illorum capacitati ai j * l “
aptatis principalia mifteria fidei expone- ‘ 1S
re, ac cum illis a6tus fidei, fpei, chafi' taque (repetitls vicibus inclamo) ftuden-
:iam dum efl chariffimi, nulla diesabeat, qua
cm- ®on cafas quidam pra&icus revideatur;
>doS Rituale namque Romanam omnes gravis
obligationis neceflariam comparandi do-
ise, ® r inam admonet his verbis : omnem hujuj
[um. J«cramenti Joflrinam refie nojfs ftudebit,
eoj, & *lia ad ejui reBant adminijlratienem
fr nic iljaria.
Csetera inter Čonfeflario fcitu neceffa- 2 8
ha ad reddendum irreprehenlibile minifte-
Jtum fuum non ultimum locum obtinet
fcientia injungendi poenitentias debitas
pttnitentibus ad pedes fuos pro volutis. S.
^oncilium Trid. Seff. 14, cap. 4. Confef-
ferios atteutos jubet, ut ne pro peccatis
E gra-
99
m)f(»
graviflimas im p on ant pcenitentias, iipceni te¬
ni and at , ut poenitentia illis impofi!i om nes
quarndam habeat proportionem , & cuntudine
peccato audito, & peccatore feaccufantfiiJmqu<
Certum eft, leviflimam fore pcenitenjmodd;
tiam, fi pro numero non exiguo adultil tota qu
riorum,aliarumve impudicitiarum, unuc j Con c
Pater & ave dictaretur , aut unum Mb major!
rere pro peccatis injuftifiae , feu iniqu» qnam
ablationibus bonorum forjunte, vel fanise; pro ps
inde enim perturbatio, & confufio ordw defern
ni s nafceretur ab ipfomet concilio me™ jejunit
rata, fcilicet quod homines amiiTo debit« tel fr<
horrore peccatorum, ea leviora exiftim® ftat e s
tes, occafiones committendi majora iecta- qui a f
rentur. Non igitur imponendse funt p* ftolici
nitentise leviffimse refpečtu peccati coffi- cit fo
miffi. uti nec graviffimae refpe&u pecci- bus o
toris delinquentis, ne impare viribus ft“ debet
onere opprimatur; atque inde colligit 111 bunal
pcenitsntiam a Confeflario non e (Te irnpo' pr t
nendam temere & fortuitb, nec omnib»> gent
tandem, veluti nec Medicus osnnibrt rarun
candem prsefcribit potionem. ConciliH rent
Tridentinumait: coniiliarios poenitentia'; rager
rum falutarium debere efle fpiritum D 0 ', vitiu
mini, & prudentiam Miniftri, qua igi^i ds,
ratione pcrnitentise ade6 inconiiderate f jc- : ; un
Bonnullis injunguntur ? _ rlefis
Attendant quoque ConfefTarii quida® aufte
imprndentes, pcenitentias extravagantes centi
& indifcretas imponentes: intelligo autefl k fa
# ) f C & 99
as, Sipcsnitentiarum extravagantium nomine
ipouConines illas, quse funt alienas a confue-
i curifudine Ecclefiae, & praxi piorum doeto-
ifante,ni m q ue ConfefTariorum, atque ut lumen
:niteii'quoddani accendam in hac materia alias
■dultfjtota quanta difcreto Miniftrorum arbitrio
unaSJConcilio reliefa, regulam infallibiliorem,
Miti major!?que authoritatis invenio nullam ,
niqu» 2
facrae Pcenitentiarise, quse non per plurel
annos, prseterquam in cafibus rarilTunis-
verum per aliquot dies, & fubinde p« 1
aliquot menfes peragendam diftare aflbld
pceniteutiam, prout pcenitentis neceflitai
exegerit.
Porrb ut ad praxim deveniamus,
dita poenitentis Confeflione facienda eft e; ta(
fervens evhortatio, oculisfubjiciendapeC' m:
satornm gravitas, & citandi juxta monh
tun*
cim
non
pur
uti
illa
& (
fioi
v.
tui
po
4 u
cu
m coc
ftatus
lasna«
) t ( •
IOI
tnm S. Caroli Borromsei canones pcsniten-
tiales, ut notitiam capiat pcenitentiarum
aiperrimarum pro uno duntaxat peccato
nendi °^ m impoEtarum. Demiim fubiungen-
dum: Fili graviilimam fane pcenitentiara
ln J fijillis promeritus , fed contentus fum, fi
untul i hanc oppidb mitern perfeceris : atque ita
ivarJ blandis verbis difponatar ad libenter ac-
[uaffi ce ftandam pcenitentiam,
, Porro poenitentiae magis congruse (ex-
rnnf, cc F t ‘ 3 caEbus extraordinariis) poterunfc
r£ n di| fequent es, non quidem omnes pro re¬
jnik fed jam illa, jani vero etiam Emul
ineii Im ponendas pro ut perfonarum qualitas,
»ut neceilitas cujuscunque poftularit.
vus, T. Suppofita , quod pcenitens in plura 29
■rdu' P^via lapfus fuerit peccata, plurimiim
lum, Pioderic injungere, ut očto, aut quinde-
t aii c i m diebus recitet tertiam partera Rofarii
non tepidfe, fed fpiritu devotionis com-
punctus, exorando Virgiaem fan&itftmanv
ei remiffioneni peccatorum, & gratiam
dla non ampliiis cominittendi impetret ;
& E confuetudinarius fuerit, aut Coufef-
fionem generalem neceiRtate compulfus
v. g. ob reticitum ex verecundia pecca«
fu m, vel aliam caufam iimilem faciat,
Poterit peenitentia praedi&a extendi ai
duos, vel tres menfes, fecundum quali-
f atem habitus ab eo contra&i, ex quo
njagna nonnunquam orifur utilitas; ac-
nii e«im fubinde, ut pcenitens per duos
E 3 vel
102 • ) 'f ( #
vel tres menfes afluefatlus poenitentit 6* ‘ n -
perfolvendce, foto vitse tempore non am tempo]
—-' tatisd
pliiis recifationem Rofarii omittat.
II. Ut fingulis cfiebus mane & vefperi •
in honorem Immaculatae Conceptionii & As
Virgineae Matris oret tria Ave Maria, f em P*
fimulque eliciat aclum contritionis & pro 1 , eundc
pofiti firmiilimi mane, non peccandi tofil Ut tc
die, & vefpere non peccandi nocte illaj E de
iimul jubeat ea recitari de genibus, aut legat
alio fitu incommodiorc. Pcenitentia hseor , Oi
omnibus univerfaliter imponi poteil, cini 'mpo
fit remedium praefervans prseftantiflimum Eom
medendi vitiofis animarum confuetudini> ut p
bus : & 6 utinam audirant me Confeffarii ° ,J “j
omnes , certe implorarem , ut posniten- P 0 ' 11
tiam hanc omnibus imponant per aliquoi P ter
temporis fpatium , ipfis bene vifum, & aut
certe reporčabunt iingulare ex hac emo-
iumentum, prout pravica me docuit eX-
perientia.
III. Ut tot v. g. Miflas audiat. dum'
Siodo id coniplendis obligationibus fuis
non obftet, ut fuperius di&um , fuggera-
tur quoque ei, ut eas audiat diebus fefti'
vls , aut alio tempore commodiore.
IV. Ut omni mane faciat adam obla- I
tionis fui incipientem : jEterne Deus! re-!
latum in fine opufculi de Confeflione ge¬
nerali, aut aliud exercitium ChrifHanuffl
comprehendens actus fidei, fpei, & chari-
tatis, & omni vefpere examen confcien-
tise
non
cul]
illai
vis
me
din
Ec
g u
ali
ali
di
Pi
V(
Eendi
a ant
‘fpen
fionis
im
pro'
Cofa
illaJ
aut
hasci
:iim
mm
ini.
arii
en*
lod
&
10 *
X*
tisinlHtuat; determinetur poftea eidem
temporis fpatium , quo lisec exercitia pie-
tatisdurare debeant.
V. Ut omni die recitet quinque Pater
& Ave in honorem quinque vulnerum,
lemperque ab uno vulnere ad aliud trans-
eundo confideret paffionem Salvatoris.
Ut tot vicibus vifitet Ecclefiani a fpecia-
li devotione celebrem. Ut, 11 capax eft,
legafper aliquod tempus librum pium.
Omnes pcenitentise hucusque affignat*
imponi poffunt cujus£unque conditionis
hominibus ; admoneatur autem poenitens,
ut fi fars adimplendse pcenitentise fuiflet
oblittis, non faciat fibi fcrupuluan, fed
poffit alia die omiflam fupplere, & fi pro-
pter circumilantias quasdam gravamen ,
ant incommodum eam implere videretur,
non ea propter exidixnet omiffionem ad
pulpam gravem imputari. Hoc modo non
•llagueatur confcientia poenitentis, quam-
Vis curatio ejus prolougetur, quas ei fum-
ine eft necetfaria.
Ali® porro lunt pcsnifentite, quse or¬
dinarij duntaxat particularis ftatus v. g.
Eccleliaftici, vel intelligentioribus injua-
guntur perfonis , ut v. g. media bora
aliquibus diebus meditari novilTmia , aut
aliam veritatem Chriftianam. Jejuaare
die fabbatho, d robuft® Et complexionis,
Uatriianiiiias injungi pote id, ut faciat ad
Veiperum a famiiia fua recitari Rofariunj.
E 4 Blas-
104
)f (
Blasphemo, ut toč cruces lingua fin (a
ciat in terra, quot blasphemias evoauit
Ebrio, ut toties a vino abftineat, vel
jetrn t>
utndo,
tirno t
illud bene aqua dilutuni bibat. Ruliori'
bus quibusdam Juvenibus, quos fenfibilio'
ra duntaxat movent, ut recitent aKquot
fipe t,
Sui
Couft
num,
Pater & A ve fupra fepulchrum quoldain : •
confiderantes iucertam mortis horan, j^g
fluxammundi vanitatem. Sollicita tamen ^ . ^
femper (ut fupra memim) attentione ca-
veat Confeflarius, ne pcenitentias extra-
vagantes , & indtfcretas imponat. qu 3
poenitentes abflerreant a faeramento SS.
& faero Minifterio vilipenlionem accer-
fant.
go Solet moveri quseftio. an praefiet impe-
nere poenitentiam levem, an vero gra-
vem? & refpondetur falvis regulls gene-
ralibus fupra adduclis melius e(Te propen-
dere in partem mitiorem, maximefi pce*
nitens non libenter acceptaret poeniten¬
tiam graviorem, vel Confeflarius črede-
ret eam plane ab illo omitfendam: quo
Cafu pcenitentia in leviorem commutari i
ant, uti jam di&um, levior poteit impo-
ni fine reatu culpas gravis. Exceptis ali-
riuibus cafibus peccatorum recidivoruin ,
& malis peccatorum habitibus fcetentiuin,
quibuscum majori procedendum eft rigo-
re, & ficut ait peritiflimus Connink de
faer. dift. io. dub. S. numero 37. potili?
relinquendi funt in periculo omittendt
pceni-
I. a:
to n
fem*
quoi
rii,
ann
prše
niir
ftu:
die
itei
mi
gr;
te
A
* > t (®
(taft
>auit,
vel
pomifenttam, qudm , n« peceata eontem-
ninao, e a fiepius perpetrent , or* fine legi -
{/)»') confiteantur, quoi in talibus
'lioti' fiP* tirnmlum e/l.
Sunt tameu aliqui cafus, in quibu*
- ( Confeflarius largiorem poteft prebere ma-
jj all)1 num, & pcenitentias imponere leviores ,
x ^ particulariter, quando pcenitens maguaiu
men:
e ca*i
:tra*
habet de peccatis commiffis contritionem,
uti docet Angelicus in 4. dift. 1.5. ques.
1. art. 3. Qu.tntb efi major contritio tan¬
it mdsiis dimi n uit de potna , gr* minorit
pitna fit debitor, Notum eft exemplum,
quod legitur in vita S. Vincentii Ferre-
rii, qui aufteriorem pcenitentiam trium
annormn magnoinjunxerat peccatori,qua
pras nimia contritione refpondente levem
nimium dičtatam efte pcenitentiam , fan-
ftus fubito eam ad tres duntaxat reduxit
dies , & reclamante illo , ac augendam
iteratis vicibus fufpiriisque flagitante, ft-
fflulque periculum aeternse damnationis ni-
grandiorem Ferrerius imponeret aliegan-
te , magis eam fan&us ad tria Pater &
Atfe diminuit. Mortuus eft fubitb pceni¬
tens prae contritionis exče ( Hi , & ani-
nta ejus in ccelum evolare vifa eft, quia
purgatorium vel a limine falutaret.
Ad tollendum prasterea Confeftariisin-
jungentibus, &poenitentibus levioremim-
plen tibus pcenitentiam, fcrupulum omnern,
»flero, ftuEcere ufum indulgeatiaram le«
E 5 cente
cente Angelico in 3. dift. 20. q. art. ji Jean
quod tndulgentia valent, & quantum ti tatio
forum Ec c le E* , & quantum ad judicium ficiei
DE 1 , ad remijjionem petn e refidua , peli an a
contritiottern, & ConfeJJionem, Atque ideo
Doclores conveniunt, quod temporeju-
bilasi, aut die indulgentiarum plenaria-
rum injungi podit pceničentia levior, qos
aiihilominus per merita Chriili applicata
ex thefauro Eccleliae, proportionafa erit
peccatorum remiffioni. Facilior quoque
fatisfačtio pro peccaftis prseftatur frequen-
tatiene vias crucis, qua pretiodorem im-
ponere Confeflarius naquit poenitentiam,
tum ob valorein indulgentiarum totam
refiduam poenam alias in purgatorio luen-
dam delentium. tum ob memoriam Do-
minicse paflionis, quae ell fatisfactoria in
fummo gradu, ut ait Blolius ; nam etiarn
per breve tempus meditari paflionem Ro
demptoris ell opus maioris utilitatis, ac
meriti quam jejunare in pane , & aqua,
corpus flagellis, usque ad fanguinem cae*
dere, & Pfalmos Davidicos omnes percur-
rere. Tum quia ell Alexipharmacinn
prjefervans nobiliffimum adverfus ulterio-
res lapfus. Et hinc
Quanta poflum contentione, ommque
fpiritus efficacia oro, rogo, atque obteftot
Confeflarios omnes, ut maximum viae
crucis thefaurum posnitentibus fuis olten-
dant, hbcque animas eoruja ditare ftu-
deant,
tion;
plur
tent
f
qui
ns
nox
ten;
tun
nen
Co'
om
exj
(
Ul:
ab
au
ali
fa:
ni
tu
e:
P'
ci
d
1
h
E
« ) t C •
rt. 3 deant, pcemtenti® loco injungentes vili*
* tafionem vise crucis tot v. g. vicibusper-
•ciim ficiendam, & hoc fafto fcrupulum ponaat,
pc/l an ali® impcfit® pcenitenti® fint propor-
ideo (ionat® , c um fola vilitatio vi® crucis
plurimas alias largiilime fuppleat poeni-
tentias.
Nec feverilis agendam cenfeo cum iis,
qui non neceilitatis, fed condlii, & majo-
ris utilitatis ergo generali exomclogefi
noxas expiare cupiunt. Turn quia poeni-
tens majolri tune dolore crimina plangit,
tum quia ficut is non contraxit obligatio-
ne;n contltendi ombia peccata, ita nee
Confeffarius proportionatam omnibus
omnino peccatiš, utpote jam conlelTis, &
expiatis pcenitentiam imponere tenetur.
Quod pcenitentias conditionatas attinef,
lllas fcilicet qu® fub conditione relapsus
ab aliquibus imponi folent v. g. jejunium
aut eleemofyna approbantibus Diana , &
alii.s, duše reflexiones funt oppidb necef-
fari®. Primaefl, ut pcenitentia non lit
nimis ardua & difficilis, quia alias ornif-
tunt, & quando etiam femel dunfaxat in
ta peragenda defecerunt, exidimantes
poftea ruptum jam ex integro pačtum
cum ConfeiTarioinitum , animum dcfpon*
dene, & peccata line fr®no continuant.
Al ter a: quod nonnulli poenitentes iimi-
lem injunclam pcenitentiam veckigalis,
gab?Jd®, aut tribuci loco habeant, cen-
E <$ fen-
eju.
a m
qua
esta
eri t
ique
len¬
im-
m,
am
en-
)o-
in'
im
.e-
ac
i»
e-
r-
n
io8 m) t c m
fenteshac perfoluta integrumeis fore pec- feffior
čare, ut priiis ; unde cautela opus e tl,! da, a
ac circumfpe&ione, edocendi'que pceniten- prehe
te s modum limiles pcenitentias peragendi, tia, 1
Attendendum prseterea, ne, quandoptE- cepto
nitentibus eleemofynam erogaridam aat m pl
celebrandas Miflas injungunt, fe Ec* bona
cleflam, aut conventum fuum determi- venu
nenč, fed totum quantum relinquant ar- fit ,
bitrio pcenitentis „ prout in variis Conci-
liis fuit ordinatum. Finem huic materi*
lol6 hoc adnexo impono coneilio, fciiicet,
ut in conferentiis, & difcurfibus fieri foli-
tis faspius colloquantur de modo proce*
dendi cum pcsnitentibus ad inducendaffl
in dirigendis animabus uniformitatem, five
dein materia difcursus fit impolltio pceni-
fentiarum, five fuggeftio conlilioruni
poenitentibus dandorum, dve aliud quid
falutem animarum concernens, & fintde
reportanda exiu maxima utiiitate per-
fuafi.
Sigillum noftri difcursus erit figillmn
facramentale, de quo brevi tra&aturus
compendio, adducam reflexiones quasdam
lumen quodpiam accenfuras , ad non ab-
errandum cum gravamine confcienti* 1
tramite , fuppodta igitur cominuni doda-
rum fententia nos ad figillum jure divi¬
no, naturali, & Eccleftaftico ar&ilTtine
efle adftridos, judico tenendum ceu regu*
lam univerfalsm , fciiicet audif* in Con*
fef-
lnge:
tur t
Vis ;
ris i
de t
fiont
vefc
Pap
nis
not
gi«
mo
qu<
ut
30
it
® ) f C ®
e pee feflione ita e(Te filentio perpetuo obfignan-
5 eft,' da, ac d nunquam fuiTent audita. Re-
lifen- prehendenda fane efl multorum impruden-
endi, tia, indifferenter cafus in ConfetTione per»
ops -; 1 ceptos effutientium , ac fi auditi fuilTeat
au(' in platea. Čredo equidem id a nonnullis
Ec- bona fic-ri intentione, & fine periculo de-
rmi- veniendi in notičiam confiten^is, fed ut ut
tar-, fit, nunqua.n fufpicionem vel leviilimam
mci- ingerere debet ConfeiTarius, quod loqua-
erias. tur ex notitia haufta in Confedlone, qui-
cet,j vis alte impreiTam animo gerat iliain ju-
oli-j ris canonici feutentiam, cap. /i JacerJos
ice- de oiiic. Jud. Ord. illud , quod per Con/e/'•
ani fionem jcio, minusfcio, quctm illud , quod
ive «efcio ; & ratio eft; quia ut ait Eugenius
ni- Papa, illud quod quis icit via Confeilio-
iffl, nis, fcit iit Deus, & extra Confetfionem
lil non loquitur, niti ut homo , prout egre-
de gie explicat Dodtor Angelicus, & ut ho-
;r- mo poteši femper dicere fe nefcire id,
quod repraefentans vices Dei fcivit, itnb
ffl dt bomo ([ait cit. quodl. 12. art. 16. fup.
is 3 .) pote/l jurare absque htjlone confcienti *,
n 1 i nefcire, quod fcit tantum lit Deus.
|- i -Sed (nis) nunquid falte-n alterius con-
j | filiumadhibere potefl in cafibus, quos fol-
• J Vere nefcit ? refpon.deo ex can. omnes
■ 1 utriusqxe fexus , id equidem concedi, mo-
i do ei fiat cautela , ut nunquam devenia-
f ur in cognitionein poenitentis. Et quce-
quse e fi ncceditas dicendi cafum hunc
E i tibi
t IO & ) f C ^
tibi in ConfelTione fuide propofitnm, es ^eni
alus <
ponas eum veluti alteri propofitum.
faltem propofitu poiTibilem, Multis prs' rtro
fentibus ne eum detegas, fed uni foli,
quem iragis ad dandum coniilium judica- ; P ]
veris idonemn. Abftineas porro a qui-
busdam expreiTionibus faterdotali ore in-
dignis v. g. primus pcenitens , qui bok
confejjus eji &c. Prim d famina qu
fundus. Anima fum Mariti olim tui
jeternhm damnata, & cujus aetcrnum omis
incumbo humeris , anima eft Confeffarii
mei: periiego, quia male confeffus, pe’
riitille, quia pejus ab eo fum ablblutus,
Jlis didis evanuit.
