i - SANCTI BONAVENTURA OrdinisMiiiorum, S.R.E. CAR.DINALIS, Epilcopi Albanenfis, s* Seraphici DodorisEciOpii«. ✓ JU -**&*#* IfJJf SPECULUM DISCIPLINA AD NOVITIOS et Cj*****.«^** De ProfečtuReligiofbrum. j OQ0QQQQQQ S Qg@ g gOQ SQQO L A B A Č /, ' Formis Joannis Georgi j Mayr, Inclyta: Provinci« Carnioli« Typogr. 171& n. S AN C TJ BONAVENTURA S. R, E. CARDINALIS, EPISCOPI Atbanenfis, Seraphici Do&pris Ecclefce, in Spe* culum ciifciplina: ad Novicios. P R O L O G U S. I Hugo de S. ViElore j ufus dlfcipliitEE ad virtutcm anlmumdirigic; virtus au- tem', ad beatitudiriem perducit: ac •per hoc (injuit )exercitium difcipll- elTe debetnoftra inchoatio, vir¬ tus perfečtio, phemium virtutis aster- T)a beatitudo. Vefutofui difciplinam ' in nav* ■ Cohvcrjationis initio negligit,ad tam pojlmodum d/fftcile cifflicat ; & formam cjuam fr ima ejuit recif it vix deponit. Adolefcens namene juxta Ordinis Minorum citius afprthenderefojjint. Nam( tita.it A z viam Prologu s. j viam fuam cum (enuerir, non recc- dct ab ea. Op tim a vivmdi forma eli- penda ej {, quam reddat ajfuefuddjucun- dam. ; ' ;i - : ' :r ‘' ; '- 2. Primus autem ad proftclumgrn- dus , defečliis cognitio ; magndtp omnino prudenti fecuritas , vivendi modum no- vijfe congruum pro varia rtrum & ac- ; cidtntium qualitate ,nec minimum eji 'contemncre minima , quA non minimum mor Hus maculam , td turpius mghftUi hubi ta ingcrunt , qud vi tari faciliits cog- tiita valuerunt. Proindc qui Špiritu Dei Aguntur mor ali ius documentis inten- dunt ; quA tamen fuperii &fatui con- temnentes ,nunc fuper/fitiones, nune ce- remonias vocant , a ut certe ca/umnijs fucatis impugnant , nec enim ftultus verba prudenti* recipitrnifiea dixe- ris,quae verfantur in cordeejus. ! 3 . Hic ergo tra&atulus per juperio- ' , rum impofitionem exaclus> rudi q uidem juxta feriientis rudi tat cm, & intentt exigentiam Jlylo , ex diminutis quoquc *c nudiš, cl brtvitaitm , incompa&is £ I inter - j I : Prologus. interdum ,fed congruis pro moram tra~ ditione Jententijs editus , nov is Chrijii difcipulis,pro dliqual¥fp(culo infpicien- dus proponitur : ut per pauca ftii pro - pofita, occafionaliter fant in pluriiut cautiores. Da fapienti otcafionem, ati Salomon , & addetur ei fapientia. 4. Attendant tamen qu&dam hi c ac- cipienda fore comtnuniter , cr mSgh Š*' miniis j pro ložo ir tcmpore ohfervandai ličit non femper pro fin guli s conditio- fium modifcatio replicetur. Frudens >’ utrerum varietas exigit, ita fe ko commodat tempori, non fe in alf- quibus mutans, fed potius aptans: ficut manus quaa eadam efl: cum in palmam extenditur, & cum in pugil- lum conftringitur. Nec moveatfpua, pro Junioribus impertinentia videantur. i Fr o vidi junior in hi s fiepe, quvi//i Jlabilire cor. Et profper ait, Quemlibet hominem doneč fe,in eo quod elegerit , certa definitione confirmet , velut intjuodam deliberatio- 7iis incerta bivio conjlitutum , difcerpit iffa diverfitas voluntatum. Virtus(\n- quit, ~)hortatur & provocat , ut defnitio - 7iis ambiguitatedepofita ,propoJitumfpi- ritale [ufcipiat;perfeveraturumfe infu- fcepti labore propojiti 3 non fuapofftbili- tate , fed Domini miferatione confdet. Cogitet quanti & quanta potutrunt & poffunt ,quod JepoJfe defperat. llndeilli potutrunt ^ inde fe fojfefrmiter ere dat. Ad Novitios, Pars j. f Meminerit illud Apoftoli, Fidetfs Deut cjui vocavit vos , qui etiamfaciet. &, Qui J}erant in Domino ^mutabuntfortitudi- nem : c ur rent & mn laborabitnt j ant- bulabunt , & non deficient. 2 . Adhacjtentationum&cogita- tionuin malarum virilitcr principijs,& ab(que mors difpendio eft obftan- dum. Quod fi earum infultus fpiri- tum inquietent; non lolum familiaris confeffor, verum etiam fratres alij feniores funt in adjutorium advocan- di ; ut unius debilitas multorumad- Jutorio fuftentetur. Frater qui adju- vatur d fratre , quafi civitas firma. Qui autem vulnusdetegere, vel auxilium petere negligit, fua non immerito ne- gligentil peric. 3. Denique cum diabolus, fervi Dei fpiritum per triftitiam dejicere ftu. deat^ipfamjfi quando irrepferit, ci- tiusrepellentes, Chrifto Domino, qui datorem hilarem diligit, in cordislaj. titia famulentur: attendentes folici- tč, ne de fua unquam vocatione in- A £ grati 6 S, Bon. Spec. Drscip. grati ant tepidi regratiator.es app*« reant coram Deo. lU>i fot radiat gra- tid ^nukilum tur kationu akfcedit. Sotet in aqua furkida latere pije at ur m ani- mam coluker tortuofus. Maximum in h akti ant it gr at id fignum , Jpiritualis ld~ titia, Porro qui vGcantisgratlam noti agnofeit, indignum fe vocationis fru- čtuconftituit. Beneficijs ingratusex- hibitis j ineptus efficitur exhibendis. 4. Valet 'jHocjue interditm converfts y fr o animd falute mutatio loei. Vlerum- aue enim dum mutatur locus , mutatur & mentis ajjettm. Valet pro mentis tentationibusimpulfaeprtefidio; valet gro morum citius ac perfečtius affe- quendo peculio, extra eognationem & patriam, velad tempus (ecedere. 5» Verum,quiaper fe nullomodo fumeerent, admachinamentadiabo- li repellenda , ad Chriftum propter quem omnia contempfernnt 5 qui eft tentatorumrefugium &debilium for- titudo,qui fe fideliter invocantibus facit cum tentatione froventum , ut Va¬ lante Ad Novrrios*. ParsJ. 7 Icant fuH:inere,crebrisfuppticatK)pw bbs & devotis recurrant: ut qui eos‘ dignatus eft de fornaceBabyloms eri- pere, bonum in eis perficiat quod in- cepit. Frecjuois & fervtns oratio dijji~ pat omm malum. Ollae ferventi mufe* non incident. Quomodo neccjfarid fit ad difciplint fufceptiontm humilitas . CAP. III. j. ■p\Enique J quoniam(utaitHugo)' Si c ut etra > nift prius tmollita futrit, formam non recipit : Jic & homo q uidem ad formam virtutum nonfltBi- iurjaifiab omni elationis iTcontradiclio- nis rigore,per humilitatempraparetur: pecefle habentqui difciplinae cupiunc moribus informari, ut humilitatis ra- dicem in corde figere ftudeant ; & tu- morem proprix voluntatisjprasfum- ptionis & irreverentiat vitia , qu* S fuperbia procedere folent, tam in re guam in figno vigilantius caveant: A 7 ut g S. Bon. Spec. Discip. ut humilitas ancilfe more » locutn pr a; p ar e c Difciplinte. De captivatione 'voluntatis Iropria. CAP. IV. I. TTOIuntatemitaqueproprlamin- v genti curent ftudio captivare. Qufd enimprodtjl Jub unius ordinatione viventibus, que fideliter exequenda , prompta devotione confurgant: ut vicino obe- dientiie pede, velut uno momento, jubentis vocem, fadi exhibitionefe. quantur. Perfecia o&edientiafua imper - feUa relinquit. Quinimo nec bonus obediens verbum exfpedat, ubi de fuperioris I}bi conftiterit voluntate. 4 * Mum I o S Bon Spfc.Discip. 4. lUum auttm optimum aišcerirn ebedieniia oradam , cum eo animo opm injunclum repivitur , quo &pracipitur : cum ex vohiritate jubentis ,pendet ihten~ tio exequentis. Numquam de major um fentenlia judicent , quorum offtcijejlobe- dirci&implere,qu ut Sona tud bona non fint. Etenim ji in diejejunij met, inveniatur voluntas me a ; non tale jejunium elegit Domin ut ; nec jap it illi ji S. Bon. Spec. Discip. jejanium mtum ; quod non odedicntitim t fejtvitium voluntatis pr opri a. fipit. Ec fubdit, Ego atitem non Jbliim dejejunio t fed dcftlentio , de vigilijs , de oratione , de le&ione, de opere manuumjpoftremo de omni odfirvantia monacbi, ubi in ve¬ nit ur voluntasfua in eo , & non obedien - ti* magifiri fui , idipfum fentio ; minime prorfus obfervantias illas etfbomu infe y inter virtutes cenfuerim deputandas. 6. Itaquč novi Chrifti difčipuli , fe- metipfos penitus abr.egantes, in agen. dis fuis,id eft, in operationibus >locu- tlonibus & rerum quarumlibet ufu> nonpropriam voluntatem, fed fupe- riorum, in omnibus difpofmonem fe- quantur. Pro quibustamen fitfpecia- lis eorum licentia vel aflenfus hiaben- dus, condderari oportet. Etprimo, circa operationes videndum ; qu6d earum qucedam communes feu con- ventuales, qucedam fpeciales feu per- fonales efle nofcuntur. Specialium etiam qusedam ad proximum 5 qua> dam ad perfonam pertinent operan- tis* ad Novitios. Pars I. 13 tis. Pro conventualibus, qua*conui« ne fimul attingunt collegium, exe- quendi non eft licentia requirenda: CLim ad hu jufmodi lit eatenus fliperio- rum licentia, imoimpofitio generalis, utea ( quae five inchoro five in refe- dorio,five alibi, modo pnsdido, ad vitje conventualis confuetudinš per- tinent) nullus conventualis audori- tate propria,prteter cvidtntem necek fitatem ličite prtetefmittat. Inde eft, qu6d ab officio chori, ab aliqua vide- licethoraCanonica, vel a communi conventus refedione,aut a conven- tualibus alijs quemquam abfq; licen¬ tia emanere, vel aftiftentem recedere, his necdum in collegio confumatis , non Iicet. 7. Pro ipecialibus ad proximiaIte- rius fratrisneceftitatem fpedantibus, nullum communis leu conventualis vitae , confuetudini, aut executioni fpecialiter injundorum impedimentu prjeftantibus,nequaquam ad fuperio- res, ficut nec pro communibus, pro 14 S. Bon. SrEC. Discip. licentia dixerim recurrendum : cum fecundum Apoftolum, Ah er aiteriut ontra part are ; ir per ckaritatem Jjiritus fervire inuicem deieamus. Verumta- men, tem pore quo conventualia, vel alta injundla fieri dčbent, non funt p raster Kcentfam fpecialiafeu gratinta hujufmodf factenda. Jlla quoque quae adquoddiana comuaium officiorum obfequia, vel ad proximi neceflitatem non pertinent corporalem , quale eft fčribere in quaterno, & alia hujufmo- cfi fimilia, maximč fi occupationem prolixiorem inducunt, agenda funt de fupertorura aflenfir. 8- Pro fpecialibus ad perfonatn operantisfpe&antibus, five ad carnis mortificationem pertineant; ut funt vigilias nimislongje, vel abftinentiae fingulares; five ad exercirium fpe- čtent operiš manualis per fe vel per alium faciendi; licentia quaeratur, fi¬ ne quaReligtofus fuas fingularitates facere non debet: quippe cuinec cor- pusfuum hahert licet inp< opri a potejlate. F.t f Ad HoVITIOS, Pa RS I. If Et tpuod finepermiffione patris fpirHualit jit, pra,'umptioni deputa&itur V/.na pdori&pmmmercečLi. Nec poteft fibi ope« rari pro voli to, five pro fcribendo, fi¬ ve aliafaciendo,five in rebus fuo ufui deputatis, ut funt libri, vefies, ledi, &alia hujulmodi, aliter immutando. Incongruč quoque pro uno, res plu- ribus fervitura rnutatur. Fit res fre- quenter ex mutatione deterior: Sc ,quod mihi ftudiofe coapto , alijs di- (eoapto.Htec deoperibus.Nec ramen negaverim,ad minimafeu exilia qu£e- dam , & vix reputanda alicujus mo* menti, folam lufficere conniventiam Praelatorum.' p, Gircalocutionem hocteneant, ut corafn luperiore, maxime in Ca- .pitulo, fine eius aflenfu prahabito ,jion Ioqi’antur:,a!ias de neceflartjs.8c honeftis, loco, & tempore debitis, lo- 4qui prouteisordinatum fuerit,pote- runt inter fratres. Locutio vero cum extraneis, five fteculares, licčt fratri- bus oblequentes, five religiofi quili- lS S. Bon. Spec. D.i$ctp, betfuerint, fratribus novitijs eft prQ- batlonis tempore penitus interdičta, finefratreprofeflb,quiomnialoquen- tls verba, & refpondentis audiat,fine licentia fpeciali, fine qua nec ad por- tam,nec ad extraneos ipfis indulge- tur acceflus. Perfonis ramen hujus- modi fi occurrerint, poterunt incli. nare: vel fi locus, aut tempus lo- quendi fuerit, & non potuerint fub- terfugere,bono modo eos brevitef falutare. Si de loquendo fectim re- quiratur ab eis, refpondere humili- ter debent, feloquendiaut morandi licentiam non habere. Nullampror- fus alia eorum audiant verba, nec cum eis aliquatenus ledeant,vel ul- terius commorentur. fed fi locu- tionem necefiitas exigir vel honeftas, dicant ad^eos, obtenta fi poterunt li¬ centia , reverfuros, valeque recedert- do potiusfaciant quam morando. Db licentia tamen hujufmodi, Pradato eft cautius providendum, vel ab ipfo tantum, vel ab eorum inftruftore AdNovitiosv Pars.I. 17 (qui eft eis ab ipfo religionisingreftii fpecialiter aftignandus.) femper cum praefens in dorao fuerit, requiratur: ne a diverfis } non abfque vitanda: confufionis periculo, minus providž concedatur. 10. Circa receptionem rerum,di- ftributionem& ufum, quoniam afu- periorum au&oritate dependent,duo prsecipuč fubdltis attendenda viden - tur. Primu, ut qui dat aliquid, illud ex officio poffit dare. fecundum,utdeC quidem, non fecundum propriam vo- luntatem , fed prout fibi a fuperiore fuerit conftitutum. Nec fuperflučdi- xerim adOfficium attendendum: qui enim non habet oflicium adminiftra- ffionis, nihil alijs debet communicare, vel infraudem horum dimittere po- teft. Rurfus ipforum offtcialium offi- cia fant diftinčta. Alijs namque ne- ceflariarum rerum procuratio , non l:amen procuratarum eft diftributio commifla: abillisautemnon eftabiq; 'iicentia rccipendum aliguid ipeciale. 18 S. Bon. Spec. Discip. Alijs autem, juxta diverfe rerumof- ficia, conununls difiributio rerum committitur. Abhis communia ipfa (fi prdinarič, quando (cilicet & ubi, vel quomodo, juxta fui limicationem ©jSgj diftribucre debent,diftribuunt) ličiti recipi poflunt. qui veroextra- ordinarič poftulat,ad licentiam fupe- rioris recurrat. Prater communia (u- pradida, quicumque rem aliquam occultč, fine fuperiorum aflenfu re- cipit, habet vel utitur, a religionis de- lirat licentia> & quidquidhabet, ma¬ le habet. Porro cuai illud proprium effe dicatur,de quo difponere licec jima propriam voluntatem , omni aflenfu alio circumfcripto; non pau,- per fed dominus reputandusvidetur, qui rem quamcumque ali/s diftri- buendo ut libet, fine fuperiorumaiu- doricate difpenfat. Res funt quidt:m communes,led ufus difpotio pert:i- net ad Pradatos: ut per eorum cu- ram fingulis, juxca modum & regulam fibi k landis Apoitolis conftitutam > front AdNovItios, Pars I. 19 f - proutunicurjue opuijutridividantur. n Ulurpatus autem fine iicentia rerum a ufus, culpabiliter temerčque pradii- i, mitur, & prorfus illicite vendicatur. a xi. Statutum quoque religiofa: ) rnancipationis evadit, qui in ulit pro- prio rem aiiquam, five a parendbus, fi ve a quibufdam alijs recipit,aut quod . majoris eft culps, receptancculta-ns, 1 fuperiorumindicionon exponit. Qui . rem fiiicoUatam ceiaverit , fančlus Au- . guflinus eumfurti cmjet injudicio con- dtmnandum. Nulla enim res , quam t iuperior non dederit aur permiferit, : elt ličita proprium abdicanti. Sune { qui oblata fibi,fedpradato moxdefe- . rendarecipere ličim exiftimant; fed , regulariprivato, receptionem occul- tam nondixerimeiretutam. Incom- modandis pro cohabitantium indi- gentiarebus, noneftlex polita cha- ritad. Poflum rem fratri petenti ex- ponere concedendam, non tamen impeudere vendteandam. H 12.Pro- 20 S. Bon. Spec. Discip. 12 . Proinde fratres novici),nulla- t tcnus fine licentia, nec a fe invicem, r neque a fratre, neque a quocumque j hominerem aliquam, five tabulaSj i five acum , five aliquid quodlibet ac- < cipere, aut dare attentent aliqua ra- 1 done. Sic nec litteras ad (e miffas re- j cipiant, aut aliquo cafu receptasape- riant, quae k portitore, vel eo qui receperit eas, priusdebent ad fupe- riorem,vel fi luperior ordinaveric, ad eoruminftru&oremdeferri. Sic nec rem alterius fratris ufui deputa- tam,prseter ipfius confcientiam oc- cupare licebit. Genuseftfurti,8i:ple- rumque turbationis occafio } rem fra¬ tris ufui deditam, eo,fi adfit,infcio detinere. Poteft fidelis fervus& pru- dens nonulla pro loco & temporefa- cere, de tacico vel probabiliter prše- % fumptofuperiorum aflenfu, ad ipfum denique finaliterj a£la quseque per aufum hujufmodirelaturus. De csete- ro, quidquid religiofus boni facit aut dicit, quod fuo non noverit difplice- 1 Ad Novitios, Pars 1. ir - rePrcelato, a verse obedientite merito » non fraudatur.Felix hxc fervitus,im6 s glorioia libertas, qua quis fponte in > regiam venditusfervitutem 5 Deum & • efus vicarios, potius quam feipfum , • Fuper fe regnare conftituens , fuae • prorfus rcnunciat voluntati. M. De prafumptione tam in re, qudm in figna, CAP. V. I. T5R.tefumptionem interiorem & exteriorem fumopere fugiant. Interiorem ,* ut fenfum fuum ienfui non prasferant aliorum; nec de bb- nis a Deo fibi collatis inaniter extoI- lantur: Imo in tantum cteteris fe in- [ feriores & viiiores ex intimo credant affečtu,ut riec fe aliquid etiam effe exiftiment. Nempe, (ecundum Apo- ftolum, qui fe txiflimat alicjuid effe, tum nihil fit , ipfe fe feducit. Neminem fpernant, neminem judicent: cum ' frequenter humanum fallat judicium j Bi 22 S. Bok. Spec. Discip. beato Auguftino tefte , fape fpecies x fiiSfi fe ali ter haiet ■> ali ter animusfacien- f tis j pie de omnibus qux occurrerint * fentiant, licčt rei non intdligant ra- 1 tionem. Omnia perverfae poflunt per- 1 Vercere mences. I 2 . Exterioris prafumptionis &r fu- perbite notam in omni ačtione fua, geftu &yerbo,(ummo ftudio fpgiant; qua? humilitatis funt,in omnibus am- plcxantes. Pratčxtu ačlionis , praz- lumptioncm inofficijs &in locisevi- tent.In officijsPralationis velOrdinis, aut in alijs, qua aliquam videntur fu- perioritatem habere, nihil fibiufur- pent. Liier ii cu'pa non eji, quialie- num ufurpat officium. Praiente fupe- riore, vel alio fratre majore quhm ipd fuerint ,ordine conftituto,ad in- cipiendum extra ordinarij officium , ad benedicendnm cibum vel potum, addandum fratribus aquam benedi- ftam ; vel ad alia hujufinodi, fe nul- Iatenus ingerant. Ad divinum quo- I que ofHcium, nequaquam pofticmo- res i Ad Novitios, Pars I. ij res vel alios major is ordinis gradu promotos, proprio legant inje&u : quoniam quidem nullus omninojn minori ordine conflitutus, poli aliutn majoris ordinis permittenduseft le- gere , nifi neceilitate, vel legentiurn ordine permutato, ur in a!iquibus fe- ftis fieri folet ; praeterquam in ho- melia quantum adptimam lectione, quam racione Evangelij, Diaconus legere folet. Lečliones autem qux de homelia fuperfunt, non funt ab alijs facilč quam a facerdotibusprre- fumendat. In choro pro diffonantia fortč cantantium, vel ob aliam hu- jufmodi caufam, manurn adformam percutere ; in menfa i&u cukelli, vel quomodolibet alicer fignum cum (o~ no facere, ab eis tantummodo fiat, quorum fliper defečtibus chori vel men& intendere fpeftat: nec hujuf- modi facilč debent ab alijs ufurpari. Multa enim funt fuperioribus ličita, qux reprehenfibiliter ab alijs pradu- muntur. S | 3: Adi *4 S. Bon, Srce. Discip. 3* Ad hcec, quia no vidim nm e!?- gi locum , niagifter ipfe humilitatis hortatur, locis lemper novidimis no- vicij gaudeant. Etnumquam incho- ro > vel menfa feu alibi, ad prima le ingerantlocarledea potius adeocau- tč ac feduia li valuerint provifione detlinent, ut vix ab alijs perpenda- tur. Alias omnino caveant, ne con- gregationis ordinem turbent, Scfiant inter alios pro tuniuktis occafione, notabiles. Cavendum proinde , ne dum nimis vitatur praefumptio* in- Ordinationisaccedat, confulio. Vi- tanda eft ubique dilconvenientiie nota maximč in congregatione. Lo- cus vero fuperior, ad quem necelli- tas vel fuperiorum trahit indučHo, praTumptionis vitium non inducit. Torro molejla ejl humilitas , cjUi c on ten- lioni defervit. Si quando juxta lupe- riorem, vel alios leniores neceflario federint, non le nimis applicent jux- ta eos. Juniori (iquidem aliquam afe- ttkarc diftantiam 3 reverentia; ritus , Ad Novitios, PaRs I. zf f- indicit. Antrquior autem frater ia s Ordine, vel alius in officio prsemi- - nens , licčt Etate fit junior, fenior - appellatur. MtasjeneButis vita imma~ ; cul ata. 4. Prše fum ptic nem in geflu, ela- 1 tum capot, fublimiores oculi, facies vultuofa declarant. Nam, ut ait Pro- fper, Ere čl a cervix,truces oculi , & Jer mo terribilis , nudam fuptrbiam c la-* mant. fed quantumpermembrorum minifterinm poteft deprehendi, pri- ®a fuperbite ©ftenfio in OGulis efle folet. Qui inclinaverit oculos funt, lipjs falvabitur . Secundum namque Evan- gelium .Ji octtlus tim f utr it fimp!ex,io- tum c or p us ha id um erit. econtra,y?we- juam, totum tenebrofum. Prafiimptio etiam geftus, in (igniš & nutibtisfre- cjucnter agnofcitur,ut exenipij grada« Si quis in ciioro, vel alibi, profratrum defečlibus,fatyricžnubilum vultuofi- tatisaffumat; vel levi cachinno,id eft, rifujvel motu capitis,oculorti circum- lultratione, narium contračtione,!a- B 4 bio £6 S. Bon. Spec. Discip. biorum comprefiione; vel alio quo« } # ’ j v • vis modo, defedum fratris tacitč ar- 1 guac, vel fublannet, li errante in cho- ' ro, vel in meafa Iedore, fubmuili- 1 tet, autcircumfpiciat, quafieimi de- fedus legentis non lateat, quodfre. quenter folent facere etiarn minus d odi. j-. inloeutione etiamnotaturpra:- famptio, fi quod didtur non perti- net ad dicentem , aut dicendi modus aliquem luperbix typum pratendat; autpro loco,tempere, & perfonis fuerit a locutione ediandum. Propter primum, humilis frater de alienis fa- dis inquirendis le nullatenus intro- jmittat, alios fratres docere, regere, arguere, vel eis aliquid imponere non prtefumat: quia hoc dlet fenio- rum vel (uperiorum ofKtkim ufur- pare- Super??ut autem ( ut ait fandus Bernardus ) prima die qua ingreditur bubi)ara \ ineipit leges dare. Poteft ta- men frater, fi fuper aliquo cum in- ftantiar.equiratur, petentibus fuper A& Novitios, Pars I. i7 Interrogata humiliter refpondere, vel inlinuare, quod fentit: ita tamen uc contra refiftentes dičta fua pertinaci- ter nullaratione defendat. Qui etiam alij fuperioris mandaturo inlinuat,fu- per aliquo faciendo, mandati aučto- ritatem cum humilitate proponat, ne quod denunciat ipfe imponere videa- tur. Si proprium cogatur recom- mendare ofHciumj nequaquam im- perium imponentis ufurpet : fed id fuppleri a locijs,obfecrationehumili obtineat. Prsefumptionem ergo evi- tat prudens humilitas. Prsefumit ta- men interdum humiliter, vifcerofa & provida charitas. 6. In modo Ioquendi: virlum prte- lumptionis inuitur, fi illud quod dici- tur, Jačtanter impetuose, clamorosč, contentiose, defpečtivč, vel nimis ri- gidčproponatur. Sva viter enim& hu¬ militer eft loquendum. Rurlus qui tempore vel loco (ilentij autinfupe* riorum fenioru,autconventus pra?- fcntia,non eomprimk ILnguam fuam, B 5 pras- *# S. Bon. Spec. Discip. prsefumptuofus & intemperans meri- R t6 judicatur. Loqui in medio magnata- f< ram mnprafumos , ait fapiens. Et ite- E rum; in medio fenioram non adjiciaslo- 1 qai. Hoc pnecipuč intemperantiae 8c 1 prtefumptionis eft nota, fi novus fra- < ter in Ordine, vel junior quilpiam fe- 1 more prjefente, fine ipfius nutuma- ximč coram extraneis,loqui autre- Ipondere prat (umit; nifi ex oflicio vel commiffo habeat prius loqui. Tetn- perantia e/?,ait profper, quod praflamus locjUtnti feniori filentium ; qued ipfim ad lotjuendum prafiolamur imptrium. Iu prsefentia vero conventus, nullum convenitloqui finerequifito fuperio- ris aflenfu, nifi tanrum le accufando, vel ad interrogata luperiori > velcor- rigenti ad menfarn breviter & humi- liter refpondendo. 7. Et ut breviter voce lančtf Bernardi pr^fumptuofum agno« feas. Vrtin in conventu rejidet j in tonjilijs prius refpondet ; mn voca- ttu acctdit j non mijjits Je intromittit . Ad Novitios, Pars T. Z 9 Reordinat ordinata, rejicit facia. Vi le m le, fi non emineat, seftimans, & hurni'- lem effe inter alios erubefcens. In locis& csteris, quce honorem redo- lent, k quibushbet alijs parificare. eontendit. Audax ipfe, ad quadibet fit frontuofus & impudens ; quod efl maximum virium in neophyto & ju- vene. Keii?ionis confufio r juvenis pra- fumptiofus & ejfrons. Reprehenfibilis maximž in juvene prsfumptio, quem magis humilitas ftabilit, vere- cundia ornat, venuftat fimpiicitas, timor inflgnit, & aptum efHcit difcip- Iins, cujus initium eft. Qui fine timo- rt efi y non pot er it jujlificari. De irreverentia . cap. vi. I. TRreverentis Denique vitium, eft 1 humili Dei fervo vitandum, cum fcriptum (it, Cui honorem^ honorem , &c. Honore invictm pravenientes. Atten- ditur irreverentia refpe&u perfona- £ 6 rum, £0 S. Bon. Spec. Drscip. rum, locifacri & temporisofKcijdi¬ vini Sc rerum eidem officio fpecialiter ordinatarum. De reverencia Prada- tis 5 autalijsfratribus,a;tatis,autprio- ritatis, auc diuturnitatis in ordine gradi; vel facri Ordinis, vel pro vi¬ ta; merito exhibenda,fan£lorum di- €la Patrum, Sc vera humilitas , quas non folum PradatisSc fenioribus, ve- rumedam aequalibus Sc inferioribus, le fpontanea fubjicit voluntate, ple- nius docent, Sc ejus oppofitum dete- llantur. Non fenioribus tantum, imo St omnibus honorem Petrus Apofto- lus fentiebat exhibendum. Deferre humiliter focijs honorem, charitacis- eft fraterna; fomentum, confdentia: bona; illuffriftjue animi evidens argu- inentum. Vix , nifi focio deferat, cum ipjb profiti e;. Eft prcecipuč, conventui [ Si fuperioribus deferendum. Con- ventus quidem venerabilis, imo,/er- ri&ilis ui cafirorum acies Cbrifli ordina¬ ta. De fuperiore fapiensait,/w modla fratram )Ulhr m um in honorc. Iftis quaq- r AdNovitios, Para I, 51 quant6 major eft reverentia exhiben- da,tanto etiam majoris offenfie ar- guitur irreverentia circa ipfos. 2 . Sanč comittendo & ommitten- do, irreverentias ad ipfos nota con- trahitur,committendo, ficoram eis inordinatum quippiam deliberatčat- tentetur. Unde non decet coram con- ventu, in clauftro, vel alibi refiden- te,fine debitamaturitateSt honefta- te, quantum admembrorum & habi- tCis difpofidonem tranfire, vel eidetn tranieunti occurrere, fi ab eo valeat commode declinare; aut tumultum facere coram eo. Magnusutiquere- verentiae cultus conventuali congre- gationi debetur: quem qui mufiita- tionibus feucachinnis,aliave clamo- ris vel diffolutionis lafcivia, folvere non veretur,antattrita fronte fuper« bus, qui artari filentio dedignatur ; aut honeftatis & religionis ignarus, li- quido comprobatur. 3. Quod autem fuperioreprasfen- te agitur minus religiose vel dicitur, $2 S. Bon. Spec. Discip; cfuid eo turpius ? Propter hoc qui ma- bi la in ejus praefentra commitrere non qi veretur, ipfum irrevereri & inhono- fb rSre convincitur: magis autem fi etim d fcienter per alicujus infolentiam fačti, ir vel importunitatem verbi temerario al aufumoleflat. Imddeneceflarijs,do- g c'et beatus Benedičtus, quocL fiqu& re- p tfuirenzPa funt a major e y cum omni fub- r ječlione & humilitatc reverentid rcjui- 1 rantur. Cum ipfo autem Pradato I contendcre nefas eft , & execranda i infubdito ir re veren tix turpitudo. 