KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 75 (1)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1. Decembra 1930.
PATENTNI SPIS BR. 7519
Philipp Stapp, Miinchen, Nemačka.
Postupak za proizvodnju leda ugljene kiseline.
Prijava od 9. novembra 1929.	Važi od 1. aprila 1930.
Ovaj pronalazak se odnosi na postupak za proizvođenje leda ugljene kiseline u kompaktnom obliku u sudu neposredno iz tečne, prethodno ohlađene ili neohlađene ugljene kiseline stvrdnjavanjem tečnosti u čvrsto telo. To se postiže na taj način, što se pritisak u sudu sa tečnom ugljenom kiselinom tako polako slabi, da se u ugljenoj kiselini sa popuštenim pritiskom ne mogu obrazovati nikakvi čvrsti delići ugljene kiseline ili pak najviše da se mogu obrazovati u obliku snega u vrlo maloj količini. Do sada se uvek postupalo tako, da se naglim popuštanjem pritiska kod ugljene kiseline, koja se nalazila u sudu proizvodio namerno proces, da se jedan deo u-gljene kiseline neposredno pretvara u čvrstu ugljenu kiselinu, t. j. u sneg. Ovaj postupak je neekonoman i donosi sobom teškoće u toliko što se proizvedeni sneg mora skupljati i pomoću prese sabijati u čvrste komade. Pri tome naravno nastaju gubitci, pri čemu postoji još opasnost da de-lovi snega ugljene kiseline budu zahvaćeni i uneseni u povratni sprevodnik za nestvrd-nutu gasovitu ugljenu kiselinu tako, da se sprovodnik zapuši, što može dovesti do eksplozije u cevima.
Dalje je postao poznat postupak da se sneg ugljene kiseline dobija na taj način, što se tečna ugljena kiselina uvodi u zatvoren sud održavajući njen napon i zatim se, redukujući pritisak, oslobođeni gas u-gljene kiseline izvlači iz suda, da bi se tako jedan deo tečne ugljene kiseline pretvo-
rio u sneg ugljene kiseline. Pomoću ovog poznatog postupka ne može da se proizvede čvrst led u kompaktnom obliku, šta više je samo moguće da se čvrsta ugljena kiselina dobije u rastresitom obliku. Pri tome je rad naprave za izvođenje postupka sa prekidima. Ovaj postupak ima iste nezgode kao i ranije pomenuti postupak, a koje se ovim pronalaskom odstranjuju.
Najzad je još postao poznat postupak, kojim se iz tečne ugljene kiseline dobiva leđ ugljene kiseline u kompaktnom obliku. Kod poznatog postupka teče tečna ugljena kiselina u kotao pod takvih pritiskom, da ostaje u tečnom stanju. Jedan deo tečne ugljene kiseline odlazi pri tome kroz sporedni sprovodnik u vijugavu cev koja je obvijena oko kotla. Širenjem ugljene kiseline u vijugavoj cevi nastaje u njoj takvo hlađenje, da se time usled oduzimanje toplote, prilikom razmene toplote, tečna u-gljena kiselina, koja se nalazi u unutrašnjem kotlu, stvrdnjava u čvrsti led. Ovaj poznati postupak se dakle, drugim rečima izraženo, izvodi na taj način, što se gasovima sa niskom temperaturom, pomoću izmene toplote kroz zidove od suda, dovodi tečna ugljena kiselina do stvrdnjavanja.
Od ovog poznatog postupka razlikuje se ovaj pronalazak u osnovi time, što se unutrašnji pritisak tečne ugljene kiseline tako polako popušta, da se na mestu popuštanja, t. j. na prigušenom izlaznom ventilu izbe-gava obrazovanje snega ugljene kiseline. Pri tome spada postepeno pritisak i tem-
Din. 5.
peratura do granice mrtve tačke na kojoj on ostaje za izvesno vreme. Posle sraz-merno kratkog vremena tečna ugljena kiselina u sudu sc stvrdnjava u led, pri čemu pritisak brzo spada na atmosferski pritisak. Najbolje se pronalazak izvodi u obliku. da po, po mogućstvu prethodnom hlađenju tečna ugljena kiselina laganim popuštanjem pritiska bude što je moguće pri-bližnije ohlađena na temperaturu pri kojoj se već u tečnosti obrazuju čvrsti kristali ugljene kiseline. Ako se tada sa kristalima prožmana tečnost ugljene kiseline u graničnom stanju ostavi sama sebi, t. j. nastavi se lagano slabljenje pritiska, to sleduje pri konstantnom pritisku pretvaranje tečnosti u čvrst led bez spoljnog hlađenja samim
unutrašnjim slabljenjem pritiska. Procesi se mogu vršiti u jednom sudu ili odvojeno u više sudova, koji su poredani jedan za drugim.
Patentni zahtev:
Postupak za proizvođenje leda ugljene kiseline u kompaktnom obliku iz tečne u-gljene kiseline, prethodno rashlađene do na mrtvu tačku ili nerashlađene, naznačen time, što se pritisak u unutrašnjosti suda ispunjenog tečnom ugljenom kiselinom, polako slabi, da se ne može proizvesti obrazovanje snega ugljene kiseline i tečnost se bez spoljnjeg hlađenja, samo unutrašnjim slabljenjem pritiska stvrdnjava u homogeni led.