IOANNi ANT. SCOPOLI,
S, C. K. et Apoft. Majeftatis in Montanifticis et Moneta«
riis Cenfiliarii, Stipreuii Hungaria:  inferioris Camergra-
fiatus Officii Aileflbris, Mineralogije Profeflbns, Caef.Reg.
Agrarice  Societatis Styriar,   Carnioliae,   Gorizise et
Gradifcss,  Oeconomic« Bernenfrs,  et /Apiariae
Lufatise fupei\ Socii,
ANNVS   V.
HISTORICO-
NATVRALIS.
rv.*,iim ,rui""',if.".i.vjf,fN^
I. Emendatmm et AddHammta ad ANN.   I# If.
III. IV. JL Tentamen Mimrakgkum I.   De Minem Ar-
genti alba?
III.   Tentamen Mimratogimm IL De Stilphtire*
IV.   Tentamen Mimralogicum  Ul.   De Pfeudoga«
ima, Aunpigmento, aliuque.
V.  Obfervationes Zoological
LIPSIJ,
svmtib. Christ. Gottlob  Hilschsm*
mdcclxxii.
DOCTISSIMO   VIRO ix  1).
FRID.  CHR>   GVNTHERO,
ARCHIATRO COBUR6ENSI HISTORIC NATVRALIS CVLTOR*
EGREGIO
ANNVM HVNC QVlNTVM
HISTORICO - NATVRALEM
jd. a JOANNES   SCOPOU
PR M F AT I O,
1|L Mirieralogica, isprimis hie AutMfe
j»L    exhibet, ut et alii inpofterurrt*,
^^^^^  cum excurrere Munus, quo
fungor, non concedat*   Ten*
tamina tria Mineralogica dedit ANNUS
V* nunc tria alia fequuntur,  et quidcm
tertius   de   MINERA   ARGENTI
ALBA,   quartus   de   SULPHURE,
quintus de Pfeudogalena et ^uripigmen-
to, cui addidi Qb&rvatioti0$ aliquasmi-
neralogicas ingenue omnirid, ut eas in*
ftitui, propofitas.
OBSERVATIONES  ZQ01Q-
GICM dantnovos Animalium quorun-dam chara&eres, fpecies Infe&orum ali-quas hucusque ignores, et novum Vermis Genus, quod Glohum dixi. Otio deiti-A 3                   tutus
totos nDvariim |eti*a& Ia©nes farane no« potqh, t<pias sBo Ja©& fparo pie tr$diiu* rusti*  _
, ^6p&|i Atria fcbt^rafl^iegempo--t!MmutBV"0puftulis tilsce ftindamenm dedu i) <$e flruŠura Maniium metallic Jemmm ^hmnizenfium / $} De jp)#i* **> Hunfdf^ci1Analyfl it uju; 3) De Minms Cupn'i 4) De Cryfialagrsphm SchSmizenfi, * qu& in Annis meis ppdk ^tint, fi Betas vafetttdineai ?itamque de* derit*
Bmmen*
Emendmwtes et AdMtammtg
Ad ANN. HIST, NAT. UUIUV.
HE   i.i UBKii" UW'I -J?.' iifuna   'i!i#in,muiKW»fv
ANTš[US   h
•v^S^fe ralcqiwiqa fpeates kgitfrto difRcil* '%L™-nr* Jj^ erutumtr* Variant fextf, aetate, j^t?ia ^ tt e$rm color naturalis in cadaveribns abole* tutv Hifi<s in bis erou'uiu Qfs&itkologi fern omaes,proponeiido faep^eandmn Avcm fnh alio namiae, F^L* C O Ghryjfhetos a i»e de* fcriptus non major Galfo galii&aceo, corpore fufco magis quaw ferrugineo, f*ee cauda $i* gra bafi dnefea-unduia^fed fuWs feltem A 4              kmfm
BMENi)AT.   ET  A D D If AM*
femper n!ba? apice f^fcr. CHR 2^S AUTOS AU>ROV ANDI, Wtdamgerit fii-fcam LINN* nigratn bafi cmerea * undftila-tam. FALCO OJifmga BRUNNICH. quoad defcriptioncm praefertim caudae, idem cum noftro eft, et taaien ab 111. LI N M, dirtinguifur a Ckryfaetof* Aveni haac in Hungaru viVam vid^obfcurioris colons, pia-niisqoe femoralibus riifftfcentibus, q*iae fti-f«?ae era n t in Carniolica. An noflrtVarie-tas.F. cpnaden/ts, feu /it/ai lx^n? definitio certe con\renit.
FALCO Melanaetttf quoad defcriptio-nem et iconem J ON S TON I fed abtque ftriia flavis LINN. Qui ex Bohemia ad me vfenit, p^ulo major priore eft, roflro cornei colons, regione inter et oculosfubnuda, toto corpore pallide fufco-rufefcente* ctjiiacu-lis obfeunoribus confertis, obloxigis variega* to, Pliunjs femoralibus fufco-rufis imma-culaiis; A'Us* mgricantibns,. remigum rachi alba; Cauda alba, bafi fufcefcciite* Pedi« bus plumis iemitečtis,
FALCO Jilanitv. BRUNNICH. fub
Itfrnth 9» d^fcriptus et Vindobona ad„ me miffus, niedias fbrans eft, fuperne fiifcus, plumarum margine albo, fubtus dlbus, collo" immacuiato, pedore maculis oblongis* ab* dominalibus   vero    cruralibwqiie   eordatis*
Cauda
£D   ANN.   ni$T*  »AT,               |
Cauda fitfea, fafclit pkriifiis atbidk, tnodo aftcrnis, tnodo et oppofitis variegatr* Ala: filler, remrgtuii latere interiors albiditipa-culis nebuiato.
4.     FA L CO Panmnkm in Hungary ire-quens, Statura Corvi majom Cera digi-tique flavin Caput album undique pJuma-rurn medio loco fitfeo colore tim^o. Palatum e&rule&ens, Iridts corned -glaiici^colons. Dorfam et reprices alarum fofese, uno latere alba?, aliqua tm&ura tufi colors inqutnatas. Remiges primaries nigricans ve*fos apicem, bafi vero albae« Reprices albas verfus apicem fafcm tribus nigricaoti-bus: extima majore. Plumae crurales nlbaei fafciis fofcisL Tibiae omniuo plumis'tecta* Ungues nigri. An hie FALCO tur* fl#ua mpit$ c^por&qitB cqftane® pmmamm rmhi nU gm; rtSkricibuf fttfeis nigris; apkihm albis, kram€r EkmL p.g2?k a. 6? deliripcio certe  aliquomoda canvenif,
5,    FALCO — SAtura Calurabak   Cera
pedesque flavi. Caput fufcum# Gu!a al-bida. Colum, Pe<$*ts, Abdomen, femora rufa; fulcis oblongis et crebm maculis lon-gitudmalibitš, Dorfum, aks, caudaque fu« ic#; plumarum apicibus rufis. Reprices maculis cinereis obfoletis fafciat^. In Hum« garia eirot SchmmU%inm oecifus,
A 5             6. FAL-
tO           EMfeNDAt, ^"T   ADDITAM.
6 FJLCO MJlts LINN, juxta Iconcm JON S TON I miactflis pečioralibus et abdo-minalibas trans^erfb fbfcis* et fafciis caudas quatuor paritvi: fufcis,
-y,1 FALC'O Tmrnmmh? LINK, Jfe Capke cinerafcente ; lineis mgricantibus, Ala§ et dorfum maeulis parvis, nigrls, Cati-" d^ einereaj interiore re&ricum latere nigris mactiJis fafciato. *Fmnina Capite rufcfcente $ maeuiis dorfaliims et alaribus majoribus cre-brioribustpie* Cauda rufa, utrrocpe latere Higro fafeiata, Pedus et Abdomen majarik feus niaculis fufcis variegatum. Sic etktm plnrit JQNSTQlSfUS.
g. PSITTJCUS DomkeihtWn% Sta. tura paulo major T, Cošumkš* T&tus ruber | pi!eo fufco - violaceo; roftra Save* fcenfe, Pe&oče pariter flavicante. Ake ]u* teo-virides; htimeris csernleis; Femoribus cairuieis, caudseapiee fufco^rubeate. Vi, xit m Aulg SerfcniflT, Principis a S W A K« ŽENBfiRG, unde ad me wik.
9. , COJtACIAS Garrut* 4.INN. I« Htmgarm non rara, Statara Jtuic Corvi glandarii. Cserulea, plus miips, prx/ertim ad bafnn alarum efe caitdae, JDorfam rufe-fcais, nee rubrom. Remiges verfus apieem n^ricaattjt   Reprices du& mediae fuW
Alf A« M.  HIST«  NA**    '         11
caute ommiffa, et in calidiore Gamhlia non Tasa, palpebrarum marghia aJbo, g«la flf* vefcenter linea mgrieanfe a bafi maadibu« 1# inferioris utcinque deorfum et parallel© cum feeia dgeuFrente notata 5 abdomine fe* moribusque palliderufis; Pečtore parite? ru« fefeent^ $% maculis fufcis variegato, Ver* tex capitis tt nucha fufco-ac pallide flavev fcens, doriiira jrufefeens, et £ii&q . macula* turn* Remiges tufc&, margins extemi, la-teiis rufelcente, apice pallidiore* Reduces mec|ias cjuatuor maxima parte alba^ aljbj £u« fca?, Cantus fere ut EMM KR1ZM Ci* irimlht. Altili ct oh^im dsk&atur nobils palatum,
XI, Mpres et ve/liti«Fafierum ioprimis pu« ptianim tempore multum diflerunt ab aiu tomnali; hthc ST'LVIA "Ornimi!® asftra lapta in aere eanifc, itinerans ^ero non item,
$2. HIHUIfDO Jfpw LINR propriam <3enm confikin^ itt patet e\r ejus morihus, £tm&iira rbftrf pedimique, nidificaticme fin-* gulari. Sshmnitml A. 1771* viioi if, Maii, ispente di%ar#il 06. Julik
.ANNUS
12         EMENDAT.   ET    ADDITAM.
ANNUS   IT.
Jt. Gorizien/e, p. 8-9.    GORDIUS gre-•*• garins ruber pingitur et defcribitur a Schaef-
jsra,    AbhandU von Infe&en L Band pi 307.
Tab. HI. %* lAsibiituloiBeJbndm Artkku
mt IFajfiraale.
P, 19, Argilla dicitur terra alia primigenia, de qua tainen nunc dubito, et ah aliis ter* lis cum BVFFONIO, LVDWIGld et LINNiEO nataw efTe cenfeo. Aricfam ab aquis genitam vocant facne litterae, ac con-feritiurtt onmesl Eruditi. Verum tamen terra aquae propria filicea eft, qec calcaria aut &rgillofa, cam ipfam fcveflt cineres veget'an-tium. Hinc terra primigenia potius filioea; Conf. PMMLECTWNES ME A S CHTMICAS.
PetrijGcata Litophy ta, nee alia in montibus circa Covinous pcetirrentia, demonftrant lios olim fuiffe Maris fundum, feu nidos ver-mium et coralliorum. Hiiie teJluris incre* mentum ex seceffu maris, hinc montes quo-que Pelagii, hinc tefiae Verrnium hin€ indc obviae non omnes diluvianae.
Jt. Tyrotmfe. COLUBER fctttis abdomu nalibus CCXXV et fqnamarum candaHum paribus LXXVM. eft NATR1X longifc lima.   Sjjnopf, Reptih CKLV. p. 74.
CO.
AD  ANN.  HIST. NATVR.           fj
COLVBERfcntis abdomin, CLXXFll et fquamamm cmidalhmi paribus LXVIil. eft VIP ERA lilirica lE/W. Stjnopjl CCXX. p, iai. hinc diftin#us a C* Bero LINN. Sgft. N. L p 377» n. 183.
P. 52. POTENTILLA Tytolenfis omni-;io eft Potentilfa Perfuifion BQCCON1I, fed follis perpetuo ternis, nee quinis.
Gtipri Mine^ ,p» 78. 79, in montibus calca-riis hinc Venae Metallic^ fton omnes creara?«
ZEA Mails abfque operofoRegionmu noftra* rum apparatu feliciffime crefcit in Paraguay^ ubi praecipuum et ftere unictnit Incolarum cibum conftitnit. Huic infenfae ibidem Si-niise, Pllttsci, aliaque animalia, hinc dm no** duque cuftodienda. Vidi in hac Planta ilo-res terminales omnes hermaphroditos, fed in fpicis lateraiibus perpetuofeminei funt*
ANNVS   III.
£)ixi Miners aitrifera Nagyayenfi inefTe au* rum pofllbile* nunc vero non4 tale fed lar~ varum apppello. Conf. Ann. P". Dijfj&rt* de Schemat Metali et PRMLECTlO-NES NOSTRAS MlNERALO-G WAS, Mkiun km et inconfUm ejus ingenjumj modo enim eittfttit in igne fu* smum albu#i, eppiafom, arfeai<?alem3 modo
nuU
£4         EMENfrAT. £1* AČDttA&fo
nullum fovet Plumbum* modo vero fcx £o~ dem polling dac uno eod«mc|iie tempore ex una proba Aurufti» ex alia vero Argen-turn* Specimeii quo chemicum examen in-flitui conllabat Quarzo» copiofas Miners liujusce lamellas fovens-. Verum tamen hxc non iblum hulc Lapidi, fed etiam Spatho aibo aut rubello inherent, imo et eodem tryfhllifato non raro obdu&se fe produnt* Ocčurrunt etiam Specimina, qu# lameli* hafce minime nitentes, fed higro tjuodam cortice > taoquam fuligine tedias jiabcnh Nee rara hie etiam Pfeudogalena flavefcen* t!s colons> conttans lamellis exiguis^ du*. riffimo^ eoque partim argillofo, partim vero guaržofo lapidi inhsercntihus, In e^i* guis iiffuris et cavitatibtis Venas hujusče me* tallica; nidnlatur fepe Špathum fubrubens* opacum, conftituexts tubetcula conglomera-ta factaque lamellis patvis fere hemiTfA.w* cis. *:£amella& hss in nonnullis locis diverii-anode intort£ videfct;ur, quofitu$ modo ti* i\m labyrintjiiformes, modo coclileis fit*u* les fpiras, modo \mh) fubrotunda et instate dorpufcula conftifuurtfv *
ANNVS   IV,
^FMSTIO 3, p. log.   omitd debuiffee,
cum Nomina Trivialianeeeflarfafint Optan-
dum foret ee^uid^m % ut Bolnici itiOrutflivk
iiopii*
AD    ANN.    tilSt.    KAtVtt*        fj
nomina, non vero arbitfaria PlantJs impone* rent, Cum vero id hucusque non ubique If* cuerit, fie fpuria adfumenda^ donee genui* na innotuerint.
Tabula p* 124* cxhibet qttantitatem Carbonis* quod lignum quodlibet gpft fe reliquit* Scd •nova denuo cum lignis, ex cjtiibus pro ufu Fodinarum carbones parari Ibleat, inftitui experimental quas alio loco proponam*
TENTAMEN    MINERA* LOGICVM   iv.
DE   MWEkA   ARGENTI A LB A.
Germ. • Weisguldmerz,
Minera liaec in Fodims Cfemnizefciitfas ttuH* garise minime rara, ante annum ccipio« iius eruta fuit vKAnnafchatht inhacrensQuar« žo albido, et fubopaco, quod venis aietilli* cis ibidem adeo propriuiii eft, ut* Mirier« Crcmniženies a Schemnizenfibus, aliisquc prinio intuitu ex ed facile dignofd polfint* Qiiarzuth hdc frequentes tavermiks fct <savi-fates hsjbet, in quibus ftidtiktitujr Cryftaili
quar*
l6 TENTAMEN  MiNfiRAlOOKVM  IV#
qitafi^ofeexigude in tubeccula coadimata^nec mm fixigulatrif qnsedam Spathi varietas, fafla JaoieUte iftib^pfftfis* nitentibn^ albidis et-opa* cjs» In fpatiis hifee vacuis latet q^andoque Minera argenti alba cryftaliifata: cryflallis fij^araet irregularis, faepins tamen polyedne et apiče obtulse, In eadem Mineratp hanc fo-veate fiffurp erat argilla alba, prgdidis La-pidibus, ncmpe Quarzo et Spafho igixta, curii tran^lucentibas hinc aide particuiisEy-ritis flavi ac Miner* di$&.
§•    ^
Uunquam accurrit in tnaflblis maforibus, ut non raro "fofet Mineta Argetrit wrea ac rubra, fed Temper Quarzofis matrici a^eo ubique mvoluta* ut fragmentum aveUanas nucis magnitudine, abtmmi Lapidis confor-tio liberain^ obtineri no$ pplK^ Color ejus idem prorfus, qu«ra Mlnerafc qu&dam Cupri cinerese habent, pfsefere& nitor infignis, fub-ftantia vera quafi £X fquamulis rninutilfimis coadtmata. Eiaem infperfns eft et Pyrites fiavns ae veftigia Minerae Cnpri Lazureae, hinc inde occurrunt, quas eft varietas Minora Cupri Jtavas vel nigrae,
§•    J.
Mm nh %$kmni$ QiianEo, Spaiho* u ArgUk diBgeatci: m Jfew^ fepartta ta poltioem
fubni-
fENTAMEN iMl^ERALOGlCVM IV,   fj
fubnigrunvnieaceum, et digitos inquipantem redačta, ac planum dierum continuato Jabo-re abluta, in fex partes divifa fuit.
I* Terra colotis partim grifei, et partim fufci, depoGta ab aqua inpernatante Portion! fecund« ef tertfaj,
2.  Pulvis hepatico rubore tincfhjs.
3.  Pars alia colore Molybdenae, rubello colore aquaui iofici^as.
q» Squamula; kicidas, aquae fupernatantes, 5, Quarzum duplex, nempe untfm levius
et albidum; allud vero graving et mo-
dice rubens«. 6t Ponio graviffima, cionftans fquamulis
iiitentibus ? exiguis*
§•    4*
Terra (Nttmtt.) faporem falinum habef,eum« queacutum magis, quam ftipticum, inaqua partim folvitur, folutione flavefcente, maxima parte tamen in ea manet infolubilis. So-lutio hxc ad Gccifatem evaporata, pofi fe re-linquit fubftantiam falinam, coldris pallida rufi., fed in tarn pauca quantitate, ut examen Chymicum cum ea inflitudre non licuerit. Hoc tamen vidi parte aliqua' in igne flu^re, alia vero crepicare paulifper, et fapore fuo ad indolis falis communis muko magis, qtiam ad akerius falis na turam accedere.
B
§. 5*
Ig  T'ENTAMIN  MlNE^ALOGICVM IV*
S*   s-
Examen docimafiicum cum bac Minera infti« tutum, fequentem Argenti valorem oftendit.
NitiM*£ ex |g too Docimaft.' dat crudus Argenti
Marcas 6» Semiunc 12. ^— —    —*    ^-    tollas    —    5,   Sem. ~— _    ^    —~    *■—    crudus —    1 l   —    -—
_    4    —    -*.    crudus ■*-    52. —    —
—  .—    —   —    toflus   —   44»  —      8 •—    j    -—    .*-.    crudus —-    14    «—    —
—.    g    --*-.   —    crudus —   40  —~     5»
—  —    w~    —    toflus   ~   36   ——   12»
Exam en hoc fepius repetitum fuit, et femper minor quantitas Argenti prodiit ex Minera to(ia$quam cruda, quod in aliis Mineris Ar* gentiferis tanto cum difcrimine non obfer-vatur.
Centen* 24. ezNum. 3» abfque ullo additamen* to, dant in reforta vitrea igne valido*
I« Sublimatum colore Minene Antimonii emittens undique cryftallos aciculifor* mes, tenuiflnnas. a» Aliud fublimaturo, coloris alb!5 in ignc volatile cum fumo albo, et odore al-liaceo.
3. Su-
T£NTAltf£N  MINEKALOOICVM  IV.   19
g. Sublimatum rubrum et fkvurcn
4.  In excipulo liquarem aqueuui, cum'al-kalinis effervefcentem*
5.  In fundo vitri mafia m utctunc|ue com« pačtam, nigricantem, ponderisCenten. 21* et libr. 97* Volatile, itaque ex hac minora hoc modo expulGfuerunkCen-ten. 2- et libr, 3*
§♦    7* Miners ejusdem Qenten* unus fufus*
1. Cum fale mirabili dat Nucleum metaQicum QLeck } pond« |g 4»
Vitrum fuperne viride, fubtus fufcum, 2* Cum fale communis—   Nucleum metal« licum nullum,
Scoriam cinercam,, folidam> impurairu gk Cum Borate-— Nucleum metali« ^j^jf*
Vitrum fufco-virens* 4* Cum Alcali cinerum—  Nucleum fg 4* malleabilen?, album* quod purum erat Ar-gentum, Aurum foveas* Vitrum fufcum. 5, CutnTariarocrudo*— Nucleum nullum.
Scoriam nigram. fr Cum Nitro fixo-* Nucleum nullum*
Vitrum fufcum. y. Cum Fluxu nigro-** Nucleum |jj 13*
Vitrum fufcum, et viride. g. Cum Drachmis 8- Nitri, et 14. Tartari fimul modicc detonatis> prodit Nucleus B 3                   metal-
a€>  TENTAI^  MfNERALOGlCVM.   IV.
metallicus, fragilis, rubel!us, fere ut Minora Argenti rubra,  pond, fg g. 9. Cum Drachmis 10. Nitri et  12. Tartari, nucleus pariter fragilis colore fcrri, pond*
id. turn Drachm. 12. Nitri et 10. Tartari nucleus idem ut in Exp* 9, pand. fg 9 .