4. Denique tam circa Pntlatos, quam circa aiios feniores cavendum 5 ile in attrečlatione, locutione, offi« čiorum recommendatione, ac fimili- bus,aliquod ad eosfignu vilificatio- nis appareat. Numquam junior fra¬ ter ad fenioris fratris caput, aures, vel faciem, quafi applaudendo, vel Ob aliam quamlibet caulam nifi ne- ceflariam manum apponat; velaliter čumeo ; fa< 3 :o vel verbo, minus re- verenter jocetur. Quando feniores fi- Ad Novitios , Pars F. $; feipraefentes alloquitur, & II forte ali- quando eorum nomen proprium,ip- fis quidcm ex reverentia fupprimen- dumneceflarionominat,lemper ta- men eegnomen fubticeatmili propter aftantes EEquivocum lpecificare co- gatur. Seniorum auribus nomen pro- prium vel cognomen, nifi excaulaju-, nior irreverenter inculcat. Veram j licetin vilitatis notam nomen pro- prium exprimi, ex amore vel reve¬ rentia fupprimi fcriptura innuente no- verimus : fine virio tamen palam fe- nioribus ipfis exprimitur, quando ir- reverentke notam,mos,modus, & eongruentia redimunt. Sarpč quod erat incongruum, neceffitas, gratia, vel conluetudo convertit. Sapit au- tem vitium ,fi adteverbo vel nuti- biis fuperidrem accerfis, ad quem eft tibi facilis autjiber acceffus : hone- fiius enim ad eum , cui reverentiam d'ebes,tu accedis,quam ipfum ad te accedere facis. Nulhts etiam frater eji f uro notnim nfttllandus : fed proprio no- $4 S. Bok. Spec. Discip. nomini apponendum eft fetnpcr re- ligiofas prsnominationis infigne.Sed nec folo cognomine vel nomine pa¬ trih, puta Lombardus vel Gallieus, frater eft aliquis nuncupandus. f. Huunlia 8c laboriofa officia re- commendari coaequaIibus & juniori- bus,maximi convenit. Quod autem fuum qui(que officium, fuo duntaxat compari , ut Acolytus Acolyto, Sub- diaconus Subdiacono, & fic de alijs, recommendet, in oflicio fpecialiter divino locumhabet: ubiperfonarum non quidem acceptio vitiofa, led or¬ dinata d fcretio, juxta cujuslibet ita- tum & ordinem eft habenda; ne Or- dinurn fancita patrum audtoritstedi- ftinčtio confundatur. Propter hoc, etfi cantoris officium ad fratres no. vitiosnullomodo pertineat: fi tamen adhocperluperiorem eogantur,cau- tč provideant quod Iectiones,refpon- foria, & antiphonas diltribuant ordi¬ nati, ordinum gradibus obiervatisj primas antiphonas inajoribus, Prsela- tO 3 AdNovitios, Pars I. " to j vel hebdomadario vel feniori * alicui facerdoti: vel quando mosha- bet minoribus in velperis, nofturno * &laudibus, offerentes. Deinde polt unum vel duos fi oportuerit fratres graaus ejufdem , ad alios ordinati fecundum gradus OrdinumproceflU- ri. Nec faciib diverforum in Ordini- bus graduum fratres combinent, aut minora officia inmajori ordine con- ftitutis imponant. Prius quoque or- dinatos alijs prasferendosjura decer- nunt; nunquam ordinum confulio- nem in choro religioneir. putent: cmn id magisabufionem, irreveren- tiatque obnoxium efleconftet.O»si?H(i, inqnit Apoftolus, honrjie & ordinate ficintinvobis. Et inParalipomenond« miniftrisDomini dicitur, qnod Jlabant ftcunium ordinem Juum in minijlerio. Si quis (ediliumchori auntaxat ordi¬ nem , fine alio perlonarum delečiu, in hujufmodi arltimac oblervandum : penfet fi a carpentarijs conftručtus li- gnorum oido in iedilibus, lit ordini pras- t J*. S. Bon. Spcg. Discip. prteferendus Ecclefiaftico. In perfo'. r nis lervandutn in Ecdefia Ecclefis t ordinem, decrevit aučloritas,«qui- i tas, & honeftas. * 6 . Omittendo notam irreverentias i quis incurrit, quando fenioribus & maximč Praelatis, honorem vel ob- fequium debitum ; aut in obfequio ip(o negligit reverentiam exhibere. Aliq.ua: dehoc potius expre(Iionepa- tebunt. Honori quis detrahit, ii eis humjRcer non aflurgit, vel eis aftan- tibus iple fedet. Si deficientibus in clioro ve! alibi fedibus, locum eis non offert, fieis in choro, in menfa, in ledendo, eundo & hujufmodi, li eommode poteft non cedit. Oble- quio detrahit, fiffiaeceorumperfonis,- quando palam ogent, non exhibet. Si eis in aliquo humili vel laboriofo officio, in lili pradentia occupatis 3 (e ad id faciendum vel coadjuvandum non exhibet. Si quodad feex officio pertinet, eis faciendum dimittit. Ex- pedititaque, ut juniores fratres le- « .J. AdNovitios, Pars I. 37 [p* nioribus fratribus humilter deferen- tes, eos, in his quas purč funt oneris» non honorisagenda, five ad officium divinum, pertineant,fiveadalia hu- X militatis officia ftudesnt prccvenire. & Ad providendum de lumine aclibris * in choro & extra; ad officium beatce o Virginis,quant:umad invitatorium Sf s Ieftiones, cutn plane dicuntur; offi- - cium quoque mcrtuorum, quantiim ! ad primas lediones; ncc non ad hora- rum verfieulos, ubi ad hscc dicenda prarfens non fuerir fpecialitcr aliquis aflignatus; ad offerendum aquam promanibusabluendis; ad levandum menfas finitis gratijs; &ad miniftran- dum celebrantibus & altari, guotiej neceffarium fueric ex officio fiuo, fi¬ ve in minoribusrfive in facrisfuerint ordinibus conftituti foiicici fint & prompti: nec ifta aut fimilia feniori- bus facienda derelinquant. £rube- fčat Diaconus vel Subdiaconus va- cans,& obtendens officium , quod aptč poteft dimittere vel differre; - f Sacer- j 8 S. Bon. Spec. Discip. Sacerdote ad Miffam vice Diaconi vel xt Diacono pro Subdšacono, miniftran- ir te. Nec magnum eft, fi hebdomadas o: cafu continuet; graviora pafiim com e: linuantur officia. Debetur cuilibet f ordini gradus fuus: nec degradatio- t ribus eft agendum , niti fortb aliud { cougrua interdum caufa depofcat. i 7. In ,obIequijs eorum , maximž 1 oui vice Chrifti noftrarum funt ani- 1 marum cuftodes , non eft reverentia omittenda per caputij abftračftonem, dum eš% miniftramus aut loquimurj qna: per humilem corporis inclina- tionetn, pro loco & ceropore, vel alias per humilem obfequendi mo- dum oftenditur. Suptrbm auUm{ uC aitprofper ^nono&fcrvat in okfeguijsrc.. verentiam. Stolidis quibufdam decre- tum eft nulli deferre , difcretionem pcrlonarum & graduum non curarej curantibus nune adulationis, nune ac- ceptionis perfonarum crimen impin- gere. Et admodiim confufionis ami- ci> ut fuperioribus de fuperbia ca- veant', Ad Novitios, Paks I. J5 el veant,(ibi non cavcanc.Foedumenim •i* iureverent:x vitiurn pro religione oftendunt. Humilitatem majoribus ir exhibendsm, Evangelij fandtio & pro- ;E fefilo noftra commendat: nufquam tamen (ucrecolo) fuperbiam alijs, ^ feu temerariam paritads ufurpatio- nem indulger. Seniorum eft utique - ut humiliter fentiaat, veneradonem non appetantjhumiies le alijs ac fo- i ciales exhibeant. Sapientis dl confi- i lium, Quanto magnus ts , humitia te in tmnibus Sapicntia: vero prxceptum, Qui major ejl vejlrum, fiat jicut j'unior Et Petrus cum dixifret, Bdolefcentes fubditi ejiote fenioribtu : pro utri!que intulit,0»z»M invicem humiiitatemin - Jinuate. C&terum cum omni indtjferen¬ ter p er fon a , humilitas /it cjuadam turris fortitudints d facit inimici : nefcio tjtto paBo tamen v h ejas major ejl in tu.jo- ribus , & cUrioribus clarior comproba - tur. 8. Porro nonfolum refpečtatper* fonarum, ut dičtum eft, vermnedam 40 "S. Bon. Spec. Discip. refpečtu loči, ut eft Ecclefia, maxim2t * circa altare, irreverentia eft vitanda. J Circa altare, ut cum sdiplum acce- » ditur, maturior & humiliorgeftusac- * cedentis,& maximž miniftrantis de- » votionem oftendat: nec aiiquis cura 1 impetu vel inhoneftč accedat. In 1 Ecclefia vero cavendum, ne (quam- vis extra canonici tempusofficij) lo- quendo vel ridcndo,velaIiquo quo- vis modo minus honeftča!iquid fiat. In aulam regiam ingreffurus ( alt lanftns Chryfoftoffius ) oculis , inceffu & ha&i- tu te tamponu : & in Ec c le [tam ingrejfu- rm , qua, e/i vere nula regi a , rides ? 5 . Eft etiamlacrotemporijhoceft, Dominicis diebus & folemnioribus deferendum : ut in eis a communi operum occupatione cefletur. & di¬ vi nis offtcijs attentius infiftatur. Nam, Ut ait Hugo. Fejii dies iUud fludium , tS“ alium converfandi modam ixigunt y 4tqHe alium hi in tpuibus licet operariex - pofcunt. In iKis inquit nos oportet adce- lebranda myjleria divina devotius in- H n- s e Ad Novitios, Pars 'I. 41 nS tendere , atcjm in orationi&us diutius per- a. feverare, omntm deniaue a3um, &' om * e- nem motam cordis p ari ter corperis , C- divino minijierio mancipare • atcjp.e ut ita dicam quadam converfationis novi - tat e ifeflos dies honorare. In c At or h vero die&us , in cjuibus o p er ari licet, nuli us omnino otiofus apparere dedet. De ir- reverentia in divinis officijs Sc rebus . ad eafpedantibusevitanda> infra per . reverentise pofitionem agetur. » De difciplina in generali. CAP. VIL 1 . TV1CTO de prasparatorijs ad di- fcipiinam } & aliquibusejusef- fečtibus incidenter, fequitur ut deip- fa plenius exprimamus ■, qua; vetufla- te depofita,animoque contra hoftis infidias ftabilito, fuper radicem hu- tnilitatisconfurgit. Primo, in gene¬ rali quid fit, qua? ejus utilitas, quali- ter ad ejus perveniatur nodtiam, 8c de ipfius cuftodia: deinde in fpeciali 4* S- Bok. Spec. Diserp. dicamus. Difciplina tli ( uc ait Hugo) JT tonverfatio iona &'bone/la , cuiparum ti tji mala mn tiger e , [e d ftudtt etiam in te lis qua ime agit , p er eun&a irrepre- htnfibiiis appartre. Item , difciplina tji B tmnium membrorum motus ordinatus , d & dijpojitio decens in omni habitu & »/ ačiione. Audiji it, inquit , difciplina quid p fii : nune attendite qudm utilis & necef- f fari a (it. Difciplina tji maiorum dfide- » riorum c ar c er, fr mn it m lajavi a,tiaiionis I fugum ; qua domat intemperantiam > ti levitatem ligat , & inordinatos mo tuf o mentis fujfucat > Si c ut tnim de inconjlan- C ti a mentis nafeitur inordinuta moiio cor- g' poris : it a quoque dum cor g m per difcili- namJitingitur . anintits aa conjhnti.ini q folidatur ; &paulatim intrinfecus mens e, ud quietem componitur. Ciem per dijci - 71 plina, cujiodiam, mali metus Joras fluc- ti re mn finuntur. Sed quiJlatum mentis ti p trdit ,jubjequenter joris in inconjian- p tiam motionis defluit : atqne , in trterio- ri mobilitate indicat, quod nulla inte- ti rius radie e fubfijlaU Unde per Salo- fr mo- Ad Novittos, Pars I. 4; 0) inonem dicitur, Ho»zo apojiatavir inu- m tiiis. gradit ur or e perverfo , anuit oculis, in Urit p (‘de, digito loquitur. ■e- 2. Scientiam aud ad injiitutionem re- ejl iie & hone/ie vivendipertinet r multis mo¬ te, dis laminem cotiigtre & camparare (fbi 5* opor tet’, p ar tim ratione, p ar tim do Brina, id partim exemplo , partim meditativne •f. fan cimam fcripturarum,partim ajjidua e. injpe&ione operam & mor mn faorum. 'it Hoc novijfmum maximefortajJis prt ca r, ter is necejjarium: utjic Jcilicet komo in ta omnibus o p (rib us fuis jit circumfpeBus t- &" providus ; & quotidiana dicajfione co- -- gitationes locutiones pariter & fatta Jaa i- apud femetipfum examinet. Sapientes n epuippe femper agendo difcunt , &' per is txercitium bonorum operam , fuotidia- i- nis profectibus in major em tuhtat is apni¬ ta tionem excrefcuni, Per txperkntiam it namque eorum qu- 3. Et tjuamvis in nuKo loco difcpli~ nam [nam hotno defcrere debeat ,• dili- - ji entids tamen fr magis /olicite ibi ejtfer- • C van- 44 S. Bon. Sppc. Discip. vanda, uhi negle&a generat fcančLilum \ vel cujlodita hond tmitaiionis exempltt, Hinc dijcernendum erit , ep ut fin t illa > cpuA in difciplina cujlodienda nuncjudm intermitti ; & epu a rurfum itla fint , cjua fro Ineo&tempore nune intermitti nune' exerceri volunt. Stepe tamen etiam illa epu a in puhlico neceffaria funt, pri us in feereto cxercitationis ufum expofcunt ; cpuia Ji prorfus e a in occults negligimus 5 uti pojlmedum eis dum opus ejl, in puh¬ lico non valemus ; er tune aut prorjus d difciplina defcientts intmntihmJcanda - lum faeimus ; aut inepte id ejuod in no- his non e/i fmularc conantes irrifignent txcitamus. De difciplina in fpeciali. CAP. VIII. J AM de difciplina in fpeciali inter fra- tres & extraneos fervanda viden- dum. Inter fratres, primo de difeipii- nacirca fpiritualia quiedani, deinde circa corporalia. Circa fpiritualia ve¬ ro Ad Novitios. Pars I. 4$ ro primo quantum ad amotionem mali, & quantum ad pofitionemboni; quo ad amotionem mali erit primo de difciplina circa confeflionem pri- vatamjdeinde circa puhlica attenden- dum. Et c um difciplina per Hugo- nem(ut dičtum eft) bona Schonefta converfatio defcribatur: in dicendis de ea,ad bonitatem fimul&honefla- tem conlidcrationis eft oculus diri- gendtTS. De difciplina circa co?jfeJJio - nem priv atam. CAP. IX. 1. T^E quotidianisoffenf]s,finequi- bus hsecvita non ducitur,fa- cienda eft confcftio : de privatis pri- vata ; de publicis puhlica, & nihilo- minus quandoque privaia. Atten- dendum eft de confeilione privata, quibus, quoties,quando, & ubi fieri debeat, & qusu fit circa eam novis fratribus difciplina fervanda. Debenc C 2 kipe- 4* S. Bon. Spec. Oiscif. fuperiori, vel, (i ipfe ordinaverit in- llrudori fuo, & non alij, nili ejusj in abfentia ei tantiim , quem fuperior vel inftručtor, de fuperiorum aiTen- fu, eis duxerit aflignandum , tribus vicibus in qualibet hebdomada vel pluries, (ecundum quod neccfle ha* buerint, indi&o fibi tempore & loco, pro Sacramenti reverentia, cum dili- gentia conficeri. Nunquam eis pla- ceat vicaria confefforis mutatio, ut nune uni confiteantur, nune alteri; quin potius, fi quando id cogat ne- ceflitas, notabilia deinde ad princi¬ palom referant confefforem, caula tamen devotionis, eadem pluribus poflunt confiteri, nlicer non efteon- fcientise ordinatae feu purce 3 varios qua;rere confedbres. Fittamen falu- briter, ut cui de peccatis prseteritis femel generaliter quis eft confefliis, «ie quotidianis etiam confiteatur ei- dem, vel novo li haeleric curatori, fuorum denuo vulnerum , perfečič aperiat corruptelam. x. Di- Arr Novmos, Pars 1 .^ 47 iv Dilciplinam circa eonfeffionem difcretio, puricas, & reverentia pro- bant. Habeantdifcretioniscautelam, ut antequam ad eonfeffionem accc- dant, diligenti fuper eonfkendis con- fideratione praffiabita, offenfas prius fuas Ipeciales, deinde alias, fcriatim S 1 breviter fine culparum & verbo- rum replicatione inutili, profčquen- tes, eonfeffionem fuam fub prima Sc ukima culpse nominatione conclu- dant, aliqua tamen devotioni inter- dum, vel confcientite replicatio in- dulgetur. 5. Sit Sc pura confeffio : utcon- ficeatur fimpliciter & devotč, fine ex- culatione, fine acculatione vel nomi¬ natione akerius ; de quibus habueric confcientiam remordentem, nec fpe- eialia paffim fub generalitate pertran- feanc. Tentationes fuas, 8t cogitatio- nes malas nulla ratione oceultent: non contemnant modica, ne paula- tim defluant ad majora* In domo namque, quam fubintransradiusfo- G \\$> 48 S. Bon. Spec. Discip. lis illuminat, quantumcumque fue> rit prcemundata, atomi nihiloniinus diligentius intuenti apparent: fic & cor radijs gratiae illuftratum, ctiam minima videt ac vitiorum laqueos fubtili examinationediIcernit. Quan- tč> quis fuerit mente purgatior, tanto fe fordidiorem videbit, & majores caufas humilitatis inveniet-Deponen« dse tamen funt ferupulofitates qute- dam fuperfluae,.qu$ confcientiam in erroris confufionem inducunt. 4, Reverentiam nonfolum interio- rem, verum etianv exteriorem decet confitentem habere :ut fuo deferens confeflorijieilli five in elatione capi- tis, five in alia corporis difpofitione,, fi commodč vitare poterit, non co- tequet, fed fteds genibus, dum con- fitetur,.nudato ac demiffo capite, fit; humilitercoratn eo.. Ds dtp plin a cina confejjio- nem pubiitnm*. CAR Ad Novitios Pars I. 4) CAP. X. l'./"\Ffenfe publicse , puhlicam ( ut ^ dittuar cft ) confeffionem re- cjuirunt, circaquam attendendum eft, ubi,de quib'usjSč qualiter fieri debeat. Confeffionem hujufmodi facere de- bent, aut coram fu p eri or e in Gapitn- lo profefforum , fi adefle liceat & (it moriš , aut coram inftručtore (uo, quando tenet eis Capitulum (epara- tim; aut alibi private coram aliqud vel aliquibus, fi privatč offenderint coram eis. Ante omnia fi percepe- rlntfefačtovel verbo afiquem vel le- viter ofiendiffe, ante comeftionem Vel dormitionem,eum humifi ftude- ant fatisfa£Honeplacare 5 & inpetitio- ne venite prtevenire: ne alius praeve- niens de nianibus edrum humilitatis merCedem fubripiat.. 2. In Capitulo profefforum (latim poft Pretiofa, recommendationibus fa&is> fe de manifeftioribus & majo- Pibus offenlisaccufent: deinde ipfum Capitulum in fimul exituri, & ad liscu C 4: fibii 5© S. Bon. Spec. Discip. fibi determinatum, ad quem nonfit fseularium accefTus 3 fturi. Mostamen jam apud multos providč abnuit, fra- tres novos in Gapitulo fatisfacerc profeflorum: fed pro eorum offenfis fuusibidem proclamatur feu pramo- jjetur inflručior. Infecundo Capitulo, videlicet InftručloriSj ( quod debet eis tenere duabus vicibus, vel pluries, fi fuperio- rividebitur in qualibet feptimana) fu- per pradi&is fatisfaciant, fi in primo Gapitulo non fuerit fatisfačlum, alio- quin fuper notabilibusSf apertis( juxt» ejufiiem inftrr.ctcris monitiones ) of- fenfis& negligentijs fe accufent; qur fliper his, dc quibus fibi expedire vi*, debitur j eos charitative corripiens, prout cuiulquerKoribus vrdebitur ex- pedire falutaribus debet inftrueredo- cumentis ; eonfiderans diligenter, ut rum Deum- gmerant ex animo; fr> fint ad orationem vigiles, & ad divi- jaum officium fulieiti; fi ad injun6ta žktiks.2-; devon f fi ad corredtionem Ad’ Novitios , Pars ft" & opprobria patientes: ut fic de mo- ribus eorum , & propofito habeatur pleniorcertitudo. Matrenl feiliisin lenitatisdulcčdine,patrem in corre- čtionis cenfuntexhibeat. Sit fevcrior judicibj quam lermone. Qui’dulcu eji tlbquio } major a reperiet. Nec oportet quod eis pcenitentiam coram toto conventu publice faciendam > line conffcicntia fuperioris imponat. 4. Podremo, ut difcip!inato& de- bito modo fiat hiijufmodi confeflio, debent' circa eam, honeftatem,, caute- lam & humilicatem fervare. Hone- ftatem; ut culpa; narrationem nudo dapite, & non ridendo, non circum- fpicierido, aut cum manu aliquid fa- ciendo; fed junčtis manibus potius, vel aliter ho neltd dilpofitisr, exequan- tur. De catitela dičturti eft in capitulo prsecedenti, quani ih hoc pr-ecipuč habeantj ut le paucis verbis expe- diant; & in culpa fua nullum alium quam leipfos involvant : quod & cantelani} & puritatem concernit. C s Hu- f i S, Bon. Spec. Discip. uiniEtstem habere debent io geffir corporis > & in verbis. In geftu qui- dem,utadtcrram,ji]Xtafratrumcon- fuetudinem ,de poftcrnant humiliter. In verbis autern , urverba fubje&io- nis & poenitentia:, nullam fint omni- no notam fuperbia vel impatientiar continentia. f. Quando in Capitulo vel extra: nimis aufterč, vel minus jufte fuo ju- dicio, fuper aliquo arguuntur, non turbentur animo: fed potius pro fra- trum diligentia circaiplbs, qui quos amanr, arguunt & cafligant; &exer- citio virtutisobiato, in Domino gau- , deant &exultent, adverba & verbera propter Chriffum gratanter Sthumi- liter parati fuftinenda. 6 . Etlic^tfratres profefli aliquan- 1 do propter infirmos , provide duxe- rintabftinendumjnepro qualibet of- fenfareprehendanteos indifferenter,. autnimisfuperbž, quamvis pi£, utfi quid in eis reprchenfibilfe viderint,. luo confultius denuncient inftru&o- AdNovitios. Pars I. fj rr: ipfi tamen fratres novitij ab om¬ nibus corripi, & ab omnibus erudiri aftedent. Quj mn vult corripi , non tiult corrigt, ait quidam. Admonebe- rh{ inquic)/:^fw/er, reprehenderispa- fienter. Probata fiquidem patientiaj virciis , reddet eos Deo & fratribus gratioios. Culpam fuam nullo.modo defendant. nimirum ( ut ait beatus Gregorius) qu& defenditur culpa,gcr - minatur. Sed fi fentiunt fe immunes> fatisfadione femper quantumcumq; fuerint innocentes, humiliter prteob- lata, poflunt innocentiamfuam, cum reverentia tamen, corripienti often- derefi requifiti fuerint aut permifU. unde fandus Francifcus. Beatus fer- uus qui non ejl velex ad]eexcu[andum - & humiliter fujlinet verecundiam (3' rt. ■ prehenfionem de peccato , ubi mn com- mifit culpam. S . Bon. Spec. DiscIp. K Ve difciplina quo ad pofi~- tirnem Zoni, CAP. XI. ^Ongruit jam de difciplina, quoad ^ pofitionem bonialiquid tangere. Etprimode difciplina circa informa-- tionem cordis; ad quam eft le&io il- luminans intellečlum, & oratio ac- oendens afFedtum. Secundo, circa' exercitarionem oris; ad quam divi- r.um fpeftat officinm. Terdo, circa/ exercitationem operiš; ad quam fpe- Sat altaris minifierium. Ve difciplina circa cordis informativnem, &j>rimS de orationc. CAP. XII. i. TNftent oradoni feruenter ; nrort' foliim in oratorio, verumedam vibicumq fuerint, cum ipfi (int temp- lum Dei: aut certč in lečtis occukč, acfine percepdbiiičBito: quippetan- to AdNovitios, Pars I« p jr t6 fecurior, quanto fecretior, exiftic orado. 8č quafi capitulum femetipfis tenentcs , in quo proficiant vel de- ficiant, quotidiana fecurn dilculHone perquirant. de vocatione lua, & in- numeris beneficijs$alvatoris,gratias ei debicaSjtota mentis devotione fol- ventes, quod inchoaverunt bonutn» ab eo perfici inftantiflima oratione depofcant. Nec foliim pro le, ve- rumetiam pro alijs tam \dvis quam mortuis orent: & qUafi quoddam me- inento fibi conllituant. Poterit ora- ttirus prim6 de lailde Dei intipere; hlnc impenfa fibi beneficia memora- re: deinde necellitates quas patltur, Sc defečtus exponere; poftremohu- militer poftulare. Ordotamen Sc mo¬ dus , quem fpiritus fančlus fuggerit, e1t fervandusin oratione, Sc qui af- fcftui rnagis fapit. 2 . Ad orandi ftudium meditatio provocat&irtfbrmat. Hugo dicit ,Sis QYat ioni fanUa mtditatio necejjaria eji , m omnino perfeffa ejfe eratio nc^ucat, f S S. Bon. Spec. Discip; Ji eam meditatio non comitetur autpra- csdat, Nam & hi, qui mala [na confide- rare negligunt ,• ant nihilpetendo facile fer ignorantiam faUuntur, aut-certe mi¬ nus qudm oportet digne petendo > p er de- ftdiam tepefiimt. Qjqantb homo magit mala fua intelligit , tanto amplius JujJi- rat&gemit. frimum ergo necejje ejl , ut fiprudenter & uti lit er Deum or are vo¬ lu m us ■, ant'm um no (Ir urn jugi medit atio- ne exerceamtts. Et in confideratione mi- feria nofirat difcamtu ; quid no ki s necejje fit petere • & in conjideratione miferi- cordiat Det noJjri,quo dejiderio dekeamtis pojlulare. Ijtis duaius ali s , fcilicet mife- ria hominis , & mifericordia Dei i{c- demptoris y oratio fuklevatur. j. Sit autem Temper devota, qua:' oportunitate juvetur, frequentia fo- veatur. Devotionem intentio, dili- gentia , puritas & affečtio probant. Tota mentis intentio, ii curis exterio. ribus revocata, orationis vigilantise eft applicanda: ne aliquid aliud prae- ter id folum (juod precatur } animus co- AdNovitios, Pars S 7 cogitet. Undelfidorus, Novejl lahio- rum, fed cordis oratio. Dum orant, fic femecipfos confiderent, tamquam prsefentatos Domino majeftatis. Ne - gligentes autem orationes , ne c al? ipfa ho- mine impetrare valent t cjuod volunt. Et non in multiloquio, fed in puritate cordis & compunfitione lachryma- rum nos exaudiri fciamus. Et ideo brevis debet eiTe & pura oratio, nifi fortž ex affečtu infpirationis divin* grati* protendatur. Quanto vero ti- more ,.fervore, &reverentia fit Do¬ mino fupplicandum infinuavit, quj docuit nunquam fine gemitu effi orandum. 4. Oportunitas loči & temporis s quietis motuum internorum dilpofi- t* affečtionis £•: otij ad orandum non tranfeat otiofa. Qui oportunita- tem deferit, oportunitas eum fugit. Ifidorus; Oratio privatis locis oportu- nius funditur ,cumDeo t ant um tejle de- promitur. Proderit ergo aliquando ad obtinejidam compunčttonem, Si S. Bon. Spec. Discip. ita iemoti fuerinc,ut puras manus ad' coelum Ievando, etiafn fuam inter- dum audiant vocem. Nonriunquam etiam ad fublevandam intentionem, incoelum fufpiciant: ut eorpus pari- ter & animus tendaturad Dominum; & ibi fifcorubieft thefaurusfuušDo- minus JEfus Chriflus. f. Cceterum mane 8n vefperč, tfempus eft orationis oporturium : cjuod penitus peculiari vacuurn ora- tione, fi vacatjculpabiliter prsteritur. £laxime aitttm cumprofundumnoBur- nits [opor indicil jilentiutn , tune pline' hbtrior erit puriorčpuioratio 5 nullotunc tur bat a clamore , nuli a ajficientu hudi fent at a. Sic rnentis tranquillitas, & quaedam fpontanea quandoquč ani- mi promptitudo, imo infpiratio quae fe offert, otijquč libertas noninno- xič negliguntur: qucs etiam fi defie- rint,labore funt qtiodain ac ftudio comparanda. Pfalmorum, hymrio- rum, fan&arum meditationum, &ge- nwflexionis inftant$, deYQtionis eft Ad Novrnos, Pars I. /piritus excitandus. Otium fi delit, ficut ad cibum corporis, Ita quoque ad refečHonent animte efi: vendican- dum. Sicut enim carnalibuscibis ali- tur hotno exterior; fic devotis oratio- nibus hc.-mo interior pafcitur & nutri- tur. Porro devotus quifque vix opor- tunitate fraudatur : . Deum enim quem ex animo quarit, ubique in- vocans invenit. Ignavus autem & te- pidtts, nec in ipfo valet oratorio orafr- diaffečtum invenire. Plorat in con- vivio Magdalena, nec etiam prafen- tia eam impeditconvivarum : in ipfo autem templodefipit ipfe Pharifaeus. 