4
DE AMICITIA
LIBRI DUO
CARMINE DIDACTICO
fUltlM tXFOSlTl,	/-'
IJ7)HONORIBUS^, . ' lllujlrijfimorutn, Perilluflrium, '
Trtmobilium, Nobilium, acEruditorum
DOMINORUM, DOMINORUM
NEQ-BACCALAUREORUM,
Dum in Antiyuiflhna, ac Cekbtrrima
UNIVERSITATE VIENNENSI, PROMOTORE
R. PATRE ANTONIO
WEILHAMER,
E Soc. JESU, AA. LL. & Phil. Doftore, Ejiisdemquc Profeflore ordinario,
Prima AA. LL. & Philofophiae Laure^.™^
ornarentur,
Ab IlluftriJJima Poefi ViemmifiL^S^
D. D. D.	f-ui»? r
Anno M. DCC. XXXVIII. Mtnft Afrili.I^^TIIEK
VlF.NNuE AUSTRTjE,	^^ijiJ&Jj^
Typis , Leopoldi Joannis Kaliwoda , Celeberrimae^®»®^ ac AiitiquiJjGra» Uuiverfitatis Viennenfis Typo Jraphi.
ILLUSTRISSIMI, .
PERILLUSTRES, PR&NOBIJLES, NOBILES, ^C ERUDITl
DOMINI , DOMINI
NEO - B ACCAL AUREI.
Uodnam fotijjimum Honoribus Veftris Argumentum in-fcriberemus, anceps nos diu delu beratio tenuit : quod videretur fane ariuum^ eademomnino ofera
X 2	&
9
& Dignitati Veftras, noftr<eque
» •
imbecillitati confulere ; nec pr<e-cipitare in alterum, dum proxi-mum nobis fcopulum evitaremus.
Medium itaque , quoad lice-ret, tenere placuit: atque eam fcriptioni materiam deligere^ qu<£ quidem ab ipfo Philofophu Prin-cipe pertraftata, Vobis de Phi-lofophia omni adeo promeritis congrueret quam proxime ; ne-que nobis peregrina penitus, aut aliena accideret: quod9 e tot aliis
Boma-
Romani PJrilojophi Opufculis, . unum illud pr£ c£teris de AmU citia prdfcriptumfit, in Huma-nitatis Clajfe , publica quot an-nis pr<elefflione, explanandum,
His proin qua fanioris P/ri-lofopbu, qtia manfuetiorum Mu-farum pr<ecipuis facile ducibusjion tentatum hattenus, neque tritum Vatibus tramitem ingrejji, quan-tum trimefiri fpatio promovere itineris liceret tyronibus, tenta• re ccepimw : prwunte equidem9
X *
«
ac complanante femitam, quan-tum per labores fcholajicosvaca-baty opelU hujusce Authore;fed & nobis, pro tenuitate nofira^ ccep-to in curriculo qua privatim , publice decurrentibus. Mere-/g/Zf nobteyUti$eramu5^ auiacia veniam; ubi aut a pro-pofito nobid fcopo dejleffere, « inconcinnitate flyli , argumenti dignitatem non pro merito <equa-re contigerit.
Quodfi
Quodfi tamen non improbari penitus confilium hoc nojlrum in-tellexerimw : adjicietti animos, ut non abfimile huic veftigal an-no abhinc proximo tanto perfol-vamus alacrm; nec jam prima duntaxat, nafcentn veluti Amu citi<e incunabula , fed & adul-tioris incrementa , mutua fcili-cet Amicorum officia^ leges, ac jura , eodem hoc , quantumvis rudi, attamen plano, ac fuccin-#0 fcribendi genere profequamur.
Fave-
Favete igitur, uti fapientu, ita & meliom , veneque Amieitu <eflimatores dquijfimi > nec ajper-namini conatus hos tenues: quod & propenfijjima in Vos volunta-te ccepti fmt; nec minori a 110-
1	»
bk, quantum quidem per occu-pationum aliarum vices licuefit, omnium Veftrum deinceps Judio continuandu
Ita precantur
HONORIS VESTRI
StuAioliJJlmi poetie Viennenses.
DE AMICITIA
LIBRI DUO.
H
PROEMIUM.
Inc procul ille, Paphumqui fpirat, incrtia mulcens Pediora, nec noftro carmine dignus amor.
Qucm canimus, facer eft: qui foedcra jungit honefti Legibus , & vetitas qui nihil artis habet.
Magnum equidem, nec quodnoftris iupcrabilemetrls Sit pondus i fupera ni relevemur ope.
Ergo ades innocui, caftique magiftcr amoris : Quae fervanda velis; quseque cavcnda, doce.
Tu merito, tu purus amor, tu diceris author, Tu bene fundats cultor Amicitis.
Ergo ades, atque tuo languentem Numine mufttn Provehe; nec coeptum defere vatis opus.
De Amicit. Lib. I.
Fal-
P R OE MIU ty
Fallor ! an arcanum pulfac prscordia Numcn, Et novus aethercis lcdibus ardor adcft.
Ut fcret ardor, agar: non trito callc viator Ignotas quamvis cogor inire vias,
Diffieilem quamvis jubcor decurrcre mctam: Sat rnihi, pars curae fim modo parva tuae.
Tc ducc, quae firmo jungantur fccdcra ncxu: Tc ducc, quse fragili compcde vinda , canam,
Quem tibi pra> reliquis optcs benc cautus Achatem, Quaquc datam poflis artc probare fidcm.
Propitiis quodfi Supcris ur^crc laborcm Fas fit; & emcritam ibllicitaflc Chclin.
llltima fors coeptis jungetur opella libellis: Mutua quae doccat jura, in amando viccs.

DE AMICITIA
LIBER PRIMUS. NATURA^AMICITIM.
ELEGIA L
Amtcitia ratio eadem, ac fimdamentiy quo pra cateris nititur,
A Ut Iapis,aut fcrru eft,qni non amatjurimur omncs: xV Blandus Amicitias cundta triumphat amor.
Vix quenqua invenias,quotq uot iiimus,ufque profanuj Mutua cui nunquain pedoris ara calet.
Infita, nil prohibet, quo nos vis cogit, amemus ; Cura nec humanum dedecet ifta gcnus.
Id modo cautus agas • id multa difpice cura: Quo tua Tubfiftant foedera Amica gradu.
Talis Amicitiae ratio : fic pafta perennant; llt, qua uituntur, firnu vel ffigra bafis.
A z	Non
4(5	DE AMICITIA
Non multos fcrt illa auuos, qux {urgit in altum, Ni bcnc firmato fit pcdc fulta domus.
Praeda fupcrba cadit, mimmoque evcrtitur Euro Arbor, radicum viribus orba fiiis.
Si tua vccordcs intcr fi foedcra rifus, Atquc coronatos icta fuerc Scyphos.
Vanefccnt citius, tcnucs ccu fuinus in auras, Fcedera : non ultra pocula, firma mancnt.
Quodfi auri fplendor Pyladi tibi junxit Oreftemi Si fallax opibus concilietur amor.
Si, qux tc plcno ditat, quafi prodiga, corr.u Copia, Thefcam firmet, alatquc fidcm.
Nondum tuta falus : fraudcm mutata doccbit Fortunae facics, dctcgct illa dolos.
Scilicet hanc potius , non tc fc&atur Amicus
Dum favct ha2C, fcquitur; dum fugit illa, fugit.
Haec fola, hcec lateri fimulatum aifigit Achatem, Hsec, ut ne portum deferat antc tuum.
Quam tua propitiis orbantur carbafa vcntis; Et inifcra optato remigc Cymba caret.
Nempe vclut largos nunc Dclia mobilis igncs, Plenaquc fopito cornua fratrc vchit. "
Nunc minuit flammas, ncc cornua plcna refundit s Nec folito terras lucis honore beat.
LIBER PRIMUS.	13
Sic paritcr larvata fidcs, fic dcxtcra fallax, Inftabilcs variat, ccu vaga luna, viccs.
Aft fulcro mcliorc putas tua fcedcra niti: Ncc dubia lucri fpc, vcl amore capi.
Scilicct illuftris, quas fronte rcfulgct, Amici Gratia te captat, dcxtcritasquc tui.
Hanc unam fcqucris: fola haec tibi fuadct amorem Quiquc verecundus peftora candor habct.
Et placidi morcs, & qui finc fcenore cclfas Conciliat mcntcs, nobilitatis honos.
Firmior Iijec, fliteor, bafis eft; meliorquc beatas Ufiis Amicitia;, foedcra digna coli.
