KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 47 (8).
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 JULA 1937.
PATENTNI SPIS BR. 13441
Akciova společnost dfive Škodovy zavody v Plzni, Praha, Č. S. R.
Kontroler za pneumatičko uključivanje brzina kod prenosničkih kutija motornih vozila
sa dvostrukom redukcijom.
Prijava od 31 jula 1936.	Važi od i januara 1937.
Naznačeno pravo prvenstva od 6 avgusta 1935 (C. S. R.).
Pomoću poznatih uređaja nije bilo moguće, kod brzinskih kutija motornih vozila veoma brzo željena brzina i istovremeno i odgovarajući redukcioni stupanj uključiti. Uključivanje redukcije i brzina zahtevalo .je dakle posluživanje bar dvema upravljačkim polugama i vršilo se odvojeno, što je bilo dugotrajno i zahtevalo je naročitu pažnju.
Mogućnost veoma brzog uključivanja brzina pri istovremenom uključivanju od-govajajućeg redukcionog stepena postiže se kontrolom prema pronalasku, koji se uključuje tako, da se pomoću međusobno zglavkasto se zahvatajućeg sistema poluga, kog koga jedan deo poluga naleže na o-brtljivoj i aksijalno pomerljivoj upravljačkoj osovini, dok drugi deo sistema tih poluga vlada redukcijom, pomoću obrtanja upravljačke osovine i njenog aksijal-nog pomeranja uključuju kako željena brzina tako isto i istovremeno odgovarajuća redukcija. Dakle uključivanje pojedinih brzina i redukcija vrše se veoma brzo pomoću jednog jedinog kretanja vladanjem samo jedne jedine poluge.
Primer rasporeda kontrolera za pne-umatično uključivanje brzina kod tro-stepene preponske kutije sa dvostrukom redukcijom pokazan je u smislu pronalaska šematički na si. 1 u izgledu spreda i na si. 2 u izgledu ozgo.
Uključivanje pojedinih brzina I—VI vrši se pomoću uvlačenja poluge 1 u useke I—VI ploče 2. Poluga 1 je nameštena na šupljoj aksijalno pomerljivoj uklijuč-noj osovini 3, koja obrtijivo naleže u
kutiji 5. Osovina 3 se kod njenog aksi-jalnog kretanja vodi pomoću šupljega kraja pomoću trna 4, koji je umetnut u šupljinu osovine. Na osovini 3 nameštene su dve dvokrake poluge 6, 7, od kojih jedna poluga 6 svojim jednim krajem do-speva u zglavkasti zahvat sa dvokrakom ugaonom polugom 8 visinskog redukcionog stepena (Hohenreduktionsstufe), dok njen drugi kraj vlada pomeranjem vučne poluge 10, koja otvara dovodni ventil Sj, s2, Sa odnosno ispusni ventil v^ v2, vs jednoga po sebi i za sebe poznatog pne-umatičnog kontrolera za uključivanje brzina. Druga poluga 7 je spojena zglavkasto sa jednim krakom sa jednim krakom ugaone poluge 9 nižega redukcionog stupnja. Drugi kraci poluga 8, 9 zglavkasto su spojeni sa vučnim polugama 11, koje otvaraju dovodne ventile s,, su odn. ispusne ventile v1; vn radi uključivanja redukcije. Poluge 6, 7 su nameštene tako na osovini 3 da je uvek sa odgovarajućom redukcionom polugom u stalnom zahvatu samo sa jednom polugom za u-ključivanje brzina (u naznačenom slučaju poluga 6) i to za vreme trajanja uključivanja polovine od broja brzina. Poluga 8 odn. poluga 9 za uključivanje redukcije je u tome cilju izrađena tako, da se ona sastoji od zadebljanog kraka, čiji srednji deo stoji u zahvatu sa polugom 6 odn. 7 i koji obostrano naleže, pri čemu poluge 8, 9 bivaju ponajbolje simetrično u stranu od uključne osovine 3 raspoređene.