6. Eft autem frequenter orandum: quia oratio ejl hojiis flageUutn , peccato- ris : fubftdium , proximi JolatiuM , Dci' facrijieium. Frt^utns orutio , vitiorum impugnationem extinvuit. In oratione dat ur voluntasbona. Oratio frequen- tataeft ntunitio animae. Quam obrenv poflhorascanonicas ) antequam ora- torium exeant, aliquid laudis vel ora- tionis gratuitum Deo munufculum offe- 'tfo S. Bon. Spec. Discif. offerant, quem frequenter per negli- ' gentiam in oflicij debiti exhibinone 1 offcnderunt. Afluefcant huic con- f fuetudini (ands frequenter infifterc & conftanter 5 motufcjuč animi refu- : gos difcant Deo vel paululum appli-- čare. De Leclione. CAP. XIII. i.T ECTIONIBLIS quoquc divinis eftanuna nutiienda : idcirco il- lis ( qui primo circa divinum officiun^ addiičendumprout infradicetur, ex-' i ticerint diligenter per inftrudionem imbuendi )fcripturaeft aliqua ex fa- crapagina, admorum informatione conveniens provfdenda ,.potius fpiri- tualis confolationis habendse , quam ffudrj gratifc. Novorum ftudium fra- trum, in orationis inftanda 5 in divini exercitio oflicij, Scfratrum obfequijs xnaxinie debet efle. 2 . In Ledione itaque, fi qua fibi \ permitti contigerit j non magis quas- ranc AdNovitios, Pars I. Si Fant fcientiam quam faporem. Hau- riendus eft fxp& de Iedionis ferie affe- dus, & formanda inde oratio , qua: ledionem nonnunquam interrum- pat: hoc enim modo divina ledio leda conferc intelligentia falutarem. It fcientia quac pro virtute defpicitur, per virtutem poftmodum meliiis in- venitur. Certis autcm Iioris, ccrtte ledioni vacandumeft. Fortuitalcdio &quafi cafu repertanon tedificat, fed reddit inftabilem animam. Certis eft ingenijsimmorandum, &afliicfacien- dus eft animus. Faftidientis eft" fto- machi multadeguftare. De quotidia- na ledione,aliquidquotidiein vent- rem memorke dimittendum eft, quod fidelius digeratur: &liirfum revoca- tum crebrius ruminetur ; quodpro- pofitoconveniarquodintentionipro- ficiat, quod detineat animum 3 ut alie~ aacogitare non libeat. De 6ž S. Bok. Spec. Disctp; De divino officio in generali* CAP. XIV. I.jAESTAT de officio, prout eft in v addifcendo,deindeprout edin e>requendo videre. Addiicendum eft divinum officium, maxim& in prin- cipio ddigenrer. Et licet de rotair officio & ordinis ejus ufu leu forma, notitiarr. habere oporteat ; funt ta- men qu£edanrcommunia 5 fčilicet of. ficium beatae Marice Virginis,&mor- tuorum^commiinede Sančtis, cum pfalmis, hymnis & casteris omnibus’ ad iikid fpečtantibus,ledionibustan- tumexceptis; Prim a, Completorium, & Predela, capitula, & preces, fuff- ragia horarum feiialtum; abfolutio- nes & benedičtiones, quce inMatuti- nis dicuntur; hymni ferias ,laudum- que pfalmi, & cancica ; benedičlio quoq-ue menfa? cum griuijs: necnon Sr plaimi Primce dominicalis, omnes eriam plahni acenccfnnonono tilquc ADd^nvmOS, IPAUS I. S? ad ulnmum, nifi totum, quod magis expedit difcatur pfalterium, funt coc- tletenus addifcenda, & menti per €xercitium arftius imprimenda. 2. Infabbatis quoque&praecipua>- rum folennitatum vigilijs, previden* dum eft divinum officium tam in litte- ra quam in nota. (luoties autem ex- traohorum cantatur,propter hone- ftatem, & ne orantibus vel ftudenti- bus fratribus impedimentum prafte- tur, vocem in cantu deprimi decet. Et poft refečbionem, pratcipue in ver- bis modeftiam congruit obfervare. Ante Jumptum cibum (ut inquit Hu¬ go ) magis biUres ejft convenit , ne ipf tcnfione fcapularum, vel capite an- . terio i Ad No vitic s, Pars I. 71 terroris ftalli Ipatium occupando, & tergum ad retro (lantem fociumpro- tendendo , aut dum fedent, pedes fuos ufque ad fcabellum forma? con- tiguum ,Iicentiusextendendo. Nota* bilis tibiarum extenfio vel dilatatio, dum tedetur, minus honefta eft. In* decens ergo quae vaga & turpis eft di- fpofitio : iiiio utrobique deformiraš, fed maximž inofficio , conventu afti- flente vitanda. H-oneftosenim per omniaexigit morešconventualisho* neftas. 11. Uniformitas eft in proftratio- ne & inclinatione fpeciaUcer (quan- quam in alijs generaliter) obfervan- da. Inproftratione, utnon aliusfub- tus formam chori, Si alius fuper fe- dile: fed omncsfupradičfcam formam k profternanr, & operto capite filen- ter orent, ne impediant circumftan- tes; manu ad genas acoubitando nunquam applicata, aut brachijs es¬ tra eandem formam extentis, (e J fli¬ per iftam honefte Schumiliter difpo- D j fitisr. 72 S. Bon. Spec. Discip. fitis. In inclinationc ; ut uniformiter 1 apud omnesfit, tempeftiva, devota, fufficiens&honefta. Tempeftivaqui-> dem, ut inclmaturus furgendo,&i elevando fedile, tempus vel paulu- lura inclinationis prteveniat. ut ver- bi caufa; quando poft pfalmum fue- rit inclinandum, ultimi verfus fine jam accedente, furgatur, quatenus deinde liberž inclinetur ; vel certč inclinationem, fedis aptado fubfe- quatur. 12. In inclinatione vero debet de- votio apparere, ut fiat humiliter & profundč. Non eft devoti fed pigri, rigido ftante corpore, tenui motu ca- pitis inclinare ; eft enim corpus,dc- preflis a!iquantulum- renibus, ne ca- piti coaequeturade 6 dcmittendum,uc | ipfum fere fuper genua, brachijs in- terpofitis reclinetur. Alioquin incli- na, fi nofti facilius, humiliter tamen & profundč. Extrachorum tamen, & aliquando fortčin choro in officio . glan&&.fine.cantu di&ominor fuffi- cere Ad Novitios , Pars I. 7; :p cere videtur inclinationis profundi- , tas. Sunt qui culpabili admodumre- - miflione tradudti, hunc reverenti* tl cultum Domino fubtrahentes, eva* . cuanc: dum aut refident prorfus uf* , que pod fačfcam memorism Trinita- tis» aut tune etiam furgunt, & fedili elevando intendunt, quando fuerat inclinandum; aut ex negligentice vi- tio non inclinant. Quanti autem fit lia?cnoxadetrimenti,B. DEI genitrix feniori cuidam in choro pfalientium fratrum indicafle refercur: quse incli- nantibus ad SS. memoriamTrinitatis, fuum ipfa filium fingulis offerebat, qUendam vero minime inclinantem, verfo ab eo vultu, velut hac gratia in- dignum pertranfibat. 1 Sufliciens feu etiam perfe&a debet effe inclinatio j ut ab ea citius debito non furgatur; honor quidem Patri St Fiiio & Spiritui fanfto, fine differentia exhibendus eft. Honeftas quidem in corporis, manuum,&:ha- Uitus decenti difpofitione confiftit. Ec D 4 quan- 74 S Bon Sfbc. Discip. cjuantum ad habicum ' r ut maximž ca. pitio caveatur, ne operca fronte fupes oculos defluat cum inclinatur. Pro- derit adiinitatem (ervandam»de com- inuni officio notitiamhabere. Pul. chra valde uniformiraš in congrega. tione& conventu fracrum ut&idt&ent. CT moreš , & artimi convenirc. Unani- mesuniformitasinfratrum conventu decet, qyae in moribus plurium uniti- va,uniformes ordinat & decorat. De difciplina officijextra chorum. CAP. XVI. i.CIquando extra chorumofEciurrr ° dixerint,di!igentiam nihilominus & honcftatem prsedi&am debent ir* quibuspotertmt, fludiosž fervare: ut dimiilis omnibus qu2ecunque in ma- mbus fuerint, ftantes cum reverentia, Juxta tradtcionem Ecdeliafticae diici- piinte; pr££terquam ad lečHones in matutinis, vel quando aliasCreatori luo debitascum de votione laudes ex- fol- Ad- Novmos; PaRS 1. 7f folVent, fleSentes genua, vel incli- nantes, protemporecum cimoreDEi. Si quando eos ad (edendum debiliras cvidensj vel niinia lallkudo compel- Jat; (altem ad inceptionem otfici’ ad invicatčrium, hymnos & oracionem Dominicam; & a capituio in ante lur- gere non omittant. Si etiam in lečfco segritudinis decumbant, rcverentiain nihilominus aliquam faciant prouc poflunt. S. Bicronymus ( qui tanta legitur IafTitudine facigatus, ut etiam in ftratu fuo jtcens, funiculo trabe fufpenfb, manibus apprehenlo fupi- nuš erigeretur, ut fcilicet oflicium monafterij prout poterat exhileret) dum exhauftis viribusfenex necfene- čfcuti parcic, nec debilitaci blanditur, defidem junioruni y quibus eorporis vires iKcumqiie fufHciunt, irreveren- tiam, imo dignam derifionedefidiam, fignis arguit & confundit. Alius pro lentarum ta’dio febrium, complero- riuminled(>exroIvere afluetus fer- turptr angel um reprehenfus audivif- D $ fc. 7^ S. Bon. Spec. Discip. fe. Completoriumfub cecco , necfruBuf y nec utilitAs. Sanč in officio DEI, cu- rancla ubiquc magnopere reverentia. & honeftas: cum ubique fit cadem ejus,cuitunc Ioquimur , & aftamus> deitas & majeftas. Tanto eniin am» plius reverentia & diligentite Itudiu, divino debetur officio, quanto id Deo immediatius exhibetur. Cura ofi.cij diligens, maxlmaJlarus intcgritof : Ne- gle&us officij , ntaxima vita, corrnptio-> mavima religionit deformitas. Nemo DEI fe aftimetfervum, fi DEI podfli- mam negligat fervitutem , qua ap- propriato vocabulo , DEI lervitium nuncupatur. 2. Debent dicere offieium diftinčlč,, continuč, integrč,& ordinate. Diftin- Se; ne verbum mafticando, vel exi- liter proferendo,vel nimium feftinan- do,dicenda confundant. Continue j uc interruptiones in eo non fiant interloquendo, nifi urgente necedi- tatc, &hoc quidem pfalmo vel ora- tione,vdquocumqjalio, quod tune iucric Ad Novitios, “Pars I. 77 fueritdicendum,completis; nifi pfal- mus vel oratio , quem interrumpi oportuit, continuo a capite refuma« tur; aut inter plalmum & pfalmum mora notabilis fortaffe fiac. Parilijs (ut fertur ) cum quidam Theologus unius horae canomcae incepiffet offi- cium,lupervenienteEpifcopo ad lo- quendum cum eo,caput line locutio- neinclinans ,Horam inceptam , Epi- fcopo exfpedante,finivit: quam dein- de dilationem colloquij, ne moleftž fcrret,admonuir, caufam lubinferens, quod majori Domino loquebatur. Quidam propter inrerruptiones in officio fadas, graviffimo affličtus pur- gatorio memoratur. Intcgre dicant, ut de dicendis nihilomittant, Proinde lipluresfue- rint, qui (imul officium dicanr, & unus vel duojuxtaIaudabilem confuetudi- nem pfalmos ,antiphonas, hymnos, & refponforia voce pronuntient alti o- ri, non pucent libi fufficere quod ab alijsdicitur: ledo-mnia qua adfuatn D S per- 7$- S. Boh. Spec. Disčip. ' pertinenr partem, ac fi eflent in rfto* to, (ubfilenrio integrd dicant: cum efficium extra, eandem quarn imra ihtegritatem requirar. 4 .Ordinate deniq; officium in fub- ftantia, tempore, & modo, & omni¬ bus exfequi ftudeant: pofipolitionesj implicationes, variarionesfacild non admittant. Honeftd tamcn Pretiola, V£lalii]dextraordinari^aliquando di- citur,dum tamenidipfiim luo tempo* re minimd negiigant. Quis autem fi* jie grandi confdentiae fcrupulo, pro* prium offici]ordinem,fibiqi!ereligio- nis (andtione rmpofitum, pro alienis- quibuslibet prstermitrat,aut qualibet variatione deformet? Quisniti vanifi- fimus&iniprudens pro certis dubia > pro authenticis vana, pro neceflarijs curiofa inducat ? fint igiturfandlorurn officij conditorum devota & ftabili ordinatinatione contenti : nihileo- rum vel communi ordinisinflrcutiont pra-ponant, quarnfibet ferium Sr de- votum j ncc defipientium more ftul- - - • torum* AoNovmos- Par? f. 7$ 'i- fCfum, Grsecorum glorias armulen- f tur. Infipienti enim no» niji fua pla* Ctnf.omnit fiultiiia la&orut f jiidio Jut. 6. Tempusquoquecongruumler- vent, necTacite prceter neceflltatem di ■ i r n as horas (i ve Pri raa m, fi ve C o m& plecorium fakem Canonieun , fivc alias,in no&urnasconvertanr. Fue- runt quihoc ouarundam obtenrutra- ditionum defenderunr 5 ordinafionetn Eccleliafticam offici} , confufione temporis irritam facienies. Quando fuerint duo vel plures quafi chorurn fibi conftituant, & pfalmos , atque bymnos accipiant akernatim,ur eft confuetudinis conventui. Congruus ordo eft in omnibus } ubique, provi- d& difeiplinato fervandus. Ordinatu animum, ordsnis decor & condecet & condelečlac. Inordinati vero eft ■animi etiam inexterioribus ordinem non curare: Sr tamen ordinationis ex- terinris religio attencionem excitat & aftečtunT. *o S. Bon. Spec. Discif. De alt aru mimfterio curando. CAP. XVII. I. A LTAR.1S minifterium ob reve- 1 reniiam. corporalis prsfencis Salvatoris , mundiute, reverentiae j diligenti$,honeftatis, & circumlpc- čtionis ftudium fpeciale requirit. Mundami™ ('ait Propheta) & fui don- S* S. Boli. Spre. DiiciP. elongationeni ab eo, ac per humilerri C debiti exhibitionem offic j, reveren^ v ti« fignum oftendanc. Si vero lede« p rit; & ipfi tantum irrfupcrpellicijs fue- J rine, n«quaquam juxta ipltim in fedili« { bus, videlioet coa?qualibus fedr ejusj i fed ad Icabelhim ejus potius, fi aptus ] fuerit loeus, vel alibi ledeantv Ve«; i nerentur eum decoro utc-orivenicco* mitatti, & maximž quando fe vertit iad populum, ei adfint; quem ubiqu« wt /n officio lie & eo expleto inveftia- 'rium revertentem deducant, ut acies ordinata, ad altare, deinde li opus fuerit, reverfuri. 3. Minifterio reverentiam exh?» Eent, b moto debito & habitu ipfi minifterio convenienti aftiftant &mi- niftrent: alicer enim non fine nota ir- reverenti« miniftratur : ut fi quis quamv!s diaconus, vel facerdosinfu- perpeliicioadMiftamminiftrans,cor- poralia fliper altare , prtelente facer- < dote veftibus faeris induto, replicet auc componat. Si quis non- habens -luper« Ad Novitios. Pars I. 8j rt fuperpellicium cum ftridis manicis, ^ vel aliudidoneumindumentum,cor- e * poraliaSt calicem tradare, aur panero & vinum in communi habitu rnini- i“ ftrare prarfinnat. Si quis hoftiam irv communi eligat loco, vel eledam re- s ponat, qute in pyxide manu fuamun* 8 dillima eft potius cligenda, & deda 8 fuper patenam ipfain, vel fuper cor- poralia decentius reponenda. Nec audiendi funt illi, quiad menfam Do¬ mini non aliam quam ad menfam cor- poris, curant munditiata, fuper pan- nos } qui libris ad feeretarum vel pal- larum cuftodiam fupponuntur, cali- cem paflim . vel eonfecrandam ho- ftiamreponentes. Singularem holliae culcum, (ingularis decet munditia. 4. Ad res quoque neeeflarias , UC funt corporalia, panni-calicis, ipfe ca. lil, & MtfTale,eftreverentia adhiben- da, quam munditite ftudium maxim& * probat. Hujus mtuim,pannus omnis fufpedus , aut quem color impediu ablui, a corporalibus arcctur & calice 84 S. Bon. Spec. Discip. In pyx!dibus ho(liarum,mundi/ITmus facculus lineus hoftias contineat. Si« militer & calices mundis facculis Ii- neis involvantur. Quifquis ergo ad altaris utenfilia facra reverentiam munditisc curat, circa ipfa operofius l ftudeat. De communibus Iibris, (I quosaiiquandopropter officid inevi- tabili fortč neceilitate cogente,poni fuper altare contingit, omnino ca- veant ,ne corporalia vel pannos cali- cis aliquo modo tanganc. Cum cor- poralibus vel calicis ipfius mappula, nunquam labia vel oculos tanganc, devotionis alicujus obtentu. Galix cum.Tuma tračletur munditia,quan- do de loeo ad locum defertur, non fuper librum aut veftinientum , fed altč in manu mundidima, vel repo- fitorio portetur : necextra repofito- riunvipfum prteterquam fuperaltare } vel in alio loco mundillimo teneatur. Miffale in loco reponatur honefto: & fi nonnunquam illud extra Ecclefiam, vel alias quam ad Miflam teneri con-- Ad Novitios. Pars I. 8? tingat,panno aliquo mundo prseter fuam camiiiam involvatur. Deniquc reverenciam in minifteriohabitusde- cens, cura munditiae, 8c in executio- ne maturiraš attedantur. Revcrentia fimul & cautelamunditiae, conmiu- nes corporis vedeš, prohibent ab al- tari. Et fi in his piurium opponas ineptias, habet aemulos plurimos vi* tium, raridimosdifciplina. NonAplu- ri£uf, honeftioričnuforma [umeri¬ ti a ejli 5. Ad hoctamcelebransquammi- nider, circa officium (uum,magnam debent diligentiam adhibere. Sacer- dos quidem circa provifioncm di- cendorum & agendoruminMiffa: nc defedum faciat in diccndis, formam feumodu Ordinisin cclebrando poft- ponens aliam audoritate fua introdu- cat. Obiationi calicis aquam ipfe in- fundat, quod a nullo line ipiius judio- ne ed prddumendum. Debet etiam circa cudodiam munditia manuum & pannorum efle intentus j manuum ; ut 8ff S. Bon. Spec Discff 1 . ut eas ad tangendum communiajve! čarnem nudam,five iirfacie, fiveali¬ bi non apponat, niti eas con tirni d lavaturusjpannorutrgut nunqu.im ad kidunienta> facerdotalia, maximč ad infulam nares emungat, vel aliter ea quoquo modo deturpet. 6 . Miniftris ver6 diligeutia debet efle circa eaqua: neceflaria funt ce- lebrami ■& circa munditix cuftodiairj* ac confervadonis vaforum& panno« rum pertinentium ad altare. Mini- fttomm eft, ur praeindud celebratu- rum cum diligencia praparent, ejufqj indumenta pod officium plicenc: &• quxipfifacrumminiftedum exequen** ti oportuna fuerinc, hora tempore& loco congmisofFerant. Nunquam ad Miffam privatam , legendi vel orandi grada, fblo vel fedibus fe totaliter pro(lernant,nec ladtent. poftcortinas,. fed palam coram altari, non tamen ; k latere ceFebrands afliftant, verfus eum circa quera tune oculus debet efle, alpedum quali continuč diredu- A d' Novink, Pars j. 87 'I ri, non rarr.en in faciem ejus maximž * poli Caiwnisinc€-ptiofiem,intendant. > Nec ei, pralertim a parte libri nimis l appropient, airr drča ipfum aliquem ^ j ti’.muli um fadant. Surama tjuietis ' tranjuill ‘tu ejl necr/f ria ctltbrantu Vafj & f annos mundč trn&ent apud eos & teneant. Si pannus calicis ad terram ceciderit, nullomodo ance- gua n locus fueric, iterum calici ap- • ponatur. Circa finem Mifiir ealicem plicaturi ipluni cum aquapoft vinum < recenfeant , ne pannos inficiat ad- hterentes. bumquam fliper altare vi- mmi & aquam ad mundationem, vel alias fi virare potuerint, miniftrent. Si tamen ob incui iam facerdotisopor- teat, fubtus a npullas, quae vinum & aquam continenr, manum ad reti- I nendum guttas, ne fnperaltarispan¬ nos cadere poffint, apponant, liiper quos etiam pannos nec ipfa? reponen- ds fiintampullae. Adhoc debet qui miniflrat ad MifTam, luperpeilidum d habuerit conlervaie,ne cum eo ali- qua- 88 S. Bon. Spec. Discip. tenus nares emungat, vel fudores a facie vel alias undicunque detergat; j nec ipfius manicas maximč ad pulve- rem fuperligna, lapides, vel fuper 1 terram exponat, quod tamenfi non- nunquam per aliquorum negligen- tiam accidit, caveredebent, ne cor- poralia, calicem aut pannos ejuscum ipfius fuperpellicij manlcis tanganc. Dealijs indumentisquoties eaplicant, folicicč caveant, ne unquam manicas terram tangant, vel ufqueadiplcrum veltimentorunvfunbrias defcenderc permittantur : fed five tunics linearj five qua?cunque alia indumenra pli- cantur,manic£E lemper longse a fin- brijs collocencur. Debent iteriun miniftri altaris propter valorum & ve- ftium (ut di&um eft)confervationem attendere,ne calicem, quando re- , ponunt,ftri61č ligentr quia fatpž per | hoc deterioratur non modicum, Sc paulatim obtritusconquaffatur. Va¬ la quoque altaris & uterdilia in locis j fuis diligenterut convenic,preparata . repo' AdNovitios, Pars I. $9 reponanr. Veftimenta etiam plicare non negligant & aptare: nifi pro ali- quo celebraturo ea quis dimitti re- quirat. Sed quid hovurn expreflioni- bus immoror ?in omnibus cnim,qure minifterium Dei conringunt, fpeciali n imirum diligentia opus eft. Si agen- dis miriifterijs terreni regis ftudio- liflimam homines curam impendunt; quantam putas seterni Regis rmnifte- rijsimpendendam. 7.Csereruni liminiftri akarisinten« dere debent honeftati, muko amplius tamen pcr omnem modum facerdo- tes qui celcbranc. Poftquam ergo fuerint veftibus facris induti, cum magna debent maturitate incedcre & pršcipuč cum alrari afliftunt, gra- vitatem in motu &geftibus, laudabili curiofitatefervare. Numquam genu- flexuri, quamdiu facerdotali cafula funtinduti, nifi temporibus ab Eccje* fia inftitutis. Super altare quoque fe non appodientinhonefle: necmanus fuashac 8cillac inordinatč deducant. Quan- fo S Bon- Spec. Disctp. •Quandoie verrunr adpopulum, noti erigant oculos ut videant alfiftences. 8- Dcnitjue circumfpe&os decet eos efle, fpecialiter circa corp oraliu m difpofidonem & cuftodiam,circa cali- cis collocationem, circa Dominici corporis confecrationem, languinis fufccptionem, & mundationis indu- ftriam, Circa corporalia, ut ipfis fli¬ per alt are replicatis, tifque ad ante- lior m ipfiusaltaris oram , fitfpaiium comperens, ne fuper eadem manus fuas aut manicas indumenti teneant. Galičem ante oblationem luper cor- poralia nunquam ponanr, licut pod: oblationem bed confuevit: fed iplum ufque ad obladonis temptis, ad cor- poralium teneantlatus. Circa confc- crationem inter caetera folerter pro- videanc, ut tuni hoftia fuerrt confe- cranda,itaparum&caut.č in pdncipio eam levcnt, qua(i fcutum fibi de mani- bus, deprefio a1iquantulum pollice, fadentes; ut fi fieri poteft, antecon- fčcradonem a circumftandbus vider! nun Ad Novmos, Pars ]. 5t 11 rmnpoilit, ne k limplicibusadoretur, qui quantocit;us eam viderint in ma- 5t nibus facerdoris, incautč nondum n tonlecraram adorant. Cum autem i- confeci aciofueritconfumara,hoRiam ;i fine mora notabiii duabus manibus s quantum expedic, ut ab hominibus pofiat videri, cum omni reverenria _ elevantes, tam in elevando quam in reponendo , debitam maturitatem s ■ fervent: nec poft vel ante elevatio- ; nem ofculentur eandem. Siluperal- tare viaticum celebrant, confecratio- . ' nem fačhvri, mamim cum hoftia con- ; (ecrandafuperipfim altaris viatici la« i pidem teneant: ne fiat confecratio |uxta,&non fupraipfurn. Circafum- prionem calicis caveant, ne ipflun fu- mendo, vel calicem cxguttando per nirniam exTa£tionem cumultu quen« dam vel fibilum cum labijs faciant, aut poflfumptionem digitos lambant. Erič etiam tutum , fi dum languinetn fumunr, calicem tenenres cum dexte. radecenter, & patenam cum finiltra E lup- 92 S. Bon. Spfc. Discip. fupponant, fi quid effundi continge* rer, recepturam. Super qu,am ii fran- gi corpus Dominku aut reponi con- tingat, ip(a denique vino Sc aqua, \’el ah ero illorum Hifficiemer debet in* fundi. Incongruum & indignum ut patena poftChrifti corpus fan&iffimu, communi tačtui pateat non mundata> & rebus quibuslibet licčt munchs,(ine differentia exponatur. Si fentis aliter, čredo ur poft paren«, vel calicis ant corporalium tačtum, non funt manus communicandce communrbus, ante faftam poft tačhim hujufmodi lotio- nem. Si calicispetatur mundatio pro infirmis , primam nullatenus aut fe- cundam perfufionem exponant: fed prius femper mundationibus folitis perfeSis, aliud den«6 vinum calici De difciplina cina e a qu£ lbVU.7 ) «IIUU v MIMIII VMi-v »pponatur pctentibus indulgendum. , *d sorj>us funt. CAP, Ad NovTtios , PARS I. 5 J CAP. XVIII. t.TJAbito de difctplma circa Ipiri. 1 ■*'tualia ; fequitur de ipfa, cir- rae, in quibus congruit officium lin- guar, fcilicet quantum ad loquelam & guftum. Secundo, refpedlu manuum, ut in exercido manuali. Tertio, re¬ fpedlu pedum, lit in inceflu. Quait6, refpedlu membrorum omnium,quan- tum ad aliquaipforum ofEcia. Deinde circa ea, quaeextranos funt. Prim6 quantum ad ea quae de propd, ut eft veftis& habitus. Secundo quantum ad ea quce delonge, ut funt oftidnae. Ve difcipliru in $cjhi. E z ' cap. 54 S. Bon Spkc Dtscir. CAP. XIX. l.^Irca dilciplinam in geftu, ( qni modus & figuratio membrotu & corporisdicitur) dup1ex eft cufto- i di i adhibenda. Prima, eft, ut unum | membrum alterius officium, non P ulurpet, auc ejus minifterium fini ad- mixtione confundat. Si os !oquitur; caput non agitetur ,manus non mo- veatur, St (ic dealijs : ut dum alte- rum membrum operacur, alrerum quietum omnino permaneat; aut (I •> opera eiusneceflariailli efte cognofci- tur .ad operandum ordinate movea- f , tur. 2 . Secunda difciplinac cuftodia eft in geftu, ur quod!ibet membrum in eo quod faci:, debitum modum te- near, nec temperami'* limitem , aut ^ honeftatis formam excedat: hoc eft, ut inpaucis exemp!is probemus, ri- dere ftne apertione dentium, videre fine defixione oculorum , loquifine cxienfione manuum, fine conrorfio- ne labiorum, fine agitaiione capi!is, Ime AdNovitios, Pars I. 9f fine devatione fuperciiiorum , ince- dere line modulatione greffuum. line vemilatione bracbiorum , line gefti« culatione fcapularu jacere linedeje- čtione membrorum/Sedere, fine al- terutra fupnje&ione pedum line alterntra accubatione laterum, fine divaricafionefeu dilaratrone cruriuiu, fine exCenfione vel agitatione cibia- rum. Nempe honeftum & humiletn fratrem femori furana imponere,ve! pedes palam cancellare non decet» A rcendi licut in puhlico, ita & in fe- creto funt geflus inepti. 2 . Geftus denique religiofi debet efle humilis, feverus & gravis. Eft enim reprahenfibilis geftus, fifuper- biam.fi molliciem, quce nune per lafcivam hilaritatem, nune per ni- miam deje&ionem infatuat, aut (I etiam levitatem pra-tendat. Turpis in humilitaris profefibre fuperbia. Foeda prorfus in humili habitu gefti- culatio faftuofa. Sic non eft viri mu- liebretn habere molliciem , puerili E } levi- 9 * S. Bon.Sfec.Di^cip. levitate. Gravitatis modeftia, muld affert fervata moribus honeftatemj neglečta maculam Sr contemptum, mortificata fecundum Apoftolum fuper tem m membra, geftusdebent 6 inorrificatoshabere. De difciplina in modo lo^utndi. CAP XX. _t,T\Ifcfplibalbquendftam in mocfd 5 & provida ( quando loquendu nt)difcredone,quam in verborum re- ligiofitateattenditur. Modus, inge- ftu & fono confiderari poteft. Lo- ouentis geftus, debet efte modeftus & humilis: lonus demiflus Sr fuavis. Modeftiam debet habere geftus lo- quentis, utnec ihordinatč, ncc tur- bulcnte inrer loquendum membra moveat: nee oculbrum nutibus, la- biorum contra&ione, vel altero non decenti alterationis modb, vultus ho- neftatem deformet, aut: faciem ipfam jsaollkie ijuadam reiplvat humilitarfs ob- AdNovitios, Pars I. 97 obtentu: fed in eadcm vultus con- ftantia femper permanens, fe veri c at e benignain St confianterrt, & quodam modo rigidam bemgnitatem prteten- dat. In facie fiquidem hominislpecu- lurri difciplins relucet: cui tanro ma¬ jor cuftodia eft adhihcnda, quanto minusquod in eaTucrir peccatum ce« Fari poteft, Vetatquoqueloquentem geftus modeflia ,ne fe hominibus no- tabili quadamfupplicationum profun- dJtate inciirvet , autejušcuiIoquitur Vultui nimisinftet s ne inhoneftč qui- dem in ejus faciem, halitus afpiratio- ne infufflet, aut Halitu ipfo poft vinu potatum, fenfum maximžnarium of- fendat Loquentishalitus vultui au- ditoris& naribus, vitiofč prorfus in- geritur. Debet etiam geftushumilita- tem, modeftiam, ac vultus hiiaritate prtrtendere. Sonitus debet efle de- miftus paricer & fuavis: quia clamo- fitas& verborum afperitas, locutio- riem religiofi plurimum quidem &de- decet Sc deturpat. E 4 2. Di- 58 S. Bon. Spec. Discip. 2 . Difcrecio praeterea quando lo f quendum fic, neceflaria cft.* quia e* 1 •rt fatui etiam porubola reprobatur y tjitia non riicit tam in tonporejho. Sapi- cns quando Ioquendum & quando tacendum fit, prudenter conliderat. > Eft autcm junioribus frarribus fere femperinter (eniores ufque ad inter- rogationem tacendurn. Atlolejcens, ait icriptura, luautrt in tua caufaz>ixcum ttectjji futrit. Si bis inttrrogatm junis , babcat caput refionfumtuum. Silet etiž abonis Propheta. Ergo quamvis de bonisjfanftis,& tedificationum elo- quijsperfečlis,di(cipulisraraconcedt- tur loquendi licentia. Nam loqui & docere, tnagiilrum condecet: tacere & aadire di!c'puloconvenit. L©q.uen- tea!i.onunquam loquantur: aut ver- ba loquentium quevis padlo inter- $ rumpere prafumanc. Nec mordad vel importuno infultu, fociorum lo- curicnem impugnent. Stuleorum cnimhaeč funr, qui neclingusparce- rejneclocijsdeferrenoverunt. Sipui - euarn Ad Nhvmos, Paus I. s>9 etiam mutua (e collatione impetunt, pcr impolitionem ftlentij. & a liana poenam condignam merito repri- munrur. 