Ah Confefiarii diledifiimi! muki fu-
doris, & laboris eft minifterium noftruffl.
infaufta fane foret fors noftra, fi ad aliud
non deferviret, quam ad geftandas hume-
yis noftris auimas pcenitentuim nofiromm,
«6
ta <
ter<
das
tur
&e
Nc
tat
m
gu
Iti
ro
%
m: t c
n?
et iti hi a nobis majori cum commmodi-
P” tate ad iafernum vaderent, infaufta iiv
<|iiam foret fors noftra.
ne j:
at, ci
lalibii cjj ' fa e £j, (' v f ( j eor mJhi audire dicentem
' once j fuempiam) (i ita e.d , excipiat Confellio-
L ’ mi nes, qui volet, curam habebo animse mese,
Verum
co effil
rai-
ab»
de-
necme tantis exponam periculis.
quisquis es; audifls, anne par vi a de 6 fa-
cis cooperari faluti animarnin a Deo tan-
topere dilečlarum ? quse quaefo ! actio
fan&ior , qu* dignior , quae heroica
magis, quam auxilium prsebere animae,
ne pereat? Andi Dyonifium Areopagi-
tam de ccelefti Hierarch, c. 3. Divino-
rum AiviniJJimum efi cooperari Deo in fa!a-
toi animarum. Id fine ulla teneas dubi-
tatione , te plus meriti cumulaturum uno
manb adjuvando miferas animas in. Con*
feflionali, quamtoto anno exercendo ope¬
ra qualitercumque bona & fanfta. Prae-
terea intrepida affero, quod ob audien-
das ConfetTiones fubinde meliiis fit inter-
rumpere orationem, officium divinum,
& qualemcunque funčlionein alteram piam.
No n id affererem , fi. non magnse authori-
tatis exemplo ftiparer ; quae quaefo: aetio
dignior, quas fanclior facrificio MifTae,
‘n quo aeterno Patri offertur corpus & fan-
guis divini Filii ? & tamen audite, quid
anno 1034. contigerit referente Card. Ba-
“ ?°nio. S u mm us Pontifex in Eccleiia S,
%ri Rom* ieria fecunda Pafchatis facris
folem-
H4
m ) t c m
faluti
cceli
folemni rifu operabatur, cujus poft eVat
gelium pedibus advolutusperegrinusquii
piam inclamabat planetu magno, ac cord Relig
eontrito: Pater fančte ! mifericordiam, ct- do pr
pio confiteri, is; ne in binos hos fcopulos impingatis ,
ad quos allifi Confeflarii, permulti seter-
aiium pereunt. Occureutibus cadbus de
imionia , contra&ibus, Matrimonio, col-
lationibus benellciorum judicium fufpen-
dite, doneč aut lludio, aut ledtione lioro-
rum,
l evaii
'J s quii
: corj
m effe,
a e ve'
[iflam
ei de-
ingef
t hoc
enim:
. cefl'
•upu-
t ap-
uura
'a ni
!.&
um-
que
ifa-
ItoS
ip
»ffi-
ro-
ta t
asi
a*
I
us m ) t c m
rum, au t adhibito docliorum confiliodt
biumomne pofueritis, Nec dubitetis vo:
feliciter ad portum fine ullo nautragioper
venturos, fi relatam in hoc difcurfu din'
čtionem fueritis fe etati.
Dl
c
Venim, liprohdolor, ex illorum elfr'
tisnumero, qui nolunt intelligere, ut be-
ne agant, quippe fine ulla ad datas refle*
xiones attentione brachia dumtaxat atto-
lunt omnes fine diferimine abfolventes,
femetipfos vero ftrictius ligantes , tota
fpiritus libertate inclamarem oiHcium hoc
divimfilmum vobis haudeonveniens, ciiffl
abufus minifterii faeramenči ad altud
haud vobis profit, quam ut humeris «•
flris aeternum fuftineatis, aut geftetis ani*
mas veitri caufa in infernibarathrum pr*'
cipitandas. Sed jam manum de tabula*
& fpero fore , ut omnes faneto animati ze'
lo accuratius opere ipfo munus fuum iffl'
pleant ,ac ego id deferibere novi, fimul'
que ingenti fpiritus ardore faluti aniina-
rum ineumbentes beatitlima fruantur fol'
te proprias falvandi animas , quam
illis concredat Dominus,
Amen.
L. J. c. & r. c. B. V. M.
d r-
Tai
teni
ad-
I
fci
re
1 “
pa
la
P«
■F
F
lio dj
is voi
'oper
dirt'
leffr
it be-
reifc
atto-
ates,
tota
hoc
ciirn
liud
v&
ani>
me¬
lis,
K-
im'
.ul.
na-
br-
DIRECTORIUM
CONFESSIONIS
GENERALIS
rite inftituendas,
qu6
Tam Confeffario, quam pceni-
tenti ad hanc exačU, & faciii bre*
vitate ordinandam iumen
accenditur ,
ad ufum Miffionariorum, & com-
modum ConfefTariorum
Tyronum.
Introdudio.
P Rsecipuus Sacrarum Miflionum fru-
clui eftpax, ferenitasque Confeffionis
generalis adminiculo turbatis con*
fcientiis reddita, haec quippe eft, quae ve¬
re poenitentibus fummam fpiritfis tran-
(piillitatem conciliat, mentem ferenat,
pacemque cordi affert. O quanta confo-
latio animae, quae attentione quadam fn-
perioris vit* noxas omnes facerdoti ex-
pofuit? non habetfane, unde turbandam
pacat* mentis pertimefcat ferenitatem,
noo
118
m) t c
non hane atrae mortis obje&a Imago, not ? C;]
judicii ultimi rigor, non hiantis infern Ccnfe
barathrum, non setemitatis memoria hot inodu>
rore concutiunt; qum potius cunčla ha
oculis fancbe indifferentias immota adfpi-
cit Deo parato aniino innixa. Quam 1»
tus moritur, quam fecurus seterni Judicii
fe tribunali fiftit, qui culpas omnes gene¬
rali exomologed elicit, quam dulces in
corde expiato fpes fLorefcunt? quietum
hoc fiquidem , pacatiimque quafi in quo-
dam gaudiornm mari natare videtur: it -1 fcilicr
It fiat ur in multitudine pači s, Pfal %6. nese
V. ii. hocc
Quid igifur mir um ? fi contaminafus! tod
ille fpiritus conatus lacertosque omnes ad 1 tiUm
cofefTionem generalemimpedieiidam exft- Eat ®
rat, dum mentes tam confedariorum ( S enE
diffici
fra o
ini)t
datioi
tatuu
ceptu
tem i
nece
quam pcenitentium atra caligine offufcat,
& confedariis quidem praecipue junioribus dus
exiguo Zelo, minoriaue perifia hujus fan- J '~
čti minifterii tinftis Confeffionem genera-
lem depingit ceu opus inufile, & modici,
vel nullius emolumenti ? ad quid confert
(garriunt illi) cerebrum repetitis exaffli-
nibos , & Confefiionibus iteratis faciendis
rumpere ? an non facro Jndici femel pan-
dide crimina fufficit ? Ecce! deceptionem
immanem! ergone tota Confeflionis boni-
t as in fola peccatorum apud Sacerdoteni
accufatione eil fitat? O diSfbolicas praefti-
giasl
dus
Con
mat
I
& p
ki
mo
fine
ma
ma
dif
»di
Pceni-
9 ) t ( 9
119
noi
nfern
a hnc
adfpi-
m k'
udicis
gene-
■es in
etum
Pcenitentibus porro tartareus veterator
Confeilloneni generalem čeu rem fupra
a bor- modum fcabram, & afperam , faefuque
'difficilimam adumbrat. Prah! quam va-
fra orci molimina! cur mentem (ajunt
illi) turbidaprasferitorum annorum recoir-
dačione involvemus? quis motoš anxie-
tatum flu&us fedabit? quisconci£andoruni
animi motaran lan ueos evolvet ? En! de*
ceptionem prima non inferiorem! ut au*
quo-; tem falfae amborum tam Confeflariorum
: di.', fcilicet, quam pčfhitentium apprehenfio.
, gd, nes eliminentur exanimis, en direčtorium
liocce! in quo utriusque ad facilius red*
afus dendum grande illud Confeffionis nego-
is ad ! tium lomen accenditnr. Atque ut ordi-
:xfe- fiate procedamus, tota initi6 Confeffionis
im,, generalis materia declarabitur , iimulque
fcat, neceffitas ejus, & utilitas elucefcet; mo-
ibusf dus fubiu practicus facili brevitate tenen-
dus una cum prudentioribns reflexionibus
Confeffariis, & poenitentibus ad praxim
Maturandam fubferviet.
Dialogus demum Confeffarium inter,
& pcenitentem, ac utrumque a Direčtore
huic fefe expličandi, illi in terrogandi
ffiodos fuggefturo adjutum, opufculo huic
finem dabit. Hac proin a norma facilli-
Wa, a quovis Confeffionis generalis for-
^abitur idasa ; quin & complanati omnes
difficultatum cernentur montes, ac dulce
Smodom, & facile apparebit, quod ama-
runj
lan-
era-
lici,
fert
mi-
idis
an-
effl
ni-
em
Iti-
mo m ) t c 9
rum videbatur , ac afpernm , faflaqi Mii er
ConfeiTione generali nullus non tenerior f uo rur
bus interioris pacis delibutus blanditiis J '
lam a
dulcioribusque cordis innatans deliciis fa j n de (
tebitur, Ecce in pace arnaritudo men Amt rantes
rijjima, Ifaise 38. v. 17
Inftru&io
te S ac
mum
proru
fum r
Adfaciendam facilius, brevir L;f/
que Confdlionem Generalern. t urm
fum (
A d quid Confeflio gen era lis ? ogg K* tis v<
non nemo a zelofo confcientiae arh' lem :
tro ad premen dam generalern Confeffi 0, tigifTi
nem invitatus. Cur pacatse confcienti* f ce i e]
blandimenta jgnerali exomologe{l turba- c up e:
bo? peccatum (Deo gratiae) reticui nun-
quam , verum femper dolorem ingemun gene
neque firmum haud labendi impofteruffl affoL
defuit propoiltum , har c in horam bona veni
vixi fide ; quid mibi turbationem CqB‘ tur.
feilione generali confcifcam? fitar
Si res (ut ais) haberet, non abs rebunf tj rv
in modum obmoveres, veriim non ne® 3 rum
grandioris apollolici ardoris Vir dicere f cs ^
folebat, fe plurimas generales excepi®| teril
Confefliones, quarum in principio no® ven
pauci inquiebant: Pater! fuperioris eq®' rum
dem vitae noxas confeflum venimus; at vos
Boa cecdfttatis, led devotionis, fed c? fl ' del
® ) f C » »*
ergo. At vero hi ipii ad fcelerum
tieriorjjiiorum accuratiorem expiationem facien-
uditiis (j am g folertiore ConfefTario adjuti, fub-
tais ta Jnde oculatius confcientise receflus explo-
: a mn rantes, vitaque in transverfum adtse for-
tes acutius difpicientes, perpurgato de¬
narni generali exomologefi animo in haec
prorupere fufpiria: Miferum me! delu-
fum me ! delufum me ! dum fidentiiis in-
. / ijuiebam : peccatum reticui nunquam , ve-
VlUs', rum /emper dalorem pltmxi, obfirmati nun~
quitm n on propcfiti fui, Heu! erravi! fal-
ium dixi! proh ! quanto in aeternas falu-
tis verfabar difcrimine, fi. ante genera-
era.
'tet ,
3 ar bi' le ra
feilio'
noxarum expiationem me mori con-
1 ,°' tigifiet ? prše mundi totius gaziš haud
ienW fcelerum meorum Confeflionem omiffam
cnperem.
Advertitis jam ad id animum, quod in
generali confcientise difculTione evenire
curba'
nun-
emui,
;erurD albolet, illud fcilicet: quod venatori ad-
bona venit, qui denfa in fylva feras confe&a-
Cofl' tu r> \ 7 idebitis eum aliqu?.ndo totum cur-
faaredirm, quin feram oftendat, aut bis,
hunc (e rve glandem excutiat plumbeam. Ve¬
ne® 8 rum quando ulterioris curfitationis pertae-
fus, & morae impatiens quatnorfylv«la-
;pu‘ e i teribus ignem applicat, hicqne afflantis
n0 ? Venti beneficio iatius graffatur, mox pro-
e< J ul ' rumpere cernes Cygnos , Lupos, Cer-
1 at Vos, Damas, omneque lerarum genus,
c ° a ‘ S( ieo quidem, ut admiratione percu: fus
1» F ex-
12%
rt (■»
exclames: čemite; quam ingens dne fera
5:um delituerit agmen! id quis credidifFe
unquam ? jam intelligo neceffariam ai
fcrutandos receffus ignis app lica tionem.
Idem fere in Conleffione generali ufia
venit, quanta tune piacula eorum vel in*
xime, qui negligentius vixere, obrt'
niunt animis, quseque in pallidas eosdenl
fub mortis articulum conjeciffent ang*
ftias. En aufpicatam Confeflionis gene
ralis vim, atque virtutem! hsec ignemi
omnibus confcientise latebris admovetii
eamque quam curatiiTime perpurgat.
Nec bonam mihi fidem obtentatis ve
lim , ad quam fane eft neceflum , ni
omnem ad bene confitenduni operam quis
impenderit, non folum fingula peccatt
exafte pandendo. fed & pro humana.
gilitate dolorem, firmumque propolitnnii
emendationis eliciendo; ita ut quis emen*
data divinse gratias adjutorio vita limpe
da confcientiv gaudeat tranquillifate,nul‘
lo de validitate Confeffionum dubio aai
acitis. Et
Vos, qui a puero vocanti Deo tergu®
•tVertifHs, juventutem , quin & setatem
virilem fceleribus confpurcdlHs, neque
proveeliorem seta tem fine graviore fcele-
re egillis, vos, inquam , obteitor ,
non debitse vobis omiflse difpofitionis, &
validitatis ConfeiTicnum fubnafeitur div
Murn ? jačtatane bona prsefumi poteft fr
des?
des ?
OCCU)
modi
coinr
li ex
Hegli
A.
feffio
ti ut.
nulli
feru;
faepii
non
pauc
Coni
te e:
comj
anin
opia
afflu
inob
gene
non
prop
fubn
9uai
C
Con
ftibi
tor,
dine
hau<
fera
) f (
modo , quod animam ametis ve Aram ; fi
commiffum errorem emendare, ac genera¬
li exomo!ogefi confcientias veftras eluere
Degligatis.
Advertendum nihilominus, quodCon-
feffio generalis aliquibus damno, multis
tiumerit o . aliis autfim lit nece/fitati ; non-
nullis quidem damno , iis fcilicet: qui
fcrupulis fuccufli, caetera timentes Deum,
fepius Confeflionem generalem repetunt
non fine fui, ac Confeffarii moleftia. At
ve' pauci funt hi, qui tamen dum fe pedibus
ut Confefiarii adfternunt, dulci funtcharita-
quis te exci.piendi; fpirituali affličtione lsefus
:att : compaffivi teneritudine demulcendus
fra- animus, ac pro temporis copia, vel in-
tnffl opia, ac majori minorive confitentium
ien< aifluxu blando funt fermone monendi,
ipi- laobedientiam erga Patrem fpiritualem,
generalem ConfefTionem difTuadentem ,
Don devotionem , fed pertinaciapn olere ,
proprii capitis fenfa Conleflarii judicio
mn fcbmittenda , fecus pace fruituros nun-
:efli | <|uam,
ju« Cenfent equidem fcrupulis agitati, fe
de’ j Confefiionum repetitione anxietafum Hu¬
su | ftibus emerfuros, fed miferius deprimun-
& tl 'r, mentisque fibi accumulant iiiquiei.u-
hi' dinem. Eft quippe fciupulofitas malum
fi- »aud abnnule certis qu:busdam oculorum
Fi de-
) f (»
124
deflux‘onibus , quod eo recrudefcit a cer
bius , quo crebriiis oculi fricantur. At'
que in hunc fere moduin, quo fepius «■
fricatur confcientia Confeflionum repeti-
tione , eo fcrupulis, & fpiritualibus affli-
iftionibus exulceratur funeftiiis.
Regula proin generalis efto. Ni*
quam permittenda Confeffio generalis
quando antecedenter bene eft fačta, S
emendatior vita fecuta, nec quidquam
fupereft , quod ob praeteritas confeflionei
confcientiam pungat. Porro Confeffarius
ad meiius dignofcendum confcientiae fla-
tum Confeffionem generalen peccatoruur
poft ultimb acdam patratorum inftituen-
dam fuadeat , & li ea occaiione anims
fcierii
ram
tibus
plica
dum
oinnt
coitti
clicif
buli!
0D111
repe
lorei
Con
redd
\
babi
affličtse fublevamen quodpiam conce- men
ut
dendum judicet, indulgere poterit
peccatum unum vel plura, quse inquie-
tudinem ingeneravere, pandantar; cx-
teras tamen noxas reficendas jubeati
quamvis & hoc prudentise Confeffarii me-
ritb lit relinquendum , qui in particula-
ribus cafifcus difcernere noverit, quanilo
permittenda , aut prohibenda fit delido-
rum prasterita? vitse repetifio.
Cptimum porro eft coniilium omnibus
oni n ir, o ingerendum, ut frequentiores con-
triticnis a
line regula, ac ordine in chartam conje-
ciffetit.
Alia non mirxor difficulfas angit non-
SL
pecc;
libro
mini
tioa
nullos, qui quidem poft longiorem moram mo ^
peccata omma m memoriam reducunti
led proprios nefciunt terminos, quibm
fpeciem & circumftantias peccatorum de-
clarcnt, & ideo dum de quatuordecim v '
g. fe peccatis accufant, totidem hiftorias
narrant, quaj tamen omnes quatuor fon*
verbis exprimi potuiiTeat«
Ad
catc
tem
nur
tes
pai
ad
fui
1
® ) f ( »
^d biua impedimenfa tollenda *
|i.. __ _ __i_.v. tv..! __ - ' fiilis, ut competenter refpondere fciatis ,
’’ ncc vosque declarare, quoad ea, quae ab eo-
! a P ts dem fuerint fuggefta. Alterum feu fe-
1 f r no ?| candum remedium dabit dialogus pceni-
f p!) teMe m inter, & ConfefTarium infra alle-
0 ia ’ gandus. Fors in hoc vos depidos cerne-
ames j , , t
tis, doceboque vos praxii
•jjJ e *plicandi peccata veflra.
gandus. .... I - -----
.. tis, doceboque vos praxim notandi , &
cien explicandi peccata veflra.
