KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 20(1).
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1 aprila 1935.
PATENTNI SPIS BR. 11432
Kovačevič Alba i Belančič Dušan, tehn. činovnici Drž. železnica,
Subotica, Jugoslavija.
Naprava za sprečavanje zagrejavanja vagonskih ležišta.
Prijava od 16 februara 1934.	Važi od 1 jula 1934.
Već su od ranije poznati načini sprečavanja zagrevanja vagonskih ležišta, Najce-lishodnije su naprave bile one, koje u slučaju zagrevanja ležišta, putem zvučne signalizacije i sigurnosnim podmazivanjem sprečavali opasno zagrejavanje i kvar. Poznate su i takve naprave, koje automatski, kod izvesne u napred odredjene temperature, daju signal i izvrše podmazivanje ležišta, Dejstvo temperature činilo, da jedna kuglica, koja je bila smeštena u jednoj cevi, ispadne i ostane da visi na jednom lancu i na taj način usled udara na zvono daje signal. Osim toga smeštena je bila u ležištu jedna limena kutija za mazivo, iznad jedne rupe u ležištu. Ova kutija, kao i cev sa kuglicom bile su zapušene sa pojednim čepom materijala, koji se topi na odredje-noj temperaturi.
I kod ovog rešenja problema potrebna su bila dva različita uredjaja i to jedan u-redjaj za davanje signala i jedan drugi ure-djaj za sigurnosno podmazivanje.
Naprava prema pronalasku pretstavlja uredjaj, u kojem su medjusobno vezani oni delovi koji daju signal i oni koji omogućavaju podmazivanje. Prema ovom pronalasku, kod postignuća opasne temperature u ležištu istovremeno će dejstvovati uredjaj za davanje signala i za podmazivanje. Ovi uredjaji spojeni su u jednu jedinstvenu kutiju i deluju nakon istapanja jednog jedinog čepa.
Predmet pronalaska pretstavljen je kao primer na priloženom nacrtu. Fig. 1 pretstavlja oblik izvodjenja pronalaska sa de-
lovima rukavca ležišta u podužnom preseku, a fig. 2 pogled odozgo jednog detalja izvodjenja.
Na nacrtu pretstavljeno je vagonsko ležište sa svim svojim važnijim delovima. Iznad sredine rukavca nalazi se jedna cev 10 u nagnutom položaju prema sredini rukavca, koja se nalazi u izbušenom kanalu 9. Na donjem kraju cev je zapušena lako-topljivim metalom, celishodno Wood-me-talom. U cevi 10 nalazi se šipka 5, koja se s jedne strane oslanja na zapušač 7, a na drugom kraju ima viljušku (si. 2). Opruga 8 pritiskuje šipku 5 na zapušač 7, a s druge strane viljuška šipke 5 podupire spiralnu oprugu 4, na kojoj visi kuglica 2.
Kada se zapušač 7 istopi usled zagrejavanja ležišta, onda opruga 8 pomeri šipku 5 u cevi 10 u desno. Onda će kuglica 2 doći u dodir sa rebrama zvona 1 i daće signal. Istovremeno kroz cev 10 dopire iz kutije 6 mazivo na rukavac.
Kako se iz ovog opisa vidi naprava ima spojen uredjaj za davanje signala i za podmazivanje ležišta. Putem opruge 4 je kuglica pričvršćena i pritisnuta je pomoću viljuške, koja je nameštena na kraju šipke 5 u cilju, da ne bi kuglica 4 i bez zagrejavanja ležišta davala signal. U slučaju ras-tapanja zapušača 7, šipka 5 prelazi udesno i pod pritiskom opruge 8 odstranjuje viljušku od opruge 4 i na taj način istovremeno stavlja u pokret zvono sa izlazom maziva, koje se nalazi u kutiji 6 i u cevi 10. Na opisan način, pokretanje zvona i
Din. 10’--
podmazivanje prouzrokuje jedan jedini za-pušač od lako topljivog metala.
Prema ovom pronalasku na jednostavan način je rešen problem davanja signala železničkom osoblju na preteču opasnost zagrejavanja pomoću zvučne signalizacije i istovremenog podmazivanja, koje počinje dejstvovati u momentu, kada toplota ležišta prekorači jednu odredjenu opasnu veličinu.
Patentni zahtevi:
1.	Naprava za sprečavanje zagrejavanja va-gonskih ležišta, upotrebom zapušača od lako topljivog materijala, koji se rastopi kada toplota ležišta prekorači jednu odredjenu opasnu veličinu i stavlja u pokret uredjaj za davanje signala i uredjaj za podmazivanje
ležišta naznačena time, što su medjusobno vezani uredjaj za davanje signala i za podmazivanje, te što iste stavlja u pokret ra-stopljenje jednog jedinog zapušača od lako topljivog metala, celishodno Wood-ovog metala.
2.	Naprava po zahtevu 1, naznačena time, što se sastoji od jedne prema sredini rukavca nagnute cevi (10), koja je na donjem kraju zapušena zapušačem (7), na koji se oslanja šipka (5), snabdevena na gornjem kraju viljuške, koja podupire spiralnu oprugu (4), na kojoj visi kuglica (2) za davanje signala pomoću zvona (1).
3.	Naprava po zahtevu 12, naznačena time, što je snabdevena oprugom (8), koja pri rastopljenju zapušača (7) gura šipku (5) u desno i oslobadja kuglicu (2).
Ad pat.br. 1143 2
C/>
N>