3. Rdigiofiras debet In locutione fervari: ur fit fermo veridicus& pu- rus,fir dulcis, & honeftus. De veri- tate fermonis Sapiens dicir. Ante om- nia verium veraoe pr acetat te. Non fb- lum igitur mendacia, & qu£E crimino- fa funt; verum etiam locutiones hy- perbolicas &aliqua duplicitate nora- biles, penitus vicenc. Loqnenres de dubijs aucfuturis, nunquam abfolu- tb loquantur, fed in hujufmodi om¬ nibus femper conditionem apponanr. Prcecifa enim de indifferentibus ver- ba , religio non ccnlentir. Non effc alicujus viventis arbinio,de conr : n- gentihus negare vel alTerereablclutb. Non facile deauditis feutentienc ; li- c juniicMvrfcvcr&o vel fignificationt appa- vat. In verbis fuisaut quas aliquandb- dirigunr, puerilibus vel adulatorijš non urantur blanditijs: fed tanquam religiofi, fuam breviter & veraciter intentionem exponant. f: Honeftarem habet locutio, (I ' &illius qui lbquitur, & illorum qui- i busveldequibnsfirfermo,conveniat d'gnfrati. Otiofa vero, joculatoria , juratorii contentiofa, maledica, vel alia (xcularia verba , nec pura funt qutdem, nec religiofae conveniiinr di- gnitaii. Hugd ( ut aic S. Bernardih ) inter Ad Novrrtos, Paus I. 101 inttrfdcularts funt mtea: in ore facer- tlotii aut rehgiofi ilafphtmia. lnter~ dum ft ihcidunt,fertnda fortnJJis y ref r- renda numepuam. Os tali&usaperirtiili- Citu>n,affuefcert f tcrilepiuni eft: fade ad cachinum moveris, f®d>ui movts. Di£ fbefce a vani!oquio linguam , qui ad profečtum religlonišafpiras. Procefc fiirus in publicum,pršmuni K ipfum: & animoftatue a verbis inanibus ab- ftincre. Provide tibi anrequam pro¬ daš aliquid, unde fi expedierit,fermo texatur. FamiliarCprudenti, confide- ratione omniaprsvenire : confert ad (i ngula fuiffe praemunitunr. Si dignum quippiam relatione non habes, tace. TutiuS & humilitis’ audit y cjudm hcjueru. Non aflfabilitas opportuna, ied loqua- citas otiofa damnatur.Jurare vero nuc percaput, nune per landos, vel alio quovis modo; Chrifli ( qui aip) Sit Jer- mo veji°r , tj} ejl non nonJ difcipulo minimč cougruit. Rurilis indignum penitus lervis DEI, muliercularum more contendere. Si reliftenriae in- E 6 cidant icn S. BcnSpec. Dischp. cdantverba^cedenduni continuo re- fidenti. Honor rji homini , ejui fepurat /e d zonttnuoni ! >m. Nunquam difeendi, ut dicicur,gratia, iicigent: fcientesad fe verborum contentionesnulio mo¬ do dtinceps pertinere. Non poteft cfle, quin contentio afiqi!id, quod contra confcientiam dicatur, extor- queat. Ergo inter DEI fervos colla- tio, non alcercatio debet efle. Per- verfumeft, maximčfi aufu damnabili ad injuriofavel maledica verba, quae fecundum ApoiloLum a DEI regno excludiinr, os rellgioli Jaxctur: auc diaboli nomen ad invečtionem affu- mat., vel in communi locutione fre- quentet. Sunt eju&dam eo* d,. L': frc- Ao Novitios, Pars I. io.j frequenter in gravis lapfum ofFenfac impuliu leviori prcecipitec, & flatus dignitatem colluvio fcrdicationis vi- liticcc. Pudeat eos rumigerulos efle, aut verborum (a-cularium delatores. J "Nihilinter fociosfeminent, quod in- firmos animos diflblvere valeat, aut turbare. ReuseftDEOčk Ordini,qui temerario diffidentiae verboconfcicn- tiampercutit infirmorum. 6- Preterea (IVe fratri, fiveextra- neo five magno, five parvoloquan- tur,femper in orc verbi dulcedinem habeant; omncmud owK*s,fecunduai ApoHoluni^anjuttudinfrn ojiendentes. Nuuiquam fute pr£etextu conftantite vel zeli cum communiratis injuria, in verbacontumeliofa prorumpant. S^- pčenim meritum immoderata lingua 1 confundit; turpi(que defenfio, quas injurijs utitur. Habetfaftuspro con- ftantia impetum, pro ratione injurias; red inoua oratiofa eucharii iniono Lemi - nt ^bunclnbit. te>4 S. Bon Spec. Discip.- De difciphna circa coms* Jhoritrn. CAP. XXI. t.TVEbent' etiam cum timore DEI comedere, dilclplinam temper tafn in modolehabendi, qukm in ci- bo obtervantes: vitantes nihilominus qualdam minus decentes (cecufarium conluecudines fliper menfarn. Placec velpaucade fingulis exempla fubne-' čtere, qu& ad (iriliHum coniideratio- nerrt tranftr.ictanr. Honeftč fedebent habere, ut dum comedtint aut bibunt, fedeant, bibentes cum duabus mani- bus (cyphum teneanr, membroturrV agitationem, & quarundam anhela- tionimi vel labiorum tu(r)iiltum,qu3e animi notam intenrperantiam,vitenr, ocuiosacifcumfpečHone, linguam k locutione cohibeant. Oculorum cu- ftodia mter epulas proptereži necefla- riaeft , quianon decer, ihipracipite, ut vagos habeant ocnlos; neque cu- riosč S C ( ut amplius dicam j impuden- i ter Ad Novittos, Pars j. JOf ter, quse apud alios aguntur circumlu- ftrando profpiciant; fed utpotius pu- dicč demiflis luminibus, ea rantum quae fibi antepofita funt attcndant. Loqui vero feu mufiitare ad mcnfams ubi iilentium cft fervandumj turpe vi- tium eft. Declinanda muflltatoris focietas; qui Ilcčc legis honeftate pro- hibituS)linguxtanien volubrum non valet retinere. Siquando eriam ex- traordinarič bibunt, five adfint live non adfintextranei, quamdiu bibitur, fileant. Culpanda nimis verborum multiplicatio juXta potum. 2. In cibo, tam in qualitatequhm in quantitate ipfius, quam etiam in modo, moraque ac frequentia, comc- dendi ddciplinam lervent: Inquali- tate.ut nunqiiampretiofa vel delicata, nurquam ciboru aut pra?parationum diverlitares afFe&ent Promptumad delicatapalkrum, cuiiolitas qua?dam, honeftatis poftpofifiva declarat, ut V. g. Si quis exvitiomelioradecoui- Kluni eligat poiuone> ut quod in pa- ne io£ S Bon Spfc. Discif, nelapidius, vel in alijs viderit meliusj jple libiaccipiat; li majo ra panisfra- gmenta funi at minorbus fi adfunt, licet minus delicatis, (ine rarionabili caufa dimiilis, cum pams vel res alia quanto magis ad integritatem acce- dit, tanto ad menfam ipfam valeaC honeliius reporrari. Si ad majoretn faporis delečiationem in pane inveni- endam, ipfum inordinatč frangendo, circumridendo, vel micacenus excru- ftando deformet. Si vinum cum aqua temperarenon curet; (i longum & interpolacum faciac hauftum, Si fal- fam communem panis appofitione confumat; auream incongrue cotanr, vafs tranlverfo vel circujari venatio- ne vendicet, cum fic magis in medio intingendum. Sicutenim apudhone- flos quo(dam in farculo imputatur,it corrolionibus o(ITu curiofiusinfiftas, aut carnes per mag,nos notabilicer bo- los, pnefer ex'gentiam (cindas ve! edas aut dum fcindis, fčifTum imme- diacž modeli um, antecjuara in com * ‘ muni AdNovitios. Pars I. 107 muni !oco pofueris, perdpias, a me¬ ta communi juxta vulgare proverbiu non curando difcrepas ; auc tadu more palponis, eledum poft tadurn relinquas,vel fimi!equfppiam adires: fic reiigiofis eftindecens, fi in his qtiss fibi pro tempere conveniunt cibis , notam gulofitaris non vitent. Si quando eos jejunij temporc, vino confedo ve! fimplici, ante comeftio- nem vel poft, herbis feu fpeciebus, in- firmitas liti coegerit, occultč hujuft modi fi potuerint fumant, ne fimpli- cesidem fibiiplis abfquefufScientine- cefiitatelicereputantes, ad folvendu jejuniumfuo indtentur exenip!o. Eft infuper diverfitas refpeda eibi & prteparationum vitanda. Nihii admenfam (pedale apportent, vel in menfarequirant.prteter (a! & aquam, qus poftunt Temper cum honeftatc requiri. Privandus communibus eft, qui fpecialiain communitateufttrpac. Communibus igiturdifeanr e(Te con- tenti. Osluum ad omnia, quae ali j co- me- jo8 S Bon Spec. Discip. medunt, afluefcant: ut ii fieri poteft nullumomnino repudientfeu abomi- nentur cibum. Grandevitkim fi po* tagium & comunia reipuas, ut in fpe- cialibus lautius procureris. Potr6 modo mollia, modo dura, modo fri- gida, modo frixa , modo e!ixa, prtc- gnanteš iofent appetere mulieres: providenter aptcm fobrieque con- verfari ti, (at's eft ad onirie condimen- tum fa! cum pane. 4, Debent etiam exceflurn in cibisp & maxime pot us quantitatem vitaret' ut crapula vel latietas ninvia non fub- repat. [iccontrarium omni(.hri- ftiano y quomodo crapuia y ait fan&uS’ Benedičh' f. Amplius quoque qualiter, hoc eft, quam dec enter, mundč ac tem- peratč fit coinedendum attendat. De^ centi* detrahit, qui cibuin in oreha« bens,vel flyphum in manu detinens, locjLiitur: qui mariU armatacultcllum habentc , cibum ori miniftrat, vel ci nondum cxpedito k cibo, poturh ni- hilt> Ad Novnios, Pars I. 109 hilominusingeric, aut dum bibit vel comedit,caput tenet in capitio pro- fundatum. Mundiciam debent ad proprium & lociorum cibum > & ad menfam ipfam fuper quam comedi- tur, obfervare. Munditiae fimul ac decentke gradi caveant, ne inparo- pfide, fcjrpho, velovo, pršem or fu m aliquid iterum comefturi reponant. Fced£ tuorum rcliquias dentium ali- cui cibo immifces. Nunquam fcy- pHum digitis potagio vel alio quoli- Bet madiclaris accipiant, aut pobičem potulo imergant; nec fuper potum, in fcypho velfuper cibum quemlibet fi k flent. In decentcr agitur, (i digiros quis iifiiccit, potagio, & offas vel olera nu¬ diš articulis cochlearis vice pifčatur. Si fuperfluitates pifcium & fimiiia, ex orc projicit fuper menfam, vel nuces ali) quam fibi frangit cum dentibus. Si quis tuflit aut fternurat, non aver- fa facie a men/a; Rar6 enim hoc fic fine qualicumque emifiione reliquia* rum oris. Sinudam manum in men- fa j i o S. Bon. Spfc. Discip. fa naribus emungendis, vel čarni rfu- dv lealpendjs appcmit, vel manum ipfam ad vdlimencadetergit. Caven- dumquoque, ne quis antefaciem cir- cumfrandum frarrum, pro fale & ali [s neceffarijs, quae š fracribus tradi poP fimt,mai>umextendat fijpermenfam, & eorura cibum cum inanicis (eu ha- bitu. iuo tangat. Scindendus edana panis, pečtod (eu vefti communi nora eft fine interpofirione tobalis appli- candus, Munditia meniš requiric, uc menfale nequaquam frequenti vel fuperflua dererfione cultelli vel inanuum detnrpetur , purgandis inaxime dendlms nullatenus ex- ponendum. Fcedum enim & vile, mappas & manutergia fratrum com- munia, dentium fricatione foedare. Qui conventualia dehonellat, cona. nfittit uticjnein conventum. 6. Ttmpcrantiam muniiuccmdi , ait Hu go, inteUioimus in (S\fi bomo trud/m, t5" non cum nimia fejlinationc comecJat. Feftinado in inchoatione & profecu- tione Ad Novmos Par.«' I. it? tkne comeftionis atceudiiur, quan- do videlicet in initio meniš itatim abicjoe orationis aiicujus prsambu- 1 lo, ad cibum mantis 1 extenditur r aut cum quada,m voracitate comeditur. ' Si prius ori cibum miniftras , quam alio iumpto fueris expeditus. 7. Cceterum per morofam come* ftiontm, congrcgationem detinere j ad menlam , aut fi quandoextracon- venttim bibitur, juxta potu m moram eontrahere non eft decens. Hincper fapienrem fobrio dicicur. Cejf.i prior cauul riici plina. 8. In comedendi & bibendi frc- quentia, fervanda eft diligentertem- perantis ddciplina. Sančpoft refe- člionem ad porum reclis e , aut pcr dieni in domo ex vitiofa eonfuetudi- ' ne-, aut quod turpius eft y polt Com- pletorium bibere, non mediocrisvi¬ tij notam habet. Honeftius ad men- fam quanturn in:lig"S bibis, qužuii bi- bendo per diem meribibuli morem geris. Fru&lus vel aliud quodtumqiie j 12 5. Bok. Spec. Disctp. extraordinarič Jircularium more co- medere, pacens eft gulofitatis indi- cium. Siguidem £xrra duas vices in die, ntfi neceflitate cogcnte, in do- tno vel extra comedere, puerorum , iin6 pecudum eft. Senex legem in vicibus comedendi non fervans,fer- tur per a n gel um a fino comparatus. Ad colladonem tempore je unij fa- ciendam, duahus tantum vel tribus ((i indiges ) bibere vicibus, tempe¬ rami« congruit & honeffoti. Studeč f >brius quandam temperantivlegem, in iptis etiam neceflarijs oblervure. 9. Denique quorundam facula- riurn in faci.ndis coinvitationibus, in poculis, in fragmentis, & hujuf- modi confuetudines vitent ad men- ftm. Non fe invicem faciiecoinvitent: fed comedat vel hibat unus quisque pro fux arbitrio voluntatisquantuni neceflitati fu« melius llbi not« quain alij, viderit expedire. Congrue ta- meti fenior verecundantes fortč, vtl nimiiun abllinenus juniores invitat. AdNovitios, Par«; T. n j Sapor & potagium prjeguflara vilium quoque feu quorum!ibet cibornm re- liquia?; ut .ovum unum tantillumve i pitantiae,fi ventre jam fatiaro fuperfit, indecenter comnvenfalibiis maximž 1 fenioribus ingeruntur. Fnccenia pcr menfam non mutant. A fragmentis 1 & relflguijs cav-eantled de pane& alijs ita fibi provideant menfuratb, ut coram Te vix micas relinquant. In poragio tamen aliquid interdum ho- tieftč relinquunr, id iibi pauperum & temperantia' gratia fubtrahentes. V c- | rum& li quidfort& rel.nquere , non tamen utpatei familiasaderogandum congerere permittuntur. Pro (ocijs aut vix aut numquam,rriaxim£circa finem rcfe&ionis, panem vel aiiud fcindant, aut potum in fcypho po- nant: ni(i laltem quantum ipfi foii comedere vel bibere valeant, G alij puibus haec ofFe.unt, non acceptant. Nunquam pro buccella , ut dicitur, panem tuncintegrum fcindant,prrc- iett.m fi apud focios Iradum inve- nianc. ? r 4 S. Bon. Sreč. Disctf. niant. Si fcvphum communem ha- buerint, qui volueric bibere, nonam- plius de potu apponat, quam podit bibere una vice. Inter reliouias qute aliquamio fiunt , inutile aliquid vel nocivum,ut qua.* de nuce,ovo,ca- ftaneaquč projiciinus, aliaquč ha- jufmodi nullomodorel,nquant. Mu- rilegos vel aves ad menfam non pa- fcant: cum nec in refe&orio debent fuftineri. Polftint cum dictis & fimi- ]u circa comeftionem attendi. Ve- runtamen funt nonnulla, qux lic&t commu-niter vitiofa putentur, inter- ckrm-tamen inter domeflicos in (piri¬ tu charitacis line vitio exercentur. De difriplma in opere miinatli. CAP. XXII. I. A D di (cipi in a m circa exercitium ^ operiš manualib, quodmanua- li opere corpo’-aliter exercetur fer- vandam , neceliaria eft dfaetio , di- iigen- Ad NoVTTIOS, Pars I. TTf Irgentia & honeflas. Eft habenda di- 1 kretio circa opus, ur quod facien- dum eft, difcretčfiat. Difcernendum eft primo, ut utili operi ncceflarium, j, bono quoquemelius, & melioriopti- j- m um pr-arferatur. Juvarefrarrem cimi indiget, multum utique operi pecu- liari prarponderat. Rurfum celebra- re volt'nti juvamen iubtrahere, ma- jorem pluribus alijs offenfam effe, quis ambigit? Eft etiam difcernen- dum quod opus quo tempore fiat. Nonnulla (louidern in feftis diebus non fierent , quse in profeftis bene fieri poftunt. Videturin operibusdi- ftinguendum. Sunr enim exerchia quadaro, qua? r ecefiirati qucddianae infcrviunt; ut eft ciborum prtrpara« tio neceiiariorum ad die-m, utenfi- lkim coquina' ablutio, & coniimilia qua* omni tempore fieri lolent. Sune quvt?dam alia, quae in diem alteram differri poftunt, ut eft feribere in qua- terno, tunicam virgis excutere, ca- put abluete , castcraque alia a qui- F bus S. Bon. Spec. Drset?, bus eft diebus Dominicis & feftisprar- cipuis abdinendum, ob lacri reveren- tiam temporis. Fedi namque dies, per honedum quietis otium, alij verb dies perlaboris debiti exercicum ho- norantur. DequoHugo; Ouantum, inquit , addit decoris diebus feciivis tspuies vdeationis , t ant um ornamenti con - ftrt c at er it diebus Jiudium boni operit : itd ut in illit cjuifc^uis noluerit effe epuie - tus, index fit fua vanitatis ; & in ijiis *pui mnfuerit laboriofm , tejiis pigritia. Carnales fup uidem mentes ne vel in Ulit diebus sjuiefcant , vanitas exagitat : ne t/f/ in ijiis in bono opere Je e verceant , pi- pritia ligat. Deinde quafi concludens . fubjungit ; O^apropter non negligenter habenda eji in bono opere di/cretio tem - porum\ quia ficut malum opus nuih tempore laudabile ejl , it a etiam bonum opus quodammodo reprehenfione dignum judicatur jji tempore opportuno fadutH non eji. 2. Diligentia in opere ex promptito dine operantis, & devota fiddiqui ope« An Novitios, Pars ?. 117 ffperandoru cxecutlone dignofcitur, Diligentiae hujufmodi promptitudo non in opere manimm tanriim, fed in coFivcntuali quolibct maxime lo- cum habet. Quidquid pertinet ad conventum, id pne čipu* diligentias ftudio eft agendum. Sint ergo pre¬ tipal ad conventnalia exequenda promptiflinii. Nunquam tarde ad opus Dei vel ad menfara occurrant. Linde (andus Benedidus: Ad horam divini officij , mox ut auditum fuerit fig- rtum , re/itlis omnibus (ju a in manibut fuerint, fumma cum feftinatione cur- ratur, cum gravitate tamen , ut non fcurrilitas inv eni at frmitem. Ergo ni bil operi Ddpr&ponatur. Ad menjam au- tem j ui ji er negligentiamnon occurrerit unteverjum, ut jimuiomnts dicant ver- fum &" orent fub uno omnes ad men¬ jam accedant , ; - turm partione fuHatil. Digne quu!e n acotrnini refe&ionerepeUimr, qui Is per vitium a communi orationel-. du- dit. Abfit a fiervis Dei vitiofie h up is confuerudinis turpitudo; ut conven- tualea!iquoddivinum praderciinorti- tium alterius pr.etextu cujusMbet, tardo acceffu vel ciriore abfceflu, propter opera dehoneflent. Ut enim tardus acceflus, fi • ante horamrecel- fus, fine gravi pradumptus necelfita- te arguitur. Impatientis & vani lig- numeflhominis. In communibusan- ticipare receflum, nec opus Dei poire in choro ufque ud finem exfpedi:are. Si mAnachum , fančto narrante Grego- rio, po/l completum »fj ciu covtinuc rec dentem vi p/s e ji d/tmonu^ or at or to retra- ^'’>"?,quiddeh’S ) q | ji nec ipfiusexple- čtionem officij pitefio'anriir ? Haud dubium convenmalis ubilibet deco- rem integritatis negligere, inexcu- (aDile prorfus remuiicnis eft viiium: AdNovitios, Pars I. rtf ad vitram autem vix occafio deeric ti curadibet admittatur. 5. Omnes denique fratres, tabores ron ex fola coni ut tu din e, ut vi tu la Fjjraim dočht diliptre tr it uram , fedeX animi devotionefečtentur; unncom- HiUnibus lit fervoris affečtio fpecia- bs. Conventualem vitam ut fančiilfi- mam im6 angelicam , toto affeda animi amplexantes, ci tam continua qiiam clevotaproiecutione adhttrefis, Quantum ad officiiim , mcnfam & alia, vix niti coa&i a GonventUscorr- gregatione rcecdant. Tantam Dcirs conventui efficaciam contulrt boni- taris, ut ibi augmentum fufcipiat bo¬ si bonus, aut veniam tnali malus. Mulca in conventu bona prtefentibus conf-runtur, abfentibus fubtrahun- tur. Saul ad conventum plallentium prophetarum accedens, prophera ef- fieitur ; extraconventumf3cl:us, per- vertitur. Thomas difcipulorum ab- fens conventui , vifionis Domini?« conlolatione fraudatur^uam adcol- F j eoi« 120 S. Bok. Spec. Disctp. legium revcrlus afiequirnr. Difcipidi pariter congregati Spititum fančtura accipiunc. In conventu Dominusha- bitai & requiefcir. Ibi devotos quo£ } que uberioris gratia? pabulo refocil- )at: ibi quam pluresnegligentiae per- fbnaIes,indivinomaximeofficiofub- repcntes,congrcgationis conimunio- ne fupplentur ; ibi quod fuis quifque non poteft»aliorum mcritis obtine- re ir.eretur. 4. Ccetcrum Iicet ad major a do* rrCis officia, videlicct hofpitalariae % rcfcčtorij , infirmaria?, le&ionis ad menfam, & hujufmodi principaliter & continuč fienda, novitios fratrcs sITuir.ere provida refigionis confue- ludo non habec ; fi tamen quando conringat eis aliquod hujulmodi of- f-ciorum vel ad horam committi, magna debelit devotione fufcipere* & adfaciendum ea, manfuetč, ve- loerter , acceptabiliter , integre ac eirctimfpečtž:» magnam debent dilr- geutmudhibere. Maniuete,hoceft> AdNovitioš, PABl‘5 f. 12f fine murmure & difpficerrtiae figno. fili (ait Sapiens) in manfuttudint opi¬ ra tunpnjice. Eli in opere bono nc- ceflariaiirenua velocitas; de qua Sa- { iens dicit: In opni b us tuis ejlo velo*. Vtfocitas ha?e matoritatis non remo- Vet gravitatem, fed vitium tardifatis excludir. Eft ctfam acceptabiliter operandom, ut quibus miniftratur, prout honeftŽ fieri poterir, fatisfiat. Optabat A poftolus & orari rogabar, ut oilatio Juti f tret acctptabilrs injnufa- Magnus profečtus eft ei 8 cujus n.inifterio moki Toeti fa£ls Deum laudant. Intcgritas m opere bono re- q»iritur, ut non diminutč, non ad evafionem, vel quafiad oculum , fed perfečtč, ut res exigit fiat. Cireum- fpečtio in obfequfjs, prout officiorum requirit varietas, eft habenda: quod per exemplum in uno officio melius patet. Si quando refečiorarij vicem gerant, quae miniftrandafuerint tem- pore congrno & modo debito prepa¬ rata miniftrent, & religiosč diftri- F 4 buaats 122 S. Bon. Spec Discip. fcuant: neinmendadefettus vel cin¬ ca minilterium fuum minus expediens aliquod aceidat, provUuri. Minfi- Hrentur itaque neceflaria tempeAive. Turpč eft ti propter unius defečkum, tota congregatio exfpe&et. Sicut igicur omnia, five fručtus five fapores, fic & a!ia comedentibus congrue ap- .ponenda priufquam fratres ad men¬ jam incraverinr, provideapponantur. Conferendorum collatio fucceffiva, conventum fepius decinet: & idqui- dem impurancium negligentis mi- nidrorum. Ad menftm vero quid- quid apponitur, pneparatum ut de- cet refidentibus ofFeratur. Nuces fi dandae fuerint , prius frangancur. Hcrbae crudce fi apponendas fuerint, tnundentur: & lic de allijs obfervetur. De omnibus quee apponuntur, fua cuilibet, fi fieri poteft, porcio (ingu- lariter tribuattir. Sune rurigens qui neca Praslatis difereta, vel k (eniori- hus aut extraneis forte diftinguant. Comoiuaia ma..iaač, ut ikl & aq.ua men- /d Notmos. Par«. T. menTa? non dcfinr,qu$in primfspro- vidus miniftratorapponit. Aijua n'on folum pro temperarvdo vino , imo faepe pro alijs neceftaria eft in menfa. Cechk'ariaquoque funt ad omnc po 1 - tagium opportuna s ne cum digiio pi- ftari oporreat; & ne jima Hugonem, in eorltm jure & mantis atbutionem 3 er ventris refeciiontm videatur tjuarerc. Murilegos velaves ,.qua? tenentur ali- cubi contra araneas, nullatenns efte in refedorio,cum fratres reficiuntur, patiancur: nec enim hoc eft expe- diens vel benc fačhim. Sre & in alijs circa iftudvel aliud quodcumque li- bi impoiirum officium , fint Non rji jucticrunr ingrefli- bus rorum : in eorum greflibus non invenitur judicium, qui eundo ne- ceditatem vel ordinem non atten- dunt. t. NeceflTtas difcurftim inutilem, ordo inordinationis eonfufionem ex- dudit. /m Novmos, Pa RS T. 12 f cfudir. Difcurfum igitar per domum* per hortum &extra donrum^in mag- num dl inftabilis mantis juaicftrm , eaute vitent. In damo, ne fcilicec per officinas de loeo ad locum , de fratre ad fratrem inutiliter e v agen¬ tur, aut foca ru mor i b us a u di c n di s vel eollocutiontbus apta frequentent: fed in loeis fibi concefiis, ut funtEc- elefia, celi«, Capitulum,fi extranei afflierint, vel alijs Iocis,fi qua fibi fue- rint fpecialirer deputata, cum lilen- tto refidentes, officinis pri vatis, pura ubi cibaria praparantur, infirmi vel hofpitcs recreantur ,aut fratrum con- gregationi, vel comedencibus & bi- bentibus (c nulfatenus ingerant ron vocati. Erubefcant prcecipuž ad refi- cicntium menlam accedere, vel eis n rti pra cvidemr miniflerij neceflita- ' te »diftere. EfFrontis eft hominis, non erubefcerecomedentes. Verun- tamen fi qnando eos loca fibi non concefla, neceflitas adirc compule- rit, ad oilium pullarc aiiquaiuulum F 6 po& f iS S. Bok. Spre. Discip- poflunt, utaliquis egrediaturad cos, vel ut ipfi vocati (ecurius & honeftiu* intrent. In hortum non eant ablque licentia, nili. eos vel ab aliquo pro- feflo mitti contigerit aut vocari t ad Ioca fua poftquam ab co recefle- rint vel ejus negdtium fecerint quant citiusreverfuri. Veruntameneorum. fnftručioc juxta fuperioris dilpofi- tionem nune hos nune illos, aut etiani omnes fimul ad fpaciandum in hor- to j caufa reereationis vel alicujus bo¬ na collationis, poterit pet fe vel per alium fratrem profefllim , cum expedire viderit, vocare. Tempore probadonis dornum exire, propin- quos tuos vibtare non curent : nec enim fnter cognatos & notosDomi- nus invenitur, unde Bernardus. Quo - modo te bom Je[u inttr mtos cognatosin- vtni/tm , cjui inttr tuos minin/t es in - ventw ? Si quando dornum, quamvis de fuperiods licenuaexeunt,nihilo- minus tamen idipfum Sgnificent fuo juftručkm: quod & de fuisahjs nota- bilibus fačtis oblervenc. 4. Or- Ad Novmos, Par* I. 127 4. Ordo circa incdTum eftreligio- lo in conventu fpecialiter lervanuus: ut in proccflionibus fratrem fibicol- lateralem attendat, ut chori iui par- tem in refe&orio & in clauftro, cum 1 pro gratijs ad Eccleliam itur, in Om¬ ni teneat loco : nec fe ad chorum ■ alium vel in refečtorio vel in clau- flro feu alibi transferat^nili caufa ra- tionabili perurgente. in Ecclelia ve¬ ro inter pulpitum in rnedio chori po- fitum & alcare, dum maxime ibi ali- quid dicitur»non f a čile tranleat, ni- fi forte alibi liber non pateat tranfi- tus: & tune ab ipfo pulpito tranliens, &indinans ne pulpitum videaturve- nerari,non ante iplum diredtč, led a Iatere decentius inclinabit. f . Eft & ordo reverentia; & de- centi$ in inceffu, ut non paflim le- niorem junior antecedat,aut quando vitarifacild jJoieft, frequentes & ni- nis propinquos ei tranlitus faciat an¬ te ipfurn. In Ecclefia quoque inter fniniftros altaris, Subdiacorvum vide- F 7 licee, »28 S, Bon. Sp^c. Tršar, licet, Diaconum &Sacerdoteminof- ficio fuo folenniter ceiebrantes , nec non & ante fratres infra dt arnbufa« torium fedilium, & tormarum minus honeftč prceter needliEateni tranfi- tur. Sed iifuddeambufatoriirm intra- turf, ad vacua debent fedilia per in- troitum fedilibus ipfrs propinquio- rem accedere , niti ob aliquam per- fonarum rcverentiam, (i fortč inrer- mediiE fuerim, fitaliter faeiendum. De difciplina in gefiu rmmbrerum. CAP. XXIV\ *. TITSc in alijs membrorum corpo- ^ris liveocutorum, five oris, ii ve brachiorum manuumque officijs.di- fcipiina: ftudendum; de quibus adhuc aiiquabrevkerfupponentur. Amato« res igitut honeftatis, oculos ab mor« dinata evagafione & exairatione in menfa & in ehot o prsecipuž diligen- ter cuftodiant. Scripcum eft enim* Očali An Novrnos. Pars T. 129 Očali Jlultorum ivfniSm terra : Er, Di- latatioe rdisexaltatio oculorum. Le vat cjuittem Propheta oculos ut petatau- xilium : Dominus ut impendat. T* ijuotfutft lotum,caufam ,& tcmpmcon- jiderans, tua vel fratra nccejjitate oculos levac, non foium non cu/po, r cd pl ur im um laudo : htt tnim excufat miftria , iUudt tommendat mifcricordia. Sin aliaS , non frophetApion Domini , fedDin* aut Ev, f, ime poti tis [at ant te imitatorem dixtrim . 2. Non fint in rifti faciles, n ec in vo- ce clamorofi. Cachinus praecipužgra- vitatem religiofi plurimum dehone- flat. Vile prorfus eft religiofum vi- rum,ut puerum cachinnare Non li- Cft religiofum virum difToIutis labijs rifum proferre, fed hilari vidcu cordis hilaritatem prcetendere. In datione pacfs labia femper claudant, quibirs apertisturpiter exhibetur. Nares non in aliorum afpečhi,fed ad partem cum dum um tantum aut trium appofitio- ne cigrtorum emnngant. Seorfum ctiam ipuendum eft, maximč in con- ventu i%o S. Ecn. Spec Disctft ventu fratrum ; ne loca puhlica, five irv choro , five alibi fputo fcxdentur» & adftantium oeuli offendantur. Pa- tec quofd ;m in ipfo c ho n' deambula- torio, ad pecles fuos palam fratribus lpuere> nec pudere. 