Ncc magnis rcprobata diis, quos do&a vctuftas Sxpc hominum blando finxit amore capL
Hsc tamcn una tuas nutrit fi gratia flammas, Hxc fola ut fcfius pabula quaerat amor.
Tcmporc dccrefcet modico, minuctque favillas J Si non cxftinfto protinus igne perit.
Ncmpc caduca ifthxc, ut fiint, & inania folum Nomina, pcrpetuum vix habitura dccus.
Sic ftabili ncqucunt, ncc qus fat firma pcrcnneta Foedus Amicitiae conciliare fide.
Dignius adftringit fapicntia mutua foedus; Divitis ingenii dum cumulantur opes.
4(5	DE AMICITIA
Has tuto capfas, dilcfto has pronus Amico Fac, rcddas; largam nc vcrcarc manum.
Haec reliquis , hazc digna magis commcrcia lucris i Hxc licct intafta continiiaflc fidc.
Non cft, quod multi cavcas ftudiofior auri; Aut tacita: quidquam fraudis incllc putcs.
Nec,quod follicitam vcxcnt infomnia mcntcin, Aut vclanus opum pcftora turbct amor.
Qui modo, qui tumidis fingit ja&ata proccllis, Nunc mifcrc infidis carbafa mcrfa vadis.
Quin cclla potius mortalcs dcfpicit arcc Caliis, divitiis mens prctiola fuis.
Si tamcn ingcnuis, animi dccus, artibus addas: Hac fi nitantur mutua pa£ta bafi.
Ifthoc fi jungas focialia foedcra ncxu ; Hac gcmina firmcs fi rationc fidcm.
Tum dcmum gcrmanus erit, tum vcrus amoris Ufus; quo Pyladi junftus , Oreftc , tuo.
Fortunata fides ! O terque quatcrquc bcata Pcdora qu<£ tali munerc fata bcant.
Fclices animas! quibus hac, qua major in orbc Non cft, dant Supcri fortc pcrenncfrui.
His folum geminis fcclarc innixa columnis Foedcra , non ullo fliccuticnda dic.
Pro-
LIBER PRIMUS.	7
Pronus Amicitiam hanc totis ample&crc fibris: Hanc unam firmo fiftcrc crcdc gradu.
ELEGIA H.
Confiftere, nifi inter bonos, non potefl.
NOmcn Amicitiae fan&um cft: non foedcra jungi Suftinct, admiflb criminc vcrus amor.
Impius in fraudes fi tc quis obarmct iniquas, Rcfpuc : nil fidi pcdtoris iUe gcrit.
Laedcrc, fiquis erit, qui jura protervus honefti Suafcrit: hic niger cft ; da cito tcrga fugae.
Nulla maris, quamvis fkvit, fic plcna pcricli Scylla; nec infirmae fic mctucnda rati.
Atquc ca, quae totics mcrfit malc fida carinas Impictas : hanc pro Iittore fiquis amat,
Nauplius, ut fama cft, fcopulo marc proptcr acuto, Ccu pacata forent littora, figna locat.
Attollitque faccs, nofturna luce corufcas, Nato ut vindicias hac petat arte fuo.
Ergo Redux Phrygia, domitaeque a funerc Trojae
Hinc Danaum claffis concita vela dabat.
• ... ".
Quajlibct, ut prior cft , portum contingere navis Accclcrat, fcopuli nulla pericla timcns.
A 4	Vcr-
4(5	DE AMICITIA
Vcrte rates! ignare doli quo havita tendis? Naufragus hic, moneo, ni revehare, pcris.
Ncu facibus, nc crcde nimis fccure corufcis; Fallor, an hoc aliquid lumine triftc latct?
I cito, flefte viam, verfisquc relaberc vclis; Sin minus : exitii certa pcricla fubis.
Sed moror heu vanis incrcdula carbafa votis; Frsvcrtit monitis flndhis, & aura mcis.
Rumpitur heu! fixis impafta Iatentibus ingens Puppis; & cxitium mcrla repcnte bibit.
Par reliquis fatum : tumulum repercre cariiuc, Quaercre dum fcflts littora cura fuit.
Jamque natant mcdias fpccimcn lugubrc pcr undas Littoribus quain non fempcr habenda fidcs.
Nempc probe rcfponia icnis docucrc Platonis: Ni bonus eft, nunquam vcrus Amicus crit.
Num conftare putcs gerinanam in fcedcra mcntcm Impia queis fuafit jungcrc caufa manus ?
Sola quibus, fi fata finant, ea cura pacifci eft: Planior ut via fir, perdere pofle bonos.
Heu prxclara fides! pulchriquc Mazifter amoris, Qucm fic culpa malis conciliata ligat.
Ut Patriam dcnt cxitio, jus, fasquc refringant; Omnibus ut vertant mixta profana facris.
LIBER PRIMUS.	9
Iftud Amicitiae jus diccrc fcilicctaudent; Sique finant Supcri, fic revercntcr amant.
DumCatilinaaliquis,mcmoranduni6 fcedus amantum! Molitur Patriae funus, in arma ruit.
Humanumquc Scypho libans conviva cruorem,
Juratam a fociis fic jubct cflc fidem. *
Dum coit excidio ruiturae proditor urbis , Hifnc putes, infit ncxibus ullus amor r
Huncnc tuae crcdam, tangat quod cura falutis: Cui fua poftremo ftat male culta loco ?
Fallcris, 6 tali quisquis nitaris amico : Haec fragili nimium fcedcra fulta bafi.
Non pietas cordi cft; non, qnae bene jungit amantes, Virtus ; non morum candor, & alma fides.
Tcmpora dum fallat, ludos dum ducat inertcs; Aut dc tc faciat fifto in amore jocum.
Tecum erit, aequatis fimulans tibi vivere curis: Longc crit; ut morum ceflcrit ille lepor.
Scilicct illcccbram, raro & finc crimine quaeftum, Talis Amicorum turba fodalis amat.
His id Amicitiae quondam vcncrabile nomcn Luditur his fimilis ftat, titubatque fides.
Haec praetcr nil dihgitur: fpem detrahe fruftus; Jam rcfugas nullus follicitabit opes.
A 5	Ut
-XO	DE AMICITIA
Uc mutet fortuna viccs ; focialia jura, Qiue lolo tuerant crimine jundta, rucnt.
Atquc utinam rucrent! modo nc contagia morum Allinat, & focia labc dct dfc rcum.
Nonita fcedatas picco fert* unguine palmas; Forfitan informi qui picc fccit opus.
Non ita , qui vivis junxit Mczcntius olim Mortua corporibus corpora, fcvus crat.
Quatn metuenda lucs animis, ubi pravus arnatoc Contigua fcelcrum jungitur artc bonis.
Ncve igitur, firmo quos jungis foederc amicos, Ne fint, quos nigros faiiia , fcclusquc notant.
Jefixus tibi norma pucr, mcliorquc Saulc Gnatus; fiquc parcs conlcia farna dcdit.
Hos imitarc , pius fi tc rapit ardor amoris;
Ut bene, quod durct, quodquc coronct, amcs.
Denique quod Pcriclcs bene cavit: Amicus ad aras Uique, ncc has ultra rcddc in amando Vicem.
ELEGIA III.
Non conciliatur re ulla potim , atque mutua benevolentia.
QUo tua collimcnt, folido quo fcedcra fulcro [ Siftant, matcrics bina fuerc mctri.
Jam
LIBER PRIMIIS;	u
Jam quoque noflc juvat: facili quis pcctora ncxu Concilict magncs; qux trahat hcrba potcns.
Noflc juvat: manliira fidem quae vincula ftringant; Quod jungat glutcn pcftora , nofle juvat.
Non res ulla magis ftabilcm tibi jungct Amiciun; Mutuus ac ardor pcdoris ille tui.
Ha;c eadcm Supcris, hominiquc haec una pcrennat, Haec ftabilita diu lcx: ut ameris, ama.
Saepc fuit, philtro qui vim faciebat amatis, Sic ratus altcrnas fcrrc in amorc viccs.
Invitis fcd cnim pcllax cxtorfit amorem ,
Qniquc ifthoc nufquam nominc dignus erat.
Si tamcn altcrnaz, fi flainmaj tanta cupido cft; Non opus infcftis artibus : altcr ama.
Res eft Canidia, Clrceque potentior omni: Plus hcrbis, & plus carminc cogit amor.
Aut prior ardendo focialcs clice flammas ; Reddcrc vel folers fis in amore viccm.