1*1. Cum Drachm.; 14. Nitri et g. Tartari, nucleus maileabilis, aurea fuperficie,pond& Marc. 3* et Semiune. ia. quod in Cineri* tio deditlo pondere nihil amifit, et fuit Argentum purani«
I i. Cum additamentis Exp. g. et 12. dat Minora eadem uftulata Nucleum ut in Exp» II. pond* Marc* 9. et femiunc* 2»
Eadem Miners quantitas cum duplo JJoracis calcinatu et Vitri pulverifati ^50* dat Ex Nam. 2. Nucleum metajlicum f(£ 34. Vitrum pallide flavum.
—    — 3. Nucleum -*—        — %6>
Vitrum fordide ilavefcens.
—     — 4. Nucleum —        — 25.
Vitrum ut ex Num. 3. <—    —- 5. Nucleum —        — 27.
Vitrum flavefcens, flriis vi« rentibus variegatum. ~—    •— $. Nucleum —        — 25.
Vitrum utex Num. 3.4«
Subftan-
TENTAMEN  MINE R AEOtJI C V M  IV.   21
Subftanfia hasc metallica, fragilis, cum Drachm* 8f Nitri, et 14, Tartari nee non pauca quan-titate Fluxus nigri, dat ex Centen. m?cleuui metallicam, malleabilem, feu purumArgen-turn, pond. Marc, 3. et Scmiunc.4.upacum fcoria rubra et vitro viridh
Eadcm cum Drachm. 14 Nitri et g. Tartar^ nee norft pauca copia Fluxus nig^i, dat ex Centen. nucleum metaIJicum? fragilem, ut eratprius, quod pondus habuit f$ g§.
Ex hac metallica fubftautia uftulata inigne »per* to, particulas non pauca§ extrahit Magu§s,
§.    9.
Uncia dimidia 'ejusdem Nameri dat cum Mo Ammoniaco fablim^tum colons aurantiaci, refiduum vero in Cuciirbita vitrea pulvecu-lentum eft, et fufco- rubrum, pond. Drachm* 3. et Gv. 23. Perdidit jtacji]© sniagra in hoc Proceflp Grana 37. Flavum ho^4a^^matum prius cum Alkali fixo^d^in cuWtMeo Vnrio* li "traflatum/de^onit'deaique'in amiatjchram Ferri luteam, mx cum Cera uflulata, tota trahitur a Magra&fe. »IteGduum predi&um ex Ccnten. pr^bett i^rgenti Marcas novem* et sfemiunci^s totidemi
§<    IO
Uncia una, cum duplo Mercurii fublimsti cor« roiivi, largitur
B 3                      1. la
%2   TEKTAMEN  MINEttAiOGICVM IV.
I. In fcxcipulo humor^m aqueum, et fiibftan-tiam ntvei colons, par dm vitro teiiaciter adhaerentem, partim .eideni li&uido fuper-natantem, quae in aejua won iblvitur* ac evapor&to huiiiore faicefcitj atcpe honjN 4mn m aere attrahit*
2* In f&ndo rctorfas mafilbn foJidaai, terrci colons* fnperficie vrtro contfgua colore rubro- fiavotinč^pai)d.£7nc, i* Drachm, I. et Gr* 37, qu# ex Cente«, dat Argenti Marcus feptcm, et fcmiuncias quatuor.
3* Ad latera ventrfs retorts fublimatonV colons fulpbnrei, fisbftamia cpaii <5r|(k!li-na, porta. Gr. }6.
4. In collovitri fubKmattfmflavefcc»s,.pond. Una diaiidise, Drachm. 1. et ^jr.9*
§♦ In medio ejusdem colli pollen aibus, parte aliqua fubfilamentofa* pond. Gr. 48*
j£t JQ^nique fublimatum atind album, foli-duro$ quod erat Mereurius fublimatus* pond, Vncm dimidia;, ec Drachm* dua«
§♦    ***
J\%p, 5. feu Quarzum* tt quidemtwus exfe-miaiiciiš hinis cum Uydrargyro diu tritura* <ts, dat Argenti fetpiurmas tres; gnswios au-1 fern ex Isuiiuncia et dracbmis duahus largi* tur^eodgmonodo Argenti feiniu&sias duas.
Utruinque ftaml mixtuai, <fyt
Cum.
TENTAMEN* MfNEfcAtOCStCVM IV. £3,
Cum aiquali copia Calcis et Argillas, Scoriam
ferrei colorfs. Cajn seqtaai! copia Calefe et doplp Argiltae,
vkrum rude, ejusdem colons. Cum aecpali copia Alcali fixi Vitrurn coloris
obfaire granatici. Cum duabus partibus ejusd^ia Alcali,Vitrum
fordide Aavum, fnpeme vero fufcum. Cum trijplo AleaB, Vitrum nigricans, cum
Translucent© colore Topafino*
§>    icu
N%m. 6». Unčia um cum sequali dofi Mercurii fublimati corrofivi dat
l# Ih excipulohumorem coloris fiavefcentis, et denfitatis fere oleofe* Huic adfnfa folutio Mercurii in fpiritu Nitri dat fiibito cum nqtabili effervefcentia prascipitatum fublatiei coloris. Idem liquor fola $ddi-ta aqua album eolorem Mduir.
s. la retorta caput mottuum extm fufco-rubrum, intus et fobtus colore ferreo tin« <fhmi, compdčtum, fračtura nitens, caver-nulofum: cavernularum fnperfide ferru-ginea, pond. Unc* i.Bracbm. 2.etG& 12*
3» In initio colli retorts fublimatuiii pallid© luteum, micač&ifti, attrahe&shumidum, pond* Drachm, r.
4* Subfimatum aRud magisfliveffcetis, deli-
quefceo$ pariter in aere lft*far, ctim iib-
fi 4                    mixtis
S&4  TINTAM5»-MINBRALO<5XCVM IV.
mink capio$sHydrargyri reiivificati glo-bulis, pond* Drachnvsu et Gt* %&, quad etia*u ki Aqua aflbum induit ^olosema
Subftantia alba in exciptilo collegia (§. ib), ac vapori fpiritiisfulphuri^voladlisexpofita, pro-trous croceumcolorem induit. Eadein cum Sulphure puro mutatur in veriffiiiiam jurfne-ram Amimouii, et in collo Vitri conftltuit fpieula AntimoniaIia*qnali& etiain ex calce Antimonii cum fulphuee gpdem modo trajata oriuntur. Similia product conflicts Sidphur cum fublimatts (§. iq. 4* §. et §, 11. 3» 4O5 ^d abfque fulphure rubro, quale ob«. tinctur in ffiblimafione prions fubftantia;.
$.    14-
Refiduum a Proceffu priore (§, t*X fiuit iir
igne, ibique parte aliqna mutatur i# cryf|aU los parvas^ rubro - cupreas, piridas^ ex<ejps fuperficie hinc inde effjtarefeentes« 4dcraia igne.ard^t ikmma albida, fumnm jalbum emmit, de libris looperdit ^..etex^entc-nario doejmaftico dat Argenti Marcas fexde-tiro* et fecnicmcias odo* In fpiriiu Nitri partim {bfoitur, albefcit, fblutionem dat viri-dem, ex qua cum alcali fixo ^ppseipitatum pariter ^mts, eom:valsttOi. wo viridi,~<^n> lem«, liqsore fupematante fapphf rim colo*
TENTAMEN  MI NE & ALQBt&VM H?.  ft)
ris*    In Spirit« falis tardius folvitwr, fed diu-tins, et roiiitit> pariter virent ,dt-
§*    *5*
JVb»f* 3. Drachmae binas in Špirita Nitri dant folutioneiii vkidem, Drachma ima et Gfana o£to manent infoluta, et ex folutiooedelici-tur fokitum, ope-alcali'fhci* colore viridi, pond. Gr* 39*
In fpiritu Sails foktionis color idem, et^um alcali* fixo.prxeipitatum idem apparet* fed portio infoluta cervinnro colorem induif, cu-jus pondus fuitDrachmae 1. et Gran. 3f,cp^e ex Centen. dedit Argenti Marcas 17, et i»-miuacias 12.
Jn Aqua Regia idem color folutionis et magi« fterii, reiiduum non folimun ponderavit Drachmam imam et Grana novem 9 quod ex Centen. dedit Atgenri Marcas uodecim fjjuri-uncias quinque et Drachmam umm*
§*,    %6.
Num. 6* Uncia ima mm Spirim Silj* retort« indita, dat
1. In excipulo liquorem e&cojorem, o4or*s penetrantiffimi^ et fbibfiafcrtjam ^|Wn^ ut In §♦ tol Liquor hie addito alealf pxo, deponit pra^ipitatum album coptofuoi, ut in J, i»,
B 5                    a. la
26  TBKTAMBN MINER A&O GIC^M  IV.
i4 In fundo vitri mailam folidam, fragilem, fufco - feirrei colons, fraeiura nitentem.
3.  Parietifatis ventris retorts adfaa&rentem fuiu ftantiam violacei coJ#ris, hicidamjCryftal-liasmi, fob qiia alia Jatebat colore et ni-tdre Fyritis flavL
4,  In collo vitri materles alba, fubpiaguis, in aqmi noti fobbilist
SUfiduum 3 ) in fgne non ardet, fmnat, perdh de CenJen* iibras 48* port uftulatioaem tra~ hitur a Magnete, et dat ex Ceateu* Marcas 34<ac femumcias 8- Argenti*
§•    *?•
Sabfiantia naetallica ex tninera Nzm* g* cum fiottce et Vitro produ&a (§. g») folvicur f$-re penitus in fpiritu Nitri, fbiutio apparf t vi-jridi?, etinde cum alcali fixadeikiUirpj&no colore albo, cum vero acldum ab alcalifere omnino faturatum eft, pallide viridi$ cum alcali volatile autem obtinetur inde priecipi-ta tain fern per album, quod ex Centen* dat Argenti Marcas 21. et femiuncias 14«
In fpirita Salis fclutionera dat colore Vini albi, ex qua cum alcali fixo feparatur folutumcolore cameo, quod exficcatmn fit fufco-cine-rei, ad flaveainem tendentis colons Prse-cipltatu&i hoc dat ex Genten. Argenti Mar# oas go*
$ 18*
TlENTAMEN MINER A LOGIC VM IV.   27
&<km l^ifaNtfb* fed ctmiFkraBig^©, fclle vitri* et»(ale*cft!&iironi x facta; fa fpiritu falls partim fohikte, partim eorroditnr'm pulve-arem album, et parte di^m manet mfelwbilis* ?otutk> viridfseft, quas mm aleali fixo dat pracipitatum fufcefeestem, qui dein viridem colored indirit Pollini albo gffsrfi aqua dt* ftrttata* viridnte eolore tfe£k fuit; et ex liac keruiB, ope alcali fixo pracipltatus fuit pul* vis partim nigert et partite nibtis. Pukis al-bus dat ex Ceaten. Argentl auriferi Marcos 75♦ et feixnnncias loj prsscipitatuai vero vi-ride Marcas if* et Senijuneias 13, fractply tecum atiud dicta aqua deffiUata dedit ex Cen-ten, Granum nobilis tnetalli ponderis Marc« ST5- et fkniuums 9, quod msadoft parte varum fuit Auram.
§. 1$.
Centeji. Minera^MH. 3* forti igne totrefado nffudi Spirit um Satis Ammoniac! cum caice viva paratum, qui brevi fapphyrino colore tinctus apparlrit. Pecantavi htfnc liquorem, et novum affudif ficque continuavi eoulque, donee fpiritus c/mlcum non araplius indue;. rit colorenn His folutionibus amiflt Mi-nera de priore pondere iibras quinque, Cse-rulea hxc Tinčhira adfufo fpiritu falis de. ponit polllnem prkno caeruleum, qui addita
major©
28   TENTAMVn MINlHAtOGICVM  IV.
majore fpiritus aci^i copia in viride, ae deni-tpie in grifeum inutatur, cum notabili Vitri incite fc^tia«, SptirittisVitridli indedeiicetmk-giftenum albidttin; quod exficcatiira attaint aqua m ex aere^ et de Centen, dat Argenti Marcas 25*
§.    10.
Ergo Partes coinnitutivm Miners noftrte funt. I. Gnprunv §* 7. 1.3.7, 8* !• §* *4*§-if.
§. 17- §* *8- §• 19-a-*, Antimomum. §* 6* §. 10. §. rs« $.? 13,
$. iS. 3.. Argsntnm, in omnibus experiments« 4. ferrum. §> 7« ,£ 8* j$. g* $. if* 5., Arsenicum. t§. 6. 2. 3*
6.  Sulphur  §. 6. 3*%
7.  Auri param, quod non miaerse, Jed Qfcar« zo inhaeret.
Sed haec ipfa funt principia Miner« Cupritii-. gne (Schmarz Kupferer%9 Fahterz*) eadem enim dat produkta, tam via Jicca, quam hi|-mida. Hinc Minera Argenti alba, nihil eft aliiid* qua m Minera Čupri cinerea, vel nigra, Argenti majorem copiam fovens ^nec tamen venas metallicas conftituens* ut foleitf Minsrae Cupri.
ImperfetSae funt itaque Minem tioftne delerl* ptiones oinnes hucufque daiae*
JUR*
TENTAM^N MI^EHAtO&rtfVtt IV.   a$
ARGENTFM fulphmt$, pmim atftmm et mpro* minertdijbšnm > minem mkmiie olba* Waller* % jjij; exditdit AmkicMitmi ceFer-
ARG EN T F M ai&G-griJkifflh mprq mhciwn* IFaltetdorf. CL V]. Gen, JB, $p, ^. fiae ulla inentioiie Sulphuris^ Acfenicr, Aruimomi, et Eehi.
ARGENTFM mfmko et cttpro mmmlU fatitnu Cronfiedt Mimmhg* §f 17©» Omit-tifarAntimonmin^ Ferrum et Sulphur*
ARGENT it M mineraUfatum, cstfiefcms, fpkndent. Čartheujer. Min* 7j» fed quoaio-do niineralifatum?
ARGcEN TFM mmeraiifaimm mtpti wfmi* mlis> iriinra ®tb®* Linn* Syjh Nat lit p» 149m* 5, Tritiira nottca? mineras alb# non eft, et praererlupi^us/ai^ue Arfenfcipi^tianx alia fovet Mioeralia.
ARGENTFM fmlphwe^ arfemco et mpro mimralijMtmi BerfytandEjJay Jhr 1st Mon* fag®. C. 16* p*-2g4r fed* cur non et ilibio ao* F^rro ?
Argentum nudum inhaeretQuarzo$ fnde^tie ey. traliitur abHydrargyrOj Miners vero ineffe larvatmn Arfenico, ffibio et MetalMs ignobi-libm folptaratf*, p#3£r££L Proceffu §. 7. 4» II, is* quod perfečHni omni dote Argsn-
turn
'JO   TENTAMBN  MINERAL OGIC VjM IV*
turn dedit> poli quam ab alcali fixo abforb-turn Sulphur et Arfenieum, ac Metallicse calces vitfifieatas fuerunt Patadoxain pcor-fus effe Auriy Argenti, Patinas et Mercurii iiufieralifarioaera, detnonftravi in Anno V.
Notandum efi: decremeiuum vfloris Argenti i?a hacMinera, quamprimum fuerit torrefa&a* Ergo Mineras hafce uflulandas non efle^ rede mbnuit diligens Canmmr.
§    H>
Unde tarn diverfa quantkas fubftantke metallicse ( Lech)) unde tain variicolores vifrorum et fcoriarum? Cur una Proba folam.dedit Scoriam i alia maffam metallkam fragilefti, alia vero Argentuin purum? Nonne hinc clare patet caute omnino procedendum ell© & Dochnafticis, dum Mineras Cupri exami-nant> ne ea adhibeaptj, quse redu#um Metal* him denuo folvunt et vitrificant ? Nonne errant illi j qui uno eodemque modo Mineras hafce tračtare folent? fed et notatu dignus eft in omni examine tarn varius Argenti va* ]or j imo et Auri quid natumin §> ig. quod pfius non erat in Miners
fv2225S52SSSCfV
TEN-
TEN-TAKEN »HN^A I OQIC VM  V.    J*
TENTAMEN    MINERS
LOGICVM    V,
De  Sulphure*
§.    u
ANALYSIS.
aidquid tetttavetim liatftetms, promiHam a Chymicis acidi copiam ex Sulphure non-dum obtmui. Vafa varia hunp in finem ad-hibuij appsiratum fepe mutavi, et fempef prodiit vapor albus, qui Vapore ebullieiitis aquae ejčceptos dedit liquoreraaddalnm, uio* diet flavefcentem* peHuciduin.. Hie evapo-ratus po(i fe reliquit modo exjguam quanti* tatemacidi Vitriolic!, quae tmxiea vixeratcen* tefima pars teemati iulpliurfe, modo -vero fobftantiam slbam, ficcam, lalinaua. Subti* lior pars acidi propria eoque vertici carnpa* nssimpofito apparatu excepia, iuit excolor* t>doris penetramiffimi, Hydrargyrum parte tdiqua eorrolit ia polHaern atruiu , ex Wit iiuitho nigricans extraxii flocculos, cum Zinco la&eimi coloreni isiduit, .Ferrum mu* tavit ia oalceai albam,* iiifcam, et lutemn, cum Cupro deditfclutioacm vkidbm, etpol* linem albidum, Plumbum reliquit immuta-turn, cumSttira^^0 peilinem album lar*
Q
ga     TENTAMEN MIN-ERA£GGICV$1 V.
Salina fubftantia nee cum acidis ne.c alcalinfo dFerbuit, in igae diu manfit immwata, dem tranfiit in calcem albam, cum polline carbo-nui$ vermn Sulphur conftitqh, Metalla au-tem alba non deiiecit ex acido Nitri, Hanc jiatam puto ex connubio acidi et tcirae cal* cariae vulgaris aqusQ, quam excipulis indidit incautus Famulus, nori enim tak quid na* quam obtinui in hoc Proceffu, introdu&a vapore ebullientis aquas. Sic acidum in fub-* terraneis incerta lege circumftaeos dun) va-riis matricibus excipitur, figitur et modifica* tur, flupendo magis quam iaritabili ^rtifkia infinity fere producit.
§*     3*
Sulphur ardens, fi extinflom fberit et fHgcft* čtum, apparet ubique Zeolitis fpathofi, mt Minerse Antimonii ad inftar flriatum. Hem port fe relinquit terrain fefcam, qu# in igne aperto aliquid amittit de priore pond^re, cum acidis non cffervcfck, et abfquc ulload-ditamerito dat in igne vitrum nigricans, cum alcali fixo autem rubrum et opacum. Terra itaque Sulphuris alcalina eft, fed ob acidum inhserens tarn facile vitrefcen?. Nonne et term colores fueruht olim alcaliox, acmetal-licutn iis immixtum afa acido et inflanunabi-li modiixcante productum?
TENTAMItt MtNEfcALOGXCVM V. ^f
Sulphuris partes du&, cum una parte Quam al* hi Cremniženfis, danr, prseter flores Sulphuris, etiam Sulphur rubrum* quale etiam obti-netur ex Auripigmento* nee non Sulphure atqtte Arfeitico in igne fimul fublimatis\ Iti recipieute colligitur humor emulfioni fimi-lis, qui inftillatus foltmoni Mercurii in ačido Nitri fupernatat primo, dein flocculos deil-cit albos> ac tandem conftituitcum eodetn acido liquorem ladei coloris>< Ex hoc fen« fim praecipitatur pnlvis albus, et liquor huic iup^matans apparet excolor atqne pellucidus. Hydrargyrum in hoc ladteo humore corro* ditur parte aliqua in pollinem fufcum, Plum* bum vero in atram calcem fatifcit* Subli-matum rubrum in igne arfenicalem odorem emittit, et aliquoties ex eodem fulphure fu-Wimatur. Poft feptimam fublimationem* nullum amplius fublimatum rubrum adfeen* ditj fulphur autem ipfum luteo-viridem co-lorem induit* et pofl decimam fextam fu-blimationem fit quafi pellucidum, ^c parte aliqua moJliet colorata, ut cera citrina*
Eadem piodu&a dat Sulphur cum Argilla«, et
laAeum liquorem in excipulo largitur, etiam
id ipfum cum lapide calcarlo fublimatum.
Hie modus eft facilis depurandi fulphur ve-
Q                          nale
34    TENTAMEN  Ml NE R AtO GlC VM  V>
nale ab heterogeneis iramixtis, ac prasfertsm ab Artenico, de quo nee celebres quidem memrnene Chemici, etfi qnilibet fufpicarifa-cile potuiilet, tunc fulpliur ab Arfenico facil-lime inquinati, cum tofti'onis tempore e mi« neris Cupri arfcnrcalibus expellitur, colligi-turque. Ladeus Jlle liquor, qui in tiac re« Oificatione eoiligiturin excipulo,videturmi-hi cffe hepar caicis in aqua foltitnm, dein ab acido volaiili fulphuris inde prsccipitatum. Unde patet Quarzum, Argil la m, iti meta'lli« feris ftifce montibus non e(Te fine caice, ac probabiliter nulHbi abfque ullo alterras terras conforiio liofce lapides reperiri
§. &
Sulphur cum VftrioJo mortis conftifoift maffimi nigricantem, fpongiofam, fiibftantia fcinG*"inde pyrhicofa, fbperficie vero vitro cotirigua variis coloribiis, ut min era Cupri la«meava* riegata.