.. Si conftlium meum exquiritis , nnm
m ” 1 *! peccata in charta notare expediat ? an
libro quopiam docente modum rede exa-
minandi uti valeatis ? dico, quod fcrip-
non ' tionem concernit, meeam non reprobare,
13111 modb fuccinda lit, & foliim capita pec-
catorum quoad quantitatem , & quaiita-
tem annotentur: neinpe qubad fpeciera oe
numerum , refecando omnes fuperfiuita-
tes, & hiftorias fadorum, & accidentium
particularism, quse ad ntl aliud, quam
a d diflrahendum cor, & ternpus pretio-
fum inutiiiter confumendum deferviuat.
Qnodiibrum porro attinei , magna opus
eit;
140
«) t c m
eft cautela, non pauci enim raperiuntt Ben f u n
libri, qui peccata mortaiia cum veniL,;
libus confundentes , & prolixiore fty%p s fe
multa folum obiter tangenda defcribente:,|p ro i n j
Ilon modicam ingerunt legentibus coni%;t a d:
fionem; pr?eterea, qui libro uti cupit, fa-L Ci
gaciorl polleat judicio, eft necefle, ut dejf 0 i a to'
bita eo cum moderatione utatur. Ne ili
Contingat, quodpuellse cuidam in mona-i “Up
fterio educatse accidit; ha?c impetrata a txam '
Confeilario licentia faciendiČonfeflionem , bea.
f eneralem, & ad hunc finem utendi quo- ranl
a m libro peccata enormiffima charts ,IJ . C 1 U
mandaret, eaqueinpedes provolutaeideni mme
liberrime expofuerat; qui audita fcele- 1
rum enormitate exhorruit, & confiteti-
tem percontatus, an enarrata peccata ve-
- ‘ ‘ " DeusiM
dira
folii
licu
tis ;
capei
foret
fund
re admififfet? refponfum tulit: Deusnttjj!^
cuftodiat Pater! defcripft ea, quia ia libro te! 1
ita expreffa reperi. Ailignabopace veita
vobislibrum, qui non decipit, & biče®
confcientia veftra ; hanc infpicite, & bde¬
li ib m e omnia vobis peccata referet, prs-
cipue il auxilinm accedat ConfefTarii boni,
vos modo fupra relato examinantfe. Id,
quod aflero, fpecialiter de perfonis fi®-
plicibus , qui non interrogati vix os ape-1
rire norunt. Atque hic notent ConlelTa- j
rii, fimpliciores ob ruditatem fuam ff- 1 '
nus ac aiios efle obligatos , & Confeffio"
nes generales eorundem pofle citius, qua® j in,
aliorujn abfolvi; cum nos folumodo ad
t
nec
for
gei
rie
tic
lir
m ) t c « 141
^“nenfuram capacitatis illorum fimus obli-
'ati ad fupplendum examen , quod alias
iplls faciendum incumberet. Modicum
proin juvamen, quod illis prseftatur, fuffi-
tit ad fatisfaciendum obligationi defacien*
Confeffione integra eosdemque con*
folatos in Domino dimittendi.
vem4
lentes ^
confe
- > W;
ut de-
Ve id
iona'
ata i
dem
cek
ten-
Supereft nune difeutiendum dubium,
sxamen concernens, fcilicet an permitti
mem debeat circa peccata inhonefiatem olentia,
quo' Cum lisec fmt materia oppjdo periculofa,
lartat) ,n .qua aliquis facili negotio in ipfo exa-
mine, aut aftu Confeffionis deledationem
capere poteft ? fed dicendum , fi dubium
foiet fundatam , feu folido non carerefc
ve J fundamentb, nullameffe obligationem de
: mej kis fe examinandi, aut eadem in Gon¬
ita)! ^ on e generali exponendi, minus in or-
jlnj ^ r aria, & particulari, c um in bac non
• eil '“ikm sequale, fed ionge majusfubiit pe-
ide- ri culum ob recentiorem fordidae volupta-
xx- "s recordationem,
Verumtamen fimriffime perfuafum te*
' »eo maximamluto huic colloteniis immer-
n ’ forum partem ad faciendam Confeffionem
generaiem ftringi; qui enim funt ordina¬
te illi , qui peceatum ex verecundia re¬
gent , aut Confeffionem dimidiant, aut
fme dolore confifentur, &propofito, fub-
mde ipfa Confeffionis die relabentes, quam
peccatores obfceejutatum luto immerii?
^uod
i
242
m) t c m
Quod fi in aliquo libro fentcnfia hjinaro
adverfa reperiatur , dica: eam intelleant.
ligi debere deiilis , quijam alio tempo« Ali
Confeflionem generalem depofuerunt|ione:
emendatione fecuta , ac conformiter Mra fe
tui fuo Chriftianam ducunt vitam v j vejpitali
rum quemadmodum peccata ifta femelnat;
faltem in ConfelTione ordinaria exponere,jijuori
eftneceffe, ita oprimi confilii eft (ijuam-jpcem'
vis nulla ex adduetis fupra necelTitatibuiidum
fubfit) eadem confiteri femel faltem ia : mum
exomologe{i generali ad ferenandam majdemi
gis, quietandamque confcientiam; porroipan
cantela hic opus el tam a ConfeTatio, opor
quam prenitente obfervanda , nimirum qu®
ut nec plus interrogetur, nec refpondea- babi
tur , qiiam neceftarium fit, id eft , ut eX- inlifl
ponantur peccata quoadfpeciem, & mirni' rum
rum, quin obfcrenitates qu8edam diffaiius, &P’
quseabsque ulteriori deciaratione fat intel- cum
liguntur , explicentur , aut reftriftius, tari.
quam par eft , referanfcdr ; exeniplum
pr«-
?44 ® ) f ( $
prebenfio, quod Confefiio generalis inga M a
tiffimas afferat difficulf ates, & ob Con te numei
farii exiguam peritiam graveredditurfu prime:
viffimum Chrifli jugum; d : fficukati!omnei
omnes abftergendas exiftimem lečbio»Quan'
Dialogi infra ponendi, quo tamen Con)mm,
feflarius novellus, quam pcenitens Me ie eft
thodum obfervatu facilem docebitur ai v. g.
reddendum fibi araabilem Confeflionisgi quies
lieralis ufum. ' redar'
Pr sterea vos admonitos volo , ut K debet
peccatorum venialium inftituatis examet' quies
licet confulto in Confelbonibus ordinari»tmn i
exafte afferantur, fi enim rigidum pecca
torum venialium examen in Confeffioni propi
te, u
pecca
inftituere cupitis, maximam fane vob» __
perplcxitatem , & confufionem confcifce ciesc:
tis, erltque foufaffis verfutii diaboli talt' cibus
vobis examen fuggeflum , qui nimia w tircit
bis examinandi perfu fa folicitudine Cof omne
feffionem generalem taedii, & horroris pl*', V<
niffanam reddere geftit. gtav
Ciim proinde peccata venialia non fi* P°tel
materia nece^aria Confeilionis generaliJt 1 debe
fufficiet dolorem utiiverfalem elicuiffe, a f ' '•
que de bis omnibus in genere fe accufd® anno
in fine Conreifionis generalis.. A(queW fcele
paito e flote perfuali, quod uti docet S re ln
Thomas in 4, d. as, q, 1. srt. i.etiamfii 1 *
enarratione omnium in particalari quoaij fepti
numeram j aihilouunus ab iisdem fitis alr| *‘«l u
Muti,
mani
8 3 f C ®
ingei Majoris momenti difficultas eft circa
Oonfe numerum peccatorum in Confeffione ex-
ur fta primendnm, & ecce regulam perfpicuam
ultateomnem ocyus confufionem fublaturam.
e&ionmuando fcitis numerum certum peccato-
i Coi' rum, eundem tanquam certum manifefta-
is Mt re eft neceffum, & qui certus de numero
ur a! v. g. auinario , quater tantum, vel quin-
nisgt quies fe peccalleinterroganti reponit Con-
feflario, haud bene confitetur, fed dicere
ut K; debet abfolute , & non fub dubio, fe quin-
amei|quies peccafle. Si autem numerum cer*
inariij tum & determinatum nefcitis, operam da-
peccajte, ut numerum probabilem, & veritati
!ilionjpropinquius accedentem explicetis : v. g.
vobis peccatum boe commili decies, aut duode-
'cifce- cies circiter, viginfi,aut vigintiquinque vi¬
li tal* cibus circiter; adjefta namque particula
a ve »ir cit er peccatum fufficienter declaratur,
Col' omneque mentiendi periculum praeciditur.
s pl*| Veriim quando numerus probabilis line
gravius aberrandi periculo haberi haud
i fini' potell; quid tum faehi opus? explicari
raliii debet tempus, & frequentia tališ peccati ;
, at' En! exemplum. Dum quindeciin eram
ifa® annorum a maledifto focio ipfo daemone
! hoti fteleratiore edoetus fum talem committe-
;t S| re iniquitatem, hanc comittere perexi ad
i fin* annum usque trigefimum bis , vel ter in
ioaJ' ftptimana , & quandoque femel tantum,
i a fr *%uando verb integra ducurrebat fepti-
quin vel femel me hac contamina-
a- G xem.
146
• )f c®
rem.
craxi
Viginti annos natus malam c ^‘nar
familiaritatem , hanc tenui ad
num usque vigelimum quintuan , & on j, f acu
fibllis,
obliget
narie Deum offendi femeltantum inf
mana , aliquoties quindecim volvebant i^orat
dies, aliquandoetiam integer abibatiM merum
fis, quo non peccavi. _ _ I Si f
Pater mi! Siccine fefe exp/icare tcnipoi
Et cur non fufEceret ? O utinam ! omM t ; en a:
hoc modo confiterentur! 1 iisdem
Ah ! laudetur Deus; non tantre mihiji) fponde
Confeflio generalis videtur difficultal ce t ; j- t
Sed,nunquidpromili me omnes difficultsi c ;p us c
fublaturum? ne miremini, quod fubia fcitabe
medisehoraeJ[pati6,& etiamaliquandociu T j t v j t
nos Millionarii Confeffionem generali con f u f
cum pcenitentibus abfblvamus , prsecipi q u j (
quando cum fimplicibus e It fermocin« ;l fponde
noftra, # , nitenti
Ecce , modum charitate plenum, a ; ' neq ue
bis obfervatum. Satis nempe e It, fi p 1 habitu
fona interrogata, ita, vel non fciati' E ; s ; n
fpondere , cum nos femper lingula p tc: j illl us
torum capita , quse certe ad pauca af" prehei
fimplices reducuntur, interrogare gendo
mus , & quando numerum probabil* niter :
aut tempus , & frequentiam lapfuucj
pcenitentibus prolicuimus, facili neg® fuerit
omnespeccatorumlaqueos difTolviinus. j luti u
Scire prseterea vos oportet, quod inC* major
feffione generali non adet> itridte exig?" fupp 0
peccatoium num,erus,licut i&Confe& oD . teatis
or«'
® ) t ( ® »47
P 1 c ordinariis, cum hic faspe (It moraliter impof-
fibilis, & divina bonitas ad aliquod vires,
& o' & facultatem noftram excedens nos non
Jiget. Et quando pcenitens perplexitate
'l ’ 3111 laboraf, non eil prudentis ConfefTarii, nu-
at im mer um peccatorum abeo extorquere.
Si fenem interrogares, qui toto vit®
W l tempore malo laboravit habitu confen-
0! ®f tiendi cogitationibus inhoneftis , quoties
, ,,'iisdem confenfum prsebuerit, profefto re-
’^ 1 .! 8 ! fpondere nefciet; fed idem, quod tu , di*
cet: li enim percontaberis, mille num vi*
, u |n cibus confenferit ? reponet, mille. Si fci-
u ®j fcitaberis, an decies millies fe illis foeda-
ocl jjiitV ita decies millies refpondebit. Pr®
er .J confufione fiquidern, qnid dicat, ignorat.
a ’ cl f Quid ergo Iioc in cafu faciendum? re-
:ini: ' fpondeo, quando non poteft elici ex pce*
, j nifente numerus certus, nec probabilis,
’ aJ ' mque frequentia, fufficit indagare malum
, Pj tabitum , nempe; quod tot, ac tantis an-
iat 1 pis in mala confuetudine vitii hujus, vel
P cc jj illius vitam egerit, & tune melius com-
a r, frehendet llatum pcenitentis fubintelli-
J Epndo fub malo habitu id , quod commu-
niter in illa materia fubintelligi folet, du~
1)11 j modo major, aut minor frequentia non
e §° fuerit in grave prsejudicium aliorum, ve*
'°L in furtop in fimili enim cafu paulb
? ® a jori diligentia opus foret. At in aliis
^ppolita ruditate, aut confufione pceni-
3 j’, tentis fufficit, ut meliori, quo fieri po-
I® Q 2 teft
»48
• )t (•
teft modo, numerus intelligatur. PjMiffior
terea fi prsevidet, quod ulterius pesni« Confeli
tem de numero interrogando, is maji^ s ; ac
perplexitate obruendus, poteft ConfeisP tlone
rius nmnerum magnum eidem proponei® 0 a
neque amplius miferum torqueat pceniffl ^ um ’
tem; quia, ut ait S. Thomas, in Confefo tium *
mn ezigitur ab hemine p lit s , quam fi 0 . mn ® 1
in 4. dift. 17. quse. 3. art. 4. jf ntla
Ecce jam dilucidatam totam Confeli
»is generalis materiam! quis noftrum
e vigilabit ad excitandam in corde fi ^ ec
contritionem poenitentis EzechiasadDe« 0 ,1111 .»
lacrymis, & fufpiriis clamando : rM 0Qm ar
tabo tihi omnes annos meos in
ornima mea. Proh! quanta fibi bona C« ^ atrur
feflione hac accerfiit Ezechias! Vix (> ex ^ ac
Bernardus) de ore Confeflio hsec articul & Joa
ta cum magna lacrymarum copia pw c ’ ^ at0
ferat, & mox Deus, quantum fibi 1
la contritione complaceat, demonfiH^I ^ orul
sus, quindecim annos ejusdem vit*^ 4 !^ as
cit, contiuuo in noxarum dolore trač; alicpua
gendos. Atque ideo omnes fere Szi - ac °bi
fundamentum fan&itatis Confeffionefff S eaer;
fuere generalem , & S, Tgnatius L oj ob’ | UI 111
aureo exercitiorura fpiritualium afa .
omnes perfe&am ad Deum converfiort aa 'bi:
anhelantes hortatur, ut praeprimis CjJ ^ cr y
folTionem omnium omnino noxaruffl c ' 1 C0!
ponant. Vincentium de Pauli bunda" e,ai '
lem venerabilis congregationis Pa trt ’ 0ltr '
JVliffi
) t c«
149
pJMiffionariorum una generalis evcepta
ifjjjfcnfeflio commovit ad miifiones inchoan-
}na j ( |ias, ac fundandam fubin fanftam congre*
'onfeil gationem , in qua exprefia emittitur pro¬
tona Mo audiendi ConfelTiones generales ra-
o= n ij fl liuin, & intricatiori confcientia laboran-
fijijjSi, fium. Et fanfe optimos iftos operarios
n omnibus indetefta videmus afllilere pa«
fientia non fine mirabili animarum fru-
jjfjlftu, quae fe damnandas fatereneur, nifi
jih KiConfeflionem feciffent generalem.
(j e {] Nec credatur Confeilionis generali«
p £ j)tfuin, introdučtionem e(Te modernam,
w Jciim anti.qua fit firmata praxi, atque eon-
it J*iudine fanftorum Mohachorum , &
aCopatrum ineremo viveiitium, uti eruitur
fafto, cujus fe tefiem a vifu afTerit
ticuljS. Joannes Climacus , recenfeturque in
iroo’ prato fpirituali: infignis quidam peccator
in i Monafterium accefferat facrum Mona-
Jrsf Aorum inftitutum amplexari cupiens.
> ad“ Abbas vir religioiioris fervoris rigidiu*
id ^'juantulum fupplicem explorare ftatnie,
ac obin eum ad confeffionem totius vitae
inf S e neralem publice peragendam obligavit,
)]aiQu!mox o'ofequens , peccata chartae man-
liM aata prsefentibus omnibus prselegit Mo-
jflsj , non fine depluentibus ubertim
Cd, J^cry;nis, triftibušque (ingultibus, quibus
dij ni convi&i veram pceniteatis ad S. Ordi-
)# lem vocationem agnovere. Veram, quod
rim ttoltro magis defervit propoftfo, eft; quod
o- G 3 Ssaio*
150 @ ) f (
Seniorum Monafterii non nullus sodem
quo juvenis peccata legebat tempore, An
gelum confpexerit peccata e catalago fs
cundum ordinem ledtionis delentem.
imdeba ;
trie v
iggeiTu
itiarcs i
a leg:
rnlfus
nox a
Edicito jam, an non jure meritiflimoptuit j
S. Joannes Chryfoftomus ConlefiionemFatam.
generalem fecundum appellet baptifmum pes rep
animas noftras ab omnibus abluentem cul« capiend
pis, quique nos reparare facit tempus prs-F his
teritum afta male vita perditum ? Ue&ptenta
mentes tempus , quoniam dies mali funt, pndid;
inquit Paulus ad Eph. S. v. 16 . hsdair
Verum quo padlo tempus perditum K* J 1 ®
parabimus? Confeflione generali refpon- | U1I 1 ta
det S. Bernardus : nam qui generalitei
confitetur, reftaurat tempus praeterituffl
debito culparum fuarum examine, ftabi*
lit prsefens ver6 dolore, & de futuro fe togaba
fecurum reddit firmo propofito. TempM
in tria dividitur, in prafens, prateritufflt
& futurum , barum nullum perdit, q ul
retie paniteniiam agit. Verb6, qui Con- F D:
feflionem generalem bene peragit qu°‘ l uem:
dammodo ad llatum innocentise baptif* F° j'
malis pertingit, & anima illius miro can- jMote
dore in confpedlu Domini rutilat. M Cl . s _ a '
quod evidenter colligitur ab exemplo re* 111 D
lato aCsefario: lludiofus quidam , pecea- tlta >
tor infignis Parifus degens, verbo Del |Wte
compunAus ad Religioti ex ordine _Ci- aare
ftercienfi pedes fe adjecerat generalitei ®tet
confeflurus, tam largo is lacrymarum per* Us r
funde-
ionem
ilo ri
ius:
ago k.
n.
tilUmo
) f (' » *5*
eodeni tradebafur imbre, ut vix verbum pro.
re, An- erre valeret; quam ob rem id confilit
bggeilit ConfefTarius; ut peccata omnia
lartte fecum dein deferendas confignaret;
irnit pcenitens ConfefTarii ccnfilio, qui
lionem Hatam ab eo lečKtans, cafus adeb enor-
iliuuin tes reperit, & infolitos, ut refolutionis
m culi apiendae nefcius facultatem petierit fu-
sprsfrierhis confulendi Abbatem; qua facilb
RtAu ibfenta charta Abbati porrecfa mox tota
funt, andida fuit vifa remanentibus foliim qui*
»sdam fignis, veluti dum folium quod-
:m It- dim ad abolendos chara&eres raditur. Et
ifpon-
aliter
ritum
[tid tandem (dnquiebat Praeful) in char-
i legam nullo charaftere notata? per-
ulfus admiratione ConfefTarius, qui eam
ftabi* ®ox antea legerat, accitum poenitentem
ro fe l3 gabat, ediceret, li folium hoc Confef-
ittpHi iSonem generalem continuiffet? procul du-
tuin, pio reponebat poenifens. Cui Confefla-
qui Hus; O te felicem! ecce evidenti miracu-
Oon- [o Deu3 peccata tua a charta abralit*
quo- jjuemadmodum eadem de divinse fuas li*
ptif* F 0 juftitise dele vit! candor ille chartas
;an- jtitorem animse tuae indigitat, contritio-
Id »is adtniniculo in confpečtu mifericordilli«
re- ,®i Dei dealbatse; nihilominus tamen pec-
:ca- ca ta, ut memoriaeoccurrunttuaeconfiteare,
Dei |tt te abfolutione facramentali valeam do*
Ci- tire;qua & recepta pronus fe in terram pos¬
ter mtens abjecit ingenti lacrymarum irriga-
er* tUs produyio,firmiirimeque flatuens vitam
G 4 &
I 5 2 - • ) t C •
fe deinceps emendaturum, mundoque &
tisfafturum, cui fcelerum fuoram atroci
tate fcandalo fuerat.