Te facilem indulgc placido, comemque bcnignoi Munificum, ut larga noveris efic manu.
Praecipuc dulcis pafcat concordia amantum Pcclora: fic voto vivat uterque pari.
Quod volct altcr, ama; quod non voIct,odcris una i Atquc animi ftudiis, qucis calct ipfc, calc.
Annuet,
4(5	DE AMICITIA
Annuet, annuito; diftis neque difta rcpugnent : Sint tua narratis confona verba fuis.
Naturae placidos, ut fas cft, induc raorcs;
Hoc trahit, hoc trahitur pondcre verus amor.
Ecquis amct: cujus velut hiftricis omniatclo Di£b; vcl armari cufpidc fofta pntct?
Quis,cui perpctuo pcrturbant nubila frontcm: Ora cui infcfta Gorgone torva rigcnt?
Certe animi dcmens: quisqiris fe jaftat Amicum, Ncc tamcn, ut tantum nomcn adxquct, agit.
Fac, memor abdeanimo, quod Sulmoncnfis Amicum, Tcque fimul noto carminc Mufa monct.
Ut tibi quis Pyladen fc praeftct, fis & Orcftes: Non hoc "fit verbisj fafto, ut amcris, ama.
Re pateat, nullo peftus violabile fuco:
Res, quid amor polfit; quid vclit, una docct.
Mutua fepe quidcm verbofus folvit amator: Scd tamcn & dubitcs faepius, ecquid amct.
Scilicet haud paribus rcfpondcnt omnia curis; Languidus, aut fors non intcger ardet amor.
Sic eadem fpcculi dc vitro forma relucet, Quam foris objcdlu pinxcris ipfe tuo.
Et tamen illudit, fpcculo quam ccrnis, imago: Ule foris vcrus; vitrcus intus homo.
LIBER PRIMUS.	X3
Sic in vcrba licct facilis rcfpondcat Echo; Nou nifi dat fraftos diinidiata fonos.
Ergo ut ameris ama ; paribus fcd mcnfus amorcm Officiis, da, quas cxigis ipfe, viccs.
His folum, his furgit ftndiis, angetur &iftis, Qnisquis Amicitix vincula ncdit amor.
Ut gcnus amborum fc fanguinc fundet ab uno: Patria vcl jungi terra dct una duos»
Sint dotcs animi fiinilcs, fit gratia lingux: Efto , parcs numercnt, muncra fortis, opes.
^Equali fbrtuna lcvct fociabilis ambos,
Culminc ; vcl miferos lbrs fiinul una premat.
Omnia convcniant: nondum fatis omnibus illcx; Inque viccm jufti fomitis, efic parem.
Ncmpe animi ftudium fibi par, cademque voluntas, Quique amor altcrms irc, redire folct.
His fine fis : fruftra ^Encas captabis Achatem;
His finc Damoni Pythia nullus erit.
Ut jurare queas, Supcrosquc in fbedera teftes, Aut ftygis infcrnos voce cicre dcos.
Ut conftct fibi firma fidcs ; non crcdo perennem, Ncc vcram, quam non mutuus unit amor.
Siqucm forte tibi cura eft habuific parentem, Ipfe prior Patri filius cfle velis,
i
Mutua
-XO
DE AMICITIA
Mutua quae fiicrint fratris, coluific mcmcnto Officia: ut fratrcm diccrc jure qucas.
Sic paritcr rcfcras altcrnum ut tutus amorem; Fac, det amatori mutua flamma vices.
Omnia quo dcmum prxccpta cxplebis Amici, Hoc caput, hxc lex fit prima : ut amcris ama.
Similitudo rnorum, amoris mutui, ac
UT rcdameris ama fola ha:c ars ccrta parandi Mutua Amicitix paifla, in anlando viccm.
Non alio potius, fucrit licct aureus, hamo Humanum liccat cor, animumque capi.
Solus amor, magnes, in mutua co";it amorern Vincula ; non vis hac arffior ulla ligat.
Indomitas hic faepc fcras, hicbarbara mulcct Pcftora; pacificis tcmpcrat arma modis.
Neftit & infcftas in mutua foedera gentcs, Hoc ducc diftinguit pacis oliva manus.
Ne tamen incautum tua tc fiducia fallat; Ni focio par fis moribus, cfle vclis.
Sit tibi mens eadcm , fit par in utroquc voluntas: Quod volct ipfe, velis; cui favct illc, fave.
ELEGIA
Amicitix Mater,
Duni
LIBER PRIMUS.	15
Duin fiia laxantur jucundis ora cachinnis; Sit quoquc tunc hilari rifiis in ore tuo.
Lumina dum mocftis lachrymis vclut imbre rigantar; Et tua non ftcrilis lumina gutta riget.
Ut Protcus varias mutari fiicvit in auras ;
Nunc ilos, nunc arbor, nunc levis alcs agit.
Sic tua dilcfio concordcnt pedora Amico, Sic agc, fic focio par velis efic tuo.
Non facilc inviti vcniunt ad aratra juvenci, Quiquc in divcrlas fueti abiifie plagas.
Ncc lco magnanimus, Lybicas ferus incola terrs, Ar£tatur ftabulis agne benignc tuis.
Ncc te, qui terror reliquis, Jovis armiger ales, Accipit innocuis blanda columba cafis.
Nempe potens magncs ut fit, vel amafle priorem; Aut vero xqualcs rcddere amando vices.
Vix tamen alterno pcftus coalefeit amore; Aut modico durat tempore primus amor.
NiNatura pares, ni virtus fingere morcs Norit; ni ftudium, par & utrique favor.
Odit namquc hilarem triftis, triftcmque facetus : Explodit timidum, cui violenta manus.
Horrefcit, refiigitque animos cor molle feroces; Vincula ncc tccum barbarcmitis habct.
-XO	DE AMICITIA
Sic quoque,qiri probus cft,fcclcrati foedcrc abhorret; Ncc lateri infido fuftinet ire conies.
Indignutn reputat, fas fit cui jungcre dcxtram: Non eaacm quocuin Nuininis ara calct.
Et finc incaftiim redainari quairis ab illo: Turpc DEO qui fic pcrhdus cfle qucat.
Sufpice nominibus quot non, ut cogat amantem, Inftet inexhaufto profluus amnc DEUS.
Haiic animarn, hos ortus, & quo nil charius , auras Vitales, idcm fufficit almus amor.
Eftne tarneii retuliflc viccm fcelcratus ut optct ? Non hac ulla minus pcdtora cura fubit.
Et tibi numne viccm finccri cultor amoris Praebeat, a quo pro pignorc pauca tulit ?
Nulla, aut pauca tulit: fpcrcsne rcpcndcrc inultis; Qui neque pro fummis rcddit amando viccs ?
Sic Chlorus dubiam, quae crcbra vacillat in aulis, Dum tentare nova quazrcret arte fidem.
Sic bcne, facrilegos , atquc impia thura crcmantcs, Olim Chriftiadum qui colucrc facra r
Mox omni iratns Caefar, profcripfit ab aula, Effc fiios renucns, qui renucrc DEUM.
Sed monumenta juvat, cclebrcs cvolvere faftos; Thefea quotquot nomina clara fidc.
Haud
LIBER PRIMUS.	25
Haud repcriflc licet germano fcedere junftos; Quin candore animi, quin pietate pares.
Quid! quod, fucato flmulat qiu pcftorc Amicum ; Sicque velit fociam conciliare fidcm:
iEqualem fingat gcnio ; paribusque videri Moribus , & fludiis par vclit efle fuis.
Nempc ut dimidiiun poflis audire fodalis; Aut potius, dici quod folet, alter ego.
Sit tibi cura, pares animum coluifle per artcs; Fac, paribus flammis dulcis alatur amor.
Mens eadem, rc&ique tenax, fit & aequa voluntas; Par ftudium, atquc animi confona vota trahant,
Sic tibi gratuito jungcntur foedera nexu: Haclaxa, hac homines arte movere queas.
Nec decantatas inter jam fabula cedet: Moenia Dircea ftru&a fuifle chcli.
Major Amicitis, meliorque ubi fabrica fiirget, Dum paribus ftudiis pe&ora Amica calent.
ELEGIA V.
Ut in aliis omnibus, Jic in colenda pracipue Amicitia tenenius moiut.
JAm fines fixiflc juvat: quos tollere molcm Ultra, quos tiltra longius ire nefas.
Q	Et
I
xg	DE AMICITIA
Ecfovet, Strccrcat, Caeli lux aurea, Phocbus Omnia cum plantis arbuta, ruris opes.