Idem cum sequali copia Vitrioli tnartis et lapi* dis Calcarii, dat maflam nigram, cum im* mixtis particulis Pyritis flavi\
Ex Sulphure, Vitrioli et Quarzo obtinetuf Cutiu le pradudum, fed friabiiius et minus pyriti* coium«
Sulphur cum falc communi largituf niaf£mi parti m Fufco^ partimvero cinereo colore tin* dam, ball pyriucofani.
Hifce
TENTAM^N  MINER A COG IC VM V.    35
Hifce^ operationibus fubliaiatur Sulphur luteo polline adfperfum.
§♦ 7* Aluminis uncise quatuor cum eadem copia Sulphuris puri, dant fulphuris ejusdem in retorts collo et excipulo Unc. tres et Dr. 6. Ca-{)ut mortuum fpongiofum, I eve, album etfu-Jginofum ball flavo colore tinflum, ponde-ris Unc. ijS. ec Gr. 17. Hoc folutum in aqua dat lixiviumflavefcens, cui pinguequid fupernatat. Ex hoc lixivio addito acido ob-tinfctur verum lac Sulphuris. Refiduum in-folubile in igne valido per tres horas deten-turn, ppndus habuit |/f, et gr. n. hiac de eo folutx funt in aqua |j. et Gr. 6. Tanta quantkas terreas fu,b/lantias folubilis in aqua vix videtur effe a!cali5 quod.adhibetur ad praeparationem Aluminis, fed probabilius videtur terram.aluminis parte aliqua a fulphure folvi, et cum eo hepar conftituere poife*
§.    8>
Mixtum ex Sulphuris puri p, t. Terr« aluminis p. 3. Acidi falls parum>per aliquot dies in tepido loco digettum, mutatur in maffam rubro-luteam* Hoc deflillatum dat in collo retortse fublimatum Sulphur, refiduum vero in fulido vitri album colorem habeh Huic addidi denuo p. 1. Sulphuris pradi&i, C a                        falis
falis Ammoniaci pariim et acido falls irrora* turn, in digeftione reliqiii per horas otSo in gradu ignis vix majore, ac eft aquae ebullien-tis. Sic fublimatum fulphur excutitur e col* lo vitriin retortae vbntrem, et addita pauca copia novi Špiritu« Salis alia die itetum in eodem igne digerirur* Sulphur iterum de* iruditur nt prius* et fie pfcr dies o&o aut decern quotidie operatus fum* Ultima die ad* hibito igtie valido obtinui ex hac njafla i ) Cinnaberim et Hydrargyrum notabili copia, ^) Sublimatum album,cryftallinum* "quodin acre libero flavefcentem colorem induit 3) Caput mortunm flavum, folidum, fuperna parte eflftorefcens in tubercula £ufco - rujbra5 "quibus infident cryftalli exigu^e, polyedrse.
^Terfsc Aluminis p. 6. acido falls faturatae^ et itl digeftione'eoufque rclicftae, donee ficca maf-fa in retorts fundo remanferit; adde iterunl Spiritum Salis^ Sulphuris puri p, g0 digereet deftilla ad ficcitatem ufque; fie apparebitin vitro fubftantia nigra, quam in puiverem redadtam, et fpirim falis tenia vice humet!ta-tam per decern horas digere. Abftradlo fie omui fluiJo refidutim mifce cum aliquot granis florum falis ammoniaci* et detrufc quotidie elevato fulphure, adde quavis vice exiguam quantitatem acidi muriatic! > et ita operationem hanc defciei inftitue,    Sic ad-
hibito
TBNTAMEN MINER A I O Gl C VM  V.    37
hibito igne forti obtinetur tandem in collo vim Qnaa,beri^ ut ia froceffu priore«
§, 1 a*
Cinnaberis hujus p, 3. Suiphuris depurati p, u Salis ammoniaci dimidia pars, et Salis communis p. 1, dant 1) SubKniatumalbo« rubens, iuperficie tečfa cryft6lllsrhoinhoidalibu$,qua« rum aliquag in tubercula conglomerate, &!ise in cuhos ordinate, et alte erant folitarise aq pallide luteal 2) SubJimatum aliudrubrum, hin'c'indc fiavefcens* ac eiflorefcens in tuber-cula et cryftallos fafciculatas, fubcubicas. 3) Flores Suiphuris« 4) Caput mortuum nigrum, micaceum, quod de Centenado do* cimaftico dat Argenti feaiiuncia$ q$q%
Suiphuris p. I, Salis ammoniaci % Calcis viv?s p« 3. dant in igne moderato liquorqm flavo« crocet colon's, odoris penetrantifllmi* et hie eft fpiritus Stilphuris volatilis* Eundem omni dote Spiritum obtinui ex calce tarn re-cens ufta, quani aeri per aliquot oienfes ex* pofita, Tentavi etiam an non idem prodi* ret cumiapjde calcario* fed non fucceflit, et loco fpiritus obtinui paucam quantitatem liquoris flavefcentis,qut alia die depofuitSul«. phur in forma lamellanuu coloris pallida lutd
C 3                   §> 12,
38    TENTAMEN  M I N E R A L OG IC V M  V.
§:    is.
Paravi lixivium ex Sulphuris p. 3. et Fuliginis p. a. fimul liquatis, eoque prascipitavi metal-la loluta in fuis menftriTis, et fie obtinui ex Hydrargyro, Regulo Antimonii,Wismutho, Plumbo?Ferro, Cupro,praecipitatum nigrum, ex Zinco grifeo-et Stanno pallida -luteum. Prascipitata Reguli Antimonii, Zinci, Wismu-thi, Piumbi, Ferri, Argentifera funt, ac in-prini!^ illud, quod ex folutione Wismuthi prodiit; pnecipitataveroex folutionibus Stanuj et Cupri nullum dederunt Argentina
$*    13.
Sulphur depuratum conflituit inignevalido cum Hydrargyro Cinnaberim variis coloribus pisarn, quos iian dat Sulphur vulgare.
Cum Arfenico dat vulaare rubrum lublimatum.
o
Cum Regulo Antimonii componk minerana flriatam: flriis fafcicuktis, ex uno punčlo pluribus* In collo vitri apparent etiam fila-menta tenuia, ac prater hxc, fublimatumali-nd hepadci colons in forma pollinis fubti-liffimL
Cum Wismutho dat mineram ftriatam, colors Antimonii, et filamenta eadem, utRegulus Antimonii cum Sulphure.
Cum Ziaco nullo modo conjungitur.
§.14.
TEN-TAMEN   MINERAtOGlCVM   V.    J^
Ctira Seaana componii: maflam ex granfs co» lore ac nitore proxime acccdentibus Ferro mtcaceo, vel et Galena Plumbi tefiulis mino-ribus.
Cusn Ferro apta doG naixtim* format Pyritcna fiavum> in majore autem copia dat fubflan-tiam partim rubiginofam* partim vero fer-rea colore tm&am*
Cum Cupro largkur mineram colore Cupri cv neret {Fahlkitpfererz*)n
Cum Plufnbo dat Galsnam teflulis minoribus,
CuinArgenta conflituit mineram fimilem illae, tjuas Schemnitzii Rofchgewiichs dicitur*
Cum Auro non unitur.
f    if.
Cum calce Stibil format veram mineram Anti-ijionii, in collo retortaedat fublimatum con-dans acicuiis ferro- rubelli coloris, spice gri-feis et fubramafis, nee non aiiud fublimatum rubens tenuiffimum.
Cum calce Wismuthi conflituit eandem mineram ut cum AmLmonio.
Cum calce Zinci fit iubftantia metallica colons ferrei, conltans fquamis micantibus, fnperfi-cie vero vitro eorttigua ftriis ftavefcentibu&> et violaceo colore hinc inde variegata? quae in igne aidet fiammst violacča.
c4
Cum
40    TENTAMEN   MfcN&1LAl.<!QSCVM V,
CumSpathoStaoni non u&itur$cum calce Stan« ni cryftallifata et ZipflgratqwAiCfa componit micam aureatn eaadepvut com cake Startni artefa&a,
Cum Groco Martis 0on format Pyritenvfed mafiam nigram, pukcrplentipm;
Cum calce Cupri tarn naturall, quam artefada unitur in corpus nigrum * pins minus com* padlum, eonftans granis nitidis, cinereis, qui« bus immixfte partialis Pyritis cuprei iiavi,
Cum calcibus Plumbi tarn naturalibqs, quam ar» tefalflis conftituir mineram Galena ^unjlem, tellulis minoribus. Unio h^ec apparat per* feda cum Minio, Ceruila, ec nonnullisvaric* tatibus Plumbi calciforrnis naturalise non vero cum Terra plumbaria flavefcenfe/cum cryftallis viridi luteis ex Tfchibram Bohemia quorum pars aiiqua manet adhuo immutata $t calcifounis«
§,   i6.
Expofut Metalla vaparibus fulphuris et fie Hydrargyrum niutatur^ inJlthyopem mine-
ralem Argentum nigro colore tingitu? Wistnuthum nullam fubjt mutationem Aurum non mutatur colore tamen exaltitur* Zincum manet immutatum Stauuum etiam non altfratur inde* Plumbum mutatur in Galena,
Poll*
Fafiqaam Suipbur p^r qtifaqi^ febdomadas, in eadem r^toEfa vilrea ita in igne tra<fjatum £uit,fel vit tandem vitoim; remamuite femea parte ejus aliqua in eodemvafe„ cjuse fubli-mata dedlt in ventre retorts fnbfiantiam fa* <Sam particulis exiguis fubaursi coloris, efc metailioi fpiendons, in qqIIq retorts ergtSui« phur vulgar© lute&m*
$•    l*
Mercurii f| 100	attrahunf ad h In va& ttaufQ	
fulphuns«		|g23i
Arfenici	»        *	48
Reg, Antnnon,	•        »       »	l9
Wismutlii	»                    *	Sd
Standi	•                              1»                         9	3°
Ferri	«*                           W	4?
Ctipn	9                             «                             *	31
Plumbi	*                          «                           V	23
Argeitti	V                       w                        »	16. io
Auri	»                •	i*gr.
$•   UN
§ed dicunt <}uidem alitor aggredi Metalfa a ful-pbuce metallic nmio aca fulphure fab, Ex* perturus itacjue an hoc vmum lit* tračtavi cum metallis omnibus Cinnaberim, Mineram Amimonii et Plumb], et vidi dediflfe*
cj
Gin-
4$   TENTAMTN  M FNER A L O G IG V M    V.
Cinnaberis srtefacla* Brachmam unain, ctmi eadem cjuantitate calcis, Hydrargyri" Gra-na 5i.
Cum Regulo Antimonii Mercurii gr. 46* icfi-d i mmeraiis gr. 46. fublimati :micacci fu-mo albo et odare etiam fulphuris gr, 12; fublimati grifei pulvcrulfenti gr. 4. Cinnaberim nullam.    Aliquid fublimati rubri.
Cum Arfenico, Merciirii Gr. g# Refidui fufl fufci gr. 42. alterfus iivbftantiae fufe albidse gr. 3. Cinnaberis fufcas cum alicjuo fublima-to flavo gr. 29,
Cum Wismutho. Mercun gr* 41, Cinnabcris gr. 7. Wismuthi niineralifati gr. 63.
Cum Zinco> Mercur« gr* 42. Sublimatinn albi-dum et fiavumcumgranisZmci exiguis* Cinnaberis gr* ig4 Refiduum eft Zincum ob« duflo ejusdem calce cinerei coloris gra 60.
Cum Stanno Mercurii gr. 45. Cinnaberis gr. 4. Subiimati micacei, colore ferri gr. 3. re-fidui mineralifati gr* 64.
Cum Ferro Mercurii gr* %%. Cinnaberim miljam Refiduum nigrum friabile gr. 65.
Cum Cupro Mercurii gr, 35. Cinnaberim nul-Jam, Refiduum nigrum friabite , fuperficie efflorefcens in corpufcula rubiginis colore papillis fimilia ponder, gr. 65*
Cum Plumbo Mercurii gr. 37. Plumbi mine-ralifatiigr. 65. Cinnaberis gr. %
Cum
TENTAMTSN   Ml TSPE R A LOG IC V M   V.  45
Cum Argento Mercurii gr. y»   Cinnaberis gr.
46.    In fando vitiri mait$ nigra, granola?
friabili{|# Cum Auro Mercurii nihil* Cinnaberis gr. 6c\
Aurnm fine nitore fufum In forma tophi, ah*
fque ponderia ja&ura.
§•    *9-
Minerx Antimonii Hungarkas Drachma una, cum eadem quantirate Mercurii vivi, dat in recipiente Mercuriigrana 56, Miners ftiblf-matx extus nigrieantis, casterum textura et colore micse ferret Drachm. 1. et gr. 9,
Eadem cum Arfenico dat fublimatum rubrum eryftallinum gr* $6, Refiduum vitreum fu-fco-ferreo colore tindum, fublimatum pau-cum ex fpiculis antimonialibus ramofis, ac totum retorta* ventrem obdučtum cjuafi vernice iufco-rubra cum rivulis varii coloris*
Curn Zinco dat Sublimatum paUcum, ex fpiculis albis, opacis, byffinis> ramofis, fublimatum tritura fubens, refiduum eft Zincum pii-rum, obdučhim conice ex Stibio cafciformi. In fundo vkri refiduum gr. 24. colore fer-reo, fufcum.
Cmn'Wismutho dat in a flam metallkam, ut idem metallum cum fulphure fufum, pond* Dr* i. et gr. 44. prxterea fublimatum coloris micx ferreas, et aliqirid pollinis fkvi, ac ru-bri in collo vitrL
Cum
44    TENTAMEN  MINE ft A t O G IC VM V.
Cum Pliimbo maflain colore Galenas Dr. i, et gr* 55. Sublimatum tenne colore Stibii gr, $. et llavo-rubeas vitrum fublimatum.
Cum Stanuo maffam colore Stibii Dr. i. gr, 54* Sublimatum pulverulemum colore Stibii cum capillis exiguis, ac fuliginofum, nee non ali«< qua parte rubens,
Cum Cupro maflam colore albido feu ferreo, hinc inde fubrufefcente Dn h gr* 47, in coU Jo fublimatum album, fuperficie cryftaHina, quod fuinet et olet ut Arfenicuna verum*
Cum Ferro maffa nigricans, Sublimatum arfe* nicale idem, ut ex Cupro,
Cum Argento, Maffa vitrea fufca, extus colo* re Stibii, In ventre vitri fublimatum vitreum fubrubens, textura rubens-, cum rivulis fan« guinei coloris,
Cum Auro maffa colore ferri, non vitrea neq ftriata. In collo vitri minera Stibii fubli* inata*
In liquationibus Minerarnm artefatSarum Plumbo et Cupri cum Metallis, obfejr* vavi,
js Drachmam minerx Phirnbi cumReguloAn* timonii eadem quantitate dare fubftantiam metallicam ponderis Drachma unius, ct gr, 56, nee non fublimati albi gr. 3, Eamipfam cumiinconon mifceri* cum Aifenico au.
tern
TEtfTAMČtf MtfcE&AtOOtfcVto V.   4J
tem diffipari de tota imafla quarfam fere par* tem*
a. Mineram Cupri cum Zineo tfonftituere fub* ftantiam fragilem* fačtam granulis aurei co* loris, qua dum Borace fufa perfečlum Gu* prum iargitur; Ex eadem cum Stanno mixta elevari modicum quid fublimati flavi* in fundo vitri remanere npaflam metallicam malleabilem^ colore Stanni > qua fufa cum Borace dat materiem metallicam colore mi* nera Antittionii, fed obfcuriofe / qua nu* cleum fovebat album modice malleabilem* Deniqne ex Drachma una miners dida, et Arfenici venalis albi eadem copia obtineri fubftantiam metallicam nigfam5ponderisgra» norum quadraginta odto* Arfenicum vera elevari colore albo* non flavo tin$um»
3. Liquavi prsctefea lapidem cupfetim argeml* ferum, cum minera Plumbi ea copia, utpro qualibet femhiflcia Argent!> forent Plumbi libra quatuordecim * ficque vidi a lapide Cnpreo feparatum fuiiTe omne prorfus Ar* gerttum, idque mixrum cum Plumbo, qua ieparatio Integra ope puri Plumbi noft fufa-cedit* fi lapis pradidus fovet In fingulo ceil* tenario Cupri libras fexaginta*
4» Minera Ferrj artefada^ cum aquali qtiaufi-tate Arfenici^ dat in retorta Collo fublima* turn rubriun, et refjduum idem pondus ha* bet, ut Minera hie adhibita-. Ergo pars ali« qua Arfenici conjungitur cum Ferro,   alia
vero
46   TENTAMBN   M I NBR AL 6 G I C VM  V.
vero fecum abripit partem aliquarn Sulphu* ris, et Arfenicum rubrnm conAituif* j. Cuprum cum rninera Fcrri in retorta relin-quit pofi: fe maflam nigrarn, pulverulcntain, friabilem. Ergo Ferrum mineralifatum pro-movet calcinationem Cupri in operibus fu-foriis,
§.    21.
Paravi fpiritum fulphuris volatiiem cum Sale Ammon, parte una, Snlphuris p. 2. et Cal-cis viva? p. 3. Loco falls Ammoniac! adhi-beri poteft etiam Fuligo aut Sanguis exficca-tus. Cum hoc fpiritu fequentia infiitui ex-perimenta.
Hydrargyrum mutator in pollinem rubrum, id-que eo citius, quo faspius in continente vitro agitatnr. Primus qui inde nafcitur pulvis, eft coloris quafiCimiaberini, qui vero liuiciiic-cedit^ hepaticum colorem habet. Hie fola trituratione magnam partem Mercurii denuo dimittir, reiiquum vero dat in igne cinnabe-rim, remanente in fundo retorta* grano uno aliove cinerei pulveris. CinnaberJs hujus via humida natae p. 2. Terras Aluminis p. ^ et modicum quid acidi falls, confluit poflfe-cundam cohobationem in maflam luteara, quae ex Centenario docimadico dat Argent! Ma ream unam et iemiuncias duodecim. Ex eadem Cinnaberi mixta cum fpiritu faiis, ob-tinetur Sal Ammoniacuai.
§. 22.
TtNTAJtoK*. MlNERttLOGiCVM V.   47
Regains Anthtionli pallidum et fere aquei co« loris fpirit'um facit, pulverifatus unitnr itcnmi in unom folidamque raaffam, et pofl biduum oftendit tfanslucentes ex vitro numerofas ftrias fulphureo - aurci colons, quas fenfim mutanmr in niaculas fufco-ntbras* Idem paulatim corroditur parte aliqua in pollinem qui in filtro coiledus colorem fere Koli rubra poffidet, fuperficie tamen colore ferreo tinda lucidaque. Pulvis hie cum Luna cornea fufu$,vel et alia metbodo tractates, often-dit incredulis, pofllbilitatem produeendi arte metallum ex rebus, quae nihil tale fovent, adeoque et inftrumenta Naturae hifce operi* bus apta.
Wismuthum acquirit colorem et nitorem Auri, colorem fpiritus exaltat, et parte aliqua corroditur in pollinem nigrum, cujus Centen. dat Argenti Marcas tres et fenrtiuncias duas.
§>    *3»
Zincmn brevi tempore fatifclt in pollinem albi-dum, cujus Centen. dat Argenti Marcas tres et femiuncias duas*
Stannum corroditur in pollinem luride - luteo colore tindum, qui esndem quanjitatem Argenti praebet, ut Zincum ct Wismuthum.
Ferrum mutator in calcem colore colcotharis Vitrioli, in qua tamen fubinde viror aliquis
apparet.
4&    TtXTAWBtf MlNK!tALWMfctHfc4ft
apparen Hsec patter eandem dat Argenii copiam, ut Stannum et Ziincum* Čupri Kmatura poft panels horas cotnptagitur in fofidam maffam > liqUori paleacenm colo* rem prabet> et ex fuperficie emittit floccos grifeo - fufcos * qui in filtra calcem reJin-quunt eodem prorfus colore tin&am> ut Mi* tiera Cupri cinerea. Huic atifufus Spiritus iile Sulphuris qui Hydrargyrum mutavit in Cinnaberim^ fubito catfuleo colore tindtus apparuir* Calx corrofi Cupri fiitro excepta* nigricans, dedit ex Cent, docimaftico non exiguam Argenti copiam*
Plumbum difKculter corroditur, non mntatco-loreiu Spiritus, nigrorem aliquem contralii^ et exiguam admodum quantitatem calcis ni* gr^e largitur* quae plurimum Agenti in cine-ritio reliqum
Argeotum mutator in perfe$am uiineram Ar* genti vitream* qua; cupellata de centenario perdit libras fepteindecim > et femiuncia« oflo.
