KRALJEVINA SRBA, HRVATA I SLOVENACA
UPRAVA ZA ZAŠT1TU
Klasa 37 (4)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1. Aprila 1927.
mTgMTHI SPIS BEŽ. 4169
Ludwig Liedler, preduzimaC, Mödling, Austrija.
Naprava za izradu zidova od cigalja
Prijava od 12. jula 1925.	Važi od 1. decembra 1925.
Traženo pravo prvenstva od 12. jula 1924. (Austrija).
Ovaj se pronalazak odnosi na napravu za izradu zidova od cigalja sa upotrebom dasaka za ravnanje, koje se mogu podizati i spuštati, a koje služe kao oslonac za ci-gle koje se polažu, i sastoji se iz jedne šablone koja istovremeno obuhvata zidove u njihovom celom osnovnom preseku i po uz-dužnim stranama i po poprečnim stranema, a koja služi kao oslonac za ciglje i kao kalup za malter, i koja se kao okvir može podizati. Dalja osobnost ovog prona-laska leži u naročitoj izradi šablone i u tom što se šablona vezuje sa poznatom skelom, koja služi kao stajalište za radni-ke, a koja se može podizati zajedno sa šablonom. Predmet ovog pronalaska razlikuje se od sličnih poznatih postrojenja u glavnom time, što je moguča izrada zidova proizvoljnog osnovnog preseka, pošto se šablona još pre početka radova udesi prema svim ispadnim i upadnim uglovima zidova i stubova, pa se u tom obliku upo-trebljava do sledečeg pojasa, koji ima ma-nju debljinu zida. Na toj granici udesi se šablona prema novoj debljini zida pa se u tom obliku opet podigne uporedno do nove granice debljine zida. Osim toga razlikuje se predmet ovog pronalaska od poznatih postrojenja i time, što se ova šablona može da upotre-bi istovremeno i kao inače poznat oslonac za ciglje i kao kalup za malterisanje.
Na crtežu je predstavljen primera radi predmet ovog pronalaska u jednom obliku izvođenja i to pokazuje sl. 1 u perspektivi izgled šablone za vreme zidanja, sl. 2, pokazuje uveličan izgled jednog dela šablone,
sl. 3, napravu u izgledu sa strane, sl. 4, u izgledu odozgo, a slike 5 i 6, predstavlja-ju rezervoar za malter i kolica za malter.
Šablona s, koja je predstavljena u perspektivi na sl. 1, izrađuje se od slučaja prema osnovnom presku zidova iz dasaka koje se međusobno pričvrščuju klincima, klanfama, škripovima ili sličnim, u određenim odsto-janjima, koja su potrebna radi ravnomernog podizanja, pričvrščeni su pravi nivelirani stubovi t koji su graduisani, po kojima se vodi šablona sa podesnim tulcima ili sličnim. Šablona s ima na gornjem rubu njene površine, koja je okrenuta zidu uprav-Ijačke letve r, koje služe kao oslonac za ciglje i više uspravnih letvi 1 za odstojanje koje su medusobno razmaknute, koje prile-žu neposredno na prednjim površinama več postavljenih cigalja. Višina šablone s je veča od jednog reda cigalja na pr. ravna je trostrukoj višini jednog reda cigalja. Odstojanje unutrašnjih površina i upravljač-kih; letvi r i letvi 1 za odstojanje od šablone odgovara debljini malterisanja. Za olak-šanje radova može šablona istovremeno da se podiže sa skelom g, koja služi kao stajalište za zidare, a kao što se vidi na slikama 3 i 4. Skela g nosi iznad šablone s jednu dasku za držanje materijala koji ide unaokolo a na crtežu nije nacrtana i ona se u odstojanjima od nekoliko metara vodi po stubu n na pr. pomoču koturova o pa ima gredice a, o koje su obešene šablone s. Za bolje podupiranje šablona služi stegno b, koje obuhvata stub n i može po ovome uzdužno da se pomera. Na gornjoj
Din. 10.