O beneAicta Confefflo generalis! pul'
cherrimorum tot in anima effectuum ca«
fa; hsec confefiiones praeteritas absque de<&
bita intentione faetas reparat! haec ani-"
mam tepentem majori vi ad efficacioreffl
3 * commiffis peccatis eliciendam contri 1
Confc
de
tem,
tore,
pcenite:
ntac
tionem excitat; haec ftirpitus peccatoruffl
radices evellit,& occafionesexfcindit; te p ^ c '
di vinam inflečtit mifericordiam ad gene’
P?
ralem nobis omnium iniquitatum conct 1
apprel
dendam reoiiffionem; haec demum folatuf
pcenitentem, tamque purum reddit, f
dum fonte exiit baptifmali. Difponit in'
fuperillum ad novas recipiendas gratiaSi
& favores in hac vita, & gloriam aetef-
nam in altera.
Pondera jam, quisquis es, eminenci
hasce ConfeiTionis generalis prserogativaii
hancque omittas, fi in animum id indurt'
re vales, fi obftacula, times in praXi
oculum velim refiečlas ad fequentei»
dialogum, diificultates omnes elinuo*'
e*rum.
Vulgo
ufus n
amabi
Dialo
ius ,
fcient
penfis
nibus
que
vale;
fpom
cand
ciem
tioni
iqnefi
atroci
0 ) f C 0 iss
Dialogus
, JConfeffiarium inter, &poenken-
r tem, utrumgue adjucum a Dire-
:ore , qui Confeflario interrogandi, &
pcenitenti refpondendi methodum fugge-
rit ad faciliorem reddendam Confeilio-
nem generalem.
n cji'
! ue de
>c ani-
riorem
■ontri'
eormn
E Cce modum generaliter confitendi ad
o praxim redučhim , atque ut falfae
one*' apprehen&ones de fan&a ade6 funčtione k
latur vulgo concipi folitse retundantur, ejiisque
, at efus noti folum facilis, fed & fuavis , ac
it in< amabilis reddatur, in publicum prfefens
atiaJ,/Dialog us exponitur, fpeculi loco fervitu-
etef , ut quivis in illo deformitates con-
feientise fua? coram intueri, beneque per-
penfis prudentibus hic contentis reflesio-
nibus faciiiiis exameninftituere, eica&am-
Confellionem generalem depromere
valeat, addifcendo modum praelicum re¬
fpondendi , peccatique Confeflario expli-
candi, (k quod plus eft, Methodum eli-
ciendi atlus neceftarios ad uberes abfolu-
tionis recipieudos fručlus. Nec minus
prasfens Dialogus ferviet Confeflario no-
vello ad cognoicendum penitiiis poeniten-
tes interrogandi modum, & ordine meri¬
te obfervandum, ut brevius faciliusque
Confeffio geaeralis abfolvatur; cum in
G 5 boe
154
)f C®
lioc Dialogo inftru&ionis in antecefTuiniiftera
gofpe
dat* compendio referantur. Ad edifcen
dam equidem prsedicandi artem validi tentis
concionatoris vocem de cathedra refonan-
tem audire juvat; at vero, ut confitendi,
vel Confediones excipiendi methodum ac-
OUltUI
Pri
Conff
quiras, aures admovere non licet ad ea.
ffigr
babe:
fi in
pleft
benij
quse in fecreto tribunali fub arcla figilU
facramentalis obfignatione panduntur,
Ne porro tibi lumen defit ; Eli idseam
omniumConledariorum inter & pcenitea-
tem a&itandorum, quos aculis prasfentss tate
fubjicio, ut & poenitens inftruatur, & canfi
ConfefTarius novellus eum dirigendi, Con- dat
feflionemque faciliorem reddendi praxim
edoceatur. Dandus attamen. hic eft pni-
dentiae locus, & quod inftar exeinpli, fe a
normse proponitur, non fixae inftar, &
perpetuas regulse cum omnibus ad amui'
rim obfervandae conftderandum venit-
In cafibus quippe particularibus jam K'
ftringendse, jam ampliand* interrogatio'
nes, prout fpiritualis exegerit neceflitas
poenitentis. PrimoJ locb intricatafexti pr*‘
cepti materia diflolvitur, dum enim p®'
nitens luto huic immerfus Confeffarii op«
ab illo mundatur, liberiorem jam grelTtiffl
movet, nec reftantes animae noxas pan*
dere exhorrefcit.
Quando Dire&or loquens inducitur, m
margine littera D. collocatur, dum Con-
feflarius, littera C, dum verb pcenitenJi
li**>
veri
poti
pan
lem
niti
rud
cer
im]
ant
am
m
de
« ) t C » »55
cefftMilličfera P, Cseterum utilitas ex hoc Dialo*
lifcenjgo fperata tam ConfefTarii, quam pceni-
validi tentis ta ufuri judicio dimetienda relin-
fonan«, ^uitur.
itendi, Prima, quam ad fru&uose obeundumjj^
im ac- Confeiuonein generales excipiendi munus
td ea, alfigno , regula eft, ut poenitentem e4
figdu habeatis modo,quo vos excipi cuperetis,
intur, £ ; tt mifero adeb verfaremini fiatu: a m*
lajam pleftamini obfecro eundem vultu hilari,
dt® benignitate amabili, paterni cordisdila-
entss tate ilnum, ut tenera erga vos animetur
^ confidentia, intimos cordis fui vobis pan-
dat receflus. A durioribus , & afperis
verbis, amaruin fpirantibus Zelum, ae
potliis ad irritandum, exacerbandumque
I poenitentem , quam ad reddendum doci*
^ leni, obedientem , & contritum aptispe-
" nitus vos abilineatis. Et quamvis fifc
rudis, ftolidus, & ignorans, ac eapropter
cervicem inflečtere, obligationemque fuam
implere nolit, haud tamen idcirco eutn
aut imperiofiiis , afperiusve acclamare,
ant nimio rigore atterere oportef.
, Aldus velim imprimatis cordi, qubd
w facro tribunali patientise Martyres effe
debeatis , totis viribus adlaborautes , ut
poenitentem verbis dulciiTimis, ac man-
, i fuetudinem potius, quam feveritatem fpi-
111 rantibus comple&amini. Connitamini,
a ' vt fuaviter rationibus con vid us fidei veri-
l5 ' tates acutius penetret, & confpicietis eum.
G S humi-
Coii'
ixiffl
pru-
, feu
, &
muf
enit.
i re-
itio«
fitas
arae-
pff-
ope
um
an-
156
9) * c m
SiCoi
tima,
dum 1
iirmui
ferre
m na:
pecca
otdin
prud«
ut ab
bas i
humiliatum, »verbo: tračlate eum ut VoJ<
metipfos tracbatos cupitis.
Deinde interrogate cum de peccatis ab
ultima Confeilionepatratis, ut ftatum pcs-
nitentis mox a principio perfpecbum ha-
beatis ; nam fi in occaflpne proxima pec-
candi, aut malo habitu, feu confuetudi-
ne fcelerata verfaretur, nec ferii vitam
emendandi fbret animi, nullum compun-
Aionis oftendens indicium , conformitet
regulis fupra memoratis, Confeffio ejus-
dem generalis non efTet audienda; cum
enim ufus Confeffionis generalis non fo-
lum ad vitiorum prseteritorum medelam,
fed ad corrigendam impofterum vitam fit
introdučba, & deficiente vera pcenitentis
difpofitione fundamentum operiš adeo 6*
lubris corruat , operam fane omnei*
Confeflarius perderet.
Qu6d li vero poenitens difpoiitus vid«'
tur, prim um ftatum , setatem, & pp'
feffionem ejus exquirite , & ordiamini 4
fexto prsecepto, interrogantes primum de
peccatis in pueritia commiilis, dein de
cogitationibus, verbis, & operibus obfcS'
nis gradatim , occafione interrogationunt
defumpta ex refponfis poenitentis, ac iis»
quse mox fuggeram.
Vos autem, qui pcenitentis munus fufti'
netiš in fpiritu humilitatis, & fubmiflioniS
ad Confeffarii vos pedes abjicite, parati
abditiflimos totius cordis ftnus pandere f
imni
bitis,
go :
mge:
hsc.
loqu
Con
tur,
1
mer
que
ani
das
tlO'
asi
ge
tU!
&
t Vol¬
iš ati
l pes-
1 ha-
pec-
tudi-
itam
pun-
liter
ejus-
cum
1 fo*
lam,
i lit
■ntis
fa-
tem
ide-
aro*
i 1
de
de
:«•
m ,
iis/
fr I
lis
iti J
■e.
S ) f ( 9
157
Si Confefionem generslem, ac fi efTet ul*
tima, jamque ad divinum tribunal eun-
dum foret, indituere. atque ante omnia
lirmum vitam in melius commutandi af-
ferre adlaboretis propodtum. Non vos
ia narrationes difFunch tis inutiles, imo (1
peccata vedra in chartam conjeciftis, dne
ordine integras hidorias defcribendo, &
prudens ConfefTarius fenferit expediens,
ut abjefta charta ejus, vos interrogationi-
bus fuis adjuvantis, methodum iequere»
mini, promptum gerite morem, nec erra-
bitis, cum confufa illa peccatorum farra-
go majorem vobis perplexitatem dt
ingeltura. Prseterea ; regula vedra dt
haec. Tacete , Confeffario loquente,
loquamini interrogati, ordinem, quo vos
Confedarius dirigefc, quique mox fuggera«
tur, prompto fe&emini animo.
Ergbne adConfeffionemgeneralem pro-
inendam ades? gaudeo vehementer, te-
que certum jubeo, quod hsec fecundi
Baptidni loc6 tibi dt profutura; ma&e
unimo; dubium facedet omne, ac confi-
das velim, omne tibi a me iinpendendum
uuxilium, & condlium; fpero, confola-
tionis tibi plurimum accedurum. Edicas
*mabo, nunquamne Confeidonem fecifti
generalem ?
Pater! non; ac idcirco haud vivere quie- p
tus valeo, d non gravi me peccatorum
G 7 far-
»5* $ ) f ( &
farcina exonero cor pene meum 'oppil-
men te,
C. Ligatusne, anfolutus? cujus aetatis? cu-
jusprofiefiionis? edicito! ut interrogatio-
nibus ftatui tuo competentibus tibi auxi-
lio efle queam.
P. Ligatus fum. Sepfem & triginta annos
vixi: varia obivi munera, quae Confellio
mox promenda pandet.
C. A quando tempore non es confeflus ?
P. Duo circiter menfes funt,
C, Impofitam a Confeflario pcenitentiam ai
impleviftine ?
P. Erravi Pater! rofaria, & jejunia quaedam
omili; nec in ultima foliim Confeffionei
fed & in antecedentibus impofitas »
Confeflario pcenitentias neglexi.
C, Muneris equidem mei foret, ut te poetu -
tentias injumftas implere prius jubereffl,
veriim cum hae brevi tempore perfolvt
nequeant, teque paratum exiflimein ad
fatisfaciendum pro omnibus totius vit®
peccatis, in fine Confeifionis medelam af-
feram, ubi & Confefilonum male iactarum,
& pcniitentiarum negle&arum numeruffl
mihi patefacies. Interea noxas refer ab
ultima Confefiione patratas, ut prsefentein
confcic-ntiae tuae ftatum difpiciarn.
C. PeraiJis his interrogationibus commutu -
ter ad omnes paenitentes faciendis, & proe-
mii loco omni ConfelTario flatuendis obli-
gatur is certum. fe reddere, an pcenicens
Con-
Con
coni
nect
rali
M
dun
fe (
cim
tea
're,
inv
dur
hae
ftu
Cc
ex
ita
dii
fid
ru
1 '
ti
a
v
C
! t
! o
1
c
i
>PF'
? CII-
»atio-
iuxi-
nnos
ieffio
ad<
hm
me,
r > t c 9 .
159
Confeffionem neceffitate preflus, aut mero
confdio iilečtus peragat; nam fi pcenitens
neceffitate adigitur ad confitendum gene-
raliter , exaftius requiritur examen, ma-
j6rque in interrogando attentio. Econtra
dum meri confilii gratia quis generaliter
fe expiat, tanto haud opus eft rigore,
ciim peccata femel legitime confelTa non
teneacur pcenitens denuo clavibus fubjice*
re, minus ConfefTarius fanta accuratione
inveftigare. Prima igitur ad exploran-
dum poenitentis datum interrogatio fit
hsc, an peccatum aliquod verecundia vi-
dus reticuerit; an vero intervenerit alia
Confetdones neceflario repetendi caufa,
adduiftis inftru&ione praecedendi, ut
ita ad alias interrogationes fecundum or-
dinem formandas procedere valeas.
Aliqui ab initio notitiam myfteriorutn
fidei fpeciatim neceffitate medii credendo-
ium a poenitentibus fcifcitantur; Verum
?uia experientia me docuit, interroga-
dones confimiles ab initio ConfeiTionis fa-
dias non pariim primum poenitentium ter-
vorem tepefacere , ubi tamen fub finem
ConfeiTionis depofita jam graviori pecca*
forum farcina faciliiis fefe fubjiciunt ad
pronia ifta majori attentione penetranda.
Exhortor te mi Confeflarie , ut dubium
omne de docilitate pasnitentis, ac ftudio
fubdendi fefe omnibus a te imponendis
P°nas , iimulque iateirogationem de my-
fteriis
i6o ® 3 f ( ®
fteriis fidei ad finem usque rejicias, fecu.
rus, ampliori cum profeclu pcenitentis t«
munus tuum obituruin.
Tua vero mi Poenitens in Confeflton«
fmceritas reiuceat, vel unica circumftan-
tia fpeciem mutans, reticita, aut palliata
totum Confeffionis laborem facillime pef-
fundat. Pande cor & filiali cum fimplici-
tate, ac candore peccata edicito, ad eumfe-
re modum, quo amicus amicum arcanorum
negotiorum cor duriiis prementium coli-
fciumfacit,fperans ab eodem auxilium, &
dulce animi levamen. Si decerto tibi nu¬
ni ero con fiat, patefacito ut certum, ne-
que moraš trahas , quoad usque ConfelTa«
rius te femper interroget: quoties hoc pec«
catum commilifti. quoties aliud ? cer tu? fi
tibi numerus non occurrat, probabilemalle*
ga: toties v. g. circiter Štc. aut faltera
tempus, & frequentiam lapfuum indica,
Et !i perplexitas capitis nec hunc quideffl
tibi fuggerit, expeetora te, quod tot v, g -
annis in hujus, vel illius fceleris malo ha-
bitu, autconfuetudine vixeris, pluribnS'
que, & repetitis vicibus fueris prolapfus,
ut ita Confefiarius onini llieliori, qu6 fie-
ri potefi: , modo ftatum confcientis tu<8
pc-rlpečtum teneat. Uti fupra niemora«
tum.
C. Edicnunc obfecro, nunquamne peccatum
mortale erubefcentia, aut timore vičluSi
aut dubitans efle mortale, reticuifti ?
Ita
coni
que
inv;
qub
pofi
gen
cog
con
im
riai
1
ut
qu:
coi
&(t
eft
tv
ip
Pl
fc
iti
a
&
i *
p
ecu.
.s ti
one
tan«
iata
pef-
!id<
. fe- j
ura
on-
&
nu¬
le-
Ri.
!C«
ii
le-
m
•a,
m
P
a*
s*
S.
Ita Pater! hsec hsec elt fpina illa,quse P-
continuis cor meum cruentat aculeis, at-
que ideb Confefliones hucusque peractas
invalidas, aut facrilegas cenfeo eb magis,
qubd nunquam verum doloretn, aut pro-
pofitum habuerim, cum feriutn ad corri-
gendum malum habitum non adjecerim
cogitatum , atque in occafione proxima
conftitutus facramenta frequentarim; pro-
inmultis ex capitibus plusquam necefta-
riam e(Te ConteiTionem generalem agnofco.
Bene! finas jam, te ut dirigam. Atque C.
ut k capite ( ut ajunt) ordiamur, pande:
fjuando fex, feptemque annorum eras, re-
cordarisne te quid inhoneftum commi*
fi(Te ?
Ah! fepius, ac iterumPater! atquehoc P.
eft peccatum illud, quod nunquam rite
fntn confeffus ? O quantum fa&o torqueor
ipfe meo!
Optime! verum oportetmelius,ut teex- C.
plices, & dicas, an cum mafculo , vel
foetnina, an forte cum fratre, vel forore
inhoneftum aliquid perpetraveris ? an ta-
ftibus tantiim , vel opere confummato ?
& quamvis vel ob defecfum cognitionis,
Vel ob naturalem impotentiam non foret
peccatum in fua fpecie completum, per-
gratum tamen mihi erit, fi ad ma.ius hu-
militatis meritum circumftantias aggra-
Vantes confitearis , ut integra confcien-
*** tuše reddita trauquillitate de prseteri-
I«2 # ) * ( »
tis impoflerum ne cogites quidem. Si na¬
mer um fcis certum: fi non, modo fupra
memorato confitere. Ergo accufas te de
omni malitia in aetate ifta perpatrata, ed,
quo coram Deo reus es modb.
P. Ita Pater, accufo me de flagitiis meis
omnibus: & (I meliiis me explicare nof-
fem, certb non omitterem.
C. Crefcente porro aetate nonne crevit &
malitia ? dum Daemon menti tuše inlione-
ftarum cogitationum caliginem oflfudit.
Amabo, qui te in cogitationibus geffifti?
repuliftine ? an verb confenfum, compla-
centiamque dedilli turpitudinibus, phanta*
fiam tuam occupantibus V & deflderaftine
tune objedla quaedam peccaminofa ? raro?
an frequenter?
P, Ah Pater mi! peccata mea abyfTus mul
ta; quo ea accuratius penfito, eb magis
me confundo, nec quo meextricem, mo*
dum invenio; hoc dicere duntaxat queo,
quod a feptem, vel odo annis usque huc
femper confenferim jam complacendo, jain
dellderando omnis generis objedla. Nec
aliter hac in re me declarare novi.