5. A norabili bus corporis (eumenv brorum extenfionibus, qua? cum olti- tationibus ve! a!ias , non finequadam inhoneftate fieri lolenr, omnino ab- ftineant. Tune enim funt corpus & brachia comprimenda> ne cum hujuf- modi pigritia extendantut\ Honello jncongruum viro, pigra membra di- ftenfione refblvi. 4. Diflolutiones fugiant manualesj grandianamque caulant pericula, (o- letque ludus ludo accidere corpora- li. Ecpoft comeftionem prscipuefek jocofitace notabili & mu!tiloquioftu- deanttemperare. Siqjuidem hcetom- ni tempore diffoluuonislevicasfrtvi- tanda, poft refedionem tamen, vel alias cum fo!o fratre & itefum-toram couventu turpius agituc. Turpiili.ua Ad Novrnos, Pars I. 'rft eft difiblutio in conventu. Ad hac alium quempfam prač er neceffitatem ad cingulum vel mamim accipere, flore$,fručtus, vel baculum in manu otiosegeftare, cingulum inter digitos volvendorotare 5 honeftat: non con- fonac,imo lalcivia’ lignum quodam- modo prjecendit« In lotione manuu s qnando de vafemanuali aq'.)a recipi- tur, vasipfum numquam aparcefupe- riori,pracipue manibus difl.il! antibus* fed per anfain pocius^vela !atere } vel a fundo accipiant; ne guttis manuu aquarefidua fordidef ur. 5 . In le3o /f bonejlijfime jacendo com~ ponant: mc refupim jaeeant , nec gmur- matičnem , coaptationem r ufus ejus continnationem , & mundici® coniervationem attendi. Girca pan- num : ut non (it pretiofitate , mollitie, vel fubtillitate nofabilis. Veftispretiofitatem etiam mulieribus Petrus interdieit. Porro aui molli&m vtUtunfiiT^in Aomibutrtgunifiml. fnter divites palatij & patrperes clauftri, de¬ bet efledifferenria. Mollia veftimen- ta anirni ntollitiem indicant. Mollet ( ait quidam ) moHia fuarunt. Subtili- tas & nitor, reprehenditur in byflo di- vitisepulantis. Nimiapanni fubtilitas & (i non pretiofa, nihilominustamen in propolko poenitentiae vitiofa. Sic eura?novidjs pannorum pretiofitate, fubtilitatcm, & ineongruam, religioni moiiitiem non curare. Vereantur& teni- Ad Novrnos, Pars I. r;$ renitanturur poflunt,mutari ipforum fančtoru de veftium vilitate cenfura, & vitiolamconfuetudineminduci. In fipnum funt pan ni tui Domine J ESU t Jed infipnum cuid multis ufaut bodic con « tradicitur. 2. Honefla ex'git veftimenrorum formatio, ut non fine nimis lata vel ftrufta. Amplitudo, vel longitudo ve- flimenti ftiperflua, five in manicis, five in caputio, five in collario caputij eft admodum fugienda.Sed nec aperturis quibufdam circa cingulum vel alibi, aut curiofitatibus alijs quibufcunque eft habitus deformandus. Coapcatio quatdam religiofo eft deeens, qutedamindeGens. Indecens eft, fi prseter morem religionis fuerit curiofit:ut verbigratia fi caputij colJa- rium , quadam in gyro replicatione }uxta mundanorum conluetudinem coaptetur,aut curiosč ipfuin repiice- turcaputium circagenas. Deccnseft, quando non curiolitati fed honeflati delervit, ut videficet veftis honefti for- 1^4 S. BoN,SrFc. Di'cif. portetur, & haneftž pro loca & tem- por: ciHpomtur : ut honeftč porte¬ tur > l-uccngenda eft £cqu^itet &de- center. S: enim ex una parte notabi- liter pendere perroittatur, vel in alijs prceparatio debira onmtattir, fatni- tarem vel ttegHgentiam vel hypocri- 11 tn fapit, Aptanda eftveftis, maximi circa pedusperapplicationem adccl- lum, ne collum ipfum ufque ad pečtus ve! interiores parmi hominam a(pe- dui exponantur, quod irreligiofum eft valdd. Cavsndum eft circa portan- di modum } ne qiu\ pereffluat: ut li os fjb caputio vel tnentum abfcondat j frd omili ar um more tunicam a lateri- bus tenendo incedat, auc manum in finu tenens tunica* manicam exte- rius pendere pgrmittat. Qt;ando enim manum in finu vel ad- horam ponere cogit necefticas, arnanualte« ra prsftimpta tunica cautlus eft te- nenda, ne pendeat indecenter*ut ma¬ num in fmu teneri vix a proxim& aftamibus percipt valcat. Ambas an¬ ten* AdNov:tios, Pars I. tem m anus in finu tenere qua>n irre- ligiofum lit, palam omnibus,eft: cum vel una n diti teneri vix excu(et ipfa neceflitas. Emortui eft corporis , membrotumquč ofticia exequi non valentis, manicas non regeredefluen- tes. Erquidem cum in eriusa fuacu- ftodia folvitur mens,& membra fo- ris ad omnein aflum inordinaie mo- ventur, & ram in veftibus qiiam in ai i is d ilcipl i ns cu ra n e g I igi t u r, i n co m- pofitio corporis qualitate:n indaat rnemis. Sunt & aliacirca modos.por- tandi vicanda. Sunt.(inquitquid in) ftulri,qui qnodam ofKciofo ai tificio, veftimčnta fua circa (e compommt. ali) jačfando & ventilando pannos fiios, levicatem menris ftne , ex ipl.i fui habirus mobilitate oftendunt. Alij incedentes finuofb fyrmate terrain verrunt,& Iimbisdependent*;bus,im6 retrb confequentibus iand : s,in fi- militudinem vulpium veftigia luaob- ducunt, &qimcumque perrexerint qu.ifi turbo teaipefiatis puluerem, concitant. 4. Di~ !j< S. Bou. 5ptc. Disctp. 4. Difpofitiohabirus aliqmndo rs« tione operiš, aliqustndo ratione con- fortij variatur, refpečtu q«orum ha- benda e't conlideratio difciplimr. Ad exercicium operiš tam propter expe- ciitionem quam propter cuftodiam ' mundida?, honefia, proutres exigit, prarparado vetlis requiritur; ut fciii- cet qusntum necdše fuerit (ticcinga- j tur. Manic« vero retrahantur, Sc prout expedierk componanrur, nc fuper manus velfuper rem ipfam quaj tradat-ur,recidant indecenter; pra:- cipue ad privatas cultodiendae funt manicse diligenter. Difpofitio huins- modi tolerabilis imo commendabil s eft in privato, quas tamen in puhlico maximčcoram extraneisnon eftde- cens. Quando ergo coram extraneis sut coram conventu proceditur, quantum res padtur.ad difpodtionem communem elt habitus, tam in ma¬ ti icis quam in ahj» revocandus. Ca- put (i nudum fuerii, caputio congruic I operiti, in omniliquidem puhlico lo- co, Ad Novrnos, Pars T. 137 co, five chorus, five refedlorium, five alius fuerit locus , frarrum congre- ! gatione prtelenre, & mulco magisin. ter < xtraneos,opert-o decenter capi- te, religiofus incedat, niti oh reve- ; rentiam alicujus miniflerij vel perlo¬ na? aliter lir agendum. Nori eft ramen caputium fivecorkm fratrih 9 five co- ram extraneis, nimisincapite linera- tionabili caufaprofundandum. Oi rr« tafub caputiofacies, puandam hypo- crifis notam infert, & aliorum in fc ocuios fua fingularitate convertit. Decer crgo capucin puhlico, non fa- cirm operiri. f. In lotionequoque ped um , ille cui pro Chriflo rale minifterium ex- hibetur, operto fi poteft: commodč capicc, humiliter & finerr,nlriloquio * debet efle , & charicatis obfequiuni cum timore ac devorione fiifcipere. nec debet quis ibi vel alibi tibias ni- nifs exponere: fed magis tunicacir- I cumcingere diligenter. Turpč elt enim religiolispeiibnb, carnium nu- ditate S. Rom. Spfc. Discif. dicate oecurrere. Cavetomnishone- ftus, ne ejus unquam appareat caro nuda, niii quancum compulerit ne- cellitas manifelta. De Sando legitur, Q.uod cum necefle haberet fluvium tran(vadare,rogavit Ibcium finim ut paulidum S luo (epararetur a/pedu, re iuam invicem corporis nnditatem uterque confpiceret. Reeeflit (ocius: nih lominus ramen ille leiplum cutn nudare ie vellet,erubuit, Ipfum ta- n enhcec cogirancem,inalteram fiu- vij ripam virtus divina tranfpofiiit. Hanc band dubium honeftatem Do- minus acceptavit. Pannosquoque in- teriores: & quae ultra communem fieu retiularem formam dve in veftilnis n t five in alijsindulgentur,quanrum ne- ccllitas patitur , occultari oporccr. Linde nec almutia pilam extra capu- tium religiosb portanrur. 6 . Rehar de ufiis habicusconrinua- tione, & munditne in eo confervatio- ne videre. llius habitus,prout hal i- tus prol^eciali ligno religionis acci- pitur, Ad Novitios Pars I. T39 pit ur, continuus debet efle: ut reli- .giofus frater non (it, vel modicum itneip-fo, nifi neceilitas evidens eum rogat. Sascularis perfonae nuditas, & .rcligiofus fine habitu comparantur. 7. Cavendum etiam nehabitusdu iedetur autgenufie&itur, aiiquam in- .cjuinamenti maculam contrahat. Ec ii quatn propter aliquam caulam ali- quando contraxerit, vel propter fo,- dorein,mundificari citius debet , ma- xime(i in loco fuerit apparenii. Pro¬ pter hoc immundiua Ula qute in oris eaputij circa genas contrahitur ex fu- dore, debeteum diligentiaremoveri. Fcedaeftreligio, quae inniticur lledi- tati, culpatur quidem & cultus mun- ditice nimiusSc neale&us. O De difciplina in offkmis in - ter fr.itres . CAP. XXVI. ’D Kn ique in officinis, maxime in refecforioj in oratorio, dormi- G torio, 14^ S.Bon. Spec. Discip. torio, cceteri(que quas confuevit fre- quentareconventus,etiamadIatrinas difciplinatč (ehabeant&quiet£. Nim- q iam per fufurrum & tumukum, oc- cafione operiš alicujus fratres^oran- tesj ftudentes, aut quiefcentes impc- diant. In oratorio nemo alicjuid a ant ni- fiadejuadfactum c/1, unde & nomen ae- cepit, lin d e fijbrte aliqui ttiam pr ate,r bor as /}atutas,fi tis vacat orare voluerint, no n eis fmt impedimento, auiibi alfauid acendumputmerint. Ciim perdormi- toriu fratribus quiefcentibus vadunt, non plane,imo quafi furtivč incedanr. Parando le&um vel aiio quovis mo¬ do , quiefeentes reprehenfibilitei in- 1 quiecant. Surgentes a letlo , ipfurn decencer operiant, ne velut irr 2 tiona- bilium cubileremanear imparatus. z. Peprivatis loqui(i cui rurpe vi« detur, turpins noverit ibi turpe ali- quidcommitti. Ibi non congruit, ut quifi moxgelicidio perituri, amictus acceiTorij facrnam deferant. Ibi re- lij’iofus cum furntno (tlentio & operco H 0 ' Ad Novitios, Pars I. 141 - profundecapite debet efle. Ibiconfa- s bulari, & prteter neccflitatem hac & illac capite difcooperto refpicere, re- ligioforum efle'nondixerim,IedIcur- . rarum. Ibi fervanda in manuum 8c . veftis difpofitione honeftas. Ibi ho- neftus quilque diligenti opera cavet, ne per iplum aut per ejus inctiriam ali- k quisoffendarur.1bi cavendum efteis> , ne ftantes urinent, vel a loco minus l honeftč recedant. Sednecperhor- turneftfacileurinandum,vel alibi ubi , afocijsautabalijs videri poffint:quia, , ut ait quidam 3 Multa p o (funt hontjie , j,'eri y ^uizvon poffunt ionejie vider!. .v 5. De fingulis ad difciplinarn per 1 fingulasofficinas & Ioca fpečtantibus, vix aut numquam fingulariter podet cdifleri« Ad multa tamen haberi po- . * teft dilciplinte confideratio ex prsedi- ftis. In oftijs, aut officinarum, aut ubi fratrum communis efl: tranfitus, i niaximecirca privatarumintroitum, , # unde ad necefTaria eunres & redeun- tes refpici poflunt ,numquam honefti G z fra- 142 S. Bon. Spec. Discip. fratres faciant ftationem. Quando etiam intrant&exeunt, officinarum \ fecretiorum oflia poft (e claudant: ns fupervenientesextranei & intrantes, ] fratres inveniant imparatos. Num- i quam extraneos licbt familiares ad < vifirandum officinas invitent. St 1 quando tamcn ad aliquorum inftan- i tiam eos oftendere permittantur do- m o s tantum communiores, non in- tra perfingula loca fen angulosper- agrango : (ed ab oftijs expeditč quan« tum honeftas permiferit ofteodentes, quicquid eorum afpečtui fubtrahere poterunt, (ubtrahant & furentur. Non eji rehoiO) ubi omnibus omniapatent. 1(1 locis communibus ubi fratrum occur- rerit frequentia, nullo modo deti- neant adventantes. Infirma harc pa- ruulis exprimens , grandium ocilla ' non vito: fed ubi proHcit,paruiducen- dus eft illufor. De modo converfandi in omni loco jacularium. CAP. AdNovitios, Pars I. 14j do CAP, XXVII. iti I, "Vrtine vfclendum eft qualiter in '13 ^ ' villa,icinere, eGckfia,domo, s, }ocotrone,&comeftionefitnovisfra- n- tribus inter extraneos converfan- id dum. Si quandoexeuntdomum,ha- Si benda cft eis cuftodia dilciplime re* 1- fpečlu focietatis & fui. Soeietaris fo- 3- latium, & honeftas religiofse conve- i- nit dignicati, Propter hoc in vlila, pr^cipue fenioris, cum- quo fuerint, 1- veftigijs (emper inhsrentes, le ab eo 5 , etiam fub uno te&o nullatenus fega- e rent: qmn ad minus vi d eri Temper ab ^ ipfo liberč poflint. I 2. Seipfos autem quantufn ad cir- - cumfpečlionem, locutionem , habi- tfis 8 c membrorum difpofitionem in dilciplina eontineant. Non circum- I I fpiciant in vieis civitatis, ut Sapiens clocet: atiertmt eculos fi religiofos exhibeanc, & contra religionispropofitum deaccet- forio principale faccreconvineantur. In folemnioribusfeftiseft abitinera- tioneceflandum.Cavendacft per vias domitio, tanquam periculofa & in- detens: AdNovitios'. Pars T. T47 decens: ne-ceft tardč vel apud infa- tnes hofpirandum perlcnas-. 3. Ddciplinam verborum debent attendere tam in materia quam in fb-- no. Si occurrerint homines, debent eos hum liter (alutare. Seniorum erit coitineramibus& his cum cjuibus ali- quando loqui contigerit, aliquid ad a-dificationem vel eonfolatione pro- ponere, Peccanres in eorum pralen- tia non rigidč fed cum modeftia & hu- militate eorripere, & ad bonum per rationes & dulcem alloeutionemin- ducere,&quoddammodGomni crea- tursr fandum Evangelium prsedicare. S.PhilippusEunuchum in itinereba- ptizavit. B. Martin us iatronem lecum. itinerantem converrit Si vero non affuerint homines, deDEovtrba £ra~ trum conveniteffe: ipfe namque iti- nerantibus&Ioquentibus dc iedilči- puliš, itinerationis fadus efi comes. TuneexemplaPatrii, vel alia qusevis bona quae vel accendant affedum, vel (alte initr uant intelledu,lunt ad labo- G y ris T4& S. Fon. Spfc. Discrp. risa!!e.viatibnem narranda. Turpidi- inumeft, nefeiie tempus nififrivolis; & fabulofis narrationibus detinere. V<& taeentiiuf de te Domine f tjuoniam lo— quaces m uti funt. Sc lent frati es Li- tanias, Pfainios pcenitentiaies Canti- cumgraduum& (Imilia, autfimul,auc fingtilariter frequentate, & maximč anteTeitiam,autcert& in ian&isme- ditationibus occupari. 4. Denique quoties mutuse colla* t‘onis verbainterveniunt, fonum om* nino decet effe demiflbm. Proinde clamoiam lociitionem , quK nunquS decet religiofam perfonam , penitus vitem: maxim£ inter fruteta & ne- mora exiltenres. Siqnidem juxravul- gare proverbium. Nemt/t autes •> & Ciimpu'feu planicies o culo s hnhere dicun - tur. Ab omnibus ergo quse coram fse- cidaribus dicere nolunt , in locis du- mofis & nemorofis ommno abdine- ant: niti fortb aliquid qtiafi fubfilen- tio 8f Latinis verb : s dicere velint. Mi- (erubiles confufiones quibuidam mi- AdNovitios, Pars I. 74.9 nus cautis pluries exhoc accidiffe le- runtur. Noncantenfin itincre, maximž in cantu (aecularium cantionum aliqua licet bona, cum laici non inteiliganC niii fonum. Ec praecer hcec rdigioidm non decet incantu extraordinarie vo- cem efFerre. Si quis Force diflokitiones aut clamofas dilputationes, verboru altercationes vel alia,qu&’ offenfionis materiam extraneis dare poflunr, vi- fare inter hominesneg]igunt, nequa- quam eostimoratos dixerim, aut ze- lum religionishabere,- Quireligionis fute fcandalo non occurric, honori proprio detrahit & laluti; Quifidelis religionis eft filius, nequaquam ejus fcandalum parvi ducit. De modo' con r cerfandi in Ecclefijs fdCularium. CAP. XXIX. I.pERVENlENTES ad religiofortj A vel/aeculariumloca^um ad Ec- G 6 ckiia.a r fo S. Bon. Spec. TVči? . el fiam H in loco fuerit veniunt, in in. greflu Ecelefije illum fecum verficu- Ium memorantes , Incroiboin domu tuam adorabo ad templum fanctum tuum in timore ruo: & nudato capite fignum crucis fuper ib cum reverencia facientes anre ahare vel in aiio loco ©rationi congruo, ad quem declina- verit fenior , profternere fe humilicer. debent. LIbi quantum Dnus dederic devotb orantes, pariter ab oratione furgentes, procedere poterunt ad ea> qus necefle habuerint juxta propofi- tumex fe q u e trd a Ecclefiam namque ficur Evangelici & Ecclefiaftici viri, fcmperpriusfi commodepoilmmsvi- firare debemus, fančtoruni Parnim qui nos in ordine prarcederunt, imd ipiius Sai vatorisexemplo; qnem Bea- tus Evangeliita Matthsus ,Hierufalš 1 civiratem ingreflum,refert templum Domini adijife. Super quem locum dicir Expofiror, cjued ingreffus urbem primi templum adijt , dans formam reli- j pianu ut quoc]uč im m , primum dom um orationu ftibi eft^ ade-amrn 3 . Mif- Ad Novmos, Pars I. Tfi 2. Miflarum etiam folennijs vel alias divino ofticio cum extraneis alli- ftcnces,gerant (e humiliter & hondtč. Non flent in fedibus fuis velur nragna- tes, aur qua(i laici lafli, de officio non eurantes: (ed ad librum fi necefle fuerit, honelte poterunt accedere, officiantes , cum maturirate ramen ac modeftia ram in voce quam in ge- ftibus obiervata, humiliter juvenr. Quod fi propter evirandum dilčurlu ad librum non duxerinc accedendum, nihilominus tamen communia qu$e noverint poterunt cum alijs honeliž fine nimia vocis exaltatione cantare, Adcantandum anteni ,al'iquid feque- ftratum, ficut efl A!lelu/a, refponfo- rium,vel aiiud quod!ibet, nequaquam cum (aecularibus le conbinentjfi vitate | poterunt bono modo. Tune etiam non folum inPrse- dičiis, verum etiam in hondto fe ha- b.endi modo,quantumaddifciplinam afpiciendi, loquendi, habitus & uni- formitatis honeftatlfque culiodia eft G 7 ha- jfi S. Bon. Spre. Phcip. habenda. Reprehenbbileeft ibivagis ; circumlpicere oculis , aut collocutio- nibus dum Miffie officium celebratur intendere : qtiod tune etiam ftecula- ribus clericis Jus Canonicum interdi- cit; aut per aliquam remyhabitus fe- cularitatetn prtetendere. Linde ibi non' decet capuriu-ii inter homines extrahi,‘ nili’ ad : Evangelium , vd ad alia pro quibus> ex' approbata: conluetudine communiterfieri confuevir. 4. Denique propter uniformitate, dum interfunt officio folidtifintcirca duo.llnumeftne diveriitate fua in his guae ab honeRate non diTcrepant altos fcandalizent: ut videlicet ad Ma* gniificat in Velperis ,< ad Qnicunque vult,in Prima ve! ad alia hujufmodij eteteris cum reverentia ftantibus, ipli nonledeanr, licetillud officium tune ipli non dicanr. AliudeR ut in ftandoj; ledendo, & fe proRernendo fintinvi- cem uniformes , ut pariter ftent fe- deant & le proflernant. Qui cor umi & animam unam debent habere, dif- formes Ad Novitios , Pars j. 'J s formes exterius non debenrefTe.Uni- 5 * formicas morurn, unitormitatem ju- T vat & indicat animorum. Senioris I* confuetudini debet lelbciushumiliier i* conformare: * f. Religioforum morem cum els officianreslervamus, cum alijs incli- j nadonum ritus dgnaris , feftivo tem- • pore adomnesco ledas vultu ad al- ■ tare verfo cumreverenda ftantes: ad B. Virgin : s & Sandorum dumtaxar, qui [pedali ex more veneratione co- luntur nomina, inclihamus. In feria vero fimus ad omnes oradones pro- ftrati. Ad prafarionem lemper , 6f quando dicitur Agnus DEI moriš eft fiare; Veruntamen fi quando apud extraneos duxerint celebrandum , modiim Ordinis : (ui in: celebrando uniformitads occafione nrnvarient; nec ipfum dimittant, ni fi aMrer facere cogat necelTTtas: ne velur inftabiles & modunvproprium non babentes s cum varijs Ecclefiarum confuetudini- bustemerari^ varientur. Pofluntta- niers i f4 S. Bon. Spec. Discip. men in benedi&ionibus poft MifTam,' juxta morem patri® faciendis-, & in omnibus hujuimodi qu® modo non pcsjudicaiK- regukri, Eccldiarum in quibus fuerintj.confuetudines obler-- vare. De difciplina in bafpitia fervanda. CAP. XXX. I.TN hofpitij domo ciim fuerint, fh]-- x deant le in omnibus gerere humi- liter ac prudentercirca cultodiam di-- fciplinar, hurnilitatem erga perfonas in converlatione oliendanc; perloniS' majoribus humiliter deferant, perfo-- piš humilioribus & pauperibus tan- quam confratribus fuis , focialiter &• benigne Ioquantur.Converfatioquo- que fignurn aliquod fuperbiae non prstendat. Nunquamadprima le in- gerant loea, nec tamen ad eavocui prorliis refugiant. Seniorisramen fra- tris , quem praeponere debent , leni¬ vec AdNovItios, PapvS I. iff n, pcr in omnibus honore fervato.Quod in honori vel certe delicijs defervire vi- n decur, humiltter utique declinatur, & n- honefta modeftia reeufat. Lihi au- v. tem fenioris aut fociorum accedit in- ftantia , cedere magis quam diutius repugnare oportet. Parendo potius quam obftmatius repugnando, fer- vaturhumilitas. R.eprehenfibilisdiffi-» eultas, ubi palam nutui obivatur le- nioris, .. 2 . Lečlos fecukirium non afcen- dant indifFerenter per diem : necfa- mitiam hclpitij obfeqmorum exačtio- ;■ ne tnoleftent. Decet pauperes pau- cis elfe contentos: iplique necedita- ti eft pro ioco & tempore detrahen- dum. Numquam hofpitum familia- riras, vel alicujus affinitads pr.opin- 1 cpiitas pradumptionem inducatut in dorr.o praciperei cufiola quaercreaut de fačlis domus vel familiae indagan- dis vel dilponendis fe iterum intro- mitrere velmr,qui propriaj rei fami- liaris curain, ut Deo fervirenclibmus abjecerunt. Pru- jf6 S Bon.Spfc.Discip. 3. Prudentiam quidem neceffariam' habent,ut fintinfui cuftodiacircurn- fpe&i; undeApoftolus, InJaprentrafm- quic 5 ambuhtt ad eos juiforis funt. Et Dominus Cavete , i n qui C, abhominibtts. Cautč ergo in difciplinae cenfura non Jolum in publico,verumetiam in pri- vato (e habeant- Nulliim (ait quidam) putaverielocumfine tejle. Narrabat qui- dam frater, fe in quibufdam fecula- rium domibusocculcas deprehendiffe frneftras, per quas ea qute in dorni- busillis exiftentes agebant ipfis non percipientibuspoterantrapertčvideri. In atflate meridiane tempore dormi- tionis jacentes ,aliquod fi poflunt fu-’ per habitum operimentu,ialtem ufq; ad cingulttm habeant:nequandodor- niiunt, eosindccenter quidem inter homines diTcooperiri contingat. Eru- ' befccnda nimisquibufdam ex hoc ac* cidilfe feruntur.. 4. Habenda ubique prudenti* cir^ cumfpečtio & cautelacircaperfonas, loca, negotia, & res fi quas habuerinC re-- AdNovitios, ParsI. 157 n reponendas. Circa perfonas,utfeni- *' mishominibusnon comittant, quan- tumcumq; familitares fuerint aut pro- c pinqui, Attendant fibi in omnibus quas dicunt aut faciunt. Spiritualis ille, 1 quiomniadijudicat &ipieanemine ju- dicaturjomne opus fuum trina qua- * dam confideratione pra?veniet. Pri- ■ mumquidem,anquod poflTt liceat; deinde an deceatj poftremo, an ex- pediat.. In omnibus femetipfos ficut Deiminiftrosexhibeant. Sintinafpe- čtu,geftu,& omni ačHone lua feri/, retig|bf?‘6f modofti ficut decet fan&os. Veruntamen modus quidam eft reli- gionis: fuperfiitiofum iceo effenimis non oporter. Dabit congiuum inter hoinines modum difcretio perfona- rum.. Status&qualitas hominumdif- fcrens, differentiam exigit confcrvari. Habet fe prudens cum differentibus differenter, cum omnibus tamen cau- tč. Erit fimplex non ftolidus ,humilis non deje&us, manfuetus non blan- dus,hilaris non laičtvus,affabilisnon vani- l $■ 8 S. Bon. Spec. Disoip. vaniloquus sur fcurilis. Quinhno in* tereft fapientis, fic (fi res exigat) a ri* goreincerduai rcmitti, utmodum ta- roen modeftise nee in ipfa remiilione dimictat. Poteftgravitatiscenfura re- mkti pro tempore non dimitti. Inv putanda, tamen remillio , ubi n ul la decencke vel utilitatisintentio. Priv dens Domini ferviiSjUtilitatis fručtum- ex fua novit remiilione afFerre. Ad hoe quoniam attendenda eft honeftis eongrua perfonarum honeftas* ho-- neftiotibus lemper adhtereant. f. Mulierum tam propiriq.uarum quam aliarum cante prout poterunt fociecatemdeclinent, earumque fa- miliare nimis obfeauium & tadlum omnino refugiant. Nulia racione iiv ffineant,quod pedes (ibia mulierela-- ventur. N uda m autem manum mu- lieris tangere, vel ad ejus caput vel corpus ubili bet abftjue neceilaria & evidenti caufa mamim extendere, ab omni prorfus religionis honeftate q.uis dubitat alienum ? Quando reli- giolus- AdNovitios, Pars I. 159 giofus cum muliere fedet aut loqui- tur, manus fuas oceukare & ad lere- trahere debet , cuas etiam quando- jcumque cum perfonis extraneis lo- fluitur, fimul jnnttas, & velut invi- cem coliigatas, vel alias religiosž de¬ bet habere. Locudo disciplinam re- quirit. Nunquam mulierem quan- tutncumq; fibi affinitatcconjunčtam, live fororem ,(ive neptem.,quantura- cumqtie pueriles, led nec iacile ma- trem propriam olculentur. Fugiant omnin.o feminea ofcula militesChri- fti: cum ofculum etiam viris offerri n on deceat, nili forte ubi de proprio patre vel alijs honetlis perfonis mo¬ riš exa£tu, line fcand do vitari non potek. Religionis perfonam, religio- nis honeitas os indifferenter ofculis communicare non patitur. D.niqt,ž periculo animte mulierum h a bet ur fociecas. Igitur ( utdocct q 11 idani S ) ubique guilanda eft cum muKeribus non con timi and a prcefentia: led qua- li tranieunter feminis exkibenda elt accdllo i6b S. Bon. Spec Disci?. acceffro quodammodo fugitiva. Tu. tius eji non p o [je perire , cjuitm juxta ftriculum non perij (fe. Jllum autem nec cafturr. dixerira nec honeftum,qui mulierem aut tangere , aut tačtum e;us admittere non abhorret. Quo- modo enim tangere licet j quod in- tuerinon licet? Ad cuftodiendam cor- dis munditiam ,exterior quoque fen- fuum difciplina cft iervanda. 