Aurum maxima parte manet immutatinn colore et nitore^ nullam calcem fpppeditat, et ta* men pars aliqua ab hoc fpiritu foluta^ qc fid* phiirea ejusdem portione larvata cadit ad jFundum vitri $ Sulphur hoc enim in cineritio diiUpatinn reliquit eX libris o&o* auri puri femiuncias novem et drachmas duas>
Idem Spiritus pr&cipitat*
Hydrargyrum ex fpkitu Nitri colore primmft alba, qui ferffim in grifeum at tandem in nigrum njutatur, quod debita methodo tra-&atunij notabilem dat nobilts metalli Co« piarn*
Regulutn Antimonii colore fufco - ocliraceo« Liquor per filtrum tranfiens deponit fimile *£edimenftmy, etiam quarts vice filtratum, et tandem apparet partim viride, partim vero cxraltfceris. Colored hi tamen fenfim eva-nefcunt, ac mutafnmr in pallide * ilavefcen-tern, parte aliqua fufeuin* Hujus librae 100 dant Argenti Marcam unam et femiunci^s quatuor.
Wismuthuni colore nigro,, quod abfque omni additamento parte aliqua mutatur in igne in perfečfum Metailum, ut eratprius, majore parte tamen vitreicente: vitro flavo - fufco* Prsecipitatum idem cum fluxu nigro dat ex libris 136 regulinae et argento divitis fubftan« tias vitro viridi techs libf as 16h
§.    26.
Zincum colore cinereo, quod cum polline car-bonum rcducitur parte maxima, et dat regu* lum fubmalleabilem cum fcoria nigra«
D                       Stan-
5$  tfENTAtaEtt ymstiLAinnxtvM V*
Stannum ex Aqua regia colore pallida -luteo5 mide obtinentur Argenti Marcae tres et £e* miuncjse oc3o*
Ferrum ex fpirituNitri colore fufco*li*tet>,qua£ qalx dat Argenti Marram utiam et femiun-cias quatuordecim«,
Cuprum colore viridi et casruleo*
Plumbum colore Molybden#, ex quo jpolline obtinetur Argenti notabifis quaittitas.
Argentum colore nigro, prsecipitati ftiperficiei in filtro fenfun albefcente, teta vero Itibfian* iia retortse indfta mutabili in m a flam nigri-cafttem> partim fttbmaleabifcm, parrim vero fragilem, ut Min era Argenti a Sthemtilles* llbus Rbfchgew&chs dida.
Aurum colore pallide flavefcente> 9c deitj albi* do, quod in igne claufo mutatur in pollinem Nicotians hifpanicg colore, qui Aurum nudum et larvamm fovet>
CwotarifM I. Cum Sulphur conftet t) acido vitriolico> fc) fubftantia inflammabili, et 3 ) terra iponte in igne vitrefcente^ non mi* rum, Metalla omnia ab eo perpetuo comita-ri, imo id ipfum parte aliqua in Metallum inutari pofTe.
Corol. 2S SpluS ignis non divfdit Iblpbur in has partes, bine abfque Jibero acceflu aeris
ftec
TENTAMSN J&itMERALtfGrCVM V.    ft
tiec Pyrites fatifeit> ftee Vitriolum product* tur. CoroL 3. Flores fulphurls non funt fulphur depnratum> ut credunt Chemidu Nulla ita« qufr in Ghemicis fuperflua cautela eft , nee feftinanti pandit arcana fua rerum nature.
CoPaL 4* Ex his patet genefis falls Ammonia. ci (&21.,) Pyritis (^6.14.) Mercurii ($• 8* 9») Miners Antimonii (§. 15,) Cu-pri ($> 14,) Plumbi ($> 14. 15.) nee noil miners Argenti (£* 14* f SO
CoroL 5. Non effe imaginariam pfodutfHo nem Metalli nobilis ex rebus, qufc nihil ta* le fovenn (§♦ 12.16, 2l> 22. ©3,24*25*)
CoroL 6«. Cum Calx vi,va aeri dm expofita perfe#um fpiritum volatilem Sulphurisctim iale aimnoniaeo> et fulphure largiturj lapis vero calcarius non item (§» 11)5 fequituf inde calcem viVam non mutari- in aere libe» ra irt lapidem ca!carium> et hunc ipfum ac* quirere in igne dotes aliquas* qtise non pen« aent ab aere inde expulfo*
CoroL 7> Adfinitas Antimonii cum Wismu* tho eVidens eft (§» 13.) ac certum etiattt colorem rubrum Miners Antimonii etiam & folo Sulphure produci pofle» (§. 13. 17.)
CoroL 8-    Spiritus fulphurls eommunicat ful*
phureafti fuam partem Hydrargyxo * licqui
D g                   Cinna*
5$    TENtAMfcN  MlttEfcAtOSlCVM V.
Cinriaberim componit, remanente in aqueo humofe fpiritu alcalino volatile qui cum Cupro (#> 23.) folutionem dat casruleain.
CoroL 9. Cum Metallorum particular uniri defmo poffmt ope Sulphuns in miam foli* dam Maflam (§. 22. 23.) nor* mirum eft* terras pyriticofas, qnibus cuniculi fubterranei rreplentur> imo et jfcčrias fubdin concrefcere fenilm, et folidari in lapidem duriflimum, ficque ex "terns minera? et fa)ca produci.
Coral 10» Erfarunt iraqiie^ qui abkjue omni difiincflione dixmmt calces Metallicas a Sul-phure minime fold {§> 15.)
CofaL 11* Sulphur non aggreditur Aurum, aec Zincum, ejusque caleem, hinc null« miners honun metallorum 5 ut quidam pu* tant.
CoroL 11. Paradoxa etiam eft Auri minerali* fatio a metallic fulphuratta ( f 18)*
^iMjaiiiniLii iMWui ^
TEN-
ft   ft    ft           53
TENTAMEN   MINERA-
LOGICVM   VI.
De Pfeudogalena Schemnizenfi. De Auripigtnetxto Comitatus Soli*
enfis Hungarian et Obfervatioaes <juatdam metallurgies
§■   i«
D J? psevdogalena*
PSEFDQGALENA pott. <&/#*. rfcgfl/. bavmek. Mineraireich I. p« 450* jvsti. CAjwi. Shrift en II. AbtfaiL 2. u«. 1. p. §2« 93, Carthmfw Miwrafag»$* 61. German, JSlemh dicfta, eft Minera conftans fragmentis fubpellucidis, fquamofis, fufce-fcente colore, cum aliqua tamen transit cente flavedine ut plurimum tin&is, mican* tibu$> et Picem quodammodo referentjbus, unde a Schemnlženfibus Colfon, a iimilitu* dine aliqua cmnColophonio haud inepteva* catimHanc kircherysMuni*fubterran* h. 10, S. 3, ReL 1. vocavit Genus Marche« iim in argenti venis frequens; Marchefitam k 6 n 1 q in Regn. Mineral C, 5 * p* 47. Plum* haginenn ma t he si v s Predig. 9. p, 42* Plumbpgiaem Stecilem en celi v s A /?£ D 3                       JKr-
J4  TENTAMEN  MINERAiO^tCVM  VL
Metati. L* I. C. 34, etftferite nigrum albi-nys MetfswfcheBergerons Tp* 17.|>. 140*
In lafciffima > et ultra bis mille orgyas & meri* dianali pkga feptemtrionem verfus extenfa vena Piumbaria Schemizenfi Spittaktgmig dicta, paffim occurrit Galeme, Fyriti, Qoar-20, Sinopi, Spatho autem rarius inbserens; ee cum hifce Mineris ac Terris abfque ullo or-dine immixta, faspitis amorpha, fquamofa, nitens, et colore fufcefcente qwidem, fed ad flavum admodum tendente tin&a. Color hie nee noa fpecularis ftagmentorum fu-perficies et facics quafi picea funt characters excerni, qurbus ab omnibus aliis liujusce venae mineris primo intuitu diftingui poteft* fUperitur quandoque etiam cryftallifata, 1) Cryftallis fabrotundis, fufcis, quas modo e la-tiore bafi šdfurgunt in pyramidem tetrago-nam, ut cry flail us Aluminis, 2) apice trun-catis et planis plnribiifc, fubaequalibus j j^fub-triquetris minime truncatis, angulo unoaiio* ve obtufoj 4) perfe<£le trigonis et acumi-natis. Cryftallifata base Pfeudogalena cum Phtmbo Ufjttlaio> teffera Citbka linn, et cum Pyride in fiffuris ejusdem venx, feptem-trionem verfus, frequentius reperitur.
§♦ 3*
TENTA1MEN  UJ^EKALQGICVM  Vh   5|
$•   3»
Ifec efl ZINC VM futphrm, arfmico et /£r* r# mimralifaiimi. waller. Mineralogy Sp, 249. ZINCVM calciforme mm Jer-rojulphuratum. gronsthdt Mineralogy £.230. tEHMANVs m Tract, de Matric. MttaiL C. 5*. p. 214. cum henckelio et p o T t 1 o vocat foilile refračtarium conflans particulis volatilibus, arfenicalibus, fulphu-reisquo, quod uotabiletn ferri copiam con-iinei. A bavmero in MimralrekhL p. 4f. adnuuieratafuitlapidibusferrariis; AUa Jttademifye Eegiae Berolinmfis Tom. IX* p. 4% proponunt pro Foffili peregrino, arfeni-caii; febkicio vero in Tract, de Heb. Metali p. 2g, appellat Sterile nigrum , quod octilos fuo nitore decipit, metallorum, imi-tatur pulchritudinem, mentitur fuiceritatem, eisiuixtum depravat, et vitiat bonitatem*
§-    4,
Pfeudogalena nofira triturata dat pulverem ci-nereum autgrifeum, qui igne fumat cum odore fulphureo,. quad fere ocreaceum co-lorem induit, et partim trahitur a Magnete, Docimaftice examinata vix drachmam Ar-genti fovet, in quo differt $ Saxonicis, Bo-hemicis aliisque, qux multo majorem con« tinent Argemi copiam; Solent etiam Pfeu-dogalenaeplersequi ferro laefointenebrisScin-D 4                   tiilas
j6   TENTAMIN   M I NBH A hOQ I C VM(   Vf.
tillas emittere, et, fimiliter Phofphoreis iis« demque copiofis recrementis Fornacis parie« tes obducere, in quibus una cum Mineris li« quatas fuerunt*
H#c per aliquot horas in retorta terrea validif-fimo igne tračtata nee unicum grarjum Sul-phuris a fe dimittit, ferrum miim, ut bene advertit CI. pott, in occlufo Sulphur retinet et fnpprimit, dnm tranfitus ferimtis aeris im-peditus eft* Eadem cruda cum pulvere cat« bonum, aut alio additamen^o, raro dat gra-num unum vel aliud Zinci perfedi, fed pie-ruinque in collo retortse exigua qua&titas la-nuginis albas, aut capillorum alborum appa-ret. Tofta cum odtava parte polliniscarbo-num nullum pariter Zincum produxit, et •ejus loco colledam vidi fubftantiam aliquam folidam, ponderofam, flavefcente polline adfperfam, intus fufcam, nee mqlieabileni, eandemque feme! obtinui ex Lapide Calami« nari Carinthias.
§•    6.
Fufa cum Scoriis (Rohfchtafan) dat Scoriam nigram, fuperficie ornatum lamellis atris, nitidis.
—■ cum Scoriis et Borace ufto — Scoriam cui immixta erat mica aurea.
Fufa
TENTTAl^N   Mf^ERAld^rCvM  VL   57
Fufa cum fluxu nigro, fclje vitri et fal com*
—« Scoria atro~rubens< ~    cam Scoriis pt pmicd Sulphure —*-   Sea*
ria micacea,  fquamofa;   fquamis plum-
bei coloris, *-~    cum fluxu nigro,  polline carbonum,  et
granis aliquot Arfenici —- Scoria rubra9
cum micleo Ferri fragiljs ^ y.
§•    7-
Subflantia hsec cum Arfenico non conftituit in igne Sulphur rubrum, fed in fundo retort« remanet modice com pacta, flavefcens, pfoti-deris gr. $6. qua? prius ponderabat gr. 60. Ex hoc refiduo particulas aliquas extrahit Ma. gnes, Ex ejusdem granis 50, folvuntur in Špiritu Vitriol! grana 32. In acido Nitrigr, 3 g ; in acido Salis gr. 39, Ex folutione prima cum alcali fixo obtinčtnr pracipitatum album, floccofum; ex fecuada album, pul« verulentum, ex tertia grifeo-fufcum.
§.    8.
Ex Pfeudogalenx noftrae crudse Granis 60. "folvuntur in Špiritu Vitrioli grana 20. cum ali-qua effervefcentia, et odore acidulari, inde cum alcali fixo prodit praecipitatum cine-reum, refiduum vero micaceum $ft, magis-que fufcum,
ft 5                      la
58   TENTAHEK M^NERA^O(JICVM  VI.
In Špiritu Nitri folvuntur Gr. 40. mm tardiore fed vehementiore effervfcfc^mia, foiutio ap-paret terrei coloris, eicjtte fupernatat fpuma flavefcens, quse in igne ardet et olet ut ve-rum Sulphur, Refiduum eft terra nigricans.
In Spirjtu Salis folvuntur Gr, 7. cum efferve-fcentia, et odore hepatis Sulphpris. Solutio flava qI\9 ex qua cum alcali fixo cadit pul-vifculus cseruleo * nigri coloris* Refidiium micaceuin colore ochrse martis.
In Aqua Regia folvuntur Gr. 41* cutis fubita et forti eftervefcentia, qua ceilante f&pernatat folutioni fpuma fufca, in fundo veromanet pulvis albicans cum aliqua flavecline,
§.    9.
Tenta turns an poflk Ars pat are aliquid Fftmdo-* galenas iunile, liquavi lapidem cupreumpro-dudlum ex minera Cupri flava additis Scoriis (Rahjčhlaken), et pulvere vitri vulgaris, cum Argilla et pauca copia cinereum clavellato-rum, ficque obtinui Maffam metallicani fra-gilein, fufcam, fquamofam, et a Pfeudo-galena in $0 unice diverfam, quod magis opaca fuerit, et in aqua fecefferit in fqua-mulas exiguas, cacruleo - nigras. Obfervatio haec illuftrat genefim Pfeudogalenas, often-dit ejusdenij adfinitatem cum Mica, Bafalte et Pyrite; acrationeni tradrt, cur Minera hasc reperiatttr ut plurimum in venis metal«
THNTAM-EN  MlNERAtO^tCVM VI.   55
licis, x\uw Sulphur, Ferrnm, Argentuma Py* ritem, aliatpe inetall&foyentv
Exhisconqludere licet, Pfeudogalenss Schem-aizenils partes conftitutivas effe Terrain fer* rifemp, Sulphur, Terrain alcalinam, et me* tallica m Zanci. Arfeniguift de quo roeminit CI. gellert. hie nondum vidi, et ZJik cum CEONSTEDTii rnineraiifatum omni-no paradoxum eft, demonftravi enim pan«. lo antea jn Tentamine V. §♦ 13. 16. Sulphur cipn hoc metallo, nutlatenusi uniri. Praeter haec ineft Pfeudogalenae terra quae-dam refra&aria et fingularis, nullo acido folubilis, et tamen volatilis, ut patet ex re-jlduis fdbftantiae folid& elevate loco Zan* ci.
§.    11.
AVRiPiGMENTVM. Argilta cinereae iubae-re^s repertum fuit ante tnennium in Cpmi« t$tn Sotienfiprope Tmjobamnon procul Neit* folio conftans p^rticulis micantibus, et modo maffulas amorphas, modo vero exiguas ery* Aailos conftitueptibus; colore ut plurimum flavo eutai aliquo translucente rubore, quan« deque tamen et omnino rubra, Argilhe lm-jus uncial duae ablutas: dederunt Auripigmenti Drachmaf <juatuor et grana triginta duo,nee
noa
6Q  TENTAM&N    MIN^RAIOGICVM VL
non exigu^ Quarzi fragmenta hinc inde mi-mixta. Foffilis hujus, una cum "adhaerente Terra, libra una civilis retortas indita dedit i) in excipulo Humorem aqueum cum pau-ca copia Sulphuris; a) i$ collo vitri unciam dimidiam Sulphuris rubri. 3) Refidnum duplex, nempe unum pulverulentum, cinereum, et aliud flavo cinereum, ac cryftaU lis rubineis hinc inde adfperfum,
§♦    12.
Refidiuuu cinereum pulverulentum denua igni tradinmi, dedit novum fublimatum rubri et flaui coloris, Eademque fublimata obtinui in igne ex Refiduo folido, Subiimavi ita fepues, et Temper ex capite mortuo prodiit novum fublimatum rubrum, nitidifTimum, vitro fimile, Hoc cum duplo Mercurii fubli« mati corrofivi dedit in retorta vitrea fublitiia* turn ri)bro*flavuii)) ac refiduum cinereum et compadum, - Eadem Mifcella in cellavi* naria per duos dies reli&a, modice diuquie fumat, fcripturam cum atramento vulgar! inox tingit colore luteo-viridi, et tertia die in igne inde obtinui Cinnaberim, una cum liquoreflavefcente, fumante* fdetido«
Ex centen, tribus docimafticis ejusdem rubine! fubJimati cum Hydrargyro diu triturati obtinui
TBNTAMfitf MINSftALOGieVM VI.  St
tun in igtie i) Sublimatum fufco-rubrum* einnaberiniim fg. 422. 2)Refiduum denuo vitreum ac i;ubrum fublimatum hoc' denuo igni commiflum dedit grannla extus nigri-Cantia^ intus vero cinnaberini colon's^ Mer* curii olobulos numerofos, cinnaberiuo pol* line adfperfos, et refiduum grifeum pulveru-lentum« R fiduum prsedidum rubineo vi* tro fimile tritum cum Mercurio, tanta facilitate ctam eo uniebatur in amalgama, nt I349 fg Mercurii fufceperit, integrum vero amalgama ponderaret fg 1388- *d porro tetorae indittim dedit in igne fublimati fu* fco- rubri ^. 888- Hydrargyri f§. 55 1.re* fidui atro • grifei KJ. 4*  hinc auginentum
$.    14.
Ergo Arfemcum non tarn facile feparatnraSul-phure, ut cjnidam fcribunt, nee ab eo peni* tus divelli poteft ope Mercurii* In omni fere fublnnatione Auripigmenti rudior pars Arfenici conftituit Cryftallos -albas i opacas, trigonam et tripteram Pyramidem referen* tes» Sed figura hxc Aluminis propria; an ergo et figura Cfyftallorum arfenicalium de* terminata a Terra alcaliha aluminofa ?
Dixft biandt in A$. Sme. II. 1735. p, 6* Arfenicum cum Mercurio amalgama non con*
ftituere,
§2 T'ENta:he$? mi^R-^o^^evME yi»-
ftituefe, Cedcpntfdnum patet t$ §* 13* ,M longe micabiiius eft augmentum pond^ris di£he itiaflacj $b(qufeulla igpk a&ione a$ti> ad quem coqfugiebant Chemtei daturi ratio-nem, cur Calces metgllorum graviores Unt metVl lis ip(isf unde origineot duxerunk Ma-tei* itaqtie veritatum Ghemicarum fola eft Experientia*
OBSERVATJONES METAL* LVRGJC^
$•   16.
t. Malleabilitatem aliquam, acepipt WismjLK thum .eum Borace jFufutiu Hinč ^nucleus duplex, majus unum et fragiliu^ a&ujlyero grano Panici fimile» nialleabitius^et me^uitt Idemque excavatmti majoris locum occupant Malleabile duodammbdo fit idem rtictalliim cum alcali nxo liquatumj hinc fragllitas me* talli rlon a fola inopia principii Inflaiiimabi« lis, fed et ab acido peregrine eidem immix* to | nam idem metallumToia~pingui fubftan« tia uftum et fufum non fit malleabilius* PERBffČHE wier Gefellfchaft m dem Mrtzgšbirga  229*
$, Wismuthnm cum Sulphufe dat fublimatitm carnei colon's, una cum cryftallis arlenicali* bus (#. 14.); ergo in Wismutho eo faltem, <juo ego ufus fum > latet Affeflfctim*    Idem
cum
T^NTAMEtf $*lKfcRALOGICVM Vf. £j
icum iirtidia parte* Affonici iriktiim dat fir* bltmMufi Wfetim opacum> fufcum et albicans; refidmim metaliicum purftis Regulo fidiiibitCh* Atfeničuin In liac operatione de imeia dimtdia perdiditgrana viginti. Cum itaque pdflit Metalkim umim ab alio atte* mtail, a'c forte et in earn, ut)de natuni fuit, feminalem auram refolvi, probabile videtuf, lianc ipfam animam idonco exceptam cor« pote, idtpfum alibi regener£res aut alterius genefim promoters*
§. 17.
Lixivium alcali eauftict, quommqitfe modo pa* ratij dat ctyftaltas modo pdfmaticas, modo Verd iamellis fimiles* in aefe liBero haudqua* quam fatifcentes. Qyale eft illud corpus, quod cryftallos hafce produclt? Eftne hoc, quod cum Calcis inflamniabiji junftum pin« gue illud MAYERI acidum conftituit?