poprečnoj gredi q skele k koja podupire stub i smešteno je na pr. jedno vitlo i ko-jim se pomoću ručnog točka h može da podiže skela g zajedno sa šablonama s. Celishodno mogu šablone s kod x lako da se odpuste sa skele g pa je moguče njihovo podizanje nezavisno od skele, tako da se pri početku zidarskih radova samo podižu šablone prema redovima cigalja pa se spoje tek onda sa skelom, kad napredovanje zidanja zahteva povisivanje staja-lišta za radnike. Gornje ivice šablone upo-trebljavaju se celishodno kao šine za koli-ca w za maller na čijoj je zadnjoj strani predvidena letva za prevlačenje za malter koji izlazi iz rezervoara m za malter. Rezervoar m za malter ima na njegovom naj-nižem mestu preklopljiv kapak v koji zatva-ra izlazni usek pa se radi nanošenja mal-tera izmakne iz položaja naslikanog na sl. 5, pri istovremenom pomeranju kolica v/. Način dejstva ove naprave je sledeči
Dva prva reda cigalja polože se prema željenom osnovnom preseku, zatim se postavi nosačka skela k, pa se nameste šablone oko osnovnog preseka i pričvrste se uz nosačku konstrukciju. Pri torne leže prednje ivice letvi 1 za odsiojanje neposredno uz prednje površine prvog reda ci-galja, a unutrašnja površina dasaka od šablona stoji dalje napolje za visinu letve r, 1. Onda se postave i nivelišu stubovi t, pa se može početi podizanjem zida. Prema torne ciglje narednog reda postave se uz upravljačke letve r tako da odpada upo-treba viška i vodene mere. Pošto se svrši jedan red cigalja, koji prolazi preko celog zida podigne se šablona za visinu jednog reda pa se šuplji prostor, koji ostaje ispod upravljačkih letvi r izlije Žitko namešanim malterom, pa se zatim namesti naredni red cigalja. Vreme koje je potrebno za postavljanje narednog reda cigalja, nevoljno je da se malter veže, tako da je pri nared-nom podizanju i pri ponovnem zalivanju u-pravljačkih letvi r, donji sloj maltera, koji je podizanjem šablone otkriven, več dovolj-no čvrst, a podizanjem šablone izgladio se. Supljine koje ostaju od letvi 1 nemalterisa-
ne i pošto se podigne šablona ostaju kao oluci, služe za kontrolu pravilnog spajanja, pa se posle rukom premažu ujedno sa više slojeva. Letve 1 za ostajanje pored toga što služe za vodenje šablona po površinama cigalja imaju i tu celj, da se kontroliše pravilna veza i ako je zeč nanesen malier-sld premaz. Kad je zid podignut dovoljno visoko obesi se i skela g kod x iakođer uz nosačku konstrukciju pa se od sad sa ovom i sa šablonom podiže. Malter se donosi pomoču kolica w i pomoču letve e za provlačenje ravna se prema siojevima; Na onim mastima zida gdje nije potreban malterski premaz, naravno odpadaju letve r i 1 pa se ciglje postavljaju neposredno uz šablonu.
Patentni zahtevi:
1.	Naprava za izradu zidova od cigalja sa upotrebom upravljačkih letvi, koje mogu da se pomeraju gore i dole, naznačena šablonom (s) koja obuhvaia zidove istovremeno u njihovom celom osnovnom preseku i po uz-dužnim i po poprečnim stranama a služi i kao oslonac za ciglje i kao kalup za malterski premaz, a koja se šablona podiže postepeno prema siojevima cigalja.
2.	Naprava prema zahtevu 1, naznačena upravljačkom letvom (r) za ciglje koje su smeštene na gornjem rubu šablone (s) kao i sa više letvi (k) za odsiojanje, koje su smeštene medusobno u razmacima, a iz-među kojih se zaliva malter.
3.	Naprava prema zahtevu 1, naznačena time, što se šablona (s) koja se nasilno vodi po upravnim vodiljnim šipovima (t) može da podiže istovremeno sa skelom (g) koja služi kao stajalište za zidare.
4.	Naprava prema zahtevu 1, naznačena time, što su gornje ivice šablone upotreb-Ijene kao šine za prevozni rezervoar maltera (m, w).
5.	Naprava prema zahtevu 1, naznačena time, što rezervoar za malter (m) ima na svom najnižem mestu usek za sipanje koji može da se zaklopi preklopljivim kap-kom (v).
/