Na si. 2 je raspoređen primer, kod koga se može da uključi i treća brzina sa
Din. 10.—
visokim redukcionim stepenom. Ako treba n. pr. preći na četvrtu brzinu, to se poluga 1 uguruje u usek IV. Kod ugurivanja okreće se uključna osovina 3, dok se poluge 6, 7 klate (osciluju), pri čemu poluga G kreće polugu 8 i ova drugim krakom pomera vučnu polugu 11, koja otvara ispušni ventil v:! isključene brzine i istovremeno i ispusni ventil Vj višeg redukcionog stepena. Kod tome sledujućeg pomeranja dospeva poluga 6 van zahvata sa polugom 8 i istovremeno spaja se krak poluge 7 zglavkasto sa nadebljanim krakom poluge 9. Kod ugrijavanja poluge 1 u izrez IV osovina 3 okreće se u natrag, pri čemu poluga 7 opet primora polugu 9 da osci-luje, koja pomera vučnu polugu 11 i o-tvara upusni ventil su za uključivanje nižega redukcionoga stupnja. Drugi kraj poluge 7 pomera se istovremno pomoću vučne poluge 10 i takođe otvara upusni ventil Vi prvog brzinskog stepena, čime se dobija krajnja brzina IV sa nišom redukcijom. Dakle uključivanje brzinskih ste-penova, kao i odgovarajućih redukcija vrši se pomoću jedne jedine poluge i to istovremeno, što u znatnoj meri uprošta-va posluživanje vozila.
Kod opisanog slučaja radi se o tro-stepenom sanduku ođn. kutiji sa dvostrukom redukcijom, dakle o šest raznih brzina. Ali ipak se ova misao može primeniti i za višestepene kutije i to kako za pne-umatično uključivanje, tako i za hidraulično uključivanje, eventualno i za električno uključivanje, a da se pri tome ne u-daljimo izvan okvira ovoga pronalaska.
Patentni zahtevi:
1.) Kontroler za pneumatičko uključivanje brzina kod kutija za prenos kod
motornih vozila sa dvostrukom redukcijom, naznačen time, što ima sistem zglavkasto jedno u drugo zahvatajućih dvokrakih poluga (6, 7, 8, 9) od kojih jedan deo 6, 7) biva namešten na obrtljivoj i aksi-jalno pomerljivoj upravljačkoj osovini (3), dok drugi deo (8, 9) sistema tih poluga vlada redukcionim stepenima, pri čemu se pomoću oscilovanja j aksijalnog pomeranja osovine (3) istovremeno uključuje i željena brzima, i odgovarajuća redukcija.
2.	) Kontroler po zahtevu 1, naznačen time, što dvokrake poluge (6, 7) koje su smeštene na upravljačkoj osovini (3), zglavkajsto zžf/ivataju jednim krakom u pomerljive vučne poluge (10), koje vladaju dovodnim odn. ispušnim ventilima. (vlt 2,a odn. St ,2,3) kod pojedinih brzina, dok drugim krakovima stoje u stalnom zglav-kastom zahvatu sa jednim krakom dvokrakih poluga (8, 9), koje drugim krakom vladaju pomoću vučnih poluga (11) dovodnim odn. ispušnim ventilima (Si, u odn. Vi, ii) za uključivanje redukcionih stepenova (stupnjeva).
3.	) Kontroler po zahtevima 1 do 2, naznačen time, što se poluge (8, 9), koje vladaju redukcionim stupnjevima, raspoređene simetrično prema stranama uključne osovine (3).
4.	) Kontroler po zahtevima 1 do 3, naznačen time, što su poluge (6, 7) na u-ključnoj osovini smeštene tako, da se sa polugom (8 odn. 9) koja vlada odgovarajućom redukcijom zahvata uvek samo jedna poluga (6 odn. 7) pri čemu je zahvat jednoga para (6, 8) tih poluga konstantan uvek za jedan određen broj stupnjeva prenosa i prekida se u trenutku, kada za preostali broj stupnjeva prenosa drugi par poluga (7, 9) zahvati jedan u drugoga.
Ad pat. br. 13441 ,
Figi