Idem aft immodico fi tcrram vcrberct seftu: Efle gravcs merito tum gcmct aegra faccs.
Quod fi pcrpctuo ccrvici incumbcrct altus, Et ficcum afliduo torrcat ignc dicm.
Ni dcmum occiduis fc mcrgcrct ocyus imdis, Altcrna lolitns nodtis abcflc vice.
Par Hypcrionios quis longum fcrrc calores Poflit, & exhauftis ignca tcla fibris?
Dulcia funt, iapiuntquc: at amarc mclla palato Obvcniunt, plenis fi repctita labris.
Sspc lcvat reddens segro medicina falutem; Sumpta fcd immodice, pcjus acerba nccat.
Sic amor, ut certo fc limitc continet aequus, Etfovct, & multo pondere corda levat.
Aft animi nullus potior difcrimine motus, Atque amor eft, jufta fi fine lege calct.
Ergo tuis nimius, cave, ne jungaris Anucfc; Tc quoquc nc cupias, ut niinis altcr araet.
Hinc, atque hinc fcopuli, non una cladc timcndi: Utrimque exitio naufragus'efle qucas.
Dcxtram Scylla tcnet, laevam metuenda Charybdis, Utraque in srumnas ingeniofa tuas.
LIBER PRIMUS.	19
Url corda nimis, timidi res plena pcricli; Digna mctu res cft, urcrc corda nimis.
Quin ut durct amor ftabili fxcundus ab aeftu: Nil fic ardcntem juverit, atquc modus.
Perpetuos (ervare igncs moderamine do&a Veftalis, ftata aat ligna cremanda foco.
Deficiat, fi fortc nimis , fi prodiga ligni, Objiciat flammae pabula plura facrae.
Vilefcit, fi quis folito fe crebrior ofFert, Et prope captivum ftipet utrimque latus.
Ncmpe velut partam minuit prsfentia famam; Sic amor immodicus detrahit iple fibi.
Convenit, ingenuis foveantur Amica favillis, Pe&ora; non uri convenit illa rogo.
Iftud Amicitiae nomen fibi pofcit, & asquis Naturae fcriptus legibus,almus amor.
Scilicet alterno calcant ut uterque favore: Quin tamen in cincrcs peclora abire velint.
Certe opus eft, minus ut rcdament praecordia Numen, Atque homincm; nimium fi redametur homo.
Tum vero anne putcs, magni difcriminis expers, Sic vcrfo praeceps ordine flagret amor?
Artifices noris feftivis plaufibus igncs :
Quos dare nonnunquam ludicra poinpa folet.
B a	Crebro
4(5	DE AMICITIA
Crebro vera tamen mifceri ineendia ludis Vidiinus: iminodicc iparfa favilla dcdit.
Contigit ah quotics! in noxam ut verfusabirct: Moribus a landlis qui bcne cocpit amor.
Principio virtus placuit; rcbaris amandam : Hoc pritnuniiunda cftillicc Amica fidcs.
Mox nejor fcintilla fubit: quae cocpit codcm Gulcerc, virtutis fomitc nuda tamcn-
Hac merccdc calct vchemcntior ardor amoris, Hac, quibus cft blando nullus ab ignc modus.
Quem periifle juvat, non hac fpcciofius arpe, Scilicct immodico luflis ainorc, potcft.
Stringit amor: fcd fi nimius, fimul cnccat idcm; Haud fccus, ac foetus fimia ftulta fiios.
Efto, fcd illaefiis fimulatos intcrAmicos, Starevelinnimio tutus amore queas.
Sit folidum humaaae columcn , fit gloria vitae Amplus amor: taciti nil vereare doli.
Attamen ut, qualem votis fclicibus ambis, Experiare: rato rcmpore pcrftct amor.
Aft durare diu poterit: num ferre fecundo Flumine , fi nimius, vel violentus agat?
Saepe poli Reftor, medio tutiffimus ibis, Ingeminat nato verba diferta pater.
At
LIBER PRIMUS.	29
At quia plus nimiis caeli pcr dcvia flammis Arlcrat, cn! patriis cxcidit altus cquis.
Scilicct omnc gcnus nimii durabilc non eft: _ Turpitcr & quidvis, quod finc lcge, pcrit.
Et tu, quisquis amas, modcratis utcre. Serva Rcbus ut in rcliquis, fic in amorc modum.
VeraAmicitia, mortali hac invita rara admodum, non tamen penitus dejperanda.
STat numcris perfefta fuis, en! arduamoles;
EfHgicm veri, ledtor, amoris habcs.
Ccrnis Amicitiae caftos in imagine vultus, Intaftam quavis forte, vel artc fidem.
Quam gcmino virtus ligat, & iapientia nexu; Quo fine nec tanto nomine digna foret.
Cernis,ut altcrno confurgant fcedera amore: Utque animi ftudiis concilietur amor.
Cernis, ut squales conjungant peftora mores,' Ut pariant flammas ignc recente novas.
Denique firma fiiis ut duret fabrica fulcris, Et cclfo astcrnuin vertice iiirgat opus.
ELEGIA
Limitibus certis humana Sic & Amicitiam ceri
8 3
Haud
4(5	DE AMICITIA
Haud ultra audaci fas cft contcnderc greffu; Haud ultra ratio lana movcre finat.
Jam fiimptus fpc£tafic juvat: tantaene ftrucndae Sint moli, tanto fint opcrine parcs?
Explorare juvat vircs ; juvat ardua quaequc • Fingcrc: fi tantiun pcftorc robur incft?
Nc nimium confidc, prccor; rcs plcna pcricli: Jungcrc, quam ftupcant fscula tarda, fidcm.
JEtatc ex onmi, tcftis mihi maxime Tulli! Vix paria invcnias tcrna, quaterna minus.
Quos ftabilis conjunxit amor: qucis fcedcrc fimfto Firmatam licuit continuafic fidcm.
Aut, quae tcrrigenum Icvitas! vilefcit Amicus; Primus & in gclido pcftorc languct amor.
Aut non antc fatis pcrfpc&i, tcmporc naevi, Et mentita fides, improba paaa patcnt.
Aut minus exculti, quos mcns bene provida morcs, Quos refugit virtus, intcgritasquc cavct.
Aut ftruit infidias alieno livor amori: Perdit& innumcrisfoedcra Amica dolis.
Sic quondam Ifaciden livoris vulncrc fratrem Pcrdcre cogiutae fuftinucre manus.
Blandior ut vifiis rcliquis, Patris unus ab ulnis
Pendere, atque oculis gratior eflc fenis. . .	Conti-
LIBER PRIMUS.	S3
r
Continuo cxarfit furor offibus invidus: hoftem Ccu mctuant, fratrum turbadolola frcmit.
Jamquc nifi Numcn livcntcs fregcrit iras; Fratribus occidcrit viftima ccrta puer.
Ne pcnitus diffidc tamcn ; nc dcfcre coepta r Maftc animis! non ipcs omnis adempta jacet.
Si mcritis, virtutc parem tc jungis Orcftcn { Si iat firma gcris pcftora , robur alis.
Nondum omnis totoPyladcs profcriptus ab orbe* Nunc quoquc gcrmanus focdcra jungit amor.
Si tibi, fi virtus potior, quam muncra fbrtis: Siquc animi primo fint tibi dona loco.
Si,quos fraterna rcdamas in imagine mores, Hos paritcr rcferas moribus ipfe tuis.
Dcniquc fi ccrtam fervent tua foedera metam; Ncc pofitos fines transgrediatur amor.
Non jam fi&a intcr portcnta,aut nomcn Achatis; Aut focio ad ftygias qui comes ivit aquas.
Quos rcdamare velis, dabitur: numerare licebif^ Quos cafto deceat peSorc, amore colas.
Non cquidem tuus ut fiftat velut ardor in HUs; Callc fcd attingas ut propiore DEUM.
Sjepe vagam pclago fpcftat de Ixttore puppun ... ^Nauta; fcd hoftilem nefcius, anne fuam? .	B 4	MoX
34 de amigitia liber primus.
Mox folers oculis cryftallina lumina fubdit, Quaeque remota iatis vela, propinqua videt.
Sic,quodamesNumen, fi non propiore medullas Illiciat ienfu, dona crcata juvent.
His humana DEUM ceu mens cognofccre difcit; Ex his fic cadcm difcit amare DEUM.
Ule quidem, folo fc dives, id omne recondit, Quo pius accendat peftora noftra calor.
