RESPONSIO BARTHOLOMAEI LATOMI AD IMPVDENTISSIJMA CONVITIA, & calumnias Petri Da- thasni. scripta franckfordiae in ConuentuCaefaris &Principum Ele&orum Imperii,Mcn(e Martio, Anno 1558. O TAJ 1 HA M O JO H T Ji : A « V * ■ V / i*» - c '.i 1 /5 C G, V . Qh -jlv/ , : L i; 1; f u;L ; _ JO. b lailOTvlOMA^’! AT Ilirci Tw nn-JUir;' ‘ ni onnivfor uM Ml 1 (Jb0 9^6^?> RESPONSIO BARTHOLOMAEI Latomi ad impudentifsima conuitia&calum- nias crronis cuiufdam Sacramentarii Franckfordia?,qui fc Pe- trum Dathsenum nominat. Etuifti ne forum pcrdcrcs in hoc tam celebri Conuentu, quifquis es Dathae- _ne,fi conuitia tua, qiiceinfolcntifsimc in me conceperas, vna hora tardius effudiffes. Itaq$ fcftinafti improbius,& ne quafacultasma ledicendi periret tibi, me quoq; in extrema in- fe&ationis tuje pagina, quam in alios inftitue- ras,li£rere voluifti.Sed ne fic quidem fatisfecifti ingenio tuo,quin pcffime etiam te affe&um fu iffe fcribis,quod teporc excliifus fueris,quo mi¬ nus perfcquiomnia,proq; libidinetua, quse in- epte a mc ac vanč fcripta fint,refellerc potucris. Sed nihil agisnugator, folidiora funt funda- menta veritatis, qudm vt a te conuiciatorc va- niflimojtuičj; fimilibus labefadaripoffint.Ob- turbare potes, quantiim fert libido tua, noccrc certe apud aequos incorruptosq; iudiccs no po¬ tes. An veromaledi&iscontumeliofiscjue vo- cibus tuis in me miilis quicquam aduerfum me A i profc&u- profedurum te efle fperafti;Vapiloci|iieRheto,r ) palpoSacrificulorum J OratorCymce > Romani impoftoris propugnatonhae funt voces } hsec fir rnamentaorationis tua?. Cur nonaddisctia,la- trojgraflfator, infeflor viaru,templorii direptor. Aneadem opera h^c quoq;lngeri nopoterant? Sed & caninum opusappellas >quod adhucre- tentum in otficina tu autimprobe alicundc na. čhis es,aut furtim excepifti.Bella certe metapho ra ac te prorfu&digna, quam aCanifii modeftif fimi viri nomine,perurbanecpiidem r vt tupu- tas , fed in tuum ipfiiis caput dedimfti . Nugas deniq; protritas, & ineptias aliunde mutuatas* & incondita deliramenta namiis vetularum x- quanda,aliisq; non ineptis minus quam abfur- dis vocibus appellas. Sed hoccine cit refponde.- re argumentis, feripturas feripturis, teftimonia teftimoniis,rationes rationibus opponere? Pu- detmecouiciatoristam improbi. Et certe niliil rcfpondere deereueram, (ed contemnere impu dentiam tuam potius,quam rejfcllere^ nifi veri- tusfuilTem,ne fi tacerem omninb,placeres tibi nugiuendo,& re quafi bene gefta, maiore etia conatubuccas illas tuas ventofifsimas inalios inflares. Quanquam ne fic quidcm fallis. Orrr~ • - - nes nes intelligut in maledi&is tibi potius,quam iit caula pradidium pofitumeffe. Itaque cum ad rem nihil refpondeas,nihil intačtum tamen in- confputumque eflTefinis^Cauillaris cditionem meam, quod non ftatimin lucern atque in ora hominuprodierit,eocp fufpečtam fuifledicis, nec addis tamen,qua de re fufpe&a.Quidad te, bone vir, (i ego in hoc celeberrimo conuentu, Sc temporis Sc verecundiae meae ratione habere volui, ne obtruderem fcificet omnibus, omnf- trmq; oculis ingererem,quod no omnibus gra- tum fore fciebam..Tucertenulla nec temporis nec pcrfonarum ratione habita,plusquam fce- nicaleuitate profiluifti in medium, Sc veditafti tetuis, &tanquam bdlusantagpniffa plaufum etiam popularem non ex mea tantum,ledalio- rum etia, quos tu odifti,inuidia, quafi fru&uro quendam petulantise tuae captafti. Quidenim aliud quaefiuifti,leuifsime fcurra,qui tanta cele- ritate properafti ad euomendum odium tuum in me in tam illuflri frequentia,vt conatum eti¬ am tuum imperfedum relinquerc({icuttuipfc confitcris)quam occafronem perdere marueris* Sero neputafti inuerecundserrontis tu^imagi- nem in confpe&um non meum tantum/ed il- A 3 luilrif- kftriffimorum ctiam Priheipum Jquorum me palponem vocas,te oforem effe profitcris, ven- turam effe ? prafertim cum adhuc intra officina lateret libellus meus,nec vel te,vel alium quen- quam