Spirjius Salis fuper terrain Altiminis dlfqtiQti6d abftračius, tandem flavo - fubrfe vapdHbus replet cXcipulutn* An acidum Sails modi« ficad, inverti, ac mutari ppteft in aliud N> trofo proXime accedens? Repeiitis hifce cO*^ hobationibus fuperficies terras Aiuminis albo-Juteo colore tinčla fe prodit* Unde hoc? An Metallic^ eft indolis?  An pnncipium
mer*
$4 MNJ^MSif :to«£ftA&0dctcv»<Vfc
mercuriale didi addi ob fmnmam cum in* flammabili adfinitatem attrabit ab igne ali-quid, quod cum colorem pro^lusdt? Quam muka nos latent* quas fsra dies exfcrahiti
AckŠa mineralia depuratifTima, nettipe Vitrioli* cum5 Nitrofum et Muriaticum, nec nonSpi-ritus Sulphuris volaiiiis^ arquali copia fimdt et caute mixta cum fubflantia'quadam ficca, quae praevia diuturna digefliotie, cum Špiritu Salis, teličta fuit in fundo retorts pofl ex-pulfum ompe fluidum, ex Sulpfiuris re<fH* iicati nnciis bints, Sale communi uncia dimi* dja, Fuliginis uncjis -quatuor, Terras aluminij Drachma una, dat repetita deftillatione liquorem aquei colons, odore amygdalafum s mara mm. Liquor bic deponit fedimec-tum, quod docimaftice et leniflmio igne 'examihatiun,dat Argentum et Aprilm. Idem omnia fori vit Metalla et quidem primo Zin-cuni; d^in Regulum Antimonii, Hydrargyrum, Arfenicum, Cuprum, Fefrum,Srafinum, Plumbum, Aurutn, Argentum, Wismutlimm
§.     ftO.
Solatia Zinci excolor, dat cum alcali fixo prst« cipitatum album, cum alcali volatile pariter album j fed denuo infolubile*
Solutio
TffNTAtt£& MIHER AtOQICVU VI. gig
Solutio Reguli Antimonii excolar, dat cam A* £ et Vol. praecipe nullum, poftea tamen deposit fediitientum albidum.
*— Hydrargfricxpalor, dat cmn A,£prsecip» grtfeum, et fubcarneum, cum A, v. fufco-grifeum, denuo fpHibile.
-*■ Arfenici cxcolor, dat cum A. f. prsecip. album s citm i\* v. parter album.
«•» Cupri viri J*, j , dat cam A, £ pnecip, nullum, cum A, v. cseruleo- fufcum.
—- Fsrri flav^foens, dat cum A. £ praccfp. oli-vapeum> cum A. v. atro-vkens, cum liiper* qatante^ochra lutea,
—- Stanm excojor, dat cum A. £ praecip, car* »neurn* cum A, v* magis carneura.
-~ Phusibi e^color, cjat cum A* £ praecip. aU ^bidum, cum A. v. idem,
—     Auri flavg* dat cum A. £ pneeip. flavum etfufcum, cum A. v, lufeolum.
—     Argejiti fublutea, dat cum A. £ pr^cip.album, cum A. v. etiam album.
—. Wismuthi excolor, dat cum A; £ praeeip* album, cum A. v* fub-luteum#
§•    a I,
Prsecipitata haec in Examine docimaflico deda-,
runt. ExZinco cum Ale. fixo f§. 4. ArgentiDtvt, —.        ~~    vol« - a-   •*-   vedigium.
E
Re-
$6 TENTAMEN MINE& AtOG«;VM Vin
Regulo Antim,		, fixo - 9*    ~r~	femunc. g*,
—.	—^	vol. - i*   -•—	Dr, 6.
rlydrargyro		fixo - 8,    —	femiimc J*
—.	—	vol. - -     ~-	«~
ArieiHco	—.	fixo . *     ~-	—
—	_	Vol,    -    *            ~	—
Cipro	*—	fixo - 2,    *—	Drachm. I*
—	—	vol -   I.    ---	Drachm* 1*
Ferro	—	fixo-   12-    *~	Sem, !§♦
—	—	Vol -   £0*   ---	Sem. 1.
Stan no	—	fixo - 7.    ---	Sem« 2*
**-*	—_	voi - 4*    —	Sem. 4.
Plumbo	—.	fixo - 4.    —	Sem% $*
—	—	vol. - i.    —	~—
Auro	—.	fixo - x. Auri	Marcam. 1*.
—	-—	voli - 11.   —	-Marc. 1.
Argento	—	fixo - f. Argcj	ad Sem. io»
—	-^	vol * r.	Sem. 8-
Wis mu the	u..	fixo - J,    —	Sem, &
	te»>n	vol* - -	
Metalli pars alfqua manet infoluta,  alia Wo
cdrroditur in pollinem. Ex Zinco flavefcentem, ~ Regulo Antimonii grifeum.
—  Hydrargyro ai bid um.
—   Arfenica grifeuni.
-— Cupro nigricantetu.
—  Ferro fulbo - cserulelcentenu
Ex
TENfrAM*ti tfIN£RAtCT<ndVtt VI.   £jf
Ex Staniio cinereum. *— Plombo fubcinereum, —' Aura grifeo - flavum» •~* Ar^ento aibidum*
—  Wisrhutbo album*
Cuprum et Wismmhum folvtinfilr in loco ca« lido cum fubfultu Vitri, et frequent! aeris explofione*
Ex folutiombus didtis praecipitantur Metalk cum lixitfio Hepafis calcis diverfim®de| et quideip
Ex Stannum colore rubra * tateo*
—  Wlsmuthum    —*    caflaneo* —- Ferruui           *-*■   Fufco*. «— Cuprum          *-*•    caftanea* —~ Zinquui          —   grifeo, —-Plumljuin        —   grifeo* *— Hydrargyrum - albo*
Liquor per filtrum tranfie&s dat turn Alcalf
fixo prsecipitatuiQ Ex Stanno nullum*
—* Wismutho album et valde pa«culai% -» Fefro rubro - luteunn *— Cupro virens* ~~ 2inco album*
—  Plumbd nullum. *.* Hydrargyro Iuteuxth
e a              i h+
§. 24. Calces metallicas partim falvit^ et tjuidem fit-cilitts calcem Zinci, dein Cupri, Ferri^ Stan-ni, Stibii, Plombi. Solutio Cuprese calcis virens, M^rtialis flatfefcems eft> e^teise -exco* lores* Ex his fcilutionibus pračeipitatur fo-Jutum. Zincuni čum Alcali fixo tolofe ochr£ palli-
doj cum Alcali vol. faturatiore. Staamim cum A. £ •** albo> cum A. v„ etiam
^bbo. Citprnm cum A, L *« viridi ^ turn A* v. tae*
ruleo« Femim c\itn A. f. .«--. flavo* cum A. v. ut
iincum. Plumbum €iim A. £ *«* alBo,  cum A. v.
grifco. Majore copia liqutori huic Immerfa Metallafcor* foduntur, et quideni
Hydrargyrum iti calcBm e& lamellis tiiveis,
quae dein faiifcunt in ppllinem* Wismuthum in particulas fufcefcentes. Regulus Antimonii in pqllinem album* co-
piofutih Zincifm in fidcc'ulos albidos et nigros, cum
fpuma albafuperriatante, et bullis pluri«
mis metallo adhserentibus. Stannum in pollinem fufco'-grifeum. Ferrum in pulverem colons primo grifei, dein
#tro - caeruiei,
Cu-
TENTAIV1EH MlNERAkOGXCV^  VI. $$
Cuprum in Galcem viridem* Plumbum in pollinem album,, pauciixn * me* tallaadhaerentenu
Omnia Metalla, excepto Auro et Argento, in hoc Menflruo fictml foluta, dgnt cum lixivio cx'fcorife Antmionii et: Alumihe fado, prae« cipitatum fufčum*
Si vafi vitrea faturata fblutiott© Tartar i vitria« lati pleno, inponitur cucurbita vitrea in qua Hydrargyrum, una cum acidis Mineralibus Nkri* Salis et Vitrioli fimul mixtis, repofi* ta fuerit ila* ut*$undus eucurbit^imrner«-dfos fit intra liquorem vafis inferioris; £orro* ditur fenfim Hydrargyrum in poJlioem album* cbia paft dies aliquot apparet fubftaqtia quse«. dam alba * faliua, adherens externa fuperfi* ciei'vitri fupeeioris Uquidoi^imerf^qu^fen« fim fibnienta protrudk et «langat eoufque, donee fatydiim inferfoFis v&fis attigeric,eqqa pariter, jucundafwe fp£$acuk>, exfui^gitina« teries falma iW#um iisdem filis* qualla et fuperiora vitro prodienmt* Obfervatio h&G demonltravyitrum non eflfecorpusadeoin* penetrafcile, ut quidam credimt, ac acida mi« neraliS tain (ohy qu&m metalUs unita, flu-ptenda vi fefe Invicem attrahere f aa duriffi* ma quoque* corpora penetrare poffe* aado E 3                   mul«
7*>
V*     OBSERVATIONES
multa in Cbehiicls Phsenomenav ipfeque Ge« riefi$ Metallorani, pulchre fHuftratur*
V.   OBSERVATIONES
ZOOLOGIC^.
OBSEgFAT. i, MmseftSCHEk-NITZIL A. 1771* M. Aprili tnfans f>raeteroaturali et monflruofa penitus oris ac abii fuperioris fabriea, quam breviter defcri* bere vifum eft. Cutis, inter pinnas nafi, una cum fubjacente portione labii fupfcrioris pe-tritus erat e?ccifa, 35 ita qtiidem, ut parallels decurrentes incifuh^ quadratum fpatiihii in-terciperent. Verumtamen non foJum cutis, fed et tota mufculorum fubjacentium carno-fa ftručhira, una cum fubje&a parte ilia man-dibulae inferioris, quae dentes fuftmet inci-fores,excifa penitus erat; hinc larfb fibra'rum harum renifu flentis Pueri nafus enormiter dilatabatur. Jrfec cutis portios yi?£ cum ad-haerente ode mandibular furfum revoluta te-gebat totum fere feptum nafi, ficque aper-tura tetragona relinquebatur,|)erquamintro« fpici potekat cavitas oris ad fauces uique* Hie vero fingularis omnino erat defeflus veli Palatij, unde a faucibus in nares per cavita-tes oblongas vomers craffb diflindfos, via libera patebat, nee velli palatini vsitigium
erat
£OOlQ£?CA»
7*
crat *jt]urar C*w itaque ingeflis coitus* per nares pateret libsr* vix aliqiiid U&is o&fopha* gum ingredi ac puerum nutrire poteraf, un-d§ e^ iaedia* yt pfsedixi* poft tres hcbdotaa-das martaus eft*
I.    QVADRVPEDrA.
3, R&QSIMIA ainerea, canda cinda am?u-lis albis et Tigris. RRISS. Qmdrug* 111. Lemur Catta. LINN. Manfvetum animal Tcandir,cibu§n manu prehendit, orl applicaf, eelerrinie manducat, caudam f#pe pur^at et <ari a<!ponit5 fedet ut fiinia, dextra mantide-iergit Caput, manus Hnsit, vocem edit catu-XmamyHommem imratur, d o mum pyrgat, vicHtat frudibas horhcisj   hinc fgecies Si-
5. Iik lue epideBuea CAN IS famitotic quae prlotJte annk apnd nos graflata eft , pro-fuit mječhim okmn olivam, vivumque Ser* pjltam fpinse darfi affidu<xappKcatum.
4.  TAhPA domeflica fteriliorein terranq ex-pbnit ut fertilior fiat in aere libera; foetus furjieiilo umbilical! longiffimo inftruitur, oc-cJditar liixivio nucis immature
5.    MFS Marnwtta et SCI FRF S Glif. LINNiEl, fub eodem Genere militarc vi-dentur; Utrumque enim Animal gerk denies anticos utrinque binos, magnos, rufe-
E 4                    fcen-
7$             V.     OHBSEKVAfiaNES
fcentea: inferiors iGBgi&res* xuf^os, %$pice %,fe invicem jrecedenUs, fapmjorcsi wro ad hafim remotio^s, qiraro ad apicem, cani-nos nullos, mulam braves,
Marmota parit filios (3-4)» capitur dormiens* Habitat in Alpibus Carpaticis, Pedemontanis, et Tyrolenfibus Vallis Solefanas.
6. CERP'US Dama. Foetus hujus an*. malis omnino ruber, gelatinofus, nudus; ungulis et dentibus cartilaginei&inftru<%isefh Ex ejus ano expreiH qorpora bing, g^iatino-£a, fufca, plena granuiis plurimis* pigri^anti-bus, Lingua ^rat alba^ ;eu?s albiy Hatura et figutefeininisPhafeoli* . Inteilijia rybella, albida, ikvicanfia, foventia fucc&fn quolem fundit radix CH ELI DO Nil majoris; inteftinum rectum plenum gelatina fufca, Ventriculus albidus, ifrembranaceus, vacuus« Oculi aquofo humore pleni; lente cryftalli« na vitrei xoloris* Hepar bilobum, fulco-rubrum, molliffimiim, totum fere occfapans abdomen, adnexum diaphragmati, &liisqu© vifceribus* Funiculus iutibilic^lis ^errucis alfcidis adfperfus, membrana fua involvens vafa qtfatuor; quorum Primunu lobos hepa-tis ingreiTum, uniebatur inteftino duodejio, $t cutfi eo pcogrediens fequehatur alia inte-ftina., don^c in mefenterio radices age"ret plurimas; Secundum inferebatur pubi, in-sumbeas veficae urinaria^ et ante earn divi.
2rO0E<mfC3EU
Y%
Jus iti tres mmm^ qiioswf 4t$ refl6fH>afim uteri adibaw, alias vetftf^m^gma ničle« baturj Tirtkim et<^uarfum imralant fegio-nem ptfbis, rčtro ufertfii*, inter inufcttlos pfoas albkantes, ibiquein imuni fimicuhmi coofluebant, qui reflexps juxta, fpinam dorfi, tboracem iubibat, et lobos Pulu)onum majo-res ingreffus, coradibat, quoin loco divi-debatur iterum in duos ramos, qyofuftuinus dextro cordis vfcntriculo, alter vero finiftro inferebitut. Uterus oWongtis, albus, flenuis, fuperne in duo bfachia divifus, qtias ter minima eralit fabrica eleganti, veficulari, vafcu-lofa, Pnlmones magni, teneri, albi. Auriculas cordis magna! Sub iarynge utrinquo glandule ovalis, conglomerate, rubra«
7. ItQP'FS AJinm njfus caret criicq dpr-feli, led os et abdomen ithktus albican! in Omni varietate,
Animal r^icta, vilioribus fervidls emancipatun^ ^ciilo segendpm, vaginans^ furibunda Ventre percitum, mifere vivens, parit prolein pilofiillmam, quae poll trimeftre feiifim na-tivam lanam decutit.
II.   AMPHIBIA.
8. PROTEFS Jnguimtf. L A V R E N-TI, non in lacu Zirchizenfi, fed prope SiU tick e crypta fubterranea, aeilivo tempore una cum aquis exit quandoque.
E 5                    Huic
74            V.     OBSEIRVATIONES
Huic longitudo pedalis. Caput ex fcrelr de-preffum, attenuatum ore ohtufiufculo* Man-dibula infcjriore planmfcula, breviore. Xu-bercnlabina loco oculorum. Ames, autfpi-racula latcralja bifida: lobis £- 6-fidis; Ja-ciniis plumofis, corallino rubris, qui color intendirur dum Animal mtfvetur, aut exacer-batur, Corpus teres, pollieem craffum, al-bidmn, l0ve, alepidotum. Cauda compreffa, anceps, longitudine tertsse partis totius corporis, apice ohtufa, albicans, horizontali?. Pedes quatuor: Antici fub auribus, brevio-res; teretes* tridaftyli: digitis'planiufcolis: Poftici ante caudam, fiiiiiles,prioribu$$ digi« tis planis, truncatis.
111. LIN Nf JE V S, cui iconem mifi\ habet pro Jarva Lacertas* Mihi videtur Genus iingu-lare.
m. pisces.
9. Su4L M O Hucho LINN. Nigro macu-latus; maxillis una ferie dentium utrinqtie, palato faucibusque inermibus; pupillis nw gris, iridibusargenteis; capite bbtufo, fronte convexa; diiiantia inter foramina narium dhnidia ejus quae inter oculos; membrana brancfaiofLga off. n. Pinnaruip ad aures off. 16. Vefltrahum off. 11. Ani off. 11 -I a,   Caud. off %%.   Dorfah abfqqe officu-
lis*
ZOOLQQIC®.
7$
lis, Dorfalis alfcfrae oC t$; Ano fib sequil'i-brio ante pinnain anr. Habitat in Fluvio S A VA Carnioliat aliistjue«
IV.    INSECTA-
10- LVCANVS Tmebrimdes*
piagn4 Thorax aviticb tridmiatm*
Captit antke marginatum* termhiatitm CQmu Jimplhh erefik, curvo.
Captus Idrim in Carnialia ig. Junii, pfope Fluvimu.    Habitat etiam in Hungnria.
Tatus niger^nitens^pun^atus, fl^tura etcraf-fitievixminore ac TENEBRIONIS Moiitoris. Cornufubtus verfusthoracem villofum. Palpi rnfi, Antenn. articuli tres majorcs, terminates, rufi. Capitis pars inferior tuberculo Iucidonotat^,quod in vivo animali retrahitur et abfconditur intra thoracem, Tibiie antic« extremb latere ubkjue dentate* Alae excolores. Abdomen fupra rufum;
Sexus alter minus Iucidus,antiea thoracis parte non adqa exfedta, nee tam evidenter tridentata; Fronte tuberculo, loco cornu, terminata«
II. LVCANVS Scaraboides.
pIA G n. Statuta priority fed color fufcits* Elytra ftriata, non punctata*
Tibia
7<i                V.   OBSERV ATJGNE3
Tibiae anticae tridentatae,
In montanis Idrienfibus Camioliaef non fre*
quens. Caput femicirculare, marginatum, non ftria-
turn, inerme prorfus.    Maxilke non por-
rcrt^    Palpi et clavse antcunantm rufae,
Pedes elycris concolores«
la, LVCANFS ParaUelipepidm.
Lucanus fcutellatus depreffus niger,  ma*
xillis dente lateral! elevato.    LINN.
Sijjl. Nat. p. 56*. Scarabasus Parallelipedus.     PONTOP^
PI D AN.   D&mfeher Mas. I.   Tab,
XVI.
biagn.  Totmniger, unciali tongitudme* Tibiae anticae tota latere externa den« tata®.
Habitat in Sylveflribus loci^ Curfitat fere adinftar CarablsThorax antica aequo latus ac poftice*
13, LVCANVS Sutcatus.
Scaf abacus muticus, niger* lineola flava a capite ad fcutellam du&a. LINN, Sg/t. Nat, p. 552. GRGNQV, Ga« zoph. jp, 145>ji$ 43j«
SOOLOOtČ^
77
fciAGN.    Niger, Imidnt*  tapite ftkbemilit tribus. Tibiae mediae, fgafgo thoracis et abdo* minis; jam fttlva pubtfcmtes*
Kltjirajtikatd^ fuicis pun&atis*
Mi(Tus»CL GRONOVIO.
Antennx ex mio latere tres dentes educunt* Maxillae tribus dcntibtts obmfls terminate, prominentes. Infra tuberculum thoracis laterale denticulns parvus marginalis. Tho* rax lieeaexcavata media fignatus, Abdo* men fubtus lucidum, glabruui, intsr pedes medios et pofticos planum. Tibiae anti* ca: latere exterior© muitidentato*
14.    SCARABMFS Onnicalam.
&IAGN. Simillimus S. Solftitiati, fed fen du» plo minor* Tibiae antkat tridentatae, elpta non pikata.
In Rimgaria freqiieruiflimus, ttftatc« Differt a & Solftitialu    Elytris non lucidis;
Capite lateraliter ad bafim non marginal
to;  Abdomine fubtus nullis albidis villis
pubefcente, Non folum vefperi, fed et interdiu circnm*
volat*
15,    SCARABMFS Hohfiricm.
BtAGN.
78             V*     OBSERVATIONS
Bi a On* Minor S. fatal) Wwjvr Finietarh. Elytra fufco- rubra, flriatn, albo tenul villa puhtfcentia*
Habitat in Carnioiia calidlore.,
Iuermis capite et thorace, fubtus pedibusque ferrugineis, capite rottmdato et margiaa* to, tibiis anticis tridentatisj mediis et po-fticis fpinis pluribus binatis et folitariis, corpore elliptico*
IS.    SCARABMPS Armtget.
diagni Thoraxfpirns qimttmr^ caput t ms* dio Jpimm fe fongiorm educit*
Color ttftamu.
Habitat in Carnioiia rarus*
Corpus ovatum* flatura minor aC m 5. Paš* ca. Elytra ftriafa Thorax fuleo medio longitudinali, fpinis lateralibus majoribus, intermediis approximatis* Capitis fpina tenuis, thoracem verfus flexa, obtufa Ma* 3cil!# port eči:«. Antennarum clava magna* Tibiae anticce toto latere dentate. Mediae et poflicx pariter dentate jet villo*
»7.    SCARABMPS A&atoH.
Scarabacus fcutellatns thorace itttfilii > Capitis cornu unidentato *   apice bifido«.
LINN.
iZoOLoGicite*                   j$
LINN. Sijft. Nat. 541. GROMOV. Gazopk p. 142* n, 417.
»1 a g n.  Thorax ex ntroqiie latere validam fpinam educetif. Caput extenfmn in cornu fpinis thforaci* cis longkff, bifidum, Jupra bafim fit* perm dente notatum.
Miffus a Celeber*    G R O N O VIO.
Lofigitudo tota etiam cjuadriuncialis, Elytpa levia* Thorax levis. Ad latus maxilla* jingulse dens bifidus. Inter maXillas tn» berculum bifidum. Pedes amici longio* res j tibiis tridentatis latere extcrno, interno vero ad apicem bidentatis*
x8*   SCARABjEt^S Bitobus.