Haud fecus ac Phoebi cognatus viribus ardor, Unus, ut incalcant tcrrea cun£b, facit.
Attamen ut radios vitreo collcgeris orbe, Lumina rcflcxo dans coiifle fitu.
Protinus accendi, quod crit fub fole, videbis: Non alio melius fomite flamma venit.
Dicitur hac fclix, Saracenae robora claflis In flammam,& cineres arte dedifle Proclus.
Hac quoque, fi fiiperis amor eft ignefcere flammi Utere: pro fpeculo dona creata cape.
FINIS IIBRI PRIML
• •
DE
«os X • X so» 85
DE AMICITIA
UBER SECUNDUS. AMICORUM DELECTUS.
ELEGIA I.
Amicitite non improvifo, nec temere
meunda.
QUa tuto firmanda bafi, quaque arte levahda, Grandis Amicitix fabrica, Muia dedit.
Majus opus fiipercft; levior neque cura : fodalem Quem tibi dc multis millibus efle velis.
Qui vario Pylades cafu comitetur Oreftcn: Tutus fortunae portus, & ara tuas.
Qui tecuin Lybicas aufit perrumperc Syrtcs, Et dare non fidis vela fccanda Notis.
De Amicit. Lib. 0. B 5	Qui
33
26	DE AMICITIA
Qui tua proftrata? potior fiducia fortis, Euryalo focius qui tibi Nifus crit.
Sat nofti: rcm quantam agitcs, dum quaeris Amicum: Qui fit dimidiuin, pars mcliorquc tui.
Cujus in advcrfis longo fpc&abilis u(u Et multo jam jani tcmporc nota fidcs.
Ludimur, hcu quantum ! nobisquc imponimus ipfi: Negle&a in minimis haec ubi cura jacct.
Non nifi fcrtilibus mittuntur fcmina fulcis; Nec, nifi qui nudto foenorc rcddat, agro.
Non prius cxtrcmos propcrat Mcrcator ad Indos; Nec dubiis ufquam carbala crcdit aquis.
Quam fibi firmatam delcgcrit artc carinam, Quae pelagi infeftas ludcrc dofta minas.
Frima fcd cxpertum cura cft rcpcriflc magiftrum: Spes cui tuta queat credcrc cymba fuas.
Quem non Scylla latet, fyrtcsquc &fevaCharybdis, Quaflatae toties non adeunda rati.
Denique quem cafiis pelagi duraflc per omncs Conftat, & aequoreas arte domarc minas.
Et tamen ancipiti toties committcrc forti . Pergis Amicitiae foedera fantta tuae.
Vilc ut mancipium quaeftu mcliore paretur;
Nfl modicum, quod non ponderet aequa bilanx. >	: :	... Oppor-
I
LIBER SECUNDUS.	45.
Opportuna fuis num fingula mcmbra, rccmiris, Niunmcns officio, nuin manus apra fuo?
Nfl rcfugic cautum pcftus ; nil lumina fallic: Nil non ad trutinam, nc capiarc, vocas.
Vah dcmcns! fic pluris crunt tibi lucra profana , Pluris mancipium, quod famulctur, crit.
Quam tibi fit Pictas , quamquc inviolabilc foedus, Nomcn Amicitiae nobilc, & alma fides.
Pcrvigil cxquiris firmas, quas incolis, aedcs: iEdibus hcu! lcvior firmusAmicus erit.
Si belli tentare viccs fors Martius. ardor Suafcrit: iEacid® vix fatis cnfis erit.
Atquc ubi tam dubiae fubcunda pcricula fortis: Ncmo tibi, clypci qui tcgat inftar, crit?
Per mare, per terras, perquc ardua ftrata vianun Pcrgis, ut inftabiles accumulcntur opcs.
Ut ftabilcm invenias germano pc&ore Amicum , Abnuat obfcquium pcsvc, manusvc fiium?
Ne praeccps nimium blando ne crcde colori; Quiquc in fallaci plurimus orc lepor.
Ssepc latct placidis techis fub floribus anguis: Ncdtarcis fiidant faepc venena fcyphis.
Annulus ut fidi non anccps tcflera amoris ; Saepe tamen gemma divite virus alit.
I
28	DE AMICITIA
Dccipit incautas Siren, mergitquc carinas, Improba dum dulccs edit ab ore fonos.
Credulus & pifcis fapida cito fallitur cfca: Fallit & aligeras vox fimulata fcras.
Ncc refert, fcrro flcrnat niimne hoflis incrmem: Numne dolo incautum pcrdat Amica manus.
Quidfuit, in tumuluin vcrtit quod mccnia Trojae: Mcenia qux fuperuin fiilra fucrc manu ?
Ncmpe fuit fatalis cqui fcra machina; donum Palladix, ut pcrhibcnt, pignus incrmcmanus.
Hoc proftrata gcmit quondam Priamcia fcdcs; Credula fic nimiuni, muncre vifta, jacet.
I nunc, laxatis patcant prxcordia fibris; I nunc, & patulo qucmque rcconde finu.
Non Iabor, aut ftudiuin , non fit tibi cura lcgcndi, Cui tuto hceat cor referarc tuum.
Experiere mifcr, nimiumque at fcro dolcbis: Siqua animo fuerint his potiora tuo.
Nec te cum Cynico plena vel Iucc pigebit Qusrere, & acccnfa quaeque notafle facc.
Millcnos intcr dum fbrs reperire liccbit, Peflora qui ftabili focdere digna gerat. •
Qrnque hoc, quo majus non eft mortalibus ullum, ln feros ftudium protrahat uique dies.
ELE-
LIBER SECUNDUS.	45.
ELEGIA II.
Neque multt, nec obvius quisque intu
mioremiu Amkitiam recipiendus. ■
DElige, nil prohibec, quis enim fine vivatAmico? Sint tibi Thefea pcdora junfta fide.
Ncc tibi noftra, quibus poffis, cum profpera cedunt, Teinporc fic auro crcdcre, Mufi vetat.
Scd cavc, nc numero nimius fallaris in illo: Multos inter arnor candidus cfie nequit.
Omnibus impcrti frontcm fine fraude bcnignam; Scd cui confidas intima, rarus erit.
Quisquis amat, fe dimidium compellat amati: Altcr cgo aici quisque, vel efle cupit.
Aft ubi dimidium jam te donaveris uni: In plurcs nunquid diditus eflequeas?
Efto, ut dimidium numcrus fc major amantum Prazftet: qua reddcs omnibus arte vicem ?
Autminus hos , quam pro meritis, ingratus amabis; Aut par oflicio non potcs efle tuo.
Servitii mihi crede genus,quod fcedus Amicum Deviuftus multis afleris, eflc fblet»
Officium reputa, quod reddcre debet amator: Et quid Amicitise jura, vicesque pctant.
Quo
3o	• DE AMICITIA.
Quo pracftarc modo inultis complura valebit: Quae vix cft mii par rcfcrenao manus ?
llnus Amicorum numcrofos tune rcpcllcs Hoftes: inta&os vulncrc numne dabis?
Forfitan infidias potcris prohibcrc latcntes; Aut dum cauia premit non bona, tutor cris?
Non (atis ipfc vigil fxpc in tua commoda vivis; Vix par paupericm liiftinuilfc tuam.
Dic age , qui multis facilcm prseftabis Amicis Te pius auxilio: res ubi pofcit opcm?
Utnempe in plures errantia flumina rivos, Nominibus rcmancnt infcriora fuis.
Sic vim perdit amor, multis partitus Amicis; Nec quibusaufpiciis coepcrat, urget itcr.
Fortc fuit; folito tumidus plus flumine Gyndcs Ut tumularet equos vorticc, Cyrc, tuos.
Findere continuo Gyndcn, niltale mercntem, Rex jubet, & lparias duccre flumen aquas.
Mox ftetit, ac parvo fc nullum vidit in alvco, In fluviis Gyndes qui modo grandis crat.
. Scilicet hoc habuit; vires divifiis & undas Perdidit, unitis qui bcnc fluxit aquis.
Sors eadem, praeceps nimium dum fertur, amori, Dum calct in partes, crede, timenda tuo cft.
Cor
LIBER SECUNDUS.	45.
Cor amplum ut fucrit, prsgrandis fluminis inftar, Ignibus aut fuppar,./Etnatimcndc, tuis.
Si tamcn in partcs fedhmi, fl cuiquc reclufiun eft : Nec te, ncc focios, quotucaris, habcs.
Ipfc potcns rcrum, partcm qui (ortis, Amicos Auguftus folitus diccrc jure fuos.