adiniuriam vilam prouocafifct. Sed mit- to impudentiam,quae omnibus odio cffc folet, te,vt video, deledat. Cur mc Rhetorem vocas? probrofum non eft,fcio.Nam Sc Rhetores fuc- runt multiin Ecclefia, qui ingenio Sc dodrina eandeilluftrauerunt. Sed refert quo animo hoc dicas. Si ferio, miror inconftantiam tuam, qui ciim omnia mihi adimas,vcl tantillum hic con cedas. Sin illudis mihi,quod vcrifimiliuseft,fi- milis tuies,neq; aliterfacerepotes.Atq; vtinam effem Rhetor, efficere certe,vtmci diutius me- miniffes. Sed quod addis,vaniloquum me effe, in te redius conuenit,qui non vana minus, quam abfurda Scfingis in mc nugator, Scpro veris vcnditas.Idem cauillaris epiftolam meam ad Ganifium,& Cynicum illum vocas, pulehrč fane Sc ingenue fclix hominibus in canes traf- formandis. Vnde Sc illud a te expedabam,vt la- pideum me Rhetorem vocares, quod tam du- rus Sc obftinatus fim,nec CofeiTioniftis me dc- dam.Eiufde falfuginis eft,quo afpcrgis Auium, ' dur fiue Auia ntem(vt tua deprauatione vtar)queq» fociumctiam mihi vna cu Staphylo,arbitratu tuofacis. Quod Auguftanos a cseteris feparo, non cxcludo fedas, vt tu male interpretaris,{ed par- co omnibus, qui dodrinse autores non funt, inconftantiam Dodorum , & infolentiam in noftros,tantummodč> rcprehendo. Bellum ab cifdem ncc opto,ncc metuo. Conueniant ipfi primum in ter fe,fi poffunt,deinde meappetar, fed accipiant prius iudiccm y quam in me mo- ueant,alioqui fruftra & ego cum illis,& illi me- cum certabunt. Qu5dmea, qu& fcribo,pliis millies refutata cfledicis,falfum eft, imo ne femel quidem, dc. expedo a te tuisque grcgalibus, vt refutentur a- liquando,no nuais contradidionibus, vt tu ia- cis,& tam mihi quam tibi } imo cuiuis etiam ra- bul« paratum eft,fed tcftimoniis fcripturarum, tion ad libidine cuiufq;, fed ad norma Ecclefiie Catholicas & Orthodoxas antiquitatis diredis. Ada Colloquii Vvormacienfis a me menda citer narrari (ita enim loqueris)impudens men dacium eft,id quod palam fiet proximis Comi- tiis. Immo nc ada quidem narraui, fed depulfa tantunv- tantummodo calunia, teftatusfum illud, quod alioqui ex difceftu Saxonicorum,&:tunc vulga tum erat, & hodie notum eft omnibus, non a noftris fcilicet,fed a veftris caufam difloluti Col loquii profe&am fuifle. Csetera quaereferuntur ibidem, partim ex decreto Ratilponefi fumpta funt, partim exlibellistam Sedariorum quam veftris, qui certeleguturab omnibus, necquiR quam tam ignauus eft, fk a controuerfiis iftis a- lienus, qui quse iadanturinter vos fcire ncgli- gat, immo non potiusftudiofč exquirat. Quod Staphylum prseceptorem meum vo- cas,fatis oftendis teperegrinari in Germania, vel potiils,vt dicunt, hite cxulem efle,qui ne ho- mines quidem, quibus cum restibieft,nectem pora eorundem, nec ftudia nofti. Dodu illunri perhumanumq; viru efle, nuper cognoui, cum eflem Vvormatiar,ante non videram. Amicitia; inter nos neutrum poenitet. Quod me autem illi coniungis in hac caufa, ita moleftum no eft, vt £quiorc etiam animo iniurias abs te feram. Illud fcire cupio,cur cauillcris in profeftione meam?An tibimirum videtur,Iuridicumho- minem(vttua voce vtar)TheoIogiaeftudiofiirn cfle?Obfecrote,curminus quam Rhetorem, quam quaniPhilofophumjquamGrammaticum,aut cuiufuis prophanas artis Profeftbrem?Vtrurn ftudia profefsionibus metienda funt, an potius perieipfaaftlimanda^O imperitum Sevanilo- quum obtredatorem.Non nune primiim veni ad h^c certamina,fi nefcis,cum alio certe & gra uiore hofte, quam tu fis Zoile,anteannosqua- tuordecim,& confiigendum mihi,quamuis in- uito, & in eadem caufa eifdemcp fere de rebus depugnandum fuit.Vter fuperiorfuerit,vel cef- ferit alteri,no dico, aliorum efto iudicium,mo¬ do a 2 quorum iudieum ,te certe gregalesq;tuos nihil moror, qui quafi morbo quodam impe- diti, oculis q uamuis apertis, ne lucern quidem ipfam rede afpicere poteftis. Quid te igitur fafeinat, quo minus ftudia mea libera efte finas? Tuis nihil