KRALJEVINA SRBA, HRVATA I SLOVENACA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 47 (1)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1. Jula 1929.
PATENTNI SPIS BR. 6098
Aktiebolaget Priorverken Norrkoping, Švedska.
Postupak za fabrikaciju vrtnjeva.
Prijava od 22. novembra 1927.	_________ Važi od 1. avgusta 1928.
Ovaj pronalazak odnosi se na fabrikaciju vrtnjeva, prema kojem se kako vrh tako i cilindrični deo istih snabdevaju zavojnicama pomoću dvaju ili više instrumenata za sečenje, koji su delimično obrtljivi i pokretljivi izvan i prema pravcu osovine obrtanja.
Ovi instrumenti za sečenje (noževi), koji su snabdeveni sa sečivima saglasnim sa profilom zavojaka, stavljeni su u takav položaj, da pri sečenj u zavojnica na vrhu, formira jedna linija kroz sečivo prema njegovom glavnom pravcu izvesan ugao u odnosu prema osovini obrtanja trupca zavrt-nja i pošto je izrada vrha nešto napredovala sečiva sa postepeno obrću tako, da pomenuta linija dolazi u paralelan pravac ili skoro paralelan pravac prema osovini obrtanja zavrtnja, pri čemu se noževi kod prelaza od sečenja vrha na sečenje cilindričnog dela, razmaknu jedno od drugog tako, da zavojnice dobiju željenu dubinu.
Za vođenje noževa pri izvršenju gornjega kretanja može se pogodno upotrebiti savijen žljeb, podupirač, zglavak, ili vodica, ili t. si., oko kojeg ili pomoću kojeg se noževi ili njihovi nosači mogu obrtati i kretati u jednoj ravni kroz ili paralelno prema centru linije zavrtnja. Podesno je da se za urezivanje zavojnica počne kod vrha dok se sečiva vode tako dalje, da se zavrtnju može dati koničan, cilindričan, savijen ili drugi odgovarajući oblik.
Drugi oblik izvođenja naprave za vođenje noževa pri izradi zavojnica sastoji se
u tome, da su nosači noževa sa njihovim noževima vođeni pomoću obrtljivih stožera, koji su učvršćeni u jednom rukavu, koji je ekscentrično obrtljiv prema stožerima, ili u jednom pokretnom šiberu ili poluzi, na koje dejstvuju obrtni organi tako, da zavrtanj dobije željeni oblik. Ovi obrtni organi sastoje se od poluga, nazubljenih poluga ili t. sl., pod dejstvom krivih vodica, konusa, eks-centara, vrtnjeva i t. si.
Priloženi nacrti prestavljaju razne oblike izvođenja i to sl. 1 prestavlja glavnu naprave za rezanje zavojnica u aksijalnom pravcu.
SI. 2 prestavlja isto delimično u preseku po rotacionoj osovini, dok su sečiva u položaju za rezanje vrha.
SI. 3 i 4, prestavljaju slične preseke glave pri čemu si. 3 prestavlja položaj noževa pri rezanju zavojnica na jednoj među-tačci, a si. 4 kad je rezanje zavojnica završeno.
SI. 5 i 6 prestavljaju dva oblika izvođenja pri kojima su noževi i njihovi nosači postavljeni u njihovim raznim položajevima sečenja pomoću ekscentričnih uređaja.
SI. 7 i 8 predstavljaju slične oblike izvođenja, kod kojih se noževi regulišu pomoću poluga.
SI. 9 i 10 prestavljaju uređaj za sečenje zavojnica, kod kojih su noževi podešeni prema raznim dubinama sečenja pomoću vodice podesnog oblika, pri čemu si. 10 prestavlja poprečan presek si. 9.
SI. 11 i 12 predstavljaju oblik izvođenja
Din. 25.
sličan dvama ranije pomenutim još sa tom razlikom, da je broj noževa veći, pri čemu si. 12 prestavlja poprečan preseksl.il.
SI. 13 prestavlja šematičkpdrugi oblik izvođenja sa nožem u izvesnim drugim raznim položajevima.	-
SI. 14 predstavlja nosač ~nbža u dejstvi-jućem položaju gledajući u aksijalnom pravcu trupca.	*	' tl .
SI. 15 predstavlja jedan detalj. ,
Glava sprave za sečenje zavojnica debija aksijalno kretanje pomoću krivnje ili t. si. u pravcu njene sopstvene osovine odnosno osovine trupca tako, da se proizvodi podesno penjanje zavojnica.
Noževi 2 montirani su u kružnim vodicama 3 u glavi i mogu se istoj pomoću kri-vaje ili t. si. kretati pomoću zglavkova 4 i rukava 5.