Non tamcn admiflt nifl paucis nomen Amici: Plurimus id quamvis, qui meruiflct, erat.
Sat fibi ncmpe putans: Mscenas junftus Agrippae, Si fibi dilcaum par in amore forent.
Da fcd cnim, non id grave fit, prxftare fidelem Pluribus, ut fiierint ardua, lxpc manum.
Efto: unus par auxiliis, tutusque pericli Objicias, fors ut conftetAmica, caput.
Res, & opes tibi lufficiant, indemne lcvandis Pluribus: ut fic pro pluribus unus ames.
Hoc quoquc num potcris,num pluribus intima mentis, Quantumvis tacito corde premenda, dabis ?
Hoc tamcn, hoc veri tibi lex prslcribit amoris: Hoc & Amicitis pofcerc jura folent.
Ultro verus amor qus non tibi mandat? amati Scilicet ut quasvis experiare vices.
Condoleas trifti, Isto Istcris oportet: Ulo flente, genas lachryma msfta riget.
Si
4(5	DE AMICITIA
Si plurcs redames: gcmit hic; laetatur at illc: Cum lachrymis rifiim funderc numnc potes:
Adde, quod & fimilcs fibipofcat foedus Amicum j Ut fimili gaudent cxtcra, gaudct amans.
At plurcsne putes, quos velfortuna bcarit; Finxcrit aut virtus, ingcniumque parcs.
Dat fiia conditio, fiia dat difcrimina virtus, Et natura iuis diffona fepc dedit.
Fingc tamen, tibi quod fimilis fit & indole, & ore, Qus mereat flammam plurima turba tuam.
Omnibus emincat ftudiofa in amore voluntas: Nil te perfldiai tardet arnare metus.
Sint in Amicitiis cum ne&arc plurima mellis: Pleraque fint illinc profpcra, rnulta juvcnt.
Sicne jugum fervile pati? quas pluris Amico cft, Sic libertatcm venderc vcllc tuam?
Uno fiifliciat, tenearis compede demens! Devin&um cur te pluribus efle vehs ?
Ergo age, quod placido relevet folaminc vitas Tasdia, feu curas quod juvet cfle leves.
Fac,admittequidem, ceu partem fortis, Amicos: Non hac illecebrae te veto parte frui.
Aft moneo, nimium numerus ne crefcat amantum; Deficiant: flammas hac nifi lege foves.
ELE-
LIBER SEGUNDUS.	33
ELEGIA III.
Ditttinwn de Amico periculum capien-
dum} Jicdemum totopeBore admittendus.
NOn ita vel tumidas ludit vefania mentes, Non jafta ut properent ponere tefta bafi.
NuIIus, ubi rcfugs cumulo junguntur arenae JE dib us orditur fulcra futura fuis.
Quin potius fcris manfiira palatia feclis Qui parat; e quadro marmore fundat opus.
Incidit Pariis monumenta perennia faxis, Qui fiia perpctuo nomina clara velit.
Nec plumbo, fed de folido riget anchora ferro j Quae pofiit ftabilem fixa tenere ratem.
Par labor, ac princeps te cura fatiget, in arftam Quisquis Amicitiam pofie vcnire putas.
Credc, vclim: magnos res hxc agitanda per xftus; Et lentos fuerit difcutienda dies.
Non fatis eft, quod amoena tibi, quod idoneafedcs: Non quod confpicui forma decora foh*.
Plana fuperficies folo non proficit ufu: Illudent oculis, quaeplacuere, tuis.
Hic opus eft, .penetres ut ad imi vifcera fundi; Exploretque cavos rnens ftudiola finus.
C	Quod
34	DEAMICITIA
m .
Quod cito fit durarc nequit: nec longa Vidcrc Sxcula, confilio quod propcrante ratum.
Indue confiliis vigilem prxlentibus Argum: Nonhic, non oculos centum habuific pigct.
Fac, fcrutarc fagax j & partein lcdulus omncm Pcrluftrans ,* tacitas cxpcriarc fibras.
Sxpius irriguis rifcrunt floribus arva.-
Vcr ubi multiplici gcrminc pinxit humuin.
Et tamen elufit mcflis fruftrata colonuin;
Plurima dum trepidum grando flagcllat agrum.
Divitis haud raro la&avit vena mctalli, Credita montano delituifle fpecu.
Aft ubi dcxtra rapax Plutum fcrutata profundum; Difperiit rutili fpes male fana luti.
Sspe aliquis, quem traxit apum mellita voluptas, Irruit, at multo vulnere laefus abit.
Sic dulce eft carpfifle rofas,- fcd fpina moratur Jundla rofae, incautam fallcre dofta manum.
Haec te, quisquis eris, doccant exempla cavcre: Qiiippc daDunt longae commoda multa morae.
Cunftator Fabius Romanis rcitituit rcm; Cunftator Fabius, dum licet, alter crit.
O quoties vidi tranquilli jpe&us amoris ui fubitas odii mox.abufle faces.
Ora
LIBER SECUNDUS.	45.
Ora propinabant male cautas neftar ad aures: Dixcris Hyblsis rofcida verba favis.
Jurarcs procul eflfe dolos, procul effc maligna ■ Toxica: tam dofta promitur artc ncfas.
Et tamen, heu tacitx fpeftacula ludicra fraudis! Non nifi perfidiae monftra fepulta jaccnt.
Os illud, quod laude prius te vexit ad aftra, En modo cum freinitu probra pudenda vomit.
Dum brevis hora fluit, dulci pro mcllc cicutam ' Porrigit, infldiis dcxtra timcnda fuis.
Sic rotat arbitrium levitas! mutamur, utEurus; Nil eft, quod ftabili compcdc corda liget.
Nunc odium, nunc intus amor praecordia turbat; Nunc fpes,nunc agitat lapfusad ima timor.
Qui pro te vitam, vita quid charius? ipfam Jurat ad objcdas velle facrare minas.
Hunc vel lsde joco; ferro te perdet, & igne, Armata infurgens in tua fata manu.
Afpice csrulei fluftus, & murmura ponti: EfHgicm fubitae mobilitatis habes.
Nam modo pacificum ratibus fubftcrnitur aequor; Tutaque per placidas cymbula ludit aquas.
Otia Neptunus Nymphis indulget, & Auftris: Ncreidum plaudit per vada falfa chorus.
C 2	At
4(5	DE AMICITIA
At vix infomiit ftridcntibus iEolus alis: Protinus iratum iiirgit ad aftra mare.
Tum crcpitant nimbi, tum inontibus undatumefcit Navigiis paflini mcmbra ioluta natant.
Ceu mare, lic hominum ncfcit conftarc voluntas: Res lcvis ingcuiutn mutat utriquc fuuin,
Non opus ut plcno raticus fonct Africus ore ■ Ad Zcphyrum motas cxpcricrc minas.
Odit Alexandcr Clitum,quo charior alter; Dignior & lcni Principc nullus crat.
Et te Parmcnio, latcri qui primus hcrili: Et potior Regis pars in amore tui.
Te quoque, vah nimium cclcrem in contraria fortcm Suftulit cxftin&o verfiis amore furor.
Sed citius quot habet vaftum, quot littus arcnas j Flumina quot guttas, cnumerarc qucam.
Quam fpcreni, tot enim volvuntur pedorc motus!
jfautati affcftus pofle referre vices.
«
Fingc nivcm, fiibito quam folvit aquaticus Aufter, Aut fol in fluidas ire cocgit aquas.
Fluminis aut curfiun rapidi: tamen ante citatis Lapflbus humanus diffluit ille favor.
Fabula funt Proteus, Vertumnus, Fabula Circe: Plus, cui fidis homoj mobilitatis habet. •
\
LIBER SECUNDUS.
45.
Ipfa licet vario redit in nova cornua vultu, PIus ftabilcs Iunx fcrvat imago viccs.
Ergo agc, nc&c moras, mcditataquc foedcra lcntiis Protrahc: fic rcbus difcc cavere tuis.
Antc tui capias diuturna pcricla fodalis; Qiiam facili firincs mutua pafta manu.
Turpius cjicitur, quam non admittitur holpes; • llt, iatuin cxpertus, Nafo poeta canit.
Ncc juvat, admifio jam tedis hofpitc, cautum Quxrcre: quem redamo, qualis, &undc vireft?
Aut num tuta iatis, num fit difcriminis expers • Dcxtcra; num ftabili cor, animusque ndc.
Qui cavet, ille lapit: vox haec hortetur, ut omni Cautus Amicitias, qua licct, artc probes.