C. Satis te declarafti, nec enim ad morali*
ter impoilibile obligaris, accufas te proin
de deledationibus , & delideriis , uti &
de negligentia in excutiendi$ cogitatiom*
bus inhonellis, nec non occafione iisdeni
data, malo oculorum, fenfuiimque exte*
liorum ufu. Suppono cogitationes ifta*
tibi •
tlbi <
forte
lis e:
It;
E;
trim
N
conj
aut
S
prae
I
biti
ver
fex
ten
m
nei
dit
de
pe
tri
ne
te
n;
i nu>
upra
:e de
> e6,
neis
nof-
) f (
163
tlbi culpabiliter obvenifle omni die, ac
forte una die fsepius, & de omiliš gene«
ris excogitabili turpitudine.
ItaPater!itaeft;nec aliter edicere queo. P.
Eademnefrequentiapoftcontra6tum ma- C.
trimonium confenfifti?
Non Pater mi! feptem hifce, ant oebo P.
conjugii mei annis rarius confenli, tribus,
aut quatuor vicibus in feptimana.
Ndnne difcurfus inhoneftos mifcere fole- C.
dif. 1 bas cum juvenibus fceminis, & fpecialiter
bi ? praefentibus perfonis innocentibus ?
■ Ita Pater! malum hunc ajuventute ba- P.
bitum contraxi, qubd in familiari con-
verfatione cum eodem, vel etiam altero
facu verba effuderim, ob fese na, vel fal-
tem a?quivoca , veneris lutum olentia.
Norit Deus, quot & quantas obin inho-
neftas foverint cogitationes, malitiamque
didicerint juvenes, atque ideb me accufo
de icandalo proximo dato; atque in hoc
peceatum prolapfus fui omni feptimana
tribus, aut quatuor vicibus, imb faepius ;
nec unquam malum hunc exftirpare habi-
tum, aut linguse fraenum injicere fum co-
natus.
Ah pcenitet! D,
Poli fa&am de cogitationibus, & dif-
curfibus inhonefbis accufationen obfcaena *
debent expiicari opera, & hic profeclo
duplici tam Confe.Tario, quam poenitenti
°pus eit cautela, Te mi Confeflarie cau-
tum
teci
Con
Ma
pe<3
i6 4 $ ) f C
tuni efle decet in interrogationibus lubrica
hac in materia faciendis, ut fupra monui;
hinc termini honefti funt adhibendi, & ličit
Prsedicator in cathedra certis utitur phra-
fibus ad lutulentum hoc vitium exj>rimeii' J re
dum, ne honeftatem vulneret , ita qui-
dam loquendi modi ufui tuo efle debenf,
ne modeftiam laedas ; quamvis & in hoc
con fit nirnio timore excedendum, ea pr*'
tereund6, quae ad fpeciem, & numerum
peccatorum commiflorum rite exploran-
dum neceflaria judicaveris. Abftinendum
eft a certis particularitatibus obicanis,
quos veneree peccandi modus fecumferti
cum hic non folum non nominandus, frd
Vel maxime ft reprehendendus.
Te quoque mi pcenitens oppido caututn
in explicando hoc peccati genere e (Te opof
tet, & quidem duos , quos pedibus t® s
dsemon injiciet laqueos declinare eft nt‘
ceflum , nimiam videlicet erubefcentiaffli
& infamem iiriprudentiam. Primum q> 30 ^
laqueum attinet, non te qusefo a falfa fr
nas apprehenfione decipi, quod Confe© -
rius non velit, aut non podit te adfolve -
re , aut qu6d afperius te fit compellaturus,
aut fcandalum ex tuis capturus peccatis J |
non enim hoc verum eft. Efto perfuafuSi
qubd, quo enormiora & horribiliora fuC'
rint peccafa tua, e6 intimiore compaffio-
nis fenfu Confeflarius erga te fit afficieti'
dus, & quo profnndior eft fofla, in quaffl
ceci* ■
eva
dec
im]
pat
der
tor
£o
qm
ne:
fes
pli
• )t (•
165
eecidifti, eo major ad te extrahendum
Confeffarii diligentia erit & folicitudo.
Mafte anim6, magna te confidentia ex-
pedlcres , & vix aperto ad accufandum te
ore, timorem, & repugnantiam omnem
evanuiffe experiere; modo ad aliud ne
declines extremum, fcilicet peccata tua
impudentia quadam, & perfridta fronte
pandas, ea veluti ex jaftantia, & impu-
denter enarrando. In ConfeiTione pecca-
torum fpiritu compunctionis, & fubmif-
fionis agi, ac brevem efTe te oportef, id-
que duntaxat afferendum, quod ad exo-
nerandam confcientiam necefTarium cen-
fes. Ju vabit attentiiis penfitare exem-
plum practicum mox fubjiciendum.
Injuventutetua hal uiftinepeflimam con- C,
fuetudinem te polluendi ? quot annis per-
feverafti in committenda tam gravi enor-
mitate? & nuantacum frequentia commit-
tebas illam ? quoties in menfe, aut in heb-
domada? dic fincere, id, quod tibi vide-
tur probabilius, & explica etiam, in qua*
lia objefta mens tua ferebatur in illo adlu
»ndigno offendendi Deum.
Ita Pater, femel am;.ledidloquodamfo- P,
cio bane didici iniquitatem , nec unquam
amplius emendatus fum ; circa duodeci-
mum, vel tertium decimum aetatis an-
num hoc peccatum committere esepi, il-
ludque bis, vel ter in hebdomoda com-
mittebam, aliquoties verb etiain guotidie;
ali-
166
comm
•) f C®
aliquando tamen nec femel in hebdomai
Mensautemmea in diverfa ferebaturobji e
dadiverfae lpeciei,modo in unam, modo«' t ! ar \
alteram fceminam, nihilque curans, ef&ffl “ tla 1
nepuellse, vel conjugatae, cundas delufc
bam,necullam toto annorum illorum tcir- veas.
pore diligentiam adhibui, ut me emendi' '-* 1
rem; quin im6 ex propofito nunquamal
eundem redibam Confefiarium, led 1®
per novos quserebam, & quos ad me al¬
ibi vendum propenfiores judicabam, ocu-
lorumtenus in hoc luto immerfus fui, &
ignoro, an necefle lit explicare, me illod
fepties, vel odies etiam in loco facrocoii
miflilie.
C. Abfolutse utique necellitatis ell, expl!caH'
di circumflantiam loči facri, prout etiaffl
neceffe eft explicare qualitatem objede¬
nim , in quse tuum ferebatur defideriuffl
an fcilicet fuerint perfonae facrae, vel til
confanguinitate conjundse &c. quia veri
a quodam tuo focio de hac iniquitate tl
edodum fuifle dicis , neceflario par*'
ter explicare teneris , an fimul cum ri¬
lo vos in vicem excitando hoc perpetra-
veris peccatum , nec non an alios
quos tu limiliter docueris, & an intej
hos a te ledudos aliquis tuus ftrept
confanguineus , in primo prarcipue, vel
fecundo gradu. Infuper an prim 115
fueris ad inducendum , & an cum alip 10
ex iftis fociis adive, vel pailive Ibdomia®
cosft*
me,
pter
tatai
nec
Infu
juv<
altei
quir
& u
cun
ferž
dos
pra
nef
me
COl
fti:
prt
cu:
ftii
ell
pe
tu
) tc»
167
Mladi
ir obji
lodoifi
eflenf!
Meri
n (eii'
tenda
amad
1 fe»
e at
OCB'
11,4;
illud
COD'
fcafi'
tiaffl
edc
inffl
tiki
rei&
> tl
ari'
.a-,
■n’\
4
ter!
ifit
rel
lllS
ua
m
commiferis, & quoties ? Dic flncere omnia,
ribi enim compatior, & ex corde compa-
riar, quamvis te cum brutis, & cum ma-
litia indicibili , ac inexcogitabili haec de-
licta commilifle coniitearis , ideb ne pa-
veas.
Gratias fibi ago Pater, quia confortafti P.
me, & fane multum egeo, praecipue pro-
pter ultimam fpeciem baftialitatis prreno-
tatam, quam decies in pueritia commiS,
nec unquam prše pudore confeflus fum.
Infuper confiteor decem, vel duodecim
juvenes de malitia a me edoclos fuifle,
alternatim cum omnibus quadragefi.es, vel
quinquagelies pollutionem committendo,
& unus ex ipfis meus erat confanguineus,
cum quo fepties vel o&ies peccavi, & ego
ferb femper primus fui ad illos inducen-
dos, imč> cum tribus, aut quatuor ex fu-
pra dičlis quindecim, vel viginti vicibus
nefandum commifi peccatum fere femper
me a Si v e concurrente, licet non femper
complete. In omnibus autem hifce deli-
&is fuperabundavit in me malitia; qua-
propter ex toto corde doleo, & fumma
cum erubefcentia me accufo,
Cum aliquo ex pradi&is juvenibus fui- C»
ftine in occafione proxima peccandi, id
, £requenterne, & a multo tempore
peccatum commififti?
Ita Pater! cum uno feptem, aut o<$o P,
tteafibus quotidie coaverfatus fum ,
omai
[68
) f C
inhon
tidie
cavi (
tiim,
impej
'ero
batur objejta, ut fitprH,
C. Habuiltine inboaeflam
& an raro , vel frequenter ?
P* Cum multis utique mulieribus , ntfliJJ
o in ni fere he-bdomada peccafum conrn
tendo.
^ Fofl contraftum Matrimonium comtri
fiftlne aliquando folus peccatum polit
tionis ?
P- Utique. Sed rarius, femel videlic« y (
aiit bis in menfe, aliquo anfem menfenei
femel! mens verb mea in diverfa fffij.. r v
licet
coBverfationejr 1 ^
cum mulieribus , ipfas tangendo vel oics- “ m
lando ? explica faltem circiter cum
|P oft
cum triginta circiter h sc faepiiis exercni5 U0 ^
ipfas & fangendo, & ofculando , & pat
cae effluxerunt hebdomads,in quibus tal®
non commiferim errorem.
C, Ultra diftos, & ofcula inhonelia babuiflf
ne aliquando copulam perfečlam ? exfb
ca muliermn numerum, & flatum earuji
Et anhabueris cum aliqua ex iplis occJ'
flionem proximam peccandi ?
P« Ita Pater? cum quinque, vel fex 1»*’
lieribus habui copulam perfečlam, eX
bus duae erant liberae, & cum iplis p cC '
cavi viginti, aut triginta vicibus circit ef '
tres vel quatuor erant coniugatse, cus>
quibus totidem circiter vicibus pecca*
cum una autem puella fui in occafioneprf
»ima feptem, vel oclo annis ; & quia
uxoxem ipfam ducere cupiebanv cum ip‘ a
inbo’
huju
mon
illut
bus
aliq
II
mili
aut
uii
la
con
qua
fun
hal
vej
Qu
qui
com«
polil
ideli«
nfe n«
'a feii'
) f (
169
:oniro inhoneftum fovebam amorem, eam quo-
tidie vifitando; quotidie tamen non pec¬
cavi ex defečtu opportunitatis, fed bis tan-
tum, vel ter in menfe cum ipfa copulam
imperfečtam committebam , freguenter
Vero eam tangebam.
Cum ipfam te quotidie vifitafle dicas, Q t
Ilicet non femper peccatum confummaveris,
t j a0 Jliihil ominus cjuotidie peccafti ob pericu-
1 ofciij 1 " ra peccandi, cui te exponebas. Dic ta-
1 quof t fflen ’ an ad copulam induxeris cum
promiffione illam tibi defponfandi? & an
poft fponfalia cum illa peccaveris? &
<|iiod pejus e tl, an tacendo in Confefftone
hujusmodi peccata Sacramentum Matri-
niotiii receperis? infuper explica, an pofl;
illud rite celebratum cum aliis mulieri-
bus iterum peccaveris ? & an defa&b cum
abgua ex ipfis lis in occafione proxima ?
Ita Paterl ego illam induxi variis pro- p
nuflionibus, peračtiscpie fponfalibus ter, *
au t quater cum ipfa peccavi, & quod ini-
9 ui ffimum eft, talibus peccatis inquinatus
Matrimonii Sacramentum recepi. Pofl
contračhun verb Matrimonium ter, aut
guater cum foluta peccavi. Duo infuper
junt, vel tres anni, quibus inhonedam
faabeo amicitiam cum ligata, cum qua ter,
quater in menfe copulam hab e o.
Quindecim autem jam perafti funt dies,
l°ib8s Deo adjuvante liber fum ab boe
H pecca-
nempt
cercsi
1 pac
tale®
expli'
jruff'
OCC*
m
c
pet'
;iter.
cra»
:avi.
pro-
a ia
ij
3 '
i7® ®) t (m
jseccata, & me non amplius peccafura
jnrejurando promitto.
C* Nonfnfficit juramentum de non anqfi
peccando, fed neceffe eft, quod promit
t as, te non ampliiis converfationem te
fciturum cum illa; ego te abfblvere sol
deberem, ciim lisec fit proxima occate
peccandi; verum, quia fuppono te ab alfi
de peflimo tuo fiatu, in quo bis duob®(
Tel tribus annis vixifti, admonitum noij
fuifle, & quod nune firmiter proponasso®
amplius domum illam adeundi, imb a®j
cam omnimode declinandi, nec amplif
cum illa loquendi, & čredo, quoi 11
tac tua Confeilione generali mihi p'
snittas ex corde, eam ob caufaffi, &
propter fpecialem dolorem , quem &
fibiliter demonftras , pro hac vice tt
atbiolvam ; fcito tamen, quod relabes®
Sion amplius lis reperturus , qui te abi*
Tat, Nune vero, ciim tu conjugatus ®
dic mibi, nnm cum tua conjuge M*® 1 ’
jnonio honefte fis ufus, & an habeas cit
ca bane materiam de quo tua te remonte at
confcientia?
J*- Audivi aliquando, quod in ufu M^'i
anonii committi poffint peceata mortal*
&ide6 obfecro Paternitatem tuam, ut)"*
inftruere digntris fincere ad qusefits l£
fpo. furum.
IX Qua»do viri petnnt inftrui, debet C« 1 '
leffarius ipfos clariiis interrogare;
»s
!a
T. e
lic
tri
co
JU!
di
na
dc
re
m
n«
ri
di
fr
ri
n
e
a
n
f<
e
C
1
c
3
C
t
i
I
trni
pfi
mit
lit
not
alit
iliii
j®
io:
10 «
mi'
iiii
it
i»
4
«■
lo
1'
t
I
I
L
m) f C $ m
fis enim interrogandis non fanfum adeft
periculum, ficut in mulieribus, & ideo
licitum erit ab eis quserere, an in ufu Ma,
trimonii alias feminas prseter propriant
concupierint? & quot, & quoties ? & cu-
jus fuerint conditionis, aut flatus ? an in
di&o ufu cum propria uxore fervarint vas
naturale ? an voluntarie femen foras effu*
derint; vel evidenti periculo talem erro-
rem committendi fe expofuerint ? Cum
mulieribus vero interrogationes ifte fieri
non folent, nifi illse a fe ipiis de Ms cla-
rum prsebeant indicium. Idem pariter
dic de aliis interrogationibus pro mafculis
fupri notatis, quselicet etiam cum mulie¬
ribus fervatis fervandis fieri poffint, cum
maiori tamen cautela fieri debent; aliqua
enim funt confideratione digna, qu:e &
a mulieribus quidem quaerenda, fed cum
magna prudentia , modeftia , & circum-
fcriptione, & non ab omnibus, ne ipfas
edoceat ea , quse a multis ignorant ur.
Gradatim igitur procedat; li namque mn-
lier confiteatur, fe impuris cogitationibns
confenfum prsebuiflie, interrogari potefi,
an in pueritia res iuboneftas cum puc-ris
commiferit, & in quali setate? alinuanda
enim malum in aetate puerili patratum af-
ferunt, quod tamen conitniffinn fait pod
annos duodecim, quando raalitia era e
omnino compieta. Infuper efl iuterro-
£anda, an cum fociabus hairaerit inho-
rr $ neftos
17 ^ •) f c m
B eft os dlicurfus? & fi aliqualis m ali ti* in-
dicium praebeat, ab ea quseratur, an fe
ipfam illicite ob meram dele&ationem te-
tigerit ? quam plures namque mulieresin
boe vitio miferrime involutas jacent, j
Kon eft tamen ulterius quterendum, an
intervenerit pollutio, nifi forte in ipfa-
met cernatur plena ad malitiam hanc pa-
trandam libertas, & illa aperriiis loquen-
do occailonem prsebeat interrogandi. Et-
enim non omnes mulieres, ut fatentur pe-
riti, hanc patiuntur miferiam faltem i«
fenlibilem, ut ab iplis poffit agnofei. Si
poftea ad interrogationes prsedi&as re-
fpondeat, fe utique illicite tetigifle, igno-
raffe tamen hoc elTe peccatum, non illicb
tpft credatur , fed modefte inftruatur,
c,uod illicite fe ipfam tangere ob meram
fcilicet deleftationem, & non ob aliquaffl
neceflitatem, graviffimmn fit peccatum;
nam alias Confeffio grave foret faerile-
ginm, & hoc modo omne evacuabitur ve-
nenum. Si pcenitens alteri fomentum de-
dit amoris , ab ipfa quserendum eft, an
indignis confenferit cogitationibus ? vel
amafio fuerit occafio tališ confensus; an
cum dele&atione protulerit, vel audierit
Terba obfcsena, ant sequivoce lafciva ?
an ad choreas pergens malitiose amafii
ananum ftrinxerit? & an in locis fepara-
tis fola cum folo confiftere confueveA
f»rge«do »o&is tcjnpors ad colloquen-
dum,
dam
fuon
parv
tand
com]
de a’
liim
tus?
tum
lent
£ua
nem
an 1
terr
lum
ben
ftol
tior
vet
inv
ad
pn
fui
tei
fat
dii
! qu
i re
ti«
rc
te
F
se in*
n fe
ti te-
esin
:enf,
, an
ipfa-
:pt-
uen-
E t-
T
ita
Si
re¬
po*
lici
tur,
ara
am
m;
lle-
De¬
le-
an
r el
an
rit
?
St
a -
it.
a-
®) f c m 173
dam, etiam cum magna forfan maj or um
fnorum amaritudine, quibus non obedire
parvi pendebat ? & alia plura funilia. Si
tandem pcenitens lapfa eft in peccata
completa cum mafculis, interroganda eft
de abortu ‘ an fcilicet lit fecutus, vel fo-
lum attentatus? an fcetus fuerit anima*
tas? & quotiespericulo fe expofuerit abor-
tura patiendi ? cum conjugatis, qui nol-
lent habere plures filios, non erit fuper-
flua interrogatio , an conjugibus occafia-
netn dederint femen foras effundendi ?
an faltem tale habuerint deliderium? itt-
terrogentur ultimb , dederintne fcanda-
lum aliis opportunitatem peccandi prše-
benio in domo fua? vel deferendo epi*
ftola? amatorias, annuntiationes, faluta-
tiones &c, in. hoc deficere folent ancillse,
vetulse, nec non & puellaj, ac fororeslibi
invicem una alteri obfequium exhibend«
*d confovendos impuros amores. Omnes
praediilas interrogationes ličite fieri pof-
funt mulieribus in hac tam lubrica ma-
teria, non tamen omnibus ; ideb Confef*
farius prudenter difcernere tenetur fecun*
dum lumen ipli communicatum d. Decr,
quem enixls preclbus exorabit, ut inlpi-
r ft, qugeaam talibus indigeant in ter roga«
tionibus, & quas non. Fačbis hisceinter-
tngationibus roget Confeftarius paeniten*
tea i, uefi aliud quid adhuc in hac materi®
propoaeaduni habeat, liberrinje depromat,
H g idqut
174 * ) f C $
idque repetitis vicibus eiiem ineulcet, ns
uUum 'teticeatur peccatum.