Na početku sečenja imaju noževi položaj prikazan na si. 2. Za vreme nastavljanja rada sečiva 2 pokretana su napolje1 i napred u vodicama 3, pri čemu se centri izabrani tako, da daju podesan oblik zavrt-nju. Za vreme nastavljanja rada noževi 3-dolaze u položaj prikazan na si. 3, da budu još više izmešieni prema glavi pri kraju rada tako, da budu sasvim oslobođeni od zavrtnja, kao što je to predstavljeno na si. 4.
Glava sprave dovedena je u protivni položaj rada dizanjem vodica zavrtnja, nakon čega se noževi dovodu natrag u položaj prestavljen na si. 2.
Prema obliku izvođenja prikazanom na si. 5. trupac 1 izrađuje se podesnim brojem sečiva 6 (noževa), koji su smešteni u odnosu prema trupcu 1 tako, da budu pokretljivi tangencijalno, radijalno ili u posrednom položaju prema istom. Pri tom se noževi 6 ili njihovi nosači obrću odnosno kreću u jednoj ravni kroz ili paralelno ka centru zavrtnja i vođeni su štihovima 7 ili podupiračima 8 odgovarajućeg oblika. Potrebno kretanje noževa izvodi se saglasno prema odnosnim nacrtima kroz ekscentre 9, smeštene na podesan način.
Na si. 7 kretanje noževa 6, ili njihovih nosača sprovodi se pomoću poluga 10, a položaj rada noževa 6 odnosno njihovo radno kretanje napolje i unutra regulisava-no je sa podesnim vodicama 11.
SI. 8 prredstavlja drugi sličan oblik izvođenja vodeće kriva je, gde su noževi 6” vođeni postrance pomoću Štifta 12, dok se kretanje unutra i napolje vrši krivajom 13.
Na si. 9 i 10 sečiva 6”’ regulisana su za urezivanje raznih dubina pomoću vodica 14, od kojih svaka predstavlja krivaju takve vrste, da zavrtanj 1’ može da dobije koničan, cilindričan ili drugi podesan oblik. Noževi 6”’ pri tome kreću se srazmerno uzduž po-
menutih krivih vodica 14 pomoću poluge ili drugih dejstvujućih organa (koji nisu prikazani na nacrtu), a postranično vođenje sečiva vrši se pomoću štiftova 15.
Uređaj prema si. 11 i 12 radi u smislu istog principa kao na si. 9 ali sa tom razlikom, da je broj noževa veći na si. 11 i 12.
Prema obliku izvođenja na si. 13—15, nosači noževa 16 sa njihovim noževima 17 pritvrđeni su pomoću obrtljivih štiftova 18, koji su montirani u rukavu 19 ekscentrično obrtljivom u odnosu prema štihovima 18. Rukav je montiran u jednom pokretljivom okviru ili drugom nekom organu, koji je podesan za tu svrhu.
Za obrtanje-štiftova 18 isti imaju poluge 24, koje su priključene za zglavkove 22 ili drugi neki mehanizam, koji u svrhu željenog pokretanja noževa 17 dejstvuju pomoću krivih vodica, konusa, ekscenfara, vrtnjeva ili t. si. (nisu prikazani na nacrtu). Za obrtanje ekscentričnog rukava 19, kroz koji se vrši pokretanje noževa prema i od trupca l’, pomenu-ti rukav podesno je snabdeven sa polugom 23, koja stoji u vezi sa zglavkom 24 i slič-'ho zglavku 22 može da dejstvuje pomoću krivih vodica, konusa, ekscentra, zavrtnja ili drugog obrtljivog organa. Zglavkovi 22 i 24, kao i poluga 21 i 23 mogu se naravno zameniti nazubljenim polugama, koje direktno zahvataju, ili t. si., a da se ne odstupi od principa pronalaska.
Uređaj se podesno izvodi na taj način, da se svaka srednja linija štiftova i sečiva noževa nalazi na suprotnoj strani središne linije trupca tako, da vrh vrtnja može da dobije željeni oblik. Pri tom sečiva od dva suprotna noža mogu delimično da prolaze jedan preko drugog pri zarezivanju vrha (vidi Ipvi deo slike 13).
Noževi mogu se i tako izvesti, da svaki od njih bude snabdeven sa više nego jednim secivpm, koja sii sečiva- raspoređena jedno prepja drugom i jedno ispod drugog odgovarajući .penjanju zavojnice. Opisani uređaj za snabdevanje zavojnicama može biti i takve konstrukcije, da‘ su obrtni centri noževa jii njihovih nosača namešteni na središnoj liniji trupca odnosno na njegovom produženju, pri čemu su dva ili više noževa ili njihovi nosači eventualna vođeni zajedničkim podupiračem. -