Scarabssus thorace gibbo antiee bicorftit capitis cornu maxima recurvo edentu-lo,apice BiJido. GRONGV> Gazoph, p. 142* ^414, Tab. i^t Jig, i> 2* optime*
Scarabxus fcutellatus^ thorace promincn* te bilabo, capitis cornu, ilmplici* ely-tris flryatis* LINN. Stfft. Nat, p.- 544. Sed elytra ftriara non video*
VierteSortedesNafehoms. SWlMER. DAM. Bibl Nat. Tab, 30.^. 5.
diagn.  Thoraxbifidtis, attt btcornis, fpa* tig inter cormm fsmuirciilaru
Os
80           V.     OB,$RfcVATID^ES
Os tkvam cormi unciale, apihe bifidwn*
Mi tfus a Celeben    G R O H Q ¥ 1©: Niger, ni tens, comubus thar&efe ab&tik, Thoracis latere utroque rugalis ofeH(jttisjinter-ruptis ftriato,  Tibiis   aaticis titdentatis* Cornu capitis tetragono*
19.    SCARABjEFS Dnbht.
D i a G n. Priori jimilis, .fed duph minor.
Thorax tuber mils dttobus approximatif4 Cornu capitis indivifum*
Miffus ab Eodem Viro Ctarijff!
An fexus a^ter SCARAB Ml Bitobit
20.     SCARABMFS Didymns.
Soarabasus fcutelfetus, thorace inermi fof* fula etfarato,' capite trietfpidi,, elytris llriatis, LINN. Syft. Nat. p* 54J.
Scarabxus elttiis pumSatG-fulcatis: tho* race fulco Jodgimdmali tubercivloque brevi* capite depreilo tticorni. GRO-NOV. Gazoph. p. 143. n. 420*
d 1 a a v.  Niger\ tlytris firiatis: ftriis pun*
cHaiis-i Thoracis latum rotimdctta, mediut /0-
cus antice tnbmulo notntus. Caput parvum, trtbns wmkidis*
Miffus ab Eodem Cl. Viro.
Tho-
%oalo®tcM.
gi
TWme amtfee tjoafi exftdu* et rugulofus* Capita fptaa termteatotfifhte et acutior* Ttferteid^ <|B9drfdmt^ mediae etpo«. ftto$affet tfMpDtMMKiB* m^iifc^ere tmiden«
tam.
fit*   SCAMAM^SFS Qtuhtur.
Searateeus ater, opačuss thorace mutiqo ^yfffei|tft$   iligofis't   efylre  dypeato*
NOV. 8&M®pkj>i 143*11,422*  Tab.
s>iž»m- Mg$r?ihmm^l$Hi^k ntgofalu. Gtp&tapift Mdmtafim% twbwPcuto mi*
dm *parm. Tibiae ante erej/hmt, ®mmf ext&fiort ki$r§ fridmtatm.
MiffusaCl.CrHO^OffO:
Tfaomi^fK^B^jlifiHi electa ti&Vtncdium ufque ex&nfa, ntfdi^ti^ i*iar^i|*šfius, pun« &ato-rijg^6i$*  Qmii rafi. tzkwelkmJu-
aa.   SCAR ARM F S Btwm*
Scarabasus fcuteltatiis txiutlcus^ fefl&ceiTS, elytris fkiaris, tharace utrinque, pun-do tt®mt<% 1*1$ & S^f. JW» p. 55^ GRQNQV* G®mpk f*~i47.11*442*
I5i a G «.   JEfo/or S* Stm&rarich   Totttšrfii* fo - t£$®mm Elytra obfolefe admofam ftrictta« Gw* mmptejfh, fofiua mamma*
Miffus aCl. GRON0VIO.
Ad marginem pofticutia thoracis pr6pe If* neas 'toarginales icutelii. Vidro £oveoila$ k'&as {ribfblotas, pimSa vero^iulk: Thorax la&Ve margmati% mm villofiiSj Tibial aaticje margins trideattto.
%y   SCjRABMFS Grompii
Smtahmm mxuicus, obfcute tefkceusi -ca* pite anijete emargmatoi thorace fulctf longitodinali.    GR0NOV*  Gazoph*-
piAGN. SfuParH S;MšŠohMkm» Colors
i%Q&®2š*m medm fitka dimidiato. Elytra mnjimta.
Mifftts^ciGRONoVra
Totiis glaber.   Caput antfce erti&rgaiatutt*>
totutidatttniv Thorax rotimdahis* Tibfeaatkas fubtrideti-
44,    ŠČMRABMVS Lmeolch
Scarabeus muricita niger* licie6k flava a capite aŽ fcutellum dučli,   LINN*
zopk 145* it* 43jfe
& i a g K* i^fit^ /&£faijr ft* y«rprft (t&tnr.
Snhfltf mhrgimt fegmmiivmmi abdmni* nix9 mmmiqMsJIutiL
MiffusaCi.GRONOVIO.
Jlene notat Vir CJ» lin earn fiaxram Hon ftai« pet atteff& Abdominis tiitrcro promi* nens inter crura media, idenKjue margi* tie flavu$„ Pk\nv$ Mc t&br qtiamioque degenerat m rufum> Margo thoracis in meis eaeempiaiibtts flavus &d tatera*
Scgrttas imttkfis, ater> opa£us5 flavo* niaculams^ fcutelto I111H0: fegmento f&doroifli«, p^lma utdn<jue tmiaentato* GRGMO k tfcsojfct. p. 150,n. 4S&
& 1 £&&*.£$# «?|of & iMmari,; fiiligkop *
Tko?šxtpm&fa iušbmfittit*
Sybtu« imtuaetotatus, ptmiftatus fctitigw, Sču* tellum nullum,    Caput antics fubtruuca*
tlllTlv
F a                    Scatft*
g$            V.     O&SE&VATIOttES
Scarab&us muticus» capite thorace elytri** que glabris viridibus j thorace rufo einarginato, fubtus pedibusque asueis: sbdomine pilofo. GR ON O V. Ga~ zoph. p, 144. n. 434*, Tak 15. fig-1.
Scarabacus fcutellatus muticus auratus, fu-pra viridis*   LINN. Syft. Nat p. J5S#
DIAGN. Major, 5. Stercoral) fiipra viri-dis. Abdominis mucro longns inter crura
media.
MiffusaCL GRONOVIO.
Thorax et caput oblcurius virent ac Elytra* Elytra diillris obfoletis ftriis Jiaeata. Cor* pus fubtus maxima parte rubro-auratuiru Tibise aaricse uidentatgs*
17.    S.CARABMFS Findijmmr,
Scarabxus muticus > vtridis ^ gLrber, nan pilofus: pedibus rufis fpfendidis, GRO* NOV. Gazopkp* 144, ri.*42&*
Scarabsausjuuticus, fterno porredto* fcu-tello elytris dimidio breviore. LINN* Miif Regin- p. 2i.
DiAGN.  Totus nitenty gtaber* vMdis$ Ptdz$ viridi • aitratL
MifitCL GRONOVIV3.
Scu-
ZO O t O G IC JE.
8f
ScMellum thorace longius. Antennae nigra?. Tibia; anticce tridentatse. Mucro abdominis, ukra originem crurujn %ni&Qr rum extenfus,
2$* STEPHANVS   LVMNIMER  H#enl)& 3H*
no elapfo circa Scf&mnitzhtm in aeervo Fer-micarnm fepultas SCARABJEQS Nobi* les-, eosqu$ involutes foflfculo ovali, fufco* ex qimquiliis congltitinaris compofitb. Car* ceris.hujus ftru<fhi&a non mollis erar fed /o* lida, ut perrumpi ab inclufo aniraali nullo modo pomerit. Intra bos folliculos cuJtro apertos-latebat Infečlura vivum a'dhuct quale vidit inter alios, enunc Hofpes nofler CJ* F ERBER* Miranda fane Formicarum in-duftria in Infedis hifce viventibifs ita invol-vendis, quo in opere providas eriam fapera-runt Apes, quaelimacem alveare ingreiTum fcefte ?lvsch40a necanmt priusA dein, ne putrefcendo noceret Keipublicse, cera undi«* que obdiixerunt.
$9.    L ARI A Qtm^imumkta.
diaqn. Nigricans nvata*
Thorax maculis quctfuor rttfk.
In moatarns Cammllat.
Caput dellexum.     Maculae thoracicas cor-
ftant vitlis proftratis coloratis*    Elytra fe-
luiliueaai lata ? duas longa*   Tibiae antk
F 3                          esc
8,6             V.   OBSERVATIONS
ex craffiores.     Fades Scarabxi,  fed an* tenn& diverfa?.
30.    H1STER Quadrimacvtatut.
Hifter afer, elytris bimacijaiis* LINN* %?, iVi?/. p. 567,
diagn.    Niger, elytro jtngnh macnlis bi« ^ix rubrii: fnperiare hmattt. Tibia* tatae, toto latere externa denta« ta$, tar Jo proprio langiores*
In Iftria Carmotiae*
Facies Scarabaei. Maxillae valide porrecfiae* Corpus ellipiicmiu
51.    SI LP Hj$t Qtmdrimmdata*
Silpba nigra, elytris paliidis pun$o bafeos medioque nigra, thprace einarginato« LINN. Sy/i. Nat p. $71,
Diagn, Supra ieftacm; Capite, autennh* macula media mdg\ia thoracis, fat* felloe maeidis binis infingulo elytro* carport fnbtits, pedibm%w nigriu
MifitCiA PODA,
Elytra m lin. 5-6. Idngiun, pun£latumt tri« bus lineis elevatis ftriatttm, Elytri maculae rututidft, una ad bafim, alia fere in medio polita, dcinde in medio unum fo-
lita*
Mtarium, pofiea alkd par, deaique o5a. vum punčhun denua folicarium, termina« le.    Corpus ovatem*
32.   BERMESTES PunGktur*
diagn.  Niger, ttytro fingulo gmiBis o£h albis.
In Carniolia media«
Elytra duas lineaslonga, in quibus bafimvcr* fus dua paria puna orum alborunu
j3*   BERMESTES Sphipef.
diagn.   NigerM Qvatui; Jemoribus rufisl fpiwp.
In Canšoiia montana.
Eiytrum lin. 1^ longum, lupidunu
34.    BERMESTES Ptilvhmtm,
diagn. Thorax fitbrotundits, pulvmaiits. Eltftnm rufiim,   marginibus limaqtw media longititdmaU nigvis.
In Himgariae Oppidis, donjibusque«
Elytra m lin. i| longum, nitens,    Caput nik
grmi>*     Thorpe mfus; kf^ribus atris*
Vedes rufi,
35.    DERMESTES Leptwaidet*
F 4                 DIAGN*
If             V.   OBSERVATIONS S
Piagn, Rnfois$ thoraciskUribus paralklif, margmatis* j&lytm rufa% ftriata*
In Hmgaria.
TElytrum lin. ij longum,    Thoracis anguli
poftici hiodice elongati.    Totus rufus. Animal hoc cum priore, ob thoracis fabri* cam fingularem et antennas clavatas, pro* priiim Genus conflitueret.
36.    DERMESTES Rufipif.
p 1A g nt. OkkmgttSy niger* miens,
Aiitmnamm clavae, palpi, pedes* fnf$ tolme tm8i.
Circa Idriam captus, Maio M. in grammeis« Thorax magis in Jdngitudmrtn faaui hx\* tudinem extenftis, linen media excavata fulcatus, marginatus; lateribus parallelism fcufelli apice pundto notato, Elytra, li«. nea& a£ longa, f lata, lineis quatpor ele-vatis firiata; ferie una pundtalorum inter finguiam lineam. Abdominis Tegmenta fubtus ad latera rufefecntia. Alac apicfe fufcefcentes«
37.    &ERMESTES Fafciatus.
diagn. Qblangus, fiiger; tlytrif tajlemeh fafcia nigra.
Circa
ZOOLOGIST.                       §9
Circa fdriam captus 2$ May,
Tiioracis latcra marginata, prop© marginem
Linea elevata, Elvtra quatuor lineolis ftriata lineam longa,
t lata,
*fl,   DERMESTES SMphoides.
j>iagn« OMongus, niger; Elyttu pikata* jlriati$,fmebus binispnnBorum iit$* prejforum intra fingutas lineas.
In Himgaria circa Scfmtwitzhtw.
Thorax pun#atus, lateribusxnodice elevatis,
Elytra tres lineas lqnga.    Palpi rufi. Ha*
bitus Sylphae.
59.    PTINFS Pamionicus.
p 1 a g n. Fnfca - rufur. Pediku rufis % Jfab* pellucidis, nitidis.
In Himgaria inferiore,
Statura BERMESTIS Pith. Anten« im tenues, capitate. Thorax margins* tns, recipiens caput* Femora eraffiu Ate excolores.
4$.    CFRCFLIO Pulmanmu
Curculio longiroftris ater, thorace ovato
pfeniufčulo, clytris abhretiatis, ftriatis*
F 1                  LINN.
$0            V.     OlSERVATfONES
LINN.    St0> Naf. p. 506   GRO-NOV. Ctflsoph. n. jyg.
biagn* Ccplttda awtenmrum m®gna$ &tn« prejja, tnmmta*
Mifit CLGRONOVIVS. Maximum jug«r} raftroloaga} elytrisflria« lis.
41.     CFRCFLIO IMhcenr.
EiAGN.   TQiw>ftaviums;   Qtulk # rq/?ri a^w nigrif. Mmtkm, Umgiroflvh, #hfM9 jparvw,
Circa Schemnitk eaptus A. 1769, M. Junio« Elytra duas lineas vix longa^flrfata,    Statu« ra multo tiiajar ac in £, tQmnm^
42.    C F&CFLIO Jfacdmt*
GurcuHo longirofirfe, aureus, roftro plan. tistjue nigris*    LINN., Štffi. Nat 611*
DiAGN, Amnio - vir^fur fitpm), fubtns m* pno - mmipn.
In vitibits frirois abuude.
Frima folia torqxtet in cyiindrimi, ibi ovum poBit,, a WtptWBwfibm G&rnioliae Tafia* nelh vacatur^ ddirukur coliedis et com-feuilis pr^jSHitare iatortis faUis*
43*
43.   CPMCF&IQ Fetmg®im
4)UGN. i$igro-alhaqiM varim, viliofus, Mofimm bmmffimtmi* traffmt. Fmma mutim*
Jn HimgarimTiotfiB*
Eiytrmti fin. a|1ongum,  «Ffedes, roftmma
antennas nigra*   Corpus ekiereo villofuU.
tits canefcens.
44*   CFMCFMO Gsmmms.
Curculia longiroftris^ femoribus fdbden« talis, cof pore ovato uigro* ptmčtis te* ftace^adfperfo* LIMN. S^ft. Nat. p*
D14GN. Maximm ktttr ®oftro$.
Elytra nigra, gmtSiis maculisque tejfla^ ms mria%
Circa SehsmmtM ia Wtmgorm*
45,   CFRCFUO Tmoim<>
piagn. Brevirofifis, inermu, ntg$r; Tno» race pmiBi? bmk &Ms.. Mhftta puttSlatit m®rgk$e mkmo alto, Immsqm Urns fat^itudimlibus fiaviu
Vnde vexifrlt nefcio*
Statura C Putwrutmti E NTOM. C A R Na Corpus alatuin.   Fafcia vlytti interior ia
medio
®2                V,   OBSERV ATIONES
medio abrnpta, ambabus ad apicem ejus« dcm oohasrentibus,    Pedes antki longio
res,
46*    ATTELABFS Hungmcus.
diagn. Niger; ihoract hirfuto.
E^tro iingnh fafciis dunbiis flavu,pm* ffiisqiw totidem ftayis: unb ad bafim% alio ad apicem*
In Hungaria infer, noo rarus. Statura A. ApiariL    Thorax, Caput, Corpus fubtus Jiirfutuim    Fafciae repandx.
47.     CASS IDA 24- pun&ata.
diagn. Rubra, elytro fingnlo pimSiif 12 et macula nigra. Snbtus nigra*
In Carniolia   et in Auftria.
Ad irwrginem elytri finguli* ptm$a nigra (7), ad apicem tria, verfus bafim duo9 infra hsec macula oblonga, nigra, Statura C viridis*
48,     L AMP TR IS Sptendidida.
Lfempyris oblongiufcula fufca, clypeo fu-pra oculos feaeflrato* LINN* Syft* P* 644*
Diflin.
ZOOLOGICM*
95
Diflinguit vir C/, a L. Nofflilma. ob clypeutn fupra oculospelluccntem. Ego inter No-dilucas meas habeo fpechuiua diverfx magnitudinis, ultimis duobus abdominis fegnientis modo albis, modo« ut rcliqua,* cotoratis^ ned non clypeo thoracis antice plus mirths pellucido. Hinc vel L No-diluca mihi ignora, vel ipecie non diver-fa a h. Splendidida*
49.     LAM PT RIS Sanguima IIL LIN-
N2EI etiput ddliclit ira, ut a clypeo thora* cis omnino tedhun, videatur, licet tale nbn fit. Animal axficcatum amittit rubrum co* lorem, et uftaceum induit, quod omnino notandum, ne ab iis, qui in Mnfasis Infe&a defcribunt, pro diverfa fpecie habcatur.
50.     CANTHARIS OaJJkornis.
diagn, Fufco - fttfa, eiytris margim pallu dioribuf, Antennae artictilis decern cmjfiufcidis*
In Plantis Umbel!iferis Carnioliae*
Elytra lineas tres lotiga, unam lata.     Oculi
nigri.    Corpus rufum ut et pedes,   Tho*
rax rotundatus, in medio obfeuriorquam
ad mafgincm* Thorax depreiTus^ planiufcujus, plus minus
rotundatusGeniishoc prascipue diflinguit,
hinc
£4            V.     OBSERVATIONS
hinc Ccmtharis T.44* 14?* 146» EN-TOM. CAftN, ad Pdomm apan-dandse*
ji. LKPTVRJEtt CKRAMBTCES
111. LJNNiEl in piura Genera fecedere
m e rent 11 r. I. CERAMB2X.    Thorax fubrotun*
dus> latere mucronatus* *-  SThttOCORVS.    Thorax fabro-
tundus, muticus, antiee* etpoftice ttquali
fere latkuditie. 0* PrtMtti.   Thorax mutictts in longitn*
dinem magis quam latitudincm extenfus,
antice attenuates. to- LEPTFRA.    Thoraxmuticus, cy*
lindricus aiit cyliudraceus.,
5 *.    CERA MB TX LonghmmL
Cerambyx fpinis mobilibus* etytris baft uftidentatislipicecjue bidentatis, anten* nis lopgis*    LINN. Syfi, Nat. p. 621 *
jD l a G N. /W&r antki rorpoH fangmre?.
Caput, Thorax* Elytra wgra lineticiw* vis rubfis afbisqiie variegata*
MifitCl. GRONOVIVS, E latere thoracis unica fpina, una e bafi ely* tfifinguli* binasex ejusdern apice*
£Ot>LCGICS.                      |>j
53.    CERJ31BTX  JEdiUs.
Gerambyx thorace fpinofo: pun$is qua* tuor lutcis^ efytris obrufis nebulofis, an« tenjnis longifllmis. LINN. Syfl. NciU p. 628, P. P O D A. Muf. Grate, p* 32, GRONOV. Gazoph. p. 162*
Diagk.    Antennas   wide kngae, grifeaš* mnidis nigris. £iytra fufcefcentia, fafciadhft* In fylvis Qxrnwliae^
Variat antennis p'us minus long!s, elytrisgrf* feis, fufcis, fafcia plus minus evidente*
|4.   CEUAMntX Triftb*
Cefambyz fpinofo - tffgfcf, eJytris fufcis maculis duabus atris, aotennis medio« crlbu*, LIN& Sijfi.Nat, p. 629.
BiA&N* A/^rS cirfenus,
Ely*rum fmgnlnm ffitmdh diiabiu nigHf.
In arboi'tbtis cariofis* et niuris Camioliae.
Habul pro farietate CERAMBTCIS 3'exioris. Apnd nOs antennse longx funt, jiec mcdioercs \ et fi hie diftin&us a Tex* tore^ tunc et fequerts*
5 5.   C E RAM'S TX PnfoeHilmtm
piag sr. JJriofi fiwiih, fed minor} Memiis hrevibm} Elytra macula > ptmSloqtis uno ani duohits nigrii tonjugafh,
In
$6          V.      OBSERVATIONS
In Carniolia.
Elyra, Thorax^ Caput quafi ferrugineo po -line adfperfa, alioquin una <fum to to cor* pore pedibusque nigra $ Ahe nullae ut in pri ore.
16.    CERJ31BTX Koekteri.
Cerambyx thorace fpinofo niger, thorace elytrisque fanguineis, macula magna nigra, antennis mediocribus. ElNJSL Syft. Nat, p. 631.
DlAGN* Elytra fanguineai macula commit* ni, lanceolata, magna, nigra,
Mifit C/. A POD A ledum in Juftriaco lit*
torali. Elytra lin. 6 -7. long?, trtincata, pundata*
Thorax in meo niger;   macula lateral!
elytris concolore*    Corpus, antennae, pe*
desque  11 igri,
57.    S T ENO CO i? V S Arietis.
Leptura tliorace fclobofo, nigra* elytris fafciis flavis, fecunda anirorfum arcua-ta, pedibus fcirrugincis* LINN, Syft. Nat. p, 640,
iiAGN. Niger*elytroJingutoapkefafciinpte bi'Ms luieis: fupnma obliqua.