»on i
ntc b
quam
Ita
Et tu mi poenitens, non debes laborem
omnem foli relinquere Confeflario, fed omni
orane, quod confcientias tuae ofteri effe co- i e 01
gnofcis, liberrime edicere, quam' T is ab iuad-' nam
Vertentiam Confeffarius te non interroget, decb
Atque ideo, fi familiaritatem foves cuin mah
Monialibus, aut aliis fimplici voto c a (lita- da (
tis ligatis, ii fecretb innodaris matrimo- pecc
nii impedimento; fi pactum iniifti exprei- sa,
fum, vel implicitum cum Daemone, S -A
litfteras gellas amatorias, aut alia fadi a ' at
amoris pignora; li pi&urae tibi funt ob, fom
fccense, libri impuri, & fimilia, totuni
pandere oportet, fi plenam paecatorau
purgationem, & falutem perfečdam con'
liequi cupis. Porrb Confeffarius ut pedem nse
tandem ex hac lutea materia efferat, b 1
nem fequenti modo faciat.
I
tem
fed
^ Denique accufas te de omnibus imp tt ‘
'dicitiis, commiflis a te, & omnibus illis<
quos ad eas patrandas induxifti verbis ob
fccenis, confiliis praviš, follicitando, &
tentand6 perfonas diverfi fexus per t e '
Aia
inf
ali
fci
bi !
metipfum, & alios, conquirend6 occafi
nes peflimas, & aperto te peccandi pen -
culo exponendA, dando occafionem aln*
fufpicandi, judicandi, & murmurainb
contra honorem tuum, & perfonas , d} 11 '
fcus a fervitiis eras, de omni eo, cujus
non
/P«
1
m ) t c 9 *7s
‘.t ne ,on recor, ^ ar ' 1 ' 3 ■> & < I U0( 1 non cognofeiff«
' ’ ntc bene explicare nafti, de omni, ltt«
quam, eo te accufas, an nonita efl?
trem Ita Pater ! generaliter me accufo de P.
, fei omnibas peccatis carnalibus; pcenitet me
e ca- de omnibus & ilngulis in particulari, uti«
nat' nam! omnium recordarer, ut ea exaetiiis
)gef, declarare valerem ; accufo me etiam de
cum tnalis habifcibus, & peccaminose contra*
lita* da confuetudine, & gravitlima malitia is
mo peccando contra Deum effronter commi&
ref- si, proutreusfum in confpecbu ejus.
,i Admitiftine in materia fidei dubium,©«
sii aut opinionem contrariam articulis, quos
ob* i fan&a tenet Mater Ecclefia ?
jis Pater non! fubjecerune equidem men* P„
im teta meam cogitation.es qusedam volantes,
m’ fed per gratiam Dei voluntarie iis non in«
m hasfi,
t Didieiftine etiam facere fuper ftitiones G»
diabolicas verMs, aut fignis, ad curandas
J infirmitates, aut excitandum amoreni ia
| alits, portaftiue unquam lig a tur as, aus
’ fcripturas contra arma, ut te invulnera«
. bilem redderes, aut res iimiles,
I Ita Pater: portavi fcripturam auaadam P„
j per aliquot annos; di&um mihi fuit, quod
^.ui eam ex devotione fecum tulerit, ftt
a trajeclione fecurus; it portare eam nan,
iicet, ignimandabo.
Legiftine libros prohibitos, vel eosdem- C,
poiUdes iiiie licentia ?
H 4 It«
176 t c ®
P. Tta Pater! legi aliquos, ignorans effe pfn f\ ere
hibitos, dum vero interdiclos novi, mrli“~J S 1
a lecHone ceffavi. . 1
C, Depofuiftine juramentum falfum in jm tic ^
eio cum vel fine damno proximi, abuten* "
do Samftiffimo Dei nomine, ant San« ” es .
rum ? _ en '
p, Ita Pater; jura vi fepenumerb non tamen * e ™
femper falfum , fubin verum , quandoqi)J P. u
falfum; bis, aut ter induxi alios ad falsi tiu j
jurandum cum damno proximi. Seme!
falfum juravi in favorem amici, Vei
C. Semper peccafti, five falfum jurandd,fi«
etiam verum obpericulum, perjurii, cffl *
te expofuifli; edicito tempus, & frequenM jr
tiam, & an refarciveris damnum tam a
te, quam aliis, quos induxifti, illatum; &
quamvis damnum nullum caufaveris, & ‘
foliim in favorem alterius fine detrim®
to tertii falfum juraveris, nihilominus
peccafti, cum etiam ad procurandam O' 1 °
opus fores) totius mundi confervationeffl f
aaentiri non liceat. Praeterea nonnk no- ^
tnen faočliifimum Dei, aut fan&orum blas* .
phemafti? & quse fuerunt blaspheffli* ]
lllse
D. Advertas velim, qubdrudiores nomine blas-
phemiae non rarb intelligant fimplicem i*‘
precationem, aut diftum quodpiam in QU°
memoratur fan&iilimum nomen JEfu; ideo-
quenecefieeft, ut Confeflariusillisexplicefi
quid nomine blasphemte veniat, ut difcef
nere
I
j pa
mri
)f c
17 7
mel
nere valeat, an ipforum dicla ver« fuerine
blasphemiae,] & quando tales e (Te reperit,
indaget, an fuerint fimplices, vel h«re-
jadU ticales &c.
itej, An etiam imprecationes, & maledi&io-C,
nSjjJ nes effudre confuevifti? & quidem animo
ferI6, an verb, ad fedandam duntaxat bi-
m le®? hafcene adverfus filios, aut quod
jque plus eft, Patrem, & Mafrem cum audien-
iM tiam fcandalo egefllfti ?
Ita Pater; Erravi hac in re plurimum, p
Veram anim6 ferio, ita ut maledi&iones *
me« effečtum fortirentur , raro. Saepius
ad fedandam bilem, aliquoties adverfus
Patrem, & Matrem, faepiflime contra fi¬
lios. Accufo me de fcandalo viciniš, aliis-
que audientibus dato , fimulque de malo
nabitu, quem eradicare nunquam fum go-
natus, & propterea nec emendatus.
Omidftme diebus feltivis milfam ex ne- C.
gligentia , aut audiiti fine devotione?
Ita Pater; decies, vel duodecies omifi, P,
& fere femper alias audivi mente diftra-
fta, quandoque fomniculofus, aut afpexi
tntrantes, & exeuntes fine ulla devotio-
nis fcintilla; atque ideo de hoc me accufo.
Plus duabus horis laboraftme diebus fe- C,
ftivis, aut aliis laborandi occafionem de-
difti ?
Pater mi : plura fervilia opera diebus P.
feftivls exercui, famulos fimiliter ad ea
exercenda induxi, fpecialiter dum farto-
H 5
*7 S
3 f c m
ris opificium obivi. Ad fatisfaciendna
adventantibus principalia etiam feftapro'
fanavi decies, aut duodecies in anno, jam'
que feptem , aut oclo anni funt, queis al
laborem domefticos meos omnes his die-
bus adftrinxi, ac idcirco caltigans cattiga-
vit me Dominus, ciim ad pauperieiu »
daftus fim; poeuitet me de offenfa Deu
tneo irrogata.
C'. Obfervaftine ab Ecclelia praecepta, mali-
me dum fartoris officium cum jejunio corn-
patibile exercuifti? prmterea transgredien'
ao praeceptum jejunii, manducaftme in*
fuper carnes diebus prohibitisV
P. Raro admodiim debito cum rigore : & dl
cere audeome femper ultra dimidium &■
ceflifle. Čarnem vero toto vitas temp«!
diebus prohibitis haud ultra feptem, aut
ofto vices manducavi.
C. Non recordaris te unquam Patrem, vel
Matrem, vel majores tuos graviter offeu-
diffe?
J*. Ita Pater! inobediens fui, ac faepe eos ot
fendi auferendo e domo reculas , aut pe-
cuniam ad prodigendum. Decies, au f
ofties verbis eos injuriofis laefi, & quifl'
quies, vel fexies ex animo mortem eorufl
deftderavi.
Armanfe portafti prohibita, rixas cum
dalibus, aut semulis fovendo, exponend°
te periculis vulneris infiigendi, aut reci'
pieadi, aut alteri grave qaoad corpus, &
m-
amff
meni
It
fum
dam
coni
lor
ben
abo
piši
nos
]
I ter
i &
1 bi
m
m
ft
Si
n
f
9
1
Inn
)ro-
am*
:ad
lie*
g*
re-
)eo
ri-
Hl*
!fl'|
JI'J
t
Oj
re
it
I,
» ) t ( » » 7 »
animam daminim, aut domui tuas detri-
mentum inferendi. _
Ita Pater: o&ies, ant decies cum aliis
fum rixatus, duos vulneravi! Verina
damna compenfavi illata. Duobus annis
continuis arma portavi prohihita, pericu-
lo reclufionis incarceres me exponens.
Tabernas, & hofpitia frequentasne li-C,
benter ludendo chartis , ali6sque lufus
abominandos, ac te inebriandd ? prerum-
pisne in biasphemias, & fermones obfcse-
nos ?
Ita Pater: totum eft verum; ter, qua- P*
terve in menfe ebrius fum, toties chartis,
& aleis luii , atque hinc occaiio provenie
blasphemandi. Verum ecce jam firmiflU
mum concepi propofitum haud ampliiis
me inebriandi, aut blasphemandi.
Non fufficit promiffio , quod te impo- C*
fterum inebriare, aut blasphemare nolis;
fed promittas mihi ferio, efl; neceffum, te
non amplius popinas , & tabernas accef-
furum, nunquamque amplius chartis, aut
aleis lufurum; nec ego te abfolvere valeo,
fi ab alio antecedenter monitus hujus obli-
gationis, te non emendafti; Verum quia
nunquam te admonitum ais , & ex alia
parte te compunctum cerno, & promptunt
ad obediendum, hac vice te abfolvam ;
adverte tamen, ne excepto cafu inevita-
bilis neceflitatis pedem amplius hofpitiis,
& taberaisinieras, alias nemo te abfolve«
H ri ■
bi
fi
S*
s-
i*
9
II
« ) f C ® >*s
di, cUm pfo illis intricatiflimae reftent dif-
ficultates folvendse, qui ad clependa alio-
rum fortunse bona manum extendere; lu-
men duntaxat exiguum iuter-rogationibus
hic expofitis accendere cupio Confeffario
novello. Caeterum vigilantiore plusqu4m
in aliis materiis Confeffario hic opus eft
prudentia, qui fi dubitet, non fibimet ipd
Idat, fed dum de damno, & praejudicia
tertii agitur, ante decifiouem libros, aut
Confeffarios doctiores, magfsq ue verfatos
confulat. Qubd, fi dubium utrique parti
eft cognitum, caveat Confeffarius, ne ar-
bitrum, aut compromiffarium, minus Judi-
cem agat, fed iisdem perfuadeat, utprae-
termiffa lite, & proceffu forenfi in vicem
conveniant, ac tertio caufam decidendara
comittant; nec fe immifceat negotiis fui
pcenitentis ad evitanda varia incommo*
da, & arnaras occupationes poftea poeai-
tendas.
Si in aclu Confefiioiiis oinnes diffolvi
nequeunt nodi, decifio casusad aliud ra-
fervari poteft tempus, cum, quantum a l
beneficium abfolutionis a, culpa recipien«
dum fufficiat in pcenitente dolorofa accu-
fatio, a dj uncla pr on a voluntate reftituen-
di id, quod poftea Confeffarius fecundiun
confcieutiam ordinaverit. Admodumqao*
quereftituendi bene attendatur, hincli mer
catores aliique negotiatores veuiunt,qui pro
ximum damnificar unt lev iori mercium pon-
v dere,
i8 6
)f C«
dere ; au t menfuris falfis plures de coi^ r(
munitate integra decipientes, obliganii ^ an|
veniunt, vel ad reftitutionem pauperibiifc ve
faciendam, vel juftioribus, ma g* s 1 ueex 'Mi c i ul
cedentibus menfuris poftea merces taL e tu
vendendas, maxime fi dictis fraudibus pj ,x g- r
pulo egeno damnum fuit illatum. Lgnat
Verum fl furtis minutis una duntaxaf ta( . a ^
perfona fuie laefa, erroneum foret mandiL
re pcenitenti, ut eleemofynam pauperib% t . ^
diftribuat, aut miflas celebrari faciat, fed
j us perfonse lgefse integre eft reparanduffl. omt ^ n
Qu6d li psenitens pauper eft, furta ' P eccatum * n \fi rejiituatur ablaturft.
t ^ ut rt ft’tuendum , aut ardendum !
dum E?p°fitis jam peccatis a te commiflis Q
aau! °® n ^ no neceffum e tl, ut peccata, quse ab
jLjdiis commitd fecifti, aperias. Edicigitur,
Sj^ot proximo fcandala, feu quas peccan-
nijjJ® occafiones prasbuifti J quoties devotio-
Bes derifui, & čontemptui habuifti ? as
Don dux, auth<5rque exdtifti aliis ad fre-
quentandas tabernas , faltus, & conver-
fationes licentiouores,adornandos ludos,de
fympofia domi tuše ? an non filiis familias,
Parentibus clependi, & bona dilapidkndi
| anfam dedifli ? accufa te proinde peccatis
iftis, quorum committendorum aliis o c«
cafionem fubminiftrafti, quia nec nutne-
rum, nec frequentiain fcire potes, accu-
fas te de malo contraclo babitu ?
Ita Pater: de his omnibus me dolens ac- P-
cufo. VeriiTimum eft. quod infeme fcan-
dalum per decem, ant duodecim annoa
prsebuerim, & impodibile ell certum fcan-
dalorum allegare numerum; a c proiada
*ccufo me, prout coram Deo reus lam,
V, Ul-
1*8
ofove:
Fras:
m cor
• )f (8
D. Ultimb Cor.felTarius paenitentes interroga'P rav . e
bis de propriis ftatum, & conditionemr* 8 , 111 ^
fuam concernentibus obligationibus, fpe-| ivinvn
ciatim de illis , quse prsejudicium quod- um 01
dam term fecum ferunt. Sc fcitabitut
proin it poenitente, an fič futof, executor
teftamenti, deputatus pro confervandis
locis piis, Medicus, Notarius, AdvocatusJ 31 ;* >
Juiex, Procuratar. Syndicus communita-f iasv
tis? cum hsec o.Hcia fpeciales quasdam f 1311 } e
obligation.es habeant adnexas, quarumr “ a
quivis Confeflarius gnarus efle debet; anp va
Votum fecerit, illudque non impleverit ? | tas ’ •*
snulti enim rudes hac in materia errant, r cers
& ideb interrogari debent , an quando I \. e
dixernnt, facio votum, voluerint le obii- ,aru '
gare Deo vera promiflione fub reatu pec- £
cati gravia; ut difcernatur, num veranl ™ us
votum, an verb fimplex, nudumque dufl.‘
tf.xat fuerit propolitmn.
Si pcenitens dives eft, interrogetur, an
debitas pauperibus eleemofynas fuerit
elargitus, an debita in longum protraxerit,
non folvendo dum poterae ; mercedeffl
operariis, & pauperibus negarit, aut di-
minuerit, Si pcenitens eft perfona Eccle-
fiaftica, quamvis iimiles non flt fanta iti- ,
terrogandi obligatio, quanta (implices, &
rudes, ii tamen Confeftarius aliquem in Ca i.
explicatione peccatorum deficere animad- | ?
▼ertat, exanu.net illum de obligationibus 11 *
flacum finim concernentibus, v, g. an ce-
Jebra-
Aitioi
dant
legat
D
;um
lilei
plici
rog £
& n
Wo,
;rroga-
fionem
ecator
raadis
icatus,
nnifa<
,arum
t; an
eric ?
■ran«,
landa
obli-
pec>
ebraverit inflatu peccati ir or tališ, an rece-
i fris mifllse ftipendiis fecerit fatisj an officium
j, fp e .livinum omifer.it ; an ofticium divi-
gnod-fum omiferit, an familiaritates cum fcanda
:abitut poverit; fimoniam comiferit; &reliqua &c.
Praererea Patres familias interrogentur,
in conjugalem amorem conforti impen-
lant; an durius eam fra&cnt, an filios
iliasve chrilliane educarint; an ad dočtri-
Lsdam " am eos cdiriftianam adftringant; an ve¬
li) habenas iis laxent, fin en d 6 eas illici-
lis vacare amoribus , frequentare taber-
nas, ludos, & liberiorem hujus faeculi ex-
nlcerati vitam vivere.
I e eodem examinandi veriiunt propri*-
tarii domorum, Avunculi, aliique domi¬
ni, an invigilent fervis, famuliš, nepo-
5 jmn tibus, aliisque fubjectis, an fiimptus con-
duH 1 j&tionem ftatus fui excedentesfaciant, red-
wintque fe impotentes ad mercedem, &
an pgata pia folvenda.
lerif | Demum fciendum , prsefentem Dialo*
erit, l um uon babendum ceu regulam infalli-
Jeffl R em omnibus omnino poenitentibus ap¬
eli- Plicandam, nam multse hic infertse inter-
cla- J to gationes non ad omnes funt faciendse-,
in- roultse ali se, quae fieri poterant, pru-
, & Natise Confeflarii relinquuntur, qui in
cafibus particularibus, qualitati, & ne-
ceflltati poenitentium £e accommodare n6-
ut. Et quamvis transgreffiones commii-
siores, ac onmia quafi peccata ordinari*
C Oft-
190 ®)f(®
contra prsecepta Dei v & Ecclefise cofiimis
folita hic lint allata, fine obligatione Ca-
feffarii, ut interroget ordine hic polito,!
pcenitentis, nt eo modo confiteatur, cin
quandoque id ei oneri efle pofiet, & ide;
relinquenda fit libertas.
Nihilominus ad ultimum i Confeflki
inculcandum efi poenitentibus, ut fi qui'
ab eo non animadverfum , ac in interro
gationibus faetis expre(Tum confcientu
illorum adhuc angat, pleniffima panda«
libertate, ut ne ob omifiionem fors alicaj
jus peccati remaneant inquieti. Dem
finem hunc in modum imponat.
C, Intellexifti jam totum vitse prseterit* fia|
tum, atque ut generalem tuam compteij
Confefionem, plane opus eft, ut de Cosj
feflionibus omnibus male foto vitse tel;
pore peraftis te accufes. Dic igitur: al
fsepe confelfus, vel facra Confeffionis
Communionis, facramenta receperis?
P. Septies. ant očties in anno haec recepi- j
C, Accufas te igitur de confefiionibus, &
Communionibus male faebis , confe® 1
namque esreticendopeccat-im autnon p tc '
curando verum dolorem , & propofitu®
Paiiter etiam te accufas de non impW f
prsecepto Pafchaii ob Confeffiones, & Co®
muniones facrilegas, uti & de non perftt
lutts pcenitentiis, fuppono autem , q ll “'
*asdem. ultra dimidium neglexeris, aS ,
,»011 ita eft ?