Wprimo omnium, quam Jit Jecreti tenax.
NEc nimias traxiflc moras ftomachabere vatem: Dum docet ingcnuam nofccrc pofle fidem.
Tot veniunt libranda, tot expendenda fevcra Lancc : probaturum tanta cavere decct.
Ut prope Neftorias vixifle requirat ariftas: Scrutari fi quis fingula cautus amct.
C3
Momus
4(5	DE AMICITIA
Momus in humano pofccbat corde fencftram; Ut patcant claro, qux latuere, dic.
Finge, quod his ultro fiibfcribant numina votis; Effugient oculos multa vidcnda tuos.
Scilicct incaflum folertia detcgat artcrn: Qua liccat fraudcs, quaquc cavcrc dolos.
Extera forma patct dum corporis, intus ad ima Peftoris haud ullo fas pcnctrarc modo.
Aft quoniam res noftra pctit vigilantibus uti Confiliis: monitum vera doccntis habc.
Pauca quidcm, fed quae magno fint pondcrc nixa Mula dabit, coeptam jufla tenerc viam.
Terna,veIim,memoricondas ut dogmata corde: Lydius hasc funto, dogmata terna, lapis.
Lex prior: an norit fecrcta tenere profundo Pcftorc; num fcrvct lubrica lingua modum.
Altera Iex, quo te ftudio fedetur, & aufu; Sors ubijucundis ridct amcena genis.
Ultima: num lateri conftans afliftat & illo
Tempore, dum pulfant turbida fata domum.
Vcl prima fi dote carct, rimisque fatifcit, Tantalca plusquam garrulitatc loquax.
Define, quid temet fallaci luferis mnbra: Hunc in Amicorum parce refcrre chorum.
LIBER SECUNDUS.	45.
Quin potius, fi quac fucrant, mox fccdcra rumpe: Dcgcrc communi ncc patiarc doino.
Ecquid cnim profit, latcri quod jugiter adfit: Umbra vclut, Phaebo quae folct ire comes?
Ecquid? quod focia ta&us pictate mcdullas, In Martis gladios irruat, inquc neces ?
Si tcla imprudens, ferrum fi cefierit hofti Exitii quamvis caula rcmota tui.
Mifcnus, rauco dum traftat ahenca cantu Cornua, & immites cogit ad arma globos.
Infeftas aciem poftquam ftimulaflct adiras; C."aptus in hoftilcs incidit ipfc manus.
Proximus crgo neci, me cur occidiris, inquit? Nulluin ctcnim juflit dextcra noftra mori.
.ffira tubae quisquam credat fudifle craorem? Auribus haec rcfonant: plus nocuere nihil.
Huicaliquis: finecaede manum jaftare quid audes: Caedcndi vires vox tua quando dcdit ?
Exigit aequa Themis, quamvis non ftrinxeris enfem, Authorem Icthi fimera jufta pati.
Non opus eft, fimulare vafri de more Sinonis; Et tegere infeftos ore jocante dolos.
Si fibi commiflam non fervet peftoris arcem, Qua tibi polhcitus, qua deceatve fide.
C 4	Clau.
4(5	DE AMICITIA
Claudcre fi portas armato ncgligathofti; Efto, dehinc forti dcpulit arma manu.
Proditor cft, dignamque ferat pro crimine poenam; Venalcm pafto qui dedit xrc fidcm.
An minus illc nocens, qui poftquam iauciat cnle: P.xonia fblers vulnera curat opc ?
Aut qui, quando faccs vicinoc liibjicit a:di, AfFufis flammas fiftcre tcntat aquis.
Crede mihi, nil ifta juvant poft damna, ncc iftud, Quidquid opis, fanae fcmina mcntis habct.
Quamquam quid clypci, quoquo difcriminc rcrum, Quid fpcrcs placidae, quod tibi praeftct, opis ?
Qui, ne difpliceat rcliquis, nCc parcior ore Audiat^ arcanum prodit, Ainicc, tuum.
Ut parva humano pars eft in corporc lingua: Plus tamen haec mcmbris omnibus una nocct.
Non ita Mars, non tcla nccant, non barbarus cnfis; Non mala fraus, vctitum praemeditara dolum.
Hei mihi! cur adeo rcs cft opcrofa tacere; Nec liceat linguae ponere fraena fiiae ?
„ Longa dies homini docuit parerelcones: „ Quin patitur facilcm tigris & urfa manum
Et linguam domuifle ncgct diuturnior ufiis; Qua;quc pari lupcris mcns ratione viget ?
Ergo
LIBER SECUNDlIS.	41
Ergo cavc: ftabili durcnt ut fbedcra ncxu; * Nc paftam fallat garrula lingua fidcm.
Elinguis, mutusque magis, quam vocc difertus Juverit; ac rcbus commodet ufque tuis.
Intcmcrata fidcs, & mens finc criminc pura Haud ftabit: nimium laxa ubi porta patet.
ELEGIA V.
Qua in ?70s animi Jtnceritate, rcbus in
profperis?
CYcIopum fhbricata manu, fac inoenia fingas; Mcenia difficili vix adcunda fitu.
Ceu Tyros, aut Thcbae, ccu turribus Ilion altis, Ardua ccu Babylon, Pcrfcpolisvc ftctit.
Non aries muros, fcd ncc balifta rcfringat, Machina vi ccrtam pandcre dofta viam.
Culmina praecipitcs ut cingant undique fofix, ; Et vigil cxcubias undiquc miles agat.
Non ideo invi&am, non tutam feccris urbem; Nedum pacifico poflc vigerc ftatu.
Si cui prxfidii mandata cft cura tucndi; Exagitet vigilcm dira cupido ducem.
■ 1
Si pra:dae violentus amor, nimiusque laceflat Ardor opurn: nil funt mcenia, tcla nihil.
C 5	Auri
4(5	DE AMICITIA
Auri (acra famcs plurcs ita pcrdidit arccs, Qux tjincn armatas vix timuere manus.
Hxc tibi difta putes, qucm cura fatig.it Amici; Fidcrc cui pcdtus, lcd finc fraudc qucas.
Nil animo titubet, fortcm fc praeftct agcndo: Sit potis ajrumnas liiftinuific gravcs.
In gladios, & tela fcrox dcniata fcratur; His nonduin dubius lat patcfict amor.
Si Iucra fcdctur cupidus : vah mittc profanum; Mitte, prius dcxtram quam ligct illc tuam.
Cor namque in dcxtra gerit; & mcrccdc rogatus Gcftict adutum cuilibct irc comes.
Sic offam ftimulantc fame vcftigat Hylador : Ad cytifum trcmulo gutture currit ovis.
Quam bene cantabat Patriis Nafo exul ab oris: Vulgus Amicitias utilitate probat.
Auro pulia fides, auro decedit honeftas:
Cumque fiia fcquitur capta bilancc Thcmis.
Nil certe auguftis fucrit (acratius aris, Iratos foutis fieftcre thurc deos.
Has tamen innocui tcmeravit caede Sichaei Pygmalion, nimii viflus amore lucri.
Nil, licetarcla, vetant juratae vincula pacis; Nil juvat aeterno foedcre pa&a fidcs.
Pellaei
LIBER SECUNDUS.	45.
Pdlffii Rcgis genitor dixiflc Philippus Fcrtur, & cventu rcs manifcfta probat.
Ncc tclis, ncc Marte ullo pcnetrabilis arx fit; Nec fiiperanda xftu, Mulciber ipfc, tuo.
Scandcrc fi muros auro gravidatus afcllus Poflit, mox pandct janua lata fores.
Ecce ncfas! quod tota nequit violentia bclli: Fulgor ab obrizi luminc mifius agit.
Ah pcrcat! aui primus opcs cffodit ab antris; Quas mclins cxcis montibus abdat humus.
Debuit hunc tcrrae fcpclirc ruina fiib umbris: Mille fimul fcclcrum monftrafepultafbrent.
Ergo cavc, dum rcsquc finit, cane pcfus & angue Hunc fugc; qucm lucri dira cupido trahit.
Huic tua comittas? huic num commcrcia jungas? Confilii caufas novcrit ille tui ?
Cui vcnalis amor: qui non, nifi fcenorc turpi, Optat Amicitiam, fbedcra fandta, tuam.
Ultima Sarmatis confinia vifcre mallem: Intcr inhumanos figcrc tcda Scythas.
Quamlateris comitem, non me, fcd comoda quaerit Qui fua, compleftar foedcre; amore colam.