In Carniolia*
An*
ZO0L0&IC&,                    gj
Antennae elytris breviores; pede^tjue ruii: Margo thoracis anticus flaws* Scutellmn flavo pmi&o notatum. Ad bafim elytri pimclum flavum*
58.     STENOCORFS Armatur. Leptura thorace globofo, nigra, elytrjus
fafcysflavis, pedibus ferrugiueis. LINN. Syfl. Mat. p* 640.
biasn. Niger, etytfo baf% et apicefafciisqm tribt{s flavis*
Circa Tergtfiimu
Major priore, elytris, 4»k)in, longis* apJce rot-undafcis. Thorax niger,,antice poftice-queflavusj. puftčio HavoJtf medio nota* tus. Frons flava. Antennae tibisequc ru* fae*    Corpus fubtus flaviuu,
59.    STENOCORFS Fiolamts. Cctofoby* thfiracefhutico fubrotftndo, pu-
befcente, corpore violaceo, antennis mediocribus. UNN. £g/?. Nap. p 635.
DiAGN. Tkorox um cum antennimiger et villofiif. Elytra violated; vilhfa, punctata* In Camiolfa.
Statura priori?* Corpus iiigro - violacemm Pedes fixniliter color«th Femora poilica longiora. Antennas corpore breviores, aut certe non longiores*
G                            60»
60.    STENOCORFS hutidus. diagn. Niger> *?/yfra fufco*caftaneh, lit*
tidis* In Camiolia*
Elytra 5. lin. longa, villofula^  punčtulata, antenais vix breviora.
61.    STENOCGRFS Rufits* d 1 a g n. Aftgra;** thovan villofo*
Aivtemme ntfae. In Camiotia.
Elytra 4. lin4 longa> villofuk, Abdomen fubtws  nitens.
62.     STENOCORFS Putiginofm« a? 1 a g m. Toftis atev, opctms*
Antennae mediocus,
la Camiolia*
Elytra 4. 5. lin, ionga, punctate* Thorax villofus, latere niodice acuminatum Aii« tennaj villofe.    femora poftica longiora^
63.     STE^OCORFS Fmitnn d 1 a g n. Elytra atro - violacea,
Thorax nitens, fmfas> tabtrculit obfcu*
ris hints, Apex abdominis rufits* In Camiotia.
JE!ytra4-j. lin* longa. Caput rufmrt* po* tie nigrum* Antennas longae rufae. Ti*. bias ruf&>
64-   STEHOCORFS Caltaratut
D t A C N*.
ZOOLOGIC^U
$9
diagn. Tolasnigro-violaceus*
Ftnmra rufa: poftkis dente inftrn&ir. In Carniotia* Elytfum lin. 3-4« Ion gum.      Abdominis
apex fufus.    Antennae tenues* elytris non
longiores*    Tibiae rufsc*
€S.   STENOCORFS Camboidts. D i a g n.  Statitra et fades CAR ABI mj* n&ris> Touts rnftis; elytris atro - vioiams* In Carnioliae tv Hungnriut colli bus, Antennas breves*     Tibiae anticas.dente in* (trnih**
66. P RIO NFS Atiemmtits. (LEPTF* RA    13  LINN,) certe  eii femina qiia~ dnfafimti LINN, ambos enim   in copula vidi, «7#   PRIQHFS TimduK
Cerambyx (TwMus ) niger; elytra fla* vefcentct   maculis binis atris,   Entom* Cam. i7r» Eft omnino fpecies propria, P. qufidfifnfcia* to triplo minor, abfque macula elytrorum communij, line fafciis, led tantum macu* lis in quolibet elytroy binis apiceque ni* gris. 6%.   PRI ON F S Sangnmvkttm.
Cerambyx nigerj elytris bafi^ abiiomJtte^ femoribus tibiisque fulvis«, Entom* Cam, 170.
0 a                 Ratio*
100         V*     OBSERVATIONS
Ratione ftručtune thoracis medium locum tenet inter P R1 O N O S et STENO-CO ROS, et Sta tura corporis inultunv variat.
69.     P RIO NFS Ant.
diagn, Statura 4- jafciatu
Totus niger, elytris truncatis >  an*
tennii mediocribus. In  Carniolia* Totus pundatus;   abdomine fubtus nitente.
70.     P RIO NFS Bracatus.
D 1A G n*   Niger; antennis pedibusque rufis. Femoribtis pofikis craffis, fpina armatis.
In Camiolia;
Elytra lin* 3-4. loiiga, non truncata, punctata : pun&is in lineas ordinatis, Antennae breves,
71.    PRIONFS Tenuis.
fciAG^-   Niger, nit ens; ehjtrit aiteniiaiis>
antennis mediocribus, In Carnioliae floribus Pi. Umbet!atarum4 Elytra lin. 3 - 4. longa, vix imam lata*    Pro-
ximus Lepttztae lineari LIN N. et Canthar*
144-146.      ENTOM. CARN.
yt.   LEFTFRA Teftatea.
biagn, Abdomipe et thoracepoftice margu nato rubris* Elytra teftacea, petlucida,   attenuate*; apicemargineqite infra medium nigris. In Carniolia.
Elytra
Z00L0&ICJE.                         101
Elytra *Iin. 5-6. longa.    Caput, Antenfcar, pedes, thorax fubrus, nigra funt, 73 •    LEPTVRA QStopunBtta. piagn,  Tot us uiridi-cmrtikfcms*
Oculis, punStisque infrigulo elytra qua* tittw nigris. Miffus a P. Sigism. HOCHENWARTH. Elytra 6-7. lin. longa, apice non truncata, villofula, punctata; tuberculo nigro, hi-cido ad angulum bafeos,    Thorax pun-<5tis quatuor nigris*    Antennx breves, ar* ticulorum apicibus   nigris.    fylaxillae nigra,    Ahe fufc«.    Aniculi pedum apice nigri. 74-    LEPTVRA Car did?
diagn. Nigra; t Horace lineis tritmf longU tudinalibus mfis* Antennae longae, albido fafciatae* In Carnioiia.
Elytra lin, 5 - 6« longa, apice rotundas, vil-lofa punctata. Thorax villofior elytris: villo rufefcente. Caput, corpus iiibtus, pedes fufo- luteo villo pubefcentes. Va* riat Elytris fufcis. Antiac iltCERAMBTX Cardui LlNtf, dicere non poffumj caret enim filtrira. elytrorum lineata. 75.   LEPTVRA Curmtloidef,
Cerambyx thorace oceitis quatuor nigr!*,. elytris ocello fefquialtero ; anteiihis longis. LINN.  Syfi. Nat, p. 634.
Q 3                  PIAGN.
10$          V*     OBSERVATIONS!
DiAGN, Fufcb-cinerajcens.
Elytrwn Jngnlum oeellis biriis 3 thomcs qmternis. In Carniolia calidiore, Ratione ftaturse  nwlto crailior  eft  fociis« Ocellorum pupilta nigrse, circumferentia aurea.   Elytra lin, 4- 5. longa, 2+ lata. 76,    LEPTFRA Rilineata.
diagn* Fujco-nigricans; thorace lineis films elytrorumqm pun&is jparjis jla~ vfifcentibufi In Carniolia.
Habitus LE P TVRM Carini.   Sed mi* nor, et fubtus quocjue fufca. 77*    LEPTFRA Scalaris.
Cerambyx thorace mutico fubcylindrico, coleopteris linea futurali dentata pun« ctisque flavis, antennis mediocribus. LINN. Syft. Mtf.p. 631. Cerambyx (Scalaris) niger, capite flavo; oculis et triangulo ad nucham nigris; elytro margine totb pundisque flavis. ENTOM. CARN* 175, Vafiat margine elytri interiore albo*
78.    LEPTFRA Caemlea.
DiAGN. Caeruteatotal tibiis antitis nifis*
In Carniolia,
Elytrum lin. 3 -4 • longum,
79.     LEPTFRA Squattida.
DiAGN. Nigral elytris baft st margine in* teriore tefiams.
In
2OQ10GIC^#
1^3
In Carmolia.
Elytra lin, 3 - 4« longa, ftriata,. Antennas bre» ves. go.   LEPTVRA Pramfta.
i*epmra thorace fubglobofo fufco, elytris
flaivis apice tiigris, pedibus quatuor pal-
lidis. LINN. Syfl.NaL p.641? vide«
tur,
diagn, Nigra* elytrisufiacm-jlavis, &pm
nigris. In Camiolia.
Parva, elytris lin, 2* circiter longis«    Pedes colore elytrorum. Antennae longx, 81,    ME LOK Borfa rufo*
diagn.  Caemlms, alatus; dorfomfa^nh*
tida, In Horio Hotanko Vindobonmfi, Statura M. (fefaatorii, fed diverfiffimust 82-    MELOE Capite mfo. diagn. Niger capite rufo, In Camioliae calidioris collibus* Paulo   mfnor priore.     Elytra   marginata* margine pallidiore; 83.   MELOE  Cichorii
Meloe alatus nigerf thorace hirfuto, ely« tris fafciis tribusfUvis, antennis clavatis. LINN. Syft.Nat. p. 6«a GRONQV. Gazoph. C22. diagn, Niger; elytrisfiavis, apice $ fafciis
dnabus nigris* MifitCl. G&ONQVIV&
G 4                       An-
104           ^     OBSERVATIONS
Antenna clavatae referunt ad Genus Attehbu $4,    MOROELLA Gigantea.
Bupr&fiis elytris faftigiatis brdentatis rugo-iis, thorace marginato Isevi, corpore hi* aurato*    LINN.   Sijft. Nat.  p. 659» GRONQV,   Gazoph. 485. Piagn. Longitudo lnfeQi fere bumcialis. Elytra Kmata, et pimStis conf.uentibut fcrobiculata. MifitCl. GRONGVIVS. Color inaurato-ruber,    Thorax laevis.   Line^ elytrorum promkientes: unaincurva. 85,    MQRDELLA Hungariea.
diagn. Viridiffima, fubtus^fronte et thorn*
cis laUribus aurato - rubris. Circa Schcmnitzium capta Junio M» Paulo minor M. Ruflicd alata.   Thoracis lines media  fplendidiflimo virore tinfla, idem alibi nigricans, fed latera aurato-rubra.    Elytra apice rotundata*    Pedes ni-tidifliroo virore fiilgente«.    Antennae thorace non longiores* g&    MQRDELLA Nebuhfa. d r a g n. Supra nigra, fubtys albicans.
Elytra atbidW tenttijfmis ftriis et pun* Bulis mhtlofa* In Htmgaria.
Elytra lin. 3-4. longa, apice non dentata. Pedes nigri, Thorax una cum abdomi-ne fub'tus album. Segmentum terminale abdominis fubtus pundis tubus albis,
8?.
ZOOLOGICJE.
105
$7.    BFPRESTIS Tejiacea. diagn. Atr0-auraio-vir ens. Elytra nftacea, pelkcida. In Carniolia.
Elytra ad lentem lineis et pundis obfcurio-ribus longitudinalibus ac transverfis cjuo-damodo reticulata funt An CHRTSO-MELA Tridentata LINN.
§8-    BFPRESTIS Rubra.
diagn. Supra rubra, fubtus^ nigra*, capi ft
nigra; thorace nitente. In Carniolia.
Corpus cylindricnm, Statura B. Syngene* fiae.    Elytra ftriata.
£9.    BFPRES TIS *Ritfipes.
diagn.  Nigra, nitem j capite pedibusqiw
fttfis. In Hungarian
Elytra %. lin.  longa.     Margo thoracis ct elytrorum ad balim ftavefcens. 90*    BFPRESTIS Lima.
diagn. Nigra, nit ens;   elytris flavis lifie%
media nigra longitudinal*. In Carniolia-Elytra lin. if longa Antennae bafi flava*.
9V  BFPRESTIS Bimamhta.
$> 1 a g n. Nigra, mtrntj elytro fingnlo ma* calls dttabits, capite pnnMis totideik, flavis. la Camiolia.
G 5                     Statu«
%C$              V.   OBSERVATIONS
Statura prions. Macula una ad apicem ely* tri, alia in medio marginalis. Punčlacapitis ad oculos fita*
92,    BFPRESTIS Dorforufo. DiAGN. Atro; caerul'ea$ dorfo 0ifo. In Carmolw.
Statura prions. Pedes rufi ut et abdomen fupra.    Sic in utroque fexm
93.     BFPRESTIS Marginata. diagn. Ely tri m medio nigra, cimimcirca
rtifa. Thorax rttfus macula media nigra. In Carniolia.
Elytra lin. i| longa. Corpus atrum, pedes nigri,    Caput pariter nigrum.
g4-    BFPRESTIS Nigra.
i) i a g n.   Tata nigra; elytris ftriatim pun~
$aiis* In Carnioliae fa%ibus. Elytr. longitudo Jin. 2$.
9j,    BFPRESTIS Capite rufo.
diagn, Nigra, nitens;  Capite pedibwqu&
a%thi$ rttfis. In Carnioliae rnontanis, rarion Margo Jioracis, et eiytri baiim verfus %$?£« fcens.    Longitudo elvtri lin. 2» 96.    BFPRESTIS Jknea.
d i a g m Tot a ameo - mbro colors tin$a*
Circa
zooi^odic^:,                  i©7
Circa Tevgefluw.
Elytra lin* li longa, nitentia,    Tibia? rufse.
97.    COCCINELLA Dubia.
jDIAGN.   Rotmdhta\ elyiris ftriatis fnfci^ margine rufefcmtibus. Thomx in medio fit/cm, latere exUnfns et quafi alattis. In Himgaria.
Ob ftru&uram Thoracis fingularem novum Genus conftituere paffet. Elytra funt luk cida et adeo convexa, ut ambo finnil he« mffpha:ram conflituant, fubtus magna du-plicatura Infetfi corpus ambientc.
9g.    COCCINELLA Spuria. D1 a g n. Viridi nit em; elijtris ruBrif. In Car/wlia non frequens. Thorax marginatus.      Elytra fubdiaphana, lin. 3, longa.
99.    COCCINELLA Ca&L
Cbccineila coleopteris atris, maciilis ru-bris duabus«    LINN,   Syft.  Nat. p, 584* GRONOV. Gazopk 609, Diagn. Niger; Kehjtro fingula 'išacula ma*
gna, rotunda, rubra. Eft inter meas, fed unde venerit nefcio. Elytra nitentia; lin, 2. longa.    Macula indi-vifa nee ex tribus compofita, ut advertit ctiamCLGRONOViVS.
lOS          V,      OBSERVATIONE8
loo. COCCINELLAS ex numero pun-čtorum in Species non bene diftingui, di-dici demum, cum vidiffem in copula va-rie pun&atas«,
ioI,    TENEBRIO Agricota.
diagn.   Rafefcens;  thorace capitequs ni-
gris. In agro Labacenfi'captus 11. lunii, fuperFlo-res FI QUE Fabae. Facies et crafluies TENEBR. Molitoris,
fed paulo brevku\ Elytra Hexiiia, ut in Cantharidibtts.
102.     TENEBRIO. Montana*. piagn.   Totus at§r, alatus; elytns opctiis. Habitat in Moutanis Hungariae inferioris. Elytra lin. 3 - 4, longa, rigida, non ftriata*.
103.     CARABFS Rufefcem.
diagn. Fitjco-riifiis,parvus; elytris ftria«
tis, In ffnngaria. Thorax rotundatus*
104.     CARABFS Lucidttt.
diagn, Niger, nit ens, parvus; eiytris pe-
dibusque feftaceis. In Hungaria. Antenaae pedibus concolorcs*      Thorax li-
nea media longitudinali exaratUs. Elytra
ftriata, lineas duas longa.^
105-
200L0GICi£.                    lO^
105.    STAPHTLJNFS Fofor.
p 1 agist. Fiifco-rufits; tlytris apm ptdibuu
que rnfis. Hafntat in Fungis Fodinarum Schemnitzen*
fium* Elytra femilineam longa*    Thorax pulvina-
tus glaber.
106.     STAPHTLINFS Subterraneut. DiAON. CMrulefcensfvilhfus; tharfis rufif* In Cnniculis Fodinarum ad ligna*
Statura prioris*
107.     F F kG OR A Canddtatia. Fulgora fronte roflraia, fubulata adfcen-
dente, elytris iriridibus luteo inacula-
tis, alis flavis;   apice nfgrijj.     LINN.
Syft. Nat. joy G R G NOV* Gazopk
669* £ t a G n. Roftrtm longum ferrugimum.
Elytra viridia; vmi$% maculis rivntis* que fiavis.
Alae Jlavae, apice uigrae. Mifit CI/GROJMOVIVS. Thorax flavus,    Pedes ferruginei*     Nerval aut venze elytrorum reticulatae.
it)8*    CICADA Montana. JD1 a G n* Mann'iftra, dnpto minor C Ovnu
Abdominis fegmenta tiiArgine rubelfa* In Montanis Carnioliat circa ldri&nu
Caret
tro         V, oBSE^VAfnok£s
Caret feriebus pundorum in alfc, quag habee C Orni, a qua etiam differt, corpdre fupra fufco-cinereo, oculis fcigris, alis excoforibus, excepta bafi, qu& rubetj Ti* biis atitids crailis tridentat5&
109-    C t MUX  ToWiditf.
diagn, Scutellatus> fiifcnš>Binnaberinisptm*
8k variegatns. DeditCIljACQVINIVS in America tor*
rida ledum* Thorax pundis 6, Scutellum  punflis 14* Corpus fubtus vioIaceum> immaculatum.
S10.    PAPILIO Menelaus,
Papilio al^s dentatfs: fupra c&ntlets niti-diflimis; fubtus nebulolispunčlfs fufcis* LINN. Sy/t. Nat, p.  748- G RON* Gazoph. 722. DIADM.  Alaefapfd čaefuieo a Ivnge futg%n* t iff. mo cviore im&m> apht*nigrae$ fubtus fufcae. MifitCl. GRONOVIVS. Alarum anticarum longitudo a bafi ad api-eSm u\ iiieo, una  2j latftitdo  fuinma unc. 2.    Alse antics fubtus ocellis tribus> poflicx quatuor*   pupiila  alba,  irridibus atris,  circulo   fulro>  atmofphsfejra nigra, Color caeruleus oleo therebinthintf nmta* tur in nigrum*
tin   PAPILIO Lzihh
Papilid
žootoGteje*
tri
Fapilio alis caudatis concoloribtiš nfgrist fafcia lineistjue vjridibus nitentibus nu« merofk    LIN M.   Syfi. Nut. p. 750» GRONOV. Ga%opk-}<t{\. t> 1 a O n.  Stntnva JffapiL Podalirii,
Niger; fnftia aktum anticarum Kneif* que ftibaufato - nitentibur viridibut. MifitCL GRGNOVIVS. Margo alarum poAicarum et eaudx albuš^ fimbriatiis.      A\& es&deih viddes fafciia transverfis lineiscjue longitudimlibus ni-gris,    Subtus ^Ise anticač ad apicem fufc^ c#terut?t ut et infers eodcm modo linea* t<e et fafciatse ut fupra>
112.    PAPILIO Ricinu
Papilio alis oblottgis ifttegefrkiiis fufcfs!
pnittoribus utrincjue fafcils duabufc fla*
vis, LINN. Syfi. Nat, p. 756, GRO*
NOV.  Gazoph. 740,
B i a g n.   Alae fufio * nigfrnfa anikae faftiit
birds jlatiis. MiGtCU GRONtfVlVS. Fafcise di&se fubtus fere penitus a!b& fimt; nee ad margiflem altefmn atee e^curruiit; iiiteriocquoquc nuiltolariore extdrioreefL Lorigitudo alarum anticarum eft triplo major latitudine.
XI3,    PAPlLlO M'lpemom*
PapfHo ališ oblongis  integcrriimS fllgrJss primoribus fafcia rubra j   poftids fubtus
bafi
U£             V.  OBSEKVATIONESr
baft pun&is fangumeiV   LINN, %/?♦ 2Vo*. p. 758-   GRQNQV. Gexoph.
745-biagn. Nigw; fafcia akmm mtkarumla*
ta rubra Mringm.
MifitCl. GRQMOV1VS.
Minor priore, Fafcia poflice convergens. Panda rubra &btus ad bafes alarum po-fticaruin* H4, P A PILI O Mmmofim et Jpoik in Montanis Hungamae hlferioris non rari funt 5 Crataegi de^sftat arbores Pomona; nifi nidi primo vere fedulo colligantur, et reflate a^ceantur larvse oleo terebinthin^ aut vifco cortici illito fafcias ad |nftar»
115.   P API LI O Plexippm.
Papilio alis integerfrimis f&Ivis: venis ni-gris dilatatis,   inargine nigro pindis albis.    LINN*    Syft: Nat, p. 767. mAGJsr. Cortitimts; <mnis cr&jfis fnfcis.
JH$& anticae apice fnjcae, fafcia alba; poftime fmei^Mnifpun&orum al» Mrum fife margim* MifitCl. GRONOViVS. Alse utrinque sequalirer* maculate,    Alse poflice magis ad fiavedinem vergunt
116* PAPI-LW {Eqmf.J niger; alis an* ticis punčtis fjavis* marginaUbus, pofticis macule flavis fafaiam eifannaatibus in uiedio notatis.
