srBA> HRVAt4
KRAL)£xlX^N	'S'4°1/£NACA
UPRAVA ZA ZAŠT1TU «§11 INDUSTRIJSKE SVOJINE
KLASA 55 (3)	IZDAN 10. oktobra 1922
PATENTNI SPIS ŠT. 493.
Prof. dr. Emile Bron n e rt, Mulhouse.
Taložna kupelj za otopine viskoze.
Prijava od 28. marta 1921.	Važi od 1. novembra 1921.
Pravo prvenstva od 17. decembra 1918. (Nemačka).
Jedan prijašnji izum dodaje kod princi-pijelne upotrebe sum pome kiseline kao ta-ložno odnosno rastvarajuče srestvo kod otopina viskosne kiseline, jednu so, oso-bito sulfat, da djeluje protiv omekšajučeg djelovanja kiseline na taloženu želatinozuu tvorevinu celuloze. O vaj zaštitni učinak soli bio je več prije u drugim Industrijama poznat kao na pr. ne upotrebljuje se u boja-disanju vune, rijetko čista sumporna kise-lina nego sc pretpostavlja natrijum bisulfat radi svojeg blažeg djelovanja.
Natrijum bisulfat se takodje, u navedenem izumu u glavnom upotrebljava. U primjeru odnosnog izuma nalazi se dodan bisulfatu još jedan ostatak sumporne kiseline, dok zahtjev nepoznaje jedno ogra-ničenje odnošaja izmedju kiseline i soli, ako je samo nakanjena svrha izuma postig-nuta, tvorbom vlakanaca bez oštečenja čvrstoče i spoja pomoču gasnih mjeburiča provesti. Tehnika je prešla takodje skoro k torne da umanji sadržinu kiseline kupa-tila u koliko je dozvoljavala sigurnost procesa predenja, a da se sadržina soli po-digne nad odnošajem koji je dan u bisulfatu. Aciditet kupatila mora se konstantno držati i mora se kiseline u toj mjeri pri-
dodati u koliko natrijumova lužina, ko j a sa viskosom utiče, tu kiselinu prima.
Preporučuje se takodje u interesu jedno-likog bojadisanja gotovih vlakanaca, kupa-tilo kod odnosne starosti viskose, alkalitet iste i početnu brzinu vlakanaca, kao opti-mum za željena svojstva vlakanaca upoznatu temperatura taložne kupelji pustiti, jer kod mjenjajuče se temperature, različan je i stupanj disocijacije kiseline i to se pozna na kvaliteti! vlakanaca, moguče uslijed raznih stepena celuloznih hidrata.
Bilo je več raznih predloga, da se upo-trijebi na mjesto sumporne kiseline, hloro-vodična kiselina, sama ili zajedno sa sulfa-tima i drugim materijama. I upotreba hloro-vodične kiseline zajedno sa kuhinjskom soli se preporučuje. Teškoče razašiljanja, nužda da se kiselina mora u zemljanim posudama čuvati, neugodno isparavanje hlorovodične kiseline i najposlije visoka cena čiste hlorovodične kiseline plašila fe tehniku dosada, da upotrijebi ovu kiselinu.
Istom inscenirana velika fabrikacija tako-zvanih gomilnih vlakanaca kao ratnu za-menu za prirodnu tekstilnu robu prisilila je traženje jednog što jeftinijeg postupka, tim više jer bisulfat sa prestankom fabri-
1 din.
kaclje šalitrene kiseline iz šalitre nije više otpadni produkt i rnorao bi se na pr. istom iz sulfata izvesti, što prouzrokuje znatno poskupljenje. Rukovodjenje velike količine otopljene i u sastavu razumljivo mjenjajuče se gomile tehničkog bisulfata, je takodje vrlo nezgodno. Sada se je pokazalo da se može ostati pri udobnoj i jeftinoj sumpornoj kiselini, ako se istoj doda u shodnoj količini hlorida, kao kuhinjska sol, magnezium hlorid ili smjesu od sulfata i nlorida, kako se isti nalaze u Stasfurtnim otpadnim kiselinama. Hloro-vodična kiselina se na taj način pravi sama u krilu kupatila za predenje, u željenoj koncentraciji, bez svake dosade. Sistem hlorida, sulfata, sumporne kiseline i hloro-vodične kiseline, dade se pridržajem sta-novite temperature i koncentracije, lagano
držati u željenoj ravnoteži i regulirati sa novim dodatkom sumporne kiseline i eventualno soli, prema mjeri trošenja kiseline i gubitka kupatila. Pristupom natrijumove lužine viskosi biva kuhinjska so i stim hlo-rovodična kiselina neprestance regenerirana.
Sadržina od 80 grama hlorovodične kiseline u litru sa što večim zasičenjem na soli, iskazala se tehnički kao vrlo povoljna, ako se hoče postiči brzo produkt za pranje, a da time ne budu isključene koncentracije.
Patentni zahtev.
Upotreba taložnog kupatila za otopine viskose, naznačena time, što se upotrebi sumporna kiselina zajedno sa hloridima ili sa smjesom lagano topivih hlorida i sulfata.