6. Loca Igitur quce periculi vel fjfpicionis materiam dare poffunt, caute declinent: necfoli cnm mulie- re in locishujutmodi ve! ad modicum morencur. Domina qu'sdam ( ur fer- turjdum duoreligiofi adejusdomum diverciirent,alferum (čorfum voca- \it in c amer a m ,qua(i fecreto aliquid fibi iocutura: quem ingreffum mox ad turpicudinem provocans, afleruit firmiter fe continuo contra ipfum quafiei violentiam inferentcm , ni(i (t a rim iibi a cq uid ceret, cl a mar uram. Tune dočtus aDomino frater , ante- quam mulier in vocemclumorispro- rum Ad Novitios, Pars I. j6i rumperet ad fratrem conlocium,qui cum pluribus perfonisin atriodomus erat, a'ta voce clamavic, libi um libi continub afferri requirens: ficque ad. vcniente fratre, necefle habuit mu- lier abhujufmodi nefaria folicitatio- ne ceflare, & frater hontinum con- fuiionem evalit. Nonnulli obcaufam fiinilem confufi turpiterpS: verberati graviter fuiffedicuntur. Qui auttmca- vetlacjueos ''ecttrus er/'-: quiautemnon cavet, eftaut ftultiffimus aut pcrver- fus: rtec efl t‘jusexcii(atio admittenda. De nočte fi ger dom os 'hofpimm ad rtecefiaria exeunt, fimul quidem & cum lumineut filij lucis eant, 7 . Cec t erum de m u n d an is fecul et¬ ri um negotijs expediendis, religiolus temerarič fe noti debet intromitterc. Si deanimtenegotioagitur,apponen- dum eft quidem & petendum confi- litim abhisqui habent officium & pe- ritiameonfultndi. Alias non eftmili- tantisDeo , feiterum occafione pro- pinquorum vel amicorum faeculari- bus \6z S. Bos. Spec. Discjp. bus implicare negotijs, qu* mundo } moriens abdicavit. lntpius efl cjuiani- p m d fittz pro patentiraš fuis e!i crudelis. I Sed nec fcecularium litterseadportan- r -dum vel prtefentandum alicui recipi ^ debent., nifi de iplarum tenore opus forlitan a!iquod pietatis habents j confticerit. Nec veris religiofis expe- dit, quod verbcrum etiam finelitte- rispro negotijs hujufinodi bajulifiant vel internuncij. Sed fi fliper talibus A requirantur, hoc per alios quos de- ccac fieri replicent. j g. Circa rerum cuftodiam fivelib- * ros fivealiadecuradetu!erint,neq'ua- i quam negligentes exi(lant: fed oni- i Bia jibros pracipue, antequam illos J deponantdemanibus vel de (mu, cer- J t£ fidelique perlon« commendent, 1 qu* a fuibus & canibus qui libros ut t experientia docuit dellruunt, & co- I opertura non obftante corrodunt, -j cuflodiat diligenter. Ipf* quoque t perlon* quibus res hnjufinodi com- 1 mittuntur, lune fuper his inftruend*. \ Nocti- AdNovitios, Pars I. i6? le Noflibus tamen confukius propter 'i- pericula, in loco certo & propinquO it. habentur. Namquidam quos recom- l- niendaverat libros, repentino iiipcr- pi‘ 'veniente incendio perdidiL is k Ve Diftiplina verborum* neos obfervanda: uttard£,caute, ac - -de mika voce loquantur. Tar de, ut uique ad interrogationem taceant, - interrogati refpdnfibnem feniori re- s linquant: nifi 'fone in fpeciali fuper - Jevibus, maximč ad propriani neeef- , iitatem fpečtantibus, ut de cibo & po- c tu&fimi!ibus requirantur. De tali- bus potek quifque pro fe, non ta«ien , pro iocio line iplius aflenfu refpondc- : re. Commmiem requirit affenium re- Tpon-fio, qua; de cotumuni neceiiitate . profertur. it is & novis, pnecipud inter extra- H 2 . Cau- 1*4 S. Bon. Spec. Discip. 2. Caut£, ut cum pnemeditatione' Ioquantur : ut primo Us nd Umetni t/uam femel a d iin^uam veniat f(-rwo : rna^imč fi leniore forte occupato,de Orcline, de perfonis ab/etitibus, de ru- moribus vel de notabilibus alijs re- guirantur. De fačtts Ordiniš, ut de modo je}unandi,deftlentio,vel dealijs requifiti (e novos in Ordine dicant, (e- niorem requirendum prcetendant, ne fortč dum fapienterSc benč refpon- dere fe putant,ftultum aliquid & quod omnino dicinon oporteatdicant. Se- creta Ordinis quantum,cumque reli- giofo vel familiari non revelent: nec ftatutum aliquod pubjicenpnifiguod forte commodž celari non poteft, id- ipfum autem non ftatutum, non prae- ceptum,led tantbmordinisintrado- mumconfuetudinem vocent, ut per eorumrefponfum tentionis debitum exdudatur extra dotmim: ne fe čutar res fiquandocontrarium viderint, re- putent fratresfui ordinis tranfgreflb- res, cum tamenmulta pollintliciteex luD.z II Or- Ad Novitios , Par s L 165 Ordinis vel fuperiorum difpenfatione mutari. Ordinemmoftrumnunquam ad particularia defcendendo, fed fi neceffe fueritin generali folum,abfq; aliorum Ordinum collatione vel ob- tredatione commendent. Peffimus laudandi modus, feiprum cum alio- rum injuriapratdicare. Pcflima vitij corruptela detradio, qute animam maculat, Deum offendit, pr.oximum fca n dal iz at. j. Et quia ut fcriptum efl, Strmo obfcurus in vacitumnonibit , & tumuhm n/urmurationumnon abjcontletur, Hi$ coram quibusdetrahitur, fcandalum excitatur. Go n dat autem ubi veritas & veritas neceflaria in caufa non eft: nec ličite fcandalum quod!ibet pode k qudlibet committi, nec ju(l£ prasci- pi,nec innoxi£ confentiri. Si deper- fonis abfentibus prtefertim religiofis finiftre aliquidfuggeracur femper pro abfentium parteIoquentes,nulIo mo. do ad favendum detradoribus incli- nentur. Accidit aliquando quofdam H 2 magis t€S S. Bon. Spec. Discip. magisad tentandum,quam ex animo de his obloqui. Narrabat, ut fertur, fenior quidam fide dlgnidimus, ad ie quandoque fecularem veni(Fe, qui advedus quo(dam religiofos plurimu invehi videbatur. Cui frater viriliter' fe opponens, eum quoties advenir, eadem femper conftantia repulit, & incufatos pro viribus excufavir. Mi* ratus oblocutor benevolam fenioris conftantiam aperuit tandem fe id ad probandum de mutua illorum Ordi- num charitate fecilfe; adjiciens fe Or- dini feniorisiflius, qui pro alijs advo- cabat, cum quodam priusincufati Or* dinis fratre ob caufam litnilem oblo- cutum fuiffe. Fratrem autem illum oblocutionis verba, in primis aiiquan- tulumdeindever6remiffiuS}refe'!en- tem tandem obloquenti ceflTfle: fliper quo idem fscularisnon modicum of* fenfus,apud illosnon eife charitatis veritatem afleruit, qui ad invicem de- trattionem admittere non curaifent. Deniaue religiofus non eft, qui de- iračtio- Ad Novitios, Pars I. i(>j tradionibus pakit , aut pafcicur alienis. 4, Caveantetiamnefint rumorum licčt bonorum & verifimillum delato- res. Religiofosvirospaffim rumige- ros efie non decet. Falfitas quse rre- quentiftiirk rumortbusirieft, ve? cjikb per (ecundarios relatores apopitur, primis earum audoribus imputatur. Hinc eft, Rumoresfug e,ne incipias novnt ant or haSeri. Sint in locutione honefti & ferij,necfe in fecularibus &ad ri- fum moventibus verbis keculares oftendant. Servirni Del deDeo ioqui decet: ut fiat quod fcriptutn eft. Si quis lecjuitur^^uaft firmones Dei alio- quin verbaf vana, mentis aperiunt va- nitatem. Ex abundantia cordis os lo- tpuitur. f. Circa vocisfonum in locutione attendant, ut prout tadum eft alibi, fit demiftiis paritet & fuavis. Vitio- fiffimus planereligiofo loquendimo¬ dus , fi notabiliter fuam in loqueia eommuni vocem exalcat, SufEciat ei H j %u6J r£Š S. Bon. Spec. Disci?. quod proximčei aftantes poilint lo« quenris intelligere verbum. Sapien- tiseftloqui fuaviter & demiflb. Nox autem amplioris vocis depreflionem requirir. Nox eft tempus lilentij & quietis. In nofte maxime poft com- pletoriumin alta ( ut prius ) verba erumpere > lilentij gravitate negledta, laccularium eft, religionisnon curan- tium honeftatem. Proinde honefti fratres ubicunque fuerint, religiosč femper in quibus potuerint,ac fi ef- fent in fratrum collegio, cum filentij fui oblervatione permanebunt; De Difciplhia comedmdi intcr Jaculares, GAP. XXXII. I.T)RA:GIPUe decet, ut cum extra- neiscomedentes honeftefeha- beantr ut nec in cibo , nec in modo comedehdi vel mora, aut inalijsqux’ difconveniunt'ftjper rr.enfam ut eft veiborum multiplicatio aut exterior cor* Ad Novmos, Pars I. i Sj corporis vel habitus difpofitio inho- nefta, poflint de irregularitate notari. Circa cibum attendant, quod propter qantitatem vel qualitatem, de gulas vitio judicari non poflint. De primo Sapiens ait, Utere homo frupibus * iju# tibi a/ ponuntur : nt , inm m ul tuni manducas ,odio kabearis. Unde inter faeculares non expedit appofitam lem- per portionem totam comedere, aut penitus evacuare fcutellam; ne fortč magis id homines voracitati, qu«un neceflitati attribuant. 2. Inter ctetera eft habenda temper temperantia circa potum. Turpifli- mumenim eft, fi de nimia potatione notentur. Religionis quivis infignia pnrferens , metibibuli nomen igno- miniosč fortitur. Hoc vitium ho mi¬ ne m coram Deo & hominibus vitem reddit. Ad notam hujus vitij fbgten- dam, cavere debent,ne poftrefedio- nem, etiam fi vinum fepius offeratur, frequenter bibant; aut poftquam in eommuni potatum eft, feorfim fine H 4. lic«* 170 S. Bon. Spec. Disctp. -urgente neceflitate potum in priva- io.fequirant: nec omnino quod po- tus ubi dorraitur remaneat patian- tur. 3. Poft csenam non funt ad fgnem & pocula vigi!ia?protrahenda». Vigi- lare ad ignem, fitim provocar,& bibi- tarecompellit: gravat corpus, ex- bauric fpiritum,tempusin verbispe¬ ne imperceptibili fubdučtione con Su¬ mit, tempeftive ad orationem fur- gere, ofKeij debitum devotč ut ex- pedit folvere non permittit. Et qui ferd fobrieratis non obfervat fenten- tiam , mand frequenter fufpendituc k divinis. Ufitatum eft hofti,homines ad prtmas feducere. Ad prunas >Do- minum (previt Rex joacim , negavrc Petrtis. Etnenobisdenočhirnaprae- dicatione ad prunas, propter frumun vel interrogaticnes hominum blan- dkmur,ad prunas Joacim quidcm au- ditfermones Domini, fed contemnit: ad prunas Petrus de ; Ghnfl:o interro- gatusoffentlit. O quotiesefl. feroutus ne- AdNovitios,’ Pars I. Ifl fteceflaria verbis eorreptio- matutinaS Manč praedicant dočli-, (ero concio- nantur indočii. Etin hisomnibusho- neftius alibi ejuam ad ignem & pocu« la , prsdicatur. Si ho minem inftet de- votio pro exemplis, feniorisintererit providere, ut narratione una, pau- eifve alijs, (i espedit, verbis,inftantias fatisfiat. Veruntamen rmitat inter- dum caufaconfilium, neclex impon?-* tur unčtioni. Vitanda tamen Vigilia, quie occalionem verbis aut potatio- ni miniftrat. Qui vitkim cavere deli« derat, vitij occafionem prajcaveat» Studeant ergoin eibo &potu fobrie- tatem fervare, ficut fervi Dei & reli« giolč viventes. St c ut otnnes cupiditates c trnu abjlinentia refecantur: it a omms virtutes edacitatis vitio dtjlruuniur. lm~ mundi [piritut fe tf>i inijciunt , uM am- f lili s vident cibum Š" pottim. 4. Circa (ecundum multumatten- dere fibi debent: ne videlicet cibos appetant delicatos-. Qui vinum Sc pinguia diligit nunquani in virtutum H f pollellio- t7i S. Bon. Spfc. Discp. pofleflioneditabitur. Horum quidem’ permittitui:ufus,abufus&concupifcč- tiaprohibetur.SemperitaqucplaceaC ( eis lautioribus parcere cibis. De grofc fioribus cibis,& facili vel valdč tempe- rato potuineceHicatiutcunqj fatisfieri poteft: quanqu3 & ipfa necefiitasinter homines fit artanda. Qui de religione cenfetur, modeftiam debet religionis habere : ut fit in temperantia Ipecu- lum aliorum. SpeBaculum fa&i fumm rmivtlo& arigdis & hominiiut. Felix abftinentia, quce palato imperat de- licato. Debet vas cafiefti grafite man- cipatum a fieculi illecebris abftinere. Non erubefcant aquam pro vino pe¬ tere, fi habuerint, temperando: quin potiuserubefcere dcbent fi vinum bi- berint nimisforte. Aquam requirere » & minus limphato vino» vel modi- cum femper pro bibentis neceffitate apponere , Deo placet proximum tedificatVreligiofum Honeftat? animae fimul & corpori efl: falubre. Veriim quam turpefit pauperibus hominibus ciba- Ad Novitios. Paks 1 . 17f cibaria quasrere lautiora, & appofi- tis non efle contentos; de modo prae- parandi cibum difponere; aut quo- modo prteparetur requirere; potum Vel cibum aliquem in fpeciali lauda- te, ut de eifdem amplius apponatur, aut luas inter extraneos medicinas oftendbre, quis fante mentis ignorat. 5 . Modus quoque honeftus elt in comedendo habendus;ut non arden- ter aut cum nimia feftinatione come« datur vel alias indecenter. Moram in’ menfa facere,,religiofum non eft. Ca- Veant ne alijs a comeftione celTanti- bus , ipfi comedendo vel loquendo ttienlam detineant: cum non fit ho-> minum } fed magis pecudum, luper mettlam ruminando diutiusimmora- ri. Poflunt tamen cjui neceflehabent cautb cum modeftia fibi in principio menfte alijs communiter comedenti« bus providere: 6. Ad hoca^(ut ait fan&usBern.) fr Ananda. ejllingua pr mapi, maximein csnvivio : ne fcilicet ad loquendum H 6 fuper- TT4 S. Bon. Spre. Discif. fuperflue vel indifcret£ relaxetur. Ta - cit tirni tA$, ait Hugo inter epulate idcir- co neceffaria ejl: quoniam lingua r Qupt in omni temport ad peccatum prona, U- ii t ur, peric ulofttis tamen c um p sr cra- pulam inflammata futrit, ad locjuendum rdaxatur. Difcretionem quoque in verbis eadem ibiratio perfuadet. Su¬ per menfam autem cum focio loqui aut coram illiteratis , Latinis ibidem ■vel alibi verbis utr, dominum quoque dornus, vel alios quofcumqueadco- medendum vel bibendum frequen- tiusinvitare, nondecet. Subit anion? quod qusedam matrona cuidam fre- quenter invitanti dixiffe fertur jFuifti inquita!inarius ruralium & irnperito- rum , qui fepž afinos provocare no- viffenc? effe proprium inuenshis,qui invitadones perfonis difcretionem habentibus inculcare folent. . 7. Oportetetiam difciplinamin cor' poris & habitus difpofitione fervare: utcomedcntesfenonappodientfuper menfam, vel accubitando, vel alio quo- Ad Novitios, Pars I. i7f quocunque modo inordinato fe ge- t-an:. Dum comedunt, caput in capu- tio nulla rationeprofundent,fed aper- tacomedant facie. Ca?tcrumre!igio- fos & pauperes de menfa alieria viven- tes, de portione (ibi appolita encasAia familia: faeiendo, pacrisfamiiias in do- mo gerere vices,canesvel muriiegos de menfa pafcere benedidta, a quo nonnuifi etiam abftinenc fjeculares, non congruic. Principalis hucufque in cifro nil his nota impingens,q.ui fub infticucioni- bus alijs militant, aut pro diveriis lo¬ čiš, & diverfitate caufarum , diverfa ordinant inftituta. Honefta quidem & fan&a omnistraditio,quseper pru- dentiam lentorum in timoreDei com- municer traditur, communiter obfer- vatur, pjofetlo ex communi furgic inflitutione religio , honeftas ex or- dinatione eaulatur , Omne ordina- tum decorum efle necefie eft. Exf ličit frima fars Sftculi Difciplind. H 7 SAN- i yS S. Bon. Spec. Discip. | OSSegQQQgQGiQeaa3 g£2G@gf> SANCTI BO N A VE NT UR Ji OrdinisMinorum, S. R. E. CA RDI NA L IS, Epifcopi Albanenfis Seraphiei Dočloris Ecclefia: SPECULl DISCIPLINA ad Novitios. PARS SECUNDa. RINCIPALI hujus opu-- (culi particula expedita. Secundaria hacc pauca epilogat & fupplet quse¬ dam, ut gualiter novi di- fcipuli Chrifti ad Dcum ,ad fe,ad pro- ximum, & adresetiamquasaliquan- do fervare vel tra&are contingit, fe habeant quibus differentiarum indi- cijs de fua converfione dilcernant; qualiterdenique ip(i ad profeflionem recepti fegereredebeant,vel brevi- ter in aliquibus inftruantur. 3 F : Ad Novitios , Pars II. 177 De Ordinatione refpeflu D E I. CAP. I. A NTE omnia cor fuumper pu¬ ram confeffionem mundatu, dignum D E O habitaculum ; prajparent; illudexcolant,illudexor- nent: nihil ibi fordidum vel obfču- rum; nihil ibi vel ad horam refidere, i quoddile£U fui oculos offendere va- leat, patiantur. Tentationes & cogi- tationes malas Humiliter & purč con- ficeri non differant. Veretur hojtiscon- ' filium fpmm ingercre non celanti. 2. Providendum eft eis, ut quijam funt fupcrni Regis milites annotati, lecum oninino firment & ftatuant, fc ufque in finem ei fideliter fervituros: necullis abeo tentationibus,tribuIa- tionibus & anguftijs deinceps reeefTu- ros. Juravi-, ait Propheta, & flatui, cujlodirc judicia jujiiiid lud. Religione fančtam, ad quam eos Dominus fua -mi* 1755 S- Bon. Spre. Drsčip. milerattorre vocavit, ferventiffim'0'a^ ficldiffitno' ftudeant amore dUJgere St eicanquam fpecioliflima ac DEO di- lečtillimce fponfe fide inviolabifi ad» hsrere. 3. Quarcunque fibi five profpera ll- | ve adveda contigerind, DEUM Tem- per devotis efferant laudibiis, ut (Ive cefpitent, five cadant, five aliam j quamcumque rtioleftiam feu ltefione incurrant; femper in ipforum ore-re- j fonet divina laus, femper vel Benedi- t čtusDEUS, vel Ave Maria, vel aliquid I quod ad laudem DEI pertineat, di- cant. Et hocinconfuetudinemduce- reiiudeant, nulla unquam negligen- tla omictendum. Quidquid fpeciofi- tatis ve! delečlabilitacis in creaturis 1 invcnerint, quidquid circaftarum hu¬ mana: condkionis vel difpofitionis ac- ■ ciderit, tocum femper aflumant in' ffiateriam laudis DEI: & de omnibus qua: occurrerinc ,devote ftudeanr co- gitare. In ipfo fuarum omnium opc- racionum initio Dominum invocare, Sc * Sc' , Ad NovItios. Pars II. 279 & fuam ad Ipfum intentionem diri- gere alfuefcant. 4. Inftentorationi frequentcr, quac novam in horto Domini plantulam fovet, provehit & confirmat. Dilcant ergo una laltemdiei vel nodris hora, tempus & otium vendicare: quando ad le reverfi, mentifque cubieulum in- trogrefli, orent in abfcondito Patrem fuum, & in corde contritc & humilia- to univerforum Domino familia- riter adftent. Mand anten? aftabat ProphetaDomino 1 quia qui mand vi- gilaverit ad Dcum y invenret eum. Subripienda erit čarni, & (i fond non femper, fepd tamen fomni requies matutini : cum illa horaChriftus re- furrexic.T ime eft temp us allidendis ad pctram parvulis ,mortificanda: čarni, & recreandofpiritui oporrunu. Tune fpiritualesaviculae dulcem Deo in cor- dis organo exhibent melodiam. Hsc&aliae temporis & quietis opor- tunitatesqmeoccurrunt, minimd ne- gligendse funt. Pofthoras Canonicas non ftatiin oratorium exeant: led in i So S. Bon. Spec- Discip. oratione aliquantulum fubfiftentes, qualitcr opus Dei peregerint cogi- tent, an tcpidč vel ferventer : & de- feftus fi quos ibi commifcrint tune j emendent, gratiajque rievotionis fe ! ofFerant infundend*, quSm fi Dotni- nus dederic non repeilant. 5. Hoc autem in omni oratione ob- ■ fervent uc quod orantes dicunt, ex i animo temper dicant .■ non enim vo- [ cibus,.fed rebus agitur apud Deum. Porro qui adoradonem eftnegligens, fuse nimirum Ingradtudinis Sc tepidi- tatiseft teftis. Fruffra Profečtus vir- ! tutum fine oratione (peratur. Adea jgitur quae adcultum Dei pertinent, nvagno & prompto corde accingan- tur. Ad divinum offrcium auditoiig- no , ftatim omnibus occupationibus omiftis accelerent. Si in ledisfuerinr, ftatim fiirgant, nee ultimum aiiqua-' tenus iignum expečtent. Oratione namque aliqua utiliter prtEvenitiir of- ficium. Qui ficexftudiopra?venit,in benedi&ionibus meretur dulcedinis majoriS' Ad Novitios , Pars II. 181 majoris devotionis& grada; ad ipfius executionem prjeveniri. Ecclellam in- traturi, manus ( fi neceflc habuerint) lavent. Veftes maximč in die, reli- giofč componant: ne irreverenter aut indecenrer introeant aulam Dei. In Ecclefia Deo pfalIentes,.Creatorem fuum toris viribuscum reverenciade- bita laudent. 6 . Officium fuum in choro & extra, non perfunčtorič quidem, finiia- ticis , ut ajunt labijs , led devotž femper & integre dicere ftudeant, ncc aliam ei occupationem admifceant. Ceffent manus, ocuiorum evagado reprimatur: utmensab exteriori cu. ra penitiis libera, fbli valeatDeo va- carejiDies vel hora quae negligenter officiatapertranfierit v nequaquam ul- teriuspocerit revocari: cum pra^ler- tim temporisfequemis cfficium iuarn nihilominus diligendam & devotio- nem requirat. Nec (ibi de gratuids orationibusblaniantur, li circa necel- Iariasquaeprimo loco habends funt, i§j S. Bon.-Spec, Disci*.' defidiofi extircrint. Deniq«c iuxta S.Bern. verbum jpurčac femptr Jirenui debent taudibus divini* intendere. Pure quidem , ut dum Pfallunt, mhil aliud co- gitent cjuiim cjuod pjallunt. Strenue ve¬ ro, ut ftcut reverenter, it a &' aUcrhet Deo aflifiant. M on pigri , no n fomnolen- ti j nonof:itant tionenj ex/olvere, qua(i lit honoi js r difFercntia in perfonis, irreveren- 1 lite arguit & teporis. ■, g. Etiam extra chorum (lent ad 1 officium, pmerquam ad lečtiones Sc - officium mortuorum. Specialiter ta- * men lečtionibus plane dičtis ( de Do« 1 mina tantum exceptis) irreverentes t & pigros (e noverint, fi debitas Deo laudes (edendo vel iacendo exfolvanr i i jnilinecefiitasevidenscogat. Siquan* do per viam officium dixerint, etfi - non vacatconrinuč dum illuddicunt i ab itineratione quiefcere, laltem a J > colledam prajcedentium colletliva, quando omnino tota eft in Deum in- tentio colligenda , in uno (iflant lo« co: imo fi tempus exegerit & locus permiferir, cum reverentia genu fie- članr, ut in oratione communi to- tum offiuum venerentur. Diipofirio cor- 184 S. Bon. Speč Discip. corporalis honefta , devotionis pro- ji V ocat affedum & defignat. Nonfru- d ftra fandus Martinus, oculis ac mani- p bus in cce1 um lemper intentus oraffe h defcribitur. Intrinfecosmotusgeftus f exterior attefiatur. Quamvis extra ,t conventum,conventualisin omnibus ^ difciplinse non fervetur diftridio : in j omnibus tarnen rdligioli operibus, re- Jigionisdebet veftigiumreiucere. De- bent ergo ad opus Dei corpushoneftŽ 1 dilponerei ad colledam & Trinitatis memoriam vel modicum inclinare, t ordinem in profecjuendo fervare, oc- < cupationemSt interruptionem vitare. ( 5. Ad Mifias poli odtis omnibus, ' J tanto majori promptitudineac devo-!. J tione miniflrent,<]uantoDeo ibi fa- 1 miliarius fervitur. Calicem& corpo- * ralia fi attigerint, reverenter & mu n- J difsimč tradent: manusquepoft ta- ' dum hujufmodi anteguam apponant ] communibus ) lavent. CorpusDomi- | nicum recepturi ,ante, ut decet, atn- ; pliori confeilionis, orationis ,& tam 1 aci- AdNovitios, Pars II. l8f o* & cibis quktn verbis temperantiar ftu- u- dio,acceptu n Dro fataganthofpitium li- prteparare. infulam aucem ob tanti Te hbfpiti^gratiam, reverenter m-gratia- liS rum a&ione attendant. Nonminoreji ra virtus 5 quam qu&rere parta tueri. as in De Ordinatione rcfpečht,fui. !‘j CAP. II. tž I. {''VEterutn fervoretn fančfcum, & i$ ^ quandam debent magnanimi- tatem aflumereMitad v ir turu m exer- > cit ia Itrenui ac devoti, opera bona fre- », quenter fupererogare cnnttndanr. Tune enim vitia f.dditer eottirpata di- ). . Jteduvt ,/i virtutibrn cedant. Alioquin vel fubfuLcnt a d tempus eječla , vel rt- i„ deunt ,nift virtuies in tocis vitiorum quA L„ fuerint depulfa , fuceefferini. Non pro- derit omnia rdicjuillenifi virtutum t paffibus tot.lChriltum intentione fe- \. quamur. Quid juvac expeditum effe ad curfum nec currere?exilfe ad opus, i & operiš oblivifci ? Non intrantibus IS6 S. Bon Spfc. Discip. vineam ,fedoperantibiis merces da- i tur. Etcumin ufuvirtutumomnium < perfecti eile n on valent, in al*qua (al- tem le Itn de ant fpecialiter exereere, j t & illara cjuanta poffunt peifečtione i obiervare, i 2 . Fervorem noviciorum non de- 1 cent iila; mifericordes in feiplisdifcre- * tiones,& difcrctionum difpeniationes j faciies : quia irdulgentis fuo judicio '• non funt admittendte 3 nec ramen re- s culandte funt alieno. A feiplo in le* - iplum rigtda debet effe ceniura & di- i ftričta feveritas. Ad regentem vel -* confulentecn, lenis & obediens in om-, T nibus htimilitas. Si akerumdelit,vel 1 in delide & tepido, non fpero curlus 1 perfeverantiam; vel in prcecipiti ti- 1 jmeo minam. Sint occultarores virtu- ! turum, licut ali j vitiorum. Non ta- 1 mem in pdncipio ardua fivp multa * pradiimant, nec fine licentia aliquid * notabile attentent; led a minoribus virtutibus paulatim ad majores aken- r dant. Harediias »d juttm jtjhnuf“ r * in AdNovitjos, Pars II. 187 j. inprincipio, in novijfmo benedi&ione n car e bit. J. 3. Gommanem ordinis obfervau- . tiamfequantur:perfedioni in lil etui d, ie i čkin alijsinftitutis plenite obtinendis infiftant; aquanecexemp!ari levium, >. vel negligentiutn aliquorum diffolu- tione divertant. Optima relifofi per- »5 fectio , perfeBe communia cjuAcpue con - o ut ni udi a [er v a rt. Porrb hic religione cffendit,quireiigionis violatinltifuta. 3, Turpif omnispars,univcrfo fu-o non con- j. | pruens. »J* ne confuctudinum ordinis temerarius j. violator exi(lat. In vidu d moribus, »1 1 novitatis nora, & fingularitatis ericdi- ,s "verlicas fugienda, Ante omnia cave- j. ant, ne pro inchoato jambono fubrc- j. pat fuperbia, ut (e alijs praeferant & le aliqnidefieputent. Peritomnequod a agitur, fi non folidtč in h umil it ate cu- ftoditur. is 4' Exteriorum geflutim difciplina i- non negligant. Difciplina cerviccmfub- r tnittit)ponit[upcrcilia^componu vuitlt, n I Hgut i88 S. Bon. Spec. Discip. ligitt oculos , cacbinnos cohibzt , moder at ur > linguamgranat vulam, iram fedat ,/or- mat inče jfium. Src ergo afpectus vere- Cundus & fimplex, finecachinno , ' vox fine clamore , inceffus fine tumuitu , Ere&o vel difcooperto pailim capite, manibusdifTolutisvel habitu non in - 1 cedant. Sit eis grata non fcurrilitas ftu curiofa urbanitas, fed fanda qua> dam rufticitas, falva lemper jnodeftia honeftatis.Sintadloquendumtardi,& in vocc detniffij&in congregationibus autreniorumprsefenda, vix nifi pro, prarfenti neceflitate vel interrogati lo- quantur. Non fint difputatores, nec facilč de auditis prsfertim feniore prtefente (ententient. Scultificutfunt in fenfg leves,ita & in verbo Praecipi- tes. Infra tempus probationis cum ex- i traneis, ftve religioli five alij fuerint/ abfquelicentia & dato fibi focio non loquantur. Religionis initiumeftlin- guae franium. Si t/uhputat fe reliohfutu eff -, non refrenans linguam fuam } h ujm Vtina eji rehgio. 4-Rem AdNovitios, Pars II. 1S9 j\Remaliquam,!icetparvam,ficut acum,fivealiud, occultč, hoceft, fine 'ličen tla reciperevel habere, quafi fur- tum abhorreant.Superfiuitatem in d- bis & veftibus, & in alijs quibufcumq; conftanter defpiciant: pauperratem& parcitatem quandam in omnibus quae ad corpus pertinent amp!exantes. 'Vidofa? conluetudini viriliter & fer- "venterrefiftant: nec etiam in his quce gulsc vitium lapiunt, luccrdčere pa- tiantur. 6. Extra communcm refedionem, ad comedendum & bibendmn vix eos infie&at ipfa necdfitas. Scepč quod necdfitatis efie videtur, efl: vitij. Ultra duas vicesin die,puerorum feu pecu- dum more comedere, potum extra- ordinarič frequentare , religionis temperantiam & decorem evidenter offendit. Qusrogo religio,quse pau- pertas, fi mox ut efiutis, mox ut (itis volito pareas, faties appetitum, nec eum ulque ad ftatutam horam icias compefcere? Si quando tamen extra I Z ho- t 90 S. Bon. Spec. Discip. horam exačtus neceflitate quis bihit, iedendo & focio prcefente i-d faciat. Non decec ut Bando, aut fine tefte bi- bas. Si plures fberint,omnesdum bi- bitur fiieant: ftatimque ut biberinr furgant cum aliqua laude DEI. Repre- ' henfibilis admodum confabulatio vel mora fuperfiua juxta potum. 