Patentni zahtevi:
1.	Postupak za proizvođenje vrtnjeva, naznačen time, da kako vrh, tako i cilindrični deo istog se snabdeva zavojnicama pomoću jednog ili više režajućih noževa, koji su obrtljivi radijalno ili skoro radijalno napolje i unutra u odnosu prema osovini obrtanja zavrtuja, i koji su noževi stavljeni u
takav položaj, da glavni pravac linije kroz vrhove noževa, za vreme formiranja zavojnica kod vrha trupca obrazuje izvesan u-gao sa osovinom obrtanja i pošto je započeto urezivanje zavojnica kod vrha trupca, povlači se sukcesivno od osovine obrtanja odnosno obrće se paralelno ili skoro paralelno prema pomenutoj osovini obrtanja.
2.	Postupka za proizvođenje zavrtnjeva prema zahtevu 1, naznačen time, da noževi pri prelazu od urezivanja vrha trupca na rezanje njegovog cilindričnog dela se raz-maknu jedan od drugog tako, na se postizava željena dubina zavojnica.
3.	Postupak za provođenje vrtnjeva prema 1, zahtevu, naznačen time, da je jedno ili više sečiva noža pri zarezivanju zavojnica cilindričnog dela zavrtnja smešteno paralelno prema osovini obrtanja ili’pod jednim oštrim uglom prema pomenutoj osovini te se po svršenom radu obrnu ili ispuštaju iz rada.
4.	Oblik izvođenja postupka prema zahtevu 1, naznačen time, da se sečiva noževa pri zarezivanju koničnih zavrtnjeva sukcesivno obrću odnosno su stavljeni u takav položaj, koji je podesan za izradu željene koničnosti.
5.	Uređaj za zarezivanje zavojnica za postupak prema zahtevima od 1—4, naznačen time, što ima podupirač, uređaj sa polugama ili vodice, oko kojih ili pomoću kojih noževi ili nihovi nosači mogu da se obrću i da se kreću radijalno, tengencijalno u odnosu prema cilindričnoj površini trupca ili u jednoj ravnini kroz ili paralelno prema središnoj liniji zavrtnja.
6.	Uređaj za urezivanje zavojnica prema zahtevu 5, naznačen time, da se zarezivanje počinje kod vrha zavrtnja, pri čemu se
noževi regulišu tako, da zavrtanj može da dobije koničan, cilindričan, savijen ili drugi podesan oblik.
7.	Uređaj za urezivanje zavojnica prema 5 i 6, zahtevu, naznačen time, da su nosači noževa sa svojim noževima učvrščeni pomoću obrtljivih štiftova u rukavu, koji je ekscentrično obrtljiv u odnosu prema štif-tovima ili pokretljivoj vodici ili poluzi i koji funkcionira pomoću obrtnog organa tako, da zavrtanj dobije željeni oblik.
8.	Uređaj za pravljenje zavojnica prema
7,	zahtevu naznačen time, da se obrtni organ sastoji iz poluga, nazubljenih poluga, koje su pokretane krivajama, vodicama, konusima, ekscentrima, zavrtnjima ili t. si.
9.	Uređaj za urezivanje zavojnica prema
8,	zahtevu naznačen time, da su središna linija štiftova i sečiva noževa postavljene suprotno jedna drugom u odnosu prema središnoj liniji zavrtnja, tako da vrh dobija željeni oblik.
10.	Uređaj za urezivanje zavojnica, naznačen time, da sečiva suprotnih noževa prolaze jedno iznad drugog pri rezanju vrha.
11.	Uređaj noževa za izvođenje postupka za urezivanje zavojnica prema zahtevima od 1—4, naznačen time, da je svaki nož snabdeven sa više nego jedinim sečivom. koja su sečiva smeštena u odnosu jedno prema drugim i jedno ispod drugog odgovarajući penjanju zavojnice.
12.	Oblik izvođenja uređaja za urezivanje zavojnica prema patentnim zahtevima od 1— 11, naznačen time, da su centri obrtanja noževa ili njihovih nosača smešteni na ili pored srednje linije trupca odnosno njegovog produženja, pri čemu su dva ili više noževa ili njihovi nosači vođeni zajedničkim podupiračem.
■
■
■
i
■
.
■■■: ■ HV oo
■
.
■ .
'
.
-- -
:
.
'
'
.
.

Adpatent broj 6098
2?3 J
J-< x gg
s///rs////?s/s/s*
/
c£p ; Jj.
Jrl
&■ d.

///////////s/?///////,
f





4»

, .
'



-




'
Adpatent broj 6096.




i ■ ■
-A-Z' c£j. ‘17.
Adpaten t bro? 6098, Jr* £ cgj 11 Zn


V-^v-
1
V'*,

t
N
'is



■
'
\ yV-»

f



,