At mihi jam multis, rcplicas, eft junftus ab annis; Vinxit & obfcquiis pcftora noftra fuis.
Dignus
4(5	DE AMICITIA
Dignus cui p.uiter, non parcus, plura rcpcndam; Et ftudcam altcrnis dcmcruiflc bonis.
Sic pictas, fic pofcit amor, fic miitua juraj Sic & naturx lcx, ratioquc jubct.
Haud pugno: quis cnim vcllct' prohibcrc, labori Si quis mcrcedem pcndcrc juftus amct.
Accumulentur opes, fas eft, placidiquc favorcs: Farcus inurbana nc vidcarc mauu.
At tibi te icrva: nec fi das munera, temet Prodige; ncc tacitos cordis in arcc finus.
Frxftolare dies; quin prxftolarc pcr annos: Signa perennantis uonec amoris habcs.
Objice nunc Iargus ; nunc fiibtrahc providus cfcam: Et rnodo te facilem, te modo fiugc gravcm.
-Dum conftet tibi plena fidcs, captoquc pcriclo, Non dubia liceat pa£ta fcrire manu.
ELEGIA VI.
Qua in adverjis, & arduis Jidei Jirmu . tate, qua conjlantia animi?
SIc ubi, ceu fobolcm tentat Jovis alcs, Arnicum Sortis ab afpechi lucidiore probas. ■
Non (at adhuc: animi vires, atque omnia morum Symbola follicitis expcriare rnodis. ' ?	Ut
LIBER SECUNDUS.	45.
Ut nihil altcr opum, cui lat fortuna propinat, Expctat; & nulla commoda partc ferat.
An tamcn, infcfto dum tc fors fauciat i£tu, In tua lucra gravcm porrigct ille manum?
An fundos, an vendct agros, ut colligat xra; Ut pius afFcftu tc inifcrante levct?
Heu rarus! qui non, poftquam fortuna migravit, Migrct, & in fiibitam dct fua tcrga fugam.
Qualitcr ad Phaebi radios comcs unibr.i moratur ; At folarc jubar dum fugit, umbra fugit.
Succina ceu paleas, ceu vis magnetica fcrrum; Sic animos paritcr fors opulenta trahit.
Una fides, & amor, nufquam divifa voluntas In gcminis artto fccderc junda regant.
Et tamcn, ut duro placidus fis tempore Amico, Mandat Amicitiae regula; mandat amor.
Sic Anchifiadcs fecum raptabat Achatem: Per gladios quamquam triftc patebat iter.
Patroclus immitcm fidus comitatur Achillem: Confcia qua fkvae fcmita caedis erat.
Damonis, Pythiaequc quis cnarrabit amorem? Altcr in alterius funcra fponte ruit.
Haec feros cxempla docent transmiffa nepotes: Quantus Amicitiae dcbeat efle vigor.
Plau-
4(5	DE AMICITIA
Flaudimus auditis: monumcntaque prilca ftnpcmus; Quin tamcn in nobis fcrvcat illc calor.
Ecquis cnim infcrnas vivus dcfccndat ad umbras: Thcicam cupiat quis rcvocare fidcm?
Id tamcn urgct amor, fi vcrus: id urgct Amiciun Nomcn; Amicitia: vincula, padta ndcs.
Nil habuiflc fcrunt Chaldxos (anftius ignc; Huic fua, prae rcliquis thura tulcrc diis.
Scilicet ille dco quoniam violcntior omni, Vida domct nanunx roborc cun£h fu<£.
Ventum crat ad Nili populos: fiia numina contra Niligcri rcliquis plus valitura volunt.
Experiamur, ait Chaldanis, jungitc numcn: Si tamcn ara deos liiftinct una duos.
Et jam plena dolis, difpuncta foramine multo, Plenaquc Niliacis amphora ftabat aquis.
Illam fiippofitis Chaldaeus vincere fiammis Nii dubius, facros auget ab igne focos,
Occultae led enim fiibito mollefccre ccras; Irc foraminibus, qua calor urget, aquae.
Emoritur flammae vis, vifta potcntibus undis: Niligeros dcmum palma, dccusquc manet.
Fabula fit: nimium fed vera illius imago; Cui virtus dubia fortc premente cadit.
r »
-	Frangi-
LIBER SECUNDUS.	45.
Frangimur advcrfis; ncc firmurn peftorc robur: Dum furic infcftis fors ininiica minis.
Diffluimus ccu ccra, calor aii proximus inftat; Ccu fiama, immodicis mcrfa, tcpcmus, aquis.
Iiei mihi! quam variis mortalia corda proccllis Jaftantur: quantis cxagitata malis?
Nunc intus, nunc fata foris contraria vexant: Hic chorus alternas itque, rcditquc vices.
Invidiae nunc tcla volant; nunc hoftis apertus Pugnat, & cxacuit barbarus arma fiiror.
Hic animis opus cft: hic iolaturus Amicum Optaris: trepidis portus & ara malis.
Aurca mafia vclut rapido folct igne probari; Arguitur fato fic graviorc fiacs.
Dum marc pacatum ridet, modcramina clavi Quisque petit > facili tum regit arte ratem.
Aft ubi tcmpeftas fremit indignantibus undis; Fleftcre vix puppim Tiphy perite potes.
Dum via plana patet; nec devia longa morantur: Mctitur placida mente viator iter.
Aft ubi faxa rigent; ubi fpinis afpera tellus: Mox frafto penitus robore lentus agit.
Haud fecus adverfis languet ftndiofa voluntas: Et variat, quoties iors variatur, amor.
Ergo
48 DE AMICITlA LIEER SECUNDUS.
Ergo ubi, quam ftabili cura cft tibi jungcrc padto, Explorare manum, cor, animumquc cupis.
Mxrorem vultu fimula : confingc molcftam . Paupcricm; vcluti flita liuiftra prcmant.
Si tibi compatitur, fi plangit pcdtora qucftu; Si fibi fubdudhs luppcditabit opcs.
Hunc Icgc follicitus, gcmmae prxdivitis inftar: Pcdtoris hunc imo providus abdc finu.
Si, qua? cordc gcris, non imis vulncra fibris Scnlcrit: imincrito ccderc cogc gradu.
FINIS LIBRI SECUNDL
«&§SjQ»C o
NOMINA
OFFERENTIUM
ORDINE ALPHJBETICO.
ADAMUS L.B. ab EHRMANS, et SCHLUEGG.
ANTONIUS JOSEPHUS L. Baro a LAFFERT.
PERILLUSTRES, EQUITES,
e t
PROVINCIALES.
ANTONIUS JOANNES NEPOM. de BITKA.
ANTO-
ANTONIUS de HETERICH, S.R.I.
CHRISTIANUS de ANNACKER, S. Jacobi Eques.
DON ERNESTUS a LOCELLA, Nobilis Dominus de LOCELLO.
ERNESTUSde RETZ, S.R.I. Eques
e c/es. convictorum collegio.
FRIDERICUS de RAITMAYR. HENRICUS deCREMERIUS S.R.L
JACOBUS de BROCKHAUSEN.
JOSEPHUS FERNER de FERE-NAU, Reg. Hung. Equ. et Prov.
JOSEPHUS de PRAITENAU, S. R. I. Eques.
JOSEPHUS de RECHCRON.
JOSEPHUS FRANC. de VISSA.
LUDO-
LUDOVICUS BAUSSARTde SONNENFELD, S.R.I.Eques.
PRJENOBILES et NOBILES.
ANTONIUS de BERNHARD.
ANTONIUS MAYRHOFFER.
CAROLUS HELFENSTORFFER.
CAROLUS JOSEPHUS MAYR.
CHRISTOPHORUS de HANA.
FRANCISC. XAVERIUS LANG.
FRANCISCUS XAVERIUS df. WINTERSPERG.
FRANC. de PAULA DEMUTH. FRANCISCUS GREMINGER. FRIDERICUS ab AICHINGER. JOANNES FAHRNWAGNER. JOANNES ZIEGLHAUSER.
JOAN-
JOANNES NEPOM. BANDIAN. JOANNES NEPOM. EBERL. JOSEPHUS ANTON. HERZOG. JOSEPHUS FRANC. INAMA. JOSEPHUS JOANNES KELLER. JOSEPHUS ANTON. KOELBL. LEOPOLDUS ANGERER. LEOPOLDUS HITTNER.
LEOPOLDUS WOLFFROM.
»
MATTHMJS HARLFINGER. PETRUS SEBAST. BOLIA.
PETRUS GAR2AROLL.
• . ■ ■ * i •
O. A. M. D. G.
f