7. Nunquam otio torpeant: fed femperautledioni, aut orationi, vel officio addifcendo, aut alijs non quac ipfi elegerint, fed quse injunčtafuerint facienda intendant. Spiritum tamen devotionis exteriores non exhauri- ant ačiiones.Devotus frater nunquam totus comedat, totus dormiat, aut to« tus in exterioribus occupetur: fed fi- ve comedat, five aliud faciat, fančtum 1 in animo a1iquid femper volvat , unde ^ fpiritus recreetur. g. IvfomnumcjuotjHcituruSifeMptf *liquid in memoria ji c um deferat , in j 110 placidi ciuidtm o&dormiat : quod non- nuncjuam juvAt famniare, & vigilanttM excipitni) injiatum bfjlerntt inientionii AdNovihos, Pars II. 191 rcjlžtuat. Ledum intraturus pro diur- nis offenfis oratione femper aliquam faciat, veniam petat, pedus percutiat, cruciičjue munitus fignaculo , fuurn DF.O fpiritum humiliterrecoftiendet, quia(otnnofurgens, cumaliquantafe denuo laude confignet. Qupd jiforte e um luxuridpompa concufferit , recorde - tur dilettum fuum pofttum fuper ledu m doIoris,& uuiverfumjiratum ejus in car- nis infirrmtate ver [at um , bmc dicens in tordefuo; Dominus meusptndetinpati - bulo, ego voluptati operam dabo ? Sic- que invocato nomine Salvatoru , & japi us peminando namen jalutis , eejjaiit quaj• Jatio. De ordinatione circa proximum. CAP. III. i.ADh*c qualitcrfchabere ad pro* ximum dcbeant, Hugo docec. Superiorne« , inquic, oZedicntiam, timo- rtm } objecptuum & venerationem cxhi- I } 6ert I9i S. Bon.Spec. Di^cip. bere debemus : cum cejualibus paetm fr toncordiatn cufiodire, invicem obfecjuio , benefcio fr' honnrepravenire. In omni c Bi one fr verbo fuperiorcm eis locum tri- luere: fr fi tpuandofortajfsin alicpuo ne- gotio prezir? eos c oparit ur , cum omni bu~ milit ute fr reverentia , juafacienda funt nonpracipere^fed domonjlrare , &"fieos pr&cedert continpat cum alaeritate fr devotione, cjunfi ex necejjitate fubje&i obe- dir e. Inferioribus femper benefcium fr auxilium impendere , venerationem non exigere, focietatem atepue Acjualitatem amare, Major ib tu. ait, debemtuptr timo- rem fubdi-, dtqualibmper charitatem obfe- cpuijninoribu* per acpualitatem coaquari. 2. Igicurdevoti fratres fenioresfuos revereailtur ut dominos, diligant ut parentes. Qur pr a funt in domino funt (fecundu Apoftolum ) amplijisin c va¬ rit ate babendi. San£( juxta Hugonem) reverentiajineamore.fervilis efi.: fr umor fine reve renti a ,, puerilis judicart debet. Propterea docet S- Bencri. ut tranfeun- ts majem minorfur pat fr det eiiocumfe- dendu AdNovitios. Pars II. 19 f itn Ji. Nov pra!un?at ( inquk) minar covftdere, nift prdcipiat ei Jenior Jut«. Prior hic ponit converlio, vel gradus cfliciflenioreni :quanquam čksetasfic juxta legerri Domini honoranda. Sic enim fcriptum eft, Coram cavo capite eovfurge : &' kovom p er Jonam Jem!. Dir feretio tamen cautč pr o loco & tem- pore,ac(inereverentiae congruse de- frimento, venerationem modificar. Habendus efl: modus iri omnibus: nec viuofarri quidem fuperftitionem ad- mitrens, nec fuperftitionis evitands prKtextu, humilitatis aut morum (an- čtionem evacuas. 5. Obedientise fetotoš fubjiciant. Sit homointeriortotus DEO ,- (it ex- teriortotus Pradato fubjedus. Quid- quid fuperior eis vel pra?pofitusvelin- ftručtor injunxerint, quafi divinirus imperatum ftatim ut veri obedientiEg filij devotčadimpleant. Quidquidfta- tuerit, inviolabiliter fervent; feiert- te(que aliquid tranfgredi facrilegiurtf putent j: 8f falutare credant quidquid I 4 ille 194 S. Bon Spec. Discip. ille prKceperit. PerfeBa obediuitia tjlin htcipknte maxime indifcrcta , id fji, non dficernere, putd vel ctu.tr e pr tet p iat ur : Jed t ant um adhoc niti y utfidelher & hu- »nliter jiat ,puod d major e pracipitur. Nftvitiumprudentem incipienttm &' [a- \ f/entem, incella dinpofje conji/lere, & in doncregationt dur are , efiintpp.jfibiJe. Stul- tus igitur fiat utfit fapient. Secu.e per Gmnia obeclicur, ubi contra D E U M ni bil praecipitur. Difčant ergo voiun- tates proprias frangerc, alien6que ju- ciicio & ifliperioambulare. Nullaartt aic S. Hieron. abfqut magij Ir e dijcitur. Adillud ( inquic ) tendit er ati o , ut tua doctam te arbitrie non vivcndum , Jed y iver edeber e in monajkrio fub uniiu di¬ sciplina patru covjortiopue m uit or um: ut ab ali-o d rje as humilitatem y ab aliopa- i tientiam ; bic te filentium doceat, ide manfuctudinem. Non fachu quod v n : fubjidariicui nonvit. Lajfus adflraturrt z teni as am butanj j. dormitesi,& necdurtt eocpJetoJvmno furgere compellaru. Nihil aUgj inllručloris conkientiafaciant, AdNovitios, Pars II. vel quocumq;eant, cui ab alijs etiam fuperioribus demandata fibi fignifi- cent. In quibus fufficit ipfe, femper ejus licentia fint contenti ; pro his quse inferiorisfuntjnonpaffim rccur- ritur ad majorem. 4. Fratres omnes&feinvicem ho- nore &obIequiopr£evenire, & eorum defe&um in officijshumilioribus im- plere contendant. Seniores fratres verficulos dicere, deluminefervire, librum adofficiumtenere,vel hujul'. modi humilia in choro & extta,quan- tum in le fuerit non permittant. Om¬ nibus fe fubjicientes humiliter pro- pterDEUM. Non quod fibi utilepu. tant; fed quod alijs, amplexantes, omnibus libenter obediant, omnibus fatisfaciant prout pofTunt: ut in omni¬ bus cjuibut utitur trstnjitoria necejjitas , fuperemineat permanct charitus. Quidquid agunt fideliflimčcumdili- gentiafaciant,& tanquam DEO,non quafi hominibus fervientes. Non a?fti- Hient aliosfratres,qui diutius in Or- I 5 dine 196 S. Bon. Spre. Discip. dine laboraverunt, fecum cx a?quo la- boribusocciipandos: prsefertim cum de fe humiliter fentieutes,pie debeant credere, quod SS.viri plus DEO pla- ccanc quiefcentes, quamipfi quantu- libet laborantes. Erubefeant fe ne- fcire, quod in obfequijs religiosč eft fciendum. Quod igitur nefciunc, (la¬ ti m exercitio magiftrante addifcant. Sint pratcipuč »d ferviendum cornu- nitati promptiftifni. Si Iumen in Ec- clefia. vel in officinis, aut aqua in fra- trum la vato rib defitj continuo dc his. & fimilibusneceflitati provfdeanr. f. Ad obfequium advenientium fra- trum, qui ficut Angeli, fmo ficutChri- ftus in eis veniens, funt fufcipiendt, cum omni devotione feftinent. Et: quia fratribus hofpitibus, Pecundum quod refigfonis honeftas 8tconfuetu* do requirit, prius orandum eft, quam fratribus f)dentur in pace, qtiam rito ab oratione furrexerint ad eorum, deofculandas manus, maximč fifue- rint Sacerdotes, devotč occurrant & hu- Xd No vi ti os, Pars II. 197 hurftiliter genufle&ant. Nullum fra- tr em puro appdlenc nomine; nec nili fuerit patrise conluetudo tuifent. 6. Nulli prorfus, quantum in eis eft, materiam prarftent moleffe alicujus: fed omnia qua? neceflaria & utilia mant, bono piecatis & charitatis com- ponant. Quid pace honeftius? quid unitaCe jueundius ? auc commodius focialitare? quid charitatemdiusaut preriofius invenitur? Glorififlimurrt quidem & potiffimum liberalisanimae & čonftientiažbona: indicium,pacem proximicuftodirc: omnem quantum poffibile efl fratrumlcandalioccafio- nem virare, verecundari, fiTocium, velperfurreptioneoffendis. Si quem adverfum fefratrem motum vdlevi- ter fenferint, quiefcere ncfcvant, quo- \ifque ipfum humili ftuduerint facis- faaione placare. 7' Ad extraneos fi quando procc- dunr,in verbiseorum, inceffu &habi- tu, modeftia fulgeatdifdplince: brc-, viter & pauca Ioquantur , caput de- I 6 cen- »98 S. Pon Spec. Discif. center operiant y manus abfeondant* mulieris omnino cjuantumlibet pro- pinqutE ofculum &nudae mantis con- tačtum penitus vitcnt. Pro perfonis quse in dorno vel in via fratrum fe ora- tionibusrecommendant, ltatim poli earum ablceffum orationem faciant fpecialem. Defun&is fratrih us, au- dito eorum tranfitu, quam.citiuspof- funt fubveniant & debitum faltem ob- Jequiumfolvere nullaoccafionepoft- pon ant. Talia liquidem non abfque perdmefcenda: ofFenfe periculo ne* i gKguntur. j .. ni'’-: •• d Uj: j ; 'J j; - •’ j De rerum cujlodia. cap. iv. "DBS qpas tcncnt, prascipuž libro« rtiundž reneaftt &honefl&. Ata« du libri nudam cohibeant manum; j ejvfoelicžc munda, quia tamen porofa, rpftamfaciičinficit &deturpat. Turps eft nudos paginarum marginibus im- primere digicos 3 vel iplos r vel certž -i ■ J la- . AdNovitios, Pars II. 199 laternam fuper librum legendo de- ducere. Semperpannus, fi adfit, digi- t&fupponatur. Alioquin itacautč tan- gant & Ieniter, ut tangentes qua(i non tangere videantur. Librum fu- perfiuč apertum non teneant, vel in- caute re!inquant. Firmacula, libro paululum ftričtOjfi violentialaxenturj, apponant: violentiam (onitusprobat. Jndignut efi libro qui ntgligit culhdirt. Solent incurij quidam libros digitis » 5 c veftes praecipuč in manicis niundž lervandas, fordibus & pulneribus, vel rebus quas tradant pene indifFeren- terexponere: iplasveroextremaefre- quenter vilitati expofitas, vix valenc a fociorum cibo, vix ab akari, vix ab ipfiscalieis mappuiis probibere. Qui ipfisplacere fordibus cupiunt, cufto- diae curam curiofitatis condemnant infamia: (u$quevitiumincurice,vir- tutis fpecie colorarenituntur. Gravia hrec homini erudito. Qui munditia gaudet,honeftatis pulehritudine de- lečtacur. I 7 D» 200 S. Bon. Sm\ Discip. De profeflu & dcfečlu novi « tiQrum , fine de dijferentia converforum.’ CAP. V. i. A Ccedithinc neopfiytorum con« ^ verfio difFerens intuenda. Sunt enim quidam tračfabiles, (imph'ces» deveti, timorofi, qui nihil fibi Chrifto charius teftimnntes, voluntates pro- prias er facrificant, voluntaričprom- pti ad nutum,nutu citius obedire. Ad difficilia quselibet propter Chriftum a»quanimiter perferenda parati: fuae quoqueintegriratisfoliciti, cor fuum per puram confeffionein & adiduain orartdnem mundare n on negligunt, funt in exteriori converfatione difci- plinati &humiles; ftudent fe in om¬ nibus officiofos & amabilesexhibere. Siquidem jluderepropter DELIMdet t Ut pateat cuod jima Sapientem dici- tur, Lompedes inptdibusfluho doBrina, Animalii bomo n*npercipit qustfunt fpi-' ritus■ DEL Tepidus,in converlione re¬ mi lili s, publicos moreš & dočtoris monita negligit*ea qus DEIfunt lan- guide operatur. Si quod inchoat bo- nuirip Ad Novmos Pars II. aoj rum , vix perficit 5 tardč addivinum officium, & qua?que conventualiaoc- currit. Otio gauder, labore vel mo* dico lseditur, & facilč feinfirmum vel ad modicum fe farigatum prastendit: fed &amore privato fe diligens, qus carnis fundapit & profequitur ex afFe- čtu. Aliorum quoque defečfcibuSj non virtutibus hačiens , fi quid minus vel negligenter adum infpexeriE, illudin exemplum ad fua- velamen tepiditatis aflumit. Fičta ei & indevota confet fio; rara&brevis compundio. Infi- pida&fine attentione orado,incir- cumfpecta& (ineadificatione lečtio: obediencia moroia& fine devotionis affe&uvix aliqua!is impletio. Multos enim remijja converfio in prifiinos erro- res rcducit : ac vikendi torporc refolvitt UEnonnunquam exore Domini evo- mantur. 4. Curiofus non curanda curat, ne- celtaria neglrgfi: & iui oblicus a! Lena. conliderat, notat, & esplorat Si quod inlonueric verbum, anhelat lolicitus. ad 204 S. Bon. Spec Discip. ad fciendum : & honeftate poflpoflta id ab invicis & cefare forfan volenri- bus, inverecundč requirit. Locisfibi non conceflis, congregationi & col- locutionibus fratrum Te ingeric non vocatus- Cum eum abefie putaveris,' adeft irnpudcns faceri, adeii auri: ut nec fecreturrt valeas occultare (ermo- nem. Obforvat angulos, vagis cir- cumfpicit oculis, hceret ad fingula (juseoccurrunt. Communes oblidet tranfitus.- Supervenientium & foren* (iumgaudee occurfu. Rumoribus& fecularibusverbishauriendis & refe- rendisintendic. Res fibi non deputa« tas etirtose revolvere non quiefcit. Literas etianralienaS fi cafu apertas in- veniat, infpicere non veretur.* quas tamenlicčtaperrasquomodolibetin- ventas vix aiiquis nifi fuperiorlicitči infpicit vel alljs infpiciendas exponitv Rerum quoqiie apparatus,cura fuper- flua, curiofitatis vitium clamac. f, Signa vero (liperbiceProfper enu«. merans, Uos (inquit )dokndoiuuincio, quo$ : Ad Novitios, Pars II. 20f a n ur m ur ant. Simpiicitatem i Jfiirituaiium fr utr Mn irridenter exagi- tant, praferri je ttiam mtlioribus impu- deuttr afje&ant. Obfcjuia delata fajli- diunt , negata pertinaciter cpuetrunt. Na- taki moribui antepommt : juniores Juos dati defpiciunt, conferriJibiaiijuos non credunt, Non fervant in obfecguio reve- rtniiam, in fermone modejliam, in mo- ribus dijcipiinam : hab ent in inientione ptrtinaciam, in corde duritiam,infermo - cinatione ja&antiam. Sunt in burni lit ate fallaces, in jocatione mordaces, fubjeBio¬ nu impatientes , temerarij in audiendo , clamorofi in lotjuendo,fd/iidioJiinadver- fcndo, prafumptuojl in do c en do, effrena- ti defirmiter in cacbinnando : bac funt (infert )fuperbiagrajfantisindiaa. Sli-, perbus fe adomnespropria: volunta- tis impulius accommodat: nec fe alij s, fed alios libi applicare conteudit j fa-„ 20$ S, Bon. Spec. Discip. cilčfibi fieri contumeliam jndicat s ad quam irrogandaro eft validus ad tole- randam infirmus. Etfegrandeaiiquid efleputans, deferrelocijs dedignatur. Legibus fubdi,& propriam recogno- fcere culpam erubelcit. Etlicetjuxta j Ordinis moreš fe regere nefciat, in ftiis oculis tam en fapiens & perfečius. Adaiiorum inftručtionem, fuse prar- fertirn opinioni concrariam , Sloma* chatur. Reprehenfus offenditur. Nune caufam ut infufficicntem velfrivola, nune monitoris modum calumnians: utfiperfuaderealiquid veliš, inftabit quod modus a rtem, monitio ftudium exigat: quo fit ut hujufmodi allega- tionum obfitusfpinis, ficutericius vel irrefragabili ratione vel aučloritate non capiatur. Fitigitur ad obtempe- randum diffiedis & ad correčlionem irrpatiens , adeo interdum, ut fe di- fcipulum abnuens, ipfum etiam depu¬ tatom fibi refugiacinftručtorem. 6 . Haoc omnia fervi DEI quafipe. ftem inortiferam deteftances, perfe&ž ad Ad Novitios, Pars II. 207 ad Dominum convertantur, juxta il- Jud Denteronomij;: Perfrčius er : s & fine macula cum Domino DE') tuo. VA duplici corde , Š' peccatori teman in or e. dienti Auatus vijs. Si quis vero (uffi- cienterexpeč!atus& monitus,moreš corrigere,acreligionis fcrmam indue- re negligit, pradertim fi rebcllis aut contentiofus exftiterit: noneftprofi- cientium numero aggregandus. Inf. deliš fi dijcedit , difeedati ne una ovis inorbida contagione mortifera to- tum gregem contaminet. Perverfus & infolens, nonnifi in onus rejioionis & diffolurionem admiuitur. De no-citer profcffu m ordine. CAP. VI. 1. A ^P ro ^ 0 ^ onein a dniiITisf!rqimm 1 niaxima cura, ne defluant. Per- fečli quique magna fe difcretionis Pubtilitace confpidunr, ne ad dete- riora unquam vel in opere, vel in co- so8 S.Bon.Sphc.Discip. ccgitatione delabantur. Si curare parva negligimus fenfibiliter (edučti andenter etiammajora perpetramus. Sufceptam etiam examinis tempore diiciplinam, prudens non abjicic, imo necfuum continuo quafi jam fibi fufli- cens deferit inftru&orem. Eget rečto- re novitius, eget novus direčiore pro- feffus Vanus&fičfcusut inttručioriscu- ra evaleric, inlblefcit.,aflumit cornua, fnprarfamptuofus & audax; & qua(i vaccalafciviensa pri m a informatione declinat. Ceflat orado: tepet devotio cofeflio peccatoru negligitur.-utputes eum aut (ui oblirum, aut non habčre peccatum. Facit quidem dilata con- ieflio utnegligens mundns appareat, licčc non exiftat; dom culpas abforbet oblivio,ab(olvit. Multiplicantur dum ron curantur offenfe : tnulciplicatas ne difcernantur & corrigantur im- pediunt. Muititudo peccatorum impedit ne videantur. Linde pigef tunceft maximč viriofus , cum vida non agnofčit. Si c ju in fitiua in dem- nor*- Ar> Novmos, Pars II. 209 wr at ione erit : ju/forum autem (etrrita cuaft lux {plen&eris proseAit,& c; e'cit Hlfa uti perfedam Aitm. ProfdIT erro profiteantur profedum, praei 'uir ptio nem prolcrcbant. 2. Dabič ad hoc, humilitaris & pau« pertatis conftantia perfeverans affe- dum, & curarum abjedio terrena- rum, exercitatio charitatis, & quae Complečtitur omnia , confideratio- nis attentio. Summa religioli virtus humilitas, quae ipfumcurat,perficit, & confervat. Sine humilitate nulla virtus, nulla prrfedio aut acquiritur aut fervatur. Virtumm fiquidem bo- num quoddam ac ftabile fundamen- tum eft humilitas. Nempž (i nutetil- la, virtutum aggregatio non eft nifi ruina. Et quoniam nA humilitatem htt- • miliatio via rji: non erubdcant bu- tnilia, nec humilitatis offida fadlč refpuant necimpodta recomendcnt. Omnisab eis praefumptionis audacia prolctibatur. Antiquioribusfra ribus 111 Grdine deferantdemper eorum rer Ipedu 2 to S. Bon. Spre. Discip. fpedtu fe juniores, & novitios rep;*- tent. Ad exteriora, vel honoris ali- cujus officia, provehi non affedent. Multos propera nimis promotio, k virtutum jam profeftu per vitium elacionis dejecit. Qui mundum deferunt ' ( ait S. Gregor.) ad txteriora oflicit vehi non debent , nifi per humilitatem diutiiis in ejufdemmundi eontemptu fo- lidentur. Et quia novorum & junio* rum tentatio foleteflefacilefupei bi- re; nefcire modum humilitatis fer- vare; & fi fortd in aliquo prsdint, officijmetasexcedere; ac de minimis grandia jačtare : attendant fibi iuper his vigilanter. Mon fotejl intimo con- fcientia tejlimonio ploriari veraciter, nifi qui extr inf ecas gloriofas perfeSte refpuerit• 3. Paupertasin omnibus p!aceat,ne irerum (ive in libris five in alijs,reruw fe velintfarcinulis onuftare. Perfecta rcrum abjedtio, a cura expedit men- tem ab infedtione affedtum. Nemo?* Chri/ii expeditionc iibeiior nil habente- Si aliquibus egeant,ftudeant parcirati- AdNovitios,Fars II. 211 Super ornnes divitias , divitiem facic paupertas, Fiate quoque in vidu , Sc in hiš aute carnis funt masimeampie- čtenda. Non eft Evangdici pauperis gauderefuperfluis 3 luxibusindulgere: & quod nec divites poffunt, femper vellein omnibus abundare, necpenu- riam fcire pad. 4. Familiaritates fuperfluas fugiant. Efto (ait quidam ) omnibus btntgnm', ne¬ mim hiandus ■> paucis familiar.is , -om¬ nibus dauus. Et fandus , Tria (inquit) rdjgiofum guemlibet decent , pano* lo¬ gu: , paitcos hab er efamiliares & m uit um prave.. Ubi muki famiiiares j ihi mul- tse locutiones, & libiii fingubres. Si familiarem admictis, fic querr. secas, moreš , difcretk) , & honeibs infignit & commendat. Famiiiariras h fuerit ordinata ,non erit blanda, im. probav puerilis. Eft modefta qua‘dam in fa-ncta faraili,aritate feventas, eft Sc juftidjE rectitudo : ut nu.llat.enus vi. rium foveatur, nec pro amico proxi- mus oftendatur. ( aicSapiens) K pro- 311 S. Bon. Spfc. Discip, pro amico inimisus jieriprofitno. Sa»- culariurri denique lamiliaritas indi- fcreta , religiofi quietem multipliciter j inquietat. Nullius graciž munufcul s j comparent, Si quid forcč alicui vel ’ caufaexa&i neceflaria(priusre!igio- nis lege liccntiS prseobtend J obtule- rinr, honeftasrei& vijicas prerij, reli- gioforum & pauperum xenium efle probenc. f. Non frcquentent propinquos, nec exterioribus fe implicent curiss fed falutis proprbe memores, agenda potius pcenitentiae vacent. Nonca- dac a menteprofeflio: fedfemper ad quid venerint cogttent. Penfent quod de quibuldam aic S. Greg. Sape( in- quic ) nonnuHi apert* pr#vitau't vi at deferiott } fan&itafis habitum fumunt: fed mox ut prima linama bene vivendi J Contigcrint s obliti tfuidfnerint , affligijati* perpmitentiam de confummath necjui * tiu nolunt, Laudart de inchoata jujiitit AppetHnt : praejje ttiam cateris mtliort- im coneupifcHttt, Et poft pauca l» re ' [ Ad Novlrios. ParsII. 213 bus( aic) multiplicibus occupati 5 ate/ue 4pfa occupationc ctnfufi, non folumper- pctrata minimedeplorant^ feel adhitc qux j ieplorcnitfr enaggeront fecundum Apo- ftoJ. Remo millitans DEOjmpltcttt fe ne- •gotijs ftcularibusjut ei plače st atijeproba- t>/t.DcS.Joan.Abb.iegitur,quodqiian* To magis le abhumanis curis& colio- quijs ftqueftrabat, tanto illi vicinior &propinquior DEUS erat. Vitanda maximčcol!oquia mulierum. Non poteft: toto corde habitarc cum Do¬ mino, qui muiierum accelnbus copu- latur. 6. Cbaritatis obfequia libenterim- pcndant. Charitas femper reddita, femper detinec debicejrem. Haec au- tern quemodo negetur atnicis , quae ctiain debetu* inimiois ? Poftquam vd orationi vacaverinr, vel ad fludiu fc dedcrint, ad lerviendum fratribus furgant: & li neceffe fuerit, ofHciales nune huncnunc illum,difcretž ramen & prout oportueritjuvent: ut lecun- ? dumApollolicam dodrinam & vid , K t nu- 214 S. Bon. Spec. Discip. manibus fuis laborantes quod bornim 1 eft, aiiorum fratrum etiam corporali- ter, fi fieri poteftparticipanteslabori- bus> in charicatis femper exerceantur operibus, & cibum cofporis non ab£ que labore comedat corporali; ut hascfančta confuetudoipfosin humi- litate cu(todiat,in fraterna dilečtione & omni perfečtione confirmet. Qui communibus inftant, (uifque obie- quijs alios portant, funt corporali fi- mul & fpirituali fuffragio fupportan- di. Merico finguli pro his orant, qui pro comunitate laborant. In fpiritua- bus bonisMarthaparticipet cum Ma¬ ria , quie utique funt forores, & secjua fit pars defcendentis ad praclium & permanentis adfarcinas, 8tatqualiter dividant. Qui nobis corporaliter ob- ^ /equuntur, juftč fortem in neceffarijs fpiritualiter afTequuntur y Rurfd co.m- munitatis operibus, familiaria nem 0 pntponat. Charitas (de qua fcriptuni e (tj) nor? cjii&rit quoluntAtifuq uae vident in alijs fuftineri. Quod per ntcpati alios apudjeferi mcliares. GAP. IZ. T^Andem ad hoc iffa mala Iibertaf "* diktatur & profidt, cum haec pluribus vident fieri, ut quafipro lege. & jure Ordinis defendant, & fi quis contrariarri dicere, aut docereargu- endo pradumpferit, fingularis fuper- ftitionis improperium fuftinebic, 8r quafi qui novutn Ordinem ,& infoliJ tum morem inducere velit,ut delirus & vanus irridebitur , & omnibus tiet onerofus ,• & tanquam temerarius ju- ,dex alienorum ačtuum, perkcutiones K 6 ama - 222 S. Bonaventura amanfllmas fuftinebit. Timent enim diftorci, & a via Dei exorbitantes, 1 ne ftparcerent,zelantibus pro juftitia & religionis di/čiplina, ne multos ad partem fuain traherent: & ita paula- tim ad Ordinis obfervanciam etiam } ipfi tandem cogerentur. Et prxca- vent ardentiftime, ne ad hoc perve- * , niant: & fub fpccie fingularitatis ex- ftirpandai »eijciunt k fe ftlos & oppri- munt . qui defiderant religionetn ad ftatum debitum reformari. Quod 1 videntes alij, quibus hoc difplicet, ali- quam bonsevoluntatis fcintiiiam ha- benteS)f fed tameninfirmam, terren- tur: & potius ftudent fe iilis confor- niare, quos fortiorem partem habe- pe videne in rnultitudine & potentia, quam cum iftis tribulari, & inftiper . infainati , j‘uxtai]lud, Et qui recejfit d mulo fradt fmtuit. Hteč omnia eX- perti fumusinOrdine nigro 5 &in alijs, Nunquam autem contingat noft-cani religjoneni ad ftatum rvire. Amen, / g. Ljatiinas % \ -5, 'QuWt V# *v/ De Profectu Relig. 22 $ Quodvoknsprojicere in nul • /o di&ct ejfe negligtns. CAP. III. Q Ui tali fervore ad religionem ve¬ rnic, quod pro omnibus, quas ei mundus promittcre vel dare po- tuit, noluit damnari in hoc Ikculo;" nec pro divicijs, vel honoribus, vel delicijs,nec pro amore amicorum, vel proprij corporis, dubitavit le tra- dere carceri pcenitentiae propter Deum : non debet modo vilior cfle quam tune fuit,ut pro verbis homi- num deferat viam Dei, jam in ejusin- greflu exiftens, a cujus aggreffu , nec terroribus,nec blanditijs potuitaver- ti. Quod fi times, de fingularitate notari, & ob hoc alijs fieri odiofus: fcias quod nullus lančtorum fingula- ris gloriae fačtus eft in coelo,nili qui inter homines politus, ftuduit efle in fančlitate vitae fingularis, quod tamen de fingularitate virtutum dico, non K 7 dc 124 S.BonavennhrA casremonialibus obfervanci js, parvanS aut nullam habencibus urillcatem vir- tucis. Studia autem fančiitatis in his confrflunt, in eaVendo omne peccatu & omnefcandalCi,quanrue(tin fe,&in infifiendo omnibus virtutibus humili- ter,& in q\ia?rendb famillaritate Dei * per afifedu devodonis interna adver- fus hujufmod? nuila efl bona confor- mitas,perquž h at c ftudia deflruuntur Cum enim prb'juftitia, licut & pro 1 fide potius debeamus pati, non foiiim irrifones & defpediones, ledetiatn* perfequuriones quasiibet, & mor- tem,( (icut padi funt Sandi antertosji & patientur pod nos in diebus no- vidimis) quhm fidem dcierere, vel' juftitiam vita? peccandb relinquere : : difcamus in parvis verborum & de- fpedionu tribulatiunculis, ut figra- viora nobisimmirterent pro Chrifto Certamina, fciamus per padenfiam' fupcrare. Nam qai k levi fiatu dejici- tur, quomodo ftabit a vento maxim£B tcmpeftatis f Haec adprrcmuniendum De PrOFECTU ReLIG. 22 f cor prsemifi, contra retrahentes k dio proficiendi in vircutibus: quia qui tale ftudium in fe non diliguntvix pofliint in alijs fecum morantibus- tequanimicer fuftinerc. Unde ficutilli non dimittunc confuctudines malas & noxiaspropter nos; fic non opor- tet nos bona & utilia ftudia abjicere propterillos :quia (i volunc ad vicam seternam venire, oportet eos nobis- cum. viam Dei non iuamambulare- Quod religiofuf non debet intendere otiojitati vel levit ati. ucv. luinoribus & verbis otiofis vacarejnec rifui ; y nec fcurillitatibus deditus efTe: quia bare faciunt men- tem vagam&inanem,& licentiaifto- rum diflblvic cor k pondere timoris Dei, & affeSum interna devotionis exhauric. Non evageris hinc indc CAP. IV. debes otiofus vagari, i i oculis curiosč fingulaintuendo: quia & 226 S. Bonaventura & kvitatis eft indicium ; & eaquas hauris pcroculos vel per aures ,ftre- pitum quendam interiiisfufcitam,quo puritas intelligentke, quas in bonis meditationibus mentem pafcit, qua(i quodam pulvere obfcuratur. Quic- quid non e(t tibi neceffarium vel uri¬ le ad tuum vel alterius profečtum» pertranfi, & noli immorari: ne t or in eo figatur, veltempus infručtuosč in eo expendatur. Quod teligiofus debet [e occu~ fare meditatione , leBione^oratione t &' oper at fone. CAP. V. CEmper aliquid defer tecum in me- moria, quod de Deo rumines co- gitando; & mentis tuae intuitum Tem¬ per in eumdefigereftude, (IcutdoceC Propheta dicens, frovideiam Domi- numinconJpeSfu meo femper: hoc enim continet cor apudle,necommovea- tur a fepervatiam keticiam, vel irra- tionabilem triftitiani. Mundus enim in De Profectu Relig. 32.7 in quo fluduamus , varijs tempefta- tum ventis agitatur: & qui non vult navemcordis fui quaflationibuscon- teri, vel undarum influr.ionibus dc- mergi, vel inexteras plagas ventorum flatibusimpelii, afttgi eam funibusbo- rarum cogitationum affuefcat ad pe- tram imniobilem : perra autem eft Ghriftus. funem ne fadlčrumpatur, ex criplici reliiculo componac: vide- £ licet, ex facrarum Scriptuarum de¬ veta ledione; ex fedula: orationis compundione , ex bonarum ačtio- num humili exercitatione. Ledio dat materiam, & qua(i femen bona cogi- tationis oratio rigat, 8c ad profedum, roborat, & cor illuminat ad intelli- gentiam, & impinguat affedum ad la- ^ porem. Bona adio , maxime condita pingtiedine charitatis & obedientiae, vel alterius virtutisjlstificatconfcien- tiam, & dat fidticiam fpei in Deum. Et fi ad horam interdpic devotionis quietem, tamen mereturpoftea ma- jorem dulcedinis infufionem & gra- tiam puritatis. QuoA n8 S. Bonaventura Quod cavendce funt varne fogiutioms i Š* inutiiti occupationes .