Mifit
EOOLOtHCii*                    IIJ
Mt&CKORONOVIVS, Hie proximus PAPlL* Pattmm. LINN. Muf. Regm, p. 189»
117.    PAPILlO (Equeu) niger*tiiunero-fis lutcis maeulis vanusj anguioani fulvo. Mifitldem Vw CI
U8>    PAPILIO (Heiiwnim*) fulvusmar* gine fifcibque fufcis* Ab eodeai Vivo CL
tip*    PAPILIO {Bdkoniut.) fulvus;*lif anticis apice nigris tribuscjue   n>aculis lu* teis, fafoia lutea, dein macalis, denicjuefa«-fcia arcuata nigris^ Mifit Idem.
t BO. PAPILIO ( Hvikmiut) tutem; alls anticis apice fufcis^ fa fcia lata fufco-ma« culata; deia macula fufcaj poAicis maN gine fuperiore fafco, maculis in medio 6 - 7. fufds» in imam feriem difpofitis* deia mafCulis trigonis ttiarginalibus očel* latis alfao pun&o.    Milit Idem ffi?. CL
t2r.    PHALMNA Idrienft. diagn. Aim antkw fajco*jkm$% fnacidu hiteis marginatibm {%)■ Pofticae luteae mašulif nigru ( 4 ). Ambm jubtut conmlores > Jktf&e nigry* macutatm $ et faftiatae, Invent in Sylvis Idrienlibus CariBoilae*
H
Statura
H4         V.     OBSERVATIONS
Statura Cairn. Macula lutea in altfe fupetio« fis difco verfus angulum pofticuin. Ala eadem antica fubtus fafcia media niacu-lisque tribus nigris. Maculse binx exte-tioris alartufipoliicarum fafciam semutan* tur. Doffi latefa ilava, fuperiorpars li* neis duabas rubric Abdomen rubrum J fegmento fingulo fujfcrne inacuia fubro* tuuda* Alx pofticas fubtus fafdis binis dimidiatis nigris.
Hinc diverfa a /*♦ Domimtla Celeberr* LIN* NAI.
ISŽ, PHALMNA Plcmtaginti. LINNT* eft omnino mea Alpkola > de qua notan* dum in Himgaria alis pofticis albis; mar* giae Tii'gro^ maculiscjue ibidem tribus ro* tundis pariter nigris. Linea alaruin an* ticarum interrupta> rivulisque modo črncem imperfečtam^ modo numerum 4 in eodem quoque individuo refertntibus* Ani regio utrinque alio colore tinčta in qualibet varietate*
S2>   P HALM NA Clitadra.   In Hutiga*
ria variat margine alarum pofticarum in* teriore , macula alas ejusdem > et margi* ne exteriore fubtus, rubris»
I§4*    PHALMNA Ochraeau
Mi a on.
£OOLOGlCJ£.
**y
jhagh*   Vix minor P* Quadra*) utrinqm
flava, Alae cmtitat fapm pan&is nigris muU tis; pofticm utripque unko fttbmctr* gUtalu In pre tis circa Schemmtzhim* Corpus nigrum, thor^ce anoque flavis*   Alas anticze fubtus pun&is duntaxat marginali« bus*   Non confundenda cutxi Mare P» Lubricipetae*
12$,    PtiALMNA Gamma.
Vel Sphinx, vel media lane inter Sphinges et Phal2enas5 fugit enim ne#ar eX' noribus expanfis alis> nee illis infidfct*
1*6. PRALEN A Cortitath. ENT O ML CARN. 133» Varietas Hungarica fla* va>  iineolis fufciSh
M?. PHALMNA Qmnphylht*. LINN. Sfrft. Nat. #66. Alls anticis totls nigris, foloque apicis margine albo, in Montibuft circa Schemnit&htm noft rara*
128*   PRAT.MNA Tritinmto*
diagn.  Geometra$ alis wntoioHbliSy fla®i$» votunduth* Aim antitae tribus, poftkm bints* «#*» bat fubtus duabus iineis tmmvtrfis fafciatah
H s                         In
HU           V, O^^HVAfiO^S
la pratis et montibus circa Schemnitz non rara.
Alx antics 4-5^ lineas Jorrgse. Margo alarum omnium»utrinque fafciis Concolor eft. Difiinčla fpecies omnino* nee cuni P. rmmttafa LiNN. ttonfundenda^
fty.    PHAL&NA Trifajclatu*
ii-AoN. GeometrayaHstotimdatif^ totocok* ribus, fltivis. Aim omnes fafcift tribm utrimpte* f®* petne obfcnriwibits; infenie fufdh Habitat in Himgaria, frequens in Montanis
Sckemmtzeftjtbuf* Statura et color grioris$  a qua differ^alis omnibus trifafciatis,, fupra obfeurius fla^is, fubtus fufcis,    Nee in hac fpecie punctual ullum in alis adefk
IJČ*    PHAIjEJSTA Revagana*
diagn.   Tort rix; alk fup trior ibm gtaitcv* virmtibitf) margine exieriore nota* biliter mrvo. Habitat circa Schemnitz.
Alas antics longitudo lin* 4-5* pagifta infe* rior concava, fufcis lineis longitudinal!* bus. Alas pofticse fupra fufcefcentesj ve» nis obfeurioribus, 'margine albo,
111. Comes Petrtts R E V A Y de Rem perpe* tuus Gomes in Titrtit$. Infedorumaman* tiiUmus*
%&&eo®icj&.
ll|
131.    Pfi ALMNA Schiffwmiittmam, piAGN,  Tortrix, p&rm, alls cinereo- mttru
noque varih. Habitat in Hortis Schemnitzenjibus* Alae antics iongitudo lin. 3 - 4. pogina fupe*~ riar fofcia obfoteta pun&jsque ad margin nem externum apiceiuqtie fufcis* Ala? omnes fubtus con colons* murinae, niti* dulx.
F. SCHIFFERMULLER, natus&dHl* fioriam Infe$arum, flup^nda induftria abfervatis larvamm m^camorphofibus, fplendidiffiml Operis Author eft, quod fuh thwlo Prodroml Upidop&rorum Afaftrkto avide expe&amus.
132.   PHALMNA Hocfonwartiana.
Piagn. Tortrix; alis anticis fufcis? m$m« la magna, lumta* eomwnn'h media*
Habitat Schemniiw in hortis et pratis.
Ai» antics longitudo lin, 5 - 6* Ad angu* lum pofticnm macula fufco - puntata al* ba, fubargeetea. Macula media, lunata, communis pariter fubargenfea, Al?pomn#§ fubtus concoiores, fufcae.
E   Sigismnndm   HOCHENWARTH.
Infeda multa in Anftda collegit, ordina* vit, defcripfit, et Eruditis benevole com« municavit, Entomologus sgregius«
h 3              m*
US           V,     OBSERVATIOKBS
133.    PHALJENA Oneiana.
diagn. Aim antkae flame: Jinguta ernes
fermginea. Circa Sehenmiiz in pratis nan rara, Longitudo Abe antic« lin. 4-5.    Alse pofti«. cae fupra ftifcse, limbo ikvefcente.
134.     PHALjENA Cingnfana.
x> i a g n. TortriXj parva, murina 5 /tf/Ha alHabitat Schemnitzii in pratis« Alae antics longitudo lin. 3-4. pagina fupe* rior ad apicem albido nebulofa.
135.    PHALJENA Lnteolaris. diagn.    Py rails 1 patlide htm; patpis t ho«
race tongioribns, adfeendmtibus. Habitat in Huftgarise pratis montanis, Longitudo alarum anticarum lin, 5*6- Ex-dem nitidaj, immaculate. Thorax et palpi alis hifce concolores. Alae pofticae fufeae, fimbria marginal! luteola. Alae omnes fubtus fiifcae.
136.    PHALjENA priori fimillima, fed abfque palpis porre&is, et linea longitu« dintli, marginali fufco - lutea evidentiore,
137.     PHALJENA de Bornetta. diagn.   Tinea5   cmtemiis longijfiwis;  a/a-
rum anticarum limit aureis nigris-
qw9
2©©LOGlC#U                   II9
que, et fafcia mma vioiacm margins moeniata.
Viimm ckca Schemnifz captavit, et benevo« le communicavit 111; Etpte*. Igwzt- & BORN.
JLougitudo alas antics lm. 5, & Anteana? »lis trip la longiares uno latere fufcac, aU tero albid^ Alse easdem fopra fafciam aureis fquamis fulgidae, infra longitudiua-libus lineis aureis et nigris alterois, Vio* lacea qu&dain tin&ura, ac nitcfc aureus-emicat etiau* ex alis poilicis.
33$*    PHALJENA Gronovietfa
d i a & n.  Tinea ^ alir nigris $ punBir crnreo«. argmtek 8 -j?.8 marghmUkts fribut majoribns. Invem circa Sshemmtzium. Alas aatiea? lin. 4. longx.    Caput, ani regk) aureo-argcntea*   Pedes Bigra et aurat© colore wrii*
j J9.   PHALMNA Vmdetlnfa.
biacn.   -<#i# antkm aunae;  tinea media violacea; fafcia verfus bafim argen* tea, viokceo. marginatfa Capta circa Schemnhzium. Statura prions.   Alarum anticarum fimbria terminal is aurato - fufca*    Palpi longi, at« tenuati favi,    Lingua flava*
H 4                      140*
1%Q               V.   QBSERVATIQNES
%40,   LIB ELL VL A Anrea.
mAGN. Acqitiefcit alis patentibatf; bafi m&« mtaque media flavis;  abdominis Ju* perm anrato. Habitat in Htmgar'm infer. Ala? longitudo tredeciixi linearum,  omnes pun&o fufco marginal! ad apicem, Tho* rax rufo villo pubefcens*     Fro as flava, Abdomen nitens, fubtus nigricans,
141,    HEMEROBIFS Phalaenoides.
Hemcrobjus teftaceus, alis bad mucrona« tis,   margins  dorfali   poftice   excifis, LINN, Syft. Nat. p. 9*2- n# j. I? 1 a g n.  Altu fttperiore apids latere Jtnna« tat* /tnubns dnobitfjineola alba mar-ginali, et pun&o nigro mtatae. Circa Schemnitmum nan rara. Totus rnfus e(l, Ocuii nigd.    Alx quafi pa« litae, iougitudinaliter ftriatae, venis obfcu« rioribus reticulata;  iinea fufca, marginl Jnferiori parallela, ab alae apice nata et in* ferta venae obliquas fufcae,  a lineola alba ufque ad  marginem oppofitum ejusdem alse extenfe.    Ad bafini alas tuberculum, a quo decurrit linea elevata.    Ate mar* go inferior marginatus.
14a.    TENTREDO Femorata,
Tentredo antennis clavatis luteis, corpore atro, femoribus pofterioritms maximis, LINN,  Ssfi.N*t p. 520.
»iagn, Maxima M nigra; pedibus longis\ fmioribm crajjis;   po/ikis grajjiork bn^. Ad bafim abdominis macula ovalis, tranfa verfa, alba* Circa Idriam capta, a D. HACQUET, Clavap antennarum, manusque ruf<et
X43,    TENTREDO Mavginata,
Tentredo antennis clavafisapice lutefcen« tibus,   corpore nigro, abdominis  fc* gmwis pofterioribus margine albidis« LINN. Ssfi.Nat.lo. IUA&N,   Paulo minor prion;   nigra; fe« gmentis abdominis tribuftiltimismar* gine albis. Circa Idriam capta Maio M* Clav* $ntennarum rufae.    Caput et thorax cano villo puhefcmit,     Alx rufefcentes, lucidsp, apicibus fufcis,    Maims rufa?,
144.    ICHNEFMON Phalli
piAPN, Niger; palpis pzdibw querujis;actt*
ho antennis minime amtlatis aeqnali,
Habitat ia PHALLO efctilento, quern
deflruit, Ataanticx lin„ 2« longae, hyaline;   macula
nigra coflali. Larva cerei colons; capite caftaneo, villo*
fulo;   pedibus pedojalibus 4. ventralibug
<§, verrucas referentibus, caudalibus mil.
h 5                       lit.
ISIS            V.     ©BSBRVATIONES
lis.    Chnjfafis rufa,   lucida, abfque piliš*
I45*    S P H MX Hemiptera.
DiAGN, Alae fufwe; margim exteriore infra medium ferrugineo;   ant ids eo* dem loco cokptratis. Circa Cremmtzhim in Hnngaria, Statura 5. Sabnlofae tota ni^ra etvillofa. Antenna non annulate, craffe* Abdomen in medio maculis utroque in latere binis flavin,
I46.    CFIRl^SIS Hungariea.
D1A G n. Viridi colore nitent Caput, thorax, abdominis bajis, et-miargines fegmm« tormn aliorum. Fafcia thoracis, et fegmenta duo abdo* minis pofiica ignito - aurata, Circa Crenmitzinm capta Julio M, Parva fubtus viridi nitens;  abdomine fubtus concavo fufco-aurato; antennis pedibas-que nigris;   Abdomine minime dentato. Non ergo eadem cum C Siicein$a*
147»    VES P A Packephata.
diagn. Caput crajfum; nucha excavata. Thorax aniice punSiis flavis binis > feu*
tello punBo nnico pariter jlavo. Abdomen fafciis $. flavis: 2-3. inter* ritptis. Circa Cremnitzittm rcperta Julio M»
Sta-
ZOOLOGlCiE,
r2§j
Statura V, Parietnm, fed capite ct thorace craffioribus, Abdomen nkens* Tibias fiavse.
148.     V ESP A Pteropoda.
DiAGN. Nigra, abdomine Imido fafciis $fla* vis, pofticis tribur jnterntptis, Femora antka, fed magis adhite eorum manas uno latere ala albida fubdiit« phana au&ae* Capta circa Cremnitzium. Alarum anticarwm longitudo Jin, 3-4.   Caput pone attenuatum,      Thorax ovatns, pundo flavo ad angulos anticos.    Pedes flavi: anticis ftruc%ra fingulari; manibus hemifphserico clypeo aut ala externo latere andis,   cujus alas pars fuperior' binis rufis lineis transverfis notata eft.      Hinc non confundenda  cum    5.   Palmipede LINN.
149.    Ml^SCA Cornuta*
diagn. Nobilis, flavefcens; cornubus hinis ires ranmlos nigros efuperiore latere educentibus* Alae hyalinae fitfeo • maculatae. Circa Idriam captain etiamnum confervo« Sratura MVSCJE domeftuae.    Cornuadi* ftin&a ab  antennis ,   qmc dellexae funt. Thorax letulis nigris hirtus.
150.    BO MB T LI F S Minimus.
DIAGN,
124             V.   »BSERVATIONES
p i a g n, iKFi^or S. ^ra,   Mrfutk et kabitu M.  Majoris   Antennanm articular inferior non brevior fnpmare. In Hmigaria circa Crmnit&nm* Alis anticis margine non fufcis, et articnfoi antennarum fuperiore non longiore altera cui innititur, differt a B, Majore.
iji,   HIPPOBQSCJ Strigif.
piagn, Major H* Equina ; abdomine mar* g'niafa, caentleo.
Bis vidi in STMIG& Bubone.
Hoflrum pilis duobas divaricaris terminatum« Os fetulis barbatum. Oculi caflane}, Macula cervicalis fufca, Antennae ruf^ pilofe* Corpus fubtus ahdomini conco* lor. Abdomen fetis nigris pubefcens% Al# excolores, Jineas 3I longse. Pedes fordide iutei, villofulu Ungues in fingu* lo pede quatuor nigri.
15$, P&BICFLVS Hireijuniorif% Caput thoracis longitudine, fed anguftius, m» tice attenuatum* Antenna obtufae, rufa^ parvae. Thorax convexus fubtetragonus, villofulus. Abdomen fufcum, ellipticum, pone tridentatum, villofulum, odo lineis transverfis elevatis, Pedes una cum Ca* pite etThorace rufi, #que diffiti. Fcmo* ra clavata.
Ij3*   P ED ICFLFS Strigif*
Caput
gooioe^CiS*                taj
Caput trigoniim,    Thorax fubf otmidus* mul* to anguftior capite.   Abdomen oblongimlj pilofunij jrufo - mačulatimn     Tardlgra* dus eft etalbus dum infant 154;    PEDICFLFS Ralli.
Caput bidentatum.    Abdomen glabrum* k* teribus J*ugofis> crenatis. IS j,    PEDICFLFS Fringilk^
Caput bidentatum^    Abdomen iateribus pilo* fis, rugofis. 156*    PEDfCFLFS Pari patuflrit. Cauda <juadrifeta> ut in P. PARI m&jVfih LINN. 157.   ACARFS Mttfmedonwftiem.
Oblongus, fubmarginatus, poftice obtufil^ rufus*    Antennas pcdibus mediis longio* res.      Pedes pofHcj longiores*      Corpus fubtus maculfs tribusi inter pedes medioš fronnda,, parvat inter porticos fubtetrago* na; fub ventre hetnifphasnca, majore. Biverfus ab AC A RO   Mufcafum E N* TOM. CaRNL 1066. 1 j 8*   J RANE A  Srunnichii fciAGN* Statura A. LINN Ml > fed pedet tongiores. Abdomen fafciis fl&visftigrfaqtle varitlin* Vidi in Cumiolia.
Palpi longn Thorax fubrotundams, albo villo pubefcetis* Abdomen albo-luteum* fafciip io> Jineisquc tribus, transverJis ni* grifc
MS*
1^6         V,      OBSERVATIONS
159»    ARANEA Sebae.
& 1 a g N* Attmta; abdomim ovtito > nitmte> jtifco: jubtut Uma ulbo *tutea mar* ginalL In Ccmiiolia s g* Fefan A d baiim oculorum intemiediorum ferieiin* tem# eft macula vitro lucidifTimo fiaiiiis fubargentea.    Paria duo pun&orum im* preflbrum   in dorfo*
V.    VERMES.
t6o. Dočtiflimus Archiater L. fr van S WIE* TEN in Commentariis fuis ad Cthberr* BOERHAVIVM $. 1363. Vermes ro-tundos leu teretes inteftinorum a terreilribi<s fpecie diverfos elTe ccnfet. Idem jam du-dum docuit KLE1NIVS in Djflf; de Grig, et propag* Vermium, etdifcrimen inter ter* reltrem et* teretem oftendunt etiam obfervn«. tiones REDII ac VAtfSNERII, Sed fciendum, Lumbricos inteflinofum dtii KceS n e m p e L V M BRIC t^M terrejirsm et ASCARIM Lumbricoidmi LINN* titerque eadem magnitudine gaudet, et in ed inprimis differunt, quod Tefreftris cingulum habeat, Afcatk vero eo careat^ et utracjue extremitale attenuatus im De hoc nec LI N* N/EI5 nec mca unquam fuit opinio eundetn eflc cum Lumbr, Terr* vulgari, bene vero de LmnbHco inteftinoram ttretš RAIL Nec obftat defe&us aculeorflm> qui 111 Inteftinalt
nondum
SOOtOOtCM,                    15?
tioftclum oh&rvati funt, nam, ut optlme nir-per advertit CI.  MVKR^VS  -Terreftris aculeos fuos pro libitu exferit retrahitque* %6i+ GLORVS dnimaU Vermis, MotUifcum$ Corpofe rotundo, de loco immobile Lateribus alterm exfertisfu movent* Aperiurajeu poro in apice exferti lat em manifefto. G LOB F S Stercomiu
j> 1 a G ri. Albns; ftatura itaturaU exiguam
acicahe capittttum aeqitantt. Vidi jam bis in Stcrcore Galtinote recentef
exelufo* Plures fimulfunt* albi; bafi contra&a et itiodice rufefcente.     Animal lente ex* tendit uftum latns et figuram cucurbits* chemicac ik induit^ poflea idem latus retrahit> et aiiud oppofitum extfctidit,in cujus apiče porus apparet.    Mutus hie durat per hoi'as alkjuot^ donee Animal pereat* tS&   LI MAX SgtVBflrit* diagn. Corpus unciaie*
Thotax utrinque tiitnrk bmhjnj^ Ba*
fi coemiiibnn
In SyUis CamioUae bAa\oM. ftequentifilmutf.
Abdomen rugofura. Tentacula 4. fuperiani
longior^apice di!atata,pun$:o nlgro termi*
nata. Non eft idem cum L. Hijakno LINN.
163.    SEPIARFM  differcnttes certiores,
os et aujricul& fuppeditare videmur. v# .g
SEPtd
lig         V.     OBSERVATIONS«
&EPIA OSfopoditi inauriculata et efcoflea, Officinalis. Saccus lateralitef au&us utrin* que membrana carnola, fupraapicemcon* flaente, fovens os longitudirtale rečhim et canalieulatum, quod reipondet alteri ofli in corpora pariter redo.
Media, Latera facci pariter aufla utrinque membrana carnofa, non tamen adeo lata^ ut in priore, et a bafi ad apicemulque con* tinuata, ac coftfluente* apice emarginatu-ram relinquente* Huic brachia nulla* Os ovale vel ellipticum, convexum*
teoligo. Saccus alatus membrana fupra api* cem confluente et eftormante eaiidani rhombeo - ancipitem* Os cartilagiqeum pennse adinftan
Sepiola. Auricula pame, rotundas, nee ad bafim nee apicem pervenientes* Brachia nulla.
Omnibus Tentacula odo, atramentumj Ost nempe dentes duo incurvi folidi, albi, api* cibus atris, tedi carne tentaculifera* ficut in Aratieis.
Šacci et caudse variant setate*
Liquor niger dilums aceto, et addito fa!e eommuni infervire poteft prp Atramento fcriptorio*
FINIS.