Iti
I tt
bus,
nam
A:
nece !
babe
fancl
P:
ftea i
E
gra\
exer
quos
lis e'
priv
dičb
hsc
fido
quai
nite
tam
in i
quei
cedi
acci
Ii
s
cefi
den
Tri
car:
f«.
id(
Ita Pater: accufo me, & doleo de ornni* p*
bus, quantiim valeo , & poffum , O uti-
nam perditos vitse dies revocare valerem!
Antequam abfolutionem tibi impertiar, C.
neceffarium eft, ut fciam an neceflariam
J habeas Myfteriorum principalium noftr»
fančbae fidei notitiam, Scifne illa ?
“1 Pater mi: in juventute fcivi, fed po- P«
; j ftea eorum fum oblitus.
Excufatio ifta non te liberat, fed magis C.
gravat; fignum quippe eft , quod non
exercueris a
is
it
ri
t-
is
S
i
i-
i*
[•
1
s
1
i
i
*93
Ita Pater. P,
Eliciamus nune actum fpqi. Spero mi C,
Deus, quia infinite, mifericors, fidelis, &
cmnipotens es, quod mihi fis conceffurus
jeccatorum remiffionem, gratiam in hac
vita, & gloriam seternam in altera per
merita Chrifti JEfu , mediantibus. bonis
operibus, quse cum gratia tua me fačtu-
rum confido. Sperasne vere remiflioneia
peecatorum ?
Ita Pater. p_
Elice jam aftran amoris Dei. Mi Deus,
tjuia fummum bonum in te ipfo es, te amo
fuper omnia, & propter amorem tui, amo,
& volo amare proximum meum ticut me
ipfum. Amasne Deum tantum, tamque
infinitum bonum?
Ita Pater. p,
Elice nune adnm contritionis, & dolens C,
ex corde de omnibus peccatis tuis percu-
te pečtus, ingemifcendo: Deus meus Chri-
fte jEfu! poenitet me ofFendifle te: quia
fummum bonum es, & propono, te nunquam
amplius me offenfurtim, Ah! nunquam,
nunquam amplius. Doles ex corde ?
Ah! ita Pater mi. p >
Quamvis non femper perfonae capacio- c,
res, & cultiores, quippe, qui myfteriis
fidei imbuti fupponuntur , de di&is fidei
Hiylteriis interrogari debeant, ne offen-
dantur ? nihilominus, ut .punetum hoc
•našimi momenti illsefum cuftodiatur, &
1 Coa*
194 • )*(•
Confeflarius pcenitentem nancifcatnr vit*
negligentioris, & ex ipfaConfeflione conji-
ciat, qubd antecedenter in eliciendis di«
žtis aftibus, defečlum commiferit, opti-
gnum erit confilium eidem fua viter fugge«
rere, ut ad fruchiofius recipiendum pceni-
fentiae Sacramentum, majoremque exci«
Vandam devotionem aftus fidei &c. di«
«iat, quos dein Confeflarius modo fupra
expofito eidem infinuet, Elicitis demum
aftibus illls fieri poterit brevis exhorta«:
tio , ufmagis, magisque pcenitens indij«
catur ad deteftandam - vitam prseteritam,
& ordiendam novam, qua peračta conclu-
dat modo fequente.
C.Accufas ee deniqne de omnibus pcc-
catis mortalibus toto tempore vitse coni-
jniffis, nempe tam de illis, quse confef
fus es, quam , quse «on cognofcis, auč
quorum es oblitus, aut quae bene expli-
care nefcis, ficut & de omnibus peccatis
venialibus, fcilicet mendaciis, impatien-
tiis, curiofitatibus, vanitatibus, excoffi'
fcus in cibo, & potu, aliisque; & promittis
jnihi te evitaturum occafiones peccandl
fupri didas, fa&urum reftitutionem mo-
d6 fupra memorato, cum firmiffima refo-
lutione vitam totaliter mutandi; idque
jnihi promittis ex corde ?
3P. Ita Pater ! promitto ex corde, corde
Vero, & ferio. Volo me emendare, S)
Ckrjtfknam impofteium vitam ducere«
(01
rei
quj
mi
nit
ini
be;
pei
me
crs
uti
die
in
rei
O
po:
ve
Ro
far
a a
mr
ri
xii
Upi
»ti
pk :
qui
iffl
'j‘-
di.
iti-
V:
m-1
či¬
li- |
ira I
im
ta-
lu¬
ni,
tu¬
še-
m*
'ef
.ut
li¬
ti!
!tt-
li¬
ti!
idi
10 -
fo-
[ue
de
i
$) t ( m : 195
Si aliud quidquam confcientiam tuam C.
gravat, edicito libere, & te coniidentia-
liter expeilores, velim.
Per gratiam Dei puto me totnm fuifle P«
confeflum, nec quidquam proferendum
reftare.
Pcenitentia a me tibi mox imponenda C.
quandam cum tot malis habitibus pecca-
minose per plures annos nutritis, tot poe«
nitentiis omiflis, & quod plus eft tantis
iniquitatibus , & facrilegiis perpatratis ha-
beat proportionem eft necefle ; & ideo
per totum annum ad minimum femel ia
menfe confiteberis, & fi faepius ad hoc Sa-
cramentum accefleris, falubrius tibi id,
utiliusque erit. Per duos menfes omni
die recitabis tertiam partem rofarii. & fi
in recitatione illius aliqualiter mentem
reflexeris ad myfteria in hoc contenta,
O quantum animse tuše fru&um accerfes!
porro in duobus his menfibus mane &
vefperi recitabis tria Ave Maria in b.o-
»orem Immaculatse Conceptionis Mariče
fanftiffimse , excitabisque in corde tuo
aclum contritionis, & firmilTimi propoiiti,
mane quidem non peccandi tota die, vefpe-
n autem non peccandi illa nofte. O pra¬
nim dignillimam ! O AIexipharmacum
bptimum ad non peccandum amplius in
»ternum! Si in loco, cicitate, vel op-
pido, ubi degis, eredla eft via crucis, hanc
quinquies obibis devote luftraturus fanctas
I a ftatio-
i9* » ) t C 9
ftationes ad lucrandas indulgentias, Si
ver b non adfit via crncis, magis a pie-
tate celebrem patrise tuše Eccleliam vili-
tabis , recitando ibidem quinque Pater
& Ave ad honorem quinque vulnerum
Salvatoris. Hsec eft poenitentia tua, hac
tamen adjefta conditione, quod li die quo-
(dam ejus fueris oblitus, aut negotio gra*
vi impeditus , nullum tibi fcrupulum for-
mes, ciim integrum tibi fit eam in aliud
tempus magis opportunum diferre. Jeju-
nia, difciplinas, aliasque aufteritates pro-
meruifti fubeundas , fed has ego pro te
luam. Contentus fum, fi levem hanc,
fuavemque pcenitentiam rite peregeris,
quam tibi quidem per duos tantum men-
fes duraturam impono; cuperem tamen,
ut devotionis causa toto vitae tenipore
ebires. Renoves velim nune afhim con-
tritionis, & dicas: Domine JEfu Chrifte,
peruitet me! & doleo &c. O te felicem,
li hoc toto cerde pronuncies: Dominus
Nofter JEius Chriftus &c. Deus te bere-
dicat; vade nune conlblatus, & te fecimdo
iiaptifatum,& renatum ad novam vitam ex-
iftimes, noli amplius mortaliter delinque-
le, & confide lili in infinitam Dei miferi-
cordiam, quse falvabit te. Non opus eft
infuturumfacere Conbeffionem generalein,
Jk credas mi te hanc Confeffionem gen*-
jalem optime peregifle, nec prseteritoruffl
iscorderis smplitjs, Confulo Bihilominn*
tibi
anrn
Deo
tam
cono
E
faci<
ra 1
de d
nece
ta,
bitri
amp
li ta
plač
tur,
inde
exa-
fetTi
omr
mei
deri
ger.
1 gen
ut 1
I con
I rbl
! tidi
mi
1 lib<
tab
hal
$ } f C ® *97
tibi ot facias Confeffionem generalem de
anno in annum, ut Temper Timpida corain
Deo gau lens confcientiae tranquillieate, vi«
tam acquiras »temam, quam tibi Deus
concedat.
Ecce chare leftor modum, & normam
faciendse Confeirionis generalis. Confi.de*
ra hanc, & quoad omnes apices perpen-
de & rumina; quod fi fors haec, utpote
neceffitatibus ammse tuae haud accomoda*
ta, tibi non arrideat; fcias velim, in ar*
bitrio Confeflarii pofitum effe eam tr uncare,
ampliare, & per omnia fuo adaptare genio ;
fi tamen delicato admodum genio tuo non
placeat, patere faltem, ut alii illa utan-
tur, & quando vel unicus e tot leitoribus
inde profedtum animse fuae comparabit
exa&am unicam faciendo generalem Con-
feffiouem, bene collocatam jam čredam
omnem operam , ciim alia mihi haud
mens fuerit, quam lumen quoddam accen«
dere Confeftario novello, ut benfe diri-
gerat aiiimas ad faciendam Confeffionem
generalem, fimulque juvare pnenitentem,
ut fe in bonam reduci finat femitam, quam
commonflrabunt Confeftarii, maxime ve*
rb Miffionarii, qui Tanilo huic officio quo-
tidie ad majorem Dei gloriam, & proxi-
mi Talutem infudant ; li qua in re erravi,
iiberrime errorem velim corrigas , & Ta-
he correclionem fuam Tumrnae gratiae locA
habebo. Fro qua seternum obligatum me
1 3 burni-
198 » ) t C *
humillime profitebor. Demurti pra me
Deum preceris, obfecro, ut, dum aliorum
faluti ftudeo, non confcifcam detrimen«
tuni animse meae timens cum Apo-
liolo : Ne cum »litiprtdicaverim , ip/e te-
frcbtu ejjiciar.
A&us oblationis omni mane
eliciendus.
/T? Terne Deus, me profterno ante ocu*
/Tj los immenfae Majeftatis tuše, &
humillime adoro Te. Offero tibi omnea
hujus diei cogitationes, verba & opera,
&intendo omnia facere ob amorem Tui, &
gloriam tuam, ut adimpleam fan&iffimam
voluntatem tuamdivinam, laudem te, bene-
dicam te, ut magls illuminer in myfteriis
fante fidei;ut certiorem efficiam faluteffl
animae meae; ut fperem fecurius in infinita
mifericordiatua; & fatisfaciam divinae jufti-
tiaetuae. Ut refrigeriumpraebeam animabus
fanftis in purgatorio, ut impetrem gratiam
verae converfionis omnibus peccatoribus,
fummatim, intendo omnia operari, & fa¬
cere in unione puriffimarum intentionuffl
illarum, quas habuerunt in vita JEfuJ,
& Maria, & omnes San&i, qui funt in c ce¬
lo , ac j uiti, qui funt in terra; O utinam,
fubfcribere po (Tem hanc intentionem mearti
proprio fanguine , & tot vicibus omni
moiaento repetere, quot erunt momenta
In a
han
meu
a;a
con
cati
in i
qus
om
cel
gin
Ut
A
j(
fr
S
t
f
i
1
»ms
iruia
nen<
\pO'
? ii-
ie
ICB*
nes,
ra. I
,*
jm
• ) t C • 199
!a »ternitate! Ah ! recipe, mi Deus!
hanc bonam voluntatem, totumque cor
meum, & impertire mihi fanftam bene-
dičHonem tuam, gratiamque efficacem aort
committendi toto tempore vitae mese pec-
catum mortale, fpecialiter verb hac die,
in quo defidero, & intendo lncrari omnes,
quas poflum indulgentias , ac aflillere
omnibus MilTae Sacrificiis in toto mundo
celebrandis, quas omnes offero in fuffra«
gium pro animabus fan&is in purgatorio,
ut k p ceniš liberentur. Amen,
A&lus Virtirtum
Ad obtiiiendam setemam Salu«
tem neceflarii.
im AČUts Fidei.
ti /^Redo mi Deus, quiaTu »terna, & irt«
[f. v' faliibilis veritas ita revelafti, qu6J
jj fis unus Deus, folus in tribus perfonie
m #qualibus, fcilicet Pater, Filius, & Spi-
S( ritus Sanftus. Čredo, qubd Filius fančtua
i. ht homo; mortuus pro nobis in cruce, fur-
b *exit a mortuis, & afcenderit in ccelum,
t< unde venturus efl: in fine mundi judicare
omnes, & dare bonis paradifum, & re-
, probis poenas inferni.
1 Attus Spei.
S Pero mi Deus de tua infinita mifericor-
dia, remjjEoaem. peccatorum meoruin*
I 4 S«'
200 ® ) f ( ®
gratiam tuam in hac, & gloriam in. alte«
vita per merita fanguinis JEfu, & median-
tibus operibus bonis, quse cum auxilio tu»
me fačturum confido.
s.
Aftus Ch ar it atis v
D Eus meus! amo te fuper omnia, qui»
infinitum bonuin es,&amore tui amo,
& volo amare proxnnum meum iicut ma
ipfum,
Aflus Contritionis.
C1
D Eus meus! quiatu es infinitum bonnffl
fuper omnia amari digniffimum, p ceni-
tet me ex toto corde, qubd offenderim te, k
propono firmiffime cum divina tua gratia
te non amplius ofFeadere, nunquam, nun-
quam amplius!
Ačlus Contritionis brevior.
D Omine JEfu Chriite! poenitet in«.
qubd oiFenderim te, quia fummum
bonum es, propono non amplius offen*
dere te.
1
}
ci
ti
h
1
EPISTOL A
s. FRANCISCO
DE SALES
7 AD
CURATOS SILE GENE-
BENSIS DIOECESIS
DATA.
TYPOGRAPHUS LECTORI.
N Emo non novit , quanta aviditate>
<& defiderio ab omnibus pajjim ex-
cipi ant ur Scripta , Monita , Exhorta•
tioncs , <£? DoBrin4 <§)fCH
qtiam ab eo recogitando noftrum divellatui
ftudium. i. Eum in finem fatis multas ab f e
aliquo tempore congeffi notas, quarum ali- j
quas vobis magis, ut fentio proficuas, utye-
ftr« confulam utilitati, huic Epiftolae in* fj
ferui, c<
fi
CAPUT L it
E P I S T O L JE. ?
a
P ura vita, & munda praeprimis vobis con- j q
fcientia neceffaria eft. Animus vobis eft, j
aliorum tergere fordes, & peccatorum ablue- t
xe maculas: Ca vete, ne in vos retorqueatur ,
šmproperium illud: Medice ! cura te ipfain ,ji <
di t c m
ftnimum, & confidentiam, exponendo , to
ipios quoque non e (Te Angelos, fed homines
illi limiles, quibusvis peccatis expofitos: ni-
hil lingularis efle, aut extraordinarii vide¬
le, & audire homines in peccata lapfos: ps-
nitentiam peccatoris honorem illi conciliare
incomparabiliter majorem, quam lit infamia
£ peccatis injefta: nec DEUM, nec Confefla-
rum ponderare, & seftinjare hominemfecundum
ftatum, in quo vixit, fed in quo aclu repen-
tur , dum de priori dolet, & ad quem feper
poenitentiam reponere meditatur: peccata in
Confeffione dieta coram DEO, & Confefla-
rio ex integro manere fepulta, nec illam am*
pliiis de iis futuram quaeftionem, aut memo¬
rialu.
Eft pcenitens audax, & effrons in rečem
fendis peccatis absque aliquo compunetionis
indicio, quall hiltoriam recitans, non lunin-
liter confitens: veltrum erit, illi in memo-
riam revocare, quod ad hoc Tribunal faerum
venerit, ut cum humilitate, & animi dolore
miferum fuum ftatum recognofcens, fe ante
DElJM offenfum profterneret: hic loči agi
graviffimum fuae geternse felicitatis negotium:
hominem in extremo vita? nullam ob caufam
fenfibilius aftligi pofte, quam ob Confeilio-
nes perfunetorie, aut indebite durante vita
peraetas: in Confeffione diftribui, & applica-
ri pretium infinitum Sanguinis, Paffionis, &
5d.ortis Chrifti žiaivatoris coftri. 4 .
de
pe
10
cc
T
n
d
11
I
f
I
c
! 1
t
@ ) f C 9 107
_ Animadvertitis poenitentem timidi , Sc
dejefti effe aarimi, atque diffidentia aliqua de
peccatorem venia laborantem, ponite ob ocn-
los illius maximam DEI complacentiam ex
con ver (ione, & pcenitentia magni peccatoris:
quo major efi: iniquitas, & miferia noffcra, eb
majorem ex illius condonatione DEO acce-
I dere gloriam , & honorem: Salvatorem no-
ftrum pro fnis etiam Crucifixoribus rogafTe
Patrem, quidni ut indicaret, fe nobis, etiam-
fi Illum manibus noftris Cruci affixiiTetnus,
propitium , & mifericordem efTe velle ? la
oculis DEI tanti valoris, & meriti fore pce-
nitentiam, ut, quantumcunque exigua, dum
tamen vera fuerit, omnis generis peccata obli-
yioni coram lilo fubdat, ita quidem , qubd
fi damnati, imb ipfi etiam Dcemones genui-
num poenitentise aftum poflent elicere, omnia
eorum peccata gauderent remifla: magnos
San&os, ut Davidem, Petrum, Matthseum,
Magdalenam, aliosque multos olim magnos
fuiffe peccatores: Divinse Bonitati, Paffioni,
ac Morti Cbrifti majorem non poiTe irrogari
injuriam, quim diffidere de venia peccatorum
quantuincimque gravium: Divina Fide ceu ar-
ticulumFidei firmillime credendam efTe remif-
fionem peccatorum vi Sacramenti Pcenitentise,
hunc in finem a Chrifto Domino inftitutam.
Dum poenitens in eo videtur perplexus,
qubd fuam pro debito nefciat examiuare con-
fcientiam, nec fe in enarrandis peccatis, ut
oprteret, explicve: fecuriua iilum redciite
de
20 $
• )f )•
tie veftra affiftenfia, v6sque cnm Divino La-
mine Cooperaturos , ut frueluofam hoc ex v ' s
capite, & integram deponat Confeflionem. 5.
Super omnia habete difcretionem, & com- cen
fjaflivam charifatem erga quoslibet, prsfer-
X ■ a 1 _ __ _ * M n .. i. 1 ■* b Vlrtld
Dum Stt
tim alterius fexus pcenitentes, ut in lubricis
peccatis , quse verecundiam comitem habere ?j 0
folent, illis adjumento e (Te poflitis.
aliqui, in limilibus fe accufantes, minus ho-
neftls uterentnr verbis , nolite mox ad ini-
tium nimis delicati e(Te , nec fignum impa-
tientise, aut admirationis edite, fedcumpa-
tientia, & absque poenitentis turbatione au-
fcultantes, abfoluta jam illius Confeflione ei
fuaviter, & charitative monete, ac inftrui- t€
te, ut in futurum in ejusraodi peccatorum J"
recenlione adhibeat modum, ae verba, maja- 1
rem, & decentem fpirantia honeftatem.
Patientes etiam, & immotas praebcte au-
res, dum aliqui Pcenitentes, fe m obfccenis 1
peccatis accufantes, varias fui excufationes, 1
praetextus inanes, aut inutiles immifcent hi- 1
itsrias, eritque in fine depofitse jam integrs
Confeifionis primum locus, poenitentes de iis,
quse ad diftiactam peccatorum cognitionem
opportuna vifa fuerint, ac neceflaria, inter- ;
•rogandi, una etiam inilruendi illos, & abs-
que ullo impropcrio, & commotione animt
fuaviter exponendi errores , fuperiiuas, & ad
rem non pertinentes narrationes , aliasque,
quas in fui accufatione commiferunt imper-
4ečtio»es. 6.