■ CAP. VL TITEriatus & vacans,cave tibr a va- nisSta praviš cogita tionibus,ne vel per modtcum in re moreirtur ^ quia ^Tcitb inquinanc cor labe cujufcunque vitij, ur luxume >vance glorije, odi; T vel aliorirrn. Item cave tibi ab inuti- libus occupationibus t quia tempuS perdunt, St cor inquietant, & utilia impediunt, & ckvorionem diHTpanr« Lem atorporeacedice & pigritia j ,qux meritem tepidair^&corpus delicacum |r reddunCj&adbona opera debdiofum. Quod inter bornim s caven* da efi tam ofienfatioi qudm faper- fluus padar. CAP. VIL T NterL homines exiftens ,■ cavc tibi 1 ■* a duobus, quo ad te ipfuru; Si & duobus, quo ad alios. Quo ad tei cave ne aliquidfacias, ut ab eis note- ris De Profectu Relig. 229 ris imde gloriam quseras> in geftu, in voce, inlermoneveladu: quiapec- catum eft & vanum. Ec cum putas eis placere,fbrtždifiplices> & judicantte, qučd inanis gloriac cupidus fis, vel forte non advertunt quod agis; Sr (ic perdisconatumtuum inutiliter Seva¬ nj, ficut ftultf, qui pičns imaginibus quafi vivis hominibus obfequuntur; ficut habetur in Pial. Qui hominibus placent, id eft, placere volunt, confuji funt. Item nepudore fuperfluo obrua- ris in h is, qu£ecoram hominibus age- redebes, loquendo, cantando , vel aliu3 agendo : fed ita liber efle fiude coram eisac (i fine eis effes; & fi in- tus verecundiateftuas, fortis reprime : quiaquo magis notabiiem te facis ex pudore, eo plus confiderant te, & ita magis confunderisv Signum luperbiae videtnrefle, nimis erubelcere ae iilis defedibus, quos natura indidit: uc de deformitate corporis, vel ruditate vocis, Sc fimilibus, De vilitate auteni veftis, vel de humilibus obiequijs eru- befcere* 220 S. Bonaventura befcere, in paupere reiigiofo gravis lupetbia eft. De qnibus evubefcere debet rt/igiofus , vsi humiliari in oculit fitis. CAP. VIII. TTItium autem ve! fcanchlum erti- befce, unde DELIŠ offenditur, vel aliauis fcandalizatur.Apud temet- iprum crubefce de peccatis tuis, de torpore in fervido D£I; de neg!i- genria bonorum, quas pofies facere & deberes, qu6d tempus defluit, & profečhis virtutum non crefcit; de hvpocrifi, quod foris vis putari me- lior, quamintusteinvenias; quod vi- tia tua occultas , non timore nocu- menti alrerius, led timore difphcendi, & ne vilipendaris, qu6d per bonaqu* oftendis, vis videri,& pfacere homini- bus: ut ex his fufpicentur te multo pluraj & majora in occulto habere, ex quo taliaforasprodeunt; qua!itedo- lente, quod vix aded familiarem ali- quem De Profectu Relig. 23 r quem habeas ita unanimem , quem veileste in omnibus agnofcere, (icut Ceipfum agnofčiS) quod etiam fk in confeffione quand6que & finonau- despeccata tua fupprimere, quin ipla accufes: ramen de iiiis, in quibuste magis difplicere times,ita ordinas ver- baprsemittendo, fubjungendo, colo- rando,quod minus apparent verecun- da; vel fi fort£ plus r.ude profers, gloriaris, & vis inde apud confeffore iandtus reputari, quod ram humiiis fis,ut te magis quam neceffe (ic, flu- deas confundere confitend.o, qu6d cum tentationibus vitiorum maxim& carnalium ita defidiose pugnas, ut fb- lo timore periculi, vel confefiuonis pudore easrepellas; & quantum au- des in affe&u cordis arrideas, Polo > conPenfu operiš vel moroPa? delečta- tidnis exdulo, & in hoc apparet ma¬ jor perverfitas : quod cum facilž quandoque poffes hujufinodi rema- tionesquafi mufcas immundas abige- re, ex negligentia psrmkcas eas cre- iterc 2}2 S. Bonaventura fcerc &coa!efcere, & convaleicere, doneč confortatse jam pertculofiores fiunt, &difficilius vincuntur, & con- fcienciam fepius pulfando confun- dunt, quod ita defidioius ad ea qux DBIfunt, & quaj ad virtutis & devo- tionis ftudium pertinent, ut pudor humanus plura ex his magis k te ex- torqueat, quam araor dtvinus. quod Itaingratusesbeneficijs DEI, ut non folum debitas non agas gratias pro perceptis, fed etiam gratiam oblatam ¶tam in vacuum recipias, & ne- gligas utiiiora, ad quae tune fentis tibt arridere gratiam, 8 < occupas te vanio- ribus ftudijsj quafi qui texic aranearu te!as> quse non proderunt ad velli- menta falutis, quodil!a ad qute tene- ristacienda (icut funt Horte Canoni- cx & fimilia, ita negligenter & deli- diosč perfolvis.ut non tam merituni indequamfiippliciumexfpečtes: quia ctfiverbaoreutcunque proferas, ra¬ men corde tam vagus es & affečtu fri- gidus,quoduec lenfumorationis per- cipis> De Profectu Rfug. 2?? cipis, nec devotionis affečtum: & de* ipfis verbis plurima defkiunt accele- rando,&utinam 5 non mulca tranfilias omittendo, (•umr.on attendis fi dixe- - ris vel nondixeris: nifi forreexcon- ječtura alicujus verbi, quafi ex cauda: apprehenfione reputes te dixifle; deus aucem etfi pacienter diffinuilat, & at- tendit noftras negbgentias, tamen nonminusodit eas fed integrč dinu- merat diftri&& dijudicat feverž pu« nlec*niii nos prKveniamusfaciem ejus inhumiliconfeffionej in forti fatisla- člione, & in feriofa emendatione, quod ad omnia quse ad corporis cu- ram vel commodumfpečtant,ftiidio- (iflimuses: qus vero ad fpiritus pro- fedlu, veladfraternac charitatis exhi- bitionem,vel ad Praelati obedientiž, vel carnis caftigarionem fpečtent, de- fidiofuses, quod etiam hos & limiles plures defedtus in te adverrens, non tetrčris, nec corrpungeris nccdifcu- tis, nec corrigis: quafi DEUS tecum aliter a£turusfit> quam cum omnibus 254 S. Bonaventura alijs, ut mala tua incorrečhi non pu- niat & bona negle&a remuneret.Pro his& fimilibuserubefce apud te & ab alijs ea in te dijudicari & reprehendi non mireris, nec indigneris, fedve- recunderis Temper. Idsec & alia plura intnemetipfo veraciterrecognofcens, erubclco & doleo: Ted non tantum fi- cutdebeo; &nonemendo ficut pof- fem & expediret. Ex meipfo autem in- telligo, quod haec vel aiiqua iftorum cti a m proxi m o m eo i n efle p o (Tu n t: & ideo unu(qui!que j*udicet & circuin- fpiciat femetipfum , confiderans ex unolatere qualis lit, maximčquidfibi defit boni, & inlit mali ex vitio pro- prio.exakera parte, qualis efle de? beat in virtutibus & moribus bonis: ut exhoc& humilietur ex cognitione defe&As fuii, & provocetur adfludiu proficicndi ad illa quas videt fe debere velfacere vel habere; & DEOregra- tietur , fl in aliquibus Torte ex ejus grada profecerit. De Poofectu Relig. 2? r Quomodo religiofus Je de- ieat kamere ad aliof v Uoad alios, cave a duobus. Pri- mum, ut non curiosč refpicias Vel perquiras aliorum perfbnas, vul- tus, difpofitiones, habitum, geftus, fačta vel verba, vel ofiicia; in quan- ium tibi non artinet ifta pcrlerutari utilitatis causib Ita pertranfi, ita co- gita acfioves elfent,vel alia anima- ha: ut In nullocirca illosoccupesvi- fum tuum vel cor. Alterum , ut non judices vel dijudices de alijs , quales Cnt , vel efle poillnt in mente, in merico , in moribus vel in alijs : quia tališ difcuffio vana efl: , & fep>YKme falfa, imb temeraria ; qua infuper cor inquietatur, & aliquando inqui- natur, 8c confcientia keditur; & alia bona negliguntur ex tali occupatio- ne, Et (i aliqua videas de aliquo vel audias quae non placent, pertranfi Sc CAP. IX. L obli- 2} 6 S.Bonaventuta oblivifcere cito, committens eum fibi & Deo j maxime ubi ad te non (peftat ilhus correčtio ex debito magilterij, vel exfocialifamiliaritace,veldenun- ciandi necelfitate. Quod compajjio debeturpei catoribus & affltČtis, frimd ta~ ^Ompaterc tamen peccantibus, quafi in tempeftate maris nau- fragantibus : quia longč miferabilius eft, in lacum inferni demergij quarn in profundum maris fubmergij ora pro eis,& plora cum potes : ex hoc enim mereberis> ut tu a fimili nau* fragio libereris. Beati enim milericor- £ des; quoniam ipforuin Deus ita mi- ferebitur, ut amiferia libetentur. Sic etiam omnium miferorum affličti°* nes animo & oculo compaflionisin* tuere, & fingula eorum milerias ag- gravantia, ftudiosč computa j dili- 1 men Ckrijlo. CAP. X, ^ De Profectu Rdlig. 2jy gcnter pondera : ut ex his affečhrs mi- ferationis inte pinguefcat. Etfiquas tu miferias paterls, tibi levioresineo- I Tum comparatione videantur. Colli- ge etiam ex his' quse vides , paffiones & labores,& dolores &paupertatem JEfu Chrifti qui cum efTet dives, pro nobis egenusfačtus eftut illius inopia nos divkes in omnibus effemus. Qucefint communia vitia hominum. CAP. XI. . ^JpRiA iunt communia vitla apudho- mines. Primum, pronicaš repre- hendendi,quse in alijs vident, &non funt fecundum affedum eorum. AI- [ terum cft adulatio , qua foient (ibi invicem blandiri, laudando, arriden- do, qu£erendo quomodo valeant, cum tamennon curent eos quoque j valere^ honores inutiles offerendo:. j & alijsmultismodis,inquibus noq eft. utilitas j nec ex affedu faciunt, fed La ex a; S S. Bonaventura *Vx ufu, ut placeant. Tertium cft, propria gloriatio de feipfo: quod ea qus facimus, len'Jmus,dicimus, Sdci- mus, placent nobis, 8r praferimusea aliorum fačtis commendando, vel occukč cogitando, & dedignamur 11 alij non mirantur, quafi nonhabeant fanum judicium: & delečtamurinlau- denoltra. Et (i aliquandonolipfos ac- cufando humiliamus, non purč hoc facimus; (ed volumusper hocaftutž alium provocare ad laudem noltram quafi non debeat pači ut nos vitupe« remus,quod in nobislaudandum eft> vel ad hoc fcepč facimus, ut humile* reputemur, &faltem ex hoc placea- mus, li alia placentia non habemus. Qui ab iftis tribus liber eflet, in mag* ra puritate viveret & quiete. i, Quod curiofa &muncra non funt curanda relrgiofo. CAP. XII. ■^ULLA curiofa habere cures, ut imaginesjtabulas, fudariola,P*' De Proffctu Relig. 279 ter nofter, & fimilia, necrecipias 5 nec des alijs pro munufculis: quia occu- pant cor, & magiftris noftris non pla¬ cent ; & facient te notabilem inter caeteros, & fa?pč fine licentia recipiun- tutj vel dantur talia in cautč, dum pu- det eos toties pro iftis recurrere ad magiftros. Species aromaticas non habeas: nifi pro cvidenti neceffitare non poflis carere. Qui omnibus re¬ bus peculiaribus carere poflet , feli* cior eflet: quia mukam diftračtionis materiam abfcidiffet. Si autem aliqua volueris habere, ut libros ratione ftu- dij& fcriptoriola: nulla fuperfluacol- lige, velcuriofa, folis contentus nc- ceflarijs in numero & valore. Ipfe ha- bitus ttius & omnia veftimcnta tua fimplicia fint, & incultaj& corpusSj geftus, & omnia foris apparentia, pla¬ na, (int & pura : ml notabiliter eu- riale vel curiolum, vel fingularitatis colore refperfum affečtes. gttpd L | S. Bonaventura 240 Qmd judicia humana non funt curranda.. CAP* XIIL CTUDE humano judicio non tnove* ^ ri; nec delečtari favoribus , nec defpečtu contriftari •• quia judicium humanum. ccecum eft frequentiuS)& ignorat veritatem, & fallitur faepifli- me, nec fi laudarisab homine,esideo laudabilior; nec li defpiceris ,es ideo vilior. Stultus eft 5 qui ftulto placere la- bofat. Quia ficut carcus non difcer- nitinter colores,necfurdus interfo- nos: ita infipiens homo nefcit pen/a¬ re meritorum dignitates. Linde cuffl aliquid agere te contingitasftimabile, utPrajdicare, velfimile?nonanxieris quomodo ad placitum hominum hoc perficias: fed invocato auxiIio Dei> prouc melius expedirefecundu Deum intelligis Hude facere. Et fibenčfuc- eeflerit. DEO adjutori refergrariaS) &noliextolli: quianon propterte* led De Profectu Relig. 241 fed magis propter aliorum orationes & merita , gratiam tibi datani debes teftimare. Si autem minus bene fuc- cefferit * noli turbari, nec pudore con- fundi: fed gratias Deo refer, qui fic te abelatione defendit. Sive autem ben£, fivc minus bene fucceflerit, fta- tim fic te habere dude interius &ex- terius, ac fi non fecifles, Laudet qui vult veldefpiciat:quidad te? tu tace. Excufationes & recufationes, quando debemus aliqua hujufmodi facere, ad boe (tepifiim^ fiunt, ne defpiciamur vel praefumptuofi judicemur, qui ta- lia audemus. Unde videtur melius, purius, & humilius, fimpliciter face¬ re quodeft faciendum, vel obedien- tia jubente,vel caritateinftigante. Si placetalijs.benŽ: fi non,quid efttunc perditum? Nam cum oportette prse- dicare, vel fimile faccre, quod aliquid honoris videtur habere; fi bene fece- ris,lucrum habes delaboris profe&u: fi minus benč, iterum lucraris meri- Sum humihationis tuas ; & quodpoft L 4 bog; 242 S. RonavckSura. hoc minus ad hujufmodi cogčris ab his, quibus non placuifti. Omnes tu¬ rnus alterutrum expotitr, ut alter a\- teri placeat, vel dilpliceat.undecutn in meanon lit potellate,ut tibi pla- ceam, fed in tuo arbitrio vel affečhi, quem tibi dare non valeoj.fi multum laboro tibi placcre. forfitan nihil pro- ficiam, quia aliter judicium tuum diri- gitur : & ideo nihil in hac parteme- lius video, quamut foli Deo ftudeat homo placere &proximum non fcan- dalizare, vel fcienter offendere; & committerc Deo, fi hominibus pla¬ ceat vel difpliceat hunuliter & patien- ter , juxtaillud : Mihi pro■ minimo ej} t ut a vabiš judicer , dfc. Si quibus pla- ees , adfcribe ipforum benevolentia:,, non tuae probitati : fi quibus autern ( difplicesv attribue tuo merita? & co- gita,quddli ex\antil!o eis difplices: ficut exteriuscognofeere valent in te vilitatem tuam s quidfieret,fi radicitus perfpicerent omnia vida tua, & pec- . cata, & inhonefta quaeque ?mirum li non De Profectu Reltg. 54? n on ejicerent vel Japidarent fe. Pro me loquor nunquam tantum afideli- bus defpečtus (itm» ficut defpicabilis in veritate (um. Unde non debeo in- dignari cum aliquando defpicior fed mirari & reputare pro beneficioDcr s quod non omnibus odioftislum. Quod detra Hio eft per pa* . titntiam fuperanda. CAP. XIV, T7T cum detrahi tihi in teli igre, nora movearis: cjuiafi verum eftqnod diciturj non eftinconvenienshoc lo- cjuihomines, quod tu facereaufuses. li autem verum non eft, non nocet ti- bi eorum locutio,velut fi albus efles, & diceret aliquis te nigrum eiie ; quid obeflet tibi illfus dicere ? nihil: cum tu eftes quodes, & non aliud, ut fi cfuis adlimaret te capram efle, tamen ho- mo es, Si autem ad prirnos motus h li¬ ju (modi adverfitatum turbaris, &in- flanimaris ex impitientia; reprime L s iram, 244- S. Bonaventura. iram, & fuftine ad modicum,ficutqui fuftinetuftionem cauterij, vel lečtio- nemChirurgi,cogitans utilitatempa- tientise; & cito lanari incipies & me- lius habere. Im6 hoc ipfuni impugnari intus ac exacerbari, magnse utilitatis eft: quiaeftpurgatio peccati, vlcij li- ma, exercitatio virtutis, meritum glo- riae, prteparatio pacis.. Nemo coronaSi- tur, nifi qui kgitime ccrtaverit.. Quod nullus debet odio ha * Seri malus. aut defpici, propter fpem correBionis., CAP. XV. T> ANCOREM erga nullurn in corde JV retine, adomnes mitecor & paci- ficum habereftude; nec pro tua of- fenla, nec pro ullius vitio aliquem odi- to: nefiascumillofubfpeciezeli pa¬ ri ter vitiofus. Si non convenit cibi ejus habere familiariratem propter vita? ejus deformitatem: fic diipliceat tibi malum quod habet ex fe, ut non fic De Protegu Relig. 245 fit tlbiexecrabile bornim, quod eftex natura in prafenti, vel ex gratia for- fitan in futuro. Multi enim funt mali, qui fient poftea boni, quod de om¬ nibus viventibus eft fperandum. Quomodofit converfandum cumiUis qui ho minem oder unt & perfequuntur. CAP. XV L' Q Uod fi aliquiste oderif,&detra- 1 heret, & niteretur confundere, & gravarejfi cum eoin fimilibus vis contendere non vincis eum,necpla¬ čaš (ed provocas : ficut qui canem latrantem minando provocat ad mordendum ,qui fi latratus ejusnon advertendo tranfiret , citius eum compefceret ut abiret. Nam cum hoc intendat omnis adverfarius , ut moleftet, & provocet illum cui adverfatur: fi videt te exaceba- ri & contriftari, habet quod quse- L 6 rit, 246 S. Bonaventura rir, & tanto fortius inftat quomodo re graver, quanto plus videc valere conatus fuos ad id quod intendit. Si autem viderit quod p ati en ter luftines* & pertranfis ac fi non fentias.: con- funditur in feipfo, & confringentur tument-es ftučtus ejus,&ex indigna*- tionefua qnielčet, videns quod non valetefficere quod qua;rebat, fcificet uttcconturbaret; velcertč confufiis compungetur & corrigetur,exemp!o . pacient iae tuce emendatus. Quod (i fort& obftinatus n ec. corrigitur nec de!iftkteperlequi j difce sliquid pati pro Domino: ouia ille qui cibi adver« fatur»gravius torquet feipfum quam te,quiautem feiplum morderet & la* niaret in odium tui, quid te laederet ? imo de fe te vindiearet, ipfe non tu morfini m vulnera fentiret. Ica fentias &dei ! !oquite oditje laniat non te, undc tu habetopacem tecum, & alief- na malitia non tibi nocebit. Quod et- fi verba mala & contumelias tibi in- tulerit 1 difcere debes, ut omnia vex<- ba De Profectu R.f.ug. 247 ba habcas pro fono tranfeuntc : niti quantum vales ex eis tedificationem acapere. Sed inquantum perturbare poflbnt & fčandalizare,fine ti bi a vitim garritus ,&Iatra£us canum y harc eiim audispertranlis, & non curas. Noli limilis iiii fieri quitibi detrahit: quia (kut in illo odibilc eft vitium detca- čtionimaetiamefietin te. Nemoau- tem in odium adverfarrj fui iibimet prtecidit nafurn, vel tuit oculos: iic nemo fapiens deturpat feipfum, ut le vindicet de inimico;; quia tune non triditiam led laedtram conferret ini¬ mico. Si patienter fers jacula adver- fentis, alij compatientur tibf; & im- pugnabuntpro te adverfarium tuum te tacente, & diligentteamplius. Si autem te vindicare volueris, Sr defen- dere refiftendo ;.alpieient & defpicient vos paritet mordentes; & fcandaliza- buntur in utroque. Dočtrina Chrifti magiftri Domini noftri eft, cujus te efle difeipulum profefliis es in profefc lione regulas Diiigere r.imicos , btne- 248 S. Bonaventura facere oditntibus nos : & (ic noftra be« nignitate vincere illorum malitiam; ficutipfe malos mutat in bonos, pa- tienter eos ut convertantur exfpe- čtando, & beneficijs alliciendo. De tilu qui magh 'volunl ulios reprekmdert cjudm Je tmtndart,. CAP. XVII. ( 0 ORR.IGE in te quod in alio repre-- ^ hendis: & docete quod utileuni- cuique cognofcis. Ferucr tuus agat in: Seprius: & ita inflammatus alios ca-- lefac. ficut ignis proxima prius, & po- ftearemorioracalefacit, tu tibi proxi- mus eflo in correčlione, regula inge- nij tui, & zelus juftitise priino formet te in exemplar artis tua? alijs imitan- dum, oftende in proprio opere tuo >> cujus peritite fis in opere alieno. Qui- dam fciunt multa in alijs corrigere, & vitam aliorum ordinare : in leiplis autem multa incorrečla re!inquunt nec minimam diligendain adhibent, ut De Profectu Reltg. 249 utftatum proprium ordinent ad pro- fečtum virtutis. Quandoq; fomnianr, fieffent in taliftatu vel ofHcio ,vel di- gnitate: quamben£ velltnt illam di- fponere: fuum autem ftatum in quo jam funtnecfollicitč dilcutiunt, nec emendant. Si aliquando admoniti per a!ium,,velexcafu fortč ad fe reverfi, cogitanc fead meliora extendere:nec providž difponunt qualiter hoc fa- ciant; velineo quod provident non perfeverantj confuetudinediflolutio« uit& corpore eos ad folita revocance. Quo d fenfus & cogitatioms domanda funt , ne per licentiam infolefcant. i CAP. XVIII. T7STO tuimet potens, ut ftatim ad J nutum rationisafluefcas tam co- gitationes cordis , quam membra & fenfus corporisa noxijsretrahere , & in bonis ftudijsoccupare: oculosj ma¬ miš, linguam,auditum,& cogitatum, qua* 2fo S. Bonaventura quafi in framo tmnu tene,ne mfbfcn!- ter evagentur estra difcipJinae termi- nos. Quia fieut avis vel beftia ex coer- ciciorte domka: ita & fenfus exretio<« res.& cogitationes, 8r affečiiones in- teriores, nifi fub diflricta cautelare- fraenentur, ex libmatis hcentiainfb» lefcunr,- ita ut poftea difficilius redi«* gantur fub rationis magifterio^ quain in principio ecnverfionis. In de eft quod perverfi difficilius corriguntu? quamnunquam adhue eonverfi. Si» cut animalla dlfficilius domantur vel rnanfuefcunt, in fenečtute, q.uam in juventute, & fenfus juvenum capacior eft fcietitia? quam lenum, & invetera- ta arbufta infiexibiliora funt: quam recentia & tenera. De difcufjiom fui, & qu<$ fintfugUndii, nprimenia^ vtgenday &" toleranda, GA P. XIX. CiEPISSIMž dilcute te i p Pum } & con-« ^ fidera ftatum mentis & corporis : quid De Profectu Relig. 2fi tfuid defit; fi deficias vel proficias. 3 uid impediat profečtum, & quomo- o illi obvietur, aut declinando, auC refiftendo, aut regendo,aut toleran- do. Peecata declinanda funt & fugi- enda,vijsimpiignantibusrefiftendum, officium, vel altaoccafionaliter impe- dientia regenda, & ordinanda difcre- tčad profečMs materiamg adverfitas toleranda, & per ufum tolerandi fit magis tolerabilis: & idebtam odio- fa eft nobis adverfitas, quia nolurnus affuefcere. Si aliquis dorneflicus tuus, vel vicinus tibf fuerit incorde onero. fus: illi ftude magis obfequiofus efle & afFabilis, & cit6 fenties remedium illius morbi. Quodappetitm , quo appetit bomo diligi ab bominibus , tji'abjiciendut. CAP. XX. multum affečtes diligi: qufa diftra&io cordis eft, & a quo qua> risdiligi,illi etiam appetis plkcere, & ibi S. Bonaventura ibi etiam admifcetaduIatio,&rlEep6 fi- mulationeforte difpiicere incipias, & minus diligi. turbaris etiam quando fufpicaris te minus diligi quam defide- raveris vel fperaveras. Pauci etiam funt fibi in (enfu & affedionibus, & moribus ita conformes, ut non fit ali- quando diflenfionis materia afiqua in- tereos , qute elt dile£tionis adverfa- trix. Itein a feminis velle diligi, etiam prtfter tentationis laqueum,& occu- pationis materfam, & turbationis oc- cafiones continuas, nota fufpiciofas obfervationis non carebit. Commit- teteDEO, 8 c ab illo diligi ftude fide- liter; & de aliorum circa te diledione relinque illorum arbitrio, & divina: voluntati. Diledio hominutnfalIax eft&in ftabilis: facile ltedit, & ad mo* dieum utilis, & laepž nociva. Si dignus fueris, diligšris : fin autem , non eft juftum diligi indignum , necullam ei reverenfiam exhiberi. S. LEO. Qui non proficit,deficite & quinon acquirit, non nihil perdit.- 0. A . M , D . G . INDEX CAPITUM SPECULI DISCIPLINA. Fars Trima ds praparatorijs ad difcipli- namtraBat. Dtinde fingiUatim de di¬ sciplina. in omnibus apprebendendd. Caput I. De vetuftatis difpofitione. pag. I. II. De Conftantia mentis, & cautela contra tentationesdiabolicas. III. Quomodo neceffaria fit ad difcip- linse (ufceptionem humilitas. 7. IV. . DeCaptivatione voluntatis pro- price. 8. V. Depra?fiimptionetaminre>quam VIL De difeiplina in generali 41. VIII De difeiplina in (pedali. 44. IX. De difeiplinacirca Confefllonem privatam. 45'. X. Dedifciplina drča confefllonem puhlicam.. 49. XI. Dedifciplina quo ad pofitionem in figno. VI. De irreverentia. 21 . 29. boni. XII. I N D E X. XII. De difciplina circa cordis infor- mationetn, & primo de oratio- XIV. De divino officioin generali 62 . v ' ,r r ' ^ "‘tichoro^?. XVII. De Altaris Minifterio curan- do. 80. XVIII. De difciplina circa ea, quaz ad corpus funt. 52. XIX. De'difciplina in geftu 93* XX. De difciplina in modo Ioquen- dr. 96. •XXI. De difciplina circa comeflio- nem. 104. XXII. De difciplina In opere manua- li. 114* XXIH. De difciplina in inceflb. 124. XXIV. De difciplina in geftu meni- brorunr. 128. XXV. De difciplina circa habkum fervanda. 13 2. XXVI. De difciplina in officinis in- ne XIII. DeLečHone. H* 60. extra cho- 74* ter fratres. H9 I N D E X. XXVII. De modo converlandi in omniloco fazcularium. 143. XXVIII. De modo converlandi in irinere conftituris. 144. XXIX. De modo converlandi in Ec- clefijs farcularium. 149. XXX. De difJplina in holpicio ler- vanda. I f 4. XXXI. De difciplina verborum in- ter fseculares- 16?. XXXII. De difciplina comedendiin- ter fa;culares. 16S, SECUNCA PARS. Cap. I. De ordinatione refpedu Dei pag. 177. II. De ordinatione refpedu fui. 185. III. De ordinatione circa proxiinum 191. IV. De rerum cuftodia. 1 «8- V. De Profedu,& defedu Novito- rum five de differentia converlb- rum. 200. VI. Denoviter profeflisin ordine207 De I N D E X. De Frofeflu Rdtgioforum . Cap.I. Quod religiofus volens pro- ficere Magiftris le debet lubmit- tere. 220. II. Quod perverfi nec volunt corri- gi >nec pati alios apud fe fieri meliores. 221. III. Qu6d volens proficere In nullo deber efle negligens. 223. IV. Quod Religiolus non debet in- tendere oriofit ati vel levitati 22 f. V. Quod religiofus debet leoccupa« re meditatione, lečtione , ora- tione, & operatione. 22^. VI. Quod cavendse funt vante cogi- tationes, Stinutiles occupatio- nes. 228. VII. Quod inter homines cavenda eft tam oftentatio , quam lu- perfluus pudor. 228. VIII. Dequibus erubefceredebet re¬ ligiolus vel humiliari in oculis fuis. 230 IX. I N D E X. IX. Quomodo Religiofus le debeat habere ad alios. 2 3f. X. Qu6d compaflio debetni* pecca- toribus&affli&is, prinio tamen Chrifto. 236. XI. Qu£e fint communia vitia hotni- num. 237* XII. Quod curiofa & munera non funtcuranda religiofo. 238. XIII. Quod judicia humana non funt curanda. 240. XIV. Qtiod detračtio eft per pa- tientiam fuperanda. 243» XV. Quod nullus debet odio habe- ri rnalus aut defpici, propter Ipemcorrečtionis. 244. XVI. Quomodo fit converfandum cum illis qui hominem oderunt & perfequuntur. 245. XVII. De illis qui magisvolunt alios reprehendere quam fe emenda- re. 248. XVIII. Quod fenfus & cogitationes doma^da: lune, ne per licen- tiam imbldcarit, 24 9 . XIX, 1 I N p E X. XIX. De dtfcuflione fui, & quce fini p fugienda, repriraenda, regenda, Ji & toleranda. 2 fo. b XX. Qu6d appetitus , quo appetit je homo diligi ab hominibus, eii n abjiciendus. d Erratt. ni puod, ■2i inxta o. babes cit iocum jfl nul lam l- difpotio indicio minifteri- num ■alij virium pr£efumpti< fus crroris fene frattibus juniornm exolure diligeutia qnod nibil hibat hujufmodi Difriplina Corretfa. lege. quod folio i.Num. x. juxta f. 2 . n. r. Errata. CarreBa. Lege. 1. autop author f 167- 11,4. 2. homKiem hominum £171. n. 5. 2. artanda ar&anda £ 172. n.4. 2,„ dcbent debent £ 172. n.4. blaniantur blandiantur.£ 18i- n. 6. f. demiffio demiffo £ 18 ?• n. 7. fubfidunt fubddent £ 185. n. 1. ^ tamem tamen £186. n. 2. 2 , uuiverfum univerfum £191. n. 8. j. fordibus fordibus £195. n. 1. 1." divitiem divitem f.iu. n. 5» 2., fpirituabus fpiritualibns £214. n. 6» j, Contrariam Contrarium £ 221. irrifones irrifiones £ 224. j, fortis foris £ 229. 4_ji pcrfcrutari pcrfcrutari £ 234. 4, curranda curanda £ 240. <- qnod quod £ 24;. 2. Jpfum ipfum £179. n. 5. ^ hsec adhccc £ 179. 11.4, c. l l nu 6 . ™ ic g, nimic eruic £ 247. £ 547 ’ 8 . f ■ fr&isfr jt*VUK+<4 Hi4iUt**M^ 'ftj«- %&&, f