inuideo.Quan-* tumuis ineptus, proteruus,caIumniofus,dcbla^ terator, per mc efte poteris,nihil im pedio.Per- mitto etiam, vt vel folus virtutes tuas ames, 8c admireris teipfum , & grauiora etia fi collibue- rit,in alios ddignes.At li denuo inuaferis me,& pede collato rem no verbain certarneattuleris, efticiam nugiuendo,fi potcro,& fi res digna ad- Uerfum te videbitur, vti re ipfa qui fim,Rhet6r B ne ne anTheologus melior, non finepudore tuaj experiaris. Sed adaliapropero. Frigide probafFe me ais, noftros non defugiffeColloquium/Quid pro- batione opus erat?authodie etiam opus eft? Resipfadocebit fuo tempore,&:cognofcetur non ex tuo vel ex meo teftimonio,fed ex Ačtis* Quanquam ncc ego hoc egi,Jvt probare, quod verum efie negabam, quod abs te certeprobari eonueniebat,fed depuli tantummodo calum- niam,& caufam difloluti Colloquir,qu£ in nos eonferebatur, in autores fuos retuli. Porro tres defenfores fummi Pontificis(que impoftorem vocas)facis,meque vnum exillis» Quasro ex te,bonevir,omnes ne,qui funt in di uerfis remotisque nationibus, collcgifle te pu- tas? Deinde Europam, ais,totam defecifle a Pa- patu, quod apertiflime falfum eft, nifi Germar niam Polam,ac ne totam quidem, Europam efTc dixeris. Deinde, vt defecerit ,quidtum pofteaf Minus ne idcirco veru immotumq; erit ,quod veritas ftatuit,fi illud vel non approhat multitu do, vel quod Femel approbauit,mrfum dePerit? Ouotics ia&are Poletiš Ecclefiam veram no nifi paucorum efle^neccircumfcriptamtamen fi- nibus, nibuSjfed pcf orbem terrarum difperfam,nunc tandem contrahitis,vt vobis laxetis. Ex vno ouo (i prognati funt tres aflertorcs Romani impoftoris, vt tu dicis, fk Pontificem fummum nominete dignoappellas.Item ,qui vnum ex his audierit, alioru cantum agnofcat. Mirum, quse gallina fouerit ouum illud vnum, &rex eodem tres pullos excluferit. Epilogumte aduerfum me collegifle dicis, nec ego multis tecu agam, ne perdam tempus, & pariter inquiner omnibus inquinamentis tuis perfequendis. Tu nihil moraristituIuEcclefi^ Catholic^,&: tamen eundetui affe&ant,fedfruftra, ciim nec cfle,nec dici poffit Catholicu,quod nuper natu eft } & difsimilitcr propagatum a paucis, fk nuc etiam implacabili diflldio conuulfum. Chriftum pernegare nos ais, verbum Dei abiicere , Sacramenta prophanare, innouare omnia,Ncronem tyrannide fuperare.Mentiris impudentiffime nebulo, nec erubefcis, qu& in buccam illam foetidam tibi veniut, non folum contratotpios,fpedatosqj homines, qui & ma nent in Papatu, & veterem religionem defen- dunt: fed contra mentem etiarp , tuamquc 5 " B 2» ipfius ipfius confcientiam auda&er pronuciare. Neč' eft opus hic alia refutatione,cum nec tu probes quicquam eorum, quae calumniofe obiicis, Sc mihifatis fit vcrba verbis,depulfionem conui- tio, veritatem mendacio opponcre. Iamilludqualeeft,quoddifsidiisvos agita- ri negaSjimo vt ego dico,diuifbs vos diftračtos- que efte,& quide tanto interuallo,vt rado con- cordiaefarcienda! nullainueniri pofsit.Et tame hoc negas tu,meq; impietatis etiam,fi Diis pla- cet,accufas, quod illud ipfum ponere in libello meo aufus fuerim.De impietate igitur me accu fas impurilsime. Quid agaobfecro,autqua re- ligione tantum piaculu eluam ? Violaui vnitate Ecclefiarum veftrarum, confenfum fcidi, con¬ fenfum infignem, inquam, vt tu ais,difertifsi- me tcftatuma veftris, callidč autem,hoc eft, Rhetorice, vt tu interpretaris, a me difsimula- tum. O miferum me, vel 6 te ineptum potius, acmiferandum nugatorem.Vbi eft obfecro,aut vbi vnquam fuit confenfus vllus inter vos ? vbi Sc quando concordia inita? Si ita eft,vt dicis, ft reintegrata eft confenfio veftra, quam nullam vnquam veram fuifteres ipfa oftendit,fateor me nimis fupinum ignauumq; fuifte, quod Sc tu tu lrsihi obiicis,qui non legi, non exquifmi 5 n5 perferutatusfum hsecomnia. Sed quid ais confidentifsime Phormio ? mi- ror,fi ullam vel minimamparticulam frontis adhuc habes. Mentitus fum tibi, quod fcripfi, fe