Si.
@ ) * C @ *°»
[.d, ŠI advertere licuerit, pcenitentem lafci-
a vfs peccaris pode, aut effe gravatum, fed fuf-
^ iufum rubore difficultatem fentire in iis edi-
, m . eendis, ineerrogate illum ab initio de levio«
’ er . ribus in hac maferia , utrum videlicet cum
c ; s deledatione, aut libenter aulcultaverit quan-
!re doque verba, & narrationes inhoneftas, &
[m illo affirmante defcendite poftmodum ad co-
i0 . Igitationes, ab his ad defideria, & tandem ad
ij. ta&us, aliasque acHones, & opera exteina.
3 . Dum. poenitens ita indu&us ad interrogata
a . refpondere in cipi t, fuaque detegere fcelera,
a . animum illiiis, ut nihil fubticeat, excitate,
le ei blande, & dulci modo expoiiendo felicita.
teni, quam adequitur ex depo Rta bona Con-
n fefTione; quod ad eam accederif, Divinae Gra-
ti« opus efie, & effeelum, Spiritum S. teti-
gide jam, ac movide cor illius, ne igitur II-
. iius reliftat impulfui: Si iutegre fe accufave-
; rit, tanta fruiturum confolacione, quam cum
, nullo hujus mundi bono cmnmntare vellet,
. & quanta putas, erit in hora mortis ex recor«
t datione hujus confeilionis ? Laudetur DEUS,
qui cor tuum, difpofuit ad omuia tua deli¬
la clavibus Ecclefiae fubjicienda J Poenitens
procul dubio limilibus erectus, vincet ve-
recundiam, & dulci hoc ftimulo animatus,
nihil occultaudo cuncla, quge eum gravant,
candide aperiet.
1 _ Poenitentem enormibčts implicitum fcels-
tibus, ut Magise, familiaritatis cum Doema*
Re, Beftialitatis, homicidii, aii.arumque abomi-
natio-
2X0
• )tc«
ftationum, ob eaque nimis perterritum, at
dejeus difpoficionis, & propofiti,
fatagite illum ad id movere, exponentes de«
plorabilem. ac periculofum ftatum, in quo,
nifi fit obfequi paratus, verfatur.
EX CAP . IV.
I ntollerabilis fane, & minimo ferenduS eft
abufus pcenitentum illorum, qui de nuUo,
niE A ConfefTario interrogati, fe accufant p ec-
cato. Iaftruendi proinde funt, ut fe ipfos
prim um, quantiim poflunt pro fuo talento,
examinent, & accufent, opportunisque fub-
inde interrogationibus , & ejcamine adja-
vandi. 9 .
Satis non eft, fe accufare de peccatis in
geaere, ut fina Ijoraicida, latro , impurus
honpo,
*» • )!*(•
homo, & lafdviis , vanitati deditus, ant lit jus
fni &c. fed defcendere oportet ad fpecies, & vi
numerum, ficut etiam cum Davide ad pec- gii
tata aliena, dum nempe poenitens fuo maU do
exemplo, aut alia via aliutn ad peccatumm-
duxit, provocavit , ac folicitavit; in hoc
ctenim proprib coniiilit ratio fcandali, 4
malitia. Verum omnino cavendum. & pro I til
poffibili, ne perfona feducta nominetur, aut ca
mdicetur. &
. n.
EX CAP. V.
A ttendite, nam poenitens fit dignus abfo
lutione , & aptus ad Gratiam DEI me-
diante illa recipiendam; nequaquam enim
Cuicunque absque delečiu concedenda eft, f»!
quibusdam neganda , & quidem i. innodatis 1
majorIexcommunicatione, dum non adeft &;
cultas, finequa nec ii abfolvi pofCunt, q ul
funt rei peecati, a L*apa , aut Epifcopo rt'
fervati. 2. Falfariis , teilibus falfis , latro-
jiibus, ufurariis, detentoribus Bonorum, Ju-
cium , aut iionorum alterius , retentoribu®
jiorum Legatorum , eleemofjrnarumpfl'
mitiarum, feu primorum ;fru&uum , Df
cimarum , iniquis litigatoribus, calumnif
toribus , detractoribus , & univerfalitef
quibuscunque injuriam , vel damnum pro-
ximo inferentibus , doneč illud adsequat&i
& qu6 poffunt, modo reparent, aut feri!>
fpoadeant, le in effe&u fatisfačluros. 3. Con-
juga.
co
ac
al
ti
t!
8
t
C
S
]
J
3
1
i
®)f(®
In- jugatis in averfione, & diiTenfione feparatim
4 viventibus, vel debitum conjugale absque 1«.
'ec' gitima caula renuentibus reddere. Intellige,
doneč in hac perverfa voluntate perfiftunt,
in-1 ...
ioc 4. Eccleftafticis, Beneficium fine jufto ti«
& tulo, aut bina absque difpenfatione pofliden-
iro | tibus: in loco Beneficii deficiente approbata
,u( caufa non refidentibus: Veftibus Clericalibus,
& Ecclefiafticis non utentibus, nifi & hi fe-
riam adpromittant eraendationem. 5. Con-
cubinariis, adulteris, ebriofis, non demon«
ftrantibus firmum propofitum , fuam vitam
0. corrigendi, & occafiones etiam fugiendi, ut
«. [adulteri, & concubinarii fceminas , qui'ous
j! abutuntur, ebriofi hofpicia, tabernas, focios,
J I blasphemi lufum &c. Nota base de iis dun-
is | taxat, quibus eft habitus, & confuetudo ejus-
modi peccatorum. S. Contentiofis, qui nu.«
triunt rancores, odia, inimicitias, nifi ex
corde ea deponant, sintque ad reconciliatio-
j nem parati. 10. v
EX CAP. VI.
I n ordinanda reparatione, & reftitutione
quantum ad ufurarios, temerarios, & do-
lofos litigatores, aliosque fimiles, circa quos
non exigua fe prodit difficultas , exquifita in
Confeffario defideratur prudentia, qua dum
fe non fatis provifum fentit, difponat pceni-
tentem ad moram aliquam, & patientiam tem*
poris, Bt campum »nterim habeat, negotium
510
«4 ® ) f C ®
pro fua gravitate amplius difcutiendi, doftio
ribus etiam, & magis pračticis in confdium viti
vocatis, & aditis , qui tamen nullatenus in teni
aotitiam pcenitentis devenient, niti licentia om:
ab illo expreise concefla; imo nec ea fuppo- tat'
lita, nifi. gravi neceflitate id poitulante, & rer
miii fit poit ConfeJTionem ab illo data. cu ’
rei
EX CAP. VIL
I n articulo, & periculo mortis quivis Sa« cx
cerdos, alioqmn etiam non admiiTus, pol«
let facuitate ab omnibus calibus, & peccatil, no,
null6 ad eorum refervationem habito refpe« nu
ftu, abfolvendi. u. Quod verum eil, etiam« m'
fi poenitens Confeflarium petens, interim, ac re
ille venefit, loquela deftituatur; propter an- re
tecedens namque deliderium abfolute abfol« ni
vendus venit: imo etiam, dum prsevie non 'p
petiiflet ConfeFarium. eo tamen coram le a
vifo, aut audito prsebet aliquod defideratS 8
abfolutionis Signufn. 12 . <3
EX CAP. Vlil.
P oenitentiam imponat ContefTarius venbfs
confolatorlis , fermone blando, & dulci,
rocis tono, praefertim pvnitentem viden«
compnnčtum, qui interrogandus quoque eft.
an poenitentiam, quae fuerit gravis, lubenti
acceptet animo. Videns in eo magnam dif«
licultatem, & animum renitentem, di&etil'
U faoUiorem, regulariter enim confultiiis cit,
«ha-
® ) t C •
Ho, ebaritatlvo affe&u (non tamen blandienda
um vitiis) quam cum afperitate tračbare pesni-
in tentem. Aft in ejusmodi cafu nequaquam
ta omittat, ob oculos pcenitenti ponere gravi-
30. tatem peccatorum , quae duriorem in fe me¬
ji rentur pesnitentiam, ut ita monitus'majori
cum humilitate, & devotionis fervore levia-
rem peragat.
, Poenitentianon fit, velut acetrvus quldain,
a ‘ ex variis, & divertis fiveprecibus, five a&ioni-
|1* bus compofna, uti foret e. g. recitare tria Vatef
mfier , aliquem Hymnum, Collecbam, Pfal-
f ’ mum. Anfiphonam: aut tribus diebus elee-
3> mofynamdare, tribus Veneris diebfts jejuna-
1C Jre, Miflam conftituere, quinquies fe fiagella-
re; jufte namque timendum, ne aliquid pes-
i’ nitentis excidat memorise, & obinde icrupu-
J 1 Us, & anxietate torqueatur: tum etiam, n«
e i ad cavendam oblivionem magis ad id, quod,
s & quoties agere tenetur, cum diminutione
devotionis attendat, quam ad ipfum operiš,
aut orationis injun&ae exercitium. Salubrius
itaque erit pesnitentiam in precibus, & ope-
s ribus ejusdem generis, nec muitiun difpara-
j tis injungere.
( 4 Utile quoque futnrnm, ad hujusmodi po?*
j citentias deicendere, ut Librum , qui poeni-
. tenti magis proficuus videtur, attentfe lege-
, re: per anni fpatium fiugulis Menfibus con-
, iafeiibi aliem Conimentitati, aiiasque
fijai-
31* * ) f C 9'
fimiles, non in vindiclam duntaxat peccafc ju
rum, fed in futuram quoquetendentesprsfer' gi
▼ationem, 13. j go
nc
Confilia porro generaliter funt pcnniten- Ju
tibus fuggerenda inter alia utiliora, ut Sa-
cramenta Pcenitenciae, & S. Communionis,
licut & Conciones, ac Inftruftiones faspe, k ac
diligenter frequentare: eligere bonum ordi- ce
narium Confeffarium: fpiritualium Librorum v<
letlioni incumbere; malam, aut fufpe&am fii
focietatem declinare: faepe orare, mentemque p f
ad D E UM elevare : confcientiam Vefperi 51
fcrutari: quatuor Novilfimorum frequentet
confiderando recordari: devotam Crucifirii
aut aliam Imaginem tenere, ac faepius ofcti* j S;
la in tenero pietatis aifečtu figere. ' 111
1 al
EX CAP. IX. P 1
1 m
D um Confeflarii fecuri fueritis, pceniten< 111
tem totis vifceribus anhelare abfoln* ® r
tionem, & peccatorum veniam, eamque prs - ' J
ftolare ex meritis Padionis, ac Mortis Chri- 1 P 1
iti, ac feriam iliins voluntatem efle vivendi tl;
in timore DEI, & erga Leges obedientid,
informate illum, fententiam abfolutionis,
K
ORA-
t
iis B)tca
O R A T I O
S. CAROLO BORROMLEO ! f
ConfHTariis prsefcripta ante acceflum ‘
ad Tribunal Sacramentale,
, T^OmineDEus omnipotens! propitius efl« 1
„ JL/ mihi peccatori, ut digne poflim gra' i
,, tias agere Tibi, qui me indignum proptei 1
„ tuam magnam mifericordiam miniltrum fe- 3
,,-cifti Orficii Sacerdotalis, & me exiguum Ae- ■
,, diatorem conltituifti ad orandum, & inter-
,, cedendum ad Dominum noltrum JESUM
„ Chriftum Filium tuum pro peccatoribus, & |
,, ad poenitentiam revertentibus. Ideoqu«
„ Dominator Dominus, qui omnes homines ;
„ vis falvos fieri, & ad agnitionem veritatis
,, venire,quinon vis mortem peccatorum, fei
,, ut convertantur, & vivant; fufcipe oratio j ;
„ nem meam, quam fuado pro famulis tuiSi
,, qui ad poenitentiam veniunt, ut des ilW
,, fpiritum compunčtionis. & refipifcant a Dtf'
„ boli laqueis, quibus adftričti tenentur, &
,, ad Te per dignam fatisfaftionem revertaO'
,, tur. Per eundem Dominum noltrum &c,
Valde utile, ac proficuum erit, fi. Con-
felfarii pro iplis quoque preces ad D E UM
fuderint, cum alfectu Verfus aliquos ex P$'
“mo 50. recitando : Cor rnundum čred in m 1
DEU'. &c. Neprojicias me d faae tud & c '
Redde mibi ktitiam j*ktaris tui &c. D*
9) f c m 9
telo iniquos vias tuas &r. Liber a me de fand
guinibus c-rr. Contemnit enim Miniflerium
i Sacramentale, aut ignorat San cHtatem, &
gravitatem illius, qui omni nifu non conatur,
ardentibus precibus, ac fufpirlis fibi, & poe-
nitentibus DEI exorare Gratiam, & adjuto-
rium, ad illius adminiftrationem, & fru&uo*
fum exercitium abfolute necefTarium. Do*
lendum fane foret, fi. Confeflarii, qui, ut alii
hominesin aliis fuis neceffitatibus adDEUiVE
pie confugiunt, in graviffimo hoc negotio
DEI opem ferventer implorare negligerent,
Laudetur J ESU S, & MARIA.
I J. ( Additio .) Quae attente, & frequenter non
expenduntur, animum movere non folent,
atque ideo, nifi Confefiarius fan&itatis, ac
dignitatis fui Officii ideain. menti non im-
preflerit, ficut & obligationem fuam, in-
ternum vix aliquem ftimulum fentiet, illud,
prout Chriftus, & falus Poenitentum ex-
pofeit, obeundi, Hsec una prae reliquis eft
caufa, quod Judicium Sacramentale non
raro tam languide procedat.
S. ( Additio Orationem, Confeflariis prae*
feriptam, & antiquitus in Ecclefia ufitatam,
vide in fine. Scientia , & prudentia Con*
feffarii, Zelus, patientia, & fortitudo illius
ficut 8i dolor , converfio, & emendatio
Pcenitentum funt Gratiae, & Dona DEL
K 2. guem
Ma m )t c m
qupm proitide intuitu horum fervide im*
plorare opporfet. Sančle ille aget Confef- |
farius . qui in fuis Miftae Sacrificlis Minifte* n.
lium fuam, ac Pcenitentes, fe accedentes,
aut aliguando accefTurus, DEO commen*
dabit.
g. (. Additk ,) Ut Confeflarius bsec, & feqtien-
tia in profe&um Pcenitentis agat, & fugge*
jat, patientia, & Charitate opus eft. Sed
quam habet ille, qui cum murmure . & in*
dignatione accedit fedem Confeffionis? In*
natum eft Mortalibus id, quod honorifictun
'eft, libenter agere; nulla autem honarif*
centior eft adHo, quam Chrifti vices lup-
plere 1 deploranda proinde csecitas eoruffl,
gui renitenti, & commoto animo confeffio*
nale accedunt.
4, Erga cjviemodi, & obftinatOS Pce¬
nitentes Zelus utique neceflarius eft, ve*
rum nequaquam a dominante pailione n Atu*
rss, fed a ratione, & fpiritu Chrifti proce*
dens, qui femper mitis eft, & lenitati con*
jun&us. Confeflarii funt quidem Judices,
fed una quoque Patres.
g. CAdditic,y Quam affiftentiam Confeflarii
fibi pollicebifur Fcenitens, qui illius indi-
gnabundum, & valde commotum adver- 1
terit animum ?
C. (Additk Turbat mentem impatientia, j
confundltque refiexionem, ac memoriam-
timeat igitur Confeflarius, ne animum illi
«xponens, oblivifcatur eorum, quae j»xta
och
8 .
9 .
ii
# ) f ( # -21
n*
3f-
:e-
rr-
B-
“d
1 -
r.<
Et
i-
i-
U
i*
boe. & praeced.ens monitum emendanda in
Pcenitente viderit, atoue corrigenda.
7, (AUitic.) Perpendat Confeflarius, ob fra-
• gilem , & perverfam naturam., quam cum
reliquis habef communem , fe quoque, niti
Divina fjftentaretur (Jratii, in ejusmodi
peccata labi pofie, iNolit itaque ea au-
diens turbari, minus excandefcere. Lau-
det magjs DEI erga fe Mifericordiam, &
fuo compatiatur Poenitenti.
S, ('Additie,') Caveat Confeflarius, ne Umile
fignum edens, Sacramentale Sigillum in-
dire&e violet, aut in ali is erga fe clifTiden-
tiam generct, qua ftante qualis fr uči us fpe-
randus erit?
9. [Additio,') Sciant Concionatores, fui etiam
Officii elle, in hoc merito adjuvare Con*
feflarios, faspius e C'at bedra rudioribus ex*
ponere modum examinandi confcientiam,
ac obligationem, quam habent, fua pec¬
cata absque prsevia femper interrogatione
recenfendi; id enim pars eft Catechefis, ad
quam tenentur.
10 . (d.iditio.') De conftitutis in occalione pro*
xima, licet non lint concubinarii, eodem
modo fentiendum. Quid cum illis agen-
dum, qui funt fme exteriori occalione reci¬
divi, confule DD, Dilatio, aut denega-
tip abfolutionis non fiat, nifi verbis leni-
bus, cbaritativis, & teneram commifera-
tionem fpirantibus, ut videat Poenitens,
Cnfeflarium nulio finiltro affečtu ferri,
fed
$ ) f ( ®
fed h6c, quamvis duro remedio emendj’
tiocc-m folum ejus intendere , nec abfolu'
tionem negare. nifi fuo officio, & fiatu Pce-
nitentis id expofcente.
IX. (^ddaitio.) Attendenda venit Conftitutio
Benediki XIV. nullam etiam in articulo
mortis Confeffionem Complicis declarans,
nifi omni alio deiiciente, qui eum exaudire
poflet.
12. (AdditioJ) Hlc nihil dicitur de lilo, qui
nec Confeflarium petiit, nec fignum dolo
ris, aut defiaerii abfolutionis dare valet:
inde nihilominus uequaquam deducendum,
eam nec fub conditione efle dandam.
J3. (Addifio,) In priori Opufculo vifum fuit,
fuafu, & Confilio celebris Miilionarii P.
Leonardi a Portu Mauritio etiam Sanda®
exercitium Vise Crucis pcenitentiselocb iffl'
poni pofie.
14. ( ddditioj) Saluberrimum, & quandoqtie
neceffarium eft Confilium , rudioribuS, &
minus calentibus hanc explicationem , &
inftru&ionem abfolutioni prsemittere , ut
debita efficaciae, & dignitatis ejus formata
idea, majori cum devotione, ac ferventio'
ri defiderio fe ad fufceptionem ejus paral*
valeant, ac conentur.
m i f - 'm a:
■• r /Ui. iTTKJ?S
/udnarrf
4 ' u artdbjp
y.> ,b»who'm
« .
- V W. . -j; ! * V' . ':„V: y 4 ;>- •:>’ •' :
j , y
: '-‘a
eciifjoiifl« '£> :^9Buh£Tpq®T t,bai,ujfnt>> m
-ob »ii , eoajiTonttt • ><* eni««;, |
*• ->f» «*tb *uQ»bjk 4,id
<-• aiijiupx» , 8fciini3lir> uix»w. ». . * i -4
'-'>•'{= v.ao«jttb iiir,v? fktiuvv 1 ! «č>** noa
■ > <> i:*»na9i/f.q j6 te tuiaotu L* «9»
- s ■ . :vj,ia«i mmili m?*)m> is *«1